Podstawy chemii 2022/23: 6.

Kwasy i zasady

Elektrolity, dysocjacja elektrolityczna

Kwasy i zasady wg Brønsteda
Kwasy i zasady wg Lewisa
Stała dysocjacji
Iloczyn jonowy wody, pH
Prawo rozcieńczeń Ostwalda
Protonowe rozpuszczalniki niewodne

prof. dr hab. Wacław Makowski

 Elektrolity
Elektrolity - substancje, które rozpuszczając się w wodzie lub innym
rozpuszczalniku polarnym ulegają dysocjacji elektrolitycznej, czyli rozpadają się na
jony dodatnie i ujemne.
Stopień dysocjacji α – liczba (ułamek) określająca, jaka część elektrolitu uległa
dysocjacji.
Elektrolity mocne (α = 1)
związki jonowe (np. sole oraz wodorotlenki litowców i berylowców) oraz niektóre
kwasy nieorganiczne.
Elektrolity słabe (α << 1)
niektóre kwasy nieorganiczne, liczne kwasy organiczne, amoniak, zasady
organiczne
Wartości stopnia dysocjacji
stosowane jako kryterium podziału
na elektrolity słabe i mocne
dotyczą typowych stężeń roztworów.
Podstawy chemii 2022/23: 6. Kwasy i zasady #2
 Solwatacja
NaCl(s) solwatowany
Rozpad kryształów lub cząsteczek kation Na+(aq)

elektrolitów na jony zachodzi

w wyniku ich oddziaływania
z cząsteczkami rozpuszczalnika,
czyli solwatacji (w przypadku wody
hydratacji).

H2O(c)
solwatowany
anion Cl─(aq)
Podstawy chemii 2022/23: 6. Kwasy i zasady #3
 Definicje kwasów i zasad (1)
Arrhenius (1887)
kwas: 𝐻𝑁𝑂3 → 𝐻 + + 𝑁𝑂3− w wyniku dysocjacji powstają jony wodorowe
zasada: 𝐾𝑂𝐻 → 𝐾 + + 𝑂𝐻 − w wyniku dysocjacji powstają jony wodorotlenowe
𝑁𝐻3 ?

Brønsted (1923)
Reakcje kwasowo-zasadowe to reakcje protolityczne (polegające na przekazaniu
protonu). Kwas jest donorem protonu, a zasada – akceptorem protonu.
𝐾1 + 𝑍2 ⟶ 𝐾2 + 𝑍1
Z kwasu 𝐾1 powstaje sprzężona zasada 𝑍1, a z zasady 𝑍2 – sprzężony kwas 𝐾2

Podstawy chemii 2022/23: 6. Kwasy i zasady #4

 Reakcje kwasowo-zasadowe 𝑲𝟏 + 𝒁𝟐 ⟶ 𝑲𝟐 + 𝒁𝟏
wg Brønsteda – przykłady
𝐻𝐶𝑙 + 𝐻2 𝑂 ⟶ 𝐻3 𝑂+ + 𝐶𝑙 −
Cząsteczka H2O może pełnić rolę
kwasu albo zasady. 𝐻𝑆𝑂4− + 𝐻2 𝑂 ⟶ 𝐻3 𝑂+ + 𝑆𝑂42−
Rolę kwasu mogą pełnić cząsteczki
obojętne, aniony lub kationy. 𝐻2 𝑂 + 𝑁𝐻3 ⟶ 𝑁𝐻4+ + 𝑂𝐻 −
Rolę zasady mogą pełnić cząsteczki
obojętne lub aniony. 𝐻2 𝑂 + 𝐻𝑆 − ⟶ 𝐻2 𝑆 + 𝑂𝐻−
Reakcje kwasowo-zasadowe mogą 𝑁𝐻4+ + 𝐻2 𝑂 ⟶ 𝐻3 𝑂+ + 𝑁𝐻3
przebiegać bez udziału wody.

𝐻𝑆𝑂4− + 𝐻𝑆 − ⟶ 𝐻2 𝑆 + 𝑆𝑂42−

𝐻𝐹 + 𝑁𝐻3 ⟶ 𝑁𝐻4+ + 𝐹 −
Podstawy chemii 2022/23: 6. Kwasy i zasady #5
 Definicje kwasów i zasad (2)
Lewis (1923)
Reakcja kwasowo-zasadowa to reakcja pomiędzy donorem wolnej pary
elektronowej (zasadą Lewisa) i jej akceptorem (kwasem Lewisa), w wyniku której
powstaje wiązanie koordynacyjne (donorowo-akceptorowe). Produktem reakcji jest
addukt (kompleks) kwasowo-zasadowy.

