Professional Documents
Culture Documents
Longuitdaging Informatie
Longuitdaging Informatie
stappenp
Wandel
samen
voor meer
lucht!
Een stappenplan en tips voor de
organisatie van je eigen Longuitdaging
2 3
Achtergrond Wat is de Longuitdaging?
De Longuitdaging is geïnspireerd op de Nationale COPD Challenge De Longuitdaging is een wandeluitdaging voor mensen met een
(NCC) en het werk van de Bas van de Goor Foundation. In 2018 en longziekte. Deelnemers wandelen elke week onder begeleiding
2019 is de NCC georganiseerd in samenwerking met de Bas van van een zorgverlener of beweegprofessional. In 20 weken werkt de
de Goor Foundation. Voor inspiratie over hoe de NCC verliep, zie groep toe naar 3 of 5 km wandelen.
deze filmpjes: https://www.youtube.com/watch?v=Ne4R5dkkfqE
of scan de QR-code. Scan de
QR-code voor Waarom is bewegen goed voor mensen met
inspiratie
De NCC werd zeer positief ontvangen. Verspreid over Nederland longziekten?
zijn er meerdere wandelgroepen gestart. Voornamelijk mensen Bewegen draagt bij aan een betere kwaliteit van leven voor
met COPD melden zich aan bij de wandelgroepen, al deden er ook mensen met longziekten. Mensen met longziekten die voldoende
mensen met andere longziekten mee. Twee op de drie de deelne- bewegen, kunnen de volgende effecten ervaren:
mers gaf aan dat deelname ze meer bracht dan gehoopt en dat ze - Meer energie;
heel tevreden waren over de begeleiding. Eén op de drie voelde - Minder benauwd;
zich veel gezonder dan voor de deelname. Veel mensen wilden - Langer zelfstandig;
na afloop van de challenge door blijven wandelen met de eigen - Minder last van hun longziekte;
wandelgroep. - Minder longaanvallen;
- Verbeterde prognose.
De organisatoren (bijvoorbeeld zorgverleners) gaven aan dat ze Meedoen aan de Longuitdaging levert voor deelnemers sociale
een betere relatie hadden met de deelnemers. Een ander pluspunt contacten op. Dit wordt ook vaak genoemd als voordeel van mee-
was dat ze hun kennis over longziekten en bewegen konden delen. doen aan de Longuitdaging!
Waarom de Longuitdaging?
De eerste stap naar meer bewegen kan best lastig zijn voor mensen
met longziekten zoals astma en COPD. Een gebrek aan energie,
tijd, geld of vertrouwen in het eigen lichaam spelen hierin in een rol.
De Longuitdaging speelt in op deze beweegbelemmeringen en
helpt deelnemers om toch de eerste stap te zetten:
- Het wekelijks samen wandelen onder begeleiding van professi-
onals biedt de deelnemers een veilige opstap naar bewegen.
- Deze positieve ervaring maakt dat deelnemers gemotiveerd zijn
om te willen blijven werken aan hun gezondheid.
- Daarnaast wordt de Longuitdaging vooral als heel gezellig
ervaren. Het is ook een stok achter de deur om wekelijks de
wandelschoenen aan te trekken.
‘Bij de wandelgroep voel ik me veilig:
ik ben met lotgenoten zonder oordeel’
Deelnemer wandelgroep
4 5
Wie kan er meedoen aan de Longuitdaging?
Iedereen is welkom bij de Longuitdaging, maar het is wel belang-
rijk om te kijken naar de ernst van de klachten, de ziektelast die
mensen ervaren en de (on)mogelijkheden. Als mensen bijvoorbeeld
erg kortademig zijn, is het verstandig als ze van tevoren contact
opnemen met hun arts. En als mensen een hele duidelijke zorg-
vraag hebben, hebben ze misschien meer baat bij (bijvoorbeeld)
fysiotherapie. Voorbeelden van duidelijke hulpvragen zijn: ‘Ik heb
last van x waardoor ik y niet meer kan’, het ervaren van duidelijke
(sociale) beperkingen, of een zorgvraag. Waarschijnlijk kunnen deze
mensen gewoon meewandelen, maar hebben ze naast het wande-
len ook behoefte aan (para)medische begeleiding. Wandelen is dan
ondersteunend aan de behandeling door een zorgverlener. ‘Ik zie dat mensen die starten met
wandelen al snel méér energie krijgen’
Waar moet ik op letten bij bewegen met longziekten: Buurtsportcoach
benauwdheid
Benauwdheid (dyspneu) kan een rol spelen bij de deelnemers
tijdens het wandelen. Goede uitleg is belangrijk: als mensen starten
met bewegen, kunnen ze in het begin benauwd worden. Toch levert
het na een tijdje veel op. Luister daarom goed naar de deelnemers De Longuitdaging zorgt daarnaast voor een ander gesprek tussen
en pas het tempo aan waar nodig. Zorg bijvoorbeeld voor een bank- zorgverleners en patiënten. Ook kan de Longuitdaging helpen bij
je op de route waar mensen onderweg kunnen uitrusten. het zoeken van samenwerking tussen zorg- en beweegprofessio-
nals in de wijk. Uit de resultaten van de Nationale Diabetes
Tip: ben je een sportprofessional? Het kan dan fijn zijn als er ook Challenge (NDC), een vergelijkbare challenge, blijkt dat het wande-
een zorgprofessional (huisarts, fysiotherapeut) meewandelt, bij- len leidt tot een verbeterde interdisciplinaire aanpak op gezond-
voorbeeld voor als er iemand benauwd wordt. Contact zoeken met heid en preventie.
