HİTAP ŞEKİLLERİ

4. Topluluğa hitap ederken bakışlar bütün

1. İsmi bilinmeyen kişilere “bakabilir misiniz salondakiler üzerinde gezdirilmelidir.
beyefendi/hanımefendi” gibi ifadelerle
seslenilmelidir. 5. Kişi kendinden çok bahsetmemelidir
2. Konuşurken ortamda olmayan kişilerden veya 6. Kişi konuşmayı kendi tekeline almamalıdır.
ortamda olsa dahi birden fazla kişiye birinden 7. Kürsü üstünlüğü kullanılmamalıdır.
bahsederken o kişi için”Hanım/Bey” denilmelidir.
“Aysel hanım görevliden kapıyı kapatmasını rica 8. Konuşan kişiler alaya alınmamalıdır.
etti.” gibi. 9. Sohbetlerde hiç konuşmamak karşıdakine
3. Ünvanı olan kişilere ünvanları ile hitap etmek de rahatsızlık hissi verir.
mümkündür. “Doktor”, “profesör”, “albay” gibi…
4. Bir kadın kendi seviyesinde olan biriyle konuşurken 10. Konuşan kişilerin sözü kesilmemelidir.
kocasından, “kocam” , “eşim” veya; “Ahmet” diye 11. Hitap edilen kitleye sürekli “anladın/ız/mı”
bahsedebilir. Erkek ise, “karım” veya “eşim” ya da biçiminde soru sorulmamalıdır.
“Aysel” diyebilir. Fakat sosyal durumu daha aşağı
biriyle konuşurken kadın kocasından, “Ahmet 12. Kalabalık ortamlarda bir kişi ile köşeye çekilip
Bey”, erkek ise karısından, “Aysel Hanım” diye söz konuşulmamalıdır.
etmelidir. 13. Kişi komiklik yapma peşinde koşmamalı, sürekli
5. Bir anne ya da baba; oğlunu veya kızını, şöhret
veya rütbesi ne olursa olsun, daima adı ile çağırır. kendi yaptığı esprilere gülmemelidir.
6. Herhangi bir konuda bilgisine ve değerine inanılan 14. Kalabalık ortamlarda argo konuşulmamalıdır.
kişi “üstat” veya “üstadım” şeklinde hitap 15. Sürekli öğüt verici ve yargılayıcı tarzda
edilebilinir. konuşulmamalıdır.
Sen ve Siz Kullanımı TELEFONDA KONUŞMA
1. Yabancı ve yeni tanışılan kişilere karşı hep “Siz” 1. Telefon fazla çaldırılmaz.
sözü kullanılmalıdır. Yakın arkadaş ve yakın akraba
olmadıkça kişilere “sen” diye hitap edilmesi doğru 2. Telefon açan kişi kendini tanıtmalıdır.
değildir. Bazı yaşlı ya da rütbece yüksek kimseler 3. Konuşma fazla uzun tutulmaz.
gençlere “Sen” diyebilirler, ama gençlerin onlarla
aynı şekilde konuşmaları uygun değildir. 4. Görüntülü aramalardan önce mesaj yoluyla
2. İşçilere, hizmetçilere, garsonlara da “siz” şeklinde sorulmalıdır.
hitap edilmelidir.
3. Devlet erkanından yüksek mevkii sahibi kimselere 5. Üstlere ünvanıyla, astlara adına Bey / Hanım
üçüncü çoğul şahıs “ler” şeklinde hitap edilir. “İster ekleyerek hitap edilir. Üstlere ve hanımlara, açınca
misiniz?” şeklinde değil “isterler mi?” diye sorulur.
4. Yakınlık olmasa dahi küçük çocuklara “sen” diye ve kapatırken selam olarak saygılar sunulur.
hitap edilmesi doğru olur. 6. Telefon; üstlerin yanında, araçta, toplantıda, resmî

KONUŞMA ADABI ziyarette ve görüşmede; davette, törende; camide,

derste, hastanede, mahkemede; sinema, tiyatro,
1. Konuşulan kişinin yüzüne bakılarak, göz teması konserde; restoranda (yemekte) ve kalabalıkta
kurarak ve ona dönülerek konuşulur.
kapalı ya da sessizde olmalı ve açılmamalıdır.
2. Konuşulan kimselerin işiteceği ses tonu ile
7. Başkasının yanında iken telefon gelince, açmadan
bağırmadan veya kısık olmayan bir
sesle konuşulmalıdır. özür dilenmeli ya da biraz uzaklaşarak kısa ve hafif

