ĐỀ CƯƠNG LÝ SINH YK19A4

Trịnh Ngọc Quyết&Lê Thị Hồng Thắm YK19A4
ĐỀ CƯƠNG LÝ SINH 2019

Câu 1: Định luậ t Hess và ứ ng dụ ng trong y sinh họ c. Cá c dạ ng cô ng và nhiệt trên cơ thể
số ng. Nguyên lý bả o toà n nă ng lượ ng trên cơ thể số ng (Phương trình câ n bằ ng nhiệt trên
cơ thể số ng - Định luậ t I nhiệt độ ng họ c hệ sinh vậ t)
 Định luật Hess : Hiệu ứ ng nhiệt củ a cá c phả n ứ ng hó a họ c chỉ phụ thuộ c và o dạ ng

và trạ ng thá i củ a chấ t đầ u và chấ t cuố i mà khô ng phụ thuộ c và o cá ch chuyển biến.
Mô tả định hình:
C Q2 D Q3
Q1
A1,A2,A3 Q B1,B2,B3
Q4 E Q5
Ta có : Q=Q1+Q2+Q3+Q4+Q5
 Ứng dụng trong y học:
- Xá c định hiệu ứ ng nhiệt củ a nhiều phả n ứ ng hó a sinh, nhấ t là nhữ ng phả n ứ ng phứ c tạ p
mà đến nay vẫ n chưa biết cá c giai đoạ n trung gian.
- Tính nhiệt lượ ng thứ c ă n. Tuy thứ c ă n đưa và o cơ thể trả i qua nhữ ng biến đổ i phứ c tạ p
trướ c khi biến đổ i thà nh sả n phẩ m cuố i cù ng củ a trao đổ i chấ t, song tổ ng nhiệt lượ ng củ a
tấ t cả cá c phả n ứ ng xả y ra trong cơ thể phả i bằ ng nhiệt lượ ng khi đố t trự c tiếp cá c chấ t đó
thà nh sả n phẩ m cuố i cù ng.
 Các dạng công trong cơ thể sống:
- Công hóa học: là cô ng sinh ra khi tổ ng hợ p cá c hợ p chấ t cao phâ n tử từ cá c chấ t có trọ ng
lượ ng phâ n tự thấ p và khi thự c hiện cá c phả n ứ ng hó a họ c xá c định.
- Công cơ học: là cô ng sinh ra khi dịch chuyển cá c bộ phậ n cở thể, cá c cơ quan hay toà n bộ
cơ thể nhờ lự c cơ họ c củ a cơ.
- Công thẩm thấu: là cô ng vậ n chuyển cá c chấ t khá c nhau qua mà ng hay qua cá c hệ đa
mà ng ngượ c chiều phá t triển củ a gradient nồ ng độ .
- Công điện: là cô ng vậ n chuyển cá c hạ t mang điện trong điện trườ ng, tạ o nên cá c hiệu
điện thế và cá c dò ng điện.
Luyện mãi thành tài, miệt mài tất giỏi

 Các dạng nhiệt trên cơ thể sống:
-Nhiệt sơ cấp: xuấ t hiện do kết quả phâ n tá n nă ng lượ ng nhiệt tấ t nhiên trong quá trình
trao đổ i chấ t vì nhữ ng phả n ứ ng hó a sinh xả y ra khô ng thuậ n nghịch
+ Khô ng phả i tấ t cả cá c nă ng lượ ng đượ c giả i phó ng trong quá trình đều đượ c sử dụ ng để
sinh cô ng hữ u ích mà mộ t phầ n củ a nó luô n tá n xạ bấ t thuậ n nghịch dướ i dạ ng nhiệt.
-Nhiệt thứ cấp: xuấ t hiện khi nă ng lượ ng hữ u ích đã tích lũ y trong cơ thể đượ c sử dụ ng để
sinh cô ng, khi ấ y nă ng lượ ng nà y chuyển hó a thà nh nhiệt.
 Nguyên lí bảo toàn năng lượng trên cơ thể sống:
Nếu Q: nhiệt lượ ng sinh ra do quá trình đồ ng hó a thứ c ă n.
E: nă ng lượ ng mấ t má t và o mô i trườ ng xung quanh.
A: cô ng cơ thể sinh ra do chố ng lạ i mô i trườ ng ngoà i.
dU: nă ng lượ ng dự trữ dướ i dạ ng hó a nă ng.
Thì định luậ t I nhiệt độ ng họ c á p dụ ng cho hệ sinh vậ t:
Q=E+A’+dU
Câu 2: Trạ ng thá i dừ ng củ a hệ thố ng số ng. Cá c thô ng số trạ ng thá i câ n bằ ng dừ ng đặ c

trưng trên cơ thể ngườ i. Sự biến đổ i entropy ở hệ thố ng số ng. Phương trình Prigogine
(Định luậ t II nhiệt độ ng họ c hệ sinh vậ t) và ứ ng dụ ng để giả i thích sự trao đổ i chấ t và
nă ng lượ ng vớ i mô i trườ ng củ a hệ sinh vậ t và sự chênh lệch giữ a tố c độ phả n ứ ng thuậ n
và phả n ứ ng nghịch để duy trì trạ ng thá i câ n bằ ng dừ ng.
 Trạng thái dừng của hệ thống sống:
-Trong hệ cô lậ p, cá c quá trình biến đổ i bị giớ i hạ n bở i số lượ ng vậ t chấ t tham gia quá
trình đó . Khi quá trình biến đổ i kết thú c, hệ đạ t đến trạ ng thá i câ n bằ ng và cá c thô ng số
củ a hệ khô ng thay đổ i theo thờ i gian  hệ ở trạ ng thá i câ n bằ ng nhiệt độ ng hay trạ ng thá i
câ n bằ ng hó a họ c.
-Trong hệ thố ng số ng, entropy có thể giả m và nă ng lượ ng tự do tă ng, đến mộ t thờ i điểm
nhấ t định, độ trậ t tự củ a hệ và khả nă ng sinh cô ng đượ c dự trữ đến mộ t mứ c nhấ t định đủ
để duy trì sự số ng, cá c thô ng số trạ ng thá i củ a hệ khô ng đổ i theo thờ i gian  Hệ ở trạ ng
thá i dừ ng

Phân biệt cân bằng nhiệt động và cân bằng dừng:
Trạng thái cân bằng nhiệt động Trạng thái cân bằng dừng
+Khô ng có dò ng vậ t chấ t nà o và o và +Có dò ng vậ t chấ t và o và ra khỏ i hệ
ra khỏ i hệ
+Tố c độ phả n ứ ng thuậ n bằ ng tố c độ +Tố c độ phả n ứ ng thuậ n luô n lớ n
phả n ứ ng nghịch (V2=V1) hơn tố c độ phả n ứ ng nghịch, do dò ng
vậ t chấ t và o – ra (V1>V2)
+Tố c độ phả n ứ ng phụ thuộ c và o +Tố c độ phả n ứ ng khô ng phụ thuộ c
nồ ng độ ban đầ u củ a cá c chấ t tham và o nồ ng độ ban đầ u củ a cá c chấ t
gia phả n ứ ng tham gia phả n ứ ng, nồ ng dộ dừ ng
liên tụ c đượ c giữ nguyên do dò ng vậ t
+Chấ t xú c tá c khô ng là m thay đổ i tỷ lệ chấ t đi và o
chấ t phả n ứ ng +Chấ t xú c tá c là m thay đổ i nồ ng độ
+Khô ng tiêu phí nă ng lượ ng tự do để dừ ng, ả nh hưở ng tố c độ củ a quá trình
duy trì câ n bằ ng +Cầ n liên tụ c nă ng lượ ng tự do để
+Nă ng lượ ng tự do và khả nă ng sinh duy trì câ n bằ ng
cô ng củ a hệ bằ ng khô ng +Nă ng lượ ng tự do và khả nă ng sinh
+Entropy củ a hệ có giá trị cự c đạ i cô ng củ a hệ khô ng đổ i, khá c khô ng
+Entropy củ a hệ khô ng đạ t giá trị cự c
+Khô ng có gradient trong hệ đạ i
+Có gradient trong hệ
 Các thông số trạng thái cân bằng dừng đặc trưng cho cơ thể:
-Thâ n nhiệt, nhịp tim, huyết á p
-Độ pH củ a má u, lượ ng glucose trong má u cầ n duy trì phạ m vi thay đổ i hẹp để đả m

bả o sứ c khỏ e tố t.
 Sự biến đổi entropy ở hệ thống sống
-Hệ thống sống là hệ mở , thự c hiện TĐC và NL vớ i mt. Nên sự biến thiên entropy củ a hệ
chia là m 2 phầ n: dSi là biến thiên entropy bên trong cơ thể, dSe là biến thiên entropy củ a
môi trường bên ngoài. Khi đó biến thiên entropy chung củ a hệ:
dS=dSi + dSe
-dSi > 0 do quá trình biến đổ i xả y ra đều bấ t thuậ n nghịch
-dSe = 0 khô ng thể xả y ra
dSe >0 thì dS > 0Đú ng vớ i định luậ t II nhiệt độ ng họ c
dSe < 0 có 3 trườ ng hợ p:

+dSe<dSi thì dS > 0: entropy toà n hệ tă ng
+dSe>dSi thì dS < 0: entropy toà n hệ giả m. Do tương tá c vớ i mt xung quanh mà entropy
củ a toà n hệ giả m xuố ng, tính trậ t tự củ a hệ tă ng lên. Điều nà y giả i thích vì sao cá c gđ phá t
triển, hệ thố ng số ng có tính trậ t tự cao.
+dSe=dSi thì dS = 0: entropy củ a hệ khô ng đổ i, hệ ở trạ ng thá i dừ ng.
 Phương trình Prigogine: đặ c trưng cho tố c độ biến thiên entropy trong quá trình
biến đổ i ở hệ mở :
dS
dt = dSi
dt + dt
dSe
Khi ứ ng vớ i trạ ng thá i dừ ng thì:
dS
dt = dSi
dt + dt =0
dSe
dSi −dSe
Hay = ≠0
dt dt
Tố c độ tă ng entropy bên trong hệ mở bằ ng tố c độ trao độ i entropy vớ i mô i trườ ng xung

dSi
quanh. ≠ 0 cho thấ y sự chênh lệch giữ a dò ng vậ t chấ t và o và ra khỏ i hệ mở .
dt
Vớ i cá c pứ hó a họ c thuậ n nghịch, sự cb nhiệt độ ng đượ c xđ bằ ng sự bằ ng nhau giữ a tố c

độ pư thuậ n và nghịch, trong trườ ng hợ p ấ y
dSi
=0
dt
d Si −dSe
Và khi hệ mở ở trạ ng thá i dừ ng thì = =C ≠ 0
dt dt
Ứ ng dụ ng và giả i thích:
- Ở trạ ng thá i dừ ng tố c độ phả n ứ ng thuậ n có thể vượ t quá tố c độ phả n ứ ng nghịch nhưng
hiệu số phả i giữ khô ng đổ i theo thờ i gian.
- Khi nghiên cứ u cá c hệ mở , độ tă ng củ a entropy qui định bở i cá c qú a trình bấ t thuậ n

nghịch là dương và nhậ n giá trị nhỏ nhấ t trong cá c giá trị có thể. Nghĩa là tố c độ entropy
hay tố c độ giả m nă ng lượ ng tự do là cự c tiểu vớ i nhữ ng đk cho trướ c. Như vậ y, cơ thể
số ng có xu hướ ng hđ ở mứ c NL thuậ n lợ i nhấ t.
-Để duy trì trạ ng thá i cb dừ ng hay entropy củ a hệ khô ng đổ i thì hệ thố ng số ng bắ t buộ c
phả i TĐC và NL vớ i mt bên ngoà i. Mt bên ngoà i là đk ∋ củ a hệ thố ng số ng.
-Độ tă ng củ a entropy củ a cơ thể = tố c độ trao đổ i entropy vớ i mt xung quanh.

-Như vậ y:
 Sự TĐC và NL củ a cơ thể vớ i mt xq là rấ t cầ n thiết.

