Αφιερώνεται στα 4 εγγόνια του Στρατηγού:

Παναγιώτη, Αλτάνη, Νικόλαο και Παναγιώτη

και σε όλη την Ελληνική Νεολαία!

Το «ανά χείρας» άϋλο αρχείο είναι έτσι γραμμένο, ούτως ώστε να μπορεί, σε
ένα καλό φωτοτυπικό μηχάνημα, να εκτυπωθεί και να μετατραπεί σε κανονικό
βιβλίο με εξώφυλλο!
 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Σελ

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ 3

ΤΑ ΠΛΗΡΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΩΝ 3 ΤΕΥΧΩΝ 9

ΤΑ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ

01 29
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ - ΠΗΓΑΙ - ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ - ΒΙΒΛΙΑ

ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ - ΔΙΑΛΛΕΚΤΙΚΟΣ & ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ

02 37
ΥΛΙΣΜΟΣ - ΟΙΚΟΝ. ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΜΑΡΞΙΣΜΟΥ - ΚΡΙΤΙΚΗ

ΟΙ 21 ΟΡΟΙ ΤΟΥ 2ου ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΤΗΣ Κ.Δ. ΓΙΑ ΤΗΝ

03 53
ΕΙΣΔΟΧΗ ΝΕΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ

ΤΟ ΜΑΝΙΦΕΣΤΟΝ ΤΗΣ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟΥΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ

04 59
ΚΑΙ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΤΗΣ Κ.Δ.

ΤΙΤΟΪΣΜΟΣ - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΕΥΧΟΥΣ Ι

05 73
«ΔΙΕΘΝΗΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ»

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

06 79
ΠΗΓΑΙ - ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ - ΒΙΒΛΙΑ

ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ

07 89
ΚΟΜ/ΣΜΟΥ ΚΑΙ ΟΧΙ ΚΟΜΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ

«ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟΝ» ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ

08 97
ΚΑΙ ΙΔΡΥΣΙΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

ΑΙ ΒΑΣΙΚΑΙ ΠΕΡΙΟΔΟΙ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

09 109
Η Α' ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. (1920 - 1931)

Η Β΄ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.:

10 127
ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΑΝΟΔΟΥ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. (1931 - 1936)

ΑΙ ΕΘΝΟΠΡΟΔΟΣΙΑΙ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΚΑΤΑ ΤΗΝ

11 147
ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗΝ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑΝ

12 ΑΙ ΕΘΝΟΠΡΟΔΟΣΙΑΙ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΕΙΣ ΤΟ «ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΝ» 151

ΑΙ ΕΘΝΟΠΡΟΔΟΣΙΑΙ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΕΙΣ ΤΟ

13 169
ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΝ
 Η Γ’ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.:
14 185
ΚΑΘΕΣΤΩΣ 4ης ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ (1936 - 1941)

ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΟΙΤΑΛΙΚΟΝ ΠΟΛΕΜΟΝ

15 195
ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗΝ

Η Δ’ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. (1941 - 1945): ΚΑΤΟΧΗ -

16 209
ΔΕΚΕΜΒΡΙΑΝΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ - ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΒΑΡΚΙΖΗΣ

17 ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΚΑΙ Η ΔΕΚΕΜΒΡΙΑΝΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ 235

Η ΜΕΤΑΒΑΡΚΙΖΙΑΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
18 243
μέχρι της 2ας ΟΛΟΜΕΛΕΙΑΣ της Κ.Ε. του Κ.Κ.Ε.
19 Ο ΣΥΜΜΟΡΙΟΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. 251

ΑΙ Ζ΄ & Η΄ ΠΕΡΙΟΔΟΙ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.:

20 279
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΗΤΤΑ (Αυγ. 1949 - 1959)

ΤΟ «ΚΙΝΗΜΑ ΤΩΝ ΟΠΑΔΩΝ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ»

21 291
ΟΡΓΑΝΟΝ ΤΟΥ ΣΟΒΙΕΤΙΚΟΥ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΥ

22 Κ.Ο.Σ.Σ.Α. - ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΟΣ 301

ΣΟΒΙΕΤΙΚΟΝ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΑ
23 315
Κ.Κ.Ε. ΚΑΙ ΝΕΟΛΑΙΑ
24 ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΤΕΣ 325

25 ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΕΣ 347

26 ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΕΣΑΙΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ 353

27 ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ 359

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ ΚΟΜ/ΚΩΝ ΣΤΕΛΕΧΩΝ

28 367
ΚΑΙ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΩΝ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ

ΣΥΝΟΨΙΣ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ

29 385
& ΔΡΑΣΕΩΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ ΤΟ 1959

30 ΓΡΑΦΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΙΝΑΚΕΣ 393

ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΝ
31 397
ΤΩΝ 3 ΤΕΥΧΩΝ ΠΕΡΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ

2
 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

Στοιχειώδη παρουσίαση των 3 βιβλίων του έκανε ο αέιμνηστος

Στρατηγός Παναγιώτης Σκαλούμπακας (1918-2010), στο παρακάτω
μικρό απόσπασμα από την ταινία μεγάλου μήκους «ΜΑΚΡΟΝΗΣΟΣ»
που προεβλήθη στις κινηματογραφικές αίθουσες το 2009 και στην
οποία λαμβάνει μέρος με πλήθος μαρτυριών, σαν Δ/τής του Γ’ Ε.Τ.Ο.
Μακρονήσου (1947-1948):
https://www.youtube.com/watch?v=WPQqdrH2ON8

Ο Στρατηγός είχε στην διάθεσή του, από το 1960, καμιά δεκαριά

αντίτυπα που είχαν προκύψει μετά το πέρας της διδασκαλίας του
στην Στρ. Σχ. Ευελπίδων και τα οποία μοίρασε αφιλοκερδώς σε
ιδεολογικούς φίλους και «αντιπάλους», έως «εξαντλήσεως των
αποθεμάτων»... Σήμερα, μία τριάδα εκ των τευχών έχει απομείνει
στον αδελφό μου, μία σε εμένα και μία σε έναν πρώτο μου
εξάδελφο! Ελπίζω κάποια στιγμή να επανεκδοθούν και να τα
βρίσκετε στα βιβλιοπωλεία.

Αποφάσισα, προς το παρόν, να δημοσιεύσω εκτεταμένα

αποσπάσματα από τα 3 βιβλία του Στρατηγού, μετά τον έλεγχο των
δακτυλογραφημένων κειμένων που έχω στα χέρια μου από το 2018,
σε πολυτονικό όπως τα πρωτότυπα.

Το 58% της ύλης των μαθημάτων σε 30 επιλεγμένα κεφάλαια-

ενότητες είναι υπεραρκετά γιά να έχετε ολοκληρωμένη γνώση για το
περιεχόμενο, την εποχή και το κλίμα που εγράφησαν τα βιβλία,
καθώς και την απόλυτη αυθεντικότητα και αξιοπιστία των πηγών
τους! Οι πρώτες 5 ενότητες αφορούν τον ΔΙΕΘΝΗ κομμουνισμό
(δηλαδή της Ε.Σ.Σ.Δ.) και από τις υπόλοιπες ενότητες, οι 18 αφορούν
τον κομμουνισμό ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ και οι 7 αφορούν ειδικά θέματα του
ΔΙΕΘΝΟΥΣ και του ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ κομμουνισμού.

Πριν την παράθεση των επιλεχθέντων κεφαλαίων, ακολουθούν

περίληψη του βιογραφικού του συγγραφέως (στα εξώφυλλα του
«ανα χείρας» δοκιμίου), τα εξώφυλλα των πρωτοτύπων βιβλίων, ένα
μικρό ιστορικό της συγγραφής των βιβλίων (στο οπισθόφυλλο) και
τα πλήρως ανεπτυγμένα περιεχόμενα των τριών τευχών από τις
πρωτότυπες εκδόσεις της Στρ. Σχ. Ευελπίδων (σελ. 9-27), για να
πάρετε μία αίσθηση της πλούσιας ύλης που διαπραγματεύονται τα
βιβλία.

Αθήνα, 20 Δεκεμβρίου 2022

Χρήστος Παν. Σκαλούμπακας
3
Ο Διορισμός του Αντ/ρχου (ΠΖ) Σκαλούμπακα Παναγιώτη,
ως Εκπαιδευτού στην Στρ. Σχ. Ευελπίδων

4
Τα εξώφυλλα των πρωτοτύπων τευχών!

5
6
7
 Χαρακτηριστικά ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ εκ των 3 ΤΕΥΧΩΝ

Α. Από την ΕΙΣΑΓΩΓΗ του ΤΕΥΧΟΥΣ Ι

«Σήμερον ὁ πόλεμος ἔχει ἐξελιχθεῖ εἰς πόλεμον κυρίως ἐπί τοῦ ἠθικοῦ πεδίου.
Σήμερον ὁ Ἀξιωματικός ἀντικρύζει πολυπλοκώτερα προβλήματα καί πρέπει νά εἶναι εἰς
θέσιν νά ἀντιμετωπίζῃ τήν εἰς ἐπιστήμην ἀναχθεῖσαν, προπαγάνδαν τοῦ ἐχθροῦ καί νά
ἐξοπλίζῃ τούς ἄνδρας του ἰδεολογικῶς.
Σήμερον, διά τούς γνωρίζοντας, δέν μάχονται δύο κόσμοι, ὅπως λέγει ὁ ἐπίβουλος
ἀντίπαλος, οὔτε δύο ἰδεολογίαι, ἀλλά ὁ κόσμος κατά τῆς ἀκοσμίας, ὁ κόσμος τῶν ἰδεῶν
κατά τῶν πολεμίων καί ἀρνητῶν πάσης ἰδέας. Τό πνεῦμα κατά τῆς ὕλης. Ἡ Ἐλευθερία κατά
τοῦ ὁλοκληρωτισμοῦ!»

Β. Κατακλείδα από την ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ του ΤΕΥΧΟΥΣ ΙΙ

«Ὑμεῖς, ὡς μέλλοντα στελέχη τοῦ Ἐθνικοῦ μας Στρατοῦ, δέον νά θεωρεῖτε ὡς

πρώτιστον καθῆκον σας καί εἰς τόν ἐπαγγελματικόν τομέα καί εἰς τόν ἰδιωτικόν σας βίον,
τόν συνεχῆ Ἐθνικόν ἀγῶνα.
Τό στράτευμα δέον νά ἀποτελέσῃ τό μεγαλύτερον καί τελειώτερον Ἐθνικόν Σχολεῖον,
εἰς τό ὁποῖον κύρια ὑποχρέωσις καί ἀποστολή παντός δέον νά θεωρῆται ἡ ἐπανάκτησις τῶν
πρός τόν κομμουνισμόν παρασυρθέντων, παραλλήλως δέ ἠ διαφύλαξις τῶν ἐθνικῶς
φρονούντων ἐκ τῆς κομμουνιστικῆς προπαγάνδας καί γενικῶς ἡ ἐπίτευξις πλήρους ἐθνικῆς
διαπαιδαγωγήσεως πάντων καί ἡ δημιουργία ὑψηλοῦ πατριωτικοῦ φρονήματος.»

Γ. Στοιχεία από τον ΕΠΙΛΟΓΟ των ΤΕΥΧΩΝ Ι, ΙΙ & ΙΙΙ

«Περατοῦνται σήμερον κατ’ εὐχήν, αἱ παραδόσεις μου ἐπί τοῦ Διεθνοῦς καί τοῦ ἐν
Ἑλλάδι Κομμουνισμοῦ καί ὡλοκληρώθη ἤδη ἡ πρός ἐκτύπωσιν σχετική ὕλη, ἐκ 1.500
περίπου σελίδων. Εἶναι φυσικόν νά αἰσθάνεταί τις ἀνακούφισιν καί ἱκανοποίησιν ὅταν φέρῃ
εἰς πέρας τό ἀνατεθέν εἰς αὐτόν ἔργον καί μάλιστα πολύ μεγαλυτέραν, ὅταν τοῦτο εἶναι
τόσον σημαντικόν καί ἐθνωφελές ὅσον τό ἀναληφθέν, μία πραγματικῶς ἱερά ἀποστολή!»

«Τό ἔργον τοῦτο ἐπερατώθη ἤδη ἀπό πάσης πλευρᾶς μετά συνεχεῖς ἐπιμόνους
προσπαθείας ὡς καί ἀγωνίαν διαρκείας δέκα μηνῶν, αἰσθάνομαι δέ ἐπ’ εὐκαιρίᾳ τήν
ἀνάγκην νά ἐκφράσω τάς εὐχαριστίας μου, ἀφ’ ἑνός πρός τούς παρασχόντας μοι τήν
πολύτιμον βοήθειάν των συναδέλφους καί εἰδικούς ὑπαλλήλους συνεργάτας μου καί ἀφ’
ἑτέρου, πρός ὑμᾶς, τῶν ὁποίων ἡ προσοχή καί τό ἐνδιαφέρον συνετέλεσε εἰς τήν τόνωσιν
τῶν προσπαθειῶν μου».

«Ἤδη, μέ τήν ἐλπίδα ὅτι προσεφέρθη ἕν ἀπαραίτητον συμπλήρωμα εἰς τάς γνώσεις
τάς ὁποίας δέον νά ἔχη πᾶς ἐλεύθερος καί ἐθνικῶς σκεπτόμενος Ἕλλην καί δή Ἀξιωματικός,
καί ἕν κατάλληλον καί χρήσιμον βοήθημα εἰς πάντα ἐπιθυμοῦντα νά ἀσχοληθῇ εἰδικώτερον
μέ τό θέμα τοῦ Κομμουνισμοῦ καί τῶν ἐξ αὐτοῦ κινδύνων διά τό Ἔθνος, σᾶς εὔχομαι νά
δυνηθῆτε νά ἀξιοποιήσετε καί τελειοποιήσητε τοῦτο, ἐπ’ ἀγαθῷ τῆς φιλτάτης μας
Πατρίδος.»

8
Τα πλήρη ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ των 3 ΤΕΥΧΩΝ

9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
 ΤΑ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ
ΤΩΝ 3 ΤΕΥΧΩΝ Ι, ΙΙ & ΙΙΙ

[01] ΕΙΣΑΓΩΓΗ – ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ

ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ
(Αποσπάσματα από το ΤΕΥΧΟΣ Ι «ΔΙΕΘΝΗΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ», του Αντ/ρχου Παν. Σκαλούμπακα
– Στρατ. Σχ. Ευελπ., 1959)

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Μέ τήν συγκίνησιν τήν ὁποίαν εἶναι φυσικόν νά αἰσθάνομαι ἐπανερχόμενος εἰς τάς
αἰθούσας αὐτάς μετά 21 καί ἥμισυ ἔτη ἀπό τῆς ἀποφοιτήσεώς μου ἐκ τῆς Σχολῆς, ἀρχίζω
ἀπό σήμερον τάς παραδόσεις τοῦ μαθήματος τό ὁποῖον μοῦ ἀνετέθη διά τό Σχολικόν ἔτος
1959-1960 μέ τήν ἔναρξιν τοῦ ὁποίου εὔχομαι νά τό διέλθητε ἐν ὑγείᾳ καί προόδῳ.
Καί κατά τό παρελθόν, μάλιστα εἰς μίαν ἀπό τάς κρισιμωτέρας περιόδους τοῦ Ἐθνικοῦ
μας Βίου καί τῆς Σχολῆς, συγκεκριμένως μετά τήν ἀπελευθέρωσιν, κατά τό αἱμοσταγές
κομμουνιστικόν Δεκεμβριανόν Κίνημα, εἶχον ὑπηρετήσει εἰς τήν Σχολήν, μετά τῶν τότε δέ
Εὐελπίδων καί τῶν συνυπηρετούντων συναδέλφων ἠγωνίσθημεν ἐδῶ κατά ἐκείνης τῆς
ἀντεθνικῆς κομμουνιστικῆς ἐπιβουλῆς.

Τό κύριον ἀντικείμενον τοῦ μαθήματός μας εἶναι «Ο ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ» καί ἰδιαιτέρως

«Ο ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ».
Τό μάθημα αὐτό, ὡς συστηματικόν τοιοῦτον, καθιερώθη εἰς τήν Σχολήν πρό 3 μόλις
ἐτῶν, λόγῳ τῆς μεγίστης σπουδαιότητος καί ὠφελιμότητος τήν ὁποίαν ἐνέχει σήμερον ἡ
γνῶσις ἀπό πάσης πλευρᾶς τοῦ ἐν Ἑλλάδι Κομμουνισμοῦ, ὅστις εἶναι ὁ κυριώτερος ἐχθρός
τοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους, τοῦ Ἔθνους καί τοῦ Ἕλληνος. Τοῦτο τό ἔχει ἀποδείξει ὁ ἐν Ἑλλάδι
Κομμουνισμός ἀπό τῆς ἐμφανίσεώς του, τόσον διά τῶν θεωρητικῶν θέσεών του, ὅσον καί
διά τῆς ἐν γένει δράσεώς του εἰς βάρος τῆς Ἑλληνικῆς Πατρίδος καί ἐπ’ ὠφελείᾳ πάντοτε
τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως, ἡ ὁποία δημιουργεῖ καί χρησιμοποιεῖ τήν διεθνῆ καί κατά χώραν
κομμουνιστικήν καί ἀνατρεπτικήν κίνησιν, ἵνα ἐπιτύχῃ τελικῶς τήν Παγκόσμιον Κυριαρχίαν
της.
Ἡ μή μέχρι σήμερον συστηματική ἐκ μέρους τοῦ Κράτους ἐκπαίδευσις τῶν στελεχῶν
του ἀλλά καί πάντων τῶν ὑπηκόων του καί ἰδίᾳ τῆς νεολαίας καί δή τῆς σπουδαζούσης, εἰς
τά ζητήματα τά σχετικά μέ τάς ἀνατρεπτικάς κινήσεις καί θεωρίας, εἶναι εἷς τῶν
κυριωτέρων λόγων δι’ οὗς παρατηρεῖται ἡ ὕπαρξις ἀδικαιολογήτως μεγάλου ἀριθμοῦ
Ἑλλήνων παρασυρθέντων πρός ταύτας ἤ ἔστω μή ἀντιδρασάντων καί ἀδιαφόρων, μέ τάς
γνωστάς τρομακτικάς συνεπείας.
Ἡ δημιουργηθεῖσα ὅμως μεταπολεμικῶς διεθνής κατάστασις, ἀλλά καί ἡ Ἑλληνική
τοιαύτη, ἐπιβάλλουν τήν λῆψιν σοβαρῶν καί συστηματικῶν μέτρων διά τήν συντονισμένην
ἀντιμετώπισιν τῆς Κομμουνιστικῆς ἐπιβουλῆς κατά τοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους, τοῦ ὁποίου
σκοπός εἶναι ἡ προώθις τῶν ὑπηκόων του εἰς Ἐλευθερίαν καί εὐημερίαν ὡς καί
πραγμάτωσιν τῶν Ἐθνικῶν του ἰδεωδῶν.
Ὅλοι οἱ τομεῖς τῆς Κρατικῆς ὑποστάσεως ἔχουν τόν ρόλον των εἰς τήν ἀντιμετώπισιν
τῆς κομμουνιστικῆς δράσεως, ἀλλ’ ὁ τομεύς τῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων εἶναι ἰδιαζούσης
σημασίας καθ’ ὅσον αὗται παρέχουν τήν σταθεράν ἐθνικήν δύναμιν, ἥτις ἐγγυᾶται τελικῶς
τήν ὕπαρξιν καί διατήρησιν τοῦ Κράτους.
Αἱ ἔνοπλοι λοιπόν Δυνάμεις, συνεπεῖς πρός τήν ἀποστολήν των, συνεχῶς μεριμνοῦν
διά τήν συγχρονισμένην ὀργάνωσιν καί ἐκπαίδευσίν των, ὡς συνόλου, ἰδιαιτέρως ὅμως τῶν
στελεχῶν των, τά ὁποία σήμερον ὑφίστανται ἐκτός τῆς παντοίας ἐκπαιδεύσεως καί
ἰδεολογικήν τοιαύτην.

29
 Σήμερον δέν θεωροῦνται καί δέν εἶναι ἐπαρκεῖς αἱ κυρίως στρατιωτικαί γνώσεις, αἱ
γνώσεις τῆς τεχνικῆς καί τῆς τακτικῆς. Ὁ πόλεμος ἔγινε διαφορετικός, διεξάγεται κατά ἕνα
ἰδιόρρυθμον τρόπον, αἱ μάχαι δέν δίδονται μόνον ἐπί τοῦ πεδίου τῆς συγκρούσεως,
διεξάγονται εἰς τό μέτωπον ἀλλά καί εἰς τά μετώπισθεν. Ὁ ἐχθρός δέν εἶναι εὐδιάκριτος,
κρύπτεται, καί προσπαθεῖ νά διεισδύσῃ εἰς τήν ψυχήν μας, ἵνα μᾶς δηλητηριάσῃ, οὐχί
σωματικῶς ἀλλά ψυχικῶς.

Σήμερον ὁ πόλεμος ἔχει ἐξελιχθεῖ εἰς πόλεμον κυρίως ἐπί τοῦ ἠθικοῦ πεδίου.

Σήμερον ὁ Ἀξιωματικός ἀντικρύζει πολυπλοκώτερα προβλήματα καί πρέπει νά εἶναι εἰς

θέσιν νά ἀντιμετωπίζῃ τήν εἰς ἐπιστήμην ἀναχθεῖσαν, προπαγάνδαν τοῦ ἐχθροῦ καί νά
ἐξοπλίζῃ τούς ἄνδρας του ἰδεολογικῶς.
Σήμερον, διά τούς γνωρίζοντας, δέν μάχονται δύο κόσμοι, ὅπως λέγει ὁ ἐπίβουλος
ἀντίπαλος, οὔτε δύο ἰδεολογίαι, ἀλλά ὁ κόσμος κατά τῆς ἀκοσμίας, ὁ κόσμος τῶν ἰδεῶν
κατά τῶν πολεμίων καί ἀρνητῶν πάσης ἰδέας. Τό πνεῦμα κατά τῆς ὕλης. Ἡ Ἐλευθερία κατά
τοῦ ὁλοκληρωτισμοῦ!
Διά νά ἀντεπεξέλθῃ ὅμως ὁ ἀξιωματικός καί πᾶς ἔχων ἡγετικόν τινα ρόλον, ἐπιβάλλεται
ἐκτός τῶν στρατιωτικῶν ζητημάτων καί τῶν Ἑλληνικῶν ἰδεωδῶν, νά γνωρίζῃ ἀπό πάσης
πλευρᾶς τήν θεωρίαν, τούς σκοπούς, τάς ἐπιδιώξεις, τάς μεθόδους καί τούς τρόπους
ἐνεργείας, τήν μορφήν καί τήν ἔκτασιν τοῦ κινδύνου ἐκ τῆς ἐπιβολῆς τῶν διαφόρων
ἀνατρεπτικῶν θεωριῶν καί ὀργανώσεων καί δή τῆς πλέον ἐπικινδύνου, τῆς
κομμουνιστικῆς.
Σήμερον δέν ἀρκεῖ μόνον ἡ διαίσθησις, χρειάζεται συνειδητή τοποθέτησις καί δρᾶσις,
ἥτις προϋποθέτει γνῶσιν καί πίστιν.
Ἡ ὀρθή γνῶσις τοῦ κομμουνισμοῦ δι’ ὑμᾶς, τώρα μαθητάς τῆς Σ.Σ.Ε. καί αὐριανούς
ἡγήτορας τοῦ Ἐθνικοῦ μας Στρατοῦ, ἀποκτᾶ ἀκόμη μεγαλυτέραν σημασίαν καί δι’
ὡρισμένους ἄλλους εἰδικούς λόγους.
Ὑπενθυμίζω μόνον τήν ἰδιότητά σας ὡς ἐκπαιδευομένων Ἑλλήνων προοριζομένων νά
στελεχώσετε τό τελειότερον ἐθνικόν σχολεῖον, τόν ἐθνικόν στρατόν, μαχητήν, φορέα καί
ὑπερασπιστήν τῶν Ἐθνικῶν ἰδεωδῶν, τῶν ἐθνικῶν ἀγωνιστικῶν τίτλων τοῦ λαοῦ μας,
ἄγρυπνον φρουρόν καί ὑπερασπιστήν τῆς πατρῴας γῆς, τῶν προγονικῶν μας παραδόσεων
καί τῶν ἀρχῶν ἐπί τῶν ὁποίων στηρίζεται καί διά τῶν ὁποίων προάγεται ἡ Ἐθνική μας Ζωή
ὡς καί πᾶσα κοινωνία ἐλευθέρων ἀνθρώπων.
Ἡ ἰδιότης σας ὡς ἀξιωματικῶν τοῦ Ἐθνικοῦ μας στρατοῦ ὡς προεῖπον δέν ἀπαιτεῖ
μόνον τήν γνῶσιν τῆς στρατιωτικῆς ἐπιστήμης καί τῆς τεχνικῆς τοῦ πολέμου. Αἱ ἀξιώσεις
της εἶναι εὐρύτεραι. Οἱ πόλεμοι καί αἱ συγκρούσεις, εἰς τήν ἐποχήν μας, δέν διεξάγονται
μόνον καί δέν κρίνονται μόνον εἰς τά πολεμικά μέτωπα καί διά τῶν ἐκ παρατάξεως μαχῶν.
Πρίν φθάσωμεν ἐκεῖ ἔχουν προηγηθῇ πολλαί συγκρούσεις, μικραί καί μεγάλαι, αἱ ὁποῖαι
πολλάκις προκαθορίζουν τήν τύχην τῆς πολεμικῆς συγκρούσεως.
Ὁ Κομμουνισμός ἔχει ἀνοίξει πάμπολα μέτωπα, καθημερινῶς δέ εἰς τά μέτωπα αὐτά
δίδονται μάχαι, γίνονται συγκρούσεις, διεξάγεται καί ἐκεῖ πόλεμος, πιθανόν καί συνήθως
χωρίς ὅπλα, ὅμως δέν παύει ἀπό τοῦ νά εἶναι πόλεμος νά εἶναι ἀναμέτρησις νά εἶναι
κινήσεις τακτικῆς καί στρατηγικῆς, αἱ ὁποῖαι ἀποβλέπουν εἰς τήν προώθησιν τῶν θέσεων
τῶν ἀντιπάλων.
Ὁ Ἀξιωματικός ὀφείλει νά προμαχῇ, νά καθοδηγῇ, νά διοικῇ καί νά λαμβάνῃ μέρος εἰς
τάς συγκρούσεις αὐτάς τῆς καθημερινῆς πάλης κατά τοῦ Κομμουνισμοῦ, οὐχί ὡς ἄτομον,
ἀλλά ὡς ἡγέτης, ὡς καθοδηγητής τῶν ἀτόμων τά ὁποῖα διοικεῖ καί διά νά εἶναι ὁ
ἀξιωματικός πραγματικῶς ἡγέτης ὀφείλει νά διαπλάσσῃ, νά καθοδηγῇ τό ἔμψυχον ὑλικόν
του, ὥστε νά κινῇ τοῦτο καί νά τό παρατάσῃ ὅπως ἐπιβάλλῃ ἡ ἀνάγκη, διά νά ἐπιτυγχάνῃ
τό μέγιστον τῆς ἀποδόσεώς του.

30
 Πρέπει νά γνωρίζωμεν ὅτι ἡ πρώτη ἐπιδίωξις τοῦ Κομμουνισμοῦ εἶναι νά ἀποσπάσῃ τόν
στρατιώτην ἀπό τόν ἀξιωματικόν καί τανάπαλιν, νά τούς χωρίζῃ καί νά δημιουργήσῃ
μεταξύ των χάσμα. Τό πρώτιστον καθῆκον τοῦ καλοῦ ἀξιωματικοῦ εἶναι νά δώσῃ τήν
μάχην αὐτήν καί νά τήν κερδίσῃ. Αὐτό εἶναι ἡ πρώτη καί ἀπαραίτητος προϋπόθεσις διά νά
φθάσῃ ὁ ἀξιωματικός εἰς τό πολεμικόν μέτωπον, ἄν χρειασθῇ καί ὅταν χρειασθῇ. Ἄν αὐτό
δέν τό κατορθώσῃ τότε δέν θά τοῦ χρησιμεύσῃ εἰς τίποτε, μόνον ἡ γνῶσις τῆς πολεμικῆς
ἐπιστήμης καί τεχνικῆς.
Σᾶς τονίζω ἀκόμη ὅτι ὁ ἀξιωματικός, ὀφείλει νά δίδῃ καθημερινήν μάχην καί εἰς τό
μέτωπον τό ὁποῖον προσπαθεῖ νά δημιουργήσῃ καί νά ἀνοίξῃ ὁ Κομμουνισμός μεταξύ
στρατοῦ καί πληθυσμοῦ. Ὁ Κομμουνισμός ἐπιζητεῖ νά διασπάσῃ τήν ἑνότητα μεταξύ
ἐνόπλων δυνάμεων καί λαοῦ. Ἡ ὕπαρξις ἀδιαρρήκτου ἑνότητος στρατοῦ καί λαοῦ εἶναι μία
ἀκόμη ἀπό τάς ἀπαραιτήτους προϋποθέσεις διά τήν νικηφόρον ἔκβασιν μιᾶς συγκρούσεως
ἐπί τοῦ πολεμικοῦ μετώπου.
Ὁ Ἀξιωματικός πρέπει νά εἶναι ὁ φορεύς καί ὁ ἐκφραστής τῆς ἀδιαρρήκτου ἑνότητος
τοῦ Ἔθνους. Νά τήν ὑπερασπίζεται, νά τήν καλλιεργῇ, νά τήν ἀναπτύσσῃ καί νά τήν
ἐξασφαλίζῃ. Δι’ αὐτό εἶναι ὑποχρεωμένος νά λαμβάνῃ ἀποτελεσματικῶς ἐνεργόν μέρος
πρός ἐξουδετέρωσιν τῆς ἀνωτέρω μονίμου ἐπιδιώξεως τοῦ Κομμουνισμοῦ.
Αὐτοί εἶναι οἱ σκοποί καί οἱ λόγοι τῆς καθιερώσεως τῆς διδασκαλίας τοῦ μαθήματος
τούτου εἰς τήν Σχολήν.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ

Ὁ ἐν Ἑλλάδι Κομμουνισμός δέν εἶναι τίποτε ἄλλο εἰ μή τό τμῆμα τοῦ διεθνοῦς

Κομμουνισμοῦ εἰς τήν χώραν μας. Τό ὄργανον ὅπερ διοχετεύει καί προσπαθεῖ νά
πραγματοποιήσῃ ἐδῶ τάς ἐπιδιώξεις τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ. Τό Πρακτορεῖον τοῦ
Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ εἰς τόν Ἑλληνικόν χῶρον. Ὁ δέκτης καί πομπός ἀναμεταδόσεως
καί ἀναμασήσεως, ὁ Παπαγάλος οὕτως εἰπεῖν, τῆς διεθνοῦς Κομμουνιστικῆς Προπαγάνδας
εἰς τήν Ἑλληνικήν γλῶσσαν. Ἡ προδοτική φάλαγξ τέως Ἑλλήνων κατά τῶν Ἑλληνικῶν
ἰδεωδῶν καί ἐν τελευταίᾳ ἀναλύσει ἡ κατασκοπευτική καί ἀνατρεπτική ὀργάνωσις, τό
πειθήνιον καί ἄβουλον ὄργανον τῆς Ρωσσικῆς Κοσμοκρατορίας εἰς Ἑλλάδα καί ἡ
ἐμπροσθοφυλακή της εἰς ταύτην.
Παραστατικῶς, ὁ ἐν Ἑλλάδι Κομμουνισμός εἶναι ἕνα πιόνι εἰς τό ταμπλώ τῆς ἡγεσίας
τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ, ἡ ὁποία συμπίπτει μέ τήν ἡγεσίαν τοῦ Κρεμλίνου, κινούμενου
καί ἀλλάσσον θέσιν κατά τήν βούλησιν καί τά συμφέροντα τοῦ Κρεμλίνου.
Ὁ ἐν Ἑλλάδι Κομμουνισμός, τό Κ.Κ.Ε. τελεῖ ὑπό τόν πλέον αὐστηρόν καί ἀπόλυτον,
ἰδεολογικόν-ὀργανωτικόν ἔλεγχον τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ, οὗτινος τυγχάνει φορεύς
τῶν ἐπιδιώξεων καί ἐκτελεστής τῶν ἐντολῶν του.
Ὡς ἐκ τῶν προλεχθέντων, διά τήν ὀρθήν καί κατά τό δυνατόν, πλήρη ἔρευνα, μελέτην
καί κατανόησιν τοῦ ἐν Ἑλλάδι Κομμουνισμοῦ καί ἐξαγωγήν τῶν χρησίμων σχετικῶν
συμπερασμάτων, ἐπιβάλλεται νά προηγηθῇ ἡ γνῶσις, στοιχειωδῶς τοὐλάχιστον, τῆς
ἱστορίας καί τῶν θεμελιωδῶν καί ὀργανωτικῶν ἀρχῶν τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ.
Ἐφ’ ὅσον τό Κ.Κ.Ε., ὅπως καί πᾶν Κομμουνιστικόν Κόμμα, λειτουργεῖ καί ἐργάζεται
βάσει τῶν ἀρχῶν καί τῶν κατευθύνσεων τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ καί ἀποτελεῖ τοῦτο
πιστόν ὑπηρέτην καί ἀντίγραφον τοῦ Μπολσεβικικοῦ Κομμουνιστικοῦ Κόμματος τῆς
Ρωσσίας, ἡ μελέτη τῆς ἱστορίας καί τῆς δράσεώς του θά μᾶς ἐπιτρέψῃ ἀφ’ ἑνός νά
κατανοήσωμεν καλλίτερον τόν τρόπον λειτουργείας, τήν διάρθρωσιν, τήν νοοτροπίαν καί
τούς σκοπούς τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ἀφ’ ἑτέρου νά ἐξηγήσωμεν διατί καί πῶς οἱαδήποτε μεταβολή
ἤ στρόφή τακτικῆς τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ θά ἐπιφέρῃ αὐτομάτως ἀνάλογον
μεταβολήν εἰς τήν τακτικήν τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ἐν συνεχείᾳ παντός ὑποκαταστάτου του.
Χαρακτηριστικόν καί πρόσφατον παράδειγμα εἶναι, ὅτι ἀκόμη καί ἡ καταδίκη καί
ἐκκαθάρισις τῶν Σταλινικῶν μετά τό 20ον Συνέδριον τοῦ Κ.Κ. Ρωσσίας (1956) εἶχε ἄμεσον

31
ἀντίκτυπον εἰς τό Κ.Κ.Ε. τό ὁποῖον ἐμιμήθη διά τῆς παραλλήλου καταδίκης καί
ἐκκαθαρίσεως τῶν Ζαχαριαδικῶν (6η Ὁλομέλεια τοῦ Κ.Κ.Ε., Μάρτιος 1956).
Ἐκτός τῶν ἄνω ἡ μελέτη τῆς ἱστορίας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ μᾶς δίδει τή
δυνατότητα νά γνωρίσωμεν τόν Κομμουνισμόν ὅπως πράγματι οὗτος εἶναι,
ἀπογυμνωμένος δηλαδή ἀπό τό σαγηνευτικόν προπαγανδιστικόν του ἐπίχρισμα, ὡς ἑνός
δῆθεν ἀναγκαίου συστήματος πρός τό ὁποῖον ἀναποτρέπτως κινεῖται ἡ ἀνθρωπότης ἐξ
ἱστορικῆς ἀνάγκης. Ἀποκαλύπτεται οὕτω τό ἀντικοινωνικόν, ἀντιπροοδευτικόν,
ἀναχρονιστικόν καί ἀνελεύθερον περιεχόμενόν του, τό ἀσυμβίβαστον τούτου μέ τάς ἰδέας
τῆς πολιτικῆς καί ἐθνικῆς ἐλευθερίας ἐπί τῶν ὁποίων στηρίζεται ἡ κοινωνική καί τεχνική
πρόοδος τῶν ἀτόμων, τῶν ἐθνῶν καί τῆς ἀνθρωπότητος γενικώτερον, καί τέλος τό
ἀπάνθρωπον τούτου κατά τήν ἐφαρμογήν του.
Ἐπίσης ἡ μελέτη καί παρακολούθησις τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ μᾶς καθιστᾶ
γνωστάς τάς ὅλο καί αὐξανομένας ἀντινομίας, ἀντιθέσεις καί συγκρούσεις εἰς τάς ὁποίας
ἔχει ἐμπλακεῖ καί περιπέσει οὗτος, λόγῳ τῆς φύσεως τοῦ περιεχομένου καί τῶν ἐπιδιώξεών
του, αἵτινες στεροῦν τοῦτον τῆς ἐξασφαλίσεως τῶν ἀναγκαίων προϋποθέσεων νικηφόρου
τελικῆς ἀναμετρήσεώς του μετά τοῦ Ἐλευθέρου Κόσμου καί μᾶς ἐδραιώνουν τήν
πεποίθησιν ὅτι ὁ Κομμουνισμός δέν εἶναι ἀήτητος οὔτε ἀναπότρεπτος ἡ «ἐξελικτική
πορεία» τῆς ἀνθρωπότητος, ἀλλά ἕνα ἀπαράδεκτον, διά πάντα ἐλεύθερον ἄνθρωπον καί
Ἔθνος, ὁλοκληρωτικόν κοινωνικόν καί κρατικόν σύστημα, καταδικασμένον νά ὑποκύψῃ
ὑπό τό βάρος τῶν ἀντιθέσεων καί συγκρούσεών του, ἀργά ἤ γρήγορα, ἀναλόγως τοῦ
τρόπου καί τοῦ βαθμοῦ τῆς δράσεως τοῦ ἐλευθέρου κόσμου.
Ἐπί πλέον, ἡ μελέτη τῆς ἱστορίας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ μᾶς ἀποκαλύπτει ὅτι ὁ
Κομμουνισμός δέν ἀναμένει μέ ἐσταυρωμένας τάς χείρας, ἀλλά δρᾶ ὀργανωμένα συνεχῶς,
ἑνιαίως καί συντονισμένως, χρησιμοποιεῖ ποικίλους τρόπους καί μορφάς δράσεως, πολεμᾶ
εἰς ὅλα τά μέτωπα, διεισδύει παντοῦ, διαβιβρώσκει τά πάντα καί δρᾶ βάσει σχεδίου διά τήν
ἐπίτευξιν ἑνός καθορισμένου σκοποῦ. Τοῦτο ἐξασφαλίζει εἰς τόν Κομμουνισμόν ἐπιτυχίας,
ὅταν οὗτος δέν ἀντιμετωπίζει ἀνάλογον δρᾶσιν τῶν ἀντιπάλων του καί ἐπιβάλλει ἡμῖν τήν
ἐξαγωγήν σχετικῶν συμπερασμάτων διά καθημερινήν, ἀδιάκοπον καί συντονισμένην
ἀντιμετώπισιν τῆς Κομμουνιστικῆς δραστηριότητος εἰς ὅλα τά μέτωπα.
Ἡ συμμετοχή εἰς τήν ἀντιμετώπισιν τοῦ Κομμουνισμοῦ εἶναι ὑποχρέωσις παντός
ἐλευθέρου ἀνθρώπου.
Σύν τούτοις ἡ μελέτη τῆς ἱστορίας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ καί ἡ γνῶσις τῶν
πραγματικῶν τελικῶν σκοπῶν καί ἐπιδιώξεων τούτου, μᾶς δίδει τήν δυνατότητα νά
ἐρμηνεύσωμεν ὀρθῶς τάς ἐκάστοτε πραγματικάς μερικοτέρας ἐπιδιώξεις του, στρατηγικάς
καί τακτικάς, ἀμέσους καί ἀπωτέρας, ἀπηλλαγμένας ἀπό τό προπαγανδιστικόν των
περικάλυμμα. Ἡ δυνατότης ἀληθοῦς ἑρμηνείας καί κατανοήσεως τῆς ἑκάστοτε τακτικῆς
πολιτικῆς τοῦ Κομμουνισμοῦ καί τῶν ἀμέσων στρατηγικῶν ἐπιδιώξεών του ἔχει μεγάλην
σημασίαν διά τόν συνεχῆ ἀγῶνα μας, καθ’ ὅσον δυνάμεθα νά κτυπήσωμεν τούς
συγκεκριμένους ἐκείνους κυρίους στόχους του, οἵτινες παραλύουν τήν διάταξιν καί τήν
δρᾶσιν του καί συνεπῶς οὔτε ἀερολογοῦμεν οὔτε Δονκιχοτίζομεν.
Τά ἀνωτέρω ἀποτελοῦν τούς κυριωτέρους λόγους, οἱ ὀποῖοι, ἀφ’ ἑνός μέν
ὑπογραμμίζουν τήν μεγάλην σημασίαν τήν ὁποίαν ἔχει ἡ μελέτη, ἡ γνῶσις καί ἡ
κατανόησις τῆς ἱστορίας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ διά πᾶν γενικῶς ἐλεύθερον ἄτομον
καί ἀφ’ ἑτέρου τονίζουν τό μέγεθος καί τήν ἔκτασιν τῆς ὑποχρεώσεως καί τῆς εὐθύνης,
ἀπέναντι τοῦ Ἔθνους του καί τοῦ ἑαυτοῦ του, παντός καί ἰδίᾳ στελέχους τῆς κοινωνίας, νά
γνωρίζῃ ποῖος πράγματι εἶναι ὁ Κομμουνισμός καί νά δρᾶ εὐστόχως κατ’ αὐτοῦ.
Ἄς ἀρκεσθῶμεν μόνον εἰς αὐτά. Νομίζομεν ὅτι εἶναι ἀρκετά νά τονίσουν τήν εἰδικήν
σημασίαν τήν ὁποίαν ἔχει δι’ ὑμᾶς, τούς Ἀξιωματικούς τῆς αὔριον, ἡ μελέτη τῆς ἱστορίας
τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ.
Εἰς τήν σειράν τῶν μαθημάτων μας θά δώσωμεν τά στοιχεῖα τά ὁποῖα δύνανται νά
ἀποτελέσουν τήν βάσιν καί νά σᾶς δώσουν τό ξεκίνημα, ὥστε νά εἶσθε εἰς θέσιν νά

32
ἐπιδοθῆτε συστηματικῶς εἰς τήν μελέτην τῆς ἱστορίας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ, τῶν
θεωρητικῶν καί ὀργανωτικῶν του ἀρχῶν, τῶν ἐπιδιώξεών του καί τῶν μεθόδων ἐνεργείας
του, διά νά καταστῆτε οὕτω ἱκανότεροι εἰς τήν ἐκπλήρωσιν τοῦ πρός τό Ἔθνος καί τήν
Πατρίδα καθήκοντός σας.

2. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ

Α΄. ΠΗΓΑΙ

1. Κ. Μάρξ: Τό κεφάλαιον.
2. ″ Κρητική τῆς πολιτικῆς οἰκονομίας.
3. ″ Ἡ ἀθλιότητα τῆς φιλοσοφίας.
4. Φρ. Ἔνγκελς: Ἡ καταγωγή τῆς οἰκογενείας, τῆς ἀτομικῆς ἰδιοκτησίας καί τοῦ
Κράτους.
5. ″ Ἀντί - Ντύρινγκ.
6. ″ Ὁ Λουδοβῖκος Φόϋερμπαχ καί τό τέλος τῆς Γερμανικῆς κλασικῆς
φιλοσοφίας.
7. Κ. Μάρξ - Φρ. Ἔνγκελς: Τό κομμουνιστικό Μανιφέστο.
8. Ν. Λένιν: Τί νά κάνουμε;
9. ″ Ἕνα βῆμα ἐμπρός δύο βήματα πίσω.
10. ″ Οἱ δύο τακτικές τῆς σοσιαλδημοκρατίας στή δημοκρατική
ἐπανάστασι.
11. ″ Ὁ ἰμπεριαλισμός, τελευταῖο στάδιο τοῦ καπιταλισμοῦ.
12. ″ Ὑλισμός καί ἐμπειριοκριτικισμός.
13. ″ Ἀριστερισμός, παιδική ἀρρώστεια τοῦ κομμουνισμοῦ.
14. Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε. : Ἱστορία τοῦ κομμουνιστικοῦ κόμματος τῆς Σοβιετικῆς Ἕνωσης
(Μπολσεβίκων).
Ἔκδοσις «Ἐλεύθερη Ἑλλάδα» Γενάρης 1948.
15. Μ. Ρόζενταλ-Π. Γιουντίν: Μικρό φιλοσοφικό Λεξικό ἔκδοσις «τά νέα βιβλία» Ἀθῆναι
1945.
16. Βλ. Σαραμπιάνωφ: Διαλεκτικός ὑλισμός (φιλοσοφία) Ἔκδοσις «Ριζοσπάστης»
Ἀθῆναι Ἰούνιος 1936.

Β΄. ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ

Ι. Βιβλία εἰς τήν Ἑλληνικήν γλῶσσαν, χρήσιμα διά τήν κατανόησιν τοῦ Διεθνοῦς
Κομμουνισμοῦ

1. ΠΑΝ. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ: Ὁ ἄνθρωπος καί αἱ κοινωνικαί ἀντιθέσεις. Ἡ κοινωνία

2. ΘΕΟΦ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ:
3. Π. ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΩΤΟΥ:
4. ΘEOΦ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ:
5. SCOTT ANDREW:
τῆς ἐποχῆς μας. Κάρλ Μάρξ.
Ἀνατομία τῆς Ἐπαναστάσεως. Θεωρητική καί ἱστορική
ἀνάλυσις τῆς δυναμικῆς τοῦ Κομμουνισμοῦ, Ἀθῆναι,
1952.
Ἐγχειρίδιον τοῦ Ἐλευθέρου Πολίτου Ἀθῆναι 1955.
Ἡ νέα γραμμή τοῦ Κομμουνισμοῦ. Ἡ σημασία τοῦ
20ου Συνεδρίου τοῦ Κ.Κ. τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως,
Ἀθῆναι 1956.
Ἡ ἀνατομία τοῦ Κομμουνισμοῦ. Βιβλιοπωλεῖον τῆς
Ἐστίας, Ἀθῆναι 1955.

33
6. ΜΑΡΕΣ ΝΤΕΛΙΑ: Γιά νά γνωρίσετε τόν Κομμουνισμόν. Μετάφρασις εἰς
τήν Ἑλληνικήν - Ἐκδότης Γρηγ. Γραμματικόπουλος,
Ἀθῆναι 1955.
7. ΤΑΝΝΕΜΠΑΟΥΜ ΦΡΑΝΚ: Ἡ φιλοσοφία τῆς ἐργασίας. Ἔκδοσις Ἰκάρου, Ἀθῆναι
1955.
8. ΑΓΓΛΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΛΟΓΟΥ: Τί εἶναι Κομμουνισμός. Ἐκδόσεις Μαρμαρυγή, Ἀθῆναι
1952.
9. ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΝ S. KING HALL: Ἐξουσία καί Λαός. Ἐκδόσεις Μαρμαρυγή, Ἀθῆναι
1952.
10. ″ Ἰδεολογία καί Ὁλοκληρωτισμός. Ἡ ἀσφάλεια τοῦ
Κράτους. Ἡ Ρωσσία καί ὁ Κόσμος. Ἡ φύσις τῆς
Σοβιετικῆς προπαγάνδας. Ἐκδόσεις Μαρμαρυγή,
Ἀθῆναι 1952.
11. ″ Εἰρήνη καί πολιτική. Ἔκδ. Μαρμαρυγή, Ἀθῆναι 1952.
12. ″ Ἡ Σοβιετική ἐξωτερική πολιτική (1945-1952). Ἐκδ.
Μαρμαρυγή, Ἀθῆναι 1952.
13. Γ. ΚΟΡΙΝΘΙΟΥ: Σύντομος Ἱστορία τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ. Ἀθῆναι
1955.
14. Κ. ΣΠΕΡΤΣΙΕΡΗ: Φιλοσοφία τῆς κοινωνίας καί τοῦ πολιτισμοῦ. Ἔκδοσις Δ.
Ρούτση, Ἀθῆναι 1946.
15. ΛΕΩΝ ΤΡΟΤΣΚΥ: Ἡ προδομένη Ἐπανάσταση. Μετ. Πρόλογος Πουλιοπούλου,
Ἐκδ. Ἐργατικῆς Πάλης, Ἀθῆναι 1955.
16. ΔΗΜΟΣΘ. ΣΤΕΦΑΝΙΔΗ: Ἡ Ἱστορία καί Κριτική τῶν Ἀνατρεπτικῶν θεωριῶν, Ἔκδ.
Γ.Ε.Σ. Διεύθυνσις Τύπου, Ἀθῆναι, 1950.
17. ΚΩΝ. ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ: Τό ἰδεολογικόν περιεχόμενον τοῦ Ἀγῶνος, Ἔκδ. Γ.Ε.Σ.
Διεύθυνσις Τύπου, Ἀθῆναι, 1950.
18. ″ Ἡ φιλοσοφία τοῦ Ἑλληνοχριστιανικοῦ Ἰδεώδους. Ἔκδ.
Γ.Ε.Σ. Διεύθυνσις Τύπου, Ἀθῆναι, 1951.
19. Ε. ΛΕΜΠΕΣΗ: Ἡ ἐπαναστατική μᾶζα, Ἔκδ. Γ.Ε.Σ. Διεύθυνσις Τύπου,
Ἀθῆναι, 1950.
20. Μ. ΣΙΦΝΑΙΟΥ: Στοιχεῖα Προπαγάνδας, Ἔκδ. Γ.Ε.Σ. Διεύθυνσις Τύπου,
Ἀθῆναι, 1950.
21. Κ. ΒΡΥΩΝΗΣ: Ἐπιστημονική ἀνάλυσις τῆς προπαγάνδας. Ἀθῆναι 1958.
22. ΑΧ. ΚΥΡΟΥ: Ἡ ἐξωτερική πολιτική τῆς Σοβιετικῆς Ρωσσίας, ἔκδ. Γ.Ε.Σ.
Διεύθυνσις Τύπου, Ἀθῆναι, 1950.
23. Γ. Ν. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΠΟΥΛΟΣ: Πῶς ζῆ ὁ ἀγρότης στή Ρωσσία, Μικρή Διαφωτιστική
Βιβλιοθήκη, Ἐργατικές ἐκδόσεις, Ἀθῆναι 1950.
24. ΔΗΜΗΤΡΗ ΔΗΜΗΤΡΩΦ
ΑΔΑΜΩΦ (ΝΤΙΚΟΥ): Ἀγρότες καί Κομμουνισμός, Ἀθῆναι 1950.
25. Γ. Ν. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΠΟΥΛΟΣ: Τί κερδίζει ὁ ἐργαζόμενος στή Ρωσσία, Μικρή
Διαφωτιστική Βιβλιοθήκη, ἀρ. 3, Ἀθῆναι 1949.
26. ″ Δικτατορία καί δημοκρατία στή Ρωσσία, (Ἀπάντησις
στόν καθηγητή κ. Χ. Λάσκυ) Μικρή Διαφωτιστική
Βιβλιοθήκη, ἀρ. 4, Ἀθῆναι 1949.
27. ″ Παληά καί Νέα Κόμιντερν, Μικρή Διαφωτιστική
Βιβλιοθήκη, ἀρ. 9, Ἀθῆναι 1949.
28. Μετάφρασις
ἀπό τήν Ἀγγλικήν: Τί πρέπει νά ξέρῃ ὁ καθένας γιά τόν Κομμουνισμόν. Ἔκδ. Γ.Ε.Σ.
Διεύθυνσις Τύπου, Ἀθῆναι 1950.
29. Ἀνώνυμον: Ἡ Νέα φάσις τοῦ Ἀγῶνος Ἔκδ. Γ.Ε.Σ. Διεύθυνσις Τύπου, Ἀθῆναι
1950.

