EKOLOJİ VE ÇEVRE BİLGİSİ

Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Prof. Dr. Yavuz Bülent KÖSE

Hafta 4
 Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Bitki Örtüsünün Oluşumu

● Farklı bitki türlerinden oluşan, belirli bir bölgede

yaşayan, birbirleri ve çevresel faktörlerle sürekli
ilişki içerisinde olan bitki topluluğuna bitki örtüsü
denilmektedir.
● İklim, toprak ve diğer çevresel faktörler ile biyotik
ilişkiler, bitki topluluklarının dengeli bir seviyeye
ulaşıncaya kadar değişimine neden olmaktadır
● Bitki topluluklarının düzenli bir biçimde birbirini
takip ederek mevcut alanı kaplamasına sıralı
değişim ya da süksesyon denir.
Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Bitki Örtüsünün Oluşumu

Süksesyonda ulaşılan en son ve kararlı bitki örtüsüne klimaks bitki örtüsü adı
verilmektedir.
Genelde süksesyonlarda;
• nudasyon (yerleşme ortamının oluştuğu başlangıç evresi),
• göç (bitki üreme organlarının gelişme alanına taşınması),
• yerleşme (çimlenme, büyüme ve üreme olaylarının gerçekleşmesi),
• rekabet (dayanıklı türlerin duyarlı türlerin yerini alması ve baskın hâle gelmesi),
• reaksiyon (tepkime; türlerin etkisi ile habitatın değişimi),
• kararlılık (klimaks ya da doruk bitki örtüsünün meydana geldiği kararlı yapı),
basamakları görülmektedir.
 Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Bitki Örtüsünün Oluşumu

Birincil (Primer) Süksesyon

Dogal bitki örtüsünün oluşumu; çıplak kayalar
üzerinde, durgun su yüzeylerinde, erozyonla birikim ve
bitki örtüsü içermeyen materyallerde, kumullarda veya
terk edilmiş tarım alanlarında zaman içerisinde ilkel
bitkilerden yüksek çayır ve mera vejetasyonuna doğru
oluşmuş ise birincil (primer) süksesyon adını
almaktadır. Kısaca, hiçbir bitki örtüsü bulunmayan
ortamlarda bitki topluluklarının ilerleyerek gelişmesi
olayıdır.

By Joshfn - Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=32862345

Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Bitki Örtüsünün Oluşumu

Kurakçıl Bitki Süksesyonu: Çıplak kayalar

veya kumullar üzerinde başlayan ve doruk
(klimaks) bitki örtüsü ile sonlanan kurak bitki
gelişimidir.
● Suyun yetersiz oldugu durumlarda
başlayan süksesyonlar - Kseroser
● Kseroser kaya yüzeyinde başlamışsa
lithoser, kumullarda başlamışsa
psammoser adını alır.
● Kurakçıl bitki gelişimi; liken, yosun, otsu ve
doruk bitki örtüsü aşamalarıdır
 Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Bitki Örtüsünün Oluşumu

● Likenler, mantarlar ile alglerin birleşerek

morfolojik ve fizyolojik bir bütün halinde
meydana getirdikleri simbiyotik
birliklerdir.Mantar > su ve mineral madde,
Alg > fotosentez
● Likenler genel olarak morfolojik yapılarına
göre kabuksu (crustose), yapraksı (foliose)
ve çalımsı (fruticose) olmak üzere üç gruba
ayrılmaktadır.
Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Bitki Örtüsünün Oluşumu

● Yaşadıkları substrata göre de ağaç, gövde, dal, yaprak ve kabuk üzerinde

gelen epifitik likenler, çeşitli taş ve kaya üzerinde gelişen saksikol likenler
ve toprak üzerinde gelişen terrikol likenler olmak üzere üç grupta
incelenmektedir.
● Solunumla oluşan karbonik asit kayaları parçalar ve mineral maddeler
oluşur.
● Ölmüş ve ufalanmış formları ise kaya parçalarını organik madde
bakımından zenginleştirerek ilkel toprak oluşumuna katkı sağlamaktadır.
Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Bitki Örtüsünün Oluşumu