Kwas Lewisa + zasada Lewisa = addukt

Uwaga:
w roztworach H+ + :OH- = H:OH
wodnych
nie ma H+ + :NH3 = H:NH3+
wolnych Ag+ + 2 :NH3 = [Ag(:NH3)2]+
protonów
Ni + 4 :CO = [Ni(:CO)4]
AlCl3 + :NH3 = Cl3Al:NH3
Podstawy chemii 2022/23: 6. Kwasy i zasady #6
 Stała dysocjacji kwasowej
Słaby kwas jednoprotonowy HA
+ −
[𝐴− ][𝐻3 𝑂+ ] stężenie molowe (oznaczone [ ])
𝐻𝐴 + 𝐻2 𝑂 ⇆ 𝐻3 𝑂 + 𝐴 𝐾𝑐 = odpowiada aktywności składnika
[𝐻𝐴][𝐻2 𝑂] w roztworze

𝐻2 𝑂 = 𝑐𝑜𝑛𝑠𝑡 𝐾𝑎 = 𝐾𝑐 [𝐻2 𝑂]

[𝑨− ][𝑯𝟑 𝑶+ ] 𝒑𝑲𝒂 = − 𝐥𝐨𝐠 𝑲𝒂 𝑲𝒂 = 𝟏𝟎−𝒑𝑲𝒂

𝑲𝒂 =
[𝑯𝑨]
(a – acid/acidum = kwas)

Przykład: kwas octowy

[𝐶𝐻3 𝐶𝑂𝑂− ][𝐻3 𝑂+ ]
𝐶𝐻3 𝐶𝑂𝑂𝐻 + 𝐻2 𝑂 ⇆ 𝐻3 𝑂+ + 𝐶𝐻3 𝐶𝑂𝑂− 𝐾𝑎 =
[𝐶𝐻3 𝐶𝑂𝑂𝐻]

Podstawy chemii 2022/23: 6. Kwasy i zasady #7

 Kwasy wieloprotonowe – dysocjacja stopniowa

[𝐻3 𝑂+ ][𝐻2 𝐴− ]
𝐻3 𝐴 + 𝐻2 𝑂 ⇆ 𝐻3 𝑂+ + 𝐻2 𝐴− 𝐾𝑎1 =
[𝐻3 𝐴]

[𝐻3 𝑂+ ][𝐻𝐴2− ]
𝐻2 𝐴− + 𝐻2 𝑂 ⇆ 𝐻3 𝑂+ + 𝐻𝐴2− 𝐾𝑎2 =
[𝐻2 𝐴− ]

[𝐻3 𝑂+ ][𝐴3− ]
𝐻𝐴2− + 𝐻2 𝑂 ⇆ 𝐻3 𝑂+ + 𝐴3− 𝐾𝑎3 =
[𝐻𝐴2− ]

𝐾𝑎1 > 𝐾𝑎2 > 𝐾𝑎3

𝑝𝐾𝑎1 < 𝑝𝐾𝑎2 < 𝑝𝐾𝑎3
Podstawy chemii 2022/23: 6. Kwasy i zasady #8
 [wartości stałych wg E1: Acid Dissociation Constants
Przykłady słabych kwasów (Chemistry LibreTexts)]

nazwa wzór Ka1 pKa1 Ka2 pKa2 Ka3 pKa3

azotowy(III) HNO2 5,6∙10-4 3,25
chlorowy(I) HClO 4,0∙10-8 7,40
węglowy H2CO3 4,5∙10-7 6,35 4,7∙10-11 10,33
fosforowy(V) H3PO4 6,9∙10-3 2,16 6,2∙10-8 7,21 4,8∙10-13 12,32
mrówkowy HCOOH 1,8∙10-4 3,75 duże różnice między kolejnymi stałymi

octowy CH3COOH 1,8∙10-5 4,76

mlekowy CH3CH(OH)COOH 1,4∙10-4 3,86
szczawiowy (COOH)2 5,6∙10-2 1,25 1,5∙10-4 3,81
cytrynowy C3H4OH(COOH)3 7,4∙10-4 3,13 1,7∙10-5 4,76 4,0∙10-7 6,40
mniejsze różnice między kolejnymi stałymi
Podstawy chemii 2022/23: 6. Kwasy i zasady #9
 Różnice stałych dysocjacji stopniowej