34
30. ΔΑΥΙΔ ΝΤΑΛΛΙΝ: Ἡ νέα Ρωσσική Αὐτοκρατορία, Ἀθῆναι 1951.
31. Ἀνώνυμον: Κομμουνισμός καί Ρωσσία, Ἐκδόσεις Ἀντιφασιστικῆς Ἑνώσεως.
Ἰανουάριος 1958.
32. ΒΙΚΤΩΡ ΚΡΑΦΤΣΕΝΚΟ: Ἐπί τέλους Ἐλεύθερος.
33. ΜΙΛΟΒΑΝ ΤΖΙΛΑΣ: Ἡ νέα τάξις. Ἔκδ. Ὁρίζων, 1958.
34. ΤΖΩΡΤΖ ΟΡΓΟΥΕΛ: Τό τσιφλίκι τῶν ζώων.
35. ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΟΥ: Τά κοινωνικά συστήματα.
36. Π. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ: Δημοκρατία, Σοσιαλισμός-Κομμουνισμός, Ἀθῆναι 1958.
37. HENRY KISSINGER: Πυρηνικά ὅπλα καί ἐξωτερική πολιτική, Ἐκδόσεις
Πλούταρχου, Ἀθῆναι 1958.
38. ΑΝΑΣ. ΜΠΛΕΤΑΣ: ΡΑΧ ΣΟΒΙΕΤΙΚΑ - Σοβιετική Εἰρήνη - ὁ κίνδυνος τῆς
Ἐλευθερίας, Ἀθῆναι 1956.
39. Β. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ: Ἡ Δεύτερη Ὀκτωβριανή ἐπανάσταση - Δοκίμιο γιά τά
Οὐγγρικά, Ἀθῆναι 1957.
40. Γ. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΠΟΥΛΟΣ: Ἦττα τοῦ Ἀθεϊσμοῦ στή Ρωσσία, Ἐκδ. Δημοκρατικοῦ
Ἰνστιτούτου, Ἀθῆναι 1959.
41. Ε. ΡΟΜΑΝΩΦ-Β. ΠΟΡΕΜΣΚΥ: Ἡ Ρωσσία μετά τό 20ο Συνέδριο.
42. Β. ΣΑΚΕΛΛΙΩΝΟΣ: Ἐλευθερία καί Δουλεία, Ἀθῆναι 1959.
43. Ἔκδοσις Περιοδικοῦ
«Διεθνοῦς Ζωῆς»: ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟ ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ.
44. ΜΠΡΟΥΝΟ ΚΑΝΛΙΝ: Τό τέλος ἑνός μύθου. Ἔκθεσις πρός τήν Σοσιαλιστικήν Διεθνῆ
διά τήν ἐσωτερικήν κατάστασιν τῆς ΕΣΣΔ. Ἔκδ. «Διεθνοῦς
Ζωῆς», Ἀθῆναι 1958.
45. Ἔκδοσις Ἑλλην.
Ἐπιμορφωτικῆς Ἑταιρείας: ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΑ ΣΥΝΘΗΜΑΤΑ.
46. Ἔκδοσις Συνδέσμου Πολιτικῆς
καί Κοινωνικῆς δράσεως: ΣΟΒΙΕΤΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΚΑΙ ΟΙΚ/ΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ
47. Ἔκδοσις Συνδέσμου Πολιτικῆς
καί κοινωνικῆς δράσεως: ΤΟ ΤΙΜΗΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΟΔΟΥ
48. ΠΡΟΛΟΓΟΣ,
Θ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ: ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ - ΤΕΧΝΗ - ΕΠΙΣΤΗΜΗ.
49. ″ Τό μέγα πείραμα.

ΙΙ. Δελτία - Περιοδικά

1. ΓΝΩΣΕΙΣ.
2. ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΠΕΤΑΣΜΑ.
3. ΤΑ ΣΥΝΟΡΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΚΟΣΜΩΝ.
4. ΡΩΣΣΙΚΑ ΝΕΑ.
5. ΔΡΑΣΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ.
6. ΔΕΛΤΙΟΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ.
7. ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΕΣ (ΒΡΕΤ. ΠΡΕΣΒΕΙΑ).
8. ΔΙΕΘΝΗΣ ΖΩΗ.

ΙΙΙ. Βιβλία ἐπίσης χρήσιμα ἐπί τοῦ αὐτοῦ θέματος εἰς τήν Ἀγγλικήν, Γαλλικήν,
Γερμανικήν καί Ἰταλικήν γλῶσσαν

1. BOCHENSKI, I. M.: DER SOWJETRUSSISCHE DIALECTISCHE

MATERIALISMUS (DIAMAT) BERN, A. FRANCKE A. G.
VERLAG 1950.

35
2. HUNT, CARREW, R. N.: THE THEORY AND PRACTICE OF COMMUNISM, NEW
YORK 1954.
3. HUNT, CARREW, R. N.: MARXISM, PAST AND PRESENT. LONDON. CEOFFREV
BLESS 1954.
4. HOUTISSE, FRANCOIS: LA COEXISTENLE PACIFIQUE, PARIS 1953.
5. LEPP, IGNACE: LE MARXISME PHILOSOPHIE AMBIGUE ET EFFICASE,
PARIS 1949.
6. LOMBARDI R.: “LA DOTTRINA MARXISTA”, EDIZIONI “LA CIVIL TA
CATTOLIGA”, ROMA 1947.
7. SETTON-WATSON, HUGH: “THE PATTERN OF COMMUNIST REVOLUTION”,
LONDON 1953.
8. WETTER, A.: “IL MATERILISM DIALETTICO”, TORINO 1948.
9. WETTER, A.: “DER DIALEKTISCHE MATERIALISMUS - SEINE GEICHICHTE AND SEIN
SYSTEM IN DER SOWJETUNION” WIENN, HERDER 1952.
10. UNITED STATES
GOVERNMENT PRINTING
OFFICE, WASHINGTON 1948: THE STRATEGY AND TACTICS OF WORLD COMMUNISM.

36
 [02] ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ – ΔΙΑΛΛΕΚΤΙΚΟΣ & ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ
ΥΛΙΣΜΟΣ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ - ΚΡΙΤΙΚΗ
(Αποσπάσματα από το ΤΕΥΧΟΣ Ι «ΔΙΕΘΝΗΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ», του Αντ/ρχου Παν. Σκαλούμπακα
– Στρατ. Σχ. Ευελπ., 1959)

Τί εἶναι Κομμουνισμός

Κομμουνισμός (ἐκ τοῦ λατινικοῦ COMUNIS - κοινός) εἶναι ἡ θεωρία καί τό κοινωνικό-
οἰκονομικόν ἐκεῖνο κοινωνιστικόν σύστημα κατά τό ὁποῖον: ἐπικρατεῖ ἡ κοινοκτημοσύνη
ἐπί πάντων τῶν ἀγαθῶν (μέσων καί προϊόντων τῆς παραγωγῆς), ἡ κοινή ἐργασία καί ἡ ἴση
συμμετοχή ὅλων τῶν μελῶν τῆς κοινωνίας εἰς τήν διοίκησιν καί τήν διανομήν τῶν
προϊόντων τῆς ἐργασίας των, ἀποκλείεται ἡ ἀτομική ἰδιοκτησία καί αἱ διακρίσεις κοινωνικῶν
τάξεων, τό δέ κράτος θά μαρανθῇ καί ἐξαφανίζεται.
Ὁ Κομμουνισμός ἐνεφανίσθη κυρίως ἀπό τῶν μέσων τοῦ 19ου αἰῶνος ὅμως καί ἀπό
τῆς ἀρχαιότητος παρουσιάσθησαν διάφορα παρεμφερῆ κοινωνιστικά συστήματα, κυρίως
ὡς θεωρίαι, τῶν ὁποίων ὁσάκις ἐπεχειρήθη ἡ ἐφαρμογή, ταῦτα ἀπέτυχον.

Παλαιά κοινωνιστικά συστήματα

Ἡ πρώτη μορφή ὀργανώσεως τῶν πρωτογόνων κοινωνιῶν, τό πρωτόγονον κοινωνικόν

σύστημα ὑποστηρίζεται ὑπό τινων ὅτι ἦτο τό πρωτόγονον κοινοτικόν ἤ ἀρχέγονον
κομμουνιστικόν, κατ’ ἄλλους ὅμως τοῦτο ἦτο συνεργατικόν παρά κομμουνιστικόν.
Κατά τήν Ἑλληνικήν ἀρχαιότητα παρουσιάζονται διάφορα κοινωνιστικά συστήματα, ἀφ’
ἑνός μέν ὡς πολιτικά καί πρακτικά τοιαῦτα ὡς ἐν Κρήτη, Σπάρτη καί Ἰταλία, ἀφ’ ἑτέρου δέ
ὡς θεωρητικόν πολιτικόν σύστημα τό ἐν τῇ πλατωνικῇ φιλοσοφία.
Εἰς τήν Κρήτην, πολύ πρός τῆς Μινωϊκῆς ἐποχῆς οἱ πρωτόγονοι ἐκεῖνοι ἄνθρωποι εἶχον
ἕν κολλεκτιβιστικόν, οὕτως εἰπεῖν, σύστημα καί ἐσιτίζοντο ἐκ τοῦ δημοσίου ταμείου.
Ἐκ τοῦ Κρητικοῦ συστήματος φαίνεται ὅτι ὁ Λυκοῦργος ἐνεπνεύσθη τήν δημιουργίαν
παρεμφεροῦς ἰδικοῦ του. Κατά τήν Λυκούργειον νομοθεσίαν πάντα τά κινητά ἀγαθά ὡς καί
οἱ εἵλωτες ἐκηρύχθησαν ἀγαθά κοινῆς χρήσεως, τό χρῆμα ὡς μέσον ἀνταλλαγῆς
κατηργήθη σχεδόν καί ἡ γῆ ἐμοιράσθη ἐξ ἴσου μεταξύ τῶν ἐλευθέρων.
Ὁ Σόλων διά τῆς σεισαχθείας καί τῆς καταργήσεως τῆς δουλείας θεωρεῖται μέγας
κοινωνιστής νομοθέτης.
Κατά τόν 6ον αἰῶνα π.χ. ὁ Πυθαγόρας ἐπεχείρησε νά ἐφαρμόσῃ συστήμα τι
κοινοκτημοσύνης εἰς τήν Ἑλληνικήν πόλιν Κρότωνα τῆς Ἰταλίας. Ἵδρυσε διαφόρους
ὀργανώσεις καί Ἑταιρείας καί διωργάνωσε συνέδρια, τά ὁποῖα ὠνόμασεν «ὁμοκόϊα» (ὁμοῦ
ἀκούω), καί δι’ αὐτῶν προσεπάθησε νά διαδώσῃ τάς ἀρχάς τῆς κοινοκτημοσύνης του.
Πολύ γρήγορα ἡ προσπάθεια τοῦ μεγάλου Ἕλληνος σοφοῦ ἀπέτυχεν.
Ὁ Πλάτων εἰς τό ἔργον του «Πολιτεία» διαγράφει τό σχέδιον μιᾶς «ἰδεώδους»
πολιτείας, εἰς τήν ὁποίαν θά ἐπεκράτει ἀπόλυτος κοινοκτημοσύνη. Αἱ θεωρίαι τοῦ
Πλάτωνος οὐδεμίαν πρακτικήν ἐπίδρασιν ἤσκησαν, τροφοδοτήσασαι ἁπλῶς παρόμοια
φανταστικά συστήματα μεταγενεστέρων φιλοσόφων, θρησκευτικοῦ ἤ κοσμικοῦ
χαρακτῆρος.
Θρησκευτικοῦ χαρακτῆρος ὑπῆρξεν τό κοινοβιακόν σύστημα τῶν πρώτων Χριστιανῶν,
ἀλλά τοῦτο δέν ἦτο καταναγκαστικόν καί δέν ἀπέβλεπεν εἰς εὐδαιμονιστικούς σκοπούς.
Ἦτο μᾶλλον μία προσωρινή συνένωσις χάριν τοῦ θριάμβου τῆς πίστεως. Ἕν κοινωνιστικόν
σύστημα ἀνεφάνη μέ πρακτικώτερον χαρακτῆρα καί παρά τῇ αἱρέσει τῶν ἀναβαπτιστῶν. Ὁ
κύριος ἐκπρόσωπος ταύτης Θωμᾶς Μύντζερ διεκήρυσσεν, ὅτι, πρός πραγματοποίησιν τῆς
ἀπολύτου χριστιανικῆς ἀδελφοσύνης, ἀπαιτεῖται πλήρης πολιτική ἐξίσωσις καί ἀπόλυτος
κοινοκτημοσύνη τῶν ἀγαθῶν.
Κατά τόν 16ον καί 17ον αἰῶνα ἐνεφανίσθησαν πλατωνικαί τινές ἀπομιμήσεις :
37
 Ὁ Ἅγιος Αὐγουστῖνος ἔγραψε τήν πολιτείαν τοῦ Θεοῦ (Decivitate Dei).
Ἐπηρεασθείς ὑπό τοῦ Πλάτωνος ὁ Ἄγγλος Θωμᾶς Μῶρος περιέγραψε μίαν ἰδεώδη
κοινωνίαν εἰς ἕν βιβλίον του ἐκδοθέν τό 1516. Εἰς αὐτό περιγράφεται ἡ ἰδεώδης ζωή τῶν
κατοίκων φανταστικῆς τινος νήσου, τῆς οὐτοπίας (ἐκ τοῦ οὔ τόπος = ἀνύπαρκτος).
Βασικόν χαρακτηριστικόν τῆς «Οὐτοπίας» τοῦ Μώρου εἶναι ἡ πλήρης κοινοκτημοσύνη.
Ἐπίσης κατά τό πρότυπον τῆς «Οὐτοπίας» τοῦ Θ. Μώρου καί ὁ Καμπανέλλα ἐπρότεινεν
εἰς τό ἔργον του «Ἠλίου Πολιτεία» (“GIVITAS SOLIS” 1643), ἕν παγκόσμιον θεοκρατικόν
σύστημα, ἄνευ ταξικῶν διακρίσεων καί κοινωνικῆς ἀνισότητος. Ὁ Βάκων ὁμοίως ἔγραψε
τήν «Ἀτλαντίδα» καί ἄλλοι ἄλλα.
Ἀλλά κατά τόν 18ον αἰῶνα, ὅταν αἱ κοινωνικαί κρίσεις ἔγιναν ὀξύτεραι, οἱ Γάλλοι
φιλόσοφοι ἐπρότειναν εἰς τά βιβλία των τήν κατάργησιν τῆς ἀτομικῆς ἰδιοκτησίας καί τήν
ἐγκαθίδρυσιν ἀκράτου κοινοκτημοσύνης. Ὁ Μορελλύ, ὁ Μαμπλύ, ὁ Μπρισώ καί ὁ Μπαμπέφ
διαγράφουν τοιαύτας κοινωνίας. Ἐκ τούτων ὁ τελευταῖος ἐπεχείρησε νά μεταβάλῃ εἰς
πρᾶξιν τάς κοινωνιστικάς του ἀντιλήψεις.

Νεώτερα κοινωνιστικά συστήματα

Ο ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ

Κατά τόν 19ον αἰῶνα μέ τήν ἀνάπτυξιν τῆς βιομηχανίας καί ὑπό τάς τότε ἀθλίας
συνθήκας διαβιώσεως τῆς ἐργατικῆς τάξεως τό ἀστικόν καθεστώς εὑρίσκετο εἰς τήν
νηπιακήν του ἡλικίαν, ἐνεφανίσθησαν ἐπίσης διάφορα κοινωνιστικά συστήματα ὡς τοῦ
Σαίν-Σιμόν καί Φουριέ ἐν Γαλλίᾳ καί τοῦ Ὄουεν ἐν Ἀγγλίᾳ ὀνομασθέντα «σοσιαλισμός».
Ὑπό τόν ὅρον σοσιαλισμός (ἐκ τοῦ γαλλικοῦ SOSIALISME), ὅστις ἐχρησιμοποιήθη τό
πρῶτον ἐν Γαλλίᾳ περί τό 1830, ἠννόουν γενικῶς τήν οἰκονομικοκοινωνικήν θεωρίαν, καθ’
ἥν πρέπει νά ἐκλείψῃ ἡ μεταξύ τῶν ἀνθρώπων ἀνισότης, ἡ ὀφειλομένη εἰς τό
κεφαλαιοκρατικόν καθεστώς καί νά ἐγκαθιδρυθῇ νέον καθεστώς οἰκονομικῆς ἰσότητος καί
δικαιοσύνης, τό σοσιαλιστικόν. Συγχρόνως ὅμως ὁ σοσιαλισμός ἐκεῖνος ἀπέκρουε πᾶσαν
πολιτικήν καί πρό πάντων ἐπαναστατικήν δρᾶσιν καί ἐζήτει νά ἐπιτύχῃ τοῦ σκοποῦ του μέ
εἰρηνικά μέσα καί μέ τήν δύναμιν τοῦ παραδείγματος.
Ἐκτός τοῦ ἀναφερθέντος συστήματος, τοῦ εἰρηνικοῦ οὕτως εἰπεῖν σοσιαλισμοῦ,
ἐνεφανίσθη περί τά μέσα τοῦ 19ου αἰῶνος ὁ ἐπαναστατικός σοσιαλισμός ἤ Μαρξισμός.
Ἱδρυταί τούτου ὑπῆρξαν ὁ Γερμανοεβραῖος Κάρολος Μάρξ (1818-1883) καί ὁ Γερμανός
Φρειδερῖκος Ἔνγκελς (1820-1895). Οἱ ἴδιοι οἱ Μαρξισταί ὠνόμασαν τόν Μαρξισμόν
ἐπιστημονικόν σοσιαλισμόν, ἐνῶ τόν σοσιαλισμόν τῶν Γάλλων καί Ἄγγλων κοινωνιολόγων
οὐτοπιστικόν σοσιαλισμόν.
Σήμερον κομμουνισμόν λέγοντες ἐννοοῦμεν τόν ἐπαναστατικόν Μαρξισμόν ὅπως οὗτος
ἡρμηνεύθη καί μετεβλήθη εἰς πρᾶξιν ὑπό τοῦ ἡγέτου τῶν Ρώσσων μπολσεβίκων Νικολάου
Λένιν. Πᾶσαν ἄλλην ἑρμηνείαν τοῦ Μαρξισμοῦ, ὅπως καί πᾶσαν μή σαφῶς κομμουνιστικήν
θεωρίαν τοῦ παρελθόντος (Σαίν-Σιμόν, Φουριέ, Ὄουεν, Λουΐ Μπλάν) περιλαμβάνομεν ὑπό
τήν γενικήν ὀνομασίαν «σοσιαλισμός».

Σοσιαλισμός λοιπόν, ὑπό τήν σύγχρονον ἔννοιαν νοεῖται ἡ ἰδεολογία ἐκείνη ἡ ὁποία
θεωρεῖ ἀναγκαίαν τήν κοινωνικοποίησιν τῶν βασικωτέρων μέσων παραγωγῆς, τόν
σχεδιασμόν τῆς παραγωγῆς καί τήν ἐλευθέραν διάθεσιν ταύτης ὑπέρ τοῦ κοινωνικοῦ
συνόλου, βάσει τῆς κατά τήν προτίμησιν ἑκάστου προσφερομένης ὑπό ἑκάστου ἐργασίας.
Ὁ σύγχρονος σοσιαλισμός ὅστις εἶναι καί ἡ ἰδεολογία τῶν διαφόρων σοσιαλιστικῶν καί
ἐργατικῶν κομμάτων, μή κομμουνιστικοῦ τύπου, καταδικάζει τήν χρῆσιν πάσης βίας διά
τήν ἐπιβολήν του, διακυρήσσει ὅτι μόνον ὁ θεσμός τῆς δημοκρατίας δύναται νά ὁδηγήσῃ
εἰς τόν σοσιαλισμόν καί μόνον τό δημοκρατικόν καθεστώς παρέχει ἐγγυήσεις διά τήν
διατήρησιν τοῦ σοσιαλιστικοῦ συστήματος. Ὁμοίως καταδικάζει τάς ἰσχυούσας εἰς τά

38
κομμουνιστικά κόμματα, (μέ τά ὁποῖα ἀρνεῖται πάσης φύσεως συνεργασίαν), ὀργανωτικάς
ἀρχάς αἱ ὁποῖαι καταργοῦν τήν ἰσότητα μεταξύ τῶν μελῶν τοῦ κόμματος καί ἐπιβάλλουν
τόσον εἰς τούς ἐργάτας ὅσον καί εἰς τό ἴδιον τό κόμμα τήν δικτατορίαν τοῦ ἡγέτου τοῦ
κόμματος καί ὁδηγοῦν εἰς ταύτην.
Διάφορον ἑρμηνείαν τῶν δύο αὐτῶν ὅρων (κομμουνισμός καί σοσιαλισμός)
ἐξυπηρετοῦσαν σκοπιμότητά των ἔχουν δώσει οἱ Ρῶσσοι μπολσεβίκοι. Κατ’ αὐτούς
σοσιαλισμός εἶναι τό προκομμουνιστικόν καί διά βιαίας ἐπαναστάσεως ἐπιβαλόμενον
κοινωνικόν σύστημα, κατά τό ὁποῖον μόνον τά κυριώτερα μέσα παραγωγῆς ἀποτελοῦν
κοινήν ἰδιοκτησίαν καί εἰς τόν ὁποῖον τά ἄτομα προσφέρουν ἀναλόγως τῶν ἱκανοτήτων
των καί ἀμείβονται ἀναλόγως τῆς ἐργασίας των, ἐνῶ ὁ κομμουνισμός ἀπαιτεῖ πάντα τά
μέσα τῆς παραγωγῆς νά εἶναι κοινά καί τά ἄτομα προσφέρουν ἀναλόγως τῶν ἱκανοτήτων
των, ἀλλά ἀμείβονται ἀναλόγως τῶν ἀναγκῶν των. Ὁ σκόπιμος οὗτος διαχωρισμός
ἀποβλέπει ἐκτός τῶν ἄλλων καί εἰς τό νά δικαιολογήσῃ διατί δέν ἐπραγματοποιήθη ὁ
κομμουνισμός εἰσέτι εἰς τήν Ρωσσίαν.

Πηγαί τοῦ Μαρξιστικοῦ Κομμουνισμοῦ

Οἱ δημιουργοί τοῦ Μαρξισμοῦ, Μάρξ-Ἔνγκελς ἤντλησαν τά κύρια στοιχεῖα διά τήν

σύνθεσιν τῆς θεωρίας των ἐκ τριῶν πηγῶν:
α) Ἀπό τήν Γερμανικήν φιλοσοφίαν (τήν διαλεκτικήν φιλοσοφίαν),
β) ἀπό τήν Ἀγγλικήν πολιτικήν οἰκονομίαν (τήν θεωρίαν περί ἀξίας) καί...
γ) ἀπό τόν Γαλλικόν σοσιαλισμόν (τήν θεωρίαν περί Κράτους καί
ἐπαναστάσεως).

Τά μέρη τῆς Μαρξιστικῆς θεωρίας (φιλοσοφίας)

Ἡ Μαρξιστική φιλοσοφική θεωρία ἀποτελεῖται ἀπό δύο μέρη :

Τό πρῶτον μέρος ἀποτελεῖ ἡ Μαρξιστική κοσμοθεωρία, δηλαδή ἡ θεωρία περί τῆς
γεννέσεως καί ἐξελίξεως τοῦ σύμπαντος κόσμου. Ἡ Μαρξιστική κοσμοθεωρία φέρει τό
ὄνομα διάλεκτικός ὑλισμός ἤ διαλεκτικός ματεριαλισμός (MATERIALISMUS - ὑλισμός, ἐκ
τῆς λατινικῆς λέξεως MATERIA - ὕλη).
Τό δεύτερον μέρος ἀποτελεῖ ἡ βιοθεωρία του, δηλαδή ἡ θεωρία περί τῶν κοινωνικῶν
φαινομένων. Ἡ Μαρξιστική βιοθεωρία, ὀνομάζεται ἱστορικός ὑλισμός.

Τί εἶναι ὁ διαλεκτικός καί ἱστορικός ὑλισμός

Ὁ διαλεκτικός ὑλισμός εἶναι ἡ κοσμοθεωρία τοῦ κομμουνισμοῦ καί τῶν κομμουνιστικῶν

κομμάτων.
Λέγεται διαλεκτικός ὑλισμός διότι: ἡ μέν μέθοδος τήν ὁποίαν χρησιμοποιεῖ εἰς τήν
μελέτην τῶν φυσικῶν φαινομένων καί μέ τήν ὁποίαν προσπαθεῖ νά γνωρίσῃ καί νά
κατανοήσῃ ταῦτα εἶναι ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ, ἡ δέ ἑρμηνεία τήν ὁποίαν δίδει εἰς τά φαινόμενα τῆς
φύσεως, ἡ ἀντίληψίς του καί ἡ θεωρία του δι’ αὐτά εἶναι ΥΛΙΣΤΙΚΗ.
Ἡ ἐπέκτασις τῶν ἀρχῶν τοῦ διαλεκτικοῦ ὑλισμοῦ εἰς τήν μελέτην τῆς κοινωνικῆς ζωῆς,
ἡ ἐφαρμογή του εἰς τά φαινόμενα τῆς κοινωνίας καί εἰς τήν μελέτην τῆς ἱστορίας τῆς
κοινωνίας ἀποτελεῖ τόν ἱστορικόν ὑλισμόν.
Ὥστε ἱστορικός ὑλισμός λέγεται ἡ ἐπέκτασις καί ἡ ἐφαρμογή τῶν ἀρχῶν τοῦ
διαλεκτικοῦ ὑλισμοῦ εἰς τήν μελέτην καί τήν ἑρμηνείαν τῶν κοινωνικῶν φαινομένων.

39
 Ἡ διαλεκτική μέθοδος

Ἡ λέξις διαλεκτική προέρχεται ἀπό τό Ἑλληνικόν ρῆμα «διαλέγω» τό ὁποῖον σημαίνει

συζητῶ μετά τινος.
Κατά τήν Ἑλληνικήν ἀρχαιότητα ὅταν ἔλεγον διαλεκτικήν ἠννόουν τήν τέχνην, νά
φθάνῃ τις εἰς τήν ἀλήθειαν διά τῆς ἀποκαλύψεως τῶν ἀντιθέσεων τάς ὁποίας περιέχει ὁ
συλλογισμός τοῦ ἀντιπάλου συζητητοῦ του.
Πολλοί Ἕλληνες φιλόσοφοι ἐθεώρουν ὅτι ἡ καλιτέρα μέθοδος νά ἀνευρεθῇ ἡ ἀλήθεια
ἦτο νά ἀποκαλύπτῃ τάς ἀντιφάσεις καί τάς συγκρούσεις τῶν σκέψεων καί τῶν ἰδεῶν τοῦ
ἀντιπάλου.
Ὁ φιλόσοφος Σωκράτης θεωρεῖται ὡς ὁ μέγιστος δεξιοτέχνης τῆς διαλεκτικῆς
συζητήσεις. Κατά τόν Πλάτωνα ἡ λέξις διαλεκτική σημαίνει τήν μέθοδον διά τῆς ὁποίας
ἐπιζητεῖται ἡ γνῶσις τῆς φύσεως τῶν ἰδεῶν.
Οἱ δημιουργοί τοῦ διαλεκτικοῦ ὑλισμοῦ Μάρξ καί Ἔνγκελς ἀναγνωρίζουν εἰς τά ἔργα
των ὅτι τήν διαλεκτικήν μέθοδον τήν ἐδανείσθησαν ἀπό τόν Γερμανόν ἰδεαλιστήν
φιλόσοφον Ἔγελον (Χέγκελ 1770-1831) καί ἀπό τούς ἀρχαίους Ἕλληνας φιλοσόφους. Ὁ
Ἔγελος διετύπωσε τούς νόμους τῆς διαλεκτικῆς μεθόδου οἱ ὁποῖοι, κατ’ αὐτόν διέπουν
κάθε ἐξέλιξιν εἰς τόν κόσμον τῶν ἰδεῶν.

Τά κύρια στοιχεῖα τῆς διαλεκτικῆς εἶναι τρία: Ἡ θέσις, ἡ ἀντίθεσις καί ἡ σύνθεσις

Κατά τόν Ἔγελον πᾶν ὅτι ὑπάρχει (θέσις) περικλείει μέσα του, τό σπέρμα τοῦ
ἀντιθέτου του (ἀντιθεσις), τό ὁποῖον εἰς δεδομένην στιγμήν ἀναφύεται δημιουργοῦν
«ζεῦγος ἀντιθέσεως». Ἀπό τήν σύγκρουσιν αὐτοῦ τοῦ «ζεύγους τῶν ἀντιθέσεων»
συντίθεται καί δημιουργεῖται τό νέον (ἡ σύνθεσις).
Διά τοῦ τρόπου αὐτοῦ ἀναπτύσσονται προοδευτικῶς καί ὑλοποιοῦνται αἱ ἰδέαι εἰς τόν
κόσμον, αἱ ὁποῖαι ἀποτελοῦν τάς ἐκδηλώσεις ἑνός «παγκοσμίου πνεύματος».
Κατά τόν Ἔγελον ἡ διαλεκτική εἶναι ἀντικειμενική καί ὑποκειμενική.
Ἡ διαλεκτική δηλαδή ἀπαντᾶ εἰς τόν κόσμον τοῦ πνεύματος τοῦ ὁποίου ἡ πορεία, ἡ
ἐξέλιξις, ἡ ἀνάπτυξις, συντελεῖται διαλεκτικῶς, συμφώνως μέ τόν διαλεκτικόν, τόν
τριαδικόν ρυθμόν, τῆς θέσεως, ἀντιθέσεως καί τῆς συνθέσεως (ἀντικειμενική διαλεκτική).
Ἡ διαλεκτική αὐτή πορεία τῆς ἰδέας ὑπαγορεύει εἰς τόν ἄνθρωπον καί τήν μόνην ὀρθήν
μέθοδον ἐρεύνης, δηλ. τήν διαλεκτικήν μέθοδον (ὑποκειμενική διαλεκτική).
Ὁ Μάρξ ἐπῆρε ἀπό τήν διαλεκτικήν τοῦ Ἐγέλου, τόν «λογικόν», ὅπως λέγουν οἱ ὀπαδοί
τοῦ Μάρξ, «πυρῆνα» δηλαδή τήν μέθοδόν του καί τούς νόμους τῆς διαλεκτικῆς τοῦ
ἰδεαλιστοῦ Ἐγέλου, οἱ ὁποῖοι κατά τόν Μάρξ ἰσχύουν ἐπί τῆς ὕλης καί κατ’ ἐπέκτασιν ἐπί
τῆς κοινωνίας, θεωρῶν ὅτι τό πρωταρχικόν εἶναι ἡ ὕλη καί διακηρύττων ὅτι αἱ ἰδέαι, τό
πνεῦμα εἶναι τό παράγωγον τῆς ὕλης, τό δευτερεῦον, ἡ ἀντανάκλασις τοῦ ὑλικοῦ κόσμου.
Μέ ἄλλα λόγια ὁ Μάρξ ἀντέστρεψε τήν διαλεκτικήν τοῦ Ἐγέλου τοποθετήσας αὐτήν ἐπί
ὑλιστικῆς βάσεως.

Βασικά χαρακτηριστικά τῆς Μαρξιστικῆς διαλεκτικῆς μεθόδου

Τά κύρια χαρακτηριστικά τῆς Μαρξιστικῆς διαλεκτικῆς μεθόδου εἶναι, ὡς προελέχθη,

ἐκεῖνα τά ὁποῖα διετύπωσε, πρό τοῦ Μάρξ καί τοῦ Ἔνγκελς, ὁ Ἔγελος, ἀλλ’ ἐπί ὑλιστικῆς
καί οὐχί ἰδεαλιστικῆς βάσεως, μέ ὡρισμένας χαρακτηριστικάς φραστικάς μεταβολάς εἰς τήν
ὁρολογίαν των ἐπί τό ἐπαναστατικώτερον.
Τά χαρακτηριστικά τῆς Μαρξιστικῆς διαλεκτικῆς μεθόδου ἤ οἱ νόμοι τῆς διαλεκτικῆς
εἶναι οἱ ἑξῆς:
(α) Ἡ Μαρξιστική διαλεκτική ὑποστηρίζει ὅτι ἡ φύσις δέν διατελεῖ εἰς κατάστασιν
ἀκινησίας καί ἀποτελματώσεως ἀλλά εὑρίσκεται εἰς ἀδιάκοπον κίνησιν, ἀνανέωσιν καί

40
ἐξέλιξιν καί ἑπομένως πάντοτε κάτι τό νέον γεννᾶται καί ἀναπτύσσεται καί πάντοτε κάτι
καταστρέφεται καί ἀποσυντίθεται. Κατά τήν διαλεκτικήν τά φυσικά φαινόμενα εὑρίσκονται
εἰς ἀέναον κίνησιν, ἀλλάζουν καί ἐξελίσσονται, ἐμφανίζονται νέα καί ἄλλα καταστρέφονται.
Τά πάντα ρεῖ (Ἡράκλειτος). Ἡ ἀρχή αὕτη τῆς διαλεκτικῆς λέγεται καί «νόμος τῆς ἀενάου
κινήσεως».
(β) Ὑποστηρίζει ὅτι πάντα τά ἀντικείμενα καί τά φαινόμενα τῆς φύσεως περικλείουν
ἐντός των ἐσωτερικάς ἀντιθέσεις, ὅτι ὅλα τά πράγματα ἔχουν ἐντός των τήν θετικήν καί
τήν ἀρνητικήν των πλευράν, τό παρελθόν καί τό μέλλον των, ὅλα ἔχουν στοιχεῖα πού
ἐξαφανίζονται καί στοιχεῖα πού ἀναπτύσσονται.
Αἱ ἀντιθέσεις αὗται ἀποκλείουν ἡ μία τήν ἄλλην καί ταυτοχρόνως εἶναι συνδεδεμέναι ἡ
μία μέ τήν ἄλλην, ἡ δέ πάλη ἡ ὁποία διεξάγεται μεταξύ τῶν ἀντιθέσεων ἀποτελεῖ τό
ἐσωτερικόν περιεχόμενον τῆς κινήσεως καί τῆς ἐξελίξεως τῶν πραγμάτων. «Πόλεμος
πάντων πατήρ» (Ἡράκλειτος).
Κατά τούς Μαρξιστάς πηγή τῆς κινήσεως καί τῆς ἀναπτύξεως εἶναι αἱ ἀντιθέσεις, πού ἡ
ἀλληλουχία καί ἡ πάλη των ἀποτελοῦν τήν βάσιν καί τόν ἀπαραίτητον ὅρον διά τήν
ὕπαρξιν καί τήν μεταλλαγήν, τήν ἀρχήν καί τό τέλος παντός ἀντικειμένου. Δι’ αὐτό καί
ἰσχυρίζονται ὅτι τό χαρακτηριστικόν αὐτό τῆς διαλεκτικῆς ἀποτελεῖ τήν βάσιν τῆς ὑλιστικῆς
διαλεκτικῆς. Τό χαρακτηριστικόν τοῦτο τῆς διαλεκτικῆς ὀνομάζεται καί «νόμος τῆς
ἑνότητος τῶν ἀντιθέσεων».
(γ) Αὕτη ὑποστηρίζει ὅτι ἡ πορεία τῆς ἐξελίξεως δέν γίνεται ὡς μία ἁπλή πορεία
ἀναπτύξεως, εἰς τήν ὁποίαν αἱ ποσοτικαί ἀλλαγαί δέν ὁδηγοῦν εἰς ποιοτικάς τοιαύτας, ἀλλά
ὡς μία ἐξέλιξις ἡ ὁποία ὁδεύει ἀπό ἀσημάντους καί λανθανούσας ποσοτικάς μεταβολάς εἰς
ἐμφανεῖς καί ριζικάς ποιοτικάς τοιαύτας, αἱ ὁποῖαι δέν γίνονται βαθμιαίως, ἀλλά «ξαφνικά»,
ὡς ἅλματα ἀπό τήν μιά κατάστασιν εἰς τήν ἄλλην καί ὅτι αὗται γίνονται οὐχί ἐκ τύχης ἀλλά
νομοτελειακῶς ὡς ἀποτέλεσμα τῆς συσσωρεύσεως ἀνεπαισθήτων καί βαθμιαίων
ποσοτικῶν ἀλλαγῶν.
Ἑπομένως, ἡ διαλεκτική συμπεραίνει, ἡ πορεία τῆς ἐξελίξεως δέν πρέπει νά κατανοεῖται
ὡς μία κυκλική κίνησις, ὡς μία ἐπανάληψις τῶν ἤδη συμβάντων, ἀλλά ὡς μία πορεία ἀπό
τήν παλαιάν ποσοτικήν κατάστασιν εἰς μίαν νέαν ποιοτικήν τοιαύτην, ὡς μία ἐξέλιξις ἀπό τό
ἁπλοῦν εἰς τό σύνθετον, ἀπό τό κατώτερον εἰς τό ἀνώτερον, ἥτις γίνεται ἀποτόμως δι’
ἅλματος (παράδειγμα τοῦ βρασμοῦ ἤ τῆς ψύξεως ὕδατος).
Ἡ ἀρχή αὕτη λέγεται καί «νόμος μεταβολῆς τῆς ποσότητος εἰς ποιότητα καί
ἀντιστρόφως».
(δ) Κατά τήν διαλεκτικήν ὁ κόσμος ποτέ δέν ἐγνώρισε σταθερότητα. Κινεῖται ἀενάως
καί ἀδιακόπως ἀναπτύσσεται.
Τό κάθε πρᾶγμα εἰς τήν ἐξέλιξίν του ἀναιρεῖται ἀφ’ ἑαυτοῦ, μεταβάλλεται εἰς τήν
ἀντίθεσίν του. Ἡ ἀρχική κατάστασις ἑνός πράγματος, ἡ θέσις, περικλείει τά στοιχεῖα τῆς β΄
βαθμίδος τῆς πορείας τῆς ἐξελίξεως τοῦ πράγματος, τῆς ἀρνήσεώς του, ἥτις ἀποτελεῖ τήν
ἄρνησιν τῆς ἀρχικῆς θέσεως, αὕτη δέ περικλείει τά στοιχεῖα τῆς γ΄ βαθμίδος τῆς ἐξελίξεως,
τῆς συνθέσεως, ἥτις εἶναι ἄρνησις τῆς προηγουμένης ἀρνήσεως (ἄρνησις τῆς ἀρνήσεως ἤ
διπλή ἄρνησις ἤ ἀπόλυτος ἄρνησις, παράδειγμα, ὁ σπόρος σίτου).
Τό χαρακτηριστικόν αὐτό τῆς διαλεκτικῆς λέγεται καί «νόμος τῆς ἀρνήσεως» ἤ «διπλῆς
ἀρνήσεως» ἤ «τῆς ἀπολύτου ἀρνήσεως».

Τά βασικά χαρακτηριστικά τῆς Μαρξιστικῆς Ὑλιστικῆς Θεωρίας (διαλεκτικοῦ ὑλισμοῦ)

Ὡς προελέχθη ἡ κοσμοθεωρία τοῦ Μαρξισμοῦ ἐρευνᾶ τά φυσικά φαινόμενα

χρησιμοποιοῦσα τήν διαλεκτικήν μεθοδολογίαν, ἑρμηνεύει δέ ταῦτα ὑλιστικῶς.
Κατωτέρω ἐκτίθενται τά βασικά χαρακτηριστικά τῆς Μαρξιστικῆς ὑλιστικῆς θεωρίας.
Ταῦτα εἶναι:

41
 (α) Παραδέχεται ὅτι ὁ κόσμος ὡς ἐκ τῆς φύσεώς του εἶναι ὑλικός, ὅτι τά πολυάριθμα
φαινόμενα τοῦ κόσμου ἀποτελοῦν διαφορετικάς ὄψεις τῆς κινουμένης ὕλης, ὅτι ὁ
ἀλληλοσυσχετισμός καί ὁ ἀλληλοκαθορισμός τῶν φαινομένων, ὅπως καθορίζεται ὑπό τῆς
διαλεκτικῆς μεθόδου εἶναι νόμος τῆς ἐξελίξεως τῆς ἐν κινήσει ὕλης καί ὅτι ὁ κόσμος
ἐξελίσσεται συμφώνως πρός τούς νόμους τῆς κινήσεως τῆς ὕλης.
(β) Παραδέχεται ὅτι ἡ φύσις, ἡ ὕλη, τό «εἶναι», ἀποτελοῦν ἀντικειμενικήν
πραγματικότητα, ἡ ὁποία ὑπάρχει ἐκτός καί ἀνεξαρτήτως τοῦ νοῦ μας ὅτι ἡ ὕλη εἶναι τό
πρωτεῦον διότι εἶναι ἡ πηγή τῶν ἀνθρώπων, τῶν ἰδεῶν, τοῦ νοῦ καί ὁ νοῦς εἶναι τό
παράγωγον τῆς ὕλης, τό δευτερεῦον, διότι ἀποτελεῖ ἀντανάκλασιν τῆς ὕλης, τοῦ εἶναι, ὅτι
ἡ νόησις εἶναι προϊόν τῆς ὕλης ἡ ὁποία ἐν τῇ ἀναπτύξει της ἔφθασεν εἰς ἕνα ὑψηλόν
βαθμόν τελειότητος, συγκεκριμένως ὁ ἐγκέφαλος (μυαλό), ὁ ὁποῖος εἶναι τό ὄργανον τῆς
σκέψεως καί ἑπομένως δέν μπορεῖ κανείς νά ξεχωρίσῃ τήν σκέψιν ἀπό τήν ὕλην.
(γ) Ὑποστηρίζει ὅτι ὁ κόσμος καί οἱ νόμοι του δύνανται νά γνωσθῶσιν πλήρως, ὅτι αἱ
γνώσεις μας διά τούς φυσικούς νόμους, ἐλεγχόμεναι ὑπό τοῦ πειράματος καί ὑπό τῆς
πρακτικῆς, εἶναι γνώσεις ἔγκυροι καί ἔχουν τήν ἀξίαν τῆς ἀντικειμενικῆς ἀληθείας.
Ἑπομένως δέν ὑπάρχουν εἰς τόν κόσμον πράγματα τά ὁποῖα δέν δύνανται νά γνωσθῶσιν,
ἀλλά πράγματα τά ὁποῖα δέν εἶναι μέν ἀκόμη γνωστά ἀλλά θά γίνουν γνωστά μέ τήν
βοήθειαν τῆς ἐπιστήμης καί τῆς πρακτικῆς. Τέλος ἐν συνόψει οἱ Μάρξ καί Ἔνγκελς
ἰσχυρίζονται ὅτι διά τῆς διαλεκτικῆς των εἶναι δυνατόν ὄχι μόνον νά ἑρμηνεύσωσιν τήν
γένεσιν, σύστασιν καί λειτουργίαν τοῦ σύμπαντος καί τήν συγκρότησιν, λειτουργίαν καί
κίνησιν τῆς κοινωνίας ἀλλά καί νά ἐπηρεάσουν καί μεταβάλουν ταύτην!

Κριτική τοῦ διαλεκτικοῦ ὑλισμοῦ

Αἱ ἀρχαί τῆς διαλεκτικῆς μεθόδου καί τῆς διαλεκτικῆς φιλοσοφίας, ὑποστηρίζεται ὑπό
τῶν Μαρξιστῶν ὅτι, ἀποτελοῦν τήν μόνην ὀρθήν βάσιν καί μέθοδον ἐρεύνης, γνώσεως καί
ἑρμηνείας τοῦ ἀντικειμενικοῦ κόσμου. Ὁ ἰσχυρισμός αὐτός δέν εἶναι ὀρθός, διότι ἀφ’ ἑνός
μέν ἐνῶ παραδέχεται τήν ὕπαρξιν νόμων ἀρνεῖται τήν ὕπαρξιν νομοθέτου (Θεοῦ;), καί ἀφ’
ἑτέρου δέ διότι ὁ ἰσχυρισμός τῶν Μαρξιστῶν ὁδηγεῖ ἀφ’ ἑαυτοῦ εἰς παραλογισμόν. Πρέπει
τότε νά παραδεχθῶμεν ὅτι ἡ ἀνθρωπότης μόνον ἀφ’ ὅτου ὁ Μάρξ καί ὁ Ἔνγκελς
διετύπωσαν τούς νόμους τοῦ διαλεκτικοῦ ὑλισμοῦ, ἤρχισεν νά κατανοῇ τήν ἀντικειμενικήν
ἀλήθειαν. Τότε, πρέπει νά ἀρνηθῶμεν ὅλας τάς κατακτήσεις τοῦ ἀνθρωπίνου πνεύματος
τάς μέχρι τῆς ἐμφανίσεως τοῦ Μάρξ καί τοῦ Ἔνγκελς, καθώς καί τάς ἀπό τότε μέχρι
σήμερον, δεδομένου ὅτι καί μετά τήν διατύπωσιν τῆς θεωρίας τοῦ διαλεκτικοῦ ὑλισμοῦ,
οὐδείς ἐκ τῶν μεγάλων ἐρευνητῶν τοῦ κόσμου ἐχρησιμοποίησε τήν μέθοδον ταύτην ἤ
ὑπεβοηθήθη ὑπ’ αὐτῆς.
Ὁ Ἀϊνστάιν (1879-1955), ἡ μεγαλυτέρα μεγαλοφυΐα τοῦ αἰῶνος μας, ὅστις μέ τάς
ἀνακαλύψεις του εἰσήγαγε τήν ἀνθρωπότητα εἰς ἐποχήν ἰλιγγιωδῶν προοπτικῶν προόδο,
δέν ἤχθη εἰς τάς ἀνακαλύψεις του διά τῆς χρησιμοποιήσεως τῆς διαλεκτικῆς μεθόδου.
Μάλιστα δέ, ἀφοῦ προηγουμένως ἐμελέτησε τήν κομμουνιστικήν διαλεκτικήν, ὡς τήν
διετύπωσεν ὁ Ἔνγκελς εἰς τό ἔργον του «Ἡ διαλεκτική τῆς φύσεως», ἐχαρακτήρισεν ὅλον
τόν θόρυβον τῶν κομμουνιστῶν διά τήν διαλεκτικήν ὡς «γελοῖον». Ἡ διαλεκτική μέθοδος
καί ἡ διαλεκτική φιλοσοφία, δέν δύναται νά θεωρηθῶσιν ὡς ἐπιστημονικαί μέθοδοι ἐρεύνης
καί γνώσεως τοῦ κόσμου.
Χαρακτηριστικόν των εἶναι ὅτι ἀποτελοῦν ἕνα σύνολον κοινοτυπιῶν τάς ὁποίας
εὑρίσκομεν εἴτε εἰς δεοντολογικάς θεωρίας, εἴτε εἰς πολύ προ αὐτῶν, παραδεκτάς ἀπόψεις
εἴτε εἰς αὐθαιρέτους ἰσχυρισμούς.
Ἐάν ἐπί τῇ ὑποθέσει θελήσωμεν νά κρίνωμεν τούς νόμους τῶν διαλεκτικῶν ἁλμάτων
καί τῶν ἀρνήσεων θά διαπιστώσωμεν ὅτι οὗτοι στεροῦνται ἐπιστημονικῆς βάσεως. Ὁ
βρασμός π.χ. τοῦ ὕδατος καί ἡ μεταβολή τούτου εἰς ἀτμόν δέν γίνεται δι’ ἅλματος ἀλλά
βαθμιαίως ὡς καί ἡ μεταβολή τοῦ ὕδατος εἰς πάγον δέν γίνεται δι’ ἅλματος ἀλλά σιγά-σιγά.