● Toprak oluşumu ile birlikte likenlerin yerini

kara yosunları alarak ortamda baskın
hâle gelirler. Karayosunlarında kök benzer
yapılar olan rizoidler bulunmaktadır ve
bunların esas görev bitkinin ortama
tutunmasını sağlamaktadır.
● Su tutarak nemli ortam, üzerlerine düşen
tohumların çimlenmesine yardımcı olur,
mineral madde depolar, erozyonu önler ve
hayvanlara besin kaynağı oluştururlar.
Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Bitki Örtüsünün Oluşumu

● Kayaların üzerindeki bu ortama gelen kısa ömürlü

bitki tohumları çimlenerek otsu örtünün
oluşmasına neden olmaktadır.
● Zamanla birlikte ortama; tek yıllık, iki yıllık ve çok
yıllık otsu bitkiler ile farklı hayvan türler yerleşerek
toprağın su tutma kapasitesini, organik madde
miktarını arttırmakta, buharlaşma ve kuraklık ile
aşırı sıcaklardan olumsuz etkilenme oranları
azalmaktadır.
Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Bitki Örtüsünün Oluşumu

● Toprak oluşumunun tamamlanması ile birlikte

bitki örtüsünün gelmesinde durgunlaşma
başlamakta ve önceki evrelerde görülen hızlı
değişimler azalmaktadır. Doruk evresi ya da
klimaks adı verilen bu evrede yüksek bitki
türlerine sahip meralar oluşmakta veya farklı
ağaç türleri baskın hâle gelmektedir.
 Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Bitki Örtüsünün Oluşumu

Sucul Bitki Süksesyonu

● Sucul ortamlarda bitki örtüsünün gelişimi, çok
derin olmayan sığ suların durgun yüzeylerinde
başlamaktadır. Su altı evresi, yüzme evresi,
bataklık evresi, kofalık evresi ve klimaks evresi
olmak üzere beş ana evre sonucunda oldukça
verimli çayırlar veya ormanlık alanlar
oluşmaktadır.
● Sığ göller, bataklıklar, havuzlar veya herhangi bir
sucul ortamda başlayan süksesyonun safhalarına
hidroser adı verilmektedir.
Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Bitki Örtüsünün Oluşumu

Su altı evresi; sığ sulak alanlar içerisinde

tamamen suyun altında gelişen, örneğin
Elodea, Potamogeton, Ceratophyllum ve
Najas cinslerine ait türler hidroser
basamağının öncü türlerini teşkil etmektedir.
Aynı şekilde suyun içerisinde yaşayan farklı
alg türleriyle birlikte zamanla büyüyerek su
yatağının tamamen dolmasına ve habitatın
değişmesine neden olmaktadırlar ve
tabakalar oluşmaktadır.
Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Bitki Örtüsünün Oluşumu

Yüzme evresi; derinliğin yaklaşık 20 cm’lere kadar azaldığı yerlerde n,lüfer

(Nymphaea sp.), su sümbülü (Echhorna sp.), su mercimeği (Lemna sp.) gibi
yüzen bitkilerin alana yerleşerek öncü türlerin yerini alma evresidir. Yaprakları
ve çiçekleri su yüzeyinde bulunan nilüfer gibi bitkilern gövdeler su içersnde,
kökleri ise dipteki çamura tutunmuş rizomlar şeklindedir. Yaprakların derindeki
bitkilerin ışığını engellediği için fotosentez engellenir, ölü bitki artıklarının dipte
birikmesine, tabanın su seviyesinin azalmasına ve bataklık bitkiler için uygun
zemine neden olmaktadır.
Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Bitki Örtüsünün Oluşumu

Bataklık evresi; tabanın iyice yükselmesi ve

suların sığlaşması ile başlamaktadır. Bu
evrede alan Typha sp., Phragmites sp.,
Scirpus sp. gibi dallanmış rizomlara sahip bitki
türleri ile işgal edilmektedir. Ölü artıkları ile
birlikte tabanı çok yoğun doldurdukları
dönemlerde suyun azalması ve toprağın
kuruması söz konusu olduğundan sadece bazı
mevsimlerde yüzeyde su toplanmaktadır.
Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Bitki Örtüsünün Oluşumu