zorgprofessionals in de buurt is daarom belangrijk – zo weet je wat
je kunt verwachten. Hiervoor geven we verderop meer tips! Wie kan een Longuitdaging organiseren?
- Zorgverleners
- Beweegprofessionals
Wat levert de Longuitdaging jou als professional op? - Buurtsportcoaches
De Longuitdaging geeft vooral energie: samen wandelen is gezellig - Vrijwilligers
en motiverend! Daarnaast helpt de Longuitdaging je om actief aan - Sport- of wandelverenigingen
de slag te gaan met de gezondheid van mensen in jouw wijk. We - Mensen met een longziekte
willen je graag stimuleren om na te denken over de beweegmoge- … en ieder ander die enthousiast is om mensen in beweging
lijkheden in de wijk en het betrekken van mensen met chronische te brengen! Zolang er verbinding met de zorg(professionals)
(long)ziekten in het beweegaanbod. wordt gelegd, kan iedereen een Longuitdaging organiseren.
6 7
Stappenplan: planning en organisatie Stap 1 Voorbereidingen
Het succesvol starten met jouw Longuitdaging begint met een goede Met de inzet van goede communicatie en informatie kun je mensen
voorbereiding. De volgende stappen helpen je op weg bij de organisatie van in beweging krijgen. Dit geldt voor (potentiële) deelnemers, maar
de Longuitdaging: ook voor samenwerkingspartners.
2 Deelnemers werven (continu) ... Het betrekken van mensen uit de zorg is extra belangrijk. Deel-
3 Informatieavond deelnemers (startbijeenkomst) 4 uur nemers geven aan dat zij graag willen wandelen met deskundige
begeleiding. Een huisarts of fysiotherapeut die de eerste paar keer
4 De eerste wandeltraining 2 uur (incl. voorbereiding)
meewandelt, achter de schermen meekijkt of vragen beantwoordt,
5 Tijdens de Longuitdaging (20 weken) 1 – 2 uur (per week) kan daarom veel waarde hebben!
6 Optioneel: afsluitende finale (na 20 weken) 4 uur
10 11
- Begin hier al met het creëren van gezelligheid: zorg voor koffie Stap 4 De eerste wandeltraining
en thee en een fijne sfeer! Op het moment dat de wandelgroep is gevormd maak je je klaar
voor de eerste wandeltraining. Denk daarbij aan de wandelroutes
Vraag op het einde van de startbijeenkomst wie er aan wil sluiten en -schema’s en begeleiding.
bij de eerste wandeling. Laat de mensen die mee willen doen het - Eigen risico-formulier: zorg dat alle deelnemers dit voor de start
eigen risico-formulier ondertekenen (zie bijlage). Eventueel kan dit van de eerste wandeling hebben ondertekend.
ook nog voor de eerste wandeling. - De eerste wandeling: in de bijlage vind je een voorbeeld van
een wandelschema, waarmee je in 20 weken opbouwt naar
3 km wandelen. Naast het ene wekelijkse wandelmoment is het
natuurlijk goed om iedere dag te bewegen en er vaker op uit te
gaan. De schema’s kun je dan ook meegeven aan de deelnemers
voor persoonlijke training.
Probeer goed aan te sluiten bij het niveau van de deelnemers
en maak eventueel subgroepjes.
Begeleiding
Om met deelnemers de uitdaging aan te gaan én ook af te ronden
is een goede begeleiding, vooral in de startperiode, heel belangrijk.
Voor jezelf is dit een mooi moment om op een andere manier in
gesprek te raken met de deelnemers en je kennis over te dragen.
Voor deze doelgroep zijn het vertrouwen en de veiligheid die jij
biedt tijdens de wandeling belangrijke voorwaarden om hen struc-
tureel in beweging te brengen.
Werk samen en verdeel de wandelingen met je eventuele collega’s
en partners.
Stap 5
Tip: Laat een tasje, t-shirts of petjes Stap 5 Tijdens de Longuitdaging – tips en tricks om het nóg
bedrukken met de naam van jullie leuker te maken
groep - Veel gemeenten hebben budgetten voor inclusief sporten en
bewegen. Misschien is er in jouw gemeente wel een kleine subsi-
die verkrijgbaar, bijvoorbeeld om een leuke afsluitende activiteit
te organiseren, maar ook om deelnemers aan een goed paar
wandelschoenen te helpen als zij dit zelf niet kunnen betalen.