 Cơ thể số ng cũ ng phả i tuâ n theo định luậ t II tứ c là entropy bao giờ cũ ng tă ng hay
mứ c độ hỗ n loạ n bao giờ cũ ng tă ng.
 Để chố ng lạ i sự tă ng củ a entropy ta phả i có chế độ ă n uố ng, luyện tậ p nghỉ ngơi
hợ p lí…để cơ thể khỏ e mạ nh.
Câu 3: Đặ c điểm cấ u tạ o mà ng tế bà o. Vai trò củ a cá c thà nh phầ n. Cá c con đườ ng xâ m

nhậ p củ a vậ t chấ t và o trong tế bà o. Ứ ng dụ ng giả i thích con đườ ng xâ m nhậ p củ a mộ t số
chấ t xá c định.
*Đặc điểm cấu tạo màng tế bào và vai trò của các thành phần hóa học:
-Thà nh phầ n hó a họ c: lipit và protein
+ Lipit :
 Photpholipit : Định hướ ng vuô ng gó c vớ i bề mặ t tế bà o

 Đầ u ưa nướ c : hướ ng ra ngoà i
 Đầ u kị nướ c : hướ ng và o trong
khô ng nằ m cố định mà liên tụ c hoá n đổ i vị trí vớ i nhữ ng phâ n tử bên

cạ nh.
Vai trò : tạ o thà nh cấ u trú c mà ng, sắ p đặ t phâ n cự c định hướ ng để tạ o thà nh lớ p

mà ng
 Sterol : xếp xen kẽ giữ a cá c đuô i acid béo

 Giả m sự chuyển độ ng củ a cá c phâ n tử photpholipit.
 Hạ n chế sự co cụ m, giú p mà ng giữ hình dạ ng ổ n định khi nhiệt độ thay
đổ i.
 Ổ n định cấ u trú c mà ng tế bà o.
+ Protein :
 Protein bám màng :

 Lk lỏ ng lẻo  dễ bị tá ch chiết
 Là m nhiệm vụ : thụ thể or tuyến
 Phương tiện vc vậ t chấ t và truyền tín hiệu qua mà ng
 Protein xuyên màng :
 Xuyên qua lõ i kị nướ c củ a lớ p mà ng kép photpholipit. Lk chặ t chẽ 
khó bị tá ch chiết, khó tan.
 Tạ o khe vc xuyên mà ng.
 Ht kênh vc vậ t chấ t qua mà ng, truyền tín hiệu qua mà ng.

-Kích thướ c và đặ c điểm bề mặ t :
+Độ dà y củ a mà ng : 5-12nm
+Trên mà ng có nhiều siêu lỗ :
 Đườ ng kính : 0,7-0,8 nm

 Số lượ ng : 1cm2 có 1010 lỗ
 Diện tích : 0,06% diện tích bề mặ t củ a mà ng
*Các con đường xâm nhập của vật chất vào trong tế bào:
-Con đườ ng hòa tan vào trong lipit có ở màng tế bào: là con đườ ng dà nh cho cá c chấ t hữ u
cơ khô ng hò a tan trong nướ c và cá c chấ t có chứ a nhó m khô ng phâ n cự c như: CH3, C2H5,
C6H5.
-Con đườ ng xâm nhập vào tế bào qua lỗ màng: cá c ion và phâ n tử chấ t hò a tan trong nướ c
và cá c chấ t có chứ a nhó m phâ n cự c hydroxyl (OH), carboxyl (COOH), amin (NH2)
 Để xâ m nhậ p và o vậ t chấ t phả i vượ t qua 4 trở ngạ i:

Tá ch ra khỏ i lớ p vỏ Hydrat hó a (ion or phâ n tử chứ a nhó m phâ n cự c).
Lá ch qua đượ c lớ p phâ n tử chặ t chẽ bên trên bề mặ t tế bà o
Thắ ng đượ c tương tá c tĩnh điện
Vượ t qua hà ng rà o điện thế mà ng tế bà o.
- Cá c chấ t thâ m nhậ p và o tế bà o nhờ chất mang: Cá c chấ t hò a tan kém trong lipit và có
kích thướ c lớ n hơn siêu lỗ đượ c cá c chấ t vậ n chuyển trung gian ( chấ t mang ) trên bề mặ t
tế bà o vậ n chuyển.
*Ứng dụng giải thích con đường xâm nhập của một số chất xác định:
+Rượ u: Vậ n chuyển theo con đườ ng lipit có ở mà ng tế bà o. Tuy có nhó m OH nhưng gố c

ankyl có tính khô ng phâ n cự c nhỏ hơn tính phâ n cự c
+O2, CO2, N2: Vậ n chuyển theo con đườ ng hò a tan và o trong lipit có ở mà ng tế bà o. Vì
chú ng khô ng phâ n cự c và có kích thướ c bé.
+Vitamin A, D, E: Đượ c vậ n chuyển theo con đườ ng hò a tan và o trong lipit có ở mà ng tế

bà o vì chú ng hò a tan trong chấ t béo và có chứ a nhó m khô ng phâ n cự c như metyl, phenyl.
+Vitamin nhó m B: Thâ m nhậ p và o tế bà o qua lỗ mà ng vì vitamin B tan trong nướ c và có

kích thướ c nhỏ .
+Glucose và acid amin: hò a tan kém trong chấ t béo và có kích thướ c lớ n hơn lỗ mà ng
nhưng lạ i đi và o tế bà o rấ t nhanh. Vì glu và aa có mặ t trong quá trình trao đổ i chấ t củ a tế
bà o.

Câu 4: Cá c đặ c trưng cơ bả n củ a vậ n chuyển thụ độ ng. Cá c yếu tố ả nh hưở ng đến tố c độ

và mậ t độ dò ng vậ t chấ t thấ m qua mà ng theo cơ chế khuếch tá n đơn giả n và khuếch tá n
liên hợ p. Phâ n biệt rõ hai trườ ng hợ p. Giả i thích rõ đặ c trưng củ a mỗ i trườ ng hợ p.
*Các đặc trưng cơ bản của vận chuyển thụ động: là qt vc vậ t chấ t qua mà ng, có độ ng
lự c là sự ∋ cá c gradient khá c nhau ở hai phía củ a mà ng. Cá c loạ i gradient thô ng thườ ng ∋
ở mà ng tế bà o số ng như: Gradient nồ ng độ , thẩ m thấ u, mà ng, hò a tan, điện hó a.
-Về năng lượng: Qú a trình vậ n chuyển thụ độ ng khô ng hao tố n nă ng NL củ a quá trình TĐC
mà lấ y ngay ở phầ n NL dự trữ trong cá c gradient.
-Về chiều và tốc độ vận chuyển: Chiều và tố c độ vc vậ t chấ t qua mà ng do tổ ng cá c vector

gradient ở vù ng mà ng qđ, phụ thuộ c và o mứ c độ TĐC và sự tương quan giữ a cá c qt tổ ng
hợ p và phâ n hủ y cá c đạ i phâ n tử quan trọ ng nhấ t trong thà nh phầ n nguyên sinh chấ t.
- Về cơ chế: chủ yếu là cơ chế khuếch tá n, có 3 loạ i:
+Khuếch tán đơn giản:là dạ ng khuếch tá n mà vậ t chấ t vc thà nh dò ng trong dung mô i dướ i
tá c dụ ng củ a gradient nồ ng độ (cá c phâ n tử nướ c và cá c anion thườ ng khuếch tá n theo cơ
chế nà y).
+Khuếch tán liên hợp: Là quá trình vc vậ t chấ t qua mà ng theo gradient nồ ng độ , song cá c
phâ n tử vậ t chấ t (cơ chấ t) lọ t đượ c qua mà ng khi đượ c gắ n và o cá c phâ n tử khá cchấ t
mang. Cá c chấ t glucose, glycerin, amino acid và mộ t số chấ t hữ u cơ khá c vc theo cơ chế
nà y.
+Khuếch tán trao đổi: là qt vc cá c chấ t có sự tg củ a chấ t mang nhưng ở đâ y cá c phâ n tử

chấ t mang khi mang phâ n tử cơ chấ t ra ngoà i tế bà o rồ i, lạ i gắ n ngay mộ t phâ n tử cơ chấ t
khá c cù ng loạ i ở mà ng tế bà o để vc nó và o trong tế bà o
*Các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ và mật độ dòng vật chất thấm qua màng:
-Theo cơ chế khuếch tán đơn giản:
+ Mậ t độ dò ng vậ t chấ t khuếch tá n đượ c xđ:

n
∅= =-P.C
St
+Hệ số thấ m P củ a mà ng phụ thuộ c và o :
 Sự tham gia củ a cá c phâ n tử và ion vc và o qt trao đổ i chấ t trong tế bà o

 Sự tá c độ ng qua lạ i giữ a cá c phâ n tử và ion cù ng đi qua mà ng
 Tố c độ vc củ a dung mô i qua mà ng
 Độ linh độ ng U+,U- củ a cá c ion dương ,ion â m( nếu chấ t khuếch tá n là chấ t điện li),
đượ c biểu hiện qua ệ số khuếch tá n:

−¿
U
2 RT +¿. ¿
D= 2 U U
−¿
+¿+ U ¿
¿
¿
F
-Theo cơ chế khuếch tán liên hợp:
Ký hiệu phâ n tử chấ t xâ m nhậ p và o tế bà o (cơ chấ t) là C,phâ n tử chấ t mang là M.Chungd
có thể kết hợ p vớ i nhau thà nh phú c hợ p MC hoặ c phâ n ly thà nh M và C
M+CMC
Ký hiệu nồ ng độ phứ c chấ t MC ở mặ t trong và mặ t ngoà i là [MC]trongvà [MC]ngoài thì mậ t độ

dò ng vậ t chấ t MC qua mà ng là :
−D
∅= ([MC]trong-[MC]ngoài)
l
∅ phụ thuộ c và o cá c yếu tố :
+Tố c độ xuấ t hiện phứ c chấ t MC
+Tố c độ nà y phụ thuộ c
 Số phâ n tử cơ chấ t C tiếp xú c vớ i mà ng trong mộ t đơn vị thờ i gian

 Số phâ n tử chấ t mang M phâ n phố i trong mộ t đơn vị diện tích m
+Tố c độ di chuyển củ a phứ c chấ t MC
+Tố c độ phâ n ly củ a phứ c chấ t MC
Khuếch tá n đơn giả n Khuếch tá n liên hợ p

1.Theo chiều củ a gradient nồ ng 1. Theo chiều gradient nồ ng độ .
độ . 2. Vậ t chấ t là glucose, glycerin,
2. Vậ t chấ t: thườ ng là cá c phâ n tử amino acid và 1 số chấ t hữ u cơ.
và cá c anion. 3. Vậ t chấ t gắ n và o chấ t mang để đi
3. Vậ t chấ t chuyển độ ng thà nh qua mà ng theo chiều gradient. Tố c
dò ng trong dung mô i dướ i td củ a độ chậ m.
gradient (khô ng có chấ t mang) 4. Tố c độ đến 1 V max nà o đó thì
4. tố c độ : tỉ lệ thuậ n vớ i nồ ng độ dừ ng k tă ng nữ a.
vậ t chấ t. 5. Mậ t độ dò ng vc: Đl Colender -
5. Mậ t độ dò ng vc: ĐL Fick. Bierland.
Câu 5: Cá c đặ c trưng cơ bả n củ a vậ n chuyển tích cự c. Cá c cơ chế củ a vậ n chuyển tích cự c

