KARTA PRACY

Karta pracy Co ludziom dawały pieśni?

1. Wiele gatunków literackich – mity, legendy, klechdy, pieśni, podania, bajki, chansons de
geste – najpierw przekazywano sobie drogą ustną. Na czym polegała ich pierwotna funkcja:
→ poznawcza _______________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
→ dydaktyczna ______________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
→ społeczna ________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
→ religijna _________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
→ psychologiczna ____________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

2. Opisz treść pieśni wykonywanych w Konradzie Wallenrodzie i określ, jakie pełnią funkcje.

Pieśń Halbana o dwóch rzekach

Treść:______________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Funkcja:____________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Pieśń z wieży (śpiewa Aldona)
Treść:______________________________________________________________________
 KARTA PRACY

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Funkcja:____________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Pieśń wajdeloty
Treść:______________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Funkcja:____________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Powieść wajdeloty
Treść:______________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Funkcja:____________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Ballada Alpuhara (śpiewa Konrad)
Treść:______________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Funkcja:____________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
 KARTA PRACY

Karta pracy Wieść gminna arką przymierza

Znaczenie wieści gminnej wyjaśnia w dziele sam Halban. Na podstawie fragmentów jego
pieśni określ, jakie pełni ona funkcje. Uwzględnij też sens całego utworu.
Fragment Pieśni wajdeloty Czemu służy pieśń?

O wieści gminna! Ty arko przymierza

Między dawnymi i młodszymi laty

W tobie lud składa broń swego rycerza,

Swych myśli przędzę i swych uczuć kwiaty!

Arko! tyś żadnym niezłamana ciosem,

Póki cię własny twój lud nie znieważy;

O pieśni gminna, ty stoisz na straży

Narodowego pamiątek kościoła,

Z archanielskimi skrzydłami i głosem –

Ty czasem dzierżysz i miecz archanioła…

Płomień rozgryzie malowane dzieje,

Skarby mieczowi spustoszą złodzieje,
Pieśń ujdzie cało! Tłum ludzi obiega;

A jeśli podłe dusze nie umieją

Karmić ją żalem i poić nadzieją,
Ucieka w góry, do gruzów przylega
I stamtąd dawne opowiada czasy…

Tak słowik z ognia zajętego gmachu

Wyleci, chwilę przysiądzie na dachu;
Gdy dachy runą, on ucieka w lasy
I brzmiącą piersią nad zgliszcza i groby
Nuci podróżnym piosenkę żałoby.
 KARTA PRACY

Karta pracy Pieśni, co wlewają „głupią chęć sławy i miłość ojczyzny”

Jakie znaczenie dla bohaterów powieści miały pieśni? Jakie emocje w nich budziły? Co
powodowały? Wyjaśnij sens wybranych wypowiedzi narratora, Wallenroda i Halbana.

Narrator o Konradzie: Brwi podniesione, pochyłe wejrzenie, [...]

Gdy go dręczyły nudy lub zgryzoty, Zapewne myślą w obłędnych pogoniach,
Szukał pociechy w gorącym napoju; Ściga swą młodość na przeszłości toniach…
I wtenczas zdał się wdziewać postać nową, Gdzież dusza jego? – W krainie pamiątek. [...]
Wtenczas twarz jego, bladą i surową […] Wszystkie uderza struny po kolei,
Dłoń lutni szuka, usta pieśni leją, Prócz jednej struny – prócz struny wesela.
Pieśni nucone cudzoziemską mową, [...] Wszystkie uczucia słuchacz z nim podziela,
W licach pamięci widać natężenie, Oprócz jednego uczucia – nadziei.
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
Konrad o pieśniach wajdeloty: I wlewa w duszę najsroższe trucizny,
Znam ja was!... Każda piosnka wajdeloty Głupią chęć sławy i miłość ojczyzny!... [...]
Nieszczęście wróży jak nocnych psów wycie; Słuchałem pieśni… zanadto, niestety!...
Mordy, pożogi wy śpiewać lubicie, Stało się, stało!... Znam cię, zdrajco stary!
Nam zostawiacie – chwałę i zgryzoty… Wygrałeś!... Wojna, tryumf dla poety!
Jeszcze w kolebce wasza pieśń zdradziecka Dajcie mi wina, spełnią się zamiary.
Na kształt gadziny obwija pierś dziecka
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
Halban o swojej pieśni, tuż przed Obiegę Litwy wsi, zamki i miasta;
samobójstwem Konrada Gdzie nie dobiegnę, pieśń moja doleci;
Nie, ja przeżyję – i ciebie, mój synu!... Bard dla rycerzy w bitwach, a niewiasta
Chcę jeszcze zostać, zamknąć twe powieki, Będzie ją w domu śpiewać, i kiedyś –
I żyć – ażebym sławę twego czynu w przyszłości
Zachował światu, rozgłosił na wieki. Z tej pieśni wstanie mściciel naszych kości!
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________