elogho?

elogho?

en galego_2 enredos_12
a ciencia en galego_3 celebracións_14
unha lección de cine_4 viaxes_15
avelaíñas_samaín_5 biblioteca_de festa_17
correlingua_dinamización_6 corazóns solidarios_18
letras galegas_7 Iniciativas_19
25N_8 páxinas creativas_20
diálogos_10 formación profesional_23
escola de familias_11 despedidas_24

sobre a capa da revista a nosa revista

Esta é a publicación anual do
EDLG do Losada.

Pero, non só.

Temos vocación de ser a revista do

IES Losada Diéguez.

Non temos sitio para todas

actividades que se fan no noso
centro, que son moitas.

Se non ten encontras, é culpa nosa

Le, recorda, goza e comparte.

Seguro que aquí dentro atopas
algún motivo para lembrar.
A profe de Plástica e xefa do departamento,
O ano que ven volvemos.
Raquel Rodríguez Reino, que tamén forma parte
do EDLG, regalounos esta magnífica capa para
o ELOGO? 2024.

Revisitando a Losada Diéguez

2
 elogho?

O pasado 14 de maio o alumnado de 1º ESO A participou

na gravación dun novo programa do proxecto Dinamiza
TV, promovido polo Concello da Estrada. Guiados por
Lucas Terceiro e Paula Cereixo viviron unha intensa mañá
Por sexto curso consecutivo o EDLG publicou o de cámaras, micros, iluminación, son, gravación. Polo que
almanaque anual que foi pesentando ao inicio de cada se ve, moi ben o pasaron. Agardamos impacientes o resul-
trimestre. Os contidos do mesmo foron seleccionados tado. Parabéns!!!
polo EDLG que tamén se encargou do seu deseño.
Cada mes estivo dedicado a unha escritora galega da
literatura contemporánea: Antía Otero, Begoña
Caamaño, Andrea Maceiras, María Solar, Olga Novo,
María Xosé Queizán, Alba Cid, María Lado, Luísa
Villalta e Lupe Gómez.
Foron moitos os grupos e tamén alumnado e
profesorado que descargou e imrimiu o calendario
para convertelo nunha ferramenta útil para o traballo
diario.

O DIA DE ROSALÍA foi celebrado unha vez máis no

Losada. A Biblioteca do centro coa colaboración do
EDLG preparou unha magnífica exopsición de libros
e de ilustracións a partir de poemas da nosa autora
que tamén se estendeu polos corredores do centro.

O equipo de audiovisuais do EDLG fixo un vídeo

que podes ver aquí:
https://youtu.be/8a15z7mQMZI

3
 elogho?

Redacción EDLG

Con motivo do día de San Alberto Magno, patrón bacterias e antibióticos. Esta segunda actividade
das ciencias, o 15 de novembro conmemoramos inseríase, ademais, no proxecto
a semana da Ciencia en Galego no Losada. Esta VIDEOCONECTAD@S que levan adiante os
celebración pretende poñer en valor o uso da Equipos de dinamización da lingua galega dos
nosa lingua no ámbito científico e contribúe a centros educativos da Estrada (Dinamizaestrada)
promover a investigación desenvolta na lingua
propia de Galicia. As actividades estiveron
organizadas polo EDLG do Losada e os
departamentos de Física e Química e de Ciencias
Naturais.
Na primeira das actividades, un grupo de 9
alumnos e alumnas 1º de Bacharelato que cursa
a materia de Física e Química realizou unha
exposición de carácter científico, apoiándose en
presentacións de diapositivas e maquetas
realizadas por eles mesmos. Estivo destianada
aos máis novos do centro, os seus compañeiros
de 1º da ESO. A exposición tratou sobre os
Premios Nobel, dándolle especial relevancia aos
de Física e Química. Comezaron explicando qué
son estes premios, por que se dan, cal é a
remuneración que se lle da aos galardoados, que
logros se teñen que conseguir para acadalos e
cales foron os últimos en saír este mes de outubro
relacionados coa ciencia.
Para continuar, presentaron o Premio Nobel de
Física de 2010, que foi para os descubridores do
grafeno, un material composto por grafeno puro
que ten aplicacións moi interesantes en
electrónica como as novas baterías. Para rematar
falaron sobre o Premio Nobel de Química deste
2023, o dos inventores dunha tecnoloxía moi
innovadora en óptica. Trátase dos Quantum dots
ou puntos cuánticos, unhas partículas de tamaño
nanométrico que cambian de cor en función do
seu tamaño e que ademais teñen diversas
aplicacións en medicina, como a detección do
cancro.
A celebración completouse cunha sesión de
videoconferencia cos CEIP do Foxo e CEIP de
Figueiroa na que un grupo de alumnos e alumnas
de 1º Bac da materia de Bioloxía e Xeoloxía fixo
unha entretida exposición ao alumnado de 6º
destes centros. Contáronlles como algúns
“axentes” microscópicos producen enfermidades e
como o noso corpo se defende delas,
aproveitando para explicar quen descubriu o
primeiro antibiótico. Insistiron no tipo de
enfermidades coas que se poden usar antibióticos
e con cales non, tema importante na educación
científica da cidadanía. A sesión rematou con Imaxes das actividades arredor da ciencia en galego
interesantes preguntas da rapazada sobre virus,

4
 elogho?

