See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.

net/publication/351426071

Mccune-Albright Sendromu

Chapter · May 2017

CITATIONS READS

0 283

2 authors, including:

Yusuf Kenan Haspolat

Dicle University
904 PUBLICATIONS 1,875 CITATIONS

SEE PROFILE

All content following this page was uploaded by Yusuf Kenan Haspolat on 18 May 2021.

The user has requested enhancement of the downloaded file.

 McCUNE-ALBRİGHT
SENDROMU

FUNDA FERYAL TAŞ

EDİP UNAL
YUSUF KENAN HASPOLAT

M
cCune Albright Sendromu (MAS) iskelet sisteminin fibröz
displazisi, periferik puberte prekoks ve kafeola lekeleri ile karak-
terize birçok sporadik bir hastalıktır. Prevalansı 1/100. 000 ile 1/1.
000. 000 arasında olan nadir bir sendromdur. Hipertiroidi, büyüme hormonu
fazlalığı, böbreklerden aşırı fosfat kaybı (raşitizm, osteomalazi varlığı veya
yokluğunda) ve Cushing sendromu gibi diğer endokrinopatilerinin de eşlik
edebildiği bir hastalıktır. Son yıllarda yapılan çalışmalarda bu sendromun
G proteinin alfa alt birimini kodlayan GNAS1 genindeki somatik aktive
edici mutasyon sonucu geliştiği gösterilmiştir. Bu G proteinleri hücre içi
sinyal sisteminin aktivasyonundan sorumludur. G peptit reseptör geninin
alfa sub ünitindeki bu mutasyon alt birim yüzey reseptörlerini stimüle eden
bir hormon olmadığı halde aktive olmaktadır. Bunun sonucunda adenilat
siklaz enzimi uyarılarak cAMP düzeyinin artışına yol açar. Bu mekanizma ile
çalışan reseptörlerin aktivasyonuna ve aynı zamanda hücre proliferasyonun
gerçekleşmesine neden olur.

McCune Albright Sendromunda görülen kemik lezyonları özellikle pelvis

ve uzun kemikleri etkilemektedir. Ayrıca kraniyofasial kemikler, kosta ve
vertebraların da etkilenebileceği, görülen fibröz kemik lezyonların tek veya
birçok kemikte dağılım gösterebildiği tespit edilmiştir. Kafatası lezyonları
kranial sinirlere baskı yaparak fonksiyon kaybına, yüz kemiklerindeki tutulum
da şekil bozukluğuna yol açmaktadır. Radyografide kemik patolojileri kistik
lezyonlar olarak görülebilir. Kistik lezyonlar preosteoblastların hiperprolife-
rasyonuna bağlıdır. Fibroz lezyon hücreleri tarafından İnterlökin-6’nın aşırı
üretimi kemik lezyonu oluşumuna katkıda bulunabilir. Kistler kırılgan olup
kemik fraktürlerine ve uzuv deformitelerine yol açabilir. Kemik ağrıları da

21
sık görülmektedir. Bu kemik lezyonları hiperparatiroidizim deki lezyonlara
benzer şekildedir.

Renal Gs proteinin aktivitesindeki artış cAMP salınımına yol açar. Bu

durumun renal fosfat kaybına yol açtığı, MAS’lı çocukların yarısında ortaya
çıktığı ve kemik komplikasyonlarından sorumlu olduğu gösterilmiştir. Ka-
lan hastalarda fosfatürinin nedeni bilinmemektedir. Hipofosfatemi normal
kalsiyum ve PTH düzeyiyle birliktedir. Tipik cilt bulguları; Ciltte oluşan
pigmente lezyonlar düzensiz sınırlı kafeola lekeleri ile karakterizedir. Bu
lekeler çoğu kez tek taraflı olup sıklıkla boyun bölgesinde yerleşimlidir.