H3PO4 C3H4OH(COOH)3
kwas fosforowy (V) kwas cytrynowy

kwasowe grupy OH kwasowe grupy OH

związane z tym samym atomem związane różnymi atomami
- duże różnice pomiędzy - małe różnice między
kolejnymi stałymi dysocjacji kolejnymi stałymi dysocjacji

Podstawy chemii 2022/23: 6. Kwasy i zasady #10

 Słabe kwasy w produktach żywnościowych

typowe
nazwa wzór źródło stężenie α pH
[mol/dm3]
fosforowy(V) H3PO4 cola 0,03 37 % 1,9
octowy CH3COOH ocet 10% 1,7 0,3 % 2,3
kiszona
mlekowy CH3CH(OH)COOH 0,25 2,3 % 2,2
kapusta
szczawiowy (COOH)2 rabarbar 0,1 52 % 1,3
cytrynowy C3H4OH(COOH)3 sok z cytryny 0,26 5,2 % 1,9

Podstawy chemii 2022/23: 6. Kwasy i zasady #11

 Czynniki decydujące o mocy kwasów
Kwasy beztlenowe Kwasy tlenowe
pKa pKa pKa
HF 3,2 HClO 7,4 HClO 7,4
HCl -7 HClO2 2,0 HBrO 8,7
HBr -9,5 HClO3 -1 HIO 10

HI -10 HClO4 -10

moc rośnie moc rośnie moc rośnie

ze wzrostem promienia ze wzrostem liczby ze wzrostem
atomowego atomów O związanych elektroujemności
z atomem centralnym atomu centralnego

Podstawy chemii 2022/23: 6. Kwasy i zasady #12

 Stała dysocjacji zasadowej
Słaba zasada Z
𝑍 + 𝐻2 𝑂 ⇆ 𝑍𝐻+ + 𝑂𝐻−

[𝒁𝑯+ ][𝑶𝑯− ]
𝑲𝒃 = 𝒑𝑲𝒃 = − 𝐥𝐨𝐠 𝑲𝒃 𝑲𝒃 = 𝟏𝟎−𝒑𝑲𝒃
[𝒁]
(b – base/basis = zasada)

Przykład: amoniak
cząsteczka
𝑁𝐻3 (𝑔) ⇆ 𝑁𝐻3 (𝑎𝑞) [𝑁𝐻4+ ][𝑂𝐻 − ]
𝐾𝑏 = 𝑁𝐻4𝑂𝐻
𝑁𝐻3 (𝑎𝑞) + 𝐻2 𝑂 ⇆ 𝑁𝐻4+ + 𝑂𝐻 − [𝑁𝐻3 (𝑎𝑞) ] nie istnieje!

Podstawy chemii 2022/23: 6. Kwasy i zasady #13

 [wartości stałych wg E2: Base Dissociation Constants
Przykłady (Chemistry LibreTexts)]
słabych zasad
nazwa wzór Kb pKb
amoniak NH3 1,8∙10-5 4,75
hydrazyna NH2NH2 1,3∙10-6 5,9
hydroksylamina NH2OH 8,7∙10-8 8,06
metyloamina CH3NH2 4,6∙10-4 3,34
etyloamina CH3CH2NH2 4,5∙10-4 3,35
dimetyloamina (CH3)2NH2 5,4∙10-4 3,27
anilina C6H5NH2 4,3∙10-10 9,37
pirydyna C5H5N 1,8∙10-9 8,75
Podstawy chemii 2022/23: 6. Kwasy i zasady #14
 Iloczyn jonowy wody i pH

𝐻2 𝑂 + 𝐻2 𝑂 ⇆ 𝐻3 𝑂+ + 𝑂𝐻 −

𝑲𝒘 = [𝑯𝟑 𝑶+ ][𝑶𝑯− ] 𝐾𝑤 = 10−14 𝑝𝐾𝑤 = − log 𝐾𝑤 = 14

𝒑𝑯 = − 𝐥𝐨𝐠[ 𝑯𝟑 𝑶+ ] 𝒑𝑶𝑯 = − 𝐥𝐨𝐠[ 𝑶𝑯− ] 𝑝𝐻 + 𝑝𝑂𝐻 = 14

[𝐻3 𝑂+ ] = 10−𝑝𝐻 [𝑂𝐻 − ] = 10−𝑝𝑂𝐻 = 10𝑝𝐻−14

Skala pH jest skalą zasadowości (a nie kwasowości).

