1

Noäi dung oân thi "Hoaøn chænh ñaïi hoïc"

1. Daõy soá

• Khaùi nieäm daõy soá. Daõy soá hoäi tuï. Tính chaát cuûa daõy soá hoäi tuï.

• Caùc daõy soá cô baûn.

• Caùc ñònh lyù so saùnh. AÙp duïng ñònh lyù so saùnh ñeå tìm giôùi haïn cuûa daõy soá.

2. Giôùi haïn cuûa haøm soá

• Khaùi nieäm giôùi haïn haøm soá. Tính chaát.

• Khöû daïng voâ ñònh.

3. Haøm soá lieân tuïc

• Khaùi nieäm lieân tuïc. Tính chaát.

• Caùc ñònh lyù veà haøm lieân treân moät khoaûng, ñoaïn.

• AÙp duïng ñeám soá nghieäm cuûa phöông trình.

4. Ñaïo haøm

• Ñònh nghóa ñaïo haøm. Caùc quy taéc tính ñaïo haøm.

• Caùc ñònh lyù giaù trò trung gian cho haøm khaû vi.

• Ñònh lyù Taylor. ÖÙng duïng cuûa ñònh lyù Taylor: (1) xaáp xæ haøm taïi laân caän x0 ;
(2) chuoãi Taylor.

5. Tích phaân

• Ñònh nghóa tích phaân. Tính chaát.

2

• Tích phaân moät soá haøm sô caáp.

• Khaûo saùt haøm soá khaû tích nhöng khoâng tích phaân ñöôïc (tích phaân suy roäng).

Taøi lieäu tham khaûo

N.Ñ. Phö, N.C. Taâm, Ñ.N. Thanh, Ñ.Ñ. Troïng, Giaùo trình giaûi tích haøm moät bieán, (taøi
lieäu löu haønh noäi boä), 2001.
Lôøi daën
Sinh vieân neân tìm hoïc laïi caùc kieán thöùc cô baûn (ñònh nghóa, ñònh lyù) coù lieân quan ñeán "noäi
dung oân thi" trong saùch ñaõ daãn.
Coá gaéng töï giaûi caùc baøi taäp ñöôïc lieät keâ döôùi ñaây.
Baøi taäp

Daõy soá
Caùc giôùi haïn cô baûn
1
1. Vôùi p > 0, lim = 0;
n→∞ np
√
2. Vôùi a > 0, lim n a = 1;
n→∞
√
3. lim n
n = 1;
n→∞

nα
4. Vôùi a > 0 vaø α ∈ R , lim = 0;
n→∞ (1 + a)n

5. Vôùi |x| < 1, lim xn = 0.

n→∞

1. Chöùng minh: tích cuûa moät daõy bò chaën vaø moät daõy hoäi tuï veà 0 laø moät daõy hoäi
tuï veà 0.

2. Chöùng minh daõy {(−1)n } khoâng coù giôûi haïn.

3. Tìm caùc giôùi haïn limn→∞ xn vôùi xn laø

4n2 + 1 n 6n3 + 2n + 1
a) 2 ; b) 2 ; c) ;
3n + 1 √ n +1 n3 + n2
2n3 + n2 − 7 n2 + 1 1 − (1 − 1/n)4 (n + 1)3 − (n − 1)3
d) √ ; e) ; f) ;
n6 + 1 + 2n + 2 1√− (1 − 1/n)3 (n + 1)2 + (n − 1)2
√
n3 − 100n2 + 1 3
n2 + n 3
n3 + 2n − 1
g) ; h) ; i) ;
100n2 + 15n n+1 nn + 2
n! (n + 1)! + (n + 2)! (−1) n
j) ; k) ; l) .
n! − (n + 1)! (n + 3)! n+1

3
4

4. Cho hai ña thöùc theo n

p = ak nk + ak−1 nk−1 + . . . + a0 , q = bh nh + bh−1 nh−1 + . . . + b0

vôùi k, h ∈ N , ak , bh 6= 0. Giaû söû q 6= 0 vôùi moïi n ∈ N . Chöùng toû


 0 k<h
p 
lim = ak /bh k=h
n→∞ q 
(ak /bh ) × (+∞) k > h


5. Cho p = ak nk + ak−1 nk−1 + . . . + a0 laø ña thöùc baäc k ∈ N theo n, a k 6= 0. Chöùng

toû raèng limn→∞ p = ak × (+∞).

