Nowelizacja Kodeksu Karnego Październik 2023

1 | Strona
ebookpoint kopia dla: Piotr Rorbach rohrbach@onet.pl G09222387700

Michał Wysocki
Adwokat
Nowelizacja prawa karnego

październik 2023
Stan prawny: 1 października 2023 r.
2 | Strona

5d5dfac02c771fd4817c629b4dd7dae2
5
Materiały edukacyjne z różnych dziedzin
www.lexmanual.pl
prawa
Niniejsza publikacja ma charakter informacyjny i edukacyjny - nie stanowi wiążącej

porady prawnej lub podatkowej, a autor i wydawca nie ponoszą odpowiedzialności za jej
wykorzystanie. Podczas przygotowywania tekstu dochowano starań, by informacje
zamieszczone w publikacji były zgodne z obowiązującym stanem prawnym. Nie
gwarantujemy ich aktualności w późniejszym czasie (w szczególności w przypadku
zmiany stanu prawnego).
Na przygotowanie tej publikacji poświęcono wiele czasu i sił, dlatego prosimy, by jej nie
udostępniać, kserować lub w inny sposób reprodukować. Nieuprawniona dystrybucja
stanowi złamanie prawa.
© Wydawnictwo Lex Manual

Piła 2023
ISBN 978-83-964248-4-6
3 | Strona

5
Spis treści
Wstęp................................................................................................................................................7
Kodeks karny.............................................................................................................................8
Odpowiedzialność nieletnich..................................................................................................8
Usunięcie kary 25 lat pozbawienia wolności........................................................................ 8
Minimalne granice kary grzywny i ograniczenia wolności................................................. 8
Zaostrzenie art. 37a k.k........................................................................................................... 9
Zaostrzenie kary pozbawienia wolności przy modyfikacji ustawowego zagrożenia...... 9
Przeniesienie degradacji do ogólnego katalogu środków karnych....................................9
Więcej podstaw do orzekania pozbawienia praw publicznych........................................10
Zakaz zajmowania stanowiska i wykonywania określonego zawodu............................. 10
Zakaz kontaktowania się i zbliżania – nowe podstawy i doprecyzowanie zakazu
kontaktowania się................................................................................................................... 10
Rozszerzenie zakazu prowadzenia pojazdów.....................................................................11
Nowe podstawy orzekania świadczenia na rzecz Funduszu............................................11
Rewolucja w dyrektywach wymiaru kary............................................................................ 11
Zmiany w nadzwyczajnym złagodzeniu kary.....................................................................13
Zbieg podstaw złagodzenia lub obostrzenia kary............................................................. 13
Większa kara za czyn ciągły.................................................................................................. 14
Zaostrzenie przepisów o recydywie.....................................................................................14
Dozór, zatarcie i zarządzenie wykonania kary warunkowo zawieszonej....................... 15
Usunięcie art. 75a k.k.............................................................................................................15
Modyfikacja warunkowego zwolnienia............................................................................... 15
Kara łączna..............................................................................................................................16
Środki zabezpieczające.......................................................................................................... 16
Przedawnienie karalności...................................................................................................... 16
Zatarcie skazania.................................................................................................................... 17
Zmiany w definicjach ustawowych...................................................................................... 17
Modyfikacje zagrożenia ustawowego.................................................................................. 17
Duże zmiany w przestępstwie szpiegostwa........................................................................19
Nowe czyny dotyczące zabójstw..........................................................................................20
Narażenie na zarażenie.......................................................................................................... 20
Publiczne środki transportu lądowego................................................................................20
Zaostrzenie kar dla kierowców.............................................................................................20
Groźba karalna....................................................................................................................... 21
Usunięcie zamiaru kierunkowego........................................................................................ 21
Tryb ścigania........................................................................................................................... 21
Zgwałcenie.............................................................................................................................. 21
4 | Strona

5
Obcowanie płciowego z małoletnim.................................................................................. 22
Zmuszenie do prostytucji......................................................................................................22
Zmiany w przepisach dotyczących korupcji...................................................................... 22
Rozszerzenie poplecznictwa................................................................................................. 23
Niezawiadomienie o przestępstwie......................................................................................23
Rozpowszechnienie wiadomości z postępowania w sprawach nieletnich..................... 23
Uchylanie się od środka kompensacyjnego........................................................................ 23
Propagowanie totalitaryzmu................................................................................................. 24
Nowy typ czynu dotyczącego przekroczenia granicy....................................................... 24
Zmiany przy kradzieży...........................................................................................................24
Wymuszenie rozbójnicze.......................................................................................................24
Typy kwalifikowane przy wartości mienia.......................................................................... 25
Przetarg publiczny..................................................................................................................25
Typy kwalifikowane przestępstw przeciwko obrotowi gospodarczemu........................ 25
Czynny żal i grzywna przy przestępstwach gospodarczych.............................................25
Zabór tablicy rejestracyjnej................................................................................................... 26
Przepisy przejściowe.............................................................................................................. 26
Kodeks postępowania karnego.................................................................................................. 28
Ściganie groźby karalnej........................................................................................................ 28
Właściwość sądu okręgowego..............................................................................................28
Skład sądu w sprawie odwoławczej..................................................................................... 28
Przekazanie sprawy innemu sądowi.....................................................................................28
Termin na złożenie wniosku o zakaz.................................................................................. 28
Subsydiarny akt oskarżenia................................................................................................... 29
Zdanie odrębne.......................................................................................................................29
Badania osobopoznawcze..................................................................................................... 30
Poręczenie majątkowe............................................................................................................30
Zażalenie na postanowienie o umorzeniu śledztwa.......................................................... 30
Zakres spraw objętych dochodzeniem................................................................................30
Akt oskarżenia........................................................................................................................ 30
Zgoda prokuratora na dobrowolne poddanie się karze................................................... 31
Zażalenie do innego składu sądu odwoławczego............................................................. 31
Wydatki biegłych.................................................................................................................... 31
Kodeks karny wykonawczy.........................................................................................................33
Dozór elektroniczny.............................................................................................................. 33
Inne zmiany związane z nową recydywą.............................................................................33
Usunięcie kary 25 lat pozbawienia wolności...................................................................... 33
5 | Strona

5
Zakład karny dla młodocianych...........................................................................................33
Wydłużenie okresów orzekania o zwolnieniu.................................................................... 33
Kodeks karny skarbowy.............................................................................................................. 35
Kodeks wykroczeń.......................................................................................................................36
Utrudnianie wykonywania czynności służbowych............................................................ 36
Ochrona komunikacji............................................................................................................ 36
Zmiana w wysokości grzywny..............................................................................................36
Czyny przepołowione............................................................................................................36
Ustawa o opłatach w sprawach karnych................................................................................... 37
Przepisy wprowadzające Kodeks karny....................................................................................38
Prawo o ruchu drogowym.......................................................................................................... 39
Ustawa o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą
kary................................................................................................................................................. 40
Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii.................................................................................... 41
Ustawa nowelizująca z 2015 roku.............................................................................................. 42
Ustawa o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie
małoletnich....................................................................................................................................43
Ustawa o Sądzie Najwyższym.................................................................................................... 44
6 | Strona

5
Wstęp
Polski ustawodawca przyzwyczaił już nas do szybkiego, nieprzemyślanego, a często
celowo poukrywanego nowelizowania prawa. W ostatnich latach jak nigdy wcześniej
mogliśmy obserwować natłok zmian w najważniejszych polskich aktach prawnych, a
zwłaszcza w kodeksach.
Celem niniejszej publikacji jest merytoryczne wsparcie wszystkich osób
zainteresowanych zmianami, które 1 października 2023 r. wejdą w życie na mocy ustawy
o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw z dnia 7 lipca 2022 r.
(Dz.U. z 2022 r. poz. 2600) oraz ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz
niektórych innych ustaw z dnia 17 sierpnia 2023 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 1834).
W swoim opracowaniu uwzględniłem wszystkie akty prawne istotne z punktu widzenia
prawnika zajmującego się prawem karnym. Jednocześnie starałem się, by publikacja była
jak najkrótsza.
Już dziś wiemy, że na wejście w życie czekają kolejne zmiany w kluczowych kodeksach.
Pozostaje tylko mieć nadzieję, że polski ustawodawca kiedyś się opamięta.
Michał Wysocki
adwokat
7 | Strona

5
Kodeks karny
Odpowiedzialność nieletnich
Nowelizacja rozszerzyła katalog przestępstw, za które może odpowiadać nieletni powyżej
lat 15, o art. 197 § 1 k.k. (typ podstawowy zgwałcenia) oraz nowo dodany art. 197 § 5
k.k. (typ kwalifikowany zgwałcenia, w którym jego skutkiem jest śmierć człowieka).
Wprowadzono także art. 10 § 2a k.k. przewidujący odpowiedzialność nieletnich, którzy
ukończyli 14 lat, a nie osiągnęli jeszcze 15 roku życia. Taki nieletni będzie odpowiadał na
zasadach określonych w Kodeksie karnym, jeśli:
● dopuścił się czynu z art. 148 § 2 lub § 3 k.k. (kwalifikowane typy zabójstwa);
● okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki
osobiste za tym przemawiają;
● zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że stosowanie środków wychowawczych
lub poprawczych nie jest w stanie zapewnić resocjalizacji nieletniego.
Po zmianach ograniczenie maksymalnego wymiaru kary do 2/3 górnej granicy
ustawowego zagrożenia dotyczy tylko tych przestępstw, za które nie jest przewidziana
kara dożywotniego pozbawienia wolności.
Rozszerzono możliwość nadzwyczajnego złagodzenia kary także na małoletniego
opisanego w art. 10 § 2a k.k.
Usunięcie kary 25 lat pozbawienia wolności

Najbardziej doniosłą zmianą w katalogu kar jest usunięcie z niego kary 25 lat
pozbawienia wolności. Jednocześnie maksymalny wymiar kary pozbawienia wolności
zgodnie ze znowelizowanym art. 37 k.k. wydłużono z 15 do 30 lat.
Minimalne granice kary grzywny i ograniczenia wolności

W przypadku grzywny wprowadzono art. 33 § 1a k.k., który wskazuje minimalny wymiar
kary, gdy przestępstwo zagrożone jest jednocześnie karą grzywny i pozbawienia
wolności, albo grzywna wymierzana jest obok pozbawienia wolności. Minimalne progi
wynoszą w takiej sytuacji:
● 50 stawek - w przypadku czynu zagrożonego karą pozbawienia wolności
nieprzekraczającą roku;
nieprzekraczającą 2 lat;
przekraczającą 2 lata.
8 | Strona

5
Analogicznie uczyniono z karą ograniczenia wolności. Jeśli przestępstwo jest zagrożone
jednocześnie taką karą oraz więzieniem, kara ograniczenia wolności zgodnie z art. 34 §
1aa k.k. nie może być niższa niż:
● 2 miesiące - w przypadku czynu zagrożonego karą pozbawienia wolności
nieprzekraczającą roku;
nieprzekraczającą 2 lat;
przekraczającą 2 lata.
Zaostrzenie art. 37a k.k.