AS NEVES DE SONIA MÉNDEZ coñecen. A noite de Entroido un grupo de

75 alumnos/as e profes de 4º ESO e 1º
BACHARELATO do Losada achegáronse no día de
onte, 22 de maio, aos Minicines Central para
gozar coa proxección da película AS NEVES
dirixida por Sonia Méndez.
Trátase dun filme galego ambientado nunha vila
galega de montaña, As Neves, onde todos se
adolescentes celebran unha festa e dróganse con
cogomelos por primeira vez. Ao día seguinte
espertan cun temporal de neve e a noticia de que
Paula, unha das mozas da festa, desapareceu.
Mentres, a vila queda incomunicada e cae
Internet. Cada vez é máis urxente atopala. Iníciase
unha investigación que causará un profundo
cambio nas súas vidas e na súa relación co
mundo.

ASÍ A VIRON...
“O filme gustoume, é entretido e
esta interpretado por persoas da
nosa idade, máis ou menos.
Trata temas de hoxe en día que
son próximos a nós. Todo isto
fai que nos interese máis e que
o comprendamos mellor”.
“A recomendación da sarxento
á súa filla paréceme mal. Sexa
quen sexa, ten que asumir os
seus feitos. Por outra banda,
quere protexer a súa filla, polo
que é comprensible que lle di-
xera que non falase diso con
ninguén”
“A película gustoume moito.
Tiven a oportunidade de vela
dúas veces e se puidera veríaa
máis. Considero que reflicte
unha realidade que temos moi
preto de nós e que os protago-
nistas son adolescentes da no-
sa idade para podermos ver
aínda máis esa realidade”.
“Entendo que se queiran cubrir
entre eles, pero se eu fose inte-
grante do grupo confesaría sen
dubidalo, xa que o tempo para
atopala era o peor enemigo”
“Gustoume moito esta película.
Pareceume moi divertida e reflicte
moi ben o estado dos adolescen-
tes actualmente. Penso que eso
axuda a conectar moi ben con
ela xa que quizais nos sentimos
identificados”
“Non me gustou o final, como
morreu Pau. Non se sabe por
que Manu ten esa ferida...”
“A sarxento no quere que a súa
filla teña problemas, calquera nai
faría o mesmo. Non digo que
estea ben, pero parece lóxico”

Adelaida Vilariño Gómez, 4º ESO A Alba Albarellos Pose, 4º ESO A Noa Otero Calviño, 4º ESO A

5

Ao peche da edición da revista a aula de teatro
Avelaíñas do Losada continúa cos seus ensaios pa-
ra a posta en escena da obra Pelexa no souto, da
autoría do escritor e profesor estradense Olimpio
Arca Caldas. Están previstas varias actuacións no
centro para toda a comunidade edcucativa e tamén
unha saída para representar a obra no IES O Ca-
rril, o día 19 de xuño. Dende a redacción da revis-
ta desexámoslles moita sorte.
No mes de novembro, un pequeno grupo de com-
poñentes da Aula de tearo Avelaíñasparticipou onte
luns na VI Mostra de teatro escolar Olimpio Arca
Caldas. Puxeron en escena "Eu tamén fixien ouigha
co espírito de Castelao" baseada nun texto de Sé-
chu Sende. Fixérono moi ben. Parabéns E tamén ao
seu director Fran Campos
Momentos da representación e o grupo co seu director
6
elogho?
O EDLG e a Biblioteca propuxeron un Samaín
terrorífico con iniciativas orixinais e con moita
participación.
O 16 de novembro, tivo lugar a entrega de pre-
mios do II Concurso de epitafios do Samaín, que
volveu ter un enorme éxito despois da primeira
edición celebrada o curso pasado. Foron moitos e
moi orixinais os traballos presentados e o xurado,
constituído polo alumnado de 3º ESO, non o tivo
nada doado.
O gañador do certame foi “ Pili, unha de tortilla”
de Samuel Calviño Godoy 1º ESO B.
En 2º luigar “ Por fin deixei de fumar” de Manuel
Rodríguez Rajoy 1º ESO A
En 3º lugar “ Torres Xemelgas. Aquí vén o avión”
de Nerea Carrillo Fuentes 1º ESO B
Ademais por iniciativa de alumnado de 4º B, inte-
grante do EDLG, tivemos a ocasión de tirar fotos
no PHOTOCALL DO TERROR con OSIÑOS, es-
collendo a frase que máis medo dese. Habías
moi orixinais.
Mesa do terror na biblioteca

O martes 21 de maio, despois de ser adiado polo
mal tempo, celbrouse unha nova edición do Sa-
maín, baixo o lema DE AQUÍ ATÉ ACOLÁ, GALE-
GO XÁ!.
O Losada enviou unha magnífica representación a
través do alumnado de 3º ESO, que ademais tra-
ballou nos días previos na elaboración de dúas
pancartas que luciron no envento.
elogho?
Non podía faltar aquí a reseña da XI Festa das pa-
labras Dinamizaestrada na que o Losada estivo tan
ben representado. Foi o mércores 22 de maio, nun-
ha noite moi especial nun Teatro Principal ateigado
de palabras, música e xente. Parabéns aos nosos
premiadas e premiadas Iria Pérez, Pablo Rosende,
Xabier Ferro, Iago Lueiro e Joel Rivadulla (Lidia
Márquez, premiada tamén, non puido asistir).
Tamén esiveron por alí, acompañando e entregan-
do os premios dunha das categorías, Ana Parada e
Xabier Camba. Non faltou a fermosa alocución do
padriño, Carlos Loureiro Rodríguez e a música a
cargo de Lucía Azurmendi Grupo. Todo isto moi
ben presentado por Lía e Mateo do IES García Ba-
rros e envolveito nunha organización fantástica.
O traballo A TRIGONOMETRÍA NON É UN TOS-
TÓN realizado por alumnas de 4º ESO da materia
de Matemáticas recibiu o 2º premio do certame
EXPLÍCOCHE MATEMÁTICAS 2.0
Este certame convócase para promover a utiliza-
ción do galego nas matemáticas e estimular a
creatividade do alumnado cos medios audiovi-
suais. Moitos parabéns!!!
Podes ver o vídeo, musical por certo, neste enlace:
https://youtu.be/lm1AHciKXdw?si=9GlWrsVJVhaZrVkF
7

