‫ز‬cc

Journal of Research in Sport Rehabilitation

Vol 11. No 22. Autumn & Winter 2024
61-73
WWW.RSR.BASU.AC.IR

The effect of rhythmic exercises with music on the trampoline on

motor ability and balance of educable mentally retarded children: A
6-month follow-up period

Keshavarz, Mina1*; Yosefi, Elahe2; Dehghanizade, Jalal3

1.Ph.D. of Motor Behavior, Faculty of Sport Sciences, Urmia University, Urmia, Iran.
2.Ph.D. Student of Motor Behavior, Faculty of Sport Sciences, Urmia University, Urmia, Iran.
3. Assistant Professor of Motor Behavior, Faculty of Physical Education and Sport Sciences, Urmia University.
Urimia, Iran.

Received 26 September 2023; Accepted 11 November 2023

Abstract
Keywords
Background and Aim: The present study aimed to investigate the effect of
rhythmic exercises with music on the trampoline on motor ability and
Trampoline balance of educable mentally retarded children.
Methods: This research used a semi-experimental method with pre-test and
post-test designs for two experimental and control groups. The statistical
Balance sample of the research was 30 educable mentally retarded children who
were 9-10 years and were selected as available. Bruininks-Oseretsky
(BOTMP), time up and get (TUG) tests were used to measure fine motor
Mobility skills and balance, respectively. Using the counterbalance method. The
experimental group performed exercises on a trampoline for eight weeks,
and the control group did not receive any intervention. After the
Children intervention, apost-test similar to the pre-test was conducted. After six
months, the follow-up period was taken from samples of both groups.
Results: The results of Mixed ANOVA showed that rhythmic exercises with
music on the trampoline had a significant effect on children's fine motor
skills and balance from pre-test to post-test, so 91% of the changes in
children's fine motor skills and balance were influenced by rhythmic
exercises on the trampoline.
Conclusion: In the follow-up test after six months, there was no significant
difference in fine motor skills between the two groups. The balance of the
experimental group was better than that of the control group. So, it can be
said that rhythmic exercises with music on the trampoline are effective in
the rehabilitation of educable mentally retarded children, and this method
can be used in the movement rehabilitation of these children in schools.

*CorrespondingAuthor, Tel:09144934036
 Email: minaakeshavarzii@gmail.com
62 Journal of Research in Exercise Rehabilitation, 11, 22, 2024
Extended Abstract
Introduction
So far, there have been many definitions for
mental retardation. However, the American
Psychiatric Association proposes the most
comprehensive definition: a condition in which a
person's general intelligence is significantly
below average (IQ of 70 or less) (1). According
to Kishore's review, Odipi and Seshadri (2019),
mentally retarded children suffer from a lack of
movement due to mental disorders, which in
some cases weakness in the body and makes
them lazy and self-righteous (2). Therefore,
when children are less physically capable, they
withdraw from activities more than their peers,
social competence decreases, and they avoid
participating in physical games, especially at
school (3). Research shows that sports and
music can be useful as two effective
interventions without side effects in reducing all
kinds of movement problems in children. Also,
the combination of music and sports effectively
improves social relations, movement skills, and
personal health (4). One of the types of rhythmic
exercises in combination with music is exercise
on the trampoline (5). Trampoline exercises
were first used in 1970 by Anderson to
rehabilitate children with physical and learning
(6). By reviewing the literature, it appears that
no previous study has investigated the effect of a
trampoline activity program on the motor
performance and dynamic balance ability of
educable mentally retarded school children.
Therefore, the present study aimed to investigate
the effect of an 8-week intervention program
with a trampoline on the motor ability and
balance of educable mentally retarded children.
Methodology
This research was semi-experimental with a
pre-test and post-test design that was performed
in a field form. The statistical population of this
research was all educable mentally retarded
children in the fourth grade of primary school in
Tabriz city, and a purposeful sampling method
was used to collect data. Therefore, the
statistical sample of the research was 30 boys
and girls with an age range of 9 to 10 years. The
participants were randomly divided into two
groups (15 participants in each group): the
experimental group performed rhythmic
exercises with music on the trampoline for eight
weeks, three one-hour sessions per week, and
the control group did not receive any
intervention. As a pre-test, the Bruininks-
oseretsky Test of Motor Proficiency and the
standing up and moving time test were taken
from both groups using the counterbalance
method. After the intervention, a post-test
similar to the pre-test was conducted for both
groups. After six months, the follow-up period
was taken from the samples of both
experimental and control groups. The criteria for
entering the research included the following: age
range of 9 to 10 years, willingness to participate
in the study, not having previously participated
in similar exercise sessions, having an IQ below
the average level, and not participating in
parallel sports rehabilitation and occupational
therapy programs during the course. Conduct
research. Also, the exclusion criteria included
unwillingness to continue collaborating in the
research, irregular participation in training
sessions (absence of more than one-third of
training sessions), and non-participation in any
of the testing stages (pre- or post-test).
Results
The results of Mixed ANOVA showed that
rhythmic exercises with music on the trampoline
significantly affected children's fine motor skills
and balance from pre-test to post-test, so 91% of
the changes in children's fine motor skills and
balance were influenced by rhythmic exercises
on the trampoline. Also, in the follow-up test
after six months, there was no significant
difference in fine motor skills between the two
groups, while the balance of the experimental
group was better than that of the control group.
 The effect of rhythmic exercises with.… Keshavarz et al 63

Table 1. Two-to-two comparison of groups in fine motor skills and balance in the pre-test, post-test, and follow-up
stages using Mixed ANOVA
Skill Train Group i Group j i-j SD P
Pre-test Experimental Control -1/20 1/42 0/41
Fine motor skill Post-test Experimental Control -21/07 1/55 *0/0001
Follow-up Experimental Control -1/40 1/39 0/32
Pre-test Experimental Control -0/60 0/59 0/31
Balance Post-test Experimental Control -6/93 0/83 *0/0001
Follow-up Experimental Control -1/60 0/55 *0/007
*Significant difference

Conclusion children's motor activity level (8). Young

Rhythmic exercises with music on the
trampoline are effective in the rehabilitation of
educable mentally retarded children, and this
method can be used in the movement
rehabilitation of these children in schools. In
confirmation of the obtained results, according
to ecological theories, including Newell's theory
(1986), people's behavior is used through the
description of constraints, and this point of view
emphasizes that new movement behavior is
created as a result of changing people,
environment, and task limitations (7). Jumping
is a vital activity in children's motor
development, and jumping skills are related to
children should participate in activities that
strengthen skeletal-muscular tissue and improve
their motor skills (9).
Ethical Considerations
Written consent was collected from the research
participants' parents or guardians.
Acknowledgments
In this way, all the people who participated in
the implementation of the research are thanked
and appreciated.
 ‫نشریه پژوهش در توانبخشی ورزشی‬
‫دوره ‪ ،11‬شماره‪ ،22‬پاییز و زمستان ‪1402‬‬
‫‪61-73‬‬
‫‪WWW.RSR.BASU.AC.IR‬‬

‫تأثیر تمرینات ریتمیک همراه با موسیقی بر روی ترامپولین بر توانایی حرکتی و تعاال‬
‫کولکان کمتوان ذهنی آموزشپذیر‪ :‬لوره پیگیری ‪ 6‬ماهه‬
‫‪3‬‬
‫مینا کشاورز‪ ،*1‬الهه یوسفی‪ ،2‬جال لهقانی زاله‬

‫‪ -1‬دکتری رفتار حرکتی‪ ،‬دانشکده علوم ورزشی‪ ،‬دانشگاه ارومیه‪ ،‬ارومیه‪ ،‬ایران‬
‫‪ -2‬دانشجوی دکتری رفتار حرکتی‪ ،‬دانشکده علوم ورزشی‪ ،‬دانشگاه ارومیه‪ ،‬ارومیه‪ ،‬ایران‬
‫‪ -3‬استادیار گروه رفتار حرکتی‪ ،‬دانشکده علوم ورزشی‪ ،‬دانشگاه ارومیه‪ ،‬ارومیه‪ ،‬ایران‬

