prqFkZ laLdj.k  Ver 4.

olqnsolqra¼u~½ nsoa¼³~½] oaÿlpk.kwjenZue~A

nsodhijekuUna¼³~½] o`ÿ".ka¼e~½ oUns txn~xq#e~AA

     



   
 
ॐ ीपरमा ने नम:
^Jh* dks ^’k~$jh* i<s+a [^lh*z ugha]
ीम गव ीता
^Jhen~Hkxon~xhrk* esa nksuksa LFkku ij ^n*~ vk/kk i<+sa ,oa ^x* iwjk i<+sa
Learngeeta.com

अथ षोडशोऽ ाय:
^"kksM'kks·/;k;%* esa ^'kks* dk mPpkj.k nh?kZ djsa [^·* ¼voxzg½ dk mPpkj.k ^v* ugha djsa]
ीभगवानुवाच
अभयं(म्) स संशु ः (र् ), ानयोग व थितः ।
दानं(न्) दम य , ा ाय प आजवम्।।1।।
^Lok/;k$;Lri* i<+sa

अिहं सा स म ोध:(स्), ागः (श्) शा रपैशुनम् ।

दया भूते लोलु ं(म्), मादवं(म्) ीरचापलम्।।2।।
^'kkfUrjiS'kque~* esa ^j* iwjk i<+sa [vk/kk ^j~* ugha]
^Hkwrs"k~$oyksyqi~$Roe~* i<+sa] ^Ïhj¾g~$jh$j* i<+sa

तेजः मा धृितः (श्) शौचम्, अ ोहो नाितमािनता।

भव स दं (न्) दै वीम्, अिभजात भारत।।3।।
^HkofUr* esa ^fr* ÏLo i<sa+ [nh?kZ ^rh* ugha]
द ो दप ऽिभमान , ोधः (फ्) पा मेव च।
अ ानं(ञ्) चािभजात , पाथ स दमासुरीम्।।4।।
^lEin* esa ^n* iwjk i<+sa [vk/kk ^n~* ugha]
^eklqjhe~* esa ^jh* nh?kZ i<+sa [ÏLo ^fj* ugha]
śrīmad bhagavadgītā - 16th chapter geetapariwar.org 
 दै वी स ि मो ाय, िनब ायासुरी मता।
मा शुचः (स्) स दं (न्) दै वीम्, अिभजातोऽिस पा व।।5।।
^lEin~$foeks{kk;* i<+sa

ौ भूतसग लोकेऽ न्, दै व आसुर एव च।

दै वो िव रशः (फ्) ो , आसुरं(म्) पाथ मे णु।।6।।
^n~okS* i<+sa [^nkS* ugha]] ^Òwrlj~xkS* esa ^r* iwjk i<+sa] ^vklqj* esa ^j* iwjk i<+sa

वृि ं(ञ्) च िनवृि ं(ञ्) च, जना न िवदरासु

ु राः ।
न शौचं(न्) नािप चाचारो, न स ं(न्) तेषु िव ते।।7।।
^tuk u* esa ^u* dks ÏLo i<+sa [nh?kZ ^uk* ughaa]
^fo|rs* esa ^|¾n~$;* i<sa+ [^n* ;k ^/k* ugha]

अस म ित ं(न्) ते, जगदा रनी रम्।

अपर रस ूतं(ङ् ), िकम ामहै तुकम्।।8।।
^txnkgqjuh'oje~* esa ^gq* ÏLo i<sa+ [nh?kZ ^gw* ughaa]
Learngeeta.com

^vijLij* esa ^j* iwjk i<sa+

^fdeU;r~$dkegSrqde~* i<+sa

एतां(न्) ि मव ,न ा ानोऽ बु यः ।
भव ु कमाणः , याय जगतोऽिहताः ।।9।।
^n`f"V$eo"VH;* i<+sa] ^u"VkRekuks* esa ^ek* nh?kZ i<sa+ [ÏLo ugha]
^çHkou~$R;qxzdekZ.k%* i<+sa
nksuksa LFkkuksa ij ^·* [voxzg] osÿ iwoZ ek=k dks nh?kZ i<+sa

काममाि दु ूरं(न्), द मानमदा ताः ।

मोहाद् गृही ास ाहान्, वत ेऽशुिच ताः ।।10।।
^dke$ekfJR;* esa ^R;* i<sa+ [^r* ugha]
^nEHkekue* esa ^u* ,oa ^e* iwjk i<+sa [vk/kk ughaa]
^eksgkn~$x~_ghRok$ln~$xzkgku~* i<+sa] ^gh* nh?kZ i<+sa [ÏLo ughaa]

िच ामप रमेयां(ञ्) च, लया ामुपाि ताः ।

कामोपभोगपरमा, एताविदित िनि ताः ।।11।।
^fpUrkeifjes;k´~* esa iwjk ^e* i<sa+
^çy;ku~* esa iwjk ^y* i<+sa
^dkeksiHkksxijek* esa ^i* ,oa ^j* iwjk i<+sa
śrīmad bhagavadgītā - 16th chapter geetapariwar.org 
 आशापाशशतैब ाः (ख्), काम ोधपरायणाः ।
ईह े कामभोगाथम्, अ ायेनाथस यान्।।12।।
^’krSj~$cn~/kk[k~* i<+sa

इदम मया ल म्, इमं(म्) ा े मनोरथम्।

इदम ीदमिप मे, भिव ित पुनधनम्।।13।।
^çki~$L;s* i<+sa [^çkIls* ugha]
^bneLrh$nefi* esa ^rh* nh?kZ i<+sa

असौ मया हतः (श्) श ु:(र् ), हिन े चापरानिप।

ई रोऽहमहं (म्) भोगी, िस ोऽहं (म्) बलवा ुखी।।14।।
^gfu"k~$;s* i<+sa] ^bZ'ojks$gege~* i<+sa

आ ोऽिभजनवान , कोऽ ोऽ स शो मया।

य े दा ािम मोिद , इ ानिवमोिहताः ।।15।।
^vk<îks·fHktu* esa vk/kk ^<~* i<sa+ [^<+* ;k iwjk ^<* ughaa]
^;{k~$;s* i<+sa
Learngeeta.com

अनेकिच िव ा ा, मोहजालसमावृताः ।
स ाः (ख्) कामभोगेषु, पत नरकेऽशुचौ।।16।।
^vusd* esa ^d* iwjk i<+sa] ^fpr~$r* i<+sa
^Hkksxs"kq* esa ÏLo ^"kq* i<+sa [^"kw* ugha]

आ स ािवताः (स्) ा, धनमानमदा ताः ।

यज े नामय ै े, द ेनािविधपूवकम्।।17।।
^/kuekue* esa ^e* iwjk i<+sa] ^nEHksukfof/k* eas ^uk* nh?kZ i<+sa
^fof/k* i<+sa [^fof)* ugha]

अह ारं (म्) बलं(न्) दप(ङ् ), कामं(ङ् ) ोधं(ञ्) च संि ताः ।

मामा परदे हेषु, ि ष ोऽ सूयकाः ।।18।।
^'k* ls iwoZ vuqLokj vkus ls ^lafJrk%* esa vuqLokj dk mPpkj
lkuqukfld ^o~* tSlk gksxk vr% ^lafOJrkgk* i<sa+
^çn~$fo"kUrksH;$lw;dk%* esa ^rks* nh?kZ i<+sa

तानहं (न्) ि षतः (ख्) ू रान् , संसारे षु नराधमान्।

ि पा ज मशुभान्, आसुरी ेव योिनषु।।19।।
^f{kikE;$tl~j$e'kqHkku~* i<+sa

śrīmad bhagavadgītā - 16th chapter geetapariwar.org 

 आसुरी(ंम्) योिनमाप ा, मूढा ज िन ज िन।
माम ा ैव कौ ेय, ततो या धमां(ङ् ) गितम्।।20।।
nksuksa LFkku ij ^tUefu* esa ^fu* ÏLo i<+sa [nh?kZ ^uh* ugha]
^;ku~$R;$/kek³~$xfre~* i<+sa [^;kUrs* ugha]

ि िवधं(न्) नरक ेदं(न्), ारं (न्) नाशनमा नः ।

कामः (ख्) ोध था लोभ:(स्), त ादे त यं(न्) जेत्।।21।।
^rLeknsrr~$=;u~* i<+sa

एतैिवमु ः (ख्) कौ ेय, तमो ारै िभनरः ।

आचर ा नः (श्) ेय:(स्), ततो याित परां(ङ् ) गितम्।।22।।
^,rSj~$foeqDr[k~* i<+sa] ^reksn~okjSl~$f=fHkj~ujg* i<+sa
^vkpjr~$;kReu’k~* i<+sa

यः (श्) शा िविधमु ृ , वतते कामकारतः ।

न स िस मवा ोित , न सुखं(न्) न परां(ङ् ) गितम् ।।23।।
^'kkL=fof/k$eqr~$l~_T;* i<+sa] ^u l flf)e* esa ^l* ÏLo i<+sa [nh?kZ ^lk* ugha]
Learngeeta.com

^okIuksfr* esa ^fr* ÏLo i<+s+a [nh?kZ ^rh* ugha]

त ा ा ं(म्) माणं(न्) ते, कायाकाय व थतौ।

ा ा शा िवधानो ं(ङ् ), कम कतुिमहाहिस।।24।।
^rLekp~$NkL=e~* i<+sa] ^dk;kZdk;Z* i<+sa [^dk;kZdk;sZ* ugha]
^dj~rq$fegkj~$gfl* i<+sa

ॐत िदित ीम गव ीतासु उपिनष ु िव ायां(म्) योगशा े

ीकृ ाजुनसंवादे दै वासुरस ि भागयोगो नाम षोडशोऽ ाय:।।
AA ¬ Jho`ÿ".kkiZ.keLrqAA

Û folxZ ds mPpkj tgk¡ ¼[k~½ vFkok ¼Q~½ fy[ks x;sa gSa] og çR;{k [k~ vFkok Q~ ugha gksrs] mudk mPpkj.k ^[k~* ;k ^Q~* ds tSlk
fd;k tkrk gSA
Û la;qDr o.kZ ¼nks O;atu o.kksZa dk la;ksx½ ls igys okys Loj ij vk?kkr ¼gYdk lk tksj½ nsdj i<+uk pkfg;sA ^«* dk fpÐ
vk?kkr dks n’kkZus gsrq çR;sd vko’;d o.kZ osÿ Åij yxk;k x;k gSA
Û ;fn fdlh O;atu dk Loj ds lkFk la;ksx gks rks og la;qDr o.kZ ugha gksrk blfy;s ogka vk?kkr Hkh ugha gksxkA mnk- & ^_*
,d Loj gS vr% ^fol`tkE;ge~* esa ^l` ¾ l~ $ _* esa ^l`* ls iwoZ ^fo* ij vk?kkr ugha gksxkA la;qDr o.kZ ls iwoZ Loj ij gh
vk?kkr fn;k tkrk gS fdlh O;atu ;k vuqLokj ij ughaA mnkgj.k & ^oklqnsoa¼e~½ oztfiz;e~* esa ^oz* la;qDr gksus ij Hkh iwoZ esa
vuqLokj gksus osÿ dkj.k vk?kkr ugha vk;sxkA

;ksxs’ka¼e~½ lfPpnkuUna¼e~½] oklqnsoa¼e~½ oztfiz;e~A

/keZlaLFkkida¼e~½ ohja¼³~½] o`ÿ".ka¼e~½ oUns txn~xq#e~AA
śrīmad bhagavadgītā - 16th chapter geetapariwar.org 