Queremos remarcar especialmente
esta actividade dada a súa orixinali-
dade e calidade da mesma.
Trátase dun total de 9 traballos reali-
zados polo alumnado da materia de
Expresión artística de 4º de ESO rea-
lizados a partir de candanseu poema
da autora dedicado a diferentes lu-
gares da Coruña.
Pretendeuse homenaxear á autora
protagonista das Letras Galegas des-
te ano, ademáis de indagar nunha
técnica plástica pouco coñecida: a
arpillera. De entre todos os textos da
autora, procurouse un nexo común: a
cidade de A Coruña, protagonista e
referente en gran parte da súa obra.
Retrátase a Luísa Villalta como un
faro que nos ilumina coa súa persoal
ollada a través dunhas verbas que
cantan á Coruña, ao que se perdeu
co paso do tempo, coa especulación,
co egoísmo...e que non soubemos ou
non quixemos parar. Trátase dunha
escolma de 9 poemas vencellados a
9 “lugares ” emblemáticos da cidade,
9 anacos que a constrúen. Compár-
tese cos destinatarios a visión particu-
lar de todos eles mediante a metáfo-
ra, bordada e recortada en 9 anacos
de feltro.
Analizouse o traballo das chamadas
“arpilleristas chilenas”, nais, irmás,
viúvas...dos desaparecidos durante a
dictadura de Pinochet. Mulleres que
aparentemente se entretiñan e tenta-
ban de sobrelevar a dor bordando
inxenuas e inocuas arpilleras con
anacos de teas de cores. Mais acaba-
ron converténdose nunha das princi-
8
elogho?
O EDLG do Losada, a Biblioteca e
o Departamento de Artes Plásticas
convocaron unha nova edición do
Concurso Fotográfico das Letras
Galegas, e xa imos pola terceira.
Nesta ocasión podías escoller al-
gún dos 6 textos de Luísa que
aparecían no cartel anunciador,
facer unha fotografía inspirada no
que che suxerise o texto e enviala.
Ao peche desta publicación están
expostas no corredor da biblioteca
as cinco fotografías finalistas, das
que sairá o traballo gañador.
pais fontes de información sobre o
réxime que se tivo no estranxeiro. O
aire naif das súas creacións burlou a
censura; estas saíron de Chile ven-
déndose como inocentes pezas de
artesanía cando en realidade eran
valiosas e crúas testemuñas das bar-
baridades que estaban a vivir no
país.
Para chegar a aparente simplicidade
das imaxes finais tivemos que facer
un traballo de sintetización, para elo
depuramos as ideas orixinais traba-
llando con LEGO.
O proxecto foi elaborado polo De-
partamento de Artes Plásticas e con-
tou coa colaboración do EDLG do
centro. O video:
https://youtu.be/MYO_r7Zf4Xc?
si=A3Q39dGczVo19chU
 elogho?

Lía Vieites, Xian Agra, Roi Nodar, e Inés Andrade, 1º BAC

Xa en 2004, a lei orgánica de medidas de
protección integral contra a violencia de xénero
recoñecía a agresión contra as mulleres como un
tipo de violencia. A día de hoxe, despois de
dezanove anos, séguese a traballar para eliminar
de raíz este tipo de actitudes. O último paso dado
polo goberno español foi a publicación da lei de
garantía integral de liberdade sexual ou lei do “só
si é si“, publicada en outubro do 2022. Todo este
marco lexislativo posto en práctica ao longo dos
anos ten o mesmo obxectivo, que non é outro que
facer que se cumpran os dereitos humanos da
vida da igualdade, da dignidade e da non
discriminación
reflexión sobre aquelas accións que pasan
desapercibidas, pero que poden desencadear
problemas maiores. Ser tolerante non significa
normalizar actos violentos. Comprometidos e
comprometidas a estes propósitos, pretendemos
acabar co acoso sexual en todos os ámbitos,
incluíndo por suposto o ámbito educativo, no cal
se inculcan valores para poñer fin a isto. Quedan
aínda moitos anos de loita, pero cada vez menos
para acadar un propósito: poñer fin a violencia de
xénero.

É unha evidencia que a día de hoxe aínda nos

queda moito camiño que percorrer. De feito,
dende o 2003 ata o 2022 houbo 1224 vítimas de
violencia de xénero. Aínda así, un 25% da
xuventude non recoñece a día de hoxe a vixencia e
magnitude desta problemática.