Wartości pH nie są ograniczone do przedziału [0, 14] – dobre pH-metry laboratoryjne

mają zakres pomiarowy pH [-2, 16].

Podstawy chemii 2022/23: 6. Kwasy i zasady #15

 Prawo rozcieńczeń Ostwalda (1)
Dysocjacja słabego kwasu HA 𝐻𝐴 + 𝐻2 𝑂 ⇆ 𝐻3 𝑂+ + 𝐴−
co – stężenie początkowe
α – ułamkowy stopień dysocjacji 𝑐𝑜 1 − 𝛼 𝑐𝑜 𝛼 𝑐𝑜 𝛼

[𝐻3 𝑂+ ][𝐴− ] 𝒄𝒐 𝜶 𝟐 𝑲𝒂
𝐾𝑎 = 𝑲𝒂 = 𝐾𝑎 ≈ 𝑐𝑜 𝛼2 𝜶≈
[𝐻𝐴] 𝟏−𝜶 𝒄𝒐
przybliżenie dozwolone dla α < 0,05
𝒑𝑲𝒂 𝐥𝐨𝐠 𝒄𝒐
[𝐻3 𝑂+ ] = 𝛼𝑐𝑜 ≈ 𝐾𝑎 𝑐𝑜 𝒑𝑯 ≈ −
𝟐 𝟐
1,8 ⋅ 10−4
𝛼≈ = 𝟎, 𝟎𝟒𝟐
Jaki jest stopień dysocjacji kwasu 0,1
mrówkowego (Ka = 1,8·10−4, pKa = 3,75)
oraz pH w roztworze o stężeniu 0,1 mol/dm3? 3,75 −1
𝑝𝐻 ≈ − = 𝟐, 𝟑𝟖
2 2
Podstawy chemii 2022/23: 6. Kwasy i zasady #16
 Prawo rozcieńczeń Ostwalda (2)
Dysocjacja słabej zasady Z 𝑍 + 𝐻2 𝑂 ⇆ 𝑍𝐻+ + 𝑂𝐻 −
co – stężenie początkowe
α – ułamkowy stopień dysocjacji 𝑐𝑜 1 − 𝛼 𝑐𝑜 𝛼 𝑐𝑜 𝛼

[𝑍𝐻+ ][𝑂𝐻− ] 𝒄𝒐 𝜶 𝟐 𝑲𝒃
𝐾𝑏 = 𝑲𝒃 = 𝐾𝑏 ≈ 𝑐𝑜 𝛼2 𝜶≈
[𝑍] 𝟏−𝜶 𝒄𝒐

𝑝𝐾𝑏 log 𝑐𝑜 𝒑𝑲𝒃 𝐥𝐨𝐠 𝒄𝒐

[𝑂𝐻− ] = 𝛼𝑐𝑜 ≈ 𝐾𝑏 𝑐𝑜 𝑝𝑂𝐻 ≈ − 𝒑𝑯 ≈ 𝟏𝟒 − +
2 2 𝟐 𝟐

1,8 ⋅ 10−5
𝛼≈ = 𝟎, 𝟎𝟏𝟑
Jaki jest stopień dysocjacji amoniaku 0,1
(Kb = 1,8∙10-5, pKb = 4,75) oraz pH
w roztworze o stężeniu 0,1 mol/dm3? 4,75 −1
𝑝𝐻 ≈ 14 − + = 𝟏𝟏, 𝟏𝟑
2 2
Podstawy chemii 2022/23: 6. Kwasy i zasady #17
 Stała dysocjacji – obliczenia (1)
Przykład 6.1: Oblicz pH oraz stężenia wszystkich jonów obecnych
w roztworze H2SO4 o stężeniu 0,1 mol/dm3 (pKa2=1,92) .