‫مقاله پژوهشی‬ ‫دریافت ‪ 4‬مهر ‪1402‬؛ پذیرش ‪ 20‬آبان ‪1402‬‬

‫واژگان کلیدی‬
‫چکیده‬
‫زمینه و هدف‪ :‬کمتوانی ذهنی اختاللی است که باعث نارسایی در کارکرد هوشی و سازشی فرد در‬ ‫ترامپولین‬
‫زمینههای اجتماعی‪ ،‬عملی و مفهومی میشود‪ .‬بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر تمرینات‬
‫ریتمیک همراه با موسیقی بر روی ترامپولین بر توانایی حرکتی و تعادل کودکان کمتوان‬
‫تعادل‬
‫ذهنیآموزشپذیر است‪.‬‬
‫روشبررسی‪ :‬پژوهش حاضر از نوع نیمهتجربی با طرح پیشآزمون و پسآزمون بود‪ .‬تعداد ‪ ۳۰‬نفر از‬
‫کودکان کمتوانذهنیآموزشپذیر ‪ 9-1۰‬ساله بهصورت تصادفی در دو گروه تجربی و کنترل قرار‬ ‫مهارت ظریف‬
‫گرفتند‪ .‬برای سنجش مهارتهای حرکتی ظریف و تعادل به ترتیب از آزمونهای برونیکس‪-‬‬
‫اوزرتسکی و زمان برخاستن و حرکت کردن استفاده شد‪ .‬گروه تجربی تمرینات روی ترامپولین را به‬
‫کودکان‬
‫مدت هشت هفته‪ ،‬هر هفته سه جلسه یک ساعته انجام دادند و گروه کنترل مداخلهای دریافت‬
‫نکردند‪ .‬پس از هشت هفته‪ ،‬پسآزمون مشابه با پیشآزمون و شش ماه بعد نیز آزمون یادداری انجام‬
‫شد‪.‬‬
‫نتایج‪ :‬نتایج تحلیل واریانس مرکب نشان داد که تمرینات ریتمیک همراه با موسیقی بر روی‬
‫ترامپولین بر مهارت حرکتی ظریف و تعادل کودکان کمتوان ذهنی آموزشپذیر تاثیر معناداری‬
‫داشته‪ ،‬بطوریکه ‪ %91‬از تغییرات مهارت حرکتی ظریف و تعادل کودکان تحت تاثیر این نوع‬
‫تمرینات بوده است‪ .‬در آزمون یادداری بعد شش ماه فقط در فاکتور تعادل تفاوت معنادار بین دو‬
‫گروه مشاهده شد‪.‬‬
‫نتیجهگیری‪ :‬تمرینات ریتمیک همراه با موسیقی بر روی ترامپولین در توانبخشی کودکان کمتوان‬
‫ذهنی آموزشپذیر مؤثر میباشد و از این روش میتوان در توانبخشی حرکتی این کودکان در مدارس‬
‫استفاده نمود‪.‬‬