6. Tìm caùc giôùi haïn limn→∞ xn vôùi xn laø

√ √ √
a) n + 4 − n; b) n2 − n − n;
√ √ √
c) n( n2 − 1 − n); d) n2 + 1 − n3 − 1;
√ √ √ √
e) n2 + 1 − n2 − 1; f) n2 + 5 − n2 + 6;
√ √
g) (n + 1)(n + 2) − n; h) n2 − 2n − 1 − n2 − 7n + 3;
p
√ √
i) 3 (n + 1)2 − 3 (n − 1)2 ; j) n2 + n − n2 ;
p p 3 3

√ √ √ √
n3 + 1 − n3 n+1− n
k) √ √ ; l) √ √ .
n2 + n − n2 + 1 5n + 6 − 5n
7. Chöùng minh raèng vôùi moïi p > 0, k ∈ N ,
p
lim n pnk = 1.
n→∞

8. Tìm caùc giôùi haïn limn→∞ xn vôùi xn laø

√n
2−1 2n + 1 2n + n3
a) n
√ ; b) n ; c) n+1 ;
2+1 2 − 1√ 2
√ + n6
2n + n! n
n 2n + n! − 1
d) n ; e) √ √ ; f) √ ;
3
√ + n! √
n
n 2 + n n+1 n! + 4
3
5n − 4n 3
3n + 2n 3n + 2n
g) n
; h) √ ; i) n ;
√5 + 1 √
3
3n − 1 3 − 2n
j) 2n + 1 − 2n − 1.
 5

9. Cho daõy {xn } xaùc ñònh baèng quy naïp nhö sau:
(
x1 = a > 0
√
xn+1 = a + xn
Chöùng toû {xn } ñôn ñieäu vaø bò chaën. Tính lim xn .
10. Cho daõy {xn } xaùc ñònh baèng quy naïp nhö sau:
(
x1 = 2, 5
xn+1 = 51 (x2n + 6)
Chöùng toû {xn } ñôn ñieäu vaø bò chaën. Tính lim xn .
11. Cho daõy {xn } xaùc ñònh baèng quy naïp nhö sau:
(
x1 = 10
xn 1
xn+1 = 2
+ xn

Chöùng toû {xn } ñôn ñieäu vaø bò chaën. Tính lim xn .

12. Khaûo saùt söï hoäi tuï vaø tìm giôùi haïn cuûa caùc daõy soá a n sau
1 sin n 1 + cos n
a) sin ; b) ; c) ;
n n n
p n sin n (n + 1) cos2 n + 1
d) 1 + sin2 n; e) ; f) ;
n

1 n+ n2 n2 + n + 1
sin 1 sin 2 sin n X 1
g) + 2 + . . . + n ; h) .
2 2 2 n2 + 2k
k=1

Giôùi haïn haøm soá

Giôùi haïn caùc haøm sô caáp cô baûn - ñoà thò caùc haøm sô caáp cô baûn.
Caùc giôùi haïn cô baûn
sin x
1. lim = 1;
x→0 x

ex − 1
2. lim = 1;
x→0 x
ln(1 + x)
3. lim = 1;
x→0 x
4. lim(1 + x)1/x = e.
x→0
6

1. Tìm lim f(x) vôùi f(x) laø

x→∞
(x + 1)2 1000x x2 − 5x + 1
a) 2 ; b) ; c) ;
x +1 x2 − 1 3x + 7
2x2 − x + 3 2x2 − 3x − 4 2x + 3
d) 3 ; e) √ ; f) √ ;
x − 8x + 5 √ x4 + 1 x + 3 x√
x2 3
x2 + 1 x
g) √ ; h) ; i) q .
10 + x x x+1 p √
x+ x+ x