3. Duyma problemi olan biri varsa duyan kulağının o sesle konuşmalıdır.

tarafta konuşulmalıdır. 8. Konuştuğunuz kişi samimi arkadaşınız veya

yakınınız olsa da, telefonu uzun süre meşgul etmek
 14. Yiyecek bölüştürülürken karşı tarafa büyük parça
(sınırsız konuşmak) hem vakit israfı hem de karşı
verilir
tarafı ve sizi arayanları rahatsız etmektir. 15. Sormadan tv kanalı değiştirilmez.
16. Sormadan oda sıcaklığı değiştirilmez.
9. Prensipte, telefon eden önce kapatır. Ancak üstler
17. Evimizde yemekten sonra kirli bulaşıklar masada
ile hanımlar daima önce kapatırlar. bırakılmaz.
10. Sabah saat 10:00 dan önce akşam saat 22:00 dan 18. Kaldırımda yürürken yola yakın kısımdan erkek
yürür.
sonra ve pazar günü kimseye telefon 19. Yürürken kadınlarla ya da yaşlılarla karşılaşıldığında
edilmemelidir. Zorunlu ise, önce özür dilenmelidir. yol verilir.
20. Kaldırımda ya da yol ortasında durulup sohbet
11. Cep telefonu elde tutulmamalı, masa üstüne edilmez.
konmamalı; cepte ya da çantada olmalıdır. 21. Zeytin yenildiğinde çekirdeği ağızdan el ile değil
çatal ile çıkarılır.
12. Başkasının telefonu kullanılmamalı, telefon 22. Masadan kalkıldığında sandalye yerine yerleştirilir.
başkasına verilmemelidir. 23. Masadaki ortak yiyeceklere kişisel çatal ve kaşıkla
müdahale edilmez.
13. Başkasının telefon numarası izinsiz kimseye 24. Araçlar (araba, scooter vs.) başkalarının geçişini
verilmemelidir. zorlaştıracak biçimde bırakılmaz.
25. Arka arkaya hapşıran kişiye yalnız ilk hapşırığından
sonra çok yaşa denir.
DİNLEME ADABI
26. Islak el ile kapı kolu tutulmaz, el sıkışılmaz.