Kolejne zmiany zostały dokonane w instytucji opisanej w art. 37a k.k. Minimalny wymiar
orzekanej w trybie art. 37a § 1 k.k. grzywny podniesiono do 150 stawek dziennych, a
ograniczenia wolności do 4 miesięcy. Złagodzono oblig orzekania jednocześnie środka
karnego, kompensacyjnego lub przepadku. Z drugiej strony zgodnie z art. 37a § 2 k.k.
dodano kolejne kategorie sprawców, do których nie stosuje się art. 37a k.k., a są to:
● sprawcy działający w warunkach recydywy z art. 64 § 1 k.k.;
● sprawcy przestępstwa z art. 178a § 4 k.k.
Zaostrzenie kary pozbawienia wolności przy modyfikacji

ustawowego zagrożenia
W myśl znowelizowanego art. 38 § 2 i 3 k.k., górna granica nadzwyczajnie obostrzonej
kary pozbawienia wolności została podniesiona do 30 lat. Taki sam limit ma po
zmianach także kara, gdy ustawa przewiduje obniżenie górnej granicy ustawowego
zagrożenia w przypadku kary dożywotniego pozbawienia wolności.
Przeniesienie degradacji do ogólnego katalogu środków

karnych
Do katalogu środków karnych umieszczonego w art. 39 k.k. dodano degradację, która
wcześniej znajdowała się w części wojskowej. Opis i przesłanki orzekania degradacji
znalazły się w art. 43ba k.k., który jest kopią usuniętego art. 327 k.k. W art. 43bb k.k. z
kolei, który jest przeniesionym art. 328 k.k., rozszerzono zakres podmiotowy orzekania
degradacji. Zgodnie z nowym brzmieniem tego przepisu sąd może orzec degradację
wobec osoby, która w czasie popełnienia czynu była żołnierzem, żołnierzem rezerwy lub
żołnierzem w stanie spoczynku.
9 | Strona

5
Więcej podstaw do orzekania pozbawienia praw
publicznych
Po zmianach sąd fakultatywnie będzie mógł orzec pozbawienie praw publicznych za
popełnienie czynu z art. 306b k.k., który jest typem kwalifikowanym czynów z art. 296,
art. 296a, art. 299 i art. 303 k.k. z uwagi na wartość mienia.
W art. 40 § 3 k.k. znalazł się także obligatoryjny środek karny w postaci pozbawienia
praw publicznych, które należy orzec przy skazaniu za czyny wymienione w art. 130 §
1-5 lub § 7-9 (szpiegostwo).
Zakaz zajmowania stanowiska i wykonywania

określonego zawodu
W przypadku skazania sprawcy na karę pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo
przeciwko życiu lub zdrowiu na szkodę małoletniego, sąd po zmianach ma już
obowiązek, a nie możliwość orzec środek karny opisany w art. 41 k.k. (zakaz zajmowania
stanowiska i wykonywania określonego zawodu). Zakaz zajmowania stanowisk w
podmiotach publicznych opisany w art. 41 § 1aa k.k. został rozszerzony o czyny opisane
w znowelizowanym art. 305 k.k. oraz we wspomnianym art. 306b k.k.
Zakaz kontaktowania się i zbliżania – nowe podstawy i

doprecyzowanie zakazu kontaktowania się
W art. 41a k.k. dodano nowy § 1a, zgodnie z którym sąd na wniosek pokrzywdzonego
orzeka zakaz przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, kontaktowania się
z określonymi osobami, zbliżania się do określonych osób lub opuszczania określonego
miejsca pobytu bez zgody sądu, jak również nakaz okresowego opuszczenia lokalu
zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym, w razie skazania za przestępstwo przeciwko
wolności seksualnej lub obyczajności. Zakaz lub nakaz może być połączony z
obowiązkiem zgłaszania się do Policji lub innego wyznaczonego organu w określonych
odstępach czasu, a zakaz zbliżania się do pokrzywdzonego - również kontrolowany w
systemie dozoru elektronicznego.
Jeśli chodzi o obowiązkowy zakaz z art. 41a § 2 k.k., to usunięto warunek, by skazanie na
karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo
przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności było uczynione na szkodę małoletniego.
Rozszerzono więc znacznie możliwość orzekania tego środka.
Doprecyzowano także zasady wykonywania zakazu kontaktowania się. W myśl
art. 41a § 6 k.k. zakaz kontaktowania się z określoną osobą obejmuje wszelkie czynności
związane z próbą nawiązania kontaktu z osobą chronioną, w tym podejmowane przez
skazanego za pośrednictwem innej osoby lub z wykorzystaniem sieci teleinformatycznej.
10 | Strona

5
Rozszerzenie zakazu prowadzenia pojazdów
W dniu 1 października 2023 r. weszła także w życie szeroko komentowana zmiana
dotycząca zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych. Zgodnie z art. 42 § 2 k.k.
zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres nie krótszy niż 3 lata
sąd orzeknie także wtedy, gdy sprawca po zdarzeniu wskazanym w art. 173, art. 174 lub
art. 177 k.k., a przed poddaniem go badaniom, spożył alkohol albo zażył środek
odurzający. Analogiczna zmiana dotyczy art. 42 § 3 k.k. i dożywotniego zakazu
prowadzenia pojazdów.
Nowe podstawy orzekania świadczenia na rzecz

Funduszu
W art. 43a § 4 k.k. nowelizacja wprowadza nowe podstawy orzekania świadczenia na
rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Zgodnie z
powyższym przepisem, w razie skazania za udział w bójce lub pobiciu, o których mowa
w art. 158 lub w art. 159 k.k., sąd orzeka, a jeżeli jednocześnie orzeka obowiązek lub
nawiązkę na podstawie art. 46 § 1 lub 2 k.k. - może orzec, świadczenie w wysokości co
najmniej 5000 złotych.
Rewolucja w dyrektywach wymiaru kary

Jedna z najgłośniejszych zmian w Kodeksie karnym dotyczy art. 53, który zawiera
dyrektywy sądowego wymiaru kary. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 53 § 1 k.k., sąd
wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych w ustawie,
uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu, okoliczności obciążające i
okoliczności łagodzące, cele kary w zakresie społecznego oddziaływania, a także cele
zapobiegawcze, które ma ona osiągnąć w stosunku do skazanego. Dolegliwość kary nie
może przekraczać stopnia winy. Z katalogu usunięto cele wychowawcze kary oraz
potrzebę kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Dodano natomiast
okoliczności obciążające i łagodzące oraz społeczne oddziaływanie kary.
W art. 53 § 2a k.k. wskazano katalog przykładowych okoliczności obciążających:
● uprzednia karalność za przestępstwo umyślne lub podobne przestępstwo
nieumyślne;
● wykorzystanie bezradności, niepełnosprawności, choroby lub podeszłego wieku
pokrzywdzonego;
● sposób działania prowadzący do poniżenia lub udręczenia pokrzywdzonego;
● popełnienie przestępstwa z premedytacją;
● popełnienie przestępstwa w wyniku motywacji zasługującej na szczególne
potępienie;
11 | Strona

5
● popełnienie przestępstwa motywowanego nienawiścią z powodu przynależności
narodowej, etnicznej, rasowej, politycznej lub wyznaniowej ofiary albo z powodu
jej bezwyznaniowości;
● działanie ze szczególnym okrucieństwem;
● popełnienie przestępstwa w stanie po spożyciu alkoholu lub środka odurzającego,
jeżeli ten stan był czynnikiem prowadzącym do popełnienia przestępstwa lub
istotnego zwiększenia jego skutków;
● popełnienie przestępstwa we współdziałaniu z nieletnim lub z wykorzystaniem
jego udziału.
Analogicznie, w art. 53 § 2b k.k. znajdują się przykładowe okoliczności łagodzące:
● popełnienie przestępstwa w wyniku motywacji zasługującej na uwzględnienie;
● popełnienie przestępstwa pod wpływem gniewu, strachu lub wzburzenia,
usprawiedliwionych okolicznościami zdarzenia;
● popełnienie przestępstwa w reakcji na nagłą sytuację, której prawidłowa ocena
była istotnie utrudniona z uwagi na okoliczności osobiste, zakres wiedzy lub
doświadczenia życiowego sprawcy;
● podjęcie działań zmierzających do zapobieżenia szkodzie lub krzywdzie,
wynikającej z przestępstwa, albo do ograniczenia jej rozmiaru;
● pojednanie się z pokrzywdzonym;
● naprawienie szkody wyrządzonej przestępstwem lub zadośćuczynienie za krzywdę
wynikłą z przestępstwa;
● popełnienie przestępstwa ze znacznym przyczynieniem się pokrzywdzonego;
● dobrowolne ujawnienie popełnionego przez siebie przestępstwa organowi
powołanemu do ścigania przestępstw.
W art. 53 § 2c-2e k.k. znalazło się także doprecyzowanie powyższych kwestii:
● nie stanowi okoliczności łagodzącej lub obciążającej okoliczność będąca
znamieniem przestępstwa, które popełnił sprawca, chyba że wystąpiła ona ze
szczególnie wysokim nasileniem;
● nie stanowi okoliczności obciążającej okoliczność niebędąca znamieniem
przestępstwa, jeżeli stanowi podstawę zaostrzenia odpowiedzialności karnej
zastosowanego wobec sprawcy;
● nie stanowi okoliczności łagodzącej okoliczność niebędąca znamieniem
przestępstwa, jeżeli stanowi podstawę złagodzenia odpowiedzialności karnej
zastosowanego wobec sprawcy.
12 | Strona