Kofalık evresi; bataklık bitkilerinin ortamdan

uzaklaştığı taban suyunun yakın olmasından
dolayı Carex sp., Juncus sp., Cyperus sp., gibi
çayır türlerinin yaygın olduğu evredir. Bu
safhada toprak oldukça kurumakta ve taban
suyu daha derinlere inmektedir.
Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Bitki Örtüsünün Oluşumu

Klimaks (doruk) evre; toprağın

kuruması ve taban suyunun derinlere
inmesi ile ek çayır otlarının yerini daha
yüksek değerde tatlı çayır otlarına
bıraktığı evredir. Buğdaygil ve baklagil
familyalarına ait biçilmeye elverişli
türler klimaks çayır vejetasyonunu
oluşturmaktadır.
Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Bitki Örtüsünün Oluşumu

İkincil (Sekonder) Süksesyon

Doğal yollarla oluşmuş bitki örtüsünün yangın,
tarla açma, otlatma, erozyon gibi nedenlerden
dolayı tahrip edilmesi sonucu oluşan alanlarda
zamanla yeniden bitki örtüsünün gelişmesine
subser denilmektedir.
Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Çayır ve Mera Sinekolojisi

Sinekoloji: Br ekosistem içerisinde bulunan çeşitli türlerin ya da tür

topluluklarının çevreleri ile arasındaki ilişkileri araştıran bilim dalı.
• Abiyotik (cansız) maddeler; toprak, su, kaya, çevrede bulunan temel organik
ve inorganik bileşikler,
• Üreticiler, ototrof organizmalar; fotosentez yapan yeşil bitkiler,
• Tüketiciler, heterotrof organizmalar; diğer canlılarla beslenenler,
• Ayrıştırıcılar; genelde bakteri ve mantarlar olup ölü protoplazmik kompleks
bileşikler daha basitlerine parçalayanlar.
Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Çayır ve Mera Sinekolojisi

Enerji Piramidi
Canlıların doğal enerjiden yararlanarak
yaşamlarını sürdürmeleri besin zincirine dayalı
enerji akımı ile gerçekleşmektedir. Ekolojide
kullanılan ekolojik piramit ya da enerji piramidi
kavramının ilk basamağını üreticiler (yeşil
bitkiler, bazı bakteriler ve protistler) yan ototrof
canlılar oluşturmaktadır ve bu canlılar güneş
enerjisini fotosentez yolu ile kimyasal enerjiye
çevirerek depolamaktadır.
Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Çayır ve Mera Sinekolojisi

● Termodinamiğin 2. Kanunu’na uygun olarak, aldıkları enerjinin bir kısmını

kendi yaşamsal aktiviteleri için kullanırken ancak çok az kısmını diğer
canlılara aktarabilirler. (%90 harcanır, %10 aktarılır)
● Herbivor sayısı > Karnivor sayısı
● Ototroar tarafından alınan güne enerjisinin fotosentez ürünlerine
dönüştürülmesine toplam birincil üretim denir
● Üreticiler (ototrof, yeşil bitkiler) ortamdan aldıkları su ve karbondioksiti
güneş enerjisiyle birlikte daha büyük moleküller halinde sentezleme
yeteneğine sahiptirler.
Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Çayır ve Mera Sinekolojisi

● Fotosentez işlemi sırasında güneşten alınan enerji ile

su molekülleri parçalanırken (fotoliz) hidrojenle oksijen
açığa çıkmaktadır. Oksijen ortama verilirken hidrojen ise
karbon ve oksijenle birleştirilmek üzere kullanılmaktadır.
● Karbondioksit ve su moleküllerinin glikoza çevrilmesi,
ışıklı ve karanlık evreler olmak üzere iki evre ve pek çok
alt devrede gerçekleşmektedir.
● Kloroplastlarda yer alan ve tilakoid zarlara bağlı bulunan
klorofil a, klorofil b, klorofil c, karatinoid ve fikobilin gibi
fotosentez pigmentleri iş görür.
Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Çayır ve Mera Sinekolojisi

