Professional Documents
Culture Documents
V CH NG A PH MB.: Tô Hoài
V CH NG A PH MB.: Tô Hoài
Tô Hoài
MB.
Có những mảnh đất chỉ một lần đặt chân đến trong đời nhưng để thương, để nhớ. Những kí ức, kỉ
niệm như một vùng sáng đã hằn in trong tâm khảm để mỗi khi nhớ lại lòng chợt dâng trào bao xúc cảm.
Và có lẽ nhà văn Tô Hoài cũng có ấn tượng như vậy về mảnh đất Tây Bắc. Và hơn một cánh thư, là cả
một tấm lòng gửi về Tây Bắc “Vợ chồng A Phủ” đã trả lại cho Tô Hoài niềm thương nỗi nhớ đầy vơi với
cảnh và người nơi đây.
TB.
* Hoàn cảnh sáng tác.
Tô Hoài là nhà văn luôn cố gắng đi tìm sự thật trong đời sống để phản ánh vào tác phẩm. Nhà văn
quan niệm phải nói lên sự thật dù có đập vỡ thần tượng trong lòng bạn đọc. Chính vì thế các trang văn của
ông thấm đẫm chất hiện thực nhưng bằng vốn ngôn ngữ phong phú và lối diễn đạt tinh tế, hóm hỉnh mà
độc giả yêu mến các trang văn của Tô Hoài.
Năm 1952 Tô Hoài đi cùng với bộ đội vào giải phóng Tây Bắc. Trong chuyến đi này nhà văn đã có
dịp sống găn bó với đồng bào các dân tộc thiểu số ( Thái, Mường, Mông, Dao ...) nên đã để lại nhiều kỉ
niệm, hiểu biết về cuộc sống con người miền núi. Tất cả những yếu tố trên và với một tài năng tuyệt vời đã
thôi thúc Tô Hoài viết tập "Truyện Tây Bắc" gồm ba truyện: Cứu đất cứu Mường, Mường Giơn và Vợ
chồng A Phủ.
"Vợ chồng A Phủ” được giải nhất Truyện và kí Việt Nam năm 1954-1955. Tác phẩm gồm hai phần,
đoạn trích trong sách giáo khoa là phần một.
7. Sức sống mãnh liệt trỗi dậy khi cận kề cái chết.
Tuy vâỵ , với khát voṇ g sống manh liêṭ, với bản chất gan góc, bất khuất sẵn có đã tiềm ẩn
trong dòng máu của mình, A Phủ không chiu tim ̀ caí chết mà tim
̀ moi cać h tự giaỉ thoat́ . “Đến
đêm, A Phủ cú i xuống nhay đứ t hai voǹ g mây, nhić h giañ dây troí môt bên tay”. Nhưng nếu
một mình, với chút sức lực yếu đuối của mình thì A Phủ không thể tìm được lối thoát trong thân phận của
một người nô lệ. Và khi có sự trơ ̣ giú p củ a Mi,̣ cả hai đã đứng lên tự giải phóng và tìm được đường đi
cho mình, thoát khỏi kiếp sống nô lệ. A Phủ đã bị trói đứng mấy ngày, không
được ăn uống, lại chịu cái lạnh cắt da cắt thịt của vùng núi cao Mị tưởng A Phủ đã chết rồi nếu không thấy
A Phủ mở mắt và nước mắt bò xuống hai hõm má. Lúc ấy, mị thấy A Phủ thở phè phè, không biết là mê
hay tỉnh. Nhưng với quá trình đấu tranh tâm lí đầy giằng xé của mình, Mị đã quyết định tiến lại gần cầm
dao cắt nút dây mây, cởi trói cho A Phủ. Bản thân Mị cũng hốt hoảng nhưng cuối cùng hành động đó cũng
xảy ra. Dù Mị chỉ thì thào một tiếng “đi ngay”. Khi vừa cởi được dây trói thì “A Phủ khuỵu xuống, không
bước nổi”. Ta cứ tưởng khi Mị cắt dây trói A Phủ sẽ gục ngã, nhưng không, khi đứng giữa ranh giới của
sự sống và cái chết, thậm chí là cái chết đang cận kề thì bản năng sống của con người sẽ trỗi dậy,
bùng lên mạnh mẽ mà
không một thế lực nào cản trở nổi. “A Phủ đã quât sứ c vù ng lên, chay xuống dốc nú i”. Với A
Phủ lúc này chỉ có con đường chạy trốn mới tìm được lối thoát cho cuộc đời, mới giữ được tính mạng và
giải phóng khỏi kiếp nô lệ. A Phủ và Mi ̣trốn khỏi Hồng Ngài, tới khu du kích Phiềng
Sa, găp cá n bô ̣ A Châu. A Phủ và Mi ̣ lầ n lươt trở thà nh chiế n si ̃ du kích, tích cưc tham gia và o
cuôc đấu tranh giải phóng hoàn toàn cuôc đờ i mình, bản làng quê hương mình. Từ đấu tranh tư
phát A Phủ và Mi ̣tiến dần đến cuôc đấu tranh tự giác. Nếu đứng lên đấu tranh đơn lẻ, một mình
sẽ không bao giờ giành được thắng lợi, nhưng nếu biết đoàn kết hợp sức nhau lại thì thắng lợi sẽ nằm
trong tầm tay. Minh chứng là cuộc sống đổi thay của nhân dân vùng núi Tây Bắc khi cách mạng về, tập
hợp quần chúng nhân dân dưới lá cờ thống nhất của Đảng lãnh đạo và đưa cuộc cách mạng đi hết thắng lợi
này đến thắng lợi khác bằng sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân.
3. Kết luân:
Khắc họa nhân vật thông qua những hành động, A Phủ hiện lên trong tác phẩm như một nhân vật
anh hùng cổ trang, kiệm lời mà sống động. Dù số phận của Mị và A Phủ có những điểm chung nhưng
cách miêu tả và khắc họa chân dung hai con người thì không giống nhau.
Nhưng đó là số phận tiêu biểu cho ngươì dân vuǹ g cao Tây Bắc. Từ boń g tối của cuôc đơì đau
khổ tủ i nhuc̣ , ho ̣ đã vươn tớ i á nh sá ng rưc rỡ củ a nhân phẩ m, của tự do và cá ch maṇ g. Đó cũ ng
là giá tri ṇ hân đao mới mẻ, sâu sắc của tác phẩm giàu chất thơ này.