A desigualdade entre homes e mulleres,xerme das

violencias machistas, non é algo que se comece a
vivir na idade adulta, senón que os roles de
xénero son implantados xa dende a nenez. A
infancia dunha muller adoita estar máis enfocada
a dar unha imaxe de feminidade e manter a
estética sempre como unha das súas prioridades.
Isto vese reflectido en todos os estereotipos
dirixidos cara as mulleres orientados na constante
necesidade de acadar unha aparencia
determinada. Aínda que os canons de beleza
afectan a toda a sociedade, as mulleres son
claramente as máis afectadas. Isto explicaría a
supervivencia de moitas grandes marcas de
cosmética, reforzando así a cousificación da
muller, unha das lacras da sociedade 3.0 .
Amosamos a nosa solidariedade cas profesoras as
cales adoitan ver como se boicotean as súas clases
polo único feito de ser muller. E por extensión
reivindicamos o dereito de todas as traballadoras
deste centro a poder exercer o seu labor sen
escoitar comentarios de índole machista. BASTA
XAAA!!

Non se trata do 25 de decembro, día do Nadal,

senón do 25 de novembro, onde tamén temos
propósitos e desexos. Neste día de reflexión e
acción, dende o IES Antón Losada Diéguez
pedimos non ser cómplices do silencio. Animamos Diversos momentos da lectura do manifesto no Losada,
a todas e todos á denuncia de situacións de con alumnos e alumnas de 1º ESO mostrando os
violencia, a nunca calar ante elas. Pedimos tamén carteis que deseñaran.

9

O venres 24 de novembro no Lo-
sada tratamos de achegar o noso
gran de area para combater esta
lacra desde a educación. Mesa
de lecturas pola igualdade, pho-
tocall contra a violencia e pola
igualdade, intervención plástica
do alumnado de 1º ESO... E re-
matou coa lectura do manifesto
elaborado por alumnado de 1º
Bacharelato acompañado dos
Mesa violeta na biblio, intervención plástica do alumnado de 1º ESO e imaxes do photocall contra a violencia de xénero.
carteis elaborados polo alumna-
do de 1º ESO.
O martes e o mércores da se-
guinte semana semana foron
días de acción, xogo e aprendi-
zaxe na biblioteca do Losada.
Todos os cursos da ESO e dos
Ciclos Básicos da FP pasaron po-
la mesma tratando de superar
todas as probas do ESCAPE
ROOM contra a violencia de xé-
10
elogho?
actividades
nero e polo bo trato que promo-
veu o Concello A Estrada e que
tan fantásticamente prepararon e
realizaron as profesionais de
Anacos educativos. Moitos para-
béns para elas e para todos os
rapaces e rapazas que participa-
ron na actividade. Seguimos a
poñer o noso gran de area pola
eliminación da violencia contra
as mulleres.

DIÁLOGOS INTERXERACIONAIS
Loli Porto e Lara Rey et al 4º ESO B
Na rúa da Cultura, aquí na Estrada, hai tres
institutos. Hai tres anos vimos como se empezar
unha obra nova e agora temos ao lado unha
residencia de maiores. Dende a súa apertura
algunha das nosas profesoras pensou en colaborar
con ela, pero ata este curso non se puidera realizar.
Aproveitando que a nosa hora de titoría era a
media mañá, momento onde os residentes teñen
tempo de lecer, fixemoslles visitas coa intención de
aprender deles, e eles de nós.
A primeira semana foron tres parellas da nosa
clase: Claudia e Óscar, Lucía con María e Antía con
Samuel. A segunda semana foron Lara e Mauro,
Loli e Pablo, e Noa e Paula. E, na que parecia a
derradeira semana, foron Iker e Emma, David con
Pablo e César e Tomás.
Unha vez chegamos á residencia a primeira vez,
algo nerviosos, fomos á sá de espera onde nos
a g a r d ab a n os r es i d e n t e s . E mp ez a r o n
presentándose e aí produciurse o primeiro contraste
de ideas, cando a algúns lles extrañou que Emma
tivera o pelo curto, xa que na súa época só o
levaban así os homes. Inmediatamente unha das
residentes saltou para dicir que iso non tiña
importancia. Para nós está claro que cada quen
viste e peitéase como quere, pero non en todas as
xeracións foi así.
Unha das mesas máis dinámicas foi a de Fritz, que
lles contou que viña de Alemaña onde casara
cunha galega. Traballara en moitos oficios pero o
que máis nos sorprendeu foi que traballara nunha
fábrica de moeda; chanceando dixo que non podía
darnos detalles. Obdulia e Lola, ao seu carón
11
elogho?
sorían, mentres Loli e Pablo tomaban notas para o
noso foro de Titoría. “Como me gustaría estudar
nun instituto, igual ca vós” – comenta Celsa- ,
“...coas normas de agora”- ri. Contoulles moitas
cousas de cando era rapaza: como se estudaba,
por onde ían de festa...
Coñeceron a Lola, Obdulia, Bernardo, Fernardo,
Susa... Pasárono moi ben con Amador. “Cando
cheguei aquí, case non podía andar e mirade
agora – ri – case fago acrobacias”.. Para probalo
levántouse da mesa e fixo caliatenia na silla .
Gústalle ir ao ximnasio e vai ver baloncesto, onde
coincide con compañeiros do instituto nas gradas.
Era moi simpático.
Outra das residentes con alma de festa era Jesusa.
Era moi animada, polo que lles contaxiou o seu
entusiasmo facilmente. Contounos moitas cousas:
unha delas foi o moito que lle gustan as
celebracións da residencia, e mesmo relatou unha
anécdota: “No Samaín estivemos de troula,
bailamos e todo!”. Por último agasallounos
cantándonos unhas coplas.
Aínda que en xeral estaban contentos, un deles
sentíase atrapado dentro do centro. Gustáballe
moito saír pero debido ás súas condicións físicas xa
non podía facelo, nin pasear polo xardín ou
coidar plantas. Ao longo da visita foise animando e
incluso lles relatou algunha das súas aventuras por
Arxentina.
Non podemos incluír a todos os residentes, pero
cada unha das súas historias era única e chea de
lembrazas. Aos rapaces gustoulles moito esta
experiencia, tanto, que algúns voltaron uns meses
despois.
“Falar cos nosos maiores encheunos de novos
coñecementos e reflexións”.