5
Zmiany w nadzwyczajnym złagodzeniu kary
Bardzo ważna z procesowego punktu widzenia jest zmiana w art. 60 § 3 k.k. Po
zmianach sąd dalej będzie miał obowiązek zastosować nadzwyczajne złagodzenie lub
warunkowe zawieszenie, ale tylko na wniosek prokuratora, tak jak to ma miejsce w
przypadku art. 60 § 4 k.k.
Przemodelowano także art. 60 § 6 k.k. Katalog form nadzwyczajnego złagodzenie kary
rozszerzono o odstąpienie od wymierzenia kary i orzeczenie środka karnego,
kompensacyjnego lub przepadku. Usunięto art. 60 § 6 pkt 1 k.k., który mówił o
złagodzeniu przy zbrodni zagrożonej co najmniej karą 25 lat pozbawienia wolności, a
art. 60 § 6 pkt 2 k.k. rozszerzono na wszystkie zbrodnie.
Najłagodniejsze występki opisane w art. 60 § 6 pkt 4 k.k. podzielono na dwie kategorie:
● jeżeli czyn stanowi występek, przy czym dolną granicą ustawowego zagrożenia jest
kara pozbawienia wolności niższa od roku, a górną - kara pozbawienia wolności
nie niższa od lat 3, sąd wymierza grzywnę albo karę ograniczenia wolności,
● jeżeli czyn stanowi występek, przy czym górną granicą ustawowego zagrożenia jest
kara pozbawienia wolności nieprzekraczająca 2 lat, sąd odstępuje od wymierzenia
kary i orzeka środek karny wymieniony w art. 39 pkt 2-3, 7 lub 8 k.k., środek
kompensacyjny lub przepadek (nie stosuje się tutaj art. 61 § 2 k.k.).
Po zmianach, jeżeli czyn jest zagrożony karą pozbawienia wolności oraz karą
ograniczenia wolności lub grzywną, stosuje się odpowiednio cały art. 60 § 6 k.k., a nie
tylko przepis o odstąpieniu. Art. 60 § 6 pkt 5 k.k. o odstąpieniu od teraz stosujemy tylko
wtedy, gdy przestępstwo w ogóle nie jest zagrożone karą pozbawienia wolności.
Zbieg podstaw złagodzenia lub obostrzenia kary

Zmiana głównie stylistyczna (choć nie tylko) dotyczy podstawowej zasady, jaką sąd
powinien stosować przy zbiegu podstaw złagodzenia lub obostrzenia kary. Po
nowelizacji art. 57 § 1 k.k. sąd ma uwzględniać zbiegające się podstawy przy określaniu
wymiaru kary, a nie po prostu brać je pod uwagę. W myśl znowelizowanego art. 57 § 2
k.k., jeżeli zbiegają się podstawy nadzwyczajnego złagodzenia i obostrzenia, sąd stosuje
nadzwyczajne złagodzenie kary albo obostrzenie kary albo wymierza karę w granicach
ustawowego zagrożenia.
W art. 57 § 3-6 k.k. znalazły się zasady doprecyzowujące orzekanie:
● w wypadkach zbiegu podstaw, jeżeli zbiegają się podstawy nadzwyczajnego
złagodzenia lub obostrzenia kary o charakterze obligatoryjnym i fakultatywnym,
sąd stosuje podstawę o charakterze obligatoryjnym;
13 | Strona

5
● omówione wyżej zasady w zakresie, w jakim odnoszą się do podstawy
nadzwyczajnego złagodzenia, stosuje się odpowiednio do podstawy odstąpienia
od wymierzenia kary;
● jeżeli zbiegają się podstawy nadzwyczajnego obostrzenia o charakterze
obligatoryjnym oraz podstawy nadzwyczajnego złagodzenia określone w art. 60 §
3 k.k. (mały świadek koronny) sąd stosuje nadzwyczajne złagodzenie kary;
● jeżeli zbiegają się podstawy nadzwyczajnego obostrzenia o charakterze
obligatoryjnym oraz podstawy nadzwyczajnego złagodzenia określone w art. 60 §
4 k.k. (fakultatywne złagodzenie) sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie
kary.
Zgodnie z nowo wprowadzony art. 57 § 7 k.k., jeśli zbiegają się podstawy:
● nadzwyczajnego złagodzenia oraz odstąpienia od wymierzenia kary o charakterze
obligatoryjnym - sąd odstępuje od wymierzenia kary;
● nadzwyczajnego złagodzenia o charakterze fakultatywnym oraz odstąpienia od
wymierzenia obostrzenie kary o charakterze obligatoryjnym - sąd odstępuje od
wymierzenia kary;
● nadzwyczajnego złagodzenia o charakterze obligatoryjnym oraz odstąpienia od
wymierzenia kary o charakterze fakultatywnym - sąd stosuje nadzwyczajne
złagodzenie kary albo odstępuje od jej wymierzenia;
● nadzwyczajnego złagodzenia kary oraz odstąpienia od wymierzenia kary o
charakterze fakultatywnym - sąd stosuje nadzwyczajne złagodzenie kary albo
odstępuje od jej wymierzenia albo wymierza karę w granicach ustawowego
zagrożenia.
Większa kara za czyn ciągły

W myśl znowelizowanego art. 57b k.k., w przypadku skazania za czyn ciągły z art. 12 § 1
k.k. sąd ma obowiązek orzec karę powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia. Jeśli
jednak sąd orzeka grzywnę lub ograniczenie wolności, kara nie może być niższa niż
podwójna dolna granica.
Zaostrzenie przepisów o recydywie

Zmodyfikowano art. 64 § 1 k.k. Zgodnie z nowymi zasadami sąd w przypadku skazania
sprawcy w trybie art. 64 § 1 k.k. ma obowiązek wymierzyć karę powyżej dolnej granicy
ustawowego zagrożenia, a fakultatywnie może ją wymierzyć do górnej granicy
zwiększonej o połowę.
Przesłanką trybu z art. 64 § 2 k.k. staje się także nowa recydywa opisana w art. 64a k.k.
Minimalny wymiar kary za czyn popełniony w multirecydywie został zwiększony do
dolnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonej o połowę.
14 | Strona

5
Zgodnie z nowym art. 64a k.k. jeżeli sprawca w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6
miesięcy kary pozbawienia wolności orzeczonej za zbrodnię zabójstwa w związku ze
zgwałceniem lub za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej zagrożone karą
pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 8 lat, popełnia ponownie
taką zbrodnię lub takie przestępstwo, sąd wymierza karę pozbawienia wolności
przewidzianą za przypisane przestępstwo w wysokości od dolnej granicy ustawowego
zagrożenia zwiększonego o połowę do górnej granicy ustawowego zagrożenia
zwiększonego o połowę. Podwyższenie górnego ustawowego zagrożenia nie dotyczy
zbrodni.
Dozór, zatarcie i zarządzenie wykonania kary

warunkowo zawieszonej
Nowelizacja art. 73 § 2 k.k. sprawiła, że dozór jest obowiązkowy także wobec sprawcy
działającego w warunkach art. 64a k.k.
Bardzo ważna zmiana dotyczy art. 75 § 4 k.k. Nowelizacja wydłuża okres, w którym
można zarządzić wykonanie kary do 1 roku od zakończenia okresu próby.
Wydłużono także okres zatarcia skazania do 1 roku od zakończenia okresu próby.
Usunięcie art. 75a k.k.

Z Kodeksu karnego od dnia 1 października 2023 r. znika art. 75a k.k., który umożliwiał
zamianę zarządzenia wykonania kary na ograniczenie wolności lub grzywnę.
W związku z tym usunięto także art. 76 § 1a k.k., który regulował kwestię zatarcia
skazania przy zastosowaniu art. 75a k.k.
Modyfikacja warunkowego zwolnienia

Nowelizacja wprowadza dodatkowe § 3 i § 4 w art. 77 k.k. dotyczące zakazu
warunkowego zwolnienia przy dożywotnim pozbawieniu wolności. Zgodnie z pierwszym
z tych przepisów wymierzając karę dożywotniego pozbawienia wolności sprawcy za czyn
popełniony przez niego po prawomocnym skazaniu za przestępstwo przeciwko życiu i
zdrowiu, wolności, wolności seksualnej, bezpieczeństwu powszechnemu lub za
przestępstwo o charakterze terrorystycznym na karę dożywotniego pozbawienia
wolności albo karę pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 20 lat, sąd może orzec
zakaz warunkowego zwolnienia.
Według drugiego przepisu wymierzając karę dożywotniego pozbawienia wolności, sąd
może orzec zakaz warunkowego zwolnienia sprawcy, jeżeli charakter i okoliczności czynu
oraz właściwości osobiste sprawcy wskazują, iż jego pozostawanie na wolności
spowoduje trwałe niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia, wolności lub wolności
seksualnej innych osób.
15 | Strona

5
Jeśli chodzi o przesłanki warunkowego zwolnienia, to sprawcy, którzy dostali minimum
25 lat więzienia, mogą się o nie ubiegać po 15 latach kary. W przypadku dożywotniego
pozbawienia wolności jest to 30 lat. Do sprawców, którzy muszą odbyć 2/3 kary,
dołączyli recydywiści z art. 64a k.k. O tych sprawców rozszerzono także art. 79 § 1 k.k. i
art. 80 § 2 k.k. (minimalny okres próby).
Skazanego na karę inną niż dożywotnie pozbawienie wolności można niezależnie od
upływu okresu kary warunkowo zwolnić po 25 latach.
Jeśli warunkowe zwolnienie dotyczy kary dożywotniego pozbawienia wolności, okres
próby trwa dożywotnio.
Kara łączna
Analogicznie do zmian w zakresie sądowego wymiaru kary, znowelizowano także art. 85a
k.k., który dotyczy wymierzania kary łącznej. Od teraz orzekając karę łączną sąd ma
wziąć pod uwagę przede wszystkim społeczne oddziaływanie kary i cele zapobiegawcze.
Pozbyto się celów wychowawczych i kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.
Maksymalny wymiar kary łącznej wskazany w art. 86 § 1 k.k. zwiększono do 30 lat
pozbawienia wolności. Konsekwencją wprowadzonych zmian jest usunięcie art. 86 § 1a
k.k. dotyczącego kary 25 lat pozbawienia wolności.
W przypadku łączenia grzywien zmodyfikowano art. 86 § 2b k.k. Jeśli jedna z łączonych
grzywien jest orzeczona na podstawie przepisu przewidującego wyższą górną granicę niż
standardowa, sąd ma obowiązek wymierzyć grzywnę łączną powyżej najwyższej z kar.
Łączenie najsurowszych kar pozbawienia wolności opisane w art. 88 k.k. dotyczy kar o
minimalnym wymiarze 25 lat.
Środki zabezpieczające
Rozszerzono możliwość orzekania środka zabezpieczającego za przestępstwo
popełnione w związku z zaburzeniem preferencji seksualnych o czyn z art. 200 § 3 k.k.
(prezentowanie treści pornograficznych małoletniemu) i art. 200 § 4 k.k. (prezentowanie
małoletniemu czynności seksualnej). Z art. 93d i art. 93g k.k. usunięto karę 25 lat
pozbawienia wolności.
Przedawnienie karalności
Zwiększono termin przedawnienia karalności zabójstwa do 40 lat od popełnienia.
W celu usunięcia wątpliwości dotyczących przestępstw rozłożonych w czasie
wprowadzono art. 101 § 3a k.k., zgodnie z którym w przypadku przestępstwa
popełnionego w czasie dłuższym niż jeden dzień, bieg przedawnienia rozpoczyna się z
upływem ostatniego dnia, w którym sprawca swoim zachowaniem wypełniał znamiona
przestępstwa.
16 | Strona

