‫شماره داوطلب‪:‬‬ ‫نام حوزه امتحانی‪:‬‬

‫محل مهر رئیس حوزه اجرا‬

‫نام‪:‬‬
‫نام خانوادگی‪:‬‬
‫نام آموزشگاه‪ :‬نمونه دولتی روزبه‬
‫ساعت شروع‪:‬‬
‫طراح ‪ :‬صمد طاهری‬
‫باسمه تعالی‬ ‫‪1402/10/‬‬ ‫تاریخ امتحان‪:‬‬
‫وزارت آموزش و پرورش‬ ‫رشته ‪:‬‬
‫اداره کل آموزش و پرورش استان زنجان‬ ‫پایه ‪:‬‬
‫اداره آموزش و پرورش ناحیه‪/‬منطقه‬ ‫سواالت امتحان درس ‪ :‬فارسی دوازدهم‬
‫تعداد صفحه‪5 :‬‬ ‫مدت آزمون ‪:‬‬

‫بارم‬ ‫سؤاالت‬ ‫شماره‬

‫‪0/25‬‬ ‫در کدام گزینه معادل واژه ی « مسلک » وجود دارد ؟‬ ‫‪1‬‬
‫هر کسی را اصطالحی داده ام‬ ‫الف) هرکسی را سیرتی بنهاده ام‬
‫رفت و زمبدا چو کمی گشت دور ‪.....‬‬ ‫ب) زین نمط آن مست شده از غرور‬

‫‪0/5‬‬ ‫معنی مقابل کدام واژه نادرست است ؟‬ ‫‪2‬‬

‫الف) درهم ‪ :‬مسکوک نقره‪ ،‬که در گذشته‪ ،‬به عنوان پول رواج داشته و ارزش کسری از دینار بوده است‬
‫ب) مراقبت ‪ :‬در اصطالح عرفانی‪ ،‬کمال توجّه بنده به حق و یقین بر این که خداوند در همه احوال‪ ،‬عالم بر ضمیر اوست‬
‫ج) کهر ‪ :‬اسب یا استری که رنگ آن میان زرد و بور باشد‪.‬‬
‫د) گرو‪ :‬دارایی یا چیزی که برای مطمئن ساختن کسی در به انجام رساندن تعهدی به او داده میشود‬

‫‪0/25‬‬ ‫واژه ی «مدام » در بیت زیر در کدام معنی به کار نرفته است‬ ‫‪3‬‬

‫با محتسبم عیب مگویید که او نیز پیوسته چو ما درطلب عیش مدام است‬

‫د) عبادت‬ ‫ج) پیوسته‬ ‫ب) همیشه‬ ‫الف) می‬

‫‪0/75‬‬ ‫امالی درست را از داخل کمانك انتخاب کنید‪.‬‬ ‫‪4‬‬

‫الف) نشاط(غربت‪ -‬قربت) از دل کی برَد حبِّ وطن بیرون‬

‫ب) غصّۀ مادر و سرگردانی من و بچّه ها (حدّوحصر‪ -‬حدّوحسر) نداشت‬

‫ج) برجسته ترین شاگرد (حوضۀ ‪-‬حوزی ) ادیب بزرگ بود‪.‬‬

‫‪1‬‬ ‫نادرستی های امالیی را بیابید و درست آن را بنویسید‪.‬‬ ‫‪5‬‬

‫الف) دیوار های کهن روم و تاق ضربی دروازه های آن باقی است و حکایت از روزگاران گذشته دارد‬
‫ب) زین بی خردان ثفله بستان داد دل مردم خردمند‬

‫‪0/25‬‬ ‫در متن زیر امالی واژه ای غلط است‪ ،‬آن را مشخص کنید و شکل درست آنرا بنویسید‪.‬‬ ‫‪6‬‬
‫»در لحظات اوّل عملیّات که خطوط دشمن شکسته شد‪ ،‬پشت سر ما ارتفاعات موسوم به« کله قندی»بود که دشمن با استقرارصالح‬
‫های زیادی قلّه را در دست داشت‬