(Phâ n biệt rõ cá c trườ ng hợ p, ví dụ cơ chế cụ thể). Hoạ t độ ng củ a bơm Na-K theo Bruce
Albert.
*Các đặc trưng cơ bản của vận chuyển tích cực:
-Vận chuyển tích cực: là quá trình vậ n chuyển có tính chọ n lọ c và chỉ diễn ra khi có nhu
cầ u củ a tế bà o.
+Về động lực: Nhu cầ u tế bà o. Ccó sự tham gia củ a chấ t mang, ATP, enzim. Do tế bà o có
tính bá n thấ m nên dẫ n tớ i sự phâ n bố khô ng đồ ng đều củ a mộ t số ion giữ a bên trong và
bên ngoà i mà ng.
+Về chiều: Ngượ c chiều vớ i chiều tổ ng gradient củ a tế bà o số ng.
+Về năng lượng: Có tiêu tố n nă ng lượ ng, nă ng lượ ng đượ c lấ y từ hoạ t dộ ng trao đổ i chấ t
củ a tế bà o
+Về cơ chế: có 3 cơ chế
 Chuyển dịch nhóm: là cơ chế vậ n chuyển mà cá c cơ chấ t trướ c khi vậ n chuyển qua
mà ng đượ c biến đổ i thà nh cá c hợ p chấ t có liên kết đồ ng hó a trị mớ i. Nă ng lượ ng
cung cấ p cho quá trình vậ n chuyển bằ ng nă ng lượ ng cầ n thiết để tạ o ra cơ chấ t.
 Vận chuyển tích cực tên phát: là cơ chế vậ n chuyển nă ng lượ ng cung cấ p cho quá
trình vậ n chuyển nhằ m tạ o ra nhữ ng liên kết đồ ng hó a trị mớ i, khi đó hình dá ng
chấ t mang thuậ n lợ i cho quá trình vậ n chuyển.
 Vận chuyển tích cực thứ phát: là cơ chế vậ n chuyển từ 2 cơ chấ t trở lên. Trong đó ,
cơ chấ t đầ u tiên đượ c vậ n chuyển tích cự c khi đó tạ o ra nhữ ng điều kiện lí hó a
nhấ t định thuậ n lợ i cho quá trình vậ n chuyển cơ chấ t thứ 2.
*Hoạt động của bơm Na-K:
Protein xuyên mà ng là ATPase cũ ng có miền nhậ n Na+ và miền nhậ n K+.Nhờ phả n ứ ng
thủ y phâ n ATP mà gố c phosphate từ ATP đã đượ c chuyển sang protein xuyên mà ng,
là m cho phâ n tử protein thay đổ i hình thù ( tứ c mặ t trong củ a nó mở ra ) để cho Na+
gắ n và o miền A. Sau đó mặ t trong đó ng lạ i cò n mặ t ngoà i lạ i mở ra để giả i phó ng Na+
đồ ng thờ i K+ lạ i đượ c gắ n và o miền B. Tiếp theo ATPase loạ i bỏ gố c phosphate để trờ
về hình thù ban đầ u(tứ c mặ t ngoà i đó ng lạ i cò n mặ t trong mở ra ) để giả i phó ng K+ và o
trong tế bà o .Phâ n tử ATPase ở trạ ng thá i tự do lạ i tham gia và o quá trình vậ n chuyển
ion tiếp theo.
Câu 6: Sơ lượ c cấ u tạ o và hoạ t độ ng củ a hệ tuầ n hoà n. Quy luậ t vậ t lý chi phố i sự co bó p

củ a tim. Vai trò củ a mạ ch má u trong quá trình luâ n chuyển má u. Sự thay đổ i tố c độ và á p
suấ t chả y củ a má u trong cá c đoạ n mạ ch (Giả i thích rõ hiện tượ ng).
*Sơ lược về cấu tạo và hoạt động của hệ tuần hoàn:
- Sự vậ n chuyển má u đó ng vai trò quan trọ ng trong cơ thể:
 Nó đem dinh dưỡ ng, O2 cung cấ p cho cá c cơ quan.

 Nhậ n từ cá c cơ quan cá c chấ t thả i, CO2.

 Điều hò a thâ n nhiệt.
-Ngừ ng hđ hệ tuầ n hoà n mộ t tg ngắ n sẽ bị chết
-Trong hệ tuầ n hoà n má u tim và mạ ch má u đó ng vai trò là độ ng lự c
-Hệ tuầ n hoà n gồ m 2 vò ng khép kín:
 Vò ng tiểu tuầ n hoà n: Má u chuyển từ tim phả i đến đến phổ i, ở đó má u thả i CO2 và
hấ p thụ O2 rồ i lạ i chả y về tim trá i.
 Vò ng đạ i tuầ n hoà n: đưa má u từ tim trá i đến độ ng mạ ch rồ i đến cá c cơ quan, tổ
chứ c cung cấ p O2, chấ t dinh dưỡ ng, trao đỏ i lấ y CO2 và chấ t thả i đổ về tĩnh mạ ch
rồ i trở về tim
- Trong buồ ng tim má u theo chiều từ tâ m nhĩ đến tâ m thấ t cá c dò ng má u trong tim và
ngoà i tim chạ y theo mộ t chiều nhấ t định nhờ co bó p củ a tim, tính đà n hồ i củ a cá c mạ ch
má u, cá c van trong buồ n tim và trong lò ng mạ ch.
* Qui luật vật lí chi phối sự co bóp của tim:
-Tim co bó p đượ c là nhờ hoạ t độ ng củ a cá c sợ i cơ tim. Theo qui luậ t Starling: thờ i kì tâ m
trương sợ i cơ tim cà ng dã n thì khi co lạ i cho mộ t giá trị lự c cà ng lớ n. Sợ i cơ tim đượ c kéo
dà i ra trướ c khi co là sự giã n nở củ a tim dướ i tá c độ ng củ a lượ ng má u đổ về tim trong
thờ i kì tâ m trương, là m tim că ng phò ng lên. Buồ ng tim có thể coi là dạ ng cầ u, khi má u
chứ a đầ y buồ ng tim cá c sợ i cơ đượ c giã n dà i ra dướ i tá c dụ ng củ a lự c F do má u trong
buồ ng tim gâ y ra:
F= p.S
Trong đó : p là á p suấ t trong buồ ng tim
S là diện tích bề mặ t trong buồ ng tim : S=4 π R2 và V=3/4 π R3 . Fmax khi má u về tim
nhiều nhấ t lú c đó p tă ng, buồ ng tim đượ c giã n rộ ng là m cho S tă ng.
*Vai trò của mạch máu trong quá trình luân chuyển máu:
Vai trò cấu tạo của thành mạch:
- Cấ u tạ o củ a hệ thố ng mạ ch má u trong cơ thể dà y đặ c và phâ n phố i tương đố i đồ ng đều

khắ p cơ thể.
-Sự co dã n cơ trơn để change tiết diện lò ng mạ ch đượ c điều khiển bằ ng hệ thầ n kinh thự c
vậ t và cá c nộ i tiết tố .
- Trong lò ng mạ ch chứ a cá c hệ thố ng mang, là m má u chỉ chả y theo mộ t chiều nhấ t định.

Vai trò của việc tác dụng đàn hồi vào thành mạch:
-Thà nh mạ ch đó ng vai trò duy trì dò ng chả y liên tụ c và tă ng thêm á p suấ t dò ng chả y
- Ở thờ i kì tim khô ng có bó p á p suấ t dò ng chả y giả m xuố ng dầ n, thế nă ng ở thà nh mạ ch sẽ

cung cấ p á p suấ t cho dò ng chả y liên tụ c và điều hò a trong suố t cả thờ i kì tâ m trương.
*Sự thay đổi tốc độ và áp suất chảy của máu trong các đoạn mạch
1/ Thay đổi tốc độ chảy của máu: ĐM>TM>MM
-Tố c độ chả y củ a mạ ch má u ở độ ng mạ ch chủ là 10-20m/s, độ ng mạ ch cổ là 5,2 m/s. Lú c

xuố ng mao mạ ch cò n 5mm/s.
-Tố c độ chả y củ a má u giả m dầ n từ độ ng mạ ch lớ n đến mao mạ ch rồ i lạ i tă ng dầ n từ mao

mạ ch đến tĩnh mạ ch.
Giả i thích: Khố i lượ ng má u chả y qua từ ng đoạ n mạ ch đều giố ng nhau, nghĩa là ở cá c đoạ n
mạ ch đó vẫ n đả m bả o quy luậ t tích số giữ a vậ n tố c má u chả y và tiết diện lò ng mạ ch là
khô ng đổ i. Do đó vậ n tố c ở nơi có tiết diện nhỏ cao hơn nơi có tiết diện lớ n.
2/ Thay đổi của áp suất của máu:ĐM<TM<MM
-Khố i lượ ng má u chả y qua cá c đoạ n mạ ch trong mộ t đơn vị tg sẽ lớ n khi đườ ng kính lớ n,
chiều dà i ngắ n và ngượ c lạ i. Độ chênh lệch á p suấ t p ở hai đầ u mộ t đoạ n mạ ch phụ
thuộ c cá c yếu tố khá c theo cô ng thứ c:
8 lQ
p= πR 4
Trong đó là hệ số nhớ t củ a má u, Q là lưu lượ ng má u, l là chiều dà i và R là bá n kính lò ng

mạ ch
Độ chênh lệch á p suấ t lớ n khi má u chả y qua mộ t đoạ n mạ ch dà i và hẹp.
-Độ chênh lệch á p suấ t chả y giữ a hai đầ u đoạ n mạ ch liên quan vớ i lự c ma sá t giữ a dò ng
chả y và thà nh mạ ch. Độ chênh lệch nà y cà ng lớ n sẽ là m cho á p suấ t ở đầ u cuố i đoạ n mạ ch
cà ng xuố ng thấ p.
-Hệ thố ng mạ ch má u trong cơ thể đi từ tim gồ m độ ng mạ ch chủ , cá c độ ng mạ ch lớ n, độ ng

mạ ch nhỏ rồ i đến mao mạ ch, tĩnh mạ ch nhỏ , tĩnh mạ ch lớ n và tĩnh mạ ch chủ . Mạ ng độ ng
mạ ch cà ng xa tim cà ng phâ n nhá nh nhiềuÁ p suấ t dò ng chả y cà ng ngà y cà ng giả m.
-Tố c độ dò ng chả y, á p suấ t chả y củ a má u phụ thuộ c và o:
+ sứ c cả n ngoạ i vi củ a mạ ch: Nhìn chung á p suấ t dò ng chả y bị giả m, do lự c ma sá t xh giữ a

thà nh mạ ch và má u chả y trong lò ng mạ ch.

+ Tiết diện lò ng mạ ch: lò ng mạ ch có bá n kính R cà ng bé thì as cà ng giả m
+ Độ nhớ t củ a má u
Giả i thích: Do xh lự c ma sá t giữ a thà nh mạ ch và má u chả y trong mạ ch,cà ng xa tim thì

mạ ch cà ng phâ n nhá nh nhiều là m a/s dò ng chả y ngà y cà ng giả m.
Câu 7: Cơ chế hít thở và vai trò củ a á p suấ t khoang mà ng phổ i. Cá c quy luậ t vậ t lý chi phố i
sự xâ m nhậ p củ a khí và o thể dịch (má u). Vai trò củ a má u trong vậ n chuyển O2 và CO2 và
cá c yếu tố ả nh hưở ng đến quá trình vậ n chuyển nà y.
1/Cơ chế hít:
- Độ ng tá c hít và o thự c hiện đượ c nhờ tă ng thể tích lồ ng ngự c bằ ng cá ch nâ ng cá c xương

sườ n và hạ cơ hoà nh xuố ng ( cơ hoà nh đả m nhiệm 2/3 việc thô ng khí ở phổ i)
-Thể tích lồ ng ngự c tă ng giả m as khoang mà ng phổ i phổ i có thể giã n ra as trong phế nang,
giả m xh hiệu giữ a as khí quyển và phế nang là m cho khô ng khí di chuyển thà nh dò ng từ
mà ng và o phổ i.
Lưu lượ ng khí đượ c tính theo cô ng thứ c:

P
V= R
Trong đó : V là lưu lượ ng khí (lít/giâ y)
P: hiệu á p suấ t giữ a khí quyển và phế nang
R: sứ c cả n độ ng họ c củ a cá c chấ t khí gâ y bở i ma sá t giữ a dò ng khí vớ i thà nh

đườ ng hô hấ p và lự c nộ i ma sá t bên trong lò ng chấ t khí .
-Sứ c cả n độ ng họ c củ a chấ t khí tă ng theo chiều tă ng củ a lưu lượ ng khí khi chuyển độ ng từ
dò ng lớ p sang dò ng xoá y.
2/ Cơ chế thở ra :
-Khô ng khí từ phổ i đượ c đẩ y ra ngoà i do thể tích lồ ng ngự c bị giả m xuố ngtă ng á p lự c
khoang mà ng phổ i, cá c phế nang co lạ iá p suấ t khô ng khí trong phế nang tă ng lên cao
hơn á p suấ t khí quyểnDò ng khô ng khí từ phổ i ra ngoà i.
-Cơ chế là m cho thể tích lồ ng ngự c giả m xuố ng khi thở :
+Khi trương lự c cơ hít và o giả m đi do tá c dụ ng củ a cá c lự c đà n hồ i lồ ng ngự c, cá c cơ quan

trong lồ ng ngự c bắ t đầ u giả m xuố ng.
+Mộ t số cơ (cơ liên sườ n trong, cơ bụ ng…) , khi co là m thể tích lồ ng ngự c giả m xuố ng. Cơ
hoà nh nâ ng lên cũ ng là m cho thể tích lồ ng ngự c hẹp lạ i. Độ ng tá c thở cò n có vai trò củ a
lự c đà n hồ i do phủ tạ ng trong bụ ng bị cơ hoà nh dồ n ép xuố ng tố i đa khi hít và o.
+Khi lự c đà n hồ i củ a phổ i câ n bằ ng vớ i á p suấ t khoang mà ng phổ i thì độ ng tá c thở ra kết