2. Tìm caùc giôùi haïn sau

x2 − 1 x2 − 2x x3 − 3x + 2
a) lim 2 ; b) lim ; c) lim 4 ;
x→−1 x + 3x + 2 x→2 x2 − 4x + 4 √
x→1 x − 4x + 3
(x + h)3 − x3 1 3 3
x2 + 1
d) lim ; e) − ; f) ;
h→0 √ h 1 − x√ 1 − x3 x +√1
x−1 x−8 3
x−1
g) lim ; h) lim √ ; k) lim √ ;
x→1 x − 1 x→64 3 x − 4 x→1 4 x − 1
√3 √ √ √ √
x2 − 2 3 x + 1 3− 5+x 1+x− 1−x
l) lim ; m) lim √ ; n) lim .
x→1 (x − 1)2 x→4 1 − 5−x x→0 x
3. Tìm caù
√c giôùi haïn√sau
a) lim ( x2 + 7 − x2 − 7); b) lim [ x(x + a) − x];
p
x→∞ x→+∞
√ √
c) lim ( x2 − 5x + 6 − x); d) lim (x + 1 − x3 ).
3

x→+∞ x→∞

4. Tìm caùc giôùi haïn sau

sin x sin 3x sin 5x
a) lim ; b) lim ; c) lim ;
x→∞ x
sin πx
x→0
 x π x→0 sin 2x
1 − cos x
d) lim ; e) lim x sin ; f) lim ;
x→1 sin 3πx x→∞ x x→0 x2
sin x − sin a cos x − cos a tgπx
g) lim ; h) lim ; k) lim ;
x→a x−a x→a x−a x→−2 x + 2
sin x − cos x 1 πx
l) limπ ; m) lim x sin ; n) lim (1 − x)tg ;
x→ 4 1 − tgx x→∞ x x→1 2
cos mx − cos nx tgx − sin x arcsin x
o) lim ; p) lim ; q) lim .;
x→0 x2 x→0 x3 x→0 x
arctg2x x − sin 2x
r) lim ; s) lim .
x→0 sin 3x x→0 x + sin 3x

5. Tìm caùc giôùi haïn sau

 7
 x  x+1  2x/(x+1)
2+x x−1 1
a) lim ; b) lim ; c) lim ;
x→0 3−x x→1 x2 − 1 x→∞ x2
 2 x2  x  x
x +2 2 x
d) lim ; e) lim 1 + ; f) lim ;
x→∞ 2x2 + 1 x→∞ x x→∞ x+1 
 x+2  x  x
x−1 2 x
g) lim ; h) lim 1 + ; k) lim .
x→∞ x + 3 x→∞ x x→∞ x+1
6. Tìm caùc giôùi haïn sau
lg(1 + 10x)
a) lim (1 + sin x)1/x; b) lim ; c) lim x[ln(x + 1) − ln x];
x→0 x→0 x x→+∞
lg(cos x) eax − ebx
d) lim ; e) lim .
x→0 x2 x→0 x
7. Tìm caùc giôùi haïn sau (giôùi haïn moät phía)
x | sin x| x−1
a) lim √ ; b) lim ; c) lim ;
x→∞ 2
x +1 x→0 x x→1 |x − 1|
x 1 ln(1 + ex)
d) lim ; e) lim ; f) lim ;
x→2 x − 2 x→0 1 + e1/x x→∞ x
ln x cos x − cos 2x
g) lim ; h) lim .
x→1 1 − x x→0 1 − cos x
8. Xeùt söï lieân tuïc cuûa haøm f cho bôûi
(
x2 sin x12 x 6= 0
f(x) =
0 x=0

9. Tìm a ñeå haøm f lieân tuïc vôùi moïi x

(
x ln(x2) x 6= 0
f(x) =
a x=0

10. Phaân loaïi ñieåm giaùn ñoaïn cuûa haøm

(
xarctg x1 x 6= 0
f(x) =
2 x=0

11. Chöùng toû phöông trình P (x) = 0, P (x) laø ña thöùc baäc leû, coù ít nhaát moät nghieäm.

12. Chöùng toû phöông trình x3 − 2x − 5 = 0 coù ít nhaát moät nghieäm trong khoaûng
[2, 3]. Tìm nghieäm gaàn ñuùng baèng pheùp chia ñoâi sau 3 böôùc.
8