42
Οὔτε εἶναι σωστόν ὅτι ἡ μεταβολή τοῦ ὕδατος εἰς ἀτμόν ἤ πάγον σημαίνει καί
καταστροφήν τῆς προηγουμένης καταστάσεως εἰς τήν ὁποίαν δύναται νά ἐπανέλθουν καί
ἐπανέρχονται.
Παρ’ ὅλα ὅμως τά δεδομένα τῆς ἐπιστήμης, ἐν τούτοις οἱ κομμουνισταί,
περιφρονοῦντες τά διδάγματά της, ἐπιμένουν νά θεωροῦν καί νά προπαγανδίζουν τόν
διαλεκτικόν ὑλισμόν ὡς μίαν ἀλάθητον δῆθεν κοσμοθεωρίαν.
Ἡ κομμουνιστική αὕτη ἐπιμονή ἐξηγεῖται πλήρως ἄν ληφθῇ ὑπ’ ὄψιν τό περιεχόμενον,
τό ὁποῖον δίδουν εἰς τήν προέκτασιν τοῦ διαλεκτικοῦ ὑλισμοῦ ἐπί τῆς μελέτης τῶν
φαινομένων τῆς κοινωνικῆς ζωῆς δηλ. εἰς τόν ἱστορικόν ὑλισμόν (ἤ τήν ὑλιστικήν
ἀντίληψιν τῆς ἱστορίας). Ὑπό τό φῶς τοῦ συσχετισμοῦ αὐτοῦ φωτίζεται καί ἐξηγεῖται
πλήρως ἡ σκοπιμότης ἡ ὁποία ὑπηρετεῖται διά τῆς προβολῆς τῆς θεωρίας ταύτης.
Ὁ διαλεκτικός ὑλισμός εἶναι μία θεωρία σκοπιμότητος διατυπωθεῖσα καί προβληθεῖσα
ὑπό τοῦ Μάρξ καί τοῦ Ἔνγκελς, προκειμένου νά δικαιολογήσουν τό ἐκ τῶν προτέρων
δεοντολογικόν αἴτημά των τῆς ἀντικαταστάσεως τοῦ ἀστικοῦ καθεστῶτος ὑπό τοῦ
«κομμουνιστικοῦ» καί τήν διακηρυσσομένην βιαίαν (δι’ ἅλματος) μέθοδον
πραγματοποιήσεως τῆς μεταβολῆς ταύτης. Ἀποστολή του εἶναι νά παρουσιάσῃ τήν
ἀνατροπήν τοῦ ἀστικοῦ καθεστῶτος ὡς ἀναγκαῖον φυσικόν φαινόμενον, συμφώνως πρός
τούς δῆθεν νόμους ἀναπτύξεως τοῦ σύμπαντος καί κατ’ ἐπέκτασιν καί τῆς κοινωνίας.
Συνεπῶς μία θεωρία, ἡ ὁποία προβάλλεται διά νά ἐξυπηρετήσῃ μίαν σκοπιμότητα καί νά
δικαιολογήσῃ τάς πολιτικάς ἐπιδιώξεις καί τάς μεθόδους δράσεως μιᾶς κοινωνικῆς ὁμάδος,
δέν δύναται ποτέ νά θεωρηθῇ ὡς ἀντικειμενική ἀλήθεια, δηλαδή ἐπιστημονική, οὔτε εἶναι
ποτέ δυνατόν διά ταύτης νά δοθῇ ἐπιστημονική ἐξήγησις τῶν φυσικῶν καί κοινωνικῶν
φαινομένων καί νά χρησιμοποιηθῇ ὡς μέθοδος ἐρεύνης τούτων.
Ὁ Μάρξ καί ὁ Ἔνγκελς ὅταν διετύπωσαν τήν θεωρίαν των τήν περιώρισαν εἰς τά στενά
ὅρια τῆς ἐποχῆς των, κύριον γνώρισμα τῆς ὁποίας ἦτο ἡ πραγματικῶς ἀθλία ἀπό πάσης
ἀπόψεως κατάστασις τῶν ἐργατῶν τῆς βιομηχανίας.
Τό δράμα τῶν ἐργαζομένων τῆς ἐποχῆς ἐκείνης (ἀρχαί καί μέσα τοῦ 19ου αἰῶνος),
εἶχεν γίνει ἀντικείμενον ὅλων τῶν κοινωνιολογικῶν καί θρησκευτικῶν δοξασιῶν. Ὁ Μάρξ
ὅμως καί ὁ Ἔνγκελς, διετύπωσαν μίαν στατικήν μηχανικήν ἀντίληψιν, παραγνωρίσαντες τά
διδάγματα τῆς ἱστορίας καί τῆς ἐπιστήμης, περί τῆς ἀνοδικῆς πορείας τοῦ ἀνθρωπίνου
πνεύματος καί τῆς κοινωνικῆς ζωῆς, θεωροῦντες τήν ἐποχήν των ὡς στατικήν καί
κοινωνικό-οἰκονομικῶς ἀνεξέλικτον καί συνεπῶς προέβλεπον ὅλο καί ὀγκουμένην τήν
ἀθλιότητα τῶν ἐργαζομένων.
Οὕτω ὁδηγήθησαν εἰς ὡρισμένα συμπεράσματα σκοπιμότητος, διακυρήσσοντες ὅτι ἐφ’
ὅσον ἡ ἀστική κοινωνία εἶναι ἕν κοινωνικόν φαινόμενον μέ πολύ στενά ὅρια ἐξελίξεως μέ
συνέπειαν τήν ὅλο καί αὐξανομένην ἐξαθλίωσιν τῶν ἐργαζομένων, δέν δύναται παρά ἀργά
ἤ γρήγορα νά ἐκλείψῃ καί νά ἀντικατασταθῇ ὑπό ἄλλου κοινωνικοῦ συστήματος τοῦ
«κομμουνισμοῦ».
Ὅτι ἡ ἐργατική τάξις εἶναι προορισμένη, ἀπό τήν ἱστορικήν ἀνάγκην, νά γίνῃ ἡ ἡγέτις
δύναμις τῆς μετατροπῆς, διά νά γίνῃ δέ ἡγέτις δύναμις ἔπρεπε νά ὀργανωθῇ πολιτικῶς καί
νά ἀποκτήσῃ ἴδιον κόμμα καί ὅτι ἡ ἀντικατάστασις τοῦ κοινωνικοῦ αὐτοῦ συστήματος δέν
μπορεῖ νά γίνῃ παρά μόνον διά τῆς βίας μεταφορά τοῦ Νόμου τῶν ἁλμάτων, διότι οὐδείς
ἑκουσίως στερεῖται τῆς ἰδιοκτησίας του καί τῶν προνομίων του.
Ἀπό αὐτήν τήν στατικήν ἀντίκρυσιν τῆς ἐποχῆς των ὁρμώμενοι, ὁ Μάρξ καί ὁ Ἔνγκελς,
κατεσκεύασαν μίαν θεωρίαν στερουμένην ἐπιστημονικῆς ἀντικειμενικῆς βάσεως, ἥτις ὅμως
ὑπηρέτει ἀναμφισβητήτως καί ἐδικαιολόγει τάς οἰκονομικοπολιτικάς ἐπιδιώξεις τῶν
ἐργατῶν τῆς ἐποχῆς των καί τούς ἐνεθάρρυνεν εἰς τήν πολιτικήν δρᾶσιν.

43
 Ἱστορικός ὑλισμός

Ἱστορικός ὑλισμός, ὡς προελέχθη εἶναι ἡ ἐπέκτασις καί ἡ ἐφαρμογή τῶν θέσεων τοῦ
διαλεκτικοῦ ὑλισμοῦ εἰς τήν μελέτην τῆς κοινωνικῆς ζωῆς, τῶν κοινωνικῶν φαινομένων,
τῆς κοινωνίας καί τῆς ἱστορίας τῆς κοινωνίας.
Ἄς ἴδωμεν ἤδη πῶς ὁ κομμουνισμός μεταφέρει τάς θέσεις τοῦ διαλεκτικοῦ ὑλισμοῦ εἰς
τήν κοινωνικήν ζωήν καί πῶς ἑρμηνεύει τά κοινωνικά φαινόμενα.
Οὗτος ὑποστηρίζει ὅτι: Ἡ ὑλική ζωή τῆς κοινωνίας εἶναι τό πρωτεῦον, αὕτη εἶναι
αὐτόνομος, ἀναπτύσσεται συμφώνως πρός τούς νόμους τῆς διαλεκτικῆς καί ὑπάρχει
ἀνεξαρτήτως τῆς θελήσεως τῶν ἀνθρώπων.
Ἡ πνευματική ζωή τῆς κοινωνίας, αἱ ἰδέαι καί οἱ ἑκάστοτε κοινωνικοί θεσμοί ἀποτελοῦν
τήν ἀντανάκλασιν τῆς ὑλικῆς ζωῆς, εἶναι τό «ἰδεολογικόν ἐποικοδόμημα» τῆς ὑλικῆς ζωῆς.
Τήν πηγήν τῆς πνευματικῆς ζωῆς τῆς κοινωνίας, τήν καταγωγήν τῶν κοινωνικῶν ἰδεῶν,
τῶν θεωριῶν, τῶν πολιτικῶν ἀπόψεων καί θεσμῶν τήν ἀποτελοῦν αἱ συνθῆκαι τῆς ὑλικῆς
ζωῆς τῆς κοινωνίας, τῶν ὁποίων εἶναι καί ἀντανάκλασις.
Οἱ ἄνθρωποι εἰς τήν κοινωνικήν των ζωήν, δημιουργοῦν μεταξύ των σχέσεις
ἀνεξαρτήτως τῆς θελήσεώς των καί ἐμπλέκονται εἰς ταῦτας.
Αἱ σχέσεις αὗται λέγονται «παραγωγικαί σχέσεις». Αἱ «σχέσεις παραγωγῆς» αἱ ὁποῖαι
ἐπικρατοῦν μεταξύ τῶν ἀνθρώπων καθορίζουν, κινοῦν καί διέπουν τόν ροῦν, τήν ἱστορία
καί τήν πνευματικήν ἀνάπτυξιν τῆς κοινωνίας.
Ἡ παραγωγή ὅμως τῶν ἀγαθῶν δέν στηρίζεται μόνον εἰς τάς «παραγωγικάς σχέσεις»,
αὗται ἀποτελοῦν μόνον τό ἕν σκέλος της. Τό ἄλλο σκέλος τό ἀποτελοῦν αἱ «παραγωγικαί
δυνάμεις», δηλαδή τά ἐργαλεία παραγωγῆς, οἱ ἄνθρωποι, ἡ παραγωγική πείρα καί αἱ
συνήθειαι ἐργασίας.
Τό σύνολον τῶν «παραγωγικῶν σχέσεων» καί τῶν «παραγωγικῶν δυνάμεων» ἀποτελεῖ
τό οἰκονομικόν οἰκοδόμημα τῆς κοινωνίας. Τοῦτο ἀποτελεῖ τήν βάσιν τοῦ νομικοῦ καί
πολιτικοῦ ἐποικοδομήματος τῆς κοινωνίας, πρός τό ὁποῖον ἀνταποκρίνονται ὡρισμέναι
μορφαί κοινωνικῆς συνειδήσεως.
Ὁ τρόπος παραγωγῆς τῆς ὑλικῆς ζωῆς τῆς κοινωνίας καθορίζει τήν πορείαν τῆς
κοινωνίας, πολιτικῆς καί πνευματικῆς ἐν γένει ζωῆς. Ἡ κοινωνική συνείδησις δέν καθορίζει
τήν κοινωνικήν πραγματικότητα, ἀλλά ἀντιθέτως ἡ κοινωνική πραγματικότης τήν
κοινωνικήν συνείδησιν. Εἰς μίαν περίοδον τῆς κοινωνικῆς ἐξελίξεως αἱ παραγωγικαί
δυνάμεις ἔρχονται εἰς ἀντίθεσιν μέ τάς ὑφισταμένας παραγωγικάς σχέσεις, ἤ μέ τήν
νομικήν των ἔκφρασιν, δηλαδή μέ τάς σχέσεις ἰδιοκτησίας, ἐντός τῶν ὁποίων ἐκινοῦντο
μέχρι τότε. Εἰς τό σημεῖον αὐτό μόλις φθάσουν αἱ παραγωγικαί σχέσεις, ἀπό θετικόν
στοιχεῖον ἐξελίξεως τῶν παραγωγικῶν δυνάμεων πού ἦσαν, μεταβάλλονται εἰς ἀρνητικόν
στοιχεῖον καί ἐμποδίζουν τήν ἀνάπτυξιν τούτων.
Οὕτω δέ αἱ παλαιαί σχέσεις ἀποδεικνύονται ἀκατάλληλοι πλέον καί ἐπέρχεται
σύγκρουσις μεταξύ παραγωγικῶν σχέσεων καί παραγωγικῶν δυνάμεων καί δημιουργεῖται ἡ
ἀνάγκη ἀντικαταστάσεως τῶν παραγωγικῶν σχέσεων δι’ ἄλλων ἀνταποκρινομένων εἰς τάς
παραγωγικάς δυνάμεις. Τότε μεταβάλλονται οἱ θεσμοί, αἱ παραγωγκαί δηλαδή σχέσεις, διά
μιᾶς ἐπαναστάσεως.
Ἡ ἐπανάστασις προκαλεῖται ἀπό μίαν ἀνερχομένην κοινωνικήν τάξιν, ἡ ὁποία
ἐνδιαφέρεται ὑλικῶς διά τήν ἀλλαγήν τῶν παραγωγικῶν σχέσεων, τῶν κοινωνικῶν δηλαδή
θεσμῶν καί ἡ ὁποία στρέφεται κατά τῆς πρώην ἀρχούσης τάξεως ἡ ὁποία ἐνδιαφέρεται διά
τήν διατήρησιν τῶν παλαιῶν θεσμῶν, τῶν παλαιῶν παραγωγικῶν σχέσεων.
Αἱ κοινωνικαί τάξεις ἀντιτίθενται ἡ μία πρός τήν ἄλλην, ὅπως ἡ «θέσις» πρός τήν
«ἀντίθεσιν» τῆς διαλεκτικῆς φιλοσοφίας.
Ἄλλωστε, πᾶν παλαιόν κοινωνικόν σύστημα γεννᾶ τάς δυνάμεις τοῦ νέου κοινωνικοῦ
συστήματος (ἑνότης ἀντιθέσεων) αἱ ὁποῖαι θά τό καταστρέψουν, δηλαδή τό παλαιόν
περιέχει ἐντός του καί ἀναπτύσσεται ἐντός του τό νέον, ὡς συμβαίνει εἰς τήν διαλεκτικήν.

44
Οὕτω κατά τόν ἱστορικόν ὑλισμόν πᾶσα ἱστορική περίοδος τῆς ἀνθρωπότητος πηγάζει ἀπό
τήν προηγουμένην βάσει καθορισμένων νόμων, οἱ ὁποῖοι ἐπιτρέπουν τήν πρόβλεψιν τοῦ τί
πρόκειται νά συμβῇ.
Κατά τόν ἱστορικόν ὑλισμόν ἡ ἱστορία ἐγνώρισε τέσσαρας βασικούς τύπους κοινωνικῶν
συστημάτων προορίζεται δέ νά γνωρίσῃ καί πέμπτον (τελευταῖον)! Ταῦτα προῆλθον τό ἕν
ἀπό τό ἄλλο καί εἶναι τά κάτωθι:

1) Τό πρωτόγονον κοινοτικόν σύστημα ἤ πρωτόγονον κομμουνιστικόν

Εἰς τό σύστημα αὐτό βάσις τῶν παραγωγικῶν σχέσεων εἶναι ἡ κοινωνική ἰδιοκτησία εἰς
τά μέσα παραγωγῆς, ἐξ αἰτίας τῆς ἀδυναμίας (λόγῳ ἐλλείψεως ἐργαλείων ὡς μέσων
παραγωγῆς) τῶν πρωτογόνων νά ἀνταποκριθοῦν κεχωρισμένως, δι’ ἰδίων μέσων, εἰς τάς
ἀνάγκας τῆς ζωῆς.

2) Τό δουλοκτητικόν
Τό πρωτόγονον κομμουνιστικόν σύστημα ἀπό τῆς στιγμῆς πού ὁ ἄνθρωπος
κατώρθωσε νά ἐφεύρῃ καί νά χρησιμοποιήσῃ τό ἐργαλεῖον ὡς μέσον παραγωγῆς, ὥστε νά
δύναται νά ζῇ μέ ὅσα ὁ ἴδιος παρήγαγε, ἐγέννησε τάς ἀντιθέτους δυνάμεις αἱ ὁποῖαι καί τό
ἀνέτρεψαν. Ἐξ αὐτοῦ προῆλθεν νέον κοινωνικόν σύστημα τό δουλοκτητικόν. Κατά τόν
ἱστορικόν ὑλισμόν πάντοτε τό σύστημα τοῦτο τῆς μικρᾶς οἰκοτεχνίας καί τῆς ἁπλῆς
γεωργικῆς παραγωγῆς, ἔχει ὡς βάσιν τῶν παραγωγικῶν σχέσεων τήν ἀτομικήν ἰδιοκτησίαν
εἰς τά μέσα παραγωγῆς καθώς καί εἰς τόν δοῦλον.
3) Τό φεουδαρχικόν
Τό προηγούμενον σύστημα ἐγέννησε ἐντός του τάς ἀντιθέτους δυνάμεις αἱ ὁποῖαι τό
ἀνέτρεψαν καί ἡ κοινωνία ὠργανώθη φεουδαρχικῶς.

4) Τό κεφαλαιοκρατικόν
Ἡ φεουδαρχική κοινωνία ἐδημιούργησε τήν μεσαίαν τάξιν, μεταξύ τῆς «ἀριστοκρατίας
καί τοῦ λαοῦ» ἡ ὁποία τό ἀνέτρεψε διά τῶν ἐπαναστάσεων τοῦ 17ου, 18ου καί 19ου
αἰῶνος, διότι τοῦτο εἶχεν ἀποβῆ πολύ «στενόν» διά τάς ἐν τῷ μεταξύ ἀναπτυχθείσας
παραγωγικάς δυνάμεις, αἱ ὁποῖαι κατά τόν Μαρξισμόν ἀποτελοῦν τό πρῶτον κίνητρον τῆς
ἱστορίας, οὕτω δέ ἐγκαθιδρύθη τό ἀστικόν καθεστώς (κεφαλαιοκρατικόν, καπιταλιστικόν),
τό ὁποῖον ἔφερε τήν παραγωγήν εἰς ἄνευ προηγουμένου ὕψη.

5) Τό κομμουνιστικόν
Τό ἀστικόν καθεστώς, κατά τόν ἱστορικόν ὑλισμόν, γεννᾶ ἐντός τῶν κόλπων του τόν
νεκροθάπτην του, τήν ἐργατικήν τάξιν (τό προλεταριάτον).
Ἡ τάξις αὕτη θά ἀνατρέψῃ τό ἀστικόν καθεστώς διότι τό κοινωνικόν τοῦτο σύστημα
ἐμποδίζει τήν περαιτέρω ἀνάπτυξιν τῶν παραγωγικῶν δυνάμεων. Ἡ ἐργατική τάξις, θά τό
ἀνατρέψῃ δι’ ἐπαναστάσεως καί θά ἐπιβάλῃ τό κομμουνιστικόν σύστημα, τό ὁποῖον θά
καταργήσῃ τάς τάξεις καί εἰς τό ὁποῖον τό κράτος ἐξαφανίζεται, διότι δέν ὑπάρχει ταξική
ἐκμετάλλευσις ἥτις εἶναι καί ἡ αἰτία τῆς ὑπάρξεως τοῦ Κράτους.
Διότι κατά τόν Μαρξισμόν Κράτος εἶναι:
«τό ὄργανον τῶν ἐκμεταλλευτῶν, τό ὁποῖον ἔχουν οὗτοι διά νά ἐξασφαλίζουν καί νά
κατοχυρώνουν τά ἐκμεταλλευτικά των προνόμια κατά τῶν ἐκμεταλλευομένων καί διά τοῦ
ὁποίου οὗτοι τά ἀσκοῦν».
Ὁ Ρωσσικός ὅμως κομμουνισμός ἀπέδειξεν τό ἀντίθετον. Τό καθεστώς ἐκεῖ στηρίζεται
εἰς τήν ὕπαρξιν καί ὀργάνωσιν ἑνός Κράτους ὁλοκληρωτικοῦ, τό ὁποῖον χρησιμοποιεῖται διά
τήν ἐξασφάλισιν τῆς μονοκρατορίας τῆς ἡγεσίας τοῦ κόμματος. Ἀντιθέτως δέ ὑπό τό
ἀστικόν καθεστώς τό Κράτος εἶναι ἕνα ὄργανον προστασίας τῶν ἀτομικῶν καί πολιτικῶν
ἐλευθεριῶν τῶν ἀτόμων καί οὐχί ὄργανον καταπιέσεως καί ἐξαναγκασμοῦ των.

45
 Κατά τόν Μαρξισμόν ἐπίσης ἡ δύναμις, ἡ ὁποία θέτει εἰς κίνησιν τήν ἱστορίαν, εἶναι αἱ
συκρούσεις μεταξύ τῶν τάξεων καί οὐχί αἱ τοιαῦται μεταξύ τῶν Ἐθνῶν, ὅπως
ὑποστηρίζουν οἱ περισσότεροι φιλόσοφοι τῆς ἱστορίας, τό δέ ταξικόν συμφέρον
καταλαμβάνει τήν θέσιν τοῦ Ἐθνικοῦ συμφέροντος, τό ὁποῖον οἱ μαρξισταί θεωροῦν
πάντοτε ὡς συμφέρον τῆς ἀρχούσης τάξεως.
Ὁ Μάρξ παρ’ ὅλον ὅτι ἀφιέρωσε τό μεγαλύτερον μέρος τῆς ζωῆς του διά νά γράψῃ
περί τῆς πάλης τῶν τάξεων, ἐντούτοις δέν καθώρισε ἐπακριβῶς τί ἐννοεῖ διά τοῦ ὅρου
«τάξις». Οὗτος ἀναγνωρίζει ὅτι ὑπάρχουν πολλαί κλιμακώσεις τῆς τάξεως ἐν τῇ κοινωνίᾳ
καί ὅτι αἱ τάξεις δέν εἶναι ὁμοιογενεῖς. Ὑποτάσσει ὅμως τούς διαχωρισμούς αὐτούς εἰς τάς
ἀνάγκας τῆς θεωρίας του καί ἐν τελευταῖᾳ ἀναλύσει ὑποστηρίζει ὅτι ὑπάρχουν δύο ὁμάδες
τάξεων εἰς τήν κοινωνίαν. Ἐκ τούτων τήν μίαν ἀποτελοῦν ἐκεῖνοι πού τούς ἀνήκουν τά
μέσα παραγωγῆς καί τήν ἄλλην ἐκεῖνοι πού δέν ἔχουν τά μέσα παραγωγῆς. Ἡ τοποθέτησίς
των αὕτη ὡς πρώτα μέσα παραγωγῆς τάς ὁδηγεῖ εἰς ἀντίθεσιν.

Ἡ ἀντίθεσις αὕτη, κατά τήν διαλεκτικήν εἶναι τό κίνητρον τῆς προόδου, ἡ δέ

σύγκρουσις μεταξύ θέσεως καί ἀντιθέσεως ὁδηγεῖ εἰς τήν σύνθεσιν, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ
ἑκάστοτε «ἀνωτέραν» μορφήν «ὅπως πρόκειται νά εἶναι ὁ κομμουνισμός». Οὕτω ἡ θεωρία
τῆς πάλης τῶν τάξεων (μεταφορά τῆς διαλεκτικῆς ἀρχῆς τῆς πάλης τῶν ἀντιθέσεων «εἰς
τήν κοινωνικήν ζωήν») ἐμφανίζεται ἀπό τούς Μάρξ καί Ἔνγκελς ὡς ἱκανή νά ἑρμηνεύσῃ
ὅλα τά ἱστορικά γεγονότα.

Κριτική τοῦ ἱστορικοῦ ὑλισμοῦ

Ἡ θέσις τοῦ ἱστορικοῦ ὑλισμοῦ, κατά τήν ὁποίαν οἱ οἰκονομικοί παράγοντες ἀποτελοῦν
τό κίνητρον τῆς ἱστορίας, δέν ἀνταποκρίνεται εἰς τά δεδομένα τῆς ἱστορίας καί τῆς
ἐπιστήμης, διότι παραγνωρίζεται ὁ παράγων τῆς ἀνθρωπίνης σκέψεως.
Κατά τόν Μαρξισμόν ὡς γνωστόν ὑποστηρίζεται ὅτι, ἡ ὑλική ζωή τῆς κοινωνίας δηλαδή
αἱ «παραγωγικαί σχέσεις» καί αἱ «παραγωγικαί δυνάμεις» ἀποτελοῦν τήν ὑποδομήν τῆς
κοινωνίας, εἶναι τό πρωτεῦον, ἐνῶ ὅλαι αἱ ἐκδηλώσεις τοῦ ἀνθρωπίνου πνεύματος (νόμοι,
θεσμοί, θρησκεία, οἰκογένεια κ.τ.λ.) εἶναι τό δευτερεῦον, τό παράγωγον, ἡ ἀντανάκλασις
τῆς ὑλικῆς ζωῆς καί συνιστοῦν τό «ἐποικοδόμημά της». Συνεπῶς ὅλα τά δημιουργήματα
τῆς ἀνθρωπίνης σκέψεως, ἀποτελοῦν μέρος τοῦ «ἐπικοδομοίματος» καί καθορίζονται ὑπό
τῆς «ὑποδομῆς» δηλαδή ἀπό τήν ὑλικήν ζωήν τῆς κοινωνίας.
Ἄν αὐτό ἀληθεύει τότε ὁδηγούμεθα εἰς ἕναν τεράστιον παραλογισμόν. Πρέπει νά
παραδεχθῶμεν ὅτι αἱ «παραγωγικαί δυνάμεις», τά ἐργαλεῖα, ἀναπτύσσονται αὐτομάτως,
ἐνῶ εἶναι γεγονός ὅτι ἀναπτύσσονται διά τῶν ἐφευρέσεων καί τῶν ἀνακαλύψεων, δηλαδή
μέ τήν ἐνέργειαν τῆς νοήσεως τοῦ ἀνθρώπου ἀναλόγως τῆς χρήσεως τήν ὁποίαν τῆς κάμει
οὗτος.
Ἐπιγραμματικῶς καί ὀρθώτατα ἔχει χαρακτηρισθῇ ἡ θέσις αὕτη τοῦ Μαρξισμοῦ ὡς
ἑξῆς:
«Εἰς τήν μαρξιστικήν κοινωνίαν ὑπάρχουν δύο εἴδη παραγωγῆς: ἡ οἰκονομία εἰς τό
ὑπέδαφος καί ἡ πνευματική εἰς τό ὑπερῶον καί κλῖμαξ ἤ ἀνελκυστήρ, πού νά συνδέῃ τάς
δύο, δέν ὑπάρχει».
Ὁ μαρξιστικός ἰσχυρισμός, ὅτι αἱ ἰδέαι ἀποτελοῦν ἁπλήν ἀντανάκλασιν τῆς οἰκονομίας,
ἡ ὁποία εἶναι καί ἡ κινητήριος δύναμις, ἀπορρίπτεται ὑπό τῶν ἱστορικῶν δεδομένων καί τῆς
ἐπιστήμης. Ἡ ἱστορία μᾶς διδάσκει ὅτι τό θρησκευτικόν καί τό πολιτικόν στοιχεῖον, αἱ
φιλοδοξίαι καί οἱ ἐγωϊσμοί, ὑπῆρξαν αἱ κινητήριοι δυνάμεις μακροτάτων ἐποχῶν καί ὅτι ὁ
ρόλος τῆς οἰκονομίας ἦτο δευτερεύων παράγων. Ἡ ἐπιστημονική πείρα ἐπίσης μᾶς
διδάσκει, ὅτι ἡ ἐπιστήμη καθορίζει τήν οἰκονομίαν καί οὐχί ἡ οἰκονομία τήν ἐπιστήμην. Ἡ
ἐπιστήμη ἀνακαλύπτει ἀπό καθαρῶς ἐπιστημονικόν ἐνδιαφέρον, τήν δέ πορείαν τῆς

46
ἐφευρέσεως δέν τήν καθορίζει ἡ οἰκονομία, ἀλλά ἡ ὀντολογική διάρθρωσις τῶν
φαινομένων, ἥτις ἐπιτρέπει μίαν διείσδυσιν εἰς αὐτά κατά ὡρισμένην περίοδον.
Μία ἀνακάλυψις δέν εἶναι δυνατόν νά γίνῃ ἐφ’ ὅσον δέν προηγήθησαν ἄλλαι. Ἡ
Ἄλγεβρα μόνον μετά τήν Ἀριθμητικήν ἦτο δυνατόν νά ἐφευρεθῇ καί ὁ Ἀπειροστός
Λογισμός μόνον μετά τήν Ἀνάλυσιν. Καί ὁ ἴδιος ὁ Μάρξ ὑπεχρεώθη τελικῶς νά ἀναγνωρίσῃ
ὅτι μεταξύ τοῦ ὑλικοῦ καί τοῦ πνευματικοῦ στοιχείου ὑπάρχει μία ἀλληλοεξάρτησις, χωρίς
ὅμως νά ἐπιζητήσῃ καί νά προσδιορίσῃ τήν φύσιν της, διότι ἄλλως θά ὑποχρεοῦτο νά
ἀρνηθῇ τήν θεωρίαν του.
Ὁ Ἔνγκελς εἰς μίαν ἐπιστολήν του περί τό 1890, ἤτοι μετά τόν θάνατον τοῦ Μάρξ,
γράφει ἐπί τοῦ θέματος αὐτοῦ:
«Ὅποιος ὑποστηρίζει ὅτι μόνον ὁ οἰκονομικός παράγων εἶναι ἀποφασιστικός
ὑποστηρίζει μίαν ἀνοησίαν. Ἡ οἰκονομική κατάστασις ἀποτελεῖ τήν βάσιν, ἀλλά τά διάφορα
στοιχεῖα τοῦ ἐποικοδομήματος ἀσκοῦν ἐπίσης τήν ἐπίδρασίν των ἐπί τῆς ἱστορικῆς πάλης
καί εἰς πολλάς περιπτώσεις ἡ βαρύνουσα ἐπενέργειά των καθορίζει τήν μορφήν της.
Ὑπάρχει μία ἀλληλεπίδρασις ὅλων αὐτῶν τῶν στοιχείων κατά τήν διάρκειαν τῆς ὁποίας ἐν
μέσῳ ἑνός ἀτελειώτου πλήθους συμβάντων, ἀποδεικνύεται ἀναγκαία ἡ οἰκονομική κίνησις.
Πταίομεν ἐν μέρει ὁ Μάρξ καί ἐγώ ἄν ὡρισμένοι νέοι συγγραφεῖς ὑπογραμμίζουν κάποτε
πολύ ἔντονα τόν οἰκονομικόν παράγοντα».
Διά τῆς ἐπιστολῆς ταύτης ὁ Ἔνγκελς ἀποπειρᾶται νά ἐξαφανίσῃ τήν ἀτέλειαν τῆς
μαρξιστικῆς θεωρίας, τήν ὁποίαν καί ἀναγνωρίζει, ὡς κάτι τό μή σημαντικόν.
Ἐπίσης ὁ ἰσχυρισμός ὅτι ἡ διαλεκτική ἀποτελεῖ τήν κλείδα τῆς ἱστορίας δέν εὐσταθεῖ.
Διότι ἡ ἱστορία προχωρεῖ ὡς μία ἀτελείωτος ροή ὕδατος τῆς ὁποίας οὐδείς γνωρίζει τήν
ἀρχήν καί τό τέλος. Δεν εἶναι συνεπῶς δυνατόν νά καθορισθῇ πού εὑρίσκεται εἰς τά στάδιά
της ἡ θέσις, ἡ ἀντίθεσις ἤ ἡ σύνθεσις. Κάθε ἱστορικόν γεγονός δύναται νά θεωρηθῇ εἴτε ὡς
σύνθεσις δύο προγενεστέρων ἀντιφατικῶν στοιχείων, εἴτε ὡς θέσις, διά τήν ὁποίαν
δύναταί της νά ἐπιλέξῃ ἄλλο γεγονός ὅπως τό παρουσίασῃ ὡς ἀντίθεσίν του.
Τόν Μαρξιστικόν ἱσχυρισμόν, ὅτι κάθε διαδοχικόν στάδιον τῆς κοινωνίας, τό ὁποῖον
γεννᾶται ὑπό τήν ἐπίδρασιν τῶν ἐσωτερικῶν ἀντιθέσεων τοῦ προγενεστέρου σταδίου,
εἶναι μία «ἀνώτερη» μορφή, τόν διαψεύδει ἡ ἱστορία.
Ἡ ἱστορία δέν ἐπιτελεῖ μίαν συνεχή πρόοδον. Ἐμφανίζει πολλάς καταπτώσεις καί
ἐξαφανίσεις, εἰς τάς ὁποίας οὐδεμία ἐφαρμογή τῆς διαλεκτικῆς ἰσχύει.
Ὁ Μάρξ καί ὁ Ἔνγκελς, ὡς προελέχθη διετύπωσαν τήν θεωρίαν των, ἀφ’ ἑνός μέν διά
νά προσελκύσουν τήν ἐργατικήν τάξιν, νά τήν ὀργανώσουν πολιτικῶς καί νά τήν
ἐξωθήσουν εἰς ἐπαναστατικήν δρᾶσιν, καί κυρίως νά τήν γοητεύσουν, ἀναθέτοντες εἰς
αὐτήν ρόλον «λυτρωτοῦ τῆς ἀνθρωπότητος», καί ἀφ’ ἑτέρου διά νά δικαιολογήσουν τήν
τοιαύτην πολιτικήν δρᾶσιν καί τάς μεθόδους ταύτης. Συνεπῶς ἡ προσπάθεια τοῦ Μάρξ νά
ἀποξενώσῃ τήν ἐργατικήν τάξιν ἀπό τήν ἐπιρροήν τοῦ πνευματικοῦ καί ἠθικοῦ παράγοντος
εἶναι ἀπολύτως δικαιολογημένη. Ἡ ἐπιδίωξις αὕτη τοῦ Μάρξ διατυποῦται κυνικώτατα καί
ὡμότατα εἰς τό κομμουνιστικόν μανιφέστο καί εἰδικῶς εἰς τό μέρος τό ἀναφερόμενον εἰς
τήν οἰκογένειαν, τήν θρησκείαν καί τήν Πατρίδα. (βλέπε παράρτημα 2).
Ἄνευ τῆς ἀποδεσμεύσεως τοῦ ἀτόμου ἀπό τόν παράγοντα τῆς συνειδήσεως δέν εἶναι
δυνατόν νά ὁδηγηθῇ τοῦτο εἰς τήν διάπραξιν τῶν κατά μέρος ἐγκλημάτων τά ὁποῖα
συνθέτουν τήν ἐπανάστασιν. Ἄλλως τε ἡ πείρα ἀπέδειξεν τοῦτο. Οἱ κομμουνισταί καί τά
κομμουνιστικά συστήματα προέβησαν καί προβαίνουν εἰς τήν διάπραξιν τῶν πλέον
ἀποτροπαίων ἐγκληματικῶν πράξεων.
Ἡ ἐπιδίωξις τοῦ Μαρξισμοῦ, νά προσελκύσῃ καί νά πολιτικοποιήσῃ τήν ἐργατικήν τάξιν,
ἔλαβεν τήν συγκεκριμένην της ἔκφρασιν μέ τήν ἐν συνεχείᾳ προσπάθειαν τῶν ἰδρυτῶν τοῦ
Μαρξισμοῦ, ὅπως ὀργανώσουν πολιτικῶς τήν ἐργατικήν τάξιν εἰς διεθνεῖς κομμουνιστικάς
ὀργανώσεις.

47
 Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΜΑΡΞΙΣΜΟΥ

Ἡ οἰκονομική θεωρία τοῦ Μαρξισμοῦ ὑπηρετεῖ τόν ἐκ τῶν προτέρων τεθέντα σκοπόν
τοῦ Μαρξισμοῦ τῆς ἀντικαταστάσεως δηλαδή τῆς ἀστικῆς κοινωνίας ὑπό τῆς
κομμουνιστικῆς. Καί συνεπῶς ἡ Μαρξιστική πολιτική οἰκονομία εἶναι καί αὕτη ἕνα
κατασκεύασμα σκοπιμότητος.
Αὕτη ἐν συντομίᾳ ἔχει ὡς ἑξῆς :
Ἡ οἰκονομία τῆς ἀστικῆς κοινωνίας, εἶναι βασικῶς ἐμπορευματική. Παράγει, δηλαδή
καταναλωτικά ἀγαθά, τά ὁποῖα διά τῆς λειτουργίας τῆς ἀνταλλαγῆς, καταλήγουν εἰς τήν
κατανάλωσιν. Ἡ ἀνταλλαγή τῶν ἀγαθῶν ὡς γνωστόν γίνεται βάσει μιᾶς κοινῆς ἰδιότητος
τήν ὁποίαν ἔχουν ταῦτα καί ἡ ὁποία καθορίζει εἰς πόσην ποσότητα θά ἀνταλλαγῇ ἕνα
ὡρισμένον ἐμπόρευμα μετ’ ἄλλου τινός. Ἡ ἰδιότης αὕτη εἶναι ἡ ΑΞΙΑ τοῦ ἐμπορεύματος,
διά νά ἔχῃ δέ ἀξίαν ἕν ἐμπόρευμα πρέπει νά ἔχει δύο ἰδιότητας:
(α) Νά εἶναι χρήσιμον διά τήν ἱκανοποίησιν μιᾶς ἀνάγκης τοῦ ἀνθρώπου καί
(β) Νά ἔχῃ ἀπαιτήσῃ κάποιαν ἐργασίαν διά τήν παραγωγήν του.
Οὐδέν ἐμπόρευμα ἔχον τάς δύο ταύτας ἰδιότητας στερεῖται ἀξίας καί οὐδέν
ἀντικείμενον στερούμενον χρησιμότητος ἔχει ἀξίαν. Ὁ ἀτμοσφαιρικός ἀήρ, ὅστις εἶναι
χρήσιμος, δέν ἔχει ἀξίαν, διότι δέν ἀπαιτεῖται ἐργασία διά τήν παραγωγήν του. Ἐξ ἄλλου ἕν
ἀντικείμενον, τό ὁποῖον ἐχρειάστη ἔτη ἐργασίας διά νά κατασκευασθῇ, ἄν δέν ἔχει
χρησιμότητα δέν ἔχει ἀξίαν.
Ὁ Μάρξ ὅμως, ἀποδεχθείς τήν θεωρίαν τοῦ Ἄγγλου οἰκονομολόγου, Ρικάρντο (1772-
1823) περί ἀξίας, θεωρεῖ ὅτι τήν ἀξίαν τήν δημιουργεῖ μόνον ἡ εργασία.
Οὗτος ἰσχυρίζεται ὅτι τό μέγεθος τῆς ἀξίας τῶν ἀγαθῶν καί ἡ μεταξύ των σχέσις
ἀνταλλαγῆς προσδιορίζεται μόνον ἀπό τήν διάρκειαν τῆς «κοινωνικῶς ἀναγκαίας ἐργασίας
διά τήν παραγωγήν ἑκάστου ἀγαθοῦ».
Καθ’ ὅμοιον τρόπον οὗτος ὑποστηρίζει ὅτι καί ἡ ἀξία τῆς καταβαλλομένης ἐργατικῆς
δυνάμεως, ἥν θεωρεῖ ὡς ἐμπόρευμα, προσδιορίζεται ἀπό τήν «κοινωνικῶς ἀναγκαίαν»
διάρκειαν ἐργασίας πρός ἀναπαραγωγήν της, δηλαδή ἀπό τήν ἀξίαν τῶν ἀναγκαίων
τροφίμων διά τήν ἀνάκτησιν τῆς ἐργατικῆς δυνάμεως τοῦ ἐργάτου καί ἀπό τήν τοιαύτην
τῶν εἰδῶν ἐνδύσεως, τῆς κατοικίας κ.λπ.. Ὁ καταβαλλόμενος μισθός εἰς τόν ἐργάτην,
ἀντιστοιχῶν πρός τήν ἀξίαν τῶν ἀγαθῶν τοῦτων συντηρήσεώς του, μετρᾶ τήν ἀξίαν τῆς
ἀντιστοίχου ἐργατικῆς δυνάμεως. Ἀλλ’ ἡ ἐργασία τήν ὁποίαν ὁ ἐργάτης καταβάλλει καθ’
ἑκάστην ἐργάσιμον ἡμέραν ἀντιστοιχεῖ εἰς ἀξίαν παραγομένων ἀγαθῶν μεγαλυτέραν ἀπό
τήν ἀξίαν τῶν μέσων συντηρήσεώς του δηλαδή τῆς ἐργατικῆς του δυνάμεως διά τήν
ὁποίαν καί μόνον ἀμείβεται διά τοῦ ἐργατικοῦ του μισθοῦ ἀπό τόν κεφαλαιοῦχον.
Ἑπομένως ἕν τμῆμα τῆς ἐργασίας τοῦ ἐργάτου ἡ «ὑπερεργασία» καί τό ἀντίστοιχον προϊόν
τῆς ὑπερεργασίας τό «ὑπερπροϊόν» δέν ἀμείβεται ἀλλ’ ἀπομένει εἰς ὄφελος τοῦ
Κεφαλαιούχου. Ἡ ἀξία τῆς ὑπερεργασίας ἤ τοῦ ὑπερπροϊόντος τούτου ἀποτελεῖ τήν
Κεφαλαιοκρατικήν «ὑπεραξίαν», ἥτις κατά τόν Μάρξ εἶναι πηγή τοῦ πλουτισμοῦ τοῦ
Κεφαλαιοκράτου εἰς βάρος τοῦ ἐργάτου.
Ἐπί πλέον πάντοτε, κατά τόν Μάρξ, ὁ ἐργάτης ὑπόκειται εἰς παντοειδεῖς πιέσεις τοῦ
ἐργοδότου καί ἰδιαιτέρως λόγῳ τοῦ γεγονότος τῆς ὑπάρξεως πάντοτε ἀνέργων,
ἀναγκάζεται, διά νά μή χάσῃ τήν ἐργασίαν του νά ὑποχωρῇ καί οὕτω αὐξάνεται τό
ποσοστόν τῆς μή πληρωμένης ἐργασίας του, δηλαδή ἡ ὑπεραξία καί κατά συνέπειαν
θησαυρίζει ὁ κεφαλαιοκράτης.
Ἐξ ἄλλου ἡ ἀντικατάστασις τῶν ἐργατῶν διά τῆς χρησιμοποιήσεως τῶν μηχανῶν εἶναι
εἷς ἕτερος παράγων, ὅστις διαρκῶς αὐξάνει «τόν ἐφεδρικόν βιομηχανικόν στρατόν» καί
συνεπείᾳ τούτου ὁ κεφαλαιοκράτης ἔχει τήν δυνατότητα νά ἐλαττώνῃ τά ἡμερομίσθια τῶν
ἐργατῶν δεδομένου ὅτι ὑπάρχει μεγάλη ἀνεργία καί προσφέρονται φθηναί ἐργατικαί
χεῖρες.

48
 Συνεπείᾳ ὅμως τῆς πτώσεως τῶν ἡμερομισθίων ἐπέρχεται διαταραχή μεταξύ τῆς
ἀγοραστικῆς δυνάμεως καί τῆς παραγωγῆς, ἡ ὁποία δημιουργεῖ τάς περιοδικάς ΚΡΙΣΕΙΣ.
Ἀλλά καί ὅταν οἱ κεφαλαιοκρᾶται ἀποφασίσουν νά καταβάλλουν ὑψηλότερα
ἡμερομίσθια καί πάλιν αἱ κρίσεις ἐπέρχονται ἐπειδή ἡ ἀστική οἰκονομία δέν στηρίζεται εἰς
σχέδιον καί οἱ κεφαλαιοκρᾶται πρός ἐπίτευξιν μεγαλυτέρου κέρδους ἐπεκτείνουν τάς
ἐργασίας των καί οὕτω ἐπέρχεται, λόγῳ ὑπερπαραγωγῆς, κορεσμός τῆς ἀγορᾶς καί
ἀδυναμία ἀπορροφήσεως τῶν ἐμπορευμάτων. Εἰς τό μεταξύ οἱ κεφαλαιοκρᾶται ἔχουν
αὐξήσει τά ἔξοδα τῶν ἐπιχειρήσεών των, τά κέρδη των μειοῦνται καί καταφεύγουν εἰς
ἀπολύσεις ἐργατῶν καί μειώσεις ἡμερομισθίων δημιουργοῦντες πάλιν νέαν στρατιάν
ἀνέργων καί ὁ κύκλος αὐτός συνεχίζεται.
Ἐκτός τῶν ἄνω κατά τόν Μαρξισμόν, ὅσον ἐπεκτείνουν τάς ἐπιχειρήσεις των οἱ
κεφαλαιοκρᾶται τόσον περισσότερα κέρδη ἀποκομίζουν, γίνονται πλουσιώτεροι καί
ταυτοχρόνως ἡ φτώχεια τῶν ἐργατῶν καί ἡ ἐξαθλίωσίς των αὐξάνει. Οἱ μεγάλοι
κεφαλαιοκρᾶται καταβροχθίζουν τούς μικρούς καί ὁ πλοῦτος συγκεντρώνεται εἰς ὁλοέν
ὀλιγωτέρας χείρας «νόμος τῆς συγκεντρώσεως τοῦ κεφαλαίου».
Συνέπεια τούτου εἶναι ἡ δημιουργία νέων προλεταρίων ἄνευ ἐργασίας, ἡ μείωσις
καταναλώσεως καί αἱ ἀπολύσεις ἐργατῶν ὑπό τῶν κεφαλαιοκρατῶν, δηλαδή αὔξησις τῆς
ἐξαθλιώσεως. «Θεωρία τῆς ἐξαθλιώσεως».
Συγχρόνως, λόγῳ τοῦ μικροῦ ἀριθμοῦ τῶν ἐργαζομένων ἐργατῶν, στενεύουν τά
περιθώρια τοῦ κέρδους, διότι κατά τήν Μαρξιστικήν θεωρίαν μόνον τό διατιθέμενον διά
ἡμερομίσθια καί μισθούς τμῆμα τοῦ κεφαλαίου (μεταβλητόν κεφάλαιον) ἀποφέρει κέρδος,
ἐνῶ τό κεφάλαιον τῶν ἐπενδύσεων (σταθερόν κεφάλαιον) δέν ἀποφέρει ἄμεσον κέρδος.
Οὕτω συνεπείᾳ τοῦ νόμου τῆς «μειουμένης ἀποδόσεως τοῦ κέρδους» οἱ
κεφαλαιοκρᾶται ὁδηγοῦνται εἰς δεινήν οἰκονομικήν θέσιν, διά νά ἐξέλθουν δέ ἀπό αὐτήν
στρέφονται καί πάλιν κατά τῶν ἐργατῶν οἱ ὁποῖοι ὁδηγοῦνται εἰς «αὐξανομένην
ἐξαθλίωσιν».
Κατάληξις τῆς πορείας ταύτης τῆς ἀστικῆς οἰκονομίας, κατά τόν Μαρξισμόν, τῆς
συσσωρεύσεως δηλαδή τοῦ πλούτου εἰς χεῖρας ἐλαχίστων καί τῆς ἀντιστοίχου
συσσωρεύσεως τῆς δυστυχίας εἰς τήν «ἀπέραντον» στρατιάν τῶν προλεταρίων, εἶναι ἡ
μεταξύ των σύγκρουσις.
Τότε φθάνει ἡ ὥρα τῆς ἐπαναστάσεως. Οἱ ἐργάται ἐπαναστατοῦν, παίρνουν τά μέσα
τῆς παραγωγῆς, τά κάνουν κοινωνικά καί ὀργανώνουν μίαν σχεδιασμένην οἰκονομίαν,
σοσιαλιστικήν ἀρχικῶς καί τελικῶς κομμουνιστικήν, ἡ ὁποία «ἐξαφανίζει» τήν κοινωνικήν
ἀθλιότητα καί τάς αἰτίας τῆς δημιουργίας της δηλαδή τό ἰδιωτικόν κέρδος.

ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

Κατά τῶν οἰκονομικῶν θεωριῶν τοῦ Μάρξ πολλοί ἤσκησαν ἐνωρίτατα κριτικήν (ἀπό
τῆς ἐποχῆς του ἀκόμη). Οὗτοι στηριζόμενοι ἀφ’ ἑνός ἐπί τῆς θεωρητικῆς ἀναλύσεως καί
ἀφ’ ἑτέρου ἐπί τῶν δεδομένων τῆς πορείας τῆς ἐξελίξεως τῆς ἀστικῆς οἰκονομίας,
ἀπέδειξαν τό ἀντεπιστημονικόν ταύτης καί τά αὐθαίρετα συμπεράσματά της.
Ὁ ὀπαδός τοῦ Μάρξ Ἐδουάρδος Μπερνστάϊν (1850-1932), ἀπό τοῦ τέλους τοῦ
παρελθόντος αἰῶνος, ἤσκησεν κριτικήν κατά τῶν θεωριῶν τοῦ διδασκάλου του,
χαρακτηρίσας τήν Μαρξιστικήν θεωρίαν περί ἀξίας καί ὑπεραξίας ὅτι «ἀποτελεῖ σειράν
ἀφαιρέσεων καί ἀναγωγῶν ἀσχέτων πρός τήν πραγματικότητα». Ὁ Μπερνστάϊν συνεπείᾳ
τῆς κριτικῆς του ταύτης ἐχαρακτηρίσθη ὑπό τῶν ὀρθοδόξων Μαρξιστῶν ὡς «ἀρχηγός τοῦ
ἀναθεωρητισμοῦ (Ρεβιζιονισμοῦ) κατηγορηθείς ὅτι προσπαθεῖ νά ἀναθεωρήσῃ καί
ἀναπροσαρμόσῃ ὁλόκληρον τήν Μαρξιστικήν κοσμοθεωρίαν. Τάς αὐτάς διαπιστώσεις εἰς
πολύ μεγαλυτέραν κλίμακα διά τήν νεωτέραν καί νεωτάτην ἐποχήν καί ἰδίως ἐπί τοῦ πεδίου
τῆς καταπληκτικῆς ἀνόδου τῶν ἐργατικῶν μαζῶν καί τῆς πτώσεως τοῦ ποσοστοῦ κέρδους
τοῦ κεφαλαίου, ἀνέπτυξαν πολλοί συγγραφεῖς, μεταξύ τῶν ὁποίων ὁ Σούμπετερ

49
(Capitalise, Socialism and Democracy 1939), ὁ Μπάρναμ (The managerial Revolusion
1941), ὁ Ὁππενχάϊμερ (1864-1943), ὁ Κρότσε (1866-1952) καί ἄλλοι.