thú c Trong phổ i cò n mộ t lượ ng khô ng khí chưa đự ic đẩ y ra ngoà i.
-Tá c độ ng củ a cá c cơ hô hấ p lên phổ i thự c hiện thô ng qua giá n tiếp sự thay đổ i củ a á p
suấ t khoang, ah tớ i á p suấ t trong cá c phế nang. Nếu lò ng ngự c bị thủ ng hoặ c trà n khí
mà ng phổ i sẽ bị xẹp lạ isuy hô hấ p
*Vai trò của áp suất khoang màng phổi
- Đối với hô hấp:
+ Là m cho phổ i di chuyển theo sự cử độ ng củ a lồ ng ngự c.
+ Là m cho hiệu suấ t trao đổ i khí đạ t đượ c tố i đa nhờ má u lên phổ i, nhìều nhấ t cù ng lú c
vớ i khí và o phổ i nhiều nhấ t khi hít và o.
- Đối với tuần hoàn:
+ Là m cho á p suấ t trong lồ ng ngự c thấ p hơn so vớ i cá c vù ng khá c nên má u về tim phả i dễ
dà ng.
+ Là m cho má u từ tim phả i lên phổ i dễ dà ng.
• Các quy luật vật lý chi phối sự xâm nhập của khí vào thể dịch:Tuâ n theo 2 định luậ t
cơ bả n:
- Định luậ t Henry: Lượ ng khí thâ m nhậ p (khuếch tá n) và o chấ t lỏ ng tỷ lệ vớ i a/s riêng
phầ n củ a chấ t khí đó trên bề mặ t chấ t lỏ ng.
- Định luậ t Danton: trong trương hợ p khí lý tưở ng thì tổ ng á p suấ t riêng phầ n củ a cá c
chấ t khí bằ ng tổ ng á p suấ t củ a cả hỗ n hợ p khí
* Vai trò của máu trong vận chuyển O2
- Hồ ng cầ u là yếu tố chính trong vậ n chuyển O2
- Hồ ng cầ u gồ m cá c phâ n tử Hb, mỗ i phâ n tử Hb có trọ ng lượ ng 67.000 chứ a 4 gố c Hem,

mỗ i gố c chưa 1ng tử Fe ở giữ a có khả nă ng kết hợ p vớ i pt O2. Nghĩa là 1Hb có khả nă ng
kết hợ p vớ i 4 O2 để tạ o thà nh HbO2
Hb + O2 HbO2 (á p suấ t O2 cao)
Hb + O2 HbO2 ( á p suấ t O2 thấ p)
- Sự liên kết và phâ n ly củ a O2 vớ i Hb phụ thuộ c và o nồ ng độ O2 và CO2, khi nồ ng độ CO2

tă ng cao  độ axit củ a má u tă ng khả nă ng liên kết củ a O2 vớ i Hb giả m.
* Vai trò của máu trong vận chuyển CO2

- Theo có chế đơn thuầ n thì thể tích khí CO2 chiếm khoả ng 2.4% nhưng thự c tế má u ở
tĩnh mạ ch chứ a 52%.
- Qua nghiên cứ u cụ thể cho thấ y có khoả ng 2->10% lượ ng CO2 kết hợ p bớ i Hb trong má u
để trở thà nh HbCO2. Cò n lạ i hầ u hết ở dạ ng H2CO3 theo pứ
H2O+ CO2  H2CO3.
-Đâ y là phẩ n ứ ng thuậ n nghịch ,chiều củ a phả n ứ ng tù y thuộ c nhiều yếu như á p suấ t riêng
phầ n CO2 tạ i chỗ ,tá c dụ ng củ a men, độ pH.
-Tứ c là má u vậ n chuyển CO2 chủ yếu bằ ng cá ch để CO2 kết hợ p vớ i H2O tạ o H2CO3. Sau
dó H2CO3 kết hợ p vớ i muố i cacbonate, phosphate trong má u tạ o nhữ ng hợ p chấ t để dễ
phâ n li. Ở phổ i Hb có tá c dụ ng như 1 axit yếu, phâ n ly H2CO3 thà nh H2O và CO2 đẩ y ra
ngoà i.
* Các yếu tố ảnh hưởng:
1/ Yếu tố bên trong
- Mọ i hoạ t độ ng thở , lưu thô ng khí, hoạ t độ ng củ a cá c phế nang đều có ả nh hưở ng đến hô
hấ p.
-Ả nh hưở ng củ a tuầ n hoà n như sự thay đổ i về khố i lượ ng và chấ t lượ ng má u đều ả nh
hưở ng trự c tiếp đến sự vc O2 và CO2.Hoạ t độ ng chuyển hó a ở tế bà o, mô là m cho tố c độ
sd O2 và sả n sinh CO2 khá c nhau.
=>Tấ t cả cá c yếu tố đó đều ả nh hưở ng đến hô hấ p. Mọ i hoạ t độ ng chứ c nă ng củ a con

ngườ i đều liên quan chặ t chẽ đến hô hấ p.
2/ Yếu tố bên ngoài:
- Ả nh hưở ng củ a trọ ng trườ ng : Liên quan đến lự c cả n củ a khí. Tạ o đk cho việc tă ng giả m
thế tích lồ ng ngự c
- Ả nh hưở ng củ a tỷ lệ khí thà nh phầ n: Cơ thể bth chỉ thích ứ ng vớ i a/s khí nhấ t định, đò i
hỏ i air có thà nh phầ n O2 và CO2 bth . nếu chỉ thở đơn thuầ n O2 thì cơ thể sẽ bị rố i loạ n
nghiêm trọ ng có thể tử vong. CO2 có td kích thích hô hấ p
- Ả nh hưở ng củ a a/s khí quyển : khi lên cao thì a/s khí quyển giả m.Khi lặ n xuố ng sâ u thì
a/s nướ c tá c dụ ng lên lồ ng ngự c tă ng dầ n. Sự trao đổ i khí trong cơ thể tuâ n theo nhữ ng
quy luậ t độ ng họ c chịu td trự c tiếp từ nhữ ng quy luậ t sinh họ c phứ c tạ p.
Câu 8: Điện thế nghỉ( ghi đo, đặ c điểm, cá c yếu tố arnh hưở ng), ( nguồ n gố c và bả n
chấ t )theo Goldmann. Nắ m vữ ng cô ng thứ c Nerst và Goldmann để là m bà i tậ p.
*Điện thế nghỉ ( ghi, đo, đặc điểm, yếu tố ảnh hưởng)

- Điện thế nghỉ hay cò n gọ i là điện thế tĩnh , là điện thế đặ c trưng cho trạ ng thá i sinh lý
bình thườ ng củ a đố i tượ ng sv.
-Phương phá p ghi đo: nguyên tắ c hoạ t độ ng củ a má y ghi đo điện thế, sự dụ ng phương
phá p ghi đo bằ ng vi điện cự c
Hình ghi đo điện thế nghỉ( bà i 4.2.1.1)
(a): Đặ t 2 vi điện phía ngoà i mà ng : kim đồ ng hồ khô ng lệch => ko có sự chênh lệch điện
thế
(b): Đặ t 1 vi điện cự c ngoà i và mộ t vị điện cự c xuyên qua mà ng : giữ a 2 điện cự c nà y xuấ t

hiện mộ t hiệu điện thế ( gtri hiệu điện thế có dấ u â m)
(c): Cắ m 2 vi cự c xuyên qua mà ng: Kim điện thế vẫ n chỉ giá trị 0 khô ng có sự chênh lệch
điện thế. Bên trong và bên ngoà i luô n có sự chênh lệch điện thế, điện thế nà y đượ c gọ i là
điện thế nghỉ củ a mà ng.
- Đặ c điểm:
+ Mặ t trong tb số ng luô n luô n có giá trị điện thế â m so vớ i mặ t bên ngoà i. Nó i cá ch khá c
chiều điện thế nghỉ là k đổ i
+ Bình thườ ng, điện thế nghỉ có giá trị điện thế biến đổ i rấ t chậ m theo thờ i gian
- Yếu tố ả nh hưở ng: bấ t kì yếu tố nà o ả nh hưở ng đến quá trình trao đổ i chấ t bình thườ ng
cũ ng đều ả nh hưở ng đến điện thể nghỉ:
+ Dướ i tá c dụ ng củ a dò ng điện bên ngoà i
+ Thay đổ i thà nh phầ n ion củ a mô i trườ ng
+ Sự tá c độ ng củ a 1 số độ c tố lên hệ thố ng số ng
+ Khi thay đổ i lượ ng oxy trong mô i trườ ng
• Nguồn gốc và bản chất theo Goldmann
Thuyết ion mà ng củ a Goldman

-Mà ng tế bà o có tính đồ ng nhấ t về cấ u trú c và điện trườ ng tá c dụ ng lên mà ng tạ i mọ i vị trí

là khô ng thay đổ i.
- Dung dịch điện lý củ a cá c dịch sinh vậ t đượ c coi là dung dịch lý tưở ng
- Mà ng có tính bá n thấ m nhưng khô ng hoà n toà n tuyệt đố i : Mỗ i ion có khả nă ng di

chuyển qua mà ng khá c nhau, đặ c trưng là đạ i lượ ng hệ số thấ m (P) cho từ ng loạ i ion
- Cá c ion Na cũ ng có tham gia và o quá trình hình thà nh nên điện thế tĩnh nà y
RT
• Công thức Nerst – Goldmann: U= F ln P K ¿¿
RT C đc
-Công thức Nerst: U= ln
ZF Cdd
Câu 9: Cá c đặ c trưng cơ bả n củ a kích thích cơ-thầ n kinh (Nguồ n và thờ i gian kích thích,
Đá p ứ ng kích thích). Giả i thích rõ mố i quan hệ giữ a cá c đạ i lượ ng và mộ t số hiện tượ ng
đặ c biệt
- Nguồn kích thích: rấ t đa dạ ng, chủ yếu là tín hiệu vậ t lí (nhiệt, á nh sá ng, á p suấ t) và tín
hiệu hó a họ c (hoocmon, mù i vị...). Tuy nhiên, độ nhạ y cả m củ a cá c tế bà o đố i vớ i cá c kích
thích là khá c nhau.
- Cá c kích thích có thể tá c độ ng trự c tiếp lên tế bà o sợ i cơ thầ n kinh hoặ c giá n tiếp thô ng
qua cá c yếu tố trung gian.
- Chú ng đượ c đặ c trưng bở i cườ ng độ hay biên độ kích thích và thờ i gian kích thích tồ n
tạ i. Nên có 1 số khá i niệm sau:
1/ Ngưỡng thời gian C: Là khoả ng thờ i gian ngắ n nhấ t củ a kích thích cầ n tồ n tạ i để gâ y
hưng phấ n lên tế bà o. Dù cườ ng độ lớ n nhưng tg ko đủ thì cũ ng ko gâ y hưng phấ n
2/ Ngưỡng kích thích b: Là cườ ng độ nhỏ nhấ t mà xung kích thích phả i đạ t đc để gâ y đc
hưng phấ n cho tb. Nếu cườ ng độ < b thì tg lâ u cũ ng ko gâ y đc hưng phấ n
3/ Thời trị: Là khoả ng tg ngắ n nhá t mà 1 xung điện có cườ ng độ gấ p 2 lầ n ngưỡ ng kích
thích ( 2b) cầ n phả i kéo dà i để gâ y nên hưng phấ n trên cơ or tb thầ n kinh
- Đáp ứng kích thích: là sự xuấ t hiện hưng phấ n trên sợ i cơ hay thầ n kinh. Tuâ n theo
định luậ t “tấ t cả hoặ c khô ng ”. Có 3 đặ c trưng:
+ Hợ p tá c kích thích: Là trườ ng hợ p 2 kích thích dướ i ngưỡ ng có thể gâ y nên trạ ng thá i
hứ ng phâ n củ a tế bà o.Hiện tượ ng nà y xả y ra khi mộ t trong hai điều kiện sau đượ c thỏ a
mã n:
 2 kích thích dướ i ngưỡ ng nà y cù ng td và o 1 vị trí củ a tb cá ch nhau 1 khoả ng tg đủ

ngắ n ( cộ ng td theo thờ i gian)
 Hoặ c 2 kích thích dướ i ngưỡ ng đồ ng thờ i td và o 2 vị trí đủ gầ n nhau củ a tb (cộ ng

td trong khô ng gian)
+ Thời gian ủ:Kkhoả ng thờ i gian tính từ thờ i điểm nhậ n xung kích thích cho tớ i thờ i điểm
bắ t đầ u xuấ t hiện điện thế hoạ t độ ng.
+ Giai đoạn trơ : Khoả ng thờ i gian xá c định kể từ sau thờ i gian ử đến thờ i điểm â m củ a
điện thế hoạ t độ ng dù có tá c dụ ng và o sợ i thầ n kinh.
• Giải thích rõ mỗi quan hệ các đại lượng và 1 số hiện tượng đặc biệt?
Sơ đồ mố i quan hệ giữ a cườ ng độ và thờ i gian kích thích ( Mụ c 4.4.1):
- 1 kích thích có cườ ng độ đủ lớ n nhưng tá c dụ ng trong thờ i gian nhỏ hơn C thì cũ ng
khô ng gâ y ra hưng phấ n trên tế bà o
- Ngượ c lạ i mộ t kích thích đủ lâ u nhưng cườ ng độ khô ng đủ lớ n cũ ng ko gâ y ra đượ c

hưng phấ n
- Cườ ng độ cà ng lớ n thì thờ i gian kích thích cà ng nhỏ và ngượ c lạ i
Câu 10: Sự dẫ n truyền hưng phấ n trên sợ i thầ n kinh có bao myelin và vai trò củ a thà nh
phầ n cấ u trú c đố i vớ i sự dẫ n truyền nà y. Đặ c điểm cấ u tạ o synapse và bà n giao hưng
phấ n qua synapse theo cơ chế hó a họ c.
* Sự dẫn truyền hưng phấn trên sợi thần kinh có bao myelin và vai trò của thành
phần cấu trúc đối với sự dẫn truyền này:
-Myelin là chấ t cá ch điện rấ t tố t, noron chỉ tiếp xú c vớ i mô i trườ ng ngoà i qua eo Ranvier,
chỉ tiếp nhậ n kích thích qua eo Ranvier và dò ng điện hưng phấ n chỉ bị suy giả m do truyền
điện qua bên ngoà i qua eo Ranvier
- Khi bị kích thích sẽ xuấ t hiện xung điện thế hoạ t độ ng tạ i điện cự c kích thích (Cự c â m)
và đượ c kí hiệu la V0. Do bị tiêu hao mộ t phầ n nă ng lượ ng điện để thắ ng điện trở trong
bà o tương và bị rò rỉ qua mà ng noron nên giá trị củ a điện thế hoạ t độ ng giả m dầ n