Ñaïo haøm
Ñaïo haøm
f(x) − f(a)
f 0 (a) = lim .
x→a x−a
Töø khaùi nieäm môû roäng cuûa giôùi haïn ta coù khaùi nieäm ñaïo haøm beân phaûi, beân traùi
vaø ñaïo haøm laø voâ cuøng.
Ñaïo haøm cuûa toång, hieäu, tích, thöông.
Ñaïo haøm haøm hôïp y = y(u), u = u(x),
dy dy du
= .
dx du dx
Ñaïo haøm haøm phuï thuoäc tham soá x = ϕ(t), y = ψ(t) (t ∈ I),

 x = ϕ(t)
dy ψ 0(t)
 = 0
dx ϕ (t)

Ñaïo haøm haøm aån xaùc ñònh bôûi phöông trình F (x, y) = 0 (*). Goïi y = y(x) laø
haøm aån xaùc ñònh bôûi phöông trình (*).
d
F (x, y(x)) = 0 ⇒ G(x, y, y 0) = 0.
dx
Ñaïo haøm haøm aån xaùc ñònh bôûi heä
(
F (x, y) = 0
G(x, y, y ) = 0
0

Caùc ñònh lyù giaù trò trung gian

Quy taéc L'Hospital
f(x) f 0 (x)
lim = lim 0
x→a g(x) x→a g (x)

Coâng thöùc Taylor

f 0 (a) f 00(a) f (n) (a) f (n+1) (ξ)
f(x) = f(a)+ (x−a)+ (x−a)2 +. . .+ (x−a)n + (x−a)n+1,
1! 2! n! (n + 1)!
 9

a < ξ < x hay x < ξ < a.

Khi a = 0 ta coù coâng thöùc Maclaurin.
1. Duøng ñònh nghóa tính ñaïo haøm cuûa haøm soá
√
a) f(x) = 1/(x − 1) taïi a (a 6= 0); b) f(x) = x + 1 taïi x = a (a > 1).
2. Tính ñaïo haøm cuûa caùc haøm soá sau (ñaïo haøm loâga)
r r
(x + 2)2 x(x − 1) x2
a) y = ; b) ; c) ;
3
y = y = x
(x + 1)3 (x + 3)4 x−2 x2 + 1
2 √ √
d) y = xx ; e) y = x x; f) y = x x .
3. Tính ñaïo haøm cuûa caùc haøm soá sau (ñaïo haøm haøm hôïp)
1 1 √
a) y = (3 − 2 sin x)5; b) y = 3
− ; c) y = arctgx − (arcsin x)3;
3 cos x√ cos x
d) y = arcsin(1/x2 ); e) y = arccos x; f) y = arctg(1/x);
√ √ (x − 2)5
g) y = cos xa cos x ; h) y = 3 cotg(1/x); k) y = ln .
(x + 1)3
4. Tìm f+0 (0) vaø f−0 (0) cuûa caùc haøm: (
x
a 2 − x2 x 6= 0
a) f(x) = sin(x2 ); b) f(x) = arcsin 2 ; c) f(x) = .
p
1+e1/x
a + x2 0 x=0
5. Tính ñaïo haøm cuûa caùc haøm soá
sau (haøm phuï thuoäc tham soá)
( ( (
x = 2t − 1 x = 1/(t + 1) x = 2at/(1 + t2 )
a) ; b) ; c) ;
y = t3 y = (t/(t + 1))2 y = a(1 − t2)/(1 + t2)
( √ ( (
x = t2 + 1 x = a(cos t + t sin t) x = a cos2 t
d) √ ; e) ; f) .
y = (t − 1)/ t2 + 1 y = a(sin t − t cos t) y = b sin2 t
√ √ √ √ √
6. a) x3 + y 3 = a3; b) x3 + x2y + y 2 = 0; c) x + y = a; d) x2 + 3 y 2 = a2.
3
p 3