A ESCOLA DE FAMILIAS
Ana Parada, orientadora do centro.
Outro ano máis, a comunidade educativa do
Losada fórmase na nosa Escola de Familias: un
espazo de encontro, de formación e de aprendizaxe
entre todos os axentes educativos que temos
responsabilidade na educación do noso alumnado.
Comezabamos o curso cunha xuntanza interna de
diálogo para decidir cales debían ser os grandes
temas de formación. A asistencia foi espectacular
por parte das familias e creouse un diálogo moi
enriquecedor arredor das principais preocupacións
que tiñamos naquel momento: saúde mental da
rapazada e equilibrio emocional, uso e xestión do
teléfono móbil na escola e no fogar, acoso escolar e
ciberacoso, responsabilidade penal dos menores de
idade...
Ante todas estas inquedanzas, sucedéronse ao
longo do curso dúas formacións específicas que
foron moi ben acollidas: unha delas sobre saúde
mental e adolescencia e outra sobre o acoso
escolar.
Así, no mes de xaneiro chegaba ao Losada a
psiquiatra Iria Veiga Ramos, cunha sesión
denominada “Redes Sociais e Saúde Mental na
adolescencia”. Dende logo, a sesión de Iria non
12
elogho?
deixou indiferente a ninguén, pois chegou para
romper algúns mitos, tranquilizar ás educadoras e
educadores arredor das redes sociais e intentar que
poñamos o foco no realmente importante para
garantir o equilibrio emocional do alumnado.
Xa cara ao final de curso, no mes de maio,
chegaron tamén Martina Martínez e Norma Pillado,
docentes de educación secundaria e especialistas no
ámbito da convivencia escolar e a educación
emocional. Ambas, cunha actividade que levou por
título “O acoso escolar: que poden facer as
familias?”, achegáronnos aos diferentes fenómenos
educativos e sociais que se atopan na base, moitas
veces invisible, do acoso escolar e do ciberacoso.
Poñernos no lugar da rapazada e das súas familias
a través do relato de Martina e Norma é clave para
poder traballar cara a minimizar estes fenómenos
tan pouco desexables.
Queremos rematar agradecéndolle a todas as
familias e docentes do Losada a súa participación
nas actividades. Dende logo, consideramos que
fomos quen, ao longo destes dous cursos, de crear
un espazo onde pensar, reflexionar e aprender
xuntos. A nosa rapazada merece que poidamos
darlle o mellor de nós. Niso seguiremos para o
vindeiro curso. GRAZAS!
 elogho?

A ver se es quen de adivinar o lugar que hai detrás destas fermosas creacións

13
 elogho?

Traballos realizados por alumnado de 1º ESO na materia de Plástica

14
 elogho?

Celebramos coma sempre o DÍA DA MULLER no O 30 de xaneiro foi o Día da Paz e no Losada
Losada. celebrámolo. Máis que nunca, PAZ. Manuel
Unha selección de 20 retratos do proxecto Mulleres Rodríguez, Rodrigo Regueira, Iago Cabaleiro, Nerea
Valentes da artista estradense Rosa de Cabanas Carillo, Lois Fieiro, Nicolás Fernández, Xoel
estiveron expostos no corredor da Biblioteca Lea,Nerea Carbia e Hans Peñaranda, de 1º ESO
do centro, aos que se suman 3 paneis informativos leron o Manifesto Escolas sen racismo da Asemblea
da mostra. Para achegar o alumnado á mostra de Cooperación pola Paz
deseñouse tamén un caderno de actividades sobre
a mesma.
A actividade complementouse cunha charla da pro-
pia autora do proxecto que se achegou ao centro
educativo para explicar ao alumnado de 3º e 4º
ESO os detalles, obxectivos e característas da expo-
sición e do seu traballo en xeral.
Ademais na Biblioteca do centro instalouse unha
mesa violeta con diversas publicacións de mulleres

Uxía R. Nebra volveu ao Losada para falar da súa experien- O Dto. de Matemáticas convidou a María Ginzo para falar-
cia no mundial de motociclismo. Falou para o alumando dos nos da importancia da materia no control dos incendios ou
ciclos de electromecánica e mantemento de vehículos, un na estatística dos apelidos. Día da muller e a nena na ciencia
público entregado.