‫* اطالعات نویسنده مسئول‪ .‬تلفن‪۰91449۳4۰۳6 :‬‬

‫‪‬پست الکترونیکی‪minaakeshavarzii@gmail.com :‬‬
‫‪65‬‬ ‫پژوهش در توانبخشی ورزشی‪ ،‬دوره ‪ ،11‬شماره ‪ ،22‬پاییز و زمستان ‪1402‬‬
‫کاهش انواع مشکالت حرکتی کودکان مفید باشد‪ .‬مطالعوات‬
‫نشان میدهند ترکیوب موسویقی و ورزش بوه طوور موؤثری‬
‫باعث بهبود روابط اجتماعی‪ ،‬مهارتهای حرکتی و بهداشوت‬
‫فردی میشود (‪ . 4‬گوزارش شوده اسوت تمرینوات ورزشوی‬
‫ریتمیک زمانی کوه بوا موسویقی هموراه هسوتند میتواننود‬
‫سووری ترین و راحووتترین مسوویر را بوورای تحریووک مغووزی‬
‫کودکووان فووراهم کننوود (‪ . 16‬احتمووانً فعالیتهووای ورزشووی‬
‫ریتمیک تؤام با موسیقی بوه دلیول برخوورداری از دو عامول‬
‫ریتم و حرکت بتواننود باعوث افوزایش عملکورد شوناختی و‬
‫کاهش مشکالت حرکتی در کودکان شوند (‪ . 17‬کپوارت در‬
‫مورد حرکات موزون و ریتمیک اعتقاد دارد که این حرکوات‪،‬‬
‫موجب تعامالت و ارتباطاتی در ذهن میشود که کودکوان را‬
‫بووه ادراص صووحی از خووود و محیطشووان میرسوواند (‪. 14‬‬
‫بنووابراین‪ ،‬یکووی از انووواع تمرینووات ریتمیووک در ترکیووب بووا‬
‫موسیقی تمرین بر روی ترامپولین میباشد (‪. 5‬‬
‫تمرینات ترامپولین برای اولین بار در سال ‪ 197۰‬توسط‬
‫اندرسون جهت توانبخشی کودکوان مبوتال بوه ناتواناییهوای‬
‫فیزیکی و یادگیری مورد اسوتفاده قورار گرفوت (‪ . 6‬تمورین‬
‫ترامپولین یک فعالیت پرطرفدار برای کودکان کمتوان ذهنی‬
‫است که ویژگی و فایده اصلی آن پرهیوز از تمرینوات بودنی‬
‫یکنواخت اسوت (‪ . 18‬بوه عبوارتی‪ ،‬تمورین ترامپوولین یوک‬
‫برنامه مبتنی بر حرکت است که به عنوان تمرین مفید برای‬
‫افووزایش انگیووزه و مشووارکت در حرکووت در کودکووان دارای‬
‫چالشهای رشدی و حسی پیشنهاد شوده اسوت (‪ . 19‬ایون‬
‫یک محیط غیر رقابتی اسوت کوه در آن کودکوان میتواننود‬
‫تواناییهووای حرکتووی خووود را در مدرسووه و جامعووه بهبووود‬
‫بخشند (‪ . 2۰‬مطالعوهای در موورد کودکوان در حوال رشود‬
‫معمولی که در یک برنامه تمرینی ترامپولین شرکت داشتند‪،‬‬
‫توسط محققوین انجوام شود کوه بهبودهوایی را در تعوادل و‬
‫تناسب اندام در مقایسه با گروه کنترل بودون درموان نشوان‬
‫داد (‪ . 21‬با مرور ادبیات‪ ،‬به نظر میرسد کوه هوی مطالعوه‬
‫قبلی توأثیر یوک برناموه فعالیوت ترامپوولین را بور عملکورد‬
‫حرکتی و توانایی تعادل پویای کودکوان مدرسوهای کمتووان‬
‫ذهنی آموزشپذیر بررسی نکرده است‪ .‬عوالوه بور ایون‪ ،‬ایون‬
‫فرضوویه وجووود دارد کووه اسووتفاده از ترامپووولین بووه عنوووان‬
‫وسیلهای برای ترویج سرگرمی و لذت‪ ،‬عالقوه کودکوان را در‬
‫تمام مدت برنامه فعالیت حفظ میکنود‪ .‬آگواهی از توأثیرات‬
‫احتمالی برنامه مداخله ترامپولین بر این متغیرها در کودکان‬
‫مقدمه‬
‫تاکنون تعاریف زیادی برای کمتووان ذهنوی ارائوه شوده‬
‫اسووت‪ .‬بووا ایوون حووال‪ ،‬جووام ترین تعریووف توسووط انجموون‬
‫روانپزشکی آمریکا پیشنهاد شده است‪ :‬وضعیتی کوه در آن‬
‫هوش عمومی فورد بوه طوور قابول تووجهی کمتور از سوط‬
‫متوسط (ضریب هوشوی ‪ 7۰‬یوا کمتور اسوت (‪ . 1‬کودکوان‬
‫کمتوووان ذهنووی کووه در حوودود ‪ 2‬تووا ‪ ۳‬درصوود از افووراد هوور‬
‫جامعووهای را شووامل میشوووند (‪ ، 1۰‬در مهارتهووای زیوور‬
‫مشکالت و محدودیت قابل توجهی دارند؛ برقراری ارتباط بوا‬
‫دیگران‪ ،‬مهارتهای اجتماعی و بین فردی‪ ،‬نحوه اسوتفاده از‬
‫امکانات عمومی‪ ،‬مهارتهای آموزشی‪ ،‬حرکتی و ایمنوی کوه‬
‫قبل از ‪ 18‬سوالگی شوروع میشوود (‪ . 11‬براسواس بررسوی‬
‫کیشووور‪ ،‬اودیپووی و سهشووادری (‪ ، 2۰19‬کودکووان کمتوووان‬
‫ذهنی به دلیل اختالل روانی دچار کمتحرکی میشووند کوه‬
‫در برخی موارد باعث ضعف در بودن شوده و آنهوا را تنبول‬
‫میکند (‪ . 2‬بنابراین‪ ،‬زموانی کوه کودکوان از نظور جسومی‬
‫توانایی کمتری دارند‪ ،‬نسوبت بوه همسوانن خوود بیشوتر از‬
‫فعالیتها کنارهگیری میکنند‪ ،‬شایستگی اجتمواعی کواهش‬
‫مییابد و از شرکت در بازیهای فیزیکی بوهویژه در مدرسوه‬
‫اجتنووا میکننوود (‪ . ۳‬در افووراد دارای کمتوووانی ذهنووی‪،‬‬
‫مشکالت حرکتی متعددی وجود دارد؛ زیرا این یک بیمواری‬
‫است که بر عملکردهای شناختی و حرکتی توأثیر میگوذارد‬
‫(‪ . 12‬عالوه بر این‪ ،‬کودکوانی کوه دارای مشوکالت حرکتوی‬
‫هستند اغلب در مهارتهای حرکتی درشت و ظریف مشوکل‬
‫دارند‪ .‬بنابراین‪ ،‬این افوراد در آزمونهوای حرکتوی نمرههوای‬
‫کمتری نسبت به افراد عوادی دریافوت میکننود و وضوعیت‬
‫تعادل آنها بیثباتتر از افراد سوالم اسوت (‪ . 1۳‬روشهوای‬
‫مختلفی بوه منظوور رفو تموامی ایون مشوکالت از گذشوته‬
‫تاکنون به کار گرفته شده است (‪ . 14‬از جمله ایون روشهوا‬
‫عبارتند از‪ :‬بهبود عادات غوذایی‪ ،‬برگوزاری کالسهوای فوو‬
‫برنامه و جلسات مشاوره برای آگاهی خانواده از نظر روانوی و‬
‫فرهنگی‪ .‬در این میان برگوزاری کالسهوای ویوژه تمرینوات‬
‫ورزشی‪ ،‬حرکتوی‪ ،‬موسویقی بوا ویژگیهوای مختلفوی ماننود‬
‫سرعت‪ ،‬حالت‪ ،‬لحن‪ ،‬ریتم‪ ،‬هماهنگی‪ ،‬ملودی و حتی بلندی‬
‫صدا احتمانً بتواند تغییراتی در این طیف از افراد ایجاد کنود‬
‫(‪. 15‬‬
‫با توجه به مطالبی کوه مطورح شود‪ ،‬ورزش و موسویقی‬
‫میتوانند به عنوان دو مداخله مؤثر بدون عوارض جوانبی در‬
 ‫تأثیر تمرینات ریتمیک همراه با موسیقی بر‪......‬‬
‫تمرینات روی ترامپولین در هر جلسه با گرم کردن و‬
‫کشش عضالت شروع شده‪ ،‬گامهای هماهنگ با دست اجرا‬
‫میشد‪ .‬بدنه کالس با کروگرافیهای مختلف که شامل‬
‫حرکات نوشته شده در جدول ‪ 1‬است‪ ،‬برگزار گردیده و تمام‬
‫این حرکات با ضر موزیک و هماهنگ با آن اجرا میشد‪.‬‬
‫در نهایت سرد کردن در پایان جلسات تمرینی با انجام‬
‫حرکات کششی و انعطاف با تمرکز بر تنفس عمیق اجرا‬
‫میشد (‪ . 4‬گروه کنترل در طول تحقیق مداخلهای را‬
‫دریافت نکردند و این عدم انجام فعالیت بدنی در طول مدت‬
‫تحقیق از ابتدا به آزمودنیهای این گروه توضی داده شده‬
‫بود‪ .‬عدم دریافت مداخله برای مشخص شدن این بود که آیا‬
‫پرش روی ترامپولین به عنوان فعالیت ورزشی جدید‬
‫میتواند روی تعادل و توانایی حرکتی کودکان اثرگذار باشد‬
‫یا خیر‪ .‬اگر پاسخ مثبت شد‪ ،‬میزان اثرگذاری چقدر است و‬
‫در نهایت میزان ماندگاری اثر تمرینات با گذشت چند ماه از‬
‫این تمرینات چقدر میتواند باشد‪ .‬پس از انجام مداخله نیز‪،‬‬
‫پسآزمون مشابه با پیشآزمون از هر دو گروه انجام شد‪ .‬بعد‬
‫شش ماه نیز دوره یادداری از نمونههای هر دو گروه تجربی‬
‫و کنترل گرفته شد‪.‬‬
‫معیارهای ورود به تحقیق شامل موارد زیر بود‪ :‬دامنه‬
‫سنی ‪ 9‬تا ‪ 1۰‬سال‪ ،‬تمایل به شرکت در مطالعه‪ ،‬عدم‬
‫شرکت قبلی در جلسات تمرین مشابه‪ ،‬داشتن ضریب‬
‫هوشی کمتر از سط متوسط و عدم شرکت در برنامههای‬
‫توانبخشی ورزشی و کاردرمانی موازی در طول دوره انجام‬
‫تحقیق‪ .‬همچنین معیارهای خروج از مطالعه شامل این‬
‫موارد میشد‪ :‬عدم تمایل به ادامه همکاری در پژوهش‪،‬‬
‫شرکت نامنظم در جلسات تمرین (داشتن غیبت بیش از‬
‫یک سوم در جلسات تمرین ‪ ،‬عدم شرکت در هریک از‬
‫مراحل تستگیری (پیش یا پسآزمون (‪. 25‬‬
‫روش اجرای پژوهش به این صورت بود که قبل از شروع‬
‫پژوهش‪ ،‬محقق جهت رعایت استانداردهای اخالقی اقدام به‬
‫اخذ کد اخال از کمیته اخال پژوهشگاه تربیتبدنی و علوم‬
‫ورزشی (‪ IR/SSRI.REC.2023.14023.1985‬نمود‪.‬‬
‫سپس‪ ،‬هماهنگیهای نزم با اداره کل آموزش و پرورش و‬
‫مدارس استثنایی صورت گرفت و از والدین کودکان‬
‫رضایتنامه شرکت داوطلبانه کودکان در تحقیق حاضر اخذ‬
‫شد‪ .‬یک هفته قبل از شروع پروتکلهای تمرینی‪ ،‬در یک‬
‫جلسه توجیهی کلیه برنامهها‪ ،‬مزایا و خطرات احتمالی‪،‬‬
‫کشاورز و همکاران‬ ‫‪66‬‬
‫کمتوووان ذهنووی آموزشپووذیر میتوانوود بوورای برنامووهریزی و‬
‫طراحی برنامههای ورزشوی مناسوب بور اسواس تواناییهوا و‬
‫ترجیحات منحصر به فرد کودکان ضروری باشد (‪. 22‬‬
‫اینکه فعالیتبدنی و تحرص برای کودکان ضروری بوده و‬
‫این فعالیتها باید کودکان را به سمتی هدایت کند که فکور‪،‬‬
‫روح و جسمشان تقویت و برای زنودگی سوالم آمواده شووند‬
‫(‪ 2۳‬بر کسی پوشیده نیست اموا اینکوه چوه فعالیتبودنی‬
‫میتواند تاثیرات جسمی و ذهنی بیشتری روی کودص ایجاد‬
‫کند اهمیت دارد‪ .‬همچنین با توجه به اینکوه تورص فعالیوت‬
‫بدنی بعد از گذشت مدت زموانی میتوانود اتفوا افتود‪ ،‬نزم‬
‫است میزان بهبود یا افت بدنی و ذهنی به مدت حداقل بعود‬
‫شش ماه بررسی شود تا با ایجاد آگواهی نزم در کودکوان و‬
‫خانوادههایشان‪ ،‬تصومیمگیریهای بهتوری اتخواذ شوود‪ .‬بور‬
‫اساس موارد ذکر شده و اهمیت یافتن فعالیتبودنی مناسوب‬
‫برای کودکان‪ ،‬این مطالعه بر این فرض استوار است که یوک‬
‫برنامه مداخلهای ‪ 8‬هفتوهای بور روی ترامپوولین بور توانوایی‬
‫حرکتی و تعادلی کودکوان کمتووان ذهنوی آموزشپوذیر در‬
‫سنین مدرسه تأثیرگذار است و به دنبال این سووال هسوتیم‬
‫که میزان این تأثیر چقدر است؟‬
‫روش تحقیق‬
‫روش تحقیق حاضر از نوع نیمهتجربی و با دو گروه‬
‫(تجربی و کنترل همراه با طرح پیشآزمون و پسآزمون‬
‫بود که بهشکل میدانی انجام شد‪ .‬جامعه آماری این تحقیق‬
‫کلیه کودکان کمتوان ذهنی آموزشپذیر پایه چهارم ابتدایی‬
‫شهرستان تبریز بودند که برای جم آوری دادهها از روش‬
‫نمونهگیری هدفمند استفاده شد‪ .‬حداقل تعداد نمونه با‬
‫استفاده از نرمافزار جیپاور و با احتسا توان آماری ‪،۰/8‬‬
‫اندازه اثر ‪ ۰/۳‬و فاصله اطمینان ‪ ،۰/95‬تعداد ‪ 15‬نفر برآورده‬
‫شد‪ .‬بنابراین‪ ،‬نمونه آماری تحقیق ‪ ۳۰‬نفر از کودکان دختر و‬
‫پسر با دامنه سنی ‪ 9‬تا ‪ 1۰‬سال بودند‪ .‬شرکتکنندگان‬
‫بهصورت تصادفی ساده در دو گروه (‪ 15‬شرکتکننده در هر‬
‫گروه قرار گرفتند‪ .‬به عنوان پیشآزمون از هر دو گروه‬
‫آزمون تبحر حرکتی برونینکس‪-‬اوزورتسکی و آزمون زمان‬
‫برخاستن و حرکت کردن به روش کانترباننس گرفته شد‪.‬‬
‫گروه تجربی تمرینات ریتمیک همراه با موسیقی را بر روی‬
‫ترامپولین به مدت هشت هفته‪ ،‬هر هفته سه جلزسه یک‬
‫ساعته انجام دادند (‪( 24‬جدول‪ ،1‬پروتکل تمرینی بر روی‬
‫ترامپولین ‪.‬‬
‫‪67‬‬ ‫پژوهش در توانبخشی ورزشی‪ ،‬دوره ‪ ،11‬شماره ‪ ،22‬پاییز و زمستان ‪1402‬‬