5
Zmodyfikowano katalog czynów, które przedawniają się w dłuższym terminie. Od teraz
przestępstwa (wcześniej było rozróżnienie na przestępstwa i występki) nie mogą
przedawnić się przed ukończeniem przez pokrzywdzonego 40 roku życia.
W zakresie przedłużenia przedawnienia karalności wprowadzony został nowy art. 102 §
2 k.k., zgodnie z którym jeżeli w toku wszczętego postępowania powzięto uzasadnione
podejrzenie popełnienia innego przestępstwa, karalność tego przestępstwa ulega
przedłużeniu w sposób określony w dotychczasowym art. 102 k.k. z dniem, w którym
podjęto pierwszą czynność procesową zmierzającą do ustalenia, czy zostało ono
popełnione.
Rozszerzono katalog przestępstw, do których nie stosuje się przepisów o przedawnieniu
karalności i przedawnieniu wykonania kary:
● przestępstwa określone w art. 197 § 4 lub 5 k.k., popełnione na szkodę
małoletniego poniżej 15 lat;
● przestępstwa określone w art. 148 § 2 pkt 2 lub § 3 k.k., popełnione w związku ze
zgwałceniem małoletniego poniżej 15 lat lub w związku ze zgwałceniem ze
szczególnym okrucieństwem;
● przestępstwa określone w art. 197 § 4 lub 5 k.k., jeżeli sprawca działał ze
szczególnym okrucieństwem;
● przestępstwa określone w art. 156 § 1 i art. 197 § 4 w związku z art. 11 § 2 k.k.
Zatarcie skazania
W art. 107 § 1 k.k. usunięto karę 25 lat pozbawienia wolności.
Zmianie uległ art. 107 § 3 k.k. (zatarcie skazania przy dożywotnim pozbawieniu
wolności), z którego usunięto przesłankę uznania kary za wykonaną.
Zmiany w definicjach ustawowych

Do okoliczności mających znaczenie przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu
dodano także zagrożenie dobra prawnego, a nie tylko jego naruszenie.
W definicji kradzieży szczególnie zuchwałej (art. 115 § 9a k.k.) mienie ruchome
zamieniono na rzecz ruchomą.
Modyfikacje zagrożenia ustawowego

Z części szczególnej kodeksu usunięto zagrożenie karą 25 lat pozbawienia wolności w
następujących przypadkach:
● art. 117 § 1 k.k.;
● art. 118 § 1 i 2 k.k.;
● art. 118a § 1 i 2 k.k.;
● art. 120 k.k.;
17 | Strona

5
● art. 122 § 1 k.k.;
● art. 123 § 1 i 2 k.k.;
● art. 127 § 1 k.k.;
● art. 134 k.k.;
● art. 148 § 1 i 2 k.k.;
● art. 156 § 3 k.k.;
● art. 166 § 3 k.k.
Dodatkowo zmianie uległy następujące zagrożenia:
● art. 118a § 3 k.k. (maksymalna wysokość pozbawienia wolności 20 lat);
● art. 124 § 1 k.k. (maksymalna wysokość pozbawienia wolności 20 lat);
● art. 126c § 1 k.k. (maksymalna wysokość pozbawienia wolności 20 lat);
● art. 148 § 1 k.k. (minimalna wysokość pozbawienia wolności 10 lat);
● art. 148 § 2 k.k. (minimalna wysokość pozbawienia wolności 15 lat);
● art. 158 § 1 k.k. (minimalna wysokość pozbawienia wolności 3 miesiące,
maksymalna 5 lat);
● art. 158 § 2 k.k. (minimalna wysokość pozbawienia wolności rok, maksymalna 10
lat);
● art. 158 § 3 k.k. (minimalna wysokość pozbawienia wolności 2 lata, maksymalna
15 lat);
● art. 178a § 1 k.k. (bez grzywny i ograniczenia, maksymalna wysokość pozbawienia
wolności 3 lata);
● art. 189 § 2a k.k. (maksymalna wysokość pozbawienia wolności 15 lat);
● art. 189 § 3 k.k. (minimalna wysokość pozbawienia wolności 5 lat, maksymalna 25
lat);
18 | Strona

5
● art. 190 § 1 k.k. (bez grzywny i ograniczenia, maksymalna wysokość pozbawienia
wolności 3 lata);
● art. 234 § 1 k.k. (bez grzywny i ograniczenia, minimalna wysokość pozbawienia
wolności 3 miesiące, maksymalna 5 lat);
● art. 235 k.k. (minimalna wysokość pozbawienia wolności 3 miesiące, maksymalna
5 lat);
● art. 256 § 1 k.k. (bez grzywny i ograniczenia, maksymalna wysokość pozbawienia
wolności 3 lata);
● art. 258 § 1 k.k. (minimalna wysokość pozbawienia wolności 6 miesięcy,
maksymalna 8 lat);
● art. 258 § 2 k.k. (minimalna wysokość pozbawienia wolności rok, maksymalna 10
lat);
● art. 258 § 3 k.k. (minimalna wysokość pozbawienia wolności 2 lata, maksymalna
15 lat);
● art. 270 § 1 k.k. (usunięto grzywnę i ograniczenie wolności);
● art. 352 § 3 k.k. (maksymalna wysokość pozbawienia wolności 15 lat).
Duże zmiany w przestępstwie szpiegostwa

W art. 130 § 1 k.k. rozszerzono stronę przedmiotową szpiegostwa o działanie na rzecz
obcego wywiadu i zwiększono minimalną karę do 5 lat pozbawienia wolności.
Analogicznie rozszerzono zakres art. 130 § 2 k.k. W tym przypadku minimalna kara to 8
lat pozbawienia wolności, możliwe jest także orzeczenie dożywotniego pozbawienia
wolności.
19 | Strona

5
Dalsza część art. 130 k.k. uległa poważnej przebudowie i rozszerzeniu. Dodatkowe typy
czynów zabronionych związanych ze szpiegostwem przewidują § 3-9.
Z uwagi na powyższe rozszerzono możliwość stosowania czynnego żalu przewidzianego
przez art. 131 k.k. o czyny opisane w art. 130 § 5-9 k.k.
Nowe czyny dotyczące zabójstw

Nowy art. 148 § 5 k.k. wprowadza karę za przygotowanie do popełnienia przestępstwa
opisanego w art. 148 § 1-3 k.k.
Zgodnie z art. 148a § 1 k.k., kto przyjmuje zlecenie zabójstwa człowieka w zamian za
udzieloną lub obiecaną korzyść majątkową lub osobistą, podlega karze pozbawienia
wolności od lat 2 do 15. W myśl § 2 natomiast nie podlega karze za to przestępstwo, kto
przed wszczęciem postępowania karnego ujawnił wobec organu powołanego do ścigania
przestępstw osobę lub osoby zlecające zabójstwo oraz istotne okoliczności
popełnionego czynu.
Narażenie na zarażenie
Z art. 161 k.k. usunięto § 2, a jego dotychczasową treść przeniesiono do § 1. W ten
sposób zrównano zagrożenie ustawowe obu rodzajów narażenia.
Publiczne środki transportu lądowego

Nowelizacja do znamion przestępstwa z art. 166 § 1 k.k. (piractwo) dodała publiczny
środek transportu lądowego.
Analogicznie postąpiono w przypadku art. 167 § 1 k.k. (niebezpieczne urządzenia lub
substancje).
Zaostrzenie kar dla kierowców

Spore zmiany dotyczą przepisów przewidujących kary dla kierowców.
W katalogu przestępstw przewidujących surowszą odpowiedzialność z art. 178 § 1 k.k.
doprecyzowano, że chodzi o czyny z art. 173 § 1 lub 2 k.k. oraz art. 177 § 1 k.k.
Warunkiem takiej odpowiedzialności jest od teraz także sytuacja, w której sprawca
spożywał alkohol lub zażywał środek odurzający po popełnieniu czynu określonego w
art. 173 § 1 lub 2, art. 174 lub art. 177 § 1 k.k., a przed poddaniem go przez uprawniony
organ badaniu w celu ustalenia w organizmie zawartości alkoholu lub obecności środka
odurzającego. Po zmianach górna granica kary orzeczonej w tym trybie została
zwiększona o połowę co do każdego z tych czynów.
Nowy art. 178 § 1a k.k. wskazuje, że skazując sprawcę, który popełnił przestępstwo
określone w art. 173 § 3 lub 4 lub art. 177 § 2 k.k., w warunkach określonych w art. 178 §
20 | Strona