15

O domingo 21 de abril foi o día que
tiñamos que saír da nosa querida
Galicia (e España, vaia) para poñer
rumbo a Ámsterdam, Países Baixos.
A verdade e que estaba moi nerviosa
aquel día, pero unha vez que me
reunín cos meus compañeiros no
aeroporto de Santiago, xa me sentín
mellor. Os profes déronnos os bille-
tes de avión e despedinme da miña
familia que viñera a acompañarme.
Despois de facturar as maletas e pa-
sar o control (menos mal que non
me pitou o control de explosivos)
esperamos cerca dunha hora para
coller o avión. Foi un traxecto tran-
quilo, fun falando cos meus compa-
ñeiros. Menos mal que estaba entre-
tida, porque non me gusta nada voar
en avión.
Cando chegamos sacamos unha foto
e fomos directos ao hotel. O plan era
dar un paseo despois, pero estaba-
mos tan cansos que ceamos no hotel
o que nos sobrara da merenda.
Ao día seguinte levanteime as seis da
mañá para darnos tempo ás miñas
compañeiras de habitación a du-
charnos antes de ir a almorzar.
Ese día visitamos a praza Dam, e
visitamos a rúa Kalvestraat, a máis
grande de Países Baixos. Botamos un
bo anaco dentro dunha tenda de
parrulos de goma e vimos un elefan-
te de decoración de 2200€.
Visitamos o mercado das flores e eu
fun xantar cos profes e un grupo
máis de amigos a un sitio de patacas
fritas que estaban riquísimas. Esa
tarde fomos ao museo Nemo, onde
o pasamos xenial con todas as atrac-
cións científicas que tiña, coma no
que te podías meter dentro dunha
burbulla.
Logo visitamos a tenda Lego, onde
algún de nós fixemos unhas compras
cadradas, e pasamos polo distrito
vermello. Despois da cea volvemos
ao hotel en metro.
Ao día seguinte levantámonos outra
vez ás seis e tomamos o tranvía para
ir ao museo Moco, un museo de arte
un pouco alonxado da arte clásica. A
verdade é que era un pouco peque-
niño e rematamos pronto de velo.
Camiñamos ata o mercado de Alber
Cuyp no que compramos moitos re-
cordos (entre eles roupa de abrigo
porque facía un frío tremendo). Di-
mos outro paseo para chegar ao
Oosterpark, un parque precioso, on-
de había un parque para nenos no
que o pasamos xenial.
A chuvia comezou a caer forte e fo-
mos ao tranvía. Eu seguín á profe de
física e química, pero cando me xirei
dinme conta de que só eramos oito
persoas contadas e o resto quedou
dentro do tranvía. Despois dunha
chamada rápida ao outro profe des-
cubrimos que dous dos nosos com-
pañeiros quedaran dentro do tran-
vía. A nosa primeira reacción foi bo-
tar as mans a cabeza e rir, xa que
sabiamos que non ía pasar nada.
Chegaron todos xuntos despois dun
rato á estación de metro onde os
esperabamos e fomos ao A’Dam
Lookout. A pesar de que chovía un
pouco montamos no columpio máis
grande de Países Baixos, situado a
cen metros do chan. Foi unha expe-
riencia asombrosa.
Esa noite ceamos no barrio xudeu e
media excursión (incluídos os profes)
escollemos o mesmo restaurante pa-
16
elogho?
Emma Duro San Martín, 4º ESO B
ra cear. Logo volvemos tamén ao
hotel en metro. Cada viaxe de metro
entre o centro e o hotel son de trinta
minutos, así que a esas horas da
noite coas poucas que tiñamos de
sono era un bo momento para botar
unha sonecada. (Vixiando non que-
dar dentro, claro.)
O mércores 24 foi o último día com-
pleto en Ámsterdam.
Pola mañá visitamos unha das maio-
res tendas de queixo, onde aprovei-
tamos para merendar grazas ás
mostras gratis. E tamén fomos á de
tulipáns.
Fixemos unhas fotos diante da casa
de Anna Frank e ao lado da súa pro-
pia estatua.
Ese día pola mañá visitamos o Rijk-
museum que, a parte de ser un no-
me moi complicado de pronunciar,
era un museo de arte clásico. Vimos
obras de Van Gogh e Vermeer, como
A Leiteira.
Comemos na zona do Hard Rock
Café e aproveitamos para facer al-
gunhas compras.
Fixemos un viaxe en barco sobre os
canais de Ámsterdam, pero por mor
do lixeiro movemento do barco e o
sono que tiñamos por riba algún
aproveitou para pechar un rato os
ollos.
Logo fomos á praza Dam e puide-
mos visitar o museo de cera
(Madame Tussaud), os que quixe-
mos, e os que non tiñan tempo para
volver facer compras por Kalvestraat.
No meu caso fun ao museo e encan-
toume. Saqueime fotos con Harry
Styles, Zendaya, A Mona Lisa, Iron
Man etc.
Cando saímos aínda tiñamos tempo

para pasear, pero desgraciadamente
chovía moito así que acabamos me-
dio grupo no Starbucks (que curiosa-
mente nunca acertaban a escribir
ben os nomes).
Cando chegamos ao hotel (que foi
onde ceamos, xa que ao día seguin-
te tiñamos que ter a maleta feita) a
min deume un mareo e tiven que
descansar.
Como ao día seguinte era o cum-
pleanos da profe Marta, tivemos que
esperar ata as doce para cantarlle o
cumpleanos e darlle o noso agasa-
llo. Algúns quedaron para poñer
música en recepción, pero como eu
me encontraba mal fun para a cama
directamente.
Ao día seguinte tivemos que despe-
dirnos de Ámsterdam. A algúns pe-
gáronselle as sabas, pero chegamos
a tempo.
No avión iamos todos durmindo,
incluso os profes, e sacabamos fotos
elogho?
a aqueles que se quedaban durmi-
dos. Cando aterrou o avión sacamos
a última foto de grupo diante dos
nosos pais, e xa foi cada un coa súa
familia.
Gustoume moito esta excursión e
sempre a recordarei coa ilusión de
que foi a miña última viaxe da ESO.