1. Konuşan kişinin gözüne bakılmadır.

SOFRA ADABI
2. Başkalarının kendi aralarında alçak sesle
konuşmalarına kulak kabartmak 1. Yemeğe oturmadan elleri yıkamak.
3. Gözleri yerlerde, havalarda veya eşyaların üzerinde 2. Yemeğe küçük bir dua ile başlanabilir.
gezdirmek 3. Büyüklerden önce veya herkes oturmadan
4. Esnemek
yemeğe başlamamak.
5. Söz kesmek
6.
4. Sofrada dik oturulmalıdır.
5. Dirseklerin masaya konması, yayılarak oturulması
ve kolların masayı kaplaması saygısızlık olarak
AZ BİLİNEN GÖRGÜ KURALLARI NELERDİR? algılanır.
6. Zorunlu olmadıkça yemek esnasında
1. Kapalı bir ortama girildiğinde veya bir başkası ile
konuşurken güneş gözlüğü çıkarılır. konuşmamak. Çünkü konuşurken ağzımızdaki
2. Kaldırımda sağdan yürünür, kaldırımın dar olduğu yemek dışarı saçılabilir, bu da kötü bir görüntü
yerlerde yan yana yürünmez, yürüyen merdivende oluşturur.
sağda durulur.
7. Ağzımızı doldurarak yememek. Küçük lokmalar
3. Sohbet esnasında telefonla ilgilenilmez.
4. Toplu taşıma araçlarında yüksek sesle konuşulmaz. halinde yemek.
5. Kaldırımda sigara içilmez. 8. Peçede kullanmak.
6. Habersiz misafirliğe gidilmez. 9. Yemek esnasında kürdan kullanmamak. Kürdan
7. Arkadaş meclislerinden izinsiz kalkılmaz. kullanılacaksa masadan kalkıp lavaboda
8. Bilinmeyen bir mekana önce erkek girer, önce
kadın çıkar. kullanmak.
9. Geç saatlerde arama yapılmaz. 10. Sofradakilere afiyet olsun demek.
10. Hesabı davet eden öder 11. Yemeği hazırlayana ve servis edene ellerine/ize
11. İltifata karşılık verilmez sağlık demek.
12. Avuç içine öksürülmez/hapşırılmaz.
12. Yemeği yavaş yemek.
13. İçecek yudumlarken göz teması kurulmaz.
13. Salata ve mezeler gibi ortak yiyecekler ölçülü
olarak tüketilmelidir. Masadaki diğerlerinin de
ondan tüketeceği düşünülmelidir.
14. Tabakta bulunan yemekle oynanmamalıdır.
15. Otel gibi toplu ortamlarda açık büfe servislerde
tabağımıza yiyebileceğimiz kadar yemek almak.
16. Yemek ile ilgili olumsuz yorum yapmamak.
17. Ağız şapırdatmamak. Yemeği ağzı kapalı
çiğnemek.
18. Yemekten sonra ev sahibine ziyade olsun demek.
19. Aşırı yememek.
KİŞİSEL HİJYEN VE ÖZBAKIM
HİJYEN: Bir sağlık bilimi olup, temel ilgi alanı sağlığın
korunması ve sürdürülmesidir.
KİŞİSEL HİJYEN:
Kişilerin kendi sağlığını korudukları ve devam
ettirdikleri özbakım uygulamalarıdır.
KİŞİSEL HİJYEN
1. Kişisel temizlik, sağlıkla yakından ilgilidir.
2. Pek çok hastalık mikrobunun temiz olmayan
kişilerde kolayca yerleştiği bilinmektedir.
3. Sağlığın korunması için düzenli bir şekilde saç,
vücut, ağız ve dişlerimizin temizlenmesi ve
giyeceklerin sık yıkanması gereklidir.
KİŞİSEL HİJYENİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
1. Kültür
2. Sosyal- Ekonomik Durum
3. Aile
4. Kişilik
5. Hastalık
EL BAKIMI
Eller;
1. Yemeklerden önce ve sonra,
2. Pis ve pis olması muhtemel eşyaya dokunduktan sonra,
 tuvaletten sonra,
3. Uykudan önce ve kalktıktan sonra
mutlaka su ve sabunla iyice yıkanmalı, durulanmalı ve çok
iyi kurulanmalıdır.
4. En iyi el yıkama işlemi bol suda ve sabunla, bilekleri de
içine alacak şekilde avuç içi, parmak araları, parmak
uçları ve özellikle tırnak dipleri iyice temizlenecek
şekilde olmalıdır.
5. Yıkama ve durulama sonrasında nemli kalmaması için
temiz bir havlu ile kurulanmalıdır.
6. Haftada bir kez el ve ayak tırnakları kısa ve yuvarlak
şekilde kesilmelidir.
7. Tırnak uçlarının altında bir çok mikrop kolayca yerleşip
üreyebilir. Bu nedenle, tırnak diplerinin temizliği çok
önemlidir.
8. Ayrıca, tırnak kesim ve bakımında kullanılan aletlerin
kişiye özel olması bazı bulaşıcı hastalıkların (Örneğin
AIDS) önlenmesinde önemli rol oynar. Ayrıca, tırnak
kesim ve bakımında kullanılan aletlerin kişiye özel
olması bazı bulaşıcı hastalıkların (Örneğin AIDS)
önlenmesinde önemli rol oynar. Tırnak cilaları, ojeler ve
oje çıkarıcılar mümkün olduğunca kullanılmamalıdır.
Çünkü, bu maddeler tırnaklarda kuruluğa ve tırnağın
kat kat ayrılmasına, kırılmasına neden olurlar.  Eller ve
tırnaklar, iyi bir el losyonu ile yağlanarak, kuruması
önlenmelidir.
AĞIZ BAKIMI
1. Diş ve diş etlerinin temizlenmesi, ağzın bol su ile
çalkalanması, diş etlerinin uyarılması ağız bakımı ile
sağlanır.
2. Ağız bakımına dikkat edilmediği takdirde ağız kokusu,
diş eti rahatsızlıkları, çiğneme güçlüğü ve hazımsızlık
görülür.
3. Ağız bakımında amaç, ağzın tüm organizmalardan
temizlenmesi değil, daha çok birikmiş yiyecek
artıklarının temizlenmesidir.
4. Dişler günde en az iki kez 3 dakika fırçalanmalıdır.
Fırçalama işlemi yemekten sonra ilk yirmi dakika içinde
yapılmalıdır.
5. Dişlerin arasındaki artıkları ve plakları temizlemek için
diş ipi kullanılmalıdır.
6. Diş temizliğinde kullanılacak fırçaların sapı elde rahat
tutulabilecek biçimde olmalı, fırça ağız içinde bütün
alanlara rahatça ulaşabilmeli, fırçanın kıllarının
naylondan yapılmış ve yumuşak olması da önemlidir.
7. Kılların sert olması diş etinde travmalara ve diş eti
enfeksiyonlarına neden olabilir.
8. Şekerli ve karbonhidratlı besinlerin yenmesinden sonra
ağzın su ile çalkalanması ya da biraz su içilmesi de diş
çürüklerinin oluşumunu azaltabilir.
9. Dişlerde çürük olmasa bile 6 ayda bir diş muayenesi
yaptırılmalıdır.