● Güneş enerjisi ulaştığında aktif klorofil yüksek enerjiyle yüklemekte ve

klorofil a 700 nm dalga boyundaki ışınları absorbe etmekte ve bu nedenle
P700 olarak da bilinmektedir. E.T.S. (Elektron Taşıma Sistemi) de ilk alıcı
klorofil a’dır ve ışıklı reaksiyonlarda E.T.S. nin ilk basamağı olan klorofil
a’dan kopan elektron yüksek enerjisini verdikten sonra tekrar klorofil a’ya
dönerse devresel fotofosforilasyon, dönmez ise devresel olmayan
fotofosforilasyon adını almaktadır.
● Karanlık reaksiyonlar > Kalvin döngüsü
● Karbondioksit redüksiyonu > kimyasal enerji CO2 şekere çevrilir
● Primer prodüktivite > toplam primer prodüktivite - net prodüktivite
 Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Çayır-Mera Kullanımı ve Yönetimi

● Çayır ve meralar; toprakların verimliliğini artıran ve

koruyan, su kaynaklarının kalitesini ve oluşumunu
etkileyen, iklim değişikliği nedeniyle karbondioksitin sera
etkisinin azaltılmasına katkıda bulunan, hayvanların
beslenmesinde büyük rol oynayan, kırsal kesimin yakacak
ihtiyacının karşılanmasını sağlayan önemli bitki gen
merkezleridir.
● Çayırlar genellikle düz ve taban suyu yüksek olan taban
arazilerde oluşmuştur ve bu tür arazilerde toprak uzun
süre nemli olduğundan vejetasyonda suyu seven bitkiler
hâkim durumdadır, bitki örtüsü sık ve yüksek boyludur.
Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Çayır-Mera Kullanımı ve Yönetimi

● Çayır topraklarının, mera topraklarına göre organik maddesi

zengin, pH’ı düşük ve su bilançosu daha yüksektir. Çayırlar
oluşumlarına göre doğal ve yapay olmak üzere ikiye
ayrılmaktadır.
● Doğal çayırlar da topraktaki nem içeriği bakımından yaş ve
kuru çayırlar olarak iki kısma ayrılmaktadır.
● Yaş çayırlar, yaz mevsimi süresince yaş ve nemli topraklar
üzerinde doğal olarak gelen üç köşeli otlar ve sazların
yoğun bulunduğu alanlardır.
● Kuru çayırlar, yaz mevsiminde topraktaki nemin kaybolması
ile hem toprağı hem de bitkileri kuruyan çayırlardır.
Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Çayır-Mera Kullanımı ve Yönetimi

Doğal çayırlar bulundukları yerlere göre de dört sınıfta incelenmektedir.

● Dağ çayırları: Dağlık meralarda çok küçük alanlarda ya da bölge koşullarına
göre daha geniş alanlarda biçilecek ölçüde bitki örtüsünün geliştiği
çayırlardır.
● Yayla çayırları: Derin ve neml toprakların bulunduğu yaylalarda gelişen
çayırlardır.
● Orman çayırları: Orman ağaçlarının altında veya ormanlık alanlar
içerisindeki boşluklarda gelen biçilmeye elverişli çayırlardır.
● Biçenekler: İlkbahar mevsiminde otlatmadan sonra tekrar büyüyerek biçilen
çayırlardır.
Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Çayır-Mera Kullanımı ve Yönetimi

Meralar ise taban suyunun bulunmadığı veya

derinde olduğu meyilli ve engebeli alanlarda
oluşmaktadır. Engebe sebebiyle yağış sularının bir
kısmı sızarak veya yüzey akışı ile kaybolmaktadır.
Toprakları; sığ, kumlu veya çakıllı, su tutma
kapasitesi düşük ve yağışlı dönem haricinde
kurudur. Genellikle su; bitkiler için yeterli değildir,
btk örtüsü seyrek ve kısa boyludur. Bu tür
arazilerin en iyi değerlendirme şekli otlatmadır.
Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Çayır-Mera Kullanımı ve Yönetimi

