Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 616

jmar 1-23

(1932-1933)

HAWAR
Cidl

Hejmar 1-23 (1932-1933)

NUDEM

Weann NDEM 34
HAWAR

Stockholm: 1998

Wejann NDEM
Amadekar: F. Cewer

Peigala betg rpelan NDEM


ISBN: 91 88592-34 o

Tel Fax: 8-583 564 68


8-580 131 62

NAVEROK

PGOTIN

HEJMAR (1)
Ji xwendevanan re Elfabeya Kurd
Stna Feqehan

ZZI!!!"!]!!!"ZZ"2i

Armanc, away xebat nivsandina Hawar

Stna Zarowan: buhar Edebiyata Welat


Hawar hebe, gaz li d ye

Di dora dinyay de
Xatirxwaziya Mem Hvji xwendevanan Ferhengok

BIR FRENSIZ
Buts et caractres de la revue Hawar

L'Alphabet Kurde

Notices sur la littrature, mceurs et contumes Kurdes


HEJMAR (2)

Civata arkariy

Ta.tawtabir
Leh

Dr E Nafiz

^"E9d
Elfabeya kurd

Dr.K.A.Bedir-Xan
Qedrcan

Gund nava
Ferhengok

Tola welt

^3"'
Berdlk
BIR FRENSIZ
L'Alphabet Kurde
La langue Kurde

Dr.K.A.Bedir-Xan
Osman Sebr

HEJMAR (3)
Hevxistina zmanan

6i

Dr. K. A. Bedir-Xan

Quncika bijk
Przname

Dr. E. Nafiz Hamid Ferec


Qedrcan C. A. Bedir-xan

Silman Bedir-xan Dibistan

Elfabeya Kurd
Bi hnceta proznamek
Ferhengok Ma ima di Lavelav eva we xwe

Dr. K. A. Bedir-Xan

C. A. Bedir-xan

BIR FRENSIZ
L'alphabet Kurde Le Folklore Kurde D. A. Bedir-Xan

HEJMAR (4)

Ber tevna mehfr HacQadirKoy Lawik min

C. A. Bedir-xan HevindSor Dr. K. A. Bedir-Xan C. A. Bedir-Xan


x

Elfabeya Kurd
Ferhengok

Yekbn yekt Wiyarbibin Gotina welat Zer Kubar

Dr. K. A. Bedir-Xan

Hac Qadir Koy


Cegerxwn

BIR FRENSIZ
Textes et Traductions L'alphabet Kurde Folklore Kurde
D. A. Bedir-Xan

HEJMAR (5)

Edebiyat Kurd Loriya Bedir-Xan


Prziya Hawar

Hevind Sor
C. A. Bedir-Xan Seyid Hizn Qedrcan Dr. K. A. Bedir-Xan C. A. Bedir-Xan

Besreka Zrn Dildiziya Gulek

Elfabeya Kurd
Welat Kurdan

Evdiixaliq Kerkk

Delaliya Zarowan
n Pesna Zn

E. A. Bedir-Xan Dr. K. A. Bedir-Xan

Pesna Drik
Aie Kurdan

Cegerxwn Kurd
Herekol Azzan

Ronigariya agirtn kurdn Iraq

BIR FRENSIZ
L'alphabet Kurde
Berceuse

Dr. K. A. Bedir-Xan

Herekol Azzan
D. A. Bedir-Xan

Floklore Kurde

HEJMAR (6)
Hawar

,121

akir Fettah

Zozan Toc
Mar mirov

Nemir Miks
rokbj Dr. K. A. Bedir-Xan

Ji min bawer bibe

Melay Cizr
Dk Rov

Herekol Azzan
rokbj Qedrcan

Hva ardeev Ferhengok

Herekol Azzan
Cegerxwn

Ji bona Hawar
GulbanakHiyariy Berdlk
Hawar

Mla El
Qedrcan Bozan ahn Faiq Bkes
Stranvan

Kurdewar

Se mak) gundo!

Elfabeya Kurd

C. A. Bedir-Xan

BIR FRENSIZ
Un femme. Chef de tribu
0, village de trois maisons Floklore Kurde L'alphabet Kurde
N.A.

Herekol Azzan
C. A. Bedir-Xan

D. A. Bedir-Xan

HEJMAR (7)

,l4t

Kurdmanc Qenc in Ceml Haco

Ceml Haco C. A Bedir-Xan


Serjr

Le Hawarda Edebiyata Kurd


Mrmin

Hevind Sor
Dr. K. A. Bedir-Xan

Cewabname Zar Kurdmanc Mio Xido

Helm Rifq
Hawar

Herekol Azzan
C. A Bedir-Xan Herekol Azzan

Elfabeya Kurd
Ferhengok
Birn EyFecr

Dr. K. A. Bedir-Xan

Lawik Kurd
Qedrcan Stranvan

Hesinker

Delal Ey

BIR FRENSIZ
0 Belle Ach Fables
Mem-Alan L'alphabet Kurde Herekol Azzan

Herekol Azzan
C. A Bedir-Xan

HEJMAR (8)

i6i

raniya Zman Kurdmanc Edebiyata Kurd


Briya Welat Hawarek Rya Teze Kurdek Kiik

C. A. Bedir-Xan Hevind Sor Dr. K. A. Bedir-Xan

WecdCemlPaa
Herekol Azzan C. A. Bedir-Xan
C. A Bedir-Xan Herekol Azzan

Elfabeya Kurd
Ferhengok Ji Xan ra Strana Dilan Ez Goriya Bang te me Ala Ku[r]dan Hiyarname
Dawet e

Behmen Zerdet
Dr. K. A. Bedir-Xan Mamoste Dr. K. A. Bedir-Xan

Law Fend

C. A. Bedir-Xan
Stranvan

Yel Dlai
Tirsim Ez Bimirim

Dlokvan

BIR FRENSIZ
Mem-Alan Dr. K. A. Bedir-Xan Herekol Azzan

Chansons

HEJMAR (10)

Leyiana Rastiy EksSedayi Hawar

Dr. K. A. Bedir-Xan
Prot

Gelo ne Wisan e Ji mla xan re Ji pismam min re


Mr Kund

Qedrcan

Cegerxwn Kurd F. Mistefa ahn


Koer Botan

Dil min pir diewite


Yektiya herfan

Selahedn Serhed
Xweyiy Hawar

Elfabeya Kurd

C. A Bedir-Xan

lhami Hawar
Ax Kurdistan Hey Weten

Gewian

Silman Bedir-Xan
Xwedok

Berdlk
Hiyar

Cegerxwn Kurd
Dr. K. A. Bedir-Xan

Di orezeraq de

Qedrcan
Hawar

Ji xwendevanan ve

BIR FRENSIZ
La musique Kurde Mme Alan 0 sans maison
Pr. G. Michaelian

D. A Bedir-Khan Hereqol Azzan


D. A Bedir-Khan

L'Alphabet Kurde

HEJMAR (11)

,221

C. A Bedir-Xan
HevindSor
Hawar Hawar

Yekyetman R. Bedir-Xan
Dr. E. Breqdar

rroka Bngol

Herekol Azzan C. A Bedir-Xan

Elfabeya Kurd

Snor

Evdiixaliq Esr Dr. K. A. Bedir-Xan

Meheda Ibret
Zarnek

Cegerxwn Kurd Qedrcan M. Ehmed Bot Dr. K. A. Bedir-Xan

Tabta Bixwn ehd Gewre Ziman min

BIR FRENSIZ
Mme Alan

Dr. A. Bedir-Khan Herekol Azzan


D. A Bedir-Khan

Lgende

L'Alphabet Kurde

HEJMAR(12) Yekyetman Gazinda Xencera min

241

Hevind Sor C. A. Bedir-Xan

Em iman binda man


aw

Mistefa ahn
Gewran

Strana Gul
Yektiya Kurdan
Taziye

Dr. K. A. Bedir-Xan .M.ahn


Mamosta

Kew Qitik
Ker, Gur Rov

M. Ehmed Bot
Koer Botan C. A. Bedir-Xan

Elfabeya Kurd

Le bo ehdek

Ehmed Nam Tahir Fiad F. Bkes


Gewran

Xeyal
Yad Weten Ey Gelawij Heyv str
Cegerxwn Gaz

Dr. K. A. Bedir-Xan Qedrcan Evdirehman Fewz

Her bij Nalnala Dil


Hawar e

Le Zibr Kurd

smal Hebe
Law Fend Mistefa Mil

Ziyareta Hawar

BIR FRENSIZ
L'Alphabet Kurde
L'ane le loup et le renard
D. A. Bedir-Xan

Kotscher Botan
D. A. Bedir-Khan

Mme Alan

HEJMAR (14)

,281

KomelZanist
Reoy Dar
Yekyetman

Ceml Haco

Hevind Sor
Osman Sebr

Gazind Gil
Xuyabn Kurd Le Kurdistan xwnin da

Ehmed Hemd
K

Derd Nezaniy
Du guharto

Law Fend
Herekol Azzan

Ho Cegerxwn

Evdiixaliq Esr

Bo xawen Hawar

Apetn

Ji kiriyaran re
Ma em ten

Cegerxwn
M. F. Bot
Hmen

Sekala
r piling rov
Duri ehwar

Cegerxwn

Evdiixaliq Esr
M. E. Bot

Belem man
Xemi Zalim

Mio Mil

Dad

Qedrcan
Dr. K. A. Bedir-Xan

Welat dil min

BIR FRENSIZ
Note sur la Bible-Noire Deux variantes
Dr. K. A. Bedir-Khan

Herekol Azzan

HEJMAR (15)

.301

x axa mineweran
Kaxezakiar

Haco

Lawik Kurdperwer

Du Sersal T ey Tebet Cuhabn Koer

XekVexwend
Lawik Kurd
M. E. Bot

Yekyetman
Krok Ks Kitban

Hevind Sor Bekr Qotre


Hawar

Hevn

Dr. K. A. Bedir-Xan

Qy Qelan

Evdiixaliq Esr

Delala avre
Bo Xanimk Briya Welt

Evdirehman Fewz
Goran
M. E. Bot

Kullkn Ezb

Dr. K. A. Bedir-Xan

BIR FRENSIZ
L'Alphabet Kurde Parlet de Hevrkan
Notice sur la bble-Noire
D. A Bedir-Khan
Hawar

Dr. K. A. Bedir-Khan

HEJMAR (16)

,321

Seht
Du bend Kurd terbiye

Hevind Sor
Cegerxwn

Lawik Kurd

Zerle

Evdirehman Fewz

Ber awan b

Dr. K. A. Bedir-Xan

Strana iyayik

Dr. K. A. Bedir-Xan

Dest je b
Kan axa kurdan

Newzad
M. E. Bot

BIR FRENSIZ
De la grammaire kurde
L'Alphabet kurde

D. A. Bedir-Khan
D. A. Bedir-Khan

Notice sur la Bible-Noire

Dr. K. A. Bedir-Khan

HEJMAR (17)

341

x axa mineweran
Hawara biyaniyek Li ber tirba x Sed Ax li me Elfabeya Kurd
Dersxane

Evn Cwelek
Hevind Sor Dr. K. A. Bedir-Xan Ehmed Mlik C. A. Bedir-Xan
Hawar

Hubel wetan a rnn Xeya m


Kurdistana b dibistan

Kurde Wan Dr. K. A. Bedi r-Xa n


M. E. Bot

Tola Karwn

C. A Bedir-Xan

BIR FRENSIZ
De la grammaire kurde L'Alphabet kurde D. A. Bedir-Khan D. A. Bedir-Khan

HEJMAR (18)
Xwe binas Kurd Kurdistan
r gay zer

361
C. A. Bedir-Xan Hevind Sor
M. E. Bot

Ecbn Dinyay
Elfabeya Kurd

Xeberguhz
C. A. Bedir-Xan

ehnama ehdan

Cegerxwn

arnn Xeyam
Welat Kurdan

Dr. K. A. Bedir-Xan
F. Hesen

Gotina Gewr Ji Kitba Goran

Ibrahm Mla Esr

Cuhaba dayik
Roja N

Hawar

Dr. K. A. Bedir-Xan

BIR FRENSIZ
De la grammaire kurde L'Alphabet kurde
Dr. A. Bedir-Khan Dr. A. Bedir-Khan

HEJMAR (19)

381

Kurd Kurdistan Xewna Rastiy

C. A Bedir-Xan
E. Hesen

Sebat Dengek Zerdetiyan

. M. ahn
Hawar

Biyankidtine
Bi xwal xwe ve Ferhengok

Herekol Azzan Nezr Lewend


Hawar

Hawar Dildar

Serhedan Welat
arnn Xeyam

Mio Mil Axay Mirds


Dr. K. A. Bedir-Xan
Cegerxwn Stranvan

ahnama ehdan Lawiko

BIR FRENSIZ
La femme Kurde
Dr. K. A. Bedir-Xan

HEJMAR (20)

401

Heyneke yeksal Du Dengbj

Nivisanok Dr. K. A. Bedir-Xan

Xurtiya Bnahiy
Hevind Ferhengok

rokbj
C. A Bedir-Xan
Hawar

Lavelav Serxwebna Mirkan


Revandin

Osman Sebr Cegerxwn

Dr. K. A. Bedir-Xan
Qedrcan

Cuhaba Lawan

Berxik Hawar
Dlber
arnn Xeyam

H.Smal
M. F. Bot

Dr. K. A. Bedir-Xan

HEJMAR (21)

Seht
Li Gornistana Amed

Lawek Kurd
Osman Sebr

lyas Efend
n

Cegerxwn
Hawar

Jidrve Eyloy Pr
Kurd yek in Ksey p Brhatiyek

Osman Sebr
Dr. K. A. Bedir-Xan

xHeyderzd
H

M. E. Bot

arnn Xeyam

Dr. K. A. Bedir-Xan Cegerxwn

Peyameke Cegerxwn
Ez bi sr im
Fermana Kurdan

Eb-lnad
RemoyQenco

BIR FRENSIZ
Sinm Khan

Dr. K. A. Bedir-Khan

HEJMAR (22)

Jespn xwexwann kurd


na xwal min Mr Mih

Cegerxwn Qedrcan
Cegerxwn
F. Hesen

Tirba sip mare qut


Seht Seht Ibret
Nivsevan

E. S. Gewr

Osman Sebr
Cegerxwn
Dr. K. A. Bedir-Xan

arnn Xeyam

Dr. K. A. Bedir-Xan

Tarxek Berdlk

Evn Ciwelek Law Fend

Wefd Kurdistan
Tola bavan
Bo xawen Hawar

Premerd Heval ikr


Ewn

Ax keser Newzad

M. E. Bot

Hey dinya fan


Selam

Civatmiletan

BIR FRESIZ
Besna

Herekol Azzan

HEJMAR (23)

465

ZarDumil

C. A Bedir-Xan

Seht Seht Herwekhategotin


Kurd Kurdistan

Cegerxwn Lac Hen Dr. K. A. Bedir-Xan


Herekol Azzan

arnn Xeyam
Xwe nas bikin

Dr. K. A. Bedir-Xan
Ferdn

Dilmest KelehaXurs

Evn Cwelek BijkMran

BIR FRENSIZ
Mme Alan D. A Bedir-Xan

BEATlPGUHZIY
HEJMAR 2
HEJMAR 3

585
487
^88

HEJMAR4 HEJMAR 5

^90 ...493

HEJMAR6
HEJMAR 7

495
^97

HEJMAR8 HEJMAR9
HEJMAR 10
HEJMARii HEJMAR HEJMAR 13 HEJMAR 14 HEJMAR 15

."499 ."!.!. 501


\ 505
..51a .519 526 531 536

HEJMAR 16
HEJMAR 17

5^0
5^3

HEJMAR 18
HEJMAR 19

551
560

HEJMAR 20
HEJMAR 21 HEJMAR 22 HEJMAR 23

567
584 595 603

HAWAR hat hawara me!

Hawar deng zann yc. Zanln xwe nasn c.


Xwe nasn ji me re rya llat xwejiy vedikc.

Her kcs ko xwe nas dike; dikare xwe bide nas kirin. Hawara me ber her djd heyna ziman me de bide nas kirin.
Lewma ko ziman erta heyn a pn c.
(Celadet M Bedir-Xan. Hawar hej. i, 1932;

Kovara HAWAR gelek bi dereng kete dest min. Ez bawer dikim min ew di

sala I982an de bi dest xistib. Niha nay bra min b min ew awan bi kjan

riy bi dest xistib, le bas t bra min gava ew ketib dest min, fena Icu mal din
yay bb y min. Ez ji xwendina w ter nebbm. Mna ku min titek xwe y bi
qmet winda kirib dsan ew ddb. Hawar ez h btir bi nivsandina kurd ve

girdabm. rniya ziman kurd bi min rntir kirib; fikra dostan, xwebn bhnfirehiy li ba min bi qmet kirib. Ez ber bi chana kurdtiy, ber bi krtiya dToka kurdan ve ajotibm. Xwendina rok, stran, ret gotarn di Hawar de
tameke bi lezet dab min. Brbir sergiraniya Celadet Bedir-Xan, hviya peyda-

bna entelektueliyeke kurd li ba min xurt kirib. Hviya entelektueliyeke kurd ya


xurt, hviya biserketin dab min. Ew Hawara bi apeke pik bi aleke kurd pay, ji bo min, bersiveke her di cih de ya li dij poltkayn asmlasiyon nkariy

b. Niha, gava ez rpeln Hawar di ser hev re diqulipnim, ez tdigihjim ku Mrza Hemre Reo bi jinveapkirina Hawar zehmetiyeke awan kiandiye, karek
iqas bas proz kiriye. Ez bawer dikim, ger ne ji v fikir xebata Hemrq Rqo

bya, w Hawar bi ten di arv pirtkxaneyn hin entelektueln kurdan de bima w nivek ji xwendina Hawar bpar bima. Bparmayina v niv, w di war

zimn de gelek ser bi xwe re bianiya. Hemre Reo bi jinveapkirina Hawar,

hem Hawar ji mirin jibrkirin parastiye, hem ew ghandiye ni^ek, hem j r li


ber berber nelihevkirinn ziman kurd girtiye.

Niha, gava mirov li droka Hawar li rola w ya royn dinihre, di saln heftyan de apnebna Hawar, hem di war zimn rola zimn de, hem j di war h-

-15-

sn mil xwenaskirin de, kmasiycke mezin e. Di saln heftyan de, bi taybet ji

7jan heta 8oy, li bakur welt tevreke xortan ya xurt heb. Dnamka saln hefty mna bombeyek ji teqandin re amade b. Le ev dnamka ha btir angajey siyaset b. Ger bi qas karn siyas, karn edeb and j hatibya kirin di wan salan de kovara Hawar li bakur Kurdistan an j li Tirkiyey hatibya apkirin, w li hember pela asmlasiyon bibya bendek. Le mixabin, ew niv li welt, ji peydakirin xwendina kovara Hawar bpar ma; yen ku derketin dervey welt, ev kovara ku di droka edebiyata me de rola w ne km rola pirtkeke proz e, li biya-

nstan bi dest xistin. Dsan li v biyanstan, dost hja, rehmetiy Mihemed Be-

kir, bi zewq besteke mezin li derxistina Hawar mijl bb. W bi apeke bedew, ji hejmara l heta hejmara 9an, mna cildek derxist. Le nexweiya kambax pxla v dilewat kurd berneda h ber ku ew bigihje armanca xwe bi cih bne, w ji nav me ko kir. Mirov dikare bibje, ku di pela dudan ya danasna kovara
Hawar de, rola rehmetiy Mihemed Bekir gelek mezin e. Xwed w bi rehma
xwe sa bike.

Mna jinveapkirinn Hawar, destpka weana w j her li dervey welt bye. Pit ikestina serhildann Drsim Agiriy, pit xebatn dur dirj, Celadet Be

dir-Xan, bingeh kovara xwe li am datne. Ew hejmara p di iz lona i932an


de derdixe. Celadet Bedir-Xan dixwaze bi derxistina kovara Hawar di droka kur dan ya njen de rpelek n veke kurdiya ku bi salan di bin nr zordestiy de maye, rizgar bike. Wek din, ew bi kovara Hawar kevneopiyek j diikne; dev ji nv bi tirk nv bi kurdiy berdide, an j bi temam dev ji ziman tirk berdide

di na w de kovara xwe, end rpeln frensiz ne t de, xwer bi kurd derdixe.

Celadet beg dixwest bi rip Hawar kurdan bi ziman wan, bi girngiya ziman
wan; bi gotineke din, bi hebna wan bihesne. Gava mirov avek li her 57 hejmarn Hawar digerne, mirov dibne ku Celadet Bedir-Xan vekir tu deoloj nepesi-

nandine, kurd nekirine sinif tebeqe, sinif tebeqeyek n^irtiye li dij sinif te-

beqeyeke din ser nekiriye. Di ferhenga w de gotina "kurd" t maneya birat, hevalt dostaniy.

Di wdatek b dibistan de, b perwerdeya bi ziman mader de, w dbcwest bi Hawara xwe dibistaneke mil ava bike; t de fikir ramann mil, t de dostan
biratiy belav bike.

L dema w demeke bdengiy b; demeke ikestina kurdan, demeke tirs surgunan b. Kurdn xwende km bn, yen hebn j ne ewend nzk ziman kurd
bn. Celadet dixwest bi riya Hawar hem nivskaran bike, hem j xwendevanan

-16-

bigihne. W dest alkariy dirj Cegerxwn, Osman Sebr, Qedr Can, Nredn
Zaza hinn din kir, ew ber bi chana nivskariy ve kiandin bi xra w dibistan ye ku ro nav van kesayetiyn kurdan nemir bne. Hem ew kesayetiyn kur

dan nemir bne, hem j bi xra Hawar ziman kurd y edeb zind maye. Ji xwe
gava Celadet Bedir-Xan dest xwe ji siyaset dikine xwe bi hem hza xwe da-

vje qada ziman edebiyat, ew li van rojan fikirbe. Li gor delln ku li d w


mane li gor gotinn kevaniya w Rewen Bedir-Xan ku ez di sala ipgjan de li Banias l bbm mvan, Celadet Bedir-Xan derwek kar xwe bye. W hem

xebata xwe li ser siberoj ava kirib. Ji bo me b, ji bo nivjek ber me b. L niv

ber me p nehesiya t re buhur, l ev niv me p hesiyaye mna ku li xezneyek rast hatibe, bi herdu destan l xwed derdikeve. Hebn maneya Hawar ro ne bi ten ji bo kurdiya nivsk, l ew li ba kurdn ro mna otorte j hatiye qebl-

kirin. Ez bawer dikim ger ro kovara Hawar tunebya, me di war ziman nivs k de gelek ser ji hev re derxista. ro, piraniya parti rkxistinn kurdan, piraniya apemeniya kurd li ser riya Hawar diin. Ev j, ji bo rojn p kficweiyek dide mirov.

Mna ku min di destpk de j got ku kovara Hawar cara p di sala ipSian de

kete destn min, l hinek hejmarn w yen esl, di sala i987an de gava ez li Banias li Rewen Xanim bbm mvan, w dab min. W ji min daxwaza apkirina he
m hejmarn Hawar kirib. Ji bil Hawar j w hinek pirtkn weann Hawar
xebata Celadet ya li ser zimn "Bingehn Cramera Kurdmanc" dabn min. Me

"Bingehn Cramera Kurdmanc" mna pirtk di sala i993an de weand. L her


jinveapkirina Hawar b, hem hem hejmar li ba me peyda nedibn, hem j ji

bo karek weha cesareteke mezin, cidiyet berpirsiyariyeke taybet divip. Gava di

destpka saln 90 de me di bin bandora Hawar de dest bi weandina kovara

NDEM kir, em h btir li ser derxistina Hawar fikirn. Hejmarn ku li ba me


km bn, me ji ba Mehmed Uzun Mahmd Lewend peyda kirin. Herdu hevalan j b ku tu keleman ji me re dencin, arvn xwe ji me re vekirin; ez li vir spasn
xwe yen ji dil ji herdu hevalan re pk djkim. Herweha, dost hja Emn Naroz

bi xebata ev rojan tpguhzip her 23 hejmarn p kir; ne ji v xebata w bya


em ji xwendina wan ya latn bpar bimana. Ez li vir gelek spas w j dikim.

Mna t zann, her 23 hejmarn p bi herdu alfabeyan; ango bi alfabeya ereb

latn dihate weandin. Ji hejmara 24an heta ya sjan ten bi alfiibeya latn hte we-

andin. Hem di destpka kovar de hem j di berdewamiya weana kovar de ji bil


zaravayn kurmanc, mirov prg zaravayn soran zazak j t. Ji ber ku zaravay

-17-

soran ro j bi alfabeya ereb t nivLsandin, me hem nivsn soran neguhestin al-

febeya latn, lbel me bi ten ew nivsn soran ku pevgirdaneke wan an bi kova


r re an j bi nivsn kurmanc re hebn, guhastine. Her nivsn zazak ne, ji ber

ku ro ev zarava bi alfabeya latn t nivsandin, me tpguhziya w kiriyC; L me di tpguhziya hers zaravayan de j, tpa "q" "k" rast, yan mna ro bi kar anne. Di

23 hejmarn p de tpa "q" di na "k" de tpa "k" j di na "q" de dihate bi kar ann. Di guherandinn hejmara 24an de, em dibnin ku hem alfabeya ereb ji
kovar radibe, hem j herdu tp mna ku em ro bi kar tnin, tne guhertin. Heriqas em di destpk de fikirbn ku Hawar weke cildek derxin j, l pa me maqltir dt ku em bikin du cild. Cilda yek ji 23 hejmarn p bea tpguhziy pk t cilda dudan j ji hejmara 24an heta ya jjan e. Me ji bo her cil

dek naverokn cih kirine, l me hejmarn rpelan ji hev veneqetandine. Dibe ku hin hejmarn bi zehmet werin xwendin hebin, l me ev yeka han da xatir orjnal me nexwest em hem hejmaran ji n ve binivsnin orjnala kovar xerab
bikin.

Me bi v xebat xwest ku em di sedsaliya rojnam^eriya kurd de careke din bal

bikinin ser xwendin nivsandina zar kurd careke din Hawar xwed
berpirsiyar w Mr Celadet Al Bedir-Xan bi br bnin.

Firat Cewer
Stockholm, 1998

18-

%jrwed berpirsiyar HAWAR Celadet Al Bedir-Xan di sala i897an de li Stenbo-

#Vl hatiye dinyay. Ew kur Emn Al Bedir-Xan biray Kamiran Sureya Bedir-Xan
e. Di war siyas, kultur edeb de, rola Celadet malbata w mezin e. Malbata Celadet

ku bi tkojna xwe ya ji bo avakirina Kurdistan navdar e, pijt avakirina cumhriyeta Tir kiyey, ji ally karbidestn cumhriyet ve t surgunkirin. Bav Celadet, Emn Al biray
w Sureya li Misr bi dh dibin Celadet biray xwe Kamiran j ji bo xwendin diin Almanyay. Celadet li Almanyay doktoraya xwe ya huqq dike di saln sih de vedigere

am. am hing di destn fransizan de ye. Celadet li wir dest bi tkojna kurdaycriy dike

dibe yek ji pengn tevgera Xoybn y girng. Pijd ku serhildana Agiriy tk die, Ce ladet Bedir-Xan dest xwe ji siyaset dildne xwe bi hem hza xwe dide kultur edebi
yat. Ew di sala i932an de dest bi wejandina kovara HAWAR dike. Ji sala I932an heta i943an 57 hejmarn HAWAR derdikevin. Ji bil kovara HAWAR j vn ji nsana I942an

heta adara I945an bi nav RONAHy kovareke din dencisdye. Ev kovara ha j xwer bi
kurd b li ser hev 28 hejmar derketine. Ji bil kovarn HAWAR RONAHy Celadet
Bedir-Xan ev pirtkn ha j nivsandine: Eltfia Kurd, Rzimana Kurd, Ferhenga Kurd.

Rzam Elfabeya Kurd, Rpelnine Elfab, Dibaca Mewld, Dibaca Nivjn zdiyan, MektbjiMustefa KemalPa^a re, JiMesela Kurdistan, wergera roka Con Cimma bi de-

han ni\s gotarn apkir neapkiri. . . Herweha Celadet Bedir-Xan digel biray xwe Ka
miran bi riya wejann Hawar bi dehan pirtk pjkj pirtkxaneya kurd Idrine. Celadet Bedir-Xan ku ji bil nav xwe li dor deh navn din j bi kar an ye, di 15. 7. 1951e

de mna gelek p^ng rewjenbrn kurdan, ji welat xwe dur, li Sriy we6t kir. Ew niha
li goristaneke am vejart ye.

19-

SALI

HEJMAR 1

YEQEMB

15 GULAN 193

Qoioela Qflrili

Armanc,

away xebat

iJ nivsandina Hawai

Ji xwendevanan re
Elfabiya Qurdi
Sliia fekehan

Stna zarowan : huhar


Edebiyata welati

Hawar
Di dora

hebe, gaz
dinyay de

li

d ye

Xatirxwaziya Meni Hvi ji xwendevanan


Fei-hei|go(( Bii Frensiz

Buts et caracij-es de la revue Hawar


L'alphabet Kurde

Notices siii' la litlrature, mhurs et


coutumes Kurdes

apxina. Tcretl

me -Sun

21-

SAL f

HEJMAR

1.

'-'

YEQSEMIi

GULAN lU3t

Qoniela Qurdi ^ nevue Kurde HrinaDG, im$ XeDat ii livlsaoa Hawar


Hawar nasn e, deng zanin je. Zanin xwe

.Sehiti ser rcks ii Keydej-i'n

slr-

xwe nasn ji me le rya ielat ii

ann qurdi

xweiy vt-diqe. Her qes qo xwe xwe bide nas qiiin. nas diqe; diqare

f)

Scliili

ser her texll rziqn qu

rdi Qurdislan, jin ziman boii iixn

ir n

5cnifadina wan. Sriti ser natina


pi. sinheln qurdi.
erdnigar;

Hawara me ber her li.ti heyina zm an me de liide nas qirin. Lewma qo zmon serta heyn a pisin
Hawar ji'i pve bi

Kurdislanr li
7 Diroq

e.
qo qur-

?eiilser tevayiya diroq erdniga.


riya welat Qurdislan li ser diroqa ci-

her liste

dan

qurditi p bendewar e, de mijl

ran, ber , pa.si di wext Mir-Seref de.


* * *

bibe.Tin siyaset je dur e, xwe nai'xe siy


aset .

Away nivisandin
syaset ji civaln welati re

Di hek zma

Hawar

n me de Iiela niho geleq li.st haline gotin. I inav van gotinan de tislinen
li nerasl ji hene.

hi.sliye. Bi siyaset bila ew mijl bibin

rast

Emji di war zann, biner sinhet de


d bixcbitin.

Ez qo qurd qurdmanczman im l
zman xwe rind dizanim nim ew bi beft

hest zmann din danye ber hev, qitqiAway xebat. Qareqi qo biqare

tn hev

wi

hrhimandine ;

keydeyn w ji biyaniyan bidim xuya

bie

ser, divt

je

re

proniviscq

b[ derxistine, diqarim ji btir kenctir dehqera wi


zanin .

qirin. Me prontvsa xwe ser bingehn


jrin lqiriye.

qirin

Belavqirina

Elfabeya qurdi

di

Zman me ir hem freh hem teiig e. Freh e : J'i her li.sl qo qurd p mi

nav qurdan hnqirina w. Seniiandina


zmanazina qurd hin bi hin di qomel

de belav qirin n p.sdelir di iqli'


de dercxistin .

qitb

jl

bne, desl dane

wan , di wi war de

zman qurdi hing zmann dinjihinnn

biir p ve ye, qemiliye, ji tu zm


ann qemeji bi sn de ne maye .

Sehiliya zarn qurdi l'i berhevd-

anina wan. Sehi ter mirovatya zmam qurdi digel v.'mann din en ari . Sehiti

Teng e: Her qoj' qurdan re nenas


mane qurd p mijl ne bune, di w

ser bingehn zman qurd, ser dfroq


away rabn pveqetina \vi

wari de

zman me

rjwesliyaye,

p ve

ne ye, di cih xwe de maye .

Ber hevtiirina iroq. iriroq


strann qurdi il birve

zman me ji wan zmanan e

qo

her texll laje

ber Ler lil nuh. pirsn nuh dizn bi


rve pirsn nuh ji wan car dibin.

belavqirina wan .

4 Seniladin belavqirina diwancn

Herweq xelq Gely-Goyan, ber ardeb salan, gava tiyare dlin, tavil biqirin. Ji lewre

qurdi . Bi van ve

jnenigaryn air

mirovn bijarte j de bon belav qirin .

zar xwe balatir nav l

23-

Rpel

HAWAR
Osanqurdmaxwe diqare bij. Herqes,

Hejmar

qo ji ban, ji bala dilire,

her

qurd

ncinen qo tilton
re bibistoq gotin.

dUn, ji mesnichi w
Ji ber qo deng p.' tt

diqare arqar\a
1 iiqes

hawar biqe.
qo, ez miroveq re-

mebje

bihistin ,
Niho em vegerin ser gotina xwe; ser
away nivsandina zman xwe.

ben neqrhati
ve ti.steq naye.

me. Ji niinji

diayp-

Bel,
Ir di zman me de du lexlt qm-

tuqesv xeber mebje,

her

ani hne: windu


qetina pirsinen

bna pirsinen qurd


biyani nsv zmn

qes bi ti.steq,

bi awaq diqare b hawra

hawar. Tin di be qo away


zane. Je re end awa hene :

hawar ni-

Em
vegere ser

bqin qo zman me biqare

1 Qiryar hawar byn jreqixurtiya xwe di nav zar

zarawayn xwe de biqemile bibe ziuaneqi teqz:

rlyaran peyda qirin 2 Navn mirovn xwendewar l

Di winda bna hene yeqcar winda

pirsan de,

pirsn

nemaldar,
navn

qo

niqarin qiryar bibin,


ji me re re dan herwe

bne, hin hene ji


de diiin

medresan

zareqi qetine l

di zareq din

zann . Da qo hawar

ji wan

endeq

hene di axaftin deqm tne go

bte sandin. 3 ~ Pa.s


uasn xwe

tin l di mamiq, medheloq, roq stranan de tne bihistin,


Em li pey.wan in, hn bi hn em wan dixin dest disenifinin gora mehcet

Xwendina
re

hawar ji heval

dan xwendin i> ji mir xwendin ew

ovn nexwenda re bi xwe ser tdexistiyn qo ir.el

serwext qirin

jinuhve ser away hevedudanina pi


nuh diqln, zmn, divt em

Ji hawar r

her

texlt .ihr

rsn qurd pirsinen Ji bendn bona xwe

bendan nivsandin. 5 iroq, medheloq raamiqan be-

pvena

bi tevayya van pirsan bi

rhev qirin ji hawar 6 Di hek welat,


nd war xwe re de ti.tnen rqiqin '.

re eir,

sandin

nivsnin
ngoqeq
di zaran ve hatine

li pa.5iya herhejmar lerhedanin t de mana


de

pirsn

qo
nuh

bajar gu
nuh ji ha

qm bne yen qo ji

qevn

hevedudann ji

xwendevann

xwe re bidim zann -Ji xwendevann xwe hpv diqim ferhengoqa me kencbixwn-

7 Her texlt bergehn


pejda qirin
re hinartin . Ji

Qurdistan
ji me

digel wesfn wan

in di hek pirseq de
hebeji me

qo fiqreqe wan
ciyoqa
le-

re binivsnin; heqe

gutinn jorin kenc dixuye

qo

ji

p rseq bizanin, ewa ha ji tev mana

hawar

re

ariqrin

geleq
ji

hsan
.

ye.

rkn w
din

digel

ciyoqa

xwe ji me le bi-

Qes.' qo dil biqe de biqare


* * *

zanin

Weqo : ciyoqn hev

rqirin, in .

sandin,

binartin
Di destpq de qomela me di pa-

L di mana

rqirin nzdeh rjan de careq de derqeve. Pis-

de

ji mani

sandin

hinartin farkeq

li end
helteqi
bibe .

hejmaran qomela m
h ser her hefty

de
de

bibe
belav

heye. din

rqirin, herhal.bi r xistin .san e.

Dsan, ciyoqn
de i

xeberdan, axaftin, in. Oelo di

peyvin wan
JI XWENDEVANAN
hauara
(jiiiti/a

hev

nekeba

ferk hene ?

RE
i/e ,
ye .

Hauiar
Deng

tue
me

Hawar zaroqeqe nza ye. Zarowa


ye; zirowa qurdan e. weq her

me
zaro

Jin

sanina

me

ye

Werin ,

hamara wme bin

hi xweytya de bav. bra pismamn I

HAWAR

24

Hejmar

HAWAR

Rpel

h - hm ^ i hja \jj> t halan "^\>

ifil|i iiril
BI NAV YEZDAN PAQ

a - Xan JU- i xwarin OjIj>- * xr jjij jin 1 ( jor jjj f jaj tf JIJ

DILOVAN
Elfabeya
faevedudaii ye:

MIHRIVAN
yeq herfan

qurd ji sih

k - kir j ( kenc ^-5 1 kel J

q
p r s s 1 11 f V w y z .

qa B

t qer f

l qom .^

abcedighxjikq.u I m n o

1
m n
p

lo jtlaw }Vtlez 'j


mar jl '- mj J^ i maq ill^ naii o^i t nerm '._; tnas
par ^li t por jj. L pehn ^^^^u
r (i j 1 r jj t re. Jr j

Herf di dengdayy dengdr dengdar .

Je du

texlt in :

Dengdr ew herf e qo dixwedeng e, deng w bi ser xwe derdiqeve . e qo dixwedeng e, b ariqadeng

^li

dengdaran derdixne Dengdar ew

herf

bel deng w bi ser xwe Tya dengdr dernaqeve .

sar jU- i sebat oVo l sofi j^

Di
hene :

zman

qurd de

het dengdr

.sor jj- t .ev

-i t .sa

ter j 4 taket cJlt t tj j/


tanos j_^ji\j l filan !5^ t find -xi

Lewre qo

di

denganya

qurdi

de

dengdreq geh
dra qurd de serseqin
Dengdrn

qin

geh drj nabe dengdengn in. xwe

di ne :
:

drjahiya qin drj

V - vaj i5 jU i vala ^l^ virn jj


w
y
z

war Jb ' weris ^. j'j t weq il'j


yar jl; < yeq tiL' t yar <i j^
zor jjj t
Ji van

qin

e- der /j t -ser ^ i ser ^'

zabit inU. t
herfn

nafiz ijt
biyan hene

i- qin^^S , i din Oj> t bin ^.

pve du

u - qurd j j^

l qur ^S^ ( qui ^


drj :

qo
qo

bireq
ew

ji qurdan wan dibjin.


ha di

Lewre
ne

herfn ne

esln xwe de

Dengdrn

qurd

me ew ne xistine nav elfabeya

av j 1 1 s3r jU ^

bar jl

xwe

dr J..J l .sr ^-i i mr jj.


j l .siv _5_i

Ew j (^) (^) ne, me ew


herf bi
nan

du

- tir j C ziv

danna

du

dekan

ser h

qirine .

O-

dor j.j ( sor j^ i qor j X'

^ hal JW
ev du ser
.

^ ~ ^ xar jlc
qetin ev herfn ba dibin h

qr jjS^ L .sr jp i dur jv

Qo vedigerin
l'i x );

dek

Di zman qurd de bist se dengdar hene:


b - bar j\, tbav i ban j^

herfn qurd

Ji xwe piraniya qurdan .sna { k) c - car jW i can jW t cn jr


( r ) dibijtn; xeyidin^^.ji-t , xeyidn,>.JL^

- car jU l n ^- i em j^-

d - dar jb l dan l.> t dn O'-.'

Hawar

deoge

zanic ye .

Zanin

ji

me

gav .JL'T't gis ^'T' i garan ljlf

liV'J

*i

25-

l\pel

HAWAR
xwesiy vediqe . Her qes

Hejmar

re lya

felat

Stna

Zarowan

qo

xwe

nas

diqe

diqaie

xwe

bide

nas

'J*-

i^i

i
me

jD J
beri

^
her

-V

^^

qirin. Hawara

tili heyioa

Buhar e , nuh buhar e ,


Tebtet gix li qar e .

zman

me de

bide

nas

qirin . Lewma qo

(-1 heyadedan ri hal


Her iit e ,

;end remal e ev buhar e , li qar e .

zman

.sria

beyin

pe.sin

e .

Hawar j

Buhar

<l)t.j pve

IV^'.

j,-i.

(Vp.!.

jl,.\

.J

Tebiel gis

bi her ti.sl qo

qurdani qardt p

Berf
bendfcwar e de mijiil bibe . Stiri

dihele li

:ox~an ,

.I/1 in li delan .

Qulilq hC'j nuh sepal


Gui
*

in
in

bilbil

heval

Buhar e .
l'i rz-

nuh

huhare ,

Bi xzn

jorin

ve me rber

Tcbei

gis li

qar

anya elfabeya qurd bi hrbnandina


bibin

qutnqlr. Ji nihopde w de
Mij
Dmahiq heye .

hevedudann

mjl

qetiye

li

doran ,

Hure-hur e Mih

/uni baran . ,

berx in diqalin li mari dinalin e e , .

mm Fekelian:
Prar, ^er . digel end hevelan derqeli bm di nav fekehan de mam

Qem

Buhar e , eu buhar Tebiel gis li qar

endeq

Me se car medrese ditin Lihin de derqet ji xelq cih

medresan
Roj vedide mina bq , .

btir bn. l'inav

wan de xortn

her welal, her

e.r peyda

Sun ve

mane ba p(\q

dibn Serhed, Heza rom,


qr, Bidls, M.s, h. p.

Bot,

Dyabe-

ehar , ^inar , lat

ber

Diririsin
Ji

der

bi

der ,
.

Bi dtina min

geleq qfxwe.s dibn,

min ser qurdani geleq

ti.stan dipirsn. Pira

Buhar c , nuh buhar e


Tebiet gis li qar e

niya wan bi herfn lalinji dizaubn.


Pqvedigotin qo latn qurdmanc bi herfn bin pa.si

geleq kenc tt nivsandin Ji

'en xwe pelin

derdixislin
hem ji

ji

min le di-

Ji

min daxwaz

qirin

qo ji wan

re d

xwendin. Tedigot,

sair bn. ih-

rjnam de slneq veqim her qo di

Di vstn de xwendin

mederesan de nayin

rn wan tev ser welt

milet bn.
ji wan re bidim Zann.

Weqo: Briya Botan, Zozana .Serevdin.

Girn beriy, iyayn Drsm, Bidlisa-qevnar . . .

Em wel lqhli bon. qo wan ji bipirsin ez j

min

goi-u pisiyariya wan belisn

Girdana wan

quidmanc

bn,Ji
we-

ser ilm biner ji wan re bjim , Fekehino I Eve stna we. Hon hema bipirsin . Her ez bi xwe dizanim ji we

xelq cih reji ciln qurdmanc

dabn

rgilin. Qolosn xwe bi xwe diqirin.


Di nav Bxaftin da min ji wan re da-

re

bjim , heqe di
hebe qo ez

nav pirsiyaryn we de
p nizmim ji wan bi

zanin

qo dilmin

heye

rjnameqe

qurdj

U.teq

derxnim .

pirsim qo pdizanin ji we re bidim zanin.

26-

Hejmar

HAWAR
i hisn xwe away gotina

Rpel

xwe bi xwe

re hildigire ew p re diguhzin , pey


Edebiyata welat, ew edebyat e qo ji jina milet, ji hi.s il dil w, ji diroq
rroqn
hiltt .
zmann xwe diqevin.

Biv away digel zmin fiqr hisn

wi ,

ji

stran

laje.yn

biyanyan ji tn diqevin nav me , di dil


hs me de cih digirin , r gonme ii manew diguhrinin , di heifnin . away

Qanya wi,dil milet, hi.s heyata w yeTin ev edebiyat e , qo germ rengn.

Pa v gotin , kesda

me ,

bibihn xwedan rubnah ye.

edebiyata me ji xwe tt seh qirin , ew dilan ,


rya qo em t re dixwazin herin bi xwe

Ji v edebiyat, dengblr

strann iy , zzya hvin hejqirn bi

vedibe

diqeve p.sya me .
divt qo em bi zman d ba-

*eptepa dilan ve tn bihistin.


Piraniya miletan pircar ve rastiy s eh
ne diqirin, ber ne diqelin .

Vca,

vn xwe, bi zman irin dlai, bi zman

qurd, bi qurdiya

xwer

binivsnin ,

Li ewropay, milelin hebn qo hej zm


ann xwe ne deqirin. Zmann xwe qiiq.
teng, nespehi i nebja didtin .

fiqr 11 hisn xwe ji iroq strann qurd


JJigirin .
Ji xwe Ehmed- Xan ber ssedsal

Ev hal di welain
dtin .

rohelat dejdihat

v ry ji me re veqiri b. Le heyf pa.syn


w p ve ne n .

Herweq di nav

qurdan de, he miro


zm
andi

A'an qitba xwe bi qurdmanc nivs-

vn zana radibn qitbn xwe nebi

bu

fiqr

hisn w ji rroqeqe

an qurd
visandin .

l bi

zman biyaniyan dini-

qurdi , ji Mem-Alan girti b Xanl xurtiya zman xwe hj w gav


hesiya b , ji wan re qo p ne dinv-

Pi.st xebata sedan salan , di welatn


ewropa rohelat de hte seh qirin qo ev

sandiu bi beyta jrn dixwest bide zann Saf emirand vexwir durd

r dernaqeve ev awa nae ser .


iqo milet ji wan qitban re guh ne

Mvendi - der lisani - qurd

dida xebata wan mirovan berxurdar ne dibii.Ber v yeq ev mirovn ha vegeriyan


ser zmann xwe. Vca xebata wan zqa

din ax e , qo em bidin pey Xan .


Dr. Qamiran Al Bedir-Xan

bern Xwe dan milet pey edediyata wan


.

HAWAR HEBE- GAZI

LI

DU

YE

Bi V away

di nav wan miletan de


car b .

Ji boua biay min

Osman Sebr

edebiyateqe ge.s zend

Sevqe tari, av avan nabine. Kesa erd weq gtzanaiilingnmin ii xwas dibire. Bay res carnan diqeve guheq min di din ra derdiqeve. Ket nizanim qo li qil me? Heyina xwebi lxjslina gopal li erd

Edin her qeszana nezann, bajai gundi qo xwendin zani be, zman wan seh

diqirin , qitbn wan dixwendin .


Ji xwe welj diviya bi'i .

Ji ber qo ji nivsandin qitban kesd ew e qo

belavqirina

dizamm. Ev end rj ev e bi v awayi

hi fiqrn kenc sern wan de

dim, daw nay, ji welat berf bager


xelas nabim ...

biqevin nav xelq, di dil


cih bigirin .

Bel. ev j weq her sev tari ye. Berf zmani pve meseleqe din bager ji awaqi li min dide; Sar e, dicemidim.Tew.se, livn di min ne ma, deng ji min
gaz il

Ji mesela
i\ heye .

Herweq nas e , fiqr his di dora zm


ani de xwedigehiiin hev. her zman fiqr

dernay. Tin se dengan min qire


hawar!..

-27

Rpel 6

HAWAR
latlriweztga Ment

Hejmar 1

Gelo, ev xewn e ? avn xwe vediqim


bawer naqim. L dizanim ev deng, deng qur min e . Bavol Bavol
Ha qur min ez li

Mem got, de qeremqe ezbemi

tu.

q me

Dqa min tu, ne bay weijd,

Bavol bav min li mal e, ima av xwe venaqe ?

Kedr le ei geleq giiaii e,

Mem Kedi dyan geleq dizaiie .


Ser psir sng paila te
di nav zarown

Dsan bi tirs qo min avn xwe veqir min dt ez li mala xwe,

Geim q dida? tin dil te.


Dad lu y tu, tu dadiqa min,
IJest te hejand mehdiqa min.

xwe, li cih xwe me.

Qur min ( Hmgr-

an ) li ber ser

min runit got;

Bavo, gava qo romo welat me diewitand me xort tu h li qir buy, Ji ber v yeq hevdu girt dijminn

Alos : ei-,er tu de y ;

canan

Fq to me, ez tu dar ra y
Dad megiii xwed pyar e,

Xwe kels qir, me welat xwe ava qir. Divt


qo bav me j bihata: Lte xuya neqir, ji

Law te ye Mem ji d le yar e Maq er tu, tu y djlovaii Linge te de Mem peb e, kurbaii
Izn bide min (|o dilbirii im .
Dad ji tere qera te biiiim.
H' QA Bedii-Xan

xwe

min

xewna

te j dti b qo

tu di te-

ngasiy

de y ; tu li

me Hawar! w diq ... tev .sidand

Min al a zinuran

apiq xwe derbas qir,

ez hatim. Min dt

qo bav min ji serma te tin davt ;

pq kefilye; dila

Hema min bav xwe girt

pirtgn xwe l .sidand me rya mal girt. Ev end rj e em hatine; de rabe; carlu me
bi jlii qe'l

D' Qamlrln Al BeJir-xjn MemS-Alan bi vaq n


nezimandiye . Hin menimeySn w di Mw de bSne be

lav qirin . Ev meniOma ha yeq ji wan e .

Jyn

iks

dlai e
biran da .

Di nv bav

il Ji Iweiiev/iiai
Ji bona Elfabeya qurdi
Em, j\ - ve, elfabeya qurdi rpel bi
rpel di qomel. de
siql qitb de

Dil Ber
Ev

heye

qo ne

nale da .
;

birnn
birna pir

riman
e

riman giran

belav diqin. Pdetir di

Rareqi

e ;

bit der.vislin .

Qezeb,

gun.'iq

ne mane ;

Ji y belavqirinc kesda me ev e qo her


.

Li

pep([n

xwehan
ye,

da

:rwenda ^anayn qurdan

hene.

rpeln

elfab yeq bi yep, x: bi wC'^, pirs bi pirs, Hawara me vaya

bixmnin.kenc bala xwe bidin (\ her qmanyan bibininji me rebinivsinin, da qo em


wan qmaniyanrasi Inqin .

Xewa bqr bla

ye,

Ket iq
Di

tda ne ma ye,
da.

gotinn yaran

J p've, e;.- jiwan iileqi din /i h&ui di qim. Ji min reji bona her rpel pirsinen /l

Kedrcan

peyda biqin

ri'qin

Dl DORA DINYAY DE
H .siq e qo xwendevann ineji mi-

Li rpela

piin me se herf danine ( a

d r) bi van rend pirs rqirin. ibe qo bi van

herfan pirsinen din ji hin fq\rin. Di rpela


duwimde herf';t me bune piacfa d r e mj me

jlayiya

me a

binghi

pve

de

dil

biqin

ser her ti.stn

dinyay serwext

bibin. Me

bi wan ji end pirs dilin. Heye qo hineqi din


ji peyda bibin

ev stna ha ji bona w

veqir. Ji hejmara

duwim ve em dest p biqin xwendev


ann xwe ser
ext biqin.

Bi vi awayi
hi me

Mwendevanin me diqarin

bnebnwn

dinyay

serw

re bi.rebitin n elfabiya me biedilnin

Il Iicnclir biqin.

28

Hejmar 1

HAWAR
awa rvetina xebat

Rpel

Ji pirsan pve gora herfn

her rpej

qareq

nan

cimleyn spehi

bihiqmel

, mam\q \\

me-

dide,

ber! destpqirin tt qirin:

Me

ji biqri me ln ,
Le div qo xwendevann me xwe bile-

pronivfsa

xebata xwe pqan,

din div

t qo em dest bi xebata

xwe biqin.

sinin n

heta hefi, htt rjan cuhabn xuie


de

iigehnin me. Da qo di hejmara duuiim

FEIMHfiW X"p^rtr
q ye- Ferhengog ferhengeqe qiiq e w zman peyda qo tde pirsinen dibin . Ferhenga qurd, ferhengoqa hawar.

hiqarin

wan belan biqin

fwmm
liVffl[ IMp Her tit qo ji bona avtina

^'M fliUi Hl^ll B '^^^' keydeyn zmuiiUnlnl^^Jin aneq zmazina w zm


an ye.
* **

-AUMMP II nfan tt daiqandin. Pasya tislqo av mirov l ye dixwaze xwe

bigehne wl: Beriq wi li armanc ne qet, armanca hawar pevexislin


Td ye.
Pgirday: He qurd hene hem j bi

Herweq me di serstna xwe de got pirsin hene qoji zareq qetine Je di yeqt
din de dijn. Ji lewre dibe qo di nav

zman qu -

bendn me

de pirsinen din j hebin qo

ji hin xwendevann me re nenas in .


Em ji wan hv diqin bila ji me ma

qurdn Irak ve bendewar in.


lima qo
wesfa

bi her
erd

away

na

wan

bipirsin.

Da qo di ferhengoqa

dinyay

hejmara duwim de em biqarin mana wa


j bidin.

dide;

i)'a,

em,

de.t,

bajar, tendreq

gol, newal h. p. Erdnigarya Qurdistan,

HTlMIflM

^"" '^ "'^ ti.steq: herpend

BIR FRENSIZI :

HM^H

zman qurd faris di qiButs et caractres de la revue


HAWAR

tqitn xwe de ji hev vediketin l di binghi de digehin hev. \Vt\l\ Pirsn qo


hev qirin sandin. an

Nous avons fond notre revue, Hawar


mana wan nizing
r

dans un but exclusivement


et littraire.

scientifique

weqhev in:

weq

Elle voudra donc combler


Rastya ti.steq qo bi tern

une grosse

ETjk

it
carinan veart

ami ji bini nenas e


ye: Ji gotina xelq re guh

lacune existant dans la nation Kurde, Elle ne s'occupera en aucun cas de la


polili((ue.

niede dehqera mesel ez dzanim.


P.siya ti.steq an Jl\!^^ miroveq qevn

Elle ne traitera que des sujets

scienti

fiques qui non


Diroqa dinyay geleq

seulment

intresseront

les Kurdes mais aussi les trangers ds ireux de mieux connatre les langues et
nations orientales.

Diroqa jna Selahedn bi ser xwe dinyayeq e.

Notre programme de travail montrera


que tels sont nos buts. pa ..

Heta

Voici les points


Away jiyin tevprogramme:

fondamentaux de ce

!! ayiya
miroveq jnenigariya
A

biserhatiyn

1 Propagation de l'alphadet

Kurde

w ye.

parmi les Kurdee. Classification et pub lication de la grammaire en langue Ku

Her ti.st pqhat, niv-

rde et plustaid en langne franaise

La

sandi nenivsand, qo

publication de la grammaire Kurde aura

-29-

Rpel

HAWAR
publica

Hejmar 1

lieu immdiatemment aprs la

cours des priodes histo:iques , ainsi que

tion complte de l'alphabet. Aujourd'hui


nous don ;ons les premiers Pages.
2 Etude eompare des biffrents di

l'histoire de
religiuse '

sa vie politique , sociale et

***

alectes de la langue Kurde* Etude de la Nous commencerons


parante de la langue Kurde avec certai nes autres langues. Etude de l'hstoire de ses origines

la publication de

notre revue par quinzame. Aprs quelques

numraux elle deviendra hebdomadaire-

3-- Folkolore

Ntre revue sera publi essentillemnt


en langue Kurde et frenaise . Les articles et les tudes qui seront pu

Cette partie de notre programme sera

la

plus

fertde.

Elle prendra soin de la

publication des lgendes, contes et chan sons Kurdes. Une partie de ces publica

blis dans

la partie

Kurde

seront

aussi

insrs dans la partie

fraueise . excepts

tions sera traduite en franais .


4 Littrature crite :

les

articles

qui

auront

un

caractre

purement d'enseinguement primaire pour

les jeunes gens Kurdes .


de mme

iV'algr que le Kurde n'a pas t rgu

lirement

crit, il a eu tout

des potes qui maternelle

ont crit en leur langue

raptafiet xurle
L'alphabet Kurde se compose de (31^
lettres :

et nous ont laiss diffrents

manascrits, dont quelques unes ont dj vu le jour, nous prendrons soin de les

abcedighxj
ikqulm
t f V

publier peu peu et plustard


sser suivant

de lescla-

11
w

oprs
y z

l'ordre chronologique; ces

tudes

contiedront

aussi la

biographie

LES VOYELLES

des hommes de lettre et de divers pers


onnes illusrres.

La langne Kurde possde 8' voyelles:


a e i i u ^ o

uMsique et Danse :

Comme dans la phontique Kurde un soi chercherons de voyelle mis d'un mme point de l'or
gane d'articulation ne peut pas tre tantt bref sont et tantt long , les voyelles Kurdes

Dans cette partie nous

dterminer
musique

les

caractristiques

de

la

nationale, de fixer et de noter

ses mlodies ainsi queles caractristiques,

stables dans la dure de leurs sons, ne varient

rythmes et figures

des

danses

Kurdes-

elles sont brves ou longues et

6 Moeurseset coutumes ;

jamais comme en franais. Par consquent

Etude,

dtermination ts

et classificati

les voyelles brves

ne devienent jamais

on des moeurs et coutumes sociales, mor


ales et religieuses du pass et du prsent . Dtermination des prencipesqui ont g r la vie sociale jusqu' nos jours. Dfinir

longues et les longues ne deviennent ja


mais brves .

Les voyelles brves sont ;


e i u

le

costume national et arrter les nuauces

Les voyelles longues sont :


a i o il

d'aprs les diffrentes contres Ls vie c onomique du pays, ses produits et sou

Voyelles brves :

industrie nationale .

se prononce comme dans le mot tout fait

Histoire et gographie :

dette , mais plus ferm et


bref.

Etude de l'histoire et delagographiegenerale du Kurdistan et tude de l'histoire des tribus , avant , pendant et aprs Mir Cheret Classification et publication de

ressemble un peu aux i de ffgu-

irlande et de cditreo mais


tout fait bref , comme
iniinitifs alleipands ;

plus ferm et
des

le e final

levolulion et de l'influence des Kurdes, au

-30

ilejmar

HAWAR

Rpel

kommen, gehen, streiken, essen etc


U peut tre considr comme com

les crits franais pas un (kh) Bedir-khau.


K - c'est un ( c ) franais , un peu

pos d'une consonne et d'une voyelle, am


algame du w avec le o i ,

fort . tel qu'on le prononce dans les mots


suivants: cristal , caf, cable, coran, qu"

swind-sund

xwirdeq - xurdeq .

Voyelles longues :

s'crivent dans l'ortograhe allemande par le (k]que nous avons adopt: krislal, kalte
kabel, koran .

est toujours long, comme dans correspond donc

les mots ple, ne. Il

c'est le ( ch ) franais : chambre ,

un franais et aux a des muts alle-

chaise, bouche .

mends suivants : machen, sprache, plural.

W- c'est le (w) anglais: whisky, tram


way .

E est toujours long, comme le ai


ou ei franais, chair, laine, peine, ainsi que les (e) des'mots allemandb comme :
jemand, jener, einige . se prononce comme le (i) du mot

Y - est

toujours

consonne

et

n'est

jamais voyelle, il corespond en franais au

son du (1) mouill comme le mot mouill. Ainsi qoe dans les mots anglais: yes, year ,
yellow .
- Dans l'alphbet Kurde le traima
est un signe ortographique qui se opse

(eptre) mais encore plus allong .

O toujours longcomme
le (o) du mot (rle).

c'est le(ou) franais ou le(u) alle

principalement sur les consonnes (h')et(x)

mand qui se prononce toujours long co


mme dans le mot ( la cour . )

H - donne le son du ( - ) stnitique ,


consonne spirante .

PcHicularit du () Kurde - le () Ku

X - donne le son du fg) grec.

rde change de prononciation devant le (a)


et le () quand ces deux lettres sont acci
dentelles. Dans ce cas il est prononc co
mme un () mais un peu moins aige .

Comme on le

verra plus tard le trai

ma pourra servir aussi pour exprimer quel

ques nuances phontiques dans le dialecte


du sud.

ortographe
P : De: py min dya min
LES

prononciation
py min diya min
notre

Il est bien facile de percevoir dans


alphabet, au premier abord, com la plupart des ch

CONSONNES

Des consonnes Kurdes lesquatorzesuivantes ont les mmes sons que les conso
nnes franaises :

me cela arrive dans oses, des

lacunes qu' on pouvait


ne

viter.

Mais celles ci

sont que la consquen

bd

jlmn

rstfvz

ce d'une ncessit
sacritier

qui nous

imposa

de

H -le (h) enKurde est toujours aspir

des lments de seconde impor

comme dans les mots:le hameau, le haricot


Plutt comme le (h) allemand et

tance
re

pour d'autres qui

sont de premi

ordre. Par consquent aprs avoir expos

anglais : haben, I bave


C quivaut en franais (dj) com

brivemeut notre alphabet nous donner

ons quelques dtails sur le procd de sa


transcription tout en discutant les princ

me : Djidrfe, Djebel -Druze .


- corrspond (tch) comme dans le
ipes mot Tchcoslovaquie . '~" fondamenteaux.

Cette G - ne diffre pas du (g) franais qui vient aprs les voyelles (a.o,u) garfon, gou dron, guirland. tout faitle(g) allemand X c'est le (X) grec o le (ch)
nsacre

petite
cette

tude

suivante

est co
tre

discussion qni peut

en mme temps os des

considre comme l'exp kurde.

motifs de l'alphabet

allemand:Bucb.Il est souvent design dans

Avant de commencer cette discusion

31

Rpel 10

HAWAR

Hejmar 1

il est indispensable de marquer nos poi nts de dparts et les principes (|ui nous ont servi de l)ase pour fixer l'alphabet

Nos articles lenderont lurloat i liiar et


noter l'tat actuel Jes ehsses.Notts ne parferons
que trs uccintemenl des orines et de fhi-

kurde. Ces principes nous les avons rd


uits six points fondamenteaux .

sloir des sujets que nous traiterons.

Un autre earaclre essenliil de nos aHicles


sera dmontrer les moeurs et coutumes d'une

I A l'exeption des exigences imp


oses par la pho ltique kurde se co i-

manire absolument exacte sans chercher les

dformer pour qu'ils puissent prsenter quel


ques analogies avec l'Europe.

formeren le

forme et en

vocalisme, dans

domsin du

possible, aux lettres de

Evidemeot
aspirons nous

nous

les Kurdes aussi nous


l'adoplion de

l'alphabet turc.

moderniser ,

Le but de ralphal)et visant fixer les


sons sur le papier par des formes, ces

l'alphabet

latin en est une

de ses

preuves.

Mais nous voulons tout simplement dire que


dans notre tat actuel , noas ne ressemblons
pas aux europens et nous en diffrons par

formes tant exclusivement convention


nelles il n'y a aucun inconvnient noter
le son du (dj) par (r.) ei le son de (tch) par
() et vice versa ,

les moeurs,
notre race.

coutumes

et cireclres propres

Au

contraire par ce

procd nous

D'ailleurs
prtexte que

serait

iavraiserablable,
Kurdes

sous

faciliterons aux Kurdes habitant le Kurd


istan turc, et ceux qui connaissent dj

quelques

s'habillent

l'europen,
de avec un

de peindre

le

costame

Kur
pour

l'alphabet turc, l'accs de l'alphabet Kurde


2 Garder dans le domain du. po

chapeau haut de forme,

couvre-chef et un smocking pour tenue. Le souci d'tre vridique nous oblige de

ssible, les sons quasi internationeaux, des

donner des portraits

rels de notre mode

de

lettres latines dans l'alphabet Kurde ,


Ce procd assurera aux Kurdes l'av
antage d'apprendre facilement les alpha

vie et de nos moeurs. 11 nous est, par exemple,

plus commode de manger le riz avec une bo


nne cuillre que de le becqueter avec une dli
cate fourchette.

bets des langues trangres et le notre aux


trangers.

Mais d'autre part nous trouvons trs natu rel que nos femmes jouissent d'une libert qai fait dfaut chez les autres peuples d'orient.
Etant donu que la femme Kurde rempl

3
ttres

Noter chaque son par une lettre


composes .

indipendaiite et viter le systme des le

ace son mari pendant son absence et accde

11 est vident que les lettres composes


sonttoutpoini du vue, plus comlic|ues
que les lettres indpendantes.

tous les grades del hirarchie sociale, jusqu'


devenir chef de tribu .

Comme
sa

noire
et

langne

ressemble par
par sa

4
sons par

S'abstenir de noter diffrents


une mme lettre ou 'un mme

construction

spcialement

lexicologie plutt l'allemend qu'a l'arabe, evi-

son par

dlltrentes lettres.
( suivre)

dement ceci aussi doit lrefix tel qu'il est. Bi en que langue parle en orient on ne voudra pas
lui donner comme soeur la grande langue ori
entale, l'arabe.

"Nolices
moeurs

sur

la

littrature

et coutumes Kurdes ;

En un mot nos articles seront

iesfjdlas

AVANT

PROPOS

et nettes impressions de tout ce que noua trai


terons.

Nous donnerons soua celte rubrique quel


que noies tendant caractriser la littrature , sartont
es, qui

Ce genre

d'

tude nglig

objective

t,

populaire, moeurs ci contmes Kurd


peuvent prsenter un certain intrt

malbenrensement iatelUctoels

jnsqa' ici par les orientaox , par

d'autres

pays

pour nos lecteurs trangers.

crainte d' tre considrs comme primitifs et

32

Hqmar

HAWAR

Rpel ir

mme barbares. Il n' est pourtant ni intellig


ent, ni utile detransformer la ralit ds choses
Il est prfrable de les prsenter sons leurs

Dnomination qmi tend disparaitre en de


venant simplement Qurd

Il y a dj trois sicles que le pote Ku

vritables
nous

cachets , puisque ce sont eux qni


comme peuple ou nation

rde Ehmed -Xan


zn fit allusion Kurdes

>, auteur
ft la et de

de tMem
la de*

caractrisent

similitude de la langue

disteucite . Si ces coutumes sont incapables de nous

langue des

Mdes .
La pote fait de longues reproches aux

rendre

heureux

dans

le dveloppement du

mode dvie sociale.sous l'empire desncesits


du temps prsent elles se modifieront et se d velopperont tout en se conformant aux aspir

hommes
langue et en

de lettre Kurde d'avoir nglig leur


en arabe, en textuellement : persan

et d'avoir crit turc, et il dit

ations du peuple,de manire former une con


tinuation de tonte une On doit coltnie nationale.

( suivre )

naturellement faire exeplion aux

systhmes

et metodes scientifiques.

Ceux-ci
devenues

sont des institntions, de nos jours, tout fait internationales.

Qiriyar
moderniser et et les

: Ji bona

Srya, Tirqya

Tout peuple qui

tend se

Ecemistan, Irak welatn Kevkas :


Saleq 500 Kir-sr

se reformer doit accepter


procds les

les formes

plus neufs et les pins perfectio

emehq Smehq

300 175

Kir-sr Kirs-sr

nns. Car les premiers sont de la culture pure, tandiiqoe les seconds une civilisation gnr aie.

Ji bona
Saleq
Les textes et les noms propres qu'on

welatn din;
150 90 50 Frenq Frenq Frenq

emehq Smehq

citera

seront

crits

avec

l'alphabet

kurde.

Les lecteurs en tudiant l'alphabet kurde, trs simple et : les lire. phontique arriveront facilement

Her tit bi nav

xwey tne sandin:


Qurdan

Sam : Taxa

D'antre part nous nous mettons la dispo


sition ds orientalistes voudraient et de tous ceux, qu!

avoir des explications coplment-

aires sur les sujets

trailes.;^Nos pages leurs


inte-

Pour la
l'Irak et

Syrie,

la Turquie, la Perse

sont ouvertes pour toute questionne qui

les pays du Caucase : 1 an mois moxs 100 60 35 l^ f''. l^

rrsse

de prs et de loin le kurde, le kurdis-

-tan et le kurdisme.

6
LA LANGUE KURDE
aryenne, La langue kurde est une langue

langue Indo-Europene, Indo-Germaine. D'aprs les dernires recherches archo

Pour tout

autres pays:

an

150

f^

logiques et philologiques,

il

semble que

la

6
langue actuelle dont les Kurdes se servent, est

mois mois

90 50

f^. I''.

3
la langue des Mdes, comme celte des Persans si celle des Parses.

Adresser toute demande au directeur


que la langue Kurde

On admet aussi

propritaire:

tire ses origines de la lange Zende et celle des

Fmir DjeladetAali Bedir-Khan Damas ; Quartier Kurde

Persans de la langue Peble-wi. Mme aujourd'hui le Kurde parl pas les Kurdes des alentuors de [Hemedin] s'appelle

Xwey n midir berpirsyar :

[Qurdfya ZendI] qui veut dire le [Kurde Zende]

Mr Celadet AU Bedir-Xan

33

J...

^\j\

\ M

der , ser , qer ( bel

'jT ) : US^

( min '^y ) iJS^

kJjU J, CU i-ijl, i_ji-l li iijli. _^j "i/

<''^l U'.jb:.? l'^J Ji't^ ^j ^ji -V

gur, guvatin ( qurd

j-^V ) Uiil; i-i)!


il

: ^y> ijJuil XJj^\ tjj-"i'ij

awa,av(ast^'):jjJuil,_i)'^IJ)li'L^ a
:ujs3^ruif5isi ji^-uuui j;iijU ^ -
dr, zr , iir:iijt.Jlij jJlUll^jju^y"i/j_jj(j%i-) jjil JjJl ViiL ojJlJI .Uljili-U^ i
zn , n ( cedid JkiA. )

JJ~\ diyi\ l_,U -.J .xJl jljl J>>- U ^


dur , rt , qntar ( nr

jy )

(o)JI ^\23j., ;u jJ\ iilll JJ;li. U o^j, "^

; jll$^^^iuUl^_^'^ij
^=g<^j = d

' =

= ti

= c t>_, = b

J = lfil=qcj=k^j = jf^=xf. = h
<-< CT lj
= sf ,=r t .

^PO = nt,

jl/Vl Uiil j^lloljgl JS- jidlJ! ( i 1 1; t i, t o

(i-t l;-) j( O > (< '-ij^ -liilu i V. jJ' yi *

y:^'.' iiJL-1 - *:->j^l V^^l ^j^Vl ^b'


y,3\ij <x^')i\cU\ -iiijSJi uii > j^j Ji

abcedighxjkqulmnopr il jjXJl j>LJl '\\ i^uo.ij ij^\} U-I ijj>- Vjj*stfvwy z

: ij'Sfl j^l ^_^Vl .ii U-UI il!jli


hal JU ^ = f
j^_ I jjjur Ulj Ijf-j Ul oy^i Ul \iis \iL>-lj ljjJ-

' ixiii'i^ t o jJl :0;l|| J i.e:ull j,Ui U jk

34-

1 ^i
C^ji-^jj^ dl;(k) J^.JU-*f (kar ) k

Jj\

*U AJ.

Ofl^jij: ^(k) J',j,:-Ajr'( kzim)

q
J-V j- uJJj'- ( T 1 ) Ul i^i),"^
abc edighxj kqu Im no
prstfvwyz

J^Ji:-*JS

( quatre ) ^y\}

jJ^U. ^diik
j-v- ( que )

jj^^lju, ts (Yr) JIju. tS ( a ) JjUy- f_

(Whisky, Tramway)jj(w)4.jrt)SJI w

.J^^L J\; .jJSCi ( vesl ) o^J *^S^jy iJ^li _,

a e i u o

: jUy- Jlju

J'^l^ jUlilu j_ (v) J^.J*JS^


Jzil; tiis ( ^ ) j ( r ) Jjjy AiWl:> ^u

j^^y^i 'i-v o

jjjl u

--j^

Jb

^X, I jjj^ jjjl ji^l jjilj *--> Jiy- J^ x^ j>.j{

JjJi.1 J^ltJ V-Sj^


*Jc>-j\i-U)lj <i;.i lib'jLil ( ) o jjii iljlij^e i u : Jijj^ Jtju.A,aJ

aioii
_j-ii -UijJL> iJjl iljlju (g) Ji jUI> (i) j^*k;

:>>_,- JIa^OwjI

jA-liU. it (e) J^'^M" *'=-C;y

^ Ji-i!)l .ji;j.f'( gelmek, germek)

i^y*^ t*-/.

J J ( i ) > *Wi' J^ji^tS^jj,-

^iij^:- JIa_. (i ) 4j_^ J^.|JU, ( w) - u

Vx::k>-_^ VxsJlS.

sund
}^j- Jl-- D,OjI

JJ (a) Ojjjl J^.jl;-avJ"( ktip )

(a)
-

IL. i--LJI jyjlj Ji-AD J 'il j*i tUrf


<ii

JJjl i)Jl(e)^5^.JL:-AJ^(erge)

_^l <i'JI <t^l ei.J >Jliijl J.;^'

b-l

( peine ) ^.-^Ji^i . ^_ ^_ j^.^ J^U ^JuL" JjV,l

jj_i ( ei ) >iJI:- *JS^

(i) .jUI <._'^r'jy J^.Ai-^jr" ( tiz )


Jj 1? U-jij 'ui*i j

j^(' ) j; o^yjljjjlltij-lii'j JojL.^r'4,1


J i3 duradur )

bcdlijlmnprstlvyz

Ji (g) i5^.Jii-*US^( geldim)

35

rj.->^

vi.^U

y ^U;

l:>^j\j^\

aLj jUijj>*j ^ ^jUjXjj ^v J JJij^^jS


-cl; dki

abcedighxjkqulmnoprs
t f V w y z

per

'^^'r^ju-l*^ JjU.

faris

^ jli :^^| .^S"j;U.

_^ b i ^sJ jjb o^j jl-jXijj-sljjO^; jV; y^


qurd j^5^ : o-u ai^
oj_^>- jji^uj J''j c^jIjUlJaiy. |_|_,
ameden ( A.1) A^.ir'jj ( I ) Jli. a

i^j^ l dr ( _^.5 ) '^JS^ji ( (^ ) Jli.

sr
rz

( ^ ) '*JfJJ ( S ) Jli
( j)j ) A-lT'jJ ( J ) Jli^

ii

15-*^ jf^ ( jO 'a^jj ( jI ) J^

(j-*J^ 'jiSj\y^jy

: Jjly (>. jl Ia-. (^ csVj^

0iy-t5JCJ Jjljl t>lp ^i^IjVj la- i

"l

y^j'jSj\y^j yj ijiS c/dLi


J=l til =qf j=ktj=jt^=Xi=h
rt^ = p (i:, = nt. = m

(J*

U-^

0''.'^ 'y^j b *^.


j = z tt5 = yti= w

<J_^i-J ^ '-J-Jj L^'_)' J

( j ii

i. d. ij t/- ) tS^j^'^-'y

^i j -

t5l(jj- Vfil tSljl OfT '.-'^

Aljl-Aij^J aJ-Jc-U* * *

- JUiX^Jilu- lj(^ ) J ( ^ ) tf Vj*- ^^y

U^.

iSi <*^y jlj^)* -^^^ t5-^'


x = ^th=j.

**J J' t5:>

36-

1 .u;i>

>L;U

f .j.

"^-^ (j*:''-''^'-' f' tlA J-- (1^*

i>' J i^J f '

J^ x.P-y ji.-ji (5:>_;J

Ca-4 l:.Ji;'iA;.

Aju^JojLjy (_j )j (it'^j

iy

jAjUjj^lj ojjby jy

^y^j*' '*->^^

o'j*^ j^y ^5^^'4(i^-'^''^'-'^

L.Ji- o_.Ji Vlj < Jljy

ojjlj

C~^ C^ (j< ^"^ y J-j ' c/y


\jJul.ili i_jl_)l J.-. i y Wy j^j><-> ^^ ytt,y>- tiuj

* **

_jjl j f 4j<*lj jjlj f *jjjy .^J Jjlj j'j^*

<j J i(L-^^. ^ ^ Ot'J J^j' JJ j' j

^ ij 'y-

jy

-37

.U;d

JU

Airv

i,y\

fs^

:j:

J^^j\j> U^;L4j J J,L ii^j I ' i U-.


jlj Ljtai*^; _j (jiji ii/.jlj V.l.'e^
Ij oy(joi j ^iLciJlj /Xb yy^

) AS i3(_5-iy^J Cjyi S.'^j 'yj ^v-oa_y>-

t^^y tilj Afj^ ^ tic'*"'' ' '-^j^ ^

j6 i

4^6 ij_^L^i- y

i^-j ^y
iJ_,J ^u' eAi

<uju1,

1 j.i.a ILy jU j _p

L. ji

|_^l;

<^iy

ilWly.i l'jXJ "jii ) jjJlL.

i.

Jby

j-iJ y

t_i <!_, _jj

jljU

' <^>y 0^"'>- y.'-^J ij^-)j^S:^~

<-l1* oj

(_J j_5 ij(ju>- J ^^.,^1

tSj'jl*

^vi-^y

jj^^*

j~'

(_y-t<^

'

^yJ-^'^'

l_i4J ) ,)

j A

>-A.ij lJ<-ali} J o

5 Jl-i

"^ j^^' ilf-j'-j 0*^^. J" _^'-

jb/'-lJi t5ij5^1i(jUll l;^:>^;-\

(j^^J (^i_^
(JJjL.Wi' (jj_)\
ijTJJLu.)

vil jl(jUj ljJJbC-<


jjj

tfj^j^- >
i j^ i_,

_j^ C>. 5t. (jUj

I. _i

s^ ei Uy

38

>l/;*

JU

^ ijM)|^j

-OH*-

Anf,j45^\>

i^<*y

(J^uJLji- ajij

Jjt-

Idai- J LA

^mB^a^aUk

MVY

J^-Ai (JjvJl iJa- [ ^fO\


^^^^*W-"^WWP"

-40-

SAL 1

HEJMAR a

AREMB

1 HIZRAN 1932

Qurll

Bvue lorile

Civata arqary

Ta, tawi tabir


Leh

D^ E. Nafiz

Du Egd
Elfabeya qurd

D'. Q, A. Bedir-Xan

Gund nava
Ferhengoq

Kedrcan

Tola welt

Xan
Berdlq

D^ Q. A. Bedir-Xan
Osman Sebr

L'alphabet
La

Kurde
......

langue Kurde

Gapxm Teritl

1032^ saa

-41-

3tiHai

9JSm

SPCIAUSTB DES MALADIES INTERNES


VBNERIENNBS ET BNFANTILLES

Abonnements
Pour la Syrie, la Turquie, la Perse

Qiryarya Qomel
Ji 1 ona Srya, Tirqya. Ecemistan,

l'Irak et les pnys du


1
'>

Cauca.se:
JOO
fiO

Irak welatn kevkas :


Salq 500 kirOs-srl kirO-sr 100 frenq fio frenq

an
mo's

f^
f'.

4 mois

40

f'.

emehq 300

Pur tous autres r.-iys;


1
C,

armeliq 200 kirs-sr


\'.
{'.

40 frenq

an
mois

150
!)0

Ji

lona welatn
Salql
emebqt

din :
Frenq
Frenq

150
90

4 mois

CO

l^

Adresser toute demande au directe


propritaire: '"mir 1). A. Bedii-Klian

Carmehqt

60

Frenq

Hertit bi nav xwey tne sandin:

amas: Quai lier Kurde

Sam : Taxa Qurdan

^SAL 1

HEJMAR 2

AREM13

1 HIZRAN 1932

Qoioela Dflrdl ^ Bevue UfU GivataHrtgarigijiBoDa QurdioBeleogaz


V paiy di jiyna milet qurd de

Tu siq nne , heqe hon hol bi mre


bixebitin, milet me z bizjivhal

titp.q qirin.

mezin, biesas

n xrqar hatiye l)ona xvveqirina

Qurdn Cizir ji

xelas dibe rj bi rj birve ber bi kenc


avahiy ve die .

hal qurdn belengaz civateq bi nav jorn


daiine
Prz ji wan re, prz , hezar prnz.

Madam

heta r ji

nav me ew dew-

lemendi camr derneqetine qo bi derbq hezar zran bidin ji bona milet xwe dibistanan binyann xrs qin , div

Xwed mala danyan .soie wan bibe ser .

ava xwe biqe

Bi v civat ji qemasiyii me en b-

em xwe bi xwe bixebitin bi yeq du kirn xwe Wan hezar zran bidin hev .

hejmar

yeq ji

nav hte

hilanin

Dev

qortaleqe qr qo her rj jiyna me diqot,

Ev kii-sn ha ji me re , ji welattyn me re rya xwendin zann ya xwesy


de veqin . Ev yeq du kirsn qo hon ji

rayn me dict , p hatiye girtin . Ji v civat re herweq dan di p-

gotinqa nizamnam de dibjin, ji herqes

civata xwe re bidin ji


ne beha ne . L qo

bona her yeq we


gihane hev bi qr

btir eni , miletqurd , hewcedar b:i

Pgotinqa nizamnam sebebn dann qirina dide zann . civat ji me le geleq kenc

milet me tn p geleq tit dibin . Bi kirsn we dibistan tn qirin , maleq p ava dibe , dermann end nexwean p

Minj dil qir xwen levanu xwe ser


wext biqim . Da qo ew j weq min p

tn qirin, hon bi dayna wan fekr bi nedayna wan dewlemend nabin .


A'ebata me , xebata danyn oivat

dila qlxwe bibin .


Eve psgotinq;i nizamnam :

destpqirin rber ye. Civat bi arqarya


we , bi tqil bna we ava xwe dibe ,

Qurdino! Em qes btir

milet qurd, ji her hev in .

hewcedar arqarya
zann

qar civat

jji vi away die ser .

Ji me re ewend

hiner hinji bxwe di

B siq e qo he hej milet xwe diqin rayn wan da xwina qurd a paq

erwer j div. Jilewra qo em

yt

berberiy qetine binya qortala nebelangazy . Ji liona qo em bi([-

digre arqarya civat ji bona wan deyn


e , deyneq mezin, biHnd mikedes e Ji xwe .

zan

arin bn ser xwe ji v hal bif litin, div


em destgra hev bibin, xwe bidin ber

her qes deyndar milet xwe

ye , ji ber qo ew ew bixwey qiriye , ji


ber qo ber qes iian milet xwe xwariye

barn hev yeqdil ygdeng kerara xwe

bidin. Ew kerara qo mehemiyan ji nezan,


ji belengazi , ji zvar ji dliy de xelas
biqe . Danyn v civt hvtdar in qo hon

her

qes

dizane qo

Nan

mran li

mran bi deyn e . Werin, xwe bileznin


deyn xwe ji milet xwe re bidin . Gotinn danyn civat li hire xelas
dibin .

hi tevay bi wan re biin, ji va wan bi(]in,


pit bidin wan bixebitin, da (lo ev qai

han kenc rehaqar bie ser .

Ji van gotinn gewherfn re geleq Ut

Rpl

HAWAR

Hejmar 2

Stuna

Zarowan

2Be^
Tifak n yeqbn , zexmi xurtya

^tsk "Weli
Welat! welat ! qan xwe.si?
Kew r tu nexwe .

civat
w ye .

ye .

Nifak

n berlier

kels jarya

Qan ew

qen,

qan

ge '?

Di v cihan de ber tither mezinaht


bi tifak yeqbn , rn hev, bi bi dayna hcv ber ba mirov bi hev-

iman hol weq dilre.s

iman wisa tu bmad ?


B'qur xwe re xeber nad V

bevgibana
wan

gihandina xebatn

hatine p .

Qui qvan ji her ali ;


Lewia welat wer dinal .

Milet n dewletan bi tifak


lindya her ti-t bi nifak

gihane bi-

qedne binya

Destn

tirqo

li

te qetin ;

qortala neyn

Bi xwna te sor bn repin . Mr mla dar ve qirin;

Ji lewre mirov diqare bibje heyn di


tfak de, neyin di nifak de ye.

Xort xurtan ji te birin .


Ez qo qurd im ji br naqim.

Xurt zexmya

yeqbun di lehyg

de qeleq kenc tt ditin.

Ma leh ci ye ?

Bi

xwna

xwe

div raqim .
Leh ji hevgibana dilopn baran p
ve ne tu tit e.

Ez bixwnim, xwenda bibim;


Mezin bibim , zana bibim .

Peqn baran gava

ji hev

cuda

Mrquj bibim bi nav n deng;


Ez hilgirim top tifeng .

yeq bi yeq diqevin rw erd, eid wan dadikurtne .

Tola te
De

evda

te

j ,
ji .
Trmeh 1931

Tihniya xwe p vediqujne.

L gava

hilinim

doza te
Sam: 7

digehin hev, hing ji wan peqn kels lehqe bo.s radibe. Dilop peqn baran di yeqbn di tifak de ne.

nnin qo em
di hek rayn

biqarin zde
civat l'i sel

biqin .

Tin

Erd dilopxwer din di destn wan de lebistoqeq e. Ew seidestn erd ne. Bi er^

away arqa

ry divt em end pirsan bibjin .

d re dileyizin; snga wi kul diqin, idiqSernveqa civat di her bajar gundn


maliqn w hatine vedibin . Seriiveqa civat ji bona danna dibistaneq lqirina xestexaneq ji niho

Hesi de ye. Di en Cizr de

evin, bilindyn wi
ln wi diqelenin.

hildivenin, qenda-

mezin
veqirin

n hn bi hin

Leh weq hteq bar h radibe ser


xwe , ji pal qa new-alan dadixure .

Li ber w tu qes, tu t.t; bican, bcan nema diqare biseqine. Lat, zinar, qevir, rl,

ve xwe qar diqe .

ief

qo arqarya civat biqin

ar

dar,

direh

sern

xwe

li

ber xurtya tiew ehin-

qarya xwe diqarin


ji sernveqa civat

rast bi rast li Hes


.

faka dilop:in ditewinin leh, .eh yeqbn ewan

re biinin

mna ilown siviq

Arqarya civat bi

her tti dibe, ne

dide

pya xwe, r diqe.dimale.


Hal qurdan j ev e.

tin bi pre. axa bnder nzing e. Xwe


dan gund cotqar diqarin ceh genim

Qu; d ji hev cuda dilopn baran ne,

ji bidin. Heqe ji serniveq re andina wan diware,


civat

cih cih tn dakurtandiii. dibii le/i , le/iiqe bo.s,

Qo gihane hev tu tit li

dayi diqarin liidin nim lendey


digehtne civat .

tu qes,

ew ji

Nimnendey civat li Sam D^ Ehmed


Nafiz beg e, qo qurdn Samhemi j rind
nas diqin .

lier wan niqare biseqine.

Felala welat me di

rabna

v leh-

iydeye.

Brt : 28

Tebax

1929

Hejmar 2

HAWAR
zemani ve

Rpel 3

Stflna Fekehan
Ta , Taw Tabir
Yeq ji fekehn dcta Hesinan ji me Me pirsy-

dibin irav. di dora wan de

giya, stirih zil n dibin. Di nav wan

de p (qelm) cih digirin, hllnn xwe


diqin. Je ditirin , tn li ser dest, r lan me datnin, bi me vedidin. Mirovn
pveday di nav (6-21) rjan de p diq
evin dibin taw .

nexweya tay pirsyar diqe*

arya w

da bijq

xwe je cuhabeq

daxwaz qir . F ve, rebeleqa fekeh cuhaba bijisql.

Di destpqa nexwey de las lebtn mirov diqn, direcifin, pitre germ

Beta Hesinan: 23 Gulan 1932

dibin . Hal nexwey ji se car saetan


heta se car rjan dom diqe bi xwh

Ezben !
Min stna xwe-stna fekehan-xwend.

danq derbas dibe,

Pdetir ev hal ha

Geleq tit hene qo divt emji te bipirsin. Heval nav hev de wirn me got bila

an her rj an di ser du se rjan de carq

vedigere t. Heqe nexwel derman naqin


pde die dibe (taya-veart).
Di taya - veart zer dibin, de reng nexwean

pirsyarya

me a

pn nexweya biqarin titnen

tay

bibe . Da qo em je xelas bibin , ekl xwe bidin ser hev din j


ne

xwna wan diiqin, ziq wan

bipirsin. Ji lewre qoji tay

ekl me

diperifin, diqevin haleq ecb, dibin weq


meqeq vala ser du dariqan an ser keysiqeq dariqand. Di v iql de nexwe z bi z namire

ser hev e, em je geleq aciz in . Pa, ez destn le ma diqim hv-

dar cuhaba te me .
Hesen Qoer Cuhaba bijsq me :

l ji derba xwe diqeve, bi qr tu tit, tu


qes naye. Ne mal, ne zar z , ne we

Xelq deta Hesinan ji hesin qir


bwanaj diviya b heta niho di voytna

lat w je tu fde nabnin, Percar ji avn


j diqeve, zarown w nabin, qo bibin jl

tay de bihatana helandin. Herweq dihelin j .

nexwe qmsihet dertn. Bi titeq qiiq


dimirin. Ji bona w jiyln din namne .

Ji xwe bir welat me germiyan detji v afet xerab dibe.


Gava ji xelq dibjin qo nexwe tt pirsn , xelq nezan ji ava gund ye. Niq

Set qo ezratl b hawara w di nav

tehly

de

diperpite, vedigevize.
heye

Eve ha iqleq e. iqleq din jl


Je re (taya-xebs) de iqlinen giran
saetan de diqujin

dibjin .

Ditaya-xebs

dil wan ava wan ne paqij cbijehr e,her vedixun p diqevin

hene qo di nav se car


. Ev iql percar di

L ne wel ye. Ew ava zelal

.rn

zarowan de tt dtin .

qo di ber gnd we re dibore gnd we p sn ava dibe, di esl xwe de paqij e,


avje ye, we di qanya jiyna we ye . Jehr nexnezan tiraliy de ye.

Eve ta. Hondibinin qo tanexweqe


giran xedar e. Ji tfo, qolra ji web-

ay xirabtir e. Nexweqe wel ye qo ray

heyina me , ray heyna milet diqoje .


ew Bi gotinn jorn kenc xuya qir qo ev
nexwe.ya xedar ji psyan, p ji pingav

Niho

divt ji we re

i)iJim zann

avn paq qo qanyajiynne, awan nepaq


jehr ai dibin.

iravan tne p, l tucar ne ji serberday

ava zelal

Herweq

nas e, gava av

qo xwed pesna w di kuran de da di

diheriqin, li destan belav dibin di al, qortal di her cihn nizm de dipingirin ,

hek w de(we cehelna minel ma qule eyn hey) me hertitbi avjiyandine,gotiye.


Vc qo me qanya nexwesly peyda

ji wan pingavan berp dibin. Pingav bi

Rpel 4

HAWAR

Hejmar 2

dijmin xwe bicili qir divt ji bona qevandin kelandina wi bixebilin.

Me goti b qo ta ji

pyan,

p ji

Ew nr e, hei

li erd ihr

pingavan car dibin , le ne ji av, ji xwarin


an ji fq terahyan .
Bel dijmin pingav e . Ji lewre qo

ihra me ye , .sihra bcndewari


Seyday me ye, melay yeqta,
Ava qiriye bi ,or, kesran,

pingav ava men

hlioa hqn

pyan

Pars guli bi soie qurdi, 'n . Icar divt em bala xwe bidin di dora
Ava te diqir melay xan.

xwe de tu pingav iravan mehlin.Ii bona B zr qevir, ji pta ar.

w j divt , avn seqin bne heriqandin,

Ava

te diqir

seray ihr.
ew

iravan bne zuwa qirin, di dor de her zil , stirih giya hene bne jqirin digel
rayn xwe xeritandin . Gewher ew e ,
Destpqire ew,

can e bistam,
da ew encam.

Qo av heriqn , irav zuwa bn din


p niqarin hqn xwe li dorn meberdin, ji me dur diqevin em j ji tay xelas dibin.

Rubnah te da,

li erd qurdan,

Ruhnaliya te, deliila yezdan.


Hvn tu , tu av sayda,

Ji bona
kenc heye ,

zuwa qiriiia iravan awaq


Ew j danna darn Evqali-

Ferzine tu law mewla.

B' saz, te diqir, Ey liiveqiro 1 te


etar te ye,

te

da w ci,

ptos e. Ev darn ha ji niq hiqtimet pe

di w xwahi.
da me z uin,

yda dibin,Divt je bt daxwaz qirin, Her


avn qiiq , mirov diqare li ser wan gaz

qo

birne .

Firdews li

q ye , bihar hrivn.

Nexwcya tay ji her


axa fq bnder

wext

btir di

Gui, bilbil
Tev de

ney

iekam jale,

de bos e , Ji lewre , xwe

diqirin tixan nale.


tu,

xesma di w ax de divt mirov ji re mikate bibe,

Zsrqer tu tu ne plewer Seyda

y her, ser hiner tu .

Xebefa bngeh berwecj me got heriqaiidina avan zawandina iravan e, L

Mey wa te
Weq Xan

xwe e avdar e.
q ye? tu qes niqare.

ji hleq

din bi standina dermann tabir


j biparze, Derman Bercs tu i tu, tu rber me,
ser me. Texte te di dil ser

mirov diqare xwe

tabir silfato ye , Beri ewil silfato derman-

eq erzan e

Di

pist re hiqmet hei'we

Tirba te
Tirba

ne ax e, can Xan.

belav diqe. Silfatot erzan me be j herhal


jiyna we je behatir e . axa tay de

te dil e ciwdan. bi te ye (i pesna


xulam

Rehmet

yezdan,
xakan_

Vca, ji bona parastin di

Heyrana te ne,

yan ji havna pn heta paza pa.sin


mirov
rjan

divt

'3y . Qamiran. CCli ^dir-3Can.


Miiovn gihat jl hebn silfato her

di heftiy
grameqi

de du caran, ser her se


silfato bixwe . Mirovn

heb w ariq gram her rj car heb, zaro


heta deh sali se heb , ses saetan ber hal
nexwey, s^rsaet hebeq distnin zar
own yeqsal Une nv heb distnin. Bi v away fehtq xwe derman diqin Pit heftq du heftyn din derman

silfatoxwar ji
tay naqevin .

pyan bne pvedan ji bi

He

hi

gotii:n"^ minve

n iuc;ir

iiexwe naqevin. Le he qo>p ve iien nexwe qetin divt, xwe nan


veql biqin.

diqto-

xwe se rjan distnin se rjan berdidin.

Eve, ta, taw tabin. Heqe honji


ya min diqin iiexwe naqevin, qo biqevin

Heqe diqtor ne qet dest divt xwe bi


xwe derman' biqin .

j z bi z kenc dibin.

Away dermanqirin j ev e;

gy.hmc'S^fiz

Hejmar

HAWAR

Rpel

~ZiiDmahiq : 2

^ar/a

Du
dtin

egd bn ser welt dil qeti birin nav qoma dijminan ,

HcTweq

di geleq tilan de tt

bn. Gava ew

dibe qo di

cara pn de di eltabya

me

sern xwe dan ber xwe.

de j qrii zde hin qman de biqevin

J'eh bye,

diqirin qo

Qurdistan

winda revne

ber avan.
Ev qmanyn ha di esln xwe deji
qffiany btir paya hin qoteqyan in

esqei qurdan iqestine,


girtin.
***

sereqn wan hatine

qo mirov ji wan niqare xwe bide Ji lewre pit dan zanna

al , elfab

Her

du egd User van xebern tehl

digiryan yeq ji wan digot :


ikas ez t.sihim, birca min
diewite.

divt away hevedudanna w qitqitn bingehn w bn raveqirin. Da qo xwen

ikas

devann me kenc tbigehin qo ew qma


nyn ha herweq me got ne qman, le

din digot:
Stran vemir, govend seqinye. Min
j div ez bi te re bimirim, le di pista min

di azna elfab de titinen adet ne. Ev benda ha ji bona berhevdana w

de jin zaron min hene, b min de per.an bibin.

hatiye nivsandin,
L , ber destpqirina herhevdan

**

divt her esas bingeh hene qo ji me re


bne hm elfab li serwan hatiye dann
bne xuya qirin. Me ev bingehn ha di dora ses destraii de gihaiidine hev.

Preq ji bo min ye ? Zaro ji bo min Iye?Pleqe bilintir rabye. Pieq zaro heqe di dil min de

bir ne, berde

bila herin bigerin, welat min, welat min


winda bye.
Bra hviyeq y min ji te heye, heqe

Ji wan niktan pve qo xas den


dengn

ganya zman qurd ne, di iql

herfan de, herend heye, xwe li elfabeya


lirqan nzing xistin je nedrqetin.
Armanca elfab seqinandina dengan

ez niho mirim, la min bi xwe re bibe,


min li erd Qurdistan vere.
***

li ser qaxez bi

iqlan e,

iql bi herfan

Qoles min dane ser snga min, tifnga


min bide dest min xencera min bxe ber

tn nian qirin, herf kebalew bihemd


in. Ji lewre nanqirina deng (^) bi (c)

pista min.

Ezdixwazim wisa

raqevim

y (() bi () bi hevguhartin cihgubastina wan weqhev bferk e.

bibihzim, weq

nobetdareq di

gorinde,

heta qo deng topan ehna hespan bn.


***

bi vt away qurdn welat jorn he tirq dinasin de biqarin b

qo elfabeya

diwar ya' qurd hn bibin qmel qi tbn me bihsant bixwnin.


11 Herend dibe, ewend den

Dema reprepa hespn egdn qurdan

di ser tirba min re biborin deng tiling


topan bn, ez bi eqn xwe ve ji tirba

gn herfn latn en adet

qo di zmann

xwe, xwe hilavjim, ji bo standina welat


xwe II ji bo standina welat xwe!!..

din de nas in, di elfabeya qurd dehilantn


neguhartin. .

'Sy.SamUan.CCli ^e'iir-Sta.n.
III
eqe

Bi v awayi qurd d biqarin elfabeya

Nanqirina her deng bi herf-

biyanyan biyan ya me bi hsaitt fr bibin.

serxwe ji away herfn hevedu -

da xwe dur xistin.

47-

Rpel

HAWAR
bi barqirina biaan
Bi v avay

Hejmar 2

B siq eqo hnbn, xwendin, ni

bi

bilindeq qir, ,

vsandin lqdana herfn serxwe ji yen


hevedudanl hsan tir e.

gora destrn jorn me

elfabyexwe bi sih yeq herfan hevedu danye.


zann .

IV qirin . dengan

Hf r deng bi herfeqe cih nan yan ji away an nanqirina end

Herweq

di despq de me da

bi herfeq

dengeq bi end

Sehtya

qo

diher se zatn

qurd

herfan, xwe dan alEv awa ji fiqra qirina elfabq bi


hindiq hei fan an ji kesda kenc lisei'&eqinandina dengan y diqare biz.

de hatine qirin xuya qrine qo dizm-^ an qurd de dengn bingeh ev sih rt

yeq deng in.Ew j bi van sih yeq herfaii


hatine nan qirin.

L p her
zman

du j

naqevin dest

di
de

de bila sebeb pirsinen di

iql

Bel, herfin hene qo geh zrav, geh


str, geh ji ps, geh ji pasytn xwendiiii L ev terkn ha ne ji guhrna cih-

ciyoq peyda dibi.i di nivisandin de tevlhevqe mezin berp dibe.

derqa
Ji xwe di tu zman de dengan

dengan , l bel ji guhrna ren-^

dengan tne p, ji lewre di


nayin nan qirin. Ji

elfa

nivsandin
niqare bi

ne lvn yeq in, nivsandin


tevay li denganya w zma

by de

ber qo

elfab tin dengan nan diqe, ne reng


dengan.
***

ni

b .

Lewie qo qitqit rengn denga-

ny bi elfaby nayin niin qirin li ser


qaxez seqinandin. Wel bwa divya b

elfabeya her ziman ji (50-60) herfan heve.


dudani bibe.

Ez bi

dengdaran

dest

p biqim,

Ji sih yeq dengdarn qurd, dengn hev-

Herend heye, ji barqirina herf


xwe d;in al.

dehn jrn, di

elfabeya her

zman de,

an bi nisann n,

bi ferknn qiiq, yeq in .


bdghqlmnprst
f V w y z

Nan ji hleq di nivisandin de bi vgera kelem wext dide winda qirin.

Ji hla din bijibrqirina nan herf ved-^


igerin ser siqln xwe en esl,
tevl-hev dibin.
Pejirandina end nianan bi hev re

Tin

di elfabeya tirq

de (q) (w)
tirq de den-

bnan,

nnin, Ji ber qo di zman

.ginen

cih weq (v)

(w) ; (q) (k)

nayin dtin .

ev j diwarqe Jin e.

Deng herfa (w)ji xwe di tirqy de

Ji lewre
me ev (

ji bona tevayya
/^ ) pejirand,

herfn binan
nav l

peyda

nabit .

lt bilindeq

(dmahiq heye)

qir. Ji ber qo dengn herfan hem digahrne hem bilinddiqe, ji ntaiii weq

(.-,-')

kenc tt veketandin.

Ji xwe bos bna n.janan nivisandin


qirt diqe.

VI ln'xwe Ji

Herfn wel bijarlin de li hev bn lewre divya de

qo di iq-

fl7tH "^^y* tevayya zanneq an tit-

biqevin hev. b qo em di nav

BLlil eq. Azna elfab, yan tevayya


keyde destrn ilma elfab- Berdlqa w
di zman Elman de lehre ye.

herfn latn

himnin

ji elfabyo

din weq ynani rs herfan megirin.


Mej wel qir elfiibya xwe bi hi-^

npnfipirllnn Ser tileq, ji bona diltijt-

DulUUlUaUqirina

hevdu

texal

ndiq guhartina

dengn

herfn latn .

seht qirin. Bi saetan ve me da ber hev

Hejma

HAWAR
1 Adar

Rpel

l dsan me dil yeq tijneqr.

Buharapn
Buhara navin

RPri)^ lllin ^'^^^^ P^ - '^' serxwebna


, nul |IU-UUu welateq re xebateqe mezin
serxwe bn b xebat fedaqary
berp nabe, nayep.

Nsan

3 4

Gulan Hizran

Buhara pan Havna pn Havna Havna Paza


Paza Paza

5
6 7

Trmeh
Tebax ilon

navin paii psn


navn pan

||jn||nn Ji her texlt avahiy rebiiivan

Dlliyail tt gotin. Xan, bure, kesr, ol,


h. p.

'

irya-ber
irlya-pas

fle

qo ne bhemd e

10_ ]ileye-ber
Zehf, geleq. Li ser welt baraneqe
bos hat.

(Qanna-ber

Zivjstana p.n

ll_jileya-pa
diqe. Bi xweq12

jjjjtBiiEw qo bijiqi

(Qanna-pa
JSibat 'Gecoq

Zivistana

navn

lJlJl^ul|irina jiyna mirovan mijl dibe


wan derman diqe.

Zivisttna

pan

I Ew dera

qo t de hn

diqin.

Dnnnj Ne diwar. Ji \ bona

her qes

I Di dibistana
zaro hene.

gund

me de

flUuflUl zmanwhsan ye, nediware.

HiWlP'^^ hsan, zehmet.

IfPilSlPWi '^' ^^^^^^' ^ "*^^ dilxewaz AUlialUIll an lihevhatin qir , ne


qoteq .

Ui^undlDisware geleq belay xnrbet,


Binve, qezeba min binve lo loi

Cmla GCii ^edir-SCoji

flfltPni "^'^teq
birim .

bhemd, bi zor, biv

i nev . Ez ne dium , qoteq ez

Ifl

Ne aza, girt,

hesr.

Dl dlana te me Iev mvan te'me Sibe ser rqa xwe me.

mivafl Sed
daxwaz

, qui , qeser. "


ah qvan qeser,

Heft eyn lam n j' hicret.

1|m Dehwa daxwaz, paya

rckehe

veyran

ill'*' Xwel li ser te diqim ,


Dest bi deng ceng diqim.
Doza eng Peng diqim,

nlUllIlUllUU ti.teq dinimne, raber diqe.

NiminPniIP ^^^ ^ heylneq an heyna


Ji titeq re qo tt dayin an

Dehwa eret diqim.

npnjlal

gebn. ge,

ew liste

qo
n,

golin kelil qirin ,

her

qirin

p ve

uU^ulbi rubnah ye, bel veqir ye.


Bihnnya dewleta te ge bit, Kas tu heb dil te xwes bit. Omin CCli uitir-SCari

BaveglrlD

Ji bn ji ray veqirin dan


zann.

evylierlD gewfef"' ^"''^' '''\


BavIna-pesjD: Ixwe
bi du awan bi nav
imeha sal a aran . Ji

oGuaOar '^^^^ ^ rehay, xwey dide

JjjJEvd. evdin.heyf.

qurdman
Bi

mehan

diqin.

navn ser

T
toagehit .

Kenc fehm qirin

berqe-

tin. Herend tu bibj j ew

Xwe bi navn axn sal.

Rt>el 8

HAWAR

Bejinar

L'ILFIlIHnDIIIIE
suite 2

de ces lettres sont tantt dures et tantt tinei,.


tantt antrieures et tantt postrieures. Mais
comme nous le dmontrerons plus tard, ces

Ce procd qui

peut

natre

du

souci

petites
sont

diffrences dans une mme lettres


du

n*

d'tablir avec le moins de lettres un alphabet


ou de vouloir f.xer plus prcisment ia pho
la cration des

que des nuances de couleur

mme

son produites au cours de la dure de ce son


et qni ne peuvent mme pas tre fixes par un

ntique, ne peut servir qu'

homonymes homographes et engendrer d'in

alphabet phontique comme le ntre.

nombrables complexits dans la dicte.

Presque dans toutes les langues, mme dans celles qui sont munies du plus phontique alphabet, 1 orthographe ne correspond que
Commanons par les consonnes:

Des (23) consonnes Kurdes les suivantes


se trouvent presque dans toutes les langues,,

plus ou moins imparfait:meul la prononci

ation, parce que les

alphabets n'arrivent ja

avec les mmes sons a quelques nuances prs, ainsi que dans le turc l'exeption du w

mais a fixer
d'une langue.

ponciuellement la

phontique

et du (( q .

bdfghqlmnpr

5. Eviter autant que possible de char


s t v w y z.

ger les letteres


signes.

de

nouveaux et de diffrents

w.

Il donne le

son du

anglais et 3 arabe

correspod an son consonnique du

Les signes causent d'une part une perle

qui n'existe pas dans la langue turque. Ainsi

de temps

pendant l'criture, ils

ont d'autre

que les turcs n'ont pes distingu le Le ) arabe qu'on trouve

du

k.

part, l'inconvnient d'tre oublis ou ngligs


et par consquent de rendre le son de la lett
re son origine vocale.

frquemment

dans la langue turque , dans des mots empru nts l'arabe, est prononc
v

par
que

les

turcs

L'adoption

des diffrents

signes

peut

comme un

franais. Taudis

dans la

engendrer une extrme perplexit. C'est ponrqoi nous avons prfr adopter seulement

langue Kurde, comme en nglais, les sons


et w sont

distincts. Et dans diffrents mots

l'accent circonflexe] / qui diffre nettement d' un[.] qu'on allonge parfois par ngligence ou

d'origine Kurde par le fait du changement Ai


ces deux sons onconstate.de grndes diffre

d'une apostrophe())et ainsi de suite. D'ailleurs


l'abondance des signes rend l'criture laide.

nces dans
dev :

le sens de ces
dew

mots :
: lait avec caill batta de l'ean

bouche

6.

Choisir des lettres homognes dans


vir . ici wir :

leurs formes extrieures.

Quoique l'emprunt des lettres aux diff rents alphabets apparat au premier abord

ev

ce ci

ew

ce l

ava :

prospre

awa
examinons

manire,

style

Maintenant

les opinions qui

comme plus avantageux.


peuvent tre mises au sujet de l'adoption
ces deux lettres.

de

On peut dire que du point de vue prati Eu prenant pour base ces principes et
que comme la proportion est le et 'w du w dans la

en profitant de

tontes

les

possibilits

que
langue Kurde celle du v poiir X ^^ et le y
ce

nous offre l'art de transcrire l'alphabet, nous avons arrt (31 ) lettres l'alphabet Kurde. Les recherches faites dans les trois dia lectes principaux de la langue Kurde ont dm ontr que les sons on lettres Kurdes ne sont antre chose que ces (31) lettres.
11 eitpoaiiblede prtendre que certaines
on pouvait prendre
dire

pour )

c'sst

vice

versa ,

puisque

driner est plus simple dans l'criture. Par ce procd nous aurions loign ces
deux lettres de leurs tons inlemationala, a suivre

50

Hejmar 2

HAWAR
1 tiftftxmtuxv

Rpel

ISofice

ur

Tout de mme les poin's de condensation

moauv* et eoutumo* ISurilaat

' de ce dialecte .lont : ( Drsim , Palo . Genc ,


La Lange Kurde
-.SUITE-

epeki" ,

Maden , Pran , Egil , Swereq ,

Par , (lermiq . ) De ces trois dialectes le dialecte du sud est celui qui se subdivise en sous-dialecles avec

Saf emirand vexwar durd

Msnendi-der

lisani - qurd ii

des diffrances assez


1 - le Kurdes de sud du Sekiz 2lac 1 Baba - Qurdi de

nuances . ainsi que :


Muqr qui se parle du sud de

On a laiss le pur et on a bu le dpt, cette langue Kurde est comme


r

celle de

de

Urmi

jusqu'au

le Kurde parl par les

Aprs

ce

trs

court aperu

historique
Kurdes del' Irak non compris ceux qui cnusent
le Qurdmanc dialecte du Nord.

nous passons l'xamende l'tat actuel de la

langue

Kurde. La langne Kurde se divise en

trois dialectes principaux:


sud

3 -Le Kurde dit simplement


de
.

Qurd

,dn

Sekiz

jusqu'au sud du

Qardmanc-

1 2

Le dialecte du Nord Le dialecte du Sud


sah

4 Le

Lor

parl par les tribus

Lor

Le dialecte du Nord-Ouest.

5 -Le
lyar

Bexiiyar

, celui

des tribus

Bex-

I - Ledialecte du nord est parl par tous

'es Kurdes du Kurdistan occup par les turcs


par les Kurdes de la Caucasie jusqu' kere -

Au sud nous avons aussi le

Hevreman

idiome propre aux Kurdes habitant la monta


gne de Hevreman .

Bnx

, par ceux de la rpublique d'Erivan ,

par les Kurdes de la Syrie, par une partie des


Kurdes de l'Irak habitant le Mont Sindjar et

Les

Hevreman

parlent aussi

le

Qur

di

comme les
.

Dumil connaissent le

Qur

la contresitue an nord d'une ligne partant du


sud du Siudjar par l'est la ville de Mosil , et atteignant

dmanc

Le
nuances,

Dumil
mais

a aussi par rgion queleques


marques pour se

Rewandiz

, ensuite par les

pas autant

Kurdes de la Perse habitant le nord et l'oue st du lac de Urm , par les Kurdes du Khoperse , appels Q-

subdiviser en sous-dialecte .
Le dialecte du nord forme une unit

TBsan , an nord-est de la

linguistique trs nette

et

n'accepte

aucune

urdn Xwresan

. les kurdes de Kborasan


sud est parl par les

subdivision en sous-dialecte . Ea ce qui concerne la rpartition des di


alectes nous devons noter ceci que celle r

II - Le dialecte du

Kurdes

de l'Irak

et de la Perse partir Rewandiz

du

sud de la ligne

Mosil -

et du lac

partition ne pful jamais tre considre comme


des limiies df inilives pour les mots et les expresions de chaque dialecte
Les mots des divers dialecles ne differrent

de

Urm

vers le sud et sud-est .jusqu'aux


des Kurdes Bextyari

limites mridionales

III- Le dialecte Nord-ouest est le dialecte


des Kurdes Dumil . D Dumil
fixe

on

ne

pas beaucoup

l'un

de l'antre .Puis , fait carade dpart

peut pas tracer une limite

quelconque

cterislique-qui peut tre un point

par ce que

trop

mlang

avec

les

Kurdes

pour unelade de l'histoire de la rpartition des

Qnrdmanc
Qurdmanc .

parlant

le dialecte

du

Nord le
1 Ce sous dialecte est commun entre le

dialecte du Nord et du

Sud, de mme qu'il s'

1 La langue Mde s'appelle aussi


ni-dert
langne

lisa-

appelb

Qurdmanciya - Muqr

, c omme

le

c'est dire
du palais .

la langue de la porte
Par ce que pendent I'

Kurde parl l'ouest de ak , s'appelle

cette conrte, en Ir et qui se

Qndmancya-Sorn

gmonie Mde dans toute la Perse la langue


officielle tait celle des M Jes .

pralooge au del de Hevicr Arabella*.

Rewandiz

an nord

dn

-51-

Rpel

10

HAWAR

Hejii'

dialectes

un mot du dialecte du sud qui ne se

trouve pas dans les contres mridionales du


dialecte du nord se reacontred-ins une contre

IjljyW JV iSj-j
septentrionale de ce dernier, on dans le dia>

ecle du Nord Ouest et vice versa.

Comme Kurde

par exemple

dans

nu pome

dernirement dcouvert Silman"

t, by

~> ih^i> J

et datant de 19 anes aprs leHejir contient

le

mot qeniq qui ne subsiste de nos jours


Nord-Ouesl, Dumili.

que dans le diaicte du

lij-xi.j cy y*"

Dnomination de dialectes =
Le dialecte c' du udrd s'appelle Qurdma-

lil; *j Je- o Ji j>

et les- Kurdes cjui canient'ce dialecte sont

'^ple Qnrdmanc .
Les Qnrdmanc considrent ce mot com me l'quivtflunt du ittof Qurd'et gnralement

lis appellent les Kurdes Qutdmif'c einoa pas


Quid.Mais chsz les autres Kurdes cette dno

'^j y. ' <>-\KLi.

mination est quelquefois diffrente et attribue

d'autres knidM qlie ainsi que les


Sn'andlz et

ceux

du

nord.

C'est

kurdes

des

alentonrsr de Skiz,

Sewicblax dsignent avec ce mol

les kurdes Baban' et leur langue: comme Qu


rdman ei Qurdmanc [1] Ces mmes kurdi<s

n y:>^ jj;lj Cjy>


jUb_^ V _J C)\y, u

nomment les' kurdes du nord , ls Qnrdmanc


lolo-qurd et leur idiotae lolt-qurdi . t-Iette lchez

dnomination provient du vocatif lo ,

ls nmil.trs iiipoy ch'^z ls Qurdman.


- A suivre -

ij\y J5

<jj j

A ce propos je

veux noter un fait qui

m'a l rapport par des hoihmes d'un grand

ge et qui est
les kurdes

aujourd'hui peu connu

parmi

appels Babau . La

maison des

Emirs de Silman s'appelle (PpeBebe- B-

^ijT ^ t i5ji_,w

ban-Baban) et les kurdes de leur principaut


s'appelaient comme ceux de la contre limitr
ophe Qurdman.

y\3\ (jUjjjl^.
ayant t, en raison dn

La population

rgime fodale,

attribue

la

famille reignl^rv 0 e

ante, on a dsign ces kurdes par l'expressin

les kurdes des- Baban . Peu peu l'usage de


cette expression s'est gnralis et elle a

u Ci\>.y \J^

prvalu sur celle de Qurdman .

JyLil^.jiiljjU'Sl!^-,
Xwey midjr berpirsyar ;

Mr Celadet Al BedVr-Xan

-52

Ym^

^\jV>

^ ,.

l'-

y^'. 'y^ j>Ji 'i ilI-j

*< jj^ i ^*
^.

* ^'. iJ^-'^

'jjl j ' ijl'^ji j J^ <-^ 1* ^

'^y ^ ^ ii-

iif' ? Ji <>. o U,4:r.i cy.> f i 6"^^ J -*^


(Sj^ >_ij' 'S^ Ji^ iSy. l^U (ji^ ' .--^

ii~; J ^ l'ji y- Jl::i* Jljl i c_.

U ^ _^ <\ji (3

'-^^

<^.. 'jJJ J ll^*;^

l_^i A_*l ^i:>- iSy^' l Jtl^L^ c5j-4>- jj>

^' * t jl ^ (j-'ljK. (Jy la_;_^

S--1 (j-^J^

j^-z50:> jl

^..(ijlU

X-i _^ i^r^^

iJjlSo __ui jj J ji !;<* llJUj jJ c?J <ii j_^i

'. ojiSsiS ! Lly t$J^ S7^.y- ~

53

JJ^

y^M>

f M^

^. JJJ J 0(^Ij' jy. JJ j-oy^ o.5^KC (J :>

'l_lj:

o >. si) 1 \ JL Jj jUil

^j^l_ui.j-i ijvjv

LI.

iS-^^-V

'^ z.'^^ ij'oy^^j cy. y

t|j JuD J. -Ci; J.X_-.,j* t J^i (^3 t^J i;_jj j

o J Jij jjiiT _Jl; J l5j IjIjU j JJIjji_,.5^


o ".ii Ja i *Zi Ji

Jj (^tj* "^ '^-'-'^

' i^y '-j'^ *^. tJ^'jT

o_ji- iilj JjJ J y- ^^i; -u* IT J .>-

j)-_o ( ,

'1.

-=> l/"^ 4^ J '^j f ' (j*^ ^ ->J^


iji ZM eijljjjlj

J jl J^ <Sv

i oyii y

ijo i j_j*

G <sl

^C-iyC' 0>>Jj>-l3^. JJJ L-j'y 'j*^-3' j'-*^

O-iJ^;; cSj'J

lj'jj~' ojO 0

oy^

>\y

\y^7^ ly.jsjily^ y

jUI ,>- _)

UvJJ J (iij ' j\.:..tt I J jl-l^ Lti

:>fJ'\^iSj i 1,-J- ' ojj!^" '*-'j'. " tSj-^;

t5i>^ y

JVj LJ^ J -C jUy J ' (>, -^il

(^ Ul>-j ) oic5j j_ji>- i J 'i "ilJ^^ i t^jL-^

\jJul:^- (_j ji .^L _},ii' ^'^'>- ^'-^'j'j J

v;/

^' jj ^^ jiy'Ui- (i J \ (^jt

*jy^.- ji^

Ijjj^ J jjjUj

ljy_ J o^i y^T V "j^

-54-

Y .i'y^

>UU>

^, J;>Jy

L,l i t Miliij j^.i j_^^ ajifS-S J ejy_ i ojJ

i_}

^.J^' J LxJt

' ^d'j-'^ ^' j-J ^ oi_j'jL*_^(j_bLx.io^sii<^j jli-j>bii jy ^^j


(.$_} J o_ji- Cjj J! li tS} V J'r'-''j' ^ ~ i

\\r\ j^vr jli~* l:-ii


&S jii t^^j;j^^> j'jj jj^o oij>'
lilp "Juo>jLij G y^i

'ti-.j'
o >- 0 yiu. jj^

iSj^iXS i jljljji i.

'j^j-.i <*ti^j tj sll Jli ij-j-" ^'j- ( ^ il-^'ij^ *^ k^l---'

J |_jloi>io'j _ui ' c/-^ cfy" Jj J


jj.ijij i<.Lj jLu<ji yviZjy ^j ijf.jy '^

:>JJ<A t_) ^ Ov'i <*y'^JJJ ' -^^ j^

ij- J-; <^j jJ j-^ jj>-i J

i* ^;^' j-l; y-

.tsi'i jljjj [ ^ ^

"^ ] -J^^ i-l'^ ^, Ji'-'i/^

d^^^S-j pi -* ^ "C <. Jip- Jl- 3 Z'jj)j.


(.$jlji-L*j ii (T^ ^ tl/i-^i j' iff'\ ' Oyy^

"Oj

S}iy
7oA*..,j

0-^'^'^ ^^^

^'jV i jt- ^ y

Jj ^ij jL* jT (J <* JVj t5y. o^-j

IjIj" ]<;J j*^J -*t-; CJ ^ ^Ji (^

jlj Ji di; <J t5.i;y

15U t^-'j'^ >^ iJ jrl^

55-

V ,) J^

y^j\

^ lilS .i ^^ i J^C, Li-jj J^i.'


j^i C-J

' iln5

<j"

J jTy tJ;:u-.3

' OiJ j; Jj- <jL y- v_>

? -o <- jL u

<jX ^j'-5 ^j jj*


4li) Cj^'^-j (JIjIjiIAj jlil^^vift j i

jj: <jjjl"j>- J Oj^-

tjciL J la:v'_l J ll^jljl (jjSCl,


<^ji\i jlj ijl t t^ijl t^JJj jjiS^i dii

t_J* ^:;^ ^< ^y/^ ^^ > 1^


* *'.*'-' C^Jl ^^^-;i tr" lA-^-' jljj ^A^
*ii (jlij 3 (J_^7>-J .i Jl_,l jS^Jij Jv_,jli
J^-^i jl J jO-i i j-U' J y^j jIj tSijI

v3^ij _sl:; 4 ^_ JJ jj*-

oj(JiJ <_j * 4j't5ijl ijo-j ^ j

<XJ

J^^-Uli t ^^iaj jJ i J iSj^(^^ f jjj-li

f t?ji: u; 4 tsj *:V/


t5j<j' Ijji aI* t5>
Mri <..jv; Y: .L:

t ^j- -^ilj ^j jU- 5^y- i]j J. i^Jj: J j_,^ili j'^lyj jl^j Jl j

ejlS'i U jU- ti jU t_, f ^.JiJy 4 u-^j'

.Ji i jli t Ji J tjii^tjlj

d)l

^iC^

J tir
Al JU>- Lvji- J ^Jfj i'o)S^ii\'
<;<.SjLjljj ^^t^j-.jij jlS

' jli lli Loji. j; J 0_^(j'.^^

" <\*i i *S >ij^j < afi- LxijO oij

,V <^^> !/ ^ 'l^'t^ O jl^ J 3


4__i> ij-.jl ^.; _ib lujii i_, '(J_^-X_j J Jli

* c5J jlij^ JU
i_^^ <) Jljl) jo ^3 la>A/'lp jj

_ft j 3_r

l J (Jty >- vJJJyU v_, J _J|^ l)lj5C _(_,


ajU

4>.i _

jAibjj li ^,7 j^.


LT*"

ljj; J CJ^y '^j5y t j.y <0 4 JL

Lj-^^'ljMilij" u_) jbIjijcJU

<iai J_ jl J liyjj 3 A.. J Vj t'>U


l\t. ^L" Y.A,:Oijj>

43l31u i (JJ-A oj-U ojD i

J^ "->jj
Aj .3 (Jli; 3 (^^J

-56-

Y .\f'y

Jj\!>

Y .

_si

cy-iiSi lJ>,^s'y-\i il^'-5j j-^'>^ k


yjy Ji "^

jJk) ojtji- tl_i>- j j^ y

T^^JK^lO^j loVj

(.s j\\i

4ft AjL) ^ JtA^l^AJoj Si y uji J

^s^j^ y V.1

^y

cJ^'-Jj*; " j'-'S^ Jl,-^iillj L?i-' !' ^ti"

?^J3
?

i)j

J^.
^j

j\^
Jl^

jj*j Cf-y

^j^x j^j^ -^ (j;'l'j3

^Si\e>. y

;j;ljclj3 jlj LuU; i_ij j jlj lujli <_j


j A I Jl'-i ijl4>- (Vjti'i vLi- 1 <gL>-

f jr^jj^j^jj^
Jli JJ ^^J IjjS

;_) 4 ejl t? JVJ J l C>\

ft^

^(.5 JH J ->

Jl>- cSj'^j ^J i tjij^J ^'^ jby J^J


tS j- ^ i i3jj* Ji

^ i

Aj .3 ^Pc..- 3 (Ju>- IS-aJ ^j

j^i oj^ J^' > cr?- >^ ^" i-^


ijj j^l* i cSj'.j=r ij;' oy C/--^ -> j'-".

WjCjT./S iilTU3/'\3y- i-Vi'ij j:'.^^.


aJo 4 ^_;_jy^j> 4 4._:j3 jlj \3y_ j Jl>-

b_^Jj^i\l-l 3llA)l3lji J ij'-^-sJ_;-<


<-.Jlj!.J

^ 3 jD ey>- ^yf- J ^il-Ai>


j ' <iay- (^l (^jUli3 (_;-J (^ .^i- j

> (_J j t??^-^ J O-lj >_ C^J jjO i OJ(ji_ij aji^\l>- S iJj-"

^^fy J '^./^. j^ j' c5ji j^./.


^<'.lj3 i_X/.>j ^itSjlji- > J^ J^
t>i jl. "j*- ' ji <4-^. jU^ jU-* J'" "

Xj

jlj-

CXliJJJ t$ j-UJi \i-l>-

o^^ i_>

' jJl) Bjay- j_^ J .j- (^i J

,^

jji iSj cS j A>- jj'o 3 tjjlSi^j

'.iu"'^ ^ .J i^r it-'i :^y

jj^i J>}i ' j^j-'^ty^*:' j" J o^J "-^^


Jl>-<:-,f3t5jjl ' Jl-ti->^ jA.

l'.'j J*" .^ ti"

^. ^--^ jiC) f \ y

i^ Jil3 Ji-I j^Ji^-li! Jl4>-iJ.xU

-v>- fl j:.-a3 jtSj^.j^ (ijj^ j-j J^>-

57-

V .w^

JU

sH>te-

\^f'r

(^y.'^

^/'vU

;6*1 af.^y\ijiJ ..AJ^\[i\U


0

J>-jl tjA* j

ji W-'O^ J I.5jl3<>-_y-

^zil .i i/jl* L-^i j i iJ.(^l J


if.ij jjS^_j-<-jU jD Jj-J,_j-1-I v-J jj*
JU- 1_;>>io_y- ly_ j t5 ji j>-

^jS'\jJj- ji (Sj iSjij^i J^i jrOl j

Vbjy

l ^^.<i:-J i_J L^j-. j. j J^, j- ti j


l_j>j cJ<.5 j*^^. J ti'j'

jlXjJii jr.i jj

(jy. jjS^ (*' jJ

CJiJli ^j'.JJj JIj iijU>-

Cr-jj^^i-i pl Ji O^ JU J j j ^j^j.J-0>-jj 1* l/--)". j; j-^. J*" ' ; "

j>Jy, j' j* ^ -i-'-'H ' "j^'-J - J-^-^


Jj-ij iS^ j'y- j ^' I-JJI3 Vu t5i_yt^^* <o jl j

jL-'UjX IjljJ jl

ijX a^ I jl_;5 liijJ^JJ jUj* i..^ (jj;^ iJ!b"^

a.Jii J j t^j^^i j j ' t53^ j ' ci'j; j

-5 (3^4>- ^y >_j

^j_P aSIj_jJ Ji ii^i")^^^


t_) ijlo jy jjl JuL iJU.>-j_^ JU)|3

lj dii

4 o_j^i ^ L^J j ^ "-^j^^ i ^ ^ii j jjj y

*^J b \ J.4;' j^; jlj^. J Cf^\ 'Jb


(^__^<aj jo Ujjj^JiJl*L5j y I3
S_5_yXJLxj i iJb J jj* j Jl>- J j

OV^r y Jj* jj* ^^-* ' ^'^ <i^y


jjy. jjjj '^iij*^^- JUJ j j>. j j < jl
*p-3 ^(3iJ'^> Ij ;j^ "' y.^^ ji
juU- ij'.Ailj3 jl <* sl j jjil V3- pbl
j^j J-/

y j'i^>- ^ ij5^

jjjlj 033 !eji dJSS

jA* j Jll>-

b>.j j j-H jl ji j j'j* j5^. j-y jj <u>^;j3


' /j3v > iSy>- lW' 4 j jvJuj 3 .^ j^U

_^ ^'ljx'oy!-^ J3 iSj y

j'y^j ^^csi * -iJ: ^J .5' y 'i 5^.


jyu*ui) IS3^-io *sl (j;i

ji. (l^i^j j ji ciL j (jv^ j'^ j^ (*' Ji


_i (jOj jlj'. j jl j jlj

-58-

ni*"

4r>./*

^'

Jl>

/l^^J

\jV
jlSa "ill . jJP J J

zJlC\ yj\
^lLillb'i^. j^b^, jJI j-!lj<:Oji Jj-<^

<ilij>
lili'y "^ jjfi *^ jl y
dli_^

I- - (^Jj- J'J>f
i - (i J - J-jji V

JJt-i*^j*
jj^i^.jl^

i\/^'^^ jU - Jlo : "oJO ji-l ^:^U j^l j_.C- jl ^...^ 0"5LI jll

59

JU

^ J^'j
-a--

3KWS-

^'vU
VIVY c>U> ^

iS>J y^/

(Ja._^^
. . . .

L>!r::*^ iA~>
ijjsj^ij^ bl>-

jtibji-lj/i^i

jib-jt^^" ' ^"

jUjA. jw jl ^s' j^iTi


....

-^Z' i '^
t53/"Le.li!l

....

i,^>
J J

Jj Vy

jU-jJl; JW jl j.'^ j/J

i
3.iji

C5j<.-* j\c^

1-

\nr

60

SAL 1

HEJHAR 3

AREMB

15mZRAN1932

QoiQBla Qurilt

ummu

*^Se8eistiv[ii ''^tsmel
Hevxiatina zmannn

Dr.

Q. A.

Bedir-xan

Qunciqa bijq

Dr. E.

Nafiz

Prznaane
Silnian Bedir-xan Dibistan

Hamid Ferec

Kedrcan
C. A.
a

Bedir-xan

Elfabeya Qurd
Pi hnceta p;*ruznameq

Ferhengoq

Ma iman di Lavelav
eva we xwes

Dr.

Q.

A,

Bedir-xan

C.

A.

Bedir-xan

^iv ^rensi^
L'alphabet Kurde
D. A. Bedir-Khan
.

Le Floklore Kurde

(apiaoa Mt
AM 1932

61

m. ^ M^

3lawa*

<fafi;;

M-. Si/ 9^^


SPCIALISTE DES MALADIES INTERNES
VENERIENNES ET INFANTILES

3)a

.^1>ttiour

Egoollge
Inscription

Frres
Graen cuiv

sur tous les mtaux

.'Vure colorie, pancartes et tableaux

re. Impression de cartes suivant les procds les

et autres en relief, plus modernes.

Damas

Malek Daher

Abonnements
Pour l.'i Syrie,
l'Irak et les pays du

Qiryarya Qomel
la Perse
Ji fcona Srya, Tirqya, Ecemistan,

la Turquie,
Caucase:

Irak welat .ikvkas : Salq 500 kirs-sr 100 frenq

1 fi

an mois

100 60 40

P. 1'. f^

emehq 300 kir-sr ->- 60


armehq 200 kir.5-srl 40 frenq

4 mois

Pour tous autres pays: 1


tj

an
mois

150
90

}^
l^

Ji bona w^atn S:ilql


emeliql

din : Frenq
Frenq Frenq

1.-.0
90 00

4 mois

CO

i". r

Adresser toute demande mu dii-rcle


propritaire: Emir D. A. Bedir-Klian

jjrmchq

Hertit bi nav xweyl tne sandin:


.:im : Taxa Qurdan

l'amas: Quartier Kurde

-62

SAL

HEJMAR 3

<-c:jtj>->

AREMB

iSflIZRAN 193-2

QooGla QnrO

Beviie torde

I IlMIN K
Gava xwed din alirand ew ava
ve t de ma bn camr , j . Pi detir bi xebat , bi , xwe

qir, je re intizam da.Ji


izam tu

lewre qo b inttucar niqare

bi zann

ew miletn ha nr,;

tit nagehe. name,

dily Veqirin , xwe aza

ji bin

bindesty

heta pay bimne.

rabn,

qirin bn ^e^xwe.
nizane, xwed besin

Her liln

din

di

destn

kanonn
cire

Ma qi

heye qo

xwed de ne. Tu ti-t niqare xwe ji fermann kanonan dur bixe je bililile. Her

afirandiye ? Xwed ew afirandiye ji


qo dil ne diqir , lu milet , ne yeq

bona

lit bindestw ye.

ji , xulamitya

mileteq diu biqe

Intizam ji nizam derdiqive,


am ji kanon .

niztn

Xwed hesin alirand ji bona qo mile dl , pkelem , lifing sr cqin

Kanon

ew

tit e qo , bisemt , bir ,

Xwe ji bindesty ji nr dlybifilitnin. Heye iman qo mirov ji xwe bipirse , ma

bicih

rast e . Xwe her

car naguhre ,

liserseqin ye .herweq rabye, wel ji p.s

xwed miletan

neyarn hev

diqe .

ve die . Her tit awayn w abadihin .


Kaiiondu texlt m . Apin, ew eqo

Cuhaba v pirsyary hsan ye


Lewma qoji kanonn

xwed yeq ji

ji mj ve , ji ber ve , ji ber xwed ve ha tiye dann , yan danye w xwed ye . A


din ewe qoji ser mejy mirovan, ji

ser

krn pevn e . Xwed dixwaze ,


, bakil, zana , qrhat di di

xurt

n de bimne
xwe .

hevsara w

bxe destn

his jiyna wan, ji droq rziqn waii

tne p .
vaq ne

Ev
.

kanonn

ha kanonn

cime ,

Her

dema jiyna me ,

her

helkelqa
e .

her gava xebata me ereq

Ne tin em ,

arwa

giya jdi

ser

Di v dinyay de , zayn mirin, ciwan pr , rabn qetin , her tit bi


.

di hevxistin
me qo , tin bi

de
xebat

ne .

Jiyn

mayna

bi hevxistin ye.Y dide


, ,

hiqma kanonan dibin

xwe ji xebat ser


diqeve gorina

pas diqeve

Bilhar 11

Havin ,

Paz

Zivistan ,

al ,

mirin

rj sev , bos bna bay , bariia baran,

Zman ji

weq her tit li hev dixin di ser de ne .

halina berl , hem bi


dikewimin.

kanonn

xwed

nekeba wan nne ,

Ji ber

qo

her zman dil diqe mezintir bibe bawxwe veqe , biqeve lvn n , sern

Tu qes li ser kanonn xwed ne xw eyiy hiqm e , vat ln kanonn civaq li ser ci Ev kano-

dorri
n.

Ev yeq . J pve zman dixwazin , zm

miletan xwedan hiqm in . ha , diqarin biguhrin ,

ann din biqujin b:qevin sna wan. Diroqa din j heta mre dide zann qo qu-

biqevin iq-

ieq din.

Ji ber qo

xwed

bi

guhrina

niho geleq zmann din hatine

wan ferman qiriye . Bi v guhrin civat miletan p ve diin . diqemilin.


Dro((a din raber me diqe qo ge

tin.Ji wan zmanan re Zmann mirl


dibjin Pevn hevxistina
bdeng e.

zmanan qereqer

leq milet qeti bndly , bi sedan

salan

63

Rpel

HAWAR
divesnin

Hejmar 3

StOna Zarowan :

ser xerabeyn w

binyaneqe

nrt

ava

diqin de

t de ,

di

nav

w ava-

^^
Sev e, sev
e; roj U
.'.va

hiyi njen

dibrsqin .

Herend zman me ne qeti be j bin


cih
qet
ma

Hingr."

re

xwe
doran

da

v
de

talqey
biqeve .

, heqe

em

mikate

mebin

Roj

satir
we

li
li

Ber

ewil geleq pirsan biyan

hene

bor.in ne ji , hit, pi-st.

qo qetine nav zman me. Geleq qurd zm

L, Flv Hd

sna

X'.ve

vala -sandin

an xwe ji br qirine , p niqarin bixwn


in , binivsnin . Ev bal davya hevxi!>tana
zmanan e .

striq bdt

hilhatine

Li ser seran xwes hatine . Ber Belav bi me bne tn li ji zozanan, ezmanan .

Ma zman me ne speh ye ? ma qurd


Xwendin nivisandin nizanin ? Ma ji bo
her lit nav pirseqe qurdi nne ?
awan nne II..

Halin

hatin

prg-he* reng-hev

bn , bn.

Bel

heye .

bel , qurd

zman

Pwr mztn Xemiland Dinrin me ge ji

me

di hevxislina

zmanan de

me

hineq

rin ,

qm qirye .

q:iqen.

Geleq qurd hene, ji zarn xwe re pi rsinen biyan tqil diqin . fle hol
in,

De.t

ne-wal

mna

sih

Pozn
Xnya Her
Xewa Li

iyan
naqin

weq
her

birih
dur

in.
in,

diqin xwe davjm bin hiqma zmann bi


yanyan .

Qurd hal in bi

ser

rind dizanin.

Dijm

gir in, tev de


min tt

br in .
irin,

derbeq perisan nabe . Di hevxis


de j hol ye .

xewa

tina zmanan

min xwes e, cih

nivin,

Her pirs qoziqeq e ,

her pirsa

qo

Himbz
Ez
Hv

biqim
bidim

dayiqa
landiqa

xwe ,
xwe.
,

em p

emel naqin ji zman-

me diqeve
biyan

Xwe

winda dibe , li

sna w pirseqe

t diqeve , wel qoziqeq ji dist me di ,


diqim sibeqe ge

Bi

pvena v lieli qoziq


me dertn pa.s ,

yeq bi yeqji
bi tevay em

Guhdarino

se va

we

xwes.
dest 1931 argehaxwe winda diqin . Yan zman me weq miioveqi birndar , iiexwe diqeve

Sam : 18 Tirmeh

S)jla'de-t CCali zBcdir 3\,ha.n.


Bel ,
fing,

ev ser , bdeng e , b top ti mitralyoz e ; Lbel

dimire .

b balafir

Vca ji bona vejandina zman me di

hiqma w ji her ser btir , mezintir xi


rabtir e .

vt qurd hem ,
vtsnin ,
tevli

gava daxvin, an

dini-

bala xwe bidin pirsn nequrd


meqin .

Di -ser zmanan de , rih zmanan tn


slandin , xurtiya dil cann wan tn .sqnandin pta heyna wan tn veqntin . Zmann qo li hev dixin dest bi qutina pirsn hev diqin. Dil diqin , herend

zman xwe

Bivi

away,

zman me pirsn xwe

en

jibirqir an windabyi ji n ve peyda


. ji mile din ji pirsnen u diz

diqe

halo
xwe

zman
a pfn

me
.

vedigere

ser

xurtiya

heye ewnd biqevin hindur zmann din, t de cih bibin hd n. w w zman hd biqevin qryde arniqarn xwehil-

Mileteq dl qo
ne qiriye , weq
ana xwe bi xw

zman xwe

winda

di paty

qirtiyeqe qo
re hilanvc .

mifta zind-

bigirin, ew j hm riqnn

64

Hejmar 3

HAWAR

Rpel 3

Nexwei

Dermanqirin
me nexweya tay de me pey

flesen Qoer ji pirsi b .

Di hejmara pa.'n

Herend
qetine nav

di

hin pirsn
tirq ji

ereb
(j)

de

qo
(j)

da bn, belavbn dermanqirin:i nexwey ji dirj


b

zman

pve

xwendevann xwe re bi digel

bendeqe da

hebe j , tirq bilv naqin.


zman

van du (j) a ereb

herlan

cih

cih

her texlt qitqitn w

gora denganya
str dixwniu

zann

xwe weq

(j) <|e

Di nav gund e.srn qurdmancan de ji lay pve her celeb nexwei


L , ew ne weq tan e qo bi kelandin.
xwe ji

duqan ji cihderqeq deidixinin. Ji berv

tne ditin,
hin tevdiran v hind ,

yeq

van

her du dengan bi herfa

( k)

nsan. qirine herfa (q) yerjcar ne xistin nav elfabeya xwe. W Herweq me got di eliabya

ji bini
mirov

bne

Digel

diqare

wan nexweiyan j

biparze . L r dannqa me ne ew e. Daninqa me a ir dermanqirina nexwean e .

tirq de (w) j nne. Tirq


(v) weqhev bi a lv diqin

dengn (w)

( j ) a ereb L

Di

baqur

sriy de

ji

Cizra

mr

eref heta rojavay Cerablis bi sedan gu


ndn qurdmancan esirn qurdman hene

weq (v)

qurdi fransiz

dixwnin.

di zman me

de herfn (v) ( w ). her


cih cih bidit

weq di zman ingliz de heye ,


qo b diqtor in. H.^j tu diqtorp ii wan ne

qiriye .

flec

nexwe

diqevin bi destn

wesla nexwey.i
zanin.

xwe

je re

kenc

tebbn qurdmanc tne derman qirin . Ca


rinan , l qm , diin ba jaraii il xwe nla

Ber v yeq ji bona wesfdana nexwey min ji

hsani qirina nexwean re

ne

diqtoran diqin

: ev diqtoriq m

Tebbn qurdmanc , ha titnan wean tn dizanin .

pirsyariyn

jrn pq anye .

qo carinan biqr nex-

Nexwe.i qo away derm;inqirinanexweiyn bi yeq li


. end saliy ?

L ne her gav .

xwe ji min de bipirsin divt yeq pirsyariyn min en jrn

Piti

dayna cuhaba flesen qoer Ii

dermanqirina nexwen xwendevann ha

vegerniii 1

war fiqirm . Min ev awa ji qlr . Nexwen xwe ji dur ve

xwere sazdi v qun-

Ji qengvenexwe ?

ciq de derman qirin.

Nexwean nexwe-

Nexweiyate cawan dest pqjr?

yn xweji min re binivisnin ez j di r peln hawar de ratan bidim wan. inan

4
5

- Ji teih ? Qu dern te te.sihin?


Nexwe.ya te pde die an car

Di diqtoriydeji bona qo diqtor bi qare li ser Zman


dewlemend

rahe dibi ? 6 Di dema nexwey de dihes ?

nexweiy vefae divt nexwe.s me geleq


, spehi

7 qevn e , zmaneq
freh e . L em zma
ew hj nas ne

nibo te xwe

nJsan

diqte ci

req qir ? ger te qir diqter ci gote te


derman da ye te?

n xwe rind nizanin. Me

qir ; Beri

her titi divt em hin


biqarin w

zman

8 qeti by qeng
Eve

Berya niho bi ? ?
pisyaryn

nexwe.yeqe din bi qjan

xwe bibin da qo

nas biqin

Ger p qeti by

bidin nas qirin .


Ev meywe eger ne abdar e .

min . He li

wan

Qurdmanc ye , ev kederli qare .

Kenc vedigerninkencj tn dermanqirin

^r. Samitan CCli ^cdir-SCan.

2)/-. hmi 9tafiz

65

Rilp^I

HAWAR
deiigb vata her du

Hejmar 3

tne dtin qnid

herfan js eihdeirqn cuda drdixfnin.

Siiiiii) lei iliifXaD


Silman beg, qur xalid Ijeg Bedir-xan e. Di (1890J Stenbol mihairy di Siitaniy de de batiye din , li xwendiye, xo-:

Geleq pirsn qnrd

hene qo bi guh

rna van herfan bi qetina wan li nn


hev di mana wan pirsan da feikinen mezin
tne p. weq niho:

rteq jr. ekilmend djelal.b'


qewandin
dew
wir
wa

Ji milet

qevandin
dev
vir
ava

xwe geleq hej diqir

V paiy yeq ji heval minjiminre ihreqe w da ' b Ev ihr li ser qurdista

n, li ser welt hati b nivsandin


evi
ew

Min

j bi v hnct dil qir serhatiya deng ( ) bi


beg

Silman

Herweq tt dtin me
(v) y (j) bi (w)

di v qunciq de vejnim pre nav

nsan qirin. wan titan wan

w ji winda bn

xlas biqin .

Niho divt biqin qo

em texmlna

hinn din de (w) re (double v]yanl (du car


V ) djbjn .

di hek away

nisanqirin

de diqarin bn gotin. Di
hene.

paya
Cedwla

Y v bnd
ji

Ev

hrfa

ha di hin zmanan de

de
me

s cedwl
re riisbeta

pn

carinan dengdar carinan dengdr e. He


rweq berdla w a ereb (^) j carinan

herfn qurd nsan did.


dengdr carinan dengdar e.

Gora w
529

cedwel

di

znian me de Me ew, tin bi deng xwe dengdarl


557

tiisbeta-(v) ^j^g ya (w)

^^e. Yan di

xist nav elfbya xwe .


yar

kiseq deqo (33798) herf hene (v> (329)


(w) Je (5&7 ) caran derbas dibe. dixnye qo di zman qurd de' (w) bi
diyar

jl

ji (y) btir e. Ji lewra, nie deng (_j) (w) y ( J ) bi

derya
beyar

I.J3

(v) nsan biqirina tir

ne dib ? Bi v away me deng van du

Ev herfa ha di nav pirsn qurd

de

herfan ji dengn xwe

en

navmilet

qo

geleq hndiq tt dtin . Percar diqeve navbera du dengdran wan digehtne hev

ir weq dengn wan en adet tne hesb


drbixistana.

Derzt
R Ba Tilt .

dezya
rya bay tilyn

Zn
welt qur w

""

Drxistina dengn herlan ji dengn

xwe en adet, gora destra me a duwin, tin di qoteqy de, an bi destxistina f-

deqe mezin de, bihata qirin.


Qoteq yeqcar nne, fde hebe j geleq

Ji hla din ev herfa ha hnii hn diq


eve nav zmn pde meyildariy qetine diqe. Di zman qurdmanc de gava pir
t, deng-

qiiq e,

ne wel

ye

qo

em ji bona w

destureqe xwe a biogehl feda biqin.

seq qo paya w bi (o)an() bi du


bi

Bel
dranan

(v)
e.

bi yeq dran e,
du j bi

(w)

dreqe biyan

dibit (w) yeq diqeve nav^

L her

derbq,

bera wan wan dig^hinehev.


Pars v parsw parswa str

liveqe kelem tn nivsandin, ne qo (v) bi

derbeq

(w) bi dn derba n.

ilo

v ilow

ilow
dmahiq heye

iter

Ju pve di dengany de (w) du (vv) t hesb , bi v away deng iqln wan

j lihevtn. Ji xwe di zman> frensiz

di

CeLa^ct du ^edir Xan.

66

Bejmar 3
W WV^wflS

$ll}f*<t l>

Hej qirina welat w je ra b b maiieq. Herweq-di sibra xwe-di beyta jrn


da dibje:
Civ.iq

Hjba

welat

ji

maij

Y;' civat, bi civat re gireday, xwe digehne civat, quleqi Rziqn civaq, kanonn

Ax qtirdialan ! Ax qnrdislan ! Hesjeta


mezin:

welat, je ite b b

civaq. Yan ew rziq kanonn qo jiyna


a civaq digernin,

Eka

welat

dil

tewitand peritand l xw.* din

Zar. Zarawa

Can ciger tev

Zm;in, bir zmaneq. Di

zman qurd

de

Herend welat btywiiyan dihat . iU h4l zozan bi

s zar hene. Zar Dumil Zar Lor Zar


Qurdmanc.

hawaq

didit

:
Wielat weq eqir e

Zarawa, di nav yeq


gotin bilvqirin .

zar de

awayn

Heri

flal

zozan

.rOitir

Yeqt . Yeqbn

Gava ev ax qesera ha ji dil hat di


itvra xwe da : Sed Sed ah ! ji ji dest bo firket

Yeqiti, pc( lihevantna qitqitn titeq qo di hm bingehn xwe de ji yeq ray ne,
hev

ne cuda ne- Qo bi yeqty digehin

ah

v bicret neqir kerara

bi tevay heyneq ditBin p, din ji hev


ven*ketin.

Niviknd qep Xwe a dav da :

l mze

Yeq bn. yeq


v xurbet

bn ji

weq yeqt ye .

Heta

qeng

di

yeq hn de ew titn an qesn qo

Da

em,

biin nav

n iv welat,

milet heval ho-

hatine iihevann andayn hev, dibe qo n'e

btirs gir xwe. Ji bona

ji yeq

ravi

bibin

rjq ji hev vebin il

veketia.

dltina

welat, w cehd qir .


Qeramlr.

Dotmlr Di rziqa Qurdistan de herf gora rzn xwe dihatin bi

Xwed j

je re miyeser qir . Di nav xo da ruh qurditylehimand,

rtn qurdan

torin makul

jiwan
L,

re xwenda

rya rast nian da ^


,

nav qirin. weq niho: Mr, Mtreq, Pismr

hezar esef

xwed p re nebir ser

Dotmr,

Pmir, Jinmr, Axa. Pjsaxa h. p.


Liserrebn

emr w di w ry da nv kurmi b , b
Nasqiritu qarin bi nav nsan qirin. Bijkurbana gula tirqa , rikvy w li ser

iq li ser niqari b

nexweaya mm bizane ez ji

veneb,

yan

sungy tiraq geriya ...

tihim, nex-

Bel ,

Silman

beg bi

Ciwan

ser
sal

weya

mia (,^i ye.


Xwenda. Xwendcwar

Xwe di rya

welatda da. Bst du

b .
gel

L, hesreta welat p ra ne ma . Di
v kas rya xwe ne kedand . L bi
fiqr serbatiyn w ji bona xo

Her qe' qo xwendin

nivisandin

dizane xwenda ye. L xwendewar ew qes

nvqir ,

qo gelec( xwendiye di v
dan behre bye. Vn Bi tevayya xurtya dil

war

de xwe

rtn qurdan,

b derseq.

derseq bi ibret .

Ir xort me
dinasin hemj bi

yen qo
ser

Silman

beg

wsund

dixun

xwe xwestin

dixwazin weq Silman beg di rya felata

li ser seqinn, p bikerar bn.


Sifatn di seb'e ji bo zilcelal

welat da bixebitin. Ger w ry ne kedinin


ji tubeis ji akibela Silman begira nine .

Bizan

beft in ey arif pur qemal;

xwd qi barana rehma xwe l biqe meji


bi rehma w sa biqe . . .

Xwe, n zanin vn qelam

Bihistin digel df b temam

Sfiedrican

Chmed-SCani

67

Rpel

HAWAR
qo mana
q.'ta
em t de dix j di

Hejmar 3

ilMstii
Dibistan ew der e qo

w yeqcar

rast

mebe j

dsan

mirov je

rett. Jixwe

spehtyaw

w deye.

wnin.
Di gund

weq dibist." na gund me.


dibistan de mamhoste zarown hene.

Herweq

xwendevann

me dizanin

navbera Sx
ser e. Qurdn

Barzan fliqmeta Irak


Barzan v pay end

Ji zarown dibistan re agirt dibjin.


Ez j agirteqim. Lewra qo diim dibistan

balafirn Irak

daxistine. Di nav

zabitn

balatiran de
rz.in iiaki

ingilzj
qustin

irak j hebn. Badest bi ingilizan ne

dixwinim. Her rj suheh agirtan qitb, kelemn xwe


tan .

dlier

dan.

Xelq ji Sx
Te

Barzan pirsin:

didin

hev

diin dibis

cire iiak qutin ingiliz hi-

tin , irak misilman, ingiliz file ne; divya dibjit, axwe didin

Mamhoste dersa agirtan girt qo guhdar dibin, kenc bala

tu iiiglzan biquj
Sx ciwan

irakyan hiln.

niqtezan li v\'an veger-

rind tbigehin hn bibin.

and got :

Mamhoste di

ciheq bilind de rni-

Minj lewma qustin. Ji naxwazim xiiab li xelq

bel' qo ez Min

tiye, je re diyaroq dibjin. agirt li rex hev User rniteqan rn-

biqim.

misilmai dest min

qustin, ne ji lewre

ew

bne

-sehid min

bi

ili

ne. Li ber -agirtan berqq


Li ber minj

hene.
Gava

bihut, ((o

ingilz

berq.sqeq heye.

biqutana,
dojeh.

file ne

biwana

ders

quta dibe, berq:'.qa xwe ber bi xwe

ve diqinim, qiti;b, deiter kelemn xwe t de vedi-rim, diim hewa dibistan di

Njen , Qeviiar

Njen,

her

qoji

n ve hatiye

qirin,

gel heval

hogirn xvve

dile\izim.

axa qirin danna w ji men dure,


ji me renase. Ne qevnar.

Di qunceqe dersxane de depres heye. Depre User sepq Mamhoste, suwarqir ye. ji diyaroqa xwe

Qevnar,

her

titc qevn,

ewend
me

carinan,

qevn qo dema qirin danna w ji

dat

bi

tebar li

ser depre

diniv-

dur e, ji me re ne nas e, di zeman pyau


de by- ne njen.

sne. Her qo devq qenc uayiii seh qirin, bi nivisandin ji caran ji


wan re

me

re dide zann. dersii


xeletn

Hin

Abadn Tit an qeseq qo dav paya w nne,

-agirtan
dide

radiqe,

wan ji
wan

nivsandin

naye, her gav dimne, lue ir wnda xirab nabe. Heyina xwed abadn e, ji ber qo

derdixne
ser hj

ft

rast

diqe.

Pr mamhoste li

depre titeq xwe.sqoq nivsandi b, di bra min de ye;

xwed herweq ne zaye, niimirej. Ehm-

ed-Xan
droqa
qiriye ,

bi

Memo-Zin,
n

nav xwe
de

di

iyayn bilind b,' mij nabin Newaln qr b av nabin

qurd

Qurdistan

abadn

zDjtaae't CCaLl Zvedir Jt/iaii


Ji

Vejandin

mirin ann jiyin. Ji n ve jiyn day n.

Niqtezan .
Ew qo niqteyan

Niqtebj
dibje. Filan

erha xemi-dil biqim fes ine,


Zn Mem diqim behane.

dizane

qes niqtezane. Behvan niqteb.-je, niqteyan dibje.

Nexm we ji perdey dernim, Zn Mem ji m vejnin.

Niqte

ew

gotin e

qo

mana

w ji
w

Chmed-SCani
Cejn

bona herqes

ne qif e .

Tgehitina

hineq dis war e- Bi awaq wel lihevhatiye

Sahinet, roah,

d. Cejna te p.'rz be .

68

Hejmar 3

HAWAR

Rpel

Dans certaines rgions ces (w) devie

nnent (y) et ce changement s'tend d'au


tres rgions :

L'
D'aprs
n'aurions

parsy

parsya

str

iloy

iloy

ter
produit de la

Ce changement s'est

faon
notre second principe nous
tolr ceci seulement que par

suivante :

Une le

petite partie ( ) non

des pas

Kurdes
contrainte ou par intrt . La contrainte

prononcent

comme les allemands maiscomme les fra


nais
n'existe pas . pas Quant l'avantage grand pour il n'est sulfisamment nous obl

et consquemment le (o)

comme

un (ou) franais ayant toujours une tend


ance vers le (o). Ces Kurdes qui adou pour iger sacrifier tin principe fondamentalcissent ces voyelles emploient le (y)
Malgr que ( v ) n'a qu'un crochet et deux ne s'crivent

l'union, me

mentionn plus est plus

haut.

Et com il

le ( w ) deux ; tous les


que d'un coup

le (y)

facile prononcer
de

dplume.

De plus d'aprs
commence gagner la contre la ma

les sons le (

que

ces deux lettres produisent double son du ( v ) . C'est

jorit qui prononcent le () comme


allemands et le (o) tel qu'il est.

les

w ) est le

pourquoi on

trouve une analogie entre la


(1)

forme et le son .

Quelquefois il remplace
le corps des mois:

le (h) dans

Y.
langues est

Cette lettre qui dans quelques


en mme temps consonne et

Gern
Bezn

gerihaii
bezihan

geriyan
beziyaii

voyelle

nous

l'avons class

dans notre

alphabet seulment comme consonne .


A ce sujet sans mettre une opinion nous donnerons quelques

Mehr

meyr

dihar

diyar

quelconque,

Toul ce changement

se produit de

faits :
Cette lettre se tronve rarement dans

l'est vers l'ouest du Kurdistan.

Dans des mots emprunts la langne


arabe le (y; prcd par un (:-)que nous
noierons par(e) disparait avec ce dernier et c'est un (c) qui le remplace .

des mots d'origine

kurde . Son de se

rle dans

la langue est plutt

placer avant

une voyelle qui vient accidentellement

la fin d'un mot se terminant par une au


tre voyelle :

Zeyneb
dezya rya Zn welt -^
*Zjj\i-

ziiuh
xr

Derz H

Xeyr
xeyret

Ba
Til

bay
tiliyn

qur
w

xi'ret

D'autre part on constate sa tendance

J-.'j
CS^'

Zeynel Feyzi

znel

de pntrer dans la langue et de se

subs

lzo

tituer d'autres lettres.


les mots
lorsqu'ils

Dans

le Kurde

termins pir les voyelles (o, )


reoivent nue vovelle accident

A ce sujet.il faut noter aussi que dans

l'arabe vulgaire quelquefois


ent se produit. G.

ce changem

elle c'est le (w) qui sert les unir. Psirs ve parsw parswa str

J, a

De ces deux consonnes le ( j)

ilo

ilow

ilow

ter

t class a l'alphabet Kurde avec son

(1) Voir ce sujet la liste sse la fin de cette tude.

No[l]dre-

son

franais et le (g) avec le son du (g)

allemand .

-69

Rpel

AWAft
au son de (qu)

Hejmar 3

-^ Cette lettre correspond au son du

du mot (quart).

Le m

(ch) traiiais<sh) anglais, (seh) allemand.


Nous ne disposions plus de-letitre qui

me mot avec la mme signttication existe


en qurde, il s'crit (qart) et se prononce

puisse servir figorer ce son.


principes
de

Un de nos
faire
*utre

commes (quart)
nce que le

ivec cette seule diffre--

nous interdit

de
un

usage
nous

{t) final est

lettnBs imposes ,

Examinons le cs du
le ( j) arabe .

son figur

par

cpnduit

nous

laprooher

autant

que

possible de l'alphabeLturc- D>utre part ce son comme point d'<mi$sion est proche

Si l'on tudie le (q) et le (k) des al phabets europens , on


noter nn son

constate

que le
pw

(s), aussi les langues qui n'ont pas le


son de (ch) le
par exemle

(k) sert a

postrieur

prononcent comme (s)


les grecs

rapport celui du ( q ). Les langues d'origine latine le notent

ne connaissant

qu'imarlatament

le franais

au

lieu de

aujourd'hui par nn (c), car ce changement: s'est propait dons la langue mre avant

dire (chambre) ils disent (cambre)


En consquence nous avons not ce

la formation des langues latines actuelles .


Dans l'ancien ati i le k ne put se kaeso -et rem

son coronie les turcs par (s). Cette torme existait dj 4ans l'iphahet roumain.

maintenir que dans les klendae,

moifs

X. Le son ^rec du (x]fig*iri en allenwnd p r /ch) existe aussi das la langue


kurde, il fallait ds lors le lettre indpendante. noter par iie nous

dans les autres il a t

plac par le c

qne les roroainsont tou

jours prononc comme un k c'est le cas

L'autre p;;rt

des mots: afcle,

caf

corbeille,

coffre,

n'avions

pas besoin

que le (x) figure co sons diffrents

cristal qui s'crivient p^r un

dcMrt la

mme en franais les deux qu'il a dans

prononciation est postrie une par rapport celle du (qu) .

( exemple egzempil.e. Alex-

andre-Aleksndre), nous avons donc pu l'adopter po;ir ftguriejr lerSon du (x) grec auquel il corres,pond d'aUlears dans

Daas i'ajlemand, langue OiU le k n'apas cd au !)C mous voyos les mente

mots s'crire avec

un k : kable, kdlfe.

diffrents autres alphabels.

, kofer, kristal .

Q, K. les lettres

Les sons nots en arabe par (j) et (i) et qui sont tout

Passons la valeur voealc du son du ck kurde, prenons 1 mot franais cr.

fait distincts l'un de l'autre se diffrjtncient galement assez nettement en kurde. Cependant le correspondant au (j) arabe est plus doux , en kurde, il ressemble un

Le c de pe mot, se rappoche au son -duk kurd* daiias le mot kurde kr , qni


veut dir aussi cr.
De mme le mot kurde krn peiiit tre

peu aux (c) des mots -franais ; comme cri

transcrit en franais par crn.

cristal etc....
La question est de dterminer par

Je me permettrai maintenant de <ter quelques expriences relatives la iflaleiir


du k kurde et qui semblent iotressa-

lesquelles

de ces lettres doivent

tre

res

pectivement rprsentes le son antrieur et le son postrieur. Nous rappelons que

ntes du poit

de vue

de

la

oomparAison

du q, ckwkurde avec les sons correspon

le son est antrieur lorsqu'il est mis d'un point se rapprochant des lvres, postr
ieur lorsqu'il est mis d'un point
prochant de la gorge.

dants 4es laingues ariennes et sentiques.

i, J!i dict des jeunes geasiturdes, auxquels j'avais kurde le mot enseign l'alphabet une trs cristal. Aprs

se rap

Nous avons not le

son de (qu) fra autres lan


exactement

courte hsitation tous l'ont crit

par mn

nais, allemand et de divres


gues par (q) qui correspond

oomme'en allemand kristal .


II. J'ai dict le mme mot un

70

Hejmar 3

HAWAR

Rpel

kurde ne connaissant que l'alphabet ara


be mais
un (

que rien nous oblige sacrifier.

non la
J

langue,

Il

me l'a

crit

Du

point de vue pratique la propo

avec

) JU_j y

rtion de ces lettres est gale dans la langue


le mme mot un

J'ai

dict

^ 33798

V 33798

Kurde, -tudi

connaissant pendant de

l'arabe,

qu'il

avait

La prsence de la cdille ne peut pas influencer


nous

longues annes dans

notre

choix.

En consquence

des Medressets.

Ce dernier hsita longu


plusiers fois, l'e me fit cette obs

avons

adopt:

ement, pronona le mot xamina par l'oreille et

pour

dj

(T

ervation :

D'aprs la prononciation

d'un

pour

tch

[il

kurde qni ne connat pas l'arabe fond on doill'crireavecun ' J ) comme ( JU-iy)

suivre

^jla'iu CCaLi SBedir Slhaii


1 Juste en passant , propos du. Kurde je veux noter qu'il est probable que

Mai ceci lu en araiie donnera un son qui


vient de la gorge et qu'un
ant ne saura

kurde ."ig.ior-

pas prononcer. En consqu

ce son

figur par un 2. dans les alphabets

ence, au cours d'une dicte s:ivante ara be il laut l'crire comme (


IV.
arabe, qui

orientaux, est originairement un z alle


mand comme dan": Zeitung. D:ins diff Kurdis

JU_j }

)
un

rentes contres montagneuses du

J'ai

dict le mme mot

tan on trouve des mots dont le se pro nonce comme un z allemand.

adopta

la mme opinion i[ue

mon compatriote lettr et l'crivit Jbj^


D'autre part ce procd procure aussi un La Lange Kurde

certain

avantage
q

pratique. En
dans la

effet

la

Les Baba-Qurd et les kurdes


dsignent quelquefois les

de Soran
par l'ex

proportion de

langue kurde

Qnrdmanc

s* 5^8.^1 celle du

3^ et le

q
k.

pression

de

Qardn-jiyan qui veut

dire les

kurdes des j .Cette dnomination provient de

s'crit beaucoup plus facilement qne le Il ne nous est pis possible de

ceci

que

la

lettre

j h beanconp diminu an
contraire trs

nous

and tandisqae,
usite .

au nord, e.st an

conformer sur ce
qui
deux

point
de

l'alpliabet turc,
entre ces

ne fait
sons.

p:is

ditfrence

Le dialecte da sud porte dans emble le non de Lor,

son ens n'est

aujourd'hui ce

C, que nous dj

Nous avons e.icore le avons et de rservs tch.

et le r.

plus

qu'un terme scleotificiue

et s^est spcia-

pour noter les

lis,S aux kurdes Lor. Par ce qne, comme nous l'avons vu , ce dialecte est subdivis en sons

sons de

L'histoire parait justifier 1 1 du son tch par l 1 Dans le latin lettre r.

notation

-dialecte et

chaque

sous - dialecte a pris an bexiiyar sont

nom spcial. Seulement les

postrieur

du

me e,

quelquefois

dsigns

par l'expression de (Lo-

sicle, comme on sait, le c suivi de c,

rn qiiq) qui vent dire les petits lor. eltlor


proprement dil 'lorn-mezin les grands lor

i, y, ae,

rendait le son de tch presque les

comme lez allemand. Ainsi que dans


mots suivints: Ceies, centum,

Le
Dumili

dialecte
ou encore

du Nord - Ouest
Zazan.

s'appelle

Cicero,

circus, cyrus, Caesar, caeremomia,coetus.

Le Folklop Kurde

Nous
le terr.iin

prfrons
de

cependan rester
, qui

sur

Le Folklore Kurde est dune grande rich

la convention

nous

esse. Il embrasse plasienrs genres et diffren.


tes formes.

permet de demeurer fidle noire principe

71-

Rpel

10

HAWAR
celte ricbe.<se est due

Hejmar 3

U est vident que

derniers, comme du temps

de(Xnphon) se

ce que l'a langue Kurde n'tait pas rgnlirment crite, et la lillieluie ciile,plait Ib^o-

retiraient sur les


ils contemplaient

sommets, du haut desquels


le va et viens de ces enva

logique et philosophique , et surtout encomb


re de mots arabes non usits dans la langue
populairene coiiesi.ODdail pas aux aspirations

hisseurs, qui

pou^nient

difficilement pntrer

josqu'aupr-a d'eux .

du peuple Kurde,

minement potique .

Dans le

folklore

Kurde nous

trouvons

En consquence le

peuple

cherch

diffrentes formes.

satisfaire ailleur cette aspiration, tt les latents

Les (iroq)contcs, (rroq ) lgendes, qui


sont gnralement en prose, prose rime [1)

potiques

assez frquent prfraient nploiler

le domaiiie de la langue populaire plus feriile que celui de la langue deux facteurs la crite . Et gice ces populaire s'est

et par

endrcils

versifies,

narres

par

les

(iroqhj) narrateurs el chaules par les den


gbj et stranvan trouvres
Dans les

litlrateure

et chansonniers.

Leilement prsenter

enrichie et elle seule

dveloppe

qu'elle peut littiaiie


les

narra lions en prose et en vers

l'expression
les

le chansonnier commance raconter l'histoire

complte d'une
plus divers.

poque dans

genres

et lorsqu'il fait piirler

ses personnapes. il le
Quand il y a plu

fait en vers et en chantant.

En dehors du lait qne la largue Kurde


n'tait pas utilise comme langue ollicitlle el

sieurs chansonniers, l'un d'entre eu\ se charge de la narration et les autres prennent le rle
de l'histoire et chantent tour

des personnages administrative, un des principaux molile qui

ont incit les


langue,

potes Kurdes
liHraire

ngliger leur
trouv

tour.

Stran- C'est le genre exclusivement mu


maternelle peut tre

sical ,

correspondant

peu

prs an

Lied

dans l'influence de la religion islamique, qui


allemand.

pntra

trs

profondement

les

institnts les

Au Kurdistan la plupart des stran sont


faites par les femmes.

plus intimes des peuples qui l'ont embrasse.


La religion islamique pour effacer toutes traces de l'ancienne religon
de

Les

stran

se classent

en deux

cat

des

Kurdes

le

gories selon la dure de leur existence. Cert


ains subsistent longtemps, el presque depnis
les plus reculs, d'autres ne sont

Mazdezme ou religion me elle le faisait

Zoroastre de

- com autre

l'gard

tout

les temps

peuple

pntre

par

elle

amen

de

retenus

qne durant

peu

de

temps , parfois

nouveaux termes et expressions de thologie,


qui ont permis la constitution d'une nouvelle

seulement durant une anne.

Dans la musiqre Kurde on peut disti

littrature thologique; formant partie intgr ale du nouveau dogme. De mme est interve

nguer

comme

genre

les

lawiq, .er. dloq,

lavj, brte, beste.

nue une nouvelle jurisprudence vec des coJes


toujours garnis de nouveaux termes emprun-

Lawiq

Sous ce tiire

se groupent les

chansons damonr
lyriques.

et les chansons purement

ls la langue du

Coran.

Pour tre un bon adepte du prophte et

Ser

C'est le genre des

chansons de

conqurant l crateur

arabe au lien de direYazdan paq pure il fallait dire Allah


resta plus

guerre, pope.

Pans ce genre on dislingue la vritable

Cependant

la langne Knrde

pope, dont

le nom

diffre chez les Kurdes

montagnards el chez ceux de U plaine.


pure que sa soenr, la langue persane. Une des

raisons de Kurde a

cet avantage garde par la langue t l'impossibilit dans laqelle se

la prose rime est chante avec

une

mlodie lgre. Dans les morceaux de ce genre

sont trouvs

les arahes, peuplade du dsert,

le dfngbj commence par un rime qu'il garde jusqu'au prochain arrt, et chaque fois que la
voix s'arrte rime l'arrt avec l'arrt prcdent,

de se mler aux montagnards Kurdes. Ils ne se trouvaient pas, en etfel, quips matriel

lement pour pntrer dans l'habitat des mon


tagnards Knrdes. Durant les invasions, ces

et il

continue

ainsi

jusqu'

une

nouvelle

chanson .

-72

Hejmar 3

HAWAR
de la plaine s'appellent et chaque tribu a

Rpel H

Les popes dlai son qni dlai veut dire

beau

CyxJ^ oy^ i_P"y^ ' y

>

i iS^**^

Comme

Delal-Berozan, Delaletc. Ceux des monlagnLawiq

Milan Delal-Bery

iSj^y^ !i" JJ ^ <-5j jl iJV*4*-'. 'J ilyj 'y-

ards sont dsignes parl'expresion de


suwaran .

Le sujet

des

dlai

est

toujours

du

o j>1 jyj

:> y

vy J i iJ (Sjy-^

i i

mme type. Un jeune hros part pour la guer

re, sa tiance ou sa bien aime


son, elle

est a la mai
guerre el
l^lj i_J-w Tc-' aj_ J ay-

chante les pripties de la

les faits d'armes du hros.

Le dlai

LaWiq-Suwaran est analogue au passages chanls foromealh-

et a des

groet presto el qui tiennent d'une marche de

cavalerie.
quand les.
Le

Ces

passages son surtout


partent
les

chanls

aj iJ \di-j y.j'.jij^' jLju. y ojli o_,j J y


ay- yxj^ay^ IJy^JUji (jljl jJ ijl^Z,a y^

cavaliers

X'oaT la guerre.
accompagne et

chansonnier

raonl

chante .

Jjj jLjI_-__,j Jdij (.jdij Jl,-0 ^j-"jJ t5i (>"J


C'est la musiqne du dilan et

Diloq
de

govend, musique de danse.


Lavj. lavijoq, laje C'est la musique Avec celte

ly. j'^' W- y.j et' cy

religiense,
musique

dvenne
on

assez rare .

? J; JU JC>.

ne chante que des

morceaux en

Kurde,

faites par les Kurdes el non lavj

des

ver

^a^ A.t ^ J - r

sets de Coran. Le
tions et le lavijoq

est celle des prdic


aux mouv uiie espce

est appropri

ements

lent qui

correspondent

de danse ou

marche

religiense. Les

mlodies

? (jf-i^j *j y J^y

^ ^zs> ' -*-'-^'

^>-j - t

tristes, chantant la nature comme les

paizoq

chansons d'automne, s'appellentauss', parfois,

lavtjoq

laje.
Ce sont des mlodies
sont

Brte, Blite
chantes

par les tudiants.

Les paroles

les pomes des potes Kurdes, comme Melay

? jT Sjy^ > J^" oy- -^" ir^

Cizr , Ehmed-Xani,
Les brte se

Melsj Bat
chantent

etc.

AJ <ib lji'*?-j "tJ iJ_j> <> jy-S i y *jy


ou

par groupe.

Les tudiants se groupent


trois
son

deux par deux

? J yS i ^jJ^'ay^ '^ yr.-y-~ ^

par irois, el chacun des groupes


tour, aprs que les

chante

prcdents se tus .

Beste-Sont les chansons les plus lou


rdes, c'est presque une musique sans paroles,

symphonique
seulement
propre ou

Les

paroles d'une
vers, et
mot ,

beste

sont
nom

0} ^ Ji y 'Sj 7=^ (>i _,) ^

quelques
un certain

il y a un
qni se

rpte en

s'silongeant d'une manire qu'on

arrive pres

que les distinguer.

suivre

g), a.
Xwey

Siedir-dikan.

rJjL.lij'.jdljjL^Vl^U
U >^ Jl* -- JV yj>\

midir berpirsyar : Mr Celadet Al Bedir-Xan

73

J/y~tl J, ISC=t:3

>ul*

r>u;*

.j oL,l/

1 y iSj ijb'Uy _j ji_jj t jl

[liC^A (_^>Ji

>. (^v, ' '^-.'r- 'y^ ^* .-5 y:y ti-^


liJSj'Uji^ j_^i
i Al) "-^

9|i^;t j_yil-l_j<.i jvil ljU_} J


ijy'l sAio_^>- J i3 j" y^

c <. 43\ij (Sj jl '. JVj ^.3 t ji U

OJ ^-

yi^jy^^^Si 01"-X:j

ci^ _,* Jj ij j;jj

U- jJj Jlc ^i/'O

jy:j

Ait i5_) <; jj


J3i

;i ^" (^ y'^ '-^ ir*


l uj_) jj i t <. y-j *J '^J'J^,^.

j.^":>^ <ii. ^; j jl ji-^' y ^ y

oy-

jD i -^.jj i^J

'Jt^ < t?-^* (J

y ij\:> "^ 0*- Jl J '-^^ -r" ' u"^^ -'' ie^^


'(jljVaJ lAl^._)iiJi ij'-j'j^V*^"^
y J-. j _j;t}i li j Jj ^^ 0_j5>j l;_ji j

b jj'_l J

aj_ jL t?j ^y.Jy' 'y^ 'j j


ai\ *J <*S_j.^'

l3_,=i Uji _jj/l I A.^lsdijj'b

<) i , J kl-c.} (JU) LISj i_> (jW*^ u -X-J

jjj^ >- J" Ji* '_/. 3^ j> iJ, jj"' (S y u i

jUj IJlC^ j j_L;lli l;/i ( i^Uj; )

vJ ( yj>) '-i (i:*^i J '


3> ' jyj^iJy*^ ^>y y.jy^j .iij
l ji <1AJ (_y^l ij llA;-^ ^-5 *' y-''
l

y J}^ J^'

ii J I di.j ) iS N->-

(JUj l-JLVj i_) (i j -^J^^J ^^i


M.-4=*-

;_jl>_,>- ^-Ji;>^. i~i iSj ijUj Iaj


J_Vi s i (jUj Ll.\j i Jl

oy-j '^j^j^. y;> * ^^ J ' ^j^ ' ^_1-Jj'

o i j_y) J^-i

<tJJ,il l o U C:f Jl jyS :> .^\ t ^j.^i> ij= iy.L.\=

(j^_/^

,i yi jljU J iJu (j'ij", j (_;^J (j-'

[J\J.ayC iSyp

(_i^j^-y i^'j-i jl::^ -Ju ^^ ^ J i ji

(j\wiji (3_ (.^U)! ^y. <_)*:* ij^ ^_Lj:i"'j-'

^_^_i<*JJ3 J ._p- 4JJ-I

oUv; JW wif>l<

-74-

r>u;

>i>u>

J-/-

>\- y

X ^j.\j r y -^^ <* yf- L^Aixiij

J.lj.'^^,!:^^'*'^

y'>-:> cSjUju* (_) / |_jJ

- i/^ Jj>- 1^1 jl> Sjy'

J '(T > -A*^ J^ _y * J'y if.^}


ay-y j aXj ' Aj Jj\

ujy-j

-i >.*\j Jjj^-J oj tJjljl*

ijpy ^ * ij> ^jy- f y -^^

(^ jl jU b3 Ji "Jl_,t(>.iJ'(jj_,i- jji- j;j J

^i JjJh;
J=r ' *'jr vJ ^-J ti^^^^=^ jb^^^'jjj
o_,*i _} AJ i

*^jSi^=' jU j \;.i;l _^j (>.j Vj>- i jy Si

' :>y

vlJi A^iJl-j Ijjjl j lj_y; j l-w

l ^ t Jl* l-lcJlJij Ali L? jljU t?jU) ^ Jlj"

jJuoy-'^lj (jL-ii ^ ^ (j*::^'^^ ^'^ * t*"

"^^^^"^ t**'-'^ i>-ij^ ij^jy~ ^^.^' * (^^"


Jjj (5 ^'l jJ jJJ J c?jl j^ J ' yjj

y^-t a y- (jUj JJ t^i Jk.) c>yj; J


j^' _p- (jj"j; A^ iJUj (Jiji j_^ (_j

t^jb^t^i^lj; ' (jiij eii o>>^ ji ^* J


_jU t <-_;)i < j <.>-u.i aji- tyUj c^j-ij;

ji J*j ti i I J-j ^_jj j (i, _j> l-Vj'jjl (^^jS j


Ljy._,-, y Jj_^U> tSji y Cjy'y, iSj
' y,.i:j 1 oy^

^Uj b.Ai.^^_,^= <.^ y

A>- i cJ- ^

So, a y- i^J ilji liJ- t o_y-

ilj t Aj^ Uj ji- (JUj y Jji ,5^

J) i5^. Ai J (^jlj^ J y jS^tj-^^ ^


AiJij ylj*j j-J^ * j^ j- * r J -^UUlJ jjjjj
*_> j=<j ijj ,5^ j\j> r-jj XiU-ljjl>

OJ

OJ

.5*7

o _ii>- lilJJj liU

,5

AJ^

^y

t jd^i 5'^j ' "^^ vii^'U jUj


' J^y -^J oy- l-^^J C^ J 'Aj .> t^f;-

vi>-.ioo l:(/jiy-ij.v_i '(>._) vl (_ji/^

j^=*V- jA'-'i i^ j^ J J !> J y "^.^ (>--^'


<uJj-ib.U- LjIj

(- J->:5i ,i^" i^ (^j:


1^^ iJj jjiS^. y 'i

J^ ,_r-^ J: -j *
ji "/^ ti^'3 tji*
y^-^^ (j^. J (j>^.

jiij- _jl j^LJi J ; v -^-^(/-* r J*


^^ 4*1j J Xjyj\y3jJo' t5j Jl J J (ji*' ,v

i ojIjuIaj

_^I

_I

jSij^ij\ < *j ^yfiU iy>^

JL** j

OJ l^>^i>i>' j<^ 'j'j ^i/>

75

Jl-"
a^ a y- (jJ

^uu

r^u;o

J i cfj^i\ ^y^lSi y.j^

aXj J y^)\i\ y ,^LlJ iSj V.'j*- J-" J tlA-*" /,X--._Jj*) oi ijjy l_* Isl iSj jlli
lU-jJ) (Ju:Oi!5a>-j**Jl-JjA-i>-j ojj (S'y,

<^j!b t5 J y iSj <.p<> <A jUj -^yo

iJljjjU Jl dLoi

ij^ij'T ,;^i ^Ia)

i ^:>jy
a:;ij ^J 4j> (JL. (jw.^, dio Jjl t5y.

<sy./^ '^

(5^ J^

jjJjAj^ (jU t5i l_p- 15j\>- * iji Ji>^ ^

jjjj > (JUj i_p

idlij oJLioj t4^(jUj _l)

^>.:>jf y^ iSj^^ ^ a{j\}\)iSjip


j^JLj J, j^^ Al j5 <^J (jUljjA t oJi^ (jJJ

Ail'Uj l::L-eA Lx<ll JU- _l

S^.ijy y^j oj a!d iiljjj ^ijjJ


jA.-. Alj^ AJs^i jt. o_J oljlj'* ^ M

J^
^ oi A)

_) ^Jay- >y

U ? 4j^u* *j < (.iUjU

..j^lijji^ jA_.i^Aj j)j j^lj isyJ^j


^y^i l" (^-i-^ (^ >. jl" ? (j'Ij' iJI-x;L.i-,i
y. oSij J O

1 1 *:J (jl jU ? -uJ iSiy

aj *i\y- iSijf ^ij>i (jii


I':...** i ** jUj J ijT Jl J
Ki^y

iSj^ y

*- J;
|. A3 o y ,^-iaj jb i jljU )iSjjj^j,

S dil* K" oi (jul'j


y jJjJj A Ijij A* J (j-, AJ aIU-j
viilj

,jU.__^ OJ o_j>- (j-.jlj j < o ijJ

i^Ai ii i iSij^ y^ ji^jb oUi .u=-y


AAjJij-.ojUl (j,6^i(j\ ( jljl ) a! oiU:U-V

cT-^rT '^-J* d^'"

cy ^ J^ "^^:
(jj-sli

(JUjUi (l^iUj ljX_>- (j;

( jljlft ) (^IjiJ e-^jw j^l l^ji (_j (j'^ji (j-iji JJj (5^ JU ijJ

ja jlSo.J- J*

y. AJ
4j Jyk (^^ oi jljUj lu-Jn* i Aj\j jlij ji

oi Jll li}^. a! \

J t Ali Iju'j i 4lSi <- jUj jjy


Jj j t A/iJ i J ij

1;

y-

jAili- (j jliU j j^j

oi(j\;Uj (Sji- i

(jL) <X..u.ji t^j ljj-1

jjiU-X-i ij^ jl_J (jjiU- J J5 >~"j'" y^y l::..'.>^i iji,-i ' jj'-i 1* J _y OyUj

iSj

Uj>-A4-)

(_J

A>-i "tt (i-i

tijjji A^ ^^i j dii i_> viAi ^ jy

JU

j^ji^i Jc?-jl Ajb -x:>- J* ' y i Ji ' ^y i _*


C?JL (^JtJb ' y^_ <> oXj t (ji (jjiUj cSjAl

j_U; v-<i J'\ }


j.a^ l j\Xjy. ^jy iij Ali ** J^-j JV

jU oi

^l

i J (JUj t?j (j;j jjJ

^^iSL,

-76-

f >u;^

.\j>\

J-. jj

jlS->- I..J Jl o (jy-i

j^

jlS^i'l iSj ^y y y
(J'U iV) o 1^ O >ij

t f*-^ iji ij ' (J O oJCiJti

Kli

Ija

(^jlji

IsT^a; 'sjjlii-'o
jjli (?'o i t5ij-A^ 'o

Ajjt?y jU-i J a:- iji i jUj^ (J ' Il j J


oj>- (j-i

-jj^j"
^ oi .>-

'-' ' ->Jt-y


Il 4^

<^

IjI^ _^ t A^ISUIl^ y l A;.l;j j Ui yi

OijJ j'i/i t5j;'i O


* **

y^i, L?jlfj bjU ' ( ^y Al"


_) OU>- i_j j^ ' Au-iUj ijUj

-^^j-i <'bUAJoi ^T..|.Jca.fci,

aii.lS j^ J>IjU>- j o^>- jJ

iJ ' Al jj.'....-eaft i_j,

'Sjy'i (j

*1 (J^-i

(J,^ "ij

AjLj

i JU- aj

i y\i

t (J'iU </j-il 'o t e?"- '"^

ljLi t ^^i-i _1* J J,,ilj* ij lSj L-j


<o i Ji ijUj y jJ j: j t AJoit^^i a:.)

JJ-a5j A.i t _; iJ_ Ai-s:5*^


(jlj.>i(^li 'o t'O J 'Cj i_.j\i

4 y'(jJ Aii>_i t ^J j^-ijUJi JlJ^*' V J^j*

^j'
t (jjiji-i (jUj A_jjj
D jj/^i (jlj vjj

JJ^ J-" J ^ (i^ ,


Ail^(j'.j-il^A; jii

iU

si

yy.j-'

j2;4-Xj j ^X_j (ji (jjiU j

Ji ijuj tiio

jjl l:- y

ijOl j oii 0|^j (Ji

{ iSy Cy^'j ) "J "'-*j iJbj

l^

^*'*
jj:;i

ijljdi (i_ Jli ii'y- lc^U 'A-jJ oj>-j .5(^jJ *;*

i^iijj y

op

(jliUj l:;-Jtij (jj*i)

,_J jL.-.j)

cSjl'^'^ ? ^ i

* '.jU;

(jldu

(J t di; J _j y- (j) A^ (J 4 jJt _l Jl


jLi t5j^jj c5.>l^-- Jl J j j;^*j^ J y
' oy^y- ij-'y
y,}t, jt, iJ Sj (Sioy- qji'jll J jJ

Aj JLj*

U^

t Jili (J Zjjy- (J

j'^i '^'y' ' *^y^i

77

f >!/;*

JU

\'l"rY u> ^

.-^M.

0^ aULr^' [lx^.miAJ> Lji i


jJ ^ 1 .>! J -^lj>'(_^.i (^i oji- lU
yyi iS>oy- (jjijili
^(^ j>- Aj (^io >(jjiv* ^-J j-J J

t A^l; OJiJy (.lliil Jj<^ljjlj

li (.Iksl

Ai^ (j:^" ^" ojS~-j jU- O ^ aJU!;


AJv>-

ji

di_) oU>- j-J

jj

L->' (jvJjil

oi iSiay- (jjiyl (jC-i i J i (^A^ J


JJi (jlijiW iJi'Uj j Oji- aJS^ Z.^ Cj ' AJ

*(jjj^,jjD i tU|^'yl_l

^X-(jlioj>-

>jjy j-j iSioy- y y.j ' ji y^-^^ l/~

'*; t5j ^^ ZJ^y ciji^ J ^Uj J AaJ

AdliU t^j t A^i

jl_:i J Oli'r '-^-' (J -V

*i.^ ^^J* '-''-'


^;^'i i t ^i aUj

i Ji ^Ui; j .lliil
Ail) jl y^
A: Ij j *

<1 * lS_) yj ' J.-J ^ y

vlJu <L^j^ ^:> <* (Sj.\j Ji 'S^jj'.i


J.^^^yP
t<'L>- (_j yai'.Lj.j L) ^jU oJU As (j j/L. (jl JU (_)

Aj^Xx^-J t ojj^

li jU- y ay-

J J^i J* t A>.i A^U t^jJj t Al jil J J jy (jil \ iSj (jjiljl

^Jji joj>- 1 UtjUjI (_^'-Jiil j i_i ' t? jj*U- _^j

iAj^j jj

o_)>i i L^fji

(jiJ^j'^ i oyi

y 'j' y- *Jyjj tjr^-^. t^-"^ c/- j ^y->


ay-j^yj

ij,jli Jl

ijy'li *j^ ^ (:>oy- j: J * aj j; j


ojl ji \ Aj (^ioji- (^ J

(J.l^j* J j-'J ' j3


's:

^ iS>ay- ( Ai\y f -t. ij,\t

f'y.J ) i5jj. i j jlj U J J ^jifcj) t jljj^


Ai ;3 li>. (jjjjl'l W ijviyl _si ^ AIjJ jl j

A Ji y

ljij <iy>y\ jl t5ioji- T AjJJljil

i^ i53i* Uv^*<^-5'^>"^^y^ j^i

t5jj.> ti'^ 'i/' .^ ij;j|j ' o jLi'i (/i

tf /;j Jj5~--V^ j'jei-J y"y Jy'i Si^ * )

< _ii jj j t jb,5j Jjol ' jjU J jl^

78

yUJtaJU

ji*

UV^

v^*

lV_jV
t

& P^^vs** "^" \^,ii

jlUVl a^ yi-^i
dliy I > -vb ii y

iili_^ \

ifJr" ijriy * *

-*^'j Ai j

Jliji
siiij

Jjr'^y
jj^i.[jl^

il^'V' jU

jl-i : ;jo ji-l ._^U ^l jjSCj jl ^ O'jLIJll

-79-

JU

jU-j^ . f- 6 jy^:>
J.Hj r i jjli^i
^y^U

jliUj l^^ikl

S^.y!^::^
A'iijjjjj

jU.(^jjj

jU-jOi ji<jL

t)*-jjb

jt-)i

1*

i5ij5^UUIl
^ljjj^ l:^:^ _,

iJ^ji

jU-jjj
15

p^

il j^o i
^

j^i j\*-U

_Va;v

U-jX . ^ .

\5rv

iJeu

\to\

80

SAL

HEJMAR 4

YEQEMi

3 Timeh 1932

QoiDela Qflrili

Bevoe Kflrde

%^txizv^n ''Qomel
Ber te'vna mehfiir

C.

A.

Bedir-Xan

Hac

Kadir Qi1y

Hevind Sor

Lawiq win

Dr. Q.
C. A.

A. Bedir-Xan
Bedir-Xan

Eltabya Qurdi
Ferhengoq

Yeq

bn

yeqt

Dr. Q.
H.

A, Bedir-Xan

Wiyar bibin
Gotina welat

Kardlr Qy

Cegerxwn

Zr

Qiibar

^cnsi
Textes et Traductions D. A. Bedir-Xan

.l.'Alphabet Kurde
Folklore Kurde

capiana tti
AM - (032

-81-

j^ ^ :J.i/
^^aia/ieu/- e-/' (%cu^de^

ifafly

M< s/ nr^
SPECIALISTE DES MALADIES INTERNES
.ITENERIENNES ET INFANTILES

Jbti

E
Eiogtige
Inscription

Fmrn

sur tous les mtaux. Gra

vure colorie, pancartes et tableaux en cuiv

re. Impression de cartes


suivant les procds les

et autres en relief,
plus modernes,

Damas

Malek Daher

Abonnements
Pour la Syrie ,
l'Irak et les pays du
1 6 an mois

Qiryarya Qomel
la Perse
Ji bona Srya, Tirqya, Ecemistan,
Irak welatn kevkas :

la Turquie,
Caucase: 100 60 40
pays:

f. i'. P.

Salq

500 kirs-sr

100 frenq

emehq

300 kirs-sr

60 frenq 40 frenq

4 mois
Pour tous autres

armehq 200 kirs-sr


1
6

an
mois

150 90

K 1'.

Ji bona welatn Salqt


emehql

din : Frenq
Frenq

150
90

4 mois

60

l'.

Adresser toute demande au directeur

armehq

60

Frenq

pritaire :

Emir

D. A. Bedir-Khan

Her tit bi nav xwey tne andiu:

Damas: Quartier Kurde

am : Taxa Qurdan

-82

SAL

HEJMAR ^

YEQEMB

mMAMHHAMMm

3 Trmeh 1932

Qofflela Qurdi
iroq :

eevue mu
D ji sib heta evar di mala xelq gorediristin dsan

BerTBvaa HelilrG
Rnd Zz
xwe sw bn.

de dixebit , bi.ev L divya

qara w bi qoteqi tra debara wan diqir.


bav

xwehii

hev ji

b eud pre j bidin alq


xwendina Gefo bicivnin.

ji bona
Beiigi

Bav
wan

waii

axa,

digel

bray

Ma liengi a:;a ne wesandi b qo bila

Dcezin Zinar wext

bi end pismamn Sed rehmet, di

Gefo bixwne, mezin bibe, evdna bav


welalyn xwe veqe di rya felata welat
Xwe de bixebite.

xwe ve di

Sx

ser serxwebna -ATclat milet

Qurdistan di

de

ji

bona

xwe

meydana

rmet

Ji xwendin re dirhav divya b. De xwe diidand. hj zde dixebit,

de qeti b.
Rind
b.

szdeh

Zfz

panzdeb

sal

l ti.steq bi ser de nedixist.

Bray wan qiiq

Gefo hj n qeti

bonu annciha wesiyeta mi- xwe


i<eriira .\we da her du qen xwe

b neban.
*

xistin

xebat.

Ser ajoti b.

serxwebn ji het mehan btir Esqer qurdan bi ser Diyar-

Di wi bajart de mehfran diqirin.

Qeiqan di wext xwesy de bi qiritfa


mehfran mijl dibn, p dileyistin . Ji

beqr de girti bn,

qeti bn nav Xarpt din.


yeq b,

bajarn .Qu distan en


Ji ber mirovn qo tifaka

lewra geleq ne ajot ji her duwan re xebat hte dtin . Her rj suheh xelq mala

wan ne qo

wan en

xwenda,

biqarin

Beng axa qar dibn her yeq di bi


alq ve.

qarn serxwerabn bigernin, qm bn, ji hleqe din ji di end deran de b-

De mala xelq, qeiq tevan lawiq


dibistan.

faexti
sert

hati b qirin,- serxwerabn ne


tirqanji n ve
Sereq, ex

Qurdistana baqur
mezinn qnrdan

vegirlin.

Geleq ne bor zivistana welat jorn


bi ser de hat.

bi

dar ve

qirin, jin

zarown wan,
wan zemt

bi

hezaran

qutiii,

malii

qirin.

Ciln wan teniq qevn sar b.

bn, li wan

Zz end caran nexwe qet.

Di v axa ji

nav de mal qirin

gund

Bengi wi
tin

L diviya b li ber her til rawes bixebitin , da qo wesiyeta Bengt

talan

jin zarown

bir

laz hitin.

axa li erd

mebilin

binin

cib. Dihat bih-

Xelq mala Beng axa din niqari bn di cih xwe,


rnin.

Qeti bn ileya zivistan.


slin, filan duhi bi

di

gund pyn xwe de

sev bi rve ki filye.

Qe qolann bajr bi berf dagijhat, qeeba-

Dya wan ,- jiniqeqe veq, zarowli xwe da

iti

bn. end bn

ji giranya berl hjl-

b hev guhasti

veiya bn. Tevna qo Rind Zz li ser dixebitin di holeq de vegirl b. Ban hol

b
ew

bajareq qiiq, li ciheq wel qo tuqes


nas ne diqirin.

83

Rpel

HAWA
=tBB=

Hejmar 4

o^ai/uln
Ev Lor
Bexiiyar

<s?
Baban ;

C^!/
Xan

j^ui^^
Melay Ba!te , ieyran ;

Qnrdmanc
urdn ,
Qurdn

ji

Hevreman

zazan :

G qurd

in hem.ji xwna qurdan.

welat

;Rom
Irak

Sor ,
Sr ,

Nabi
Hm

ji
me

me

ye,

Ehmed;

Ecem

ye Zend

dewleta Med .

Qurdn
Serav

ji

welat

jor
zexm

irn;
iirn ;

Agr ,
Qan

Sne ,
ne , ji

Wan Mus
wan vejne

Zlan ,
xortan ,

bilind

Qurdn " D' hv

ji

Blc

Qurdn

Efgan,

.Sini

Elewi

Eyzed

? '? ?

de yeq in yeq

di raman,

Em
Qurd

bne xulam mane bir


in , ne cuda ji dar ra

1 !

Yebfaext
-Ser erd

in

hem

ne bextiyar iii ,
liyin jariii.

ne

din,
***

Bin

dest Xwed yeq xwedan e

Qurd in hem em , ji yeq iiijad in


qevn qurda'

Zerdet

melay

Tev

d;id

qerem paq nihad in


in , ne s ne car in

Kanon
Ew

iraya
kedtm
qevn

zendavesla'

pir nr ,

Bextn

me yeq

lelsefey.i
zmaii

Em

Qiiid

in

tev bira

yar in

Zeiidi,

meshr

Zerdet
Ruhn

iraya

zv

Zerde.st ,-

Agr,
Qan

Sne,
ne ji

Wan
wan

M Zlan,
vejne xortan

ew e ,

ser iyan

ser dest .

Her
Pteq

qat
b

ji
li

qitba
dil ,

Zendavesta

Sin.
gnr di desta

Elew
bne

Eyzed

? ? ?

Em

xulam mane
Brt:

bir I I !
1929

23 Gulam

Rislem ji me ye
Siltan selahedn

ah Nadir ,
denggr .

Dr, Qamitan. CCli SBcdir-Xaa

Kulr pipoqn quleijn w iqest bn. I da himza xwe, guvast ma qir.

Rjq her du
wn
Her

xweh liber tar


hepo

po- '
j
Rind ji

-tf

levn .
du ji, ji

rnit ,
sermay

ldixistin

Ziz bi du salan

mezintir

direcifin, drann ;
kerist bn. :

b. L

di w

ax

de

ev

du sal hing

waii diriqriqn, gmiqn Ziz

pne salan hja bn.

Rind ji dya xwe

faepo ji dest w qet du

hstirn germ i

btir p mijl dib ew bi xwed diqir.


Zz bd hd digir l nediiial .

pve n. Nema diqari b ber a serm ay biseqine. Bi deng xwe zz gote

Rind destn

xweha xwe di nav yen xwe

de diguva.tiii
Pili

dixebit

bigermne.

Rind :

gaveq xweha xwe riiand rex x'w.e


re got:

Rind, xweh I ma din ne bes e ?


je

Tu nabn qo em ber du j kefiline. D


rabe em herin mal, biqevin nav cihan

Ma Ziz lu iiizani qo xebata

me

,}i bona Gefo ye. Jiibona xwendina Geto ye.


Bel Rind awan nizanim, war

cann xwe bigerminin.

Rind

zda

hesya

b, l

xwe

ne ibwa qeng dya me em^didan xebat.


Ne XiWe cire digir ? Tu nabln din nagirim, liisteq

berder

ne

diqir.

Csan

ji

xwe

ce

xwey, ne da ter sisty.'tin xwehaxwe

-84-

Hejmar 4

HAWAR
xwe, Gefo bidin xweiidiB.

Rpel Z

beye, ma dinya tev ne zivistan e, buhar


havna w ji
bixwne nin, ma

heye. Bila Getoli havn


Qo

li zivi.stan tevda li mal r nabe ?

serhoste dur qet ,

Rind

gotina

X'we p ve ajot :

Dibe Zz,
bila Gefo

le bav me wesandiye
bibe, bizane rziqa

Qo

Qurdistan

bi ser xwe
me

b,

zana

hing her tistn

welat -me, ji

dibin.

bigerne. Ji bona wj xwendina

Ev

serhoste

j }i qurdan

tte hijartin

havln

ter

naqe,

divt

li

zivistan

ji

pirsa

qurd

ne

weq r

pirsa

dijn l

bixwne,

da qo zana

bibe.

pirsa

pesn

de

bibe.

Ne tin serhoste ,
hem, ji me ,

l ji haqimaii heta paleyan

Ma cire Rind,

ewende bixwne. ji milet me de bibin.


p daxvin

W gav ev zm
ji me rerne

Bila kas qeq me Zinar bixwne nebes e?


an qo em

Za:ia

bn j, ji bona
Ji bona welt

li?

di ber der de bte gotin


Ziz. Heqe qeq em di zivary de ne, maln

bihistin.

me ji dest ber qo em

me

Zinar

kenc

xwendi ser

bnwa

rja

qo

me haline standin. Cire ? qurd in dewleta qurdan

Ji

esqer qurdan bi
bn

Diyarbeqr de girti
nne. l)ibin end bir Bavn me, brayn me, pismamn me

ne dibisl qo esqer bajarn din bibin. L di bi

heria

dora Diyarbeqr Diyarbeqr

bi dar ve gava qo ji me

qirin.

Hem, ji

bxweyt. Le

de qm

riseq

em bne serxwe, hing qurdani jiyn de bide. Ji bona

.distand

mesele

sal diqir.
xwe

Dibjin
gotin ,

qo
Te

re hek

v xeber

dijminan bi

Standina w hek ji me re brayn xwenda


divt.

niho seh qir.

Bel.

Gefo

bixwne

welt bi xebata

Welat me xweyy :farown xwenda bwa heta niho, biser xwe dib brayn me nedihatin
diqetin vi
nedida.

welt bifilitne,

welat

bav

mirovn xwenda xelas dibe.


Qo - De
Qo

qu.stin

em j ne-

xelas bibe

b ,

d bibe ? xwe.
xwe?

hal, serhoste j xeberan lime


qet ser te qo ez tu em

bi

ser
ser
***

Niho

b .bi

dixebitin, biqin.

yeq ji

wau

mirovan bixwey qiiq Gefo ye.

Ew j

bray me
***

Di w
b

dem de serhoste qo tirqeq |


dijnan li wan ;

li wan dabor! gali,

Ziz
ne j xwe

deng

xwe bir b. Ne digir,


b liepow

qir got: yinemi lakirdi Kurd pileri ...


Qeiqan bi tirq niznn bn. L ji

tisteq

digot. Dest avti Hepow

dixebit .

xwe wer diu-

away gotina w seh diqirin qo xeberan


li wan dide. Qeiqn din qo di hem j qm hol de zde

xiland qo iliyu w ji gmiqn xwe key


agir vedimislin. Tin di veger de ji Rind rekewt

dixebitn bajar

bi tirq

dizan bn p xwe diparasiin.


Rind Zz, qo bi tirq niz-

qiri bn qo ji dya

xwe re titeq mebjit.


***

Tin

;an

bn

diqetin

ber avn serhoste. galgal ne!

Ser-

hoste

digot:

Disan

pnc.^n

Sibetir dinya

hj sartir b, .Rind

quid ...

Ziz (' bn xebata xwe. Heta hingr j cara pi.i b. L Rind


xebit bUn.

Ev ne

Zz niqari bn ihin cara pin berdiqetin.

bibin . Her car weq j L deng .nediqiriii.!

Ga-va

liatip.mal , rjanyia xwe

dan dya

xwe, de .dit

qo ,Zz w rrCJj

Dya wau ji wan ve^oti b,:xwe ragirin, '


deyn meqin, heta qo em bigehin mraza

ji xweha .xwe ikeme.ry*q A nv btir an

b.

Ber je gmtir

djan.

De

ecebmay

85

Rpel

HAWAR

Hejmar 4

(Zerdet)

Ber qu:d Di hin deran de ev (w) yen ha bi

zerde.st bn .

Zerdet pxem-

ber wan b. Ehmed-Xan n b ,


ve

qo p diza bi beyta j

(y) re xwe diguhrinin: V parsy parsya str

di
h

(Zno-Mem)
zerdetbna

de

rn

qurdan

iaret

iloy

iloy

ter

diqit

dibjit xwe
agir

Gelo bi away
pev diguhriii?

ev du herfn ha
(f Mal
Da

ji reng
gazya

kewmi-Zerdet
xwe rahit .

Hireqi qiiq ji qurdmancan

herweq

Cfimed' SCani

xelq Botan dengdsra () zrav


nin, yan ne weq diqn. almanan

dixw
( Zer.davesta )

l weq Fre-

iisizan bilv

Weq

her pxember

Zerdet j

xwedan"

Ev qurdmancn

ha

dengdra (o) ji

qitb b . Zendavesta nav qitba w ye .


( Zend )
Zmaneq qevn e . Zman me , zman qu

weq ()wa adet qodFransizy de bi


(ou) tt nsan qirin dixwnin. wan de Bi v hergav
rd je hatiye
ye .

lerka qo di bilvqirina

girtin

yan esl zman


bi zman ze-

meyldariyeq ber bi (o) ve heye. Ev qurdn ha qo van du dengdran nerm

me zend

Zendavesta

nd

hatiye

nivsandin . (Qat)

dixwnin ji bona hevgihandina van den


gdran bi dengdrn din herweq bi

Di qitba Zerdet de laj an stranin hene. Ji wan re qat tt gotin .


( Gmiq )

(, , a) tt qirin

li sna (w) (y) q

Qatn Zerdet .

ditnin.
ma.

(dmahiq heye)

Seryn tilyan, nermiqn


Ji Ziz pirs. Ew got: ( Tar Po )

tlyan .

Dad heta niho min rind nizan b


em cire dixebitin, Rind kenc da min seh qirin qet ser min, r min ji Ziz

Benn tevn ; yen drjah pehnah .


( Hepo )

Seh

hesinn .

girn

mehfran t

(IbO) gir bkir girdan.


idandin .

Zizi' ji

te rei

got?

(Zvar)

Je bipirse dad, ez weq w nizanim


rind bibjim.

Belengazya mirovn mezin dewlemend!


(Hingr)
Pit evar , destpqa ev .

Rind

Geto

j, xwe

gihandi bn niqari De

wan. Rind dest bi

gotin qir l

b bikedne, avn w hstir diqirin.


j digir .

eva tar ji hingr qif e .


(Med)

Di

guheq

mezel

de

pitxenceia

Mileteq qevn e . Mileteq arnijad e. Med'


medeniyeteqe mezin anne p . Qurd ji

Bengi wan

axa hilavisti b. J

pve di destn

de tu Ji

liste w ne ma b. ((iri bn adet, di demn

medan dahatine, qurdzaro'Wnmedan iir.


( Afirandin )

xwe re

teng zzy

de ew ziyarel diqirin.

Ann p,

ann wicd, xulikandio. Xwed

Her aran

bern xwe hev.

dan

xencer

erd ezman mirov afirandin.


Xwed afirandin ji bo w feleq

qetin himzii

Brt:

5 irya-Ber

1927

Ji

bo xidmeta

w .sihandin meleq.

Celdiet CCli caedir-SCan,

ehmed' 9Cani

-86

Hejmar

HAWAR

Rpel

TAXTES

KT

TnADUCTIOFIS

-2

zertQuIiare
Conformment notre programme

le I

buliar
Qonan

axa

vegerlin
iiesax bu

Zeri

Qubai'a

min

de

travail ,

publi

dans

notre

premier

Li

ber

mirin

numro, nous commenons, partir d'au

Heqe mal' gundi cirana i ne bya


-Sereqi
3

jourd'hui

donner

des

textes

Kurdes

bidim

suivis d'une

traduction littrale.

Ces

textes auront d'une part un cara pour ceux qui dsirent d'au

L ll

Zeri Qubar

te

ez XBpandim

ctre instructif avoir une

Te ez qir,

me destmaleq

ide de la langne Kurde,

Ser dest' xorlc Omeryan, te ez gerandim


Te e/ qir' me tle(i, ji tel' tenbr

tre part ils Completel ont nos articles pub lis dans la littrature, rubrique des Notices sur la

Uame

destn neziinan,

te ez .siqandim Qubar Qiibar

tnoenis et cotmes Kurdes^. par un ( lawiq )

! l ! Zer Zeri
4

Nous commeni.'ons

intitul Zer Qnbari).


Celte petite chanson m'a t chante

Le

l !

buhar Qonan

caxa

par Un

(dengbj) qu'elle
un seul

de (Pncnaran). m'n
mot.

Je la sans
Zeri

vegirtin nesax b

publie telle
toucher

t chante

Qtibara

min

Li
dj dit toutes Ev. mal" gund

ber mirin
ciranan naqim bidim

Comme

nous l'avons

nos traductions seront littrales. Mais pour


-des expressions qui ne sont p:is famili
Le l !

Hewes Sereqi
Zeri

res la langue franaise nous donnerons ^ies explications hors texte. De mme que nous reproduiserons par fois les lettres
apostro
Te ez

Qubar

Zeri
xapandim , Te ez

Qabar
-siqandim,

qui ont t remplaces par des

phes peur des

abrviations qui

exige

le

TRADUCTION

chant ou ledialecte Nous


que

de certaines rgions.
0 viens gracieuse blonde.
blonde J'avais vu ma gracieuse

devons rappeler nos lecteurs


lawiq) qui

les termes comme (stran,

Sur t dj expliqus dans traitant


.soin

le

liane de la coupole[l]

nos

articles Pour la fille, plaine de foie [2] pas beAux yeux noirs ; souverain collier an du monde. des amis cou. Dieu

du folklore

Kurde n'ont

d'tre rexpliqus une seconde lois.


1 -

Veuille accomplir les voeux


Qubar Qubar et des assistants.

Were

le !

Zeri Zeri

Le b

mien

et

celui

de

la

belle

la

Mille

Zer

Qiibara

xwe

diti

taille fine; De bon matin

Li pala Ser

Kub

qeiq xwedan iman avres

[1] Les Kurdes

maison de certaines

contres

Sto Xwed Miraz' dost


Ya

bi lib

sont surmoutes de coupoles,

reb alem biqira


'/rav j

autour desquelles s'assoient, les femmes


Kurdes pour tricoter des bas en causant
et encontemplant la nature.

gnhdaran
bejna Li

min

ser sib

(2)

Veut dire chaste et

pieuse.

87

Rpel

HAWAR
rovisatenrs qui font des

Hejmar 4

Efatlttoa

aux

la.

tUtAratuve
Buvdtea

vers

l'improviste

raaauva et

aoutumea

en les chantant. Les

denghj

de cette classe

quelquefois chantent en concourant jusqu' ce


Le Folklore Kurde
que l'un se dclare vaincu et se relire.

(Dengbg - iroq bj - Sazbend - Blrvan)


Les deux premiers distincte. Les ( mr forment une classe

Mitirb

Les

mitirb

sont

les

tzigan

danseurs et musiciens. lU dansent des danses


professioaelles. ils jouent de la musique et

) ( beg ) et ( axa ) ont ou

plutt avaient toojoars one suite de chanso


nniers et narrateurs qni jouissaient de cert

chantent les
les mitirb

diloq,
de

chansons de danses.Tons
sont de la mme

Kurdisten

ains privilges, avaient des maisons

donnes

tribu.

Tous

sont de ils vent

zengene[l]. s'installer

Ils quittent par groupe

par leurs
ceux-ci .

matres

et vivaient

aux

frais de

leur pays et parmi les

diffrentes

tribus Knrdes, Ils sont

Le

(dengbj) c'est l'artiste et il se arl. Au cours des

dis

nomades, ils emportent leurs tentes avec eux,,


et ils ont des chevaux el des nes qu'ils mon

tingue par son

runions

les (dengbj) et stranvan de premire classe,


pour montrer qu'ils possdent un grand rpe rtoire, ne chantent que les quelques premiers
vers d'une chanson et passent aussitt une

tent

et

qui

transportent

leurs

effets.

les

mitirb

sont une classe spciale et


procure pas d'honneur. sa2bend

leur mt

ier ne leur

Sazbend Les

sont les mus

autre. Et quelques fois

ces runions continu

iciens

artistes, qni sont

spcialiss

dans

la

ent pendant

des

heures

et les

dengbj ne

musique instrumentale. Ils accompagnent les


dengbj et chantent aussi s'accompagnant

cessent pas de chanter. Les iroqhj se classent aprs les

de

leurs instruments.

Blrvan

Les

blrvan

sont les flti

dengbj. La plupart

savent chanter,
qnleqnes

mais

stes, les musiciens les plus aprcis et lesplas


rpandus. Fn dehors de ceux qui se sont sp

d;s chansons simples ou


versifis des roq

passages

el rroqn.

cialiss dans le fltisme, tous les bergers sont

Les

vritables

dengbj

ne

chantent
[1 1 Les mots Kurdes Zengene ei Cengene

que des
jamais

lawiq
des

et des

ser.

Ils

ne chantent
comme

diloq

qu'ils considrent

el les

mots Zigeuner

et Tzigan

qui ont les

trop lgers pour leur dignit.


Parmi les dengbj on tronve de imp-

mmes significations semblent aussi avoir la


mme orisine. ^^

Tu O ! C'est le printemps.

fis de moi

une corde de gitarre

Que tu et de leur

laissas

entre

les

mains

des

C'est

l'poque

des

tentes

maladroits (dbutant)
Tu m'a bris

dresemenl (1)

Ma gracieuse blonde tait malade.


Prs de la mort.

O gracieuse blonde , gracieuse blonde! 4

Si

la

maison des villagois et

des voi

0 !

c'est le printemps.

sins n'y taient pas, j'y serai all.


3
O Tu gracieuse blonde tu m'as tromp. a fais de moi fais un mouchoir; entre les mains

C'est

l'poque

des tentes

et

de

leur

dressement

Ma

gracieuse blonde tait malade.

Prs de la mort.

Que tu a des jeunes

agiter

Si je ne prenais
ons des villageois Jy, serai all.

pas garde des mais


et des voisins;

gens Omer (2) l'poque ou se dresse

(1) Veut dire


les tentes.

O I gracieuse blonde, gracieuse blondel (2) Les jeunes gens de la tribu Omer
sont connus pour leur agilit dans Tu m'as tromp, tu m'a bris.

la danse.

'3)jeUiet CCali ^eoir'SKfuin

-88

Hejmar 4

HAWAR
Ouest,
nsons

Rpel

destlulisles. Quelquefois, purrai eux on trouve

Dumil.

Mais comme toutes les cha


de ces derniers sont en

<)es gens dons d'un grand talent musical. On


raconte plusieurs anecdotes et lgendes surl'e-

et lgendes

Qurdmanc
avec les

et les

dumili

sont

trs

mls

Itfetmagique qu'ils tirent de

leurs flles. Un

Qurdman, parmi eux on

ne trouve

d'entre eux qui tait an .service de l'Emir de


Botan pour montrer l'influence de sa flte,

aucune variante spciale.

Comme la lgende a son origine dans le


nord la plupart de ses variantes sont dn

mme sur les animaux, fit

la chose suivent :

Aprs avoir conduit son troupeau durant

dialecte de celle rgion.

plusieurs jours travers une rgion vue d'eau, il lui

dpour

Dans le cours de la

lgende on

trouve

a donn du sel et le dirigea

beaucoup de

moeurs el cotnmes

Kurdes qni

vers l'enu. A

peine le troupeau arriv auprs

ont (.resque disparu aujourd'hui.

de l'eau, le berger
mlodie

commena

chanter

une

En outre on y trouve, des rgles

de la

qui fit arrter et

mme revenir vers

vie sociale, quelques donnes sur la rglemantation du droit de la proprii el diffrente

ui le tioupean (1)
**

autres choses. Le sujet de la lgende est une aventure

Aprs ce petit expos concernant le fol klore Kurde nous nous efforcerons de donner
quelques exemples sur le diffrents genres

d'amour la cour de l'Emir de Botan.


Presque tous les dengbj

(1)

connaissent

quelqoes pisodes de
De nos jours

Mem-Alan.
qui la connaissent

de la litlrulnre populaire.
Nous
el les contes. Il y a des lgendes et des contes com

ceux

commencerons

par les

lgendes

en

entier

deviennent

rares,

surtout depuis

que la rpublique turque a inlerdil de parler


et de chanter en Kurde. Au nord les dengbj
ont commenc disparatre pour assurer leurs
existences par d'autres moyens.

munes
rgionales.

tous les

Kurdes

et

des

lgendes

Parmi

les lgendes et contes communs

D'ordinaire
on peut citer ceux ci: Mem-Alan,
Qnrd,
Dlai,

on fait le rcit de la lgende


sur une mlodie qui varie

Rostomen la chaulant,

Siyabend,

Beneva - Nar{n,

Drsim,
suivant les passages.

Bmal, Xezal.

Quoique

chante

Mem-Alan

n'est

Nous choisissons, parmi ceux-ci le Mempas entirement en vers, mais en grand partie

Alan

qui est le plus intressant el dont nous


une tradnclion rsume. en prose rime.

donnons

Cependant les parties les plus caract

NEM-ALN
C'est la lgende la plus clbre et la plus rpandue chez les Kurdes. Elle compte

ristiques sont envers et ce sont elles qui sont


connues et chantes p<ir tous les dengbj.
Depuis longtemps je me suis attach

diffrentes variantes, soit dans


nord,

le dialecte du

tudier

Mera-Alan. comme simple

soit dans celui du sud. Elle existe aussi parlant le dialecte du Nord-

A ce que je connaissais auditeur j'ai ajout de

chez les Kurdes

nouveaux lmnisque

j'ai recueillis Jes sources suivantes:

(1) Le mtier de
n'est pas celui

berger

au

Kurdistan

l. chantes

Diffrentes chansons de par les dengbj ne

la lgende

d'un domestique.

la connaissant

U est considre

comme un mtier d'ar

me et le mtier de l'homme libre. ger est fier de son

Et le ber

qu'en partie.

2.

Rcils

abrgs du

sujet,

entier ou

mtier. Le berger de Kur (1) Ehmed-Xan pote nalional Knrde,


a emprunt cette lgende le sojet son oeu-

distan se trouve unit el jour dans les monta

gnes seul
pour se

n'ayant que .'on


dfendre;

fusil et son chien


d'tie attaqu

il risque

rere intitule Memo-Zn


de l'hrone. Xan pour

noms

dn

hros el
raisons

chaque
bandits,

instant,

par des bles froces el des

diffrentes

el cela arrive souvent. Ainsi que le

n'a pas voulu rester fidle la narration po-

dmontre
bergers.

les

chansons

des

aventures

des

. pulaire et a introduit plusienrs modifications


au sujet original.

89

Rpel

HAWAR
Il tant noter

Hejmar 4

que , dans le

dialecte

du sud le(o) est ((uelquefois surmont d'un

trma, ce qui
ou
LES VOYELLES

lui

donne le son

du (oeu)

du (eu) fianais. Ceci est d a:i fait que dans une contre

Comme nous l'avons dj mentionn,


la dure du son des voyelles Kurdes est

limite du Kurdistan d'Irak, quelques cit adins prononcent (o) comme dans certains et non mots le

stable

(invariable) elles

sont trs disticcomme (braxa], dans mais

les Turcs

comme la
ils

tement brves l'ancien

ou longues,

majorit des

Kurdes . Par exemple ,

grec (makra) et

prononcent les mots (qov) et (gol) comme

il

n'existe p;.s de (dixrona).


Les voyelles
Les voyelles

les mots franais (coeur) et (gueule). Par


consquent si c'est ncessaire ils pou r-

brves sont:
longues sont:

e,
a ,

i,
,

u.

onl les crire


,

comme

les Tu'.cs: (qr)

et

(gol) .

o ,

A ,

O .

Ces deux voyelles

se pro-

Aa cours de

notre analyse de

no.iceat dans l:i langue Kurde comme en franais, mais elles sont toujours longues.

la phontique
un son

Kurde nous avons trouv

de voyelle qui ressembe ce que

En effet
brves

elles
comme

ne se

prononcent jamais

les

arabes appellent ( ili' *>t3 )


Ce son de voyelle qui au premier

les ( a ) et les ( o ) des

mot? franais ( fanfaron , tapis , mobile,)

abord ressemble uu(a"lbref ne l'est pas

en ralit, Voici quelques exemples de mots dans la


long .

et ne pouvait l'tre, puisque invariablement


prouve que ce

langue le (a) est


Il a t constat et

Kurdes A. O.

contenant

des (a) et des (o):

aq, dar, paq, bar. zor , sor , gol , lor .

son n'est qu'un (e)


ciation est un

Kurde dont la pronon

peu plus dure et plus pos-

partierl,

raconts

par

des

compatriotes de

pris- la forme suivante:

piffrentes

contres.

1.

Un prologue,

3.

Quelques narrations

compltes, in

2.

Neuf pisode,

chacune

comptant

extenso, de la lgende faites par des


la connaissant en entier.

dengbj

plusieurs chansons. 3. Un pilogue 1

Aprs ce petit avant-propos nous Ces chansons, rcits abrgs et narra


ons la traduction d*. la lgende . aura

dona-

tions coplles de la lgende reprsentent une


Celte traduction diffrerenles for

certaine unil. Mais ils se


dtails, dans les tableaux

diffrent dans les


mes : Certains passages seront rsums,
reprsentants les
utres seront raconts en abrge, d'antres en fin seront traduils intgralement. ( suivre)

d'-

vnements, dans la manire d expression, et


dans l'imagination.

L'tude de Ions ces

dtails: et variantes (1)


large se

qui se compltrent entrs eux en se modifiant

Echnad-Xan inilgr
laissa influencer par

too

esprit

m'ont donn un texte unifi de la lgende.


Je crois avoir obtenu dans ce texte la

les dclrines

morales de l'Islam
nous donne un au peuple. U

et dans

son

Mmo Zn
inconnu son rcit

forme de la lgende qui s.approcbe le plus de l'originale que les moeurs et coutumes islami

pilpgue lire la

tout fait

moralit de

ques ont selon les rgions partiellement dtr


uite ou modifie.

d'une scne de paradis d'aprs les descriptions

du Coran, Bien entenda aprs une classification cation de la

pendant la rlussifi-

Ce texte unifi,

lgende nous n'avons laiss auc

conforme

l'esprit

de celle des

dengbj

une place cette invention du pote.

90

Hejmar

HAWAR

Rpel

trieure que
el qui durcit

la

prononciation
consonnes

ordinaire,
rgit.

ttres;

e ,

i .

i .

deux

sont brves , les

les

qu'il

deux autres longues.

Ce son gn 'al,

de voyelle n'est d'ailleurs p^is et propre une

Mais,
pralable,

comme nous
dans la

l'avons

dit

au

mais rgional

pliotique

Kurde, un

contre dtermine.
On purrait noter ce son au moyen

son
de
tre

de

voyelle

mis

d'un mme
ne

point
pas

l'organe
tantt

d'articulalion

peut

du (), comme dans les mots (


et ( sed
la

pez

'j; )

bref el tantt long; les lettres

du
'a- ) qiii.saiif chez les Kurdes de

second groupe ne sont


premires.

donc jamais
De mme que

les longues des

rgion mentionne ci-dessus, sont pro


( pz ) et (sd) ; avec la dicte

l'on aura

beau allonger le (e) on n'obtien le ( i ) allong


et vice versa.

noncs

dra jamais le son de () ,


ne donnera jamais un (i)

arabe,
sons

on

pourrait peut tre


les

rendre ces
et en

en

durcissant

consonnes

Il s'agit

en etfelde sons diffrents, mis de


points de l'organe d'articulatin.

crivant :

( "Ji; t 'ju ) constat , d'autre part, dans

diffrents

N'ayant plus de
Nous avons la

lettres

latines

dis de

ponibles,

et ne

pouvant faire usage

mme variante de prononciation mots emprunts l'arabe, esqer sqer ereb ereb el l

elttres comppses. nous avons


le ( d'autres ) qu'on trouve avec dans cette

utilis le
beaucoup diffrence

des

langues,

que
(pez,

dans

ces langues,
est

il

rend

la

lettre
c'est-

Evidement la pronnciation en sed , esqer ,

<!ur laquelle il

pos

ouverte,

ereb , el ) est plus conforme Kurde, et plus exacte.

-dire longue, tout


originel. Nous lui

en Ini laissant le sou


avons au contraire

la phontique

Nanmoins, le rdacteur de ces ligue'',

donn un

double

fonction :

changer

le

en tant qu'originaire
tude de prononcer les

de Botan, a l'habi
(e) des mots men

son

de la lettre et,
longue.

de plus, la faire lire

toujours

tionn ci-dessus comme


Cette

()
n'tant que

D'aprs

les principes q:ie nous avons

prononciation,

adopts

pour

fixer nolve

alphabet,

on

rgionale, ne pouvait tre note, puisque


nous tablissons un alphabet pour une

peut faire une


Eu vu de se

objection au sujet du (i-).


conformer autant que pos

langue,

non pour

des

dialectes el

des

sible

l'alphabet

tnrce,

n'aurait-il

pas

patois. J'ai cependant dict les mots cits ci-dessus quelques jeunes gens de mon
propre pays et des rgions environnantes,

i plus exacte
comme celui

de

noter

le(i) Kurde

des Turcs par un ( i ) sans

point et le ()
Cependant

par un
l

(i)

ordinaire.
de distin

qui prononcent le (e) un peu dur et au

difficult

xquels j'avais enseign l'alphabet Kutde.

gue,! un ( i ) sans point parmi les lettres


(m. n, u) est vidente. Les Turces inconvnient furent ayant forcs

Ils les ont crit sans la moindre hsilation


avec un (e). Jeleurai alors parl du ^).

aperu

cet

Ils m'ont rpondu trs logiquement; Pa


rmi les lettres que vous nous avez

d'annoncer dans l'criture le (i) sans point

par lin signe plac sur la lettre prcdente.


Il est vident qu'on ne pouvait
pter
par

donnes avons trouv la lettre ncessaire pour noter ce son, ce son ne peut tre not

ado

un
son

errement dj signal comme tel


auteur; et, comme nous venons

que par cette lettre et non par une autre,


e , i , u . , , .

de
Nous avons^maintenant les six lettres

l'xposer,

les

phonliques

des

deux

langues se trouvant trs


systme des voyelles

dilfirentes , le

e, i,
pes

u.

, I,

qui forment deux grou

Kurdes s'est trouv

correspondants.

tre

tout autre

que celuj

des

voyelles

Examinons les quatre pemires le

turaues.

( suivre )

91

,^'

yf- ^jj)\

*Joi y\i^f^ j^:>, y}iy.y-~s1 1 1 iSy* ' y>, Cy i cf^. s?-?'

C^\S ^ 'Cj ^\ ' ^ I Ji; j y> ij ij''

^.iif'ii
.yU y^y

oij^5' j^
S^yy t? ' r/ jy )

tSj

w ^ T JL J J o_ji Ul ijU- jJj Jljy

o cU q^ o *j jil> ,^U

ijy

J^J

y^:> d^jiC/.J^ Jis^yj^ -^ f=>


JU lSj-A^
* -it *

^^ o -o i a) lla jL. J (jry J- <J ** O


iS ai^i'^ J t oy\:>jy (Jaj ^i^ jLi, 'JJ
o<

(_), ai Oljj_^ i- _^ 'O' ^ _4*J

t>.^

olxijui J _jj t/j*" ' '

*'Oi i y^
i_j Jl. *j ? o> A>- jLji ' yp y -~

oy^^y. Ai. y y

<i\y,

ty y '
<-^ Ij

jjT ay^ y^i J Jjj ijy;-*J if y

- a;I J3 y J.Ci y- y^^ V"

i^yi6 :>oj^yj j~-j

y ^wio j y^. Cy^>\^'

1 i3Ji ~

3 ^ y~t jij i5 j-i^ (_r-"i (J JiJj


ijjioi(_^X_-iu,i iy Ui^j--jjij i yij,

\y-^ij^^i-'i y

^y y yj y^ ' *^y. ^y
Li jS-ij \ ^y.jy
II! Ii JjJljjj^

yj y b^ ' *j(jl:-3y

,ji_5L-<jU ,_jiii (J _> .y\ I- J

(jAi'Sdi

^15^^ . J -Cj 0-J yo^'ji'i 'o ^if


tj._^ ,^SC-JL.L> (/jij; J_ j i-S j^.l <J *

JjlJl^-jJLljjL:>'yi..^l- U ; JW --> JV X-^'

'ij

JU 'o CL^^i y

y iSj o y ^^

-92-

i^i';^
.y_j\y\ ^ jjjjjr- Jy. yr

>ijU>

<}j

j,j^j by
cSjlj; ^J_y J/^ - JVj

j-^'j jjy

"-ijJJ ^y-'i^

t^jl^i y

ajSi

ay

i^^^^

bji jy y iSjy

y- y^

'^ijy

<-hf'. CyJ JJ^'^

iSij:>j (p}y J-^y-^y-y


JUj iJj^L_j- Shy ..il

JJ.-.I JL.- ^ t$ joy- yiSi*^

JU i>.-Jl ^'5^^ ^ >-J^ji t^j


<;l_-t ji jy^ j o'y Jj

^'^, i J-y, w-r y.


^ 1

'^-^

iSj^ *j~!>- ^.J_y iSj.^


-'

y.S,^).J\Su> y^i yJ\-=^ j

jjlj .Jtj' j

.^_>J

t^-Ajj - j

tfjl^i JI>J^ y >i^i/^ J t5jL>: .iUilj . J\;j;j 3^' J\; J^y b ^'-^

r-U liAi j**-

'.J^.y.

^y* **'

t?^. j ^t^ * ^" ^ <j| iSj^*^


^yyi i3.5jlj J'^_ySi jf^

olj^jl

^yj

t5j>H

^y

J"\ iSjySd^yj y Jl/'


^J^.J IJ y- Ijol-ll (^jj Jj

uy^ oAj j' i <-i ^y-'-> 3 (J^


JOj iy^ ^> o^y.y.^J^ y

_; UIS*^j a> Si>y yj^- y jr^:>

nrrt$j'.Lij>-VA : fU

l^^v- JU--^

93

J.->'
Jy j^j^

,y^\>jy

Ji'j ist^y.-} yyri^

jU^i- <t! (_s.0.>-^ -^ *' l/^JJ^ - l>- <JOv_i


(S--

^l

Lj w-

O^c- t5j) oiiju^. j*.>

[:~ij)

Kxiy^yi C^y 'iujf^yj^

~J^y^ ^ o>^/'y<^.y-'4>^^ ^yj ^

yL

ai tSl J ti ". jj-i "/^r*-? ^ c?"


i3 j <. i^i ( jljU )
jy ^l jjk

(:)Jljy)i/ il^(jrJ->^- ) Jb 1 V ( C^y J J.y') ^yy ( ^. ) J^l^ 1 '/

.^^U\ j J.4- i ,jj:ii

Oul>- ^ ' j j j ijLLft

, 'jl,c-} (j^j'-'- ('-^^ kLX^j dJ!^'* (JviaL

y" Jl
->

- Jla- bo

\j ^iyS

S Aj ^_a 1 I

Jt^ <; ._L^ji_; y (f-L-j y ..) y^y *


)Uj <.- ^_ jjuy jy |o *iv (ji^i I J'

^y- 'li^ \ C>}i <ii jk i5 oiS ^y


6.J .i'i/.V

i^ Aj J;>^i

l-lt~>

jJUjI UX-l

j tl

>:". f:^/ ^ ^

^y.^ ^ i' jf.^ j * iy^ej^


^Sijf
? Oy ^j-ji^-^j

y yj^ j-* LJi yy

iSy. vi>-

y- bl-- Oy j^ t? j: j J tS-xi J

iJ.y. (ir^ Sf-^ ^jf-"


jli .^i ^n''-^-'-' -' J^ (I/U j\jy3 \U
y- J. (/Ji j 5jjj </j y Op </i ^ oy- \^
Jb fO t^,;: jj ti ' jL> _.;jviL jJ i>_j>- 1*

j"3^,JJj (^lj^ tj iJjjl i t^ili A-j;; ij


(^Jjj-ljjyal^ ay-^LjyS jiS-^j
y\9- i O JlL y jSLJ J y yy i-J vJ^i

iJii (5j (/i


^>^

jy i y-^ ij
i.
>r*"*

S?-' ' (S'y, <:?>- j -^.

^ i-^-W?"^ '/

ft IcT^Sj Ij^E^tLi.) o Jy j^,)

lo/'
('1 >; i^'-^ -^j Cr* * .jf^ <:?*''^ ~
Oj j y p*. lyb rti t5J_!j ' y.f-i

tSj (_^ 'O i \j -i i ^^.J


jjvj i, Oilc yy

"J y 3 * y U *j

94

i^M
jSj <:u;jj~" _m

>!>!*

J, j^

CJ. * '^J ^ S^j (jil _;*

j*

^ JT "^ ' y oy^.

jj'J iij * i/^^yj '-'b;'^' >ij^j


y>jr^ u\

cJj-j <>.y<: ySt Ji.


> v_) o Jij ' <ijdu) oJj:)

ijW.f-j il/y

;iii t.Sjiyi ^ jJ-" J *-'jj

a y-

(j"

i_> **-; cSi

a y- iSy ^ y. y

j>y

f^ y y. j

? oj'- ' -^iL- Ail <

J y_ du

J y

Ai- y J.- ai iji iSi i

OyS y b J jbjji 4 JlT J t5jyJ-5 o'j


t$jU^ iy (Siyi (jf o

aI _j5' Ulo J

(_fy, V"" "^ - (J?'

^X

^'y i3jj^ J li
-ai .^l.-'lj

y Jly S y ^ o^-^
J iJl Ji- _jJ y :>T^ iSj

.ti^.-^o*^

J'^='y

(i^ * j^ ^ <'V.
.l) ,i i
O^iU

c._j-ijj) '_r. e,/^ j (_^ (Sj b-iib- liy J

t$jljl iv^^s "^ Jy

'.^^ c/y-^

yJ y. J'jjS i5j'' V -MJjjf tSjt?*"-'


O^J"i oy-

Ijylo; .^i- ly.jjjljij, (i, .^j-i^* J >_;


A* ^lj; J > J yj> oy~ iS y (_j ' ^ *;>-

Cjo iy!\j y y vr '^ji-i-' ^ ti*


jL.Ji )) : " i Ki^yj^ K^yjj yy>-y,

Jlo-jJ.^jiJ i *Ji5Jp' iln-lj j^UjJ

Ai t5j~" Oj

^ I^^^ << <* j jl j^>- Sj


(jyjLxi (.^jl jj (.5-^'j J y_ yLxyya- A) SI

Aj _^dUf J<- )y (jj\


a! iy :> ^ ^ y. (i^j; y*- c^'^ <Syj

o^

y^ ^y. y^ b^- -^J }^ y^ Cy.^


jy -^" >i>Ji

ay- 1 y y "J n^Oj^j Obbi

J ay- ijy*' _^IJT Jl.,-i " Cjy i dUi) (/j


jjOlJ y J_i">^.i-i JJ i.^>- ijy^ J t^-i

t oj-l jlji*0<^. ("I y l^>- ' ^'" O-i * y Ij


-^ * >*- "^ yj

.y-' .b"/ (^-lj t t^-ijj ' yy Jj. y .J tS-^'jj onSyiiJi

dTjji <:-y.^ JT O) jji *:- y J-

: Ojjl AjuJU OjjT^

A) > (.^^ 1J iJi:iy

95

^J/'
t^Jo'j JljjJ J t iS yi'S-^ iS-^LSy.j

^tjU

i>
A. ov.J J^ t^ij' ,J ^l (i^.^-.> y '^

jjvilij i oi y- Oji

'ui oy Uo^>- Ol-^i

y)i i ci^-^-f ol.^)

Jc j U>- uy^
Li _)_ t# i

y- ^".j*- tP^"^ i>-i ^ -^^. c-i li^^ -'


Oy V- jjoy-rj-*^"-'-'

Aji A iSj t_j

j_^- j?^iJa v-'-'-VOi'' "^^J ^/^


y Li*]* iji Lj'y 3 V -^

\iy J ^bLi- y
A) yO

Jlj^ 'O iS'j.j \*


uJljo - u_^_ J ' Ajy^

jJ-i

j~.

J (y.jj <^->Jj

L^

yf^j^yyii' Jy JV ' y y c^'y


JLi-jbi ( <*\ji
iSy i y- oy- *>

yi^yJj^.i' iSj iy^

J^ Cx.jy JJ^ J. J 'y- ^i/^Shj


ij-i- >-^ jf- iS^JJ o>

U t A^ diiiJ Jt <y b jxj ^^l; O

*-* (ij c^j^J U.^ jl^. t Ajli-j a; _JJ Lii

jl_j jilji t uyrj^ i-^,^'*j-'3 <sj:> ^

J Ijl; JI:lJj J j <4y4 ^i^ U J ^/^.


AjbU t J/Jj JU

' iS^-J ^y-^ ir="y


aLj jy. y~^'> j o-j t5j

' Jyyy
j-3 3 y^

^_ ^ Aj JU'L-uJ < (Jk li * t5>- 3 ^i^ ""

a:5^-j l^Uj- Ll j-. J y_ jiTiU


tS-i^j "^^

_Ojy

^y 3

o X^ j.Ui 1^>. j A;ly. ' A^blj _,i5^

^.3 (J y- t^^i ^t'

(J\i-ij J ^Ji t ljO j_^Ul;.i.' oy- iSj iSj


<u Ijlj^ b < a:j ^;f cS3

^\j ot"^! Aj jAJUt ,.^0^- 1 tSAJj

O^y f *'jj(.5i''^c53ji^-*f^/ - V'j^^'y-Oi'^.JVr

</3 ._l.jy. blj

A-J ^i^Jjirj'u'^t/-^

y s a; jiy.ay- J ty_\-->-^ Iij3<^-^J

jljA. ^^j

a51a

c5jt j oJj by. 3 "~


'jjj t5j IjyU.^i- ^
oi iS_y-\ ji ^ v

C^\l

.y- ^y/' li y- L^oy

^^

C>\iy iSy-^ y

j= O-i^i *J yy

iJ

yJuyMLi

i_j ti/o .3 <^-^J

I jji _i j i ". ->'3^. yj j:-^ i. y

I3- '^L -^ -^ Jb'^

^cr^: ^-^

j\ii ^^CiJ jj)' . ._, J

y. /c^ ^ <^j^. J^-^

_V. ji jyi Jj> Li -^. "y-^-^ .-^ ''^ '^yf itSioj^

OU^ji t?jj>- J' y J JL Ail-j JJ\;-.i y-i

-96-

i>u;*
dJbtT ;> jUny^v ^ y -^ ^y^ jl a~^ y

vlJlU

y jjyj

O y Jj (J^-rr J

^f vt^j^j" Ljij Cy-ji 'jy

^ >j

iJl

3j

** oi""y

iS'y.jj

(J-Xj

y S y oy-

j\Jj y Jlj (i.U (5i ' ^^ t^ lj Jb


.'(La^

t5Jk.- -i^ ^_^J i A oyi- qiu V-J -C>- >-> .?

\iy_ 3 i Jt-iy yj

Uji oy-y {S y > ' (J*'->

oi^yjj ljl-i- i ay-^_pAj Zj')

A:J4

oi ay-

jJj;

J) JU- ij-l C?y. jj oiji- iS'iij

y\i> _SlJi aj ijyiay- j

j\^ ^p

y }J> ^>i^ tj^y

ctiiiJ J tj^j-i oJjjyj> ' oilxijoy-i^i


lO>^' oi y t

yjj^ jv. V'^^'-* y i-^yy-j^ ^-r"


' j\.ij- .V by <Sy f-

y. Ijlj

iSyj' \ V^^^ "y. J


i t/> J '

ij^ij'^'-^^y ". jl3^. J liy jl-'^yj

J\J- JL^J ay- O^J

ijo jlj Oi'-'tr' ' y. "^- *' '^'-' ^^' y y- ^


Jylj y-j^- O-jo jISCl jT t Ia; .yi>.yj.