Αἱ κατά τῆς Μαρξιστικῆς οἰκονομικῆς θεωρίας ἐπικρίσεις δύναται νά συνοψισθοῦν ὡς

ἑξῆς:
(α) Ἡ θεωρία «τῆς ἀξίας» ὑποβιβάζει τήν σύνθετον ἤ ἀνωτέραν ἐργασίαν εἰς τήν
ἁπλῆν ἐργασίαν καί ἰσοπεδώνει τάς ἐπί μέρους διακρίσεις τῶν εἰδῶν ἐργασίας, τῶν
ἱκανοτήτων τῶν ἐργατῶν, τοῦ χρόνου ἐργασίας κ.λπ.. Οὕτω δέ ἡ ἰσοπέδωσις αὕτη τῆς
ἐργασίας δέν δύναται νά δώσῃ τό μέτρον ὑπολογισμοῦ τῶν ἀξιῶν ἑνός συγκεκριμένου
ἐμπορεύματος καί μεταβάλλεται εἰς ἐγκεφαλικόν κατασκεύασμα.
Ἡ θεωρία ἐπίσης «τῆς ὑπεραξίας», ἡ ὁποία πηγήν της ἔχει τήν θεωρίαν τῆς ἀξίας, εἶναι
μία ὑπόθεσις καί ἕνας ἁπλοῦς τύπος στηριζόμενος ἐπί ὑποθέσεως. Ὁ ἰσχυρισμός ὅτι ὁ
ἐργάτης πρέπει νά λάβῃ ὁλόκληρον τήν ἀξίαν τῆς παραγωγῆς εἶναι ἄν ὄχι παράλογος,
τουλάχιστον αὐθαίρετος.
Διότι καί ὁ κεφαλαιοῦχος ἐκτός τοῦ κεφαλαίου του, προϊόν στερήσεων καί
μακροχρονίου σκληρᾶς ἐργασίας, προσφέρει διευθυντικάς καί ὀργανωτικάς ἱκανότητας,
ἐργασίαν καί ἐπωμίζεται καί τόν κίνδυνον καταστροφῆς τῆς ἐπιχειρήσεώς του, ἀλλ’ ἐπί
πλέον καταβάλλει φόρους δι’ ὧν ἀντιμετωπίζονται αἰ κοινωνικαί δαπάναι «τῶν ἐργατῶν»
κ.λπ. (κοινωνικαί ἀσφαλίσεις, κοινωνική πρόνοια κ.λπ.).
(β) Ἡ θεωρία «περί ἐξαθλιώσεως», ὅτι δηλαδή ἡ κατέχουσα τά μέσα τῆς παραγωγῆς
τάξις ζεῖ πάντοτε ἀπό τήν ἐκμετάλλευσιν τῆς ἐργασίας τῆς ἐργατικῆς τάξεως καί ὅτι ὅσο
ἐξελίσσεται τό κεφαλαιοκρατικόν σύστημα τόσον αὐξάνονται τά κέρδη τῶν κεφαλαιούχων
ἐνῶ ἀντιστοίχως μεγαλώνει ἡ δυστυχία τῆς ἐργατικῆς τάξεως, διεψεύσθη ἀπό τά ἴδια τά
πράγματα. Ἡ χρησιμοποίησις τῶν μηχανῶν μετετόπισεν τήν ἐκμετάλλευσιν ἀπό τόν
ἐργάτην, διότι ἡ ἐκμετάλλευσις τῶν μηχανῶν ἀποτελεῖ ἀντικειμενικήν, μετρήσιμον μονάδα
ἐργασίας εἰς τόν ὑπολογισμόν τοῦ κόστους, ἐν ἀντιθέσει μέ τόν ἄνθρωπον ὁ ὁποῖος εἶναι
μία ὑποκειμενική καί ἀξιολογική ἔννοια.
Ἀπό τῆς ἐποχῆς τοῦ Μάρξ, παρά τήν θεωρίαν του, οἱ μισθοί καί τά ἡμερομίσθια
ἀκολουθοῦν μίαν σταθεράν ἀνοδικήν πορείαν καθώς καί τό βιοτικόν καί ἐκπολιτιστικόν
ἐπίπεδον τῶν ἐργαζομένων. Παρά τήν πρόβλεψιν τοῦ Μάρξ τό προλεταριᾶτον δέν
ἐξαθλιοῦται ἀλλά βελτιώνει τήν θέσιν του, καί αὐξάνει ἡ συμμετοχή του εἰς τήν διανομήν
τοῦ Ἐθνικοῦ εἰσοδήματος. Ὁμοίως τά μεσαῖα στρώματα δέν «ἐκπρολεταρίζονται» ἀλλά
ἐπιβιοῦν καί προστίθενται νέα στρώματα (εἰδικευμένοι ἐργάται, ὑπάλληλοι κ.λπ.) καί
δημιουργοῦνται νέα ἐπαγγέλματα.
Παρατηρεῖται βεβαίως μία συνεχής συγκέντρωσις τοῦ κεφαλαίου, ἀλλά ταὐτοχρόνως
διά τῆς ἐπιχειρηματικῆς μορφῆς τῆς ἀνωνύμου ἑταιρείας τοῦτο ἀποκεντροῦται, διά τῆς
συμμετοχῆς εἰς ταύτας πλήθους μετοχῶν.
(γ) Ἡ θεωρία τῆς «μειουμένης ἀποδόσεως τοῦ κέρδους» τῶν κεφαλαιοκρατῶν ἐξ
αἰτίας, ὅτι «τό σταθερόν κεφάλαιον» τό «μή παρέον κέρδος» αὐξάνεται, ἐνῶ μειοῦται τό
«μεταβλητόν κεφάλαιον» τό «προσφέρον κέρδος» ἀπεδείχθη ἀπό τήν πρακτικήν
ἀνυπόστατος. Ἀντιθέτως καί ἄν ἀκόμη παραδεχθῶμεν ὅτι τό ποσοστόν τοῦ κέρδους
ἔπεσεν, ἀνῆλθεν ὅμως ὁ ὄγκος τοῦ κέρδους ἐξ αἰτίας τῶν τεχνικῶν τελειοποιήσεων. Οὕτω
τά κέρδη αὐξάνουν καί μετ’ αὐτῶν οἱ μισθοί καί τά ἡμερομίσθια ἀνέρχονται, τά κοινωνικά
μέτρα ὑπέρ τῶν ἐργατῶν ἐπεκτείνονται (κοινωνική πρόνοια, ἀσφαλίσεις κ.λπ.). Τό γεγονός
αὐτό ἀποδεικνύει ὅτι τό κέρδος τό ἀποφέρει ἡ ἐκμετάλλευσις τῆς μηχανῆς καί ὄχι τοῦ
ἀνθρώπου.
Ἡ ἐξέλιξις τῆς ἀστικῆς οἰκονομίας ἐβάδισεν ἀντιθέτως πρός τάς προβλέψεις καί τάς
θεωρίας τοῦ Μάρξ, περί ἀξίας καί ὑπεραξίας, περί ἐκμεταλλεύσεως καί ἐξαθλιώσεως καί
περί ἐκπρολεταριασμοῦ. Μέ τήν ἀνάπτυξιν μάλιστα τῆς τεχνικῆς αὐξάνει ἡ τάξις τῶν
μορφωμένων καί καλῶς ἀμειβομένων ἐργατῶν καί προστίθενται νέαι τάξεις τεχνικῶν καί

50
τεχνιτῶν. Ἡ ὑπεραξία τοῦ Μάρξ δέν μένει κτῆμα τῶν κεφαλαιούχων ἀλλά ὅλο καί εἰς
περισσότερον ποσοστόν περιέρχεται εἰς τόν ἐργάτην.
(δ) Τέλος ἡ θεωρία περί κρίσεων ἀπεδείχθη ὑπό τῶν δεδομένων τῆς ἀστικῆς
οἰκονομικῆς ἐξελίξεως τελείως ἀβάσιμος. Ἡ σύγχρονος οἰκονομική ἐπιστήμη ἀπέδειξεν ὅτι
αἱ κρίσεις τῆς ὑπερπαραγωγῆς δέν ὀφείλονται εἰς τήν μόνιμον πτῶσιν τῆς ἀγοραστικῆς
δυνάμεως τῶν ἐργατῶν, ἀλλά εἶναι κρίσεις διανομῆς, ὀφειλόμεναι εἰς τοπικάς
συμφορήσεις, προερχομένας ἀπό τήν προσωρινήν ἀδυναμίαν τοποθετήσεων τῶν
πλεοναζόντων προϊόντων εἰς τόπους ζητήσεως. Ἄλλως τε, ἄν ἡ θεωρία τοῦ Μάρξ ἦτο
σωστή τότε θά ἐπρεπε νά ἔχει πρό πολλοῦ καταρρεύσει τό ἀστικόν καθεστώς διότι ἐν τῷ
μεταξύ θά εἶχε ἐπέλθῃ ἡ «καταστρεπτική» τελική κρίσις, τήν ὁποίαν προέβλεψεν ὁ
Μαρξισμός.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Δύναται νά λεχθῇ ὅτι αἱ οἰκονομικαί θεωρίαι τοῦ Μάρξ ἀπεδείχθησαν ἀβάσιμοι ἀπό τήν
ἰδίαν τήν πραγματικότητα, δι’ ὅ καί ὁ ὀρθόδοξος Μαρξισμός ἐγκαταλείψας σχεδόν καί
αὐτός τήν θεωρίαν τῆς ἀξίας, τῆς ὑπεραξίας, ἐκμεταλλεύσεως κ.λπ., ἐτράπη πρός τόν
αἱρετισμόν, τόν συνωμοτισμόν καί τήν ἀνατρεπτικήν ὀργάνωσιν ἐν συνδυασμῷ μέ τήν
δύναμιν τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως, μέ τήν εὐθύνην δέ δημοκοπίαν δηλαδή τήν
ἐκμετάλλευσιν καθαρῶς ψυχολογικῶν παραγόντων, κατορθώνουν νά ἐπηρεάζουν μερίδα
τινά τῆς ἐργατικῆς τάξεως, ἰδίως τῶν καθυστερημένων βιομηχανικῶς χωρῶν, ἥτις
παραπλανουμένη θεωρεῖ ὡς ὑπεύθυνον τῆς δεινῆς οἰκονομικῆς της θέσεως τό ἀστικόν
καθεστώς.

51
52
 [03] ΟΙ 21 ΟΡΟΙ ΤΟΥ 2ου ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΤΗΣ Κ.Δ. (19/7-7/8/1920)
ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΙΣΔΟΧΗΝ ΝΕΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΥΠ’ ΑΥΤΗΣ
(Αποσπάσματα από το ΤΕΥΧΟΣ Ι «ΔΙΕΘΝΗΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ», του Αντ/ρχου Παν. Σκαλούμπακα
– Στρατ. Σχ. Ευελπ., 1959)

[Σ.Σ.: ΑΥΤΟΙ ΟΙ 21 ΟΡΟΙ ΕΓΙΝΑΝ ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΑΠΟΔΕΚΤΟΙ, ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΕΝΤΑΧΘΕΙ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ

Σ.Ε.Κ.Ε. ΣΤΟΥΣ ΚΟΛΠΟΥΣ ΤΗΣ ΤΡΙΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΑΙ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΤΟΤΕ ΝΑ ΙΔΡΥΘΕΙ ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΑΠΟ ΤΟΝ
ΔΗΜΟΣΘΕΝΗ ΛΙΓΔΟΠΟΥΛΟ ΤΗΝ 21/9/1920, ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΜΕΤΟΝΟΜΑΣΘΗ ΣΕ Κ.Κ.Ε., ΔΥΟ ΧΡΟΝΙΑ
ΑΡΓΟΤΕΡΑ.]

ΟΙ 21 ΟΡΟΙ ΤΟΥ 2ου ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΤΗΣ Κ.Δ. (6 Αὐγούστου 1920)

Οἱ ἀρχηγοί τοῦ μπολσεβικισμοῦ, πεπεισμένοι ὅτι ἡ ἐπαναστατική περίοδος τό 1920 εἶχε

φθάσει τό ἀνώτατον σημεῖον της καί ὅτι τά κομμουνιστικά κόμματα ἔπρεπε νά παίξουν ἕνα
σημαντικόν ρόλον κατ’ αὐτήν, ἐνόμισαν εὔθετον τήν στιγμήν τῆς συγκλήσεως τοῦ 2ου
Συνεδρίου τῆς Κ.Δ. διά νά θέσουν τά θεμέλια τοῦ ἐπαναστατικοῦ κόμματος, συμφώνως
πρός τάς ἀρχάς τοῦ μπολσεβικισμοῦ. Τό ἕνα ἐκ τῶν δύο βασικῶν καθηκόντων τοῦ
Συνεδρίου ἦτο νά ἐπεξεργασθῇ «θέσεις διά τόν ρόλον τοῦ κομμουνιστικοῦ κόμματος εἰς
τήν ἐπανάστασιν» καί τό ἄλλο νά καθορίσῃ «ὅρους διά τήν εἰσδοχήν» εἰς τήν νέαν διεθνῆ
ὀργάνωσιν τοιούτους, οἱ ὁποῖοι θά ἠμπόδιζον τά στοιχεῖα τοῦ σοσιαλιστικοῦ κέντρου τά
ὁποῖα ἔπαιζαν καί θά παίζουν, κατά τούς μπολσεβίκους, ρόλον προδοτῶν τῆς
ἐπαναστάσεως, νά εἰσέλθουν εἰς τήν Κομμουνιστικήν Διεθνῆ.
Εἰς τάς παραμονάς τῆς συγκλήσεως τοῦ δευτέρου Συνεδρίου ὁ Ζηνόβιεφ, ὁ τότε
Πρόεδρος τῆς Κ.Δ., ἔλεγεν ὅτι ἡ Κομμουνιστική Διεθνής «εἶχε γίνει τής μόδας» καί ὅτι
ἔπρεπε νά τοποθετήσουν ἕνα ἄγρυπνον φρουρόν εἰς τήν πύλην εἰσόδου της. Αὐτή ἡ
μεταφορική εἰκών τοῦ ἀγρύπνου φρουροῦ τῶν πυλῶν τῆς Κ.Δ. μετεφράζετο εἰς τήν πρᾶξιν
διά τοῦ καθορισμοῦ τῶν 21 ὅρων εἰσδοχῆς. Ὁ Ζηνόβιεφ σχετικῶς μέ τήν σύνταξιν τῶν
ὅρων τούτων, ἔγραφε τά ἑξῆς εἰς τό ἐπίσημον περιοδικόν ὄργανον τῆς Κ.Δ.
«Κομμουνιστική Διεθνής», τό ἐκδιδόμενον τότε εἰς τήν Γερμανικήν γλῶσσαν καί
συγκεκριμένως εἰς τό τεῦχος 31-32, σελ. 13: «Οἱ ὅροι εἰσδοχῆς εἶχον διατυπωθῆ ἀπό ἐμέ,
ἀλλά εἰς ὅλας των τάς λεπτομερείας εἶχον ἐμπνευσθῆ ἀπό τόν Λένιν...»
(Βλέπε: «DIE KOMMUNISTICHE INTERNATIONALE, ἀρ. 31-32, σελ. 13) εἰς τό βιβλίον
του «Τά φλέγοντα καί τρέχοντα προβλήματα τοῦ παγκοσμίου κινήματος», ἐκδοθέν πρό
τοῦ 2ου Συνεδρίου, τό 1920.).

Ο Ζηνόβιεφ ἀνέφερε δέκα ἑπτά ὅρους. Εἰς τό σχέδιον τό δημοσιευθέν εἰς τό ὄργανον
τῆς Κ.Δ. τήν παραμονήν τοῦ Συνεδρίου προεβλέποντο δέκα ἐννέα. Τελικῶς ὅμως
προσετέθησαν καί δύο ἀκόμη καί οὕτω τελικῶς ἔγιναν 21 οἱ ὅροι. Ἐξ ὅλων τῶν
ἀποφάσεων τάς ὁποίας ἔλαβε τό 2ον Συνέδριον τῆς Κ.Δ. αἱ ἀποφάσεις αἱ ληφθεῖσαι ἐπί
τῶν 21 ὅρων εἰσδοχῆς εἰς τήν συνεδρίασιν τῆς 6ης Αὐγούστου 1920 ἦσαν αἱ
σημαντικώτεραι διά τάς πρακτικάς των συνεπείας.
Εἰς τά περισσότερα κόμματα τῆς Εὐρώπης συνεκλήθησαν σοσιαλιστικά Συνέδρια τῶν
ὁποίων τό ἀποτέλεσμα ἦτο ἡ ὁριστική ρῆξις μεταξύ σοσιαλιστῶν τοῦ Κέντρου καί τῶν
κομμουνιστῶν: Γερμανία, Γαλλία, Ἰταλία, Ἑλβετία, Τσεχοσλοβακία, Ἀγγλία κ.λπ.
Τά γεγονότα τά ὁποῖα ἐξειλίχθησαν μεταξύ τοῦ δευτέρου Συνεδρίου (19 Ἰουλίου - 7
Αὐγούστου 1920) καί τρίτου Συνεδρίου τῆς Κ.Δ. (21 Ἰουνίου - 12 Ἰουλίου 1921) ἀπέδειξαν
ὅτι ἡ Μόσχα ἦτο ἱκανή νά προκαλέσῃ τό σχῖσμα ἐντός τοῦ παγκοσμίου ἐργατικοῦ
κινήματος, ἀλλά ὄχι καί νά ἐξαπολύσῃ τήν παγκόσμιον ἐπανάστασιν, τήν ὁποίαν ἐνόμιζεν
ὅτι θά προπαρασκεύαζε καλύτερον διά τοῦ καθορισμοῦ τῶν 21 ὅρων εἰσδοχῆς, τούς
ὀποίους ἐψήφισε τό 2ον Συνέδριον τῆς Κ.Δ.

53
 Ἡ ἡγεσία τῆς Κ.Δ. τοῦ κειμένου τῶν 21 ὅρων προέταξε τό ἑξῆς εἰσαγωγικόν σημείωμά
της:
«Τό πρῶτο Συνέδριο (2-6 Μαρτίου 1919, ἐν Μόσχᾳ) πού ἵδρυσε τήν Κομμουνιστική
Διεθνῆ δέν εἶχε ὁρίσει ἀκριβεῖς ὅρους γιά τήν παραδοχή τῶν κομμάτων στήν Γ΄ Διεθνῆ.
Τήν ἐποχή πού ἔγινε τό πρῶτο της Συνέδριο, στίς περισσότερες χῶρες δέν ὑπῆρχαν παρά
τάσεις μόνον καί ὁμάδες κομμουνιστικές.
Τό δεύτερο Συνέδριο τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς συνέρχεται ὑπό ἐντελῶς
διαφορετικές συνθῆκες. Στίς περισσότερες χῶρες ὑπάρχουν σήμερα ὄχι μονάχα τάσεις καί
ὁμάδες, ἀλλά κομμουνιστικά κόμματα καί ὀργανώσεις.
Ὁλοένα συχνότερα, κόμματα καί ὅμιλοι πού τελευταῖα ἀκόμη ἀνῆκαν στήν Β΄ Διεθνῆ
καί πού θέλουν τώρα νά προσχωρήσουν στήν Κομμουνιστική Διεθνῆ ἀπευθύνονται σ’
αὐτήν, χωρίς ὅμως νά ἔχουν γίνει ἀληθινά κομμουνιστικά.
Ἡ Β΄ Διεθνής ἐνικήθηκεν ὁριστικά. Τά διάμεσα κόμματα καί οἱ ὁμάδες τοῦ «κέντρου»,
βλέποντας τήν ἀπελπιστική θέση τους, προσπαθοῦν νά στηριχθοῦν πάνω στήν
Κομμουνιστική Διεθνῆ πού κάθε μέρα δυναμώνει περισσότερο, ἐλπίζουν ὅμως νά
διατηρήσουν κάποιαν «αὐτονομία» πού νά τούς ἐπιτρέπῃ ν’ ἀκολουθοῦν τήν παληά τους
ὀππορτουνιστική ἤ «κεντρικιστική» πολιτική.
Ἡ Κομμουνιστική Διεθνής εἶναι κάπως τῆς μόδας. Ἡ ἐπιθυμία μερικῶν ὁμάδων, πού
διευθύνουν, τοῦ «κέντρου» νά προσχωρήσουν στήν Γ΄ Διεθνῆ μᾶς βεβαιώνει ἀμέσως ὅτι ἡ
Κομμουνιστική Διεθνής ἔχει κατακτήσει τή συμπάθεια τῆς μεγάλης πλειοψηφίας τῶν
συνειδητῶν ἐργατῶν ὅλου τοῦ κόσμου καί ἀποτελεῖ μιά δύναμη πού μεγαλώνει κάθε μέρα.
Ἡ Κομμουνιστική Διεθνής διατρέχει τόν κίνδυνο νά πλημμυρίσει ἀπό ὁμάδες
ἀναποφάσιστες καί διστακτικές πού ἀκόμα δέ μπόρεσαν νά κόψουν κάθε δεσμό μέ τήν
ἰδεολογία τῆς Β΄ Διεθνοῦς.
Ἐκτός τούτου, μερικά σπουδαῖα κόμματα (Ἰταλικό, Σουηδικό), πού ἡ πλειοψηφία τους
εἶναι μέ τήν κομμουνιστική ἄποψη, διατηροῦν ἀκόμα μέσα τους πολλά μεταρρυθμιστικά,
σοσιαλειρηνικά στοιχεῖα, πού περιμένουν τήν εὐκαιρία γιά νά ξανασηκώσουν κεφάλι, νά
ἀντιδράσουν ἐνεργητικά ἐναντίον τῆς προλεταριακῆς ἐπαναστάσεως καί νά βοηθήσουν
ἔτσι τήν ἀστική τάξη καί τή Β΄ Διεθνῆ.
Κανένας κομμουνιστής δέν πρέπει νά ξεχνάῃ τά διδάγματα τῆς Οὑγγρικῆς Σοβιετικῆς
δημοκρατίας. Ἡ ἕνωσι τῶν Οὕγγρων κομμουνιστῶν μέ τούς μεταρρυθμιστές ἐκόστισεν
ἀκριβά στό Οὑγγρικό προλεταριᾶτο.
Γι’ αὐτό, τό δεύτερο Διεθνές Συνέδριο νομίζει πώς πρέπει νά ὁρίσῃ μέ ἀπόλυτη
ἀκρίβεια τούς ὅρους γιά τήν παραδοχή νέων κομμάτων καί μέ τήν εὐκαιρία αὐτή νά
ὑποδείξῃ στά κόμματα πού ἔχουν ἤδη προσχωρήσει ποιές εἶναι οἱ ὑποχρεώσεις τους.»
«Τό δεύτερο Συνέδριο ἀποφασίζει ὅτι οἱ ὅροι γιά τήν παραδοχή στή Διεθνῆ εἶναι οἱ
ἀκόλουθοι:

ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΚΑΙ ΤΥΠΟΣ

1. Ἡ καθημερινή προπαγάνδα καί κίνηση πρέπει νἄχουν χαρακτῆρα πραγματικά
κομμουνιστικό καί νά συμμορφώνεται πρός τό πρόγραμμα καί τίς ἀποφάσεις τῆς Γ΄
Διεθνοῦς. Ὅλα τά δημοσιογραφικά ὄργανα τοῦ κόμματος πρέπει νά συντάσσωνται ἀπό
βέβαιους κομμουνιστές πού ἔχουν ἀποδείξει τήν ἀφοσίωσή τους γιά τήν ὑπόθεση τοῦ
προλεταριάτου.
Δέν πρέπει νά μιλᾶμε γιά τή δικτατορία τοῦ προλεταριάτου σά νά πρόκειται γιά μιά
ἔκφραση γνωστή καί συνηθισμένη. Ἡ προπαγάνδα πρέπει νά γίνεται σέ τρόπο πού νά
δείχνει σέ κάθε ἐργάτη, σέ κάθε ἐργάτρια, σέ κάθε στρατιώτη, σέ κάθε χωριάτη, ὅτι ἡ
δικτατορία εἶναι ἀναγκαία ἀπ’ αὐτά τά γεγονότα τῆς καθημερινῆς ζωῆς, τά ὁποῖα ὁ τύπος
μας πρέπει νά τά σημειώνει συστηματικά. Ὁ περιοδικός ἤ ὁποιοσδήποτε ἄλλος τύπος καί
ὅλες οἱ ἐκδοτικές ὑπηρεσίες πρέπει νά εἶναι τελείως ὑποταγμένες στήν Κεντρική Ἐπιτροπή
τοῦ κόμματος, εἴτε νόμιμη αὐτή ἡ Ἐπιτροπή εἶναι εἴτε παράνομη. Δέν πρέπει νά ἐπιτρέπεται

54
τά δημοσιογραφικά ὄργανα νά καταχρῶνται τήν αὐτονομία γιά νά κάνουν πολιτική πού δέν
εἶναι σύμφωνη μέ τήν πολιτική τοῦ κόμματος. Στίς ἐφημερίδες, στίς δημόσιες
συγκεντρώσεις στά συνδικᾶτα, στίς συνεργατικές, παντοῦ οἱ ὀπαδοί τῆς Γ΄ Διεθνοῦς
μποροῦν νά χώνονται, πρέπει νά χτυπᾶνε συστηματικά καί ἀλύπητα ὄχι μόνον τήν ἀστικήν
τάξη, ἀλλά καί τούς συνενόχους της, δηλαδή τούς μεταρρυθμιστές ὅλων τῶν
ἀποχρώσεων.

ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΙΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΤΩΝ (ΡΕΦΟΡΜΙΣΤΩΝ) ΚΑΙ ΚΕΝΤΡΙΣΤΩΝ

2. Κάθε ὀργάνωση πού θέλει νά προσχωρήσει στήν Κομμουνιστική Διεθνῆ πρέπει
κανονικά καί συστηματικά νά ἀπομακρύνῃ ἀπό τίς θέσεις πού ἔχουν ἔστω καί τήν
παραμικρότερη εὐθύνη μέσα στό ἐργατικό κίνημα (ὀργανώσεις τοῦ κόμματος, συντάξεις
ἐφημερίδων, συνδικᾶτα, κοινοβουλευτικές ὁμάδες, συνεργατικές, δήμους) τούς
μεταρρυθμιστές καί τούς «κεντριστές» καί νά τούς ἀντικαταστήσει μέ δοκιμασμένους
κομμουνιστές - χωρίς νά ὑπάρξῃ ὁ φόβος ὅτι, πρό πάντων στίς ἀρχές, θά χρειασθῇ
ἀγωνιστές μέ πεῖρα ν’ ἀντικατασταθοῦν ἀπό ἐργάτες πρωτόπειρους.

ΝΟΜΙΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΝΟΜΟΣ ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ ΚΑΙ ΔΡΑΣΙΣ

3. Σ’ ὅλες σχεδόν τίς χῶρες τῆς Εὐρώπης καί τῆς Ἀμερικῆς, ἡ πάλη τῶν τάξεων μπαίνει
στήν περίοδο τοῦ ἐμφυλίου πολέμου. Ὑπό τούς ὅρους αὐτούς οἱ κομμουνιστές δέν
μποροῦν νἄχουν ἐμπιστοσύνη στήν ἀστική νομιμότητα. Ἔχουν ὑποχρέωση νά
δημιουργήσουν παντοῦ, δίπλα στή νόμιμη ὀργάνωση ἕνα μυστικό ὀργανισμό, πού νά εἶναι
ἱκανός στήν κρίσιμη στιγμή νά ἐκτελέσῃ τό καθῆκον τους πρός τήν ἐπανάσταση.
Σέ κάθε χώρα ὅπου ἐξ αἰτίας τοῦ στρατιωτικοῦ νόμου καί ἄλλων ἐξαιρετικῶν νόμων οἱ
κομμουνιστές δέν μποροῦν ν’ ἀναπτύξουν ὅλη τους τή δράση νόμιμα, ὁ συνδυασμός τῆς
νόμιμης μέ τήν παράνομη δράση εἶναι ἀναμφισβήτητα ἀναγκαῖος.

ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΟΣ

4. Ἡ ὑποχρέωση γιά τήν προπαγάνδα τῶν κομμουνιστικῶν ἰδεῶν περιλαμβάνει καί τήν
ἀπόλυτη ἀνάγκη νά κάνουμε συστηματική καί ἐπίμονη προπαγάνδα καί κίνηση μέσα στά
στρατεύματα. Ἐκεῖ ὅπου φανερή προπαγάνδα εἶναι δύσκολο νά γίνῃ ἐξ αἰτίας τῶν
ἐξαιρετικῶν νόμων, πρέπει νά γίνεται κρυφά∙ ἄρνηση τῆς προπαγάνδας αὐτῆς θά ἦταν
προδοσία ἀπέναντι τοῦ ἐπαναστατικοῦ καθήκοντος καί ἑπομένως ἀσυμβίβαστη μέ τήν
προσχώρηση στή Γ΄ Διεθνῆ.

ΧΩΡΙΑ ΚΑΙ Κ.Κ.

5. Μιά μεθοδική καί συστηματική κίνηση στά χωριά εἶναι ἀναγκαία. Ἡ ἐργατική τάξη δέ
μπορεῖ νά νικήσῃ ἄν δέν ὑποστηρίζεται τοὐλάχιστον ἀπό ἕνα μέρος ἐκείνων πού
δουλεύουν στά χωράφια (τούς ἡμερομισθίους γεωργούς καί τούς πιό φτωχούς χωρικούς)
καί ἄν μέ τήν πολιτική της δέν ἔχει οὐδετεροποίηση τοὐλάχιστον ἕνα μέρος ἀπό τά
ὀπισθοδρομημένα χωριά.
Ἡ κομμουνιστική δράση στά χωριά ἀποχτάει σήμερα κεφαλαιώδη σημασία. Πρέπει νά
εἶναι ἔργο κυρίως τῶν κομμουνιστῶν ἐργατῶν πού βρίσκονται σ’ ἐπαφή μέ τά χωριά. Τό ν’
ἀρνηθοῦμε νά κάνουμε αὐτή τή δράση ἤ νά τήν ἐμπιστευθοῦμε σέ διστακτικούς
μισομεταρρυθμιστές εἶναι σάν νά ἀπαρνηθοῦμε τήν προλεταριακή ἐπανάσταση.

ΤΑ Κ.Κ. ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΣΟΣΙΑΛΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟΥ, ΣΟΣΙΑΛΕΙΡΗΝΙΣΜΟΥ

6. Κάθε κόμμα πού θέλει ν’ ἀνήκει στήν Γ΄ Διεθνῆ, ἔχει ὑποχρέωση νά καταγγέλῃ τόσο
τό φανερό σοσιαλπατριωτισμό ὅσο καί τόν ὑποκριτικό καί ψεύτικο σοσιαλειρηνισμό∙ πρέπει
ν’ ἀποδείξουμε συστηματικά στούς ἐργάτες ὅτι, χωρίς τό ἐπαναστατικό γκρέμισμα τοῦ
καπιταλισμοῦ, κανένα διεθνές διαιτητικό δικαστήριο, καμμιά συζήτηση γιά τήν ἐλάττωση

55
τῶν ἐξοπλισμῶν καμμιά «δημοκρατική» ἀναδιοργάνωση τῆς Κοινωνίας τῶν Ἐθνῶν δέν
μποροῦν νά γλυτώσουν τήν ἀνθρωπότητα ἀπό τούς ἰμπεριαλιστικούς πολέμους.

ΔΙΑΚΟΠΗ ΣΧΕΣΕΩΝ ΤΩΝ Κ.Κ. ΜΕΤΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΤΩΝ (ΡΕΦΟΡΜΙΣΤΩΝ) ΚΑΙ

ΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΣΤΩΝ
7. Τά κόμματα πού θέλουν ν’ ἀνήκουν στήν Κομμουνιστική Διεθνῆ ἔχουν ὑποχρέωση
ν’ ἀναγνωρίσουν ὅτι εἶναι ἀναγκαία ἡ διακοπή κάθε σχέσεως μέ τό μεταρρυθμιστικό καί
τήν πολιτική τοῦ κέντρου καί νά προπαγανδίσουν τήν διακοπή αὐτή στά μέλη τῶν
ὀργανώσεων. Μόνον ἔτσι μπορεῖ νά ὑπάρξῃ συνεπής κομμουνιστική δράση.
Ἡ Κομμουνιστική Διεθνής ἀπαιτεῖ ἐπιτακτικά καί χωρίς συζήτηση τή διακοπή αὐτή πού
πρέπει νά ἔχῃ τελειώσει ὅσο τό δυνατόν γρηγορώτερα.
Ἡ Κομμουνιστική Διεθνής δέ μπορεῖ νά δεχθῇ ὥστε ἀποδεδεγμένοι μεταρρυθμιστές
σάν τόν Τουράτι, τόν Κάουτσκι, τό Χίλφερντιγκ, τόν Λογκέ, τόν Μακτόναλντ, τόν
Μοντιλιάνι καί ἄλλους, νά ἔχουν τό δικαίωμα νά θεωροῦνται μέλη τῆς Γ΄ Διεθνοῦς καί ν’
ἀντιπροσωπεύωνται σ’ αὐτήν. Μιά τέτοια κατάσταση θά ἔκαμε τήν Γ΄ Διεθνῆ πολύ ὅμοια
μέ τή δεύτερη.

ΑΠΟΙΚΙΑΚΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΠΙΕΖΟΜΕΝΑΙ ΕΘΝΟΤΗΤΕΣ

8. Στό ζήτημα τῶν ἀποικιῶν καί τῶν καταπιεζομένων ἐθνοτήτων, τά κόμματα τῶν
χωρῶν πού ἡ ἀστική τάξη κατέχει ἀποικίες ἤ ἔχει ὑπόδουλα ἄλλα ἔθνη πρέπει νά ἔχουν
ἰδιαιτέρως καθαρή καί ξάστερη τακτική.
Κάθε κόμμα πού ἀνήκει στήν Γ΄ Διεθνῆ ἔχει καθῆκον νά ξεσκεπάζῃ ἀλύπητα τίς
παλληκαριές τῶν ἰμπεριαλιστῶν «του» στίς ἀποικίες, νά ὑποστηρίζῃ ὄχι μέ λόγια ἀλλά μέ
ἔργα, κάθε ἀπελευθερωτικό κίνημα στίς ἀποικίες, νά ζητῇ τό διώξιμο τῶν ἰμπεριαλιστῶν
τῆς μητροπόλεως ἀπό τίς ἀποικίες, ν’ ἀναπτύσσῃ στήν καρδιά τῶν ἐργατῶν τῆς χώρας
αἰσθήματα ἀληθινά ἀδελφικά γιά τόν ἐργαζόμενο πληθυσμό τῶν ἀποικιῶν καί τῶν
ὑποδούλων ἐθνοτήτων καί νά μήν παύῃ νά κάνῃ μέσα στά στρατεύματα τῆς μητροπόλεως
ἀδιάκοπη προπαγάνδα ἐναντίον κάθε καταπιέσεως τῶν ἀποικιακῶν λαῶν.

ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΜΟΣ
9. Κάθε κόμμα πού θέλει ν’ ἀνήκῃ στήν Κομμουνιστική Διεθνῆ πρέπει νά κάνῃ ἐπίμονη
καί συστηματική προπαγάνδα μέσα στά συνδικᾶτα, στίς συνεργατικές καί στίς ἄλλες
ὀργανώσεις τῶν ἐργατικῶν μαζῶν. Πρέπει νά ἱδρυθοῦν κομμουνιστικοί πυρῆνες, ἡ ἐπίμονη
καί σταθερή ἐργασία τῶν πυρήνων αὐτῶν θά κατακτήσῃ τά συνδικᾶτα ὑπέρ τοῦ
κομμουνισμοῦ. Καθῆκον τους θά εἶναι ν’ ἀποκαλύπτουν κάθε στιγμή τήν προδοσία τῶν
σοσιαλπατριωτῶν καί τούς δισταγμούς τοῦ «κέντρου». Οἱ κομμουνιστικοί αὐτοί πυρῆνες
πρέπει νά ὑποτάσσωνται τελείως στό σύνολο τοῦ κόμματος.

ΤΑ Κ.Κ. ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΜΗ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΩΝ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ

10. Κάθε κόμμα πού ἀνήκει στήν Κομμουνιστική Διεθνῆ ἔχει ὑποχρέωση νά χτυπάει μέ
δύναμη καί ἐπιμονή τήν «Διεθνῆ» τῶν κιτρίνων συνδικάτων πού ἱδρύθηκε στό
Ἄμστερνταμ. Πρέπει νά διαδίδει μ’ ἐπιμονή μέσα στά ἐργατικά συνδικᾶτα τήν ἰδέα τῆς
ἀνάγκης νά διακόψουν κάθε σχέση μέ τήν κίτρινη Διεθνῆ τοῦ Ἄμστερνταμ. Ἀπεναντίας
πρέπει νά συντρέξῃ μ’ ὅλη του τήν δύναμη τήν Διεθνῆ ἕνωση τῶν κόκκινων συνδικάτων
πού προσχωροῦν στήν Κομμουνιστική Διεθνῆ.

ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Κ.Κ.

11. Τά κόμματα πού θέλουν ν’ ἀνήκουν στήν Κομμουνιστική Διεθνῆ εἶναι ὑποχρεωμένα
ν’ ἀναθεωρήσουν τήν σύνθεση τῶν κοινοβουλευτικῶν ὁμάδων τους, ν’ ἀπομακρύνουν ἀπ’
αὐτές τά ἀμφίβολα στοιχεῖα, νά τίς ὑποτάξουν, ὄχι μέ λόγια, ἀλλά πραγματικά, στήν
Κεντρική Ἐπιτροπή τοῦ Κόμματος, ν’ ἀξιώσουν ἀπό κάθε κομμουνιστή βουλευτή νά

56
ὑποτάξῃ ὅλη του τή δραστηριότητα στά ἀληθινά συμφέροντα τῆς ἐπαναστατικῆς
προπαγάνδας καί κινήσεως.

ΜΕΘΟΔΟΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΣ ΤΩΝ Κ.Κ.

12. Τά κόμματα πού ἀνήκουν στήν Κομμουνιστική Διεθνῆ πρέπει νά ὀργανώνονται ἐπί
τῇ βάσει τῆς ἀρχῆς τῆς δημοκρατικῆς συγκέντρωσης. Στή σημερινή ἐποχή τοῦ ἄγριου
ἐμφυλίου πολέμου, τό κομμουνιστικό κόμμα δέ θά μπορέσει νά ἐκπληρώσει τό ρόλο του
ἄν δέν εἶναι ὀργανωμένο κατά τόν πιό συγκεντρωτικό τρόπο, ἄν δέ δεχτεῖ μιά σιδερένια
πειθαρχία παρόμοια πρός τή στρατιωτική πειθαρχία καί ἄν ὁ κεντρικός ὀργανισμός του δέν
ἔχει πλατειά δικαιοδοσία, δέν ἀρκεῖ μιά ἀναμφισβήτητη ἐπιβολή, ἄν δέν ἔχει τήν ὁμόθυμη
ἐμπιστοσύνη τῶν ἀγωνιστῶν.

ΕΚΚΑΘΑΡΑΣΙΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΑΣΤΩΝ

13. Τά κομμουνιστικά κόμματα τῶν χωρῶν ὅπου οἱ κομμουνιστές ἀγωνίζονται νόμιμα
πρέπει κάθε τόσο νά κάνουν ἐκκαθάριση τῶν ὀργανώσεών τους γιά ν’ ἀπομακρύνουν τά
συμφεροντολόγα καί μικροαστικά στοιχεῖα.

ΑΝΕΠΙΦΥΛΑΚΤΟΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΙΣ ΤΗΣ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗΣ ΡΩΣΣΙΑΣ

14. Τά κόμματα πού θέλουν ν’ ἀνήκουν στήν Κομμουνιστική Διεθνῆ πρέπει χωρίς
καμμιά ἐπιφύλαξη νά ὑποστηρίζουν ὅλες τίς Σοβιετικές Δημοκρατίες στούς ἀγῶνες πού
κάνουν ἐναντίον τῆς ἀντεπαναστάσεως. Πρέπει ἀκούραστα νά κηρύσσουν στούς ἐργάτες
τήν ἄρνηση νά μεταφέρουν πολεμοφόδια καί στρατεύματα προωρισμένα γιά τούς ἐχθρούς
τῶν Σοβιετικῶν Δημοκρατιῶν καί νά κάνουν προπαγάνδα, νόμιμη ἤ παράνομη, μέσα στά
στρατεύματα πού στέλνονται ἐναντίον τῶν Σοβιετικῶν Δημοκρατιῶν.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΩΝ Κ.Κ. ΕΠΙ ΤΗ ΒΑΣΕΙ ΤΗΣ Κ.Δ.

15. Τά κόμματα πού διατηροῦν ἕως σήμερα τά παλιά σοσιαλδημοκρατικά
προγράμματά τους, ἔχουν καθῆκον νά τά ἀναθεωρήσουν χωρίς ἀργοπορία καί νά
ἑτοιμάσουν νέο κομμουνιστικό πρόγραμμα προσαρμοσμένο στίς ἰδιαίτερες συνθῆκες τῆς
χώρας τους καί φτιαγμένο σύμφωνα μέ τό πνεῦμα τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς. Κατά
κανόνα τά προγράμματα τῶν κομμάτων πού ἀνήκουν στήν Κομμουνιστική Διεθνῆ πρέπει
νά ἐπικυρωθοῦν ἀπό τό Διεθνές Συνέδριο ἤ ἀπό τήν Ἐκτελεστική Ἐπιτροπή. Ἄν ἡ
Ἐκτελεστική Ἐπιτροπή ἀρνηθῇ σ’ ἕνα κόμμα τήν ἐπικύρωσή της, τό κόμμα αὐτό ἔχει τό
δικαίωμα νά καταφύγῃ στό Συνέδριο τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς.

ΕΞΑΡΤΗΣΙΣ ΤΩΝ Κ.Κ. ΕΚ ΤΗΣ Κ.Δ.

16. Ὅλες οἱ ἀποφάσεις τῶν Συνεδρίων τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς, καθώς καί τῆς
Ἐκτελεστικῆς Ἐπιτροπῆς, εἶναι ὑποχρεωτικές γιά ὅλα τά κόμματα πού ἀνήκουν στήν
Κομμουνιστική Διεθνῆ. Ἡ Κομμουνιστική Διεθνής καί ἡ Ἐκτελεστική της Ἐπιτροπή δροῦν σέ
μιά περίοδο λυσσασμένου ἐμφυλίου πολέμου καί γι’ αὐτό πρέπει νά ἔχουν ὑπ’ ὄψη τους
τούς ὅρους τῆς πάλης, πού εἶναι τόσο διαφορετικοί στίς διάφορες χῶρες καί νά μή
λαβαίνουν ἀποφάσεις γενικές καί ὑποχρεωτικές παρά μόνο στά ζητήματα ὅπου οἱ
ἀποφάσεις αὐτές εἶναι δυνατές.

Ο ΤΙΤΛΟΣ ΤΩΝ Κ.Κ.

17. Σύμφωνα μέ τά παραπάνω, ὅλα τά κόμματα πού ἀνήκουν στήν Κομμουνιστική
Διεθνῆ πρέπει ν’ ἀλλάξουν ὄνομα. Κάθε κόμμα πού θέλει νά προσωρήσει στήν
Κομμουνιστική Διεθνῆ πρέπει νά πάρῃ τόν τίτλον: Κομμουνιστικό Κόμμα τῆς τάδε χώρας
(τμῆμα τῆς Γ΄ Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς). Τό ζήτημα αὐτό τῆς ὀνομασίας δέν εἶναι ἕνας
ἁπλοῦς τύπος, ἔχει καί μιά μεγάλη πολιτική σημασία.

57
 Ἡ Κομμουνιστική Διεθνής ἔχει κηρύξει ἀλύπητο πόλεμο ἐναντίον ὁλόκληρου τοῦ
παλιοῦ ἀστικοῦ κόσμου καί ὅλων τῶν παλιῶν κιτρίνων σοσιαλδημοκρατικῶν κομμάτων.
Εἶναι ἀνάγκη στά μάτια τοῦ καθενός ἐργάτη νά εἶναι ἐντελῶς ξεκαθαρισμένη ἡ διαφορά
μεταξύ τῶν κομμουνιστικῶν κομμάτων καί τῶν παληῶν ἐπισήμων σοσιαλδημοκρατικῶν ἤ
σοσιαλιστικῶν, πού ἐπούλησαν τή σημαία τῆς ἐργατικῆς τάξης.

ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ ΚΑΙ Κ.Δ.

18. Ὅλα τά διευθύνοντα δημοσιογραφικά ὄργανα τῶν κομμάτων ὅλων τῶν χωρῶν
εἶναι ὑποχρεωμένα νά δημοσιεύουν ὅλα τά σπουδαῖα ἐπίσημα ἔγγραφα τῆς Ἐκτελεστικῆς
Ἐπιτροπῆς τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς.

Η ΑΠΟΔΟΧΗ ΤΩΝ ΟΡΩΝ ΤΗΣ Κ.Δ.

19. Ὅλα τά κόμματα πού ἀνήκουν στήν Κομμουνιστική Διεθνῆ ἤ ζητοῦν νά
προσχωρήσουν, εἶναι ὑποχρεωμένα νά καλέσουν (ὅσο μποροῦν γρηγορώτερα) μέσα σέ
διάστημα 4 μηνῶν τό ἀργότερο μετά τό Δεύτερο Συνέδριο τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς
ἕνα ἔκτακτο Συνέδριο γιά ν’ ἀποφασίσῃ ἐπί τῶν ὅρων αὐτῶν. Οἱ Κεντρικές Ἐπιτροπές
πρέπει νά φροντίσουν ὥστε οἱ ἀποφάσεις τοῦ Δευτέρου Συνεδρίου τῆς Κομμουνιστικῆς
Διεθνοῦς νά γίνουν γνωστές σ’ ὅλες τίς τοπικές ὀργανώσεις.

ΑΛΛΑΓΗ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΤΑΚΤΙΚΗΣ ΤΩΝ Κ.Κ.

20. Τά κόμματα πού ἤθελαν τώρα νά προσχωρήσουν στήν Γ΄ Διεθνῆ, ἀλλά δέν ἔχουν
ἀλλάξει ἀκόμα ριζικά τήν παλιά τους τακτική, πρέπει προηγουμένως νά φροντίσουν ὥστε
τά 2/3 τῶν μελῶν τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς τους ν’ ἀποτελεσθοῦν ἀπό συντρόφους πού
πρίν ἀκόμα ἀπό τό Δεύτερο Συνέδριο εἶχαν φανερά κηρυχθῆ ὑπέρ τῆς προσχωρήσεως τοῦ
κόμματος στήν Γ΄ Διεθνῆ. Ἐξαιρέσεις μποροῦν νά γίνουν μέ τήν ἔγκριση τῆς Ἐκτελεστικῆς
Ἐπιτροπῆς τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς. Ἡ Ἐκτελεστική Ἐπιτροπή ἔχει τό δικαίωμα νά
κάμει ἐξαιρέσεις καί γιά τούς ἀντιπροσώπους τῆς τάσεως τοῦ κέντρου, πού ἀναφέρονται
στήν παράγραφο 7.

ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΔΙΑΦΩΝΟΥΝΤΩΝ

21. Τά μέλη τοῦ Κόμματος πού ἀποκρούουν τούς ὅρους καί τίς θέσεις πού καθόρισε ἡ
Κομμουνιστική Διεθνής, πρέπει ν’ ἀποκλεισθοῦν ἀπό τό Κόμμα. Τό ἴδιο πρέπει νά γίνει καί
γιά τούς ἀντιπροσώπους τοῦ ἐκτάκτου Συνεδρίου.»

[Βλέπε: «Η ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ. Οἱ θέσεις καί τό Καταστατικό τῆς

Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς, ὅπως ψηφίστηκαν στό Β΄ Συνέδριο τῆς Πετρουπόλεως-Μόσχας
(6-25 Ἰουλίου 1920)». Ἔκδοση Σοσιαλιστικοῦ Ἐργατικοῦ Κόμματος Ἑλλάδος
(Κομμουνιστικοῦ), Ἀθῆναι 1921, σελ. 24-32].

