A.

P - Charles
Aralin 1

Kosepto ng Asya
Ang Asya

ang pinakamalaking kontinente sa daigdig

 Ang asya ay mula sa salitang Aegeano na asu na nangangahulugang “pagbubukang liwayway” o
“lugar na sinisikatan ng araw”

Depinisyon ng asya
Ang Europa ay nagmula sa salitang Hebreo na ereb na nangangahulugang “dakong nilulubugan ng araw”

Ang Oriente
– mula sa salitang latin na oriens ay nangangahulugang “Silangan” o “lugar na sinisikatan ng araw”
Ang Oksidente
– mula sa salitang latin na accidenten ay nangangahulugang “kanluran” o “lugar na nilulubugan ng araw”
Kanluranin
– ay tumutukoy sa mga taong mula sa amerika at Europa.
Bulubunduking Ural
– ang ginawang palatandaan at hangganan ng dalawang panig ng daigdig.
-- dito itinayo ang isang Malaking krus na bato.
ASIA -ASYA
EUROPE – EUROPA
Ang kontinente – ay tumutukoy sa pinakamalaking paghahati ng lupain sa daigdig.

Ang asya sa pananaw ng asyano

Edward Said
– isang manunulat sa palestina na mamayang amerikano, ang ukol sa paggamit sa salitang oriente o Silangan.
- isinulat niya ang aklat na orientalism noong 1978.
Swam Vivekananda
- isang mongheng hindu mula sa india sa Asya nag mula ang lahat ng bagay na may kaugnayan sa relihiyon o paniniwala.
- Ayon sakanya (Swam Vivekananda) ang asya ay isang “Higante”
Malalaking relihiyon sa daigdig:
1. Kristiyanismo
2. Islam
3. Judaismo
4. Budismo

Kahalagahan ng pag-aaral ng kasaysayan ng asya

Una - dahil ang mga Pilipino ay asyano.

Ikalawa – hatid ng mga Pilipino na ang asya ay patuloy na nagpapakita ng malakas at matatag na mga pagbabagong
pampolitika, pangkabuhayan, at pangkultura
Ikatlo – napakaraming ambag ang asya sa kabishasnan ng daigdig mula noon at hanggang ngayon.

Herodotus (484-425 BK o Bago ang kasalukuyan)

- ay isang Griyegong historyador at tinaguriang “Ama ng kasaysayan”
- siya ang unang gumamit ng salitang Asya bilang kontinente (440 BK)
- mula sa kaniyang aklat na the histories na unang nagbigay ng paglalarawan sa asya na doon a tinukoy niya and Anatolia
at Persia.

Ang heograpiya ng asya

Ang asya - ang pinakamalaki sa lahat ng mga kontinente sa daigdig.

May pitong kotinente sa daigdig
1. Hilagang America
2. Timog America
3. Europa
4. Africa
5. Asya
6. Austraila at Oceania
7. Antarktika
Ang asya ay may kabuuang sukat na 44 597 000 kilometro kwadrado (km^2)
Ang asya ay binubuo ng 49 na bansa
Ang latitud
- Ay ang distansiyang anggular sa hilaga at timog ng ekwador.
Ang longhitud
- ay ang distansiyang anggular sa Silangan at kanluran ng prime meridian.
Ekwador
- ay ang 0° latitude
- ito ang humahati sa globo sa Hilagang hemispero at Timog hemispero
Prime meridian
- ay ang 0° longhitud
- ito naman ang naghahati sa kanlurang hemispero at silangang hemispero
Iba pang mahahalangang linya sag lobo gaya ng:
a.. Tropiko ng kanser
b. Tropiko ng kaprikorniyo
Ang tropiko ng kanser
- ay matatagpuan sa pinakadulong latitude sa hilaga.
- ay matatagpuan sa 23.5° hilaga sa ekwador
Summer solstice
- nagaganap tuwing Hunyo 21 o 22
Tropiko ng kaprikorniyo
- matatagpuan sa pinakadulong latitud sa timog.
Winter solstice
- nagaganap tuwing disyembre 21 o 22
Parallel
- Ang mga guhit sa mapa at globo na pahalang at kahanay ng ekwador ay tinawag na?
Meridian
- ang mga guhit na kalinya ng prime meridian ay tinawag rin na?
Lokasyong bisinal
- ang pagtukoy sa mga lupain o bansang nakapalibot rito
Lokasyong insular
- Maari ding gamitin ang mga nakapaligid na anyong tubig sa pagtukoy sa hangganan ng asya

