www.mac.

pl/zklasa

Przyznawanie dodatku motywacyjnego.

Roman Lorens

Dodatek motywacyjny jest elementem wynagrodzenia nauczycieli zatrudnionych zgodnie z

Ustawą z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (dalej: Kn.) i – jak wskazuje jego nazwa
– ma zachęcać nauczycieli do dbałości o jakość wykonywanej pracy. W myśl art. 30 Kn
wynagrodzenie nauczyciela składa się z:

• wynagrodzenia zasadniczego,

• dodatków:

o za wysługę lat,

o motywacyjnego,

o funkcyjnego, w tym z tytułu sprawowania funkcji wychowawcy klasy,

o za warunki pracy;

• wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw,

• nagród i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy, z wyłączeniem świadczeń

z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i dodatków socjalnych określonych w art. 54.

Warunki przyznawania dodatku motywacyjnego.

Ogólne warunki przyznawania nauczycielom dodatku motywacyjnego wynikają

z treści Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 r.
w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych
warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za
pracę w dniu wolnym od pracy. Zgodnie z § 6 Rozporządzenia do ogólnych warunków
przyznawania nauczycielom dodatku motywacyjnego należą:
 • osiągnięcia w realizowanym procesie dydaktycznym,
• osiągnięcia wychowawczo-opiekuńcze,
• wprowadzanie innowacji pedagogicznych, skutkujących efektami w procesie
kształcenia i wychowania,
• zaangażowanie w realizację czynności i zajęć, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2
KN, tj. w realizację i wykonywanie innych zajęć i czynności wynikających z zadań
statutowych szkoły, w tym zajęć opiekuńczych i wychowawczych uwzględniających
potrzeby i zainteresowania uczniów,

• szczególnie efektywne wypełnianie zadań i obowiązków związanych z powierzonym

stanowiskiem,
• realizowanie w szkole zadań edukacyjnych, wynikających z przyjętych przez organ
prowadzący priorytetów w realizowanej lokalnej polityce oświatowej.

Dyrektor szkoły przyznaje dodatek motywacyjny, kierując się przepisami § 6 rozporządzenia

Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości
minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków
przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu
wolnym od pracy oraz regulaminu uchwalonego przez organ prowadzący na podstawie art. 30
ust. 6 Karty Nauczyciela, określającego m.in. szczegółowe warunki przyznawania
nauczycielom dodatku motywacyjnego.

Ważne.
Zapis w Regulaminie wynagradzania nauczycieli o treści: „Dodatek motywacyjny jest formą
uznaniową” jest niezgodny z regulacjami prawnym zawartymi w art. 30 ust. 1 i ust. 6 Kn i
§6 i 7 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 roku
w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli,
ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz
wynagrodzenia za pracę w dniu wolnym od pracy.

Brak jest tym samym ustawowej delegacji dla nadawania przez radę miasta/ radę gminy, radę
powiatu dodatkowi motywacyjnemu charakteru uznaniowego. Należy podkreślić, że art. 30
ust. 1 Kn określa wyraźnie, iż dodatek motywacyjny jest jednym z elementów wynagrodzenia
nauczycieli.

2
Natomiast szczegółowe zasady przyznawania dodatku motywacyjnego dla nauczycieli
powinny wynikać z regulaminu wynagradzania nauczycieli, stanowionego przez organ
prowadzący na podstawie upoważnienia wynikającego z treści art. 30 ust. 6 Kn.

Powyższe oznacza, że dodatek motywacyjny może otrzymać nauczyciel, który spełnia

wymienione przesłanki oraz szczegółowe warunki określone w regulaminie uchwalonym przez
organ prowadzący szkołę.

Ważne.

Szkoła/placówka, a w jego imieniu dyrektor lub rada pedagogiczna nie ma obowiązku jak i
podstaw prawnych do tworzenia odrębnych regulaminów przyznawania dodatku
motywacyjnego dla nauczycieli. Brak jest delegacji prawnej w przepisach prawa, tj. Karcie
Nauczyciela i Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005
roku w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli,
ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz
wynagrodzenia za pracę w dniu wolnym od pracy. Powyższe potwierdza rozstrzygnięcie
nadzorcze Wojewody Kujawsko – Pomorskiego z dnia 15 lipca 2008 r.,
WNK/DW.IV.BP.0911-22/08.

Zasady przyznawania dodatku motywacyjnego nauczycieli szkół i placówek samorządowych

może określać jedynie organ prowadzący szkołę w formie uchwały będącej aktem prawa
miejscowego. W praktyce regulaminy dodatku motywacyjnego tworzone przez dyrektorów
szkół czy rady pedagogiczne są nieważne.