58
 [04] ΤΟ ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ ΤΗΣ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ -
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ
(Αποσπάσματα από το ΤΕΥΧΟΣ Ι «ΔΙΕΘΝΗΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ», του Αντ/ρχου Παν. Σκαλούμπακα
– Στρατ. Σχ. Ευελπ., 1959)

ΤΟ ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ ΤΗΣ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ

Τό Μανιφέστο, ἡ ἰδεολογική καί πολιτική διακήρυξις τοῦ δημοκρατικοῦ σοσιαλισμοῦ,

ἐνεκρίθη στό Συνέδριο τῆς Σοσιαλιστικῆς Διεθνοῦς, στή Φραγκφούρτη, τό 1951. Ἡ ἰδία
μετάφρασις ἐδημοσιεύθη στό «Μαχητή» τόν Νοέμβριον τοῦ 1951 καί στή «Διεθνῆ Ζωή»,
ἑβδομαδιαῖο δελτίο σοσιαλιστικῆς ἐνημερώσεως, τόν Μάϊον τοῦ 1958.

1. Ἀπό τόν 19ον αἰῶνα ὁ καπιταλισμός ἀνέπτυξε τεράστιες παραγωγικές δυνάμεις.

Συγχρόνως, ὅμως, ἀπέκλεισε τή μεγάλη πλειοψηφία τῶν πολιτῶν ἀπό κάθε ἐπιρροή ἐπάνω
στήν παραγωγή, ἐτοποθέτησε τό δικαίωμα τῆς ἰδιοκτησίας ἐπάνω ἀπό τά δικαιώματα τοῦ
ἀνθρώπου, ἐδημιούργησε μιά νέα τάξη μισθωτῶν, χωρίς ἰδιοκτησία καί κοινωνικά
δικαιώματα, ὤξυνε τήν πάλη ἀνάμεσα στίς τάξεις. Καίτοι οἱ ὑλικοί πόροι τοῦ κόσμου εἶναι
ἀρκετοί γιά νά ἐξασφαλίσουν μίαν ἀξιοπρεπῆ ζωή σέ ὅλους, ὁ καπιταλισμός ὑπῆρξεν
ἀνίκανος νά ἱκανοποιήσῃ τίς στοιχειώδεις ἀνάγκες τῆς ἀνθρωπότητος. Ἀπεδείχθη ἀνίκανος
νά λειτουργήσῃ χωρίς καταστροφικές οἰκονομικές κρίσεις καί μαζικήν ἀνεργίαν. Εἶχεν ὡς
ἀποτέλεσμα τήν ἔλλειψη κάθε κοινωνικῆς ἀσφαλείας καί τήν ἀγεφύρωτη ἀντίθεση
ἀνάμεσα σέ φτωχούς καί πλουσίους. Κατέληξε, τέλος στήν ἰμπεριαλιστικήν ἐξάπλωση καί
τήν ἀποικιακή ἐκμετάλλευση κάνοντας ἔτσι τίς ἀντιθέσεις ἀνάμεσα στά ἔθνη καί τίς φυλές
ἀκόμη πιό μεγάλες. Σέ μιά σειρά χωρῶν ἡ βαρβαρότητα, μέ τήν βοήθεια τοῦ μεγάλου
κεφαλαίου, ἀνεφάνη ὑπό τήν μορφήν τοῦ φασισμοῦ καί τοῦ ἐθνικοσοσιαλισμοῦ.
2. Ὁ σοσιαλισμός ἐγεννήθη στήν Εὐρώπη, σάν ἕνα κίνημα διαμαρτυρίας ἐναντίον τοῦ
κακοῦ, τοῦ συνυφασμένου μέ τήν καπιταλιστικήν κοινωνίαν. Ἐπειδή οἱ μισθωτοί ὑπέφεραν
περισσότερον ὑπό τόν καπιταλισμόν, ὁ σοσιαλισμός ἀνεπτύχθη, στήν ἀρχή, σάν ἕνα
κίνημα τῶν μισθωτῶν. Ἀπό τότε διαρκῶς καί περισσότεροι -ἀγρότες, βιοτέχνες, ὑπάλληλοι,
μικρέμποροι, ἐλεύθεροι ἐπαγγελματίες, καλλιτέχνες, διανοούμενοι, συγγραφεῖς-
καταννοοῦν ὅτι τό μέλλον τους εὑρίσκεται στό σοσιαλισμό. Ὁ σοσιαλισμός ἀπευθύνεται σέ
ὅλους τούς ἀνθρώπους, πού πιστεύουν ὅτι πρέπει νά καταργηθῇ ἡ ἐκμετάλλευση τοῦ
ἀνθρώπου ἀπό ἄνθρωπο.
3. Ὁ σοσιαλισμός ἐπιδιώκει νά ἐλευθερώσῃ τούς λαούς ἀπό μιά πλειοψηφία πού
κατέχει ἤ ἐλέγχει τά μέσα παραγωγῆς. Ἐπιδιώκει νά ἐξασφαλίσῃ τήν κυριαρχία τοῦ λαοῦ σέ
μιά κοινότητα, μέσα στήν ὁποίαν ἐλεύθεροι ἄνθρωποι συνεργάζονται ἰσότιμα.
4. Ὁ σοσιαλισμός ἔχει γίνει ἕνας μεγάλος παράγων στή διεθνῆ πολιτική. Ἀπό τή φάση
τῆς ἰδεολογικῆς ζυμώσεως, ἐπέρασε στή φάση τῆς πραγματοποιήσεως. Σέ μερικές χῶρες
ἐτέθησαν τά θεμέλια μιᾶς σοσιαλιστικῆς κοινωνίας. Ἐκεῖ τά κακά τοῦ καπιταλισμοῦ
ἐξαφανίζονται καί ἡ κοινωνία ἀναπτύσσει νέες δυνάμεις∙ ὁ σοσιαλισμός δείχνει τή
δημιουργική του δύναμη.
5. Σέ πολλές χῶρες ὁ ἀνεξέλεγκτος καπιταλισμός δίνει τή θέση του σέ μιά οἰκονομία
ὅπου ἡ κρατική ἐπέμβαση καί ἡ συλλογική ἰδιοκτησία περιορίζουν τήν ἐλευθερίαν ἐνεργείας
τῶν καπιταλιστῶν. Κάθε μέρα καί μεγαλύτερες μάζες ἀναγνωρίζουν τήν ἀνάγκη τοῦ
σχεδίου. Ἡ κοινωνική ἀσφάλεια, ὁ ἐλεύθερος συνδικαλισμός καί ἡ δημοκρατία στήν
βιομηχανία, κερδίζουν ἔδαφος. Εἶναι ἀποτέλεσμα μακρόχρονων ἀγώνων τῶν σοσιαλιστῶν
καί συνδικαλιστῶν. Ὅπου ὁ σοσιαλισμός εἶναι ἰσχυρός, μία νέα κοινωνική διαρρύθμιση
δημιουργεῖται.
6. Τά τελευταῖα χρόνια οἱ λαοί τῶν καθυστερημένων χωρῶν βρῆκαν στό σοσιαλισμό
μιάν ἀξιόλογη ἐνίσχυση στόν ἀγῶνα τους, γιά τήν ἐθνική ἀπελευθέρωση καί γιά τήν
ἀνύψωση τοῦ βιοτικοῦ ἐπιπέδου. Ἐκεῖ, λόγῳ τῶν διαφορετικῶν συνθηκῶν, ξεπήδησαν
59
διαφορετικές μορφές δημοκρατικοῦ σοσιαλισμοῦ. Οἱ κύριοι ἐχθροί τοῦ σοσιαλισμοῦ σ’
αὐτές τίς χῶρες εἶναι ἡ παρασιτική ἐκμετάλλευση ἀπό τήν ἐγχώρια οἰκονομική ὀλιγαρχία
καί ἡ οἰκονομική ἐκμετάλλευση ἀπό τούς ξένους καπιταλιστάς. Οἱ σοσιαλιστές ἀγωνίζονται
γιά τήν οἰκονομική καί πολιτική δημοκρατία, ζητοῦν νά ὑψώσουν τό ἐπίπεδο ζωῆς τῶν
μαζῶν μέ τήν ἀγροτική μεταρρύθμιση καί τήν ἀνάπτυξη τῶν παραγωγικῶν καί
καταναλωτικῶν συνεταιρισμῶν.
7. Ἐν τῷ μεταξύ, ἐνῷ ὁ σοσιαλισμός προχωρεῖ στόν κόσμο, ἔχουν ἐμφανισθῆ νέες
δυνάμεις πού ἀπειλοῦν τήν πορεία πρός τήν ἐλευθερία καί τήν κοινωνική δικαιοσύνη. Μετά
τήν Μπολσεβικική ἐπανάσταση στή Ρωσσία, ὁ Κομμουνισμός ἐδίχασε τό διεθνές ἐργατικό
κίνημα καί προεκάλεσε καθυστέρηση πολλῶν δεκαετηρίων στήν ἐπικράτηση τοῦ
δημοκρατικοῦ σοσιαλισμοῦ σέ πολλές χῶρες τοῦ κόσμου.
8. Ὁ Κομμουνισμός ἐξαπατᾶ ὅταν διεκδικεῖ μερίδιο ἀπό τή σοσιαλιστική παράδοση.
Στήν πραγματικότητα παραμόρφωσε αὐτή τήν παράδοση, ὥστε πιά νά μήν ἀναγνωρίζεται.
Θεμελίωσε μιάν αὐστηρή θεολογία, πού εἶναι ἀσυμβίβαστη μέ τό κριτικό πνεῦμα τοῦ
Μαρξισμοῦ.
9. Ἐνῷ οἱ σοσιαλιστές ἐπιδιώκουν τήν πραγματοποίηση τῆς εἰρήνης καί τῆς ἐλευθερίας
καί τήν κατάργηση τῆς ἐκμεταλλεύσεως πού διαιρεῖ τούς ἀνθρώπους, κάτω ἀπό τό
καπιταλιστικό σύστημα, οἱ κομμουνιστές προσπαθοῦν νά ὀξύνουν αὐτές τίς διαφορές,
θέλουν νά ἐγκαθιδρύσουν τήν δικτατορία ἑνός μοναδικοῦ κόμματος.
10. Ὁ Διεθνής Κομμουνισμός ἀποτελεῖ ὄργανο ἑνός νέου ἰμπεριαλισμοῦ.
Ὅπου κατέκτησε τήν ἐξουσία, κατέλυσε τήν ἐλευθερία ἤ τήν δυνατότητα νά κερδιθῇ ἡ
ἐλευθερία. Βασίζεται σέ μιά μιλιταριστική γραφειοκρατία καί μιά τρομοκρατική ἀστυνομία.
Μέ τό νά παράγῃ κτυπητές ἀντιθέσεις μεταξύ πλούτου καί προνομίων, ἐδημιούργησε μία
νέα ταξική κοινωνία(1). Ἡ ἀναγκαστική ἐργασία παίζει μεγάλο ρόλο στήν οἰκονομική του
ὀργάνωση.
11. Ὁ σοσιαλισμός εἶναι ἕνα διεθνές κίνημα, πού δέν ἐπιβάλλει αὐστηρή ὁμοιογένεια
ἀντιλήψεων. Εἴτε οἱ σοσιαλιστές θεμελιώνουν τήν πίστη τους στό Μαρξισμό ἤ σέ ἄλλες
μεθόδους κοινωνιολογικῆς ἀναλύσεως, εἴτε διαπνέονται ἀπό θρησκευτικές ἤ οὐμανιστικές
ἀρχές, ὅλοι ἐπιδιώκουν τόν ἴδιο σκοπό: ἕνα καθεστώς κοινωνικῆς δικαιοσύνης, καλλίτερης
ζωῆς, ἐλευθερίας καί παγκοσμίου εἰρήνης.
12. Ἡ ἐπιστημονική καί τεχνική πρόοδος ἔδωσε στόν ἄνθρωπο ηὐξημένη δύναμη εἴτε
γιά νά καλλιτερεύῃ τή ζωή του, εἴτε γιά νά αὐτοκαταστρέφεται. Γι’ αὐτό δέν μπορεῖ νά
ἐγκαταλειφθῇ στό παιχνίδι τοῦ οἰκονομικοῦ φιλελευθερισμοῦ, ἀλλά πρέπει νά ὑπαχθῇ σέ
συστηματικό σχέδιο γιά τήν ἱκανοπίηση τῶν ἀνθρωπίνων ἀναγκῶν. Αὐτός ὁ
προγραμματισμός πρέπει νά σέβεται τά δικαιώματα τοῦ ἀτόμου. Ὁ σοσιαλισμός εἶναι ὑπέρ
καί τῆς ἐλευθερίας καί τοῦ προγραμματισμοῦ, τόσο στό ἐθνικό, ὅσο καί στό διεθνές πεδίο.
13. Ἡ πραγματοποίηση τοῦ σοσιαλισμοῦ δέν εἶναι ἀναπόφευκτη. Προϋποθέτει τήν
προσωπική συμβολή ὅλων τῶν ὀπαδῶν του. Δέν ἔχει καμμιά ὁμοιότητα μέ τόν
ὁλοκληρωτισμό, πού ἐπιβάλλει στούς ἀνθρώπους ἕνα παθητικό ρόλο. Ὁ σοσιαλισμός εἶναι
ἀδύνατο νά ἐπιτύχῃ, χωρίς πλήρη καί ἐνεργό συμμετοχή τοῦ λαοῦ. Εἶναι ἡ δημοκρατία
στήν ἀνωτάτη μορφή της.

Ι. Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

1. Ὁ σοσιαλισμός ἐπιδιώκει νά ἱδρύσῃ μιά κοινωνία ἐλευθερη καί μέ δημοκρατικά μέσα.

2. Χωρίς ἐλευθερία, δέν μπορεῖ νά ὑπάρξῃ σοσιαλισμός. Ὁ σοσιαλισμός μπορεῖ νά
πραγματοποιηθῇ μόνο μέ τή δημοκρατία.
3. Ἡ δημοκρατία εἶναι κυβέρνηση τοῦ λαοῦ, ἀπό τό λαό καί γιά τό λαό. Πρέπει δέ νά
ἐξασφαλίζῃ :
(α) Τό δικαίωμα τῆς ἰδιωτικῆς ζωῆς, κατωχυρωμένο ἀπό κάθε αὐθαίρετη ἐπέμβαση τοῦ
κράτους, γιά κάθε ἄνθρωπο.

60
 (β) Πολιτικές ἐλευθερίες, ὅπως ἡ ἐλευθερία τῆς σκέψεως, τῆς ἐκφράσεως, τῆς
ἐκπαιδεύσεως, τῆς ὀργανώσεως καί τῆς θρησκείας.
(γ) Τήν ἀντιπροσώπευση τοῦ λαοῦ μέ ἐλεύθερες ἐκλογές, μέ καθολική, ὅσο καί
μυστική ψηφοφορία.
(δ) Κυβέρνηση τῆς πλειοψηφίας καί σεβασμό τῶν δικαιωμάτων τῆς μειοψηφίας.
(ε) Ἰσότητα ἀπέναντι στό νόμο γιά ὅλους τούς πολῖτες, ἀνεξάρτητα ἀπό τήν
καταγωγή, τό φῦλο, τή γλῶσσα, τή θρησκεία ἤ τή φυλή.
(στ) Τό δικαίωμα τῆς αὐτονομίας πολιτισμοῦ, γιά ὁμάδες μέ ἰδιαίτερη γλῶσσα.
(ζ) Σύστημα ἀνεξαρτήτου δίκης. Κάθε ἄνθρωπος πρέπει νά ἔχῃ τό δικαίωμα νά
δικάζεται σέ δημόσια δίκη, ἐνώπιον ἀμερολήπτου δικαστηρίου, σύμφωνα μέ
καθωρισμένη διαδικασία.
4. Οἱ σοσιαλιστές ἀγωνίσθησαν, πάντα, γιά τά δικαιώματα τοῦ ἀνθρώπου.
Ἡ Παγκόσμιος Διακήρυξη τῶν Δικαιωμάτων τοῦ Ἀνθρώπου, πού υἱοθετήθη ἀπό τήν
Γενική Συνέλευση τῶν Ἡνωμένων Ἐθνῶν, πρέπει νά ἰσχύσῃ σέ κάθε χώρα.
5. Ἡ δημοκρατία ἀπαιτεῖ νά ἐπιτρέπεται ἡ ὕπαρξη περισσοτέρων ἀπό ἕνα κομμάτων,
μέ τό δικαίωμα ἀντιπολιτεύσεως. Ἀλλά ἡ δημοκρατία ἔχει τό δικαίωμα καί τό καθῆκον νά
προστατεύσῃ τόν ἑαυτόν της, ἐναντίον ἐκείνων πού ἐκμεταλλεύονται τίς δυνατότητες πού
παρέχει ἁπλῶς γιά νά τήν καταστρέψουν. Ἡ ὑπεράσπιση τῆς πολιτικῆς δημοκρατίας
ἀποτελεῖ ζωτικό συμφέρον τοῦ λαοῦ. Ἡ διατήρησή της ἀποτελεῖ τήν προϋπόθεση γιά τήν
πραγματοποίηση τῆς οἰκονομικῆς καί κοινωνικῆς δημοκρατίας.
6. Ἡ πολιτική πού στηρίζεται στήν προστασία τῶν καπιταλιστικῶν συμφερόντων δέν
μπορεῖ νά ἀναπτύξῃ τή δύναμη καί τήν ἑνότητα, τήν ἀπαραίτητη γιά τήν ὑπεράσπιση τῆς
δημοκρατίας, ἀπό τίς ἐπιθέσεις τοῦ ὁλοκληρωτισμοῦ. Ἡ ὑπεράσπιση τῆς δημοκρατίας
μπορεῖ νά γίνῃ μόνο μέ τήν ἐνεργό βοήθεια τῶν ἐργατῶν, πού ἡ τύχη τους ἐξαρτᾶται ἀπό
τήν ἐπιβίωσή της.
7. Οἱ σοσιαλιστές ἐκφράζουν τήν ἀλληλεγγύη τους πρός ὅλους τούς λαούς πού
ὑφίστανται τή δικτατορική, εἴτε φασιστική, εἴτε κομμουνιστική, στήν προσπάθειά τους νά
κερδίσουν τήν ἐλευθερία(2).
8. Κάθε δικτατορία, ὅπου κι’ ἄν εὑρίσκεται, ἀποτελεῖ κίνδυνο γιά τήν ἐλευθερία ὅλων
τῶν ἐθνῶν καί ἑπομένως καί γιά τήν εἰρήνη τοῦ κόσμου, ὁπουδήποτε καί ἄν ὑπάρχῃ
ἀπεριόριστη ἐκμετάλλευση καταναγκαστικῆς ἐργασίας, εἴτε καθεστώς τοῦ ἰδιωτικοῦ
κέρδους, εἴτε πολιτικῆς δικτατορίας, κινδυνεύουν τό ἐπίπεδο ζωῆς καί οἱ ἠθικές ἀξίες ὅλων
τῶν λαῶν.

ΙΙ. Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

1. Ὁ σοσιαλισμός ἐπιδιώκει νά ἀντικαταστήσῃ τόν καπιταλισμό, μέ ἕνα σύστημα ὅπου

τό κοινό συμφέρον θά εἶναι ἐπικρατέστερο τοῦ ἰδιωτικοῦ κέρδους. Οἱ ἄμεσες οἰκονομικές
διεκδικήσεις τῆς σοσιαλιστικῆς πολιτικῆς εἶναι: πλήρης ἀπασχόληση, ηὐξημένη παραγωγῆ,
ὑψηλό βιωτικό ἐπίπεδο, δικαία διανομή τοῦ εἰσοδήματος καί τῆς ἰδιοκτησίας.
2. Γιά νά ἐπιτευχθοῦν αὐτοί οἱ σκοποί, πρέπει νά προγραμματισθῇ ἡ παραγωγή πρός τό
συμφέρον ὁλοκλήρου τοῦ λαοῦ. Τέτοιου εἴδους προγραμματισμός, εἶναι ἀσυμβίβαστος μέ
τήν συγκέντρωση οἰκονομικῆς δυνάμεως σέ ὀλίγα χέρια. Ἀπαιτεῖ ἀποτελεσματικό ἔλεγχο
τῆς οἰκονομίας. Γι’ αὐτό ὁ δημοκρατικός σοσιαλισμός εὑρίσκεται σέ ὀξεῖαν ἀντίθεση καί
πρός τόν καπιταλιστικό προγραμματισμό καί πρός κάθε μορφή ὁλοκληρωτικοῦ
προγραμματισμοῦ. Καί οἱ δύο ἀποκλείουν τό δημόσιο ἔλεγχο τῆς παραγωγῆς καί τήν δίκαιη
κατανομή τῶν προϊόντων της.
3. Ὁ σοσιαλιστικός προγραμματισμός εἶναι δυνατό νά ἐπιτευχθῇ μέ διάφορα μέσα. Ἀπό
τή διάρθρωση τῆς χώρας ποῦ ἀφορᾶ, ἐξαρτᾶται ἡ ἔκταση τῆς κοινωνικοποιήσεως καί οἱ
μορφές τοῦ προγραμματισμοῦ πού θά ἐφαρμοσθοῦν.

61
 4. Ἡ κοινωνικοποίηση μπορεῖ νά πάρῃ τή μορφή τῆς ἐθνικοποιήσεως ὑπαρχόντων
ἰδιωτικῶν συνδικάτων ἤ τή δημιουργία νέων κρατικῶν συνδικάτων, κοινοτικῶν ἤ
περιφερειακῶν ἐπιχειρήσεων, καταναλωτικῶν ἤ παραγωγικῶν συνεταιρισμῶν. Οἱ διάφορες
αὐτές μορφές κοινωνικοποιήσεως δέν πρέπει νά θεωροῦνται σάν σκοπός, ἀλλά σάν μέσα
ἐλέγχου τῶν βασικῶν βιομηχανιῶν καί ὑπηρεσιῶν, ἀπό τίς ὁποίες ἐξαρτᾶται ἡ οἰκονομική
ζωή καί ἡ εὐημερία τοῦ συνόλου, τῶν μή ἀποδοτικῶν βιομηχανιῶν καί ἀποτροπῆς
ἐκμεταλλεύσεως τοῦ κοινοῦ ἀπό τά ἰδιωτικά μονοπώλια καί τά καρτέλ.
5. Ὁ σοσιαλιστικός προγραμματισμός προϋποθέτει κοινωνικοποίηση ὅλων τῶν μέσων
παραγωγῆς. Συμβιβάζεται μέ τήν ὕπαρξη ἀτομικῆς ἰδιοκτησίας σέ σημαντικούς τομεῖς,
ὅπως π.χ. στήν γεωργία, τήν βιοτεχνία, τό λιανικό ἐμπόριο καί τίς μικρές καί μεσαῖες
ἐπιχειρήσεις. Τό κράτος πρέπει νά παρεμποδίζῃ τούς ἰδιῶτες ἰδιοκτῆτες νά κάνουν
κατάχρηση τῆς δυνάμεώς τους. Μπορεῖ καί πρέπει νά τούς βοηθήσῃ, νά συμβάλλουν στήν
αὔξηση τῆς παραγωγῆς καί στήν εὐημερία, μέσα στά πλαίσια μιᾶς προγραμμτισμένης
οἰκονομίας.
Τά συνδικᾶτα καί οἱ ὀργανώσεις τῶν παραγωγῶν καί καταναλωτῶν, εἶναι ἀπαραίτητα
στοιχεῖα μιᾶς δημοκρατικῆς κοινωνίας. Ποτέ δέν πρέπει νά ἀφεθοῦν νά ἐκφυλισθοῦν σέ
ὄργανα μιᾶς κεντρικῆς γραφειοκρατίας ἤ σ’ ἕνα αὐστηρό συντεχνιακό σύστημα. Τέτοιες
οἰκονομικές ὀργανώσεις θά πρέπει νά συμμετέχουν στή διαμόρφωση τῆς γενικῆς
οἰκονομικῆς πολιτικῆς, χωρίς νά καταπατοῦν τίς συνταγματικές ἐξουσίες τοῦ κοινοβουλίου.
6. Ὁ σοσιαλιστικός προγραμματισμός δέν σημαίνει, ὅτι ὅλες οἱ ἀποφάσεις παίρνονται
ἀπό τήν κυβέρνηση ἤ τίς κεντρικές ἀρχές. Ἡ οἰκονομική ἐξουσία μπορεῖ νά ἀποκεντρωθῇ,
ὅπου αὐτό συμβιβάζεται μέ τίς ἐπιδιώξεις τοῦ προγραμματισμοῦ.
7. Ὅλοι οἱ πολῖτες θά πρέπει νά ἐμποδίσουν τήν ἀνάπτυξη τῆς γραφειοκρατίας στήν
κρατική καί τήν ἰδιωτική βιομηχανία, συμμετέχοντες στήν διαδικασία τῆς παραγωγῆς μέσῳ
τῶν ὀργανώσεών τους ἤ μέ ἀτομική πρωτοβουλία. Οἱ ἐργάτες πρέπει νά συνεργάζωνται
δημοκρατικά μέ τή διεύθυνση τῆς ἐπιχειρήσεώς τους.
8. Ὁ δημοκρατικός σοσιαλισμός ἐπιδιώκει νά ἐπεκτείνῃ τήν ἀτομική ἐλευθερία πάνω
στή βάση τῆς οἰκονομικῆς καί κοινωνικῆς ἀσφαλείας καί μιᾶς αὐξανομένης εὐημερίας.

ΙΙΙ. ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

1. Ἐνῷ ἡ κατευθυντήρια ἀρχή τοῦ καπιταλισμοῦ εἶναι τό ἰδιωτικό κέρδος, ἡ

κατευθυντήρια ἀρχή τοῦ σοσιαλισμοῦ εἶναι ἡ ἱκανοποίηση τῶν ἀνθρωπίνων ἀναγκῶν.
2. Οἱ βασικές ἀνθρώπινες ἀνάγκες πρέπει ν’ ἀποτελέσουν τήν πρώτη ἀξίωση κατά τή
διανομή τοῦ προϊόντος τῆς παραγωγῆς. Αὐτό δέν στερεῖ τό ἄτομο ἀπό τό κίνητρο ν’
ἀγωνισθῇ ἀνάλογα μέ τήν ἱκανότητά του. Οἱ σοσιαλιστές ἀναγνωρίζουν σάν αὐτονόητο τό
δικαίωμα τοῦ ἀτόμου ν’ ἀμείβεται ἀνάλογα μέ τίς προσπάθειές του. Πιστεύουν ὅμως πώς
ὑπάρχουν καί ἄλλα κίνητρα, ὅπως ἡ ὑπερηφάνεια γιά τήν καλοκαμωμένη δουλειά, ἡ
ἀλληλεγγύη καί τό ὁμαδικό πνεῦμα, πού μποροῦν νά δυναμώσουν, ὅταν οἱ ἄνθρωποι
ἐργάζονται γιά τό κοινό συμφέρον.
3. Ὁ σοσιαλισμός δέν ἐνδιαφέρεται μόνο γιά τά βασικά πολιτικά δικαιώματα, ἀλλά καί
τά οἰκονομικά καί κοινωνικά δικαιώματα: τό δικαίωμα τῆς ἐργασίας, τό δικαίωμα τῆς
ἰατρικῆς περιθάλψεως καί τῆς προστασίας τῆς μητρότητος, τό δικαίωμα τῆς ἀναπαύσεως,
τό δικαίωμα τῆς οἰκονομικῆς ἀσφαλείας γιά τούς πολίτες, πού δέν μποροῦν νά ἐργασθοῦν
λόγῳ γήρατος, ἀναπηρίας ἤ ἀνεργίας, τό δικαίωμα εὐημερίας γιά τά παιδιά καί
ἐκπαιδεύσεως γιά τούς νέους, ἀνάλογα μέ τίς ἱκανότητές τους, καί τό δικαίωμα τῆς
κατάλληλης στέγης.
4. Οἱ σοσιαλιστές ἀγωνίζονται νά καταργήσουν ὅλες τίς νομικές, οἰκονομικές καί
πολιτικές διακρίσεις μεταξύ φίλων, κοινωνικῶν ὁμάδων, μεταξύ πόλης καί ὑπαίθρου,
μεταξύ τοπικῶν ὁμάδων καί μεταξύ φυλετικῶν ὁμάδων.

62
 5. Ὁ σοσιαλισμός εἶναι κάτι παραπάνω ἀπό ἕνα οἰκονομικό καί κοινωνικό σύστημα. Ἡ
οἰκονομική καί κοινωνική πρόοδος ἔχει ἠθική ἀξία, σέ ὅσο βαθμό συντελεῖ στήν
ἀπελευθέρωση καί ἀνάπτυξη τῆς ἀνθρωπίνης προσωπικότητος.
6. Οἱ σοσιαλιστές ἀντιτίθενται στόν καπιταλισμό, ὄχι μόνο γιατί οἰκονομικῶς εἶναι
σπάταλος καί στερεῖ τίς μάζες ἀπό τά ὑλικά τους δικαιώματα, ἀλλά κυρίως γιατί
προσκρούει στό αἴσθημα τῆς δικαιοσύνης.
Ἀντιτίθενται στόν ὁλοκληρωτισμό, κάτω ἀπό ὁποιαδήποτε μορφή, γιατί προσβάλλει
τήν ἀνθρώπινη ἀξιοπρέπεια.
7. Ὁ σοσιαλισμός ἀγωνίζεται νά ἐλευθερώσῃ τούς ἀνθρώπους ἀπό τόν φόβο καί τήν
ἀγωνία, πού συνοδεύουν πάντοτε ὅλες τίς μορφές πολιτικῆς καί οἰκονομικῆς ἀβεβαιότητος.
Ἡ ἀπελευθέρωση αὐτή θά ἀνοίξῃ τό δρόμο τῆς πνευματικῆς ἀναπτύξεως τῶν ἀνθρώπων,
πού θά ἔχουν συνείδηση τῶν εὐθυνῶν τους καί τῆς καλλιεργείας ὁλοκληρωμένων
προσωπικοτήτων. Ὁ σοσιαλισμός εἶναι ἕνας ἰσχυρός παράγων γιά τήν προώθηση αὐτῆς τῆς
καλλιεργείας.
8. Ὁ σοσιαλισμός ἐπιδιώκει νά δώσῃ σέ ὅλους τούς ἀνθρώπους ὅλα τά μέσα, γιά ν’
ἀνεβάσουν τό ἐπίπεδο πολιτισμοῦ καί νά προωθήσουν τίς δημιουργικές φιλοδοξίες τοῦ
ἀνθρωπίνου πνεύματος. Οἱ θησαυροί τῆς τέχνης καί τῆς ἐπιστήμης πρέπει νά εἶναι στή
διάθεση ὅλων τῶν ἀνθρώπων.

IV. Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

1. Τό σοσιαλιστικό κίνημα ὑπῆρξεν ἀνέκαθεν διεθνές κίνημα.

2. Ὁ δημοκρατικός σοσιαλισμός εἶναι διεθνής, διότι ἐπιδιώκει ν’ ἀπελευθερώσῃ ὅλους
τούς ἀνθρώπους ἀπό κάθε μορφή οἰκονομικῆς, πνευματικῆς ἤ πολιτικῆς δουλείας.
3. Ὁ δημοκρατικός σοσιαλισμός εἶναι διεθνής γιατί ἀναγνωρίζει ὅτι κανένα ἔθνος δέν
μπορεῖ νά λύσῃ ὅλα τά οἰκονομικά καί κοινωνικά προβλήματα ἀπομονωμένα.
4. Ἡ ἀπόλυτη ἐθνική κυριαρχία πρέπει νά ξεπεραστῇ.
5. Ἡ νέα παγκόσμια κοινωνία, γιά τήν ὁποίαν ἀγωνίζονται οἱ σοσιαλιστές, μπορεῖ ν’
ἀναπτυχθῇ γόνιμα μέσα σέ εἰρήνη, μόνον ἄν βασίζεται σέ ἑκουσία συνεργασία ἀνάμεσα
στά ἔθνη. Γι’ αὐτό ἡ δημοκρατία πρέπει νά ἐγκαθιδρυθῇ σέ διεθνῆ κλίμακα, κάτω ἀπό
διεθνεῖς κανόνες, πού ἐγγυῶνται τήν ἐθνική ἀνεξαρτησία καί τά δικαιώματα τοῦ ἀνθρώπου.
6. Ὁ δημοκρατικος σοσιαλισμός θεωρεῖ τήν ἵδρυση τοῦ Ὀργανισμοῦ Ἡνωμένων Ἐθνῶν
σάν ἕνα σημαντικό βῆμα πρός τήν διεθνῆ κοινότητα. Ζητεῖ τήν αὐστηρή ἐφαρμογή τοῦ
χάρτου του.
7. Ὁ δημοκρατικός σοσιαλισμός ἀποκρούει κάθε μορφή ἰμπεριαλισμοῦ, καταπολεμᾶ
τήν καταπίεση ἤ τήν ἐκμετάλλευση τοῦ λαοῦ(3).
8. Ἕνας ἀρνητικός ἀντιϊμπεριαλισμός δέν ἀρκεῖ. Μεγάλες περιοχές τοῦ κόσμου
μαστίζονται ἀπό μεγάλη φτώχεια, ἀγραμματοσύνη καί ἀρρώστιες. Ἡ φτώχεια σέ ἕνα τμῆμα
τοῦ κόσμου ἀποτελεῖ ἀπειλή γιά τήν εὐημερία πού ὑπάρχει σέ ἄλλα μέρη. Ἡ φτώχεια εἶναι
ἐμπόδιο γιά τήν ἀνάπτυξη τῆς δημοκρατίας. Ἡ δημοκρατία, ἡ εὐημερία καί ἡ εἰρήνη
ἀπαιτοῦν ἀνακατανομή τοῦ παγκοσμίου πλούτου καί αὔξηση τῆς παραγωγικότητος τῶν
καθυστερημένων χωρῶν. Ὅλοι οἱ λαοί ἔχουν συμφέρον σέ αὐτές τίς περιοχές. Ὁ
δημοκρατικός σοσιαλισμός πρέπει νά ἐμπνεύσῃ τήν οἰκονομική, κοινωνική καί ἐκπολιτιστική
ἀνάπτυξη αὐτῶν τῶν χωρῶν, γιά νά μήν πέσουν θύματα νέων μορφῶν καταπιέσεως.
9. Ὁ δημοκρατικός σοσιαλισμός ἀναγνωρίζει ὅτι ἡ διατήρηση τῆς παγκοσμίου εἰρήνης
εἶναι τό ὕψιστον καθῆκον τῆς ἐποχῆς μας. Ἡ εἰρήνη μπορεῖ νά ἐξασφαλισθῇ μόνο μ’ ἕνα
σύστημα συλλογικῆς ἀσφαλείας. Αὐτό θά δημιουργησῃ τίς προϋποθέσεις τοῦ διεθνοῦς
ἀφοπλισμοῦ.
10. Ἡ πάλη γιά τήν διατήρηση τῆς εἰρήνης, συνδέεται ἀναπόσπαστα μέ τήν πάλη γιά
τήν ἐλευθερία. Ἡ ἀπειλή τῆς ἀνεξαρτησίας τῶν ἐλευθέρων λαῶν, εἶναι ἄμεσος αἰτία τοῦ
κινδύνου πολέμου στήν ἐποχή μας. Οἱ σοσιαλιστές ἀγωνίζονται γιά ἕνα κόσμο εἰρήνης, γιά

63
ἕνα κόσμο ὅπου ἡ ὑποδούλωση ἀνθρώπων ἤ λαῶν ἀπό λαούς θά εἶναι ἄγνωστη, γιά ἕνα
κόσμο ὅπου ἡ ἀνάπτυξη τῆς προσωπικότητος θ’ ἀποτελῇ τή βάση γιά τή γόνιμη ἀνάπτυξη
τῆς ἀνθρωπότητος.
Στόν ἀγῶνα γι’ αὐτό τό μεγάλο σκοπό, ζητοῦν οἱ σοσιαλιστές τήν ἀλληλεγγύη ὅλων
τῶν ἐργαζομένων.

V. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ

Τόν Μάρτη τοῦ 1956, μετά τό 20όν Συνέδριο τοῦ Σοβιετικοῦ Κομμουνιστικοῦ
Κόμματος, τό Συνέδριο τῆς Σοσιαλιστικῆς Διεθνοῦς στή Ζυρίχη ἐνέκρινε τήν ἀκόλουθη
«Δήλωση γιά τίς σχέσεις μεταξύ τῆς Σοσιαλιστικῆς Διεθνοῦς καί ἄλλων πολιτικῶν
κομμάτων»:
«Οἱ μεταβολές τῆς κομμουνιστικῆς τακτικῆς, πού ἀνεφάνησαν κατά τό τελευταῖο
Συνέδριο τοῦ Κομμουνιστικοῦ Κόμματος τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως, δέν εἶναι ἐπαρκής
ἀπόδειξη γιά μιά εἰλικρινῆ μεταβολή στίς ἀρχές καί τήν πολιτική τῆς κομμουνιστικῆς
δικτατορίας(1). Κατά συνέπεια δέν παρέχουν ἔδαφος γιά τήν ἐγκατάλειψη τῆς θέσεως, πού
ἔχει λάβει ὁ δημοκρατικός σοσιαλισμός, γιά τή σταθερή ἀπόρριψη ὁποιουδήποτε ἡνωμένου
μετώπου ἤ πολιτικῆς συνεργασίας μέ τά κόμματα τῆς δικτατορίας.
Ἡ Σοσιαλιστική Διεθνής θέτει ὡς ἐλάχιστη προϋπόθεση, ἀκόμη καί γιά τή δυνατότητα
συνομιλιῶν σέ διεθνῆ βάση, τήν ἀποκατάσταση πραγματικά ἐλευθέρων καί δημοκρατικῶν
κινημάτων σέ ὅλες ἐκεῖνες τίς χῶρες ὅπου ὑπῆρχαν προτοῦ καταπιεστοῦν ἤ ἐξαφανιστοῦν
ἀπό τήν κομμουνιστική δικτατορία(2).
Τόν Ἀπρίλη τοῦ 1956 ἡ Ἐκτελεστική Ἐπιτροπή τῆς Σοσιαλιστικῆς Διεθνοῦς συνῆλθε στό
Λονδῖνο καί ἔλαβε τήν ἑξῆς ἀπόφαση :
«Μεταξύ τοῦ σοσιαλισμοῦ καί τοῦ κομμουνισμοῦ δέν ὑπάρχει κανένα κοινό σημεῖο. Ὁ
κομμουνισμός ἔφθασε στό σημεῖο νά καταστρέψῃ τήν ἴδια τήν ἰδεολογία τοῦ σοσιαλισμοῦ.
Ἡ ἀποκήρυξη τοῦ Στάλιν ἀπό ἐκείνους πού συνεργάστηκαν στά ἐγκλήματά του, εἴτε ἀπό
φόβο ὅτι θά χάσουν τή ζωή τους, εἴτε γιατί πράγματι ἦσαν συνένοχοί του, δέν ἐπέφερε
καμμιά ριζική μεταβολή στό χαρακτῆρα τοῦ κομμουνιστικοῦ καθεστῶτος.
Ὁ κομμουνισμός θά παραμείνῃ δικτατορία, ἔστω καί ὑπό συλλογική διεύθυνση».

ΣΤΕΛΕΧΗ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ ΜΕΤΑ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΩΝ

(Δι’ ἡγετικά στελέχη τῆς ἡγεσίας τοῦ Κομμουνισμοῦ, σχέσιν ἔχοντα μέ τόν ἐν Ἑλλάδι
Κομμουνισμόν, ἰδέ τεῦχος ΙΙΙ σελ. 15-30.)

1. ΔΗΜΗΤΡΩΦ Γεώργιος (1882-1949)

Βούλγαρος κομμουνιστής, ἐκ τῶν ἱδρυτῶν τοῦ Βουλγαρικοῦ Κομμουνιστικοῦ
Κόμματος.
Ἀπό νεαρᾶς ἡλικίας ἀνέπτυξεν ἐπαναστατικήν δρᾶσιν εἰς τόν συνδικαλιστικόν τομέα,
ἐκλεγείς Γραμματεύς τοῦ Κεντρικοῦ Συμβουλίου τῆς Γενικῆς Συνομοσπονδίας τῶν
Βουλγαρικῶν Συνδικάτων.
Ἀνήκων εἰς τήν ἀριστεράν πτέρυγα τοῦ Σοσιαλιστικοῦ Κόμματος τῆς Βουλγαρίας
ὑπῆρξεν ἐκ τῶν ἱδρυτικῶν στελεχῶν τοῦ Κομμουνιστικοῦ Κόμματος τῆς Βουλγαρίας καί
μέλος τοῦ Προεδρείου τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς. Τό 1923 ἐξεδιώχθη ἐκ τῆς
Βουλγαρίας καί κατέφυγεν εἰς τήν Σοβιετικήν Ρωσσίαν. Τό 1933 ἐγένετο ὁ πρωταγωνιστής
τῆς δίκης διά τόν ἐμπρησμόν τοῦ Ράϊχσταγ καί μετά τήν δίκην παρεδόθη εἰς τήν Σοβιετικήν
Ἕνωσιν, ὅπου παρέμεινε μέχρι πέρατος τοῦ Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Κατόπιν ἐπανελθών
μαζί μέ τά Ρωσσικά στρατεύματα εἰς Βουλγαρίαν ἐχρημάτισε Πρωθυπουργός καί ἡγέτης
τοῦ Κ.Κ. Βουλγαρίας μέχρι τοῦ θανάτου του ἐπισυμβάντος εἰς Ρωσσίαν τό 1949.

64
 2.ΕΝΓΚΕΛΣ Φρειδερῖκος (1820-1895)
Γερμανός κοινωνιολόγος καί φιλόσοφος, φίλος τοῦ Μάρξ καί συνιδρυτής τοῦ
Μαρξισμοῦ. Ὀπαδός τοῦ φιλοσόφου Ἐγέλου, μετέσχε τῆς κινήσεως τῶν ἀριστερῶν
Ἐγελειανῶν. Συνεδέθη μετά τοῦ Μάρξ καί συνειργάσθη μετ’ αὐτοῦ εἰς τήν ἵδρυσιν τῆς Α΄
Διεθνοῦς. Μετά τόν θάνατον τοῦ Μάρξ ἀπέμεινεν ὁ ἀρχηγός καί συνεχιστής τοῦ
Μαρξισμοῦ.

3.ΖΗΝΟΒΙΕΦ Ραντομίλσκυ (1883-1936)

Ρῶσσος Μπολσεβῖκος. Ἀπό τοῦ 1908 ἕως τό 1917 εἰργάσθη εἰς τό ἐξωτερικόν διά τήν
Μπολσεβικικήν Ἐπανάστασιν τῆς Ρωσσίας. Μετά τήν ἐπανάστασιν σημειώνει ἀξιόλογον
δρᾶσιν ὡς Πρόεδρος τοῦ Σοβιέτ Πετρουπόλεως καί μέλος τοῦ Πολιτικοῦ Γραφείου τῆς
Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς. Ἄμα τῇ ἱδρύσει τῆς Γ΄ Διεθνοῦς ἀνέλαβεν ὡς Πρόεδρος τῆς
Ἐκτελεστικῆς Ἐπιτροπῆς μέχρι τοῦ 1926. Τόν Νοέμβριον τοῦ 1927 διεγράφη ἐκ τοῦ
κόμματος κατηγορηθείς ὑπό τοῦ Στάλιν ἐπί φατριασμῷ. Τό 1928 ἐγένετο πάλι δεκτός εἰς
τό Κόμμα ἀλλά εἰς ὑποδεεστέραν θέσιν, μέχρι τοῦ Ὀκτωβρίου τοῦ 1932 ὅτε καί δειεγράφη
πλέον ὁριστικῶς ἐκ τοῦ Κόμματος. Μετά τέσσαρα ἔτη (1936) κατόπιν δίκης κατεδικάσθη
καί ἐξετελέσθη.

4.ΚΑΓΚΑΝΟΒΙΤΣ Λάζαρος
Ἐγεννήθη τό ἔτος 1893 εἰς Οὐκρανίαν. Ἑβραϊκῆς καταγωγῆς. Ἀπό τό 1911 ἔγινε μέλος
τοῦ Μπολσεβικικοῦ Κόμματος. Ἀπό τό ἔτος 1924 ἐγένετο τακτικόν μέλος τῆς Κεντρικῆς
Ἐπιτροπῆς. Ἀπό τό 1925 μέχρι τό 1930 ὑπῆρξε Γραμματεύς τοῦ Κομμουνιστικοῦ Κόμματος
τῆς Οὐκρανίας, ἐκεῖ δέ ἐγνώρισε τόν Κροῦστσεφ καί τόν κατέστησε προστατευόμενόν του.
Τό 1930 ἔγινε μέλος τοῦ Πολιτικοῦ Γραφείου καί Γραμματεύς τῆς Κομματικῆς Ὀργανώσεως
τῆς Μόσχας, διαδραματίσας ἔκτοτε σημαντικόν ρόλον εἰς τήν ἐξαφάνισιν τῶν ἀντιπάλων
τοῦ Στάλιν, γενόμενος τό «δεξί χέρι τοῦ Στάλιν». Ἡ ἀδελφή του Ρόζα ὑπῆρξεν ἡ τρίτη
σύζυγος τοῦ Στάλιν. Μετά τό τέλος τοῦ πολέμου ἀνέλαβεν ἐκ νέου ὡς Α΄ Γραμματεύς τοῦ
Κομμουνιστικοῦ Κόμματος τῆς Οὐκρανίας. Τό 1952 ἐγένετο μέλος τοῦ Πρεζίντιουμ τῆς Κ.Ε.
τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε. ἀνατεθέντος εἰς αὐτόν τῆς ἐποπτείας τῆς βιομηχανίας καί τῶν μεταφορῶν.
Τόν Μάρτιον τοῦ 1953 ἀνέλαβε Α΄ Ἀντιπρόεδρος τοῦ Ὑπουργικοῦ Συμβουλίου.
Διετέλεσε μέλος τῆς ὑπό τόν Κροῦστσεφ συλλογικῆς ἡγεσίας εἰς τήν Σ.Ε. μέχρι τοῦ
1957 ὅτε καί ἀπεβλήθη ὡς ἀνήκων εἰς τήν ἀντικομματικήν ὁμάδα ΜΑΛΕΝΚΩΦ, ΜΟΛΟΤΩΦ,
ΜΠΟΥΛΓΚΑΝΙΝ καί ΣΕΠΙΛΩΦ.

5.ΧΑΜΕΝΕΦ Λέων (1883-1936)

Ρῶσσος Μπολσεβῖκος, ἀναπτύξας σημαντικήν ἐπαναστατικήν δρᾶσιν παρά τό πλευρόν
τοῦ Λένιν πρό τῆς Φεβρουαριανῆς ἐπαναστάσεως.
Μετά τήν Φεβρουαρινήν ἐπανάστασιν διεφώνησε μέ τόν Λένιν, ἀλλά κατόπιν πάλι
συνειργάσθη μετ’ αὐτοῦ, διατελέσας Ἐπίτροπος τοῦ Λαοῦ (Ὑπουργός) τοποθετηθείς
Ὑπουργός ἐπί τοῦ Ἐμπορίου.
Μετά τόν θάνατον τοῦ Λένιν ἦλθεν εἰς ἀντίθεσιν μέ τήν Σταλινικήν ἡγεσίαν τοῦ
Κόμματος σχηματίσας μετά τῶν Ζηνόβιεφ καί Τρότσκυ τόν συνασπισμόν τῆς «Νέας
Ἀντιπολιτεύσεως». Τό 1925 εἰς τό 14ον Συνέδριον τοῦ Ρωσσικοῦ Κομμουνιστικοῦ
Κόμματος ἀπεκλείσθη τῆς Ἐκτελεστικῆς Ἐπιτροπῆς καί ἀπηλλάγη τῆς θέσεως τοῦ
Ἐπιτρόπου τοῦ Λαοῦ. Τό 1936 κατηγορηθείς ὡς «Τροτσκιστής» παρεπέμφθη εἰς δίκην καί
καταδικασθείς εἰς θάνατον ἐξετελέσθη.

6.ΚΑΟΥΤΣΚΥ Κάρολος (1854-1938)

Γερμανός σοσιαλδημοκράτης, μέγας θεωρητικός τῆς Β΄ Διεθνοῦς, οἰκονομολόγος καί
θεωρητικός.

65
 Ἀπό τά πρῶτα ἐπιστημονικά του βήματα συνειργάσθη μέ τόν Φρ. Ἔνγκελς καί
κατεπολέμησε τόν ἀναθεωρητισμόν τοῦ Μπερνστάϊν. Ἀπό τό 1910 ἔλαβε συμβιβαστικήν
θέσιν μεταξύ τῶν ἀντιθέτων ἀπόψεων ἀποτελέσας κέντρον τοῦ Γερμανικοῦ
Σοσιαλδημοκρατικοῦ Κόμματος. Ἀπέναντι τῆς Μπολσεβικῆς ἐπαναστάσεως ἐτήρησε
ἐχθρικήν στάσιν καί κατεπολεμήθη ὑπό τοῦ Λένιν. Ἀπέθανε τό 1938 εἰς τό Ἄμστερνταμ
ὅπου διετέλη ἐξόριστος.
Ὁ Κάουτσκυ θεωρεῖται ὑπό τῶν κομμουνιστῶν ὡς ἀποστάστης τοῦ Μαρξισμοῦ ἀπό
τοῦ 1914 ἀλλά συγχρόνως ὡς μέγας ἑρμηνευτής τῆς Μαρξιστικῆς θεωρίας εἰς τά πρό τοῦ
1914 ἔργα του.