‘Ik doe mee omdat het gezellig is om - Op de website van het Kenniscentrum Sport en Bewegen vind
met lotgenoten te wandelen’ je veel tips en tools om aan de slag te gaan met bewegen in de
Deelnemer wandelgroep eerste lijn.
12 13
- Betrek partners van deelnemers: nodig de buurvrouw/echtge- Bewegen buiten de wandelingen om
noot/kinderen uit voor de startbijeenkomst of voor een van de - In de vakantieperiode worden de trainingen vaak onderbroken.
wandelingen. Dit vereist geen extra ondersteuning en vergroot Stimuleer mensen dan wel om te blijven wandelen, hetzij op
het plezier. Dit stimuleert ook beweging buiten de wandel- vakantie, hetzij met anderen.
groepjes in eigen omgeving. - Om mensen ook thuis in beweging te krijgen, kun je bijvoor-
beeld de Beweegkaart uitdelen (zie bijlage; verkrijgbaar in de
Leuke extra’s webshop van Longfonds).
- Bedenk een leuke naam met je wandelgroepje.
- Laat t-shirts of petjes bedrukken met de naam van jullie groep Stap 6 Optioneel: afsluitende finale
- Stempelkaarten: maak een stempelkaart met de cijfers 1 – 20, Je kan ervoor kiezen om een afsluitende finale te organiseren.
waarop mensen hun aanwezigheid laten aftekenen. Dit werkt Hierbij wandel je met de deelnemers de afstand waar ze voor heb-
motiverend om écht elke week mee te doen! ben getraind. Zorg voor een duidelijke finish. Laat de deelnemers
- In de facebookgroep www.facebook.com/groups/longuitdaging familie en vrienden meenemen. Als er een klein budget is, kun je
van de Longuitdaging kun je foto’s en leuke berichtjes over zelfs medailles laten maken! Een kop koffie met een gezonde snack
jullie wandeluitdaging delen. Dit draagt nog meer bij aan het achteraf is ook een leuke afsluiter.
groepsgevoel!
- Zorg voor stappentellers of moedig mensen aan om de stap- Stap 7
6 Verder wandelen!
penteller op hun telefoon te gebruiken. Zo kun je de vooruit- Stap 7 De wandelgroepen hoeven natuurlijk niet te stoppen na het
gang over de weken meetbaar maken! afronden van het wandelschema! Tijdens eerdere Longuitdagin-
- Om echt inzicht te krijgen in de vooruitgang, kan een fysio- gen wandelden veel groepjes wekelijks door na de finale. Mensen
therapeut een 6 minuten looptest (6MWD) afnemen voor en na kunnen verder wandelen met hetzelfde groepje, of je kunt met
de challenge. deelnemers kijken naar mogelijkheden om zich aan te sluiten bij de
lokale wandelclub of een sportvereniging.
14 15
Bijlagen Disclaimer
- Voorbeeld opbouw en behoud 3 km Deelname aan de Longuitdaging is op eigen risico van de deelne-
- Flyer voor werving van deelnemers mers. Deelnemers ondertekenen daarom vòòr deelname een eigen
- Wachterkamerposter voor werving van deelnemers risico-formulier. De Longuitdaging is bedoeld voor de groep men-
- Presentatie met informatie voor deelnemers: startbijeenkomst sen die fysiek gezien wel kunnen bewegen, maar het momenteel
- Beweegkaart: beweegmogelijkheden voor thuis niet (genoeg) doen. Betrokken partijen van deze uitgave zijn niet
- Eigen risico-formulier aansprakelijk voor eventuele schade of letsel tijdens en rondom de
Longuitdaging.
Meld
je aan!
2 3 4
‘Werf je deelnemers met het
wervingsmateriaal zoals een flyer en
Armen omhoog Armen draaien Boksen
Bovenlichaam
draaien
wachtkamerposter’
5 6 7 8
Wandel jij Nek rekken Tenen tikken Elleboog naar knie Zitten en opstaan
mee voor
9 10 11 12
meer lucht? 13
Voeten omhoog
en omlaag Schouders draaien
14 15
Appels plukken
16
Evenwicht
Heb jij een longziekte en wil je met elke stap sterker worden door te wandelen onder
(medische) begeleiding? Doe dan mee aan de Longuitdaging. Samen met andere mensen
met een longziekte werk je op een gezellige manier aan je gezondheid. Wandelen is een
gratis medicijn! Voor vragen kun je contact opnemen met de lokale organisator. Knie heffen Op de tenen Hielen tikken Roeien
16 17
De Longuitdaging is samengesteld door Long Alliantie
Nederland (LAN) en Longfonds, met AstraZeneca als
Wandelgroepen voor meer lucht
founding partner.