𝐻2 𝑆𝑂4 + 𝐻2 𝑂 → 𝐻3 𝑂+ + 𝐻𝑆𝑂4−
𝑥 2 + 0,1120𝑥 − 0,001202 = 0
𝑯𝑺𝑶−
𝟒 + 𝑯𝟐 𝑶 ⇆ 𝑯𝟑 𝑶 +
+ 𝑺𝑶𝟐−
𝟒
𝑥1 = 0,00986
𝟎, 𝟏 − 𝒙 𝟎, 𝟏 + 𝒙 𝒙
[𝑆𝑂42− ] = 𝟎, 𝟎𝟎𝟗𝟗 𝐦𝐨𝐥/𝒅𝒎𝟑
[𝐻3 𝑂+ ][𝑆𝑂42− ]
𝐾𝑎2 = [𝐻𝑆𝑂4− ] = 𝟎, 𝟎𝟗𝟎 𝐦𝐨𝐥/𝒅𝒎𝟑
[𝐻𝑆𝑂4− ]
𝐻3 𝑂+ = 𝟎, 𝟏𝟏𝟎 𝐦𝐨𝐥/𝒅𝒎𝟑
(0,1 + 𝑥)𝑥
10−1,92 = 0,01202 = 𝑝𝐻 = − log 0,11 = 𝟎, 𝟗𝟔
(0,1 − 𝑥)

Podstawy chemii 2022/23: 6. Kwasy i zasady #18

 Stała dysocjacji – obliczenia (2)
Przykład 6.2: Oblicz pH oraz stężenia wszystkich jonów obecnych
w roztworze H2SO3 o stężeniu 0,1 mol/dm3 (pKa1=1,86; pKa2=7,17).

𝑯𝟐 𝑺𝑶𝟑 + 𝑯𝟐 𝑶 ⇆ 𝑯𝟑 𝑶+ + 𝑯𝑺𝑶−
𝟑
𝟎, 𝟏 − 𝒙 𝒙 𝒙
[𝐻3 𝑂+ ][𝐻𝑆𝑂3− ] 𝑥 2 + 0,0138𝑥 − 0,00138 = 0
𝐾𝑎1 = 𝑥1 = 0,03088
[𝐻2 𝑆𝑂4 ]
𝑥2 [𝐻𝑆𝑂3− ] = [𝐻3 𝑂+ ] = 𝟎, 𝟎𝟑𝟏 𝐦𝐨𝐥/𝒅𝒎𝟑
10−1,86 = 0,0138 =
(0,1 − 𝑥) 𝑝𝐻 = −log 0,031 = 𝟏, 𝟓𝟏

𝑯𝑺𝑶−
𝟑 + 𝑯𝟐 𝑶 ⇆ 𝑯𝟑 𝑶+ + 𝑺𝑶𝟐−
𝟑 𝑲𝒂𝟏 ≫ 𝑲𝒂𝟐
𝒙−𝒚 𝒙+𝒚 𝒚 𝒙≫𝒚

[𝐻3 𝑂+ ][𝑆𝑂32− ] (𝑥 + 𝑦)𝑦 [𝑆𝑂32− ] ≈ 10−7,17 =

𝐾𝑎2 = = ≈𝑦
[𝐻𝑆𝑂3− ] (𝑥 − 𝑦) = 𝟔, 𝟖 ⋅ 𝟏𝟎−𝟖 𝒎𝒐𝒍/𝒅𝒎𝟑
Podstawy chemii 2022/23: 6. Kwasy i zasady #19
 Stała dysocjacji – obliczenia (3)
Przykład 6.3: Wyznacz wartość stałej dysocjacji zasady Z, która
w roztworze o stężeniu 0,07 mol/dm3 wykazuje pH = 11,4.

pOH = 14 – pH = 2,6 [OH-] = 10-2,6 = 2,51∙10-3 [Z] = 0,07−2,51∙10-3 = 0,0674

𝒁 + 𝑯𝟐 𝑶 → 𝒁𝑯+ + 𝑶𝑯−
0,0674 2,51 ∙ 10 −3 2,51 ∙ 10−3

[𝑍𝐻 + ][𝑂𝐻 − ] (2,51 ⋅ 10−3 )2

𝐾𝑏 = = = 𝟗, 𝟑 ⋅ 𝟏𝟎−𝟓
[𝑍] 0,0674

Podstawy chemii 2022/23: 6. Kwasy i zasady #20

 Stała dysocjacji – obliczenia (4)
Przykład 6.4: Oblicz stopień dysocjacji metyloaminy (CH3NH2, Kb=4,6∙10−4)
w roztworze o stężeniu 0,03 mol/dm3.