Xornada de rafting no Rio Ulla. 1º Bacharelato Visita á Catedral de Santiago. 2º Bacharelato

Actividade “Ríos da Estrada”. 4º e 1º BAC de Bioloxía Vistita CRTVG. 4º ESO. Premio podcast 2023.

17
 elogho?

A biblio do Losada dá para moito. Ademaís de presentación de traballos, programas de radio, en-
punto de lectura e estudo, como non!, alí podes trega de premios e mesmo serve como set de gra-
atopar mostras de libros en datas especiais, inten- bación de televisión. Orgollos@s da nosa BIBLIO-
sas partidas de xadrez, animados clubs de lectura, TECA

18

CORAZÓNS SOLIDARIOS
O xoves 7 de marzo foi un día especial. Recibimos
a visita de Juan Manuel Soutelo e Manuela Gestoso
en representación da Cruz Vermella A Estrada para
facerlles entrega dos 200 euros recadados a través
do proxecto CORAZÓN SOLIDARIO.
Durante a semana do 19 ao 23 de abril un grupo
de alumnos e alumnas de 3º e 1º ESO recadou
este diñeiro coa venda de cartas e bombóns no
19
elogho?
mes do amor e da amizade. A colaboración e
participación da comunidade educativa foi
excepcional e o traballo do equipo organizador,
exemplar. Parabéns a todos e a todas: Iago
Cabaleiro, Enma Villanueva, Iván Barbeito, Lía
González, Andrés Duro, Manuel Matalobos, Lía
Rey de 1º ESO e Laura Álvarez, Carla Calviño,
Hugo Cao, Marta Vilas, Ainhara Mata e Xián
Torres de 3º.
PREMIO DOWN COMPOSTELA PARA O LOSADA
O IES Pl. Antón Losada Diéguez recibiu o XI premio da
Fundación Down Compostela xunto con Ofelia Vieites
García e El Corte Inglés de Santiago.
A xustificación de dito Padroado foi a seguinte:
No IES A. Losada saben como poñer o foco no contexto
educativo e non nas dificultades da persoa, como pui-
deron comprobar Sara Romero, no seu momento, e
agora Fabián de Paz, nas aulas de formación profesio-
nal.
Este centro da Estrada favorece que o alumnado con
necesidades educativas desenvolva as súas capacida-
des e habilidades ao máximo para conseguir unha cali-
dade de vida digna. O equipo docente sabe que é ne-
cesario instaurar novas metodoloxías educativas e cam-
biar estruturas para fomentar unha inclusión real. En-
tender que detrás do alumnado con síndrome de Down
ou discapacidade intelectual hai soños, ilusións e capa-
cidades é o primeiro paso para que o sistema educativo
sexa accesible e inclusivo. No Antón Losada as per-
soas con discapacidade contan.
 elogho?

PREMIO PARA UN PROXECTO QUE SABE

A PAN
Os Premios Sociedade Galega de Estatística (SGAPEIA)
recoñeceron o traballo do alumnado da materia de
Matemáticas de 1º e 2º da ESO outorgándolle o 4º premio
do certame:Concurso estatístico “Incubadora de sondaxes e
experimentos" polo proxecto CALIDADE DO PAN.
Podes ver un vídeo resume deste traballo aquí:
https://youtu.be/r1UUp1aOf_Q?si=A4WmNXDkxvCTt7zR

UN PODCAST SOBRE LUÍSA VILALTA

ACADA O 4º PREMIO
Alumnado da materia de Oratoria, de 4º ESO acadou o 4º
premio do 6º certame escolar internacional de podcast Xosé
Mosquera Pérez. O traballo premiado titúlase: Luisa Villalta
ten talento. Parabéns polo traballo!

Podes escoitar este e moitos outros na canle de radio do

Losada:
https://www.ivoox.com/podcast-radio-
xoven_sq_f11514025_1.html

O LOSADA DEBATE
Interesantísima participación do alumnado da materia de
Oratoria, de 4º ESO, no Torneo de debate da Fundación
Barrié Lara, Iker, Fran e Mauro representaron ao centro
neste certame no que se debatiu sobre o tema: Que é máis
importante no desenrolo da persao: a xenética ou o
contexto? Foi in día intenso e no que os nosos alumnos e
alumnas tiveron unha experiencia inesquecible.
Para prepararse para este importante
certame, os rapaces e rapazas de 4º
debateron en varias ocasións con
alumnos e alumnas do IES nº 1.
Todos estes tamén se poden escoitar na
canle de radio do Losada

20
 elogho?

POESÍA

É unha recén nacida

que chora polos que non a entenden
pero que sente alegría
polos que a viven como se debe.

É unha boa meniña

que dorme arroupada polo mar
e á que a gaita
adormece co seu doce soar.

Adolescente tamén é
e gústalle ben a festa
non hai xuntaza que chegue
para bailar ao son dunha orquestra.

