Sosyal

Tabakalaşma
Sosyal tabaka, hayatta benzer avantaj ve dezavantajları
paylaşan insan grubudur.

Sosyal tabakalaşma, bir toplumda insan grup ya da

kategorilerinin hiyerarşik olarak sıralandığı sistemdir.

Sosyal tabakalaşmada en dikkat edilmesi gereken

husus, yatay ve dikey hareketliliğin varlığıdır.
Sosyal Tabakalaşmanın dört özelliği vardır.
1- Bireysel farklılıkların basit bir yansıması değildir.
Kişinin kaderi sosyal tabakasına göre değişir. Kazalar,
eğitim fırsatları, ticârî girişimler…
2- Kuşaktan kuşağa taşınır. Bâzen aşağı veya yukarı
hareketlilik olabilir.
3- Evrenseldir ama içeriği değişiktir.
4- Sâdece eşitsizlik-eşitsizlik söz konusu değildir;
eşitliğe-eşitsizliğe bakışı da tanımlar. "Eşitlik" göreceli
bir kavramdır.
Kast ve Sınıf Sistemleri
Kast sistemi, doğuştan getirilen niteliklere dayanan
sosyal tabakalaşmadır. Dikey hareketlilik yoktur.
Hindistan örneği (Brahma’yı bir insan olarak kabul ederler.)
- Brahmanlar (Brahma’nın başı (beyin ve ağız)
- Kshatriyalar (Brahmanın elleri (yöneticiler)
- Vaishya (Brahmanın midesi (esnaf ve tüccarlar)
- Sudra (Brahma’nın ayakları (hizmetçiler)
Paryalar (Kastın dışındaki köleler), kast
dışındadır. Ortaçağ’da Avrupa’daki durum da aynıdır.
Hint Kast Sistemi
Kast ve Sınıf Sistemleri
Sınıf sistemi, hem doğuştan genel niteliklere hem de
bireysel gelişmeye dayanan sosyal tabakalaşmadır.

Meritokrasi (çalışma, başarılı olma)

"Başarı", toplumsal parçalanma getirebilir.
Statü tutarlılığı, bir statüye sâhip her bireyin aynı
özelliklere sâhip olmasıdır. Sınıf "içinde" ve sınıf "içine"
hareketlilik, tutarlılığı bozabilir.
Meritokrasi
Sosyal tabaka ve "Gelişmişlik"
Sınıfsız Toplum (mümkün mü?)
Marx, üretim araçlarının özel mülkiyette olmasının
sosyal sınıfı oluşturduğunu iddia etmişti. Sosyal
sınıflaşmayı yok edip "eşitlik" sağlamak için özel
mülkiyete karşı olan "komünizm" düşüncesini geliştirdi.
1917 devrimi ile Lenin tarafından kurulan SSCB (Sovyet
Sosyalist Cumhuriyetler Birliği), bu düşüncenin devlet
sistemine dönüşmüş hâliydi. 1989’da yıkıldı.
1949’daki devrimle Mao tarafından kurulan Çin Halk
Cumhuriyeti de benzer bir yapıdadır. Ama zaman içinde
değişime uğramıştır. Şu anda Çin’in "komünist" olması
sâdece kâğıt üzerindedir.
İdeoloji ve Tabakalaşma
İdeolojiler, eşitsizlik yapıları içeren belirli bir sosyal
düzenlemeyi haklı çıkaran kültürel inançlardır.
Bir ideolojinin bir toplumda yer bulabilmesi, kültürel
inanç açısından o ideolojiye uygun altyapının olmasına
bağlıdır.

Kadın …..’dır.
Bu gibi inançların daha büyük
Erkekler …..’dır. boyutları, insanlığın toplumsal
Zenginler ….’dır. yapısını etkiler.
Fakirler …….’dır.
Sosyal Tabakalaşmanın İşlevi
Davis-Moore tezi
Herkesin her şeyi yapması mümkün değildir. Bâzı
şeyleri de herkes yapamaz.
Bu işleri yapanlar, takdir ve ödül alırlar. Bu işleri
yapanlar ödüllendirilirken, onların yaptığı işlerden
toplum yararlanır.
Herkes eşit ödüllendirilirse, verimlilik düşer. Ancak
bunun acımasız rekabetçi bir toplum yapısına
dönüşme tehlikesi vardır. Bu da çatışmayı körükler.
Sosyal Tabakalaşma ve Çatışma
Marx’ın eleştirdiği yapı güçlenerek devam etmesine
rağmen ve Komünist felsefe varlığını korumasına
rağmen Komünist Devrim olmuyor. Neden?
1- Kapitalist sınıf parçalandı ve yaygınlaştı.
2- Mavi Yaka, Beyaz Yaka’ya dönüştü. Prestij arttı.
Çalışma şartları iyileşti.
3- İşçi örgütleri çoğaldı.
4- Yasal güvenlik arttı.
Sosyal Tabakalaşma ve Etkileşim
Etkileşim, tabaka içinde daha çoktur. İnsan, kendini
kendi tabakası içinde rahat hisseder ve etkileşim-
iletişime orada girer.
Tabakaya girmek isteyen kişi, o tabakanın
standartlarında yaşamaya çalışır.
Alışveriş tarzımız, giyim şeklimiz bizim tabakamızı
ortaya koyar. Benzer görünüş, birbirine yakın
hissettirir.
Gösterişçi Tüketim: Sosyal pozisyonu ifâde eden
ürünü veya hizmeti satın almak ve kullanmak
Sosyal Tabakalaşma ve Teknoloji
Avcı-Toplayıcı dönemindeki eşitsizlik, Tarım
toplumunda azalmıştır. Sanâyi toplumuyla tabakalar
arası eşitsizlik azalmıştır. Ancak teknoloji, bu eğilimi
tersine çevirmiş ve eşitsizlik yeniden artışa geçmiştir.
Bu durum, Kuznets Eğrisi olarak bilinir. Ekonomist
Simon Kuznets ortaya koymuştur.
Sosyal Tabakalaşma ve Gerçekler
Eşitlik bir tuzak mı?
Mutlak eşitlik mümkün mü?
Yoksa "Eşitlik",
bireylerin farklılıklarının
"devletçi" anlayış ile
ortadan kaldırıldığı,
herkesin
AYNI hâle getirildiği bir
TOPLUM
MÜHENDİSLİĞİ mi?