Puberte prekoks belirgin olarak kızlarda daha sık bildirilmiştir. Etkile-

nen kızlarda aralıklı olarak artan ovariyan estradiol (E2) ile birlikte düşük
luteinize hormon (LH) ve düşük folikül stimülan hormon (FSH) seviyeleri
mevcuttur. GnRH stimülasyon testine yanıt prepubertal veya baskılı yanıt
şeklindedir. Ovariyan E2 seviyeleri normal değerler ile çok yüksek değer-
ler arasında olabilir. Büyük ovarian kistlerin gelişmesi sonucu gonadlarda
asimetrik büyüme olur. E2 salınım düzeyi kistlerin boyutuyla ilişkilidir ve
menstrüel kanama genellikle kistlerin küçüldüğü dönemde ortaya çıkmakta-
dır. Bu fonksiyonel over kistleri genellikle kendiliğinden kaybolur. Kistlerin
aspirasyonu veya cerrahi olarak çıkarılması nadiren gerekmektedir. MAS’lı
erkeklerde testis büyümesi de genellikle simetriktir. Gonadotraopin stimülas-
yonu olmaksızın testiküler testosteron salınımının olduğu, testis büyümesini
sırasıyla fallus büyümesi ve pubik kıllanmanın takip ettiği bilinmektedir. Her
iki cinsiyette de kemik yaşı pubertal yaşa geldiğinde gonadotraopin salınımı
başlar ve GnRH’a yanıt pubertal seviyeye ulaşmaktadır. Pubertal ilerleme
değişken olup, etkilenen bireylerin yetişkin boyları oldukça kısadır. MAS’lı
hastalarda ayrıca Cushing sendromu, hipertiroidizim, hiperparatiroidizim,
hipofiz adenomu, büyüme hormonu artışına bağlı akromegali ve hiperpro-
laktinemi gibi diğer endokrin patolojileri de görülebilir.

Cushing sendromu olan hastalarda bilateral nodüler adrenokortikal

hiperplazi görülebilir. Mutasyon adrenal dokularda olduğundan kortizol
salınımı ve hücre bölünmesi ACTH’dan bağımsız olarak stimüle edilir.
ACTH düzeyleri düşük olup, yüksek doz deksametazon ile adrenal fonksiyon
baskılanamaz. Tedavisi bilateral adrenalektomidir. MAS’da hipertiroidi kız
ve erkeklerde aynı oranda görülmektedir. Genellikle geç çocukluk çağında
ortaya çıkar. Ancak ilk 1 yıl içerisinde görülen olgular da mevcuttur. Klinik

22
olarak hipertiroidi nadirdir. Tedavide anti tiroid ilaçlar kullanılsa da remisyon
pek gözlemlenmediği için radyoaktif iyot veya cerrahi tedavi önerilmektedir.

Tedavide; persistan E2 salınımı olan kızlarda aromataz inhibitörleri ya

da anti östrojenler ile östrojenin kemik olgunlaşması üzerine olan etkileri
sınırlandırılabilir. Medroksiprogesteron asetat adet kanamasını durdursa
da yan etkilerinin çok olması ve hızlanmış somatik gelişimi etkilememesi
nedeniyle pek tercih edilmemektedir. Normal koşullarda GnRH analogları-
nın tedavide yeri yoktur. Ancak periferik puberte prekoks şeklinde başlayıp,
santral pubertenin başladığı olgularda tedaviye eklenebilir. Kemik kırılma
ve çatlamaları ile kemik ağrılarını azaltmak için pamidronat, alendronat ve
bifosfonatlar kullanılabilir. Bu tedavi ile kemik yoğunluğunda artış sağlanır.
Fakat fibröz lezyonlarda herhangi bir değişikliğe neden olmaz.

23
 KAYNAKLAR
1. Dumitrescu CE, Collins MT. McCune-Albright sendromu. Orphanet J Rare Dis. 2008
May 19:pp 3:12.
2. Gönç E, Alikaşifoğlu A. Hipertiroidizm. In: Cinaz P, editor. Çocuk Endokrinolojisi. Anka-
ra, Turkey: Nobel Tıp Kitabevi; 2014. Pp: 340–341 (in Turkish).
3. Lee PA, Kerrigan JR. Precocious puberty. In: Pescovitz OH, Eugster EA (eds). Pediatric
Endocrinology: Mechanisms, manifestations and management. Philadelphia: Lippincott
Williams & Wilkins, 2004: chapter 21: pp 327.
4. Jones KL. Smith’s Recognizable Patterns of Human Malformation, 5th edition. Philadel-
phia: WB Saunders, 1997:pp 510.
5. Markowitz ME. Rickets associated with hypophosphatemia. In: Pescovitz OH, Eugster EA
(eds). Pediatric Endocrinology: Mechanisms, manifestations and management. Philadel-
phia: Lippincott Williams & Wilkins, 2004: chapter 41: pp 664-665.
6. Günöz H. : Gonadlar ve Hastalıkları. İçinde: Neyzi O, Ertuğrul T (editörler): Olcay Neyzi
Pediatri Kitabı, vol 2, 4th ed, Nobel Tıp Kitapevi, İstanbul. 2010: pp:1611‐1612.
7. Akçay T (Çev. Eds). Nelson Pediatri. Cilt 2 Nobel Tıp Kitabevi, İstanbul, 2015: Sayfa
1891-1892

24

View publication stats