7.ΚΟΛΑΡΩΦ Βασίλειος
Βούλγαρος κομμουνιστής, ἀναπτύξας σημαντικήν ἐπαναστατικήν δρᾶσιν. Τό 1905
ἐγένετο μέλος τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ Σοσιαλδημοκρατικοῦ Κόμματος τῆς
Βουλγαρίας, τό δέ 1919 Γραμματεύς τοῦ Κομμουνιστικοῦ Κόμματος. Τό 1921 ἐγένετο
μέλος τοῦ Προεδρείου τῆς Ἐκτελεστικῆς Ἐπιτροπῆς τῆς Γ΄ Διεθνοῦς, ἀπό δέ τοῦ 1922
μέχρι τοῦ 1924 διετέλεσε Γενικός Γραμματεύς αὐτοῦ. Ἐκ τῆς θέσεώς του ταύτης ἐπέτυχε
νά ψηφισθοῦν αἱ θέσεις διά τήν αὐτονομίαν τῆς Μακεδονίας καί Θράκης αἱ ὁποῖαι ἐγένοντο
δεκταί καί ὑπό τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε.

8.ΚΡΟΥΣΤΣΕΦ Νικήτας
Ἐγεννήθη τήν 17ην Ἀπριλίου τοῦ 1894. Ἡ σχολική του μόρφωσις ἦτο ἐλαχίστη. Μετά
τήν Μπολσεβικικήν ἐπανάστασιν ἔγινε μέλος τοῦ Κομμουνιστικοῦ Κόμματος. Τό 1929
ἐφοίτησεν εἰς τήν Βιομηχανικήν Ἀκαδημίαν τῆς Μόσχας καί ἔκτοτε ἤρχισεν ἡ κομματική
του ἄνοδος. Μετά τάς σπουδάς του ἔμεινεν εἰς τήν Μόσχαν ἐργαζόμενος διά τό Κόμμα ὑπό
τόν Καγκάνοβιτς. Κατά τό 1932 ἐγένετο δεύτερος Γραμματεύς τῆς Ἐπιτροπῆς Πόλεως τῆς
Μόσχας καί τό 1934 Α΄ Γραμματεύς. Τό 1938 εἰς ἡλικίαν 44 ἐτῶν ἐγένετο μέλος τοῦ Πολίτ
Μπυρώ, ἀποσταλείς εἰς Κίεβον ὡς πρῶτος Γραμματεύς τοῦ Κομμουνιστικοῦ Κόμματος τῆς
Οὐκρανίας. Ἀποτέλεσμα τῆς τυραννικῆς διοικήσεως τοῦ Κροῦστσεφ ἦτο τό γεγονός ὅτι
ἑκατομμύρια Οὐκρανῶν παρεδόθησαν εἰς τούς Γερμανούς χωρίς νά πολεμήσουν.
Κατά τήν διάρκειαν τοῦ πολέμου τοῦ ἐδόθη ὁ βαθμός τοῦ ἀντιστρατήγου ἀλλά ὁ
ρόλος του ὑπῆρξε τοπικῆς σημασίας. Μετά τόν πόλεμον τοῦ ἀνετέθη ἡ ὑπερ-
κολλεκτιβοποίησις τῶν ἀγροκτημάτων καί τό 1949 ἔγινε Γραμματεύς τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε.
καί Α΄ Γραμματεύς τῆς Κομμουνιστικῆς Ὀργανώσεως τῆς Μόσχας. Τό 1950 πάλι γίνεται ὁ
πρωταγωνιστής τῆς ἐκστρατείας διά τήν δημιουργίαν τῶν ἀγροτοπόλεων, ἡ ὁποία ὅμως
τελικῶς ἀπέτυχεν.
Μετά τόν θάνατον τοῦ Στάλιν σταθεροποιεῖ τήν θέσιν τοῦ Γραμματέως τῆς Κ.Ε. τοῦ
Κ.Κ.Σ.Ε. ἐξουδετερώσας ὅλους τούς ἰσχυρούς ἀντιπάλους του καί σήμερον ἐλέγχει καί
κατευθύνει τόν κομματικόν καί κρατικόν μηχανισμόν τῆς Ε.Σ.Σ.Δ. θεωρούμενος ὡς ὑπ’
ἀριθ. 1 ἀνήρ τῆς Σ.Ε..

9.ΛΕΝΙΝ (Βλαδίμηρος Ἴλιτς Οὐλιάνωφ∙ ἦτο τό πραγματικόν του ὄνομα).

Ἐγεννήθη τό 1870 εἰς τήν πόλιν Σιμπίρσκ, μετονομασθεῖσαν ἤδη εἰς Οὐλιάνοβοκ.
Ἐσπούδασε νομικάς ἐπιστήμας καί ἀπό φοιτητής ἐγένετο ὀπαδός τοῦ Μαρξισμοῦ. Ἀπό τό
1894 ἤρχισε τήν προπαγανδιστικήν του δρᾶσιν διακριθείς ἀμέσως διά τήν συγγραφικήν καί
ὀργανωτικήν του δραστηριότητα. Ὑπῆρξεν ὁ ἡγέτης τῶν Μπολσεβίκων μετά τήν διάσπασιν
τοῦ Ρωσσικοῦ Σοσιαλδημοκρατικοῦ Κόμματος εἰς Μπολσεβίκους καί Μενσεβίκους καί οὗτος
ἔθεσε τά θεμέλια τοῦ Κομμουνιστικοῦ Κόμματος τῆς Ρωσσίας.
Διευθύνας τήν Μπολσεβικικήν ἐπανάστασιν τοῦ Ὀκτωβρίου 1917 εἰς Ρωσσίαν ἐγένετο
μετά τήν ἐπικράτησίν της ἀρχηγός τοῦ Σοβιετικοῦ Κράτους. Τόν Αὔγουστον τοῦ 1918
ἐγένετο ἀπόπειρα δολοφονίας του ὑπό μιᾶς γυναικός ἀλλά ἐξηκολούθησε νά ἡγεῖται τοῦ

66
Κομμουνιστικοῦ Κόμματος καί τῆς Σοβιετικῆς Κυβερνήσεως σχεδόν μέχρι τοῦ θανάτου του
ἐπισυμβάντος τήν 21 Ἰανουαρίου 1924.

10.ΛΙΜΠΕΧΤ Γουλιέλμος (1826-1900)

Γερμανός Μαρξιστής προσχωρήσας εἰς τήν Α΄ Διεθνῆ. Οὗτος ἀνῆκεν εἰς τήν
ἐπαναστατικήν πτέρυγα τῆς Γερμανικῆς Σοσιαλδημοκρατίας καί διετέλεσεν ἀρχισυντάκτης
τοῦ δημοσιογραφικοῦ ὀργάνου τοῦ Σοσιαλιστικοῦ Κόμματος τῆς Γερμανίας.

11.ΛΟΖΟΒΣΚΥ Ντρίτζο
Ρῶσσος κομμουνιστής ἐκ τῶν ἱδρυτῶν τῆς Ἐρυθρᾶς Συνδικαλιστικῆς Διεθνοῦς.
Ἀνέπτυξε σημαντικήν ἐπαναστατικήν δρᾶσιν εἰς Ρωσσίαν μέχρι τό 1909. Μεταβάς εἰς τό
ἐξωτερικόν ἔδρασεν ὡς μέλος τοῦ Γαλλικοῦ Σοσιαλιστικοῦ Κόμματος. Εἰς τήν Ρωσσίαν
ἐπέστρεψε τόν Ἰούνιον τοῦ 1917. Τό 1918 διεγράφη ἀπό τό Μπολσεβίκικον κόμμα
διαφωνήσας εἰς τό ζήτημα τῶν Συνδικάτων, ἀλλά μετά ἕν ἔτος ἐγένετο καί πάλιν δεκτός εἰς
αὐτό. Τό 1921 διωρίσθη Γραμματεύς τῆς Ἐρυθρᾶς Συνδικαλιστικῆς Διεθνοῦς καί τό 1927
ἐξελέγη ἀναπληρωματικόν μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε..

12.ΛΟΥΞΕΜΠΟΥΡΓΚ Ρόζα (1870-1919)

Πολωνικῆς καταγωγῆς Μαρξίστρια ταχθεῖσα μέ τό μέρος τῶν Μπολσεβίκων. Ἔδρασε
κυρίως εἰς τό Σοσιαλδημοκρατικόν Κόμμα τῆς Γερμανίας ἀναπτύξασα σημαντικήν δρᾶσιν
καί συγγράψασα θεωρητικά ἔργα. Κατά τά ἐν Γερμανίᾳ ἐπαναστατικά γεγονότα τοῦ 1918-
1919 ἔπαιξε σημαντικόν ρόλον καί ἀπέβη μία ἐκ τῶν πραγματικῶν ἀρχηγῶν τοῦ
ἐπαναστατικοῦ κινήματος τῆς Γερμανίας. Τήν 15ην Ἰανουαρίου 1919 εὑρέθη
δολοφονημένη εἰς μίαν ὁδόν τοῦ Βερολίνου.

13.ΜΑΡΞ Κάρολος (1818-1883)

Γερμανός οἰκονομολόγος ἐξ Ἑβραϊκῆς οἰκογενείας ραββίνων, ὁ ἱδρυτής τοῦ Μαρξισμοῦ.
Ἀποτυχών εἰς τήν κατάληψιν πανεπιστημιακῆς θέσεως εἰς τό Πανεπιστήμιον τῆς
Βόννης ἐπεδόθη εἰς τήν δημοσιογραφίαν καί ἀνέπτυξεν ἐπαναστατικήν δρᾶσιν εἰς
Παρισίους ὅπου κατ’ ἀρχάς μετέβη. Συνδεθείς μετά τοῦ Φρειδ. Ἔνγκελς ἐδημιούργησαν εἰς
Λονδῖνον τήν «Ἕνωσιν τῶν Κομμουνιστῶν» καί ὁμοῦ συνέταξαν τό «Κομμουνιστικόν
Μανιφέστον». Συνέγραψε τό «Κεφάλαιον», «Ἡ ἀθλιότης τῆς φιλοσοφίας». «Ὁ ἐμφύλιος
πόλεμος ἐν Γαλλίᾳ» καί ὑπῆρξεν ὁ καθοδηγητής τῆς Α΄ Διεθνοῦς. Κατά τά τελευταῖα ἔτη
τῆς ζωῆς του ἔμεινεν εἰς Λονδῖνον πενόμενος ἀλλά συνεχίζων τήν συγγραφήν τῶν βιβλίων
του μέχρι τοῦ θανάτου του ἐπισυμβάντος τό 1883.

14.ΜΑΛΕΝΚΩΦ Γεώργιος
Ἐγεννήθη εἰς Ὄρενμπουργκ τῆς περιοχῆς Οὐραλίων τό ἔτος 1902. Τό 1919 κατετάγη
εἰς τόν Ἐρυθρόν Στρατόν καί τό 1920 ἐνετάχθη εἰς τό Κομμουνιστικόν Κόμμα. Μέχρι τό
1922 ὑπηρέτησεν ὡς πολιτικός καθοδηγητής εἰς τόν Ἐρυθρόν Στρατόν ἀνελθών ὅλας τάς
βαθμίδας τῆς ἱεραρχίας τοῦ στρατοῦ εἰς τό Ἀνατολικόν μέτωπον κατά τήν διάρκειαν τοῦ
ἐμφυλίου πολέμου. Ἀπό τό 1922 ἕως τό 1925 ἐφοίτησεν εἰς τό Πολυτεχνεῖον τῆς Μόσχας.
Ἀπό τό 1925 ἕως τό 1930 φαίνεται ὅτι ἦτο ὁ Ἰδιαίτερος Γραμματεύς τοῦ Στάλιν. Ἡ ἄνοδός
του ἔκτοτε ὑπῆρξε ραγδαία καί κατά τόν Β΄ Παγκόσμιον Πόλεμον ἦτο ἕνα ἐκ τῶν πέντε
μελῶν τῆς Ἐπιτροπῆς Ἀμύνης. Τά ἄλλα τέσσαρα μέλη ἦσαν: ὁ Στάλιν, ὁ Μολότωφ, ὁ
Βορσίλωφ καί ὁ Μπέρια.
Τόν Μάρτιον τοῦ 1946 διωρίσθη μέλος τοῦ Πολίτ-Μπυρώ καί κατά τό 1947 μαζί μέ τόν
Ζντάνωφ ἐξεπροσώπησε τήν Ρωσσίαν εἰς τό ἱδρυτικόν Συνέδριον τῆς Κομινφόρμ εἰς τήν
Βαρσοβίαν. Οὔτω ὁ Μαλένκωφ κατέλαβε τήν πρώτην θέσιν μεταξύ τῶν ὑποψηφίων
διαδόχων τοῦ Στάλιν, γεγονός ὅπερ κατεδείχθη κατά τό 19ον Συνέδριον τοῦ Κόμματος τό
1952 ὅταν ἐξελέγη αὐτός διά νά κάμῃ τήν εἰσήγησιν πρός τό Συνέδριον. Τόν Ὀκτώβριον

67
τοῦ 1952 ἐτοποθετήθη εἰς τό Προεδρεῖον τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς καί τήν Γραμματείαν
ταύτης.
Κατά τόν Μάρτιον τοῦ 1953, μετά τόν θάνατον τοῦ Στάλιν ὑπῆρξε διάδοχός του
ἀναλαβών καθήκοντα Γενικοῦ Γραμματέως τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς καί Πρωθυπουργοῦ
τῆς Σοβιετικῆς Ρωσσίας. Τόν Φεβρουάριον τοῦ 1955 ἀντικαθίσταται εἰς τήν
Πρωθυπουργίαν ἀπό τόν Μπουλγκάνιν καί παραμένει ὡς Ἀντιπρόεδρος ἀλλά τό «ἄστρον»
του ἀρχίζει νά δύῃ. Τόν Ἰούλιον τοῦ 1957 κατηγορηθείς ὡς μέλος ἀντικομματικῆς ὁμάδος
ὁμοῦ μετά τῶν Μολότωφ καί Καγκάνοβιτς, καθηρέθη καί τῶν δευτερευόντων ἀξιωμάτων
του.

15.ΜΑΡΤΩΦ Λέων (1873-1923)

Ρῶσσος σοσιαλιστής ἐκ τῶν ἀρχηγῶν τοῦ Μενσεβικισμοῦ. Ὑπῆρξε συνεργάτης τοῦ
Λένιν μέχρι τῆς διασπάσεως τοῦ Ρωσσικοῦ Σοσιαλδημοκρατικοῦ Κόμματος, ὁπότε ἐτέθη
ἐπικεφαλῆς τῶν Μενσεβίκων. Ἔκτοτε διηύθυνε μέχρι τοῦ θανάτου του τούς Ρώσσους
σοσιαλδημοκράτας, τηρήσας ἐχθρικήν στάσιν πρός τήν Μπολσεβικικήν ἐπανάστασιν καί
τούς Μπολσεβίκους γενικῶς.

16.ΜΕΡΙΝΓΚ Φράντς (1846-1919)

Γερμανός Μαρξιστής τακτικός συνεργάτης καί συντάκτης τῶν μεγαλυτέρων
σοσιαλδημοκρατικῶν ἐφημερίδων. Ἀπό τοῦ 1890 μέχρι τοῦ 1914 ὁ Μέρινγκ ἦτο ὁ
μεγαλύτερος Γερμανός Μαρξιστής. Ἦλθεν εἰς ρῆξιν μέ τόν Καούτσκυ καί ὑπῆρξεν ἐκ τῶν
ἱδρυτῶν τῆς «Ἑνώσεως τοῦ Σπάρτακου» ἡ ὁποία ἀπετέλεσε τόν πυρῆνα τοῦ Γερμανικοῦ
Κομμουνιστικοῦ Κόμματος.

17.ΜΙΚΟΓΙΑΝ Ἀναστάσιος
Ἐγεννήθη εἰς Ἀρμενίαν τόν Νοέμβριον τοῦ 1895. Ἐνταχθείς εἰς τό Κ.Κ. ἀπό τοῦ 1915
ἔπαιξε σημαντικόν ρόλον εἰς τήν κατάληψιν τῆς περιοχῆ τοῦ Καυκάσου ὑπό τῶν
Μπολσεβίκων μετά τό 1917. Ἀπό τό 1923 ἔγινε μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε.. Ἀνέλαβε
οὐσιαστικῶς τήν διεύθυνσιν τῆς Ρωσσικῆς οἰκονομικῆς πολιτικῆς ὅταν κατά τό 1926
ἐγένετο Ἐπίτροπος τοῦ Ἐμπορίου. Τό 1935 ἐγένετο τακτικόν μέλος τοῦ Πολιτικοῦ
Γραφείου, ταχθείς ἐξ ἀρχῆς παρά τό πλευρόν τοῦ Στάλιν εἰς τόν ἀγῶνα του ἐναντίον τοῦ
Τρότσκυ καί Μπουχάριν. Τό 1936 ἐπεσκέφθη τήν Ἀμερικήν, Ἀγγλίαν, Γαλλίαν διά νά
μελετήσῃ τάς βιομηχανικάς ἐπιτεύξεις τοῦ καπιταλισμοῦ. Ἐπιστρέψας εἰς Μόσχαν ἵδρυσε τά
πρῶτα ἐργοστάσια τροφοδοτήσεως (;) κατά τά Ἀμερικανικά πρότυπα. Εἰς ἀνταμοιβήν
ἔγινεν Ἀντιπρόεδρος τοῦ Συμβουλίου τῶν Ἐπιτρόπων τοῦ Λαοῦ. Κατά τό διάστημα τοῦ
πολέμου διορισθείς Κομισσάριος τοῦ Ἐξωτερικοῦ Ἐμπορίου ἔκαμε ὅλας τάς ἐμπορικάς
συμβάσεις τῆς Ρωσσίας μέ τό ἐξωτερικόν καί διωργάνωσε τήν Σοβιετικήν πολεμικήν
οἰκονομίαν. Ἀπό τό 1947 ὅμως ἤρχισε νά ἀποσύρεται σχεδόν συστηματικῶς εἰς τήν σκιάν.
Τό 1949 ἐγκατέλειψε τό Ὑπουργεῖον Ἐμπορίου καί ἠρκέσθη -φαινομενικῶς τοὐλάχιστον-
εἰς τήν Ἀντιπροεδρίαν τοῦ Ὑπουργικοῦ Συμβουλίου. Μετά τόν θάνατον τοῦ Στάλιν
ἐμφανίζεται ὡς εἷς ἐκ τῶν πρωταγωνιστῶν τῆς ἀντισταλινικῆς πολιτικῆς, διευθύνει τήν
Σοβιετικήν οἰκονομίαν καί διατηρεῖ πάντοτε τήν θέσιν τοῦ Α΄ Ἀντιπροέδρου τῆς Σοβιετικῆς
Κυβερνήσεως.

18.ΜΟΛΟΤΩΦ Βιατσεσλάβ (Τό πραγματικόν του ὄνομα εἶναι Σκριάμπιν)

Ἐγεννήθη τό 1890. Ἀπό φοιτητής ἐνετάχθη εἰς τό ἐπαναστατικόν κίνημα,
συμμετασχών εἰς τήν ἐπανάστασιν τοῦ 1905. Τό 1906 ἐνετάχθη εἰς τό Κομμουνιστικόν
Κόμμα, σταλείς εἰς ἐξορίαν τό 1909 ὅπου παρέμεινε μέχρι τό 1911. Ὅταν ἐπέστρεψεν
εἰργάσθη εἰς διάφορα Μπολσεβικικά φύλλα μέ τόν Λένιν καί τόν Στάλιν καί ἔπαιξε κάποιον
ρόλον εἰς τήν Μπολσεβικικήν ἐπανάστασιν τοῦ 1917. Παρ’ ὅλον ὅτι ὁ Μολότωφ ἐγένετο
ἀπό τοῦ 1921 Γραμματεύς τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς καί ἀναπληρωματικόν μέλος τοῦ

68
Πολίτ-Μπυρώ, οὐσιαστικῶς ἡ ἄνοδός του εἰς τήν ἱεραρχίαν ὀφείλεται εἰς τό γεγονός ὅτι
ἦτο ἕνας ἐκ τῶν κυριωτέρων βοηθῶν τοῦ Στάλιν εἰς τήν σύγκρουσιν τοῦ τελευταίου μέ
τούς Τρότσκυ καί Μπουχάριν καί τούς ἄλλους ἀνταγωνιστάς του. Ἡ ἀνταμοιβή τοῦ
Μολότωφ ἦτο ὁ διορισμός του ὡς μέλους τοῦ Πολίτ-Μπυρώ τό 1926 καί ἡ Προεδρία τοῦ
Συμβουλίου τῶν Ἐπιτρόπων τοῦ Λαοῦ. Συγχρόνως ἐγένετο μέλος τῆς Γραμματείας καί τοῦ
Προεδρείου τῆς Κομιντέρν.
Τό 1939 ἀντικατέστησε τόν Μαξίμ Λιντβίνωφ εἰς τό Ὑπουργεῖον τῶν Ἐξωτερικῶν
ἐνέργεια ἡ ὁποία ὑπῆρξε τό προανάκρουσμα τοῦ Γερμανορωσσικοῦ Συμφώνου τοῦ
Αὐγούστου 1939. Κατά τά ἔτη 1941 ἕως 1953 ἦτο Α΄ Ἀντιπρόεδρος τοῦ Συμβουλίου τῶν
Ὑπουργῶν καί κατά τά ἔτη 1941 ἕως 1945 διετέλεσε μέλος τῆς Ἐπιτροπῆς Κρατικῆς
Ἀμύνης.
Ὁ Μολότωφ ἔπαιξε πρωτεύοντα ρόλον εἰς τήν Ρωσσικήν ἐξωτερικήν πολιτικήν ἀπό τό
1940 ἕως τό 1953. Κατά τήν διάρκειαν τοῦ Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ἐπεσκέφθη τόν
Πρόεδρον Ροῦζβελτ εἰς Οὐασιγκτῶνα καί ὑπῆρξε ἐπικεφαλῆς τῆς Σοβιετικῆς
Ἀντιπροσωπείας εἰς τό Συνέδριον τοῦ Ἁγ. Φραγκίσκου τό 1945 ὅτε ἱδρύθη ὁ Ο.Η.Ε.. Ἀπό
τό Ὑπουργεῖον τῶν Ἐξωτερικῶν παρητήθη τό 1949 ἀλλά διετήρησε τήν θέσιν τοῦ
Ἀντιπροέδρου τοῦ Ὑπουργικοῦ Συμβουλίου. Μετά τόν θάνατον τοῦ Στάλιν, ἐπί
Πρωθυπουργίας Μαλένκωφ ἀνέλαβε πάλι τό Ὑπουργεῖον Ἐξωτερικῶν, διά νά ἀπαλλαγῇ ἐκ
τούτου ὁριστικῶς τόν Ἰούνιον τοῦ 1956 ἀντικατασταθείς ὑπό τοῦ Σεπίλωφ καί διατηρήσας
τήν θέσιν τοῦ Ἀντιπροέδρου τῆς Κυβερνήσεως.
Τόν Ἰούλιον τοῦ 1957 καθηρέθη ‘ξ ὅλων τῶν κομματικῶν καί κυβερνητικῶν ἀξιωμάτων
ὁμοῦ μετά τούς Μαλένκωφ, Καγκάνοβιτς καί Σεπίλωφ κατηγορηθέντες ὡς ἀντιδρῶντες εἰς
τήν πολιτικήν τοῦ Κροῦστσεφ.

19.ΜΠΑΚΟΥΝΙΝ Μιχαήλ (1814-1876)

Ρῶσσος ἀναρχικός. Ἀσπαθείς τήν φιλοσοφίαν τοῦ Ἔγελ ἐπεδόθη εἰς τήν προπαγάνδισίν
της εἰς τήν Ρωσσίαν. Ἐγκαταλείψας τήν Ρωσσίαν τό 1840 μετέβη εἰς Βερολῖνον καί Γαλλίαν
ὅπου συνεδέθη μέ ἐκπροσώπους τῆς ἀριστερᾶς παρατάξεως τῆς Ἐγελειανῆς Σχολῆς, οἱ
ὁποῖοι ἐξῆγον ἐπαναστατικά συμπεράσματα ἀπό τήν φιλοσοφίαν τοῦ Ἐγέλου.
Συμμετασχών εἰς τά ἐπαναστατικά γεγονότα τῆς Πολωνίας, Βοημίας ἀνέπτυξε μίαν
Πανσλαυϊστικήν θεωρίαν ὀραματισθείς μίαν Πανσλαυϊκήν Ὁμοσπονδίαν. Μετά ἀπό μίαν
περιπετειώδη ζωήν παρητήθη τῶν Σλαυϊστικῶν του θεωριῶν καί ἀνέπτυξε τήν ἀναρχικήν
του θεωρίαν καί ἐδημιούργησε εἰς Ἰταλίαν μυστικήν διεθνῆ ἐπαναστατικήν ἀδελφότητα.
Προσεχώρησεν εἰς τήν Α΄ Διεθνῆ ἀλλά διεφώνησεν εἰς πολλά σημεῖα μέ τάς θεωρίας τοῦ
Μάρξ. Τό 1876 ἀπέθανεν ἀπογοητευθείς ἀπό τάς ἀποτυχίας τῶν θεωριῶν του.

20.ΜΠΕΡΣΤΑΪΝ Ἑδουάρδος (1850-1932)

Γερμανός σοσιαλδημοκράτης, κοινωνιολόγος καί φιλόσοφος. Ὁ ἡγέτης τοῦ
ἀναθεωρητισμοῦ ἤ ρεβιζιονισμοῦ.
Ἐξορισθείς ἐκ τῆς Γερμανίας κατέφυγεν εἰς Ἐλβετίαν καί Ἀγγλίαν ὅπου συνειργάσθη
μετά τοῦ Ἔνγκελς εἰς τήν ἔκδοσιν τῶν ἔργων τοῦ Μάρξ. Οὗτος παρέμεινε περίφημος εἰς
τήν ἱστορίαν τοῦ σοσιαλισμοῦ διά τήν προσπάθειάν του νά ἀναθεωρήσῃ τάς φιλοσοφικάς,
οἰκονομικάς καί πολιτικάς βάσεις τοῦ Μαρξισμοῦ, συγγράψας σημαντικά ἔργα. Ἡ ἐπίδρασις
τῶν θεωριῶν τοῦ Μπερστάϊν ἐφ’ ὁλοκλήρου τῆς σοσιαλδημοκρατίας ὑπῆρξε τεραστία καί ἡ
στάσις τῆς Β΄ Διεθνοῦς ὑπηρξεν ἀπόρροια τῶν ἰδεῶν του.
21.ΜΠΕΜΠΕΛ Αὔγουστος (1840-1913)
Γερμανός σοσιαλδημοκράτης καί ἐκ τῶν ἡγετῶν τῆς Β΄ Διεθνοῦς. Διεδραμάτισε
σημαντικόν ρόλον εἰς τήν δημιουργίαν τοῦ Γερμανικοῦ Σοσιαλδημοκρατικοῦ Κόμματος,
συνεργασθείς μετά τοῦ Λίμπενεχτ.

69
 22.ΜΠΕΡΙΑ Λαυρέντιος (1899-1953)
Ἐγεννήθη τό 1899 εἰς Σοχούμ τῆς Γεωργίας. Τό 1917 ἐνετάχθη εἰς τό Μπολσεβικικόν
Κόμμα καί ὑπῆρξεν ἐπικεφαλῆς τοῦ παρανόμου μηχανισμοῦ εἰς τήν γενέτειράν του.
Ἀργότερον εἰργάσθη εἰς τήν Σοβιετικήν μυστικήν Ἀστυνομίαν εἰς τήν ἰδίαν περιοχήν καί
ἐγένετο εὐρύτερον γνωστός τό 1952 ὅταν διωρίσθη Γραμματεύς τοῦ Κ.Κ. τῆς Γεωργίας. Τό
ἔτος 1934 ἐγένετο μέλος τῆς Κ.Ε. τῆς Κ.Κ.Σ.Ε..
Τό 1938 (τήν ἐποχήν τῶν μεγάλων ἐκκαθαρίσεων) ἐκλήθη εἰς Μόσχαν καί διωρίσθη
ἀρχηγός τῆς Μυστικῆς Ἀστυνομίας διαδεχθείς τόν ἐκκαθαρισθέντα ΓΙΕΖΩΦ. Κατά τόν
πόλεμον διετέλεσε μέλος τῆς ὑπό τόν Στάλιν πενταμελοῦς Ἐπιτροπῆς Ἐθνικῆς Ἀμύνης. Ἀπό
τό ἔτος 1941 μέχρι τό ἔτος 1953 ἦτο Ἀντιπρόεδρος τοῦ Ὑπουργικοῦ Συμβουλίου. Τόν
Ὀκτώβριον τοῦ 1952 ἐτοποθετήθη εἰς τό Προεδρεῖον τοῦ Κόμματος (τό παλαίον Πολίτ-
Μπυρώ).
Τόν Μάρτιον τοῦ 1953 ἐγένετο Α΄ Ἀντιπρόεδρος τοῦ Ὑπουργικοῦ Συμβουλίου τῆς
Σοβιετικῆς Ἑνώσεως καί Ὑπουργός Ἐσωτερικῶν. Τό ἴδιον ἔτος συνελήφθη ὑπό τῶν
ὀργάνων τοῦ Κροῦστσεφ, κατηγορηθείς ἐπί ἐσχάτῃ προδοσίᾳ καί ἐξετελέσθη.

23.ΜΠΟΥΛΓΚΑΝΙΝ Νικόλαος
Ἐγεννήθη τό 1895 εἰς τήν πόλιν Γκόργκυ ἐπί τοῦ Βόλγα. Τό 1917 ἔγινε μέλος τοῦ
Μπολσεβικικοῦ Κόμματος, λαβών μέρος εἰς τόν ἐμφύλιον πόλεμον εἰς τήν Σιβηρίαν
ἐναντίον τῶν Τσεχικῶν καί Λευκορωσσικῶν δυνάμεων, ὑπηρετήσας καί εἰς τήν ΤΣΕΚΑ.
Μετά τό 1922 μετετέθη εἰς τήν βιομηχανίαν ὑπηρετῶν ἐπί 5 ἔτη εἰς θέσεις αἰ ὁποῖαι
εὑρίσκοντο ὑπό τήν αἰγῖδα τοῦ Ἀνωτάτου Συμβουλίου Ἐθνικῆς Οἰκονομίας. Τό 1931 ἔγινε
δήμαρχος τῆς Μόσχας. Τό 1934 κατέστη ἀναπληρωματικόν μέλος τῆς Κεντρικῆς
Ἐπιτροπῆς. Τό 1938 ἔγινε Πρόεδρος τῆς Κρατικῆς Τραπέζης τῆς Ρωσσίας καί Ἀντιπρόεδρος
τοῦ Συμβουλίου τῶν Κομισσαρίων τοῦ Λαοῦ τῆς Ε.Σ.Σ.Δ..
Τό 1941 διωρίσθη πολιτικός Κομισσάριος τῶν στρατευμάτων πού ὑπερήσπιζον τήν
Μόσχαν καί τοῦ ἐδόθη ὁ βαθμός τοῦ Ἀντιστρατήγου. Τό 1946 ἔγινε μέλος τοῦ
Ὀργανωτικοῦ Γραφείου καί τό 1948 μέλος τοῦ Πολί-Μπυρώ. Τά ἔτη 1947 ἕως 1949
διετέλεσεν Ὑπουργός τῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων, ἀνακηρυχθείς καί εἰς Στρατάρχην τῆς
Σοβιετικῆς Ἑνώσεως. Τόν Ὀκτώβριον τοῦ 1952 ἐτοποθετήθη εἰς τό Πρεζίντιουμ καί ἀπό
τόν Μάρτιον τοῦ 1953 ἀνέλαβε καθήκοντα Α΄ Ἀντιπροέδρου τῆς Σοβιετικῆς Κυβερνήσεως.
Ἀπό τόν Φεβρουάριον τοῦ 1955 μέχρι τοῦ Μαρτίου τοῦ 1958 διετέλεσε Πρωθυπουργός
τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως, ὁπότε ἀντικατεστάθη ὑπό τοῦ Κροῦστσεφ. Ἡ θέσις του ὅμως εἶχε
κλονισθῆ ἀπό τῆς ὑποθέσεως τῆς «ἀντικομματικῆς ὁμάδος» (Μολότωφ, Μαλένκωφ,
Καγκάνοβιτς) τόν Ἰούνιον τοῦ 1957, κατά τήν διάρκειαν τῆς ὁποίας οὗτος ἐπέδειξεν
«ἀδυναμίαν καί οὐδετερότητα». Μετά τήν καθαίρεσίν του διωρίσθη Πρόεδρος τοῦ
Διοικητικοῦ Συμβουλίου τῆς Κρατικῆς Τραπέζης ἀλλά τόν Ἰανούαριον τοῦ 1959
ἀπεμακρύνθη ἐξ αὐτῆς καί καθηρέθη ἀπό μέλος τῆς Κ.Ε. τοποθετηθείς εἰς μίαν ἐπαρχιακήν
θέσιν.

24.ΜΠΟΥΧΑΡΙΝ Νικόλαος (1888-1938)

Ρῶσσος θεωρητικός τοῦ Κομμουνισμοῦ καί ἐκ τῶν κυριωτέρων ἡγετῶν τῆς
Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς. Ἐσπούδασε νομικά εἰς τό Πανεπιστήμιον τῆς Μόσχας καί
συγχρόνως ἤρχισε τήν ἐπαναστατικήν του δρᾶσιν. Ἐξορισθείς εἰς Σιβηρίαν ἐδραπέτευσεν
εἰς τό ἐξωτερικόν συνεχίσας τήν ἐπαναστατικήν δρᾶσιν εἰς διαφόρους χώρας τῆς Εὐρώπης
καί Ἀμερικῆς. Μετά τήν ἐπανάστασιν τῶν Μπολσεβίκων ἐπανῆλθεν εἰς τήν Ρωσσίαν καί
ἐγένετο ἀρχισυντάκτης τῆς «ΠΡΑΒΔΑΣ» καί μέλος τοῦ Πολιτικοῦ Γραφείου τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε..
Ἄμα τῇ ἱδρύσει τῆς Κομμουνιστικούς Διεθνοῦς ἐξελέγη μέλος τοῦ Προεδρείου τῆς
Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς. Τό 1929 ἀπεκλείσθη τοῦ Πολιτικοῦ Γραφείου καί τῆς διευθύνσεως
τῆς Διεθνοῦς, κατηγορηθείς ὡς ἡγηθείς τῆς δεξιᾶς ἀντιπολιτεύσεως. Ἰδίως ἠσκήθη ἔντονος
κριτική κατά τῶν φιλοσοφικῶν ἀπόψεων τοῦ Μπουχάριν τῶν περιεχομένων ἐν τῷ ἔργῳ

70
του «Θεωρία τοῦ ἱστορικοῦ ὑλισμοῦ». Τό 1938 εἰσαχθείς εἰς δίκην μέ τήν κατηγορίαν τῆς
συνεργασίας μέ ἀντεπαναστατικάς ὀργανώσεις κατεδικάσθη εἰς θάνατον καί ἐξετελέσθη.

25.ΣΤΑΛΙΝ (1880-1953)
Ἐγεννήθη εἰς τήν πόλιν Γκόρι τῆς Γεωργίας ἐκ τῆς οἰκογενείας Τζουγκασβίλι.
Ἀποφοιτήσας τῆς Ἱερατικῆς Σχολῆς ἀνεμίχθη εἰς τήν ἐπαναστατικήν σοσιαλιστικήν κίνησιν
τῆς Τυφλίδος. Ὅταν ἐπῆλθε τό σχῖσμα μεταξύ Μπολσεβίκων καί Μενσεβίκων, ὁ Στάλιν
ἐτάχθη εἰς τό πλευρόν τοῦ Λένιν. Μετά τήν Ὀκτωβριανήν ἐπανάστασιν ὁ Στάλιν ἐγένετο
Ἐπίτροπος τῶν Ἐθνοτήτων, ἐκράτησε δέ τήν θέσιν ταύτην μέχρι τοῦ 1923. Μετά τόν
θάνατον τοῦ Λένιν (1924) διεδέχθη τοῦτον εἰς τήν ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ. Ρωσσίας καί τοῦ
Ρωσσικοῦ Κράτους, ὑπερισχύσας τῶν ἀντιπάλων του Τρότσκυ καί ἄλλων. Ἔκτοτε ἀπέβη ὁ
μοναδικός ἀρχηγός τοῦ Ρωσσικοῦ καί Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ, διακυβερνήσας κατά
ἀπόλυτον δικτατορικόν τρόπον μέχρι τοῦ ὑπόπτου θανάτου του τό 1953.

26.ΤΣΕΤΚΙΝ Κλάρα (1857-1933)

Γερμανίς Μαρξίστρια, συνδεθεῖσα μετά τῶν Ρώσσων ἐπαναστατῶν φυγάδων ἐν
Γερμανίᾳ μεταξύ τῶν ὁποίων καί τοῦ Ὄσσιπ Τσέτκιν τόν ὁποῖον συνεζεύχθη. Ἀνέπτυξε
σημαντικήν πολιτικήν καί συνδικαλιστικήν δρᾶσιν ὡς διευθύντρια γυναικείας
σοσιαλδημοκρατικῆς ἐφημερίδος. Ἡ Τσέτκιν συνηργάσθη μετά τοῦ Λένιν, Ρόζας
Λούξεμπουργκ καί Φ. Μέρινγκ ταχθεῖσα ἐναντίον τῶν ἀναθεωρητῶν καί ρεφορμιστῶν τῆς
Β΄ Διεθνοῦς. Ἀπό τῆς ἱδρύσεως τῆς Γ΄ Διεθνοῦς ὑπῆρξεν ἡγετικόν στέλεχος ταύτης.

27.ΤΡΟΤΣΚΥ Λέων (1879-1940)

Ρῶσσος Μαρξιστής καί συγγραφεύς, στενός συνεργάτης τοῦ Λένιν. Εἰς τό σχῖσμα τοῦ
Ρωσσικοῦ Σοσιαλδημοκρατικοῦ Κόμματος ἐτήρησε κεντριστικήν στάσιν διακόψας καί τήν
συνεργασίαν του μετά τοῦ Λένιν. Μεταβάς εἰς Ρωσσίαν κατά τάς παραμονάς τῆς
Ὀκτωβριανῆς ἐπαναστάσεως συνειργάσθη ἐκ νέου μέ τόν Λένιν καί ὡς Πρόεδρος τῆς
Ἐπαναστατικῆς Ἐπιτροπῆς τῆς Πετρουπόλεως διωργάνωσε τήν ἔνοπλον ἐξέγερσιν τοῦ
Ὀκτωβρίου διά τήν κατάληψιν τῆς ἐξουσίας ὑπό τῶν Μπολσεβίκων. Κατόπιν ἐγένετο
Ἐπίτροπος τῶν Ἐξωτερικῶν διεξαγαγών τάς διαπραγματεύσεις τοῦ Μπρέστ Λιτόφσκ.
Περιελθών εἰς ρῆξιν μετά τοῦ Στάλιν ὑποστηρικτοῦ τῆς θεωρίας «Ὁ σοσιαλισμός εἰς
μίαν μόνον χώραν» ἐνῷ οὗτος ὑπεστήριζε τήν ἄποψιν «τῆς διαρκοῦς ἐπαναστάσεως τοῦ
προλεταριάτου». Διεγράφη τό 1927 ἐκ τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε. καί ἐξτοπίσθη λόγῳ τῶν ἀντιθέσεών
του μετά τοῦ Στάλιν. Τό 1940 ἐδολοφονήθη εἰς Μεξικόν, ὅπου εἶχε καταφύγει, ὑπό
ὀργάνων τῆς Ρωσσικῆς Μυστικῆς Ἀστυνομίας.

71
72
 [05] ΤΙΤΟΪΣΜΟΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΕΥΧΟΥΣ Ι
«ΔΙΕΘΝΗΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ»
(Αποσπάσματα από το ΤΕΥΧΟΣ Ι «ΔΙΕΘΝΗΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ», του Αντ/ρχου Παν. Σκαλούμπακα
– Στρατ. Σχ. Ευελπ., 1959)

ΤΙΤΟΪΣΜΟΣ Ἤ ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ

Πρίν παρέλθουν τρία ἔτη ἀφ’ ὅτου ὁ Ρωσσικός ἰμπεριαλισμός, μέ ὄργανόν του τόν
Σοβιετικόν στρατόν καί τά κατά χώρας Κ.Κ. κατέκτησε ξένας χώρας τάς ὁποίας ὑπό τήν
μορφήν τῶν «Λαϊκῶν Δημοκρατιῶν» ἐνεφάνιζεν ὡς τό πρότυπον ἀνεξαρτήτων καί
ἰσοτίμων χωρῶν τοῦ «σοσιαλιστικοῦ στρατοπέδου», ἡ σημαντικωτέρα «Λαϊκή
Δημοκρατία» ἡ Γιουγκοσλαυΐα τό 1948 ὑπερασπιζομένη τήν ἀνεξαρτησίαν της καί τόν
Μαρξιστικόν διεθνισμόν, ἀπεσπάσθη τοῦ «σοσιαλιστικοῦ στρατοπέδου».
Τήν 28ην Ἰουνίου 1948, ἡ δευτέρα Συνδιάσκεψις τῆς Κόμινφορμ, κατήγγειλεν ἐπισήμως
τόν ἀρχηγόν τοῦ Κ.Κ. Γιουγκοσλαυΐας, στρατάρχην καί ἀρχηγόν τοῦ κομμουνιστικοῦ
κράτους, ὡς «προδότην» ὅστις εἶχεν ἐπιβάλει ἕνα καθεστώς πού δέν εἶχε καμμίαν σχέσιν
μέ τάς «Λαϊκάς Δημοκρατίας» ὅτι τοῦτο ἐστηρίζετο εἰς μίαν κλίκα ἀντεπαναστατῶν, ὅτι
εἶχε διαπράξει μίαν σειράν «δεξιῶν» καί «ἀριστερῶν» λαθῶν.
Ἡ Κόμινφορμ τέλος ἀπηύθυνεν ἔκκλησιν πρός τούς γνησίους Γιουγκοσλαύους
κομμουνιστάς νά ἀνατρέψουν τήν «κλίκα» τοῦ Τίτο. Κατά τόν Ρωσσικόν κομμουνισμόν ὁ
Τίτο ἦτο φορεύς αἱρετικῶν ἰδεῶν, καί ἀναθεωρητικῶν τῶν ἀρχῶν τοῦ Ρωσσικοῦ
κομμουνισμοῦ. Συγκεκριμένως ἐκατηγορεῖτο :
(α) Ὅτι ἐπίστευεν εἰς τήν δυνατότητα τῆς εἰρηνικῆς ἐξελίξεως τοῦ καπιταλισμοῦ πρός
τόν σοσιαλισμόν.
(β) Ὅτι δέν ἐθεώρει ἀποφασιστικόν παράγοντα τήν ταξικήν πάλην διά τήν μετάβασιν
πρός τόν σοσιαλισμόν ἀλλά ἐπίστευεν εἰς τό «αὐθόρμητον» τῆς μεταβάσεως.
(γ) Ὅτι ἐξηφάνιζε τόν ρόλον τοῦ κόμματος «ὡς ἐπαναστατικοῦ ὀργάνου τῆς ἐργατικῆς
τάξεως», κατηγορούμενος ὅτι διέλυσε καί συνεχώνευσε τό Κ.Κ. Γιουγκοσλαυΐας μέσα εἰς
τόν κυβερνητικόν συνασπισμόν ὅλων τῶν ἐργαζομένων.
(δ) Ὅτι περιεφρόνει τό Σοβιετικόν πρότυπον τῆς οἰκοδομήσεως τοῦ σοσιαλισμοῦ,
διακηρύττων τήν ἀρχήν ὅτι ἑκάστη χώρα δέν ἦτο ὑποχρεωμένη νά ἀκολουθήσῃ τήν ὁδόν
τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως διά τόν σοσιαλισμόν, ἀλλά ὤφειλε νά ἀκολουθήσῃ τόν ἰδικόν της
ἰδιαίτερον τρόπον, ἀναλόγως τῶν ἰδικῶν της συνθηκῶν (οἰκονομικο– κοινωνικο- ἐθνικῶν).
Ὅπισθεν ὅμως τῶν θεωρητικῶν αὐτῶν διαφορῶν ἐκρύπτετο ὁ οὐσιαστικός λόγος τῆς
διαμάχης. Ἤτοι:
Ἡ ἰδεολογική πολιτική, οἰκονομική καί στρατιωτική κηδεμόνευσις τοῦ Σοβιετικοῦ
Κομμουνισμοῦ ἐπί τῶν «Λαϊκῶν Δημοκρατιῶν», ἥτις περιήγαγε ταύτας εἰς τήν θέσιν
ἀποικιῶν καί μετέβαλε τάς οἰκονομίας των εἰς ἐξαρτήματα τῆς Σοβιετικῆς οἰκονομίας.
Ὁ Τίτο ἐπεθύμει τήν ἐγκαθίδρυσιν τοῦ «σοσιαλισμοῦ» ἐν Γιουγκοσλαυΐᾳ, θεωρῶν μέν
ἀπαραίτητον τήν συνδρομήν καί τήν συνεργασίαν τῆς «πρώτης σοσιαλιστικῆς χώρας» τῆς
Σ.Ε., ἀλλά βάσει τῆς ἀρχῆς τῆς ἰσότητος καί τῆς ἰσοτιμίας, συμφώνως πρός τάς ἀρχάς τοῦ
«Μαρξιστικοῦ διεθνισμοῦ».
Ὁ Ρωσσικός ὅμως κομμουνισμός ἔδιδε καί δίδει ἄλλην ἑρμηνείαν εἰς τόν «διεθνισμόν»
ἰσχυριζόμενος ὅτι πραγματικό διεθνισμός σημαίνει τήν «ὑποταγήν τῶν ἐθνικῶν
συμφερόντων τῶν ἄλλων χωρῶν» εἰς τά συμφέροντα τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως, ἥτις εἶναι ὁ
μόνος φορεύς καί ἐκπρόσωπος τοῦ κομμουνισμοῦ διεθνῶς καί ἡ μόνη ἱκανή δύναμις διά νά
τόν ἐπιβάλῃ διεθνῶς.
Ἡ ἡγεσία τοῦ Ρωσσικοῦ Κομμουνισμοῦ, ἐνῷ διά τόν ἑαυτόν της ἀνεγνώριζε καί
διεκήρυττε τήν ἀρχήν ὅτι εἶναι δυνατή ἡ «οἰκοδόμησις τοῦ σοσιαλισμοῦ εἰς μίαν μόνον
χώραν», ἀπέκλειε καί ἀποκλείει τήν ἐφαρμογήν τῆς ἀρχῆς ταύτης διά τάς «Λαϊκάς
Δημοκρατίας», αἰ ὁποῖαι ὀφείλουν νά διαθέσουν ὅλους τούς πόρους των καί τάς δυνάμεις
73
των διά τήν ἀνάπτυξιν καί ἰσχυροποίησιν τῆς οἰκονομικῆς καί πολεμικῆς δυναμικότητος τῆς
Ε.Σ.Σ.Δ.
Ἐναντίον τῆς ἀρνήσεως τοῦ Κ.Κ. Γιουγκοσλαυΐας, τό ὁποῖον ὡς γνωστόν καί αὐτό
ἀσκεῖ δικτατορικῶς τήν ἐξουσίαν, νά ὑποκύψῃ εἰς τήν ἀποικιακήν μεταχείρησιν ἐκ μέρους
τοῦ Ρωσσικοῦ Κομμουνισμοῦ, ἐστράφη μετά πρωτοφανοῦς μανίας ὁλόκληρος ὁ
μηχανισμός τοῦ Δ.Κ., χρησιμοποιήσας ὅλα τά μέσα, ἀπό τοῦ οἰκονομικοῦ ἀποκλεισμοῦ,
μέχρι καί τῆς προσπαθείας ὀργανώσεως «παρτιζάνικου» κινήματος ἐντός τῆς
Γιουγκοσλαυΐας. Πλήν ὅμως ἀνεπιτυχῶς.
Ἡ Γιουγκοσλαυϊκή ἀντίδρασις κατά τοῦ Σοβιετικοῦ ἀποικισμοῦ, ἔλαβε τό ὄνομα τῆς
αἱρέσεως τοῦ Τιτοϊσμοῦ ἤ «τοῦ ἐθνικοῦ κομμουνισμοῦ».
Ἡ Σοβιετική ἀποικιακή μεταχείρησις τῆς Γιουγκοσλαυΐας δέν ἦτο φαινόμενον
περιωρισμένης ἐκτάσεως, ἀλλά ἦτο γενικόν ἐφαρμοζόμενον εἰς ὅλας τάς χώρας, εἰς τάς
ὁποίας ἐπεβλήθη τό κομμουνιστικόν καθεστώς.
Ἐξ αἰτίας τῆς τοιαύτης μορφῆς τοῦ Ρωσσικοῦ Κομμουνισμοῦ, τό φαινόμενον τοῦ
Τιτοϊσμοῦ ἤ ἐθνικοῦ κομμουνισμοῦ, δέν περιωρίσθη εἰς τά στενά ὅρια τῆς Γιουγκοσλαυΐας.
Ὁ Τιτοϊσμός ἤ ἐθνικός κομμουνισμός καί αἱ ἐκδηλώσεις του, ἐνεφανίσθησαν εἰς ὅλας
τάς κομμουνιστικάς χώρας, εἰς τάς ὁποίας ἡ Ρωσσική ἰμπεριαλιστική ἐκμετάλλευσις
προεκάλεσεν ἐσωτερικάς δυσχερείας καί πολλά στελέχη των ἐξεδήλωσαν παρομοίας τάσεις
ἀνεξαρτητοποιήσεως καί ἰσοτιμίας. Ἡ Σοβιετική ἀντίδρασις εἰς ταύτας ὑπῆρξεν
ἀποτελεσματική καί ἐξ αἰτίας τῆς ὑπάρξεως εἰς τάς χώρας ταύτας τῶν Σοβιετικῶν
στρατευμάτων καί ἐξ ἄλλων εἰδικῶν δι’ ἑκάστην χώραν αἰτίων. Ἡ Σοβιετική ἀντίδρασις κατ’
αὐτῶν ἔλαβε τήν μορφήν σειρᾶς αἱματηρῶν ἐκκαθαρίσεων, ἀνωτάτων ἡγετικῶν στελεχῶν
τῶν Κ.Κ. τῶν «Λαϊκάς Δημοκρατίας», χαρακτηρισθέντων «πρακτόρων τῶν ἰμπεριαλιστῶν»
καί «προδοτῶν».
Ὁ Τιτοϊσμός ἤ ἐθνικός κομμουνισμός, ὡς ἀποτέλεσμα τῆς ἀντιστάσεως τῶν
κομμουνιστοποιηθεισῶν χωρῶν κατά τῆς ἀποικιακῆς μεταχειρήσεως καί ἐκμεταλλεύσεώς
των ὑπό τοῦ Ρωσσικοῦ ἰμπεριαλισμοῦ, εἶναι συνυφασμένος μέ τόν χαρακτῆρα τοῦ
Σοβιετικοῦ, καί ἐκεῖ ἔχει τήν πηγήν του.
Διά τόν λόγον δέ αὐτόν, ἡ καθ’ ὅλα ἐντυπωσιακή ἀλλαγή τῆς γραμμῆς τοῦ Διεθνοῦς
Κομμουνισμοῦ ἡ ἐγκαινιασθεῖσα μετά τόν θάνατον τοῦ Στάλιν, καί ἐπισήμως προβληθεῖσα
εἰς τό 20ον Συνέδριον τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε. ὡς πρός τάς σχέσεις τοῦ Ρωσσικοῦ Κομμουνισμοῦ καί
τῶν ἄλλων κομμουνιστικῶν χωρῶν, δέν κατώρθωσε νά ἐξαλείψῃ τό φαινόμενον τοῦ
Τιτοϊσμοῦ. Διότι ἡ Σοβιετική Ἕνωσις διά τῆς νέας γραμμῆς δέν παρητήθη τῆς ἀποικιακῆς
ἐκμεταλλεύσεως τῶν δορυφόρων της, εἰς δέ τάς σχέσεις της μετά τῶν ἄλλων
κομμουνιστικῶν κρατῶν οὐδόλως σέβεται τάς ἀρχάς τῆς ἰσοτιμίας καί τά κυριαρχικά αὐτῶν
δικαιώματα.
Τά γεγονότα τῆς Οὐγγαρίας καί Πολωνίας, ἡ ἐκ νέου ρῆξις μετά τοῦ Κ.Κ.
Γιουγκοσλαυΐας, τά λαμβανόμενα μέτρα κατά τῶν φορέων τῶν ἀναθεωρητικῶν τάσεων
ἐντός τῶν Κ.Κ. καί τῶν Κομμουνιστικῶν χωρῶν, ἀποδεικνύουν ὅτι ὁ Ρωσσικός
Κομμουνισμός, ἐξακολουθεῖ νά διατηρῇ ἀναλλοίωτον τόν ἰμπεριαλιστικόν του χαρακτῆρα.
Πλήν τούτων τῶν γεγονότων, ἑτέρας προσθέτους ἀποδείξεις περί τοῦ ἰμπεριαλιστικοῦ
χαρακτῆρος τοῦ Ρωσσικοῦ Κομμουνισμοῦ, μᾶς παρέχει τό πρόγραμμα τῆς Ἑνώσεως τῶν
Κομμουνιστῶν τῆς Γιουγκοσλαυΐας, τό ψηφισθέν εἰς τό VII αὐτοῦ Συνέδριον (22-26/4/58)
τό ὁποῖον καταγγέλει τόν ἰμπεριαλιστικόν χαρακτῆρα τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως.
Ἡ διαμάχη Τιτοϊσμοῦ καί Ρωσσικοῦ Κομμουνισμοῦ ἀπεκάλυψεν ὅτι ὁ Ρωσσικός
Κομμουνισμός εἶναι ἀσυμβίβαστος μέ πᾶσαν ἔννοιαν ἰσότητος, ἰσοτιμίας καί
αὐτοκυριαρχίας καί μέ αὐτάς ἀκόμη τάς κομμουνιστοποιημένας χώρας εἰς τάς ὁποίας ὄχι
μόνον οὐδέν δικαίωμα καί οὐδεμίαν ἐξουσία κυριάρχου κράτους ἀναγνωρίζει, ἀλλά
ἀντιθέτως χρησιμοποιεῖ ὅλα τά μέσα, διά τόν ἐκρωσσισμόν των καί τήν ἐξαφάνισιν καί
αὐτοῦ τοῦ ἐθνικοῦ χαρακτῆρος τῶν πληθυσμῶν των.

