Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 2

- porównanie Siódmej pieczęci do Rozmowy Mistrza Polikarpa ze Śmiercią

Śmierć w filmie została przedstawiona jako mężczyzna o bladej twarzy, okryty czarnym odzieniem.
Jest to postać tajemnicza. Wypowiada się często w sposób ironiczny, co świadczy o jej błyskotliwości.

„Rozmowa mistrza Polikarpa ze Śmiercią” przedstawia śmierć jako szkaradną postać, która budzi
przerażenie. Jest ona jednak opanowana, posłuszna Bogu. Wypełnia swoją rolę, ponieważ taki jest jej
los. Wszystkich traktuje równo, nie bacząc na stan czy majątek.

Śmierć jako zjawisko często była personifikowana w dziełach średniowiecznych.

- groteska w Rozmowie Mistrza Polikarpa ze śmiercią


Groteska – zestawienie dwóch kategorii estetycznych należących do innych porządków
(w „Rozmowie Mistrza Polikarpa ze Śmiercią”: komizmu i grozy

Co musisz wiedzieć:

1. „Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” miała formę jarmarczną (była skierowana


do prostego ludu) – można ją było wystawiać na festynach
2. Utwór wzbudzał śmiech i strach (skrajne emocje)
3. Rozrywka łączyła się z przestrogą dotyczącą życia wiecznego

Groteska, jest według definicji słownikowej, kategorią estetyczną, która polega na łączeniu w ramach
jednego dzieła artystycznego, teoretycznie różnych lub wręcz przeciwstawnych elementów, jak na
przykład piękno i brzydota, komizm i tragizm, realizm i wizje senne. Wykorzystanie groteski ma za
zadanie wywołać specyficzne wrażenie szoku estetycznego, a przez to wzmocnić przekaz konkretnego
dzieła. Groteska towarzyszy twórczości artystycznej od jej zarania, obecna jest również w najstarszym
świeckim poemacie polskojęzycznym, jaki znamy, czy w Rozmowie Mistrza Polikarpa ze
Śmiercią. Dialog ten w zasadzie w całości utrzymany jest w konwencji groteski, na każdym poziomie
bowiem łączą się tutaj elementy o przeciwstawnym charakterze. Jako pierwszy przykład może tutaj
posłużyć sama postać Mistrza. Modli się on do Boga, by móc zobaczyć Śmierć i porozmawiać z nią,
kiedy jego modlitwa zostaje wysłuchana, jest sparaliżowany strachem. Przerażenie Polikarpa jest
jednak opisane z przymrużeniem oka, bo próbuje je załagodzić np. przez poproszenie Śmierci o
odłożenie kosy. Z powagą sytuacji na pierwszy rzut oka nie licuje również naiwność pytań, jakie
Mistrz zadaje Śmierci. Pyta ją bowiem czy człowiek może ją czymś przebłagać, np. kołaczem, albo co
będzie robiła, kiedy zabije już wszystkich ludzi, jak poradzi sobie wtedy bez nikogo z kim mogłaby po
przyjacielsku porozmawiać. Komizm tych pytań jest groteskowy w kontekście powagi sytuacji tak
ostatecznej, jak rozmowa żywego człowieka ze Śmiercią. Groteskowo przedstawiona jest również
sama Śmierć. Jej wygląd przeraża: jest to rozkładające się kobiece ciało o żółtej skórze, bez nosa, za to
z krwią wypływającą z oczu. Jej zachowanie jednak zupełnie nie zgadza się z mroczną
powierzchownością, ponieważ Śmierć zachowuje się w gruncie rzeczy jak… człowiek. Na początku,
kiedy widzi przerażenie Mistrza Polikarpa, uspokaja go mówiąc, że jeszcze nieprzyszła po niego i że
nie ma się czego obawiać. Z drugiej strony naiwność niektórych pytań Mistrza rozdrażnia ją do tego
stopnia, że grozi Polikarpowi, że utnie mu głowę. Nieco przerażająco i niepokojąco – czyli zgodnie z
wyglądem Kostuchy – robi się, gdy ta zaczyna opowiadać o tym, że właściwie to lubi to, co robi, a
pogoń za grzesznikami, których może ukarać, a w przyszłości zaprowadzić do piekła, sprawia jej
satysfakcję. Jednak cały jej wizerunek daleki jest od jednoznacznej przerażającej postaci, jaką
wyobrażamy sobie zawsze mówiąc o Śmierci.
Rozmowa mistrza Polikarapa ze Śmiercią – streszczenie Narrator zwraca się bezpośrednio do Boga
(„Gospodzin”) z prośbą o pomoc przy tworzeniu utworu na chwałę Pana. Następnie mówiący zachęca
odbiorców, aby wysłuchali opowieści, i zapowiada, że poruszy temat ważny dla każdego. W dalszej
części następuje prezentacja mistrza Polikarpa, którego największym pragnieniem było ujrzenie
Śmierci – prosił o to Boga. Zjawiła się Śmierć – przyjęła postać kobiecego szkieletu w stanie rozkładu
(personifikacja). W ręku trzymała kosę. Widok Śmierci sprawił, że mędrzec stracił rozum, ogarnęło go
przerażenie i zaczął zachowywać się jak błazen. Padł na posadzkę i błagał o litość. Z uczonego stał się
studentem, którego Śmierć będzie nauczała. Jego zachowanie, skontrastowane z opisem w
początkowej części utworu, czyni z Polikarpa postać komiczną. Mistrz próbował opanować lęk i kiedy
w jakimś stopniu mu się to udało, zadał Śmierci pytania, m.in. o to, skąd pochodzi, dlaczego jest taka
zaciekła, czym można ją sobie zjednać, co z nią się stanie, kiedy już wszystkich zabierze, jaki sens ma
praca lekarzy, jeżeli nie są w stanie wyleczyć ludzi, jak on sam może jej uniknąć. Niektóre z tych pytań
są naiwne, co dodatkowo ośmiesza Polikarpa w oczach Śmierci, która też ma cechy komiczne: lubi się
znęcać nad ludźmi, jest drażliwa i szybko się irytuje, podkreśla swoją ogromną moc i jest z niej
dumna. Śmierć przedstawia swój zasięg geograficzny i wylicza wszystkie stany, które jej podlegają
niezależnie od wieku i posiadania. Jest to okazja do wytknięcia wad np. stanowi duchownemu
(elementy satyry społecznej).

You might also like