‫محسو میشود که هر چقدر مدت زمان اجرای آزمون‬ ‫شیوه صحی اجرای تمرینات ریتمیک بر روی ترامپولین‬
‫کمتر باشد‪ ،‬امتیاز فرد بیشتر خواهد بود‪ .‬همچنین‪ ،‬روایی و‬ ‫برای شرکتکنندگان توضی داده شد‪ .‬همچنین به‬
‫پایایی این آزمون به ترتیب ‪ ۰/79‬و ‪ 81/5‬درصد گزارش‬ ‫آزمودنیها اطمینان خاطر داده شد که اطالعات شخصی‬
‫شده است (‪. 27‬‬ ‫آنها نزد پژوهشگران به صورت محرمانه حفظ میشود و در‬
‫تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از آمارتوصیفی و‬ ‫نهایت به صورت کلی گزارش میشود‪ .‬آزمودنیها در هر‬
‫استنباطی انجام شد‪ .‬با استفاده از آزمون شاپیروویلک به‬ ‫مرحله از تمرین در صورت عدم تمایل میتوانستند از‬
‫بررسی نرمال بودن دادهها پرداخته شد و بعد از تایید نرمال‬ ‫تحقیق خارج شوند‪.‬‬
‫بودن‪ ،‬از روش آماری تحلیل واریانس مرکب در سط‬ ‫از آزمون تبحر حرکتی برونیکس‪-‬اوزرتسکی به منظور‬
‫معناداری ‪ ۰/۰5‬در نرمافزار اسپیاساس نسخه ‪ 24‬جهت‬ ‫ارزیابی مهارت حرکتی ظریف کودکان استفاده است‪ .‬این‬
‫بررسی فرضیههای آماری استفاده شد‪.‬‬ ‫آزمون یک مقیاس حرکتی هنجار مرج برای مهارتهای‬
‫حرکتی درشت و ظریف کودکان ‪ 4/5‬تا ‪ 14/5‬ساله است‪.‬‬
‫نتایج مطالعه‬
‫این مقیاس شامل ‪ 8‬خرده آزمون میباشد که فرم طوننی‬
‫آمار توصیفی جمعیتشناختی نشوان داد کوه در تحقیوق‬
‫آن‪ 46 ،‬و فرم کوتاه آن ‪ 14‬ماده دارد‪ .‬در مطالعه حاضر از‬
‫حاضر میانگین سنی گروه تجربی ‪ 9/68±۰/57‬سال و گوروه‬
‫فرم ‪ 14‬سوالی این مقیاس استفاده شد‪ .‬چهار خرده آزمون‬
‫کنترل ‪ 9/6۰±۰/85‬سال بوود‪ .‬در ایون میوان از ‪ 15‬کوودص‬
‫آن‪ ،‬مهارتهای حرکتی درشت (سرعت دویدن و چابکی‪،‬‬
‫گروه تجربی ‪ 6‬دختر و ‪ 9‬پسر و در گروه کنتورل ‪ 5‬دختور و‬
‫تعادل‪ ،‬هماهنگی دوسویه و قدرت و چهار خرده آزمون‬
‫‪ 1۰‬پسر در تحقیق شورکت داشوتند‪ .‬در جودول شوماره دو‪،‬‬
‫دیگر‪ ،‬مهارتهای حرکتی ظریف (سرعت پاسخ‪ ،‬کنترل‬
‫اطالعات دموگرافیکی شرکتکنندگان شامل سن‪ ،‬جنسویت‪،‬‬
‫پیاپی حرکتی و سرعت و چانکی اندام فوقانی را‬
‫قوود و وزن بووه تفکیووک هوور گووروه ارائووه شووده اسووت‪ .‬بوورای‬
‫میسنجند‪ .‬ضریب پایایی بازآزمایی این آزمون در فرم‬
‫تحلیلهای آماری‪ ،‬جهت بررسی وجود یا عدم وجود تفواوت‬
‫طوننی ‪ ۰/87‬و در فرم کوتاه ‪ ۰/86‬گزارش شده است‪.‬‬
‫در پیشآزمووون متغیرهووای وابسووته از آزمووون تووی مسووتقل‬
‫همچنین ضریب پایایی بازآزمایی آزمون ‪ ۰/87‬و روایی آن‬
‫استفاده شد‪ .‬با توجه به عدم تفاوت معنادار در پیشآزمونها‬
‫‪ ۰/84‬گزارش شده است (‪. 26‬‬
‫در متغیر وابسته تحقیق (‪ P=۰/76 ،F=۰/45‬بورای بررسوی‬
‫از آزمون زمان برخاستن و حرکت کردن جهت سنجش‬
‫تفاوت بوین پیشآزموون‪ ،‬پسآزموون و دوره پیگیوری در دو‬
‫تعادل پویا کودکان استفاده شد‪ .‬این آزمون شامل شش‬
‫گروه از آزمون تحلیل واریانس مرکب ‪( 2‬گوروه در ‪ ۳‬زموان‬
‫مرحلة پشت سرهم است‪ .‬برای انجام آزمون‪ ،‬ابتدا یک‬
‫(پیشآزمووون‪ ،‬پسآزمووون و دوره پیگیووری بوورای مهووارت‬
‫صندلی بدون دسته به فاصلة سه متری از یک مان (پایان‬
‫حرکتی ظریف و تعادل استفاده شد‪ .‬همچنین‪ ،‬نتایج آزموون‬
‫مسیر قرار داده میشود‪ .‬فرد با شنیدن فرمان «رو» حرکت‬
‫لوین برای بررسی همگنوی واریوانس متغیرهوای وابسوته در‬
‫کرده و زمان از آغاز تا پایان حرکت محاسبه میشود‪.‬‬
‫گروههووا نشووان داد کووه واریووانس مهووارت حرکتووی ظریووف‬
‫آزمودنی در سری ترین حالت ممکن و بدون دویدن این‬
‫(‪27(=2/۰۳ ،p=۰/12‬و‪ F 2‬و تعادل (‪27(=1/۰2 ،p=۰/۳7‬و‪F 2‬‬
‫آزمون را اجرا میکند‪ .‬این آزمون سه مرتبه با فاصلة‬
‫در گروهها برابر است‪ .‬همچنین نتایج آزمون بررسی همگنوی‬
‫استراحت سه دقیقهای بین هر بار اجرای آزمون‪ ،‬انجام‬
‫شیب رگرسیون پیشآزموون و پسآزموون مهوارت حرکتوی‬
‫میشود‪ .‬مراحل انجام آزمون به شرح زیر است‪ -1 :‬بلند‬
‫ظریووووف (‪27(=2/۳2 ،p=2/8۳‬و‪ F 2‬و تعووووادل (‪،p=۰/112‬‬
‫شدن از روی صندلی‪ -2 ،‬طی کردن مسیر سه متری‬
‫‪27(=2/۳2‬و‪ F 2‬در دو گروه تجربوی و کنتورل نشوان داد کوه‬
‫مشخص شده‪-۳ ،‬چرخیدن دور مان ‪ -4 ،‬برگشت مسیر سه‬
‫شیب رگرسویون در هور دو گوروه برابور اسوت‪ .‬کنتورل نیوز‬
‫متری در مرحلة دوم‪ -5 ،‬چرخیدن دور صندلی و ‪-6‬‬
‫‪ 7۰/82±5/7۳‬بود‪.‬‬
‫نشستن روی صندلی‪ .‬نحوة امتیازدهی‪ :‬مدت زمانی که‬
‫آزمودنی بتواند این آزمون را اجرا کند‪ ،‬به عنوان امتیاز وی‬
 ‫تأثیر تمرینات ریتمیک همراه با موسیقی بر‪......‬‬ ‫کشاورز و همکاران‬ ‫‪68‬‬