Meralar da yapay veya doğal oluşmaktadır. Yapay meralar; mera veya tarla
arazilerinde uzun veya kısa süreler için insanlar tarafından ekilerek oluşturulan
yem alanlarıdır. Doğal meralar:
Kıraç meralar: Kurak ve besin maddesi fakir topraklarda oluşurlar
Alp meraları: Dağlık bölgelerde orman sınırlarının üzerinde gelen meralardır.
Yaylalar: Orman içerisindeki açıklıklar veya ağaç sınırının üstünde bulunan, kış
mevsiminde ise ulaşılamayan dağ meralarıdır.
Orman içi meralar: Orman içerisindeki açıklıklarda veya seyrek mescerelerin
hâkim olduğu alanlardaki otsu bitki türlerinin oluşturduğu ve belli zamanlarda
planlı bir şekilde hayvan otlatılan mera alanlarıdır
 Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Çayır-Mera Kullanımı ve Yönetimi

Çayır ve meraları ayırt etmek mümkündür:

• Çayır bitkileri genellikle kök-sap ve sülük bulunmayan dik
olarak gelişen bitkilerden meydana gelirken mera bitkileri
kısa boylu, yumak şeklinde, kök-saplı ve sülüklü bitkilerden
oluşmaktadır.
• Çayırlar taban suyunun yüksek olduğu nemli alanlar,
meralar ise taban suyunun derin olduğu kurak alanlardır.
• Çayırlar düz, meralar ise engebeli alanlarda
oluşmaktadır.
• Çayırlar biçilmeye, meralar ise otlatmaya uygun
alanlardır.
Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Çayır-Mera Kullanımı ve Yönetimi

Çayır ve Meralarda Etüt Çalışmaları

Çayır ve mera vejetasyon etüt çalışmaları ve
ölçümler başlıca iki amaç için yapılmaktadır.
İlki, vejetasyonda iyi bilinmeyen bölgelerdeki
çayır ve meraların kalitatif ve kantitatif
karakterler hakkında bilgiler edinmektedir.
İkincisi ise çayır ve meralarda uygulanan
çeşitli ıslah ve amenajman metotlarının bitki
örtüsü üzerindeki etkilerini incelemektr.
Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Çayır-Mera Kullanımı ve Yönetimi

Meraları Tehdit Eden Faktörler

Düzensiz otlatma, elverişsiz iklim koşulları veya çevresel etkiler ile mera bitki
örtüsünde bulunan kaliteli mera bitkilerinin kaybolarak yerlerini değersiz bitkilerin
almasına “mera bozulması” veya “bitki örtüsü bozulması” adı verilmektedir. Bitki
örtüsü bozulmasının nedenleri:
- kuraklık - yabancı bitki istilası

- aşırı otlatma - tarla açma

- erken otlatma - tarımsal mücadele
- kontrolsüz otlatma
- yakma
Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Çayır-Mera Kullanımı ve Yönetimi

Mera Amenajmanı
Bitki örtüsü, toprak ve doğal kaynaklara zarar vermeden en fazla hayvansal
ürünü elde etme amaçlı otlatma alanlarının kullanımının planlamasına ve
planların uygulanmasına mera amenajmanı denilmektedir.
Planlama ve uygulamalarda esas alınacak hususlardan bazıları şu şekildedir:
• Belirli genişlikteki bir alanda, belirli bir süre içerisinde doğal kaynaklara zarar
vermeden otlatılabilecek en çok hayvan sayısına otlatma kapasitesi denir.
• Otlatma mevsimi veya otlatma dönemi, bitki türlerinin otlatma olgunluğuna
geldiği dönem başlamalıdır
Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Çayır-Mera Kullanımı ve Yönetimi