7. Vieát phöông trình tieáp tuyeán vaø phaùp tuyeán

√
a) cuûa ñöôøng parabol y = x taïi ñieåm x = 4;
b) vôùi ñöôøng cong y = x3 + 2x2 − 4x − 3 taïi ñieåm (−2; 5);
c) vôùi ñöôøng cong taïi ñieåm (2; 2) vôùi ñöôøng cong

 x = 1 + t,

t3
3 1
 y =
 + .
2t 2 2t
10

d) vôùi ñöôøng cong y 4 = 4x4 + 6xy taïi ñieåm (1; 2).

8. Tính gaàn ñuùng: a) cos 610 ; b) tg440 ; c) e0,2; d) ln 0, 9.
9. a) Haøm soá f(x) = tgx coù thoûa caùc ñieàu kieän cuûa ñònh lyù Rolle trong ñoaïn [0, π]
khoâng?
b) Haõy kieåm tra raèng haøm f(x) = x − x 3 coù thoûa caùc ñieàu kieän cuûa ñònh lyù
Lagrange trong ñoaïn [−2, 1]? Tìm ñieåm trung gian töông öùng ξ.
10. Khöû daïng voâ ñònh baèng quy taéc L'Hospital
x3 − 2x2 − x + 2 x cos x − sin x 1−x
a) lim ; b) lim ; c) lim ;
x→1 3
x − 7x + 6 x→0 x3 x→1 1 − sin πx
2
tgx − sin x ex ln x
d) lim ; e) lim 5 ; f) lim √ ;
x→0 x − sin x x→∞ x x→∞ 3 x
π/x ln sin mx
g) lim ; h) lim ; k) lim(1 − cos x)cotgx.
x→0 cotg(πx/2) x→0 ln sin x x→0
   
x 1 1 1
l) lim ln x ln(x − 1); m) lim − ; n) lim √ − √ ;
x→1 x→1 x − 1 ln x x→1 2(1 − x) 3(1 − 3 x
o) lim xx; p) lim x1/x; q) lim x3/(4+ln x).
x→0 x→+∞ x→0

11. a) Haõy phaân tích haøm f(x) = ex thaønh toång caùc luõy thöøa cuûa nhò thöùc x + 1
ñeán thaønh phaàn chöùa (x + 1)3 ;
b) Phaân tích haøm f(x) = ln x thaønh toång caùc luõy thöøa x − 1 ñeán soá haïng
(x − 1)2 ;
c) Khai trieån haøm f(x) = sin x thaønh toång caùc luõy thöøa cuûa x cho ñeán soá
haïng x3 vaø x5.

Tích phaân
Nguyeân haøm. Haøm F (x) ñöôïc goïi laø nguyeân haøm cuûa haøm f(x) cho tröôùc
trong taäp hôïp D ⊂ R , neáu

F 0(x) = f(x), ∀x ∈ D.

Giaû söû F (x) laø nguyeân haøm cuûa f(x). Haøm Φ(x) laø nguyeân haøm cuûa f(x) neáu vaø
chæ neáu
Φ(x) = F (x) + C,
 11

trong ñoù C laø haèng soá baát kyø.

Tích phaân baát ñònh. Taäp hôïp taát caû caùc nguyeân haøm cuûa haøm f(x) ñöôïc goïi
laø tích phaân baát ñònh cuûa haøm ñoù vaø kyù hieäu f(x)dx.
R

Caùc tính chaát cuûa tích phaân baát ñònh.

Tích phaân xaùc ñònh

Z b n
X
f(x)dx = lim f(ξi )∆xi
a max ∆xi →0
i=1

Haøm soá maø ñoái vôùi noù tích phaân xaùc ñònh toàn taïi ñöôïc goïi laø haøm soá khaû tích.
Caùc tính chaát cuûa tích phaân xaùc ñònh.
Coâng thöùc Newton - Leibnitz
Z b
f(x)dx = F (b) − F (a),
a

trong ñoù F (x) laø nguyeân haøm cuûa f(x).