5
1 k.k. lub którego dotyczy wskazana w tym przepisie okoliczność, sąd orzeka karę
pozbawienia wolności w wysokości:
● nie niższej niż 3 lata, jeżeli następstwem wypadku jest ciężki uszczerbek na
zdrowiu innej osoby albo następstwem katastrofy jest ciężki uszczerbek na
zdrowiu wielu osób, do dwukrotności górnej granicy ustawowego zagrożenia;
● nie niższej niż 5 lat, jeżeli następstwem czynu jest śmierć człowieka, do
dwukrotności górnej granicy ustawowego zagrożenia w przypadku katastrofy, a 20
lat pozbawienia wolności w przypadku wypadku.
Zaostrzono karę za czyn z art. 178a § 1 k.k. - wyrzucono z zagrożenia grzywnę i
ograniczenie, a pozbawienie wolności podniesiono do 3 lat.
W art. 178a § 4 k.k. słowo "albo" zastąpiono słowem "lub przed fragmentem "dopuścił
się czynu określonego w § 1 w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów
mechanicznych orzeczonego w związku ze skazaniem za przestępstwo".
Groźba karalna
Zmieniono treść art. 190 § 1 k.k. Wskazano, że warunkiem zaistnienia groźby jest to, by
wzbudziła ona uzasadnioną obawę w osobie, do której została skierowana lub której
dotyczy, a nie do osoby "zagrożonej". Zaostrzono także represję karną za popełnienie
przestępstwa - zrezygnowano z grzywny i ograniczenia wolności, a maksymalny wymiar
pozbawienia wolności podniesiono do 3 lat.
Usunięcie zamiaru kierunkowego

Z art. 190a § 2 k.k. usunięto znamię "w celu wyrządzenia szkody", a zastąpiono je
stwierdzeniem "przez co wyrządza szkodę". Podobnie rzecz wygląda z art. 191 § 1 k.k.,
gdzie "w celu zmuszenia innej osoby" zamieniono na "zmuszą ją lub inną osobę".
Tryb ścigania
Po zmianach przestępstwo zmuszenia opisane w art. 191 § 1 k.k. ścigane jest na wniosek
pokrzywdzonego. Tak samo jest z naruszeniem miru domowego skodyfikowanego w art.
193 k.k.
Ściganie przestępstwa z art. 296 § 1a k.k. po zmianach może nastąpić także na wniosek
wspólnika, akcjonariusza lub udziałowca pokrzywdzonej spółki lub członka
pokrzywdzonej spółdzielni.
Zgwałcenie
Zwiększono maksymalną karę za zgwałcenie w typie podstawowym z art. 197 § 1 k.k. do
15 lat pozbawienia wolności, w typie kwalifikowanym z art. 197 § 3 k.k. do 20 lat, a za
czyn z art. 197 § 4 k.k. można otrzymać dożywotnie pozbawienie wolności.
21 | Strona

5
Z typu kwalifikowanego w art. 197 § 3 k.k. usunięto małoletniego poniżej lat 15, ale
dodano następujące okoliczności:
● posługiwanie się bronią palną, nożem lub innym podobnie niebezpiecznym
przedmiotem lub środkiem obezwładniającym albo działanie w inny sposób
bezpośrednio zagrażający życiu;
● zgwałcenie kobiety ciężarnej;
● utrwalanie obrazu lub dźwięku z przebiegu czynu.
Zgwałcenie małoletniego przeniesiono do § 4, który dodatkowo rozszerzono o
następstwo w postaci ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.
Wprowadzono nowy typ kwalifikowany w art. 197 § 5 k.k., zgodnie z którym jeżeli
następstwem czynu określonego w § 1-4 jest śmierć człowieka, sprawca podlega karze
pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 8 albo karze dożywotniego pozbawienia
wolności.
Obcowanie płciowego z małoletnim

Zgodnie z nowym art. 200 § 6 k.k. skazując sprawcę, który popełnił przestępstwo
określone w art. 200 § 1, 3 lub 4 k.k. wobec małoletniego poniżej lat 15, który w chwili
czynu pozostawał w stosunku zależności od sprawcy, w szczególności pod jego pieczą,
lub z wykorzystaniem krytycznego położenia małoletniego poniżej lat 15, sąd orzeka
karę pozbawienia wolności przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo w
wysokości od dolnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.
Dodatkowo przestępstwo opisane w art. 200a § 1 k.k. rozszerzono na cały nowy art. 197
§ 4 k.k.
Zmuszenie do prostytucji
Dotychczasowy art. 203 k.k. podzielono na dwa paragrafy. Jako typ podstawowy
zostawiono wykorzystanie stosunku zależności lub krytycznego położenia. Typ
kwalifikowany natomiast umieszczono w § 2, zgodnie z którym kto, przemocą, groźbą
bezprawną lub podstępem doprowadza inną osobę do uprawiania prostytucji, podlega
karze pozbawienia wolności od lat 2 do 15.
Zmiany w przepisach dotyczących korupcji

W art. 228 § 5a k.k. wprowadzono nowy typ kwalifikowany, zgodnie z którym kto, w
związku z pełnieniem funkcji publicznej, przyjmuje korzyść majątkową wielkiej wartości
albo jej obietnicę, podlega karze pozbawienia wolności od lat 3 do 20.
Analogicznie postąpiono z art. 229 § 4 k.k., w myśl którego kto osobie pełniącej funkcję
publiczną, w związku z pełnieniem tej funkcji, udziela albo obiecuje udzielić korzyści
majątkowej wielkiej wartości, podlega karze pozbawienia wolności od lat 3 do 20.
22 | Strona

5
Uzupełniono i uporządkowano art. 230 § 1 k.k. dotyczący płatnej protekcji. Zgodnie z
jego nowy brzmieniem kto, w zamian za korzyść majątkową lub osobistą albo jej
obietnicę, podejmuje się pośrednictwa w załatwieniu sprawy, powołując się na wpływy,
wywołując u innej osoby przekonanie o istnieniu wpływów, wykorzystując takie
przekonanie lub utwierdzając ją w przekonaniu o istnieniu wpływów w:
● instytucji państwowej lub samorządowej;
● organizacji krajowej lub międzynarodowej;
● krajowej lub zagranicznej jednostce organizacyjnej dysponującej środkami
publicznymi;
● przedsiębiorstwie państwowym;
● spółce handlowej z udziałem Skarbu Państwa, samorządu terytorialnego lub
państwowej osoby prawnej
podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Konsekwencją powyższego jest usunięcie katalogu podmiotów z art. 230a § 1 k.k. i
odesłanie do art. 230 § 1 k.k.
Rozszerzenie poplecznictwa
Po zmianach przestępstwem z art. 239 § 1 k.k. jest także tworzenie fałszywych dowodów.
Niezawiadomienie o przestępstwie
Nowelizacja rozszerzyła katalog przestępstw, o których należy powiadomić organa
ścigania pod groźbą kary. Do katalogu dodano art. 148a k.k. oraz art. 197 § 5 k.k.
Rozpowszechnienie wiadomości z postępowania w

sprawach nieletnich
W art. 241 § 3 k.k. wprowadzono nowy czyn zabroniony, zgodnie z którym karze
grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do 2 lat podlega, kto bez
zezwolenia rozpowszechnia publicznie wiadomości z postępowania prowadzonego na
podstawie przepisów o postępowaniu w sprawach nieletnich.
Uchylanie się od środka kompensacyjnego

W Kodeksie karnym znalazł się zupełnie nowy art. 244c k.k. W myśl § 1 tego przepisu,
kto uchyla się od wykonania orzeczonego przez sąd na rzecz pokrzywdzonego lub osoby
dla niego najbliższej, za przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego, środka
kompensacyjnego w postaci obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za
doznaną krzywdę albo nawiązki, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do
lat 5. Nie podlega karze sprawca przestępstwa, który wykonał w całości orzeczony
wobec niego środek kompensacyjny nie później niż przed upływem 30 dni od dnia
23 | Strona

5
pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego. Ściganie na wniosek
pokrzywdzonego.
Propagowanie totalitaryzmu
W art. 256 § 1 k.k. rozszerzono zakaz propagowania ustroju totalitarnego o nazistowski i
komunistyczny, zaostrzono także represję karną.
Wprowadzono nowy § 1a, zgodnie z którym tej samej karze podlega, kto publicznie
propaguje ideologię nazistowską, komunistyczną, faszystowską lub ideologię nawołującą
do użycia przemocy w celu wpływania na życie polityczne lub społeczne.
Zmieniono także § 2, który teraz otrzymał następujące brzmienie: karze określonej w § 1
podlega, kto w celu rozpowszechniania produkuje, utrwala lub sprowadza, nabywa,
zbywa, oferuje, przechowuje, posiada, prezentuje, przewozi lub przesyła druk, nagranie
lub inny przedmiot, zawierające treść określoną w § 1 lub 1a albo będące nośnikiem
symboliki nazistowskiej, komunistycznej, faszystowskiej lub innej totalitarnej, użytej w
sposób służący propagowaniu treści określonej w § 1 lub 1a.
Nowy typ czynu dotyczącego przekroczenia granicy

Zgodnie z nowym art. 264 § 4 k.k., karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat
podlega ten, kto organizuje innym osobom przekraczanie wbrew przepisom granicy
innego państwa, jeżeli obowiązek ścigania takiego czynu wynika z ratyfikowanej przez
Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowej.
Zmiany przy kradzieży

Kwestię karty uprawniającej do podjęcia pieniędzy z automatu bankowego usunięto z art.
278 § 5 k.k. i zrobiono z niej nowy art. 278 § 1a k.k.
Uchylono także art. 278a k.k. dotyczący kradzieży szczególnie zuchwałej i zrobiono z
niego § 3a, do którego nie znajduje zastosowania przepis o przypadku mniejszej wagi.
Wymuszenie rozbójnicze
Zakres kryminalizacji wymuszenia rozbójniczego został poszerzony także o ograniczenie
działalności gospodarczej, a nie tylko jej zaprzestanie. Wprowadzono także nowy art. 282
§ 2 k.k., zgodnie z którym karze pozbawienia wolności od roku do lat 10 podlega, kto, w
celu osiągnięcia korzyści majątkowej, groźbą rozgłoszenia dotyczącej innej osoby lub
osoby dla niej najbliższej wiadomości uwłaczającej czci lub istotnie naruszającej
prywatność lub zarzutu, który może poniżyć w opinii publicznej lub narazić na utratę
zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności,
doprowadza inną osobę do rozporządzenia mieniem własnym lub cudzym albo do
zaprzestania lub ograniczenia działalności gospodarczej.
24 | Strona

