11/28/2011

Jeremy Bentham (1748 1832)

gevolgenethiek
Een handeling is goed als de gevolgen van een handeling goed zijn. De handeling zelf is niet juist of onjuist, maar de gevolgen. Utilitarisme: gevolgen worden afgemeten aan menselijk genot, geluk of welzijn.

Utilitarisme
Toekomstgericht denken Humanistisch denken: menselijke ervaring staat centraal Hedonistische mensopvatting: lijden en genieten van de mens Menselijk geluk als enige intrinsieke waarde

11/28/2011

Morele calculus: The greatest happiness of the greatest number.

1) Meet de hoeveelheid lust/onlust mbv criteria intensiteit duurzaamheid (on)zekerheid nabijheid 2) Invloed van de handeling op hoeveelheid lust/onlust en de kans dat dit gebeurt. 3)Impact van de handeling op andere individuen

The naturalistic fallacy

Van zijn naar behoren

Mensen streven naar geluk; dus geluk is nastrevenswaardig.

Verfijningen

Positief of negatief utilitarisme Totale, gemiddelde of gelijke nuttigheid Lust, nuttigheid, welvaart of voorkeuren Daad- en regelutilitarisme Neutrale of waardengeladen calculus

11/28/2011

Kritiek

Wat met rechten en rechtvaardigheid? Utilitarisme is veeleisend

Utilitarisme kan je integriteit in gevaar brengen Praktische bezwaren

Immanuel Kant (1724 1804)

Uitgangspunten
Principes - welke principes zijn de moeite om aan te houden? - Hoeveel principes heb je nodig?

Regels: richtlijnen die je worden opgelegd

Principes: wetten die je jezelf oplegt

11/28/2011

Uitgangspunten

Inclinatie: Handelen vanuit inclinatie betekent dat je wordt gemotiveerd door wat je van nature wilt. Inclinaties zijn je natuurlijke gewoontes.

Plicht: Handelen vanuit plicht betekent dat je je wordt gemotiveerd door de principes die zijn uitgedacht door de praktische rede. Plichten zijn principes die de praktische rede opdraagt.

Uitganspunten
Heteronomie: je daden laten dicteren door de wetten van de natuur.

Autonomie: het opleggen van wetten aan jezelf.

Dus: we worden vrij door onszelf wetten op te leggen!

Categorische imperatief
Enkel handelingen vanuit plicht zijn morele handelingen. Handelingen vanuit inclinatie is nooit moreel

Omdat de gevolgen van een handeling nooit te voorspellen zijn, is enkel goede intentie van belang.

Hypothetische imperatief: een opdracht die je jezelf geeft als je een bepaald doel voor ogen hebt.

11/28/2011

Categorische imperatief
Handel alleen naar dat maxime waarvan je tegelijkertijd kunt willen dat die een universele natuurwet wordt. 1) Zoek uit wat het principe achter je daad is. (principe specifiren) 2) Probeer je een wereld voor te stellen waarin iedereen volgens dat principe leeft. (universaliseren) 3)Vraag jezelf af of er een wereld zou kunnen bestaan waarin iedereen volgens dat principe leefde. (universibiliseerbaarheidstest) 4) Vraag jezelf af of je jezelf zou kunnen dwingen om naar dat principe te handelen, in een wereld waarin iedereen dat deed.

Categorische imperatief
Handel dus zo dat je gebruikmaakt van je menselijkheid, of het nu in je eigen persoon of in de persoon van ieder ander is, en altijd tevens als doel, nooit enkel als middel.

m.a.w. gebruik mensen ook jezelf niet steeds als doel, nooit als middel.

N.B. let op de verschillen met de gulden regel.

Toepassingen
Het onderscheid tussen perfecte en imperfecte plichten

Perfecte plichten: plichten waarop geen uitzondering zijn toegestaan.

Imperfecte plichten: uitzonderingen zijn toegestaan; ze worden enkel soms van je vereist.

Zoek zelf: je talenten ontwikkelen en zelfmoord plegen

11/28/2011

Kritiek
Moreel fundamentalisme

Wat met gevoelens?

Wat met wezens zonder rede?