74
 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΕΥΧΟΥΣ Ι

(1). Αἱ θεωρίαι τοῦ Μάρξ καί τοῦ Ἔνγκελς περί γεννέσεως τοῦ κόσμου καί τῆς
κοινωνίας, περί τῶν νόμων ἐξελίξεως τούτων, περί τῆς ἀναποτρέπτου καί ἱστορικῶς
ἀναγκαίας ἀποσυνθέσεως τῆς ἀστικῆς κοινωνίας καί ἀντικαταστάσεως ταύτης ὑπό τῆς
κομμουνιστικῆς, διεψεύσθησαν ὑπό τῆς ἐπιστήμης καί ὑπό τῶν δεδομένων τῆς πορείας
ἐξελίξεως καί ἀναπτύξεως τῆς οἰκονομίας τῆς ἀστικῆς κοινωνίας.
Ἡ ἐπιστήμη καί τά ἴδια τά πράγματα ἀπέδειξαν ὅτι ὁ Μαρξισμός δέν ἀνταποκρίνεται
πρός τήν ἐπιστημονικήν ἀλήθειαν, ἀλλά εἶναι ἕνα θεωρητικόν κατασκεύασμα
σκοπιμότητος, προωρισμένον νά δικαιολογήσῃ τόν, ἐκ τῶν προτέρων τεθέντα, σκοπόν τῆς
ἀνατροπῆς τῆς ἀστικῆς κοινωνίας καί συνεπῶς στερεῖται ἐπιστημονικῆς - ἀντικειμενικῆς
βάσεως καί ἀξίας.
(2). Ἡ Α΄ Διεθνής, ὡς ὀργάνωσις τῶν ὀπαδῶν τῶν θεωριῶν τοῦ Μάρξ καί τοῦ Ἔνγκελς
ἀπεσυνετέθη ἐξ αἰτίας τῶν ἐντός τῶν κόλπων της ἀναφυέντων καί διαβρωτικῶς
δρασάντων διαφορετικῶν ἰδεολογικῶν ρευμάτων καί τάσεων, ἀντιθέτων πρός τάς θεωρίας
τοῦ Μαρξισμοῦ καί ἀποτελλούντων τάς ἐκφράσεις τῶν ἐπελθουσῶν διαψεύσεων εἰς τάς
προοπτικάς τοῦ Μάρξ ὑπό τῆς κοινωνικῆς πραγματικότητος.

(3). Ἡ Β΄ Διεθνής συγκροτηθεῖσα, ὡς ὀργάνωσις τῶν ἐν τῷ μεταξύ δημιουργηθέντων

εἰς Εὐρώπην Μαρξιστικῶν κομμάτων, ὑπέστη τάς ἐπιδράσεις τῶν διαμορφουμένων
ἰδεολογιῶν τῶν κατά χώραν κομμάτων, ὑπό τήν ἐπίδρασιν τῶν πραγματικῶν δεδομένων
τῆς πορείας ἀναπτύξεως τοῦ κεφαλαιοκρατικοῦ συστήματος, ἥτις ἐξέλιξις ἐβάδισεν εἰς
διαφορετικήν κατεύθυνσιν ἀπό ἐκείνην τήν ὁποίαν αἱ θεωρίαι τοῦ Μάρξ ὑπεστήριζον καί
προήγγελον.
Ἡ ἐπίδρασις αὕτη εἶχεν ὡς ἀποτέλεσμα ἡ μέν Β΄ Διεθνής νά μήν θεωρεῖται ὅτι ἀποτελεῖ
τήν ἔκφρασιν τῶν θεωριῶν τοῦ Μαρξισμοῦ, τά δέ ἀποτελέσαντα ταύτην κόμματα νά
διαμορφώσουν ἰδεολογίαν διάφορον τῶν ἀρχῶν τοῦ Μαρξισμοῦ καί νά ἐξελιχθῶσιν εἰς
κόμματα τῆς Σοσιαλιστικῆς Δημοκρατίας, ἔχοντα ὡς πρόγραμμά των τήν σοσιαλιστικήν
ὀργάνωσιν τῆς παραγωγῆς ὑπό δημοκρατικόν καθεστώς, κατοχυρῶνον καί ἐξασφαλίζον
τάς ἀτομικάς καί πολιτικάς ἐλευθερίας καί οὐχί ὑπό ὁλοκληρωτικόν καθεστώς, τῆς
δικτατορίας τῆς ἡγεσίας ἑνός κόμματος, ὑπό τό ὁποῖον οὐδέν εἶδος σοσιαλισμοῦ δύναται
νά ὑπάρξῃ.
Ἡ Β΄ Διεθνής προώθησεν τήν ἰδέαν τοῦ δημοκρατικοῦ σοσιαλισμοῦ εἰς τάς κατά χώρας
σοσιαλιστικά κόμματα, ἅτινα συνέβαλον εἰς τήν βελτίωσιν τῆς θέσεως τῆς ἐργατικῆς
τάξεως, εἴτε ἀνελθόντα εἰς τήν ἐξουσίαν εἴτε ὡς ἀντιπολιτευόμενα. Ταῦτα, ἀσκοῦν
σοβαράν ἐπιρροήν κυρίως μεταξύ τῶν ἐργατῶν τῶν ἀνεπτυγμένων βιομηχανικῶν χωρῶν.
Θεωροῦν τόν Ρωσσικόν Κομμουνισμόν, ὡς ἕν ὁλοκληρωτικόν σύστημα τῆς δικτατορίας τῆς
ἡγεσίας τοῦ Κομμουνιστικοῦ Κόμματος, ἀπό τό ὁποῖον δέν ἐξέλειπον αἱ κοινωνικαί
διακρίσεις καί ἡ ἐκμετάλλευσις τῆς ἐργατικῆς τάξεως καί τό ὁποῖον ἐδημιούργησε
προνομιακάς τάξεις εἰς βάρος τῶν ἐργαζομένων, ἐν ὀνόματι τῶν ὁποίων διακηρύσσει ὅτι -
δῆθεν ἀσκεῖ τήν ἐξουσίαν.
Διά τούς λόγους αὐτούς τά σοσιαλιστικά κόμματα θεωροῦνται ὑπό τοῦ Ρωσσικοῦ
Κομμουνισμοῦ καί τῶν κατά χώρας πρακτορείων του, τῶν Κ.Κ. ὡς ὁ ὑπ’ ἀριθ. 1 κίνδυνος
καί ἀντίπαλος.
(4). Ὁ Ρωσσικός Κομμουνισμός, δημιούργημα κυρίως τοῦ Λένιν καί τῶν διαδόχων του,
δέν ἀποτελεῖ τήν θεωρητικήν δικαίωσιν τῶν Μαρξιστικῶν θεωριῶν οὔτε τήν πρακτικήν
ἐφαρμογήν τοῦ Μαρξισμοῦ. Ἁπλῶς προβάλλει, ὡς θεωρητικάς αὐτοῦ βάσεις, τόν
Μαρξισμόν διά νά καλύψῃ τήν ἰδεολογίαν τοῦ Ρωσσικοῦ ἐπεκτατισμοῦ καί ὑπό τό
προσωπεῖον τοῦ Μαρξιστικοῦ διεθνισμοῦ ἐπιδιώκει νά πραγματοποιῇ τούς ἰμπεριαλιστικούς
σκοπούς διά τήν Παγκόσμιον κυριαρχίαν του.

75
 Ὁ Ρωσσικός Κομμουνισμός παρά καί ἐναντίον τῶν θεωριῶν τοῦ Μάρξ, ἐπεβλήθη εἰς
τήν πλέον καθυστερημένην χώραν τῆς Εὐρώπης, τήν Ρωσσίαν τοῦ 1917 (ἐνῶ κατά τόν
Μάρξ ὁ σοσιαλισμός, ὡς πρῶτον στάδιον τοῦ Κομμουνισμοῦ, ἀπαραιτήτως προϋποθέτει
βιομηχανικῶς ἐξελιγμένην χώραν) καί ἐκεῖθεν ἐξάγεται καί καρποφορεῖ εἴτε διά τῶν
κατακτήσεων τοῦ Σοβιετικοῦ στρατοῦ (δορυφόροι) εἴτε εἰς χώρας ὅπου ἐπικρατεῖ μεγάλη
καθυστέρησις καί κοινωνική ἀθλιότης (Κίνα 1949), χάρις καί κυρίως εἰς τήν διεξιοτεχνικήν
ὀργάνωσιν, τήν ὁποίαν διαθέτει τό Κομμουνιστικόν Κόμμα, τάς βασικάς ἀρχάς ὀργανώσεως
καί λειτουργίας τοῦ ὁποίου καθώρισεν ὁ Λένιν. Αἱ ἀρχαί αὐταί ἐξασφαλίζουν τήν
δικτατορίαν τοῦ κόμματος ἐπί τῆς ἐργατικῆς τάξεως, ἐπί δέ τοῦ κόμματος τήν
παντοκρατορίαν τοῦ ἡγέτου.
(5). Ὁ Ρωσσικός Κομμουνισμός ἀπό τῆς ἐπικρατήσεώς του εἰς τήν Ρωσσίαν, ἐπεδόθη
εἰς τήν δημιουργίαν διεθνοῦς ὀργανώσεως, ὑπαγομένης ὑπό τήν ἐξουσίαν του μέ τήν
θεωρητικήν δικαιολόγησίν του ὡς - δῆθεν - Διεθνιστικοῦ κοινωνικοῦ συστήματος, ἵνα ὑπό
τό προσωπεῖον τοῦ Μαρξιστικοῦ Διεθνισμοῦ καλύπτει τούς ἰμπεριαλιστικούς του σκοπούς
διά τήν κατάκτησιν τοῦ κόσμου. Τοιοῦτον ὄργανόν του ὑπῆρξεν ἡ Κομμουνιστική Διεθνής
καί τοιαύτη ἦτο ἡ ἀποστολή της.
Παραλλήλως, ὁ Ρωσσικός Κομμουνισμός διά τῆς συγκροτήσεως Κομμουνιστικῆς
Διεθνοῦς, ἐπεδίωξε, ὠργάνωσε καί ἵδρυσε τά ἀνά τόν κόσμον κομμουνιστικά κόμματα, τά
ὁποῖα ρωσσοκρατοῦνται καί δροῦν ὡς πρακτορειακαί - κατασκοπευτικαί ὀργανώσεις καί ὡς
μονάδες κρούσεως τοῦ Ρωσσικοῦ κράτους, εἰς βάρος τῶν Ἐθνικῶν συμφερόντων τῶν
χωρῶν εἰς τάς ὀποίας δροῦν, μέ κύριον σκοπόν, ἐν τῇ πραγματικότητι, τήν ἐπιβολήν τῆς
Ρωσσοκρατίας.
Ὁ Ρωσσικός Κομμουνισμός ἐξουσιάζει ἰδεολογικῶς καί ὀργανωτικῶς πάντα τά Κ.Κ. καί
τούς παρέχει ἄφθονα ὑλικά καί τεχνικά μέσα.
(6). Ἐπίσης ὁ Ρωσσικός Κομμουνισμός, διά νά διευκολύνεται εἰς τήν προπαγανδιστικήν
του πρσπάθειαν καί νά μειώνῃ τήν ἀντίστασιν τοῦ ἐλευθέρου κόσμου κατά τοῦ
Κομμουνισμοῦ καί διαβάλῃ τά κατ’ αὐτοῦ μέτρα, ἔχει ἱδρύσει κρυπτοκομμουνιστικάς
διεθνεῖς ὀργανώσεις (μετωπικάς) δι’ ὅλους τούς οὐσιώδεις τομεῖς τῆς κοινωνικῆς
δραστηριότητος, ἀπολύτως ἐλεγχομένας καί κατευθυνομένας ὑπό τούτου. Κατά χώραν
ἐπίσης ἔχουν ἱδρυθεῖ παρόμοιαι μετωπικαί ὀργανώσεις ἐλεγχόμεναι καί κατευθυνόμεναι
ὑπό τῶν Κ.Κ. ἀλλά καί τῶν ἀντιστοίχων Διεθνῶν τοιούτων.
Διά τῶν ὡς ἄνω ὀργανώσεων ὁ Κομμουνισμός ἐπιτυγχάνει ἄριστα ἀποτελέσματα,
χρησιμοποιεῖ δέ ἐπ’ ὠφελείᾳ του καί πλείστους ἀφελεῖς μή κομμουνιστάς, τούς ὁποίους
τελικῶς ἐμπλέκει εἰς τά δίκτυά του.
(7). Ὁ Ρωσσικός Κομμουνισμός, ὡς κοινωνικόν σύστημα δέν ἐξηφάνισεν ἤ ἔστω
περιώρισεν τάς κοινωνικάς ἀνισότητας. Ὑπό τό Σοβιετικόν καθεστώς τό ἄτομον ὄχι μόνον
δέν ἀπολαμβάνει οὐδεμιᾶς ἀτομικῆς ἤ πολιτικῆς ἐλευθερίας, ἀλλά ἔπαψε νά ὑπολογίζεται
ὡς ἀνθρωπίνη ὕπαρξις.
Εἰς τήν Σοβιετικήν Ἕνωσιν ἀντί νά καταργηθῇ τό καθεστώς τῆς ἐκμεταλλεύσεως τοῦ
ἀνθρώπου, καταργήθησαν πᾶσαι αἱ ἐλευθερίαι. Τό ἄτομον ὑποχρεοῦται εἰς ἐξαντλητικήν
ἐργασίαν, διά νά διατρέφῃ τούς κομματικούς κηφήνας καί νά αὐξάνῃ τήν πολεμικήν
δυναμικότητα τοῦ Σοβιετικοῦ ὁλοκληρωτικοῦ κράτους διά τούς κατακτητικούς του
σκοπούς.
(8). Πρός ἐπιτυχίαν τοῦ τελικοῦ σκοποῦ του, ὅστις παραμένει πάντοτε ὁ αὐτός, ὁ Δ.Κ.
ἀναπροσαρμόζει ἑκάστοτε τήν ὑπ’ αὐτοῦ ἀκολουθουμένην τακτικήν. Ἤδη διά τῆς νέας του
τακτικῆς ρίπτει κυρίως τό βάρος εἰς τήν δρᾶσιν τῆς Σοβιετικῆς διπλωματίας καί εἰς τά κατά
χώρας Κ.Κ. ὥστε να διαβιβρώσκει τήν ἀντίστασιν καί ἀμυντικήν ἱκανότητα τοῦ ἐλευθέρου
κόσμου καί νά προωθήσῃ τάς στρατηγικάς του θέσεις, πρός πραγματοποίησιν τῶν
ἰμπεριαλιστικῶν σχεδίων τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως.
(9). Ἡ πολιτικοοικονομική καί στρατιωτική κηδεμονία ἐπί τῶν «Λαϊκῶν Δημοκρατιῶν»
μετέβαλε ταύτας εἰς κατάστασιν ἀποικιῶν, τοῦτο δέ ἀπετέλεσε τό κύριον αἴτιον τῆς

76
ἀποσκιρτήσεως τῆς Γιουγκοσλαυΐας ἥτις ἠρνήθη νά ὑποκύψῃ εἰς τήν ἀποικιακήν
μεταχείρησιν ἐκ μέρους τοῦ Ρωσσικοῦ Κομμουνισμοῦ, δι’ ὅ καί ὁλόκληρος ὁ Δ.Κ. ἐστράφη
κατ’ αὐτῆς μετά πρωτοφανοῦς μανίας.
(10). Πᾶν Κομμουνιστικόν Κόμμα εἶναι Ρωσσόδουλον καί Ρωσσοκρατούμενον καί
πρέπει νά ἀντιμετωπίζεται ὑπό τῶν ἐλευθέρων ἀνθρώπων καί κρατῶν, ὡς πραγματικόν
ὄργανον ξένης δυνάμεως, τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως, διά τήν ἐξυπηρέτησιν τῶν
συμφερόντων τῆς ὁποίας ἐργάζεται ψυχῇ τε καί σώματι καί δέν διστάζει νά διαπράξῃ
ὁποιοδήποτε ἔγκλημα, ὅσον τερατῶδες καί ἄν ἤθελεν εἶναι.

77
78
 [06] ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.
ΠΗΓΑΙ - ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ - ΒΙΒΛΙΑ
(Απόσπασμα από το ΤΕΥΧΟΣ ΙΙ «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ» - Βιβλιογραφία από τα τεύχη Ι &
ΙΙ: «ΔΙΕΘΝΗΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ» και «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ», του Αντ/ρχου Παν.
Σκαλούμπακα – Στρατ. Σχ. Ευελπ., 1959.)

1. Η ΕΙΔΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ ΕΝ

ΕΛΛΑΔΙ

Εἰς τά προηγηθέντα μαθήματα από το ΤΕΥΧΟΣ Ιον μᾶς ἀπησχόλησε ὁ διεθνής

κομμουνισμός, ὡς θεωρία, ὠς ὀργάνωσις καί ὡς πραγματικότης. Μᾶς ἐδόθη ἡ δυνατότης
νά παρακολουθώσμεν τήν ἱστορίαν τοῦ Μαρξισμοῦ, ὡς θεωρίας καί ὀργανώσεως καί νά
γνωρίσωμε τάς κατά καιρούς διαμορφώσεις των. Εἴδομεν ὅτι ὁ μαρξισμός κατέληξεν εἰς
τόν ρωσσικόν κομμουνισμόν ὅστις, εἰς μέν τόν ρωσσικόν λαόν ἐπέβαλεν ἕν ἀπάνθρωπον
ὁλοκληρωτικόν καθεστώς, διά δέ τόν ἐλεύθερον κόσμον κατέστη μόνιμος ἀπειλή
κατακτήσεώς του, χρησιμοποιῶν τόν μαρξισμόν ὡς θεωρητικήν δικαιολόγησιν.
Ὑπό τό κάλυμμα «τοῦ μαρξιστικοῦ διεθνισμοῦ» ὁ ρωσσικός ἰμπεριαλισμός, τόσον διά
τῶν ἰδίων αὐτοῦ κρατικῶν δυνάμεων, ὅσον καί διά τῶν κατά χώραν ὀργάνων του, τῶν
Κ.Κ., ἐπιδιώκει τήν κατάκτησιν τοῦ κόσμου.
Τά εἰς ἑκάστην χώραν Κ.Κ. εἶναι αἱ ὀργανωμέναι δυνάμεις κρούσεως τοῦ σοβιετικοῦ
κράτους.
Εἰς τήν Ἑλλάδα ὁ ρωσσικός κομμουνισμός διαθέτει τοιαύτην μονάδα κρούσεως, τό
λεγόμενον «κομμουνιστικόν κόμμα Ἑλλάδος» (Κ.Κ.Ε.).
Ἡ νέα σειρά τῶν μαθημάτων μας ἔχει ὡς ἀντικείμενον τήν παροχήν στοιχείων διά τήν
μελέτην καί τήν κατανόησιν τῆς ἱστορίας τοῦ Κ.Κ.Ε., τοῦ φορέως αὐτοῦ καί ἐκπροσώπου
τῶν συμφερόντων τοῦ ρωσσικοῦ κράτους εἰς τήν χώραν μας.
Συνεπῶς, τό ἀντικείμενον τῆς διδασκαλίας μας ταύτης, ἀφ’ ἑαυτοῦ ἀποκτᾷ ἰδιάζουσαν
σημασίαν ἀλλά καί ἐπί πλέον διότι:

(α) Ὁ μελετητής τῆς ἱστορίας τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀποκτᾷ τήν δυνατότητα νά γνωρίσῃ καί νά
κατανοήσῃ τούς πραγματικούς σκοπούς καί τάς μεθόδους δράσεως καί ὀργανώσεως τοῦ
κομμουνισμοῦ, καί οὕτω, ἀφ’ ἑνός μέν νά διαφυλάττῃ τόν ἑαυτόν του ἀπό τόν κίνδυνον
διαβρώσεως τῆς ἐθνικῆς του συνειδήσεως καί ἀφ’ ἑτέρου καί κυρίως, να ἀποκτᾷ ὅλα τά
ἀπαραίτητα ἰδεολογικά - πρακτικά ἐφόδια καί τήν ἱκανότητα νά προμαχῇ συνειδητῶς καί
ἐπιδεξίως ὄχι μόνον κατασταλτικῶς, ἀλλά καί προληπτικῶς καί διαβρωτικῶς κατά τῆς
κομμουνιστικῆς δράσεως.
(β) Ἡ μελέτη τῆς ἱστορίας τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπογυμνώνει τόν κομμουνιστικόν
προπαγανδιστικόν ἰσχυρισμόν περί τῆς δῆθεν ἑλληνικότητός του, μᾶς ἀποκαλύπτει τόν
ἀπαίσιον πρακτορειακόν χαρακτῆρα του, τήν χαμερπῆ καί τυφλήν ρωσοδουλείαν τῶν
ἑκάστοτε ἡγετῶν του καί τήν στυγνήν ρωσοκρατίαν ὑπό τήν ὁποίαν διατελεῖ τοῦτο.
(γ) Ὁ μελετῶν τήν ἱστορίαν τοῦ Κ.Κ.Ε. κατανοεῖ ὅτι ἡ κομμουνιστική δρᾶσις δέν
ἐπιδιώκει μόνον τήν μεταβολήν πρός τό χειρότερον τοῦ κοινωνικοῦ μας συστήματος, ἀλλά
κυρίως τήν ὑποδούλωσιν ὑπό τόν ρωσοσλαυϊκόν ζυγόν καί τήν ἐξαφάνισιν τοῦ Ἑλλαδικοῦ
ἔθνους ἔν τῷ συνόλῳ του. Ὁ κομμουνιστικός κίνδυνος δέν ἀπειλεῖ μίαν ἤ περισσοτέρας
κοινωνικάς τάξεις τῆς Ἑλλάδος, ἀλλά πάσας τάς τάξεις καί ἐπί πλέον ὁ κομμουνιστικός
κίνδυνος δέν στρέφεται μόνον κατά τῶν οἰκονομικῶν συμφερόντων τῶν κοινωνικῶν
στρωμάτων, ἀλλά κυρίως ἐναντίον πάσων τῶν ἀρχῶν τῶν ἀποτελουσῶν τήν ἔννοιαν τῆς
ἐλευθερίας καί τοῦ ἔθνους. Αἰ ἐθνικαί παραδόσεις, ἡ ἐθνική συνείδησις, τά ἐθνικά ἤθη ὁ
ἐλληνοχριστιανικός πολιτισμός καί τά ἔθιμα, τά ἐθνικά ἰδεώδη καί πᾶν ὅτι ἀποτελεῖ τήν
βάσιν, τό στήριγμα καί τήν ἀξίαν τῆς ζωῆς καί τῆς ἐπιβιώσεως τοῦ ἔθνους μας ἀπειλοῦνται
μέ ἐξαφάνισιν.
79
 Διότι Ἔθνος καί κομμουνισμός εἶναι δύο ἔννοιαι ἀσυμβίβαστοι.
Συνεπῶς ὁ μελετητής τῆς ἱστορίας τοῦ Κ.Κ.Ε. γνωρίζει ὅτι ὁ κομμουνισμός εἶναι ὁ ὑπ’
ἀριθ. 1 ἐχθρός ὁλοκλήρου τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους καί οὐχί μιᾶς κοινωνικῆς τάξεως καί ὅτι
εἶναι ἐν τῇ πραγματικότητι ὁ νεκροθάπτης τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους καί ὄχι ὁ ἀναμορφωτῆς -
ὅπως αὐτοτιτλοφορεῖται - τῆς κοινωνικῆς ζωῆς.
(δ) Ἡ γνῶσις τῆς ἱστορίας τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀποκαλύπτει εἰς τόν μελετητήν της τήν
προσήλωσι τούτου εἰς τήν ἀρχήν τῆς ἐπαναστατικῆς βίας, ἀπό τήν ὁποίαν οὐδέποτε
ἀπομακρύνεται καί οὐδέποτε τήν ἀποκηρύσσει, ἀλλά καί πάντοτε τήν προπαρασκευάζει καί
τήν καλύπτει μέ τήν προπαγάνδισιν «φιλειρηνικῶν», «φιλοδημοκρατικῶν» καί
«φιλοσυμφιλιωτικῶν» συνθημάτων. Ἡ γνῶσις καί τῆς ἰδιομορφίας ταύτης τοῦ Κ.Κ.Ε. εἶναι
αὐτονόητον ὅτι ἔχει, ἰδιάζουσαν σημασίαν, διότι ὁ ὑπολογισμός τοῦ στοιχείου τούτου, τοῦ
ἐπαναστατικοῦ δηλαδή χαρακτῆρος τοῦ Κ.Κ.Ε., μᾶς βοηθεῖ εἰς τόν καθορισμόν τῆς ὀρθῆς
καί ἐπιτελικῆς ἀντιμετωπίσεως τῆς κομμουνιστικῆς δράσεως.
(ε) Ὁ μελετητής τῆς ἱστορίας τοῦ Κ.Κ.Ε. κατανοεῖ τήν σημασίαν καί τόν ρόλον τόν
ὁποῖον διαδραματίζει ἡ παράνομος ὀργάνωσις καί ὁ παράνομος μηχανισμός τοῦ Κ.Κ.Ε.,
ἰδιαιτέρως δέ ἡ παράνομος δρᾶσις ἐντός τῶν ἐνόπλων δυνάμεων τῆς χώρας δι’ εἰδικῆς
ὀργανώσεως ὀνομαζομένης σἠμερον Κ.Ο.Σ.Σ.Α. (κομμουνιστική ὀργάνωσις Στρατοῦ
Σωμάτων Ἀσφαλείας), εἰς τήν ἐν γένει πολιτικήν καί ὀργανωτικήν δρᾶσιν καί ἀνάπτυξιν τοῦ
κομμουνισμοῦ. Ἡ γνῶσις καί τοῦ στοιχείου τούτου εἶναι εἶς σοβαρός καθοριστικός
παράγων τῆς ὀρθῆς ἀντιμετωπίσεως τοῦ κομμουνισμοῦ.
(στ) Ὁ μελετῶν τήν ἱστορίαν τοῦ Κ.Κ.Ε. γνωρίζει ἐπίσης πόσον μεγάλη σημασίαν ἔχουν
τά κομμουνιστικά στελέχη διά τήν ἐν γένει δρᾶσιν τοῦ κόμματος. Τά κομμουνιστικά
στελέχη εἶναι μεν «τό χρυσόν κεφάλαιον τοῦ κόμματος» κατά τόν χαρακτηρισμόν τοῦ
Στάλιν, ἐξ ἄλλου ὅμως κάθε στέλεχος ἔχει τά ἰδιαίτερα γνωρίσματά του, τά ἐλαττώματα καί
τα προτερήματά του, τάς ἀδυναμίας του καί τάς προτιμήσεις του. Συνεπῶς ἐπιβάλλεται
ἰδιαιτέρα μελέτη ἑνός ἑκάστου στελέχους διά τόν καθορισμόν ἀναλόγου μεταχειρήσεως
τούτων μέ σκοπόν εἴτε τήν ἄμεσον καί ἀποτελεσματικήν ἀχρήστευσίν των, εἴτε τήν
κατάλληλον χρησιμοποίησίν των διά τήν διάβρωσιν τοῦ κόμματος, ἥτις εἶναι πλέον
ἐπωφελής και αναγκαία.
ζ) Ἡ μελέτη τῆς ἱστορίας τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀποκαλύπτει ὅτι τοῦτο ἀπό τῆς ἱδρύσεώς του
μέχρι σήμερον, ἐξ αἰτίας τῆς ρωσσοδουλείας καί τῆς ρωσοκρατίας του, κατατρύχεται ὑπό
μονίμων ἐσωκομματικῶν κρίσεων, εἴτε λανθανούσης μορφῆς εἴτε μέ συγκλονιστικάς δι’
ὁλόκληρον τόν κομματικόν ὀργανισμόν φάσεις. Ἡ γνῶσις τῆς χρονίας ταύτης ἀσθενείας
τοῦ Κ.Κ.Ε. καθιστᾶ δυνατήν τήν ὀρθήν καί ἐπίκαιρον ἐκμετάλλευσίν της, ὥστε τοῦτο νά
ὑφίσταται τάς μεγαλυτέρας δυνατάς ζημίας, διά τῆς ὀξύνσεως καί τῆς διευρύνσεως τῶν
λόγων καί τῶν φάσεων τῆς ἐσωκομματικῆς του κρίσεως. Ἡ ἐσωκομματική κρίσις εἶναι ὁ
μεγαλύτερος ἐχθρός τοῦ κομμουνισμοῦ καί ἡ μεγαλυτέρα ἀσθένειά του.

Αὐτοί εἶναι οἱ κυριώτεροι εἰδικοί λόγοι οἱ ὁποῖοι τονίζουν καί ὑπογραμμίζουν τήν
ἰδιάζουσαν σημασίαν τῆς μελέτης τῆς ἱστορίας τοῦ Κ.Κ.Ε. μέ τήν ὁποίαν ἀσχολούμεθα διά
τῆς παρούσης σειρᾶς τῶν μαθημάτων μας, καταδεικνύουν δέ τήν σοβαρότητα τοῦ θέματος
καί τήν ἀξίαν πού ἔχει ὁ πλήρης συντονισμός τῶν ἐνεργειῶν ὅλων τῶν ἀρμοδίων
παραγόντων τοῦ ἔθνους, τόσον ἐν τῇ ἀναζητήσει τῶν σχετικῶν πληροφοριῶν, ὅσον καί ἐν
τῇ προληπτικῆ καί κατασταλτικῇ δράσει τούτων, πρός ἐξουδετέρωσιν τῆς Κομμουνιστικῆς
ἐπιβολῆς.

80
 2. ΠΗΓΑΙ ΚΑΙ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

Α΄ ΠΗΓΑΙ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

Ὑπόμνησις: Πρός ἀποφυγήν ἀσκόπου ἐπαναλήψεως τῶν αὐτῶν τίτλων χρησιμοποιοῦνται

τά κάτωθι παραπεμπτικά σημεῖα καί συγκεκριμένοι τίτλοι.

I. Τό Κ.Κ.Ε. ἀπό το 1918 ὡς τό 1931, τόμ. Α΄ τό Κ.Κ.Ε. ἀπό τό 1918 ὡς τό 1926. Ἔκδοσις
Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἀθῆναι, 1947.
II. Τό Κ.Κ.Ε. ἀπό τό 1918 ὡς τό 1931, τόμ. Β΄, τό Κ.Κ.Ε. ἀπό τό 1926 ὡς τό 1931..
Ἔκδοσις Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., 1947.
III. Πέντε χρόνια Ἀγῶνες 1931-1936, β΄ Ἔκδοσις Κ.Κ.Ε., Ἀθῆναι 1945.
IV. Δέκα χρόνια Ἀγῶνες 1935-1945, Ἔκδοσις Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., Ἀθῆναι 1945.
V.1. Τό 7ον Συνέδριον τοῦ Κ.Κ.Ε. Τεῦχος Α΄ Ἀποφάσεις, Ψηφίσματα, Χαιρετιστήρια,
Ἀθῆναι, 1945, Ἔκδοσις Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.
V.2. Τό 7ον Συνέδριο τοῦ Κ.Κ.Ε. Τεῦχος Β΄ Εἰσήγηση καί τελικός λόγος τοῦ σ. Γιώργη
Σιάντου, Ἀθῆναι, 1945, Ἔκδ. Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.
V.3. Τό 7ον Συνέδριον τοῦ Κ.Κ.Ε. Τεῦχος Γ΄ Εἰσἠγηση καί τελικός λόγος τοῦ σ. Ν.
Ζαχαριάδη, Ἀθῆναι, 1945, Ἔκδ. Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.
V.4. Τό 7ον Συνέδριο τοῦ Κ.Κ.Ε. Τεῦχος Δ΄ Εἰσήγηση καί τελικός λόγος τοῦ σ. Λ. Στρίγγου,
Ἀθῆναι, 1945, Ἔκδ. Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.
V.5. Τό 7ον Συνέδριο τοῦ Κ.Κ.Ε. Τεῦχος Ε΄ Εἰσήγηση καί τελικός λόγος τοῦ σ. Δ.
Παρτσαλίδη Λόγος τοῦ σ. Ν. Ζαχαριάδη –Εἰσήγηση καί τελικός λόγος τοῦ σ. Γ. Ἰωαννίδη,
Ἀθήνα, Ἔκδ. Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.
VI. Τό Κ.Κ.Ε. ἀπό τό 1931 ὡς τό 1952 (Βασικά ντοκουμέντα) Ἔκδ. Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.,
Μάρτιος 1952.
VII. Βοήθημα γιά τήν Ἱστορίαν τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἔκδ. Κ/Σ εἰς Παραπέτασμα, Ἰούνιος 1952.
ΦΑ 1 «Φροντιστήριον Ἀγωνιστή» (Ἐπιλογή ἀπό ὁμιλίες πού μεταδόθηκαν ἀπό 3 Ἰουλίου
1950 ὡς 3 Γενάρη 1951). Ἀρ. 1, Ἔκδ. «Νέα Ἑλλάδα», Μάρτης 1951, σελ. 150. 1.
«Κομμουνιστική Ἐκπαίδευση καί Μόρφωση» 1.
ΦΑ 2 «Φροντιστήριον Ἀγωνιστή» (Ἐπιλογή ἀπό ὁμιλίες πού μεταδόθηκαν ἀπό 5 Γενάρη
1951 μέχρι 2 Φλεβάρη 1952). Ἀρ. 2, Ἔκδ. «Νέα Ἑλλάδα» Φλεβάρης 1952, σελ. 315. 2
«Κομματική ἐκπαίδευση καί Μόρφωση» 2.
ΦΑ 4. «Φροντιστήριον Ἀγωνιστή» (Ἐπιλογή ἀπό Ὁμιλίες πού μεταδόθηκαν ἀπό 13-12-52
ὡς 26-5-1953). ἀρ. 4, Ἔκδ. «Νέα Ἑλλάδα», Ἰούλιος 1953, σελ. 230 4 «Κομματική
Ἐκπαίδευση καί Μόρφωση» 4.
Α.Μ.Ι. = Ἀντιμιλιταριστική Ὀργάνωσις τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐντός τῶν ἐνόπλων δυνάμεων
Β.Κ.Ο. = Βαλκανική Κομμουνιστική Ὁμοσπονδία.
Β.Σ.Ο. =Βαλκανική Σοσιαλιστική Ὁμοσπονδία.
Ε.Α. = Ἐργατικός Ἀγών, Ἐφημερίς ὄργανον τοῦ Σοσιαλιστικοῦ Ἐργατικοῦ Κόμματος
Ἑλλάδος.
Κ.Δ. = Κομμουνιστική Διεθνής
Κ.Ε. = Κεντρική Ἐπιτροπή
Κ.Ε.Ε. = Κεντρική Ἐπιτροπή Ἐλέγχου
«Κομ. Ἐπ.» = Κομμουνιστική Ἐπιθεώρηση «Μηνιαῖον θεωρητικόν περιοδικόν τῆς Κ.Ε. τοῦ
Κ.Κ.Ε.
Κ.Κ.Ε. (ΕΤΕΔ) = Κομμουνιστικό Κόμμα Ἑλλάδος (Ἑλληνικό Τμῆμα Κομμουνιστικῆς
Διεθνοῦς).
Ν.Κ. = «ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ»= Μηνιαίο θεωρητικόν περιοδικόν τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐκδιδόμενον ἀπό
τοῦ 1949 καί ἐντεῦθεν.
Ν.Ο.Φ. = Ναρόντεν Ὀρβομποτέλεν Φρόντ = Ἐθνικόν Ἀπελευθερωτικόν Μέτωπον.

81
«Ρ» = Ριζοσπάστης
«Ν.Ρ.» = Νέος Ριζοσπάστης
«Π.Ρ.» = Παράνομος Ριζοσπάστης
Ο.Κ.Ν.Ε. = Ὁμοσπονδία Κομμουνιστικῆς Νεολαίας Ἑλλάδος.
Σ.Ε.Κ.Ε. = Σοσιαλιστικόν Ἐργατικόν Κόμμα Ἑλλάδος.
Σ.Κ.Ο. = Στρατιωτική Κομμουνιστική Ὀργάνωσις.
Σ.Ν.Ο.Φ. = Σλαβομακεδονικόν Ἐθνικόν Ἀπελευθερωτικόν Μέτωπον.
Φ.Α. = Φροντιστήριον Ἀγωνιστή.

Β΄ ΠΙΝΑΞ ΣΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΚΑΙ ΠΗΓΑΙ ΤΟΥΤΩΝ

-Τό 1ον ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟΝ ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ, ΙΔΡΥΤΙΚΟΝ ΤΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ

ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ.
Πειραιεύς 4/17-10/23 Νοεμβρίου 1918, Βλέπε Ι σελ. 1-8, «Ρ» 5-12 Νοεμβρίου 1918, VII,
σελ. 38-39.
-1ον ΕΘΝΙΚΟΝ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΝ ΤΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ. Ἀθῆναι, Μάϊος
1919, ... Ι, σελ. 16-21 «Ρ» 30 Μαϊου 1913, VII σελ. 45.
-2ον ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ ΤΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟς, Ἀθῆναι, 5/12-18/25
Ἀπριλίου 1920 (Προσχώρησις τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. εἰς Κ.Δ. καί μετονομασία του εἰς Σ.Ε.Κ.Ε.
(Κομμουνιστικόν) 1, σελ. 24-81 «Ρ» 18-2-1920 ἕως 17-4-1920, VII σελίς 39.
ΕΚΤΑΚΤΟΝ ΕΚΛΟΓΙΚΟΝ ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ ΤΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ
ΕΛΛΑΔΟΣ (ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟΥ)
Ἀθῆναι, 16-19 Σεπτεμβρίου 1920, Ι, σελ. 110-115, «Ἐργατικός Ἀγών» 29-2-1920, Ρ. 20-9-
1920 VII σελ. 45.
-1η ΣΥΝΙΑΣΚΕΨΙΣ ΤΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ (ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟΥ) ΚΟΜΜΑΤΟΣ
ΕΛΛΑΔΟΣ. Ἀθῆναι 6 Φεβρουαρίου 1922, σελ. 171, 181 «Ρ» 20-2-1922, «Κόμ. Ἐπ.»
Ἀπριλίου 1922, ἀριθ. 2» VII σελ. 45-48.
-ΕΚΤΑΚΤΟΝ ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ ΤΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ (ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟΥ)
ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. Ἀθῆναι 29 Ὀκτωβρίου 1922. Ι, σελ. 194-204, «Ρ» 22-9-1922, 12-
10-22, 20-10-22, «Κομ. Ἐπ. «Νοέμβριος – Δεκέμβριος 1922, ἀριθ. 11-12 VII σελ. 45-48.
-ΕΘΝΙΚΟΝ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΝ ΤΟΥ Σ.Ε.Κ.Ε. (ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟΥ) Ἀθῆναι 21-24 Μαΐου 1923, Ι,
209-222, «ρ»27-5-23 ΚΑΊ 28-5-23, VII σελ. 45-48.
-ΕΚΤΑΚΤΟΝ ΕΚΛΟΓΙΚΟΝ ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ ΤΟΥ Σ.Ε.Κ.Ε. (ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟΥ) Ἀθῆναι 24
Σεπτεμβρίου 1923, Ι, σελ. 232-246 «Ρ» 3, 6, 9, 11, 14, 24, 25, 9, 23, VII σελ. 45-48.
-ΕΘΝΙΚΟΝ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΝ ΤΟΥ Σ.Ε.Κ.Ε. (ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟΥ), Ἀθῆναι, 3-8 Φεβρουαρίου
1924, Ι, σελ. 268-295. «Ρ» 9, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 22 καί 23/2/24. «Κομεπ»
Ἀπριλίου 1924, VII σελ. 45-48.
-Το 3ον ΕΚΤΑΚΤΟΝ ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. Ἀθῆναι 26 Νοεμβρίου -3 Δεκεμβρίου 1924.
(Μετονομασία τοῦ Σοσιαλιστικοῦ Ἐργατικοῦ Κόμματος Ἑλλάδος (Κομμουνιστικοῦ) εἰς
Κομμουνιστικόν Κόμμα Ἑλλάδος. (Ἑλληνικόν Τμῆμα της Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς),
Ἀποδοχή τῆς ἀποφάσεως τοῦ 5ου Συνεδρίου τῆς Κ.Δ. καί τῆς 7ης Συνδιασκέψεως τῆς Β.Κ.Ο.
διά τήν αὐτονομίαν τῆς Μακεδονίας καί Θράκης), Ι, σελ. 151-161 καί 341-359, «Ρ»12, 14,
21, Δεκεμβρίου 1924, 29-1-25, 3-4/2/25, 5, 7/2/25, VII σελ. 45-48.
-Το 3ον ΤΑΚΤΙΚΟΝ ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. Ἀθῆναι, Μάρτιος 1927, (Ἡ 1 η Ὁλομέλεια,
λαμβάνει χώραν μεθ’ ἕκαστον Συνέδριον, ἀμέσως μετά τήν ἐκλογήντῶν μελῶν τῆς Κ.Ε.
κατά τήν τελευταίαν ἡμέραν τῶν συνεδριάσεων ἑκάστου Συνεδρίου. Κατ’ αὐτήν δέ
ἐκλέγεται τό Π.Γ. καί ἡ Γραμματεία τῆς Κ.Ε. καί τά μέλη τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς
Ἐλέγχου). Ι. σελ. 429-440, ΙΙ, σελ. 36-65, «Ρ», 6-18-25-4-27, VII σελ. 51-53, 55.
-2α ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., 20-25 Ἰουλίου 1927, ΙΙ, σελ. 114-175, «Ρ»26, 28,
29-7-1927, 1, 22, 23, 25-8-1927.

82
-3η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., 15-18 Φεβρουαρίου 1928, ΙΙ, σελ. 239-254, «Ρ» 21,
22, 23, 24, 25, 26 καί 29-2-1928.
-4ον ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., Ἀθῆναι 10-15 Δεκεμβρίου 1928, ΙΙ, σελ. 261-303 καί 320-342,
«Ρ», 29-5-28, 1, 8, 16 -6-28, 18-12-28, ΚΟΜΕΠ, Ἀριθ. 1, Γενάρης 1929 VII σελ. 53-55.
-2α ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., Ἀθῆναι 10-15 Ἰουνίου 1929, ΙΙ, σελ. 354-381,
«Ρ»16, 21, 30-6-29.
-3η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., Λάρισα, 27-31 Ἰανουαρίου 1930, ΙΙ, σελ. 419-440
καί 464-466, «Ρ» 30-3-1930 καί 4, 10, 16-4-1930.
-ΕΚΚΛΗΣΙΣ ΤΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΗΣ Κ.Δ. ΠΡΟΣ ΟΛΑ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., 1 η
Νοεμβρίου 1931 (Διορισμός τοῦ Ν. Ζαχαριάδη ὡς γενικοῦ γραμματέως τοῦ Κ.Κ.Ε. ὑπό τῆς
Κ.Δ.) ΙΙΙ, σελ. 13-26, Ν.Ρ. 1-3 Νοεμβρίου 1931, ΙΙ σελ. 524-525-544-544-548, VII, σελ.
63-80.
-4η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., Χαλκίς, Δεύτερον 15νθήμερον Δεκεμβρίου 1931, ΙΙΙ
σελ. 27-45 καί Ν.Ρ. 5-3-1932, VII σελ. 82-86.
-5η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. Χαλκίς, Δεκέμβριος 1932, ΙΙΙ, σελ. 118-140, Ν.Ρ. 2-
12-1932, ΚΟΜΕΠ, ἀρ. 1, Γενάρης 1933, VII σελ. 86-87.
-6η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., Ἀθῆναι Ἰανουάριος 1934, ΙΙΙ, σελ. 197-216, «Ν.Ρ.»
21-1934, ΙΥ, σελ. 19-38, VII σελ. 95-115.
-5ον ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., Ἀθῆναι, Μάρτιος 1934, ΙΙΙ σελ. 217-248, «Ρ» Ἀπριλίου 1934
Παράρτημα ΚΟΜΕΠ, VII σελ. 152-154.
-2η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. Ἀθῆναι, Νοέμβριος 1934, ΙΙΙ, σελ. 249-267, ΚΟΜΕΠ,
ἀριθ. 23,1 Δεκέμβρη 1934, καί ΚΟΜΕΠ ἄρ. 5 τῆς 1 Μαρτίου 1935.
-3η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. Ἀθῆναι Ἀπρίλιος 1935, ΙΙ, σελ. 271-178, ΚΟΜΕΠ, ἄρ.
6, τῆς 1 Ἀπριλίου 1935.
-4η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. Ἀθῆναι 27-28 Σεπτεμβρίου 1935, ΙΙΙ, σελ. 305-315,
ΚΟΜΕΠ ἀρ. 15 τῆς 11 Ὀκτωβρίου 1935.
-6ον ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., Ἀθῆναι Δεκέμβριος 1935 ΙΙΙ, σελ. 385-391, IV σελ. 41-86,
ΚΟΜΕΠ, ἀρ. 17 τῆς 1 Δεκεμβρίου 1935, καί ΚΟΜΕΠ ἀρ. 2 τῆς 16 Ἰανουαρίου 1936,
ΚΟΜΕΠ ἀρ. 3 τῆς 1 Φεβρουαρίου 1936 VII σελ. 154-155.
-2η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., Ἀθῆναι, 14-15 Ἰουνίου 1936, IV, σελ. 109-112, «Ρ»
17-6-36.
-3η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., Ἀθῆναι, Φεβρουάριος 1937, Ι, σελ. 461-464,
Παράνομος «Ρ» 15-3-1937, VII σελ. 165-166.
-4η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. Ἀθῆναι, Πρῶτον 15νθήμερον Αὐγούστου 1937, Ι,
σελ. 467, 471, Παράνομος, «Ρ» 12-9-1937, VII σελ. 166.
-5η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., Ἀθῆναι, Δεύτερον 15θήμερον Φεβρουαρίου 1939, Ι,
σελ. 485-489, «Ρ»12-3-1939, VII, σελ. 166.
-6η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., Ἀθῆναι, 1η Ἰουλίου 1941, IV, σελ. 117-121, VII σελ.
204.
-7η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., Ἀθῆναι, Ἀρχαί Σεπτεμβρίου 1941, IV, σελ. 122, VII
σελ. 204.
-8η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., Ἀθῆναι, Πρῶτον 10ήμερον Ἰανουαρίου 1942, IV,
σελ. 125-129, VII ΣΕΛ. 204-205.
-2α ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΙΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., Ἀθῆναι, Δεκέμβριος 1942, ΙΙΙ, σελ. 415-
421, «Ρ» 1-1-1943, ΙΥ, σελ. 130-172, ΚΟΜΕΠ, ἀρ. 9, Γενάρη 1943, VII, σελ. 205-207.
-9η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., 2 Ἰουνίου 1943, (Διάλυσις τῆς Κ.Δ.) IV, σελ. 173-
179, VII σελ. 182-207.
-10η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., Πρῶτον 10ήμερον Ἰανουαρίου 1944, ΙΙΙ, σελ. 445,
«Ρ» 20 Γενάρη 1944, IV, σελ. 184-224, VII σελ. 207-209.
-11η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. Ἀθῆναι 5-10 Ἀπριλίου 1945, IV, σελ. 240-253 «Ρ» 2
Ἰούνη 1945, ΙΙ, σελ. 571, 573, Ἰουνίου 1945, ἀρ. 38, VII σελ. 224-225.