Next page nalang!

 Aralin 2
Mga rehiyon sa bansa ng asya
Ang limang rehiyon sa asya
 Asya sentral
 Timog asya
 Timog-silangang asya tinawag ding heograpikal at kultural
 Silangang asya

Eurosentrikong (Eurocentric)
- pananaw na naayon sa pananaw ng europeo
Asyasentrikong (Asiacentric)
- pananaw o batay sa pagtingin ng mga asyano

Ang mga salik na isinaalang-alang sa paghahati ng asya sa mga rehiyon

 Lokasyon
- mga bansang magkakasama sa isang rehiyon
 Klima
- nararanasan ng mga bansa sa bawat rehiyon
 Topograpiya
- ay tumutukoy sa mga anyong tubig at anyong lupa
 Kultura at kasaysayan
- ay isinaalang-alang din na mahalagang salik sa pagsasama-sama ng mga bansa sa isang
rehiyon

Asya sentral o hilagang asya soviet asia artic asia

- ay binubuo ng mga bansang kabilang sa dating soviet central na asia
- sapagkat dating bahagi ang mga bansa rito ng Unyong Sobyet
Tundra o lugar
- walang punong tumutubo, dahil napipigilan ito ng napakalamig na klima
Rocky mkountanious terrain
- lichen, moss, damo at woody plant at taiga.

Okakura Kakuzo Tenshinw

- Mahalaga ang kulturan Asyanosa kasalukuyang panahon”
- isinulat niya ang aklat na The ideals of the East with Special Reference
- isinulat niya noong 1905 isinulat niya ang The Awakening of Japan
- Asya para sa mga Asyano
Maritin Heidegger
- isang pilosopong Aleman
Ezra Pound
- isang makatang amerikano
Rabindranath tagore
- isang makatang Bengali

Kanlurang Asya o arid asya o “Muslim world”

- ay itinuturing na “Muslim World” sapagkat matatagpuan dito ang banasa ng arabia
Timog Asya
- Tinaguriang “Land of Mysticism”
Timog-Silangang asya
- ay nahahati sa dalawang pangunahing subrehiyon.
Ang Tsina
 - Ang pinakamalaking populasyon sa rehiyon
Ang Hapon
- itinuturing na isa sa mga pinakamayamang bansa sa buong daigdig.

Ang silangang asya

Ang timog-silangang asya Pareparehong inuuri bilang monsoon asia.
Ang timog asya

Mga Bansa Sa Bawat Rehiyon

Asya Sentral (AS) - Armenia, Azerbaijan, Georgia, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Mongolia, Siberia, Tajikistan,
Turkmenistan, Uzbekistan
Kanlurang Asya (KA) - Bahrain, Cyprus, Iran, Iraq, Israel, Jordan, Kuwait, Lebanon, Oman, Qatar, Saudia
Arabia, Syria, Turkiya, United Arab Emirates, Yemen
Timog asya (TA) - Afghanistan, Bangladesh, Bhuta, India, Maldives, Nepal, Pakistan, Sri Lanka
Timog-Silangang Asya (TSA) - Brunei Darussalam, Cambodia, Indonesia, Laos, Malaysia, Myanmar, Pilipinas,
Singapore, Thailand, Timor-Leste, Vietnam.
Silangang Asya (SA) - Hapon, Hilagang Korea, Taiwan, Timog Korea, Tsina