I.

LỊCH SỬ
1. Vị trí và nguyên nhân xây dựng: Đền Quả Sơn nằm ở xã Bồi Sơn, huyện
Đô Lương, tỉnh Nghệ An. Được xây dựng từ thời kỳ Lý nhằm thờ Uy
Minh Vương Lý Nhật Quang, con trai thứ 8 của vua Lý Thái Tổ.

2. Cuộc đời và đóng góp của Uy Minh Vương:

- Uy Minh Vương Lý Nhật Quang sinh năm Mậu Tý (988), là con trai
thứ 8 của vua Lý Thái Tổ.
- Năm 1039, Ngài được cử vào Nghệ An trông coi việc thuế
- Sau đó, làm Tri châu Nghệ An năm 1041.
- Năm 1041, xét thấy Lý Nhật Quang là người tin cẩn, Lý Thái Tông
phong ông làm Tri châu Nghệ An - tước hiệu là Uy Minh hầu.
- Lý Nhật Quang có nhiều đóng góp trong việc phát triển kinh tế và
xây dựng quân sự: lập nên trại Bà Hoà, cung cấp quân lương cho vua
Thái Tông, làm đường, đào kênh, mở châu và trại, giúp nhân dân có
đời sống ổn định và biên giới được giữ vững.

3. Phục dựng và tầm quan trọng hiện nay: Sau nhiều lần trùng tu, đặc biệt
là trong thời kỳ hậu Lê và thời Nguyễn, đền Quả Sơn đã trở thành một
quần thể có quy mô lớn, gồm 7 tòa, 40 gian, là một trong "tứ đại thắng
tích" của xứ Nghệ
Đền Quả Sơn là một trong những ngôi đền linh thiêng bậc nhất ở Nghệ
An. Đền được mệnh danh là "Tứ đại đền thiêng xứ Nghệ". Trong đó, tứ
đại đền thiêng xứ Nghệ được nhắc đến bao gồm: "Nhất Cờn, Nhì Quả,
Bạch Mã, Chiêu Trưng".

4. Lễ hội hàng năm và di tích lịch sử: Mỗi năm, lễ hội đền Quả Sơn được tổ
chức từ ngày 19 đến 20 tháng Giêng. Đền Quả Sơn được xếp hạng là di
tích Lịch sử cấp Quốc gia từ năm 1999.

II. NÉT ĐẶC SẮC

Lễ hội đền Quả Sơn tại Nghệ An không chỉ là một sự kiện tôn giáo mà còn là một
ngày hội của văn hóa, truyền thống và cộng đồng. Đây là dịp quan trọng hàng năm
thu hút đông đảo người dân và du khách đến tham dự từ khắp nơi, tạo ra một
không khí sôi động và đầy màu sắc.
Tính chất tôn giáo và tín ngưỡng: Lễ hội đền Quả Sơn là dịp để người dân
tôn vinh và tưởng nhớ Uy Minh Vương Lý Nhật Quang, được coi là Đức
Thánh. Thường có các nghi lễ linh thiêng và cầu nguyện trong không khí
trang nghiêm.
Hoạt động văn hóa và truyền thống: Lễ hội đền Quả Sơn không chỉ là dịp để
tín đồ thực hiện các nghi lễ tôn giáo mà còn là nền tảng cho các hoạt động
văn hóa, truyền thống như diễu hành, múa lân, múa bài, hát ruộng đồng...

Giao lưu văn hóa: Lễ hội thu hút đông đảo du khách đến tham dự từ khắp
nơi, tạo điều kiện cho giao lưu văn hóa giữa các dân tộc và vùng miền.

Hương vị ẩm thực đặc trưng: Nhân dịp lễ hội, các quán ăn, hàng bán đồ lưu
niệm thường mở cửa sôi động, cung cấp các món ăn đặc sản của địa
phương.

Phong cảnh thiên nhiên và không gian yên bình: Đền Quả Sơn thường nằm
trong một khuôn viên có phong cảnh thiên nhiên tươi đẹp, yên bình, tạo
điều kiện thuận lợi cho du khách thư giãn và tận hưởng không khí trong
lành.

Hoạt động thương mại và vui chơi giải trí: Lễ hội cũng là dịp để các tiểu
thương địa phương phát triển kinh doanh, đồng thời cung cấp các hoạt động
vui chơi giải trí như trò chơi dân gian, các trò chơi thú vị.

 Những nét đặc sắc này tạo nên sức hút và làm nên sức sống của lễ hội
đền Quả Sơn, thu hút sự quan tâm và tham gia của người dân và du
khách.