𝐾𝑏 3,6 ⋅ 10−4 α > 0,05

𝛼≈ = = 𝟎, 𝟏𝟐𝟒 wynik niedokładny!
𝑐𝑜 0,03

𝑪𝑯𝟑 𝑵𝑯𝟐 + 𝑯𝟐 𝑶 → 𝑪𝑯𝟑 𝑵𝑯+

𝟑 + 𝑶𝑯−
0,03 − 𝑥 𝑥 𝑥

[𝐶𝐻3 𝑁𝐻3+ ][𝑂𝐻 − ] 𝑥 2 + 4,6 ⋅ 10−4 𝑥 − 1,38 ⋅ 10−5 = 0

𝐾𝑏 =
[𝐶𝐻3 𝑁𝐻2 ] 𝑥1 = 3,49 ⋅ 10−3
𝑥2
4,6 ⋅ 10−4 = 𝑥 3,49 ⋅ 10−3
0,03 − 𝑥 𝛼= = = 𝟎, 𝟏𝟏𝟔
𝑐𝑜 0,03
Podstawy chemii 2022/23: 6. Kwasy i zasady #21
 Autodysocjacja rozpuszczalników polarnych
𝑲𝟏 + 𝒁𝟐 ⇆ 𝑲𝟐 + 𝒁𝟏

woda
𝑯𝟐 𝑶 + 𝑯𝟐 𝑶 ⇆ 𝑯𝟑 𝑶+ + 𝑶𝑯−

bezwodny ciekły amoniak

𝑵𝑯𝟑 + 𝑵𝑯𝟑 ⇆ 𝑵𝑯+
𝟒 + 𝑵𝑯−
𝟐

bezwodny kwas siarkowy

𝑯𝟐 𝑺𝑶𝟒 + 𝑯𝟐 𝑺𝑶𝟒 ⇆ 𝑯𝟑 𝑺𝑶+
𝟒 + 𝑯𝑺𝑶−
𝟒

bezwodny kwas octowy

𝑪𝑯𝟑 𝑪𝑶𝑶𝑯 + 𝑪𝑯𝟑 𝑪𝑶𝑶𝑯 ⇆ 𝑪𝑯𝟑 𝑪𝑶𝑶𝑯+
𝟐 + 𝑪𝑯𝟑 𝑪𝑶𝑶
−

solwatowane protony
(protonowane cząsteczki rozpuszczalnika)
Podstawy chemii 2022/23: 6. Kwasy i zasady #22
 Reakcje kwasowo-zasadowe w rozpuszczalnikach niewodnych
bezwodny ciekły amoniak
𝑯𝑵𝑶𝟑 + 𝑵𝑯𝟑 → 𝑵𝑯+
𝟒 + 𝑵𝑶−
𝟑
𝑪𝑯𝟑 𝑵𝑯𝟐 + 𝑵𝑯𝟑 ⇆ 𝑪𝑯𝟑 𝑵𝑯+
𝟑
−
+ 𝑵𝑯𝟐

bezwodny kwas siarkowy

𝑯𝟐 𝑺𝒆𝑶𝟒 + 𝑯𝟐 𝑺𝑶𝟒 ⇆ 𝑯𝟑 𝑺𝑶+𝟒 + 𝑯𝑺𝒆𝑶−𝟒
+ −
𝑪𝟓 𝑯𝟓 𝑵 + 𝑯𝟐 𝑺𝑶𝟒 → 𝑪𝟓 𝑯𝟓 𝑵𝑯 + 𝑯𝑺𝑶𝟒

bezwodny kwas octowy

𝑯𝑪𝒍 + 𝑪𝑯𝟑 𝑪𝑶𝑶𝑯 ⇆ 𝑪𝑯𝟑 𝑪𝑶𝑶𝑯+ 𝟐 + 𝑪𝒍
−

𝑪𝟔 𝑯𝟓 𝑵𝑯𝟐 + 𝑪𝑯𝟑 𝑪𝑶𝑶𝑯 → 𝑪𝟔 𝑯𝟓 𝑵𝑯+

𝟑 + 𝑪𝑯𝟑 𝑪𝑶𝑶−

Podstawy chemii 2022/23: 6. Kwasy i zasady #23

 Wykorzystane ilustracje
Slajd 3
“Reactions in Aqueous Solution”, w: Principles of General Chemistry
https://2012books.lardbucket.org/books/principles-of-general-chemistry-v1.0/s08-reactions-in-aqueous-solution.html

Podstawy chemii 2022/23: 6. Kwasy i zasady #24