‫جدول‪ -1‬پروتکل تمرینی بر روی ترامپولین‬

‫نوع تمرینات‬ ‫هدف‬ ‫هفته‬
‫آشنایی با ریباندر‪ ،‬نحوه درست ایستادن‪ ،‬نفسگیری‪ ،‬ریتم‪ ،‬کشش تنه و کمر و پاها‪ ،‬درجا زدن‪ ،‬گامهای چهار‬
‫گرمگردن‬
‫ضر ترکیبی با حرکات دست‬
‫آمادگی قلبی‪-‬عروقی‪،‬‬
‫پرش ساده‪ ،‬حرکات ساید‪ ،‬زانو بلند با حرکت دست‪ ،‬کشش گربه‪ ،‬حرکات اینتروال ‪ 2۰‬دقیقه ای روی ترامپولین‪،‬‬
‫انعطاف و هماهنگی‬ ‫اول‬
‫حرکت مارش درجا با سرعت و ریز‬
‫عضالنی‬
‫جامپینگ جک‪ ،‬شوت به جلو‪ ،‬پهلو وعقب‪ ،‬پرش جفت و رساندن زانو به سینه‪ ،‬پرش با پای باز‪ ،‬پرش پا جم‬ ‫چابکی و انعطاف‬ ‫دوم و سوم‬
‫پروانه‪ ،‬هیپ هاپ‪ ،‬پاندولی‪ ،‬گام جلو‪ ،‬گام عقب و گام پهلو همراه حرکات دست‪ ،‬پرش ستاره و فرود جفت‬ ‫قدرت و هماهنگی‬ ‫چهارم تا ششم‬
‫آمادگی قلبی‪-‬عروقی‪،‬‬
‫حرکت برپی‪ ،‬رساندن آرنج به زانو همراه پرش‪ ،‬رساندن دست به م همراه پرش‪ ،‬حرکت مرب ‪ ،‬اسکات‬ ‫هفتم و هشتم‬
‫تعادل و قدرت‬
‫تنفس عمیق و انجام حرکات بصورت تمرکزی‪ ،‬کششهای کلی‬ ‫سرد کردن‬

‫جدول ‪ -2‬ویژگیهای فردی شرکتکنندگان‬

‫وزن (کیلوگرم)‬ ‫قد (سانتیمتر)‬ ‫جنسیت (دختر‪ ،‬پسر)‬ ‫سن (سال)‬ ‫گروهها‬
‫‪۳6/42‬‬ ‫‪1۳7/82‬‬ ‫‪ 6‬دختر‪ 9 ،‬پسر‬ ‫‪9/68‬‬ ‫تجربی‬

‫‪۳6/84‬‬ ‫‪1۳8/۰1‬‬ ‫‪ 5‬دختر‪ 1۰ ،‬پسر‬ ‫‪9/6۰‬‬ ‫کنترل‬

‫نشان داد که در عاملهای درون آزمودنی اثر اصلی زمان‬
‫(‪=1‬توان آزمون‪،p=۰/۰۰۰1 ،partialη2=۰/88 ،‬‬
‫‪27(=1۰2/27‬و‪ ، F 2‬اثر اصلی گروه به عنوان عامل بین‬
‫آزمودنی (‪=۰/99‬توان آزمون‪،partialη2=۰/5۰ ،‬‬
‫‪28(=28/22 ،p=۰/۰۰۰1‬و‪ F 1‬و تعامل بین گروه و زمان‬
‫(‪=1‬توان آزمون‪،p=۰/۰۰۰1 ،partialη2=۰/7۳ ،‬‬
‫‪27(=۳6/۰2‬و‪ F 2‬معنادار است‪ .‬در ادامه با توجه به معناداری‬
‫اثر تعامل زمان و گروه به بررسی اثرات آنها در جدول‬
‫شماره ‪ ۳‬و ‪ 4‬پرداخته شد‪.‬‬
‫نتایج بهدست آمده از تحلیل واریانس مرکب ‪ ۳×2‬برای‬
‫متغیر وابسته مهارت حرکتی ظریف نشان داد که اثر اصلی‬
‫زمان (پیشآزمون‪ ،‬پسآزمون و پیگیری (‪=1‬توان آزمون‪،‬‬
‫‪27(=82/1۳ ،p=۰/۰۰۰1 ،partialη2=۰/86‬و‪ ، F 2‬اثر اصلی‬
‫گروه (تجربی و کنترل (‪=1‬توان آزمون‪،partialη2=۰/61 ،‬‬
‫‪28(=4۳/۰5 ،p=۰/۰۰۰1‬و‪ F 1‬و تعامل بین گروه و زمان‬
‫(‪=1‬توان آزمون‪،p=۰/۰۰۰1 ،partialη2=۰/82 ،‬‬
‫‪27(=6۳/66‬و‪ F 2‬معنادار است‪ .‬همچنین‪ ،‬نتایج بهدست آمده‬
‫از تحلیل واریانس مرکب ‪ ۳×2‬برای متغیر وابسته تعادل‬

‫جدول ‪ -3‬مقایسه دو به دوی گروه تجربی و کنترل در مهارت حرکتی ظریف و تعادل در مرحله پیشآزمون‪ ،‬پسآزمون و پیگیری با استفاده از آزمون تحلیل‬
‫واریانس مرکب‬
‫سطح معناداری‬ ‫خطای استاندارد‬ ‫تفاوت میانگین (‪)i-j‬‬ ‫گروه (‪)j‬‬ ‫گروه (‪)i‬‬ ‫تمرین‬ ‫مهارت‬
‫‪۰/41‬‬ ‫‪1/42‬‬ ‫‪-1/2۰‬‬ ‫کنترل‬ ‫تجربی‬ ‫پیشآزمون‬
‫*‬
‫مهارت حرکتی‬
‫‪۰/۰۰۰1‬‬ ‫‪1/55‬‬ ‫‪-21/۰7‬‬ ‫کنترل‬ ‫تجربی‬ ‫پسآزمون‬
‫ظریف‬
‫‪۰/۳2‬‬ ‫‪1/۳9‬‬ ‫‪-1/4۰‬‬ ‫کنترل‬ ‫تجربی‬ ‫پیگیری‬
‫‪۰/۳1‬‬ ‫‪۰/59‬‬ ‫‪-۰/6۰‬‬ ‫کنترل‬ ‫تجربی‬ ‫پیشآزمون‬
‫*‬
‫‪۰/۰۰۰1‬‬ ‫‪۰/8۳‬‬ ‫‪-6/9۳‬‬ ‫کنترل‬ ‫تجربی‬ ‫پسآزمون‬ ‫تعادل‬
‫*‬
‫‪۰/۰۰7‬‬ ‫‪۰/55‬‬ ‫‪-1/6۰‬‬ ‫کنترل‬ ‫تجربی‬ ‫پیگیری‬
‫‪69‬‬ ‫پژوهش در توانبخشی ورزشی‪ ،‬دوره ‪ ،11‬شماره ‪ ،22‬پاییز و زمستان ‪1402‬‬

‫جدول ‪ -4‬مقایسه دو به دو مرحله تمرینی در دو گروه تجربی و کنترل در مهارت حرکتی ظریف و تعادل‬