83
-12η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., Ἀθῆναι 25-27 Ἰουνίου 1945, IV, σελ. 265-314 «Ρ»
Ἰουνίου 1945, VII σελ. 225-227.
-7ον ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., Ἀθῆναι 1-6 Ὀκτωβρίου 1945, Υ1, Υ2, Υ3, Υ4, Υ5 «Ρ» 30
Σεπτεμβρίου 1945 «Ρ» 1-7-10-45 «Ρ» 9-10-45, VII, σελ. 227, 230.
-2η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., Ἀθῆναι, 12-15 Φεβρουαραίου 1946. (Ἀπόφασις διά
τόν συμμοριτοπόλεμον «Ρ» 17-2-1946, ΚΟΜΕΠ Μαρτίου 1946, «Ρ» 24-2-1946,
Πλατφόρμα Μ. Βαφειάδη Ν. Κ. Αὐγούστου 1950, VII σελ. 233-240.
-3η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., Ἀθῆναι, 15 Σεπτεμβρίου 1947, «Ρ» 8-10-1947,
Πλατφόρμα Μ. Βαφειάδη Ν. Κ. Αὐγούστου 1950, VII, σελ. 236-237, 240-242.
-4η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., Γράμμος, 28 Ἰουλίου 1948. Εἰδικόν 4σέλιδον
ἔντυπον, ἐκδόσεως Κ/Σ, Πλατφόρμα Μ. Βαφειάδη Ν. Κ. Αὐγούστου 1950, VII, 244, 247.
-5η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. Γράμμος, 30-31 Ἰανουαρίου 1949, Βλ. «Ἡ Ἑλλάδα
στό δρόμο πρός τή νίκη. Μπροστά στήν ἀποφασιστική Καμπή», Εἰσήγησις Ν. Ζαχαριάδη
καί Ἀπόφασις 5ης Ὁλομελείας «Ἔκδ. Κ/Σ, VII σελ. 248-256-261.
-6η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., Μπουρέλλι Ἀλβανίας, 9 Ὀκτωβρίου 1949. Βλ. «Ἡ
νέα κατάσταση καί τά καθήκοντά μας» Ἀπόφασις τῆς 6ης Ὁλομελείας, Ἔκδ. Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.
καί Ν.Ζαχαριάδη, «Καινούργια κατάσταση, καινούργια καθήκοντα» ἔκδ. Α.Κ.Ε.Λ., 1950,
VII, σελ. 264-268.
-7η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. Βουκουρέστιον Ρουμανίας, 14-18 Μαΐου 1950, Λόγος
Ν. Ζαχαριάδη «Μερικά ζητήματα ἀπό τήνκατάταση καί τήν Κομματική ζωή» ἔκδ. Α.Κ.Ε.Λ.,
1950, Λόγος Ν. Ζαχαριάδη «Μερικά ζητήματα ἀπό τήν κατάσταση και τήν Κομματική ζωή»
Ἔκδ. Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. 1950, Ὁμιλία Παρτσαλίδη εἰς Ν. Κ. Αὐγούστου 1950, σελ. 484-492,
VII σελ. 268-278.
-ΙΙΙ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΙΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., Βουκουρέστιον 14-15 Ὀκτωβρίου 1950. Βλ.
Ψευδεπίγραφος ἔκδοσις τοῦ «Ρ» ὑπό τόν τίτλον. «Ὁ ἀγών τοῦ Ἐθνικοῦ Στρατοῦ ὑπέρ
πίστεως καί Πατρίδος» Ἔκδ. Γραφείου Τύπου τοῦ Γενικοῦ Ἐπιτελείου Στρατοῦ Ν.
Ζαχαριάδη «Δέκα χρόνια Πάλης – Συμπεράσματα – Διδάγματα – Καθήκοντα – Πρός τήν ΙΙΙ
Συνδιάσκεψη», Ἔκδ. Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., Νοέμβριος 1950, Ν. Κ. Νοἐμβριος –Δεκέμβριος 1950,
Ν. Μπαρτώτα – Δ. Βλαντᾶ, Γ. Γούσια (Βοντίτσιον «Πρός τήν ΙΙΙ Συνδιάσκεψη τοῦ Κ.Κ.Ε.»
Ἔκδ. Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Ὀκτώβρης 1950, VII, σελ. 279-287.
-2η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΚΑΙ ΤΗΣ Κ.Ε.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., Βουκουρέστιον Ὀκτώβριος 1951, Ν.
Κ. ἀρ. 11, Νοέμβρης 1951, Εἰσήγηση Β. Μπαρτῶτα. «Ἡ κατάσταση στήν Ἑλλάδα τό Λαϊκό
κίνημα καί τά καθήκοντα τῶν κομμουνιστῶν», Ἔκδ. Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. 1951, Λόγος τῶν Ν.
Ζαχαριάδη, Δ. Βλαντᾶ, Κ. Κολιγιάννη, Μ. Πορφυρογέννη Π. Ρούσσου, Α. Βλάσση, εἰς τήν
2αν Ὁλομέλειαν, Ἔκδ. Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. 1951, VII, σελ. 138-139, 293-311.
-3η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Ε.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., Βουκουρέστιον, Δεκέμβριος 1953, Ν.Κ.
ἀρ. 1 1 Ἰανουαρίου 1954, ἐφημερίς, «ἈΓΩΝΙΣΤΗΣ» Ὄργανον τῶν Κ/Σ ἐν Τσεχοσλοβακίᾳ
16-1-1954. Εἰσήγησις Β.Μπαρτῶτα. «Ἡ πορεία καί οἱ προοπτικές τοῦ Κ.Κ.Ε», Ἔκδ. Κ.Ε. τοῦ
Κ.Κ.Ε. 1953.
-5η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Ε.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., Βουκουρέστιον, Δεκέμβριος 1955, Ν.Κ.
ἀρ. 1, Ἰανουάριος 1956 καί ἐφημερίς «ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ» Ὄργανον τῶν Κ/Σ ἐν Τσεχοσλοβακίᾳ
27-1-1956 καί 9-3-1956.
-6η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. Βουκουρέστιον, Μάρτιος 1956 (Καθαίρεσις Ν.
Ζαχαριάδη) Ν. Κ. ἀρ. 4-5, Ἀπρίλιος – Μάϊος 1956, σελ. 1-15, Ἀθηναϊκός Τύπος 3-4-1956.
-7η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., Βουκουρέστιον, Φεβρουάριος 1957, Ν. Κ. ἀρ. 3,
Μάρ΄τιος 1957, καί ἀριθ. 4-5 Ἀπριλίου – Μαΐου 1957, «ΑΥΓΗ» 20-3-1957, 31/3 καί 2,3-4,
5, 6, 7, 9, 10, 11, 12, 13, 14 Ἀπριλίου 1957.
-8η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., Βουκουρέστιον, Ἰανουάριος 1958 (Καθαίρεσις
Μάρκου Βαφειάδη) Ν. Κ. ἀρ. 2 Φεβρουαρίου 1958, «ΑΥΓΗ» 18-19,23, 25, 26, 27,
28/2/1958 καί 1, 24, 5/3/58.

84
-9η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. Βουκουρέστιον, Αὔγουστος 1958, Ν. Κ. ἀρ. 8,
Αὐγούστου 1958 καί «ΑΥΓΗ» 19-8-1958.
-10η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., Βουκουρέστιον, Νοέμβριος 1958, Ν. Κ. ἀρ.. 12,
Δεκεμβρίου 1958 «ΑΥΓΗ» 5-1-1959.
-11η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., Βουκουρέστιον, Ἀπρίλιος 1959, Ν. Κ. ἀρ. 5 Μάϊος
1959, «ΑΥΓΗ» 12-5-1959.
-ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΙΣ ΤΩΝ ΕΚΠΑΤΡΙΣΘΕΝΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΩΝ,
Ἰούνιος 1959, Ν.Κ. ἀρ. 7, Ἰούλιος 1959.

Γ’ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

-Φεσσοπούλου Γ.Θ. «Ὁ κομμουνισμός ἐν τῇ πράξει» Ἀθῆναι, 1927.

-Φεσσοπούλου Γ.Θ. «Ἡ ἐξέλιξις τοῦ κομμουνισμοῦ ἐν Ρωσίᾳ καί ἡ πρόοδος αὐτοῦ ἐν
Ἑλλάδι» Ἀθῆναι, 1929.
-Βενιζέλου Ἐλευθερίου, «Περί ταξικῶν κομμάτων καί περί ὑπαλληλικῶν ὀργανώσεων, δύο
ἀγορεύσεις ἐνώπιον τῆς γερουσίας κατά τῆς ΑΘ: τῆς 4ης Μαρτίου 1931 καί Μ΄ τῆς 5ης
Μαρτίου 1931 συνεδριάσεως, ἐκδιδόμεναι κατ’ ἀπόφασιν τῆς Γερουσίας. Ἀθῆναι, Ἐθν.
Τυπογραφεῖον, 1931, Βλ. Ἑλλην. Βιβλιογραφία τῆς Ἐθν. Βιβλιοθήκης, ἀριθ. 1, 1931.
-Ἀγγέλου Ναούμ Γ., «Διατάξεις περί μέτρων ἀσφαλείας τοῦ κρατοῦντος κοινωνικοῦ
συστήματος περί ὑπαλληλικῶν ὀργανώσεων, περί ἀπεργίας δημοσίων ὑπαλλήλων κ.λπ.
Ἀθῆναι, Ἐθν. Τυπογραφεῖον, 1933, Ὑπουργεῖον Ἐσωτερικῶν.
-Ἀνώνυμον. «Ὁ Κομμουνισμός στήν Ἑλλάδα» Ἀθῆναι 1937, ἔκδοσις Ἐθνικῆς Ἑταιρείας.
-Πετσοπούλου, Γιάννη. «Τά ἐθνικά ζητήματα καί οἱ Ἕλληνες κομμουνιστές». Εἰσαγωγή Β.
Πάνου, Ἀθῆναι, Ἰούνιος 1940, σελ. 41.
-Πετσοπούλου Γιάννη, «Τά πραγματικά αἴτια τῆς διαγραφῆς μου ἀπό τό Κ.Κ.Ε. Κριτική μιᾶς
πολιτικῆς καιροσκοπίας καί προδοσίας».
«Ἀνοιχτή ἐπιστολή πρός τά μέλη τοῦ Κ.Κ.Ε., πρός ὅλους τούς ἀγωνιστές τῆς ἀριστερᾶς
παράταξης». Ἀθῆναι 25 Μαΐου 1946, σελ. 5-75.
«Ἀριστερές καί δεξιές παρεκλίσεις τοῦ κινήματός μας πρός τήν περίοδον τοῦ
ἐθνικοαπελευθερωτικοῦ ἀγῶνα καί στή σύρραξη, τοῦ Δεκέμβρη. Τά λάθη καί οἱ εὐθῦνες
μας» (σελ. 79).
«Τετράδιο ἀρ. 1. Εἰσαγωγή (πρό τῆς 12ης Ὁλομελείας σελ. 139-174».
«Τετράδιο ἀρ. 5. Διαπιστώσεις καί καθήκοντα 10-6-45 (σελ. 191-208)».
«Α’ ἐπιστολή πρός Ζαχαριάδη 8-6-45 (σελ. 209-229)».
«Τετράδιο 6 παρατηρήσεις πάνω στήν ἀπόφαση τῆς 12ης ὁλομελείας 31-7-45 (σελ. 231-
257)».
«Τετράδιο ἀρ. 7, Αὔγουστος 1945, (σελ. 259-303)».
«Β’ ἐπιστολή πρός Ζαχαριάδη, 25-9-45 (σελ. 205-309)».
«Τετράδιο ἀρ. 8 γιά τό 7ο Συνέδριον τοῦ Κ.Κ.Ε. (23-2-46, σελ. 311-368)».
«Τετράδιο ἀρ. 9 (Γιά τή Βάρκιζα) 26-2-46 (σελ. 361-380)»
«Γ’ ἐπιστολή πρός Ζαχαριάδη 27-2-46 (σελ. 381-388)».
«Α’ ἐπιστολή πρός Πορφυρογέννη 20-2-46 (σελ. 389-340)».
«Β’ ἐπιστολή πρός Πορφυρογέννη 27-2-45 (σελ. 409-412)».
«Τετράδιο ἀρ. 10 Μετά τήν ἐπίθεση 7-5-46» (σελ. 415-476), Ἀθήνα, 1946, σελ. 476.
-Χριστοπούλου Κ.: «Τό Ἑλληνικό πρόβλημα» Θεσσαλονίκης, 1945.
-Ανώνυμον: «Πράκτορες τοῦ Μ.Β.Δ. εἰς τήν Ἑλλάδα, αἱ δηλώσεις τοῦ Δημητρώφ, καί ἡ
προδοσία τοῦ Κ.Κ.Ε.» Ἄνευ τόπου, 1947, ἔκδ. Ἀντιφ. Ἑνώσεως, σελ. 16.
-Ὑπουργείου Τύπου: «Ἡ ἐναντίον τῆς Ἑλλάδος ἐπιβολή». Ἀθῆναι Ἰούνιος 1947.
-Γεωργιάδη Γ.Α. «Αἱ Ἐθνικαί διεκδικήσεις τῆς Ἑλλάδος - ἀπάντησις εἰς τόν κ. Γ. Δημητρώφ
καί τάς Βουλγαρικάς ἀξιώσεις. Ἀθῆναι ἄνευ τόπου καί ἄνευ χρόνου, σελ. 23.

85
-ΕΛΔ: Θέσεις γιά τά Δεκεμβριανά, Ἔνωση Λαϊκῆς Δημοκρατίας, ἀπόφαση τῆς Κεντρικῆς
Ἐπιτροπῆς τῆς 15 Μαρτίου 1945». Ἀθῆναι ἔκδ. Ε.Λ.Δ. 1945, σελ. 60.
-Βλησίδου Θρ.: «Ὁ κομμουνισμός καί τά μέσα ἐπικρατήσεώς του» Ἀθῆναι 1947, σελ. 32.
-Δελμούζου Α.: «Παιδεία και Κόμμα» Ἀθῆναι 1947, ἐκδοτικός οἶκος Ν. Ἀλικιώτης καί υἱοί,
σελ. 112.
-Ἐγκλήματα τοῦ Κ.Κ.Ε. στή Θεσ/νίκη. Ἡ δίκη τῆς Ο.Π.Λ.Α.. (Πρακτικά τῆς δίκης τῆς στενῆς
αὐτοάμυνας ἥ Ο.Π.Λ.Α. Θεσ/νίκης) Θεσσαλονίκη ἔκδ.. ἀντιφασιστικῆς δημοκρατικῆς
ἑνώσεως (Α.Δ.Ε.) 1947, σελ. 254).
-Ἀνώνυμον «Δύο χρόνια πολέμου τῆς Ἑλλάδος ἐναντἰον τοῦ κομμουνισμοῦ» Θεσ/νίκη.
-Φεσσοπούλου Γ.: «Γυμνή τήν ἀλήθεια, φλέγοντα Ἐθνικά ζητήματα. Ἡ διαφώτισις (Ἡ
Προπαγάνδα)».(Ἀθῆναι ἄ.ἔ. σελ. 199).
-WOODHOUSE (G.M.) APPLE OF DISCORD, A SERVEV OF RECENT GREEK POLITICS IN
THEIR INTERNATIONAL SETTING, LONDON, 1948.
-Παπανδρέου Γεωργίου: «Ἡ ἀπελευθέρωσις τῆς Ἑλλάδος», Ἀθῆναι, Κάϊρον – Λίβανος,
Κάϊρον, Ἰταλία, Ἀθῆναι Τρίτη ἔκδοσις σελ. 302, Ἀθῆναι 1948.
-Ζαφειροπούλου Δημητρίου (Συντ/ρχου Πεζικοῦ): «Τό Κ.Κ.Ε. καί ἡ Μακεδονία», Ἀθῆναι
1948. Πρόλογος θ’ ιδ. Εἰσαγωγή σελ. 175.
-«Ἡ συμφωνία τῆς Βαρκίζης. Ὅλα τά σχετικά». Ἀθῆναι ἔκδ. Τῆς Διευθύνσεως Τύπου καί
Πληροφοριῶν 1948, σελ. 31.
-Καραμούζη Γ.: «Ἀνοιχτή Ἐπιστολή πρός τό Πολιτικό Γραφεῖο τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.» ἄ.τ. καί
ἄ.χ. (1948) σελ. 11.
-Καραμούζη Γ.: «Νά γιατί σᾶς πολεμῶ. Ὁ κομμουνισμός εἶναι ἐχθρός τοῦ ἀνθρώπου»
Ἀθῆναι, Νοέμβριος 1949, σελ. 112.
-Χρυσοχόου Ἀθ.: «Ἡ κατοχή ἐν Μακεδονίᾳ» Α΄ Ἡ δρᾶσις τοῦ Κ.Κ.Ε. Θεσσαλονίκη 19-49
Βιβλίον δεῦτερον, Τρίτον, Τέταρτον.
-Χριστίδη Χρ.: «Μακεδονικόν καμουφλάζ ὑπό τό φῶς τῶν γεγονότων και τῶν ἀριθμῶν»,
Ἀθῆναι 1949 ἔκδοσις Ἑλληνική Ἐκδοτική Ἑταιρεία, Α.Ε. σελ. 146.
-Κουφουδάκη Γ.: «Ο.Ε.Ν.Ο. Ἡ σατανική ὀργάνωσις τοῦ Κ.Κ.Ε. στήν ἐμπορική Ναυτιλία»,
Ἀθῆναι, ἄ. ἔ. 1949, σελ. 63 β΄ ἔκδ. 1951.
-Κύρου Αχ.: «Ἡ νέα ἐπίθεσις κατά τῆς Ἑλλάδος. Τό Ἑλληνικόν πρόβλημα ἐνώπιον τοῦ
Ο.Η.Ε.» Ἀθῆναι.
-Παπακωνσταντίνου Θ.: «Ἐναντίον τοῦ ρεύματος, μιά ἐπίμονη πορεία πρός τόν
ἀνθρωπισμό». Ἀθῆναι 1949.
-Δρακούλη Μ.: «Τό Κ.Κ.Ε. Ὀργανωτική διάρθρωσις, λειτουργία, δρᾶσις» Ἀθῆναι, 1950.
-Δρακούλη Μ.: «Τά οἰκογενειακά τοῦ Κ.Κ.Ε.».
-Γεωργούλη Κ. τοῦ Δ.: «Τὀ ἰδεολογικόν περιεχόμενον τοῦ ἀγῶνος», Ἀθῆναι, ἔκδ. Δ/νσεως.
-Κανελλάκη Π.: «Κατηγορῶ τό Κ.Κ.Ε. μέ μάρτυρα τό ἴδιο». Ἀθῆναι 1950.
-Καραμούζη Γιάν.: «Πατριῶτες καί προδότες στό Μορηᾶ», Τρίπολις 1950, σελ. 92.
-Κορυζῆ Χαρίτ.: Σ. «Μακεδονία γῆ Ἑλληνική» Ἀθῆναι, ἔκδ. Ἑλληνικῆς ἐκδ. Ἐταιρείας 1950,
σελ. 118.
-Κύρου Ἀχιλ.: Α. «Συνωμοσία ἐναντίον τῆς Μακεδονίας (1940-1949), Ἀθῆναι, 1950, σελ.
158 σ. 8ον.
-Παπαδαντωνάκη Α.: «Ἡ ἀλήθεια γιά τό Κ.Κ.Ε.» Φλώρινα, «Τό 3ο Μέτωπο» Ἀθῆναι 1950,
ἔκδ. ἐφημερ. «Χαραυγή».
-Θεοδωρίδη Ἀντώνη Γ.: «Οἱ Φιλισταῖοι τοῦ εἰκοστοῦ αἰῶνος» Θεσσαλονίκη ....
-Παπακωνσταντίνου Θεοφ.: «Ἀνατομία τῆς Ἐπαναστάσεως θεωρητική καί ἱστορική
ἀνάλυσις τῆς δυναμικῆς τοῦ Κομμουνισμοῦ. Οἱ τρεῖς «γῦροι» τοῦ Κ.Κ.Ε.» Ἀθῆναι 1952,
σελ. 204.
-Τσάτσου Κων: «Ἔθνος καί κομμουνισμός» Ἀθῆναι 1952, ἐκ τοῦ τυπογραφείου τῆς
ἀποστολικῆς Διακονίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος σελ. 68.
-STAYRIANOS L.S. GREECE AMERICAN DILEMMA AND OPPORTINITY, CHICAGO, 1952.

86
-Πετζοπούλου Θ. ἀντιστρατήγου: 1941-1950, «Τραγική πορεία», Ἀθῆναι 1953, σελ. 174.
-Καλατζῆ Κώστα: «Ἠ Δεκεμβριανή Ἐπανάσταση Τό χρονικόν μιᾶς τετραετίας 1941-1945»,
Ἀθήνα 1954, ἔκδ. Οἶκος Μ. Γ. Βασιλείου, σελ. 240.
-Πολυβίου Ἀρκαδινοῦ: Ἐσωτερική κρίσις τοῦ Κ.Κ.Ε. (1946-1954) Εἰσαγωγή Α΄ Μᾶρκος
Βαφειάδης, Ἀθῆναι 1954, σελ. 112.
-Π. Μοναστηριώτη: «Ἐγχειρίδιον τοῦ Ἐλευθέρου Πολίτου» Ἀθῆναι 1955.
-Πολυβίου Ἀρκαδινοῦ: «Ἐσωτερική κρίσις τοῦ Κ.Κ.Ε. (1946-1954) Γ΄ Κώστας Σιάντος,
Ἀθῆναι, 1954, σελ. 136.
-Δ. Λόντου: «Ὁ Συμμοριοπόλεμος Πελοποννήσου» Ἔκδ. Γ.Ε.Σ.
-Κώστα Καραλῆ: «Ἡ ἱστορία τῶν δραματικῶν γεγονότων Πελοποννήσου 1943-1949» Τόμ.
Α΄.
-Ἔντυ Μάγιερς (Ταξιάρχου): «Ἑλληνική Περιπλοκή», Λονδῖνον 1955, Ἑλληνική μετάφρασις
καί δημοσίευσις εἰς ἐφημερίδα «Ἀκρόπολις» ἀπό τῆς 20ῆς Νοεμβρίου 1955 καί ἑξῆς.
TERRORISM IN GREECE. «Αὐτό εἶναι τό Κ.Κ.Ε. – Ε.Α.Μ. - Ε.Λ.Α.Σ. στήν Ἑλλάδα».
-Λαϊνᾶς –Συγγελάκης –Κοτζιᾶς: «Ἐπιστροφή στήν Ἑλλάδα».
-Θ. Παπακωνσταντίνου: «Ἡ νέα γραμμή τοῦ Κομμουνισμοῦ.
-Μιχαηλίδης: Τί εἶναι και τί θέλει ἡ Ε.Δ.Α.
-Αθ. Χρυσοχόου, «Ἡ κατοχή ἐν Μακεδονίᾳ» Τόμος Η. Ἡ δρᾶσις τοῦ Κ.Κ.Ε. Θεσ/νίκης 1949.
-Ν. Ἀθανασίου «Τό Κ.Κ.Ε. ἄνευ προσωπείου».
Σαράντα Χρόνια Ἀγῶνες τοῦ Κ.Κ.Ε. (1918-1958).
Πίσω ἀπό τά Συνθήματα.
«Οἱ Φίλοι καί οἱ ἐχθροί τῆς Δημοκρατίας»
Ἐπιστολή πρός τήν ἀδελφήν του Μαρίαν Μπαρτζιώταν σύζυγον Κων/νου Λουλέ».
-Τριβιζᾶ Ἰωάννη: «Ὁ κομμουνισμός χωρίς μάσκα».
-Κώστα Μπράμου: «Σλαβοκομμουνιστικαί ὀργανώσεις ἐν Μακεδονίᾳ, Ἀθῆναι 1959.
Αἱ παρεμβάσεις καί ἡ ὁμιλία τοῦ ὑφυπουργοῦ ἐπί τῶν ἐσωτερικῶν κ. Ν. Β. Ἀθανασίου κατά
τήν ἐν τῇ Βουλῇ ἀνάπτυξιν τῆς ἐπερωτήσεως ἐπί τῶν μέτρων εἰρηνεύσεως.
-Χρήσου Φράγκου: «Ντοκουμένα καί Διαπιστώσεις» Ἀθῆναι, Ἰούνιος 1957.

87
88
 [07] Το Κ.Κ.Ε., ΤΜΗΜΑ της ηγεσίας του ΔΙΕΘΝΟΥΣ
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ και ΟΧΙ κόμμα ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ!
(Απόσπασμα από το ΤΕΥΧΟΣ ΙΙΙ «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΣ», του Αντ/ρχου Παν.
Σκαλούμπακα – Στρατ. Σχ. Ευελπ., 1959)

Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε ἔχει τήν συνήθειαν, ὅταν ἀπευθύνεται πρός τόν Ἑλληνικόν λαόν
καί πρός τούς ὁπαδούς του, νά χαρακτηρίζῃ τό Κ.Κ.Ε. ὡς κόμμα «ἐθνικόν-Πατριωτικόν-
Ἑλληνικόν».
Αὐτός ὁ χαρακτηρισμός τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. προπαγανδίζεται μετά μεγαλυτέρου
μάλιστα θράσους καί θορύβου ὅταν ἡ ἡγεσία του προπαρασκευάζει νά διαπράξῃ ἕνα νέον
ἔγκλημα κατά τῆς ἡσυχίας, τῆς ζωῆς καί τῶν ἐλευθεριῶν τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ. (Κατοχή: μέ
τό σύνθημα τοῦ «έθνικοαπελευθερωτικοῦ» ἀγῶνος. Δεκεκβριανή ἐπανάστασις: μέ τό
σύνθημα τῆς ἀφοσιώσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τόν κοινοβουλευτισμόν. Συμμοριοπόλεμος: μέ τά
συνθήματα τῆς «συμφιλιώσεως» καί τῆς ἀφοσιώσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τήν ὁμαλήν
δημοκρατικήν ἐξέλιξιν.
(Βλέπε: ὑπ’ ἀριθμ. 14, 15, 16 μελέτας τῆς ἰδίας σειρᾶς).
Εἰς τό προπαγανδιστικόν αὐτό ψεῦδος τῆς ἑκάστοτε ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπαντοῦν οι
ίδιοι ἀποστομοτικῶς:

1. ΤΑ ΕΠΙΣΗΜΑ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ τά ὁποῖα διακηρύσσουν ὅτι: Τό Κ.Κ.Ε. δέν

εἶναι κόμμα ἑλληνικόν, ἀλλά εἶναι ἕνα τμῆμα τό ὁποῖον ἔχει εἰς τήν Ἑλλάδα ἡ ἡγεσία τοῦ
Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ, τά συμφέροντα τῆς ὁποίας καί ἐξυπηρετεῖ.

Ἰδού τί παραδέχονται τά κομμουνιστικά κείμενα ἐπ’ αὐτοῦ:

«Τό Κ.Κ.Ε. ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ
ΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ» γράφει ἡ «Κομμουνιστική Ἐπιθεώρησις» τοῦ
1943. «Γαλουχήθηκε καί φωτίστηκε ἀπό τό πνεῦμα καί τή φωτιά τῆς προλεταριακῆς
ἐπανάστασης τοῦ Ὀχτώβρη καί προσχώρησε στή Κ.Δ. τό 1920. Σ’ ὅλη του τή ζωή καί
ἀνάπτυξη βρῆκε ἀπό τήν Κ.Δ. τήν πιό ἄμεση καί φωτισμένη βοήθεια καί καθοδήγηση.
Χειραγωγημένο ἀπό τήν Κ.Δ. πέρασε τίς δυσκολίες καί στή μακρόχρονη κρίση του ἔμεινε
καί μένει πάντα πιστό στό πνεῦμα της, στό πρόγραμμά της, στήν πολιτική καί ὀργανωτική
γραμμή καί δράση, ΠΙΣΤΟ ΣΤΗ ΡΩΣΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΣΤΗ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ.
Θεωρεῖ τή δράση του σάν ἕνα κομμάτι, τό Ἑλληνικό κομμάτι τῆς ἑνιαίας κομμουνιστικῆς
δράσης σ’ ὅλο τόν κόσμο καί τήν ἐργατοαγροτική ἐπανάσταση στήν Ἑλλάδα σάν τμῆμα
τῆς παγκόσμιας ἐπανάστασης, σάν τήν Ἐλληνική συμβολή καί συνεισφορά στήν παγκόσμια
ἐπαναστατική κομμουνιστική δημιουργία. Τό Κ.Κ.Ε. στάθηκε πάντα πιστό στίς ἐπιταγές τῆς
διεθνοῦς προλεταριακῆς ἀλληλεγγύης».
(Βλέπε Κομμουνιστικήν Ἐπιθεώρησιν ἀριθμ. 2, Ἀθήνα 1943 σελ. 1-24 καί τήν
ἀνατύπωσίν της ὑπό τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., Ἀθήνα 1945, σελ. 34).
«Τό Κ.Κ.Ε. γαλουχημένο μέ τήν διδασκαλία τοῦ ΛΕΝΙΝ-ΣΤΑΛΙΝ ΕΜΑΘΕ ΝΑ
ΥΠΟΤΑΣΣΕΙ ΤΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ μας, ΣΤΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ ΤΗΣ
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ (κι’ αὐτό εἶναι «η μοναδικά σωστή ΕΘΝΙΚΗ πολιτική») ΝΑ
ΠΑΛΕΥΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ ΤΗΣ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ἀκόμα ἀπ’ τήν πρώτη μέρα τῆς
ἵδρυσής του: Στό κόμμα μας δέν ἔχουν θέση ἀντισοβιετικές ἐκδηλώσεις. Δέν τίς σηκώνει
τό κλῖμα τῆς ΑΠΕΡΙΟΡΙΣΤΗΣ ΑΦΟΣΙΩΣΗΣ ΣΤΗ ΣΟΒ. ΕΝΩΣΗ, στό κόμμα τῶν Μπολσεβίκων,
καί τό Μεγάλο Στάλιν»
(Βλ.: «Νέον Κόσμον τεῦχος 10, Ὀχτώβρη 1952, σελ. 14, στήλ. β΄).
Κυνική πράγματι ὁμολογία, ἥτις καί ἐπαναλαμβάνεται καί εἰς ἄλλο κομμουνιστικόν
κείμενον τό ὁποῖον γράφει:
«Τό Κ.Κ.Ε. ἀναπτύχθηκε καί γαλουχήθηκε μέ τήν ἀπεριόριστη πίστη καί ἀφοσίωση στή
Σοβιετική Ἕνωση καί τούς μεγάλους δασκάλους, Λένιν-Στάλιν»
89
 (Βλέπε: «Νέον Κόσμον» τεῦχος 9, Σεπτεμβρίου 1952, σελ. 7, στήλ. Α΄).
Ὁ καί νῦν εὐνοούμενος τοῦ Κρεμλίνου εἰς τήν ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε. Κώστας Κολιγιάννης
ἤ Ἀρβανίτης, κατά τήν ὁμιλίαν ἐνώπιον τῆς 3ης Συνδιασκέψεως τοῦ Κ.Κ.Ε. (Ὀκτώβριος
1950) διεκήρυξεν τήν σοβιετοδουλείαν τῶν ἡγετῶν τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τόν πρακτορειακόν
ρόλον τοῦ Κ.Κ.Ε., εἰπών τά ἑξῆς:
«Στό Κόμμα μας δέν ὑπάρχει ἄνθρωπος πού νά μήν εἶναι πιστός καί ἀφοσιωμένος στό
καθοδηγητικό κόμμα τοῦ παγκόσμιου προλεταριάτου, πού νά μήν πεθαίνει δέκα φορές, γιά
τό σοφό ἀρχηγό καί δάσκαλο τῶν ἐργαζομένων ὅλου τοῦ κόσμου Μεγάλο Στάλιν. Τό
Κόμμα μᾶς ἔδωσε χιλιάδες μαχητές του - μέλη του- στόν ἀγῶνα πού πέφτανε μέ τό ὄνομα
τοῦ Στάλιν καί τοῦ Ζαχαριάδη στό στόμα»
(βλ. «Νέον Κόσμον» τεῦχος 1, Ἰανουαρίου 1951, σελ. 61, στήλ. Β΄. Λόγον τοῦ Κ.
Κολιγιάννη εἰς τήν ΙΙΙην Συνδιάσκεψιν τοῦ Κ.Κ.Ε.).
Αἱ διακηρύξεις τῆς σοβιετοδουλείας συνεχίζονται:
«Τό Κ.Κ.Ε. ἔμεινε πάντα πιστό στήν Ὀκτωβριανή ἐπανάσταση πού τό γαλούχησε, στό
Μπολσεβίκικο Κόμμα καί τό Μαρξισμό-Λενινισμό, στό Λένιν καί στό Στάλιν πού μᾶς
ἔθρεψαν καί μᾶς ἄντρωσαν. Τή δύναμή μας τή στηρίζουμε στή δύναμη τοῦ
μπολσεβικισμοῦ. Αὐτή ἀνάδειξε τό Κ.Κ.Ε. σέ ἡγέτη τῆς ἐργατιᾶς καί ὅλου τοῦ έργαζομένου
λαοῦ τῆς Ἐλλάδος. Τό μπολσεβίκικο κόμμα πάντα μᾶς βοήθησε καί μᾶς στήριξε. Νά γιατί ἡ
ἀφοσίωσή μας σ’ αὐτό εἶναι ἀπεριόριστη. Νά γιατί ὅποιος θέλει νά χτυπήσει τό Κ.Κ.Ε.
χτυπά τούς ἀδιάρρηχτους δεσμούς του μέ τό μπολσεβικισμό. Νά γιατί ὅσο στερεώνουμε
καί σφίγγουμε τούς δεσμούς αὐτούς, ὅσο μένουμε πιστοί στόν προλεταριακό διεθνισμό
τόσο χαλᾶμε τά σχέδια ὅλων τῶν ἐχθρῶν τοῦ Κ.Κ.Ε.»
(Βλ.: «Δέκα Χρόνια Πάλης». Ἔκδοσις Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. σελ. 196-197).
Διά τό Κ.Κ.Ε. ὅτι τοῦ λέει τό Κ.Κ. τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως εἶναι νόμος, ὁμολογεῖ τό
κατωτέρω κομμουνιστικόν κείμενον.
«Τό Κ.Κ.Ε, δήλωσε ἀκόμα ἀπ’ τή 7η Ὀλομέλεια στόν Δ. Παρτσαλίδη ὅτι δέν θά τόν
ἀφήσει νά σπικουλάρει στό ὄνομα τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε ΠΟΥ ΟΤΙ ΛΕΕΙ ΕΙΝΑΙ ΝΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟ Κ.Κ.Ε.
Τό κόμμα μας (ἀπ’ τήν καθοδήγησή του μέχρι τό τελευταῖο μέλος του) ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΛΥΤΑ
ΑΦΟΣΙΩΜΕΝΟ ΣΤΗ ΜΑΝΑ ΜΑΣ ΤΗ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ, ΤΟ Κ.Κ.Σ.Ε. ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ
ΣΤΑΛΙΝ»
(Βλ.: «Νέον Κόσμον», τεῦχος 10, Ὀκτωβρίου 1958, σελ. 13, στήλ. α΄).
Ὡς τό πλέον χαρακτηριστικόν ἐκ τῶν πειστηρίων τῆς σοβιετοδουλείας τοῦ Κ.Κ.Ε. καί
τῶν ἡγετῶν του πρέπει νά θεωρηθῇ τό χαιρετιστήριον τηλεγράφημα πού ἀπέστειλεν ἡ 3 η
Συνδιάσκεψις τοῦ Κ.Κ.Ε. (Ὀκτώβριος 1950) πρός τόν Στάλιν, «τόν πολυσέβαστον τότε
πατέρα τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ὅλων τῶν Κ.Κ.».
Ἰδού τί περιέχει τό πρός τόν Στάλιν χαιρετιστήριον μήνυμα τῆς 3 ης Συνδιασκέψεως τοῦ
Κ.Κ.Ε.:
«Πολυσέβαστέ μας πατέρα, δάσκαλε καί ὁδηγητή.
Ἐμεῖς οἱ ἀντιπρόσωποι τῆς 3ης Συνδιάσκεψης τοῦ κόμματός μας στό ὄνομα ὅλου τοῦ
κόμματός μας, ὁλοκλήρου τοῦ ἀγωνιζομένου λαοῦ μας καί τῶν πολιτικῶν προσφύγων τῆς
Ἑλλάδος, ἐκφράζουμε σέ Σᾶς καί τό δοξασμένο Μπολσεβίκικο Κόμμα, τό καθοδηγητικό
Κόμμα τοῦ παγκοσμίου ἐπαναστατικοῦ κινήματος, τήν ἀπεριόριστη εὐγνωμοσύνη, ἀγάπη
καί ἀφοσίωσή μας... Ἡ ὑποστήριξη πού παρέχεται στό κίνημά μας ἀπό τή Σοβιετική
Ἕνωση, τίς Λαϊκές Δημοκρατίες, ὅλα τά κομμουνιστικά κόμματα καί ὅλη τή προοδευτική
ἀνθρωπότητα ἔχουν πείσει τό λαό μας ὅτι ὁ μεγάλος Στάλιν εἶναι μαζί μας, γιατί ὁ ἀγώνας
μας εἶναι δίκαιος καί αὐτό ἀποτελεῖ τήν πιό γρανιτένια ἐγγύηση καί στερεώνει τήν ἀπόλυτη
πίστη μας, ὅτι παρ’ ὅλες τίς δυσκολίες καί τά ἐμπόδια ἡ τελική νίκη θάναι δική μας.
Γιατί ὅπου Στάλιν ἐκεῖ καί ἡ νίκη».
(Βλ.: «Ἡ 3η Συνδιάσκεψη τοῦ Κ.Κ.Ε.», Ὀκ/βριος 1950, ἔκδοσις Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., σελ. 3-
4).

90
 Ἐξ ἄλλου ὁ «Νέος Κόσμος», τό ἐπίσημον θεωρητικόν ὄργανον τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.,
γράφει ὅτι:
«... ἡ κομματικότητα τοῦ καθενός κρίνεται ἀπό τήν θέση πού παίρνει ἀπέναντι στή
Σοβιετική Ἕνωση»...
(Βλ. «Νέον Κόσμον» Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου, τεῦχος 11-12, 1950, σελ. 13, στήλ. Β΄).
Δέν χρειάζεται νομίζομεν νά παραθέσωμεν καί ἄλλας κομματικάς ὁμολογίας περί τοῦ
πρακτορειακοῦ ρόλου τοῦ Κ.Κ.Ε. Τά παρατεθέντα κείμενα εἶναι ἀρκετά. Τό μόνον τό
ὁποῖον θά πρέπει ν’ ἀναφέρωμεν εἶναι ὅτι αἱ ἀνωτέρω ὁμολογίαι δέν εἶναι πίστις μόνον τῆς
ἡγεσίας Ζαχαριάδη, ἀλλά εἶναι καί τῆς λεγομένης νέας ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. Τά κείμενα τῆς
νέας ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. ὁμολογοῦν ἀπεριφράστως ὅτι ἡ γραμμή τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε., ἡ
καθορισθεῖσα διά τῶν ἀποφάσεων τῆς 6ης Ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Μάρτιος 1956,
δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά ἡ διοχέτευσις τῶν ἀποφάσεων τοῦ 20οῦ Συνεδρίου τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε.
Εἰς τήν ρητήν ταύτην διαβεβαίωσιν προβαίνει ὁ Ζήσης Ζωγράφος, μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ
Κ.Κ.Ε. καί μἐγας θεωρητικός τοῦ Κ.Κ.Ε., εἰς τήν ἐνώπιον τῆς 7 ης Ὁλομελείας τοῦ Κ.Ε. τοῦ
Κ.Κ.Ε. (Φεβρουάριος 1957) ὁμιλίαν του. Εἰς ταύτην ὁ Ζ. Ζωγράφος κατεφέρθη δρυμύτατα
κατά τῶν Ζαχαριάδη, Βλαντᾶ καί Γούσια, οἱ ὁποῖοι ἀπετέλουν τήν καθαιρεθεῖσαν ἡγεσίαν
τοῦ Κ.Κ.Ε., διότι οὗτοι στρεφόμενοι κατά τῶν ἀποφάσεων τῆς 6ης Ὁλομελείας ἐστρέφοντο
οὐσιαστικῶς κατά τῶν ἀποφάσεων τοῦ 20οῦ Συνεδρίου τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε., τάς ὁποίας ἡ 6η
Ὁλομέλεια διωχέτευσε εἰς τό Κ.Κ.Ε.
Ὁ Ζήσης Ζωγράφος εἶπεν:
«Ὅταν ὁ Ζαχαριάδης, Βλαντᾶς, Γούσιας στρέφονται ἐνάντια στην 6ην Ὁλομέλεια,
στρέφονται συγκεκριμένα ἐνάντια στις ἀρχές τοῦ 20οῦ Συνεδρίου πού ἡ 6η Ὁλομέλεια
διωχέτευσε στό κόμμα μας».
(Βλ.: εἰς «Νέον Κόσμον» τεῦχος 4-5, Ἀπριλίου-Μαΐου 1957, ὁμιλίαν τοῦ Ζ. Ζωγράφου,
σελ. 110).

2. ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

Τά ἔργα τοῦ Κ.Κ.Ε. ἔρχονται κατά τόν πλέον ἐπίσημον τρόπον νά ἐπικυρώσουν τάς
ἀνωτέρω κυνικάς διακηρύξεις του περί τοῦ πρακτορειακοῦ του ρόλου, ὑλοποιημένου μέ
ἀντεθνικάς, ἀντιλαϊκάς καί ἀντιδημοκρατικάς ἐνεργείας.
Ἐν περιλήψει ἀναφέρομεν τάς πλέον χαρακτηριστικάς προδοτικάς, ἀντεθνικάς καί
ἀντιδημοκρατικάς πράξεις τοῦ Κ.Κ.Ε. (Βλέπε περί αὐτοῦ ἐν ἐκτάσει εἰς τάς μελέτας: «Αἱ
ἐθνοπροδοσίαι τοῦ Κ.Κ.Ε.».
i. Μέ τήν πρώτην του ἐμφάνισιν εἰς τήν πολιτικήν σκηνήν τῆς χώρας δρᾶ
συστηματικῶς διά νά ὑπονομεύσῃ καί διαβρώσει τόν ἐθνικόν στρατόν, καθ’ ὅλην τήν
διάρκειαν τῆς Μικρασιατικῆς ἐκστρατείας, διά νά ἐξυπηρετή τήν Σοβιετο-Τουρκικήν
συμμαχίαν τοῦ Λένιν-Ἀτατούρκ. Καί σήμερον ἀκόμη τό Κ.Κ.Ε. ὁμολογεῖ ὅτι ἔκανε ὅτι
μποροῦσε καί συνέβαλεν μέ ὅλας του τάς δυνάμεις διά τό ξερρίζωμα τοῦ Ἑλληνικοῦ
πληθυσμοῦ τῆς Μικρᾶς Ἀσίας.
(Βλ. Μελέτην ὑπ’ ἀριθμ. 9 «Τό Κ.Κ.Ε. καί η Μικρασιατική Ἐκστρατεία»).
ii. Τό Κ.Κ.Ε., ἀπό τό 1924 μέχρι σήμερον, διεκήρυσσε, ἄλλοτε ἀνοικτά καί ἄλλοτε
συγκεκαλυμένα, ὅτι εἶναι ἕτοιμον νά ἀκρωτηριάσῃ τήν Ἑλλάδα, νά θυσιάσῃ τήν Ἑλληνικήν
Μακεδονίαν εἰς τούς Βουλγάρους διά νά ἐξυπηρετήσῃ τά μεγαλοβουλγαρικά σχέδια τοῦ
«ἀδελφοῦ» Κ.Κ. Βουλγαρίας.
(Βλ. Μελέτην ὑπ’ ἀριθ. 10).
iii. Χαρακτηρίζει ὅλας συλλήβην τάς ἐθνικάς μας διεκδικήσεις (ἀπόφασις τῆς Β΄
Ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. του, Νοέμβριος 1934), ἐπί τῆς Β. Ἠπείρου, τῆς Κύπρου καί τῆς
Δωδεκανήσου, ὡς «ἰμπεριαλιστικό ἀλυτρωτισμό». Δέον νά σημειωθῇ ὅτι καί σήμερον
ἀκόμη ἡ νέα ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. χαρακτηρίζει ὡς «μεγαλοϊδεάτικο σωβινισμό», τήν
προβολήν τῆς ἐθνικῆς μας διεκδικήσεως ἐπί τῆς Βορείου Ἠπείρου καί τήν στρατηγικήν

91
διαρρύθμιση τῶν πρός τήν Βουλγαρίαν συνόρων μας πρός ὄφελος τῆς ἐθνικῆς μας
ἀσφαλείας, τάς ὁποίας διεκδικήσεις εἶχε τό Κ.Κ.Ε. ἀποδεχθῇ καί συμπεριλάβῃ εἰς τό
πρόγραμμά τοῦ Ε.Α.Μ. τό 1945, διά λόγους φυσικά προπαγανδιστικούς. Σήμερον ἡ ἡγεσία
τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπηγόρευσε ἀκόμη καί εἰς τά μέλη της καί τούς ὁπαδούς του νά ἀναφέρουν τήν
λέξιν Βόρειος Ἤπειρος, μετανομάσασα ταύτην ΝΟΤΙΟΣ ΑΛΒΑΝΙΑ. (Βλέπε: Μελέτην υπ’
ἀριθ. 11).
iv. Κατά τόν Ἑλληνοϊταλικόν πόλεμον ὅταν ὁ Ἑλληνικός λαός ἐμάχετο ὑπέρ βωμῶν καί
ἑστιῶν ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐχαρακτήριζε τόν πόλεμον «ὡς πόλεμον τῆς ἑλληνικῆς
πλουτοκρατίας καί τοῦ Ἀγγλικοῦ ἰμπεριαλισμοῦ», ἐκαλοῦσε τούς Ἕλληνας στρατιώτας τοῦ
μετώπου «νά πετάξουν τά ὅπλα καί νά μή χύνουν ἄδικα τό αἷμα τους» καί τέλος ἐκαλοῦσε
τόν Ἑλληνικό λαό καί τούς κομμουνιστάς νά ἀνατρέψουν τήν Κυβέρνηση, δι’ ἐμφύλιον
πόλεμον, νά συνθηκολογήσῃ ἡ Ἑλλάς μέ τόν ἄξονα τῆς μεσολαβήσεως τῆς Ε.Σ.Σ.Δ., ὅπως
εἶχεν πράξει ἡ Βουλγαρία, ἡ ὁποία ὑπεδέχετο τήν ἐποχήν ἐκείνην «μετά βαΐων καί κλάδων»
τά εἰσελθόντα εἰς τήν Βουλγαρίαν Γερμανικά στρατεύματα. Τήν θέσιν ταύτην τοῦ Κ.Κ.Ε.
τήν ὑπηγόρευσεν ἡ Σοβιετικο-Γερμανική συμφωνία καί τό Κ.Κ.Ε. εἶχεν ἐντολήν νά μήν
ἐνοχλοῦνται οἱ σύμμαχοι τῆς «μάννας» τοῦ Κ.Κ.Ε., τῆς Ε.Σ.Σ.Δ. (Βλ.: Μελέτην ὑπ’ ