Κάτι παραπάνω από… ιστορία

Ο Μανουήλ Α΄ ο Κομνηνός ή Μανουήλ ο Μέγας (28 Νοεμβρίου 1118 - 24

Σεπτεμβρίου 1180) ήταν Βυζαντινός αυτοκράτορας του 12ου αιώνα (1143 - 1180),
βασίλευσε σε μία κρίσιμη καμπή στην ιστορία της Βυζαντινής αυτοκρατορίας και
της Μεσογείου. Ο Μανουήλ Α΄ ήταν τέταρτος και μικρότερος γιος του Ιωάννη Β΄
Κομνηνού και της Ειρήνης της Ουγγαρίας. Στην εποχή του η Δυναστεία των
Κομνηνών βρέθηκε στην τελευταία μεγάλη περίοδο ακμής, η Βυζαντινή
αυτοκρατορία έγινε πανίσχυρη οικονομική και στρατιωτική δύναμη με μεγάλη
πολιτιστική αναγέννηση. Ο Μανουήλ Α΄είχε μεγαλεπίβολα σχέδια να
αποκαταστήσει την Βυζαντινή αυτοκρατορία στα παλιά της σύνορα και να την κάνει
υπερδύναμη στην Μεσόγειο. Συμμάχησε με τον πάπα και επιτέθηκε στο
Νορμανδικό Βασίλειο της Σικελίας, στην Β΄ Σταυροφορία δημιούργησε ένα
Βυζαντινό προτεκτοράτο πάνω από τα Σταυροφορικά κράτη της Ουτρεμέρ. Ο
Μουσουλμανικός κίνδυνος στους Αγίους Τόπους τον ανάγκασε να συμμαχήσει με
το Βασίλειο της Ιερουσαλήμ και να προχωρήσει σε εκστρατεία στο Χαλιφάτο των
Φατιμιδών. Ο Μανουήλ Α΄ ανασύνταξε τους πολιτικούς χάρτες στα Βαλκάνια και
την Ανατολική Μεσόγειο, το Βασίλειο της Ουγγαρίας και η Ουτρεμέρ μπήκαν σε
Βυζαντινή κυριαρχία και προχώρησε σε εκστρατείες απέναντι στα γειτονικά κράτη.
Η πετυχημένη βασιλεία του αμαυρώθηκε στο τέλος με την ήττα του στη Μάχη του
Μυριοκέφαλου, την χρεώθηκε ο ίδιος χάρη στην αλαζονεία του να επιτεθεί σε
ισχυρές θέσεις των Σελτζούκων. Ο Βυζαντινός στρατός ανέκαμψε και πέτυχε να
κλείσει ειρήνη με ευνοϊκούς όρους με τον Σουλτάνο Κιλίτζ Αρσλάν Β΄, η ήττα στο
Μυριοκέφαλο αποδείχτηκε ωστόσο καθοριστική στις προσπάθειες του να
κυριαρχήσει στην Ανατολή.
Ο Μανουήλ Α΄, που ονομάστηκε «Μέγας» από τους Έλληνες οπαδούς του που τον
υπηρετούσαν και τον εμπιστεύονταν τυφλά, ήταν κεντρικός ήρωας στο έργο που
έγραψε ο γραμματέας του Ιωάννης Κίνναμος και του απέδιδε όλες τις αρετές. Είχε
έντονες επιδράσεις στις σχέσεις του με τους Σταυροφόρους, η φήμη του στους
δυτικούς ήταν τεράστια, τον αποκαλούσαν «ο πιο ευλογημένος αυτοκράτορας
στην Κωνσταντινούπολη». Οι σύγχρονοι ιστορικοί ωστόσο έχουν πιο μέτρια γνώμη
για τον ίδιο, χρεώνουν τη φήμη του περισσότερο στη δυναστεία του δηλαδή τον
πατέρα του και τον παππού του παρά στον Μανουήλ. Οι ίδιοι ιστορικοί τονίζουν ότι
δεν μπορεί να θεωρείται τόσο πετυχημένος αφού η αυτοκρατορία και η δυναστεία
του κατέρρευσαν μετά τον θάνατο του.

[Μαθαίνω : Ουτρεμέρ (Outre-mer, το οποίο στα γαλλικά σημαίνει "υπερπόντιες

κτήσεις") ήταν το γενικό όνομα που δόθηκε στα Σταυροφορικά κράτη που συστάθηκαν
μετά την Α' Σταυροφορία. Το όνομα χρησιμοποιήθηκε πολλές φορές και ως συνώνυμο
των Λεβάντες, Συρία και Παλαιστίνη που ενσωμάτωναν περιοχές, οι οποίες είναι σήμερα
τμήματα του Ισραήλ, της Ιορδανίας, της Συρίας, της Τουρκίας και του Λιβάνου.
Ο όρος μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί για οποιαδήποτε χώρα "πέρα απ' τη
θάλασσα". Χαρακτηριστικά, ο Λουδοβίκος Δ' της Γαλλίας αποκαλούνταν "Louis
d'Outremer", καθώς είχε ανατραφεί στην Αγγλία.]