W pierwszej kolejności zwrócić należy uwagę, że szczegółowe warunki przyznawania

nauczycielom dodatku motywacyjnego, określane w uchwale rady gminy, muszą mieścić się
w ramach ogólnych warunków określonych w Rozporządzeniu w sprawie minimalnych stawek
wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli (…). Co więcej, rozszerzenie przez radę gminy
warunków przyznawania dodatku motywacyjnego jest sprzeczne z prawem. Przykładowo,
nieprawidłowe jest uzależnienie przyznania dodatku motywacyjnego nauczycielom od
zaangażowania w realizację czynności i zajęć, o których stanowi art. 42 ust. 2 pkt 3 Kn.
Postawienie takiego warunku jest sprzeczne z treścią § 6 pkt 4 Rozporządzenia w sprawie
minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli (…), który przyznawanie
dodatku motywacyjnego uzależnia od spełnienia warunków określonych jedynie w art. 42 ust.
2 pkt 2 Karty nauczyciela.

3
Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku (Wyrok z dnia 3
lipca 2008 r., III SA/Gd 80/08), przykładowe wyliczenie w uchwale przesłanek przyznawania
dodatku motywacyjnego niemającego charakteru katalogu zamkniętego, może sugerować
istnienie innych, pozaregulaminowych warunków przyznawania tego dodatku.

Sąd zauważył również, że nieuzasadnione jest uzależnienie przyznania dodatku

motywacyjnego od funkcji pełnionej przez nauczyciela. Z pełnieniem określonej funkcji przez
nauczyciela może wiązać się uprawnienie do uzyskania dodatku funkcyjnego w trybie i na
zasadach określonych w Kn oraz aktach wykonawczych.

Ponadto wśród nieprawidłowych przesłanek warunkujących przyznanie dodatku

motywacyjnego wskazać można m.in. warunek „dbania o estetykę i sprawność powierzonych
pomieszczeń, pomocy dydaktycznych lub innych urządzeń szkolnych”, który nie mieści się
w katalogu warunków przyznawania dodatku motywacyjnego. Został on np. zakwestionowany
przez Wojewodę Małopolskiego w Rozstrzygnięciu nadzorczym z dnia 26 maja 2009
r. (PN.II.0911-130-09). Natomiast Wojewoda Podlaski stwierdził w treści Rozstrzygnięcia
nadzorczego z dnia 22 maja 2009 r. (NK.II.ZCH.0911-79/09), że brak jest ustawowej delegacji
dla nadawania dodatkowi motywacyjnemu charakteru uznaniowego, jak i uzależniania
przyznania tego dodatku od przepracowania w szkole co najmniej jednego roku.

Dodatek motywacyjny dyrektora szkoły.

Brak jest również podstaw do ustalania odrębnych warunków przyznawania dodatku

motywacyjnego dla dyrektorów szkół. Rada gminy/powiatu na mocy upoważnienia
ustawowego zobowiązana jest do ustalenia jednolitych warunków dla wszystkich nauczycieli,
w tym dla nauczycieli pełniących funkcję dyrektora szkoły. W odniesieniu do nauczycieli,
którym powierzono obowiązki dyrektora (wicedyrektora), organ stanowiący jednostki
samorządu terytorialnego władny jest tylko uszczegółowić ogólny warunek przyznania dodatku
motywacyjnego, określony w § 6 pkt 5 Rozporządzenia w sprawie wysokości minimalnych
stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli (…) – „szczególnie efektywne wypełnianie
zadań i obowiązków związanych z powierzonym stanowiskiem” (por. Rozstrzygnięcie
nadzorcze Wojewody Lubelskiego z dnia 10 czerwca 2009 r., NK.II.0911/275/09). Rada
powinna więc ustalić jednolite warunki przyznawania dodatku motywacyjnego dla wszystkich
nauczycieli, w tym dla nauczycieli pełniących funkcję dyrektora.

Przyznanie dyrektorowi dodatku motywacyjnego uzależnione jest od uzyskania przez niego

określonych wyników w pracy i wykonywania dodatkowych zadań lub zajęć. Organy

4
prowadzące mogą dowolnie kształtować warunki, których spełnienie oznaczać będzie
przyznanie dodatku motywacyjnego w określonej wysokości.
Poniższe zestawienie zawiera jedynie przykładową listę warunków:
1) dbałość o jakość pracy szkoły zgodnie z założeniami polityki edukacyjnej;
2) organizowanie pracy szkoły zapewniające bezpieczne i higieniczne warunki pracy
uczniów oraz pracowników szkoły;
3) racjonalne gospodarowanie środkami finansowymi w ramach zatwierdzonego planu
finansowego;
4) współpraca z organem prowadzącym;
5) integrowanie zespołu nauczycielskiego wokół wspólnych zadań;
6) dbałość o infrastrukturę szkoły;
7) prowadzenie działań na rzecz społeczności lokalnej;
8) współpraca z instytucjami i organizacjami wspomagającymi realizację programu
dydaktyczno-wychowawczego szkoły;
9) udział w projektach europejskich i organizacja współpracy z zagranicą.
Dodatek motywacyjny, jako jeden z elementów wynagrodzenia wymienionych w art. 30 ust. 1
pkt 2 Kn, ma zachęcać dyrektora do podnoszenia kwalifikacji zawodowych, zwiększenia
zaangażowania w pracy oraz dbałości o wysoki jej poziom. Dodatek ma motywować dyrektora
i z tego względu może być przyznany na okres nie krótszy niż 2 miesiące i nie dłuższy niż 10
miesięcy. Tak również wypowiada się orzecznictwo sądowoadministracyjne (por. wyrok WSA
we Wrocławiu z dnia 26 kwietnia 2004 r., sygn. akt: IV SA/Wr 274/05), które stwierdza, że
dodatek motywacyjny ma charakter okresowy i przysługuje w czasie na jaki został przyznany.
Dodatek nie jest obligatoryjnym, stałym, niezmiennym składnikiem wynagrodzenia lecz jest
dodatkiem fakultatywnym, odnoszącym się, w myśl cytowanego art. 30 ust. 2 Kn, do jakości
świadczonej pracy i wykonywania dodatkowych zadań lub zajęć, nie zaś dodatkiem związanym
z powierzonym stanowiskiem lub sprawowaną funkcją (wyrok WSA w Olsztynie z dnia
26 sierpnia 2008 r., sygn. akt: II SA/Ol 365/08).
Należy także podkreślić, że w orzecznictwie rozpowszechniony jest również pogląd, że
uzależnienie wypłaty dodatku motywacyjnego od posiadanych przez gminę środków
finansowych jest sprzeczne z art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy Kn. (rozstrzygnięcie nadzorcze
wojewody łódzkiego z 30 października 2000 r., PR 0911/2/2000).

5
Ważne.

Wprowadzenie w akcie prawa miejscowego regulacji przewidującej jednostronne

pozbawienie lub zmniejszenie albo zawieszenie tego składnika wynagrodzenia byłoby
sprzeczne z przepisami Kodeksu pracy. Jego zmiana na niekorzyść pracownika wymaga
zatem wypowiedzenia zmieniającego (Wyrok WSA z dnia 18 lipca 2007 r., IV SA/Wr
278/2007). Nauczycielowi można ewentualnie nie przyznać dodatku motywacyjnego na
kolejny okres, ale nie można go odebrać w okresie, na który został przyznany. Odebranie
prawa do dodatku motywacyjnego może nastąpić w sytuacjach prawem określonych –
w przypadku zawieszenia nauczyciela w obowiązkach, w okresie urlopu dla poratowania
zdrowia czy w przypadkach, kiedy wynagrodzenie nie przysługuje (np. urlop bezpłatny).

Należy zauważyć, że organ prowadzący szkołę nie może warunkować przyznawania dodatku
motywacyjnego od przyznanych uchwałą budżetową środków. Żaden ze wskazanych
w przepisie § 6 Rozporządzenia w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia
zasadniczego nauczycieli warunków nie uzależnia przyznania dodatku motywacyjnego od
pomocy w uzyskiwaniu środków finansowych i rzeczowych na rzecz szkoły, a także nie
umożliwia wprowadzenia takiego zapisu jako warunku szczegółowego przyznania tego
dodatku.

Dodatek motywacyjny w przypadku choroby i macierzyństwa.

W okresie niezdolności do pracy z powodu choroby, nauczycielowi przysługuje

wynagrodzenie oraz zasiłek chorobowy ustalany na podstawie odrębnych przepisów, tj. na
podstawie ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia
społecznego w razie choroby i macierzyństwa).
Nauczyciel zgodnie z art. 92 Kodeksu pracy, zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas
niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną -
trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, a w przypadku pracownika, który
ukończył 50 rok życia - trwającej łącznie do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego - pracownik
zachowuje prawo do 80% wynagrodzenia, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy
przepisy prawa pracy przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu
Po upływie tego okresu pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy.
W czasie urlopu macierzyńskiego przysługuje zasiłek macierzyński, którego podstawę ustala
się analogicznie jak podstawę wymiaru zasiłku chorobowego. Zasiłek ten stanowi 100%
podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.

6
Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego i macierzyńskiego dla pracownika stanowi przeciętne
miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy
kalendarzowych poprzedzających powstanie niezdolności do pracy albo
z faktycznego okresu zatrudnienia za pełne kalendarzowe miesiące, jeżeli niezdolność do pracy
powstała przed upływem tego okresu (art. 36 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach
pieniężnych
z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa).
Ważne.

Rada gminy nie może na postawie art. 30 ust. 6 pkt. 1 Kn określić w regulaminie
wynagradzania nauczycieli, że "dodatek motywacyjny i funkcyjny jest wypłacany przez szkołę
w przypadku usprawiedliwionej nieobecności nauczyciela w związku z wynagrodzeniem
chorobowym i zasiłkami: chorobowym, opiekuńczym i macierzyńskim". (rozstrzygnięcie
nadzorcze Wojewody Lubelskiego z dnia 1 września 2010 r. NK.II.0911/262/10)

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 984 ze zm.)
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie
wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych
warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania
za pracę w dniu wolnym od pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 416 ze zm.),

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 kwietnia 2009 r. w sprawie

dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagrodzenia za godziny
ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw dla nauczycieli zatrudnionych
w szkołach prowadzonych przez organy administracji rządowej (t.j. Dz. U. z 2023 r.
poz. 1289),

Roman Lorens
Ambasador marki MAC Technologie,
specjalista prawa oświatowego,
trener, ekspert ds. awansu zawodowego nauczycieli,
wieloletni wykładowca.