‫سطح معناداری‬ ‫خطای استاندارد‬ ‫تفاوت میانگین (‪)i-j‬‬ ‫پسآزمون (‪)j‬‬ ‫پیشآزمون (‪)i‬‬ ‫گروه‬ ‫مهارت‬
‫*‬
‫‪0/0001‬‬ ‫‪1/22‬‬ ‫‪-21/07‬‬ ‫پس آزمون‬ ‫پیشآزمون‬
‫‪*0/025‬‬ ‫‪0/17‬‬ ‫‪-0/40‬‬ ‫پیگیری‬ ‫پیشآزمون‬
‫*‬
‫تجربی‬
‫‪0/0001‬‬ ‫‪1/23‬‬ ‫‪20/67‬‬ ‫پیگیری‬ ‫پسآزمون‬ ‫مهارت حرکتی‬
‫‪0/33‬‬ ‫‪1/22‬‬ ‫‪-1/20‬‬ ‫پس آزمون‬ ‫پیشآزمون‬ ‫ظریف‬
‫‪0/25‬‬ ‫‪0/17‬‬ ‫‪-0/2‬‬ ‫پیگیری‬ ‫پیشآزمون‬
‫کنترل‬
‫‪0/42‬‬ ‫‪1/23‬‬ ‫‪1/00‬‬ ‫پیگیری‬ ‫پسآزمون‬
‫*‬
‫‪0/0001‬‬ ‫‪0/54‬‬ ‫‪-20/74‬‬ ‫پس آزمون‬ ‫پیشآزمون‬
‫*‬
‫‪0/0001‬‬ ‫‪0/19‬‬ ‫‪-15/40‬‬ ‫پیگیری‬ ‫پیشآزمون‬ ‫تجربی‬
‫*‬
‫‪0/0001‬‬ ‫‪0/43‬‬ ‫‪19/32‬‬ ‫پیگیری‬ ‫پسآزمون‬
‫تعادل‬
‫‪0/33‬‬ ‫‪0/54‬‬ ‫‪-0/46‬‬ ‫پس آزمون‬ ‫پیشآزمون‬
‫‪0/25‬‬ ‫‪0/19‬‬ ‫‪-2/27‬‬ ‫پیگیری‬ ‫پیشآزمون‬ ‫کنترل‬
‫‪0/42‬‬ ‫‪0/43‬‬ ‫‪1/80‬‬ ‫پیگیری‬ ‫پسآزمون‬