• İki otlatma arasında yeterli dinlendirme yapılmalı ve otlatmaya son verme

tarihine dikkat edilmelidir.
• Otlatmaya düşük rakımdan yükseğe doğru çıkılmalıdır.
• Bitki örtüsünün yapısına uygun hayvan türleri ile otlatma yapılmalıdır.
• Mera parsellerindeki bitkilerin durumuna ve ekolojik koşullara göre uygun
olarak otlatmanın sağlanmasına üniform otlatma denir.
• Meralarda otlatma baskısını azaltmak için rotasyon meraları oluşturulmalıdır.
• Tespit ve tahdit işlemi yapılan köylerde gerekli vejetasyon etütleri yapılarak
mera amenajman ve ıslah hartaları oluturulmalıdır.
Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Çayır-Mera Kullanımı ve Yönetimi

• Mera ıslahı ve amenajmanı konusunda çiftçiler eğitilmeli ve fonlarla

desteklenmelidir.
• Terk edilen tarım alanları başta olmak üzere toprak yapısı ve topoğrafik yapısı
uygun alanlarda yapay meralar oluşturulmalıdır.
Meralarda ekolojik şartlarda devamlılığın sağlanmasına mera sağlığı, ideal olan
bitki örtüsüne göre vejetasyonun mevcut haline ise mera durumu denilmektedir.
Mera durumunun tespitinde azalıcı, çoğalıcı ve istilacı bitki türlerinin ve
bolluğunun tespit edilmesi önemlidir.
Meraların durum sınıfına etki eden en önemli faktörler; iklim, topografya,
toprak özellikleri ve otlatma baskısıdır.
Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Çayır-Mera Kullanımı ve Yönetimi

Mera Islahı
Mera bitki örtüsünün nitel ve nicel olarak
yükselmesini, değeril yem bitkilerinin hayvanlar
tarafından optimum tüketilmesini, maksimum
hayvansal ürünün elde edilmesini, toprak
yapısının ve biyolojik çeşitliliğin korunmasını ve
erozyonun engellenmesini amaçlayan tüm
metotların belirli bir bölgedeki mera üzerinde
uygulanmasına mera ıslahı adı verilmektedir.
Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Çayır-Mera Kullanımı ve Yönetimi

Mera ıslah metotları içerisinde; otlatmanın

kontrol altına alınması (otlatma zamanı, aralığı,
kapasitesi ve vejetasyon tipine uygun
hayvanların seçimi), aşılama (suni tohumlama,
tür seçimi, ekim zamanı ve ekim şekli),
gübreleme, yaban otlarla mücadele, erozyonla
mücadele (teraslama, karık açma, derin yırtma,
rüzgâr perdeler, drenaj) yer almaktadır.
Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Çayır-Mera Kullanımı ve Yönetimi

Bitki örtüsüne yönelik ıslah çalışmalarının yanı

sıra meralarda içme suyu tesisler, ek
yemlikler, tuzluklar, gölgelikler, kaşınma
kazıkları, mera çitler, mera yolları, mera
kapıları, hayvan barınakları ve ta toplama gibi
otlatmayı kolaylaştıran ve hayvanların sevk ve
idaresini düzenleyen yapı ve tesislerin
kurulması mera ıslahında direk olmasa da
dolaylı yoldan olumlu etkilere sahiptirler.
Ünite 4: Çayır ve Mera Ekolojisi

Çayır-Mera Kullanımı ve Yönetimi

Mera Kanunu
25 Şubat 1998 tarihinde Mera Kanunu yasalaşmış ve 23272 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kanun’a göre; mera, yaylak ve
kılakların kullanma hakkı bir veya birden çok köy veya belediyeye aittir ve bu
alanlar Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır. Mera, yaylak ve kışlaklar; özel
mülkiyete geçirilemez, amacı dışında kullanılamaz, zaman aşımı
uygulanamaz ve sınırları daraltılamaz. Ancak, yönetmelikle belirlenen ilkeler
doğrultusunda kiralanarak kullanım hakkına sahip olunabilmektedir.