5
Typy kwalifikowane przy wartości mienia
W art. 294 § 1 k.k. dodano art. 278 § 1a i § 3a. Wprowadzono także dwa nowe paragrafy.
Zgodnie z art. 294 § 3 k.k. kto dopuszcza się przestępstwa określonego w art. 278 § 1,
1a, 2, 3a lub 5, art. 279 § 1, art. 280 § 1, art. 281, art. 282, art. 284 § 1 lub 2, art. 285 § 1,
art. 286 § 1 lub 2, art. 287 § 1, art. 288 § 1 lub 3, art. 290 § 1 lub w art. 291 § 1, w
stosunku do mienia o wartości większej niż pięciokrotność kwoty określającej mienie
wielkiej wartości, podlega karze pozbawienia wolności od lat 3 do 20.
Z kolei w myśl 294 § 4 k.k. kto dopuszcza się przestępstwa określonego w art. 278 § 1,
1a, 2, 3a lub 5, art. 279 § 1, art. 280, art. 281, art. 282, art. 284 § 1 lub 2, art. 285 § 1, art.
286 § 1 lub 2, art. 287 § 1, art. 288 § 1 lub 3, art. 290 § 1 lub w art. 291 § 1, w stosunku
do mienia o wartości większej niż dziesięciokrotność kwoty określającej mienie wielkiej
wartości, podlega karze pozbawienia wolności od lat 5 do 25.
Przetarg publiczny
Całkowicie przeredagowano art. 305 k.k. dotyczący przetargu publicznego. Nowo
opisane typy czynów zabronionych znajdują się w art. 305 § 1-3 k.k. W myśl § 4 przepisy
te stosuje się odpowiednio do kaucji. Tryb ścigania opisano w § 5.
Typy kwalifikowane przestępstw przeciwko obrotowi

gospodarczemu
Zgodnie z nowym art. 306b § 1 k.k. kto dopuszcza się przestępstwa określonego w art.
296 § 1 lub 2, art. 296a § 1 lub 4, art. 299 § 1, 2, 5 lub 6 lub w art. 303 § 1 k.k., w
stosunku do mienia o wartości większej niż pięciokrotność kwoty określającej mienie
wielkiej wartości lub powodując szkodę w rozmiarach odpowiadających takiej wartości,
podlega karze pozbawienia wolności od lat 3 do 20.
Z kolei w myśl art. 306b § 2 k.k. kto dopuszcza się przestępstwa określonego w art. 296
§ 1 lub 2, art. 296a § 1 lub 4, art. 299 § 1, 2, 5 lub 6 lub w art. 303 § 1 k.k., w stosunku do
mienia o wartości większej niż dziesięciokrotność kwoty określającej mienie wielkiej
wartości lub powodując szkodę w rozmiarach odpowiadających takiej wartości, podlega
karze pozbawienia wolności od lat 5 do 25.
Czynny żal i grzywna przy przestępstwach

gospodarczych
Czynny żal opisany w art. 307 § 1 k.k. poszerzono o czyn z art. 306b k.k.
Spora zmiana zaszła także w art. 309 k.k., który stał się podstawą do orzekania grzywny.
Według nowego brzmienia tego przepisu w razie skazania za przestępstwo określone w
25 | Strona

5
art. 296 § 3, art. 297, art. 299 lub w art. 306b k.k. sąd może wymierzyć obok kary
pozbawienia wolności grzywnę w wysokości do 3000 stawek dziennych.
Zabór tablicy rejestracyjnej

W art. 306c § 1 k.k. znalazł się nowy czyn zabroniony, zgodnie z którym kto dokonuje
zaboru tablicy rejestracyjnej pojazdu mechanicznego, umożliwiającej dopuszczenie tego
pojazdu do ruchu na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, albo w celu użycia za
autentyczną tablicę rejestracyjną pojazdu mechanicznego podrabia lub przerabia, podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
W myśl § 2 natomiast tej samej karze podlega, kto używa tablicy rejestracyjnej pojazdu
mechanicznego nieprzypisanej do pojazdu, na którym ją umieszczono, albo używa jako
autentycznej podrobionej lub przerobionej tablicy rejestracyjnej pojazdu mechanicznego.
Przepisy przejściowe
Kara 25 lat pozbawienia wolności orzeczona przed lub po wejściu w życie nowelizacji,
od dnia wejścia w życie nowych przepisów stanowi karę, o której mowa w art. 32 pkt 3
Kodeksu karnego (czyli "zwykłą" karę pozbawienia wolności) w wymiarze 25 lat
pozbawienia wolności.
W sprawach, w których przed dniem wejścia w życie nowelizacji kara pozbawienia
wolności nie została wykonana, do osób warunkowo zwolnionych oraz osób
odbywających karę pozbawienia wolności stosuje się przepisy Kodeksu karnego w
nowym brzmieniu.
Przepisy rozdziału IX Kodeksu karnego (zbieg przestępstw oraz łączenie kar i środków):
● w brzmieniu dotychczasowym stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych przed
dniem wejścia w życie nowelizacji;
● w brzmieniu nowym stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych po wejściu w
życie nowelizacji.
Do czynów popełnionych przed dniem wejścia w życie nowelizacji stosuje się przepisy
Kodeksu karnego o przedawnieniu w nowym brzmieniu, chyba że termin przedawnienia
już upłynął.
Uchylony art. 75a k.k. stosuje się do spraw, w których postanowienie, chociażby
nieprawomocne, o zamianie kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej
wykonania na karę ograniczenia wolności albo grzywnę zostało wydane przed dniem
wejścia w życie nowelizacji. W wypadku zamiany kary pozbawienia wolności na karę
ograniczenia wolności albo na grzywnę na podstawie art. 75a, zatarcie skazania następuje
z upływem okresów wskazanych w art. 107 § 4 i 4a k.k.
Do czynów popełnionych przed dniem wejścia w życie nowelizacji:
● art. 191 § 3 k.k. stosuje się w starym brzmieniu;
26 | Strona

5
● art. 193 § 2 k.k. nie stosuje się.
27 | Strona

5
Kodeks postępowania karnego
Ściganie groźby karalnej
Zgodnie z nowym art. 12 § 4 k.p.k., w sprawie o przestępstwo z art. 190 § 1 Kodeksu
karnego można wszcząć i prowadzić postępowanie pomimo niezłożenia wniosku o
ściganie, jeżeli zachodzi duże prawdopodobieństwo, że niezłożenie wniosku wynika z
obawy pokrzywdzonego przed odwetem albo jeżeli przemawia za tym interes społeczny.
W takim przypadku postępowanie do czasu prawomocnego zakończenia toczy się z
urzędu.
Właściwość sądu okręgowego

Zgodnie z nowymi przepisami sąd okręgowy jako sąd I instancji jest właściwy także w
sprawach z art. 148 § 5, art. 148a, art. 278 § 2 i 3a w zw. art. 294 § 1 lub 2, art. 284 § 1 i 2
w zw. art. 294 § 1 lub 2, art. 286 § 1 w zw. art. 294 § 1 lub 2 oraz art. 287 § 1 w zw. art.
294 § 1 lub 2 k.k.
Skład sądu w sprawie odwoławczej

Doprecyzowano art. 29 § 2 k.p.k. wskazując, że apelację wnoszącą o wymierzenie kary
dożywotniego pozbawienia wolności rozpoznaje skład pięciu sędziów.
Przekazanie sprawy innemu sądowi

Dotychczasowy art. 37 podzielono na dwa paragrafy. Zgodnie z art. 37 § 1 k.p.k. Sąd
Najwyższy może także na wniosek prokuratora przekazać sprawę innemu sądowi
równorzędnemu.
W myśl art. 37 § 2 k.p.k. właściwy sąd przekazuje wniosek prokuratora wraz z aktami
sprawy w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania do rozpoznania Sądowi
Najwyższemu, przedstawiając własne stanowisko.
Termin na złożenie wniosku o zakaz

W myśl art. 49a § 2 k.p.k. pokrzywdzony może aż do zamknięcia przewodu sądowego na
rozprawie głównej złożyć wniosek, o którym mowa w art. 41a § 1a k.k. Chodzi tutaj o
obligatoryjne orzeczenie na wniosek pokrzywdzonego zakazu przebywania w
określonych środowiskach lub miejscach, kontaktowania się z określonymi osobami,
zbliżania się do określonych osób lub opuszczania określonego miejsca pobytu bez
zgody sądu itd.
28 | Strona

5
Subsydiarny akt oskarżenia
Zmieniono treść art. 55 k.p.k. Usunięto przesłankę "powtórnego wydania postanowienia
o odmowie wszczęcia lub postanowienia o umorzeniu postępowania", a zamiast niej
odwołano się do pokrzywdzonego opisanego w art. 330 § 2 zdanie trzecie k.p.k.
Nowelizacja dodała także art. 55 § 2b k.p.k., zgodnie z którym do subsydiarnego aktu
oskarżenia załącza się zawiadomienie, o którym mowa w art. 55 § 1 k.p.k., wraz z
odpisem postanowienia prokuratora nadrzędnego wydanego na podstawie art. 330 § 2
k.p.k.
Zgodnie ze zmienionym art. 330 § 2 k.p.k. subsydiarny akt oskarżenia może złożyć
pokrzywdzony, który co najmniej dwukrotnie wykorzystał uprawnienia przewidziane w
art. 306 § 1 lub 1a k.p.k., w tym zaskarżył postanowienie utrzymane w mocy przez
prokuratora nadrzędnego.
Należy także zwrócić uwagę na nowy art. 330 § 2a k.p.k., zgodnie z którym w razie
utrzymania w mocy postanowienia o umorzeniu postępowania przygotowawczego lub
odmowie jego wszczęcia, prokurator nadrzędny przesyła pokrzywdzonemu, który
spełnia warunki określone w § 2 zdanie trzecie, zawiadomienie o utrzymaniu w mocy
zaskarżonego postanowienia wraz z pouczeniem o treści art 55 § 1 k.p.k. oraz odpis
postanowienia o utrzymaniu w mocy zaskarżonego postanowienia. Innego skarżącego
powiadamia się o utrzymaniu w mocy postanowienia o umorzeniu postępowania
przygotowawczego lub odmowie jego wszczęcia.
Zdanie odrębne
Art. 114 k.p.k. dotyczący zdania odrębnego przeszedł wiele językowych poprawek.
Dodatkowo wskazano w nim, że zdanie odrębne dotyczące samego uzasadnienia musi
wskazywać datę zgłoszenia. W myśl art. 114 § 3 k.p.k. uzasadnienie zdania odrębnego
należy sporządzić, jeżeli sporządza się uzasadnienie orzeczenia. Zgodnie z § 4
uzasadnienie zdania odrębnego sporządza członek składu orzekającego, który je zgłosił,
w terminie przewidzianym dla sporządzenia uzasadnienia orzeczenia, a jeżeli zdanie
odrębne dotyczy uzasadnienia orzeczenia - w terminie 7 dni od zgłoszenia zdania
odrębnego. Obowiązek sporządzenia uzasadnienia zdania odrębnego nie dotyczy
ławnika. Jeżeli ustawa wymaga doręczenia orzeczenia wraz z uzasadnieniem, doręcza się
również uzasadnienie zdania odrębnego. Przepis art. 100 § 7 k.p.k. stosuje się
odpowiednio.
Koresponduje to z nowym art. 413 § 3 k.p.k., w myśl którego jeżeli zgłoszono zdanie
odrębne, wyrok powinien również zawierać wzmiankę, o której mowa w art. 114 § 1
k.p.k.
Po zmianach zgłoszenie zdania odrębnego podaje się do wiadomości wraz ze
wskazaniem, w jakiej części i w jakim kierunku kwestionuje ono orzeczenie, a za zgodą
członka składu orzekającego, który zgłosił to zdanie, także z jego imieniem i
29 | Strona