‫‪0/25‬‬ ‫نوع و زمان فعل کدام گزینه با نوع و زمان فعل مصرع اول بیت زیر یکسان است؟‬ ‫‪7‬‬
‫عاشق بادا که عشق خوش سودایی است‬ ‫در عالم پیر هرکجا برنایی است‬
‫ج) آسایش من حس دویدن دارد‬ ‫ب) می داشت پدر به سوی او گوش‬ ‫الف) پادشاهی بود در ایام دور‬
‫ادامۀ سؤاالت در پشت برگه‬
 ‫تاریخ امتحان‪:‬‬ ‫پایه‪:‬‬ ‫رشته‪:‬‬ ‫صفحه‪2/2‬‬ ‫ادامه سؤاالت امتحان درس ‪. . . . . . . . . . . . . .‬‬
‫‪0/5‬‬ ‫واژەه ی قافیه در کدام ابیات‪ ،‬به ترتیب‪ ،‬نقشِ «مفعولی‪ ،‬مضاف الیهی‪ ،‬نهادی و قیدی» دارد؟‬
‫هر روزش از گریبان سر بر نکرد ماهی‬ ‫الف) سرو بلند بستان با این همه لطافت‬ ‫‪8‬‬
‫تو خود به چشم و ابرو بر هم زنی سپاهی‬ ‫ب) با لشکرت چه حاجت رفتن به جنگ دشمن‬
‫از حال زیردستان میپرس گاهگاهی‬ ‫ج) ای ماه سروقامت شکرانه ی سالمت‬
‫تا بشنوی ز هر سو فریاد دادخواهی‬ ‫د) روزی چو پادشاهان خواهم که برنشینی‬

‫‪ )4‬ب ‪ -‬د ‪ -‬الف – ج‬ ‫‪ )2‬الف ‪ -‬د ‪ -‬ج – ب ‪ )3‬ب ‪ -‬ج ‪ -‬د – الف‬ ‫‪ )1‬الف ‪ -‬د ‪ -‬ب – ج‬

‫‪0/5‬‬ ‫در کدام بیت‪ ،‬حذف فعل به قرینه ی معنوی و جمله ی اسنادی مشهود است؟‬ ‫‪9‬‬
‫که در سرای مغان جای خرده گیری نیست‬ ‫الف) پیاله از تو نگیرم بیار می ساقی‬
‫هزار شکر که ما را غم فقیری نیست‬ ‫ب) به راه عشق که از هر غمی گریزی نیست‬
‫که مونس دم صبحم دعای دولت توست‬ ‫ج) به جان خواجه و حق قدیم و عهد درست‬
‫چون الهی عاشق مفلس در این بازار نیست‬ ‫د) یوسف حسن تو را ای جان هزاران مشتری است‬

‫‪0/5‬‬ ‫نوع وابسته ی وابسته در کدام گزینه متفاوت است ؟‬ ‫‪10‬‬

‫الف) فکری ای هم وطنان در ره آزادی خویش بنمایید که هرکس نکند مثل من است‬
‫آن خضر که فرخنده پی اش نام نهادند‬ ‫ب) آیین طریق از نفس پیر مغان یافت‬
‫خون دل شاهان که می اش نام نهادند‬ ‫ج) با خاک عجین آمد و از خاک برآمد‬
‫مر زبان را مشتری جز گوش نیست‬ ‫د) محرم این هوش جز بی هوش نیست‬

‫‪1‬‬ ‫با توجّه به بیتهای زیر ‪ ،‬درستی و نادرستی مفاهیم مقابل آن ها را تعیین کنید‪.‬‬ ‫‪11‬‬
‫ملّت امروز یقین کرد که او اهرمن است‬ ‫‪ )1‬آن کسی را کــه در این مُلك سلیمان کردیم‬
‫کـه هرکس نکنـد مثل من است‬ ‫‪ )2‬فکری ای هموطنان در ره آزادی خویش بنمایید‬
‫از جــــداییها حکایت میکند‬ ‫‪ )3‬بشنـو این نی چـــون شکایت میکنـد‬
‫چـون فرّخی موافق ثابت قدم نداشت‬ ‫‪ )4‬انصاف و عدل داشت موافــق بسی ولی‬
‫نادرست‬ ‫درست‬ ‫الف) نقش دستوری «سلیمان» نهاد و نقش دستوری «اهرمن» مسند است‪.‬‬
‫نادرست‬ ‫درست‬ ‫ب) در بیت دوم مفعول و نهاد هر دو به قرینه معنوی حذف شده است‪.‬‬
‫نادرست‬ ‫درست‬ ‫سوم نقش دستوری «چون»قید و نقش دستوری« ن»نهاد است‬ ‫ج ) در بیت ّ‬
‫نادرست‬ ‫درست‬ ‫واژه «انصاف» نهاد است‪.‬‬ ‫واژه «عدل» معطوف و ٔ‬ ‫د) در بیت آخر ٔ‬

‫‪0/5‬‬ ‫در عبارت زیر چند ترکیب وصفی و چند ترکیب اضافی مشاهده می شود؟( عدد بنویسید)‬ ‫‪12‬‬
‫تویی رزاق هر پیدا و پنهان تویی خالق هر دانا و نادان‬