- Độ giả m giá trị điện thế phụ thuộ c và o điện trở trong củ a bà o tương(Rm) và điện trở
mà ng noron (Rt):
+ Điện trở trong củ a bà o tương cà ng nhỏ và điện trở mà ng noron cà ng lớ n thì điện thế
hoạ t độ ng bị giả m cà ng ít.
+Ngượ c lạ i, điện trở trong củ a bà o tương lớ n và điện trở mà ng noron nhỏ thì điện thế
hoạ t độ ng bị giả m chiều.
-Gía trị điện thế hoạ t độ ng sau khi phá t sinh là Vo, truyền theo sợ i trụ c thầ n kinh quã ng
đườ ng x có giá trị là Vx đượ c tính theo cô ng thứ c:
−x
Vx = Vo .
e √
Rm
Rt
-Rm là điện trở mà ng noron tỷ lệ thuậ n vớ i điện trở riêng củ a 1cm2 mà ng (rm) và tỷ lệ
nghịch vớ i bá n kính sợ i trụ c thầ n kinh (ký hiệu r):
Rm=rm/2 π r
-Rt là điện trở trong củ a bà o tương cũ ng tỷ lệ thuậ n điện trở riêng củ a 1cm2 bà o tương (rt)
và tỉ lệ nghịch vớ i bình phương bá n kính sợ i trụ c (r2 ):
Rm=rt/ π r
2
-Ở độ ng vậ t thuộ c lớ p thú , sợ i trụ c dâ y thầ n kinh có myelin bao bọ c có bá n kính r=15um,

5000/cm2 và rt = 50/cm3, điện thế hoạ t độ ng Vo truyền đượ c 1mm ( là khoả ng cá ch
giữ a 2 eo Ranvier) cò n lạ i giá trị Vx đượ c tính theo cô ng thứ c:
Vx=0,5Vo
- Mà ng noron có tính trơ nên mà ng nơtron khô ng thể phá t sinh cá c xung điện thế hoạ t
độ ng mộ t cá ch liên tụ c. Thờ i gian trơ cà ng dà i thì số lượ ng tố i đa cá c xung điện thế hoạ t
độ ng đượ c mà ng noron phá t sinh trong mộ t đơn vị thò i gian cà ng ít và ngượ c lạ i
- Noron có tính linh hoạ t chứ c nă ng cà ng cao khi có khả nă ng truyền đượ c số lượ ng tố i đa
cá c xung điện thế hoạ t độ ng trong mộ t đơn vị thờ i gian cà ng nhiều và ngượ c lạ i.
*Đặc điểm cấu tạo synapse
-Cá c synapse là cá c vị trí tậ n cù ng sợ i trụ c củ a mộ t noron tiếp xú c vớ i cá c noron khá c và

vớ i cá c tế bà o cơ.
-Cấ u trú c mộ t synapse gồ m mà ng trướ c synapse, khe synapse, mà ng sau synapse.

-Cá c synapse là phầ n phình to củ a mú t cá c nhá nh củ a sợ i trụ c noron trướ c. Trong cá c

synapse chứ a thà nh phầ n quan trọ ng nhấ t, đó là cá c bó ng synapse, có đườ ng kính 0,02-
0,03um , nằ m rả i rá c ở bà o chấ t củ a cú c synapse. Bên trong chứ a chấ t dẫ n truyền thầ n
kinh.
-Khe synapse là khô ng gian giữ a mà ng trướ c synapse và mà ng sau synapse, rộ ng khoả ng
150A đố i vớ i synapse noron-noron, cò n rộ ng khoả ng 500A ở synapse noron- cơ.
-Mang sau synapse có nhữ ng thụ quan chuyên biệt để nhậ n biết chấ t dẫ n truyền.
*Bàn giao hưng phấn qua synapse theo cơ chế hóa học:
- Tạ i cú c synapse, khi noron ở trạ ng thá i tĩnh, có sự tổ ng hợ p acetylcholine từ acetate và

choline. Acetylcholine sau khi tổ ng hợ p sẽ đượ c tích lũ y lạ i trong cá c bong synapse. Khi
dò ng điện hưng phấ n truyền đến cú c synapse đã gâ y tá c dụ ng kích thích là m cho cá c bong
synapse phó ng thích acetylcholine và o khe synapse.
-Acetylcholine là m thay đổ i tính thấ m củ a mà ng sau synapse dẫ n đến mà ng sau synapse

mấ t phâ n cự c và đả o cự c, phá t sinh đện thế hoạ t độ ng có độ lớ n bằ ng điện thế hoạ t độ ng
truyền đến mà ng trướ c synapse.
- Điện thế mớ i phá t sinh đượ c truyền đi theo sợ i trụ c củ a nơron sau và mà ng sau giả i
phó ng enzyne thủ y phâ n Acetylcholine → Acetate + choline
- Trong cơ thể tồ n tạ i:
• Synapse kích thích: giả i phó ng chấ t dẫ n truvền là m kích thích mà ng sau synapse
là m phá t sinh xung điện thế hoạ t độ ng mớ i
• Synapse ứ c chế: giả i phó ng chấ t dẫ n truvền gâ v ứ c chế mà ng sau svnapse, khô ng
gâ v hưng phấ n ở mà ng sau synapse
Câ u 11. Hiệu ứ ng Doppler và giải quyết một bài tập ứng dụng thực tiễn. Cấ u tạ o cơ
quan thính giá c. Sơ đồ tổ ng thể quá trình nghe. Vai trò củ a hệ thố ng tai giữ a. Liên hệ mộ t
số bệnh lý tổ n thương tai giữ a.
Hiệu ứng Doppler là mộ t hiệu ứ ng vậ t lí, trong đó tầ n số và bướ c song củ a só ng â m, song

điện từ hay cá c song nó i chung bị thay đổ i khi nguồ n phá t song chuyển độ ng tương đố i
vớ i ngườ i quan sá t.
-Nguồ n phá t ra song vớ i tầ n số f, lan truyền vớ i tố c độ v trong khô ng gian tớ i má y thu.
+Nếu cả nguồ n phá t lẫ n má y thu đều đứ ng yên, má y thu sẽ thu đượ c song có tầ n số v’=v
+Nếu nguồ n hoặ c má y thu hoặ c cả hai chuyển độ ng, nó i chung má y thu sẽ thu đượ c song
có tầ n số v’ khá c v.
-Má y thu đứ ng yên, nguồ n chuyển độ ng vớ i vậ n tố c vn tạ o vớ i tố c độ lan truyền só ng tớ i

má y thu v mộ t gó c n thì:
v
v’= vn
1− cos θn
v
+Nguồ n đi xa má y thu: v’<v
+Nguồ n đi tớ i má y thu: v’>v
-Nguồ n đứ ng yên, má y thu chuyển độ ng vớ i vậ n tố c vt tạ o vớ i tố c độ só ng truyền tớ i má y

thu v mộ t gó c t thì
v
v’=v(1- t cos θt )
v
+Má y thu tớ i gầ n nguồ n: v’>v
+Má y thu đi xa nguồ n: v’<v
-Nguồ n và má y thu đều chuyển độ ng, tạ o cá c gó c n và t thì:

vt
1−cos θt
v
v’=v 
vn
1− cos n
v
+ Nguồ n và má y phá t ra xa nhau: v’<v
+Nguồ n và má y phá t lạ i gầ n nha: v’>v
Hiệu ứ ng Doppler có nhiều ứ ng dụ ng trong thự c tế, trong sử dụ ng diêu â m và chẩ n đoá n
bệnh.
*Cấu tạo cơ quan thính giác: tai là cơ quan thính giá c gồ m 3 phầ n tai ngoà i, tai giữ a và
tai trong.
-Tai ngoài: gồ m có và nh tai, ố ng tai ngoà i. Và nh tai giú p sự định hướ ng và tiếp nhậ n â m
dễ dà ng, ố ng tai ngoà i có chứ c nă ng truyền â m,
-Tai giữa: chủ yếu là mà ng tai và hệ thố ng xương con, có tá c dụ ng truyền cá c dao độ ng
â m từ khô ng khí và o tai trong, đồ ng thờ i tă ng cườ ng nă ng lượ ng củ a só ng â m như nộ i bộ
khuếch đạ i
-Tai trong: có nhiều hố c quan trong nhấ t là loa đạ o-mộ t tổ chứ c hình xoắ n ố c. Tai trong
thô ng vớ i tai giữ a bở i hai lỗ hình trò n và bầ u dụ c, đều có mà ng mỏ ng bịt kín.
+ Cá c neron thầ n kinh nà y tậ p hợ p thà nh dâ y thầ n kinh thính giá c

 Sơ đồ tổ ng thể quá trình nghe:
Só ng
Só ng â m Tiếp nhậ n phâ n tích Hệ

Nguồn âm Tai Mã hó a thầ n
kinh
Truyền tin Biến đổ i thô ng tin Truyền thô ng tin
Thô ng tin Biến đổ i thô ng tin
*Vai trò của hệ thống tai giữa
Tai giữ a có tá c dụ ng truyền dao độ ng â m từ khô ng khí và o tai trong, đồ ng thờ i tă ng cườ ng
nă ng lượ ng củ a só ng â m như mộ t bộ khuếch đạ i.
+ Mà ng tai: truyền dao độ ng â m đến hệ thố ng xương con.Hệ thố ng xương con:
• Thự c hiện việc điều chỉnh độ că n củ a mà ng tai, chuyển tiếp â m dao độ ng củ a mà ng tai.
• Cá c xương con hoạ t độ ng theo nguyên tắ c đò n bẩ y => â m khi đi sẽ đượ c tă ng cườ ng,
nă ng lượ ng â m sẽ đượ c khuếch đạ i.
• Vai trò quan trọ ng trong việc dẫ n truyền só ng â m, bổ xung sự hao hụ t do phả n xạ só ng
â m. • Bả o vệ tai trong khi gặ p nhữ ng â m có cườ ng độ lớ n.
*Liên hệ một số bệnh lý tổn thương tai giữa:
- Viêm tai giữ a cấ p
- Viêm xương chũ m: Viêm xương chũ m mủ cấ p thườ ng xuấ t hiện sau mộ t viêm tai giữ a
cấ p đượ c điều trị khô ng đầ y đủ trong và i tuầ n
- Viêm mỏ m xương đá
- Viêm xương nền sọ do cố t tù y viêm từ tai: Nhiễm khuẩ n xuấ t phá t từ tai ngoà i hoặ c tai
giữ a có thể dẫ n đến cố t tủ y viêm xương nền sọ , thườ ng do trự c khuẩ n mủ xanh.
- Liệt mặ t: có thể do viêm tai giữ a cấ p hoặ c viêm tai giữ a mạ n
Câu 12: Quá trình quang sinh. Phâ n loạ i. Cá c giai đoạ n cơ bả n củ a mộ t quá trình quang
sinh. Cá c con đườ ng thả i hồ i nă ng lượ ng sá ng (khử trạ ng thá i kích thích).
-Khái niệm: Là nhữ ng quá trình xả y ra trong cơ thể số ng khi có sự tham gia củ a cá c lượ ng
tử ả nh sá ng. Nhữ ng phả n ứ ng trong quá trình nà y đc gọ i là nhữ ng phả n ứ ng quang sinh
- Phân loại:
* Trên quan điểm năng lượng, chia là m 2 nhó m:
- Phả n ứ ng tạ o nă ng lượ ng: Cá c phả n ứ ng mà cá c sả n phẩ m cuố i cù ng củ a nó có dự trữ

