1. Bạn hiểu thế nào về kết hợp các mặt đối lập?

quan hệ giữa thống nhất các mặt đối lập với kết
hợp các mặt đối lập
Kết hợp các mặt đối lập là sự liên kết, thống nhất giữa hai mặt đối lập nhau trong một chỉnh thể,
tạo nên một thể thống nhất mới (hay sự phát triển của chỉnh thế đó). Nó là một quy luật cơ bản của triết
học duy vật biện chứng; là điều kiện tất yếu của quá trình tư duy biện chứng nhằm phản ánh các mặt đối
lập trong hiện thực, kết hợp các mặt đối lập ấy trong tư duy để hình thành một khái niệm mới, đánh dấu
sự xuất hiện một quá trình mới, thể hiện tính chất phức tạp, đa dạng của sự vật, hiện tượng trong thế giới
khách quan.Ngoài ra, nó cũng thể hiện mối quan hệ thống nhất trong mâu thuẫn, trong đó các mặt đối lập
vừa đấu tranh với nhau, vừa dựa vào nhau, thúc đẩy nhau phát triển.
Thống nhất các mặt đối lập là sự gắn kết, hòa quyện, dung hợp giữa hai mặt đối lập, tạo nên một
chỉnh thể hoàn chỉnh. Đây là kết quả của quá trình kết hợp các mặt đối lập (hay còn gọi là quá trình giải
quyết mâu thuẫn giữa các mặt đối lập), Nó là kết quả của quá trình khi một mặt đối lập chi phối mặt đối
lập kia hoặc khi các mặt đối lập hòa nhập thành một mặt mới, thể hiện sự phát triển của sự vật, hiện
tượng.
Ở đây vấn đề kết hợp các mặt đối lập được đề lên thành một nguyên tắc lý luận về sự thống nhất
và đấu tranh của các mặt đối lập, đồng thời khi vận dụng vào thực tế, lại giúp ta nhận rõ một sự kết hợp
như vậy trong chiến lược cũng như sách lược, trong chính trị cũng như trong kinh tế.
Mối quan hệ giữa kết hợp các mặt đối lập và thống nhất các mặt đối lập:
 Kết hợp các mặt đối lập là tiền đề, điều kiện tiên quyết để thống nhất các mặt đối lập. Nếu không
có sự kết hợp, tác động qua lại giữa các mặt đối lập, thì sẽ không có sự phát triển, dẫn đến sự tan
rã của chỉnh thể.
 Thống nhất các mặt đối lập là kết quả, biểu hiện cao hơn của kết hợp các mặt đối lập. Khi mâu
thuẫn giữa các mặt đối lập được giải quyết, chúng sẽ hòa nhập thành một thể thống nhất.
 Hai quá trình này luôn diễn ra song song, lồng ghép, tác động qua lại lẫn nhau.
 Mối quan hệ giữa kết hợp các mặt đối lập và thống nhất giữa các mặt đối lập là mối quan hệ
nhân quả.

2. Điều kiện:
Điều kiện cho phép kết hợp các mặt đối lập:
 Có sự liên hệ nội tại giữa các mặt đối lập: Các mặt đối lập phải có mối quan hệ nhất định với
nhau, tác động qua lại lẫn nhau.
 Mức độ phát triển của mâu thuẫn: Mâu thuẫn giữa các mặt đối lập chưa phát triển đến đỉnh
điểm, chưa có khả năng tiêu diệt lẫn nhau.
 Có sự khác biệt nhưng không đối lập hoàn toàn: Hai mặt đối lập phải có sự khác biệt về bản
chất, nhưng không hoàn toàn đối lập nhau. Ví dụ: nóng và lạnh là hai mặt đối lập, nhưng
chúng có thể kết hợp với nhau ở mức độ vừa phải để tạo ra nước ấm.
 Điều kiện khách quan cho phép: Có những điều kiện khách quan thuận lợi cho sự kết hợp các
mặt đối lập, ví dụ như sự phát triển của khoa học kỹ thuật, sự thay đổi của điều kiện kinh tế -
xã hội,...

Điều kiện không cho phép kết hợp các mặt đối lập:
 Đối lập hoàn toàn: Hai mặt đối lập hoàn toàn không thể kết hợp với nhau. Ví dụ: cái sống và cái
chết là hai mặt đối lập hoàn toàn, không thể kết hợp với nhau.
 Không có mối quan hệ tương tác: Hai mặt đối lập không tác động qua lại lẫn nhau thì không thể
kết hợp với nhau. Ví dụ: đường thẳng và đường cong là hai mặt đối lập, nhưng chúng không tác
động qua lại lẫn nhau nên không thể kết hợp với nhau.
 Mâu thuẫn giữa các mặt đối lập đã phát triển đến đỉnh điểm: Khi mâu thuẫn đã phát triển đến
đỉnh điểm, các mặt đối lập không thể dung hòa, chỉ có thể tiêu diệt lẫn nhau.
  Điều kiện khách quan không cho phép: Không có những điều kiện khách quan thuận lợi cho sự
kết hợp các mặt đối lập, ví dụ như sự hạn chế về khoa học kỹ thuật, sự bất bình đẳng trong xã
hội,...