‫‪0/25‬‬ ‫نوع واو عطف یا ربط را مشخص کنید ؟‬ ‫‪13‬‬

‫ز اهل معرفت این مختصر دریغ مدار‬ ‫جهان و هر چه در او هست سهل و مختصر است‬

‫‪0/5‬‬ ‫در بیت زیر نوع ( ان ) را بنویسید و یك نقش تبعی هم نام ببرید و مشخص کنید‬ ‫‪14‬‬
‫حمله مان از باد باشد دم به دم‬ ‫ما همه شیران ولی شیر علم‬
 ‫‪ 5‬نمره‬ ‫قلمرو ادبی‬
‫‪0/25‬‬ ‫نوع گفت وگو در سرودة زیر که به صورت سؤال و جواب است‪ ،‬در اصطالح ادبی چه نام دارد؟‬ ‫‪15‬‬
‫بگفت انده خرند و جان فروشند‬ ‫ببگفت آنجا به صنعت در چه کوشند‬
‫بگفت از عشق بازان این عجب نیست‬ ‫بگفتا جان فروشی در ادب نیست‬

‫‪0/25‬‬ ‫از نظر شیوه بیان‪ ،‬کدام گزینه با سایر گزینه ها متفاوت است؟‬ ‫‪16‬‬
‫که دراز اســـت ره مقــصــد و مــن نـوســفـرم‬ ‫الف) هـمّتـم بـدرقـۀ راه کن ای طایـر قـدس‬
‫هـمه بیـشی تـو بکاهـی هـمه کمـی تـو فـزایـی‬ ‫ب) همه غیبی تو بدانی‪ ،‬همه عیبی تو بپوشی‬
‫«رو‪ ،‬صبح آی‪ ،‬قاضی نیمه شب بیدار نیست«‬ ‫ج) گفت‪« :‬میباید تـو را تا خانۀ قاضـی بـرم« گفت‪:‬‬

‫‪0/5‬‬ ‫متناقض نمای بیت زیر را توضیح دهید‬ ‫‪17‬‬

‫همچو نی دمساز و مشتاقی که دید‬ ‫همچو نی زهری و تریاقی که دید‬

‫‪0/5‬‬ ‫آرایه ی مشترک ابیات زیر‪ ،‬اسلوب معادله است یا حسن تعلیل؟ با ذکر یك دلیل‪.‬‬ ‫‪18‬‬
‫مر زبان را مشتری جز گوش نیست‬ ‫الف) محرم این هوش جز بیهوش نیست‬
‫آشـنایان را در ایّـام پریشـانی بپرس‬ ‫ب) شانه می آید به کار زلف در آشفتگی‬

‫‪0/5‬‬ ‫جوشش عشق است کاندر می فُتاد» کدام گزینه درست نیست؟‬ ‫با توجّه به بیت «آتش عشق است کاندر نی فُتاد‬ ‫‪19‬‬
‫ب ) در این بیت آرایه ی ایهام به کار رفته است‬ ‫الف) آتش عشق‪ ،‬از نوع اضه ی تشبیهی است‬
‫د) در هر دو مصراع آرایه ی حُسن تعلیل به کار رفته است‬ ‫ج) »نی» و «می» جناس ناهمسان هستند‬
‫‪0/5‬‬ ‫ملك الشعرای بهار « دماوندیه » را در سال ‪ ...............................‬در قالب ‪ ................................‬سرود‬ ‫‪20‬‬

‫‪0/5‬‬ ‫نام نویسنده ی هر اثر را بنویسید‪.‬‬ ‫‪21‬‬

‫فی حقیقه العشق ‪ ......................................‬قصه ی شیرین فرهاد ‪..........................................‬‬
‫‪1‬‬ ‫آرایه ی متناسب با هر بیت را از کمانك مقابل آن انتخاب کنید‪.‬‬ ‫‪22‬‬
‫بنهفته به ابر چهر دلبند ) حسن تعلیل ‪ /‬اسلوب معادله(‬ ‫الف) تا چشم بشر نبیندت روی‬
‫غیر تسلیم و رضا کو چاره ای ( تضاد ‪/‬مجاز)‬ ‫ب) در کف شیر نر خونخواره ای‬
‫مشکل بود دو پادشه اندر والیتی ( اسلوب معادله ‪/‬متناقض نما)‬ ‫ج) آن جا که عشق خیمه زند جای عقل نیست‬
‫کی بود کجا بود کی اش نام نهادند ( جناس‪ /‬تشبیه)‬ ‫د) کاووس کیانی که کی اش نام نهادند‬