Romarías ten abondo

para celebrar durante o ano
foliadas baixo os carballos
para bailar muñeira ou pateado

É unha muller adulta

que precisa coidado
para tratar as enrugas
que as malas linguas lle teñen ocasionado

Con ela non pasas fame

polbo da ría che dá
unha cunca de viño
e unas filloas ao rematar

É unha vella soñadora

que vive das lendas
que conta nas corredoiras
cando pasan as nenas

Galicia somos nós

os que con orgullo berramos
aos catro ventos
que somos galegos

Esta é a nosa Galicia

prados, ríos, mares,
festas, xuntanzas, morriña,
Galicia viva nos nosos lares.

Uxía Seoane Duro, 1º BAC

21

Dende Fillas de Cassandra a
Tanxugueiras, pasando por
artistas como Baiuca, The
Rapants, Ortiga, Guadi galego,
Xabier Díaz e Adufeiras do salitre
a Mondra podemos escoitalos
hoxe en día en numerosas listas
de reprodución e podemos gozar
deles en multitudinarios concertos
que enchen prazas, parques,
estadios e pronto, non teño
ningunha dúbida, encheran o día
a día de moita xente nun futuro
preto a nós.
Mondra
A música, unha vía de expresión
para moitos, e unha vía de
evasión para outros tantos. Nós
como galegos temos o orgullo de
poder contar con artistas de
renome e outros que pronto
pasarán a esfera nacional como
o efecto Tanxugueiras. Tres
mozas dun concello moi preto do
noso que foron quen de levar a
nosa música, a nosa cultura e a
nosa tradición ao Benidorm Fest e
quedar as portas do festival de
Eurovisión de 2022. Esas tres
rapazas cuxas primeiras
aparicións eran no cartaz das
Nosas Músicas da aldea de
Couso, de aquí da Estrada e
agora veñen de rematar unha
xira por toda España cun fin por
todo o alto no Coliseum da
Coruña sendo un cheo absoluto.
E seguimos faldando do “efecto
Tanxugueiras“, tendo aos
seguidores de sempre e agora
conseguindo que preto de 9000
persoas corearan as súas pezas
en dito concerto, e en moitos
máis que fixeron e o farán
noutros que están por vir.
Outro gran exemplo son as Fillas
de Cassandra, un dúo de música
en galego que transmiten a nosa
cultura, a transmisión oral, o
Tanxugueiras
feminismo e a mitoloxía grega a
través de pezas que non deixan
indiferente a ninguén. Dúas
mozas que se xuntaron aló polo
ano 2022 e en relativamente
pouco avanzaron con pasos de
xigante grazas a todo eso que
son capaces de ensinar ao
mundo con un canto e notas
musicais que nos chegan a todos.
Podo decir que eu son parte das
dionisiacas e que espero que
poidan encher estadios e todos o
poidamos ver.
Mondra, un rapaz do concello de
Teo, involucrado no folclore
dende pequeno. Membro do
Centro Cultural a Pontevella onde
dous anos atrás foi mestre da
escola de pandeireta. Na
22
elogho?
MÚSICA
actualidade comeza a participar
en pequenos festivais e outros de
nome máis coñecido como o
Portamérica no que participará
este verán. Como para todos
nesta profesión os inicios non son
fáciles pero pouco a pouco vai
gañando fama e máis xente
canta as súas cancións no coche
(e mesmo na ducha). Outro
exemplo de que a música en
galego gaña medios de expresión
e cada vez máis de recepción.
E deste xeito poderíamos seguir
Fillas de Cassandra
ata mañá falando de cada un
dos grandes cantantes que
atopamos hoxe en día difundindo
música en galego e que ademais
están conseguindo levala máis
aló das nosas fronteiras.
Pequenos grandes xestos que van
marcando a diferenza. É
emocionante ver como a
xuventude galega que nos segue
xa non escoita só reggaeton, trap
e demais estilos en castelán
senón que tamén teñen a
oportunidade de facelo en
galego. Que aquí entre nós, mola
máis porque é noso e ninguén
nolo vai sacar.
Uxía Seoane Duro, 1º BAC
 elogho?

BANDA DESEÑADA

Emma Duro San Martín, 4º ESO B

23
 elogho?

Brais Fernández e Daniel Míguez, medalla de prata #GALICIASKILLS_ Visita dos ciclos de madeira a PEMADE_Xénero e IA, ciclos informática

Visita a Viagalicia, #emprendemento_Roteiro cooperativo emprendedor 2º CS DAM E DESAMO_Visita FINSA e SOGAMA, CM Carpintaría

Museo do videoxogo, ciclos Informática_Charla erasmus+ Deputación Pontevedra_Visita a Cambados, CS Administración e Finanzas.

Tesouros da Estrada, ruta ciclos básicos_A mesa intelixente, 1º CB Carpintaría_Congreso mobilidade sostible en Vilagarcía, ciclos automoción.

Obradoiro RCP para 1º curso ciclos_Charla EGAP Dereitos básicos dos consumidores, CS Admin_Visita Porto da Coruña, CS Admin.

CONSULTA TODA A OFERTA FORMATIVA DA FP

24
 elogho?

CS Desenvolvemento aplicacións multi. CM Sistemas microinformáticos e redes CM Carpintaría e moble

CS Admintstración e Finanzas CM Automoción CS DAM DUAL

2º Bacharelato

MARCHAS,
PERO SEMPRE TE
LEVAREMOS
NOS NOSOS
CORAZÓNS.
SEMPRE, SEMPRE Foto La voz de Galicia_Miguel Souto

25
 elogho?

26