Ví dụ:
 Mâu thuẫn giữa các giai cấp trong xã hội tư bản: Mâu thuẫn giữa giai cấp tư sản và giai cấp
vô sản ngày càng gay gắt, dẫn đến cuộc đấu tranh giai cấp, không thể kết hợp được.
 Mâu thuẫn giữa cái mới và cái cũ: Trong quá trình phát triển, cái mới sẽ thay thế cái cũ. Tuy
nhiên, trong một số trường hợp, cái mới và cái cũ có thể kết hợp với nhau để cùng phát triển.

3. Liên hệ trong cuộc sống bản thân:

 Học tập và vui chơi: Học tập và vui chơi là hai hoạt động đối lập nhau, nhưng lại có mối quan hệ
kết hợp chặt chẽ với nhau. Học tập giúp ta thu nạp kiến thức, rèn luyện kỹ năng, còn vui chơi
giúp ta thư giãn, giải trí, giảm bớt căng thẳng. Kết hợp học tập và vui chơi hợp lý sẽ giúp ta đạt
hiệu quả cao trong học tập và có cuộc sống vui vẻ, khỏe mạnh.
 Làm việc và nghỉ ngơi: Làm việc và nghỉ ngơi cũng là hai hoạt động đối lập nhau, nhưng lại có
mối quan hệ kết hợp chặt chẽ với nhau. Làm việc giúp ta tạo ra sản phẩm, tạo ra giá trị, còn nghỉ
ngơi giúp ta phục hồi sức khỏe, lấy lại năng lượng. Kết hợp làm việc và nghỉ ngơi hợp lý sẽ giúp
ta nâng cao hiệu quả công việc và có sức khỏe tốt.
 Công việc và gia đình: Dành thời gian cho cả hai giúp cân bằng cuộc sống và đạt được thành
công trong cả hai lĩnh vực.
 Lý trí và cảm xúc: Sử dụng cả hai giúp đưa ra quyết định sáng suốt và có trách nhiệm.
 Bảo tồn và phát triển: Con người cần kết hợp bảo tồn thiên nhiên với phát triển kinh tế để đảm
bảo sự phát triển bền vững.
 Âm và dương: là hai mặt đối lập nhưng lại thống nhất và hỗ trợ lẫn nhau trong vũ trụ. Ban ngày
(dương) mang đến ánh sáng và năng lượng, ban đêm (âm) mang đến sự nghỉ ngơi và tĩnh lặng. Cả
hai đều cần thiết cho sự sống trên Trái Đất. Trong con người, âm và dương thể hiện qua các khía
cạnh như lý trí và cảm xúc, cứng rắn và mềm dẻo, chủ động và bị động,... Việc kết hợp hài hòa
hai mặt đối lập này giúp con người đạt được sự cân bằng và phát triển toàn diện.
 Nóng và lạnh: là hai trạng thái đối lập nhau của vật chất. Tuy nhiên, chúng lại có thể chuyển hóa
qua lại cho nhau. Nước nóng có thể nguội đi, nước lạnh có thể được đun sôi. Trong cuộc sống,
nóng và lạnh cũng tượng trưng cho những cảm xúc và trải nghiệm đối lập nhau như vui buồn,
sướng khổ, thành công thất bại,... Việc trải qua cả hai mặt đối lập này giúp con người trưởng
thành và trân trọng những gì mình đang có.
 Cứng và mềm:Cứng và mềm là hai đặc tính đối lập nhau của vật liệu. Kim loại cứng có thể cắt
kim loại mềm, nhưng kim loại mềm lại có thể uốn nắn dễ dàng hơn.Trong cuộc sống, cứng và
mềm cũng tượng trưng cho những cách tiếp cận khác nhau để giải quyết vấn đề. Có những lúc
cần sự cứng rắn và quyết đoán, nhưng cũng có những lúc cần sự mềm dẻo và linh hoạt. Việc biết
cách sử dụng cả hai cách tiếp cận này sẽ giúp con người đạt được hiệu quả cao hơn.

 Hành động và suy nghĩ: là hai khía cạnh khác nhau của con người. Suy nghĩ là tiền đề cho hành
động, nhưng hành động lại giúp con người kiểm chứng và hoàn thiện suy nghĩ. Việc kết hợp hài
hòa giữa hành động và suy nghĩ giúp con người đạt được mục tiêu của mình. Chỉ suy nghĩ mà
không hành động sẽ không mang lại kết quả gì, nhưng hành động mà không suy nghĩ kỹ lưỡng lại
có thể dẫn đến sai lầm.\
 Cá nhân và tập thể: là hai mối quan hệ gắn bó mật thiết với nhau. Con người là một thành viên
của tập thể, và sự phát triển của cá nhân gắn liền với sự phát triển của tập thể. Việc kết hợp hài
hòa giữa lợi ích cá nhân và lợi ích tập thể giúp con người xây dựng một cộng đồng đoàn kết và
phát triển. Chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân sẽ dẫn đến chủ nghĩa cá nhân, nhưng chỉ quan tâm
đến lợi ích tập thể mà bỏ qua lợi ích cá nhân sẽ dẫn đến sự trì trệ.
Kết luận: Sự kết hợp các mặt đối lập là quy luật phổ biến trong tự nhiên và xã hội. Hiểu được quy luật
này giúp con người sống hài hòa với bản thân, với mọi người xung quanh và với thế giới tự nhiên.