‫‪1‬‬ ‫بیت های زیر را کامل کنید‬ ‫‪23‬‬

‫تا کیمیای عشق بیابی و زر شودی‬ ‫الف) ‪........................................................................................‬‬

‫‪..................................................................................................‬‬ ‫ب) گفتی به روزگاران مهری نشسته گفتم‬

‫قلمرو فکری ‪ 8‬نمره‬

‫‪0/5‬‬ ‫اشعار و عبارات رابه نثر ساده و روان برگردانید‬ ‫‪24‬‬

‫الف) حیات از عشق می شناس و ممات بی عشق می یاب‪.‬‬

 ‫ب) یك روز دنیایی به روم چشم داشت و از آن چشم می زد‪.‬‬

‫ج) در دفتر زمانه فتد نامش از قلم هر ملّتی که مردم صاحب قلم نداشت‬

‫چ) همه درگاه تو جویم‪ ،‬همه از فضل تو پویم‬

‫ح) از سیم به سر یکی کله خود زآهن به میان یکی کمربند‬

‫خ) پرده هایش پرده های ما درید ‪.‬‬

‫ن) با جان بودن به عشق در سامان نیست‬

‫ه) بوی گلم چنان مست کرد که دامنم از دست برفت‬

‫‪0/25‬‬ ‫منظور عبارت زیر چیست ؟‬ ‫‪25‬‬

‫« عاکفان کعبه ی جاللش به تقصیر عبادت معترف که «ما عبدناک حق عبادک»‬

‫‪0/25‬‬ ‫بیت «هر کسی کاو دور ماند از اصل خویش بازجوید روزگار وصل خویش»‪ ،‬بیانگر ‪ ........................................‬است‬ ‫‪26‬‬

‫‪0/5‬‬ ‫بیت زیر بر چه موضوعی تاکید دارد ؟‬ ‫‪27‬‬

‫گفت می بسیار خوردی زان چنین بیخود شدی گفت ای بیهوده گو حرف کم و بسیار نیست‬

‫‪0/5‬‬ ‫شاعر در این مصراع چه توصیه ای می کند ؟‬ ‫‪28‬‬

‫برکش ز سر آن سپید معجر‪......‬‬

‫‪0/5‬‬ ‫با توجه به ادبیات پایداری‪ ،‬مضمون مشترک ابیات زیر را بنویسید‬ ‫‪29‬‬
‫بدر آن جامه که ننگ تن و کم از کفن است‬ ‫الف) جامه ای کاو نشود غرقه به خون بهر وطن‬
‫از سر هوای عشق وطن دست برنداشت‬ ‫ب) تا آن دقیقه ای که نکرد استخوانم آب‬
‫‪0/75‬‬ ‫در ابیات زیر منظور از موارد مشخّص شده چیست؟‬ ‫‪30‬‬
‫)‬ ‫هر که بی روزی است‪ ،‬روزش دیر شد (‬ ‫الف) هر که جز ماهی‪ ،‬ز آبــش سیر شد‬
‫)‬ ‫پــس ســخن کـوتاه باید والســالم (‬ ‫ب) در نیـــابد حال پخـــته هــیچ خام‬
‫)‬ ‫با اخــــتر سعـــــد کرده پیــــوند(‬ ‫پ)با شـــیر سپــــهر بســــته پیـمان‬
‫‪0/25‬‬ ‫با توجه به درس دماوندیه‪ ،‬کدام بیت زیر دربردارنده این پیام است‪« :‬در برابر ظلم سکوت اختیار کرده است «‪.‬‬ ‫‪31‬‬
‫الف) تو قلـــب فسرده زمینی از درد ورم نموده یك چند‬
‫ب) تا چشم بشر نبیندت روی بنهـفته به ابر چهر دلبند‬
‫‪0/5‬‬ ‫شاعر در بیت «ای مرغ سحر! عشق ز پروانه بیاموز کان سوخته را جان شد و آواز نیامد»‬ ‫‪32‬‬
‫ویژگی عاشقان حقیقی را در چه چیزی میداند؟‬

‫‪0/25‬‬ ‫مفهوم بیت زیر چیست؟‬ ‫‪33‬‬

‫لیك چشم و گوش را آن نور نیست‬ ‫ســرّ من از ناله ی من دور نیست‬

‫‪0/25‬‬ ‫در بیت زیر‪ ،‬حافظ شیرازی چه چیزی را الزمه ی رسیدن به کمال و تعالی می داند؟‬ ‫‪34‬‬
‫دست از مس وجود چو مردان ره بشوی تا کیمیای عشـق بیابـیّ و زر شـوی‬

‫جمع کل‬ ‫نام و امضای دبیر‬ ‫موفق باشید‪.‬‬

‫الف‬