nă ng lượ ng cao hơn nă ng lượ ng chấ t tham gia ban đầ u. vd: Pư quang hợ p
- Phả n ứ ng suy biến nă ng lượ ng: Cá c phả n ứ ng trong đó á nh sá ng đó ng vai trò là nguồ n
nă ng lượ ng hoạ t hó a cá c phâ n tử tham gia và o cá c phả n ứ ng hó a sinh hoặ c là dướ i td củ a
á nh sá ng đã dẫ n tớ i phả n ứ ng phả hủ y cấ p độ phâ n tử , tb, mô , cơ thể.
* Trên quan điểm sinh vật, chia thà nh 2 nhó m lớ n:
- Cá c nhó m phả n ứ ng sinh lý có chứ c nă ng: là cá c phả n ứ ng xả y ra vớ i sự tham gia trự c

tiếp củ a á nh sá ng mà kết quả nó tạ o ra cá c sả n phẩ m cầ n thiết cho tb hoặ c để thự c hiện
chứ c nă ng sinh lý bình thườ ng củ a cấ u trú c: 3 loạ i
+ Phả n ứ ng nguồ n nă ng lượ ng quan hợ p.
+ Phả n ứ ng thô ng tin (thụ cả m, định hướ ng, đồ i vị…)
+ Sinh tổ ng hợ p cá c phâ n tử hữ u cơ (cá c sắ c tố và vitamin)
- Nhó m cá c phả n ứ ng phá n hủ y chứ c nă ng: là chuỗ i cá c phả n ứ ng xả y ra dướ i tá c dụ ng

củ a á nh sá ng mà kết quả là gâ y bệnh lý, độ t biết di truyền hoặ c tử vong
*Các giai đoạn cơ bản của 1 quá trình quang sinh
Mộ t quá trình quang sinh họ c trả i qua nhữ ng giai đoạ n nố i tiếp nhau như:
- Giai đoạn 1: Hấ p thụ lượ ng tử á nh á ng bở i sắ c tố hoặ c tế bà o (như tế bà o que, tế bà o

nó n) gâ y trạ ng thá i kích thích, xuấ t hiện tích lũ y nă ng lượ ng bên trong phâ n tử .
- Giai đoạn 2: khử trạ ng thá i kích thích điện tử củ a phâ n tử .
+Thả i hồ i nă ng lượ ng qua cá c quá trình quang lý (phá t hù ynh quang, lâ n quang).
+Thả i hồ i nă ng lượ ng qua cá c quá trình quang hó a dẫ n tớ i hình thà nh nên nhữ ng sả n
phẩ m quang hó a khô ng bền vữ ng đầ u tiên. Đố i vớ i quá trình quang hợ p đó là cá c sả n
phẩ m NADPH và ATP.
+Thả i hồ i nă ng lượ ng bằ ng cá ch tỏ a nhiệt ra mô i trườ ng.
- Giai đoạ n 3: Nhữ ng phả n ứ ng tố i trung gian: cá c sả n phẩ m quang hó a khô ng bền vữ ng
tham gia tạ o thà nh nhữ ng sả n phẩ m quang hó a bền vữ ng
- Giai đoạn 4: Hiệu ứ ng sinh vậ t
*Các con đường thải hồi NL sáng( khử trạng thái kích thích ):
- Quá trình quang lý

-Quá trình quang hó a
-Quá trình tỏ a nhiệt
Câu 13: Sơ lượ c cấ u trú c giả i phẩ u cơ quan thị giá c. Cơ chế cả m thụ á nh sá ng trên võ ng
mạ c. Mộ t số hiện tượ ng đặ c biệt.
*Sơ lược cấu trúc giải phẫu của thị giác:
Mắ t (nhã n cầ u) có dạ ng hình cầ u, đườ ng kính theo trụ c trướ c sau khoả ng 22mm. Mặ t
ngoà i có 6 bó cơ vậ n độ ng bá m để giú p mắ t có thể định hướ ng khi nhìn. Vỏ củ a mắ t đượ c
cấ u tạ o bở i cá c lớ p mà ng đà n hồ i, gồ m 3 loạ i, tính từ ngoà i và o trong là :
 Củ ng mạ c:
+ là mà ng ngoà i cù ng, bao kín ¾ phía sau mắ t.
+Là lớ p xơ dà y, dai, trắ ng như á nh sá ng khô ng lọ t qua đượ c
+Giá c mạ c:
 ¼ phía trướ c là lớ p mô trong suố t, á nh sang xuyên qua đượ c
 Có bá n kính cong nhỏ hơn bá n kính cong củ a củ ng mạ c
 Mạ ch mạ c (mà ng mạ ch): nằ m trong củ ng mạ c.Chứ a nhiều mạ ch má u để nuô i
mắ t, nhiều sắ c tố đen giữ a cho bên trong nhã n cầ u như mộ t buồ ng tố i.
 Võ ng mạ c: là lớ p mà ng trong cù ng, cấ u tạ o bở i nhiều tế bà o và quan trọ ng nhấ t
là tê bà o thầ n kinh thị giá c.Có 2 loạ i tế bà o thầ n kinh thị giá c: tế bà o nó n và té
bà o que.
 Tb nó n cả m thụ á nh sá ng có độ rọ i lớ n, có khả nă ng phâ n biệt đượ c hình thể, mà u
sắ c, chi tiết cá c vậ t.
 Tb que cả m thụ á nh sá ng có độ rọ i nhỏ (độ nhạ y lớ n hơn so vớ i tb nó n)
*Cơ chế cảm thụ ánh sang trên võng mạc: là cơ chế quang hó a
Mắ t là cơ quan hoà n chỉnh tiếp nhậ n á nh sang từ mô i trườ ng, phâ n tích thà nh phầ n á nh
sá ng (cườ ng độ , bướ c só ng,…) -> xung độ ng thầ n kinh dẫ n lên nã o -> nhậ n thứ c mô i
trườ ng
Phả n ứ ng quang hó a phâ n hủ y sá c tố thị giá c phá t sinh cá c xung độ ng thầ n kinh truyền
lên dâ y thầ n kinh thị giá c để có cả m giá c sá ng-> pứ thô ng tin.
 Cơ sở phâ n tử củ a sự thụ cả m á nh sá ng: phâ n tích cá c tb thụ cả m as ở võ ng mạ c:

-Sắ c tố thụ cả m á nh sá ng ở thế bà o que là Rhodopsin, ở tb nó n là Iodopsin
-Rhodopsin là phứ c chấ t củ a protein có phâ n tử lượ ng khoả ng 40.000
- Phả n ứ ng quang hó a phâ n hủ y phâ n tử Rhodopsin, phá t sinh xung độ ng thầ n
kinh truyền lên dâ y thầ n kinh thị giá c. Qú a trình phâ n tích và tổ ng hợ p Rodopsin ở
tb que đượ c tó m tắ t bằ ng sơ đồ :
Rhodopsin
Tổ ng hợ p
Lumirhodopsin
Các phản ứng trung Xung độ ng
gian ngược chiều Thầ n kinh
Metarhodopsin I
Nă ng lượ ng Metarhodopsin II Phân tích

Opsin
hó a sinh
Retinal
Sơ đồ phân tích tổng hợp Rhodopsin
*Một số trường hợp đặc biệt:
-Sự lưu hình: là hiện tượ ng cả m giá c sá ng khô ng mấ t tứ c thờ i sau khi ngừ ng kích thích
võ ng mạ c bằ ng á nh sá ng .Theo Helmholtz nếu mộ t vậ t chấ t đượ c chiếu rấ t sá ng thì thờ i
gian lưu hình củ a vậ t trên võ ng mạ c là 1/48s, thờ i gian nà y cò n phụ thuộ c và o cườ ng độ
chiếu, thờ i gian ấ n tượ ng gâ y nên.Cơ chế củ a hiện tượ ng nà y là giai đoạ n chuyển từ
Ropdopsin sang Lumirodopsin xả y ra nhanh cò n giai đoạ n thủ y phâ n tiếp theo thà nh
Metarodopsin xả y ra tương đố i chậ m .Chính lượ ng lumihodopsin phâ n hủ y chậ m nà y gâ y
ra sự lưu hình.
Câu 14: Cá c giai đoạ n trong quá trình tá c dụ ng củ a bứ c xạ ion hó a lên cơ thể số ng. Sơ đồ
tá c độ ng tổ ng quá t. Cá c cơ chế tá c dụ ng sinh họ c. Vậ n dụ ng giả i thích sự tổ n thương trên
cơ thể số ng dướ i tá c dụ ng củ a bứ c xạ ion hó a.
*Các giai đoạn trong quá trình tác dụng của bức xạ ion hóa lên cơ thể sống: 3 gđ
- Giai đoạn vật lí: bứ c xạ ion hó a gâ y ra sự ion hó a và kích thích cá c phâ n tử và nguyên tử .
Gđ nà y xả y ra rấ t nhanh, từ 10-17 đén 10-15 giâ y.
- Giai đoạn hóa học: Cá c phâ n tử và nguyên tử bị ion hó a và kích thích rấ t kém bền và có
hoạ t tính hó a họ c mạ nh. Chú ng tá c dụ ng lên cá c phâ n tử lâ n cậ n và giữ a chú ng vớ i nhau.
Gđ nà y kéo dà i từ 1 giâ y đên nhiều giờ .
- Giai đoạn sinh học: cá c đạ i phâ n tử sinh họ c bị biến đổ i gọ i là nhữ ng tổ n thương hó a

sinh. Và xả y ra theo 2 chiều hướ ng:
+ Cá c tổ n thương đượ c phụ c hồ i bở i cá c yếu tố bả o vệ và cơ chế tự bả o vệ cơ thể, khô ng

biểu hiện hiệu ứ ng sinh họ c củ a bứ c xa ion hó a.

+ Cá c tổ n thương khô ng thể phụ c hồ i bở i cá c yếu tố bả o vệ và cơ chế tự bả o vệ củ a cơ thể,

khi đó có thể quan sá t thấ y hiệu ứ ng sinh họ c củ a bứ c xạ ion hó a.
*Sơ đồ tác động tổng quát( Mục 7.3):
*Các cơ chế chung tác dụng sinh học của bức xạ ion hóa:
 Cơ chế tác dụng trực tiếp:
Nă ng lượ ng củ a bứ c xạ trự c tiếp truyền cho cá c phâ n tử cấ u tạ o nên cá c tổ chứ c số ng mà

chủ yếu là cá c đạ i phâ n tử hữ u cơ gâ y nên:
-Cá c qt kích thích và ion hó a cá c nguyên tử , phâ n tử .
-Cá c pư hó a họ c xả y ra ở giữ a cá c phâ n tử tạ o thà nh sau khi bị kích thích hoặ c ion hó a.
Hậ u quả : cá c phâ n tử hữ u cơ quan trọ ng trong tc số ng bị tổ n thương gâ y nên cá c tá c dụ ng

sinh họ c tiếp theo như: tổ n thương chứ c nă ng hđ, độ t biến gen, hủ y diệt tb…
Sơ đồ tó m tắ t cá c qú a trình đó (Mụ c 7.3.1.1)
-Các phân tử bị kích thích:
..........................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................
-Các phân tử bị ion hóa:

Thuyết điểm nó ng: nă ng lượ ng bứ c xạ đượ c hấ p thụ tậ p trung và o nhữ ng điểm rấ t nhỏ
trong phâ n tử nhiệt độ tă ngCấ u trú c phâ n tử bị phá hủ y.
 Cơ chế tác dụng gián tiếp:
-Bứ c xạ ion hó a tá c dụ ng lên cá c phâ n tử nướ c gâ y nên nhữ ng biến đổ i tạ o nên cá c sả n

phẩ m hó a họ c mớ i là cá c ion dương hoặ c â m (H2O-, H2O+, H+,OH-) và cá c phâ n tử ở
trạ ng thá i kích thích (H2O*, H*, OH*, HO2*…). Cá c sả n phẩ m mớ i nà y sẽ gâ y nên cá c phả n
ứ ng hó a họ c vớ i cá c phâ n tử hữ u cơ củ a tc sinh họ c và là m biến đổ i chú ng.
-Sơ đồ tó m tắ c cá c quá trình đó như sau:
-Kích thích phân tử nước:
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………-Ion hó a phâ n tử nướ c:
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……
-Cá c phâ n tử ở trạ ng thá i kích thích H *, OH* rấ t dế kết hợ p tạ sả n phẩ m:
H*+H*H2*
OH*+H*H2O*
OH*+OH*H2O2
-Trong trườ ng hợ p tổ chứ c mô chứ a nhiều O2, lượ ng H2O2 đượ c sinh ra nhiều hơn:
H2O*+O2  OH*+HO2*
H*+O2 HO2 hoặ c HO2 + HO2 H2O2 + O2
-Nếu trong nướ c có cá c chấ t hò a tan thì HO2* sẽ lấ y điện tử củ a chấ t đó và biến thà nh
HO2-
Rồ i tương tá c vớ i H tạ o peoxit: HO2*+e- HO2-+ H+ H2O2
*Vận dụng giải thích sự tổn thương trên cơ thể sống dưới tác dụng của bức xạ ion
hóa:
1. Tổn thương ở mức độ phân tử
 Biểu hiện cá c tổ n thương phâ n tử do chiếu xạ là :

- Giả m hà m lượ ng mộ t hợ p chấ t hữ u cơ nhấ t định nà o đó sau chiếu xạ

- Hoạ t tính sinh họ c củ a cá c phâ n tử hữ u cơ bị suy giả m hoặ c mấ t hẳ n do cấ u trú c

phâ n tử bị phá hủ y hoặ c bị tổ n thương.
- Tă ng hà m lượ ng mộ t số chấ t có sẵ n hoặ c xh nhữ ng chấ t lạ trong tổ chứ c sinh họ c.
 Tổ n thương ở cá c phâ n tử protein: tá c dụ ng củ a cá c bứ c xạ ion hó a phứ c tạ p và
nhiều biến đổ i bên trong cấ u trú c rấ t khó phá t hiện:
- Đứ t gã y mạ ch chính là m suy giả m trọ ng lượ ng phâ n tử , độ nhớ t củ a phâ n tử
- Khâ u mạ ch: sự khâ u mạ ch diễn ra bên trong mộ t phâ n tử và giữ a cá c phâ n tử vớ i

nhau.
- Phá hủ y cấ u trú c thứ cấ p, cấ u trú c kg. Cá c cấ u trú c nà y đượ c duy trì nhờ cá c lk hydro
và cá c cầ u di-sulfua.
Biểu hiện: thay đổ i tính chấ t lý hó a như độ dẫ n điện, độ nhớ t trong cá c phâ n tử , tính
chấ t quang phổ , độ hò a tan…
 Tổ n thương ở cá c phâ n tử nucleic acid:

Đố i vớ i ARN thườ ng bị đứ t từ ng đoạ n ngắ n. Sự nố i lạ i cá c mạ ch bị đứ t khô ng hoà n
toà n trậ t tự cũ bị phá vỡ là m mấ t hoạ t tính chứ c nă ng hoặ c hoạ t độ g bị sai lệch
Đố i vớ i DNA là hai mạ ch xoắ n nên hiệu ứ ng có nhiều khá c biệt, có 3 loạ i tổ n
thương:
- Tổ n thương cá c base và cá c gố c đườ ng
- Gã y cá c mạ ch nố i đơn trong cấ u trú c DNA
- Phá hủ y cấ u trú c kg củ a cá c phâ n tử DNA
Cá c tổ n thương củ phâ n tử DNA ah đến tc di truyền củ a ptu.
2. Tổn thương ở mức độ tế bào:
Cá c biểu hiện tổ n thương chứ c nă ng sinh sả n:
-Sự phâ n bà o bị chậ m trễ
- Tế bà o chết
Độ mẫ n cả m phó ng xạ củ a cá c tb khi bị chiếu xạ , tuâ n theo nguyên tắ c BT: “Độ mẫ n cả m

phó ng xạ củ a tb tỷ lệ vớ i hoạ t tính phâ n bà o củ a nó và tỷ lệ nghịch vớ i mứ c độ biệt hó a
củ a chú ng”. Có nghĩa là : “ tá c dụ ng phó ng xạ cà ng lớ n ở nhữ ng tb pc cà ng mạ nh, tương lai
phâ n bà o cà ng dà i và chứ c nă ng, cấ u trú c củ a chú ng cà ng chưa cố định”.
Độ mẫ n cả m phó ng xạ ở cá c gđ khá c nhau. Độ mẫ n cả m tă ng dầ n. Chu trình số ng củ a tb

chia 4 gđ:
- Giai đoạ n thứ nhấ t( pha G1): tb vừ a đượ c hình thà nh, thự c hiện quá trình sinh
ttorng hợ p protein và cá c chấ t chuyển hó a để phá t triển về thể tích và tích lũ y cá c

chấ t cầ n thiết cho quá trình tổ ng hợ p DNA. Gđ nà y chiếm khoả ng mộ t nử a tg củ a

chu kì số ng tb.
- Gđ thứ hai (pha S): Tổ ng hợ p DNA, DNA trong tế bà o tă ng gấ p đô i.
- Gđ thứ ba (pha G2): tổ ng hợ p cá c loạ i enzyme tham giá trự c tiếp và o quá trình
phâ n bà o.
- Gđ thứ tư (pha M): phâ n chia, tg củ a gđ nà y rấ t ngắ n.
3. Tổn thương ở các mô và cơ quan
Tổ n thương ở cá c mô do bứ c xạ bị ah bở i nhiều yếu tố : độ nhả y cả m. Độ nhả y cả m phó ng

xạ củ a từ ng loạ i mô là khá c nhau. Tuâ n theo nguyên tắ c:
- Nơi có cườ ng độ trao độ i chấ t lớ n thì mứ c độ mẫ n cả m vớ i phó ng xạ cà ng cao.

- Nhữ ng mô và tb chưa chuyên hó a sẽ có độ mẫ n cả m cao hơn đã chuyên hó a.
- Cơ thể ở nấ c thang tiến hó a cà ng cao thì cà ng mẫ n cả m phó ng xạ .
Dự a trên độ nhả y cả m phó ng xạ , phâ n ra 5 loạ i mô :
- Rấ t nhạ y: Tủ y xương, tố chứ c lympho, tổ chứ c sinh dụ c, niêm mạ c ruộ t

- Nhạ y cả m vừ a: Da và biêm mạ c củ a cá c tạ ng
- Nhả y cả m trung bình: Mô lk, mao mạ ch, sụ n xương
- Nhả y cả m thấ p: Xương, cá c phủ tạ ng, tuyến nộ i tiết
- Rấ t ít nhả y cả m: Cơ bắ p, cá c neuron thầ n kinh
Tổ n thương mộ t số mô đặ c biệt như:
- Má u và cơ quan tạ o má u
- Bà o thai
- Cá c mô sinh dụ c
- Da và niêm mạ c
Câu 15: Tổ n thương củ a cơ thể số ng dướ i tá c dụ ng củ a bứ c xạ ion hó a ở cấ p độ tế bà o.

Nguyên tắ c xá c định độ mẫ n cả m phó ng xạ củ a tế bà o (chú ý đến cá c giai đoạ n trong chu
kỳ tế bà o) và củ a mô /cơ quan (cá c loạ i mô ) khi bị chiếu xạ . Giả i thích đượ c vì sao có sự
khá c nhau trong độ mẫ n cả m phó ng xạ trong cá c giai đoạ n củ a chu kỳ tế bà o và giữ a cá c
loạ i tế bà o/mô khá c nhau
* Tổn thương của cơ thể sống dưới tác dụng của bức xạ ion hóa ở cấp độ tế bào:
-Khi cá c phâ n tử cấ u tạ i nên tb bị tổ n thương do phó ng xạ thì hoạ t độ ng chứ c nă ng và đờ i

số ng tb bị ả nh hưở ng.
-Chứ c nă ng củ a tế bà o bị ả nh hưở ng phụ thuộ c và o tổ n thương củ a cá c phâ n tử chứ c

nă ng, chủ chố t là DNA và nă ng lượ ng hấ p thụ ntn để ah đến mứ c độ tổ n thương. Mộ t
trong nhữ ng chứ c nă ng qt củ a tb là sinh sả n

Cá c biểu hiện tổ n thương chứ c nă ng sinh sả n:
-Sự phâ n bà o bị chậ m trễ
- Tế bà o chết
*Nguyên tắc xác định độ mẫn cảm phóng xạ của tb khi bị chiếu xạ:
Độ mẫ n cả m phó ng xạ củ a cá c tb khi bị chiếu xạ , tuâ n theo nguyên tắ c BT: “Độ mẫ n cả m

phó ng xạ củ a tb tỷ lệ vớ i hoạ t tính phâ n bà o củ a nó và tỷ lệ nghịch vớ i mứ c độ biệt hó a
củ a chú ng”. Có nghĩa là : “ tá c dụ ng phó ng xạ cà ng lớ n ở nhữ ng tb pc cà ng mạ nh, tương lai
phâ n bà o cà ng dà i và chứ c nă ng, cấ u trú c củ a chú ng cà ng chưa cố định”.
Độ mẫ n cả m phó ng xạ ở cá c gđ khá c nhau. Chu trình số ng củ a tb chia 4 gđ:
- Giai đoạ n thứ nhấ t( pha G1): tb vừ a đượ c hình thà nh, thự c hiện quá trình sinh
ttorng hợ p protein và cá c chấ t chuyển hó a để phá t triển về thể tích và tích lũ y cá c
chấ t cầ n thiết cho quá trình tổ ng hợ p DNA. Gđ nà y chiếm khoả ng mộ t nử a tg củ a
chu kì số ng tb.
- Gđ thứ hai (pha S): Tổ ng hợ p DNA, DNA trong tế bà o tă ng gấ p đô i.
- Gđ thứ ba (pha G2): tổ ng hợ p cá c loạ i enzyme tham giá trự c tiếp và o quá trình
phâ n bà o.
- Gđ thứ tư (pha M): phâ n chia, tg củ a gđ nà y rấ t ngắ n.
*Nguyên tắc xác định độ mẫn cảm của mô và cơ quan khi bị chiếu xạ:
Tổ n thương ở cá c mô do bứ c xạ bị ah bở i nhiều yếu tố : độ nhả y cả m. Độ nhả y cả m phó ng

xạ củ a từ ng loạ i mô là khá c nhau. Tuâ n theo nguyên tắ c:
- Nơi có cườ ng độ trao độ i chấ t lớ n thì mứ c độ mẫ n cả m vớ i phó ng xạ cà ng cao.

- Nhữ ng mô và tb chưa chuyên hó a sẽ có độ mẫ n cả m cao hơn đã chuyên hó a.
- Cơ thể ở nấ c thang tiến hó a cà ng cao thì cà ng mẫ n cả m phó ng xạ .
Dự a trên độ nhả y cả m phó ng xạ , phâ n ra 5 loạ i mô :
- Rấ t nhạ y: Tủ y xương, tố chứ c lympho, tổ chứ c sinh dụ c, niêm mạ c ruộ t

- Nhạ y cả m vừ a: Da và biêm mạ c củ a cá c tạ ng
- Nhả y cả m trung bình: Mô lk, mao mạ ch, sụ n xương
- Nhả y cả m thấ p: Xương, cá c phủ tạ ng, tuyến nộ i tiết
- Rấ t ít nhả y cả m: Cơ bắ p, cá c neuron thầ n kinh
Tổ n thương mộ t số mô đặ c biệt như:
- Má u và cơ quan tạ o má u
- Bà o thai
- Cá c mô sinh dụ c
- Da và niêm mạ c
* Giải thích được vì sao có sự khác nhau trong độ mẫn cảm phóng xạ trong các giai đoạn
của chu kỳ tế bào và giữa các loại tế bào/mô khác nhau
- Độ mẫ n cả m phó ng xạ là đạ i lượ ng vậ t lý nó i lên mứ c độ mấ tkhả nă ng tá i sinh hay

mứ c độ bị hủ y diệt củ a tb/mô
- Độ mẫ n cả m phó ng xạ củ a cá c loà i sv khá c nhau thì khá c nhau. Và ở cá c gđ phá t triển

khá c nhau cũ ng khá c nhau
- Ở cá c giai đoạ n tb: Cá c tổ n thương NST hay vậ t chấ t di truyền rấ t dễ đc hồ i phụ c , phụ c
hồ i trướ c khi và o pha M vì đang ở giai đoạ n tổ ng hợ p chấ t.Cò n khi và o pha M thì cá c chấ t
đã đc tổ ng hợ p hoà n toà n và tế bà o bắ t đầ u phâ n chia nên việc hồ i phụ c rấ t khó dẫ n đến
chết tb.
- Đố i vớ i cá c tb/ mô khá c nhau nguyên tắ c xđ dự a trên mứ c độ phụ c hồ i sau khi bị tổ n

thương bở i phó ng xạ và mứ c độ ả nh hưở ng củ a tb/ mô đó
+ Vd: Tủ y xương: Tổ n thương thay đổ i số lượ ng tb má u ngoạ i vi suy giả m hồ ng cầ u

suy giả m bạ ch cầ u đa nhâ n..gâ y ả nh hưở ng đến nhiều bộ phậ n hệ cơ quan trên cơ
thể
Tổ chứ c lympho: Có td tiêu diệt cá c yếu tố lạ xâ m nhậ p và o cơ thể, nếu bị tổ n

thương sẽ rấ t khó khô i phụ c hậ u quá nặ ng nề
Niêm mạ c: Tổ n thương niêm mạ c ả nh hưở ng đến việc bà i tiết dịch, viêm loét dạ
dà y, đụ c thủ y tinh thể gâ y mù …..
Câu 16: Cá c yếu tố ả nh hưở ng đến hiệu ứ ng sinh họ c củ a bứ c xạ ion hó a. Vậ n dụ ng trong

giả i thích mộ t số ả nh hưở ng cụ thể trong thự c tiễn. Cá c cơ chế là m giả m hiệu ứ ng sinh họ c
củ a cá c chấ t bả o vệ.
*Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu ứng sinh học của bức xạ ion hóa:
1/ Các yếu tố thuộc về chiếu xạ
-Ảnh hưởng của bản chất và năng lượng tia:
+Tá c dụ ng sinh họ c củ a chù m tia phụ thuộ c và o số lượ ng cá c cặ p ion hó a đượ c tạ o ra

trong tổ chứ c sinh họ c khi tương tá c. Khả nă ng ion hó a nà y phụ thuộ c và o bả n chấ t củ a tia
và nă ng lượ ng tia.
+Khả nă ng ion hó a củ a tia bứ c xạ đượ c đặ c trung bở i đạ i lượ ng truyền nă ng lượ ng tuyến

tính LET, giá trị LET cà ng lớ n thì số lượ ng cá c cặ p ion hó a cà ng nhiều, tá c dụ ng sinh họ c
củ a tia cà ng lớ n.
- Ảnh hưởng của liều lượng, suất liều & yếu tố tg

+ Liều là yếu tố quan trọ ng nhấ t quyết định tính chấ t và tổ n thương sau chiếu xạ .
+ Việc phố i hợ p yếu tố liều lượ ng & thờ i gian có vai trò rấ t quan trọ ng. Có hiện tượ ng tích
lũ y liều để cuố i cù ng xuấ t hiện 1 tổ n thương tương đương vớ i tổ n thương do 1 liều tổ ng
cộ ng.
+ Suấ t liều cà ng nhỏ & thờ i gian giữ a cá c lầ n chiếu cà ng dà i thì tổ n thương cà ng ít & khả
nă ng phụ c hồ i cà ng lớ n.
+ Tù y thuộ c mụ c đích, tù y từ ng loạ i mô /tb và đố i tượ ng mà chọ n liều, suấ t liều cho hợ p lý.
2/ Các yếu tố gắn liền với đối tượng chiếu xạ
- Diện tích chiếu: Mứ c độ tổ n thương sau chiếu xạ cò n phụ thuộ c rấ t nhiều và o diện tích
chiếu, chiếu 1 phầ n (chiếu cụ c bộ )hay toà n bộ cơ thể .Liều tử vong khi chiếu xạ toà n thâ n
thương thấ p hơn nhiều so vớ i chiếu xạ cụ c bộ .
- Hà m lượ ng nướ c: Bứ c xạ ion hó a tạ o ra cá c gố c tự do OH*, H* và cá c chấ t oxh mạ nh

H2O2,phả n ứ ng mạ nh vớ i cá c phâ n tử sinh họ c. Ngoà i ra nhờ có nướ c mà cá c gố c tự do và
H2O2 có thể di chuyên ra xa,là m cho hiệu ứ ng sinh họ c có thể lan rộ ng .
- Oxy: tá c dụ ng sinh họ c củ a bứ c xạ ion hó a tă ng lên khi mt có nhiều oxi ,vì lú c đó lượ ng

chấ t oxi hó a H2O2 tă ng lên và ngoà i ra oxi cò n tạ o ra cá c peroxyd hoạ t độ ng mạ nh.
- Nhiệt độ : Hạ nhiệt độ củ a mt, thì td sinh họ c củ a bứ c xạ ion hó a giả m vì cá c gố c tự do và

H2O2 giả m chuyển độ ng nhiệt và do đó giả m phả n ứ ng hó a họ c. Hạ nhiệt độ đến khi đó ng
bă ng, tá c dụ ng bứ c xạ ion hó a giả m hẳ n kể cả khi có mặ t củ a nướ c.
3/ Các cơ chế làm giảm hiệu ứng sinh học của các chất bảo vệ
- Cá c chấ t bả o vệ là m giả m td củ a bứ c xạ ion hó a theo cơ chế:
+ Cạ nh tranh NL giữ a cá c chấ t bả o vệ và cá c phầ n tử cấ u tạ o tổ chứ c. NL củ a chù m tia đc

truyền cho cá c chấ t bả o vệ, đc chuyển thà nh NL nhiệt or quang rò i thoá t ra ngoà i
+ Cá c chấ t bả o vệ khử gố c tự do ddc tạ o thà nh sau khi chiếu xạ , di đí là m giả m tố c độ bứ c

xạ
+ Mộ t số chấ t bả o vệ có td là m tă ng phẳ n ứ ng tự vệ củ a cơ thể: co mạ ch , tă ng cườ ng TĐC,

tă ng bà i tiết độ c tố , tă ng phả n ứ ng oxh là m giả m lượ ng oxy và nướ c trong tổ chứ c, bả o vệ
cơ thể trướ c td củ a cá c độ c tố đc tạ o ra sau khi chiếu xạ . Nhưng ko có td vớ i hiệu ứ ng độ t
biết và thườ ng độ c cho cơ thể
*Vận dụng trong giải thích 1 số ảnh hưởng cụ thể trong thực tiễn:
- Trong điều trị chiếu xạ : để đạ t đc 1 td điều trị nhấ t định, trướ c hết cầ n phả i có 1 tổ ng
liều tích lũ y đủ lớ n nhữ ng và suấ t liều phù hợ p nếu tg chiếu kéo dà i

- Vd ả nh hưở ng cụ thế: xạ trị ung thư: Sử dụ ng nhữ ng tia có NL cao ( X, gamma,….) để tiêu
diệt và phả hủ y tb ung thư. Nhưng nếu ko muố n ả nh hưở ng đến cá c tb khá c thì phả i
nghiên cứ u lự a chọ n liều, suấ t liều phù hợ p, và lự a chọ n loạ i thuố c có chứ a nhữ ng chấ t
là m cho tb ung thư nhạ y cả m hơn so vớ i tb bth.

ĐỀ CƯƠNG LÝ SINH YK19A4

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ĐỀ CƯƠNG LÝ SINH YK19A4

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Trịnh Ngọc Quyết&Lê Thị Hồng Thắm YK19A4

ĐỀ CƯƠNG LÝ SINH 2019

 Định luật Hess : Hiệu ứ ng nhiệt củ a cá c phả n ứ ng hó a họ c chỉ phụ thuộ c và o dạ ng

 Ứng dụng trong y học:

 Các dạng công trong cơ thể sống:

Luyện mãi thành tài, miệt mài tất giỏi

 Các dạng nhiệt trên cơ thể sống:

 Nguyên lí bảo toàn năng lượng trên cơ thể sống:

Nếu Q: nhiệt lượ ng sinh ra do quá trình đồ ng hó a thứ c ă n.

E: nă ng lượ ng mấ t má t và o mô i trườ ng xung quanh.

A: cô ng cơ thể sinh ra do chố ng lạ i mô i trườ ng ngoà i.

dU: nă ng lượ ng dự trữ dướ i dạ ng hó a nă ng.

Thì định luậ t I nhiệt độ ng họ c á p dụ ng cho hệ sinh vậ t:

Câu 2: Trạ ng thá i dừ ng củ a hệ thố ng số ng. Cá c thô ng số trạ ng thá i câ n bằ ng dừ ng đặ c

 Trạng thái dừng của hệ thống sống:

Luyện mãi thành tài, miệt mài tất giỏi

Phân biệt cân bằng nhiệt động và cân bằng dừng:

-Thâ n nhiệt, nhịp tim, huyết á p

-Độ pH củ a má u, lượ ng glucose trong má u cầ n duy trì phạ m vi thay đổ i hẹp để đả m

 Sự biến đổi entropy ở hệ thống sống

-dSi > 0 do quá trình biến đổ i xả y ra đều bấ t thuậ n nghịch

-dSe = 0 khô ng thể xả y ra

dSe >0 thì dS > 0Đú ng vớ i định luậ t II nhiệt độ ng họ c

dSe < 0 có 3 trườ ng hợ p:

Luyện mãi thành tài, miệt mài tất giỏi

+dSe<dSi thì dS > 0: entropy toà n hệ tă ng

+dSe=dSi thì dS = 0: entropy củ a hệ khô ng đổ i, hệ ở trạ ng thá i dừ ng.

Khi ứ ng vớ i trạ ng thá i dừ ng thì:

Tố c độ tă ng entropy bên trong hệ mở bằ ng tố c độ trao độ i entropy vớ i mô i trườ ng xung

Vớ i cá c pứ hó a họ c thuậ n nghịch, sự cb nhiệt độ ng đượ c xđ bằ ng sự bằ ng nhau giữ a tố c

- Khi nghiên cứ u cá c hệ mở , độ tă ng củ a entropy qui định bở i cá c qú a trình bấ t thuậ n

-Độ tă ng củ a entropy củ a cơ thể = tố c độ trao đổ i entropy vớ i mt xung quanh.

 Sự TĐC và NL củ a cơ thể vớ i mt xq là rấ t cầ n thiết.

Câu 3: Đặ c điểm cấ u tạ o mà ng tế bà o. Vai trò củ a cá c thà nh phầ n. Cá c con đườ ng xâ m

-Thà nh phầ n hó a họ c: lipit và protein

 Photpholipit : Định hướ ng vuô ng gó c vớ i bề mặ t tế bà o

khô ng nằ m cố định mà liên tụ c hoá n đổ i vị trí vớ i nhữ ng phâ n tử bên

Vai trò : tạ o thà nh cấ u trú c mà ng, sắ p đặ t phâ n cự c định hướ ng để tạ o thà nh lớ p

 Sterol : xếp xen kẽ giữ a cá c đuô i acid béo

 Protein bám màng :

Luyện mãi thành tài, miệt mài tất giỏi

-Kích thướ c và đặ c điểm bề mặ t :

+Trên mà ng có nhiều siêu lỗ :

 Đườ ng kính : 0,7-0,8 nm

 Để xâ m nhậ p và o vậ t chấ t phả i vượ t qua 4 trở ngạ i:

+Rượ u: Vậ n chuyển theo con đườ ng lipit có ở mà ng tế bà o. Tuy có nhó m OH nhưng gố c

+Vitamin A, D, E: Đượ c vậ n chuyển theo con đườ ng hò a tan và o trong lipit có ở mà ng tế

+Vitamin nhó m B: Thâ m nhậ p và o tế bà o qua lỗ mà ng vì vitamin B tan trong nướ c và có

Luyện mãi thành tài, miệt mài tất giỏi

Câu 4: Cá c đặ c trưng cơ bả n củ a vậ n chuyển thụ độ ng. Cá c yếu tố ả nh hưở ng đến tố c độ

-Về chiều và tốc độ vận chuyển: Chiều và tố c độ vc vậ t chấ t qua mà ng do tổ ng cá c vector

- Về cơ chế: chủ yếu là cơ chế khuếch tá n, có 3 loạ i:

+Khuếch tán trao đổi: là qt vc cá c chấ t có sự tg củ a chấ t mang nhưng ở đâ y cá c phâ n tử

-Theo cơ chế khuếch tán đơn giản:

+ Mậ t độ dò ng vậ t chấ t khuếch tá n đượ c xđ:

+Hệ số thấ m P củ a mà ng phụ thuộ c và o :

 Sự tham gia củ a cá c phâ n tử và ion vc và o qt trao đổ i chấ t trong tế bà o

Luyện mãi thành tài, miệt mài tất giỏi

-Theo cơ chế khuếch tán liên hợp:

Ký hiệu nồ ng độ phứ c chấ t MC ở mặ t trong và mặ t ngoà i là [MC]trongvà [MC]ngoài thì mậ t độ

∅ phụ thuộ c và o cá c yếu tố :

+Tố c độ xuấ t hiện phứ c chấ t MC

+Tố c độ nà y phụ thuộ c