კომპლექსური დავალება

ქიმიაში

ქიმიური
წონასწორობა
Xკლასის მოსწავლე ხატია სარია
რა არის ქიმიური
წონასწორობა?
ქიმიური წონასწორობა — სარეაქციო სისტემის
მდგომარეობა, რომლის დროსაც პირდაპირი და
საპირისპირო რეაქციების სიჩქარეები ტოლია.
ქიმიური წონასწორობის დამყარების შემდეგ
რეაქციაში მონაწილე ნივთიერებების კონცენტრაცია
უცველელი რჩება, მაგრამ რეაქცია შეიძლება მაინც
მიმდინარეობდეს. ამ დროს რეაქცია პირდაპირი და
საპირისპირო მიმართულებით გრძელდება, თუმცა
დროის ერთეულში ისეთივე რაოდენობის რეაქციის
პროდუქტები მიიღება, რამდენიც კვლავ საწყის
ნივთიერებად იშლება. ამიტომ, ქიმიურ
წონასწორობას დინამიურ, ან მოძრავ წონასწორობას
უწოდებენ.
 ფაქტორები რომლებიც
გავლენას ახდენენ
წონასწორობაზე

ტემპერატურა
წნევა

კონცენტრაცია
 ტემპერატურა
ტემპერატურა — ტემპერატურის
გაზრდისას წონასწორობა გადაიხრება
ენდოთერმული რეაქციის
მიმართულებით, ხოლო შემცირებისას —
ეგზოთერმული რეაქციის
მიმართულებით.
 წნევა

წნევა — წნევის გაზრდისას წონასწორობა

გადაიხრება რეაქციის იმ მიმართულებით,
სადაც ნივთიერებათა რაოდენობა (მოლებში)
ნაკლებია, შემცირებისას კი პირიქით. ეს
პრინციპი მხოლოდ აირადი ნივთირებების
შემთხვევაში მოქმედებს.
კონცენტრაცია
კონცენტრაცია — რეაქციის
პროდუქტების კონცენტრაციის
გაზრდისას წონასწორობა
გადაიხრება რეაგენტთა მხარეს,
ხოლო რეაგენტთა კონცენტრაციის
გაზრდისას პროდუქტების მიღების
მხარეს.
 ქიმიური
წონასწორობის წონასწორობის მუდმივა
გამოითვლება ფორმულით:

მუდმივა ქიმიური წონასწორობის

დამყარების დროს
პირდაპირი და
შებრუნებული რეაქციების
სიჩქარეები ერთმანეთის
ტოლია. მათემატიკურად ასე
გამოისახება:
 ქიმიური წონასწორობის მუდმივა
(K)
მოცემული რეაქციისთვის ჩაწერეთ წონასწორობის მუდმივას
გამოსათვლელი ფორმულა:

პასუხი:
რეკომენდაციები ქარხნის
ადმინისტრაციისათვის განახორციელეთ Cl2-ისა და H2O-ის
უწყვეტი ექსტრაქცია: შეინარჩუნეთ
პროდუქტის დაბალი კონცენტრაცია,
რათა ხელი შეუწყოს წინსვლას.
გაზარდეთ HCl და O2 კონცენტრაცია:
გააძლიერეთ რეაქტიული ნივთიერების
მიწოდება, რათა წონასწორობა
მოახდინოს პროდუქტის ფორმირებამდე.
 რეკომენდაციები
ქარხნის
ადმინისტრაციისათვის
გამოიყენეთ სითბოს აღდგენის
სისტემები: გამოიყენეთ ნარჩენი სითბო
ენერგოეფექტურობის
გასაუმჯობესებლად და ხარჯების
შესამცირებლად.
რეაქციის ტემპერატურის დაწევა და
ოპტიმიზაცია: აკონტროლეთ
ტემპერატურა მაქსიმალური
გამოსავლიანობისთვის რეაქციის
კინეტიკის მიხედვით.
წონასწორობის მართვა
ინდუსტრიაში

01 02 03
მდგრადობის პრაქტიკა:
რეალურ დროში პროცესის ოპტიმიზაცია: ჩართეთ განახლებადი
მონიტორინგი: გამოიყენეთ გამოთვლითი ენერგიის წყაროები და
გამოიყენეთ სენსორები მოდელები მაქსიმალური ნარჩენების
და ავტომატური შემცირების
ეფექტურობისთვის რეაქციის სტრატეგიები
სისტემები რეაქციის პირობების ეკოლოგიურად სუფთა
პირობების უწყვეტი პროგნოზირებისთვის და წარმოების პროცესების
მონიტორინგისთვის. ოპტიმიზაციისთვის. უზრუნველსაყოფად.
 მადლობა
ყურადღებისათვის!

ხატია სარია