^*5^ oy -Sr?byLi'/ji3k'^j ?

a:>- i t53 i ^^ Jj''y irS


0\_Ji(_j.j ' _jii

Ai Oyij oy-y ' y

y U jiai^ J, i jlja

Ail oV- "jiJl j^o^y Oj3I AJdlJj I jj!3

y_0 i^y Ub.iy Ajy 3 c^yj^Syy^

y :>}i ^ iiy

i'>-' pr '^-r-

, t$3 uT Jo t5-x^ Jl* .i J^ J i


ou Oy- _<_j

^i (i;3tj (y^-j: ^J-. ii->^Ji 3 -> y

y jt- b.J y yS^J -i^" * J i^


oS^^.yljU.X>.t5>.3

i.y-(>>-3y jl^-V' ^1 (i^. "^^5^


(I/JJ ai y- Olr-J tS-A-J y

t Ciil A=J^ t JU 3 -^' 3 lAi

97

^u;*

^U

-a-

\nTY

f Oljji

t il; (i,^ j JU-

ljl; tSjLi i j^ _s
I3I3 J ^y 3 ^ Uiy < ijy j^jj'^jji' y.iy
' (/jj- J Jly J (^ L/.iy

jli / b _^ jyCj-.ifj
i sg-\ _i _j aj A.J jl;

JU Uji j Juj Aj A* ^j~A

*%JjJ-yi\ji-<~^iSy\

*i>.j'.3 J jj3 J'^j 3 -^j^


-j^ J >j J xL _JU-^
t jLirii <; _^ ^:ii
11 *

1 1 bjy- *^J i)lj3

* *:-iJD

4? ^->- iij!\ j ()c c^y.

jiJb

niy^y^'^j ^i^*iyf\
i Ai'lj j jb 3 i-*=r ^J ' V
' aIjl^ dJL j iiaji- ^i y

jI3j o^ i- oi j ij\ J"


t by j^D

JJi^,. y O-ijj

t ily Sij' '\yif


^V" -^^ -J Cj^ -* ^'^ *^

l::-, ijj j

U j>. y_ y'^

* ->y > J ('' ^ ^Ji-A' _1

jU- Aj ^ji Aj t /^X-j Aji^c^

s j,>f^ -J *^ ' * s?-^'3


0-iij3 (^. 3 k J^ J O-iij j

jV j

u _jj

iy

fl

< :^.3 J ^y J lj ' <V S?/'"''


^jy>Ali 3* b 3 AaJD
t li-j Ijjj Luj 3 Od y

?t^(/i.ji^j(/>*^

l:^i i t5y

* Ji Jj; dii_j

t jiU ftini J Aj A* J I**'"-'

4 Jl^Ji^.jllr-^iU^

-98-

jUiJia.

try^

^'

JU

-t^i'-

y^jK
jUa >l . jJP Jj
lil; i 1 0 .

o> P-^^^v?" ^^

L^^^

.Uilli^jL j^li"5^. jJlyJlj/'y.J^i Jr-S?


diiy \ (^Jj- LT^y

tJp-\) Xi- y

^J

1.

(fjyj-3j^f

iUy

- <#Jr" i>J> 'f

J)r'*^.->^^

ii/"'"^i ;> - ji^i

Ju ji-i W-1- ^^. /j i w^ o^i>!


99-

>

JU

\\'(\

v^r

^.

(S^J yif/

^-^y

J^^Im- iAw^

^j-*t.^. ^
i5jj-.i-A^

<^jy U LoJ.

j.^t^ji^ t/rU-

U-jJU' P' ijyi i


(jli-jjj P >

c^-^j"^
iSiX^^'
i^y

^.^

=#

^jj. .'.i jy^i


i^.y ji^j^r*^

isf^.iyS^.

ii-^'-'

^'f^P:

0"il.,l3/

iSj^iSjj

-100-

SAL 1

HEJHAR 5

AREMB

20 Trmeh

1932

QOYara Qurlt

um MU

Edebiyati Qurdt
Lorya Bedir-Xan

Hevind Sor

C. A. Bedir-Xan Seyid Hizn


Kedrcan

Przya Hawar

Besrqa Zrn
Dildiziya Guleq Elfabeya Qurd

Dr. Q. A. Bedir-Xan C. A. Bedir-Xan

Welati
Delalya

Qurdan
Zarowan

Evdilxalik

Qerqql

E. A. Bedir-Xan

n Pesna Zn Pesna Driq


Aie Qurdan

Dr. Q. A. Bedirr^Xan Cegerxwn Qurd!


Hereqol Azzan

Ronigariya agirtn qurdn Irak

^ir ^pcnsi^
L'Alphabet
Berc'use

Kurde

D. A. Bdir-Xan
Hereqol Azzan

Folklore Kurde

D. A. Bedir-Khan

apma tereti
AM-igsi

101 -

QITBXANA

HAWAR

HC:li!tKim.st.

Hati
Bi enn

ser
adeti

ruplilit

imii
12,a0 K. S.

xemiland

Bi

erm

10

K.

S.

Ji

bona

derve

divt

hek

post

bi

ser

bt

xistin.

SPCIAUSTB DES MALADIES INTERNES


VENERIENNES ET INFANTILES

au.

X>\^

^<Aii

E 00 Dil H
Inscription

\\\n\
Gra

sur4ous le^ mtaux

vure colorie, pancartes et tableaux en cuiv

re. Impression de cartes ^et autres en relief


suivant les procds les ' plus modernes.

Damas

Malek Daher

Abonnements
Pour la Syrie, la Turquie, la Perse

Qiryarya Qomel
Ji bona Srya, Tirqya, Ecemistan, Irak welatn kevkas : Salql 500 kirs-siirJ 100 frenq 60 ^enq 40 frenq

l'Irak et les pays du Caucase:


1 an
6 mois

100
60

'.
f'.

4 mois

40

f.

emehqt 300 kir-siirl armehq 200 kir-srl

Pour tous autres pays:


1 an
6 mois

150
90

f.
1'.

Ji bona welatn din :


Salqt
emeViq

150
90

Frenq
Frenq

4 mois

60

1'.

Adresser toute demande au directeur


propritaire: Emir D. A. Bedir-Khan

armehq

60

Frenq

Her tist bi nav xwey tne sandin:


Sam : Taxa Qurdan

Damas: Quartier Kurde

102

SAL 1
HEJMAR 5

ABHMB

Tirmeh

1032

Dovara oomi
Eleligati Qyrill
Lianeda deniane\\i>t he qurli luisi

bbvb arfle
we edebiyati (|iirdi - ewey .|e heye-herwa
be nexanrawi inawete We. Hemii xundewarani Hawari xose-

edebiy.ilq hiqeyn qe il:ikeyi(|i zori

hoye

wisl dezanin qogeli qurd

qelqi ari ye,

legel edeliiyali dinya, we hc - ta\beli ede biyati ari. Nextq le lii'iuKedcbi\ati loja\va deqat. we heiid ly nida ilebrl. ew is
nedeliiyati Qurdi ye.

yan Hindi - ewnipi ye. Leber ewe ziman

qurdi wt cdeliiyati qurdi weq zimanaii


Il edcbiyalani diqey ,ii-i ye .
le edeliiy:.ii Farsi,

we edbiyati

qurdi qon,

Hiiid, Yoiiaiii

Herweqii l.irixi qurdan he nezanrawi mawetewe we ln'ta heleuawoli le

Hiisi, Frensiz. Elem.ini... h. p. zor

decist.

Inca

bo ewe qe

em Iie'r.ikete
edebiyalu

raq
re-

lay tarix

-/.aneiian

nexaiirawe, eilel)i\ali

t.liigeyn. ba bendq basi


nani biqe\ii.

qurdi bew reiie malum ni\c ue malum neliiiwe. Herweipi l'nic lielewawoti ew

l-^deiiiyat

pi|

hnanu gotini

msqu

itane

na-/anin

qe

tesiri i|iirclan

qirdiwete lierweha qirdiwete

ser ew ser

fqn
qe

insane

lie

icnq ciwanu xo.u saf


le ser insan, aya insan

quidaii , Sitaiie

we tarixi

tasir

liiqat

iiazanin

qe tasiri

xem(|inu

dilleng

deqat,

yaii

ferehnaqti

edebiyati qurdi, inca ew sitaiie a\a sivasi b, qomeli (civa(|i) hv \an dini ... h. p.
Hemisun iMinqe kcwmi i|urd tui

dilxo-u

qeyfdar

deqat. qe le dili in
de we

Edeliiyat
san gird

ew itaneye
we

debtewe

d->tu

lafawi gelaiiu ki'wninn ni cuda cuda


ni.syan ta.iiri

liwe. u c licunui-

deri dc(|ate dcrcwe, we deylt be zim.inqi


^iiiii 0 ciwan.

henni i"xl;il<i. cdcbi, (lonicli


li'van (lirdiuC-

(civai|i) lasiryaii qirdiwete .ser y.ui, ziniastq

Inca
iiiyc,

edebiyat
bcsq

bjinu

gotiiii

hem

ibarele

le gotinu bi'yni ewe, we qe Misri"..

Ew milcle bORannne qehalnete qur

leq qo pi'wisti

liesliiawe be (jiyan) jiy;ine. Yeqc le

distan we em wilateyaii
qemu

daRr

qirdiwc,

edeb mi

-zor tasiryan li'van iiirdiw.- we .tcq-

yan bec li.tiwe, we bc.i ijurdryn qe qewtilwete berem lafawauc k-jr tasiri diiiu

gew le Ablia.s Mehmudi EkUad gotiw yeti: .liyan ri ye we edeliivat ri ve!!.. we

Du ilin le \eq it diirurst (|iraw in

t:iliiyatu

ehwali

(|oiiieli

ewane
nezan

be

yeq dezi'i iirawin

we le yeq qarxane

mawtewe. We iln(|e kew mf qurd liAwe, wu


bOwe,

der (l'iiie. Lemew ps xelq pyiiedewist qe

mediniyycti eu

milletaiie
\\en|irdini nie-

boynn ispat biqen (|e edebiyat be bjiyaii


pi'(| nayt, belaiii staqe zo pwistyane

desliyaii qirdiwete Inca legel

deniyyel lyan.

medeniyyct. .ili

qe boyau ispat biqit qe jiyan be b ede

dqeyaii werdegird.Weqil: ziman, edebi

biyat uabt.

Legel

ewede ferkq

iiiye le

yat, helbesl, ehwali

qomel... h. p.
qe le serewe goi-

beyan em du hekikele: Mebest lierweqit


her jiyan edebiyatqi heye, hemil edebi-

Leber ew itane

man

i|urdeqaii hetaqO

staqe

le ziman

yatqiij jiy;inq heye, we her duqyan be


yeq it de pwrt we berzt 0 nizmi

xoyan ziyatir, le edebiyati zim mani bga-

ne tdeqotn. Her be boney ewewe qur-

dezanrt.

deqan bo

edebiyati

qurd tnei|Oiwiie,

Ey we xwa

hir jiyan be

b mevlu

-103-

Rpel 2

HAWAR

Hejmar 5

/n

II

Bilbil
jBin

siha

gui,
.sin

parz
qeser

Botaii
weq

reng
hstir e,

i.-av
hawar

l'i

meng
deng.

Pilpili

qoqfy

zer,

nrgiz

benef

lalezar ;

Weq
Fv Bin

nivna
slrii pey

Ziia
'.rr

Zdan,
zvn Sine ti

nalen.il
ruhnya br (firin ser

giryezar.
erd hej din

bawiq bi'tm

qen, buhar

Deiig quiid

eylo

dil

axa

Ser
Dest

iiewal
re. ,

fd
key

qaii

hstireq
niy

bu
lav

a.jiqar
ser zevi ;

nilinand .

Yeq Ney
aliy;i

qevaiijen, dinale ,
dil,

hat soln

avl mrg ,

ser parzan
nav

din

tir

.ev . w
revt .

guhdane
i1 ne ah il ma ha .

deng havn tixa


teyr

govend paiz

qeser ji

Ni'ibuhar, Dora
Niqil

wan

qetin ,

llan

berf

dadi({a

duiifqilan ,

Distirn ,

paxend

wan, Zn qet li

alan

il

qelan.

* * *

Gevre B

ye heval

ev in

na gui u

Zn, bilbil,

Zna b

Zdan heval e

giryedar, lalezar.

Rnhniya Ruhnya
Ruhnya

Ewrex erd
efser u

Drgul,

ruhnya ruhnya

Burcabeleq Kesra Felq

Cizir ,
tac

ruhnya

rexta

nivin

Ruhnya car
Rulmya Ruhnya

xulam

ruhnya

Adar

n
E'ziii hezn

Tacin, parz

eqo jn ,

ruhnya ruhnya jar

mr

Ruhnya

xizan

swi Ristem

ruhnya ruhnya

ezman avan

ceng reiig

Ruhnya polad
Ruhnya q.in

hri

ruhniy.i

bihna

buljar

Ruhnya

bcade ,
welat A

gewher,

ruhnya
ar dar

'zivnitiir
l'i l'i bihu.st bihu.st

Ruhnya erd Ruhuiya av

ruliiiya ruhnya

riman

cazibe debtlWe b meylu cazibeyq be j jiyan be

b edebiyateq

rq naqewt qe

b bjiii gotin pqdt!! we hic kiseyqi I ly biwe.ete


rastii ciwanu kiiicii iiqele dehte yeq le- j edebiyat
gel kiseyt[ na.irinu waw il alozawll Cewab em siialaue hem emeyeqe ' depwrt...

we . We

berzi
be

il iiizm
ayii it
<Sou

her weqil

jiyan

(tewaw ne bilwe)

-104

Hejmar

HAWAR
Ew

Rilpel

Bedir-Xan qo ji bona yeqitiya

Qurdistan xebitye, ji
-.H HACO AXA RE-

bona serxwebna krnan her

Qudistan
ti.stn xwe

qetiye
di

ser

Herweq

xwendevann me di stna

v rye de

feda qiriye ji

xwe

de bixwinin, em lor yeq

di

v hejmara diqin:

hawar

boua w j miriye,
Ev lor
re gotiye .

belav

hav

min

ji

bray

min

Delalya Zarowan .

Ewinde herqes

bawer

biqit

(|o

ev

Ev hav qo ji min re ne tn xwiiia


Xwe a paq daye - ew xwina qurd qo bi

lorya

ha

delalya
min

Bedir-Xiii

mezin,

iloriya bapir,'

e. L ne welye.

hezar

salan

ve di

zozaiin Botan de

bi

Bi v loryne bapirmiu Bedir-Xaii, nevy wi,


vinaiid

bayn baqur honiq dib

di Cizr. de

bray min

Bfidir-Xan dini-

di navgermya l;it zin.rn Burca-beleq


de diqeliha,
Il

dilorandiii.

Ev loryii
mana xwe ve

h.i

qo

bi xwe,
ji

bi

/man
ji

her gav di meydann .ser


siugn dah:ittyn malbata rayn wan
his

hja ye',

bona

min,

rmet de ji

hleqe

din

breqe

mezin

zell

e.

Azzan

dihat rtin l'i ji


ez bi dil

vedibi

'bapir, bav,

de

bray miii-qo her

car

mzl - le

(|urdan

ji

zda gehi.tine
min . Ji ber qo

reimela

xwed - tne

xwed

qirim

xistim

rya

qo

ew

bira

bi
Bedir-Xan min navlfjir ye,

Xwe Iiav wi
Ev lor,

t de mirin.
min distrand p

d'ya

da

nav
Ew

bapir

heye.
h[ xurli mezi-

bray min diniviiiand.


Ev dya <|o gav.i ev. hejdeh, nwa-

Bedir-Xan qo

nahya xwe ve

nav xwe,

li .sna

nav

iizdeh sal bm min dil qir ez biqevim


meqteba herby.ji min re goti b:

malbteq xistiye [1]

[1]

Herweq

nas e,

nav

malbatii

Ma ji te ve ne nams e? Tu cawan

mreqn Botan

Azzan e.

biqev

meqteba

herby

l'i

bibi

zabit

Ruhnya zimrid
Ruhnya Ruhnya Ruhnya P.ubnya
Ruhnya
Ruhnya

xusrew ,
blr hewari . jar;in , delal

ruhnya
ruhnya ruhnya

bisfam
paxend fiidews ei|w,in rl
mrg

Qey
mey bext text

ney seyda, lilina nnrmi ,


sr
hvn

ruhnya ruhnya
l'i ruhnya
ruhnya

ii
l'i

i.'iyan
giyan

l'i

piling
u

ptan

Elr.isiy.ib

Bendey

'/An

firite ,

bende

ye

Tehmasiyab

Ruhnya sor
Ruhnya pr

ii

sip
ciwan

l'i

ruhnya
ruhnya

Zer
hawar

l'i
l'i

hen
.sin

Merhema

hstir

l'i

jar

merhema

laxa

xirib

Merhema
Zina

ah

l'i

birin
Zna

l'i

merhema
Zna

qalan
nreng

l'i
o

hab
dlai

Zdan,

ezm.in

Zna Dilqeti
Ser

xortan ye

Zna
hvn

firi.ie ,

Zina

rav dilqetf

bab
l'i

qal pr
mir.

Zdan,
ah e

xortan
ser ah

dilan

efser

Dr. Samitan

SBcdir-Xa

105

Rpel

HAWAR

Hejmar

Ski
Aie Qurdan di

''^uricfn,
nav roq ,

',
' r^.

i
Bi
Ci

bedew
car
dlai

i,
ci
*

biheybet
rengn

reng

le ,
. Binve xwey.i

1
dil du avan,

xwe.jqoq
#

Uad sor ,

ji

te

re

her

ru'

nigehban,

. Xzeq Nav

qesq sip

il

xzeq

Da
nveq zer .

lu

mezin

bib

Bedir-Xau,.

Qes((esor Ev K jr

e , II

bi ew

roj li

e jor

Binve

qezeba

min

binve lo ! lo !

2
Hiyar
Mehdi([ B xew

Semyana
Kmeta Neyarn

qei;
jin te

l'i
pir

lawan - ,
mran j bin . ,

mebe,
ji te mebe

niho
le

ne
bizane

Kenc

e,

geuc e;

paiya

w ren e

Tu

de

bid

bera
-(f

wan

Binve

qezeba.

min

binve lo I

lo I

Qo
De

iris
belav bin

roja
mij

te

, Xwehal i weq
le

3qevoq
meleq

d.

ji

berxan.
heyran,.

Rabe
Nzing

ser

xwe

ser bilind ,
rja te .

Feqrandina

bye

Paq

neseba

te

dad

kurban,

XercqoL CCzizan
tirqo. Ev tirqo qo welat le ji dest te

Binve

qezeba

min

binve

lo! loi

-4Dewra Bext Mesqen feleq me ji res me li e, re ser me qin e,. qezeb niho birin C; nivn e,

stadine,

milet te xistine xulamiy, bapr

te dil

malbata te peri-san qirine

lion

avtine zivary,

Ev loriya ba ji bray
Bedir-Xau re dihat gotin.

miii

((iriq Binve i[ezeba min binve lot lo!

Ev bray qo xwed di menfay de


da di menfay de standi dlai qo di bav b. Ev bray

-5Ne mal ne saxi


hem

ne
ji

rahet,

qii.'iq ser

nav se car saetan de min , di qeleha

Talan

qirine

mihnet;

ejnwn

Diwar Binve

geleq min

belay binve

xnrbet , loi lo!

Eqay de mir.

([ezeba

Ji van
xweha min

pvedi
ji heye .

loriy de
miji

bira
pi.st
erxa feleq weq nesim e ,

Xweha

mirina bray me, di ina w de, bi deng


xwe zz ji me re e k dineh'wirand p.>
em digiryaiidin.

Ho
Rja

nabe

xwed

geleq
dibit

rehme ,
qerm e,

xwesiy qezeba

Carq,

min

ev

lori

ji Haco axa

re

Binve

min

binve

loilol

xwend, goti b qo bet

zarown mala
Hewkas B Ewn Binve sebr tu mebje mebe qerema ev ci hal e

me qo nav Bedir-Xau li wan diqin ji du

s salaii btir najn dimirin.


Axa hiniq iqir li min vegerand:

wel Xwed binve

menale ,heval e, loi lo!


1906

- Ji ber qo rehmet nav xwe nad tu qes

Ji lewra min ji ev benda ha - qo halaneqe


etrwar ye pqe axay xwe qir.

qezeba

min

Sparte :

Celadot CCli ^edir-9Can

c'/n/rt CCli zReir- SCaii

-106

Hejmai^

HAWAR

Rpel

nayit. Qortal

qer

l'i

di

guhdariyi

deye.

***

Li

ber dery

Diyarbeqr

p.irizeqi dibit.
peln
bi di
peln

Di

parizi

de her .sev

guleq vCt

mezin heye. Evp:iriz bi sosin rban:in,


bi laie l'i benef.an xemiland
xwc?

Reng
w bel

ji

lvn

bqaii

sortir,

ye.
l'i honi(|

l'i ge.s in.

Her var wan gulliqan

biyeq re

Gav.i
gui,',

desteiji
ln

biyan dr.j

w dibe,

dileyize .

Bihni'ini

yq.

hlanoqa

bayi

de xwe dihejinin.

]iw

gui

guleqe

bi

nav

deng e.

Avn zelal ji siiig^nkuleteyuan divi-

Qurdn

qo

di

ser

welat

de hazir bn,

ziqin. Ji ezman,
fediqirin.

striq ,

bi'dcng

li an

dildiziya spehili

gul

dizanin .

Dizanin

qo

l'i geiniya gul ni.:ineq ji


ye.

imida

Qurdistan

Di himn

bin

wi'

erd

de,

di

binriniya gul

Dizanin ji

qo di

nav^ her pel w

pariz de qorttileq heye. Qortal,

de

hezar

axn

birndaran , hezar hstirn swi


welatiyan

qeitaleqe tari.

evd^n

elitdan,

bi hezaran
he;ar n

I.'i w qorlal de Six Sed l'i hevaln xwe ve ve;irt ye. Ji w qortal deng

jim'ibiyan, bi

.nn

di xew

de ne .

107

Rpel .{X

HAWAR
Meqso I

Hejmar 5

(^^iiiaaa
- ii rSberS me gsvre ICedr beg re -

Ev re.sbeleqa min a aran bizan a dawn e.Heta nih te guh ne da. Xwed mezine

Besreqa

ziin

xerab

ii kotoy

Meqso .siqesl

ji gubnedana vya re ?
naq qo ez fermana

Va key tu bawer
Vetnan Ii ser te ber dil te

Trcelaxopan bqesmii Bazbrieq bojidesl


Baniya QaDbinar Uriqa rengn b mesl

raqim , ew Besreqa qo pir Ii

Meypereslb biiDJi derdanriijbe rj gvz dixweil

bihuriye ez xauxerab biqim. Ewdotmira


jr Meqs ; mr Besreqa zrn, ne

qo tu hjayi min iiabinf ez para dil xwe


biqim. Qa binrim tu ci dibj ?..

hati b
qurq

dwan.

Di aliy mal da User


xwe qiri b

kwzn

rniti, ser

cArza ariroz

nav

qefn

destn

xwe,

mat,

ji xwe re ewloy xwend. Meqso bi qerbeqe mezin hati bii

texminan diqir. Xelq mal bir di birin qo titeqi mezin

Ev rebeleq ci

bi bongl

l kewimye. Mir mad xwe diqir, ji lewra


tuqes ne wr bii nizngi w bibe.

nivsandin. Cane Sewlo ji ni.qa ve riciff.


Li bav xwe mze qir got:

Pleqeq visan ma . Piti gaveq ji

Bavol

desthilann

mifta xiye.

v bhisy veciniki. Simbl qeti bdev,avn wi b bn weq qodiqeq xwn,-

tir v tu dizani.

Meqs tnwn w gijgij. nola sijinan...


xwe ewl qir:
Sewlo, herweq tu near ji

dsan fiqir, dizan

b ev, ne

pariy dakurtn ye.


b namsy

Deng li qur
Qur min

din qiandina cila


erm dt . Car

li ser xwe
got:

dizan v pay, Mrzoy Burca-Metinan


bye qelemeq da qetiye av me . Bi ser ji

qur xwe re

eqn

xwe gerdin , her tist

xwe

dixwiize xweha te Proz bi

qoteq

feqz biqin da qo icar husty Mirzo di bin wi veqim I Re.sbeleqcq bi vi lewn ji

me bistine.

Ez, qo Meqso,

Mir Besreqa

zrn im hetan v gav min kehra tuqes ne qiand, ma qo ya Mrzoy Metn... Tu


bawer naq. eve rebeleqa w: Burca-Metnaii lO-7-lSOO

Mirzo re and...
*

Mrzoy Burca-Metnan User resb-

leqa Meqs pir tehl b, Bi careq fermana


metnan li ser Besreqa zrn ve re.sand. Driqa ay roaz Baniya Qanhinar

Sevq, znbiteqi dijmin bi delala xwe


ve hat qet nav w parz. Bi gavinen hi.sq

qanc

li

man

bihnnyan

qir.

di

ber lingan de n. Ew xortn bi


dihatine gotin , xwe ji

nav

He.5nahyn

zrav sqestin, peln qull-

bazan

Trcel

qan ji hev ((etin.


**

beradan, li

ber Metnan

qoziq

vegirtin.

Her du al qetin ber

hev. Ser dest pqir..


-tf #

Di nav zell heb.

bay evar de nalneqe zz

Hvina

dil

Mrzo

keynata

aw

Proza di bin (;eng delala

qei;ii b.

Proz, li ser ban kesr

Zabit, w Gui

eng w

digeriya,

dil w argopal ldixist , tengare ne

de, xwe da ber gul dest avl gul. dil qir xwe bigre. L ew ew in. w. sng.a

sya bav bira pismamn w je


tu ((ul, l xurtya Mirzo

Ftroz ji bona

Weq gui qet nav destn


xwe veqir, xwe ge qir.

dilxwesiqe

mezin b . Ji v al ,

aliy

Kesr ve di di hal; pa hevirm

Her duwan ew bihn qirin mirin.

weq

ple behr li ser cane w pl di b,li heml'er, bi hvna w ra

2)'.

Qamiran Sli ^eUr-SUlian

dilqetiy w

108-

Hejmar 5

HAWAR

Rpel 7

IMfa lipi
5
Ji ber qo bilvqirina (y) ji ya (w) hsantir (y)dengdai'eqe nerm e, hd
Diiq ci

^^a
xwes e, bi

.^^dar av e

- Ji bray naxdar Q civan iCedrcan r -

Ev

av e ,

li erd

belav e ,

Yeq Xab e , bel bihu.sta me'wa

hd diqeve zarn wan qurdan j,qo deng dra () str (o) weq xwe dixwnin.
Carinan j di nav pirsan de
.sna (w):

Pir mimi. sv darn selwa


Pir gwz hcjr xox hinar Sed Yeq qan d a.s gol cobar .

diqeve

heye, p
w re

dibn Quib
Xurs Sb .

Su war

si war

si yar

Gor

ye ji

Pir Ji hla din bi gerihan


Bezn bezihan Dihar
Mehir
Giha

aveqe

sar

rind

i.rn

(h) re j digubre: geriyan


beziy.'in diyar
meyr
giya

Pir dar ber giyayn rengn.


Bilbil digir bi ah zar e

Daxwaza w qomela
Mizgn Kedr qo did li

Hewar e,
yara

Heval

Sam

bendewara bravo !

epqan Kurbana

diqutin

dibn

Ji aly din di pirsnen ereb de qo


-qetine nav zman me digubre dibe ()
^_ 3 Zeyneb Xeyr
Xeyret

le bin xweh

brawo I

Ceqcrxwin 2urdi

Zneb Xr
Xrel

(Parz) Bexey bihnn qullqan , xemiland

lqday. Bi frensiz je re (parq) tte gotin. Zeynel


Feyzi

Z^:nel
Fzo

(Mehdiq) Xelq Botan dibjin. Qurdmancin hene dibjin,

je re landiq, hinn din derg.s

Divt bte nsan

qirin qo

di zman

(Feqrandin) Nihrtin, meyizandin.


(Ejn)

-ereb axaftin de j ev ( y ) yen ha cari nan diguhrin dibin ()

Fedqire binihre.

J. G.

Ji van qu dengdaran me (j)xiste

oq, qab.

Qurdmancin

hene

weq tren-

nav ellabya xwe bi w deng qo frensiz

sizan je re (jin)

dibjin.

w bi lv dibin (g) herweq elman w

( Heyn . Neyn )

dixwnin.
diajot ser bav

(dmahiq heye)
bira pismamn w

Heyn;
ji mj

hal

liebne .

Heyina

Xwed

ve ye .ibadin e .

Neyin : hal nebn . Heyn neyna


w di.sqnandin.
* * *

wan weq hev in. Ji heyn qetiye neyn


( Dlbend . Dblend )

Feleq, ber xwe je guheii b; neara


Ew qo bi du an end zmanan dizane.

Meqso ne

ma ,- Besreqa Zrn

xera

b.

pirsn zmaneq

bi pirsn

zmanq

din

Proza Kzn biderda...

dide zanin, dlbend e. Dlbend me her


end bi qurdmanc rind dizane l fren-

din ji bona xwe jiyn biqr ne dt; Ser xwe li zinareq


tekand...
3\.td can

xist perivand,

siziya w

hiniq qm e.

mejiy xwe

Dlbendi : qar dlbendan . Filan qes


libendy diqe , yan dilbend e .

109

Rpel

HWAR

Hejmar 5

aaeas t- eaututn

Kurde*

NEN-ALAN
Afin de procurer au lecteur une ide gnrale
da texte dont il s'agit, nous faisoDS prcder la

Il

faut signaler une autre particula

rit au

sujet

de

ce

mme(i).

Dans le

Iradnction d'un sommaire.

sud, on admet que


nonc plus lin

le (i) est parfois pro


l'oi'Oinaire. comme

PROLOGUE Les fes

qu'

c'est le cas par exemple dans les(izafat),


qui
sud

1.

La

m:iison de (Snga v)

se sont produits dans le dialecte


en raison de la disparitioi

du

2. Le bassin des fes 3. Les colombes tachetes


EPISODE: 1

du genre

_et_par consi|uent du

cas de gnitif.

C'est ainsi que dans le sud, au lieu


de dire:
Qur Romo
Qei.a Romo

La Maison 1.

de (Mem-Alan)

Les mirs (Mexrib)

2.

Naissance

et

ducation

de

on Qnri

dit : Pemo Remo


Qnri Remo
Qei. Remo

(Mem-Alan )

Qei'i 3. Boz.'-Rewan

On trouve galement ces izafats dans


EPISODE : 2

le Nord, dans des

manuscrits d'oeuvres

La rencontre J.

de

(Zn) avec (Mem)

littraires,
l 'enlvement de
Le rveil 3.

mais

jamais

dans la

langue

(Zn)

p:irle ou dans l'epistolographie actuelle.


des morts

Les potes du Nord surtout, l'efTet


L'appel de (Zn)

de suivre plus facilement 1' (arouze) , rime


4. Lordre de (Mem)

5.
6.

L'change des bagues


Le retour de (Zn)

arabe, ont lait usage de ces izafats comme

des xpressions
dans le vers

trangres;

par exemple

7. Le deuil de (Zn)

suivant:

8. Le magicien de (Cizra-Botaii)
9. L'amour de (Mem)
EPISODE: 3

Avec l'alphabet Kurde, nous

crivons

le vers de la faon

suivante, conforme

Le dpart de (Mem) 1.

pour (Cizir)

la
Les parents s'informent

pure piononciation Kurde:


(Begzade ye yeq ji nesli-miran) Nous mettons un trait d'union entre

2. 3. 4.
5.

L'amour n'a pas de remde (.Mem) se met en route

les mots (nesli) el (mirau) ponr indiquer


la forme trngcre de l'expression.
( suivre )

Le camarade de voyage de (Mem)


Le chasseur de trompe la gazelle

6. (Zn)

^/elddet CCaU Siiir-ditian


7.
8.

Devant le fleuve de (Cizr)


Le bassin sanglant et les paroles

la

ville de (Cizr)

de (Boz-Rewaii) 9. lO. Le berger guide Encore la fille de (Avan)

15.
1q.

Les apaclies

de

(Cizr)

(Vem) au p:ilais des (Celaltyan)/


EPISODE 4

il.

(Beqo) liii-ni";me

La maison de (Zna-Zdan)

12.
13.

Les misrables de (Cizr)


Le march aux chevaux

1.
2.
de
3.

La maison des (Azzai)


Les groupes des Emirs de Botan'
(Beqo-Avaii)

14.

Les

grands

cotDmerants

- 110 -

Hejmar 5

HAWAR

Rpel

EPISODE :

EPISODE : g

La rvlation du

secret

de Mem

La fin tragique de (Zin) et de (Mem)

1. La fin

du deuil

de iZin)
de l'arrive

1.

La

reconstruction

du

palais des

( Zin ) de ( Mem )

s'intorme

(Celalyan)

Le jeu d'checs de l'an Kurde

3.
4.

Le jour

3.

Les oubliettes de(Burca-Beleq) recherche de (Mem)

Le secret de (Mem)

4. (Sit) la

5. 6.

Le canseil des

(Celalyau)

.5. (.vlem) au cachot

Le serment du sabre des (Celalyan)

6. La grenade de la fille de (Beqo)


7. 8. 9. lO. Le songe de (Mem) La mort de (Mem) Le deuil de (Mem)

7.
8.

La dcision

des (Celalyan)

Les adieux de (Tacn) sa lemme

D.
10.

La
Qui

dsire de
frappe la

(Mem-Alan)
foudre?

L'envoy de (Sit)

EPISODE: 6

1 1. (Zn) est toujours clmente

La p;iix

aprs l'orage

12
13

La mort de (Zn)
L'enterrement des jeunes maris

1.
'2.

L;i trahison de (eqo)


La querelle des frres

14.

La dernire machination de(Beqo)


EPILOGUE

3.
4,

L'intervention

de (Mem)

Le droit de proprit Botan

Les feuilles de (Mem-Alan) LLe songe de (Mr-Azn)

5.

Mem (Kesar.m)

6. 7.

Laconversiilion de(Mem)avec(Zin)
Les mains et l'pine

Le retoui' de (Mem) au palais des

3.-

Les colombes tachetes


PROLOGUE

(Celalyan)

8,

(Mr Azn) que pense-t-il?

Le prologue contient trois


premire trois parle du roi

chansons. La
el de ses

EPISODE : V
La surprise

des fes

filles ,

de leur pouvoir extraordinaire et palais qu'on ne voit pas l'existence; et les

1. (Beqo) au travail

surhumain, de leur

Le bani[uet de (Vlr Azn)


3. 4.
5. -

mais dont divers indices fait allusion ce que

rvlent enlre

L;i

mobilis:ilio;i

de

Botan

les fes

Kurdes

existe
seraient

une

relation

et ce

que

les

Mem bless
Kurdes leurs descendents (1 )
doit tre

Cette

L'ordre de

retour
1 1] Cette allusion inspire ou

6.

Le ds:iccord
due aux lgendes et qui concernant l'origine des de

7. (Mr Azn)

surprend (Mem)
Kurdes, prtendent qu'un mariage

EPISODE: 8

l'tre humain avec les fes donna des enfants qui formrent la nation Knrde. A i:e sujet, des versions arabes du temps de Mohamed disent
qu'un homme de force herculenne qui traver

Le silul

de Mem

1.
2.

L'arriv des (Celalyan)


Le massacre des chevaux

sait

les montagnes

do Kurdistan pour venir une fe qu'il s

3.

L'incendie du palais

chez le prophte, duisit. Leurs

rencontra

4. Le fils bien aim dans les flammes

enfants

donnrent le jour aux

. (Tacn) a tuer (Sil)


6. Les pes (|ui parleront

Kurdes. Qelques historiographes

arabes

qni

ont situ celte lgende les ans avant, les au

7.

Qui est-ce qui tait cach sous le

tres durant

la vie

de

Mohamed, l'ont fixe

menteau de (Mem)
8, Les colombes tachetes

dons celle phrase : ( O^l

'^'^

.^V "^1 )

qui signifie ( Les Kurdes sont


de djin )

une peuplade

9. Le dpart

des (Celalyan)

111

Rpel

10

HAWAR
parle artont des trois filles |
ne vent

Hejmar 5

chonson

nous

pas les rendre et rpond: Si vous saviez comme vous tes-

du roi dont les actes feront natre la lgende.

Ces trois filles du roi des fes

s'appellent

belles, j'aime admirer votre Ses s repondent


Tu es folle de

belle nudit.

d'aprs une version:

(Rojban) -Madame -so

en riant:
qne non

leil qui est nue flamme da

soleil- (Hvbani)

prtendre

-Madame la lune qni.est uneplame ple de la '

sommes belles. Tu le le figaies parce

que ta

lune- (Strban)
one tincelle des

- Madame
pliades- .

l'astre

qai

est

es encore jeune et qne tn ne


monde. Le monde

connais pas le
beauts une

compte denx

D'aprs une autre version: elUs s'appel


lent (Kemerxao) ( ehriban) (Perxan) ('2)
*

dnsexe mle lune du sexe fminin. L'homme

c'est ( Mem-Alan ) le
(Mexrib ) et

prince des Kurdes de


(Z!a) la s du

la belle c'est

La seronde chanson est consacre la


description d'un bassin nomm- le baisia des

prince de ( Cizira-Bolan )

L'Emir ( Azn ) .

Voil les beauts, nous ne sommes rien ct.


La cadette rpond:

fes, qui est entour de fleurs, des prairies, de cascades, de tonte beaai et de fleurs extr
aordinaires qui fleurissent dans la neige.

Bien alors, je vous rendrai vos plumes

condition que vous me montreriez


lan) et (Zna-Zdan).

(Mem-

Quant le soleil sort de son sommeil, lve la


tle de son coussin Fougeatre et fait voir son
front, des larmes tombent des yeax des fleurs
sur la poitrine blanche des marbres. Le bassin
est un miroir pour les astres et la lune . La
et se lave; elle

Elles concenlent et lui promettent d'en lever ( Zina-Zdan ) avec son lil de (Burca

beleq ) (3) de l'amener au palais de (MemAlan) el la poser auprs de lui.

noire nuit se jette dans l'ean,

La cadette se montra satisfaite el leur rendit leurs plumes. (Elles s'en revtirent et

en sort, elle se repose sar sa terrasse, et bri


lle. Oui, on le peint comme le bassin anx

laissrent derrire elles le bassin des fes, se


mirent
et avant

mille coulears, de ses eaux jaillissent du vin et du narcotique. Jl est creus enlre les prs

devent le vent,
le bruit dn

le vent devant eux,


elles atteignirent

vent

et les fleurs; les poisaos rouges,


d'eau y nagent; on dil

les

serpents
de la

les dserts.)

( suivre)

aussi qne l'eaa

vie temelle y prend source, qui en boira ne mourra plus. Dans la tule troisime chanson qui est inti colombes noas voyons les l'apparence de ce bassin.

2). a. SBedit 3CUn


(3) Veut dire chteau - fort bigarr. Il

Les trois

doit ce

nom la coulenr de ses pierres qui-

trois s

urs qni viennent sous

sont

blanches

et

noires. ( Barca-beleq ) est fort, rsidance d'biver des

ces oiseanx prendre un bain dans

l'ancien chteau

Les trois s quittent leurs plumes et descendent dans l'ean. La pins jenne frappe de la beant de

princes de Botan. Le chteau jusqu' la dfai


te du dernier Emir de Botan ( Bedir Khan)

( 1847 ) tait en bon tal et comptait ( 360 )

ses s sort du bassin se vl de ses plumes

pices, presque autant que les jours

de l'an

et prenant celles des sons ses ailes va

deox

antres sur

colombes un arbre

ne. Le chaleau-fort a une partie de ses fon

se percher

dations

dans le lit

du Tigre. Aujourd'hui il
non^

d'o elle continue

les admirer.

est en grande

portie en ruine; la partie

Les denx premires aprs avoir prix leur


bain s'apprtent sortir mais ne leurs plumes pour se vtir. trouvent pas

mine sert de palais

du gouvernement el de

caserne militaire aux Tares. Dans la contre de (Bolan)de (Bebdinan)

Elles

s'aperoivent que la

cadette les a

on

rencontre

plusienrs

ruines de

chteaux m d'un

emportes

et

les Ini demandent. La cadette fodaux et d'antres constractiona de pierre, qui paraissent tre conleor de

(2) On tronve des variantes qni parlent de cette dynastie de fes sans faire mention de
lenrs noms .

style correspondant l'poque


t kurde.

de la f>'odaIi-

-112-

Hejmar 5

HAWAR
Le
Dors

Rpel

11

Textes et

Traductions

malheur
! mon

d'exil
amour

est
dors ! lo

dur
! lo

,
,

BEBGEDSE
Li earresse anx enlints > d)

La roue de la sphre est comme le veut

Si
Dors ! 0 bonheur de mon
mes

i;a

ne

m:irche

pas

maintenent .

coeur et

[ Dieu
[ de yeux ,

est

clment.

Ta

mre

est

tous

les

jours

ta

Viendra

le

jour

du

bonheur ,
[ est

Dieu
.

gnreux

[ ga rdienne
Pour que tu grandisse vile

[2]
mon

Dors !

mon

amour

dors i lo !

lo

[ Bedir-khan

-7Ne dis pas pas trop , quel tal est-ce- t Ne Sois impatient, ne
[ pas

Dors mon amour dors [ 3 ] lo I lo ! [ 4 ]

te lamente
i;a ,

Ne veille pas mainten;int, ce n'est pas bon


.Sache que le bercau t'e>t un trsor ,

comme

Le secours

et

la misricorde du Dieu
sont des compagnons

Ne

reste pas sans

sommeil le rsultat
[ est peinible ,

[ nous

Dors !

mon

amour
*

dors ! lo

lo

Dors!

mon

,imour

dors

Ho! lo !
Cette berceuse a t crite tel qu'on voit,,

dans le troisme Tu as un bel air , comme les


[ et les

vers de la premire

strophe

pigeons
agneaux

pour

un

Bedir-Khan

qui

n'est

pas Fmir

le de

Bedir-Khan, connu comme dernier


Botan, mais un de ses petit fils,

Mme

les anges

ont

de

l'admiration
tes regards ,

qni portait

[ pour

son nom, elqui est mort comme lui en ex'.l.


Cette becease a t compose par Emin Aali , fils de l'Emir et pre du petit

Ta

gnologie est

propre,

ta mre soit
sacrilice . i

[ ton

Dors

mon

amour

dors 1

loi

loi

Bedir-Khan.

Sons le reigne du Sultan Abdul-Hamide


la famille Bedir-Khan rsidait Constanlino-

La

sphre

en
[de

rotation
haine

est

pleine
nous .

p!e. Eu (1906)
vendetta,

ils

furent tous cause d'une

pour

exil dans les diffirenles parties de

Notre

destine

est

noir

notre bless

1 Empire Ultoman.

[ foie [ cur ] est

Emin Aali Bedir-Khan a eu dans la pre

Il

ne

nous

reste

comme azile que le


[ coin de la maison ,

mire lape de son exil, Sparte, un


qu'il appela au nom de son pre.

enfant

Dors

mon

amour

dors

lo

lo

De mme que tous les petits fils de l'Emir


qui onl port le nom de famille comme petit

-5Ni de bien , ni de [ de bien-tre, repos ni ( l'aise )

nom,sonl morts en bas ge, ce petit Bedir-Khan


aussi est mort aprs dix huit mois de sa nai
ssance Saint Jeand'Acre, la seconde lape

La

calamit
(1)

nous

les

pill ,

de l'xil de Emin Aali Bedir khan.

La
Nos lecteurs lirons le texte Kurde
sous le titre Delaliya Zato'wan .

duret de cet exile qui se prolonge

pendant trois ans.

mais

plus exactement le

long exil qui loigna la famille depuis (184'?)i de sa patrie aprs la dfaite del'Emir et qci
dure encore pour ses petits fils, jusqu' no

(2) Ta mre veille continuellement sur toi. (3) Le mots cqezeb* qui veut dire foie
traduit par amour.

est

jours, lui inspira l'amertume et la triste phi


dont le fminin losophie des qnalres denires strophes .

(4) Lo t vocatif masculin

est l> qui correspond au vocatif grec omga

DCereqol

CCzizan

-113

A^

^\j\f>

^ jv'jb

_^aiy^ <i

jljl* \Jif^j<*(Sj^

j.,^-. yi}J>j^ iS \\tJ(S^^J) y- ^*^'-'. i

jl3 -JV Jl_i* J t Jlj J^>^ ^.


dt^ U^. L-ij ' J5*^i j fyj\ Lij

b ^y-'jjjjj .j*:*:y^^ij -^j *!t5*i * ty.

4 'i^-j 'J^-' '*'-*' * ^^>y ^ ^^-^ *"


Jly_ Ijh^ ^_^1 j j ij '. iSy jj^j *^y^y
yy. i jbT L.J*j j f^U- t^jU Lj:j

ij'.3 tSji' ^:^j j y^ ' :>-^ ^-T*-'

yyyj -U W*- * lii-^ i.y-i-'W

W*-

-^^ ijL.3* L*j t^^- j '^y- ^J

^j'" ^^j" j'-'^' ^-

-^ </J-*^;

-'

^y

cSAii- L

Laj j jjl; J J ^^J

li Aij I iy iy y

Oji _) jl_^ L^j ' 'jlj ^L. '^j

^ \^y ;\if j-^f }-^ b^/

- j.jj. j^_ .j^^bU t5-*^ y>} y * "^ (C-^' Ji^


J>>;i_jl_^U.f *i.Ai. < *:^iy ^ij (3.-^.

J j _l) .j _l>- ^^i j ' ^yj ^jy- W 3

..j_^-t jj3

L>jj

st" .JJr*

^-'

jo.> ^jy li^^ ' I-^i3Wj^. (i^^

yi. j jljU \->j j .J^^y J yy, ^J

^l> \-^\^ \^y I' iSj\j J J^* \^y


J_^l yA^J j[^>i\ ^U
6\^ v^ (iU' -J>VJ ^J't

J^.j ^LJ^"^ ^yi .y.j ^ \^y


jVi j -^yj W J ^3> W 3 * >-Ai J ^. 3

114

J^yi

vl.^U>

^J" J'>

.^-'-(3, iSj tSj J jpj (Sioy- <_j iJ*iy

jltl ^U-j

oiLib ij* yij. ^^^j xlf^ii y\i iSj) -l


jjo yi: aiay \jy> J *>^Oll aJJay (3 J,^

cy, ^oijyt oi_}*3' ^^-

>^ "- .)'

jl jjjl3 UVi : J^i-J:A; </li j_^ p Jj\


Uljjj! si y JL/A-) jjIj (_pj 1^ o-xijl

Ji) f fy \

y J ^'y' y.jyy
j-i 3 <j'

Jj <; J

-et jjjl) L) J j! ' <iy jU-j-i; UVa

ti3, (jf^ ^^- <' L?!^* ' ^-'-Al:-.


"jyj a] y

ij (^" J ' j^ j-H y y^y -^ (^. J jS (J . V

*i

jlZJy 4;l;UL J JjJ <^J^Jl

j_^j <^jl; 3 *^' (

\jUj jU3

i ' o^ '' >

ULijj!

si

j_y o >j ji ^Sa 3 l/" v. 3 ' *i'3:* ^ 'y*"


.cjL_i:-i (/-^y ilstj ij^y. j' i3jy. j' i>y Cj^i aj
(^jol) .l;=JJ f Ajt5_,5v_lj\j jU-jAjy j; 3

y.--^^'' ^ iSy^' i.j^iai

.Cy-yi^y ? ' ^^ j^i^-' ^,-* ^^ S^^j

l_-'0_)- J y y- 1_> y

j\>-j-l; j\ ' *i** *

( \ ) <::-_i. J3UU Jl; l;_j.i__J t._^ Jl;<;._^

f Kj^Jc^i^ Ll5o l;_^ 3 y J^j-^; j' ttiiSj^^ ' ''Li'y. '^Vii"' * ^oy ' ^J> 'y' y^^ j-y
' -^^.yi
J jb y_> jJt <^J ii_^b Ia oi ij^iy "y oyy uy j ^s

f ' u,-i-> -^^Jjf-^ j\

t5j J (Si oy

'

'i^^iSjiSj^yjj

Jl j- o-/'.j'J>.J* J>< ^Jj! -''^


b y-jl 1.1 iJU W >- ;^ *' ojy 3y

0 j*i J i>- j^ j^ly. 'j^ (_s-"'i J (^ -5 J

. J t^_ ijyl3lj3 ? ' u"^^- j'3* . vr ^^-^


_jI; i o3 t5j',3^ ?jy.^ Sjy (Sy \ c^,. _j

^5-->

^'

I.

'.

<^

^ tS-sV- ,y J^ J^j y y. J

_sl5^jtlf)i i idli^-^. dr. jl"3JOVL-*y

\)jj^ ^;VU/ - UU:. _;(/3'ljj!,j

IjUU ii^Ub L^^~- J i is*3j'j y^ijy'-^'j'

^^jji <_i3' <i ~ Vj oL>il>.3'


ii\y_ y d^y. i^Ji- ^'U^ J^ *-^ i5jj* ( ' )

115^

vL>U>

^U_^

^J_y Jli-ij ^W J.^ ^\i ^\\f'


^\Sy y J^' liljJ <^i; -Aj <_J jl

ilr" (J*j ji -> *>. -^. iJ jJJ t?j'lS^'l i^ I ' j

y JUj (3 *-3l^ ji^ ^'->,^ U's^


y j^y jojoij jy jjj^j'S^^ij
\ji, jlji-. J ,j^i>.">L. |*ijy 3<Jjj

y JIJL_- (^ *:>jj y jji>- JI>.1 jl^

y ^^ d^jy j ^jii^. .)A\ t^JvI^b

t$,^_ p ^'-iy^^. (Sj\j^ y^ *^iSjy. y


^ JI_A- cy- -v:>- ( j^l -il )^Jo(^

^Jlkl_^ (^.j.jjO

(llf'i/"5^l>. /^

\ j\ jG \'^ '^oyj *1* (.^jl'j'. iSj^

4_._^ ^^-1 - l_j_ dLj Jj>- J'^Uji

y ij\j^ c *' <->-jj j'.j^' j 'i/" .>

i>*Jl yy->*^ iS^iyy j^^yj^ )r^y} ^ -'^*

Jj o^ (.J^^ -^-f <^J^' ^->='^


y iil_^li J^ku. ILt iib (_pi ci ji

i>* d^*y-

^ uy^ <jy j U' jj


* *

"W' 1* *; '-^ cT *^^ *^ ^V^' ^- .^r


*. ^jyj oijf y V **_ JL._^li^
t5s *j j (i jy 3, 'j 3 ^lJ'" yi^ y '-^. jj

iA;*i \yJ>yj * *i^t^^'^J cri^'^.^'

iSiyf-,J^ )ojj*fiSj-^^i\ Jj J
: Jiyy (ilip

1 wJ e3<)iWj(JvcJ^ (JiJJ ;^ ^yojiS^

ji

! ! 'i(_^.>- C\>,:>\ j 'iy^\^,j

iCiiS-i^y^j '.3:'.(3*JciL*U A'^J


iAj<yjei<u ,^j 3 _>=^ y' 'yry^b *~~^ 7^^

jjoi iJ4ii j ijljy vI-"Jj^5 kl-^ ^'d^ iji^


jjiuj<*J 'ij^-J ai *;U-jD ii <i J _) Ujlji^

1 jl3jl * JJ^y^ i . /^ u^rj *H^ J^*^^


Li 3 * <iK*i jf" A) jI _^- ^A) ij^ y

rV 1. t z^\i dL. jl) 3 (3 <. oLii^ 'O

cX~i} (jly ^<; Lt-Jj (>, Jj3 O ^-i^


<iL j / ajy ZJi\ ,jy^ J (Sjy.A'.J' J*::^
^ I *

Jo

/i,i)b oljil (3*' L'j *J

.l-i >*

( .y.Ai jly )

' ^dJr.-i'* ^^ (i:^ *^.

^;^ t ajaj^Ij5I j^',3 yy'ij^ '-'*'*

116-

^u;i

>L>U

-c_J
O ^.

-u^ ^J <Ii Ijji


t_)J A.ij A,, j^

\
jlj la- ij Ji lj.i_j>Al)

\f3 jj j^

,y3 tf >l>

C..>-lj Ai J Jl- a; J JU A)

jW J.1) ^_ jy 'O ^ j\i


1! jJj! A^_ 0*1-0 A1>

^.> 3>. diy^jl_,-i3


! ! jijS A_4'.) i>>l J^ Ail)
AjcJ A)

r
y^ A _ jOl-

.:_J

A;I_);

o_f 3

iJ-V'

tSjl-Ail A_.. y ti-

A._?.j vdJJL_ft5J-A;l_j*
A_p o.i 3, (^^ 'jjj
iLi

! ! jlj! A^. y\^ aIi> r

!1 j)j! A_ij jyllj

V
JUA- _I oj;;;* ^ ^\> ^
ul 1 (3j * 7* y^ 3

'jl'- t53 cLi* '^"l-^ljSCi .


jly t5ili aLJ aj l

! ! j!^ Aii lylJJ

A:)

aH(.5i_^1*^ j-J^j^

^-ft-

Jlli t tSy-ily t ^yjj ' y Jliy


^ Ifl OD oi , jJ

i]U A::Li.- ^Aj' ojAi'

tl^ >^; tiU O-'

JLl A- J olji ^^ dli.AJA l y.<S.j_ (3


j''A:J; yj oui.il

,5>5

(jLJI Iji a! ^

.^:
iSy-i J lili-i-" y y >^:* <i^ "^^.^'
J^ju > yy^ J^ y y y ry^*''\ ^^*^'"

o J ji ; D

oi iSjoi J C'-^ oi yj'> jayzyiai

^yj y.jy' ^J^3'| -I-^i*^-'

t AJ dLli _^-^ Jf/^j ij-.jj iLLoI Ul


-6^dJLl-ijj_)jyJj5 a! AjU^d)
*)Li3 (J-Jy-" * J ' o j^ J ) ';

(ji J 0^^ '^ jl-Jl \t\ t jL-il jA*. <u 0>>:

jl J.<^ji^ Jji J ib-y jl lO^ i>il" *?


CjD >

-117

JU

w-r-^U

J.>3 y<J

' ajiyS^j^\i jIa_JVjj .Aj'_j

* yuio j^^j jL>_JLt_j ojijvK jUjljjJlj-

fAr jAj A.y j^ S^(Soijy

^ ^. JAJ "^l'.ilt^l 3jy A; j^jAiUoi liAlljj!

jCjI-jI" j 0U3 J y.ns^^ j-J-J -liljljV


^y^j ' " Uil jAojL. aJIjAj' (i<.y Jl_^l

JaT a!

a, a <^jj3 ^^_ <;:jU <5^ ^^^.^^

a1 dLii-Ai t (^jl jLil JajI-a;j t L'i jLil

j ^''ti^-^j e_^_ jl3<j' ij^ jl jl JjU^X. Jijfjaj Aj'.Ji^p jLJL.i

i^J dljAj'A _j OD oi Ijl3jj JIj-sI t^Ji; < Aj ( ij/' jLil ) JiiJ*! Jl^oi b^
u tSjlj^lj Ai A; jiijy j^jt /j^^

- ijfaijaj l jLii^Ji j;i t ^ijJJw Ja.y J Jl^"! ' ::,-.aU ' OL_Jii t jl_.J : ^aj
>_j - (3<' J

K'jl3 ^jl; (.sVa! Jj!_)Aj" Ai llJL** _j _j ^loj


aJ ^^ A:.,iA>. _jAj ^jiJijy JLiil '

t)\

iy

ajaj A- a! AJl:i jAj' jmJ

JAj' J.jIj a; Aj AcI y

aJ ^

ay*} *jL. J

<J^.>*-<3l-jc3 "i Ai ^il _yj IjA oijy


<5Ai_j) Aj ^- j^y oiiiAilXj (3ljli:3 a1>jI)3

jli j/ J A- Aj" oji yf i^ b AV ,jl3l' m'W


AJ j^ljl AlliijAj' U.J^ t jlij^J ^jbj

<S>jy

JLlil

^.jjijy

aJajAj

jA)' Ul < iSiJy

liljil jA.- Aj'jijjJ

(^_^b

_AjA^(^ojAf_tSijy JLiij- a;_^_^a; J


ojA7o_)l. t?jly!3A; A; lj_^
C.^jC'y tSCjl jU) Jljlj .Alj _^ ^,^

4 3 ( t^^=^ ) ^f 3urL-lT -ti l::^i


JP ^

'^-'^'^ iS^y ijy ijy ^y; l-i*^


^ b^>- lij^ Jl oy ly J jVaj

AJojijf
- Aij\t5 h^i Jblji I J jllc3 y J ^j>jy

jljjj'l" J'/'t (3il * J^A-J-I


jUJ c^jjjlj jLijijl3 * jljA-.

ojijp

tiSx* < ^y.j\3 JL,i a! ^^ij^jLji _.

jl:u.ijy

a;^; yU aj a;11^_ aJi^ _ji

118

LS.Jj\ \i\:k^
jiJli^\)\ Le '^-^
iSJy iJ"J>

>>

\r

1 0-

^-j- i_jj J-. (_j J-y J- ._^i ^ J. uy J

''i.v/iiiC'

4-iL'ii)'j*-Lii.'J'j'->c:L-'.,.;bi:ji;i^^

^VkJi'dii,

ur^A

^y

Jl*

M^^i

\_^V

fi) p^^vs^* i-^'^ \^y^

lili^ I

J'-lj Ai- ,/

iii_^ \ .
dj)_^ 1

(^j^ J-jj
tjj-i>j>f"*

;A-ijii-*
jjr*^L)*'

<&}

Jjt^*=-i3*'

,iii^

jjr *. j' y

il/"Vl ;vU - JA.^ : J". Al ^^ (^V /j l ^ O^l^l

-119^

JU

-^u

j^ytiiy

^J^^ CnjjJu.^. iX_^


t^jj,. ^Jti

i^i/jUl
jU-jju It^jjl

jU-j-ti

fr

>.

3j>- JU

^jljULjj^

jL- ^jo

^J Kr-

U-j.ij- * ij jj::^ ,> U-jJU

i^itiJj^
iSiX Ljjlii
jbjT jVj.
ijjjijUVi

tfjT/^jJlllJL^
.jU-jJt. e 1

(jU-jO;

iJ jyi^i

iS'-'->^,iyr
l> i> i C-j

^^/'ii'.y-^
oi>-3rj/>
jlwjj

Ji*a, jjOl iJw

-120-

SAL 1

HEJMAR 6

DUSEMB

8 Tebax

1932

Qovara Qurdi

Bvue ImU

^SSesewtvjn '^vt^v
Hawar

aqir Fetah

Zozan Tocl Mar Mirov

Nemir Miqst
iroqbj
Dr. Q. A. Bedir-Xan

Ji min bawer bibe


Mela'y Cizerl
Dq Rov

Hereqol Azzan roqbj


Kedrcan

Hva ardetv
Ferhengoq Ji bona Hawar. Gulbanq Hyar-y Berdlq Hawar e
Qurdewar

Hereqol Azzan
Cegerxwn

Mla El
Kedrcan

Bozan ahn
Faik bqes Stranvan

Se malo gundo I
Elfabeya Qurdi

C. A. Bedir-Xan

^ir ^rcnsii
Un femme. Chef de tribu
0,village de trois maisons N. A. Hereqol Azzan
C. A. Bedir-Khan

Folklore kurde L'Alphabet kurde

D. A. Bedir-Khan

'

SAM-19

-121 -

QTBiXANA
" .

KA'yVAR

mtmjrmaLA.m^

Noti
Bi Bi erm erni

sur
adet

l'ilptitit

lorde
l'2,o0 10 K. K. S. S.

Nemilaad

Ji

boti

drve

divt

htk

post

bi

ser

bt

xistin.

M^ j^^^^
SPCIALISTE DES MALADIES INTERNES
VENERIENNES ET INFANTILES

M ^ M^

t^iiftaiiu^ a/- (^a^

3)

.Uiwu.

Sawu

faAw

pimBfflBi
EpoDliiiii
Inscription

FrUreii
Gra

sur tous les metau.r

vure colorie, pancartes et tablrau.it en cuiv re. Impression de cartes


suivant les procds les

et autres en relief,
plus modernes.

Damas

Malek Daher

Abonnements
Pour l Syrie , la Turquie, la Perse

Qiryarya Qomel
Ji bona Srya, Tirqya, Ecemistan,

l'Irak et les pays du


1 an
(5 mois

Caticase;
100
60

Irak 11 welatn kevkas :


S Iq .OO kiril-srl
kirl-sr

f^.
('.

100 frenq
fio frenq

4 mois

40

f.

.emehq 300

Pour tous autres pays:


1
6

armehq 200 kirils-sr


r.
K

"40 fi^nq

an
mois

150
M)

Ji bona welatn din :


Salqt 150 Frenq

4 mois

. (JO

('.

Semehqt
armehq

90
60

Frenq
Frenq

Adresser toute demande :'.u directeur


propritaire: F.mir D. A. Bedir-Khan

Her tit bi nav xwey tne sandin: Sam : Taxa Qurdan

Damas: Quartier Kurde

-122

SAL 1

HEJMAR (>

DUEMB

8 Telmx

1932

Qovara QiirHi

^^

um Kurde

M Ir awai e !
Yeq ji zozanan me-shr Qurdistan wici'id.
wan re

Feket tetbfktt fqri


mimqin i|o ne .'ier b'i . me/.in

melnane ji

(toc) ye.

rekriliii bi

s heziir metrowaii

ji rvA behrc

liilindtir e. Erdi.s Diyadini' d:i

Wext xwe ra

destp.'qir dest

bi

Di mabeyna

tirset

xenimet

zanin

y.ozaneqi bi av l'i i|ai)i

hi gui giya ye .

qutina file
File li

lehcira qurdan
wan

qirin .

ikedcr rindiyn tebii

hene xwed

p.s cavn

qu.stin, pi.sti

jt; diri'x ne iiiriye. Ueriya .en; me-/in da


i;a\vaii b ? i\'L i;aw:!ii e ?

u i dest Toci ,
li ser

hi derxistina

wan qirin.

Ewf

Sbinei|,
qevycn

.Seievdin User
berf, Ii n;iv
nie'^in

aviisar,
giyan
mal

Psiya '.ser mezin da Toc cih-' ge.t


Il seyrana qer. ii xortn di ileyderan ,

gui

dl, hi -'jir n

by, lirqan

Ademaii , celalyan b .

Il

inenaln

wan

ji

destn

wan

girtin ,

Cih l'indan, bedewau Li her aliqi qon ii .Nwet mihi';

ii delala a bi'i. li niili hev sor cavre.

tazi

l'i

bir

ji welatn germa

wan

dei'xistin, birei| li
orezara

hindeq

andine

Mosil,
li

drj dibn. Qeryn

iki-Owa
konyey

Eden ,
qirin .

kismeq
Ev

li nav gui giyan da winda diliii .


Li mile(i ehna qaliiui milian ji qomn hespan, li mileqi suwaran ji rel'c jindar dihn.

rast

kewm nezan

wajnbext hja desisa lirqan dibn. Hiqmeta lirqan

xeberdar ne

di cih miawenet

brvanaii iyayn dlai


Il -ahi

dl

wesaiti
wei|

imliaya

wan

ledarici
cingal

diqir.

Adeta lier aliqi da weq coybaii'n avi> f|en


diheriqin.

Ew ji

berxn nav

giiri da

bi

tewieqi

masiimane

minteziri

eceli

Ii' cawan e? Eywah ... ew liyayOn

mewi'id

swe dihn.

dlai
ir

dilrba,

ew zozann
Cih

cenetisa
qig
xwe

Yen qo may.ji

nehatin

tehcir qirin xwe hj

li

cih dost

cih

hir giirane.

nezanya

rovyan e.

lirqan bn, ji bo miy.efeiiyta wan xwna xwe dirhlin. Mihacirn qurd tazi, biri' selil

Ne hesp e, ne suwar, ne pez e , ne


sivan, ne br ye, ne brivan.

belengaz

hd

hd

mirin, heta ji sed

Gelo
wan hat ?

(;i

li

kewim

hi
deh xelas ne bn,

Ewn

qo

xelas

liii ji

pirn

wan

Bar qiri I bi ciqi ve l'nyan ere(|i


mezin li wan kewimi henii telef lin .

niqariyaii xwe bigehnin welat x'we, disa


ava biqin. Ewn qo l'y ji r tirq

Bel di ji bo

ps ya .ser mezin da lirqo rya Tran dixebitn.


tirqn

xwina wan dirjin li cih i;iyan

zozanan

veqirina

wan davjin hebs


De bigri

zindanan.

Dixwesliii

tirqii

Enadol

digel

l'iyao bigr! zozano bigr I

Tran

mitesil bibin. Di

mabeyna wan

qaiiiy
bigr .

bigr, b

xweyo, rebeno Nemiro

da tu bail memnn. Ew j bi mehwqirina


qurdan islila qirina A'zerbeycan dihtil

STemir 91Ziqii

123

Rpel

NAWAR

Hejmar 6

Robar hdi hd
- Ji LorJA Bedir-Xan re -

diheriqe ,

pln

sar

xwe.s in . Ava w bi
gewr e.

qef e,

weq

zv

B^e

mze

qe ,

hebeq

li

doran

Mea w li dest, weq rvei.-na destgirtyaii nav iyan bqan bials e , de, beza w di reprepa ;

Te xew dirj

qir, em

pirli

ber man

din
Rabe

mezin i ,
Bedir-Xan ,

lolo
de

lawecan
rabe loio 1 !

gelyan

weq

hespn serhiq e.

Le gava ez je re dibjim qoez hej


w diqim bila ji min bawer mebel!
Hi.syar be d , Axa niho pir re kenc e ; genc e ;
renc e ,
***

Qurdistan , ji le
xew , bi

Paya

zane

Rl qesq e, siha w honiq aq e . Li ser ikiln daran, qan, diekin. Peln


wan ter in .

Rabe Bedir-Xan I

de rabe lo lo II

-3 Gur devbixwn qete nav berxan

L gava hej

ez

je re

dibjim. qo

ez

Ma nizan
Bne

berx ?

berx zar'
rimann

Qurdan
roman

w dt((im bila ji min bawer mebe III


* #

armanca

Rabe

Bedir-Xan,

de

rabe

lo

lo ! !

Azman

heii

avje

ye.

Str weq .

_4_

gewher
qo qii e ,

miraryan

dibirikin.

Heyv

Dewra

feleq ,

eger

bi ruhnaliya xwe

distire . dibjim, qo ez hej

Razaii ji

me re ,

ket bi qr nne
ne ,

L gava ez jre

w diqim, bila ji min bawer mebe.


Mesqen lie nivn , dar dev

Rabe Bedii-Xan ,

de rabe lo lo ! I
5-

**

Buhar bibihn
ye xeyret

rengn e , bi stran

Ir ye

nams ,

qf e. Sranya w

xwe-s, xweya w
radibe diqene.

Der

poxaiian,

em

bne ibret

irn e. Tebet ji

xew

din
Rabe

bes

nne,

div

hemiyet

Her quiic bi qullq mrg, bi av dar in.


Le gava ez je re dibjim qo ez hej

Bedir-Xan I de rabe lo lo !
6

w diqim
nesm e

bila ji min bawer mebe.

erxa

feleq ,

eger

Ps

qo herend, qoziq qemn e xwed qerm e

Can ciwan

rii e, jiyn spehi ye. Ez hj bst pnc

hj

av xwe veqe ,

im . Min

buhar

Rabe Bedir-Xaii, de rabe lo lo I !


7 iman nabji , gelo ci bal e,

ne dtin. Geleq hej jiyn hvn diqim.


L gava ez ji wan re dibjim qo ez

hej wan di(|im, bila

ji

min bawer mebin.

Sebra Rabe
Rabe

me ji me

ne le ,

ma ,

binai

biqale

meydan qemal e
de rabe lo lo I !

Bedir-Xan ,

De bav, ap xwal, pismam dotmam ikas dlai Bi in. tifiq


Li ser

3\^ticaii
(I) Loriya Bedir-Xan ,
zarovan

wan re riini.tin di ber


ikas dlai xwes e .

di bin

sernameya

datalya

di lljmara pSnca, rpela dudowg

hawarS de

de axaflin

belav bQye.

iyn

Zozanan bi wan re gern

bezn

-124

Hejmar 6

HAWAR

Rpel

Jinenigar ;

Helage GiZerl
Mel.'i navdar yeq ji .sair zanayn ye . mezin y qurdistan

Hawar e

qur

min
Tu

hawar e ,
xwe meqe.

Gereq e

qo

sindf
Te

merbend.
meqe.

zemt

Wave -w Ehmed Nian


tiav Melay Cizeri nas

b .

L bi
e.

Guliyn

qen

qurdan

dengn

Pi

destn

lomaii

da ,
fawar diqe

Mla
Xwendina

di

Cizr
psn

de
j,

xwed
di

daye .
de

wt a

Cizr

Tu xwe meqe la-w

min ha were ,
Tu Xwe meqe.

bye .

P.tre

ji

bona

xwendin

Irak , Sriy, Misr

Ecemistan . b. L careq

zBozan

Sahin

Berdevq mr Cizr

av birihn wi res bn. Riha w


siviq bi'i. Gulyn w hebn dihatin heta

je eiiir

l'i b Diyarbeqr.
xwe.s li li w maye, bireq ji

Mideqe sihrn Le xwe

ber

gh

wi .

Por,

rih

guliyn w

Diyarbeqr

nivisandiye . Cizir.

hergav .eh(|ir bn. Eniya wi fiieh, stow


w drj h .

pas dsan vegeriya

hati b

Saln xwe di welat xweddana xwe de kedandine.


Bejna mel ne qurt ne drj, l navn

Rverna

wi bi lez h . ser ser xwe , veqe

Qefiyeq davl

din ji li ser dipand. Xellaiieq li berb.


Plaveqe sor txiste pyn xwe.

b , Rw w girovr, sip sor b.

Eba werdigirt.
geleq aq e, p dil mirov vedibe. qo ez

Hergav
xwes

biqen
diqir,

b.
dil

Bi dora

xwe re

xel(| ji xwe ne dihi.st. Le gava ez ji wan re dibjim


hej wan

Mla di
diqim bila ji min bawer mebin.

Cizr de ye rehmet. Di
de veart ye. xelq geleq

taxa Tore di Medresa-sor


***

Tirba mel ziyaretgah e,


bra dlai e. ikas
kedr w dizanin.

Heval lieval e,
ez hej bray xwe gava

Fekehii
diqim. ez hej

Qurdistan dwana
digernin. kesideyn Hin

w bi
w

destn xwe re ji
de

beyln

L
w diqim

ezje re dibjim qo
min

ber

diqin

w di civatan

bila ji

bawer mebe.

dixwnn.

Tirba mel kenc hati b ava qirin.


Le v paiy tirba wi xirab qirine .

Ez

dilqet me. Delala min spehi ye,

berf gewr e,
weq gulan sor e.

weq

agira

germ

e,

Esqern dora w

tirf( qln \v sqnandin qevirn birin Ti ji xwe re qun tifiqan

Dil

min

di avn w

de dle.

rqirin.

Dwana rael li Berlin li Stenbol


L gava ez j re dib;''jim (|o ez hej hatiye wdi(|im, bila ji

ap qirin. Bi destn xelq re geleq destnivs hene .

min bawer mebe.

nisxeyn

Mla ji zman
de min, bavr welat

xwe pve

bi

faris,

Le welat min, welat (|al

min,

welat

eiebt bi tirq j dizan bu.

qaliqn

Ber destn w hne. Sair navdar


mel b .

geleq fekeh In Fekeh-leyraii

xwed ji, ji

min .irn, gava ez hej te diqim ji

ez ji min

te

re

dibjim qo

bawer bibe.

fekehn

r. Qaniitan CCli 95cdlr-3Can

3'CereqoL

CCzizan

-125-

Rpel

HAWAR
nas ne qir.

Hejmar 6

iroqa ava qirin

QURDEWARr
Qurde ta qey dwa b xaber b, nuslinet her bar ye ye. Wasitey qewtinel imroqe hi qar

gund je re got.
Rov qen l vegerand:

Bextreo dqo. hetan qo^

Seyr em kewmane qe n bn

sta bn

be

tu qizr

v gund

taj j

Heyl e bo, tu Itifak Pae ger rojet


ye
sw

wa

esr lem be

boy cehie

te xot

ebd

car

ye.

qefxwy w
ava nabe .

ye,ev gund tucar

neqey kelbe

rizqar net
sisti

nedey ye.
Miroveq bi r ve di. b

xwe
tir

zar

Nwero
Zulmeti

helse
wa

bergi

daqene
ye.

be ser

we'deyi

wiyar

Rast mareq hat. Mar qeti bin qevireq

Rynezan
Netimanet Bqesa ket'

berbidew
zor qe umdi

rqey
jn

mearif

bigre

ber
ye.

mezin. Nediqart

sasew ser

her Xembar ked

b derqeve, ne j
mirov pve

bilive.

Dil

ma . Xwe da ber-

bexwey

neqey

qevin", qevir raqir ew xelas Qurdewar zendewew mihtaci litii bar ye.
qir.

iraiki.

zBcqei

Mar xwe daweand, ser ziqfr

xwe
w vedaya.

rab
got:

drj

qir. Bi.

Mirovi

i^' d y

iLybc e?^'^/^

Maro,
min tu

heyran , ma awan

dibe ,

ji mirin xelas qir, tu dixwazi

Di gundeq xerab de, diqeq hilqiiya

min biquj
Mari got:

b ser dwar xanq banq dida.


Rovyeq dabor, xwe da berdwr
deng li dq qir got: Qeqo, dqo diq hir ?
got: hev

Ma ji

mj

ve em ne

dijmini]^

in, ez bi te vedim .

Mirov qir ne qir, mar je nedigeriya^. Pa, gote w : Ket mebit em herin ji ekilmendeq bipirsin.

Dq l vegerand

Rovyo ma tu nabn gund me xerab bye, Ez j bang didim, dixwazim

Mar

Kal

b,

dan

r.

Gaveq

end gund cotqaran bidim hev gund


xwe ji n ve ava biqim.

n rast rovq hatin.


gotin. Pitre Rov li

Mesela xwe je refedqir qen.

mirovi

Heqe wel ye, ma tu nizan qo

gote wan:

ez jl

cotqareq

qrhat

me ,

de

were
kerara

Divt ez cih bibnim qo bigarim^ xwe bidim. Sun da vegeriyan

ciheq nan min biqe, ji xwe re qoxeq

hatin ber qeviri. hov ji mirov re got:

ava biqim dest bi xebat biqim. Dq kal b, qet py, rov da

Tu qevir

raqe.

pey , qo herin niq qefxwy gund ji rov re erdeq bibijrin. Dq danehati b, di ser dwaran re derbas dib, di. Gava
dahilan

Ew

ew raqir.

Rov ji mari re got:

Tu j

biqeve bin.

Mar qete bin mirov qevir berda serJ .


Bsteq
Mar got:

man,

rov deng

ne

diqir.

gehitin

qavileq,

dq

xwe

Rovyo qan

kerara te ,

ez

di

deng li qetxw qir. dl.

bin qeviri

de pelixm .

Qelxw rab, rov

Mirov dil diqir qohere. Rov xwe-

Qefxwy te tajiyeq fris b.


baz da, tajl

Rovt

li buwara w

girt got :

qet pey, da heta quna w. dsan dabor. Dq ew

Careq din, v qevir ji cih wl rameqe;-

Sibetir rov

CiroqUj

-126-

Hejmar 6

HAWAR
ii Zn Mem

Rpel

i^
H>niqa min li ser balg, ser min,

di

nav qefa

dest

min

paldayi,

llng

Dicle

II

Ferai

ava

Xnlir

min
ep

li

rast

bi erdve nran; dest min


linge min i eph...

Deiigin .. di ser din de meshr

ser onga

pve

min xwe winda qir

hi minji

Firdews e
Axa Ser w

diyar
nivna

ap
bav

xwalan
q:ilan xwe.sreng

ser min , qetim bajar xewn xeyalan.

lozrowan

zn

Gava
mze (|ir ,

qomin,lijr xw'e,
agireq bi gr ,

li deryay
ptn w

Mem

lez

diliez

ser

ewr

user meng

Ua;ar
G

l'i

gund

n
ne hi

kesr
evk

burcin
adaii

liiltn
w

datn,

avn

min jiher ruhnya


davitin roniqa

dilxwe-i

vene

di bn;

lirjan

av'ii

min...

Ava
deryay de agir : agire(|i

ye erd
cih

lii
hi

reng din
er l'i

n j;

dewlemend hmenend
i;aq

e e

Di

nav

Ser
Her

wisan
qes?

bi

silor...

ma

tu

car t

hiia

tu

qaniy i

.Min ser xwe ji deryay

bilind qir

Hlna

welat

adiyeq'

paq

li jor re

mze qenya

qir,

Hveq hi

laidesev.. min

bi lion, Tebax ,
Gulan

Trmeh,
col

Adar
bazar

min

xapaiidina

re
Nsan

mizmiz ...

got:

Lo lawiq dlai ;

ma ne ma

lu

Her

n'ij

l'i

hett

h'v

salan wan

ji

bhisiyhisyar bibi? Ev, kedereq e


te me...

Droq I

welat g

rpeln

ez li bende

Bav qur l'i ((c mam pismam

Tu dikefili, min germi date, bi germ.i


Pismam miiin di

-opa

dotmam

min

tu ji

xirina

mirin xelas

by. De

rab3 ji yya
L
neerim, te , belq

min re

berdlvan
ez

biliel
j ve-

Qurdman leva Yeq ji ne cuda

mirovn hem ji

hev liii tev bn

tisteq

heye div qo
bite

min y ji bona

qir ne ji

bona

Totqar sivan bi qen qii'in Ser mrg zewi

sor sor
res

xwe...

solin
goliqn

Bel,

Min

tu dt

nedit,

bhenid
Parone ga

Xwe varkilm.bejn bala te,ez bhi.s qirim.

Ma

iman

nabjim '.'

a b."

hi.s

ezim!..

Gam. medcii gedeq hem ge.s


Hoge
We(i

Lawiq min ez

hvna terne!!
***

bizin
av CO

berx
sip

nogen
rewsen

Her,
diriciim,

bra

min

limin

sarb,

Cih cih bi

bihut zman

qnrd

dilerizm...

Cih cih bi mekani zar (jurdi


Ava ye
Gencine

Ew serma neji kesa erd, ne ji pqa

welat
ye

qurd

qurdan
Alan,

berf, ne j ji borna ba
serma, ji bqesy, ji

baran b . ew
rebeny b...

Zn

c:>v.'

@^
mindilqir,

Qamiran Sli 3ieUr-Xan


dest bi galgalan biqim, L ci

Xwna min hiq bb, hv ter ([ir


Il bi serda dibj ez, hvna te me.

Gelo

ez

iy

w bibim? Dev min

bibnim : min dit, ji kozya baqiir roava

nagere bv li bende cuhaba min e. Lo,

ewreq bez

res ,

bi ser

mij hva

xumam min.

bi

lez

xwed,

ez

ci

vegeinim ?

qo

hva xwe

gihte

Gotina min

dilxwe biqim .

dikiriqa min de ma. livn qete ziman min.

Hv, res dixenik..

Damar

(Ji xew vecinikm)

127

HAWAR
de bi herla ()
ar de

Hejmar

tt
ji

nsan
beye,

qirin

di hin
niho

zmann

weq

elman

vi

dengi
din,

bi

(ch)

nsan

diqin .
bi ( x )

6
Berdlii
ev in :

Le mileln

weq

ynan ,

wan di

elfabeya ereb

de

dinimnin .

Ev herfa weq

ha

di du

hin

eHabyan de, re

ya frensizan,

dengan bihev

Deng
elman

dinimne dide

xwendin, yan

dengeq

Ev be I berdla (j.)a eiebye. v herf


bi (seh)
qirin. jl bona nisanqirin

dutaq

heye.

di fransiz bi ( ch ) , di
di ingliziy de bi (sh)

Herrt'eq:

Alexandre Exemple Ji
re ne

Aleksandre Egzemple

tt nsan

Ji hertn latn

ber qo deng w dlaqiji me


b , me ev herfa ha weq

dengi di
Gora

dest me de tu herf ne ma
destureqe me divya
emel

geret)

bn.

b qo
meqin.

ynanan

hin miletn din ji bona nisan nav elfabeya xwe. qo di ereb y de

em bi

hertn

hevedudan

qirin deng (r) existe Q. k Dengn

Des'ra
elfabeya

me ti pn em
lirqan.

dixistin

nizing bi

( j)

cih

( J ) ne

n.an di

diqin

ji

hev bi cih

Ji geleq

hla

din

cihderqa

deng

gelec[
cih

zman

me

deji

nizing cihderqa Mileln qo di

herfa (s) ye. wan de ev

peyda dibin. Digel v hind (j) a qurdi ji ya

zman wi

deng nne
Di

li

sna

(s) dibjin.
de (s) nne. Ji

ereb
bibje ye qo

iiermtir
qo ( ) di

siviqtir

e.

Mirov diqare
w ( k ) tt dtin y

zman

yiian

me nzingi de

lewra ynanynqo ndestbi Irensiziy

pirsa ( kristal )

diqin dibjin

sna

( chambre-.ambr )

( sambr ) dixwnin.

frensiz (cristal) dinivisnin.


Ji bona nisanqirin van dengan di

pirsa (paa). (pasa)


encam de me ev

dest
deng, weq

me de du herf hene : (q) (k) .


Gelo bi qjq deng pqi b qjq

Di

tirqan,
Ji

bi

herf nian qir.


ev iql di elfabeya xelq

deng paq Deng

divt bte n.san qirin. ji p.sya dv mirov

xwe

weq

romanyay X Ax I dilqetiya
min?

de, ji Ev Ax 1

mj ve heb.

derdiqeve pqi gava ji pasy deidiqeve


paq ye.

deng qo di eltabya ereb Gewra min , rinda min,

Herweq ( j )paqi Ji ber qo deng

( d ) psq

ye.

min. Tu bi ci

lewn t xewna

( j ) ji

kiriq il

deng( J) ji psya w derdiqeve. Ew. ne xewn b. Ew, ne xeyal b. Di zmn frensiz, elman di hinn

Ew,

ne

h 'v

b .
hatyeq kewim; gewra

din de (qu) dengeq


deng
de

dide

qo rast bi rast

Ew,

ser

w (i)yye

qo di pirsa (qar -jl')

min,
res ji

rinda min,
di zaiim

dilqetiya min
qb.

b.

Ewr

tt bihistin.

Xelq Es i l'a Brt ji aryeq


mm rinan (qart) dibjin.
ji (quart) heye

re ca
de

Mitsido, ewrol le dest min ji gewra

Di zman frensiz
w- ji

qir,

gotina min

a daw j ,

di

kiriqa

mana

aryeq e .

min de hist . Ez, niho biax qeser, bi krneqe

Tin frensiz (t) ya

pasn naxwnin

weq (qar-jVT) a Di van

qurdmanc du

b (t)

bilind

dikrim : im I gewra min . Ez j

diaxwinin.

pirsan de deng

Sermesar hvn le

(qii) a Irensiz (q) a qurd weq hev in


di tu tt de ji yeq hev ne cuda, ne qm,

goriy te , canday te me !!

Slledtcan

ne zde ne.

(dmahiq heye)

-128

H ejmar

HAWAR
mois d'Aot , et
avaient

Rpel 7

rospltallt Kiirile
One (emme, Giiet de trltu
Le rcit qui
amis qui

les gens de la tribu Ezdinan


leurs villages,

quiU provisoirement

habitations

hivernales,

pour estiver

snr un

plateau assez faaut.leur


suit, est tcrit par un de nos
rempli des fonctions de avait

d'estivage.

C'tait nnassez large plateau, pourvu de sources


vives, dont les eaux fraches taient vraiment

gouverneur dans

les

provinces orientales

un dlice sur ces hauteurs et cette saison-l,


de l'ancien Empire Ottoman, dans le ICur-

et dont le clinat tait


distan,avant la guerre mondiale, et qui avait
eu l'occasion d'observer et d'tudier les
et exoti

on ne peut pins sain et

fort.

Nous

tions princirement

hospitaliss

mceurs et coutumes pittoresques

par la reine d'Ezdinan. Ton les jonrs, il y avait immanquablement l'agaeau traditionnel, avec

ques des

populations habitant ces rgions;

les
tre

lignes suivantes ne doivent


prises pour des des rcits de

donc

pas

d'autres plat, douceurs et laitages y compris .

fantaisistss , la vie relle

Une partie de la grande tente noire rectanga-. laire, tait mise notre disposition, o il nouf
tait servi de matelas propres, ainsi avec tout que des

mais
vcue

descriptions

dans ces pays n

Le peuple Kurde est un de ceux qui ont

draps et des conssins .


conserv intacts,
moeurs et

le confort

au cours des

sicles,

leurs

possible
coutumes patriarcaux , parmi

sur

ces

montagnes,

assez loignes
par

des grands centres.

lesquels figure la fameuse hospitalit orientale.


hospitalit est, chez le Kurde, exquise

Nous

communiquions

avec Falma

l'intermdiaire d'un armnien qui faisait l'inter


prte, puisqu'elle ce connaissait que le Kurde, et moi, bien que j'en avais acquis certaines

et dfrence, notamment 1 eoconlre des pas


sants de marque.

J'avais en, il y a plus de vingt ans, l'occa


sion de jouir moi-mme de celte hospiialit,

notions, je n'tais

pus mme de la compren

dre.

Un jour, quand ou causait sur le change

lorsque,

de par mes

foactions,

j'avais visit

ment de rgime survenu dans le pays, Fatma, elle aussi , prit part la conversation; elle

quelques villages et achirets (tribus) Kurdes.


Il y a, dans l'ancienne province ottomane de Van, un district qni tait connu sons la

aussi voulait la justice, la

libert: Ez edalet

dixwazim, Ez hnriyet dix-wazimu.

dnomination de Chatak et dont dpendait nn


nahi (commune). Nordouz. Cinq tribus Kurdes
(achirtes) habitaient, entre antres habitants,

Cette femme illettre, qui tait dponrvue


d'une instruction mme
vie tait

rndimentaire, dont la
ces valles et

passe jusque l dans


montagnes, de qni ne

ce district, savoir: Alan , Cbidan, Ezdinan ,


Khalilan, , Khavechdau.

dans ces

connaissait rien d'un


par

des ronages

l'organisation

tat
son

mo
bon

Le plus important de ces achirtes tait

derne, avait pu saisir, rien que

Eiidinan, dont le chef tiil une femme, jeune


peine ge de trente-six ans, aux traits beaux
et nergiques; elle s'appelait Fatma et tait con

sens

inn , le

sens

de changement politique

survenu et les exigences de la nouvelle poque


qui s'ouvrait.

nue dans la rgion


(la reine) ,

sous le surnom

kralitsa
bonne

Cette

femme , chef

de tribu,

tait une

cavalire

et maniait bien l'arme feu*

Elle tait la veuve de deux frres, la tribu, qu'elle

chefs de

bref, elle tait une vritable amazone. Un jour, je m'tais d'un seul gendarme, snr aventur, accompagn jusqu' tait des hauteurs

avait pouss successivement,


laissant

et qni taient morts l'an apr.^ l'aatre,

Fatma

on Falma

la tte de l'achircte.

Elle

voisines,

lesquelles

campe une dont je me


mes

tait coute et obie dans sa tribu, ei gnrale


ment respecte dans 1 rrgion enlire. Elle tait trs intelligente, du mdiocre, d'uue intelligence au dessus

tribu turbulente assez

nombrense

soaviendreis du nom, si j'avais

en main

notes. Les gens de culte tribu n'avaient pas une bonne rputation. Fatma, en me voyant absent

bien que resice inculte.

C'tait aussitt aprs la


la Constitution Ottomane en

proclamation
1908;

de

de la tente depuis quelques heures, s'en tait inquite, et supposant que j'avais pris la

j'avais t

hospitalis douze jonrs, avec sept ou bail comdans la tente de Falma. C'tait au

direction des hauteurs cites,avait mont sur an bon cheval, pris des armes et quelques valets

129-

Rpel

HAWAR
Yar , yar ,

Hejmar 6

Textes et Traductions ;

yar , Xerabem.io gundo I

U malo goDlo!
Xelq dlai mi' di' ser v iyavi
S bisq' di s,

Heyran I Heyran , heyraneqe d j


Te se bisq' di se, berdane
[derg,

ser dar
dihinj;

Te ewitand mal gund craiian

hriq, hriq

Te
ber vi bayi

ewitand lihfa ser.iv

min j,

berdane

Yar, yar, yar, Deng makulan li te


[ nay gundo I
TRADUCTION
O VILLAGE DE TROIS MAISONS

eva niv sev, were lewafa sng ber

H' .sir t ne geriyay. Yar yar yar, S malo gundo I

Ez

me der" eman ,
e' sar ia .

J'ai vu le beau monde (la bienaime )


snr le sommet de celte montagne.

em

Zozan' bav te bilind in, Berf baran l dibarin .


Isal, sala hefta ye,

Elle a abandonn
devant ce vent ci

tiois

tresses blondes

Viens dans la nuit de minuit (au fond de la nuit) au


des seins

Ben

lawiq min qetiye

plerinage

de

la poitrine et

Welat xerb xurbet;',


Sng ber' miiifadilt

O le lait n'a pas encore circul. Yar, yar, yar(l) 0 village de trois maisons.

B mihas b tmar in.

Yar , yar , yar , Xopano gundol


-3Je suis all dans les
les rivires sont froides;

lieux des

rivires,

avii min ' res, qil derman e Ir ,


Li

s r' , avii min Kerimn,

Les plateaux de ton pre sont hauts, la pluie


et la neige y tombent. Celte anne, c'est la septime.

der' van ryan e.

Xwez min zai ba

Civan min

bejna Zirav

Depuis

que mon gaion est parti, an pays de l'xil;

end r' mane.


A l'tranger,

Y'ar ,

yar , yar , qambaxo gundo 1


-4-

Ma poitrine et mes seins, vertueuxl Restent sans caresse , sans amour

iyaqo I bilindo 1 r di ber e, Ez binim Diyarbeqra xopan, Heyaseq biiim, ji bejn balaie re. Xelq dlai mna mqevireq

Yar, yar, yar... 0

village misrable!

-3A mes yeox noirs le collyre est nn remde

Aujourd'hui , voil
yeux se fatiguent,

trois jours

que mes^

Ji en kereberbanqa sib, qew di ber e.


avec elle et s'tait empresse de venir ma

regardi;r l'endroit de ces routes.

recherche .

Ah si je savais .

On pourrait multipliera volont ces rcits


d'hospitalit Kurde; pendant mes prgrina tions, de 1909 en 1914 dans les provinces aux
confins orientaux de l'ancien Empire Ottoman j'avais t maintes fois l'objet de cettehospitaht gnreuse . Si j'ai choisi le cas relat

Pour ma rencontre evec celui,


A la telle fine

Conbien de jours restent, Yar, yar, yar... 0 village soit maudit,

-4-

O montagne 1 O haute , dont la route ct .

l-dessusponr le Hawar , c'est

prsenter

aux

lecteurs

du

qne

je l'ai jug digne, plus

(1) Expression trs courante dans les langues


aryennes de l'orient qni signifie ami, compagne d'amonr.

d'un point de vue, d'en retenir l'attention.

sz.

ce.

-130-

Hejmar 6

HAWAR

Rpel

D'aillei rs, ainsi qu'on le verra plus

lard, dans

diffrentes contres

du

pays,

6
Tout de mme on ne peut pas dire
que ces () so;it toujours court comme

comme dans chaque langue, la prononcia


tion est
U.

plus

ou

moins

dure ou

fine.

Celle voyelle correspond tout-

le (i) Kurde,

puisque les

(i) des izatals

-fait r(u]alleniand qui en franais


not par (ou).

est

d'aprs le (arouze) rilhme arabe, sont en


clins des variations. Et c'est pour cette

Dans certaines

contres

on

le pro

cause
()

que ces(^ sjnt

quelquefois des

nonce aussi comme les Franais. U. C'est une voyelle unique en

Kurdes. sou genre est un des deux sons qui carac

Si, dans le sud , cet


r ( i ) Kurde

(i)

diffeit

de

trisent la
voir bien

phontique
exprimer

Kurde.
le son

Pour pou
que donne

ordinaire , ou

de ( ) que

celte d'une

diffrence nuance de nuance

ne peut couleur

provenir vocale el

cette voyelle

il faut traiter en

mme temps

non d'une

d'un

autre

son

qui
au

peut tre
premier.

considr

de chngement

du son qui corres

comme

accoupl

pondrait un changement de point d'mis


sion de ce son .
J'enverrai chercher du losse Diyarbckir,

Comme

dans

toutes

les

langues de

ilexion ,

el

particulirement les en Kurde, une voyelle


d'un mot

langues place
rgir

aryennes,
au

commencement

peut

Une centure pour la taille et les flancs. Le


femelle

difFrenles

consonnes

et

ne faire

avec

beau

monde

comme

une

perdrix elles qu'une seule syllabe. Par exemple les

Pareille celle dont, avant l'aurore.


Le mal est ct.

mots:

lili'

x.var,

sti' , krn,

standin,

lirastin .

Ya-^, yar, yar ...


village

que tu reste en ruine,

Lorsque ces

consonnes

sont le (x)

et le (w) , la voyelle qui les lgil les fait


.5
prononcer en les amalgamant , comme :

Extase,

extase, encore extase.

Xwe, xwn, xwarin,

xweh,

daxwaz .
mots prenons

Tu

as

abandonn

tes

trois

tres.ses

Parmi

ces

diffrents

blondes, sur le bois du berceau, tu t'assoupis, Tu as brl les biens


des voisins.

(xwe) et essayons de trouver son quiva


lent phontique dans un mot Iranais.

des villageois et

Prenons

le mot

franais (oie)

et

Tu a brnl mme la couvertuie de ma


couche.

ajoutons devant lui un (x) Kurde, nous


avons'^xoi)qui est le correspondant phon tique du (xwe). Ainsi que dans les mots:

Yar, yar, yar... La voix des i,obles ne


l'arriv plus, villagel

quoi, bois , loi , choix. Autrement dit, le (oi) arrive Celte chanson ma t communiqnpar
(ean) fils de (Haco) agha,
Kurdes de(Hevrqan).

exprimer

ce

son

si on le

fait prcder par un (x) Kurde.


la preuve matrielle que ce

chef des tribus

Elle peut
exemple typique

tre considre
du dialecte

comme

un

son est bien tel que nous le dfinissions. Dans quelques mots du dialecte du

( Hevrqan) ,
tel

que nous avons, sciemment, voulu garder

Nord-Est, chez lesquels ce son a disparu,


on en trouve un rest,, le (w) du ( xw ) . Par exemple dans ce dialect le mot (x'we!)
est devenu (wes ) c'est dire que le (x^ a
disparu; mais il ne s'agit pas du (xo>

qu'il est.
Nous ne prsentons nos lecteurs, qu'une

partie de cette chauson qui contietit une dia


logue entre les deux amoureux.

SrCereqoL

CCzizan

tel que le

prononcent les Persans, ni du

131

Rpel

10

HAWAR
1 littrature
Kurdes

Hejmar 6

KfoUeoa

uir

aaaur t

eovtu.tn

Ce pays qui n'est point prvu dans toutes

les variantes est dfini comme tant au bord de

MM-ALAK
PREMIRE PISODE
La maison des (.'Vlan)
La chanson commence par une courte

la mer, dans laquelle aux lointains invisiables,


existaient mme des les(i)

Les matres de ce pays taient trois frres


qui repondaient aux noms de(H.eng, Behrem,

Ferdn). Tous les trois: taient des vieillards,


le plus jeune tait g de (75) ans. Us taient
riches mais n'avaient pas d'enfants. Les princes voyant leur ge avanc, la

dfinition du Kurdistan et indique


o se Irouvilt le royaume

ia localit
de

orcidanlal

(iMem-Ahn) en Kurde ( welai-Mexnbi) qni,


mot mot, veut dir le pays occidantni.

mort proche et une norme richesse devant eux

(xo) ,ivec un (o)bref, tel que le pronon


cent les Turcs.

dcidrent

de partager

leurs

biens

entre les

pauvres du pays et de ne g^trder

pour eux que

D'autre part, est suivie de

lorsque

la lettre (w) l'amalgame

le strict ncessaire.

la voyelle (i ),

La mme

nuit

tous

les

Irois

firent le

est tellement lorte que le (w) adouci par la voyelle (i) el combin avec elle produit
presque un nouveau son. Comme il s'.igit

mme songe. Dans le pays il y avait, aprs les

princes, un vieux

savant qui

possdait

une

puissance

extraordinaire

et

qui

s'appelait

d'un
(u)

son brel

nons l'avons

not p.ir le
un son

( Nerman ) .

Il

avait
mais

une

fille

du

nom de

el nous avons rserv le(i'i)

( Gulzer ) belle

assez ge et que per

sonne n'avait os demander en mariage.

long , ainsi (lue nous l'avons dj indiqu.


Un mage avait dit aux princes pendant

De

la

sorte,

nous

nous -

coniormons

leur rve, allez demander(Gullzrr)en mariage; elle donnera le jour un


il sera

celte n'gle que le (


reprsentation

) sert toujours la
longs .

garon

que vous

des sons

nommerez ( Mem ) ;
des (Alan).

un hritier digne

Cette voyelle, qui cache en elle une


consonne, tait lire plus forte les consonnes

Les trois frres

aprs s''re racont leur


( Gulzer ) pour

qu'elle rgit, surtout quelques unes d'entre elles, ainsi que nous le dirons plus tard.
Nous
jamais le

rve, dcidrent de demander


(H.seng) et le firent.

avons
son

dit

que

le ( u )

n'est

( lnlizer ) la

fin

de la ges'.ion donna

bref

de ( ) , car dans la

le jour (Mem-Alan) qui fut la joie du pays


entier.

phontique kurde un son de voyelle mis

Son pre ainsi que ses oncles mirent tous


les soins possibles bien lever cet hritier

du mme point de l'organe d'articulation


ne peut pis tre tantt brel , tantt long.

Jn trne. Ils firent venir pour lui des profes


seurs des contres les plus loignes.

Une oreille bien exerce la

phontique

Kurde arrive sans

difficull

saisir ce

Ds

sou

bas

ge il l'ut bon tireur, bon

point.
preuves

Cependant on peut en fournir des


qui s'adiessent aux yeux et ne

escrimeur et bon

cavalier.

Son pre lui avait

organis ious le commandement de(Beng)[2) une garde spciiil de (1500) tireurs d'lite.

recourent

pas l'ouie .

Examiiious la translormation vocaliqe que subissent certains mots trangeis


en i)ntraiit la langue Kurde .

Tous jeunes gens et fils de la noblesse du pays.


( suivre)

(1)

Les ( dengbj ) que j'ai questionn


avaient entendu

ce sujet m'ont rpoudu qu'iU

Le (-1-)

arabe et un () bref.

Dans

dire que ce

pays

se trouvait autrefois dans le

plusieurs mots

arabes emprunts celte

golfe d'Alexanderette, et la plupart ne savaient


mme pus o se trouvait ce golfe.

langue, le ()se tiansforme en (i) Kurde,


en la raison langue de manque de () bref d;ins

(2) (Beng) est le fils de la lente maternelle


de ( Mem ) et le neveu de son grand pre le

Kurde;

exemple: ( suivre )

savant (Nerman).

-132-

>UU

J,^'

:payza navn

iryaber

j^>i\j \.y\ Ici ^y> 'i:?i^^_uujia

Olr'j (nr'^ csA-' *^ V* * *i^-^' "^V


payza pasn irya pas

j.,^^1 X
ytu ^jl:j
zivistana psn

iSj. Vj
eleya ber

;>yJI UljiiU! l<;lcl ^Vl UJ yk ,Jjl'm


^"i^l 1-^ ^-11 ^' \- -n jjoU- ^ Jlill

jyi y^
CS'

'.LU-

jli^VI _. Vl^-c-l }S^\ ^yll IJw-j . U^

.zivistana navn

eleya pas

yj^\ 'VH
zivistana pasn gecoq

sibat

f
n

buhara psn
ijU-Jt)

adar

buhara navn

nsan

c-Ul

embih

cri^
^V \j\.
gulan

ji^VI

yeq.semb

buhara pasin

^yj^

oVl !
^*'

duscnb

tJ2

'

U^lA

havn:i p.sin

hizran

semb

JJ^

.Lj-bll

havna navn

trmeh

aremb

^
havna pasn

^1

piicemb

tebax

AI
(jj1 \yi\>

jLl
ilon

U >vu Jl* , J(t^ ^J!

payza psn

-133

-.ijU

jJ^I.Xa^.5
\i y oijji*

is^'^a y ) ':>u- j_^ ( i^'i]^

nasqirin

4^^ Jt>V;

( jljU ) bU y JjVl ijJl j l^i A


( *;v ) UU.
lewma

oL.=t^l JU^y Jl c^y z.^_ > ijil :i* l^

45 Ai.' V.JX> ) '-ji. iy.)\ .1 LSOl


tJu\<llj^j tl(ojU
1 heyn

r.lc ( ^.lijJl ) J" Juu i/j

Obyll ii^ll ilUl. j'Vl J,- ^' lT


I pronivs

bl jjfr

ol^jUI ^j (j -u _,& JoJ j_^'i jjilSI-

{^\S^\,\ y.\\)\a\^
bingeh

(jW))ji(;^L.)^l
lavil

j-iiiVi Ljj'i^; ^_;. ^ijii y-v^^dXiy

(jSCi...)jljC<#l

teqz

s.:^!^ c.^ 'i^ai ift uL jii ^i^(Vjjjl-Jjj)^


rewal

l_i I^Wj jl ^\jJu- y yyi ( y^y )

\ J ( jij ^ jl ;'jj_ ) |jji-l Ul,


rebeleq

jv^Jc JS^-U j!l oljl_-llj -li'.i! Vl ic_s7 jv-ju

( vr^*)
>JA
armanc

0IO.I l* li (-(X)U-l Jl 9- j-~x-^ b' li

jJ
JU J.\;\

y,^ -.bl ^ ( i)^^= ) [ ferhengoq

l/U-i- J^( OU ) . 3>( liT) j

y^iy^iSj. iSj ij.-^-s'y iSii

j^l 3^ I away xebat

.j^.J ^^y J^ Ji. j\-y


j.ill J ;jdij j^ 1^ \;

berdlq

j' j.
tj^'l UU. (i>-^ J) r oliLj Is-itt

ilr

-4 J t/^.

4J>

^j3lj JIjO-I ,\tl^, \ hevxistina zmanan


X

jl OiljU JWj.^J^3ly-

-134-

>L>U>

,^'

6^h^\^^:J
J^yS)j 'yy^j tsf'j
' fiy^y^

vU^v- JU i.iy^y
'^ ly^ ^_jy^l) *jU O'-j- j-^ Jl^. ^ "J^

ojvi l;^>-

Z^L

a\S

Jjj

t?j- li^ Tj l-JW .jU ol!il- jLj(jirJi>.U

^ Ij liJjl'J <5>" ^-:>jl


L.j| 4j _j>. .lijjj o J JJJ

L-^ J li j; cSjc- ._lj'>r tS-' .j^r

(j^^-*'^)

"^ >>_j;^ ^.j ^i -^-

jl_j* _sl j) J.J jA-; t5jU- jlj

fj' J i^ ^ '.jljj "l j'j

-JlS^i

jJ

iSy^

J-^

jlji^lS^J .Aijj ^yd.


j^jj il/, j^y^ J 'J'^^i'. jijj
ijl_j>- 1.^1 *j <* t^jlj Jb-Js
o JJ r-l o JJ r-iOVjr-l^i

.^jli^ljj aJ"j diij/ljjl


l^lcl; <d^-i
Aui-i jA)

llji y

<;_,J jlj'._,=

ijjijb Ji;

liJb'i

y J iSj i- 13

-> W -'! J-J^ ^" iJ^^ J-:^. ^. -5


jl -.J jl Ajj xLj AJujI

y. JLJ *'}-y

^"l'.j

(^jj;

^^- ->y-'.->->y. y. -5 '^y'S~^


^jjjJ ^'^-r^y 0^ iijU

L-f^iSJ <Sy. y. yr ^jz' '^


L>- jkl.-ij Jj>- ^j>-j' kjVj
jl_j>-;>c5j c^j; i2r* y o^y^^i

OJ

^ ^..l-':'.

- J^
i3l>-

jL t;^ I yf>-> iSjjj Jl jjJ

J -^ J'^. '^^ y

-'^.4-' tr>
-'-<: L?"
*o

Jjy)

<i\

ili _j

LiJI^

jl_ij ijjf:J f^y '-^ S


jl_,rf>- Vj;-J ^i-L j ^^JS _;^ dJb'l_i *5ti; ^ t^JjJ
U-J i^ij liljj jUa>-

j^j -'-3.JJ'. ^'^.J '^. i'joj


l* 4*A;jl oi^yj j\jj^

135

,->^

>ijU>

*V>>>

iJ'.Ji J y)^oy^jj^ t A;Lijb ay jU


: Zjy-J'j^ . IjJa t5j fc_, ^.5 i/j

Jj^j 'c *' ^.i jl jU-U t jlji* t j^i*

ol* (5j^ii-b .j^^ *<^-' V '^


t<o Ji yjSy > ^ * > iS jij (>. yp j^
lL ^ j *)

tSjM y iSj^yi 'o * t?j^ y"^*-

*Jts *j <-> t5jl < ji* j^JJ * f I *'>J^

t iSy^ y li ej>- * \

* <;J

'Jj^ Ji

^il, t l. jf^Al c^j jL. ' / A}j"_lj^

-^r^^jij/'ij^

1,^ U_,r <j'Jjli iiJc* jL.iji jlj j;Vj

' cyy^- ij-^^-^ ^ ^ f i ^ ^ ""


Ijlj ,j^ dJL J_<Jp\ Ijjl jj>*3 ^oj,

j^-lj) jj>- ^i^' iSj jli J j; J''^j^

.J Ji-> ' cjy-y. -5 ay^ '^^-^ ^'^ S^^'


b tif oy^^
' AJjy-\j\J .J^y

^^JJ^J Jl./ o'-^ -*' * '^f ^-> -^ ^".^


'^f^ jjii ljlij^- jo y Lo-i lj> 054

^^j iS/^-^ Jjy


XMy>-j' C^i

iijij jlj llrfl iai'Lj IjlL'jI* j_^^i 0 Jj

Iju j/jfe:l>-_;i) ^j: iJjcSJjl


.
^ji

ji" >

<^

o/jyj JJj

'

ky}>oy ijP'_j* J=;-l j^^-^ ^'U^,a (3 J_jlai

.rijc^XJ'*^-C^/'o jiS jUj Jij j^^J j <SJ^


y *>_j (Sj C> ~

Lj^lj^j J^ ^i>^iJj' -^^ JV>^ "4.


jljli _;ik. y_ j * y. ^jy J-ji J: y

^c^

y \iy. yo

Jijyj y <S jU

. J^Ji d^Ji JJ) ' j^


= vl)j) (^J^

j^ y':)^ o:>iS-i^jy-fyj^J-^

ay jlijiSCJ jlj (Sy^ ^^yy^^f ^^

iSy^y 3 j'\ t 4iljl^ Jlfi^ I Ji Jj; r'

Jyf^y\

j^.lTUji ay JVjOfSC

jl^ ^^ y. Ji b ^j^ ijjj .^jti <^j^yr

.J o)^ Jii ' '^ :^^^ -'^ -^iy

iSj^ i

^l-i'JJ crV^ ^3^'i 'j j^lJJJ.

t5_^ ^'1^ <^j\

jSljjJ t^^i

J^iT

! isfi.jy y.j y. J.y-^.


aSCIj

-136-

\M^

^^j\

V ,)^>

jlj'>^>- 1 jUiU jljJ_>- i l^jyj ?f Ijljj-j

^JT,* j

jWij jljAit jU'j^..

y' y y

' y:> jiji _i* J^ '^j-yj

.O^.^l-^-' ^-^^ i Jj -'b crj^ -J-ij- \j\y^fj jL^U^5U ' jl;-* Wr S^


^^ibilc * j_y_ijlXj J JVi juL^^J jU) jy_ ij jJ

^ (jr/ ^ J^-^='j^ Jjy* i'ljjj J 'i^


1.5j4 J Jj j - ->' j'lH ^:i J*' *i

-'jjJ '^ ^lii^'''-^ ) J * Lri-^-)' ) ^y^ ' "S -^.


yy^'j jJJ A>t^yt l.j J,

C*i t/^J j^ J'^'- j^. j=r ^J l-^'^i"^


JVi o-.l_->- ji iy.l?^-ljVv.l

ajLT j J5^_ JlSj _s l; j^

<i y-'i J Ji 1.5 J (S-^ *^ yrr'


? AjIjUj^.,! ? y jljU b jj-

^_^ j^^ jj'J L.J j^r OyUjJ ji'l-.J'j

^if^^_>- ( ^=-y ) Uij.. iSy L-iAi^^


aJ i A._* AJ ^Lsjj J y' yy 1^.^ <;l 2 J
AJ-0 ) o , <i j. IaAj.! jIj_i<UA> ; J*^ aj oj<j

jbu j\i<J4 ^icSj^ *' ' jli^ '^ ' oj' ^ ' y y

jji jl) ? ol* jlj; ^j ij y (jljl *^ y

*>iJ

ij-i (jTj ijljl jj- i3 j-i j^. j^


y

5:^

ijjj^.i 4.V.J

<j iJ" ojlj)

r*^ iy-'j'^

f Dij_jJ

Jb <il-(^. J^jb A.;l J ju jT JJ

\}yj> yjfy\:> y ^j^ ^-z'r-^-',^ Jd


J_jL ul y y y^ayi yyi iJ^jy V- ->

,;j,;lj 'O

. y^ ' jli oJ "tJ <i'j oJ <J liijb ^il-

jj_^_ lil-j J <i- ijjJ


yi (Si OJ l.5jJ a! jfl j -o

J-^Ij *' J
I jlj'* oy

b jl_j l^AUi
jbjj Xi y

j^. J^>^^ i.^'^jy ^ y y i


^ i_> cSjjl yy *^ J'I^ O

a!j AT -0*

I OJ o,oi Ai t5i y

J jj> ^

Ja * tSij^j OUi Jl^l; jjl IjjJ

^-:-lj

\y- A; t Jjj J'jJ ^ tSy y. y' < i_rz^

li*-* " .?'. ^ ^'' '-'''-'-^ ^^lj!- j>-> J l*^


C-^j^-ji lj_,i-j j^ y^ ^..-i j> i^j-i/
y jlijJ lJi=^t^J ^ liiiv. vi^i jjilj

iSj'^yjj*-" ^ '

^jf iy ** i-^V

Oojj* J 4^oij 'S i cJi<~-i y ioj'jl^ ijj^


t5t5y ajO<:^I j'^ oi J*'*J "i
ijji(^ Ji
jxr

o eiJl* <;

v^i t5j i^^-j ' ^ jlj l'^ u-i-; ^

! y^, bl jl JJJ jjV A* jjj

t viiiA-- t j_j>-y J <Sj\


-jUJj; v^.jL) _^jL

_f \j l::-^j-ijjil ^^.J^

! J a;- b ij,-i ti-j *; ^:^lj t5 jij-i^ J


(^Ali-i *a; *> tyij-

J jUUj A- *. tSijjj

JU j jy Jy jj jX^j Jl-i-! I-^'V -> J^Ui/li

137-

JU

s^r^

>U

^r-j

jj:;,bojl_,5^(.A; JV jy <Jj ^'O Jjlij^l '^vf


t jl Ajlj AJ Jj jjy J*'j \ <^i jljl* <^eij Aj i ' jl Ajljyiiu aS^J liljj A<y
"j=r

\ jljll
<. a! dL

^'vUU
? (^jAi AiiJbj ijjJ

^-Jj^' ij '^i'^^'jjj

: ,i<i Jjji jl_ib Jlf

(Ktfii a;L.oJ
oi l5JijjJ
,0

<^jjj (ju--.^')tjD AJ Ai ,a!a5 i jfj-joi jlj.jjoJL) A*UaJj Kl "t'jjj |Aj t5i3 ^jV

J_^* A*

l5_jI

>- a!

jljU

Aj V J J (JiJ Aj J jb y b A* f o J AO j-^ y

^iy i3> <*jli (^"Olj Ai'j Al K,^_i jlj'l*

! jljl

1 jljl

y^yy 'i jlc^


*

Aj ojljy

^A j-ijXj kiy IJ (j,j l:^;i- jy

J (JaI Ij^fclf j^oj j_jLJ lO Ji = jljl


IiOiojAj (_j*-l- JjJJ oiAl ij,y

e_jAJ i^J^ 1-^ bjy


J jL*_*jA <

(3 JJ=*H JojJ ^ jlj

Jljl'jA
Oj OJ oi

Jlj Aj'j Al A^i jljl*

^J_J^. ( J -C^J

) |"ij' j-lu, Jj'*.* ' 5jJ li


vl^-"0i

a! '*y aIjaSvj jb jAJy (>i jljli'


OJ Aj (jli-jiAjj lJj;i^'

jljl-*

^._J <i- Al i j-u ' oJ OJlJy<7 (.5 J O

iJ^JJiiyiSjy
iS jai ArJi

- ! jAxj lil! <i. a!J jl _^ aSI; j <^"jir


Aj ( t5AjA-J) i^AUUjA ojl_^ f^'iVj^

t oj j .i AOi Syi_y a! .0 Aj aII; : jljU

oj^yjy Jy^. "

J J"l3 (5r^

^. ti""^

y^t

-^Ijl'Jjj

jJVa*Jjj

^\jaj\'i

t BJ OJ oi Ay l_* clUi a1 t54j <i jA f oi 4j

ij^*!" iS't,~^jy~yy^i<>''^^^ tSjjjlji


iSa oj a! lil j S-y oi A, if-^iL Al ' jljl
AJ ijjAjt5 A*Aj j A Jl Al f ojljjJ uJU Al J Aj

^^Ijly )^-l; <i Oj> <.5oj -t^^ iJoj ^-,1; Aj.


Aj\_ ojV^ Joji^- iJoj ( ijy ^^^iJ <-ij>-

i J J ei *JjjU lilT Aj ^y-^ aS t5o jUi j<*


OJ io ^_j>J 4X-J < iJoj jb-. ijjJ J ijy

ij oi ojj A) Ij iSy->, iSx iJ^ ti'i ^\


I : Aj j.i i o J Ajj- iSyy jy A Al L^l

liji-

'li^J^

>

J^^ '*! ''-i- "(aaJjj j 1 jL-J jy jji t^AiU J Aj'j Aj_ A*.:ji jljU

-138

lsJ^^.^ IUc-jcS"
jUj
tf-*- j-ij^

ir

1 0.

^. -r- .V (i-'Jj J* ^^ ^J^ ^yj

<4-Ji;ii>'j',':^i;4;--^uL-(,.ji;oi;ii.(->

jUiJlilU

try./*

^^

^J^
jlla Vl Jk* j^ (J J
vllij I .

* S-jitJya OU

l^,)Ci\

ij.Uiiib'5^; j/wJb^_ jJly>lljsOj*i Jy4

;-'>-l5 ii- y
dliji 1i^j,- J'i>T'-. jj^'U-j^

il j^ Vi ;jU

ji.i :;juyLl,.^L^l; jjO jl ^ o'sLlJli

139

vU;*
sw>te-

JU'

-^WWB-

\\f\ ^L:

J^^LlV

^^

iVi/'

l1^uLu>- kJl.^

^l_/li

ji>

tr^t5j

jry Jljjj

j/'j^
jU-jJi

-jjj'jj^
^JJ^. 'J

i jyiTi

t)l>.jUjJ J
3t?->-^

^yy: ^^
Jjji iiji
jjui ijU- Mjk

j\-(Jj,A

cl>.J^j/'i/*
jl;jJLl P .

^A>
i^LiUll
^^jljUlyJ

ij-^
>^
jU (^jJl j*li jljy

J. i^jLi* 5jUS^
^illiV.
.jljU

cr^.J''^
jUiljo

t^jlj iy

y^h^

W^'t

Jia;JJ^]\^Lll

^ \Y,,

140-

SAL 1

HEJMAR 7

PNCEMB

Tebax

1932

Ijovara Qurli

Bevoe lorde

*^e8eistijii ''^war
Qurdmanc^Kenc in
Ceml Haco : "' CemiliHaco

C. A. V Bedir-Xan 4
Serjr

[ Le Hawarda
Edebiyati^Qurd Mr min.''
Cewabname

. ^

1 Hevind Sor Dr.Q.A.[Bedir-Xan Helm Rifk


Hawar Hereqol Azzan

Zar Qurdmanc
Mise Xido

Elfabeya Qurd
Ferhengoq

G. A. Bedir-Xan Hereqol Azzan

Birn Ey Fecr
Hesinqer Delal Eys

Dr.Q. A. Bedir-Xan Lawiq Qurd


Kedrcan Stranvan.

^ir ^cni
o Belle ASche Fables Mem-Alan

Hereqol Azzan
Hereqol Azizan

C. A. Bedir-Khan

L'Alphabet Kuide

piaDO tereu
AM-1QJ

141

QITBfXANA

HAWAR

,ihhb;-i--]ma.m.

Noti
Bi erip

sur
adet

ralphaliit

lorde
12,0 K. S.

xemiland

Bi .M bona

erRj

10 post bi

K. ser

S. bt xistin.

derve

divt

hek

SPCIALISTE DBS MALADIES INTERNES


VENERIENNES ET INFANTILES

a-

.Inii

Sautai

ffofLw

Egootlge
Inscription

Frres
en cuiv

sur tous les mtaux. Gra

vure colorie, pancartes el tableaux

re. Impression de cartes suivant les procds les

et autres en relief, plus modernes.

Damas

Midek JJahn

Abonnements
Pour la Syrie, la Turquie, la Perse

-Qiryarya Qomel
Ji bona Srya, Tirqya, Ecemistan,

l'Irak et les puys du


1
fi

Caucase:
iOO
60

Irak welatn kevkas:

an
mois

P.
l'.

S:ilq

500

kirs-sr

dOO frenq

4 mois

40

f'.

.enaehq 300 kirs-sr


armehq 200 kirs-sr

60 ''"'enq
40 frenq

Pour tous autres pays: 1


(i

an
mois

150
00

l^
1'.

Ji bona welatn
Salqt emeliq

din :
Frenq Frenq

150 90

4 mois

GO

f.

Adresser toute demande aa-^ikecleur


propritaire: Emir D. A. Bedir.4(ban

armehq

60

Frenq

Her tit bi nav xwey tne sandin:

Dama.s: Quartier Kurde

>am : Taxa Qurdan

-142-

SAL

HEJMAR 7

PNCSEMB

Tebax

1932

Qovara Qorill

Bevue KorOe

Qurd Keuc in xwina


nams, rmet cisaretc. Ji

wan
lewra

hem
wilo

din ? Ew ?st
re bit em

beft

zr

ji

civata
p

xr
bidin bne

diqarin Ji ber

sed zaroq

radibin hevdu diqujin maln hev dKun.


Yeq ji re natewine. Ji wan Jjcr ser qo xwe ji din di vi

xwendin.

qo ew dibistana

dev dery me.


Tu

Mesrel li

zaroqan

nae.

.iv

xwe

tit j, mirovan

zana naqe ji

i de vec|irin e. ixoit
av xwe li keniy

qo

ni'i radibe,

xwendin pve.

digerne her dibne

emilc- uCaco

mr Kenc

meshr i|o xelq

pesn wi

ClHill HSCS
Ceml Haco ye.

Nivisevan benda jorin


Uelo Cemil Haco

dide ew e qo mran

diquje

talanan

ditne
nalewne.

ser

xwe ji

lierlier xwe re

qye. Ciwan e, pir e, li

f|

di (|jan

dibis

tan

de

xwendiye.

Ew

ji

radibe dest bi qii.siin,

Herweq di
h.'jaye i|o em biqevin
li wan

encam de
p van

qif

bibit

talan

berberiy

diqe

l'i

xebateqe

pirsyaryan

Zor dixebite ima qo je re pesn e. He


mre qurd e qo li psya qo qete hevalan i.sq lier dixwaze

vegerinin.

Ceml H.ico

xorleq bst, bist

yeq

be. Pir caran ji em

sali ye, ne qetiye tu dibistanan, ber dest


tu qes de ne ji bisalan jizman ne bi mehan ne bi lu

dibnin
re

qo yeq qurd bi

rend

hevalan
iq,

xwendiye, zmanan ji

xwe pve

qo ne ji melel wi
be, iran

di(|eve

nizanit , qurdmaiic bi psn e eltabya

ger xwendin

be, ger hemali


Ceml Haco

be, ew cjurd li psya


myan e. ima tebet

hevaln

xwe

heke-

qo

xwendin

nivisandin

cisarel w

zman

xwe n

b arqarya zmanann diii

bl naqe qo qes li p.sya wi bibe.


elimiiye.

Heqe milet qurd miletn


bne d

ji

mina ne,

van -zana
ji

Di

sala

Hezar

nehsed sih de, b bn hiq -

din

qo
li

psde

ber qo em derbas xet

disan

psya hevalan

hem-

niet em aii bnn S uni l rnitandi bn.


Hing eni endeq bn. Gemilj

yan bna bibna.

di nav

miletan

de

me.shr

Le

piqi snda

maiie .
eve. He.;
qurdan

bi me re b, tevda di taxa qurdan de, bi


mvani
Sev II

Derman zana bn j
qo qurd e dibje ez

li

mala ElaxaZilfo cih b bn..


n.av hev de rdinitin.

ly

rj

im div ar([ariya
qes li gora lial

civata X'Jri
xwe, da qo

biqe,
civat ji

her
bi mijl

Ez

bi ellab Min

zmanazna qurdi fiteq dire ben-

dibm.

ji^ber qes

qare meiilieleq li

me biqe, zarown me

"bide xwendin
dery zrn
li

dibistanan

bne

dev

pirs

herqes ji mijlahya xwe

me. Ma ne tir e qo em st hefl heta qo em


xwen

dewai' diqir. Ceml ji herqes btir bendwart

zer li yeq zaroq bidin


van en dur

bajarq ji

bidine

nsan diqir, kenc berdiqet

ldigehit.

143.

Rpel 2

HAWAR
Rj , hd , hd

Hejmar 7

G^l-p miTi ^i ser e vjei


Di welal de erq xurl , serxwe-

di

gencneya

ronabya xwe de vedimiri.

Di ser ser
roj weq

iyay

Hereqol

de

rabneqe

mezin

dib .

Mraxa, esir

efsereqe zr

dibirikt.
e,
*

gund, jin
Ji

qe

benii

dixebitin .
zozann

Hereqol
Ewr al qes([ di

xw ah
-if

roj

tac

w.

ser iyayn

bilind, ji

nav

rengn sor

liein,

eleng deng ser strann welat Can dil , lv dev .sa

dihatin. dibn

dibezin diqevin tiimzn hev.

l.sev .seva daweta Zn

Zend e.

Golin distirand .
* #

Zn
zencira hvn

Zend
bi

ni

deh

sal

in
ne.

bi

hevre

gireday

Di pala iyay

Hereqol de ,

di
daweta

Sibe Znd hre daweta welal,

gundec[
direkisn.

ava xweic|

de, xel([

gund

mr camran, eg'dn (|urdan.


-if

Ceml
Hj

yeqc.ir

nexwenda
dest awe. ne

b,

Roj

vemiriye.

Psiyeqe res qet li

Kelem ne qiri b li ser tu

avn geri-

ser iyay Hereqol bertii gewr.Ba nine. Rl bdeng


vbeyna ewran de,

w hin
ha bn.

xzn hertan

radize.

Hv

dinazvu

lii ry

xwe

Ev, ji

bona min ji

derbeq kenc

diqene.

b.
bya

Ji qurdmanceq
xwe hin qirin.

nexwenda

re elta

Di

pala iyy

Hereqol

de ,

di

giindeqi ava xwesiq de du dil bextiy.'ir in.

-
Sibe Z sael e. e. Blr zirne

Hing, di qir nin bi

dest me de ti.steq ap Cemil dib . ltal ya Min her bi bi

b, biv nev, destinivs end


pirsin

il xorln qurd dime.sin. Zend di nav ye. Zend cem delala


xwe tin

qurdi rj

hn

wan de

xwe,

di-

jre
re

liert

n.san

diqirin

zgirtiya xwe.jina

Seveq

ma.

diqirin.

Ser
hvna

w giran e, dil wi
delala xwe ye.
^t

di.sewite.Dl

Ceml

di

nav heltcq de elfabeya

qurdi xelas qiri b. din bi eltabya zma


n xwe diqari
rind

b her

tit binivsne

Sev e, .seveqe tar. Baq

sar xurt

desinivsn

bixwne.

t, berf baran
benda w a
zinar
qv

bi hev re diqevin. Di nav


ba difiqne. Deng w

Eve Ceml Haco

ye.

rlan

de

pin Qurd Kenc in l Divt qo


xortn qurdan

nezan in Haco, ji bona

Ceml

Zend

lifinga

xwe

dide

heval

nimne bibit. He xortn

xwe, bZna xwe niqare, rya xaniy xwe

qurd

hene

qo

hej

welat

milet xwe

digire. Di

pas w re, deng tifingan hdi,


lopan vedimirin.
-tf *

diqin 11 dixwazin xidmeta wan biqin bila


Cemil bnin ps avn xwe weq w

hd guregurn

Ezman

bi slran

lij

ye.

Beil

bixebitin
bifde

ji

xwe re

l'i

ji

milet xwe re

liarau

sfqinine.

Ba
ve

wesliyaye.
ewreq res dilivc.

bibin.

Bes ji dur benda wt de bibjim,

Di hek

Li dery
ndir dipirse.

Zn

didiii. Zn
w t:

ji liu-

awan pesna w bidim e/. ji nizanim. Hew

Deng mr

kas bibjim qo heta

niho

tuqes

sebeba

Zin ...veqc.e/ im..Zend..mr.. le..

brbery nitaka qurdan bi vi

rengi bi qiriye.

Zn derivetiqe, ji Zend re

mze

diqe...

v zelaly ne dtiye, ne ji ni.aii


Her bijt

bi aveqi sar
Ml

tehl

je re dibje :
bi welatiyn

Cemilol Xwed te ji mal

min Zend..

i"i milet te re

bihilif.

xwe ve di -'ri de ye I ! I

der digire.

Cela'da

Sli SBedir 3Can

''. Qaniiran CCli 3icdii-3Can

-144-

Hejmar 7

HAWAR
Rl
xwe-

Rpel

BIRN
Sr bi lep

dehliq

bne

zer

Ai'qar
Hv: I

me
iraq
*

nne
bine
*

Zevi

bq

in

qezzer

!! I

Mrg
Gund
Bilbil

Zevi
kesr

xirbe
tirbe
gui

ne
ne

Xwel Yezdan

bne me
-tf

xerabe de
*

rabe

iV
Sosin Ne Li

Binef
ji qet ma

hen
bi.sin ne

e
e

mir

mir

Bi Ne rez maye
*

camr

niqarin

giya

rhan

ne
*

lir.

Bi
Ne gui ne qullq mn

bbext
j qer in

diiiarin
qor in

parz

Qurdistan

Em
Ji

Ne ma pira wan
-tf

le

ne
gur

lo
saz

lo

Ne

parz

gulislaii

diborin.
Kiriq,
*

((imd,

eylo in

Ne deng xwe.s ne mekam

Diqenin

xudan

Ne kesr ma

ne
ne

serban
Qezeba me
-tf

Pve

j'ah

intikam
Ne mireq ma Ne saxi
me

dixwazin
-(f

siltan mirin Mrg Gund


Bilbil
ma
ma

ma
j
<

ne

avn bqan Quiid iNe pez


Ne

b'hstir in distiin

Zevi Kesr

xirbe

ne

Him

dibirin
-if

digirn mane

tirbene
miri tir

mir

gui ne
#

ne

.sivan

Qen

vemir
n

girn
birn

Ne

rez

maye
*

blr

blrvan

Derman

Qei-iq

qez rizi
*

ma ma

Hawar

hstir

ma

Geli,

ya

guwah
ah

in
in

aheqe

Nijdi

mir
qur

hstir
dirj

ma
et

Ne xulam in ne
De.i II newal me

Mamiq
qevrisl.in

bi xwn in dixwn in.

Gulisiau

(Srb'lep xwe) dibje..

Diroqa

Ber avn min Qurdist.in

'3y

Qamiran S.Jieiir-SCait

gorra,

we deslyan qirde medih qirdin

helbest

heldan

le ser piyawani

gewre,

karemanan, we palewanani .xoyan, hend

car ew helbestaneyan drj


Ewaneqe (|em u zor malmal-

deqirdewewe

lier be medih
qyan heye le edebiyati le zemani zimanani ewrupa dezanin qe qonewe, hetaq

qirdini.s

nedeman,

be.sqti

deslyan deqirde rqxistini jiyani ew piyawane :


staqe lser se paye serqewliwe we Oslaqe.s edebiyati ewrupa debte s ce.newe,

le dayiq

linyan

gewrebnyan ,

xu we rewityan, mirdinyan behelbestqi

dnrudrj, we

be sewkqi germewe

des

Ewi.:

edebiyati

goraiii,

edebiyati

riroqi

lyan deqirde lijn u gotini ew helbestane. ]


Be qurl ? yonanyeqani dadena, yan
we

edebiyati qomidi [ temsl

f|on

helbesti le

Edebiyati ewnipa we betaybett,edebiyali


yonan wtint qon le payey yeqemini le goran, mqi der(|ewe lew xoyan deqi-

iioqiyan
payey

edebiyatvan
serqewle

goranye

payev

liem

ibaret b

roq

J.

yonanyeqaii be Helliest rq

liqr u

Jnca
payey lroqi
seiqewt u

engawqi
mayewe,

dij
heta

edebiyat
nexte

le

dexist we deslyan

nexte
inca

rde

lijn ew helbeste

be

goran.

Ew

geyi-te

payey

Qomidi,

itane qe le dilyan deculayewehemyan


rqdexist lie lielbesti dolani gorani, (|e degeian yaii qe

her lew demewb

qe

edebij-ati

Qomd

le . ,

ewrupa peyda b Eme payeqani

we bilaw bwew. serqewtiiii edebi

le naw axu

yonanistan,

dadenitin le ser
^iyan heldebri

roxi

behri [ce]

den-

yati

willni rojawa ye. We me payeqani

we destjan deqirde goran

serqewlini edebiv.ifi gel.-ini arye. Aya le


wiltani Qurdistan ru wrgrne duwawe

bjn,

heta

ewendcy

pne ehwalyan

145

Ppel

HAWAR
le tarixi edebiyati, em pavane

Hejmar

we binorin

debnn yaii na ? ?...


Madam edebiyati qurdi, edebiya
tqi
nani

^.esmi^ei
Hesinqereq .sev lj,
Xebata w

dixebit ji dil can


caran

ari\e,

deb

weqii
we

edebiyati
deb

zima
ew

zincireq.qo nakete tu

rojawa

wabt,

beser

Her care(| qo

aqc, ldixist

dilxewe
[ dib

payaneda ser qewUbl.


Bel : edebiyati qurd le zemani

Imida

wi

kewitir, hviya wi

ge. dib

qoni psda gorani zemani psu fikru


dilyan, hem

bw e,

we

qurdani awali
we
bel-

end rj hol peveii, min ji bala xwe


[ dida Zinci-^b' ew zincir b, disa weqe xwe

msqi

xoyan ,

be heliiest

reqxisliwe,
ew

deslyan qirdiwete
bestane be goram.

iijin u gotini

'
***

[ dima

Qurdani ps le qurdani

her

weq

besq be Bi w aqo biq, ew zincra kerase

imroawali

dili

xoyan

helbest
goran

daaawe, we ew
gotuwC;

belbestaneyaii be
yan,

Ma tucar t iqandin.gelo

q p hesas e

le dameni iyayau, yan lser


^a.i l,e

me ez niq hcsinqer,min je qire pirsyar

lser rut)ar...n,
weqan l,e

qan

seraew he

Li ber pirsiyara min, qar xwe qir hebeq


[ sar

i.ilwer,

imsal

lbestaneyan

goluwe.

***

inca nexte nexte eme serqewtuw e,

Lo 1

mam

min

dlai,

qerema xwe
[ erzan qe

w e hez^an iicqirdiwe ebwli palewi.nanyan iioqi ciwi.ii u irin u kincyain te.iya

Dilopeq ji derd xwe, ji min re j n'canqe


Herend bala xwe didim, ev aq ev

be helJjesie.ji
bimnelewe.

gorani bibejiu, we lier bewe


besqu deslyan qirdiwete
[ zincir,

rqxisiini

ew

Sitane,

ehwali

ew

piyawe

Tin bye derd qui, bilindane be end helbestqi ioqydludrj we deslyan qirdiweie bjin we

titeq

din naqev [ bir!

Heta qeng ? t wisan, bi tekin rekn qe


xwendinewey le beyni xoyanda.

Xrguneh v tok , ji bende re telkn qe.


Her bew cesne edebiyati qui d le

payey goruniyewe serqewt bo payey

i-

***

'roqi, we qurdeqan deslyan qirde danani


helbesti iroqi, yan reqx:stini iroq xo

Wey ser avan tu hati, lo lawiq zemani


Ji xwe ez bm avnihr, le bi xwe qir

yan be iql

Helbest.

[ xuyaii

Inca uaqe edebiyati Qomidi bes-

Hj hetan v dm, tuqes nehat bi merak


Ne gotin gelo cye, ev tekn ev lerak

trawe be kewme
qane we, we zor

bilinde
pwist

mutemeddinemedeniyyete,
Gubdar bibe qurmin , tu hjay xuya ye

unqe hsta hetaqu staqe be tewawe

Sir ji

te verim, ew ji

bo min ceza ye

t pruqey
qurdislan aran u

hetaw
rnaq

medeniyyet
neqirdiwetewe, qurdistan be

wilal
we bergi
leber

Ber ya mia ferztire, gotina bav qalan Geleq li c gotin, rehmet liwan bi baran

dehali

Wan gotin y bsebr,

lim

tihin tini
[ b av

ciwan medeniyyet

nerazawatewe,

ewe

edebiyati

qomidi

le

qurdistanda
qurd hta

Hriq

hriq bi

derzy,

kulteyn

dibin

derneqewluwe, we edebiyati

[ sardelav

negeyistiwete payey syem. (tewaw ne bwe]

Ev xebat cehda min gotina bavant Ger r nei;e ser, bo sib hsan

ye ye.

fH.evlnd Sari

146

Hejmar 7

HAWAR

Rpel

'G
(
V pisiy gora

is u
Du dengbjn desta Siic, Mio
deng

Deng )
melicet, ji pirsa

Beqebr
ziyaiela

Xidoy

Hindawi

hati

bn

me end pirs bevedudanine.

Bi

hnceta

Hawar.

Her du j

beraz, Mso

pirsa

deiig

) em

qo

di

eltal:ya qurd: van pirsn

de u

pj, Xido elaediu.


Mise peyiiq bejn(|iirt str ,

derbas dibe,

dixwazin ji

hevedudan

raveqin

xwendevanan

Xido bejnnavn di dora pncih,


de ye.

zraviq

e. di

Emr dora

Mso sih

re

bidin

zann.
p bendewar herf

y Xido

Deng: bi deng re gireday, Dengini carq bi


Xwe

pncan

tevay

hal

deng ,

Ji

me

re

Mme

Alan

strandiii,

siqln

xwe,

carq bi dcnginya

Xido

Mem

Mso Zn.
li ser hcsp xwe, li

tne seh

qirin,

Xido : Mem p tevayya


ser qaniy,' seqinye,

Dengay :

Peya

dengan,

davje ser Zin:

deiign

zma leqi
(

lle seh
Guwah )

l'i

n.san qirin.

Ez
Ez

Mem
qur

im,

tu Zn

im

mir

Mexnbiyaa

Ew qo liteq

dt an bihitiye,

pi.trc

Tu Ez

c|ea

Mir Zengin i 1500 xortn qurdinim qember zrn,


zvn .

away bna wi gora dtin ai


xwe dide zanin.

bihistina

xwedan

Tu xwedya Psqi )
ye. Deng psq :

40 cariy.i
Bi

(
Her ti^St qo ji

xelxaln

psiy

Mso, ji Zin ve le

vegerand:

ew

deag

qo ji

p^'iya dev derdiqeve.

( Paqi
Her liste qo ji paiy

)
ye. Deng pa.sqi .

Lo lo! Mmo bejnzravo li fena tayrhan


Pda tine lq qelemo I

ew deng qo ji
(

pa.iya dev derdiqeve.


Cihderq )

Ji dil min re ifa

hem merhemo

Xeyala dil min bi qui, bi elemo l Mi.o end beyt ji ihreqe xwe j gotiii:

Cih derqelin. Qanya tisteq . Cibderqa


(b) lv in, yan dengherf,i( b) ji lv.in

m biq l)n, pir nezan bn


Qo mezin b.i, cangiran bn

derdi(ieve. (
Ji ray

Raveqirin

)
xistin dan

Li ps cavn me dman bn Ev sn bav qulan bii

veqirin, p"
izah qirin.

avan

zanin ;

Em ne dane ber xwendin


D bibnin reng dini

SrCercqcl CCzizan

Ir ji

hat rja

mirin

B imdi ne kenc e, lu dest xwe vemale Ne ez zde xwh bidim, ne tu bo


[

Mso dt (jo ji beyln wi re qfa mil


bat, eiideqn din j gotin:

min
e

binai

Rojeq hilat Hla xwed

h li

me ser

zer me

b b

Yeqdest em bi repnqin, heval dibe zilcelal Bira toka dly, bibe polay zelal

Herend rab xwes xeber b


Pa.s
Hv

Em v toka

lanet, ji ser xwe bideixin


ne ma
li

Hing bira

bibnin, ya em gaiin yaberx in


Siedrican

di
nv

ava
nava _^

striq

Em

hem

tevda

biin

147

Bpel

HAWAR
bona
ber

Hejmar 7

ez(K)
Irensiz

y a qurdi
(j ) a

deynim

(c) ya

ereb.

De em pirseqe Irensiz bibin: (cri)

Bel

me goti

b qo (, j ) deugeii

deng
me ye,

( c )

ya

w geleq

nizing
y

( k )

ya

paq ye. Herend ev den'j,',

rist

birast

di navbera

v ( c)

(k)

di zmann aii de nin


(q) (1<)

be j, di

navbera

y7i

pirsa

( k'r) hema tu ferk nne mana


e, (cr) di franseziy de(kr)e.

de qmzde

terkeq heye,

wan j yeq

diwan zmanan dejiherta (k) di esl


xwe de, gora deng herla ((()
;pE.sqi nsan diqe. Zmann latn en ir v dengi
herfan
zanna

Weq
qnidmanci
weq

niho,

mirov

diqare

pirsa

dengeq

( Krn ) bi
binivisne.

elfabeya

frensiz

(crn)

l.i

ser berhuvdanina deng end tecrilie


de hin fde

van di

percar bi herfa (c) n.san diqin. Jl ber qo ev


ber

min
wan

qirine qo
hene,

du hertn

lia, di zman esl de,


latini en ir

hatina p, zmenann
guhrine.

Herweq :

1
bi hev

.\liii

ji hin

xorln ijurd qurdi qiri

re bn . Tevda

qo ew bini

eltabya ) d:i

Di zman latn qevn de

( 1< )

pii'sa

( cristal

nivsantin

bi tin di pirsn ( Kaeso ) ( Kalendae)

li xwe di

qeriy.in

pas bi hev re, herweq tle univisandin di 'ql

qari b xwe liilne, di en mayn de (c)


qetiye .sna w qo xelq Bomay

elman y de

( Kristal) de nivs:indin. 2 re da Min ev pirs ji liin xorln ereb Bi qurd nas (j)

ew mna (K) yeq I)i lv diqirin dix


wendin. Herweq di pirsn ( cable, c.if,

nivsandin qo li ereb

hertn

corbeille, corbe, cristiil ) de, qo


q tne nivisendin,

bi (c)

diqirin b q 3 di

nizan

bn.

ev (c) gorade.ig

ijiql (jv..,>) de nivsandin. Min ev pirs ji qurdeq re da

(qu) y dengeq paq dide. Le liel di


zman elm:ini de qo ev ( K ) yen ha bi

nivsandin qo bi ereb dizan b bi salan di medreseyan de xwendi ber f(0 bnivsine, b, melay min seqini, pirs

(c) ne
tne

gulirne

ev pirsn
(Kable,

ha bi ( K)
Kalfe,

hiniq

nivsandin:
Kristal )

Korb,

end
qir

c.iran bl
ji min

lv qir,

di

guh

xwe

re

Kolter,

re got :

Niho divt em / K )
Ci

hiniq mjl

bi behay bibin. Ji
qo

4
bi

Gor.i
ereb

bilvqirinii
nizane

qurdeq
(ju_.,i)

nezan
bte

ya qurd
.sreta

dengi
qu

divt

b ivan

iiivisandin.

Lqo

bi ereb

hte xwendin

Bibnin
Bi

bejn
her

du

balav
avan.

dengeq
riq tt

paqi

de bidil qo

ji hundir Ki
nzan niqare

ruhn.iya

qurdmanceq

dei'sine

weqe xwe bi lv biqe. Ji lewra

Di dema rabn de. Mise

Hawar

bi imlaqe ereb
ble nivsandin.
Min
sandin. Ket

fesih

divt

( Ji:.,/)

<li dest
me ji

xwe de
biqit.
isa bi

gerand, dil
Ev

qir

qo li

xwe.
Va

e diyarya
van qan ani

wi :

ev
li

pirs ji erebeq re
xwe negeriya

da niv
lavil di

vaye mrg

siql (ji^.:/)

de

nivisand.
({urdi de

Drgul S

Nisbeta (k) di zman

miaii

kelem

-^m~
dan

">''^ ^ 1 ^ "Tre- Yani di zma ne


hsinitir, siviqtir e.

Her

ji

Bedir-Xiin me pistn xwe

me de ( q ) ji (k) btir e, nivsandina


(q) ji ya (k) y

Dengbjn

feleq, Jin

bern

xwe dan cxur, xatir xweswan li xr bit.

(q) ji (k) ztir tle nivsandin.


( dmahiq beye )

ilD. O.xura

CCzizan

CeUtet Sli SBcdir - SCan

148

Hejmar

HAWAR

Rpel 7

Textes

el

Traductions

O belle

Aiche

belle

Aiche

Je
_ 1

ferai

une

guitar

quatorze

diapazoa
souffances

Je lui donnerai

pour cordes, de

Delal

Eys.
in,

Delal
ez te

Eys 1
nabinim

[ et de douleurs

iya bilind

Les jolies femmes de la part des hommes m[ chanis

Dest xwe ser snga le bigerinim


Ne peuvent pas

tre abandonnes mais tues.

Li

dinyay weqate ez nabinim.


2 -

3
0

_
belle
os

belle Aiche ,
nue guitar

Aiche
de serpents

Delal

Eys,

Delal

Eye !
perdan

Je

ferai

des

Eztenbrq qim, ji r.irde

Je lui donnerai pour cordes

les mches

des

Ez tlan bxim ,
Jin dlai , ji

ji

([ul
mre

derdan"
xerab
berdan.

[ bien-aim
Que la bouche elHeur, sons l'oreil et sons les
[ boucles.

q'tine qustin,
_ 3 _

nayine

" 4
Ey.s I
Je

O
des

Delal

Ejs,

Delal

belle
une

Aiche.
i;ai(ar

belle
os

Aiche
des oiseanx

Ez tenbrq qim, ji hestwn marnn Fz tlan bxim , ji liisq yaran

ferai

Je lui

donnerai

pour cordes les

tresses des

Ez devi

deymin,
4

liin

guh, guh;iran.
Non, je ne me marie pas,

[ jeunes maries

ma'bien aime
[ est petite,

Dlai'

Eys.',

Delal

Eys! 0 belle

."S

Ez tenbrq ([imji heslwn qan

Aiche I malheur

moi", malhenr

Ez tlan
Na ,

bxim , ji qezyn bqan


Ta taille est rcemment

" [ ce c I1
O ce c la. de fleurs

ez iiazewicim dosta min piq e.


_ 5 _
Ton pre el la mre, contre

orne

moi el contre toi

Delal

Eys , li

men

li

wi

dili
Tu es ma Leyla,

Sont alls se plaindre

O li

wi

dili

tu

es

ma

Leyla

Je ne le quitterai pas jusqu' la rle de la mort.

Bejna
De

le

qullqan',
ser miii

xemil
ser te

J'en

ai

assez

de
***

ces

jaseries.

bav te

ne gili.
Dans les deux derniers vers de la

Leyla

li min

i,

Leyla

li imin

deuxime strophe il est dit: Les jolies femmes


de la part des hommes mchants, ne
pas tre abandonnes mais tues .

Terqa te ter

naqim heta xirna bme d , ji v

mirin gotin.

peuvent

TRADUCTION

Ceci est d au fait que chez les Kurdes

musulmans,
quoique ent pas est

chrtiens ou

eyzedis le

divorce

admis par les uns il n'est gnralem pratiqu par les Kurdes parce qu'il

contraire

leur tradition nationale. C'est qu'ils ne divorcent jamais t

pour cette
o Belle Acbe O Belle Aiche I

raison

leurs femmes, mais les tuent


pas .

dans

des

cas

Les mootagaea sont hantes , je ne te vois

d'honneur. Le
protg par

mari
tout le

assassin
monde,

est

d'habilnde
par tes

Pour que je promine ma main snr tapoitrine^

mme

Dans le minde

je ne

vois

pas d'emule toi '' ennemis de sarg.

149

Rpel

H WAR
LE COQ ET

Hejmar

Leyla, c'est un des noms symboliques

LE RENARD

des femmes aimes qu'on emploie sonvei,l dans


toutes les posies orientales.

Dans un village en ruine, un coq tait


perch sur le mur d'une maison et chiintait .

Un renard qui passait , se i approcha du mur


el s'adressa an coq el lui dil : ici '!

0 frre coq ? que fais-lu

Le coq

repoi.dil :
I ne vois-tu pas que notre

0 renard

L HOMME
Un

EST

LE SERPENT

village est en ruine ,


homme sur sa roule
sous

et

moi par mes

ch- nts

rencontra

je tache de

rassambler

quelques villageois et

nn serpent. Le serpent tait

une grande

laboureurs pour restaurer notie village.


Puisq'il Bit ainsi, ne sais-lu pas que

pierre,

il

ne

pouvait

ni

sortir,

ni

bouger.

L'homme
vers la

eut

piti de lui, et s'avana

je suis UQ bon laboureur, allons


une place pour que je puisse

montre moi
une

pierre, leva la pierre et le sauva. Le serpent se secoua, se dressa sur son

cosiruire

cabane et commencfr travailler.


Le coq ayant cousenli se mil en rente.

ventre

et se

prcipita

sur

lui.

Il a

voulu le

piquer. L'omme a dit :

Le renard le poursuivait , ponr voir le(qefx-w)


prie , comment a se

O serpent ,

je

t'en

du village et choisir un terrain pour le renard. Le coq n'tait pas descendu du


roule en les escaladant.

fait ? Je t'ai sauv de la mort, tu veux me tner.


Le serpent a rependu :

mur et faisait

Ne sommes

nous pas de

longue date

Lorqn'ils arrivrent une


des ennemis , je te piquerai.

maison en

ruine, le coq se baissa et appela le ( qefx-w ).


Tous les arguments del'bomme n'in
Ton ( qefw ) tait un lvrier gigantes flnena point le serpent. A la fin l'homme lui dit:

Neamoins allons demander quelqu'un


de raisonnable.

que. Le renard voyant le lvrier prit la


le lvrier se
terrier.

fuite,

jfta

sa

poursuite

jusqu' ion

Sur l'aquiescemenl dn serpent ils se mi


lent en route.Aprs nue petite course lenconlr-

Le lendemain,

le renard

repassa.

Le

renl

un renard. Ils lui racontrent le fait et les

coq ne l'ayant

pas

reconnu

lui

raconta

de

propos changs entre eux. Le renard regarda


l'homme et sourit, puis lenr a dit :

nouveau l'histoire de la restanralion du village.


Le renard lui a sourit et dil :

U faut que je me rends snr les lieux


ponr prendre nue dcision.

O coq au c

ur noir, tant que tu serais

le ( qizir ) el
les

le

lvrier le ( qefxvf ), votre

Et sur ce fait ils se rendirent snr


lieux. Le renard dit l'homme ;

village en ruine ne sera jamais pins restaur. Nons avons fait une traduction littrale

Lve la pierre.

L'homme la leva.
serpent :

Le renard dit alors au

de ces fables
style de la

fin de conserver , tel quel , le

narration Kurde, el c'est pour quoi


admis quelques expressions et

Toi , mets toi sons la pierre


Le serpent rentra sons la pierre et

nous

avons

tournure de phrases qui ne sont pas familires


la langue franaise et qui ne sont propres

l'homme laissa tomber la pierrn sur.


Peu aprs voyant qne le renard ne

qu' la langui Kurde.

disait rien ,

le serpent dit: o est-ce la dcision , je

Les mols( qefxw ) et ( qizIr ) gards


tel quel dans la traduction signifient snccesivement prpos el pourvoyeur do village.

0 renard I

me snis cras sous la pierre. L'homme ftisait mine de partir. Le ser

Nos

lecteurs

trouveront

les

texte

Kurdes de ces fables la qaairime page de


pent s'interposa devant l'homme et lui dit:

notre revue
Une antre
pierre.

Ha^war,

Ko 5, sons les titres de rov ).

fois ne touche pins celte

( Mar miroT ) et ( Dq

dreqcl Cdizan

-150-

Hejmar 7

HAWAR
Ia litliratuxo
Ku*tf

Rpel

natio

lur

mour t

cautuinft

L'IMiSIT m\
C'est poui' celte laison que l'on

MEM-ALAN
Quand Mm eut atteint sa quator

zime anne son pre lui cda le Irone des (Alan) Le plais des Alan lait costruit da

ne
ce

russissait qu'imp:irfaitement
son quand on crivait le

noter

Kurde avec

des lettres arabes.

Pour rendre le (

u )

ns la mer sur ( 360 ) colonnes de mirbre.


f uprs du palais les pcheurs du

du
,

mot sund ,
, et on

on le
j..-

notait
; mais ce

par

un

l'crivait

comme pour

on

faisait

aussi

usage

de

piys jetaient leurs filets . Un jour le bruit


noter un autre son long, il remplissait

courut dans le pays que

les filets des pch


mal SI fonction. On a essay d'crire
les mmes

^-.y

eurs taient tellement lourds qu'on ne poumais on retrouvait inconv-

v;iit plus les tirer .

nicnls puisqu'on
Tout le monde vint pour prter se

devait le lire sund

Plus tard,
cours .mais les filets ne bougeaient pas .
ent On informa ( Mem ) de l'vnement . Il se de

les

moullabs qui
medres.ss ont de <i

tudiaessay la <> vopar

dans les

tenir compte u en

de la duret le

prcipita pour secourir les gens. Les (1500)


vUe
gardes pitreiit main lorte , mais lont

remplira ut

elforl resta vain. [Mem] fit appeler son


grand
venir

,^

ils ont

donc crit

j;^'.

Neamoi

pi'e

maternel

qui

ne

larda

p:is

ns, mulgr toute les dictes sivanles,


son restait intacts dans la bouche

le
du

avec sa

nombreuse suite

de dis

ciples

et adeptes munis de leurs tiompes

peuple et nous est nrriv tel qu'il tait


l'origine.

migiques el leur drapeau

sacr,
son petit

( Nerimaii ) lit savoir

Les changes subis dans la lanqiie par la voyelle u fournissent une

fils, le jenne roi


on des mers,

qu'il s'agissait du drngdont les

monstre puissant

nouvelle preuve de ce que cette voyelle n'est point un u brel.


certains mots pour tre

livres des savants parlaient et sou appari tion sur les ctes du que quelque pays ( Alan ) tait chose d'extraordi

En effet,
remplac

danspar

le signe

un autre, lequel
Celle
mes:

n'est jamais

le u .

naire se prparait dans l'astre de destine


du roi,

dispartiton altecte deux for

( Nerman

lit signe

ses dis

i - Replacement par un i
2Replacement par un ^O
( suivre )

ciples que soufilreiil

par leurs trompes

une trange mlodie. ues c[ue se relchaient peu

Les

cordes tend peu, de sorte

baign par les ondes de la


les pcheurs les tir.nieiit sans dillicult. A nne d'eau du dragon mer. Peu un moment donu une et la colo tte cune de sept cadenas.

mer el gar

d par sept portes en acier munies cha


Mais personne ne

s'leva vers le ciel apparut sur

pouvait s'approcher de lui.


Plusieurs cuyers et autres gens

la surface de la ayant forme

aprs le drago.i

se firent tuer pour obtenir la prime pro mise par le roi celui qui arriverait

d'un

cheval,

se dbattait enlre les

tilets

dompiei' le monstre.
des pcheurs. Avec des gi-andes prcaiilions

( suivre)

on l'amena palais et

dans la

cour

intrieur

du

Xwey

midir

berpirsyar

on l'enferma dans une

cellule,

Mr Celadet Al Bedir-Xan

151

>ijU

V.u>>

yj t>l

J. jAi- i j)-^'. ^-i* ' ijny ^^ ijr^'^

A-bj.5 J ;J^iJ_1^--kJj.i Ij'J j y.,(Syf'

*>~-ijj

V-i
.L,i;i y\
J-

J;
>.
(il j/- 'J:*

V!

/y 4L'l^" *y J

<l-) ji" cS _A* t5

'(Vjl

9'^^. '^ i |>iE-Jijl->.)'

'*j_ji dJJj
yli_ 3 vjO btU- <_j y. y, 3 ..-^i ij t5 jU- J>-U

0:i (5^i Ja

j _'^. ^. (.S.3 i.5jji i_j


J_\;l:i J y \j-} y y ! jljS

oj^-'. Jji J Jy-' <*- J "^ ^'* -^ j- J-J ,jv_i^ iSuSjy^, yiij^j'iS-i^ lyS'-i
.^'c^

_jl

lii OJ

ij*

Ji j

! " r

'^J 'y *

j'^J >^ -"^" .}

/.seJ iJj (J- ^SJ A

*u

-i uiij^J

'->'

J^k^ -^-l^y. OSrH

O^^. jy

jy -^
^ ' Jji'. O'yv U< lj_^ j*J^

(jlU- i y\ u*j i_>


^Jjl_^ o >y J-j Ji.S jW j-^ t J J j; b'..J ^J

y. Cy*j> < i'^

(_ri^;

,y_jy_ 6i^J -Jli ^_^_,- J>\


(JJO' (Ji j^-jl (JOj ^o J;\ai ^'

r'

ji 0*. ^- 01 Jl ' S^ ij^i'yy^\''ij.)S^i

IjU

t5j

y\

-152

V>u;*

vUU

A^

''^, 'y J"J J ' iSJ <i-^ 'y * C)\- V " O'^t.
.^1^' t5J 0*i^j .^ jy

.<J_ y t jjlL J.^* _,l

^J

<J jl_^
jAA_ijOJJ^^j '^Ht^^^^j .j^'*-J^

xiy- yy>- \jy^ t C^J ^ 'jj- J iSj J

AjJc Oi O^i^J V-!^. jl t^ J J^ jL'j L J. Ull ^^


lS'^.J^ f' fj. j' o C-J Ju. .i J jljVL J

CJ^->-iJi "J t5j-*j'.>j i oy IjW y (.J'i S-

^.Jj'Ui'jj J 3 ^Li j; J I (.1 yf-^ t Oy jij^

"J oyj

y i^ y-'-^ iSy. J_}>- tjj^*


jL-^ iS'^^

' Ijil

y .J. .J fSJ S^

Oy iljU* \ jla

t?j-v!ljj y y. OJ oy^ } y

>-}^ <o i (JliiU- {Sji y^^y <^j' J


y ._1j*

O^JW

i) jjji

Oji

fj;. Jj>t-jJ ^ J^^j Ji^li" vJ'


j (^3 J i (^.^o dliil i^-T J
jS J jljJUl

.J . ji- L-> Vjj^

J o_j>- (JWJ _Jj t jlV-'i

>l ' (3 l3_ ^ lJ

<ir ji_j,^lCjj^"j>

" j^'f/jOLiii'^ jljj^ y^.iS'fi^J JrT

<iJiO

0-1-)

J>.'> JiJ ^-^ J \ JK.J Aj^j oi

Oy L__f ; ol'j^ O- j^* 'j /- J ijs cSi (jjl-

J l- Ji J (>- Jl*" ' ^-* '-V -V -' (^ c^^


UU^ ) \ii jy^_ ju \i^y Aj iSi ^ Xi oj ji Jlijy
jlj A JU<! ijjj Jljbj lij .jiS ;5jj^f._^ ))

i_jjiUjjr

y j^ *SL; JJ t5 j jy liy y y\

y Oj* 'y W.^'


(/;
y_,

'y^

}'. y <^ j^;W" ;5^~-^

** iyi ,i ' y^
^.^*" J:^ ' J*

yi Oj^ts-i^i--' Jt' i$iy

'b tj\iy

,-0

J - i^j jlj L"* iSj? t J '.-J- .5 * l9^^. ''I_)i oLj _J *' lit; J; li);

O-jJ J 0^3 jr' J j' J OLi- ^j. Ji J, j jjj y

*-(.$ iJ jOI *J
' yr^'y

tS jUjo .^ i4-ji-jij-Uj^LSjUj iicj

' y. f (J*^*- iS^y

\^m\1^\ ,_^:U _j1;j j.^

jSy^

* ti jj

*' O^i jC-^i' ij-'yp

-Il *iU *i' t J

J iu j^i; J y jo J ^i Jl.j Lil Ull i-> _l.jJ^


4:, ^i^ JJj Oj...^ft'...>

'* *^^ t2 J "

J" 'S y^ ^ * 'J *^'


f ' Jjl

jl_;i i) ^jj jJ J *; *j ij'l t * J

0''j' J 0!^

J-^J* si^'-^. ^ jr^ J^

*_< I j ^yj i}^jy\ <! e_^i-V 1


t^JllLi oy (Jj o

i jljU
(^> yy *^ ^s cj^jy yy ^.

i j\;^ a y (Ji L.*j)

ipf, J^. Jr" ^. O^ ^-1-.''^ \x..xi- OJ'y!-i J y >


(JvJ_i .J y^ jl.Ji
li jJ' f-^ tJ^OiiU fj-JJ; ^.J i5jl.Ui J- i

*l5 i jly- li y Ji <X_:u j ajj iJl^ Jli^, j

iSXff zS i u,*J>

(Ji^-^" oyjjyu^j

yiSj.j.'^ ^ '^ )t- ^ y (i^. ir^.j

f^J
UUi

iSif \j^ fj>\^\i jJ; ^yiUiXt^jlj


j;^>-.i a y \}>iJJ Z^ l:*A>-j vli^> tljl^.

i '-li J .1 4 J'i/ j J v J Ls^'J J V Obji

JV. j ' t^Ai-' ! jL?- 15>. J


Olv>; cil^ w.>lA

'. j^ OViy tSj


oLf: O' jl**

yM>

153

J-.-"

( \ jJj ay j'i ^li\ <5i - iSjJl^J

j>JIIjuLaj j i/ (.^j 1. Ju- Jl 1; (JljJ>

* cT-T*^ u,*" (jb ^.j'-J ^ '^'i^


O t^j Ltlij J (_pJ y

jjJL.j (j_p ij-ii* (>.iij jlj Ijjlj * *Jjl--J


yi *

3j}f (ji il^J. (jlL^ iSjiy t^ i^


l lIjij j (jL.Ji (.Si *)' .1 IJl j t *J ,= axLyj

o ylj 0 J (jiAj* J o^>- iSy (jl J J tii)

K>.

fi'jC; oi ^^ill J i o_^i JU jJ j; j

<:j fi (J_ ^^ J.ji- JU<;ilj > y J JjiAil OJJ^A.' .V^ ' (J

/"^ yy

*j\ iSj (jjililj Jlji

(^j y~.>^ ci-lU y

jjt-i-j ^ ^J'y ^.i t/-*

b\i^ V jlCi J* Ji f^ijJy J:^ j' jJi J

.^j AjLiJi (j\j >\jj ojJ

i(j'ji-*j-J

j'

f\i ( ay JU Ij/^ J tj-O- ' -^. t^^


K'y. jjj^j^^. ^ J i^-^-* jo^. t^j ti''>^J ** ij;i t?Ji Ji *^4 (jul ^ij j-^i o_j- o-li

O yl; OJ .^i- lSj; y. J y j"^bt jjUi _(_j ^-i Aiilj (^j Ojj- j^

\,>. c-i i J Jj *>-Li- J i li tf j; j; J

i^. J J j (j'.j'- j (i** vi'-Hr r* j^ o>->-<;l.

^5^jl < <Sj (j'jU Ji

oif iSyy yy ' A--^ v. -^' \^, J J* 'j'j'.' (,,>

Jji (1^' (j\j (5 j*j^. J ( j^ ^" iJ-H '^


(^jV>-\jU.>J J'. J (. v_JU. J I : O-^ay AjAi

^y~~ OJ (j'^li* -^ -J i J) (5-i r iJ^M-* f'


jAJ a^ ja, ^ (5 Jjlj -^* y i ^1 vl-; OJ

4^j j^J *^ ? 'i'yf ^> y~i -'-'" *! ^1 j" (.ri ^ytiK y,^y J^ ^. IJ^H^ ^i^ y y. J
'
(JA) e_^

< ^..jli ti jjj= ) Ul) j r a! J ^ *f

0^^. fjjl"

& jji j J

iS)j.x,yti'^i o^ ;U.J Ai (jUjPi jUil ( J^Jy 4,' >j ji kji. ^ ' tSy^. J J a! *JI j Ai"

_; jS Ij ol j (ji'jj,^ (Sj z^ "^

JLjI .yj iS'J^ ^^ ^. *^ J

* t/-> -Jj *'^

a1 ( JU-^ J. JLp.J* )yr'o^ iSj^ *>.)J^'-i. t5j._Al .i AiV-J J *ilj ( o-* t* *^. ^* ) P '-*^j^

jy f^ji^

f * O^i"

(S-^.> ^^~^ tf JJ *>

l;5^_i jS^ J t j; ' W


yS^_ 1. 1 ^41 Ij^ c^_ JUi

i/' 1 y:^ JiT


i|-li #y>- J ^

?....ojr'.y.i,^iji

ll_);

.3 i^Ul J y >y

Ijijl ' jlj^ v"/ " J-i-; ^""-^ ) ** (/ ^J*""

f .I
i il JU liti i ,:

'i "

.1'
I

Vr f. J>^ '-^1 * '^J-^- * " *-^'^^ ' Ob_^ \r fCi J)J ' "j** "^ i^'^>^^ ^ ^ . ,... ^ < ^^ < ' .^ ' . . . y ^ =..> y
J" t> jj^ w ^ J

u i cM j^Jy y^ , i-*"

fcji ^

<-''. i .1-1 J t^j o^^iji j' 0^^

. ' l --{i Ct i.jS 'i

l.lA

Al tfjJ^ tSj'jiJ (iJlJ>t*l;

154-

*\.u;i>
*) JV- z,^Lj yj^y

yj\

J.J'

fl>. y-yrr-CM

{J:>tu-,\ t5A-.l)tj 'jy^iS'ji'j y <-^ ^- *'tA^; > *'

.'bl
Al a5 ( O^j ) aIU. J.jU- jL:.... tS ( jwy ) y

jU) : j 4; 4J iJuk, 4 4f o
.A-L oVj j" j^ * t^ Aj' j 1

JJ y j-ii 'f-'y '

J!^ (S *i j^ t3* *! y

J.S

iS,.j *t ^i

( i4 4'

tS^V tijjj Jl)

t/ ( rt ) .jUj aI ( jj^^ J^_ /Liy ) tf A>-_^ jA-

(jy 4.^(

J jT <i^. J'S' tijUj oiT' ) '


(AJLJ a! ,_^_ i A. a1 J\

jl'j^/^ '-*.r!^ ^j^ li-fb


Oj A Ai viti aIU.

If .Ai riijtjAi... j.^ i.jij^j .ious^ Jli. d


cA-^y lAX-Ji J.. y^--. *1 15 jV * P.jlj^i-

A'4l3jl A^-y liji- j'j^U- tJji a1 IaXj jiti

' ^3>. Jl*^."- u,; > u


.

'^'^JiJ (^^" 0-^^ J aI o*

( y^^ tSjlJ ) ti.-). j=r


lilj aTjj C^ a. Al' (^aS

3 J^l tSA\.- Ai
aI Jljli .A^ y- ij^jP Ij

*l A Ij^ *>- ol:'

A^ ,) *f I ts.jl JJ ty-'}'^

J- '1 .- J^j ' ( c-^* ^^ J^'" ) *-R * J


ti ( AiU. ) J-->i.-J jUy. (iA;lj '1 jJ'i/j jltS lU..

jAi' Al Ai\j *A...l

j3v_.tJ ) j.^' (Syr ' 'JJ Al t^^

tS jU::pI 'i J Oj'^^JJ O^^J y-i ''-i y ^^aI^IsU- tfjSi

*; 4;lj,_Ai! /.I Jl ^ y i$'.'\j * *)Ul u j; ^j^ '''S^


Jai ,j Al jjj^. 'J'i'yT t5.3 AJ:_-y' I liL. j y

Al J

ij .J^-:' -l-ili li; ^ y^.


'; ^y*3 oy* (_? u *i ..^

j\y^
.JiJU

A-' V7W ja3 1 f-i

!5llJ J^) J J aV> v'yr t^jl-r " 'i^l j*^


y .jlii; Ai Ar ly.AiJ a) a5 y o' x^ ^^ ( J-^

oiiU! \Ail.ji^Uiil aI.A-j 3li_r.iJy. AJ

: S nii.

j;.,, A\i''^y\ dii-' tSJ^ i^''.>r


I^aM Z^. S

*"'

Ai

.AJjj c,^ aI J^I "i/l^

0". yy ^ tjl^j

A^iJ

J J *rtt aH, ^Ij Jj jl J Jji

fy y Al ijS^C 4,L.y .>Oj>lm-ol t/At 4) .J *i\;


J A) Oaj ai" tSAJt: ,y\ aS ^13. .3j ai t.axJ'} 41

tiii j-j' Lil

^y. ^^-jj Al y . J aI 'ly ju_ j \; AilyA;

t^ y,-i '>\iJ*'> I

tSj^; ijJ" t/-j-** (/rrr V*.


t) 'V"' '-'^ ly^
I ,;ii>- aIoIjIj

xSj t5jyj Ailyy; 0US^'l>ti*^Jj-(iL:\/l (iLJ^


^5vi *! y y 'I j^jl Ai Jlj t .J .^ 4;^ jr; 'JS}

JOj , 'Al' JjAJL; APy aaIj

jA-Vsliij fj l'iUi-Ijo.lj Ijli


AoIa. Ji, Al 4..' J Al a) U

t5A>.jj4^ y^f^ .j'j-y '-^^l -A^' J.J''^)'


A^J^ Al' JiA- Jo 4JU.} j.i.^ltl; 3 ( Uji cSJjk )

I tS J A) .iJ jS I Jj Ajfc;

f ,3 ix^ Al' J m a::.!! ^^i) y -A; j f y^-* ^' <S

y~.jiy t) AX^\i 4; a1 j aiLjj liL. .JJ 4. :

A<i. t^jV^'j; AJO .} A..j>.j y OV:^

4j ^1

ycry '-'* ''^' J*^' f ' ^ ti^-* *-^-'* '

ti.j A.L^ y a) j^. j> i j -i:^' y^fr ' t4 a; Jau

a] Jji jJL) r 4, 4)l.3 j-i a; lAi ji ^yvo .; .ji

^i AOJ .y 1 4jU Jt..


.jljS

(<^0l

y^y ' *; 'jr f *


Oaj I lib y^

. Jir'.j\;lj..i(v}U '^ 4^j_,f 4i' j^ (.j.j lA;S''.ya


0\)J5J Jy .J (JB aX-J-* 41 .jAjtl. .^j 4., 4X-i ^Jy

jjtj |_p._4 i A. aI JU Cly Al

aI aj_; ^ A. )) Ai

c^ yj ' lj A_u ts .iL. aI^

. JA^J aI yu \.iy..\\f- 4) lib JiJ li>

J jJ

I J.A

.jsLJi Ij C-i^) d^y J^J *) IJ-JJ 0* <^-r^

-y:> lili ( j,-j- Uji j Ai

Oy y^" y. *''-)Jj;

^.l; Ij yi. .) dUj bjib r ** tr^, *' J^*-jjt

JjUIai a^Ia JL>-a) ^if ifix^s ^jA- .jjj

C'f

(fs.l-'A^. i JtSjJiJ'S^tfjUiO'S>)

.O^i J JAfjl Jli.jb A.* aS^j/^ ^_ j^ a;^ Oy^


.j\iV (..iii'i' (;;-l;jji)A!lAi a;IA-.j A!y(.jU.

jiUu- ^.iJLt- J .rd 1a^. 4;-jj a^ aI _1j\j- aIIj-

155

,''
a:u

>t^U>

V.u;^
^
J
^Jl^

A.iijS-J jl

l_^J

^J

A.
iiJi.>^j

Ain

.^W

'

1>V

jj

Ai y

JjJ

a'^

>-j^ oO. ' J-J


Aixi ^ ci
^Vji J A)

tS j O"."
U Vi AJ

Al

Vj-

Ay
J

J.^
A.ljljj,_
A) A) ji^J} lil Jt.

Allj

OU-iji

tS>.jl;

AJAiy

y>)

Ail

y_jJ^' ^_JjlS^

tSjt.V^'r' ,i=4 ti jJ

tSj- J^
tjy Ai

'^^^ tkH
Ail. jjA

11^^ < J J f l. Ai

jtilj Z' t a:5^ i J


Oj\ 0jlj>-i Ol-i i>J a.\)j i

OjP } Oy
' jyj

tSJ
I 'y
yi

f
Ol. d^VS Ai } Ji Ai

Olj

_jli_L> 5
'j /

j..jli

a;

A) A; ji

JJ}

(11 Jt.

OUiU

Al"

iijt.

a!

fU. a;
*Ij1'1

yy
}

^pj

a;
Aa-.^

Ai

Al J

yii

ja

Oi^

Aj u
tSj

yi^

a;

.1 j

lij! (^j

J'>
Ai

15^
AiU jj

J^.
ii

Oj!J

A.A....

0>i ^ 0 y ijj'V
O-J--^
OIa-a

^
^

(jl J>
i>-j; 3

li j^ 0^
.>r (jl^J^

(j'-j>
Ail.

-^
y

Ujt--
Uj\j-

>
3

y
y

jljU
iS^ji

^ tS j^ i ^
: t jjj

^Z'
iSl 3

O^jA
^\j1

J>.
u
j.5li.

.}

'^y

-i^U

/
Al

Ow*jJ

O'c ..' 1

yU

oU-jjS
. Ij 0^ y y_ Al a)

O'ijj'V

J.

(j^' 3*','r

jlj t Olj^i- y^ sy-i yy jV. j J Ijjy j * y.


jAi oUU'j 3 . jx_i- lii J c. aJ A Al y' < oUj->
yp yU j;l 4J .JJ

.j4j Jlj^ (^aiIiaI i5jj^ i^-lW.^^I *'-^ 'r ^*! ->'*


0\ i 0 .5Jj5 J t J 3 JV* t5 AJIj j) Oj Aij A-

Jljj) 4) Ail:- A-1 A*

JiLJtXli J ^1^1; c J ijw- J-AJ 4* Jlilj ,ijS^

JljjjS

a1 dX-i. 41 ^S^j _,

J.11.. Jlijis.
(^jyi

' o- aJ i JSLi 41 Ollji- iX.'-J"


#AiL A^y .i.jijUij tSA-y j^^'Lij 4>l;j^ Ul

.jiiij c^ aJ AAi ol) y- Jii j^"iji

a) o\i ' tJ^W es* ' ' 'yp Jljr *! ol) A>li- aJ Ajjli Al 'S .i^ JA- J JO JA-. a! ol) ' Oljl).JJJ J*-y"y ol) AiU- aJ A jl .Jlir_Ai ol)

A\_li^ iS^'iy ) 4^J.. j^J y_i J.jj } liO liAf* 4:AiAt?>l A LS4X-3JJ.J jt)\) il 4^ l:_iil pi"

yljl

.J.JJjtti

a! iilijj jl:L-JJyi

y^)i

iJjji a! ol) j *.5 ' yjAi JA.- A..lAi-AiA:o-A;l*ll

A .jljlj Al Z^J^ Jly- J J '! '! CM-ijy


j.jIaiIi- JJyJ a! (^Al.yS

J^;i

ol_^ 3 1>. J^ jiljr ly '^^ * oVAb aIIj Jly-l


Aiij,3 yj ' Oi jr" tiijy y~^- ' A Il Ij Al
.J

jLijl jl J'i aI t 3

(jAiliA ytiu Ai <! lili iSijf jLi.*' .* yj


( y jl) A )

''
^ Ao..

1 4il_ii jl ^jx_JtX.j J i'iijf oL-i jX- '1

iSy}j^y~.X^i.\'>' Ai 4>. il AlAdi jLi )\ Jl^-!

tS.jA; Ai y-^LJ; J;'.tl ..Si.*^ >_l.jl-'jj ji JJ Jji

-156

s y^'j
J

yj\i

.\IJ'> V^

ijp

J y_j\yi yi Al ' l'.i a! y^jf ^A..

' Wy '^ '*'

'*''-Wi 'I i-^V j li:-'^^) J


jLljl a1 Al A LX-JUjU Jjjy. Ai Ai Ailjl

Jii y-'y a^'a Al oVjj- i ol.:i-i-'.j 3 y ' (JtJy.


^
.Jj;i J

3A.J

^
Ai

<^ y-J y A, 3 ^-i JJ J

^^U- J

iJ5

^^

Ajl;y_ yjy

' ^

*|.

Ail A-lt jl yy

y l" A_ ;Aiy y>y-i,


jl.iji |jii

JL.j a! Ai

oyU ^ \'.j-S tslilcj

U-i_lj .y} iSjA- Ail, ,^jA- a! iS l:_j\

aI ^jL;LijI y>_ ( li.jlj ol; S '^-"^ ts- *:'*' ^f


' tSbji
[ ^/^Jjrt ] tiAil. AJj Ai JA- .' aJIj/ liAil,

Jl:i.jl

J-l jl

iA 4^ i5'*-H 'i \ J"!^

[ J_iJ ] i5A,.j5^ jLi.ji ' J':-*.'T \i.^


OjJ Ljlij) ij'^.oi A.;ll'AlJ Il
A, tJAilj aJ

J^'jir iiA.U.:jL,ji jiji S^^' l (-^1 J^-^')^^'


tjAili Ariu i OjAi J4- a; aI a: a! l"* ' ja.U ' Jbj'l a) y JLijU .V ^j; o J.J y* ii

tj A../ ^-Lj A'T'y .JA-.J 3AJ JA \i\ i [ iS-^f ]


,1,., aJ a Al olj y---:* iy* 00 A-iliy A..ij jAJi
Al A:-4j4.| Jj jj.JjO 'jOLJU- J ,' vl J liJl J ( j" )

JJJ til)""^>J c.-^'^-:!^! J Ai J A- J'S' Ail A.I yi Al ^^Llji JJ a5^J a- JlS^ Ail, A.Ai'j Ail.'i
Aijl

y^ ' * d)l J Olj^ J 4;'^^:^ J jLliJ aI Ai Ib- ;l

^ tjljy)

yUjM b 43 J Ai

i Jljj)

J- aJ A Al .;,_.>

.3l,.j AJiijti j.3jjOV_^J;y JI'^'j.'aIU i AlU (il i jj,-;Li.jl jyr jl)'


iji .J Ai lSjI |_jX.j L-jjliijjji

iS yytJ J-- aI 0;=-^

Ai

ol ' 0^-1^3; J^'.>

Ol Jj^.i

Jljjf.j^S^'j lJ- -5^ i5 jI'jJa Lx! .j ' i Arl }


J ' IjJj' ^_L->yi3l jr A) t;-i tS'-^'.jl I)" A ' 0". j:>
^-^ ijtJ 0^'>

^.;l-ijl ^IjU

.JJiJUi'j IjljJJ jl)!^ Jo-'W.^^I/


J.ai 3 Ai JA- Ij Aill

Ob J A o- aJ a 3 Cy.^jy

t .J^jliji- Jlil'All J 4 jliUjy ' .jjaS Jl;L; J A... 4

ojlj/)) l-JyiA.; j/^^'-' '^' ' tl *i


oJ A:j_ jL ijli>. a!j ij; 'Xi ( jl jU ) jjjj

Al 1^3 .j.jjjS^'j ji JJ ol; Ail:- A.1 A 3> jW ifAiA


y\^_y < 4; Jl:-i_,5 L J iSLjjl li^jij

J;lj

! ! !4i Jjiiijj j^lJjiJ ijVjij f j/i _,i- ti^.u- is * J ^^yj^

jljl iSy>- iJi

j'j*'* t5ji

j\XiflSoiJ A) 'iiS^AfijUjI jU^_.^0ij) jl"

J '>}iy iS

' tli'^j J^'j Jji


JjlAl <'iJjJ

Jy

<^j'jt^j^*' ij*^-J^ tii-''^ '^^ -' ^^-.^'" ti-^


try "' (i-''-;-' (j*-' ,1'' '^-'^ j'._juJjiii-ij

tJ'iljW

li i)ij/ .jl>/^j -'Jj-; j^; '1


Al t^iijl tS'jt^iji ' y.y^ Ij^* *' ly^i
Ju

Ij'j^ *i

^i^'j'": y '"^ i tj:--l J^t ". ^-'-' '


(j-.A; ijU_^i- tS' Jl J
i ljljL_ t^Ji

'* ^ _' ->\ "i <^ij;*

'^ i-^ ^j'' (>::*J^i


yi\
jljl* iSyy

'-'^
lijl_,;

'' j<. ojU Ai i>, joijjy.

.a;I5j < ) aJ;

_.i *:-.) J ti ') y_ (jcii

Al* y. Jji. (jsaJl) J

157

JU

J^jLiijf

'iiSjjf'' S ^'j^ ^,*'^ ^i L5jl<''^j'-t5j-"' J


^y^ A. 1X4 Ji aS jAa l_f) iJ<)' ' l-^' Ji

A.f^A;' !_,.* ,^.-t- J/

Wfiij^/ Ji
^

t JO y^ ^i J A.C. t.jly ^i IjljU a!


^Afdi-Jyji^ijU

a1 ' .jAJo Ai'ojb i^iljl J;"*"

y.^ ^ ^J-^^j'- i-l'^-'l; '^ 1-^^ij;


^! a! Jji U:'iT^^. A)- J j'x-1 a! lijijU a!
^ jlc jLI L?Jt<ij t^'jj iSaJ^ ti ,1.L-

tj\f J^'i jJ-J lij-i t^i ti'J

\yi\fy'A}^yy^\ij^^jjJ;J'ijjiij^.^. J"^^
j\Cii i^j^i ts/'oi |-( jl jU)(_p^.i

iiSj^> ti jU ij\;j.ij.& L? <*i <o J ' ^y^'-^.


jji.aIoua! Jji ' y~y,.'^^i'S^'-iyy-'>^.

0-. jj-i iji. > J:-j' (.5jljl i>. J-" j.-)" a1 >i
(^Ciy jjA A_)L- A)' AXJoi jA)' (ry Alii ojT

W.J ojA:t..-<j- A)'li'_j-* t^jli t^j <; i^-'

iji.5t5A_^ij ^ iSj i^aII' li^t^vjjt ^*;

^.jji Al ^-^ t '.>'*j'J'^t5ilj*jJ-!j-'

fj ^f \-ji
(J t Aj j>. J
a! ii,Ki A.

j^.jj j\(S^^j
jO J J A'ojA- ^; j: (J'I
liXJoi ti ' oyy^

liji jU a! !>- ^^ *^ <3.j'=' ^. j'^"' is'y*"^ *-'--'


Jtilj o (jlI^A_:j y yiy oijy \y. Jli

:>jj5^ jl j *; t5j'j -^ J-5 ^yy- 'i t^.j:^


(jj'-u o'Ij; ti tSoijjjjT J"^L'.j

A .1 ijlllC'i Jv.Bi (^U aS ) t ijU) jJU ^jT

(^jD A3-^l. i-i_5Jl)

o'ojAX^ A::ji (_j-jl'

4. , jCji t A_'Ji. jCjLf^lijijU a!

' iljT jCjij A5^jt_'. j" s S^ < y:"

A ^-ij i.i>Ui a! t5jL*^iW 1^1. ^lyl;


>fUfrl j-iS^Al ? I I liA)' li ^5^. J *i ''^ -J ojA)"'^
1 t5j-^*)'
i_jili AJry Aii ojA*li aSjIjU ^'oi

uOa! a! kj^'^^^.*''^\j^is'^='i
(jljl_jt ) jjii y S'^.> 'i'^y ^y
l> 4j_j _iD

',

- V(^.' A)

J- l.J>t *iii'c-i/'l;^r'3*y_jj; Ji

^- ( JU) *il^ Jk^.j ^-"i ^"J^'

-158

L>^^^v.i blr^cJcS"
jU>
iSJy &)y

\r

> o-

y^S- ^X> J.- v_j J'-y Jo- il-ASi A Ji ly^ J

iyyy-

^/

j^\^\
j\l Vl .* jv> (Jj
jlijj lliy 1 0 . ^ . ;jr-l3 il- j^ Jjfi AX- JP

J^\i% J j>^b^. JJlj-!lj</yj*i Jy-S*


viiiy (
viijy i-

<^J3-i>ij^<"'
<5J3-(>.*y''''**

'-^'^}*^y
Jsr'^i:^

<iiij

J^ *". ->' (j^

ii/"-^! ;jU - yL.i : ;jo yLl ^-U 1^1 j/l- (jl ^ O^ljiil

-159

>

JU

-3WW8-.-

\nn ^u

Y9
^ liCwtf

iS^jLiij/

\Sy^y

ijKuJL>. Ji^

.''* J:*jjUjJi) p >.

^^-f
^l-Jr^
lijIjU a)

J^j-*-

c5jyL?X

iSiy

oUil
ij*t5-.1<*lji^

jjUj^ r p . iJ _,y:J^>

t>^(C^
.!>

cr?^^^/"t5jlj
j^j^L.

^y.j^Sfy
jjUjJb P >-

t^iji^UUll
i^y

j'j; jl Jy J*

pU-j Jt{

ii jya i

lt.j:

./'i^v
UjjijjUiijU.

>t5l
jX-i-A

^tp JVi

. '- fe (ijOi^k.!
160-

^'r^\

SAL 1
HEJMAR 8

ANNE 1 NUMRO 8

DUEMB

LUNDI 12 Septembre 1932

12 lion

1932

Qovara Qorill

Bevue Kurde

'S^e "i^war
Sranya Zman Qurdmanc

C.A. Bedir-Xan
Hevind Sor
Dr.Q.A. Bedir-Xan Wecd Cemil Pasa

Edebiyati

Qurd

Briya Welat Hawareq Rya Teze

Hereqol Azzan

Qurdeq

Qiiq

C. A. Bedir-Xan
C. A. Bedir-Xan
Hereqol Azizan

Elfabeya Qurd
Ferhengoq

Ji Xan

ra

Behmen Zerdet

Strana Dilan Ez Goriya Bang te me

Dr.Q.A. Bedir-Xan
Mamoste

Ala Qiidan

Dr.Q.A. Bedir-Xan

Hiyarnaroe
Dawet e

[Law Fend
C. A. Hedii-Xan
Stranvan

Yel

Dlai
Ez Bimirim

Tirsim

Diloqvan

t^ir tsn^unzip
Mem-Alan
Cliansons

D. A. Bedir-Khan Hereqol Azizan

apm tereti
SA M 1932

-161 -

QITBXANA
m.

HAWAR,

mmmmm Mlimhjm ^mw


.Kott
Bi erm

sur l'alplialiBt
xemilaodi

mrd
12,50 K. S.

Bi erm adet bona derve divt hfk

10 post bi

K. ser

S. bt

xistin.

SPCIALISTE DES MALADIES INTERNES


VENERIENNES ET INFANTILES

a)a

..Ui

3)a"

Tad'

11
Epouliljie
Inscription

Frres

sur tous les mtaux. Gra

vure colorie, pancartes et tableaux en cuiv

re. Impre.'ision de cartes


suivant h-s procds les

et autres en relief,
plus modernes.

Damas

Malek Daher

Abonnements
Ponr la Syrie, la Turquie, la Perse

Qiryarya Qomel
.Ti bona Silrya, Tirqya, Ecemistan,

l'Irak et les pay.s du


1 () an mois

Caucase:
100 fiO
40

Irak l'i ivelatn kcvkasft :

{'. l'.
f'.

Salq

500 kinls-sir

100 frenq

emehq 300 kin'i-sr


armehq 200 kirils-s'lrl

00 ^^nq
40 frenq

4 mois

Pour tous autres pays:


1 an 150 90 (iO i'. . !' I^

.Ii

bona welatn din :


Salq
emebq

fi mois 4 mois -

150
00

Frenq
Frenq

Adresser toute demande au directeur


Emir D. .A. Bedir-Khan

Mrmehq

60

Frenq

propriiaire:

Her lil bi iiav xwey tne sandin: Sara : Taxa Quidan

Damas: Quartier Kurde

-162

SAL 1 HEJMAR 8

ANEEl
NUMERO 8

DUEMB 12 Ilon 1932

LUNDI
Septembre 1932

Qovara Qurdi

Havue Kurde

W^eq ez b

gebi.s'ini

Bi-t roj (; bA bn.

niqeqi

qesq diqeti:i

be

qumeq

S'Jr

ava s saet ji

.sev derbas

di ser

(.uiriqeq

re

dikelik. Jiniqeqe ziq-

Sibetir, ber nvro, ji mvniixnn

niezin,
pista

weq

deneq,

gr

dib

diqet-

derqetim,
gehitim

min

da

qiic.'e
Burc.

qolanan,
Dinya

qeiqec;e

narin

bejnzrav.

meydana mirov
xwe da

germ,

Ev e,
xwe destn
van preq

pxwaseq, qao b
xwe di ser ht

hemd

ba il, bihna
Min

teng dib, diiqiha.


ber siha Keliweq,

navqeln

qei.iqan re digerne. cane xwe vsihmdi b.Pa-

cane xwe divsihand.

Min

Bure Di nava

meydaneqe

fireh

drjq ye. l speh

bm, qetim nav pl'ii lehy. Ji niq ve,

w de

parzeq

qiiq

ji qolaneq, mal li

(;end .seryn

bi qiim dest-

heye.Ki giya, bihnn daran xemiland ye

min der bn.


N'e loi... h z ye... ma iman ...

T re

aveqe

qiiq

dibihure

diqeve

nav brmeqe teniq. E'da


rn .jehqir benev.sgon

brmji (|eviraxist ye. Re

dev j berde . . .
guh mede ....

Heso digot . . . na ber. .

ng av tde winda dibe.

Prm weq ze-

Ket ne dihat bra wan

qo cz

vyeqe benevn

xuya

diqe.

bi zman wa.i dizanim, qo ez j


wan im.

yeq ji

Li ser meydan, se q^eyn me-

zin-ji baqur, ji bajr ditnin


Xelq

rojhelat rojava xelq


xau.

Ji

xwe ji min re zilameq divya

l dirijnin.
di nav qeyan de mina

b qo hrmrn min hilgire, bibe mvanMin deng li yeq qii\

Xorto.heqe vala y bi min re wtre.

robaran diheriqin. Hv se robarn qo

di

Xorl qo min deng l qiri b , ji


bevaln xwe veketiya da pey min.

meydan de digehin hev, dibin lehqe bos


xwe
parz

didin
re

ber

parz.

Di

ber caxn

Heta qo em gehitin diqaneq min

pln

leby

disiqn leh di

deyn ne qir.
w

Li diqan min cixareyeq da


axaflins qir,

be du bir, bireq
di ber

di ber rast ti bir din


me dest bi

ep parz

re

diheriqe, Ichy,

hetapi-

l Seray,

Xorto,
pas, dilopn ber bi
Ei

tu xelq q

der yi ?
me

xulam,

ez bedlis

behr

ve, ji

hev diqevin

belav

dibin.
Le zman w ne
Is b, min gol :

zar

xelq bed-

Xelq di ber

min

le

dibihurn .Pr

Ma

cire

dibj

qo bedlis

y , ji

ciwan, jin mr, dewlemend belenga '.;

zman te qil eqotuji dora Mrdin y.

ji her rz, ji lier ray, ji her nijad milet.


Min
wan

Bel, xebera te rast e, l ez esl


xwe dib'jim. Ev. bedlis me, l di miha iry de derqetim di dora Mrdn

ew ji

belg,

dm

'seravn

nas diqirin.

Carinan etkeq gewr

pehn bi

debi xwed

bme, ber v yeq...^i

163

Ppel

HAWAR
Brt?

Hejmar 8

Qeng hatiyi

tine.
ez xulam

Li

Sry her
Ez van

rj

ereb

Irensiz
hev

Ev b sleq hin, tu ji qjan weht y ?


Divt
Gora

m i

dibih'/im.
dibinim

datnim ber
zman

qo .sranya

qurdmanc

lu j, jizmai min
zman te tu ji

bizani

di

tuwaii de nne. Le ci fde ew bi qurd


nizanin

wel.it Bo

manc

tan ,

le

di

bajar seqii.

de

tu

bot

nnin. ditiqr

Ma

bizanyana

ci dib?

Pleq";

Qi'b'j qo

Hing,
zmanan

ji qurdmancy pve bi

lu

di bra xwe de li titeq digeriha.

Di

xeber ne didan

pey r3, rab ser xwe, hat dest min got: E.; xulam , Il s min menre,

Cclaoct Sli

ujedir - SCan

min aniha tu nas qir. Jixwe mifi bihisti b c[o yeq ji we li B.'t ye. le Min min dil ted

^ilia
Rjnameqe

^
qurdmanc, bi her

diqir ez

heiim '/iyareti wi

diqir. Xwed ji min re li hev an


Bel yeq ji meli Brt ye, l ew ne ez im.ew bray min e.Ez li ini rdinim.

fn n,

bi qurdm incyeqe xwer,

li Re-

wan, di .siqleq speh


diqeve .
V pay end

eleng de der

Di

pey re

ez

xweyy

diqan

hsjm irn w ge-

em qetin b.izara qixeza


ji bona qirina qaxeza
Brt .

Hawar. Ji xwe
h iti bm

hitine dest'; me. avn me dil me .sa ge b.

pi biriibii bn,

Hawar

Qurdmancn
Min suxl Xwe quia qiri b. Qa-

Rewan ji

rjnam

pve

end qilb ji

derxistine . bi

Me

xez bi

rbesin bihita min bi xwe

rqirin. le

Tin qa Xort
me

car rj

mij'ilahya xwe
Ji nav rpeln

wan qirin.
en laze

xeza ermi
min
da

bibira.
x>ve

wan

erm Hawar qir pi.st

ter bihna
zozann

qulilqn iyay
dihatin.

Elego:,
Di nav

bay
res-

r.

Serhedan

Em

bn

diqaneq din. Min bi

n".n

wan

de .s il - - .sipiq pitxencera qil

qurdmanc, ([aliqn me

xwe'yy diqan re xeber dida. Qurdmanc min di 11 min quriqeq de li ser tetiqan rnist dinrl diqen . Min j bi dev-

xencer

dihatin ditin Rya Teze weq nav xwe

qeneq je re got :
Xorto, t xi' e, (,'ire diqen ? ji q'fa qurdman-

l ize ye , n ye, qevntir, bi emr

nb;ir e.

L ji

Hawar

je mezinler e. Hejmara

Xr e ez xulam,

w a pain qo gehi.tiye dest nie a peuc

cly,

ji

qla

qurdmancya

te diqeaim . sib

nehan

e.

Li

gora qo Rya

Te-re rj

Bel li

Brt qurdman zehf in. Ji

nameqe dehrjq ye, ber salq hin dest


bi derqelin qiriye. beyln jrn ji qitbeqe
ye:

lieta evar em bi L giva ji dev


re

qurdmanc xeber bidin. te diliihzim


Ax ez

bjj

btir
ni-

Ev end
qurdmancn Ey.s Herin ,

ql i min je
z:iii

tt.

xulam, tu
e.

Rew.m

qurdmanc

ikas srn

Kurban, meqteb.

rabe j'xw dersxane

Na her.
'tu

qurdmanc

qe:ig b'ye

Welat qitban

pir srn e dibne

Bi ser te
qurdmanc

eziz, tu zman
e. Ez bi t'rqi

weq
rind

Mei'iv

li

w dinya

ne serin

De

bav

me tary da bn,

nizunim,

min

ew

geleq

bihsliye.

Ji din b lies, b xeber bn.


Dsan ji w q'.tb sihreqe zaroqan :

Li Irak

min ereb ingilzi geleq bihis-

164

Hejmar

HAWAR
Mqewa min lu

Rpel

ivan
Lvn te avn te du pt in str ,

min

.
Ji zozan:in hat kuling

Xezala
'ivii
Ez

min

tu

Xeber
te res
le me

ani

ji

xweyng

Dirann
il

le mirar

Dib

werin
-tf

dawet e.
)t

beran

te dr.

Snga

min

ge.s.
te me
i

Dawet e xwe.s
Ji qurdan re

dawel
rmet

e
e

Ava
Weq
Din

bi

ronah

Psnivej
Tu

Zerde.51
ezman

mizqelt

Dawel e

ser e,

sahinet.

Mrg
Sor

dest

Dil min ezman Tde slr .

B xwey man gund, qelat

rohelat
nay

Gaz

diqe

ev

welat

Deng

Di

av' roj

hV; Dib werin hewar e.

Buhar Ui'sq

blr ba y.

Ronah lu,
Li kesra tu. riya

spehiyau;

B qez

mail qe bq

Avah

Porn te zr Cane Tu te ziv

zer
Siuga le ye

Di rlan

de

ba

pq

G belg mane dar dev.


# -tf #

bibe ji

min

re

Tu agir Li

Tast Tas

.sv.

buhi-st hvn

Nav:io
Ne

diqin

qurdan
mran

arper

Pxember
Bqes im

.
tin

heli.stin

Qurdinon rabin dawet e.


-tt-

Qenna bq
Biqene dimirin

U
Di

b
v

dotmam
dinyay de

Baqur
Tu Tu

pq.
ezman

Her

lawo

dawet

e
e

Dawet e xwe.s dawel


ewrn

govend mam .

Bqa te
Qnlilqa Adar

ji

Qurdistan.
*

qesqesor
te le/.

Qezyn

Li ber lacnn
Dimire sor.

Bihna

buhar

dlai

in

Tu deng
Stra

liawai'
.

Ci

nermoq

epal

in

var

Tij

hvn

tu tu

Psnivj te me

Ber mekes mede wan.


#

Hesret ji Zana

ferzane

Tu

miz((elt

Deng

av

ci

zz

irel j

tu.

Dil min Tde


Porn

ezman ..

Newal

je

re

eziz

qeqe dlai Dengeq aq

strq
te te

Welat ! welat I

welato I

zr zv

zer

Qanya zelal Wer( berf ,

Ji
Cane

zozanan hat an ji werin

kaling

paq.

Tu

bibe ji

min

re

Xeber Dib

xweyng hewar e.

Xwesteqa

min tu

Tast

.sv.'

Strana min

0'. Qamiran S.^dir-Xan

Celaiot CCli Medir-SCJan.

Bizina
Bizina pire r ol

Pire

Gui'.'ui

bizina

pire

xwar,-

Pire li

ser

digir

Way I Ji

way 1 r me

Li bevkas

ser digiri. got, psdetir

L da berf

bager.

bona

Priq derqet ji mal.

em disan ji

Rya Teze

behs'bi(|in.

Li bizina xwe digre


H ! h I

Em ji bevala x-we re ryeqe xwes

dawyeqe ge hevi

diqiii. Divt qo her


gereq e qo

'Bizina xwe digre


Sure poz pire bir,

giiv me hey ji hev

hebit

em lievdu ser xebata hev serwext biqin.

;Poz pire werim;

"Cercqol CCzizan

-165

Rp.1

HAWAR

Hejmar 8

dedat. We destdeqate danani em helbes'eciwaii u

rney xwarewe :
Le w dewrim denor bla ew

Lewaney serewe be lewaweti dcrdeqewt qe edebiyati qurd edebiyaln

zeman,

le w zemanim denovi heta dewr

kubad Xaii, le dewri Kubad


nor

xanim de
dewri

beta dewri Xan Suleym.in;, le

ar ye.we bilinde, we berze ,we herweq


Xaii Suleymanin denor heta dewri Cum

edebiyati
bnewe

zimanani ar kabila bo
we serqewtin , We her

berzCume sultane, ende


tanim denor heta dewri .sahi mri
hze

le

dewri Cum Cume sulNew.sireherr u

medeniyyet le qurdistanda bilaw bibtewe


wau. Eqim ne dt weq
begiyan, le dwani

ewende
berz

edebiyati

qurdi

serdeqewt

we
herr romyan,

dbet.

helbist be
next binorin lew hezaran hayn, ci

giran.

Ewroqe
lo ew

dadesubaxay, ewe-

Ba

modet nine

roqane qe qurdeqan helyan bestwe, dayan newe, nawe , be tewawel

we
tan be ten maytewe le wilali xeribiyan

biyaii xwnh ferkq we edebi


min beb Xudan.

lew deme deza ln qe edebiyati me,

niye le beyn

Ewroqe
ked hadi

ser
nab

min
leber

deh.se,
giryan,

dil
eger

yati zimanqi rojawa we lew de me bilinday edebiytman deselmnin.

emin rojim

l helatib le hem kedem

Aya helbesti iroq ( Mem Zn )


ci terkk heye legel helbesti roq

hett

aran ,

dedalin

le
le

geliy Amed
ser herr u

le geli Slak, dedatiu

( Jlyada

)!!,.. ew helbestani roqye qe

herr begiyan, dedalin


le min xemliye be

le

em

Sred,
sw we

Aya

qulunqi

imro le ewrupa deybnn ci ferkqi heye legel helbe.sti roqy mro qe le qurdis
bwalewe II...

heiiari hem

we ewan mrate aies seher,

dar hermyan , beyan qome-

tanda bilaw

lqi bulbulan,qe aloran, q le naw

be iriqe

irEger

Ewendey p nawt, her next bi


norin lem roqey xwarewe we
i bideyn
xoman

da deqin dad fixan.

sirinci

le hqewe beser bne xwar qomeliqi mchbb zerdijan deyan gl: leqer I ! . ,

ew

deme bilindayi edebiyati

tdegeyn.

Eger etu hezdeqey le xoiyan kebl naqey


roqyey xwarewe

Em

helbesti

laliyan,

bigere reweqi tlan digel xzanherr herr be


ewan zerdiyan.

le deti herr rojhelati (Hewlr)


nawerastiye le soran bilaw

qe bei

qi tajiyan, herewe seii


giyan' biqe zewk sefay

bwetewe.

We lew nawe

be [ ir leqir
naw

beiiaw

Dnewe le qoli kesar, besiq berdane, xi-

bange. unqe daiieieqey

[ leqir ]

ne lnan awre ((irdin

dgel qaniyan

bwe.

Lem roqe da bas

( Mr Suley-

arekq tinoqe be tinoqe dortwe le gah are qezyan.

man begi herr) deqat qeaxremn paay

emaretiherr bwe. salq beramber

Em karemane end radewestt, we

Ewroqe

ayi yeq deger le ser

lurqan

meydan, tdiye ayi Suleyman beg digel


mre medyan', eger ireq biqr be pne

hera deqat, le paan deqt udegrretu debrt bo Esteml legel leqTy piyaw.
Mr Suleyman beg xuqqi zor ciwan

sed zr l p.sra bidey le singi ewan zerdi yan. Le ber dil min cezme ci nuqar naqe leber ild med ewan take ayiyan,

dbet qe naw

( Xanzade Xatn ) dbet.

Leqir

I emin le pas ax nom swar nabim legi muanhez l deqat. Inca ewki ser-

din

bexoy le layqewe we girpey hez l qir I'neqan deber piti xom rnaqem ci xenceran helnagirim ci nasirauiyan heldigirim le layqi dqewe agir le dili ber

166-

Hejmar 8

HAWAR

Rpel

^
Ji xweyy H,-iwar,
Celadet Al

ne

wisan

e.

Her

zman

herqes je re

jrii

hsan

ye.

Ji

lewra

her

qes

bi

ap

min dal
re :

zman

xwe

dixwne

dinivsue.

Tin

Bedir-Xau

em qurd di bislanii
divwnin.

xelq bi zman xelq


lyn qur
em

Ma iia ji bona
cih

Min

end xeber ji bona Hawar ni ap xwe hv diqim bi a-

dan

ji

dibistann

naqim qo

vsandine. Ji

tde bi zman xwe bixwnin.

ve(( kenc li wan

mze biqe. qurdn piq im qo q ez

Tu zani

apo

min

ci qir. Ser v ye bavr" xwe min

Ez yeq ji wan

rabm m cem

bi

Sev

rjan,

bi rj

evan dijmrim

di

j ra got : Bavo biyanyan. tu cira min wan din dibistana da zman

dil xwe de

dibjim :

gelo

Hawara

me

qjan rj b ? Rjn post bi me nas in. Di wau

Di

dibistanan

Hawar nne. Ew zman qo zman min e,


znian qurdmanc ye. Bav min hiniq seqini ser xwe

rjan de em avnrya Rja

w diqin. distmin ,

qo Hawar ji post

diqim bin

paila

xwe
qfa

newrim i: z
dtina w ji xwe

qir ber xwe,

mad w guhr, bi dengegt


min vegerand gol;

veqim. Ji ber qo

giran, l zz, li

j didexisim. Hd, Ii erm w

hd

pista w vediqim
Lawo xebera te ye. Divt qo lu di

dinrim li tdexilyn

w
dibistann qurdan da bixwn. L ssd

agah dibim pas diqevim nav rpeln w,

Hawar qanyeqe zelal, ez meriveqi


tihu im,- piyan piyan j vedixum, agir

heyf mixabin

dibistanjn

qurdan hj

ne haline p. Bel, di avn te dixwnim,


tu dixwazi ji min bipirs : Ma cira heta

dil xwe p vediqujnim.


niho dibistan 1 Apo, tu xwes e, cira nizan Hawar bi me ikis Tu zan in iks dlai beha ye. me neqirine ? ene-

(jinne,

ji ber

qo her

xwenda

zana

apo ? Ji lewra qo

ev se car

sal

rabne sna qo xidmeta milet xwe biqin^ xidmeta miletn din qirine.
letn din p.s
ve hitine.

ez di

dibistana biyanyan de dixwnini,


xwe ne hesya bm l ev

Zman mi
y xwe sn

hn ez bi
Hawara

ve birine

dilewat ez dn

qirim. Sev rj

dixwnim,
disan je Ez swirn. ter

bendn
nabim. hevaln

w ji

ber diqim,

Gava ji

bav xwe

veketiyam,

dil

min di.sewit ez geleq


xwe em nav hev da qo bi zman me hste

ber

xwe diqetiin.

Ji xwe rn, ji milet zman xwe ra, beyta min dihat. Her gotinn bav
bn, psiyu me ji milel

Bel her me ra

min

rast

nivsandin ji

hsani ye, xwendina

zman xwe

w biqf e. Qo me ew carq

xwend d

raguh

ne dan.

Ma r,

rj guh uadin.

ji bra me nai.'e. Ma qeS-iolqi derw.an,

ji

bona herqes ji haciya'u

Her
mezin

ez

bal i

xwe didim, ji end

zanayau pve, tuqes di Hawar


naye huwa;a Hawar.

postalqi

de hawar naqe,

depeiiniewe

leberi estiryan, lewan

derimewc Ew

Ez

dibnim qo

li w meydana qo Ha

naw kewme gelq

dasinyan.

war ji melet qurd ra veqiriye lu qes hesp xwe najo . Bel


meydan.

roqe dade

subliayn ci

modet

nine,

lo

tuqes n:iqeve tirad

ewaxay,ewetanbe ten maytewe le

wul-

ati Xerbiyaii,

we

uaylewe ser ew mulc( u ebel ebediyan.

Fz ji

mezinn

xwe

dipirsim,

we

u dewletan, heta ebed

cira
bibin

em anne dinyay. Ji bona qo

en

utevind Sori

dil u xulamn xelq? an em jiweq.

167

Rpel

HAWAR

Hejmar 8

Hvyeqe

Mezin

Ax

dil

min

ikas

briya

Di v

hejmara Hawar

de

bendeq

<lry di(ie, ! ! V\' drya qo di nav w de


ezman bi rengeq din he.su e, str weq

heye: Hawareq . Nivsevan w Wecd, ji mala Ceml pasa, qur Mihemed beg ye.
Wecd lawiqeq szdehsali ye.

avn delalan dibirikin. iya rawesliyane,

Wecd ber

salan bi bav

ma-

mn xwe ve
Bdengya rlan, min dii[ine bin

hatiye

Sry

digel

pismamn xwe di

dibistann

Hesi de

siha xwe.
kizwan

Dixwazim di bin
qenran de

ikiln

ber,

dixwne. Weqezli Hesi bm, Wecd dihat niq min, me bihev re xeber dida, jimin digot. Hej min

riiini.,

***

re roqa Rostem-Qurd

ikas bi dileq

ewit, ez dixwazim

diqir weq mameq xwe li min dinihit. Wecd heta r ji xwendevann

guh bidim gugua pelu daran. Dixwazim

Hawar b,
herim ronabya
ser iyan

bi v beud bye yeq ji uivi-

hv,

bi ser zinar

ser
sevann w.

de bibezim.

Bel Wecd bi salan qurdeq qiiq e

le ji bona diwy hvyeqe mezin e,


Tin li 'w der, di w speht

av
Eve,

min Wecd I

delaly de, diqarim bidil

biqenim,

herweq te dil qir, min ji we

'3)r.
xelq

Qaniitan CCli 3iedlr-3Can


bieref, bi ser

l,

benda te existe Hawar belav qir.

Ji benda te re geleq qla miu bat. Tu p


xudan rmet xeberdoxiya hem hevsal hogirn xwe

xwe
my

bijn. Heqe wau


anne, xwez ne

em ji

bona
u

xulawaru

diq.

Bel hevsal hogirn te

ji weq le

anyana

difiqiriii, din ew j dixwazin her tit bi


zman xwe hn bibin di dibistann qur

xwe qor bihitiua. Apo


mezinn

ez
ha

ji

te

hv

diqim

bila

ew

dan de bixwnin. Ewle be qur miu, hdi hd, bi

li min megirin.

Ma

Hawar

ne jl bona h:iWar gazy


rpeln

ye.

Ez j di

rve, ew j de bibin.
Heta hing divt hon bi xwendina

Hawar de hawar diqim.

Hawar rind hn zman xwe


Apo, Qurd te c.irq di cuda bendeq de digot: baran ne , Bel, xebra le ye ; ji hev dilop.i

bibin.
zana

xw'euda,

dewlemendn (lurdaii, herweq di'./ya ue hatine hawar gazya Ha-

cih cih ln dibin wan di leli, nic[are

dakurtandiu. Qo gibane hev

b, wel
N^ar.

lehqe bo. Tuqes, tu li.st li ber biseqine. leliy Felata de ye. emin, welat me

Le me hv heye, ew niirovu can-

giran ji hd hd ji randin mezinqiriiia


ziqn xwe bigerin herqes gora hal

rabni v Bel

apo, ew dilopn bar.i Ile

xwe, hin bi kelem, hin bi dirhavnxwe


bne hawara me. Le em li hvya wan

qurdn pi([.

Divt mezinn me, me

bi dil

hi

qurdmanc

bixwed bibin ew

biqin, lehya me.

ne seqinn hezaran

naseqinn ji. Ji

ber qo ji

da qo eai qo me

bigehin hev

prew

re preweq divt.

bifilitne

bigehne miraz

Pai, ez

avu te ma di((im, Xwed le

Pa. ez tm destn le ap min dlai.

ji bav milet te re bihle, qur min dlai. Celaet Sli SBedir - SCan

'Wec'Di Cemil ^ia

-168

Hejmar 8

HAWAR

Ppel

Bla
Bonahya dil

Qurdan
av ;

Diyar l'ya

de

bav ,-

sebebn bingeh pve qo yeq bi yeq


Psira w roj tav ,

hatine raveqirin , ber v yeq j me nsan-'


Spehtya ax av.

Ala

qurdan ser be ser

qirina (j) bi (K) ya (/) bi (Q) tir


rastir ditin .
C . Di dest me de (C) () mane .

Sor gewr e qesq zer.

Kehreman ceug

ser ;

Me evji bona n.sanqirina dengn(j^) (()


hilan bn .

Kiblegah m
Cayegah eau

ner ,.
ser

Gora esl van herfan deng () ji () b tir bi (c) dihatn.ani|irin . Herwe'|di laliiya qevn , di bai elsqa ea
psya ( e , i , y , se ,

Atitaba dar

ber C|urdan sei' be ser

'

Al.'i

de , qo diqet

Sor gewr e qesq zer.

m ) deng ( ) a me

dida , mna deng (z) ya elman , weq niho

Hvya xortan mr ,
Mihreba mizgeft dr

di pirsn jrn de : (Ceres, Cicero, centum,

circu.s, Cyrus, Caesar, ctcs,

caremonia)

ah evd

.sah

.sr

Digel v hind me ev herf ji psya xwe ve |ir , deng w qevn da al em di war

B'reng bihn e ziv zr.


Ala qurdan ser be ser Sor gewr e qesq zer.

kebaley de man . Ji ber qo kebale li dest ra me a psin ('tir dihat ji [:ona feda qir ina w destr ci fde ci qoteq heb. Di zmn de nisbeta w.'in ji hema yeq e.

^ Qamiran S.SBeiir-Xan

FERHE. .
( Mvanxane )

^"2

p y^'_

'-lTsT

V3370S

Di encam
bi pre qurd

de

me

deng ( E.)

bi

Xaniy qo mvan rwiyan dihewnin. Weq odeyn gundn

( c ) y ( ) bi ( ) nsan qirin
Li hire dixwazim
xwendevanan re biqim,

titeql

di

avn

manc. Le
herwe ne, siz ( Otl

bi

ferka

qo

odeyn me

mvanxane bi pre ne. bi fren ) dibjin.


( VsiKindin )

Ew deng qo di eltabya ereb bi (e) tte n'.nn iiirin di


Qurdistan

de

hin

dewern

di pirsinandene weq dea

Rahet
rahet qirin

qirin. Xwe vsihaadm, xwe


e. ( Belg )
cil gir-

g xwe nas l

bi awaq

din tt bilv

qirin, Bi awaq
ya elman die.

wel qo ser

deng (z)

Ji

belgn

daran pve ji

DENGR
Herweq me ber ji goti b deng degn

dan re j

tt gotin.

Quta-qirin

drn qurd di drj


xwe de serseqin ne.

an qin bna
Yaui

Xelas qirin, Kedandin.Me dersa xwe quta qir. Dersa ma quta ( '^gnh
Xeberdar,

denqdreqe

b.

drj tucaran qin nabe ya qin drj .


Di yna.iya qevn de jt dengdr
agah bm,

)
Ez

serwext.

hol bn,

dengdreq

geh qin

geh

drj

z xeberdar bm.
( Xeberdox )

ne dihat xwendin. Tindi yiivaiiya qevn nav endeqn

Ew qo bi iiav

de

dengdrinen navn j
nnin.

hebn

qo

di

din, ber hemyan ve


?eberdo)c-bn e.

dibje. Xeberdoic :

zman me de

(dmahiq heye)

CldekSlli ^edirSCan.

169

Rpel 8

HAWAR
il se dressa dans son lit sur
comment

Hejmar

lIotLoo

BUT

la

litfrtujro

ses genoux, ne^


d'ua

savait

expliquer la prsence

8
autre lit auprs du ^ieD. Il se leva, examina,,

MEM-AUN
Le roi a eu encore ane fois recours son

porte et

fentres, tout tait bien

clos, rien

souponner de ce

cot. Il se mit de

nouveau

grand pre ( Nerman ) qui entra et siter chez le monstre et commena

sans h

dans son lit, il lira la couverture sur sa tle et

le care

essaya de dormir, puisque ce qu'il voyait

ne

sser.

Celoi-ci se laissa faire et lont d'an coup


cheval domestique.

pouvait tre qu'une vision.


ne venait pas.

Mais

le sommeil

devint un

Un le nomma ( boz- rewan ) et ( Nerman


raconta son petit iils ce qu'il avait vn dans

Il se leva de nouveau

et s'appreocha do

lit et

enleva un bout de la couverture. Sa sur

tes livres sonsajet.(,Boz-Be'wan)tait le cheval


debtm parcourir les pins grandes distances dans le plus cours laps de temps. U pouvait

prise fut plus grande qu'anparavant.Une jenne

fille qu'on pouvait prendre seit dans le lit.

pour

morte repo-

taire le tour du monde dans quelques jours. ( Mime-Alun )le moota et paiconrui la
paimi Ica upplaudiistments de te sujets.

( Mem ) retourna son lit et pria le bon


Dieu en disant : aU tout puissant I mes annes

ville

n'ont

commenc

de

marcher vers le chiffre

i.,e toi dcsiAlan)iii veuir tous les clbres selliers du yya, il mit leur disposition tout

quatorze que depnis quelques jours. Mme les


mouches mles et femelles mon n'ont pas encore

le trsor iuyai,el leur oidocua de laire une selle modle puor ( buz-rewun ) et lui tirent
le so

choisi les pans de

manteau pour se ren

contrer. Aie piti de moi et comme tn as amen


ce lit auprs de moi ramne le d'oii il vient.

une &elle qne

pendant le jour clipsait

leil el pendant la nuit la lune

(Zn) restait toujours immobile.Lcs trois


colombes souflrent de nouveau,

OEUXIM EPISODE
La rencontre de ( Zn ) avec ( Nem )
Les trois filles du roi des fes survolrent

(Zn) ouvrit, les yeux et constata la pr

sence dn lit de (Mem). Elle aussi ne savait co mment expliquer la prsence d'un lit dans sa

le fleuve de ( Cizr ) et se perchrent snr les murs de ( Burca-Beleq ) de l elles


au boudoir de ( Zn ) o la jenne

propre chambre.

Elle aussi, comme (Mem]exa-

gUsarent
princesse

mina porte et fentFes.Tout taient bien ferm

et intacts.Elle remarqua

aussi qne les lanter

dormait

tranquillement.

nes

taient

doubles, an

lien de deux il y en

Elles prononcrent le nom de [ Singav )


souillrent sur ( Zn jet lui jettrent un mou

avait quatre avec celle de (Mtm).


( Zn ) pensa une trahison. Le mme jour elle lait alle faire une excursion, un jeune

choir sur les yeux.Tont d'un coup la respiration

cessa ( Zn ), elle devint immobile comme une


morte.

homme pris d'elle en

soudoyant les gardes

s'tait faufil jusque dans son intrieur.

La soeur aine appela une suite de fes qui

(Zin) prise d'effroi et de colre se dressa dans son lit et d'une voix nergique s'adressa l'tranger : Lo lo qui es-tu 7 que chcches

se chargrent du lil de ( Zn) et l'enlevrent A l'arrive au pillais de ( Mem ) on le tr


ouva dans le mme tat d'imobilit que (Zin).

tu ici, dans mon intrieur, je ne me rappelle


On posa le lit de ( Zin ) cot de celui de pas de l'avoir parl, et invit. Si j'appelle ( Ta( Mem ). On dcouvrit le visage de ( Zn ) et ciu, eqo,GurgD) viendront, te donneront la bouche dvorante des pee ciseles. Ne sais-ta
pas qui je suis et oii lu es ? les trois soeurs se perchrent sur les bords des fentres et contemplrent les deux beauts.

Elles attendirent un peu, voyani qu'ils ne


bougaient pas, elles leurs soufflrent de nouveaa

( suivre )

S>/ela'det CCaU SBiir-SCkan


(Mem) fut le premier ouvrir ses yeux.

-170-

Hejmar 8

HAWAR
Sehet xweo
Ya te j B

Rpel

Textes

et

Traductions ;

^^^
_ 1

M/a/
Wez bidim
_

ciwaniqa ber ne be
bst

mehn

We beqe p kal
W'ez

Yel dlai,
Dlai 'De rabe

dlai

bidin sed

qs

znet

[ mal din
emr dil miu bi gor
De heqe bi wan j Kal neb

Sebra

dil min b te naye delalo I


_ 2 _

Sed

bstan

mala bav

min

hene

W'ez bidm
Dlai

li bin soniq, Nisba

Tel

dlai I

suwar' dane

me

suwar bne rojhile da


dan bqna Evdilexz

Emr

dil

min

bi

gor

Bern xwe
Psya

w'aly

Sebra

dil min b te naye delalo 1

selef

suwaran [

iyay

TIRSIM EZ BIMIRIM

Paya

selef

suwaran
[ gir

dan
di

qna

Tirsim

ez bimirim

dilo

heyran

Qewqeb'da
ra

Li v paiz delalo
Li v paiz.

xwez

ji

xra

Xwed

Wez bibima bakeqi golan rhanau


Wez biqetama dest lawiq xwe da

Tirba

min

qin dilo heyran

Li binya gz delalo
Li binya gz.

De

w'ez

rj

se

caran

ban

[ miu biketa _ 3

ber simbl res da _


W'ez ramsim dilo heyran

Delalo dest min berde .Ziqaq


eytan

Se

bisq'

di Kz

hoyo

qolan ' gund me teug tari ne


avan' gund me geleq in.

S bisq' di Kz delalo
Se bisq' di Kz.

ey tan avan' gund Dib hineq ji wan bi

me

geleq

in

Tirsim ez bimirim dilo heyran


Li v buhar hoyo I

hnceta agir

:Sib

bn

bi

ser

hal
[

miu
de

te

Li v buhar.

delalo I

Tirba min qin dilo heyran


Dlai

Li binya dar hoyo


De rabe dil emr dil min bi gor

Li binya
min b
_ 4

dar delalo

te naye
_

delalo I
Li binya dar.

E'/ ramsim

dilo heyran

Yel dlai, delal mala bav min di xewa


[ rn dil uaqimjixewa rn raqim de

Se

bisq'

yar hoyo

Se bisq'
S bisq'

yar delalo I
yar.

De w' ez herim sqa Diyarbeqra .sewiti

baq ji
[

sor besrawi ji
bav

qenar

delal

xwe de bnim

delalo I

Ser
_ Yel dlai

sibeh p
5 _

daqim.
i
Yell dlai

Dlai

Yel

dlai,

he

cuhabeq

ya

xr

lve toi , que la vie de mon


[

ciur te loit
un tombeau saos toi . . .

Ji

qenar

delal mala

bay
[

min deji
re bn
Mon c n'a pas de patience

min

171

Rpel

10

HAWAR
Dlai

Hejmar 8

2
Qne la vie de mon cjur te soit un tombeau

Yel delal.l
Ils se
Les

Nos cavaliers sont


vers l'est

en selle

Mon cdur n'a pas de patience sans loi.

dirigrent

dtachements de l'avant bivouaqurent

J'AI PEUR QUE JE MOURRAI


J'ai peur que je mourrai, o ceur en extase I

[ au pied du mont Abdoul Aziz

L'arrire

des

dtachements

avaient bivou-

Cet automne, delalo


Cet sulomne.

[ aqns

an pied de la crte de Kawkab

Ab p>ar la grce de Dieu

Qu'on prpare ma tombe, o ceur en exlasel

Qne je fusse nn bouquet de roses et de basilics


Sous le noyer, delalo

El que je tombe enlre

les

mains de

mou
Sous le noyer.

[ garon ( amoureox )
O que ma poitrine se brise, trois fois par
Ob, que j'embrasse, o ceur en extase

[ jour devant les moasiaches noirs

Les trois boucles de la fille hoyo Les trois boucles de la fille.delalo

Les trois boucles de la fille.


J'ai penr que je mourrai, o ceur en extase 1

Mon amour I laisse moi la main

Les mchants et les malins de

notre

village

Ce

printemps, hoyo

[ sont nombreux Oui, les mchants et les malins de notre

Ce printemps delalo I
Ce printemps.

[ village sont nombreux 11 est bien possible que quelques uns d'en-

Qu'on prpare ma tombe, o c en exlasel


Sous l'arbre, hoyo

[ Ire eux , sons prtexte de feu Viennent le matin de bonne heure nous

Sous l'nrbre, delalo Sous l'arbre.


Oh, que j'embrasse, o ceur en extase

[ surprendre

Dlai

Les trois boucles de la bien-aime, hoyo


O lve loi, que la vie de mon clnr te soit [ un tombeau Les trois boucles, delalo Les trois boucles de la
* *

bien-aime.

4
Yel dlai, le beau de la maison de mon pre
lly a l haut deux chansons l'une, nn^

[ est dans un doux sommeil


Mon cur ne consent pas que je l'veille de [ ce doux sommeil

chant

d'amour el l'autre

un chant de danse. expli

Pour celui-ci, il n'y a besoin d'aucune

cation; quant au chant d'amonr, c'est un pas

Qoe j'aille au march du Diyarbekir, l'ardent


Ponr que je lui apporte un aba' semblable

sage de (Delal Bel y ) dont nous avons dj


parl dans le troisime numro de notre revue;

[anx abas rouges de basraw'i

page : 11. Cette chanson quia beaucoup d'expre

Pour que je l'en

couvre vers le matin.

ssions et d'images

tout

fait

propres

la

langne Kurde et trangres la langue


aise, n'a pu tre Yel dlai
Yel dlai, tout personne qui apportera une

Fran

traduite que

d'une manire

exprimer le sens gnral. Par consquent Importe de donner quelques explications


le lecteur tranger.

il

pour

[ bonne nouvelle

De la part dn beau de la maison de mon pre

Le mol (dlai ) que l'on peut la rigueur traduire par le mot (beau) n'a pas d'qivalant
exacte en franais.

Je lui donnerai ta jument et au plus la pouliche S'il n'est pas salisfait avec cela Je lui donnerai les 120 bourses.les plus beaux
[ bijoux de ce monde Si encore il ne se contente pas de ceux-ci

Il signifie la foi, beau, gentil, amoureux etc . . . aussi avons nous prfr le laisser sons
sa forme Kurde dans la traduetion.
( Qoe la vie de mon c te soit un to

JH. y a les 120 moulins de la maison de mon pre 3* les lui donnerai, cenz-ci son en aval
[ alliivions,

des

mbeau ) c'est une

expression

surtout

osioc

Noussebine

par les femmes Knrdes envers

leurs maris ou

172

Hejmar

HAWAR
Elle veut dire que je
instant la de

Rpel

leurs bien-aims.
sacrifie toi

me
la

et

chaque

conversation

elles leurs

i dressent

parole

-J ) ijj_ iXiui^ Oi j^ ij^j

"y

'-' i^ \zA.i-

en disant ( ez gori ),

textuellement

( moi ton

tombeau )
tesse

Et somme c'est un terme de poli


Hand ) de Vienne.

comme le ( Euss die

On trouv C;;lte expression dans quelques chan sons sous la forme ( cz goriya ser te me ),( je

Ci[>ij'\L->-\jtyJ\ j> z\'j ' hyj 'P i 'y-jk

suis le tombeau de

la tte ).

ol.. j * jJi^iu ' >. w-b Cy ij\ i^y

f^

<^j*

( Que ma poitrine se brise, trois fuis par


jour. . . .) veut dire, si je le voyais trois fois de

i^i ' (Sj >j) ' V.* ^


o f *_. V ^'j ) ^y -^'j ' f

y^-^ *

'-' 'y' d^'^'

par jour pour souft'rir devant

la splendeur

"^"^V y ts J*

sa beaut. (.Sous prtexte de chnroher du ft.>u).Dans les vilUges on a la coutamt d'aller le


chfZ les voisins, l o se trouve

jl
cbecher
un

tS jb\ bbV *;'J ' ^\; y-S" Ijt5 jii^ i ^y


|^.->
'-'

ki_ jCs \:,ijr jLj j^iV ^\> ^-^'(Si S y


ii ii ijS 'o Jj JjJ^

encore

reste de feu dans la chemine. Elle fait des cadeaux celui qui lui ap porterait la boune nouvelle, parcequc le jpune uavalier est parti pour la guerre.
rpte au cours de

? j.Uj a;uu_,>- o ' y.>'y'yC:^y

L'expression qui se

la cb'inson (la maison de mon pre) veut dire


plutt le foyer de mon
par

b SC

(jiji >y(Sy

'-fi-i^iJ^^-^^

pre et le mot ( mal )


maison correspond

qne nous traduisons

'y y.J^i i ^Ly* '' J'y ' ^y U (J"^ ^y.^j f '

plult au mot anglais ( home )


Ces ch insons onl t chantes par la can tatrice Kurde ( Meryem ( pjciaaran ) Hanim par ) de la la tribu

U . of ' J ^ i j' ^. f^ u^
A; iji (Sjy

y i'}

enregistres

compa

gnie (

Odeon ) sous numro (35483-354S4 )

*;y,-ii5J^3jbL>^ij*ijl.)\
^J y^ ! tSjbl

Nous avons choisi ces cbansnns el indiqu le numro du disque pour cette raison que la

cantatrice
tatrices

Meryem hanim
chante el

est parmi les


piononce le

can
plus

_iO jjS^ : Zjfi \i j'-i^. i y y^ *J' ' Ji*


.5^ -ni^j" J^i y} yr yr * jbV oy, )' '-^

celle qui

rettement de faon que chaque mot


saisi el entendu. Ceux des

soit

bien

lecteurs qui s'y iul-

Jo-U of ^'o fJ>. *Ci' (/ :>-i*'^


b J. A J ly.b i '^ j"^} ^^ f^iSL-io^^bj!

ressent

peuvent bien chercher le dit disque el la chanson chante avec les paroles
la traduction viennent d'tre

comparer

dont le texte et

zJi ii^^^o-.- j^r' 'y'^ J^ iJ>; )^

>.

prsentes l-dessus. A propos, nous cioyons devoir ajouter, litre d'laiicissement, que dnns la chanson

f\i^\iiity '-j^^ifi.^siy:' '' '** yy

' A. (sy^-^f^. 5 ' * j^^j* o>'. >-^'^ r^. f'

enregistre par la plaque,

il y a deux mots, en

dehors du texte de la

chanson, prononcs par auditeur. Le premier

J"^' >Jy^,^ " <-^'"" p''-'* ^^'

la chanteuse et par un est prononc par un

auditeur, ( Sehet xwes )


second mot

et signifie : Bonne Sant , et le

est la rponse del chateuse (yatej) c Pareill ement. * Chez les Kurdes, lorsque dans une

runion, il est chant,


coureger

il est d'habitude

d'en-

J,l y.A\j j\^>l\ u^U

la personne qui

chante par ces mots,

Dvercqel CCzizan

fcU y-*' Jl ^jy^

173

J.-^

yj\

Ky^'yi

y i ( V JJ^ V
,y :ik-il. y.'^i' c-yi yf, J ^ jL'I y I jjj
iSj 'yj (Ss^,i Li-J y j.J ' S-> JJJJ ^y. >J y^ii

dvljli)

<,jviiS) (Jy J M t53^^ iS-^tS'^^

yi ^i

(S-\>

fi b

t^i
y11 J *)'-iJl-i l5 jiji_ iiji J ji- jj^ cy

OL; L; f (..If J^y y ' -IVj $C J^ jljU


tijjj_JVjjji-U- ( iJiy^y\i>- K- .-j jlj,U i.jlji Jjjjl

*^.
vy

b J (^ ^/-U y ^J (_^
} y^, y-^.y ij^ij^y^y

jLjU ^ J yT \jj ^li^ Jlj 'o


\ -.- 4J

\yy> jo : ijyi.i

j ^ uJi j 3 jj'j.>L)i-i jjj jt*


(4 J ^jjj by *

4.1^,
fi b Dbij ob- ,>-^ A* y (yi; y-j'j
* J^ 3.3b J

i_J j\ ;jj* ^ (V.^ ^.i jObi' b bu-.}.) .3 jl

,.j,

^_,

^j jl^lj-i)j IjijV

'i J ' (-y.


iSj\y iJUi J A- *> J iS-J' ^J> I

f^' j!' tS j Ol-)J J Si j.J(S ' '.-'^l * rt ^'

f ^j^y J-!
i^i\jju'^

j^- 1-^

^ |- y- jll 3 ji

Ilif .^ ^

-^y i^t'i ^i bj.jj.-*^^*. ^ A-y

( *i jLji b JU j 0-'J^-i> ^^ *' J^'j '-:'


" >r*

,^< Ul" (^ * \; Jjiwob-i yi ,5

_p i

. *^\>A..ljjj j ^^juT ju'ftjii- 5 j\>'}\ i.*y

A t5j*.-jjA'^. y^ i/^lj^^J ^ 'iJ^y s '"'


O^.Jjbl l^^ 3 Jjj *5C f OV *'. J'.-' ** 3 JL J
f JliJ *i Ai- < JIjJ 'i liLj'tfjU *i Jy
i A jlc ' - ' jLiy J s J < iJjjj

IJ,.-)

_, jl.j (S^

iil.j t.i iJ ^^fy\iyji. *i Jb-i.5 ot-^ U-


I y vo-ilijj i^j

.y- jUj ^ ij-J jbj j


^ xJi- ^:l:_ij J jjS

3 Ai;.
^/ J jly

bj>

(jJi J:>- i; j>. j lj>- i..

*.; yi y-^ J^j

. iilju

^J^J

"^ i.^

a!j Ai jj>-J a5 y; Aj aj yj lil^V- Ai jj jl

^i i^'y J^'J vW f 'p L> ^.ft^Tv^-H^'iSJ

Jiju. i5 JA- iSJ

f.>- ' ('.>'.'-' -5' m^^i Jj- 'y 'r " yy Jb ''^
"^/ u j IJ'J
^lr-Jilli i

J .jj_i /1 < J\;J A.j' J A' .J j_^ U- i^


Je- a) tS -lu b i_r5-; ^ ' <^ J'. j JA- ^1 Al (Sy->.

J^. fT

Ui)L). \)Uj J ^j_i j(>'lj>-'o yl J\.j jl K (ijljU jV.j \j

aIo ^1 JO Oy j^

*r *-:'^ J*; ^ ' 0\;jj j obi

jV.j f *i. jV.j p

y\ ^J\ aI (J'U obi^ ALl 0(3' t J^- * 3-jl^ J*;

^b pi- li-i; -';


lijL.. ' 'yj. y 'y (Sy ' J^- 'i^ y J\

' S^^ 'f-y ^ ^f^i yy ^y

' Lji^^i; jt^ f j> ^ j * ' ^yj^j M^ '^ t*'- f * |5C_.IU-^ < CiL^i 3 J- j^^-J j^-i J^ J J A
jli 3A^JJ ' k J^' tf J^ ^ 3 AJ A, ut y, .>-W

* J ' >.3 J y_jfy^=' v ' ^J^ tSj


b ^iy j'^ J ''-'.>

-W^* ' *i '''-'>' JJ^

yf^y jb A) JJ jl

obiu-lj ij a! j^J .5

A..y

a) ojAiU ^jl A) j\j 3' * li^i tSji j a: di^ |_y>-

' L'j;-'. 'J'J (Syyi ' j^. ^.> ^^7

' J; " urt

' O^J

3>iJ)j" j'j^^- ij ATliiij' Lj j*-<-5'^33

y j:j ' ''ya- '^y-~;^ * !'^^' .>f- ^" 'j*- ^* **

174

A-u;^

yi\

J.^'

AJV_j t$jO

J_J5^^ oi

->jy

(Sj^^ j'j^

Al O; } aS ij.j J jb Ai Aj j j - tj Aib ""l

jljU

^'oi <; vjoU

AJ ^^^* iS(j ij y
*

AJ.)

A J Aj tjl ^^Ujl iSijy

V^W^

y'jJ^.

tSjl

Jlilj Jbjl fi u>j


ij-'j a5 J A- J J

^jj*j yy., jy -J-J i5


J kl--.5 VVl>-^ *^^* j'->^

IjiiU- -Jj^ ^ CJj'J.. Ju A>- jJ


Ol 3 Ai .J JA- tS Jjy

Jbil Aj jl J a:^. j!)

AilTjjjj. bb

A ;a) ;>. jyj Ji AJIj

ou ti 'jj Ai J

.jl^A Ajfj\j ^bs j^ Aj b) A )"

JJji

*^

aJ tib'j ij^ Al

^jjilj i A. .J) a! ' J A:J ji- bi l,*

jl_)U yi-^yS

ai dJi-i

jljU t.^oi <l l'oi^^

O ja! j bbsj y-i'^'J jbi.-' 3 I iJbj-ji y 'I 4


.

-tJj l_j.i..i

LiV

cy>jy

^^aijJi^y

jri A- .J Ubjl Jj^dl *

A..AJ, Xil L ) i jl
lii -x -y -^

*;* J^j* u-T ( 01 j ^ f^' ) fiJ^ J^*^ **^-*


Il ( bUI ) Jjf Jli'j; J^jj^ J-aJ a. j /'j
j:.jji l j)1a1 jjl A^Aj JjjJ" JU-aJ Ajk jl u

>jf> ^5 /'ijJr j-aJ AJ J -T'a) A. A J^JJ ti-^


:j.jlji-t5A:jjii yb>-Ai-A_J A 1 Jlilj aTBj o- JJ aSj a1 'jL_..j tSjIlTA i^jytjpj o tj a1 jLi (^ JJ .J a1 < Jti. i\j (Sji 'i \)'A tSjy ti j^U j

U .J a;.y j:)^; IjiJU-jj/^aI a5

tS

f^ 0-- JjH li^*" -)** '-^. -5^ tri '^

oby- jLil J._\jj.\i, K. >i }\ O'-Ju. J ^y) '> '

a) < jlci- ol- tJ J l** tSjji J tJjji 'i (^


A ' jVU- iJr- >- tS Jjo \;a cSjji 'i f\^-- y^ (SJ>
J-Vi iSJi'i \<A ;5jji 'i (^U>l- <^ jT tJJ30

y. ^ '^ ^
tSxy y'i 3 'yy (S'iJiJi^y' *J * ( '
( j03 * ) J"^ *-5->
') "' 3^. Obr-

a1 a, yj .i\j' y '! a5^


(t^_^A! cSj.-i ) '}'^i ^i

'OI/a! j.._, j j,.j tSjj. /j 0;J Ai <ll


iib Ai JJ j
A) J\; jl <

Jby-iji

Jljl A., ^^1 A y^ij .j^ Jijii a!


tsU-ltSjl _^ Al Ooj. ;_,-> ' ^i; A'e.^

( t5_^j. a1 ) ci 'V; d: A^ 'J Aib aC;^

-S^l; :^ ".
.Ji

( J'. j^ L^ U- jJ- ) y\ b aSjj* (.aI


jii'A^ iiUj^ fi a! < o\s1j Ij

Jb.^i- Ji Aj

Ol-JJ j^

c}'^-'3

3 a:_j i^

>y, j_y j^\ (S^\(jy 'y^ ^ 3j:-^>3 Jb O^jji -) vb ". Al^

c)\i t^jL JA (> Ji < ^^i- o (j^ tiJA- Ai JJ jl

ytiii yi>ii jJ'^A J c J3J O*' i ' '0^; j> J *> <1

( Jj.UI ) J. O; jOj OjjX* 3 >:-^- " Obi^

<J'il,-j/'A)(^A-rfti J /'aI crbo ( bLi ^' '


a1 i>'b . J < ob 'i Ji 1^ 3 j; J <i J *- *! -'b o

^_^W- jy

^>\..i(Si(Sj^^^)^^
ou

( A "'j'^ ) '^'^ *^-^. " '-^^jt-'^-^ S^y*" jy- ^* ' '^'^ li tS j *^ i5jX-i aI
^- \

tjjU J t5^- g,S;y A; aA^-o**!


]\j t.l( ^ y A-^ aI "P j'^

($.i 'Jy ^^

O'i;' J A j\i A'ijJ* Oij' J

y.ij^'^ Jj '>-i5*;j? 3 o *5C-./i/A)^.^iJ


J^. J;J ""l -i*

\ij\i a! < j Al f b^l-i .Cl< ^i o^' **.>^

.J <Slo ,/li V 4

175

yj\i>

A.M

cy^ cf^' I yifyy*


y_y-''
iy-'y

vild; oU O^bjj
ci3CjU_j>Aj'3b J

jy. J

jW^j

t^ l_;J.iU>

^y iSJvs -i^

^J..JJ3

aj j Ojji-

b'U'

(SJy

AJ^l

A_l jj

(Jli-

cy^ iy^ y='y


yy^
^y.i
. ' jj l

y^^

iijl>

i,S3J -21; j

Ai.b

AJjb

J^iji

a;.|>

l-^> j
!Uli

j-b:r^i
ji-b.yl
jljU

J; J tf J^ 0;;^. jj j^;

Ai-jj

Ob_^

(i; yj t/ J^ i/
.j_j\;UU-j iSj >

-'J"
objj

oi;Vi (

ay, Ojb

CylbA:'! Cy^J,' y3:

^J,j

,_l.j\;lc-\

AI^J bb-

Ci'i) _sl jS^j i5 jb

0 JI3 wij J iij jl; j


IJO J*^ 0^5 t5jlj3 tSj\J

jy^-r u'^j^ ^' '-'>!'


j._jli 'i f- 1; A) Axit>jjl

iljisj^obtij^a
iiji jl; o 0!Aj. J i-

Ov; 3=^
O^J'j'.
<jU

3^
A'bjj

t/^Jjb
y
t/-k

jljli j o^ AJ y

olj'. j

Ji jb AiU d; J.

^l-'^j'^

jb'.

jjlj. ^i/' ^\:

Obij) J'i' J3 (,SJJ y-:^

^^>^j^ 0^^ J^'^


Jljj jLil A>

u^! ^! jliji

jljU

\ J^J jfj! i^yy y>i

A:3b

i>.b y y
fr

5^i JbfJb^jU JU^,


^ j Oj Ob_^Jbj
j^' JUl Oo ji j ^
iljWjI jO A^ L (J.

Ajb

jj'i'

tSj

iJjb. ;j;ij dlilij


liiilijl

J\JJ y.iy
*

A'b

J'y"

*''

b-jjj

li j AJ^S^

***

>_l^lj AjU ajjjjI


Aj'y j'' AX^

lii^jjj i5jJ iSyd<sy

^
^;Uj
^__|_jlj

y. L'.^' (J"Sf- y's^ ^y


LSCb

.J^l^L-

^SyfS y'y^

i)j._y
..X.

A.

y_^\j}t:..y,_ b- orbr--^ j; ^Jj'.

t^'j:

jlj ttl;j Jj3V 'i';

OjH ^^"j!)l;l jy yf y-\


^V>jlj}-

^ ' j )ld J. tjV>J A^'o


OJ^Jj; jir ^/ ''ll J-=

*r J * i^^
'j.y jiJ Jb*
yVj ! .:."^j I oVj

. Ju y y-i y_y bj> ii^

ijjljij 4y4 j^3 tjbl

ji*

01 j;^. 3 ij

tsh

ctxJi oU 0^b3J J
dXaJ i- j ij I >-

jyi\ .lU ijJ

Ai'"i' O

' ^''^ OU j 1": -i;>.k


I,

JIJ

l-'-'J '

U. JIp-.ij^a

-176

Ky^yi>
Jo \ Jd i i3 (Siy>- J jl J y i

yj\i

yiy \

\iyj

ay J

t^.ljl- II_i\r' Ijljl

(Jijy

ojjij y i^.iJ,y\>*S-eil'y'ijy

" y^i ^yi>ay ij-jiift J Jl y

Jii.Vi j'_p

Jd i J Jl -^y^y^^ : iyd^ Ay b>IjH J ^i y ^y>- IpD Jj" ' y- i ; ^l^


y yy^\ .!_) j;^-j> *.- ts j'i <ib jU>- ^y
? lJ t5,i ^j ^y^iki- O ' y.Jj^

iS}i<*j 'y\:li^} iS}^ ^'y; y (J>jy>-

iJ_J_y- yy"' ^ <>-' -^ y y ^


J5r>. j) i y y^'^iy ' bi y^ a J jbi

<> ^-Jj, jl t ^ jl -

' ly^i ^y}i y J ^j-^j j iSCli! j.^ J o


o/^ oy J y^S.^i ^ (Sj y

^' j^j J 'i-i, (^- y

'^j:'.^ yi' ~~

^ y ^ *y^ ' 'jy' *'" ' y^j"^ ~

t|.j->i oy~^J\ j\ J l <:-ljAjljri ' J;

U-^>A5^i.^ UJ^ J if^y ay^


J. ~5^i <;Lfl.ij5^U5' j t aj yi-\^i_f
^^i*j ^bi j> Sj/.\ J

3 J <t.j:j Ji i (3 t5j=fV i J "^ LS-'i'-'i -j'


.^j Jy^ tA^jj (^i B^i- __> ai yij^y '^Jj>

j.1 tSjUj.l b" ^ j

? J.j-'i-j. 1^'^ y^ ~
? ii_,r j'^c'^u-jib t^ftjviJiu.- I -

J'^'O ,:>Ujl ^1

J Jl J * ^:*>' if. 3:*

j'j-. ' \-) ' ^J 'o w-> -

t JlUy. JVj (Sj o t <: JUj \jf'


? y.yy ii-iy Jc^ cf^^'^y * (Sy"^yi J>y., Cj ^ oi (S y y y i i>

Ijj; ?J ^^i y >. cr*^ 'i/^ ' ^y.,


J t jt-ij- y>j^ J !_> j' ^i ^ cs^^^y i >y^yy)j .J y i ^yi -^ J oi

y^\*>fj'^j\j^j^/f^ii-"'y.f-:'^i'>j^
J\y y^^-iy yy jbju'>- JuiJojly'.i
T yi <> llLil j;U

.JJ '^. j^ yr-t * '>^'- J ' '^y cr" '^

J (Sj^j\ j y y _) ^ ^^ " ' ^. J--^ ; J


J'_i J J yj (S^ t / i t^o

OW-j 'o tj *:.j J y^ij^ J iS^ ~


fUv^ til<> -'>1A ^ii *5 .;J^

t Cjl ^.jl J ' *i JjJ-i <i <* j vi^i J; ~


f-ijj T^ J jl * <^ v^j-n J*

177

;lJi

JU

3.e-

VIAl
;->J ;
K

-^ >Uii>

oi-ij>i
\^rv ojbl IV

t^^y)>l(^/

\f^^>
t cJ ijAj jli'^^yi J ' i3j J-' t^-;^'- ''^ i/^iJ
Oli _s^i J yJi i* . j ' *' (Sy^ y/ y.

J\^J Iju^
^J 1 1 y. _j^ jjJ JjJl; j^-P j' J J
I * i i . ,1

'
^

'-'>'.>.

cT
* .

-'-' U*^ -> i_^'U

J < ^y^ jj^y y.j3t:i 'J yj.i ^y

(>*' ^'l Ji u!l*^l-;^ J i Jj4.) t5j; t jT <.,^

y>- y ' <Saj y j j^Aj -^-^-'^ ^A*i


y jTi t viM. j ji 0 -jl- ,o1j; j.j t Jlj
y i ty" tjl>0,'^j^

L'ii

(y

ljSl>-i yi d^'

^: ' J'ik ' y

j.l|_ii o_ji- (jU- i (3 _jf ^("j'. '-5 oy

aSL-IU v_j jj j -iy (J ^""^ ljj^^


^.. i j_j.,< 1^ ' _i* tyJ i di-J (_jJ

ai(Jj\i\j i

*i i3 3i ->^-} j <>^il-i-- -ry.

t JJi i5j t j. j k-^'y^j

jlii j ^

dbtJ

,6-' 1 J^J '

*'t5-^'!Ai-lj'i3ji* *-J iJ OJy^i

-^-.. '^J :>(jyt.

ldi.:j jO^'J^I

yz.^i a y t5A-J _ji < di-l_j^-i i AJ^

j (J ^ J^'J' '^li-'-lj j\-^..J<^j>-f--'.jj

,j'S^=e> J iijAj ^ ilS^^ -> -^:*-^' -^ "j"

"^^ V ^'-A-^'-H ^-^.' j j - u> ii ""^y

jf -'^; ' J oS^

^s" ' "-^' V <^.r" J

y. -V LJ ^'- ~" ^' 1 -^J-'-' '-'^*-5jj -5 ' f\


y Ji * ,J J^^-^'J f .'y!:'.^y
_ji \t >-l
'JuAi
' i>i JJi'-'.J cH^

'

*i J j L?

1 ^ *j ~
oiy (Sj

y>i ' jIj Jj L.. i ^. '^y

^i '^^

1.5 j^'

Oy i ^-

jfi a i Ju..

i /

i>. J ^. JJ (^

'I ' y

\j (Jb j i_) (.5 j j* y

lj'jl; Ob>i 'O j;^

' iJy. j\' y. ii oyi-j y.y o^.* (j-.i t _*

f\j J <ti^> iS J y yS"l-f\ ji


Cyt.jj^j>'y j^^i '^''' J v>*j oy-j

J_j i-^"i i-il J :^, ^ i^jl j': ff-^y. i


i^j'. j\^j-^yi i (Sy jjAjy i ^j.'y i *^.>

178

LSJj^^-t^
^'o^
iSJy (J'j>

ir

10-

i4.^i;u'jL>i;jji-/wi-'.,jbc.i;ii'^
.i'j

jUill>i,.

CJ*

cr/v*

Jf\yj\
Jiai Vl
ilij io.
ilij ^

Jl* jJP jj
;j^b-'
Jjt-*r-0^

^Uy i

<^j,- J-j>

'J^b ii- y

di:_^

^'

j}t^'^.yy

siliji

l',fjyJ-}y'^'-.Jn^'^.yc^

179

Cf^J
l^rTJJ^.Vlt ^ .M ^ .X i-^rTOjbl iT

\S^y

(J>fJtl>- 'Jc_.J

U-jo. ' fr
t^jy*
UjAl p

y^^^J^ J^'* j W' Ji^ '


(Si y (i^.i'

iSXl*

i, yi

OVj \. (.5^,

iU^'iJy u>

^.t5j

Oli-jJb

(^i_p

b (jU)! .

lji 3TjyO

i^ji

bJl^-j

t-y>U

1* *; ^_^l) L. j^yjl

iSxiiSj^
U-jJj
p

^.IjUL*Ajy^

U;ly-

JVi J,

*5^Ai

fJ j' /-y

180

SAL

ANNE 1
9

HEJxHAR

NUMRO 9

iu

VENDREDI
1932

30

llou

30 Septembre

1932

Qovara uni

Bevue lorle

TQf1 Jl WRfilMCi BEI ISl

apxana leretl
.AM (

-181

QITBXANA

KAinTAR

vpBjrmmAjmL

KtlKitr
Bi Ji erm

falpiiist

Inrili
12,50 K. S. xistin.

xemilaadl

Bi erm adet bon. derve divt hek

10 post bi

K. S. aer bt

SPCIALISTE DES MALADIES INTERNES


VENERIENNES ET INFANTILES

^.

iSailu

iltiliie
Utsciiption

wwn

Mir tous les metau.r. Gra

vure ncierif^poRcariels fi iableau.r en cuiv-

te.-fytpressim 4e cartes . el outres en relief,


stidptmt hetjpraeiss les jtlus modernes.

Damas

Malek Daher

atopi*

Mmmjemenis
Pour la Syriev l'i Turquie, lii Perse

Qiryarya Qomel
Ji bona Srya, Tirqya. Ecemistan,
Irak welatn. kevkas:

l'Irak ( Jes .pays-du

Caucase:

4 an
(i mo!s

100
(iO

P.
l'.

Salq

500 kirs-sr

lOO frenq

emehqt 300 kirs-sr


armehqt 200 kir-srt
Ji bona welatn din : Salqt
emehql armehq

60 ^^^"^
40 frenq

4 mois

40

['.

Pour tous autres pays: 1


B

an
mois

150
90 60

K
1'. f.

150
90 60

Frenq
Frenq Frenq

4 mois

Adresser toute demande au directeur


propritaire: llmir D. A. Bcdii-Kban

Hertit bi nav xwey tne anUiu:


am : Taxa Qurdan

i>:'mRs: Qunrtier:Kurde

-182-

ANNEE 1

SAL 1

HEJMAR

NUMRO 9

VENDREDI
in

30

llou

1932

30

Septembre

193'2

llDvara immi

Bevue Kiirile

felat, felatlnl i IJ
neqe me'/in
Welat erd bav
Welat ew

ii bilind e. Em p xurt, ze-.

qaliqn

me ve.

xm

canleda ne. Je re welatni dibjin.. 'V\^elalni di hundir me de ;igireqt

der e qo ,

psiyn me

li w rabne, \ bona av.ihiya w xebitne li w mirin.

mikedes e. POta \yi agir ji me re her lis- '

tn welt dide bez qiriii. Ji lewre, di ber


axn wi de bne { me de ax, av, iya dest , dar

Welat ew diyar e qo, em tde seqinne rjeq


veartin.

di nav

qevirii

welat

me

ji yen wdaln

din

Xelq welateqi , welatiyn bev in .

spelilir, xwe.tir sriilir in.


* * *

Bor, hal
dane.

dawiva wan bi liev re girwan, girdana wan.beihal


mna bev in. Psiyn wan .sana

Zman

Her milet xweyy aleqye.Al nmilet welt e.

lebtn wan

li rex hevdu rab:i,

rni.tin

miriiie.
de

Tevayiya heyna miletan di ala wan


civiyaye.

Welat bi Kencya hev .sa dibin, ber

xirabya
wan yeq

hev
in.

diqevin.

iu

ahinela

Al nams, rmet bext miletan e.

Zarown her milet ji bona bilind


hev, pisma

Xelq

welateq brayii

bikedrbna
din qustin.

ala xwe, bperwa xwe di

mn hev in.

Hergav bi hev re.


bona xwe,
dixebitin,

dest

bi desl,

ji

Ala

her

milet

je re beha

ye. Di

avahl azahya

we'atxwe

cejn sahinetan de kesr, seray, xan

cj,.evanp dixemilnin, di ber w re di


armiuca wan yeq in.

Qam

borin, slivan le diqin, w ma diqm, da


tnin ser sern xwe.

Ji bona welat xwe cin maln xwe didin der, xwnnxwe bperwa dirijnin. Her dixebitin qo welat wan me-

Aln miletn biserxwe ,di ser qelat


bajarn wan re li pl dibin, di rvena
leqer de diveqia py.

qevit bin destn miletn din.


L milelin hene qo welat wrin, bi

L aln miletn dl, weq ya milet


me, ji her der biderqir, lihevtewand Ii

awaq, qetiye

bin destn

neyar

dijmi

nan.

Weq

welat milet

me,

Welat

ser' dil zarown waii de hiland ne.


Miletn dil dixebitin. xwtnn xw

Qurdistan

Ev milet:i lat

ha ji

bona rizgarya we

dirijnin qo biyaniyan ji welatn xwe bikewirinin aln xwe U ser qelat ba


ve dariqnin.

xwe dixebitin .

Xebala wan
nyan ji welat

ev e: Rjeq ber biya


mina mi

jarn xwe ji n

xwe dernin

Ala her milet bi end rngan bi


iqleq din e.

letn din biserxwe bibin, di nav hev de


bi xwe, bi Kenc bijn . welat

Ala qurdan, ji jor ber bijr ve, ser

Herqes hej welat xwe. hej


tyn Xwe diqe.

hev, sor, sip qesq e, di nava w


Hejqirina welt di dil me de hvroj diirise.

de

183

Rpel

HAWAR
Jiniq got: Mla ez
mr min hej min naqe,

Hejmar 9

di bext te me,
qo tu careq

min biq

hema tu

bixwaz,

ez ji te re

VVexteq

li bajar He^enqf belen-

seqini

me.

gazeqbebvl. .lineqe w ji beb.


Gul b.

ISavjinq
Mel

Sitileq mast j bi
got jiniq:

jiniq'i re

heye.

Belengaz

herj

mileq ziiig

dian

V sitila mst m dq bide min ez nivteqe te qim qo mriq hej

bjr diiirot,
waii rja xwe

dida bi Kireq,
p derbas diqir.

dudo milt

te biqe.

Rjeq ji rjan

jina

Kz

Ji.iiq rab, mast


binivsne, pieq qaxez
tewand da jiniq

mecidq,

da
hev

ne ser av, qo
belengaz ji

ciln xwe
wan

bisou.

Jina

mel. Ji xwe rebell mel nizane

ti.leq

ser

rc ciln xwe

res qir li

utin. Gava jina Kzi ya mift ser wan re dise, hema rabn
niq dijunan qirin. Drj ber qo ava w vedirn, ji bikrj

av li bi jipora w a

je re got :

jina belengaz qirin qo ew ciln xwe di dest


bne, ciln
sa

Di

nav qezy xwe de girde

Jiniq ji mjia mel je re got


qir.

wi
qir,

Ji ba Xwed

mriq bej jiniq

bi ser wan de dibat.


Gula belengaz j li wau teksr ne

liejqirineqe
an, het qo
Nav l,

zor.

Xwed ji mel re libev


mel je re nivsteq cib.
Melay Gul ho qet,

t niq

qir, pa.s pol poman qirin


hal

cilqn xwe mala


xwe re got.

tev xwe

diqe, miraza w tle


bi mel

dest bi giri
ji

qir,

hewal xwe
Mricl j

mr

Melay Gul halo. Teyreqi haqim bajr j heye, li niq

fiot :

Hermetez

belengaz

im ew Kazi
sixt

liqim pir

dlai

e. Bjeqteyr w win

miftiy bajr in, ma ez ri biqim,


ldana te ji wau re ma.

da bfi.
r Xwe

ikas
ne

pirs

qir ne

qir

pejna tey-

qir.

Nabit, ez li

tu cihan rnanim, yan

Rjeq hineqau

gotin :

tu bib mebi, yan tu min berdi, ye.q


ji ber duw::n ji xwe re bigre.
ez li ne bi xwendin diza psya du camran Hermet, nin, ne diqarim

Ya haqim qo ue Melay

Gul teyr

te derne,
qo Melay

din

tu nema heqo

teyr dibn, l xwendaq pir

Gul li qitba xwe binihre,

ew
xurt

tavil
e.

der;ne ,

nimj Ez

biqim. ez de
i

awan bibim bla xwe

mla. ji min

hv ji te diqim tu
ez qr vi

Hqim du xulam rqiriue pey mel.

veqe,

nayim.

Bi r de
xwe ve-

mla av li

teyr hqim diqe


deng

Qir

ne qir

bla jiniq ji

ve, di uav

av dareq de. Mla j

niqir. Beben mriq rab ser xwe,

sq

naqe heta gihit


nit, hqim

niq hqim. Slav da h

aeqe xwe peyda qir ser pira bajr

qim, ew jt slava w vegerand , mla rgct :

seqini. Dfiera xwe bi dest xweregirt.


P.reqeq hat ser pire, qo
dt je pirs :

belengaz

Mla

xelq pir pesn te dide

qo tu

xwendaq pir xurt , gelo rast e?

Mla tu ci
Ez iiivitai

li vir diq ?
diqim, pireqa qo

ezben

teyreqi min
ev cendrj
teyr min

pir

dlai

heb,
tu

mr w hej w neqe ez
qo je hez biqe.

diqarim

biqim

in winda bye, min

div

dern'

Bi saya Xwed
dernim.

ilm ez teyr te

Uivt zarown Qardistan bixebitin

rjeq ber

vi roj hilinin, ber bi ezw

Careq mla qitba xwe veqir, pa

man Qardistan ve bihnd biqin, li

Xwed bide mla ne b zane ne p.Ma


ber teyr ne dti b. Li qitib nilirt ji hqim re got qo teyr te li filan der ye.

bibrsqnio, welat xwe ser avahya xwe

a psn vegerinin

di

bin

tava

w re

biserxwe bi qamiran bijn.

Xulam n, di w der de qo me
l gotiye teyr ditin ann.

Celaiet SU diedir - SC^n

-184

Hejmar 9

HAWAR
ecebmay ma, rab ji mel

Rpel

Haqim

ziq

Kaz de b,

avt rcfiq got :

Te pne '/r dan.

fiermet tu ji bo
yeq ji wan .

Xwed ehde

be ,

Mel per xwe hilanin, mal, gote


preqa xwe :

Dizn sebet ji il mirov in. Yeqji


te ez qirim belaq qo ez

flermet

wan t ber quleqa xaniy ml dihesisine


gelo mla ci biqit, sebet derne.

xelas nebim, r hal bewal min


li ba hqim, l hema Xwed ji

ev b
min re

diz gava gotina mel dibihize di


dil Xwe de dibje : mla em nas qirine

lihev an. din


ez ji

bla xwe ji min

veqe ,

v melatv bigerim,
nae ser.

melatya bi

baz dide. Mla bi xwe ji Kaz re dibje.


Diz die hevaln xwe serwext ser hev tn diqe.

derewan

Ket ez kebl naqim,


Mla Pas reben

tu mla bib

Du se rjan

ber quleqa

ma ser hal xwe. xi.srii qea hqim

xn. Mla bi jina xwe ve Kaz


zixnri davje refiq dibje :

dixwe,

end

rjan

windi -da qo

bn. Dsan xirn qea

liqim .sind pey mel wi derne.


rab, bi dileqi qui

Dudo ji wan n . . sise ji wan n . . .

Diz

Kail

dibiii qo mla bi

wan he

Biv nev mla

siyaye, ji firsa

xwe

sebet
mel .

ditnin

niq

rahit qitba xwe Hqim digel jin Mla wan rnitiye.

derzana hqim. qc-a xwe^li ey-

mel diqevin bext Mla

sebet dibe die niq

hqim.

slav li wan

qir

Hqim sebet vediqe, dibne qo Kireq


ji je winda ne bye.

xwe veqir. tu tisli -qo

Le

hal

ew hal e, mla

nizane. Li qeiq dinihre, dibine derpy


Kul akiz

Haqim

pir

dilxwe b, rahit

il

Kuleq di
j li

qeiq

de

heye .
Daw ,

zr dan mel. din zman ser zman me


l re lie man, mla b mam bajr.

Mla
hqim

dimne.

gol :

Rjqe n hqim and pey mel da


wilo difiqir cu-

Mla tu ima

qo li
hurt

psya wau nimj biqe. Mla bihundir mizgeft, li ber mihrabma

hab nad ?

Ezben, ikas ez li qitb dinihrim


tiqr min li ser kul ye. xirn

seqin, nezane bang bide ne j Kametbiqe,


ma heyir, li dora xwe dinihre nizane

Ser vi' gotin qeiq rab ser xwe got ;

ci bje. Hema carq got .ilb, li dev der


da baz da. Hqim civata xwe awan

Nqa
lilan

hat bra min,

min

di

Kul de ne.

ev
qir berdevq xwe.

dtin dan pey mel derqetin

derve .

Dsan Xwed ji mel re li hev an. Hqim deh zr dane mel

Qo paiya
gett

wan ji mizgeit xlas b mizqet.

end rj

bor.u,

sebeteqe
sandin

hqim tij
pey mel.

derxunq

pre winda b. Dsaii flqim je re got;


hal, hewal

mla ev
ji hqim re got :

dit bihna xwe da

Mla

ev

e,

tu

dibj

Ezben ve, ji

min zan b'.'i mizgeft

biqe

min ji te

div,

il

Uaz, il

lewre min baz da.


***

wek birine

il

rj

mihlet,

bitifak ez

sebet dernim .

Titn qo mel xwestin, hqim je re


dan. Mel biriuc Kazn xwe hilanin
mel

Haqim rab xwe


je re got :

avt

ser

destu

Li

dinyay tisteq nne qo

tu nizanf,

mal.

Qo

xwed je re li

hev ne

an

mla qeng sebet derne.


w b qo her il Kaz

av mel
brinc
re

em hem qoleyn te ne,


ez ji te re seqin
Mel got :

her j bixwaz

bixwe
kewit

me

ji xwe re baz de.

.lina xwe

qir qo Kazeq serjqe, wekiqi birine

txe

Ezben ez liteq ji te

bixwazim,

ziq w zixureq j berde nav biqe siv.

min div qo tu Kaz milty bajr bispr min. Ji ber qo pir nekenc lesad in. Haqim rab ber du spartine mel.

Jiniq mna

mel je re got wisa qir,

B var, Kaza xwe di


nn dest bi

nava xwe de da

xwarin qirin. Paqo Kaza

Mel j bi v qar heyfa jina xwe ji Ka

xwe xelas qirin, mel rahit ziXnr qo di

z ji mift hilan.

(SemU'SKaar

-185-

Rpel 4

HAWAR

Hejmar 9

i
Cavn te xwe.s he.sn in

llPMii
var e
Pir sar e

If i ilF
Mireq y Cizr geleci xurt

dewlemend b .
xwe ji xelq

Existe
xwe re

ima

bi

xem bi

.sin

in
ol e, gir iyan b dar in

se;T

Deng te nerm

zelal

e
Tar
Zari

Biqen' bi
Rl

bj'

menale I
bihn

ye
ye

kenciq

iiiqe .
da
di

Zc icircq
pira bajr.

avtin
ser nv

ser
w

ez im tu

reng
deng. i

B le dil can birndar in.


Dilqoier b' nav Delala min tn bi
Welat e

re

ji

zengileq

fris

da

naz saz

hilnvistin.

Deng.sirn Bi lavn Snga te

Sewal

Mir bani|er di nav welt


degei;indin. Ew (|o biqare
zengili bibi'jne, mr mi

Hstirn min diqevin,.em e, te din ge.s gui, gnlires.


-Dl min

Rl

ez

im,

tu

bihn
i

reng deng.

Dil

niiii

raza

wi

de

liine

cih.

d were delal III dem e


Dilqoer b' nav
Tu aheng i bi
tu

Rj((

Xeli|

Cizir
rabn. qo

bi
ber

Mamiz

b'ir nr

limna zengil bi
q

Bi

saz

Tu als
Ez dil

pire

vo 'iii

bizanin

Qanya str b dil min,mir


im germi y

zenij;il
Ci

hejandiye.
Sebmareq, xwe

Hejqirin

ditin.

Xurt ez

im,

tu nerm y.
Tum birin

piandiye zengil bi qerb kebr zingil Xelq


ber

Rl ez im, lu Dilqoer
Ez Gulan

bihn

reng
Xwel bn ne ma pt agir,

dihejne. l'i dan

b'iiav
im tn

deng.
Adar e

le

qom biin
da

gui

Hawar e

kiran,

qo mar xwe

Tu
Ez

.iheng bilbil i
birn im, tu deiman

Camr tev dimein,b Al in.


Stran
Gui

je ve(ie.

Fde

ne

qir,

mar

deng
reng

zengil

btir

dihjand.
mr. Mr

Ez Rl

Kurban ez im

im

ez

heyran. reng

Xeber gibandine wezirii xwe

lu bihn

D'mobdiqau de zaro dinal in.


Gir ber
ser

hinaitin pey

Dilqoner b'nav
esta dil de as([

deng.
tu

qo mar

hre

bal.

Mar da

Krn

dv wezraii

xata mir.

Hi.s

min te

re

basq

lu

i in

Top lifing diricifin .. Ahll


Ax dar

Ser xwe dahiland qir erd U


bi

avn

xwes besin

pa.s hilda, dev xwe ber


ezman ve Mir ji veqir.

ima bi xem bi
Rel ez im tu

sin

in?
reng
deng.

Xwindar

bibn

Ne mireq ma ne siltan ahl Qel gund

weziren xwe pir

syar
mr bure kesr g [ qmbcxf ci

qir,
ye.

gelo

daxwaza

Uilqoer

b'nav

Cihn Saln
Di

fjond
qe

te h ne hejde
de

Jin

Di

qoma wezran de we-

reispehyaii

zreqi
heb ,

qarnas
got :

-ehraza

Dolmir

i, by

sereq

Li

gorinan

Xulam le Rl

me

b .eq. bihn
mr

Berazan
Bqjmir,ne ma serir

-Ezben, tei| daxwe,

mar qiriye ti.sniriari b, n-

ez im lu

reng deng.

Dilqoer b'nav
Tu dotmr

text .

ira widi gewriya w de maye.

Tali

res

I,i

dev

mr

ledqirn,

ebyane Deng
iqen'

yi

bi

jr e

Bist ses

sirown

marqi

xuya diqir. birn

te

nerm zelal

Le dil ne mir ne b ax riji


Hstir Sng, res

Xerateq ann, stro

bibej'

menale 1

mar filitandin.Mar da r ,

Rl ez im tu bihn reng

dil ge

Sibetir mar di hewa bu rc de xuya qir.Bi dev xwe


ve hyeqi zrn hildigirt.

Dilqoer b'nav

deug.

Cann me g camr tij

@^ Qamiran S.SBt-lir' SCan / Qamiian CCli SBcdir-SCan

186

Hejmar 9

HA>f/AR

Rpel

firoQpe les Hirles de la valle de HesiDan


La valle de Hesinan fait pirtie de Botan et porte le nom de la tribu botanienne qui l'habitait, les Hesinan, ce qui signitie les iers .

Le pays de Botan, pays trs montagneux, possde quelques valles qui lui

lournissent tout espce de denpes. La

valle

de Hesinan,

situe

dans

la partie

occiaentale du p;iys, se prolonge de l'ouest de Djezire


mont Kara-Tschogb . A la

vers le sud et contient le


la frontire

suite de la dernire dlimatation de


la Syrie.

Turquo-Syrienne elle a l rattache

Les personnes

qu'on

voit

sur

cette

photographie

sont

des

Kurdes

dis

( Deta-Hesinan ) formant une ronde pour la danse, et qui ont cess de


pendant la prise de vue. Dans le groupe on voit quelques lemmes.

danser

D'ailleurs

dtins ces danses de ronde les groupes sont mixtes, un homme et une femme.
mihrivan bn, zilma xelq
Mir ji mr geriya ji mr re got: mr pirs :

Tuqes
bizane Zman

niqari b

mana

eceb

ne diqirin.

Heqe ez ji

bi

xelq xwe.adil bibima

Mir min

meheyire, ev hy zern

ew mw ji min re j h.iyn zrn nade


Mar hyn ser xwe hjand got :

ji

mweq t qo di nav rezn te de n


Di wext pyn le de ew mw

dibe.

No, ezben ew edaleta qo ji


zrn tte qirin tu

bona

hergav hol hyn zrn, didan. Ji ber qo pyn te bi xelq xwe ve adil

hsyan

navne

Qocerc ^ottin.

-187-

Rpel

HAWAR

Hejmar 9

fil re
Bi Zerdet ve

^ul, ^il
Beg min, serwer min ey Celabet

Jiyn qanyeqe xwestin ye. L, di wan doran de qo mirovn qm digel

Seh min,

rber

min pur edalet

Tu biiiivse di
Ji ber min ve

Hawar selavan
li qurdmancan temaman

paqijiU Ez
niqarim
peyayn

vedixun,

qan

bijehr in. paqij


qm

hej her tistn


dev
pis

diqim,

Ci qurdmancn
Ci loran ci

Enadol
ci

ci sr
sor

mirovn

tihnya

gewran

bibnim.

Ci gavan
xwe ava zelal

ci sapan

ci mr e

bi
jehradar qir.

qmayyn

Geleq behtir li qurdmancn Cizr e


Ji Naliz beg bipirse ey beg miu

Gava

wan

nav xeyaln xwe on pis

Ci derman e, ji bo derd dil min


Birndar e, ji ber daxa welat e Gelo derman beye je re, li ba te

qirin xwesteq
radar b.

armanc axaliin

jeh-

Weq wan

diln xwe en il eylo

Bel

sa ji ezman haie ne d je re

xware tu are

didin ser agir, agir bqt dibe,


resy
Ekl dixin dur

diqeve

Wel disa

diqe.
bixweayya birikandiii

bis

Bi ser snga me dan J)i reng aytn d

dest taze

diqevin tary.

dil ne saz e evn e Sirin e

Hin
pas,

peyayn

qo jijiyyn xwe dane


qm xwe dur

Diqir Kirin digo derd Ev e, derd li Ferbad

ew tin ji

mirovn

dixistin.

E%- e, derd qo p une


ne dixwestiu qan Tu de bimri bi v

Mem

Zn

Lewra qo ew

derd

Cegerxwn.

agir bi wan re par biqin.


Hinn din qo qetine ol bi heyV pay

Ctgcrxwin Qur ai
Cegerxwn me xwe-

wanii

quvi
bi

ezabs

tihniy

qiandin
li

ne

dixwestin
qanveq

hstirvann pis

qevya

sewsthja ji me re end beiid xwe-

rnin.

xwan rqirin. Ji ber qo ev hejmara ha


dipirsim. mirovn qm tij b b me ji xwexwana jorn pve

Carina ji xwe re

Ma jiyn hewcedar pyayn pis e ? ?

tuwn

din

niqari

belav

biqin.

Qo

Xwed hez
Cimrin weq teyroq badev hatin p li kiriqa peyan qirin. Ewan dil di

qir di hejmara

deha de em

endeqan'pqe xwendevann xwe biqin. Eylo


de bnin . Bel,
xwarina

bi

nqiln xwe ji

me

re

zad

qirin devn qortaln pis berm bigirin.

Brao
paqij

I 1

ma

dilxwaza
qanyeqe

te

ne

aveqe

em tiuiaran destn
mirovn qm

xwe direji
peyayn

avje

zelale ?

qo

Hing

xwe

bilind qe, di bihndayiy paq heye, di dora

pis j dixun, Ew

naqin, xwe en berm direji

de qanyeqe zelal

destn

w de mirovn pis peyayn qm rnanin, _ Di w de agir bireng e, d naqe,

xwarina me de n xwe de

biqin

p dev zman

biewitnin.
di

bi pteqe sor diirise,

Em weq eylo weq berf iyan lex bay xurt de, de bijn.
zor bi

Bray nini I
yeqe diger,

dizanim qo tu p qan

Em carq weq bayeqe

mi

Havna dil te w boniqayiy dixwaze.

rovn pis peyayn qm biqevin bihna


wan bigirin. Bray nin 1 1 ji dijminn xwe re retan biqe ber bi bayi ve tif meqin.

Were,
heye, ew

di w de,

bdengyeqe nerm

bilinday hln welat me ye. ser dara dawly

Em hlna xwe li ava biqin.

^ Qamiran S.^dir-SCan.

188-

Hejmar 9

HAWAR

Rpel 7

il t iawiF
Weq piranya qurdn qo di we^
Dengdrn qin ev in : e, i, u,

latn biyanyan de radibin ji bona xwen-

4linji maln xwe j dur diqevin, min j


2man xwe rind
Pit

nizani

b.

Dengdrn drj ev in : a, , i, o, .
A. 0- Ev du dengdrn ha di zman

kedandina xwendina xwe ne

zanya zman min li min ji ber girantir


dihat.
bibim.

mede j weq

yen zmann din ten

bilv

Min dil diqir rind hn zman xwe


Hawar bat hawar gazya min.

qirin, le hergav drj in tucar qin na bin.


Weqo :

ji min
pesn w

re b mamhoste. Ji lewre ikas


bidim ji
w.

dsan

niqarim

bm

aq, dar, paq, bar.

ber kencya

zor, gol, lor.

Nivsandina Hawar bi herfn di n


geleq ba.5 e. Ji ber qo zman me, zman qurd zmaneq Ar, Hindo-Ewrop ye

Tin di zar nvro de carinan weq (eu)

ya frensiz ()ya tirq -tte Hingi bi danna du dekan


gl.

xwendin.

li ser ( o )

tin bi herfn miletn arzman rast kenc


tt nivsandin.
Ji bona qo ez biqarimramanaxwe

ye tle

nsan qirin :ql,

Gava

me

sehtya

denganya

tir raveqim divt birhaneqe w nan

qurd diqir em rast dengeq halin qo nzin

xwendevann

Ha-war

biqim.

gi ( .i^i ViJ ) y ereb

ye.

Weq nibo, ber derqetina hawar mamhosta min piriqa min b. Hingi min 2man xwe bi herfn ereb dinivsandin. L sibetir heri
sandi b, min

Ev qeng ha qo di cara
li

psn

de

( a ) yeqe qin dimne di rasty de ne

( a ) yeqe qin e, niqare

bibe j. Ji ber

qo min
niqari b

ber rjq niv


ez Ser bixwnim v yeq ji xwe

qo di zmn de ( a ) ya drj heye qina


w niqare hebe. Di encam de xuya b qo ev deng

weqe xwe bilv

biqim. ereb

min dev ji herfn

berda

re bi herfn latn eltabyeq qir. din


bi elfabeya xwe min her
vsand rast dixwend.

haji(e) qe str pve ne tu deng e. Bel


ev deng ha ( e ) qe wel ye qo str

tit kenc dini-

tte xwendin her

dengdarn

qo di-

Gava

hawar

derqet

min

elfabeya

dre str dide xwendin. Ev deng 'dengdr tin di hin dewern Qurdistan de tte bihistin, deran de.
Heb qo em v deng bi danna du

xwe ya hawar dan

ber hev dtqo

(her du elfab geleq nzingi


gereq geleq e sa qo ez bibjim, ev

hev

in. Ne
ez

ne

di

hem

nzingay

qfxwe

qirim.

Par bm

Qurdistiuia' jrin.

Li

.dekan User (e)


yen pirsn
ereb bi

nsan biqin. Herweq (e)


( sd ) qo
weq

.Bexday min Tewfik Wehb beg dt. Ew


j bi elfabq mijl dib. Le me berya w

( pz )

bi herfn
(ju)

( Ji )

( ^^ )

(ii,)

eltabya hawar derqet Li Silmaniy di de min end xortn

da pey. Zanistiy

dihatin nivsandin dengdarn wn str


dihatin xwe:idin.

Civata

xwenda

nas

qirin.

Bi tevay digotin qo zman

me

tin

bi
hin

Ji hla din ev ferka

bilvqirin

di

herfn latn tle nivsandin ne bi bi non din. Herweq ir ji em dinivsnin.


L divt her xwenda zanayn

pirsn ereb
tte ditin

de qo qetine hundir

Zman

esqer esqer

ereb reb

el el

hene pist bidin me elfabeya

me

belav biqin, bi xwe hin bibin ji xortn

(dmahiq heye)

ngiba re hn biqin.

Cli eydo

eda%t SIU ^edir-SCaa

189

Ppel 8

HAWAR
lu vois qne ce chteau

Hejmar 9

notieo*
aaeaBrva et

In

U(t&rtiuro
Kttxite

n'est plus

ce

que

la

eoutuinvB

appelles
es chez

Burca-beleq

lu n'es

pas chez loi, lu


prsence. Tu chez

moi qui n'admets pas ta

MN-ALAM
Ce pays c'est le pays de (Cizira-Bolan)
domaine des princes, des i:bevaliers el des ho

vois bien, lu t'es


quelqu'un

tromp, tu devais aller


va chez lui,

qui l'allendait,

prends

tes chandelles cl va les poser au sommet du lit,

mmes

braves.

Un

m'appelle

( Zina-Zdan j prince

de ton amant pour claircir son

visage noirci

la fille du prince[ Zengin ] la saur du

du fait de l'avoir dtourner ...

[ Ezn ] la cousine des Irois [ Mrquj J tueurs

( Zn ) proteste

nergiqueraent et r

d'hommes, [ Kelenda ] la dote paye du prince


[ eqo ] La possesseuse de [ 41 ]esclaves,aux dotes et brillanles. Ce palais est

pte qu'elle se trouve chez elle [Burca-Beleq).

( Mem ) commence rire, il lui propse de des


cendre au rezde-chans.vp et d'examiner le pa

ceintures

Burca-Beleq] le palais d hiver

des Emirs de

lais pour la
elle et qu'elle

convaincie qu'elle n'est


se trompe.

pas chez

[ Azizan ].

( 1 ) Au nom du crateur je
et

suis

capable d'alronler le scandale

expdier la

( Z|n ) consent,

mais ( Mem ) trouve

maison sur les ailes ingrates de l'univers [ fe un antre moyen pour claircir le malentendu. leq ]. Homme perdu, mon assez, ne m n'est les pas du asiles

Il lui propose que chacun son tour


ses esclaves, et ses gardes.

appelle

pntre plus
le

dans

trangers sans
taires, allons

consentement

des

propli-

Zn consent el elle appelle:


va-l-en

Rhan ,

Rhan o es-tu viens . . (xweliser) vi^ns . . .


est-ce ainsi que tu excutes mes ordres, tu ne

Mem ne pouvait plus se tenir, il se leva


sur ses genoux el cria :

devais paz

laisser mme le vent pntrer chez


autoris .

Canemerg,qulpqe|lque me racon
moi sans que je t'ai

tes tu ? le pays que lu nommes [Gizra-Botanj


sa forme est trangre mes yeux el le son

Elle appelle plusieurs fois, aucune rponse,

Mem son tour fait


de son nom est inconnu mes oreilles. Nous

appel ses gardes.

sommes

dans le pays

mexribi )

Le

palais

Le chef ( Beng ) suivi dune qu<intil djeu nes hommes qni moulaient la garde au seuil de la porte et dit : apparat

o nons sommes c'est le cbaleau fort < BurcaQesqesor chaleaa-arc-en- ciel qui de cha

que point une

novelle couleur

jaillit.

Ces la

e Ordonne mon prince que j'envoie

la

rsidence des princes des


que c'est Burca-Beleq

Alan ,
o se

Qu'est-ce

tout entire i la bouche rouge de l'enfer


( Zio ) s'oblige s'avouer vaincue.Elle

tronve-l-il qni

l'a-t-il hati ? La capital


repose sur sept clines,

du pays
possde

Mexrib
360 quar

demande pardon. ( et ( Mem ) ( Zin ) : se

Bengi ) les

quitte. ( Zn ) dil i

renconcilient

( Mem )

tiers. C'est la mer qui prend soin d'elle, pendant que le soleil est couch elle lui
mes blanches
.

jette

ses cu
de

Nous devons attendre jusqu'au lever du soleil pour savoir si tout ceci n'est pas un rve et si cela c'est de la vrit. J'informerai mon

montes

anx ondes dores

Il

donne

une

longue

description,

il

grand
parle de sa garde royale, tout des jeunes gar ons de la grande noblesse chacun capable de
compter par c 7 ... et il ajoute : 17 . . . 27 . . . aieux

pre

maternel ( Nerman )

qui nous

unira pour toute la vie .


Comme souvenir el pour pouvoir plus

tard
(( Bvindiiy .... route perdu,
I - I Zn ) prenait la chambre d tait une

examiner

la vrit

de

l'vnement ils

lve toi.
pour

changent leurs bagnes.

La bague de ( Mem ) portait l'insigne :


MemS Alan rplique de

( Mir walal Mexribi ) el celle de (Zn)


sa chambre, he palais de Mem
ca-Beleq jusque dans ae

(Do-

Bur

moindres

dtaitls.

Ainsi que

tmfra mala Azzan )

Princesse de la

lualBon

l'ameublement de chaque chambre.

des Azizan.

( suivre >

-190-

Hejmar

HAWAR

Rpel

Ils tombrent dans un sommeil lourd,

qu'on aurait pn penser qu'ils ne s'vellleraienl


jamais, mm si le dernier jour du monde arri

rilpfeiM tofcle
Dans la premi e forme la dispa rition n'est pas complte. Il n'est agi d'un
amalgame de wi i , s'est tellment
que le " i l'a

vait et si le ciel leur tombait dessus }. Les trois colombes (Murs rsolurent

d'amener Zin chez

elle avant l'aube : elles en

fortifi

levrent donc son lit, et, survolant les dserts


et les montagnes, traversant les brouillards rt

emport sur le w qu'il


pour rester seul,
swiwar , siwar

a fait disparatre
suwar ,

les nuages, frlant les ombres de la lune, elles


parvinrent la capitale de Bolan et dposrent

.utin ,

witin

i.5tin

le lil de Zin dans son boudoir.

Dans 1.1
parat en

seconde torme le u dis


que la consonne

ni^me temps

***

qui le suit , la voyelle longue o wappan'ouvrit les yeux

Le lendemain, Zin

rait sa place el compense In disparition


du son consonnique. culit subtin col sotin

que ver midi; elle chercha le jenne homme de

la nuit ,

el elle

ne

trouva personne.

Mais

si

l'homme avait disparu, une


restait au c4ur de Zn.

flamme

d'amour

Le u sa

entraine quelqnetois dans

chute d'autres lellres dilfrenles, voire


des voyelles. bihurin borii

Elle se demanda nn instant s'il ne s'a


gissait point d'un de ces rves que les jeunes

m:''me

filles onl coutume

de

faire. Mais la bague de


rin )'

La

forme seconde,

c'esl--dire bodrivs.

Mem tait l ponr attester la ralit de l'aven


ture nocturne. ( Oui, s'cria-t-elle, c'tait bien

donne galement des Par exemple,

le transilif de bihu
aprs la stabilisa-

vrai, ce n'tait pas nn rve : la lune de

Cizr

rin

est

bihurtin ;

avait touch le soleil

couchant ) .

El elle s

lion de born

on

lui a donn un tran

mit pleurer, gmir l pousser des cris.

sitif d'aprs la rgle qui veut qu'on ajoute au radical du verbe intransitil la
naison a andin . born borandin

Ses esclaves d'elle.

se

prcipitrent

auprs

termi

Mais, n'osant rien lui dire, elles se con

tentrent d'intormer l'Emir, qui vint aussitt .


Au vert des yeux et au rose des joues, mr ( Azizan ) vit tout de des suite que yeux, c'tait la

Ces sons existaient galement dans


langue persane. En particulier,
de la

malgr

un mal terrible : le vert

fltri par

le dclin

prononciation la dicte du nos jours:

l'automne, avait janiii ; les joues


lumire teinte, n'taient que
nes et sans vie,

roses, leur

Xw a persist jusqu'

des plumes ter

xwaher
xwe.s

' '

Il
mdicales ;

convoqua
mais Zfn

toutes
ne

les

autorits
de per

J-yy-'\y
.\y

voulait

xwnsten

sonne, et elle disait son frre :

Mon an ,

xwace

je p'ai ni blessure ni maladie : Tranquillise-toi


L'auteur d'une grammaire persane

donc . Pois, dcrlanl un deuil de six elle fit savoir


ne recevrait
chez elle.

mois elle
seule

que pendant

cette priode

( t^'jl (S'^'^J )
d'une

note bien ces points, mais


Il dit

personne et

resterait toute

maniie vague et imparfaite.

textuellement :

Dans la langue persane ^' ( y ) surmonte

on trouve encore deux lettres qui peuvent

Ct, en elle-mme, elle se dijsait qo'entretemps . Mem donnerait signe de vie.

tre figures par (y)

de trois points ,et que l'on prononce encore

suivre )

au Kurdistan, au Khonzistan et Chiraz.

'3)jdcLet CCali 3e%r-3Chan

( suivre

-191-

V /r
^.'>ur:yy'y-'^
, y.}i Km ijJ 1;
^ aj Jlj (J. J ;^Li Lu J
o-

_i ^Si (.1 J

11*^

yy. .y (.liiy.'j..

^\^y
.. yy3:(Siy y
J ^ tiL_J; _l o'^ j' t) _sl -uiii } iii\j

p'ai.

t,^-' v^

'A Or

ka

yy_ (Sj^ L>*-^

Ai

^^SC,j. fl *- jL-U
^ jlS^ .y- ^1 Ij jj

'^(SiJ y^iy y J"^


a. Cl J\._c Jjj^jU^(Sj} J^'J'yy^ j
' ^

^ j^'^ J (Sj^
ii.i>y^_ ) C^ii J. li

y. '-j 'J'y-j (jy^i

jjf cjy o>jt y

f-'. j^t'j^ )^ y
4)1 1 J J ! 3 .^'U

> Cy'-^', '-

J'y ^' y^-^

^.j^lj

jO ^Ai jl

jjb,

J j*y4 'iJ (Si

i^JL-:! _tj oV-j; 3 j

' -iJJ y-^ >y y.y

) xj_i y, y: .i-bj -^j ^Ijj^. f* 3J ^i (y-:-^


( y\ iH- ::j j -lji * t>' JJ Ji- ,_^. ^i 0". J"tyi'i tSJci Ai"iIJ )iJ- i j j*i. <:j

. o J.IIUDI C*^,!:) -A-S" j..Vkj;iiil!l li. - yf


i, - jU^r

U-Jj(i,df. 1/1 Lii A:i> :tSj^

D^J-^ ^ tJ.^

(yyy(S'\ ^ '
yj\

-' ~

3j jI

(S^

oVi-JJ^! t/i* J^"^* '-^* "^ 0\i-J-A; ^. i5jj> Jl

y^y y ^^ J

ilj..J ^^'-(^ j ^*3 0^ (.-I


-'ij) y '.jU ( J^\f) iJii)^

'.j'.J'C-i

( iSjJj )' Ui^JI (i^ t5JJ - J^\

^1 y li- '^^^'

j o^ijU"^! ;^ J jii-.i.'yio'^-i^u.rjki
' ijuja-i ijtjJi ^ii^i .L.!ij yy^ y-\ yy>i^

i ;jj_^lwJj y'- y^ J--ii j:_i jll j^^^t


t _-S^>llj *U(J1 y jj;J.j tijljV l; tS jjjv.;

:4Ul, i;l:il jaU jJ<^ o'^jU'ifl V,.. DiU! Jl jjU

(^i ( 4. J3jj. *:\;>r ) : iUJ > J\i' ' j'j^ ^f (>?

: j\; ^iJljJl

_i^ jl^ij

(Ji\-^ -V^-^

1 1
^^.

\
t.

'.A-b *^ o"^
j^ -a^ y

J^^*/^

V-uf^j- J .

' J^. t,'5^; Jj J

^\j.i\ ^Vj. ljL.j.l^l>Jl'\jdliy^j!j

5L y_y i J-^ ($) J.J. 'yj f >

** tsi^ ^^J

w-L. olr'x. I * <y^'J -^J 'Siji'^k t^-J^-J V f* /j! -j '-'j^ * >3

-192-

\^^^

^\j\

JZ'
Olj! ^'^ *; y.J^. (JJ') *iLi' ^y *; ^y; ^j.
J.y JUj. ;$ j 4)' (:;j>- A; IjixJU- *- a! jjy ^jV

yUlj> j y ylia j^SL-ijj (Si y

Jl>"^5;J >. T 'y-l i>- ' ? *:J

*"

ijf y_ y y > '^L; ,^^J^ ie-y *7 ^ij

j- } Oi*^-)^ J'j-^' t**"' 1 ^'j*^ t***' ?'*>*''


Uu tsij j il Cj^. I cf Jj *!

_jj jl jU J_,- c;aj t$ ljJy *

(.>*r^ (^-''j^ ' *'^j Jliitl : (ijf (S'y^


y_j>-^. J J * ' '}i y J ; y *-= (ijy <j^ 3

-A* (J^. \ij^ -sW t/^ <^^ ^'


" J'.j (j,^-rr^ (ijlj^ ^}^y J

A
i\f

^ <i j^i ""i ' ' J-"^' D*>-j. fW y-^y^i


y_j'S f jj^r J.U y. .j3 Ai j_^l:-iir*.
iJ*-

Ji

J-J

Jlj*/ J^
^"y\^ y.ii( jJi y^t^ : J^V- J.a1

^<j J <jjk c5ji jrr (^iX -^--


y iSyy t^jljU J^ tr>^ y * t^Os J\rr -> jU J'j-* -^^"
Oi^^ (,5_^ iSy J j yr-)

J^ ^^.J Al. A-. J" Al .jl ^y J^y < Jljl


^ij^S ty V t j^ Jj yi-^y >^.S ') 'O^-y^xJ'S

c^ (^ji oL

ICi. ^jj (Sy y i}^jy 'i'^

(y^ *; *^y (y^ f '^ ' (Sy^yi y, ' ' 0*>j.

zJji J CJ^ \iy jjy^ ^~yj^i

Jj.JJ ^V

J-a! ci- A

Uy) .jU (^j- t Aai^

iy-rt "^ y. iSiy

y^^jij y
^ AiljjjS
jl .

(S-ij y /^y V ^^" ^

JU AJ

cM-ijy

' ^"L.

.J3J ^^.J Jj/ AiU j. (^4^JJ Ait-jv (^jjJj

< Oj a;/} JJl*. Oy 'i (JaI^U cS^aJ Al Al ^^b Ij (^ j-k j_,* t^ji Jji y 3
^\l\y>- ' AL_-r ^/-j Ai *; iJ-l * jjl Ai SJj.. j Jj<,3

A;L>- J. Ja>->-3 A^Lii Ji j (Sy ( y J^i

ijyi. f aj i_i^ i^-:-^ -"l}" J^' '^^ ti''' (i''.'


j-,j aJ ^i^ < ^^. J lijVjl ? aJ Ojr Jji' ? *"' i^.

( A-i^ JA.C- (5 J V jl y;y a5


UHj IjJU (v^ v.w.<iJ |_jll OOSJI (ji.^. jj-i Ultf JlP L| 1 ill-J) i>ci- U-a-ii-3 JiJI li^l y>i v. j-ll

aA. |. a? CJi-^ Ji *

iV Ju-I L-JLi 1 *;! ^ AlUl jjJl J oLl lijA_iI

( .j^ ' jjti-j jb ' 'jS^) y^yy ' Jt iP J**

a; ^

oy-y -y-f ' ^W ^^ (^^j. '-'

Ji-1 * -l^J J^-'r <> W '^ -"^

f'j^' ^''y

^ uCy.'i^ 0^*1^33 (^.jl JaT AjUr^ij-A)^.

,_-iL^ Oljji. ^ ^^ i. j^: t ;iJ-Ull jiji 1 vLi

i jjl .Jj'-'^li ''j^a-* llUj oi^j


aIlj; ,ye

jlLi y. y. 0^ 'j\ *^ J'Jt J ti* *^ Aili^^


^J^-j W
ii;->J-l

tL.- CUl :j<.-} a l^'l -VJi

-193-

J'/-

Jj\

\^^^

'. i (i>^ (y:^ ^f


l JU- jjLlItACjJ^

'

tAJ

A-L>

(^jl

\(^ >^\y ('i-ji


Aau y aI3jU- aI ' AjU (y--<^l

t5j3j*t^i' (Sy'.^y ^ ' i^i^

iyy^
JLlc itS^ li iJJi (y tjbOi-

'l.-j'.*^]
f ^>^l y\>- y_i aj\l a) Jy

y.j- i^L_0 j^ .j^" a!\) l/'


TOjOj]

! fw *f-' ]
' l.^*i ) f J^ ^ Osjl.-

'(y. ^*- *^ Jji' o-hV


ly. <^ U ^3 f Al^ A; jj
tJA. A. jji ^\,

?J|/'? 0-. ci3U-V Jl/

f J.a; j-ji y t'i/ ^a


a:4jI J-: A_.
: * 4 y_ f\i

? Jb*^ ? ^'JT-i '>J-jf


T J.aTjJIJ,/'

i(^^y (Sjjiti

i JjT ' ^2., aI

.3 Jj,

Jc">Pti)ii^

jI:>-1

^^sjIJ

J ' yJJ 3! 'i t^y i' A-j'^tl


y_ < yo' j

li i> jjj AJ 3 f)\^ JJ J * (^3' (^'


ff*.

( j ) J^l J^- ^ ' \yi- A


aI AjLe il AijJ jA f j'j- 'i^ J

j.ji. f

.3<-^

J*Ai< ,.:_ii),3

a! (.aX-^ 3jjJ(^jk ^J^'^

f y ji. A. A:_i. ]

^ Mjlj>- 3 f*J *. licV- ^- J^.?

t ^J *; J"*) e-^ i/"

'

Ue

-'r

-'(-'

A-3 f Ji ? J^j^J t/'ij^ '^JJ J^


Ai A) JJ3 JA -i! yj, A,

?c'J'^yf^^^f
J. i^Sv-.

li_yJcil:-3 fyi(yi tA*i;

A-l 4

aJ y_J^ J. t;:C A\. :

il-L *:-j 3 ly 'y^ ' J. (Sy^i J-^ *J

u-i^ j-3'.

JljlX'. j. Jj a5

sjll *i JJW 3 ^^ y,-". J A-.sb *^

A. aIj yi. tJjKjfcA^r dli OW'J jA(j'*; '^. <i


tjjx-, a] yL ts jijib 3 AjjAj J3J Aj L^ j^y

! *^ JJJ J is^^'-^. JjA uj^ j>^3 JJjJ


ytS y. AJ a! "JJ y^y y^ "j- *.J j^J

' 3 id 13J a5 I *J ^
Ai jK^i^y i jS Jl^iCy i A>^Ja-J y^ w.J\fi-y\tM

Iaj y\ -il j-j <; *iUxL tA$Li JL jl^ ] ( ! ) ISC^_\;

tSjJ
.Jl:j ji. y. Aiv^sj^ J3J J* (.S^iljCy^j j^jl"

a::_)3 ^y Ij '

3I iJ.3 oWjJ. .zJ-i^JJ

.jt if Ul t D*J j*i ^ J'jT J^4r ' ^J-'^ob'lpj

j,^_yi U_)l \; A3

Aly. J A; Ail' Ai 3 jjy

jbb

ji Dy ' -J-Jy

tsM' ' J *> *^. J %

ilU ^. *? ( I ) oljj \; jiy h'j y jb ai oli^ *

(S^^rj' yyi,(Si\^\ '</W 'i-^i' 'ij^ csV


Ai#3 Aij ti.i ji\ai ijy.^ 'Ai ^^iV- aI f 0>J

yy.jO Af U'^W Jj^ *! UJ^ f*3'* (J^y^ <>


*JU t5 Jji^ jlU- J* J4j U" t^-ij y^J ^" t/-j

vjtcjJ* Cyf'y

'J *^ L^^ '-^ ij'.^^^ J jL.- 'y}

AjU Ai' (Si\~^^> J Ajlji ^/->- = (Sj L)b *J '^"^JJ

JSJi

J3J JJjJ

y ^ydy'^ 'l Olil^.i5yl)>


*'' Jj/ .> ijj * y i' y y *j
'i *i^

^v_l->t-jj/' jijy*>. - '}*'^y\(Si'^j\ y-2^


? sj. JJ JU ^j; u ? jj Ai A>- AiMli> Jlj! yj 3^

^^UIi5.j3J *i 3 *

194

^.u;i>

,uu>

.^^

J^l

J^-A

l_pl J yy

*iy

jr-

^\i
ijj/'JbVy.
3jl j^Tai' JlJAi' oLb obL- 1 |<='S'lj. t

lfii; iSj>il (sf ->\ (ji,


*ilo J Jl
J ly

Si

ay

AjIj
i^J*

^! ^'y J * Aj' J Al a1

Jlj A? Ai
cib j|j

(jVU- _j

j^jo'

'O \i

4 jUal '> i (^-b^A^ ^

1^33 a! Aj

AjyU J Lj. jaia)^ ijjly- Al' ^yjij J(i4yi S^ jjM


(s'-Jyy y.

,^->slij

^xjL-m
JLJi^
ou

y h Lj^ ' '^-^ '^' '^ 'Ji' ' ^'

'j J> oi-v


j'IjjmIj

i_5;3AX..iw t^U-^l Al lj; Ai'3 jj-ij Ai 34J

A...U1 ^jbU Ij [ jbU ] aI Jlj ^l; Al y.J^ 'y


-Cjyj iy^3 cA'-y^ b-i^

a) 45 Cj Jl ^i-l; ^ii; jy c\*i Joj tf 3I3 a;1; a)3 jA(


'Saj Ij 3J3I UUIj
CJai 1.^3 jN oi J *; 3 'Vj lijb J liUi^jL>-

'

y J') jDUi-^j JwjA-ii AjO' ly Ai'Lil jJyjj*;


ljAi3 Ai'b/j>- a1 -y. '1 JA-3^"jAV.i^ (fA^Uji <i\ij Ay : iit,lji^.j. A a1 jC-Ji. .zJi* '"

*>~-; OJ j^ jI^J jc A>

j.jj*! y-^^ yy *. j;' j'-^ b tS-> J-^ ^ J*^ yy- y U *< j^j li^ 5^ li'.'j' j*i ^. Jj a
A>l

ijL. 3 AJ3 Ai

J33J jku jUsa) tB j^ aI y-if^

1
Ai J oi i^Vii. \jA:7JJ^^.P a! illjy ^A aS

Ai\i>-j OJU- *:/ 0*-i- iJ- A-l o 3 Ail lj# ^


V

J 0^)3 A JA Vj^ b3^ b-jll;

.3lj a5

cyi)) J\j j tsU_jl J.3j j^i 1 i^B Ail y-jU

^l^ iil. t4 a! ty\

(l)*^. J' J y-^ (Sj^ l)i-^^ y ijy bb *

^^Jl. (JU A) U aJ ijj>s-f g^A>>_j j\; J3J e Ad.3

a! A-b*!^ ( I ) '>iy ^s, J^> y-^ cMy : bji


a) U'ji- JU a1 viijUI ji- ^ Ji* IaX-jU j a y^^ tj J. aa j
tjjsej a1

jU < jK^il^:-. J. J3l ' a'Ojijb < q5^ c j\jy


jAi -J lilzi/ JU- aI O^J*^-iy JJ3J ^3**

Aj liLj^lji- A>- IjjI^j a! < liljy- tf jUi


J.Ky Al ,J!j 3 j' Mil ijl JJA) 3 iSvi-

<lj,j3'< b'S'o^ IjUi iiljLT' Uy;<U:i^J i\j\jy


,iJu ;;^_ Xi Jj,} A_JyT l\j"lyy:j y-jjy Al

y^i.:...]_ J A-iy- *i'tj; ijf 'Ji * t j*-i\j j *i^j l


l5 jAi (^ J Al y AcS3L-lj ijJ^t J3J j/ljlj S a1

A>J J3< .3Ciw Al JJilj tlLijiM yo a! .jl-Jii


- (Sji.iy y.^jy J.i^ii^ \ j zy-'J^i'yf'evy

j_^|jOA. t53L.l! UiilSlj I3I J3J


a1 tS3l--l! l^' (S^ Al JJ3J

Jo aI j 03 aT

t (,S3 *-' l" v> 3 *^-^i^ y


oUi^.tU. ^_^aI c~ib *

j^>J e Ad. ^^Ul Jj j.

.3L: .jb ' jb jb < .3^ J" ^i^ JJJ j^lyl J o

.o-ilj

Jo

^Ij^jy- cNj-

= o-ilj

JA- iJ '1 ljbij"3 aC: |_j- 3 jJki Ju 3 Lx.: j. a a)

- <t-j y \! o-iij ts'V j^ij^i li-i >y*'. cy-i J**-

AljjOiU J3j cit-V f .J Ai aC Cj^aX ')Ji\ (.iU V

bj Al' Ij aSj j 33J AJ cib iilCAli J V3 a1

AI 3 IJi_^ aI j^3>^Xi Al jA

*^ *J

J. Al y Ij jA* ^ j

lij a5_j. a! JUi ji-

i/'j ji^

ijvjl A- liUji. ji 3J3 J IJ Al AjU

O3 *^ 'yi ,.j5^- >jji *' c$j>- (^jVjI *; y. oL

aJU y^oj\j\y (SiT'i^^^ H^a}\y S^aj

195-

>

J!.->"
4 (Sjy ^y ^
< i.jl_
< bj Al

( j\^ yy

.X-jj<j
a! ^j^ Jj Al

AjU
U_^

ly

j-y (^i-y (SK-' o '^y <1

i jy-y 3I- t ^\ "i/yJ


J^ ' ory y^ I- -T ^y "^

f jL-i

jA-U

J.JJ y-a-y,

t5j,-i)3 ii^JJ u.^; ) *-i


y yy\i- (Si'J ' ^ ^iJ \ci
y jS .3 j3ja) jC Al' (S'y. y

' jjo;' JU t^ *

(S>^-=^ii

Jb"! j'-jjj *; 4 tAj^ '>^) ^


i CL-^f Jxl b Al' J l^Aiti;
( ^J_jUii-jj y^ y. * (S>}y

jy> J^--<~i)j < J-A (f-r'. >

y y>y- *! -JJ-i j^-c'j'- ^


' ^}J (S\)) (S y} J.JjJ.iibji

JL^ A-i tf \J:.vJj t^Aii Aj h a

i 4 J3I 4 Ji\j Jl Jj a] ^\j


t j3^io-3 lj>- iSijy *i *^ J

?i^jljujl< C-J.O^*- ' 0:-y


t5j\Dj ' Ju < tfjljl 4 ^Al Al
(ia!j>-\xj^.ai Ajyj J.J J j"

J_rtij.O-.J:l;
l\y t.J3j?

A. '!ll

a)

tT'j^- t?*

i^^ S-> ^- ' ^ '-^ y


t jj"^jj y^ ' o- J *; fJjjjy i>. Jj *; *; y. f. 4 jib Ch 'J3
4 J.3^ Aj y

Jj i53Uj. yi ^y '^ y^'^Jy) iy'''>y.y- 'S'^yy-^''^-^


oJ t^j*t^iy ^ f*

U-u. ts.3A a) ^jjjj

cyt>}i>
il fJ'U

' jj-.l 4
<

3j . jl

tijS ^.

jJJ a) p-jj
Ai'

s^^l.iLixj
i)

if Jiy

;:jU. a) < cj^fr ^ ^ j^j j ' b ^j^j

t AU-3 yi r^t i \j~>} viLiy

iy 3 bb tij'J f.Xj J

jiJi J*- (cy L-* *=^.y'

t il_.i 0^1.

' ,>r^ lii-y

* ^. 3* S-^y ~y->^.y fJi Ji **


t \jJu. t5jlA-\j ji A.J Al jl3L>

IgCi i Ij.L-i ' f j> jAiU J'S'

3jb 4 Jy- A3 J AJj. ))

t ^J^bji ts-^-J ryy


t Ui yji-y Cjy

ty\ ^
(( \j_^ Al l>0 >_l.jUy J jJ \j"

tjlAlli^ Jl a! < {_^ yii ^

j3 (ijUjy- j

.\y jy j\J.'^J.'i*"^
y y'j'^ y ^.J. jl>-^'

4 _Lj\c( ^ ljJ
. .

Jt-I A4 j-

4 U^V-i^ I tS Vj, (>.3j.l, ;i j.y


( O'I 3Jj Al. a::- (Si ^

U Al' Jj- tSjA tAiJlij jU'a)

. Ai ^^. t5AJli Li i ljlAib

4 L-jj (Syi 4 J'V (,sa; .3 Iji-

' >_1jUj 3 ^A.. ' Uuiui jUr


(( 03^1 t jj Al ji JAI J 3Aj_pjl::-J I
**

J'. yy (p " (y^-> >^^


jl tJAJ apU UjL-^^jl^^

t D".j f b\i t,^ i y yy


4 jilj f jAl Jl5t>. j^

J,L_J aj"3 Jj-

.j a-/ Aj.:-i.

\j.^

3 bb Oj^ ji.
f tjl i. Ail o li Cj?.ti_ ij *'y '1

IjUJ

AiW .Jl ^ JyS J-\2.

( y^t\ U.J3 l^ tsjbi^*ljj,


< ,J_^J QJ.; tS J A, 3 A:i_ J aI y^

J-)^^ ty.
c^bij tSjX

* f ' *=^
jH^ f^' **

iji>tSJj/AiioJ4-Mt5
( jAi ^^^Uj tS.J> ^,1 .J

'

(fj^ (Sj^-^ Vj^ a) ti j a5


.jboJ

4 cbUt ' i;f ' (Sj\. '^y ^


< jAJlS^' jly 4t-lA* jcf J3J
. jAi.A:yjt5 j-l;5 jO^i'O-b*! I, j\y .Jji Jl; tiAJAj'ilj

-i

("

ty.

y->^^-y

tjbj\i y.^riJ-' ^'J^ '^J^'*'

.jojj^

.a1

JW

a;\{^

*'-^':.

bj Al ^ijb tst 1 -J Lvt

196-

\^\^^
jS '-J1 Aj.jD J A>-jrl "AXii! tSj_sl U

yjU>

J/^

tj jl iSj. y *^ i>" f .y* (vi- o

oky' i j^ ,y lj_tj

r^J^f**
(sfySji (Sj.y(Sj^ (^ ^

y^ty ' y 0*b 'y Jj 3 j; J-'l ,.>-; *-iJ


t j^ y^ j^' -* 'J*" '-^'Ai ^^ v_i^. jv> jj.. uU- c5 jJiOlliU-j; -^ V *j^ Cli-i c^

Ji

U . J Uli y -^ i ^2. ' 00 jJA bjlj:;^-tj; J Ijjlj j y. 3^ J" 3r* ^j'. J 'J (5AO
' ' 'J 'y.i

t^AJJ j

'-^y 3 yy o^-J

oV (S'(s-\ yc'^(i'' f-'- y^y, (S" "'-5 ^-51 ~


AJ>
OJJ j:

^)i A:>- .J tS j4 y

* *-i

Aj" t jl AJljCs ob J Aj- iS f tjijT J ^-* J * J


Aj_ JUa^Up (_ ^ \j I :-; .^ l^'jl-j ^.ti. Ji5j At jl ^^f jVj Z> aX.3Jj. jl; j-J

* y. lc-r lis'-* j^ y^.u^^ '


^ (y

t^j..j tJlii JJ x-13


jjijj 4-iJ oU--^ OJ aJ3

Jt3ji.ji.jl 5>.j>tb;JjU; -'V^'j' " "^.Vt i..r3*-

f^'j'--'-^^
Ai 3 C 4

o^i

li y J

3^ lj t jIj. l U ^^-j ' t5~,


i ai ay Jj J Jil.iX..l3 jis .J>-

3I tSJ.i-f) '.

f .jUjoaj. _! f jV! ^.^ _5l jy

4 ( J J " a *^ t JJI ' J'U J (j* 4 tS-^ '^


ij_ _^jw JobU-t j ' 'iSyi-i l Aj-y Aj^.A_l
^5 J AjT JUJl ^J^lij >; J. ti. ji- *-ij t J t3 lili JU JL

tSjiJ A-

j}*J^ lS-* 3^

i^b O ,y cSj!

y^-f J^j:J y (Sj /' J>'^ JW^

'ij je^
-'jj J ".

: oy .J AJti j olii J jU
(^ j Aj- AjIjJ:,-.J i-

y tj"jj J**" lijb*J-" i-S j 3 Ai Ij^ t j _I jy,

Al Aj JUa^ _I ' ,>\i

cJi J* J.ji- Jj J jl jf^'''y'y *-iJ


ai y J J 'o j^ .jLi Uji oU^ J 1 f 5l-jl

t/^ 'jif' t/^'' 'yJ- > ^P^ '*-'^-' ^


OjJ.ji j iijlAi' O* 3^^.
t jf.J

4^3 Jlli jl ' A, J3 Ai J ? Al' 4 A.. il5

jIji

jt". JiJ 3^ ti
:oy J JJ

P ^.y

y.'-^ 'i^j

cii^^tj^y

A^TjAiT.A,

OlliOy .j.ji-tilti j .j- tJjjy.'j

_^_> yli-i ^y ^:^y J (J^ ' iS\y ' j^

Ai'i^SvJSCi _jj jliCj Jii>- i-Jti'^'j*"^ '

' ^iSj^

y->y ^'i^-' ' j_yy ojiSj


' oy '-yy cyyi

' Jy' ^^y*ij,2yjjjj' ^iS^'^


*-j>-i Jjj oi(S i l'.)' i 4 i^-J ^'c^^

J ^jy.J^y. jCj^yi''oy-yi.ty'y!^

Jl:u.i_,3

JU3I t_iji; ' (jii t5jj J (J t^y.

'(S /'j\(SjiyJ '^J-\^i ^^.i-'^


KiSy)^ai^J^\j y.JJj\j (^iy^ t^AIjill

j^ y-J'Vj'(jLX--Jjy iSj d'' -- -^. ^


_^j~JJt^J l J 1^. J Jtj^i _S i^^I^AjI ^\1 1

CJj^'j'- i>,j-^*-^ Ji^>Or^

197

Jl

JU

^>U>>

|^rTJJUl r-

\^rvoJUI r-

'^>J 'M
J I J

iS^jL^jf

j^-^J ' ^-^-^

\5 j J l* yi^'

J\z^i^ S>ij ' *


(y-^i oy-y^y Lj.jVS jj

' ^yi}j(Sj J *^ iJiT^-i-i y oji j\ Cj^y

JVjj jUlj c5j: liS'o JJJ

*l tjlj tbi-

*iy (Sj j <'~yy (Sj LIj* ^y j


ij oj)J 3<:jp^oX^ y^ eju'ji Cj*J
slo

_ilii ' y^_ ayi~ j^_ ity*^'-J t>i Ji oy>-

' - y. (J^-'r'J (S''^' >-yoXji

yyjL *ij ejj 3 y>-\

^iay-y^>lj^*i 4 ayi- (j'^J^o^y

Jl.' (Sjy > CJ^^i ' J^% S^


* ij'ij JUj <;Iaj } oyin_, _ jULj jb J

j^i^yj^j oy.j-'i ijiUjjv^j' Oj^ t^,^!

jljl_iAj (y*l:_AJljij.ljJUja4l_j\;lAj jl
*;^j ijiijj 4tj_yJj_)Al* qJ

"U-aI. y oj)

\ b3<a (^ja^ a t^^lj


IlSjIiu

jjrj,-oAjiji.,Jj jci) jjA.Aj(^^

J.,ii 4 L>-

4_jT4 ^l oi<A qU-^.3 4 ,jj|J

-^ tjlj liLfcU J l^

yS i

4 jLjj.,* tji ij^'i'j (Ji; J -^ <i"^j ij'.j^J J j'ij


tjy^. jy J y^ay

y.>i i1>ja\c-j 4
y. -> -^^ J-.

* yf}y. y^^J iy-'-*M-i ( ayA (_) SU y

***

Cyyi ay (Ji J

.lU, Ijl J (j-^^ ' ^oy

j^U' lilu; J l

<iyyy (^Oiyy-'^'y
<yj J

C^.\j\\a]^J^<
4 J3 J3 i a y- i^U 3 tjU- ay- J j/j lj'_j; J

4jL>- aj'IjV i i 01^*1)1- Liii'

j^t.JJJ^j <!^ (^^. J ^'JJ ' o-.?*^ J ^


Ij^ iJl 4 a y s \ l;_ji jaI j tS-^^U li^ j (_^a

t>i Jji 'jjj <-^ '.>^ Cjy. ytjijdiA j-at>.vlIx- jlj Jj jy oLi-ii^j*

4 J^'ljTij* ^_i^lJ J'^j y

(j^ J

y:i

*y^, ej^j t^' J* "^"^ 1 f^ '^j ^i

^> J J^ ^yi - *r^

198

LSJ^^ liUr-iS
^iji j,m\ b'-^>
S-*- j-jj*

ii>

rr

0-

yUiJid!..

tryA

^*

r:s<^iiiiZi.
S^eSa^i-:

tUi\ p\:,L^ ^\^Oh P-^vJ** ^^v'^ y^

iliiy

i-

<#J3- J-3>^"

J^*".jl(:^

ii/'Vi ;jU - ^> :t-Ai jI^i^U^V jj^-pi wj^ :.:5Ui>i

-199

iJK

JL.

1 J^*
<m> ai

u>.
^rv JJlilr.

1 / 1 J1 1 /V >o J 1

^
.

il

^.u;*

'vLV y^
*

^^
^<
^^^TJJ^J^r

*t!^

J.>/lvl3/

yy.-i^,
^^jj^, *^ ' '^

jTjOV,

^-,^

/"^^- .
jUj yy

'^ (i^;>^

^/S^.i-^
O-jJU p 2) j>J^>

J3j\ji iSjj^

3ff iJpsy)
<iS^j-j^

^y. '^/:f
.-4->
U-jjki

.-^1^)*.^-^'

t5i'_UU!l.

lj-.jTjjO

iJ^>

U-jAi;

' * iJjji^a
y-^lJ
jU-jj JW j^^L!
X, Ji>-

Olj/

v^jjaJijT
-Ub j\y-\i

Jry.^\ ji

U-jJU 'fr

iJjyiS^a

^^y
J.liK'

if.y-kSy^

(. \ ^rt j ji.ji. jjdj iJJ . \^9 V

200-

SAL i
HEJHAR IO

ANNE 1
NUMRO IO

YEQt-WB
23 iriya-Ber 1932

DIMANCHE

23 Octobre 1932

Qovara Qorill

%tmviiv^tn "i^tsisar
Leyiana Baslly

Dr.Q.A Bedir-Xan
Pirot
Kedrcan

Eqsi Sedayi Hawar


Gelo ne Wisan e xan re

Ji mla

Cegerxwn Qurdi
F. Mistefa ahtn
Qoer Botan

Ji pismam min

re

Mtr Qund

Dil min pir diewite


Yeqitiya herfan Elfatya Qnrd

Selahedn Serhed
Xweyiy f^awar C. A. Bedir-Xan

Ilhami Hawar Ax Qurdistan


Hey Weten

Gewran

Silman Bedir-Xan
Xwedoq

Berdlq
Hiyarl

Cegerxwn Qurd
Dr.Q. A. Bedir-Xan
Kedrcan Hawar

Di orezareq de
Ji x-wendevanan ve

^ir S^nsi^i
La musique Kurde
Mem'^Alan
P', G. Michaelian
D. A. Bedir-Khan

' O sans maison vL'Alphabet Kurde

Hereqol Azizan D. A. Bedir-Khan

apiana M
AM 1131

201 -

M< ^fta,
SPiCaXuSTB DES HALADISS iNl'EjRNtiS

'VtotiSft'ikyN ET INFANTILES

(PaiM*

Jlotiwuf

OMO*

^oOU

FHOmMWRE
ElOllIgi
Inscription

FfUtt

sur tous les mtaux. Gra

vure colorie, pancartes et tableaux en cuiv re. Impression de cartes suivant les procds les et autres en relief. ' plus modernes.

Damas

>M.alek'Daher

Abonnements
Pour la Syrie. la Turquie, la* Perses

Qiryarya Qomel
Ji i)ona Srya, Tirqya, Ecemistan,

l'Irak et les pays du


1 an
(> moiS

Caucase:
100 f'.

lalc welatn kcvkas:


Salqt 500 kip-srl 100 frenq

-00 f. m
V.

emehql S)0"kI*-srI
aMrtiiqt 200kU-srt ^Ji' bona %vlftn din : '

gO frenq
40 frenq

4 mois

Pour tous autres T^'yis


1
6

an
mois

150 90

i'.

Salql
eme>iql armehq

150
90 60

Frenq
Frenq Frenq

f'. 1'.

4 mois

60

Adresser toute demande au directeur


propritaire : Emir D. A.

Her tit bi nav xwey tne sandin :

Bediil^llWn

, ''Mir Celadt Alt Bedir-Xan


Sam : Taxa Qurdan

Dames: Quartier Kurde

202

SAL

ANNEE 4

HEJMAR IO

NUMRO IO

YEQEMB

DIMANCHE

23

iriya-Ber

1932

23 Octobre

193'i

Qovara Dorill
LeglDa Rastig
Niv .sev
Bayeq sar

Bevue Eiirile
.sewit bii indar i"i miiiyan dililin.

B tirb

11

b ql

wan

berdidin.

ye. Ezman
Li ser

lie

str e.

Wisan

bisalan ve ev qom bi r ve .

dijwar t.

n'nie as

IM

taiiya

.sev de, di badev de, di. p.sve n, serbor

il xweher hi hezaran bi sedhezaran qurd,

sarya '/ivistn de
serhatiya xwe, bi

pir ciwan jin Tr/aro, s;ix nesax diin.


Di ne. Ji dora wau de gund Ti hajar xirbe dn deiiiaqeve, reyina

mir

n birindarn xwe

li

ser rya

xwe nivisand

ap qir.
speh,

bixriyan

Ev qom seveq giha zozoneq

seh

nayin. Be'z dehl, '/evi u cinn .sewitan-

di

pe.sber

i;iyaqi

liilind

mezin.
he ro-

Geleq sal hebiia qo v qoma

d ne.Ne tqi
Maz, berii

hene ne ji darn de'al.


rli, guhij n darn

nabi

.sabn

ne dit bn.

deyndar,

Ji
hic|e

niqa ve di psber w de ronairis. Rya w a as ,rast,

hiq in.

Weq qln miriyn

tirban mane. qurdistan.

zelal

Weq qln

sivi(( n xwe.s b.

Ne gevir man ne stir.


hd xuya b.

Qeryn xuya
tari.

pez

garann qavil,

dewaran qavileqi

armedor lidi

nabin.

armedor

Ji her gir, ji her paln iya, ji her


dest, ji her sern qaniy gundeqt ava
diyar b qom re qen.

Ji dur
jarn mezin

ve,

herj , roj dibirike, ba


dibin.

xemiland

gundn ava xuya

Mrg iman, rez

bexe bi sosin

Ji T ve, geleq dur, di


qullq dibiqivin dest mrg,

buhar de.
germiyan

rhan, bi nrgiz benef bi gulnexwn


belalizq teyisin.

zozan bigiya it bi hinayi


Buhita vediqe. bihn

diqenin.

Birindar li birnn xwe diniin, di


bnin birina wan got girtiye. U li zaro

reng deriyn xwe

yn

xwe

mze

diqin dibnin qo d

L di w r de, di w gely de ro
nah ne nne, tav nine, roj derjiaqeve , heye.
xwe, jin

ryn wan ter taze ne, ne zer in ne bi hstir in, hinariqn ryn wan weq

rojhelat

ne j

rojava

gui gulnexwnan sor in.Li memiqn xwe mze diqin Rihsp tej .sir bne. pirejin xwe ciwan dihesin,

Birindar ji

su

birnn

zaro ji
Zaroyn
yan

fairtt tihniy dinalin


berr j
ne.

digirin.

bir ne.

Memiqn d

dibnin qo ji diln xwe re xort bne. Ji


nivn iyan zozanan pez dadiqevin

zuwa

Qes

qes

nabine.

Geleq

caran

di

jr. Berx qariq di reqe bor bilind


de xwe hildavjin dileyizin.

tary de rwing ryn xwe winda diqin.

Hineq alan

ji

wan

diqevin,

di

qortal
m

Xelqn qom diqenin distirin, he


bi govend saz in.

de winda

dibin.

L ev qoma qui'd bi zehmet, bi ccfn,


bi xwn i1 birn pve bi dite. Di sn xwe dilsot, can-

Hem ji hev dipirsin :

Ma ew nalin girin q ve u ? ? ! ! !:
Ci kewimiye qo armedora me ji

ve di ra xwe de

sedan

203

Rpel

HAWAR
husan ava xwe-; dewlemend
b I ! 1 ! I Ma em qetine
Hawar hawar te
**

Hejmar 10

niqa ve,
rengin
biihist 1 I I

ye ye

Deng

gazya

te

Rihspiyeq

pirejineq bi

qopaln qom

Heqe te hawar div


Ar Hawara xwe qe.

xwe ser iyay nia qom

c[irin,

vn xwe zivirandin wi iyay, hr m


ze qirin.

Kiriqa min

tij

gii

b, l ,

geleq

car ,

min

ev

pirsn ha, ji

dev

geleq
q

Di ser iyay de,

xorteqi

bi bejn

merivan

bih;slib.

L ci biqim? ev

bal, xorteqi zexm u nr, xorteqi eleng


jhat, xorteqi dlai spehi
tne

man ji me ye, ji xwenda mezin meye ! Ji wan pirsn w cndy ez diqarim geleq mana dernim. L ez bi yeq du

bi go.st gewde, xoiteq digemirne

avn xwe

veqsa

xwe.
**

made en veqir derps biqim :


1 Virovn qurdman qo dixwn

Ji qom dengeq bilind kreq sabny rab.


Qom ji rihsp pirjin pirs qii' :

in,

xudan

lm

xudan cih dibin, lipa li milet xwe


dibnin,

xwe vedigerin
milet xwe

di
ji

nrin
bona

pir li jr

Ez

nih dibnin

seh diqim,

rona

ihtirasta xwe

-exsi

heywani,

li

bya min

ne ji

roj ye, l bel, ji avn

milet nabine xwed dibje : ez ne ji w milet qurdim m

w xorti t I I ma ci kewimiye 1 1 1 Ji dilxwe du hstirn germ li ser


ry pirjin de tn, ji n ve w xort

Milet

qurd, dipy

muslima-

na

nyre, ji her miletan btir, din xwe ajotin


ji murd xwe her end miletn miis-

qom dide

bi

deng

dia

zari

dibje :

lman ji xew rab i ! I

hene, bi cav biran mezin

li wan

mze qir.

L sed esef wan bi avn et-

^r, Qamiian CCli SBedir- SCan

ket li me piropaxanda

mze neqir in. Di hek meda qirin; gotin Miletqurd mutriban e, Uabiliyeta tu

m ne wisan e ?
W Cilo, rj min cil xwe birib ser r ez me bnim.
a Hawar s di bin eng minda, tim hundur, Ciloji min pirsyar qir; qe

ji tafa ecina,

tit di wande tune ye. H. P. . . ( Heta,


piropaxanda di wan li milet me j tesr

qir. Ji lewra

zana

mezin me ji qurd psdar


ti.5tn

mancy dur revyan, bune


rlan , mran her

lm

Ew ye dibin eng te deye?


Min
bi ftxar

milet

weqe her car qo jijher qesre


dibjim : Hawar e, qovara me

biyanyan ).

a q:irdye.

Hezar .jaba. sipas qo din li


der cindyeq qumsor ji he c milet me hi.yar bye qitbn me bi

her

Li w

dibe. Qovar derdiqeviii.

b, limin mzeqir . . . mze qir bi zman


xwe got :

zman me

Ji bona derew e, bllahi derew e,

em milet xwe bi xelq nas

Wellahi

qirin

bidin

div

xortn me ji

nezer

ma

awan bi

qurdmanc t nivsandin

galgaln

biyanyan

ibret bigirin xwe


milet bi hejnin.

ket ew qurdmanc qo biniviseheye ? ?


Ev pirsn ha,ikas giran, ikas mana-

bavn gulyn dara

Hawar gnliyeqji wdarye. SCeorican

<lar ikas bext mey

res ispat diqe.

204

HejmarlO

HAV^AR

Rpel

Nir UQUDl
Di wext xwe de mreq

Ne ceng

ser,

seva

tar,

ne

mrani,

ne Qurdistan,

y Cizr heb. Geleq zorqer

Dil min

zexm

nrin
ne ma

bila

her cih

be

goristan.

dilhiq b.Xelq nema diqari


bn zilma wi biqiniu,xwnl

Ne ma govend,

zurne,

ne ahenga dil xortan.

Qeser

gi.s qui nale, bi

xem

mehdiq

bi

.\em Botan. qortal e,

bn ji welat xwe derqetin.


Cizra Mr eref t^mna

Ji hlq ax hawar e, ji Ji hlq la xortan

hlq xwn

de.steq, b avah
ma. Avahyn

nahl

in, ji helq deng kertal e. hlq jin jinb ne ne,

Cizir ji tori

Ji hlq zaroyn swi, ji Ji hlq sed birndar Heval bq Heval jin

bman re b bn seqan.
Mr rjq, ji qer ve,der-

in tu qes

naye

nabne, ma hwan

desigirt de d

ne ma kesr e tar

qeti b ger.

Ji

xerabey

seva

goristan

gundeq dadiboi'. Duqund


Il ser dwarn qavileq ve-

Ne ma Ewrex, ne ma Drgul ne man dengbj Qurdistan,


Ne ma bexe ne ma sosin nema mamiz nema zozan

nist, diaxafiin. Yeq din re digot :


Mam qund,

ji

Ji hlq Quro

las zaroyan bi camr

ji hlq destgirti ima nay ima sist i 1 1

qea xwe

rabe,

nad qur

min ?

Heval hev

bibin di hevaln hev brayn hev


qurd in hem yeq dev.
min

Ser avan, l bar qea

Hem mr in hem

giran e,

ditirsim

qo

Ne

bot me, ne xerz me xulam axa Qurdistan,

niqari b hilgiii

Ne mr im ez ne axa me peyay. dewleta Welat min tu gevre bi nav

quidan.

Heqe behsa keleni diq


hsan ye,Qund pasn qen

deng .ehinah i

Tu mir hem tu axa yi tu hem sultan hem ah


Buhi.sta erd ezman iraya dil tu armanc

ji psn re got : Ma awan hsan ye ,

ha y ji qea

xwe min
e.

hebe,

kelen

Hem dl in xulamn te he qurd in he qnrdmanc.


Bilind i lu welat miii, welat bav qaln paq.

beramber end

gundan

Tu xwebihn tu xwereng tu i gui rez bi de-jt gir bi


psira maq tu

xwe.sdeng welat aq.


ye,

min hay ji xwe he


l dsan dibjim hsan

kesr bure tu ava y


mehdiq tu ewra y

ye. Ma di welat me de ji

Tu sng

gundan btir ci heye ? Ma


tu nizan qo Welat Cizr
ji zordestya mir me vala

Welat -min biqen d hem qurmanc ji xew rabn


Bi ry te, hi av
Ciwan

le dil
te bi

qurmanc heint sa bn
hevn dil geleq xurt e

in lav dln

bye, erd zev tevda b


xwed mane. Tu hema ji

Rya me dur

dijwar e

bi

hv r geleq qiirt e

min gundan bixwaze. Her Tu rber be tu lermanber em in le.sqer em in esqer Xudan evd
Ji bo me roj

end bixwaz, ewend


dim te.

bi

man in

bi iziia Yezd pxember.


cira ne pt ronah

hv

Weq mr ev xeber bihi


stin. geleq ber hal xwe qet jvan b. Ji w rj ve xwe

Kirn qurd

Qurdistan

iji zann ebi avah

Xwey droq xweyi esl in


Welat qurd giilistan e,

meda zann me da Zerdet


de.st.

gulistaii in zev

ediland din zilm ne diqir,


digel xelq xwe dilo van

Welat min, welat xwe.s welat paq, Qurdistan


Tu hlna ciwan Din ge b xort tu gewher li Xuristan. gorn ji dil .sa bn

mihirvan b.

Xelq ev bihistin. Vegeri yan hatin cihn xwe wela


t Cizra Botan ji nve ava

tali ge.s

tirb

Welat min biqen d, hem qurmanc ji xew rabn.

2)'. QanranSli Slie-Ur-SCan

sn b.

Qoer Notait

-205-

Rlpel 4

HAWAR

HejmarlO

Dl SOBEZIBEQ QE
Ez
ji

hevaleqi

xwe li ser rq dime.sin

B siq e qo away
( pez, sed, esqer, ereb.

bilvqirin bi
li denga-

Em

qra hatine qud:i diin '.' napirsin.

el )

Ji halu xwedizanin em.rwinin kedim in

yya qurd tir t Ez qo boti

duristir e. me van ( ) yen ha

ikas zeman dibore xwe bmecal dibinin


Sol di linge me nema, pritne cil me

ne weq pirany,l3 weq hindiqay y, yani

Neynq me dirj in, bne gol porc me. Tin titc bi me re qo weq ber mane

stur () bilv
madam em r

diqim.

Digel v
bona

hind,
zema-

eltabeq ji

Qe.sql gopaln di me. evan bi mer wefane


Histiriyn avbeloq. cariia diqet liiig me

neqi-ne
ev

ji bona za' zarawayan-diqiii


b bte qir nsan ne qirn. xisie

deng ha niqari me ji xwe.

sadi van miatan davttaser dil me.


Gava dib zivistan meiicil cane tazi

Herweq eltabya

ni.aii

ne

Qu havna germ dihat bfde biqe gaz, jorn, ji hin xortn

Min pirsn

Hd hd cane niekem kert derdixe


Ber atatan hn dibin, bivnev xwe bi xwe

era xwe
Qurd qiri

e.srn dor-qo hn eltabya


bn-da

nivsandin.

Ket

li

Bi vfhaw em diin, b ekl xwe b -5ir.

xwe ne geriyan

bi ( e ) qe adet

niv

Ev

rya

ma b daw

ps ve di dur
[ qo dur

sandin.

Hing

min ji wan re ji ( ) ya

str kal qir.

Bi awaqi

wel li min vegerandin

qo p mesele sal qirin. Ji min re golin:


( Di nav wan berfan de qo te iii-san me

Rjeq dsan ji rjan ket hal dime ne ma b

Ne
qirin, qo w me b deng diwar ew herf peyda qir

gund

ne gundfyeq

ew
[

cih pda
tenha b

ima biqare xuya biqe. Je diyar e qo ew deng tin bi w herl tte nsan

.snda hineq deng liate ji naghan

Le bala qirin ne bi herfeqe din ).


e , i , u , , i , ,

xwe didim ew deng pir qr di


[ nal.

Di Niho, me ev ses herf hene qo di iql psber hev de du tofn di


zingi hev ditnin p. ji

dest me de tu hertn din ne ma

bn, gora destureqe me divya


de n bi herfn hevduani emel meqin.

b em
Jilewra

bona nian qirina tofa pasn me ev(A)

Em van X'we

arn

jrn bibin

dest
nsana ha pejiranad nav w qir bilindeq.

bi van mijl e ,
L

bibin: Ev nsana ha di hin elfabyn din ,


goti b, de j heye. L bi v ferka qo di elhibyn

herweq

nie ber j

din de deng dengdran weqe xwe dib le, cihdrqn wan naguhrne, dide xwendin. Di elfabeya tin bilind du qa

di

dengayya qurd de,

dengdreq

cari

nan qin dengdrn

carinan drj nabit, yan her qo qin in drjn wan nne

me de

rn w hene : Deng dengdran diguhrne bilinq dide xwendin. Lewma dengdrn

her drj

in qinn wan peyda nabin.

Ber v yeq denqdra ( e ) herend bte drj qirin tucar nabit ( e ) ji ber qo

bi bilindep hem j nayin xwendin.

drj in

tucar

qin

(dmahiq heye)

cihderqn wan ji hev cuda ne. ( i ) j bi drjxwendin

Herweq

nabit ( ).

Celadet CCli SBedir-3Ca,n

-206

Hejmar 10

HAWAR

ROpel

Min dil qir qo bibjim : mze biq hewalo


Meger ew ji bihst, qo gote :
Ey delalo !

Ev ci deng e dinale ? gelo liv cih ha


Nebe ew j weqe me qeramper berbi ba.
**

Ce son est d
phontique Kurde,

l'influence

de

la

ou plutt a t gard
influence;

dans ces contres sons cette

Wisan derqet texmna hevaloq niqtedan Bextreeqt qnrdmanc b. diqir ax


f

les mentagnes
gent en eftet

du

Kurdistan

se

prolon
et

ox
aman

jusqu'au

Khozisfan,

Chir;iz

on trouve
)

beaucoup de Kurdes

Min

jre got:

( liextiyai'i

ey bira te ci hal hewal ei?


iman li erd veqet dinale ?

Le ( >>- )
son et

correspond tout fait au


par le xw

que nous avons not est prononc que

Wj li min vegerand, got : Derd min giran e, roqa min dirj e, bt nivsn roman e Ez ji qurdn serhed.-Melazgird e gund [ min Fz derqet hefi sale. Bi his bi dil min Zman me b sebeb, b felaqet ji bo me

quil Le

par les Kurdes. de la


par

son

l'auteur

gram

maire persanne veut noter

un (y)

.surmont de trois ;''oints,


f J )

c'est dire un

trois points, n'est autre que le q amalgame

Kurde suivit de la voyelle u

du

( w )

et de r ( i ) Kurde qui endurcit


L'auteur trouvant ce

Wirovn avsor hatin,j re digotin:rom e


la prononciition.

Zman Zman

me t dlai yasak qrin bizor

son plus dur que le ( il ) ordinaire, mais


xwe I dixwar bo me
[

qirin

mecbr

plus doux que le ( j) l'a figur p:ir nn ( j)


en lui ajoutant un point pour l'adoucir,

din curmeq mezin h, bi qurdmanc


[ xeberdan

tel les mots ( qui, qur,

qun, qu ). Mais

Guhnedan hed q ? heps sungi


[ ztndan

la langue persane, tant crite avec

des

lettres arabes et possdant une vaste li ttrature crite de la sorte, a t trs in


fluence par la phontique arabe. En con
squence le son que nous avons trans

din wisan nedib, me

cendeqan xwe
[ qar qir

Li hember dijminan me hesp xwe

pir

[ xarqir

crit par la voy lie ( u ) s'est compltement

L . . .

feleq

bi

me re

nebir ser em
[ kels man

transform en( 2. ) arabe. L'auteur qni


ne pouvait apercevoir la voyelle, a at

Weqe noqn liqevir em li deran bqes


[ man

tribu cette variation du son dans la mme


consonne une varit de la consonne

De bav min hem bi tevay wendane


- HevalS mn ewlf xwe avte nav -

( il ) qui

aurait

produit

une

nouvelle

- Gelo tu ket niznn li qijan ait mane ?


ff Lo.birao! zinaro iman tu min nas naq

consonne,
trois

et il l'a

not

par

un ( J )

points.

De mme certains Kurdes'^ayant tudi

Ez Ferzand birame,em in ji de bavq.

l'arabe
***

dans

des

Medressets et
par

habi

tus au
bn bi qtil gir
[ qeser

syetme,

utilis

l'alphabet

Herdu biran

himbz

arabe,qui consiste compenser le manque de voylles par la multitude des conson

Erd ezman hejyan, agir qete dar ber.

nes, prtend que dans la langue


(

Kurde
)

SCarican

suivre

207

Rpel

HAWAR

HejmarlO

Mem se rveilla tt; d'un sursaut, il ae


mour et GOiLtume JGEur^e

dressa sur le lit : les yeux fixs sur la bague


de Zin, il se remmorait l'aventure de la nuit.

10

MlR-ALN
Une seule per-sonne tait arrive con

Il

s'en

sonvenait

parfaitement :

Les

noms

eux-mmes lu. restaient prsenti:(Cizira-Botan)


( Burca-Beleq 1,
tinue le molif vritable du deuil de Zn. Celait vie qu'il avait entendu parler de ces lieux;
Beqoy-Avao, le magicien de Botan. Comme ne savait qu'une chose: sa visiteuse de la nuit,

C'tait la prmire fois de sa


il

tout le monde, il

avait trouv l'affaire exfraortait la fille d'un prince knrde. et venait de


trs loin. Mais comment iait-elle veue ? com ment avait-elle pu ments plafond ? Comment pntrer dans ses apparte avait-elle si subitement

dioaire. ft il voulnit connatre la vrit. Besoin


trouver le mol d<j l'nigme, il entra dans son
cabinet de magie.

Celait une petite chambre, au si bas qu'un tenir

disparu ?

Il ne pouvait se l'expliquer. ct s'inquitait,


l'vnement

homme de haute taille n'aurait sans se courber. Dans un pol

Bengi de son

il

ne

pu s'y

savait comment interprter

de la

contenait un liquide qui bouillonait comme du nuit. A deux heures d l'aprs-midi, Mem n'a
goudron, llans un autre coin, on apercevait vait pas encore donn signe de vie; inquiet,

des chauves-souris, des ossements et un cine

Beng s'approcha donr.ement des appartements de Mem. Mm entendit le bruit des p'is; comme

de trs grande dimension. Dans coin


fils,

le troisime objets; sacs,

gisaient pl-rala de petits

lambeaux d'loffe, cbevelnres de femmes il ne voulait voir personne, il cria de sa cham


Il qoe personne n'entre, je n'ai besoin de

couteaux,

ciseaux. Dans

le

quatrime,

des

bre:

ttes de serpents et de lzards mergeaient

de

rien.

S'il me
.

fallait quelque

chose,

je vous

vase sa demi briss. Au milieu de la chambre


se trouvait un bassin dans lequel
poissons de

appelerai

nageaient
couleurs

Bengi revint cur

ses

pas,

et

rejoignit

des fes de mer et des

ses camarades.

Il

les consulta. Ils matre, cote

dcidrent que cote,

varies. Un chat noir, dpourvu de poils, mai


gre comme un squelette,se promenait de ci de

d'entrer chez leur

mme au

prix de lenr vie.

l. Beqo toucha le chat

de son bton, puis le


et en

Beng choisit les pages favoris du prince,


leur compagnie il entra brusquement

frappa de quelques coups. Le chat se jeta sur les serpents et se mit les griffer. Les serpents
s'veillrent de lenr lourd sommeil et commen

chez sou matre. Mem ne


tle; il tait

leva pas mme


semblait

la

triste, pensif, il

qu'il

crent remuer. Tour tour, les

animaux

et se

et

maigri

et vieilli.

Beng

lui

adressa la

les divers objets disposs dans la chambre


mirent danser et sautrent au plafond. Toujours avec son bton, Beqo

parole : Altesse, qu'avez-vous? pourquoi

traa

tes-vous si

triste

et

si

mlancolique ?

S'il

sur le sol un cercle au milieu duquel il plaa


un entonnoir; et sur l'entonnoir, il dposa un

s'agit de la jeune personne, qui l'entre la ville, au retour de In chasse

de

an chevieuil,

miroir qui rvlait le monde et ses


Au bout d un morneni, des

habitants.

vous a jet des fleurs. Votre Altesse n'a qu'un

figures apparurent

ordre donner.
minute . . . .

Je

n'aurai

bezoin que d'une

sur le miroir.puis surgit le palais de Mem-Alan et l'aventure de cette famea:ie nuit se droula.

Mem inlerromppit Bengi d'un signe de la

Beqo ."ie

mit rire, et dit: Voil un nouveau

main, et dit : Voil mes ordres, tais-tois, dis rien mes parents de l'affaire

oe

prleadant qui viendra du bord des mer. loin

de la nuit

taines I. Il
dispos;

laissa

l'appareil

comme il l'avait
les acces

dernire.Va me chercher Bogz-Bewan, prends dans le trsor de 1 or et des diamants;


mer et

tous tes

animaux et tous

fais

soires de magie menaient la sarabande.

moi mouter sur le cheval de

indique ( suivre)

moi la route de Cizra Botan .

-208-

HejmarlO

HAWAR

Rpel

1 propos le la iDsp Mb
Un de
sion

Textes et

Traductions

nos dislings lecteurr d'Alcp, a l'occa

d'une lettre qu'il nous a envoy pour nous

fliciter d'avoir adopt les caractres latins, nous


a donn ses impressions aur la musique Kurdes.

II noua a paru intressant de publier cette let


tre qui dmontre l'impression que la musique

Bmal,

din li te

qer e,

li min fat e

Hawar li Li

te qer e,

li min fat e bejna bilind taveq

Kurde a faite sur un tranger


pas le

ne connaissant

Kurde. En saisissant cette occasion nous

ser sei' min

voulons remercier l'auteur de la lettre, pour la sympathie qu'il a manifest envers nous et

[ barana hr t W ez naqim terqa bejna


[

bilind,
res

av

pour les voeux qu'il a bien voulu formuler au

beleq '

sujet de notre revue.

Hawar

Heta ser min


Mon cher Emir,

biqeve li ser dar v tabt

Ax reb

reb
2 _

Je vous remercie

Ir.i

vivement

pour

le No de la Revue Kurde Hawar que vous


avez eu l'amabilit de m'envoyer, et je vous

Bmal !

din

sibe

ye, roj

derqet

ji

prie de vouloir bien m'expdier aussi les i^os


prcdents pour que je puisse
rie complte.

[ al y Botan Reb ! sibe ye, roj derqet ji aly Botan

en avoir la s

Tav da U bedena

Diyarbeqra
[ Kzan

ewitl

Depuis plusieurs annes dj, je porte


intrt spcial l'listoire

un
_ 3

xortan

du peuple Kurde,

et

depuis

que je

suis

en contact

ici et au
Kwe'zi miraz min bejna bilind hasil biqira Mine qiras ber bedena xwe bilirota
Ax eman, eman ' .

Kurd-Dagb, avec vos compatriotes, j'ai essay


de me faire initier anx secrets de votre langue et aux beauis des chansons populaires Kurdes.

Ces mlopes exercent mme sur l'tranger qui

Blome ye.
4 _

les

entend pour la premire fois et qui n'en


un attrait et un

comprend point les paroles,

Ax reb !

megr

megr tu

dlai

charme trs sensible.

Hawar cav res Vous avez ralis un grand pas dans'le


chemin du progrs en adoptant les caractres

beleq ji qil sibhani


meqe xal

Hema tu min , qirs di min i,qirascan


latins pour votre langue aryenne, et en iacililant ainsi la diffusion de l'criiure parmi le
Ax eman, emaii

[ min t, helalmal t

peuple. Je suis certain que vous marchez ainsi pas srs, vers une Renaissance de la langue

Blome ye.

et de la Littrature Kurde; et si vos contempo


rains n'apprcient peu-ire pas tous avos efforts

comme ils le mritent, les gnralions qui suiveront vous en garderont


ternelle.

^ sans maisoTi
1

une

reconnaissance

Je

salue donc en vous le Pionnier

de

0 sans maison, le monde

est

sourd

la Renaissance littraire dans la Nation Knrde,

[ toi, il m'est ouvert

et je voua prie d'agrer, mon cher Emir, avec


mes sentiments d'admiration sincre, l'expre

L'appel au secours est


[

sourd pour toi,

moi elle m'est ouvert

ssion de mes congratulations les plus vives.

Sur ma tte et sur la taille haute, tombe


[ un nuage de pluie fine

2'" Q. cMicliaelian

209

Rpel 8

HAWAR

Hej'mariO

Je ne quitte point la taille haute,les yeux


[ noirs et pigments

Ce genre de mlodie s'appelle ( Keydsr bin beden)et quelques fois (Keyda Hewsel)La premire veut dire (Mlodie du pie ds de la muraille). Crite dnt-mination provient
dn fait suivant: L'ancienne citadelle de Diyar-Bekir,

Jusqu'

ce que ma

tte

tombe

sur le

[ bois de ce cercuil

Ah !

mon

Dieu
2

jusqu'
diffrent

nos

jours est en bon tat et

possde

O sans maison I c'est le matin, le soleil


[ se Il jeta
[

lonr de flanquement qni

sont encore

lve

du ct de

Botan

habitable.
ms

Les apaches de Diyar-Bekir, renom


une vie

la lumire

sur les

murailles de
sur les jeunnes

dans tons le Kurdistan, mnent

Diyar-Bekir, l'ardente,

tont fait propre eux. Ils portent un costume spcial avec un poignard la centnre, portant

[ filles et les jeunne's hommes. 3 -

le

nom du

prcieu.\ ai ier
il y avait

Kurde ( Teban ).
des mtiers qni leur

Dans

la ville

Ah s'il

accmplissait

mon

voeu et celui
taille haute

taient spcialement rservs.

[ de la
J'aurai vendu la Ab, emn

Jusqu'aux derniers tsmps dans la ville


de Diar-Bekir il n'existait pas de maisons de

chemise de mon corps

plaisir.Ces appaches diviss par groupe, d'aprs

Ceci n'est pas reprocher


4 -

les quartiers de la vitle, avaient installs, sous les murailles de ta citadelle dans les tours, des locaux d'amusement o ils amenaient des

Ah Mon Dieu, ne pleures pas, tu es belle Ah non, ne laisse pas les yeux noirs et [ pigmants sans collyre Ah oui, tu es moi, tu es ma chemise,

femme8,jonaieat de la musique et s'amusaient. Alors lessalodi^ deschansons qnils chantaient

sous ces

murailles avaient prises

le nom d

( Keyda bin beden ).


La ville de Diar- Bekir est situe sur

[ tu es ma chemise-coeur tu es
[ chaste et pur

des rochers plus bant qne la valle. Ses jardins

qui sont dans la plaine et plus basque la viHe


Ah man

Ceci n'est pas


* *

reprocher

portent le nom de ( Hewsel ). Pendant l't le


groupe des appaches avec toute leur organisation

descendent aux jardins dn(Hewsel)o ils con

Dans la langne Kurde

le

mot ( qer )

tinuaient a'amnser. C'e&t ponr cela que ces m

qui signifie ( sourd ) et aussi (muet). De mme


que xwe qer qir mot mot s'est fait sourds

lodies

quelquefois aussi s'appellent

( Keyda

Hewsel).

vent diresc'est tut.

En consquence le prem
lu es

Les

lecteurs qni

s'intresseront la

ier vers de la premire strophe signifie

mlodie de cette petite chanson, la trouveront

encore jeune, tu ne comprends pas le monde, ainsi qne les appels au secours .

dans le disque

de la

Compagnie Odon

No

(220597) chant par Mariam Hanoum.

L'expression de ^ sans maison ) qui n'a

pas d'quivalent en

franais la rigueur peut sans chaumire .

Srcqol CCzizan.

gtre traduite ma petite

L'expression de ( cbemise-c ) nous l'avons Irad'uite du Kurde tel qu'elle est. signine [ l'enveloppe du cnnr ). Ji
-Ce qn'il y a de plus intressant dans cette cban-

Elle ber qo xweyy Hawar boqar-

von c'est sa tonalit. Un genre de mlodie pro


pre l'intrienre de 1 ville de Diyar- Bekir,et

barinen qovar bii derve qovar ni qari b


Ji

di dema xwe de derqevit.


xwendevann xwe hv diqin li

chairl surtout par tes appaches .(pxwaz )lit-

realrasDt Iradnit { va no-pieds ).

me megirin t biborin.

" SfUiwar "

210-

'^'J>

yj\
J-,-'

*i 'JiJ ii y' ^.jlj\A Uo ajlj*. ,ijp\j_

(S j\i}j'^(S-i^y'i'j'i jjjbU tsoi.jU-j^j Al !


(j"j*- b y^-~-' * ^J--'^ J
y\* ,j tiyj t\ a) ij.yaji ai

*> jj> ^y'i tS


(SJ^f:J'i
y-^ij *; j >: 1_J

l-iiji- Jij a! jljUjly a! Oaj^f

" jjj.U ja; a,!; |1 aS' i* joUK^.j a4^ aIIsC;

f*[ JV'j *! (} ^
Ji J ''J

'^U > 1^*

J-; liUj iS"

jl-^U- Al ^^ *-ij/ *~i J *-^>^

yySj'^i^Cf j\)J^y if jljU 4^^. ay fj. J


J*-J slJ JJ o J. l. ai i y J^' jly 49JJ

ijU *!Uj( f.t (Siii'j ti\j i y.{i <iy ^i^ ^if


iy.>*i ^ hi vJ4y- i zm_ y^r" ai 4 1*

jje. >^ J l)>* *l cy ij^ 'y H^

tsT ^ \^*^yf i ^y lco vljt .j a:^ ji


. ^i *>' li t 'i *! ^y\^ jjjjj I JJ Ij *-i *^\; .jt o *Sji;-lj J'}^ J . ^-^' f ! 1 aIUj f Ai jIjU

ijkiH a! a5

< l. Jj:- tSaJL.aJ | j AilJjJ .aJ

OiJj; ';t5j f*-' JA- i A1^ AJ

A'

Al'

^) J'i'- sjljb .J A, ^^f^ iSji\ Jlli-I JU6


(Sji^ ^y^ (Sii Al j.^.aI Aj JUai .Al' (S y Jyi

<Sj *; tJJ f *' f .'i^ JAl *; tSj m' i/- a._i' j Al

,j.Ai JA- a! jI jU i f UijjS^cJlj Jii a! A; .j\; ^C_


AjIjuLL, )j a) i) jjj aI Ai tJjlXi A* Al A, t^J

i
a)

f^y v^ '^ '* A.U^ tt^ i'i^.i^. ^


0" a5 ty.\j .jrtl A*-i' l_;lj ai ^yy ^y *;

* * t#" A^'j'J'J-i JJ *! *^ jljU A.1 a! AXic-i


jJilAAi A, .^ JJ fli^yyoj J^ J)

tSj'j' ' (S'y '^- (y jt'y ^ ~ tSjy' t^jjji j*" *; t5 jv'I jlltl Jl^ ^^ Aj .JU.} Ai' Jl

(j'i/ ' A) tjjjjjj Jl;>- j lj^-k^ t aS J Al' .Al' Ai


sjliJ IjajLi

('j y-> 'J '^ aJ^r^ I Ijlili J .J. tJAi


^yy (jiv iy<a- y Al

AJe-J a1

'_jiT ^ yy J '> *'


li AJ ajljj

*S iilJLi AjiUj Aj iS j>j{-i f a Aii.lu a5 Jl f'bl Al Ail < ilrlJtSAi|_siyi ? l^^'j 'i f O J

'y\ J.^b jJ

cJ jl^U U::-s^ji i-i c-j A< aj^j

i\ji *! V/ (J. ? (^ j ' |^->- Al jljU


*> } (SJ^^ 'i J'i ') *>-J ^ji *;V a) Al jlj'i

y^^ jJIa^

j JJ'.'* h'j 'j v ^W. Siy j

ctljaUlji)jl.'jr.A.I.;5jC'y %^ f' j^ ' J^lj J y^ \ ij} 'iy j y^i ttl


>;:.iSCi Jju"yjiP li^ ,S^ j^ l:,. ^_ i^liH Jj jjk,

i AXj jIj f j\}\.a

j^ jJ A, jIj ,j ,^0 A.j5^

' tSjiSi^V * *i **. A J"^. y >iy ^'J'i Aiy.l'


* >J *>' J VCD AJljC Iji Ai, AJ

y**'^.

A JJ V:_u < Ul

ti ll^ ' *^}

tji ^jljV ^^j>.J .J JAO

a' )>

r' J

fjrf (^ - i^^ ^^jV j' >i^-> t j.> J j5j

yr'. 'J *>. 'J Al W^ *'y.l' ti ** *^ lX*^ *'

A, jfi_ A.\j"Li- ViiV.jl J A) 4 J;:X-j tSjl j).. ui\^y


CrT^ A5 ji U-Uj\ s_ij; iiLij ij ,_i ;jol5 ^_, .1

rfj* M CA-'^ i (S y t Aiij Cj^\y

' '-P ^J^yyj^'^y-zyiy jLj'Cy^^-^ i


4>> 1 J 1^ i^*J J^i it fI

uu^ Jl /' ^j J'i/J j jju _j uu iikT

211 -

' '^'^j.ay

J^

i>.b y- ' aiU ySjn JU < aIIU-

tJjji- L^ Jji (J^iy'ji L'i^Ji O^y J iy~i\y


(Si y i ^iy

fi

">.

lAlU

-^^^

cT' i->
J (S y

Ai Jj( wil(-i J_.- i_i IJLit 4l ^yl < AUiU-jJj

(j^y^f^y^ (^y ' J. (Sjj j tSj

< \fi\yi J a:C-1; li Jli- Jljiic ^ (^_^, < Wr^l

Jl-U ^^-S ' \j jjj J aj:5^ li-li- tsi j (> jUjj


' t --' J** cr" "^. y y-i^ Ai y ^_l.jljw-

(> J^ ti-JJL-Ui l^jljl J jS' Aj-Ijoi li lj j.\j

li"'' V* jriH- Jj tSJJ> lji- jlj^^^lj " W


^ijjjj^ 'Jl. bjj) blj; ^-lj}.t* Aj.ji-j jS^

^bjji. "bH, J. f UM _;"; ^1 J ^ rjl jl ^f^ _J I jji Cjf l Jj bJ i/j. ' y^.jji (jyCJ I-Aj. J j
Jlj; jj-U ^sy Jy JJ Oj) JjIj jJjuIjj aIU a>.

<>'JV '^' 'J^ '^'^.' -i^'yi x'j j3jjb t J'Jl;


(-U; ilCi ^yU aa:5 jL.*t5jl;li^tjJ

jt; xj tS J jl *S^J f-ey s "j/^ *I A^j (Sj


*r^ ^ *; j! *^r Jj i/-V" (Siji ' y. jl; Aije.J^" *

y'fiy

'-^'y- tT- ObW-^ ^j ij-j li jljU J


' y yy l-'^ j~* v j^'j^'r" \.->^ hj 'i\ i \-~-* l
ji fi jl_l|jA--^^ji jPj "

^.uj( Ij.jj "b/u. liiji. A J jl (sj^jy v^-' jW-j- tf Jr J*^ ' ^' jVi^ liJr Jl^
IjbJLi- JIjiP (j*

"y: ^y(S^ 3'

^i (S->^'y y (Sj^.\ jS^ y^\i_ J

Cyy ijOlU jjl ii\x>_ Jj... j ^i ti;-i'jir.c J Lj j

J^J

jU

oy

IjA d A. j! jL.l*|_jUr'.|

i/^i ->r '5j'' -5' ti-AiU- * J jZcl ^ (i Jj j^'


t fL_ yiji- vJ' j! -^- t^ft ^- ' ^l '^ A--:''^

iJ.to

J *x.S

Afl.jjjS^A.U<iJi5Ji^j

loiUlLij^LjJ Ai* jiij jlAjiiJj LjSJ j'y iy\v-

Ji jlj! y ' \i} ^ ^i^ ^cy^y \jfj^ij\


Jbj-J yy 'y, jo jljjA-j ^ y iJUj J jro

*> y j! J (T^ J-y- i^j J^-jj" tf Jjl ^Ic-; Ji A.:jji-j

*->J ^ * ly tf y X; jl Aj A. yi,y
^y^^^-ii J..y-._,|^l

>j ^IjU-jI j i j_j 4 1 c?" J^ ' W'^.J iJ J ti jf-i

(Si ^5j^5-y^"l>"JJ

JU.-i JlJtT' Jf t5jj^ V 5^; J ' V/j Jj ^jl '


< l__L. Ijkpli ^ jilj ^^1-i t^ : Jj-L J yi i^ jL
liJL _Sl; a:^j l jJj J ,y yii L\j Jj (> |_^[>- ^_i

\ki Al ^fj ^'y Aj- lOi *y 'j tjljU J'i JJ


ijjlij y \iy jLljk _l JJl-i y I'LjjIs oU ;>
yX Aj Aj- L-Ij. j ^J ^^UjJjS tJjj ;5 j l_J j ^y

\iiyi..J_y\^ \yy-'y^ify,ii^^^y_(S
f jIj'Ij Ai t^ Jj j.i JU Sj JIj .j

U'jtf jrU if jV
(Si

l-Jl J2^ 'JJ^JT ' pj^Jl (CJj^jl (Cj/jl


Mri tSj;ljj>- ^i y y ijiUJJ J Jijc y lil ^j Jjy .J j^j

'-Ji .J3

y^\. jU . jil^iio ( i.U ) o J'yf^y.i^i C^Jj Z^ii ayj_, Ijj-J ,_j ^j Y^ J.J> J ji JJ J cfjjrAJu^ jS^j.! JJ Jj aCjUIi - jft_p oUj Ai ,y J o/'ajj .j (^ j^j. J
1^ .it^jJi' jijS.i'tjjjv. tj

t5-L J J5 J

^\i ^^-i

J liji jji

(juy

<,f J t5-j OjiV *' ij* (>. jLiS; j5

ajV. li^Ijj ^, J li^j lijIjUU^jj.ji-J


ul-f.J tSjlj^ lia-J i>" ^i JJ J Jili IfJ jljl'

212

1 * >U;i>

vt.^U

(y/^
j j^l jij j jb AijS'^ijA. _;lj _i-

? AJ -1*

J iJH Jjj* i^y ij^'j' J: ' !>. >-J '^L .j^U 1


.;i J A-ji Jjjrtj Jl a! jHJ l5jj>-iJVj } i>u.ui y. y '-:' Olj>- J'-!' OjKj

o-b tUl/'( jljU tU^ jjirc)|jLi.4 J.ji- jjo-/'


iji i>j> 'o ^>

1 AC_^ ajU 0^r^J-J J tS j -Jl lyj.jir'lj' JO^-


? ij:l' JUL y .1 lc^

y ^y

1^ ^:*:^ V/ bV -^ *' is ^y
^^ Ail- tiJji JUj l.^I.Cj

L-j .jjLQj ij'j^ J^J y-^ ^^3 ' f' bJ


ol- j.lj- j-j ^^J,i- ijvil' j^j L>- ob"lir ts^'j^J

ai jjyj IXXj J

jUjljjijLAi; liji j J\j

Ailiy- LlSL, iijjrwu\jb

ji- ti jLxJj < iy->-J ll)lj-i '(>J J Jji- jl- J jLi-J

li^j ^ji -5 4^' ,v (jl^* tij -jlj-Aij^j^iij oJj jTi.


tA> jlj a: ,j JUj <i JJ aXj ijj_ y y~d\ii\ ay
ijji\~jii AUl j^_ JUII lij ^ a'^jb

jU li jlSL J ljy

iju^jU ' (-1 - ^ i Siay ^^


j\ij Oji-j 'y

/ 1; LI: Jl jjj\ J ^1 V jLT


jl'J jl bW

y Ij jj. li J.:j yi.' iju^l. J Ij J ajIjj a tSJj-J iji-j j'j-

j^iu I li jljU UUjI jS^A.lj.ji. AS y^^ Sj\y j

jLxJj jU Jj y

Ji

aL Ij Jl;

1 Aj i) jjj

yy li .jljj) Djii

Jj vW OjKj (il ' Jt jjj tijj


J J^ f ' Jf^^-=*
* t I

y~j

->J=-J *i Ji JA-j UlfUjI _sl

'

? (y l; jlijl tya v_j f I \,^


ju ^^:^ JJAji. JL y-^ ' Aj Jb'j>- a; A. \j^

' ?! '^

' y;^3j^ ' j^ AJ lijjl-j

tJi j i jUji J A.1;Jjj j L jLj jS^ t j^ ^j

^ J^^\f (Si'^ f\ ' aS^\; Ijlij ( i^i ^yi ,y


y. ,yjj tilp .j._jj _2 lij JU ^^ ijy ,y (Jj

^ ijijUj

j^j UL J'y,

J Vjj\;ji J .jiL jL /a, uj jio lijIjU .JJ.1 jj

j-j VJ A.J (>.. j- J -5l^.i/-itij'.j


1 o

^^'-j'^

' <^ J^ J V

*'j^ -i ^j Al jjS^ .JlJ jT'

jl"' 'j** '-r' J <j^/ AiJ bL

* J t?-"j; J"- j^j! !: ".i lJ tf jljl


(I ) ts'\i5i>' Vj OUI J jljP li J! J J j^L ( 1
i jjT ,r 1 J ji ji'l (^ c' J

? ij>r-'' J ^. jl' ,y. f ' l~^

^ '^- 'j^ i>-''j '-^ ji- J li*' J l;jw ( b.^


J^ v_J f AiU-i AJ A. tjUj v_J L-^
ii:2ja ajji-

Lo jL y

A.^L

* (jy. -* ^j iSj'J lijIjU

;j_iij ji- jUj j_j ljib Uil jJcL

( A^JT^ 'J^^ O.-C' -V J.^lj'l'J f (j'^Ji c' J.

tJ^ AJ

J A. tj"j jl ' t (jli li y- cJUj ,_, .1 \^>.

t AX-i- ^/^l'j A. t,jl.j ! ! Cjjy-^, A \,i Ail; y-^J J- M iJ.LijI ..I-J J ^yUi J jJi* A. ^y J jljrji

'^^Jls'j; (Sj/i^i y^j y ^'"j' "^ f Ai VU *


jJ ^yy ' 'y^i" y-^ J"jj A^

^V

"^'^ 'J^^ J

Vi ''j j' J cib 'j J


J J A.

JJ _A iji;(X-i J- (jujiU)! '-iyi y

ijy

J^^j^jj A. jUj jf yy y\i(JM, .ji.vij


(aj ) liit- A. jlj a3ojUj ayj-y ijiS-X'

' y-i

'^. .* OjLJ^. ji lilj.L^WI Ijjj J

Oj> J fl/j O-i J Ajji. J ^ jJji^J ^^^


^ ti J .ji. b uJlill ^ (yi
J.tijij jJJ I A. ji.

l_f,f y_Ji~p

yii. iS i ay jUj v_i ^1 lj>. AiUj

J.Ul li/' il. Ijjlj

J A. ti jij- l'jj J tijri jj' f jf

? ./'i;

213-

J.'''

yij\^

vU;*

t5<5Cjt^y_ iy J<[ A*
* iJL^
_^l
!

J 4
A, (.

Ji

t^ij^

l_- y

t5A*>-y J..-i (^IJUj


j^U

ci *
4,

^._^j <; ti;jU.jl- |.V

i_-i

t5Ai-3

jA a!

(^i

Clijjji

^tjljLlDiy tsjj t Oy

J<t5^(.Sj<-

k/^ *? J/ -4 - 1>. jIi ^:) c5b t OJ A;I jV (S*i t ijT Aj' (.^jIjL.
1 .J Allj I-aT
***

. 1 tjli-ij^j

; ji.c^ 'l; *; (^(^j iSy^.y


***

Jl_JI

Ji

t5ji

j4

a!

j.li

t^

oa!

I1..JI

* iSj

*! Zj^3 y. (Sojj ^ (SyX


,^J_^ ^ 6 Aj' OVj y

^bj JUii (Syy y dii^

Jjjji

jIjUj

^bbj *; *Ij<'i

IjaS\)j i5 j f yj-

' jW^-J -*-* ' -^ViJ ^i^-!l*' iJ^J

'
1

*=ij^. ^' t
A^JL.;^ J.J-

jl-A^
^sy

(>J^
yy-

'^'
A.

: tSjijl- a! t^/' ti^ Jv_^ *. * ' t^J^. t^J '^'^' ^ Jv^^

iS-^. y

yy

(Sy\

\j

(Sj<-'

^ (S^ji ^-l-^'-^Jy.
I .

iSj

Ai A (^aJ

^\j\

tS'^j>-

A:^

Ai''

^_^

? t;,-iA (.51 AjX'^'' OU iS^


'yai **fXi\a3l J^J j^ iJ.j
1 (S^' J A;-i lijlj

^J ^/ 'fj# JjJ L/'j.:^ ti jl lJ^ jT


bJ ->J.JJ cUli-J jLxi. J.1 Ole- aSj jJ Jui- a!

I y^jai

jlojj a! t
J
A) J
J JJ

^_1jI_;=j t^jj^j
Ji jj\
3J AZ-jl
ou

^y- J Ol._JS
^y ai Cj\jy
.JU'

Cji yi
Obj<
i.J

Al

JlIj y.

f I J fi 0\-i^ 'i V j|-J>- bli^fl lcr

l>'lji fl

Ai Ali y
Al JUj J.-

J -y^j ^j ? yl; oLjy .j .^ ,ji. JL \j\f


^' y-iJ tSj _jl j^aI ( aIIj. j .J.J .JIT A. L-jy

-J..J

oIjL *i J J Jji Ajjjjy


.y_j>^y Jj
Al Al

t5l-v
J\<^^*J

ti; j=" *i

li'' V J ^3 Jli J j'^.jW \jj . AJ_^ J ^i:~i J


"^Ji^ -J-j

jf:

.iJle

J.Ji Af J OijAi' Ai-J*^ iiii jS^i,- y,j .^u,


(j!j Al t5}\; Aj di jA- j/ a) oLie tijjl

ji

UjJii .j-j J J3J A. y,% J ^ Ijj

J.J JAi

j^lif

y,.j.

Alljli J/ JA- y tsjl;

A. J Vj J A-jO. A>- f\ . ^SC^ LjJl.j Ljj


A_^ jAli Jj j j ,j.j 4. 0*-*'.- _LjLjJtijA^
o^ J O...XJ-J o'^ljj A-Juj t-iL.. Ip oJjI;

J.J-*i JA^ OjAP

,^j.jj .J o:i.Ai tijljcJj a! jJjj Jj

* ^-L/'' j:; J^ a; AJ oa)

214

>UU)

J*.-"

J A^>- "^

Ij^ jjj^^ A .J y\^ a! .:,-.j


^1

J Aj
J Ai

jS^) Al J; J Ul ji- a! jIjL tSjAJ y^i_ i\^ aI j y jj .:,-.j J,y

i^J J^iJ
Ai_l A O^^ AC tiJAi- aI
j^i-JA-

AxJAj- y-.- ai AJ

y_J^ ljjj a1
Ail i-JJjJ Al ^

jJ

\j Jj.

AUijA.
U- Ai'

ji"^ 'J tJA; JjJJj.;jJAiAl JJAi

Ailji' iO

tiJ^

*^ ' Jj-^, J a5
AXiAJ J.JJji j.Aji

y^3 aJa*
J. AJ

*'L-*-^

i'

JJ'Jjl j:Jj ij. Ai


jV
jjAi

J_

aC>-

jAi-J iyJJ

AD L-ia;\ li-J

a1 jLji.
liLu

jj^U-

jAi' y^
^JJlj I tijlj

ljLi cS>lJ a1 AJ

*;'j-tylJ^j Jl li^iAi

Jjji

A-jVJ

AiJ

Jj-I

O^'j

t/'J

jL Jjj |_jii Ai

^t A-i

a; JJji

A.Ai'

^. J tijJ . csT ' ti" ti^'


'-^j^*'' J cs'j* i^. J Ls'j* ->*- '^J.'-'
Al J AIJjlj yiy ij-^ A-j;t5lj

Jj.;ljl

jlA lij\

_A> aS

aS^-J

U- A.Ai'

-^Jt'^J ji Jl^r-" ti->^J^ AJ


J'jb.
Jj;

A>^.J U. A.Aj'
A>^i liJbjV*

JJ^'J
C,^

tSjL
y 3 JO

J^

A.Aj'

jIj'jj
.;* j,

Ai

a; aS
aIIi

A;jj ji til; t5 Jjj


i Ua! JAJ

fj\l\l_ jV. JA yyys oL j.lijU

J<i Al'

JJAU.

wU- V jy.; Alj.r jj_^ J iiAl iSijyi J


Axi..
ojULiji

(.;

'J.j

3
Otb

(Sjj

^'bj- JAi

Al' jlX Vr J Obj>

a1 JAi

'y
yy. JlcL

^<3
ti-Aj-

tJ J.

p'^'ji J JJ J'I

tSj^Ai J ^y jj: JAi


liii iiJ J. A

jV.
jU

Lin

j.i

__!__,)!; Jl j JJj- ^jjAi Ai

\,iit ijVjjji

o'.J JJ a; jl J oli

jV' yyj-i jjU J cA.

\y s i^L

ji-i j 5 ji l

.j5

Al' J

Jl(iIjlj^

JjaI JA

Jl

jJJljJJ

JJ'JJi 3 '''-'

J.J V'jjJ y-yi J\j J l/oj illijj lSJjj

J.J V*j-'.^i'

J '-7'bj' tSJ^-j^ jjjA=:-

J^ ^7 J -'^'-J tjT^-V^.' JjJA. cjjlU


yLjAjAAj ilji y JJ tijjj Jijr; J*^

J.JW-iljjiJ liJ.B' cy^^ jjjil^^JJi

_jji; s._ J ^>a. dii aSCo vXiIj j iJjU


J.J lcj*- J yi A) ^.j '-^.'j^ jijt-!j j^.ii

jUjA 0-;j-A'>

tiJj"-:' Jl J,)!>-J A>. ^Jii

i>.ji *l

J li-ij. j*;} ijyl JJ .._l.j\cL. JAI

tS J*-Jjj-i JJji
.jy,- A. J.a1 Ai

ti^' JJj

i^'

y. y A; J j^L JJ .jy J tiJAisj dl, iijlj


(j'.j. jl Jj^y^-t- .j^y^_.lj- ^; y )

a1 j. J.U^j J,- jL Ja'>


U- .Al eA*L ^Z. ^Uj

ftjj'Vj ftj ^1 ji- Al AJ

l>.j'.A;iiJt>'.JAj' lyjjj^y J a1 ijv J tj JAi

JJjJ
^y^3^y 'J

ti'Jj^ (<-^j '^'^' J -^ JJ'


Jja/-(.a. lp^jULjAi
.y.j jjj^ tiJ^:-

--L-'j^'ja;!^.-^ jjjj

o^y~ '3 V *'*'.' v. ' ^. -'.'


j. a;U.-j ^L .Al' i>.jj-i

tijAXi JAi (ijA-jij\-_,A A)

a1Uj\j|?} dlilj ^_1,-^' u


A^L-.jU jinj j; Aijjji

iJ'-JJjJ

tiJAlAl JA-

JAI

Al

jlu

.J

^^j;

tSjji

J A._>- (.Al' ^y^-V

xSja' JZ-b J^ Al' L J:;- O^A-.-'^^ J ti J'i


tijAi J.i t^y*' Lj j lijlo-l :(Si^

'ilLlj
IjjIj

\_;_jlj

yJ^.

A;5k.

tijl

ilU- J A.lj iil.l

tiJJJJAj J^

i jU a) lj_jj

JJj5^

Lf;'"

ci;

Jl jrji '.jly^ ^/'j>-JA; Al A_Ja JUi.; tSAf

215

!->'

yj\

.U>o

'Cy

'Sj^jy y

yy

lyS^*

^j-^

y J L5^ i-j ,__:^LL \:!ji j\ c5y.<^i


(jf ^-1. 1^1 iay Xj> (_y. 3 ^-.il ^':3L J^
J (Jl l.ij Oya. i'J A^ y i-* -* "^

(j\iy (?j

y y-y

tijl^^ la

t^l

y Jlj y c5jy
iSy ilJiy (Jy^ j**''.^4 *-i y 3 "--^

iSyj'^\ y) J^j -A-

y (J^j^j ^y_j'Aa (Siy

y. *! <^j^ ^'
^'j*

( ^(.sUijU- ijI:,.a; (y\y^ y- <Sy^

y Jlyi^_y- J'.J fj:^ 'j ^j' ^'y^


(JViJi y ^_1-'-^. OJ* r

y ti^.k y. '^jy ^ Oj* i-^'j' j y. ti=4


^>. jM_^i..iy- J ij j) ^\iai- y ^jli cf _,^

jjE.- ^ijj

J JljA- (j-i_y- tU^:-! 3 ^J*.


dU-b A. lSjIII >-

y JL-t-l 3 yj y

Jby

*>

oj:-,)'.

/|^^; (^

^ j'

^_^>-i Vy. tjiyj jyL^ y *

a^^^ ^

Jj

y Jb-i/* Jo
y Jljj>- J y yj J^J .O-ji j"y '^

jl tjly-y. t5j>"til

O^ J li J tJ^* (jr^*= v-^-J r-'-'-' a"-^

(y"y y, 'yh v '-^. u"- '^-^'-

f*j

Jb

Ji" cj-r^-^ >^ ^"''

^-^^'

y (j^yy f:\

^^ * y

J j^; 0^* J

t5Ai-j:.,ilj tjlj J ,j-'


y Jl^-ij lU ijil;

^y J ijio cXajy.i
cfjl^_>*y-J ^*

Ja Aj.l;_y.* * J j! ^J^^iji J f'j'- j^ j'


yj^y?-i ^j^ y,' i (Si Ji \?^
ii'

^y_j^\ JV51 _^;. y Jlj<; J Jf^b


J ijlraU _j i-i . l^iu A y !^- v^l

J J-.y y^.

igiS i$jii> V-Jj J A\ J Auy Al l'jijObj-

J jjA- Jlj~ulj iSy:i

a) jjiji- Jlyliilj aj

jj/^aS^ .:.j.jV: '^*^ '^. J^ J^JJj^ (ifb


- iJM J^^ ^AJ u*a) a:i y Ai (j'ly Vj-T

Oii. Ai

i>.iJ. A.'J J liljA! l'A JU- oJ Al J ob l

J^i Ai' ol_p ji 'iij.J }'= JAi


jjy Jbb

'i' JJJ J JaI j J;

tiiSliu y I (>Vai < aW^ai jjj iSy>j j-.j;


A) J . JJji J^ JV'Ai ti AjljAf J ) .i yi.O\!f Ai

cSa-Uj dLuij/ ,yij aiIj ^ jI

tiJj/jUj Jis'luti jx-i- ttiji A;ij"iiA;Aj-j jjA

yVij jAi iijUi-\j..i_r."y ( aJ wtlj Aati ^y Ja-j\;


y Al' J

j-A.jl . ci jljJ-Ai" j\jU (i jl j>


: jj j

J*^ ti'^A.
OiSo j^il

^rjj-.ji J.J j*-ji- tSjbL_ _p I Ajb^A^l*

aS'' A,Ab tSAPbly'JujJj^


,:,,j;ljiU aJ LJyj Ai

jV'JAlb J.

j50-^ t^i '^ ^j' '.sj!

'i^J r*' -**- ^ t-*"^

a, U.u IjJB a:! yf'i

H^ ->jt* "^-i "^*^ ^*i^ > '^i-'j'*' ^-^ t^J-j^


^^ , t?^l t/^^J jLliilAS^ A;

^yjl'Al AX-j Ai yi- Ai

.Z.,lyyi ]\f J Al O'i/U

,iai i^e S^.ijy j jU t A>=i iS*f (SJiiA 5li

-216

1
Jolsj

^\''J
Lj'
\JJ

>i.;U

Jpj
^.

j^
l-j

A,:i--u

tljji^

lS^'^

c>i:^j^/^ p

a;V_:-

jk j

oVj

L..-

AUJ

J^- -^*-*^-'.

-^y

, " jU-; |_ylji. Lj Jl.?-

L-j_^ j^l tL-jJi q1


jUi J oV.U

._jSl.j jj

j'U J.
Ic^i-

ti'j'
jj=^

J
ij,

15-^-5
ti-JJ

Lil iyjl_9lji

L-Jj^ r-UL-Jj*' ^1

^LjI^jj

tJ'*' U-^ '*'.'


:jV, u.

tiij^ J tP^ ^-^


ti^- -'li
..;U
w ^

cX;
^5 J

oVjL^ ^
u J . jiJ..

,il-cl

O?;
^iVj

fi'^
U-

^L-j_^ ^1 f oL-jy ,C>


*j vj^l. ^ tJ"lV o; jl

.^j^.J..jLj,:,iJ
vlJ J f Jj'-" 'J 'y yj

U-j_p^ r-l f(ljL.jJ> ^1

(.11
jUb >^Vj L-

tSjji-

AJljiAili-Jjli

Uj/^
^L) j

Jl
jl

(.Ij^ jV_*.-lj Jl (f
^.-jjj ^l'L-jy ^'
(.::> -I J'.J Ji J '1 U

_jl<JJ Ji"" A. J^/j


jUjj J JJJJ yjs^_j_jU>Uji y (yj ti j

jLsb

':-V,

aIU
J b

.J..J
oVj

'^^
__^L-.j o> a;ji ^^i ^i

l::-jjrfoV^j/'
.^11 ,_ijmJ^ 'Jj Ly*'"

U-j/\oi--j/'c'i

^Uj
jklj

jC\
oVj

jil

b^ Cjj j"!" ' j^ <ij^ Jli


l_^
.^i oLI >i,;A>- (j^ >^

(:-j_r'L.j/'
1.1 J >;.--: Jj
**

Jl; u

ti jljU bl'>J ^rJ-W i/jj


J dl U- ji-iiL-ii) jl; tr-'1

ty~2

iii

Cii) A;- J

jkb

^"^5

1-1-

yj jj-

i_jij.'J

tiu

\i-j/'tL-j/
^Ijljij Jl 0"ilj J^

jO H A' jJJj j^J V ly^

y- j^j;* J.-- "jj-- ''

AJiij\j. y.JJJ Ij--

i>-^ j:'^

.j^>. lij .O'ijij

,v

ljjj 'S' d^J Ji J'^

.1 JJLa; 'yj JiJ bJ j.j lrJ J

jLb

^"^j

J^'^jijj^ \^ J^

tiJcT- l'j^^ lijiJtiJ


JJJ tiJ^ l^J ^J-'i^.

oL.j/'^'L.jj)

_jijii j'^ ^j. y Jf


.il-cl

oVj

'- fL.j_? ^1

?ty-..\jt5Jj/' J^Jji^i^i^'J ^. J^:i;A.jATj<i}Ai^


jjIji- jLi-JJji tSA^J. djl a! (,^.,'J t5.

A:.i A>.j\;l lijlJjO-i J A^j^ Jl=- -^ * y^'i'J


jjy tS'^^Ai jCi .s^ .jjjiji J' ckj y-^

J^jil^l t/^; J^f'i^.J^ j^' J*

J-''-^

(SJ ti'JA Ji AJ O^f 1-3


JJ ,a) bjL Ja.j^

^.J ^^li ^'l -> '^. t*-


,:^jja; j- A Jj*- *t

AI J .jLt jjj5^ .Jw Al ji^bAi lyi^tJ >'t5 jrr-j'


Ajjj^L- lib a! y^ Al jL-jjji A^ ^Ij.

L^i Ij Oj: >. J' y^-f-'S ' '>'^.

*t^

217

^*yf

>^rv JjVlo-.j^'f'

t^f^ tijiL j-'ff

;.^y ;i/

t^.>yivli;/

Jji

3L J3^ t^J^ y l-^'j-.J -^rc*lAJ(.j'

: jljU tSjlsy ti JJ i j- J'jl^ Ji


y
j^jAJt_i Ji:^

tijAAi' .^Al

- JA.^ jJ^i

Jj (yb l J

.1
BjAil

**'
i

. 1.*^
(yjv-'j J

t
Jj

J'j- ^

tiljAj Al J>-jjLjj ^^Li"j i^LL^


i aX-Jj aJ
jAl J jLji

Ai

^
yf' Al

d.f^,- Jj J-Ij Al
'i^>.
.JAi'IjiJ

...jLj ji.|<^l- Ai l^! l/^.jU^


jl jjUa dl-JJ tijU JJ'0 A'

...l-jl-j Ai

JjIjaj' ytu i_j-)

J Ad. lijlj ' d..U lij:. J-A


jl^l

! JiSLi l'jl-'j.l'
f Il, Al dilj A lyj J oi-i*? Al' Ij. y j (S 'JAi' \jiy

Ad|yijJ Jjl jl-Ai-JoJ liAk Ij v_LJ"JAJ

y-ij ljl_i.. J IjI jjU a1 SAa y JUj b


^lA.Al' tilj.j'-

J.

j.'A- a'iLj a; A;i-jjji ArAjA.r ,ji-j jj^ti\c J JAl'

j J^' j-d^ i 'y' (S'jf ( Jjj- ) W.U' ti'JAiji^ J^^. J lT' j J'3 A'' i/lj
oL-ijlj jjji t5jA;A;l jjl j-b Al A, ^y.-iy

t5j5J ^^ ji \j .li' t"LI j\Jio-lj ii-s ' Jy vIjjW


,1.

f a1
AJk JaiAjI

LiUj jx-i- i'j JJ L* 'A-; a) a,


(( JAli JO tiJJA dL'Uj

a,a;Iij a!1 y-i j\x> a. f tiJjji

Ai

JU.i tSljAJ yjyZ. j\j a1 VfT aS

Ij5^-j JJJaI,

ijA) JI.Ja! 'I j; y Ai\} .Vj


ja:j ^_jj oLiAi ijjIai'

A (S'^f^- j y-^ji
( Jjj=- ) wijA, lju>-i'J*

' jAi^kj A? bj,l- ^y^Juj JjjljyljjOji Joj.jl Ji a1 aIL jI j ^_j^i jjl Ai


Ai IaX-jJ'JaIj iijlbjj JtJJAi

y-ii

Iax.Jjja
Ij jjJ -^^

;iJA^ j- IjjT J,

J5 AJ

.; ti.*' IjJ IJ-: yy jAi'j L jjij . . -

j,;;v jM Iji-ijj'bb i> Il JL J J>.1 j'.l' t5JA:i-

)L Ju JAl'" jly y\i

A-U 3 (.jijt J lL

J C^2i.a ,j-i.[ J-.j lj.l jb'>^lAjj- ^-j) ti jL jitSjjj> jUj Ij.Jjja! I Jl^lj/li jlji.JJoy

X_jr JAl } ljuj Ll- i.SjAj- a; j - ;a;U (.s''jIj


O'

^; Jj'. jiA'' Ja 01-aJ


5;a.a' AJ tijLjAl A.Ai- J tiJA.AI aj

aIU j Jl j-aj j IjT

(Sy lijijjlj ,jlJ^-i

S-> ^. j^ A JI--J I

jji -lyU ^. Jjl -JJ-V i-^;i

.a'T'^^, (?aJ lj> jAiaI li J.p'^ y^-r3 IjAi Ij jia)


. -.1..? ,: \ . .IjLa a; j j?j Jl.

d-:_J_5 A^ji- tijll/^jU- JAiJ


oV Oa! A\ a)\.-j~ ^y-jy ^Xiy} iljAi' ^ylA)

A:_i. JL-}_^ J3J IX ji Ji a1 A-.lj3 jj A^- (-A


tijijjjj jj- ^y^-\ ' AiUj j-A JU

jI-a1

d.'^i (^3 JJjJ-

JJj"*

j j .j\M>-J A-U-

^xltiUl ^JjljJ A t5Jj>i tiUjji ^.J jtVtSA:!

( V j'.'J ti"^JJJ Jb

' j;lj:- li Lus 1

sa! t5jiJ*y tSJjjJ .5^JA-a) y,.^1

jlj"^ Ja's jllj A^t; jaja-a!

f y-.J^ (ijljV^ J^AJ tj'^1 iy-;-i tiJJj^ i^

AXi Aj.

i>:*Ai' 1^1 AJ

^1 (^

A) L-llj jl A.jT

(/',

-218

yUllIdlU

lyi

Lryy*

^,

JU

it^,

jlUVl Ji*jj-iJj
,il"y 1 0 . :j-Ij i:- y

^_^lliJbjl ja'r^^i'^. j(J\y^^J</'y3*i jyS*


dlly I
diy
dliy

i^jj- iJ^jjp 0
1'
i

-A-lj Al- ^
Jjt-^
Jjfi-jl^

iliy

^'

jjf- - (/

t^j^ J'J><'"
<^jj- tr'j> V .

lity

T-

Jjr.".jl(i*

M il/^'Vl ;jU - ji.Ai- <,U>. Jlfr --^J^X-'^ '-^. J^' .y^^Y-^. jS^' l ^ vl-^IJ

219

JU

MrvjjVloij.lt''

-^^

'^ '^ ~

'^rTtiJtUJ

jli-jJb

i jy:J :>
Ojjjj

j.jJjt^AJ

jljUl,5lA.^^SCe.

U- t5j-i
t^ijj t5l>- >r

AiLjA!.^
jijU.-j ^ J

j^li jL,flj. c5 jy

't/W'iy

i^J ^.rr/^
^SJo^y ^^\ Q>U
t^jljU (i.J..>v-jJj ' f- ' >

^'^ jyy
Ajyii .1 ^ J>
(jli_^LLXj

ls/uyt

\jf
L)\i-jA; \eL.

ji> ^ai

ijli-iy

rj

i!jjb-

>J c?
vitti^a
tSjLi

<^V (i'.j^-^
(it-j"* fr ii jy^'
^iSi^
jljU

J jlj jr^*
j jllAi a y- J

W j J1.J1, jyllU]\'f^

-220

SAL

ANNEE 1

HEJMAR If

NUMRO 1!

pi=:nc.evib
K) irya-Pa. 1932

JEU01
10 Novemfrt-e 1932

Unn UH\

fioYoe MU

%siiz'^n ^wa?
C. -A. Bedir-Xau

Sin

YeqyeiiDDaii

Hevind Sor
llawar Hawar Herci|ol A'/.'/.an

X. Dr.

R. K.

Ik'dii-Xan BOrekilar

rcrocia Elfaiiya

Biiigol Qurd

C.

A.

Hedir-Xan

Sinot
.Meheda
Zarincq
Tiiimla
Sehid
Znian

Evdil.-^alik Esr IhieliDr.Q..\.Bedir-Xan

Cegerxwtn Quidi
Bixwn
Kedrc.'ui

liewie
min

M.

Elinifd Boii

Dr.

Q.

.^.

Bedir-Xan

iv #reisi^t
D.A. Bedir-Khan
Hereqol Az'j^an Kurde D. A. Bedir-Khan

Metn-Alan Lgende

L'Alphbel

apana ttl
AM 1B32

-221-

k^9^
SPiCIAtlSTB DES MALADIES INTERNES
!l?|UfBRIBNBa ET INFANTILES

M: \>^ J^^
{^ta/aur ^f/- (%ca/&U

^g<UM**

Jbtnouf

'Sla.vu

ffaAtr

Eyoifilge
Inscription

Friires

sur tous les mtaux. Gra

vure colorie, pancartes el tableaux en cuiv

re. Impression de cartes suivant les procds les

et autres en relief. plus modernes.

Damas

Malek Daher

Abonnements
Pour la Syrie, la Turquie, la Perse

Qiryarya Qomel
Ji bona S'.lrya, Tirqya, Ecemistan,

l'Irak et les pays du


1 an
() mois

Caucase:
iOO
60

Irak welatn kevkas:


Snlq 500 kirs-sr 100 frenq
60 frenq

i'.
f'.

emehql 300 kirs-sr

4 mois

40

r.

armehq 200 kir-sart


Ji bona welatn din :

40 frenq

Pour tous autres pays?


1 an
6 mois

150
90

tr.
^^

Salql
e.mehq

150
90

Frenq
Frenq

4 mois

60

1'.

armehq

60

Frenq

Adresser toute demande au directeur


propiilaire : Emir O. A. Bedir-Khan

Her tit bi nav xwey tne sandin :

Mr Celadt Ali Bedir-Xan


Sai : Taxa Qardan

Datnas: Quartier Kurde

222-

SAL

ANNEE 1 HEJMAR 11

NUMRO

11

PNCSEMB
10 irya-Pa.s 1932

JEUDI

10 Novembre 1932
*

Qovara QyriIi

Bevae lurde

Si Iv/IIpi
Sin... .sin ... sn ... her derre.ne

Hingfira

sev

dest

bi

qetine

ma hesn.dil hiqtil,can biqesei',(;,iv bi girin. Bang dan, Sx Evdirehman gnr rehmet . . .

(jiri b. Dem 1 nimjji hati b.Di ber wan


re aveq rlihpriq. .Sx dlai xwe vemalt.

is ne ma, hati bij xr ,

titinga
bel' bi

Xwe da xnlani xwe, qet py,


av ve dir. Xulam Wl, ji par re, ew da ber

Her ruhnya

Sx

Kvdirehman. Onrdistun,

Garis , germiya

cavn

diln qurdn Kenc, bi du beriqnbbext,


destji me qi:ind ii. B sehid din

tifing.
xebit

Derb l (|t,
l -.iivir.

ex

ii xencera xwe

derbeq din singa w

milet X'we, Kurbana armanca


weqdin qulina wi

xwe.

kul qir.

Her bi b^-bext hte qii.slin. Ji xwe nn b. Bi mrani

Xulam,yeqi seirt bi nav Necmo,


ser sx xwe bi dijminan. qo xencera wi jqir bir

ne dihate qustin. Li pey w geleq geriha bn. Ew mrn Kenc peyda ne dibn,

Her bi xencera sx xwe, ji ber

ya xwe di snga w ra qiri b.

ne dihatin dtin qo biqevin psya w, dor


le bigirin, p biberizin w biqujin. Her , ji qntina w re an bbext
an beriqeq xlq divya b,

Necrao bte xelat qirin, em j pre. Hewranyeqi res b xelata me.


A f *

An ne weq miroveq adet di nav


nivna xwe de de bimiriyaya. Mirina w di nav cihan, ne mirina

Her bang dan,

ex Evdirehman

ne ma, ji bona xidmeta b. ji bona w j mir.

milet

xwe za

b. Heyfa xwed j je

re dihat , p

Nizanim ez awan biqarim

wesf

kail ne dib qo ev mre bi her tist xwe bi din, bi zann, bi dest xwe kenc, di

pesn

bidim. ji wan mirovan di ziqn xwe

Sx Evdirehman b qo
de

nav cihan de weq miroveqi adet bi bay an bi taybinit di pey re kasidxwe

dyn

dinyay qm

geiandine.

verqit emanet xwe j bistnit. Evdi


rehman ne stelih b.

Sx

b,

mla

b, seyda

h,

mr

mrxas b.

Je re
mal divya bin paila bide ber

katileqjinav mal,
b qo b tirs lerz

goliq
biqeve

Srx b,

xwedan terket, miridn dinihrtin.

l weq pxembereq

w, hre destn w lifing xencer.

wel w

Mla seyda h. Di mezheb afiy de zanaq '-or xwe nas b, Islamiyet nas qirin. weqe Je ne

He(|e dar xirab dibe qurni w je ye.


Ji xwe qurm dar ji dar mebit dr

diqir dida

mweq qm diqir, ne j

weq melayn din,

lucar xirab

nabil.

ji

bona vearlinu nezanyn xwe slanl zde diqir.

Wel j b. Dinya li Sx me b b hvar .Roj b ava, hevaln wi je

dina xelq,

Herend
ewend nwn j

mirov

axiret

b ,

dur qeti bn, ew bi xnlameq xwe ve di nzing gundeq de li hvya kasideq dima.

mirov

dinyay,

mirov

pesveqetin

b. Nav di xelqt

223-

Rpel 2

HAWAR
her
bi

Hejmarll

dida

qo

bixwnin,

tit

hn

bibin.

Piranya fekehn w dizan bn.

herfn

latnt j

ZfliaDt iDiD
Qurdmanc zman bav qal e
Tirba xwe de, de bi w dinale

Carq min je pirs b,


zman me

heqe ji niji

bi herln latn
heye.

aly sert ve tu man

Rw w

Qurdmanc ye deng pirsa psn Qurdmanc be deng pirsa pasn


Sor, gewr qesq bi reng qurd

dlai
b H

binr, bi

devqevqeneq zelal

min vegerand; Ma cire hebit, Xwed emr ne-

B' Qurdmanc, tin bi deng qurdi


Bav min dadiqa sippor Ban me diqin ji tarya gor

hyn Il bi

xwe jt kisey

me daye

re

ne bi

herf Ji

iqlan, siqln

zann. neji

xwe

herfn
Ji

kiirana p.sn

siqln r bn.
xwendiye

Qurdmanc zman bav qal e

lewra

mr min, te qo

Tirba xwe de, d bi w dinale

dinya dtiye, seh biqe ji me re herfinen wel bibijre qo 'milet me zqa hini

&' Qamiran SSli ^e-lir-SCan


hiiin di nav derd n de.

xwendin bibit.
Min

Fetwa bi min re ye.


mr mrxas b.

got

Her

mesel.i

Berwar dlai

seh

qirine

kenc

Xelq de hibjin : Sx Evdirehman , qela w Xwe


op,

dizanin, ew

ci mreq zor b.

di b

ol do tirb

ma.

Her mala b r

Bi

deh

piiizdeh xulamn b. Weq

xwe xwe

ve dida

keza ber
bn

guhast.
w.irqor

gorn,

Berwar raqiri
qevireq,
epera w

sed

zilamn

kenc

niqari

No,

qurdino,

nequrdino I

yarino

raqin.

neyarino I dostino,dijmininol Evdirehman gava me da b iya


bi lirb gorn xwedan war .

Ber

s salan

yn Hevrqan, li xwe ne dan b suwar


bibe, xwe vemalt, du rextn xwe avtin

L veartina w

weq

mirin

qutiiia w nebi awaq adet, l bi awaq din, bi


nas

stow Xwe, tiling bi mile w ve,


a end saln

bi pncih
bstsall

awaq

wel b qo heta niho ne

xwe, weq xorteqi

neqir ....

da b qa

eharan.

Bel sx min.min ji te reqefeneq wel bijart qo hj tu qela p ne hatiye

Peyayn sist p xurt dibn. Xelq


p diseqinn.

pandin, min ji te re tirbeqe wel qoland


qo hn tvi mir ne qetin .

Sx Evdirehman qitbeq, qitbeqe

mezin
bin ,

bepvan b. Le sed heyf mixa


li ber nisxeyeqe din ne haie

Min qefen te qir: Sor, sip qesq }


zer, ala te, min tu vearti nav rpe

nivsandin.

ln

hawar li ser

w qla te daiqand.

Liser Qurdistan le heri j bixwesta niq w peyda dibn. Droqa e.sran, mejvemayn milet qurdan

Qefen te q bt, ji

qefeneq wel ye, rj

te vebit liser qelat bajarn.


bibit.

welat te re H pf'l

Di

nav Qurdistan de zehf geriha


Tirba .te tirbeqe wel ye qo ne

b. Nemaze hal welat Bolan ecb dizan

b. Diqari b bibje Botan ji rengi

ser bin her her

qla w bi brsqn ezman diiqe, ne cax


dwarn wi bi ba bagar hildiwee,
baran lehy qui dibe

ne. Ser haqim mre

qn Botan croqinen nebihst dizani bn.

ne axa w bi
jl hev diqeve.

Bel sx

nr.in

tu

miroveq

hol

Tirba te qitbeq e, qo nifn milet


me deste-desta biqin her nif ji nils din
re heta pasy , hinda rja kyamet, ji

by, l r

tu y

destn

me

ji

le

bne. Niznnim heyfa min ji q

re bt. Ji

te re

an ji me re. Tu y rehmet,

em

hevdu re d

bispri:i.

-224

Hejmarll

HAWAR

Rpel

Ev tirba te a abadn e. Min eva

Sx Evdirehman ji qs hemyan

ha ji bona

te bijart qoland.
heye qo tu

nemaze ji qis te

Bne bra

L te tirbeqe din j

xwe, weq bi sx xwe re mdinit awan Il te fedqir, qusan avn w bi hej hevin tu liimbz diqir . . .
***

bi

xwe b hemd xwe b hemd min


nav.
dil min, dil min jar

hat qeti

Ew ji

biderd e.

L bi hevin

hejqirina le ew Ey axa Qurdistan, welat Botan,


eira Garisan halanan di xwe bidin, pesn

end xurt e qo biqare las min qela.s te heya paya emr min hilgire, nie

her du heta hing b


***

xwed biqe

xwe bidin, fortan zirtan biqin

bjin:

Evdirehman ji ax toza min hati


b p

Sx min bi pncih
end saln xwe ve
weq zaroqeq qo di

di. oU ^^. i/'^ J; j^A

Evdirehmanji

he-

nahya iyayn min belgih girti b . . . .

pa.ila dya xwe dimirit,


nalin

de b
b

^Bk^ ' '

':'^r^m

Evdirehman di bin

ax,

zarn

mM
L&;p^S

qonn min

da

rab

b....

tek--rek b deng
r qeti

te.sxele. pjn,
y.

bi

Wk

Kg 9^

Tu j Hawar.pesn xwe bide bje :


Evdi

Tirba

Sx

Bel lu

diy

rehman di min da ye,

bi
br

te ne
lie

dihesiyan,
dibirin. Ji

\^Em
'( ,M
;si'i4

%1
r ' '\

min
nav

ew

veartiye
xwe,

xwe bi te bibesiyana
qeng ew dest bf ,

rupln

*w^*''

mMt
" t^ ,

qla w daiqandiye
raser xwe.

bext

b.serm li

le

ffip*

radib.

j7^

,'

'L
j^

PStil^
ljt'*V<

Ey erd ji min bide-

xise qo"min ew ehd

Bigir

Qurdistan

' 'm

dn

milet ji te re

bigir, bigir Botan bigir,


bigirin,
geh

1^
ri,' A^u

nehist ne qir para

bigirin garisi
-r

*;

bigir Goz-

^R
^m
JjC'

te .
1

bigir.

guliyn

Qe

bqn Qur

Sin

^ .sin

.
res

distan

SKeluncti SCelil dtanti Sfoedir^-JLan


ne ma

sin . .

her der

xwe qur biqin, xweli li sern xwe biqin,


rea xwe girdin, sin . . . sn biqin, bi ax
zarin bigirn.

hesin.

Dil

biqul,

can biqe<er, av

bigiri

Bang dan. Sx Evdirehman Ga-

Tu j mro bigir,
hemyan bigir hinal.

biqeve

piya

ne ma,

hati

xr

lehmet...

Celdoot CCli Jiedir-SC^tn


Le hei'ar hejmari(4. 5, 7, 8]

eggetimaD
Ked nas : la qe esta tnegeyistibin bo jiyani azadi milel seretay gi.t qarq
xomana ( yeqbni )
we ddil

qovari Hawari xoewistman, be qurll basI


edebiyali qurdiman qird we herilneq

bt

diyarman niye

qird qe le

edebiyali

qurd, we

le naw
ne

ye

Xwa

lerkq
weq

edebiyati

ewrupa

xwaste naqoq

we hajawe

edebiyati

zimanani ewrupa

kabili

nuklaney

sergerdan we

encami

peria

peqewtine.

niye. . . [ Peyje Jimare : 1, lapere : y ]

Inca

carq waz le edebiyat bntn

225

Rpel

HAWAR
we l biqeyne geli qurd,
rn nexo.i qomel
bidoziiiewe we bi

Hejmar 1 1

bo carqi dqe

Hetaq staqe her iqman besera hatuwe, her ci naxosivqman biir biir
we

weq pizisqqi msin


(civaq) em kewme

ejtuwe xomane
xoman

liem be hoy
we pirs u

bni

zanin

le layen
heye

em

nizame

iyeti

? ? ci

bilaw

ilejaw

nexosiyqi ilon

??..

We ew nexo.iyane

beseia hatuwe.

We her be

hoy em nawa dari-

detwaniii

aq biqeynewe??

qoqi w hajaweye kewmi qurd


kewmi

Eger nextq

binwarin le

zawe we dafetawe we geyi.ie em encam


periani ye.

qurd we le ehwali qomely, be lewaweti

tdegeyn

qe

nckosiy

hre

gewrey
u

em
bila-

Her

be

hoy pir.5 u

bila

w xo

gel biir biir bnyeti, wiyet

we pirs

man, be lir
corq we

u fl.

bgane,

lier

roje

be

we .swaw u ilejawiyeti. Imi'O eger binwarin le gelani din yeqe biyan piqinn debniii
weq me mal wran u

nawqewe milletyan

be lefre

lus u

xerq

qirduwc. Bo

beng

bawi

ya
h

we

veqe

xoyan p.sy emeyan pwist buwe.Leh layqewe maweyan


qaii xoy wurd

gelq

niye

nedawe qe

millet

le

axir .ser bt, li milletq niye weq me biir biir u xl xl bt, h kewmcq

bibtewe.

Belam

lem

zem:ineda

qewa

hem

qirdeweyqman

niye

weq me

.swaw u

alozaw

bt.

Je a.sqira

bwe,

lemewla

ry

qoiman

Bo wa nextq br naqeynewe we
t nabnii le ehwali xoman we waz lew

l dagT neqrt.

Milletq
la

qe le

hezaran

salewe
hzi tru

axir .eriye
lewe heta

nahniii
imro

qewa le he',aran sadarizand u

stabe wuryayi xoyewe he

wa qurdi

xencera ugadari naw u niani xoy qirdi bt,


lemewla be qomel be ilm u me'aril aga-

peran qird.
Eger nextq seyri dewr u piii

dari

zor bo

asane . . .

xoman her

biqeyn,

neweq

gelani man

xorawa, ew

Ewa ewrupa qe hem weq men

seyri

dirawsqan

biqeyn

we le

Oman. Ha qe bilm : le ser zewiya

deme tdegeyn qewa

her weq xawendi hi

hiyan neht qe ney dozinewe . . .

( peyje ) y dil sutaw gotuwyeli

memanan le w ekwami a'iema


gel paqewtuwin, h neht bo ewey deb

kewmq
mey l

be cestey me nebuwe, qes weq


nehatuwel 1 . . . le naw xomana
Her qes le

qe bigeyine

rzey diraw

sqanman

be yeqtriyewe

nensawn.

ew u roj he b wun wal u tekela


u tuwanci

weq

ewan he

a'stqewe

bo

xoy

we

legel

xoy xerq

bideyn.

Lejrtant utewr

mawe. Xizmeti bqane

be dil u be giyan,

a'iema

nemnn.

xizmeti xo he hgar we he sq nasirawe.


Le ber ewe : bo aqey millet hiyan p

Hawarawi

cehalet le ser

xoman

lahern. A'iemi nin

cihan be

tewaw

biza we

neqrawe we her iqman bwe heleti


rawe .

be fl u naw bi-

qe me be rast ( 1 )

le rgi

ariyan

bgane gupir gupir le

netewey Madn.

( tewaw ne bwe >

SCevind Sort
Em ji
1

Bo wa I I . . . Hem xlali qurdis

tan

bnete

dujmin

le yeqtir. Her yeqe

Hevind

Sor

hv

diqin:

be awi bgane !>eyr ewqeytir deqat II.. Bowa I . . . ( Biradost ) dujmini ( Sr )

Dmahiqa

benda xwe ji me

re zqa bi.init. Da qo benda w bir bi


bir pey hev derqevit weq cara psn

ye.

( Herq )

dujmini ( Barzan i ) ye,(Bar-

zan ) dujmini ( Zbar )ye, ( Zebai )dujmini ( Jalehani ) ye . Insan dili dest, cigeri debirjt,

nayit

veketandn.

2 re

Mana

pirsn jrn j ji

me

bidit zann. Ji ber qo

di zar mede

kurigi pir giryan dbet qe

seyri ehwali

nenas in : swaw, alozaw , waz, diraws((. peyje, wuryay


( I )

naqoqiy qurdeqan we encami xirapyam


naqoqiye deqat . . .

wiryay ) .

SCawar

Peyje, h: 1, rop: 37

-226

Hejmarll

HAV/AR

Rpel

Quri

remo

Qei

Remo

Ev izatatn han di
de j peyda dibin, le ne di

za

baqur
axa-

zman

Itin
Gora destrn me on bingeh, qo

nivsandina

adet

de, l bel di

zman dab ( edebiyat ) a qevn de, ne

ji bona qirina elfabeya xwe


di

me pqan

maze di .ibran de qo bi wezna erzhatine nivsandin.

psya v bend de me da zann ,

divya b qo em b sebebeqe labya tirqan dur meqevin.


Li hir e, di herfn

zor ji el ha
de

Di zman baqur

de ev

izafetn

weq pirs terqibinen biyan

ne, di

( i ) ( )

nav dwanan de mane ne qetine zman


xelqi. Weqo :

em jj ya wan dur qetin.


Tirq (i) ya qin bi ( i ) qe b ni-

kte nsan qirin. Heqe

me ji wel biqira

ljj"

J-i

J dl) Aj

'i^y.

( i ) ya qin bi ( i ) qe b
drj bi ( i ) qe adet
ne dib. No, nav herfn ji ber qo n , (i) qe

nikte
biqira

ya
(.'lir
qurdiya
Bi elfabeya me gora bilvqirina

n.san

xwer,

herweq

xelq bilv diqin

b nikte di pas

ev misra' divt hol bte nivsandin .


[ Begzade ye yeq ji nesli-mran ]

( u ,

m )

di pes

hn berfan de tevli

wan

dibe

ji wan

Navbera ( nesli )
xzqoqeq
ya dibe.

( mran )

me

dei'xistana w diqeve diswary. Ji xwe tirq j pit qirina elfabeya xwe phesiyan ji bona veketendina ( i ) qe b-

xist,

iql

w biyan xu

Digel
bje
weq

v hind mirov niqare bi


izafeln ereb hergav

nikte

ji herfn jorin

qo qetiye

rex

an

qo ( i ) yen
(i ) yen

nava wan iareteq

ser herfa qo ber ( i )y dihat berdidan. b em bi

qurd qin strtne xwen

din. Ji ber qo di wezna erz de ji bona


destxisliiiH aheng ev ( i ) yen ha qo ( )

B siq e qo me niqari

qevin nerastyeqe wel qo ji aly danye


xwe ve hali b nsan qirin.

izafet ne carinan drj drjtir ji tne

Xwendin.

J pve,

herweq heta niho xuya

L heqe di zar nivro de ( i ) yin

b, nan

ji lewra qo

dengayyn

van du zma

hene qo ji ( i ) ya adet zravtir tne bilvqirin ev zravi ne ji guhrina cihde

cihe ne, isl dengdrn qurd biv


isl lirqan dur qetiye.

nev ji

Tin di hek v din heye. Dibjin qo

( i ) y de titeq

rqa

dengi,

belqo

ji

gulirina reng de

ng tte {i
Ji

qo naye nsan qirin .


di zman me di her

di zar nvro de ev xwe

( i ) ya ha

carinan zravtir tle xwendin.


de. Ji ber qo dizar qetine
nav

zman de dengdr tevayiya herfan gora


Nemaze di izafetan nvro de m

zar,

zarawan qm

zde,

bi ferkinan

nr ne mane, je
yeqcar xwe

tne bi lv qirin,

zrav str dibin, her bte gotin.

izafeta
w zar .

ereb

xistiye

weq di bir xwe de

Fv dengdra ha, dengdre-

Weq
gora m

niho,

di zar
pirs

baqur
navan

de ,
du

(je bilind e,
qr, z) de

herweq

di pirsn

dur,

nr

bna

iql

tte xwendin.
qurdan v dengdr

hene : Piraniya

Qur Qur

Remo di Remo

Qea Remo Qua di Remo ber qo


ha

weq elmananyan str

hindiqayyeqe

qiiq

weq frensizan yani zrav dixwnin. (dmahiq heye )

L di
m nr

zar nivro
nnn , ev

de, ji

terqbn

iq izafei tne gotin.

(3tlc^e.t CCli 3icdir-3Ci,n.

227

Bpel 6

HAWAR
leur ont servi de refugo
surveillaient le va

Hejmarll

Textes et

Traductions ;

laviolable. De l, ils
envahisseurs
Xnphon le

et vient des

parcourant la valle. Ainsi que


Rjq, .sivaiieq pezn xwe di iya

le raconte dans la retraite des dix milles.


Aussi, ces montagnes qui jouaient un

y Bngol
b,

de dirandin.

Sivan weslya

xwe gihandi

b qanyeqe. Di ber w

grand rle dans l'existence des kards.ont-elles t l'occasion de dirfrents sujets de lgende et
d'pope.

re
dar

dareq

heb. Sivan xwe da ber

siha

veqet.

Ple(|eq

boi.

Sivan

li

dora xwe

Chaque montagne de kurdislaa a

sa

dinihrl, dt qo
qetin
j

ji kuleq se mar
xwe dan qany.
bn. xwe Her s j

biderHer s

lgende qui symbolise tantt la vie.taatt l'am


our etc. . .

beri'n

La lgende dont nous venous de donner


biqul bibirin devn peleq

le texte plus haut est la lgende de la monta


gne de ( Bagol ), situe au sud de(Erzeroum)
et au nord
montgne

sn

qirine

xwe berdane

av. Tde xwe utin derqetin. Birnn wan sax yeqe b bn. J pve qeti b bnxwebn.
re got :

de la valle de ( Mouche ).
est le pturage des

Cette

qui

troupeaux

n ji. Spehi
Sivan heyir

ciwan

des

tribus de diffrentes contres, symbolise

ma ji xwe

la source de la vie ternelle. Elle s'appelle aussi


( BihnguI ) qui vent dire odeur de rose. Cette ia

Eve qanya jiyna

abadn.

Axay

qet

bra Qeti b

w.

Axa

ji

dnomination

lui a

donne parceque

salan ve nexwes niqari lin

b.

nav cihan,

montagne pendant le printemps est couverte de

bilive ji. Sivan rab, bi ahqe

milliers de fleurs qui

rpandent une

agrable

mezin da r
Xelq:'

gund, axa p hesand.


ann

odeur. Ils est probable que le


est la transformitiou du

mot
(

( Bugol )
BihnguI ),

gund gihane hev, darbesteq

axa l qirin

birin ser Bingol.


mar ji av derqeti bn

trasformation

qui se rencontre

souvent dans

Weq

les mots kurdes

di nav giya

qeviran

de

dielihan,

ji

^0, lgende 9e ^lmgtDl


Un mouton
Le

lan wan av dipejiq qanyeqe n sivan vedib.

ji her dilopa av Heta qo xelq gund


jour un berger faisait patre ses

gehisti

bn Bngol pehnava iy b.

travers la montagne de Ringol.


berger tait fatigu. Il rencontra

bl dilopn av ji gol qanyan liji b Sivan li

qaniya xwe geriha. Ji qanyeq

une source, vis un arbre. L?

vis de berger

laquelle se s'allongea

trouvait l'ombre

di qaniya din, qanya em bihna


bereq

xwe

nedidt. Ji

de l'arbre.

teng

b, xwe berda ser


Un instant passa. Le berger regardait
tout autour de lui, il aperu trois serpents sor

got :

Bngol
Ez ci

e,

hezar gol
qijan

e
gol e

tant d'un

trou

et

se dirigeant

vers la source.

zanim,

Tous les

trois avaient des plaies et

des

blai-

il qaniyia
je tuqes

jiyna

abadn

ne

lit
tu

dtiu,

ssures. Tous les trois prirent

une feuille verte,

venaxwar. Ji

lewra

jiyn ne

dans lenrs bouches et descendirent dans l'eau,


[ls se lavrent, puis sortirent. Leurs blessures
cicatrises.

abadn e,

horqes

dimirit

taient hi pays du Kardistan est un pays trs

En outre

ils avaient pris un nouvel

montagnenx.Lcs montagaards kurdes sont trs


attachs lears moniagnes, qui, tronvers les

air

de sant. Ils

taient

devenus

beaux

et

jeunes.

sicles,

aux temps

les plus recals de l'histoire

Le

berger s'tonna et se dit lui-mme:

au coars des invasions des armes trangres

Voil la source de la vie ternelle .

228-

Hejmarll

HAWAR
Et la source de la
pas dcouverte, c'est pourquoi
et avec une grande

Rpel

Il se rappela de son sgha.L'agha depuis


annes lait pouvait pas Le malade. Il gardait le lit et ne

vie tternelle ne fat


boire. Et

personne ne put y nulle vie n'est

bouger.

pas ternelle et

berger se leva

lo^t le monde meurt.

joie

se mit en route, alla

au

village,

et

in
***

forma l'agha.

.Les hommes du

village

se runirent,
Les deux vers, la fin, sont pass*

ils apportrent nn brancard, y posrent l'agha,


et le transportrent au sommet dn Bingol. taient sortis de
l'herbe et les pi

dans la langue populaire et servent de proverbe.

Lorsque les serpents


l'eau et se glissaient parmi

Cette lgende variantes.


raconte

compte quelques antres l'une d'entre elle

C'est ainsi que


chasseur

erres, des gouttes d'eaux tombeaient de leurs corps. De chaque goui.e naissait un^ nouvelle

qu'un

avait tu quelques

pigeons, aprs

avoir dplum ses gibiers, il

source. Jusqu'

l'arrivi-e

ds villageois et du
grce au

les plongea dans la dite source pour les laver. Les pigeons retournrent la vie el s'envolrent Le chasseur retourna son village

berger la platforme de ia montagne,

gouttes d'eau tait pleine de lacs et de sources. Le berger chercha longtemps sa source, allant de l'une a l'autre, il lui lut impossiple de tr
de colre il se lai

pour avertir son agha souffrant, et les gouttes

d'eau qui tombaient


aient cres tant de

des ailes des oiseanx av


sources et de lacs qn'il fut

ouver sa source.

Etouffant

ssa tomber sur une pierre et dit :

impossible de trouver la source primitive.

C'est Biogol,

c'est mille lacs

Comment saisje, lequel des lacs.

SCereqol CCzizan

les

Kurdes

commencent

prendre contact

avec les

turcs.

aussi existe denx (il) , comme

en

arbes

le

Diffrence nant

de

prononciation Certaines

concer voyelles

(^) el
de suite.

le {y')

le

(o) et

le (i) et ainsi

certaines voyelles

Knrdes donnent
Mais nous n'avons bien qu'un seul (q),
celui ci, comme tont autre consonne, et sons

bien des diffrances de pro

nonciation selon les rgions. Les Knrdes de la

rgion constitue par le (Botan ) an centre, le ( Heqari ) au Nord et le ( Behdfnan ) an Sud

l'influence des

voyelles brves et dur et tantt fin. de

longues,

'se

prononcent en gnral
plus fin

les voyelles

( o, , i )

prononce tantt

que les antres Knrdes [1]

Nons donnerons plus

dtails ce

Les Kurdes de celte rgion prononcent


le () comme le (uj franais et non; ainsi qne

sujet dans la partie traitant de l'influence des


Toyelles snr les consonnes. Notons en passant qu'en Kurde gale

la majorit des kurdes, comme le[u]allemand.


Ainsi, ils prononceraient le mot ( culture ) que la majorit

ment ces deux sons tendent fi disparatre, mais


la proportion dans laquelle cette modification s'est effectue 3 4 0/0Dans le ( u ) qui est compos, comme n'est encore aujourd'hui que le

comme les Franais,


prononcerait

tandis

Kultur comme les allemands.

Comme consquence naturelle de celte

prononciation, les mmes


le o comme le ou

kurdes

prononcent

franais, tant don

nons l'avons vu, de (w) et de (i), le (w) tombe


et le ( i ) seul subsiste :
suwar swiwar siwar

n que la langue n'a pas encore fait dislioclion

des trois sons de voyelles aussi qu'en franais:


Cenx qni prononcent ( u ) franais ne
( I } D'sprc une de mes rcentes tudes les voyelles

Quant an (xw), il se perd totalement,


comme dans la langue persanne; cette dispa

Kurdes " baissent

du Nord vers le Sud, c'est a dire devien

rition se produit dans la rgion de (Xarpt]o

nent courtes ou fermes. Je traiterai plus tardice sujet.

-229

Rpel 8

HAWAR

Hejmar 1 1

On songea alors un autre moyen..


m>u ooutumo Kurde

On convoqua toutes les fillesdu pays,pour


11

MEM-ALAN
EPISODE III

qu'elles fassent nue parflde devant Mem.

Peut tre

l'une d'entre elles, pensait-on,-

ressemblerait ( Zina-Zdan ) el alirerait


l'attention du prince. Mais .Mem ne fit
qu'il devait
pas mme attention.

Le

Voyage de Mem Beng

Cizra Botan

songea ce

faire. Pour la premire fois il devait choi

sir entre servir son matre et lui

dso

lout tait donc perdu. On se lsigna chercher quelqu'un qui connut

bir. Finalement il se dcida prvenir


le pre et les oncles de son matre d:i

( Cizra Bolan ).
Trois jours durant, les crieurs pu blie parcoururent ie pay.s, et firent les

projet de voyage Botan conu par Mem.


Beng trouva les trois vieillards

plus belles offres qui montrerait la route de Botan. Personne ne pouvait se charger

et

la

mre

dn

prince en socit.

L'on

contait

d'anciennes histoires et des aven


nouvelle

de celte mission, d'ailleurs Mem ne voulait


pas admettre qu'on l'acompagnat.
On prpara, pour le dpart du

tures de guerre. Alarms par la apporte par Beng, Mem, qui n'avait

ils allrent trouver quitt son


un

Drince, une crmonie funraire. On plaa


pas encore
mannequin ( 1 ) dans la cour de

lit.

Ils tirent tout lenr possible pour


aventure de

le
la

(Buica - Qerqesor). Les potesses des deuils chant

peisuader de ce que son

nuit ne pouvait tre qu'un rve, un jeu


des mauvais esprits. Mais Mem ne dai

rent des lgies, et tous taient habills

de noir.

Mem, faisant semblant de ne pas


de ce qui se passait, se pr

gnait pas

mme les couler,- il

tait bien

s'apercevoir

rsolu

aller trouver la belle

princesse

cipita vers

(Boz-rewan). Beng et ses

de Botan, avec laquelle il avait chang


sa bague.

pages montrent en selle.

Tout le monde^le poursuivait : ses


parents ue voulaient point le quitter.
Nerman. Celui-ci vint

(Julide) crut devoir avertir son


pre, le sage

Mem dut mettre

son

cheval

au

galop

trouver son

petit

tils, mais

lui non plus

pour les distancer, el jusqu'au du soleil il ne s'arrta point.


Enfin la nuit tomba.

coucher
ne sa

n'arrivait pas le convaincre. A tout ce

qu'on
ment

lui disait, Mem repondait


par un simple : Non

brive

Ils

vait plus o aller. Ils distingua quelques


vagues lumires et se dirigea vers elles.

peuvent pas sauter le ( ou jet dire(o); ceux qui

Soudain
disent ( on ) normalement arrivent (o).

il s'aperut

qn'il

tait

revenu

dans sa propre ville. Il frappa la porte d'une maison modeste, il y passa la nuit
et le lendemain, il se remit en route.
Ces mmes knrdes prononcent le ( i )
plus doux que la majorit, qui le pronoce com me le (e) des infinitifs allemands; eux le pro

Peu aprs il arriva aune source

Iraiche entoure de grands arbres. Il de


scendit de son cheval pour aller hoir. Aprs avoir bu, il se retourna vers son cheval

noncent comme le (i) du mot franais ( pie )


mais plus ferm

et sa grande stupfaction, il vit cte

Il nous fait maintenant examiner quel


que sons consonniques, non kurdes, mais qni ont cependant pntr dans la langne Kurde,

de

(Boz-rewan ) un autre cheval exa


( suivre )
qui a '

ctement semblable.

1 ) c'est une ancienne coutume Kurde


subsit jusqu' nos jours.

( suivre )

230

1 l.u;^

^sM

bjj , J liD-i- ' tS jjl ji'Ij )\ (Si t^ ' tiJoi


m

y ^ lt y J ct/ *> dIV- >j


y y \

ji >.j ts.j

cS

y\:i..iy

)j
^:^ Jj

jljU
y\i-i .jlj

cS^ i

bJ

J. - >iy --L-'l.jl-l ' *il; Ijij


oi

>ii/^ I4- dIjUI*


i li tSilij

ju>j ^l, ji- Ji) t-vJU


lil^ij

JJ JyS i ( jjljij .ji. \iUil

C)y J

jf ;j )j aI^ Dlj f *Xj W) J li jii y>


(S3^r j^*

aO_1 .i .yiijl *; f jjUjI jI V> y3~'y

ol yVj^iy J

Oli
Ji,

*
y^\

y y3
ov,

iJ%>
_jui

J J* tijlj! u,' 1^^ '^ iSj^. jl ^ ji JCj^ ti j (JSi


^; (y"^"- Jy yij) ' - ^ji
"^\ ' ^. j'. J Jydi i y ij"^ ? 3J cT^^

Jj

yi. J':\
(i;JJ iji-i y _ji J-ViU- 'Ojjl .Ju, 0"^l' J ji- (^J%i ,j"l J y

y isA isi

(y-\j 'k

a y UUi- L.S j jJO

y (j\i 'f ^)
cy <^jli;l yj -b

J^'^
J

a y ljJ.'li

* a y \i\->- ti jlj Jj>-j; y

O-i *i lj_^

tyf: bjJ 0^ L^-t^ (SJ^ *^'. Llj O Ij


.ji Bjl
ii.i^/l

Jj 'J \j J. ^3 J-y^
y 'Jy\i y i jlj J.

Jl j3

*i f y. 0)1:-. ! ay UUjjl^ Jj

ijy J liiL.^ tSj ;jciljlj tJj jj.' tJj

y *ij; .y^f'\y ,yJ^


,"
u

^Jl yj Jl
3 (Sj\.i ^3

Vr'^ (>- jbi>.ji (S3S^


lT J-*' ^OJ^'^J ^\ iJ>UjU.i

.
"

^*'

e^

Jj

.jI_P

iSJ-^ *-^

cS tSjW!l;W,J>-=^ * J .>
J jljt J jL- jI A. Ij^.} JVj Jjji- tjl

A_S^l4 O
JLjU *5

jl Ali A>
jl jjj *-^
^

J-!!? ^ 3 o-jJij^JL'J*j'ill, Jljj._\j(JljJjj

*^ y
)j tijS^

^
*5>.

'J.J.

yj\i

' ^- ^' ^-i^r '' ^'j^* 4^^

' y (y-'
ijj J

y S >.

*;i/^ tls^^jX j j^-'j'. J*^' jj^j .jJ


jlj *5U ti Ji.i jJ vj o'jjS

*..j:..>j

UU i^^J^ j^i es*!

(J^- u? Jl
**J j'j O-JJ Jjlj l4

' 0-^ ** 'JW'y. y /^ *^' yy, '-^


'^ y

i>.

r ^' "^ j". ** J". J l* S" 4 i' *


U : A^ J I Jj^J
^ : f-\i

.Jj jlyi-

o j>

ii..) : .iU-jj ..>U- : jU


.^ : ^) j;

U? : cy^ oL: cS-iJ

jl
jl jl

*>lj}j
4JI3 i5^.

<-C -J^ *->^


' j,i 4^U *>^ iOw

^ : j^-

iU'j

iX

J__.j :

Aii..

' -^ij

Jl^l

*i-jl

Jj j lij *_X *i^. *_x

jtS""^l> : J^.y, -u-JII = ^l/j^-^ Jaji : j: il "bl ' J* i-jj* : _1jI:-j J

'*IL1II : ^y's^j -- y-)\'y'^y - Ji i

-231

J-X'
ly^. j-H L^
I ^ '

,L>U>

< 1 >i/;i>

o-ii JJJ J y^i J .^ \j JbV J


ii^

Wij*- Mj, -(Sj bj J -'j iJ3 'y ^

ji.jb *
J (J^t (y":^ bij'sjt^f- Jtijlrjo-i! J

j^-> J >_l-jUjir Ji-jl ,S3^.i

yyi ii aj.y
yyi (SJ3

Ji jd Jl ji of^J> J^. 3' *^ I (SJ^3 jib ^j"! J yti

^ (j^^ (Siy ' 33^ Wr


>^jJ J5 Jlilj) jJ J X!-|

t/^:
)Vj Jjji._U jUjrU JL-I JjiS'j f <,Jj
*i jl ^1^1 } Z H J: <iJ^; j ^-'>-JJ j^ Ij 3

yj^. 'yy (Sj t5 jljl; J ^^j:i^jns:,\~


JU-jj

_j_jbV 24-;5 O-. ti' <^> y\3i^^3yjyt.

^_^_ 4JlkLj j^y\:^,i J J Uj ;' J V


Ij .^ B .,j tf J o ti. ^^U J . -ci ^^ j^, yTjj

;j^JJ jl-ii- '^^ y^ tP; v_l-'j! tj?^^


OJ J i>y j^ J"- ij'l^'J JlOlf-ts'y

iy\j^

Dj^--^

J>-l^. tSJ
jUjjji jt?-l jjO J
^-^

J j

(,53U;jLij' ^J

jl

o sji- V-U.

>_LjjjI dili t5j^_j

J^iji' jS^ iSiiJ


'di5^ jC'U- 'jjjj j"j ' 'jy *^^ j!
jljjjjl J^-| Jyi
b.^ U-lj ^^S J ,jU

^^li

'

!ll ' IC..y,\

(^ IjjSj tf jijo *.ij_ij

Li-jlj b iJjy (S3J \j.j

>ibU b ^ i JVj

ji

JJ - Ul" j - j>-

Dj; li * d^^^3 y
li - ' Jjl y iS ^ f^

tij-b JVUj.^tSj..
l_^li-' tj;ilj *;'b>^^Li

yi\iy^
^ Ail J ^ (S^yy

rDjibiii-ii j'.J->t^J*'J
liJli yi- JJ' JjiJ J

ijjl

i tjA. i O-t; yi
i iSJ^-^ 'J 'y

tiyf tAi.

^^J "ilt

(^JL*

lyj)

'^. >.jj ts.

Uj ji-jJblr -"-"' L^i


<ljj^\jtSj- tiiJJ aI sj tjcJ JJf-U j" jJ (^f^

jijijji. jj-\ jj^j


y^y (Sj ' jij: U-iftj ji-^jjK-w'ljj^
J oi? ^J.>IJii-3 0ji.j<iJI. J Jji

\y y-^ y Jj^yJ ' y-^ 'y ^V.^" W j*--'-'


y U j j^ f^i jl ' jil* ciLi J , J ti J ijiU
jj J Jj < v_l.^ji.JJ ti j tSj Of^^J

jiJj j5 j^
Jl 0JJ

Jl
* i>. tii- 'ijj jVr ti-' * y i or^ 3\ y
l-ii j> 'y \2.ji cj y (Si^ ' CJ-i

Jl ij-lj *i ti.U)

^yy
ifs^yj.

ijV.V.:l y *iXj o jj iji- i iX ji- Ijjil; lij j-jj

-^f ' Jjil- O-J ijy ! ^l( J


J. -ijy y yp J3 *>-i J J

.jSCJ j i j J J
jiU *; _^
J^i i ayiSJjr-

^_1jIa- 3 OUi- kj 49 ay L IjV J tpb J


J Jl_i Luio J ji jj-j Jjj iXiLi- ( Jl o-jJJ

Ji .j>J (Sj 'y t5JL^_j_>

-J cr^/^ '^:-^'' * <iJ l'j ojj

*<. J*- ly.yy'


' ij tCil,'. r

tf JU- j^ lj,_ jU J^f /'ti.^r' ^<Ss\!j>\' J^3

-232-

1 V >l/j;i>

yj\

J!.-"

oil^^ y L J*i
3y (Sj. ' ij- '-5 'J^ ' tifrt J t/^ J>-',-
jjjj; J ' ^l-'l^J-^. t/b t):'^
y.yi'^^i fjfij
(S\y

^ lA"^ '^-^^

tiJjt

(^' J- J (ijli lil J ^'> J-s t.^^ uil>-j


4<jj

j-J
tSJi^ J.

Vr'^j-^^'j*
AsISO J

(^ ^i (P j^y^ ' jiJ-''-


jl rtJjJJ J- 15*^

yyy '^; t*''-* t):^

jlji-as^^_ lj^^^JJ^^_-.^

j_ ti-b J J
y_y,y y J Jjc Islij 2Jy\

jj

jjl; J tij bjj y-^ilij; j tSj tij

J-

i-jJ li ji- liU-jjJ

y_y. J3j
y_y^J

is^'J^ iJJi\2S
(i^' *

oGS>

'.y j "^. t/b JJ^' li.ts^* bjJ jr-f '^i ^j^

J" b ly

ji

Jl Jj S'~^ ""^- ^;'

j! ^^li '' ' 'i-j-^; J

j* Jl

rt Jj;

!j 0\ J-j y es V Jt '-'j}^ 3^

^_ ^.\l^ \

-.-ly ^ ^ (S3 ( l-i<^l ) tJlU


li j b'- y l' 1-^ JjlI

l'"j (SJ^ l'j;^ '


i-, fcibjl y. i'Ji

y y.

uij y

jij>-ij J jlijisji-j ^yiiftSC^iy AjjASsji-Llji^j

y iji^^ 0->- ' Jl Ol_^ iJ_f j>

J tijij; J-^-> VU^oj J J>-_v_!jj: L J. ,

ji J j_,r j^ ,^^.1^ tsji''j,'r'


jjc^ l'"J iS I '^y J '-J'r^
j.Je-1 *ij;J 11 JjS ^j-l

(^\j JJ

Jl jiy tij /' y 3^ ~ ^\ Jljj -i^ j\j\ \jl:-jj> j ji ji Jl:-jJ^

a!J- Ijjj yP
e>

y^yp
!>-

3'C-'i jib ji ti JJJj lij J * tJjt*


Jui-I JLP liJu. lil-^ij

(^

jw^l J

' ts;ti-5b

ly-^

jl ^li (^^'J^'

SJ

aS^ju
A)

jIjU

jI

Jl i^il> Jj-'iil' J l*J jji JJ'-" *> 3 jlj Vu J


^-;J i_gy j;lj _l-'b (jrJli J ji- iju jlj; JJ jJ

Oj<fr lOl-JOu

A* ^ Ojlj^

tijj- jjU j;:5^jj J.jjj(}'^3iy.iyy^3


J3jy. j] 3 y^ J 'y (Sj" ' ts; ts^^; ^ ' est
j;-^iljj;

0>J

>-i

l J OJ ui- ( 0;l^

O;*-

l-li-

es'-'j*

^J!-^

ji ^j aJ

! jj.i *," Ijjj lijl;

.j sji- (^sli 11 JT tjjpUji lyVi J^ J J J

(y

3 J^J y ^3jy. J
;j'"jl.i9 *U

y *> > Ij: j ti-*- J

l>-jJj. li^. -'Il- "" 'y ts'Ijt

J^i' " Cx y i'j oa^'fS ^j Cjy y ''^ y^j.

lijtS--^' t4 J*" ' J^ j ^ "rj "J*" '-^^J J (S^-i

iy. (y^ j~^ f ' ly y^ ' " m ^iS' li:* "iJ j tlljl J J ' tS Jj; Jbj -Aij tjTy j-r- -^ J

Jtjlj-

5^.-?'

Ji t^^-* y ty ,'-' '^- jb.) -^

j;

fj.J

*i (S3 y'^j " J j y

fi \y tijUl-l

4^jr>_.jl jS^Jj" (^JjluiJ 'ti-jjo-ii'


o-i/>> ! Xft'Ij sji- (j* bU lyljji J J
J^ ^J^- ipiy}i J 3 .:^fi

jiL^- * 5^ J tij Jl*j (^,^i(syi'i-cjfi 'jifj ~)\(fs ijjj^jXii.


: j> JjT.ji-Li jr l; Jl ^ IS'jj!* j bjJ 'JlJ

fJ:?.

\j\fi

' *^'. J

^-'

*H J"- '*

j; fy.jj V '>--j' * * fj; J^ " j' S> ~

233-

) 1 .u;^
Vi yj'i
^li
>U

* Jli fl
.-LjI:j
jl

o jU- J,y 'Jy y i>^

-iJj
jj

^ y'^.y; y' JyyJ^


\ijf jU Uij y

o^y

iS-

'^

lij-

L^

*blU

UT _;i;j t^jb J

bj'
IjL-i

J" y^ -^ ^
_JjU si

Ijjj Aji- ^.^l J

ls I

JJ

:-

O^Ujj

il
*_

iljU
^J__,*

A.
Ja~t

lf jlr yy ts-ii- VU
Isljji jj>.l j; jt-^ lilU-

y\j A' J ti/^ y_y Jay


Ij Jii

Ji l-'
jiL,

;; j
*j"l-jj

*
y

j^
Ijl-, a j a->-

^. J^

i;bo"i^tij}-i Jtl^y
>^ ^-^ Jy y (J^
oVtijj-i y ' Jyyj^

J^
Ijjj J il jj.. (. jl ^ J^ I-xj jl J-j J *;j y yy

^ is3-jij ..'J

ol .iiSCuij tiJji ,5'j aIi - J


y (Sj <i->Jl tijryl tjiy^l -"^

v_,l>. iiy J (ylj>i J Jj ti J-l Ji "il rj


J 1 Al VU J y *^ ,_piij u *>6-i sjrUi AXJ

Hj c.^ jS^U Ijo -Js^ f\rS^


^ ( O; J ti J ji- lii-J ) " si }^ t JJ^'I -^"^
cy '^3- ". ti jh' t/J^i -^ b" ^ *; i-*^^- * "^j

jJ

Sr"^?" "^.b ('-'>-'j ijj.i; U 5 )ts*'-'Jr'"J*"

^jU- lU^J Jj* /^ A^ijOalt-J 1^1 A^_i' ti j tj" vil!


tf Jjj (^ J t^ij ij fl
^y il l.Uj.i aj y

j;Jiil-ii J *t_i Jjl J

J> j ^j jT.j J /'jj tiJj:;- 1-^ W"^ r-i

^y-i, *.Ij jo>j j\ j(jJ4 j A j->

J <ij>''l t^"^*^' -^ j.i^j'^i*


^\j ^ yS" J' y- '.-^''^ J jl 4r; iJ

Jj<^

^*ji H'' l^t_i j^j _l.jl y J J J (>l

iu *

ijjj O-JJ i> *^=-J li t^~- J ljj

/'Ijl-i O'/'-i* ^^'-5' ^ .>^ '.j^bJ ilj*^J tilT 4r;


jJU .j tiJLl jlltIJiSAJtijtijI-tiJ-l Jjfrb j

j^t^^ O-J * J jS^ ti J Jli" *


^^f-

.yJ jl _i jiV t*it-'r",J J^ j'^* *

J.U (.i J aj:-J t,' ( ^

j)ji/'*iieji-S
O-Iji-Jj'IijI^.j'ftijwjJjJtiJliljje. Je xt' \fi a! y yi * o J J Aieji tiJ J

- *;j li ji- (/'jjj (SJ^!^.j^j-^.yA^^(tiy


' j; ^ J*- Vt c j- tij (^ j^ (J >j*

- afi *L % ;fi Ju ti Jcil ti jiljlUi-l AP j (.1


SJ Jli j'i i jXj .J% tijlj^ fl j;M-> ** y Jl j

(jr-i .y_j' s^-> *-^Jbj- '.j^ -^ yji-i


ttb .JU" j^ ( fj ) ij^ U^lljj -i J J b^

Al .J ( ?

j ) ,J ^ I Jj^

_!^J->i ti jlj^ j

^ J> ) ^lj-

yj^'y

y.^ j^ y

y*'

ijil jllkl Jiie aVj.

*-\;;a.\;ji jU JJj. _il

^ Ui^ ^ .J. j

o/' i ( t^_jS^ tfjjlll Jilpj^"l

* 'y. (^ ^. '^^ tri"


.tjl y j'->-^ ti j ti jljj-i e>lil<^ 5^^ j 1

'Ijy. - ^ ^-l^j-ij ti-^l J jc Je Xf- J^

J ->l Oy J J j- t^>j *
'' ^^.^

JLi' ji-j ti ) ij^ y.

y^ 3j 'i 5'^r - t>^->V

tiAl Jy Jp -^ -J J jb-t y 3 ^'^y -^ i' y


*ixj jf o-y-j tj* J^y y._i_y y-i J .j

jtb ^yfjy liil' " * ti jlJ^^ JiJl^ jl o/'j J


. sjj) J ti u- J J J- J^

t?it^*; y~^ J ' y'^J"* ^^T


Jii^) ^yU jJI tS Jtl Jjf. Je JJ' ISj jj Sj
y lJIL. y. Jl ljjj j tij~ J 'J \SXi\ Jy Je j tj tiJt^ tiJJ

Ai ljcli ti JJJ^JjJ; Jlj'^tiJJ'

ce ay ' f.ji (SJ /I- ' ".ji ti j jii-i * y.^j!-

t>'.^Ul4dt*>

234

1 1 .\^:^
^ ' jU,lj>- 3 e ,jl ^1 OJ !|ol *J j5 a!

^\j\i

/^

y y^y- ^> .> 'O tji*.;! (Sj'j IJ 3 y^_


^_) <1 \a.y si fyi t^J *J^y ^h oJ t^el

3> (S^y oy.y

iy>

(Jlj oS oij J

y'

(j'i^:>-

''^y

f\

(jy ojT yy

iJJj-^^-l ojy J^3 ^yJJ^ ^yy


y Jl_cl .ijt ^.1 JJ OJ <; <JU (.ol t^^-^T <J

ti'-V

'^Jy' J^oj (Sy^ t 4.J y>

^\ij^iSy\2. c5jt:l jlltl A.C ^. (^

tjl>. <-ljol (Sj\ ^'ij*^j j-j iSy^.

r-jj ( *.l jJi ) (^ ji-l i jijil'j O 4! Al jJolt *i * -J

y (^y^J ry^ y ^ -11' aIIt' t$3 <.


(j-ljl (Sj\ c5j<-b ^-jjl J/j ijoj! .1

'J

jljJ

A^U i X"\J /ji^U-J '^ff(Sijfj\,i


iy yjLiA *J tSl:>-lj . J 4..lijJi tSj.OiVj. ^!

y ^y? i ^ yy <^^ '^ JJJ (Sjy^


y->y^ (SjjyS^ aj y.y- (SyS 3J\3 <
y '..y^y J * t-tl cJy^ y |.ol ojyA. ^S^ 4

(jljli> lijj)(i^fc'i! '3 A'jitijLilj .1- <i i5^<ijlS^


tsi f cS'Wlu-^ il j'i jT t^iljV aI ^- ij M Ijj l--U**.jUltiUl ji^^ji .jjV!(^U o i_^^Xliijj

\ C^i^J oj\3i ayy^

y ij'ijy
ts j^i jy yjy- jjij pi tSj..!. _j j ^^j
'j-y
A.1

tr^*' y^
' jU au

oy\yi j^.a
'4 Jji

LiU

: o/ .jtyj-ty cili'<i"l J^j.j-. J J


^l ll'jj J ljjy -U ji- t^-i ' JIJ ji-JliVU
j^.3

J y
ayj

L.'^y (S y y-j (j^ Ji *ju o


Oj.i *i JH t b-!>-J Ai Al J^jJ j^J ji Jl

Ji-^b aJ yj. 3CJr Jj-i jl Jci


***

l;L_4 o

' y 3^^ y bjJ J ^1 j i"j Jfyly *4i ly !;bj- L l:~ij b~j -Ue

y.yi.' (S y dCy (Sy' (Sy^^ij isy

.^ j! b 'iy yji

y.i U-j Mf.

ti>;;>> Jj> (sy>.< t^cs-jl^


' y>. y
(jti

' 'j:';. 3 -^. 'y ti-j ' tij'jl ti jjj


_jli *j jLisjl^y f ilj (yj l'-j -lie i_i l J

'y ^ t Jli-jjS

(jy'y. ) ^J

ijji ( -M. j'

.ji- Uj i y^ay ,>.j~J J .ji-

. ji-ti j~.b i^yo^ I J ti jibj

' 'y A JJ

-y. (J-.yJ' t}y ^JW J tiy^. l;?- b_ltj Axli 1 isy jjt. ts jjj
ts-* j jli J ' j>- b^^s-ii j b-j J^ ^-i
Aaoljl>-o-iijj.j.ji-_yt-i W|_^ jf.ji-ljrtjAai- .-a!

.ol'J t>.J

ti-^x^ jl * y

*-i-JLi 'J Jjl tSi

-Xbl; jJ i i O-i *)" .j*Jj


* (Ji-^

\.li( tj'j JJ J

u- *

J--

' oy'

-y., '^r ' j~-^, <^^ ' tJ^, J-


.tf jji-jjl i u ^,-jlf JU-j Jle ^ <lj ^V

*<*^-> -iJr'jts'* J>VtiJ ij!b-l-^'ti/-k


**

oU>^ cil* c-ty^

' ' ^ ^

_ljUjb IjuietlrjiJVjtiib-jjS^litsI

235

.^'
jo J tSji y \xy (S y y y^y 3 J^jy- y

yj\P

\ 1 >;*

jj_i-i J

^j

JVj

y_^\jy\^ s

ji JVj

(i^ft l^i^/.^.^
cy*'-' .j^-L?"-'^^ '-'^-'
.j^b-jj^ tijji j.% y j^ 3 y J."^
^^llji J AJ jjl (iJ;f-i tibjl J Jjl ti-^t^

.^l^jlAjji

ob

tS*-

*ljj-i*

'

'l'Vb

Jr*

' '

.J^jljl 3 f;}3 y.}

f *_:;jbj J^ljii

j^bjti y. y 'jfdy. y 'i^^ ti ji J ' <i >.!->:- y


^bjji
ji \i

^^.fy

jIj^.j;

' jIj^.j;

tj>^

jliy y < ti.ji |JJ t ,_Ljb jS"^ Jl j ' ob j; j


tiljj' J fJJ ti-^ f "-^bl J J-ie <i-A;(-=

i.M i

Ajjij ' _J^*j J 1;:*^ AJ j; J

y}j 3 *-jJj5

ljlj y yy J ' ^'^. j y

b-jj5^ illi JVj ( __j. L>:)U ' Al" JVj

.1,1. l_i- Ijjj jJ' ^ tS I t^i 'jf '

Jly

Cj\Sy (Sj a! Al JV;


j_y Ijii c-b yj
^^y ijj- -.sSCij

Jl i^y < y. a5 j/^ Ai


tiji-lr > yy^ y->
Al" '.jj'j ' '''' y.jyy

>^ Ji J tiji Ls'^j* tr-^ ''*' "^- '-' * i^ * J''


bji^ l;-A' Ijj 'o ^ tfl 1^. 'j} 'Jly
b-Jy
1! tSJj=

'
'

tiJui' Ailj tiJ tjyb- J-r'^i'IJj-r'


jU >* Aljjij a; IJj.

lj tij! jJ LS'I^-JJ' Jr* '


^iJ^j bry jjl ^ '

tsi-* ^
*V-^ "'

%-'
t^^

U!

(Si_fs='

tib

^;ji

kW;

*' yfi

iSy -y^^y (Syo->ry- >' ' " 'S-^^j^'^J'

M tSj; lf Jj'cs-* j^ <^l tsi*-/ J * y


y ^J_jIj"ji UIJ Ai ^^j b-jy Ulj Ai tjj-.

tS y Vj^ '^ J' '->J^Ji -> ' '^^^ f- J ' -"^- -"P
(iy ^Jj^J (S y J^^ .J J Vj J iJ b J

bjS^ Ijy-i' vi 'o ^ til csi'j/ J* J'


_ljl;jji- Jj 'S^jj'.j j yj.J> -JiJ 5--'; j'
' UJjj^ ^' y ci'-%"
> .Jji^ .V

^jib *rj rjjvj^ '"^ -.^'v yJ -^jij


ib-jjf ul .jlj. - C.M ^" ls^^* yj
^__^|js' (j^i *' ^by 3 y j'~

^^J Ji

U j^-=r !^-J J^ !-* r* I

. a 'ij'l.S''

j! tijIdJ J^'y "ibb.; jl Ojy jby^yj


ji tijIS^ ti-^j' -V tiJJ*^ ^ J*JJ* -V

yjc^if li-"! JVj

JIjjT

UT

JVj

iyi-'y^(SJ b-j y 4ib.j jTa; Ji viSdjj*-;


ti Ji JJ > 'ililU- j ' JV 3 J J jUb. jT

II (-i * ^b- jii ,^j '/'j^ A-ti^t^ y

!1 (. ._r"^J "^'^ "^-^ ' ly^-J, t^ ^- j


y. iJji.j) jiji-J^" y' uJl^jJ jy y LiXi^ jiiJ jb. JOj ^.i^J J (j; ji- ,^ iiXi J J -jl; JJ
Ojj i 0.JJ le JJ AUji _>-< .7 tSJj" Jt"

tSji JUJ ji

tij; l-^r" J' JI-J-" ^ i^ .5 -'r' J-r"

! y

jiy J,

b-jij

fj

"

csi^

jiy

J,

lib-J *r

fjt

(y^

II *il) b ti J oU Jj ' b tij^ (SJ J,' is'.yr y


11 AllijT Aiji ^j_y. Jj a^ ^Jji y tsi^

Ojje

Uf^

.J j_/'

*l;yj

JH->

tiy

?! r-l j-i^ji iJjlJU j: j^ bjj a; jl-i^j;


1 1 ^b.'S^ .b J b- .9 jl J ^bj jt-i ASy . JjAi J j\j J * J- ' iJ* Ji t^ j jl J

J * jjij iJj '^* y- ijJb-Ji-j *^^ J-J yj^

Jl^ _i J

'.jlj J tj;!!' (^ ' r ' '^ '

j yi- Ijj 5^1; j y

A (jl^l^j (> (^V .jlC jS^ Ai-y- A>. jl .1 l'y J


.ji i_i J.b>- JJ J A. J < . JkJ. y (S /' W'V aX.1 tfj

Jji ti J V ' jri J -^ i^ * i^> Jj J tj^' ui

-236-

\ \.\>'^
J tsi ' yj'^- y -* i " y tJlJ j ^.f^ ly ti V j JU

yj^

(y/^
' y.'-V-J ^*
3 0;.ib.l y

Jjj y^^j 'iJ.y^ (y-^ ,i


j>^-li b J J y

yS jjyj- ly.tj? 'Ji'3 f ^x*

iyij *?j lJl ts J.


ji tiljj y-^ *i

i ij"li 'y ^i

liyj

JH^ ilj tSJ Ai f ji J j^iljj. Ai iSJ


i^^b- liai^l-i a.i- bilj Ai UjLl

***

fi .Jbj J

y 'J1-' J ' ''iy uij* t/^'-v y y J'z^ (}.


Ajj C^, 'J J y bj- jt^lj! Aly Ai j A. i^i 3
.J A.J y_J^ .J
.J juij

' uiba Jjj- ti j J-^ jl ' y uiji-l J3y J--=; j


ji lj_j ^xU J _li y yS Atijj 5 t5i J j! iJ3y

iji _\ij tji .1 < |_j.J-J J_y>. y

j-r' ti J yfi bilji

(jjl tjj ts-^ J* ' t>i y^

y Jljj tijts:''^
.- Jbj lijj'l-ij jS~ ( Jl |_y.j-i (Sj y y y<>r (SiiJ *: ^b y Asj y^y_ J I j ^^"V :j'- J-r*

ti J y^ ' j^ b"J JiAe j;c^ : j:^. ti J "-l-lb-

'jy 3 ^j J. ' O-lf^ 'y Vb lSj

b ,j Jj^j

j>- jy jlj < ^y; ^iJ J.

Ji\yX y ; y JVj J3Jj ._. ( jy y j JVj J tiJ


Ai .J j .j>- ^;fl J J*' tiJ J- ' O; jj b

jrL.jj 1 yjuA ( yj\i ! y'jjj j-jb ljij- 3 jy

Ai ' y'Jj^

! y

3 Vj y b-j JkAf ! j~.jj

.ji-j ^ ylj *i'i ui A-l5 j_l J < ^l^-J- J >-_l'' v IjJ j ' j; jj.I yo~-^ j Ai >i"! li Iy f' j^ :*'-'
?<:..< ' A.iiJ bij J AOi.ji- jJ A f tj* tijJ

,5ljl

vjAi tijl:::.iJ

jj-iijtiJ tijbljl-i J

l>. j5^ Jl Jj J'ijI ^ f J i^S^lj"! V J ' ui jb

A.j J jS-;

JjJ 'y ya B jj

' tib 3^ 'J. jri J.* ^


'Al .J (j. i_j ly ^iju

oji jl. J J y-:j^ .J Ajj O' < cy yy J.

Jj A^. j 'J *J (>" ' -ijl-^ *j^ *^ (s',(j''^y j^ y^'i (Sy y Cjyo j) -liVji
<AV \ jj J ti-Tj j^yj- i Jy : j^Ai ^^iS^ cy
(S 3 (S y J J tijijb tjJj JJ _li ti jli y ^j_j. J

^ tijljji i^'o-rj*

Ji y^jy my^y y

y -'.'j LS ^*

J"^'* (/^

i^^-^^ ^ * j^

y 3 ' y yy b ti jljj; bJ .ji- ^'^ tijlj-r y jlS-j' r^ 'Vj -A-" ' ^J jJ j: bj .ji-

Ju'ISl>-'j c^^
3 cJ: AJ < z.,11 y jsj 'i Jj y^ ai (^i
.ji- J f ^ jj -'b- yb A. \jD
CJJ I ty tJrC>-J

^b
Vl ^ (Sj.

JJ* uJVjj>.jlJ'j. jO^^j^


ijjjx. jj, j_, tijibj Ai jj Al JjAj^iyAily

JJ i Olb* .y>- ' A-ijlj- y tib A

^ lyH

^ ' ** tS J J <J tiSoij ( ay iS iy.-

y>^ (Sy \3\ -J ti J i>.jlj;JJ f_V *i ' AX.-ij uJbjl


AJ J _J JAl J Jj ^i ^^ J b^. '-r' tijUlAJ i kL>

bV^j j^ y b JLl-Ai y-'ijy iJj ' y- tjjJlCjy^"i u' 'i-ll' A-i J. 3 y A>v-j:5

yj Oji- yj .:
if di-irj

. Di.b-;

i yj b-j a:-j a. y., ijr>-i y ' aS^joj

a;Ii y

l^'J J^

' tS'W IJ'J l-*^ ' ti. t5'V ^'^

'-' US-" j (J-" y


j! 1 ti J J Jij

Alb Ai J 5^ AW._i jtl ' ,'y.l :^'-* 3 I

Ju J

y.

. J^I

jOjlji

A Iiy JUIjI^__^

a:4jU lAljy_9l

Iju., tij lili b-.yi tij y^y *< Jb-jJ _^


ljy jb(jjib jj. < ijui*" jj^J y.J

t Jt?- il .jiii y j>

A^ ti j J '^ j * J

Jiiy

' J^ (y> jb " <i-w- 1^ J j^

( ..U ) .jU

y ly Ol-j J Jb-jjj

-lij

237-

JU

Jj^aii

'Il

^^.rr Jbll-.j-^ i

wrf y\,\j^y I

tijjj tiJJ^J.j' tijibib l*^i Jjj


tij'^^J 2j^'-aij^

ijf'yj

AJ ti j -S) ^^ Al J yy jij .SL (}''y: (s-y^ (s''-> -^^ ty


0;li ^\y jW' jb t Cy tjbj tijb

yj- Jjj

jli y y *- t/=t^ jJ b'j

y tiJ Jj

utb Al cyj Jiy

tjui

ijui

ijvi

ly-'^ Jt* jI * jr^ J!i <i j tS J ijjlb ' U 1

Cf. y.
j.rU f b Ai (^"jb

b- ' J^i V yj. Jj

^i tr
ti j tij:' ^-^
JVj J<iji
y ' J, JJ-^ OJ

^^^ J 'i t/ ""^ cT^ -i


y j^ ti^ V O-J j^-: b^
i^^jj 2Ji I .J b J i
ji- (/5b- b ay \

Jb-j Jic ^_i < ij 2>ik


^^''J jr ' tij!Jk**

jJU

SjI ' o)b

' Jb-jy i'^r b:*- ts*-)" Jb-j Ae ^ tij

o- J o>T ti ^J y. J-* ,''r' ' 5^ iji-ij^ )i b.y


*:S J V-) J * t/^' Jl b jl ' Ij jl j ' ti J i/^b-.J-JJ *^. JJ ' tiyj J J tir^ 'j^ Ij^ J ^
lilj J ( .ji- jl. J (j'.j ti-i^ y ' 37 > -^1-^ *

.ji- bcjbjl

j^t) lijl^
Jc-y (Sy t y^ y'^ ^^ J y. y-i ( ."^

bil3

Jul J jij f (ji.r jU jill ti ^ tij

tiib tS J (^, J

^-iJ Alj Ai Jljj. ^

y. (j tiJ
oy

lj3cii- -^ tSy ^ Ujj jj i y~i J (Si (y^J- ^ 'y

(JUJ (j-bj A) ( );J *> lj~i pJ (jij!* jl * y I

* y. J

'J ti Ju^-T"* J j-u y

jj' 'i^ ij^

tijl:i-^, (j^ijJ

J-jy-Jbi^ t jjj (i j fb y o^U aU j.^


A. \;iU y
***

y-"^jiy' y^.J. ^jj.j tijbi-t'^ j' .J..J


lUi_jlijf Jjbj^^j^iljf Ai l j'.tj y-^

' V^jftiJ J j-

VuJli- Iiy j t b Ail-J J^ ^r-i ' b tiXilj tS j

(SJ (Si 'y I:'-

y ci J ISj. a! ' Vr

l'j*

J- tij ti J Iiy j ' j;lj 'y t^

f .ji- j.lj V ti Jt- -1 jT}!-^ J'^ tri ''-'^'


. J Vr li i ' p^ 'j^ ti"''' "^ ' si'-^ "^ ' '-'' 'y

f Ju. tij (>1 J ouj ^jK-i ijlj- tiji j^iy

Xii.Uj i.iSi f y lJj- ljj b'J -'-A- jr^


AiJuiy J .ji- Cjy J i

:JJ J O-iA-lii; ui.l; V l uil; V J jb y->3y iJj 'jy


^U_l tij sji- ^^ibl J ,^3^ y .j>tiJ av

y. (y^Ji" 3jy> ' y.i-^ ' y. ^ ' y. j^

Jl ^ Ai.. Ai b" J J^

'''jj^i^j>*'^ ^i Jvi^'.-^. j'*'^j^'^'-''"'y-^

yj

a fy [Ji Jb^/tJb _j'lij Olil .J-j

-238-

^UlldlU

tp-^

cryv

^^

-il-

/1^1

':^-

dji lo.'

-'lj *^.(j

cilij I
liiij tilij. n i

(fJy j'jy' ' ' '


,^jj- J-iy r<^jj- (^jj Y

*- (j*
jj^ U- y jjfi;ijl^

ifli j>

jyfi 'H" y

iliy

"^

jjf^ . jl ,jp

ii\jS^'')i^ ;jU

ji-a- oUv^ilU -.>jvx-*"' ^- j^' v*"^ (^^- '^.^' '^' v^ o:>LljU

239-

JU

'I >bj:i>

^
I *.rx Jlill (>.yLI I

^ ^x^.
k-

l\rT ^lib J- I

m ^\
j,>: (i) ^S y

. t

-"J'"'

V.S"

.y.P

..i

-yi

i^;^=..^^

^;>

*vA.A>-

i?^-^^^
^. J -:.i^

k^;

ti

t>v>^ l-^-'

aBnannaDBinanBnnBn
DBnBDBDBDBnBnBnBDBn

-240

SAL 1
HEJHAR 12

ANNEE 1

NUMRO 12

YEQSEMB 27 irlya-Pa 1932

DIMANCHE

27 Novembre 1932

Qoyara oorili

mu WU

%siizlv^n ''^uar
Yeqyetlman Hevind Sor C. A. Bedir-Xan

Gazinda Xencera min Em iman binda man


aw

Mistefa ahin
Gewran

Strana Gul

Dr. S.

Q.

A. Bedir-Xan

Yeqttya Qnrdan Taziye Qew Qiliq

M. ahn

Mamsta M. Ehmed Bot

Qer, Gur Rovt Elfabeya Qurdt


bo ehideql

Qoer Botan
C. A. Bedir-Xan

Le

Ehmed Namt Tahir Fiad

Xeyal

Yadi

Weten

F.

Bqes

Ey Gelawtj
Heyv str

Gewran

Dr.Q.A. Bedir-Xan
Kedrcan

Cegerxwtn

Gazf Her bijl

Evdirehman Fewzt
Le Zibr Qurd

Nalnala Dil
Hawar e
Ziyareta Hawar

Ismal Hebe
Law Fendi Misteia .Milt

ir ^cnsi^
L'Alphabet Knrde D.A. Bedir-Khan
L'ne.Ie loup et le renard.Qoischer Botan

Mem-Alan

T). A. Bedir-Khan

apiana leretl
AM igst

-241

M< j^^
SPiGIAUSTB DES MALADIES INTERNES
VBHBRIBNNES ET INFANTILES

^/: M^i^*

Jvirwiif

oma*

ifaai;

PHOmRAfl
Eioitlge
Inscription

Frires

sur ious les mtaux. Gra

vure colorie, pancartes et tableaux eir cuiv

re. Impression de cartes


suivant les procds les

et autres en relief,
plus modernes.

Dama^

Malek Daher

Abonnements
Pour la Syrie,
l'Irak et les pays du

Qiryarya Qomel
Ji bona Srya, Tirqya, Ecemistan,

la Turquie,
Caucase:

la Perse
Irak -welatn kevkas:

Salql

500

kirs-siirl

100 frenq

1 an (3 mois
4 mois

dOO 60
40

r. 1'. C.

emehql 300 kirCi-srt armehq 200 kirs-sr


Ji bona welatn din :

60 fr^nq 40 frenq

Pour tous autres pays:

an

150
90

s.'.

Salql emeliql

150 90

Frenq Frenq

6 mois

\'.
i'.

4 mois

60

armehq

60

Frenq

- Adresser tonte demande au directeur

Her tit bi riav xwey tne sandin :


Mr Celadt Alt Bedir-Xan

propritaire :

Fmir

D. A. Bedlr-Kban

Damas: Quartier Kurde

Sam : '^xa Qurdan

-242-

SAL

ANNEE 1

HEJMAR 12

NUMRO i9-

YEQEMB 27 iriya-Pas 1932


1:7

DIMANCHE
Novembre 1932

Qovara Qorll
eggetimaQ
Ba nexti'^ basi ew sitane biqeyn, (|e

Bevue Kurde
tewaw bwe. Hei' ewende yei) d (|es

legel mal u degeian.


S'iiiewe. eger

mindalyan roj le

lier

demr peqewe dehe-

Be

jor sberdarq
le

we be

sew

esqewlq denustin

be

py ewe yeqyetiman
le yeqyet

bo ray i

dbet,
diqe

piyawciyan

dirindey(U|i biqu.stayt,

we nextq

gelani dlnyay

hemyan
xward.

pqewe ly her debnii we deyan

biqeyn, taq bepy ewan me.s ye(|bani


xoman dm ust biqeyn we siv/.i hiffeyn. Daniluwani deslyan qirdiwete
we

Eger ye(|qyan nexo.s biqewtayt,

e wani

tiri

sew Le

roj

xizmetyaii ^aridey

deqird, ye(|tri-

ry er/. qomel

le

mjewe

we hemii yan deda.

destewayi

hestin we be

qomel jiyan

wext rabwardin.
xy hre gewrey

Inca bre bere ((irdin debne bn we

em yei|

maie

re.s u rte

unqe yeqq le mane

l,e ziguza

we be jin-be-jin

meyl qirdiiiyaue bo qomel be.stin.

zor debn, we ewendey p neder 50 - CO (lesiq. Bew 'ene 'zor de

Bem ene le zmani hre qonewe

daiiituwani ri1y erz qomelyaii dariie'zranduwe we ni'zami qomeliyan pq hnawe.


Belam : nayewt hlyn u bibjin
ew nizame qomeliye qe lew demeda heb
nizami cinaqy imro nabuwe. We

ewane hen. be zimanq kiseyan be rwe decn, we he

deqird, be py p-srewq hem x w

rewu.stqyan deb,

m dem-hem pOcjewe dealan.

Inca ew
( mirovecii )

100 - '.iOO qese piyawqi


xoyan hel-

nizami qomel lew caqewe herwa gorrawe

ixtiyaryan le naw

he gorran p.jqewtuwe hetaq geyistiwete nizami qomely berzi imroqe.

deliijard,

we

peseiidyan deqird

lie

gew

rey xoyan, we liemyan ewewe nw Bem zami qomeli debran. l'e.sne le ( le

I;e careq benawi

Bl : nizami

qomeli ,

lier

weq

hem ni'/iamq, hem jiyanq, hem (.i.iq


le ry erx le jr tasiri ( kanni p.sqewtin

zemani

qonda )

ni

ni'zani

xzaii

yewe

be gorran ) e,
gorran

we

kanni
1H59

p.sqewlin be
mzini

serqewtuwete

(nizami

xli).

qe le sali

feylesli

Inca

ew xle

le .swiiq rnenis-

Ingli'z ( Darwn )
rupay imro

dayna,

zaniyarani e\vhem c'SWq

tuwe, we cgeyqi taybeliy nebwe. Besq hem deme le geran bne, be roj xerq

ew kanne lser

tetbik bki

deqen

we le hem

zanistiyq let-

nir girdiii
din bne,

we xwardemeni

peyda qir
her

deqen.
Leber ewe ( Sosioloj zanisti

be .ewi geyilibnete

.swnq,

yan

her c

esqewtq

ly

dani-

civaq weha

) tubi'a

bem

kaniieye. V\'e her

tiie, we lewda nustne. Lew deme ew


xlane qe hebuwe, hiV dn, we ayinq-

nizami qomeli be py kanni Dar-

pqewtuwe we le peqewtin daye. Le pda gotmaii dani-^jtuwani ry

yaii nabwe.
Lepaan

Le ser h dinq

nabOna .

nexte nexte destyan qirde peris-

erz le mjewe nizami

qomeliyan damez-

tini axa w gevrey xoyan le pas miidip,


yan peristini dar u berd,
mang H hestre w

randuwe. Belam ew nizame weq nizami


cinaqy staqe nebwe . We lew deme

yan

put, y^n
yan

hewre - tirike,

ew nizame zor iptidayl we biq we na-

heywanat .

243

Rpel 2

HAWAR

Hejmar 12

Lew

deme

dn bestirabuwe (tirs)

ewe,

unqe (lora) lew

citane (|e gotman

<S:egerxuim
Di dema hes min wenda dibyMizgineq ji min re hat
min

tir.sawin, her

leber

ewe ( ji bona wi ) .
got: bixwn.

destyan qirdiwete peristinyan. we lie xwa


dananyaii.

Bew

e.ne

nizami

qomel

le

Mincegerperiti.

dilhilyi,

seret.'iy paan

damezranida xlt bwe, ne

qe

xzan we

le

Mze qir ev

mizgn b' nav Cegerxwn


***

bestirawe

behiiHeval Bi ail nn xosewist qeseran ple(|

peristi.sciewe
dewreqe

we i.tc|i diqewe. Welew


bwe,
pesna pe.q ar, da gund min, did min. min.

de^ri yeqemni qomeli

dani.tuwani

ry erz le haletqi websiyane


Ji ve

ser dax

jiyawin.

Inca

dewri

duwtmini

nizami
Derd qui tevdayin tew'ie Cegerxwn I
***

qomeli hatuw-e qe ( dewri ddi peristt ) ye. Inca dii peyda bwe. le psda
Driq pir xwes e

dn u tirs p.qewe bestirawe we tq alawe destyan qirdiwete peristini ew

hja ye

pesn;

Ci

biqim

naqev

dest;

ji ber

v xesm

itaiie qe ly tiisawin. le pada bere beie

Bi
Ne

dil
cz

birindar in qurdn v
tu ten hemi

nesl.

perisli.s p.s

qewtuwe,

we peyxemberan

Cegerxwin !

peyda bwe qe ie duwayi hemyan dini


Islam pq hatuwe.

Dani.stuwani ry erz aya lati bt, yan xoraway be lundi

xorheem pe-

Ma

Maden

bindiq

ji darn

beran

Osmanye, Sweiq,
Ji ray Toioz

Ma-Serhedan.
Det-Rewan,

ristiseyan gird, we beryan iieda. -We

le

heta

ser eme zor car sari gevre gevre dagirsa we

Gi.s xabin !

hin

tir bizan

Cegerxwn.

be xoray xwni end hezaran xelq lija, i

heta rojawayiyaqan culanewe bo rqxis- |


tini dineqan, we piyawi dana we gew
Dizanim
Hin

tu zani,

welat

gis

xwe.s e
mee

rey weq ( Marlen loter ) ,


(qelnen) peyda b,

( ziwingli ) ,
p nei;

bajar hene qo tu le na ci lawqele e

ewendey

Mesela Elezz Bidta bi av

.eri sisal
ayiyeqan

peyda

b,

wesi
giyan

sal
yeq

ewrup, we

sihr Cegerxwn .

qewtine

yeqtiriyan
we

qut,

qe .sereqe bir ayewc ,


dia le ewrupa cqey

musamehey

Hevalo tu xwes bi; tim bi dil xwe,


Welat bihutin tim
Saz Da biq nezan di nava

tea'ssubi dini girdewe, we waxyanledin


hawird, we hemyan tqosn cie hem

bi saz xwe
dest xwe

tilyn tu y

qesq seibeste bo wergirdini her ri dinq.


Le po. ewe bere bere hzi dn u

bizanin

Cegerxwn...

SCdrtcan

peristi-s qem
carani nema,

bwawe,
we gelani

we

ew

sewkey
ry caran neyan C|irdi b w we iieyan dezaii, ik-

cuda

cudny

erz

awyan le a'smane we bo erz dagird

we hem

qes(( .sew

roj le pnawi

<|e

le

ser

erz

xwayqi
b

diqe .sitqi tir


we liewe

tisadiyyati xoy deuwe p.ane. Inca le pas


mane dozinewey it u meqi ew, .siq u

bidozinewe ,
helsine giyan

qe

peristin ,

xwa

qoneqeyan.

gumani

xiste

dil

dindareqan ,

destyan

Inca

felsefey

m;iddiyay

taze

le

qirde siq qirdin lew itaneqe leqitbani


dii bjarb we gotrab.

telsefey dnyay qon danist webe


aqi tasr qirde ser ewrupayiyeqaii. dozinewey wulatani taze dergay qirn u

( tewaw ne bwe )

lirotiiii le ser pil bo xelq qirdewe

qe

SCcvindi (Sor

244

Hej mar 12

HAWAR
J.sev sev e sev bi .sev e
Bav min t gora xwe ve

Rpel

Di min, di te, di wi de ye
Pqve beqe em xebitn

Iev .sev e, .sev

bi

.sev

Heyiv dei'qet strqa xwe ve Dilqeti me singjar im

Welat me dibe rengn D.st riya tev spehi ne


l-'zman wi buhi.stn e

D digir

tirba

xwe

ve

'Heyiv derqet strqa xwe ve


Dilqeti me singjar im B welat bbajar im. Erd xwe re ez heyran im

B welat bb.ajar im.

'. Qamiran SIU Sieilr-Xan

Me diq.s'me ber bi xwe


Rabin din ev ri xew e

ve

Bel tevde, tevde rabin

Ne yeq, dudo pqve rabin Rabin brano, rabin r.ibin


B bbext, bi camr

Birind^ar hderman im ji qurdan re ez kurban im Dilqet me singjar im B welat bbajar im .


Bxweyl me ez tin me

Ber bi welt

em bibarin

Heqe rabin, rabine gi

Em derxin van neyaran

Hawar e ev, deng hawar


Tev lei'izn, direh dar Nams biqin weq mran

Ji welat bav qalan Qurdistana me dlai e

Yeq ji camern din me


Ji bbext ez qeti me

Le biqul e zeht dinale Bel welat pir dlai


Le bibirin bhal e

An bimirin weq ian.

i^colrehmnn ^ewzt
Sereq Era Jlyau dixin. Divya b qo bon herin
wan ji wan re navt biqin,
li yeq xin.

Dilqeti me singjar im

B welat bbajar im.

Derman wi di me de ye li miroveq
biqevin nav
ne qo tevda

Rnjq bi

end

hevaln

\we

va

Xortn
pqve gotin :

me tevda

rabn ser

xwe

me da b
Desta

l, em din Qaniya - Ereban.


di ber me ra wei| rar.se-

Siinc

Beg im, mesele


dema navrty b . Qa

ne wel ye, ne
em ji te re

vecie

zrin

raxisti

b .

Zevyn ceh

genim cih bi
ji erd ber bi

cih zer diqirin. Ji gerray,


ezman ve ewrn xumam bi der leylanoqn eleng

bibjin, de ye.
b, qo

lue bibini Lw qo bi
b.

qo hek

di

dest

me

baqur da

ne ji me
ne dib

radibn, der
dihatin dtin.
Gava

i romi ye(|

Namiisa ps

me kal me

biyan

avn

de

li yeq

em

gehistin

sq

me

xwe

c(urdmanc bide. Jilewra me ket ne gelo q neliek e, em h biyan

pirst

da ber siha kahweq, me zehf xwh da


b, me cann xwe div.sihandin.

qom bn.

Ji xwe wel j divt. Heqe qurdman nehek lie ji, disan divtem arqarya qurdmiiac

.Ji

ni.sqa ve di

ber dery kebw


biqin da (|oew me(ieve bin lingn biya

de kirocireq b. Xelq kebw tevda ber


bi der n.

nyan.

li

ber i|0

qurdman ji me, ji
ye.

Me dit qo du xoit rahitine

milelme, ji

xwinnijad me

bev

Weq min ev gotinn bihistin, dil min ge.s

dlai l'i .srn geleq qf-

li hev
dev

dixin.

end xortrn din


de seqini bn .

qo
ji

di

sa b,

qolan

cih

xwe bm,
n veq

Hema rabm rm ryn wan


eniyn wan ramsan .

xwe

rabn , baz dan

xwe

gibandine
bi yeq

xortn p.sn. Ket ne prsin, seh ne qirin


gelo iman li hev dixin
li

l']w

ji

qfxwe.s

bn, spasan li

qi
yeq

biheke ,
bne

qi

min
re

qirin.

Bi

dengeqi

bilind

min

ji wan

nehek e,

hema tevda

qom

got :

ldan. xisti

Geleq

ne

bor ji hev bn, l en mayn hatin

Her

bijn

xortno

her

bijn,

bi baqur da

Xwed we ji
W^e r
qetiye

bav

milet we re bihle.

kehw.

Ez geleq kehir bm. Ma mran

xuya qir qo yeqtya qurdmancan


r birva biderdiqeve. Sahn .Mistefa Sahn

ev e, qo neh deheq li yeq qom bibin


bidin. Ji kehra xwe min ji wan re got :
Ma hon fed

li

Qanya-Ercbsn : 28 Tebx 1932

naqiii, deh mirov

245

Bpel 4

HAWAR

Hejmarl2

Gul 1 I

dotmra

qullqan,

inira-

U-Ev

dengdreqe

wel ye qo di

rya parzan

serrew.a

bihnnyan tu I r

'zmn de hevala w nine. Ev dengdra ha


ji du berfan,
hevedu'lan

Tu ehmer.iha delalan, bihna buhar

ji

dengdareq

dengdrc(|

pazan

relenigya

bq

bqan .

ye.

Reng te aq,
kenc xuya qirina ewil deng';
te nazdar erm te
Ser

bihna

te paq.-siql

Ji

bona

nerm e 1 1
spe-

v dengdr din mijl dengdr

ber

em bi denginen deng v
hiyan,

memiqan, gotina qei'

bibin . de xuya

Ew bi xwe bii|in.

ruhnya

deng

stranan

tu i.

Di

ezman (|lilqan

de

roj

tu

Di her zman ar de pirs diqarin


bi dn dengdaran destpbiqin, bi gotineqe
dengdreq di nava pirs, di

bqqn

te str in.

Her qes bej te

diqe

din lierweq

Gul !
le ye. L

dezgr lu , bilbil dilqetiy


w! naq. Tu weq i. qe

p.siya pirs bidre.

de

diqare

du

dengdaran

tu hej

jinn Weqo: Blnr, xwai',sti'.krn, stan

bajaran

dilqoei'

Tu axaftinqe bdeng, lavijeqeb


awaz sazeqe b mekam .

din

bratin . . .
Di Zman me de dengeq din j heye

Tu

weq

dev

lvn

dezgirt

qo

li deng v dengdr dimne. Ew deng

periyan sor srn . Hnr qes hej te diqe.

deng (xw) ye, wei{ di pirsn jrin de : Xwe, xwn, Ev deng xwarin. xweh di pirsn
dtin ji

Gul 1 1 bilbil digir


dibje te :

lavelav diqe

ha ji herweq
de lte

( blr,

stiir,

krn, . . . )

Were ; . were ser sing

min ,

du

dengdaran

hevedudan L bi

ye

qetiye

ez gor te me,
ser

texte te

psra

mia e, li
bibim

psiy dengdreqe. dengdarn cih tne din

ferka qo di cih

psra min de
te ji

raqeve ,

ez

de her du

dengdar

derg-sa
bibjim.

te re serloq pehzoqan

bilv qirin. L weq ( x )

( w ) (w)

diqevin tanita hev,


li pasy, ev her du

( x ) li p-siv,

Tu diqeui, guh nad w ew digir I


Tu dezgirtya pr
mran l.

dengdar diqevin nav

ciwan, jin

hev, li hev diqelin ji wan dengeq wel dertt qo mirov


deng du herlan

diqare bje qo

ew ne nef,

Tu kesra qulqan de sultan i. Bebeybn, gulnexwn, rehaii caryii

e, l bel deng herfeqe

serxwe

ye,

qo di

away

bilvqirina

te ne. Mvandara buhar strana bihn


reng tu .

de ferkeqe e.sqere heye. Bel ev her du dengdr diqevin nav hev pqve tne bilvqirin. Herweq Di di

Dildiziya Zn Mem
Mecnn berdevqn te ne I

tu ,-

Leyl

pirsa ( Xwes ) da. dan

v deng hevedu l'i rind tte

Her qes hej te diqe.

de deng raser ( x ) ye deng

CD' .Qamiran CCU SitditrSCan


Me ev ha bi ( u ) yeqe bbilindeq nsan

bihistin, hrne

din qo reng w digu

(w) ye.

Di Zar Dumil de pirsa

( xwe ) bye ( wes ). Je xuya ye qo


pasn (w)

herfa

qir (u) ya bibilindeq ji bona ( ) ya


drj hilan b, herweq jor ve hte dtin.

ye (x) ji ply qetiye.

Vca,

weq ev du dengdarn ba diqevin nav hev

Bi v away ji bona dengdrn qurd

(.w)(i)ne ewend

keydeyeq hte dann ; dengdrn


bibilindeq in

bilind

li hev diqelin qo ji wan

dengeqi

en qin bbilindeq in.


( dmahiq heye )

dengdrl derdiqeve. Ev deng ha diviya


b bi herfeqe serxwe bihata nsan qirin.

Celaet SHi SSedir - SCan.

246-

Hejmarl2

HAWAR
Wext buhar e,
av vedi xwe.

Rpel

Textes el Traductions

qer ter giyay dixwe

ziq xwe dirne.

J^d'i.

^<(4. U cna, avi.


bi rj

Gnr tobedar e,
kels

tu pez naquje, rjCarq ji rov

jar diqeve .

Rjq rov bir ma b, diol de


digeriha . Ji
qir dev xwe.

re dibje :

niqa
Rov

ve gureqi ew girt
qen pesn Xwed
ma got:
me li
nza

Heyran ez
de bimirim

nema debar diqim, ji

qir. Gur l ecebmay

Ez dizanim mala Xwed


Divt em
qar

tu ye,

dibj

ber

Rovyo I ev ci qen e, ez niho te


bixum, tu diqen ?

gunehqin" li me
rza .eret ,

naye.

qer bxin

Rov

dsan qen

l vegerand:

ew

min e.

Her diqenim, ji ber qo tu min

Pit

demeq rov ji kenc e

qer

re

got: rj

bixw , tin hv
zqa bixw, da ez Gur
bigeh

diqim drj meqi, min


bigehim miraza xwe
tu giya valn
ha ji

Qero ! te

ne ?

sev

av dixw, vedixw ket napirs,


dimire

li he

qo min tu

xwar tu awan

xwe

tu

nabn ev camr

miraza Xwe?
Di lawanya xwe de min geleq

birrina

Ez ye , bila

ci

biqim, dinya ji giyay bixut.

tij

gunehn qiiq mezin qirine, din bme


pr, xwe.s nexweyn dinyay j d-

ji xwe re

Ma tn nizan, rawir giyay

naxun ,

tine.

Rabm m niq mel, hal bewal


re gotin . Ew gote min : Tu me

divt yeq
qirin.

ji

me

bi rza

.seret bte feda


em saln xwe

xwe je

Gora fetwaq divt her

hec, mala Xwed tewaf meqi, ev gunehn

hesb biqin,
em wi

bi emr qiiq

derqet

ha li ser te ranabin
qo mirov ji dil ber

.l
xwe

pve dibjin
bidit mala

bixun.

Her se rnitin qo jin. Gur ji rov re got :

saln xwe bib

xwed, ji slna dery xwe derqevit, li

q der bimirit jt liea

berdar dibit.

Qa

rovyo ! tn

end sal y ?

Vca heqe tu niho min bixw


de kebl bibit. Gur

heca min
ye

Cih,
em mijl

tu t seqini b, ji me zde
bibin

rov berda je re got :


di bec

Gnr

Kenc nizanim, l Sala Midyat

dyamin a ava b w

Tu ji dil

rehmet digot:

sal Xwed tu day.

Rov

dil gur tij qir qo ji dil die


re got :
xwe

Weq rov li ser

ev

bibst. herdu destn girn qir

hec. Gur je Weq


tu min digel

xwe da, dest' bi

niha ez

bile rebm hec,


got:

xwe

bibi.
sal, du

Ax

te birinn

min

axivandin, w

Her, ji hire heta w der xizmeto


te j de biqim.

qurn

min en xort qo simblan

avti

bn srr
we

lv;in-her du
xwes, mirin.

bi

jin

Gur qet psy, rov da


meq n, rast qereq hatin,

pey ,
wi

Dexurm

zaro, sern

Dora

qei

hati

b.

Qer reben di

- xurma

ye, giyay

dixut.

Dema

qer

dil xwe de digot : min e, saln qer di wan ji bin

Ev swira x^warina sedan ji btir der emr

gur dt b tirihna ^nX. Rov l rab got: Hey


mezineq mala

bfehito,

te

ci hal e,

ev

qetin ,

bar

de herend

y heywanan

e, ber

xwe daye

biqe, ji

bist salan

btir

namne.

Ber

Xwed. Qer got : ji dil ? bel ji


j

xwe da hevaln xwe l-"z j dil


bi xwe re nabin,

ji wan

re got: nizanim, minji min

s:iln xwe

rind

Ma i,
Hon

lbel

ttebi'ji min

qo dya

min

re goti sola da te

b, wext min ya liug

tn

sol qiri, 11 ser zayini te

ez bi

r ve xulamiy ji

we re biqim.
dan r.

rast rja

Qer j qet nav wan

niv.sandin

Rpel

HAWAR
gote rov : Rabe bixwne.

Hejmar 12

Gur

repondn:Si tn ne vas pas laMecqneau p lerinage de la maison de Dieu,


pas te sanver de ces pchs

Rov
hilda .

rab

ser

xwe,

qer linge xwe


vegeriya

tu ne
On

ponrras
m'a dit

rov ji dur ve l fedqir,

hat

niq

gur

je

re got:

aussi

qne

tonte

personne

qui

se dirige

de

Ser le xwes, w sala qo lier du qurn min mirin,


digel v

bonne

foi

vers

la

maison

de

Dieu ,

ds

avn

min ji

giry
ye, ez

qu'il
son,

qnitte
aussi

le seuil
s'il meurt

de

la

porte de sa mai
route, son

tar bne,

j, xet latn

pendant la

plerinage

est admis. Alors si tu me manges

kenc ji

bev dernayxnim.
l'instant mme j'atleint mon but

Gur xwe nepixand

got :
Est-ce vrai, lai demanda l loup,
qoe tu vas la Mecque ?

Ev qar min e, min zehf xwendiye,


bi xet ereb j
Rab ser

zanim,

latn j.
qir.
de

Le renard arriva convaincre le loup


sa bonne foi. Le loup lui dit alors:

xwe, xwe nzing qer

Qer her

ling xwe hilda, gur bal ve r, linge


b.

qer taze

Si je viens avec toi, me prends tu?


Srement et avec plaisir, et partir

xwe

qand ,

heta .gur

nzing

d'ici jusque U bas je te

servirai.

Qer
pehnyeqe

li

navbera ber du birihn gur


Her du avn gur
suivit.

Le loup parti en
Aprs

avant,

le renard

le

zorda.

un instant ils

rencontrrent un

derqetin, mejy w di guhn w re avtin. Weq rov


Qer ji

ne

qui

broutait

de l'herbe.

L'ne

voyant

wel
re

dt gir
got ;

qen.

le loup commena braire. Le renard apost


ropha l'ne et Ini dit :

rov

Mirov
ahya te

ne

na

te

zane, ne j

N'as tu

pas honle,

qu'est-ce

cela, qui est

celui-ci est un des chefs des animaux

Rov

l vegerand :

en roule pour
Dieu.

le

plerinage

de la maison de

Weq t bira min qo gur ber

xwe da
re tn.

b mala xwed giryn

miu je

Vraiment, repondit l'ne


Mais oui, assurment

L weq xwendina latn tte bra


min tn. Malxrabo ma qeng

min.qenn

Ne voudriez - vous pas

mprendre

te Hawar
bizn .

xwendiye qo bi

herfn

latn

aussi avec vous.je vous servirai de domestique. L'ne se joignit lenr compagnie et,

ils reprirent leur route.

.^"d^e. 4^/(^0^ ed da 'f-e^a'te/


Un jour le renard avait faim, il se pro

C'tait la saison du printemps,

l'n.

broutait abondamment de l'herbe el buvait de


l'eau son aise. Le loup jenait et ne tuait

menait dans la campagne.

Tont d'un coup

le

point d'aguau. De jour en jour il devint faible

loup l'attrapa et le mit dans sa boDche. Le re


nard rit el loue le bon Dieu. Le loup s'tonna

et perdit ses forces. Une fois il


sais mon ami
vais mourir de faim.

dit an renard:
peux plus je

je

n'en

des procds du renard et lui


0 renard, que

dil:
ce rire , je

signifie

Je sais ce que tu venx, sais en train de te manger el toi tu ris

mais lu sais

I,e renard rit encore


Oui je ris, parceque

el lui repond:
lu vas me manger,

que nous sommes en route pour la maison de Dieu. Nous ne devons plus commettre de pchs

seulement

je

te prie

de

ne pas

tarder

et

Us tant que nous agissions avec l'ne d'aprs les lois du Cbarieho.Ceci c'est mon afiair. Aprs un lap de temps le renard dit
l'ne :

de te hler, pour que j'atteigne mon bat.


Si je te mange, dit le loap, comment

veux - ta

que lu atleigoes ton but?


le renard, pendant ma grands el de petits

ne tn es ton aise, tu broutes de

Voil, repondit

jeunesse j'ai commis de

l'herbe, lu bois de l'eau, tu ne demandes point


ce que font tea compagnons, ne vois tu pas que

pchs, maintenant j'ai vieilli.j'ai assez vu les


malheurs et les boaheors du monde.Dprnier-

ce monsieur meurt de faim - Qu'est-ce que je peux faire, la


est pleine d'herbe, il n'a qu' manger

menl je me snis rendu

chez le rnoolla du
mon affaire. Il m'a

terre

village et je lui ai racont

-248

Hejmarl2

HAWAR
pas qce nons les
Hatloe* au* l llKiiaturs

Rpel

- Mais ne sais tu

modurs ot eautume Rurds

.arnivores nous

ne

mangeons pas

de l'herbe,

il faut qne d'aprs les-lois dua Charieh mous

12

sacrifions un de nous. Selon un fetwa mous


devons examiner nos ges et nous mangerons le plus jenne.

MENE' ALAN
Un peu plus loin, sous un arbre, se

Tout les

trois

s'assirent

pour dire

reposait un vieillard qni fit

signe (Mem) de

leurs ges.Le loup dit au renard :


Alors, quel ge as-tu ?

s'approcher. (Mem) le rejoignit, et le vieillard


lui dit : Quelle bonne fortune d'avoir rencon de

Le renard lui repond avec respect :


L o lu es prsent, comment pou

tr nn si jeune chevalier comme camarade

vons nous

prendre la parole le premier. sais pas axactement

route. Si tu n'as pis besoin de repos, montons cheval, car


loign.

Le loupe-Je ne

le but de notre voyage est encore

mais ma mre disait qne : lorsque on a balft


la ville de < Midyat le bon Dieu t'a cre
Le renard ayant mena frapper cout ceci, com mains et

(Mem'j consentit. An bout de quelques

heures ,

( Mem

'j

voulut montrer le galop de

la tte avec ses

(Boz-re'wan)et le poussa dans toute sa vitesse.

pleurer, et dit : -Ah tu as renouvel mes blessures,

Mais le cheval du vieillard prit de lui-mme le

galop,

et dans sa premire foule il

devana

cette

anne

j'ai perdu deux iils, dont les


pouss sur leurs lvres,

(Roz-rewan) en lui prenaut une

certaine dis

moustaches avaient

tance qne (Boz-rewau) ne pouvait remonter.

tons deux taient maris et avaient des enfants.


C'tait le tour de l'ne, La pauvre

(Mem'Is'tonnait de voir un cheval d


passer (Boz-rewan), et il se mt cravacher

bte

se

disait :

( Ceci c'est

la

combinaison

celui-ci, mais ce fut rn vain.


C'est ainsi qu'en deux fois sept jours

ponr me menger,
centaine, l'ne

leurs annes ont dpass la


charges ne

portant de lonrdes

et sept nuits, ils firent le chemin de six mois. Jusqn' ce moment, ni le vieillard ni
(Mem) n'avaient ptrl du but de leur voyage.

pourra jamais vivre an de l de la vingtaine. )


et s'adressant ses compagnons il leur dit ;
- Moi aussi je ne connais pas mais je me exac qne

Le vieillard condnisait(Mem)et celui-ci le lais sait faire. Mais aprs avoir parcouru cette

tement mon ge,

rappelle

ma mre m'avait dit qne: Lorsque tnfut ferr j'ai fait inscrire ton jour de maissance sons

norme distance, le Cher enfant,

vieillard dit Mem : tn as quitt ton pays,

ton pied droit

ton trne, pour aller (Cizira-Botan) rejoindre lire, dit alors le loup an renard

- Va Le

la belle princesse(Zin) qui t'a rendu visite une nuil.Nous voici maintenant tout prs de(Cizr)
Avant de le quitter, je veux te donner quel-

renard

se leva

de sa place, l'ne

leva le pied droit, le renard regarda de lom et


retourna chez le loup et lui dit :
-L'anne o mes deux fils sont morts j'ai tellement pleur que mes plusclaire, de plus ceci latins Le loup plein d'orgueil dit : - Ceci est mon affaire, j'ai beanconp yeux ne voient

arrachs oreilles.

et

son

cervan

lui

coula

par les

est crit

en caracties

Le
pleurer et

renard en
rire

voyant cela

se mit

L'ne

lui dt:

Tu es drle, on ne connail ni ton deuil,


ni la joie

tudi je connais les deux sortes de caractres, arabes et latins. Ceci dit, il se leva et alla vers l'ne.

Le renard lui repondit:


En me rappelant que le loup se

L'ne de son cl avait lev son pied; mesure

dirigeait vers la maison de Dieu je pleure lui, en songeant ses les caractres

sur

qne le loup s'approchait, il reployait sa jambe autant qu'il le pouvait. Lorsque le loup se fui

connaissances pour lire Malheureux lonp

latins, je ris.

approch

une

distance suffisante,

l'ne

de

quand as-tu lu

Hawar

pour apprendre

toute sa force

lui lana une formidable ruade furent

connatre les caractres latins.

entre les deux sonrcils.Les yeux du loup

Qoer Notait

249-

Bpel

HAWAR

Hejmar 12

Cette

erreur a eu encore une autre

cause : les orientalistes en

question

ont

cherch l'origine de ces mots dans la lan


H
smitiques.

Ce son est propre aux langues


Les kurdes, en contact avec

gue littraire plutt que dans

la

langue

populaire qu'ils connaissaient moins bien,


mais en gnral,
ces derniers, ont enrechi leur vocabulaire prunt les mots arabes la langue po

les Kurdes avaient em

de mots qu'ils leur ont emprunts et ont

pntrer

le ( j: ) smitique qui

pulaire et non la
mots n'ont pas t

langue

crite .

Ces

envahi presque tous les dialects kurdes.

adopts par une aca

Mais les kurdes, de mme qu'ils

dmie savante, mais par le peuple, au mo-

avaient adouci
{^) comme un

le ( j ) ont prononc le
( h ) trs postrieur.

yan de l'oreille et non


qu'ils

de l' de

sort

ont pris un accent purement kurde


parfaitement harmoniss avec

Quelques orientalistes qui ont tu

et se sont

di la

langue Kurde,

mais ne

le

con

les mots Kurdes.


Nous avons not le ( j^) smitique
par un ( h ) surmont d'un trma, puisque

naissant qu'imparfaitement, n'ont pas tenue compte de ce fait que cette langue as

similait
rendre

les mots
presque

trangers

jusqu' les
et ils

nous le prononons comme un ( h )pastrieuL' .

mconnaisables,
comme une

ont considr le {^)

con

On pourrait objecter que, puisque

sonne d'orgine Kurde.

^____

ce son avait pntr tellement la langne


Kurde , lettre on aurait d le noter par une

ques conseils, afin de le prmunir contre

les

piges tendus par une certaine personne.Avant


d'atteindre le fleuve de (Cizr), m renconteras

indpandante
Mais,

classe
cette

directement
sorte, nous

l'alphabet.

de

un cavalier en Irain de chasser la gazelle. Ce

aurions

impos

la langue un son non

cavalier, c'est(Mr Tacn) tu auras faire plus


tard avac lui, et vous deviendrez de bous amis Ne le fais pas connatre; ce ne sera pas dil-

Kurde, au sort non

encore dfinitivment

fix, et nous aurions ausi barr


d'volution et de slection

la voie

phontique

ficile, ton cheval te dguisera sans qne tu l


saches.

que cette jeune langue suivra l'avenir.


Ceci ne pouvait tre, tolr.

Aprs avoir quitt (Mr Tacn) tu ar riveras au bord du fleuve de(Cizlr),vaste com
me la mer, dpourvu de pont et de tout pas

Le trma est

presque

lacultatif.

En le ngligeant on retrouve le son du


( h ) Kurde.

sage visible. De l'autre cl tn verras une fem


me auprs d'un chaudron, pareille une blan
(h)

Notons

ai;ssi

ce sujet que le
plus dure que

Kurde d'ordinaire

est

chisseuse.

Demande loi le passage du fleuve.

Elle viendra vers loi en le disant qu'elle est(Zn8


Zeydan) et qu'elle attend ton arrive. Ce n'est

le (.) arabe. Le (.) arabe

cause

de

l'existence du ( r ) est tellement

doux el

pas viai ; sans doute elle s'appelle aussi (Zjn)


mais c'est la fille de (Beqoy avan)le magicien
de Bolan.(Beqo) au moyen de sa science ma

tin qni se ditfre beaucoup des (h) allemend et anglais cemme les ( h ) des

mots : habe, hase, but, hand, bave, bigh,


horse etc . . .

gique sait qoe tu arrives aujord'hui dans le pays

il l'a envoy sa fille ponr te faire tomber au lac


du sang .

Le (b)

Kurde se prononce

tout

lait comme les ( h ) allemand et an


Mem

Le vieillerd embrassa tenderement et disparu. Mem

glais, ainsi que dans le mot ( heye ) qui


a le mme sons que (habe) et (bave).
Min heye-Ich babe-I bave.
( suivre )

le cherchait l'horizoD, el au

Heu du cavalier il vit trois colombes tachetes


ikccompagnes d'un faucon.

suivre

3)jladet CCaU SBedir-SChan

Djladet. CCaU ^t^r-SCluih.

250-

\y .i'^

M\P

_sl cyJi

y3 '2J^ Jbi j 0^3 ' jf^i S y_J^ 'j\3J

*' '(f ' *i (ST^^ y (S 3 Ai.V^ t^.o ij)i (Sy)i- i- ijfjj '^J^' Jl* (iJ3 J*ijii
Zjy
ijy '3

y^ c* ^Je.- J^ w J ^*j ^ j -' I

*!li o^j 3

j\

jU

^i}
4) y

iSiyi

z^\

jyi, jl. JW
tf jLij Jj J} i

^yyyi J*^
tSjy i]

ljj^_r J .>r- >. _r-" i^y

i>>U-l iilaj3*S Jl

c^i y~J.i_ j^l_)jl

? **j-(.SjUjv- ' C)^\y^) ^3y

iy J\
(fj\iyii

iy\

tS*;Li

~^i J:l ii.b tj j jl cOyl J. : o/'tS^f'jT


lSv^ !A;I (1)^.5 (y A;:*I^5'^I.| jixS>j- *> _jI

ijy

*tl

jjrj.l ^.U..- *,

y^y

^^y. Jli.1 J;l (Syj n^ y ^_i fsj^>


Ji^s (S yy ^ i ji^-il^ *; y
Os ^y^ (S-iy" *-J* >^jl^ ifAkl-

.jj;bj } .i *.J J'jS^-. _^ ^\^J y i - ^yi_^_


- cy ^ *4r; Ij^ 'j j ti 0.}. *.5 J K-J'
j^Ssj: !iL I ^i ;>*.>^

si tj jl4>j-

>i>y yji

iJi'^

tfjV

jryj ^

y^ S'.j; 'i^'jSi

ot5j4v>lj> or-'f''-'JJ ' y,> cry *>Jii (


jljj^ t-U o Jl 3._ J i>:jj y jij. .ji ijiju

lxJj Ij^^ J .i

fj i -yy i ^J..i ^j. tfjjC^ y

'iy-i.y 'iy yi3j 3 y_y

'y Cjtr^^ 'y

i_y cy

'-' '^ '.jL,rti- iiS J lilj J

jJ 'j\y

cy iji 'J 'yJ j^r'^^T J ' ilr -^ l>^^ ti^\i


(jvx-j y aji ijy < ji^ 3 J yS -4 j>- ^y J

bJ *il; ^J

/^ 'jii ' 'y Jr\

0 y3

(S 3

*X-;.jJ jXj iSJ\i\i t.'y3 *i^JJ tS>.jJ


(jjSoJ i cj-_ ii A. (fiyj dJJi-b J ji. Ij; J

li^j ' L^ i J? 'i LiD J cry-^ii jj J ljj lj


l>. y^^3 ' Cyy (Si ^ j\^ y y
i^SLi ^j^ ^iU-

b .__;_^*j. fit (jjilj (iJj* J (lij- ' *^.>'_*j *

aii\i J (SJ\i, (Sj^ y y. jL; Ujj

Ai A.j lib Uli

y_y

i STji. 'j

fl <( jy-i

'j-.-^ c}^^ 'yCjy-^yi ji- -i 'y y y j


^1 il : OJjJ .J ji-J 3 *J J gi i>: Db (SJ y

*.. i>A.j lii. n J 1^ ^^U (Si J aa Jli *i jjU-

kil> _p- Sx2j i^a\i aa Jl

,iy cy~-\ Cjy. I-

'cfi^iS^ (Si lT^' yr" ls*1

* J- i>rf J-Jbl;

^1^:3 *ii
f\ \i

|_5*^J

/ bi-

J iA (y^l" 3

ai (Si j>^ i:^ e lS.i^^ (SJ~Jaay ^^^Ji

. J0 J

i^ fc.^ jl Al

(^ Oj J cXJL*.5 CJX.^ oy *;*

Cjy-^s' f^^ y ** ^^" !' t ' "l-^ j Oj* *! (Sj

J y y'^ 'ij y-', y *^


tijVi

*^

-^*j j'i
<>^-i,i 'ly.

J\j

\iji\y^ bu

y_ J aii iub.il _^ Ijj; J 5^ 1 .ji.


y J J A* aJ J

si>-3 aU*73 ji. y^j ts.j' j>'

aya y- A f *Ahy _1*J3 A.UX.t5

ayiay^i ay\i y ^y<i (Si lil; JJ (SJ^ ' *V^i iy_

0 ' _ y^

(.f.A_J>-l J j^c-Iji .ji. _5lj'jj JjJ

Cj.i yyicy^ (-1 /^"1 cS^

\i si J. iJ'^

JJ * 'J -^J) 'J lr y.r 0 j*^ l J .jSy y^^

yi ^3 cy J^- oy

il AU J 3

i>. J ^;''>. J (:H^J *" Jj'jl{ f' ly^ J "I tj (Si^^^'cr^'^' y^

3'^\j\j\ '^'i (Sj ^ ^yj\ V\c-j jlj; J.r t^l


jl _^ ljj J-y-J f l ^y ''.$

cy^j.ij-j"j
O'-r-:' (^3 ' i>-b*i

' *^ -Al' yy

^1 i

j>y_j^ JU^

J-i JJ cy^ ($j\y j*i-*! 5

251

Vj-

,uU>

If. M

UU-l_^ ' Cr2isj

ilictl} ibyyc. i jj J
Cl Jli- j^' J b jljV(^|^_ljjjtji>jUj i jU- .ii

jU J;j .-J^-*^;.5 * ^^ f-^ ? *:? Ljb^


<:. '..f'ii yi y^.y.)

l/lj JJi-JU-jJutSJ Allj^ tpLi.J


Oy Jj cSaj libl A.2 A-Xi ai Aj

Jjl Iju,- y

.Jjjlj ji IjuT yj

y ' '^-^.'J b'j Cy

i-J^^ 'J 'i^j -^si Cjy

^y\.S- i J iJliU-JJi jy J Ai j A jJ Ai'

tJji

ii .i yJli. yi Cfi 3 '!S y.J^3^'io[2jy^ 3J^j

(S'Sii .}.>; Jj *>. Jj Jljl ' J^ tS^^ilx'jl J Aj ljj

l-'^'J^rcy^''' O'' " y^^ J.W-* J y-^^ ' '-'^*^


Ci:_>^-l)j ) jyJj l'jW 5 (^*>^^

j- y.) ' tfjljl j; jj'ics^ V

*; ' " jy bjji


(SJJ ii
: ,_^lj Al

" Jji Jjj J j'!*" i> Ji-l ' 3y.^f J JjjJ


c jIj j. iJUj Al J (^' f Al' iS'i Ailj y

zJ^yi (SJ^ji (S-^^ 'lj.

'^/^ ljjj^. J l

j ji-j j>^j| : A\ t^jlxJo- Ul " sJO) i-^cS J ji- l'-ii

jJj Al' A. J a! OU Al' AljjJl 1 jljj A. Al' Jai

jy l.tj y j\i.\ JA..A1 ' A.ij jjji a!

ciUj J i AIJ bii-JJ lil'Jii; ' .J

J j6 f -I^J

Ijji Ij l ii 3y

^1} JJ _U f oio ^^^1^ >t^.j -^"^j '


..Jift A,J Jli.<JjJj )J ijj .J AJ

..u' iji.j j:>j

Jjl ,_;_jlj<-; t J^J : ^ V a;

J lilji.1 J

Jlr' ai i i V ^' Jr *' ^ji. )a.Ca)

J" i^ * ljj is- (S *;W' Jj A-

.j^j

*; (Siy'i if^ J^3 'yjy3 i-i i


C-^' ij^y C-*" j (^. '' '- b.

jj; tS^^iljjj y.^jl; J j;

.1 J Aj Uj IjU

jl-I jlj j\jijy. Jyi

Ji ' y~J\~-^J\ Jufr ^^ Juf.:

Jjjc-.} ipi^ ,y j^\jP yy'^i ^ijj^jtij

tiij. *-

^.^3y'i y-^J^ P '^

*^^'.

. f Jjji Ai Jl 1 1>*'

c^. yy li J iil; i-ib>.

J^y (Sjy^j J.'^y J3j'>'> j^.i

.y-^^yi ,j

J Al

Aj A Ij^ l^ (5^ jU I Aib Jj a1 f Aili *

y y t^b ^yi Jy \Mj.j.aJ y J ,jU-

ll' J*Jj; jr **(> -^SV jbJ^J ^jl; y yi 3J f^ '


e a5 jjjj

j Jlj^ j_,' J3J bLij^ J J.W' Jj jj 'j lilj:- *'jJ yj; (SiJ

Jlfft ' J- i^ib^t

Aj_ a. yj AXa) liV^ ' f"^*!

lj; } Jb y ^y y 3 < Ji- *^ J u-"* J*


^lj^\jj}-bJti-Ji\ibjlJj;jOb*j> -liJ

.j::J.i b A..^|_5iLkjli i ( lji^.J jic f J. ,_^lc-j

tS jU a!

J" j- * Ij ls' ' ->** Jj^ Olj ii" (J

.1.^^ J } jlijc ijj .; JJ * -'^- 'y' ^.'y~ <>'**

Cy^yy jAil; Al (_5ikl a! ' ^^ibijj bjV ji j "ilj a?

3i^ jU a! ^l^^i >. jl tji

* '^^33J lj>.tsil^JJ

'

J" ti-- * (Sj^i *ib jjjj Al ^^x_ilcl i y^j\^

1 -f -^.

'^ '^^(f^f

jl-y

J *! (i'_ jlj 'j' ts; b Lx lj jb jlj iy\i Al


.J a; tJAi Al j\_:jj^

3 \.iy^J-^.y^Jihy '3 '!?\iy-'.i\ j'-y^ '!

Cj. aS^aj' Cjy2. ^f\l, 'jl-"j t'ljy'-'O^-^l-^ j^


OiO * bj-.A) >J ^iOlj} y. yy-S(SJ^i *ib

^O

(J. _ljbji- 'j ^''ts'b Ai Al K,y : Ijj i ^JJ 0b>.t5iby Al lj *< ylJl'

JJU ,_>_^

\ijfy yy (SJ3j 3 ^5^ blb J y A^jy

'tlji ( li "iljjj tS jbij ' li '-J * jj! jlij- (S'^

i ^.Ijlijbjl ts^^'y-li

>^-ii*tsT *! (Sj^i^i^ '

-252

If >>>
^jj
'J^y Ji

yj\i>

'J-,-''
ny jl

J5
^JJ

A*_b

4^.^fjli) U.1/^'
A*--Aj ...i Jj ^^S- J.-J

lTJ^
*i ^:J Ij

'-"'j*
jjb

A;, ..Ijljj; Jbj


Ajjlji J a! a*1.

tSjb

ifj.-

Jii

jj"

tijljb i^ ljli j

t-.li i-f

1^

'Sy

J^. j'

tSjb (i;l -.^J^.^ }*!

Ji j^UU
/Vjj) jlA_ jljU

J(Sj

.^''i'
(Siy

fi^
Ijc-^ V

Jl_ bj^

jU, >

J 5^- yiy A^ ij>^ j Jb_lj y ji y y

jU by~l ljll J vjj!

J'^'
"*"''f^ ^sq^

y^jy y. *^3 t5^^J


/% J jjJ JjJtsij".

Hi -Si

tj. >

Jl

cvljli
iJ .-j
-^ r

Jl" flj! isy^y


Ju

-y^ f'

H-> fl

bji J L". j^y'


j:

y.f ViJ lij,

aTj

oU Ij^ (* J
-^ y

^ljlj> jf JJ,

'-Jj yy ^ -j\i f
lyy^ CJ .y. (Si fl
y_y_Jyyi 'y jbj

iJjl jOi-J JtS'llS-J"


iljJj jj; J iiji Ai
jbjjUjS

.-^Ij'j: -51; j J^iljlSj libli li^U cxy.

ljj-'J

|_jb y A)
,y yy

ljli^ J- *' J J f

i/^J

O JJ..J JJj.i

tj-r

^'^

Jt^- J''

i>./^l*r^rP cf',*'
'./'-'':>l:bjr_lb)
-y-' jy.J '^'^3 ijj-^
'dUp -Jl

y
jbj:-

s\jj
J.J

Aib
j

IJlS)
ya^

u--> j' J^.'^j-jji .J tsjj5^ bJ


"-^^J t^ Jr* '^
jWjJi

1
jb

y '
ij'.-'j^ J

^J^

-(^

OU .J __i A^ lj; Ji oMj jj ljiJ '3 y

Jb lj-D jI
jrC-J_>

jl_- liUS^ Aj- b-jj


J.J cy~jj.y lJji aL j5

L3b_p) _9liB

jlJl;

15"

ijl U y,.?" b_-:j jj"

o^Ujj y, y_yj.3

Jl_&li -Si! 5b *"


-^"

AU > 1 K-' ^-^J* _JliJ Ijii y(.1


1
Aiui J^^ l

y\j y (SJ fl

iSJfl/
M ^j J ^
A.! J-y l uT J^ ^JiJ

__^'Sj J J"i/j J

*< tf J ^ J :};* ** LC'b


Ain! (.^^
j'is-

crVj-^l'"

Cyi fi ^li l lijljU Ijbj . iljjl (f jbiij l->i Jl

_}lj Al Jl

iSyai y

<^Jjl

Ji\i tjj:^. tSj Aai <ib

b Ijbj j jj; b.:^ JU J


*^'b J^J liji j jJ

/' *;b ^ j Jli JL;

AXj J Ajj J- U'-J: '-'jJ'J

aSC_>. tS J-^ Jl JJb.JJ

^\2. A^ j;;C, J rfj


,J_/.j^ JJ^. J *- ti-J *~^ "Jj J*- *> Jbaii __J_jX.i Jj jJ t* JJ-5 j

^^b tf jjl b A>. J.

JJ

Ail fi lj,.jtfjljU ijA JJ (j ji* ,/l^l> J?-J li Ji J

.ji-Ltj ' v:,-*f.Ajjj.-j Jlf-j ^^^\;i\i. a.

253

'j.-'
a;IS^ j<ll 'Afji (libJl S>--Je Cifi'

vUW

ajU 1^ j vj;j

^J J l!5b. rf J fl lj- J- J b'Uj.- (5 J Jib.


J -j-i'' (S 3 s '3^i>. Ijb(y?

/. ^><^ Ji
J_;ii <iy y y^j JJA-* J^y

' Jt! V-J 'IJ 'j^'- if^fj^'J. > if-'. ^3''(Sjy


i y_y'i rf J^f-^ li j" ji *>l lj Iji-b bj lib

Jb Jji J

jyl;

J'^yy

LS'^

J^. y^j^J- (S-^^ 0^-^' -V r= (j-yy jw


cs^-^ l'I^r Jl (is y.i^ yr y Jy. i -li j

yy: y. jj j*'-** ls'

'-'Jt. i'^-ll^u -^cs^j*-* l

..^..JjJru*^'-^ Jf
*Sj.y ^. '^^ ^
UUjjjt-iy jj-J-i-i

yf^f'i (Sjfy
iSj.y y.jy ^.^j^ib. aL ^/^jji ji-j

lj^Jf J b'jJ .ji e.(Sy^/iiy. J'y yj(S-^

l^ilSC c* jljb ^j>- tfjU- Jjj- y


(Jj\jj5

Aj'l J Ijlji-b

Jr-^ !l' J tfjljb}j-J t/^c" (_>'->

*jr*-5 j; (ii-'j'' * i>V


,jy JiXlj jj,_l aILj J

'J^-

iji

4l}b-r

Jljt J tT^. ly J" (/> J^


Ai JJj J y

ti:-:^. Jj-* Ij*^

'jf J\Jii-f <fJSi-^oj

i 'i'-^J Jb Jl cfjf ts^i^bj

tiJjlJb if ji J 'i^-:

tf Jj-tf Jrf J-b *^ o-'

y-^.y(yj > Jl'j: 'ill> tSJJj;^Jt5't5^J|-^


Ai -. A ^^l) (j* rfjw JjbjJ _jI)J Aijb tf J

y/^ *^y} t*-"

^ iJ'j'-'l JW ^ ^Jt
* Ijji- Jl ijx^j^ jb
A-Xf}\ ^j^. jT IjU

A.5^b. J y_y jj ^' lf


Aj jft J Ailj; t$J if Jjj

' lIX Jj' ''^ 15-^J ji-j- i yiy>j\ ij\ Aj ^


y i yJ ^-^j- jl'ji -*^ l^ 1^ ji- lj Jb-J
Jj'ill JL^ ^^J jb-J Cj Jl' jl Jj j> ji-Lj Jji J^ jjJi. J O y J (Si Jb Ji (Si y\y l
y

J 1 J '-JH
A-jijli

Jjw-J *5^.jb^tSJciJ.>
A.-y. (* j^. jJ JiJ

J C--J *j ^y^

i; J

Jlj- ^ aJ

au! ^

J\ij

Jj a^ Aj- rfjjj

(Sjy y "JiJ

aIU tf Ai- b/' J y.jy

aII AJ Jj A^i jj- jjw. I ^'^J j ts^ji-

.y fr ji^ ilD (.1

! Al ij A,' J- tS jb- Jl J-AJ ii- JJ.j i Ali

? A, A Jb-b f^y^ *> f u,^jj J^:y^ *r/


*

jlij |oi^ j'fi Af\i ii^ii' J-J) A tSjbOijlj,-t5jl J^iji "li Jj^ g-b O'S^ 1 ^ljCl
1 'J^y J
***

Alti JJ Al il.J f Aj .J Al' jb- Jo

'Jy i '^'

*1

: AJjJ* J a5^3oJ j. a Al ' ^^*.j

J^A f jyfS^iM ' Cj^aj ai a2. 'J 'jb-J^' A i5 jU c5 J * ' *> (JJ y i5 jb- i/j * < v^ JJjS;

y ii\y 'i\^(S\
! J AiU Al' J V > l '-'j'ii ti- A>J A

yL_:J.jj : ^ij (S^si' ai *b 'y} i i^Ai ^^2.


(S'Ji J j^ ^S'jb- Al ijaj (S'S^
tC^.ljJ Ai Jt^AXiij-ijAliiblj^A
)* lili jU Al

ajJj y yi ^j

! Jj-Jjii

j Al'
Jl A b*b jjj *e (Sia2, ^yjif

AI <lj!7 jb- J A tf *^l J * 'S ^


"

1 Aj Alj J l4 A>j J . ( i.J-' ^

n J Aj-'S'li illjj y y. ^f~^. Jj* bc^. = :-r-j?

Jylj j ifA) Ai- JJ jjAtii jlli- tJ^j^jU ^V A>

U, jb-b J, AiL ( Ij-jb d JJJ a! : ,

254

1 Y y^'^
\\ aS y Jbjj jy fi X-jjlj-l A>-

-uu>

JU
(ij Aijj c Ij^ i/<^ Ij"*
. il Al Ai

jbb

ilt^

Cjb
A. J

'j'jj-

j*A

jl
fj- .Al'

Ai
jXi a!

^^J A A.S jLjlbAi

JVtllj Ail Al Ajlb'D

'i iS*'

'J'}

Jj^Ai

iJA_.ijP

C-J J**b C~iy ts-iJ ci* *i.

AjIJJ ts-J* il^^l (^JJjl'


jljjjj- ^^ Lr~-tl *-\J '
<f AJ

liji.j i
*:^' (SiJ J***

J.ljlS^ a!
Al a;
fU;b Ajj

cJj

a_j \;|ju. i

cij jo *f

t5AXj_ j
jl 3jl

jlii j! ,;;SLif jjp jaS j/'

IjT.

Ub Ai cSAb J*Ar AijS

.Ai' >-J\ju,

tyJ

jIji
i AlS^i ljlj ** tij bS^-if j;- JA a!

Aj JjJ lJ.lj-J jbj JT tSJ Ajljlij

li Jlj! Ai
A..I j-l (Jljj A Ij'A bj .'l^'i' jjj i^J \; a

jJj AjL_Jj j.Ai' tSJJJ Jjiji-J


|_s-^ji 'Ji Aij.jb J jljj! yj

.jl_ji

o-l
t/l^l
jt

-j'

<'J
Ai <

i/lj*'
A.jb. t5J*j

tJ'*^ *
J- a!

S' y\ \jyy i J. j^ JLp i5 ( a:S^ ) ^


. ilAi Ai Aj Jjj (Sjyf^ yi'y ^y J't^
JA -j'^b tijJlj* J! jO A?

Ajjb-pl

tiJJU-lj JA .jAtb aAi

^_l.Jj JI Ja> aX-iJj a!

Aib-.jljUi

Jl_iC

ISj

(^-'ij

a5

|^b>->.

JAi ^yy i^Aj ji j j Jj jii


Ajji ^^y>\y~i 'jj'-^jy (Sj^^'^'i i

cJ.b-l ':

ji-"! ^5bi.lj jlil iiAl J a.?^a! ^1j J^ jA^ Al'


Aclji A^t^rJ *''J '^ J.l^b J"^ J.\3 Ai
jli j>jlib-i t-ijilj! (Syf. J'i
.jl_^ Al ^j^ jbij JC

AJj>-

j~l.:p Jlj-I ji iJAj jl; A)

A.JA jlb-Ai

aS
t^All Ai ^jl Ji

t^jLc' i/ljr' ^^i ji *"


JlijA_j.
.A

'J^ lis -' *1


ajIj.
*>

y- y.1, y. o
y^i^ jli)

A C-J

J--J

-^jy

(/bl

Al
Ailj J. AibjJLjuI

ts' y^f^J-^ cS<i- y. Ai JA Iji- Ai


;j y (SJ!i y Ij^ y^yi> ii bi.JV Itf j_j ' y^

\J^
Jy ' jl* f t^ jljl; t JjA- y-z^ *i Jljr } l
t J A, Ai jA- JA5j Ai Al Ai Ai j

^bl

tTj^ (s-f' y^ '^j *^. ' Jiu-i^ ^ "^


b bjj Jib-j lj ts^b. 'j

V - t^' J j

(ij'j:^) ^ **yy^ AijliA_iU icj-b >y-cjf Ijf;


A. Aib A. yx^ f ^ Ai J ^^1 ( yi^' ) JU yj:j,

^-J j>-< jAib-b jVjJ AlAl '4, .jjX-IUiiioj- iibf J *;-ij JJ 'i ^ lil j>-

( lijjl I " jl^JJ *' J t^l * *'l-'>' ji ^

'' ^ib

Jlj-J J^ ^li ' .jIj^jJ t5jAJ O tibijf tJ AI,ij jlj A

b-^ijs' Jj-i -lajl- ji J Jb ''j* *^l

A. t5,'jlj Iji JJi 'y *-V 'y- tf JjlJ fi j^ *'J'^


^1 '(S-^ ^ ^ f l J. ' b I J Ull cjy. 'y'^-^'yy
tS Jj 'y Al J;l- f- *

b-jJtS'**llJA Altf jIjikAJ

lijjtf jAscJAj cibij-

^^l a) .jJ < tJ"-'^

y-'-y

i Ai aJ AjJJ : jb.

JlSjlj

Jj c)d

J- ^j J Jb AiiI

f cy'^

<#jjlj il/'A> pbjj^b. l^- f'fijrf'y


aib'C. Jk4^
lj'j! lSj

jljvi y\J jy jy Ai (Ssji

-Jji-.ji-Ji

}lj- jb- -J * j^bu y jb- a! 'Ji^, jU a! < ji-l

-255

SY.[^^

>uu>

J/-

! >J-^ / 6^
|jibjbjjj*> _9lij b J_i-\ Jupljj/^ 'IJ j
Iji Ait5Al.iilJJAf Oljbli- tSjljy jC~i AJ J A.; Al

Ji y ljj-it' tj-i"'-* ^ ' ^f--^ (h-^ (S^ l \_ji2^i b j>- / JjIJv jlJl jO Jji ' -klj *'i^
' Jl J AJU J libl blili y-\>- li'i/llb.lJl Ji jj.-

l J Al CiA

(S'_y

6 A bjl jj

iJ-iJ

yi ai J a! jj tsb J * * J Jj t^i j*^ tf J *


J^l tSJjtS j\j

' ^l'I '

(SJj '^

jU.jb.lj JA.- Al

jJ J bjbj_p^ j (^J? jibb j' Jb ^^ '" lJ.JJAi J tS J *i f J? (S j tijJ JA A


IjJb.jj y-T- Cji ^J -^Ljyy J-^J j^f

(^jIju J ._yij y^ jJy ' J^y bbj_p ^^j ^y^ y

t"*'

t?' j'-^

t5A.:jj

aJ jlij

f2.iy

ay >i^^\ f 2Ji cf^i JUI ^^ffiJ f Cyyj


jjDo lib-l tiJjj >-J Jb- (S jy-i ljb^^.

J..J (i Jr"! lis tJ-li lijbjAJ

b A j^lj fjA-

J./ftf .jb-t^l ' j.i j'b/Ai': j.jljwl Ai t^t4 ji JAi A.

< ^k: 'J^ 'y^ ^^ 3^ '^''^- Jt'^ l J'i ' l j^i b-vf j-tSjJ iji ti ' Ji j"^ *^isi jj-j*j Avilij^ Aj b bbil ji cy-'. u'^l' ji^i i-^

^j^bU J. tlj ts'i' t-jj'

(ii ' y

yi *

* J^'.^J f V.-' ^JS* J ' ^j^. (S3 uy IjJ J


f J^li S-jJ (^blL) tjJO ji ctli f A^ tSJi J-

^J; tT-'-' *'^ **' tP-^Jl


^ AtfjAcJljJ t5j*-ili J-J

'^^^" ^
ti-^^ *"'

iaji

j5b t^J t^-^ ' t-^yf Ijjlib-lJ J '^b C

1).

vJ^Uj J-Af tS >. j"^

' .jb-U tsi U .J

libi i .Ltli j Lil jij btji- (^j ul^ uliJuJ^ Ij'i' l

y_j\i_ ^ iS3a2. tfjU ji oa^^a Al Ju A Ai

bjj fi J' bl Jl libij ls j! J UlJ lil',^

ts'V

Jb_:-ij tSjJj J ( '.l-''^l^-'-'j^ ^l*-* ji JS' b


Jo Jili lijjlj _U c)JJ ji- lilji lji,Sjjlj bJb
y Ai J f liji Ull J 1 ici J iiibi i_j ji

AjlJJjV-.liAi JJ '3'- Ai'bj j ' vl-ll ji * Cjli J

J\j y

ti'^ J ji j'r^'j' tj^<^-^.

(Sy r^ * tsl ^4

"il^^:-! tfjjjj ji-'its'lj'b-J-' -3 * ^3i. J lijj "j^T

Jj._lj Aj_ f a! i Jij ji- tsibj J ljb- **ib bb- j


A |_jl..J Ai ASjj J bljjl AiJIaX- Jiiilts; 'IJJ

_^>-tS Jc'-Jyl'bjb-jJj^i Jj! J 'li-^l

H'J*-

jilJJ 'y *i y-iSiS-^iT- J'ib' l 'ij J

liljXj 1 JJj

'3

cfi j " ly^j ^j^ ** J-*^' ' i^'-*^ -^r '3^^


J,jSL>- (^bj < tJJJ tsibj VUjI^ ci J

lj-j ljj.i<^ V"^ i

jc ti"^ l ts' y'y ^-^ J

J i>^ tri t* J^ -^'J* * '^-JJ'--' t* J '^ (^^J ' J*j " ' *^ J3i yj ' *i.iji * if Jjj J; -jl ij-^j
(15^-3-* r-Jj-J^ J 'y Uj *' * j-r" J ^^' * jj-> jI AJ^ j ty

AIJiJAi J ' C ijl; *i tjibj y 3 ey-"

-5' jlr

ijji (^'ji f .Jl J ji-b;j J cSjjli *i yj *>!-

'y (J^J ljljl; *^S^ *^'b ' Aibj JJ tT'j tTj /

Jjl j^ J-> *
^V'S' vli

Jiijy- b-/ .J J 'ij^

1 J t j j 1 J Jj ^ljj *! Jjilj Aij*^ l-lij

jib ' JHri 'J C- ji-J iij-^if>

:P

< ^J^ tS JJj* iJj <ib- ^ iJmW y J-j


jo J b j-r* ^J

256-

1 y >u;*
ay *jyy li *Il ^J Zy^ ay^- *; ya'lA*
"' y>^ (3 O aj

y t3' }-> ^ y iZj^I

ay<Ji'3ayiiajj<iyiK-Ji\ yyi- *| J ^

OJ Ajj w ,:<J < Oj-.i y* y (Jy^' CyJ (^**

J,Ui J-o Jiij JJi lCi; *. *>-j T


oi'f J Jj ^<| y^ vJojb-ij tSaJ ^ ty

j iCii diJ Oj A.j.\3l_*:l 4:iil-i Jo,; <!

t5Ay<; Jl Jj" Jl <; JIp jJ t5j^ j^i ^ tj*'


4j ^ O b aj:aS- (a! ("Oi *; ilJ- ijj

oi*^jij. y. ^ c5 j'O-1jj J'-J ** J J u-i*"


tli^S aii yy.!^ JU*j^<.Ji;-toj^.a cJ

.Jk^'.j ji'lC-"^ j^e J^ ti ^^.1 j^.> *:

bjcJJaj' tjj>-(.?j'.<- b ^-'0 ^iy(S(S j'^^3

OJ *Jii/ (sf"^^i 'iyj^^y^y'^


jK- aL; jj. (Sj\ Jb-jlj <* ^Jiy-i y
o J azj j^J

i^ljU- (50 aIjj j<* tti <* J j< i <y


aiAzj y *j ^ y-i y b* ti O-J^ ->' ;*

^'

AiJul b t5^ J *y3y l'**

Jajlj^jj't^i^iOj^ t?'^^-''-^-'-'^!.?'e J 41.ly Aj ^ <*l j j^i y. <-\ J <J. ^'J^

,jvl** J4.-J * J
Cfyp
JjS^ l

t^^- <.S^;^ J:* ^^

l-xi-j bj lji- tr^'^ ^J t J-5j^ j:^.


jjSCij JiLjJ t Ij- ^^bj tSJji
Ij^" h j bb jtjiS

Jbj is..- .1,' bl ..

tj; J t*it5.=^'V-V'-'^ J*t5t

jbjj
y-'-^

lijb-iiL

Ji JJ b>- lijb- tf jbj_l b>- ts-^ J

cJj

iij'J^yi ' J^-yy y'^j.'J^

iij'^iS J /t*Jl.>^J y ' ts*^ <^-""' (S', *lb j' t* J


'' y y t jl (S y y y 'Syy.j * ts'l* y

c AjUjj.. aS^ < ijli aSC t .J aSI ' Aj t/ aX..

Aitf j/'.J .jiJ^I^J 'Ai '

S^!l^J iij.>bV

y/'\yS^ yy_^^\i
jLLj J-sI ti liyiy ti
- ^ f^ 1 . . 'Cj )i *^. ji c.SJ|j>-.> j'

aJU j aXti.1 ) CJ f AZ\la y^i ^>^ibj j Ai ^Ljb

cT^ ts;-^' J^Jr^J j; JJj; J^


,ji. t$ jV" ti j~.b y >yi^J. j
i

J-jl^jT"

3j ti jj '^U . J .J ti^U > Jilj'i t J J jbJj lj: 'i cjlff,-"

y^\fy:yiSdi^l^
iL.-ii J J-l _<_- c'^y \
Ai t .ji. ^yi C-li ^J I jl *; y-i J IJ j! j \j)j

-Jiy y y tjb ljl (S jii 'i 'i'- -Jii t

(SiyJ^- (-. j' (S'-jy^'X J >^ ' J-^'^


' 'y^y,/' cyi. ji ) j'lj tjj- J yp lJi- Cj

<lS'jijJ-;ljl^"jJ f^Jl *! ' -^j:i ji J-b-3 -j'


jl; J yy> -5jj y 'C^y3 ^yJ. 'jf y
ay Cjy,y^3 cy^ y.i y c? i'. 'y ii y^ ^- ii
jy^i VJ*-; ''

l j^ CJi. l Cjlj! j>- bo J 'yy C;. tf

a:m .J.jbj^jbjjS' j; jlC. tJ J b ilbaij-'i j j;Lj:-j bj Sb-l Jbj tii b Jbj.

257

JL-

t^rr Jblli/^'^v

nrr ,-i\,b^ uf";V. J*-

XY

;->y;U/
jU.C J Ojlfi ji Jj J Cj^ yCj^i y (Sl-S^ Jr*

t^^yulV

J J-". y i> J j- ' Ji Jj-"


1 <^ ^

' *i

tS-hf- -O*,-" 'ij'^^ ji Jl jb * t^^

\jiiji,^jj^y^'j^jz^j'^y(}'^^'^'-''^j
c.j * lib^ Jk j-^ * Jf' JJ<^ '' J* *i **"

^i^j J. .j.>bj J ji * * *>-{ y j ijj jli


^y

jiji-j

'j.jyy^

<SJ-yyj y y Z^'' 'Jyi^ ' j'^i^y^

J-^ Ji j^J^ J^-^ ' jJ=i ' '^-'^" '^^^^ ,


.ji- J-J A, J' Ai jl * * t^^i _j *'ij t/^ y
j ' A;:i-j .ji- J^' rf'j-' .- ''^ j* >i J^*J}^

' ? t*-^ ' J y ji'^ji

*-. *r 'b ' tsi

ay ^i y 3 Jjlj^ " J ' li fy^yy^ J^J


-y^ jj y^^-ax.. j cj.y^y j

i^jlJ J-

* yb ._l-jlijV ' j'^Ji J ajjj

,ji. Cjy.J- y^ '-i J:J ji- SJ J-: * or* zj \jl A 'f J^i-li *i j ljb-b ' JUJ- *i j ' Jb -

IjCi. jji j *

y Jl *^ 'IA lJjJ J^r t* j:

fibj! "iIVi ify ^f y A t yy^i y^ -j'ij

'y~ J^' y(y' '^ "' ' h y


* <Sij fjib - '-r'^ rfj^-V* JV
jS^ji ju < ji

,J
'^. JJ^

* J * L^^ ^ '^^ >, J^Wlj-^ ^t/J wbJ jil


A) vixjj , y jfi btjrj(:j cy j (Sj * * t'j-;^

CySfi .jiC jS^ (-li^J 5^" j s-**'/^ 'J^ '-'^


>. JJ J ji- yi y y 3- ^y^

Jjb-a-j 4,4 j:4;li J J}'iii 'y y ' y i

t aJ^iSk Jl.

(./^Ij ji- jl Jl J^ * ^l-" Jf J

y} ay ' yj^y- J^bi. ^ ' * ,V i5-'J->


y y y 3 ^iJ-J^ljj; o j^ i/- j y ' jH^^
. bjl, ii Ji\
iij ' tSjjj V 'J*- J"^" j j^J l , J'I r*^

,J_j J ,:^ J- ti- lj J^ t^. * t* Jlj^- Jl' j^ j; j


4fjiji-j J yJ a y JtAi ^i * t^i -'/ '3^ '^
yi yy (Sj\

ljU bl.

^fij\ AJr^i ' fV^y- ' jy\ tsi'^J' 3^ y


Jj jc^j> jr' jl JUlJji J ij'b-jiy J-''->r' ^^' lJlj*-^ J* 'fJ(S^3^ J^ (J Jr

J^-j

^^jj (Syi i-iy^iJi J'^y-^^

e ji^j) ^y'^i^ f y cy y yy f '^J


(Sji 3 ljy J cy"^ 'J.J *-i JJ' tJ

J^jf^i cy btil-" J -iU. t^! ^j^ ,v "^ j-il


iU (jJ; J J-J bj i^ lyrj * * * " '^ .sJ J y

J^jLij(fj Ai c~i J a!

tJ Jj b .ji-Ui *

J j_i j^ j^J *i

}i

y y t^l 'i y yi
-CS^. y b.ji- JvJ J
-^Jii^ J

(SjyJ Jy^S^J^<^J^- y Ji *^'


_jli rf jJb V ' Jj!" i^y^^ ' ljJ I j^ jl J-;

ay b_ij- f 'y ^y^ y

/rljj b yj^'i' y .jl *'r '^- ^ (y-> -'y^

s.^3 jj_J y-^j y

y. y J y isy>ij

-258

. 4.ji;ii)'j';^i;ju^wis'...>i/oi.u^

jUilldlb

j^*

try^*

^j

ii)ij \'itj '^

ifjyj-jy'"
<^jj- i>j>'

A^b*l-J
jy^i'a^cy

: *l^Sli ;jU - jl.3 6U>^ JU ,jvx-*" = ^. Jr\ w>U j<-V c)/- l

-259

iSjy^

t^JC*

ciUJTi
CJ'IjJ^- IjJjO
jbijLi .JL) cy^ A

(jU-joi JU Oi^
gjLi da^tt'

Jljj^
U-jOj JW l|^6 Jjl) i
i^li j!a.aAtJM>li
>._^b
J.J. A.| jL,.

k J^i'jliOj bL\_j

^jj^

^y. ^y:J'
ClU-jJ p

jijjf'X
iSif Ulill

Ji^S

/
JU.

y'yy^
y->-.> (_i

^J tJjl.

b/jU-jOi e jySi

y.3'^(S\
y^y.JX^

*: <SjSi
(Sjy jL-j Jisi

f.y- y^

t^jiT
^^^.j*

^-^ JSJ^
^J^H

ji ^Ulr

t^xi iSi^

J-j'*-' .

tfjl jU ljlj j

C ^"fT j ji.J4 Jjsi ij*. [ >'\r\

260-

SAL 1
HEJMAR 13
-

ANNE 1 NUMRO 13

AREMB
14 iley-Ber 1932

MERCREDI
14 Dcembre 193'2

Qovara Qurdi

Bevue lurle

"^^iUta '^eltneSin oijk

gpxaDa teretl
.AM 1932

261

M-. j^^4#'
DES MALADIE^ INTERNES
VENERIENNES ET INFANTILES

m. ^ ^^^^

i/afLw

S'

EOuJlse' Frres
Inscription sur tous les metan.V Gra
vure colorie, pancartes et tableaux en cuiv

re. Impression de cartes


suivant les procds les

et autres en relief,
plus modernes.

Damas

.Malek Daher

Abonnements
Pour la Syrie,
l'Irak et les pr.ys du

Qiryarya Qomel
bona SilryEi, Tirqya. Ecemistan,

la Turquie,
Caucase:

la Perse
Irak welt-tii kevkrs:

S:.lqt

500 kirs-sr

100 frenq

1 an
6 mois
4 mois

'

m' '.
60
40

I'.
{'

emehqt 300 kirs-sr armehq 200 kirS-silrl


Ji bo:ia weU.tn din :

60 fr^nq 40 frenq

Pour tous autres pays:

1 an e mois 4 mois

150 90 60

i'. l^ I'.

Salqt eraeliqt
nrmebqt

150 90
60

Frenq Frenq
Frenq

Adresser toute demande r.u directeur

Her til bi nav xwey tne sandin :


Mir Celadt Ali edir-Xan

propritaire:

Emir. D. A. edir-Khan
Damas: Quartier Kurde

Sam : Taxa Qurdan

262-

SAL

ANNEE 1

HEJMAR 13

NUMRO 13

AREMB

MERCREDI

14 iley-Ber

1932

14 Dcembre

1931

Qovara Qurdi

Bevue lurde
( , J ) ji ( o, , ) derdixislin. ( - >j ) ji ( - ^ ) b. p. ber hezai- di.swar . diqelim

Ma iman ? . . ji ber qo Mr-cer bi hertn


Qitbxina Hawar qitba xwe a

latn, l min bi hertn ereb dinivsandin. Ser v Yei|, di cih de min kerara x'we
herfn latin: elfabyeq

dndowan belav qir. Ji ber qo pgotinga


qitb ji me re berpqirina eliabya

daji xwe re bi

qurdi dide zanin

me ew guhastiye hir.
Hawar en psn

lqani .
xwe

din

mine biqariya destnivsa


ji b diwar weqe

Bi ses hejmarn

pas hezar sali

me

bin

rpel.i ellab

belav qiri

bi";n.

swe bixwnim, ji ber qo her deng


cih liser ciaxez dihat seqinandin.

cih

Bi wan rpelaii me him Elfabeya Qurdi didani


fiqrn

ji xwenda

zanayn

qurdan,

Lewra qo di Fllabya Latn de tin

wan liser elfaby pirsyar diqirin. ber wan rpelan sed pncih
ne qir qo ew r

(26) herfn serxwe hene di zman qurd


de deng ji bist ean btir in. geleq

Ji

dest ma bn.

Min dil

herfn hevedudan qeti bn nav eliabya


min ; \veqo : ch, ou, ai ... .

peln ha winda
end

bibin. Min ew dane hev


bi ser xistin, n p

rpeln din

Ji xwe

di

zarotiya xwe de , weq

qitboqeq hte p. Eliabya Qurd a

Ev qilboqa ha, psn e qo

bia

min

di

dibistanan

de

dixwend

hini

nifsn da-

herfn erebi latn dibm, ti-teq heb


qo min di av xwe ra diqir ji bona
di dil xwe de digot : ev

wy l fedqirin p bizanin qo p.siyn

wan

di ci

tuneyy

de

eliabya

pj.n

herln ereb,

dabn ap qirin. Ji bona pqanna erm

elfabq wel ye qo dengin dide xwendin


qo nayine nivsandin, latin yeqcar

divya

qo

end rpeln

din

bi

qevin

psy.

vajiy w ye, herfin dide nivsandin qo


min dilqirji xwedenayine xwendin.

Bi

v hncet

vann xwe re qurti

berpqirina elfabeya me bi

Bel iiqra min di babeta van her du


elfabyan de ev b. Pawer biqe bi v

gil biqim.
Ev eliabya han qo r em zman

fiqra qo min ji zarotiya

xwe ve di ser

xwe p dinivsnin pasiya xebateqe salinen drj e.

xwe de bixwed diqir, qla


fn hevedudan re ne dihat.

min ji her

Di

sbla

1919

de,

me

da

iya

Hing ji zmann qobi herfn ereb

yn Melety. Em qeti bn nav wan.


me

esra Re digel
b ,

nayine frensiz ma

nivsandin eliabya

min

ynani, hineq

Mcer Nowel ( ingilizeq ) j


Mcer zar nivro dizani

rs nas diqirin. He

b.

di iy

de, rabm her herln he


li

dixebit qo hn zar baqur bibe,


re lier tit dinivsandin. Min j

ji xwe

vedudan ji elfabeya xwe deixistin


sna
finen

hin me

wan

ji elfabeya ynan rs her


xistin.

dheloq, stran roq


Carinan

berhev diqiiin .
xwe avn

serxwe

n>e li nivsarn

Bi v away, min elfabyeq bi sih


.e herfn seixwe xisti b dest xwe.

xwe digerandin, dixwendin diedilandin. Min bala xwe dida Mcer, bi bilevqi-

Weq em vegeriyan hatin Stenbolbi v elfaby min qitbeqe ellaby

rineqe biyan,
xwe dixwend,

diwar de.stnivsa
heta qo min

l bel ez,

ferhengeqe qiiq nvsand ji bona ap

263

Rpel

HAWAR
Pehz e dil pehiz
Din girn zz

HejmarlS

e
e.

Bihna Gul ez qutim

Ne sr

ne eder' b

Pehz e dil
Oin tari bi

pehiz e !
zze

^e

qvrosq

nrvan

Ne qan
Din

ne robar e
sar e

Ne in

zozan

brvan

var

Peln

daran girin

Ne

mast dew
tar

ne savar

Ry
Erd

Gul ez

qutim

Cendeqn
Gui
Weq

wan birn in
xwn e
e

Din

var

evraz e xwar e

ne

xwine bi

Ne

qon

ne

xwet! ma

Din bdeng n

zer

birina

hevn

Tin

sar

serma

tirba min li

der b
qutim

Peln daran li
Key

de.st

Pehiz
Din

e dil
hstir

pehz
ziz

e
e

avn Gul ez

esqern .siqest-

Ne ris b ne ser b iya berf


Gui sosin

Ezman

res e
bi

bi

ewr

Din Hemi

tar dil

sar b yar

dman e
ne mane

Din beri

cewr e

b dost

Qoera
Badev i
Ne

min

tu

bq
pq
ma

Zelam rs in
Rondiq, girn

rs

dar

Reng

Gul ez

qutim

bazor
e ne

hawar

dimire beran e.

goliq sar

berx

Girin in her girin Can

in

Gul
Gul

bdil

bcan

Din

serma

qezeb birin in
pehz e. e

haqim sultan
ez

Pehz Din

dil bi

pehiz zz e

Pehz e dil Din tar

Singa Gul
Gul rov

qutim

tari

bi zz

seytan

Din beri e Key


Din

ba ye

^ Qamiran Sli SBcilr-SCan


Gul bdeng bnaz Gul bkir awaz i
qutim

rondiq
bert e

dua ye
baran

Deng Gul ez

Tu

deng naye ji
li q ez

Botan
li q

irnex

Ne tir

ne xencer

Gul

govend

Gul saz.

Ewrex li

ez

li

Ne
ne

mar ne ejder b
tabyn me

^'.Qamiran CCU SBedit-SCan


ne mna hev in. Dengin

qar

qiri

bn.

L mixabin

ew ellab,

ne j

ew terheng r

ne di dest min de
hin nivsarn

hebn qo me nsan
qiri bn.

tirqan qirine

ne bi wan

herfn

qo

ne. Ui sala 1925 a de digel

l bi herfinen din nsan

min en din
Sala careq

gehitine heta
1246 a de, li

psber

Me-

hqema X'irpt. Elman yay min

Herweq

me ber ji end caran goti

b, ji bona hsani qirina xwendina niv sarn me, ji qurdmancn tirqiy re, hertan bi hev guhartin me

din av xwe li elfabeya xwe ge

rand, hr l mze qir mideqe xwes liser

dengn

hin

xebitim.
fn
xirab

Min bala xwe dida didit qo ev


her
rs yeqrengya elfaby

herend heb
xist nizing

me ewend

eltabya xwe

se texlt herf kenc lihev ne dihatin,


ynani

eliabya tirqan.

Ji gotinn jorn

kenc xuya dibe qo szdehsaln

diqirin. J pve tde du herf hebn

qo

ji me re ne gereq bn. Ji

lewra min

elfabeya me pasiya xebateqe


e,

eliabya

xwe ji

ve senifand :

herfn

gora zman qurdi, gora dengn zman

zde je avtin,
li wan

hin herfn latn bilindeq


di sna herln y

me ye. Her ev elfab ber szdeh salan


hatiye nivsandin wi hin bibin gora zmn dengn r.

bar qirin

nan

rnsi
bi

de

xistin.
car

Bi v

awayi

el

edili qet hal xwe piti belavqirina

fabq hte

sih

herfan

yeqreng min

Ber

elfaby

p.

fiqrn geleq

qesau pirsn gotinn Di nav wan

Ez

pa.s

bi eliabya xwe mijl tirq elfabeya xwe be

hineqan bi qr min hatin.

dibm. L hetan qo

de mirovinen yeqcar nexwenda j hebn.


Ji lewra ez v elfaby ji qeda xwe

lav qirin ya me weqe xw dima tde me ;iteqi bingeh ne diguhart.Min her ti.tn xwe
p dinivsandin nasn xwe re dida zann
Weq tirq elfab iya xwe belav qirin

btir qeda milet xwe dihesibnim


qe.i wt Ji diqim. Xwe her y w ye, ji y

p-

her

me dt qo

di dengn hin herfan de

el-

qes

hjatir spehitir e.

264

Hejmarl3

HAWAR

Rpel

veggetlmaD
Bray min I min welat xwe. weq
ii.sleq dlai, qo mirov bawer qiri b de

winda

biqira, bi hez hesret bi berya

Lew deme qe miq wa tqb,


dinya naxos bb, ewrupayyeqan awe-

^lil

himbz qir. Ez weq peln darn pebay de lehistoq b bm.

biz, di dest

rewani
hat

xwyqi

tazeyan

deqird

qe

le

xwaqey pyan daynn,

qat

sr-

Bray min ? I min bi fiqra welt

yan qird huqmeti taze derqewt we (ni


hvna w ji dilj cane xwe re kesreq

ava qir min ji mala

xwe re bqeq ani,

zami

gel perist ) pq hat, inca ew deme


gotyan wata qe hetaq

bqeqe speh iq nav w qir armanca

ewrupayyeqan

Qurdistan. Bray min ? I


qezeba welat
xwar .

esta boy degerayn we neman dedoziyewe,


wa boman dozrayewe.

cane min, bi dil


his xwe ve, ji dilrasty

Bem ene destri gel perist


cqey a destri dini y girdewe. unqe

xwe ve, bi jin Xwe re sundn

bext

eweyan p xo.stir

b,

we ew desfreyan

bo aqiir b we ciwantir le rh zemanBray min ? I heqe hez hesreta


yan deweayewe.

li pey axq ye qo min tucar nediti


bihneq ye qo min l min ew bi tucar bihn neqir, xwe dtiye bi

Ewendey p ne qomelani gl
perist din derqewt taq cgey piyawani

av dil

bigrtewe. Inca

qe kann dimoqrat

bihna xwina xwe sehqiriye, ji br meqe.

bilaw buwewe le naw hem xelqda, be


tewawel binaxey Gel perist cgey xoy

Bray min ? I ew tistn qo


tu
ji

ber

gird,

we kayim b. Inca lewew duwa Gel buwe

hinby nuho ji
dil xwe.

br

biqe

bavje

Ew dil

ti.t sar tar

ne. Ji nuho ve

mabdi xelq, we tgeyitin qetarxi ser

his xwe bxe ser tistn n, vegere xwe ji dil cane xwe re

qewlini gel erefqe boyan, we lser mal


u mulq u dewlemend gel binaxey xo

ser zman
germi

w sea' detyan radewestt. ronahiy bine.

Bem ene nizami qomel, le dewri


Bray
zuwa ye.

min?! qanya dil min ne


darn cane min zer ne

dn perist yewe serqewte dewri Gel


perist )i we hetawi gel perist be
wel ry erzi rnaq qirdewe.

Peln

tewa

bne.

Por pirn min gewr

in l

di

ruh min de bayn


Heyn
Tu

buhar liba dibin. iiqi

Inca kanni regel

perist kan-

neyin di destn me de ne.


dil cane xwe re

taze niye qe le pas nizami dn pe

dixwazi ji

abunq ne.ias nediti Hej


xwe bxe

rist le ser ry erz derqewtibt.

bibin ? ! xwe biqe


Min dereng, geleq dereng sehqir

welat milet
rya wan .

ser

qo qitban ez xapandime.Ew ne qnrd bn. Bray min ? !


cane min ji xem

ew .sst

sal in dil
ne.

Di gerana din de,

dest

py

qeseran westa

min dil snga min birndar bn.


L min nuho di tenita qanyeqe

Ez di dinyay de pey hez abny geriyame.

Di derengiya evan de min qitb


veqirin min bawer diqir qo ez pey

zelal di bin siha darn spndar benga

de, di rya welat de abn peyda qir.

abny de

^r.Qamitan CCli SBedir-SCan


me.

265

Rpel

HAWAR

HejmarlS

Legel ewe.s da wa direng hetawi helat,


we dinyay rojna qirdewe. Em kanne ka-

nneqi tebi'iye le dinya da.nnqe lser end


( rupeleq Ji bra yeq dl )

istq nefs rawestawe,we le ser end istq

rawestawe qe le nafi beser da Le zemani


mani xoy

xer'-r ye. ne.stuho lida

Buhara Driq ji
p diqe. L, heta

254 Sibat dest

pazdeh Adar bares,

qonewe beser
we xoy

xowistuwe

merivan disine. Ji

xwe newala Zinara

qirdiwe we heta insane cgeyeyan dinya, xo-wistuwe

dirindeqani ew qe ly hatnete

sior neba ji bai jin pve


behra
l

qo ew j ji
tu ban din

sip

baran

tine

we leseri jiyawin.

nan.

Ji ber qo
Her leber ewe le kerni basi duwayiy
helat, rojava

bireqn
baqur da

iyan ji
weq

roj

hveqe

nozdemnewe hetaq
dnqi

staqe

gel

s evn l digerin

dora w digirin .
iya iyan

perist weq

l hat we

staqe

Di pa.s van yaii de Rla maz

yeqc[ le dineqan dejmrrt.

heye. Driq pala xwe daye

Imro eger nextq binwarin le dini


gel perist debnn le babet meylewe, we te'assubi dniyewe le dneqani tir

ber xwe daye orezara

Erebisfan . . .

tjtire, we ewaney qe em dne deperistin


zortir bo pwisti dineqesan mil qe deqen,
we xoyan fida deqen.

Gava buhar t,
vedigere. jiyneq nuh

xwn li
j pre

cane min
t. Em,za-

ron dibistan bi ser rue


ezmanan

nola

diln

qo ji alan hol dibin bi

end carq Mosolini basi berzi


w bilindayi romay qoni qirdiwe, gw-l-

din diqevin

diqevin

irivlan didin xwe.

giieqani xistiwete co u xiroewe, we b


ho-jyani qirdiwe.

Em, bi dora Mamosten xwe diqe

vin; Ysil Mazini, peybe yeq qelime maydani ser,

hineq ji

me

xwe

davn

hust

end xemberi

carq

destn mamoste,

bineq ji r

avn wi

yeqyeli

Italiya

ma diqin, destra ger je bvi diqin. Pas


em Na bi I I r diqevin. ji Ma key dibistan e ? ?

hezaran xelqi lxurwe bo

we xoyan be qut dawe le pnawi yeq


yet, we serbexoy ne-slumanyan.

Em,

hev belav dibin. Mamoste

me, me weq ran derdixe;

lqewan ji bin dixeyide tew

lat

znar

Leber ewe gelani ry erz ra-hatuwinleberz qirdini xoyan, we berzbni


hem istq qe hin xoyane, yan qe beqesq be p-

e, diqene

dide me. Vca em digihjin nav baxeqi,


li ser mrgeq rdinin, lsq diqin. tatya xwe di ji me

rzyan deqatewe, we her

xun, desbi destdirj

Her q

ewaney eme biclayiiewe

be xayin dej-

diqe,

Mamoste gopal xwe di-

mrra we be dujmini netunian dadendira,


we dequjra, yan hepis deqra.

heziqne, me ditirsine,
Ez nabjim

dibje :
qulilqn xelq me

Em iroqe qe le wext eri


u Japoni sali ( 1904

Rs

kurifinin,

p li andininiyn wan meqin.. dur dirj 11 me diqir.

1905 ) peyda bwe,


( Eha

retn

be tewawel em liqreman p.jan ddat :


Lawqi ewq le ser japoni le wexti ew ere em law ew lay de

min siret got ) Na 1 1 iret,ne ev in.


buhar* sala yn mifeti

iretewe qo

nwni

quli

Aiil

Ebas

beg

li

Hesi ji diqe
ji

qird, h xewi nedehat.

ari tariq bb

bona felata milet me


me qir. Her,
nabe ,

rberiy

li
br

bicge le prqeyq qe le irayqewe dehat

ireteqe qo

tucar

we cegeqey rojna deqird h tirneded.


( dmahiq heye )

Rjeq Arif beg em


me lret qirin ev iroq

civandin,

li

pre got :

Stcvind Sori

Hon mze biqin, jiyn weq v

-266

HejmarlS

HAWAR
xwe ber xwe end hstirn qet dest bi

Rpel

Slyalienle Slltvi
irroqa Siyabend Silvi bi nav

girn

qir.

Xec qeti

bn rw Siya

bend. Siyabend p bi-yar b ji Xec le got:


Ruhnya avan, cire digir, heta

denge. Ev

ji

weq

Mem-Alan

yeq

ji
niho biql dilxwe.s by, ci
min.

li

te dest

rroqn me en qevn qes p dizane . Ez li

speb ye. Her


da, qa bje

hir

bi

hnceta salan ni

Xec qir qo mbejit. je ne geriya, geleq

L .Siyabend Daw l

loirya -mirina qo

min ber se

ber w d;i.

visandiye, di v bejmar de
qim bireqi w hildim.

belav di

vegerand

got :

Siy:ibendo.
bas b

cieriveq

gaqovi der

Siyabend Xec-di rja daweta w

av. Tde

dleq, ciwaneqa-

de-ji destn heft brayn


b ser iyay Xelat.

w revand biri
Ji ber qo Sipaii

yeq ew

rj

heft ga hebn. bat tiia

Qo min ew

dilin, destn

min qo te ez ji
revandin,

dilqetyan
.nahle tuqes

dihewne
nizing

n
wan

wan

diparze,

he!t brayn min

min ji xwe

bibit.

le got

heqe w rj yeci
qu.sti j
de

ji me bihata
piti tere

Rjq

Siy:ibend ser

xwe

dan

qu.stin,
hal

tu

bwayi,

b ser ejnwn

Xec di xew re r bn.


derbas dib
de dleq. ci-

min

c.i bwa , ser v yeq giriya

Ji dur ve qei'iyeq gaqovi


di ser delavi. Di qeriyi

min

h:il. Siyabend

rab,

qevana xwe hilda-

wanegayeq het gayn din hebn.


Ciwanega rex dl ve di ne

cio bere wi ciwanegayi bnwara wi


bend guh

biquje.

Xec

qet

qo ir.eit, qir ne
ne da

qir,

Siya
ve .'

dihi.st hett gayn din nizing

w bibin.

lier bi delavi

He qo ber bi del ve dihatin, stiruhn


xwe di wan hildida.

Ciwaneqa di dora dl de digeriya. Siyabend ew da ber qevana xwe, tir l qet.

Xec

weq ew

ditin,

mala w ,

Ciwanega, end gavn xwe randiii

heit

brayn

ser

rja

revandin

xwe gihand qevya hevrazeq li ser j


.ehareq dor li veqet. Bi n birn b. Kn mayn

qet bra w. Ma Siyabend ji weq vi ciwanegay Xec ji destn heft mran ne

dl girtin,

b;iz dan.

stand

revandi b. Xec bi bra mal hett brayn


ruhn

Siyalaend ser, ciwanega ji sti


wi girtin qo .serjbific. Ciwanega
pasn

gehisti b

anqe.5y, bihna xwe a

buhar dlai

serine. Dil dixwaze qo em

lild;iva, bi hla can xwe ser xwe hejand,


destn Sixabend ji stiruhn wi tilitn,

bi xweyeqe

ge

bijn. Ev

bi

xebat

destgirti na hev dibe. Kenc

bala

xw

pyn wi

emitin,

gr b ji

hevraz

bidin,di zeman ber da padi.saheq di ni-

de qet newal.

Di bin newal de dareqe

nivna mirin de gazt zaron xwe ji her yeq re dariqeq


dar her yeq bi wi wan dide

diqe

hi.sq heb. Siyabend pi.stiqi


ikiln dar di pista w

qeti

ser,

biq

dide

re n.

.siqeslandin . kevdek

Xec demeqe xwe.s mahviy.Hewiya w ne dihat, rab, da sopa Siya

Snda Kandi

dariqan

diqe -dide dest wan. yeq bi yeq. Ji wan


yeq j niqare wi ke-d dariqan bisq-

bend

xwe

gihand

ciwiinegayi

lqet.

Ciwanega 11

ber mirin b.

nne. Hing ji

wan re dibje

Hon

j
xwe

Ji newal de nalneq

dihat. Xec

wisan in. Honji yeq bi yeq tne

iqestin

dahiland

Siyabend

xwe

di

wl

l hon gihitin hev qes niqare


qnne

we

bis-

hal de dt.

I. giriya qilamin

avtin

ser. Di pey re xwe zer qir avt newal,

Arif beg h vir gotinn xwe


dand bi avn zell

ke

di rex mr xwe de mir.

xatir ji me xwest,

Dibjin cih

qo

di

w newal, di w xec mirin ser

da r . . .

SCerican

de qo Siyabend

267-

Rpel 6

HAWAR

HejmarlS

ilon b qo tu emit jiser


Textes cl Traductions ;

gir

Te ev qortal awan bijart bo hln Ma ne heyf e, hj nbar e ev hevn

LiP|i ifle
Siyabendo I Siyapendo ! deng biqe

Binve hiwo 1 binve lawo ! binve lo I


Ser Sipan,

stirih

direh,
re

zinar in
neyar in

Ji jina xwe jina xwere reng bide


Nav
Ma

Teyrod

berf nrvan

mij de xuya dibin hstiran


q digot, nir biquje nrvan

Min go mee,

gaqovi ye,

lawecan

Ji hev biqev, biqev

hilwe, ey Sipan

Binve

lawo, binve lawo, binve lo !

Binve lawo, binve lawo, binve lo I Biqev, memin, hilwe. biqev iyao I Rabe, rabe Siyabendo zavao I

Exlat disa tevli hev b, d mij


Siyabendo, Siyabendo. Ma ez gor min de bje

go mee : ji ba min

Rabe, b y te ez niqarim, rabeax


B xwey sw mame hilbe ax

Bel

min

go, l te ne qir ji

ya

min

Binve lawo I binve lawo I binve lo I


Ser Sipan di Bager, nav pq, pqe son r qetin dsa tn

Binve lawo 1 binve lawo I binve lo I


-Jiyabend ji bnty qortal l vedigcrine :

Megr, megr, qe megr, delal


Berde mirin, weq bqeq bila b,
Q gotiye mirin tal e, na her

bahor bi

Gaqoviyo, awan

canemergo. ji q hat b mat

b qo, Siyabendo l

Binve lawo I binve lawo ! binve lo !


Dil qezeb n n jqirin

Birnn min ket nain, l bel


Dil min de tu hergav ditirsim

Tu andi sliruhn ga ? dipirsim Qe megr, qe megr, delal

Weqe tirq peraswa ra qirin

Stiruhn

ga hesinn in ji lola

Berde mirin weq bqeq bila b.


-XcC ps ve ajot :

Min go mee, l Siyabend guh ne da


Binve lawo ! binve lawo ! binve lo I
Siyabendo I tirzrn zivqevan

Siyabendo I Siyabendo ! menale

Ma q digot ev encamre, li bal e


Ez awan nagirm hsliran
Germ xwnn, narnim psirn

Min go mee ber .sehar delavan


Ger nireq te gereq b hin caran

Ma ez ne bm nra te hem kurban


Binve lawo, binve lawo, binve lo 1
Siyabendo ! Siyabendo I te ci qir

Binve lawo !
Nalinn te

qinve lawo, binve lo !


zz in mna merg

qr

Ez awan xwe ragirim, meqim deng


Nalnaln te qo gehistin dil min

her Buhar

du derxn gui radibin du


re difirin. Dibjin j qo heye.

Hstirn min dibarin ser quln min


Binve lawo 1 binVe lawo , binve lo 1 Binai, binai, Siyabendo, her binai

qoq di ser wan

her iyay Qurdistan streqe wi

Ji h'mg ve yen Sipini Xelatc bne dudo


her .sev di ser tirbn Xec n Siyabend
dibirikin w goristan diruhninin.
***

Te ez bitim
Te
Ez

xwe avl di nav al


me bqes jm

zan

b bxwed

v qul

awan biqim birsini

Binve lawo ! binve lawo, bivne lo I


Si

Beri se salan

di civateq de

Gel Sipan qun Exlat mebin bend


Rq bidin, min gehinin Siyabend
Geli Sipan, berwareq, ba'-:doneq

yabend distrandin. Hi w strandin lorya

inirin

ji

min re hihet min j nivisand

Qo Xwed hez qir. p-detir ir

Min re veqin, derbas bibim, herim teq

roqa

Siyabend -Silvi di

Hawar

de

Gorin bibim Siyabend

re me bqeq.

b.Ue belav qirin.

SCercqol CCzizan

Qaniya-d^reban :

i iriiia-SBtr i^S

268-

HejmarlS

HAWAR
Dors mon garon, dors. . .

Rpel

Berceuse le la Kort
siyabendo I Siyabendo, parle
Donne nn signe de vie ta femme

Tombe, disparais, tombe

montagne

Et loi Siyabendo, lve toi jeune mari


Lve toi sans toi je n'en puis plas, lve toi ah
Je sois rest sans protectenr, orpheline, dres[ ses-loi ah

Dans le brouillard on voit de larmes.

Mais qni aurait dit que le gibier


[

tuerait le
chasseur

Dors mon garon, dors . . .

Dors mon garon dors . . .


-Siyabend lui repond du fond du prcipice:

Le mont AkhUl esl encore s'en dessus

desNe olenres pas, ne pleures pas, fille, ma belle Laisse U mort venir comme nne jeune marie Qui a dil que la mort Mes blessures n'onl est amre, mais non point du maie, mais

[soas, couvert de fume et de brouillard


Siyabendo I Siyabendo, dits alors

Oh que je te sois tombeau, je t'ai dis ne l'en


[ va pas de chez moi

Oui, je lai dit,

mais loi

tu

n'as

pas

suivi

[ seulment C'est toi qui es toujours dans mon cmur, j'ai


[ peur

[ mon conseil
Dors mon garon dors. . . .

Et le demande, est-ce que les cornes dncerf


La sommet du Sipan esl dans l'ouragan, un [ ouragan formidable
Ne pleures

[ t'ont fait du mal


pas, ne pleures pas, fille, ma belle

L'orage et la bourrasque sont en chemin ils


[ viennent encore

Laisse la mort venir comme une jeune marie


.Khadj continue

Le cerf, le maudit, d'o esl-il venu


Comment f'jil-il que Siyabend ft mater par lui
Dors mon garon, dors ... j

Siyabendo I

Siyabendo, ne gmis

pas

Qui aurait pens que celle noir (n est devant


[ nous Comment, que je ne plenre pas, que je ne

Le caur el le

foie

taient coups,

en mille

[ verse pas des

larmes

[ morceaux

Chaudes el sanglantes, sur ma poitrine Comme une flche enfonce dans les ctes Dors mon garon, dors Les cornes du cerf sont de fer, d'acier
J'ai dit ne va pas, mais il ne m'a pas prt

... profonds et tristes

Tes gmissements

sont

[ son oreille.

f comme la mort
Comment me retenir el ne pas crier

Dors mon garon dors . , .


Siyabend, au flche dore, l'arc argent

Alors que tes soupirs arrivent mon c

Mes larmes tombent sur mes plaies Dors mon garon, dors . . .
toujours

J'ai dit

ne va

pas vers

les

rochers plat et
[ anx abrevoirs

Si quelquefois le fallait

un gibier

Gmis, gmis,

Siyabendo, gmis

N'tais je pas Ion gibier el lou sacrifice

Tu m'a.s laiss el tu t'es jet dans l'abme Tn savais qne j'lais sans appui et sas soutien

Dors

mon

garon,

dors . . .

Comment ferai-je pour cicatriser cette blessure


Siyabendo I Siyabendo, qu'as lu fait
Comment se fait-il que lu glissas dn sommet

Dors mou

garon, dors

. . .

Sipan I pierres de khalatn soyez pas des


Comment as lu choisi cette abme pour nid
cel amour est encore [ loul frais clos Dors mon garon, dors . . .
Sipan, un sentier, nn gn

[ obstacles

N'est-ce pas dommage,

Donnez- moi une

roule

et

menez moi

chez

[ Siyabend

La

sommet

de

Sipan esl

pleine

d'pines,

Ouvrez moi, qne je

passe et qne j'aille

[de chardons et de rochers La grle et la neige sont des ennemis ponr [ le chaasear

Et

devienne pour

Siyabend

nne tombe et

[ non nne ponse.


***

J'ai dit, ne va pas cher

entani, c'est le cerf

Celle chanson que j'ai nomme la (Be

Sipan, brise toi,

tombe et effondres, toi

rceuse de la moil ) est nn pome qui m'a l

-269-

Rpel

HAWAR

Hejmar 13

inspir d'un passage de la lgende (Siyabend-

je serai devenu. Alors les larmes onl coul de


mes yeux, celle pense.
Siyabend se leva, prit son rc pour

Silv

), dont j'ai versifi lont en gardant les

expressions populaires.

Siyabend esl le nom d\i hros (Siliv)


est le nom de la Iribu. Le tout veut dire le Si
yabend de Silivan. Four pouvoir bien vers quelques explications saisir le sens de ces seront ncessaires

aller la

poursuite

des cerfs, Khadj fit tout

son possible ponr l'en empcher. Mais elle ny

parvint pas. Siyabeiid se rendit l'endroit de

l'eau, le jenne mle


leigoil. Le cerf

se trouvait auprs de la
l'at-

femelle. Siyabend lira sur lui, la flche

fit quelques pas et tomba sur

au sujet de la lgende : Siyabend esl un pauvre orphelin qui vit et grandit dans des circons

un rochet plat. Il n'tait pas encoremort, Siya

bend se prcipita sur lui,

prit se.s cornes dans

tances des plus difficiles.


se fait connaiire par les

Ds son bas ge
faits d'armes.

il

sa main gannhe et de l'autre lira son poignard pour l'gorger, juste ce moment l, l'animal
ponr donner son dernier .soupir secoua vive

Siya

bend travers ses aventures d'une fille d'un chef,

lorabe

amoureux au nom

rpondant

ment sa lle' Les cornes chaprenl de la main

( Khadj 1.

Khadj aussi repond

l'amour de pas de
Les

de Siyabend. ses pieds glissrent et il


dans le prcipice. An fond
avait un arbre sec,

tomba

Siyadend. Mais comme Siyabend n'est


de la noblesse

dn prcipice il y
tomba dessus,

leur union est impossiple.

Siyabend

parents de

Khadj malgr elle l'ont

marie

les branches lui traversrent le dos el sortirent


de sa poitrine.

un jeune homme de la noblesse. Lfi jour


noces Siyabend
khadj

des

attaque

le

corlge et

enlve

Khadj

l'attendit longtemps. Pois alla

des mains de

ses sept frres.

sa recherche, elle trouva la

ble

tue . Elle

Lamontagne(3ipan-Xelal)est renomm

entendit nn gmissement qui venait du fond du


prcipice. Khadj se penchant vers l'abme vit

pour donner abri aux amoureux el interdire


qui que soit d'en approcher. Siyabend se rfu
gia avec khadj dans cette montagne.

son Siyabend, lui dil quelques mois d'amour et

8,e jeta
lle
son

dans le prcipice et

meurt

ct de

Un jour Siyabend

ayanl pos sa

sur

les genoux de Khadj

sendormit.

Au loin

amant.

un groupe de cerfs passa, allant


Ils taient sept mles,
mle amoureux.

vers

l'eau.

***

une femelle el un jeune

Les effets de la lgende

se manifestent

encore jusqn' nos

jours. On

dit que

l'en

Le jeune mle accompagnait la femelle

droit o sont morts Siyabend et Khadj. chaque


printemps deux rosiers poussent el deux pa

el ne laisait aucun des autres s'en

appocher. maison,

Khadj en les voyant se souvint de sa

pillons les survolent. On dil aussi que


montagne de Kurdistan
lui.depuislamortde

chaque

de ses sept frres el du jour o Siyabend s'tait battu avec ses sept frres el l'avait enlev eux.

a une toile propre


l'toile propre

Siyabend

Siyabend

aussi ne

l'avail-il

pas enlev com

la montagne de ( Span ) s'est

ddouble et

me ce jeune cerf des mains de sept hommes.


Khadj ces souvenirs devint triste.

chaqufl nuit elles clairent les tombes de Siya

bend el de Khadj.

SCcrcqol CCzizan

Quelques larmes coulrent de ses yeux el tom brent sur le visage


s'veilla et lui dil :

de

Siyabend.

Siyabend

LeDomlire
pleures lu, tout l'heure

Pourquoi

In tais heureuse el goaie, que t'arrive til dismoi, mon amour

des repas Gtez les lurdes


La gourmandise iraniens a, de tout des montagnards l'at

Khadj essaya

de

lui

repondre

evasi-

vement, mais comme Siyabend


lui rpondit ainsi :

insistait,

elle

temps, retenti

tention des trangers. Les anciens auteurs


passer,

Un groupe de cerfi vient de

grecs nous les prsentent sous les traits


suivants :
tireurs .

allant boire.ll lait compos d'une femelle d'un


jenne mle amoureux et de sept autres mles.

Les

grands

mangeurs

et

bons

chroniques arabes, turques

En le voyant je me snis

rappel le jour de
avec

et petsannes ne manquent pas de rcits,

mon vasion. Pendant qne tn le battais

mes sept frres si nn de nons denx tait tomb


Inort, et ii ce mort eni l loi, qn'est-ce qne

grossirement symboliques, snr l'instiable apptit de ces montagards qu'h a

-270-

Hejraarl3

HAWAR

Rpel 9

pris l'habitude de
gnralisant de

dsigner
Kurde

par le nom

dant la saison serre d'automme el d't:


la moisson, l'ensilage, le labour, le sch
age des fiuits el des lgumes, le tau-

(1)

En eftet les Kurdes sont des grands


mangeurs. La raison en revient sp

chage et l'amonclement

du foin, l'extraC'

cialement au
au mode

climat, au niliel
est la

du

sol el

lion du la

beurre, la vente des pioduits coupe de

de

fei'me au march, la

bois

de vie qui

consquence

de

ces deux lacleurs


Le

gographiques.
poprement

pour le

chauifage,

la

rpai'ation
netoyage
du

des
des

toits et des chemines, le


climat de Kurdistan

tables etc. .. Tous cela fait


une soite de machine

Kurde
qui n

dit (2)

est trop excessil. Il a des grands

humaine

caris de temprature annuels et diurnes. ) e froid de l'hiver (|ui dure de six

cessite une grande quantit de.


tible alimentaire.
Or le sol de Kurdistan

combus

huit mois permet le

dveloppement de
n'est pas

petits glaciers dans k-.s valles suspendues


ingrat. Il abonde en toutes sortes de

des hautes montagnes; et couvre d'une paisse couche de


villages
de

produits : crales,
et

arbres fruitiers, forts

neige

k's villes et les


des grasses prairies

parsems une altir.ide moyenne


s'abaisse Bien servi pai' une riche natuie, et

1000 mtres, la temprature

dans celte saison, jusqu' :: ou 30 au


dessous du zro.

toujours
a d,

prouv par l'apptit,

le Kurde

comme l'homme le plus civilis de

nos jours, s'occuper du

nombre

et

de

L't au
trs sec el

contraire,

est court mais


temprature

la rpartition de
dans l'ordre qui
besoins.

ses

repas

quotidiens,

trs chaud.

La

convient le mieux ses

s'lve,

en cette saison, 30 , 35 de cha

leur et parfois 40"


sins

dans les petits bas

Quand

il

se

lve

de

bon

matin ,

el les petites plaines enferms.

Pour lutter contre les excs


climat puisant, l'organisme
intense el

de ce
une

pour aller dans

son champ,

il

lait son

exige

premier petit djeunei', coslilu de Iruits


et de pain, qu'il appelle ( il Keretn 7 H. ) , son

alimentation La

reconstituante.

Arriv au
circulation dans ce pays tiop

champ

tait vers

second petit-djeuner
accident et le mode de vie rustique ou

( xwirin )

com

pos de lait Irais non sucr,


fromage et dn fruits.

de pain de

pastorale des Kurdes ne contribuent pas


moins exciter leur apptit.

Vers 10

H 30 le Kurde lait son

vri

Pour aller d'un village l'autre


laut parlois escalader et
lianes de

il

table

djeuner qu'il appelle ( tast ). C'est

redescendre les
anticlinal haut

(le

ce moment qu'il
viende, de

co

somme

le

plus

pyiamidux

d'un

lgume, de salade, surtout

([uelques cenbiines de mtres. .S'ajoute


cela l'activit qui secoue le Kurde pen-

de

l'oignon

( piva'/ ) de lait cahier (mast)

et

qu'il

boit

du

( dew )

soite

de

lait

1 )

Le nom

Kurdci qui veut dire fort el brave lait

cahier extrmement dilat par l'extraction


j^ beUrre et aSSaisonU aVeC dU SCl.

donn aux Iribua irrductibles de la MdeantiqueUn de ces


foyers d'insoumission permanente tait le pays de Botan

qui fut appel depuis l'antiquit kurdislan o'esl--dire pays


des kurdes.Aprs U conqute islamique tous les tribus

A trois heures de

l'aprs-midi,

le

Kurde fait une soite de five o'eklok qu'il


lait et

' mdiques qui onl refus de reconnatre les nouveaux maireJ .jppgUfe ( tiravn ) O il boit du
rangera se relirrnl dans les hauteurs de leurs monlagnesl ^J^^t-^ ^ ^^ ^^ j^^ f^.^^^^

et devinrent comme leurs frres de Bolan des Kurdes I maOge dU pai c'esl-i-dire de. rebelles insaisissables par rapports aux cita-1 vCrS t;-7 H. le Kurde tait SOIl ttluer (lV) dins des villes mdiques.
c'e.ll'E.d.l.furqu,e,rO->..Odel.Perse.leN.N.E.
<Ie l'Irak et leS.- S. E de la Caucasie. I

Le

st>ir

I q il piCud
gmjjgg
^
'""" >i" "

SOll pOtSge,
du (
^^^^

mange deS lde bl


,^ ,^ ^ ^^

2) U pays qui grouppe le plu grand nombre de kurdes .

cUitS,

SaVar ) SOrte

271-

Bpel

HAWAR
et le menu le
on peut

HejmarlS

viande et qu'il boit son ( dew ). Dans les longues nuits


Kurde qui veille jusqu'

des repas

chez les

Kuides,

d'hiver ,

y entrevoir certaines

particula

minuit,

tisser

rits qni

rclament une petite explication.

son tapis,

ciseler son poingnard,

in-

Une de ces particularits qui sautent


plus

le

cruslei' de pierrerie une petite hache de


sucre ou
ses voisines

aux

yeux

c'est

le manque

de

repas

bavarder avec ses voisins et


autour du feu , se trouve

midi .

Il semble que le kuide a ht l'heure du djeuner pour passer, en pleine acti le temps le plus ch;iud et le plus qui a sieste

oblig de prendre

son souper ( pav )

avant de dormir.
Tontelois il tant noter que certains peuplades kurdes ne se trouvent deva it

vit,

alourdissant du jour. Ce procd l'avantage d'eloulfer le besoin de

la

ncessit de respecter ce

nombre de

ou de repos, en t, conomise beaucoup


de temps le et augmente considrablement champtre. Ce

repas quoiqu'ils en
et l'usage.

savent tous le noms temps de flots

rendement du travail

Il

y a

en

de tous

pendant les Kurdes qni habitent les gra

d'migranis kurdes qui se

sont

dferls

ndes

ville

apprenent manger

midi

dans les plaines limitiophes de Syrie et d'Irak.


leurs

et appelent ce djenner (nvro) cest-adire mi-jour .

L, ils furent obligs de modifier


habitudes. La longueur

anoieimes

Un autre point d'importance tale est la richesse

capi en

de la saison

chaude, la platitude contact

et la les

du menu Kurde

facilit des terrains, le

avec

vitamine.

Les Kurdes

mangent beaucoup

Arabes, gnralement trs sobi'es, port

de Iruits et d'oignous.Ils boivent beaucoup

rent remde

leur

insatiabilit

et leur

de

lait non chauff et non

sucr. Ils con

conseillrent de suprimer quelques repas


de liste du jour.

somment aussi beaucoup de viande dont


l'influance toxique est considrablement

Pour
tagnards content

ironiser la

friandise des mon


Hevrqans ra

de Botan, l'histoire

les

rduite par la

boisson dsinleclante

du ';

suivante ;

( dew ) et par l'absorption dune grande


premier quantit de (mast) lait cahier. Cela ex

Quand l'poque du

Bedir-Khan, les botaniens occuprent les


territoires de Hevrqan, les soldats et

plique peut-tie la cause de la longvit des Kurdes qui dtiennent actuellement '

l'escorte du prince exigrent d'tre nonrris comme


et

le record de l'ge dans le monde entier


( Zoro agha, lt)4 ans ). On peut enfin constater que le montagnaid kurde dilfre.des paysans d'autres

che'-:-eux.
mangrent

Satisfaction

leur

fut faite leur

successivement fiiavn, botaniens sv se

kereln, xwirn, ta.st, Aprs minuit les


et

et pa-siv.

races

voisines,
ses

par

l'adaptation

de la
par

rveillrent lois,

demandrent,

encore une

nourriture

besoins et surlom

manger.

son

insoumission

aux heures de

manger

Quel geure de manger dsirez -vous?


lenr demandent les Hevrqans.

tradilionelles

qui

ont t

dictes

aux

autres

peuples,

dans

l'origine,

par les

Nons desirons un

liravin.

trois tapes
midi

de la lumire diurne : lever

Mais n'avez -vous pas mang votre liravn?

et coucher.
***

Si, mais

comme il y h un firavn

d'aprs midi pourquoi il n'y


pas un tiravin d'aprs

aura - t - il
rpon

Le Kurde n'est

pas

l'esclave

con

minuit 1 .

vaincu

de l'inconsciente nature. Il ragit

dirent-ils a leurs gnreux hospitaliers.


*

1 plutt sur elle. Son nergie n'est pas en-

Icore paralys par la rsignation mystique


En examinant l'horaire, l'importance

des autres races orientales .

SZewin.

-272-

yj\

\.-i\i Jj-lll j jJI jrui CJ^i


Ij jb d.lLJ Ciy^ U. Jlj U^
' ) >

.j.i iji jy^'Jyy Jj Jii ayj'ii j p Ji ij::-

LUjillj ^:)l OcS^.^ .ijC


\y\i lS^U yj\ yi ill . Ujj yi y\ Jj,>- ^Aiu lyj
l jL_ j^JJ ^^. ly Jj Uj
**

Ijl^Jb ti-JI C-^l t5jA.ti

y.yr *ss^^' (Syyj^


***

Ulj Jull JUI ,il,\j


IjjUi (^jiJ: jU UcJ-U.wU 1 jJl JJ ;> CJjjlj

"^,3 (S} y^ y^y


^Ji -j 'y- "^^ J ->
*; J Aili cJ aX jIj y
***

L.f.'^_ J.i jlj jy. ^al C^

LiUlj

^i jjD

jl J-iill lyi

isCji ow blib (^.'^ Jb. UU J^i\i Ju. JU'V


u _i, j;
-Ij

Iju-U ^JJ: ^iVl jl-,. ^l;.

UU 4li^l Jl 'V_^ ^1 J
Jlu Ij; JJI jlj c

;L_J-I >U cy Jjl>

j *i Jl**"' -"^ * *
o"i/j y^3 Cj^s c-Ji y

Ij jU- Jl>- u Jl::^ il U Jl*

lijIJJr^y Vj'Jlu'-'-'rr'l.'

(Sj\^ yy'i\JCjj\,.
^^\i A^j\i JpL iliUy (Js'iS JJ-jCjJy^

i^ji_ ,y y J^-f y-: IjlyJl ji^ H y_^\, ij<


***

UlU illjl il

^i

^,

liL-^ jj^l c*i>\ jJl I

j,^ JIUjJ ^I l_*i tjl

5Ul cy v^-^. l Ji* j^ (j'i

UJljl.1 ^yai y^Ji^

Uljtl jUl j^-i b


4JLi iJlSL) J (^jji. Ol' '^
IjjI y Oiil Jli (J^y J\

lij\iVlil)j.ih-L^o_^l3

\yJcV, iUi _^ tSJj''^ jl}


U,ljJI ilj J,JLJ ts Jll o\

y\i ilii 4J.J. v Dis" Db


*

i_ji-jji y Ji _oUjij Jl

L;U j^ ilU

J^ ilj..J

D\i 'f cf^ ^ (}y- ^J-iiJ


LjUJLJI (^jU ^jw- Ij a

***

U\;j.UjJj<iJj<[ljtUi:^
^l.l_JI j.lyVUx.lil

V^>>

^y il ^b) c

I*

UU

jc/Jl JjJIj

'iij-U

L Ij)>..:^lj<^ jLillQjU Ili 1


Tl; .J>ljll jT J J>l
***

Jj'U yi J\ y Jilj c^aC

Lili',_jjJl j c-tr J^I^j^'Ilt" apjIVKi^ l/Jl J >U-J5,

c>^yyc^y-3

Ucl- ,.Cl Juab >iU=


tf Ar:. JS" J (^1 i>.l li 'iUj'jlj

UU 'f U.jir ol (.Al;'^


\j^.^ jcLij (Siy Z^\ >i\

UiIm
\l^j. ^oi itI lir J lil

Jjj

ftlJuJ
Uj'J. j.

Jb ^
(^Jll jjli

Uio-j

UboljV^jJl^jijytiiUj
l>jUj Jjj.i \iy Ji ifW dia
UUI IjjLij Ijji-I :UU^

UI;.:^ljl/'VI^ Tjii
Ut .j^ir'ujjuvi * 2:^-^
. L-u-ij jyji\ fji y I .^ij
JJI Jl *llj li^ ilU

L-*b ji-lj jUJ

Jl ^
l_JUI liL Ji Jp dbyo
Ub^jJI y:.i\ li J lit b

jyi

v.i_tj Ji- jydi iJii^'i

Ubj-ill^l li ^ .:^ Ji

273

v,-"
d^j

tf >u;*

J^ J.^^
v^>-J a1 .j"^ jI Al JU ,J aj Jj iS Al'

' j>3j y i^"^ n,-- y 'ix^ji f A^ viLt.y

J^JAZ^Aii i J iliijj _^T^)

(ffri' Jj. y y^ j^(j'.y-i ^'- ^^ ji


i i J Jlill UjUj i i j j ^ i\jjf iij
'j y"^" r^ i tJ \ j:5li.|

oUc (Si Af-ijy a5^_j .^U- ,^JlJ ,j Aj


^-'.j* li*^ *i * '-'j*' iS-* **i* '"y

^lij
^^_lj

Al
A,

*-ij./
jU ii

A_.

c^

tii-'^
tJjljJI

* Jljr OUS Jjj s iSjUy *i-J i * ciUJj


* V l jS- UiU. (Sax^ t^JA- Jij\ ^
t jJ:.\c (Syy i liLlj yj

ii J Alt jLi

Oj\.flJ

Jl

y.

AM

i\y\

fi

AJljJ-

t jJ * ^U

jA> J yJ Jaj il (,JJJ Al' jj

t>- OJL-

J^ *^.J!-^y * J^il-b
.JO 1. ^. * jU 4,'

fjUi. tSjlj A
li J J; jy^ y

O'j. tSjU>- A..X- ^a! tS_^


a;^ Al ilAj tj Al

Al' ,Cy,y y
ll_il

OjJ Al

i (Sj j * -U'Ii jW (.Sj*- 'JJ o

j^jP j.r-j
oi- Al Ail Jl Al A Pji J Ai C^yj-

J-*' J^-'-.'. '-^y lijUj


* ? *>b^- A I*i6vj < t-jjj i_>jjt.j A.;jP-i! J.J ;lj ^j'

Jry y_j'J3i Ai ,y

^yy- i ^yiS li

o^
jjli- jS t o_^ i Ai. y y-i J *j *i t '^^'~*;j
C^aS

c)l;jl
tfiAj'AJ

cri^'
aJD JAJ

J-'-' j; ^' * ls^


aJaJAl'Ij jA*

aSiJ jLil ^^A>wiu U ijii\i Ujljj. j li i


OjjiASsJtJjb Ai *, iJaS
J* Al u ij : Aj aJ Aj' i^1...Uj f J Ai' J A; a]

j^Al AJ

A'Sj A.Ij .^yi

a::3>- Al' ySj f .J AijI jjb" Ij jLil S-iij a

Cji\y- i A..} A. JU- JA- aI Al oyj'^jU-i ^

>^i y.y J^.j cSjJ


* c*^*^*^^ ' U^ t^J ;S JJ i 1 1 ctUy

A J .::.,jjll. aiUj

Jlj". liJJ^ J*J


_i- A; ^_U

<^y A. .J JJ ilAj ^Ai'


a5 A. OJ..3P

yyyj,^ jaOv-iII S-.-^y ' J. ai a::Jai-Ij (Sjy-^i I 1 1 AZj jl (^y,U|_^vJ.^ ( A-Jj I

,..l. ^,,,

'J3J

j'iy^ 'j.j j'iy^i

.j^jjj iij^ *i yy *< fi


yyi jXj Ailili U

\c^ js \ cj^ a yAiU i A _j|ij Lil i JSj

/.y.'j <y^j y.j j}j o'}i3 jy _j by


'j.Ji .J j _J

U.j*y. J-^ iJt ySyi j}


y a^

J "^3

JjUlj UI li. u z'


Cyy} Ji y UU U y
* tfy l).j *. (- JJ

J ^.iy Ji*itrr ^'(/^

lija* ^

yi y if * J^^ j yj, J'\i\j A.y AIlT pT fl

i^l^ j 'il'V.I (^'.*T J *^-^.>'^l^j5"JVj

ijU- JJ..I fl

J-jAi ^U-

isfy J^'-^U^^f
fSjyi Aly ,jf Aj- JU-

Al J

liid. J

jjij jsc-

jo J y,U yyi 'iJ f I

^iPi Aiy jy 3 J^li


U-'jt* cJjjjj UljJ i^Lu
tlljy Ai J.- Ai _l

jly-j JIS j.ji.jw-^*j.l

f I Jjiur-^ tfJ ^,

Lij 'iji

Ujj j

274 -

ir^u;^
*< (jy^ji. <S3 (Syi fi

>1>U>

,^'

'J.J )3 ' j.-^ ^^ f iSJi'i irll ^ J**" 'jy


jjU i ia JW ^U- (.s>--j jji Jl
j3 Ai JU jjU y iiy

j.)U j.>^.>
tij^ J jJU j_j fl j.J-i Jl o y tSj-i Ji-jJ ljy (Sf y

v. (y^(SJ 3 vrfi
A. y t^ jB ^y ,_j

aj_ A. i-''^ J iljo

V!

i^^^j".-^ r'j! J^!}^ '**l fi

J. J

y.'^fj W*-> Jj;-^ J* Jij-.^ JU J.1


^ j: (SJ jJa. ^j:S'
J* ' '-'.>:* '-^ Jl* tSjJJ

Uljji A. Jp )ii-ii,i 3 'y y^ J f J J Ifi jl


ji.j jlj c^-iy *^'y, f I J * '^ (Sy~t- J. 3y J

^y jjlj jl ^

_? J jjU tSj-i Aj ljjjy Jl J


JljWlJJJ. ''3'^J-^^ ! I

y.j^ 3ii- ^ A. }

(.y^ J

y. Ai^ W*

t _i

5C1 ji

x^

3i

j Ji- 'j>j^y-^y
j i>y J .jij y^

r^-^b

V y iyiii iSJif
y \^ CJ i3J'Z'^
i3iity\ y
-i^J

: j:ljAts/'5^j jljft

I jl

iljjlj >!li t Ajtib

j -fy b tSj>^-e._r.- ySj y * tr--) j; (SJ y

ij-j

j; jjij fl y-

: y-tSj-jjjjU ;5>J J

^ jJ y^Jy^ y J". y

I (Sj c*} Jl-^


j j! Jjt. J 'yy-ij fil.

' cy^'.jy^^j.^yy
ajI >:iljt.U 1 yy

^^y.
j

jAX> JJJ 'J '3 Ji^^

^^Uljjib iy y tf jl

Jj'^.J^^'5 >.->
f 'yfy.Cy-iiS3(Sy (Sj^..J'y. jiJjUAak

I _js*iii jj^ -^ifjjyj


j jl * ^ y^^ 3 y^.3

jjjU uiT-iii/l JU

IjjV V jl 1 1>. jjIj ly J -

! Ijj w /'j a- j _;U


I ** tfJJi 3 'y y K-wJ

'j^ j ' fji*- > fj^- !

S^\^y\f\j\''^ji.i

jyj ^ Jt ^>v> Ua^jj i jjjU j j._jii! _l

^ ,,, ^^. ^^^ ^; . ^^


U- t b t^ aO J J ,j>.

'.y' l lilJU y jl p

ti J jjJ

(Sjiy ^ yy J'jjb J^ ^. *- J

liljj'^lj b
Cjy^Ji l J _J J Cjy^-^i'i'y Cxyi y}" yA
(Sj Uj J y J l .> j 'y Ull iii-y
Cj^tl.1 y U i y Jl Ijj tJ J J Si i liij

rfj y y. j-jJ

i>l; J

(^ jjlj ^j 'U J:
j-j. j y. leij^ <^ j 'W'
".

iSj. f y. bl- yl; tsb

J'i
'.bj

jJ J A kl- J JjU j a y A. JU. Ay C.

Jli \ yA> iSJ <iUly iiy^ JP if JJJ _; f\


^ii f I iSiJi Ji JjU- tf JJJ j qI

Jl y ^ *' -1"* j!" Jt* i*^


* 15X4 ^5, jjU \>IS jilj X

j^^ f - l J J

: i5_}j .1^ ^j jS^

JJ J ' ^. ^> 'Sy^ji y i y L/ cJ^

J)\

ir>;*

Ji JK^ jjl.?^J Uy" iyfi Ij.jj


jljjj i^ jyi Jii Uj Jb 1^1

by
jl* > ^,-- iJj jUI jUil jjC

ji^li ^ } yi i^\ }.Al 3 ^ >x^


jUU A^ A_^ Ijjlj- ^j! b '^j'^y ^j^ 3 iSjJ >ibJ jUjii j.>lj >l

jU jj-j Ojr iJOJ ^V 'ill'. JTj: "^l-^ ^yij J. J li jljj-j t^y- J-^ ^.j

j\W5;^jrj cy^ih i-\y ^ ^ fi

jlj J. J.l> J J> i/ 'r' i J-> Vr J

( 'ji. ) JV J'o o/'jj *:<y 5^^


jl^ tJ jl^ V j ->V J~, t* Jl -'^

,j,liljW.^li yj^3j''j aIo'S^J^


jbUj i ji cfi rf jW^j r* <*-^j
Ai^Ji- J. 3 jlj 5 jl^. Jji' -JJy f^

^i> j^.^j j/j 55* a


jbji>. |j yy j/'ljj^ jlj

jUji- jij*^ J.jAili ij^if


iiWjj J .jl; 5-'^Jt A^ o * t5-j->

tf jjS^ i-<ll c.:*- J. J* ^f->^3*


jU b Li J* *">. yj i/ wji

jljl; aiXS'y Ajy


J, f^ ti Jj\ (^\>- J^J *i A.ljjS _U
jljji .J JljLi j JiJ lJJ J'^.^

JU. J>j J

Jj liJa s JU V ^ff^p-^f
jUib ^/i ^JJi- ^lijil -v '^.
jji,j^ .J ^. jLijji ^jviii yf

.Jt^yj^.i^f '^k*^y'i, Uj_^.


jlS^jii) jjUjJuS^ ^^ j\ji^yJ-

y,y iiy cf^> j '^

bjj J^
f'
\j}

\J\ ,

Uij.j Ujji' J Ujj.


**t)!.,' ^^^

ljCj tb 5Uj j^ ^-i- pi


jU> AiX Cj'eaf-a.j ij\ fl

j\lej jWi ljy

rfl Jl-ii- J cfj *^^ J ty *i fl


jljl *ij- *! jS^ yri J>-> jilj!

V-> J y J? ljr A%^y^ fl tijj

_i'

>j

tj !5L>

j^

iij> y.

JJ'.' ^ f' '-'-^ <y^ i^ A f'


jUl Aiji ji-j _i> fl
jUilA._>li AJL.^ C^i .Jlil^ J^jj

V,^ '^ **^

/li (j\>J. i Uie^ij il- j J^ fl


jj..aWjI .j Aj^ 1^1j-*" ^t <^-^>.l

jlji- ^ ayoj) j^jy *iy Jl>>i. f*


jUj '^SV *i f ljy-li J Jy *> 1 J jli jy-J ay* j \ JJjl !Py-^ j ^.jC-j .Jjjj .:.:-. JlJli-y-i^W

jlS^<4 J jljjj J J^. J **' *!j^ fI


! Ij-'jy fl t> l'i- j- j/^l A- *;
jbb 'S^j ^1 Jy lij" J t^ji J

jljJ 5^ iij y^if j ^flli


^^ JUj^o _; JJ JJ J- JW f I'
jlijj Uj Jljij c^i '-^yj, W

iS^'3'SJi lJw "k jlj i y./*-

\^J3 Jlij cr-^.J >*'^.J tP

.y

jU: (fj iSjTj ^y-j (^U-J Jl^-

jij*/(j jT^ Ojjij ijf^y^


j\i tSJ3./"j JJJiy 3 Jj*J cri^

j\lJ 3y.f' 3y-3iii^3 tijV-jSoii

276-

ir.M
Jj^ljJi) b>
yi^fci jj A'ijjj
yVj j-\ yV, ^1

yj\fi

J-.-"
J t/Ui J ajJj y- j j* y^U -'J .

liljij

jij lSj jir^ J i-"ll jy

bbl j>.j < .j5^j ii-JlA-l.j(-A)VUj

yU

A)

tSj

jyi- W"

abl?- * -j. i

JT 'jy. ^* j -.-!! ^5^- iSj li. jlj;


ljU-iJ j*J
*- isj J J c

lij.-

i-rj-,-! *-5 lA-'J^ y


t/j*? (X^ . yl->
-jy J oy y * J-J

urj*;'^j^>:^.J'-i-^l
j^. t>i>^JcT'jW- jl
JJJJ '''U J.J ^\i
jj-" il-icB U'.y ^r"

tj~* y. J- t^j J i jVjj '.-'II-^I'


- IjV^j " y jy; cf j 1.4 tf jl ji j

J^J^J -Z^-^i *?^, J^

U (Syi' _J Jy

J.J yi!" JUi'l J AjJii- ' aLI i-^l J^l J>^

Jy y^i ii .^lij

ji^ 'ji Jy iJil J.^^

>.:^J JJ y^^ Jj

^lj5^)l : Cjfcy
l-jj ti .J y (Siji

l-j iljyj, y A,y j


ij j 'ijy- lij-Jl Q!iU .ji- lij. jj y y J JjUi liji

V '^-"J

^' jj'iij *

JT 'j^ jy= 5^1- li-;

(y-^ " 'y- ly^ (y^ y-

'y'j-

! i.^ I I' Wi

'j- J-' yb yy (Sjy\ "Sjy cy


y. lj; I

i-JlJJ'Ic <Sji jj yj t* jU-jj ^o:-^\ q5Ujj*-j; ^Ju y '-'Jl C^-.-*!! -^^ l-r jr- J (
ti jaj'Uj '.-''I JJ' li"-* : ".-*!! ^^ -^^ y
Jji VU-JJ ,_f'lj

'yj I- J- (i.r' ^J
jiV^'-Jj' I' JJ J*

J i.J
'-{ y y Jio

"^L-^J'
J-*-

y UjV tfjy; "^W


V-iAajji-Cj j>- ^*.^

y ly^J JjJ
Uj Alij

bU

Jl ay tSyJ 'i J. J-ljJ >,:^-'-

A. ^.^jl'lj;

ti j J. tSJj- J^33 yj y^.J JjlJ <-i ti j '.-*'!'

( ^-ijJ j*lf-'>jli
Aij A.j f^ljj ta

AiJiL;ji.i jji l jiAii'j _^i ^V jj,l

i-<!l zf" i#-^ i -^ ly.^,


ts-'jj j^jU j>.j jUj_pi J '.-'ii ^jy^ iJjj

Ajj ji4 *iy ^U


J ,_p j>- Ui^ J-J

au;

UjI*jj S-;'- J
jUjj

"ilLy J ^ jS- "^ U-jjj ,;_u i-'ll j^ilo Ayy^iyif a 3 (S jf" yj yr y^ j

S^j >JL1j ji y

j iT- (.Jbl jlj


aI^ JLj J^ J-i

J-

-^J ^. jJj J
!.jo tSJJJ
ory"

Jj JjU ai ti j-l Ul y yijyy ^y\^ j - ^i

aJUi j

^/ ay \::i)ii^'^3'icfJ^Jjy.-^^C^
bj 4!; Jjlj^UjJ Jj jS^ I' I- y j^ I I tSJ fi j
y Jl jsli J Ijlj ' Jl jljj- t Jl UJ-. "--^! r5Uo

AlU-A>-_JbjjJA. _9|

u Al J...JJ < u a!

iSJ rfJijWj 'JJ J (Si ^Uj : J ..li-.: JJ


liJjjil Uj j;JlJJ

ijiJ' y.jljj if j-.i-i^' 'y. '^-' j-'t#i^'* U J*'


ji-jj jjJjtjUjj jUInjI JIj? (S3(Sjjy
:>il. j; Jl jlAi- tj JUyp J ay .J tiji

iilli tij>VJ^j .j(iA^A irn) vu

'f. y

fSj

y f.y\ ^^ 1; j 1-^ t^^ jtj'^


JJ.J

ijll ^iU

j^. Ujj.ji. Jly

yjlS lj

Jl ._j jijji^Ju. jy u j^. ISj_p _^

jLllJ Uiji j~J tS jjl

.il; ji JuUi ay (j^'-iUt

^rl^ y (Sj\iy3-3y ' i-^' C"^ '"'' '*-^

<lS^. j; J^ OJ
jJ

'jS i-''lc.5l-t^ *y. jr^


l'JJ J- t^jjj jU J llij-

u ^i- u. I;j- \iyj . y j/"yfij!l c^^- -y ^-ji-"


6U.JUi^>t^ ?A-!Aiib,Jlj-5U

tjyii>" *< tiJ tiJ-MjJ y.lij-ljj lii-^It^l^

277-

l^rv JjVljilf'u

Jrj^l j^jiJl ^J/l*^oLkU


Jj ljl j jr:- 1 f y y. y y.J^ y i Aii

r~"j Jylj '.-''l c^ l-'-^.y j-Lj_ j_i jKUl K jjS^ -Jl : Ai J

Jl U il ji>

f-f^ j^ y^ ts-* y^

cy^ '^1

ilj j y tsi W J c*! jl J^ J

liU ^ J li j JJ' "il jl

ijj^y'j-j ' y *tJ ' y Jj^i-'l ^!5t.tij


if Ji > t^Jt^J j- ti J y.\j)
JV.j:*

j-j Ji._> Vjl jfj.

liljlji-lj jl jl <- Ijy Jy

liLJl Ai (^ ay Ul Jjlj *ilU- J^ * jiJ Ij^J Jl- jt liUjjJ hU J* Uj JVjj |_^J

u.-;*i^ J'I* j'^yj-j^ *iJ^l;j- Vi/I'>'j^-'


Ajjlji J y!?3yy -^ ' *i Jj'tS J UU U" j-

'.-"'! ^J^

^^ ^-3jJ * iJ^ j

Ujj- Ji^ ' at *^'' "^^ j* J

*' j* '-^ ^'

'^ j"

J^y^-^c^hi Jf- '^jl

fi-:; ts-f yi-

cy JJJ tj

. yfi-i ti j f JJ (iJJ' Jij W-

J*- *j',-' J

J JJ - Ai:i JJ > !Ji/^ '^ \iy


y-ji J-^ li jl A^f

^j

yJJ i^ lilj -^ (Syj\^


j' '^Jiy'. ' Jy-i tf Jy*

jte. 'y- y-^^ zf" ^-'^ '^j^.c'j^


* AitiJ^ijIj '.JjJ J ' Uj-J"^Jj '.-'ll Xif*
^

(ijjlxi>- J-J a: ^J

UJjJ

tri" ''Ij

'.jljj*' *^. -'j'^'^J

vyl".-^! f^tsjl^'j*- .y JJ J^ J ifjif jyj

alj- Jj^ *'l' y^A ' J ^* yJjJ '-J


y.-> J Jr' J cy \~'j U-i-J ,J j;* ' lj jJ
jjii

^jj ti.U ju-.l/'.ji- J'i/jj < .jS^jo-ijjJUb


^jX: JiJll^^ti jyjl; y.y ^jS j J Ji jJ^y jr

Jlj

^^_j!| r-iU K U.Uli

_^_;.Jiu} A-j

/Ujil i-Jl f^ ' j- t^ilj! j '-^-h ' (^^ 1 JT "

_jl Ai. 1 l j

*iy Ji3 JuIj t Jj-Jl cLlU tf jii.IjiJ

il j^' '^y^ J' Jl j; *H-^I zf" J^<>.j!1 ^iU .J jjjC-j^ ( U rY -.rr ) VU. j
^^_Uij joU

f(SJjJJ^(.y y jy lJ^i V tfJJyj- ^ jl*


j- ti.lilJJ ' S'Ij tf j^ UIU J >ji IX-OuIj ,_^" _J

' cJy.l J^jy^J ' IJ^I ylj 'Sj-y J.tfjyVl :l


tj-Jjlj tS-iJjl ljj U-liJ J jiJJ

J. $^j '-J! J\'^ J'y A '^^^^^ J-V ,


<^ jL jo jUjVriJ j^ '.-'li f^ y J y\ J^y.y-'

j_i l , Jj axL. U_j '.-*'! jv^U. IJjJ


jdijC-.t J,J

tjU

* JJ b j^t 'S3 ^iyi <ji-"ll (^ t,'.-!! i^

yy

j;i5 _tl J j;jj Jljl Uj jJ t*iUi->

tfi lijij JJ jJ

jl t^-i*. V^U;^ J.L J

\'1J^ bjjJ J lil) 'r' ' ->lj Jr" " tsi ^,J-' nr
'J5ljjj li'^J y.lj 'y .J.3 j;

'J.tfjyy-f* 'yjV y(SJ jjU tsi-^'t-^


J .; .Jt-^; *i J y^. J *'^ I ijl Jj .y-

VU j_j

yj^ J^ >='^ t*Ji-'J ts-f' 5"i

278-

j^UillilU

ji.j

iryj'

^*

't

Jl*

Hy.*i

jlLiVl .JUkjj. jj
(iliji 1 0 . ;j-b Ai, ^

^llldli^jl j^^i% j3^y^^3<^yj\ Jy-j


iliji l ifjy J-sy e . ;ji^b U je

.iJiji
lilij ^ jyfi Ul jl cy

tfjj-^j>r.. * (fjyj'jy't"

'jjfiU^ Jjt^i-jlt;

liJij

i^J^ Vi ;jU

ji.3 ci^^^^ JU CajjAt^y^jft 'o-Xi jA ^^\a ^l ojS^' J w^ ii:A-ijli

279-

i-

*.Jl0^

\'f i^

u..

^*^

^rvjjVl y'iru

-^^

1 . / 1 1 >w 7 ' J UD
M
*

.\v>l/;*
* '

J'.Sa
'*f^ tf y. (#{<*? 1 *

hJ-M
iS^
U-jJLi p -

j.>yui3/

9^ C^:

i-Jl ^.^^^
jjL t^3j3

y:^ (^
tlUjJl, . e :.

dl^' ^^
olelXj

<i^J.^C$-A*

OU-jJU .e..jjS'>

l^
^yJu. tSJiiL-

\y.^jfy
fc)U i^jji

/-r.^ 1^
viLoi^

Olj/
.IV ^u.

Jii5*'
(^ i^jLi t^

jl>. C^jA

^^J^JiJ^.^
(Sjy t)U-j JkiU

^Ijl:/J.^

ClU-jJ;

i j^i

^K'
JLLt5.i:.U

ci>. jT J/'j.

^^/lii>--^

jljll

'sC

f^^'fn*^-VjJillUi. ]*it<n
280-

SAL

ANNEE 1

HEJMAR 14
<-<zj(j:y^

NUMRO 14

.EMBIH 31 iley-Br 193^

SAMEDI
31 dcemhre 1932

Hovara QQril

um MU

Qomeli

Zanisti

Pesoy dar
Yeqyelman

Cem li

Haco

Hevind Son'

Ga'/ind Gil
Xuvahuni Qurdi

Osman Sehri Ehmed Hemd

Le Qurdistan xwnin da Q . . . . .

Derd Nezany
Du Guharto

Law Fend
Hereqol Azzan

Ho Cegerxwn

Evdilxalik Iisr
Apetn
Cegerxwin

Bo

xaweui

Hawar
re

Jiqiriyaran

Ma

em

ten

M.

F.

Bot

.Seqala

Hi'men
Ceqerxwin

Sr Piling n rovi Duri Sehwar man

Fvdilxalik
M. E. Bot
Mio Mil

esr

Bel em
Xemi

Zalini

Dad

Kedrcan

Welat

dil.^

min

Dr. Q. \. Fedir-Xaii

ir ^rensit
Note sur la Bible-Noire
Deu- variantes

Dr. Q. A. Bedir-Khau
Hereqol Azzan

apwMl
AM 1932

-281-

M.
SPCIALISTE DES MALADIES INTKRNES
VENERIENNES ET INF.INTILES

^ f:&ci/

Slndiwr

<J)i. /exirc

2)awa<

a'ail,;;

Eyoiiilge
Inscription

Frres
en cuiv

sur tous les mtaux. Gra

vure colorie, pancartes et tableaux

re. Impression de cartes suivant les procds les

el autres en relief, plus modernes.

Damas

.Malek Uaher

Abonnements
Pour la Syrie . l'Irak et les pays du 1 (i an mois la Turquie, Caucase: la Perse

Qiryarya Qomel
.Ii hona Sriya, Tirqya, Ecemistan,

Ir^k welatn kcs'kas:


.Salq 500 kirs-sr 300 kir-srt 100 frenq 60 Ireiiq

100 60

f^ I'.
e.mehq

4 mois

40

T.

armehq 200 kirns-sr


Ji hona velatn din :

40 frenq

Pour tous autres pays:


1 an 150 I'.

Salq
,'Jeme'^iq

150
f)0

Ficnq
P'ienq

(j

nois

90

I''.

4 mois

60

I'.

armel'.qi

60

Frenq

Adresser toute demande au directeur propriiaire: Emir D. A. Bedir-Khan Damas: Quartier Kurde

Hertit hi nav .Kweyr tne andiu: Mr Celadt Ali Pedir-Xau

Sam : Taxa Qurdan

282-

SAL

ANNEE 1

HEJMAR 14

NUMRO 14

EVtBlH

SAMEDI

iley-Bex 1932

31 dcembre

1932

Hovara Qurdi
eiiyetiniaD

Bevue Karle
serqirdey
em dinen. Fm dne qitbani mukeddesi.si

heray

Ar.'irat,

peyxemberani

hej'c, Lew deme laweqe cawi deqatewe xoyi

ewi.s

destri

serliesti w

we

serbelaybetil goraniy

lewawi

ye. Uua'

wrdi legel

qato seyr deqat destq dirj bil we dergaqe qirayewe, qiqi ciwani
sip

heye, Ew.s Mar.si


welenide lawan

Kewmye.
we pran

jiqeley
hte j-

be dil sutaw

harq be qirasi^qi awr.simi


rewe, be p rOti

deyxwninewe.
ra degrin,

We

be ihiiram

g'wy l

hte piewe heta geyiste

ci'gey laweqe. Lfeqey nextq bel dayewe we desti ho .sani laweqe dirj qird, we

Hemisan

em

dine

wacibali

lay-

beti heye :
mal tiexn

Weq

a'sqeri

qirdin,

rh

he pqennewe py got u culandiyewe.


Helse, helse helse qurim 1 ! . . daye. Wa

le pnaw rizgar

qirdini ne.-

luman le dujmin. Jqoin hetaqu mirdin

Netumanit le taluqe

le pnaw Serbexoy
ne.slunian.

we serber/i gel we

dujmin

biraqanti qu.t .
Helse 'wa

Helse japon
nelumane

wa
\o-

dagr deqrt.

Bem e-sne

Nizami gel perist

ewisteqet le jr desl u py dujmin demnt .

le beyni ni/ameqani qomely diqe cge


yqi berzi girdewe. We imro wa her em

Helse, eqit helgire. staqe demi


xo hesandinewe niye.

nizame

le

rojhelat
We hem

we

rojawa

belaw
ry

bwetewe .
be dengeqi

danist

wani

Laweqe seri hei bri we


berzinewe py got :

erz

le

pnawi

em nizame

xoyan

be

{[U.st deden.

we qn, Cehwabi Min


japonim.

ey ((iji ewan. dayewe we goti : ne-stumanim min nisti

staqe hendq le
civaq deln

zaniyarani za
hi-

lemew pa.s hem


we

(ez)

qmetani dinya debin be yeq,

nizami

gel perist degorrt


be desti i.sareti liyrnsi qi d
hemwa yi dinya. ,

be Nizami qomeliy

we

goti :

Belam cgay to lew, le nevedure we

em

nizame

staqe

lman

Qurim

me carq

pwistman

niye.

rasti ere, le toy nwni nerm


Evey got we be

niye.
bo lay
***

liwas bu.

dergaqe royit,

we bzir

Inca laweqe
yec(q qewt

Lewey serewe belewaweti derdeqe em raxe w dewre qe me

be gur le cgaqey deril her we((

le xewqi xirabda bibt.Le pa.s rend rojq qe rojaameqan nawi ehdeqan blaw deqe-

tdayn i;axi gel peristyewe dewri Kewmiyyate. We dini


helat

gel

peristi imr

wa le roj

newe,nvi ew lawe le sery hemyan dbet.


Inca dni gel-perist peyxemberi

w rojawa blaw bwatewe.

Belam

le ps eweqe gel perist le

heye.

Piyawi

dtii heye. Mustefa

Qaniil

wulati rojhelat derqewt, le rojawa peyda


b we drewsayewe. le paan bo wulatani

Sa'd Zexll, Ysif Mazni,

Xaribaldi, Wa-

inxton, d Valira, Xandi, Ihsan Nri Pasa

me gwzrayewe.

Her le sali

[iQi

ewe

283-

Bpel

HAWAR
dozrayewe, we qe krni taze

Hejmar 14

hmerika

desti pqird,

nizami

gelperist le ewrupa
Ii brey min dlai

4'iiyda,we blaw bwe we, we gelani Inglz,


wepiransiz, we Eleman.. i cuda cuda peyb . Cemil axay Haco ra

Inca

qe heray serbexoy holande


xoy le Ispaniya le Kerni

Bray min heqe milet me j mna van miletn din bixwenda zana bna

rizgar qirdini

azdemn,

we

heray

serbexoy Emerika,

maln hev ne dixwarin

hevdu ne dir bbeiti

we heray Firaiisey gewre sali 1789 dagirsa, le 1789 ewe hetaq 1815 Napolyon

(lutin. .u.xl qarn wan weq dexs ne dib,

lihev ranedibn, jihev

Ponapart Ewrupay serewjr qird, we torai


. we serhest bensw hem Ew-

hez

diqirin

di

eleyha

hev da

pagtin

ne diqirin. diqin li

Bel

xelq me ir van tijtan hev digerin. L e?.

blaw perist

qirdewe,

itir

trikey Ewrupa

gel we

xirabya

we sei'bexoyi rnaq

hemi'i

wan di v

xiss de niqarim bilomnim.

Emerikey
be lerr w

qirdewe,

we piri qird

Lewra qo ji ikas esr zemanan da heta


nibo avn xwe wiha veqerine wl

bereqet,

we xy ha.s. Uerni nozdemni

Inca

detwann

limine, .li ber qo rjq ji rjan sx, mla


zana giregirn me ji me re tucar ket

tniladi
girtini

he kerni .erur dabinn bo werserbexoy gelani cud.i cuda. we le

pend

.siret ne qirine ti.stn zann ne

Ewrp ida serqirdey hemway her Fii'ansa

gotin

qo i;avn

me

vebin,

em j weq

b. Hem awyan
liem le cgey

lbu, (]e heiayq liiqat


belbistin, we hera

xelq ji bona

kenc azahya welat mi

xoyan

let; me bixebilin. Bel li me ne bn xwey


em hi.stin destn dijmin neyaran.

biqan .

Inca neqe

le

kenii

nozdemin, lew l;ersew u roj he b

Heqe mla

mezinn me em hiyar biQurdistan


buhistn x vdire-

rojawayiyeqan

qirana sern riqnadin, qo(|a


.sx Sed efend

wian xerq bnn


xoy xoyan, loj

bo
helat

sendinewey
nslih

serbe

wexeberi

limanGaris

ne dih atin jqirin bhesb

le qirdewey dinya neb, bcge le geli qurd qe gel hend car he rhqi pere.<sl heldestn, we qurd xoli, we

ine;'.inn'qurdan ne dihatin qu.stin. Qeqo min ket tu ne evkas esr zemanan da

herayan deqird

qitli, ditin
ji

qovar ne

injnameyn isal Be-

iierweqn
u

xiidani

[ xulasey qi t:irixi qurd

qurdan

bihistin.

(|urdistan ]

gqtyeti :

dirxanyan

milet ciurd

ra qovareq bi

Le beyni hadisati a'sri nozdeminda


liendc] le emerateqani qurd cend car be

nav

Hawar

rqirin

l'i ji

milet me

ra

sandin.

bissqi

milli ,

we

be

hway

serbexoy ji

Weq ez v milet me hinef|,

Hawar on nezan,

dixwiiiiji, tn dora

kiyamyan

qirduwe.

Inc le kerni le Firansa herayq BorBon

nozdemin dagirsa lidira, we we

lesalilSSO be car(| derqira . le naw hem lie

min

dibjin : Gelo

ev Hawar ci ye qo

xanedaiii We ew piida

ri'waiidiz be tiji

i'alani serbexoy qirdi

b,

we

heraye blaw

lier

weqn lie

agir naw

dabyc ser

wulatani dewr u pi.sti

bibrtewe buwewe.

we qurdeqan!
lurqe b

rizgar qirdib le jr dest

wrpaya

blaw

Geli

Italya
bo

rehmeqan.

lioy qomeli

c[ai'bonar

helsan

rizgar

Inca

le sali

1848 le

Firansa

he-

qirdini xoyan leEwstrya, kewmi


ni helis ta le p.'^naw serbexoy

cerme-

raycqi diqe (|ird we emey be naw tiem ewrpaya bilaw bwe we. Jtalya le lay
qewe, we Elmaniya

Her lew salane b qe qe Firanse aley heray hei qirdib, Mre gewre mir.

( tewaw ne bwe )

Muhemmed

paay

rewandi'/

le

"iei'ind Sori

284-

Hej mar 14

HAWAR

Rpel 3

Qeln te ne sngn qurd qurdmancan


Mirin nne bo giyan ermancan

Fv end sal
Din tar, Dil min
Buhara

in dil min

ket ne gec;

Bawer Jiyna

ket mirin ci

ye

nizane

din var ket, ne ava


pehza

res e. b ne b ge ;
re.s'.

w bmirin e dizane
serxwe bib megir ! 1 Agir .

Ava

bib,

min,

min,

hem

Ji bra te h derneqet

'3)' Qamiran SHU ^eUr-SCan


Di ol de,
l'ondiq

di de.t de
im; key ez

tin me ;
n:i jar din me. ye

Key

Xwe

buhar e, l .xerbi

Buhara ye

jyina min

b te paz edad,
te f.iize dad.

Min ci qir

qo din.^

li

min

tari

Bo min dyar cenet b

lqewa

lingiqest li p hevaln xwe ma,

Min ri qir qo
n ronah ji

zaroyn min mirin;


min birioe. welat;

lqew ez bim negrim ma key caz edadl

avn

B xan 'Her ji Min

me; b tiliq re maya

im,- b

Pad pir qr menai e.te ceger li min ne hit,


Dewsa qen lirin ah zarina xwe hit

min

bbext rohelat. ne dil ne dt al

Girn tirs dide min xerab diqe sng pist, Ldin xwn,i|m dizn! qan..qarz e dad. Her end pol n petaln
r

bq

ne dit,

/aro

Porn min gewr ez pir bnme, bme qal

jiber

xaii-

Welat min biqen, ti.tqi


Lalbiniate

bibje
e.

manan man

ima hevkas dirj

Geleq kenc gir bide li birnn xwe eman I Bij.sqn me c' diqin ji bo derd te derman,

hevkas; tu bdeng i
Bila bibin; Welat goryn te sih

b naV;
tav.

Hineq ji van Seqbau in, hin j Natz e dad.


Oaw ne ma me marqir,pakij ne pakij be dest

miu biqe;i

hii|en

megiri I !

Her q ev hal me dt gotinaparseq ye.get De wer ji ber v derd me be peran mesl.


Ne ekil Xwarin, ma ne .sir, neji halze dad

Ji

bra

te

hj

derneqet

Agir ? ?

Qemal
Ji n

Fewz,
ve ew;

Exti, Fiad ne mirin;


rya te de dimirin .

vexwaiin

tune hebej me sond


xwar

Ji Ji

n Ve ew, ji tirbn xwe n ve ew. dimirin veirti p sa

radibin, dibin . hezar

[ P.iryeq bi hsan di kiriqa me nar Dtina le miyeser neqe xudai' bar

Snga te de

ne end

Gav demii me hem, roj..pehriz e dad

end hezar j b gund


end hezar ji Text j ye, swi

m.ine
ii ye

bajar
Ji ber qmanyn xwe. li cem te ermisar in Ten tu ((l'ir menai e, em ji te hvdar in,

mane en

b mal ne ma al

bext ji

Ji avn me yen melnl hstir xwn dibarin


L bawei'i
Qelii hon ji te

sist ne^bi'iye

nabe jar
tev bajar

Jan a zirav tov me qe, emani Paqize dad.

ne tev

guiid me

JCcrican
le-qo di hejmara Hawar a pnci de belav

dixwnin ? ma ji le de i

nuh va hawar diqe,

me

biqe >< mirovn wiha, nezan,

bve

goli
L

bi1

qurdman

knc

in

pir
in.

Ez dsan

keuc in.

ewend j

nezan

jar

nalominim,

lewra qo

lura

sern

xwe

di

nezaniy

em

qustin.

Em

nezan

ne

bin destn miletn


Qe.|o ez

din da ditine.
lav.'n te, ji te ji

bna ne diqelin
niy j xwendin

vi hal.
e.

Derman nez-

tm

Jixwe bi belav bna

xwendevann di(|im,

me en zana xwenda hv

herfn manc
me

xwendin

nivsandina qurd

bila ev ti.sln ha ji ir.iiovn nezan


xwendin nivi

gele,|

hsan bye. Niho dibistann


heri xwenda. her ne

ra bidin fehm qirin sandin hn


Her

nnin,

divt

wan

biqin.
te di benda xwe

xwenda

nezanan

bixwnin in.
JZci(vc arjndl

herweq

-2B5-

Rpel

HAWAR

Hejmar 14

znin,

da

qo

Edebyat

zman

liqz

eazlnil Bill
Geli biran ! Qovara Hawar ro

bibin.
qo

Em

p zha

bibin.
bidin

Ne

ewn

car pirsn bmana

ber hev

naveqi

drdirj

di

bin de daiqinin.

hett meh in li ser zar qurdmanc biderdi qeve. Binaliya apqirina Hawar, ji bona

Hawar qovareqe edeb lm ye,

ne ji bo navn dilbihewes.
ne j

an reklam e,

danna bingeh zmn b.Ji bo v yeqj


herweq xweyiy Hawar di bjmara yeq

cih nivsarn bqr e.


Ez geleq ecebmay dimnini qo

de

dabO zann

qo kesda

belavqirina ha

xweyy Hawar evan ti.stn tewo mewo di qovar de belav diqe . . . Ew qovara
dlai e, her ji panzde av

war civandina
da bne ;

pirsn qnrd yen qo win


qevnar a njen

edebiyata

qo yeq e bi me zehf
rojan careq bi dert;

roq, rroq

kewadn w bn.

Ez

niho dinihrim qo hineq birayn me yecicar, ji bo qo navn xwe di qovar de Hineq

car em

li r dimimin,

da qo em

kewaid,
1r bibin.

droq ,

edebyat

zman xwe

bibnin b

avdane ir

bendiqan.

pesna xwe pve tu tit Gelo. nizanim

nanivsnin.

Gava qo Hawar t ez
qo dsan di qiras ber de ye.

dinihrim

ev nivsarn ha en

tew dil
min hene '.'

min tin

dinin ? an hevaln

Birano, ez ji war hv

we v

xweyiy pesna

Ha qir

diqim dev ji

Dil dixwaze qo di v kada


ty de en weq d Sor,

zana-

gotin tew berdin,


byanyan mzeqin

careq li
hing

qovarn

Evdilxalik Esirf, Hevin hespn xwe bibe-

gotinn min

Cegerxwn

bavjin.

Ojman Scliri

Ga

golig heval

in
in in

Sevrs ez im tu tav
Ez qan me tu av i

Welat wan

newal

Dilo
Qesq
Din

rabe buhar e
sor e
germ e

Hem Ga

xort in ne .qal in

bi dar e
ne sar e

goliq heval

Ba baran pehiz e
Din bi xem bi ziz e

Heyiv derqet zebe.


Erd

Delala min bihze


Ba baran pehz e

Dilo

rabe buhar e

ezman ne res e
qen ge.s e .

Din bi
Mrg solln zozau e

da qe kzan e
Havin Mrg bav .x'izan e soln zozan e

Heyiv derqet zebe. e

Ne derew e ne qenn Ne bexe ye ne cinn Tu svwar i ez im zn

Heyiv zebe.s tu rhan Ez Fz dilqet tu knrbau

Ne derew e

ne qenn

qirtim tu heyran
zebe.s tu rhan

Ne

herf maye ne baran


Heyiv

Tu buhj.st ez dergevan Qr tu ez im kurbau


Gor te me ez heyran

Ruhn

qullq li

daran
jaran Mw ez
Mih tu

B qeyfxwe li

im tu i
ez im

tir
liir

Tu bnhit ez dergevan
Qui ez im tu hslir
Tu ji An periyan tir

Ne berf maye ne baran

Te firot min qir


em bi av stiran e Mw ez im tu i tir

Te ji pez
Din xort

beran e
ciwan e
Ez qan me tn av

zr an zrqir

Qulez imtu hslir t.

em bi av

stiran e.

Ez

nirim tu dav

^' CCU SBedixrSlfan

286-

Hej mar 14

HAWAR
daye qo heft bei'an
e, mih(|e biberan

Rpel

Textes

et Traductions ;

in,
e.

qaviieq

biq

Ev

qavir diberd

DD EDIfllTIl
Dudo ji xwendevann me dil qirine

her heft berana mih ji wan distn did ber xwe. Xec qen,
b n got :

Siyabend hi.syar

ji me re ser du nivsarn
war de belav bne

qo

di

Ha

Gelo di xew de min

xir-xir an

guhartoyin andine,

ti.tei( qiriye
Ew
qiriye,

(|o
got

tu

bi

min

diqen
te tisteq
ha.

p.J

xuya qirine qo bi Hawar bendewar

Pismam
wa

ne
ev

in

bi nivsarn w kenc mijl dibin.


Em spasan li wan diqin dixwazin

bel tu

dibn

qoviy

qavireq

biq heye

mib

ji

her

heft

qo

Xwendevann me en di
me

dinj de

rya wan wan

beranan

distin, te j

weqe

vi

qavir ez

bigirin

van

tilan

mina

ji her heft bra pismamn


ji hulo f|en min bnyi. Siyabend Tu
diq liela

min standin,
qen min

arqarya

biqin.
guhaitoyan ser strana

hat

tu li

Yeq ji wan

hi.syar

( Delal

Eys ) ye qo El Seydo, ji^Eman,

keliiri

got : qov
ez

ji

qovara

me re

rqiriye.

Ev

stran

di

awan

qavirqi

ji

min re

hejmai'a Hawar a heltim de, rpel : 7,


batiye belav qlrin.Stran bixwe ji pne qov guhartoy de ji

berber, ez got

minwehdeb wi ji le re

navegirim sv.

noijime

man hevedudan ye. Di

Siyabend Silvi xweyy lirqevan ziv.rahi.sle tr qevan xwe.roj j ber ava

i(oma p.sn xziqa arim qm e, a duwini


syim mna hev bi geleq diguhrin, en mayin

ye, qavir qusI.Qir qo sei w jq,qavir ji li sei zro qeliye,qavir xwe vepejiqand .

in.

Eve qoma

duwim
2

syim':

Siyamend di zer hiq di ser dil

wer b,

sixq

beniq qete

niv zer de w di

heb, ew six wt

pista

ve derqet.
esay, Siya

Delal Eys I Delal Eys I

Xecji ma heta nziq mend ne hat. Xec liermet bi guher vegeriha ne


berda

Derdeq min heb,


Hen

sereq derda

b, tirsilia rab

dib gihay mrga taxim U erda

meslan qet. W sev ne dt, qete

Jin , ji mr xirab ne t qustin


[ t

sqelta xwe. Sibeh, h z

ser -sopa qovyan zer, meyizand

Siyamend.

Hte ser

qo qavir li w derqu.st

Dlai.';
Ez

Eys 1 Delal Ey.s


mara

ye,

Siyamend ne xuya ye. Bi ser lat


niv teht de nalin
dibanqir.xwe

tenbrq qim ji hesty

de tewiha, gava di
Siyamend

Ez tla tqim , se bisq di yara


Bira mala wan biewit qurt - - pista

qr tn. Vra Xec

qilama davj ser,

dstmal serav

[
*

diwara

disidn

xwe

di

teht

wer

diq,

bi qe-

k'idreta Xwed ew six qo Siyamend


tib ser Xec ji diqeve ser wi six

six

A din liser

rlroqa

Siyabend

giran dib di Dibin


vin

bin her dnwa de di.jqih. diqe-

Siliv

ye. Eva

ha Haco axa- Sereq Fira

wan

le emeq av diheriqe,

Hevrqan- ji me re daye -zanin. Guhartoya ax liser pa ya roq mirina

av.

Bi emr Xwed ew her du dibin du ta spndar di ber w teht re bi-

Siyabend e. Herweq ji dev ax derqet,


me j wel nivisand :

hewa dn b ser

diqevin, heta qo bi ser diqevin.


Vi ca her buhar pez qovt ln

Siyabend ser xwe

qaboqa Xec xew ve b. Xec meyizand qo biicq qovi vane t ; dihn xwe

ser wa dara dikurislnin, ji berqobn dijmin hev, l dar ji n ve sn dibin..

287-

Bpel

HAWAR

Hejmar41

Deui Variantes
Nous variaiiles
nons avioius

Qu'as tu ? pourquoi ris-tu,


lUre ai-je ronfl en
a que tu ris.

peut
polir

dormant, est-ce

venons

de

recevoir

deux

Khadj lui raconte le passage


groupe des cerls et lui dit en riant

du
que

propos de deux
publi

morceaux que
revue

dans notre

le jenne mle tait lurieux tout lui contre les sept autres mles.

comme

L'une se

rapporte la

chanson

intitule ( Delal Eys ) publie dans notre


n 7, pige : 7. Elle i ous a t commu
sou

Siyabend se met en colre, prend


arc pour aller la poursuit du jeune

nique par
Lyce de

M' Ali

Seydo,
Oans

professeur
bi

au

mle el dit Tu
ma

Khadj. me comparer un cerf,


pas si je ne

Amman.

variante de

venx

M'' Seydo le quatrime vers de la premire


strophe manque, les 4 et 5" strophes

parole, je ne rentrerai

fais pas ton

dner de sa va

chaire. le jeune cerf


l'animale se vers le

sont les mmes,

la 2'' et la

3'' sont telles


et au

Siyabend
monent de

et tue

que nous
donnons

les publions ci-dessus et nous


la traduction ci-dessous :

l'gorger

coue sa

tte et Siyabend

glisse

prcipice.

Le versait du O belle Ai'che, O lielle A'iche

prcipic

qui

tait

un J'avais une douleur, chef des douleurs

rocher

abrupt

vers

son

milieu se

trouvait une bi anche

sche comme une

L'herbe des pr.iiries et l'ensemble del


flche. Siyabend tomba dessus et la bran
[ vgtation devenaient vertes
[

sur che lui traversa la poitrine.

les terres

Khadj alla si le trouva que le

recherche et

ne

La femme bonne, par l'homme mchant


lendemain, agonisant,
[ ne peut tre tu ni abandonn elle mit un bandeau .sur ses yeux, se jeta
3 _

sur

l'arbre. File eut le c travers par des

O belle Ache 1 O belle Ache !

la branche. Celle ci sous le fardeau serpents

Je ferai une guitarre des os des Je lui donnerai pour

deux corps se cassa et il tombrent dans


le ruisseau cipice.
deux

cordes les trois

qui ces

coulait au tond du deux corps

pr

[ tresses des bieii-aimes Que brle la maison de ceux qui font

Oe

poussrent

peupliers.

[ des jaseries travers les murs


***

Chaque printemps ces deux

peu

pliers verdissent et ils s'lvent au dessus

du de propos
mort )

rebord
qui

du
leurs

preipice.
sont

Les cerfs du
des en

L'autre variante est au sujet la lgende ( Siyabend Siliv )


de lachansoiii dont
notre

Span

devenus

nemis viennent manger les feuille des peupliers


de nouveau.

continuelement qui repoussent

Bercenso

de la

nous avions donn un extrait dans


n" : 13, pages: 6, 7, 8,

Cette
munique

dernire
Hadjo

nous a t
Agha.

com
le

par

D'aprs

Dans la variante de Hadjo Agha


outre le langage il y a deux points
L'un

rcit de Hajo Agha la mort de Siyabend et la fin de la lgende sont ainsi conus:
Siyabend dormait sur les genoux

qui

peuvent .'ittirer

l'attention.

est le

nom du hros,

qui se

prsente sous

la

de Khadj.

Au

loin

un groupe de cerfs
Khadj leur vue
s'veille et

lorme de ( Siyamend ). Nous l'avions don


n comme (Siyabend). 11 faut noter ce sujet que ce nom varie d'aprs les con fies et devient: ( Siyabend, Siyamend,

passa, allant vers l'eau.


commence a rire

et Siybend

lui demende :

-288

Hejmarl4

HAY/AR

Rpel

Notice
SDBLH BIBLE NDIBE
La religion des Yezidis est une de celles
entre leqelles se partagent les kurdes. L'origine

auges de s>i Lnmire, comme l'homme allnme


une bongie l'autre. Le Dimanche, il a cre

l'Ange (Sezem) (Chemseddin),l'ange qui prend

les

mes,

le

lundi il a cre

Pakbreddin ,

l'ange de la lune, le mardi il a cre l'ange Mi-

khnil, le
le

Mercredi il

cre

le

Melek

Taons

du mot yzidi est discute; certaius le font d


river da vieux mot kurde Eyzcd, qui donne

jendi il a cr
le

Sedjadin,
Samedi

le Vendredi il a
Norail ,

cre Semkhail,

il a cre

eyzedi; d'antres rappochent ce mol du nom de


la ville de Yezd, dans laquelle vivent les 30,000
ou 40,000 Zirasli'if.ns qui subsistent encore en

Dieu c'est le Eyzed (I) , Dieu

a fait

pour ces

sept anges un navire, et qoarante mille ans iU sont rests dms ce navire.

Perse. La religion

yzidi

constitue une dfor

Il avait cr aussi nne essence divine,

mation de la religion zoroastrienne, autre

fois

puis il s'en est offens, et de sa fureur se sont faites les moniagnes, et de la fume de cette

protes' par tous les Kurdes. Notre but n'tant

pas de donner une tude sur la religion yzidi,


nous n'entrerons pas dans les dtails. Nous dsirons seulment prsenter nos leclears la tra

fureur s'est fait le ciel, et Dieu monta an Ciel,


Il a fait le
suite il est

Ciel qui subsiste sans colonnes. En


descendu snr la terre, et il a com
l'ordre

duction de quelques extraits du Livre Saint des


menc de crer tous les tres. D'aprs

yzidis.Ces pices sont en langue Kurde; on les

d Dieu le Melek Taons devait rester toujonrs dans le Cicl,et Dieu confia melek Taons tontes les destines des hommes et leur avenir;et tou jours il recevait les ordres de Dieu concernant
les hommes. Mercredi il a constat qne la vo

emploie dans les crmonies religieuses du culte yzidi. On appelle ce livre Saint du nom de

( Mishefa Re. jqni servait desigoer l'ancien


livre saint de la religion des Kurdes. De notre

temps encre, les Kurdes de Botan; qu'ils soient musulmans, chrtiens ou yzidis, jurent:. Bi

lont

de Dieu

c'tait

de

crer

l'homme

da

feu et la
et le

femme

Eve

de la

terre et de
de sonffler
quand il

l'eau,
avec
ent

mishefa re.s diqavil

Cizir de

par la

bible

Jeudi

il lui ordonna
l'oreille

noire enfonce dans les raia> de Djzireh,

nn cornet

d'Adam,

RECIT DE LA CREATION DU MONDE


El" DE L'HOMME.
Au nom de l'Un et Toul Puissant Cr
ateur dn Ciel et de ses profondenrs. Crateur

souffl leva et

Irois

fois dans

son

oreille,

Adam se

Vendredi

Mlek Taons

reut l'ordre

qu'Adam entre au Paradis et y reste quarante

annes. Il entra et de

resta.

Ensuite il prit

Eve

la cte gauche de Adam, puis,

comme le

da soleil et de la lune. Crateur du Jour et de

temps tait pass. Dien ordonna qu'ils sortent


du Paradis, parce qu'il tait ncessaire qu'ils

la Nuit, Crateur de la Prexistence et de l'E


ternit, Crateur de tous les prophtes. Cr

donnent
Quand ils

la vie
furent

aux

gnrations
dn

humaines.
on leur

ateur de toules les mes Saintes. Lui qui a divis


les religions et qui a cr chacun d'aprs ses

sortis

Paradis

donna manger des pis de

bl.

Le Samedi,

mrites,

et qni

depuis la cration dn monde


plus lev du ciel, an

Dieu ordonna Melek Taous d'aller chez Adam et de s'occonper des affaires de l'bnamanil.

trne dans le trne le


Nom de ce Dieu :

il y a sept divinils, c'est

Quand Adam et Eve eurent repris leurs sens et


virent le Mlek Taous
mendrent :

dire sept anges; le Dieu qni est le Tout Puis sant et l'Unique et le Grand a cre ces sept

devant

enx, ils lui de-

Qui es tu ? . .

Tu nons as procur na nom, nous vou

Siyamed, Siyahmed,
Le second

Siyainet).
point est que cette

grand bonheur,
lons te remercier

dis nous ton

Le Melek Taous repondit : mon nom

variante au uils. Ceci

lieu de cerf cite des chevre

c'est le drapeau
compris que la

Quand

Adam et Eve
humaine

eurent
prenait

s'explique par le fait que dans

gnration

les montagnes de (Hevrqan) il n'y a point


de cerfs, mais des chevrenih. et en Kurde

son de

origine

de l'accouplement de ils se prirent de

l'homme et qnerelle, uar venait de

la femme,

ces animaux s'appellent:

( gaqov-cerl )

Adam prtodait que la

gnration

( pezqov-chevreuil ).

SCcrtqol CCzizan

1 ) - Cyzed Correspond i proprleUire

-289-

Rpel 8

HAWAR
Chacun d'eux a
ils d

Hejmar 14

Ini et Eve prtandait que c'tait d'elle .


Ne pouvant tomber d'accord,

e>;say de dtruire l'effort de


qu'il a

son prdcesseur, car chacun prtend


raison, mais le

cidrent de mettre chacun


une cruche,

lenr volupt dans

juste et le faux sont connus.

et ils firent ainsi. Aprs neuf mois

Us se fati^nent pir dfs e.xpriences

et ils me

ils

ouvrirent neuf

les

cruches,

ils

firent ainsi.

calomnient. Ceux qni ne veu'ent pa.s couter ma


parole s'en repenteni; Ious lei diregeants et tous
cenx qni foui l'ordre sont mB< mandataires.

Aprs

mois iU ouvrirent les croucbes ,

de la cronche d'Adam sont sortis deux enfants


vivants un garon el nne fillette, Sechit et

Cenx qui deviennent mes vas^aux, je les veille


et je les instruit; cenx qni se conduisent avec

HOURIE,

et leur

descendance

donn

le

peuple kurde.

moi selon ma doctrine jouissent du bonheur el

Dans la cruche d Eve

on

trouva de
choses

de l'abondance.
fl. -Je donne la rcompense et la pu

la pourriture, de la vermine et d'autres

pareilles. Alors Adam allaita ses enfant et c'est ainsi que l'homme a en la parole. Aprs cela

nition d'aprs l'intelligence et la

connaissance

de chacun,

de mes propres mains, j'ai spar


est dessous ; je

Eve a compris qu'elle tait la femme d'Adam et elle a donn naissance une fille et nn

ce qni est snr la terre de ce qui

n'accepte pas l'approbation d'un autre ;au point


de vue religion
Dj le

garon, et d'eux sont ns les chrtieos,lcs juifs

je n'empche pas de laire le


sous mes ordres. Je

et les Ismailis.Les Yezidis Kurdes sont les de


scendants de cet ange superbe,Secbit. Le Dieu a parl avec Adam et avec Mlek Taous dans

bien.

Zouk est

confie mes affaires aux gens qui me sont con


nus par lenr exprience ; d'aprs mon dsir je

cette superbe langue kurde ct c'est pourquoi la


Bible noire est crite en
tout anssi prouvs par

donne

qui je veux des recompenses et des


mes

Kurde.
le

Les

Yzidis
le

caJeux, cenx en qni j'ai confiance et

dluge

quand

confidents j'apparais sous diffrentes


d'aprs le temps et les circonstances
et je donne.

formes;
j'enlve
)

navire
l'eau,

o
son

se tronvaient les Yezidis flotta sur


point de dpert fut Ains Suffne

( suivre

(1) et il fit un voyage sur le Djebel Sindjar {'2]

zDr Qaniitan CCli SBedir-SCan


HYMME DE MELEK TAOUS

Qiryarya Qovar
Ji bona Srya, Tirqya, Ecemistan, Irak welatn kevkas:

I.

- J'ai exist, j'existe et jusqu' ia fin

j'existerai. Tous
pouvoir et tons

cenx qni sont

soumis mon

ceux qni m'admirent et tous

ceux

qui dans la dtresse s'adressent

moi ,

Salq e.5mehq

500 kir.s-sr 300

100 frenq

quand je le tronve propos, je ne m'en dtou

kir.-sri ^ 60 frenq

rne pas. Je m'intresse la marche et la des


tine de toutes les cratures et de lenrs affaires. Je peux devenir anssi Je suis comme ils le dsirent.

armehq 200 kirs-sr


Ji bona welatn din :

40 frenq

Salq
le dominateur de tous les temps. Je

150
90 60

Frenq
Frenq Frenq

snis

le Prsident de ce monde et de tous les qu'ils soient. Avec justice, je

e.mehq armehq

Prsidents quels

lenr permets de se dvelopper selon leur nature. Ceux qui veulent me rsister s'en repentent et s'attristent; les rois de cette terre ne peuvent

Dr.siiiriiilIieieiI8eliaD~
Bijsq nexweyn erm freng

pas se mler de mes affairea. Les livres sacrs sont entre les mains des extrieurs ( cenx qui ne sont pas Y'ezidis ); phtes crivent contre dpass leurs limiies si mme tous les pro

Ji taqulteyn

Parz , Berlin

Viyan

moi, qu'importe, on a et chang les vrits.

tf amostey faqnlta biii.;q ya Stambol ber Ji bona nexvk'e.syn erm freng

1) -Village 1 10 h. de M0880UI.2) Il existe dans le mtmc texte une autre version

Sereq civata nxwesiyn erm freng

d la cration du monde qui ne diffre pas essentiellement


de celle cl

ya Stenbol

ber

BEXDA

IBAK~'

-290-

Vi.U>e

Jj[^

:Aj, Um

ij^j (2X j^
y Jji '^. y tf 1
y 'J^ 'iJi i j^j,

I SjjSj) ^ JiJ dJ Ji j^L


*l_ \i ii yy^A^iSif tS'
ai Aajf A y
iS

jlj

*ib

_i Ijj

j\y(SJ(Siyy(SJj
^} 'j.^ ^j y-i

t$V^ ^ij^
Oj.ii.<

Cjy A
ifjji

'-'y: * ySj 3iy


yy 3 y-3 if i-^J

'J^yi
iilS-i J

^.J.A"
ai aJ

JiJ y y A f
iJH
3j

,J_j'.J 'i y^y ij^

(SJiia
y J'i

*
y

tSil
J3J

'J" yy '^>i^i-l^Ji (SJiA^Ai


tljil^ Aa^ iSaS^ l$U ; Al OaJ a

yyj
y J-

y^.

'y j
j:->

J'

3J\J

j'.*" 1^.?^ '-^ ^'lj; -i tf Jy (S*


.1jjSvJ J;^
***

.ctii-ib \f y c^
jaJ. (Si\ j jl

iJjl>

iL jj. ciljT
>il,.l

.I^^li

jjl

!f_ Ai

jiO(/"

Jj

CJl/l'

Jj

A.

Alji

\yy

ji -JU Ci\.3 Ai- y_yjy ifA fil,


Ai'3
Aiai

bijU
\iyi\S i

jijU -f;a
iiyii

ji

^ji jy\

(S'i

AljM

ai

A>.

Jj

Ojl;^_>w

tiAllj

Aj^ Jli A>-

(SJi- J f-f'j^
S; ai LljKjjl

Jj '^jji i g-j
Jj ^- j ^3-

Jjj " jb jU Jl'*(S'i^i y^ -ii*-

.^jtj^ y- s-^i ** lji A^tiif f^Aj


^(jU
.^ JS^-*JS> -tu* ,^_ji-lj jjT M^ Al

Jj.jljt- ^^J'J C^ r t5*Jt'y Ju'*:j.


*

Jj

.:Jlj ii

tfjljjXliK

jijAf
Jj o>l._U j.:a. JJJ.J li^j tf jj*i VI; j; A Ji *>(SiS

jlj- y JiiAj- tjl^ * i,S.>y

Jj

ZJ^i

jl;

Jj OAi
**

*Jl_^ tf jjjl- j!<i! Ji Aj


aiLij iS)\yfJi JiA>Jl)A>-

Jj

Cii

Jj .ij'Iji Aij ai iSJ JAi- iii iJ

Jj -S.J-' y iJ JAi tf i'-J^' *>-jll J AOljjj. j_i) ^ jU J* cy^

.I-i jlji-j--^'*- DI^. *- tfj_^ |f*l'

"j

j>-ll"6

(S^i

yi^

j'

LillIjkilJ Aj, iSJJ i ^yiS^JAa *SCj^Ji_i^ ^^ *i tf^ JW^ '^ .


Jj
jJj Jj
4iJ

C->Ujjj^_
JjljiliCjUIbCj

tf'j'
tfsj! y
a!

^
'i

't)
aj_j sjlj
iXJ

Ji*

>

Oj jlj>-j>-

(Siy(SiS

J)A>JiA
JLA

aj
tfjj

l^jli

291-

/'

.\M

li vu>>

o\* .*)
^iJ tf jljV ^yiy y J. 'jijy\
jlj) tf.j Al "il a1 CJy (Si *< *>'
tf J., AC^j'

CJ'
Uj J ijl) A. jj A.y
U _p^ U J ol. jlf,

U tS J _U |J-U 'i j
i, Oi^i) j.^ 3 JU J pi

J*jV tf JJ *1 *X. Jj_ /


Jlj A-ji iSi^yi

Ujl)Jil::-JJ -lij cy.y j^\ 5^ _i; j


U cJ^.J 15^ -^J

^J--'Uy ^jry' -J^. ^J^Ujj 15^ J ~i\a ji^


i-yjyji -.jjji-jg
l* Ujj li. A y.j.

j\y

Ai. tSji

iisj

'J>a^.
I

r
j\ay
b

*^y
A-y

tfj^l

'^y

U j>- J. fl yi j.j

yj
jMl_JjP

iS ^

ij

jlSLil
xj
i jj{l

Jjjy U jJ^H 'jJ ij ^LjU tij^ * MVi


UjU tf jl J oV j\j.

tf J* ji
tf jljJjU

tf jrol;

Ujj J A J^U- -Jl; j

U^ijjj f l yi- -l!j -)W'. rijy jiy 'j^3 f* '-"i A-sjl; JjP
tSj * J

^^jiU ol 0^ j
oU^'lilj; >.j*^UjljU

J*"

U_sliiiij^li-_j\;j

J. tf J

jl^ Ij 1 viU a
t^lj
jl/

tf jy i'' J*>

y.iyf. yi\j^\ Jl. l Jjj. y y-i f I S fy\ A-jV fi M JJJ fi y^iy- bJ tj>^. i^jj'-j t^ JJJJ i-

^AJ i_<U A.li JJJ J 15-J; )1

f^ tf Jl _j j tf j5* y^

.iy (S y .y-\ y(syy. jti tf jV- f* ^y^


JjU iSy jl-ij jO tS J. ,JjU tf J- jy- tf J- t5^

*' J-.^ J-y- *=" J.i f\-^

(/" ti

J jIjcI fl J/"J|j..iui-jj fl

cjJ^. y -yf'. ^ ^ib' fl

ai- Aji- oVjIS jV ^ ^' b ^1 J "U--ij ji Ij ji y_j j _^WU-l

U-. ijX-J 'lu jlj y\^ L Al J Jl Al jjlJ lj 'J*-

j_^U A

J Ju. U^ y-^ t>

1 "^ ^ > y

Al L>-

**.; y^ i

^-Ij^jj

.^l

u'j^J (J'y J *; Ja

H b (Sjyi^

DJiV J ,j W JWfUi,/J

3j^ ^. J5^ tf I 'jjy JS'tfl

J tf i M

Ji\fiyi bji-tf j^'^j-Jt> Jilj ,j jj ^ y y y-^ yj\


"Jj ^
A. ^y JL j

J^3jj- ->".llJ' jV- V Iji?"j U:llfi- f l JL J-. jU

j> >ij-3 Jj^ A.J 'OJiil AJ '.jiJ;-*;'; ij! i^^-3'.

Cj Ji\ Jlj ^l^ljuj c'


jtJ Wt y Jj5 juL

b y. i>i j_jf-'. J3 (i y y jl L- ji I

A.j'y

J. J^. '*'^' tf L-.-"j ^ yj (S y ^y J"^^'


*-J J /^ j*J 0 jjb J J*"! J 'J-'
: Uj ^-i tf Jij Aij y y y

Uli _^ J A^ _^
LiVUlalo?Jji>
.jL. j^ I lilili Aj Ijl;

l-:lS'_^ J,;^^
UL. Jj tf_fl>J.
sjljotf jtf jj|j.|jL>-_p..

J^J" tf j^-'.^'u4^ tf jljtSJjJ J-'-ft


y Ai l^a^ j! AJ jJjlyA^.I

jlj-iij^A)L.i(.l/^ji.

.jUjjl; j^i bLi \

292-

.L>U

t)*/'

Jj a! IjJUL J.JUJ Al aT^ aT'.j a.I 0'j"j:ij;


!f
(S,

hC^JjP l^\la^ij

^)

:^.y

*'.J tf jJ tf*'VU- jj *i

3f 'JA-3 ' j-'

: Jj .5 aj^i iljl; J"^ '"Sy ly}y f-Aaii ( iSy |ly jI/a : Jl/'tfij,
tf J*'' (.-^ yjy3 -.JJjlj jN;i:- *)/ (S y (tj f jIjIj Aj"

(S Ji'y. fy--* cf-u_jiii i5o_^ J*.- -d.


ij-'j.

p ( j"> i Jj^9 )
tf l.'j a1

CiUxfSi t^i ii>o' ,j li ij-j* J Lip

tsj*'Y-''-'ij.''^C^';>-.^
^ c

'-'*' ci ti; i'-Jy yi' ** jb.- i' ts\!i i ' '-- ^>
cl ^ JJ J J;J ^ U^J w-*eJ ^ *--ii J>- ^-^** AA-

j*i

i'iJ j>j
Ai- JA.i

' JJ '"JJ j^'lc-i Jr


l'j J Ajl JjLS a1 liXi J "-.^

Al AA_I J

jlli.. j-ij iiJ ay ^jlr lilV^^ 3^ Llfj^ 'V.'


(J"j* 0-jX.>-j jS cJljj Jij jljjJ- f l* Jij^l

(IjP ) i t^'> btT'jJl; bJj Z.iii jai j ifja...


AXiyU- JAj' i ayi S }l y\ C^ il bL if Ai.i^} A^

Jtii li.*-JJ A^.L Jyf^ 3 (Jl_i; l, jrC^j <f j5j


ci'Ji.X ^ J tf Jjl a:j , ' jl )lj lSI Jii.\y3

JUj y!" tfA) l; J *- *! tf jb^


tf j;l> J tf J" lj-.) I.'I
JA- a! Lj j aJ ALsS

tf jJ!; AJ

tfAiljL

tf Jl *j ) y'i Atij- iMtf Al liO

J} fJ-(/V (SS^J tfUjl ' JuJ-l J^O:J.L


" ' ji. jlill b i^^- li. J; j J" Jl til Vj Jy

Al-J bV c

Aililj. tii ji.tibl;j

il jjj

aT

y y

L, 3 Jy f jl_"l 'j j^y 'y y.

b *) ltj Wj tf J^ ti; '-* *

(S'j\J.'JyiiiJ

Alj y. J...J jJj (jj^i j i-Ll J .il^ li-l jj^ il^yi J


o y jIjX.1 jl ob Ji^iy* J- tf Ji y-i

(SijfJ^ii JjilC:i- tf jIju- A:_ji ' .J .jjiji- A


'lj^ J*L

y J*V 3jy, Cjf jfiJ


y\ jbi Jij-

Cjy y"^

liU_ijJi5^.J AjA-ju 'Al tf Vj a! jLn..- JjljJ ' .J

j; ^jW J:>Ui-l tf 1.^ Cj '^y^.J

ibl; J. tf jlj **t> '.J^

J IjjI I jbjjj

b ^^jj Jji-^ j/'KC oJli: iSi/'A Ij!>j y. 1J^-ii; Jj-.l Jj:>-ib li. Ai\~i y~i_ yt- tf j\j Cf. i-jl^
JjU AiuL^j Ai j..li II JA;uXi j Ju'j Ai'j. y^f-

'i>'j J*- ' ofy^ (s:'' '> '^i-J *; *; jb Jl ijf


*'' *)* I JX._UjJ tf Ijj 'i i JaS J-aj tf jb-ji
f,i Alj A iil.lt5- Ai AjUj i., aJ A:ti f jlj A*

tf I

Aljj ljtf jl'U- vjjj jj jji* y

J-J

1? >^./'*'t5-J'. ?? tfjAi'o^
tf J^Jj; l->^^ i'j Jbl;t$'jJ i-i i i^j Jl jT-i

Cjyy^i Jy-'r J *-*i* r 'j* ** lj^.j*' *j* **.e'bl lju

cr^j i^b-Jltljfllj-;->->y-Jfi J J-*^fl


tjjU J Aj tJiji J yJ i J *^ijT ? y.UfjSj

! ?.? tir-jp *i' J*t5iji-->J' tfjU

?? olfAi ;. jL Oji j.b J J tiU; J. (^

yS^ y Oi (Syi^ iy A ^y ' a.^^ /' **-r


f Jl jl tfJj ;J}y yji 'jA-a y I t>.Ji. J;l;y4

Z.i>j i ^yy} jf (SjjJ^' yj

iS'^f^

IT tf JA 0:- ? tfJ *<'-= tsr 'i^"^


tf JAl .1,-ijy ? aJ I tf ^ /j o AJ j SfCJy
Tj A. jA-i tib Jj Al a;:>. uy jj Jljl>- tf a:^ j Ai

j5^ jI^I bjftj Jif-i J.


y Aiay Iiy iiy y.^ aXJ* y ajIj

idlpb tiUjj lijztiy J.U ^i Ujj *iAlj byiy f I

Jji; ? j,^ Ai' o^ll ^_^ o *! aS^ tf jA? ^Ji, (fjljt

-293

J/-

>L>U>

\*L^i'^

iiijk v-^^/i
AS JA> JA- JiJ Aiji JJA; Ja- Al ,.Uliljj A

lj..j vjljb jy j}i'yyi t/w fJ (fji


tS-f- tj'-* ^-f ^* .J-J ts-" b .ji- tf J. y\j yij
(Sj aj^_=- jiy. ( j\y bj, ji6 J a^j^ ^j ,y.

Ai

iy i Jj; J JjJ t^^ *! Jt'b lAJ

J*

JJJ V

Jj

jjJ J y Jl Ai

.jli. : Cjf^j

Jo

Jb-ju .J J Allirty
Ij;> *; U^j J

^Ij

ti.

aj

*j jU>j Jji

j>^-

(Sfijy tf J tfjJ:..j

*) J j;

J *i jlJJJ
yj\j i

ti. A>ij J

'i^'J: ;'-^.- '


tf jIjIV

'y(Sj'iffji yj tfjUJ

3J Al jj t^>^ aS
Ai iji

jjlj J'ji^-

a! jSC, tf Jji ^_ /'u^ol ^j^ Ul J

jij aji jv ^^ y

y, y y,- y

(f^ L/

.^j J'jb- . y^ is%jsj^i'y

tfj'iiSij. y'iSisrJy yi^H^Crf *>. J'J


Ai i y jif jO J *) ci A>- tf J^ t*'* -***

y.\j ' U>Jtfj'jl . .j^ytf jjjl J zii, Jiy^yrJ

tf jtf jl

*J. jC; j' _^iUlj-. J \i\ft tf jjjij . j_

tf J y^ 3 J; y3 -y^fJ^^(S^^y y
AiUJ Jtlbjtf JA ja! Jl 11 Ai tf JX-jJA^a!v1JL
fJ Aj J lib-J'b tjJj J A ti.ll Aj Jl
.

^-t-; yr (>-^ J J'Ij*; j o--} j^ *i (Siy 'i


J o-J ji joU :^ jl tf J *> jV .::jjj a- .iJ i

J; jl; fd^i'y ^i jij ' .:f[ss\SL.


. ^ y

a; JjJ

i i ly CX^ ** *"' (S\if D Al' jO


jjj>.il.j a>-ja5 tf jjj Al' ^

'- '-'}' 3 y

t*-*;" I

r^V ^y.^i > I-* 'J*--*

b*

JiJO: aJ a aj

ts-j-Ul j.:,^ J t/'.ji.l-u-bb.tt i^i^i^Jli j


f jl A-jC yij : Ji J':, ,y L^ .iU";^

a:: j*- jj^S

cJL jir Al jj^- J tf Jj *;

ts^.' *r ti; i^J


j y.j ' ay. VL.j>. tf jiiAiJ tf Jjl Ij ay (Sj yij

tf J^'j jl ^l^tfjj^j jij


?o^ ijj l J *;

^j^i yjy ' "^ 'y *'tf j tf j^ jj J .i-^jj (Sa^

.JAj-j .ji-JI^J JLjl ( iJ y ' Sij

(S3 J.y- *^ fjy i^ tf j y3 jjitj-j? Ailj tf J 'y' tf jIJ j-j y i-Ji jl j-ij le- I

! t/ y^, Jy^ ' (Sii\ J.y Jb j jT ^i .

f'^fy ' fj ^i'i'%i \yi y' A.Vb

" *; ^y,
Jjl tfj jl flf--^. jl *'^-* ' tsi jlj*
tf jl y tf J Or y *5l J

' *^'. j' ,J y j/'* t^i^,


tf J .^ J

jT Al y-^ tf j

r^-
f^j AJ

pi J ^_j .ji. y^ c ^jL-- bi f J tf ji

t^tf jb- bj fj^ pylj j .^ : o/". A, jOl Jj

rii 'J *JJ ti-b

jl y t ^iC- J, J jl ASC:;jj jy J^y ,yj,\jy


^ J^ tf jjl a:S ..:., j * j* ' Ij tf j Jl J ji.

Y-'^*'->Jl^cr-^'tf/*:j J
' Aj'l ^j * ^jf-; Jlj^j Jl- ' y.j^

=^i
yij

<Sjy ji

' _fjy jy y ( ^jj tf j^^V j_ jl


fjjls tfj jl y J J I'j

'^. f' Jjj bb- *' t^ JW


a; A.J) ^ Wi tf jl ^-jjj f pi ii b\
Cyi- yr- \iyi j 'i iSy 'J)

Cyr} (Si y j'^\i

A,- b-b .j^. y iS^'t Al * 5li - f^. c b *J (\o jl

? *:-^>.-5j^

- jiljXJAdLjjjjr J^;a;U.5 ,y.<f j^*


IjUljj* J y\^

j-j

J\ l/tf J - t,lri

- Jlj^j JL - j^j

a:j> J A. _jI;j yij L. c/.jy y J. u/ *>. J LL J il - A. Ijj Aj

Ji^ *i * Jj *i tf .;U- 1; Jl j J aj_


jjj-'jbLj-j- ^^V jilj .-jj ^l

-294

ti >u;^
;UA-tf jjjyJ-.*!,J^yJ'^'>:'SjiJ'^

,L>U>

J^^^

\j\joJ^y
iifiyji%:jy cX' tf ji tf I fj* tfjt*l
Jl'j; y^ '^ >j.y: (Sy* (S'y
i^i pli~" Jj. V _ljb;ljiU. j^lj A)

'Jiy'i fjb. *j.j^j b

*ij ^jIj" *;

jLiAl jALiiui J-l;jtf Jlij'.jj-*

fii'i Auyj. jTtf jK^IJij J- (Sj


J\y- 'jy Jjj *J. 'J3 *S ijyy Jiy^i

oj'.jy<sy^(S '^'^y. j'.jy-3'i'(S ^"


Jl Ij Jl jj Alb a! y faj^ tf jjj Ijj

Jl^U (j*j* 1^. (^i-* **J'^ i^f y ^

J-j fbj/5ij"^ j'tl^jl''*'


jb-jji tfUu.1 .jX-ijj-b- A^U A

i'J>JJ>-(Sy^j'^oJJ )ii\jjfj,

JUj

aILj A)l_

j>*

J-^ y

yji'^\ (SJrJ'j^-:A' ij^j^'jli^


j!:ApI Al o^-b- *J .jjfi-j f.A* Ji>l

jjibJl^Wi IjS'jJ^ji'ib y\ i
JU)_ ji-J f^l /^1 tf .jiS ^jlj Al

Jj^jl^ji mU-Ai o iJy AiaS 'y}y

<f ji-tii-j^b-i jT*! f .:.-ijjjJj-^tf J'J!

J^. P I' ^^'ji ^j* *J Ij bJbjjIjuiLI ^^jiJ -il tf jl;j;J Jj iy}y i

(Jlj^) jCt/A) '^'''Jj'. W^J-.^ti*-^


a\yJii-(SyJo^yJ i(SJ^yy\-:^iir

J1j:1.j tf jIj j. lJrJ ( 'jJ j;b *

*(jU-) A^T 'tir^i*-^-' (yj^^t.-"' *'


-Sl- bj( Jb) J.jS'j. b'j J-J. Jlj *!
jIji bj tfjjX lJlJlj -^y y f^.

Uj(i jjS^l; j-\j*l bj^^jj ji Ijb \i


jbtj Jl- tf jli *i ji ^l>lj-J vZ'.y'

Jl jli- 1 jj^ ^3 c)') y) '^y iSJ3y


( jbj ) tJ^ t^ iy -^y^ ^ -*j-i
bij-A!,l,JLr b^*ibi/^ tf .jMfAib

tf A^ljjlj *;l;J jlj ^jCIj-OVj*


Jb-jji (jij>i-)i>>j.bjy ljfirf j!

oot

Jlj/jJj>*j'^'>lilJ'J *T J ^l-j^*?''>'jyy

.jl jj_. Ijjj .ib.jjlj^jjj fjl tf <jL *1

jb_cb i-b! y^i '^ ^ (y. J^

t/^'j-l yy ijf (^ (J* ^


- Aj . J y.ijy li,l_^J *ii J j* Jjljl; Ijb

Jljilj yjjyy i A-ii j\y J-'j JJi


Aljui-j bL U-jj lj-*4;tf JW ti Al

JU>-

..*JV ti

Jl t)i J

^> S^ y> 'S3

iSy iSj. ' * '-V' * "J*- i-ib-^l V ^f Jl*


.y- tju JO V, l*-! l* tpJ ' Jl^J *J jIjI y

jL j.j-1

^j jj^ tsrl^J'.-'''j;5b.

tjjb-l tf jjj^ljt A.y fltfjtl^l

JJ J >)^> y j\ iSi:jSii

A) yjij tf jjl J AJ
a.Ij;Iai -.'J; ' J; "^ *; J *j' L^ ai a Ij A *l j
A^

^ Jj J .JJJ lil Jij .J tf j! jUjj kl.i>^- _l


: 0;S

yy^i y (Sjy, yii\y '3 *il; f *! jJ Ij' J* y


ajay liUif-J J^l

jf

JUj ^jb < Jj j .JJi L.- .J -tlil t,-

y\j (sSL.3jjy. Jl-*^ i *^ oki

cyy-

^yJu.t^i!*; 'y '^ if jl *^-b .J tf J


Ul >j/'< jilj .J.ljj jS^ i tf .Jj- *; j-ij I'

'^ jljtf l>j j*i>--jji .i*- fA f *;'^!lj- tf j*i^ ij


>t^U
J a:ui ilkjj y

-295-

^i>b;i>
y^ ($r ^. Jh i
'ljji-jjij kl-..j iifii y b^ltf *'lj Al' :_) jj_^

.Ji Jj *j cj'fj yjiJ >.: JJ tf jL J! *1 t-S


.J*) A>- Al ji-J li J AiLjJ J ^^J A'_ yi jjJ J JAi

* ". J!* *! u^ JJ tl5^-' JJlj.

t*;

jlj'J^J*- jJ tf-Hi A AZ-jllj Ij^^lj a!

bjjA jij :-- Aj-y^b^ij t^i tf *iij * Jl;


'C/jT jj. jbu^j,j .} .jjS Ai.ij jibJj ^i;

yj Al. Aj y_y^ A.|jjlj^ ji A>- Ij A. aI ."y Al t j;

tJ"JJ JJJ * *J

*; *^ ** tf * b) I' J JAl' tf J *ij*

^bljA- i \y A)' Ja5 aT jiJ *> Jlffl; tf jb- y

J.jli (Sji U J- tf .J*il- J*-* *; J ij J- Al' l;j("I jilj * JA' Al bi '::j y jb Iji ai yj'i Cff Aj'j

Jo aI ^_l.jUi. J \y Cjyj A Jj! j'^fuT^-yjj^ 3


Jii Ij iJikj Ai JLIai ij'.jliiJ y\ i 'J Al ^^.-ai ii Ait ^^

! tf X-* *.' '> '^ yf, '^ '-' "-** ' " '-^- * Al tf V
tf l; .J A- aI t J .' Cxf i . J Ai Aj ^^1 JA-j. A A>

IjA- Al. Jlijlj *JJtf jlj J; j-Ai

-f IJJ 'i
jjU J ( tf jlj A tf j_i ) ^J ^J.jb Ai
tf**Js

^1

^Ij J A.ji

Jis' A.|jk;i j^llr.j .jlT

Abj

A- a! y. ^:^ sy, ji j'jL *i tsr ^li y y. -'ts-,


jaI y
i OBo

tf.jJ tf .ja! lJ>-j^. t.^ *l';t/'J tjylyl'

A)

Al A I Jib Al. aI i3j aIjl: a. a!


Jl J_J J j_y.i Ai

Ij j

jijJ IJb Jj J jljj ti-i J i.^; * *? c? aII.


Abjji ( A^\i ) .)b_jl i jA\i i iS .jiij a5 Jj Ij

tf j.. a- jA.ji

A;|.(t. aJjI

Jj*l l'est"

Ji tf->Jji tibj tfjljlJV-iilj.J

t'jl. b iS

.iJiijS^ J yi ^iS^^ \3j.


(t*;^ )(i'.f Ji jV Ji A- J .Jji ji l; .jl;

*j' ( jljb ) tiXi' .J ^'lj! * *J

*i' ts- tjylj! jl

JJ.J Cjyi i IjIj I lj. ji tf jL jaj aIIj. Ij (Sy >y^


1 tjl ',1 ? *J b^ J
. J. . . ,

jli-> y Ai ^t5- ^aS J.J ^g.^ y ^. A-ljjjJ Ai


?tijj> jlj a; Jl .jI; Jj a Jl A. Ai aS .jl ja5 aj'

i J *j ~^ *) 'f-jf *> * I .J *J tf *i' Lj J

J? Al' Ail-Vi liLl. ( ^y..^ \ ) bb A Ij aIjjJ ai

*; tfJ*' J-yf^ry ** j^ *; ^ *j ti->lj J'S^-! jiI


b *) f ( *-b ^^iJ;. ) jli J J aC- .j j t.i) f V
(S S'i yiy

y ? -:^\ j ti-ii. Jl .^..jaS^I; ( i^-iilj ) Jl

bijl; aJ

f Al' J A.jlj bo Aj\jy Ai A.?^ Jl ? 'i-li ilj J J-iC .

Jl_jf'^j_^Llj,Li)l.Ai'?.jl; Aljlj Atf aJV


j5 lltf jLjj j/ai f^U-ljtf jAi'tf jUAi.^j,i a, jjljj

f IjXJLJI A Ja5 a! aJ r Al

JajUJj

a>.

(i. .j^

Aibj^j^ tf ,j Ai Jji c Ij fij: *iLx

JA- tf ( AlU ) Ai

A, ( jJI j ) JAl' Aijil; Jjj

tfj Ai- tsij.j ijf bjL *J jj.j.i tf jjjf*;' *i ' t; ob tj-ibl; * J- *; J. y-y a a! ^. '.j>.1

b Ai-JJ tfjVj. JAl tfjjt

Al tf -iLl Jjyjj tfjb-

-^. J-ji>- 3 cCAi

<i-

f*i
ir

*i ^ b>. a1 b-j; t^ jbjjl

*4 jl^ y-i^ 3 i yi i (Sy A f Aibi f Al'


f^lSo-j y.\j Al A, A fJjj y,i Ailjji bj JA Aj ay

f; V.lj!!- ij!"'*-'*-f (^")( f


^.l^bjili .J .jlS''tf JAl a1 Ai Ijib Ai A.ljC-Jji a)
Jji

)if.r^^
..

jIj jj y Jlj Ai .^.-..J a) .J Aj Ai ^^J J

(Sijji

jbj

}a5 aJ jIjU a5

.jIj j .j .jij jT*

y '3 ^ !"Aj' Ij ^jj j 0-. j ji.j a1 ja

tf _^li ja-

tf jIj'jj f*'

tj:-i- j<- y.yy ai J j cJ.j tlL ji

y-\.j '3^.*J3^. tj-jlj ji-jA-Aibf ^j_HJ*". *; rf'J'j Aj' li j (>.a5 l'Li a5 tf JAl' tf ji JJ

Ja-jS'' jl^A-lJil aI A^ t4 S S'ii ai .JA-ajaiy j5l *.ljtjj; JAl' JA- a1 J bjy t*-''J

*ljJ J (f (^' y ^ *! 4*1' A; tf/^U A ,;_- . A.i

-296

1 *u >j;i>
i\r,

.ij\S>

tf jlj tf I i .jljL

'/^ lT J
^ ^ .

Jtj >OLj b*t>.Lj J.*j ^JU>- J. Jl Jj..jj ij j J.

dJ Ji

gi

li. tJ! fib

jtJ AlU jrt.1) tJ**^ J*

>i>jjj ^1 j; ti" f b
jb_l f I J jlj- "JJ
^ '

\if Ijljb tf jI
ljjl J f^' '.* JJ
^l

iiX:j-j ,I--Jts; tiJ f Ib

.Ci

.yi(J'^ yirr^'>y. li^ UiT'jj y, j.ib


Ulj ji^illi- 1' Ij7 _"jj

_JU.|

- cf-il

^j^ JU t/'
s- jljb-* ts-^
^|_jSCj Ji- jljb ^j
JbjJ bbj,-

'i^Ji tS^J c? f Ib

iJiJcr^f' Jj-"^^*
'^^ tf JjJ tS'' f'I*
(Sjy^ jp(Sjjiy

.ijlj*

jbl-

tf jSCJI
f_^

b-pl Ij

'Sy, ($

fIb

^jUl IjUI
Ui^ J

JjO Ij^ o jS JJ _i_

jUi

^lU' ilj

y fib

Ijljb^ jJ'a-jJI a>.


Z...J* A Jil \j A.

t^j^JjjTjJ;!,
liiv^^-Jj-i tjl tiJ fIb

'^^y

yy
1^1 Ij. ciU

li-il; ^y b-t-j .i-i.j

JL.JjUaT Jl(jijijlj=dl

>i5oi. tAlW i y fil.


JlfAjjiflJUiJ'A'l J
J3 y3J(y.y f lU

liSvj'jj ya li tjj fl b

j^LII

LJ

-'". J'j'.J^'J -:t*jJJ-'


illT
.Jc/'J tiJf

j5 y__j' <j5JI l
JIV% J-d^

_iJTbf l^v y^ y

Ib

-^j; eV tj

JVjv'jji JVjt^j'l

tf jlj _Ljji ljl;

CJ^'^ti^'f'^
Ai Ai .J Al' y J.y>i (S y

iI-i 'yy ^y

'i

'*^j f y'

( tf jji; J

a5^ : J li. a:-; J ^^ Ai A ^b .jJ ' Jj! f ( i>') tf aSCI Ai


yi Ai

A) .jUj Jl aj A.ljjl Jlj A. j^ji-l; ' *^. tf I


Ai'j.J^j-j A) ji Ij .jJ b Ai a1 A.jS tf .jljl JA-

f Ai

J. A J Al' jb- i ( ts-ilj J A'J^ )


JA- tf Ail; ) tf .j;j Al' jlj A Ij.ji.

( 'J Ai

Jijayi i y <i O-J J ^^ *^^ A- Al' aS^ tf JAi


Ij cA* yJS- tf aL J aI ljb^ Ai_J J ^,l J Al ( ^y_ IjIj

if y, ^fi Jbij Ij: <r * j! tsT ( <S''\ ) fIjl ' oy


f bji- tj"lj jA- .JA:j t.^ ? .j AlljJji tf a!\j Aj' jJ A

^ilAj a! .J) C-- J

j-ij lj J- lj A\- .J AI.;~- .j

^.jAi' Ai_J J li. f V Al.

^i-ilj Jo A.1jJ| 'jJ

' (3

if>y(So3 ''if"JJ *>. y \fA, J Jj iiAj. .J aX.^

A^, J-iJ aJ I' Al. ) fVai jlji b^i Ji A Ai

-297

JU

i:.aji

^' JjVlji'S'r.

l'-^J -M
*'.?'. 5^*^ jjjjfO j-JIjIji A. Al' Ja:) a) .j

(^j^Ll^y'

V. a; J-ji aTj. a:_jI fV .1

ImaJU ii^y
( t^Al j lli- )

4Ji1a^V. tf .jIjjI y 3yJ\j tf aIjiIj'j tf .jIjI ji

? d! Ai Ij-Vj JS w-J *J t^i Al lj y Ai Ai\i i y aS Ji Aa- Jl


Jl y Ajj Ai ti J JJ .J Ai ai ii tf IjJ aI

jvIai ( bjj A ) li.ljji- Al Jjl l; ? .J A.iA.1 a:^!; ^Ij a?


T .J aJj. ^yjai jAi . jL Al

.Jj> LLj ti-ilj tf J aIjjS ji^i J tjljli jifjH


Ijkibji- Al tf jL JiAtI AI-J J^ji 'Va Ajj JjA

^SS i f Al '.y tf Ai Ijjj tf b-j.b jaj' IjJ


J A- a) AZ-J j yJ ? tS^; aJ Ailiji T yj Al vj'Vjj

(l-.J Ai Ij J"

tf JA- tf aIIj Al A.:j AXj JJ l i^xiji

aIUI; .) aX-j Ajli y^ i Cj. aX-1 j bX_jl->- tf Ijb

-fi f^ljl" * J AH->JJ 'Ibi f a) Ja' y tJIS^ A.UI


JAj' u .jli JAi j tSC. .J Ailjj b) A.ji

.J .jAi'tf jl; AI fV Al f tj; aXj .jjfjtf /jjl

tf J

Ji tf j^ I' J. i~i\ JK>

ii

*^-i -J tst r*^*"' iJji (S jj '! Al j A^j Xj jjji


i Jl- .J Al . ' jll ( yjSj ) tf JO

tf .jljljbj'.j; Ja tf.jjj

tf Ailj Al A> AXj JJ

^y, ? L JA- Ai.- Al' V^ yi 3 j^ tS"'-^lJ Al' lj Ai'

Aj a' iSijf i' A jXj Al t Li Jai Cy jA iJAi aXJ j>-

'U j; >^

IJ

?Ajb>-Aij ? Aj i_^ A-ilJAl A.ji ji Jjj ^y *;jli J Ij'

jAj' Jlj A Jl ji tf J

tf Ailjb! si J Aj. a-jI \; tf .s t i/ a1 ( ljS^


JA J l.ji tf Ujl ? .jlj;> libjljj A.lj Jl J A.ji

ilbu jb-Ji a>- Al-lllj

JK^A-IjI j Al * ii fj^li ^|j J.V Al ( ai Ai\f

A? Jl ? Jy,- a) Jl J Ai li Ai. Ajbll"j tf ,j Ajjl t .:,- Al if .J ^_ bl j^J IJA tf a! A.j"i j Al' tf jb; Jl.

?>^bj(^ I ob J ^^^ a'T'.jIj iljl; i] y JAj'f


' Ai. (SiA' ii y~\ Al .jU aIj .jljji. Jj AJ .J aI A-u

tf JAl' lclj ^y, jys ifl'^'JyAa Ai'jA ja5 i' *j. JbL J4 jA.ji Ai .J ii l-jljlJ .j^i

Ai jj- J Ailji

jS

tf Jl Ai

Ij A.I1I J.' tf i^J a1

Ai

Al iJ.j Jji aIj j; .jU b bj j < Iji

JAljtf.jiJJJ J!J A.lj-JjJ aIj Jlj Ai'b-Jj/^


^i JbL aIji a jAi y A, AJl^ \iy tf ,j Aoj)'
! Ailji AJUllji yi J A.'

tf jjIjI .jlji f Ajlji .Jli A. Al' JA tsjlj>- y~y^

y-f, J cT^J *? ^ ^li-ib

tf J Ai J'^ Ajlij
tiy. l'i J y

tf AiUr li"j .J J I ji ji ' >^ ti'j*-J-9 Ai

V.jJ- C/^ Jj. .1.11 Jl Ij Ai

Aill J.A A. Aj' jS

Ai'

y yAj'ij, ><^^ ^
JA

*'. '> '^^f <sjij i t^lj


b-j.b Ai .jlj AIj

* bji jbj A J J jlj A

.J aJj j_j. Al j^J.J tiO

^l jAi'l, t (Sf, ( -'j a'Ga- tf ;Ij. )tf "^ Jj JAi' l;


Ai JA- tf Ij ) tf jl; Ai t,4ljL Al Jt .J ,jf Al

tAiAlj tf jLOB Al ^jli y-yiiy ai Al y i Ajb-jt

AiJai'

^jl ijU.J b

^jJ.J IjUAi Al

yoA'

-298

(:^^>jLi)'y;y\:jijy.j.u^jb(:^\i\ii*^ .
iSSSSSE;----

'./-.>

Jj'.iw'l

jlL "i/l . JUk jjP Jj


Sij ! :J>-lji:-,;^

^liUib:>L j^b-^L jjl j-IIjsO.j'. J.r:?


liii^ \
dlij

(fjyj-3y'>-'
1- - ^jj- Jij>'-'

J.-b^*
jjri-*

lii^
^iij

^-

Jjf-'^^
->}r

>il;>

i-

(jyjsy'f'-

jj^-'^-Ay

:jU - jJ:o- ci;.,.' JU -jjvx>i= '-^bi^l v.r*'^ r^ j^'ijl t_^ 0%'ljV '

299-

JU

-ai

l'(^ 1 1 /V
^ ^X^^

-*j

^m

f 7 ^D
Hc j.>y Lii/

r
^rTtfJ,^.A^>

^Tr jjVljilTri

>^^

h^J -M
t5^\._i^

(j^uJus

'" (y

j-lj j
t^Ji J.>-->
tj\^L.Xj

f:^^
iSjy* li-Vla*

' (Sy^ ^ .
<^JL- Jl'l

J^.^Ji^
t^iy Jj; 1;^-

liiJS'ij- di^iy
i^JiJ t5.,V

aJ

J. JI3; t5ij3
yjV -J^

l>.jlj.^_;*
V^jji 4.'jji|j^
ijCjl

Cjf.y-pTj^
jUU tJjb-j;

bbV./'-3
J'y. ti'^
0-c*

ti^-r^
V5C^JJJJ vi-Xii JJi-,

Cy.yp:
,S.^\ Jl'il JLt
J,^.U-ljk^

jl^ 0 t^ji

b^l j.

i*yr
. Ul^J-A

f^t/'.
iSAi

U-jJii

i Jj^ i

y(jijCS^3
ir\

^N^nl

ji.Jl tijvll iuL.

-300-

SAL 1

ANNE 1 NUMRO 15

HEJMAR 15

ooeviB

LUNDI i'3 Janvier 1933

iley-Pa 1933

{ovara Qurilt

um (arle

*S8eil;jn ^ar
x axa mineweran Qaxe2t aqira
Da SerSril

Haco

Lawiq Qurdperwer
Xeq VexwendI
T.awiq Qnrd

T ey Tebfet Cuhiibn Qoerl

M. B.

Bot

Yeqyelman
Qlroq
Qitban

Hevind Sor
Beqr Kotre

Qsl

Hawar

Hevin Qily Qelan


l>elala avre

D'. Q. A. Bedir-Xaii , Evdilxalik Hsfr Evdirehman Fewz Goran M. E. Botf

Bo Xanimq Briya Welt


Qulilqn Ezfa

0^ Q. A. Bedir-Xan

ire

'v e'nsi^t
P. A. Bedir-Khan

l.'Alphabet kurde

Parler de Hevrqjin Notice sur la bible-Noire

Hawiir D'.K.A. Bedir-Khan

Waoa lereRl
SAM - 1933

301-

&< J^^
SPCIALISTE DBS MALADIES INTERNES
VENERIENNES ET INFANTILES

M.

:^M^idi

Sindiwr

D/'zir

2)awa.

ifa/lM

Egoolige
Inscription

FrUres

sur tous les metau.T^ Gra

vure colorie, pancartes et tableaux en cuiv re. Impression de cartes suivant les procds les et autres en relief, plus moderaes.

Damas

Malek Daher

Abonnements
Pour la Syrie ,
l'Irak et les pays du 1 au
1) mo's

Qiryarya Qomel
Ji bona S'Jriya, Tirqya, Ecemistan,

la Turquie,
Caucase: 100 f'.

la Perse
Iri.k welatn kevkas: Salq 500 kirs-siirl 100 frenq

60 40
pays:

I'. f.

eraehql 300 kirsrl armehqt 200 kirs-srl


Ji bona welatn din :

60 f'coq 40 frenq

4 mois

Four tous autres


1 an

150

f'.

Salql eme'^ql armehqt

150 90 60

Fienq Frenq Frenq

6 mois

90 60

I'. I'.

4 mois

Adresser tonte demande au directeur

Her tijt bi nav xwey tne sandin : Mir Celadt AU I!edir-Xan

propritaire :

Emir D. A. Bedir-Khan Damas: Quartier Kurde

Sam : Taxa Qardan

-302

SAL

ANNEE 1

HEJMAR 15

NUMRO 15
t~9<zj(.^>*-~-

DLEMB

LUNDI

iley-Pa

193.'

i'3 Janvier

1933

Hovara Quri
iuinBn0ninouBnBBnDnBDBaiyDninninBO00
B 0

*
qiri

um Karde
bn. Tewfik Wehb beg digel xorteq
derdiqet psya mvann xwe,.

Silman

ew dihewandiii

cih

p.? wan
b

diqirin.
Payar
me en*

Saet nzing
HAWAR
BanaanyBB

hetan

b.

mvanan

quia

b ,

mcvandar

aaaflmmnnnnBHoS

birin

dora maseqe dewlemend bi mezeqe

eleng.

Maseqe

'/irav

qubar xemi
her tit ,

la Sersal
Nsala Qurleqi Hezin
de ji bo me qurdan Di Seva sersal re qurdeq mezin bwine hte dinyay. Heta hey je niho nlii em b. p Her ne hesiya bn , nizan me

land. .Il savar

mehir pve

her xwarin vexwariu, di ser w de dihatedtin diqet desln mvanan.

Daneq biqf. binewe 0

.srn... Her

qes bi cinar psber xwe re diaxaft, yar diqirin. < arinan yeq digot, en mayn

me

b qo
Qurd ) ,

nivisevan

( Desti-a

Zman

tvda gnhdar dibn, yeq c.iran ji hemyan bi tevay digotin j tuqes ji gotina xwe ne diqir. Gavin

boqey Tewfik hatiye

xebata serxwebna Welat Jrn, Wehb dinyay. sev dya jr me xisli bin Qurdistan bn ber du roja w beg di seva sersal de

re guhdareq hebn

peyda

herqes xwe qer

diqir

ji pjna

etin
pve

ingnya

qev

inilboqai

avn -welat hesin bray Wehb

brsqn

tu deng ne

dihate

bihstin-

Qurdistan , zelal .

ezman

Bi

away

pleqe drj derbas b

Hilgirty van du dlai serevraz

avan Tewfik

dor gehite keliw .Ve xwe gihandi b xwe di nav firn kehw de guiz xwe ber liban ve

me

beg e.

cihn

Tewfik Wehb Beg par, prar, betirprar sersala xwe li Irak di uav qurdn

bi gurz dya cxarn berdida.

welat jrn de borandi b. V sal Xwed


-ft-el hez qir, ji me re li hev an Tewtik

Piv nav de yeq ji

vexwendiyan^

ban
nn

Polin-Ebo.5 rab ser xwe


jrn cejna Tewfik beg

bi

goti
t|ir.

Wehbt di seva sersal de xwe li Brt dt. Tewfk Wehb dil qir i]o w .sev

prz

Banno! me iev cejn-j

axano I

Pri

end rjan

dinav yen

xwe, di

nav

dost

brayn

xwe de biborne.Her yen di wi li Sryey


j hene.

'.ayina

Vesh dost

sahinet diqir. xwe dlai


qo cejna
p

emgihalin dora
Wehb
wi

Tewfk Wehb beg xwe ji bona seva sersal qar qir her nas dostu w

Tewfik
zayina

beg, ji

bona
tm

.sahinet

biqin.

hem,

hene vexwendi ji am, ji


cejna

bn

Brt. Mvann ji

geleq xwebext

in. Ne gereq

e qo ez

dur

Heleb,
wt

Eniaqyay ji bona
bn per

drj

pesn

bidim. Ji
weqe

ber qo

en

sersala

xwe gihandi

heri li

hir in,

nas diqin.

ziryaya spt. rjan

Hin

birjq , sersal.

hineq

bi

du

Ji

xwe, tirsa

min e qo ez

bibjim

beri seva

j mebim ser Tewfk

ji hek

dermeyim. wan mirovn

Wehb beg ji

Rja iley-Pin a sih yeq,


Ji var ve mvann w dest bi

1912.
hatine

mezin e qo ji la-wanlya xwe ve ji bona


kenc hsahya tevayy xebitye. Ev

-303

Rpel 2

HAWAR
di wrebtirs
taliiqe

Hejmar 15

ji

xwe re qiriye destr


lerz

ps ve ye her lelaqet
av xwe.

daye

ber

Ez

bes le ma diqim,le qr e,.

bi

lvn xewn ;
din.
ecb;

Tewfk

wehb ji qurn Qnrdistana

Hvna
Brsqn

hvya

sehid en

xrqar e. hw Qurdistana qo r
bye spila
avn te,, weq gewhern

di destn neyaran de dinale


dijminitn.

avn te
l

en

zelal;

qulilqn

ezb.

Her Qurdistana me r .sehd e

Maa srn,.
Ez birndar

qo leva
qirim

te

bi min da ,-

bextiyar e ji ber qo zarown weq 1 ewfik wehb beggithandine. Tewfik wehb beg dev ji her tit ,

bi min ve da.

Cira

disewite,- zimanqi ruhn


dil,.

zr,.

ji

mal .jicih, helani

cane

xwe

beida

Her p
Vo Ji

dibe ,
leva

nimjgah dr.
te qan ,-

ji bona armanca xwe a bilind xebtiye, r dixebite, hj heya dawly ji de bixebite, dinyay d

tihnya xewna

av re;
mizgefta

tesorgnl an
bdeng ye,sar,b dar

geleq germ

sermayn

Dil min
bibine. Ji ber qo armanca w, armanc'eqe

Havna min bsih,

rlii min

bilind, giram giran e; rizgarya welateq


ye, azaqirina mileteq ye . Hn geleq berpirsyaryn giraii

Mehtra
Jn

mirin min bi

qen raand
ne xapan

ez xapandim,

min qes

hene qo

dost me delul
bide pista xwe.

di ayendey
xistin yeq

'. Qamiran SlU Siedir-SCan.


bi yeq dest w guvatin

de hilgire
Beri

kedandina

gotina xwe ji

min

re divt qo

ez spasinen cih li v.boqeyi

ew

prnz qirin.

biqim

qo di xebata xwe de brayn misilmanan duwan veneketand ji

xwe ji re,

Di
spasn
qir

pey

re

Tewfik

wehb beg rab,


civat

en file ji bona her

xwe pqe

ban Poln

xebit

cihan

got:

careq din,

daye zann qo zarown Qur


dema nimj de . liber

Dosyeyn civata miletan guwah in qo

distan ten di

milet qurd endn ji hindiqayyn file re

deryn dr mizgeft de ji hev vedike


tin. in, An ne di her yeqcan hal derav' de yeq ne.

xrxwaz
di v

e,

dil
de

qir xrqar bibe. Heqe


para min heye ger

xebat

yeqxwn,

yeqhest

hon dixwazin di min de meziyeteq bib


nin, meziyela min a teqane ew e qo ez

Ban dest

Poln li

hir

hiniq nav

seqin, qaxez

bi de

ji

milet

nijadi

me.

xwe re ,
weq

tisteq di

Xwed bi wan
rast

re ye

qo

ji

bona

pandi,

rotiqeqf girower hildigirt.

kency dixebitin.
xwe

Xwed arqar
rerya rasty

Leva qaxez

qiand, rotiq li xwe gr b, derqet. Banw ala (beyqir gotina xwe ps

wan mirovan e qoji

je aleqe qurd dax)


ve

bijartine

t re bwian btirs diin,


xwe natewinin, nawestin

xwe

bilind

liber lu tist
naseqinin.

ajot:

cJi Yezdan paq hv diqim Tewfik


wehb her qurd hene qo di ji bona

Me ji xwe re ew r bijart. Pleq t

re n. r t de ne, sibe ji t re herin.


Pit Tewfik Hawar rab. bi wehbt end beg xweyy pesn

felata Qurdistan v ala speh

dixebitin , de

bin siha bibin,

dlai

qamiran

bigehin miraza xwe

me bigehnin w.

pirsan

Her bij Qurdistan her bij Tewfik wehb


beg, her bij fn zarown Qurdistan. Li gotara banw geleq epiqan

destbray xwe da. Di


nemaze ev golin :

nav ttinen diu de

ffGuhdarn delall ' Pas du saetan ji bona hem dinyay

304-

Hejmar 15

HAWAR
serbexoy
gelperist

Rpel 3

Flemaniya
becarq

pq hat, we tiqri
xoy girt.

cgay

tir ser or le awrpa da birayewe.

Dqewe Ewistirya le layqewe helis-

Hemisan
sali

her

lew salane bu,

mebest , le

tan bo

wergirtini serbexoy
besl le sali

xoyan. Her
1848 mira

1878 m

le wu'ati emznanida kiya-

lew salane , me
mezin Emn

mqi gewre

desti p qird.

we

serqirdey

Bedir-Xan

Beg

le Cezr

ew heraye sxi

Nekibendy gewre w be b, we

Botan nawi

serbexoy

xoy

ilan

qird

we

be

naw bang Merhm Sx Ubeydulla

be end salq dayirey serbexoy Qurdisxoyewe Dirawi lesiqe da, wedayitaiii lay huqmi xoy ta snriwan, Sabilax, we bilaw we gewre qirdewe.

Le pa.s ew heraye itir Awrpa


Msil bird, we kel.iy Sincar, Siird wqird,

sqti

ranehir, Siwereqy dagir qird, legel kelay


Diyarbeqir.

we xoyan xerq qird legel sena'tqar

w Le
dqe le
be

.it

do-.!newe .
wurde 'tir lew

Inca

le heweli

kern

pas ewe
Firanse

le sali

1875

herayqi

bistemn culanewe.

wurde

rojhelatiyeqan b qe ran

agiri

send,

we hemisan
buwe we,

salaneda

nav hem awrpaya bilaw

herayqi qirdwe destri dana, we le sali


1908 be hoy tqosni lawani lurq we

we serbexoy we yeqyet Italiya damezra.


be hoytqoni Bismarq yeqyet, we

(qomeli yeqyeti w serqewtin) nizami hiqmeti lurq serew jr b. fliqmeti mus-

saleqe
de, bi

n ddest p biqit.

Di v sala n

tebidde nema. Serhest

bilaw bwewe, we

her away para me hemyan heye. wehb beg bi merdyeqe

boni gelperist nexte nexte le rojawawe boyan

Tewfk bilind
tin

liai. Itir Qurdeqani her weq Erebeqau, we Turqeqan qewtine tqos n, bexoy, we bo ser

para xwe
para

li yef[ veqir em xis

nav

xwe .

yeqyet wulati xoyan. Her le

Ez ji her n bi v par ev para ha

tist

ji

her 'para sala im. Ji ber qo

xwebext

sali
tea'l

1908 da le
we

Esteml be nawi

(qurd

terekk cemi'yyeti )

qomelqi

min careq din

dixe nzing

siyasy
destbray xwe .

qurd damezra . Danereqani

em

Tewiik wehb beg pehnava iyayeq

qoraele;
Sert

Emn Ali begi Bedir-xanf, Ferk


Ebdul kadir quri sx
pasa,

bibind e. Ji diyar w

bona biqevit

qo

mirov west

biqarit rl, avar

bi

pasa , Sx
y

Ubeydulla

Semzinan ,

zaway

zinarn w bidit yeq wel qo je

divt hilqiit ser iya bilfndlir li raser

Eimed Zulqilil
Le pa.^an

pasa b..
qomelani (Hv), we

w bit. Ez v Ten

xrty di xwe re nabmin. bibjim qo ji w rja

(serbexoy

Qurdisiani idar) damezra, le

evende

paan (Cemiyyeli tea'li Qurdistan) we le


hemy (qoroeliXweybn) damezra we be hem rengq tqoin bo serbexoy w
yeqyet qui'dan.
***

qo ez

brewer bm

bi

qurdaniya

xwe

bong dibm. L ji w rja qo min Tewtik wehb beg nas qir tirseq qetiye dl mm. qurd ne bwama...

Heqe ez

Pist re dest
heta wexteq

bi stran govend qirin


dereng, mvanan cejna

Esta

me

qurdeqan

le

ps hem

mvandar xwe ahnet qirin.

iteqa yeqyelman man pwiste qe le

pwiste. Yeqyetyqser binaxey ziman,

BiqnrtI cejna zayna

Tewfk wehb

beg evareqe speh xwes Ji w civat evarey


veketiya .

b , Herqes

we edebiyat,

we miq ronqirdin rabu-

bi breqe abadn

westt. Yeqyetlyqman pwiste qe le qurdavet buwetewe.

yeqt 'Vexifen'di

305

Rpel 4

HAWAR

Hejmar

15

Qlrasii Qasl
Rnjeq ji rjan qs rab ba

^l/^

Ry te

eleng e

lvn

te

gulreng,
deng

heval xwe qro.q

je re gol:

avn te stran in l , b golin erm te spde ye bin w

Lo

braol ez hatime ba te ji bona

de tav

sertun. Fz tu ,em hibezin qa q ji me ber d

heta wi gr,

Lamn

te

rohelat

-' speh

b nav

xwe bigehne bine gir.

Qroq
nepixand, Tu

ser

golin
re got:

qen

xwe

Leva

te

slava

ma

ramsan qamiran hevn

ji qs

Bi snga heneqandiq. Buhara

te dil min e.sk tu ,

ikas havna

ji dil dibj, an

Qs liser gotina xwe seqin, soz


kerara xwe dan bir qetin. Qs hd

Hj

hene

derman

,rj

hene birn
mran

l bifesal bseqin
hrt diqen Heta r dinya l di

di. Qroq l

Birina

xorlan

armanca

dini-

Nav

te

dengn e,

kedr

te

giran

dil xwe de digot: xwe bigihne ez niho nv Dil, can direcifin maa te agir

qo qs

bibe sev,

ziq xwe

Tu weq bager xurt , weq zinar gir

brnim pas bigehnim

bi derbeq diqarim xwe gir.

Lvn

te

bi

gui

in

dvte
maa te

serin
birn

hela ser

Eeng te

weq

tir e,

wilo j qir. Di nav bistanan de ji qeleman nekandin . pda ,


pas

xwe le Lvn te piyan in dev te seqin Qroq avn Pora xwe xwe vediq vediq roj
Te ez qirim xulam, te ez qirim

erab
xirab

Qs ne

ket

ne

li

pas xwe

nihrt-

qo ter giya xwar, ser

xwe raqir

derdiqevin diqenin-

buhar

li

qs geriya. Dt qo qs bigavine hd xwe gihandi b gir li benda

l piht,
w

Dev

xwe

vediq
birn

mirar

gui
gui

dima. Qiroq

poman b, l

ci fde,

Got digire E te;

xwes

dibe

qsi

i xwe biri Qurdino I di

ser. ji br diqim
birndar

zaro,

bav

de

berbre dijmin xwe


bibin, mna qs

weq qn

diqewim erd

de gereq e qo

em qs

bimein, bsiq em ber wi xwe bigihnin w gir. Bila dijmn me baz bide, iva

Jiyn

bi

te re bext,

bihn

gulistan ! !

Qullq

ji

ax

erd

Qurdi-stan
ge

bide xwe,
in

ger em naseqinin pda dimew biwestnin.


Birn.. birna te Srn

em herhal

SBeqlr Siotre

te

dil tar

ye

can

dibe

res.;

Destn te de saz im; rann min tar in


Imro yeqyelyqman pwiste qe le

Xulam te bm ez ev

hezar car

in

ser qoleqey
binaxey

zanist , we

serqewtin,
qe

we Str, bext, armanc lu , av, erab dew


Geh rast e Ez B b te biqen geh bi girn dere'w niqarim cane min te es e

mea'rif

rabnwest

hetaq

esta

bo

eme we em

xeyeye

tneqonexislu-

iwne, we ket

em armanceman

wete ber awman, we ket rgayqi makl


-we rq we ciwannian negirtuwe taq

te sngjar

dibim jna min

B te ji

br

diqin

zaro,

bav

bigeyne em pwiste

gewreye.
tewaw b

weq qen

birndar

diqevim

erd

SCevind Sori

^' .Qamiran CCU ^edit-SC^it

306-

Hejmar

15

HAV/AR
bn, bir pre hiiidiq Ev

Rpel

Dialectologie :

b. ima go tirqo Sx Sed rab , ji

Parler le levergaa
Dil
xebera

digote qurmanca:

boy perey ingiliz,


as bye. Xelq

ber hiqmeta islam


me nezan nex-

weqe

min de heye
welat

go ezlivii'
milel

end

wendi

me behwer diqir
xera diqir,

bi dest
go

xwe

ji boy

qurda

mala xwe

ima

nezan

ser

xebela

go

ber

niha

bye

niha

nexwendi

bn.

ps de

liib.

bibjim.

i rex di
sal, min
dinyay geleq
ji lex d min

wext qo esqer

qurd

bmr
geleq
teng

min

gihaye pncih

biser bajar Qurdistan de digirtin, gelo


ew xort
bn ,

germ

sermay

me
bi

minewer xwenda
xelq re ne dirabn

li

q
ne

lereh ditine,

geleq

tit

ima

ser

welat

liste
xwe j

tde

bne

dihatin, wilo ye ,

ji me le ne digotin ev ji
ye.
halo bibalana

mesela me

bihstine

hin bi av

ditine.

bo xilasqirina Qurdistan

Ez xort me
xwe

dibnim

go

vi

wexi

hineq

ji
qurda
Heqe bigolana en

xwenda divn ji boy

welat

bixebitin. Pir qfa min

ji wa re t,

jl

ne

dihatin xapandin

meji

milet ima go-

xwed wa fehtqar meq. Ev xort lia ji xwe re minewer dibjin


yan mirov xwenda. Ji xwe beri niha

welat

xwe re xizmet biqirana,

em qurd in.
sc

welat j welat meye. Eve

mivewera.

div

ev

xortn

me

rabin

ji

bona

Bel sx axa ji bisc in.

Ldiv

filitandina welat xwe bixebitin, ima go


xwenda ne, zana ne. Heqe heta niha ne

hon
mla bn.

ji

bir neqin ew

go rab

sx b ,
pisaxa

bgo pre jibn axa L heyfa min t go


ne b. Heqe

xebitne ji xwe sceq mezin e.


L ji rex di ez dibihziin go ev xor

yeq

minewer
minewer

re

xort me

tn me minewer ji sx ji axa ne ne
rast

rez

xwenda p re hebna, ji rexq


xwe arqar
xwe ji

bl singa

eleyhdarlya wa diqin, ev ne tileqi


e.

bii|irana

ji

rexq bi zman
fdeqe mezin

xelq re bigolana , hasil bibwana.

Dibjin
qirine

go sx axa fiqr milet xera


wa dixun ev belengaz

je

ima go w ax

mal

keweta

tirqo

liteq

pir

hindiq

b di

qirine. Di v gotina de go dibjin rast j nerest j nas heye . diqin, He

hebiq hal

Qurdistan de.

go

d iro ne ew dem
gazina ji bev biqin.

e go em loma
xort me

Qurdistan kenc
hereqet go di

dizanin he
de bne;

Lgel

Qurdistan

dlai, ple may ji bihurli bhtir in.


Halo zani bin go felata Qurdistan by

biq. sx

mezio, kenc,

xirab;

disa

bi

dest

axa bne. Xort me minewer go nebihist hebiq di

.sx axa

nab. ima Qurdistan

du

bir

in. Bireq je bi sx xwe ve glreda ye, bi


sebeba diyanet emr wa naqnnin

xwendin, xwe

diqirin , dine

wa bajar mezin dur xweli qurditiy

bir di bi axiy xwe v girda ye. Ji

ne diqirine xwed.
Heqe wa j xwe tevli x axa

ber go ji roja go him Qurdistan hatiye danin,


ditine .
Ji lewra div gomivewerme van

av

xwe

halo

veqirine ,

halo

biqirana mezin

bi

wa re xebit hasil

bna

fdeqe go

w je

bibwana . ima

ew Xwenda
Em Sedi

bn, zana bn... l ne qirin.


ser mesela rehmet Sx

tita zani

bin, ji bedla go eleyhdarya wa

bne

biqin, bi zanna xwe arqarya wa biqin


tevda bixebitin, iita
derd wa yeq e. axay me

go paya hemwa bye. Gelo ima serxwerabna x Sed

go armnca wa

rehett ne ser? Ji ber go qurmanc b bne dn bir. Bireqi dest hiqmet girti

L bel kisura sx ma ,

j heye.

Hineq ji

wa di bjin he xort

307

Rpel 6

HAWAR

Hejmgr

15

C'est le moment d'aborder


X fl correspond au son du (g) grec

la ques

tion du( .) arabe, question trs dlicate,

et dii(>)arab.
qni se trouvent

Ce son

n'est pas de ceux


dans l'id

(lui a

donn

matire

de

nombreuses

gnralement

discussions pendant la
nouvel alphabet kurde.
Ces sons ont-ils

transcription du

iome

des

populations

kurdes ,

il

tend

cependant se

rpendre. Les kurdes qui


par le (x)

pntr

dans

la

n'emploient pas ce son le rend

langue kurde de telle manire qu'il

soit

kurde ,
langue

tel

qu'il

est

prononc

dans

la

ncessaire de les noter? Ne pourraient-ils


pas la rigueur , tre rendus au moyen

kurde.
xeydin
axa
cax

Par exemple:
xeyidn
axa
cax

de l'alphabei que nous avons adopt?


Les recherches que j'ai eflectues

depuis plusieus annes parmi les groupe


En consquence nous avons not ce
trma. De

ment de

diverses conties et

parmi les

son par un (x) surmont d'un cette

diffrentes tribus de
que leurs

mon

peuples, ainsi
de

manire, il n'y aura aucune difficu


ne le prononcent pas

la soigneuse analyse phontique idiomes et parlers locaux

lt pour ceux qui

m'ont

et le convertissent en

(x) kurde.

fourni des rsultats indiscutables, qui permellent de rsoudre la question sans

minewer xwenda hene bdn in. gotin geleq nehek in . Bi

Biv

hsitation.

xwendin

En gnral,
cent

les Kurdes ne pronon


ne sont

bi

meqteba
ye

qes

bdn

nab. Ev tjteq
p zan. milel

pas le(j_)et le ( ou plutt


les prononcer.

wilo

go ten Xwed

pas arrivs

Zilam
xwe biq

xizmeta welat xwe


q b ew

Deux catgories de kurdes seulement,


onl pu prononcer ces scnS; la premire

her

mikedes e. Ji

lewra div her du al j eleyhdarya hev neqin pev re bixebitin biqin. rojeqe ber

plus ou moins imparfaitement, la seconde


dans tout leur puret originelle; ce sont, d'une part, quelques tribus mles des populations de langue smitique; d'autre
tudiants de (Medaux

xwe xilas
j cem

Ev cem Xwed
bin .

evda j w mekbl

Ji xwe xl biv
**

away

di seri.

part, la majorit des


resset ) , surtout

ceux

appartenant

trjbux mentionnes ci dessus ayant tudi


L'article ei h.inl insr fgare aussi dans
la partie dea caraclres arabe de noire revue. Nons le reproduisons ici , avec les caractres

( ji^s J>y ) o^'^be .


A l'exeption de ces deux catgories les kurdes ont en gnral, dans les mots

latins, titre docamenlaire du point de vue de la dialeclologie Kurde. Noos le recommandans


nos lecteurs qui s'inlresseni aux dialecte.')

emprunt l'arabe et comportant ces sons, soit


ces

modifi soit
sons.

totiilement

abandonn

et parler. kurdes. C'est un pur parler des kur des de dict Hevrqan. Il a t rfdig lel qui il a l auteur , le chef des kurdes de

par son

Comme

la

population a trait

ces

Heviqao.

deux sons

de la mme manire sans faire entre eux, nous nous les

Enlre autres on coDStaleru snriont l'absence

lie distinction

des (n) finals qui existent chez d'antres kurdes


et qai. chez quelques autres devienent aazaU.

Il iiilerons galement comme un tout, sans


Its distinguer. Ces sous peuvent se trouver au encement, au milieu ou comm

Un autre caractristique c'est la prononciation


da (qo) qni est prononc comme (go).

la lin des mots.

SCalVar

Nous suiverons cet. ordre d'exposition:

-308

Hejmar 15

HAWAR
robatique,
diffrentes

Rpel

Au commencement du mot:

les

kurdes l'ont

rendu

avec

Au commencement du mot, la lettre

modifications.

Quelques uns

est considre comme une voyelle

d'aprs

l'ont la

mme rendu

par

un arrt.

Dans de reun

D'aillaurs le ( le signe
qu'on place au dessus ou au dessous d'une tient lieu de voyelle.

question de l'arrt, il convient


que,

maquer

le (c. ) aussi fait subire

consonne qui
JW

arrt

l'athme,

mais cet arrt

est plutt

Dans ce

mot, la syllabe ( U) qu'

guttural,
se fait

tandis

que

celui des

kurdes

plutt vers le

devant, si l'on peut

possde une voyelle distincte correspond


le (a) kurde , d'alleuirs long, celui ci a place

dire, labial

remplac la .au(j_),

seyllabe ( <.) sans faire les

dehwa, de'wa,
sinhet, sin'et,

dawa
sanet

(Syi
c--^

comme) dans
adet

mots suivants:
.jjlt

qab
nmet

,..^
c-jJ

adil
aciz

JjW
y,.\ti

ayle
alem IW
tayn

ii^
!;"

Dans ce mots, le porte le


mitala signe de -:: qui a t rendu par un (e)
rehet, re'fet
riihet, ril'et
esqer y-fi

iJlk.
^Ij
.^j

kurde, d'ailleus assez dure, il est devenu

-(ereb), parmi quelques tribus (erew)

xayin
el J.

i>V

tebiet
ezab Ji*.

saet
A ce sujet il est intressant de noter

c^iJi j-

-quelques mots qui,

cause du,'ci)ont l
Le mot {y) est

syzen

modifi par les kurdes.

Ce dernier

mot,

en devenant aussi

( szen ) ,
devenu (Am) el non (em) pour viter la

a largi sa lorce

d'expression

ponr exprimer le sens Ji ling ve

de mflence .

confusion avec le pronom personnel (em),

di navbera me da s-

le mme mot se dit aussi (mam). Surtout


lorsqu'il est utilis comme suffixe: pismam
dotmam

zen beb. Di rengi mriq de szen. bm,


c Parler de Serhedan

cousin
cousine

Si l'on a

donn les formes de(sin'ef,

-re'fet) ce ( c. ) a l

n'est point pour les

fixer,

mais

Dans
supprim et

le

mol

(j>^) le

seulement pour montrer aussi cette lorme. H est vident que les formes de (sinhet,

le mot est devenu

( met ) .

rehfet) doivent tre

prlres.

Le motCjli.) possde,

un f^)quiest un
langue Kurde

D'ailleurs cette forme, avec le temps

(ou) bref; comme dans la

pourra trastormer le mot (re'fet) en (refet).


l'arrt pouvant tre exprim par une

il n'existe pas de ( ou ) bref ce son a l

transform (emer) .
2

en

( e ) ;

le

mot

est

devenu

nuance phontique dans la lecture sans tre


not dans l'criture, ainsi en est il dans

Au milieu

du mol: mol,

le mot allemand (erinnerung )Si on devait


crire ce mot tel qu'il se prononce il

Comme

ce son, au milieu du

une

aiticulation

pour

aiusi dire

ac

faudrait l'crire comme (et-'innerung) puis

309

Hejmar 15

HAWAR
syllabe ( er ) l'athme subit

Rpel 8

que
un

aprs la
arrt .

notice
Sur IH Bitte Noire

A la

fin du

mot:

A la fin du mot,

ce son

est tantt

assimil et tantt supprim,


bed Mon courroux est ponr le riche et pour

lib Dans le mot ( )

>

le paovrr, pour le malheureux


reux. Personne ne peut

el pour l'heu
an acte,

n'interdire

il

a subi

deux

personne n'a ce pouvoir. Je donne

la douleur

Sortes de modifications :
Camih, Cam

et la souffrance ueox qui vealent me rsister.


Cenx qui me connaissent ne peuvent
la <ristesse. Je ne permets

(T^
bn ( camih )

jamais mourir dans

Me nimja xwe di (camiha ) camya


mezin de qir. t"m

personne de rester au monde plus longtemps


que je ne l'ai dcid, et quand je le venx je

camy .

l'envoie nne

seconde fois. Avec

la mtamor

Ce mot qui a
dans quelques

pntr la langue kurde

phose je les envoie mme une troisime fois


III. Je rvle sans livres, bien qu'a

contres , a son quivalant bsent je donne la voie du bien et la voie juste


mes amis et mes disciples; ce qne j'enseigne
est tonjours adapt aux temps et anx circon-

dans le mot kurde (mizgeft).


Le moti-^U)a pris galement deux formes diffrentes: timeh, tima.

stances.Dans l'an-del, ceux qni agissent contre

ma vloQt et mes ordres, je les poursuis.

Jusqu'ici, nous avons trait la ques


L'homme ne connail pas les profendeurs

tion

de

manire

fixer les
et

rgles

qui

des choses et par erreur fait perdre ses droits. Tons les animaux de la terre et de l'eau. Ions
les oiseanx de l'air, tous les poissons sont sous
mes ordres et sous ma domination.

ont servi
cation

l'assimilation
deux sons

la modifi
le

des

smitiques ,

(>) et le (c. ) . Nous allons maintenant do nner quelques exemples qui dmontrent

Les trsors

qni

sont cachs

dans les
les

mieux la force d'assimilation que possde


la langue kurde pour les mots trangers.

entrailles de lu terre me sont

connus. Je

donne de l'un l'antre. Je montre les miracles


et les actes extraordinaires ceux qai me con--

Prenons le mol arabe

(.z-Ar )

'^

naissent et qni

m'acceptent.

Etre contre

moi

mot, aprs avoir t assimil parl'diome

et parler contre moi provoque le malhear, mais

kurde, devient ( cimat) et (civat), et celle


racine a donn naissance une famille

eux

ne connaissent pas ma somptaosil et la


mes mains. Je donne

richesse que j'ai entre

cela aux gens capables d'une gnration d'A

de mots que nous citons ci dessous:civan, civin, civandin, civanoq , civaq , cival,

dam. Le retard et la progression des rvolutions

du

monde sont entre mes mains. C'est

conna

vecivin, vecivandin, xwecivat...


De mme nous avons tir du mot

depuis une antiquit trs recule.

IV.

Je ne donne pas mes droits un

arabe ( ^Jj ) la famille de mots suivante: ket, kat, ketn, keliyan, kelandin, veketn,

autre, ni au Roi des quatre lemps.ni auxqualreprincipaux. Dans les livres trangers on voit

quelquefois des choses conformes ma science

veketihan,

veketandin, veketandeq...M

et i ma faon d'agir.

Voil une quantit

de mots drivs
islamique, aval un caractre sacr. Un

de deux mots arabes portant Ie(e.)et qui,


en knrde, n'ont pas gard la moindre

protond fanatisme toute personne de

religieux toucher

dfendait aux formes-

trace dn ( * )
Il y a quarante ans la dicte des mots arabes , pour tout peuple de royane

quasi-sacres

des mots de

la langue du

koran.

( suivre )

'3)jladel CCali ^eiir- SFChan,

-310-

Hejmar 15

HAWAR

Ppel 9

Je suis je sais en

adversaire de trois choses contre trois noms

(1)

eu, un nom de Ton Nom, demande dans quel

courroux

(2) ;

im se iioiive le Kurdislar. CHERAFEDOINE est le germe de la


an

ceux qui conservent mes spcreis voient accom plir mes promesses. Ceux qui cause de moi

rose,

annoncez

la

bonne
cahier

nouvelle

Kurdistan,

qn'ononvre le

tombent

dans

le

malheur, je les rcompense

des croyenis SEZEM est prince dans le divan,


les temps derniers .oiit venus pour les Turcs,

dans an des mondes. Cenx qui m'acceptent ^onl


ceint d'une corHe un profane pour qu'ils &e dfendent chose qui est si

que Dien dtruise la

maison des

Talchiqnes ,

dit quelque

contre

voici que lelrne s'lve et vient au Kurdislan


PRIERE DES MORTS

mes doctrines (3).


Devant les trangers, ne dites pas mon esl

O homme,
comme nne

pauvre homme, ce monde


le r

nom, n'expliquez pas mes qualits et neme louez

maison d'ombre. C'est

pas;

peut-tre

svns

que

vons

le sachiez ils

ve des les

nuils. Le monde n' est rien des arbres et il ett

d'au're que (htqoe jour

commettent des erreurs.

ombres

V.

Soyez hospitaliers

ma personne

l'ami d'nn autre.On est SALOMON qui rgnait?

et mon symbole, parce vous et vous

qne cela me lappflers ce que vous avez

Ou est BEIKIS dont le nom tait clbre? Sois


en repos, loi aussi, tu as quille celle lerre.

rappellerez

oubli de ma doctrine. Obissez loaiceux qni


me servent et coulez leurs ordres . Ils sont

Ou est Saloraon, le prophte?. Ou est Relkis,


pleine d'or jaune?. Sois en repos, eux aussi

de moi, ils onl ma vocation


science de l'invisible ils

et avec ia

sont alls sous 1 terre


est

et sons

pierre. Ou

vous voient.

HIDlH, ou est Ali. ou est le Derwicbe avec

Deux Prires Yezilis


PRIERE
0 Dien, Ta

le chapelet et le bton?. Sois en repos, sous la


lerie ils sont comparables l'un l'antre.

DU

MATIN.

existes. Tu existes et je

homme,

ne dsire

pas

trop et

ce monde, d'or , le

n'eiisle

pas. Ta es la misricorde, je suis


es le possesseur

le

n'accumule

pas trop

de biens

pch. Tn

du droit, je suis

monde
de

n'est

pas

rest

mme

au

prophte

ton servitear.Tu es

stul.Tu es plusieurs (Tu es

Dien . Cette lerre est la terre des Denvicbes, ceux

partout). Tu es sans corps. Tu es lev, Tu es


sans paroles; el onl T'ccoute. Ta pice est
qui

se

promnent sur

celte

terre

sont

tous

toute la Terre. Toute la Terre est ta place. Ta


es le crateur de Adam . 0 les mes. Oita, tu donnes la U Dieu, lu es le vie. Tu seul enlves Tu tout l'univers; Tu as donn

des soldats (subordonns), personne en se fai


sant grand ne peut aller plus loin.

Ou est HAMZA , ou est


saints,

ALI. ou sont les

on sont les prophte? sous le tombeau

Dieu.

tous sont devenus poossirel la maison da lom-

es l'Empereur et le savant

des savants. Tu es

beau, comme elleet profonde, comme elle eel

l'empereur sur les ttes des empereurs. Tu ne


connais pas
es sans voir.

obscure! Elle est pleine


vermine. '

de serpent, pleine de

la

peur.

Tu es sans

enfants. Tu

Dieu,

(tu es

si puissant

q- e) lu

peux

Tu possdes de toutes les richesses, tu es la le vie propritaire et du rideau ( qui . Toul le est entre est la

mme sparer les deux amantsi.

Venez, venez mes parents, dans ce moment

la mort )

monde

je sens le besoin de pleurer. Je

sens dans mon

place; je

souffre 0

Dien,
es

Tu es mon
digne de

Dieu,

coeur les

gmissements el les souffrances. Son

Tu es le gracieux, Tn louanges, qui tu es

toutes les

tre tendre el ses douri-s lvres oe parleront plus.

plein de tendresses ponr ceux Tu es la Inmiree


es.

Venez, venez mes parents, venez que nous pl


eurions aojordhui avec les larmes les plus am-

sont sans pch.

des

laraire, personne ne sait comment tu

res, la tendre couleur de celle fleur v;i s'teindre


re

Tu

es la souffrance

et

Tu

es son

anjonrd hui dans la

poussire.

mde,

le dominateur Tu es

des

emperenres et

des

O Dien, tout ce qui devient, lu le fais. Ta

esclaves?

l'emperaor des Cieax et du le boeuf et le poisson. O Di-

renforces le

bien et le mal, lu

fais vieillir lei

Trne qni a cre

souffrances des coeors (tu donnes ainsi le cour-

1- L'Islamisme, le christianisme, lejudai-fme


2- Moise, Jsus, Mahomet.

rage de les supporter),

( suivre)

2)r, Qamitan CCU SBedir-SKkan

3- Cette corde le

spare du monds extrieur.

-311 -

J/-

,t^U>

\ o ^\,^

dJU y CJi lil j^U- < jw. ._^


lOj." tj *1 ^J U- (S\ji Al J jVtf

|C "^ -*-'^
yjlii.

J
A.p .J A-\j\sjS

'k/
J. y\ J

' C Ijj *^j J> j J>.} ^J^U i\ J->^ ; -^

J J'.y. J- tS jy

-lA\^
jjy)

(J^,

i^ y fj

.-.i- -i

' 0^^ j y^^r "^ f '


t5;^!ir y-tu 5 ;__,j

fi'.J J'-'/' J" -V

lit y iSj

Al (Sa * *; ay_ f^

J Jijj-, tf '\ti. y i vi>Lj-

i C^.J J*- i^. AaX. y ihi Ai ii "f

: cy i (Sj'^s^^A^ J^ 'f- y^^--^


: .ly y. J-a- |_jJ A.i\a. Ij Ai (S jii JAO CJ\~-^ Jl.- *J0 "U jv \j JiJ Jlj^ tf J *i" jii'i

i -Z.A.-'^J

^y.y> *!j yi %.

yj

*;l:5

II 3 jj Al iJl;-- "U J

iS'i * .s'jt* *; -'j*--J

' j'-r-' (i*" *" ~ ' f *>^U ^>Zr.f^iSi *i3-i c

(S J'y JT'y

* '-^ iJA i ! Ai\y *)

^"^3 f "' y. j *; *N 0-; J" *-"^ -r-:^ i^^-'


\\ji Hi A. i S iS'3 ii c5-^l il 3 Ait: Ju A.'i
iJ. -I ...

l^Jji- (S JJ

^ f *^ *'l- ^ fy-^ *' JV -i'

jt-^x-i- ^ ALyj

Aii y*i Jji istS

^"X-* J i^i

' \Z.;iJ'i^J^(Ss^'JiJ^(SJ A. lijrj*;

yj^y t '-J* j J '^ '-*^'

-^ V li

iJl- *

J.. \jjy II j\j jHiiMf . .^ ^i^,<


. iUjJu, iijjl^

^^

' '^j.yt'.'J 'i^J J^jizJ ;} 3 z,-ii

(SJ '

j 3J-J Siy^j t *Sa'f ts ,i 'j V y


yj'-^ c-^ (SJ jW 'A ^>?

c)>--'> ci.V y S i ji f CJJ JU- }U j^ J

yJiJ} (SJ
JjJJ ij;i"c X^ j . iu dl_i ^^i
tSJj Aa Ijjlj j;;ii isjji

jf 'ij i 'UJ ji^

iii y^jj'^'i tSjljU

c-V ^'

*>^ 'j^y

j
J,\^ j 'jj; ^-^ '^j* " *- y}.;} '.iiLV^ -liJ^

aj JJ)j ^A.\i.f i. ij^ )) (.1 fjj j

J\ (sHj" ' ' "-'y "^^)


'

^^(s^y > -^

LS".j^ t-^,' f\y: ^lJ y- ljr>x, ij-'i jj


'0J> J * yji
Jiy 3

*SC.

(Si^^^ yi (SJiA^ (Sji}, *53 jV ,i yf


-^' 'y^^jy.'^i.y i'^ (S -f ^f-'.Jj j
' ^^.J'^ J"y y i bV -^^ 'iiJ'\ Jy

< J ^> ,^J 'y j-r j ' y^i

j^. vA <i-b f l or^x ' <y}-A i * Jj J

i.^ W^ ^ } ljj. f 1 1> J J

(/'^ Jjl; *0 t ^

'

' Ji sJtS j'ejii- y-..ji

,j ,) .1 ii

'iy.AsjiyA "-'j'-^ -iis^scf ijjl;**^ ^ycf '


O. -lits J J^ J is j-^.i3 y J*ts- yy-'-^

A1X_) Jo cy Jiji ^ij Jl-l) o-_J .J .} y a!


.,' Ul

Aiif.i tf JoU. L-j.. J6 4_^ y o*^''J'-j'' ~

AiiAiJ ^U-JU^^.i^jLj.j v -J J .J i>'*l._^ u


^jC-l .ij ,j islj.J li'^j (S^))) 'J '}

i!;^- -^^. ji- J^.> -^ 'y J" y 0., U


jJu ^''f'iisy ' *i*"J * ->! J'i * fii *>~
J-j-j *^.(Sj -^i *; tSjl; w- *;'.>

f' jj vW V^ J^i 'Jl' Lt^-' r!^^ ^'ji-' *^*

^t>U ^-^* *'^ ^. ^i y* J^y.y fSij^ j

-312-

1 o ^M
,j .-ul/'w; ji V.y *; -ii} liS' J \ry- ~ .

.\j\i

JaJ^

y'^oj ^s\i

f\ isyfiih ^j iS^ i'^ y A-J^ aSy

i a3 A. 5li ,' <X-- JA- i AJ

K_>-

ifyfijj'i'y j.}y) i(S<'^ 'i Ji'3 by i yj


/!-l_at\3 fi- if'\ (Syi j-^-sa'T S^tuy,

,^U a! *._r aT' SCjs-j j t *iUj jlj s -^jUl ^ili

* J yi^i ^y. s (Sy^ y '^. y-'^i ts'.y. '-'^ *

ihy *! A ' fi^s^'^'s y^'^. <\)SijfyJ3i Jy (Si ^'i^.,<yt^

aS^ 'Cp'i i t jj^l (cly- jll-J* iij.,-Jj>} -ii


(SJfysi^'yji^si(Sji jA.-i 'is^y jy fiWjU- AJ.J A.lj Ij Ai'j I^ "' pjyj f l; _? ii yyS \jy-3

.yi y 3 i jijV- 1 1 (S '^J ! UWi J'^^j y


. iAy O'i b J\A' (Sii^^

tSj\_<il y yi 'J'. ijy

J si ijK J ^ji.

ij jUdI j!5U^I f *..lc. *J

Cji^jy t5*.li'l* y. *^'

J'^iJ'J J'i^ ji*^ ^ y-i y J-; ': 'J^J A


.jiJ\ jLi^ ii y ii i '3 *:U- jv *> b>. fi-

i/j A./^-Jj ^i f ix^J y}i *^ jf^ l y j jy


*S^ 1:l.3 ^'^3 yji J- * y-; (Sj3J ii^^ iji**

- J *_i du (.J..: jJu:.j J^ JUI j^\Jis JyofW

.J .jjS^I f^sjs f'jij i^Ji^-::.^ Si^-^sj

(Sai\y {^Ljy-i.i\)'-'^ si^ J-^J AiUI f'ijU- jl


^y\i iXi- ai ^i jAa-{\] if^\ ^fiy^\ (SAifi-

Jv^,/ U\'. \^.


jjyy. ,. ' ^ .. j y,yi~jjcj.fJsuy-'-^sy ji.i . - ^

fcu ii a:'^:^ tjU if'^sjU ^^U-tSjljU


< Li-jj ^jiU i/ ! (SiJ Aj^i^. > >iJ- ! jlj^ ^1-

?\ff'jf ^

i5j;V_i. if jljL y yf j\kj


.tf jjjj y^'jy ci^i

.^if sA* I if ^AiJ J, j *, if^y iy (S\yf *;

'U Ji O'.j'j^ j A tJ'"' I AiUjj jClS^- .j .j j * ^j j A.\yjy a, b ,^ii

jU

A. .J ^Jjb! j i (S 3 j\ y 3 aS^J yi t-Jj i^

CiyxLiijji i l. l)"j<-. ^cS'a-.o Ayij^'Cp^Ay y yji.i ^y^'- cjy J

liS'' 'jys y^f i 'ij *; ^.~~A i'iiy

'r'

' i^^fi l b^- (S sf ' cf-\ (J'y., 'Sj y^


o-ii^- i.'iL.l Cj^ J y y y (S y

y " J cySo^yii' *> i SJ l;l i

JU. JU JI3. iJ.,U.3jSC-itfA;./'y-- r

fj j^i (SJsJ yy I' *^'. t,-5^-* i^^J


Aljjl; aibjJ bjy O'OJ i j^lS*=' ' *''^-'-5

.i Jj^ly i liiijjj J->- Ai

ji^Jw

^.c.-^* t^^-"

"^^^ ^*'-^ '-^^

- ajIjVa'^aIU.jIj. Z,y\ fjA^ jy^\i y.b jy


yjr
oU-

* 'j^ j O'.ji' ' . r ^^ y^ *i "''-^ " jrf*r J*' "' s^- '^'^ ^-ri y:f(S^~
cfi ^sjisj -^ J- y y.y-ys t f'^3 ->i. y) ^ * J".

c^y- 'i tsr "J"

aT,..

P_ tfi >lj*- *; (Sijf J^ c>*^ tsl 15! 4*^^


l'JJJ til y y-i j (.y 3 >3 as Ji .^i V ^Jy^

y tfj^U.A- ifj/jy AjUlUiDitil

.U.lJ 0^ IjJJjJ ti-^J y. i^ 4 J ^J i (Sji

y (Sy^:^ \ *r t/^' '^.' '^'^ ^^J *?

-313

Jt
yJ\A yyj
Aa Ji Jliljji A) A. Cj^{^- l_ iiJ

yijl

\ ,U;i)

t yiA. Cii Ai

JA- (SJiJ b

Il

.J Ailj Jl j AibjjJ

i>"Vl. li _^ I Ai
yy Ali i: J

y^ji-* Ali
cy^J U.

a: J
I JVi

t^^-;?- JT^J Ji a! s J .J A- t 'Aiii e*' ~


(y ". y *-"!* * '^ >* y^Ji ' J J J aIjU j.
b i' J ^^i ; J

(S jij

tjli y cixd.-

y^ a iji j '
yy Ali Ai- J

lir--

yj
!

'^iy
J'ifi

y\i.)ia

iJ ^ i ijIa. Af Jl j tf } Al' jp

i. jl;.j ._l^.jU

a)1_j

jLil J

AiVi

A^jU

'i J '.t5r'"'^*'^j tir *; iA 'i ' "i^ JAi

iii (S s J^y
y y. Ali AiJ

ii j's\ -J\^y
c/^i jU 1 J"b(i

*! 5^-Jx-; A^"^'^ ysyiy Jy.jA- y


cJlj Ai' Ja Al t Aijj- a) t JiJjS^ JUj J A*S .i

J-: yi tf Ji ji
4>.]y4
yy

^. t^j Ai- ^Wj


CJiyi *; *J i^'^
(yU _.sU ! yii

^ t*:

J-*! * f*i' JL_^ Ai dDAi


i'aJ

Al o*ili a) J

i' A ijjJi
Ali J

aILj tflL-j*U

jf .J i ill ^J Jjj,- J T Al' t u} D^ji- tS*-^


yAa.J Al Ijl b y^^.yi JA-aI aj::.!!!^ J jlijj }l>-

ji ^.J\'y(SiJi

f Cj ^'ji jl

_,r^iU*viu/
y\y Ail! Aic

fyj^fjj\.}*
-Vi jU. ! JVi

tJ*J yy JA ASjS p\y Ai iy ii lC'i iAl j5 a^

y.y

'i JjiUj sjsjy^ 1 l|^ 'isji ". 'f ^.

bj I

(Ss^yJ-x

yJ3JjC^i(S^^y
(As I ./- 5!
! J'^J

Ai j leJ i!^iiii\j Ai ^i i Ijj ,(^ tSlClu i j


y y i ..J^X-, J J i^y^ ,j .J.J, a! AX.ij>- .Vai

iA^if ijytjy
'Iji- Ail; Ai^_

-V- j^V

Ai-'i)ijsji Ai Cji-jiii tf ^IJli^^J tf iJJJAiiill ^^3

'i/^D A. |_j_X..
UJi ,_^^-3v_- S W
yy Ali Al ^_

^Ji^y-'j^-V^S 5^.
U-jJu Ai A. tfj.
(j-Li jsU ! yii

'3<y y'^AAjai^iicj^y jjiis'i\>-f'i yS


jljU ^^Ai Ai (S'j^j(S'Jij:ti^.iyiyy

y. -jx ^ '> 'A' A^ i (SsAi y i -ii A^uiu 6 j-ji


^^''jA.aIIjIi' aj.jjj ii . Ijii ai Ai ajl^U-lJj OjjU

iJiyS ay
Ailj
yy

Jiaji
Aa y^^_

-! }-)

3ji'

g)

Ai

if J

jU J Al

lill ^yi y y J.jLii y

jljL. 'jVi-

Ali

,yU yU

1 J'b/i

tf Ij; til_i-jJi Jj::5 a) jX-- Al 1 1;

ii (Jli a.. aJ lill' i Ojjji j: j-

.J Ai'Uj CiAili a) j IjiXi tsj jjjj ^

All' ai ii Al ^j^-l ^ya J J_J J A.tji- y,i


i bA_ii.il; Aai t (jJu J ai aJ A) Ai A liLU V Ai

Al vJAill

Ai A> j\i Ai II jVi j^lj a; j O-J.

iii jA3

Ai A* tiLi jb L- ( iJj- ) Ijuj jjS il y-y

jji AJ
Al b sJlou i y^i'y J . 'S Aib Jl Ul j' .

AiUj y

tSj'^(Sy'yyy-^^ *i j

aj A^ *i t>i-*-'y

aJ A- tf A$

1,5'jr'. tS} ^JijJ

y a! AJ

Ajb

Ul Al _fjJi
.j\ a5

Al Jiii' ii JA- i (jU-lf

tf JA ai J^Ai f ajlji A.. Ai tj^.ij t5j^'. tjj tT"


Jl ^jlji- l--J JSJ AaJ

Jjj
i ) ajAii Xj i^i A^b .Al' Ai j^b tf b y-J *

t^JV.sJ

J Aijv yi "i/ji jA ^^^ AJ A


Ailj l''^ 'yfj ai jS Ai a! ^.Ji
tS'i^.

tf BiAii^ y
J^U
1*J A ajiyaj ji ali j^L-

A;^ AiijitijB

J Ai ^y_iJy

-314-

1 o >;i>
iSii'^^ifj^fjy(S''i'^j.si
dM'jif y-i A. a! JU jlJA .i jJlj iji-i *- ^ J^ -)b ' tr*-^ H !i\5 yi A. ,ij\ji- yi jf
jAiji J lib j'i (S'J s'i
i J Cjyj s 'i

J*/'

OJ^ J iS^/
ji
-A Jll aS A^-b Al

tSiW;
S,./' sy

i-P^ (ji^'i

y_j\i\j\i y-ij (S'if sj^


yi-j 'i jy tiJi ^J ti-b

iSy iy}y!

tj"*J

^yh

*! i

iSS Al a; Jlli . a5 U J AjJ


Jjjij liL J Cjaj Al iy

aJ

J^v. (Siy ]
yyfijCJ-i 'Ji *;! tij *;

J Aa- JA

iSiJj^ tf Ai ^y]

Atii jjly^ jy

tf jAi'jAtf jJjlj-AjAX-iAAl Ai

bl; V tii ir (y'f y- ^"^jj .iJ A, tf Ji Al' OU ij .jl

JL>a) J} Ai Jai y S (Sjj A A


(Si i AVii tJJji i JJj JAl aJ a)

J Ai3ArOA>-Al'l;l.JJAl,l
,:^JJ:i l.il>-i JA Aj'j J.i SJ! ii

blij Al f J Ai Jj>. ij-3J a5 JL *Jl UjjJ Aijjj *i.i^*J ts' by

jlyi

ji-U jA

aILjujI

tSji

y_jj^!j \;J^

s y.J^ j o

Jj, a! Ai

ji tSAi A OaI A,j_^U.

j,i iU) >ii/'.j AlitljAd


JWr tS-Jy"*
C^J JJ

bi'li tj^ *^ *>. (S)sji^ i J*


tf jj Al Jl X_ *;-b a; ._j '

jl-Ji i J-J AJ J ^^Iji-i Al Ai

Ji

l.jl-iir'Aiji-

J'iy i (yj
jiy (SJi Aa.

(^-y J'3 i j
i a Jlj Ji li A

jbjT iyi bj a1

JjI- .i |_yl

Al

a5 IX_JI .ijO

i>}'3yj'% isj I JS; w-'^'J'J


* jiJ 3y J.y- aXji'

tf jj*i" (SJf *' 'ijy^ *^:J Jj^


JJjlj jy ^t5JJ*n*^" J *tS jj 'S A" a) a' jj t< j <-*

J}Jti*J

J. 'S'jj Al J ii tf J

y^A^'^:',^,yfiSjfyf
jy ii tJjU- Al Ai tf jlj* *

l,jjj.aiiS.3^* (Syi^^iy.i
ay tySJ i ** ''^AjjD

.j3j!

:-!

b'jy-

^b

J!r''(yfy.^j3*fjA- j f
>. J *b*i A^^blji-Altf j t^Ai

Il Al' Cjy; Jf lj;0


aji Ai ilaj ijj>

tf ij^ tjl

V fj.j'^(SjiJi 'f'.j.'-'
J\y tS jlj> *"' J*- j^fi 'f
(A y'., 'J ^ (Sy- j is 'S
y 'ijf i _ija aIjJIjc aS

(SSJy tAi aJu ai

j*r *' y-i. A. jljjji


j' AiillAi

w AjUijaIai' \)\ij.i Ul J^J.i

CS^tiA-p.^ y iSy

(jul Jl , ' J 1^ aJul J- Al JA- JA- Ai

" Ali- aJ

bJ
Ajjl

'
tSjU

ol

ai AliU
Cj.'

aI
'Si

b i -i^ii 'i (Si i y jj' j-i


y y aja Ai 0 iA Al Jtsi,yO

tf Vil tf JJ ai

Aii

ijyb.5
J

iji.*

(S*^^ 'A' s

c^-'i

U J.b-> Ji^

J U-/^

jVj^aI]

.y J Hs (Sy^y Ja- A Cyi

.jj^-^Ai^*! siy f s -:^f

(jjJli

Jl ^%_l i ij-f i (SjA

CjyA'ii yj *J*- y'.i'-(y 'f


jy i a! tA^. * '^ *'' P'*-'

y'^y i Js^'SsJ:' (sf3 zif


A-yy (S ^ 3 'ijf J.
A-:X__Ji} 3 oy iSj

(Si i ii j^'} Ji Cjy-.i 'f


y.i * }jj ^j
tfj, Ai'ijjilj

Aa li
Al' y

ti-^J '*' ^y
tfA;.ij tflj .jA-

(iy. *i <>.J t/ ]
iJlijl ajS Ai Jl AI tf jlii vjIj

tj, J j ^U'i J.J.

y *' yi. - ' jyy 'ji 'y 'i

ajj A!iilJjA< ttij a! (j^U i-J A

1 Cjyii _)Jh tf jU *i.

t liji ji.\y il O-'i *"

ti^.'j

! ilAj j.ii Alb U" ai iy) ^. jVj* il b

li/^i M t/y- ^-*f' r * -Ijf'ijf y\!


y AA i ai i:\y- jl Uii t,'^ ' i .J ^^ ^. IjIj^

'

! ijfif *i ^y} V^ J^iV* '^

315-

\.Jt

>UU>

1 0>l/;i)

^^jL
(J-IJ y A^yj 'Ji-

^iy-y-y. 'Ji^ ly *>. df'ijfj'} 1 ^syy


.
\f_'rJ-yr i-^i ^^3 aJi! Ul

!(jti liUajjArj^- JjA tf Ij: *i * lI^^ iJZ^titf jli Al ' ai Ai J Aibjji tf ;li Ai

Ujl

laii^ly ijy

y^s

-Jjji-

Aij;

J^3
CM J^i

^y
y

jTa} ( tjrUy il i3 y li f a! jb t Ci

i J ^JO^ Jjj

'b_^ A.ji_;

yjj

^ylfj aj aX- ( iy tjvj*j' O i i Jk. o-i Ijl


Xi tlii ji Jo U-U- .j J a! aXj jjiij A'j AJ >l

(j^.-i

A <j_fA)

\y
^-i).

t>'
'^iy

ti'^
y

ltx- i jifi y

^J_jb-ijji

Jl tslb'** t

~ 'yA tf y* i s 'jii
jjiu liU

j.jyi. *^ y
JJl

jA^

fs jy y

( J;>_ll Jj- ) jjsl Jl ^ a; j- jTl;

liU) iijy Cjj


Aui,j _i;

jys Jiy Jl_ll


jvyyiy-yi^y^

yj^ '^; (Sijy y->

_Jltij.

'^.'j ^.Jy J'j^j; -'Jy


jrijlj ajAj ijjS

^ ts" j; ^^-^ 'r (^'A>

(Sjf (T o bJ jl

tf Jjf

if

Jf ayi i ai AUj Cjii^ i'i *.^^

jV " *^ y_y^
-kj y >^^y
jafliLi Cj.i 'i^

j^ ifsif-H
_i.y,i jajj_;

tf jU jjis j tf jr* j'.0;'jji i-iij y^-^'i b ty" j; yy\ A...!; jl liU aJI a)^ j/ j5 aj J Jl aIjbl Uij J

Jj i jy.^

ti

fl

^_^.b

ti; j J^. '^ 'J*-

j'j*

Jk^j- tf'jr^ y- jW-bOijA ilil

ti-'y

jjt

'y

ts-' " Ojj^ y

!oiAi<r JA-Jyli' ^iA-j^UjS tf aj_i jA-Ai tj-Ai

J>yyfs J^
S 3 * '-^-'^ Al aJiy- ai y liUit*- J^ i

j' (^.j '-'^i tilJ^^, 'i'jr^j' *^Jbi b ^


Aie aj-i

'Si.f U'V'i'bUllj tf Jjj f 'iyA'j^i 'Ji',


(.Jjj tib)UX_i tf JtST i3^ (SSi 'i 'JSy- 'i sh
! ! Aj A

t5-jai Ijb Ai

AlU Aori

i yfi f'j cyA yi A- i

tJjLi jii JJ J ai ^ ^i o

ajsfi- 'i Ui (jjlj!


Al ilt iy

y * (kJ^\ ( t''^:^ ) '* j^y <S'sA '3if


. AO aj.^

J i_U- 3 t AAIj a! jiij AI 0'ii djAi

\i> i
iy y s ^ ijl J Jj j 'i J \^jj s ^bjU fJj-'jl J b j U Ji J liji J U-Vfcl 3 hys
ajiy. ai jl tijJ, A.JU a5 ai j ^li^I jI JV '*'

oW J a; Aili ii cyi * c^\i if

lJlill- (ji Al ijfiiC^, iiJ^CJiy jUj'jl


tfjjji-ai 1 CjAj U^ A- Uij ^Ij. b

*i ( J^ ^y tf J^ J^ j (S Jiy- 'i ) J^i ^'b Ai

(S JSy- 'i ) ts-"'j * '^ (A'^i ^i


iii A::-b li" Ai A-U : J Al

* (S ijy

^j

aSvJj

C-ii ( tf Jj/^ J^j iSJiy- 'i) f 'iii

( Alijj^

y A j\j

^jy-iJSy-i i c> i t (SijfJ'^^J(SJSy"i

'Cih AX-ijiU i'JifjfiiHft J^^iy tf jL


Aj iSiJji jUj tf JJji-i Jia>

sJi. j tft?* "" '-'^ J^si yi *>- j*^ Oj


aXj / j^ 3

JIaIj- tf jU liiUi- Aili t ^ Al.Jkl U..i Vai

l^ytS'Jsf^^
,^fa(Sy (S^^'Ji *>. jf *-J '**' ^ *:i^ tf ^'

tjlji A tf iy Q.'t.i *^^'.H ^ ^--^.l *-;^.X ' ^. J'i


Jy ) oyy

.U Ji ^^uj

li t-C Jy

^ JU- aI Aij^ J^iJjj J jjel*^'').^,..!^^*- J

C/Ay.* ilpi jl *~ali t b Ji/ O^i-i t^:-* J*" **.

316-

\ vM

,1>U

\->^

j^ili tiljj jSl-i Al t c^^iifiiijijs o^^iij Oi.jUl;


t tSJ"*! - " -'i i>iib J Ai Jj- Jl Uli i;^ ts^-^t!. SJ

t:.i ^^;il^
'J?' ^ ' (S'jsii y 'i jOil; Af' i/.i jV : (-.JJ*

l-iUIji ij.i

.j'ijj'' 'i^.j' jjj tf y.l ' (^'jib

!a Jl if^T Jjj y-;', 'i^ si- U-j. ij/ J Al < tS y.jf *; *>. * J^-y *>. -^j* 'i Jl '-^^**^
Al .}l-.lai .i l-ill4l " tS'.'j"^J'- ^tS'.'j"*'
^^1 ajU Jii .jjaS^ Jiitf yW^l-uillAi Ja ji^i u

.l.-.i ^ JaI y j^i^J

tr-i-; tfti.bl J;j t>^'^

(Ji"^ y (s'. \^'>^ (f-^J '^ f" j' '


JA tf Ij^ J

'^^^

ibUj A Oji-cJlj a:- A)

JiAl Ja./'ai b JjAy.OjA5

ji,.i y^ijf j\/ s ji'y ^-\jyj^jjf ii


.J aZAi .Jl jjA; yy i 'i i if \"i y-Aj*
y,Aa A s liLi" Aili y A^i ijy g,- s ' ts^-* (-ri ; >

i^UjJk. J._^ Jb AiU J A.oli- A, i Aijj- ^,bJJ; C^''

jAihjf tfjli tj-*, ' ^^.J:" ^ -A-JJ "* ''*^


Cjy-y 'iJj^'- A-y 'iJ
Ji a! < blo-ijJJj. U-.i U liA>- .i-ulji .i

yijfj s "^'^*'' s Jj* ti v.^' *i J ' J*^:; "^


J (S ijf iiU.J Jiji ^U tf j\i tsi "^^ V^ t5i

Ailjj 1 i J..ji Al ' ..r^^UJaib .3.>.j Al li'y. jAyy

jU liU. jA;lJ(.l y ilU-- y-iJiy-'i J^\i

ojuIju. Wj * li *;bjy y yj.s Ai y ai t J jUjJii tf ijb a;U tS'jUI; 3 Ij"ji. jV'i/-'jl

ffijji' J^.J y (y}y^ y~ry^


i iliiJjS^ - JJI a) t AiS'U ajjr Ap\ f I

3 ijf J'.J- '^^"ji 'Ai (yi> '^y- yi "^.Ar -^ *r


lij y Uli A- J J.'blAl < b U J A ,J Aijl il. j; Jl

lAi j;- Ji a! ajil tf jl; Ub

'S i^i 'iJ^'^y ijf

c-if'ih jjA>. yyis^ ^


Ai- A. S 'Siy i "bj o Ail j Ul; a- i Jai

aii}

li lili^" VJ iy i ' .}^-j*i

JJJi

f's y^y iJ3^ (f-i^, y *:' ^-r^ ' '^J^ J*'


Ji i AJ jii Ji A- 4 Jy} Al til; t Ou l.3 UW

jSCl Al ."^A.

ajli t)WjA J j;-i ji

li Jjj ^

J. A 3 1 c--.i lii- J*j> * ^JA^ 3^ y^ y. y^y


Oi.jb y tf Acb .1.1 jilj.i Ja-j" Al .jja5 y^,^

! ! o'SC J^r; J Ji

Olj! tf ty, ''iC y'


bj,il^

*' J". *:> vt* * ! by- '

isfijfAi i JA^f^s'. *! '^ ''^ r^ "^AA lst *


.ijU.ij5^if J. ilju

v^j **ty.^* * ** t^" ^Jy^J'. j

i$fj>., . yy J. A\jj 'y s Jy'JJy (yy iJJi.i y_jii J. ^yfip^ y 3 Ji^ 'y y cy-^'i^'-

cfi. _ij lijl5^ J W f' y^*'- jl *i sj} (SJ-i


y'ft'.'ijt'jjj tS'.^ J:-; i J"^iJ A. jjy jf ti

J^J t5; ^i'y- (i' f "^-h (f^ -'*


y J. J'y y-', 'y ti^'J 'yj^s ^-^ y^J
y _i Uj Iji^JctS j J I j-> J t*'-* W-5

'-^^ w ' (y^ ^* ' t^ i^- '-^ ti^^j^^"-^ j^^'b jU


lAiljLjjp 5 .j>-|_^c_i j-Jtf J iiy y. Ji v^^iji

'

tsililj-Jtf i tfy S' Cj^Af-~^ b (fi/-*l Jt?*^-* ^" "T*


jU-i j'T ^^._jS Ij.j jji Jl j aMOijP as aji-

cf-'. O"^ 'J*- 1^'"^^ <,S J"- *'iJ>J > 'JVr "J -i; S
oyj' (je Jjt* <f J tf J l-i! (^ tfj tf i ji (>r -*

Allii jU l AjjXJ jU aji. ^U ( 'b *J^

(Sy^yi wibi J ^ jA-

jf' il, JL. j ' yb ^^ * tf Jji- jS^ Ji bjj


aJLi J jCi b u jKj jbji- Ui Ij iJ * cf-'- b ^.A-^*^

B j(i Ij^i t^J**

. aX.1 Ij tf ijij b ltVjl>i

le- ' i>J-

-317

JU

lo

i^\

l>l/^

Mrr Jlill yS'rr

;..>y ;i/
ti:jl yS li.>-

t^J^Lli/

J ^"j^S ^'W j^ J! y- tf Jb *^
tl J-l J.U tfj iSs ^A-Jy Ai aJJ iy s yii tiy j 1.^ JU>- jl jl jl f Aj .i (> Ji

'
l j-i

ji

i J

y lilj ' y IJJ.ji-

tf J^-"

T^r-* iS^J ^A* ^ Aill (.1

ti ' 'W *iy. V'^.)!y ^"^j-'.>'''j^ ts'*

^ijT^b y~

tjU^j (.jC iil^iy ' J'- **^, 'Afly ^j^

^'Sj"' J" * ti'"J'*-^;"-'j^ "y.b '3^y u? jL'

'iify tfi tTJJ J


'y- J^ Jr- 3

*^.-> ti**j ^ S^ '^> ^f'JJi


*'J'. '
' yjs

ti-y^ yi J'J - y. Si *iy. y fA-ffj J


Ai-j.) i 'S^'j? j-i le*y il-^ J ts; tf y Cjy jf

oV

'J-"

*^..> tf j
Cj^i la; .ji. J A. Jjyj lil: ji-j ^^s / i~!.i y

y. j'^' tsi

Ayj ' yb Ji;j" j^

1 ^^A^y
UjSL>-

Aij_ljb i *tAi jj^UIji- aji-

I' j 'Jbjy lS^iil'^

J^. .ji tJ'i'j ^.yj


- y-'j^t^ b tfi.ji-

il .ji- ti"-' Jr" J ji -^ J'J 'i * tf Ji'yy. tf *i J b 'i j-i Ic-" t ji i

''-^' Jji^t^Vi^jc'.-'jy* J

^ Jjj^

''

tfjljli j-i bji

tf j^-* j3'^ti^j (fi .yjj

lijiiUitfji J J (>.lj A> iji Jji. _lji Ji Ij: tfy aji-j

* Jy* t/ *- Jjy jl jIj ' jfi 'i J^-^if


*" Jy b-5 *' !(.>- y ji
i

a;Ij.; U.A>-

Alib A)! Jli aji. ^U>- t C^ia a y liVj


c' * * o-'^-Ty.... *-':'-

J laiajio *j 'Ui
l;jX--5U

yj _! t Ai^j A. " A-.. ' yy yi


Ajbji

jy J Aa yijyij\ ff ^jj(.i jl tfi ,_,i-J j J


Ai _l t y_y i b UjlJi^jle i AJiJb*! ll j J li-i j

J jU-iji

J JiljU i>'Ui a; tf j j lil"^. J lilj'lj. ^U x^

Ai-lj^5^
JU J iiy\y cAj. (sf-i *\ 3 ^ ff ojji jji J-J 'i isyf Ji . iiy jli jl i ji-i b

fl y5^ lc>- ' ^'lj>--i. 0--ii- ij ji- J^j J ol" j ^/ *

by (y3- '*'
'^ jy.J y Ji j

*; "^ li^J tfj o'i'j < ijS^


cjry v tf J l-1 j ^ Jj

j^ y'

t?*-

*:* tf J tj-b i' i (J yh liU-

tf J

3^ J 1 y"^!" y ^:-^ yb ji'ttSjt cf


y Ipi ^j.. ) Itl y

j^tir

15?" crbi ' (^ i j-li j jU-ijS


jul U.i ji i

Jj^ L^. yf ^ * U- J

ili . Ji i-jiji- ' 7f^ ^ y ijyf.; *iy. ts"

t y Jf; 1-^ ji-J Jji J A. ti Jj- a>>_ - ji A ajO

' ^''y. ts" ^' ^ ^^ ts

''.

y y-*-JJ s iy-i tf jl^ jl j- ^Sjy ^ yj-j^

y-y. *' J*- -^ ji-J yy yf jy J Aa Jjy


(sty.if ji 'S'- 3 JJi J y (Sj'^ji b 'ij^-i jJ i
tfi .ji. iiy i Ai

f j tf J ^A-Jy Ai ajij ( i\ifi aj y-^ J 'y jlj

t>^-=^" 3^ j V t/-^? tSJ yf^t

^ly. J-^

318-

jlUllill.

*'^>.

M^*

jlLVl oJ(Mji-jj
Jjjj \' iili_^ ^ ;j>-b*:^^ Jjt *-'(>''

^Ui3t>!5l. j^\i':}^,j\ji\j'fyi*iJy4
liiij l . t^J J- t/iJjP Aa-b *1- ti
jjji *=-

iiljji

"\

<;j>- J-sy '

Iliy

'^*

Jjr'-'.jl^j^

liliy

(.' - ifjyj-sy'f"

Jir-'^.Ay

./"'I' ;jU . - J-ai ci;> .. jU -i' jv^>" ^ "-^ >' w^\^ (-^. i/-*" 'i' v< '^^' >>

-319

i-

i
1

/^

^ Jt.

^o.^

'^ ,

^
^'^'
\rr,^llljiirTr

1 ] 1 /V V ' V L^
-^^ ^ *<

^^ >.

;..>y >1/

j^ytiV

t5^\._9jP
^U-

{_^)uJL*hitJ

'Jji'.) ^^ J 7^

JJji^/^c^i."^
t^a! f^J |_^

\^yy^ isj ti-'f


JL ylji

^JJ^ Sii^
J-^. 1 f

k^.-r^ <^' tri*

^y: f ^, W
tjle,l.>>-J

^J^ tfxl*

^> y i5j^
JjU

^fj'iJi.s^
ijLai)

'-^jJl;

- jyfi
tf^Jf,'j)li>JLp

A-*

tjV^TcJj^ uiy'>^^
tdLcU-^.

t?jy tjla-j -iit-

lj/

J'y.-'
U-jJli 1 il JyJ

r
i

Z.^3 bl ju

^..j.P- cyijy^
ji.Jb Jj3l iJx.
i. ... ' t.. J

^ w:r

\f<>\

-320

SALI
HEJHAR 16

ANNE 1 NUMRO 16

DUEMB

LUNDI
15 Fvrier 1933

15 Sibat (Gecoq) 1933

Hovara Qorll

um larile

^^fiatiijn ''^Tsar
Sehti Du bend Qurd terbiye
Zerle

Hevind Sor!
Cegerx-wtn

Lawiq Qiird
Evdirehman Fewzt

Ber awan b

L'. Q. A. Bedrr-Xan

Strana iyayq

D'. Q; A. Bedir-Xan
Newzad

Dest je b Qan axa qurdan

M. E, Bot!

^ir 'T
De la grammaire kurde
L'Alphabet kurde

O. A. Bedir-Khan
a

Notice surla Bible-Noire D^K,A. Bedir-Khan

apiana Mt
AM-llll

-321

m< j^
SPECIALISTE DES MALADIES INTERNES
VENERIENNES ET INFANTILES

m. y^ JLdH

5iitdi\war

'Djzir

3)a<

iflEfl,

EgoQliige
Inscription

FrUres

sur tous les mtaux. Gra

vure colorie, pancartes et tableaux en cuiv


re. Impression de cartes suivant les procds les et autres en relief, plus modernes.

Damas

Malek Daher

Abonnements
Pour la Syrie, la Turquie, la Perse

Qiryarya Qomel
Ji bona Srya, Tirqya, Ecemistan,

l'Irak et les pays du


1 an
r> mois

Caucase:
100
60

In.k welatn kevkas:


Salql 500 kirs-sr
kir-srl

r.
i'.

100 frenq
go frenq

emehq 300

4 mois

40

f'.

armehq 200 kirs-sr


Ji bona welatn din :

40 frenq

Pour tous autres pays:


1 an
6 mois

150
90

i'.
i'.

Salql
eme'iql

150
90

Fienq
Frenq

4 mois

60

i'.

armehq

60

Frenq

Adresser tonte demande au directeur


propritaire : Emir D. A. Bedir-Khan Damas: Quartier Kurde

Her tit bi nav xwey tne sandin :


Mir Celadt AU Redir-Xan

Sam : Taxa Qurdan

-322-

SAL 1
HEJMAR 16

ANNEE -P.

NUMRO te

DIEMB

LUNDI

15 Sibat (Gecoq) 1933

15 Fvrier

1933

Hovara Qurili
SEllil
J-e- ^0
Yeq sevan ji

um UiU
gewrey em qvoare xoewisle peyda qir

dini

yeqyetiye le naw lehceqani

qurd ye.

we

'feqitiqa

^man

Qur'Si
nivi bi

nezip qirdinewey weqani qurd

nivsevann hja,

Hawar ,

Esta ew armance qe
armanccqi laybeti niye.

qovar heyeti,

dlai

Hvnd

Sor,

Be-sq hemwa-

xurtya bijqeq civaq lilya liser birneqe me, rencr: qurdi ... yeqt birna me

xwe danye a xedar ii

yiye, we i'iakey heye le gel hem qurdq


we hemO qurdperistq. Leber ewe tiqa le hem ew deqeyn be le hemtan, kewmeqey

yeqbn,

yeqitiya

zman

qesaneqedili

Hevind Sor
diicwaze em tevda

birn .;ani
li

me

dide

destt we deyewt nawi kewmeqey berz


qat, cewabi em s pirsiyarey xuwarewe

derman w bige
bidat:

rin. Em tu tist biser gotinn Sori naxin. Ji ber qo her gotin. zaran, divya Em b nivisevani bi w,

1 ilon Xwe hem bi jr her ve du ten nivisara baqur

zimani

qurd

sal

we

paq

deqrt?

2 ilon
bi zar nivro, belav diqin li hviya cuhubn

iwe we lehceciya ciyaqani

Qurdistan le yeq nezq deqrt we i.s qi weha deqrt qe hem qurdeyeqtir


qurdi

xwendevaan xwe dimnin.

(|an le lehcey iiC/Ca(var'ii


3 ilon
Ey Lawani Qurd!

tbigen?
psdeqewt

zimani

Hemtan bilaw man ,

tgeyistilne sebebi we fewianman we

pir.s u gum

we be (,'i corq serdeqiwt ?


Pi'.srewi cewab danewe:

1 Nab
qirdini serbexoy man her nebilni yeqye-

cewabi

her

.s

pirsiyareqe

le
tiye le nawmana. We lem a'sre qe hem kewmq aw
buwetew'e we

lapereyq

ziyatir

le lape-

qirdi wetewe,
bo yeqyeti y

we wuyar

reqani

(Hawar).

2
xoy hewl

Deb cewabeqan be mireqeb binsrt we rasiewxo bo xwi Hawar

dedat we
xoya miri

sew

u
we

roj

le pnawi

yeqyeti
binrrt.

dequjt xoman

dequjret,

deb

Ornes

3 Deb heta yeqi Gulan 1933 cewabi


bixoyn we bigeyne firyay pirsiyareqan binnrt. We (;i cewa

xoman. We bo yeqyet xoman lbiqo.sin.

bi kebl nacjrt qe le
We hemtan dezanin payey yeqemin.

yeqi Gulan

direngtir
beq payey bere gewrey yeqyeti yeq
4 nca

be idarexane degat.
yeqe yeqe cewa

xwi Hawar

yet ziman.

We be

b yeqyeti

ziman we

beqan
Geli

le

Hawar
Qurd!

bilaw deqatewe.

iwe

yeqyet

kewmf

pq

nayt.

We

le
Xortn

Elemanya, we Ilalya wehiqmetani diqe


yeqyet bwe peyda peq nehat, heta iweqanyan we le heta iweyqi ne

Hon tevda dizanin qo erpeze


qetina me

bn

yeq, neb

hemway

winda qirina biserxweyya

nawyana .

ma

ten

ye

qo

di

navbera

me

de

We hemtan dezanin armanci hre

yeqt

nne.

-323

ftpel 2

HAWAFt
deqo herkewm

Di v babelsq(esr)

av xwe veqiriye, hi.syar bye


yeqitiya xwe diquje

n ji bona

Bere Hawao lil


enl rpeln dlroq
Binyana Zman milet, r ziman rj diroq e. pve

tte qustin, divt

em j xema xwe bixun, liber xwe


ji bona yeqitxa
Hon dsan

biqevin

xwe

bixebitin.
qo ppeluqa
me qetiye bi rj

dizanin

yeqity a p.'ai, belqo a mezintir j yeqi


tiya zmn e. B yeqtya zar n zmn xeqtya

dire .

L li ser

diroqa Qurdistan zanna Nivsandina dIrOqa


diwar dirj e.

me lij

geleq qm e.
xebateqe

kewmi Ilalya

naye

p.

Herweq din

li de

Flmanya, hetani qo

Qurdistan Ji bo div rind

di hiqmetn

nivsandina

w, ber

her lit

zar

zman

ne biine

yeq

di

navbera

em qaniyn bizanin
bxin

droqan xwes nasbiqin, kiseyn wan bi


xwe.

wan de
yeqtya

zmaneq
wan ne

tevay
ser.

peyda

ne

b,

gotin
zman

girin
qo armanca

Disan ji we

re nas e

Qitba

Ewliya

elebl elebi

yeq

ji

wan

v qovar a
ni'/ing
qurd

mezin

xistina zarn
yeqtya

qurd
zman

qanyan e. Ewlya b. Di sala hezar

zilameqi tirq di

hev

pqanina

sstan de lOBO

ye.

Qurdislan de gerihaye welat Qurdistan

di ev armanca ha ne ten armanca


qovar ye. L bel armanca hemyan e

bi i;av xwe dtiye


zan

awabna w hem

nivisandiye . Qitba w geleq binav denge

bendewarlya w digel her qurd qurdparzi heye.

zanayn Ewrpay ji; kedr qitba eleb

Her v yeq,

em

ji

we,

ji

hem

digirin.

Ewlya

eleb

dibje: Qurdistan ji

qesu qo diLiwanji bo

mileii.di sojit

Di aliy

baqur de

dixwazit nav
hv diqin, li

milet xwe
van s':

bilind

biqit,
rin

rrzeriim

destpdiqe ; ji Wan,

Heqari,

pirsyariyn j

Cizir, Erdelan (7) konax in .

heta Bexda Besray helli Ev erd erd- Qurdistan


bajaran

vegerinin:
1 Zman qurdi awan xwer paq

ye,

welat qurdan e.

Di gund

dibif?

de ehezar 6000 eir-qurd


away zarn Qurdistan en hev zareqi L ne pehn Qurdistan e . Di kas diqevin nzing

rdinin .
xwe

Bi ri cih

drjahya de,- ji

rolielat

tixbn

wel tte p qo qurd hemi di zarn Ecemistan heta erd Sam Helebbist, bev digehin. (zarn hev fehm
bstpnca 20,5 )) konait in. Erd w
diqin ) .

Zman

qurdi

awan ps
biser

ve

dii;it

teng panzdeh 15konax in. ji vl welat,


ji welat qurdistan pne sed hezar

bi awayi
Away vegerandin:

diqevit'?

500000.) esqer derdiqevin, camr mrxas in Qurdistan de

hemi

qurdn

1 Divt cuhaba her s pirsyaryan ji


rpeleqe Hawar btir mebit .

ser mezheb afi ne. heftsed st qeln

2 Cuhab bi mireqeb tne nivsandin bi nav


hinartin.

mezin hene. Qel, hem ava xweyqir ne.

xweyy

Hawar

tne

Her qeleqe Ewlya

w bajareqi bajarn

mezin e. Qurdistan

eleb

Divt sal

cuhab

heta ser Gulana v Hert qo je

en mezin bi away jrin dihejmre:

bne

binartin .

Meletya, Mrdin, Hezro ,

Fgil ,

Diyarbeqir ,

Cizr,

w de

hatine hinartin

ne l ne.

Xatn , ilindir ,

ingur, Bidlls ,

Meya-Farkin, Wan , Xelat, Elbak ,

4 Di pey re

xweyy Hawar cuha

bn gihiti di qovai de belav diqit.

Adilewaz ,

Bargir ,

Xweab ,

SrCevind (Sort

Span, Freceq, Pinani,Kotor, Elbok.mrl,

324-

Hejmar l6

HAWAR
inow . Dimilt , P.lewer,
Meqtebn w geleq in, deng dibistann Secah

Ppel 3

Dumdum ,

yen bi nav Iwz in.

Dnor, Cemceiiab, Sine,Aqire, Demawend, Derteng,Derne, Brecq, Ferai, Pum-kele,


Poha, Qoriq.Reka, ermiq.Hesen-Mensr,

Teqeyn w j
ne, Teqeya

pir

in,

speh

ava
e.

Betal-Xaz

geleq

binav

Bihisnf,

Mera,

Egn,

Erebgir,

Xarpt,

Di Meletyay de yazdeh 11 Seray hene.


Xana Silehdar bilind C; bi sed avahiyeqe mezin

epekr, Genc, Atak, Mus,

Hezar-gol.

Ewliya

eleb

ser Meletyay

hol

helt 170 mezelan e.

dibje:
distan de

Meletya

di

rojavay Qur
qevn e.

Bazara

w ava, pehn dirj geleq

qeleqe mezin

dewlemend e.

Nav
qo bi dest Piqbe

qevn Riqbe

ye,

ji

ber

I)i

Meletyay

de

heIt 7

hemam

Riqbe hatiye ava begeq yewnani

qirin.

argo serijoqn oqn


t

tevay bo

ssed 500 sermirovn rwing

b.

xas hene . Ji
xan hene.

Pa
tan

qet

bin

hiqm Sah Ecemis


de.

de ses

Nrwan Adil

Di

her

xaneq

de

hezar

1000

Pitre dsan qet bin deslc yewnan de.


ni wext Harii-el-Resid de, Harn

zilam cih dibin.

Xelq

Melatyay:

awan ev der Qurdistan e, peyayn


mr, mrn camr mrxas t de zehf in.

ew ji xwe re zeft qir di w


bedenn mezin da ava qirin.

de qel

awan ev zozan e ,
de helt

erd

Qurdistan C; dirj C;

iya

Di sala

arsed he;t ean (674)

emr mirovan
hest sal w

xelq t

dejiSiltaiin Selkyan Elaedn Meletya zeltqirji bin de xira qir. '^Elaedn tirq b) Pitre ji mr Mihemed zeft qir Qela mala mirJn qur Uaniniendan Meletya

emr diqin. nav deng in,

Diqtorn

bi

di Ewrpay

deji diqtorn wisa

peyda

Tanismend qeleq qo

nabin. Zanna
jve ye.

wan fireh

qr jim-

di w de

ava qir. niho t ditin


nav

Melatya ,

Keft cihn diqtoriy hene, ango hett

ew e. Axir seba

bajar Melatyay di

xeslexane. Ev diqtor hem qurd in


zana ne. Mezinn ebayn smqiri
xwe diqin.

geleq

beyna dewleta
Dewleta

Zilkadriye

ya

Mera

bajar qurqn qwzan, hevriim li

Qurdi (Merwani) ya

1 iyarbeqr

al sapiqn

de;

sern mezin bn.


Qurdn Diyarbeqr geleq enirin,

En
(.'ox

navhin

sal apiq

on jar

hors bn, Cewlela Diyarbeqr esqer xwe

cawn Meletyay li xwe diqin . Soln


bajari de bi ([urdqe

and

Melatyay

qurd

qetin

he.la

axa

wan sor in. Xelq di

OsmaniyandC; Swas Emasya zelt qirin.

serin

naziq daxvin.
Berxwern Meletyay:

Pa Meletya qet dest Yildirim-Ba-

yezid

Tmorlingi; Kanni

oi de , b

wext

Sillan
w

Hell texlt genim w hene. Ji d:irn gez peydn dibe. Heit texlit mimi

Suleyman

hevalbend

tirqan. Bajar Meletyay:

zerdel
bin;iv

hest texlit qarciqn w hene


deng in.

Bedena qela Meletyay bistue.i26 gaz bilind e. Car dergebn w hene. hezar sed

Sv, bi bihn

tir, xox, bihoq gily.isn av in, geleq tamdar in.

Dora bedena w pne

MOO

gav in.

Pnchezar

du sed

Hingivin

w zeht sp bihndar

est pne ' 5265 xanyn w hene. Her


xanq wl re.: bexeyn w hene.

xwes e, di din de bheval e.


Jiyna xelq Meletyay: Xelq w xebatqer in, bi d:in

Dazdeh12 Cam bst 20 mizgeft t


de hene.

standin, bi destxetan

rezyany mijl

325-

Ruqel 4

HAWAR

Hejmar 16

Dest li
' il min
Perd

H hejmar xemn min j da ser xwe


Gah serjr gah ji fiteleq hevraz

bi qui av j bi hstir
xm btir

Leylanin

xuya

weq min dil perwa'/

ji derd zde xem ji

Carc.irnan cibnin xuya diqirin Bergchn sihr ehya diqirin


Carnan j ev cih pda b rw

Feleq v.'ij erxa xwe gerand


Leyla mecnn ji niq hev ketand
rwi, li d ma Levla E/. nieciin

l i d
Ey

ma li d yara dilnra
ceger dil diz min rizi
bo me

Weq de.sta dillm POle'ie


V in

reben

sw b deng

yara ji min tde

wisan

di,

hem

Ey ax:i
h y

brn

gereq nn b ew

terz nek reng

qevir qun guwah ji

Vin dixwest dinya tim tim qer lai

Fvna

b din tebah ji

bo me

Ji hona hil min purmelal


Qo tim mij'M bibit bi cauan

Fy Sama erif erd

mikedes

Bl xatirxwa/ diim ! din Fz diim rih


Ger Ji min got

bes ba we
e .

Xeyaleln
tz xilm'i.

yar ne rev ji avan


b bm; xeyal yar

min j

ma

bes bidil xav

Fz himbz qirbm nola her car Em bihev .51


Dengeq

lewra

min got,

me bin ket raz

bn me hev diqir
qirim ax! efsns...

pus

Hekik nine. belq mecaz..

hiyar

V degi digot eha ev Himis


Xwe.sreva Heriq di me yan Timoml eva ye cih le l diqit pirs

g.iva lena ava nil


dest da ber xwe

Min

nr kao ev j bajareq

B pivan newal

Ci b.'ijar'J) y;ireb, ev xerabwareq Nizanim ji ber ekl miewe.

dibin.

Bajar ji

tevnn

caw

mehfur

Ser ber mna faext min res

xalieyan tej ye.


Di dora w de heltdeh il qani

Bsleq

unda

em bi

r qetin
lqetin :

hene, ji qanyan avn sar zelal derdi


qevin. Dorn Meletyay ji rez ii bexan

Dawet

zirne ji n

Bi deng ewran baran hte xwar


Bi siz baq ez bm tar mar

tej ne. rez

Xelii

her sal

he.?!

meh di

wan ah-

bexran de bi dllxwe cejn

Biqriqin

diran lv ji serma

nelan diqin .
her guhecj w deng stranan.

ftetan
Din j

me got

bajar

Hema

din tar

diby

dehl

M zirneyan bilrvanan

tililyn ewr

eta

qo

me
can,

got :
tew

ev elep .
b sebeb

dilvwe.siy tn bilind dibin dirin


ezmitnan .

Ji la.

W -sev

dinav

mvanxanq b xewletxaneq

Li serf(;inyan kelsl parv bihna


xwe didin, bistiqn go.t bi sedin

He. ji min

Sibeh bi end hstir en avan

hezaran

li ser agir sor tn

zivirandin.

Min da ser rya Qinya ereban


Xeyal can disan Ii henber renzer

Go.t di delavan de bi birlia av ber agir


dizvirin dipjihin .

L vcar hdi

hd

Dihele li t diqev
Fv

dil min

lier kuncitjeqe w tej avah, xwesdil malq:r ye.

sira yeqcar neqet ser min


b xuya

Demeq wisan, hat camr dlai

Xelq
mvnnhewn

^
in .

Li sna xeyl eser j ne ma


Ji lewra bi.iv dtin ne ma b

Meletya cih

camran,

alim,

zana

Dil min ten jr'

hln ma b

.sairan

e.

(dmahiq heye)

Qanya J.reban: 4-2-33

& QanUranSiU ^eiir-SCftn.

326-

Hejmar 16

HAWAiPt
philologie et de

Rpel

De La

Grammaire Kurde :

l'etymologie traites.

en ce

qui

concerne les matires

rartlcle
Plusieurs de nos lecteurs nous ont

pos, par lettres, des questions au sujet de


la langue kurde. La plupart de ces ques

11 existe dans

la

langue

kurde un

lment
lifs et

qui se place la fin des substanqui sert quelquefois d'organe dsignera ici par le de

tions ont trait la grammaire. Sans doute la grammaire


vaillons

kurde

laquelle

nous tra

liaison,

on le

mot

depuis

plusieurs

annes paratra

gnralisant

d'article.

dans

un

proche

avenir,

de

mme qu'un

Mais, surtout dans sa forme dfinie,

ouvrage

en langue franaise.

ce n'est point un article pris au sens de


la grammaire franaise et analogue

Nous ne pouvons nanioins attendre


sa
sur

publicHtion pour
ces questions;

clairer nos
mais

lecteurs

l'article
mot
de

du franais,

qui

accompagne le

nous nous trou

mme lorsque celui-ci est dpourvu

vons dans

malgr toute notre l'impossibilit de

bonne leur

volont repondre

complment.

En

ralit

l'article

kurde

est

un

individuellement .

Nous

nous proposons

dterminatif qui sert modifier en quel que sorte l'tendu


gnant

donc faire paratre ici une srie d'articles


au cours desquels nous nous efforcerons

des noms , en restrei


de ces noms un

l'application ,

de

procurer une

ide d'ensemble
les

de la

individu, ou

une classe dtermine, ou


le nom par un autre

langue kurde et d'tudier

principaux

en taisant qualifier
mot quelconque.

traits de
Si

sa grammaire.
nos lecteurs dsirent un comp

L'ARTICLE DFINI

Comme dans
il y a

lment d'explication au sujet des matires

la langue kurde il y a deux genres

traites dans les articles, nou.s les prions


de nous poser de nouvelles questions,

aussi deux articles, le masculin, le fminin


et le pluriel M : Nous pour les deux genres: F" : a P : on notre article

aux quelles nous repondrons p.ir la mme


voie. Nous avons pens que, de cette

avons

dit que

manire, nous pouvions veiller un intrt

-sourtout l'aticle dfini- est un dtermi natif dmonstratit et un organe de liaison.


Il ne peut donc accompagner le substantif

plus gnral, et

qu'il y

avait avantage

publier sans plus tarder une sorte d'aperu

d'ensemble

de la grammaire kurde.

que lorsque le sens de celui ci est dter

Nous avons remarqu que la plupart


des questions poses jusqu' ce jour con

min. Il est vident que pour cette dter

mination

il est ncessaire que le nom ait

cernaient l'artiile et
la langue kurde.

la dclinaison dans

un complment. D'o la rgie que l'article dfini n'accompagne le nom que lorsque

Ce sont en effet

l des

points que

ce dernier est

suivi

d'un complment; le
est simp

l'adoption

des

caractres

latins

a eu

nom reste sans article lorsqu'il


lement dfini.

l'heureuse effet de mettre en relief . C'est

donc par des


points
expos.

explications sur ces


nous commencerons

deux
notre

Hesp

Soro

Le

cheval de Soro

que

Mehna Soro Hespn Soro

La jument de Soro Les chevaux de Soro

Au

cours

de

notre

expos

nous

traiterons

aussi trs

brivement

de l

Mehnn Soro

Les juments de Soro

327

Rpel 6

HAWAR
examinant attentivement les

Hejmar l6

En

D'ailleurs cette foi me n'a pas comp

exemples ci dessus,

on trouve en kurde

ltement
ement,

disparu. On

la trouve rgulir

l'quivalant de chaque mot franais saut


de la prposition de.

mais en

voie de diminution, dans

le parler de quelques tribus des montagnes

Le cheval de Soro

Hesp Soro

(Omer)

et

chez

les on

kurdes yezidis du la trouve aussi; fr


chez

( Le
( Soro

) ( chevalhesp ) ( de
Soro).

...)

(Welat .Sxan).
quemment dans

le cas du pluriel

Si nous

rduisons

ces exemples

plusieurs

autres

tribus ,

abondamment

leurs origines nous trouverons aussi les


de qui manquent.

dans les anciens manuscrits, assez souvent dans les crits modernes, surtout dans

De mme que le franais tir son


article d'un dmonstratif latin , le
a tir le sien de son propre

les morceaux

en vers ou elle permet de

kurde

parfaire le rythme et aussi dans quelques


proverbes et chansons anciennes. On peut
trouver plusieurs exemples de cet emploi

pronom

dmonstratif,

correspondant

en

franais

au pronom (celui etc..)

dans diffrents articles et pomes publis


y min
ya min

le

mien

jusqu'ici dans le Hawar, Nous avons dit c[ue quelques tribus

la mienne

yen min

les miens, miennes

(Omer) et les kurdes yzidis du (Welat


Sxan), l'emploient rgulirement , c'est

Tans leurs origines:


y di min
ya di yen min

celui

de

moi

dire qu'elles

font usage de #di

dans

celle de moi
ceux (celles) de moi
y di w

les deux genres et les deux nombres.


A cette catgorie il faut ajouter les

di min
y w

kurdes

de khaymana(l).
Ces

le sien

celai de Ini

C'est un lait vraiment curieux.

Ev hesp
Ce cheval

kurdes,
y di
Wl ye

qui,

depnis

de

longues annes,

est celui

on quitt le sol natal et ont vcu entour


de lui

d'lment non kurde, n'ont pas pu suivre

Ev hesp
Ce cheval

y
est

w
le

ye
sien

l'volution de la langue. articles sous leur

Ils ont gard ces primitive tels

torme

Fv hesp
Ce cheval

di

Soro

ye

qu'ils les avaient lors de leur migration

est celui de Soro

de la mre patrie. Nous avons dit aussi que celle

Ev

hesp

di

Soro

ye

Ev
Ceci

hesp
est le

Soro
cheval de

ye
Soro

forme existait

frquemment

dans le cas pluriel,

du pluriel, surtout du masculin

dans le parler de plusieurs autres tribus.


Hesq Soro
Le

Hesp
de

di
Soro

Soro

Eans

le

dialecte

du

nord,

dans

cheval

certaines contres, les (n) finals, surtout

Dans

cette

forme

nous

trouvons

les (n) des particules deviennent

nasals

l'quivalant du de franais.
Hesp
Cheval

et quehiues fois disparaissent complte


ment lorsqu'il s'agit du langage parl.

le

di
de

Soro
Soro

Le (n) de l'aticle pluriel (en)

est gale

Le

cheval

de

Soro

ment affect par ce phnomne et dans


le langage des tribus ci dessus men et se

Mehn
Jument

a
la

di
de

Soro
Soro

tionnes l'article on devient


(1) Kaza altu dans le vilayet d'Angora.

La

jament

de

Soro

-328

ejrhar 16

HAWA^

pel 7

confond

avec l'article masculin c. De

lment. On trouve parlois des exceptions

sorte quelorsqu'on dit (Hesp Soro], on

cette rgie. Mais dans de pareils cas le


complment
Dema

ne Sait plus s'il


qui appartient

s'agit d'un

seul
de

cheval

est sous entendu.


eZ gihitim am

(Soro) ou

plusieurs

chevaux de (Foro). Alors ces tribus l, pour distinguer le pluriel du singulier

Au moment que je suis arriv Damas

l'quivalant du que

franais qui

font usage
Soro .

de ndi

et disent : Hesp di

en kurde est qooest sous entendu dans

cette phrase .
lonue :

La phrase doit tre

ainsi

Comme dans le lminin la confusion

ne pourrait

se produire

([uaa

sujet du
kurdes

Dema qo e/, gihi.slim Sam Lorsqu'on veut prciser on ne ng

genre du mot et que


les genres

parmi les

sont assez connus

pour ne pas

lige point le qo . D'aiUeurrs

les mots

tre confondus on nglige volonliers l'em


ploi du wdi. /4 insii lorsqu'on dit (Nivna

(dima, gava, axa. pela, wextetc..,) qui se trouvent ainsi accompagns de l'article
dfini mme sans qu'ils aient de comp-

Soro), on sait

qu'il ne

s'agit

que d'un

seul lit de Soro, et quand on dit (Nivin


Soro) on saisit qu'il s'agit de plusieurs

lment

apparent

jouent le rle d'une

conjonction.

lits qui appatiennent Soro,

en effet

le

De

mme dans les phrases:

mot (nivn) est un mot lminin, donc il li peut


et ce de en,
genres .

Qa Silmanhiqim diqir'.' Qa Belkisa


nav diqir? _

pas

recevoir

l'article masculin
place deux

" tient videmment la article pluriel pour les

esl

Soliman

qui

rgna? Ouest

Beikis qui lait clbre.

Cus
ce petit aperu nous pouvons
conues :

phrases

devaient

tre ainsi

Aprs

conclure

sur

l'article

kurde comme ci

Qa Silinan qo biqim diqir?


Qa Relkisa qo nav diqir?

dessus mentionn: Masculin le

Fminin
Pluriel

a
on

la
les

Ici la suppression

de qow

sert

produire l'abrviation d'loquence qui se


rencontre frquemment dans des mor

L'ART/CLE DFINI COMME P. O.U)M


Ce mme article s'emploie devant les

ceaux littraires. D'ailleurs les phrases ci


dessus mentionnes sont lires d'une can

abjectils ainsi

et il

sert

alors

de

pronom ,

qu'en Iranais,

tout en

gardant son

tate religieuse des kurdes vzidis.

caractrre d'article. kenc kenc le bon le la la bon cheval

L'^BTIlL- INDFINI

Dans la

langue kurde l'article indfini se prsente

hesp a kenc

sous deux formes,

selon qu'il se trouve

bonne bonne jument

la fin des mots dpourvus de compl

mehina kenc

ments, ou la fin des mots pourvue de


complments.

en

kenc
kenc

les

bons,

les

bonnes

Premire Catgorie
hespn les bons chevaux les bonnes juments Nous avons dit que Masculin
Fminin

mehnn kenc

6*1
^q

REMARQUE

l'article dfini n'accompagne le nom (|ue

Pluriel
Hespeq hat -

in
incertain cheval est ynu

lorsque ce dernier est suivi d'un comp

329

Rpel 8

HAWAR

ejiiiar l6

Mehneqhat-Une certaine jument est venue

nes de liaison, ont comme l'article dfini


tir leurs origines du dmonstratif (y...) qui s'est traiistorm et ajout la fin des

Hespin

hatin -

Des

chevaux sont venus

Mehnin hatin - Des juments sont venues

articles indfinis de la premire catgorie.

Comme nous le verrons


ces articles se dcline:it.

plus tard
hespeq hespeq y y di Soro Soro

Dettilme
Masculin Fminin

Catgorie
eq

hespep

Soro

mehineq
eqe

ya ya

di

Soro Soro

mehineq

Pluriel

inen mehneqe Soro

Hespeqi kenc hat-Un bon cheval est venu


Mehneqe kenc hat -Une
est venue.

bonne jument

hespin
hespin

yen
yen

di

Soro

Soro Soro di Soro Soro Soro

hespinen

Hespinen

kenc hatin
mehnin mehnin yen yen

Des boDS chevaux sont venus

Melininen kenc hatin


Des bonnes jamenls sont venues

mehninen
entre

On

voit

distinctement

que

Reste rendre compte de la trans

l'article
une

dfini et l'article
diffrence.

indfini il y a
L'article dfini

formation de()et de (a) en () et (e).


Ceci on peut le trouver dans la flexion

grande

n'accompagne
ce dernier a

le substantit
un

qqe lorsque
au cont

du substanlil aprs l'adjectif numral.


ye([ yeq hesp mehne Soro Soro

complment ,

raire l'article indfini l'accompagne tous les cas, Ceci et de l ses deux

dans

formes.

EMPLOIE DE L'ARTICLE INDFIN DEVANT L'ADJECTIF Les ter

est une consquence naturelle

du

ncanisme

de

l'article de la langue

minaisons des articles indfinis de liaison s'emploient


les articles
Ev

kurde. Puisque le substantif au nominatif


ou dpourvu d'un complment est sans

devant les
dfinis.
hesp mehn I e

adjectifs

comme

article et a un sens dfini, pour le rendre kenc kenc e. e. indfini il est indispen par un sable de le faire Ev accompagner particule.

Ev
ORIGINE Nous avons tir nos articles l'adjectif numral
pluriel de l'indfini

hesp mehn

en en

kenc kenc

in. in.

Ev

indfinis singuliers de
(yeq - un) et celui du
(hin -quelques). yeq hesp

Il ne s'agit plus indfini pris au sens

ici

d'un

article d'un

propre, ni

un seul cheval une seule jument quelques chevaux liniques juments un cheval
une jument

pronom comme c'est le cas pour l'article


dfini. Dans l'expression:
Ev hesp kenc e.

yeq

mehn

hin hesp hin mehn


hespeq mehineq

On veut dire que ce cheval

est de

ceux qui sont bons, mais non pas ce che val est le bon
dans

et non le mauvais tel que

hespin mehnin

des chevaux

la phrase:

des juments

Ev

hesp

kenc

e.

Ceux de la seconde catgorie, orga

On voit distialemeiit la diffrence

-330

Hejmar

16

HA^AR
nn pain

Rpel

fait spcialement celte

occasion et

ntice
w u Mbit Mre

contenant un raisin sfc; dans

chaq- e maison

l'on fait de ce pain et on invile une personne

trangre

po ir le couper; la

perionne qui
sec est

-3L'aBBe YezMl
Mai, le mois des roses, Golan, est le premier

choit le morceau contenant le raisin


concidre comme hanreuse.

Les tnmi Ms TtzMIs


Pour le^ sepi anges ont t cres sept

mois de l'anne tl le premier mercredi esl le


premier jonr de l'anne. Ce jour-l, dans cha que maison on sacrifie, des agneaux, des mou
tons et des ponlels . On donne des aumnes

drapeaux qui siignfient l'autorit. Les drapeaux


servent pour le ralliement el
nies religieuses.

pour les crmo

Le premier drapeau est pour le Kurdistan

ponr les mes on met des

des mort.s: sur les tombeaux friandises ;


les prtres

du Sud-Est, le deuxime pour Sindjar, le troi

pour

constater les
vont

sime pour le Tigril, le quatrime pour tout le Kardistan du Sud. le cinquime pour le Kur
sixime ponr le Kurdiitan

mtamorphoses

des Yzidis

distan du Nord, le
dans les tombeaux .

Durant

le

mois

de Mai le marige

est

de l'Est, le septime pour le centre du Kurditan. Chque aane ces drapeaux sont apport
au tombeaa de CHEIKH ADt et on se porte

dfcDda;

parce

qoe ce mois

est le

pre

des

roses; les prophtes se sont maris en ce mois.


Dam chaque maison et dans les sanctuaires

en grande pompe leur rencontre.Les chantres


chaque anne prennent ces drapeaux et nne

on fait de la musique

et on

clbre des cr
leurs pins beaux
dansent pour

monies. Les femmes mellent


atours et hommes et

grande quantit de terre de tombeau de Cheikh


Adi et s'en vont dans leur territoire.Quand il
approchent de ville et village on envoie an

femmes

fler ce jour.

La nuit du premier vendredi on fait des

hraut pour annoncer:

On

vous apporte le

crmonies en
Lune;

l'honneur

du

Soleil et de la
on mange

signes des ange. On le accueille avec respect


et hte, et avec de la musiqne . ^=.

on boit, on prend dn vin, et

entre () et ( 1 ) . Ici () a tout fait le


sens du (le) franais.
Les phrases suivantes qui pourront

en donnons nne traduction avec explica

tion. devant

Le un

mot ( i ) employ

seulement

edjectif n'a pas d'quivalant PARTITIF- En kurde

tre soumises un

examen

mi lutieux

en franais.

ARTICLE

arriveront

mieux

donner

une

ide

nous avons aussi une particule qui donne

approximative ceux qui ne connaissent

i;^"^ substantif
larticle

un sens
et

partitif.
de

Comme
rapport

pas la structure de la langue kurde.


Ev Ce Fv, hesp, cheval, hesp kenc est e

partitit a beanconp

avec la

dclinaison

se confond avec

bon, e

elle

il sera expliqu plus en dtail dans

ke ic

notre article traitant de la dclinaison. Ici


on se contentera des exemples ci dessous;
e

Ceci, est le bon cheval


Fv hesp, kenc le bon e

Go.5t bide min

Gotin bide min

Ce cheval, est Ev hespeq

Donnez moi de la viande

keiic

Av bide min

Avin bide min

Ceci, est un bon cheval


Donnez moi de l'eau

Ev

hesp,

kenc

Ce cheval, est de bon (bonne qualit)

Mewijan bide min - Mewijinan bide min


Donnez moi de raisin sec.

On ne peut jamais traduire la der

nire phrase d'une manire exacte. Nous

^Jcladel CCali ^e'dir-SfC/um

-331

Rpel 10

HAWAR
Le Cbiekh Adi et le

Hejmar 16

Alors le chantre dil:

Mlek Taous disent; donnez la bonne nouvelle


mes coryants Yezidis, Je donne le bonheur el
la richesse, mais Je n'aime pas ceux qui

C'tait cette poque l que Ziyaeddin


sous

sonhaitent

de

moi

quelque

chose d'indigne,

pacha publiait son glossaire kurde


le titre de :

j'aime ceux qui sont gnreux, ceux qni gardent


bien mes secrets, ceux qui se prosternent devant
moi, ceux qui m'aiment de tout leur coeur et

( ^:>jSJ1 Ull j L jJ-l :o Jl^I -yif iJ* )


(. e trs pieux et vnrable vieillard, qui avait su
phontique moindres

ceux qui arrachent des lambeaux de leur chair

pour me les prsenter. Je suis leur aide l'autre monde et je prie Dieu qa'd les

dans fasse

tudier
kurde et

minutieusement la
la fixer dans ses

entrer an paradis. Alors on fait beaucoup d'a

dtails,

ne se rsignant

pas

dorations pour les qutes et pour Cheikh Adi et on met une statue pui sept reprsente le Melek de cette

sacrifier la science un fanatisme illogique a transcrit quelques mots arabes, {i) tels que

Taous et on dfile
statue en suite les lave le

fois autour

dans les

leurs formes

assimilies, les kurdes.

procession: femmes; on Melek

d'abord les hommes en embrasse la statue et on avec de l'eau que l'on

prononceaient

En voici

quelques exemples:
dicte du glossaire

Taous

dicltt arabe

page

donne ensuite

boire anx gens .

As

^^
( yy cyyi-

^^
(yy Ui

34

La Netainorpliose Ciiez les Yezidis


Cehteri
L'homme qui sa vie, acquiert s'est bien sa conduit durant vie une durant seconde

74
98

Xelat Sima

personnalit

suprieure ; les

enfants

qui

ne

>oi
VJ

connaissent pas le bien et le mal restent

qua

cT^

105
118

rante jours dans le paradis puis reviennent au

Pib

monde. Les gens mauvais deviennent des rena


rds, des serpents, etc...

suivre

le consentement de

sa femme el il peut aller la sixime ne loi donne'

Les Fretres

Yezidis

jusqu' six femme; si

Ils y a quatre degrs dans l'tat ecclsi


astique. Chez les Yezidis le povoir politique et
le pouvoir religiaux doivent lre spare et ils

pas d'enfants il ne peut plus se remarier. Quand la nouvelle marie entre dans la

maisan de son mari, le mari jette snr elle nne

ont

eu

toujonrs nn chef politique el un

chef

tonte

petite pierre,

cette pierre signifie qu'elle

religieux.

est entre sous l'autorit maritale de l'homme.

Le

Harlage Yzidi

Ou fait beaucoup d'invitations ponr qne le mariage soit connu dans le pays, on tire des

Aprs que les deux parties ont donn lenr


consentement au mariage, on apporte un mor

coups de fusil , on
daniies pour

fait de

la musiqne et de
on emploie

ceau de pain, soit de soit de la

la

maison

de

Cheikh,

clbrer le

mariage;

maison d'un. Yzidi el les

renomm pour mangent en

aussi beauceup de fleurs.

son hospitalit,

poux le

Htes Diverses sur Les Yezidis


Prononcer le mot diable est interdit , les
t

l'honneur

dn

mariage.

Les chrtiens

et les

mohamtans, c'est dire les prties et les hodjas chrtiens et le clbrer. Un Yzidi qni est mari et a des enfants musulmans, ne doivent pas

jurons sont interdits parce qne le diable a injuri dana les livres sacrs.

La danse et la boisson sont permise la femme comme l'homme. Les versets de la Bible Noire sont faits de la lumire dn Soleil.

ne peut pas conlracler nn second


la femme ne Ini donne pas

mariage. Si

d'entants, il aura

le droit de contracter un second mariage avec

3)r, Qamitan CCli Medir-DCluiil

332-

1*\>>

a\j\
ly -Lij AtS'i'^ (S'- 'y. '^M^ ~

J"/'
S'.j'- '-^'j' ~

^.
XJ (Ji ,_J_j*

Ul>i
t
jA <

y.j ^3 j'^ssis'^^jy*'. IJj. ^/Itf j*y


y

*^.} 0-;

Ji
,

Ayj\
' (_^u

Jin
,_,-

J^aI J.tSjj-;*:Wj^^(-li>^^

yjJ^.Jsj-

ijifx Zjj il ai\j\s 0*J I jli- \:i


Asi *.>-jli "J viL.; \jjlj y Ajy iSjy i

3yAi_ ^.SC-il-il 4-1 j \>3 J* IS'l lyjf is iil;jl

j\3iL^jiy .(yi-yyj J^*.>'

f\j[i.y^yj3

>

i*

i^js ^1

jl ^j) * ti*-o^- *; z.j^ y

liU^j

y. jSL^ J jiJ^j-J, 'y ^* y-k->J

i yiji 'y f-'- j (Sj^ 3^ (i*^ J^ / ^ us

c^a'^'J'-'

-'j* ' *i J-'-' ^^ ".^^

y \i y=i_ (Si t cjyf *! (S y, j-y J y 'i^.A, y.i

'^f\'(Ss^j r''^^.' f" (f--\y^

! (Sy^JJiy

j\j tJU ^l^ t U- '^^. J -J^U fi


jl J j:.^ji -y .tj t y yj J^* jI

(i. i5 J> *> y ' 'jh. 'J 'J 'y f'-j fsJ f yr y s y (Sj *

Ciijfi o Ij JO^ i 'i ty jijt i '^j> Jjl


!3J

Cj)H. jza-

CjyA^ 'j_j 'y y^'-j y.ib ' ^y.

'i (S 3 JV- ^ J jii

y 'ijij f-' 'y J-> Jr3

y^-^.j y. o-i*.jl^. !Ai. Jj 3 y i j i^ 4^1 y,

' (y. u"^ t^- y > f-^. j ti^i > -Ai ' "j!
JiJ ' *i-b A> J J* tT'.^ -'' ''^^ (MA

(Sj s Jjj >iii ^V -^jfjsj ^

yjjjii^. t^^.
' "(yy.,

(S fis (sy^i (M- '-'^ ^y '-^^


(Sj\i(Sy\^ jl liyj t jjl; ji- L^^y ^ 3J jJli jl \i S-i 'ji- Ji yi arj>. J; jj

;L Sjijy Ji' Jj^s tJJ^''fjjf' vj"^ J^-

? *i isr,- -''tsi li-^ ^y y> fA'


I : ^fi Jiitf lijjyi j\jiij_ fyj'.,j,jj
,ii:Jl_-j* i)\y.]\jyiy j\yi JUO yi cy Cjy^j

'i(S)J^y yf 'iJsJJiJJ ^f> 'y- y J>->


iSjy^ J y- y J3J
Jl jUj t5 Ju (S y

^y, j C^-> ^ -*i ' '


' -VJLlS <:y\ s

y^s (SJ

fsi^ Jy y Jb' f ^ JyS"? <>^

' '-', J*^ i AyT y y,(SJ'' J.JJ f-'-j *

= J
^ '

fj*

4>i

( t*. litJJ jy^f'dJ Aiy ** J^ .Jj.*


ijVij i^b-.:-!^! Oj^i jU i^\jjcfijk
. . illf-ji' i^. J;jj s 45 j fl Ijjj *

oy '-'jfi 3^ Jy y^ ' >j. "4, y>yA (SJ^ Si i^ j ''.y '^- 'y "^ * y, <Ss'^ (Sjb (Sy

oU JUj s cjLj j Uj

y- lil) *;:-i Cij .yf

jJlj .J ; j jl Ij *5o ji- ^j 'ji'jij' jj ki

333

?^
yi}j^3 s-IJ*; jk) JPj iSi\.' f-yjf- j *>
>jl;_;Jii,j'.4."l I I A

Jj\fi

1 "V >u;*
T

jUjU-J^l Atl ijj) Al' Alj Aj a1 _ : ? A;- Ji6

Ai Aj li'd'ib Jj U'^jkJ

A-l j)JU Jt Ls;:i (^1 Jl IjJ


Cr-Jii J

( yy Wil t !-"" *
i

jlJJ ja;L_Lfj

.jili * J ^ 3 ifif^U/-

''. U*- J* ^ Ai jjJ Al' jU AJ

. f\ \iiy
(fy J> ^

yj iSj^ cj> yb (Sji Wi ai Jii


iy y-^ 4f jkJ y-fjf- y *
.jIa'Ij liLjj ^;l_lj j)j_jX-jK_

*! j^ (yA'i *^^J J ' (^ ' J^ j!*^ " .^^j (Si^'3 J* li-iU i^'O

tf J Aj_pl|

: fyb <f'3 '^ - '*

.jl_;ljL*_r j^vic i^Vr^' y. t/Vi- tf W^^ (^3


Aijiiji^i ij\ y Jai ajify i ,j . jy
.

Jiib J Af ^^ ( l;SC.. ) aT.j A^ ( .il; ji ) ^Ij


(Sjy^ y (Sy tfs-r- iSji-Jay tf lj jU L:-JlJ

. .

C)\j-^ A;y\a a} Al' aji ^ye-

= ^i^Uj yyi^ ol_J= tf J j tf jru y =

' yj ' y\j!f..jk L (S'S ~ ' '"''^*-' cf

''

(j'y J*- cs"'y'^ (j'y (j"^- *^^^j^yr> i^a' c^

-^W.-*' ' Jr-y ' (hr ^l/^r*


JL> ^Ij = U*-. f Jjic = ^^.L "^ f A.U.

.Jiy ^ . (S Jjy jU ^ffj

} *i^,Ls7 J 'J A- fS'ib i

Aiz^ u*^ tf J* *" '^y' ^^^ J^


j .J ( U.j}t5.. ) (SjssAi ^y^ y Jl;j *; o

~^
.j a;U j

cf *il_-J (.il;

: ^ JA if \i Ajjj: J

1V
[ jijjb ]

AlJj j^a; ay Ijijjl ^^J- Ai y-Ac iS

tf .J ii'^iy (Sji' j-t) .Jir .^ ^ ^ *<. J * -^. 'A


iSji 3 'iiia\ yJc tf J*. Al s y CAis CJyf tf lipl

.(( j(U_X-itjjU 1 3

l^ly^iAiJ

: J Al'

jfUtl y Ai .J y. *; a-p ^a-sj y ii y y i fs '3 JA fi\ys aJ (Sjs 'i 'S "^3f. J^ *" ' * y. ** fJ *<
ry ii Ailj A)' y^ijAi.

^\i ^\j\ y,j6. Jl -Z^ij ^ydJyilS-i^ is 'i yAJ

' .) a!'i_!I ^^SC-iw.jjJ


^ 'ya y,J6

tfjy \j J' '-ib


\

1 Ai A. JJJ JP j..ilj

: ^ Ij .jjT a)

1 r

' jV\

J Jiy
(jAcUi^

'J^ ". y *: i/J *^ tSJ^ (^ - I


'j f-'-s * *i * '3 'iiy if:3 ' J;

j\ . -Lj-I i^A-iJl (J* ^/ijl aSLxj ^y.il ^^


0 Ij^ ^ ^J>- J*-I.i

D 'f t'r^tj'J jl } aI* ijJ^


i a' Ol l j>- j-) (S lj jLi ^j-ij 1 |_jJ*
^ y^K\ L-il jX-.iu JS.yifi ji y

^J i ia^\ 'bi ^ (Je ' jl^ = J^ ' tA


A;l-il;j I ^! j u(J^ t J^U-l ^^6j t jji

^::>IJ tf *k)b tf *"V. ~

.y'ii-''-^ ~ ' *

^ *: Jj *". jV*-' 'ibl y} J^crr *; y.


j..x_ A; yi j\aj Jjfj S\
'jr (S y *'. y *>'

? *r: ' 'Ji''j'-^- .^.^


,1c tfU.. r J.,*,l;tfU, 1 .i;tfU.jjj^y
#*' -

:j a! ji

i^^ J '-}y syi yb


. liLj y^iJi

tf jl_'ul jiii J yi_ ''Ay: (A-i ^ ^

'

jis-i .jU Al yyj\f-yj(yyiiij-y^''.'^sj3

ifii-^Ja Cjyb

j*' A-j' ~"

J^J >^J 'J ~

.(S3'f\yy,
J y_J j ii ii aji fy-:iia if y b

t5j U J jljl yjy^

AJjb AJ j^ A . a-H

AJkjlj aJJ>.y- JSjf 'S ^Vj ^ ^Uil j^5l-l JA- Al AJ>


tjj Al" l;j Aj. tf J i jVj w f "^ *'. * jO * j

j jbyi . Jljr jV J3Js "}i ^^y, ^b fijf^aJ' (Ss'fb 'i^jf jV i

334-

I^.u^

-uU

i.. d.i'
f*r^J ^-^

Ji * *>"j ' tf J- * ' ^j'. ' l.S'J^


JUaS : tjii Ai' tf ji j.i.1 }jj 'J ^ ij- JU ? A^ jlj lij f j-U tf ji- ^\ ii 'j-o Y

iSJys ^y. ^'

y^^<S<:'.y -

ij-'jj tf JAi' ufy-A-i^ ii . Cj:~-, ;js j i ^ys

-S^ jjj^ (S 'jis jf JWjJi. tf Ult jf\ - l


Jljuii a'TJ j--j:l;^S^j Aj-^i y-Jy- yt. a) t i

JjfAi s^jjay Al, jsj 'S^y ^iUi'

V3 *; ^'

j } jjjT' y^iy ji- (Sj^ 'sb ^iT '-^ **'


^ liUajt a! Atl y^ ijs 'iiA^ jjl *5 tf ilUjU

JAi A.I
AJ

a:, J*:

sl * -^ *; *^ ilri ^ijf
jil jliljrJ 'y. J*
Jj Aj' AXJ

Al Ailjs- *;jO J j>l -1 Ai

*i^ ai/ ajVJI


t5>- ll Jl^ (i; JJ3 M Ib *^ tf iUjl.. jl <

_, .i" ^ i aii a; li 1 .Jj. JA.I fV Al

t^ Aj^Laii Al Jjl Jlj'i' l^ Aj' ij^ i\ y<^J.y A

f I J:,i' J

( IjjI a 1 Ijjui A>- .J i-la yli^ AO-

iTl j cA-J\ y\J "' ^y.y yby^^ ^ *i - = ?

j.,-j oU ( 'fi^ Jjl- ) tf A.JJ'ai lji ilU-tjjl


A-C J ^. j^.j' t b li J (Ssb Aj' Al .jjU. y^
?A.:

A-Aiolj5^ .1^0 *'lj *t i^^' JlJA'^tfJ


,- ijjO

.J

A.- Jl_i> ? A Jli. t A Ajj aj

J'. j ? : j^i"tf J-"j- 14 * ?*: T A; tfjl.


* (SJy-S Jd^ " 'y

*rJ* J^-^> J' tf ^'>=r' J- JJ^" j/' ? ''J- <J^


tf j'jl ->

a1^j A-lle f'


AOjJ Ai Jalcj *J>. ^ji^ "5 A Jc j^-jl* i^V

t^*!' t5r Jl ? -^ *' '^.J^' ^"

Ai- tf ( ' ) tf -1=- D''j! i.^ *-' -iiU J.'j ^ ^^ A;:x!.


dLS^jlj J. A Al' Jf- tfi* Ijl .jlj .J^. y Ai e

ii AJlj-^j~i J (SJy-s J^i- ijM y V


A, >j a:;j aJ jjjj ijijjrOli'

A;. jTaI hi j^y^ viLJu" jJi Al Ij aj jT a! iLj jlij

Ajj^Ai A;lji-j if'f'^ tf ''jl t^.A y y

< J>U-l ( ;yiy j AyixJ. 'S 'iJ Al cA' yJ y^ ' Ij

jjtf.jj jib Ls'.'j^' li'^ ^y" J- tf 'U^' t*.''


a , .

J J A . J aI* tf j *! '3 AJrJ l)" tf jJ a) jJj

j^S^ Uj Jljr tf J Aj jAJj.I (Sfi'-J(j\ tf Jij


Jj"-- ' Jj-Si t ly u .J AIIj Ajj (jf j

,;^Ija)a;jU ^S^j
A J aJP tf j 'i f'-i AJ

ifjay yj-i fjA^ *"'


jl" jl J ilj Jllj *5

tf JjJC:.! j^ Jt:5^ a! jC^li. (>Ai' i.lt JJ' ji jAlj

. aIU 1 y}i>- y^. ^ Jy


i lil JJP Y .jU 1

sb js

tf jj/'a, ^if'S^f *^j ty.ys a!jj Lj ^/ o


APji>j>jl tf b J.J AjJS *-<J |>Ai Al .JJ s fij AJ
j tf jAj_ Aj' aJ JJjJ i .J A*5^i Ai Ajy AJ .^.

Ai AiJJ c-i\j

jU .aCj LJl t/o j>.

Jie U;l ^_ * J jU Li;

'Ss tf J*- 45-" tf Vi^ Jlyl l^Wri * tj*" ls^ J l jj \ f s cj f ? Al Ij ai Jis tf 'I A *^ *i'' ' ^ ' 'A" " "
. y il ssis y^. ^ jy -iA-i-^-^

( ) 3 ( J ) y3

iJO* ^'

^i^ tf J-- ts^j^iJcl /'ijUy Jli


^y. Al (fyif- Ji^ " " Y jlj-J aI = tf j.^ I

Iji a:_i 3 ty, y-^ y y'^'f J^

b^-^ i 'J'i

-ii ji- J is>}iy -J 'jU il-*! <> *i->>- -

*Jlj J'i (^. * tf J*jlj

335-

J/-

.^j\

\ \A,'J>

tfjs t ji'U**Ji.jLLir j^ij,- jj'j>

jj^

' ^ji.i j' 'y y j ' Jtf -*jl

-; /v i; liJjJi j

tsi'j! Ji y Syf<, (f ) if{ Iji ) -^lj.1 jy (Syf


-l-'IjiK s y ) j- J il.jA- ( ^S^ J - tijjT
yy}yji

1 ^. tf -w- -1^1 Ji, y t^\j S \j^ syff^.


jiry A ' 'j ) J 'y \j'^. y A^f a cy y

'ib^bCf(Sf.j^} s fj'^sib.Ji' J fi JJJ


U.J Iji ^Jj- ljj! j^rs j\: J-J S^J^J-y yj

j\^y[\y)^-jbjrjo{f)
( -ii'SCj Ij -ii. ji- lj >i~j^ J y y ier 'f's
iyjy

li J:; ''> ii 'S 5 :** '^ *J JJ * " } '


^.-:.-b{^'i) _jUj i jlj)jjij

^U tfA^I jS

IjU ^i jl^^jjljl J ^J^c'

(^) b\^ LillfAj j'Ij i .Jl' Cj\fr J\

'j ^y
il*llj .ji- tf J. IjJ A tf jJ

lyr-

(/y V Ji 0-' jfW -i ,v () J


ilAl j

( 5^1 ) y.j ^Ajy s IjV; ( Jj5^ ) - ^i-if


aJ^j J jiUi. ^.j tf J, J o jJ J j,l jf' I jU J-aJ
f1 J JjT y A> Jl J J dil jU. ^jili Ai S J'J (S j
^ -( . .
y'J (Si} Jl U.jJJ

AiXij' ljr J

jT

._1J3J J' ^-^l.'e tfJ (>*


JJ j) JV ) IjXli Jlc

^ji. > j>-> y-'^r ,J -^ * '*' J" o

. f-l* J

yjij;. Aj-Ijjjjli- JJJ j.j ^^- ^^.j

j,jjj

tf Ju'&l- Ij Ijjf jd^ jl ji. jUj J^j-" J fif jl

' >y> criJ tf J *c5r" * cs-i ' tsr ^J ~ -^,

j J
ljj>

aLj Aj- j t f J. Il J > if^ 'J lj j J A.


l-^^ aIj .J j A UXjJ -il jJ .jljijtj (Siy-

"^) jjj ('I j^ IjU liij t jM l'if - i^f

(.1
Oljjltf j^J^i )y^y y (Siy 'yf

K J^r^ tf (^ (f-^- ' 'y" '^ > l^ili y. 'J


--^ tf'J

bJu y jjii. Aijj lj 11 (Sjf^' 'J y'y -

j\y jjJ^jO jj>j (s>}yJ^J^yJi jjji-i yyj i

_[^lil> .Jj .J. UU J ljl-^Jn. tf jlj'J ,_^l! '


Cjy. J-i y s y.y. fl \jia aIjj tf j- j

. ajb.(Ssyy:> Jj^.' i* tfJf'


Uji- j Jll tf j. tf j ) iliji- ( .Iji- ) - tf jj'ji

A. _l; j lilj cj^sy ijij J-J jj".! 1^ ' y* t/H J".

tf jlj. ^J l*.J Allj *


cy t;l U) jli wil .u jj:.J l O'J 1 CijJ

j cfdtS AJjJ

jl_.j Li tjlS^J jU. .J A. j J Ai Jll J


j ji- j/-;-J j tf jLxJi

Ai:-i- J.J J J,'J J tf JjJ

->Ui-jJliJ(,l.)c~(^;)-fU;
Jii; tf jih A> .jj iil..j( ijj ) cJ^ -ys'j '--i-

lj J 'i J- Ijjj A. cj.J^' isi lilj jJy


Ay> tf j Jjl *--j^ ''-^W liljj jlj

s iJ .2 j li
Ju Cjy '-i'.

(Syf y Jll A-i.ji- lij. J i, aIiJ 'yf j J-i


ys^ J- J< i ' yiy 3SJ'ii-iJj. \~;

_)l y

^i j.jlijl ^3 tfjlj-j y f ^sy y


Jj* jl J * **?, A l^^iy

tf jl> *i j ji- tf J tf j

Ai J> bW JV ji- li ^J J J JJJ j iSif j

isf> (Sij-J'. jf{ f) 'ij-iy) - df^y

f^. ^jfj jl *J_ j y Jj y y.j ' Cjiy

336-

\ \ >u;^

-'jU>

y j/^

\)J U' Jl^


_l.jVOIj iy Ujj yyf (yi Jl

a1 I' A'- *r *^". *^ *' A-\o tf j;i- If I - i


.ji,<.jjiV(jlil)

ljjf'l^"j z})
(Sji) -l-'-i} Jl'l i5jlf: Ijj^ aS1_5
l;_^|jJjj A.U:r J ji

I J J* yJji- J'>

ybi 1-^' J

' V j ^y '
'f < \

Ain' J;^; J A.lj;slij f Al tf J jT a.Ij J, 'j-j~J.


-"S'iJ-sj

y^.:^i

s j^J^.j
iy

y.j y
(S ijs j} J

'r J^-7 fy J- f'^ ( J-"' ) u^-V J i


iMi i 'jfi 'y ^jf-'. ^y.J> ''. y Ay'' ^ 'iy^'
^ " ' ' I. . '^ j J y5^_ .y jJ tjir 'y 1^ tf J fl ^i ' j^^

ijj<r wf j ^-.Jjj- -:Jii*r j>^j A>-j (^U-A^


^yjj y
-i;.jij jtiji -J^li J(jy Siyy ^ jL_;^ A>.

cj-^.'y U^^l "Ji

i,Cjitf\ J. yfii IS^jU-; j^o^'JJ l-iJ J

oIjjj
jnij JJuj Ju/ A>-

j-jj jij l-;^i A

'^ ''Af-i <sj j>y^ fk


^i Ali jj Lu
til: .J J'

yufiy jUUI ' UUl J J^jj

bjS Jl_ij J\\i A^-

J lj '^jA'i s 'iJ". "jy *> Ujj j' j p

. tf j~. J- Ai lj U:^i I' yi '-V; ls;I^' i.>

^^'-^

yifj^^jy
OUl. A>J J--I A^%- A,
bfj.a\sZ.^iJ

y^f (Sj'ij'^ J ^^y y *-^

''"j' ^^.^

iV.j LlCi UJi iljj j _i J^ Jii tf j^i j'J ^^^-*


Ai tf JjJ

jfii *-

i'j'-J^ *r

AJ tf jiijr' UiUj'j^' a; Ai u ujUjI-jI tf -x,r Jjfj Jj^ J- jTj tf j UjIj .^ J Al'l/ UiUjI Jl J
A> tf >.jlt

ijjr>iii i^jici i^ cff'. .Ajj) ii'yyyi-sJf

yjf A.\C\ j^

.J^lj Jj 3^ yf i/ ) ! 'JJ f* ' (f-i JyJy l aCi JlJi ay jU Jli j'ji-J S 'jyi jl jiJ

J'y ^' (j^


: Jj;lj>^^.lj>

s / l J'.- H tf jlrr-j; (^ ^ J ^ J
J>_J il.jjj>-jlj^ (^ijj j^j - I

ifi SJ j J^\ <sj\>yy,s'y'^- V -^i ~ '


tfjljU

Jli y s y_j^i-'f '^ ^f y -V yf:

Cji (i^\-:-^if f.yj ^ff(y;>y ~ ^

ci y^ ''A 'syi^ 15'. (^. 'j*"

<:-^ J.> t/Obj -*^Jii ^^ t^r .t/^ (>.jij ) 0^-* -.ji j-i t/ i/ y L5i

A^. JI-- J li^^. i/i: ^" ^Vr .^'^ - *


Al' J Ai - jl* *^'^ l^J ^J ^ '^'J* -'J^'

J jil/^ xVr tf jl*^* (jrt '*! ""J^ -~^ jfi-i%'iaj^f

^ jj>-i ^liaj Olj^- t5*X (-^^J ~ '^

-337

la

ai

l^rr J.U: i

urr(iljX)J.U 1

;.^y 4/
Ija j t ilA, ,y A Uo .Jji Ija i oU Ai dLi

j^y Liiy

ylj.J tf lij. A J

lilljli aI Jl A Iju Aj J\y A y..!

1,Aj Aj A)LJ j Aiji- ajif ^\ tf .JJ o .J A ^^fUjI 'ij'.'j ) (SiJy Jo *^ jli a! Aj JajT Al JjjJ

iiij j\/^\jf^y ,i
< ljjj J'^j Jl A_; ( tf jljl yl *-i^ y y.

't(Sijf jf'iy iS'Siif jiMi>7\ i (j AiAtjijfiS' AjiUjtjlujI


A,AtfAJ5Uj Aj 4lj4 A jSLi Ai ( aJ J Ajlj

Ajlj .ji-Ll" j'ir S-"^^. jl Wjj*^, ' i^ Jj- '^


l Cjyfi i J^l jy-JS jIJ^I *'U Jl ( Aa ^iJ. yj

'iJy- jJ JJj5^ J A J lill Jj/ J. A JA> a1

'

(Sif JV'j ''Af-'.

AJ jl J.A a! l Ciiy A aI i*^'-> ISCi .jl jAi a)


tf jli Z-ii Al ai i C-yi tf AJ A,J A Al Jjj AJ AiU
(S'JyyyAjjs A>- t ijISjJ Aitf AJ A, jAJ
: Cj\ji.

Ij! .1 .jljJ-J J .Jj J A. liU j^j, tf Jj^ tf a:

tf Jj- J^'j"" j ci--'' i' c' ' -A-'f- '* '^^-''' ^'J
A'r,f ajtj^ -ii Jl Ijij i^j yjj' ^l* ' Jj^ j/ll tf jlJ-V ' ljlJ.'J Jf;,' tf j'jUi" Ji fl

^Jl^lfoi ii\ JuJUl5jj/'JI< j j^>- ( \ )


iju-jjy (36 \.o-\..o- Asei J e_j_i jy>. (t)

ay ^iL-JJJ ay nlt'^'Ijr^^J 3 cf i
Mb

'^. "ji J
* '>-

s jyiy ai \jaajyyy j Z^j,- SjJ ^a,_ a)

I jjjrjijVtfi

A J l*tf j!>li. J-J-' isr" ''Ji * A iy**

'i J'^Xiti (S fj
Z-i) o

*j, iS^^aJ i Cjf

' y*^

AJ Ai Jjl a! J l J.y Al JA- Jiy


tf jl_- tlL.JAi J.A Ai ayiS- .a)j

ry

j lclij

A.ii l5jj_^J
? Oj J O

jUj j_jU- (r)

lil.jli a! Aj

Di jA, cilj Jja- ij>- *J _J


: .J aIIj ljIj a- tf j.j ^_^i

tf ji- tf J AjT i, jj J ai a ay jUijJ J .J aI .JJjJ .J Ijj- JaJ^ Aj tf jli 1^1 a1 jjJ JjAi J vilj ai Jj A lji- tfjji. iz-'l J. .J >:-iJjjJ
^_^lj- J AJ Al Jl J

c J JiJ "il a! a5

.jU.j-1 ^ y J\s A, u^l;

.. j^.jjj

(jijw) jr'.jAj'^Ai^.jiiJ
J i-ij* jii w-j j> Al ''.Ij A- t4.j t

l*J- tf li y *^. *^. 3 iy^


j

( jljl* ) tf Jji- Jl ji. J

jX-i Al ( ^ AJ

Al tf Aj 11 ji Ij

. J ,^^lj AJ

.jL-jj (J.lj A>- M r f 5L> i5^aj Ij-a (^ .j

Ailj J A^ij< J A-J . tf.JjJ ,J . tfAjL lilj.^ c/J * tAjJ A. ' .Jji J l j Ja-J A, J. Al J

,]^A, a1 AJ Ol jJ li Jjl aJ uJIj a^ ^^ j CjJjj:!

' CAfai AiW jljljl Al jSi .jj illj

(^AJ Al i^J Jl; A^jXj.. J Ubl J um a1 J

iOili

338

^'vJ^tXyoo'

yUilldlU

v.^

^\^V_jb U. ^\jSa
a

jUtil Jjkjjp Jj
liiiji i . ;j-lj Ai- cf

J^b%^ j^\y%. s^j^W'^jik jyi


j}ij\
iliy

ifjy J'3 y
1- -<;j^^j>''"

-^'j *=- y
jjr-

Sij

Jjr*^^

iii^

"^*

Jiy''-. y y

>ilij>

^'- (fjyj-if-'^"

ir'^.yy

il/"'j' ;> - ^* cW... ^u -^jifx^- '-^.A* ^^ r^- ^J^ ^' v^ ^"^^^w

-339

^ J^

1 ^

1
1 i^^

^ JU

n i^

.1

"^***'
'\^yj>\
\rrJ.Ui ^^

y 1
J. 1

L
^

'^IL ^
>^ 4ft<^
j!

v'-'?
^^rr(ilJ i*

j^y^iV

^sj^^f
lSjy*iSJAi*

k9cJ

tf:"**

(j.yy':

Xiji

.j/'Jijj^
iSjy\-j -^
j'i-jJli p i jJi

^.-^yj ^J/

^.Jj
y jljljJ.l^J'.

oU-jJ

j^y :>
^uy Jl tjj tl3

>>.-'-f

b/ u-T j\r

N^fr
ia

J1.JI, J^l IJ
r-*

\r\

340-

SAL

ANNE 1

HEJMAR 17

ISUMRO 17

DU.TM8 6 Adar 193T

LUNDI 6 Mars 1933

Hovara Qorilt

um U\U

*S8ei3tiji ^ooar
''x axa i"i raiveweran

Evn Cweleq Hevind Sori L-^. Q. A. Bedir-Xan Ehmed Mliq

Huwara

biyaiiiyeqi

Liber tirba S'x Sed


Ax li me

Ellabya Qurdi Dersxane

C. A. Bedir-Xan

Hawar

Hubel

weten

Qurd

Wan

ar:nn Xeyam

D'. Q. A. Bedir-X:itt

Qurdistana b dibistan Tola Qarwn

M. E. Boti C. A. Bedir-Xan

^ivt frensiz
De la grammaire kurde

D. A. Bedir-Khan

L'Alphabet knrde

AM mj

-341

SPCIAMSTS DES MALADIES INTERNES


VENERIENNES ET INFANTII.KS

Sindiwr

'yDjxir

iiJn;

Egoullge
Inscription

Frres

sur Ious les meUm.v- (Jrn-

vure colorie, pancartes et tableaux- eu cuiv

re. Impression de curies


suivant les procds Us

et autres en re/iV/.
jjIus modernes.

Damas

Mulr.k Uc.her

Abonnements
Pour la Syrie.
l'Irak et les pays du 1 (i an mois

Qiryarya Qomel
Ji bona S'Jryi, Tirqya, Ecemistnn,

laTur'^uie,
Caucase: 100 60 40 1^ l^ f'.

la Pe'se
li'j.k il welatn kevk.'is:

S;:lqi

.'OO kirO-si'

100 Irenq

c.iiieliqf 300 kiriV sr


armeliiit 200 kir-st'ir
Ji liona \velintn din :

fiO frc"*!
40 frenq

4 mois

Pour tous autres pays:

:in

15(1 90

I'. 1''.

Salq! eme'iqt armehq

150 90 60

F.enq Fienq Frenq

0 mbis

4 mois

60

I'.

Adresser tonte demande au directeur propritaire : Emir D. A. Ikdir-Khan Damas: Quartier Kurde

Her tit bi nav xwey tne sandin =


Mt Celadt Ali Pedir-Xan Sam : Taxa Qurdan

-342-

Sal
hejmar iv

ANNEE 1

NUMRO 17

DUEMB

LUNDI

6 Adar 193,3

6 Mars 1933

lovara Oarili

um UU
x (Vfezo)y axayan hte Rewandiz , we
dagri qird .

lawarl Bepe
We Sliialay Gevreyqi Qurd
Beq hendq le xwndewarani Ha
war bizanin qe le sali 1918 evve heta

Itir le pas heray xli Sr, Mcer

Hey gerawe wulateqey xoy, we, lew le

layin Qurdistanewe , nemaze, Soranewe,


qitbqi nayabi
Qurdistan.)

1920haqimiliway(He\vlr).mebest(Soran)
le Irak Mcer Hey fa.

nivis be navi (du Sal (Two years in

li Qurdistan), be inglzi
1917 hatihwe

Mcer Hey

le

sali

Irak

we le

1918 b'Jbwe

haqimi siyas

Mcar Hey lew qitb nayanbey zr


car le layin Qurdeqanewe fiqri xoy derxistwe qe detwann istifadey lbiqeyn.

wulati Soran qe
Badtnan we

deqewte nawer.isti zy

zy qoy, nqe Qurdistani

jr debte war mentikewe :

ci,vantirini (kenctir)
x.vareweye,

ew kisane

emey

Wulati Behdinan qe be twey qurd


manc kise deqen, we qe i barte

me lreda deybjn, bsq

Qurdeqan ibreti l

werbigrin .

le wulatani
Barzan,

Aqr,

Amed, Zbar,
Sxan, we,

Mcer Hey bj wyet: Qurdeqan le


civaqqi (qomelqi) xlat pq haliwin qe ked beyeqewe nensawin, we, yeqdi-

Dihoq, Zaxo ,

wulat Sengar.

Wulati Soran qe be weyOqi

tC'qel

griyqyan peyda neqirdiwe,

we zor qem

le qurdi
deqen .

jr,

we, Qurdmanc kise

deyanevt

qe yeqyetyq le nawyana pq

bt. Ewan deyanevt, -we hvi diqenq e


le cga sexteqani naw iyaqan, we qws-

3- Wulati Sarezrqe ibarele le inehali Qerqq


Iran.

tanan (zozan)bijn we rabiwrin we wrgi

we 5uleymani heta

sinri

bidene heri hiqmetq eger hzdar bt:


Lepaan her le a'yni lapere da be

4 Wulatani ser awi

Srwan (Diyale)

zimani xoy debjt.

qe be iwey lor, yan nezq be lor


dedwin.
,

The

day that the

kurds

awake

to a notional Consciousnessand Combine, the Turkish, andpersian, states will crumble to dust before them.

Inca Mcer Hey qe hatibwe wulati Soran, end


xoy rebt

carq lem wulate gra ,

we

Tercumey : lew rojeda

qe

le naw

qird

legel hem axaqani Soran,

Qurdeqan hisi
hel-destt,

kewm

peyda dbet, we
Turq, we Ecem,

we dili xemyani dayewe,

weq,

Xurid

hiqmetani

axay Dizdeyi , Ceml axay gerd , Heme

tefrutna dbet , we weq toz le berdemyan delew tt.


*

axay Qoy , Mrani kadir


Mustefa Baleq...

Begi

Xonaw,

aiay Mawloy, x Memed aXay

laca gw bigre le xoman, mamhosherayan qird, we


tay mezini Qurdan Emn Zeqt Beg le

Heta ifli (Sr)

343

Ri:ipel 2

HAWAR

Hejmar

17

qitbe nayabeqeyda, qe be (Muxteserqi


tarixi Qurd u Qurdistan) nav nirawe, iy
gotuwe, we awan siqalay (nesiheti) Qur
dani qirdewe:

gevre beramber be le.qiri Turqau leerda


b, Izzeddin ri xizmi legel Turqan bwe
yeq, bwe we kelay (Cezre)y boney iqan we dagr qird, we

lenawn

Emr

iereqeti Evdulrehmanpa.jay Baban,


Mir Mehemmed paay Rewandiz, Ehmed
paay Baban, Emr
quran, Izzeddiu ew

Bedir-Xan Beg.

We le

dwayeme nefs!

Bedir-Xan

Beg

we

leqire le dway end serq Izzeddin le naw bird (Rpel -236) Bem core

.sri Botan,

Sx

Ubey-

ri.i

dnllay

Semzinan,

Teymr

paay mill

emarati Muqrar, Baban, Soran, Behdnan,


Botan, we emznanyeqe yeqe fewtan.

we qurani, hereqeti Mr

Ali

Canpolad,

Emr xani yeq-desti karemani seri (Dimdim

Hemsan le tay mezin

( rpel: 193)

Mamhos-

kela), we heray duwayiy Mill


paa,be hemway fao ayni

Ibrahim

dibjit:

meksed
tarix

....

Qurd

le
we

derse

baeqani
i'bret

hedef buwe. Belam hiyan seri negirl,- we bcge leme zererqi zor bo mal we

neytuwani ,

iieyzani

werbigrt, we le wne mumtazeqey xoy desqewt ( istifade ) bi.jat,


we

rh Qurda buwe.
we civaqqi
be

Eger tozq bas lem kiyamane we le

yeqdil

damezrnt ,

beramber

dewri dewam we qujaneweyan tbifqrn,

lafawi

yeq le duway

yeq be qomelyqi

debnn qe esbabi muweffek nebnyan :


Le xarici ziyatir le daxili xoyanda\e. We hta bo em ene ane p-neqeyiluwin, we le wezyyeti siyasyey dewr u

behz rabuwestt. Em bolayaney qe qurdi lem xo f|o qirdneweye meni qird hem

deyzinn qe: Nezan we Hejart we Nifalc

b. We Qurd le jr e
qomabuwewe; we

pityan

bare giraneda piti


we tefrey qarqirdib; we dil

ewende agahdar nebwin,

siyaset

(Canpolad) qe le mudeyqi qmda

hedestani; t.s belay xo xor le hat pi.st bidene piti

binaxey
lepsda

Iiiqmetqi
t te'erruzi

gevrey
leqiri

damezrand
gevrey ril

yeq we be

he'^ar qesi qurd b.weeme b be boney


iqan u lenawn.

soz hewl bo rizzary wulaleqeyan biden,

'

hem deme be gij yeqa den, weryan


le yeq desw .

iqani Ivdulrehman ji derbendi Bazyan be birayewe b.

pa.say babani.; Xalid paay

qari

Seref-Xani

Bitlsi Rehmet lem babe-

(Rpel: 235)
pa.ay

tewe zor siqalay qirduwe, we be py hali


ew zeman rgay ba-i pan dawe, we

Tlani serbexoy Mehemmed Rewandiz Mira


qani

Soran le naw helistane-

teqlfi
melaii,

yeqdigriyqi siyas le naw


we

hiqbe

Qurda wnqi berzi heye, Eger bas

emaretani Qurda qirdiwe,

ly qm

wurd bibinewe qe esbabi .siqani her tegbr, we qm agahdari


qirdnewey

corq (}e (hiqmetani yeqdigir-federesiyon)

le dewr
piya

l peyde deb, we nawey (merqezi) em hjqmati yeqdigrye


Belam turf[an
beyni

n piti, we nezq

zori

(Cezr)
qari

dib.

wani (Mirovn) din, we xiyaneli (Melaya Xet), we, emira Eehdnan b. We le pas
lenawn ewendey pne emaretec|ey

cgey qe bo

esefe zor

qe be

ifsadati

qirdini dujminayet
em siqalaye

Qurdan

serf deqra,-

Mtri xayini Belidinani lewta, we Soran,

base we le

qari le

umera\ani Qurd

neqirdiwe.

u 'HehdfnaQ le-nawn.
Bne ser heray mra mezn Bedir-Xan
Beg. Boney siqani mis dsanewe her le

ser swni qevn yan royituwih, we

bere bere

weq

deybinin henS

lena'w

_n. (Rpel:

194)'.

Qurdeqaneweye .

Lew

deme qe

mri

SCevlndiri

344-

Hejmar 17

HAWAR

Rpel 3

Il une
Geleq camrn zana nezanya me di

li lier iMa w Wi
Sura var leva xwe hd

hcdi

rpeln Hawar de bi axn waxn nsan


qirine. L ev ten hundir min ewit

digehne tirba te.

Bdengya w dem
te et bihslin.

de teo

deng.

re nabe tu derman. Ji

ya min be lier roj

her gav v nezany, v qurm qo hesty

Fnya min giran tari , ry mi


sar dil min hi.51 e , hatim ber tirba te
rawestyame.

me diqoje ji milet xwe re nsan derps


biqim. Heyhatl ev ji ji dest min nay.

Ya qo ji dest min t ev e, ez end pirs

Ql te nabinim, axa te hj
Tirba te ne navqir brew e .

nerm e..

biqerb

bibjim ,

guhdar

hebe

breteqe

mizin e.

Nav le bi herln xwndar rubn,


bi qmani 200

Ir li desta Sirc

Ii ser rya
de

Pran , Xarpt
ye .

Diyarbeqr

gnd qurmancan hene, di her


bi qman
bisanlan Gelo ev

gund de

nivisand

pence mal hene.


ve

Ev mal.in ha
diinirinin. dijn? 13

Nav le ser

pola hesin , ser fers

zaroqan tnin bi hawai

li ser dil crmran de diirise dibrsqe.

zarona

Ev end s:il in qo bye, l niho


j, ji nav te dijmin dilerize.

siq c qo hem liber naxir pez bigavan


. ivani emr xwe diperitini;i , tlteq j

P sopa pyn te di dest iyayn Qurdistan de tn dlin . Tu droqa


de veart, dil me de xuya y.

din hn nabin, werga di wehyeta mezin dibin li d bav xwe dadimioin.

me

, Vcar em werin ser biyanyn dinv

Drjahya tirba te s gaz in. Zaroqeq-

me da: maln

Tro li nahya Qanya ereban rend fleh sir van hene ikas pir bi.i,

iii p'yn
diqare w

xwe

en

qiiq di

bihneq

de.

lipve.

ji panzdeh bst zaroq wan pve tune. L


liv mze qin wan du dibistan end mali

Ji

tirba te r tu deng naye. dijmin p


te diqin.

tirba

mostayn

hene

biser vda endeq


li cem wan

Fzman me res

bi ewr b, tuweq

ji zoron me, bi hezar lavay

Irsqeij je derqet l daqet.

dixwnin. Ehl me

ima em geleq je

av

xwe

venaqin,soline

Min lu li ser qopeq bilind dlt, d

axa hec

ber linge te de geh ava


geh ava Ferati

Dicleyt a biqef

leva j dewlemend in. Ma evr. qiryar hawar bibin

ha niqarin da

a bixwn diheriqn.

di nav xwe

Niho j ez te bi av dil xwe dib


nim. B enya te te zer in. avn te

bi zman xwe metebeq veqin. ima


pre wendan qirin
tune. Eger mana v

qo

heye,
tist

pre
kenc

qarqirin
bizanin,

gireday

ne, snga

brndar e, te xwe

dirj qiriye l tu naniv II


Tir.'jn roj nagehin le . L grna

qara

mezin eve...

Fm v
ima qo v

su

li

sereq xwe dibinin.


e ji

le ne tar ye.J ruhnyeqe ecb derdiqeve,

ew zana

birbir in. Lazim

ruhnyeqe lleper, ew ruhn diln qurdan


ji hvna welt tej diqe. ehr.

milet nezan re rya rast


Ev derd

nsan biqin.

han ne qo li cem me bite

Xaerynhi.5n me dibin r

li hem dern qo qurmanc l ne werg i ye. Ji ber, v yeq gerfnin, bi bila ehl me bi kerf ne

\
dar

Barana

iloy li ser tirba te dfaare,bo le digirin.

qullq ji

tvi.kest

xerab nabjim. ten 18-2-933

'

Li ser ala te baweri; camr, ratl

yairastt....

Qanya Freban

| bext nivsandi bn .

limed VlLiU<j

'

Deng te, deng azayy b. Tu ji

345

kpel

HAWAR

Hejmar 1?

13
Ev dengdra ha qo d xwe de dengdareq vedire ; herweq pdetr bte

Vearlyn py ne tu dizan ne ez
Ev herfa kewsele ne tu dixwn ne ez Gotina min te d pas perdey de ne ne ez

Qo perde qet ne tu dimn

raveqirin , dengdaran, nemaze cendeqan,

ji dengn xwe en adet strtir dide xwendin.


Me goti b qo (u) ne qina () ye.

Nivna ax de raqetyan dibnim Di bin erd de veartyan dibnim

Ji ber qo d denganya qurdi de dengeq dengdr carinan qin carinan drj nabit.

endan li desta neyin mze diqim

Nehatyan

yyan dibnim

Herend ji bona guhn iiehnby di cara


ptn de weq nizing hev xuya bibin j

Din j jna me a perit awreq e Ceyhn,- ji hstirn me en xwn aveq e

di rasty de j hev cuda ne cihderqn


wan cihe Guheq ne. qo kenc hn denganya qurdi

Dojeh ji cela yen me en btise irsqeq e Bihut ji dema dlxwetya me bihneq e

byeb tu dwarye diqare v ferk rind bibihse tderne.

Ewn qo dorhatyn zann bn


Digel v hind em diqarin burbanine:i

U b

berhevqirna

zann

xetreqn
bn

wel peyda biqin qo b arqarya guhan, rast bi rast bi avan bne ditin seh

[civatan

Ji w seva tar r derne xistin


roqeq gotin qetin xew

qirin .

Ji bona
j hn

yoq j

em bala

xwe
qo

dengdrn

biyanyan

re bidin

diqevin zman me xwe dguhrnin.

B vina min

ez anime heyn

Zman wan napejrne (kebl


dreqe Xwe dixe sna wan.

naqe) deng

Jnj heyranyamin pve tisteq zeyde neqir Bi zor n me seh neqir ci b

(>)a ereb () qo di

yeqe qin

e. Lewma nne di

Ji

w hatin mayn

yn mirnz

zman me de ( )

ya qin

pirsn biyan de qo

( >) hene ev ( >)

Piyana tej a reng xwe girti Sqnandina w serxweeq awe babet

yen ha diqevin Ii sna qurdmanc radibit .

wan

( i )

yeqe

[ dibne

(dmahiq heye)

Hevkas ser ran qef destn dlai

Ccla'de.t CCU 3iedir-SCan


qen welt
xencern

B hvna q ghan hev bi erna q iqestin.

sa diby

ji qenna sr

Vexwarina erab abnl ayna min e


Destqiandna j qufr dn dn min e te ci ye Min ji bqa Go: din re got-kelen

pola lit

Weq dL'rdqet

roj ji pist tava w l

iyayn

Pran

eqn peyayn te

dil te sa kelen min e

dida ry te ge, dil

te Sa dib. D erxa dinya b binl da

Tu bqen mezin by. na welat te. dil te de b. Tu b ax gir y.

Bi dilxwel vexwe erab, dem bi cewr e


Qo nob giha dema te; ax meqel

Te tola xwe ji lyn


re hi$t.

Qurdistan

Fv piyaneq e qo hemyan re ddn firqirin

%'. Qamiran aU SRedifS(A>,n

[bi dor

-346

H mar

17

HAWAR

fipel 5

De La Grammaire Kurde;

En consquence les parties du discours


kurde peuvent se rpartir ainsi du point

Les Parties Dq liscoors


Dans
parties du
franais .

de vue de

la variabilit:

la

langue

kurde
lieu

il y a dix
de neuf en

MOTS' V.4.RIABLES le nom , l'article, le pronom, le verbe, le mot de nombre.

discours au

MOTS INVARUBLFS
verlie , la prposition, la

:ladjectif ,

l'adet

La dixime partie esl le mot de nom

conjonction

bre. Nous avons t obligs de classer ce


dernier comme une partie indpendante

l'interjection .

du discours, tel que le^zahlwort; allemand.


En effet le mot de nombre
est uneesp.Jce de mot

Le Ceare
Comme nous l'avons dit, il n'y a dans

kurde
la langue kurde que deux genres : le

qui dans la langue

est un
propre

lment indpendant
tonne de dclinaison

et i|ui a sa
mascnliii et 1; fminin, et tout fait Il est vident que les noms l'hommes pas de neutre.

difi'rentede la dclinaison gnrale rser


ve aux deux genres du substantif quelle llchit uniformment sans distinclion

ct d'animaux que les noms

mles sont de

du

masculin et et d'animaux

lemmes

de genre.

lemelles sont du lminin.

Nous nous contenterons


ici quelques exemples el nous

de donner
rserverons

Quant aux nomsdechoses

bien que

nous ne soyons pas encore arrivs fixer


une rgle gnrale pour leur genre , nous

les dtails pour l'article qui traitera exclu

sivement de la
Min ev hesp j

dclinaison.
nav bst hespan bijart

avons pu neamoins arr ter des rgies telles


qu'en classant les noms de choses d'aprs

leur sens,
J'ai choisi ce cheval parmi vingt chevaux

leur

nature

et leurs lieux d'ap


des groupements

partenances on obtient

Min ev mehn ji

nav

bst mehinan bijart


parmi vingt juments

permettant l'identification du genre .


Au commencement de mes recherches

J'ai choisi cette jument

Min ev hesp ji nav el

hesp

bijart

j'avais essay

de fixer des rgies


de choses

pour le
leurs c'est

J'ai choisi ce cheval parmi quarante chevaux

genre des noms structures et le

d'aprs comme

Min ev mehn ji

nav el mehini

bijart

terminaisons,

J'ai choisi celte jument parmi quarante jatneats

cas dans la langne Iranaise pour cer


catgories. Ft j'avais des centaines de dress ce

Min ev hesp ji nav milyoneq hesp bijart


J'ai choisi ce cheval parmi un million de chevaux

taines sujet

listes qui

ne me

Min ev mehn ji nav milyoneq mebin bijart


J'ai choisi celte jument parmi un million

donnrent que des rsultats ngatifs.


travail ngatil continua jusqu'au

Ce

jour o

de juments

le mot (savar) m'a

servi dcouvrir

le

Une autre caractristique des parties

secret du genre des noms de chose. (Savar) dsigne une espce de bl moulu qui cons
titue un de nos principaux mets.

du

discours

de

la

langue
En

kurde est
fran..'ais et

la
en

variabilit

des

mots.

plusieurs

autres

langues

et

en

gnral

C'tait

pendant

la

saison

durant

l'adjectif est un mot variable, tandisqu'en


kurde il est invariable s'il n'est point

laquelle on prpare les provisions d'hiver.

Enlre autre on prparait aussi le (savar).


Fvidement ce jour l on parlait beaucoup

employ comme

substantif. (1)

(1) Voir ce s^jel l'adjectif anglais, l'adjectif allemand. GOmma adjectif attribut et adjectf complment ou pithte.

du (savar); s'il tait lav, moulu, sch etc.

Tout d'un coup je fis attention qu'a*

347-

Rpel 6

HAWAR

Hejmar

17

Vaut d'tre

cuit nous

le dsignions

par

des matires concrles du corps et du cerveau. Et plusieurs fois ces mott onl un sens commun.
Sont du genre fminin

(savarme) et aprs
de mets,
Ceci

tre cuit en

forme

par (savara me).


m'a donn l'ide que le genre
1 Les

noms

de

femmes

et

d'animaux

des noms de choses devait tre fix d'aprs leurs sens et natures el pas d'aprs la

femelles.
2 Tout les noms absirails.

structure des mots. Fn

effet (savar) avant

3 Les

infinitifs

employs

subslanlive-

d'tre cuit

est du

bl (ceh)

et

le bl

en

meiit

( noms verbaux )

el

les mots drivs de

kurde est an masculin, et apr.s avoir t

ces derniers. 4 Les noms propres gographiques,

cuit c'est un mets cuisin (xwarin) et ce


except les noms des rivires

dernier en
Les

kurde
rgies

est
que

au

fminin.
5 Les noms des lettres de l'alphabet.

je vais

citer sont

6 Tout les noms ment on un lien.


7

dsignant un emplace

encore en cours d'examen

et quelquefois

on leur trouve

des exceptions .

D'autre

Les noms des moyens de transport.

part, avec le temps.nous arrivons trouver de nouveaux groupiments qui nous ser vent diminuer le nombre des groupe
He

Les noms de temps.


cuit et prpar en lorme

9 Tout aliment
mels,

ments et nous pouvoDsds lors former des rgles plus gnrales et porte. Au cours d'une plus grande

11

Les corps

clsles et

tons

ceux

qui

descendent
masculin.

Hu ciel,

le ciel

lui

mme est au

de ces tudes nous arri

Les

uoms

des

maladies,

donleurs,

vons aussi dterminer les motifs pour les


boulons, ulcres elc.

quels certains groupements

mois

font

exception aux
12 L'eau, les matires liquides, to-ite ap

auxquels

ils

devaient

parition naturelle de l'lment eau (except la

appartenir.
C'est ainsi que nous avons fix, pour

rivire) et mme l'eau transform


en vapeur .

par exemple

le moment,

les rgles du genre des mois

13

Le papier et tonte chose faite

dn pa

kurda;
Sont du genre masculin

pier, les accessoires d'criture, el objet de bureau


14 Tout instrument de musiqne.

Les noms d'hommes et d'animaux mles

Comme

nous l'avons dil, toutes ces

2 Les noms collectifs, sauf le mot famille


et groupe et toute ,colleclivil qui a ce sens,

rgles, sont encore en

cours

d'tude ainsi

que d'une

d'autres

qui

montent que

au

nombre

3 Les noms des couleurs employs subs tantivement et 4 le mot couleur lui mme. ordinaire,

trentaine et

nous modifions

chaque jour en les rduisant un nombre plus petit. Si I ous publions


ce

Toul les

noms de

nombre

neamoins
n'est que

toutefois (yeq - un) 5

a deux genres. de cour d'eau et le mol

quelques unes

d'entre elles,

Tout les noms mme.

pour donner une genres des

ide du phnomne des de chose kurdes .

rivire lui 6 pas

noms

Tous chang

les minraux, de nature et

aulanl qu'ils n'ont peidu leur forme

Divers au sujet du genre


En kurde nous avons des homonymes

primitive.

7
cots

Les luots qui


et

servent

dsigner

les

homographes qui avec le changement dn


genre, changent
Sont du fminin
Dar arbre vivant

les directions, y compris les noms des

aussi de sens .
Sont dn masculin
Dar arbre abattu

poin'.s cardinaux.

8 Les mots reprsentant directement l'me el l'esprit. Ceci est d au fait que l'me et l'es

iBlal
Av

foyer,
eau

maison

IVlal
Av

bien
rivire

prit ontt

considr

par les kurdes

comme

348-

Hejmar

17

HAWAR

Rpel

Zrd Gaz Q$l

la terre aune pitaphe

Erd Qaz Ql
Ber

champ tenailles pointe d'aiguille

(kurban) el (heyi'an)qui signifient, sacrifice et exla, peuvent tre eniplox es par l'hom
me el la femme, pour l'homme et pour

Ber

sections de tribu

pierre

la lemme, sans changer de genre. Puisque


Dans des mots composs si le dernier
composant esl du masculin el si le sens

dans

ce cas ce

n'est

plus

le mot qui re

prsente
qui se

l'individu mais c'est

l'individu

du mot esl fminin le mot esl videmment du lminin et en


l'arlicle lminin.
I.,a femme : ez kurbana te me

consqence

il

prend

charge de la qalit.
ez Icurbana te me

L'homme

Qr mam min
Qemama min

la fille de mon oncle


ma cousine

FormitloD dufiloln
Une quantit des noms ont pour

Jina bav mia

Ij femme de mon pre mre

Jinbava min (dmar) ma belle


Et vice versa:

correspondant
pendants, ainsi

fminin

des

mots ind

qu'en Iranais:
gorim soeur du mari

Qar meta min

le fi'.-i de ma tente

frre du

mari

Bra

l'rre de la femme sanglier mle


bouc

dish mehO
bizin

soeur de la femme sanglier femelle


chvre

Qormrl min

mon

cousin

Yeqanc
Nr

Il arrive parfois

que

des mots du

genre masculin reoivent l'article lminin

Mais ordinairement pour former le penre des sul stantifs


mots

lorsqu'ils sont pris dani^'le sens figur. Le mol (xulam) nonmasculin qui dsigne

on leur

ajoute les

'nr) et (m) qui correspondent au

un domestique mle, ne peut tre employ pour dsigner une femme el prendre

mleel femelle. Quelquefois on fait prcdpr les su' stantifs par ces mois et on

l'article fminin. Cependant il est fminin


dans les vers suiviinls:
Qez-zei', Qezi-'/er

obtient des mots composs. Dans ce cas

l on ne" fait
certaines

point

usage
de

de l'arlicle. A
mots on peut

catgories

Xulama memiqn

girower

ajouter aussi les mots (dl) et (mang) pour


former
perdrix

0 tresse blond?,

iresse blonde

leur fminin!
mle qfw nr
aewa m
q'r nr

o'a sevileur des seins roades

nreq'W
mqow
rreqer

En
porteur

iffet
des

c'est la
seins.

fiille

qui esl la

perdrix femelle
ne

ne.<ise les vers suivants


louP

qera m
gar nr

mqer(mangqer)
nregor

De

mme

dans

le mot (can) qui est

du

masculin a reu

louve

gnra m

dlegur

l'article fminin;
senter la fille:

parce((u'il

est repr

Toutefois on

fait usage de ces mois

sans y en
min

ajoutant le ( nr ) el

le (m),

Qez-zer, mala

l'article suffit dsigner le genre. Pans la


phrase:
Gura te qera min xwar

Gewr,

bo'/

cana

min
blonde
mon me

0 tresse blonde, tres<e


0 blanche, blanche,

Les

articles

montrent

bien,

qu'il

D'aulre

part nous

avons

des

mots

s'agit d'une louve etd'une nesse. De mme

qui dsignent une qualit propre et


est applicable
Ces

qui

qu'on dit(hespa min


au lieu

mon cheval lemelle)


lient lieu

soit l'homme

soit la
pas

de ( mehna min ) qui

femme.
leur

noms l ne
l'occasion

modifient
du

de jument.

genre

changement

Des mots comme (heval, dost, c^nar)


qui signifient(camarade, ami, voisin) et qui

de l'individu

qui

subit

le cas. Les mots

349

Rqel 8

HAWAR

Hejmar 17

n'ont pas de formes spciales pour chacun des deux genres, sont considrs comme
communs aux deux genres, est c'est d'aprs

personnes du p uriel

des verbes (hatin)

et

(dilin) qui

montrent que le substantif

cheval
mme
esl au

est
reste

au

pluriel. Le

substantif

lui

le genre de la personne
d'article.
Heval
Hevala
Dost

qu'ils changent

invariable

comme

lorsqu'il

singulier .

min
min
min

mon

camarade

De mme:
ez hesp dibimin ez hespin dibinim je vuis le cheval je vois les chevanx

ma cumarade
mon ami mon amie

Dosta

min

Dans

la

premire

phrase

le mot

Cnar mm
Cnara min

mon voisin
ma voisine

(hesp) a Un sufiixe ( ) qui est

la dclinai

son du masculin singulier, dans la seconde le mme mot est accompagn d'un suffixe

De
Dosteqi

mme :
min heye j'ai un ami

(au) qui est la dclinaison pour le pluriel


Dosleqe min heye j'ai nne amie

des deuxgenres. >ou<: donnerons dplus

Le
Un des faits les plus caractristiques

amples dtails ce sujet dans notre article


traitant de la dclinaison.

de la

langue

kurde,

c'est le nombre du

Hespn

kenc hatin
sont vrnus

Les bons chevaux

substantif.
2 Dans presque toutes les langues
Ueux chevaux sont venus

Ou

hesp hatin

lorsque le substantit n'est plus au singulier 3


on dsinge son nombre en lui' ajoutant

Du

hespn

kenc hatin

Ueux

bonsrhevsnx sont venus

un

suffixe comme

en

iranais le (s) ,
structure. Dans

ou

4
bien en
langue

liz du
Je vois En

hespan dibinim
duux chevaux ces phrases nous

modifiant sa

la

kurde

il n'exist point un lment

exiniinant

pareil

pour

dsigner

le

nombre

dn

remari|uerons
substantif.

que ch.icunc
d'un

d'entre

elles

contient plus
C'est l'aide d'aulres lments qu'on

lment de

pluralit,-

savoir,,
arrive savoir
ou au

la premire, l'article et le verbe,numral et le verbe; l'article et

si

le

substantif

est

au la seconde l'adjectil la troisime l'adjectil numral,

singulier

pluriel . le verbe qui se

Gnralement c'est met


n'est

le verbe,au pluriel el dans les cas o le verbe et la


pas au pluriel c'est la dclinaison

la

quatrime l'adjectif

numral

dclinaison.

RGLE
du subslaiitif qui esl au pluriel. En outre, pas un

Tans la langue kurde il n'y a


ou un suffixe

signe quelconque

dans le

cas

o le substantit

est

accom spcial pour dmontrer que le substanlil

pagn d'un

complment l'article montre est au pluriel.

aussi

bien
lans

son nombre que son genre. Lorsque


les cas ou le substantif est

le

substantit est

au pluriel

on dsigne sa pluralit en mettant le verbe


prcd
aussi

de

l'adjectif

numral,
nombre.

celui ci au pluriel ou en faisant dcliner le mot

peut d.iigner

son

au pluiiel.

hesp hal
hesp hatin
min hesp dil

le cheval est

venu

Ces deux lments, destins dsi


gner la pluralit du substantit ne se ren

les chevaux sont venns


j'ai vu le cheval

contrent

pas

dans la mme

phrase. La l'exislance

min hesp dilin

j'ai vu les chevaux

prsence de l'un'rejd inutile


de l'autre.

Dans ces phrases ce sont les troisimes

-350

Hejmar

l7

HAWAB

Rupel

Tout de mme dans la phrase sui


vante, du moins en apparence, on trouve
lments en mme temps.

N'arrivBit

pas & prononcer j-, i., ^, i

Ini dit :

ces deux

yi j^ tS-V' ^^' -^'


Zeyyad n'ayant pas siiai le sens de la
une

Semran

rvn

Les chammari fuirent

En

ralit

cette

phrase

est

phras l'esclave voulut nommer

l'animal par

abrviation de la phrase (Seqmann eme-

son propre nom ^ mais comme il n'arrivail

ran) ou (Pepayn emeran revn) qui veut

pas non pins prononcer le(^) an Ini de dire


r^^ il dit r,.\ .

dire (Les tantaasins des chammars fuirent") et la terminaison (an ) dans le mol ( emeran) a t ajout parce que ce mot est le complment de(eqman), car en kurde
tout nom qui sert de complment un autre

Les

explications

que

nous venons

de

donner prouvent suffisammenl que les kurdes,


quoique ils aient emprunt l'arabe des mot

portant le ^y> et le . ne sont


les prononcer. Il est vident

paa

arriv

se dcline, et comme tel l dcHn et

qne nons non

non pour dsigner le nombre du Bubslatit.


puisque le verbe (revn) le dsigne.

plus

ne pourions

pas

adniellre

dans notre

alphabet de sons qni


phonitiqne.

n'ont pas pntr nolr

<3)jiladcL CCaU ^eSir-SKhan

. - Le " qui reprsente nne double


lettre, n'existe pas non
n'a pas pu

pins

dans

la langue

knrde, et
14 161 164 '237

d'avnlage pntrer par

le canal desmoli arabes. Dans de pareils mot


l'une des denx lettre est snprime.

ta m

tima

idel

Nredln

mita

ce sojet

on

peut citer

de

exemple

Selahedin

.A\ ^
( suivre)

hitil'ique.

O le

comencfcment de l'Islam
cootataient bien qne

le tnqnerents arabes

(^jiladtt CCaU ^edir-^ihan.

les peuples de race et langne arienne n'arivaieni


pas prononcer le son qui sont propre acx

ttiii^sJjf'^(Sjf' .sjf '^y ^'^y "


oUi/y-. ii\f' ^)y*

smite et qnioknqent dan le langes arienne.


Ebou-Monslimi-Khorasani, qui fut amen

par rne chez le KhalifMansonr, ayant compris

ii^s)"^ r,y^
\f jA-." (Ssb^^

lA X<^^/>'

qu'il allait

tre excut, lui adressa la

parole

pour lui dire:

i ^ji. ijLii t sji 0 j, t yi j, ' ;; ^f


*-^ J^ is-^-'-W- f>j^ Jir

Cx.:.'j\y\ i sJai J^y^


Gardez moi ton ennemi Emir de croyants Comme il n'arrivait pas prononcer le

(sscfy b^.^ ^ >^ f^' is^ 'i^.jf


^ j ^ ^l. . dU. ifjb Jy A ^> i^
ySsi ys if^'i bi ^i-J-r-y^, W. 'y

()et le(t), ildil:

*^l jy^ \. '^3Ji ifiy'^


De mme un esclave de Zeyyad-Ibni-Abih,

. y y^S y.b j\J^5i b i}^ J,

j'^'f f

de mt et de langue
dire

iranienne , qni voulait

yjjSjJiys -i ^Jiy y J A^^

f.t^
j^yi b

o matre, que on fil avait chassait

A s cj\*i

un ne sauvage :

y Jf ^^y- >-'j ^*^^'

Jj-i jif- ifJy jVIe-'l -^

351

-uU

j^L Cjjy

Ij

.5-*^* Cj-^ i
**

^Lili

Jji^' j> J b J^ J'^sjf -Ai


JU iXti) (.JCSI >) J.jI i Oj!

idii

^^*-J jV^

,^i, , . t^. .

->j'. ' >. J'y^ J^ *?

(v)ijj tSJ^i^ J^ (SJdf (Sij?

jjji jij Ji
yj

jf j.si-t-s y^ jV

ti j*-'" i>.J J^ ' -A-Jjf y 'y y>iSu-" CJii *"' * -Jil.J J y U J jj:

a;Lj tsj cijjj J >,j cjij^"


jX_cj jijU,
_^

cjii -.yy JW -1 ' cj\-i


^

Al l>- Jjj) -Jl t *i Cj)ii\ O^ ^i^^

CJiJi <j>-i'jy y ' ^sji Ci

j)s oTj
4iiij i>j (i J ^ t jl^ l_j ( Dyjj i'

CJt> (S s

J^ i^ ' ayJ\>J^ (SyXJ

yr '' o'\ J^f-^'J ts-^, 1.5 Jaii^


y_jy,i \JJ3 y ^ 'i jj.i -i-0 Ji

Aiil -J^-j jlj (^ ' y.j (i Juf J Oj^.>

Jl J-* J".-* * -'-r' ij* ' ljjV> >^.-' J*!^


^ _)' y y i/JjiJ t ^J.3 (4 J Ul- s
'*'

y s

--ij.

3 ij

' Cj^Ji ^Jy J.

^ys |i J_ if cj-'i'i Oblj


r-l 'o aJI 0

\if

cfjy -

Jsy}

y.->(S' J-J y 'J^'J^

Il

< .J ay y^i. bjo

tS(/-*

yyj iij ' i-i iiy.JiSj.s

r*l -Jl .. ' J_^ y^ *^_r*-^ ' '-'^-'


L-ij Aiy

^'j-'

y.j 3 yy ^yi .^yf i


yh A s J\
c ayi Vj
,2^\j *X-i

y cj^^
s obV J

y iSji \Jj a Jsj y

j y D^ ^

Ijljj s

j-j\y

(Sj\ii

'jl--5

JJ'

b j Lj J a y J fj'A'

Ji

y\j

U J

Cj(i

bj

ljL_j ju>- jl A^ JU ^-

^ ' y- ' 'jJbjfj^fAi

by

*J j"i. y

* ^' -J

>J_jb,-;
yi Ji Cji-.l ' i\y A.a- s\ Jj

Cjy. ff f y bji Ijjl J

lj^pj tH'^ ' (ff^i^

JA-"

^^y

ij

(Ai

J'^ Jl-L.J JCil_^

(") Ju ^ i'. jy-Si^^Jy J^". i *'J^

(t)jlji j\x:k. ii y < aJJ

f J\sjf j JiJi Jyis^bi JjU-J


jfi. 'ycj^^ Jji Jbj j

jb i\ \j\sjjf -Jys
jy y .1 Lij t y,, 13

bjf ^jsi
^L Cj

i ^jy. ^yiy
I' A>3 yb y_y.jb

jLi y.

y Cjy- * i>5

^-j

jlj

A.> (y y y
(Sy

-'^- * y ^^A j^ jyy-'j


\i y
rj;

_! ay

bj J'y Vy_iijU j>3

(S y y

''y.y' j.S'^'J^' jis >i> y

J.- J, J^T- C^ ' y Jl-A^- ' ^ i>.

jX.^ sjj^ J l J J t Cjy c 'yCjO^

jf 'i y^ij y < 'i (jljjlS^j. Jl j


y b j ii>jii (>'U -V i^j'j*- *"

yi jL_j cjb j^ ctf'-' > y (ij> (y


tS'^-y^i^y ' cji i jVts*'^'^.
^3 y.yj yi ^j j^ ly

lil; if J 4.V y < Ij! i C-ii Aif. fl

Cj^i

jlj s r}

'A^i *< jy yi

-352

^Vvi-;^
aA s s-L-'V' a ' ^i *k-> J>->i
A- siii,
liiiLoj s o'J^ -5-1 J

>uu

J*/-

j^
Cy;i CJ'
CJJ

*Xj ^-jf y

jis (SJyb '^. (S y.j

(SJ y Sjbs j ff i f

'f' (yy -^ '-^ y-JJ'y-* "'I* J

(Sys --Jj .j y J^ ' ^sj tS jll'

^. y;^

^'^yj if
***

.iiiJiiiSs^ 'iJa. 'if-fjyjy^'j^tyy


^j Jjj ''y f t (S Ai b J*itSj;J

Cjij y(Si J-' *i (Si 'y J ' i-4j- J

Cj^i J,^ i' j.J 5^1^* ilibj'S^


i>. Sy J. cy;i ' f j f } * yi^ i
JU Ji II Cjj}' j *-^ *

cff. 3^ (Si 'y y' 'isf *< ' JJ * lyj


j' oA^ (SJ t^r s jy- '(SJ^s-^

f j-lj (SJ * J_ b^r -^ 'y iSj

^y b JVi *,r-^ Jlt'* 'iy-J


ijvJJ v_l^l-5Jli. 15- j! J * *; t^ t *'tj-i

fj _l

(Sf-iy

J.-

.^ *i
*H- *
j by

fJ _l *ilj.. jJ
Ojji. JL_i

(jt^-J*

IJ ilj tij|^J-3 Jy, " b iJ^iJ t *> ^


._-^j '^li l> ' J oAyyi, ' CJ jy

i^j; (iJy

if 3 if J *
***

J. 3 'if J.

._li _; b b^i'raS 3jS c |_j-l tfJ

0V3 < J,l *i:l *i j^jj t jS^jj


ol' Jci Cijj * *^ t jy^ f idll*i * *i!>L

. y> j^> J'y yi, y


_,5 Aillj y

' y y y
UuUjI

U- ^_ol.jl 1,^

jys

\pl ( Ji^.-^ liXiJ J^7 1-4-j r^

CjyiV y^ ''JJtj 'cjf''^ b J, (SJ


'^SJy yb <-*j'. 3 sjies .iLj j

jj'^j_^_ libliil

JJ^'J ' cH-'J Jt* j* Ut-^l/ ' J-^->


JJ- tJ *> bj ' * **Js J Jll i/'

V;
Ijli i

y
Cji>

y yy JjS. Js'lT"
L. tJ j n

!^

J^ _lij

r^

^j'.

ii*i

f'^yi

j^ ' Jr*' y cTJ^- '^. iV-

(^ (*r trt"-*, J"'- '-''^J


jl^' .kiU J * Lj

-^yj (j^y -
ayC:, *;L_-.

-'li J -*, ^ JrJ -, u'*-' (S yt. AfJJi aj

a -il; *-> ^^ o/ylj .J ^Lb' -L rJ^L

yj^

fj%

liji

i jt,u- i

y\yi\

'fb^y^ cy i5r- ' *^- '(-^ J^^ "


o b tijl t J '^J^ JtSJtsiJ" * AJJJ aJs jalii

y> (j^>y

Cf^iy.yif iy if

ii>JM ai b Cj^Jy'S ti>JIJl' J t-i


liSa^ lixjj^ ^ij vjj ^-'.> U^IJl

. cjl J ji- ij^ il; t J^^

i y yS 0-i^ jy-^sj^^ Sj'

ji J if JJ
Ji *ar

J^ ^'' 'y' y^ ^^

^ oi yiJy- ' '^ j* -A^ *'Jij,


.is uAJ yj \_i.i J. Jbj

C^iy- -d b\ yi J; jjj jJ

^ y

libjB

J, ^b i"' ' <^Ji

.tri^W- yj^^ y Jjj >jIjJ j v

( I ) Hsjy ifjfy b ii,

li *JJiiJ

-353

J^
L U>- obi Ur
y

JjM

W.v>
-fj dJ ^-^ 4*i'j' J .r4ci^*J*-*^'^

cfi J^ 'y^-* ubfc^ lj>jjj jojV/ iL UjjXJ

yy^'. *? ^

j^-U- _^ *J o JbUJ!
b b^f Ali o-lj!^ i-lj i
tf J jtf>-ri -iiLill^ y }> J.'J _^ Jl ty. j

*.bbJ>iii !il;*i *..^.Jji>j JUaU b/'l'U-is

jj-.'

*iblj;i- J-i'

tj

*^. Ui^ls-ij .j.Jj

ii O (jj *jjijdlJJ CJi '" A~-'.i

y 'j JV f (yf y ^j!.' ' **^j! j l u^" -**


J 'J:* t^"''^ jLlii l)j;Jlj-.i-j a;: J c>. J lljj

* ay^ ^Jy.->A3i jl <u Jtj jjtl l:- f bU

lijlJi CjJi 'jij jlj i/-li)-K. y


*

Ai^ji

jif j JJ^ J /*: js S^'/ tri'j' 'i b 3

* ;^i7 tijji- y\y. 3 ^l:^. J ji jl

t tfjiji. blU-U LUiil^- /1. Jl


1&- fI .Aj cf~^ i>b.jj jlw ^^jJi sj fI

>^J ^1j*^^ iii.W V J yfi


y ia JUj iJj ^^JLj l; .1 jyjii cjf yj yj

y t ^.Ljulilj '.jL."' '-' *s^ tL- iV>bl -i^:-

^ i^ * J) J^ ? 4 3 tjj ju j tU-ij l;^;^^

^Ijj i.^jJLi j C)JJ 'y- ^ /^ !!>Jj b iJ^i

? *j j'.-*^j'.- }f-z-^efi ljj (J-ni.jadlfj^


HiUc-jj tjX. tf j^ *> JL> illi^ i, Aft Jj

^Jf:- (f'^Ji,J>Cy^b sj-y.iayifsyy


'^yJkjfiy^jf'.(S3t^yfj.

bjJJ tfys^ iifj^ i-*>irfjJkH^3j J

t)*i-j^. Jffi " cfi ^.l^ 'J oyj - * Ji Jjf


tfJJU^^i A*iA^C^*AJ-~^3(i'Jy-iy:(^ d}\i f Jrtj JJi ay flij _3 iiii\f 4J,

*'^ i,^. if^ ji

S tfj J y^ Ai-; jJ

il j;^ l ljt- ' *; Ji- (oL jl ) Ujrfjjl


Jll ^ A:X.i- a! vIJ tf jbU ijpUjJ <^ . J |^\{ |J>.

A^

tf J JLaijiii^ 1J^ -u-*j0bj **

yf*-} J^JA". Jj s W*; i 0*:u 1jL> *ll^


*^JJ!K,J vJ '^fi >i*-j*- j^ 'U*jj lu-j

l>. y, j^ l fifii ' b *i |5^Ji/^ *^ ^


y Aii J j4^ Jj (j (Ss ^y 3 'y (SjA-i1 Aj J J A) J (ji--i ji. ji J-

4)U-.^ ' tifLhjaf^J J I J J j/"j jlj^v


<ij*- .? iy -W. JV* J oxj n -A^isif Af
' J ,4y J#-l jUa-b ^. ^i-jf'Lj

ty J jL.^' oJli^

yA ^J '-v /j!J

*''tJ>J ls ji^jt' J*i ii:J*

x j>- j-jJj "'/ trtb' J J Jj jj-j (jyf i^\3^

aij '

bjJ

j' Jj:'
li jt jp J i-iyj

'iyloijj'WxL. j C)^j ijWl j^ji Jjj f i'> Cj^K"


Ay JjL i\ Aa . y* lil; J>J A yi Jj_

ti^>o'J<> iy-* '.

*' ij-U .ji. J*. yj'.y^}jr ^'tSjy.-^j,

*'.^ JjiJJ tf J^. f aJji 'Jio- Jf -l

yi ijl J ij*

*cf> Jijy. i^-'^-'jii i i^^^ji 'J 'yj'^. '*>

'i'V- V ' *l tfJ;" jy y. *'jj,J (A^if


(jjb t3 ajo y

L t?5U. *j y 4 J\y j.y jlQjj ^>iu jL. Jj


t.a-j ffjy y-*;j -^ i *i^-* ' y^yi SCJi'iJ^ij'

-JA-ii' a:ui , a>

ai &i Ijjj j s b^-' 'fc _^

bjo* (^fr*- *'^ g^ /*' P '^ A

^H b

AjU-.jj_pJ^ >5 ^ J.1 -'/oi J;

''(^

4J Jjljlcjjul iii\y jj'i^i-i A-aCji\'^

* iyJ'\ 'y uJj-J c a-y- (ji>

Ci^^iflS3yJ>-.ffA *a.. aiji


AUt-j jt/^j'itf Jjl VJ jiliJ.UII ^ji jbUjfj^

ji^-U

JC ^y Ji . tA Aiy (f jl^ ijUj

J^-l Ai _1J Cji JJ *J>-tii

j-^ JU>-J ** *-

,|^U

Vi^H JyJ (C ! J fJ

i^j-,^*-^ "" ^-J; *^ t/\J

-354

^V>u;^
ljj \ ifA\ dy- Ijt-of.i-L- uJuLI i-"!! * Ijj

jj^
;
\.y^,\ ji\ yjiyjf,
JO
yi

*,Ji-

y^^\> itjVitfj,^ J

.J'W

fA^^
IjjU

y'3

Ijj iJ'
(^jU- )

v'i^ '
U Ul

jl-nC'J'.ji-Oilj^l^J
J^ 'of.yAi iiLjl ,^.* lil

\yy

\>jJb

U-U i-

jW jj

j/lj

pj_i
k-iyuHI Js

(x)" Jtrft>".J

->-*-

j'.J; (.l(;_ vil ^^1 ^lj


Jjli. Jji Jl>-Jb ij-i^ (il

j"y l_i OJj

j^.
jk Jt

J-^J iya i_Jl


p_jii j:jui

ljl; y ^b

fl'Ull

Vj5 -Jj

^ 'ol'r^
Al

Jyj^"

j^

1*

>iLlJ

i^. ^<>ii yi^iji fb


J_J-| Ji.U Jii ^j,..Xjj
lil

Ici ^JL.b
jWI juLJ.1

yi jPL_-t li
J^IpI. ^

lj:> J ^ydi\ y. ^jy> \

^yM Ju.1 'fj\ y

\
UjLjrj
.Jiy. iBi

^ikj
jl
J

Ciiy Ci- ^.fi^y\


Jy-A 2-j Oicj (nililj

jiL. V

jTj jj-i tij'

jldlj
SJi IJIj

un

lji-L- yijjll^l ll IjiLJ Ij IjJlij Jli


J^Ua:. jcLi je _JlL|

iUlii or^iiJl'c^j^JJ
dLJ -<di Ju.1 J i>U-li

Ul Jilii ^Jf\
jiyj JjU. yy

Ji\i

Ail

jiT ,

!^

ji

Vjj

^f^

J.A.*..:i J*.-! - ' jUJl <->Je

vilj. JiU-l cy *j c->-Ji

Jiijj^Jijl jjX-ll,^ji,\)l^j

f'. ^j .Ji^. sili '^V

lyiU ? >_Jl ^?

IjU-

\=^f

S^. Jjs

'

j^j;L. Jlall J ,^ (yJ-5b' (^Ijjl .A>-j j

y j^ ^Jibi^iji^yA

. ^l.^ ,-.>l^ alJk. tf Jij

\jyi ^ifi U^i ijjlT'

y\ i-ldI IJi U {.'fyi)

^a cji: V ^j^l lj^_l ^ jjjVl jjJI l^ JU, jj-

fi ( Uy ) oU Jp J-l

iPi ify^ if<4j JJ y

Jiii V- kil ^.jl \if'


jij

.ittr>ijii
Jly ii aJr-y Ujj

o>

Ij^ jlj^b

Jj

Jp ^

jijJ

:lle

l-kiJ

(v^l/

Jjil Jjl ^J Ujl :^J

(n*r Ji^ <#-^. (^^


lj3*j lyiij ^jJj

4^jl.il jH J.VI .^1 IL

JliT

^^

( oJUdI illj

JJl 05=^11 IJJ JJJI li

liUi J-.I
ijyS ^.iii.

Ul jy
ji

3yj\
(^

,^jl/'Vll^jt,l(UlJi..j
yi s L.L. U
Jjul
Ijiillj

tfj" Jj * Jji- ^b -.yfj

dtj dl;
u

ilj,-UI l

jUs

jS3

(.jISGli ^:^i

IjJl^Ij Ij^ f,yUi J^Vj

y.i'i
IjJI

Vj ^'^o;* jO*. -il ^;

i/ **y 'j-^jl

J;

lu b
Uj IjjJi

jlU jjUi Ifci Jb ^

. Juu my-ai\ Ull ' bJ-^-i

i jjX.ll

P^ jj.j-fLfij^i
jif jva fjTu Mj

(^,^,..1^) l^>. yili Ul

Jjts y jy'. J-A^. f-^


^1 i^JJilljTVl g.LV

(4r-'j^ji-lu>j'j.^ll

_li J b'^-'A'j *' }j^ <jy ** y^ *-!*' f'i^ *


*iXj ;5jIjU j j. y lJ t i^jlji Aaj ^UjJ ji.i

. ^ jUj .jj jif iy jUj *SC. C3^\

Jiy ,AJJ Uiif y ^ilHijiy. Jb\ *?J.yjj.

,_^l

bjy- i tfj *

tfJ *r^ yW * b j->

-355

J.-'

.\M

W.u;^
tf J J J

ij-'^j ^...Jjfy c/.ji-iycy J tf

tf jljW^j (Sj cA-ify J' Ji J;


\" JtAJl J. AI cj^ Ai j iJSX. 1 A>. U-ij (j CyA>

* ilf JJ

Jy.l y.f I f J.j ' y. y h Jr'. * J jlj^ 'J*- J ' .>:


(j^^. b fl / j! ^::J * 4 tf jIj f. jl 3

kJiUjJJ

aJ

tlJijJ

OVj ff\ AjJjXiAj-

j; -^i >JJ

cji- 'y" '^y > -^ tf j;^, jj Ij ^! tf ^ 'j^^>


j >_l^ULi^ji J ( ij b J f 1 1 Jt * Jj Ij^ j

C^jkii iixL ilj J


lji^^l U j>iJW,J(>-*_l.-j

,Olj}
J J

^'Ui-

>^Li.

' tfjji j^' * fiy ' cf-' (yr *^j*''^:-^^


aS-, l J J (y.<Sjyi y wJ J * *> jUj j_> J

'.j'.J

ijjXj J > I yi

Cjy

J jI-L- ^'ji- j Ia^j jj


JrjV ;!j

^' Jj i'-*" 'j^ y

A_--li

jl t-ij^

**:-i

61

^.yiiiy j-i< c-'bs ^ J Ijl Jt* J jy^!, ij*~-'


JJ ay l_iUj_p 1 y s . (ji-aii JO^. ' JJ J"

jj jvU^Ll-j jl

y-^ ^if

jjji l jui

tf J

i A(^ Cjt-'y '-M f jl * *Ai^ tf J jjj y. tf JJljy


Jli- jl a! J

'Jlj"y Ji

uj-;j tf jy

Ijvi^Jj J t !ik
'^.'-'f ** (i'.

yAiy

ff ti-lly\i

t5^l-y J:* i^iji


J cM-if

J J.o^ (jr'y

viiilj ^^ fUi fl Jj: lijj f


/ jl l^i

JUj Jj j
cJy '^.

y-j

t*Vj

^jl

ys

Cj.jais Ji. j*^jj A-J ; ji- J^J i-'j


* J viii oj JJ.W; A>ji >ijij jiu

f 'Ali

y-a- ' yiAi (SJ J J 'y j ' lj**''J J I' JJU-S Ijj*

AX' (SiJi viJijJ

Al yijj-a yjj ^ a! .J .ji- JVj J ^^l^ iJy

C<i-JJ

jilj

Jjlji-J

vl-i-Jj J >ji>

t^**" J rf Jj i/

tf jlJI; J ^tf j! j ou

d-s -1^. fjl Ai

J.^. J

J C)^ ' ^ '"*' **'i '-'

i5i JL-^ / lyf (f-^ '^y " i^- 'f^y-^ r* J


*<^J'. JJ tf Jy4,j * J-J J y* y

Ji:|ju'ji - fjiSAj^yJi- -- JA. Jli,J J


Ay A) (^_ ^^Ujji li JiiUoSi J^ JUJ J: tf J }

tf -^ tf j H^ }"' J

" JJ J ;y j A\ J J>.

C/.j\ JJt^j_Jii jljl li Jj 'j^y i tf-4

J," Ai -'jU.-l' ,^'Ujj-j jJ JiJ t i; ! >Wi Jh


vJ Jjj. J-Jj J-! j ^ y, '^ iJUj;^ jbiljj-

Al Jl!"^ Jlp ^^b y .jili JjLU) ^^jjl jJ J J b

ayjjn ( -ijf 'yj^jy ) iyiif *!/ ^

c> Jju'Liii j> JUj iSs

tfJ yfi V .J i^u-T JUj J i 'f".}^ '^/''


b (Sy aO jJj Uj J ::-b *' J JJb'Loi jUj j

Jl Jjil ly '^ A^ ' f -^.i ** 'i '^^1 J J-i

ijAjjjlj ji-bly J'iJ * 'ijbijyif-^ * J


i$J Jj'jCs.JbU^SviJ* J J tfjb^
J J J ^ y J JjiU Ui J JJ ji- J: 'i^ y- I,j
JUj UJjjljU *w J j J^v j"^j l *-i> -^

*^j3fyj*^^-^.i^.yr'yy) 'jfj Asy y


y-i J Jt* *X.J *:>-fr. ( 'I-:' ) ^I-^j^*:".

JUj J i(Sj Cjf*^. (tr'Ja' ) Jljri y il- jy. ffj' -iAjf> *:^ tr" V ** '^'' '^ JJ'U.'

/j'j '^.Ay,:A^yJ.JjJy-:.4i ' '^A.tSif

-356

W^M
Ay^.>
' cy Aa fj\)ff C- ayiS fi ji y^

-L>U

J*,-'

l jlj ' J^ '-*-jiLS'^ csT ? i^-ts ! '^^


. Ail JJ-ijJ Aib; JayiijAl^ Jy\ t JlSJj J

/JI5 / 1^ - *' d^3-) J^ ^.JV- J-i iPi


= Cry i5'jiJ'--^ ' ^J! tf-^f" '-^'
1 lill'jrr^'tfl

CJ. .iJj J'I tf j/V tJ.Wl t Ji Ji A J iyf(^ U-JJ ii tf J j^ if lyyjj- tsr jj jj -%


A. < Cjyy--^ jSj U- i^lj J ,j. tf j'j- JJ j->- y

4 y VJ jl y- ^p Jt-

* (r tM **j4 "^-^'
yJ *; J lJ

A. _l; J jljl

JJl- tf jljl J\,S^^f by-i


tf juj jlj y >^f Ij .j

J.,. . Ji liif f^ii ajj Jj, I J

J jl:>. jl A^ JU^- J

l%j tf J Jjil Jli- J:


. A;jjj-; aJ t aO .y-j-

'-^"^jyf (SS'i&oy^
J J Aail^ iTjj ^yf iHijT J

'tf j Jjj J t/li^ /

5^. l LiiU.. J IjjJ j"^j

(jijjh<^y ... c-iJy I jr; J ^J ' J J .^


J'i'jj y t'

ffi ^ ff tfJj; tf Ju

iljj* .J J Jbji Vj- -'lij J^ fy V^ V5jj


Aiy Aw ljl* Silj-* rf J

d}. -A-jbf Ijljl jJ y U-i

J:* ''^^' j

ii\-.fy.^fj

tf->b^ aiUj jbl

yJ.,3

(ij JJ^ jjlj ^'-lj^l-A^.-l'J*' J.ltl J-i


If jC_P jS^ j^j : .Jjj *iy ^, bl* j'j-

y VJj Vi;jU?^j yify 'j.j

tfJ tf jljU bbU

lilijJl. A.li ilj yifaj^ l AJijsJS jl/ J


l-* J- J U.^ Cl Ji OjBj

^yjji- ji ^1- fi 'J J^j'^tf A j-t '^.^


T y. jXJ^ iJi 'y t Jy'(y **

A. yjyy^ j

cfi ^^^ 'J*" ^^ t^" ^ </'


o,^.l 'y ^ ^

Ai j,_^jj ji- Uy'l^ J J '^yfA * iy-i I^J

tf Jj cf- ^^^ *~t" "^^ i^'* '^^"iJ '*J' *i ** '^'


li^Jj ji-J l *-i> j^ J

J... (Sj^t^ifi Jj. J, iy. ^^J y^ t4^-J

,J fl * Ji tyl-5^ **i5*=r j^*i^ bl- ' y * i^ji yi. ^^^i\ Ailj (ji^U ? yzyi l J^t-'J * yf

* 'b (i'jiJ i> J-5^ *^*


,ji. Jj,j A t ,1-^jjj s^J tf jbU b^'jojs

Sif . jj; f I *S^y * y J *r^ y j^,J tf^


y^ fff% ' Aa^CXy. A-lj tf - Ji jlj^J Jf!

jb js '-' J jU-i^i bU> -li-- t;ilj f'ijfi 'i ' yj-)^. yy, > ^f J-^ 'r^ " J-blJi^j ^1 f
JLJ J y.i JU>- J
. . J-J Ailf

I ju- fI yf iyi ' J-ji-y. J ' *J. iA^*- (^ "^^*


li jlfj u; (.1 z' A.J jl Ai Jj. ItfJuf .JriJ oyo. l

(S y y 'J W*

Ji * Jj J

Ai -ci y.,) 'i-'Jy y--^ *Lj

*.jb ^ J J *^J jH w *l^^ J " ^- -^-^


!oljiiji- : vj/ JJ j^J 'j,'y-^t: *-' (S-^^J J' i

'i bj-i, SCy j fj\: bsj i 'iy *i jlT^ a.

/'ii l.; fl y-h f' ". 'i **^^.y J:* <^j'*


V.j" ** cS^JJ J-*!- I*-I :,-* ^'y
A-j

iSjyi i

.ji >>J^ ' V'i 'iir;

! t '^/ J'^'^ ,->

Vi!_ "%. j
j>.H>y.J

CJyfl tf J *rJi 1^* V'J* JiJ ii

':f_y, tfj/
f\ f iyi .ji J. l; J

\ lilJi 'y if
J: oy \fi Ujj ,/1

J.Ijfj jili J.UII ifi=* liji J >^; '.J^> y- .-

oiUii ''^JIj^JJjJt' jNJ'.-^.

jUjoVjyjjv=i lJi!^i;S^.->,jlJiJ'S*'j ^J

* 'ili-'^^ "^^ fJ' '^"^ <^-'^-'-' ^ ' '-^'


. ofi^u^^ysiyy

357

i-y'ji

I ^rr jli t

urr

jbT T

'<-}J'J^
**

J^jLiijf

fj. J, 'f J^ ifj^fj^ (SJ s\' f J>li


jljU . Ai^^AiA J^l ^j .yi

UlijLi^ c ,ijy.Jii UjjiUl tf jl^ bl5-. J

<-^b f I *S^/' Ji.ji- bji-j lil J fayi Iju, a.


noyjii A. L. J.\e^j, J fl Ji j^. J.

Jt J> J Jt^

jt^JJ Ici y^ ifAi lJJJ

JiljC J jijIjU ljii ,y.J ^Jii


-l J t>.-*r Jj* jA^U j.^ijlf^i jj ,ji.J

\r^J lijij jlj-Jj *iy lcijj tf -Aj a. i^. IfcT o/j

J-S6 ^IjJj .y. lS<?^(^, j Vr v^-jj J vlJiS^ibJU^j tb bj:*jJ jT'a! df

* *! J^^ i5i 5^ tf j!(^ \fi fj J


J^ .J U-J IjJt.^ ^'jJ

*d .Jiuj

Jl! JJ 4iJ jljJ^i ^y^ cAa

' if-J^-> fS-yy ^ili- Vl5 f,l A^f J\\^


;pSJio.ii3 fji-\jy^ ty yj J^ yj^ ^^y
\i-\ jl }fCJA-i. y-V^ilU-l jjjf } ^SJ.^ Ai jJ-j

'/j 4 J-lj
J ^y ,f A. ^f , jljl .y-J^
J ji J'y J j-r' (jf ' 'j^. tfJ 'y^y-* j *i>Ji

,v >:-JJ J, f^(S Alf (^jjj. I Li J jy.. ' y


bji* lj l I J-J vj^ yfcj^ *4'' y J.

'Cjf-'Ji Ai\ ljiJ^J J^jj


-5^. tf J i>.j: J^ lj-:ity j^Jili f\ Ijti A., j/^jj

fjiy-j jl jjii f\^'f.jijiy J fjiyii jlJ


<j; jSCi L j.lj5^ J. . (.j^. U; y IjSCi J .y-li J
tfJ Ijlr y J^J Jj j bjf^jy If ju^ (Sjy. b^-J lj ljS3

tf J Ij^ k->U.- j^ty-y i^"! * I^aC

^fj

bj tf jljU iJ; JJ AiJjljC dl.ji^ !!l J t O^J


''(sfA tf J j

-Ijl^j^J f -yj jt^l:^ J-!

AiJjLtj'^Tjli (ill.^!I)
JjUii

AjiSiijj

J * Ji Jlj^ L^-'J tf - *

tf j 4^.lij Aj\ti Aijji- y

,J5l:; j..^j Ji lilu Jtf jljUj ^''jj

^. J!5^i J tfjblA JJ J Uiy IS^Li Jtf jl jj^l

tf J ! J ->^. J Ay _fel>

^ liWjli ay 'iXf (S3\jyJi\f<fiJ


Cji\j * .jU t lils'ji ay jTli tli
J".'j-^' J.J tf Jjltt,

^^UUJjj J

^jlilijU.

5j_^|

bf^

aIk t^.U

jjj J,(j^b j'''j*-illi(jv-i' J Jjtl W y ty


y J Ailjj b V, *lijjj J (jvilj JJ J^li

(jv '^isj^ wjf J ' jjjS^ >i JjS- iSJ' 'IjJ ij jr

j^t*ry '-^. iir J, 'jjij,

-^li J5i ob bV

fJ ji-jci^ l jyj, (/' lj'j j: j Jj

(jrji-lj y'ji- !!l< vlJ J ij*:-i*H tf J JjUji Ciy^

^.^ -^. (/' J^bV fj'y- !i j>U-j. J J J Uij


f-i; iy _li J viU \fjf y ( JU;

A'y y; -^ 'yr cil J, J'jj

i"lJ J; ojAaj

jili b i jl-ii! Ai'

*ib tSJ ^ JjLy >ili ,

358

-)'^ijji^p:yit' * * l

k)i

<.

'.\^i^yjli*sAL:>JA\/y>>Uyj^^^ ..
*aslE.^ss!

(Jiit^iiji;*;!;^l>Ji>V.^i:is:i

yUkJlviiU

*y.y.

>'->

^U

ityif

iVjV^Jb aI^- O \^^\


jUai Vl
lilj) 1

Jk* y. ijj
J>-b - ,;^

^j i . .
viliy

<#jj- J'iy'--

J-lj- "
J3t^*^i^

il'j

-'

"l' - <#JJ-^ i>J>'''-

.iliy

,ijj

I-

Jjt^**.-i'*
jjt .-i-j^

^j
. j

f.- - <fjy Jsy f


,,_-

jj^i M y y

359-


IY j^

JU

'U^jfi

nrr

jbT t

;:->y;^

J.)yul3/

L>^\.

L^u*

liJJ^ (jjsl

^J'j^J 1 J ft;- ,5--'r;b'jU

t?j.r'45-^

jU-ja. -p- i5

jyiT'j

Aa* J^-vM u / JV

vUUju-I

i.cT
t^a/1. c^lill
^' ^jd

-jJll " p

>.

jiy.

jijii ^if\
^i^j^y ^ jyfi

j'jVl.y^Ujjl^

r^:^ MS^i^'^ji J l;':>3jr


a^XVy

v>^.'It
OU-J-*; P .

r-,

r.^^^[i'^

i'\ro\

-360-

SAL 1

ANNEE 1

HPfMARIS

NUMj^O 18
r-Cl> es*-' .

DIFMB 27 Adar 193.1

LUNDI 27 Mars 1933

govara QQri

Bevoe loMe

*^ei3t\jn ^Tsar
Xwe liinas
Qurd Qurdistan
Sr gay zer

C. A. Bedir-Xan
Hevind Sori M. e: Boti

Fcbn

Dinyay

Xeberguhz C. A. Bedir-Xan

Eliabya Qurdt

ehnama ehldan
arlan Xeyam

Cegerxwtn

D'. Q. A. Bedir-Xan
F. Hesen^

Welat Qardan

Gotina Gewr
Ji Qitba Goran! Cuhaba dayiq
Rja n

Ibrahim ela
Esr

Hawar

D'. Q. A. Bedir-Xan

^ir Srensi^t
De la grammaire kurde

D. A. Bedir-Khan

L'Alphabet kurde

apiana teretl
AM-ina

361

M-. j^^
SPEGIAUSTK DES MALADIES INTERNES VENERIENNES ET INFANTILES

M. ^ f%%.i^

Sindiu

^jiir

HaOCU

EgoQDlge
Inscription

Frires

sur tous les mtaux. Gra

vure colorie, pancartes et tableaux en cuiv

re. Impression de caries


suivant les procds les

et autres en relief
plus modernes.

Damas

Malek Daher

Qiryarya Qovar
Ji bona Srya, Tirqya, Ecemistan,
Irak welatn kevkas :

Abonnements
Pour la Syrie, la Turquie, la Perse

Salq

500 kirs-sr

100 frenq
qq frenq
40 frenq

l'Irak et les pnys du


1 an
6 mois

Caucase:
100
60

emehqt 300 kir-srl


armehq 200 kirs-sr
Ji bona welatn din : Salq
emehq

f^
I'.

4 mois

40

f.

Pour tous autres pays:


1
6

150
90

Frenq
Frenq

an
mois

150
90

I'.
I'.

armehq

60

Frenq

4 mois

60

i'.

Her tit bi nav xweyy tne sandin :


Mir Celadt Al Bedir-Xan Sam : Taxa Qurdan

Adresser toute demande au directeur


propritaire : Emir D. A. Bedir-Khan

Damas: Quartier Kurde

362

SAL 1 HEJMAR 18

ANNEE 1

NUMRO 18

OL'EMB

LUNDI

27 Adar 1933

27 Mars

193:1

Hovara Qurili
QuriI II QiirdistaD
Zor car qurdeqan xoyan debjin qur

um MU
rgayqi rast u
Ile bigeynte

rewan
ew

u kinc
we

hidoztewe
iieyeye.

armanj

Imro
tdegeyn

bt

binorin

le tarixi

qurdan,

deqan hetaq staqe neyantuwaniwe stq biqan, we hiyan pqewe nenawa..

qe boney hre gewrey serneqew-

tini

qurdan ,
xoyan

neluwaninyan
buwe.

pqhnani

end careqi xom

gwm

buwe ((e

yeqyeti

biyaniyaqan galleyan be qurd qirduwewe gotvane qe


neqirduwe,

Belan
we vvaz

her

nebjin

nebni

yeqyeti

quideqar.
we i

i;iyan

bo xoyan

bnin.

bo xoyan naqen.

Daxo qurdeqan
rq neqewtne.

hetaq

staqe

bowa

Kiseqey xoman yaqani dro


Bel!

rasie,

Kiseqey biyani-

Helc!

nqe

hsta we

bo

ew

core

.5e ron

niye.
pneqeyi.stne, hsla msiqyan le tarix we belayneqrawe, "we tehzfb neqrawin, we le xoyan

kewmi qurd

beti

( nemaze) le

Uerni

hejdamin ,

we,
tnegeyi.stiine .

no?.demn -we bislemn, /or herayan qird,


zor car bo pq hinani serbexoy xoyan

Bell Heta
dewarin we

99 y qurdeqan nexwnqe mawe nwey

ew sedyeqe

helsan, belam
zor hyan

bcge

le mal

wraniyqi
ziyatir le ser fqri bgane perist we,
c( xo newistw xwendewar bne.

p nebra

we iyan negird.

Bell Be hoy ew herayanewe kiyamane

Bet Qurdeqan hem berz


gen,

xwenda

bibin,

qurdeqan

hyan

bo

saz

neb , unqe

fiqr
we

gel-perist,
xizmeti

we qurdxohi tbi
pxene

qurdeqan ew herayane,

we kiyamaneyan
armanc. we

wulaleqeyan

qirduwe hedel, we xaye, we,

ser xizmeti xoyan, ew deme zor be asnnd


yeqyetyaii bo pqdehat.
Ey lawani Qurd il

be

tedariq

we xo hazir qirdin xoyan

Irdawete agiri serewe.


Bt yeqq biyewt le peyjeyq serqe-

Em dewre dewri nstin niye, dewri tqone, we hewl dane .

wt- ppilqe, natewanl


eger
revve,

ppilqe serdeqewt, yeq jrewe bo ser

ser

le

serbiqewtit,

Em

dewre .

dewri

medeniyyet ,

we ,

yeq ser serbiqewt,


we delcwtt.

deqewte xwa--

psqewtine, dewri kewmiyyale .

Medeniyyet le to xelebey teba'ti dvt.

Hetaq qirdwe,

staqe

qurdeqani-

wayaii

Tebia'ti
telrekeye.

wulateqet ,

we

kewmeqet

yeq ser wistuyane serfaiqewln, we

bigene

serbani. we pi^pilqe ppilqe serneew

Deb lo em tefrekeye bibezni, hetaq


foy iiebezanduwe .

qewtne leber ewe le nwe rga qewtnete

xwarewe, we

brndar bne w

le

zerer

Wa pir be demim dekijnim,we delm:


To le lewe rgay wutati Qurdistana bimr wulateqet bo jiyan, we, we bilewtt, we

ziyatir lew serqewtine iyan p Bt insan le

nebrawe. we ,

dunyada xaye ,

aqtire qe to

armanjqi ew

hebt , hwayqi

hebt, nabt

manewey

bimrt,

hwaye biqate hedel we xaye, beq

birwst, we dinya lea'netit l qat .

tefeqqur

biqat, we

t bibint

we

end

^Cevind (Sort

363

Rpel 2

HAWAR

Hejmar 18

Ji mteia Soranl
emini haqimi niecm cihan bm

eotina eewr
Ba dihatin, dar dihejyan

Merwane elem roje qe b naw nian bm j Nusrawe le tarix beser qirdeweyt min
Bais benezanine le tu men qe nihanbm

Qes ne ma b, l bigeriyan
Meh di b, sal dihatin

Ew roje Hemorabi serewjr b le destim


Nawi mine ew roje kiseyi ferd cihan Dm llam bwe turs emini gurdi ewan bm

Rj drj bn, ket ne


Ser guhn qes,

hatin

p bihsta

bigiryan.
tijeh

bilsla
bn
b bn

Min bme sebeb


Win munc

xatimey

dewlet Asr

I anyal bni israiliyan bm


meni elil iman bm

De.l

bn, qa ne ma
bne, nuh zer

Babil be kuwey leqer min b be xirabe Fslreperest bn

Mrg hiq

Ev end

hezar,

sal b mal in bi heval in

"Walim le biraxme heb cey estey Izmr


Lew wexte hiqimran rom yunanyan bm end car Yemenem girt ti ebal bwe

Ket ne dtin,

bn

Wext Zerdet, heta niho


Min yeq ne dit, got hawar lo

[ mil qe

Gurzim heb sahib tr qeman bm


Oiti

Metirs Hela

bje , ser Qurmanca

bjim, end armanca

De jl m
Ji pasa, beg aica ji we gernassn qurdan ra: Ez diqim Tculamen re end pirsan liser

Lo welato, ji bo te em Winda bne, Ket man b xem b lewra

te ne bihist,

we b.'.jim.

iman hon xulamn

B seryeq Pir me ne

res, rt ji pora got. ev ci hal in

neji xwna wenebixwedi diqin.Xulamn


ne ji xwna mirovan bire(( ji wan di

Em seqinn,

ew dihatin wext ne res b


res b

ih teng as li qutina mran de dibjin, boy ci em xwe bidin qustin heman

Dil ne qr b,
Car me dt, Sn me dan, Qes nema

ber me wi

mirovan diw cih teng da dihlin, terqa


mirovan diqin direvn. Bireq ji wan go qann ann birin birn

di

w cih teng da bi bbextiy mirovan


qustin bi destn xwe j mirovan

got, we ci we ci dilq

didin

We er qirin, Em siqt bn,

neyaram .

ser

mirovan
tttn

didin

destn

J
wan

pve hin
der.

din j ji

destn

Ket
Hon Km

ne dit me, ser me gotin


hja Poran bn, b ser qirin tran in

tne

Gelo xulam Six Evdirehman Garis qo


j xwna w ba ma ket ser rehmet diqet

in, ne
ne

Naseqinin,

berdidin

destn neyaran. awan xulam w ji par re gule berda nav pista w wekta qo reh
met xencer qiand l ztvri bhav
xwina xwe naqin

rirahim cAtela
narevin nabjin;

gule berda ser. .Serwj

nav dep soga bi xencera

em ji boy ci xwe

bidin

qustin . Ma we

wi jqir

ket bihstiye qo neynq got ji hevdu ketiyane. Ma we riroqa periyan ne

berdan destn neyarn wi.

Bel, hon diqin bjin qo xwina miro


van sern xwe ji mirovan ra natewnin.

xwendiye qo Evd Siltaneq ci qiriye. Ji

mezinn qurdan hv diqim iman ji ttn wiha ji yeq da heta bi hezar hisemend
nabin .

Pirsa we ye ,

l xwna

mirovan

qo

ikas j weqe xulamn din nabin di cih


teng as rijandina xwn da terqa

-Ca-w irsndi

364

Hejmar

18

HAWAR

Rpel 3

li sna

wan

dengdreqe bilind,

(o) yeq

Ifiu
14
Weq niho di pirsn jrin de:

radibit:
eu ht cot

subtin Ev (u) carinan,

sottn dengdran ji bi xwe

Mirad

re

dibit :

bihurn
Midr
Mihtac
Misilman

born
ber di zman lars

Fv dengn

ha,

de j

hebn.
di

L psdetir je qetine. Ugel


nivisandin de siqln xwe

v hind

weqe xwe hilanne:

Silman
Ji
erebi

'^/man me bi herln

xwaher

xaber

t^\y

lewra
dihate

weq

xwes

X0

y'y

nivsandin

di nisanqirin v dihate p.
xwasten
xasien

deng de

diwaryeqe mezin

CJ-\y
A.\y
zmananazveqe

Ji xwe,ev deng di nivsarn qevn de tucar kenc qo


ne

xwace

xace

rast ne hatiye nian

qirin. Ji

her

Herweq

nivsevan

di

nav herln erebi de je re berdlqeq


dtin.

larfs
awaq

jU'j ) kala

wan

qiriye, l bi

dihate

natev;iv.

Ji bona rind

xuya qirina doz gotina

Ci
herfn bi

zman

inrsi

de ji van pve du
mirov wan diqare bi ( y ) yeqe

xwe em bi

pirsa

(sund)

xerq (mijl) (u) y

din j hene qo

bibin. Di pirsa ( sund ) de deng


bi (j) q an bi

( ji. ) yeqe bi s

niktan

(>) q dihate nsan qirin

bi

s niktan

nsan biqe -

Ev dengn

ha

pirsa siind di iql ( x,, ) an

(jo-', j--')

hetani

r di y.man faris de dijin

di

de dinivsandin.
j deng (u)
Ji

L di her du iqlan de
xwe xuya ne dib.
dihate nsan

don kurdislan, Xozislan


tne bilvqirin

di Sr.iz de

y weqe

Mayna van dengan di wan doran de


ji hiqm denganya qurd ye . Ji ber qo

ber qobi( J ) deng ()

qirin

(')

dengeqi

wel nsan dide qo

di zman me de nne. Lewma

qo (') a

iyayn Qurdistana Ecemistan hetaXozistan drj dibin li raz geleq qurdn bextyar hene.
a (|o bi s niktan tte nsan

erebi qo () yeqe
de nne.

qine di zman

qurdi

L bi her away jhate nivsandin

Ev (_,-)

ev dengdra ha deng xwe p .sin winda


ne qir, di aev xelq de weijo xwe ma

qirin ji

(xwe)

ya

me pve ne tu

ti.t e.

{y) a

bi

niktan j (q)eyeqe

qurdi ye xwe

gehitiye me.

qo (u) yeqe

me qetiye psya w. Ji

Ji aly zmn
p j

din ev

dengdra

ha

di nav
ne

me ber

j goli b qo (u), nemaze hin


ber qo di w da dengdareqe

de bi
xuya

dengdrinen lin
dibe qo
e.

digubre
ha

degdaran, ji veart

ev

dengdi'ra

heye, str dide xwendin.

() yeqe qin

Nivsevan rehnimay rind bala xwe


du awnn ridiliit: bi

Guhrina .( i ) bi (o)

w bi

da

b qoev(i)yn

ha ji en adet strtir,

l ji
de guhrin ne (w) ( i ) yi; hilevav hevedu

() siviqtir tne xwendin. Ji lewra

Di iql psn ye. Ji (u) qo ji

bi zdeqirina nikteq ser (j) dil qiriye


deng w binermine dengeqi navbera

dan ye (w) diqeve (i)bilLn' dimne:


swiwar
wistin

(il) (j)

biseqinine.

Ev deng
pve

jl
ne

ji
tu

snwar
utin

siwnr
i.iin

deng ( q ) yen pirsn

jrin

deng e. (qui, qur, qun, qu)


deng(dmahiq heye)

Di

iql

duwim

de

(u) digel

d raqo di pas w re tt winda dibit

eela%t CCU ^edir-SCan

365

Bpel 4

HAWAR

Hejmar 18

mmmm Mmymwi
Broj rabe were ji bo xatir me

Spde ye rabe ho gewher naz

Nerm, nerm serab vexwe


En xew de,-

bi od saz

veart ne zanin

Hei qe misqileq

weq daxwaza dil me


vexwin

ii bor ((es venagere n b awaz

erbiqeqe serab faine de em

ji ps dema qo erbiqan cbiqin ji axa me

Meyger binre min,-dil ji tekeleyan valaye Sr hem n niho darislan vala ye

Eya qo bijartya cihan i, ji min re


Delaltir , ji can avan ji min re

Her .sev piyana ezmn qefn serab diavt


)r qo noba me ye piyan vala ye

Rrojl ji can rntir hi n;ne Tu sed car ji can rntir i ji min re

Leva av digel piyan, serab meyger Bihuta min te xc dlai e ew der

Din de ber dara rastya qr ne giha


Lew ni w r de hem ne rnezan

Dest ji gotina bihu.st Ma q dojeh

dojeh bio hat ji bihula zer


ronaq

Herqes

dest

xwe

bi

ikleq

sist girtiye

r weq sibe,

sibe weq rja psn e bizan

Bide

eraba lalereng

Biqn ji
Wey ji w dil re qo tde agir nine

kiriqa misn xwna

a aq.

iqo
e

r ji serab pve

Ji

bo

delaleqe qo

rroj

ne dilqet xwe

dn

Ne ma dosteq dlai dilpaq

Kja

berab te ji

borandi

Piyana te de yakta ruhn heye, ho meyger


Ev e rja jin a windatir b jin e

Dil min weq yakt geqe ho meyger


Piyala tej bide dest min ho meyger

Em

dilqet,

diwane

mest in

Da bi w, cane xwe vejnim ho


ir dra spehyan de mey.perest in Ji heyina xwe yeqcar drqet U di mihraba elesl ne tev

meyger

Bide .seraba reng-gulberoj, ho meyger Ji qeser can hat ser lve ho meyger baz bidim

de destbest in

Da qo bhi biqevim
Meyger qesera min bilindawaz b Serxweya B'porn sp min bbend bgaz b te ji hi din

ho meyger

serxwe im,- ji eraba


ciwan saz b

Ber qo

Xem sevradan biqe

Buhara dil min

Ferman qe delal seraba sor bnin Tu ne ew zr... bol!., jr nezan ji ax wedigernin ji n ve tnin

Tra ecel
H e

re ma heye sipr ?
zv zrll

Qo

lleperya

endan Kenc

din re mze diqim may bqr.

Dixwazim titeq ji te re bjim Bi du hertn gewhern bo te bjim

kenc e, hewl!

Bi hvna le ez Jn de pesna serab lvzna min e

biqevim erd hilqevim

Bi hvna le ez je

Xeyn
Mla ,

serab tu tit ne dilxwaza


qo seyday te his e,-

min e
Duh her

'es,

xwes bell

n:eyxaney

re derbaz

bm

b'

Seyday

te bizan fekeh mia e U min preq

[his
serxwe dt misn

bi

mest
dest

Madam yn b gumaii e,- ma bn ji bo ci?

V.in ji pr re got ma tu ji

Xwed erm
[naq ho

Xaerya timay de westa bn ji Herweq Birqirina mayn tune neb

fao ? Go qerem ji Xwed ye , de

nabe

hre

serab

yin dilxwe bn ji bo ?

[vexwe la

366

Hejmar 18

HAWAft

BOpel 5

De La Grammaire Kurde:

4
15
Quelques mots arabes , qui ont pntr

De la lacliDaisoD
La langue kurde est une langue de

dans

la

langoe

kurde, subissent cause du par exemple le mot

dclinaison.

En

d'autres

termes dans la

* des modiiicatioDS,

langue

kurde les

mots variables se dc

linent et en

consquence les mots dcli

Jl^l qui est devenu tifak.


De mme que dans des mots composs

nables
mot

ont deux lormes diffrentes, selon

leur rle dans lediscours. La forme comme


kurdes lorsque la lettre final du premier

sujet et
et la premire lettre du second sont les mmes,

la

forme

comme complment.

Les mots kurdes se dclinent comme pour ne pas donner lieu nn redoublement de
les lettres ou ue prononce que l'one d'elles el on
suprime l'aulre:

mots

allemands , latins ,

grecs

etc ....

Seulement avec celte grande diffrence que


dans la
rast tir rasiir

langue

kurde

on

ne

rencontre

point les diffrents


exacte et pas (raiitlir) .
pas sv pav

groupes

de ( schwa-

plus

plus

exacte

che) et (starke) dclinaison.

La

dclinaison

kurde ,

unilorme

aprs

dner

.souper

d'une part pour tous les mots,

ne subit

et pas Ipaiv) ainsi de suite.


(Fin de la premire partie)

pas d'autre part de transformations pour

les diffrents cas

du substantif .

Essentiellement elle consiste en ceci:


Ev rjeqe xwes e, hewa ne germ e ne sar

On dcline le mot

masculin en lui

Ewr
Bilbil

toz
bi

ut ji lamn
ziman xwe

gui

dar

ajoutant la dsinence (): hesp-hesp

gula

zer re got

2 On dcline le mot fminin en 'lui


ajoutant la dsinence ( ) : mehnmehn .

Babe, dema vexwarina serab ye digel yar

ji

hatin

na

me

qar

ci

ye

Ber hviya jna me 11

q ye

3 Pour le pluriel des deux genres - qui


leur est commun, comme pour

Di

erxa can
ax

de

end zilamn paq


q ye?

ewitn

bn d li

l'arlicle- on ajoute la dsinence (an):


hesp-hespan, mehn-mehinan.

Gayeq Yeq

ezman di

de ye nav w de

Perwn

Nous avons dit que les formes


dclinaison des mots tiellement celles que
ci
le

de

din,

bin erd
av

xwey nivn

kurdes sont essen nous


en

Weq qrbinan Jr

hisyariy veqe

avons

cite*

jor.i du gayan, garan qeran bifan.

dessus .

En
il

eftet

ce qui concerne
autre

masculin,

existe

encore une

Heyf strana ciwan iqihaye fcv buhara sahy d nemaye

lorme.

Aprs

avoir

indiqu

galement

cette forme nous parlerons en gnral de la situation actuelle de la dclinaison

Ew qa cejna qo nav w ciwani b Hawar, awan hat qeng fiiriyaye.

dans la langue courante, puis nous don


nerons des dtails au sujet de la dcHnaison.

Serab bide dest min,, Ev jina bbext direve,Rabe,ahya dil,

dil min tibn el weq bihn e!

en examinent un un les mots variables ,. ainsi


cas

que quelques invariables


o ils sont employs au

dans deslieu des-

xewna sevan e

Rabe; agir ciwan y v e yeq bihn

e.

premiers .

^".Qamiran CCU ^edirSCan

La

seconde forme

de

dcIinaisoD

367

Bpel fi

HAWAR

Hejmar

18

des mots masculins se fait del manire


suivante: Dans les mots comportant une
forme la dcli en()

Ce

phnomrie

se

prodait

surtout

depuis une dizaine d'annes,-

pendant

la

des voyelles (a) ou(e) on naison en changeant

guerre et la rvolution' de 1925,168 kurdes

ces voyelles

de diffrentes contres que les dportations


en masse et la vie
que

au lieu
r,
hz

d'ajouter la dsinence ( i ) :
. , , ,

commune

des

exils

Ez hesp dibioim i ,

, .

,.,.

le vois
(

le cheval

mettaient

plus

jamais en^ contact,

he^p dibiDim

ont chang
pressions En

beaucoup

de

mots

et d'ex

Ez ji a.si lm i , . , ,. _ < Je viens dn moulin


iiz Jl e.? 'P.m (

issus de leurs parlers rciproques. consquence la dclinaison des

Dans la lois

les cas

le mot

contient

mots dans

masculins un tat de

se

trouve

aujourd'hui et on peut

les deux voyelles .susmentionnes

rvolution

c'est la seconde que l'on substitue un ()


Ezman Welat Ezman Welat Ezmn Welt

s'attendre ;i ce

qu'une

slection se pro

duise,

sans trop

tarder,

dans les annes

qui vont suivre . Les


forme de

kurdes

qui lont usage de cette


et qui ont presque

Quant

la

dclinaison

des

mots

dclinaison

lminin, celle ci
aucun groupe

est intacte; on ne trouve


de population , mme

totalement

abandonn la

premire torme

ne dclinent qui ne

point

les

mots

masculins des voyelles

aucune personne
casuelle. De

qui nglige la dsinence


que nous le verrons

contiennent pas une (e).

mme

(a) ou

plus
got,

tard il v a des cas, dans les

quels la

En consquence les mots masculins


comme (gur, dil, his, gund, sr,

dsinence casuelle du masculin, elle aussi n'est jamais nglige . En effet on ne pouvait pas la

poz) et

ne se dclinent pas dans leur parler


ngliger, puisque dans la langue les mots

ils gardent leurs formes primitives aux


cas.

diffrents

Cette seconde forme qui

nglige la

ont deux genres et qu'on nglige quelque lois la dclinaison du masculin. Ce n'est

dclinaison des mots masculins dpourvus


de l'une des voyelles ( a ) ou (e) tend

donc qu'en gardant celle du fminin qu'on


pouvait distinguer le genre du substantif. Nous devons aussi dire quelques

ouvrire le chemin vers la disparition future de la dclinaison des mots masculins .

En
du nord

eff>;t
el

vers l'ouest du

Kurdislan

mots

des aspects de la dclinaison selon


langue kurde. trois

surtout

dans les parlers des on constate

les diftrents dialectes de la La langue kurde

habitants des

grandes villes

comprend

que quelquefois les mots ploient portent

masculins s'em

dialecles principaux: le dialecte du Nord, celui du Sud et celui du Nord-Ouest. Jl est vident que la dclinaison ne peut exister
que simultanment avec le genre el aura

sans tre dclins mme s'ils com un (a) ou un(e). Ces kurdes au

lieu de dire ( t:z ji a tm) ou ji es


as

bien ( Ez

tm)

disent

tout simplement ( ezji

disparu

avec celui-ci. le et dialecte celui du du Nord, le

tm) .

Comme devons aussi noter que la ( Qurdmanc )

Nous

Nord-Ouest

seconde forme a tendance pntrer dans

le(Dumili) ont gard le genre ils possdent aussi des dclinaisons. Quant au dialecte

les parlers de la population qui lont usage


de la premire forme. De la sorte on

du
a

Sud

comme

il a
la

perdu le genre il
dclinaison. Tout

trouve des populations qui utilisent simul tanment


formes .

galement perdu

dans

leurs

parlers

les

deux

de

mme,

partout,

on

en

trouve

des

traces. Vers le sud au

point o

cesse le

368

Hejmar

18

HAWAB

Rupel 7

dialecte du nord proprement dit, le kurde


de(Muqr)qui est un parler moyen entre le

de ce dernier. D'ailleurs ceci sera expliqu


eu son tempe et lieu ,

dialecte dn nord et celui du sud et que d'une


part les nordistes et d'autre parties sudistes

Ds

que le mot variable n'est

plus

sujet du verbe
ment direct ou

et qu'il

est

son compl

revendiquent comme plus proche de leur


dialecte, possde les traces les plus

indirect ou bien le comp

lment
ne

d'un autre

mot, il se

dcline.

II

saillantes de la dlinaison. Dans ce parler

se dcline pas lorsqu'il est

attribut.

on trouve
dans la

des

mots

non

dclins

mais

Dclinaison iId rntstantlF


torme dcline, qui sont comme

des clichs de mot non soumis la rgle


de la dclinaison
comme tels dans

Dans les ^phrases suivantes les mots

et qui
la

sont

employs

(hesp)
En

et (mehn) ne sont

pas dclins.
sujet et non

conversation .

effet ils jouent le rle de

de complment :

Dans ce parler il esl probable qu'on


trouve aussi des traces de l'arlicle. Iiy a
Hesp hat Hesp hatin Mehn hatin

Mehn hat

quelques annes j'ai eu l'occasion de ren

contrer et de causer avec un


la contre de (Muqr),

pasteur de

Les

mme

mots dans les phrases

des montagnes de
le pasteur

suivantes sont dclins. 1 Ez hesp ( hsp ) dibnim


~

de ( Sawicblax ) .

Evidenment

ne me
ses

parlait

que de

son

troupeau,

de 2

Je vois le cheval

chvres... Pendant cette conversation j'ai con

Ez

hespan

dibnim

Je vois les chevaux

stat

qn'il

se

servait

de

l'article

dfini,

Ez

mehn

dibnim

pour distinguer le

genre des animaux en

Je vois la jument

Il

parlait

des chvres

d'une

Ez mehtnan dibnim
Je vois les juments

anne et disait ( gisq min) et (gsqa min). En s'loigant du (Muqr) vers le sud

5 ces clichs commencent disparatre et


on' ne trouve naison plus les traces de les proverbes, la dcli dictons qui 7 g

Ez li hesp (hsp) suwar dibim


Je monte snr le cheval

que dans et

Ez

li

hespan

suwar dibim
chevaux

populaires

chansons

anciennes,

Je monte sur les

persistent garder leurs formes d'origine.

Ez

li

mehn .uwar dibim

Je moote sor la jument

DGllnalsoii

des lilflrents mots


8 Fz li mehinan suwar dibim
Je monte snr les juments

Nous avions dit que loul mot variable


se dcline.

9 Comme dans la langue kurde nous avons cinq espces de mots qui sont 10

Xweyy

hesp ( hsp ) kenc e

Le popritaire du cheval est bon

variables, nous donnerons ici trs brive ment des rgles d'en.semble pour la forme de ces diftrents les dtails. tant dcline qu'il joue pas, sauf mots,

Xweyiy hespan

kenc e

Le propritaire des jamentsesl boa

de dclinaison sans

11

Xweyy mehn kenc e


Le propritaire de la jament et bon

beaucoup toucher Un mot variable

12

Xweyy mehinan
Le

kenc e

le rle

de sujet ne se

propritaire dea juments est bon

dans

le cas des modes

passs

du verbe

Dans les

huit premires

phrases les

transitif, o il permute avec le complment

substantifs

( hesp )

et

( mehn ) ont

-369

Rql

HAWAR

Hejmar 15

dclins comme

complments directs et

z hespinan dibnim
je vois des chevaux

indirects des verbe (dtin) et (sliwar bn). Dans les quatre dernires qui avec (xwey) iorment un sujet le mot

Ez mehneqe dibinim

compos, ils
je vois nne jument

sont dclins seulement comme compl


ment du substantif ( xwey ). Autrement,
Ez mehninan dibnim
je vois des jaments

iii eux-mmes ni le mot (xwey) auquel

ils servent de complment ne


tre dclins. En effet ils

peuvent
les

Ez ji

hespeq

qetim

forment

je suis tomb

d'an cheval

diffrentes parties d'un sujet compos. Si


nous les dcomposons et leurs laissons

Ez ji

mehneqe qetim

je suis tomb d'une jament

le mme rle dans le discours, la dcli


naison des mots complments disparait:
xwey kenc e hesp kenc e

Ev xweyy hespeq ye
celui-ci est le propritaire d'un cheval

xwey kenc e

mehn kenc e

Ev xweyiy mehneqe ye
celui-ci est le propritaire d'une jament

Les noms propres sont

galement

soumis a la rgie de la dclinaison.


Zn Mem ji n vejinim
Ehmed-Xan

Nous

avions

dit que dans la langue-

kurde au.<!si

nous avons une particule qui

sert donner au substantif un sens partitif et qui lait fonction d'article partitif. Ces

Que je ressucile

de nouvean

Zin et

Mem

On peut aussi dcliner les mots fmi


nins qui se terminent par une des voyelles

particules sont les mmes que les dsinen

ces de dclinaison, ainsi que nous l'avions


vu dans notre article traitant de l'article. En effet lorsque nous disons (ez hesp

(a) ou (e) en substituant ces derniers la


dsinence ().

Ez masey dibnim
je vois

Ez
la table

nr.as

dbnim

dibnim) cette mme phrase a un double


sens: ( je vois le cheval ) et ( je vois de

Ez ray dibnim
je vois la

Ez r dibnim
lumire

cheval).

De

mme que (av

bide min)

(donnez moi l'eau) et(donnez moi de l'eau)

Nous avions
Et lorsque un mot fminin se termine

marqu aussi

la

forme

de (avin bide min). Dans cette phrase le par un () il ne varie pas en gnral
(in) du mot (av) c'est l'aticle indfini du dans la forme dcline :

pluriel, Ez ji r tm Je viens du chemin

le () c'est la dsinence de dcli


puisque le mot (av) est

naison tminin,

BGllnaison de l'flrtiGie
Parmi les diflrentes espces d'article
seul l'article indfini non accompagn du

du genre lminin. Evidement on ne peut


en conclure qu'il s'agit d'un article partitit
au sens propre .

pris

complmet se dcline. D'ailleurs l'article dfini qui est toujours accompagn d'un complment et la forme de l'article ind fini en tat de liaison, variant et se trans
formant d'aprs le genre et le nombre

Dans la phrase ( avin bide min) on peut dcliner le (in) de (avin) au pluriel,
Mais

comme dans l'exemple (hespinan) .

alors il devient (aviiian bide min) ne signitie


mais

et il

plus

(donnez moi de l'eau )


qui veut

du substantif, ont dj de ce fait un tat spcisfl de quasi-dcIinison.

( donnez moi des eau'x)

flire, donnez moi'des quantits d'eanx de


diSrentes source^ ti carfifeis. ( isutvrer)

2 liespeq dibnim
jt voh un cteval

Celadet CClt ^edir-SCan.

370 -

1A>M
^yf \iy. j l-^ y ^yr
a y A* y.i ^ 'Jy A(S y

(y'y f^i *r (SJ^y* J J


j-^. fi jl tSJb\ J

% 'J yji ' i (Sjf 'J c-si oU>/-. JU' O'y^-ijSj

j.jOj

/ i. tX-iij i- t^li i>

(._;)

Ailji .jU -Ls-^ J

rA'j, y, "A-y

js jf
3
il)>Jo j- A.i .ji- il)\::-.s_;J

Jiiniyj t jjljiil/JIJiufJl.
jjjf jU j^iijp t Jy ' tSjji.

^.f- <SJ bj^^'S'i __

, ^ y, (SJ fy y
yjSif (Syi (S\ ^y^jy. y ^
Oljjly J y JsJ * Cyy. iyy,

Allyl 1^ t.l.-ji- *i Jj J Jli-

'i'l.f 3

'Iji J'.JJ .y
-i> y.b yj> I ^li ilj.ll

jiJlJ

Jr^j Aa y.i l

yi

(1)1 jJ .1. JJ .^l^ljLi

'^ y

ajy A- (Sy

*'

jA^j^

ly:

Aif I

^ J

%. 'J yji ' *i (Sjf 'JC-3i


jj.V>'y aijS Jt- j aX-j

Aj * j t- j ' **^ jL-il ijP

iC-

^liT %j J jT
i Cjbi.s c-si J.

>.

'J

(SJ
s

> J-^^rV
-Vi-lP j;

iS^ljyU

jys 'ijjy liJ * !h>- JJ^J

^. J.J Jji'

i'Ji .^ yj^ y yy^.


Jl; Jt s t^
yybsj ^

cj < ay. i 'jfl_ ' Al\j

ijj5^j tfjii ^y }ifi


li J aJj yj* J^s

'^' g; J3jb
IjjJ-" yiT

. . . C'^i ijfi t laj (SJJ


f^* (fi ' jrZt j- Cfi-^

Cj\if

J>i3

\J*

J'J s

^y J^

f ' **j; j ^-Jy "'-

i^jsj ' 'S^J^^r"-*!^^


yyc-iy ijJi y. j bsj

yi^ tsi j~T f* '^3 ct-iij

^J-"W cf-'J 3 6^3' y. yjj


jyc-if D Ob^lj; j 'i '-s (SJ y y cy
jy^ l
y y. S
\/^ sy . ci-^i *-' y. -ci ^li jiJ^-i>jyjllj
^y j i> C\^is y i y. Ijli J -lS iji y-:t-\-'

ijyX yf yi ^^if f y.

tyjf ii 'y Ji y i yy

- !' '-> yA -W^ y3 ijy * A^ y.f\j,y


(srj^ \ 3^bs iy yy, i y~ry jjsj j

C-''^J. -C-'^J tyi^yys yjii<AA s li 'j-: if j

jIjUjiJLSl'j^

jy^f (SJ'^ Jy'^ ''

J iii^ yfi e?; (SJi jJ, 'y i-^'^ *>fj ' ^0


cfji 'y^^A- yi iisty f^
Ao^y^ji y y iiyyijt.

Cj\y^ S(SiJ^ JJji 'y H bif -^i 'yj fsy


-Ji 3 Ojr-J 'y ij^y

'* (Si Jrf'

fy ay f (Sj Ijj

i Ay lijif 'i iyi>ifj^ii (SJ^Jj^i

o~-^,-^,J'.^'

* ^^

^f
^ ^-^

' 'y-i (yyi- 'Jy*^ f -^'^y


j b fiAfAiM j^
Jo.

J>->> f

y y: **jm j (J"^ J

<^ybfif'f4^.'^3yrf'}f^y^A\
*i jf JSi Abj y sy y
*! y-*i ^-J J "JW

jti y ''Ji j ' Ji y f 'j'-iy^y-'i y^

3 yf-i Ji ^ y (SJy(SJ-* - cy^i 'j<i>-ii


. y~f sJi^jisJi* (Ai^y y j ay\ -z^y

Ai. 4f j cj\s cj^y> i

iijCjffi* iSii^ -ijff f^

CJAi ljl, y

Jl _p-l 3 j2 aJi\f ayiSjb^f;, -1^

(SJ-ys fi '^, 'y^. yji *l^:'-*-->-^ ij^s

C.jfiaf fcy^i S cjjyi- j ' fjf 'jyy-^

' yibs <A*-i 'y .JW (J^f 'S-^

.JifiCji!^JJ.yfy> 'i j^crJ-

yS* (j4^

Cjjyaiiffjyiff Jiy^\ ^/^f^i^

371-

^J."
J U

-,ij\fi

\ A ^\^^

_ A^i Aii y J\j ^jliif^ i Jji-j( jjy


^.^

flJ'jJ ty'ji-aj^iayi^ajyJ^^...Cjyy^yyC)jS^
'AiAyyji-y Ijajo jj*_jiijji ^Ji j.jii.

A^.
j>b ^y f At ji j

Ji JfJ '^. ' y.JJ '^.

J>fy . Oljjj -^ y^

CJiy

(SJ y.isy

Jt*

"-^j;

* .f ys J^ ts-j

y. 15^- ib y

jL-jj j i jFj-i Ldll ^ Jljj i5_;- i>U jjj Jtej

j! Ji y 'J-i^ 'js J"yi y

y. j\y j;i j-

lj J * .z-J *> t:.-^ J^w J y.y^sj j. rfj ^jij^s


*j ^Jj hLijj !;jj IstjS Jbs (Sjy. -^^ (Ss (jJl*

J--! yjA^ -jli yy

y -

i jil-5 ji- i^y

jJ ^jy nJ^IjV -"^

LJ j ji-U jljl) Jl J

'y L-r-!i^ ji J (SJy y ' Jy 'if^ Jj' JO J^J

Oh- * jj^^i ljj' J" ' ^ J-> lj JcixJjj

4f^} ^fifj} 'yfy(s:, " " J-= li- ^ J ^!-^


jy^ (.i'r^ *J tSj-^:*j (S} 3 (Sjj y i 'j^

^JJ^.' O^'J.''-'-'.*""' -iiJV 'y*is'y f


i^y y j (Sjy
ji A-i ajji

CJyy". > -M l.^ 'y b-j


J J^ liii J- '.yJ * l>.-^ lj

'(Sf is (Sjji'yyi-sjj J.\j (Sj^ ' '^f s ^jy j

J i'i '3- (Syy^ y

y, j^fi
ULiji

*^ 'i (SJi ^ J i-y^^ y '- cjf 3

' Li Js cy ^^' "^ j * tsi (Sf ' sjj


^U jl cj^y viL_ yj f \jsj *j. *j"L!U-jj li

J (ijy iai Cj-yy lj j- Ij'.j' * j*r ljdJi 'jb

jj-l fljj j>

prJl

J- j; i5r- '3jj y ^/^


tS j *i. Ijjj

(^1jJjij '^ ^ ^"^3 (Sj ' cfjy

'j.jy sy iL-j y -Cii ' f b Lv" j- jA


' A:..^yi^ s 'i'. ^} C c 'y 'J.y ' CJ y *' "

ijfy Jjl^ .ji- (Jk"^/|jJ ii*^ S (Syj j Jy


' JJj AiS cj\j. )Ai Jii y Ub-j J : cfj tss

j'j- *^ Jjs^ *i " ./ lj viiy lj(l^J ciijj ji^


C - jUj liUS i5*i Ju*i if-^ t5J4jOj.J tSJ .

J'y. ^' J^
: J\jiCji~^j

y'l' : cfi\i yjyy^yf

lj til' V f.^^

^l Ij 4il_ jl - x^i CJjy-i ).i-y 'ij ^j-l- jl CfVy

Ji

Ji lij i5> j j5

(>-^ J aj J. J

'-J; 'j^-S U J^- ; J ^JJ J <>-'j '-^'


_i_j lil jl J *; jj- 1 : cj y s jyy -li u. i^y

^J-jV t5iW -'^ 'J^

*^ ^^-ST li-lw J yi

cy*j J cr^^Jr
jj\ijii:S^>ffi^y .J J'I J <*l J ^^ yX^ J
' *; yj *ij* i^ li'r 'Jr-J

i^j y\*t: y ' ''.'*y i ^. jiWw jl Aay *>y. j^^Oj jJj*


(SJ^ jji (s-y

'J^ bij
c-by^s>

Jji jyi y Jij

j\i ai yiij i i J'\i Jb. i (SxSifff.f


._iAJ iiiafjiji ' cfjij'iJ^y u^tl j ' (Sji
y-^i j ^ 'j b-j y c^iy-y j . \f-j

SiJ^> '^-'j

t^r* ls'j* f ' '-'/-' ' 'j ti-^ J f

A-** Ji J (jOj j j_y'j li.o _l il ' 4;iilj tlL jj cj"


tfJ Ldlij *j iJj j) *j Al:j ji-j I jj ij O J-

-i'^sj (Ssjis (Ss yjy <-i- 'y

y' ji- ^Sj!^^., yy f J *!^


!' V^ji^ lyj ^yf<. jy^ ' S^f J"j J s 'ij'.'jy

fjy/' '^h^
Oljlj ijjlu J y

\fi jifi <S3 (Sj" Jr-J f


*- 1-^ aya-^ y ji- vUX-^ jjJ

'J.j>

f^-^ 3JJjy^(Si y-T^'f J. 'y


-ijf

til Ijj, l^ JLi i^jA

,;<-i-lj cfy S~jii Ij^j

3j yy ti-D-' jJy J y fi.i'y ^Jf^i tf

-372

lA^uj;^
Cji *d, ' (SJ Crf. ; * y.yi'- ' '^y- -'^ ^*

.tjU

J-/A> Jlc^ 'jL-^jl ' 'i (Sf-J j .J^i 'J^

- cjj^f ''j fyj,

* '^i.? 'j- i^i ' ^.


_ *:::t' lj l^i j\e'

o-ii J

'Jl. lj t jj.jj i^ ' cj>.i j\fy Ai *5C*

ljj y-i ^jib L> jD^-j jl i b -Ai y^. y y


. yJJM Llp

Ijj. J p ijjvrlj

'j_ Jj tS j 'i J-A"

CJ^J jf>. J Ij; * ' f.^


'!Jr*^>;- y3i 'i J -^ii i,f J^jy^

iy. lj jS ^i^lj J ji

*j_ jL-i yy- iJ-ijUi jl

*'. " J; j

. Aa. Jj Cj.ySi J 'iJ!-;-^ f\J-^. 'i(SiJ bfi


j^j^t. j t j\j\fi j\y^ ; tSjlf f\i- dli J
Aj_ I^j jJi^ J:^ ^;-^.
***

L, jISC J T l 'fr7

< *V^ Jj ! jj'Jj^

- Cj^i'i l t ^-^ .^ *^'- "^'^


LjjlSCjl isj '' ' y~t 'J^ (Sjfj y J * J
J.yifs a (sfi^ y y y^ y-'. ^sy-~r
ijli jX;-4:j'1*; Jla iyj, ' Iii y j^ jl / Jlj, V.

j|ji|Je /^. J

lj -i' A ' J '^j' * i^^ Jj

Cjyiy y ' -V^ljj ' '^>. y;A ^ f i '^

*iuJ lj ' -1^ by

.ii\i\^zf i O-J J -^fbj j,' ^j ' Cjjf'


***

AJ) li^fii yf fj\ f di ' ' J'-'J**; .jui J aS-^zH ifjyliiyfi^fi-' .J-

jfii --I dS^j l.

4j yi^i i^' AJ^'M" ' y'jj*"


-^iij^' y

^Ss^y^'Ji s 'fi. Jl>- j, jt. j^t Ji j


*,Jj|f*d.Jjl;J

'-yf -i^by

Jl-tfjlSo'jj-*5C o/* 1 J'"JJ*-

'ifi'y S^^y:^ ' *'- w> -'j* b.:yii\f


*i tSj'^ Ji-i )
. A-yJ 'y iSj ' '^ '-^ * '-i^y y

rf JJ^JJlji-Jj> is"J (SJ(Sjf-:Jy'^ji'^y


**

O JJ-

|>.t f j'bjJ J- j^ |J:i-J jj" li J


ji-Jj ji'a^Ij 'j^"/' * 'j

aj-Ij^ ( jjiy (Sj A^j'i jfh "jy *' yi . Cil. j^fy (S y Jjt yyy ,f
***

rf jl Jljjj" ' ^3 yj- 'i 'y i^ \ (SJ.i *^


UjJij'rtj! ' y.'iyJ\y.(Syy 'jrf ' y-'- *"

iS jjt. li jljli J ^y

^,J yy

Ai\fiiiiiSs S^yf'CTJi- :-^J,^>^ ' J" 'cf.


X^li- i ry^y^ ' csi '^ -Ab 'y Ijl:- j-r*

(Sy^.i ' Jj>/^ tJ t-5 i-^jA-r (S' ^i y ! i^r

'b(S3j^(Ssiif-3J^3 f-J ijy^yf y. Jjy


ai fjf,i
JJUyIjjj J

iJj-i-j Cjy

(y. [fjy ' -i- (Si 'i y, y.j'^'^f

*; ' jjy l Jjy~ji\ ^i.sf Ji


jJ!5LIj" 'jA *j Jibjy *J

M;>- 'J yAff- y f '^ I cy~i '^ (Si (^by *- _l b ' jJ <i jl
iSjiyy < Aiy lixijj

1^:^ lj y-i < j>"

*" *^-

Lsi (Si fy-y '30-j ' ^iJ" -^ *'' "


5 j.^^ Jj * Jjj^ y * -^i *''j i>* ! t*?^
CyiSJ ^JS -C>yy lililij -;J- J^ii^. '(f'.

AJui- ji- l>j;j_ ' *i y


iy(S3y

x-:Jt j^ j _5l l*
**

'yjjy IjlS^.J ' " Jbi 3J^ y,i y \(yf

J,^.lf J*itfj!jl *=!. fi^y 'j'-'J*ifjljft, tfJS- J yfbsi i, oyj.

<l^>^ JU -/>i^

'^^ '*-5*^' * '^-5'' '^. ^'^'

373

1A>U;^
iiy) Jy^ yy i **"
4j JJ Vjj i_ij **

(Jt v
*!

AljAi- sJy cf'. l J JjJ


ajV.j
j\y\y jo^j a!

Jij
"^Aa

L.j,&J

Ijlp
Ajjl

L-

^J_j!lj

jj'
^J_jtjjJ J

i"

*ib

'S
a!

_J^l_- Allj l..ij AL. Lij i

jrO Ja; *ilj{J

Al .1 byi

oy.Jj (SiJ'iJ j'jji U

yyiy y jc^ y jy y

ay Cf. JSJiy '^3


Cy.jiy tjljaji- CJJ 'S

CJi- '-AjJle w^

ljji (S Si yi j Al y.'-Ay

^ = ^'
(^ V V-Jj'j J^ 4*' fj'j*-^
Jl Ij jj A.. JV.J cj.jy (Sj a

a:J

a j.

Ai

^U

^l->Uji y^ j, y.^
i^ljj*).

a:-' Jjlj A JA-

) A. J'5/j

ilAj (ju Ax_i a\ y

y ijf (Sjy^'fi.j'y^s
a

^...

iJ- J '-J .i-y "^' --^j;?


O^JJA.IjJJ (SJA- CX.b A- Ai ^.IjjlTJ iy\ .jj Wlj lik,

A'^ y. S^^ (SJ". ffj"


jjf-\ (Ssi lciib 'J 'S

J*J ^'ji j jti'J V'

(i-1
ys

i^^
C-

'jj;.,
Jljji-

Aj
Allj

)i
Ij,

-i^ys v-1jU.O
Jlijji
Ji.

J"

Aj- J'i/j
Allj A.J
J-

.^J^jlj A. t ljf* J'ib *-Al .J^. .J il 4, Jli. j JjlJ j(j

tl_
y

a;Jlj

jljUjij^ ^^
jD Ijl Aiji ^y.

* *' ". jf
.j|J Jj^

j^-j

i> -ii'jj

j'^ ^*; J-' J-ijJvi'.J.J Allj JJjU-

y
.JjU

Ijk5[* il Jlill iJuiP Allj J .J

^*i

y- Aj yj Aj Jr

^Jr w^
j!Ar
JUA>j' *J

-l-i-M j'-V J,
-J-jljJt:^
J^
4iljji..ji

ilAJiliJ^yT-W^ji-JlJlj.j-i J

a5J.jjIj .j a kj
iiii jlj .Jj .ja

bjy
Allj

if
(iij

^3
Ai'U
J

ljAi'
l;|ju.j
JjLi

lji J^ jS"!; "!/ap a. JV.j


lj}X_i (jjLLJ yj 'Jy V'

iAi cj Jl_j,.j

.jUUj_^_;

i^j".- j *'}j y.

<Sji- 'J '3

"h
^i'j*"

y
Ji

3jj

fi

'Jj

^
b*-

^^-^rJ J^
Aiii^j
Aii

jrt J'j
Ja;

^
J'blj
J'i'o

f^.ft'-

'y'

J ''^ J'- ^ 3

"JiJ

'-J!^^

.ifjj.

tlj'J J j^lij _ljJk.. jl rfjA*


li!JAi(y-J A AJ Al-lj J Ai

Aj_lj a! A iJ.J ^

y i Ji

(jf-U Allj

JJ- cy

*: '-*=r

Jj.'

yJ fy J <i
J' .jj Ji

Aui

--i^y.
lill

y.
^f

-^

Jj

<^Jl>

Al

tjl

Alljj iilj A- Al

J^ J tf jji

AUl jAi

AJ Ij JAi-j

tSJiij tSjljj ^_l.jl.j jTa:j jVl,

i^'jT tJjJJl -r', *i ij'j*- J-'j'"

j^j^ys
jLi.lj

-^

j^ tSl

J^.
Allj y

>^^:*-J -Vr J
Jii JJJ

J, (j^J^ 'J}^,
j^

-^'j y y " Ji f fbi


i^Ia. ljjjij.jiJ A. J'i/.J

Al Jl yi*- iiy

Jl; A~ U I jjj

'y JA- Allj y Jljj j

(SJ y' j A3 Ij

Li i_i-jJ Jj

> ^
lijj ^ I J,

'Ijjj^-

yi yj j^j-y

tf JJJ AiJu il.jU ^ CJ^' 'J'i

t^-! ly, J. >'yj j;^' -^^ 'f* ^ '


I lijX-lIji. i_J j" vt.

(.Si J' "- -"t

^^ (Si f i. I jljJ.J ' cf' Cyi-Ji.y


*

*X-. ^^ji>.iil^J

<i J

< j- i^r ' .Aj jj ^r .> . jJ. Ij. J i 1 jljy. Jl

yM. (Si (jfy lir * ff* .^^


'.>ji jj o* jj^ / *^ o,iiy .J (.^WV

^ysy >ili ^\> I f fi i (iJ^iy, ify


isifi. f y.i i^ d^Jj- tSs 'J 'yi y ' is;'^^

374

1 A-u;i>
JJ.jijIj tixJ J J Cjiy'^ I

yj[s>

J'/

J Ai lj ij^' 3 jk, j
cy i lj

*;liUjl

(SJAfi'X^i(Sj.fiyjO--tyy (Sj^,
ALliij ajWUjI y li *ili,; jl:>. ljil.jl

^ *"' Jj Lyr ^-'j' yjj*- J'jj


y.y- yJ' 'f'
y . l i i*

Aji, J.; -ij J fi (Si i lyi'Sy.J lillJ

'Syf

*' Jjj* (Ssb^ jl

'Ssj, yJ ' cfi cf t^l.jHitf J tf JJJ y


*jLltf J J tf J ^^. ijUj y cfi y- 3 'y-J-4fj'.j 'jy ' J ij>--"t tf J j^ Ajj tf J

J J j J"jl l^^A-J J Aj ju'ly .J .^

- lj y. >J 'ij iS 'f Ji 'J, j}b jJ < i |_yi jjji .jj


lil- IJ'.J jUX-j ' j; ^.j ji- j-

Ail^sj

ATif a; J -l^ji" >. j^ Jj fij fi


.jIj

(SS\y y y,(SjJ ' y'i y (S-^i 1 J'"JJ*- J.

. Cy-" Ai y-i < c^j j, A y-f c-Ji


***

(iJi\X^ y ^^ijili
jj^ .jlji-li jj-i jj" J ' Cfi''^ jyyi A> (;,
tf j' JJ *j J " JJ J,

Aj'j) . J 4^ yi^ ] yjy

i^'.yiy,i tit-^jJV'J-''*r*r JJi^^-eii-J


J 15-^ y Jt>- J ' ll A.1
^j-l yi V ^ ' JA

tri-'*'J:'J3,
tj}-iij J jj t-l i4 "^jjy" 'jJj tj-Ai ,i
JLj Aj.jjjj j-j a. tf _;Ji A^ ^jljJJ s y
tj J

.jlj>.j ly y
Ijjj Aii

. *jj

j ^y. J l-j

Xf j.jii^ J,3

Ijl V^y

i> t Jj Jj j

AjIpI

All,r^^-lj ^.y,

' Al tSjij; ( A-i-i j\j>- S j"l A.Ul Jl 1 y Sy (S y


Ai-i a1 i.yjij^ C)j\jS.JX.. a\ . Al^y-i lilj

(Syj^,(Si <SJy

(sfi.y.yiy j,(SJj J.
f'J J'., *< j ^ I ci

cjfi Jb VL f' ->-^' j,


(Sy '^i sJ- ' J. J^ fl .j.ji- _>lj i,

CjJu (Sj

'J<.

ji- Vil jJj

j'.JllAJ

1 jJJji-

.ji- JVj ^^. Jl; joU Jj(i- yf 'y (Sy J^. Jj


Jy cjbji y^ (S si y j, S y-'. (S)b. y J y ^^

j\jf (S sji iij'Ao j ' J^ 'S^ J.J AI Jlj ay.


yy J^jA Ay-i J^J liJ^' J J. 'J'y j, 3 Aj j{ ,fi ay.

i 'y J^ W^j^ OjI Cj^by.}^ ^ f '^^y.


. y>ji H^ ' '-^' J y
**

bfcyi.i (SjJyb-i'^ibXs^)^ ' '^ijj


y> - y-i i, cJ), ' cjyi sys ^-j aJI likU

J y A>-

.jj<^ 'y I jjJJ o ij-^i y j' ^^ J ^^^y *i l^J y (SJ s

'sfzT (s-^ ^ J
tS Ij* t'- y
M Aiij

^i y-^ i J- isjj'
y,^. JoJ j~a- tf j '

AIJ iiL.1 ay (SJ^ iiyi j5 jIjj

*r J

tfy-'Ajlijj ^S^, UUi i_J j_S

tfj>_- fJ s cf-i lpJj>^-t^l;;jS^jl


4\i lj y- i j *"J~t

(S JSi ~>b jl^' V * ' 'J^i *;^ 'J*" " V


jJ a:^ tf j J CX^ 'i 'lljjJ J y, y^ 'jj

j\ji. Uj jI ^I

aji i t Aiilif J lj tAjJ

ljlj~ai ^,

afji .jilj jj!

j I lil-j iil;.t) a; iSL

yi

j^yi t

cf-yt jKjj

ajX-Ij^
Cy-rT

y j j^
tf j J i"'

' d. Jy-'S jy. Ai (y ^^ jJ

'y-i js y-^^ j,

lj j^ t a:u.j Ai .J ljj y-^

ly* '3J, fy '^^i (f. t/ ^ * ^ JiJ. t/ ^y


y t c> 'J. ) Cy; ' >^. '*3b ti j tf j j- aj.iJIj (Ss
iSy'3 (Sy I' Jjs jlj j tf j J Aj tf )

JJ_ 'y Jir Jjy

AiU^ ii>Jj, -ilj ^^ aj


j ^^i^y.\y

jM I yi,y) s yj ,y.J'y Ul jj>^;

'cyf i 'J

-^J 'aJjXJJ J^-^ y

s,

375

Sai^

.\j\

M\ -A'-J'
yf-'. Ai lixJjjj jJ UJ ? yJy 'jv "-^'Jy

^\:> \i\^
/v tl\f.ilf>ty Jt i>V^> J

lxJjjj l JJr j" ' OJJ

AUi i^5Lj_ .j ljlj^t

* JV iJ* t/'j^

* JV lJ-^ (SJ-i
\f ij
j.j

***

i__i;
tfi/-

i o^j.j ;'. J ' -


.J CyA J -' .

*; Jj> jllijU 1 jjjijVJ " ' -"-'

''^Jy*y.'^ (j"y
*i 'yi. ^^ J'yA. tfy.j j 'iJ'iy

aIXi^

* *^ '-' Lt-"LS'

A.

.jV ^ fii ^

t^-j*

*; ly^ ^iij * J

^f-^ *^, ' *'-r J;


a Cl cj-yji (Sj

". Sy r *'^
JIS^j y yi-j Cyj i'i^,' lAi-^-^y '

J\;:

iru.

ui'iy:(Sjy-y 3j) y

^ jf
tf jl>

AUl:
J

ifjji
tfjljy'
tjlj(y.yi

y}i
Ijy

J
J;

yfs yf iji-iji-j,

fb'ji- (Sy f yji


(y. jy. (yi yi (y. y^r*

,/J J

5J^ J (yjjyiy.y jy (SJyy

tf-iijlf-^
(S JSi J^y

-y, j

J30 I' Jlj ' tsi Jj'J * Jlj^ J:* J' ij(Sjfi lj!^ J l^ t Jj^
Alt. Ai 'j t ji_; y 3 ^j y

(JJ.J ' *' (yf 3^


SCi . Ju j J f sy

'ysi -f y
l5^i Ji ay- lijlj.

(Sjy y jij

cA'

ij y a y y a y Ji

.jb *j 'i>-J(j>^ '^i-jj l; \ti -^-i f (Si^


y Si j^iJ

fy'yCf^jAi
Cj\y jj. Ai jj-ie-

y Ji
ljlj:

tf J^Lit j
-Ai y y

\-'<

ljt jy fJJ,

cyJi'J'Cjy.'^yjfi
*1 i^'J^

^'l ji il>.jl Ji
lji' J (-i '-^,

cfiiJ^J I aS^aIj.I
l-V^^ tsTJj-' '

jit-j JiV i-i^ '!i^.,j' Ailx^'j '-fj"-J

^^fjji ai (Sj^i
j-J Vl>ilj

Cyf^^ "'^^ 'y


.J_jjlj^
^ J

f-y- t*!*- ^'j- y f "^'Ayi y yJy Ji


JJ J cfj) *> J^J ,yb Ai 'y (Sy Aiy

Ai

tf jljl
j\-.ft

(5;j)!->jlj'y

iiiijO- AJ

t JljjS'tfjISCi J jS^lj

f'.'i'i Ji^,'y
J^i -fl..li 'y

Jj; -y, -^. ti*


-Jjf A-l^ J'y

( jjl, ^S'iJ^ ' yy J AJ ljj-j; *


J A>-i 'y v-JMJ

if\i j ^ tf jji t^ * ji ybj 3^

'-ja ' y J

(y Jj^jS)
A-. .zJ

A>->-li tf Jjl i^.jj !*^;

Lllj

'
.J

-r
Aj y.J

**'
)
J*-:

A;tfj\j!j;-. JJ'

U/'Ij y

Ai J^'^j' '^''iffybj L-iJ

.jUiS^ Si-, rt Jl
i;jj *' (Sy--

tf j J y

i^.t t^. J*5^ tf r"i3 -'/" *= jt JJ ^

Al JJ ay A>-JiiL.Jj5

^iyi ' _A4 lj, fjsj ' 'fii J l-i.^ji J J


AU.i jjU J V"- 'J!^ J'j J AJ jJ
***

Jj*i**'' V,

0* lj^ *' li>t4.

-li

Au J J ^J 'yi yi yA* ^iy ^

Aj j_i.:.U

y.i^gi_ (SjiA* tyj, y 1 yjji-

CJ-^ '^ bjj


yJ 'JJJ j; *" If^j " >.j-> A tJ ' yjj^
iif ai AJl^ ljl

AJ . Jji- J

jiJ tj*-J *J lS;

376

^A >u;i
A> jUjji; !i liji- ' >.J-> Ji'bjf 'i A. J\,i

>t>u

J"/LT-* ' Vj'Ji 'J y,J ff-) -*' **'


J. .JL J fy.\i- JJ. y . j,y>- Ai dlb jj.

jy. tfJ 'J ui^ l.'J j>

J < t5-J-^ ' tj?^'' -J'-> ti-- 3, J ts^S'al a:>._, jj ui^ < 'Jif i j.'^
< .J tiU t J 49JJJj,

cj.,i til-f ( Jijbi '(f-i tjW- 'ls- J tjU


V-^ ^ii * tSi'' tS~f 'J'" * (S^if-i 'ji-'jJJ J
**

i^- ^j^j r^j -^ y


--li Ai AI i_> j> JJ J

yi ' (Sj^ jy. Jj cjf 'J^- j* *''j'-J ' j' '^V-


iVj J''J:'" if-tff' y^Afj'i i\
-

tS-'o-

r'uu J i-j ijiii ,1 ' aSCu Jl

jSJjU' j._lJi.r jjjjj.it.1 J'y(y: j f' -*-? j*


* ^l,J Jjlili IJUj A.t y^ '*Jji-.Jl- t i C/-i
yj! oV A.,Li^ 1 < yx, < ^J-\ 4X.J J f tfj Jl

j t-Ji 1jj- 'f-f 3 'ifjj fjj cfjy ' y yi


tf j ^xU. f Ai y-ii 3 'iJ~i -l tf j ijlj Cj-j'T^

'j

yj j (s'^y ' ^'b jy (yy ' ^j- 3 yy ' J'^-


Ai_ JIjj^ jI ( (y_ .j~ y tjj jl
If**

jtj J '-'jJ i a: jt^

* jt j i""

y y
Cj-yi -'^-J **" ' Jj** a! .j a. i*^ ^ .jjIjci j. Cjy 'S'- 'ydi y' (J'.j^i 'ih y^y

ljti,J ' t Ai.iji-jS i'cj'-ii Al y-^ t jl-

' if -^ &>-iJ j^;

lj Ijjy

J ' ti^-J 'J ljJ-Ailj j.i < (yi 'J


^ J lj "./-' " *^ y'-" il-^- 'J ** ;^- Jt'
(Sji^i

A Jj < J.J yi-Ji- ' ^ JJ'i ' 'tf

ybJ-t A^liUjjl

yi tfj J JlL.1 A^j -jjji j


jtj a1

Oji ji ^i J Uj.j; < Cj-A ' J <^'j y ' 'Sj -J 3 ^J


J J O; J t-jj Al:^li t *J^'' '-' yij~'J^ f ' * <^'*

ljlifj y 'AU -jU^ JiAi>- ^j.j 'ljjJJ

J-^ j' (SJ A.ttfJ i jt"jJ A' CX^i ' cf " i-"^ -^ tf J t* JJJ i^J J^:-^ ' Ji fi 'jo-i
***

.il J cf
,_J .1 J A, J J A.IJJJ ' Aj tf jl; aI^ Ai j'J

jf Jj

if.^ y

ii\i ay(Sj.ii l yJiV.-* J.J^


J

L^.>
^,

.jij J ' yi(ji y y bj^j Ji tf J J-y^J 'y.>^


tUljJJ tfjl.iJ 1 0^J aL Jli- Ai ^-

tSJs 'jy. ' (y. jy. (yr

tf j ji (Sji> yji

"

I,

i'

- j

tii J'. 'i ifi^ sA^ f J'j; J y


***

t*i 'S'- W:
' Ajfiyj.y y^ Il 'y-jy^sj-i j *'" j'-'j*U'Ijt/ ljrj-lj'; yf.A. 'y j Aily^ J .jt j
yf -j".

ijVj i tf jU jj

.1 tf jU jj A UJLjI i jljji-

Aib-jjj<Aj Jbji

'.jjJ ^UuUjI Jl;

*, y-i-s

. ii .J y-isi/' (f-i ' *i (f-- ''J^, A^t-jl


yi (y^v.^ ' (Sj^i jf

jjL,- tilf'Ailj i Aif ,y U-iJ^ jl A (jy.

Cj.i j-y^i jJ^. ^.j. y |U;Jj' i_ijtfj Ai tfjij.; Ai jlj! Ai iJ ljJ

' 3'j\ ' jy 'j'i^' c-i t y.i y (S y


' (}jy,'j. ti-'j tsi ^' y^ ' *^ ^i iJ!>^j ljt
'i 'i 'y (y:,i y^

JO.i t l^^

(y\'j- (st: (y.

)lj J ,y cf y i C-i ' lixJ j_i ' .J*r,f l

t aLIu fy \ j_ fy j,
JitlJ

y\ tfj Ai i J.U an Ai
A^J" '"ij-i, J LSi J I j.

ilSjjj ilj^i^ l. yi < Cj^J* y CJiJ 'i \if


. J Aiu s aU*

-377

-j'

JU

\A

j^l

'U.^j'i

Wrr jlilvY

irrr

jIjTty

la-Jij-jj

J->yLli/

i5j? 1-4 J J't*r--* Jj.' ^ "^.Ji ljl (Sj y ? AiUj

? li^ tf j'S^j ljU


AXjji j tf J ij! ' j'-Vt Jlij' AUjil J

C7

0J^

^ ^ 's'- ^ y y '' j ' (jrb. 'y yjy J-i


jj"Ui A-KJU JjX>J J-J

M 'J

L/'t ' j r-i -J"' .J-

'I ai y

Jit

ji'J J-iJ 'Hj^r ji;-, J t tf Ji 'y jj Ji ji-

cJj' Al Ji ji- >-A-i I tf jljl Ijl.j J A>.- ! yjy

t Jy; " * "--^ J 'y y I' y

Jj A ^

Jjjlj ii>Jj Jj

j tf jljl jyf Aljfi Ai-'j Jlj;


'i tjyA-i' tSs^yyy sy
Ai y\j

ti- J J^y-^yy ^A 'y J^ Jjy ' (S' jjy j'


" i '''j y y~'i 'yj * Ai l
(( ayi

- y^y
ay Cjyb

Jii jljl_

j. (}>jf L, i-yj
.. a/, f,

(t. Cjy (j'i'J'. 'y j'j J AJ J ^jt 'j-y is-i y '* ij;jj ljt.> 1 JU :jljl

*fJ3J J.b^y y A' ji- tui j ' Ailit. j ! yjji' tSji^tAi J CJ.JSJ tif Ai 3jj _9l J 1, JjJ ilj u a!

li-j J, '.Jr y '-i-yjsj ' jt- j|;i J jlj ii

t J j ' t j; j jji.1 J

($fJy f jJ J jl Jj.'
1 J' '-t"-

Ovij l I Oi-J
ji AJ. ' tf jj .JL ' jVj ai JS\ bj \j}J,i y

(Sj tljj_^l Ji 'yf t* AiUl '-J!-

-1 j t ^slj .J A jti j) \ JJ'.! t jl Jj


f yy Ij j^- t |.Jj .J Aj J jilj fJ; ljtt.j

''J'.j y:i y -> j y 'y-j

(SJ (Sj J tf JJJ tf j,j

(i.W-> t^'l Jj*


tf J.J .ji-l-J,J f I jJ t Jl j AJ ji .J A- j Jjj Jl

J; .J (Ay J^ 'J Liilj j .J- jlSv ' J.tii j

y o-t
jji AU j^;-t Jl J-J ^^ t A ^^li. lil^ ( AliU

j s ji- Jt-J. -lJ.

^y f ib) i cf (f-^ A J-tt y ' y->3^


3 (yij y Jy y ' J JjiJ ^.sj ,j ai H t?-ii
a! y Ij ,j 'jj.t-

iif

t J i l-t tf Ju aylijy J.A. jl j)


A^i Al

jtj>

. .J ti

Jj

Jit_i Ajl y-i J iy j lB jja

_il

jL J J. Jll J ( Ijw j. Ji ' 'jy iSj^ y

j>^--li 'j .j A j .t : I tf J ll^UjI

' (jjijjb * Jl-^-t JiJ'ti'.-* ' Ay Ai Jjlj J

A> AI Jt.j J. tf jijij ^ l^i^ j t J. fy

ts-J-iJ t^J^
JyAy .>y\y:i.sCi^yilAij\yXy'AJ

c^\ (Si Ji J.^ y-yf 'i ^Ij'JJJ 'jJ (*)


(y'^,i'y-^y-(y'.'jf i(S3C^yj
fl ts;V

'(y.'yyi. 3 -C-i y ' l</'6*j\r='T ' J'j ^y ' 'j'

' cf^ 'j' H^-^*J"

378

4-*i;i*'j'iL/i;ju'-^^L^.,jift:.i;i^^

UJI^IU

^yai

'-*^

M^^

<^&^-sb.

-A
a

|\^V_Jb \iM OU \,^i

jUasl t'jMyi'iJj
(iilj l' ;j-lj-^

lijij \"
liliji ^'

(fjy Jrjy ' ' '

*^ *
JjK'^y

.ilij
lijij

S'
"V'

J3r''^(:f
jjrijl*

lilij

i'

(fjy(y}y-'<"

jjr*-.j'c>*

al^'Vl -.jU - Ji.i o4^>^. Jt -^ jvx>"= -^. J^' ^T^^ r^. ^.J^' '^' V< '^'^'jU

379

,1
1 .04-

1 ^

'-"^

'U-yj

wrr jliVY

a^

V 1^sm^
j^ iii<^^

A 1 /V

-^"

hiJ-M

jijL^y

iS^ya

(j^uJLJiJ

C)U>Jb * ^ ' >

u*^.
^ijyi >jy

<,^y*tf^*i*

J-^-'^T

jj (A)^ Jy s
(jfjiCyj-^

OU-b ' '

(ii^TlcjUii

iy-f" y*:

C)l.>.i MWm

Jl^-jO.

f'jyf^i
-*' ^

c^iJUi^jV'

\if JVj
./b-/

^^Ij-.!

Sy^

jij/urx

h^

iel^^-Cr
yij^j

^^-H 'P'I^jffi

\X'<>\ t. i.i ' r.ft .. ftj

380-

SALI

ANNE 1

HEJMAR 19

NUMRO 19

DUBMB
17 Nlsan 1933

LUNDI
17 Avril 1933

Qovara diirill

^seisLvjn "^iar
Qurd a Qurdistan
Rastty C. A. Bedir-Xan

Xewna

B. Hesen
. M. Sahin

Sebat Dengeqt Zerde^tlyan

Hawar
Hereqol Azizan

Biyaniqi ci ditine Bi Xwal xwe ve


Ferhengoq

Nezr Lewend Hawar

Hwa

11 Dildar

Serhedan
Welat

Mio Mil
Axay Mirdsl

artnn Xeyam" Sehnama Sehidan


Lawif|o

D^ Q. A. Bedir-Xan
Cegerxwin

Stranvan

ir ^CTisi^
La femme Kurde D'. Q. A. Bedir-Xan

apxana lerekl
SA M ,-1933

381-

M< j^^
SPCIALISTE DES MALADIES INTERNES
VBNERIBIfNES ET INFANTILES

M,

^ M^

Stndi\ war

'Jjiiri

Sauoi

VJMii

nmwmm
Egogligii
Inscription

F mm s

sur tous les mtaux. Gra

vure colorie, pancartes et tableaux en cuiv


re. Impression de cartes et autres en relief,

suivant les procds les

plus modernes.

Damas

Malek Daher

Qiryarya Qovar
Ji bona Sriya, Tirqya, Ecemistan,
Irak welatn kevkas :

boanements
Pour la Syrie, la Turquie, la Perse

Salql

500 kir-sliri

100 frenq
gO frenq 40 frenq

l'Irak et les pnys du


1 an

Caucase:
100 P.

emehql 300 kir-srl armehq 200 kirs-sr


Ji bona welatn din : Salql
emehql

mois

60 40

f'. f'.

4 mois

Pour tous autres pays:

150
90.

Frenq
Frenq

1 an
6 mois 4 mois

150
90 60

I'.
I'. f'.

armehqt

60

Frenq

Her tit bi nav xweyiyl tne sandin :

Adresser tonte demande au directeur


propritaire : Emir D. A. Bedir-Khan

Mir Celadt AII fiedir-Xan

anu: Taxa Qurdan

Damas: Quartier Kurde

-382

SAL 1
HEJMAR 19

ANNEE i

NUMRO 19

DUEMB

LUNDI

17

Nsan 1933

17 Avril

1933

Qovara prli

um larle
Qitbinen wel di her zman ewrpayt

Qurd il QorfaD
Bl av llganlyan

de hene, tilyn

rs,

elman,

Irensiz ,

ingilizi.

h. p ... wan qitban birinen divan

Min dil heye, ji


Fnf Fortrage iiber den Islam

biqr

wergerinim qurdmancy
belav biqim.

Leipzig : 1912

stnan de

Qurd em in, Qurdistan welat me ye. Biv nev em xwe welat xwe ji herqes, ji biyanyan qitn btir tir esir nas diqin. Qit xwe weq

Heye qo

ew biyanyn ha

carinan di

eleyh me da j got nivsandi bin.Ji xwe piranya wan di lh me de gotin meyl-

ber gund ,

bajar

darya me qirine. Her j bit lier du texlit nivsar bi


rya me

hundir brlqa sal xwe dinasin. Di nav me


de mirovn wel hene,diqarin zer zinarn iya serjoreq serjreqn bilincihn

qr me tn. Yen qo eleyhda


heqe nexerezqarl ye

qirine

qmanyn

me

an

me

didin.

Em

bi

wehit

xwe
v

ji

ber bijmrin .
welat me

wan qmanyn xwe diedilinin. Bi

en din

Digel

hind hin tistn

qo di lh me de haline nivsandin, miln xwe en rind nas diqin xwe bi x'we

hene

qo

em xwe hj btir

bi

xwe,

niqarin wan ji

wan hev

bibnin ,

niqarin

kedr xwe

dizanin .

Heqe mirov bi xwe

derxnin. Her qes

User vebin. bundir mala xwe ji xelq

kedr xwe nagirit niq tuqes bikedr nabit.


Bel ev, nav di me didin. litinen

tir nas

diqe .

L biyan

weq diqevin

Di me, di milet welat me de wel hene qo em hj hser wan Ji rex din ew nivsarn

nav maleq ji xweyy btr kenc qma


nyn w dibinin. Ji ber qo ew ji bona

venebne. ha di seni

dtin

seh qirn

hatine tqetine.

iandina
me hj

droqa welat mitet me de ari


wan de tilin hene qo

L em qo ji xwe tde ne avn me

diqin. Di nav

l hn bne, rind bala xwe nadin, li dwar bann xwe nanihrin. Binihrin j niqa
rin weq xelq biyan bibnin. J re aviJi hla din dtina kenc ne titeql wun re

bi me ne nasn.

Me ew ne dtin ne

j bihstine.

nen din divt. qmanyn hsan

Ei

wergerandin

de

bi rz

tarlx

welat

li mileteq

ve

naim.

Her qo diqevin dest min


tn ez wan wergerinim

ye. Ji

wan re

ji dtina

bi qr

me

mirovinen
Nemaze tist b

zana

pisporin
biyan .

gereq
da

in .

qurdmancy

hd hd

belav biqim .

pisporinen alqar!

qo her

Ez

wan bi

awaqi

wel

wergerinim

meyeldar

bibnin

qo mana rind bte seh qirin kise herend

bibjin . Geleq hatine, mebin ji hin biyani welat hene qo

heye, ewend qurdand bibit, ne qo pirsan yeqo yeqo wergerinim qurdmancy

qetine nav

me, l temaa

titeql wel bnim p qo jpirs qurdmanc l awa biyani bibit.

qirine, qm
di

zede hn zman me bne


qitbin nivisandin.

hek me de

Ji mile din, di zman me de berdlqa

383

Rpel 2

HAWAR

Hejmar 19

her pirs hj ne hatiye dtin hevedudann. Ji lewra di mehcet de ez away hin kisan
gora pirsn me biguhrnim, ji hev veketlEw iyayn

Wlat
bilind, avn di sar, parzn
[ rengn

nim ps pas biqim. L je re ne qm ne

j zde diqim. Ez bala xwe bidim qo kesta


nivsevan giyan nvsar weqe xwe

Ew

destn birez,

gundn bipez,

bajarn

[ zengin ,-

hilinim weqe xwe

bidim zanin.

Ew lawn

dlai,

xortn

epal ,

hingn

Ez bi nivsareqe qurt l hja dest p biqim. end xz ji Marlen Hartman. Di nav

[ qurzal ;

Ew bedewn aq, daylann paq, zeriyn


[ narn ,-

Hartman

zanyeq

elman e.
hn

er bne? Qde ne? li q mane? he bje


Qurdistan de geriyay, zman me

Ev derd hderman qo wa ez
bye. Qitbeqe w heye, Botan. qitbeqe Evineqe dilsoj, hja qr . Herweq ji w qitb xuya Bi

qirimedn.

te existe hinav min

pta vi ari tim tim digrn Mem Zinrya lelata te de, qfxwes dibim , ger ikas bilah biwestim. ez nabim

dibe Hartman li her tist welat

me hr

Di P

mze qiriye. Min e'w qitb li Germanyay

dt

xwendi b.

L r ne bi min re ye.

[ Xemgn.

Li gora bihistina min Hartman Meir.ozna Xan werdigerand elmany, l emr

Fz minet nagirim ji bona mayina Sry. H vir j nebit eve di rex min de Bsteq niqarim te biderxim ji Felestn xwe

ter

neqir .

Pas qo end
rehmet.

rpeln w

bira

wergerandi

bn

Dixwazin
ye.

bila

min

biinin

nav

in

Xzn jrin ji qitbeqe w hatine girtin. Nav qitb (Pnc gotar liser islam)

[ Maln

Dema Min

qo niqa bim li rd Sry baxevim dest xwe daye biray xme y

Li Leypig di sala 19 12de hatiyeapqirin. Rpel: 135 Heqe di kelemrew Osmanyan de


bte p,

[ Cegerxwin

psveqelineqe
eva ha ji

manew
wan

xurt
miletn

Sixai/ SiJLirdii
rast de j ne qm in.

nav

misilman de dest p biqit qo ne tirqnijad in. Ev miletn ba herend li tirqan raser het niho bindestya wan
de mirov

Qurd di

di

navbera ereb h bilez, it

livoq,

tgehistin de di

xasq ,-

bibin j
Di nav

qirine.
diqarit

tirq tirai,

raman de tenbel qo bidi-

'wan miletan

war hn jiyna civat dibe, tip navn e.

Frnewid,

Ereb

Qurdan bijmrit .

Qurd pismameq

eceman rastn e .

Rpel : 137
qo li anda

Weq ez di nav miletn


wergerandin qo p

L ew bi teqilbr.a bireq mezn ji xwna tirqan li xwna w bi baweryn tesewit,


weq pismam paq zind xwe xerab no bye , xwe

ewrpay tne

nav qurdan ji

hildidim, dizanim

biqevim p.sber berberyeqe Bel hi.sqahya

dijwar. nas e.

hilanye.

adetn qurdan

Heqe ev milet ha, rjq, mirov rastln


peyda qir bi xurt zexmya dinyay xwe a bi de

Ji aliy din tte gotin qo qurd ji zorqirin

nijd re meyildar in
direvin. [1]

jia rahety

vna qo xwe li

anda

jr

wergerine,dinyaYe tevda ecebmay d bihle


qo di Ji xwe b iqe qo ji bona zman xwe rengin geleq nigardar, ji hiqm geriyane bi yeqdengi wesf

Digel

v6 hind her rwyn

nav wan de

wn dane gotin qo qurd di nav kali-

zman biyaniyan paqhilani herfn latn


j de kebl biqit.

qeqe hiq de an hesasiyeteqe qr zirav


didin. Ji mile din bi gavahya geleq

Heqe berbn hj tevda ne


qo em

berbjyn

Hartman

nivsaran ttezannqoqurd ditjzreqya

bin ji

seri evend beye


herfn

teb, zbirbiri di dayna hiqm kerarn

r zman xwe rengin bi

[1] Xebera w ye. Ma em

bi xwe na

latn

dinivsnin.

bjin: Ser ji betally tir e.

(Hawar)

Celad&t CCli 9edir-3Can,

-384

19

HAWAR

Rpel 3

Lawigo!
Ji strann iyay iugal, ji dev Ehmed
Ferman Qq
A Great

Dl HeR Qurfai De
Nation's Spirited Strinlo

Lo

lawiqo I . .

The

kuaiJish revolt seems lo be cruahcd for Ihe and some race palrots of tha given thier ancient lvea in and the

iyay Singal, iyaql


Ci xwes tt deng

bimw e

prsent ,

exana

honourable

hve

Lawiq simok

rna qw

attempl, eilher on the

fleld or by excution. It is

aad to Ihink tha a rcmedy cannot be

found

for

Ramisan me qeiq yezdyan bisv e


granling national liberty to over three million brave

^Cereberbang

sib

der

mala bv e

souIs ycaring for it. Their constant League of Nalions hve proved

appeals lo the leads

Liber mqa d-w e.


***

vain. Thia

one to Ihinic Ibat Ihat augiist body is more swayed


by expediences and influences than by principlca
patriots

Lo lawiqo I Tu dixwazi, tu qelesgwra xwe bibno

of right aud

justice.

Howcver

Turkoh

themselves can fnd some means of pacifing thi


great pcopLe by seeing a way of meeting Ihcir wis-

Fabe exan

pq xwe hilino
mala Eli Beqo

hes without involing themselves in any peril.lt will

Em daqevin navhejrn Min qeq! tu ji

never do lo keep always in leash a spirited nation


of born warriors .

xwe re bibno

Pira

qeser

qeder, dil te de nemno!


**

The Iran Leflgue:

Bombay

Hlletem Mezin
Di Kewioandioeqe Xnrt Dijwar De

Lo

lawiqo I . . ; . .

Bira

li me ne hta ji

ba,

bay quro

Brayn me en zerde.st, li Hindistan,

Bira lxista poz iyay ingal,rbarr> Hiro De were ramsanq ji memiq min bistino

di

Bombay

de qovareqe

bi

nav ( Iran

lg) bi v:mann ingiliz laris derdixnin.


Qovara zerde.tiyan di hejmareqe xwe

Bira ji

ry rast

ji

rq diro

Hejr iyay Singal bnaviqo Xurmey Bexday bdendiqo


***

de

kala

serxwerabna

milet

qurdan

qiriye di hek me de end pirsn bihek


dilovan nivisandin. Herweq me ew

Lo la'wiqo I
iyay Singal va bijo

bendiqa

ha jor ve

weqe xwe guhastiye

stnn x we.jr ve ji werdigerininzar xwe. Ji bona r wel xuya dibe qo ser


hatiye qevan

Agir ji

dev

exana ,

lawiq simoki, va
[ dirijo

xwerabna

milet qurdan

Min

sund

xwar

ser

Fli

begi

Mir

[ yezdyan

din, hin welatperwern vi milet qevn birmet an di meydana -erl an di bin

Ez

nqin

terqa lawiq simok bibe kantir bizo


**

Heya xw sn

darn mesnek de,

xwe dane qustin.


qo ji faon

Bel zz e, mirov bifiiiire

annciha azahya mil


Lo lawiqo I

qo ji s milyonan
l laveqar dax-

blir Bira li me ne hta ji ba, bay va riyan

giyann

dilevra

Bira lnexista li poz iyay Singal


Ser newalan dev van gelyan

wazqar in. tevdireq

naye

ditin.
ber xwe

Ev camr.' n ha rend
dane civata miletan ji,

caran

Min sund xwar

di pey

lawiq smok

l hercar je dest-

Ser xwe nadim ser tu ban tu balgihan


(Stranvan

vala vegeriyane.Di ber vl derav de, mirov

biv nev dillqire qo ev civata bilind ne

385

IK'ipi 4

OAWR

Hejiaar l

mmm
Dt vg ferhengoqS do pirsin hene qo di bendSn

(Zbirbiri)

Xurtya zbirbirin,
z br dibe,
e.

filan zbrbir e,
diz brbiry

tdigehe ,

hejmara HavarS a hejdehim de derbaa bne- Ji ber


qo hineqan Ji xwendevann me mana wan Ji me

de xurt

(Tp)
iql, texlit, niminendey iqleq. Tip
her milet cihe ye. Tip qurdan ji tpn

pirane em wan li hir radiveqln .

( Biyan )

Her qo ne ji w esl

ye

qo l l

din bi

hin

wesfan tte

veketandin . Tp

diqin, yan kala w dqin . Qurdmancin


heneli sna ( biyan) (xerb) dibjin. Xerb
pirseqe ereb ye. Biyani. xwer qurdmanc ye. Xelti welat jrn je re ( bgane )

(pit) wel dimne qo ji yeq


bi mana qiq her tist ye.

ray ne. Pit.


Piiq piliq,

piqoq, piteq h. p . Qnrdmanc weq ban

jnn Xwe diqin dibjin (pit) yan qiiq, speh>oq . Dsan heye qo ( pit ) pirsa

dibjin.
( Liservebn )

frensezl ( petit )ji hev ne cuda ne. ( Qamiran ) Y qo qama xwe dirane, ps ve dajo.
Qam bi xwe miraz e.

Nas qirin, ji hev derxistin. Fz carq

hti bm v der, lniho liser venabim. Bijq liser nexweya min veneb.
( Pispor )

( Nepend )

Mirov zana qo nneq

zanahya xwe di za

Cih qo qes l nne.

ne spila xelq

de qr xistiye , l hr nibrtiye
w gihatiye . ( Kelemrew )

ye. Ji pandin

tt, cih qo ne pand

ye.

di qitqitn

l napn. Nepeni j tte gotin.


( Uuta )

Tevayya erd welatn qo di bin dest

Ta bi xwe kat e. Duta, dukat. Xanq dutayin, xanq bi du katan. (Nif) lyn zemaneq ziqeq.

divlleq de ne.
(Nijad)

Tevayya ps

pasiyn mal mile

teq. Her milet vedigere nijadeq end


milet di nijadeq de digehin hev. Herweq
Qurd Ecem ji nijadeq, ji reyeq ne.

( Mivro )

Mirov netevav, titeq w qm (nvmirov) herweq qor quieq.


( Qevandin)

Her

du

jl

ji

nijad ar

ne.

Mna qevan tewandin li erd xistin.


di pqann parastina bingehn hek
( Dilevra )

rasty, l di litifqar meyldarya zexman


de xurte.

Dil w bilind paq, avtr mihirban.


Allcenb.

Digel v hind

tirq bi

xwe

diqarin

( Babellsq )

r.q peyda biqin b

qo

tu qman milet

Tevayya sed sali. Sedsaleq babellsqeq e.


(Serpilqi )

talqe bigehnin xwe daxwaza v


bnin cih w raz

biqin. Ji xwe ne rast e

Ne ji bin, ji r ser, ji derve dur.

qo mirov bixwaze biceribine mileteq xurt


qo peyayn wi tevda ji dyii xwe cengawer

Ez filan navbera
qr e ,

qes

serpllq

nas

diqim, yan

me de nas hebe j ne ewend


ez w nas diqim l nizanin ci

zane, heta dawy di bin nr de bihle.

JCaWar

mirov e, kenc e, xirab e.

-386-

Hejmar

19

HAWAR

Rpel 5

( Raman )

Dan ser xwe .

Fiqirin jtte gotin, l ev

ne bi qurdmanc ye.Paman qurdmancyeqe

Din de xwesteqn tesergirtin.ma daw ci ye


xwer ye, l di nav qurdmancan de qm

Te

nameya jin gi

xwend ma daw ci ye sed sal may

bye.
man

Ji ber qo z
berdaye . Ma

ve ye
em

me dev
ket

ji raBibj te awan xwest wel

diramin

Bibj sed saln d j bimini ma daw ci ye

didin ser xwe gelo hal me de bibe ?


(Vn)
Fm g dilqet ne erabperest in

Bi

xiirtya

dil

xwe

xwestin,

liser

Di qavili
Ji

de rni.tine
qirty,

serxwe.

mest in

xwestin sei|inin,
met Xan dibjit:

p bikerar

bn. Feh-

spehili

wehm xiyalan dest


[ qiand

Xwe, in zann vn qelam


Bihistin digel dti b temam.
( Berbn )

Ji me his

mexwaz

em

gi

serab bidestin

Gulry piyan P lova avi

.5erbii|

serab bigire bigere

Dtina titeq beri qo bte p. Berbiniya

mrg

menan

wi ne seri. yan di liek filan tist de


Ev feleqa bbext zehf rheyviin

digot hol an wel d bibit Berbn :

l reneb.
Diqe sed car .serbiq sed ciir piyan

ew qo ber bne dibne.


( Berbj )

Kewiiv.na titeqber qobikewime gotin.

Ev
Ji

din qo end rj
xem pve h ne

b
b

pgeh me
destgeh me

Berbj , ew qo beri qo hikewime dibjit.


( Pend)

Wey li me.,
n hezar

pirseqe me ji
bri man

bel ne bu
me

di cerg

Siret e . Pendn

ayna

qurdany .

Ew
Ji tistn h neqet ry xwe zer meqe

penqn qo mirov di ayn xebata qur

dany de divt pve biit, qar xebala


Bi tistn nebati dil

de er

meqe

xwe li gora wan saz biqit.


( and )

.Ii dinya bbext para xwe bibir Ber qo din te lai qer biqe

Ev pirseqe geleq mihim e. Divt xwende


vann me kenc bala xwe bidin ber qo di ser

Avahy meyxan ji erabvexwarina me ye


Xwna du hezar toban liser stoy me ye

zman xwe

re bxin. Ji

ev pirsa

ha ne di zman me de ne ji cinar
xistine

di zmann

Qo min guneh neqir rehmet ji bo ci


Rew.a rehmet ji gunehqarya me ye.

de

heye .
xwe.

Ereban

ji v paiyc

zman

Ji tevayiya ilm biner pieyn speh

Fm ji neyn paq hatin bn nepaq


Em bqeser hatin bn xemn.nq

re

and tte gotin. Me evpirsji andin

girt. Ji xwe
Ji

di her zmani de j

wel ye.
bi erd

Em bn rondiq li

ser agir dil

ber qo herweq ceh genim

tne wer

qirin,

ilm
wer

pie jt
qirin ,

Jin dane bager bn ax slaq


bi ser
andin.
zanna

mejy mirov
anda

tne

Rjeq ji benda din aza ne bme Bihneq ji jna xwe sa ne bne

ewrpay : tevay

away

xelq ewrpay. Em diqarin anda qurdan j bibjin. P diroq, roq , stran. dilan, heri rziq adetn

Herend, min pir feketya dewran qir


L dewrana din de hj seyda nebme

medhelq, mamiq
me hene tne zanin.

@"' . Qamiran. SU ^e-Ur-Xait

387-

Rpl 6

HAWAR

Hejmar

19

entre

les

diffrents

lments

sociaux, a en

peine Une nolicc sur la situalion de la femme


jamais

l'ids
pens

de la diffrence
des via

des

sexes; il n'a
formelles ou effet,

restrictions de

karde est un sujet qui


ressant pour le
qui, comme

nous semble assez int


Icurdes

matrielles

vis

la femme; en

lecteur occidental. Le.s


les

il la considre, au point de vue ethnique digne de la mme confiance et aplK aux mmes droits

toutes

antres nutions orieo-

tales , mnent caractrisent

une dans

vie moins leur

dveloppe , se parla

si aux mmes responsabilits;an point de vue


psychologique, assujettie aux mmes tentations,

vie inlrieuie depuis

comprhension les plus

tmoigne , anx

les lemps la dignit

munie

des

mmes vertus et des mmes vices

reculs ,

droits et

que

les iiutres

lres

humains.

de la femme, que celle-ci soit considre comme nne dvoue camarade comme un faclear del vie conjugale, ou voire mme

Celle disposition d'esprit est digne souligne; elle indique, en effet ,

d'tre de

l'absence

conomique,

ce terrible fond d'goisme propre, en


au esxf fort.

gnral,

politique
publique.

de

leur volution prive,

sociale el

Les diffrentes tudes faites sur le Kurdislan


signalerai un
el surtout de sur la femme kurde inlressents . sont remplies Les auteurs

Comme point de dpart, je


trait qui

me semble vraiment assez caractris

dlaills

trs

tique:
crant

l'abience dn

gynecuum , institution qui


spare

sont unanimes

sur

ce

point que le vie de la

un monde propre la femme la

femme kurde est autre femme

plus libre que celle de toute

du monde des humains. Celte institution, adop


t mme par les
domine encore

de l'orient. ont particulire

anciens grecs ,
en grande

a domin et
la vie des

Les voyageurs Europens

paitie

ment remarqu que la femme kurde employait


chez elle des serviteurs mles sans les assujettir la m-jlbenreuse amputation des amputations
des eunuques des harems orientaux.

peuples orientaux et surtout musulmans.


Il esl bien naturel de se rappeler que la

vie de.i anciens grecs taient fortement colors

par l'influence des gots e* des habitudes asia


tiques. La libert accorde dans les lemps les leurs femmes

Comme suite cet aperu gnral, j'essaye rai de prsenter la vie de la femme kurde trs
objeclivement comme jeune fille,comme fiance,
comme femme, comme mre et comme repr

plus anciens |iar les Romains

trouve prcisment une parallle dans la vie et situation del femme kurde: celle-ci la dpasse d'ailleurs dans ce
nine kurde n'a

sentante de

la

famille

et

enfin

comme chef

politique d'une tribu ou d'un territoire. sens que cette libert


subi le lourds

fmi

LA. VIE D'UNE FILLETTE: Il est difficile


pas
et les

progrs

de prtendre que les conditions hyginiques et


conventionnels restrictions tenaces du

dniiativas sont
Droit Romain. En effet, la libert rserve

bien

remplits da.ss le milieu

o vit ce petit tre humain. la femme sens kurde parait tre dicte et l'objectivit d'une par le bon

Mais, ce qui esl essentiel, ds sa naissance


naturel vie salnbre elle est bien aime el, compte-tenu du niveau
trace d'un progrs et indpendante. On cherchera en vain la par tape dans la vie et

intellectuel et

de

l'aisaiice

de la famille, elle

l'mancipation de la

est bien soigne, bien nourrie et bien surveille.

femme

kurde.

Ds

sa petite enfance

elle apprend les chanis


cheval.

Les principes de: Tulor optivu, tutor cessicius dn tutor fiduciarus et enfin de complio

nationa-x, la danse, mon'ier

I es travaux manuels, la broderie, la coulure,

principes et ides ingnieux et peut-tre gni


aux des grands juristes Romaines, destins
combattre des prjugs iniques est injustes

le lissage des tapis fins, et d'antres occupations


analogues dveloppent chez ce petit tre un sens

excellent

du rythme,

del

coulear, de l'har

manquent
knrdes.

lotalemept

dans

les

coutumes

monie et de l'ornemenlalion. Il faut noter que c'cFt sa mre qui est charge ce son ducation; elle ne supporte jamais la surveillance , quel

Le knrde, tout en ayat une ide trs nette de la diffrence des classes humaines et tout

quefois UD peu svre d'np pre nerveux et las

en mettant tort ou i raison des limites nettes

des travaux journaliers. Snrtoul aprs l'ge de

388

Hejmar

19

HAWAR

J?pel 7

4lix ans le pre de la famille kurde n'a jamais l'habitode d'infliger sa fille un chtiment cor
porel mme trs modr . C'est de la mre

pays des

kurdes, o ils

sont nourris par l'a-

monr de la libert.

Dans ce

pays jeune et

enloiir de mont

qu'elle dpend . La jeune fille an del d'nn certain ge

agnes g'gantesque.* l'me se dveloppe fortemept

dans l'amour

de l'indpendance avec nne ner

commence seconder

sa mre dans le travail

gie farouchs el irrductible.

du foyer sans j-:mais perdre son bon droit d'a


voir au temps libre pour goter les plaisirs

Le kurde voit

dan 1p

mariage le

ct devin

el le ct humain galement. Le divini et humani foris communication

de sa jeunesse parmi ses


parlicnlrement des

camarades.
qui

Il s'agit
fois

danses ,

une

do Droit Romain retrouve nne vie frache dans In comprhension du mariage chez les knrdes. Si cette comprhension, thoriquement el for
mellement, est inexistante dans une grande par tie du peuple qui a embrass l'islamisme , car chez l'islam le diverse est permis, elle existe

par semaine, peuvent

avoir lieu ; on danse en

compagnie des jeunes gi^ns.et ceci donne juste

ment, mme la plus timide l'occasion devoir


de prs le mari futur. .c,% danses qui, surtout

dans les festins de noces ont one dure de3 7

jours finissent

dans

la

nuil

et

commencent

pratiquement. Le cas de divorce sont trs rare

quand le soleil blanchit l'orieni.C et un tab


leau curieux de voir dans ce cadre lumineux

chez le kurdes

et il est considr

comme un

acte dshonorant. La direction de la maison rlve de la com ptence de la femme, c'est elle la vraie propi-

des jeunes filles kurdes fraches comme l'aube du jour gotant le charme
pagnie de brave et

du rythme en com

beaux gai ons .

laire dp la maison et debien<., et la gardienne

LA FIANCE : Ce ne sont pas seulement


les danses qui permeilent et facilitent des ren

de la tranquilit du foyer; c'est elle qui connat


le bilan des biens, c'est elle qui dirige le tra

contres agrables; la femme

kurde jouit gale


vaux el c'est elle enfin qui surveille les moyens

ment de toute sa libert pour ses promenades cheval, dans les jardins et pour les invitations

d'exislcnce gent
n'est

de la famille. L'homme gagne l'ar pour l'entretien du foyer. S'il


enl de s'acqifter' de cette

elle gole savamment les plaisirs d'une vie fri


vole, innocente et enfantine, et elle la garde

ncessaire
pas

capable

comme un sonvenir trs agrable de sa jeunesse.


Ces runions, ces socits ruitiques rem-

obligation

la femme l'aidn de son mieux.

Le

m.iringe ne franslorme pas la vie

pliss<>nt de joie l'me et la candeur de ia jeune


fille, et c'est alors que commencent -souvent,

de l;i femme en une vie dnue de plai sir, elle


jouir nions
l:i

conserve

toujours

le droit

de

sinon toujours- des rencontres fortuites dans un


coin de jardin, ft l'omdre des arbres, travers
milieu des

de 1.1 vie,

de l.t musique,

des ru

el des d;i lises mixtes, et ceci jusqu'


cruelle de lge . Comme ses

par l'clair argentin des nuils immenses

toiles au de

limite

et pleines

grandeur . En

moeurs sont solides , elle tient sa dignit personnelle n';i et dnns tous ses nctes elle

respirant cet air tide et embaum ils commen


cent les premiers aveux, les premires paroles
de promesse et

plus la frivolit el la nonchalance d'une


fille . Dans sa fixe, rserve en chaste et

d'amonr, de joie et de tristese, de fiidlit. Des promenades solitaires

jeune

subtile,
et nocturnes ne

elle vous

pirhint,

avec

ses yeux doux et charmants et elle p:irle d'une voiK


cependant

doivent pas

tre considres comme bien gra

bien
tre

timbre
coquette.

et

belle

sans

ves condition que leur intention; soit bonne et si ce n'est pas toute f 'it exclu, il est rare que
tontes ces caresses d' jeunesse tournent au

Elle parle,

ril,

bavarde ces

et tout son

entourage considre

fiits comme les

drame lyrique.

LE MARIAGE : En gnral, c'est le mariage

choses les plus naturelles du monde. Dans

les rvolutions, souvent elle


qui justifie tontes les imprudences et ces liber
ts en posant la base d'un foyer solide, fort et
rsistant.

accompagne

son

mari, des

fois arme, ordiiiairemant

comme son
sait, la guerre et les dangers elle est vive

auxiliaire.

Dans ses exploits,

Comme on

et joyeuse.

sont presque continuels et Dvilables dans le

Ds le

bas

ge elle

comprend

cette

389

Rpel 8

HAWAR

Hejmar

19

rude ncessit que pour vivre il fiut mou


rir ; une rgle tragique et paradoxale,

Aprs l'assassinat de leurs maris par


les turcs , la tte d'une bande elles

mais

malheureusement

bien

juste pour ,combatlirent la domination ottoman durant

les peuples opprims.

Le ravitaillement

des annes. Les chansonniers de Pichder


chanteiii encore dans les soires de prin

des guerriers, le secours aux blesss sont


organiss et soutenus par les femme de

temps de Razian
eaux cumantes de

et sur les
Zab

rives des

guerriers, par leurs

mres et leurs filles.


la lemme qui

des chansons

Uaiis une dtaUance c'est

relatant les exploits de ces femmes,

des

enlve l'arme dshonore et des chansons populaires ont chantes dans des strophes chaudes ques et sublimes les femmes hro

chansons pleines des sacrifices et des lu


ttes d'un peuple en danger de mort et qui
ne veut point mourir. Ce sont presque

de ce beau p:iys du Kurdistan.


les kurdes, c'est une habitude

de popes. L\ v'IK POLITIQUE : Pour ne pas

Chez

nationale de donner le nom d'une lemme


vaillante et guerrire son enfant dont

remonter aux temps anciens on peut pren

dre un exemple

des

plus

rcents .

Celui

le

pre

n'a pu rivaliser
de son pouse.

avec

le 'zle et

du Chef des tribus de Adile Hatoun.moit en 1924. Celle lemme magnifique a dirig

la gloire

j_a lemme joue aussi un rle prpondiirant dans la vie littraire, le coeur kurde avide des jouissances aurythnoe
couleur, ar^eu au sang et

toutes les

affaires

sociales et politiques

de Djaffdurant 15ans. t lie lait la lemme de Osman Pacha Djaft. Ce demier tant

et de la

minment

incapable ipsolocto
mains de C'tait

de le

remplir

la

lche

du chel, entre les'

pote, qui

prend une ducation chevaleresque le coeur et la sensibilit et

pouvoir a gliss
qui en

meut

l'pouse scne

tait

digne .

produit une littraiure subtile et prolonde,

une

des plus

brillante et

une littrature
dans

popuL-iire

qui

ressuscite

des plus majestueuses que de voircAdil


l'esprit les troubadours du Moyen

Hanim ,
Age. Une grande partie des chansons et chansonnettes, des berceuses, des roman ces, des srnades par et des dialogues sont Composition

cette

patricienne

d'une

taille

svelte et grande avec un

beau visage et

des yeux noir d'bne, d'o resplandissait


la dignit
aprs-midi

composs

les femme.

et l'entelligence

assise chaque

pleine de douce mlodie de

la nature et

dans le Divankhan (salon de

de l'amour caresss par l'aflinit physique.


Toutes les lgies et les chansons lgiaques sont de tellement
pote

rception, avec salle de dlibiation ct)


dans un cadre charmant et trange,

leur

inspiration . le pays

Elle est comme


si on

Haleptche,

et expdiant

les affaires et

connue dans

rsolvant les litiges de ce petit Etat appelDjaft . avec


et bont .

et comme

compositeur,

que

toute

justice ,

clairvoyance'

demande un son, on aura

kurde l'auteur d'une chan comme rponse probable:


nom

Comme tout demier exemple, on peut


encore citer Hafsekhan , la belle soeur

srement c'est une femme, mais le


m'chappe.

de Cheikh Mahmoud qui bien mrit


des trangers, en cas d'ab

Vis vis

de

son peuple en dployant


pour dfendre les

des

efforts

sence du mari, larepisentation du mari incombe la femme. Avant la Gerre G


nrale dans la deux femme zone de Pichder existaient est

suprmes

doits de ses

concitoyens.

Cette petite notice sur la femme kurde


et sa position sociale et politique est

chefs dont le souvenir

rest cher au Halimn

peuple.

L'une tait Pura Nerkiz la pre et la

encourageante pour l'avenir de cet lment considr par plusieurs orientalistes comme
un des facteurs de la renaissance orientale.

et l'autre Quah tribu

mire de la

Kafourouchi o

seconde de celle de Chouvan.

u)''. Qamiran CCli SBedifS(Ai,n

390

1V>M
^y (JJ

'jji,S l-i;j> b CX^- '

y_j' f is^j" 'S'- J ^i j" y -5' ^


(Si 'i iyij s bijsj ,i A-Siii y

i'J'i-^

y JJi

fi-i js yJJ'- ybi (SJ Cjy

if s

^.-tiy\,if

Cj\i ii aS . kj CJij t *^' yjy ' cf Cj' 'iSJ '

cA, j"*^^ (Jii 3 U y f^ ' (iJ^ cA Ijl


yji ' yb^ '' ' J J-A Cj^y y fAj^ cj--

jL_i^ fl^J
UU Cjyj-y j'

.J^i j f *i (jj '^ bia- Ji^


Cjj.i s l j jLj ^jJjj ' y lj

ai Vr Aii A) fi'j . y^s (ij\ i-^o j^( (Sjy

- CjifjS
'kj; C* (ijy.JJ^y f AJiiiiJ^ cyfjsj
^f fif ' y-^i

( (Ji J-. ^if-' * j

'3^y *'y^-> i/i jz" ' (y


- Aay ii\j iijj^ y of- J,

*^:u \j^\ii (ii (^y t (SJ

? *::_- A.:l

J:.-^ ;\ j^l* : u-J '^J '"

yjy '^j f'-'JJJJ

-^^i " *' Jr; ' 'i lyyi

( j:-5,
'.cf s-^jii- 'yb', yjyi^ y '-'iJ^ ''j-< j
^yij j\ I, (j_ ,fj_ fyjbijii t ii

j\yis f j-y y ' yji '-> ^.(Sj Aayj ^ JU. c~j.


cjjyA-j Jij yji-iiy ij\j'i(Si '^y^ i y.

(S'jj y'^y^ >y

f (S s (Sy.ji 3 cjf 'j.Jjf^

'^j.(s^y 'ij^iji
- (j'^Jji

fj y st

' f-^ ssib ^y ' ^iJ^ } (SiiJ ' c-j-i (S)


'y J

A\i- (yyijyof-J

fsjb y^ C-'j^i3 yybi 'y (Sy)f


' (f L*-i ''Jjj J (Ssb . jUj

Cjii-J-.^ J-J ' CJ (yii *;" '* - jy (f-'-i "

'3'-(Sy y
ii i li

oy^b. Sijy scitSJbj yji Cj\j Asy yi ljU

jsif-Aj 'y

ifl js \s y y

' (Sf i -^f i A- ' Ijl

jy jy yi sjb CjA* i'


c.i b yssiy

js ^jy^i '^J-^^, I' yy y.^i j- aisj ' (S fi

' fJ::! *r
ai (S-if (Ss,i
y lAy f'^j

Lf

\jyifjs f'^s

cJrf J^jff^y

H *i^

J yi r' j'ifrji ' y jxi

y y \ jy y-jy;. fj. 'jj, y ".(S Jy "I b

J if ' y * y^
'y- (S^ y j'; 'i ^ (yX^^
ayr,

ai ii\ j ' ^s^'ij si * ^Jyjb- i 'ifjy < .iXj_ (s^y (Sj i fJJ' ' c J. cj^ \fj (JJ CjbiJ l (yj (y. J^ ^ ' ^. (i Jy
J, ob jb- y

y3i\.(Sjy. *"

^i dli y f 'j^ i-if A. j\U jb- ^ . y y

J y j

'y 'j-y if^^ ** J


j\y,i c-^j"

" '3^ y Si ^ji.j a y^


J-J

(SJ jyA- {y; J'^ ' 'y A. '^ {jy.i

yojyiSs Cjybi t -c-i s '-y

jfi'^ flif J-'X_ J^ y 'y

di (Sj (SJi (Ss

AUiiJu

l-Ji (SJSJ (Ss

y y..ii yxS ys

. cfA CJi ' y"^

! O y

AlS JJ'Allj ayy>.j-jfyiyy$'.^ j ' y y\i

yj^ cS^y (>\ i-iyS JJ

yyyjfj (Ss f^ j Aj f fi ji
jcp iii

''\ (yJy,

ji^js(SifA ' y-^^ (S3y'^

y 3t- ' 4i J'^ff^ j^ 'j^, yA^fj- J.


Jii j> .^^ iTj ^fi jjU (Siy j^jij

Lul_p-i jf . (yy (SJ Aa . y-Ail^ (S s Ci(y

'
(S JiS yA* ^-i-'^j -J-jbsj 'iy\ (Sj ~~

jfi Ijs b (/ S^ f A% 'y cyjy.

'j'

' (f jbb- yy- CJ'.J^.J^'-^ J^

(/'- jfiSy .S^Si ' fj, ck -i *!>V ^,


,_j>.j *ii li (Sjjf 'y fr ** ' (Jy '^Ay

391 -

J/

,ijU>

K>u;i>

y.J~i- 'i 'jjjij' (SJ jb- j\ysi

'Xjsj jli ' Jlj y


liLj y y ljU-

A-jX (Sy^b-fa(Sij\ Xj a-jm

MAmiVaa tJ .'

Jb-iji

(SisiJb-ifiy^.JisJ I

-^ -

yyf'j yj y y

^bib y a c)yi (s-fy J'. ' *i 'i\jy ~


y Jj^ SJ'}' y *-i> aXjsj ' Ax(SJ |_j, *U

A'^S (yiji jlW J, J-\i ijVji by-i J (SJ *r,

jj^Li ijU' tf jl^_ j^f *pli J ai Jb-if i A-tii jua- j II y^f 'J yj c^ -Jl y ^yi

'Xjij jl f yy f AI y jy (Sj j
(Ss j, 'ijy j y

y. if

iJ^ y Cjy. (Sjy^ y (y", ' y^


*> (S J'i

liO-ii.' Jj-x 'ybi jy y Sr\ ' yb *i y Jl-i J^


yhayijS i^iyj jrjj* l>-o-^,'^H

(yijiJ. iSJ^yii J^jc, V-J J(i ljt>-->J.


.

A-y_aiJ^i

_^.. p; Jb-if[ Jl fsj<.?'i' Jbb _l)j iJl_yj


y

X-ai jb-if ,i \- J'i iSJ-^'

il jly

J J. (S Jyi ji

jy} y 'J y,J ' sCxy.A^ s

*J-u jCa^I y . AjXii 1'lp Aa. y ai \y J-i M

A (Ss fi ji dJif y
*j|j ji y

cifiji Ji J y

AlU *; .zyjy j ij.Jsy y-." y *> n ji

yj''"j 'j^^ (S y 5^ i-j^* -^- y

yi j j

isy yi j (S' '' '^ iI-" 'i ij-.iyi


ci b.) J .:J.'iji (SJ 'jjU-

cy afs JJ^f A), 'y Ji;


yy. 'y J'^SjA Ul) yyJAyAji

(Ss

CJi (y^ (Sj ijb-

bi J J

" , r'

(j;-l ijj, C^i (SJ y 3^


'i -J^^ i y_j' y

'^o -Ctl y_jO- ? li


a! !i' '^'i t$ jU^ji
t
I

JJ-J -Aii y^i * J"!^ JiJ y J. ' Cy' iJi j.j'. J

tSJJ^J y i

'y yr i.fjs if i'i Ajy^s

*; J Av^

A.^jOli j ' y.y \lii i Cj\j^y J^i ba- Aay^ *) jl

-.jl (Sij*

Aibi (SJi tSsj,f\J^' Cyj i 'J^jj>;if y. J'.^ysjy. yi 'i^ l^- J^-;-^ f ^J, f
ay \jiA \j Adi i y ji y_y y (sXj"

f *i_i ysj s'"' j f 'i^i js ^tiJ y

' JS, sjj fbi W- <yj 'i A^ yy i y jjj


(Sj ifijsi *ii;j y y cs>-j iS^ijsi'jo^

(Si\y

Al i

(Sjy\

Al

iy.-f^_J

(d
41 i

J'

*X, J-.;
*iL>j

bU- i yy jyi y i yy

bt fi J* (f~^ *>" ij-i J *


ijij yb *" yyi siji (Sjb .jzf. tJtH

JIPJ Ai^s

1^ u

sJJJ i yy ' iy i (yy

fjyy

c'is (S^y '

* J *j

. . ijf j\y i l ' Jjy 'jy-' i


bij i j.y ijUyy-

(y.y

J. f'>- (S'y *'\ 'i ** t?*-'".

bV (Sii ". . *>-ijli Jii

J. f^,0 J'i J*l; Aa f^Jyy.ji'ic-'iCjaJ^3i(y. yi(y}3i

iij *j i yyi jb i yy

ii^f jj ii iJjlj

Cjt^.b (y i

J i

y ^ii

ijii

^ib

i J.y

(SjAi

^.^f'Ji *>-j " <^JjrLrr-> **


^jU i y.JSi ydji A-

y isif ijsi bb- y JJ Aj.


J. y Si y ji yjsjy.^ jA-j

ijf(.fi f^(ji > 3:1 3'''. ->*- y.

\'3

! "1 -'f'. yj^y

4f jljl ijfs (SiJ ** *! ijf


lij! 4- 4! y ifiXjj J ij

y (Si- > 1 (SiJ * *! (S!y. fijiy j aS .jy- (Soyy

392-

W^b^
CjiyAS-

yj\

*> J;j.f

Ujit jA ^il ! ^yy pJ*; ' y. y^ sja-

i'yi jj'

*! J1S>i Ao L^y ^...i',iiji )> 'jU

ai i\is A^ i y.j^i i-^IjI^ 'si Jy^J (jry Jlj *Oi)i-aji\ (S y il jO if ! I ?? tijJ * Jt-) J*" '^T

^ijU> ^;^' y ji..L> t^y y


A; ' A.; (Sj\>j. Jjji >.j il.J il-i'j tf J ^.i J
ti Aj jAil i Aii.*- L (S jfl_ Cjij (S '^_ ! ji (ji y
i t (S y y. Jy jAiiJ A- Al Ai

tjb J*- O LJj^iJil tS (


Cj.'-i

^) sy Jii
as ii (Sajy
.5 l>-

* U-ij U- (\,ii

a1 AJ

lSJ Aj' Ja5

a1 ij Jl;' (S J'i AZUyi- (S }^ b

i o 5^1^ j
*J

- y "i

^y. 'ib * i-^i 'i i


'(SjjJ'.AijA-ii\yj\y-JJ Jl A>- i'- J '^'-y

*j * JO'j*,' l^ *J * \i 'i^y-' y i>-i=^;J "U


((llA-iJ tf AJ J ajS a! JJJ 1 Ij Al tf j^ tf Ati

J' Ay f . *: jAi jsj y-i jji

(Sy{.

c )
((f A-a)iS j.A;l;diij:j;jAjl, } JA.^J^J_i^s'!i i

JUJ^c. L (SjVj Jl-Vi *o- ' ^^'


(Sy-'. |_y; cS*Jl.' />

Jl; Jj i vj=^.1 jijsb tf ( c 1 tf " t5jUb J Ij.

j A .} *!; jU Aj' j_^:^ AJtSl^.


aJI

.i^yAI 'I Alb

'" fi^!

f*^; t/"*^""

jA? ^^J a)j O^a^^

z--'i (.'y- Jj Ai;^ij y ^"iii^

_; iSU * yi-s yi;' (S'j'i'i jb a a1 tf if


ajii tf AJ jtL; a! .j:^ i j Aiy tfjbU cbb -J'-; >^

y'\i Ai'Ul ^ jji 'tS jljU li-i ; -i^ Jbb -i:^ ^i-

^i' Jb *<' (Ss'^ J^i ^y~J'f '' (^; t5*^U i


(...)
"cr

-tT' Ai'lj
J. * . y^ ' tJjlj- Ai liii J y y Jij D
? Jli Af tsrji (.jUb

- (C^lj *.' '/'

a5^ Af JjU-

J-tf ^j

-.ji

Ji A>. y yji jf Ai y ''* yj **


Cjy-"" U L^.

ts'.'j' A"
cf Ai'
. . .
^y il

*'.

'-y

iSjLi ;
(^AJj
1
A) ^'

iVji c^^ 's Cji'"^'^ ' j ! jU^ C/. **"

j^j.ljl
AC

(.jLlj
1
tf .^11

J '.Jj JJJ tf .) a^ y j'i y

<^iu

-.a

jsiaiCjfi'J tjfas yjjj^S b. ,sJ.yj\'Ai tf .JAl

bl*"

^..5

^^'

<^jV

'^

bl-Jj tS j.j ** J" *^ ^.S *


b'j A (Sjy if jUj A A- y

bl^'l
bU-y

i J's
(Sii. **' j' Al

^. (SjAi
'i^. J.

Uai J\ji (SAa'ji ^y.^i" jl^ a; AjIj^i C'J' y S

y-j-'. J--;^.'-^

( -.y,.jbb'^ (Si *=" s---*'.v. )


(blSlli ^j- -'JJ aIjjsj )

ajV A.-ij J (S'jiiy


jIij._ja1 Cjy

Aif

y.j.i(Sji.(Sy ^b- y- A (S y iCjfj'jf sJ 'i jU*) b*i' )

aTuai
ai

OJ

y.j
<';j

(Si^

Aj' li'^ A .J t^!

ai Ajiy

ei (S'Jy

iXijCi 'f ^'p

(SalJAiSi

iCjfaii-aytfii * iiiaib(ii )
as Ailji * H OUjU Al Ij*

( ai a;\, )jy ^^
(

.^ OtJ-- )

A^i a A. ^J_jlj a; Ailib J,jib

AV jU pJJJ cJl'J^ )

Jo (S iij'
AJU. i-

i Af ib^ 0 i y
yi < (S y, Ijl i

'3

U-

*; J

jj s jj A

^ ' (iiS i A y.jy

'3
'S

ai\j\S^
Ailjbj

(Sj'is
J-J

'A i
y 'i

'
*;

? f>. j'S 'f^ i^. y- f-^j


ijujij ji (S Ai f i (S A3 l;

Jb

*;:_

'iif
Ai\j *^T

(f
\i

yj(S y.

Jb y. y j^

b^. i Q-y t 'i *U j\.

^ fj:*. ^'^yi (fif^ (SA^y


lilj jjJ A) ijjj-ilj t^

y Al >Jul\>

'

bb i(yii-lCi-'Jii(yii-

J\i *,lj
(yy-i'

a;

cj-j''-

tf**!^

*>.

'

bbf .jll tj^ iyy

lilj * cf JJ

^ *yj^

^^ilO

Al if aij A- Xj

393

J/-

>L>U

n>W;i>

i Ij, f ay lij, ty ^OjJ < '5'U J>-U. J. ! jljU


j;," j^ Ul jjfU < ji a:..^ yf ^y-f'j- fb;

y.i y ' fy b t>.j}i Iji j'tpbjltj.^ JJJ (f _P- * ^jfjb^ iy-J j^sy (yi -^b ti^j
y \j'y-

^j'f 01 A *; (fjiJi bfj f'J

f Aif

Cj\f (SJy jf bV *; (Sjb y CJ^f l j'j*

: cfi 'J yjs Ajf- .J y yy dUj

*! t (>5^J J >:-*: tsi O'.Jj^ j il: < J


^j .J Ul jlj^ (f j Jjil

U-j'J

'fayy ' Aj sii-j' A-i (f jj 1 iji


^^ J

Jjj- (^ '*

y.^ J'- <^J'j'ir't>-^*

Aiy U.ji- (^ jli/^ J-J J Cf. f y s jbo ya*

tSj- ^ I^V -^ ' </j


i?-'' !:

'^' <#-''^ '^'^-'-' ' -*- -^

cy Ul jlj^ pi ' aX- a y !*U-

'U bb iyi j,

yj

fJ-:^.(jbif fij Jy^ji^j yj^

*>_;

:b t^-i; 'J bf yj iif ^y j' J'j^ J


y(Sf
^Ij^j y. - t5jU' jUk>- 3 j .j tSj; (jUjj

A^JUiJjU ' jtp y 'ij>

if k>f jl

cy yf~j^ j^ ' Aj'bj cy iy. ' vil. y tjUU t jj..,, y

'^i'y'. y^xy y (j^ f^^>^ f i^ -^' Si Anjo Islf


JW _l _,5 J Ai jljj i Jji ^-<.i 'y (Sj-i y

Ai tS JiUj liWj ' (jrjClj i fji t jf' (j}>l


! bUf; *^J " y~i. j, ti y t-i^.

UU J.- J

i (fy AaX (sjji f(jy Vii ay jAfoi Is'i; J t5j5j


a y Ji^j ^IjUI^- yi

(jj yy^ J- ' 2:^ bIj: jf-i. (Sy j Ai

tij <>"Jjii (yb^ yi

'-^3 if->f j*

aS J 5-J-

J.-1 .jiU J t/j^ jijij ' cj"^i y \j-^ y 'i"


^lj- j ^JLj- J-. j t>^ jl Jj J .J t>.J ^;_ji- (>

Cy ^ifyi>- jy-i^ Jjb yJ

fj^^jyi Jj" '^^ -Ay^. -> 4 J * J, 'f-^


ji- UA> if-M_ c jUj J b J *i Ij; J Ai

</j JJ..I

- ' jl il) Ai y.i Ka^ jl Aj as CJ^^

JJ f; .J-r'jJ, i J"^-* ti i^ ilA-iJ Ai J l-'a^


'y ' -i J'j'^ ijb Jy J (y^ ' 'y i Jy, y
bfy, (ify 3 -^jy ' bby v ''y ^"Ji ^yj
ifjj- (Jsj^^uj' tf Ji- Ij y- ^_/.jii>Jj- Jlij

cf Cjf. (j .:..j J JW Jl f (jby y

' fi

- ay tSjUi y Ojjl i jilr 'y (y-^ ^.-^ -> Jifj. a y J.JJ ' J I J-lti .jiJ (Si' y jb^ vu j Jj f t>. *; t^ cJ. tS J fl '^i 1 J'U * J

<cf i \iay Jjj ty: y iyf-jy l;j ty

Tj

AUl _ii (^ j .i^j I^J'ji- f b . A. Ij. ay J'ii

b^ Ai <^j;jJ Jitji ' Ij^'Jj*--' ' A (Si jsj

- cjyjJi, (fi b^. *) ti-J-3 y ijyji 3 (Sy


. J b;^j J b/ J
tjljj.'W yj j.jyay\,^ 'jiJi-y-'i(j' 'S'iy

' cf.
(fy

<ij\lJfJjJ cs^'^f-'^-' bJ
^jU^b ijf j-c-jj^y
*j-U .J j^ CJ^ f bj J J;

bji

i y.yiX^ iiy,

jUi

'j^a-f S Xi J-a cj-'S ^j' y

A.1- AjU Jii ^ Aj_ f, dS-y Aa\y Aa Jb j^ y.jii. \y'

'j" njjbj (A^sj" y i


C\yy cj^ y'ji- y' y }i c\j\j\ jVjsj j^ c-j j\y
tf jl^J Tayi .1;|..J^ a:

'd^'iJyf'S'Jij (Jy *

Ijljjj ljjj

J J jJH,

jyfr> .y f^(JiJ 4}J


JSJf '3 ^-^ f 'i ../ '^

tfjlje. Uy- J.J Jy(yAM

fy.sys \ys -C-i jf

(fjU tS)l-;t^J ^A

Aai Ai

i^yy.-fijiy-'^ "-'(SiJ'iJ
Cyi Al' fI J jy l: Cf-^f y' lj

Jj'iy jb; ^yi.(SJiy J


::_ijili y 1 3_JUJ J.JJ>_i J.iJi JJ'J-'

394

K^u^
Jj. ,^1 Uyy Aj 'J 'i

^ui
-i (S^^ y jii-itsi.j. s

jy-

(fH; '3" J^'3 jb (Sij'


Ijlj Ai J-J Axi Aj-J'if.J

ijy. JSi y fb j'. 'jbjfj

(jy;. fjj

J)"

''.J'i\ y
*

r-ji.

b^ JJ ^ y j, if ts
j^ 'j sii V iy^ .^i

tjU il.jU-tfJ 'S by |_j.l ^*-Jlj-C;iil'.jJjb^J


j.j'ilj tSi JJ..I y Alb *-J

'if (TJ "^^ '"} 'jl


u^. A \iji j ii'jU- j '3 jy jjtij tixJj j Oj^ ^^

UI J
aIU

'-J (S^tAs ^ jl
'j\.t 'S y (S y. Ai y

^Jj bjj- ApU jI

Ai Aj- jUj

<f jiyr^ * y i'i.'ii^ y *)" J-y j'.

y.y.,

ajjis ^jas tiXi y,i J .JJJ A A. liUj tj* (Sy,y

f f y ^j). -'^J *>,b 'J


t:^yJlAj"ji j Ai tyj-J J y
'jbA)jj_ jLi Aj" t>.lj;

'j. J, Jk- '^. V jyT yy

'J-j tf Jjl j, 'f. -yi^


'jb a:_j j. Jj aJji t>.ji- jVo-

iSjf- j. J'y (Sjibi\ Jy y


(Syj -ys JyA-a y 'i }-b i

iltjU' Jaj AjU aJ

J Llb Jl) J

.jU Aj- ijfj^ C^J jlj


Ij.-y tf Uji- j-'a.Ij t^ -5

J'SJ-y (S\ 'yy Aj^y


J/y.J ji byj y Ijji Jlj

t5''^j'" J jl tsf (Sjy tf jl


t^iU-j qIi ^ J U j J a

Iji^Aj'bj)
(Sj fi

Jl j ^js^ (J-j,
jU

cXas .i bsj .A^ tr** y


C^ yy, J.b Jy jddi j

Jljj
Jt

.j
J

(Sjfi
3 J^j

fb

Jj.
S'i^

sj} j Ajljw

3 \^

(SJ sJ J-'i - yf *' '.lj:

ajy A>

.j-lj^ f (-Vj Ji

JA, y (y3- ^'-J yy i,


tSJJ!, J t^J J J J' 'J 'JJ' J -J^J^iJ A. JVj jy .jri^

'^y-, t*i '^^^^ l / lijtlj 'J 'S


Jb- y tfi y jb j^
!5 ) a. Ul) j

Sj^ *-'
j (f JL^

jIS''a! a. yi^J-- ^--i 'J ij

jijilib V' i3, iji


J;f tjl Alb y bj

(S^
JXj t^

'*j^ JJ^ J >I^ y, J Jl J


aj.u.'a:uj il. ju>* yyy.y

4^. J- J, J' 'JJ^ liljjj J,

tiiJt ts".^ y ** tjlr


^Ic ,_j t^jjl

^_

J- J-)

Ij" A lili J Jy

J.J

^^-U- |^.-l Alb .J .J

A. J1..J, .j .j

yA, iJtr (sA" y '^ (f 'i


yys J^jJjjr";* JVA' v
Ailjj vil; -lji U; yy

J 'i s bjj t/ *'" '^^i


.j'.j sJ.j, J'i s jy 'jy.^

j;^bj.j5 Jljjj J^ y.'JtH,

Ai 1/ jf J' 3 f^ 1/
yx ^jXi yij iiy -Ay^

ij!;>r y^jc-J^if(/
Aj y J3j* j b\ ).

Al iy jSj \j\ jXjiJ


j^ljUjj tfji Lij

J^
rfj.

JW i^^ J*^ txb J'J


jUj ji-l J j^ Cjy J}--!,
Ail t4 liJA

"'jj'
Aay j

* t^
.jl) liU

j, y
jj._l

'.yy'.,
Jj

j,_lj,^ Ljj #j j'.jIjjJ


U- Ju-j by aJi U Jt

.jlji-j jji- \j)

.jj _^j

A. Jl j

.jli I ji

<_-- J 1

.j\j a! .jIjjJ

j_j

jj,_l \>-

A.U; ji Jl j J.y y ai tj-V^ fb J.

tj/ ,._<(^jlJt/j>JUji.; 'S


(SJy j j aj\y ,f .j,_Jj

ssjfji ^fS,\x-^ ,j ,, 33j f'jb; ib *. J, y aji,

a Jjj A) t>.^

\y' tb Ij!

JUj (Sjfc-jJ' suif(yy JU ^Aij JUj Ai f^ J.J

bli ^ ^1 f.3 Aa JH)


bij Vj* bf ay

JlJ

ij^i^S

ijjy j

-395

J/'

.sj\

Wa'-J'

f-J. ' ^_ J fyy ' .jlj-

Jt J. $"b ' AU
,y

j - A 1 lib; y b ^l^IjIjUe j ! J^y A-J : Oj)

cf -^^ "^^ f -^J y^'i


-yi., '
lj-li>-

lu' iy. Ji

JJ **: 'iJ *i

jy -i f

tf jlj tf JJJ j ' y Jj yi f t tf -4!


y 'ib- j :*! jl^ y jiy i

ti'' f I ' r-'J v^^


.J tf JJJ j tr^
J STu A.

ti.li JJ t^J Ir
jiU J Uj b * ti*T J

(j' .fi"i
l* j t^

J j'JjJ

yi*- a y of IjlJ

'I) U^ .1 Ij : Atli. tf jljU


U.J p Ij

aj_ jljf' Al C*

-iJb A A. j^y._ y (SiX


J. (yjX

A.J. JA yy A. olcl
aI bUi U-' y li jij Cxi'-'yJi'- s g5

ay (S y Aj jjUj

a, Jl Ij yii- j A. J'Slj

y\- 1 tjtJJ f I

ti. Ai

Aj_ .j' Ai ci Uj_J

Ailif ay b

a-^ s JlJJ
ay

' A.j'i s j^ Jr.li fl * *i 'A-A^ A j j'' ^1 ti:


l) Aj_ A.Ij. JIjU j _l jf Aj jl t *. lS^ ** J^
A. A. Ul-j.1) j, j

JJ J

Jf I j' j: j
A. tjjiU-

'jb aI^ OU l:- j


_i J y ' '. tJ-"

b _U Ui_j

.ji if jlj J '>; j, f> fl tf J


**)it

CX J

>fjjs _j j _)

.JJjj JVj t Ai.ji. a. JVj

C)bi (J tf y J J

Auitf J . i- J 'JJ *>

*,jU._tl) i'f SJ * jb J -lAi-ji ljjilO.-^


.jl) J o-jJ li'Sw.j A^ rU 6 )jU>

.jU ^V' A. JVj

AJlj-Jji. S J^ ^if *' j'^3

y_jif\j:o b yj^

'j^ (Sj^ ^ ^iJ" i>'jj^


*! tf Jjf,

aj-Ij-jIjJo tf jl * tj- ij- iii A,- ,: y 1 ,1 jV^

jjj(. aJ Al j^ A. J * tf-^- f-^- (sy t/-'W


Jj: j. tiji- -t! aj'5t * *'. J^ilj^ ^-J j' I "^^ '1 *if y J asybfj^i 'i jl) * (Sj^ 3' 3'i J
' (S J.i Jf J J^jA'iy-^ '~'bi Aj- Ji U>-

J5 j:j-jji- ! J' jj

'^f y' f \y

-fji .jr, f:y J''y-<Si y ' (Sj^^


jlj,.j t Aij tilir W-5 "t*^

lijJS- ,..j ji J

-^Li J\f'b-;if

jj.ji-j Jjy tf j5^* (sii-i' ysy ^b.j.^ i>.


ajU a! 'k (f jl;j y (S y y Ajl jJ Ij * tit^: y

H tf J jl). ,-r' J tf JW J^ j, '^j, W J^-- t)> t/ J'tf ji3,. ill. ,y vlj*- 'J*" t/W ^^ * '^
aJ^I

lii-ij'l'.j'* J"

*<sfjyyb iijf^sfii y(Sjy ^Vj-; '^


tf j*i j5l J. Ai eA (Sybi- '^ ^l) tf jlj IS'y tf jl

^ jUJo ^:-b Jsy 'fjsj' bJ. J\ a5C


^U J I JiU- J^ 'y jf W V,J 'J^ W-J' '^JJ^

i-yr. <Si ty.W^ 1-^' t^lW^ ' *=i f^i fSi Jj-.l l
> <

^i^j cfj j'y-(^J ^yj, f'^ ^- 'y-X

0*j-*y

jy J%i'\ ^. jW. J^J tp- -5, ^' ^ -'^'^-'^


cfi. jyi cSi (SJJiy^

i^-lj _i b"^ ti^J


tt^ tfj aJ aj_U J3 Ai
bjJ
lj-j-

tl^ V 1^1-^ J-L


tiSj J aW J fif J,

Cj.f; Ai Iji! j- ljli>. tfjj J s y.j' 'f"


tf' 'L J 'y
Aj jj ^Ij^

--1j'j-'J-5, *-V-^ Jj
iSy. J' " J?* " tfyH

^-> J 'y- J^'J iy-^ f' i^^ -^' ' '*-^ ^^


o\^.^-p> '^iy'^JA

j;yr

396-

w >;^
[ybjJi^yJ) (_P^-i^O>

yj\

tJ"/-

Ujy j.ij'tf jl .J y^ ,i b^ j < cjAi i^* i yi

Jis Jjy^^s j^:;^' -i j ' ^ ''y-y, bf^,

nejij }n
ai (yiyy. i jl^-*^ j, ' y ijj y *. y\}j

'y'ii tf ji

"i '-idj tf j ) pJ

* 'j.JJ * f^.

i^di . ji. aS^3 (fjUiii jl|3 l' *-i! b.- j^ f-^.


yb f-^ y- *J 3 J

tyjlJ.'tfjj^lyl-j!, 3 viCi ljJ JU^ fj^jf


'yy VlJ J j-S^jbyiCj\i Jjj IjUjJ J': ijy-j', JJ* 'i '' j^ J 3 *i y
yfiJS AJ.j UljJJ (f J fl

*-:^J J J (^ li ji.b
ljjj

j:^ : fi ^x- J Ij. J Oji

ify~& y ^J jl
^jbcjjbjjy

bjj
AJiUii

' "}if'i(f^iy^ Aii

iai^fAjUbiji

'- 'y tf jlj

< ( jlUji ) f A^ tf 3 if.if . Al JJ A. til-'j t5^

bj^jU liyb j^j-* f ''.i V j- J J Jj.l liji j, '*

UjUa, J lejij^-:^tfJ Jt5^3j


^ ! -yfj y

jfs lj; *5CjpS

O-jy, J jf (P J .J5j^^> y y ' JilS^vl


'i-' 'i y y ^y 'i (Sy lil-^y ^-L-'l
cj~^ ""'b

'-.j^'yJ3"^'^'^i(y^J',
yjj 'y s di tsiW^y

. Al IJ y Ai jj._l J

e ^^ JUI Jil/jjj JUU jjiT lcji 'I^Ht: l-'A

J-Uj^ljl Vj/l!j!j, f'f". A-y ' .yj J. jjITaJV JlyVj ilT JV. liji- ^yj^ ,f
. cJii aX j_ j! f jlSj|jo-ij

IjGj tfj jl;)-'-^ jOl; -f*^ jy ^i 'S/ i


ly^ J- jtj*^

Jl;

-y *^'l* iSi 'f-jf j cXji- ij}*

'

f tfjli'l'lr ''b 'y (Sj. ljU-*^lt)jt.U- Jl

.j^jj . A.r^^^LljJ jlj/'g4j)t:i:^


j^yU ajU .J 1 M X' ^b.i
Aiiu ij b^ (Ssj^i ,i aSC 1 ro : j, jj
tjol. b 'I) j Ulsl ( jj-J *^. Ojji-3 tf jiU aXjO

Jjy ' 'i J\ji Jj^,

jG Vlii- J tf J jU-j J
.jJ^ij Jl Ji

l-jli ) tjjiwl..i J Ai jJj iba- Jl jJ

l^-jUi jIjIj. Jtf j>-U1 j j j ty. ti-lj3 y if^'.


>

Aj-Jji- J

Ujjd. _'l

J l>> J 'I) jJ o>-). ts^ J tfj D

J jjSC.Ij-, f,} jjfi .jii^ j tfj: J jfi

Ajf ljl; ty--^. jf^l^* tf JtJM.r'l-'t)^^, -"^J*


yf s-jy ' jjji jIOj'Sj -isy 'i Ul* l -Jliy

'^cji (s^ tj''-''j-'^ 'i^ 'Afajy Asy jj Ai-lj Ai .ji-j

-^^"' ti V y i
Cy-'. tf jb tf J 3

'j'y.iSi j, b" (S J yb', s'i

(f^ '^- J-'

I JiU-

J }

A' -Aii jl J J

I f^

J; JJ

^ijl^ ^^'i^'i iSjy ,i y. tf jb 1=' ' *ib jjlx^r

' fji tfj -J_jljj^ Jl) Jj'^fjs 'iii (si(^\ JJjl


jljJJ fi (Sjj. (Sjyy^ ^^^. ty, f fb^

if j^ ij^fs Aib biy-3tP-^^'--'-^*'^-J


Jljj jjj^ASCi-.Up- jLt .J il-l aS3jU Jlij

AU,- J tsl J I -5,

'-l' b j^;' jl*' bfCl- Jl

tjtib '^ yjbjji ffi. ybf^^ J J-j,

JJ

i/ j J jIjI:- j tf Jjl j j"GjJ j ifsi (jf


uJ-> isi t*^-bj

i^ib J J if yjKJj 1 1-^ liti J'. j Jyy 'y j^

Cj'-f *' t*-^ * -^'i-''-jiy^ f"


Cytji 'i (yfiyi 'iJ^s ^Ay ij'li J jy

.jb

'liJ ji (JH<fji-'t5'i^'*'*^ii J'^^


3ij!i-(0
'oj^

A, jlki j j.i --yyi


(jbU)

(f^(yyiJi.^ fjJS ai Jb\jy < j\j fj3 ilj-Wi

397

JU

oUy\
\\rv Li) IY
wrx Uj IV

ILau ' Aljlil.

Cjf 'i ** ti^y 3 Ajl

tJm ' t^jj < *:.Jt^.lj 3J3I jl*j J J JJ tri^


ij JUIlr < tf yl^l tf>-i J

(^. i*^^ J!^ 'J'-^ >-AJiyf b j t *> J J y ,


^. _5li ai (jiy- (jii s J. (yA'if

-)-

^f^ J.J** y^,i l)jV ^ h JW. 3I ji V


ij/'.j A.^ ,i ^J^bli jlj;
jLUi .iJi 3jy c\ tfj i5-y

i 'j- fl t," J'- *i c.- ^"^' U-j/< U'I ^j^


^j tyl" j^i j-y. W w. J ' ts-^j',-3 ji- y*"^ J

-^b^i
Aj/ A.U. jii:.3

^j j:' ilj ,y tf jljliJ j!-^ ' -^ J ff


i. Ai js ^ji/* J *. Jly -^'' 'J*- j^^-

a! *5C

Aiji

A^Ui jlJjJo y

y.' y *5jyM

J 'ji. fI JJ ** jl- ** y. 'Af


iib
ai A*

(Sj^jjC-

J^. cfjAyi ^JiJyi W '.jlJJJ JJjlS^J


jt"ji. Jl j j^ j'^i 'Jif:
,ji. J.I / A> A- j Vj cxr^ y tf J> J tP y

jfi f J cjj J-J

' o^l-^^y 'j- 'ja

(fjJa^^ tyS fi tyl) -^ J y 'j- j' ' -^ib-t"

iii cfi ty iSJii 'j^, Asy if"

'bj 'y

t tJrJJ - -5 jS^i jV. j: ' CJJ;. bjl^ J*:,

S zX-y t Afi . jy A.y Jl) J I J. ' Oill JJ\ (y y

'y aA byA J^flji

AU JjtiiJ'J*- J'^3

' ^S'j ty\i >:? tj^ )


jfx-s cj'.iiy j j f y}

'^ ofy
jtj.j tf J ii i^ V
AILZX.^ J a;jI

oVj 0 JJ..J l)J)U:-y l '.jl-i' jltJJt^J J

(yyi Ji. J.J'j-j f^ Ai cfi f3 JW. j

a;* ^" .j b Jly

^i * '^A 'i *. jl'J


J-l; Ai A j^ ji

Aa_-f. tf j A) < aUj J Al jl A.

Jj J < Ai jj_ ! J A. (IsUj Ai aJj 'j-j y fl j

jf j^j . j.>.li A y.jisy.j.,'iji^fj3i


f-ifjs .A^b tf jl j '' (Sjfi'.s y yi cyi
. f Jiiiii if JU tf -^3 J.ybif

f J jit'. ' jit-i 'y ijy'i. sjy.i j ' ii .ji-Vli

v:.Jj ^A->i ^'It 'J.j ' i>rf t^^ ^i jl^

jC:i" Ai fy-s -^'is y, fs (y^ ^^ ->^-,


jjj-4 J llj ^'3^.jl3bj.j j ' J l3_J *; i^bo

^bfj(^bif^S^i j'- fb\ J-y b tf jl


rf jili^^juj jl i A^ JU--J iAs f J- tirf

tfjlO'it^ t*^> fi ' J^. ^JjTi '-J^ ff


^.
' jJf. 3 Uy. tf jIjIj'J

-J.;;^-Uj/' ^fjs f. f. ^y 3^ *!

o* ju b\ j(y^bifj-y f^, yi J J S^^S

Jli Axf t a;:;UjS^ a jU_i. y tfj tjt.iilp

)u-U Ai jji ^J.JJ ji. IS^.Jji J * (^Ji^ i J'J

*. JUj ^ .i;J3 (^ t-Ai/UU J t *. jVj

398

l^l^:::,M!,Xi>.^i,;i'ij^jUii,^::i$i>

jiii.^!}'*t;*:;!jjiJ3i>j;5iv^e:i

y^UilliJU

ijJ

'

-'>--

i\^Ljb ;isK OO \^\

^liiJII:>!^ jj^b^s jjljJlj^iOjl ->y-i


iiy I 0 . ;j,.lj JU- y

ilij I Si} il; J "^' i

(fJy (J'3y

'

'oJ.b *s- cy Jjfi-O ->it^ **. j' (i*

iliy
iliy

^'
n-

-jf^*=-*'
jjfiiujijp

(fJyJ'Syf" <^jj- tyjj^ *

jt^S/l ;jU - ji.j> t,\^aijJ JU :.,i>ux-"= '-^- J^' 'r^^ f^^. '^f^ ^' V^ O^jLit^l

399

JU

\:,1
^'J"
wrr Ju IY

J 1
^^

JLIb
^
*

^.^
l^^r oLj iv

tt^

^>js^\i/
, .

isyjf
Ci^Ji, ' ^' *;

u;..

C^ifs V

y 'f-

4j-l->^>Ob'

CJf\A. ' ^' j.

jSib-

Uiijj ^>

\y3 fy
ji)j-y

*^>*^S^
*ity-d\y^^

jl>

iJ^ji
ijjUijl^

(^yr'
iS^yy (i.Ui

tiljl>.y.

O^j

^i^j-y^

e-' 6 jyfi

fV-iJi^j^
O'-'L^ UU|X

CJ-y- f:
C^\y^

/.v

\r\

-400-

ANNBl
HEJMAR 20

NUMRO 80
LUNDI
S Uai 1933

DUEMU

6ft|ft%19a3

Hovara (arili

um une

*Sei8liijfti ^ar
Hytneqe yeqMlI
Da Dengbj

Nivtsanoq D'. Q. A. Bedir-Xan


troqbj

Xurtiya Bfnahty.
Hvind

. A. Be4ir-Xan
Hawar

Ferhengoq

Lavelav
Serxwerabna Mirt |an

Osman Sebrt
Cegerxwtn

Revandin Cuhaba lawani


Beniq Hawar Dlber

D^ Q. A. Bedir-Xan Kedrtcan
H. Small M. F. Bot

artnn Xeyam

D'. Q. A Vedir-Xan

AM jgas

-401

8PCIAUSTB DK8 MALADIBS INTERNES


VBMBRUNNBS ET INFANTI(.BS

Slndiwar

)jtir

a,

fiJSii

PHOTOGRAVURE
Ejiiliit
Inscription

Fitris

sur tous les mtaux. Gra

vure colorie, pancartes et tableaux en cuiv


re. Impression de cartes iuivhnt les procds les et autres en relief, plus modernes.

Damas

Malek Daher

Qiryarya Qovar
Ji bona Srya, Tiiqtya, Ecemistan, Irak welatn kcvkas :

Abonnements
Pour la Syrie, l'Irak et les pnys du la Turquie, Caucase:
IOO f.

la Per^

Snlcjl

500 kirj-srl

100 frenq
1 an qq frenq

eraehqt 300 kir-srl

6 mois
4 mois

60
40

I'.
f.

armehq 200 kir9.srt


Ji bona '^^'elcltn dih :

40 frenq

Pour tous antres pays:


1 6 . an moi 150 90 60 I'. I'. i'.

Salql
ejmehqt

150
90

'Frenq
Frenq

nrmebqt

60

Frenq

4 mois

Heirtit bi nav xweytyl tne jandin:

Adresser toate demande au directeOr

Mir Celadt AU Pedir-Xan


Sam : Taxn Qnrdan

propritaire:

EmirD. ,A. Bidir-Kbaii^^


Oi mas: Quartier Kw^

SAL 1
HEJMAR SO

ANNEE 1

NUMRO 20

DUSEMB

LUNDI

8 Gulan 193.1

8 Mai

1933

Hovara Qurill
leginege e^sali
Bel Hawara
yeqSal .

um Kurde
hm zman me dani'ye Xan giyan wi

afirandi b [1] Ji xwe qurdantya brewer


bi Xan re dest p diqe.

me bi v

bejmar dibit

Zaroqeqe yeqsal

bj sirmj e, bn ne

Em

%'egerin

ser gotina

xwe.

qetiye qo

ser

lingan j.

Carinan diceribine

Weqi-, em dibjin zman nivisandin,


nabil em bawer biqin qo qo p lier zman me ge-

liser lihgn

xwe biseqine , destn xwe

dide dwar,

qur.si hilrmrn dora xwe..


ev zaroqa ha ji dya xwe

hitiye w rza sandin ew

tit tte niv din zmaheq

L tisteq beye,

mina zmann

bye. Bi ser xwe lieyfne(( e. di ne weqe


ber ye, ne hviyeq e. Bi avan tte ditin, bi destan
zirav

teqz e. Bi
hene qo

zman
tne

me r

ten hin tit


merov

rind

nivsandin

tte

girtin. Bi
jiyna

cane xwe br
Hi civat

ji hek wan b qo xwe

bide zevya pirsn

tqil

me dibe.

biyaniyan, dertt. qo ji
dil

Nemaze titinen

wel

de ciheq w
ew bi dora

heye.

Fm p mijl

dibin,

me re ji ser ramana me blir ji


me hildeqevin.

xwe bendewar e.

hisn

Bel Hawar. ev zaroqa yeqsal di ji


yna milit me de heyneqe wel ye qo

Qmanyn

zman

me,

gava em

ji

ber vwe
( Ji

dinivsnin
ber qo

geleq

naqevin ber
ramana

him zman me danye. d zman


ne ten zman axaltin ye, bye

me

mirov ,

hingi

xwe gora pirsn zman xwe diedilne


zman

cila
nivisandin ji . Ji mile din v zaroqa han
ji me re ev herf anne ps nivsandina her deng

ramana xwe ne li pirsan l ya pirsan

li ramana xwe diqe. L weq em jiizma-

neqi din werdigerinin zman xwe diwar

zman me geleq hsan bye zman me yeq qaxez,


Gelo

qmanyn zman me w gav


bi yeq weqe xwe, liser

di ber

avn
hte seqinandin.
ber Hawar zman me lewr ne di

me

de

bel

dibin. Ji ber qo d

mejiy me rast bl rast naz, l liber liteq


din digire em bi raroan away gotina

hati b nivsandin .

Her , hati b

yeq

din ve gireday

ne .

zemann geleq qevn de. Ber end babelisqan hin camran bi zman me qitbinen mzin j qirine. L wan niviaran ji

Ji xwe ji bona zman me weqe din ne dib,


niqari bj b bibe . Ji lewra qo hetan zman me ir p ten

zmaneq

hov e,

me re Y.m&xieq ne diann p. Ew nivsarn ji hev cih , ji pirsn xfelq zman xwer biyani tej, ji zar ten bi

titinen

hern

dan

standin

haline

gotin, her qo qurd p dorgirt bn, di


hawra wan do peyda dib, avn wan

dur

hin pirsn xwe qurdmanc bn

L her

bi wan

dlqfet.

ji bit divt qo her qurd xwend brewer


nav wan camran bi pesn sipas di

L tleq "aeye qo li gebna dawya2man


(1) Jl xve Ihe dil heye Q Ji t ve em 11 nlvturtn qtvn

dil xwe

de

hilgire kedr wan bizane.

digerin

da qo p^adetlr daba xve a nivaandt biscniftnin Q


ve belav biqln.

Nemaze Ehmed Xan .

Heqe

Hawar I

bl rti & lartxi

403

Ripel

HAWAR

Hejmar 20

me

nn

diqe.

Tov

zman;

me toveq

'

Ze

bn 3
ml

be 4
nan

yar

gun

dn

me

xe

rab

geleq xurt e ,
dibe. Em

di her

zevy

de

'z sn |
qo ji

12
Ji dij

5
ra 4

1
me

2
da ye

3
eu

4
4
qa

5
hab

diqarin

btirs

bibi'jin

12

S
qa He

1
re

2
qol

5
Qe pir

geleqi

zmanan
de

ztir

tir .

imq

di

Qa

Dr

gui

zmsn me

zreqiyeq bi
l

heye qo ji bona pirseqe


di

12
Qa zo

3
za

4''"
nn

1
Ba

2
vc

3
T

4
l

"*"

1
qa

2
q

3
br

ti.steq njen
ditne pi

pirsn xwe

12

4"'"

dii|o . Herweq

zn:an

elman
nina

de .

Ji

xwe

away

hevduda-

Herweq tte dtin

di xziqn

p.sn

pirsn

qurdi

elman geleq nzing

de du ling duwim de

di linge

p.n

de Di

"r, di xziqn

hev in.Psdetirbi bendeqe cihe ev n'/;ingah di stnn Hawar de de bte raveqirin. Bi niho bst hejmarn qovara me qo heta

s moviq hene .

duwim de j du ling hene her ling ji


pnc moviqan hevedudan ye. Xziqn

s'iyim sling in, di linge p.^in de car, di duwim de car, di syim de s moviq hene.

belav bne me dd qirem her away biceribinin awayn bxin zman

nivisandin xwe.

Bel mirov diqare her xziq hol li


Herweq bingeh, nezm

yeq veqe, l bi vi erl qo moviq ji lingeq

nesir

end .siqln

nesr qm

zde

di

derbas linge
Hawar de belav Ten ne qeti away b bne.

din mebin

yani divt her

pirs di
temasay heb qo hj zman
di v

nav

lingeq

de bimnit hecaqe mebit.

w derbas linge din

me. Mina

qo xwende

Em bineq av xwe li away belav qirina qovar ji bigernin. Hawar di Gula

vann me

bejmar de de bixwinin

me

ew

.siql
xwe .

awa

ji ceriband
qii.:iq

bi

xiste
nav

na sala

1932 an de dest bi derqelin qiri b ser xwe gelo

zman

Temaaqe

b. Hing me geleq da
em w

(Hevind). Ev mewza ha mewza qitbeqe ye, ne mewza end stnan. L herweq

di end rjan de carq dernin .

Me net heb em w biqin dehrjq

di

hte gotin

ev

ten ji bona

ceribandan

ser deh nijan de carq dernin. L me

xistina zman temasay li zman me hatiye


nivsandin. hin Ji lewra heye qo nivsevan di

nediwr. -Ji lewra we ew qiri b panz-

dehrjfi, psdetir me ew biqira hefteq .


Herweq di hejmara psn de me goti

cihan de bi

isln temasay ve ne

be j.

Divt hol bte zann xwendin.


nivsaran de end pirsn

b. L ne ten meew ne qir hefteq, ser


panzdeh rjan de carq j derneqet. Di

Di babeta

me j ji nivsevann me en Heta guh niho ji

dlai re hene.

ziq hev di ser hejdeh rjan de carq belav b ji lewra di paya sal de li sna

bona gibandina wan me

ne dida
xwe.

her texlt nivsar dixistin


dsan bxin j , l ket

qo bist

car hejmar derqevin, ten bist

qovara

Em

derqetin. He zane ji xwe zane ....


**

mebit di nivsarn meiizm de divt wezn hebit. Ji r pve em ihrinen bwezn

naxin

qovar

-'i

xwe

mesela

wezn ,

Di despqa benda xwe de me goti b,


Hawar him
bte

b aheng
hsani

xeyalinen bilind zrav, titeq


Ma q heye qo heta aran

zman me danye .

Divit
me

ye.

zann qo zman j hm heyna

pncan niqare
Ev in end

bijmre.
nimne :
leq 2

ye b zman
di nav qoma

xwe em niqarin bijn


de weq mileteq

miletan

serxwe bimiiin
le
2
1
ev ge
qevn

paydar bibin. Ji xwe

ji bona ber milet ji hol ye. Nemaze ji


bona me ji bona wan miletn qo qetine

3
r

4
ilq

^ l
xu

3
tevn

Xu
1

dan
2

dan 2

riqan mileteq hevoi.

Hejmar 20

HAWAR

Rpel 3

Ji

ber qo miletn bindest heyna xwe xwe bi du titan.bi keweta

wan, j ji

bi hnbna zman wan, benda zmn nav radib zman me qo ten

ji .serdesln

eqan diparznin: 01 yeq, Zman dudo.


L heqe ola milet serdest bindest yeq

zman

axifiin b
biyani

di dev
bi

me de weq
zeman ve

zin.i)ie(|;

dima

bibe, hing eq yeq biten ye, bend ten


zman e.

meew
serdest

ji br diqir.
zman

imq

zman
b .

milet
me p

nivisandin

Hal me qurdan
dest nya se me

ev

e. Fm qetine bin

dixwend, dinivisand zanayn me qitbn


xwe p dipirin .

milet dewletn misilman, pira ji misilman e , em serdesln

Eve zman, eve qurdan, ev e winda


bn, ev e eqn me.
Ji gotinn jorn rind dixuye qo eqa teqz e

me ji

oleq, ji dneq
qo

ne. Her sj xeba


me t 'xin miliyeta

teqe zor dixebitin


xwe.

qo
miletn neniisilman , weq

di

dest me de

ye eqpqe ne

L heri

j,

niveqeq e.
j p.s

01 li

raser

ye. .Heqe

filehn ermeni ve bin

ynan, qo hi liabelisqan me ew ve ne bir, winda qir, hing ji heyna xwe bioyn. de m;ine l'i piranya divt em dest xwe

dest tirqan

wan
tirq

bi

zman

xwe ji

nizan

bn

bi Gotineqe nas heye. Di bjin qo : ew

xeber

didan,

disan

miliyeta

xwe

melet qo qetiye
winda ne qirine. Ji ln wan ne ji oleq ber qo ew bn, ji serdes

bin

dest mileteq

din

zman xwe winda ne

qiriye mna dite |

olinen

din

bn.

Ola

wan

ew diparastin nedibitin di nav miliyeteqe dinde

ye qo mifta zndana
ye, rjq dery

di

dest w de
vediqe

zndana

xwe

qo winda

bibin,

j derdiqeve.

bihelin, bibin tirq,

ereb an

ecem. Je

di L y qo zman xwe winda qiriye

xuye

qo

zman

hing

ol ne

xurt e j,

xesma zmaneq i|o hj ne qeliye'nivsandin.


Carin hebn, bi b winda qirina zman

mifta zndana

ne di dest wi,

di dest dijmin w deye


zndana

dijmin dery

xwe j, ten diqetin

hnbna zman

wan em

grty xwe tucar venaqe.

tora wan dibn ji mileteq din.

Ew mifte,

hj

di dest me de ye.

Ji

ber qo

ola me ji

xwe em

dighandin

tiLivisanoqa SCawar

Lavelav

Pirsan diqe tr dixe Qvanan Ne ez Me/nim qo dil min Zn Her rojdiqe xwes xuwanan geh di bigir dil [be

Yareb tu tin li min biyar he De

d geh bibje Ne Ferbad im derd min irn xwe de birje


dlai qo ber

Ev dinya bila liser min bar be Derd


Tu n bide min ez nawestim Bl v

'[be
em t

away

heiiim

zanan Welat
danan xne

De hezar sal

wel rawestim

Bi Vi; rve na pir riitir li quia

Her eireq sed Zin Mem t


Fv xort qo ro bne b per

Hel sal in texistini bin vbar De


Ez qirim dergehvan vi

xwe

ari Qm

kirj

hiderxine

Kail nedibn biqur Siqender


Ji ho zery welat mizgn

Ne min diquje ne min

dijne Jiberqolewa

qirniebvn

Her dem dil


dibare

min
weqe

bibirn e Bqr ii nezan b jr

hsin Her gav didin Ferhad rin


qurm evn dil sol me

Dema

dise ghan

jana li

\unav e Derd min hem di dil diniine Kz zirav e li lewre hol tim bibirne

Qurdmanceq im bendey Xan


[me

min

didre
**

Dil

binavan li

min dihre min bne Ne


[dn

Min can lelata hem qurdan e


temrling im neji 5iqeii
[der

.fleryn qo

weqe

Li

niq na te qeleq hsan e

Minueakile nehi ne tevdtr


Min nne xwed heval bevir

Her dem dixwaznin Ceger- Bixwazim din bigrim seran


[xwn

[ser Ez ceiideqeq b dest p me

405-

Bpel 4

HAWAR

Hejmar 20

Dilqeti
Yan

erxo

r me ^'egerme

niq Ynis Circs fiom; mr mezin mequtiii'


erd mikdis Qita iiams dime
evan

derd mia bxe gora sine Iro j

hatime

nehtin
b bavii

Yahinzdetir bide mi
Uabiqaribim

vii Hinde geryam dil min b xav Kra me ann


f/. me war Isay

liber xweragi

b bav Weq gur di nav pez b sivan

[rim Gava qoli

wirj

bmeb ter Qemend zeiicr diqin Rewa-

Dil Xwe y xr

ned h dag- Min da r ine niq qur Azer

[laii

[riu Min got herabe qurd qevnar Weq berxa serjdiqiii epalan Tirqan kewm te qirin axa sar Ji xwe re dibin Qean Bqan Hvya Ey gewretir seh emiraii gitiqan ma liba te Davjine
nav gir Biqan

Oi ber hemyave batme baie Dibjine Ji


i

weteni qaliri
bi me

Egilmi

Mihrivan

bqes

fekraii peyi[ van

bo

felata

me

de

biq Yaiidirin

Qurd degilm
bne dirjin bibjin

Lew hiiide dirj diqime

mizginy di

dest minq Q'r qo


te hezar car Em

Diqevime bext

niqarin

hemyi

Daqojibo min

bib

dilovan

Min

neqt

destvala rsar Emhii.de diqin Hewar car

Ne insafe. qo yeqi

gunehqar

L)a qta neyar li me nebe xwes Bi Pieq dil me ji miu ev bibe ge

sev

bi

roj

gaz

zar

Tu hewce biqi ber dest neyar


Ez suxty evin ji mj im

Dibjine

em

bar nagriii

Ew j li Herweq

neqir din

xwedill Me I1 iiemaqo d xwe ragrin min dt Li

Diqim roqa x\Ve bo le bjim

Ev are giran te da mile min


Ev are xwer te qir dil min

dest

diye

Bawa le

Bazgt hemyan

bm yeqa Min dest


[yeq Bawerya

xwe avt daw te me geleq wezaye


me nemaye

De car

li hal

min bin re Mingazi

gitiqan qir tel [a

teq Pia

vn li

niq

Rehmqerme U min bidre j^^t gg^j


Ger quda diim dibn

tu q y ?

Ev hal qirt qo
li dil
***

wa dirj
m rej

be
be

evn e Daxwaza te ye? tu b'xwey Bawer Ji lewre qeseq min nahewine Di behra umd b mefer mam

Ne Tirqiye ,

ne Irak

Iran

Di pgu bilq de li der mam

Ne Sriye.Felestn.he Eman

Her

dem

mefere

derman Tu

li hemyan tir
ro me neqir

dizan
qman

Hetayan li erd

xwe qirim

[der
Pir dil diqime xwe bidm^
^[ quiin

[ dhan Heya endeqt getm l'Xidir Ilys Ji

bo qo nav t bte gotin

Ez hol mame rbh se ser Her end

hene kn te yen Ve mal ceger li xWe da sotin


[ xas Meuamsa x'we qire ber peyrtn

V qul bi xyn bidme uim

Mideq wanan jt ez xapandim Mendal gedeqhtin ti ryaii

li v roja dest vala

glhandim Bi derqetin li GiJnd Zev yan


xwe dab ser

Belb

jan

li

dil biderxe
eixe

P nebn qo ji bo miu leltr WeqHira


Bfer x^X bidin dr te mr

Ah U qeseran

hem bi

[iyan

Pir geryam min ned kada ser


Tu lawe bavan nebne rber

Derd dil min b te bixwliin Bileqan mrxas me diiequend lavaytya hser biwnin

[ tiii

tz sond dixum bi lewliimeh[fuz


***

w welat bi xwn da b [tiii

Ez htu caran nebme me'ys Min hv tin mab Mihemed

Kesda min ewe bighjim ar Tim tim mlera dil min Eh


[mauc [med

Egt Boqeyn bi nav deng.

Di me (ie neman ke Sr Le[heng

Ji bona ielata lor qnrdmanc Geleq germ di v wi-ide

Pir dil diqir qo herim Medii


li Wl ehire veqiin birn

Hawr li ser me

agir dibar

Min

tu r ned

di vi aride

Bjim : rabe ey zanay Gewre


Din li me qurdan tqde ewre

Lips me raWest

b zvar

Ji birna me linge xwedalast


Bi v away ola te parast

Tirq

tcem tev li me bne


[gur

Mih mefer nedi h t zindyan Vca vegbtiiiie St rnitlyli Gnhpehn e diquje li

Gor teme binhre l'qeda me

baqurOjaye

bixemile

geda

me

Kireqe

Jiws da tirba Cizer,-

Li riivroy tae

teb heyarebivyab em jt bi Izu nazbin geleq serfraz bin.

ftttV itt sr gortt fterir

Mirin qustin li me dibare,Li niqte

-406-

Hejmar 20

HAWAR

Rpel 5

Ne heyv Qeiq
Zerdelper e, bergeh avan de, roj vemir

ten

tarya

sev j xwel

bi qen e li ser wan

c, revandin ,

[ pismanan

Guleqe sor di nav

av

ezmanan de mir

Dimirin

b deng

namirin

li ry.'^

dot-

Dema hevin ramsan 11 ji bo dilqetyan

[ maman

Her gotin dibe -srintir ne qui dimne ne jan


Dlai diqene, str diqenin sura var

' . Qamiran SIU Sieilr-SCan.


Sar

dibe rwing ye li ser rya gund war

Xurtiya lloaiily
Bihna gur nine. L dibjin binaby ne qmtir e..

Zendn

bi

guriq

himbz

diqin

bejnn

w zor e. Ya mehn ji je
[ nermin

Carq gur mehn bi hev re sert qiri bn,


Bay sahy li ba dibe derman birn
gelo Bin siha daran de qeiqeq diqe ax hawar binabya qijan zortir e.

Gur got :
avn w tej hstir in speh ye weq adar

Sev

res e,

v re e ,

mih

ker e, berx

libre, min

ji hev qir dere...

Reng

w dibe zer sor lamn w dibin


[ germ

Mehn got: rast, l dan


sip, min ji

Hi'v li ardeb,

erdeq

bn elheq mast,
hev qir nus...

tde mqt

ikas srn e

ry w, dil w ikas nerm

Hy

weq rohelata

buhar; 1er loi

Heye qo bibjin,

awan b

qo gur

Xulama xwed ye, bi xwe j xwey din ol


Li car dora xwe mze ditie bi tirs guman Deng naye, bi tinazi str diqenin li ezman

mehn

bi dar hev qetio, ma gur drj,

mehin ne qir? Ne diwre, j ditirse.Carq

kesta

ciwanya

qiri

b , mebin

pi
gotr

Ne reprepn hespan, ne ax, girn, ne abeng

hesiya, b firihina w,
Mehn e

gur tirsiya
e

Din sar, weq mir

bdeng, weq hewa b


[reng

guhmisn

Xwal xwe gur dibizdine


CitoqbJ

"Dixwaze bin linge w de erd biheze, xwe


[veqe

Ew j biqeve,

de

weq

miriq

raqeve

DI V HEJMAR DE :
ROpel 3 stn 1 li Sna ( serdesln

Tarya sev

de

se car snwar xuya dibin

weq ebmr ejdebarin ji erd raumiu Weq enmer u e)ueiiariii ii erau radibin

me) (serdesln wan ) (serdesln xwe)

Qeiq xwe davje ser hespeqi; heyv diqene \ (serdesln xwe) bixwnin
Dsan j Xwe davjim der te Bilah evgi li te ya ya l^eb

.MB hovan li hevre

biqi qed

Hezar soiid diixum bi ser

te V rsary

tu

bye

sebeb

Oa (|em ji Hhal hev diyar bin

Heya tu Yezdan

li

me

neq

duay Her

gav ez way der bi der


[ bm

Bi tevgera hev rebendewar bin Bi v away Osman nadan

Gewre nede ribay


le bim seg

Derd di dii wi hiii derman


Vcarji qsa turq di mex

Her ez li ber der

Li

erd

ava

ezi s

ser bm

ieya qo raqim lola Xalid beg ^'n ne b pakij biqim kirj Oeng
Via nexwe qarin biqin nimj

top

kemberan wanan

bi

[ serxt

Ew b flebb
Key roq li

te dilovan
dibn mib[ rivan

Oerd.''

nexwe.san

ava

beyate

' qoa

ji barqt

min

Her l digerm Tu qesi


Vca

bnim li

ba te

Li ber nig me tu tar marq V\' hing em tola xwe raqin

bo min neqir delili


zelil

Hm min hewar e bi

wan

di

bindavde bi[ lavqin

Ew qs j li min bor

qete jr

Li dest v emel min b qr


Li psber w geleq

Ya Reb tu bi hek Misteia qi D xwes bibe qfa D Bava


gilaciy li nav me raql Gerv

rusarim ^

biq

mala te ava

il bo qo li gnnehan

barim Tu

pleqe

xirel

bi

medi

Oman Sehri

407

Rpel

HAWAR

Hejmar 20

DO Deagliej
Di wext qevn de kesreqe bilind miland heb. Hewa
mrgn destan,

Zalim

bi hevalbendn

xwe

ve di

d-

wanxaney xe

de civa bn.
runl b weq ewre

Zalim ser lexli

w diqet ser qulilq


avn em li

q res,

teni.sta

wi

de jina
gul ges.

Sinemxan,

hetan

jineqe qurd

mna

robaran .

Denghjan
bexeyn trreng

daneji

der

ve ,

ditin d-

arniqarn kesr bi

wanxaneqe hi xemi lew, ji zilaman tej.


l b deng, hatin
bi

trbihn,

gui

qullqan girti bn.


zivin zrin

psber text seqinin.


qinn qom qetin ser weq

Fw bexe

weq taceqe

avn

ern

kesr di
dibirik.

nv de weq ryeq .serin lirijtav

ruy dengb.jan,
du stran li wan

tin ou
qen.

avn dlai

Ji .sehderwan

kulteynan avn zelal dibn bal

pr dest tiliyn xwe en spi

zirav

.(|et xwfc bildavtin bilind

ser tln
mell

saz ve an, ciwan bi


ewit destp qir.

dengeqi

ezmanan ve, weq qesqesoran reng didan


dilop diloq
gula sor,

Straneqe speb

bhevr b, straneqe

mina mirariyan diqetin ser


dlai srin. ser pora sosina zer ser
Ji buhar hevin, ji dilqet dezgran,

leva

av xencelisq

res de.

ji abi

sine

disliran ;ji her ti.st qo dil


diqe, ji her list qo can

Liw kesr de
Ew 'zalimi
b.

miroveqi
cw kesr

zalim rdinit.
ne bi xurtya

nerm,

bii

bilind

p diqeve ,
disewite n

divesihe
sng

an

brndar dibe

Xwe girti
L

p diqelic.

Qurdistan

ew

weq mvaneqezi-

Pengbj pir bi dengeq kebe li deng degbj ciwan zirav

giran mell

mandi b
^ Ev

niq

xwe.

Qurdisten got:
e, hray me ye, nav

misilman

vedigerand .

beyna
a

me

de i ferk heye,

bila kesra me
re bit em

Weq strana pasn dest bi strana welat Qurdislan qirin dax bi yeq hildan. birinn w yeq

mezintir

spehitir
biqin.

bindestya

Ew zalim di w kesr bilind zrin rniti

de li ser texieq hesty lil

Stran kediya, Sinemxan ji snga xwe guleq veqir avt bal dengbjan ve. Enya
zalimi kermi, ry w tqre , ji ava

bi ebanos h, girtin

xemiland

berdan di

dest

de

b.
w

Xira

ser xwe
lier awira

b .
w

w agir dibar,
re got :

da ber kra ji denbjan

Her fiqra

bbext ,

ern,
dina

her gotina w
wi xwn b.

xirab

her nivsan

Ji jiiiii ev ma , di vi

min

di

dest min we her

de tin tit jehr

welat de

Rjeq du dengbjn suwar din hal kesr w ve, yeq bi ceyndq


bi

qir, niho boa dest jin


his dil milet qet

cane min j diqin,


dest we , xelq ji

temeryn
Y

zer ciwan

din

porn -sp prb.

bo nav qnrd dest ji jtiia xwe bl

xwe berdidin,

pr ji ciwan re digot: Qur


Xwes bne

mirin ve girdidin!...
cih xwe rab, req pista dan w re

min ,

strann

me en speh

Zalim jl

bra xwe. zexm xurtya xwe,

dengbj ciwan derqet ,-

di qezeb germ

strann

me

en

bi qn girn

bi ah
zirav

xwneqe

sor

ser snga.

sn dane

serhev , deng

xwe

w de

heriq .

mell
t de
tiye,

hdi

hedi berde, em diin kesra

qo

Bdenq

her du dengbj ji dwaiixan


ji avn Snemxan qetin li ser

zalim me xedar milet raernidiv em r dil w hiq polayi

derqetin . Du hstir rejihan tiliyn weq

du miraryan zirav nerm.

binermijnin.

w ii

-408

Hejmar 20

HAWAR

Rpel 7

( Nivsanoq )

Ji

deftera jin

nav me de rabe

Bi du manan e. Tevayya nivsevann rj


nam an qovareqe , qoma nivsevanan.

Daw,

dest ecel de
eleng

mirin e, are nabe

Meyger

xwe.5, xwes bne

Cih

an mezela nivsevanan .
Hawar
w ye.

Hevind
ji

ji

Em

bibin ax,

daxwaza me serab e

nivsanoqa
nivsevann

ye ,

yan

qoma Hevaln
Hem

can ji dest derqetin


qetin

li pey ecel re

( Hevol )

Civata jn de

Ol ew tit e qo mirov p ewle bawer e. Ola Zerdet, Ola Mi'isa. Percar em je re

hevalerabn

me bn

end
Fla

zde vexwarin

sermest

raqetin

diyanet dibjin. Hevol: yen qoji oleq ne.


( Destrj )

rindan ji hevalan bibe gir

Li dawa zilida zahidan biqeve agir

Prseqe qevn e . Werf

ceqn me tr

Ew

xirkey sed pne ew hirya

hen

qevan bn di .ser de qevanqean qevann xwe bi hev re diqiandin trn

Biqeve

bin pey dilrindan bibe pir

xwe berdidan

je re destrj dihate gotin.


( Lavelav )

Qo

Seraba

te heye toba serab meqe

Tobedar hezar car jvan d biqe Gul ara xwe ketand, bilbil diqe hawar
Ji laAayy tt.Liber geriyan . Lavay qirin.

Ma li dema

weq v

lobe dibe

qar

Weq mirov ji Xwed lavay diqe dax


waza xwe je re dibje ji w daxwaz re

Hul gui
Ne on

serab erabperest dizanin


tengdest dizanin

( lavelav) tte gotin.

tengdil

Nebrewer ji nezannn
'Dengbj pr heval xwe ciwan bir ji

xwe bsc in

V iver de xweyeq e, mest p dizanin

kesr

derqetin .

Bexey

de reng xort Dil min her ji ry Dest


Fz ji

zer b,

ceiideq w

recifi qet erd mir.

guln re girda ye

W dem dengbj pr destn xwe en bi xwn raber ezmanan qir got:

min
her

her bi piyana erab dada ye


pi.sqeq behra xwe dibim

kesra bbext, pasiya te ewat, hilweandin xirab be . Ji rew xemla

Ber qo

behra

min bi hemyan lievda yc

te bila sih j
te bila
tucar

ne mine, qulilqn bexeyn


Bqa
briya

Hawari

naii peht Ii dest nepebtyan qet


dest b qran qet
qo bergeh dil in

d
nziq

nebiqivin . . .
te nebit, ji

buhar
bihn

Xweiya din li
Ew avn speh

reng, xwe

gesy bimire. vemirel bila

Di ser snga

xulam

nezanan

da raqet

nav te winda bibe, xirhey te j'memiiie. Hmn xirbeyte di snga welat Qur distan a speh dlai de weq birineq
Meyger gui men bne sor qar

Bal bide pist hefleq ev

dibin ax jar

her bimine .jerm n ezabii esaretbiie


pes avn Qurdislan.

Vexwe serab
Gui dibe ax

gui

biine bihneq de

imen dibejengdar bi hrfyan ronaq e


aq e

Dengbj

got xwed

bihist.

Zahid
Fz

got bihut

Ev end sal in her bereq ji dwarn


kesr diqeve. Diqin naqin pq ve iiacebire.

dibjim liya tir

Ya berdest bibe, ji y

b,-

dest biqine

^' aU SBedirrSCan

Deng dehl ji dur ve

paq e

< f J."
' cXjj-i

,ijM

J"-^

(_|^Vi*iLcO (S^^-aai

y^\j f^^J

JaJl

J> ^>.JI>UpVI>

Cy. s'ibfcjy:-^ J^r " (S jbj" J U^JJ ^i ,i


tSsiiys fi(Ssj^' Aab'^y df
.yij A.Jll u

>Jl3 J^;!j
<lij

<iy)k -c^^i

X AjU *; *- 'i (Sjbj" Ji y jJ


. a y- Cjyy- &i jf^

f ijsjy,

'^ l* -^r li' (SJ Sjy

AaJ.-Si ^j'.i tj-JJ ' Al..ii c-Si y Si

U.jW

cil)

bAi

viUU i b aS\ < illU iy . *i J (S y y i. Jyi ^y ^J


jlj A; aO jy JV- *i Jt-

cfi cAj -ii -4 >- ' y


IJL jl;/^l w-^L.-*! >iii
c^ dlo J.>VJli ^'W

if'd ay (S y Jbji' iXi yy- JAj; iS

J\j Gi- iijijji


^- y AjJiJI ^1 Jl

jU.'':^! 6^

JUI

Jl

,:...^lj J,

(Ajie-

liJijy

Jli
yiy *'. !lL_ll

i*
cXj

ij-b^

jU-,

,i_l .i_. (> l_Jlj IjW-

\^j
,^j Ijiijlf;

6Utj

Gl_^j*

y-^ LA d->l.'^-i^ll Jl

'c*!?

C-ail 'J -:yi.

J* Cji,}
Cj.i )X
iXf-

Usi
jyi jjj^i .JS^i^U

J^.

(j'

Jj*ll

jlb

Jlii l 'f,,

^.^

illJj

iyj.a:J\i

iyfCiUI J..i.b JIl

C-J
l-if:

cf-^i

C^

Lj

'.J-iil'l

fL_l.
Vil U5 Jiilj

l_lji^

r> ^ui
,1^ Jj ^JJI ij^Jt

!i5 yj\ bJ

'VTjlj

y_y

1;

CJ

\.jCi

^-jj-b

Ojl-

d-^

ib-^b

-^

i\f "iS'Aaj

(Siii

ykf- y^%A>ij\ j''^\b\i

Cj.

fji\

aj..

ji\

d' (if'^
Z)a-s C' l^ . '-i-':!*

M^.

"^>

^Lm ,juJlS^ Ijj-ij Jj"


b JX\ \
CAilU illJi ,!"i'i

^jV. ( jVi- ) Jf ,Jj' j^

^jJl J

.sf^a J, ^.1^1 Ijr-lw

J^

J^^ (Cjdl

^1

J'

.JJii-l JJ y !5USll *.

-410

^y
ay
yt

*'ji J '^' jj^


Hb j Aii\> o>l

Viliz-I
y Ay

C)ji
jLi

ay

oiZf^, Ij,

'^-^

JS "^J
U^ J

cSJii
Ul

/
_i

Jl
^

J.J^S

jjj

'S

J.

^y-, Si\ J^ (y li^iyj,


b 'jA 1^1 j_ jj> f IJ liiKjj b j
\j'y Aa jHai

*y iSy \i

ay W-l;

Jf
:)V;iJ. y fi

f^y cJli J jl i^j


l>,-ilil
pi 'dJ

l;ljii^^

il.J

yj

^^.y
fj! y

JJi

'j JS

Jkl

ji- ,

'X\js ji^ li^ Cji


t)J^* *> 3y

'\j_ ji
ojy. OJ

(>.> ^yu
isoy j

'^b 'y (Sj

Ai^_ .Ai; liLtij Ai'y ,jiiT y^

lid^f ys clH> ^
J;l ya g-p Ji-

'K_ij ij*

iSjj

jj

'b^-tlA j\i ay Cjf~',i

j y: * y- (Sj

y % _i j 'j L-^r

Ij

*.

;;Uy

i/
'ii

i^jCii
Ailj ^

Ju
(Sj.

fi f (Si 'jjl
"i'Vj cy.j '-i^

bf J \jif ^-U
^bj .y J. j .ji- J-J

bfjcjlffj
b j' i' i5^.j tiJ b

^y

''f

yjj

y.

^f iy ^-*J,tfJjl

jV5

^ i; *i^.

Jli;

jl J cil;

J y

J s

jf(y

Aj^'
ijj

y^-i\
'jy. **

<SS
yj

lj-J (SJX_ y
ijy j 'y y

(S^
"h

y'yaj ai Ja. fsjy;

J'jyy fcjf

o-.y f*
-A-y
jy~" ^y J.Llj J y A.i byaj

jb AJif,

'j (SJ A> jf (Sji Ji'i

jaj

J (Sfij

cJl

b nf "s (f ^y

'j\
^ J ^^_

'^f %. jr
ij. I

(Si
.u

jlj* .y
tjjl; y
JV

-U Jl*

y\j

(SJy
jyi CJAi yj y^ jjj^

a;

(s\ Allj
J.ti

Jb ;_t y jay y.i

ljj> ^^iCayy j

by jl *: CSff y j

r ^

Jk

y (S'ji if y jsJ
yy'y
AU

y(Sjf'JJy(S^f
J^y .y-(S ji 'if -y
Ji^
tS^J

ljl->p ^^ iC-Ji,
f.j.j Jy }X- -Aij^
i.5jl A_S J liij

ljJ J y 'Ji%-i

^ib

'j'.

(jf .jw> iiJoSv |_piy


e*j. M i-j* J -^*- j

jA

'y b j

J'3

y}j

iSJi
tSJi

r* tSJo

>i5v;^..ljjl;J_Jj.J

liSjiSiJiJC^yyj
cixi>-ji. u>- *jb (Ji.;

jib J i

'J.j

liUki

Jil>j CJ

(Ss yi

^J JiU J/Jj
(.jlOjji tJjlj.|^j

yJ Al 5i^ c' f
ji b j (SJy '^.i

Cy j'jy y

'i jl

^j'-^jl

jjl

*j

y s y} *> ojy. j
li I ay.
i-Jj

fjblj V-ii
y J..J \y

ts! j'
ajj\^i

fjljlf:^
y

fj'JJ

^
jl^r

J\iay- (Sj\i (SJ Sii

Ijl^

^jjlj

* IjJ^J

jlji- i

'y y

a\

..(f
UJO

.
JJJ

<A
.y j

y j^.3^ y (SJijJ

j (f:" -l^J^i t/"

f lil Jlj Ai y f y

f-t-yAf' f ji

j}' A ^b _l)j .J.b JJ l;y *-i

Ji

aJi

Wj _!-'>.

'Ji C-*"-

Vr J Lt (jl

JV.

.jl

Lil

(.jl

i^^lij

lijJ'J iSJjl /^lii


J.J '> J'

(Si fii fr y iSJi

Jl; ^/ (SJiJy

Ji ji y.,)\y~. *J

f ''(yf
f ba.
j.

jy

3 b.i
jy. ''y

ia j'

J^iSSiJayj^.

j\j:j if Cj^jy
Ji ^y

yi

J\

j'.b

iSJ\>.

411

J-A

>L>U

T * >u>>
fi y.Jjb; jV-J jH.i (jf- J

JyJJ- <Sj.
iSJ\jjA i ' bij iSjljl (^jb ! if ib

[JiUj J^5i jl Ifr Aijlf j: (Sj''XAXiay(Syf\


tyy ' f -^ j^j >-V' jl _p V. I ylU IclAiJ'

(Sj\-

y, '^ jJ

^yJ'j'^ 'yyA
Ia_j JJ..I jJ! . Ai (S jjv 'y (S j'S i J; Jj-^ .jy-

Axjf 'J yj ij i-
Axij ii jb-y (j'i
ii
AIJ

'^ y
* V-J
Ali _^i
Ali

J- -AbSA
'b ijl

bJ j^
J

y. jjbJi > j>\f tfjy -j^J^ ** (S y


y. j'-Ji yJy tfy j, iSj oy d?i

AS cjyi

J
j.ib-

aJjj
^j

iy
,y\a

y_y

VSuAj
JA. A^

y Aa U. 'ji 1 Cjj'Jb . jlj- 'i Cjfba-y

bj J

VO J J(y ^ JJ Cx^i ''^, r' i3 -> ' y. (y (y^i.

'jj. 'J ( j^ ) jyj

Jrt J ( j-j* ) y, '

Aa y^ Aii J l/- J-\ J,J

'j:f(yff{\)'ijf,

et- Ai ,__^_j tf jIjI

jiU c'

>^'

-a^y ' 'f (fi'-^j S iy J-

b', 'Sj yjy f


U Cjy. 'A\ f

I (J>.f (f .Jy y
(SJj.-Xit y

a y Cir'Ji f Xii-cj^ J' 'y iJiJs y.y.J^ 'y


ii a y --JiSi 'j- '^Xiy y Jjlj '-d^'y,' J-:y yji A

Jj y^ J f^i
vijy jyf- (SJ y
f' Jiy o *j
aSCi Ij*-) "y.j

"^y

"y

[ cjfi 'Sj s y.y-i .j.J ^J^ '-^ <J^ 1


jli(^-. lijU
jljl y jX

fiijf--*.', -~i-A-^r'
: fi yj { jy ) 5^
jby\cjif(P II ^

'if '-^^
\ jlij t jV|-i *

Ailb.

ft

jlj

ijjjU

ijlil

*.

ifr

,y.

ULjlj
fly

Cjf
yJ

' oy \f y Aa^. jl
' y. 'j y, " v ^

Ai iSj/ jiJ vJ f l

*i

*Ij

tSi '"

J^s

ay. bj

li (Sjy iSji yi
si 'yy *; *'bjj Cjy^ CJ* 'j J^i yi

if isTj* * -i^A"
". '* y ^ ^l

y, 'y

y jijj

JUU

Vu.j

JVj

jljl

jljU

yy^

C-SJ,

'j- (J^y (SAy JJ. *

iSJy.J

A^'j.^

(^ k

<Sj,s'-

jSi,^ J <sJ y. f ' (Syj. 'J 151-5 J


(Sjy-" 'Jiy ''y

d.
-c*-

b"!

JVj

\.yS fLjU

J-.ji-

-^^ !Vj

* j..
>-'li

5^-)! 5^i-j'.
*r^

y- ' y- ' y-

Jlii^ .ji.jOl.i ay
l_^l;
Cjjjy'i

A_l

JlJ

la

A-J

(Sjf

ifjy^
lj-,J

blj!
L)Jj-i>^

\ y \ y V-ia; ' ^i
\) [ j'ijt'ii

Cjjs liXiiu

' cy-^ i J

^lJ 'j-

.y

yjV

.y

.-ji

j H- ,:^ tS j- y,
^u* .J '^vu

ji -'t' '^^ *^ -fr-*


i^j y^ (jj..) y

J\ ' ' ' (J'\ '~.'^(J^


Jji,yjbjia.^!iS,

jv-i

i>J

t$j^,J

cJi. sJj Cl^i *-i-{

". ^' 4 j- v-^l * J


ljAiljjj,_,.j-^l/

*> ^f(j''t A'. ) Jl


^J^'jj' i5rj"'

Cjiif- i_ yX^ Ai^j ay . (Sjii AiS J )

jVj

j^H, f.Jiy bf.->}i' (SjJ'y^i^

Vtl Ai/

fjlijj

aS'j^

i^jljV

*;

li>V->r

.y'rJ'Ssyf'i^ ( (xf 'i (Ssyj ' 'I* ^Jtsi


[cb >iy]

-412

^U;i
JJ. *i *j jijji- t;x> .1 y

.ijit>

J'/*^- c^
tSjlj-ii

^j_jlj ' * i3

jlj

o> Ji s Ai^'-j *i (S-'s' j, ^ J* V J


illV-lAi! ^1 Ajy jj-j sj Jy A. Jj

aJl Aa yi

Ai ,Ju Jt y jVj- < * LC^

b\ Ai J

tJ-J u-
"_^ ji
*io

V-^J b v_i Oli J j yjlj JI.J J


AjLl a! ^^S y

y.

jll_i-' .^ y, jy-i S Cjfji S^i


[ CS^fXf-i; Ai cJli J iS jl^J
t\ A)J Lll. J ji-*9JJ b\ jy^jy yi j )

if ay liJS} <.ji- (.fJO


wl. tfj

jj,_jj J i^tSjD Ia jtJljj.,j

JjXa

csi^'j-j, c' -A.>y^ Cy^ ' V. J t^^j! f I J: JJJ


ij^i Olj Ai A.ljji olj AJA) jVS J y j c^iii

>->. b-J Si.'jJ Si jl i lil ( 'if; Ai


' Al' Cji" ' (Sfbi JJj' lijISo J: y" lil Ai'j
y.jb
J>-Xju aji-jb-aj JJ jl 1 j jf^ tS- j JJaM

c-j (^ ay jUj OVj llyj ^^_r (^


SJ

y y

(Sjs

'jy.

y y

j j.j

y iVi

^iliS^>
.1 j^ uu>-

(^ J i^'U J V,
f A^ Ai

-jj-' y ^b cyj^ y

^i

l.ji sU ^.1

yy^S^ ay VI. jj,J .1

I Cjjijji

j-x-i (SJ yAi\j Al Jj aSL 'yf iyj

y ai ^s^{f Jij

cjfji iSJ'Jj! j)V-jV=-

(jyf (Sjf.^ jl y" 'ji- Ji; *;b cSj Csy 'S

** ijii' y. i (Sj i^'VJ'' f^f~T f-b- . JSi (jH

j' 'Sy j fbi . (cV; i5 j Jy (Sjf-ii (SJ (A Jjj (Sjf-'. j f ^ijiJ i;j '^ s^yi liiji if i

^y^ cr.if'Ai' Jb-aj^ V:-j J., 'ji- fjfy


. CJy. jA V*-i J ^y^ j AmIju y y (Si 'y y

1 jl lil J^ j- *^' * (C' 'i 'Sjf-'.


'i'(y.yij^s^'3-j,
cy i Aa Ai iy,iyj.i. jl Jjl {^.l{ Jl til; Aj J )

'j-y bd I t^-r -i 'ji^ ''j fisry 'i J^ J'*


l_'J I
AJ

'ij^.y.
AU

(Ss.J^y.isy- CryijJ
11 tfjjl j yj - < A-

(yy 'aiy.
j jKj - J

J-i J Alii) * j'j^ J * 'Sill' VpI AIJ tJI ' A^rf


J A 'J f, J y * ^-^i y.

le iA_ijji-

jif-i jAl J cy ijif 'y i-lU- j


j-JiJVr;

l *; J>'jl-^. J, lil-^lj;

jAj cLIU- i *iJ Jrfj! yf^f->- ii J^Sjf \ [ * (Syj' (Ji;- *r^ /-^ J'y>-J _;IV-

'jli O >A-A^yf-A y jl ? 'yb

iljljui.jt
^ji *Vij jt

^b y 'i f A '^j '3- ( J 'S yj' j,)


yi(y.^Jif AS li Aiyl f l (J^V.

f^
ayy

liJ iSJiji

f J jl *-J i>"J_ lyJ- *>-

i y.

fjf *^.Jt
Oy J JJ f a5 AU A ji-j I yjjlj IcIa/

liil i> li Ij y Ai j c' ^ li Ij y Ai rp J ~ 'i^j


i' ' J V y.ji'b*Am\ p (jjO .^

*i

J A.J cj y" A^.-CJi y

Cx'bj . ij. y

' -3

C^,y\jSi,,y.\JijS^ yC-}i ^cf' y.Ji'ff


ofjf; Ai (SJf\ VtU. ( >jlcl Ai^J ) .JjUj -^

C-J f ijijJ le l *ij l iil j'

Sj

CJz'. (y Si iy j (SJ y
J J- A.J tJ J if jl J^.

yiy b'U A. ' di 'ja- CjA^ y *'

j_i * * *ii lji-J; ( 'fi yyy^ dfif )


j

Vfcl jjj

[ AU bf (Sji.ij Jl.'jo

Ljuil, ]

^-iJ-^i J ^iX-j f^y->- y ' di '3^ ile*^


b J{ 'S ooi! y . cy-^ J. a:* CJJj"

Cjf (j. (SJ A cji t A.J (SJJ


ayj Ai

li.1 Ji)
Sii Jl

y Jy

ls:*->- Jj*.^ 'a y ' CJJy 'J Ab

Sf

jy'

,t>u

CjffiA .i j\jjfs V yfi * AJ, yf';


y'SJ-AiU (JJ Oy-i*J Jjr"J'

Ijj:^ ^i5 J jl -^Vacj b y (}fs jf '3^,_ Alb i_lj V-jJ -j^

i J < AjI ayj

l- \ Ji)

[fi lAi'cLlVi-]
JVj ^Jy^^j-y(A4.jljJA3 Jjl-wlf AU) j..i

tiJ V_.; JjiV

J lijAJ cJi ' (y

J-yjy

fi, cji Vo jlSL jl ' y Vj'I jy y y'.


.^ij Al It I AJ^

A_i-Ai (Sib\Cjfy

Jr* J^ 1 1*?^

[i^jV-lJilVf ]
Al J JVv J,J sy t X:f. a; if j ay J jS

(yri

J Js< 'Jbij^

b\ J^i

'J yy,

Vt I AiJ

aUj

J .J Ai j^l, f .jiA^ji cff ~ 'ij-'ij:

< Ajlii *J-> * AJ. A>-.J A.. JUj

Aji

*SJ -^. ' *''J: 'SJjiy ! yy '^ (f"

V I Ai^
aJ-y; J^

- Ai-.lj JjIJili JVlj-.ji- J^

Alli- aji-cfy.'Ji\3j

( (SjiXi .JJ .y- )

c/j ay 5-^. Jl J (J tfj'

tA-'J:^

aIaij JVjJC^jVa^-^
ff by ( .J (^-iJ, )i^(Ss(Si'y Jr*
AiljU

SJi A- tJl ( Jjj ji-, )

Vt I Ji'^

(.ji5J:i. J, ) fj-^.J-S'i ' (^.y '^y *; - > -li


V .i

AlUy Ai liJ JU J-liy ' *;li ji- (S S JV- j fli

Si>.J- yi

'Jr'

aj 'yj ' Aa.li liljiyV. ' y ay A. AI

f y

V -i ' (yf ( 'yi 'Sji' Ji)


y 'y.iJe^^ 'jy. J' (j?, J * ^^by

jyii

(.jCi y& ^jfi j^l- Ai y yj y . Jj J

b I a^ jyl-

f^ (Sjfj. ,_l.-'bV- J j ' A; ,^ Ijli-

.J^.

.~Lji tSjf (sf. '^ yf- y ' JAi, j y (jjy, J


Ixtuif jVjI a_. l:..lj c^i *-< 'JJ bl'-' ri* (SJ J'

(Sfj" 'y (Sjfi j l (ffi"


Ai y; AjJ CjLy *-<Jljr j f-*

3 yf. 'y (C. bi fi (y\ s pV yji

cj *-'' yjy (yis biA lij_i if J aLJ^ J


[ (Ss (jJliJ Ici Ai^

[ jsiJ j-U J b l AJ^j 'i!.!! Jl ]

. J\j^i Ci.f y- ffi 'J J-yjy- J )


A_ J J a; ax. j
J, J)& \syji- iyj

li"^ Jij

W- 6y\l^
Cffbj jAi tSliy vt! J^jy ' Ul Ai^ < liji i'
jVj ; Aiu i J

y j i"d J l JJ (^ J
b I J-yJy

A. tfj jtij

fj jl ^i

a-ijA. ( 'jy ijJli J J 'Jif.i fji- j) ^IJJ.^


ayibi-,.J C J>lj.:Jj (JXjIaIj 1 y Ai

'Aif y.j j'Sy -iJ^. y.


'i" jjy ''J, -i-ii *' ( 'J'jy if J,) 'j""

j^V tJi-ltA^Jyi. Cyj-\ f' ' sj (Si -^y.

Ala. jiy cyj ( j^^ )~ yy^

cf-i J*- (fJ^. C-i A -CJi (SJj

b- I Jyjy
Vt I A)^

l ^ii^ Oj JJ CJt'i-A 5-'* 'SJ 'y ]


yb A. JVi A.Ij (Sj ^y-j 'j-j^
A^ if J A-j jJU

Ai y wjI I yJjy 1 j^ j ( 'J y^J, )


\iy>j>. y)

b\ AiJ
ItlAjijji-

Aj I Iiy J J (jXj; U,J Iji! c' JV-jVj-

itA-i

A. J VV- jVj. U i.Jli,J

(j-i-J yl- J Vj

^Ai-

cjbi cji Cyi-

-5' (S^ " '^^.y.

-414-

y ' .b^
*t*i ^b ** j; 'i (SJ". SJ V-^ 3 f

Mi
^^=^--9-^^S9^99W

fy

w JJJJ VxUj Jj J y

J J*

jVIji Ia* jjii Cjy. (Ss jiba-

f Ai yi tfj t -iS JJJJ VxUj Jjj y

jIaIj j,

'y jISs J Jlji J ' i~A '^Af yji


CJ-ii Jjj a>- 'jj auIaju ay- y
Cjl Aiil J A. Cjy J

jv. aI
V:. < (SJ
jll^

(y, iy ** s; J ^* Jjl; V^JJ lyjj Ai5 A^cilj; y jf-' y'i^Ai (S jji Jf

J-I " (S y y A> jV


li^j Jtjj

(,.-; cjf i ** y, ' * .J,i


jlj? ,-A_ J^A-

jv. D^.JJ y, (S-f


ilA> ^J^J, J, 'j; j,
*J Aaja ? Aj A>- A. ji j. l:ujL5 t Uj

cff
f^
jlj'^j'.

Ai y>- iJj viXUl J^i,

( : Aji jj^y ^y (>


if jw^ J tfj^

)
J

J?-^ ^

y.jfiy J y (y, ^bf-, jl

cj'.i *;li '^j.j^ (SJ


^y^. f^

ifjjl

VB'

t^ij-J*

tfJ.J (Ssb?" yfi 'y ljV^ J

J^tf jijjl 'J^ I J"^- (jfiJUl JVj ('i/'^jl


A- 1^. JVjJj.V.jV. < ti. jjyyyfiiyb jlT'lij

tSJJ' fy (Si 'j" j

{'yy-J.)

JJ' il

yii itlLS ljV* ( 'J 'jy tfj ) Ci

J'^J^J'- J ! * J'>. fj y ' *; J*0 tst ~ i'^


yjfii I-I y JJj (5j Ji>. jT j yb i j^ jU
yjo ljrjtS(/- JJ l-d * Jj ljV- |0-*f-J

< |i-V J . J Aj- JVli j JAi yii yf jl V.

Ja.

'fji ($

? (yji(y;J,

Jy if

liV. j 'jl, ' V:i-j ljl^ 1 i5j .ji- ! (SJ 'y

Iy 'i

iS-ij- f A, Aa t (.J^ jl f( yiy jii .j^


Ai A>- .JjB l aJy-i ju aI

Ijj aj, (iSo A.. (LJ ^-*-* y J a! 1 f b^

' y (fA'if
Jl; Ci j,

yy; cJlij .jlljJl, J a

tSiJ V-lJ yjf ^Ji j, ' J\y yb


,^'j -iJi 'i Ai ' Ji cyj^ 'jAa

.Ju.

yjoA A jlc5v-j_ Jj if jX__f ayj

iJu CJ l-JJ A

Aaf . ijb Cjfi 3 b^ ~f^- f y


A.J^

l.

-li y f Ji' '-'f i j*f 'i - y iy (SJ y 'i Ai

'jjV 'y y.sj ljl (y \j\if Jjfi ay.

7*jCjA i_iJ^ (.1 tf ju f ^^V.j V^ ' y.J *i (Jii


-* jl Ailj i-jj'j f libjf I isff^y ~ j>a1

,yi y i f I f Ji" b>- ' jVU ba. i y.J*


[ AJ JJJJ j'fi \f^ yii ]

*i J'ij^-V Jj J-i * ./ Uj t (.Jj


J tfj yJl jf iji if JAtiJ jij liT ! Aj ) AU

AUy .A.ltj jjj. a1' cff' 'jy yi' (Sj^


jl. a1> ( .jIA;^_^ .JjU j^ JJJ tfj AtiJ .A ]

* ijUlj i bb Cjy 1 jilt I jlul ,_?,Ij ( a: A^y JU-

* LO Ifjli . cfjji Sbfyji ' yj' (SJj


.*(jb C^iy"A\ ( .JJ 'jjLiV-y ) 'fj 'jSJ jjjj

t 'f^y* * jlj^.jt (Sj ff' >^fb jl


[ jlAi- Ai lj J^. j! tSj J :
.Jli- yiltl ^o

''f.J ' 'iJ,


[^jilU]
Ai_p Iju-, jJ J iA\ Al
Ai Jj tjl (S-^^ aX. jXj

jjL.rti. ~fy
fy
aU

cf i y ' aj\jJa J(SJ (ibf ( j5VU


'b Ai Ai

J .JSJ '
J < A.

It* < riy^ v^

? jJ

*j LxJi yji yf Ai cyb

j\jj-i je

U ijfi-i 'j.ii cjf ys b'ji, yji Js

aU

"jf^J-yy

Vj/>
^'.jj Ji .^^ifiifj\j^i \f 'f
j_J ,ji. Ulcyj I yj ! t^i ti J

tjjbjJ ^-Uji'^^ '^^ bsj(Si J ' j^-jlli

^^ jVj'tf,^ J 1 (sf. j

jJ,* t*-*^-^ yf'' A^. y -^ * "(fi jf


* 'j' At^rfioy Sf ^. -^ 'SJy ' *^ jjJ 'f ' - i '^fi 'jy 'f ' y >^i ** J'j'J,

(SA C* fSj^->y -, '^^i ' J-, <^'^


.-1>^J>. JJ^ A^J V Jd_. jIjj].

(>.j liXijii ii5J J tJ J^ (SJ-^ ' -C^ lJjJljj ay IjjJI. (ji,i Ali JJ J .J if JA.iJ_ iljulj
J^ VxU; Jii . AJ iXlu AU; li ^^ .JJfiJ

il Ai f ' jj'j Vt-j! ' y_y;i * H'/^^.

[ . - - Jlji AiTjJ Ajj jJ j^j, il jiVl,


CJj X f libli jJii J. Aa:>^ 'j; ^\b ajy

l *> J jjys j*W j!

Aa J jja (jvi

a::S

aji- Cji^.j y J'^y, ' y. *'V.-

1V

i3yU>-

.y;. j)^ Cjf'.'y" ' s fbi(Ss^ l'jo J tJ j

.Jjl. ( ^ ' AU ( A..U f lili Jl ' Vtl Ai^

Jl^V^J; .JJ>jb ) oy \ Jl <._^tfJa. J^ tf Aj


( (f jti .JJJ tf j-

fjii y}-~!,>
ii>.-J A. (jo J A>-, O/^ J AI ( . JAj>^ J )
JUaei A;iij JJ Jlji AjS

Ici AJj'

K>Si yya) ^i t? ir* (ff'^y b


jay ? lif? if l yf I -yf
*

yji ' *; y{

'^J 'Jy,

JbeJ iij! A:^

i>.J jiio' jli J^ JjJ >i5vi J ]

(ylb ' Cy '3 (Syj,

i.yjj^ dUl Jl AiTjJ *l.JjlAi J. S\fa

Cjfi

\ 0 - iiyl^

[. ... ifjjiy fi

Aio Cjf'^ Si j (Sj. y

jISJJfi J ^i VU tSj^J ufl -i>- j


(.1. J JU Jj Ai-i !J -AijS li ay. f jlj JJO

^ I Jjj
J^ A.

oyy. 'j" y^ 'Sjj {'j'^J'jy,j) ~ ^i^


ay Jj J y aJI cf Szll cy '3^J J jj;

Ij.^j* SJ iSji (yijii VuJj Jj ji-Vi ljVj-

tfj c-5

jJllJ cf* yj^^ ^ baji J a1{jJ i-l ^\ cJi

JV_* JjO_

f, 'j" b-j. y I jl (Si'y

Jijij 3^ yy 1 y^jb ! y"jj^ tf->

j tsjijjj

(ijii j'-^^> (j^3y *i *>-'o*j' AjljlA 'jW-

'tri J' ji^jlJtri JJ' ' '^ (Si t^V ^ *^" <^*
t*i i5-^ *^'' ^ I * (SJ*^ J J .yi-lAjj- ]

*V-iJ CJAi jyli^ ^j

^ '-^ t ^ .jy * 'f" *; >S\jy ( ^jyi-ii. ) J.jS-1

.il^jlA;jj.

*^J^ '^'^"J, ffi'^y.ib',

*ilj! tS J .y*-

{ iSil^V
.j^jlj 'Jif-i Jfjfj^ .y. IjjJ ) tiU) Jl
(tI^. ..:.jjC; '-'jj Viiji (tIjj j*' jl (^.iS VxU;

.iJju.'J^i>'.(fJt^''^-'*-'^')--^^
AiUVj. tf jIa- Jyt ijl

(if j Aii .J j) <i if J V^ Ji


[ Aii JJJJ y-i VXju Jj'j ]

* M

(.-'iiJi l'-i 'i^'.j j' ' i/

^ jl-*^. J-

ljlj y>- Viii yji ' Cj^i *'

cj Jj i^^'*" .^

' 'y' * f"*


Aj y_ jU V-iJ (yj- (*

( tf ji_ Aa ) (f J y T yJj- Jlj/j J ^ tf JJ ^'j cJli '

J .Jjl

tsi'.l' (f y

i>.jj *i' jli^tsl * 'S/" ~*Jr*

*ifiJ3i V Wu (JJif(yA(fiyb i (Sii

j|Ai j

' tSjjj (ji^J ij ' "i^" ^-ij-J, Vxj- Ji j]

A^'J>

>L>U

^ J'/"
A.(j'.jOfAiAiy .jiA. (jliljv-.- Jlib J

Jj
(y

yf'^ y ' J'^ij^ .if -A^ y (^l:.J?


(S-

cili

V>-

J y.

(Sji

(S^.Ji

iSji,

CJ.~i j

yK.i l J 'j- (Sj. V-1 j V^J j Wj

j'.jl; 1 Jjj 'j- Jj.

ysy. yf 'y

^f J

.J>j Cifi

J CjfsCJb

yAilj ljl <f AJ


iJA>-

J-J JJ' tSjj* j-i. J'f y j, ' CJ^i J-a 'y sj;j
(SiJ iic^TfyJiA 'j-yji 3ib'y.iiy Aij ij

b yi *^'i
J Jly J

liX; Jiy

Jjj)AJlj Ai Jylj ayy (S f \ 'i JU-JjS


( Ailjlc l CJ.J. aU if j

Jly- JjVli

IJjj-i ay(Sf~s- VuJj -! Itl Aij

*^*!; tf J* *-, ' '^^ (SJ Jr" sSJiy ' *; tf ji v j


'jj-i tfX^*' * *'^' J Vi-JJijy J^r A.
J if

{(fj\fx- * J ay- (S y' (S S '~fi J*- )

'iJ^A.y.

tfJJJj

'y; A. tSJJj- tfj * y; ^ y i jy" (S i fi;


bij/i Cj yi jX\ a. Ijy:^

yj i i AjL. Ai A. ijiil^ Cjfjyy y jJ 'i

'J. Jo tfj-- *

yf s fJ Jsj JJl J ji- ^jt

t cj.fi 'Sif ( (Si fy J; b ji- J^"s jL' ]

-C'J AJ^ V-lJ titsiV ^J - j~JtJJ Vu j j ^^J j

[ ^'j J Jl^ Jj yr\ ' fij-:* y^ j>lr


A. 5^_ Jl J^Jj J^ A. tf JJ_;- 1 jJl Itl Aij

(ji y

Ji iX-. b J^ -"-^ J^ jl * J

Aiy

ii yi jy^^s aJ^ j ^gi Jo

< AiVi .jV Cj ^j aJjI a. li^ jjjrl Ai |5*;lj. Ajf

'Jby

ai (SjiyitJ\jy j if JJjJ

<^.Jiy

'j-jf^ oJj J ' -C-^ 'J A. (S y yi A. jf


cfXiJiay tfJjj-l^JA>/^lj

(SJiyi bjj' ^jfji^jji f-\' c-i yyjij


'i (S jii .jl* * (S~^y- ' '"^ j^jy (j'- ' -c-jji 'i

^->,'CAi yy ' Ci yfj tfj *' * j * 1 ylj;


jV_i^JIjJ fl if" * -liS..'. Jjl^ J JAl y Jiy
(JjVjj A- (jiu if jVujijjv4rloJj i^iLi tfj

f liyj, J

'if J^jyJ'.

J'j-i JljJ*

'J V^ J ljjj liXJ J c-i .Ji j .Jj. 1j * 'Il V


if J Ji A. jU ilU t! AiL.1 Ai CJAi f JJ Jj"*

^1 cji (Si iy J\ ' s-l-'j- J " tf Jif J'I y f ' 'i

'tsi ''J' bjbJ^ '-i f '^ibi ij" ' Jfjsi oi


. f=<i, (fi fjsj<yjfA,\ii:,ay(Syf^\

y. Jiy --J s AiJtf jj>i JJI)- j *' (Sy^yy.,


Ai ljjj. Il cfJ^ jl ii 'iy Ujjj ly^j ( Ai jlj
Cyi ii jl o-sj

AJ.Ay .jljl^ I jiltl ( S-l3 jil. ' 'jyO i (Ssfi )


Al aji- Ai jj Cjy C^i ' Aj-i if JUl*

tcJoyi jjb J jfi V-j J jU < liili Jl t Itl AiJ ]

Uj.J < cji j\j fj.

Jy Jjl ' tlX

Itl Aij

J tUU ' ci^i iSJy (SJy * 'y (jy,y, y v'-*


[: y.jj\i^. bi,;J

J A. ffb . cf>. Jj 1^1 jJ J'I ljV- *:

JlJj

f abyS
(.V. Aijl y A- J liXj jj_^

tfj' f^ifj^^Jj; ' J_ tf Ij ' cA- 'Sb


S'j tf JJjy.f. (SJ-^i '

JJJj(SjX '

JJ5_;(SJ^-i

liLljJi'^^li ,<J jjj (iSojf J^ J JAJ

j>-V:*>J

'y yi ' (Ss^Jij ' y JSy yjy *ij j

fJji

fJ ^V_*i^ i; c--

i^

[ .jV. J (iUi Jl

yy (Sb X, fj} (jf^ (SJiy


<sfjy, (f^si ! 5^.'j i^j7

iT^j-l (yrj'if'.J'.-'f'' -^j


'siJ,f^f-^ yb-ycfityui S^.jsy

Jjf y; JSy i Ji.f 'y bij

bii cf-'-, ^. *- 'Sj-, i j' ''-j ' *^ yf; '^

417-

J>

'j- iSy ' 'Aj '^^y^ f,y IjjJ^ t iS^ Jjf ,_iJ 'y ^i; ) "~ '!f'.->iy iVi' ( fj ffi'. ' '^i (SA-TJ^ (Si JU t 'j^i
? (SJ'J

j! J^i/'jV ^ J ~ i^*^, (jfy Jb~jjf (Sjy *< (33i jfVitf jj^ JJiV.j iyj ' i^. J'jJ-'' J'. j ~ J-^, J'Ty y 'f-

. ^j,^iajf ^ ay \Xy ci J^ ' Jljl J'. " ^M'


Aay iijy

ay- yi y II (S jii Ai> J 'il.V_j,j ^i (Sii^ ]

a:l^ .ji- i .Jl j i^JJj- IjJJ--ij Ji JJJ J


[ - AiSv. J a y y, j'j'J- J (yi. iyi

y. .i^-,J * (i-^ffb

(fj 'j-*- - '^.-'iy

( fl, tfj 'j/. 'Jj y (sf' y b Vjj ifJl. ' J'-

w -6f^
A-J,.-Il jVi t tfj! y

J S>f 'J^ .IJ' ' jV. bay cj^ s f. SJ


(fsi(Si j 'lAi j'jjjVj lj*'r 'J.j ' *hi A (J*

y (Sjfy ' y. y z} ( '^ ^'^ ^ ^ ~ ''^


(yyj (bj '^y,'-' i^b
(fjfy

Jj* 'i

yiyj' jja; j >y i>fi

(ff 'ji, j f^.y <fi 'j-' (if-A 'j7^ ~ ^^

C^ (S y J. 'jV- .ji-t5i tf j^ - y.

jlAi- A) Aj- J4 j!

(sf.i y-'Si'Ji, 'j-

'yijf'jfffy t-c! '^'Syk (jfy -^fi y


Lij Aj jjiiM Jj" 'iyj j- J'jj y.^ f'.\ f'.

l c^i 'ij j^ V-i JJ c<i .j- y. iiy Ji -5J


Jl * tfj 'j^ '''jy * 'A\ y_j' tfj .J ~ Aj

by sy (Sjyy * tsioT"'-' 'Sjy iJ ' *i J'*-' "^^

if^j- 'j- >^^y. fj^ ' ^^-'' ** r^


( tf A:i J 3 'f-i 'y j'r V-JJ )
(S ,^j, y y (S f -i^
Ay Aj- fy\ - f >^ i^. j' J'. " J^

AJ- liijJii J d0jj, ,/ jvTj /"* W.<-^' i**. J-"


jj\ fji A. J Viii liA-f 'j- iy -y, y

'if'.JSy Jjj j. ^J' * bsj j\3j ' f ^W '^A.-'i 'yyi lA^

(jji jy -^ 'y^j' ff'-> ^K A-i- yJ')


'^3 ^sy (^. * t* / ' y.'y-(y. iy * ^^ f* <^
. A^JyjJ^j Vijj y ' y.\yj Ssjf' yi * *<"

tfj tfJi 0*13 * iT'j J ' " (sf ii-i^.sy


f-^lilCyyJi'iff(Sj^ j'y (Sy Ij^f
yr^^Ji (Si j' (i"! -^^

W. j J.j Jjb ' -J^is (Si'-cliys \f.\f.


1J>'i fi y ^-JiJ 'i^ "^"^i nr
'J 'ij, .:-iJ*i*'

\T

i_j!\>-

"J^' 'J^ '^'^^

J ,jmV_. J:>-J iVi. Jl f \t1 Jij ' tf j! j-'


AiljV^ (iC
^'j ( '3>-(yA )

o/j Ay ._;J Aj- V.V Jj'Oj if j. f I J'j^jljji *'i^


.JJ OJ Aay c- yi

It'i AiJ
i^

fiy j ^i-j' b II ^i, Jj.i ay j'i3 iy j y j

jfi C^f- ' jiVtl ajV j4^ j*

'^. JSy

(.J tf j j' wj!' A j tfj y J^j ? j^fjj ^


-J .J j ,~i tfj jl < 'y tiVj

Aj^ Jj J t L. *j^ lj^ iyj J ,<-J J *i j; 'jV>

4J J.J J < cJ yyb y), yji tJ; j' J'.


tfj Ai

*^' ^)

(i-t jjljjjl, '.j:i-> y- bjjl, t(Sjii Aifi )

J^

j>V_. ^Xi jO-u .J tJ^^j?'J^-, ' *^

fiy;b 5J. JJj- J^-> J->j t*^^^ _1j^-J' -^* J"

J'-'y, yf'ibj-',,b.Ji(Sf-f--^ Si ijir-jj .jfiJs,/* fy.'^^j y C* ^yA S^-^- >


<i jj y ' ay J-i y-i- Vi-Jj -Js^'^J'H
AiX (fyy(fj

rfj'j t J- <-if;, JV. '^^- j,

J i *> J! V:.jJ,

\f.\f.- fJi^ *- r'-5^ ^ji^ *r-5' t* -

418-

Y* A^'J
-lj*i b JjJ A. (S y l b (Sy. ol
,y.

>Uli>

A''

Ailjljli Ji

yb ilj:

^;!^ jl A.- c jf Aiy Vu.Jj ,^^\

(Sjy l Jj^ y-J^ A. t (fi y - Aj tfy. c}l.j Cj.yi

c ' tS'J

qI ' \f\ *r (>. * t4

(iyj '-J jl
.Ju

Jj'j J

<SJy. (SiJ- ^y,J y" jU - j'iy

dli-,.Xjj j-lAii (j- yjyi iJiJ ay Jj

iy' ^lii-l

lAyji ' y iy '3- ^t^i >^J 'iy j

*J-> tsi''j'

y *"" * J'- jj/ -u .J <; J * J


A.I llxj Va- Aj Ail^.^

c/^bj\ ,^cyj^.i 'i * JVj^jJV- JJ^ i^ b


Jj' VUjI Cjy. A'tJ-J j A.VI. .ji.(^j- AU_o-jl

? AJ i A- A tf J (^ J l.
jl f OV^J ^ -U* jl

JX l JUjV^ - J*> j j^l

jUliD.-r/VL.jl
M *r-

Ai .JJ (.1 AJ JU jlj ^Itj J ASj^

tf j-5(i-iJ

iJ"''j*Jj'J ' jJJ, ' jJ* j

'-J J^

jI f *X1 Al jV>- yji aIJu'I^ 'JJ J yj-i, a. j a. ijIjj

Jji .y- Ubo (. I ji

li^ j . ^, ^l. J t^ j _^ U

A. J'i 33 yybi fs ' --'ij lj VijUj j* j jjJ jy

AjU JJl '_,-> Jl JA.^|-J ayj . Vi.Jj J-J

l;- b J ly A. CJ fj>

Jli^j

U.Jj ,y-i Aj:f iljjA0j5l;j,y. f


''bf Jl Ji .J Jl:-j_^
ij^-' ts* 'JJ .J tf jljJJ

* tfj * j;!::- cf jI

*i Jj ' jj-J J

-l'jif-i

i ('I J tfj tf j~-,J i'

(fjsi Aa iyj ' bj j' cjf-i. tf j . J b j-,J f I cfA'


.y^Vl. j ay ^y.j J X CJi iyS_(fij (jiJ

J-JJ(.I/ AjUj.j Jl j;,j A.j-j_j_;Ulj Jj.

Cjy. yi- vu ^_ ^^ ,yj y,i

cjli

Ajli iji

ai J '.JJ,J - y~i

A-lS ijjj )

'jV:-

tfj Aj tf jljii-

cfi Jj .J-:. Jj

yj

j5^i J _pi Aii bb J J j-i

cf b (S'bi j * Ji *J> b Jj
JAJ ji-l^-^

a, A. liAjJi

A - iJylAaf
... . .

JUl VxJ lij_j if JAi- J ]


Al OjUS .J jj ' f

(jr\u

Cjy

-i Vj- j'J^.j: !Jj., -yi * Jjr; j-y j i f


'Jy-b- J lj>. V^J J(J!J^ J Vi-l Jj Ijj ly

}^ y. ( ^r-jjj tf jAi j )

JLi

( 'jfi (Ss (Sib ) if jIjd Ji j. vu { ,j tfJ^ J )


? .jIa- Ai Ajllj

J- y cy^i '^J^ ' tf Jjl lAiii J> bj jjlj


[ yi JJ 'y yA J^ ^ JJ jJflJ tf jIJi. J

tili- ^:1j ^fy;tfiiyA>i'\' ,j(^i .^Ijbjl ) JjS^ '. yj-iji yy' ^i j ' fi j I ! lAir ]

- iJyU..

J y,b-i^ s f- Si ' 'if. JSy ' j-i^, j'

ct&>-(tijj- 'f .j' < r-1 .jl ' r-l

. 'yf. sf iiy

[ jjf^ 'Sy yf^ ,jb Asy jj iJ J*,J


y -kiV.iy SiS a\ U.j_J JUj jUy J VJ A:i*

if ij'f(f jii jfjj>-i(}f-i y.ii (>.jl-^. Jl]


Aj .y4 S-J Jiy
Al Iyi- LiljJ. lill y

(jl-tlJ tji?^
^JJJ uJlx-

jl.:Jj - tf jJJ Jl ^ j' ai lj;-,J J J cji


( tf jAii jj ay ) jVJ (iii .y

Ji tf J>' jl j tf j'.j-

(jll^^ Jl,V.-

y (Syj iy jiy
y lilj i y Ia aj-

(.JJJ JlX(jl.ttj (J\>

'^fi'x-^'j^
yJSJ J>- tfj! i Al\jy Ajli .ji-J ( Ij-^ J. .J^
AjAi.y;. ^_l )J j\ J Jj J flifsjXl; J.J Jjyi- jl
: cfi aJay Ij JJ Jj Ai .y^^J VuJj if A.lij5.^

Ji 'J:* tsi'j' Jft- ~ f J'-* J^


(>j:X_-J j_j-j liU J--t-; Jl.^

.Jji tfj 'jJ

f JJJ jf-

419-

J/"
Ati j. Cjy if Ji j-i . VSoj Jj J *9 JIji J

.^j\p

yb tfj J -Jsj -iy i^ili ' y J-'J J^r ^ Jj*


A, y j^i Cji'ji b-i, jj ajj, Vf jV^J, tf jl^ J

i cjf-i 'i yjf-i Jlij i Cyi-'i^-', -^ 'SJ


[ jl J Jlij jj" "ijj cf y

" .! .^

(y; -jbf i y (Sj. ' 'i^

j' -1^3

Vtr -^. ''.-^f '3''i '~^V tf -^* tfj-, 'JJ


y. pj lx- JJ'; ' jy 1^ ' f j yi
CJf i *-.lV:. J >:JV^.Jj (jy J Ujj .j tf j;V

jy a ' Jj (ff ( J^ t^J )


a:^ j. y y; < AiV. c>

yi
Cjy j

liy J ti J I _J - Aj y j.1 ji- tf j^ J A.ljU yf. j

*itf j * Cjjv Cjf J. ' *i'' ^ijV":.^; J- J jlj y i

T Aifj

.J^

JJ' aI

-i f iy ' y^
t -j\\.a.
Ala i (fij, Cj(i

ai iyf Jlij ' . J,tf jj>


( f..oJo{ .Jji-(j|Jli J ) AXi J; JJ.J*-

^
? ^

" y fb
J AsI jt. Ai

.(Sjii AJ J yi Ci i JJ'; 'i (Ssyi,i ) "~ J^

i ajj. as yf ib 'j-y.i cy-';^ 'ii-i y^^ J,

( cfiji (J-Jiff-^ 'iji, ''iffJ-ii tf J *-^ J ]


(_ii t_i tfjl-H cy i f ' by (jylx-

iU-i (j-j-^ aCijjIi- aI (Sf'ib tf JjJj J* yi.i jl ( A.,i ^ jl i Cyj" ' 'i *'.y
- J**i, tf j J' ' tf ~ 'Jr*

Cy_y
yi

CJ-^ *^ ^y^ (S' y y

^ J ' yi

' ay t CjAii 'j- j IjJj .

J' (SJ~A..-'i

r AiJ Iji J . J tfj Ai J Jji 1

[ 'AibjS

0 -f<k^

yf y* .

. Cjj^ '^(^ ~~ ljy.-ii j fi


I jl b .jlj tf J 6 5L.

A_i AiAJ'tf j! J"

aIVj yijbj (Si'i^. * .Jr* 'Siy-i 'y~ y^

bfyf- ' c/Ji f * J .y. j-i J^ ]


AJjjjj if JU tf Ju '-^^' yi
lj- 'j^*jbjj
[ Ai tf Jjl J u-

'i y. tfj'i ^A" *f bj tfj j' ' J-i

Jr*

(y, JJ

[ (>af. AiUJ 'jVIj Ij-S .j5 aJjjj j ]

f a^ ' *~.jVUjVij

fiy l jiVlij tf jjA^ '-J!- V-lJAjl -(-i>


- **" .y Cf j J .jlJO Jj;-,-

}j .J *'j~J^

C-\j CXJ i f.ti afji

(y, ^

(fji-i, '-i 'i^jj' j'^'i 'jif-iCjyy j lilyi ]


y^

t.jA.( Ai J liJ . Jjd 'y (S y 'y (/r -5 )


' Ai^p^V J (i>JJy Ai-.i

.j^j (^

tf j JbiA^ ^^..u, Ji .Jifi if


yyijy tf^j' J j^
Jiycjii

^J_jVj J' Ij*- j*- j) .Jr'

cXoy A-^y jV- ^y


,j_jyi> ,JU

( .y4 ay) yf ' 'jy ' 'jy ( fi li J-^jV?> Jli Aii J ) ji *: ' A^j j Ap-t **
VU
ts*

*i tf jIj-j jjt Vj J

,j tixi yi 'i^Cjy. '-y y liJj'J V^- j'i ' ^y''

ajLIJjjASj .J 'jAJ

J'iJ Jr* * 'fi j 'if


*^.j tfj j.-^
Aiy<r tfjr"

V_jj

ji Vvrjlj fji i f\f

fi

ly.ij' 'j-'^'jyy^ ai-Ij j j au yj J.ji<^Ju .Jjl. .:.,y.ij tfj ^yiJ (.-ti

'i tfj (yr-i ' "f-AJ" '^y * "--^ 'SJ: tf J*


Jli J . AJa Ai (SJ s 'jijijjl j *i 'ij- J'?

(,ayy Aijlj J^

A>-itf jUjj!' *4il,J 'y (fJy

(jj au: j-j J.,< tfj-*'^'^b'ijjj4>i-

Y -

ib^A

-L>U

^J,-'
ciiy J f -iif J ' j_pl' if j (.1 - Aj- yf3

t ** jj'j! I-^" *> 'i(Sy,i f (s;-y - i>-,^. Jji- ij^;


Iiy j^ f' c>i ' iy yf i a. (> J' a; a. cr.jy

J j"J,' (Sj

jJ^ jj^ f ji^*'bjA'jU

Cy^- bjjl^ f ' viJj A. cj'jj

-f. U-

J-JJ 'j'j tf jliijJ J iOjji- jLiljVjjl^JjVj.


tf J Jj,J jVS t j>- Cj.J cfi A- A. Jj a'yy, J;

^^. bj!J_ Ji 'y ja-f Jii Cjy j 'i J. J'j>. i


' JJ l-^l/^ j ' '--^ *'b Ai.ji. .J ly jJO- J ^^

'jy;.)' ' J. J-^V jT-i

y. tjji (SsylJ^

j>*(

V-* Vjiitj J A. (ju

V ^ Uj csy ,_r j j^- ij;; jj

J J ' 'J J-'';''-^,-' ' J:*

J^Uj aiV. ^U j^ l- j .

CJi'jiJ^J

CfT,i 'i

Cy i SzZi

(fyiJ- J,y j ' i-tf aIIj A) ay fii tf .J Ai ' (fij


b Ji c-i

(Si oyj ' j'.J^ j '

y'

f i jj (j'. '~ 'Jr*


_i .^Ijlfi J Ai
JJ AjWj

a! J ' Ij J J j tfj (ju-I _^'^ dljli

V - liy\i>.
J^ J tfj! y

J'. f^fj^ f-J!^.


Jui

y'
jr^

**JJ^> yi-bjjl^

*i.JJJ *J tfj Ati J )

(Sy.j 'l'fi y y

j>J

( 'J f-=f j^ ' Aii JJJ i fy ilfi

(SiJy y ~ y^
jX;-J Allj J cf i ty L; fx Jli .Jji.

y Ji bTi. JJ^f'^ A, ,<r .Xi


' -J,J. ,

A^ tfj ' yf-l 'j"

b Al A.S^

j_15

J^ f Uij j-l

XiUj JVj jS>-*J

A-if J tf J Lj

[ ** tl*^^ ..' j! ' .JJJli. ->.^i ] r - iiy\^


'JT-'yi

U . aIVj ju jifj

^^Xfllj yj5^I 'y.y

( cjjf' iiy- itXf^yyj^i yf jj'j


'i ybi f J J,J if J A. Cjy. f" fJ}
zf.' (fii 'y ' tf Jjj Jj 'y; 'jy (
.Ju.

Aail' '^ (fi 'J'- ' yi *i *''jj- (J'. ' Jj


tf J-i i Aj-|j}i AiliU ' Aj y J

.J:^.
if Jjli ji *^ tf j .:.-> tfj ajiX,

ayj t Jo i^jj. Ai

'jj^JJ Vsbj Ojji- V^ OjU Aj J> J

''j! JJj * Ji JiVl- f (yi Aii i ja . J Ji jj


* jJ J .ij^ .Ji -C-i auj lib .^

jj"d J f y ' Aay> 'i

aI ^i J tf jlfi Jj -jj 'y ' .Jr" jJ*- 'i ~ f-^


tf Je.- jy^, 'i 3^

' (Sy iy,i ' ji" (^ b . y\j^ Ali ljU - ^1>


y (yi ib Al a y ii\jy y 'y .J (iSoJ JljJ j;J L-U |"^lj; J'cJ^. J.yb .j iJ tf JljiJ j
y_yj S^ Jl iy SzH ai y ji

'j~a
.r .jj
.jjj .J

[ -i jjy- \ j' Jj'j ]


Al J lixljji !; j' yi ' (.-i Ai aS
b^j, ' Al tf jSfi 11 ' *i .J 'y yri VJ^

.Ju.
y'

js jl (.-ii * .I-^.tf J ' tfj *J. y *i J: fa


y J Jjliy '

'j.:-

*;V Ai ..Ij I .j 'i'^ Vj^J f y.i

f.i . cj.fi 'ifx, s - 1^:-^ cj^'i sf ]


J. 'jy ljr^j_ 'y ^ ' iJvJ.j_i Ij^J
J\. v_.J** Ju. aIUj aji. J,SJ j IjUjl Ai a

J'ij'', jV. bV . jJ U'Jj .j'"^'i 'i J^'i -JJJ


J la Allj J. AiU A.1 l -XI V:.- AJJ I ay (jlj if

JV-jU *iy.

jl

.j-lj}i AUl

Ailj-bl.xJ tf jU

['Jif -i j
j, f' f ''y 'J "j, (Sfa (^ 'j- (S fi ,.-15

ay Ai j5 y ysy J 1

Ai ^^.1 .J CJ'b^ C^i a\

-421

y-

j^i

CfUy\

Wrr jA A

V'Ai
-,"}J-JJ ^
.Ju.
M

iS^jL^jf
juii)
(\)L;U

'jU-jl J jyJ J J u l jXJ^ '^ f ^ ,^^ V


T l>'ljU A. CJ'J^. j!
Ajby

Ulj jSjjIj

tSli ^IjIj JJj

(v-l

fjjy *

b J J- U-j j J Jl; J ^ji-o li- yfi


.JJ' tfj J-^ j' JjJ 4 ^Vj
^Xui oi * JJJ AI S-i a!

' j'j^ tfj Jj j!

'j^j- ji JJ' J,

i>jjjj-

i^jj-^iSjS jy-^ Sy
JjU J"lf^,
\'

Ujjj
juij^

'j'J^. j! ' A y j^, * y * .J (fy (Sj 'yJ ~ 'jy


cS . y .J 'j! liiii Jl (y-.-i y. J J (jjib J

Sfi^y,

sf ^.
tfj lii'j!

cff
jy i'*

J. : -lij

'J yJS -lilj:* 'y (fi y ' Cjj^ j fjy


. . AjJi tiJb i iby li (fii JU Al .Ju

cf y Vj Jo-j

[ CJ 'J'i 'il-.jC \y
J. vu

af i cfji AJJ JjJ ]


yj

jt. aIaj L- JL.J


y. JSy ,y%-

aI J ty^Uj y,ji-ii --ijn f .Aj 'aS

if
jjX

,_1j'j (S y y jVj tfj Lj J y

b Cj- t a- (jii

j\- .J jiljJ ^_ yy

^AJb- yji Jiii.yj-ii i by tf J

ijj.j j'

ilUjlC'tjlJJj!''iiij.jJ./iiJ!'S^';jjjb'iijuV
iyjii-iji J Vj>. VVlJcl .J tJ, Jj> lijJ_,j]

\i^ f .AJ A- J Ai A. tJjJ 'j^ -

iU Al aIjS
>^l.

J
,

^yi ' yfiS y.i 'Sf i c 'Sji fyj]


iCJ.-Af.iXU iyay if J li^ JAlJ aj (jJli JjU

y I J ' Jj 3jf~i *r, '-r, ' jijs Ji jjj

(jvi j, 'Sif 'f' 'J (fi y yi ' sfjj 'i


jaii Jj JJ lilj tf j*i-i i4lj I JJJ lA J I j
ySy j liljS - y a y i i aJI! a! j aSJuj

*iJ

[ Jjj_j b ^l- ' cyfi^i

jl; J^jji^JiWilXj * J JJ j^ Jl ji 'ifi Jl^


[ >f;J ' *i tS-^ J ) 'ji-'S ^ti .J yjj Ji J i

ijjf j,' 'if j, y. J'j" **

J . J ' J ~" .Jr*

* f, yj.i

'i (S^r'J.i (fb- Cjfi (y '


'^(^ Jh'* .j ji

(Sjyt'J^y
y*

\-6f^
.Ju.< ^ti

'y J'3 (Syi yA

* 1 t^ '3^ *i

? (J'i yy- ( 'J 'Sjy j, 3 Ji *^'J ji-,J )

yi

JVj VjVfjj e ay JVj if_^ J,


ijVj ' Vji- tiVj ! yVj I jVj

,JU.
ay

J ji ( *J J> 'j- J* Vr (f-^. y^j^) ~ 'Jr*

<sjy yji' y ^U^fy (Sy

vy J, *r f^'j'
yi

jp-J

* *' tj* *' J^J-.**-;^ ** J^JJ * '-*j *

? *; * y- j- J^ ( 'JJ i )

-422

jiit';i<!;j*Ji>j;!siL'^is;!:i
*iJi:iit'(/iAC,j^,ycii'yjo\i\ii^

j*llilli4.

ji.j

*y.^

"^Jy*

-iU

\yJi

J^jb.^ \j slij^\jyJ\

JlAb'%^ ifJib% 33\ji\i<fj3k jyj


^1! i I
litj ^

: j^ij 1- Cf

Sj t
(iliJ lili^ ^' i

i^jy (J'S y '"

Aj-a y
J^-J

Jjf^^-^

(^Jy- J-jJc, r

Jjji lai j' *

1^ v* ;jU..- ji-i o\yyM JU ,w^y jo jll t-^^ j-^. j^' l t_.* c>^I^U

JU

y-

jjijt

wrrjfik

y\ft ij:ifk

'^}J-J4

j^ytuy

i>^v

. JLx.j ,^iuk

d'^j-H

i j/5%

^^iji

Jr^>J--^, ' * >

'A.^^^\Jy
x*

^'>

^A>

t*J}-\?e^

_;v-tV

Cf-y-^
^J\'^' jyf>
'.,jji
J:*lH^w

d^^.y ^y},j 'f y


ClAlj

J'.Vll^'

^j^i^ S^y.
^^
fli- W ,;V
Jailli Jj)ljjJ-

c>^
U-j-U*^

i!jj:5^^

Jljl tfiJ^l

'

ivr . t>i'-H S?.^' *'4"

ita t

424-

':SAXi-i2i
HEJMAR 81
<-Ci)t;>->

ANN^

NUMRO
LUNDI
5 Juin 19

DSFMB
-5 Hizran 1033

govara iflrdi ^ Bevue Kiirile

Sehti
Li Gornistiineq
Ilyas Ffeiidi Sin Ji dur ve

Laweqi
Anied Osman

Qurd
Sebrt

Cegerxwn Hawar Osman Sebrt

Eyloy Pir Qurd yeq in


Ksey p

D^ Q. A. Bedir-Xan' Sx Heyder 'zldl


11 ....

Birhat\ei

M.

E.

Boti

artnn Xeyam

r.'.Q. A. Bedir-Xau
Cegerxwn

Peyiimeqe Cegexwn

Py. bi sur im
Fermana Qurdan '

Eb-In:id
Remov kenco

SinniKhan

D^ K. A Bedir-Kban

(apiana Ht
AM 1933

Wr^. 'S^9^c
SPCIALISTE 1>ES HAL.ADIES INTERNES
VENERIENNES ET INFANTILES.

Sindiwr

^/zir

2Pa

tftiii

Egolge
Inscription

Frres
Gra

sur tous les metau-.v

vure colorie, pancartes et tableaux en cuiv re. Impression de cartes


uiiia.nt les procds les

et autres en relief,
plus modernes.

Damas

'

Malek Daher

Qiryarya Qovar
Ji bona Srya, Tirqya, Ecemistan,

Abonnements
Pour la Syrie, la Turquie,
Caucase: 100 60 40

la Pers^.

Irak welatn kevkas :


Salqt 500 kir-stirl
kir-srt l'Irak et les pays du

100 frenq
1
an

P.
i'. P.

emehqt 300

60 frenq 40 frenq

mois

armehq 200 kirs-sr Ji bona welatii din,:

4 mois

Pour tous antres pays.


1 6
an

Salql
emehql

150
90

Frenq
Frenq

150 90 60

I'. I'.

mois

armehq

60

Frenq

4 mois

I'.

Her tit bi nav xweyy tne sandin :


Mir Celadt AU Bedir-Xan Sam : Taxa Qurdan

Adresser tontfe de mande au directeiir

propritaire :

EmirD. A. Bedir-Khan

Damas: Quartier lourde

SAL 2
HEJMAR 21

ANNEE

NUMRO 21

DUSFMB

LUNDI

5 Hizran

1933

5 Juin

1933

Qovara Ijurill *

um Kurde
mrxas b
dii|ir. Ji

Eiiloue Pir
Mr Tacin
caryn speh

nav bav xwe her bilindlir


wi gencneyn
b bn.

tafann

kesr

pr b.

L di

kesra w

de

xezneyn

serayan

tej

ciwan hebn ii hemyan

Mi'r Tacin ji Gurgn

re berbi

avn

hej mr diqirin, imq ew


b. Man w srn

xweyagir xurt

hejqirin
wi

mze

diqir

dizan

qo

dest

germ bn. Jin hej


diqin. Ji xwe

de nav

w tucar ji

rewa xwe winda

ramsann

serin

germ

nac[e, her

bi

nav

denglir dibe

ber

jin ji diqin

zelamn ew

hevingerm an

hisqr hez yeq e.


dil ye,

nv dost dijminan de xweyrmet dimne. Gurgn jihertalan


giranbiha srn

zelam ciwan
Vievn

pr in

kima kedileyn
qalanziv

Xort

e, xoratiya rivina

kevdzr

ne erm ter

lamn

kirmizn e.

gerdenyn niirarqiri, mebfr xali'eyn hevr.im c|e jinn rper dian mal.

Hemyan, ji pr hej

hez diqirin, l pir tin Perixanqeiqeqe

yeq ji wan diqir ,

ingar'.
***

Rjeq ji

rjan Gurgn

di ereq mezin

de
p

zora Tirqo
sa b bn.

biri

b. Xelq Qusdislan

Mala w i"i avhen ,

de ssed pores hem j

carihebiin , porzer

avqesq, diranirar weq ruhnya roja

Mr.axa sereqn esran.qo.r dmani

lvgul gulan

hemi ji bav dawet w

bo

serdana rj

wi

hatin

di

burca

zelal

weq qulilqn meha Adar

de heft

heIt

sevan je re xelaseq

speh

bn.
wan hinde qeiqa hejqirina w pereng neb. ingari kas a

ahnet danin.

Seva

L qeseq ji he'Vn ingar seh

bav

ji

texl

xwe

hat xwar li

qur

xwe nr ne diqir ter pel

je re got.

Tu qureq aq Gurgn, Xwed her ariqar


**

te

be.

L mezin Xwed

pxeme, dijna
ez

ber
tamdar, bi min bi

wye. Xwed ikas mezin


de mrxasya te nia min

Ev s'sed jin

bi

xwurinn

qir

bihnn xwe

xws,

bi

sraniyn spehi xwe bi bi


ba

wextn blr

avn xwe en

kerim dibnim

qo nav

diborandin. Bihna bi dehl

min

nav malbata min

de bite

her bij.

qemane,
aq

erbane

strann

Te daye ser
Xwedeyo ez

bav xwe ve.


ber evd te me, te ez

vediqirin.

Mr pir caran

xwe ban

ingaryc

diqir.

qureq

bas,

qureq

bi bis

br, de ji

qureq min re

Li cem mr her tit heb, dewlemendya

destveqiri

da me. Gurgn

din, spehtya jinan, reng mirar gewheran


Di

bje,

bav

te

dixwaze ji qa dil te

te re i

titeqf

xwedilya
kesra

azahy.
xwe de cane xwe

bigerne
Her

diyar

dixwaze?
div

qoa

tist qo

daxwaza dil te ye

westayi pasn bi

divsihand qeyi

rjn jna xwe en

je bigir. Deng bav w b nekediha b avn


irin wt

diborand.

Gurgn weq strn ezmanan

Qur

wl

Gurgn

xorteq

camr

bi dengeq

leriz got:

427

Rpel

HAWAR

Hejmar 21

Bav min, mr min mezin, ji min

Tu

qes.,. qes ji

wan...

re

qea

iyayn
dil

singar
ev f.

Perxan bide,

Gurgn

b deng dima .

daxwaza
Mr

min

ez diqarim jn debimnin.
ma xwe qer

bihneq

bdeng

ez bi:/.anim qo tu w himbz ma diq ?


Qo xeberdan ser jinan e ne bav heye
ne j qur Gurgnl

qir. Hawara dil xwe a biewat dibihst.


Pist re bi dengeq xurt lez got.

'W bistine.. pit belav bna dawet

vara
diwar

jna

min d ji min

re geleq

bila

ji

te

re bit. b, avn w ji Sahyan

bibe.

Ji min re xwestirb ger birinn min Gurgn sor

en qevn vebyan, xwna minj birejiha


de iris ji cibj xwe rab
re got:

ji bav xwe
ntin ev sev nedta.

Min zani

te

ew damin, bav min

Qur w

dsa bdeng dima.

Li ber dery mal rawestan. Her du fermandar


me, ez qur

min
le

mezin ,
me, ez

ez xulam te
wan sern xwe xistin ber -^we de. Dormedora wan res b, bayeqt xurt

qoley te me.

Ez xwina xwe li ber te de didim, ew


pencereyn kesr dihejandin di ser banan

xwn
min

ya te ye , w
biqsel!
got:

dilop, dilop ji

cane
de, di nav sax ikln daran de straneqe qvi distira.

Mr

Gurgn bi naxwazim, ser wi


re got:

dengeq nerm ji bav xwe

Ez titeq
qet ser sing w.

Bav min, ezji mj ve je hez diqim.

Pit di

saeteq

dawet

flriq

her du

Bav w

l vegerand

got:

tenita bev de bdeng

din biil aly


ew

Bel ez w dizanim dizanim j


hej le naqe.

qo

mal ve.

Sev geleq tar ji ezmanan

res b. Ewr stran

keteqe b.

Gurgn got:

ry

wearli

Qeng t bra min, dibinim qo dil


min her p ve gtrdayi ye.

Bav
dest

qur wisa dimeiyan,


bi gotin qir je

naxir Tacn

re got:

Metheloqn

me xwes in , dibjin jin

Rj min pir

bi rj jna min vedlmire dil lier r sisttir dibe agir

ji ser dijwartire, qo speh ne dil biya


niyan diqeve wan qo
wan ezb dibne.
Wr got:

((irt in dil mrn

sng min her xwe qm


qirina ingariya xwes.

diqe . tin
b b qa

hej
re

ron

germiya jina min.

Gurgn

ji min

Hiqmet sa dilan e.

gotinn qr ne derman l vegerand.

bje tu geleq hej bi


niq

]i diq?ji caryn mal tin bila e'vv bimne

Qur w

sedan
min.

bistine

Ma bav min daxwaza me psber, hev de gir gazind e , ma em p dil-

Gurgn
diqiand.

bi

dengeqi

tehl

bihna

xwe

nerm qirina hev digerin..

Mr
qovan
w got:

ser xwe porsp raqir bi avn


qeser li qur xwe nr , qur

Mr ji nve got:

Di dinyay de end rjn min mane,

tin end rjn


ihya ew

qurt... rjn biliejmar.


pain Perxan b, min diqe diqare

Dixwazi em w biqujin?
Tu ji xwe diq. -Tuj min ji wzeydetir hej nefsa

dil min a

min nas diqe, hej

sebra xwe bi

min bne.

Ji bil wq diqare ji minji v zelam pr qeti bezbiqe.

Disan her du bdeng man pist re Mr'got:


Bel ez j II

-428

Hejmar 21

hawar

Rpel 3

Mr ji
zaroqeq

qui

kehrn v
b.

dem

weq

xwe li .stoy eyloy xwe pr werandin.

l hati

Mr ew hilan li ser zendn xwe weq


giilieqt w bisiviq hilgirt.

Qur w ji n ve pirsqir: awan dij... dixwazi em -qujin'.' Bav w

Perxan

bi dest xwe

ikln daran

bi dengeqi girn got:

dida alq ry xwe j vedida. Gurgn ji pas ve dihat ji niqa ve bav


xwe re got:

Ez niqarim w bidim te... ji min nayll


Qur w got:

L ez j d niqarim b w biseqinim,
an min biquje an w bide min.

Bihle ez biqevim psy, revna

agir

sor diqeve

dil

min , ez ditirsim

Quriq dsa j pirsqir:


Dixwaz em w bavjin av ?l

xencereq li Mir got:

stoy te bidim.

Deng bav w w eq di xewn de hat :


Bel, em w bavjin av.

Hre p.syc , bila Xwed li kusra


te menre ji
hevn i

v gotin min tu efiw qir..

Her du qetin aly mal, Perxan ser Tcalieyeqe speh rengin raza L p.' w de seqinn l nrin.

ye ez dizanim.

d gn.gu.i deng av dihat.


Gava gihan ser zinareq mezin, hin de di reya sev de ava et weq qorta
leqe i|r tar ji wan re xuya b.

Hstirn germji avn mr diqelin ser


riha wl a sp di ser w de weq mirar
yan dibirikin.

Bi dengeq tehl pln av qeldidan


diheriqn.

Qur w bi zor zehmet xwe digirt,


bi dengeq! zirav ba qir.

Ev der sar. hov, triirs Mr Perxan


bi te re be .

tomet b. Xwed

Gava Perxan ji xewhisyar b mr dt lvn xwe en sor da w je re got:

ma qir got:

Eyloy pr, min ma qe I Mr deng xwe nerm qir bi mell got: Ji


by..
qir

Gdrgn ji xwe di psber w de nizm


got:

cih xwe rabe ...

div bi

me re

Xwed

bi

te re be.

QengPerxan ew dtin i ye zqa


sehqir, nq
Ez

Perxan ber xwe

da qortala qo t

zreq b,

berna got:

de ekln av strana mirin distiran. Gava


qet ber rex qortal las w leriz sng
Xwe bi dest xwe givat got:

tm. kerara

we ev e, neji bo

te,

ne ji bo w,

mrxas wisan diqin. ve din. Ser

Her s bdeng bal av


vereqe as

Min

bavjinll

xwehrv liay bi dengeqi

Di

wext qo Gurgn destn xwe dirj

qv

lib li

ber xwe dibir.

diqir w bihna xwe bi qovan dihilqa.,. westiya, l

Perxan

naziq

b ,

z((a

Mr Perxan ber sng xwe ve hilan


givat, ma qir ji ser zinar avt av

awan ew xiray b
w p bihesine.

ne dixwest hevaln

de. Tu deng dit qo Perxan .snde

axin j sehneqirin.
lier taritir dibn.

Gava gurgn
j re got:
Tu ditirs ?

Ezman re.5lir , ewr


deng bay Gurgn
Bavo

d ji

deng mirin b.

bav xwe re got:


herin.

Perxan tisteq negot bi avn xwe en jdelal mze w qir pyn xwe en kusay
bixwtn nia w dan.

de em

Mr hd,

lidl digot: Biseqine

baU

xwe dida,'heqogulidarya dengeqt diqir,


qir got: l tu dung ne dihat. Wexteq bof, qur
wi dsa gol: B;ivo... de em herin.

Gurgtn

destn xwe dirj


hilgirim I

Fz te

Perxan xwe avl bedena mr. zendn

Bpel 4

HAWAR

Hejmar 21

Mr l vegerand:
Bihneq d biseqine.

J! ir ve
Sihra. Mensr

Wexteq d De

bor naxir mr got: end gavan bi


Ji nrS

were em herin.. niqa ve

min & dell Mihemed beg re

hev re nji

mr seqin got: ez ji bo

Quia Dostinon

min a qambax nexwes im

dsan ser hilda.

ez.

Ma ez diim
diim ?l jna

q?!. ma
v

Weq agir
Yarinon

Zerdest

gis

bme

pt .

min hemi

re b, ma qo

dilates im ez. iya. ne dest, ne ber bi

ew jiyn rahet ji bo re ne., qri i tn.

min

i ne,

Ne qa dibjim, ne newal. Serkot

Ezpr im, qes di hej

pxwas

diim,

min naqe jna b hevn ma ne dnt ye?


Qur w got:

armanc,

bo gihane dimeim hev

ez. rqe

Nizanim, ji ecb e?

naynim der. i histim ; im ez

Bav min, tu bi nav deng , di


dest te de girtin berdan dewlemen
d heye ..

Rojq im,

dibim

dilhiq ,

qezebhesn
Foja

key qele

dotir dibim

Dodiq kuling\'an.

Mir got:

Weq

dln diber desf tirqo bextre im ez.


hene,
im, ji

Gurgn ji leva w ramsaneq bide


min dewlemendya min ji xwe rebibe.

iiojin
eleng

di nav
wan ra

hevalan
ysil

de speh
ez.

im

bew te di, sibetir,


hebe im ez.

ewend dibim

Ew

tistn qo te bejmartin

tstn mir

siq key

bcan in, tin hevn

jin rengdar

Suc bibe qurq qzn, ma qes li xwe


diqe?
rres

bihndar in. Qanya

jin

jin e.

qo

Vin
im

miln
ez.

xwe di w

ra j qiriye,

bhevn e bjn e.jare, perisan e, rjn

w bi xem qeser bi qovan hstir in.


Bila Xwed her arqarya te biqe Gurgn,

Geh sol me, geh gebr tersa, dibim durz. Di civat li

carinan da

ber masan

demqe im ez.
Herend ne jhati me, l di roja

Sev rjn te bi tenah xwei biborin.


Mir ev xeber gotin dest yna

gihana bedew de

rqe im ez.

aliy av ve qir.
Gurgin kreq da got:

Ev demdemi tev ji bxwedt, gerimin xwedq zana hebe hergav due im ez

Bavo II ser ve zeyde

seqin, niqari b tisteq d biqit. ji zelam qo jna w

Her

qo

dil heye, bibe din

eware,

bila bte niq


dimeim ez.

min, heya roja gihane p ra biviq,

je re tehl bye mirin gaz ba xwe diqe Bav w je

p diqene t gotin.

re i

Li

ber v defa

tembra per-

debelav ,

gubiqqest , bsteq dienirim ,


im ez.

l vegerand:
Qur wf got:

bsta din qfxwes

Dest ji min berde.


xwed. Mr got:

Cide:

1933

Ojman dri

Ew
ser zinar

her

tist

dizane

bi

lez

giha

xwe avt av.

Sev nine qo bis heyran ne be ji girna dawa min tej mirar me be


xurt

Deng
Uj dihat.

bay

Ii nav dar iyan

Piyana ser Her Gurgn ber xweda ezmanan gaz qir. Xwedyoji min rej dileq xurt bide. avn mr Tacn di seva mirin a

bi hevn tej! nabe tej nabe

badeya qo devnexwln e

Seraba sor yakt e madena w piyan


Piyale endeq e serab e giyan

tar de wel nekihan.

Ev ptpoqa belrln qo ji srab bi qen e


Hstireq e t veartt ye xwna can

sy. Qamiran 6CU SBedirS^n

-430

Hejmar 21

HAWAR

Rpel 5

QDriI m in
Ji qurdn di misilman, zd, flleh
re !

Je me souviens d'une histoire charmante,

xaparz

enteodae l'hiver pass dans un village kurde.

Gel bran! bizanin qo di nav me de tu ferk nne. Bila hineqn me misilman,

Accompagn de quelques connaissances de pa


ssage, j'lais arriv lard dans la nuit un

village des bords de l'Euphrate. !^oa chef, nn


ancien officier de Hamidieh ( formation mili

binon di din zd an fileh bin. Em tevda


qurd in qurdman in. Em hem ji yeq

taire organise oarle .Sultan Hamid) nous offrit

ray ne. Milet me zman me yeq e.Zman


me qurmanc ye . S-rintir zmann di

I hospiialil. C'tait nn brave homme, d'allure


encore trs jeune, malgr son ge trs avanc
que nous avons ronnue par la suite.

dinyay ye.

Ji lewra xwed j p axaftiye.

Apr.i un long voyage dans le venf et la

Pel qitba medilijit: xwed bi /maii


qurmanc .srn axai iye. Ber w yeq

pluie,

le confort

de la maisnnette rustique de

cet officier de Hainidieh elait bien apprciable,


trs faligas, nous avons i-lin sommaire
ment et nous nous sommes retirs dans la petile

Mishefa- Re.s

iii

zman

i|urdmanc

salle qui devait nous servir de chambre cou


Bel. brano 1 qurd yeq in ji hev

cher. Le chef du village nous sonhaila bonne


nuit, non sans avoir d'abord que nous obtenu ia pro messe formelle resterions chez loi '

veiiaketin.

Qurd weq zenda desti ne. Her

sax tilyeq bireq w ne. Yeq misilman,

din zid, dtir fileh wisa. Ew yei|o


yeqo ne xurt in , kels in. Meriv til bi

au moins une journe entl.Sre,alia qu'il puisse

nous offir la vraie hospitalit Kurde .

Celait

dj miouit; de la fentre, on voyait la blanche clart de la lune et pour le lendemain on avait

tili
re

li
p

ser dijmin xwe lxine, ji dijmin


ti.teq dib? Na, nab. L heqe

la perspective d'une journe moins soiobre.Le lendemain de bonne heure, nous tions debout.
Une nuit de orofond
eu pleine
parcourir

meriv

tilyn

di

xwe

li bev liierainne,

dibe

qulni. Hing meriv li sen;

dijmin
ji

et tranquille
d'une

sommeil

nous avait compltement rtablis, je me sentais

xwe lxine ser dijmin


xwe digerne.

diperikne

force et pris
ce territoire

envie folle de
et presque

inconnu

Gel nr.
i'ir.

bran! wisa mr bin

mina

.sr bi

sauvage.

Le soleil brillait dans un ciel clment

Mrani

gdleii .siql in, ne

ten

et doux; c'clait
temps.
qui

presqu'une journe
achev le petit

de prin
djeuner
fis part

Di nv xwe de civatan deynin, mezin

Uoe

fois

quivalait uo lunch anglais je

bqan.zana nezanan hi.syar biqin. Rjeqe


ber xwe ji bin dest xelq derxnin.

de mon
rnonlia

intention au
1res content

chef du village . Il
de l'intrt qoe

se
je

Bila disan Ma
nexwe

lier yeq liser dne xwe bmnin.

portais

au

pays

et

il

propo.'.a

de

m'ac-

hon nabnin xelii .kas .sn liser


xwe qir, hetan sax qir li nv

compagner. Je lui dis qu'un de ses Iils suffirait;

il n'insista pas,

car le kurde, dans

la crainte

xwe

de

rnand.'

de dranger, n'insisie jamais. Je quittais le vi llage accompagn pas Tajdin, le fils cadet de
qui lait situ entre deui

Ir ji hem miletan btir nexwes me


iihal e. eqe Jre .sin hizneqe giran gereq e. bixwedili
sax dibe.

l'agha. Le village

col Unes, ne laissait pas deviner la vraie phyaionomie du pays. A peine avions-nous franchi

em bitevay ,
m zqa

xebitii,;
yeq;

nexwes

Teii

la colline qne le sifllenfent de quelques ballea,

bibin ji bir meqin qo hon hem tiliyiil


l bi zendeq ve ue. i

tires dans notre direction me s<irprireDt.Tdjin


riait de son rire de .ban en faut, 't disait: J'iatttndaii a... iLa manqu an baltes

.}x Hrvder ftzd

sera f Dur une autre fois.

-431-

Rpel 6

HAWAR

Hejmar 21

L< jo-rne est tri

belle. C'e.t une jour

Ohl comme c'eit une ch-^ebelle et en'rainanle. C'tiit dans une nuil d'hiver, bien douce
qu'elle me parla de la monotanie de sa vie; elle
ne pouvait crer un foyer on raison des exigences

ne pour vivre.
rence

J'tais

tonn de cette indiff

et de ces quelques paroles vagues. Mais,

Tadjin en

me

fixant avec ses yeux


ironique me

d'aigle et
fit le rcit

nnsouiiie amrement

de son pre, qui

demandait pour sa

fille une

suivant: Celte histoire dale de l'anne dernire. SinmKban, nne jolie fille de la tribu B. s'tait
rfugie dans noire village avec ses parents el

dot

inaborilablemme

pour

les plus grands

chefs dn pays.

Ces prludes nocturnes qui mettaient entre


nos coeurs d'enfant un peu de l'intimile du sec
ret commencrent nourrir quelque vage espoir,,
un amour qui m'tait trs cher et que je car-

son cousin. Vous savez pour emp-oyerun terme


trs doux que nous avons de perptuels ennemii surla frontire. Le commencement de l'hiver est

aasrz maussade chez nous. Je venais de perdre


ma fiance bien que j'adorais aime, 4:onime on adore la femme qui

ressais dans la
lement.

solitude avec plasir et enrhandemander

En fin je me risquais

femme

la premire

SinmKban pourquoi elle ne voudrait pss faire


fuir un jenne gaillard quil'adorait el lacalinerait avec dvouement regarda ie plus absolu. Elle me

donne cet

lan

divin au

coeur vers la beaule

et la vie. La mort dans l'me et le i:oeur triste,

je passais

mes

journes

dans

ma

chambre,

avec de grands yeus et tonns, et me

isol des miens et plong dans une mdilation


sombre.

repondit que vu le lang de noblesse auquel elle


appartenait, personne n'aurait le courage de

Une pluie forte et un grand vent frappaieni


toute nne semaine les vitres de mu. chambre el

risquer sa
ajouta que

vie dans une pareille aventure; elle


ce serait suivre un fil falal el mau

empoi&onnaienl mon dsepoir. Des vieux pay

dit. J'enten lais toutes ces paroles murmures


par sa voix comme une douce chanson. Je

sans

larouches

avec

de

visages

tristes et
les mes.

soucieux

circulaient sans cesse dans

connaissais Ious ces empchemei,ts et son pre J'attendais une journe belle et lumineuse pour me de consoler la nature. au J'ai moius pu dans la celle tendresse journe
de

avec son visage froid et son coeur sec et nulle

ment

agrpble ;

mais

celle

fille

rayonnant

goter
dans le

d'un attrait enigmatique me donnait l'envie de n'imporle quelle folie. Quelques jours plus tard nous emes dans notre village une 1res grande

coosolalrice ,

sinon

paysage

notre dans

village, le beau

tout

au moins,

et

plus belle, dans sa

visage de SinemlChao,

animation. On clbrait le mariage d'un grand


del contre. Je pus voir SinmKban pendant

tle dore et dans

ses

grands yeux bleus, du

ciel. Comme je n ai jamais quitte ce petit village

toute la journe, presque jusqu' minuit, et elle

et ses alentoursje n'ose pas parler du monde el

accepta

ma proposition de

s'enfuir avec moi.

de l'me humaine en gnral; mais


est certaine chez nous c'est que,

une chose

Vous savez combien c'est facile d'avoir un secfer et comme c'est difficile de le garder, secrel J'amour. surtout

le kurde, est

capable

d'puiser

une trs giande nergie de au monve-

s'il s'agit d'un

Bien qn ars

dsespoir. Comme il est trs enclin

des mesures de prudem-.e adopts par nous deux


nous remarquions
tonnement ,

nir.nt et a 1 aciivu, lineiliedu dcsespoircause


chez lui une raction 1res l'orle et il en rsulte

bientt, avec un vritable


la mre de

que mes parents et

une pousse ardente et nergique vers la vie. Le

SinemKhan

taient

au courant de notre dci

souvenir de ma fiance que j'adoiais mouiir


au point de me saciifier pour lui assurer un

sion el de ce dpart quand

voyage

clandestin. La lieu

nuit du

j'attendais an

prcis , ma
Par la

tout petit plaisir de faire toutes les folies pour

bien aime suite, j'ai

manqua su qu'elle

su rendez-nous .

contenter son plus futile caprice ne m'empchait pas de chercher la consolation, la joie ct l'a-

avait l garde par sa

mre

pendant toute

la

nnit, jusqu'au matin,,


est amoareux

monr prs de l'habilel avec


qui commence

SinmKban .

Vous

connaissez homme

mais vous savez que quand on

laquelle agit nn june


aimer

on ne se lasse pas et pour la jeunesse rien n'est


difficile ni dsespr.

avec un coenr las de

la tristesse ci assoiff de l'envie da bonheur.

D'accord avec SinemKhan

nous

avion

432-

Hejmar 21

HAWAR

Rpel 7

fix nouveau

ponr la

dale

de dpart .

L-^

premire nuil du mois des roses (moi de Mai)

o'jf[^r^y.
(SJ-.yJyi^b-yiii^\^, y.j.^^, jja 'i\..i

huit heures dn soir;j'lais pri.mais lout d'un


coup mon preaccompign de mes deuv frres

et de mon oncle entra dans


ne dirent lien,

ma chambre.

Ils

Jjlu\^y -y ,i(fi Jji\ ^J\ y^^y (y,f.s ajf

absolument rien. Tous taient

-^ j^i^ ij^i - jfi cj-y\ Wr^ '-V" 'i *


-jj'. 'jA-AAXi^ji^sjj y'.(Sjb.;yycyi tjVj

silencieux et graves. Ils s'assirent un peu, saos


rien dire, prine un quart d'heure. Pois mon
avec

pre me souhai'a la bonne nuit et sortit

fo-j-.

l.-j Of.Ji-^ y.

i 'y (Syy. ^y J yiaa-

un de mes frres en laissant chez moi mon oncle


avec non frre aine. Pour viter, une remarque
mon lit tait prpar,

yj- -^ "-x^s"\y jy y.jfXi jA^. i\ Jj .j ..j *- J U


JjA i Cia li A._^_| iAi ,i y^y \ij S/U J . ai (Jjj

amre je me couchais;

par l'ordre

de

mon pre,

entre ceux de mon

oncle fl de mon frre aine. Le lendemain, j'ai


su que SinemKhan laise sans surveillance

y s of ^yjS- (}^yj^\iCjj 'yj^, A. y.jjiy ' r-'^'^i'i ji s (fiji Cji"^ Jjy


yj f-J ^j'ir* *J ; y.j-i^ J^; 'j} 'jj

avait pu gagner l'ombre des quelques peupliers,

bord

de la p, lile rivire,
rencontra mon

mais au lieu de m'y


pre et deux de mes

trouver

parents, tous impassibles et immobiles fumant

' f v^'fy^'S yjj-' J >J y s Objj Si'.y


(S)'SA>\f ^Xi (S s (Syj 'jj A^ 0 jL,
(ysyji (S ) Cjy-'. y j^^ 'y c .j tS J ^ I Jj

des

pipes et ne

regardant

pas

mme dans

la drclion de Sinem Khan. Nous avons mi'i


quelques jouis l'excution de noire projet en le gardant et chrissant bie i dans le coeur.Enfin
nous avons russi; mais comme nons tions

bj> ^3" J-j

'^yyjjfjf,. lj.ii

Jjjljl-j ^\jCAi jiji, -jyy iXi }\i, of-

trs surveills nous nons

sommes vus obligs

d'aller pied, chose peu ;ivanlageuse pour une


pareille entreprise. Nous avons march toute

CiS

Uol jij iXiy f^j f-i y ii^y,

cjfJi

J\>ijxi, cy-X^
-f-i

Cj.i y Jlj (Ss Cjyib;s cX'-i fsj


.

une nuil.La lune promenait sur la tte dorede

SinemKhan sa luuiire bleue. Vers l'aube, nous


tions srs que la zone dangereuse lait franchie
et que nous tions hors de loule poursuite; mais

S' J

jl A V.' ^\ 'Jby^ l;.,^

jiflii sJ

vy

(Sy i^^^ys 'f 'j- j'i) 'j"fijsi


S-i J. J\> ijj ^ ; jX Crfs

helasi la terre peine lnit clair que du loin


je vis un point noir qui grandissait, je pensais

'A\J\j Jj J^o

(Si J- fi) Jj-i J a: Ji .y \}i-b y clj


4.1 c-\ J (fii 'ibli
r

que c'tait un ptreel en vri', c'tait lepie


de SinemKhan.

,x> J, j .S
-

Quand je le reconnus, il lait dj trop tard et je vis ((u'il tait


de ses

ijbj f lis i-ij sj y y-i 1^ 'i'jj '=; j C-i.i jrtT jfl\ ! jIjU y cff y y s s ^-; b
' yi .JT' '"' 'ybli A'ui''iy jjyf j ^ 'yy

accompagn

de

quatre

hommes .

Sans armes il

m'tait impossible de dtendre ni ma bien aime, mon amour, ni ma vie. SinemKhan

fut reconduite par son pre , et allais avec ma blessure

je

m'en

^jtjLdljtitL
'ladjin en riant et toujours bon enfant ajouta: <iu fond , il a bien raison, s.insest une l'amour de Sinem Khan, la vie

peu grave dans

le bras,la meutrissure et le dsespoir dans le coeur. Par la suite j'ai sui que SinemKhan
lait envoye loin, trs loin, et ce coup

chose moaolo;ie,laide et fade.De la nature je n'ai rien et la lemme belle p;irtie. vu, esl mais au tout fond l'amour

de fusil
so:i

qui

nous a surpris, c'est celui de


qui cherche satisfaire In

de mme sa plu

cousin

hnine de son amour mpris.

^' O-U SdedirSCan

433

fi" 'aJ

Jj\

f1>u;<

Si Aid-'iJJA; Ai\ ij J C^\ y

r-

yX" -i-y.bii cfjA- Cjiy'

Aliji \j> b ^iA


PjijU Ji; ii i, ai jijU ji(^x yi*' ~ (X

J^sJi}Aj'jJj<:~JJ\3'Jibi j jjii
Cji.>j y.j' b 'S ij.iiif JA> fbii ? \ij\X jj i Cyfib si' (Sjy (yy 'S a!
aiaij\y aJi aiy y-i_j;Ji..AiJ\j i J

itl yJ ii (fjfii\i
^(ST'A'.J (fi^
y-l\^XJt ^\iib ii (S"

(jr
(7

^ ^
r

.WUl, y^ J yy^ j (yrr* (j'*^ yt^jy- * j

aj\iAAi,Cy.f A yji^u s Aiiif' Cji ij AZ-\j

J-,

r* (j-^y i^-^. jf''ij)j(sr y 'S'' ~ y


? Cyj 'i 'iJji
Ai\cl'i jA^S'j 'i a icj'ibiiJ ji-l! JjS r-

? ( SjAb ) AJ }U

\i Al;i yi jbi jl ji bcJj ii lj*i AZ-b J V ~" T


il tSjWl o- .s iiVi_l I J l_;lj 'ol/f Jl

^(sx (fA'if'Sj\j(Sj^f (sA

^y

(Sji VI ij Ai\yy_XiytJi^^)

< " 1 .

jJ i,- J ^iJ ii jji.^i- .0_^1 *OUJ J i'

i Jj fi 'i"! Jl il' ,_ijl. J.jljj Cj^ii

^,

"fyf i 'i yb^J'"' 3^'^f^'"(s* j'-i


*-.jr "-^^ JJ (Sijb Sjy; r

Jii.Aibjz-c^j^^ y 'S 'J 'i j>, (Sjy ' jJ}> i if


! t^- il il Ul J Ij r

jl W A jb.\i ^f (S'Ji.jr (sxy (Sa^


Ali, ji. ifij; ' (S > a' J j' ^^ Ja- Al l (J.J

y
^

T .jy^ '^.1 i ^f.~ (y


ysj'i il. y y ^ jyS jy ii ^

i j Jsj'i 'Ji 'S a! (y y 'S'I

ivii i| ^)X i!i,U^'j ii

jii J'S

il

X\iyCjji. ij

s'y > yf J"^- 'J i.5j


As'., (SJ yf f-^s --yy
Cj''jmxis by iJi*ii\iC-i

'ii^jJ.) .J'- cS^ii^j' f' J


f" (>.JJ ijfA- J Jly
yj.i''irj.'yj'' j, y,
'-'.iAi jb C)y Jj
. -y^ "Ai '" 'J y^Ji j

jbfayfiii yyif
J\jy CCj OjJ A y-~aj;

jb'-ij f-yb i! jlj yj\i i>- *.\J i- J Cjb-J.sjb

'lj-}J^ *i y y jlxi
)5t>. i..Uj ji- \^ i JU

J. jj J 'i Cy- '^bf ii


Jis jb y CjJii^<-i"'

i: i. Cjy-':, 3^ (J^yiiii j^

^ j.y t

A^ jifji>- (fj>' di-f

' y 'i jf'iy. JA- (jb ,i{\)


(y. J^ iSi'y'.iyyy (fifi"!)
y S (Si- iiJ sj\J'.^ ^5^l:Jj/ .J

ajf A- (fiiji < yj, ^ Jj

'^y f'j yif yy.


'jyi
_jwi>

'Jii

f^j

-cJs

i'%

SJi js

fy Jl

i. J-J J^ y^ (fij Jl'jji^

ijui iJ i (fjis Csj

yj\i fjiff-f-'i y (fji


0A!\ iiy ijrjLS t yj,(fs

ii j-TjU ,_i

y.,^ J C/. 'j

f: ''b Aa J CJi'ji j
***

\ij.'aiaj>-j,<^Xi Aaay Cj^

yycjb-jjf)

'yy y. fl ) yj -C-i

bj libj ' Cjbj SJi' }

' Aijb..a4ib-iffj\y\i{r)

Jbi

Jj

aXj\j

fJlsiS fie- ijb ai ,^ J.y.!b

y-J jl

'iy J 'iy- lAr ^'


- jby l SiJ t(yj\j ,_. ' o)

^Si

^g'(

Cji)i

ii _^ ii

iiL jc'is

j'^^f'. JSy if .iji

.jUi -iii, 5

oLiJj-"

-434-

y) -ib^

yjU>

J*/'

j '-4-5 'y iy' (S y. * ti-^' * fi J'yji


. JU j-y jU 5:>' ti j^ jb; y by., Cjy fC\
y* 'US 3 yi i

Jf^y^ jAJi iyl>\


Ciy . y bf (SJSyXai jy j S tf Jli ^j-UII

y ^'j^yi jl cf i ajA-j Cjbb- Ja>. tjjujl


bajisjb (S jli 'i 'y J'i siy 'y y (S j-'i

'ib j
,jbJ y

i;ljiii i! o Cj'ib ijii (fj:i\ ijf\jiy


y Ai\y.l\(fij:i\\j\jy( ^^Jj^i^J

y 3fif y'^i ii \r (y.'^i^ cfi ** <y-f **-i


J aj\S-Xi 'jS y iyj^, 'S 'i D^Oj (Syii tf JJl CJr-' 'i".
a y J\a- Cj. i^i'^ \ Sfaj.i j_> H(SiyX. liU \X.- i
>b.jy y jaj-.!; (fiX>\ iy y.1 jb U-I iJjU

ij\ l>-.j Cjib c~'i. (Sji (SJJi^ u"y'


'i (S J.j (SJJ)\ y~>- . iij)

f'. i^^

C\y aJ ay-j'ij J

(Sifyy.jis oU>- ,j Cj\y .y Uii JJ'^'U (sfy

Cjy fbb-^lf
(S s Jbr 'i (Sfii .'JJ^ bsi iy ifx yi f

.tSJJi\ fjJ^ y bA'if ib\ j j\y JX;y \j\fiS


(S J.y yA'ij' J^ 'i (fj.y yjy- jJ (ib': yJ 'ij- y ix. j 'Ai ab j oiji

tfjuil b^r -^ ljLOj tlU- j.UicI S, y yi jJ(Sij' J/' J^ \fi yy s jlj J 'J jb^j

J.j(fiybt-j'^i(fiC}J3ysJ'bi 'yy

v.y f^.
yj -.J y ayi Sj

(Sif .->.b y^y^.^ 'j'- i^ l^JJ f j . )AJ>

y,jij.>-Sy

iib y J

(ji-ii

^fyifi i-li ay j ^ij


jV-.aJ jl (SjS-~-y

Cl'iij ^(fJAi{^ ))i^J


ybi Ji X aiy \yti i

S\:>^\^^
'J.j^fr(siy-y: J

j'y (fj JU JfAX, i^j


.. '_ )b (fj j (y,isjj y

^'^' f ^\ 'ij^'iby
jLl A.$^\ iiU ii . ' jl'n)
jLj Cjy j\y tlSjj iji'ilb J

bj

sjy

j)

sjy

ibj

jijj^j f I (f*-;- b jlli

bf
ll

i\.j ij

i.

liUy

f\Sy..i.y(fij' liji j^ Jl J jjj J


(fi JSi Asi *i (ffX-jj

Aif

jU-sj

jU.

i.UJ\^

Sjy y b.'jip ii
i, i. AiUj
t ji. i\.j

A.yi. ii JU- ;_sl ._Jj A; jl U

Lv5^ liUj
.:J}
CLi^

ci -.^ijj..j, Cji j-^ y~iji.i

liU_^

<i aJil,

fi

cXcb^ f'\li^\

'yiOyA-Cjjf 'i{'()''jz- (if


j\ijiJ. ijU (r) i.ljjL;U-

(fj A.\jii ( ii\jli Jj

uU)/'

U'JJ \> y iiy Aa C^y

aJijSjy..jCjb-.Jkiyii 3

j'^fJi j 'iij'^ .jy


yj Aa (jisj b>--~^ Cj^i

^. j J yf c^l j j-yi
OJ J ii isU ii < Ui) Sllj Aa

cfji'iJ'i^Ky-iiJ'ii-if
Cib fy- -iSijs .yf
y-JS- ^'> (^ 'j CJiSJi ^-l
<'yjJi'>'>A>\(fjyfi^(fjj

i_j\|>- illj

A* J 'd.ji

^ J JXi Cijji fl J

by

Uj Cibj Sjy j

j\j

b^

jjPl;.

^y.j^f J-i-^ Ji> ^


y.

iJif
ijj iiU A

A.J

C'yL-WOjjj*~'j-i, ^i,_

iBju

J J cy^ Jl

'y "' jy,

yr y^

*3Ji(fj'\

'y. A 'i 'y '^ i

'^j.J sjsJ J y,jy Ali^)j

-435

Aai
w

jj\A

r\.b^
Ai jvaiOiy-^ i'j<rS yiji ^y f

l\
fi)li A^' J"ji j ijl.

dif A. .J J (ff'\ iy,\j ayy U-Uj ( Ji


' fi(yi sJ^CJs j^ AaCji\iy ,.-1
li- jlsj c,-i C^y JVj cHi
'i's^iyrysby^j'jyy Ji^

fiji-j'i\i

fj.,_f:->y^., 'A

ii^gS y A-i y syj' IjjUji


ij-Ullj3 j^^-Af. Aa Jj ^\i Cjy J I ^\j JLiu

jb^'^Jj^-'J (S jf
Aijf JAa yyb

j^i y jb-if
AjiijjiiyCy
ft "

(S'y-- j ' J.(SJy '^bs 'i y uM-t^>ljJJ <f JJl yijii i:- jy- yj fj-yl ii f i *JU i f j

fj-, (ip., y

-y-f: '^y
Jjj JVj A.j)li

-ysb^y c->/jl
'S'y Vfi '(S'\'\' <Sji(Sij^ \'J:^ ' (Sjs'j^yi jX fjfAibii
ft

(Sj. ' yf (A

i^

(Jj^ii iJsJji * J

vA tio

i#7r-^ {y y;

yJsj -H; ^y.j (jib-ji

iS-Hjfi.yi f

(SJ:^fj\(Si'ji-

y A. cJl) J

jl (yJiJ 'i y''^i fl (ft-^ j,


- . y Ji J) ' iy lA! ' y Cji Jb,

b-ifd. b^
ft \ -

bf iji y jl
"

('yjjA j'

yy 'S-iX\ ^Uil fjijf yf'jyj fi


y-:lj 'J i'j^ p y Jy (SJ y y~>yy -y ii

: cfi Ji\fi y j

Ojju

fj^ (S'y

*! 'J aj yji

' ^^ yX^

Aji yfii j - fJj. , j

: Ji\fl Jj ^f J.XI . Jj j yi-j


O jjii; ^iy i\j S-Jij

'J. > y bay


I J ilj tf jl

{c.J.y.j, i^fbjy ) J ybij a ^jy. A^y


Sif 'y J'3 j^^ ji ij yb\cf y 'i J, jbfi

(fjyXiyfjsJ^y. '^Af^ I J_ j'tP .s * ^JJi- f

' .J-jf ^ i^, ^b cjf (^a^ 'jA'Js {jf'i


JXji (fi(Ss CjyfAsjb 'i jy^ i (S s jf (SJi-'

cUUf bfyl^ s s-.i jsj- J. jbf j^ jf UI


y-yp ,i y^^ '- -^f 'J yj ^.ju ay --->p

A-if jij cfi A (jz-y (Sy-iXi if f J 'y . cfXi ai


iXyy j yj:lSaj\y.i J Xi jl * Ailj.-J * j* f

y If 3 dc^

y 'y-ys ^yj^iSJ^^ij-b^

f JJ'.*. yj_ Ja ljl- s JJ-ajjf- ' i-y;i J. (Sj.J (sf ^ J cfi 'y j'is S-lXi li.!- jij J UXj ^^ (fj
aJAaj^.iyjj, (fj' y'iJ.(f'y>Xl cjli J 'J.(fjbij

? (y^jjfj 'J yj f^ ' fjciTi yif


i^.jH 'j.-> y-i\b^i
y iul ooj y

fjb.aysff^yji,
iyj,yJ)(S fi'iJ^ (S -ixyij\

i A-if A,f(Ss\
A Jli ^^.U- ljj ^iiV-iii .JSJ P yj- ''f(J'\
iiljj ify f by-i bfj ' 'J yj ~

ij'.'jfi *'j.Ji oy- fi ' 'AfyjyAcj.ji. f,tfj bsjbss u-' y.j j^ jlj!, -j' fy j- (yy-

J\y y a\ib . Ai (Ji J\if y~i.^i Jjlj i Auj-J

fify ' '^af 'i y'} 'i J,jbji i (P,j~*

' (Jib 'ii 'J "j

* (yif

Y s ^b^
Cf-

yj\i>

J'/'

ji' (S Jif- oVIi yf^ jy '^' \jh iJ-^j iyj


: ^j/) cy '< '"jy.i C-\j cj Ji\jaji- (S y (fjy

(fj jl 'yj |^f j' j ff 'j^'iy bjl J,\y U

y>-jy:^fjy(j_ ytj (Ji\ J^(yb.(S,J

'' y (S i (f J^iy
y fjy J f y (f-^ >-i'-J iii'' *ilj ifi 'ji-

J.i fj,i J jij Jb'^ j;^ (Sj (SJJi\ crW

yj y 'i (jf^ ^j>- y j^ J ^'b.y


y Jby J.J y-jCj-^b. iJU ji-j jS Sjfj

f Cji^-a-sj (SJ^ t ji * l i;lj >j 'i


? (sz-ji Cxy-'-SJ V y jb '
yJ

} J* 'i

y (f- yji ^ 'Si A^ -^ s '^


jjL_.ll \~i i-lJ f i

'

'

(SijXi y.

'

<-yi b'y ^jy-i w, I Ij, ( jl'y ,p. Aif> j ) Al iji}; (fijSsy il jl y d 's ji

j-'-Xisj li (S iyi. ii
! J 'yy (Si^^

S^ Ji y

jy U

ii~i ffj lis Cii y,jy ijl': y 'i ' - ')

fy; (Siyb \j\fj^ (Si y; ' (S S o:)b Ijji (fij


. y,\i ii J\ 'y d-Vi JJ >^;>.j li- J Ay y

? ^..stjr
f A. (ja-j
j^ I :jj Iiy j

j\>

i:ulj i! ijUj u

ji

Aiiii (SsiyCJ^ b\S

ji 'i jl, j; (S s ^b

'JS j, (SJ Ci^i ij J J J a 3 y

'.iljb y-^,^ 'j- 'j*- \y.J ^b\yif-(yAa- (Sy


J-i Cbi ii liXij (SJ Ai y ay U-i (SJiJi 'S'-

'J 'i i aS A> a1 Cjy ^=r*

f\i-'a" A. fi- (fijify yiA. Jii ^jj ai


. C\j ay ., illj i^

(fii l.'J i^i (fijj

yjX S'is S'X&i. 'J'j-

3 j'S J-i- bi-j ' \fi (fii bLjj'-V rfj'j^'Vr


>dU ' -^. tS-'^'M^

? Cjy^-.>-SJ '> I (yi y i>-

y 'i jf jjiJ

ljjl; Ij ii (SA; y jj

' y (jA^ 'J yj yA.i t~-^3J

^jiJt ^y\jfy
jji\ -; J.\j-j's jf' y-i^ yj W'^/H J,
(\y

^y

ii -ji - -Xi cj^'^sj

'Ji y\ ji

(^"jm o1; iy *y ji

*il; (fi (fs 'fjy, (fis j^ijiii iyj j

J (Sy c-^j cjfi -ij '-^'J 1^^ ay


(( j i yi Cjy-^SJ (Ji yjA^ iJ^ yj 'J'

(f jl)l^, SJ

ij\ij,-.J Aisj 'Alfyi -f'fj, (Siji^ (J-W


ifs Ji y
t lyf- AJi

' y 'jf (Sjj Je

j-*

'jj- ' y j'^3 ^zob'^ ^ ji.j sb-^'s*y yyf 'J yj * " (Sj-J
ji

cf'- y 'f^ ^*f ^y.y; Aj f ffi *j


1.^ Jcsr*-^s^ ^"^j ^yii j'^Ji ' 'i 'S(fiCx-~>-3j
' f Jij C-\y 'j y (fjA Cjii-i i.JA j-X

' . ys Jy}iyjCjii\>: i j'ji-.-\ (fi ylu A.p

LJ J ljj (Ss L-.;jbvj' i;jj liJiiLiJi jl Ijjj

yjji

l-y.j y 'i 'y yay i (SJ(~l>Jy>

J.j.ji- ^jj^ j-lj J. 'y yi Ui y s iljlj f

y y JiJ- iSj.Ji yf-'i c-y y


f (y yi
(S Jfi

(fj (fi jbi

J J f\^yS ijlj fff


y*^ 'i y yi i

' yj^ i= yi f (j-iy

' y.fjs f 'j lui J 'S 'I

s b y^--3j yi j, yjjt- J. >jj (fjbi*

t ^r< 'j^ I : jj-l iji bf'' t-i^


li.^oV'

y jA ^j *i*> 'J y yi iii\i aj,-i

^jyy J t j~. ^.j j ji

f * 'y (iU y

-437-

J'/'

aij[6

f 1 -ibjfi
y bj,- A-y; J iT.jU- jT JU-.!^

T CJb i! Ai ay (jijlli ji: j_, Ul JJj J V (^

y (fjf

J.y

A.\j\y\ifiAiJCfbjiJ\y(Sj\
a!\jv cji .\\j^-ji Jb j\i Ju,-

CJ'i'J'S'yJ'i 3iiib\ jJ ^\1 y . y jas y Ali Jb ci Ali Is'b il jJi .j\y(fjb- J.^ (f,j

tyb- j^a ii.jl

(yyi b (fy jSji

'

li\)lj.U jf ii (fij j\

ci '- > ji

-; (fj-.\ ' (ija: Ajf tfjU- y

Cyb. Uli

J \ii\^ Cib j'JJari ^^ -lAs (fi.

'Sjfy: jj J *
CJ j oU;

i^r *^i *> (fJ f'jb- ^

-1 'S b^S A c-i j f ajli . y jo lj (Sy

cr J y cy y-jj Ji}'- Ji'^; SJ 'y

aX Ul y y i . cAifj'(fij\s\jyjy^i\jA.yjiy. '' 1^ Al (fji f iXJyj ai J. Jj

y j5L

ij, J i,' Lu:- (Sj\.i yyj- cfi

Cf fib (fj AaSjfj,j. ajS AJi cy Ji bi


a

Cry 'i J.sj j, jb f iP y y'

y_j' A . ai ay y^i Lt JJJ "I ^ J

J^j i.

Cjy l^r (fjii ( f V J'' ^ j * 'yj ~ 'Cjib Jsj AaJij'j (Si (fij jl cy J;j iiJu ^^ f
J ljljl (srfi iSiy T i^ (SJbisJy jji, jj ju
? iu J aJJ

* Ji&- '3 ^f^ j S'J^ y Ui- if jli J ij

y\s^J.f'y^.Cjf(Sj^A 'J.(J'-'y^iyiJb
ft ^" ^f

yjj ib^ \yji Jl cj

^j, cy

**V^; *i\

fy.'^yh'^'r^ yf l I 'j <(SJif'y A.3 ?ii


Ajji y y. J.i' w-^ jl 'Ajy Ijii ^ili yjii

(fjbli )> (SJy if jljijl

U y\ (yA>-

r'j^bj'jf

,>'t/'-(iJlJlj~ifjiiil(rf.lTji.jl-j-l^lj~
iiS jjjb.j, J ((Sjbli) t Jljj (j' (Sjf
? ii (Sji A) jA' J; jl

' '.ifyy-Sis^fJ^-'fif ' fi t-l^j5J


J (Jl^U cJb y.lj (SJj Jfjyii ljLil yj
JVj iliiUuU ^. tfjj^jjUaU jifjy. y;

<Vlf,il; jl'yH 'SAy-i'i (sf ' if


^yy.J'y
J^lXi Itf JjJLI j_, ( IjUu ay liji Jj y

Cb iyijfj (Sjj

llf'Uiiy

'i fi-j^j^y;

yJ Cjj ,^.3J'y' y 'iC v" tf jl~W

'Ab- y f'y y yi f(y; y


yj'cf

y J; SJ -cl"

'SJijj j'iyjy' yjs J iiUaU 'Cjbnyib^

)Vj ifyi ja y Ji- . Ji\fj

' '^j 'Ss f lxiU.ji y ^

yj- ajj JUciU-

S^iy- i/W i^'j jfi \yi - J'i j I,. ii tSjlijJ


ii (^^Jt .Jjl ij. fi Jj CJ.iJs' j ^) ' y. -CJs
-H'.Jisf..y.jyX;j^ CjiX.- j J y,\ i>ij jy

yJ-jXa;- J ii j^ ^yijjJ Jb '^.'Sjii- Cy^ ~

' * 'y j J)' f^. ' fi J.isj^jf

i\]j)yi'i ' jb.b\j\icff Ij4 JbJJ:iJyf^


y jyCji'b aiyj.\ifZ iiii
Je y
Jl J c
^ -^

'ji^b'-ii jj.'l-*-l 'sj. ifs .jA' '-^sffi


(fJify fijrSJi.'iSi .iJ-*^ C-'ji-iy i

JJI,

iij- jc-j l (fiy J fajy tSjUlij...


^
"i

: cy ffi. fjb .y (fy ' cfy J. J S:-i


Jy Ji 'i (Sf Jsf J'SAi ! jjy iilj .J
(f JJ', ib-jf

^J.->1 'Jji i, (Sj\j IjUj y (fijj

y^(y^bj^y . ji\yi.cy,,jCHyi,

^/1 J^J ljl'^J JjJ-j AJ^.yjf-'Ji'j-lAsAiy;


IjUeXij Ji ' Ji 'i ''yi y il I Jl
Jl* V (SJiJ\
yji'-

(SJsj.^ (fjbji y Jai fb ,f.y jj ^ VU

fj '^i'^ (pif^ifj
y Ji y.i *^. J, j Si J'i Ai Ji iili -

l;l_JU j_, jj, tsJ JU ,_j J }\ , J aiyj \

i jb-y j(J i^i ,j.i * Jj

( b-jyt f yJy j e ^^-JI Jiie. ij f J ,ji.

-438

r\.b'j>
.j/j ilL-^ ^jifi j

Xj\fi

J!.-* *:* y ,^3 (yh-y b^ (>. ^'jyi jl

^y.cjl li.l Ijlj y^ iy

(S-fy fl 'Sj. oVU.jIj- \y (fjf(y -i fjjfj^jy^j jfb 'j-j'is j.l I jlj j-1

f yj'y;s j.j b ay- (Sj.j-\ L-ji ls j~J


'- 'l'f s y y (SJ'f^

L' aJ -~>s Aaijba-CbtCjf^iJ^-M'Sj^o'SJi


CJj-i bjyj jf ^Ji ii'V yb i. Sb>- jyb-

(SJ3(y. jf. f *cj J fb>;J a ^g-fb


' (yJr'Sj\>

? 'i f yb^\iT f'y S^ J-L l* *'' ' iitfj^l Jl I !^- ^ J-"


j_i ixJL.- cji i:;5jij:.iU (^jjjliJ s y

ybsi -y (y yfs * (SJ y f '- le' iSjI


'A', y.i y J.(Sjis (Syi ju (Syj'i ay jy

? f^ ^^ yyb

'sS ^js f\i f. y by-i


* .-

bf-joj i- I Syi^

f Jl ii till jl j(A

Cjb ai u-^i iJii A

l I JU

? ii ^ j^j i. jUj fjj I ri- jb y


( (^jLii ) J ^^. lj.'j ^jV i^j; t *i' y-iilj^
'4

y.ib c^ y
iij y (Ssjj J.y A^ J. Jl J y Cy Iu

Ilj:- (SJSdjfi J. Jb, ii y .jj^ tj^ J

(^

? i: .J cjfl*'!' J'J jb i^ t^^lj * ili j;j J. (ij jUii ) ^Jb


ilijly Ci '^Xf.,yAjb\jyyi^by(j'^

(SsjJ (jAi y^ js'i jUilj f^jU.- JlJ jTjj jl


J ai iSL.j3 .J (fif -fy .JU y

V-J J jjj i.:-.i-l J 'f jS y-^ jl Ul j/y t ^y; jl

jliil- J^ajXif (fijj J '

jV" Ji J. '^

ililU (SJ^JS ^jyi. (y; yjj Cf^ \i A"^^ 'bXi (ji

iy Jy J ii" ' (fjj- "^ ' ''-

JiP j fi:itJ f .y, t j.f\ l,(j.f\ fXb j


(yiy (Sj "Jj; jiji j-jl f jy J lijo il y.j'>

f.y Ajfi Ji. (fJj-\ ^^y ^s;yji


? ybibiil Jjlj i^bi- i jb (^jIjjU JU- (fiJ^\

'^y.J yj Ji ' y_j' 'jf ' f jb^ ^y^ bj^ y


(fji.iis^'. (J^. f ba .JU y-ijb Jyi, ay ^^by
Ulijii : CjS y (fy-i J.'ji- ^yb U-ji y
y (Sjy y- U.^; K Ou

T c\yy.j\ l yji'ii 'yyj, ~

Jjt-

.fay

C/^jy'J^y'-'^,i^AXjsjj
J lll^li 'JJ-" i,JJLx;>- y.i S>y

JU Jj^: ii j J-S

j Jijsy y-ijy('jf' ia-i jcf\i


^.b i^Ti J, p Ij Ij^ Jji- -^ jl tS JJ J, JU Ul -jy

jlji-j iji j l yy 'i b\ J-y J'U

fiy. jb (y. yf

ji C\ C^jJX;^fcfi-yC^iCy
' J.lj Ojji- ljj::-JJ y y, y Jay jii ^y

(j\yi if J-i- ^i 'jr jl y (fiJi'


. ay iJLi y. j\i

: c^

f J J. 'y ^ U-J, cy

j>- Cijji-

^ Lsjrisr^(y s'A^ ~

Li-Clf j-U- j J J J fiy iVJ (y-f: jj


il (y i di^f ji ,y (fij) J Uj
? iiip il Ij U I J. U

' c}^ i>'>;^ij (ji-j,

'^A' (ji J y (fs'i

c '^J'-.'ff f f "i J(-^ y,>SlJX,i

ilsUUJ

'fif'i.jy j_i (fj^sy. f' s (ji.sj ''i i

Cj'

Jy, a(fij\yi

:J; llUib^ J 1 ji

fi<fj Cji^.(^ji 'j-'-JJ'fi ^'.f -j 'j-

T aS .jJ^ lJi;|-i bif. j ay a ^U

y.(3jJ'iyicJ(ji^ yji(s^i

ji

yji jl * 'jjy J i"^^ '3^jbj 'i }X>

fj-l

a\j\

r \ .yji
ft

oj'yjiii\jJJs'.fcjyj (S'yyfii jo jf
.j,(SJ j;! Jl J Jl i>-lji- .J Ji^ j Sbji (fij

'i 'j- (yri jl

yi yji 'jyj-^ y.s j^yi-

C-H (yij jifi b .~i j Jj jC J Ji ^U


ol_j i)o- J j Cjyi J.J J ifji

^ 'Sjy.i (y 'J yj yf i-i i ji. A..:fi cj y cy

lu) I J,' J * J^j-

".(Sj ji ^y yfy\^, oU . yi^y^ Si y

V lijji Ijjji f* * j'.l'*i liy ljLi J yH- ay

tsjij 'fy Ujj -ljiivlry Jjlj *i^-ii (jfi


'-r-^ yy '" j^r (jj (Sj 'JS -f (il
'Syifyjy^ J J ^f-^i.y Su cj.j.y l yJi
'SJ'.y\j\j^ifiS\f,:jf fi
ijb- ' yi^Si y... fji tf j,IS^.l_j J

(S Si (fj y i'^Si f jJ .

bi jjil ay (fi JJt-

(ijjlj JS J JJ- J^y jjlj Cj' AXijbJ ai (fii y

Jji .Ail^ .ji- t-A. tf A. " JIS^ tf JU- ^

<J"J J- 'f J:! tsT rJ:''j' fsjbcyjbj UJ tfj

-y 'A-y, ii yi^ y ' y.i * c^jf^-^ jj Jjj


fjl Ul. ajSji tfj Jji J * tfj; C-\ .c-i )s . fi.

f>.^ j'.Jj'*^-*'.
^^ 1 Jf Vjl tf JJ. oil .JJ f^j..^ ^j _

'
ii 1 J6

yi -^f. fy l>j 'Jijli, f-)


(fj-a- ^ Cj" b..j bf (fi\

bjyi 'jfc/.i-.y i^ Uj ,vy I

Jl->j^ b.

*Jly-JJ4lj*i jiu5^y J ''Jiij5"j"jU-J=j


ji-/lj.ji..-VU(f -Vil -o^^iijj! clij y~ii oy fi j-* ,v y f'.) yf (S fi^j jb ii

;iljLil^.i ' JjL?-j w, y ^^j 11 Jl J Ijjj^j il . . ^;

Jl- ilT jjj ij yii y j^Si . jjUi .ji-Ul-lj^

Uij ay ' yfjif.j 'y Jb .J:i J^ jbf jj


(S ii' Jj'lj ii jJr aft yb ji lj Ji Jli J L yf
Aa C-\yi y (fijb . f jUi ii jy. jl .JiJJ ii,

tijijj (S'j^ af y
JjjIjIj<* vy 1 y(yj <Sjfjbi(fi\~

' $'y, y y^ 'A\ yffiyj ijf-y s L-lj


^'>i(y;"Sy,y^i... ^jjjj . . . ^\^^

j-jj ii iJi Jjji. JUjj i.

}\jj

jif. (y; ifyyf 'ifs <Ai (S y ajj' \j)jj

Tfjji

il tf jju jbifij ^^ f ^li IS cj.f jl- ij ^j- JU-jjS^


tJlj ii tSJj^.:jlj ii

tf jjru Jj^jsjj J. f jIj ^lits-j Iij5^ 7- ,,-i


' -l'-^J-i'. y (Sy y. syii (Siyj^ Cjy fi_ji .j

'Sif Ji y_y.i f i~f s\ iJ> Jj fKy


f (y- 'i a bjjij ji ijl-^^ '-J! J J. (siifs

iSs jyis\ y . il y,j-(if\j.y /"? <j.j, ^y.


'J yj jy -Xi^s i^li ii jl

'y.yyiSi'.J.ji iii J.(yij Ji ays (SJsj (Ssj

" * '.jIJi'.J if' 'J: (fiay yj\ \j,


(Si'y l;j JyU ' i. S AxAfj ^ f ^y c>y bj^

'jf J. ' yai f ,if c ijljiii. .JtH

tyr yj if y Jj-isy JjIj>. ^S^jiJ


ii J iili'j iiii'j .j y_j-ys f^_ lj Ai_f ,

iSJhy^ fjiJi y ly

If jLTi. J^j Jj jf A.f

'-J3 yji. Vl; j ^-tf J il *'i>:i j .j;j ^SCU J4

.. f \A,,i yf
(S s iy Alzii.

. j.; AiJ ( y,y. Aii


J cJiijj jy-': jf jj f'f "s

if ii J (Syi U Ju. ii lU; Uj j ii Ij: f'\


ay Vu a y A:.-, aS iilj

f-''^" ff- ' *1 tS-^'^'j; '' '^iJ^S V


lj cJ y

*ir^Jii

tsT* V f I l-ts-j^J /"i jyi f yy,\jy


fiji f y ji (S-J^^ (fi 'y f(fi f'\ ' . ? i5^j
t

' "^lj^ Jf ' ^'sb (.* c

Cj^^i
(Siy Js CJjblii

Jji .

. ljlr

aJJjli (fsj'Ai^jijJ (fi j f *-jl tf j.jjjiti

'IjLaJ I tfj ay. ^y^ tfi

440-

yy A'-j
l5 Jt* \ ^\.:-.i y^^*"-^
y (S iji U-i J ' y. y, Sii y u^* jy M ,_4i I

yj\

J-A

ijy,^-

)^^*" *^^*V:J

tiJ-l tf jj. (jiyJ

y_j f-j Jj U-VjS

jjji CjjJ . jjL-i-jJi (fiy-

J^y

y_y

tf Ij, tfi iijij

(C (jfi

y i QjlS tS jijJ 'y Jjj Uili_> lJli'

yjl; J

jlj *j-j JJ J'J- y 'i aAiiSjji j

JS-J

y;i (Sy Jj L>- u^ i^iji- -j'^

Jjljitf I J^ljJ y; J CXr JJ*' '.

\ if y'j^ fs ' fi i * JJ Ijy J J' y. '^'


ij iiljLi j>f-'_ya>. 'y y': kl Ij-j y jj tfj-'

jf t5^V dlij jlJ sj Siy J.


I . ,.

J ;j l_ii I U-j>. j Wl J j' J\y i. J J

tf JJ. J (yj Aa ijlj i>

yf 'y tf JJJ J^ y

yp * W ' V ^j^J> J^

.JJJ ^^li Jl

... cJi iif if y^ (Ssif-ji- J'i

j:J

J.

J'.

V-j J'.

jiJ

J.

..-cJsif
Jb JLij (Sy.s A^ib \jii f y.ljj .ji-lj y

ijli-j Ci y
y liju'jiil

"j'. 'f l(- (fs tilj jfi .JU JC ii iy.j

Cjyib J'j^ <A\ jijb-y ) f J- tf jei y - Cjy

Jll iiJu.
f 'jy

j j
3J..I

b CJii y;
fj. ii.lj

*'j!J
lii
-y-'.

f (j'i Jf- tf )) * '-J J-* f J.J ' 'Sy^. J. f j^J jl


fj>-j tf A. (fijy ( >^l J y^^ * ^. ti;y^ ' ilri -'^ J

Uijj
ii

(.^li i4 Ijiji-lj

.j>- Wj- ^ 'y

fjj' bjVji Cy^i ySyS fii * tSj~. j>, baf cy JW jy (J-fj i jJ OIjj jj i ,jX ji Ji

Ulill ajy 'syJ fj" jl fJ- 1^. J*- j^

Jlci

'i^y.j'S'if(SJ/(Sy

'yib j y, yifj ' f. yj-s 'j, y Jj

yib

v.y>t
J ii'l/ .jLJ ( J- j-l ) -^ JA> Af -v
, J il' i- .jlij j^ tS jli Ij ti j^-; oUjJ. ^.p ji.

(Si/- ^ Ji jb- (Sy y .y, f y.j hcf


ljJ Ij^ y JLS (fij. yjlj y f;
Ui _rtj y cfi; . Ci i ijs *i Jby, bX.->

^ ' fji Wl'IS'j ljiVliJ ljl j 3J j ^bjji

y ,_J^i. tf jU ' (Sj^iaJ-^ Il J-bJ ' j/l^l ' J.


jAyi-j ii iJ J iiS-, Jiti j^jJ J ii j 'j (S y
lju>. jljPjXi.jj oiU. Jy ^ ii l'JL^ i J} lj

(yiji 'J Jiji- yi y.JO J y J ybi yj; tfj

< >l^II* 'i iVf?'' y-^iJ ' jl A (/; ' ff.

j J. jf(Sy'ii jy for\ji "_ jj-'JjVI jy


'J 'Sjfi 'j-.w .i jy 'j^lij jCjj'j -cJs (S Jj
'y y

'^y^^i^yy.'^~i.3y,
J i^sjssJ (/s jjly- y *? jIji J *'j>
iili,. js ' ajy Ai tf*ilj>^-jii iilju

f
ji->

ji i Aa.zif \s\5 j . (fy^i j^.i y

(fjy Sffs(Sjjajyi U (fi Jijy J_ tij^i


ji Jii U i j y ^^
AaSlf Iju

i Iju lill i! l^Jl-JJi'. i^ LS*-' tJt'J' 'S'JA jyb


yy. (y ''. j' s-j^. ist'V il ylj' *' ' 'SS

C'

y ^i;jy, Jy- j

- ^j>-3 cf j .ji-' t^llj fU cb J)

tf jJl j ,_pjil3lj .;i:i jii 3"%, ijf jf '' ^ jb

a.\ \ijsji jl 'J '-^i J, f JS y^ j>, ^3 (fjy IJjjJ

'

^ J'J (Ssi; j I jfi JljJ ' j: '

(Sjy^, j, (f jl (^ y 3J jlil J p ^ -"^ ifjj (Sf~^ ) (j-^ -y ^iJijiVl;^-

Cy j"l '* ,_^o iill JJJ iJ^J J I' i' J^. J-

J./ j:jy

(SijfJf'^siy.

-441 -

y
ys

'^
j^^

y JU

y\ .bj6
-M.,*-

aiyy
Mrr ljij- o

w-j
wer \yy

'^>J'M

iS^J\^\3/

J^
iSijf(S'S 'Jif \ y : jljl Ji.jS^ 1
IjUj^ (fiijy

tfi Jjb:, bJfy J


(fijy (fiJJ-i Ij^) JVj J i. Jl ilii ciUj LO^; Jlj .J ,_]_jUj^Uil tf jl>l

aj\)'JJ.yJljf(f-\jiiyiAlii.y.lilifji_(Sfi
'^ J. UiD
aji il J.

Ji^> ilj. J J il iili" ij J _J_jK^iiU _ji (Ji


li.^

AJiji J. ':-.( i^jlj, ^^ i^ f

yj

t ji\-~i JJi ' ilUi-iii J.. jl, f (.5 il j^ il j^ JUy

jb Ji'f (fiyV,- yf;jf\Cjjiybf


liljji Jl i_5^ Ijuj
r

il tij^. t4l i ''f fltil-j

tfjiiL.jJ.ljJ.j
.} ii JiS ^J

J tf jljU yj CJ ji liljlf:
-fi.

L>-i

iy jl ii J

i> iilfi

vlf=r JJ^ J;
J

*ijjj

*' _J;I j^-1;. (S f ib tfiilj


J A-S A y
y\j

il'

il" clJ y ii;J '-J;j A j J\y j aj\i . y

Cj\i. = iT tf ijij 4J

J\y c;i ii ijj j jljl ^J jiJ

A. \jif u-tf
j " yi i

' 'i y J^y .iji


i.ljljj'i j5

otijj

((

Xyi J\y U.jXj- ' Cy (j-^ 'A\


Ij y ,_, < j^ Vi- . Jl jC tf jjl cv^->.

i, fyf-a- tf ._;ijtf jlS^J

b-y.^ ,5

i.ljlSji Ijy^-Jtiji A^jjoS'lj j^jiftij-l Jij<^


ltfjV il i:_j J ^^ a! i.j3 .1 O *, J. i

'_^0-lj- IjV Ji=; Aa . y i li Si iJ. < CJi (fi i

il i-j .ji:j j'ju


aijji

(fijf Jlj- J * JlP J tf ji>j

UijU(Jc3 il Jjl iS

j\ifj\sb j^ jilj'j 'J ljj*'

(fy-l. Ci Ai. ai Aija j\y tf iJS' SJ

fl li Jv.l t -C- 'y Aa . (fij C'is i-if 'i J^y


J^j ^! t^l^* t^j*"JJ (s^i y uJi^i ^ jlj-j

w*; yiJssj A^ i-i s '^yj. ' Wr *; sj^yjf


A'ji Ji* -Jj J J i i) i-jJ f I jif Jii. S \j-i Jl
U- *;

Jyj- bf s y-<(SJ f l fi ' a ii f-j


' 'y- ^t: ** ' ^J-jy- X j-i tf Jui' J

cj^'

i jjjj
il iS

Jli.. L j-^ . J J .J il' C jUji

jj; J. H

iilP J if tf . ) ii jji

i_i;jti Jl J,l, ^_ yjj. jjj, lj

J y ' -J-'jy.i 'i^ fsy

f'j y^JX.

i Atji

^aS Jb .j i::; J ji.lj .J o f\ iJi jlsji

Usi tf jlJI il (fif-j,i


lJ^U bbjiA.fi(^ . ay\ifi\yOf A jf.

'>J.iil;jlij Jsj ^ji tili Jii. J-lj

Oj'.Ji Jj ** *; J jlji '3 SJSSJ Jljr 5=^^15- J'*i


,iJj-j.l il f^.S

y_y i -5^ J^jiij >.j ^ lfi- fl i-} f 'i


'- cjA-^-i li.Vr *!

-442

'::^\^i::.\^j>ihZ^Pfii^^Mji^^cr^y^
i::J<:ii)'(yi>\:jjyjijyjCj\i\ii{^

UillilU

(X-i

*y'>.

>'

Jt>

Jtp-

-A

i\^V_Jb Ji*s klJ \^,>\J.\

jlLVl tjj'jv'ijj
liiij \ ;jrlj il- ^

tllJy l
<ilij 1-

(fJy(j'3y''-'
(^jj- 1> }>*'

-v-lj3i-*
jjr*^

tUi J

jjfi *- **
jjfJiiujIjy

.tiby 1'

liiiy

^' "- ifjy.xj'sj':'^ "

>)J^*^| ijU - ji*i i^v^. tiU .:;, jvx-*"^ '^- f^ "-f^ f^. '^J^" "^' T^ v^^tA-ljW

-443

y\

jjud*

O^J>\

-'^ffilj.j-

nrr

ly.j-

Iji y

Jy^'t j-'"^:*'^'.

t5j\.# \>

i$jA diibAj^' .
t^jil ^y\J\

y-y >r

.>>
j\^

(y-a

*sji>j^

t^U-jOi 'P

jyf Jl

iS-i'iyjSji-i-^ To-yi

ffj-:if
Jit5CJ

J'y-- I

Sj, JUjl;

t^U-jJU

i Jyfi

jL- ijjiijl-

O'-y ^
ya>y\

(V. .>- J- iS-*>1

A \ nt"f I t>^'-; (ii" *^la* ] \t.T' '

-444-

SAL 2
HEJMAR 8 S

ANNE

NUMRO 83

EMBiH

SAMEDI 1 Juillet 1933

1 Tirmeh

1933

Hovara dorili Bevue tiirilB

Hespn

xwesxwann qnrd

Gegerxwin

lna

xwal min

Kedrcan
Cegerxwin

Mtr Mih
Tirba sipt mare kul

p; Hesen

Sehiti.
Sehiti

E. S. Gewrl

Osman Sebrt
Gegerxwin

Ibret
^ ivisevan

D'. Q. A. Bedir-Xaa

arinn Xeyam
Talr.teq Berdlq

r.'. Q. A. Bedir-Xan
Evln Cweleq
Law Fend Premerd Heval iqrt
Ewnl

Wefdi Qurdistan Tola bavan

Bo xawent Hiwar
Ax qeser
,

li. E.bott

Newzad
Civatmiletun

Hey dinya fan Selam

^iv ^tnsip
Besna

Hereqol Azizan

napxafla leretl
AM - 18)3

-445

f 9^f/l^
SPCIALISTE DES MALADIES ;TErtNES
VE.^tERIENNES ET INFANTILES

Serais

Q>/r

a^aua.

^ff^i

EgoUige
Inscription

Frres
Gra

sur tous les mtaux

vure colorie, pancartes et tableaux en cuiv re. Impression de cartes


miivanl les procds les

et autres en relief,
plus modernes.

Dumas

Malet; Uaher

Qiryarya Qovar
Ji bona Srya, Tirqya, Ecemistan,

Abonnements
Pour la Syrie, laTnrquie,. la PerS^J
l'Irak et les pays du Caucase: 100 f^

Irak welatn kevkas :

Salqt

500 kirs-sr

IOO frenq
1
an

eraehq 300 kirs-sr


armehq 200 ,kir-srl Ji bona welatn Salql
emehql

go frenq
40 frenq

(i

mois

60
40

i'.
f'.

4 mois

din : Frenq
Frenq

Pour tous autres pays: 1


6
an

150
90

150

I'.,

mois

90
60

I'.
I'.

armehq

60

Frenq

. 4 mois

Her tit bi nav xweyy tne sandin :


Mtr Celadt AH-Bedir-Xan.

iidresse toute demande au drrfecte.U.


propriiaire :

Emir D . A. Bedir-Kha
' Damas : Qnarlier Kr(i&

Sam : Taxa Qurdan

446

Sal 2
HEJMAR 22
--y o-ar-i

ANNEE 2

NUMRO 22

SlMBjH
1 Tirmeh 1933

S.MHEOI
1 Juillet 1933

Qovara QQrdi * Bevue larde


c[o zar murqri zarawa([i zar lolo ye. Ji

xwe

qurdya

lolo

zar

((urdmanc

ye .

J-e ho zman qurdi

Hawar

j bi

piran bi

zar f|urdmanc

derdiqeve .

Weq Hawara anzdehan


min min dest bi xwendina

giha dest
w qiid.t

Niho

min

divt

ez

fi(|ra xwe

liser

yecjitiya zman qurd

bidim zann:

qo

t.'de

bendeq

liser

yeqitiya

zman

1 Zman qurdi

bi

bijartina

pir.sn

qurdi beye. P geleq

sa bm

i"i min dil

qurd. ji hem zaran,

bi xistana wan

qir ez ji fiqra xwe biqim.

di v

babeldexuya

li sna pirsn biyani qo qetine nav zman


me (lirq 2 erebi). her tt divl em zareq ji

Ez ji gotina xwe bi end pirsn

biyaniqi dest p bi([im. Major Soaneoyeqi ingilz qo di nav

Ber

bo Xwendin nivisandin bibij. rin, pilre prsn zarn din bxin nav w zari

Qurdistan
hn

Ecemistan
qurdi

de geriyay
bye

zman

ii faris

liser

3 Zman
ps ve diit

qurd

bi away di

jrn

Qerdistana jrin qitbeq nivisandiye.Major

biser diqevit:

di

qitba

xwe de bi
mijl

zman.
dibe.

qurdi bi
gotnn

A : berhevqirina ibr pende di bapr qalan, da qo qanyeqe edeb biqeve

/are

muqr ji

Ev e

Major Soane.

dest her nivisvan.

Yen qo zman qurdi rind dizanin qm


in. Ji lewra hineq debcjin qo ev zmanji
'.man di faris ereb hevdudan ye,

B : danfna

dibistanan

di

nav bajar,

gund eran de.

C:

wergerandina

((itbi'n

biyanyan

piranya pirsn
nec|n din

xwe ji wan girtiiie. Hiqo ev zn-aii zareq

en hja li zar xwe.

dibjin

D : belavqirina F:danina

rjn.nme

qovaran .

farisya qevn e,

ps

de ne ye. No,

du civatn cih, zanist

lier du gotin j ne rast in. Zman qurdi


zmaneq qeleq qevn e, ewend qo ji

dini. Ev her du civat bi liilbijarlina pirsn ([evnar bi peydaqirin hevedudanna

zman faris c

nuli j qevntir e. Zmaneq

pirsn nuh de mijl

bibin. C-U vei/doy CfCicri

lequz, bi zmanazneqe

binizam . Ji hla

din zman, qurdi ne


zman ereb

qeliye

bin

hiqm

weqe laris

pirsn ari ,i

SGMII
Di hejmara bawar a anzdehan de

Xwer

winda

ne

qiriye .

laris

ev

winda qirine
pirsn ereb

dewlemendya

xwe

bi

aniye p.

User sehtya zmn

s pirsyar ji ciurdn

Di nav zarn di zman qurdi de z:irn


paqtir xwertir zarn muqr qurd-

xwenda qiri bn. Bi van end xzn j,rn

gotina

xwe

bi geleq silavan ve pes ber

maci

ne .

Ev

her

du zar

geleq

nzq

hingo diqim. 1 Yeqtya elfabeya qurd.

zman zendi,

zman Avsta ne.

Carq hevaleq min ji min re goti b

He

xrta qurdan yen qo Ir

Bpel 2

HAW.AR

Hejmar 22

Wyliy tirqo?

v/isev/i
Jna paz b reng tam e, ji lewre dema werihan Bnjcn
ikas

Ha...
belqo

ha... ha
tu

no.,

ez ne ewim.
esqe.ry

qomandar

mirin ye.

No.,
Ma

no.,
q y

te disan sehne((ir.
bibje... im :
ye bas e ba.j e, zqa lm

cn, ezmann broj, ,Sev.n res

nexwes in.

b z 'blis

Bay qv libri dibe, sih

qr

sar

qo

wisa

Ewrn

giran . tar di

ezmanan de

Qil ji

cih

Xwe keliki ax xwe veqir

digerin sihn dil wan

wan di((evin diln mirovan

hdi bdi cendeq zelami hesU ango


keltaxC'. w ji erde derqet

tehl diqin.

Key nexwe.syeq
dora dinyay

ji xew

radibe

li

Iblis je

re got:

de digre.

Pja vegerand:

te

xwes

be.

Nivisevan

le

Di paizdesistya jn, zayn mirin diqevin phev.


Ma jn ez ji

insan ji
(| hatim

xwe re dipirsG:
diim q?

Ez niqarim selawa te li te vegerinini


Mir geleq nizm digot deng wi

iye'? Ew

hatin

yn ji bo .

ecb b key du hest hev digemirandin.


Seytn got:

Rjqe

ji

rjn

paz

dil Iblis

teng M'.'e kisi'ira min


ez selaw li te Xem Te

b ji xwe re got
yeq ji pre miriyan ji

ez

herim

gornistan

xewa w hiyar biqim gotina xweqir

meq e min nediviya

baxvim weq

biqim. l dixwazim min qir? b'zanim,.

gornistan
seqini

ser

tirba

nivsevaneqi

tune., ban

ban wiqir gol:

ima

Hol gubbide min! ji cih xwerabel


ji gorin dengeq kebe l vegerand?

min

ban te qir ji lewre min ji xwe

re digot, em berin bigerin 1 aqe.. ger ji hewa ne bevkas spehi ye.


Tu ji sermay natir."!!?

bo i ez ji tirba xwe rabim.


Div tu ji tirba xwe rab I xwe ranabim !
jina
tu (( yi.

No ez ji tirba
ima ?

No.

bi

xwed eznatirsim.. Min di

xwe de geleq serma hilan. Bel... niho t bra min, te serma

Ma

bje

Tu min nasdiq

hilan, ne sax qeti


Li tenitahev

wisan

mir .
din.

bi r ve

bi
ji

zman

qurd

re

bendewar
xorteij

dibine

Baraneqe hr dibar
qurdn her welal bijarlin ann p. ji

bayeq dibat li
nivisevani re

hest yen
vaii 3 ti.st xortan civateqe zanist Di v civata ferhengeqe zansti

ser

perasyn

derbaz
de ber her

dib

qo d avn

dileq t de nediliv. nivisevani roni>eqe ryalbifs

Ji

qortiqn

gewre,

di pist re qitbn

hesin

derdiqet , diqet erd

qevnar

njen, temamn wan liser hem

rondar diqir.

zarn

qurd

bilav

qirin

di

pitre

bi

Nivisevani ji eytn
em diin bajr?

pirs qir?

yeqtya zman qurd mijl bn. Bi vi awayi heya deh salan di xwen

Qo dixwaz
awan nay

serseran . qeyla

te t?

din de yeqt di axaftinde nzqayy hsan dibnim.

ma di
dil te ye.
mirov

bajr de i

heye

qo

nziq

Xwed v bendewarya Hevind Sor

bi milet qnrd re dirj

berxurdar biqe.

Oiman. drt

ima

448

Hejmar 22

HAWAR

Rpel

i
xebitme.

bjim...

ez

ikas ji

bo

wan
bibin

bv

irsal

in

tu di axi

de y niziqe

pnc.

Ibls diqen qeyfa wi dihat digot


Insane reben I

Hol-j ye?

di

v navbin de s zelam

haliii

ser tirba min rawestan


min xwend digot

yeqi

ji

wan
wisa

hem reben

hem

bextiyar

nav

naveq

Iblis mile

xwe dikeliUand.

min
v

tucar ne

bihstiye.
qes ve.sart

Niq
tune.

dil min

di

Ji gornistan derqeti bnn, li ber pyn wan de ryeqe pehn xwe dirj diqir, di

gorin <!e

awa
cz

bilijim dil

min

geleq
xve

aciz b.

her du rexn r de avaliyn mezin bi'ibiin


rz. B tar b, ronya fanosen r bindiq

end salan ji

bo welat

xebitme,

pil

xebat

yeq tt ser

lirba

min

bn w qmany.qmanya roniya din


e.sqere diqir.

dibje,

min

nav

zelami

tucaran ne

bihsliye ji gotina

w derdiqeve qo ezdi
ve.sartim?.. ma tistn

Ibls dsan

pirsqir...

gorna
wisa

xwe
ti'n

de

ne

de bje.. di Horin de tu awani, lu


awan li xwe dihes.

(lisandin.

Yc

din qo

navij

min

nasdiqir

w ji

Niha

qo

ez t

de

hinbme ,

ne

digot

min

xulaiiiliya

tirqo qiriye bila

xirab e.rahet bdenge, l dizani de.spi-q:


de giran gireday
bismareq

ciht!

min

liibe

dojeli.

Y pji

digot ew

gele(|

diwar min

b .

Wi qer

ikas b' ekl lui jina xweji Lo serxwebna


Qurdislan xelasqir.. Her leugiy de ma

qo

tabula

bismar (|iri li

h mejy min de ji qutali.

di

wisan gund

b' II

pre

mir,

qiti'hn

w de

niho tn

IMzanim qo ne li.stiqi giran e l ez p.;


geleq aciz dibm.

baj-irn

Qurdistan.;

xwend 11,
pesnn

herqes

bej

wi

diqe l mir ji

Min ji xwe re digot ew bi Icesd wilo


b , min bi ekl mejy xwe i.'ii pir

xelq b

ji hejqirina v, an b baye. jina xwe di xwe.siy de

Diviya
bibnrne.

zelaman xirab d'q'r dixwestin mej'y

Wext qo

(|elin

nav

bajr de
ji

Ibls

minj xirab biqin. pa.s qurm peydn bn.


ew j ieq b. Ez hdi, hd dixwarim..
Ibls digot: wisa dixwin, ma (.i
gubdarixa dengeqi qir nivisevani re

geleq hd.

got bibitise. Nivsani guhda bi'.isl agirln dibis sihrn wi distiran , p geleq

gotina le ye ..

tan yeq ji

dixwaz , ew
z naye

got tehl

weq

zirav jt

xwarin.

dilxwe li
Xel<|

disa dest

me.S qirin.
mezin qom

Le dizani cendeq min ji ne litiq


b

li ber

qilbxaiieyu

bn,
qo

qetin
ji

nav

wan Je
w

nivisevani

b, gost

w geleq

()m

bii!
dit yeq qitbn bi herfn ziv

Tirq
ne hol ye?

ji gost we /eyde ir hezdiqin


zr lapqir psber xelqi

de

ye, xelq
qitba

bi
w

Bel.. gotina te
zanim, li.t ew got> hem bi me

ye.

ma awan ni
me ber-

lavn

ge.s l dinrin

herf

wei| gnnd hevre zu dixwin !

stran

ditcyisi i.
wi dit p dilxwe.s b

n-.e

Qo
je re

Iblis .sahiya
got:

Pehz de gorin awa ye, hmi ye?


dix-waz em herin drtir; niviseva

Bel.. ne b hm ye ,

l mirov l
ni got;

ir dibe. L heq rasty dixwazi ez ji hemi


titan zeydetir ji wan ehmekan aciz dibim
qo t.'n di tirban de digerin ser tirba
ser

No., naxwazim, dixwazim bizivirim

lirba

xwe,.

min

dit

qo ji

bo

min

mirin

nine.

min de radiwestin, L dizan ez nizanim ji q wext ve

Vegera

x'we

de

disan

dibihst

qo

zaroyn

Qurdi.staii .sihrn

w dixwnin.

ez mir me,,

d wext i ye

sehnaqlm

^"-.Qamiraa aU ^cditrSUn

"hpel 4

Hawar

Hejmnr 22

mwmm Mmymw,
Delala qo dil Cibeq d de ji min je re bar b bn
bi
Emin
Keder du

\M
' bmed
mehan

haie qustin
e, F mine Ehmed,

xem re giriflar

awan diqarim Dermanqer

p derinani bigerim jar b

naveq

din

Emtn Perxan

bi dest

me nesax

tirqan

hte qustin.

Emin axa yeq ji axayn welat me b.


Ber avn qrbinan i speh i qirt

Mna mezin

axayinen qiri b . e;ra

din ji tirqan re xebateqe Digel hevaln xwefda b hev xwe eq b

War dilqetyan i dojeli i bihut


Sitarn bdilan i etlas i caw

hilgirn

Bin ser dilqetyan i baline i


-

nivn

liser

rehmet

Sx

Sed efend.

Pit

qo

.Sjx rehmet

hte bidarve qirin din baz da hati

Emn ji b nav

Gava

hvna

psiy

ez

libev

dam

weq

axayn

Ji

min

re a ber dersa bvin dam


pariy zr dil min
manan

qurdn

Cizir.

Pitre ji

Pas endeq tirqan elweq


bn. Imn end hevaln

belav

qiri

qir mifleya

gencneyn

w her tit

ji
Ev qar.wan jin ecb dibore

bra

qirin
Wan

vegeriyan n ber dest


yeqo yeqo ew axa winda

roman .

Ball.'ide dema saby dibore Meyger xema xavyan nieqine

diqirin . Ten dora Iii du w ji

Emn li

ma

b. V pay Biriy

hat

ber em

Bine piyan

sev dibore

beriijn malxrab hte qustin.


de ji xwe re ibret bigirin.

Qurdino l

Dil min tucar ji zann bpar neli


Hindici man veart qoji min re qar neb

Eve

qurd

dibjin:

rih

dibe bost neyar

nabe dost.

Di jna

xwe a

heft

du sal de

Cegerxwin
Jna min bor ket li min a.siqar neb

Beri
Xwe bigire ji giyani tu dur
Li pas perdey wesartiyn

qo nav te ji dinyay bie

biqevi
qr

Vexwe serab xema te d bie Qezyn delaleqe ji


Ber qo la" le ji

Xwed

hev

biqe

( l)ir[ev Serab vexwe tu be, nizani de hatiyi bi q

hev

qeve

Dilxwe

tu nizan

q.

5ernijdevan rindn

xerabat ez

im

Ji gotinn
Serab vedixum l serxwe-siy naqim

b cib gunehqar by ez im

ji vexwarina meya zelal b xew may


bi xwna qezeb lavelav qir ez im

ji

bil

piyan destdirjy naqim kesda min ji serabperesty i ye


weq te xweperest meqim

Dizan
Da qo

Gul

gotryeci ji ry min spehitir nne

Kevkas westa bna gulavgir ji


Din diti

bo i ye

her i dit

Bilbil

bi

zman hal xwe got qenna rojeq q saleq negir

her tit qo got bi

bihisti h e

Ma ji bo

l'eqe din ser

ser geriyay

An ji

goeya mal

de rnistiy

Yeqi ji kehbiqeq re got tu serxwe

Rja Ji

qo

hesp ezman t de

zn qirin

her gav di

dawa

yeq de rewS

Miter

Pewin rewa w qirn

Jin got: melayol herweq tu dibj nie"


Ma tu weqe xwe y ?

dwana kezay nesib me ev b

Ma guneh me i ye kismet me eve q^irin

2)'. QamiraalU ^e-Ur-Xan

Hejmar 22

HWAR.

Rpel 5

Texte, ct Traductions:

um
Sala Bab hezar ji sdebem el car yeq ro
Ji devi Ehmed Ferman qT

kewm qurd

siltan
ilin iz

texte xisro
hiqmet Pulo

Bi erani, bi delal ji min ra dibn Besnay


Xwedya qulan
Serina

Bidin, m;d miliyet bi Sx lerik irsad ji

derday

nifsa qurdn

liber dil xortay

Ev Ristem zemani Behram wext me b

Li min porsor, Li dar dinyay

porbelay lu nemaye

Ji cir mebn buhar tirqan digel w ser b end keymekam wal girtin di v buhur

Li mimqedqir, tabwinday
Li min qihla ser tewlay

Tirqan diqime kirin: emanI ji dest qurdo


Pir qirin hileqar lirqan di kewm qurdi

Qaxez

nivii min winday


xerab

Heyl

dane sx axan makl hem j


(miro

Qetim lora mr

Qirim

bergireq, ji

bergr tatay

Ev tevde

n Hewar

wan

xwe bixwe
( hev qustin Bi Srani, bi delal ji minra dibn Besna ( Xelil
Bejna min Me.a Sng Mna min, ber sve zirav, nava min kendl e

Li ser

Xwe. qirin dcA'let

qur

xunxwa

(Holaqo)

Sed S.ih iixa mir qulin ji kewm qardi


D..y sela d.mn hem qindir weqe m Z;iza fena pilingan bi sr d:ir gopal Bi deng miliyel kirin didine lirqo
Bi sond ehd iman rabn digel vi sahi
Ber xwe dane roman gaz qirin ro ro 1

mna werdeqn dora eman min sip ne, Melol, -sev mina cira sir in qannan liber

(ser nexwean

Hem tirs,

hem tehl hem srn in

Deng tifeng top:in din sema

ban

Min reben, min rseq diristi ji


W ez biinim ser

xnbar

Xun bn rewan ji xortan nll firat man


( co co

hoste Melqo , culh

(bxwediya Dar
Bira qe ji Amd
Bav min xr bi((e, ima ne dam

Hineq ji qurd ehnieq xan dibn didilde


/x 1 ew bedo sersem, axi ew b bav kaso

hela ber Enbar


xr nebine Hesen .a.*ta

Wan ex me

girtin, derdeiti tirqo qirin

torin mala

W roj el mucahld xistin sert bar


Zaza Qurmanc jorin hela Cezra botan

Ez

dam

Brahim

Temo ,

mina

qund

( kelan, mi.5q ber qevar Agir bi wan \e danin manendi nift penb Pv;lz i sor qewr e her tebh w heraret
Qurmanc i desl dijmin dujwar qur
( Hirto Min d yeq ciwanmr Gaz Em diqirne mane bar zar yareb xuda mehrm tu b:zan mal i"i

( mr Zaro
qo ev xeber

Mla

sx

beg 1er qustin ser di wana

( me guhqer
Yani ( T vin Cweleq) ev xebera go bego Dil min her b qebab ji derd ( qurdan Ji eqem min xun bu Nil Dide ( der b

Liber titeng top:in manendi gog qao Ziq-jinan kelatin zaroq ji wan deranin

Ew dane ber sungyan wan go Hewar e bavo pIr ciwan bqan bisq xwe tev kusandin

Wan seug 9x

kamet ebr hilal r rl

vi'it. Ciwelei

-451

Rpel 6

HAWAR

Hejmar 22

Nizam bext min res bye, ima sip nab


*

Traduction
Avec douceur et grce on me dil Besna La possesseuse des douleurs el des ouffrances
I.a douceur des coeurs des jeunes gens

Ji min ra dibn Besna, Eesna Emn Uejna min zirav e, ser guliy min ss
( zvn e

0 moil aux cheuveux blonds ,

aux cheveux
[dnous

Bav

min xr

biqe,

xr nebne

ima ne dam torin mala Hesen axa Fz dam Brahim Temo,


oqa min liser oqa w

Celle qni rien ne re.Me dans l'univers

kela Sirq

Qui a agi mais dont les iflorls sont perdus


0 moi I la plus noble jument du haras
Donl la gnologie est perdue

Niqare heyfa

sev ji min hilin


***

Je suis tomb dans le Gli t de l'homme mauvais


Qui ft de moi une bte de somme de ceux des
[ ll[l]

Nav min Besna ye. Besna Xelila

Vemiq min mna sve Zinar , paqela


( Merdin
oeri sor, (|oq sip ne

Avec douceur

el grce on

m'appelle

Uesua
[Uhnlil

av di rebeleq mein ne
Zr eniya min Mehmd ne
Je sui svelle , ma taille est fine

comme i.n
({cBnJil)

Mala bav min ne bi

xana Xwed b
^'on allure esl

awa

ez ne

dam torin mala Hesen axa,


( ap Behri

romme relie des canards des


[ bords des rivirs

Fz dame Brahim Tsmo, mna gay pire


***

Ma poitrine,

mes

seins

io.il blanrs,

de la

[blancheur du premier Irait de lait

Birs, birs bi xumar

llssoatcomme les poinmesde Malalija[2] qni

Ez

rabim

cil

torin

xwe

bibim

ser

[daus les nuils d'hiver au chevet desmalades

(culh Dar

Sont aigres, amres et aussi douces

Mala bav min ne bi xana Xwed b

awan ez ne dame

torin

mala

Hesen
Moi, pauvre je (i'ais un fil de laine tendre

( a.\a, ap

Behri

J'enverrai

au

malre

Meiko, le Iricoleur du
[malheureux Dar [,

Ez dame
Birs,

Brabm

Temo,

mna
( ''in

mi.jq
qevr
Pour qu'il me tricote, (en tissus mes douleurs) [de moude jusqn' Enbar [4]
Que mon pre fasse du bien, mais qu'il n'en
[voie jamaiti

birs

bi fesy

Sersot nav hery.


***

Wer kutiy dilan veqin

Pourquoi ne

m'a-t-il

pas donn au genlilho-

Ji derd dinyay,

biqul birn e
El il m'a

[mme de la maison Hassan agha


donn Ibrahim Temo, pareil n

Feleqa min daw nne, dinya derewin e


Bav min xr biqe, xr nebne

[l'hibou des ruines , au rai des

alentours

Genim biine, zwana res hiln

[ du grenier

ima ne dam torin mala Hesen axa

Je

ne sais pourquoi,

ma chance

noircie ne

Xort di Omeryan, simblsor ser xanya


Ez dam Brahim Temo, mna gay pire

[devient plus blanche

Dran wi qeline riya wasip di hinar


( ry min ra bne
oqa min liser oqa wt

On m'appelle Besna, L'esna Emiue

Ma

taille

est fine, les pointes de mes tresses


aux exlriiiii4s argentes [des bouteilles

[sont pareilles

Niqare heyia

Sev ji min hiln.

Hejmar 22

Hawar

Bpel

Que mon pr,; fasse du bien el qu'il n'en voie


[jamais

Qu'il

sme

du bl rt qn'il u'en recolle

que

[du (zwan) [7]

Pourquoi ne m'a-t-il
[mme de

pas donn au gentilhola mai'on Hassan agha

Pourquoi ne me

donua-t-il pas Un gentilho-

[mme de la maison Hassan sgha

Et me donna Ibrahim Temo de Sireich [5]


Mon genou sur son genou

A un des jeunes gens Omer, aux moustaches

blondes , debonis sur les terrasses

Il n'arrive pas prendre de moi la vergeance [de la DUll

il me donna Ibrahim

Temo, semblab'e 6
[un vieux boeuf

Ses

dents

sont

tcmbs,

sa

barbe blaorlle

[m'graline les jouefe


Mon nom esl Beson, Resnn Khelila
.\lOn genou sur son genoii

Mes sema sont comme les po.n nies de Zinar[r)]


[derrire la cildelle de Yardin

Il n'a-rive pas prendre de moi la VengiBncfe

[de la tiliit.

Les po'ules en sont roiiges, les souches blanches


Mes yeux bigarrs lesSmb'nl ceux des
[agniux

Besna

lait

uce

jeunne

filli Elle

de la tribu l!>it d'une sei

Omer. belle

et daisanle.

famille moyenre el aimail l'un des fils du

La serre-lle de

mon front est falle

de l'or

gneur

rie

sa

Iribu.

Malgr

elle

son pre la

[Vahmondi

donna un homme g, Ibrahim Tomo, dont

Que la maison de mon pre ne

voie pas la

le norti se rpte 6u ro'irs del chanson. Besna


aprs avoir snppoi t celle vie, pendant quelques
annes, se G| enleve par un Jeune homme el

[prosprit dn lenipls de I i>u

Comment ne me donna-1-il pas au genlilhr.


[mme de lu maison Hassan sglia

se refuRia avec lui chei! les (Pendjinarau):

El me donna Ibrahim Tenio, semblab'e


[un viPBx beul'

Celle chanson est Its populaire en kurdisttt


et compte dfrentes variants. La rtsenle tii'a

el chante par Ahmed Ferman


File, file (la laine) avec rverie

de la tribu

( Kiksn) . Uae autre variante a t enregistre


p-ir une compagnie de graniophon, d aptes le

Je vais me lever prendre les habits de

mon

chanteur (Isa Dtrwicbe) de (Jiikho),


(1) 'l'ai; C'est la plus bafse clasee de la so
cit kutde, classe qui n'appartient en encan

[gentilhomme au Iricoleur de Uar

Que la maison de mon pre ne voie pas la


[prosprit du temple de Oieu

Comment ne me donna-1-il pas au genlilho[mme de la maison Hassan agha, l'oncle


[ de Bahri

clan de liibu.

(2) Malaliya : Ville kurde sine l'ouest dn


kurdislan de ia Turqui, renomme par ses

Et me donna Ibrahim Temo. si inblable au


[vieux rai dn grenier

fiuils.

(3.4 Dar, Amoude, Enbar: sont des villages


kurdes . Amoode acluel'emfnt se tiouve en

Rie avec la quenonillo, file 0 lle brle, efonce dm la bine


***

Syrie el est centre de Nahiya. (5)Sirelcb : Village rocailleux des montagnes


Omerf, d'eu le mari de Pesra lire son origine.

Viens, ouvrons les boiles des coeurs

(Cj Zinar : En

kurde

s'gnifie rocher, et est est sila

Qui

sont cause

des

douleurs

du

monde,

le nom

d'un quartier

de Mardin qui

[pleines de plaie et de blessure

sur nn rocher, habit pi<r di nx tribus, ( Dayi-

O sphre , je n'ai

point de

fin ( d'avenir) le
mensonger

chan) n (Mecbkinan].
(7) Ziwao : plante parasite les bls. qui croit daoa

[monde est

Que mon pre fasse du bien et qu'il u'en voie


[jamais

CfCaeqol Siiixan

-453

-d'>-

aM
(Sjyj- - -li 'y iba^

Vt' A'^i
' ay Ul^ j b^ J j*

: cf \jAs '^Jy-i Ai "' -'t' 3


~ bJ. b^jJi j -

u ^Ji,fj,j tij.'J (S'y *; y 5C^J 'jlj!

y\

\yj

j\j IJii

y'i s

t}

y^' c"

b'.j y r "^ ^JT ->'^i J^bJ^ j ^jAy


J.J jf- Cij\ iiy fjy _l J^ (Sj (Si >j-

a'jjj ;j Ci 'i y
jb l'j jh sj^

Ciii jb(yj; y(/


yjy 'y -J.S ->i

J Ju'l:-} b 'y 3^ f ji

y -^JJ f' (Sj,

uix yX (SJ (fi .y


Axjli SJ fj yj j
Cjj-i'j'-j.fif
(Aj-i y. (fj^jn

' (y-^ y y 'fj y


^Jif yi y- y
yyj-!^ f o\:i>^;
yj'i 'jJ' .j i

l>f i f 'y (ff (J'. 'y fb^ J ff:j"J\ss^ ^.y yi U^ jU ils iiy s (yb (ji j

: cfs fjb Ji, ji. A, fiij


\)ji _iS JJ ijb

br

fi

bsfj

iy.
'fi
*i *'
^b

';J

'^Jy-

A\
''

(yi-if( jij -C-i j


A> abi j .y- j s^
ab

^*>r
fb-'
yj y

; Cf\yj J-f- t (fjij -ifJiJ b


(Sjijj" ^Jii-i, sj}' j *>-!(j"^ 2^' y '^j J ~~

'^T
\y*d

''

(SJsj (SJ^^ ' 'Uj


*J *.. \i-. O J~J JSJ Jjy --aJi; il
Jji Aay cb CjJX Ji

J^ y 'Sf

fjA

'fS^-i'.f'J.J
jy 'jy
-jV

jy

j^} .y >} U yb di y 'y 'if y ^^

*l.Xc6 jl

(fj'j (Jj (iy^ ''-'f


fjsj yi 'i (f'jb (S', j

(S'iji .f y

*-J>

ij^l ! i_|j ^*^


jj^ by

'if
Jiili

(S'S*- i ci
y^A- J-i> jjj

ab-i jt-j, yj j-j

.J LjUJi s fj^. (Sjb (J (SJ : o/l J 'ji-J

'Jiji-S^^bj j

'jiJi

li f 'i (fji.

y y S 'y JXi Cj. J" 'j- (SJyi f/f f 'jb(fi Jyi 'f'jbyi,(y.yj''yji jbji

'jfsfiryd. f. ^
ib *!
i i

yyj

^s

^j

bf y
y\i

*i
ba-

'llV>- *> _sl Ij, (fjJi


Aij; j _., iy,\ ixi

f J b j ^i

'yblibs jAlf Ji'^j 'y


' -l'f 3

4a. ay J, (fjj (fjjj fy\

liJ-iiijy

jji f ' Jf- (Sf S Cbs cf jjjjb

f^j.J f 'j- <sf \


,j .ii jf- 'biX^ yjv a (fy fX-y

,^ jbi f lijb fy (fi (fJji ' jb Aii\

. z-lf ' Ij *r; ^.fi j LS-V 5^^


* b (fjsjbf A (fs fj^

C'

j bj'j (fsiji jiy jUI>->


: Cj> iy

'ybj

(fj\ijb ji y y; y\j

' cf\j(fi i'iijy;

C_i(sy'i3':X f\Xi

A l AJli iijjX bsJ Aa aj's Aif y jU J.\j

f-^ ^j.j (sy 'f'-J 'i-i- 'fi (^"^ '^"^ 'f^ ^^


. JjMi \ais

Il Jj\ft js C-J^Ji J'J oy (yjb' CJJ;. SJ^

*> ' fi y.j (s jj ''' y A.(fj}j j


_, 6 ."Ci (^yj

,\ . jb cb i fi J sjs yj^J-i^ f-^ (>\


jU-jj j! fjij y y i(f3 yj i f (Sj.^

454-

r.\^'j>
'j-f-. J- lj'r Si
'if

yj\A

J/'

f-^i

iJl^v
y

(fij\

'jb s '% yj
1'1^ }-' Lij

^.j-i ^.S 3'S'y


y. fj ty yj'
'Ji'y j (Sjbb J_(Si ,y C)bb- J^; i-il if jl

Aiji.Ai~yfji(ff

iy i ji jj: y

I'Jb^-j jl b^ j
fA, ,i (fi jljU

'yyi 'J bfcfsjy; 'j- '^


|^_ j tj\) i y jy sjy; vJ

' jf yj' i
'^'J.sjjy-'j'j
(}A Ai\ i Jj.i

^S>yy('^^'S'y
\'^.jb^>j,jiy''

J'yj^jIjoJl Jj5.j j ib i/jU U


Ai ifi jy lLjj *;

Lsj- t5j y

b^

A, Jl;,! i5 jy j il-, ji- _w^

Jl Ji- iiaiS idii


yj; *>-J Si J

A-jljA.-jlc>if a ji.i JLj idJi } cJj Si


A-.U k_, Jy *.

v_J A. jVj Jy i

*. f jb (fjyy (fiJJe-\j-afi bV Ji:^


IjJJJ <jIS J- (J iljUi Aj JiiLi ij, j i!SJ-ij J jV

'j- ^b. J

j; J Ijrt* J "i/j <f jf ,/ ^* J^J

yj Lil jjl JJ) J ji- (^_p J ji- J.lj! bj

V^/U

J>- y.

^jyji yyfi, ay J.

(j^xlj Ji ttliJu.

^J!}^ l;*

I' j

Vr

(ibj-

J^"'ibi^'

ij^

t/" J.>Vj
S bla

_1j^J'J *^

^j'.jr

Sjj

jc^\j 5

llL:' 'i-\ Aj jU- y.jy

J 'y Jb"

y jy. CJib Jl; y^ I, J\a J J\ J

Aj'jL- 1^1jJ

^Li J tijLJte J (fij\j.f\ ^ iji.

tjy J .y.

\j yj bV
. Ci j (Si 'y i^^'"J 'y Jf. (jX y^y s

J. 'A' Jy. ^. i tA^ T


jb J . c-'y 'j- (yA j 'y
ba- nef i
jl (ij-a

j 'Ajjnj U jJ

'J.J (jy (S s

bf cJl!jj_j<= jv. u ijli,<;_rAJ A(^i yi (Jjii ajf- bcjiifi }>

i3 '-^T (^jl ^^. (Si 'y y I

*^'^'

" 'i}
A jlj 'y bi

iy 'j'. jr ',^'^3 b ay (Sj, ^ jy <^jl- Ai J

if C Ji ibi- \yi j'j-' i ^(Sji - 'f 'jJ' '^y


./

(S y (SJ y^b Jl; -CJ-jJa s CaJ y Ijy cjli LUjlfi / y^ - j>^- i Ji Jjs I Jl yy J ji.
\j_^ Jj'U- ay.

t?l^U-3 cify fjijjy- Jii si,y


- Cii b^ A^jU^
b-jj, b^ j

Xij

ay \jy y AJl

fs f,S

I v" iSt^

yf i > (Si yJi 'Sj'^jidJi j


(s'j yiJ '

ay

A ifySiS Jy-j, .jb b jli-

Aji bjja a;U a-o b tu- yx J

^l.;j Ai J

afi, yjji obUlili- (Ss ff

M Aj y a; ^i\ ^S ti- Jlj aIjJ b /a. ^ y\ fi

jl : o/ b .^ Jj_J

(Sft jfi ay JilP b


,_j Ju- J Jj._l

v_<

ifi Ai!j-1 JliLiJ

OlJ^ ^^^1 A'ji J

(fii Alil j^f $l!_}5l; (^Jili*

J^^'' i/J' J J'^.fa ' -^W J Jj" (Sy


'' 'j-'i^y j yf aS^Ij^ y i clJij
ii (Si(ff\ijbjij J>J.f (jd;
i'i 'Jjy j (Ss i^yaXy. j ljtj ju^ ^^ jl

^ Jy " tr '-> '^ !>" J^ ' jJ^! * J^ 'J3J


' '^y ^j.J3y bV* JyJ".
U

.^Ulj j lili^jji y bf

Cjbb

' fii fy '

-455.

Mb

tili Uj
' Jiibij...

^
J^Vyj.

ai

Ai *

Al'

AJ

Al

^jii

.JAii^ Al', lilj J (fijjb-J b S

Jb

Sj\^

f^ y f J_

?? 'j'-f j "f fi^


Al Ij (fiiS iX I'aIIjic i

J) J^ J\(j;(^'>''^f
jL J \ii cj.y f f y,

! ! JJJ
? Aijfr jy\s 'yyi/-" y\

j-} ". li '> j^j *'.

Cj.i,y. tfiSL- jL-> tSAU-jo

^'
'J'-iy'-

J'" y iii^ "- i'i ^


IIj
-l'y

b ii cjf y ! cXfy ' J^


b; lS I cf bjj lojl
(^ Uj ^ J^ ^-^ </

bl cAfi

yyjj'-" j-" yi faf

j'^JA"(fiijj' y(S3\jfs-y:''-

i
'j''ji jl s LJUf i

jf.,J
cb

f\ Aaj A cf!\
k^lji'l (fo^)
lil

? jf yy 3^ b i A^ji
f

J J- f ^'
liiJjA jj^

y>-(^
y\yi

li-L-J^.

i
Ci,

i. s (y--Sj} J Lj_ wJ

y y

fj^

tSJ3-J >};

J Aj ;1

Ali Jy j A (fif iS - f^

(s^j "-

^jj y

* ***

y.
Al, J Al ._J^U ,;, Ljl ij- Al

..iii b'j

? j'^h S' ^ijiiW A.

O-j xfj J ob tSV AJ ij:^


Ij .Jl 'oU JU_aI

( Ar"! ^. c^j yui y > )


(yjj.^ j~k' yi.fAijf)

^'bj

lJ; }l

f'j

^bj^ilj! jf Jfi..-',
.ji b i
..

IjT -J'*
'JJ A,

>jj^ tS.'W y4
J Aiy

r
JJ' j>. f\j Al' (fl y,(yi jy

^,'j ov-j.li

^jfyb yyi s ^P
bi cj}j J.5 cl" nJj.
aXI j y. ai jli 3>-W jJ

Ju a; cjaI A Al jjl Cijf Ji

.>!

*?^ (Sjj'^ y y

Jji Jjy
y\ ii
J li

tSjli (fjjb-J
j^-j
Al

'jIc
yi

^ i

Wj*- (J'i} ji; y


.'. Ji bj J.

Aj-^i- Aj
s Ai

AXif jjiai^. C^

jjiy
j^J ^

(iV

a!
li u (fi\j ylj

Jli Lij J.

(yj i
li L J "^ Al yif lj-J

Jb .Ji^ J * JjL j;
?y_j-j-^^ >_j. J-i faf
j.'ji- Cjjy j V SJ J-J 3^

jIjj jJj'ai f- Cjij 'l'ijf


fyiL.

^y

>yj JSJ jy yi jj 3 Jy
jULij i/ jU Uj j.

.jlj^...ji. Cy ( 'jJsJ) i AI_jl

jij.i
1 sj^ )} sjy }
? y-k.^

JAaf
j\j\

Ai
y

(il_ii.
(S A b

jbj

;^ i j

fJSi

Sj^

fjHfX j^ljjjjie tj,

Sjy

'j;

JlJ

SJ

A^

JJi,

jl

J>

A-y

fj^ j'-^.
o

J'.
Ul

i-:f- "^'
\i b J
- -^ (.

Ay-ijj-i y
aSj y

(fjy \is\

( cyi^^ j-" y^ f''f) r


L_cAiT i f CU}\y

iU b' J
-

(J.

(fi jii-. ji fjsta-

jV

Jl".)^

45 A

IjIa^.j
Ji^ ^ I

Afji (f/ (fis (/


I sjy }) sjy }

A.yi Aj'jI j ( jljy )

?iib(i (Syi c j^-i jy

Aaf

fij,
.

y b bjb
Jli Uj j*; Jii /.i

ijy 'j:' 15'^^ '-i


Aj Aai cy 'fjy b)i

Ij fii

!^y, y^ Ai,,y

Jli Lij ^

|*-IS\jjr y Cijf yi y y

,b

JT i'

Aj. a^ (fsb-Si (S'y

yji ". y j \y}A jy; ^

Ajj:

l'-^.j ^/ J 'fi 'i/

_^fi^ JjU

fjj

yy

-456

f ^ .b:^

^iy[6

JA

' jri'l'^: j (Sy ' AlU.- ( LitlJ CiJ J I j j ' Jl-

cjji^ y Si J 'y y' y J^j^-; jV ^


,^JL,u-^t-iiJj.lj-*-Jbj Ij ji-J-JJji

-:*
j^tfjj'L

iil!li> t b jS^JUji J ( .J Jlj, j^ J ^ji^ i


lih^li j jyj J. i jP; ^ ilA> jc_ f jj ^_y

._,Aa> A4 j^ ju 3 A. J^ilj ,jjjltl y; Ai c^Jll J

3 iii |j-l>- J J'-J

^-- (Sj.^ Js'; " 'i'- j^:-;

! ol V i Cjiii Lij i.J b ty t tfjy t. Lj j J

y ijjjb (fijb Jb; Ci Ji i'y Jbi JJ^ \iyl

j- ' f yiiJ A.Lij

J Jj,J ji

AJbJyj

Cj\ s lil^:r S f-^

'J. {J^s'')(SJii^j'j J.i

'jb

if bi J\ ( Aiy jaJij

j'%}

CjfabS(JjJ^Cj-s:-<SJ-.\-'^'^'^

.J v^5

~ SJy-", 'S'' 'pw j fjl^Aiiij

li fa Jyy Lj jj tllj tJ jy Jl> tijI y C~(y, lj-l-l


dl , y (^\J (fi yi- yX^.^ J, j J.'jl'IM

bl>;> 'juf ^l f (ij (fij S

Aib tyr Jj s

. j'J^. j; ;y. jbrV'i'Li-.' f-'>y(SJ-^i"*.*yf(y^


'y J'f s iyjblA^,A>-(fi CjAa ? y i^jf

b-j jj~. jJl-i A ,LiXj ( ji- jl" (S J-y y (S j-j )

AI.}., Jl, bU J-J j il; li jy J'^.J

J'Jj:-

y. -if s -^bi' ''J '3^ yi y iSjy. J3 b-yb


1 j-ly A I' ^\y A jU tj.jb.\

j! J^iLi |jijl>- b J J --jy J-* j

^J^jjj! jiif jj"^. (SJSyi j^AbiS..'.^!^ i

jf'X jl fbsj j '. y y(y^ 'Jj^i j cyAb

\jjy\ . f (yji- j\

(iJ(SJ^J

Jili^l

fjijj^'fbjj yya y i^cy. AJ^y iJ. (y


Ai (Ss'i\. yj yi.1 j'y(fj3^i b.j y\^

'- (sf-i * -^"b (fj (S)

f JiJ l;l jfJy

Ijli'j jrJl ^ <_^j jLljb ili;l lj! J. 'y j l^


ii' y. Al y (fi jj\-- f.^ j Ijjj _,r J_>- Olt^

*'ji-j- >j y-' bji iJ-y Jsiy (SX'.^ ' (fj.

fiy yj Ai 'y J-ii (fj(S3

^-blj J il

.iiLtj Aij (S .JJ wJ

Uj a; ^;J- ' Jij

j c-i t f J Cjiilf: J.' y j'is '^y j ji


jJu. JJ "^b>- J Ji- lil -l-b 3 fay (yAXj ltUji. liJte y jX-i ty j ^yj^ iA\ yi (Ssl'bif

IjjjI Ojy- f y- di , -lA'biy (f ja- jli^

(Ss bjJ 'Jj'- j ' ' f 'jj^ 'J iij- Ijl*:


f lLS y iiy JjUa-J (fi ; yii

-^l>-

J. ,1 jlli j cib

tty J'i/iL'U ^-l

y f c-JJ (Ssji -cljy

(fjbb fi y j . yib JJ^, 'b jj- J.jj- Aj-l


J 1 Ai 3 Jlii b b y j t5 J>- Aj Jliboi

b-i '(Syj.'i'jy,iS-^^'^^ ' 'j-(^ J.ii^ "^J*

'jjf};'j.3'.(fs(SJ^ycify(fs(Sjii^(ff I
aiy; A) <^j yr^ Jl Aj' (f , (fju* AI 1/1 j

li5J ijblijLIU^^i; t j'' O-b Aj..>. liitj!

jfjs (Sjii j
j

f yji- 'y Jb (SJ

yjflf(j\y lAA(fj\y (fi S (fj^W* * Jjf


(J yAi 'js J ba- s (SJi 'i - j^'y -y bjJ

>:^_JiJi ya~^ j A : ,'jlj (SJ y y Ai liJIL.

ff' ^-U ^ ' yy-^i

'' y^'Ssy.yj i'i J

(sry 3^Jj Jif- * 37 * 'fj'j^,

<#>. >$i

y j'f (Sjj J. (y.i f y -^^^ j ' f-jb


. CJi i AJ f (fii Jli y}j-* l.S'. (fi^^

(fij (fij AiX-i cy3(y^ yi 'i'y(^\'fji

ijji J J y* ji 3 t* -^i * b jl J-J J cjs jf ' '-J' 'i 'j- y. j^>


I.jjjbo J J- Ub 'i i (f-i^

(Sif f cr-^Ji fij i(sf s i-' y.y ^^3 Jy j


(fij A. ,^1 J ty b-J (fiJiif iC-Sjyj-

(fjiy y .y y Vfi tfS\ ^j,J tf.^/ l;\v

457-

J>

Aj\

^\ A^'J>
fi , iZi J-i ^ (fij^\ Jis (S-(fj

,v,0^

r-

Jy
.

Jj; J.O

Aj 'J, *r3 3,_jP JJjj ^j

UJ-

Jb

3I

tjj
'jy;

j: Aili fl y i W; jiJ i^b- (fiMb.


iyj- y. a-J" -JLij -.jyi ^-S
JAl JA- H.jjjj Ai (SJ'J tfsl

jf
JS-

b (.

jt-j:-!

b j'

a b
b

(.
fl
dXiJll b j'

.jjj/ljjji

ii>jj J.

j; J -y'Sj^'iib.'} yi jj. jj*- 3*^ 'a-^


jLi) jj J A 3 All JA>-

IV
JiT

Aib
cil,

fi
b

_JVj
j's' 3
J lij
!U

b
liT
3

j
jy,
ij"^

C--

(SJSJ AsJ

.jjjiilj JJb.J..j4S 1 lifji-y-'tij- ij-iS

j'i >

C-ii

Si Al 'il Ai Jb. Oi-Al cjijyj'y' J'j^

-Jf f fi
eu
C'is
jy. y

oV

'Jii Jj'j* JfJj' '"iyijjf Ai.Jljtj-Ai

3
f
A

f '^
b
j
Cji-

i.

jy.

'Jii jt'^y^j'* '^ lAjjf ytj-y^f


Jj. s AiU-3 AjUj yf. Jullt ^yy

^Jjii-

jJJt.
J'. jr

ff

Jy\ b A-

jj)i..

Aaja. Cjj; ^J^iji i

JH
Jjk

^/f>
J b fl

jfbj s Cil. yij -tf- J.'.jf. \^


i t>^ Jf. w'-b, jUbi ^.1

cSjl

b'A'l o-b ^/l i

3 C-i J

A
J

>
3J

^
J U

jy bJl jlx^ljS^ol ^1 J libySi


jLljy-3 ^bi jjV:-l 4.3^" J-.J A.

(^--(J
jj_J; 3

f'
vl J.1

iy.
J*^

-'
jo

J W
J

(fiy Jf 'JS f^(yb ,y Aaj'i ijf jA- i


(S'.y IJJS yJi (y.j ^So J ^j-lJ

jJ

f'

'jT
cji-

(j-^f
<j y Al-

'j!
yj,

s
s

c-

s i

(fif IJ.Wl.Lij^-l:; j^j 'sfj S'JS'>.


(fiy y jAJ b_l}l icltijj'tyL>-(fiyJli\

-c- Si

J\f\ yifb (fi'ii y Uj3 .i (yf (J'y


TJjy y

^^
liA-

Jry
j^bjl y

lyA
^y

.U.I

;j..>-3jUjJ .3J Al

(S'i i aJ~A Aj

Cj^< ^.
<# J
Jb j

JJli.
y'

.biLtiiJ..jjA)j5i-j;Uni3"rj*-bjy
y,y.j y j-^
il,- Jll 3 Cjb s ii-^JJ-;y. "4 J*

<#J

(fj;j':^ii
Ay/y (Syyyj i tJjbui. Jl cjj
J Li:' 3 Ji_i

O aXj j

Jljjj

i*: J Ijy j-ij J.bLl

fysi

A,

J.. 3J

y.J> f'

J. f bf y
^y JSJ
'' ^'i j-^y j

A'S tj'ji' Al (fji- Jj


At-jy b ^^- Al Atl Jl a!
Jj j Jl a!

(f f (ji jbi- Al 3J1J11 3 'J^j jb; Uj i

6 W.b3

JA At\ (fijj Al J A-

(S *

'i j'j aAiS J'j:J A- yii-'fi 'j*Jljji^^l bjy lj}^ tf 3 Ai

3 Jb JA',^ y ^3 QJk. ^^l. i

Jb-jJb

Jly.

Uj i5Jy

blUb

j^ji

f*^-

l wr Ju ji'S' f t : ji-i 3^

tf fiy'(fyj f'j" Aibjy Aj ^J tf jI


(^O sili jlj .3\.Jm- jbj\i Kl) A3I Ijt^

-i\j\
^^ i^-^ I -

"^ j/'

Aji- yy l'Ji'ij'b-jj!^

(fs '^Jry^Js- fi'J 'i ay


tf 3 Ai A, J .J J j.-. tf . J j.

jy bjy j f, j Jb Ci"
y^i' S'y ^j**'- 'j^-^'
ljJ.J-3 y 3^ byj byA,

'f*^a
Ulj tfJJ3 tf jj blji^ _l

lijy

^j

l- JJ33

^Aij
j.jjA

.^j^Li^b- tfjLiJp

bfc/.S^(f^'l'3JS j >1>3J. S j
jy (yy ^ -"'y b-JjS

Jbb- IjblT

ijSlj}^

JjL-AiijJ

CJ'S

'jiJ

'^,

(S'J ".

'-i\

313?' J'j^J'j W:*-i-l jf JiA


. tf jljbj C-i

'j 'Jii- 1^1 jjl^*; (jrj'^'.j;

'j. ^A-Jy* 'j' j'^j; ' '^


y -.J Cjy. '' y c-i aI 3b>- a^
jy Aj jJ A_. J j'JjlI b-I

IjA-tf < A:^\i (fifs i f"i


Ijj 3 ' ob tf jb yAl

cMi. V
b-ijj jj-j\ bjj' i j

Jlj yy J fXi.'^ *; AJl

bfys'iiS^ vjjjij j ^'j! 3 j


'^jy (yy'^ JJ'j b-j f

if A.f\ y yj^ CJib^li.,^


L.-i.ju' jy '.' jy- '. f yj,
3b fy L f J aTj jl
bji y ji (\Cij.,j C,j, ;j Cjjj;. U-y ^,ii'j9b- jjS

Jll

c-f-*

|>

J*!

j'i

Cjk

jy' f. J ". Jiy (Si 3^ iSbi


jfJi(f ybl^ jblji yi C}i>.
\ijl^ (fijj i i olbci- il.J

( 6b)j;jf fjfcij (fii

j b b-if Cri- ^ ^y-

Ijj - Al Cj.^ 'i i- fb Atl


bjj A.bi^(.^5^bjl jA.tfjj

if.'A^'S'^'^jjiJ'-'ij >J
l.s-1 yy l -A'y b-if

b- Jji '0*^3 J- sb''(yA,


Cj\j 'iji y^ y ** yi

'ij'jy

-j'- ''.(S'-'/^S *' 'y.^

Si Ai jOli jy_ Al.J 31 tf .Jbc

ty lib-Jj^

f/j^ tf JJj!, (Si

Aif.s'iJ^i'sj s'jl>sj 3 j

Aibii
Allai

.jb
-i

^_Ljb
JAj'

fyy
Jjj-

.y-"/

yJ,

f;b

tfjl

'j-ti' jl-"'j'b-ij^
^Ijtfy 'aJj. < >_ by Vf -'j*

A.ji.-

'i i. ^ yii 'ij \f^ bfys'i tf 'il'3j!J J-^'jl i j

Aib3'S'tfj*iJ AJj-y-blj
ilj Jji J, y. |J,.3b- jjy-

j^b.^3 JjlJ l'^s f bb


^L ^f ji f ' '-y^ J^

yjyiyy ^ -'.^ yj-if

.3I- J'

y-

3 *^ j!

iijy

by '.3Vtf'-JJj!J j i^Jjl 3 j
'Jiya Ai y .Ju.1 w^-L ljb )j Al

'S^yj ..J_jl3^''. '-'''t J'j!

'ibjf y.jf
AllJu. Jb,/*

ijj.j'
yX A.ji

fjb. y s
JSJ ijf Jl

fjb. Ai_y.i

y-

AIJ

pjl;

Aj

jL A;L...3 Aiijui J-li tf 3 li J'.J J- Ai

aIIju* ybbi b

liJjb tf j'^Ll Al
cj.JJ\ ^fj-*

Ajij CJ'S Jf; J J'SCl ^yf jily i


ajj Jl^ bjLij Ji' *:b fl3J a!

J'i- J^_^l jy:-s Jjl ybi

jJLi Ojj *fi, 'i f ''jf f' A.I3 f J_.l

.y
>jy
Jijji

iy"
f'y}

(fify:
(jiy
a1

^ Jb-j-^. J' *'j


ijy ob
Ajjj jlj

j^i^-jj J l>jf a-i "Jfr tfjl 'is^ i (jfA y ^^i JK


jjU-I tfjjj ' A.y

vJ> a1
j-j jX,

'S<^
fl

J'y-'.
^\

jii3j*,-y

tfji-l

yj\

y,\: y

J\ jj.V

allfyyy
a1

JlU- tf jjjyjA- a! jXyfiJr tf J3J *r .j3ji.3 fjUi. ijf ifsiyj- Jb ^r 3J 'J


.jy_.3 jjiu Jj'ji (fy J^'i'jl

JJu. ,j asy, oUaj.

a''LiIc Iji^jL-

yy tf 3 fjitSjyf. byci- iyif-^J f

-459

jybibl
JibI
ijji

Aj[^

tYib^

tfJiAl
jii-

Jbjf
A_J

ob
A.jlji'3

yiijl''
Jjf-'

:^i

Orbybij

s, Oj!51>- Jj.0bj Olb Jlj Alli- 'y},!-*


A) (^a Oy tja?=.-' Ji 'j liiiOj^b-jj. ijjJ^t^L' ijj' (SyX'y}(^

Jjy ijj
Jjy

J'j; y Cjf^j 'i Ijj' Jb>- ff y '^ J

^i^i i
S, Ojil- jj.ol.-J J'S'jl tf y'u- j' ts^'; i
S, Ci'j-; jy ob (Syj tf' fJ^ tf J}"'

'y} 'Aj^ ".


'jjIj

JUjli.b- Al A.Vj Jy 1 a5

JIjIi

f i

cjiy

iy aj Ijj

b b

iy

j'-'j; f-^
X-c^ Al
Al

'^J^i J.JT
ljjli

tijS-^

''J'
a)

jjV
o J jp

j' y 'jbij
J-s^y

Ia_:. 5b J (fiyi

A-_i,f Jb.

^^-t"

3-'.
^^.^ jb tf -^

|ji.lj jljl a1- tijC,


IaiI^A:-Ij A_.I

Jl^ Jli f i
bAa.X A_.l

4jJu iS^ tf jUj oi'^i.


.jP

.jjl jU rfAjb. a!
biljii'j-b Al

Xy^s
IJuib-l j-UU j,j a) tfjliJJ Al Jj Jlji i

Ai!

yi

Jiji. bj' y y fl, f-^i Aaj'i JJ3J


Jb (jbj tfyj J. yU_-j .J.j jib Ai
.jljb-1 Al Alii f Al' . J ! *S y

y i

^xl ijf (ffii

bi^ y
bjj

jbl jSj J..

JJ^ y 'ijity-

'sbj' Ai

tfjLj.ji- tfsb- jy f-^j ".

J*

'jyj? b V a1 tf J-j1 Ai

bj^li. fi ! .jji A;
bjjij
Jljl)3

yjf- f b-i)l
bfj jiH-^i

' s^J s

''ji

A--"

J'jj; f.jf

.}lj.^y tyi fl JJ^ fis'ijt' y j' i


Ji- JJu tf LL,l> tf-i 3-b- (ficyi Ai

y L- j-Ij" a!
J^ ".jI;

Ar j" il'li'j^ J

3^-*
A*-i

j^ Ij'LIL JjU AJIi j Vj-b-ll fi tja i


A*l

jljb.jl ._>'b* ,_yju J. AJ J:^

lj'Vyj y J

(f\ji

AlJi fAi' ifJijib aJ tiUj (>.4!lj^ib.


-

j.jU.I JrT
jijb-\3 lilj

y,*

';-3'.

jfJ
l

iN' '^' tf;'


'c J) jji

W-'l- Jbj. J. A.1 oy


^^^^_

tfjl

Jll

y,ib-\
Jbj

jyf
jy

j yjai .y. ijj (fijsjyiy -^J^ '<^" cy


b

Ci

Ij-

tj-j - jf

'

Jj

.J - I3

A - oi^ J 'j-^

(fif Si i bf 'ijjl * tf J jj ^X- b_b y


yy^A yji liil Al) jljU Aib_il

b-jd tf jwlj-j! ^

(j'. b-j> tfjJy' yl

tfj

-j-lT-J^-''"-.

l J y-j s jyi 'j yi-y ab (fiy yy CJ(X' i cli bS A_iljj-1. ty (fb*

.J-r-:
!
4, A^ J 1^

^-f-

Aj Aati^i fj Aj_ C^ * Aj AJtJ f-li- AJcJj


b. AjP J

Jbf ;j)
.jUj .jjji

afii Ijlj A_*j^b/'A>fl y' JA (fij ijb-ij j^

Aj A^ -^^

J y Aj Or (j'
Jiyjl Jjl' l'3'.-

j6^ ' A,_ J J _l .y-J


.jU^i j;i tf jj Al jjjy tf j^. i; iJii

,j f a1 Ajlj^ yfi, 'J, aT Cf. f, (f- i.i


.Ijj ju.1 jO ol- Jl' .'Jj j*j! tf-Aj.b- a!

'; y,^ J .^.^ ' 'iy y^-^'-'- y, '^j'j'* yl-^

'(yjAj^fs f: j|jlj_ ji b Jili j yj jVjitiif(S j ff>.'^

jUI

yij

J.JJ

tf A:*:, a1 j ju

Aib-l^ tf jU I j/ (jf^ b-ijf if

tr,f^

-460

rr .b^
'J (SJ~ J J '^ -^ ~Ji^

.uu

\ljj J'/

J.bij A. tf jy * J}-i- J\^


J V, te J - Il - AP

jf Ji-\ if* Jl^ bi y'i


J b. Ab I 3>I
J.

A.

tfj

-l-aTfii f\

-I - u - aS^
Ai jl .jjjj

Jbj- ' i'^'J f*\jib- i l-iib- a!


b

f jijji 'i' -iJA- y.-~ fjU

li - ^j..a! - Ij

l^

tf Jj

cy

'i^ bj;

tf jj

jf-X-, -f'y Jb

b - li- - 3J - "J - ^'j


y H

*^

'f f j'^b'tf Jj"" y'3''-'

3J."J 'J 'SJ 'S'j

J Siy yAi ^y-> yba^ a sjy tf j'

A, y jy.i^f sJy iffj f->. ^"A. 'J ''j S


j A.tfjlj-l!j>. J, tf jri

. .jtV t^,- J' tf J:! '3aj'3- b J tf jl^

j'jj^;-
jJJ j' '^j^ji-S 'i"; b'r (Sj, '.-J (s;-
l 1(53 Ailjjl "jyi '^'.jA y-y"
jlVjjjb-tf-ij.jiVl

j^.-T'.JWibjjr'iJ'Jj jr f y" 3Jj3l

'.JJj Ji J-!

'.yy-, b jU J.'w^ '^O" 3

.Jtf^iJ'j'

JJ je. b .jl5"u-'^j 3J. .JUb/ JlijJj^

.J J^Sj-oi-^^'lO '-^.''^ llTjJ-il-'tsr'

-i^ycl f'fy jj'j ll/'iJ b'j (yy


tfjjl Jj j5 o^L-Jju -i^tf JI'Ai.J j

tf-^i'

^. s^, '^"i y^'^ '


^, .jjT.j^.j

'

^ijrl '3 jjli jf.iy^'J jf j"


tt^iiiT

y.jy.y .A->sJi. l-i! (^'-j} Jjj tf ^j->-^ -jf


syj li.'. oljj'ii>.: y\:>}>\>

>Jbjl5"-'
J -Ai (fitj-f 'j j

= (y^^^
^ = '^V

Sji'f.j'-jj^Js'. jj
Sj

s\i\f

(SJ
j fj - Aij y i_j - j .1 A: Sy

^_,j_^_J-b-jl5"-ob Y :iibV

-'b li'JJJ jyf * ''^ ''^ '"'^ (j'


Cj -b-cj-b-cj -b-J-

(fijif-A. j'if l I * tf j-p y Jy


(fii ~ (Ji e y J j'

A. A.
a^ a.

CJ b

b - sJ- jy

tf J - A.

A-

aL - ^/ - y

--

f j (fi'j- Ijjb
J .J JJ

J'J-^j'i>J j'i 'J


J jl; J

c bi y ffy^ * Jly- b- y bjJ l^i.-li -A--y-\. -'i-A-

.^ J

tf J - y-

'i - j'

O;

bi

AS

- J .r

A-

'S y fJ\ yj*'iy: f'^ f^ -^


(Sj A;- f- tfj Ai jy

tf JK j\ 3^ J- sJif'^ tf jy. tf jM 'S jy. !Jiy


^j J -Si j

(Sj-T- f~ J -\~y'i ~ ***


Jlj (S y ff * ij\ 'SJj^ (/ f^
J - l, tfj jb Ai fi

tf J

3!

l;

J'- "" J'-

JJ

O_lJ*_i.' J'.i 3 Jjj * i3-i^ ^'-^'i J-" 1^3


0-- -j.jij-iU-J- 1.-J--J -''ii
Cj J:. -- J - ^ - J - l;- 3 - -Aij

tfj

A-

VJ^

j-

J "^^ J "7 * 'j.y J^- r>


'j (SJ fJ-V

Jp .JI3. o'T'j b; * C< jb-if -y f\

461

y JL
y^ Jb',^

rr

j^i

-.

.>*y\
>^rf jy \
irrr a.jO i

;.^y;i/
Jib J-i *

H^

j^yiviiy

J.j..jJ;i

J tfj - tfj - J; A^
J-V-A,-Jj-Ai

iSj.y:>Sjy
a!
tfj

*
Aj
tfj

*i-A!*i5^
Aj*r

jl- tf JjJ
gT
L^

" 'j^^'J*- ^,-" *iJJ 'j! jJ

J
<^J

('3j) Js {'i-)Jsly'i)j3' ^.; ) J liisj. jAi.. fify tji\i liJ ; J iibLt^_


a:* j J

tfjVj jT ^iJ 'l (^3;-iJ'^3j'j- tfjl

Jiifl'lfi J 3' fiy^j^, afiilif!u;^---A\(SJi.


. . . i c-' .
J y '"y --y jJ

a:.j Jdlsj. J^Ai^n J jjljl'J J Jj-V^^'

Sty Ci* S'fj^ ' 'J-^ ' -A-J^'^^a 'iJ^ J


. .J J

3j-JUj3J*J'i/'jb-J
fjV u. fjV * j.b-j;

Siy cla- ^b y

.j. b Ull JJ IjJ j


. AJ ai j

lj.jilj^*iljy iljj,j

wj dl, j\f f\ fi yfy. Jli j Jy y


. Ju,- ^i^^J.J J - .j.lj Jli jjjfrV^^-- .
^^J_ y^; Cf- (jr\ji i ^J_y-'.'i 'j ^.J J y

(fi.,\ . fl, (f'f, tfj f J-.'; 'J aj tfj'

u
ji

. Jli jSA-j ^jf y ^y;

(i; j>;,>^ j'^ jV:' J*:" 'J A

fl, (f,f- wj fji; 'J 's) tfjl tfj'

jjbi jjl.il

: t-iulir

cj'.y.

j-yr

i-^ 'J', '-^3* tf' t * jj^ 3

iiifjifb'.i
jS b a!

'.^ii}if
"' '^J'

* !Jj'3-3 Aijl jlj-'J^ jf: yj y f>-

3J ~ j'- ~ Jt*

'^^(Sy"
j'ii 3Jl f^j iiy : (^tu. \i\f '. JAif
. : '^y

33 - \.~f ~ -^^ - b

Si

"^ ' <iJy

JJ^^* ^JlJif
jr - li jjj i - ff

J-"^ -.J - 3-J'

j-j-f-f-f-f
ff (Sjyjf * f;jjfjf
f -a;-} -j-f-j\f
f-A;-f-(Sj-j-jf

f-J-j-'i-y
(Sjyj^jf

'

'

'Aiy

tfj

o**~J*'~J
tfj w6 Ja.J y

462-

i^\^i::.iajH*A:^^\jy>>Vi:jifi^a^f>(::-i':ii)yi>iyX'iij-Ajc\j\ii,(j

jlkildlb

j^j

'

Ayy*

.<\f.t^'^*V^

JU :

/l^:'J

j\k Vl Jk* jjfc Jj


iiij'*' ;j-b:-(y>

^UiJb!)^; jjJla"5^. jJljJlj/yii Jr-S?


iliy I If Jy J'i fi" 'oJ>.b'n-' cy

Sj."^

tf -Jr- cr'3> ^" '

^yy'^C^.

- I'

-Jjr **'.-'' *

Sj

t'

(fjyj-iyy"

Jjr**.j'(i^.

ff'^if.yjA^i ' <,\^^.^ JU :.jjvx-"= '-^ j^' 4^^ f^ o/Jl ^ o:5L.IJ

463

yy

,^

^^r^

jy i

\ ^Tr

vjb i

j.>yLiiy

t>V

9^

(Siy

tiy*^ j^ (J!

kj^

j> Jl^ lui


J'^-

^
0

^ **J^J tn"^--^
J^

^ifi,yXy Je
l5JV j\c^
U'-J*- jJ^

i^
Ojtf-

^\) <,^'

6tjJb

fr - . j_^>
viJ!^A>- ijjl

f^c.j*iil^fijb

t^j i^jV

^.v.

t)ll-/^4^Jtf> ij_;CiJi;u
ljVy

^^
>>. t f

jljU J jt-y.

^r-Tj^l
JULij. IildlclL.

Ajy

^urr
'..

;i.ji.Jyll
..

^1<M ]\fT

464

SAL 2
HEJMAR 23

ANNE 2

NUMRO 23
MARDI 25 Juillet 1933

SSFMB
25 Tirmeh 1933

Hovara (orill * um torile

*Sfieitijn ''^ar
Zar Dumilt

C. A. Bedir-Xan
Gegerxwin

Sehiti
Sehttt

Lac Henl

Herweq

liate gotin

D'. Q. A. Bedir-Xan
Hereqol Azizan G. A. Bedir-Xau

Qurd Qurdistan
Fllabya Qurdi

arnn Xeyam Xwe nas biqin

D^ Q. A. Bedir-Xaa
Ferdn Evn Cweleq

Dilmest!

Qelehn Xurs

Bijiq Mlran

Mem-Alan

D. A. Bedir-Khan

napieoa M
SAM-r-lHJ

-465

SAL 2
HEJMAR 2a

ANNEE

NUMRO 2S

SSEMB
25 Trmeh 1933

MARDI

25 Juillet 1033

Qovara Qurill ^
Qord u Qorttfl
Bl av tlyanljian

Beviie Kurde
Pas .ser Nizib liiqm padiahi
milet qurdan yeqcar ne ma milet qurdan hetani
qirin

liser

b(l) Jixwe bi levuvi ne


tucaran

hatiye mexib

tirqan ew

Yeq ji

ewrpayyn

qo qurd

Qur

ne qevandi bn
t xwe. ( 2 )

ne xisti

bn

liin des

distan

ditine di hek me n welat me ye.

de nivisandin, marsal MoHq


War.sal Voltq ten di welat xwe,

tu hiqm

hiqmet

liser di

xelq cibn

serdareqi elman e. Ne di hemi dinyay de

iyan ne ma

b. Hiqmet ew

xwe de rahet dihistin. L niho qo topn


yayi ji

binav deng e. keder car salan, ji sala


1835 hela 1839 an, di Tirqiyay de maye,

ingili/

ewistr-

hiqmet re di bilindcihn asiyay

di Qurdislan hing
avn

de geriyay. Hin tistn qo de kewiinine


di

de r veqirine, dewlet mina


dan dsan mir , kemr .
Bi van

ber, ji qur
pre
ji

di

Qurdistan
ditine.

bi

esqer
ser

xwe

Mollq

le.sqer

dixwazit.

xwestinan

eve

tirqan de wezife girti b.


Moltq serdar, bi Uelema xweji xurt

xwerabn hj xwe

ser an

xwe

an

didin.

Heqe

ne da

bin ji b siq e qo

b. Liser geleq titan qitbin nivsandine.

di van rjan

de de destp bibin.

Ev niv'sarn ha psdetir hatine civandin


di bin
Marsal

Ev mesela han dimne lehyeqe dij


war qo dl nav newala xwe de bi ryeq hils rast bdeng diheriqe . qo lat
frin

nav ( Tevayya nivisar 0 birn


Moltq) di sala 1892 an de li

Hetan

Berline ji

n ve hatine apqirin. Qitba

zinar diqevin psya

w. Hing
xuya

duwim qo sernama (Nivsarn tevlihev


liser meseln rojhelat ) hildigire l<ala

gugua av xurtiya lehy

(l)Misr di zeman ber de eyaleteqe

qurdan

Qurdislan ji diqe.

tirqan zar
pasa

b .

Waliy

Misr

Mihemed Eli
Visr

Em
xwe

je

bir jrin

werdigerinin
xwe.

li liiqmet

rab

diguhznin

slnn

serxwe Sriy.
leqer

ilan Qur
wi b .

qir wi

le.sqer

xwe

ajot

Bpel : 269

Brahn:
ji

pasa serdar
leqer xwe

Nilet fl welat
Li gora xebereq

qurdan
di Qurdistan de

Padiali

rqir p.iyi'; .
de siqest
Stenbol .

Leqer

Siltan

di
heta

Nizib
ni'/ing
en

serxwerabn ser ji

n ve dest p bne.

Hrahim pas i
dewletn

Fv xebera ha qo rastiya
ne bye

w hj kenc xuya
bihistin digot qo

Hingi

ewrpay

di dmeqe wel de tte dil bawer diqir


bi tqilbna

mezin qetin nav, le.sqer Misr dan ve qiandin xwe

sn

qo herqes ji
qarn Tqiy

tqili uxln tirqy

i;ar

dewletn

qirin.

ewrpay

en

mezin

snz

bne

bi r

(2)

Xwez

Moltq

ser

xwe ji

qetine.
rojhelat

Nemaze mirovn
bendewar in li

qo bi
v

mesela

gorna xwe liildaya hal w milet bidta. awan tewihaye


hev qetiye

serxwera

hatiye

qevandin ji

bn

ecebmay d biminin.

slow xwe xwar qiriye.

467

Rpel

HAWAR

Hejmar 23

diqin.

qevn
li hir biqurli k;ilu milet welat

di

zozan

newaln

welat xwe

F m

de dijin. Yeqcar bej dest naqin. Herend di wan destan de robarinen


datn,

qurdan
avn nin.

biqin qo

di v dem de seza
bi aliy xwe ve

ye

zelal

qo ji

Ewrpay bona

biqi.si-

iyayn

welat wan

diheriqin.

L ji

v qirine

em naxwazin

Bel qla zivistanei|e

wanji

iyan

le

tt

qo tde dest

vegerin
dest

zemann qevn

bi ksnefoii (3)

dijwar

hiqm

diqe ji

p biqin. Neji kala wan Qardxn(4)

re nay qo havineqe drj


Di nav wan

speh l heye.

nerahet
j ji

biqin

qo

ne ten hingi, l ir
qo
zemt

de ivaninen yeqcar qoer

bona

herqes
ew

dixwaze
biqe

biqeve

geleq

bindiq

in.

Piraniya

wan

tevda le

welato

wan

dijmineqi

xelqeqi qoar germ aciz

cotqari tte

ne .

Ji tevayya

wan

dijwar in serdar de,


ser

hj irxaniyn xwe, heiweqi

gotin

ji ber qo , nizui roj

weq diny de ji germ

ynani gili diqe, di siql qelehan

dibe dibin

di ci bn tirjn

bi bureau dorgirt, ldiqin qo di wext


de ji wan re talde ergeh in.

berln

iyan

dihelinin,

hingi

pjpelq

ppelq qeriyn

Disan v milet ber

me

dil nine

em biqevin diroqa bixebitin w

xwe

ber

bi xwe

bilindcihn bi qonn

ve

diqinin

a drj

tar

xaniyn

res qo ji myn

bxin

ronahiy. Ne ji seh biqin heqe ha dahatiyn nijadeq trani btir neviyn


qo qo zman fileh wan

bizinan diqin, diguhrinin. *n ne dmaii


ne li liavin dertn havingehan. Ji lewra

ev merovn ne, an hj
in

Medn
hj

qevn

ji v
de

away

jiyin

di

hundir

welat
in.

Xeltan

di inciln wan

cihn aristan

bajar qm

gundiyn

mane

liser tixiibn

Her
Ecemistan hal rdinin, hilani welat ye. Em ten

bajar

ji
de

ne di
ne.

nav, l

di

dorn

Qurdistan

qurdan

wan

y ir qo r

de

Heqe xzeq di ser Diyarbeqr, Mardin,


bibjin. Herweqi rwyn bi Nisbin, Mera Cizira-Bolan, Wan, Mus, Palo.

wan

qetiye

b qo bi tu zmanan bizanin

nav wan
hezar

de geriyane, mane di bin


rastin xeyalin de, bi

Adyaman bte qiandin, Qurdis

talqeyn

tana xwer di nav v xz de dimne.(6)


Di nav van tixban da bajarinen mina

hawari as

ji ryn

Bidlis

Colemriq en dane iyayn

dijwar derbas
me bi di

bne

Zaxo. Sert, tne ditin.

Hesenql, Xelq van Yeq

Siro,

Petirqe h. p. bi piran ten di nav

Qurdistan, ji Qurd geleqi ne. ji Ewend

re

didin zanin. xwe ve girdayi milet

bajaran carinan

erd

tevay

qurd in.

(|o

dinyay de lu

destn Xarpt

Melety ( 7 )

de di

wan

bi'tir p ve ne gireday

ye. (5)

(q) Ne hemi

Qurdistan. Ji birn

Qur

Qurd .

ev

miratxwern serdareqi
sali

cotqaryec(e ynanistana
ir digel

dislan,
( 7 )

heri Mar.al
Di van

bi xwe ditine.
bajaran de ji. ji

( 3 ) ksnsion
(^evn e. Bi

her du

berya

biyanyan
L ji

pve xelq cih tevda qurd in.


zman xwe kenc hilnanine

le.sqer
Lye

xwe ji
we.st Di

weLit Qurdistan derbas


milet welat me daye.

ber qo

hert

qo

nizanin ji
r

wan
ji

re

nequrd
tte

(4)

zeman digotin.

ksnefon

de ji qurdan

dibjin .

Hetani

weq

xelq

re qardx

pirsin xuya dibe qo psiyn wan ji e. rn


Ma r j ne wel l av

(5) Xebera ye. Qurd diin

w ye.

dor
bne.

haline

di

wan

bajaran

de

cili
hj

heta Emerkay,

Mirovn

wau.

ap

pismam,

wan disan li

welt e. .li xwe em bi xwe

di nav e.s.ran de

ne,

bi her awayi qurd

jl nabjin: Sam eqir e, welat .srintir e.

^ qurdzman in.

-468-

Hejmar 23

HAWAB

Rpel 3

xelq
Di de di

de geleqi
van di

nequrd peyda dibin .


bajarinen de. ji din eu mezin zman

Berwegl Date gotin


Ji dfiera Sx Sed

nav xelq

aly

nijadi

ve tevliheviqe

temai her p bye.

Ji bo na welat mirin.ma i je spehitir e?


Fileh xelq asri cih qevintir in, neviyn

Ji bo welt mirin di qoziqn psn de.


gildaniyn qevn hatin in . Psdetir Dest ji ermenivn mihacir ji tqili wan
war; bistan bexe,qimt zinar,-

welt

berdan

revn, ji gund

bne. En psin bi piran


tr ne. Ji ber cuda bna

yakb nesmezheban bi mrg iyayn welt drqetin , di rya

hev ne xwes in.


ve gireday ne .

En pain bii|insarm
Ten endeq bi propa-

xurbet

bqesiy de per.san bn,- ma je

xirabtir i ye?

gandaBomu Vened qji yen xwe geriyane

Bi

bav

de

zaro de

bO-

bi jineqe jar kedr peri

bne qatoliq tqil wan ser

Qurdn qirine. Bi selib

cinar ji ser van ereb ji

berve da bi hatine

di welat

biyanyan

xwe

san, b Xweyi Dil tu

sermiyan grant

hnceta
qm

ehl

qes de agir hevin dosty

zde sopn xwe

liser van hem

ji

bo (|etyan nine.
Dil her qes ji wan re sar e, din li

yan hiline. Pai, Cuhiyn hesin in, qo

hiqm qete dest tirqan. cola dinyay de mina

di

wan

neyar e.

di van welatan de ji ne qm in.

Nav

wi

zelami

bnams derdiqeve, p op ra

Nemaze ber bi nvroy ve welat qurdan bi kntarn Je yayinen as twerhati destp diqin. ye.

helaqet bbext diqevin

wi.J t pirsqirin welat te li q

ye? Tu

w ve d ereb

Di van

ima ji

welai xwe derqeti?

nekebau de avahyn qurdan nnin. Hebin


j hema end bajar in , ew ji di iql

Qo t de dijmin hebn divya b te psirn arqar wan bigirt ji welat biqira . Gava ev xebern dil te xwe rast re

qelehan
ne.

de

bi

dwarn str
xwe ji nijdn

dorgirt
ereban

Qurd bi

van,

tehl digehin te, sor re zer dibe,

disewite, ry te tu ji xwe

diparznin. Ji rex din iyay Singar -bireq welat


qurdan - a.s navbera diwarwari biser desta

tqre die

dibj:
Wey li min ezo!

eman

a bpivan diqeve. Ji vaj aly baqr rojhelat de

Lawo I dil te hilgire, lxa bi


ser

niqare v b

bnamsy tirs tomet


ji

ve (bileqis) di qurd ermeni

camr
rya

nav hev

de diheriqin.
xwe bavje welut xwe

Ten
birl de

di
qo

baqur
hj ne

Palow
esqereqi

di iyayn
.bo
tir(| ne ji seri berberiy

wi

jina

xwe

dest ji

xebat

ji

meqinel

biyaniyeq
cihn pasa

li

wan

ne

qirine,

di

wan
Sing bedena xwe bi mran dil-

as de qurd biserxwe mane. H;ifiz (8) da b av ji xwe v bermaya bxe Misr ne

xwe- biqe

ji

welat

jin

zaroyn

xwe re

serxwebna bin hat

qurd dewleta nav

hilwesine L

mertal I
Rabin jibo erlll

dest qete

xwe . iila

ser

Pabin.. rabin xortnoll

Hafiz

pasa

Dil

we

bila tucar sist mebell dili re qo tde tirs heye, di ser

ser.

Wey ji w
( dmahiq heye )

wey ji

wi

eng

basqi.re qo

EfCeieqoL Slzizcin
(8) Hafiz pasa ji sala 1838 an heta

ris ' de sist dibe, dilerize II


Div ew ji ew erda qo bin py we de ye

1839 an

serdar

lesqer

tirqnn

b .

Di

dijminn qo di

psber we de ne sist bibini

Nizib de Brahm pasa

zora

w bir.

mranya

we bilerizin

469

Rpel 4

HAWAR

Hejmar 23

Div diln we ji poIay kahimtirbibe


diln we bibe mertaln we! Weq zaroyan xwebi jn vegir nedin!! Mr mr careq dimire,- tirsoneq hezar
caran dimire I

Heqe min dest dirjya


Ne mecaz bi rasti

guliya

te diqir

min ev diqir

Min guliyji te de dil xwe diwane dit Ne mirin l tirs


ye.

tehl e .

Pevn ne
Min ji dil xwe re destdirj diqir
jin

gotineqe

qurd

qo direve

zaroyn xwe,

welat

namsa xwe dimi-

rne

las

xwe bqr

davje

tarya

Serab vexwe erd de dirj

raqev

bbextiy.

B jin

bc heval

yar le' biqev


car mebj

Berde ,
welat

bila singa

te

de

guln

ser

V veartlyc

bo qesi tu

bibiqivinl

Guleqe werihayi

ne biqiv

Ne

ryeq zer; l
ne.

sngn

mran en
Ev serbiq weq min aikeqi zar b

bixwn speh

Berde

bila

xwina

te a

sor

germ Beden
me-

Destd wi 1 V

li ser gulya yar' b di gerdena w de dibn

liser pir singa

te de biheriqel!
nv qulilq

destiqn

ry xorteq miri di

Desteq e

qo li gerdena yar giriftar b

nn qurdistan de ji bqan spehitir e.

Rabel Babel Ne Ser qustin, radanser


ris l revn Bi cir Xort e bbext giran in. Seraba sor dixwazim ihr
5ihneqe aza hineq ji nan

diwan

qom radin ser camr

Qo qetin dest;

rnitina xirbey

Qurdistan

Xwetir e ji

welat mr siltnn

Dest rast de sr, tifeng Weq rn nr, bi kr deng Weq bav, qal, qaliq bapr.

& Qamiran 5lU ^e-Ur-Xan:


Me piyana bindesty a tehl end caranvexwariye.

Xwna

me germ e nabe tir I hew 1

Welat sax be, serbest be

Me zeriqa bbextiy mirin end caran

Ala me her serdest be hew 1

tam qiriye! Qezeba nie birindar e,dil me tej xwn e, lova me .sewit ye. btirs bi

Qo hon
rabin dema

bi rast
ser yel

qurn Qurdistan ne

habin

bi camr

mrxasi ,

Xwed

Yen
naqevin;

mran
vezeliyan

radidin ser,
radiqin. xwe

qetyan ditirsin ,

tucar rehmet arqarya xweji camrn xweynams bext qm naqell


Yen xwe , namsa

' Ji hejmara dijminan, ji bo-sbna wan


metirsin II

welat xwe hildiweinin.


Ta welat xwe vejn!!

Xwe

bavjin baza rqeran I


xwe del!

Y qo
msa xwe

ser

de recifiye
ew

dest ji

na

berda;

niqare w tucar

Bila tirsa ji jinnexin dil Dil


di siha

we bila

ges he, dil we bila abe,


bext

peyda

biqe.

Tu gotin bi kas mrany ne bilind e . mirin de azahya welat


veartl ne.

lu gotin

bikasi

bziravly ne nizm e.

nams

Bojaxweya Qurdistan ji siha mirin


de xwe hilavje !

Wey li
pista wan

wan ,
de ne.

yen

qo birinn wan dt

Kedr mezinabi
siha mirin de veart

nav
ne.

deng

di

Parz:

1933

^''.Qamiran CCU 35editr3La,n-

470

Hejmar 23

HAWAB

R pel 5

Strana ilolelia Xurs


'Weqe Hier mir ac biiyin
Berbevan w ; Bijsq ftiran

\
Meyger! civat temam b.meseqine weqe lai
Pabe ji xwina l-.elb im cam biqe malamal

Mir gelya, mir geliya


Bi kubkuba kibrisya [I]

Ger qeqab v
Ev rindiyn

rj, ji cegera
sermest

min nebit
bna wan

hesindil

Me

sibeh .ser e, hr

liser

xursiya
Meyger
V

[ mihal.

Hr nijini,

nijini

emanz

bi -/, cane xwe bilivine


zinhar tu nierevne

Sm:iil axa bi xulaman ve liser seiiini


Eli Heman w li Hemdan diqir gazi

diw;;na naliwan,

Bqesiya sibeh li

bal

ir

bine

Tu bi axay xwe ve girtiye mir min


Hemdan dibje: bi ehd, bi eman

av xwe veqe berxi, li p.sya te yeal


Meyger bala xwe bide, ger b:ideya le
[tire

Heta bte ser min

top cebirxane, ji
[ bajar Wan

end

hstirn

av

min,

diqe ava
[sir e

Ez nabim girtiye mir-', Eli Heman

Ez Hemdan im. ez Hemdan im

Badeniisn

beri me wisan qirin bine bire

Ez

xweyiy tifnga

xaie

me, irdev[ he.iii im

Bizan dekika

nihabi me tne hezar sal. L-vin Ci(VcLeq

Ez kesab ser Qeran Msan im Qeleha Xurs wa li zinar waU zinar


Li min xwes tt kubkuba qewiq v.>
[ Qabar [2]

De werin kely gam.s desta Miar [3j Ber de qa e, der de qa e


L, ji ber qo zman faris zemaneq

Qeleha Xurs ber de qa e


De werin gel xweyiy debrmiasan

drj

bi herfn erebi hatiye nivsandin

Binrin.

binya

qeleh, seyra

term

p dabeqe wi mezin heye geleq pirsn ereb tqetioe denganya ereb bi geleq

[ qelaan

Derbeleq e, derbeleq e

l hiqm qiriye , ew deng qo me bi (u)


nsan qir di zman eceman de yeqcar

Qeleha xurs derbeleq e .l difir cuht ordeq e

winda bye

bye (.>) qe ereb

Xayn que k beg e


Qeleha xurs qurisi qurisi
Hemdan bi sir rekisi b

Nivsevan rehnimay ji ber qo niiiari


dengdr bibine , bawer qir qo ev

deng dengdareqe serxwe ye, ji ( ^ ) cih


ye. Ji
iiiaii

k beg me li silh pirsi


Em xursi ne. em xursi ne

lewra
([ir.

ew

bi ( j) qe

niktan

l-m
Em

deh

mal

(in) dwaiizde rsip ne

Herweqi xwendayiiien me qo di med

axa ne

tucar mir h.iqim serxwe


[ ne dine

resan

de

xwendin erebi de

dibinhibm isl mane dibjin;'. qo di

elfabeya

De werin . de werin , miaxwerino.


[1] Texliteq tifinga qurdmancy, mina
helkedar h. p...

zman qurdi de ji, ji ( j ) pve du ( i ) ii din hene. Mna dengdarn ereban: (j.)

(^), ( (O(dmahiq heye)

[2]

iyaq ji iyayn cih olan e.


ser de axayn desta Miar

[3] Di

hatine qustin, l li wina diqe.

e.

a.

^edir-Xan.

AlA-

Rpel 6

HAWAB

Hejmar 23

HotittO

aur

La

Uttiratuxn
Kujt4e>

noeux* Qt ooutume

avait dit, prit la robe que Zin fameus.: nuit d'enlvement.

portait dans la

13

MlM-ALN
Hem aprs avoir qnitl le vieillard con

**

Mem s'approcha du fleuve

de (Cizfr) . Eu

tinua suivre le

chemia que ce

dernier

Ini

effet, comme le viellard l'avait dit, il n'y avait


ni pont ni passage. De l'autre cl ou voyait

avait montr, ta route qui conduisait (CiziraBolan ) .


Au bout un cavalier d'un qui instant, en efiet, il rencontra ^a

une fille

qui

s'apprtait

la lessive,

debout

devant un chaudron. Mem l'interpella et Ini dit:


suis un tranger qui ne connat pas

poursuivait une gazelle .

gazelle

avait

tellement

devanc

le

cavalier

les roules, ne veux tu pas m'indiquer le passage


de (tazir) pour que je m'y rend.

qu'elle lait sur le point de lui chapper. Mem


se mil sa porsuile et put l'atteindre sans

La Hlle de Beqo, prise de


Mem, lui rpondit:

la beaut

de

graod dil'fjult;
il la

avec la crosse de sa canne

et

donna au cavalier.

Grce Dieu , tu es
Le cavalier se fcha
M^'^ qui es-tu,

enfin ne

veuu. Il y a reconnais

et lui dit:

.six mois que


toi qui viens me pren

je t'attends,

me

lu pas'? Je sui Zin, ton htesse de la fameuse


dre la gazelle que je porsuivais?
Mem repondit aimablement:

nuil. Et voulont jouer un doubis rle, au lieu de faire tomber lUIem, au pige tendu par son
l'ai prise,

Ne c'est

vous

fchez

pas,

si je

pour vons la rendre, j'ai vu qu'elle vous

pre, elle chercha

se faire passer pour[Zin)

chappait. Non, je ne veux pas, lchez la, et si

et le suivre dans son pays. Elle ajouta:

Pourquoi veux tu aller jusqu' ( Cizr). Je suis veaue exprs la rencontre , pour ne

vous voulez

faire

courir

votre cheval avec le

mien attaquons

la ensemble.

pas te laisser entrer (Cizr) o te peux risq'ier


ta vie. Viens me prendre sur ton cheval et

Mem lcha la gazelle et tous deux se mirent


sa poursuite. Mem de nouveau l'attrappa le

volons vers ton pays

premier. Le cavalier furieux de sa dfaite, pro posa son adversaire de se battre avec lui.

D'o sais-je que tu es (Zin) ,


toi, ouvre Ion visage.

dcouvre

Mem lui

laissa le premier coup et

sut

parer puis

La
bague,

fille

de Beqo ,

en

lui

montrant

la

et faire dvier la

lanfe sans tre atteint;

lui repondit:

son tour, seulement po-ar lui

montrer sa su

Comment peux-tu te voil ta

dfier

de

moi,

priorit, il lui donna un coup elle ft tomber de son cheval et perdre coonaissauce.

bague, que It: m'avais donn-

Mem

insista

pour qu'elle

se

dcouvrit.

( Tacin ) lorsqu'il reprit ses sens reconnut


sa dfaite et
pas. **

La fille de Beqo ne consentait une fiiche

pas. Mem avec voile de

invita chez

lui

Mem

qui n'ac

de san arc lui enleva le

cepta

de son visage, et au dessous apparu un visage


presque aussi noir qne le voile lui mme. La

Beqo ,
miroir

travaillait
sur

toujours ,

devant son
sut alors

fille de Beqo, vaincue,

commena a suivre les

isiructions de son pre et indiquer Mem l'en


mont nn entonnoir. Il

droit o passer le

fieuve.
**

qne Mem se rapprochait de (Cizr). Il sa fille, lui


instructions
de Zin.

appela les

racontra

l'affaire,
et

lui

donna

ncessaires

l'envoya

auprs

Mem l'endroit que Ini lille de Beqo, lana son

avait

montr la

cheval.
Mais

Boz-rewan,
aprs un

La fille de B'^qo ranconta qu'elle devait aller quelque

la princesse et qu'elle

picipita

sans

hsiwr.

part

insiant il tomba dans un champ de jonc et de


roseaux qui lui piquaient la peau comme dea

n'avait rien de convenable aemeltre.Zn sans

mme bouger

lui

montra l'armoire.

lfilUe

flches. Et de toutes parts surgirent des ser


pents, des dragons et toute espce d'animaux

de Beqo, conformment ce que son pre lui

472

Hejmar 23

HAWAR

Ppel 7

, froces.

Boz-rewan

lutta contre eux jusqu'

les seuls qni pourront l'amener ton but. Ce vieillard esl mon pre, Beqoy-Awan,
gicien de Botan que par

e qu'il baigna dans le sang.Boz vaincu recula,


se retourna vers son cavalier et lui dit:

le

ma

sa magie a connu

Comme cheval

je ne peux plus lutter.

toute ton histoire d'amour avec Zin. Mem remercia la fille de Beqo et continua
son chemin.
***

Mais comme dragon de mer je les tuerais tous n un instant, l'instant mme je peux retour

ner

mon

origine,

mais

tu m'es

trop

cher

ponr que je pour que

te laisse sans dragon

monture. je

En efiet,

de

de mer

redevienne

Mem heureux de s'tre dbarass de la fille

domestique, ^eriman.

il me fant ton grand pre

de Beqo avait compltement oubli les conseils


qu'elle lui avait donn. Et en effet
vieillard s'approcha de

l'entre
M^*"*
qui

Vem
cendre du

louch

de

ces paroles voulut des

de la ville nn
le salua

Boz-rewan et le laisser retourner

cordialement

>:omme quelqu'un

son

origine

et

laincre ses

ennemis.
le bord.

Boz

le connaissait
l'hospitalit .

depnis
Mem

longterap.i.

et lui offrit

n'accepta pas. Et ils regagnrent

refusa

catgoriquement.

Mem

de

retour
son

sur

la

rive rencontra

un

T.e

vieillard

voyant

r.a sortit

de
Mem

sa

poche

troupeau , puis

pasteur , U

lui demanda

une lettre et la remit Mem.

reconnut

le passage

du fleuve . Le

pasteur l'emmena

tout de suite l'criture de son pre et la signa

un autre endroit et lui montra nn passage, en


lui disant:

ture de ce dernier et

de ses oncle. On reco-

mmand-'it Mem Beqo .


fois j'y pass.

Mem

s.tonnait ; Il

Sans crainte tu peux lancer ton cheval,

se rappelait bien qne malgr tous lenrs efforts,


des centaines de 1 a fille de

son
Beqo suivait Mem de l'autre

pre

et

ses

oncles n'avaient pas trouv le chemin de Potan.


quelle voie? et

quelqu'un qui connassait


ct de la rivire ; en le voyant passer la

D'o rivire gagna l'antre bord, elle se dshabilla et

venait

cette

lettre par

se mit sur sa roule. Et lorsque Mem s'approcha


d-elle, elle comiiiana crier:

D'o connaissaif-on

Beq" ?

Mem dcida

de

suivre le vieillard jusque chez lui et il se mirent en roule . Peu aprs on aperut distinctement

Aprs m'avoir

mise

en cet tat comm

ent veux tu me quitter et fuire, j'appellerai au

la maison de Beqo- Elle tait telle que sa fille


l'avait dcrite. Alors Mem se rappela ses con
seils et mit son cheval au galop.

secours et tout le monde viendra me voir dans l'tat o je snis, alors tn auras repondre.
Mem proteste,mais la fille de Beqo insistait

Mem

tour tour rencontra les misrable


march anx chevaux, et

dans sa ruse, et
solution:

elle

lui proposa enfin

celte

de (Cizr) . passa au

se mit
re>ournant dans ton

en contact avec les commerants de la

Promets moi qu'en

ville. Mern apprit par eux que (Zn) depuis six

pays tu me

prendras avec (Zin) . Moi anssi je

mois tait

en

deuil et s'tait retire

dans ses
rece

(Zin).
princesse ,
Cizra-Bolan,

Seulement je
la fille

re suis

pas la
appartements, ne n'en sortant point et ne

mais
favori

du

magicien de
vant personne.

du prince.

Mem seulement consenti et dit:

ponr

s'en

dbarasser,

Parmi tous

ces

hommes-l il

ne

trouva

personne pour lui montrer la maison des ( Cele loup mourir

Quand est-ce qu'on a vu de denx

liyan). Tous lui offraient l'hospitalit. Enfin il


prit contact avec des appaches, eux aussi sa

bouches an lieu d'une. avoir entendu la

1 fille de Beqo aprs

question lui rpondirent en lui


pitalil . Mem insista

offrant l'hos
Us Ini

parole de Mem lui donna ces conseils:


A l'entre de la ville il y a un vieillard qui t'attend, et qui t'offrira l'hospitalil. Il le pro

beaucoup .

expliqurent:

l'.hez nous , c'est

quelque chose de mal

posera de

descendre; ne quitte

point la selle

de montrer an nouveau venu nne autre maison

t va directement au palais ds trois(Celulyan)

que la sienne.

( suivre )

-473

yj\s>

rr

Ao'j

JL

J-i

i\i I

bl

y% y; '^'^3 ifj-^jf
ofjy s -cff- (Sj jj^
Ob-lyijj., rji_ jjjilUL.

Jljl

'j.

Cjf

JU.L

(fjyi j^ ij - y-^ ->


(fjsJ jA i^^is J'.yi.

Jj ^jXi^t^yj /bijttbj
bib f aJ, y }i (fi\

Liilj j^ C\y ClA'JX-

y^j (fs J^--J' ^.i-X*

y.sT

(SjA' 'jbJ 'jyX

.U)l csyf s yj is ^f
sJ-ij \^ (j-bj iif

Cj\fb (SJj >r (Sijyi


^J_ja^ (fijj,\ j j\iy
^UlL, liii tJiJi jb]oj

cff iU; j olj yjx***

'-if-fi 'Sjt^s^Z.J-''' J^ay.


';lj JL JJJj (fi\ jjy
(Sil^ A-

jbjrji

or ysy.

CJiy (fiy- \jyy i (fijy

^01 J
'JJ -

iiy

t.

AJ "Sl-J .f'. (S S (SJ^

b-jji,

-jI

(s-.if

i y'.
sijiyj

^'ji'

Ji j,j(Si\jf(Ss (^A j5
Jj(J..A;3 .jk_Jjji iXyj

CJ-i

Ai fji
ji (y'.

Cjj^ A^iji

Aa

Ji
JiJ 'i yi

^.-'

ry '^i(Ssyi-s jrsfi
Jsjj ti\jfii i (Si Ji

y.jA a Jb f y,\jy
Jiy

iiyi
Aiyi
Aiy.

J-J

jLU
ji bti
.jlj'J

tri'-^. 'ijT' -i ^fij" jA


y^jyd 'j\'iij '^^if
yj}' '^fr bj fy y
' Ays pj 1^1

Islj
ls I

Cji-jXi

y ^bj (Ss (Sjj (S ^-Iji

yjbs J^'

(Sji

j ^yJi

|__,j' Wj

Aiy

J\\X-

ciibjjsb.iS y-bli
C-j^ Csi y /,*-*-

''s
'jijji
ijy

jf

sys

u-J-M

*}3i J 'Sjj' J". y jii


U (Sbsjb-s jU

Jif y, iyf ^\
(gi Ar-j.-
(fiy j

yjy.' J.j

(Si J.ljl>

a.I3jj
Ai^

s'. jy. i ^Ac^i; ifiiij',,


y bij\ A>^,i u)bl>

.J^bf Aa Jj Cj.i i\'j\


Jji..ijy

Aj^jy
. * a\-i y

AjU^jXJ
-Mia Kl

CSj-JiS
a. -a

A'y(Sif3(sf(Sijj .ji
Ujjjl iy j (jf jyi

}'}j
iXf;

J.j
Cbji

^s
-_-

Cjyf
J.IjIa

Jf (S-jfj\ (yf fis


JISijlj jf afVjy

Cjby Wj

Af jyi

i\j^ y

^-i-^V

'ii^y

jIj o\i Cf.y^^J-"'. <-i--y.

jbj! J J-J j liL tf JJUX.-1

yiy jf CJy (Sf -C-b

jit>J, w-Jj J f (fsby^

yi'iA'y,Jfi J. jXi_

J- C-b*'; jif a\j biE

i^U fji\ (fs (fjj


sjb *> j 'ji.

yj^ Siff3sfa~
J.i y 'i ^Si (Syii ljl>

ij-ji (fi iJ
yyXAi

JUj, IjSvl.
yi-

)ji_

A.LL.

*)

jV'ji

jfi

J-a-. (Jl ^y JCjy jlj y


J^ >_s\)J Ta^y (fij (JL. A

*=r^ (TJ- *r 'y^ (fi


ApjiJ J, A; ti Aai Cjy Ou

y (fiy ^j y>\y

f-'.

1.4^ 'j
jfi\f; Cj j.Ji (fijyi\

l-fiUr
J i (fs
.ib

J^ib

yjtJ)-Cli(Sb;iSijf(f\
JjL^ (S-'

jf ji 'jy j'! (fjyJ>

\f C-ij cf * (Sif^
r. yji\

^J^iy af
by J'iss
Ju. (f Ji-Sb Ji.i ji- -C^

fr >p

Aj\li

\iljj \jjty jAs - yb ^bX f^ I' ji' 'i".


(fiijf ^^ii-jif i f S y y '^ i cj^-jys

? c.i ii iJ'j- si; (Sijfji'J ( ' )


fijffbj o> cji^ iSjiyy jA' ( ' )

fcjfj'. Ai j oijU ( (j,^ ) a^ yjy. y^y- ^'L * '^-'^'J' jA'iii^ (jiibi cj^ -Je (Sijf <j\i^-) ijby" A A j'i'^^fs ' ilj'jlj t (Sjbjjt ' jjf'jj ' bf' ^ijf
AJ jsJ A. y-bj j),jijs^Aii . jSC. J(SL;.3

J\S\ jiJS Cj JJJ ' yj, Jij

CJAjib

cbjJis jilj il)ljSl-ili 3 ib Jbjji

y' f '^ys

y.i^s y.s^. o- y.if" "f- '^ ' ^-iA'-i-if


yA f JUJ f^ ? cb 'S ../jVUj, l b;
ii,( I jj *j Ijj *, j. 1-4^ j --i^ 'js f ' yiJy

.J,JJj\y 'JS fi., ^i'.iJi^ J^. ^^ 3"^, ^^-S^


iy-y aJc jii. (cj-A" 'Sb^ ) 5^.^-1 Oc>J ' CJXfys
fj Jy y)'\ ''jia. J/^ Afa> J J.'i Ar'A. J
(Sijj j)j ^:Jai^ii <J (Sy'J^S(yj'^j^J(y,

A- (SJ>f '-ii'S (Syiiy. ' ^SJ Aaj Jl.^ ^^


fj *T O A- JSJ *, J.VlfU ^Uj Ijjjlj i Sia t fii\j ^fjA
j ^U- 'j J (Ss Cfy.jb iX\ ijj^ ts ( CJr-i ) j^

lji;ljji.3\;ljUlHc-ly.A-ilj3AS^U -{:iy)s (SJ

y^ijfji.yj J^'Sjbjf J ''j\j.iJ'3 J^ ^


t Ijl, Ai^ ik- Cj-^., **'" '-*'j*^ I^^.J^ ^ *

(1) j jU o js " (yj, J\ by (Ss f.J^

ijfjy^

' (fA^^ J^ j"^ ''^.'t' ' 'S'j^'y', JUlil^lAcj iJ J'i

(SiJs'

'uA'Js -jb (yb^,(yi J'*' f^-'*'.

a'jW.J * y^ "^, ^*^^ (SiJi^jbj - r


? -lif i j-i.
A^ ijb-y^ f A-i\j^\jJ\y-ib-'f y'
ifi'iii,i (iiJu'Ur J'U J^i iji.'.i sijif. \j^-f}'.

'(Sjijir tjj II (fij) ' Jbb t J^. (s'^bjfa ,


y\j fsi.s )l;*l-i3 ^ * *i *; A (iUjjU

jjijjA li^. j^"^". D-^ilr,

( (y^ ^j^ )

^'.^ yf^ ^Si -^'i\J'- f.}i aj^ J*


(fij yijfjb-ifsi\j iAa. y f-X; 'J Oi

jLj ( 4^ *; fijyjij. I-Aj *; s ' (Sijf y.jb y '" CjJib-i- J J.^Jx, .; Oj> JA- jir j- (Sijf
cf'Js yi^'J ^-**- 'J '> Af. jA-sJ A^ b- jis

A-Xi, i (jij- biSi as Cff Sy-y 'S Cjry.. '-^ (SJ t

f~ (fiijfjfA^S .jb yA'i 3 yy)


0 ij il, i Xfj. jb.yiS A.J y (fi jf'S cf^-Jio)
l;*7- OJiLlC^ tj as y iljljV:i (SJy ' (SJ->

A fabi; ' .j,jiii. 'i-^J fib cii Aaj'i i ^;


.3^1 'j 's bjy ( (^3^ y y ) 4\' a = a'^

iSijfjijbs {"JA) u-A^ jf'' 'iff'i'^y)


^ Jjj *. ^^^:ij = (yb \;W5U^i u; bs ( oU^) )

. ^.li:, , OJ^. (yXf-S (yib J (fi ijf f}!". Jf.


yr u^r y Jb-ijffy J b Jjj (j,-^
iJi^ ^ f y,'^ j'i f'jb y

.di! cim-ji J'i biyi-'^ ^ j^jjs

f 3*^.3

-i 'Ai yi'jj

c.is ujfjj^ 'Ji jXj c. jyj' (11^-3 iJ f y '"

? jfi ,_ '.jlJJ, yA
(fij. i (fi jy' (SiJ f jbj, cj.jbi yfj jy

iji'jijl>,ssbajsjiijj4yi^ 'fjy y*f ->**


yA'jSf-^'^ i''isiS(SiSJi^i.i^i.jbj

c.i_ lj bf ^".3 0-^^ J-^, C^"* J^-i^*


'jJjC Ji\yi Cjj!-j fii JA J-i; (Ss fjjr

* IjljV -^"^O Jl-j/y */- "J"^ (SSf.J

yA,S f.i>"i}i *- J t^j/'j^-J ^ij^lyiJ.'jlJ


.Cl. j^j Jl.
(y.y

jlXJJJ aOjcPJ^

y-(SjbJ

jf-l/J bj-J

iXi)

\;i S, t Juifs- AJil..i(Sjb(SSJA-}i-iX,Ai-s

l^lll yAa

AIC Ai A C)lj jjfji Aiaj lj (f^ U. "fj^ *> *

-475-

V j./>
< sif < A- Aa-l y kr-i A.A ) yAt. Cj\s a' JU-Ij

aM

XVa^'j>

.jyb-fAi

fX. jii'i j sjb ( jft. bi a


yyS Aiyj I j^;3

y tj-i L; U AJ ^ Ajlj J.J

itjf JUj, ^f-.y A


- -

-CjJ'. f cfy^ iS^ACjjf'i^ ' s -jb


Cj. (S .f-i J.WI (}>. f-b ^iliU j ljjy- jA3 A,'

'-' 3 j -jA-, j', y'j y'^J; ' '^^if '^'^i


<j;j ( C\iya )(S-)ifjf fy; " Ajfj J.J fi'J (fij,lj Ai .j dil^ ( ^Jjl-lj Al ) (fijj, A-5 J.ljl
li^V Al JAI j

ijfjj^s of .i <-** li-'-' li* J^j*- b^i A_i^ ^^ tf jlJ.j f'--i, 'f-"' V'^ ^ f i>^! ijt Ij. ijji yf A, sy-iS Al, f^ -Aa

Vi'jS^ A*jll ti ' (Ijlju- jaJ Al'ljjji

Af-j A.ji

iyi Ali fX-bf ilfiibJ y-^,

J." ol. (s",i b'-KJ'i\--ijf J''i'iJbJ''i'S


J.A5 Aj } AL; AJ AS ;J.S ij L iJji b) I.AiU Ji

jLJ }j'i\ J ji f
aXj Ali ^^ y^ f'-^, 'A^ A

bji's y
ajIjB A;j y il*l
Ja) of-^Ji^

(OliAiliC ^jji-sAjXAb-j jLi(J.)li JJ


..jyi\s A -Ai Aj 'S Ai.>-

Aji^ f

CJitJJty yA 'iijA-y^ Ijjl lji

Ai'JJAl yjjf s l^j'j'.JV

finf f-A'J y^ ' ai^ (SJs Al' * A-jJj

CXjii ' jij j CJ-^ JA- a;; jS J ti j CJil'i jl ji)ej(>jj*y

,fcjf\i'.''j iJu;UaJ {^yi^J) Hf'.s yf.


**. y^.j- '-*-** s'y^i/", (fi i '-tf. j bjji y
i

J'^.J j ill J tJJJjC jlj Jl'jliil' AAjl. jj* ij AiL.i j ->J J- y-'' j,

? jC, \i\ ilU .3 yy


= J Al ) J
**

Cjf A_> j ^Jiy Ajl ljLiljj.lsj (SJij i-iU ( iji


' ,._

SIj. tf jb(jlj^) Ai liy.jtt5-i!,lj, j\iy\.~Xi\i IjU jy p;^. Jj> i,v, -* V^3fr, ' (Jdj t

,fiyls-j(SJif f A%

yijji

tSliljy Ia!.^ L. Al

j' b yA. 'ij AiLN-iiJlj.. Sii

Al tSj'.Jl'. **

JU': J3J i> fjbyyji oUjjiU J ti ( jijU)


Jjf'S-f>'J'. yj^bybbjiij-yiy'.j-y'y

lAiJi;L--(:;'jjy ijy.l-ii'ji-ji'ljlj iyj 'iy (jj^j*

tf (fis'^ Aj Aiy \ji, t

''j'
iiy

'> (J'J,, (Sis ^>i. J^i,j j


IjA-sli ll'lj Jl'

fi^ts . CX^Aj-Cbi^i-ja-jififu. Jb A>.


y. Js'j y ^y^s yiy j i
Jby; ay jjfy (SJ> Ayji jJj^ZlCA/^ a i y

A ijji

'y

IjAi j

iijAi JAiJiU y Ai f Aj jiIjOlj

j jUl>--'^^

^y J'y- ^-* y. JSJ J'

fijyt- JA fA Al

Ai jilj
iJji

ji J A-JCJijj
ljAji- llj JjJ j

i,y'b y IjL-i L-^Cj' j'

OllijJ J-l:_f J AjJoU_;.-

iJsb ) JjCjljjUj, Ja? y ^Ji,, ^:. iJ,A:^ 5'-

A tSAiiSC.i Ij *; i J\j Jl,

Aj jli lyjf- AXAji- Ai

(fi jiya L.U jA_l j,j 4^ AS ^^\, } t fj'. ajVU_


W-ly- 1 tJj^C l_v JJj'J u bsi 'i' i^{ib-)

fj. JAi

a! ijf ^s JAa ^_^ L j; J\

'iy SJi

t, cfi. A- ilili y J'ii, jaJ ij cf'-, i^K ' ' iJ*^

(Ji-j; <ijj jitie'J '^, '^( ti:''^ = j"-i ) ^-'-^'J


- d/'^ Abii(SsJ'Sl__ Sj}^ J w /^ ^;
^ Aa t5 jljW J.lLf Jj^ ^y*S j'i'i (S Jyj y'^'-*'

Jl_-\ Cjjd 'S! J'.f. yi. (Ssi'j\fi ".j,


ljL.al.ljjilyAij tOAi f^,', is"- 'JV tijl-^ f.y
A.X fA,i y) ujAy~:^^ - y.,i"i,iriJji J*'J **' Ai, ^iJ- jii *

fJJ Ai. Aij. i Sii(y.ui^ Jj ji


(1)

ii ij ijf

jAi ! CJJJ

Aidjy tiJ^ VjW. (J*/^ i/^'

Jjlj f'j; ? w

^J, (Sijfj^j -, (SJijj^


. }y,'S3(S'yA'-

. o\9U_^3(:)l_^_^'A;ljly-b}^( 1 )

476-

Y^ ^^^

yj\

JdL
ij J j'-A- f' AJ.J y^ >-= j (j5=^b 1

:i;i;^r/
iijj ijbji \^.J, A
5.

(^^it Jy

"0;>-J viil^ i tjl.i-. I jl

i\n*\ (j ,_, I ti /^l

ifi L^>/ .>

ajj,i jl A3 oLji .yiyj j

Aj,y; j\:-if y.j\fjb;j S\i^ fif - \


Cj& y-if Cjjy^ -y y ^sy -^^ *j liO 'j'-^ y. f '-i-y ^j

\i</*y ^f-i 'yiSjy y j'

"(J.^

^. ' yA^^ ' - > *' ' ^' ^y- '^ 'f^df'f i b 'f^f \JJ\1 1 U- '^- "l (/;'

(S\ '-^j'

.J, f u-jy^) -^.3 '^J^ fyr ~" ^

J (fiij S-y f\ f'. (ili! (I) J (JJ'' f. -i Jjj'

J A. y,f y^-j j j'^ fl J. f jj^'jy.

if iJJJ'Si(fi(SjbJi fb-s fl ji

'jy. cy '*^ ' *^ t^:' ' *' '-^ * y


oA'y S'f-f 'j^ y i iSjy

fii (fijbji \f" cfy: y^i fyA r' f '^


. if jX 'i Ai

yjjiy f\yj J\. ifbs bf yx. f DljWAiili Cji y *^j>

ilff- if(S>.iy.(S-^ ?<5C-i 3i//./;r>"M;t^/


c5 , Lj o til>stJ J O

,fijji\iii,js'ii (iijl^fl j^i J' 'i (Sjiji f'.

jb. jb (SJl\ fl, jiJi 'J 'ji- U'.


cr.y>r

f. . Ji ti jU-j ^. y j fj3z- ^)A y '' i y


yfj; yb (fiJi-\ Ji v

j^'lj I ^J J> * ^ t5j<- = l '^ f


* m

\ ^ y^.y.

.>*t '-'.-'>' '^

iJ.J.ji y Ai_j fjjy i. j'ii j si


i)y (fij yb. (fijt-\ J.

J.^ 'A' j
'ji:.i d'yf' ^

j' </>"* ' ^^'^ ->'" ^' ' ^-^" "?-^


l.>.> (yf.J ' .?i ^f^yf ^ f-i^' b''J

-AXijy

(SJ fjy ajf i)y s\ s Ai f-i;


^y ^/; i^ (S"^

(Sji J, yyb if Cjyj, j,

ai JU i 'Si () iif^ (j^.y.i 'f'

Ji J^\y -fi i(SJJi\^ ' ih' si<y, j


Jity j fi JVkl tSji Al ^iy f J jj

ilff ' 'S) V (^'A^- -' ' f^^^^ -J '^ y


(f' tjl^tJ>
* -

fi ijL^. j^is bi ^^ if fi J' i^


(fj (fs y jCb fj 'J y j (fs f^if ' (yh &i
i irr 'a/jJ 1 1 : bf b^ < f^
b\^a,ji JU' i,jV

(ju JJ J iljJjL-i \l-^ A\ s ijy y f J'\


ob (fijji\ -^)\jlf- fayi yj ,yA JAj

Airi (fijy (s> J f '^f 'i <>* ''^i^ (f*


yj,,fiy; 'A*' j'ii 'Sjb v tfj i 'i ijy

j 'y.jij i ' y^jy. i f ^-j/l" -O-*-,

477-

y -^ ^-iy '->.>'.

'^ (y:Lf'7^-^'^'^'^yr,'A)

^i ^^ bij l if^f
i yr "^ ''V A, (y^^y^ 'Sa /' taJ fif

J^'i'y jy -j} : \l (Sy^ ifi' f


jT J d^ ^u>. jf JJJ lilj (Sj Jfy^ (Sjy Cli l OjJ 'C f ^fi

y-yj\ j^^ t J, li* Jy = ^ ' l-J </j!


(_y*.'>lj-i' t5:>i tt5ij> ^Ic (/<-

^\fA IJ*

-^ i^Jji'^i

lijjj V
t^bi J

: U t^j^r ^if jljU d5^/

- (f}i.A}Jift(^iji(S) ^) JCfi ('fj

t5j tj* ' J i-L 'jl* l-j t5^ Jjj' ~


Sjijilj y- b>- l (S y y- \jy, y Jiy l

'isbi J fj^ iyi iffi. (Sj V, ,y^^f^

fi O

if J dXJ ' (f^ sj

jii.
i S!fi

- "^'f^J'y*' '> (f-j.i^'^fj y^fj


d^f xJia-ijiJjy (iUj JA;Ji t5jl-

yi Sj Si'ib>- i\ aji u J^->

jiJj ijj. ' l (j'T^y'


4^ IJl-j djy,) (j<i. ' wl^=fcJ ,_;-i Jy

'Sifsjy^ S\y Sj (y-'i^l-^j jl


: l Sj ff A J.OJ ^^ JJ. ^^'\y-\

-l l_f t5jl

*-y^-j ic f ' tjl<lw i-i-j

l (^JjJ Jl'V..! Jy t^jy y ji

S jy jjl
^j J L; ^ t.- J JlJ : Ij IjT (if^f

of-'. ijfi i '.^* j' JJ' ~

<A S) Sa f- f'iiy^y/fj i S.:f


i>- J : l IjT t^_^

(y, ^Juj (jCstJ : l liTp

Sjy ii jl

f sf Ij ji_ S\ fj

f\^ f'f 'fj^'Sjf\^--Sj^


'crH-V. (J''^'' ^^ '^ f ' (S' ^ ^f A
- <J j\ ^ (.jL=tS lj_y>- iJiC-:*..! (jy b Ji

' -3 l ^yr '^ ii\' " 0 j;' Sjy Sjy y (Jli^-.S i oyi Cl ^ (jr^''j--l </^ ^ <^' '*

:\;iy ;.X'jly 'f^f' 'i-fiji'^^J ' ^-jl


'j * <-^ '-^"i <:?-> *> '^i "/j' iy. * ""

(J'(iff''f^f'^^ '' V *''i''^.^'


J-J <:?-> * ' i/jy y IsCj o ,5^"_j>- -

5>'l i/i6^: I ^*^ -ijf <J viCy

^ (/j!
:l iy ff ' Jjj
J _y.,

tjl^rt^X^"/
iji>,i J (J-'i

y' <?), /^ ' "^'-^ (Ay. i


) 'y i^a-j : ls ^yr' J kJw- j ^ ^^\ J y
y '

^. "fj-- -y-i (j . //-* </j *.

-^.3 fsjyi^'f^y () 'j-' f b-^i }

I y jji fi'^ * t/S^ Jj^ /*

^ '/jl

-478

rr.u;^

aM

J'/-

(_il) li^, J CJ>.jfi ti ( J ) V- (j'^ijC U l:-. u)


jJJ ( j^' 1 J ( jl ) ti ( -i-i ) J
J j i tiJ*l^
yiij^^lA^i (Sj

'j* l^lji J -(^u-I; ii y \yjii y^_ tj J Al

Cffjj

Aijy ji

t>j9

Jj

(^ *

J'.j

i J.JJ tj'j
Ajj^yi-iy

J ti-l*lj

(jj' tJ^

-*'J' ^y.j^ ^-^3 '^b, 05'' j***

yyi jij, tijij

ay- if i ai(fij\j Ji l,(fi Jij oi>iiji^ ' '(>*) J ( jl )


tijIj a! j^_- jS^ Cfj (Sif jl*j jijlj

J.(yA^if -ifiy b) ,J

A-y Ai tij ( jl) J AiU


J.JJ tijIj J cRj-J JVj J ' cyJiJ j^^f
i ' AJO

y; ij(^ (SJaiai f j"^ }X (SJ 'i J.j'Si


ji

i ''.(fA'-iji' -isJ ''is (Sjb A-li fsy


--JUy^ AU

* 'iff'fi)\ 'fjj '=> Jy "^*-- ,i (y


-AJj ty Ai i tji- y.jisj f Jjy tijIJ lI

(fij A.

yyS

Ijljlj

Cfij 'i J_(/fbijf^

fbj Afjfi jU jl^S


'i'j- -iii_

y J J^bif (fi j\j

A; Jj a! Cf.J.J J^S lij'j J - .Ji


A,.^ Aa-^ i Ali _j51i C)i fjb j

J.yA'ij j, "i^jlj J i, ti-r ^-* 'i yyy


<^ j .J 'jX i jf JJi-j . .j.- jyj Jjj. l. jj
l>0 AU'

t Aiii _i j

'i

J^S(SS

i, aLj

jj

^jj S (Sij'

Ij.l; by

f f t (Jj^. t b

tjjSjt

_Sl

A.

f^\'

cjjsi -j.J J^s (Sjb

j (fXS

ij A> ii y j\j

i (jijlj Jjjy cy i 3

y'b Ji bbsi v, liji^^ 'ji^ -Ju ji- j^ tf 3^1; (J. J ^J'jy J. (1)1 J-ji .ij ijl*j jlj -si :J-3i tijIj Aljlj

ai J f-iJji- ji

Aj ti jSL, *Xj jj^ J(i'._sl

(.4I I jjJ i

ij-.Jjj ^y'^j i

J-jj i>.iy

jt^/^'J i>" j ^Sjy; -si <tSjC jVj j e JL


tjij'.j i>.jlj 3J V, jf* -'I (j* j; -*'l-Ai' <ij y

y bA'ij^ jy JU v,
bi tsJ ybiy

ti^wv'"^! tf.
j 3

,_,^ A_j ,ji. tijIj

J fjjj tJ. J

j,.Ii il. j,

Cjy; J

X\fj, \i

'SJ 'i j''i 'jbi- f -^ y f \jfj


-Jll i^ . lisa l Cj.J. -'I i (jf. .? j'i* y.

AjtijJ 11 fji- yA\y. cjx\fji b.j cr.^\ .y


(Illcli IjjJ^ J ililf tiJl^C j

Cfij 'i(fijyj s (Jf'i i- 'i yy.,si y (ji


. Cj^y auj ty-..l.\

cXy: 'i ijiJ (Sjb (jf-^ y, i'j fif, j


(fji Ji'ji- (fiy Ij jy 'J b ii y j y

(j)lj^ 'i fjjy (Ssb j:ot4jlvJj i^ i^ti ol-j. cy i ' (SJ". y ii.i^l*-v t^^,
cj'.i

Ij tib f J.i-Cjjjfj, b (j\s (fijj j


if-jj [-Ujj

'i (Ssj\ tijljl 'iCji tjj; J-jj ,i j

Aiy,\j (il. {^)yS, (j) tijl;^ J 441 jUC (j)

zSf \i jljU i cy.i'i i ij'j jj t^jJj


iCf j' ii-Sii A}''j)jKj "j iti jli
SJC i u fj\\ '^i

Ij ( j) li^, fj j tj Cji J-Ji ,j AX- \j} J

j; y, j-sif 'jb IJlJilJjji (j) (yybif


Ailjlj j f Jyy ijjl J.Ji j, JiL }
Aa." tiiy tijijj* Cji-y 'i JJi (Sjb 3-

.jbi (jLl jJO (Sj

Sj (S\s') \-J^ 'liff- A Iju. Ij


(jo jJ (S j'y \jy y jij! -

*
j, Aji

' J^JJ" 'fif ^k (S'^bif i ja


aXLTj AjA(_s) iti jlj J 3

jX__ tijjj t:.'_^'b- l Sy^ 'f

(-) ti'-* 'i^y, cy yj' <sJ jy. A (S^bif

479-

jy-

,UU>
yb-C' Ai i^j..j jjJJ y;

XT .b:^
Ai _sl. li j ii j

^ y Sjy Soif^ '.f-^. ^,


y-J Ui y ^'ljlj_j' 'O

ty\ji
lijS L.-

f li

-y

.J (SXJ\ (lllc j^ti-'^'- i


C'y,. t>J j/z,

lij'j yi;

J fl

yi JT A}": AA C^'j.

fi (Si (J-f-Y, (Ss jU


**

ijfil jvu>- f<>^ S^ ijb J

Jjb i S^djjf (y jj:^ J


(>. jl-ltJ" iJjL <iy ^.v-l

Jy tJ -^ '^,3^ y Jbi y i 'j-* j,


Jib. 'tyj^ Cf" ' *;* tSi^J- ASL:i! tj ACjAi -djH sij" Aa
Jjt tjjji s
^ AI ^1.-.

(fijX\ tS jl:
y -Cy

J I
Ij^slii

tjjl^_ j'jf'f^^y i S^i

li cAs

ch. CJ- Sj\ Sjji-

-Afcli

ti ti (i'IlAi Sn-^J

i CjA''-'

'S j.

J'^'. '^y^ yy Jy-,


iiyi (jft (fif jAts- yj

yjj

'j-

si ij*

Ai

j^-.-

^^

i Alji

ri

(fs\

CJJity

a.;j> tyyj f,ji^ y l-CJ-i-yi,

JiJ

i ji- Sj" f Sjfit-^f


'Ay. J -^'j (A^y, li'j^
(jyj i " b J.J tl^'j;

^JJj- fSj" j

^j-jj f'-Xi jl it^.li. Ji,

' ^' Jlp s(SJ^y- 'i y^. Ai lij J i (Ayi.jiSi'j^.

(lijjjlji (1)1 js (y. (j-y. y. jfj 'j^. tf-"' y^^


. A15 (fi jij y ty . AXJIaJ:!

i \r, o.^ i ' 'i (.(J') J.jy ^ *V; >J


'y* (Sj i jy (SJji\ Jp Jjf- Ij j AabliH \jii

b J-^ jf y. bi, ob fl ti^: Jjii, 'y lA'.jf i c-^y c-b * tj^.jt^.

'Ajy

(jl y^i jX-j s 'J -

i S J:-i j! J j jl a

S ^y s

y y, iyA\, 3 y-i

i-2' jj j

Cj(Aj\j ijl y (j^\j j\ii,

3 fsy ' y jf bjj Jjj:^ a! yS'sy; bjf


' cjiy Ai 'i yj_ j Cjy- ^y^s cu

Ofjj

ojf

(_i

ijJ

C^i l*

jb cfjo^l my S-i'- le'

'bij S'j^\ J i

A \y JA>.
tjjli i

"

S\i

t^A jjjj _,i

l-j S'j!i\ JA \J' l^j

J\y,

(J'j^ c?j t^j^'f^

^Ij Sjy^ y%- Ij J5. fAf


(1j% Sj (Aj-j j j^y^ 'j

J^ => }(jr ^^J^ f -> fi:


pijit (Ij ijlj (Jii) Jli
(O

JLJilj ^-ji. (Sjy \jy'\fAf


CJJ(..^\ y\y Sj (Ayj 'j

(:ib_,r' C^}Ji'y- j^

(fiJi*\ Jy Jp Jf-

'"fiyyf^'SJ'i^,
^l^i i Jbai _l

'JSjjfsy.jij'isCjy

AiJj'.ji- i tij'jl i.(Sy^

jL) jy S'^\ 3jl jl^j iiy

A(Ji\ J f biiyl j^ ' Af-j. ai(fiyA. Jl/


Al Jijl_i Ij^ aX-XjJ flAj f'b- ajU (fyjj.

j\j c^-iU II if J \>\ if

YT^b:^
(Sjj jX-Cjy y y- Ai -^^ (fij:i\ oljc j

Aj\S>

J/-

-
'S S^J.i

? '-^- J'. '-'- J"3i y* Aib: j ~


j y J-i A.y Cjy 'y iij

.j\Ay --Jiu,-*^ b^y lijJ:Ai Ji

Cjfi (_if-

V- *"

''.i Jj JlilJJ

J:^^ : Cjfi (S,

* *; f y

y V^ ti^Jj- J. ' fjy- 'jb


4jljlj .^ y\,_i

(fjji\ ol^ ^ V 0-. /jt^ f\ ((ti J!iUji J f jy;. f I o j?^ *i . Cjfi (fij AS
Ji ^j if
:cj

^b. -j. ' AiU- j. Uf

' t-Usl lj jbi j, jl


jl

t Aj. (y.J' JiiU

(sf

, iy

f Ij'j J.(Sjjy jl JIj

A, fjy,- jy

.J ty cjyi j cj ^sl tJJI ljc y

Sjy.-j,'s'' j, ' ''y y 'iCsb^j --iii

'j^

Jsf<^jyfijyj\j.(fii)).iji\-1M ^ JlilJ fa))


--I ii t CjJibjii AjlAi _t:i

'ij'lji lij (j^'^'if ^j' CJii jy JJi ^

' y,

f'y'j-'.

\j~(^^,;i (^ ji

Ailjlj (fij fj,^ \j,i Jii.

J-3i ^T- J (ff^

v 'i ' fy

Jity yf\j\j \i.)y \j f\^ 1 o'iT yy,

(y,ab lb jl^^i J(fij,J(fi J j J j_l .1 J J j

JS'^, yb (ll'^U Jl; Ji jfy Jlj ^ (fijJ


jUj J'3i
'dJ

yif ii bjj j ,f A-^iti^^ IjW _ii ly Jj cHi


ti JyA^ ji (fij:i\ ljc
.

i\-., y (S jfi
.

J,Ji 'j'

iib ty

Aj_

y ^^ J ^ f-^
^J 4, ^^

'j- Ji. jUj sj_ J

^_ (fi, JV-j i (fi^i

Ol_ Jtf Ai. IXJ-J

J J'3.> Oi^^ y 3'.J

y <ilj,i Si l t.y fj

b^j- ti-vil
VU i

Oljc _;,> >l.

U;/' Ij/j oLij


VL ^:^^
AjjLiLiii J

f'j. y J.'A'

f-ib y-'-if

.-I tj cy j

Jlj < jj,,^ L,^

.^ .^^
( ir m)

fbb bjlj*

y 'if; y.^ yf f'j- t jjj

(Siy- j-b-'J- l-Wl ^^ j j\ J-j. \,

yf (f" 'S'-J, fj^ j\.-i-yj.y \i^y Ai Aiiii fj^ -cfi Ai tiJJl (Ijljc L J
'y \
\jijli

-rf (S' y^ ^*' (SJi j-y J'j- bsjs i Ji

,,.,1..
Ji-j'li^ i( IrYl ) VL
. y

. -iff Cj., i
J ay Uii
jiUul ay^

y fi ^ii j ' tSj^i.jli.i of.iib (fi)


(jijj^ y j\y jl jjj. Ji\ ji jJ

_^_ii
ti

%
L*

t.^Lu

Sj'.,'i i'\ J (Ss J; i,f3j"

yJi\f

(Sj\iJi; jl J-i yf-j


y bjj^ Ai ^r tj'^^i u

j (Ss (jjsV Sjj j


ay Lai-i y iiy

jAi- jyix-\ .jXflJiUj'j .^ A.oli-li :AjiijiiLii

ti-llAil.jWI Sj'^Jfis -r'bf Jj'^J'

fj-l..l

J.j ji i aIU tJ'l 1 JJ.^i f^f, C-iiy ajJj

Li.1 - r'^fj.y \ T .^j-Ji - jijl.[.ij,\ yy


CjJi'ji- AlX

J.y ' iy Si y --y (fj y t ojj'ijf-i, f'j 3


\uyy J tiJJl_Ui I.J i, . OJu'Lai i y'is

' bjji, f j\i i y JZ-I... jXjyi. y,

fij Jy bi ji-Vl;

cy jb-y y

(C*'j:' Lf^ J.^ 'j' J ^.


y\i Ojjl Al j;^

fjy (yba-j y y
iJ,- . Jl. y y

f9 i jl (J.ljl J y . Cj-^bl& i jy^y SJi Cjyb

li tij Ju

''A.yiijf J Jbi, ji Cl- J tS j Jji <i jlj jfi.


^J'., 'J (Ijlilsji.ji. j^ J f^lj, jl y Lj cji'jy j

j i.^j*

Jj~I- if j fjy ab f
yi; Aie-. ^S y .J

yjij jl tij jySJj

yi (llAlLi Ajl yf^ b\ijy (Jl ji

'tjjilj

OiLii' IJ

plj,l ^>. j S^ Jli

fi^ . cjjy

if-b 'J (fJ^\ \ifi j ti.ljl ^^

JyX- if', ty- li J (Sy

Dl j*? jl y y

j.

' fjy y. 'j"

j $i j.JJ 'j- iif bfi^

'if-'- vV Ojby y

b ijw.j=4 J (1)1jJ tfi.^j*

.^ AlLlii fj j\.-j,S3Jy ,.x-y ^-y Jb^

481

JU

'L'j^yi
^^r^ jj ro

wrx

Aaji ro

-r'-iJ'Jj
A_i jj 'i .J:- (Sjb J i_ ji- j^
< Ajui A) y ti jajU (^Jijl_til A^l Ai

*
Cjfb-

J^y L iiy

Cji y^

'(S^i A (fji 'C-l'jiAU...^^ (fij AJ

._J J
y

tf\jl^ (fiy
(Sjiy.ji. X Ui

Jl b 'ji AVUjitJj. -fllj i (Si^AaJ J jl j ;j j J,

ty

^IJ

Ai .y-i dSCus A. J fyy.^

A(y\s (sAr', J " J y y

yf aiIX

Axllui bli ,i (Si (S J^ ' ol J(iJlBJA^li

yi, 3 <-S-*^''j" '-':' (i-'f y ^jf Jy.J Jl;

j'

L>j

(yi ^itysyi

^j-

ti^yjji

^L. (J'-* J }ji i


yXi, (SJ y

y ti-illii.- tjj-j; i yy

'ij^ (Sj

iSjij.i yy\jj J'-" tSji

j.Jijy-

lAi Ai jf-ii i-y J,j. ^^ jl

J}j y 'J.j
iljKjjl .J (j* j Ai-J jj Ji Jl Ai j^j'j Ij^

i'

if i J,S yjj oJj j ljjj

^f y
<X^y y ji(y;ii-*^jsfjfj^
* jSj lil* J (j* J

f'. i-v, fyf'j (S s


I

bii (fij
j6x y

r,

-J

As .1 jU J J Ay t Axli

j.

y i^y yr fb- tJlj aI tij tJlj J


tij>;jl;i bii (Sjby yi j-i.

J'. trjj:r J ^if -^^-j* y J.j"

. cf tj cy j 'y- Ul J

oU_^6

J A-y

= -^'/'(jL,
j, f^lji <ij J*i 'r', J,(f'if -fi^
j i>Sy ) .J ^j
<Jjf.J (j)

^^l>-le.slj J- y b jlj CAj,j_jf-.i-X- J, j ((j^J J, j

j y 'SiAJ.i iSi Ji, Ji^iyjo f p


tijIJ Ij^ j A;y. ty l_,i

j^.. cy 'i

J (i I 3 ( f,i(/' ) 'J -Ay

j ti fJy i^ tjfi;
(Si

. y, (ijlUy ^/L>. tijIj ii

f J.J-' -CXii^ Al^j ti) iifX^ iJ* Ji J


Jj i ^^ / a: ^bif sS . y j^Ui jS t^Vi

A.j J ^S

y JjJ A-JA. f'j- 'j-yj'^

y Jlji^ tij y'i Cfij^,

j^jCi v_ Jt"

D'jljsi J

J ' (j^lji

j.H-i^ f Jb y> c-Af:fji y fi y^Jy^.CJb fjb \i^ys Jo (fjb Aijj' f\, j3J''J*Ji (fjb -y, y* y" ji, y Aj:- j
f J fi ^ (Ss' -C-i y-i (fJji\ is. ^i)y Ijlc
f Al J ^(_j(lxi jJ l <y.y4 A'Iji J Jyy li J"3i -l AJ J

L^Uijv j^ ,S *i. ,^_ Ijlj J . j:i. \y 'j- fs s

j,

bi ybij'' v_., ^ ' *4' Jif j 'i y s

jUj o O'.jjj J Vj yif \jiii y^if f J ' A> (fA'if y <jlj'j yi j'i s j- 3 A; J.jiai

jV.j j'if y b-h "^.'J yjy (Ssj


' ^ J, y ' -^; (SsJi s (Si

t-.l-i5'ljlj bjj* 'ibij b i tijIsUliUcj:^ [*]


(Si)y ti3 1^-^ ^-ii_i llj wSl Aj jS i.i'jl,}

-482

JU

wtr

A.ja To

;.jy4/

JijL\i/

(^^ --.-. J-'

(.

ClU-jJU ' f. ' 3-.

JJ3 l^jlj

^
VA-^V

Ji^

J:^ jV-/*;!* Si,yf


(k^ifi 3jj

U-jJkj

ft

l jjfi

ijti^J/"i^
(ji^jj^ p'

i^i/ l:J,UII

t-jO.

^jpi

f^p.jl-

i-^.J

^.'u-^'j"
j-ii

ill o^^j- g;l

ljl'5^i>.

(j'>-V^

>

vitr
iB_i<aik>Ma^

rr

-484

TPGUHZIYA HER 23
HEJMARAN

ji tpn ereb: Emn Naroa

-485-

HEJMAR 2

Gund Nava

BERDLIK
// Qedr Cane canbira ra

Avnherild... baxbaxe... dinavvan

baxeyan de her texlt darn bi ber, li ser van daran ji her cins ivk pevdiin bi her ziman dixvdnin! Ji van i\kan a ko kezeba min dijevsridne hundir li min diperi-

Jiyn xwes e bi xurt


Li Kurdistan bi kurdan,

Bav biran i bikim? Hem min t bi derdan.

tne; ali e. Bejin xwendina w ruhniya


av min qnata dil min e.
Min dil tucar nenal

Gimd me di nav van rezan ji panzdeh malan hevdudan ye; wargeh me, mezela

Min zar tucar nekali Bi dilhik bi ial


Singa xwe da ber riman.

civata gimd me ye. Pavan li ser wargeh,


na'veraojan di nav mrga rcz me de em, did'vin. Pirs galgaln me teva pev xwes in. . .

Min ev dt xewna rast

Eteng gaz i xwej hat Kula welat ima hol giran ji br nabe?
Digot rabin kurdino! Heta niho me digot: Em b der poxan in,

Tev biran tev xwehan.

ji lewra heigav birnn me diaxivin ji hes


reta erd bav kalan em dn dibin vca me
Derban li me tu zan
Rim nne gij nezan

i di'v? Gund gund me, bexe baxn


me. Tekz e; herrijt, hertit me!

Xopan kirin kurdan Ev tirai nezanan.

Ma q wusan e? Careke werin, hundur min verojin dil mm je dernin bi kreke

tj n n bikin, w gav ev niyn dil


min ew bne peyivn p ra bne girn. L
dizanim hn xwe nagirin hsrir avn we,

Hawar, xwes awa kir Dil kurdan p ja kir Zar ziman ava kir Jn xwef bla kir.

ew em Amediy derbas bike. Snda h-

n bizanin ko ez, ne ten dilketiy xwejikiya all me. Ez dilketiy deng w me ji ko jyina me ya der li der di nav nikiln xwe da
tewtew dike bi v davw kilam daw tne. Kaniya Ereban i8-s-i9i2

Osman Sebr

- Xwey bin li gund Nava! Gund we;


mizgn hawara bajar we!!

Qedr Can

-487-

HEJMAR 3

LAVELAV

PROZNAME

Biray gewre xoewst Mr Celadet


Xudan mal , xudan perde
Al Bedir Xan!

Cih te gis, hem erd e.


Bi awaz tena denga Te xulqand, te kir ava. Tu hem derd , tu hem dar Te kir meh ro, te kir sev ro

Le pas destgjn. Demk b awriwan

sitareyek gelawj kurdeman dikird. Ta ko diwn be aw xwuman d man ke ewj


kovar "Hawar" ke aw hem kurdk ron

kirdewe, hwa man wa ye ko be tn pirjk


ges Kurdistan ronak karewe we hem kurdk be dem em Hawar we bi ta bikewn

Te na xafa, te na xurde
Tu davj dilan perde

ser rgay rast we bo yekt kurdan hewl bideyin.

Ya Rebb tu y, tu rehm nr
Tu destek tu hesin sr .

Bo naw gej lawek

kurd Iraqewe proz

"Hawar" tan pk dekcm. Rica ekeyn le me divva hewl biden bo

Tu rehm , tu efser, mla y,

Gencne y tev, seh geda y.


Ya Rebb tu tu, tu ah dewran
Texte te li ser Str ezman.

tewhd lehcat ta we ko hem kurd wek yek stfde le Hawartan biken. Amade yin bo

hem xizmetkartan. tir yarde dewam


Ha'wartan le Yezdan teleb dekeyin.

Texte te serefsern jehan e

Bejna te ji av min nihan e. Ser end ehan tu by xunkar Lewra nedikir tu kes j inkar. Ya Rebb tu h tu padah
Tu merhema herbirn ah ,
Hamid Ferec

Bl HINCETA PROZNAMEK

Bexende tu y, l derdimend im
Serferik mam jar bend im. Herwek di sitna xwe de bt dtin, yeDr. Kamiran AI! Bedir-Xan

k ji xortn kurdn raq, bi nav


Hamid Ferec, ji Hawar re proznamek

488-

andiye. T de ji ber xwe ji ber hem xor

2- sehriya zarn kurd ber hevdanna


wan ,

tn kurdn raq ve derkerina Hawar proz


dikit.

Ji bona yekbna milet me wel j diviya-

Heta niho me Hamid Ferec nas nedikir.


Ev cara psn e ko em bi heyina w dihesin.
Ew j me nasnedikir. L ji ber ko Hawar

b. Ji ber ko yekbna miletan bi yektiya zi


man dest p dike.

Bzmark yekbna Almanyay li ser yek


tiya ziman Ahnan danb. V yektiy Lter je re kir pk anb.

- herwek Hawara her xort kurd e - Hawa


ra w ye, Hamid je re xwey b.

Hamid Ferec xortek kurd, agirdeld di

Yekbna kurdan j bi yektiya ziman

bistan, Hawar dikeve dest vn, p bende


war sa dibe. Ew roja ko Hawar ketiye des
t w je re cejn e, cejneke mezm, cejna vejn

kurd dibe. Yeldtiya ziman j bi yektiya


herfan dest p dike. Yan di yektiya ziman
de yektiya herfan gava psn e.
Pesn spas ji Yezdan pak re Hawar elfa

vejandina ziman kurd ye. Tavil kiryar Hawar dibe dlbendiya heval, nas, nenas,

beya kurd belav kir ew gav avt. edin divt her xwenda, xwendewar
zanayn kurd hene bi v elfaby binivs
nin nexwenda j hn w bibin.

tevayiya xortn kurdn raq dike ji me


re, ji Hawar re proznamek rdike.

Ji hla din xwe dide ps, beremr Hawa

r, bcremr ziman xwe disekine. Ji me di


pirse, gelo i xebat, i kar heye ko p xizme
ta ziman xwe, xizmeta njad milet xwe bike.

Celadet Al Bedir-Xan

Tu kes nikarib ji Hawar re diyariyek ji


proznama Hamid Ferec, mezintir, bi qedir

Ma iman di?

hjatir bine. Diyariya Hamid Ferec diyariyeke wel ye ko bi kirn naye kirn, bi

- //' Ekrem Beg re -

daxwaz nakevit dest. Ew titek beha ye ko


ji vn ji xurt dilbaweriya kurdaniya Ha
mid zaye.

Dilket me, dl im ez, dotmr icrmandar ta' Sal hv herdem tu , hem rovejn hem rohilat,
Dl im ez, dla welat; ez j qurabana te me,

Hamid Ferec herend bi vn dilbawer e


ew end bi his jr e j. Hamid dixwaze

Gevre [gewre] ye hvn jn, l gevierir al we


lat!..

rind dizane i dixwaze je re i divt.


Her ji me re rerinen qenc beha dide. Diktor Kamiran Al Bedir-Xan

Ji me hv dike dixwaze ko em ji bona ye

ktiya ziman kurd bixebitin.


Bel xebera w ye. Ji xwe me, di proni\sa
xwe de ew esas, bi mada jrn ve dan b.

-489-

HEJMAR 4

EY KURDINE WUYAR BIBIN

Xak Cizr Botan, ye'n wulat kurdan.

Sed heyf sed mexabin deyken bi Ermenstan Wa rgatan debeser 'elat Caf Bilbas
Ger mirduwin le germiyan, memn'e bine kwstan. Kam ki hetiw rn bi raydekin Hawar debene berld pes me dexl aman.

Serran le qur hilnin werin halman bibnin onn le dest zulm bdn dur le man. Em qiseye ke Idrdim nagate end sal tir Em halte debnin yek yek bi aw xotan. Her we ko beyanim bo Idrduwin be tehqq

Peyda debin segane kam qor bikeyn be serman.


Lem bikne tfaq peyda biken be merd

Ferq neb iwan cotyar mr gawan. Ger h neb be oyin tabi' be dewlet bin.
Bgane ak e, dujmin nek dujmin le xoman.

Rom weku ben mn kes pijtyan p nebest.


Kewtne daw xoyan pejmurde mawin heyran

Kiwa! Wal Senendc, begzadekey Rewandiz


Kiwa! Hakiman Baban, mr Cizr Botan

Kiwa! Ew demey ke kurdan azad serbbcwo bn


Sultan mulk millet sahib cey rfan Cok biden weku heng tedbr biken be bdeng Esbab jer peydaken top tifing hawan

Ha keske b kes bo we qor dipw Gw l de k zerfe nayken bla le xotan

Hac Qadir Koy

-490-

GOTINA WELAT
Bide heryek dhangrek zeman Welat min digod min: Biraz
Li nezm guh bidre ger dixwaz

Wek Ysuf, Selaheddn san

We l bje ji bo w^ re eyan e
Cegerxwdn kur min tu ji derda Ev e xwujka min e rind e cuwan e

Silavan z ji min bigihne kurda


Ji hcrskan tu Idjan dixwaz

Bibje ez keik bm ta ko bm pr Ned min xwe wek v sal esr

Tu nasnak ji bil nav mecaz

Sdaqa wan tifaq tdhad e


Ser min b sp, pus pelax e
Li jr min u nne xeyr ax e Amd: n Hedran ip^z

Tu k bigr ji bo te ew mirad e

Ji avn min diin sed av sed co

Ji min d dikin gazinde zaro

Cegerxwn

Xerab bye ji min sed xan qonax


Nemaye bo yedman xeyr yek max

LAWIKE MIN
Nekari bte nik min merd rw
He nik min hem zarok sw Gava ko fermana kurdan rab em hj n zewic bn. evek tu pir dereng Kuran min ji xwuk xwe re pak in

may gava tu hat mal, di destn te de tifingeke n end sed berik hebn. Dil min tirsiya recif, min ji te re bi dengek

We l pirs li dapra xwe nakin

Cizr ehrezor qit' ran


Hem qz min in pr bi qurban

leriz digot: - Gurgn . . . dsan i heye? Te li min bi hvna avan bi kesera dilan mze kir; pa-

Cuwan in surper ne serbilind in Gellek xb zerf gewr rind m

j bi dengek xurt li min vegerand. - Dawet dest p dike.

Eff in pir dlai in berzewac in


Gelek pak in we laldn brewac in
Di welad de jej meh erek zor b, jin b

bn zaro sw man. Kurd destpk de dij Ricakar im ji te ey law kurd


Tu xvioijk xwe nex ber f derd

min ikandin. L, pa bi bbexd hatine ikestin. Gava tu di ser de hy min ji te re

-491-

kurikek an. varek, ez li ber deriy mal


sekin bm, avn min li r bn. Min dt tu

HACQADIRKOY

had. Herdu destn te bi xwn bn. Di ser


singa te de birneke kr vekir heb. Te, ez himz kirim te got eskern dijmin di ser sopa min de ne; bawer ke niho ew bn min bigirin, megir!!!

Had Qadir Koy air qewm, berz bi


qmed kurd e. Le sal 1232 [i8i] h.

[hicr=ko] le gimd Gorqerec nzk Koysinceq hatuwete dinya, le pajan wete Es teml le w mwan kuran Bedir-Xan

Ten v dem ji bra meke. Paj tu bi gavn lez y ser derga kur xwe pnc meh Tacn, te ew helan je re got: Tacn! Dil te ji bona aikariya kurdis tan ye. Xwna te ji bona ser rijandin ye. Te kur xwe dikir nav derg eskern dijminan dikerin hundir mal. . .

paja buwe le sal 1312 [1894] '^ w wefat kirduwe. Had Qadir yekemn sair e ke hel besti qewm mill danawe be we xerk wuyarkirdinewey kurdan buwe lapedey helbesd xeram pwe dawe.

Hevind Sor

Lawik min! ro pne sal qediyane ko em, ji


hev dur hatine xistin. Tu niho di kortalek
de bi arsed camrn kurd radikev.

Xwed dizane . . . erm r snga te perif laj te riziyaye. L, Gurgn. Bizane ko herjev ber hre

rakeve kur te Tadn zend destn xwe en


nerm davje ser situy min bi avn xwe zell bi keser li min mze dike, min ma dike ji min re dibje: Day! . . Dayika min bav min re bini

vsne ko mezin bme. Dil min ji bo hejkirina Kurdistan ye xurtiya min ji bona arkariya Kurdistan ye, xwna min ji bo ser rijandin ye!!!

Dr. Kamiran Ali Bedir - Xan

-492

HEJMAR 5

WELAT KURDAN
Kabira Merwane mal xaney wran mn T bige zann fen kirdewe w rfan min Roley kurd im silahor im le meydan sera Alem eyzan ulon b Rostem meydan min Go biroy gejt guzar bax baxatim bikey Her dely Allahu ekber end xwoj e seyran min Aw bermawey min e nwey dhan lr aw eka

Bo raq el-Cezre rh e em awan min


Mezr' ey klgey wulatim bo te enbar dhan

Rizq ran ereb te' mn eka xerman min

Bo bilind xwoy be qurban jiyan gel eka Giyan mal h e la serkirde w goran min

R bida bo dn millet zerey kurd w be d


Giyan eden nakin tehemmid alim jxan min

Ew kcse bedbn e ispad cehil bo xwey eka


Wa eka nkar zor debdebe w dewran min

Laperey tarix alem ahid e bo dewr min Diyar e hjta taq Ksray dewled Sasan min

dd'ay 'ilm musqa emin spat eka


Rast sgaw beyat lawik heyran min Piyaw wek Sultan Selaheddn Eyybim biwe

Fexr e bo slam alem Idrdewey sultan min

nqlab on pk hna le slam ereb


Mr Eb Muslim b serldrdey gel ran min
Nadir Efar, Ebdulkerm Xan zen

Dwn deng da le alem setwed ahan min Guftugoy ba intihay b xatme b bem qise
Nisbet Ar bes e bo 'en'ene w inwan min

Ebdulxaliq Esr Kerkk

-493-

Bironkara mezin

xoewst a hemyan
Mr Celadet Al Bedir - Xan

Mr Mezin! Kovara Hawar pirdeng binney 'ilm zann payey tund qam sin'et fn, pilley nerdewana

na berew jor serkevtina ezmana millet


kurd beste ziman mayey frehbna gote lawij ber bera r l hundabiwan kurmanc iraya xwndevaran pir hoj bc he

zar dikwe kf strann me le horga

(meclis) smal Beg da xwend.


Gelk bira xwes hawalan dilsoj rnij-

tibn. Me ke be kenn kf ve xwend. We bo ev proz geyitina Hawar horge xo me daye razandin be yad rh pak bira dwan sax selamed h pajiye mawan be eref mezin xawer himed mezintan me dest kir be kyf ad d kemane gramofon nzk s seat me hogir

xwoy bemeda. Kovara zar kurmand ko ta niha me ragirtib ji wan rojan da de derkewt. Me

nisxey wan teqdm dekeyn. tir Xud hawale we bt, Mrim.

Seyid Hizn

-494-

HEJMAR 6

Jl BONA HAWAR

Li ber w heye bexevanek mezher


Hesar gelek xwes e dejt iya

Ji bo Mtr zirav giran serfiraz hunermend Mtr Celadet Ait Berdir-Xan

ahnah pasa ye xwendkar


Rez bax baxe beroj zinar

Serfraz comerd e ew bexevan Bende go bi nav Cegerxwn hatiye nasHawar e pir dwan e ke e ngiha

kirin dest te ma dikim bhejmar

silavan li cenab AJan dikim. Hebna sei


te li dhan ji padah mezin dixwazim bi
van end xwexwan jrn ez Hawara te p

Did herkes w ber a'vdar Gelek dilber nazik nazedar


Hezar bilbil dilewat bixwn

Qelen km e erzan e pncsed qirj

roz dikim. Wel dsa wek proznama Ha


Di nv bax w da dikin ah zar

mid Ferec nabe iku w dwaimir ber herBixwazin ji Al Celadet bi xar

kes Hawara te proz kir.

Cegerxwn Kurd Hezar car proz bitin ev Hawar Hezar ah zarn dikin l ez im

Gelek xb rind e wek gul'izar


Ji wan bilbilan t Cegerxwn jar

GULBANKHIYARIY
av xwe veke ji xwab rabe Mze ko welat hem xerab e

Gulstan zar me ye ey dwan

Dibm: ax welat ax welat ax wdat Ji bo bilbil dilnexwej b bihar


E'vna te kutim kirim tar mar i mwek srn ber w giha

Carek li welat xwe binre


Ro\gah pit na sr e

Welat pir xwes e ol dest iya


Pesendd e go min ber w dixwar Li zozann jor di dhn avn sar

Ew dejt tij ji mrg ava


Roj t de ji z ve ye ava

Ew goh zimrudn di ser de

i bostanek pir xwes pir bi av


Di nva welat min diye s bihijt
Heye t de xox bihok hinar

Berf in dihelin bax di bin de


Ew bax tij gui laie Murx seher li ber dikale Lewra ko refk ji kund zaxan

Kilb ax cola Hesar

-495-

Hln kirine di nava baxan

[Wek ko ji nivs j t zann ew bi ereb


b mhi ew wergerande kurd l ji ber ko Ferhengok bi xwe gotinn teksr yen kurd
bi ereb mane dikir min tu pws bi wer
gerandina w nedt- E. N.]

Bilbil ko bi zar xwe dixwne Zax j ji xwe deng bi derdixne


Ber j rebat e gihaye jrn

Ck xwe y jr bi jor bigorn


Carek hre ser iya zozan

Bi awazeld jn banke kurdan:

Bje hem yek bibin bi hev re


Cane xwe bidm bik gevre

Nav Roj Mehan

Mla En

Hinek xwendevann me ji me pirsa na

v roj mahn kurd kirine. Li vir

em v daxwazaiya wan tnin dh li jr wan


navan dinivsin:

Jl KURD LI EREB
iroveya gotinn kurdf bo ziman erebt

Di ziman kurd de ji bo mehan du cure


nav hene. Curey ko t zann navdana me

han bi navn wan yen serbixwe ne, l cure

y duyemn taybed ye ko ew j navdana


Di hejmara ps ya kovara me Hawar

wan li gor demsala wan e. Ev cure nav di


stran helbestan de bhtir t. [Ev nivs ji

de me got ko ew bes kovareke edeb


zanisd ye, mebesta w yekbna zaravayn

ereb hatiye wergerandin l ji ber ko nav

kurd yen cuda ne hnkirina kurdan ya xwendin nivsneke bi rk pk e li gor


biryarn ko hatine girtin.

roj mehn kurd li hember yen ereb hem bi dpn Ladn hem j bi yen ereb hatibn nivsn min wergerandina wan pwst
nedt -E.N.]

Ta niha me gotinn biyan bo hinek zara


vayn kurd ferheng kir.

L ji v hejmar p ve me biryar da ko
di kovara xwe de sitnek ji bo ferhengkirina gotinn kurd bo ziman ereb -veqed-

nm, ev yek li ser daxwaza hinek xwendeva nn me yen hja pk hatiye. Nexwe ji niha
p ve i peyvn ko xwendevann me ji me bivn em de wan di bin sernav "Fer

hengok" de bidvnin. Em ji zat wan hv dikin ko iroveya temam gotin hevokn

ko ji wan re zor in ji me bixwazin, da ko


em di v dh de z bersiva wan bidin.

-496-

HEJMAR/

CUWABNAME

bradink k ji'r da bas (mujgan aw kal


lvw al biken) Em sualetan le i dereceyek da le gel heqqet tetabiq eka le we bchs na

Bo Newroz muste'ar xawen meqale zimaneke be ser lewhey "Bo airk

kem. Feqet wa ezanim ke heqim heye ten-

qdeketan muwedh xwom bizanim. imk


min teqrben het sal le me w ps le eemn jhnarey xeztey "Umd Istqlal" da xezclkim
nesir kirdiwe ke eme metle'eke ye t:

Kurd" le jimaie 24'emn zar kurmand da


ne$ir kirib.

Meqaleyek ke hewt sal le me pj le tenqd si'rk da le defter xadrad xota nswe-

"Mari zulfit n ye xezney 'eqq al eb


Tr mujgan pase dan dr aw kal neb
Diqqet efermoy ke 'ibare "Mujgan a

te mro xeyete sahey nrarewe le cerdey


za kurmand da 'erz xwndewarani ekey.

Eme himet tewanayek berz e, dn teqdr


teekkure.

w kal lw al . . " ke herfiyen le meqaleketan wergrawe le gel med' xezelekem


end minasebetdar e? Car le ps hem itk da 'erztan ekem ke min le w tenqdetan

Umdim wa ye ke ew defter xadrate xe-

zneyeld zengn rengn be i'dbar muhtewiyad tuhfeyek niwn giranqmet b.


Herend tenqdeket be rasti me' qui meq-

zor mutehessis p xwehal bm. unk


dubarey ekem we qisekanetan heq rast e

bl e belam eger adz neb dekm: Ke bo ner ew tenqde le intixab ziman da isaberit nekirdiwe. unk tenqd f'lek uslen ya
le wexd kirdin ew f'le da we ya le eqbewe
dekirt. Eger wa nebwaye tarx bo me ne-

le gel emeyi da "zemld te'ht el-medh"


(avtina bi pesindan); unk du bc meqa-

leketan dilalet le bilind mewqi' (dh) jexsiyed munteqid (rexnegr) eka le nezer we

da inca le ber emey min layiq em teqdrate nebm demk le nsnewey cewab da mutereddid mamewe. Feqet fikrk ke cesarer

deb be ders ibret. Saniyen tenqdk eb


tewdh hedefk mu'eyyen bikr. Eger wa

neb b eks seda emntewe. We lem new'e


tende ne, xwndwaran le heqqet agahdar

cewab nsnewe (xwo t helqlandin ) p

bexm ewe bo ke le teqdrateketana weku tenqdeketan namusb in. We lla eger le dhet tenqdeketanewe le edem sabettan

ebin istifade ekin ne ew kes tenqde

ekirit le xwoy agah. Le ber eme beb mudafe'y nefs mehkm bem tehr elbette

emn nebmaye mumkin neb xwom bew jexse berze bizanim ke we tenqd eken.

me'zr emntewe, min 1re da hetze gl


nakem eger tenqdeket muwecdh mm
neb, unk tenqd hei egirt le nsnewey

Bel lutfen eger temajey serlewhey xezeleketan bifermiwaye toz l wurd bibnayewe detan zan ke ew xezele b tecrbeyk

em cewabe da xwom her be musb ezanim.

Me'e ma fh we tenqd i'rk eken ke


hewt sal le mew ps nesir kirawe le miya-

qelem le jr meqsedk da nusrawe unk


serlewhey "Bi Terz Qedmen" bi '1-xasse

ney tenqd da efrmoyet ke "i milletek tir

i'r meqalekan ps ew nusxeye kafiye bo


izhar meqsed. Bem munasebetewe hikayetk biktan bo bigirmewe:

heye le esr fen ilm da le zman irfn


sen'et da aire pir hoekan le pas hem ra-

-497-

- Serdemk dsanewe le xezeteyld bik


da end 'ir meqaleyekem nesir kird le

kir bi xwe

re birib

Rewandi.^.

Zar

kurdmand di w apxan de tte ap kirin l sed heyf mixab in ko Zar kurdmand ji bxweyri, ev du sal in rpeln xwe li xwe
girtib nikarib derkeve.

j'rekan da zorim se' ekird ke lasay ji'ra tazekan tirk bikemewe muteceddid be mkekan weku tu zoriyan teqdr ekird. Feqet

rojk le mecellek da be'z lew teceddud pir raneyi hazir bn ke "Qedmen Perist" yek hucm kirde serim tenqd kirdim le
dyad mudafe'e be uslb kon end i'rkim
nesir kird ke ew em msal ew e lyan

Di bst siy tirmeh 1932 di roja


embeh de ji n ve vegeriya jiyn derket. T de gelek titn qenc bi fde hene.
Xzn jrn ji bendeke w ye ko sernama ser

bihrdiya (biserhariya) kurdat heldigre:

me'lm b lew meydane da le "Qr qa" la nadem dbare geramit we ser rey ewil naza-

"Serbihurd gevre nawdaran kurd le

sal hezar dused hicr heta hezar sscd.


Lem kovarc da yek be yek ev piyawe gcvrane bas ekeyn we deyxeyne ber aw xwn-

nim hal boy ke xezel "Bi terz Qedimen"yi


teqrben be meqsedk wa nusrawe? Ke wa-

b reng e me'zrim bibnin. Eger le 3 ziban da (Kurd, Fars, tirk) e'ar xezeliyar bindet aw p kewetewe xwndtewe elbet le meselekem tgty. Me,e ma fh le rexm mane le rexm ewe t ke be xilaf eqdey we edebiyati b'iq bte'br se'hh (ede

deware xwojewstekan zar kurdmand.

We evane be kitbi teqdmiyan ekir, le


esr szdemn we heta esr uwardc berg ye

kemn le ewil em esrewe heta cmro be


berg duwem nawunrawe."

Hawar hevala xwe ne a nza l ji n ve za


bi germiya dil xwe himz dike t xwej-

biyati b xett xal) le nezer min da weku


(awney mis) wa ye. Dsanewe teqdr berz hisiyat bilind mefkretan ekem. unk
min ezanim we kn?. . .

hatina w. Ji Yezdan pak je re jiyncke di


rj daxwaz dikit p re ji xwendevann xwe hv dikit ko kiriyar Zar kurdmanc

bibin da ko ev kovara kurd bikarit bijt


Helm Rifq

xizmeta milet welat xwe bikit.


Hawar

Herwek me ji nusxa pj

gotiye; Ha

war,

Hawara

kurdan,

Hawara

her

Ji xwendevanan re
Bendn xwendevann me ko gihiine

kurd ye. Ji lewra me benda jorn ko cuha-

bek e bilav kir. Heke "Newroz" dil kir l


vegerand rpeln Hawar je re j vekir ne.*
Hawar

Hawar gelek bne. Tevda di nusxek de nayne belav kirin. Rpeln Hawar

qm nakin. Ji lewre ev bendn ha bi dr de bne bdav kirin. [Ji] ber v yek divt ko

ZAR KURDMANC

xwendevann me li me megirin li dorn

xwe bisekinin. Hd hd, [ji] ber ve hem


j de belav bibin.

Kovareke kevn e. Ev heft sal in xweyiy


w xwedan himmet, mrza Hu*) Xuyaye ko di vir de tevllieviyek heye iku end ew di nav rpeln hejmara 7'an de hatine j l li ser van

seyn Hizn Mukriyan kovara xwe di Re-

wandiz re derdixnit.

Mrza Hizn ber


herdu rpelan ' rpel 4, hejmar 6" hatiye nivsandin.

hing li Heleb b. Ji xwe re apxanek saz

-498-

HEJMAR 8

JIXANRA

Azad xwebixwey dixwazin Ya de bimirin we ya bijn mr

endxebereHIGtrdwarne digel ruh Ehmed Xan

Qet laq e kurd bimnit sr

Xan tu bes e bike hawar


Rabe tu biliv ji w mezar Bifkir tu bibn diyar Zn

Bayed is hedran rpj2

Behmen Zerdest

Sor e wek gid hem ji xwn


Dman gir ji xan manan

HIYARNAME

awan digehte asmanan

Feryad fixan duxt bkan


Zar hawar van bikan

Hawar kurdino nekin nekin!

Renca neyar jibr nekin Sev roj hn xew nekin Mraniya xwe hn zde kin Hawar kurdino nekin nekin! Yektiya xwe winda nekin Namsa xwe peymal nekin
Hawar kurdino em pir in!

Cewra weled heram Cengz


Ne rez hitine ne bax ne parez

Wran kirine kelat bajar


Talan kirine mezar bazar

Ck zer dlai rindan

L irira hir bm kundan

avn me kes nabirin


Naxebitin pir xizan in

Em bi qannan nizanin

Hawar kurdino bileznin!

B hv mebe biner tu carek Kurdn bi qaq bibn mubarek

Zarok xwe bixwnnin Bi qannan bizannm

ro qe nemaye wan nfaqek


Pkve hem bne ttifqek

Belk doza me hilnin Hawar kurdino nekin nekin!

Tas sew Musilman


Ji Swas heta bighte Loran
Yek can dil yek hawar in

Bi ziman neyar gai gai nekin Ziman kurdan hn fire Idn Ke bkan paymal nekin

Bi '1-cumle li gaziy bi kar in

Ses sal e hem bixwn dibazin

-499-

Her l her l her l zeriy


ez nexwes im nexwes li tay yo
Bira dk min deynin li zozan Mrgemr

li ber belekiya berf yo


Belk ke bk la rengn bn herin seyrangaho

elenggewra min dest xwe bide


bin ser min evdal Xwedyo De way de way lleka maljewid
xayin [xayin e] me ra nay

Dqta Sirc 14 tebax 1932

LawFind

EZ GORIYA BANG TE ME

Hawar hawari kurd e

Deng gaz welat e


Mi^niya xwe nasn e

Hatin be deng Hawar


Qz kur pr dwan

Hawar hte iyayan

Dest gimd p lerizan Bang azad kurdan Yekbn xwej dilan

I^wte naw mal xzan

Herdem be demi Hawar Pk dekoi hawar Huyar dbina kurdan

Ladeban jna welat


Ez goriya bang^ te me Akre 28 heztran 1932
Mamoste

-500-

HEJMAR 9

MRKEE

r. Sivan xwe gihand Burca Belek derket


hafa mr. Mr bi kf b, ji sivan pirs goc

- Kee, ka bje di behr de end dilop av Careke Mr Cizr derketib ger. Riya
xwe xistib Tora Hevrkan. evek di
hene?

- Hejmartina dilopn ava behr gelek h


san ye. Ten divt tu mir bik ko devn
eman bigirin. Mr ken got:

gimdeld Felehan de ma. Di v gund de drek heb. Mr b ziyareta dr.


Ji kejey dre re got:

- Ez ji te s pirsan bikim, l ne niho pijd s mehan ne li hir U Cizr, heke te li wan -vegerand ez te bikim pitrq heke te
nezan vegern ez te ji keetiy bxim bikim dergevan dr.
Mr da r . Kee kete texmnan. Kee

- Xwes cuhab e. Pirsiyariya diduwa, heke


ez xwe bifroim end -lr dikim.

- Bst neh.
- Min ev seh nekir ev i hejmar e?

- Mr min tu zan ko sa Pxember bi


sih zr harib firotin. Herhal qal ko je bi
zrek kmdr b firotin.
Mr ev j edband je pirsiyariya pasn

ro bi ro diilmis, ji sibeh heta var riha


xwe dikir nav destn xwe vedikikiand.
Di dil xwe de digot: "Xwud tu ew Xwu-

pirs kir:

dy min ak , ez j keey te rind im,


ev i bda ye ko te aniye ser min, ez a

- Kejeo, ka bje min niho ez di dil xwe


de i dibjim?

wan li Mr vegernim?" Kee xweyiy pez sivan b. Hal kee diket ber av i-van w j. Careke sivan ji kee re got:

- Ez xulam ev ji hemiyan hsantir e. Ni

ho tu dil xwe de dibj ko ez kee me, ne?

L ne wel ye, ez ivan w me, kee li gund

- Bavo, ev i hal te ye? i dest daye te?

Ji sib heta var difikir ber xwe dikev,


ka bje xulam xwe belku min tevdrek je re
dt.
Koer Botan

Ji xwe kee li yek digeriya ko derd xwe


je re bje. Rab derd xwe ji ivan xwe re

ZNINEXEW
Sewk ronak wek ihrey dildar, Asman b pel, zew xamoj, b, Cirwey estre le dur weku tar, Bo dil birndar zor be xuro b.

got, sivan ken got:

- Ma ev j titek e? Mr i dikare ji me bi
pirse ko em nikarin l vegerinin? Qet xem

mexwe, min bine Cizr ez bizanim l


v^ernim.

Kee p qal b dil xwe rahet kir. S meh bn temam kee ivan xwe rkir Ciz

Le laye jind dilguay semai.

Le laye bulbil mest boy gui.

-501-

Min barej grdey xeyal,

Wutim: "Min kurd im netewey Sasan

Badem pir ekird le xwnaw dil.

Peristijkar Azer Ezcd,


Hatm bibnim ehd pjnyan,

Hndem xwardewe xwn ges sr

Tbigem dewr Dara w Yezdegird.


Birjim boyan frmsk xwnn,

Nema riwanay seyr teb'et,

Bazn da, derm le dhan, le xilqet


Firite asa frm serewjor. . .

Hawar berme ber tacdar Midya,


Bila lmewe, bikem zar jn,

Ta ko Hirmizman biga be firya." Kat mand bm, abalim ika,


Ntmiewe le naw gui gulzar, Cyeld tenha, neb giyandar,
Mamewe bkes, byar, bnewa.

Fermy: "Ba biroyn bo lay Akbatan


Le w bibne be herdu awit,
Giyan pnyan, Mdya Keyan,

stay hewl eden bo berz nawit."


Ta aw bir bika her lalezar b, Giyandar tenya balindey b xem,
Be cote royitm ta geyne ar,
Pir le awazey jay zemawen,

Tar rubab deng huzar b,

H b le awya baxekey rem.

Pir le firete w per ox jen,

Xistimye tirsewe ol tenyay, Hatewe brim beln Yezdan,


Bihute, wutim, re b guman, Nema lam tir br dinyay

Nemd le nawya xembar car.

Le her la yar, goyn, dlrn, Le her la teqey nal ore siwar,

Le her la dlwey ryk nazdar,

Hawarim kirde zed bn,


Firyadi resim b lem wehetzare, Ya rehberim b bo rgay dern, Ya ne halim ka lem ser kar e.

Le her la lencey yark srn.

Le her la sor saz neway,

Le her la destey oxan xwogul,


Le her la bang, sga w sebay, Le her la men, sehney xwogul.

Nagah le penay dark berza.

Hte derewe prk fan, Serapa berg sp le ber da,


Pirk dirj heta ser san,

Lewlawe kojk berz serazad,


Pencey l eda le gel kehkqan,

Du aw ges beraq pimr.


Ryk be royitink weqr.

Serfry eb mang direxan,

Dax le dil bo Babl, Ur, Akad.

Desteye gurd dwan cengawer,

Nzk bo lm fermy: "Ey rle, To (^t, i kareyt, ademzad ? Bendet, azad , mat , dilad ?
on rt kewtte em cga ole?"

Podezir berge asinn,

Gurz rim be dest, ceng w dlawer,


Dewreyan dab, bbn be perjn.

-502-

Pirsm le rehber: "K ye xawen,

Ber Burca Belek l pirsiyar bn Min god wan k pne herf Hawar bn Ned Nam li nav kurdan yek mr Ji bo apa Hawar bik zr

Em kok sera, em qesr cah e?" Fermy: "Niman paytexd ah e,


Mufr ke xol, dar dewen."

Le paj Idr nos spas Yezdan,


Destr man wciirt bo xizmed sa,

Silav gcwheran le'le dur Ji ber kurde Cizr hedye rkir


Tu xwes had Hawar ser ser min

yine atan Keywan le asman,


Le taw debdebey ser sr ema

Te suhd can cerg dijmin min

Rickar im ji mr xwe Celadet


Xwawendey Babl, qeyser Roma,
Fir'ewn Misr jah Naramzn,

Weienperwer xwedan text dewlet


Tu roznamald kurd bo me k

Hem secde ber, zan ber zemn,


Bo cexd Dara w eywan Kisra.

Ser sal bi herfn n verk Bes e Nam xeberdana go pir b Weld dur b ew her b qedir b

ah kiwergr bom hte guftar, Fermy: "Pk ke spas Xusrew,


Ehmed Nam

Be kurd bedbext, be kurd hejar,


Bire p mujdey jiyank new, Roj her held frar eka sew Be rast eger axir zinne xew."
Gel biran werin ceng

MARA KURDI

Prot

Bioyin dil ji v jeng Bibjim ez heta keng Nehin yek j' me bi v reng

END PEND
Hawar heye em i bikin?
Nakes hem bne mr axa Y ev Idr mala w ne ava

Werin da em xwe kar bikin


Kar li iyan kar bikin

Da hn ji xwe re kf bikin Rabe hre nik heval kalan Da tu nekev newal alan Gel biran bigrin govend Bigrin dk dlai rind Dermanek ke bo birn
Da tu nekev di nav nivn

Binpenc bikin wek esed De j* we bixwazin her meded

Kf xwej her p we ye

DAXWAZNAME

Hn v bizanin her we ye Ev welat ck we ye

J' biyaniyan re b fde ye


Min d ruhnld hilbb ji Damas

Sefq dab Gar erd Qafqas

Hn i bildn blome ye

-503-

avnr in em 1' desr we ye


Bizanin ev an we ye

ji xwendevann me yen hja neb me di hejmara heftan de ew mane nekirin l ji n ve, ji xortek ji kurde Salihiy nameyek ji me
re hat ko ew bi tpn kurd yen n nivsan-

Welleh Billeh ev we ye

Ez ko kurd im ez kurd me
Ji dk xwe te ez gor me

db dixwest em hinek gotinan je re ma

Ne bdost bxwed me
Gel ala be li ser r me

ne bikin. Di demeke kurt de ew bas bi ber


ketiye ji bo v xwedana w em w proz dikin je re spas dikin. Herweha em ji te

Ez ko kurd im div bikim


E-van biran ji xew rabikim Ez bidim sr wan gir bikim Bav kalan p sax bikim

mam xwendevann xwe yen giranbiha h v dikin ko daxwaziya hem gotinn ko ji wan re zor in ji me bikin.
[Ji ber ko ji -vir p ve gotinn kurd bi

ereb dihatin manekirin min wergerandina Bav kaln me pir bas in L em digel hev dilre in wan ji ereb pwst nedt- E. N.]

ro qew em nexwes in
Ma dikim avn ges in

ZININEXEW
Ez kurdiy ernex me

Xulam Mr Bod me
Herwext ji wan re gor me

Di rpel sisiya de bi v sernam je'rek heye. T de end nerastiyn ap he ne. Em ji xwey w hv dikin bila li me

Celadet Al beg me

megirit ji ber ko em bi zar Babakurd rind


Ey beg ey mr, ser ah Wek xurjd, ewr ba mah
Her ji me re pist penah nizanin, l em je ji xwendevann me yen

din hv dildn bila bi du si' rn xwe bi xetek rind, gir pirsan ji hev veqetand binivs

Dam ji we re her Ellah

nin da ko em bikarin rind rast bixwnin


bend i'rn wan b xeler dernin. Neras

Mustefa Ehmed Bot


tiyn Zinne Xew ev in:

Zinne xew: Znine Xew

le laye ind: lalaye iney

FERHENGOK

Ader zed: Azer zed


le paj kim: le pajj kirn.

awa me di hejmara ejan ya rojnameya

xwe de j gorib, hinek ji xwendeva


nn me xwestibn ko em hinek peyvn

kurd yen zor ji wan re bi ereb mane bikin.

Me j daxwaziya wan an dh ji bo v yek


rpelek amade kir. L ji ber ko tu daxwaz

-504-

HEJMAR 10

EKSI SEDAYI HAWAR

Niyazim niye lem end di re da bo tarx


kon kurd bilawnmewe we ya zam dil bi-

kolnmewe. Belam eme wey ewende bilm


Bo Xawen Setberz Ko-var Hawar:

ke kefyad zimannas flolod bc teway


be hem kes pian edat ke ziman kertk e

Be xwes dil giayi giyanewe end nusxeyld kovar giranbiha ke tanim xwnde-

le hesd me'new millet, zadey millete be

we. Be rasti dil teng ekatewe br wuk helhatu aw dedatewe. Yezdan paydartan bikat! Ewey ziyatir hwa ebexjt tn edat be-

we nsawe. bew 'dbareke ziman wasitey


derxesrin br hoj milfct e b guman zi

man her milletk le terz eda me'na da firqk gewrey heye legel h [] meltek tir. Sereray emey tefwuti 'irq, muhr isti'dad esas millet tesrk zori heye le pkhnan rkxistin ziman da. Lem ruwewe hem zimank hend "karekter" taybed heye ke le

tiwana; ew rgay teceddud tazegiyeyeke


kirdtane be nane. Hewel gewah eme

wergirtin bilaw kirdinewe dp (hirf) fireng yc. Be rasti bo jiyandinewey kurd edebiyati kurd eme hingawk palewanane

zimanld tir dyay ekatewe lam wa ye her bye le ziman fireng da be dp (hirf) eln:

Le rojk da ke dhan le naw orij heray


neman dinyk kon damezrandin diny-

"karekter". Kurd bare legel gel jt tir da

dpekejiyan p wazel hna ewejiyan brewa nebn. ayan dilxwe spas e ke paj hezar ewende sal wa ho hatewe ser nete

k taze da edayewe, le rojk da ke bawerld hezar sale legd bawerld end roje da kewtibi-we zoranbaz le rojk da ke sber hu-

wey Sasan Mdya bergk dwan be d


bo zimanekeman helebijrit. Bem munase

mayn zed giyanit pald Zaratutra le


naw nzey xwnaw w rim sor helgira

betewe du itim hatte br ke eme wey bixeme ber aw karbidestan kovar xwoewst. Le paj erk xerkbnk end sale yekk le zimannas qmetdarekan kurd -

ran zemn be d hit firn deb bargah


asman a lew roje da ziman kurd Aves-

ta be zulm zor bei^ srn nazdar xwoy

le ber daketra cilk la'iyey le ber kira ke


him p kem b him l nehat. Em die xeyr teb' ye legel xwoy da zor ser spal xiste naw hesd zimaneke man

Tewfq Wehb Beg - le ser biney Ladn dp bo ziman kurd helbijard, elfabetk le ser

ew dpe dana gel lawan kurd raq fr


ew dpe bn este be kelk ehnin. Ke le serk tir ewe karbidestan xwoewst govar

diwe, ahing rn dilniwaz "Avsta"y jwand, giyan zerdejt zwr kird bem ejne

Hawar ejne tpk tiryan helbijardiwe ke legel hinekey Tewfq Wehb Beg rk nakewt. Aya mumkin niye bo ewey r be ser l

pereyek bihadar tarx kurd ps slam jardewe.

-505-

tkn nedirt. Komelk areza lem du ri


pe wurd bnewe, ya yekkiyan helbejrin we

AX KURDISTAN

ya yekiyan bixen be ew terme dpk yek-

Hemd sena bo ins can

reng bo ziman kurd daynin? Br duwem


le babet lehcey Kurdistan xwar ser we-

Bo xaliq kewn mekan Xasma ko ev new' insan


Daye je ra eql ziman Hubba welat ji man Ax Kurdistan ax Kurdistan

we ye. Herweku cark govark ngilzld

nsb: "Teb'ete beramber millet kurd


xedar e" be mewani' teb'iye Kurdistan be new' le yek ciya kirdtewe ke danijtwan xwar le guftugoy danitwan ser tna-

iqas selat hem selam


Ew bit li ser xeyr enam

gat be teb'et hal heta le yek tgeyijtin

Hem ehl eshab kram

kem bt dil le dil dur ekewtewe yekbn


giran ebt.

Ev e rikn dn slam
Hubba welat ji man

Lam wa ye ps hem tk wezfey xwn

Ax Kurdistan, ax Kurdistan

dewarani kurd hewl teqeladan e bo yekHe kurde mensb bibit

xistin lehcekan ziman kurd. Be lay min


ew e govar Hawar etiwan lem babetewe yarmetk baj bikat. Weku:

Bal xeyr xwe mel'n dibit

Bi ness heds isbat dibit


Bbav bqmet dibit
Hubba welat ji man Ax Kurdistan, ax Kurdistan

Bguman le ziman kurd da hezaran keIhney wa heye ke le hem lehcekan da maneyan yek e ferqiyan niye. Heta bitwanirt meqalat bew kelimane binsirt ke muterike dgelew mesela hend kelimey

Kan welat bav biran


Kan ew deng ka dilberan
Kan iya kan zozan

lehcey Baban rbbdrt ke mumkin bt So ran Botan be qerne tbigen dsan hen

Kan ew berf kan baran


Hubba welat ji man

d kelimey way Kurdistan mal be kelk


bihunrt ke kurd cenb bitiwanin be qer
ne le manakey hal bibin.

Ax Kurdistan, ax Kurdistan

Nsn ferhengok zor kelk e, belam eger manekey be kelmat mujterke (ye'n ewa

He wdat nahebne
Rmeta w herhal nne

ney ke mal hem kurd e be taybed h


lehceyek niye) binsirt sdfdey gel ziyatir
l ekirt. Min umdim wa ye eger Hawar xwoe-

Bal pxember meqbl nne


Namsa w yekcar nne Hubba welat ji man

Ax Kurdistan, ax Kurdistan

bo mudetk munasib le ser em r^aye

we birwa usa lehceyek mujterik kurd daemzirt bo le yek tgeyijtin mecbr na-

Kes hubba wdat nekit Ni'met xwe winda dikit


Ayet wusan hukum dikit

bn be kelkhnan zimanld ecneb.


Ji bo xwe re mehrm dikit
Hubba welat ji man
Prot

Ax Kurdistan, ax Kurdistan

-506-

Welar me gui reyhan


Je ttin her bihna dnan
Em p bne mest mestan

ji ber dizanb ji me re nivisand, em j ji

bona akirma rih w U hire belav dikin.


Rehmeta Xwed l li malbata w bit.

Hetta ebed axir zeman Hubba welat ji man


HAWAR

Ax Kurdistan, ax Kurdistan

Herend welat wek ekir e


Hal zozan rntir e

BERDLK
Ji EbduttaUq Esr Knhlk rd

Ew sr mast hj xwerir e
Bi hezaran je tir e

Hubba welat ji man

Ax Kurdistan, ax Kurdistan

Ey bira jehbaz ewe fen hem rin tu

Sed weld bn el-Er got qurban m

Eqa welat dil ewitand


Can ceger tev peritand Sebr eqil tevda revand
Qeweta p tevda sitand
Hubba wekt ji man
Bax bustanit xwes in seyran l kirdim seher Cennet ul-me'wa ye axek ez rez bostan tu
IM xwcxwan te suhtan can dil ey kald xwom
Naiiwanim ezxwe lagrim li ber xwexwan tu

Ax Kurdistan, ax Kurdistan

Ah ji dest v frqet Ah ji dest v hicret Heta keng v xurbet Da em biin nav millet
Hubba welat ji man

Zab ESde av Xabr Finat her la di


Av Si raq ez kan Kurdistan tu

Faris tom eieb muhtao dod dan min

Tadr dunya hem muhtao suxl Wan m


Ax Kurdistan, ax Kurdistan

En millet heidu fewtan kes liwan nalVit xwed


Ev gotina Suleyman e
H K xwo hujyar nabin alim jxan tu

Ew ji nesla Bedir-Xan e

Xudan derd b derman e


Dama ehl nezan bo xwe isbad ddn

Fdek je re beman e

Hubba welat ji man

Menfe'et h bo me nadin x mamostan m

Ax Kurdistan, ax Kurdistan

H tiwan mekteba min ger seriraz bibin


Suleyman Bedir-Xan, 1911
D bij an dewfeta Sasan we hem Keyan tu

Sed Selaheddn psed wek Eb Muslim heb Fade h bo me nadin setwet ahan tu

Herwek Qedr Can di hejmara Hawar


a sisyan de nivsandib; Suleyman
Guft goyit pir xwej e hff n femnanit kin
Niieia Ar bes e bo 'en'ene w 'inwan tu

Beg li ax bi destn jendirmeyn'tirko ha

rib kudn. i'ra jorn ya w ye. Qedr Can

-507-

Lazim e em hewl bkiin bo ttfcp Kurde me


Buxd zazan min hem Sor Baban tu

me rakirine. Gelo "zeyd-un qam-un" ji me

re i dike? Em anzdeh salan dixwnin, hj

nizanin ereb mijl bibin nikarin end xe


Hvwdar im go xeta n^iin li xwcxwanim iku
Ez ne meydan im bilm ber we goran tu

beran bi ereb binivsnin ziman xwe j ji

br dildn nizanin bixwnin. Ev j ji dest


sxan hatiye ser me!

L silavan ez dikim dam li Eknd raq


La oocm dost heval hc^ dran tu

iman em serbilind nabin? Lewra em wek xelk ji heval xwe en be

lengaz re bi dibcwe d'vatan nakin. Mela


Ger meha paz p^ b bi xr pir xwe^

yn xelk bi tevay dvat xebat ji millet


xwe re dikin, peran didvnin, belengaz

L hd)in pare li nik min de bibim mwan tui

xwe p xwed dikin. Em, melayn kurdan ji Ez Qgeixwn im K cfadan lew li min sot^ dil
Melfona derd dil min lawik heyran tu

belengaz millet xwe dixwun nadin. Ge lo iman li Ewrpa remaa nakin we ya li


mdayn Misir Hind mze nakin? a

Cegerxwnn Kunfi

wan ew ji millet xwe re dixebitin. Ji Xwed ne rewa ye ko ji v millet belengaz bixwun


ji wan re nexebitin. Rojek heye ev nan

RASTIY BIBJIN END KO


LI SER WE BEJ

wan li me gil bik. Di w roj de, em nika


rin cuhab bidin.

iman em bi hev re itifaq nakin?

Lewra
Ji bona Sx Melan:

me

nexwendiye.

iku

peya

xwende heq heval xwe nas dike, wenda


nake. Eger law gavanek bi qelema xwe

Gel seydan ez end gotina ji we re bi


bjim, gerek hn nexeyidin. Ji r -ve

mezin bib heval w tev ji w re kman dibnm. Meger lawn axa bin. Ji ber v yek
belengaz mezinn di me bi dest neyaran

iman em belengaz in xelk dewlemend


in? Lewra em nezan in. iman em gaza

ox bi deh meddiyan dikirin em gaza sal


xwe bi deh qirjan nakirin? Weha reng e
kirn firodna me tevde ji me re ziyan e, ne kar e ev j ji dest mda xan t ser me.

tne kutin bi hev re trfaq nakin! iman em b tarx kitb in?

Lewra em gazina ji mla xwendewarn

xwe dikin. Heta nuka ji me re kitb bi zi


man me nenivsne, bi sn xwe de hijrine.

Lewra careke di nav we'z gotin xwe de ji


me re nabjin:

Hind Efxan ran bi ziman xwe diniv


snin; ima em bi ziman xwe nanivsnin?
iman em nezan in?

Lewra sx melayn me rojek ji me re

Gelo ziman me weke ziman xelk nabe


we ya em bkr in? Ziman me zimanek sivik e, alak e, eleng e, fireh e. Her pirsek di hember pirs ziman xelk de heye. Ji zi

nabjin ko ji xwe re dibistan medresan

kin. ^er end medrese li welat me hene j dsan seydayn me ji me re ji "zeyd-un qam-un" p ve nabjin. 'Ilm hsab hendese felekiyat hikmet sen'et tev ji nav

man xelk siviktir e. He ko bala xwe bi


dine tavil bizanin ko ziman me ji ziman

-508-

xdk siviktir e xwetir e. Weha reng e zi


man me sivik serbilindtir e; wisan e i

riy xo santm, l ji bona raq ran wela


tn Qefqas 150 sandm e.

man em bi ziman xwe weke xelk kitban nakin?. . . Ax, ax tu [i] bj li bejna siwar
min r.

L em p qal bn da ko kurd di kiriyariya Hawar de j wek hev bin.


Bel em dizanin ko zimanzanay bi q

met hja mamostey giram Tewfq Weh


Cegerxwn

b Beg j bi herfn ladn elfabyek kiriye.

Pey ra rok me hevdu li am dt elfab yn xwe ji hev re dan zann ew dann ber

U SER YEKTIYA ZIMANE

hev. Di navbera wan de frqin hebn. Me dil Idr di dh de elfabyn xwe bigihnin hev ji herduwa elfabyek n bibijrin belav
bildn.

KURD
-Lebo Prot xwojcwst -

Hing destbiray min xwoewst gi

ram digot ko hn ser elfbya xwe d bixe-

Gotin

xweyiy

benda

"'Eks

Seday

bitim. Ji lewra yekirina elfabyn xwe me


avrib dawiy.

Hawar" gelek rast qenc in. Di ser


wan re tu gotin nnin.

Di pey re. Tewfq Wehb Beg raq.


L texelenin nexwes qewdmn ko ji bona
herkes nas in. Digel v hind min je re

Herwek me end caran gotiye yeldtiya miller kurd bi yektiya ziman kurd tte

p. Di yektiya mn de gava psn j yeld


tiya herfan e. Yan ji bona nivsandina zi man milletek di'v! zana xwendewarn

end caran nivisand, l li min venegerandib. V paiy me zan ko nivsarn min negihabn dest w.

w milled bi tevay ji bona ziman xwe elfabeyek bibijrin heke di w ziman de


end zar hene, zar hem bi w elfab bne
ni-wsandin.

Ji xwe derketina Hawar ji bona v yek dereng maye. Hawar di meha gulan de derket. Min ruxseta Hawar di bst q iriya ber 1931' de girt karn derxistina

Ji hejmara pjn ve xuyaye ko armanca Hawar a psn bmgeh ev e:

w di piya gicok (jibat) de pk anb. Car mehan ez li hviy mam, da ko bi dest


biray xwe ve dest bi dest elfabke wel de

Di hertit de yekt Ev armanca ha ji me re bye destr. Heta

rnim ko psdetir r li duyriy vemekit. L

herwek min jor ve got li min nedihat vege randin. Je btir j min nikarib ez li hviy

niho em bi v destr ve n, ro diin, di


dawiy de de biin. Wek niho, kiryariya
her rojname kovar ji bona welat biyani
bimnim.

Ji lewre me dest bi derxistina Hawar kir

elfbya xwe ji kurd biyaniyan re dazayan ji dh apkirin girantir e. L Hawara

ko di hertid de meyldar yektiy ye kiriya-

nn. ro di meydan de titek kir heye.


Kovarek elfabyek. Elfabyek kovarek.

riya xwe ji bona her welat ko t de kurd


Nik dil min ji bona ro ya tir rastir ev e

hene wek hev kirine. Bi v haw li Hawar ko em hla xwe bidin v elfaby heta ziyan dibe. Ji ber ko heq post ji bona S

-509-

hing ko mehceta edlandin bikevit piy r li me bigirit, pve bibin.

hill mon mircan ustiya bi ser min evdal


Xwed da diqeriya.

Digel v hind divt ez careke dm j bib


jim ko em hergav meyldar yektiy ne

V zeriy smek li min xwand ez kirime


mon avtime nav indya,

armanca xebata me yekd ye. Em bi gavinin bi vn hik ber bi armanca xwe ve diin
nasekmin. Ji ber ko destpkirina me ji xwe

seva nv sev b ez bi xwa ve hatim, ez

kele gewra xwe ketin kf henek laqirdiya,

bi dereng ketiye. Em nema dikarin di hvi


y de bisekinin.

min nizanb prek di mal da heb s


sih diran pr heb, hers sih diran pr
j diya,

Gelek sipasan li Prot dlai dikim ko ev


hinceta ha xiste dest min.

hetan sib al bi al pancan bi parxan wel


digeriya,

Xweyiy Hawar

weyia b pr kelb kezab seytan fesad finn mel'n: sib ebek [jeveq] rab bi
tax da mqiya,

Sitna Naihstivan;

keyf henek min [] zeriya mina delal kire deng avte nav gimdiya.

DIL MIN PIR DISEWITE

Gundiy malewid kirine drmek mezin


avtine ustuy me herduya:

Her l. Her l zeriy, ez nexwes im nex


wes nava dyan,

De way feleka malewid bbext e bi me re


nay.

ser min evdal nasekine li ser balgiya,

Ez kor un ez kor im ez kor im, dewra


Selaheddn Sultan e,
hat dewra mvan e,

derman min reben Xwed ketiye qul


derziya,

kesek xwedan xran tunne bi dest min

hn rabm gel kurd biran e, em sera bikin li ser van dijminan e,

bigre min bavje ser rk av aniyan, yek xwedan xran derd dil dtib, bi dest
min gird ez avrim ser rk av aniyan,

dijmm dibjin: "Kurd bxwed mane",


hn bizanin em bi xwed ne,
xwediy me Bedirxan ne,

min bala xwe diday ji w da tn cote du


zeriyan,

em hildin evda [heyfa] Sx Se'd, ehabeddn e.

yek ji wan zeriya got feqro ev i hal e tu


tday,

ya din got ll porkur ma tu nizan ne ta

Selaheddn Serhed

w b ne baw b, derd kambax dil etin


e bye ba ketiye van hestiya,

yek ji wan zeriya seba xra xwe bi ser mi da xwar b, mine kiri ez herime tewafa xala
ruya;

Jl PISMAM MIN WECDI CEMIL PAA RA Pismam weqta va benda te ko li Hawar

nivsandi bav min ko dixwend esra


mey Berazan li dora bav min pir rniti-

ji abna dest min kete hilli mon mircan ustuya.

-510-

bn bav min j bi dengek zz dixwend


mm bala xwe day hem bav min hem j dvata w hstir ketine av gikan e. Pismam

ez j weke te kurdeld kiik im weke te ez j pir li Hawar hiz dikim. Hi caran di dy

xwe da dixwnim. Xew min dbcerbuUn sibe


da hiyar dibim ko hn Hawar di dest min

da ye. T bala min ko var min xwendiye.

Ez di xew -va me dsa dest bixwendin di


kim li ser v benda te ez hevaln mm em

gis hiyar bn me bi hev ra got: "Gelo m-

zekin Wecd j fena me kurdmanceld kiik


e l bendek iqas xwes nivisandiye". Ez j weke te dibistan biyaniyan de dixwnime,

bel pismam ez j tucar je xwq nabim ji ber


ko ne bi ziman me ye. Ez hn kiik im em

r mm neh (9) deh (10) in, weke te nikarim xwes binivsnim, va pirsin ko min niv

sandi j di rpel Hawar da ko min benda


te xwend ji gotinn te kf min hat va
pirsina min nivsandin. Ev hiyarbna min

hevaln min dsa di ruy kurdmanc ki


ik mna te ye. Pas herdu avn te ma
dildm pismam.

Law Mr Berazan: Fewz Mustaf Sahn

Ji xwendevanan re

Hawar Hawara te ye Deng gaziya te ye

Heke te Hawar div Ar Hawara xwe ke

-511-

HEJMAR 11

MEHEDABRET

- Six Evdrehman Garis rehmet -

Melay min Sx min melay erd Kurdistan


ehd erd ezman ehd Gozge Botan

Ji bo millet; ji bo kurdan; feda by, tu qurban


ehd eq man ; ehd rezm mran

Welar te, melay min, welat pak, Kurdistan


Ne Gozge b, ne emex b, welar te, ne j Botan

Ji bo nams camri, ji bo millet feda by

Ji mrn te, ji mrn te, ji nika ve cuda by Riya millet dn de, bi mrxas tu by qurban
meqam te bihujtne, bi emr gotina Qur'an.

Di ezman umd de, tu berds by tu kewkeb by Ji bo yar ji bo dijmin, ji bo kurdan tu bkerb by


Riya dn welad de qelemk by rk by

Ji bo millet ji bo kurdan bi ezm rezm ji dh raby


Ji bo la$ te Sx min mezar e axa Kurdistan
Din tirba te Sx min gorna te diln mran.

Ji bo kurdan ji Gozge ew peyamek xwes diyar b


Bi mran camr bi hertid dikarb Ji bbexd me saf kir, ji bbexd xulam in em!!
Ji bbexd perjan in, b dewlet zelam in em!!

eleng b mr jhad, bi tevdr b jrek b.

Bi nav deng bi xwn reng bi hertifd mubarek b.

Bi wr te bi pirsa te bi 'ilm refet xret

Tu by rber tirba te hem reh meheda bret

-512-

Birndaran te derman Idrin birndarek tu kod ax!? Ji n ve hstir matem ji n ve can dil kambax!!
Bi mran gemas tu by seyda tu by rber

Delal mr camran delal Rebb Peyxember.

Bi mala te, qra te hem millet birndar in Girn ax zarin e, girn ax hawar in

Tu seyda by, tu by bavek tu by gewre tu by armanc


Feqhn te birndar in, birndar in hem kurdmanc

Ji n ve sahiya dijmin, ji n ve gur seh sa bn


Bi tirba te, l Sx min hezaran kurd ji xew rabn.

Tu al , gewre y ey Sx, tu roja hviya millet Tu al , gewre y ey Sx; tu kan by ji bo hmmet

Tu al , gewre ) ey Sx tu tirba qudsiya kurdan


Bi zann bi camr de rabe d Kurdistan.

Mirina te penda te vejnm miller kurd!!

Feqhn te peyayn te bijnin millet kurd!!! Tu al gewre y ey Sx his mr fqihan by!! Ser te j' axa Kurdistan rih te j' axa Botan b

Tu al gewre y ey Sx tu ala meheda kurdan


Tu pelg zv zrn ji droka dil xortan Tu droka ehdan m serborna Kurdistan, Sib qurbana Sx mm dibin sed desrn Cengiz Xan.

Delal axa kurdan ddal axa Kurdistan


Tmrieng qet nekir wisan nekir wisan j Cengiz Xan

Tu sultane dil av , m sultanek hunerwer by

Bi sr 'ilm ran tu seyda by tu rber by


Melay min bibjim i ji pirsan pir mezintir tu!

Melay min bibjim i ji canan pir mezintir tu!

Tu y pir je sw man, dil millet j ma bte!!


Melay min bibjim i dil min bye drba te!!

Diktor Kamiran Al Bedir-Xan

-513-

SNOR

Wk ez li Misr bm Rojek Mu
hemmed El Ewn Efend Swerek hte nik min ji min re got:

Kurd e dezan le ko dgir e xizman tu

- Ferecullah Zek Efend dil dike eref-

Go ger e bo te bilm dgeh xlan tu

namey ji n ve ap bike. P re iusxeyeke


apnivs heye ko di sala i86o' de di Peters-

Kw Ter[s]s 'Emeq hcwze skendern


Xerbiye ta Behr Rej snor meydan tu Behr Res Erdehan aw Aras e bizan

burg ( li ya Mnof Zernof) daye apkirm. Nik min j nusxeyek destnivs heye ko
min di kitbxana Heleb de li ber nusxeke

Hedd mal e eme bo ku colan tu


Ehl Wan gol Orm ta ser aw Aras Snor rojhelat e hibke keywan tu

din nivsandib. Em ji te hv dikin tu j bi


me re bixebid arkariya me bik. Bi te re

Hewaz Kw Hemrn Jengar r Misbn

erefhama bav te heye. Em dil dikin van


hers nusxan dnin ber hev ji van hersis-

Snor e bo cenb baxe baxan tu

yan nusxeke durust dernin.

Le naw em snore diwanze wlayet heye


Deln diwanze milyon nifis kurdan tu
Haa dir ye te ra nifsiyan nensra Degate bst milyon binsray qewman tu Le derye em snore le Enqere w Xurasan Bil Ezirbaycan le we xizman tu

Min tavil her kir me dest bi xebat kir.


Plekek bon. Hin hevaln ko li Sriy ge-

habn hev ez vexwendim Sriy, min e-

refhama bav xwe ji wan ra hit hatim


Sriy. Muhemmed El Ewn Efend ji dur

ve j arkariya min dixwest le r p nediket,


dest mm nedigiha.

Ey weten xwoewst nawtim ew ca ke bst


Mmdalk sawe bm debme qurban tu

Rojek end 'irn Soran ketine destn

Witey welat kurd e le ser ziwanit wird e


E rey em haie te dell man tu

min dibin hemiyan re li sna mza herln


"Z. . " hebn. T de yek heb ko li ser ti xbn Kurdistan b. Sernama "Xezeh" Sx

Min Mla Ebdubcalik Esr a'iri kurdan


im em xezdeke be xelet pelet natiwaw

Evd el-Qadir Koy" heldigirt. Je re gellek


kfa min hatib. Hing Muhemmed El
Ewn Efend erefname hatin bra min.

le axir "erefname" de derc kirawe bi naw

Had Qadirwe. H Had Qadir niye h


mm e. Lawan kurd Kerkk Suleyman

Min di dil xwe de digot: "Ev li erefnam


tt" cih de min ew li hev tewand bi nivsarek ji Muhemmed El Ewn Efend re

Koy agayan le mehe le apder erefname

le me daxtay niye. Tehqqeman kird kar kiye. Ewaniyawey xome we lem meceley
"Ronald Hawar" le ap dira herkes le lawa

verkir ko bixin erefnam. Min dixwest ko


bikeve psiya erefiiam, l xistin pariy. Ber du hvan Muhemmed El Ewn

n Kerkk Suleyman Koy wesqeyek


heye ke Had Qadire bins bo sbad amadem.

Efend hatib am end rojan bb m


van min. Di w end de ji El Ewn Efen

d re ji Misr ji Ferecullah Zek Efend rej-

belekek hat. T de rebeleka Seyid Ebd ulXaliq Esr efend j heb..

Seyid Huseynzade Ebdulxaliq Esr

Hmg xuya kir ko ev i'ra ha ko nisbet

bal Evd el-Qadir Koy ve (rehmeta Xwed

-514-

l bit) hatib kirin ne ya w ye j'ira Evd el-Xaliq Esr ye. Vca min biserhariya qe-

Sx min tu y, xwey seadet

Sx min tu y, tu y bi rehmet

sda snor herwek li hire gil dikim ji El

Ewn Efend ra got. Ew j ji Evd d-Xaliq


Esr re nivsand. Ji p ve ez li kaxizn xwe en kevn geriyam i'rek ji wan i'rn ko

Bo jna millet kurda Te hnunet kir hem erda Te tov kir paj xwe derda

mza "Z. ." hildigirtin peyda kir da Ew

Heye carek li me peyda

n Efend. Ew j ji Evd el-Xaliq efend re and. Vca xuyaye ko ew "Z. . " p lstiye em ja kirine, l rasd bi dereng bikeve j rojek xuya dibe. Herweld di v mesel de j
pid s salan xuyab.

Sx min sibe efeq da Sx min i ye li me peyda Sx min ez im pepk li derda


Sx min ji te re res girda

Em ji Evd el-Xaliq Esr Efend hv di

kin bila li me megire. Ji ber ko me diviyab


em s'ira w belav bikin ne ko nav w ji s'ira
w bidizin. Mekir avan di "Z. . " de ye.

Em nav te dikin ala Li iyan nv nala

Tu bi cejna di her sala


Tu radib ji nav ava cala

Ev mirov ha ji bona me nenas e. Heke


Evd d-Xaliq Efend nas dike bila l bigere. Ev ji mesela Hafiz raa j psdetir .

Sx min sibe xuyab


Sx min gir I' me rab Sx min jn nemab

Hafz careke di dvatek de rnititb. Yek


i'rn w dixwendin digot: "Ez Hafiz raz me" Hafiz ser v gotin rab ser xwe
ji dvat re got:

Sx min pirsa te rab

Min diz i'ran dtibn l hj diz ja'iran


nedtibn.

Mustefa Ehmed Bot

Mrik me i'r j dizn, ja'ir j dizn, xweyiyn n j afirandin.

XELLRAM BEDIR-XAN

Xweyiy Hawar

Di szdeh v hv de, di roja pncem,

ber nvro saet ses nva de Xell Ra-

EHD GEWRE
Six Evdirehman Garis rehmet

in Bedir-Xan, li Beyrt di xaniyek du


mezeln yek tayn de rehmet. Xell Ram Beg ser xwe b. Hj nekcrib nav cihan. Li ser kursiyeld rnid qehwa si

beh vedixwar. Ji nika ve di xwe re . Xel


Rohilat heta roava
Mala Xwed hezar car ava Xelk pr bn ro bn zava

k dora w wel bawer kirin. L di rastiy de dil w ji bona Kurdistana xwe nema l dixist.

Ko bikin ji jr girtiye dava

Emr w gihtib dora hefty. Xell Ran yek ji kurn Mr Bedir-Xan en pajn b.
Nimnendey nifeld wel b ko libatn

Sx min tu y ehd millet


Sx mm tu y, tu sre hmmet

-515-

(azayn) w gelek km bne. Ew end ko


belku ro tevda nagihm aran j.

TABTA BIXWN

Ji dwaniyaxwe ve dl Kurdistan, paley

serxwebna welat xwe b. Berya niho bi il pne salan digel biraziy xwe Evdirezaq Beg - ko bi mir je mezintir b - derba

Sx Evdirehman Garis rehmet

Li erd dinrim dilopn xwn

s Kurdistan bb. Ji Kurdistana ran ke


tib dora Colemrg. Li w herdu j xwe

Didime ser op i bibnim ez

Dar ber, kevir ku gis dikin n


B hemd cane xwe diqrnim ez

dabn dest ketibn ndana Sultan Ebdulhemd.

Di sala hezar nehsed nozdeha de muteserif Melaty b. Bi du birazyn xwe

Tabtek di na'va ewrek bixwn


Melekan kiandin ezman jorn

hevaln wan dab iy. Di p re wek hem


kurdn welad ji Tirkiyey derketib hatib
Sriy. Heta pajiy, emr xwe li Sam

Tirsek da ser min libitm ridfm


Ber av min res hat dilborn im ez

Beyrt borandib. Dil dikir li Sam ber


caxn tirba bav xwe bimire. L Xwed je ra

Ew tabt, tabta Evdirehman b

Ser dinya derewn ew yek mvan b Ger terk heyat b, cennetmekan b


Bi rehma w sa bin hem kurd ez

hiz nekir. Li Beyrr rehmer li rex bi


ray xwe - Xalid Beg Bedir-Xan - had veartin.

Rehmed ji ziman xwe p ve bi tirk, ere

L sed heyf ji bo te ey Rehman xim


iqas kurd hene ji bo te bxim Tlek gaziy, lxim [] lxim Ew hawar hindik e je ter nabim ez

b faris j dizanb. Herend tirk rind dizanib j l ji away axaftina w xuya dikir
ko rirld ne zhnan w ye. Ji ber ko ziman
w l qenc neikiyab.

Xelk dora w ev je re digotin. Nedienir,

ehadet, me nedt wisan bi bret


Cnayet, xiyanet wisan bi riqqet
Ji bona mirov xwedanhemiyyet

l kfa w dihat ji wan re roka hnbna


rirkiya xwe gil dikir:

- Wek ez deh sal bm, min n dest bi


Tirkiy kirib. Birayn me yen mezin ji me

Tarxa roja te sn! Qeyd dikim ez

kiikan re digotin: "din div hn j hn


Tirkiy bibin". Careke em li ser tatiy bn.

Qedr Can

Evdirezaq Beg li rex min rnidb. nk got ji desr min ket erd. Min dil kir ez bi
tirk bibjim. Hn r bra min awan min

Diktor Ehmed Beyreqdar

xwe da fehm kirin: "Got dud ser kulav"


ev digot ji dil diken. Xwed gunehn w
bixefirne rehma xwe l bike.

Di bst ar v meh de, roja dujemb


pid nv sev ji kdata zann huner aleke nbar rengn berbijr b ket ax. Her, diktor Ehmed Beyreqdar, ev xorr

HAWAR

dlai hja ko derxika jna w hj bst


pne bihar nebihrtibn sax peln w

-516-

ten bst pnc caran bikiv bn pid nex-

gui kullk anbn. Tabta w kiribn nav


kesrewan.

weiyeke xedar rencr - ko s mehan ajotib - avn xwe U xwe girtin ket rya axret.

Tabta w bi r ve, di ser pist miln he


valn xwe re hd, hd diqeliq, end caran

Diktor Ehmed Beyreqdar bi heyma xwe

derxwna tabt veb. Te digot, Ehmed di bin re tam didit. Her tam dida, derxwna tabta xwe vedikir, ji bona mirin bi gelek
dwan b. avn w li dinyay mabn, ew

ve ji me re b jneke kin, derdek dirj, ca-

nek kiik, birneke mezin, . diktor Eh


med Beyreqdar nemaze ji ks taxa kurdan . Ew taxa stewr ko ber sed salan U raser
Sam hatiye dann, heta niha ji me re ten

dinya ko hj je ra bi tevay nenas b. Des


tn w je nedibn, dil dikir derxwna tabta

du bijk dabn: Diktor Muhemmed Xidir Beg Alar - Xwed emr w dirj bike -
rehmed diktor Ehmed Beyreqdar.
Diktor Ehmed Beyreqdar ji ejra Bera

xwe veke, xwe zer ke bikeve ser lingan li jn vegere. L heyhat! Mirin dest daby, din 'veger neb. . . Li rke wel ketib ko
mirov bhemd xwe dikev bihemd xwe

zan, ber hertid digel hertid kurdek pak, dilxurt xwedan bext rmet b.
He ew nasdikirin ten careke j ew dtibin ber mirina w ketin, na w girtin re-

j nikare derkeve. Wek tabta w giha ser

gir, ket hawra Sx Xalid neqebend, hilgirtiyn w ew dann erd, xelk li dora w
rz bn. Bi saetan vegotin gotin, giriyan

a xwe girdan.

giriyandin. Her je ra heyf b.


Ma awan heyfa mirov je ra nay, ma a

Ji zarti lawniya xwe ve bi xebat xwedan eref rmet b, xebateke zor dixebid ko li psiya heval hogirn xwe be. Rmet himmeta w nedihit ko kes li p
siya w bibe.

wan mirov ber mirina w nakeve. . . mrhana xwe qedand, diktor derket ko nexwean derman bike, wan nehle z z bimirin. L mirin bi thna w girt s mehan ew

Di lawniya xwe de di tax de rdinit.

and, ne ew bi xwe, ne hevpeyn w nikribn v arkar nexwejan -v berbre mirin

Sib bi bang ve radib. Ciln xwe werdigirtin dida r. Piri car xurniya xwe j ne-

derman bikin, ji dest mirin xelas bikin. Ma iqas z? iqas bilez dil mirin l bijiya. Panzdeh salan p de ajot, and tov

dbcwar. Diya w a rehmed gazindan l dikir


je dipirs:

- iman lawo bxwirn di?


Ehmed l vedigerand digot:

kir. Wext durin hatib. Das bi dest xwe

re, ketib zcviya xebata xwe l mirin nchit ko berxrdar xebata xwe bibe. Bndera
xwe rake li ba bike, je hebek an diduwan
bixwe.

- Yad ditirsim dereng bimnim bajar


ber min xwe bigihnin dibistan.

Bi v -vn xebat ji dibistann techz


sultaniy yekemn derket ket tibbiy. Di
tibbiy de j zka xwe da naskirin. Ket raseri hevaln xwe.

Hj ehademama xwe nesitandib, ne ki rib brka xwe j. Heq w da hertijtn w pk anbn. Nexwesiy lingn w birn

Li veartina w ji herz xelk hatibn.

ew xistin nav dhan. Ev resm ha li jehadet-

Mamoste, heval, nas hevpeyn w tevda


p ra rawesriyan.

namey bihata zeliqandin. Efss... wek di yar breke pajn li rpeln Hawar ket... Ey xort dlai hja me tu siparti mihr-

Je ra ji w xort dlai eleng ra eleng,

-517

van dilo'vaniya Yezdan pak. Te dinya ji

xwe rc dost nasn xwe re rq kir, Xwed


axreta k sp ava bikiL

Ptck ji Kurdistan hat Mlak cerg min dipat Eman welat eman welat

HAWAR

Bawer bildn xwnxwar e dil

Bawer bikin ey yar min

Ji lewra ko Diktor Ehmed Beyreqdar ji kurdmancn Sam ye bivnev xelk Ta xa kurdan bi v bend eleqedar bibin. T
de pirsin hene ko ji bo hemiyan nenas m.

Haval hem guhdar min


Hergav hervar min

Naxwe hem bzar e dil

Ber v yek me ew pirsn ha jr ve bi ereb


zah kirine

Bzar pir naxwa e ew

Kinc siyahgn po e ew Geh sne geh seydoj e ew

kelat: qel'e
al: 'Elem

Geh Heyder Kerad e dil

derxik: nesbet jiyn: 'heyat rencr: mhnet


nemaze: xasseten

Geh ah e ew geh bkes e

Geh kurd e ew geh faris e


Geh berber e geh erkes e

stewr: 'eqm

Geh tirk e geh tatar e dil

tax: 'hey bijlc tebb


mamoste: ustaz

Geh Rostem e geh Hatem e

Geh padah Deylem e

rmet: eref
hevpe: zeml

B yar dost hemdem e

Lew mest gerdenxwar e dil

wergirtin: el-lebs pirbicar: 'ela d-ekser


dibistan:medrese Geh ol e geh zozan e ew

Geh Drik e geh Wan e ew


Geh axeke wesatan e ew

rade

hawr: muht efss: weyl


mehrvan: er-rehm

Geh M geh zinar e dil

Cegeixwn Kurd

dilovan: ej-efqe

ZARINEK

Agir bi Kurdistan ket

Lewra dikit Hawar e dil


Sed bax sed bostan ket Manend bulbil jar e dil

518-

HEJMAR 12

GAZINDA XENCERA MIN

Jenga w bi nv bb. Bi rengek nvsor dest bi irisn kir, hin bi hin reng xwe gu-

//' ustadi min jcwe^ewst hja Teiufiq Wehb begra

hart yekcar sor b, sorek xwnsor. Hing

min zanb ko xencera min ji min xeyidiye.


Dixwaze gazindan li min bike. Min ew d

san bir dest xwe je re got: Ji z ye min l nenihrtib. Di ser ba Xencera dlai, te xr e, mebit ko tu ji min xeyid b, ma min i bi te kir ko tu ji min bixeyid? Ziman xencera min geriya, li min vege rand bi deng xwe foladn l sitemkar
zz got:

n kitbxana min re; di qundkeke tar toz, tanitk xwl hila^visd b. K zane ji

keng ve min ew nekiriye dest xwe. prhevokn mezela min di ser w re tevnn xwe

ristine. Ji jor ve l fedikrin, carinan dadnin, di ser qevda w re diin, opin xwe dihlin
hildikiin hlnn [konikn] xwe. Ber

- Ma l, ji te xeyidme, ma awan ji te

naxeyidim. Te ez avtim nav kitb kaxizan, te ez kirim hogir hevala bermayn

end rojan qelema min keh [ko] bb. Min


ew tj bildra. Li krika xwe geriyam, ne-

qajln dar qir hevsera caw potikn

ket desr min. Min av xwe li dora xwe ge

zibilgeh. Ne U min dipirs, ne j li min dinihr. Heta niho min deng nedikir, min xwe di dinyay de tayheby dihesiband.
L dn min nikarib ez xwe ragirim. Be

rand li titek digeriyam ko bikare qelema min tj bike. av min bi xencer ket. Ra bm ber w ve m. Wek min dest xwe l dirj kir, prhevokn dor bi min, bi biya

l nema dikarim, ji ber ko tu dixwaz min bx fna hesin solingen bi min qelema

niyek hisiyan, lingn xwe en kevcaln, di ber sern xwe re borandin heryek bi alld vebazda.

xwe tj bik, peln kitbn xwe vek. Tu


dixwaz bar keran bik pista ran. Ez ko polay esl, hesin dibanim, pjiyn
te ez dikirim pcrasuyn mr mrxas ger-

Xencera min a jengn ji kalan xwe bi zo


r, wek dengek nexwes derdiket; dixur

dikeht. Ew end jeng girtib ko min ew kir


nav kaxizek firikand, je tozeke zrekevn

nasan ez bi got dil cerg bi xwed di


kirim, tu dixwaz min bi dar qaulan bi xwed bik sv tajtiya min wek kerek ji zil ka b. Nene min bir bihle wan qir peln hik meke dev min. Ez ne arling giyaxwur l jr gotxwur im.

difidri difir. Min qdema xwe da dev w. Nedigest ne

j je dikir. Di nav dest min de as bb.


Dil nedikir ko bi ^v reng xizmeta min bi kit. Min xencera xwe kir psiya xwe l ni hrt.

Bel ez xencera duban, folay nrz, tu min davj nav kaxizn rq belek ko ne ew

-519-

bi min ne ez bi wan dizanim.

erm gojt ko heroj di ser min re baz di


din, ivan didm xwe dikin min di bin
tevn opn xwe de binixumnin qerin.

Bel dizanim ro keti p nivsandine, p


sehtiya kurdmandy. Ji sib heta var ca

rinan heta nv sev yek carinan heta qere

L nabit, tu tit, ne ziman, ne xwendin ne ni^sandma te by min nae ser. Bid eql
xwe heta niho tu millet xwe hn awan

berbang bi pirsek, nvpirsek mijl dib.


Heke m ye heke nr e, heke nav e, heke pironav e, an veqetandek hevgihanek e.
An ne di esl xwe de kurd ye yan ne ji zi manld din hatiye girtin psdetir hatiye

mane, awan we ziman xwe winda nekiri ye ro dizanin p bitexilin. Heke ez nebiwama ji z ve te millet te we ziman
xwe winda bikirana.

kurdandin wel por pir simbl xwe

sidp [sp] dik. Di salek de deh salan dij


li raseri emr xwe di bihar de berf zivista

Ji xwe end caran, ma dil nekirine zima n we jkin. Ziman we ber hezar salan zi

n did barandin. L bd kficwej di dil


xwe de dibj ez millet xwe bi xwendin
nivsandm, bi v kurdmandy vejnim.

man dire [dr?], ziman hukmet b. Ji hing ve p diberizin, hezar car p ketin.
Hercar, ez li ber we sekinm min ziman
te parast, l ne qelema te.

Miller min de bibit xwedan kitb xwe

dan zann wel bigiht miraza xwe, d bi


bit serxwe kama xwe bizanit, bibit kami
ran. Xelk nema de bikarin bjin ko ziman kurdan nne. Ziman wan ten ziman

Heke ji min ne bawer li dora xwe fedikire, tu w bibn ko her ji min dur mane,

hatme ketine bajaran ziman xwe winda kirme ro nedizanin bjin "lo!" ne j "l!". Ji
ber ko peyayn bek wek miro^vn li ney-

axaftm dan sitandin ye. L de bibjin

kurd j wek xelk xwedan ziman xwedan


kitb in ziman kurd zimanek hja, dewlemend tekz e. Kurd milletek kevn
in dahatiyn Medan in.

nok in, k j bi wan dikarin. Ji lewra ez be n qedr min bizane, ji min dur mekeve, min ji xwe dur mexe bi min ne qelema
xwe l parsuwn dijmmn xwe jke!. . .

Her te daye p Ehmed Xan, tu dixwa z ko w kar ko Xan nebirib seri tu bib
seri. Ew gorib:

Xencera min li hire gotina xwe qedand.


Min dil kir ez l vegernim. L nedixwest ji

min bibihze, rab ket kalan xwe, xwe ker


kir guh neda min.

Da xelk nebjitin ko Ekrad

B me'rfet in b esl binyad

Celadet Al Bedir-Xan

Tu dixwaz ko bte gotin:

EM IMAN Bl N DE MANE

Xelk tev dibjitin ko Ekrad

Bi me'rfet in bi esl binyad

Hn zanin ko di weqta Ebdulhemd da di nav kurdmancan da alay Hemdi-

Ji lewra ji bona v yek te ez avtim pist guh xwe, te ez ji av dil dur xistim, te ez

yan kirin, iqas res eran hebn gis kiri

ne zabit, sr l girdan bi zabid ko end

kirim zirtexana prhevokan, ew kzikn b

-520-

peya bikuta hebis nedib. iqasa talana


xelk banna dtek l nedib. Talan kujtin ma ji ku da dann? Teb' ji kurdman can dikirin bi xwe bi xwe ji hev du dikirin

wan dikirin zabit jor l girdidan.


Lazim e ko em zaruw xwe bidine xwen

din bira zaruy me bi xwendina xwe bibin

paja axa. Bira nola Menla 's, Ehm nebin zabit nexwend.

hn zanin di bin hukm Romiyan da tu


millet ji millet kurdmancan mezintir xurtir

Ez hv dikim ko iqasa kurdmanc hene


gerek zaruw xwe bidin xwendin.

nn b. Rom ditirsiyan ko kurmanc tdfaq


bikin yek, sdqlala xwe bistinin. awan ye

k w ax bi zor titek nikanb bikira,

Mr Berazan: Mustafa Sahn

an -va Hemdiya dan ko vana bi xwe bi


xwe bi hev kevin, hevdu bikujin talan bikin ko ttfaqa wan nebe yek.

Ji we ra sebeb w bibjim. Hn hro di bnin ko zabit nexwend heye, yek ko kanib bi zabit b dib Id panzdeh, bst salan

LEBOEHDEK

Min hv heye ji v rejbelek ko her nav til piy mr me ma bik

di dibistanan da bixwne, hing dib mulazim. Feqet Alaya Hemdiyan himan di dy


xwe da dib pasa qaymeqam, bi yek baj.

bi ziman kurd daxwaza min je re bibje. Yek ji wan daxwazan ev e ko te'ziya jehd
weten le iyay Ams Sx Ebdurehman

Bi

dsan karibn van rutbana bidina

ko fikr Romiyan heba kanbn di nava

Efend li hem kurdan bik. Zde li biray


min Cegerxwn li ehl dvata Hes.

Kurdistan da bin, li herder dibistan dan


na zariwn wan bidana xwendin, ev zarna paj kanbn bi zabit qaymeqam pa

Xwed rehma xwe l bik li hem miriy xwendevan guhdran. Daxwaza din ev e ko v car tu erm Hawar bi kaxiza rej

sa bna, l neldr ko wan bixwendina hobibna. Ji Romiyan ra nedib hro w s

k herfn Hawar navn txisriy ktv

dqlala xwe bisitandina. Ji ber v yek dibis


tan danann Hemd kirin. Hn zanm

var bi hibra sor binivsn. iku wek m-

rek baj hjay ji mala yek bimire ehl


mal reja xwe li ser girdidin nexasim wek v wctenperwer gelek hja b rejgirdan j adet e di nav kurdan de. Mr min belk

van zabit Hemd gik nexwenda bn.

Li ser nexwendina wan ji we ra mesekk


bibjim:

Li desta Sirc s Alay hebn. Alaya esra

te seh nekiriye. ro temam kurdan li ser


xwnfiroj weten mehzn in. Ji avn wan

Bjan heb, di w alay da du zabit hebn

vana herdu j min dn. Yek menla 's b


yek j Ehm 's Hen. Qaymeqam wan
mea wan distand nedida wan li ser v ye
k herduyan bi hev re gotin: "Ma ima me-

xwn t seva jehdbna w erxa felek li ser mehzn b reja xwe girda we nedt
di ardeh cemazulla de hv xirali w jev zar w jerf muqeddes ji derve b Mr
mm.

a me

nadine

mehbs hene

(meqbz)
Em gellek bi silavn Cegerxwn klxwej
bn we laldn kf ji me re nemaye. Me got:

mutfi (mufetd) had em herine cem ko


meaj me bidine me. Na ko nedane me em herine zirgl" (Erzincan) te mirovn

-521-

"'Eleykumusselam we rehmetullah we berekatuhu silav w ser avan ser seran em

Je re tu bibje hem bmse Nam ji te dest pa dibse

j silavan l dikin le awabna we w di


pirsin dibjin":

Derd te i yc wel dinal

Kes nne li te bild sual


Bilcumle silav gewheran

Nam li berd berq dan

Sebr tu bike wel ne nal e 'Ewn kerenu Xwed li bal e

Avxwej dik bi gulg beybn


P hediye dild ji bo Cegerxwn

Yek nne her bibje Nafiz


d ko li Misr bye ramiz

Ez gor te me keko Cegerxwn

Tu v hunera kelam mewzn

E)ermanek bo ehd ke

Dijwar e birn tu z verke


Berdlk tu ji bo Herr

Nezm xezda te ya Cir

Rmet me nema li ry am

De neql bikin bine Sam Wext ko dik U me silavan Destbesd dikin bi herdu avan
Ehmed Nam

awa y bira ji min re bje


ax min tu dd pir ji mj e

Me jehadeta Sx Evd Rehman rehmed z ve bihst, reja xwe girda jna w girt. Hejmara Hawar a yazdehem nis

Ji hev dr kirm Xweda gewre

bet bal nav w hte kirin. Herhal heta niho


ew hejmara ha gihjdye dest te bend
ji'rn ko ji bona Rehmed hatine nivsandin

Dinya li me ro tkde ewr e

Kes nne di emer w xeberd

te xwendin. Digel v, he ko dil bikin ji


bona Rehmed ftihek bixwnin rpeln
Hawrar je ra vekirine.

Hmkan dikuj hinan diberd

erxa feleka iyay Ams

Heta vedih ne bo te me'ns

Gaz ke jehd bo xwe rake


Mvaneld pir ezz ak e

ZIYARETA HAWAR
Tu bulbil ser dar

awa tu bibj ew hebb e


Qedr w bizane l xerb e

Hre ziyareta v Hawar Bibn Celadet n car


Bistn ruxseta v Hawar

Hd w jiyar bike w xeberde Lewra bi birn ah derd e

-522-

Lo bulbilo k da had Mizgn heye xudan xdat Bi ser dil min re had

HAWARE

Ji serhedan hat pepk Gaz an ji dext bk

Tu xerb nav welat


Tu kurmanc nizam Tat

Di ser wan re berf pk Ne mezin man ne pik

Tu xerb ji k da had
Ez bulbil aie xerzan
Xeber an nav Berazan

Kurdino xwe kir tar mar

Bibin hlna quling qazan Ko hn heme ser mirazan

Tevda mane di nav ar Hv ji Rebb Settar Gazind ji kurdn neyar

Tu bulbil nava em
Sosin gui herdem

Gel biran i bi we hat Ko we wran kir welat


Kan bajar kelat

Fena kurde bi elem


Jhat dest bi qelem

Ne wran b rohilat
Tu Kamiran Al Bedir-Xan

Hv strka nav kurdan


Tu ruhniya hem a^van

Ne hn dibn em une

Heta keng bi p ne

Fena gula nav baxan

avn me hj li r ne
Kan hn keng tne

Em j hem rabin kar e

Ko em j kin dwar e
Ke bk bibin sitar e

Gel werin Hawar e

Werin gel Hawar e


Hawar e xwej Hawar e
Ma ji we ra qet ne ar e

Ji bona xwej nebe kfa neyar e

Ez kurdek Mil me Bi ejq dil jewdme Ji Al Bozan hv me Mil me ne Beraz me Law Find

NALENALADIL
Ez bulbil ser Til Ez Melkj me ser mnber Bixwnim azan sei Bi qada kurde ber Hawar hawar lo welato

Berf baran bi ser de hato


Ji xelk wetine b mrato

Boni rok roj l hilato


Mustafa Mil
Em dibn em muhadr in

Weke berfa li pala gir in Hem dibarin hem dibhrin


Em dibjin qet namirin

-523-

Di millet xwe nabihrin Sor drokan digerin Me p kitb dikirin Li nav kurdan belav kirin

[zehmet] nabn ne'met. Ma deni weha ye

em j weha dizanin gerek herkes gora hl xwe bixebite xret bikje. Da ko av xelk li dest w be. Ne y w li dest xdk.
Dibjin: "Roviy geray ji jr negeray tir

ora welat ji br nekirin


Ev kitba me Hawar e

e" digd v hunermendiya sr mezinahiya w U ser hem heywanan re digel kmay

Zi^vistan i gdek sar e

Hn berhev km qirj dar e


Ko li me bb sitar e

psatiya rov ji her heywan ew ji w tir ki


rine.

Kurdino metirsin pj bihar e Em hem tevde dinalin Li ser welat xwe dikalin

Herkes weke jr rov ye herkes bi mal


peran t naskirin. Nemaze hnbna zima

nan destxetan. dinyay de evn ha ten


xweyn xwe bilind dikin dest ji wan ber-

smal Hebe

nadin herwext ji wan re heval in destgr


in. Wan ji derav teng mezin dertxin. Ev

kes weha be w her navhin be. Km dibe boj nabe. Ev jna weha jna seyik dibji

KEW QITIK

ne. Em keng ji v jn xelas bibin ji v


dera^v derkevin.

An kew qitik axafrin kirin ser bojbn

Dibjin, careke kew qitik nik hev rnijtin, ser axaftina dinyay dipeyivn

kmbna mirovan heywanan, hikmeta


w i ye?

ka i heye i nne dinya bi away dibo


An kew got:

re, hikmeta w i ye? Xelkn w hin dewle


mend in hin jar perjan hin navhnd
ne [navind].

- Bel ya qitik ez j gelek batil dimnim

ev i hkmet e. Em la kewan hindik in hn la qitikan boj in. Digel v qas her


mkewek ji me deh diwanzdeh hkan

En dewlemend ji xwe re kf dikin tena

rnijdne. En jar perjan diln wan kul e


di bin tehn xelk de ne mell in, tij-

dike hn qitik ji du hkan p ve nakin.


Qitik got:

tek ji dinyay nizanin. En navhin carinan


kfxwej carinan dilgr diljikesd ne.
An yek ji wan got:

- Hikmeta w ev e. He em la qitikan

in em leke boj in pir in, ji lewre em di

in gira^va behr de hlnn xwe dikin. 0


dibin rz weke jelta mihendizarn ko erd

- Dewlemend jar hertijt bi vna Xwedy bilind e. Ema hikmeta w ev e: E ko ji xwe re dixebite, kar dike, hn zimanan

p qeys dikin. weke rza qulingan ko he wa re difirin. yek dikeve pjiya wan en

destxetan dibe, li dinyay digre, welat

dm dikevin pey w. hergav paj xwe ve


dinre ko keng yek ji wan ji rz derkeve bixurime da gaz bikit "Were bikeve rza xwe de da xelk ji erd me nebnin nebjin

dhn xelk dibne, av didewan kferar dike ji xwe re hn dibe. Ew dewlemend dibe, kf dike serfiraz e av xelk li des
t w ye. Ji lewre heta mirov nebn jehmet

ev qulingn he ji hev enirne, n li erd

-524-

dann, em biin wan bikujin". Em hv de

dibin hn hmdik in km dibin. Ey gel bira pismaman bazara me j we ke bazara kew qitik yc. Gerek em ji xwe

du hkan dikin gava yek ji me ne hazir be heval me d av xwe dide hk hlnn me. Heta em bn bikevin ser de. Heval me
nahle djtek ser hk hlnn me ve b.

re brer ji
her bijn.

bigirin. tir hewe sax bin

Heta ko hka me ji dh xwe biqeliqe bi xurime p nikil xwe hd hd, tine dh w de. Da em je neenirin gava em tn he
valn me bi nikiln xwe engn xwe ax

Mustafa Ehmed Bot

toza ser pijta me diwernin. Ga^va heywanek


biyan t nv me de ji bo kujtina me ji hevna me, em hem hev re ldidin ji nav xwe dertxin em hesd [hesdiy]
nabin hev, ka hka k mezintir e ya o-

ka k cantir e rindtir e, ji ber -v qas em

parazd ne gelek in boj dibin. hn


hindik dibin piek in, hikmeta w j ev e:

Hn la kewan leke hev re dilrej b

bext in. ne xrxwaz hev in digel hev


ne rast in. Wext mkewn hewe hlnn

xwe dikin rdinin ser de hetyek deh


panzdeh hkan dikin. L axa mkew ji

xwe re derdikevin ji bona xwe bidin gevzik


birin, hn nrekew hkn wan ji wan

didizin dijiknin kaan de gr dikin, ji

bona ko hn careke d wan bifisildnin.


laj xwe bi wan sivik nerm bikin. U dema neyarn hewe teyr baz t dadide hewe hn hem xwe vedirin ferxikn xwe di hlin je re. Ew j wan binpenc dike dixwe.

Hn dibjin: "Bila em parazd bimnin dil


wan e. Em sibeh hevqas d de kin.
Mkewn me gelek in. Ma em kej ji wan bibirm" car heye hn sed in neyarn we

yek ten be ew bi hewe dikare. hewe ji


hev bi der dike. Heke heryek ji we careke
l bixure bike qr ew bi xwe bidrse bi-

cifile av tariy bikeve. Hd derbek d nay hewe nagire naxwe hewe nahle b
dondan. Hikmet ev e ko em gelek in boj

-525-

HEJMAR 13

SULTAN SELAHEDDN EYYB

Milletn sa dirj millet Muhemmed


kiribn. Bi salan ve pevtin, lehiyn xwn herikn, bi hezaran mirov hatine kujtin.

Ensklopediya mezin ji benda Selaheddn ra hol dest p dike: "Ev Kurd. . ." Her Selaheddn kurd b, ji me b, ji mezinn kurdan b, hj btir rasttir kur
de mezin miro'v mezin b. Ji xwe mezi-

Milletn sa milletn Muhemmed kirin.


Hindik ma b ola Muhemmed ji nav hilaniyana. Ji du oln dinyay en mezin yek
noq bwa, a din ew daxwarina. Bi kurt ola

Muhemmed di winda dib. din xelk


baweriya xwe p ne aniyana.

nah bi mezinan dibe. Ko mezin nnbin mezinah naye p, mezinahiya milletan j

Hing ji welat Serhedan, ji iyayn Kur

hol ye. Millet bi mirovn mezin bijarte


mezin in. Ew millet mezin e ko mezinan

distan, ji sinn [Li gor dh gre "sern" b ya l xuyaye ko d bi jaj "sinn" hatibe ni vsn. E. N.] zinarn me rojek hilat. Sela
heddn. . .

ditne p, mirovn mezin je derdikevin. Ji

millet kurdan gelek mirovn mezin derke


tine. Herwek armoy - zanak Rs - gotiye.

Milletn sa kirin. Ola Muhemmed


parast, xelas kir ji n dan, ji lewra je re

Ez end pirsn amr [Careke armoy careke j amr derbas dibe. - E. N.] bi

Muhemmed duwem j tte gotin.

kurd, biguhzime hir: " milletin hene bi


cengawer dlaweriya hin serdarn xwe,
xwe dane naskirin ji hin dewletn Asya Afnqay padijahin dane. Kurd ji wan in.

Niho em bi kurd jnengariya Selahedd

n xwe bjin. Selaheddn ji welat Serhedan ji kurdn Rawend ye. Bapr w digel du kurn xwe ad Necmeddn Eyyb Esed
ed-EMn rkoh, ji welat xwe guhastib

Na^v kurdan hj di pijiya zeman kevn de


bi derbn Rostem pjdetir bi kjwerkja-

yiyn Selahedn biray w Melk el-'Adil,

bilind gej bye. Ji van p ve ev millet ha


mezinn din j gibandine. Herwek Kerim

Bexday je b Tikrr. Li w dh bb. Bapr Selaheddn di Tikrt de ye reh


met, pjdetir biray mezin, Necmeddn

Xan Zend ko di nv babilska hevdehem


de malbata Zend daniye, zanay mezin

Eyyb ko bav Selaheddn e b dezdar Tikrt. Di sala (1137/532) di Tikrt de Se laheddn hatib dinyay. Paj du salan haki-

bn el-Esriy Cizri Eb el-Feda, ji mre-

kn Eyyb, drokni\s zirav drs Bidl


s..."

m Msil Emadeddn Zeng ji Tikrr


derbas dib. Necmeddn di hin tijtan de

Millet kurdan Selaheddn di heyameke

wel de anb dinyay ko dinya bb du ber li hev ketib. Di dejt bilinddhn Ewrpay de bi hezar, bi lek kirran xelk
gihabn hev bern xwe dabn welat rojhilat.

arkariya w kirib. Emadeddn, Necmed

dn mirovn xwe bi xwe re birin. pijr


vekirina keleha be'lebek ew kir dezdar w. Sdaheddn zaro j bi bav xwe ve guhas-

526-

tib Sriy. Xwendina w a pjn di Be'le


bek de ye. Pjdetir li Sam ber destn me

bal. Ew j bi ser nexwqiya Rjar venebn. Hing Selaheddn bi xwe, ket jekl bijjkan, nik Rjar dijmin xwe derman
kir.

layn mezin de xwend ye. Li Sam di d


wana Nreddn de bi xwed dib.

Di sala (558/1162) de Esed ed-Dn rkoh di hawara Misriyan. Biraziy w Selahed dn j p re . Esed ed-Dn du carn din j
b Misr. Di herdu caran de biraziy w

Selaheddn ji wan mezinan b ko qedr


w ne ten mirov, dost, millet bin destn w l dijmin neyarn w j dizanbn
heta ro j dizanin.

p re b. Di cara siyem de li w cih bn U


Misr man. Sal pnce jst car b [divi yab 564/1168 bna l diyar e ko 5-a pj je

Di sala

(1898/1316) de wek mperator

Almanan hatib Sam qesda drba Selahed

dn kirib. Ber ko bigihe tirb ji gergeroka xwe peya b pleke dirj bi peyad b.
Her ev Selaheddn, mirov serdar mezin

km maye. E. N.]. Hing 'Adid ed-Dnllah, xelfy Fatimiyan pajn li ser kevil xlafet rdinijt. 'Adid ed-Dn, rkoh xis

Selaheddn me b. Selaheddn kurd b. Ji

tib jna awer kirib wezr xwe. Sda heddn xort j ber dest mam xwe dixebid. Pijd salek rkoh rehmet Sela

bona mezinahiya milletek ma Selaheddnek ne bes e?

heddn kete dewsa w b wezr 'Adid edDn.

Celadet Al Bedir-Xan

Di sala (567/1171) de bi mirina 'Adid edDn Selaheddn b melk Misr. Herend Selaheddn bin dest Nreddn dihate he

XEWNA HIYARIY
Ax welato ax welato Roja me z l hilato
Bav birn me awan in

sb j di rastiy de bi ser xwe b. Paj du sa


lan Nreddn j b zar z rehmet

welat Sriy j bi tevay ket bin dest Sela


heddn.

ima xeber je nehato

Dewleta Selaheddn ji Kurdistan di


heta welat Tunis. Selaheddn bst du sa lan hukum kir di sala (589/1193) de U Sa
m rehmet. Emr w gihjtib pend heftan. Li Sam di nzng mizgefta Emew jev min dt xewnek bi tirs
Tu keremke ji min bipirs

Ez careke dest p bikim


Da tu bibn iqas bi 'hirs

de vejard ye. Selaheddn di v zeman kin de welatn dewleta xwe hem j ava kiribn.
Avahke wel ko xelkn Ewrpay ji wan nimne digirtin. Bayek rq hte ji jor

Li ser min kire borebor


Bi girn da kaxizek sor Di nav hebn du tayn por

Selaheddn sultan b, serdar b, zana

jair b. Ser herrijtn dinyay serwext b.


Tebabet j dizan b. Dibjin ko berbre w
qeran ngilstan Rjar diljr di wext jer de nexwq ketib. Hal w xedar b. Bijjkn Qiran nikarbn Qiran xwe dennan
Ez me cem prek zeman

Min got: Falik vek eman


Min daye der tev rh can Derd min re bib derman

bikin. Selaheddn bijjkn xwe jandibn

-527-

Pr bo min rab ser xwe

Herend em ji naar dikin qrn hawar

Piyana av da ber xwe Li av xwend li min nr Dsa ser xwe da ber xwe

Em kuid ro belengaz jar in bxwed ne


Kurdistan qumaj e wel nne je re xerdar

Kaxiz bi xwna beran b Herdu ta porn xwehan b Mana wan kr giran b Ji fala pr nihan b

Di desr me de heye pertaldd taze pir ak L heiwdd Xan gotiye pir kesad e bazar

Ger hevnegirin em kurmanc bi xjs yek dil


B fde ro ev rok gotin q'ar

Biran me tne kujtin


Bi xwnn xwe tne jujtin

Ger iKiyek ji dh xwe hujyar bibit bigirit jr


Karin ji wan r l we laldn bne sersar

Xwehan pore xwe jandine

Yan "ima hn rnijtine"


Em kmxisrin jx mla axa begleran

ro lajim pir dije


Qenc dizanim ji i dje L i bikim derman nne

Lewra em ro ji hukmetan nayne hejmar

Ber em hukmeteke dhanpr bn li dinya


Were tenie bike eywan Kesra necg ngar

Tali' tune bext rej e

Derman ko ez kejf dikim

Bi v teta jx mla axa b^er tev

Bi heyvna xwe gq dikim


Ji dilbirnn wek xwe re

Nema me bixapnin em tev ji xew bne hijyar

Peln Hawar rej dikim

Em miner ji mla jxa bc^an nagirin


Em bdengaz bne serfraz ji hev rc xemxwar

Qedr bibje binale

n girde bikale
Nams nema, rmet nema

L hukmetn Ewrupa ji me re destr nadin


Da em bigirin li Kurdistan wek felk dwar

Ev i derd ev i hal e Em cane xwe didin qet terka Kurdistan nakin


Qedr Can
Lewra ro xwq e dejt newal iya zinar

Hem gui yasemn bindj naz rihan


Hincaz mijmij xox on hem nar

GOTINA RAST

cbq ecr gundor rirz qawin

nku maz gulaz xiro gwz qvar


Begler paja axa rsp muxtar

Xwedan Burc Belek bax rez cot oobar

Dctya gewher kmya gaz kan feqe t


Aj av bostan zev mig tbar

Heryek bi dilxwe^ seriraz bhuj


D cflian dijn bi \ irz haway bzar

ro jx begler paja dixwun lew xem naxwun


Xwarina wan birince xwarina me i ye savar

Qet kes li me zaroka piis nakit carek ro

-528-

Ew radizndi burca de li nik zer gewran Em li nik pxwasan tadikevin di kundk tar

DERD SADO

Xank min heye pir kr e weld al (bjen) Dirj pehn car gaz heye bi gaz necar

Di wexr jer mezin de b. Em bi malti di Gir Mran de bn. Gir Mran

gundek ji gimdn me ye. T de heft hejt Li aMd nivn koz mirijk frax in

mal hebn. Bav min li Xarpt di hepsa tirko de b. Hing ez zaro bm. Gundek
me din j heb, je re digotin Qenter. Qe-

Li aliy din agir setjok hem end dar

Ez nadim bi avaniy Selaheddn kurd


Ko li Sam ji me re bne fadi^h asar

der deh mal t de hebn. Herdu gund n


zk hev, hima bi hev bn. Li Qenter

kurikek ked tiredn heb. Je re digotin


Li nav kurda me ne weld Had Qadir Koy

"Sado".