‫در گروه کنترل این تمرینات تنها ‪ %8‬از تغییرات مربوط به‬ ‫بر اساس نتایج جدول ‪ .۳‬میتوان گفت در پیشآزمون‬
‫مهارت حرکتی ظریف را تببین میکند‪ .‬همچنین‪ ،‬میتوان‬ ‫مهارت حرکتی ظریف در دو گروه تجربی و کنترل تفاوت‬
‫گفت کودکانی که تمرینات ریتمیک همراه با موسیقی بر‬ ‫معناداری وجود نداشت‪ .‬در پسآزمون مهارت حرکتی ظریف‬
‫روی ترامپولین انجام دادند‪ ،‬تفاوت معناداری را بین‬ ‫بین دو گروه تفاوت معناداری دیده شد و در آزمون پیگیری‬
‫پیشآزمون پسآزمون در تعادل نشان دادند (‪=1‬توان‬ ‫بعد شش ماه نیز بین دو گروه تفاوت معناداری دیده نشد‪ .‬بر‬
‫آزمون‪27(=129/69 ،p=۰/۰۰۰1 ،partialη2=۰/9۰ ،‬و‪. F 2‬‬ ‫همین اساس تمرینات ریتمیک همراه با موسیقی بر روی‬
‫در حالیکه کودکان در گروه کنترل بین پیشآزمون و‬ ‫ترامپولین باعث بهبود مقادیر مهارت حرکتی ظریف کودکان‬
‫پسآزمون تفاوت معناداری را نشان ندادند (‪=۰/17‬توان‬ ‫نسبت به گروه کنترل شد‪ .‬همچنین‪ ،‬میتوان گفت در‬
‫آزمون‪27(=1/61 ،p=۰/۳9 ، partialη2=۰/۰6 ،‬و‪. F 2‬‬ ‫پیشآزمون تعادل در دو گروه تجربی و کنترل تفاوت‬
‫بنابراین‪ ،‬بر اساس مقادیر اندازه اثر میتوان گفت احتمانً‬ ‫معناداری وجود نداشت‪ .‬در پس آزمون و آزمون پیگیری بعد‬
‫تمرینات ریتمیک همراه با موسیقی بر روی ترامپولین ‪%91‬‬ ‫شش ماه نیز بین دو گروه تفاوت معناداری مشاهده شد‪ .‬بر‬
‫از تغییرات در تعادل کودکان را تبیین میکند‪ .‬در حالیکه‬ ‫همین اساس تمرینات ریتمیک همراه با موسیقی بر روی‬
‫تغییرات مربوط به تعادل در گروه کنترل تنها ‪ %6‬بوده است‪.‬‬ ‫ترامپولین باعث بهبود مقادیر تعادل کودکان نسبت به گروه‬
‫کنترل در مرحله پسآزمون و دوره پیگیری ‪ 6‬ماهه شد‪.‬‬
‫بحث‬
‫همچنین‪ ،‬براساس نتایج جدول ‪ .4‬میتوان گفت کودکانی‬
‫هدف از تحقیق حاضر تعیین تاثیر تمرینات ریتمیک‬
‫که تمرینات ریتمیک همراه با موسیقی بر روی ترامپولین‬
‫همراه با موسیقی بر روی ترامپولین بر مهارت حرکتی‬
‫داشتند‪ ،‬تفاوت معناداری را بین پیشآزمون و پسآزمون در‬
‫ظریف و تعادل کودکان ‪ 9-1۰‬سال با دوره پیگیری ‪ 6‬ماهه‬
‫مهارت حرکتی ظریف نشان دادند (‪=1‬توان آزمون‪،‬‬
‫بود‪ .‬نتایج بدست آمده در مهارت حرکتی ظریف نشان داد‬
‫‪27(=144/67 ،p=۰/۰۰۰1 ،partialη2=۰/91‬و‪ . F 2‬در‬
‫بین گروه تجربی و کنترل در پسآزمون تفاوت معناداری‬
‫حالیکه در گروه کنترل بین پیشآزمون و پسآزمون تفاوت‬
‫وجود دارد و مقادیر مهارت حرکتی ظریف کودکان در گروه‬
‫آزمون‪،‬‬ ‫(‪=۰/22‬توان‬ ‫نشد‬ ‫مشاهده‬ ‫معناداری‬
‫تجربی نسبت به گروه کنترل‪ ،‬بهبود بیشتری داشت و حاکی‬
‫‪27(=1/11 ،p=۰/۳4 ،partialη2=۰/۰8‬و‪ . F 2‬بر اساس‬
‫از آن است که تمرینات ریتمیک روی ترامپولین بر مهارت‬
‫مقادیر اندازه اثر میتوان گفت احتمانً تمرینات ریتمیک‬
‫حرکتی ظریف کودکان تأثیر مثبت و معنادار دارد‪،‬‬
‫همراه با موسیقی بر روی ترامپولین ‪ %91‬از تغییرات در‬
‫بهطوریکه ‪ % 91‬از تغییرات مهارت حرکتی ظریف کودکان‬
‫مهارت حرکتی ظریف کودکان را تبیین میکند‪ .‬در حالیکه‬
 ‫تأثیر تمرینات ریتمیک همراه با موسیقی بر‪......‬‬
‫متغیر تعادل نشان داد کودکانی که تمرینات ریتمیک همراه‬
‫با موسیقی بر روی ترامپولین داشتند‪ ،‬بین پیشآزمون و‬
‫پسآزمون تفاوت معنادار نشان دادند؛ بهطوریکه مقادیر‬
‫تعادل در پسآزمون و دوره پیگیری گروه تجربی‪ ،‬با بهبود و‬
‫پیشرفت نسبت به گروه کنترل همراه بود‪ .‬نتایج این تحقیق‬
‫با پژوهشهای لورنس و استیوس (‪ ، 2۰21‬عبدالمنعم و‬
‫الهادی (‪ 2۰18‬و خلیل طهماسبی‪ ،‬قاسمی و فرامرزی‬
‫(‪ 1۳92‬همسو بود‪ .‬لورنس و استیوس (‪ 2۰21‬در پژوهش‬
‫خود با عنوان استفاده از برنامههای ترامپولین برای کودکان‬
‫طیف اوتیسم‪ ،‬مداخالت مبتنی بر استفاده از ترامپولین برای‬
‫ارتقای مهارتهای حرکتی این کودکان به منظور تقویت‬
‫رشد هماهنگی‪ ،‬تعادل و تقویت عضالت را بررسی کردند که‬
‫نتایج نشان داد تبحر حرکتی کودکان و پرش آنها بعد ‪2۰‬‬
‫هفته با مداخالت مبتنی بر ترامپولین‪ ،‬بهبود معنادار پیدا‬
‫کرد (‪ . ۳۰‬همچنین‪ ،‬عبدالمنعم و الهادی (‪ 2۰18‬در‬
‫تحقیقی با عنوان تأثیر تمرینات ریباند بر تعادل در کودکان‬
‫مبتال به عدم هماهنگی عصبی‪-‬عضالنی گزارش کردند که‬
‫پس از درمان و پیگیری یک ماهه در گروه کنترل تفاوت‬
‫معناداری وجود نداشت‪ ،‬در حالی که در گروه مطالعه تفاوت‬
‫معناداری مشاهده شد‪ .‬آنها نتیجه گرفتند که تمرینات‬
‫ریباند انجام شده با برنامه فیزیوتراپی طراحی شده مفید‬
‫بوده و تاثیر بسزایی در بهبود تعادل دارد (‪ . ۳1‬طهماسبی و‬
‫همکاران (‪ 1۳92‬نیز در تحقیقی به بررسی تاثیر تمرینات‬
‫ریباند بر تعادل ایستا و پویای کودکان کمتوان ذهنی‬
‫آموزشپذیر پرداختند و به این نتیجه رسیدند که تمرینات‬
‫ریباند در توانبخشی کودکان کمتوان ذهنی مؤثر میباشد و‬
‫از این روش میتوان در توانبخشی حرکتی این کودکان‬
‫استفاده نمود (‪. 18‬‬
‫بر اساس نظریه ساعت شنی گانهو‪ ،‬نظریه فراهمسازی‬
‫گیبسون‪ ،‬نظریه شناختی پیاژه (‪ 14‬و همچنین نتایج‬
‫بدست آمده از تحقیق حاضر میتوان گفت محیط غنی‪،‬‬
‫محرص اصلی در جهت بهبود رشد همه جانبه کودکان‬
‫میباشد‪ .‬همچنین‪ ،‬یک برنامه تمرینی ترامپولین کوتاه مدت‬
‫میتواند یک حالت ورزش جایگزین مناسب برای بهبود‬
‫چنین مهارتهایی باشد‪ .‬در آموزش ترامپولین‪ ،‬کودکان‬
‫شرکتکنندگان فعالی هستند که در انواع فعالیتهای‬
‫حرکتی شرکت میکنند که میتواند هم لذتبخش و هم‬
‫درمانی باشد‪ .‬بنابراین‪ ،‬به روشی ساده اما مؤثر‪ ،‬آموزش‬
‫کشاورز و همکاران‬ ‫‪7۰‬‬
‫به دلیل انجام این نوع تمرینات بود‪ .‬همانگونه که در‬
‫پژوهشهای انجام شده در بیشتر موارد (‪ ، 18‬تمرینات‬
‫ورزشی برای افراد کمتوان ذهنی آموزشپذیر مفید بوده‬
‫است‪ ،‬میتوان گفت تمرینات ترامپولین گیرندههای پوست‪،‬‬
‫مفاصل‪ ،‬عضالت و همچنین سیستم دهلیزی را تحریک‬
‫میکند و در نتیجه باعث بهبود ثبات مفصل‪ ،‬تعدیل تون‬
‫عضالنی‪ ،‬انقباض عضالنی و بهبود ثبات مرکزی میشود‪.‬‬
‫استفاده از سطوح انستیک باعث برهم خوردن تعادل‪،‬‬
‫افزایش تحریک حسی مورد نیاز بین پوست و مفاصل و‬
‫افزایش واکنشهای تعادلی ناشی از تحریک مکانیسم‬
‫موقعیت بدن میشود (‪. 28‬‬
‫نتایج این تحقیق با تحقیقات بوینیوز (‪ 2۰21‬و‬
‫جیاگازوگلو و همکاران (‪ 2۰1۳‬همسو بود‪ .‬بهطوریکه‬
‫بوینیوز و همکاران (‪ 2۰21‬در پژوهش خود با عنوان تاثیر‬
‫برنامه دویدن‪ ،‬پرتا و پرش بر مهارتهای حرکتی کودکان‬
‫مدرسهای بیان کردند مهارتهای حرکتی بنیادی و‬
‫فعالیتهای بدنی در سالمت و تندرستی کودکان نقش‬
‫مهمی دارد‪ .‬آنها برنامه تمرینی برای دویدن‪ ،‬پرتا و پرش‬
‫را به مدت شش هفته برای کودکان ‪ 6-11‬ساله دختر و‬
‫پسر ارائه دادند و نتیجه گرفتند که مداخالت متمرکز روی‬
‫مهارتهای اساسی‪ ،‬رشد مهارتهای حرکتی کودکان را‬
‫بهبود میبخشد (‪ . 29‬جیاگازوگلو و همکاران (‪ 2۰1۳‬به‬
‫بررسی مداخله تمرینی ترامپولین بر عملکرد حرکتی و‬
‫توانایی تعادل کودکان کمتوان ذهنی پرداختند و گزارش‬
‫کردند که تمرین ترامپولین میتواند مداخلهای موثر برای‬
‫بهبود نتایج عملکردی (مهارت حرکتی درشت و ظریف‬
‫باشد و به عنوان یک روش جایگزین برنامهریزی فعالیتبدنی‬
‫برای بهبود تعادل و عملکرد حرکتی توصیه میشود (‪. 19‬‬
‫در تایید نتایج بدست آمده‪ ،‬طبق نظریات بومشناختی از‬
‫جمله نظریه نیوول (‪ 1986‬رفتار افراد از طریق توصیف‬
‫قیود بکار گرفته میشود و این دیدگاه تاکید دارد که‬
‫رفتارحرکتی جدید‪ ،‬در نتیجه تغییر افراد‪ ،‬محیط و‬
‫محدودیتهای تکلیف ایجاد میشود (‪ . 14‬پرش فعالیتی‬
‫حیاتی در رشد حرکتی کودکان محسو میشود و‬
‫مهارتهای پریدن با سط فعالیت حرکتی کودکان در‬
‫ارتباط است (‪ . 8‬کودکان خردسال باید در فعالیتهایی‬
‫شرکت کنند که باعث تقویت بافت اسکلتی‪-‬عضالنی شده و‬
‫مهارتهای حرکتیشان را بهبود دهد (‪ . 9‬نتایج مربوط به‬
 71 1402 ‫ پاییز و زمستان‬،22 ‫ شماره‬،11 ‫ دوره‬،‫پژوهش در توانبخشی ورزشی‬
‫موسیقی بر روی ترامپولین در توانبخشی کودکان‬
‫کمتوانذهنیآموزشپذیر مؤثر میباشد و از این روش‬
‫میتوان در توانبخشی حرکتی این کودکان در مدارس‬
.‫استفاده نمود‬
‫مالحظات اخالقی‬
‫تمامی اصول اخالقی در این مقاله در نظر گرفته شده‬
‫ و کنوانسیون هلسینکی نیز رعایت شده‬APA ‫ اصول‬.‫است‬
.‫است‬
‫حمایت مالی‬
‫این پژوهش هی کمک مالی از سازمانهای مالی بخش‬
.‫ تجاری یا غیرانتفاعی دریافت نکرده است‬،‫ عمومی‬،‫دولتی‬
:‫نقش نویسندگان‬
‫همه نویسندگان بهطور برابر در نگارش این مقاله همکاری‬
.‫داشتهاند‬
‫تشکر و قدردانی‬
‫ مسئولین‬،‫ والدین‬،‫بدین وسیله از تمامی کودکان عزیز‬
