VẬT LÝ HẠT NHÂN VÀ ỨNG DỤNG

I. Phân rã phóng xạ:

a, Khái niệm:
● Phóng xạ có bản chất là một phản ứng hạt nhân, là hiện tượng hạt nhân không bền tự
động phóng ra các tia phóng xạ (các hạt + sóng điện từ) và biến thành hạt nhân khác.
● Hạt nhân phóng xạ là hạt nhân mẹ và hạt nhân sản phẩm phân rã là hạt nhân con
● Quá trình phân rã phóng xạ là quá trình tự phát, ngẫu nhiên và không điều khiển
được.
b, Phân loại:
● Tia anpha
● Tia beta
● Tia gamma
c, Chu kì bán rã T:
- Thời gian cần để một đại lượng biến đổi theo thời gian đạt đến lượng bằng một nửa
lượng ban đầu
- Kí hiệu: t1/2

Trong đó:
N0: Hoạt độ phóng xạ ban đầu
N: Hoạt độ phóng xạ còn lại
t: Thời gian
d, Nguyên lý ghi đo bức xạ:
Nguyên lý: Ta biết rằng các bức xạ không nhìn thấy bằng mắt thường và cũng không sờ
thấy nên nguyên lý của việc ghi đo các bức xạ dựa vào việc phát hiện các phản ứng hoá học
hoặc các hiện tượng vật lý của sự tương tác giữa bức xạ và vật chất hấp thụ. Dưới tác dụng
của tia phóng xạ các nguyên tử và phân tử của vật chất bị kích thích và ion hoá từ đó gây ra
các hiện tượng khác nhau. Mức độ của các hiệu ứng xảy ra tuỳ thuộc vào bản chất và năng
lượng của chùm tia nên chúng ta có thể dựa vào cá hiệu ứng đó để ghi đo bức xạ.
- Ghi đo bức xạ bằng tạo ảnh trên phim nhờ biến đổi hoá học
- Ghi đo bằng hiện tượng nhiệt huỳnh quang và đặc tính bán dẫn
- Ghi đo dựa vào sự ion hoá của các chất khí.
- Ghi đo dựa vào đặc tính phát quang của tinh thể và dung dịch.
II. Sản xuất hạt nhân
Để tạo ra hạt nhân phóng xạ có 2 cách: cách một là điều chế tự nhiên tức là khai thác các
quặng phóng xạ sẵn có trên trái đất và cách thứ hai là điều chế từ lò phản ứng
hạt nhân. Chúng ta đi vào các cách mà con người tạo ra hạt nhân phóng xạ:
- Tinh chế từ sản phẩm do phân hạch hạt nhân
- Điều chế bằng phựơng pháp bắn phá hạt nhân bia

VITAMIN DƯỢC – TEAM HỌC TẬP 1

 - Điều chế hạt nhân phóng xạ từ máy gia tốc hạt
- Sản xuất hạt nhân phóng xạ băng Generator
III. Chất đánh dấu phóng xạ
a. Định nghĩa: Hợp chất đánh dấu hạt nhân phóng xạ (HCĐD) là một hợp chất vô cơ
hay hữu cơ được đánh dấu vối một hay nhiều hạt nhân phóng xạ cùng loại hay nhiều
loại khác nhau dưới dạng liên kết hoá học bền vững.
b. Các phương pháp điều chế
- Tổng, hợp hoá học
- Tổng hợp bằng phương pháp sinh học
- Tổng Hợp bằng phương pháp kích hoạt
- Tổng hợp bằng phân rã beta.
IV. Thuốc phóng xạ:
a. Định nghĩa: Dược chất phóng xạ hay thuốc phóng xạ là những hợp chất đánh dấu hạt
nhân phóng xạ được điều chế dưới dạng thuốc uống hoặc tiêm dùng trong chẩn đoán và điều
trị bệnh.
b. Phân loại: thuốc phóng xạ được điều chế dưới nhiều dạng khác nhau
- Dạng khí
- Dạng khí hòa tan trong dung dịch:
- Dạng dung dịch thực:
- Dạng keo hạt:
- Dạng huyền phù, nhũ tương:
- Dạng viên nang
c. Các đặc trưng của thuốc phóng xạ:
- Đơn vị liều lượng:
- Không có dược tính :
- Nồng độ hoạt độ :
- Hoạt độ riêng
- Tinh khiết hoá phóng xạ.
- Tinh khiết hạt nhân phóng xạ
- Năng lượng phóng xạ thích hợp
- Đời sống thực thích hợp
- Tinh khiết hoá học
- Tập trung đặc hiệu
d. Ứng dụng
- Dùng trong điều trị
- Dùng trong chuẩn đoán

VITAMIN DƯỢC – TEAM HỌC TẬP 2