Em zarokn

Gir

Mran

hebn

Li

Roman di bin zindan de pir jar

pnce, jst zarok. Ez bi xwe seresker wan


bm. Hem j ber dest min bn. Li Qente

Kurdistan pir xwq e awa ko em dibjin hergav

r Sado bi ser xwe b. Min dixwest ez w j bikim ber dest xwe. L Sado berber bi
min dikir.

Eynik Eyndar Pkend Minar wek cexr


xwendkar

Ez hersibe rabuwama min zarokn Binrin li Ewrupa Amerflta Asya


Hn nabnin ji bil me kurdan belengaz etar

gimd hem bidana hev bima ser Sado.


Min ew saf bikirana. Gava Sado av li me

dikir hima dida kikan xwe dirj me di


Em ne v qaa ne we laldn b xwedan in ey birano roj di dk teng de li me ye var
wan bijikandana.
Em bi hev rc btifiq in lewra em km in ro
Ji hercar terefn de dest xistiye nav me exyar

kir. Yek dido ji me dida ber xwe dikere


pey wan, heta ko ew biwestandina an sern

Em en mayin di dh xwe de disekinn li wan diferidn. Paj ko Sado aqliya xwe ji

wan dikir dsan ber xwe dida me. Yek di-

zd i ye Nesran i ye weha teng e C


Q ev ne kurd in we ya xud em ne bavek in
hercar

duy din j dida ber xwe mna en pjn li

wan j dikir. Yek bi aqil di nav me de nn b ko ji me re bj: "Gidyano gava Sado p


yek ve ket hima en din hem dirj w bi

Akm tev bn xwedan sen'et dewlet hikmet Em kurd mane ten belengaz pir jar bkar

kin. Ij werin hev bigirin ser w biper-

iqnin". Mze eql me ev qas nedibir ko

em tevdreke wulo je re bnin je xelas bi


bin. B nzk salek hal me Sado bi v
Bes e eger hn mezin ranabin em en hr rabin kar b. Me kir nekir Sado saf nekir. Ji ber Ji ber de mezinan jr avt bikan da dar kmaqiliya me. Me nizan b tevdreke je re

bibnin. Ez niha didim ber av xwe dib


Cegencvwn jar ta deh rojan bj bini^sn
Xelas nabin gorin jret adz dibin guhdar

nim ko eql me kurdan mna eql min esker min e, bel em pnce jst zaro bn
me bi Sado nikarib. Ji ber ko diduwan ji

Cegerxwn Kurd

-529-

me jer Sado dikir pnce hqt rdinijtin li wan diferidn.

Gunh me i ye bo i deynak
Pirs ji hal me kurdan nak Em km ketine tu me ranak
Koma milletan ma q tu ker av te kor e tu li me nanr

Kurd j dido jer dikin, pnce jst rdi nin heta ko herdu saf dibin. Paj diduw din radibin. Hing em zaro bn kes ln b ko jretek li me bik da ko em tevdra Sado
bibnin. L kurdino! Mabcerabino va ye em

Yan kal kt tu li me nagir

ji we re dibjin heke hn bi hev re dirj Sa


do bikin hn ser bikin bin lingn xwe, Ev ne hutyet e kotek zor e L hn dizanin dinya bi dor e Fedek li jr e fedek li jor e

heke ne Sado her bi we bikar. Ji min ba wer bin, ez niha carinan difildrim diqehirim, ji xwe re dibjim, mal ava min iman hing ev tevdr ji Sado re nedidt. L i bildm eql zarok b hew eql min

Xelk em kujtin avtin eman


Begler paja di nav me neman Koma milletan em man em man

dibir. Kurd j hja mna min hing zarok


in. L paj ko mezin bibin ew j mna min

de pojman bibin bjin: Way bavo awan

Koma milletan hn plperest in

b ko ber bst sih sal me xwe ji Sado rihet


nedikir.

Derbeq me de hn qew sist in


Xelk bi dosd em ro xistin

Ax ji derd eql bik ko tijtek je ve xuya nald. Ax ji derd Sado, \ derd em kujtin.
Xewka me nay em qet ranazh Em ji we diki hv gazin

Ceml Haco

Em j heq xwe hergav dixwazin

ZARODELN
Nemaze zaruyn welatjrn

Cegerxwn Kurd

Welat kurdan tev xr br e


Hem maden e tev zv zr e

KULA DIL

L i bikim ro maye ji xelk re

Dil min ter e, ter derd birn

Mj
Welar kurdan hem men e

derketim ji welat xwe dur

Dil min her tev kul e bixwn

Eg[d jr pilmg r hene


Hem heval kurbav me ne
Cerga min agir gir pt e

Dur ji mala xwe reben derked Pj li dinya du dewlet hebn Yek je Faris b ew em bi xwe bn Tirk ereb ecem rinebn Min hedar nabe qet nabe b te

Min ne gimd ne mal ne jin ne zar e Min divt welat welat welat

Em ne ereb in ne tirk rom in Xwedan paja ne Iqker kom in

B re ev jn li ser min bar e

ro xirab in bin dest bm in

Evdirehman Fewa

-530-

HEJMAR 14

Jl KIRIYARAN RA

Biger di erd Sam

Kmay b zewal

Hatem yek e bi tenha


Hawar e, ey Hawar

Kurdn me tev de Hatem iman wusan dinal


Hawar e mesd bjin:

Sed heyf sed mixabin Ka Rostem ji Zal B zv zr mal


Hawar direfj Kawe

Tu y Hawara kurdan Kaxid qimiaj sade Di her mekan erdan


Je re baran bijnin Ehyeyte fikr qewm

Kurdino bi dilhelal E .a min el-xeyal


Ne hewce ye ko bjim

Gel bira kurd


tir ji min dizanin

Kes Hawar divtin

Hawar iqas ddal e


Div Hawar xwed kin

Nakit li me delal Bi her awa hal


Wellah bm Cegerxwn

Hawar e hey Hawar e

Ji derd j kurda
Ya eyyh es-sukara Kes dibj kurd im Ejt el-fulse ,ubben

Guh bidin ber meqal


F sefhet l-mecal
Cegerxwn Kurd
i jerm e ko Hawara Me ta ebed nemnit Hawar ke e dwan e

Xwejbk e jardesal

MA EM TENE

Ya eyyh al-Kerad ehvn belek dmn bi reng Aqet len al-blad

Ma em ten b nav deng

nn el-kcrme min qed


Roj hv wek zr zv

Ejta bla sual


Paran bidin Hawar

Ma em ten dimirin gelek

Da ko bi serxwe bdn

-531

Avn zdal xortn ddal


Ma em ten b jox jeng

BISERHATIYA REOY DAR

Hei^av wext herkes bi rext

Dara bajarek mezin kevn e. Di iyay

Ma em ten b dr tifeng

Mrdn de ye. W wexd hakim w

Berdewl b. L niha gund e. end mal


Herkes bi xwe rab ser xwe

kurmanc bi axay xwe ve t de ne. Ber jer

Ma em ren b ke gedek
Herkes bi jr rne bi qr
Ma em ten bn ax jeng

mezin vareke zivistan,

rejehv axa bi

gundiyn xwe ve li od rnijdne. ikeftekc

pir mezin kr li wir heye. Ev jikefi: di ze


man ber de zindana Berdewl b. Ax ji

Dijmin siwar l em peyar


dvata xwe re got:

Ma em ten b dest eng

- He jev hre hepsa Berdewl, dareld

Bexe cenn herkes dbcwn


Ma em ten der kinca teng

di niv w de daikne ez kea xwe belaj


bidim.

Hema Rejo nemerd nekir ji hidame de


Roj ava xelk bn za-va Ma em ten wext dereng
Mrg zev em ^j revn

rab, got: "Axa ez herim" ax dest xwe

day soz qerar bi hev re dan. Rqo rab ber


xwe da heps , heta giha dev heps.

Ma em ren jor quling

Xwe bi pplkan re berda xwar; bm


heps. Me ber j got: "Mixareke pir mezin

Srr lehz erd leriz Ma em ten per kereng

kr e. Mirov bi roj hre hundir w sehw

digir. Heku kr tar ye. Vcar Rejo dil


kir ko dar xwe daikne, dt pjnek li paji-

Hv derket kes neraket


Ma em ren wek ava ping

ya heps hat mna ko yek erd bikole. He ma dar xwe dan ber p . Careke dt

Bulbil gui dil kirin kul


Ma em ren b jer ceng

gurna djteld ji dh pjn hat li ber w


ket. Ew j l tewiha. Rahijtiy. Dinihr, ga

Dqt iya berf bariya

va dest nsaneld jkir ye. Ew j nemerd nekir dest zivirand bask dh pjn de
avt. Hew dt careke d ew gurn hat ew

Ma em ten wek tay beng

Herkes jemal em bne kal


Ma em ten b rewj reng

dest li snga w ket, Rqo bala xwe day ko bazbid hj xirabtir e. Hima nav di xwe da
dirj pajiya heps kir got: "Ez bav filankes im" awan hisa xwe kir dt ko ji paji

Herkes bi keyf em man bi heyf


Ma em dn sodn pereng

ya heps prekek hisa xwe dik dib: "Rejo


Mustafa Ehmed Bot merirse ez im"

Rqo dinihr gava ew jina w ye. Dib:


"Pir i j te li van deran heye?" Jinik - Ka tu rne, ez hal hewal xwe ji

-532-

te re bibjim. Paj ko tu ji mal y od, Hisoy pismam ax qesda mala me kir dawa juxla ne qenc \i min kir, min Idr ne kir xwe je xilas neldr. Paj min got tu li biseki-

XUYABUNI KURDI

Iro herkcs ko ikek tarx xwendiye nebzey [ji] ehwal alem xeberdar e rind dizan ko her hukmet her dns her qewm, her ejr bi tdfaq bi yekbn gjtiye dere-

ne, ez herim pijta sitar, dln xwe deynim


bm. Q Xwed wilo mir kiriye. Got:
"hre" ez rabm m pijta sitar, min ra-

hijt bivirek tj ji nijka ve ez li ber seki nm, min ew bivir li qafe w da, hew min
dt kete erd. Hdka ez ber laj rnij-

cey bilind xuyabn ey yaran dre br

we ko li pdda sdtener Ebdulhemd, padjay tirkan w ax Rml erq wlayetek b. Feqet zdey sukkan wan Bubcar bn,

tim, min hr hr kir, kire tr min an

Ko ez w vejrim. Da ko kes w neb


nin. Ez hatim li te rast bm. Mesela min ev e, ka tu bje hatina te li vir ji bona i ye? Rejo - Hal hewal min ev e. ert min

li ma beyn xwo qerarek dan tdfaq kirin ehd peyman kirin mezin pik mr
axa ticar esnaf zengn feqr dest xwe dane dest hevd xwe bi xuyandin dan. Ez [ji] stbdad tirkan xwe xelas kirin hiikme-

j kea ax ye. L ji bona xatir te dn min


nema div.

tek tejkl kirin pr cahil mezin bik


bin lway stiqlal top bn. Sond xwarin
Paj herdu rabn laj Hiso vejartin

derketin derve. Rejo ber xwe da od. Jinik


j mala xwe. Rejo li od rnijt l pir ma

eger U ma beyn wan da yek mer muxalefet


bika g bi careke dijmin wa muxalif bin wa
w meh bikin bi sayey wa yeklin ro

d w nexwq e. Hin ji ber dawa xret hin


Bulxar hukmetek mezin e rind e zengn e.
j kujtina mreld kete stuy w.

Xudan fabrq e senayi' e me' arif wan pir Axa Rejo ez dibnim tu pir bmad .
e g mimewwer in her dewlet xatir wan Xwed zane tirs pir gihaye te.

dizane. Ey yaran eraz me pir e nifs me pir

Rejo

No ez ben. L heke tu bext bid


e em qewmek cesr nedb in em re'hemul her germ serd dibin cira em dama

min ez bmadiya xwe rasd ji te re bjim.

Axa - Btirs bje wek te kur min j kujU paj her dns qewm mayiyn? unke li
tib, ez di te bihurtim.

welat gund di me de me' arif km e senaRejo- Ez ben hal bewal preka min

yi' km e. i ra em mna enasir din xwe Hiso ev e, vca bext te awa qebl dike bi nikanin bixuyandin bidin. Eger musa'ede
ke.

difermn cewab w j ez bidim byekbn


Axa - Te qenc kir dsan ez kea xwe bi hew ra 'timad nekirin.
bidim te.

Wa ye k 'illetk e 'illetk mezin e kewn Were ser te li jna Hiso sax bit.

Reo: Min bi ser xwe kea te qebl kir


dsan li te vegerand.

e mezin e. Gerek em xwe bi xwe ra wa 'illete derman bikin pj hertijtek derman wa

'illete lazim e. Paj ger ke em dest xwe bi Bel pir mrn mna Rqo di me de hene. hew din bel bi sedaqet bi hew din jev roj

L mraniya wan ji hevdu re ye ne ji biyani


se' xret bikin ji wa xud kam em dur bi
yan re ye.

bin em li paj hevd z hevd nekin.


Ceml Haco

-533-

Lazim e em bi aw drbn U meriy xwe bigerm li meriy xwe dibm ye'n meriy munewwer meriy mer'arif meriy karguzar
Birnn me b derman man

Ji ber jn em b x man

meriy sadiq em wana U xwe bibnin.

Em derxine meydan 'emel em dmad


xwe bi wan din be mal be can li paj wa meriyane bisekinin mna iyayeld mezin

Peyayn me li ol man Ji n dijmin bi lejker man

mna qel'eyek mehkem mna sedreke haj

Pehz hat gur bar man

zehr wan bin. Feqet be b xered 'wed.


Bes e din. Ey gel kurdan ey gel birayan ro car sed sal in em li cehalet da li esa-

Ji nav xelk em b ref man

Zivistan hat iya berf man


Ji nav xelk em rrej man

ret da dn urumj byin, mehw byin nabedd byin bes e dn. Bes e yekbn xuyabn lazim e eger mna ez xered dikim
wer bildn emn bin wa kalkalan min mna

Hawar hilket bira paj man

Ji nav xelk em bnav man

je'r rehmed Sx Rizay Taleban y Kerkld


dibe. e'r x Riza:

Mustafa Ehmed Bot

"Bi himmet roj bi murad minij elbet di


ger erx

Em me qerar niye kah dke ke bk"

XEM ZALIM
L Xem zalim Drsim e xwq Drsim e

skender Begzade Ehmed Hemd

Ji vara Xwed da ava an kaniyan xume xume

BELEM MAN

Vaxanan l reben waez kujrime


Li hanber dijminan ez diperpitime

Sibe z ye bav li der ma

Ez nesax im av li r ma

L Xem zalim iya li iyan dillandin

Xezal olan kar xwe radikirin digerandin


Bihar hat nema sir ma Em b mal perjan ma

Bazan lk xwe her dikirin difirandin Van dijminan em ji mran diqedandin

Biharn ter giya ter man

Ji nav dostan em byar man

Ji sal s meh payiz e


Kurd hem ima zz e

Bihar hat ^ya zer man

Dijmin li hanber dilzc


Ka ke gor ss e

Ji nav xelk em b ser man

Ke xort gij bi serej man


Ji nav xelk em bbext man

Gui miskn in li ser kajan Xeber heye ji serbajan

-534-

Bibin agir dev majan

Geh ev xwar geh ew xwar

Ko hn hilnin ndqama lajan

Heta ko ma ben dar

Serhedaxmedwbidare T da tye qilqek a^v sar e

Cegerxwn Kurd

Van neyaran em kirin tar mar e Metirsin ko em peyan e Celadet siwar e

Hawar Hawara we ye Deng gaziya we ye Tel kehkn v saz

MihoMil

Arkariya weye...

Hawar

R PILING ROV
Sr piling tev de n Leqay seriyek penr bn

V j xwar w j xwar

Herdu li hev dane dar

Yek ji d re got Herdu rabn bne cot

Go: em herin cem rov^ Li seyday wehj kov

Ew me li hev du bn
a^v eytn dern

Ro\^ go: de rabin z


Ji mi re bnin teraz

Wan teraz an ber

Rov penr dan ser

Alk pir yek hindik Yek b giran yek sivik

Paiik ji a giran bir Ewj' a db siviktir

-535-

HEJMAR 15

X AXA MUNEWWERAN

bi wa re xebid bna fdeke mezin w je ha sil bibiwana. ima go ew xwenda bn zana


bn, l nekirin.

Dil mm de heye go [ko] ez li vir end xebera ji by welat miler kurd

Em bne ser mesela rehmetiy Sx Se.d


go pajiya hemu^wa bye.

ser xebata go ber niha bye niha pjde


bib bibjim. .Umr min gihaye pnce sal, mm gelek germ sermay dinyay gelek

Gelo ima serxwerabna Sx Se,d reh


met ne seri?

Ji ber ko kurmanc bbne du ber; berek desr hukmet girtibn, ber p re hindik b. ima ko tirka digote kurmanca: "Ev

teng fireh dtine. 0 ji rex d min gelek


tijt ser welat rijt t de bne bihstine
hin bi av xwe j dtine. Ez dibnim go v wexd hinek ji xort me

Sx Se.d rab ji boy perey ngilz ber hukmeta slam as bye. Xelk weke me ne zan nexwenda me behwer dikir bi dest
xwe mala xwe xera dikir; ima go nezan
nexwend bn.

xwenda divn ji boy welat xwe bixebi tin. Gelek kfa min ji wa re t, Xwed wa
fihtkar mek.

Ev xort ha ji xwe re "munwwer" dibjin,

Ji rex d wext go esker kurda bi ser ba


jar Kurdistan de digirtin gelo ew xort me munewwer, xwenda li k bn, ima
bi xelk re nedirabn nedihatin ji me re

yai mirov xwenda. Ji xwe ber niha divb ev xortn me rabin ji boy filitandina

welat xwe bixebitin, ima go xwenda ne,


zana ne. Heke heta niha nexebidne ji xwe
sceld mezin e.

nedigotin: "mesela me wulo ye, ev ji bo xelaskirina Kuradistan kurda ye". Heke halo bihatana bigotana em j nedihatin
xapandin me ji milet welat xwe re

L ji rex d ez dibihzim go ev xortn me

munewwer ji jx ji axa ne raz ne

, eleyhdarya wa dikin, ev ne tijtek rast e.

xizmet bikirana, ima go em kurd in welat


j welat me ye, ev e sc mimewwera.

Dibjui go; "Sx axa fikr millet xeraki-

rine mal wa dixwun ew belengaz Idri


ne." Di v gotina de go dibjin, hebek rasd j nerasd j heye. He go hal Kurdistan

Bel Sx axa j bi sue in, l div hn ji br nekin ew go rab jx b, mla b

ko p re j bn axa pisaxa bn. L heyfa


min t go yek munewwer p re neb. He ke xort me munewwer xwenda p re

qenc nas dikin, dizanin he hereket ko di


kurdistan de bne bik, mezin, qenc,

xerab dsa bi dest jxa axa bne. Xort me munewwer go hebeld dixwendin xwe nebihsd dikirin, dine wa bajar mezin

hebna, ji rexek bi snga xwe arkari bikiri na ji rexeld bi ziman xwe ji xelk re bigo tana, fdeke mezin w je hasil bibiwana. i ma go w ax qeweta tirko tijtek hindik
b di Kurdistan de.

dur xwe li kurdtiy nedikirme xwed.


Heke wa j xwe tevl jx axa bikirina

-536-

d ro ne ew dem e go em lewma gazi


na ji hev bikin l gel xort me dlai, pl maj ji y bihurd bhtir in. Halo zanibin go felata Kurdistan by jx axa nab, i ma Kurdistan du ber in. Berek je bi jx

Hem ehl dvat in

We lkn b ribat in

Hem merd in dilovan Hem jehbaz segvan

xwe ve girdaye, bi sebeba diyanet emr


wa najildnin ber d bi axay xwe ve girdaye. Ji ber go ji roja go hm Kurdistan hatiye dann av xwe halo vekirine, halo
dtine. Ji lewra div ko mimewwer me tijta Hem mr m wek jr

Jin kof ne bi ser zr

Tev ehl govend xl Jin kof ne biskbitl

zanibin, ji bedla go 'elyehdariya wa bikin

bi zanna xwe arkariya wa bikin tevde bi


xebitin, ima go armnca wa derd wa yeke. Lbel qusra jx me, axay me j heye.
Hinek ji wan dibjin he xort munewwer

Tev a^vrq in tev xezal

Tev rj ne pir jemal

Tev gerden in bi mor

Ez ji wan re bim gor

xwenda hene bdn in. Bi

gotin gelek
Tev gerden in wek mar Ma hin hene nebin yar

neheq in, bi xwendin bi mekteba kes b dn nab. Ev tijtek wulo ye go tin Xwed p dizan. Zilam xizmeta wdat xwe mi let xwe bik her k b ew muqeddes e. Ji lewra di^v herdu al j 'eleyhdarya hev ne kin pev re bixebitin rojek ber welat

Tev ron ye wek hv

Hem sp ne wek zv

xwe xelas bikin. Ev cem Xwed j cem evda


j w meqbl bin. Ji xwe juxul bi v away di ser.

Xabr hzil jet

Tevde dibin bi yek xet

Xwej e bostan Zn Serek Esra Hevrkan: Haco Rabin da em biine

Hem kurd in ne ten

BRIYA WELET
Axa Cizra Botan

Xwe davjin sotin

Mustefa Ehmed Bot

Seyr e ji bo me xortan

DELALA gVVRE
imex Sax Hevlr
Tijne Xort esmer

Ronahiya avn me

Te peritand dil me
Hem tev de bilrvan

B te naye sebra min Te agir da mala min

Rewjen ji bo me kurdan

-537-

Delal! avreja min Delal! avreja min

B te nay xewa min

B te nay xewa min

Ba w heye xwq derman


eleng speh bi naz
Tev bedew niyaz Sdajimindistn Hekm me Kamiran

Mr me ye Bedir-Xan
Hakim hekm Botan

Ah ji derd evn
Delal! avreja min

Delal! avrqa min


B te nay xewa min

B o nay xewa min

Mro tu z bijne
Nak e hem dlai e
Derman xwe wejne

B enbaz heval e Hergav ew e li bal e

Em sw ne dip ne Hal me tev birn

Herkes ji w dinale
Delal! avreja min
Delal! avreja min

B i nay xewa min

B te nay xewa min


Evdirehman Fewz

Reng te reng beybtin


Di herder di herjn
Nav re ye dixwnin Diln me tev bixwn in

CUHABN KOER

Dibjin ko wextek dido ji kurn BedirDelal! avreja min

Xan Beg, ji Stenbl hatibn Kur

B te nay xewa min

distan. Riya wan ketib ser bajar Tanz.

Tanz yek ji bajarn Botan e. Dtin ko zilaEz nizanim herim ku Derd xwe ez bibim ku
Hawar li ku gaz ku

mek pr w t qesta wan dike gopal w di zenda w de ye. Hat silav kir dest
wan. Herduwan je pirsn: Tu i kes ?
- Ez xulam ez koer im.

Hem jn e jad ku

Ji hev re gotin: xelk dibjin Koer b eql


Delal! avreja min

in. Em s tijtan je pirs bikin. Ka w a


wan li me vegerne.

B te nay xewa min

- Her mam koer rikn slam end


Snga w dejt zozan
Psra w av rewan in?

- Riknn slam yek e, he roj nimj in tirko derdane, he bec zikat in me

Ew e ji me re av nan

Tu y tu y Kurdistan

kurdan derdane. Navbera me hemiyan de

maye kelma jehadet. Ji lewre riknn sla-

-538-

m yek in.

te be umd ewey ke le mewla Goran naybet mekteb kianij bnnin em kicbe man pijkj xwujke xojewstekan wilar

Xebera te ye mam koer, afern ji te


re.

Mam koer pirsa diduwan j ev e, her

kurd kird" Me av xwe l gerand. Tev de naln


zarn, seranser ko^van ax keser e. Ko^vana

i koer cire hinde vir derewan dildn? Bel, heta wext bav kalikn we, wex t jer'et b. Diz kujtin bbexd ne

welat jar, kesera millet bi derd b der


man e.

bn kes nediwra

tijtan bike. her

kes bi kra xwe dihat ceza kirin p jer'et

Her lajeya w gui e, l gulek e rej zz e, je bihna yar neyar j tt. T de reng dost
j gn [reng] dijmin j heye. Kitba "Goran" wek gulstanek ye ko t de hertexlt kullk behnn hene. Mirov di ber wan de ecebmay dimnit nizanit ku-

din. L niho ketiye dest tirko de, ew di


bnin me digirin, dikujin, dijlinin. iqas

em rastiy bibjin sond bixwun, ji me ba wer nakin. L weld em derewan bbextiyan li wan dikin noka ji me bawer dikin ewle dibin ji lewre em hr derewan bne. tmld her heval qirik bit w her nikil

jan ji xwe re bibijrit. Kfa mirov ji hemi


yan re, ew end tt ko dil dike bi tevay gijkan biqurifne ji wan gurzek pk bne. L sed mixabin rpeln Hawar nikarin w

w di nav. . . bit. Aferin Mam koer, ka li pirsa sisiyan j vegerne. Ma hn koer cire hinde deng xwe bilind dikin? Heke deng me bilind e ev ne ji me ye. He deng me bilind daye sebeb ya w ye. Divt je bte pirsn.

gurz hilnin. Ji lewra me tu j ji kovara xwe


re neguhastin.

L ji ber ko em lolo kurd in, kfa me ge lek ji loloy re tt hertijt ko t de lolo

heye bi me xwej e. Di pajiya v kitb de


lawikeke pijder heye je deng loloy rr.

Mustefa Ehmed Bot

Ji ber v yek em w lawik datnin ber a


vn xwendevann xwe:

Xwej Amed ne sed caran le min xwes Amed ne.

Kitban
GORANI

Etu were iaisk xencer de bav xwot biterazne Etu were bst heft riyalan le birk min lielbisne nca g;r min dak bab xwem l yan pirsne Ca jert e min delm le getedlaney mal xaliin l
kewtne

V pajiy kurde Merwan ji kovara me


were lolo lo hay delal lo way zerde esmerim.

re Kitbek bi nav Goran rldr. Em gelek spasan l dikin, xebat kojija [tkoj
Heke dwana Sx Rizay Taleban hatiye

na] w proz dikin pjgotinka w pjkj


ap kirin em ji kurde Merwan hv dikin
xwendevann Hawar dikin: bilajime^verkit.

"Le ber ewey Goran zor tesr ekate ser

hisiyat ji'r be hway ewey ke be hisiyad


HAWAR

berz paketane we neslld nedb fedakar p bigeyenin bo em welat millete bedbex-

-539-

HEJMAR 16

KAN AXA KURDAN

i dengbj bilrvan

Hem hene nik kurdan


Ez sond dbcwum tu bizan
Ewr sah her xwq e
Roniya erd ezman

Werin biin Lalq e


Ji ax ava kurdan Kan axa me kurdan Keskesora bihar Mustefa Ehmed Bot
E^wn dost yar

Peyda bne ji kurdan

DU BEND
Birsk tev gurijn

Birndar dilhezn
Ji Ehmed Hemd Beg reye

Ji dr qr kurdan

iqas jah xemrevn

Beg giran hja birayo serbilind Eh


med Hemd beg! Beg min te gotiye di

Pehz bihar havn

Hem ji kfa kurdan

benda xwe de, "Gerek e em bi av drebn


li mrn zana karkir guzar bigertin

i te'lm i destxet

em wan derxm meydan bi mal can li


ber wan mirovan bi rawestin weke iyayek mezin li pijt wan xwe bidin daikandin". Eger dehn din weke te hebin weke te b

i hikmet i dewlet Hem ji qewm kurdan

i jchbaz hunermend

jin hinga em karin bi heraway kar bikin a


wa ko Ehmed Xan gotiye:

i govend neqj bend


Belav bne ji kurdan

Ger d hebya me j xwedanek


i comerd mran i jabaj njan

Comerd dwan nuktezanek


Min de dema kelam mewzn

Hen ji esl kurdan

'Al bikira li ban gerdn

i kdat i xelat
i esl i malbat

L nabnim yek dewlemend li dvatek


rn bj ez kurd im bi mal cane xwe ez di ber kurdan de ikand me ji wan re

Ji dest esl kurdan


i segvan n^rvan

-540-

iyayeld mezin bilind im, ji re p

L ji

dqt: rast, yan rastgo Nhnh: yan dhan nh ava kiriye, gelek
caran "'h:HH. . " "h:. . " bi hev tne gu hertin niha speh spe'h.

Xwed hvdar im ko ev gotina te ji dewle mendn kurdan re bib navtdan destr.


Belk hem p hijyar bibin. Em j bi dikwe-

j rncberiya wan dewlemend serbilindan


bikin. Belld bi dar belengazan xameya

Kurdmanc:
Kurd: pehlewan xwnrj

xwe nedevanan ber dewlemendan em bi jn serbilind bibin.

mane rej awa ko em dibjine genim


pir rq "mendk" dibjine tiriy rej ne-

Bel Beg mino, heta ro bi hezaran mi


rovn zana ji nav me rabne ji me re xe bat karn bjimar kirine we laldn ji belengaz desteng xwe ji kurdd dur derxistine yan ji derd kul jana dewlemendn

baj "mencolk" dibjine me "Qere Kurd"


em dibjin em kurde rej in.

Proz: yan roja te xwej b


p: sp
roz: roj,

me kurda mirin yan bi destn bedkar

pr: rsp, p: sp, ri rj m.

nezanan hatine kujrin. ro j hene ew miro


vn ko tu dixwaz we laldn ez bawer dikim

Keyqubad; key, qubad, zana awa ko em


dibjin "filankes qubed e".
Keyxwesrew perwzer:

ko ev gotina te bicih ne ew mirov j de xwe ji near ji kurdtiy dur derxin yan xwe
bi dest neyaran bidine kujtin. L Beg mi no zik min rijeye ez nikarim bipeyi'vim.

keyxwesrew: yan ser eywan

perwz: proz, yan mezin xudan sera

y, proz ereb dibjin: "Mubarek" em j hj


dibjin: "kxwesrew mubarek".
Xwarz:

XEYALN CEGERXWN

xwah: xwujk

z: je, yan ji xweha min zaye weha reng e


biraz.

end gotinn tewj kevnar bidime za


dotmam:

nn ji Osman Sebr Efend re. Ji cem

dot: ke
xwe ez dibjim: mam: ap yan kea ap min.

brahm:
pismam:

bira: kek,
pis: pijt

hm: kevir mezin, yan biray kevir me


mam: ap, yan ji pijta mam min
zin
texterewan:

Kesra.

rewan: du mane je re hene yek je nav ye


k ji kesrewiya, ya din na xwq e yan tex

key: serek mezin


sera: eywan, yan mezin eywan te kesra yan texte nxwej. Keyxwa:

iya: yan ji hev qetand dd.

key: herkes zan i ye


mizgn:

Xwa: mezin, yan mezin mezinan.

miz: mujde
Zardejt:
zar: ziman

gn: gr yan mijd digir tne "r" "n"


bi hev tn guhertin wek niha dezgn gur-

-541-

gn xemgn

jikn tu je xelas bib.

qenc yan mezin awa ko em dibjm:

Zerle got ev xwej xeber e l gelo rast e.

"qenc ser filankes hev end ye" gelek ca


ran bi mezinay t xwendm.

Rov wek hersai hat bin dar ba kir.


- Zka ferxikn xwe bavje, l he ne ez
hatim ser dar

Zerl bi tirs ba kir: "dev xwe veke da ez


Cegerxwn

bavjim".

Rov dev xwe vekir, zerl jor de kevir

ZERLE
Zerlek hlna xwe li ser sipndarek -

ser av w de berda, dev dmax l per-

iqn. Rov ser xwe re nihr axnek kijand,


ket r . Hew hd nikarib ne ferxikn
zerl ne j yen tu heywann din bbcwt.

kirib. Roviyek heb, hersai wext ko


teyr fencn xwe dertann dibn park me

ro hal me kurdan j weke hal zerly ye. Em bawer dikin q rast e neyar dikarit hilkijit heta ser zinarn me. Ji lewra em j
wek zerly drsihane. . .

zin l hj bi fir nekedbn, d biuwa bin


sipndar bisekiniya pk xwe bavta ser
qurm w bakira:

- Zka ferxik xwe ji min re bavje, he


ne ez bm te j bi wan ve bbcwum.
Evdirehman Fewzi

Teyr ditirsiha di dil xwe de digot q


rast e, dikarit b. Radib ferxik xwe je re

STRANA IYAYK
Hij min aza ye, dil min bbend

tavtin. end salan rov bi v away hfe l


dikir zerla belengaz dihijt b zdah yan

b dundan. Heta rojek qijikek hat nik zerl je pirs got:

Minet mm nav qet min nedt merbend

- Ez iqas dinihrim ev end end sal


in tu zdahiya te nabnim tu her diljikesd
y ev ji i ye?

Bager, bandev berf, iya, kaj, pal, zinar


Ew heval hogir in, bi min dost yar

Zerl bi dilek birndar axnek kijand


got:

Wek ruhniy aza me, wek reng deng Mm minet nexwest, lewra ez mam dereng

- Hal hewal min heywanek ev e,


hersai tt ferxikn min dbcwt.

Qertel baz him [im], li ser berf iya


Srr kullkn min in bi mrg giya

Wext qijik hol seh kir, zan ew heywan hle ker rov ye. Qijik got:

Ez jretek li te bikim, ma tu nizan ew

Xwed rasd ye, hew. . . heq min Xwed


Heq min dlai e wek bav, bira d

nikarit bt ser dar. Ew p hla xwe li re


kiriye. Tu niho du kevirn mezin bistine

nik xwe. Dema dsan wek hersai hat ba


kir je re bje: "Dev xwe veke da ez ji i re

Bager, bandev berf, iya kaj, pal, zinar


Ew heval hogir in, bi min dost yar.

bavjim". Wexr dev xwe vekir jor de tu kevirek ser av w de da dev dimax l biDr. K. A. Bedir-Xan

-542-

HEJMAR 1/

X AXA MUNEWWERAN

E^vn Cwdek p

xweyiy navn

hem j dane. An ne nivsarn wan nayn bdav kirin, ew j li kovar nikarin bigirin. Ji

Di Hejmara Hawar a panzdehan di


v stn de, bi sernama jorn bendeke

ber ko bi xwe bi usl

nene.

Haco Axa derketib. Herwek hv heb


yeld ji xwendevann Hawar l vegerand.

HAWAR

Ji xwe di herkovar de munaqejeyn hol dibin ev tijtek qenc e. Ji ber ko fkra herbir xelk p dixuye, millet p bendewar dibe di nav gotinn herdu ahyan de li ras
Me benda Sx Axa munwweran

REBELEKA MERIYAN

tiy digre. Ji xwe Hawar wek kursiyeld ye ko herkes

xwend. Gerek e em rastiy bibjin.

Bel em l pir ecebmay man. Me di dil l dikare hilvekije fikra xwe j bje. Ten bi vi jerd ko herdu al ji hawra edeb dermeke^vin.

xwe de digot axay me d pojman bne dixwazin ji bona rahetiya millet welt bi
xebitin p gunehn xwe bidin ef kirin. Ne ko li ser munewweran rabin loma ji wan bikin. Mna Ax gotiye em qala mesela Sx Sed rehmed bikin. Her li ser Sx
rehmed n, p ra jer kirin nehijtin j

Herwek me benda ax belav kirib, ben da jrn j belav dildn. Heke axa, an her ko meylidariya fikra w dikin, li Evn Cwe
lek vegerandin rpeln Hawar ji wan re j

vekirine. L tijtek heye. "E^vn Cwelek" naveld ve-

rehmed bie ser kurd sdqlala xwe bisthin gelo ew axa bn an mimewwer bn.

jartiye. Herwek di Hawar de gelek

bend

Dsa ro her mucahid me ko li welt bi


bbexd tne kujtin gelo bi dest axa yan
munewweran dimirin.

ji'r bi navn vejart belav bne belav di


bin j.

Li gora uslek apxanan rojnaman he


r ko bi na^vn vejard dini^vsnin na^vn

L ez naxwazim v behs dirj bikim. i

ma ko ro ez dixwazim ji ya xwe btir fikra miriyan bjim. Bel fikra miriyan fikra jahd mimewwcr kurdan. L hn bjin tu

xwe en rasd ji rojnam re didin zann roj

name bi wan dizane l mcaran wan belav

nake. Ji lewra ji niho p de herp ko bi na


vn d bini^vsnin divt navn xwe

awa dikar fikra wan ji me ra bj. Bel he


ta niho digotin; ji miriyan tu xeber nehatiye

en rastn ji me re bidm zann. Herwek ji

-543-

nay j. Min j wirga dizanb. L ro ez

e em bibjm. Heke niho dixwazin bidin r

rqbeleka miriyan di rpel Hawar de be


lav bildm.

ya me bn cem me, bila kerem kin dh vala cem me gelek heye, l bi v jerd, neqeba ko

Bjik e ko ev xebera ew gelek xwenedevanan ecebmay bihle... na, gel xwende


vanan, nemaze, biran kurd, qet ecebmay
nemnin. Bi bawer b tasewas bixwnm
bizanin, je bret bigirin.

em r de hatine bila bn. . .

Axa bi xwe dibje: "d ro ne ew dem e


ko em loma gazinan ji hev bikin" ger wir

ga ye ima bi xwe dike li me radibe. Daw

hj di pjiya me de ye. Ger xebidn em li


wan nagirin. L bila bi gotinan di bin

Bel ji end rojan careke bi xewn an bi


xeyal diherim dinya dm pirsa miriy

axa sar de rhn me me'ezibnin. Ji bona


ro ev bes e. . .

xwe dikim. awa ko duh bi jev dsa bi xe


yal, min guzergahek li nav miriyan kir.

Gel xwendevanan! va ya gotina miriyan.

Heyhat, i bibnim? i qas Ysuf Ziyam, Fuadin, Kemal Fewzin, Exdin hene re
ja xwe girdane di jn da ne. Pijd pirsiyari

Ko r p ket em dsa fikra xwe bibjin. L

ya tir ew e, jna ko em loma gazinda ji hev bikin tevda bkebitin v welad mil
let belengaz xelas bikin.

ya hal ehwal me ji benda ax qal kir tev


da xeyidbn biner ji min ra i gorin:

"Ey Evn Cwelek! dn pir mey cem


me. Heta v hmg tu ezeb by. Lom ji re

Evn Cwelek

nedibn. L ro ji te re axak keek an. Bel


Cwelek w ke bera me de. Hj hetan ro

DERSXANE

d bavan ke wirga nehanne dm. Pir

xwqik e li te proz be. L Cwdek bala xwe


bid, pore keik bi jehek wirga hatiye jekirin ko di nav mercan diran v de endek j dirann maran bi dh bne.

Me hem dil dikir dbcwest ko kova

reke me hebit. Dsan herkes l yek bb, elfabeya kurd a n divt bte belav
kirin her xortn kurd hn w bibin.

Bel axay me di nav benda xwe a hebgu-

Bi sed renc dijwariy paj xebateke


jqmehn, me destra kovareke bi nav Ha war sitand. Hawar di nav me de daket. B

heran de end j dirann maran bi dh kiri

ne. Dibje: "Weqr ko esker kurda bi ser


bajar Kurdistan de digirn, gelo ew xort

hawar gaa. Herend heye ew end li we lat kurdan biyaniyan hte bdav kirin.

me munewwer, xwenda li k bn?" Li aliyek din netkilbna xwe ji nezaniya xwe

abaj proz, li we l, deng pjn, her

derpj dike. Ger cenab ax nizanib ji ber v yek tkil jer serxwebn neb, a

tijt. . . hem qenc, hem rind, tev speh d


lai...

wan dibe dh me dizanb. Em li ku bn,


dbcebidn an nedixebidn? Ma herkes zane

L djtek heb. Diviyab ko Hawara kur


dan bijt bi ser kevit. Hawar dihate Ha
war. L gerek b ko bihatina hawara Ha-

axay me hing li ku b i dikir. Ne gerek

-544-

war j. Je re pergvan gaz'van di^viya bn. Herkovar rojname, nemaze kovareke we ke ya me bi du tijtan dikarit bijt. Sermiyan xwendevan. Em ro ten qala xwendeva

L bi zeman ve me dt ko di Sriy de ji van p ve tu xwendayn wel nnin ko p da di sitnn Hawar de tijtinin bi kr bi

awald qenc rast, bi kurdmanciyeke xwe


r, bikarin bini^vsnin. Wek em kurmand-

nan bikin. L bi v hincct me dil heye ber pjn hinek qala nivsevanan bikin je bi
kevin qesta xwe a bingeh. Ji xwe nivsevan ji xwendevanan tne hilbijartin berek

ya xwer dibjin j qesta me ne ew e ko t


de pirsn ereb nnbin. Bila hebin, l divt

awa kurd pirs kurdand bin. Bel me got


bila t de pirsn ereb hebin. L ne ew end

wan in. Wek hejmara Hawar a pjn der

ket, me di dil xwe de digot ko paj end


hejmaran nivsar li me wel bibarin ko em di bijartine de ecebmay bimnin pijk ba^vjin ser. L wel neb. Hviya me ne ser. Ji end ji'r bendikan p ve tijtek xurt bi gojt negihaye dest me. Digel hind me bihna xwe fire dikir digot,

wel bfesal ko jna "Ber v yek" "Bnaen 'ela zalke" bte gotin. Diyar e ko kurdn welat jrn ji me der

ketine bend ji'rn hja ni^vsandine dinivsnin. Ji xwe wel j diviyab. iku

kurdn raq di welat xwe de ne, nzng


milyonek ne, nemaze ji ber ve di bajar Suelymaniy de bi kurd dinivsnin. Ji p ve ev deh sal in di dibistann xwe de bi kur

xwendayn me hj kar nebne, roja barkiri-

n ji nijka ve bi ser wan ve girt, hn xwe pk didnin, qdemn xwe - wek jr ji kalan - ji diwtn xwe sibe yan dusibe d bildjnein.

d dixwnin. L em di Sriy de ji aliyeld km in, ji aliy din di nav me de - xelk dh


derked - xwenda hindik in. Hebin j hj

Ji xwe hejmarn pjn ji bona hnkirina

rind hn ni^vsandina kurdmandy nebne. Bel divt hn bibin, ji ber ko bi zimanld nivsandin ne ten bi zanna w ziman tte p, lbel divt mirov bi w ziman hn nibibit. Bel di encam de me dt ko nivsevann me en ro ev in ne hinek din in. Ber v

elfbya n away ni^vsandin, bi end


bendn ko bi herdu herfan dihatin ni^vsandin, derdiketin. Heta ro j ew awa dom di kit carinan j hin bend bi herdu herfan t
ne apkirin.

L di w end de hin ni^vsarn ngihjd-

yan dihatin digihane me. Bi^vnev heq ngihjtiyan j di Hawar de heb. Ji xwe Hawar ji me btir ya wan b. Ji ber ko em

derav de me tavil qerara xwe da rpeln

Hawar ji her texlt nivsaran re vekir. Wel


j gerek b. Ji aliyeld xelk hn xwendin

yen ro ew yen dawiy ne. ji me re di^viyab ko em wan bigihnin bi xwed bikin


da ko bikr millet welat xwe bn. Ji lew

nivsandine dib, ji mile din end nivsevan


dihatin gehandin. Ji p ve Hawar ze^viya

ziman kurdiy ye. Divt bi v zeviy her

ra dil me heb, em ji wan re, ji ngihjti


yan re sitnek dh vekin. Herweld me ve-

texlt tov bne werkirin. Hin hebn ber dest me de bi xwed hn nivsandine di
bn. Bivnev ev ji en din derketin. L en

kirib.

-545-

m^ j hd hd, bi xwendma Hawar

dizanin herweld bi xwe dibjin diaxivin


ji dev xelk dinivsin, b ko tu tijt w biguhrnin diguhznin rpelan.

bi leshhn ko me di nivsarn wan de diki rin away nivsandina xwe bi gelek edilandine.

Ji p ve tijtek din j heye ko hm bingeh hemiyan e. Ew j daba (edebiyata)

Seh kirine ko li jna "Min ji ber xwe

got" "Ji ber xwe min got" nay gotin, di zi


man axaftin da bihata gotm j di ziman

xelk ye, stran, rok h. p. Di v babet de


xwendevann Hawar qet nexebidne. He rend me ji wan re end caran got niv

nivsandine de ne rast e. Dsan rind kere se r wan ko mirov nikare "Mehn min" bmivsne l gerek e weld tte bi lv kirm "Me

sand j. Heye li xwe dananne mirovek ne zan, dengbjek an mitribek bibin pjber
xwe gotinn w danivsnin. Bel tir d

hna mi" binivsne heke mehn ji yek

bhtir in, di hin jwan de, "Mehn min"


bte gorin j, di zhnan nivsandine de divt
"Mehmn min" bte nivsandin. Ji ber ko a
pjn yekejimar "mufi'ed" a pajn pirejmar

tine ko ji ber xwe binivsnin. L ne wel ye.


Ev texlt nivsar ji hertexld btir bi kr me
tn hja ne. Ji ber ko r de ji aliyek away gotinn ro ji mile din away gotin pir

"cem'" e. Bel bi v away Hawar b dibis


tana ngihjtiyan r de end xortn me

sn end sed saln hene ko ro di ziman

axaftin de nnn yekcar winda bne. Bel dest me de endyek hebn. Me ew belav
kirine. L ew ne bes in. Ev kan hinde kr e ko binya w z bi z naye dtin. Kurdistan
ji pereyn hol tjiye. Bi salan ve bte niv
sandin kuta nabin.

km zde hn nivsandine bn ro dibm j. Ji xwe, madam nivsevann me en


ro ev in nivsevan ji nav xwendevanan t

ne helbijartin, diviyab birek Hawar bike ve dest wan. Mna ko ketiye j. Me j des tr da. Em pleke xwej li ser v away bi
sekinin j. P end xortn me hn nivsan

Me li ser meseleya nivsaran di dora w


de - ko p re gireday ne - hin tijt gotin.

dm dibin Hawar dikeve nav xelk rast


bi rast dibe kovara wan.

Em niho vegerm li ser dersxaneyn xwe, li


ser qesta xwe a bingeh.

Ji xwe ev ji'r bendikn ngihjtiyan ne

Hejmarn Hawar bne hifdeh. Bivne

bkr m j. Ev nivsarn ha ji bona me, ji

v end xwendevann me hene endek


xwe bi xwe hn xwendin dibin, L ev ne bes in. Ji k bte pirsn - nemaze ji mirovn

bona herkes ko avn zann zanahiy l


hene xasima ji bona nifja t gelek hja

bi fde ne. Di wan de awayn gotin wel


hene ko ji gund li gund diguhrin bi lgern nakevin dest.

xwenda - hn i ra van kurdan hn xwen

din nakin. Cuhaba wan

cuhaba nekrha-

tiyan e. Hema ji we re dibjin: Ma em i

Ji xwe biserkedn tekzbna zimanld


weke ziman me bi end away xebat tte
p. Bi nivsarn zanayan, bi nivsarn wan

bikin kan dibistana kurdan, ev end dewle


mendn me hene bila yek ji wan rabe ji me re dibistaneke ava bike h. p. . . bel xe bera wan e. ro dibistann me nnin dew-

mirovn ko hima xwendin nivsandm

-546-

lemendn me j guh nadin.

werkir, dersxane j dibin hm tov dibista


nan.

"Madam heta ro ji nav me ew dewle mendn camr derneketine ko bi derbek hezar zran bidin ji bona millet xwe di bistanan binyann xr kin" (ji pjgo tinka nzamima ma dvata xr). Em j bi
derbek nikarin dibistanan ldn. Gelo em

HAWAR

KURDISTAN BE DIBISTAN

heta bna dibistanan di hviy de bim nin? Heke wel, hing millet hj gelek nex wend nezan d bimnit. Gelo je re tevdr heye? Bel heye gelek hsan ye. Ew j ve kirina dersaxana ne. Li Beyrt qeder dused mal kurdn Omeri dora Mrdn he ne. Ji xwe re hemaliy dikin. Diktor BedirXan her xorrn wan - t de hm sih sih i bildn ji te Kurdistan

Te pir hene jehristan


We lkn b dibistan

i bikin ji te ey welat Dereng U te rojhilat

pne sal j hene - gehandine hev dane xwendin. Paj ko jagirt gihane hejmara bst pncan Diktor Bedir-Xan ji hukmet

ro diavt pir xebat

Xebat xebata mran


Hn wek piling jran

ruxseta dersxanek xwest girt. ro li Bey


rt bi awald resm ji aliy hukmet nas-

Hn tev yin bi kran

kir, dersxanek kurd heye, t de ji sih b


tir kurd dixwnin mamhostey wan Mus Xebat xebat e zrn

tefa Ehmed Bod ye.

Hn tev hij bi br in Hn baj eger bi kr in

ro ew li ser xwendayn kurdan wezfe ye, feiz e. ferzeke 'eyn, l ne kfye: Vekirina
dersxanan. . . ji 'Endyr heta Cerablus bi vnev end xwendayn me hene, bila ji
xwe re dersxanan, wek dersxana Beyrt ve

Dinya roj e an jv e

Kurdistan tu biaxve
Ez westiyam mam r ve

kin \ millet bextrej bdengaz ko ji ne


zaniy bye xulam biyaniyan bixwnin bigihnin. Heke divt ji hukmet j ruxseta wan bisdnin. Bjik e ko heger qenc hte xe bidn hin ji wan dersxanan sibe dibin dibis R dwr e an dirj e
Kurdistan rijtk bje Dil min tev qirj e

tan. Ji ber ko ew ne li Beyrr, di erdeke wel de bne vekirin ko xelk w kurdmanc


m.

Kurdistan hj tu sax Xelk komik in tu jax

Kurdistan tu tev dax

Herwek Hawar tov elfbya n bi erd

-547-

Dmalim ez herwexd Ez im zilam rexd P sax kim al texd


Qwdek, cotkar beg pismr, axa mr

Mla ne, jx seyda ydc awa ne bin nr

Ma al text ew i ne He hebit yek jin e

Destbest, gird^ mil bi wers, zendr

Meibend kdeme ne, kaiwanek hesr

Dizanit derd min e


Peya ne neynok ket pdin bne qejem

Al bilind e di herwext
Dixwazit zann rext

Ji fetj zinar lat da tn, diin em em

Dib ez im bext text

Peya ne bi xwe peya l muhafiz shvar


Jendirme edcer rej ji pl pr par

Mustefa Ehmed Bot Onb^ awj ydc mulazim li ser


Geh bi lezgdi bi bez diin bi kaj ber

TOLA KARWN
Destan de tajang jor miln wan ve tiveng Tajangan diwqnin bi deng ring ving

Kur ke jin zaro bi rcetin diin Taz rt, laj bi birn beif her li bin

Silfn wan xwe dipin li r gerden ber

Ciwan, kal, jtmij geddc, ydc haw ne bdeng


Rw ne li wan tad, gon bne zer breng

Ko je bn ji jopa^wan tev xwnin tne der

Qrnek, naln ax ji karwan ko Karwandc, karwanek zz, diguhzin, diin

Jenderme
YurU"(i)

nav

didin

wan

"Hey

kafir

kurd

Diguhzin, ji k li k, diin b ser bin

Nenas e ji k tn, di v hal ecb Rencde, j keser, heval wan xerb

Sev roj lve diin, b wean vesih


Kal pr xort, keik tev xuyane wdc sih

ewat e, Idi ye, ji ber i bazdan revn

Rwiydc debor dil kir ko sdi bike

Hin hene, di nav wan de poigij gij wdc dn

L hte

bin de qet pirs meke

Serqa in, pxwas rt, heta navian p

Kurd in Kurdmanc in, diin b armanc

R as, kevir ku, pjiya wan tev jp

Deiked, dericed nehijtine l, wdat


Ejrin, t de hene, tor in end tat

Bxwey, bxwed ne, Xwed hijr reben


Bii, nz, ne gezoye, tu xwed ew bikin

548-

awj got zabid : "Efendim jte halo sa j, Muhemmed Msa j nas kirin Ber xwe end caran li te j ras kirin Henek xwe p kirin, kal reben taz
Ne niho ji mj tu nas kir ev qewm

Geberd gtt kalo h dmed lolo" (2)

Berf de mab b kulav hte dtin mir

Ne heyfe sed mixabin qet seza ye ev lewm


Zabid got: "Ulan be, ev kurdek ak e

Yezdano mebe tu j by heval xun Bguneh bsc, tin kurd in kurd

Ne bi xwe be j l kulav bi kr me hat pak e"

Tev rabn, peya shvar, bi rketin pj n n n, di ber di ser newal gaz gir Din l d reben , hin jar diman pj ve

Armanca b armancan heyna xewiyane kir


Zabit dt ko karwan, hin bi hin dib dirj

R li wan hte girtin, beifende, pk, ja


Zpik teyrok berf datnin ser rt qot

Westa b derman, rwing bbn tev gj are car s bi s rz girtibn bo r

Wek ber rz nediman, fidc dibbn her


Li kavil gunddd siwar bbn peya

Di nav pdn berf de siwar bbn winda

Gavn n diketin navbera xz rz Ji aian sisyan, hin li pas b xz

He^iek y mulazim heb esl, kihl Dejt b qet nedb, iya pk berf pl
Mulazim ji xwe drviyaji dil can dixwest Herend heye ew end hejmaran bike rast

Ydc kal, ji karwan l hebye kulav


Mulazim ji onbaj re rab got: "Hey sebav
Ji xwe kar ew neb ko bi ser keve Tran

Ji lewra diviyab ko km bibin pran

Kulav hre bne, hesp min p dake

Zn w l bihe l hefear rake"

Zabit got onbaj, awj eskeran:

"Akadan yandan siiitin, dujutiin be topdan" (3) Zabit jendirme edcer bin banek xwe dan
Kur ke jin pr tev de mabn bban Destan de tajang jr dirj li karwan kirin

Hei jrmij gedek bin lingn xwe birin


Ji der -ve nav beif de bin zpik de man Hewraniy jeva res ten lihf ban

Zarn rab naln, ji karwan dilre Reng sor li erd b, bdav pin bq

Sibetir hildihat roj bi tajang awj

Dikete nav karwan li wan dikir dj

Mej tev peiiqne, xuyane end sert Cerg dil sng ber, bbne gij her

-549

Tivingn xwe rast kirin, didan ji ps p^


Teq req vizz vingn li dihate baj

Siyabend Xec t de, herdu spndar diyar (4)


Nawbera karwan tiib kl ji reewdar

Yek du s car diketin, ser aw bixwn kambax

Zivistan paj ve mab, dinya bb buhar


Spndar bi ser ketin, jn bbn beyar

Ten ji jinan dihat deng zarn ax

Dimirin mr ne deng e ne ax zar naln

Gakov weke hersai ser spndar gilian Ko ketin bi dar hev tola xwe g berdan

Pajilahev diketin hevdu ra gor in hdn

Bd jn, ^ndar jn, jax iqil li pd

Cih gd newal b, berf'diket pl bi p


amikar hawr gij dev zinar r

L di ber karwan de, ber tirtm wan de kd

Nexwarin li hev hatin deng li wan kirin.


Moran mij li dor, r dihate girtin

Em di we bihnine, spndarino werin

Zabit esker gijan, ev hal xerab dtin

Em bne dost bira, tda me j ydc Tirs lerz ket dil wan, mirin nzng dtin
Ntvmir karwan xwe, hima li hitin
Celadet Afi Bedir-Xan

Tola me tola kaiwn, kar me gtiiz dc"

Zabid da pjiy, esker ji paj ve n

Tc'A hev di berf de, bi lez winda dibn

Ber bnddcan direvn, ji ba beif pk


GdiU daran diketin, gdilikdem tk i) Kurde kafir bimq!

2) Cehim mir kalo qet ne got "lolo".

Karwan ma cih xwe de, gdi naln e geh ax


Pir ne ajot nvmir qefiln bn tevax

3) Ji pas ji rex bajon, tevde biqednin. 4) rroka Siyabend Silv nas e. Li gora w Siyabend gakoviyek kujt di dema ko ew jerj

Bi rojan ve berf'bar, b kuije qeja

kira lingn w jemitn ket li ser sx dareke


hijk Paj Xec j xwe berda li ser sx, six di bin wan de jikiya herdu laj ketin newal. Li jna

Hj dihat dibar seranser p da

Kaiwan di bin de ma, giidc rab bilind


Heykd ji karwan re, spdi, hul rind

wan du spndar rabn jnbn. Ji ber ko Siya

bend g3kov bbn dijminn hev spndar j


li dewsa wan rabbn gakov hersai dihatin
peln dixwarin.

Bd ew cih newal e, Span di ber ser

Span Xdai ye. Tuba Xec li ber

550-

HEJMAR 18

XWE BINAS...

Heke te hol kir, bi gotin pendn min


ve y, tu xort min , xort millet xwe y,

sezay jabaj pesn . An ne. . . ji xwe destn

Bel xorto xwe binas, l ne ser pelek,


xwe qenc, bi debkere bingeh binas. Xorto! Heke te hejmara Hawar a pjn

min ji te dibin.

xwendiye, divt bizan bte bra te ko min ji Hawar re bi deng away dest p kir

Pendn Ayina Kurdaniy Xorto! Jna te, jna millet me bi heraway


rojek qewemandin ye. L ev roj ne mna

di xza w a pjn de gorib:


"Hawar deng zann ye. Zann xwe na

rojn din e. Saetn w ne bst car l b hejmar in, roj t de bi carn bpvan diit
ava hiltt.

sn e. Herkes ko xwe nas dike dikare xwe bide naskirin". (Hawar, sal i, hejmar i, r
pel I, yekjemb, 10 gulan 1931)

Tu di roja qewmandin de zay, r de di


j, heye ko di w roj de bimir j. Ji xwe tu ji jn brir ji bona mirin hat dinyay.

ro ez vedigerim ser v gotin. Tu ro ji


ber ji w axa ko ev xzn ha hatine apki
rin xwendatir zanatir . Bel ez ro van gotinan ji te re rave kim, ji hev derxnim mana wan bidim zann te ji te re bidim naskirin. Da ko tu, hn bi tevay, bikarin

Ev jn ji me re gerek e ji bona ko em di dema xwe de w bidin ber av xwe bimi


rin.

Xorto! Tu l milletek kevn,

njadek

xwe ji biyaniyan re, ji dban re bidin nas


kirin.

mezin . Pjiyn te di rpeln drok, di gorinn gernas camran de raket ne. Tu

Heyina te, heyina millet te, ten bi hatin nasn tte p. Hetan ko tu mey naskirin,

kur kurdan, neviy Medan, dahatiy Ari yan . L ro ne tu y, dl, reben belengaz, jar qels, dewietek bindest .
L te sond xwariye, li ser bext xencera

xwe med nasn, di nav koma milletan de


dh te nne.

Ev kitboka ha ji bona v yek hatiye ni


vsandin. Bd armanca w ev e: Te ji te re
dane naskirin.

xwe. Sibe tu y aza serefraz, bextiyar, kami


ran, serdest bi serxwe b. Te ev r ji xwe

re bijarriye t re di. Hj gelek ney.

Tu k y? Ji kjan millet njad y? Zima

Ten end sale in ko tu t de y. Carinan di, carinan disekin jaj dib, ecebmay di

n te i ziman e? Tu ber awan by? ro


di i hal de y? Je awan dikari bifilit? Qenc bixwne, rind bala xwe bide, hin bern w jiber bike. Paj ko te ev xwend seh kir, nas hevaln xwe re bide xwendin ji nexwendiyan re bi xwe bbcwne bide
zann.

mn, li dora xwe dinihr, xwe bi ten dib


n, did nependiyan.

Ev plek e em tevde bi riya iyak as ve di

in. Herend em ji dh xwe pjn dur di-

-551-

kevin hawr, amikar fire dibin, ba t de


xurt e, pjiya me p da bandev bahos e.

kesorn ezman diirisin. Darn w tev kesk


bijkivne, xelk w dlai, dwan xurt,

Bel r, rke as, bi kevir, pjiya me lat

her mr zava her jin hj n bk in. Ew


dinya tu bi xwe y, ew kurdan ye.

ferjmin zinar, kop gaz in. Lingn me de


ne sol, ne plav dimnin. Carm hene, em

kirasn xwe diirnin ji lingn xwe en bi


rndar re prejkan dikin. Carinan lingn te dijemitin, dikev xwje-

Bi destn me re mn hesinn hene. Se


rn wan dikevin ku bern r. Ew wan

yan, di jawan re di, di ber zandoran re di


sekin, li kriya wan dinihr. avn te je-

dialsin, bi rva p ew kurt dibin, em di ser wan re ditewihin, pijta me du ta dibit.


L herend mn me kin, pijtn me du ta
dibin rya me j ew end kurt dibit.
Rojin hene li me tar ye, roja me girtiye.

verej tn, xilmaj dib, dil te jibr ve die, plek U w dimn. Erd qela e, jnah ne diyar in. Di dora te de ten end pel tihnav
hene. Bi bihna wan di xwe dik der, hijyar
dib did r.

L em bi ruhnahiya diln xwe hawrdora


xwe dibnin.

evin hene xew li me diit, l em di hijyar di ramana armanca xwe de cann


xwe divesihnin.

Xorto! Te ber xwe daye mizgelteke wel


ko ji awze fanosn w ten ruhniya xwe
jiy diherike. Tu t de di ruhn tariyn

w de bi x'we bihes br bib, brewer heyi


na xwe bib. Tu bizan ko heta niho ney

Xorto! Te ji droka millet xwe, karek li ser xwe girtiye. Ew barek giran e. Ji xwe barn
giran para mran, para mran bar giran in.

n de by.

Te ew li pijta xwe kiriye daye kaja iya yn ko bi r ve bilindrir asrir dibin.


Di wan de ne bervarine jever ne j jop

Xorto! Armanca te ri:^ar ye. Rizgariya we

lat miletek ye. Nav armanca te kurd e,


kurdan ye, Kurdistan e. Armanca te li ber

ra pjiyan diyar in. Em bi xwe, bi ling,


dest neynokn xwe di wan kajan de rnin

te sekin ye. Di jekl mirovek de ye. Tu l


dinihr, ecebmay dimn.

n vedikin, jopa xujnok dewlikan dihIm pj de diin.

Her tu dibn, dest, ling, mil, pol, pars,


paruhan hertijtn w hene. Linge w y ras

Di paj me de karwanek dirj, rwyn b hejmar hene ko di wan neqeban re de bibo


rin.

t berepj, y ep berpaj diit. Laj di cih xwe de ye. Xwe ne dide pj, ne j paj. Ji ber
ko ji aliyek pj ve, ji aliy din paj ve tte

Herend bildikij ji dejr dur dikev,


diwesd, l ew end zexm xurt dib. Hawr
diguhire, tijtinin wel dibn ko bi te nenas

kijandin.

Tu zan cira xorto? Lewma ko herdu ling


ne yek in. Navbera wan de yekd nne. Di

m. Ji dur ve leylanan de, dinyake n, ji bo


te n bi xwe kevn l jibrkir, dibn. Ew der gulstan, gulgejtek e. T de avn

vt, tu bbcebir van herdu lingan bi aliyek


ve bilivn.

zelal diherikin, mrgn rengereng wek kes-

-552-

Xorto! amikar girtiye. Di aUyn rojhilat,


rojava nvro de s milletn din hene. av

Ne ten armanca te nifja te. Gelek rwiyn din d bn bidin ser jopa te. Her r

guhn xwe bel kirine li te fedikirin. L ne ji bona qendy. Hers j dijminn te ne. Tu ro di bin nr wan de y. Te dijidnin. Bi xwe ditirsin. Ditirsin ko ser xwe ra id. Ji xewa xwe a giran kevn hijyar bib hertijd br bib. Bel tu hj dwan , zaro y, nezan , hov . L bi xurtiya miln xwe bi wan dikar. Ew gibajd ne, pr in. Mezin zexm xurrirbna

w riya armanc kurt dikit. n ji w dest


p dikit ko pjiy w li w hijtiye. Rya te ji

ya nifjn din astir e. Ji ber ko gsiir xwe dik erdek wel ko hj tu gsin l neketine. Zeviya te beyar e. Divt gsin te ji pola bir,
dest te hesin.

Xorto! Bi ser kela me de girtine. Ji derve dijmin dirj me kiriye. Ji her mil erj. Di hundur kel de jerek din, b eman ji

wan nemaye. Her weku

tu zde bik ew

km bikin. Gava peln direxkan jn dibin,


yen darn kevnare diwejin. Digel xurtiyn

pjn mezin dijwartir heye. Ser me bi


hev du re ye. Di mal de j dijmin. Her Xorto! Birna me a mezin xedar dexs e, berber ye, jana dexs ye. Em sngjar in. Ji derve serma U me dixe. Li hundur em bi jan dikevin. Di nav xwe de em end ber in. Berek kidk ser xwe daniye ii ser snga

xwe ditirsin. Ji ber ko xurtiya wan derevk ye. Bi top tivingan e. L bi xwe bi laj cann xwe kal komik in.
Bel xorto ew dixwazin ko tu ji wan re bib xojik. Kirine ser xwe te daxewin. Zi

man te jkin yen xwe bi dev te ve bikin. Da ko tu nikar kurdaniya xwe bi lv bik. L tu merirse. Ew nizanin ko avn erd bi ziwakirina pinga^vn ruy erd nadke.
Dsan nizanin ko kurd ne a^vzm in, kan

milled, Li hilavrina dil w guhdar bye


ji xwe re b deng pjn dixebite. Li derma n nexwej xwe digre. Berek din heye, li wan temaje dike. Pe yayn v ber dibnin ko wan tijtek aniye p hero ditnin. Li wan didexisin. Hing ew j dil dikin tijtek bikin. L mna tijt kir an j rir nikarin bnin p. L heye

ne. Bi dagirdna em rbar bte girtin j ser kaniy nay. Ew diz di ber bendan de dipingire, rojek li wan tte hev di ser wan re diherike wan di bin pln xwe de hildiwejne.

ko bi awak arkariya kiroxan bikin kiri pj^ve bibin bi ser xin. L dexsa wan
nahle. Ax ew jana xedar bi psra wan gir

Xorto! Tu ji bona hijyariy dbcebid. Millet ni^vistiye. Di xew de ye. Ji lewra tte kujdn.
Yen te di xew de bn. Ewan bi ser yen te

tiye, wan dijne, dikuje.

Ji ber ko nekirine nikarin kin, nax


wazin en din j kin. iku ji wan re ne

de girtine. Ma mirovn hijyar ko di xwe di


kin der tne kujtin.

pesn e, ji wan re p tu nav deng nabe.

hol av xwe didin xirabiy. Ji nekrhatiya xwe bi tevr bivir li ser avahiyn ko hi
nek din lkirine, radibin. Li wan dike^vin,

Xorto! Rya te dirj, armanca te hj dur e. L tu bi r kedj. Her ko bi r dikeve digibe j. Armanca te aramanca end nifjan e.

l bi^vir te^vrn wan ne li avahiyan l li ling


ejnyn wan dikevin.

Tu zan Xorto ew wek k ne?

-553-

Ew mna w mirov ne ko ser xwe di ser stuy xwe re tewandiye li snga ezman

mezdan aniye p. Tu di xwe re w xurtiy dibn ko bikar avahiyek end tayn me-

zelal tif dike. Tu bi xwe br dib ne, ko gilz


li wan vedigere dikeve ryn wan. Ji xwe revn bn, yekcar dibin seg. Bd xorto! De-

zdn ber p bik. Li avakirina mala mezin bi


xerabkirma a kiik dest p meke.

Bel Xorto! Di dewra xwe de km zde, kiik mezin, dvat, kom, dvanokan de bi
bn.

xisiy tu kujd, berberiy tu mirand, belaviy tu kevand. Hin hene dbcwazm bbcebi-

tin, l tu kes naxwaze li ber dest yek din


de bbcebite. Dil av herkes di ser destiy
de ye. Herkes dbcwaze bibe axa, l av tu kes di peyatiy de nne. Ji lewra di nav me

Di dmyay de tu tijt nne ko tekz bt. Di hertijd de, nemaze di karn n dest- pckir de, pir caran, kman heye. Heke te
ew kman dtin, hima dirj wan meke. L

de axa nnin herkes axa ye. L tu hol nek. Tu bi awak din bixwed by had
gehandin. Bel tu j li mezmahiy biger.
Tu j d bbcwaz bib axa. L ne bi v reng.

bbcebite ko tu bikev nav wan, arkariya da


nyan bik wan kmaniyan biediln. Hilwejandina sitnek hsan niye. Hu-

ner di rastkirina sittina xwl de ye.

Xorto! Guh bidr. Rind bala xwe bide. Ber pjn tu bx ser xwe ko tu xulam
millet paley welat xwe y tu xizmeta

Xorto! Hol bixebite, an bbcwe ke an ar kariya ewan bike ko dikin, ava dikin.

w bik ji bona w bbcebir. Dsan tu bi


zan ko axayn rastin ew in ko xulamiya

L heger tu nikar bi xwe k, ne j arka


riya kiroxan bik hing bi en kir ja

millet xwe dikin, en din tevda axayn de


rewn in.
* * *

kficwej bibe. Ji ber ko ew ji bona te, ji bo na millet te hatine kirin. Nav di wan bi
de, wan bipesinne.

Dema ko tu dbcebid qet li dora xwe meni-

hre. Heke en din dbcebitin an ne. Her ko


dbcebite kar xwe pk ditine [tine] kar tu

Xorto! Te dt ko bazek kevrojkek girtiye.

Mebje, ma girtina kevrojk j tijtek e. L

kes bi xebata yek dtir nae ser. Herdar bi peln xwe sayedar e, ne bi peln darn dor. Tu ne bi ten y. Di dora te de hinn din j hene ko dbcebitin. Heke te tijtek pk an

bje te xezalek girtiye. Ji bona ko baz li xe


zal bigere bide pey w. Xorto! Min got

heke tu nikar k. L bawer bike, ewle be ko te dil hebe tuy bikar j. Her ko dbc
waze dikare j.

li dora xwe fedikire [fekire], li rij wel


bigere ko bi y te btir tekz bibit. Hn

hem ji bona avahiyek dbcebitin. Her k ji


we hm w daniye Xwed je raz bit. Pesn

Wek tu dbcebid dexesker ji dora te km nabin. Tu guh mede wan, gotinn wan damne ber dil xwe.

je re bit, heq w ye. Hn j herin dar


qirj, her kevin peyda bikin. Dwar an banek w kin. Navdidaniy bidin. L ne ko
bidexisin.

Heke di riya xebata xwe de jemid ked, tu zan ew i bikin. Mebje ko ew bn


bi dest te bigirin, birnn te derman bikin.
No, ew ji hev du bipirsin, gelo linge w

Tu ketiy dnariya yek ko a'vahiyek bi du

nejikiyaye.

-554-

Bi xebata xwe bi nav deng bib. Xelk


qenc, xelk welatparz pesn re d bidin, tu

her gejtir bibe.

giram bib. En dexisok tu zan d i bikin!


Mebje ko bi xelk re eplikan li te xin. No,

Ke! Di van gotinan de para te ne hindik


e. Ke! Tu kea w camr, jina w mirov,

dexsa wan nahle. Ew bjin: Ma ev i ki

riye, ji bona xwe xebidye bi nav deng


bye, di herder de pesn w didm. Ma ev j
tijtek e.

diya w xord y ko min jret l kir kar

xebata w jan w da. Bel ke, ev xort ba


xort te ye. Di mehdik de te ew lorand. Di
dawet de te je re tilland. Di roja qewman

din de te nav di w da. Ji xwe tu berek w Xorto! Her ko bi te berberiy d bikin ji te btir in. Ji xwe di dewra gelek de stiri bi
hezar ne.

yKe! Min ji te divt, tu xort min wel


bbcwed bik bigihn ko li pesn jabajan

Ew di nav xwe de nexwej bibin, pev bi in j, li te dibin yek, destn xwe didin hev.
Ji ber ko ji te kmrir in. Kmaniy wan

seza bit lome je mebit. Ke! Tu di her


kar derav de arkara xort min . Tu p re bij, p re j bimir.

wan digihne hev. Ji xwe di tebet de j wd ye. Tijtn


Celadet Al Bedir-Xan

qenc hja hindik in, nebja bkr zahf


in.

Ma tu nizan ko di gundek de du s he

spn kihl hebin, di garana w de bi sedan ga lek dewarn rej hene. Li nik xelk
gimd ne piraniya garan, l hindikayiya
hespn kihl bi qedir hja ye.

CUHABA DAYIKE

// nxuriy xwe Qedr Can re

Qedr Qedr cane min


Kurik min av min

Herwek min got tu guh mede wan. Her

Nivsara te giha

ko eleyhdarya te dikin, li ber wan bikeve, ji

Xwemeqam pir biba Her zz e bi kul e

wan

mexeyide.

Ew peyayn

nekrbati

mivro ne. Nikarin, nizanin, ji lewra kurt .


pist kutkuta wan e.

Xwej bihn e ew sorgul e


Hem deng e hem laje ye Xwejkdam e bje ye
Silav e hem perg ye

Xorto! Xebata te mna dengek ye. Ma deng


bi pifkirm tte vemirandin. Keda te mna irayek ye. Ma cira keng bi deng pjn

Peyamek ji rw ye

Berxik min dikal


Li maka xwe dinal
Ji dayik dur ked

temirye. Tu her bbcebite, qet mesekine, ka


r xwe bi ser xe.

Nalna te kr ked
Bel nza newzar

Deng te ko ji pifldrin nadrse ew her


bilindrir, cira te ko bi pjn nalerize ew

L dikev

rad

-555-

ehlewend siwar

EHNAMAEHDAN
Yen kopiit Sx Sed rehmet jehd bne

Xort mm li kar
Herend dur y Nxuriy min l tu )d
Nait ji br nxur Bi kurn din nev.

BiRl

Dbcwazn ey dilo jaro bi ak Her mrn wdar me tu rak Bibjm ey jehd dn millet Bes e rabin ser roja me derket
Beg axa ji we ro digaan
Bes e rabm wek mran, merazm

Dil xwe her xwq bike Bihnna xwe gej bike


Ji pajila de derked Nav birakn xwe tu ked
Tu ked nav birazan
Ejreke pozberan

Dilo jaro ji Xalid beg re bje:


Bi serbesd tu yek nutq birje
Bibje: Xalido Rabe dereng e

lek e ev gdek kevn


Xudan rzik xudan tevn

Li Sirc serhedan

Hem kurdan bi hev re daye deng e


Ji w rabe bere bje: Fuad Beg

Peyda dibin li ran


Xwej dvat in di mekj in
Di jer de jrkj in
Biraz ne biraz in

Ji kurdmanca re rzan tu bjek


Qekm fde dik ro tu ralic

Xewa jrn ji bo me pir ezab e


Di v wexd kes wek te nezaye

Wek xezalan dibezin Ejreke sng bi pir

Bel i bikhn ji min ro cuda ye Dilo Bje: Kemal Fewz tu kan


Tu dibcwej be bi van roj dwan

ko mezin bn dibin "hir"


Speh, eleng boz in
HenbiUnd bi poz in

Dizanim ko di v wexd tu rab Welat me ji xwnrjan cuda b


Dilo Ysuf Ziya rake ji gor

Hin pirsn wan bibehn


Xwej meqam e Mem Zn Ferhenga xwe bike pir

Bere kujrin bi carek bidne dor


Ji bo kurdan bikin cehd xebat e Hela rabin sibe da welat e
Riza rabe dhan bye serevraz

L mebje "Yazmj kir"

"Goriijmiij bn" j hebe Tu eva ha qet mebe


Hjtir dibn deve bere
Ev pirseke kevnar e
Kurdmandyeke xwer ye

Di dinya mane

em belengaz

Binrin hn dh texte erefican


Xerab bye ji dest law Tran

ukr meke gezo ye Bi xatr te kur min

Eya Salih Beg Hn helist e


Welar me li ser te jar mest e

Bi te

ye dil min

Bi dest xwe tu bigire jr kurdan


Bi dev bje ji bo me we'z Quran

HAWAR

Dilo rabe bibje: Had bcd

Bira rabe xwedan text bext


Kurn cev dikin qrn hawar

Ji kurda re hem bne fedakar

-556-

Li d rabe ji d rabe Heq Beg

R GAY ZER

Li jn bazan dixwnin had legleg


Welat me xela rakir li jran Niha seyd e ji bo kund jikran Were Xeyr Beg rabe ji Drsim

Dibjin careke s ga hebn. Yek zer b,

yek rq b yek sp b. Hers heval


hogirn hev bn. Bi hev re jr xwaribn. U

Ji te hal welat xwe bipirsim


Her ew Me'den bax rezana

di xwej firehiy de mezin bbn. beyiya xwe dabn hev. ketibn nav qamjek as de. Ji bo paraztina xwe ji dehban. end caran gur hir piling li wan der
ketin, n ko wan bikujin. Dtin ko hers hev re hevalbend in xurt zexm in bar h in. Newran xwe li wan bidin biqe-

Gelo rast e kete dest nezana Bes e Rasim tu rabe ey Efend Bixwne tu ziman zar Zend Binre xwej li v hd xebat Ji rojava hetan rojhilat Ji Hzan tu rabe ser xwe Burhan Tu burhan ji bo dewa me kurdan Bi nav te dildn cehd xebat e Nedca me bel tola welat e Wehe rabe Mu'ellim tu ji Pran
Ne Pran e bd pr e ji derdan Gelek jar e ji ber derdn kurn xwe

wimnin. Tu r ji bo kujtina wan nedrin,

Zivirn n nik jrek. 0 je re qise kirin


gorin: S gah wisan li filandcr de hene. Em yin wan bbcwin me newra xwe li wan biqewimnin me tu r ji kiijrina wan
re nedt.

Xerab xan man in bundurn xwe


Teyib Al carek jiyar bin

Sr got: r elac li nik min ez dizanim. Sr sehtiya wan kir, dt ko wisan e her
wek je re hatiye gotin, newre xwe rast rast

Qelem bigrin li jnbozan siwar bin

Bel zanim ko em pk ve bibin yek Em gog ber xelk bibin jek

li wan bide biqewimne. Sr rnijt melheza kujtina wan kir ka bi i away tne xwarin. R dt hd hd bi hendekek ki dk avn sist nizim giha nik wan. Kfxwej li wan da got: Ma hn nizanin ez i

Were rabe Suleyman law Ehmed Welat te hem zozan serhed Bes e rabe ji bo te had ferzend
Bel ferzendek Rostem hunermend

qas ji we hiz dikim heyran dimnim. Ez hatime da em tev de rabin rnin bibin
car bira hev re bijn.
Hers ga li hev jwirn gotin: Em s ne

Were rabe Eff Beg wek egda


Li meydan bidin xar drda

Ejra Heyderan hem Celal Ji meydana kemal mane xal

ew yek bi ten ye cw bi me nikare bila di gel me be, bi havalriya w qal bn. end
Bibje Ysufo rabe dereng e rojan vckre borandin li hev ewle bn
Li heral binre qal ceng e

Welat te hem mrg bihujt e Delal min tu rabe ax gejr e

zann ko bne dostii rast. Rojek jr gay

sp zer nepend kirin pesn wan da


got: Em hers sp zer in nzk hcv in

Dilo Xalid Beg Ysuf bibne Ji xew rake Kerem Beg p re bne
Bibje ey hunermend serevraz Tu rabe bo te hazir bye daxwaz

ji yek ray ne. Ma ev gay rq ps digel me


i dike ne ji ra xwna me ye 'zde ye.

0 hevaltiya w ji me re nabe em hers bi


kr xwe tn.

Bne yek rq kujrin. Sr bi na rejo


Cegerxwn

-557-

ja b avn xwe bel kirin. Heftk d jr

derket. Bivnev keik zehf tirseba. L hir


nehijt ko tirsa keik dom bikit. Xwe xiste

zro nepend kir. je re got: Ey dest bira ez


dibnim tu ji spiyo gelek spehrir xurdr,

nzng w dil w rnand. Je re da sehkirin ko ji mj -ve bej w dikir l digeriya.

zexmrir eqildr ray min te dinne hev. Ma em nikarin xwe biparzin spiyo zahf dbcwe re xelas kir. L em mane wel. Div ew ji nav me derkeve da ko xwej he

Keik himbz kir bir ikefta xwe. Bka


xwe t de dh kir. Ji pdn daran je re niv-

neke bldn raxist. Qeder jej mehan bi hev


re man. Zavay dexisok jina xwe qet bi ten

m li me bhnne. Sipiyo j kujtin. Pijd end


rojan. Nka bij eql zro hatm ser zan

nedihijt. Hero hima saetek derdiket deba


ra mal dikir dihat. Ji bka xwe re gojt
xav, hirm her texlt fk diann.

ko havaltiya jr ne ji dostan hejkirina w ye jo^van b l jovan dest neket. U bra he


valn w hat br zan vca dora kujrina

L rojek hirek din bi wan hisiya da

w ye. Ji lewre zan ten nikare jr. tu r


ji bo xelasiya xwe nedt ji dest jr. P lin
gn xwe ax dikola ser xwe dikir. Qor gir hundir w jewiti. Sr l nrt got:

jopa hir zava. Ji ker ve hat xwe ji ber deriy jikeft teland li hviy ma. Heta ko

hir din digel selika xwe derket da r ko


bere sk. Hing herdu berber dirj hev ki
rin pev n. Mideke dirj li hev xisrin. Di w end de dil Fat ji br ve b. Pijd demeke dil Fat di xwe kirib der.

Ere biray zro ma tu cira diqor digir. U


ax ser xwe de dik.

Zro got: Giriy min ji b tifqiya min

bbexriya te, ne dostaniya te ye, roja ko rejo


hat kujrin. Ez barim kujtin roja sipiyo

Ji der ve tu pjn deng nedihatin. Hd


hd heta dev jikeft dt ko hiran
hevdu dirand kujtibn.

ez m. Ez dizanim ro dora min e j. Sr l zi^vir penk l da kulabn xwe gihand ser kezeba w got: Dostaniya min
digel te biran ev e zro.

Fat bi hawar xwe gihande gund biser

hariya xwe ji xelk xwe re gil kir. L nihrn dtin ko keika reben avis mab. Di

zik xwe de kutikek jej mehn digerand.


Mustefa Ehmed Bot

Giyay gotxwur em mirov hem giyax


wur hem gotxwur in.

Ji Ecbn Dinyay:
Hin heywan j wek me ne. L piraniya

wan an gojtxwur an giyaxwur in. Yen ko

HIRJINDARZ
Ti ber ve tte bihistin ko hir bij jinan

giyay dixwun gojd naxwun yen ko gojr

dixwun dev xwe nadin giyay. L giya bi


xwe ne wek me, ne j wek heywanan e rast

I dikin. Di v babet de gelek rok hene.


Nemaze di nav iyayiyan de rokinin wel
zehf in.

bi rast ne giyaxwur ne j gojtxwur in. Awa

y jna wan weke din e. Herwek ji me re

nas e giya rayn xwe berdidin bin erd bi wan xwarina xwe dimijin dijn. Digel v
hind di welar Amerkay de giyayek heye
wek gur rov rast bi rast gojtxwur e, gojd

V pajiy di Eqedax de hirek keek

rewand [revand. Li gora gotin mesele hol


qewimiye: ICeikeke gimd, bi nav Fat, di rlek de dar dibir. Ji nijka ve hirek l

dbcwe. Ev giyay ha giyayek speh bi ku-

-558-

lk e kullkn wan sp, bi m nin zirav dorgird ne. Hin hene kullkn wan ji jor ve qui mna develd ne. Derxwnn wan j hene. Mj tn li wan datnin. Hing kullik a^veke hingu^vn berdidin mjan t de dbceniqnin, derxwunn xwe li xwe digirin hd

Hildin avdeyn ji van neyaran Geliy Zlan geliyeld teng e Ber dost yaran nema tu reng e iyn serhedan iyayin dlai

Zar z t da bi ax nal nal


iyn serhedan hem zozan in

hd gojt nrn xwe dihelnin dadixwim.

Sed heyf ji bo me em gij nizan in Birna min kr qet li min mepirs


ima tu wisan b qehr b hirs

Xeberguhz

me serhedan ji bona gijt Ji Hawar i deng xwq t

V Hawar ez dikim bibnim

ROJAN
K qas me dilhijk e, ew dilnerm
IC qas me sar e wek me germ

Gui nrgizan p birejnim Li nava kurdan j bigernim Rej bkan j p hilnim

Ma tu br nab ey law kurdan


Pjiy te zor bn li hem erdan

Mal, mindal, bk, zaro nema kes Bawer, toi, kn jor ma ne bes

Ekbetan dh ehmerjah me
K Axsarjah e ew j ji me ye Keyqubad bel ew j ji me b Pir eqibnend milleterperwer b Astiyax her ew j ji kurdan Welat Medan bilind bi jan Welat Medan welat kurdan Zend ziman in em l Medan

Xwed dl nexwest, hsin afirand


Dest me bi xencer jr jidand

Ser me sor e dest me pola


Dost re gor ne, dijmin re bla Tirsa me ji Xwed ye; hew. . . camr
Zinar yin mej xurt nr

Rabe, bikuje, bimire, felat. . .

d dibnim, di kene welat. . .


Tijdne mezin bn, de bibin;
Hesen

Dibnim dest p dike, rojek din. . . Roja n bo dinyaya Kurdistan


Rengn b ezman rengjn dhan

*) Di van rojan de kitbeke bi v nav de ap. Em end rpeln w diguhznin sitnn xwe pjkj xwendev^n

Ser me sor e, dest me pola


Dost re gor ne, dijmin re bla

xwe dikin.

Diktor Kamiran Al Bedir-Xan

WELAT KURDAN
Kurdistan xwej e dh kalikan Tev xvwi dirjin newal alan Hevalno rabin tev dost biran

-559-

HEJMAR 19

DENGEK ZERDETIYAN

Bl XWAL XWE VE
^m dibin diz. Li me dibe hveron. Gel biran, heval hogirn min. ima deng ji we nay. Xelk zewidn, em ten b jin
man. Ji bext min re dinya weha b. Bes ji

Di heq Kurdan de

Birayn me en Zerdejd, li Hmdistan di


Bombay de kovareke bi nav "Iran league"
bi zimann ngilz faris derdbcnm.

Kovara Zedqriyan di hejmareke xwe de qa

derd we. d m bi ziman me ve hat. Qet ne xema we ye. Me dlika bnamsiy kijandiye ser xwe. Axayn me mezinn me
di ber me da xwe kujtine. Dsan qet ne xe

la serxwerabna millet kurdan kiriye di


heq me de end pirsn bi heq dilovan

ni^vsandine. Em w benda ha jr ve werdi


gerinin zar xwe.

ma we ye. Bel ev hem ji baqiliya me ye, "Ji bona ro wel xuya dibe ko serxwera

em nabjin kan welat me, mal me milkn me? Ez nizanim gelo ev ji mraniya me
ye yan ji bnamsiya me ye.

bna millet kurdan hariye kevandin, hin


welatperwer v millet kevn bi rmet an
di meydana jer de an di bin darn mqneq de, xwe dane kujrin. Bel zz e, mirov

Welat me xwej e, dlai rind e tev zv

zr e. i fde l xwed nne weke pez bjivan.

bifikire ko ji bona anndha azahiya mill ko


ji s milyonan brir giyann dlaver l lavekar daxwazkar in, tevdrek nay dtin.

Welat me kaniya qz xortan e. Welat me hem hinar e. Xortn di wan fena gur
bar e. Qzn wan tevda gerden bi mor ne. Min ban kir, min got: Qzino! Xortino!

Ev camrn ha end caran ber xwe dane dvata milletan j, l hercar j destevala vege
riya ne. Li ber v derav de, mirov bivnev

werin. Fena gur bir, min d xwal [xal]


min cegerbbcwn derket.

difikire ko ev dvau bilind ne di pkann

parastina bingehn heq rastiy de l di lutufkar mildariya zexman de xurt e.

ah e jahek b o. Suwar e, suwarek b

hesp. Hing min got: bes e xwalo! Ji eqildaran re gorinek bes e. Ji dnan ra sed gorin j
hindik in.

Digel v hind tirk bi xwe dikarin riyek

peyda bikm b ko tu kman talke bi gihnin xwe daxwaza v milleti bnin cih raz bikin. Ji xwe ne rast e ko mirov bbcwaze biceribne milletek xurt ko peyayn

d kezeba min rej b, ji derd Hawar. Bi jev bi roj xew li min nne ji mitalan.

Gel kurdino li dvata Hawar miqate bin


da em heyfa bav birakn xwe hilnin. Da

w tevda ji dyn xwe cengawer zane, heta


dawiy di bin nr de bihle."

ko kfe ke xortn me bn. Ji bona ko k


fa neyaran li me ney. Em dibnin em mu-

HAWAR

hacir in. Wdar me ji xdk re bye mal

-560-

milk. Zivistan hat li me sar e. Ji ber ko em ji hev dur in. Werin werin bikevin nzk hev. Cann me di hilma hev da germ dibin. De em fekirin li cih war xwe.

Xwel li me ey kurdan Bigr Mio tu bigr Xerab bye Serhedan

Mio Mel

Drika xopan bijewite ne tu war e


Bi ro germ e bi jev sar e

EHNAMAEHDAN
Bir. 2 Were ey Sx Sed pir munewwer

Qeteroka kambax dh sekana dost yar


e.

Lo lawiko! Min bihsd te yek xwesit

Ez bm daweta te bi taqek sp bi dilek jikesd Ji mi rir be li te proz be


Eger ji mi xerabtir be ek te tev xwn b ber v desti.

Bes e rabe tu ro ey dlawer

Zeman te ne ew ax e tu raz

Bi serbesd tu heq me bixwaz

Lo lawiko ti l fir
Ba^v te di kara min te dikir

Bel wext tenq top jr e

Ezz min necata me ne dur e

Heta bav te dihat xelk jran mehr di


bir

Tu Ebdulqadir jx li Nebr Di alem de tu mejhr bi fexr

i perak ewr ser Mrdn

Kew gozel dixwend ser hln


Ya ko hatiye ser ser min Hawar nehatiye ser tirba Mem Zn.

Kerem ke rabe ser xwe ey tu serwer

Ji bo kurda tu rzan tu rber

i perak ewr ser dengiz GiJ pal vedab ni^iz Ez terka Hawar nakim
heta xw jn neb qantir nez.

Tu emseddn roja dn millet Ji Qamiji tu rabe pir bi himmet

Bel zanim ko qehra te ji dojeh


Were cerg neyaran p bisojeh

Near Lewend

Were Sx Ebdullah Melekan


Sehd tu di na^va melekan

SERHEDAN
Li zozanan binre tu li xwn
Li Serhedan heye ceng

Li cane me tu nabn birn

Deng lawan tev bi jeng


Ji kullkn renge reng

Were Sx me Eyyb bi semax

Ne zil maye ne j beng


Dil dise ji derdan

Binre tu li Zozan Qerejdax

-561-

Hem gund hem kan hem war


Xerab bne ji dest zulm nayar

Bir: 3

Were Batyan Emer Axa delalo

Li hal min binre ey tu xalo


Werin rabm gd xn di an
Binrin hn li ^^ axir zeman Ji bo we pir fiht ar jerm e

Kurn Cengz bi carek rne ser me


Felek bbext e lewra xz xwar e

Heta ro bi kurda re neyar e

Were rabe Fetah Had Dcl


Welat te hem zozan gel

Were Sx Ebdullah Narik z Binre tu li me yek careke z


Bmre tu li welar jr jorn Hem kurd in kur Behram opn
Welat me wek aj neyara

Ser kurda dihrit her bi bara

Temer Axa ji Hzol tu rabe


Binre tu li bext me xirab e

Were ey Sx en'f sahib dn Ji kurda re bel zanim tu drbn


Bel ro hinek yar e ji bo me Bel i bikim ko var e ji bo me Tu bawer be hn rok bibnm Em heyfa we de carek hilnin

Were Ysuf Beg Zaz bi gor


Bidre guh Hawarek r ji Sr

Dilo jaro bere nik Ebdurehman


Ba ew jx jehd dn man

He kurd m wek Rostem kur Zal We l ibikim nehin hal nehin mal

Tu geh bigr tu geh p re binale Bel jx te pir qenc dlai e


Were rabe tu Seyfiillah Hn

Tu de hal welat xwe bibn


Hezar hsrir bi yek av birje

Edeb bigre li ber w je re bje

Welar te kete dest neyara He kurd in U ser jax diyara

Cegerxwn bo a her pesindar e

Hezar rehmet li gorna te bibare

Dilo jaro bi Yado re xeberde

Bira rabe mecala qewm kurd e Ji Tep rabe ser xwe ey tu Seyda
Rih jrn ji bo kurdan te keyda
Were carek li kurda em binrin Hem xort piling jr mr in

ilo sebra te r ro di gor


Birayn te ketin bin dest zor Were rabe ji nav Botan tu Gurgn Tu dibcwq bc ji bo te had mizgn

-562-

Birayn te jiyarbne bi carek Di nav wan de nemaye qet neyarek

Dilo bes bes xelas nabin barat


Hezar rehmet li zozan Ararat

Er Sebr kur Faro tu kan


Gelo dsa li ser jax iyan

Hene r de jehd jx xaz


Ne wek jx jehdan mecaz

Bel zanim di gor de dinal

Bel sond dbcwum carek bi Lalq Bi Zardejt bi roj hv atq

Tik tenha jar bheval

Ji Erxen rabe ewq pir bi jewq Ji kurda re tu dilxwej bi zewq

Bi Ehremen bi Hurmizgan Yezdan iyar bne belengazn di kurdan

Tiving ye niho dor hte xame Binre tu li welat me diyar in Hem kurd in U ser wana firar in
Binrin hn li zozan diyara

Xewa jrn li av me heram e

Ji nav qewma tu rabe ey Muhemmed


Hem kurd in ji nik te ta bi Serhed

Hem sor in ji ber xwia 'uzara

Ke duxt dwan qz bkan


Wek e ew hem jr piling in Bi yek car bi ql qal ceng in Ne bes kujd ev in l em nenas in Ji derd me ketin deng pepkan

Heso Tl Birahm Beg tu rabe


Li zozan Ararat xuya be

Di Goran de di Loran de iqas in

Ji wan dur im wek kor im di tar

Bij dsa bij dsa Birbm Ji kurda re tu y dsa Bira hm

Hezar rehmet li gorna wan bibar

Bel roja ko kujtin n weqat e

Dilo bje Elcan Seyidxan

i xwej roj e wek

welat e

Sehd in hn bel xwna me kurdan


Ji w roj Cegerx'wn Cegersoz

Bel zanim cih we pir bilind e

Bi qurbana we bim da we proz

Bira rabin xewa jrn ne rind e

CEGERXWN
Ji Tewfq hevaln w re bje He kurd e wek we xwn dirje

XEWNA RASTIYE
Bi qurbana we bi sed jah kxwe Digel mal eyal zaruyn xwe

ojek ez raked di xewa jrn de bm.

I\M in

dt dengek hat guh min ez ji

-563-

xew hijyar kirim. Mm ser xwe rakir keek


di ser mm re sekm ye ji min re digot: "Ey

SEBAT

xorr kurd! d bes e, ji xew rabe, mze ke


hem heval hogirn we bi miraz xwe ja

Di zeman ber de du hukumdar neyar hev bn. Ji van herduwan yek mr

bne. Hn ten li jna waran mane. avn xvve veke, qenc guhdariya min bike. Ez ji

b ko ew j rim qels b. Heriqas bajota ser

neyar xwe dsa li ber din debar nedikir.

te re end gorinn kurdewar bibjim. L bi

Ev hal pne, jej caran qewim. Nr ko jol


jerd ko tu gorinan ji hem kurdan re

w nae ser, dev ji jer bkr berda. Rojek di nav baxey xwe da, li ser darek prhevokek dt ko iqasan hln xwe dike li

bid zann: Ez keeke kurd, n^hjd, ar


deb sal me. Keziyn min sor, avn mm

bdek, bejna min zirav e, li biskn min avn,

aliy dm ba xerab dike. L v prbevok dev


ji jol xwe bera nedida dsa dest bi kirina hlna xwe dikir. Ew serdar ko ev hal dt je

gui,

nrgiz, yasendn,

rihanan

rqandne.

Gava bay kur t li biskn min dixne. Bih


na wan U ser hem milletan hukum dike.
bret girt dsa lejker xwe dvand ajot

Ez keeke wel me ko iqas xortn dm he


ser neyar xwe. Vca Xwed je re li hevdu
ne hem qesda min dikin, dbcwazin careke
ai, dijmin xwe jikand. Ho birano! Divt

rya xwe bi ser xin min re ddar bibin. L


em j bhv nebin; dev ji xebata welat xwe sed heyf ji iqas babilskan ve ye ez kerime

bermedin. Da ko Xwed ji me re j li hev


dest neyaran. ro j gubpahnn bbav ew
bne. Hv! Hv!

biskn min ddal pir bi bihn didin ber

pozn xwe, p berxwedar kficwej dibm.


Sahn Mustefa Sahn Mm, ji bona felata xwe, bi hezaran, xort

sergerdiyn kurdan di nav sng bern xwe da xwed kirin, ro j xwed dikim. Min ji wan hviyeke mezin dikir, min di dil xwe

BIYANIYEK Dl KURDISTA

N DE I DTINE
Nasck min ji min re gotib:

de digot: Rojek de b, ev xorrn hja, hu nermend dirj neyaran bikin, kez guli
yn min ji dest neyaran d biderxnin. Ha
- Ma te ha je nne, rojnamenivsek Ew

war! Briya end salan, rojek mm bejna

rpay ko di Kurdistan de geriyay bi rbixwe girda avn xwe kildan, biskn xwe
wari hariye Sam. Nas min ev tijt ji min re

hine kir, a^vnibriya xortn kurdan kir. Bigoribn, l dh nivsevan jan min neda-

rek ji kurdan dirj neyaran kirin bi heza


b. Paj ko min riya xwe bi end mvanxaran kujtm serdar neyaran kirin xwur gu-

neyn Sam xistin min mrik xwe bi dh ran hiran. L, hinek ji kurdn bbext
kir xwe da naskirin.

derketin, nehijrin bi miraz xwe ja bibin.


- Hawar, ne? Bd wek ez li Kurdistan ro j guhdariya we dikim bi jev, rojan

bm hin welatiyn we ji min re gotibn ko di Sriy de kovaraek bi v nav derdikevit.

kar min gir, ji avn min bstir xwn di


herikin.
. HESEN

Min gelek dil dikir w bibnim. Min end hejmarn Hawar bi xwe re

564-

anbn. Min ew dane w. av xwe li wan


gerand gote min.

deftera xwe nivsandm. Gava ez Vegefm


herim welar xwe her ko min di gra jcw

- Dil te heye ji min hin tijtan li ser we lar xwe bipirs ne? Hin tijt hene ko min j
divt ji te bipirsim. Pirsiyariya le a pjn ne

de seh kirine dtine di rojnaman kir^ ban de de belav bikim. end caran li me qewimiye ko ji gundn
ko em mvan wan bn, jendirman peya

ew e ko min di Kurdistan de i dtiye?


-Her ewe...

didan hev dibirin. Ew peyayn ha nma


vedigeriyan.

- Min tijtinin wel dtine ko ji te ji wan p ve ko rind nas dikm tirk i ye tu

Rojek mm tijtek dtiye ko tu car ji br

kes, xasima peyayek Ewrpay, nikare baw

nakim. Em bi r ve din. Kurdek kal j


emr w di navbera pnce jst de, fij nie ve dihat. Jendirmek tirk, xortk bst sal* jl jiveryek li me derb. Kalo bi kum dest-

er bike. Her ko min dtine bawer bike be


r du hezr sal j di dmyay de nedibn. - Hukmeta Enqer [Ankaray] nahle
ko biyan, nemaze rojnamenivsek bikeve erd Kurdistan. awan b ko te pk an derbas Kurdistan by?

mal b. Di himbza w de zarokek du sal


heb. Jetidirme xeberinin ne qeric je re gcn-

rin dirj w kir. Bi tajanek li ruy w dixist. Ruy kalo diriya ser zarok jikiya. Ka

- Xebera te yc, bel tu kes nahlin. Ne


ten biyaniyan xelk dh j b destra weza-

lo ser xwe dida pj dbcwest p zarok


xwe biparze. Daw jendirme vvestiya se

reta daxiliy nikarm derabas welat kurdan


bibm. L ber ewil min negotib ko ez roj-

kin. Kalo ser xwe hilda. Me digot digir,


k biwa wel bigota. Ne, riedigir. Ruy xwe

namenivs im, paj hin hemjeriyn mm he


ne ko ji mj ve li w der ne. Bi dest wan

dab ezmn, li jendirme dinibrt l dike


n. .. i bjim. . .

l dsan bi hezar dijwariy derbas welat


we bme.

Gundek heb pir car em dine. Di w

Qeder

jej

mehan

di

Kurdistan

de

gund de dostek me heb. Kurdek sed


du sal. Nizanim awan b plek em ne-

mam. Tu nizan di nav wan jq mehan de


mih i ezab ddne. Ten ev end bjhn ko
di rirkan de ne ten hisn mirovn l tu tijt
hemane. Di dinyay de tijtin hene ne ten

bn gund xwe. Me briya dost xwe kiri

b. S car heval me gorina xwe kirib yek em bn ziyareta dost xwe. Kal me kalek ser xwe b, bi kep dest, dirann w bj hebn. Herdjt dixwar hergav devkenok b. W roj dsan bi ddna me ja bb. L

ji dest mirovan l ji dest cenaweran j dernakevit. L ji wan tt.

Em di "

"ne de diman. Carinan r p

diket ji bajr derdiketin, ber bi rojhilar ve din di nav gund ejran de digeriyan vedigeriyan dh xwe. Digel v hind ez neme heta welat Serhedan dejta Mj. L hevaln me ko din ji me re digotin,

nikarib wek hergav ji dh xwe rabe der


keve pjiya me. Dil dikir ko rabe l Ungn
w nikaribn laj w hilgirin. Lingn w we

rim bn. Te digot q piy w nepbcandibn. Me je pire. Kalo biserhariya xwe gil
kir:

zuhna ko li w der dihate kirm ji zulma ko


di pj avn me de dib btir xerabtir b. Her ko min di Tirkiy de dtine tevda li

- Ber panzdeh rojan jendirme hatibn

gund. Sieh didane hev. Sleh li ku, dewlet

-565-

ser keml me hem sipartine nuqr. Me

digirim. L gava bi xwe di welat xwe de b


rn xwe belav kirin hing em wan bran digel nav ni^vsevan biguhznin stnn

cem xwe kr j nehijtine. Herg xortn le


wend, wan girdan bi xwe re birin. Ew
nema vegeriyan. Hn j dizanin xortinm

Hawar.

wel

Dor giha min j. Min got: Herekol Azan

Heyran nne, qurban nne. Guh nedan ez

a^vrim erd, lingn min hildan qeder


pnce o li min xistin. Ji lingn min xwn

vedizik. Ne xema wan b. Dil min bor,


ez hijtim erd n. Ji hing ^ve di nav dhan de bm. Hj duh rabme ser xwe. L
hn nikarim bi r ve biim. Li min megirin ko ji ber ve ranebme. Me je pirs ma cire ew end li te xisrin?

Ji ber ko ez kurd im. L pir ne ajot bi av tirs li dora xwe ni hrt got:

- Ne, ne ez jaj bm. Ber ber, ez kurd bm. Niho ez tirk im. Di v welad de her
kes tirk e. Reben hj ditirs dibe ko ji me j.

Ma rijtek wel qet hatiye dtin bihis


tin. Bi sed saln xwe koldmek wel ko tu lome je nabit bi du saln xwe en mayn zartlkek jrmij. awan desr mirov li wan herduyan radibit. Ma ne bes e. Nanim kjan bjim. We-

latek wel ko destra wan ev e. Hd be ez ji r re bi tirk bjim: "Turk en biiyuk mil


let, Turkiye de yajar Tiirk, yok bajkasi". L

ewle be d Tirkiya nikarit bijt. Heke ez btirs van tijtan dibjim ne bsebeb e. Ez m StenbiJ j min bal wan li w der j dt. Xwe ew end bilind kirine ko nema di karin ser lingan bisekinin, divt bikevin. Ji paj, ew hin rijt ji min pirsin nik xwe nivsandin. Me desrn hev guvast ji
hev veqetiyan.

Ji ber ko camr bi xwe dil nedikir ko na


v w, niho bd berder kirin ez w

-566-

HEJMAR 20

HEVIND

Temaa (i) Perde

Serwer B^

Ji torinn Serhedan

Lewend Axa
XiuidAxa Bijfkek Gur^ Feletnz
Qeem

Serek qrek Serek qrek


Pisaxak Maden Pisaxayek
Biray w

Destgirriya Gui^n

Menije

Destgirriya Felemz
Xidam Serwer Beg

Qubad

Hevind

Swiyek diwanzde sal

Qasid, zar z, kalik, prejinek, biindarin, Segman xelk

[Di vebna perdey de pehnava [navsera] iyak Kurdistan xuya dibe. Dure dev zinar m. Cih dh jikr ferj, di alld de holikek, di ser bolik re aleke kurd li pl dibe. Ji aliy ro-

javay jeveryek dirj dibe pehnav digihne newal. Ji dur ve sern iya yen bi berf diyar
in. Di ber dev bolik de Qejem Menje (Mence) rnijdne dihnijin.]

Gvanok- i

Qeem, Menje [Mence]

Qejem - (Di xwe ditine der ji Menje re) Xweh diniv?

Menje - (Bi hilfirinek avn xwe vedike) No, l nizanim i li min qewimiye. Ser min
giran b, dil mm bor.
Qejem - (dikene) Ji xwe xew i ye?

Menje - Ne xweh, xew li ku, ma div dem de ez awan binivim. Birindarn me a


wan in?

Qejem - Deng wan nay. Bawer ke rahet in. svanok jikesd heta sibeh dinal ji

pesna xeber dida. i xortek dlai e, dibjin ew end j mr e. Birnn w xedar in. Ne yek
ne dido. Heft hejtek m.

Menje - Ji xwe ber sibeh de, tu ne li hir by, birndarinin din diann dibirin jikelt.

Bijjk bi wan re b. Kere holik l nihrt, ser xwe hejand ji min re got: B fde ye hal
w ne tu hal e, gelek namne.

[Ji dur ve dengn wek guregura ezmanan t bihsrin.]

-567-

Qqem -

Guh bide, top dsan dest p kirine. Mala mine yen me, hesin agir dsan de

bibarin ser ser wan. Topn me j hebuwana ne xem b. Dido ji dijrrn standibn l gule
nemane. Mtralyozn me hene l i fde, jna top nagirin. [Ji holik nalnek rt, keik dibezin dikevin. Paj gavek naln nizim dibe li jna w
xirexirek tte bihstin, pleke dm ne naln e ne xirexir e. Keik ji holik derdikevin, avn wan hsrir dikin.] Menje , reben . Me nizanb ji ku ye, ji kjan ejr ye. Ten digotin xelk Drsi-

m ye. Drsim li ku, Serhedan ku. Reben hatib mirina xwe Qqem - Ne xweh hatib jer wdar xwe Menje - Bel jer welat xwe, rizgariya welar xwe. Welato! Welato! Wdat xopan, ne

yarn M zehf, dosrn te km m. Dostn te ten em in, ke kurn te. Em j qels bek, b tu tijt. armedora me gird; ji heral riya me bir, ji hermil dijmin. amikar neyar, neyar xurt, herkes yar neyar, dost zexm. Bel Merdje wel. Me i digot reben , gelo di dil w de i heb. Ma tijtek w nn b ko bibje Qejem - Heb, di dema pajn de, wek ketib cankjiy, tijtek digot Menje Bel dil dikir ko bibje, l nekarib lvn w nedigiban hev. Navek di ser lvn

w re digeriya, l ne dibare der.

Qejem - Bawer bike na'v keikek b.


Menje - Bi min digot Zz.
Qejem Bi min Zn.

Menje - Na^v destgirtiya xwe digot. K zane destgirtiya w j i keikek dlai eleng
e. Ax dinya, hj ser xwe nekiribn balgehek. Her herhal dlai e. Ma nabjin ken Drsi-

m gellek sijjeh ne, kej in, a^vbelek in. Ax heke yen me j di v dem saet de. . .
Qejem - Menje cire hol dibj, Xwed mekit.

Menje

Ma Xwed meldt j heye. Tu nabn gol e ji xwe re kiriye adet hima

xort zava destgirtiyan dibijre. Li xwe danayine dest bide pr kokiman. Qejem - Te xr e Menje, cire ro hol bmade y tijtinin ne qenc ne bbcr dibj? Meiuje Tu dbcwaz ji te re rastiy bibjim, l nizanim awan bjim te. Dil

min de tijtek heye. Bd tijtek ji min re dibje. . .


Qejem - Ax li min. . .
Menje Ax. . .

[Keik dikevin himbza hev bi deng digirn. Demeke di himbza hev de dimnin. Qe jem xwe ji himbza Menjey hre].
Qqem Megr xweh megr. Ji me re jerm e ko em ji yen xwe re bigirn. Her ko di

hstiran ji

ruy xwe dimale. Menje ecebmay l dini

jer de ne tevda birayn me, mrn me ne. Hem yen me ne. Girn hebe div em ji bona hemiyan bigirn. Li ber ketin hebe di^vt em li ber wan bikevin ko di mraniy de ji en dtir kmtir bn. Bel li ber wan bikevin ko di dh xwe de xwe nedane kujtin, ji mirin re^vn, ruyn xwe rq kirin sax man. Yen me di pjiya hemiyan de diin. Ji mirin narevin. He ger heta niho sax mane sax dest bide wan. in j, ne ji w ye ko xwe nedane kujtin, l mirin nediwr

568'

Civanok-2

En ber Hevind

Hevind - (Ji jever li wan derdibe. Li dora xwe dinihre, dikeve holik, derdikeve, ji keikan re) Keino penb li ku ye? Ka end paktan bidin min. Qejem - Nik me nema. Herc jikeft, li w heye. [Hevind bazdide ber bi jikeft die.]

Gvanok -3
Qeem, Menje

Menje

Bel, bel xebera te ye Qejem. Xwed neke yen me nemerd bikin, ji xwe k

kiriye, ma nay bra te di jer Zerket de topa di nav neqeb


ran, ne yen me, Gurgn Felemz.

k sitandibn. Ne herdu bi

Qejem - awan nay bra min. Ma ten hing, di herjer, di herderav teng de xwe bi mraniya xwe nedane naskirin
[Deng topan xurdr dibin]

Menje - Guh bide Qejem, deng topan nzng dibe.


Qejem Menje Top di dh xwe de ne, ba guheriye, ji lewra. Heke hj nebye j de bibit. Qejem ez wel dibnim ko di van iyayan de ava

me nemaye. Ma tu nabn ten di rojn pajn de balafirn dijminan ji dchcran btir li me

firiyan guleyn xwe avrine heta pehnava me. Ma nexuyaye, v car Hkra wan xirab c. B
ne bra xwe. Ev bne car sal em di van iyayan de as ne. Bel hergav teq req e jer e. l ne hol, end roj jer, paj end rojn din j rahet. V car ji car mehan btir e rja dijmi

nan dest pi kiriye weqt nizane bisekine. Ber jer di quntarn iy de dib. Dijmin hd hd hilkijiya xwe gihandiye bilinddhan. Ma ber deh rojan berikn dijminan qet li pehna^va me diketin. L niho pehnava me ji eper xerabtir bye. Ji aliy din mezinan digotin
zad ji xwe yekcar nemaye, berikn segmann me j ne gelek in. Hero km dibin.

Gvanok- 4

n ber, Hevind

He^vind -

(Di dest w de end pakt penb dikeve diyar. Li keikan dinihre, bi ken

dibje wan) ICeinon we xr e, ez dibnim hn herdu j madekir ne. Bawer bike tirs gelek

gihaye we. Metirsin, ez kek we me.


Menje - D, tu j biqej. . . [Hevind di jever de winda dibe.]

Gvanok- 5

En ber, ji Hevind p ve
Qejem - Cire dixeyid Menje, bi Xwed zarokek dlai e.

-569-

Menje - Bel, ez j dizanim, ma dema yariya ye. [Ji dur ve guregura balefiran tte bihs
tin]

Qejem - Ev dsan Dwn Guhderz balafir, herwek di ^rokan de digotin.

Menje - Fedikire [fekire] Qejem rast bi rast bi ser me de tn.

[Keik U ezmn dmihrm, balafir nzmg dibm, li dor gule dikevin.

Paj bstek h peh

nav j. Qejem Menje xwe li erd dirj dikin. S car bombe ser hev dikevin holik. Din ya toz tar ye. av avan nabne. Balafir heta qedandina bombey xwe di ser pehnav re

digerin. Gaveke din vedigerin qerargeha xwe. Dmya hd hd vedibe, holik hilwejiyaye, di dh w de alin xuyane. Ji birndaran yek j nemaye. Di nav jikr zinaran de hin ser mil
hesd tne dtin. Ji newalan ve deng tevmgan. Desterjeke xurt. Ji jever end peya der
dikevin, di nav jikran de disekinin, Gurgn Felemz di nav wan de ne]

Gvanok -6
Qeem, Gurgn, Felemz, end segman esker

Qejem - (Ji dh xwe) Gurgn tu y, Fdemz. Gurgn - Qet melivc, dh xwe de bimne. Fdemz - Menje li ku ye?

Qejem - Ew j U hir e di nav keviran de

Gurgn - Xwe dirj bike (ji hevaln xwe re) kan esker, dabn pey me.
Fdemz Ev e tn.

[Ji jever qeder deh panzdeh esker rej derdikevin, segmann kurdan esker dikevin

bdar hev. Li hev dixin. Ji eskeran s arek tne kujrin. Eskern din j tn. Herdu al xwe
ditelnm, jer e. Paj plek pijtmrn kurdan e.]

Yek ji pijtmran - Hey guhpehninon min hesp bere ser mlaka dya we da
ew!...

[end desterjn din, esker direvin, segmann kurdan didin p. Deng rivingan hd h
d dur dikeve. Diyar vala dimne. Cendek kurdan eskeran tevl hev li erd ne]

Gvanok -7

Qeem pa Menje

Qejem - (Ji dh xwe ser xwe hildide ban dike) Menje, menje (ji xirexir p ve tu

deng l venagerne. Careke din ban dike) Menje, Menje, ke (xwe bi xwe) mala min i l qewimiye, mebe ko. . . (dikeve nav cendekan l digre. Menje di nav keviran de dever

vezeliyaye. Qejem w dibne. Xwe l ditewne dildjne hembza xwe. Ruy

Menje bi

xwn e. Qejem ruy w dijot. Menje hd hd xwe dilivne. Birna w sivik e. Menje radi
be ser xwe.) Ax ke dijminan tu nekujd te ez kujtim. Hindik mab ez dn dibm. B te
min i bikira, ax ke ax. . .

-570'

Menje - Dil xwe runne, tu tijt min nne, birneke sivik. L min ji te re negotib hal

me ne tu hal e. Tu nabn dijmin xwe gihandiye heta pahnava me. Ma ji hir w ve i he


ye? Em herin ku. Car sal rivav. Ew end jer xebat ew end xwn. Jin, mr, pr, zar

hewqas kujd mir. Ma hem ji bona v pajiy. Ji bona ko em pehnava xwe berdin desr dijminan. Ji xwe dest me de ev gir, ev gir maye. Geliy Zlan Tendrek ketine dest dij minan. Di nav Kurdistan de ten ev gir maye ko di ser w de em di dora w de dijmin
tne kujtin.

Qejem - Hj rastir di dest me de ten ev der maye ko em dikujin wel tne kujtin.
Di dern din de kurd nayne kujtin. L wek pez dewaran tne jerjkirm

Gvanok- 8

En psn, Hevind

Hevind - Q'i jever dertt) Bkinon, ji we re kefaret be (ji Menje re) mala min
dar (mad w digubre) birna te ne xedar e?
Menje - Tijtek si'vik

birn

Hevind - (Li dora xwe dinihre) Ka ala me xuya nake, ko? [tevda li aie digerin, ji nav
keviran derdbdnin; diedilnin ji n ve dadiiknin ser jikrek]

Hevind - Bi v bumbarduman dijmin em gelek jandin, min digot q ten di eperan de, l dibnn ev der j. Divt ez herim nik Qubad (xwe dide jever)

Gvanok- 9

Qeem, Menje

Qejem - Bel me d digot.

Menje - Min bigota, ji xwe nay bra te, ber end rojan ew xort bi ciln teng ko di bjin U Ewrpay xwendiye, rojnameke dijminan dbcwend ji dora xwe re digot: "Bel xe bera wan e. Ev jer ha, jer me digel wan ne wek jern zeman ber ye. Ber, me li ser qemr an mriy jer dikir. Carin hebn ji bona xwnyek j. L ro ji bona welt heyina

xwe jer dikin, diqewimnin. Bel ev jern ha ko end sal in di welat me de dibin jerinin bi armanc in. Ew xistine ser xwe mala me ji dst me bibin. Ew mala ko ji mj ve ji pnche
zar sal ve em t de ne. Ew mala ko gelek neyar dijmin hewandine, l tu car nehijtine ko

ew t de dh bibn warn me ji me bisdnin. Biyan, wek dihatin welat me vedigirtin


me xwe dida iyan. li jor -ve li n hatina wan dinihrt. L ro ne wel ye. Hildikijin i

yayn me j, nahlin em di ser wan de j bisekinin. Ji lewra, ji bona me du r ninin. Ryek heye. Divt em dijmin xwe ji mala xwe dernin xweyiy mala xwe bibin"
Qejem - Bel Menje wel digot. Xebera w ye j. Qesta wan qelandina me ye. Dil wan heye na^v me ji dinyay rakin.

[Ji jever pjna lingan tt. Keikan xwe ker dikin ber bi pjn ve diin. Birek birndar
xuya dibin. Hin di dar bestan de hinn din di pijta mran de hilgird. Dar bestan pj

ddnin erd, keik diin ser. li birndar dinihrin wek mihnn vedniq xwe didin paj]

-571-

Gvanok- 10

En psn, Serwer Beg, du segman peyayn din

Herdu keik bi hev re - Ax, ew e, xort dlteng.

. (Birindarn din dibin jikeft cendekan ji diyar kaj dikin]


Segman pjn - Serwer beg bi xwe ye. Segman duwem - Qurbana mraniya xwe ye.

Segman pjn - Berbre hezar mr b.

Segman duwem - Serek b, serekan rc ser b. Segman pjn Xwenda b, zana b.

Segman duwem - Bi her awajd hja b.


Segman pjn - Xelk p disekinn.

Segman duwem - Dijmin je dilerizn. Segman pjn - Ruhniya avn Kurdistan b. Segman duwem - Ne mr gornistan b.

Segman pjn - Ji bona mraniy ji bona qewmandin ji diya xwe bb. [Di w dem de peyayek dikeve diyar, bi dest xwe re drebn jejderba serwer Beg digire, xwe digihne dar best ser ejnuyn xwe disekine.]

Gvanok- 11

En ber, Qubad. pa Hevind

Qubad - (Bi dengek bi girn) Ax ez ben, ez gor min digot xwe ew end

mede

pj.

Ma em seyn te nizanim ji bo i bn. Te keriy xwe awan b ser hijt. Ez gor min digot

ez goriya ser te bibim, te ez kirim kla gorna xwe. Bego! Bego! Beg zirav mirin ji bo te

hj gelek z ye. Dinya din rahed ye. Tu ne mr rahetiy y. Tu mr jer qewimandin


y. Ev iya gir gaz ten bi deng navtdana te jn ser xwe ne. B te iya nizim, rbar

zuwa, ezman b roj tav e. Tu bi mirina xwe gelek rijtan ji me dib ko ro ji me re gerek
m. Tu qma xwe bi mirin didn l em naynin. Tu ne y xwe y tu y me y. Mirovn wek te ne qesr in, karwanseray in. Heq rnijtina herkes l heye. Bego! Bego! te hertijt, d

bav zar z ji bona wdat xwe hijtin. Niho welat xwe ji bona i k dihl? Ma naye b ra te wek em bi rdiketin, dotmama te ji te re i digot: "Tu min ji bona welat xwe dihl
di, ma ez te ji bona k bihlim herim ku? Welat min j tu y, berde ez j herim welat
xwe, ez j bi te re bim"

Hevind - (Hevind dikeve diyar, li dora xwe dinihre, li ber dar best ser ejnuyan dise

kine, herdu destn serwer Beg ma dike bi dengek zz) Ax min nizairb ko mirov di
kare du caran j sw bimne.

Qubad -Ax ez i dibjim. Ma zanim i dibjim. Bego! Bego! Beg zirav rabe ser xw hilde.

Serwer Beg - (avn xwe nv bell dike. Bi dengek nizim) Qubad tu li bir ?

-572-

Qubad - Bel ez ben, ji b fihriya xwe hj heme li hir im. Hj nemirime

Serwer Beg - Memire j. Da ko kiras min bi xwn bib mal, bid dotmama

min, kur min t de bi xwed bikin, z bigihnin bxin xizmeta milled. Millet nikare ge lek U hviy bhnne. Je re canfeda canbzarin divtin. Ji diya w re hol bje.

Qubad - Ma cire ez ben, Xwed hez bike tu bi xwe kur xwe bi xwed bik bigihn.
Birnn te ne xedar in

[fi dev Serwer Bes xwn tt dsan ji ber ve diit)

Qubad - Xwez min ev negotana, xwez min ev dem nedtana, ditirsim p dil
xwe xira kiriye

Serwer Beg - (Dsan av xwe vedike li Hevind dinihre) Hevind kur min tu j li hir
?

Hevind - Bel ez ben li hir im. Emrek te heye.

Serwer Beg - Ne kur min, l herwek min ji te re ber j gotib, ser xwe ji eper gelek
dermexne, te seh kir?
Hevind - Bel ez ben demaxnim.

Gvanok- 12

En ber, Lewend Axa, bijik end peyayn din

Lewend Axa - Beg awan e?

Qubad - (B hemt xwe) Rahet e.

Serwer Beg - Hn bi xr hatine axanon. Segmann jikefi; awan bne? Ditirsim dijmin
li wan batiye hev, dl ketine.

Lewend Axa - Bel ez ben dijmin li wan hatib hev, l dl neketine. Ji xwe di jikelt de
bst pnc peya hebn. Qeder dused esker dijminan bi ser wan de girtibn. Yen me v

pajiy du metralyozn dijminan xisribn dest xwe. Bi rjek li dijminan bne der. Ji du
saetan brir bi hev n, claw dijmin jikiya xwe da paj. Segmann me xwe gibandine cpern me. Vca dijminan dsa ber xwe dan jikeft. L jikeft d li wan ranedib. 1 latin
kerin. ikeft hijde cendek ketine dest wan.
Serwer Beg - Di newal de.

Lewend Axa - Dijminan esker xwe bi jnde kijandin. Newal weke ber ye. Tu deng
pjn je nay. Sib miriyn me qeder sed cendekn dijminan l miqate ne. Di gir jran

de ji ber ko tu sngn segmann me nemane, dijmin gule berikn. xwe davje ruy ax

keviran. Me ser kaniy ji dest dijminan derxisdb. V pajiy dsan ji me zemt kirine. L me ew end cendekn wan xistine nav ko dev kaniy ritimiyc av sor diherike. . .

Serwer Beg - Di herder de mran, di herder de kurdan. L dijmin serdest. cm di her


der de qels bkeys, ji lewra di herder de bindest in. Bel mran tjenc e, di heriiji, ne

maze jer de mran jerr pjn e. Bel mran giyan e. L ji bona ko giyan bilive, tev bigere je re dest ling ji wan destan re jr rim divtin. Ne peya ne ne ek. Car meh di v gir

de dorgird, hero peya ek km dibin. Li jan [jna] wan tu nay. Ava ko ser xwe nedaye kaniyek, rojek de biike. (Deng w digubre, bi vn hijk) Axano! Qerara we i ye?

-573-

d dem e, divt hn c}erareke xwe bidin.

Lewend Axa - Beg esil tu y. Heke qerar divt, dsan tu zan. Te awan mir kir em we
l bildn. Ma keng me bemriya te kiriye.
Serwer Beg - L beye ko ez nemam.

[Hemiyan xwe ker dikin, deng ji tu kes nay. Bijjk dikeve nzng Sen,ver Beg, zenda
w dibe dest xwe. Bijjk bmad e]

Lewend Axa - Bel Beg tu i mir dik?

Serwer Beg - Y mm, divt hn xelk ekhilgir ji y ne ekhilgir veqetnin. Zar z bi

r xin bila bikevin dejta Ecemistan herin nav kurdn Erdelan. En ekhilgir ji v gir der
bas gir din bibin heta pajiy l bimnin. Xwe giran bifirojin. Bel xwe rind biparzin z z xwe medin kojtin. Ji hergav brir mr mrkuj bibin ne xwekuj. Da ko dijmin xwe b dijmin mehlin di erd Kurdistan de agir serxwerabn medin temirandin (deng
w tte birn, nema dilive)

Bijjk - (Xwe digihne w, ser xwe dike snga w, avn w hstir dikin) , her serwe
r me , stna me a blind xurt hilwejiya.

[Qubad Hevind xwe davjin lingn w, keik digirn, avn xelk hstir dikin. Plek
di v hal de dimnin]

lewend Axa - Hevalno! Serwer me . Herwek bijjk me gotiye bayek ne bi xr st

na me a bilind xurt hilwejand, kon me di ser ser me re xist, l divt em kon xwe rakin,
vedin jopa serwer xwe winda mekin.

Birano! Ne ji min ne j ji kesek din rt, herwek divt pesn Serwer Beg bidit li ber bi
kevit. Heke em dbcwazin giyan w ja bikin divt em bixebirin wesiyeta w bnin cib. Di

jna w de em bi emr w ve din, paj mirina w divt em bi wesiyeta w ve herin. (Aie ji jikr dibe bi Serwer Bag dadike) Bego! Di jna xwe de te ew hildigirt, di mirina te de
divt ew te hilgirit.

[Lewend Axa, bijjk, Qubad peyayn din dar besr biltnin, dadnin ser piyn xwe, hd hd diin, xelk didin pey wan. Qejem davje ser:]

Way U min, way li min, porkur ax ez

Serwero! Serwero! Serwer qewmek ehd, bilind , jehd Bihujt Li te xist ne bi av berik koreld
Serwer, geram ax li me way ez

Bextrej dayik! Dotmam porkur


Rqa xwe girdin, Serwer gorin

L by! Reben! Dotmama xwelser


L bigr! l bigr, dlai ! Torin Way li min, way li min porkur ax ez

[Diyar plek vala dimne. Ji eniya jer deng top mitralyozan rt. Hd hd deng n

zng dibin. Qasid ji jever de r dikeve diyar li dora xwe dinihre kes nabne pj-ve die.

-574-

Deng rivingan hj nzngdr xurtir dibe]

Gvanok- 13

Lewend Axa, bijk, qasid. Hevind, Qeem, Menje, peyayn din vedigerin

Lewend Axa - (Ji qasid re) te digot dh li yen me teng bye. Dijmin ketiye newal dikijme pehnav [Deng pjn hj nzngtir dibin. end berik li pehnav dikevin. Segmanek
birndar dibe dikeve bijjk l ditewe, yek ddr j ]

Lewend Axa - Herend em v gir vala bikm l niho nikarin. Me hj kar bar xwe ne

kiriye. Ji p ve di v hal de em awan pijta xwe bidin dijminan derbas gir din bi bin. Ji lewra divt em bi rjek dijminan ji eperan hilkin bavjin rbar din. D xordno! Zarono! Her ko zirav w tenik e bila li pajiy bimnit, rj zarono rj. . . [Tevda xwe

didin jever. Lewend Axa dikeve pjiy. Peya dibezin dikin ko ji hev derkevin. Birndar gi
hane cankijiy]

Bijjk - [Li dora xwe li keikan dinihre. Radihje tivinga kujtiyek] ez ko dizanim birnan derman bikim divt bizanim birnan j vekim. (Dide jever)

Gvanok- 14

Qeem, Menje, pde terxelekeki tevl hev

Qejem - Dijmin dsan bar bye Menje - Emr sey har ne dirj e

[Deng tivingan li ser hev rt. Gule dikevin dor, guregura balefiran j dikevin nav. Q rn, ax, naln. Ji aliy rojavay xelkek tevb* hev, jin zaro, kal kokim, end birndar di-

kevm diyar. Hin li ser lingan in. Hin j bi zikjk xwe digihnin hevaln xwe. Ji newal ve
deng tn. Geh nzing dibin, geh dur. Balafir tn, diin, bomban davjin. Gurnek. . . baiafirek berbijr dibe dikeve newal . . . ]

Menje - Ma em cire sekinne. Birndar nemane em li wan miqate bibin. Piran bi bir

nn xwe ketine. En may b me j dikarin. An ew sax bibin an xwe bigihnin hevaln xwe.

d dh me j eper e, eniya jer e (radihje tivinga segman mir dide jever)


Qejem - Ma ez te keng bi ten dihlim (dide pey w)

Prejinek - Ke! Keino! Ku ve? Ku ve? Xwel li ser we mebit. Mala min . . .

Gvanok- 15

En ber ji du keikan p ve

Kalek - 0i prejin re) tu j deng xwe bibiie.


Prejin - Ji xwe min tijtek negot. Eve min deng xwe j bir.

Kalo - Xwedo! Tu bi rehma xwe bike. Li ber v hal awan hedara te tt. Heke te miro
vn dndar divtin, em in. Heke te mrn qenc, xudan bext rmet divtin dsan em in

Prejin - (Bi dengek nizim) xebera te ye bira. L kes bi jol Xwed nizane.

-575-

Kalo - (Ew j bi dengeld nizim) Bel Xweh wel ye. L ev jol bi dar avan e [Deng tihinek dur dibe]

Birndarek- Hey, ez qurbana dest lepn we bim. Yen me pj ve diin. Dijmin pijta
xwe da wan.

Prejin - Ma tu ji ku zan xorto? Tu j wek me li hir , tu kes nabn. An nav di me did.


Birndar - Yad, ma tu nabihs ko deng tivmgan dur dikeve.
Prejin - Ko deng tivingan dur diket

Birindar - Ko deng tivingan dur diket, je dbcuye ko dijmin bazdidin yen me didin
pey..

Kalo - Xebera w ye xweh. Niho tu nizan i kf e. Dijmin di re ve, yen me dikevin pey.

Carin hene bi seriyan bi sng li hev diqelibm. Hmg tiving wek o ne. Ten zqezqa jilfa
xenceran e (bi dengek nizim dihorne:)

L xencer l xencer

Qevdrej kal nezer

Ez li te geriyam delal! avrej delal! Tu kan, en zr kan.

Jina Kalo -Ma min negorib tu xurufi y, ma dema berdolaviy ye?

Kalo - Pr tu ker be, tu ji ku bizan, bel berdolav mazin, ma tu ji ko bizan wek deng top tivingan dibihsim awan dil min hildavje. Her mirin hebiwa kalbn nebiwa.
Xwez! Xwez! Li wan wextan, li wan zemanan. Heta ko em nedigiban sngn hev me tiving

bernedida bev. Ne ji paj talde nav eperan. Hertijt kurdmand b. Ji xwe esker rej yek
car bi me nikarib. Ji heft bav wan zde b ko bilkijin iyan bikevin warn me. Ko me

xwe digiband kuntara iy ewan ruy xwe badidan. Ji me vedibn, heta sala din, heta hing
ko em diketin dejt [deng tivingan yekcar dur dikeve]

Gvanok -16

En ber. Qeem. Menje. Gurgn. Felemz psdetir Hevind

[Tevde ji jever derdikevin. Menje birindar e, Felemz ew hilgirtiye. Gurgn j birndar


e, Qejem ketiye bin eng w. Birinn wan ne xedar in]
Kalo Axanino xr e?

Gurgn - Xr e apo.

Prejin - Mala min keik j birndar e, min digot mee, l guh neda min.
Birndar - Ma min negotib dijmin jikiyaye.
Fdemz- Bel jikiyaye.

Gurgn - ikiya kijiya rbar din, yen me dane pey, heta ko w bibin bajon
hinda newala din.

Fdemz-Dijmingelekjiya, di newal de bikare xwe biparze j, heta ko


ne je re end roj divn. Kalo - Ji yen me pir hatine kujtin.

xwe bi cdil-

-576-

Gurgn - Kujtiyn dijminan btir in. Kalo - Ji piran pir ji bindikan hmdik.

Birndar - Pismam, gelo niyeta mezmn me i ye? Ma ji me re j tevdrek naye dtin. Ez

biketam pijr kevirek mm dikarb riving bijolnim. L awan xwe bigihnim heta w de
r.

Felemz - (B hemd xwe) Ko Xwed hezkir, ew j dibit (ji Menje re) awan gelek dij.
Menje - Ma ez keng di dest te di hibna cane te de dijim, ten ditirsim.
Felemz -Ji i ditirs?

Menje - Ne ji tu tijd, ko ez bibjhn, mebe ko bbceyid.


Felemz - Naxeyidim, ka bje i ye?

Menje - Ma tu nizan, bel ditirsim ko tu mm dsan berd, em dsan ji bev veqetin. Ma

cire ji min veqed, te nedt rex te de mm j jer dikir. Te bi xwe digot, lierikn min qet jaj
nedibn, digihan armanc, d em ji hev veneqedn ne?

Felemz - Nizanim ke! Kar zane, derb zane. Ez i bjim, dinya jer e, jer hero bi awak
ye.

Hevmd - (Bi deng qr ji jever derdikeve bi desr w rc end bombe hene) Baj var
axano! Hn awan in, rahet in, d metirsin, dijmin gelek dur ket. Pijta w jikiya, zzka

nikare vegerc (bomban jan wan dide) ev svn ha j ji we re rkirine.


[Xdkdikenin]

Gurgn - Te ev ji ku peyda kirine?

Hevind - Keko heke naxiyid ez bjim te. Gurgn - Qet naxeyidim, hema bje.

Hevind - Wek dijmin bazda hn ketin pajila destgirtiyn xwe kof guliyn wan edilandin ez j ketim himbza epern dijminan ev dane bev [xelk tevde dikenin]
Qejem - (Hevind himbz dike radimse) Tu i xortek ddal .

Hevind - Ke wel mebje Gurgn Axa de bidexise. [xelk dsan dikenin]


Prejin - Xwed te bihle kuro di v hal de te em kenandin

Hevind - Di hal me de i heye, me dijmm kevand, gubpehn revand, bkn xwe dvand. Ji xwe talaniya tev l dawet e. Ez herim li bijjk xwe bigerim. (Xvve dide je
ver)

Qejem - i lawikek dlai bi dil e.

Menje - Xwed w bihle (ji Qejem re) birna Gurgn awan e?

Qejem - Ji hal w xuyaye, tu nabn hal w ne tu hal e.

Gurgn - Guh med xweh, ma tu nizan Qejem e, ji xwe re dibje. Tu tijt


min nne, niho dikarim tiving hilgirim.

Menje - Xebera Qejem ye, tu awan bikar tiving hilgir, tu nikar xwe hilgir.
Qejem - Tu nizan i xwn ji te ye

[Ji jever pjna Imgan dengn mran r bihsrin. Lewend Axa hevaln w]

577-

Gvanok- 17

En ber. Lewend Axa. Xurd Axa, bijk. Hevind peyayn din psdetir Qu
bad

Lewend Axa

(Li xelk dinihre ji ba^val xwe re) me tu wext nne ko em

bikin. Di^vt tavil dest bi xebata xwe bikin. Xurjd Axa Bel, hima niho.

Bijjk - De rnin, em biaxivin. [Xwe ji xelk vediqednin didin qundkeke] Lewend Axa Ji xwe rehmed rya me jan me dab. Xurjd Axa - Ma ji p ve r heye. Bijjk Hing ez Xurjd bikevin nav peyan. Xelk ekhilgir ji y ne ekhilgir vec]ednin

kar wan neekhilgiran bi r xin.

Lewend Axa - Ji xwe ev e, tu jwr mijwra din nne. Xurjd Axa - Ten, divt qeder deh panzdeh peyan j bijnin ber eniya jer, arkariya Filt bikin. Lewend Axa - Ne ji xwe.

Xurjd Axa - Bi peyan re tu k bijn? Lewend Axa


Bijjk

Bila Gurgn bi wan re bere.

Gurgn birndar e, bila ew bi te re b.

Lewend Axa - Hing Felemz, herdu j hja ne, yek ji din tir e.
Menje Ax.

Lewend Axa - (Li xwe dizivire) ev i deng e?


Felemz tu tijt e ez ben, deng birndarek (ji Menje re) dn mebe.

Menje - Deng birneke. Felemz - (Dev Menje digire) ke, dn mebe. Xurjd Axa - Tu zan, l bi min ez biwama rir dib. Tu li pj ez li paj. Tu segma

nn me bigihn gir din ez j herim pjiya dijmin bi Filt ra heta sibe var pjiya dijmin
bigirim paj digel peyan bm xwe bigihnim we. [Bijjk Lewend Axa li hev du dinihrin]

Lwend Axa - (Ji Xurjd re) keko tu gelek wesriyay. Di her delav teng de tu. L heke te dil heye. . . Xurjd Axa - Dilhebn j heye. Ji bona selametiya tevayiy divt ez herim.
Bijjk Pez nr ji bo kr ye.

Menje
Fdemz

(Ji Felemz re) Te dt ji te mrtir hene.


(Bi em) Ji min mezintir hene.

Xurjd Axa - d divt em dest bi kar xwe bikin.


Lewend Axa - Qi xelk re) jinino Mmino! Ev bne car sal em tevda di van iyayan de ji
bona azab serxwebna welat xwe dixebitin. Di nav van car salan de me gelek tijt dtine.

L avn me ji tu tijd nerirsiyane di ber her dijwariy de diln me xurttir zexmtir bne. Em tevda malek bn. Jin mr zar z nav hev da diman. Herkes kar xwe, wezfa xwe kiriye. Tu kes nehijtiye ko lome j bibit. Di mran fedakariy de hn ji hev derketine.

-578-

Rojin hebn em bir diman. evin hebn emji sermay diqefiln. L gil gazindi nedihat bra me. Nedihat bra tu kes. Herkes ji bona welat millet xwe her zehmed dikijand
p jadib. Ji ber ko herkes brewer kar xebata xwe b.

Kurdinon! Em ro mala xwe biguhznin. Em mala xwe a car saln berdin, je derkevin.
L di v guhastine de em bibm du ber. Xelk ekhilgir derbas gir din bibin, yen ne ek

hilgir xwe bidin dejta Ecemstan, nav kurdn Ecem. Ko Xwed hizkir pjdetir em d san hev du bibnm. Di v nav de her ko ji me mirin dibin hm avahiya serxwebna
me. Her ko dhnnin sitn dwarn w. Avahiya b hm nikare bisekine, hm bi ten bi

ser erd nakeve. [ Xelk xwe ker dikm li hev du dinibrm. Xurjd Axa peyan dibijre. Bi
jjk birndaran mijl dibe]

Birndarek - Ma cire? Ez bi ekhilgiran re naim, birna min sivik e. Yeld din - Heke xwn ji min die ez herim kuder j bi r ve bimirim.

Lewend Axa - Zarono! Wext me hindik c, dev ji kurt pistan berdin. Peyayn ko divt

bne hilgirtin ji me re ne gerek in. Dirj mekin, divt herkes qma xwe bi qedera xwe bnit.
Qejem Menje - (ji lewend Axa re) Ma Axa em j ne ekhilgir in. Te bi avn
xwe dt, me awan jer dikir.

Lewend Axa - (Keikan himbz dike) Bel xebera we ye, min bi av xwe dt,

hn ekhilgir segmanin rind in. L xorrin hene b tiving in. Em tivingn we bidin wan.
Keik - Ma em ne xort in. Tu me pr dihesibn. Tu ji ku zan ko em hinge
xortn te ne mr in. Ka k ne, wan jan me bide.

Lewend Axa - avn min cane min b fde ye

[keik vedigerin nik destgirriyn xwe, xatir dbcwazin dikevin nav neekhilgiran] Hevmd - Hn j ecb in lo! Ez ji we re cane xwe pjkj dikim. Hn ji min saln min di pirsin. Ma hn harine hire ten ji bona kujtin, heke wel ye rabe min j bikuje. Ne heger
we mirin j daye av xwe hing ez bi kri kujtin meyim j ma bi kr mirin j naym.

Dema ko tu bimir ez dikevim jna te dimirim te dihlim ji bona ko tu bikuj wel bi


kr we tm. Te seh kir Axa!
Bijjk - Ji xwe ew berdestiy min e.

Hevind - (Direve nik Bijijk) Apo ez xulam dest te me, min mehle, ev Lewend Axa
zalimek e, dixwaze min bijne dejt.

Bijjk - Metirse, tu bi min re by. [Karwan neekhilgiran bi r dikeve, xelk ji hev du


xatir dbcwazin. Qejem ketiye bin eng Menje]
Qejem - Qi Menje re) Xwez em ke nebiwana. Menje Ma hing em ev end bi van gireday dibn.

Jinek - Yen ko ann an mirin an nema didnin, divt sibe hn j ji bona


Menje - Yad dev ji me berde [pajiya karwan ji diyar kuta dibe]

dusib bnin.

Lewend Axa - d dem e, di-vt em j bi r kevin.


Bijjk - Ne ji xwe. [Segman dibm du ber car car rz digirin. Ber Xurjd axa ser xwe
daye jever. Ber lewend Axa aliy rohilad]

Lewend Axa - Hevalno! Ma gerek e ez nav di we bidim. Hn hem mr in jerdd kar

xwe brbir ne. Ten ji ro p da jer me ji jern bor girantir dijwartir bibin. Ji lewra di-

-579-

vt hn j ji ber xurtir zexmtir bibm. Diln we dido gurikn we car. Hevalnon! Bila
avn me hergav U pjiy bibin, weld em pj ve diin didin pey mirin gava ko em xwe didm paj mirin dikeve pey me. L herwek rehmed gotiye, l herend ji me rt divc cm ca ne xwe biparznm z z xwe nedin kujtin, da ko dijnnn xwe b dijmin mehlin. Pjve zarono pjve, Xwed bi me re ye. [S^man tevda marja jrn dbcwnin bi r dikevin]

Mara Segmanan

Em biran e tevde kurd in


Enbilind serevraz Cihn me ne jehar, zinar

Em lo ne teyr baz Welat me diya me ye


Em tev je re gor ne

Hijyar bne her kurd in


Dem tar borne
Daxwaza me heq me ye

Doza me ye serxwebn

Em dbcwazin serxwe bibin


Demn dl neman n

Me sond xwar ser bext xwe


Bi rmet bi xencer

Welar me aza bibit


Em bibin j kerbiker

Mirin, mirin, mirin hebit


V jn re b ser

d bes e, dl bes e
erm e kurd re hesr
Top l dbdn, tiving req in

Deng e ceng e to! To!

Ser e, jer e lawno jer e

Teq e req e lo! Lo!


Di jer de wek jr m
Kes namne paj. . . paj

Pjve dim xortn me tev


Yek du s car marj marj

Qubad - (Dikeve diyar. Xwe digihne pasiya segmann Lewend Axa. Tiving bi mile w,
drebna Serwer Beg bi stuy w ve ye. Desr w de kiras) ev e kiras w bi xwn

[perde datt]

580-

CUHABA LAWAN LI DIYA HAWAR

BERXIKE HAWARE

Hawar Hawar dlai

Tu ruhniya avan Dad! Dad Hawar Roma, nan ji ber xwar


Gelek ez kfxwq bm Nxwriya millet

Rzan hem rber


Bencek te hat giha

Ji ber te pirsiyar Vgav hal min qenc e Ev erd ji min re genc e Ev hal wisan bimne
Paj tu car ne renc e

Xwqmeqam pirbiha
Berxikeld pir dlai

Xwejdvat xwejheval
Ketiye nav Berazan

Ejreke navgiran

Ferhenga min pir dibe Hero zdetir dibe

Xwejdvat in bi jr in
Di jeran de mqhr in

Cemed li vir kak dibe Meqas j cawbir dibe


Ap Hiro dibje:

Ejreke sng bi pir


Pir xwez dikin dibn hir Ew Boz in pir dlai in Hevalan re heval in

"Ji Mr Gelo re bje Hawar pesin nehijt Kiik kir kes bje
Ew mrn gely Goyan,
Ko siwaran ber peyan

Bel "yazmj kir" heye


L ne ev sue y me ye
Ev e sc mezinan

Ko ev hiss z da nedan
Bi xatir te Hawar

Dixwun bi eqilmend
Gerek ev bibin beyan

Biherike rbar.

Digel v tunebn Digel v qasbn


Sipasan pjkj dikim

Hebe smal

Bi aw ejrbn"
ICek Boz li ser dike: "Ji me re serwer meke
Em, gij kurd in! Xwna tirk
//' biray min ewket Beg re

SERXWEBNA MIRKAN

Ji bo me rehwan bike"

Ez bme ser fikra xwe,


Gotin armanca xwe Bihna ntin pir fireh b Bi gotinn diya xwe

Li welat me Xerza Dkek heb ebreza Rok ew nav dka Ji wan re go hdka Bes xwe bidin enjka

Qedr Can

Werin bjin mirjka Mirjk tev de bne kom Ber xwe dane cem bm

-581-

Lejker tev de bne lek


Hm deng hin kulek Ber xwe dane ol
Tevl ko tev l

Go bi zor bi gazin
Em heq xwe dbcwazin

Baz go kiye seresker Go tu nizan ey ker


Ez im paja ez im mr Ez im jah dhangr

Teyran d go nagihan
Had lejkerk giran

Tev de firn ji malan

Baz cem dk d
D go ew j weke w
Tevan go paja mr

Ber xw dane balan Ew j li hev bne kom Yeld rab gote bm

Kes nego ez wezr

Ey serbilind ran
Wey padjah teyran Rabe ser xwe tu mro

Nefer bne yuzbaj


Heta giha y paj Baz rab ban

Ji bo me bje ro
Ev lejker b jimar
Gelo heye je zerar Bm ken gote wan

Li ber dest bm dan


Tilr tev l bne kom
Qale ya eyyuhelqewm

Ev hatine ji mala xwe


Divn sdqlak xwe

Bakm baz pehlewan

Rab hudhud serfraz


W bi lez gote baz Go rabe ey tu baz
ah te ro dixwaz

Bm go baz dlawer
Gelo kiye seresker
Go tev axa mr in

B wezr mudr in Bm hd rab ser xwe Taca xwe da ser xwe


Go bi taca ser min

Baz cem jah li ban Dest xwe li ser hev dan


Go ey xwendekar min
Z U min ke bar min
Bm goq baz xwnxwar

Kes nne himber min Rabin wek pehlewanan


Da em herin ser vanan

Bi lez rabe bere xwar

Baz rab wek jr


Firek da xwe hte jr

Hatin teyr du birak

Ban kirm kund qirak


Go bn werin binrin Ka em ro i mr in

Baz ter bi rj Hte cem dk pj

Dest w girt hejand


Nitqek je re dirijand
lan sen nerelisin

Dkan xwe dan enjka B qrqr mirjka Go fermana me rab

Go em xelk Bedls m
Sizin burde ne ij war

Koma wan ji hev belab


ko kujrin ko man
Hatin gunda bgiunan

Dk xeyid l da dar
Baz jehda xwe an

Wan j wek me kurdan

Dk j dar xwe dan

Dest xwe ji ber xwe berdan

-582-

Elok ttik qaz

Were zulfan bide bay Ji nav alem hiln tay Dmrim bejn balay
Bes e qurban were ray

Tev de bne belengaz


Hem ketin kox rq roka me ji re xwq

Cegerxwn

Bibe swan li ber tav Tu roj neqjek bav


Tu rengn ke bi zrav

Bikuj Bod di w gav

DILBER
Mustefa Ehmed Bot
Ji du ehvan dibarin dr

Di dinyay Idrim hsr Musilman im bd b pr


Ji bo jn divrin jr
Ji bo ehvn h ez perwan

Kitban: Qisey Piyan

Ji bo xizmet diim kerwan Di heylan de tu y rehwan


Bi dest p ketim dawan

Mamosta smal Heq

Tu bes biskan bike n n Ji nav alem tu zrn Ji xet qewseyn burbn Dibnim herkes e ew dn

Di dema derketina v bejmar de end


nivijtn kitba jorn gihane kovara

me. Spasan li nivasevan w dikin xebata w proz dikin. Ji ber ko di v bejmar de dh nemeye em ro j ten end mamikan

Ji her mkn te r yek deng Dibjin dlbera serheng efeq daye heta xereng
Ji v kon hilan reng

diguhznin stnn xwe.

Dost dosrim dost e, dijmin dijminim


dostim e

Aj le xeyalek, ajewan le xeyalek.

Wek mm joq bo bin xwe niye. Te awir da birndar im Ji bar kirdar im Sal bi sal xwezikem bepar. Keel hekm biwaye, derman ser xwe ekir.

Sev roj bi hawar im Ez b nsan adar im

Bixwaze dlbera min tu


Di dhan de seranser tu

Hem jr in hav tu
Ji roj pir xuyatir tu

-583-

HEJMAR 21

SEHfTt

Yektiya ziman kurd


-I-

Le bo yektiya ziman Kurd

Komel bijar:- bo pak kirdinewey kurd


le kelmey bgane em komele be baj eza
nim, ke eb xwndeware b firmanekan

Nivsevan me dlai hja Hevmd


Sor di hejmara Hawar a janzdehan

be taybed dewlemendekaniyan bken.

Komele; i h bijare b, i h derniye b be pare ferman d be d eb. Parej be ptak,


temsl piyaneqo, zor baj pk de. Ferman em komde eb bikir be pnc kertewe.

de ji bo yektiya ziman kurd enktek vekirib.

Li gora jertn enkd cuhab heta ser gu

lana v sal bihatina hinartin di Hawar

Ewaney ke kelmey senetkaran edzinewe ewaney ke = dcaret ko ekinewe.

de peyda belav bubuwana. Bel end cuhab


gihane me. L ne ew end ko me hv dikir.
Nemaze ji raq ji cuhaba jrn p ve tu tijt
ne gihjte kovara me. Ji ber ko Hawar ji z

Zanisa

ve ye nait raq dest me ji kurdn raq


bye.
ziraet

Ev jej meh in, hukmeta raq nahle ko


kovara me bikevit rd raq. Heta niho, bi hviya ko hukmeta raq emr Memn'd
rakit ke ber destra kovara me de bidit,
me deng nedikir. Me end caran murace'et kir, me ji wan re da zann ko Hawar kova " j kar darey hukmet ko ekinewe. Hem pdk em
komele pwst e be lad da bigere kelmad

ped dwan kurd biduztewe pelk kel mey dwan dziyewe xelat bikir kurdekan

reke edeb ye eleyhdarya raq nekiriye


nakit j. Me xwest, ro j em dbcwazin v

xwar be dya, biraxojewstekan jorj be


dya bo peyda xulk kirdin em komele

meseley bi qend dibcwej saf bikin bi


hev mekevin. L heke neb, hing em j

hewl bidin her komele bc dya kovark edeb derbihn, muellman kurd eb bibin

fikr gotina xwe ser v meseley bibjm. L


d bila li me megirin, me bihna xwe jej mehan fire kir. Herwek bi xwe dibjin,

mubqirek baj bo belav kirdinewey ew kelmare ke be kovar belaw ekirte we damezrnerekan em komele paj xerkbnk zor

"sue destpkir ye" (el-bad ezleme).


Niho em vegerin ser enkta xwe. Herwe

qonxireyek biken bo nsn qamsk he

r kelmatk dwan jor we xwar heye l


bijrin bkine be qamsk.

k me di hejmara janzdehan de gotib em cuhaban bi rz tark ve belav dikm. Ev e


cuhaba pjn:

2 - Ke ferheng (qams) amade kira eb

-584-

jirketk metb'at bikir asar kon taze

Cegerxwn im mirim ez m ji bo we Sebriyek ma

i edeb, cdma', zra', sen'etkar, dcar be


kitb binsir xezete kovar belav bikatewe be nirxld herzan, eb le birman ne

Er hember kuid e we l b we heya esnian

Cegerxwn

boni ap zengxiraf ddden pwst ebo

muwefqiyed em jirkete.
3 - Komel bijar i h xwar h jor eb serenc bidare ew hekmaney ke kurt e,

LI GORNISTANEK AMED

pir mane ye we usl mlay Tewfq Weh


b Beg Bedincaniyekan le yek bida, xetk eriwanin be ladn binsin ke serbesd bi
bin udeba ju'erakan kurd bilaw binr-

Ijev ji jeva pirrir bihna min teng bb. Dsan derd min ser bi derxistib. axn mor li kolana dev bernexn diyar bn. Tajan tivancan ji dil xwe dirj kilox dikir. Tezn sar di bin lingan heya qot ser di

newe ewanj eb qedr ew tqd'e bizanin we'z le ko le min al aw rej bibnin. ..

n. Qefseng li min teng bb tra dil


min nedikir. Weld nexwej ko ta li ser di

Xwe bidine edebiyati rojavayekanj. . . tir


hurmet bo dostekan kurd.

de min dixwest dln xwe biirnim. Xwdaneke sar zelqok bi eniya min ketib.

Lawki Kurd

Min li derd xwe kirib der, l mikima w tineb. Kela ghana welt. . . kela ghan we lt...

Peyameke Cegerxwn

Min da xwe rabm - navbera mala me behr dused gav hebiln - ber ve behr

Ji Osman Sebr efend re

m (Hercar ko ev kela li min radibn ez

dim ber behr. Ji ber ko derd min w


Bi gor bim ji bo te ey biray min tu kan Ji dr ve te dest xws di nvt dest min dan

bi hev diman ko tim bi pl e, hewniya min p dihat) hd hd dim go mna p


ln behr, dengn wrewr kan zarna

Bi min te du destn b ep last ey birader Bel herdu qew jar in di yek laj ginan

teyrek jev di zik hev de wek lorika diyan b ber dergj bi cane min jadibn. Dil min fire xwej b, l kela min pirtir radi

Me piis derd kuidmanan ji erxa etlesa jor Nezan bo tevan derd e bel l me xizan

bn, U min

qewim ko piyn min pire

car nedigiban erd. engn min radibn. W gav min fira teyran dixwazandin. Bi

Bel zr e bd zr e bd zr e bd zr

jna Yezdan gewre ba ket bin engn min firiyam. Difiriyam l zka ji teyran ba-

Xwedan w cflian^r e bila kirt dixwan

lafiran kamilkan difirm. Bi w yin di


Ji bo me ne eqil fde dik ne xwendina pir Ji bo me o divtin da ji tiisan bidne ban

saetek de min dikarib di ser hem din re derbas bibim. Ciy ez biyamay nzng b di bihnek de Filisrn, erq el-Urdun,

Feke va ye mirim io ji dinya ez hilatim Bi gra xwe bi erxa xwe te daxwaza me nan

Sriy derbas kir li tala ser kaniy li sno-

-585-

r welt raperm. Di navbera Mrdn


Wranjehr re mm xwe gihande ser Diyar-

kir qendya

ne. iku ji w roj vir de

bav kurdtiy y.pajn tu y d her tu b.


Bende ji minnetdar te kurdek pik, b

bekir. L gava gihjtime Diyarbekir li hla Der iyan drjek nr weka keskesor l sitr bi ber avn mm ket. avn min deli-

kr e. Ji ber ko Yezdan dil min wek diln


birayn min kurd zexim nekiriye ji tij tn pik mezin z dije. Dije l ne je-

yan hmek ez wer mat mam paj mm xwe l


girt m. Gava gihjtime drja nr weka
perperok ko per dijewidn ez di jor da hati

ke nexwej, jek evn... gij dibe agir. Agirek wilo ko cenab Zerdejt li b tejebna
w vedidniqc.Can cendek li min peri-

me xwar ketim. Hhi var z b. Cih


ez ked li pjber rawesteka balafirn Roman

tandiye, bibnek nikarim b xem rawestim,


gij jewat... sotin...
vanc in.

b. Kilos (esker tirko) di ser bel bin hla min re derbas dibn. Ez di cih xwe de
mam pijd demeke din qeriya [rej] ker
b herkes nivist. Ten dengek bi jn ji

jan... tajan... dr... ti-

- Ey qenc Xwed! Qesda min dtina we

lt v erd ko ji jr lehengan tij ziyaret

Dde dihat. Serek mm doraln xwe av kir

kirin; ji v jana di dil xwe re j dermanek


ji cenab we xwastin b. L ev drj pern

li neyaran njan nemab. Hn drja nr bi


hemd xwe jewl didan. Ji ber ko du mamn mm j di w erd de vejardne mm za-

mm sodn ketime xwar va me ka tu ji min


re dibj?

nib ko k jr li wir radiz. . . Sx Sed ICal.


Min hd hd xwe gihande drj. Vca zi

Tu deng neb. Hat bra min ko b ni zanin din qer ye gij nivistine ji lewre tu
dhab nedan. Dsan min kire zar.

man min hatib gjrtin nizanbm b


jim. Serek min dil li ber hev da kar bi

- Ey gewretir qewm min! Tu . . . tu bi

mm nedib, min nikarib du pirsan bi dh


bikim. Wilo dest best ber min li drj

kesera diln van jehdn li nik xwe bi ku


la dil jehdn kela xw dik ko dhabek we
k dibcwaza min bid. . .

rawestiya bm. Bstek bi jn de zeman he


bek bi ger ket min got:

Dsan weka ber din kir. . . tu deng

- Ey ke'ba qewmiyeta mm Sx Sed Kal!

neb. Car din bi dengek zz layijm.

Te. . . te. . . te ndra dliya qewm min bi


zexmiya dil, piraniya zann rastiya xwe

- Ey jehd gewre! Pijd mr ola Mu

hemmed! Hm heyina kurdan ye! Tu bi

qetand. Weka jr ko di qefes de bi derke


ve. Ev qevmi ko arsed hinde sal in xwe ji br kirib, xwe wmda kirib, bnav bzann mab, ketib xewa mirin, di w xew de ew jr te hijyar kir. Neyar ko dbcwest me nav me zhnan me ji din hiln

evna xebata jehdn ker Seydxan Elcan dik ko hinde min b fer nek, ya ez nehjay v daxwaziy me?

Dsan tu tijt bi derneket. d mecala min


xweragirtin nemab. Firqata gir ketib qirika min bi bel deng xwe min kire gaz
zar.

di desr w da l da jikand. Ji roja ko te

ser daniye vir de kjan kurd g bike li


Kurdistan bibe hem kur ne iku

- Ey hijyarkir qewm min! Tu bi mra

niya di dil Ferzende hsan bi gorna Birho dik ko min evqas jerpeze nek. Cihabek... du pirs... dibcwqiyek. . . i dibe? Ma
ez j ne Kurd im.

bmgeh w xan te veda hm w te dan. Heya ko din hebe ew kesn ko dibm na


v kurd kurdtiy de bijn minnetdarn

-586-

Bi sehkirina hers na^vn dawiy ji rojhi lat drj de deriyek mezin ji erd veb yeld mezin ser xwe bi derxist. i bibnim

Beri hertijd min pirsa jndvn kir. Gote

min: Div U ser rzika me tu mam xwe bibn ko qartek bide te da ko bikar bi di yar ci^vn. Min pirsa mam xwe y ukr

ko Ezz axay Silop ye. Min ew nas l w


ez nenasm ev xeber ji min re gotin. - Bira ji bo Xwed hinde meke qrn

kir got: "Ne di nav dvn de ye nibo li mal


e, hat pirsa Hesen Xeyr kir daket ber
Dde". Gaz xortek kir qewd l kirin.

zarn. jev dvna mezin heye ko kes nikare


br nik me, ma tu ji riya Xwed ketiye ko wel dikiye gaz. Hn pir dirjk em xeber bidin melekan. Doje nzng me ye de end zcbaniyan bijnin bi agir bera te din
li nav ava te bidin heya dimir l te gu neh e raneweste bere mala xwe. - Hey lo pepko! Tu ji agir ditirs ma

Ezz Axa ma li ber der ez bi xort re daketim


ber Dde. Mam mm destmj digirt gava av li min ket hat ez himbz kirim dil

xwe U min xwej kir destra xort day,


xort . Min pirsa mam xwe y din kir
got.

- Ew li bihujt dimne herwek li din ji siyaset kanig diman li


digiriye.

agir bi min i dike? Agir ko Xwed xisd dil min heke berdim bila Dojeh je bidrse ko ew d b zeban bimne li bi jn de

j xwe wel kanig

- Mamo ma vira ne bibijt e? - No! Hire qada xebata welt e. Dixwaz te bijnim nik mam te bere li bihujta jehdan hreke. - Mamo te ziman xwe yekcar guhartiye. Ez didrsim ko tu bn li ser zaravay welt b. L dinihrim peyva te tekz e. - Er kur min! Heya du salan ber em herkes li ser zaravay welat xwe diaxivn.

ez dixwazim bm dvna mezin bibnim jiud min heye.

Li ser

pirsan ax ber xwe da jr

end pirs gotin:

- Ma kes te y dvak li bir heye? Ko bikarib wer diyar d^vn.

- Er Axa heke ew j ne weka min s ser

bin du mamn min li hire hene. Xeber bi


de ukr Nriy Mirds bila destra min
bigirin da ko werim nik we. Ma tu min nas

L prar ko tirko Sx Esed Hevlr bi dar


da kirin, hat dnariya me bi ripetipa ca mr dvatek ya zann hte p niho li ser zi
man dixebitin.

nald? Malava hinde em tev di heps de


man. Niho ez leqay te bm tu li min radi b. - Gava min tu dd b spe by ji ber w min tu nenas. Li qisr menibre tu ne bi yan y dikar wer. Bira! Ez dergevan devi na mezin im di var de wilo mir dabn ji

. - Serek dvata zann k ye? - Serek Sx Es'ed Efend ye, nivsevan Salih Beg Hn diwanzdeh j libatn w hene. Ev salek e bi pkanna lerhenga me
zin mijl dibin.

ber w min hinde tu kez kir de kerem ke


were.

- Tu zan mamo! Tiirko ziman me rakiriye?

Ez m, Ezz Axa ez himbz kirim da-

- E, ber ardeb rojan min di hijyariy de


xwandib.
Ma tu rojnameyn we hene?

xistime jr. Dsan der dada. Ga^va em daketin jr i binihrim wira j alemek l alemeka ava. R, avah, tevger djtek ji eqil der
b. Hele kareba ji strkn ezmn pirrir bn.

- Bi nav "Hijyari"y

rojnameke me ya

siyas heye. Ew j b salek bi mraniya Fuad

-587

Beg bi hev ket. Fuad Beg gernenedey


berpirsyar
apxan

me xwe gihande, nuh ava kiribn qesreke


wilo mezin b ko 'Yildz" naynin bra mi rov ez ecebmay bbm. Gdo tb qesra dvna mezin ilo b? Em gihane der qesra
zan mam min got.

e,

Kemal

Fewz

gernendey

ye, Hesen Xeyr semivsevan e

Had Exd xebergiban e.

- Ma ji bo i hn Ehmed Xan nakine


seroka dvata zann?

- Kur min dizan? "Hijyar" li hire bi


derdikeve.

- Ehmed Xan avdar tevayiya xebatn


zann ye.

- Ezben ma niho vekiriye?

- Piraniya we dmokrat in an arstokrat?


- Ji rojnamevanan p ve hem arstokrat

- E, vekiriye dbcwaz em biin Fuad Beg,


hevalan, serek bibnin?

m. Heryek hicetek di bin engan de ye


hinde navmalek. - Mamo Ezz Axa gote min dvna mezin

Mm dilkirina xwe njan da. Bi asansor

em hilkijn tebeqeya nozdehan. apxan li


wir b. Xortek du mil li ber der apxan

heye dbcwazim tu min bib ez bibnim.

rawestb. Mam min pirsa began kir w


got:

- Kur min ez bi xwe naim dvn heke


dixwaz qartek bidime te bere.
- Ma ji bo i na d^vn?
- Law min v der meli^vne. Pirsn rast

- Hesen Xeyr Beg bi nav rojname ye

li dvna mezin guhdariy dike, begn may


li hire ne.

en tehl m. Dema tijtek b fesal dibe ko k


kiriye raste rast didime ruyan giUyn wan

Mam min li pj ez li d em ketin na va apxan. Diktor Fuad bendek diniv-

j bi semvek dikim. Vca avn xwe li kirn hev digirin. Tu bi xwe dizan bihna mm j teng e xwe ranagirim. Daw dil

sand. Di dema destguvajtin de av min l


ketin sernama w " Cendek B Ser, Des tn ne" b. Kemal Fewz j hejmara Ha

hem hevalan li min dimne ji ber w yek


beft sal in ko careke ten me dvna me

war ya bivdeban bi dest de b "Tola Kar wn" dbcwand. Min pirsa Had Exd kir go
tin; ye welt ji me re xeberan bne pijd
dil xadran Diktor got.

zin. Kur min qene tu wer nek. Hergav li


ser axaftina welat xwe were dtin.
- Wey sed car xwaz bi dil te mamo!

- Malava qe hn bi ser me de nayn. Di

Qene heft sal in tu car ketiye dvn. Bi ser

v hn yekcaran li hal me bipirsin hinek


j bi mal werin.

te ko di van heft salan de h careke j neketime dvn. Min weka peremek per xwe

- Ev e bi ser we de hatim bi mal j Bir

rikand hemyan pirsn min tehl dtin. Bi av hej li min dikin. L min hn diyar dvnan nedtiye. iku hem dizanin dev min

ho bi malbata xwe ve, Sx Evdirehman, bi rek xorrn ker, Seydxan, Elcan Tewiq
Axa bi hinde hevaln xwe ve nehatin?

nasekine. Ji ber ko U nik me j a^v^irtin he

- Er tu had ew hatin l ne wek dax


waza me. Tu bdh bwar may hinga em

ye ji lewre. De bila ew derd bimnin di dh


xwe de. He min bibe diyar dvna mezin
careke li tevgera we binihrim.

ketm bra te. Ev mrxasn ban j neku ha

bihatana . . . diviyab ser wan di hm bingeh welt ketana cendek wan biha
tana Gava hatin ser wan p re b. Di

Mam min da pjiy. Em bi r ketin. Qesreke b awa mezin hte pjiya me. Mm

pirs kir, got: "ev qesra dvata zann ye?" 0

yar e ko U dest bkriya we ev jrana mirin

-588-

xra wan j negiha welt. Hde Tewfq Axa hmde giliy we bi semvek kiriye heke
bibnin ditirsim pirsn gelek sar li ruy
te xnin.

bimnim? Ji xwe ez j minkar w yek me.

Xwed zane melek zahf xeyid b ko li


min sor kirib. De z rabe an ne ez gaz rubstn bi kim.

- Ji xwe min j dil heye ko biim diyar

d^vna mezin. Ko bidine ry min ez j d wel bidime ry hevalan. Ma ji derbiderbn w da j heye? Xwed dihebn Hewaran k ji we re tne? Had Exd tne. Ma dbcwaz tu j "Hij

De bere lo! . . Ma tu min bi rubstn didrsn? (U vegerme ser Fuad) Bira! Bi yekriya Yezdan bi keser dil we bit ko ez ne
minkar yin me. Min div li nik we bi mnim. Ne min dvna mezin dt ne j Sx. Ma hol yin dibit. - No. . . mayina te ne rast e. Ma li vir i heye heke welat e li din ye xebat j li wir e. Ji bona dtina Sx dvna mezin jeveke din were.

yar" k bire [bibe] ji hevalan re?


Zor spasan dikim. Gelek minkar im ko yek bibnim bibim. Li ser jareta Diktor,

Kemal Fewz rab bi nav apxan de . Min j li apxan dinihr apxaneke d lai i rzikeke pak. Tu nema Kemal Fewz v^eriya bat "Hijyar" bi dest de b. Xwer bi herfn nuh bi derxistibn hejt rpd

Hn pirs di dev me de b min nihr


melek me hevalek xwe daye p xwe bat.

- Heke tu nad ev e ruhsrn?


Ji ber ko car di navbera Barzan Birek

bn. Ko i giha dest min serek min av l gerand. a^v min bi ji'reke dlai ket, l min wezna w nedian der. i'ra Diktor Fu ad bi nav "Bijjk Welt" b. Lewma ji
kurdn din dikir. Ne gewre, ne jx ne mu

pir de min rubstn dtib ji min re nas b.


Hre babo bere! Rubstn dinasim. U ez

ne kes ko bi

bitirsim.

Herdu melekan li hev nihrn gotin: "Bi rast ser v hijk e pirs p de nain div rubstn bi xwe were" n. Kemal Fewz
gote min:

newwer dibijtin. Di pajiy de spasan li ca mrn serkur derbend dikirin ko t de j

rn wek Biro, hsan Ferzende rabbn.


Hn min dbcwest bendek didoyn dut j

- Te ne qenc kir tu y bna gava ev gi

bixwnim min nihr destek U mile min ket.


Ber xwe day ko mdekek e got: - De rabe xorto! efeq gewr kiriye di^v tu ji goristanan bi derkev. - Mala^va i z h niho hatim juxl min heye ez ro j li vir bimnim jev t d
herim.

l bikin rubsidn de were. Div em U wir b na hatina bfde i l t. Li ser bmadiya


hevalan d min nexwest li wir bimnim. "Hijyari"ya ko di dest min de min pa ko txim berka xwe. Min dt desiek mezin di rj ber dev min b. Min nas kir dest

rubstn bi xwe b. Dest min ko hijyar rde b hemd min li dest ruhstn da ke
tim r.

Nabe pijd jeweq yek li hir bte dtin

div ew li din venegere em je berpirsyar


dibin.

Bi hilwejandina dest min re jek li dil min xuya kir. Min avn xwe vekirin ko li nzka behr li ser mrgek razay me min

Ji bona rastiya xebera meUk min li avn

hevalan nihr. Kemal Fewz ser xwe he


jand got: "Rast dibje". Mm got.

pijta dest xwe y rast di rex xwe de li kuek daye xwna germ l t. "Hijyar j di

Ma cezay mayina min ew ko tim li vir

-589-

desr mm de tineb. eweq hn nuh gewr


kirib. Mesukeviya Deryaya Sor. is gulan mi

na giyan w breke w de bixim rpeln


Hawar.

lyas Efend ji giregirn Drik ye. Z ve

bi kurdaniya xwe hisiyaye ji bona azahiya


Osman Sebr

welar xwe xebidye. Min nav w ji ber ve

dibihst. Ji min re gotibn ko ketiye heps, dcrkedye pjber sdqlal, cuhabn zrek
dabn ho. Ji lewra ez nivsandina jnen

gariya w ji wan re dihlim ko p dizairin

bi xwe di van stnan de breke w belav di

LYAS EFEND

kim. Bel, di axa serxwerabna Agriy de me gelek qala rehmed dikir. Bi hin hevaln
me ji wdt hevdu nas dikirin. Je re dijan-

Kur Hac Osman Axay Reoy DriM


rehmt

dm je distandin. Bi wan re rab ew di


dh xwe de biqewimanda. L herwek nas e
tu kes neqewimand wer li me qewiman-

I'*^lyas Efend kur Had axay Rejo y Drild di sisey hezrana v sal di roja jembeh de rehmet.

din.

Pjdetir em anbn Sam. Hing me bihsrib ko lyas Efend derbas xer bye

Li gora ko ji me re hte nivsandin reh

batiye Sriy. L hukmet ew wek hevaln dm; nebijtib ko li ser tbcb bimne hinarrib Dra Zor. end mehan li w der
ma paj vegeriya Ser Kaniy. L me hev
du nedtibn. Hetan ko ez, ber du salan ji
bona end rojan, bm His.

med bi mvan b Amd. Ew end he valn w heta dereng jev di qehweke


Amd de riinijtibn. Wek ji hev qetiyan

layas Efend j ser xwe bi kf b. Mirin

nedihat bra w, ne j bra hevaln w. Cih


U geraja Amd kiribn. Sibetir heta

Li His em di dvatek de rnijtbn.

wexteld dereng xwe jan nedab. Hevaln w bne bal. Gava ketin mezela w dti
ne ko kur Had Osman Axa, ji bona xewa

Di nav me tu biyan nnb. Tev de kurd,


tev de derked. . .

Yek ji min re gotib ko deng lyas


Efend speh ye. Bi hincetek min je hv
kir ko ji me re tijtek bibjit. Li min vege
rand got:

xwe a pajn abadn [ebed] xwe dirj ni


vna xwe kiriye. Je deng nedihat. Paj xwe re

malek wdatek hijtibn. d deng ji wan


d bihata ew guhdariya wan d bikira. Rehmeta Xwed l li malbata w bit.

- Li ser avan, ko min ji te re negot ez ji


k re bibjim. L deng min nne.
Vca min je re got:

Hawar

- Ez ji te re li ser deng strana kurdan


rokek bibjim. Wek ez li Abnanyay

bm rojek profesorek Abnan ko bi kurda

Breke lyas Efend


biserhariya rehmed rijeld tekz hja

niy mijl dib li ser kurdan gelek kitb xwendibn ji min re got: "Min di kitbek
de xwend ko kurd gelek bij msqiy dikin

y nivsandine nizanim. L ji bona jakiri-

-590-

tu kurd nne ko nizane bistrne. Ez gelek


dbcwazim tijtek ji msqiya kurdan bibih zim. Tijtek ji min re nanihrn? . . ." Ji
ber ko min deng nne min nikarib je re bistrnim. Ma ne gerek e ez bibjhn ko ge
lek jermsar ketim.

Efend di nav hevalan de ne winda ye. Ji

hevalan re dlawer, mraniya Efend ejkera

ye. 0 kes nikare nkar bike. lyas Efend di


ber bst salan de heta ro ji welat xwe re

xebat kiriye. iku Efend ji ber de bogir


mala Cenl Paja b. Bi wan rc civat qulbn kurd gelek caran vekiribn. Wext

lyas Efend hinek fikir ji mm pirs:


- Ew i gote te?

mala Ceml Paja daketin Sriy paj bilkijiyan ne dora Mardn di vegere de ce nab w bi wan re bte nav kurdmanc Cizire.

- Ji min re got: Li gora destra ko her kurd dizane bistrne, strandin wesfek kur daniy ye. Madam tu nizan bistrn di kur

daniy de wesfk te km e, tu kurdeld


kmwesf .

Paj b yek azay [endam) dvata belen

gazan. end caran Efend ji dvat re li zad peran digeriya. end jerqiy kurd ji ber
dizanbn. Li ku rnijta civat xwe bi serp-

Rehmed ji dil ken li mm vegerand:


- Ez i bjim m zora min bir (dsan ken
bi ser xist) di kurdaniy de tu kmaniy

batiyn kurd dibcwej dikirin. Efend ne bes


ten munewwer b. Zdetir axak mezin

min nne ez bi her wesf xwe kurdek tekz


im ji me re end kdam gotm em p ja

hja b. iyay Maz nzk car hezar mal


di bin dest w de hebn.

kirin. Xwed giyan w di axret de zar


zn w di dinyay de ja bikit.

Efend end caran jl me re digot: "Ez dbc wazim ko di jer serxwebna welat xwe de, di jer neyar dijminan de bme kuj tin." We lakn Xweday dban nedivab
go yek wek Efend di jer dijminan de we
yaxud bi gula belengazek bte kujtin.

lyas Efend hj dwan ser xwe b. a vn w bi agir jriy diirisn. Eqilmend xwedan tevdr b. R p biketa dikarib
xizmeta millet welat xwe bikit. Ji zvari-

y, di nav belengaziy de mir je btir heyf ji


me re.

Di mvanxana Amd de bi t]cdebek ava


jrn cane xwe siparte axa sar. Pijd mirina
C.A.B.

Efend end tomobl ji bavai dilxwaza

end siwar ji axa kurcbnancan bi cendek . Efend re mejiyan birine Eb Cerad. Ji Paj ko me xzikn jorn nivsandin dan ap bendeke Cegerxwn li ser rehmed giha me. Weke xwe jr ve diguhznin
sttinn xwe. Cegerxwn bi zarek zz mirin
Cegerxwn

ber xortn Cizr ve ez serxwejiya mal mi rovn w dikim rehmeta Xwed l b.

vqarrina w ji me rc dide zann.

LYAS EFEND REHMET

EZBIRIM
Hatime ji tarek

Ilyas Efend yek ji munewwer milletper-

Ketime welatek Welat welat Botan

wer

kurdan

b.

Xebat

fedakariya

-591-

Dest qr Hesinan

Fermana millet, fermana welt


Dil bi jewat e dora me j pt

Ez bi jr im bi rim im

Kurdistan tu dlai

Hewjn me bne berga dijminan

Gor te bin xorr jepal


Mm tu dd ji dur ve Ajiq bme ji kr ve
Ez bi jr im bi rim im

Mehrem nehijtin ketm her zlan

Me tijdk nema, ne nav c ne deng


L em diqorm quling beng

Ez kurd im bi ra xwn
Kek min e Cegerxwn

Ji Xaniqn hetta Firad

Ji me girtine ev welad

Dejta me kr gir bilind


Welat me dlai rind
Ez bi jr im bi rim im

Ketin dh me em mane derve rj e rj ji jor jr ve

Xwed ez kirim cind Ko jer bikim bi rind Ser b felata kurdan


Aza bibit Kurdistan

Bstn mane kon xeyran

Rejmaln(i) me j tev kirin talan

Di qesra x'we de em dergevan in Di mala xwe de em g xulam in

Ez bi jr un bi rim im

Bd min jr rim e Heyfe min j ew Rom e r min bi ar pt

Zozan nemane havngeb bi yar Rln me b belg newal bn pesar

Xizmet bikit bo welt


Ez bi jr im bi rim im

Havna me sar zivistan germ e

Ma ez i bjim ev hal ne jerm e

Eb'tnad

Diyarbekira xopan bi sr bi tat

Gird Swan (2) de kln me bn lat

Senandeza (3) me maye b dezdar

FERMANA KURDAN

Mrn Erddan l nabin guhdar

-Ji Cegerxwn ceger bixwn re -

Dibn ikiya rbar me Zab Ji dijminan re me daye cuhab

Ferman e Mro lo Mro ferman

Fermana me ye fermana kurdan

Ne ten ferman bo mr axan

Lo Mro ferman fermana kurdan Ax naln tt ji ke bkan

Farmana me ye fermana gijkan

-592-

Piran em in bn hindikay^ Di mala xwe de em bn biyan

Rt taz ne ne jal e ne jap

Ji dijminan re me daye cuhab

Lk vekirine ereb ecem


Rom ji xwe nas enake tu kerem

Lo Mro ferman, ferman e ferman Rendde mane pismam dotmam

Keremkar ko tev siremkar in Rya me gird dur ji jehar in

Ar diwejnin mawzer top in

Hilwejiyane ne gir ne kop in

En Ewrpa)d ew j heval in
Hevaln wan in imld em jar in

Welat perjan wran e dehar Ne xort xuyane ne kal in diyar

Keml kar xwe wisa pk an Li hundur dl ji der -ve gird

Kurdbn b guneh kufr e kurdan


imld em mr in wehjet mran

Bertlkir ne dewlern dor Ci'vatmilletan nake tu jor

Serdar nesax in segman birndar Dar bestan de eleng e i dar

Ew d^vaneke gelek bihnd e


Wek du xwnstan bi sretek rind e

Ne keik hijtin ne jin jinb Tev xeniqandin bin dar dev

Gotina Wlson tev derew derket Gubpehn fireng kirin adet

Dil bi birn in, derd me kr e Felata welt nizanim dur e

Tev derewn in ne ten Wlson Zr pik j ev e Henderson

Nijdevan j ji dest me Reben pepk tev mar gesd ne

"Yes yes"(4) dibjin "san fiit"(5) j deiw


Ji wan re dlai gubpehn erew

Destn xwe me tev ber xwe de berda


Dest hilnin lew em bibin serxwe

Ereb elb guhpehn j bi wan

Min hedar nay ber v derav

Dest dane hev du tran qehtan

Tev dh xwe de q bne baw

Belengaz xizan ne hal hewal Mal me yexma xwna me helal

Homa (6) tu bje ma ev ji heb


Kurdn te serwer bikin xulam

Li Qefqas j jopn me hene

Ne rmet maye ne nams ne deng Q em mirne bxwn breng

Gelek mebin j end kurd l hene

Bipirs kurdan qewmek boj e Bojke wel hev du disoje

Newal li me kr derdn me giran Sin li me nizm in burcn me wran

-593-

Zev bn beyar gundn me xerab Ji dijminan re me daye cuhab

d jikesd d gojt bigire pijta te d rast


bibe.

L i fde ye feleka Sx min z girtib


RemoyQenco

negiha rqatiya wan iyan wan bkikn

nhilday bijkiv ter bibnit bi wan kul


keser kovanan ve pijta xwe da me
rehmet.

BRHATIYEK YA X MIN
Mustefa Ehmed Bot

Di sala hezar ssed il nehan de di xizmeta hezret jehd gewre bihujd, Sx Evdirehman Efend de bm. Li Qamijlok me nimja da hadyan ya mezin
dikir. Prekek digel end zarokn xwas ta

1. Di zar Sulemaniy de kon rq

2. Gird Swan di bajar Suleymaniy de


gomistaneke bi dar rl e. Di wext jer

z serkol perjan U ber me re born. Hezret Sx bi zar xwe jrn pirs kir:
- Hn i kes in xwijk.

mezin de esker tirkan darn w birn, k


ln w jiknandin gornistan xerab kirine.
3. Bajarek Kurdistana Ecemstair ye.

- Ma em i ji we re bjm em mihadr

4. Bi ngilz, bel bel. 5. Bi Fransiz, bjik, herhal. 6. Di zar paloy de Xwed.

bdengazn hla Hezarom ne. Di sala berf giran de jape bi ser me de hat gimd ba
jarn me li ber xwe birm em ji hertijd xe

las Idrin bi \ reng em li van der kolanan xistin.

Vre vre end hstirn weke mirariyan ji

ahvn rq belek rijihan ser ruy sorgul


mubarek de herikn. - Ma hn i dibjm birao, q ser w jap gihaye we j.

- Bel em j weke hewe li berketiyn w

jap lehy ne. L em wek kevoka nferxn bn. Ji ber hc biriba engn me ew jape b pezek li ber bay ket em ziwa

parizd derketin. Bizane xwijk berf ko b


jape li ber Imgan ket zka dihelit iya

yn w z rej dibin kullkn bendemay z dibijkivin. Bi hhnmeta Yezdan pak ro em ew m. Eger tu bawer nak hre li welat
xwe bigere hewakcve ser kop kumern
bilind qenc zrevaniy bike. Hmg tu bizan ev tijt hem rast in ev dil i peri-

-594-

HEJMAR 22

HESPN XWEXWANN KURD


Bi nav Yezdan pak dilovan mititvan

epil zrn * epil melan

je - pil - z - r - n je - pil - me - la - n

Tu bizan ji r ve hespn xwcjxwann

kurd car m.

Keik te bidine * mr Cezr

eleng laxer sivik rewan.


Hesp eleng du gavan davje. Hei^ave-

ke - k - d

bid

ne

k pne movik t de hene. laxer du gavan davje. Hergavck jq


movik r de hene.

m-r-Ce-z-r

Er siwaro iqas hespn wek van te dtin


tu kar bj ev hesp eleng e, dugavan e

sivik du gavan davje. Hergavck heft


movik t de hene.

pne movik e. Wek niha van end hespn


ko bi jn ve tn.

rewan du gavan davje. Hergavck hqt


movik r de hene.

Ez hv ji heval hogiran dikim eger kmanyek di hespn min de dtin bire rast

Destar gerya li * dora bajro Lolo pismamo * lazim bi lazim De hrik hrik * hrik deviya
Hesp Laxer

bikin derbas bin iku hesp bi ketinek


fihtkar nab.

Er ez endikan ji we re ji hev kit kid


bikim ko we nas kirm. Paj hn ji mm
bihtir dr bibeznm.

Hesp laxer du gav davje. Her gavek


jq movik t de hene. Ez ji te re endikan

kit kid bikim. d ji min rir bihrir kariHesp eleng b bibezn.

Gava pj:
Gava paj,

Ez delal ne qirjika

Gava pj:
Gava paj:

Bijaro nemao

Dora gund geriyao

Movik: 5
Mo^vik. 5

cz--de- la-l - ne - qir - ji - ka

Movik: 6 bi - jar - ro - ne- ma - o

Movik: 6 do - ra - gund - ger - ya - o

Mal me li Misr * Kon me li ebr

Km 'un dirj nabim * kin im l l


ki - nim - di - rj - na - bim

ma- l - mcl - Mis - r ko - ne - mcl - cb - r

ki - nim - ki - nim - l - l

-595-

Kal kal qereck * kal mr keek


kal - ka - l - qer - ce - k
kal-m-r-ke-e-k

De yar de yar Qudret * Topa Xwed l


ker de - yar - de - yar - qud - re - t
to - pa - xwe - de - l - ke - t

Ebay ebay * gor me raday


e-ba-y-e-ba-y go - r - me - ra - da - y

L ri^ez koer * teresbav koer


l-tr-ge-z-ko-e-r t - res - ba - v - ko - ce - rc

Le sefn da le sefan da * gezek le ribcan da


(soran)

Xumxum torban * kevoka ser ban


xum - xu - m - to - r - ba - n ke - vo - ka - se - r - ba - n

Les - fen - da- les - fan - da

ge - zek - le - r - xan - da

Er siwaro te iqas hesp jej movik drin

Ferho bav ezr e * ji talan berjr e


fer-bo-ba-v-e-z-re

tu kar li wan siwar b bj ev hesp laxer

j - ta - la - n ber - jr - e

Hesp Sivik

Ax eman ean * kea Ehmed keyan


a - x e - man - Ce - a - ne

Ew herdu hespn ko n di nav kurd


mancan de km in hindik mirov karm

ke - a - Eh - med - ke - ya - ne

wan bibeznm. Bel ev herduyn ko tn di


nav kurmancan de pir m herkes kare wan bibezn. Hesp sivik du gavan davje. Her
gavek heft movik t de hene. Ez ji we re

Di vir de ez nikarim hespn sivik tevan

girdim. Eger feleka mabcerab stemkar ber erxa xwe U min ned ez ji we re dur dirj xwcjxwann kurd tevan kom bikim
ji we re belav bikim ax ax siwaro kurmanc
dibjm tu i bj li bejna siwar min t.

cendekan ji hev kitkid bikim. d hn ka


rin ji min rir bhtir bajon bibeznm.

Gava pj: Gava paj:

Zcko Zeko Zeyneb


Hat karwan Heleb

Hesp Rewan

Hesp rewan pir caran palvan xwejxMovik: 7

ze

ko

ze

ko

zey

wan ko dibjin. Hespek jrn e, ser nerm e,

- ne

rewan e wek ava giran di bez de bala xwe


hat - kar - wa - ne - he bid siwaro delalo. Hesp rewan du gavan davj, her gavek hejt movik t de hene. Ez

Movik: 7

-Ic-b

endikan dsa kiddr bikim. Hn d kaH hatin hatin hatin * koer ji zozanan
hatin - tin - ha- tin - ha- tin H-ha-t ko -er - - zo - za

ribm b sergj dilj tevan bajon bibeznin.

nan

ha

tin

Gava pj:

Bejna zirav jiva zro

Ga^va paj.

Poz bi qul xezm t ro

-596-

Movik: 8
va z ro

bej - na - zi - rav - ji -

"i bikim ko qew kesad e bazar Nnin ji qumaj ra xerdar"

Movik: 8
zm - r - ro

poz - bi - qu - l - xe Cegerxwn

Mcc gor tu xeyid * ava gola li me (midi


me-c-go-r-tu-xc-yi-c

TOLA BAVAN

Li bakuran erz li nvro Span

a-va go

la- lime

ce -me - d

Pne salan li pl b ala me kurdan

Birho kurn xwe vc, Ferzende hsan


Selama min senaxwan
her Se la bit ma min - se - na - xwa -n

* schcrgeh geh

Z birot z birot ey lawn kurdan Kurdistan vejandin van hers jran

se - her - geh - geh - her - fc - jan - bit

Ber me li armanc, pijta me li Yezdan


Li pj me rawesd welat, Kurdistan

W li ser ban ek dijjtin * zend bazm


tevhilmijtin

Dest me bi xencer dev de Quran Z birot z birot ey lawn kurdan


Kurdistan vejandin van hers jran

w - li - ser - ba - n - ek - dijj - tin

zend -
tin

- ba - zin - tev - hil - mij Herdem bi moran mij, berf e Agr Dax

Neyaran kir welat zell kambax

Agir bi Kurdistan ket * lewra dildt he


war e dil

Ma q nams e em ko bimnin sax

Z birot z birot ey lawn kurdan


Kurdistan vejandin van hers jran

a - gir - bi - Kur - dis - ta - n - ket


lew ra di-kit-he- war - e - dil

Heft sal in li gir t borna mran

Hey mamista xelk perde * jr de kja le


d gerd

Miln xwe dane bev herwek jran


Li ser wan gurmna top xumberan

hey - ma - mis - ta - xel - k - per - de


jr - de - k - ja - le - d - ger - de

Z birot z birot ey lawn kurdan


Kurdistan vejandin van hers mran

ek psatn xwe hilgirin bi lez

Her lence xanrni lence ye * lendt ye nok


pence yc

Ne iya ne dejt mebn bi bez

Teva ro mirin li me bye ferz


Z birot z birot ey lawn kurdan
Kurdistan vejandin van hers mran

her - len -ce - xa - nim - len - ce - yc


len - dt - ye - n - k - pen - ce - ye

Ji bona ro cv end. Ji xwe ev l l ye, he


ke xwendevann Hawar p bendewar bn,
lolo li p yc:

Ez dikime herim venagerim mal

Yad tu qet mebj ka ko Heval


Ji bona min bes in Kurdistan al
Z birot z birot ey lawn kurdan

Herwek Xaniy rehmed godye:

Kurdistan vejandin van hers jran

-597

De bi zor bigirim Kurdistana xwe Ez daiknim li ser ala xwe

NAXALMIN

Hmga tola bavan txim bala xwe

Di sisiy bczran de, li ezman kurdan,


Z birot z birot cy lawn kurdan

tofnek ecb qewim; histrkek pir bi


Kurdistan vejandin van hers Mran

jewq pir bi nr ji nijka ve rijiya, xeyid,


Heval ukd

xwe da riya dinyake din nehad

Ji ber v hal ye ko ro li dinya me ronah km, hizn mlai zdetir bye; ehl dinya

AX KESER
Ezman hejn em nexwej in

kurdan - nemaze rewjendar ji rewja w

hstrik - kezebirn dilbbcwn mane. Yek


je ez im; bax ^yan min mij xumama j

n girriye; hundur min ji xem xeyalan ca


Ezman bi str em man bkr

bi can zebn birndar e. Gelo i b? Ma


Ezman girgir em man bxr hn de i bibe! Xal min, welatiy min, ma

Ezman bi deng em man breng

mosta rber min dest xwe ji me qetand


Ezman zelal em mane lai
ket bin axa rej sar. Hey wax! Hey wax! Mrg kan ma bav kan

Xal min ji bavan de xism min b; l ro


Lat zinar ka dost yar

ja ko ez agah y xirabiy bm ew b
dost min. Ji lewra ko milletperwerek hja

Welat jepal em kirm kal


Briya welt ajgir pt

b. Tirsa bav bir min, riya min li ser


mala w nebir, tehdd mirov min stewr

Span xelat ma ka welat


Kerkk Hevlr l b ser br
ernex Cizr em kirin pr

man, min bi rh xwe ve ew diparast. W j bi dil xwe ve ji min hiz dikir.

Xox mijmij em man bhij


Sr piling b dest ling

Gelo ji bo i welar xwe y bihujrn terk kir, dest ji xanman janejn xwe kir

Neyar dosd em xisti

hat li
Neyar bi br bi dest jr

ol epalan derbider geriya? W

bi xwe ev pirs ji xwe nekirib. 'Ijqa milled


hertijt U ber w bqmet kirib. Harib xe

B dr xencer em kirin der


Dost biran kujtin beran

bata welat xwe tola kujriy millet xwe.


Dost biran dh kime xan

Hcybad Xwed p re ne bir ser, pta agir Sx Bod mlak sod

himdur w ew kujt, miraz w bi w re


Sx b armanc xdk bn sertac

gom. No! No! Ne miraz w ne ew bi xwe


Sx b birn xelk p kenn

j nene gorn. Miraz w miraz me, mi


Dost r per ser je fir

raz gijkan b. Ji lewra bi me re di me de


dij heta roja pajn j de bij. Bi xwe j ne-

Fmd jemal rket ji mal


gora kwr em hijtm dwr

ye gom. Ji ber ko her di rya millet


xwe de dimirin laj wan bikeve erd j giya

Mustefo Ehmed Bot

n wan ber bi ezmanan ve bilind dibin cw bi xwe di diln welatiyn xwe de dijn. Efend di lawaniya xwe de kurdperwer

b. Di mutarck de dvata kurd li Drik

-598-

qkere vekirib, cw bi xwe serwer d^vat, ji

rne dtin. Ji bo v wefar hezn jn gir,


rqgirdan U her kurde xwedan rmet dike

heral Ubat (e'za) dvandin. Pir jhad b,


hj bst car pnc sal b, b serek du s qtran. Mcmr drko di desr xwe da dida lstin. Di jer Sx Sed rehmed de iqas beg axayn wdat me nzng me hene
bi peyayn xwe vc ne bimber Sx. L

ve. Xwed rehma xwe l bike me j bi reh ma w jabike.

Qedr Can

Efend ne . Bi ser da bi end peyay xwe vc derket iyay Maz. Ajot ser (}ereqola
gimd cwaj. Esker cebxana wan dl Lo mro lolo Mro! Ro dibar nimja nro

STRAN

girt. Gava jehd jrn Kemal Fewz Beg ha girtin Efend bihst ko ew Kemal
Fewz Beg di riya Swreg de bibin Anado-

l. Ji ber bihistina v xeber biray xwe Sa lih Beg (cw j b jehd millet xwe) bi

Oda mr min bi siwrneg e He dosta w Fireng e Emr w emr quling e

end peyan ve jande ser riya Swn-eg ko


Kemal Fewz Beg ji dest neyaran bi dendnc. L sed heyf di riya Xarpt jandibn. Di pey jikestina Sx de serwer dlai j

Lo Mro lolo Mro

Ro dihad nimja nro

birin bcrpirsiyariya sdqbil. L Xwed ji w


afat xelas kir. Sun da sorgon Anadol ki rin. Li w j rahet nedisekin; heval xwe y nezan qaz rjad dikir, bi hevaln zana re dvat dildr. Ji lewra li dyek sckna tine Oda mr min bi bine ye

Hed dosta w File ye


Emr w ji emra zde ye

b, du rojan li dyeld nedima. Bi dereke din


ve dijandm.

HEY DINYA FAN


Hey dinya fan . . hey dinya fan
Y ko tu kir qannek dan

Pijd efw dsa hat welat xwe, xort li do


ra xwe d^vandin. Bi dvata mezin re muxa-

bcre kir, ji xortn dora w yek je cz bm.


Tijtek ji me vejard timeb. Gava ko hte Got: "Her bay ejq li wan
Gerek tim bijn bi jadman"

Sriy xeber da min end hevalan. L herwek Hawar ni^vsandiye Xwed ji tu


wan re li hev du nean. Ber w bi jr rast kirin, pijd harina w

Mixabin, beybati Ew gotin nema Ew peyman zda ket avn ema

zarok w j cane xwe xelas kirin. L di feqr zell.

Hey dinya fan, hey dinya fan


Lai mebe wisa ew qerar kan?

Salek ne min j da d; me li His hev


du dt ji ber ko biraziyck w mameld me

kujtib, navbera me pield sar b. L dihat


ser kurdtiy ji ber gcrmtir b.

Bi bjmara ro jq nv meh in Newzad Nuhbir li dor hev in

Efend bguman hja b. Heval w km

-599-

Hey dinya fn, hey dmya fn,


Li me ajiqan ka dilo^van?

Mih di nav rpeln Hawar de bidim be


lav krin.

Eya Mr Mih yek ji dilgr evndar we


Nizanim i b ew bejna zirav? Peyda kirin U min ax! jana zirav

lar kurdan c. Bi xwe yek ji mrek Hzan

ye. awan ko rsp mezin welat me bi


yek dev yek ziman dibjin.

Hey dinya fen, hey dinya fn


Ew jcng jox qamct kan?

Bav Mr Mih mr welat Hzair b. Di saxtiya xwe de kea biray xwe ji kur xwe re bi du etzaniya xwestib. Bel herdu

Hij li min nehijt qet nabin jfe


Ew avn di rq hezna wefe

pik bn bav Mr Mih pijd end salan

bi riya dei^ah padjah yekta Xweday


dhan ve mqiya cane xwe jrn sparte

Hey dinya fi, hey dinya fan


Pir mell meke v jrn can

axa cebana tac mran iy sparte biray


ma). Pijd end salan Mr Mih giha ax

benga xortan iy. Bel mam w herdem je Ew rexn ruyan wek svn Xelat
Sor zer dibn her l rojhilat

re cgot: "Heta ko jehadetnama ilm finn dn dhan nesdn ez kea xwe na


dim m"

Hey dmya fan, hey dmya fan

Ji near Mr Mih ber xwe da welat


Cizra Botan. Sera pra kete bin bar jx
mda ji dwanxana derket kete nav toza

ro dur ketim ji w zeman

W 'ijq wey wax! giriftar kirim Evnek nuh b birndar kirim

mizgeft medresan. end salan ji emr

xwe y ezz bi v away derbas kir. Pijd ko jehademama xwe sitand vegeriya welat

Hey dinya fn, hey dinya fn


Dcyndara yar derman can

xwe. Hte ser soza xwe mam xwe. Li de


r bajar Hzan d xirgleke mezin li nav ce bana dakeriye hte medresa feqiyan. Ji wan

Ax meke Newzad ji bo te jerm c


Dawiya wah pertake germ e

pirs go ev i ye go "Ma tu nizan Snema

kea ap te miriye". H ji n ve axneke gi

ran kijand bi jn ve vegeriya. Bi ser ol


Hey dinya fn . . hey dinya fan
Zr ziber be cw erxa xam

iya ket. digeriya li ber tm giyak r


nijt xwejxwaneke giran li ser Snema xwe

godye. Peln giy ji ber dijwariya agir w


Newzad
wejiyan.

Ez end bendan ji xwajxwana w ji xwendevanan re di de bjim:

MIR MIHE
Ez Hzan dihebnim du caran t bihar
c

Er cv end caran xwediy Hawar ji

Ez wek bulbil dbcwnim li ser gulan


xarc

xwendevann xwe ^rokn kevnare dbc waze. Ji kwra ez dbcwam ro proka Mr

-600-

Ez herim Snem bibnim dinya me ncwnimevcare

derbek bikuje. L ne dit]edand. Da eql xwe kr fikir. Di dil xwe da got: "Ez ro
v d^vat bi eqilmend belav nekim mum

Mih tu li din digeriya kes nedigo S


nem nexwq c

kin nne w rojek min bikujin, nav min ji

din raldn" ser v yek ban mezin maran kir je re got: Sah maran kfa min pir ji dvata we ra
hat. Ez dixwazim bi te birak deynim.
Mezin maran ji nezaniya xwe, bi dvana xwe qet nejwir bi Muhemmed ra b

Ez dihatim hicrok feqiya dinivsin kl ferje Tenbh bikim li marn miriya bire nexwim ebruyn rq e

Te rohva nrn c jewq daye ummcr Te gerden jja hjn e nuqte nuqte xal ker He Snem bibne bjik die cenner

destbirak je ra got: Birao defneke min heye ez roj zrek


bidim te. zrek ji Muhemmed re an Muhemmed mala xwe. Her roja Xwed kar Muhemmed ev b. Mideke pir neajot

end caran digel Mla Ehmed Cizr heval kiriye. Careke rejbelek je re jandiye. Bendek je hj va ye di bra min de ye

Muhemmed bi per mar dewlemend b. Dil kir ko hre dan sitandin. Briya ko bere ban kur xwe kir got:
Lawo em herin dhek.

Selama min heqr

kur da pey ne quia mar. Mna


deyn miro^vek li mirovek be mrik ban mar kir got: Maro derkev derva.

Sedcfek div tkin

ro di Cizr
Heq e li mel Idn

Mar derket ber der, Muhemmed je re Mr Mih Emr xwe bi evndar 'ijqebaz li jax iyayn Kurdistan bihurdye. Rehmeta Xwed l bit. Serphady Mr Mih di nav kurdan de bjimar hene. L vir de tev nane gotin.
Eger Xwed bi'v ez endeld d j bilav bi kim.
got:

V kur min qenc nas bike ji ro bi jn da her roj zrek bide kur min. Mar got:
Rind e, ez roj zrek bidim w. Muhemmed bi kur xwe ve vegeriyan ha-

rin mala xwe Muhemmed kirn firo' tin. Kur w li ser w qerar roj di zrek ji mar disitand. L p raz nedib. Rojek ji

Cegerxwn

xwe re got: "Ez v mar bikujim defna w bi careke bixwum" jr xwe kir bin paji la xwe ser quia mar. Dil kir ko bi b

TIRBA SPI U MARE QUT


Mirovek bi nav Muhemmed rojk

bexd mar bikuje. r xwe ji kalan kijand


da pijta xwe. Deng li mar kir got:

Apo ka zr biraziy xwe bne.


gqt seyrangeh. Li dhek bi av

Mar zrek girt hat nik kur Muhem

bi gid giya d^vatek maran dt. Di nav dvar da marn pir str du ser hene. Ji ma

med. Kurik jrek avte mar. r w scriye-

k mar qut kir mar bi dilek jewid l vegc-

ran pir tirsiya. Kir ko w dvata maran bi

riya p ve da, kujt.

Cendek w li ber germa roj ma. ivane-

Ev xebera ji i beyan Ji gotina yeld dwan

k hat laj w dt. ji mala w re goL Mala w hatin laj w birin tirbcke sp je
ra kirin r da vqartin.

Ev dwana flitiye
Ji dest neyar Kurdistan

Paj mideke Muhemmed ji kirn firorin vegeriya hat mal. Ew per ko di desr w
de bn hem winda kiribn. Pirsiyariya ku
r xwe kir. Je re gotin: Ev dwana pismam te ye

Ew ji xwn dema te ye Li ser seran li ser a^van


Ha cem me mvan me ye

- Tu sax kur k maran p vc dan. Mu hemmed dev kire birna xwe. Hinga zanb
ku derba w ji ko da l ket. Rab ser qu
ia mar gaz kir got:

Bay li te kir borebor


Ew naln c . . ty ji jor

- Biray mar derkeve were me z de hev


du nedtiye, em hcv du bibnin. Mar ser

Ew kaxcza te a bi xwn Yan din hat ser me dor


Qet metirse Xwey kerm e Ya me div ro hm e

xwe ji qul derxist l vegerand.


- Ji ber dery min herc, ne tu tirba sp ji
br dild ne ez ser qut. . .

Renc nng me pir kijand


Yezdan xefr rchm e

. Hesen

Saz z ger ne dirj e L ji avan xwn dirje

BERDELK

Ji renc zulma neyaran

Em bn bhoj ker gj c
-// Qedr Cane bira re-

Ax welato ax welato ZiJma neyar je rc hato


Emr min s sal didt

Qedr bira ev i hal c Ne hogir man ne heval c


na ro pir li d ye

Mm nedt roj l hilat e


Bav birn xwe dipirs

hetta qamct [li] bal e

ro xeber ji wan hato

Law Find

Hin birn in hin kujd ne Ewn d j li ser jn c

Ew xwehn jn girdan
Li ser gir rilnijtnc

avn wan g hstir xwn in

Tim digirn li xwe dbdnin Digirn li xwe dbcnin


Qedr Can j p dbdnm

HEJMAR 23

ZAR DUMIL j^lEWLDA


*USMAN EFENDI n

bihstiye. Bel ji z ve ye ez li v digeriyam. Ber du salan ni^vijnk ketib dest min l natcvav.

Ji pj pajiy end rpel km bn, en ma


Ber cndald, ber bi xilaseka tar ve di yin lv irand di hin dhan de pirsn hejifand hebn. Digel hind plek ez p

m. Dinya li me bb tar. Min he valek xwe me xwe dab bin irak me


vtilcek dixwend.

mijl bm. Bi kr nedihat. Min je tijtek


hja tekz nean der. Ji p ve ji min re

Di paj me re kalek dihat. Emr w di do ra pnce jsd de. Selav li me kir xwe da nas kirin. Mla Muhemmed Nezr kur

arkarek j diviyab. Arkarek wel, her ko min nizanb bikare ji min re mane bi
ke. Melay min herend kurdmanc l Swre-

Hed brabm Drjcw. Ber panzdeh rojan


ji welt hatib li min digeriya ko je re an ji biray w re karek peyda bikim. Min got:
Qenc e, sibe were mal em fedikirin.

k b. Min je pirs heke bi dumil dizanit. Ji

xwe ewl [ewle] raz li min vegerand: - Hing kurdmandy bi dumil j diza
nim. Ji jinik re "dnk" ji meriv re "merdim" av re j "aw" dibjin.

L ziman w ne ziman xelk dh Botan b. Hj brir di ser zar dejta Diyarbeki


r.

L dil min li gorina w rnedinijt. Ji ber


ko bi xwe kurdmanc b. Gelek kurdmanc

Sibetir kalo hat. Biserhatiya xwe ji min re

got. Ji ber tirkan, ji ber stcmkariya wan baz

hene ko bi dumil dizanin, l di axaltin de


herdu zaran tevl hev dikin weke xwe ni

dab. Di nav axaftin de min seh kir ko he rend bav w Drjew b l bi xwe di Swrek de ji diya xwe bb. Ji lewra zar w ne zar dh Botan b.

zanin bibjin. L zazayin hene ko di kurdmandya wan de ru kman nne, mna me bi kurdmand dizanin.

Mvan min

mla, melak medresetiy

Ber ko kurdmand di navbera kurdn we

b. Km zde bi herfn ladn j dizanb.


Wek min nav Swrek bihst min zan

lat jorn de ziman tevay ye stran dlo-

kn zazan bi kurdmand ne. Ji ber w yek ji min re yek diviya b ko dumil ziman d
bav w bit. Min ji Mel pirs:
- Tu awan hn dumiliy by? - Ji diya xwe bn bme. Bav min ji Dr-

ko Muhemmed Nezr mla ye zar dumil


mewlda zazak hatin bra min.

Ji mj ve mm dil heb hinek bi zar du


mil mijl bibim. Nemaze mewlda 'Us-

man Efend bxim dest. W bi yeld re ko


rind bi dimiiliya Swrck dizane bbcwnim, li ber bini^\snim bidim ap Idrin. Ji xwe

jew hatiye Swrek li Swrek diya min


mehr kiriye. Diya min bi xwe zaza ye. Kea

Mla Suleyman

e,

Mda

Suleyman

kur

di v zar jrn de ji p ve tijtk dm neha


tiye nivsandin. Hatibe j min nedtiye, ne j

Hafz sa ye, ew j pismam 'Usman Efend,

-603-

muftiy Swrek ye. Yan cz xwarziy zazan

hol dibe. Ne bi galgalan. . . " Ev kurt pist bi guh 'Usman Efend ve j dikirin. Ne gerek e em bibjin ko herdu mla j
kurd kurd ziman bn.
Wek 'Usman Efend ev bihstin ji nasn

im. Ez bi xwe di nav zazan de mezin bme.

Ji xwe li Swrek bi dumil xeber didm, l


bi kurdmand j dizanin. XeUr dora Swre

k j zaza ne. Ez tim dim gundan min

hergav ji xelk ra mewlda zazak dbcwend.


d mm zanb ko paj end salan rasd

xwe re got: "Heke zanad bi nivsandina mewld ye ez mewldek bi zimanek we


l bmi^vsim ko p hj tu kitb nehatiye ni

mirovek xwe hathne. Mla Nezr de bi kri


min bihata. dumil ziman diya w ziman

vsandin, ne bi tirk ne bi kurdmand l bi


dumil. . . "

w b. L bi zhnan bav xwe j, weke xwe,


pak dizanb. Dikarib hertijt dumiliy ji

bi v away ji w berberiy ev mewl da hae p. Nik dil min ev cara pjn e ko


ji berberiya du kurdan tijtek cjenc ber p
bye. 'Usman Efend par li Swrek ye rehmet. rehmeta Xwed le bir.
Dsan U gora gorina Mla Nezr 'Usman

mm re bi kurdmand mana bike. Melay mm melak zor, melak kitb bmeng b.


Mewlda zazak, ya Melay Bat Nebcu

'l-Enama Mla Xdf Srt pre bn. Paj du rojan Melay min ji der ve da hers kitb
di bm eng. . .

Efend mewlda xwe bi pne salan briya

Mla

Nezr

Nivijta

xwe

di

sala

mqrtiyet, yan di sala 1319'an [1901] de


nivsandiye.

I32i/[i903] di panzdeb meha nsan de bi


xwe ni^vsandib.

Mewlda Hed Ysuf yan a rirk ji xwe

L ro avn w ji ber nexwejiyek ew

hing ketib ap. L ya 'Usman Efend


nediket. Careke nivijteke w jandibn Di

end tar bne ko desmivsa xwe nema di


kare bbcwme. Ji lewra min je re herbeyt yeko yeko dbcwendin, ew mane dikir zr

yarbekir, ew nivijta ko min ya xwe li ber


nivsand. L ji ber ko nizanbn bbcwiin

ziber diedilandm, min j bi herdu herfan,


ereb Ladn dinivsandin. Di dema niv

bi jnda vegerandibn. Herwek di pel w


pajn de bi tirk nivsandiye: "Bibcasse se
lam we sena' dan sonra istifsar xatir derim.

sandine bi hinceta her pirsa n min bala


xwe dida qewa'id, destrinin zimanek di
ann der berpl dini^vsandin. Bi v xm.y

Mezkur kitab wlayet'den ger ade edild.


Sebebi okuyamamij'lar dir. Baki selam. 12
heziran [i]322 [1904] - mzjt" nayte xwen
din.

ez digiham bingeh zar dumil j min ew


cbdan ber kurdmandy.

Je bla din diviya b ez bizanhn ji

Pijd

Mejrtiyet pismamek min,

Faz

xwendevanan re bidim zann, ev Mewlda


ha keng hatiye nivsandin bi i away ji 'Usman Efend re hilketib.

Beg Bedir-Xan, bb qaymeqam Puturg.

Bav Mda Nezr Hed brahm b bal.


Mewld jan w da. Pir neajot Faz Beg h

Li gora gotina Mla Nezr yek ji melayn


Swrek, bi nav Ysuf Mewldek bi zima

te ezil kim vegeriya Stenbul. Mewld j bi xwe re bir ko bxe ap. L li Stenbul j
ew nikaribn bbcwnin. Hing Faz Beg ji

n rirld nivsandib. Ew 'Usman Efend bi hev nexwq bn. Hek berber bi hev
dikirin. Paj bdavbna mewlda Hed Y suf Meyildarn w digotin: "Melad zanad

Hed brahm re nivsandb ko an ew bi


xwe an kur w xwe bigihnin Stenbul mewld ji wan re bbcwnin da ko bikarin

-604-

ap bikin. L ne kur ne bav nen Stenbul mewld neket ap Xwed ji 'Usman Efend re hez nekir ko keda xwe bi herfn

Gimahd xo r are bin binaln Birejnn hers iman ra bikaln

Bibo 'efw gimah may vrdo Gimehkar k 'umr xo di kerdo Selewad biwann rind bol
Biresnn p dima gand resl

rq bibnit. Em v ap ji bona jakirina gi


yan w pjkj w dikin.

Ji hla din min dizanb ko nik Muhemed El Ewn Efend (i) j nivijzke mewld
heye. Min je re jand ni^vijta w an. Me herdu ni^vijt dann ber hev. Me dt ko di na^vbera wan de km zde ferqin hene.

Ji p ve di minhuy (mme) de, di ge

lek cihan de navbera nivijta me ya Muhenuned El Ewn Efend de ferqn din j hebn. Me ew ferq berpl di bin re ye

ko yeko njan kirine. L ferqn mna pj


pajbna pirs herfan guhrna dyokan nehjay njankirin bn. Herweld di beyt
misran jrn de tte dtin.

Ber pjn di destpka nivijta w de deh beyt hene, di ya me de ten sise ne. Min ev
ji Mla Nezr re xwendin. Ew got: "Bi min

beytn zde paj hatine bi ser xistin, herhal yek ji ber xwe gotiye"
Di v babet de ez rijtek nabjim l her weld xwendevan bi xwe de bibnin di wez
na wan bcytan de xwar kman zdene.

1- axo qurban b dev Ellay resa (Wexta qurban b dev Ellay resa) 2- Kam k adir ra xelas xo r wajt
Wa biwano resl r selat (Kam k adir ra xo r xelas wajt Wa resl r biwano es-selat) 3Kerdo nan ard bi Ellay bol nyaz

'Usman Efend bi xwe nikarib beytn b


wezin an xwarwezin binivsne. Je re mew lda w giwah e. Digd v hind em wan beytan b ko tu djt wan biguhznin, rast bi rast diguhz

(Kerd nan ard bi Ellay nyaz).


Ev e ferqn bingehn di navbera herdu

nin hire:

nivijtan. Di nivijta Mla Nezr de me ten


tijtinin wel guhartin ko ber ve rengn

Bi nam wahr no ard azmn


Ke ma dest kerd bi no girwe rengn

xwe en binad winda kiribn rind nediketin

Sima hemd xwe Ellay r biyarn Sew roj qapd ey di biqarn


Pxember r selewad biwann
Tim tim derd ce ver di binaln
Zarn ziman kurd en bingehn sise ne.

Zar welat jorn, y welat jrn zar du


mil.

Misal na din zan ti merdim


Ti dtrrd, girwey to j toxim

Herwek nas e zar welat jorn kurd

Ke to zanan k no dinya senn o Bizane a din cay c nyo

mand ye di kurdmandy de fert]n zara wa jwan hebe j zar kurdmand b tu kman jan yektiyeke zimanek dide. L zar wdat jrn ne wel ye. Di nav xwe de

Wedaro ey ce k dtr bikaro


IQ drr ^ karit ey wedaro

Beso tobe biyarn hey xedarn Dinyay di to hem hewl bikarin

li zarinin din belav dibe cih bi dh ji hev


vediqete, mna Baba kurd Lor. Ji p ve

-605-

di

wdad de zarinin din hene bi gelek ji

em ji xwendevanan re mnhk bi du za ran bidin zann, bi y Swrek y Paloy.

zar welar jrn dur in dikevin nzng zarn din. Zar dimiil: Ev zar ziman kurdn du

Ev mnh rokek Mikr ye. Par xortek hejdeh sal, ji wlat Mikr, ev rok ji min re gotib min j ni^vsandib. Min ev mn h li herdu zarn jrn da wergerandin. Y
pjn ji Mla Nezr y duwem ji Mihyeddn re da wergerandin. Mihyeddn xelk

mil an zaza ne. Kurdn dumil di welat


jorn di rojavay w welad de rnijd ne. Bi piran tevl kurdmanc^m in ji zar xwe p

ve bi kurdmand j dizanin. Li gora ko min


seh kir di zar dumil de j end bir hene.

Paloy ye. Ji gund Meman ji ejra Qasiman.

Di bingeh de ev birn ha dudo ne. Di nav van herdu biran de di dengan qewaid de ferqinin ejkere tne drin. Di denganiy de: di zar Swrek de herfe "j" bi qas kurdmandy nn be j, di hin pirsan de tte drin. L di dumiliyn din de mna zar paloy de "j" yekcar nne jna w "z"yek an "c"yek rabye. Ji lewra heke ji dumiUyan re ji ber ko li jna "j"ya kurdmand "z" dib
jin "zaza" hte gotin dumiliyn Palo Ma den ji dumiliyn Swrek btir zaza ne. Di zar dumil de pirsn herzar kurd t

Ji bona ko yek di bin hukm zar din de mendnit min ji herduwan re mnhwa Mikr xwendin je l zar wan da werge
randin, b ko yek ya a din bibne.

Dumlliya Swrek
Roj rojan di dewn di hawar dckcwt.

ar dew pro remay. Dewi miyan di kergn des leyrek ca di mend. Lyndo
vjan nan ra peyda b. Kerg xeyl tersa. Ly
ay r va:

ne dtin, kurdmand, Babakurd, Hewreman h. p. . .

Ez do to bora tewr leyrekan.


Kerg dr va:

Di v zar de "v" heye gelek e. Dibe ji

kurdmandy btir j. L di hin pirsan de


"v" mna kurdan bi "w" diguhrnin li jna "av" "jev" "aw" "jew" dibjin.

Heta hewt roj


Ly dr va:

Qand i?
Kerg dr va:

Di qewa'id de: Zar dumil di qewa'id


de ji her zar btir nzng kurdmandy ye.
Ber pjn prona^vn "ez" "min", prona-

Leyrek bol werdek .

Ly zana dew di

kes inyo veng nkerd,

vn zind, di v zar de weke xwe mane "ez" j neketiye. Ji lewra herweld di kurd
mandy de ye, di dumiliy de j fi'ln lazim

J. ICerg kewt qesawet. Tew r leyrekan dew ra vijiya. aryey het. Uja ajwan dnay. Kerg hewar kerd, dr va:

mute'dd dh dh rne asrf kirin.


Ten di mesela dsn de zar Paloy km

Ewro lyn ma ra peyda b. Min r va:


"Ez do to bora". Min cir va: "Heta hewt

kiriye. L zar Swreld m nrn xwe we ke xwe hilanne. Di hin dhan de mesela dsn di v zar de ji kurdmandy brir, kurtir hrektir e. Ew end ko di fi'lan de j
tte dtin.

roj vindir". Ly j, veng nkerd. Ti nika ta z kutikan hadire ki heta Dedi Ly yenno.

Ajwan va: Bol rind o. O wext post ly neway etur kerd. Aj-

Paj ko me ev fertjn ha, bi kurd, gotin

-606-

wan xeyl p wq b.
Kerg r

Kerg va:

-Uikzehfqic. Ly zanani dew di ew no, veng nikerd,

- Ezo no meydan di lann biken. Ezo

tewr kutik taziyan dekewin. Eger Dedi


Ly ame teneld ey dir ra kay bike. Odo to
r-vaj:

J. ICerg kot dijmj biyayj. Dew ra tewl l

ikan xoya vicyay, j arye. ca arbany


d. Kerg hewar kerd, tira va:
Eyro lyek min r peyda b. Min ra va:

- Ey kerg, kerg, kerg! Ezo to bor tew


r leyrekan.

"Ez to bor". Min tira va: "Vindir hewtna


rod". Ly j, veng nikerd. Ti inkey tanz

Bado ti d ra vaji: "Ey Dedo Ajwan, ti bixwe kutik qimd b teber."


Ly ame meydan,
rva:

bwed hedre ki heta Apo Ly ycnno.


Arban^va:
-Zehf hewl o. In wexti d' postey ly neway etur kerd-

kerg, kerg j, d-

- unk ti nika mi bor, min r wej o te


neld kay keran. Dest jewbn girewd. Kerg dr va; - Min r deyr biki.
Ly va:

y. Arband zehf p vvej bi. Xo hedre kerd,


kerg ra
Ez in meydan di quik bikeyn. Tewl

tanz bwedyan dekuw. Eger k Apo Ly ame tay dr bireqis. Wi tue ra vaco:

- Ey kerg, kei nika ezo to bora tewr

leyrek to.
Kerg va: "Nobeta min a" dest pa kerd:

Hey kerg, kerg. . . Ez to bor tewl l


ikan tue ya.
Bad ti tira vac:

- Ey Dedi Ajwand b teber, ti bixwe


kutik qund.
Ly tersa, - Him mevaji, axir ez tersenno.

Hey Apo Arband, h^" teber, ti bixo w


bwd qund. Ly amey meyda, venda kerg da, kerg j,
tira

Qissey temam kerd, Dedi Ajwan

Taz kutikan wexto ly dnay, girewt

Qey gi ti inkey min bor min r wq o ez bineykek bireqes. Ly va: "Hewl o". Dest yowbn gured.
Kerg tira

fetisnay. Ajwan bi ly, kergi bi leyrekan


b jay.

Dumlliya Palw
Rwed rweca dewk de hewar kewt. ar

Bineykek ma r dr biki.
Ly va:

Hey kerg, kerg, ez inkey ti w likan

dew

pyero

remay.

Miyan

dew,

ca

ti piya bor.
Kerg va: "Serey min o":

mend kerg tewl des likana. Yn r lyek peyda b zehf veyjan. Kerg zehf ters. Ly
tira va:

Hey Apo Arban b ti bi xo w bwedy qund ya.


Ly tersa, va:
Ano me axir ez tersenna.

- Ez to bor tewl likan tuwiya.


Kerg tira va:

- Vindir heta hewtena rwed.


Ly tira

Qal xo temam kerd Apo Arban vicya. Tanz w bwd hela g' ly d, di hal de guret xeneqnay. Arban bi ly, kerg likan

- Qey ine ya?

-607-

jab. Pas ko ndn mewld ev benda ha niv

go bi lehceyn Kurdistair tevan zanin t de


kom bibin.

sandin herdu jan biray Sx rehmed Sx


Evdirehm Efend dan.

2 - wek sivik bilind jrn ko pirn kurdan p mijl dibin bigirin en din tevan

Hmg ew ji mm re got ko ji v mewld


p ve mewldek dm j bi zar dumil hari

bikujin eger pirsek ji w bijard km b em


karin ji jwn kujd bidizin.

ye kirin bi ser xist: "Li gora ko di bra


min de maye ji v dirjtir b ne bi jwa Swrek l bi ya Par b. Yek bi nav
Ehmed Xass kirib". L Mla Nezr ko ji dumlliya Swrek p

iman. . . go em weha bikin dijwar digih du milyon kurd l eger em jwak ji te

van ldn hinga dijwar digib neh deh mil


yon kurd.

awan go ndletan hemiyan weha kiriye yan jwak pir jrn girtine en din kujtine.

ve tu dumiliy naedbnit dibje: "Bel Eh


med Xass j mewldek kiriye ew

Bel di qonxer de h litir em karin dell njanan ji fikr bra xwe re dirj bikin
d heval sax bin.

mewld gihaye Swrek j. Min ew dtiye. Hima s car pelik bn. Ji pirsn kurdman dy tij b. L pijd ko Mewlda 'Usman

Efend derket ew betal b" L ji ber ko min


dil lne ez w betal bikim ji xwendevanan

Cegerxwn

hv dikim heke p dizanin dikarm peyda bildn nivijteke w ji min re verkin da ko


ez w j bxim ap.

SEHT

Le bo yektiya ziman Kurd


Sam. Tara Kurdan : 16 tirmeh 1933

Celadet Al Bedir-Xan
-5-

Ziman kurd, bi rasd zimanek pir jrn


* Me tpguhziya hers pereyn dumil ji kova
ra Hv, hejmar 2, 1994, girtiye. Tpgugziya

zehf zengn we rengn e. imk gai-

gala w (mufredat) zor, away qisebj (lehce uslb) gplek zehf e. Ew j ji ber bdav
bna kurdan e li serhedan, we parekirina welar wan dlai kurdistan e li navbera du s millet dewletan da. Lewma kurd, ji

hers pereyan Malmsanij kiriye.

SEHff

hevdu veqeriyane ji hev dur ketine. U ji zihn bbexriya dijminan stbdad tebq-

Le bo yektiya ziman Kurd

ra bganeyan, bajran gundan berdane.

ne ketine nav newalan dejtan derke


tine ser iyan zinaran, dur li medeniyet
-4-

mehrm ji bn rfan.

Seva [seba] w ziman wan kurd pak


Ji ber hers pirsan ve ez dibjhn

dlai, ji ni'met xwendin nivsandine


mehrm maye. We (ten=tenha) li nav

I - Gereke dvatek ji arkenarn Kurdis


tan bibe seyda zana end mirovn

-608-

gund ejran da hatiye peyv qisekitin.

seq yekawa ('ela '1-eqell) Ii nivsan da r

Ema xwenda zanay kurdan


ejr heke bajr be

heke gimdi

peyda kirin ko hem kurdan t bigiline


p miraz meqseda xwuyan biqednin we

gijk bi ziman bga

ne neyaran lm rfan hn bne xuyan zana xwendayn kurdan hesibandine,


tu li ziman bav de pirs nekirine. Seva w gire rbata ke na^vbera kurdan hebye,

ak eda bildn?

Va nivsa xwuyan

nivs, bona ke

winda bye bi yekcar ji nav wan rabye;


ne ko li nav herberek ji bera kurdan me zin gewre rabye. Belku her ejrek ji kurdan xwe ten kurd hesibandiye bi

Hawar ra ray bikim temz kiribm, we bi cuhaba w pirs mijl bbm. Ji jimara Hawar janzdehan da pirsiyark hja dor aliya v mewd'; mewd' nivsara min da

musteqbel dinan nexwesdye deqedar bi be. Bi v away, tevda bganey bev du bne.
Yan car, pnc merovn kurd eger U dld bidvin we dil bildn ke le ser welat xwunan

hatib belav Idrin we bi kurd heyan yekiya


gulan cuhab dihat xwastin. Wexia ke min

ev dt xwend dil min veb avn mi ron b we ez zor p klxwcj bm. Seva w

qise bikin we ji bdengaziya w bas bikin;


bjik nikarin bi asan bi gengaz miraza

mecbr bm cuhab ko bo temamiya niv sara xwe hazir dikirdim himan bi te' dl texyrk hindik binivsim bidim bo ev

xwoitan fehm kirin bidin, netiwanin meqseda xwuyan hn bibin. unk heryek li

pirsiyariyan ko li Hawar da hatiye bdav kirin. Paj vegerim li ser temamiya nivsar (meqale) xwo, we doraiiya zar ziman kurd, xwasima zazay (dumil, dunbil) da
hinek zann bo hurt ziman bdav bikim

wan bi awayek qise dike dil xwe da di

b: Ez ten kurd im. din eger kurd j bin


ziman kurd nizanin. ima? unke zar
jwey w nizanin.

We '1-bal ewan hem (heme, 'hem, 'he


me, gjk, tevda, gijd) zaro lawn millete

ko heyan ro tijtek ji w nehatiye nejir ki

rin. Hviya min ji mr dlai hja xwediy


Hawar me hem kurdan ev e ko ji v niv

k yekziman yeknjad yekxwn in. Wel j li hev nehatiya jwe zarn wan, nikarin hev din nas bikin we xwo naskirin bidin. Eger xwenda zanaya milleteld bi

s jitik demexe ji ber ko dirj e muxalif


jert pirsiyariya Hevind Sor ye. (2) I- Ziman kurd awan xwer pak di bit? I- Ma na^v pirsiyar divt weha bit. Zi
manek kurdk tevay ('umm) awan t

away nikaribin bi qise nivsa xwe yan mil dest hev din bigirin arkariya xwutan bildn; b jubhe ne mumkin e rijtek

din da j dest hev bigirin yekfikir yekneseq bibin. Cira?

peyda kirin ko hem kurdan - kurdmanc,


goran, lor, kelhor, bextiyar, zazan, hawra-

unk njana yekdya milleteld yekb


na komelk hebn beyiya zimanek - bi km yan 'ela el-eqell li ni^vsan da - yek

man -jor jr, rojhilat rojavay Kurdis


tan da, t bigibne we karibin p binwsin

bixwnin. ima va pirsa lazim weha bit? imk ziman ko hem kurdan, km

neseq yekawa ye. B vaya tijtek din na be naye dirist kirin qet. Nuha li pir

zehf rbigihne hj peyda nebye, nehati ye meydan ko merov, bi paqij saf kirina
w mejl bibe bbcerke.

sek r bala hem xwendevan ni^vsevan ew j vaya ye: awan zimanek kurdk yekne-

-609-

Herkes zane ko, saf paqij iya zimanld


hanca paj yekd (webdet) we li hev anna zarn w zehf r sewur kirm. Ji bo w

mewcd b heke Latd b heke ereb. Mese

la mlay ereb y ke p ziman faris 'Usmaid [osman] mir t nivsandin ji bo kur d j - we lew muweqeten - ak e baj e
xwasima li mabeyna zana munewwran

cuhaba v pirs ewil weha didin seva gihajtina miraz, peydakirina armanc divt

ber hertijd iqas zarn zimann kurd wek kurmand, baban, zazay, lor, fl,

da. Ne ko wek biran me kurdan wdat jrid Kurdistan ke nivsa xwuyan bi hurf
mucjette'e binivsin heta metb'ey da, bibe wek jorbe tev li hev tkd, mirov nikarb
ji nav derkevit.

bcxdyar, hawreman. . . - hene be hem


wastcyan bi awak zann (uslb lm) we

re dvandhi belavkirin. Yan herzar herjwe de bi km - ela '1-eqell - du s kitbok divt werc apkirin ko heta zana niv

3 - Ziman kurd awan pjve di, bi


awaj bi ser dikevit?

sevan kurdan, karibin je fde bibnin we

Hem nivsevan xwendevan ra nas e ko va pirsiyariya netceya pirsiyariya yekem


duduyan e yan li paj dvandin belavkiri-

jhr [j'r] gotin nivsa xwonan, bi qise

pirs galgal hem z.arn lehcekan kurd


kin we durust kin we karibin qise pirsa-

na hem zaran kurd, xwe bi xwe ser dike

n bganeyan berdin we hd, hd desta wan je were kijandin hta biriwanin bi

ve we pjy t bcsibandiii. We l seva ko


z ser bikeve we zahf zengn rengn bibe, lazim e pijt salek ji va xebatanan dvatek bemya)/tevay (mu'temer umm) bo zi
man were li hev we ji bona yekirina away

awayek kurd xalis muxlis bjin binivsin.

2 - Bi i away zar Kurdistan en dh

cih nzng hev dibin. zarek wel tte


p ko, kurd hem di zarn hev digihn?

nivsn (mia) zarn kurd (leheait) da


nna sdialiata zansd = z;inn mejl bibe bbcerke. We cjerarat ke va xussa da derdxe divt nik hem kurdziman meqbl bit

Nzngbna zarn zimann kurd, hd,

hd bi xwe ancax paj dvandin belavkirina wan dibin. unke w ax heryek ji xort dwair kurdan ji xwe ra zarkrir - bi
zar xwe - diedbne tedqqat xebata xwe

bi dil were tenfz kirin. dibit herkes bi


zan ke mirovd qedr cimeta w bi juxlandma ziman bav bapr de dotmaman r naskirin zann.

ser w zar dimcjne. We vaya mideyek de


wam dike nedcey da iqas zar lehceyan kurdan hene, tne belav kirin, lakn bi awa-

Ji ber w lazim e li ser hem kurdan welatparzan, zar za xwuyan ziman kurd

yeld zanisd. her xwenda zana nivse


van dikare bo nzkirina ezmanan kurd
zarn kurdmand zazay . . . nivsa xwu

tevay hn bikin we hem nivsa xwe bi v


ziman dayik binivsin.

nan bi pirs galgal awaya hem zar zi

Misir el-Qahlre

manani kurd tevlhev we tkel bike. We jev roj bi v armanc mejl bibe. We bona
ko hem kurdan zana nivskaran zann

LacHen

tedqqad xwoyan ke li hem lehceyan kur


d da bikin were xwandin t|jhjtin, divt mlak (away nivsn) muttefiq eleyh

-610-

XWENASKIRIN

Bapr e ji wa re jr opn

Sultane li wan ji nesla Gurgn // Haco Axay dlai re pjkj dikim

Ey dil tu were bike temaja Ka tac direfj kann ew jah Ka jahnjah dhan Ferdn

Yezdiwabir Yeznj Trdad


Sih merw web btine jah Azad Eywana bi nd ji tac gurzan

rec Menehr tekye gerdn


Newzir bi d de had zab e
Kar bi kr ji bo me zab e

Dergj e ji bo tild dehban

Pijd ko Mesh dibye rehber


Sasai U d dibne serwer Roja ko Huseyn dibye zava Roj we di Bebc ye ava Sultan buweyh hakimann

Kurap w Keyqubad zordil Osriyax Durstar e w de bdil

Keykawus Xwusrew nemek bj Nav w di deftera de Kyrj


Luhrasib ferz w riham b

Bedls Hezo keran wan in Ev kesro y keyan kurd in


Doza me durust e p xeberdin Trdad ji kur xwe nivsand

Quds ji nefr tar mar b


Kujtasib dn ew li Zeradujt

Behmen bi d de dot Hamalst


Daray humay i jr debr b

Ew kurd kur kurd azad


rgoh ji kirina Azerbaycan rgoh e bel di fetha bureau Ysuf bi Sclaheddn navdar Pirsa w bike ji Flip Rjar

Zerdejtkirina dhan di br b
Daray duwem i ejdeba b Kohn Muxn ji ber Ruba b

Daray syem ko hat chan e


Ferxende nhan b Ariyane

Ferz w eger ko fetha qis kra bi ziman kurd Quds Xelk nedigot Fatim b Zanay bikin ziman ber b
Zanay dhan ha seranser Pesn vA didin bi xameya der

skender hk zi per ji ber dar


Belj kj dikirin ji bo milk dar Cengek li Klkya yek li Erbl

Dara di jer duwem de b dl Serdar bn ji Nh hetan ssed Sih sal ber mesh di nav Med
Ajr di rojhilat dhangr Der jehr a^va de bne bargr

Pijt xatem enbiya bi pne sed st sal dib melik xwed bend
Hjta j evana hejt sal Sultan kirin bla ubal
Der Misr Yemen Hcaz Sr

Alaya zerelj gihjte Ynan


Hind Yemen welat Tran

Bayezd welat ehrezor


Heskf melkan w ji wan in rw bi xwe ferz wa Keran in

Ka Rostem kurd kan opn

Merwan Amed li ku man

Ka Nlfer egt Gurgn Sultane Belc Xorsstan


Sultane HiratXezen Efican

Not sal di w de mane Sultan


Mr di Cizra jehr Botan

Kurdd nema li d Bedir-Xan

-611-

Sultann bi nav Selm Qann

Bax me U me kirine kann

Hja b ko xaniy a drs


Zr helbikira di jehr Bedls Kurdmanc a kirine bazik tirkan

Bn bk riman dwan ran


Ey kom civatn Ewrupa ye Dlbn bi v nrz q rewaye

Bubcar Mecar say Lubnan

Azad dibm z[j]i bil me kurdan


Wlson li ku maye sozika te
Musyo Klmenso gotina te Lqkerkj ngilz kan

Soza ko te god ja ra kan

Rastgir dhan Eml Bdic?


Guftara te gotib i rast

Bje tu bizijkiye i daro


Derman nesaxiya me ya ro

Yekd ji me re i xwej lac e


Yat bn di me de i brewac e Ey kurde iyay dqt zozan
Umd mekin ji dest^ran

B. Ferdn

*. Kitbxana Hawar di van rojan de mewlda zazak ap belav kiriye. Ev ben


da ha pjgotinka w mewld yc. 1. Muhemmed El Ewn Efend ji xwen
dayn kurdan en wdatparz milletperwcr

c. Bi xwe j xelk Swrek ye. Li Misr di [Unversteya] Ezher de xwendiye. Ev deh


sal in cU dwana qiran Misr de murrdm

e. Li ercfiiama ko v pajiy li Misr hte


apkirin pjgorincke hja nivsandiye.
2. Hv daxwza h li ser seran ser a
van.

-612-

You might also like