5
nazwiskiem. Po podaniu najważniejszych powodów wyroku członek składu
orzekającego, który zgłosił zdanie odrębne, może podać ustnie najważniejsze powody
jego zgłoszenia.
Badania osobopoznawcze
Zgodnie z art. 213 § 1 k.p.k., po zmianach badania osobopoznawcze będą także
uwzględniały zawód wyuczony i wykonywany oskarżonego oraz zajmowane przez niego
stanowisko, pełnioną funkcję i miejsce pracy. Konieczność załączenia odpisu wyroku
oraz danych dotyczących kary została rozszerzona także o sprawców skazanych w
warunkach art. 64a k.k.
Poręczenie majątkowe
Doprecyzowano kwestie związane z poręczeniem majątkowym. W myśl
znowelizowanego art. 266 § 1a k.p.k., w postępowaniu przygotowawczym przyjęcia
przedmiotu poręczenia majątkowego dokonuje prokurator. Oświadczenie w przedmiocie
źródła pochodzenia przedmiotu poręczenia majątkowego osoba składająca poręczenie
składa pod rygorem odpowiedzialności karnej, o czym należy ją uprzedzić.
W art. 266 § 3 k.p.k. pojawiła się także kwestia zażalenia. Na postanowienie prokuratora
o odmowie przyjęcia przedmiotu zastosowanego przez sąd poręczenia majątkowego
zażalenie przysługuje podejrzanemu i osobie składającej poręczenie. Zażalenie
rozpoznaje sąd wyższego rzędu nad sądem, który zastosował poręczenie majątkowe.
Jeżeli poręczenie majątkowe zastosował sąd apelacyjny, zażalenie rozpoznaje ten sąd w
składzie trzech sędziów.
Zażalenie na postanowienie o umorzeniu śledztwa

W art. 306 § 1a pkt 3 k.p.k. doprecyzowano, że chodzi w tym przepisie o osoby
niebędące pokrzywdzonym. Rozszerzono także katalog przestępstw o czyny z art. 306a,
art. 306b i art. 306c k.k.
Zakres spraw objętych dochodzeniem

Po zmianach dochodzenie prowadzi się także w sprawach o przestępstwa należące do
właściwości sądu rejonowego przewidziane w art. 278 § 3a k.k. (kradzież szczególnie
zuchwała).
Akt oskarżenia
W związku ze zmianą art. 332 § 1 pkt 3 k.p.k. akt oskarżenia powinien zawierać także
wskazanie czy czyn został popełniony w warunkach art. 64a k.p.k.
30 | Strona

5
Zgodnie natomiast z art. 338 § 6 k.p.k., jeżeli oskarżony nie włada w wystarczającym
stopniu językiem polskim, przed wydaniem zarządzenia o doręczeniu aktu oskarżenia
prezes sądu lub referendarz sądowy wzywa tłumacza w celu przełożenia aktu oskarżenia
na język obcy. Oskarżonemu doręcza się odpis aktu oskarżenia wraz z tłumaczeniem.
Zgoda prokuratora na dobrowolne poddanie się karze

Zmiana zaszła w art. 387 § 2 k.p.k. Po nowelizacji sąd tylko wtedy będzie mógł
uwzględnić wniosek o dobrowolne poddanie się karze, gdy prokurator wyrazi na to
zgodę (wcześniej wystarczyło, by nie sprzeciwił się). Dodatkowo o treści wniosku z art.
387 k.p.k. należy powiadomić pokrzywdzonego, jeżeli wniosek został złożony przed
powiadomieniem go o terminie rozprawy.
Zażalenie do innego składu sądu odwoławczego

W art. 426 § 2 k.p.k. jasno wskazano, że zażalenie na postanowienie o zastosowaniu
tymczasowego aresztowania do równorzędnego składu sądu odwoławczego przysługuje
także w zakresie zastrzeżenia, o którym mowa w art. 257 § 2 k.p.k.
Wydatki biegłych
Uzupełniono art. 618f § 1 k.p.k., który dotyczy wynagrodzenia biegłych. Po zmianach
biegłemu przysługuje zwrot poniesionych wydatków w zakresie, w jakim bezpośrednio
dotyczyły one konkretnej opinii i były niezbędne dla jej wydania.
Przewidziano następujące przepisy przejściowe:
● art. 12 § 4 k.p.k. stosuje się do przestępstw popełnionych po wejściu w życie
nowelizacji;
● art. 55 § 1, 2 i 2b oraz art. 330 § 2 i 2a k.p.k. w nowym brzmieniu stosuje się w
sprawach, w których postanowienie prokuratora nadrzędnego o utrzymaniu w
mocy postanowienia o odmowie wszczęcia lub o umorzeniu postępowania
przygotowawczego zostało wydane po wejściu w życie nowelizacji;
● do zdań odrębnych do orzeczeń wydanych przed dniem wejścia w życie
nowelizacji w sprawach o przestępstwa lub przestępstwa skarbowe stosuje się stare
przepisy;
● art. 213 k.p.k. w nowym brzmieniu stosuje się w sprawach, w których
postępowanie karne zostało wszczęte po wejściu w życie nowelizacji;
● art. 266 k.p.k. w starym brzmieniu stosuje się do poręczeń majątkowych, których
przedmiot przyjęto lub odmówiono jego przyjęcia przed dniem wejścia w życie
nowelizacji;
31 | Strona

5
● art. 387 § 2 k.p.k. w starym brzmieniu stosuje się w sprawach, w których otwarcie
przewodu sądowego nastąpiło przed dniem wejścia w życie nowelizacji;
● w sprawach, w których akt oskarżenia wniesiono przed wejściem w życie
nowelizacji, sąd właściwy do rozpoznania sprawy według przepisów
dotychczasowych pozostaje właściwy do czasu prawomocnego zakończenia
postępowania w tej sprawie.
32 | Strona

5
Kodeks karny wykonawczy
Dozór elektroniczny
Do okoliczności wyłączających możliwość orzeczenia dozoru dodano skazanie w trybie
art. 64a lub art. 65 § 1 i 2 k.k. (zarówno przy orzeczeniu przez sąd, jak i komisję
penitencjarną). Jeśli chodzi zaś o dozór udzielany dla większej liczby kar (art. 43la § 6
k.k.w.), to tutaj dodano warunek, że żadna z nich nie może być orzeczona w trybie art.
64a k.k.
Inne zmiany związane z nową recydywą

Skazanie w ramach art. 64a k.k. jest jedną z przesłanek umieszczenia skazanego w
gorszych warunkach mieszkalnych (art. 110 § 2b pkt 2 k.k.w.).
Osoba posiadająca nową recydywę nie może liczyć na odroczenie kary w trybie art. 151 §
2 k.k.w.
Przy warunkowym zwolnieniu obowiązkowy dozór orzeka się wobec sprawców
skazanych w trybie art. 64 § 1-2 lub art. 64a k.k.
Recydywiści z art. 64a k.k. kwalifikują się do grupy podwyższonego ryzyka zgodnie z art.
169b k.k.w.
Usunięcie kary 25 lat pozbawienia wolności

W związku z usunięciem z porządku prawnego kary 25 lat pozbawienia wolności, w
zakładzie karnym typu zamkniętego osadza się skazanego na dożywotnie pozbawienie
wolności albo karę pozbawienia wolności w wymiarze 25 lat lub wyższym.
Przepustka i widzenie bez dozoru mogą jako nagrody być przyznane osobie skazanej na
karę co najmniej 25 lat wyłącznie za zgodą sędziego penitencjarnego.
Zakład karny dla młodocianych

W związku z wprowadzeniem nowej kategorii młodocianego w Kodeksie karnym (art.
10 § 2a k.k.), dla takich osób też przewidziany jest typ zakładu karnego opisany w art. 85
k.k.w.
Wydłużenie okresów orzekania o zwolnieniu

Nowelizacja wydłuża okresy przewidziane przez art. 161 k.k.w. Zgodnie z nowym
brzmieniem § 3, jeżeli orzeczona kara lub suma kar nie przekracza 5 lat pozbawienia
wolności, wniosku skazanego lub jego obrońcy, złożonego przed upływem 6 miesięcy od
wydania postanowienia o odmowie warunkowego zwolnienia, nie rozpoznaje się aż do
upływu tego okresu.
33 | Strona

5
W myśl art. 161 § 4 k.k.w., jeżeli orzeczona kara lub suma kar przekracza 5 lat
pozbawienia wolności, wniosku skazanego lub jego obrońcy, złożonego przed upływem
roku od wydania postanowienia o odmowie warunkowego zwolnienia, nie rozpoznaje się
aż do upływu tego okresu.
Do niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowelizacji postępowań
prowadzonych na podstawie k.k.w., z wyłączeniem wszczętych i niezakończonych
postępowań w przedmiocie udzielenia przerwy w wykonaniu kary, stosuje się do ich
prawomocnego zakończenia stare przepisy.
34 | Strona