‫مدارس استثنایی و اداره آموزش و پرورش کل که ما را در‬
.‫ کمال تشکر را داریم‬،‫انجام این پژوهش یاری کردند‬
‫تضاد منافع‬
.‫نویسندگان دارای تعارض مناف نمیباشند‬
References
1. Özkan Z, Kale R. Investigation of the effects of
physical education activities on motor skills and
quality of life in children with intellectual
disability. International Journal of Developmental
Disabilities. 2023;69(4):578-92.
2. Kishore MT, Udipi GA, Seshadri SP. Clinical
practice guidelines for assessment and
management of intellectual disability. Indian
journal of psychiatry. 2019;61(Suppl 2):194.
3. Caçola P. Physical and mental health of children
with developmental coordination disorder.
Frontiers in public health. 2016;4:224.
4. Javanbakhti G, Vaez Mousavi MK, Ghasemi A.
Effects of aerobic exercise with music on selected
behavioral characteristics in bipolar patients.
Sport Psychology Studies. 2016;5(17):119-28.
5. Sadeghi M, Ghasemi G. Effect of 12 weeks
Rebound Therapy Exercise on constipation and
abdominal pain in Spinal Cord Injury patients.
Journal for Research in Sport Rehabilitation.
2017;5(10):41-8.
‫ترامپولین این پتانسیل را دارد که احساس لذت را در‬
‫شرکتکنندگان ایجاد کند و عالقه آنها به ورزش را برای‬
‫مدت طوننی حفظ کند و بنابر نتایج بدست آمده و در‬
‫ پیشنهاد میشود از این وسیله و‬،‫دسترس بودن ترامپولین‬
‫ پارصها و‬،‫تمرینات ریتمیک روی ترامپولین در مدارس‬
‫ همچنین پیشنهاد‬.‫فضاهای بازی کودکان استفاده شود‬
‫میشود جنسیت و ردههای سنی مختلف به عنوان‬
‫متغیرهای تاثیرگذار در تحقیقات آتی بررسی شود و با توجه‬
‫ این تمرینات روی کودکان‬،‫به وجود ترامپولینهای حصاردار‬
‫ نقص توجه و‬،‫با بیماری خاص مثل کودکان طیف اتیسم‬
.‫اختالنت رشدی نیز بررسی شود‬
‫نتیجه گیری‬
‫ تأثیر تمرینات ریتمیک همراه با‬،‫در تحقیق حاضر‬
‫موسیقی بر روی ترامپولین بر توانایی حرکتی و تعادل‬
‫کودکان کمتوان ذهنیآموزشپذیر اجرا شد و بر اساس نتایج‬
‫ تمرینات ریتمیک همراه با موسیقی بر روی‬،‫حاصل‬
‫ترامپولین بر مهارت حرکتی ظریف و تعادل کودکان کمتوان‬
‫ در آزمون یادداری‬،‫ذهنی آموزشپذیر تاثیر معناداری داشته‬
‫بعد شش ماه فقط در فاکتور تعادل تفاوت معنادار بین دو‬
‫ تمرینات ریتمیک همراه با‬،‫ بنابراین‬.‫گروه مشاهده شد‬
6. Rinne M, Pasanen M, Miilunpalo S, Oja P. Test-
retest reproducibility and inter-rater reliability of a
motor skill test battery for adults. International
journal of sports medicine. 2001;22(03):192-200.
7. Payne VG. Human motor development. (No
Title). 2017.
8. Wang J-L, Sun S-H, Lin H-C. Relationship of
Quantitative Measures of Jumping Performance
with Gross Motor Development in Typically
Developed Preschool Children. International
Journal of Environmental Research and Public
Health. 2022;19(3):1661.
9. Pullen BJ, Oliver JL, Lloyd RS, Knight CJ. The
effects of strength and conditioning in physical
education on athletic motor skill competencies
and psychological attributes of secondary school
children: A pilot study. Sports. 2020;8(10):138.
10. Sadeghi F, Safavi S, Nezakatoalhosani M. Effect
of Perceptual- Motor Exercise on Social Growth
in Children with Educable Intellectual Disability.
Motor Behavior. 2017;9(28):37-52.
 ......‫تأثیر تمرینات ریتمیک همراه با موسیقی بر‬
11. Effect of rhythmic exercise on memory and
attention in children with intellectual disability.
Journal of Sport Management and Motor
Behavior. 2018;14(27):43-54.
12. Luckasson R, Borthwick-Duffy S, Buntinx WH,
Coulter DL, Craig EMP, Reeve A, et al. Mental
retardation: Definition, classification, and systems
of supports: American Association on Mental
Retardation; 2002.
13. Baghande H, Homaniyan D, Arab Ameri E. Effect
of perceptual-motor training on motor skills of
girls with trainable Mental Retardation. Journal of
Sports and Motor Development and Learning.
2015;7(4):473-90.
14. Payne VG, Isaacs LD. Human motor
development: A lifespan approach: Routledge;
2017.
15. Broh BA. Linking extracurricular programming to
academic achievement: Who benefits and why?
Sociology of education. 2002:69-95.
16. Ashrafi L, Namazi Zadeh M, Davari F. Effect of
rhythmic exercise on perceptual–moving skills
children with visual impairments. Motor
Behavior. 2015;6(18):117-30.
17. Barzegar Bafrooei K, Mirjalili M, shirahany A.
The Role of Motion Games, Art and Music in
Reducing Behavioral Problems in Children with
Learning Disabilities. Journal of Exceptional
Education (J Except Educ). 2015;7(135):52-62.
18. Khaliltahmasebi R, Ghasemi G, Faramarzi S. The
effects of rebound exercises on static and dynamic
balance in educable children with mental
retardation. Journal of Research in Rehabilitation
Sciences. 2014;9(6):1050-1062.
19. Giagazoglou P, Sidiropoulou M, Mitsiou M,
Arabatzi F, Kellis E. Can balance trampoline
training promote motor coordination and balance
performance in children with developmental
coordination disorder? Research in developmental
disabilities. 2015;36:13-9.
20. Mansouri S, Ghasemi G, Sadeghi M, Karimi MT.
Effect of 8 Weeks of Rebound Therapy on
Balance, Flexibility, and Muscle Strength of the
Knee in Children with Spastic Cerebral Palsy.
Journal of Research in Rehabilitation Sciences.
2016;11(5):315-22.
21. Sadeghi M, Ghasemi G, Zolaktaf V, Miralaei A,
Salehi M. The effects of rebound therapy and
aerobic training on aerobic capacity, plasma
‫کشاورز و همکاران‬ 72
endotheline level and the quality of life in male
patients with asthma. Journal of Research in
Rehabilitation Sciences. 2012;8(4):694-703.
22. Aragão FA, Karamanidis K, Vaz MA,
Arampatzis A. Mini-trampoline exercise related to
mechanisms of dynamic stability improves the
ability to regain balance in elderly. Journal of
electromyography and kinesiology.
2011;21(3):512-8.
23. Bjørgen K. Physical activity in light of
affordances in outdoor environments: qualitative
observation studies of 3–5 years olds in
kindergarten. Springerplus. 2016;5(1):1-11.
24. Ahmadi M, Nobari H, Ramirez-Campillo R,
Pérez-Gómez J, Ribeiro ALdA, Martínez-
Rodríguez A. Effects of plyometric jump training
in sand or rigid surface on jump-related
biomechanical variables and physical fitness in
female volleyball players. International Journal of
Environmental Research and Public Health.
2021;18(24):13093.
25. Mohammadzadeh H, Yousefi E. The Effect of
Rhythmic Rebounding Exercises on Children's
Motor Proficiency and Motivation. Journal of
Sports and Motor Development and Learning.
2023;15(1):5-18.
26. Bruininks RH, Bruininks BD. Bruininks-
Oseretsky test of motor proficiency. 1978.
27. Shigematsu R, Okura T. A novel exercise for
improving lower-extremity functional fitness in
the elderly. Aging clinical and experimental
research. 2006;18:242-8.
28. Lee G, Park J, Choi W, Ji B, Kim M, Rho J.
Multiband elastic wave energy localization for
highly amplified piezoelectric energy harvesting
using trampoline metamaterials. Mechanical
Systems and Signal Processing. 2023;200:110593.
29. Kara BoynewiczPT D, Brandi E-S, Andy RD.
Impact of the Run, Jump, Throw Program on
Fundamental Motor Skills in School-Aged
Children. Journal of Physical Education.
2021;8(1)c:57-65.
30. Lourenço C, Esteves D. Inclusion Strategies: A
Trampoline Program For Children With Autism
Spectrum Disorder. 2021.
31. Abd-Elmonem AM, Elhady HSA. Effect of
rebound exercises on balance in children with
spastic diplegia. International Journal of Therapy
And Rehabilitation. 2018;25(9):467-74.