10. Temizliğine ve bakımına dikkat etmek koşuluyla misvak

tarzı doğal araçlar da kullanılabilir.

SAÇ BAKIMI
1. Saçların temizliği sağlığı etkiler. Çünkü bazı enfeksiyon
etkenleri ve parazitler, kirli saçlara ve o bölgedeki deriye
daha kolay yerleşir. Saçların her gün, olası değilse
günaşırı, en az haftada 2 kez yıkanması gerekir.

2. Saçlı deri yağlı ise, daha sık yıkanmalıdır.

3. Saçların sağlıklı görünümü beslenme ile ilgilidir.

4. Saçlar kökleri ile beslenir. Taramak, fırçalamak, parmak

uçları ile masaj yapmak kan basıncını hızlandırır ve
saçları beslemiş olur.

5. Kepeklenme; Kirli ve yağlı ölü saç hücreleridir. İyi saç

bakımı ile önlenmezse hekime danışmak gerekir.

6. Saç dökülmesi; yaş, hormon ve irsiyet ile ilgilidir. Baştaki

damarların uyarılması ve temiz tutulması gerekir.

7. Bitlenme, Bitin insan vücudunun saçlı ve saçsız derisine

yerleşmesine denir. Saç temizliğine ve bakımına dikkat
etmeyen kişilerde bit oluşabilir. Çevredeki kişilere de bit
bulaşabilir. Tedavi edici şampuan ve losyonlar
kullanılmalıdır.

8. Saçların boyanması ya da saça kimyasal maddelerin

uygulanması saçın ve saçlı derinin sağlığını bozabileceği
için bu tip uygulamalardan kaçınmalıdır.

AYAK BAKIMI
1. Ayak sağlığı için hem temizlik kurallarının uygulanması,
hem de uygun bir ayakkabı seçimi önem taşır.

2. Ayakların her gün yıkanması ve yıkandıktan sonra,

özellikle parmak aralarının iyice kurulanması gerekir.
Aksi halde nemli ortam mantar enfeksiyonlarının
gelişmesine neden olur.

3. Ayak tırnakları da düzenli aralıklarla kesilmelidir, ancak

tırnak batmasını önlemek için düz kesilmesi
önerilmelidir.

4. Uygun ve rahat bir ayakkabı ayak sağlığı için önemlidir.

Ayağa tam uyan bir ayakkabı; parmakları sıkmamalı,
topuğu sıkıca tutmalı ve ayak kemerini iyice
desteklemelidir. Ayakkabının ökçesi geniş olmalı ve çok
yüksek olmamalıdır.

5. Eğer ayakkabı uygun değilse ayakta nasır, ayak

tabanında kalınlaşmalar, baş parmakta eğrilik ve tırnak
hipertrofisi (büyüme-kabalaşma) oluşabilir.