5
Kodeks karny skarbowy
Nowelizacja usuwa z art. 20 § 2 k.k.s. odesłanie do art. 86 § 1a k.k. z uwagi na to, że
został uchylony.
Przed nowelizacją art. 39 § 2 k.k.s brzmiał tak: W razie skazania za zbiegające się
przestępstwo skarbowe i przestępstwo określone w innej ustawie karnej, sąd wymierza
karę łączną na zasadach określonych w niniejszym kodeksie; przepis art. 43 § 1 Kodeksu
karnego stosuje się odpowiednio. Po nowelizacji natomiast wygląda następująco: W razie
skazania za zbiegające się przestępstwo skarbowe i przestępstwo określone w innej
ustawie karnej, sąd wymierza karę łączną na zasadach określonych w Kodeksie karnym.
35 | Strona

5
Kodeks wykroczeń
Utrudnianie wykonywania czynności służbowych
Nowelizacja zmienia treść art. 65a k.w., który od teraz będzie brzmiał: kto, nie stosując
się do poleceń określonego zachowania się wydawanych na podstawie prawa przez
funkcjonariusza Policji, Żandarmerii Wojskowej, Straży Granicznej lub innego organu
ochrony bezpieczeństwa lub porządku publicznego, umyślnie uniemożliwia lub istotnie
utrudnia wykonanie czynności służbowej, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności
albo grzywny.
Ochrona komunikacji
W wyniku wprowadzonych zmian wykroczenie z art. 107a § 1 k.w. stało się
wykroczeniem umyślnym i rozszerzono jego zakres także o udaremnianie lub
utrudnianie odbioru informacji.
Zmiana w wysokości grzywny

W wyniku zmiany usunięto maksymalną kwotę grzywny przy wykroczeniu złośliwego
niepokojenia (art. 107 k.w.), która wcześniej wynosiła 1500 zł.
Czyny przepołowione
Zmiany dotknęły także czynów przepołowionych wskazanych w art. 119 § 1 k.w.
(kradzież i przywłaszczenie), art. 120 § 1 k.w. (kradzież drewna), art. 122 § 1 k.w.
(paserstwo) i art. 124 § 1 k.w. (zniszczenie rzeczy). Granica została przesunięta z 500 zł
na 800 zł.
36 | Strona

5
Ustawa o opłatach w sprawach karnych
Zmianie uległ art. 2 ust. 1 ustawy. Opłata wymierzana skazanemu w I instancji w
przypadku kary pozbawienia wolności do 15 lat wynosi 600 zł, a powyżej 15 lat - 1000
zł.
37 | Strona

5
Przepisy wprowadzające Kodeks karny
Nowelizacja zmienia art. 8 Przepisów wprowadzających Kodeks karny i zwiększa
zagrożenie karą pozbawienia wolności za oddanie osoby w stan niewolnictwa,
utrzymywanie jej w tym stanie albo uprawianie handlu niewolnikami. Za taki czyn grozi
kara od 3 do 20 lat pozbawienia wolności.
38 | Strona

5
Prawo o ruchu drogowym
Nowelizacja dodała kolejny obowiązek kierujących pojazdem, gdy w wypadku jest zabity
lub ranny. W myśl art. 44 ust. 2 pkt 2a Prawa o ruchu drogowym, jeżeli w wypadku jest
zabity lub ranny, kierujący pojazdem jest obowiązany do czasu przybycia na miejsce
wypadku Policji i poddania go badaniu w celu ustalenia w organizmie zawartości
alkoholu lub obecności środka działającego podobnie do alkoholu powstrzymać się od
spożywania alkoholu i środków działających podobnie do alkoholu.
39 | Strona

5
Ustawa o odpowiedzialności podmiotów
zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary
W ustawie o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod
groźbą kary zmodyfikowano art. 16 ust. 1 pkt a, rozszerzając odpowiedzialność
podmiotów także o czyny z art. 306a, art. 306b i art. 306c k.k.
40 | Strona

5
Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii
W ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii zmodyfikowano zagrożenie karą pozbawienia
wolności dla czynów z art. 53 ust. 2 (wytwarzanie), art. 55 ust. 3 (obrót) i art. 59 ust. 2
(udzielanie) ustawy. Po zmianach za czyny te grozi kara pozbawienia wolności w
wymiarze od 3 do 20 lat.
41 | Strona

5
Ustawa nowelizująca z 2015 roku
W ustawie o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw z dnia 20
lutego 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 396) - tak zwanej wielkiej nowelizacji 2015 roku -
uchylono art. 16 (zamiana zawieszonej kary na inną) oraz art. 17 (zamiana zarządzonej
do wykonania kary na inną).
Art. 16 i 17 stosuje się jednak do spraw, w których wniosek skazanego został złożony
przed dniem wejścia w życie nowelizacji.
42 | Strona

5
Ustawa o przeciwdziałaniu zagrożeniom
przestępczością na tle seksualnym i ochronie
małoletnich
W art. 6 ust. 2 dokonano zmiany katalogu przestępstw, za popełnienie których trafia się
do publicznego rejestru przestępców seksualnych. Katalog ten rozszerzono o czyny
wskazane w art. 197 § 3 pkt 4-6, § 4 i § 5 k.k., art. 197 § 1, 2, 3 lub 4 w zb. z art. 156 § 1
k.k. oraz art. 148 § 2 pkt 2 w zb. z art. 197 § 1, 2, 3 lub 4 k.k.
Do sprawcy czynu, o którym mowa w art. 197 § 3 pkt 2 k.k. w brzmieniu
dotychczasowym, jeżeli czyn ten został popełniony przed dniem wejścia w życie
nowelizacji, stosuje się stare przepisy.
43 | Strona

5
Ustawa o Sądzie Najwyższym
Zgodnie ze znowelizowanym art. 8 ustawy o Sądzie Najwyższym, z orzeczeniem lub jego
uzasadnieniem Sąd Najwyższy ma obowiązek opublikować również zgłoszone zdanie
odrębne wraz z jego uzasadnieniem.
Przepis w nowym brzmieniu stosuje się do orzeczeń Sądu Najwyższego wydanych po
wejściu w życie nowelizacji
44 | Strona

5

Nowelizacja Kodeksu Karnego Październik 2023

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Nowelizacja Kodeksu Karnego Październik 2023

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1 | Strona

ebookpoint kopia dla: Piotr Rorbach rohrbach@onet.pl G09222387700

Nowelizacja prawa karnego

ebookpoint kopia dla: Piotr Rorbach rohrbach@onet.pl G09222387700

Niniejsza publikacja ma charakter informacyjny i edukacyjny - nie stanowi wiążącej

© Wydawnictwo Lex Manual

ebookpoint kopia dla: Piotr Rorbach rohrbach@onet.pl G09222387700

ebookpoint kopia dla: Piotr Rorbach rohrbach@onet.pl G09222387700

ebookpoint kopia dla: Piotr Rorbach rohrbach@onet.pl G09222387700

ebookpoint kopia dla: Piotr Rorbach rohrbach@onet.pl G09222387700

ebookpoint kopia dla: Piotr Rorbach rohrbach@onet.pl G09222387700

Usunięcie kary 25 lat pozbawienia wolności

Minimalne granice kary grzywny i ograniczenia wolności

ebookpoint kopia dla: Piotr Rorbach rohrbach@onet.pl G09222387700

Zaostrzenie art. 37a k.k.

Zaostrzenie kary pozbawienia wolności przy modyfikacji

Przeniesienie degradacji do ogólnego katalogu środków

ebookpoint kopia dla: Piotr Rorbach rohrbach@onet.pl G09222387700

Zakaz zajmowania stanowiska i wykonywania

Zakaz kontaktowania się i zbliżania – nowe podstawy i

ebookpoint kopia dla: Piotr Rorbach rohrbach@onet.pl G09222387700

Nowe podstawy orzekania świadczenia na rzecz

Rewolucja w dyrektywach wymiaru kary

ebookpoint kopia dla: Piotr Rorbach rohrbach@onet.pl G09222387700

ebookpoint kopia dla: Piotr Rorbach rohrbach@onet.pl G09222387700

Zbieg podstaw złagodzenia lub obostrzenia kary

ebookpoint kopia dla: Piotr Rorbach rohrbach@onet.pl G09222387700

Większa kara za czyn ciągły

Zaostrzenie przepisów o recydywie

ebookpoint kopia dla: Piotr Rorbach rohrbach@onet.pl G09222387700

Dozór, zatarcie i zarządzenie wykonania kary

Usunięcie art. 75a k.k.

Modyfikacja warunkowego zwolnienia

ebookpoint kopia dla: Piotr Rorbach rohrbach@onet.pl G09222387700

ebookpoint kopia dla: Piotr Rorbach rohrbach@onet.pl G09222387700

Zmiany w definicjach ustawowych

Modyfikacje zagrożenia ustawowego

ebookpoint kopia dla: Piotr Rorbach rohrbach@onet.pl G09222387700

ebookpoint kopia dla: Piotr Rorbach rohrbach@onet.pl G09222387700

Duże zmiany w przestępstwie szpiegostwa

ebookpoint kopia dla: Piotr Rorbach rohrbach@onet.pl G09222387700

Nowe czyny dotyczące zabójstw

Publiczne środki transportu lądowego

Zaostrzenie kar dla kierowców

ebookpoint kopia dla: Piotr Rorbach rohrbach@onet.pl G09222387700

Usunięcie zamiaru kierunkowego

ebookpoint kopia dla: Piotr Rorbach rohrbach@onet.pl G09222387700

Obcowanie płciowego z małoletnim

Zmiany w przepisach dotyczących korupcji

ebookpoint kopia dla: Piotr Rorbach rohrbach@onet.pl G09222387700

Rozpowszechnienie wiadomości z postępowania w

Uchylanie się od środka kompensacyjnego

ebookpoint kopia dla: Piotr Rorbach rohrbach@onet.pl G09222387700

Nowy typ czynu dotyczącego przekroczenia granicy

Zmiany przy kradzieży

ebookpoint kopia dla: Piotr Rorbach rohrbach@onet.pl G09222387700

Typy kwalifikowane przestępstw przeciwko obrotowi

Czynny żal i grzywna przy przestępstwach

ebookpoint kopia dla: Piotr Rorbach rohrbach@onet.pl G09222387700

Zabór tablicy rejestracyjnej

ebookpoint kopia dla: Piotr Rorbach rohrbach@onet.pl G09222387700

ebookpoint kopia dla: Piotr Rorbach rohrbach@onet.pl G09222387700

Właściwość sądu okręgowego