Tích phaân suy roâng
Ñònh nghóa (1) tích phaân suy roäng vôùi caän voâ haïn; tích phaân suy roäng cuûa
haøm khoâng bòc chaän.
Caùc ñònh lyù so saùnh cho haøm khoâng aâm.

1. Tính caùc tích phaân sau (Phöông phaùp theá)

dx dx
Z Z Z
a) √ ; b) x
; c) x(5x2 − 3)7 dx;
Z x x2 − 2 Z e +1
cos xdx 1+x dx
Z
d) √ ; e) √ dx; f) √ ;
1 + sin2 x Z 1+ x x 2x + 1
dx ln 2xdx (arcsin x)2dx
Z Z
g) √ x ; h) ; k) √ .
e −1 Z √x ln 4x 1 − x2
dx dx
Z Z
l) √ ; m) 1 − x2dx; n) p .
x2 4 − x2 x(1 − x)

2. Tính caùc tích phaân sau (Tích phaân töøng phaàn)

12
Z Z Z
a) ln xdx; b) arctgxdx; c) arcsin xdx;
x
Z Z Z
d) x cos 3xdx; e) dx; f) x sin x cos xdx;
Z ex
ln x ln x
Z Z
g) 3
dx; h) √ dx; i) xarctgxdx;
Z x x √
ln(ln x) arcsin x arcsin x
Z Z
j) dx; k) dx; l) √ dx.
x x2 1−x
3. Tính caùc tích phaân sau (Tích phaân haøm chöùa tam thöùc baäc hai)
dx x−1 dx
Z Z Z
a) 2
; b) 2
dx; c) √ ;
Z 2x − 5x + 7 Z x −x−1 2 + 3x − 2x2
dx x+3 √
Z
d) √ ; e) √ dx; f) 1 − 2x − x2 dx;
(x + 1) x 2+1 x 2 + 2x + 2
Z √
2x − 8 dx
Z Z
g) √ dx; h) x2 + 2x + 5dx; i) 2
.
1 − x − x2 2x − 4x + 9
4. Tính caùc tích phaân sau (Tích phaân haøm löôïng giaùc)
dx
Z Z Z
a) sin x cos xdx;
10 3
b) cos2 3x sin4 3xdx; c) ;
Z cos4 x
dx dx
Z Z
d) 3 ; e) tg 4 xdx; f) ;
Z sin x Z cos3 x
x x x 2x
Z
g) sin 10x sin 15xdx; h) cos cos dx; i) sin cos dx;
2 3 3 3
dx dx dx
Z Z Z
j) ; k) ; l) .
1 + 3 cos2 x 3 sin2 x + 5 cos2 x 2
sin x + 3 sin x cos x − cos2 x
5. Tính caùc tích phaân suy roäng
Z ∞ Z ∞ ∞
dx dx
Z
a) sin xdx; b) ; c) ;
Z0 ∞ Z 1∞ x Z 1∞ x2
dx dx dx
d) p
; e) ; f) ;
Z1∞ x Z−∞ 1 + x2 Z −∞ x2
+ 4x + 9
∞ ∞
dx arctgx
g) 2 (a > 1); h) e−kx dx (k > 0); i) dx.
a x ln x 0 0 x2 + 1
Z ∞
dx
6. Tính tích phaân suy roäng 2
. Khaûo saùt tính hoäi tuï cuûa tích phaân
0 x +1
cos2 xdx
Z ∞
.
0 x2 + 1
7. Khaûo saùt tính hoäi tuï cuûa caùc tích phaân:
 13
∞
x3 dx ∞ ∞  Z ∞
cos xdx 1 1
Z Z Z
a) √ ; b) ; c) 1 − cos dx; d) sin dx;
0 x 1 + x2 0 x2 + 1 1 x 1 x
8. Khaûo saùt tính hoäi tuï cuûa caùc tích phaân:
Z 1 Z 1 Z 1 √ Z 1
xn dx sin 2xdx xdx dx
a) √ (n ∈ N ); b) √ ; c) sin x
; d) √ .
0 e −1
1−x 4 1−x 2 x − x2
0 0 0
14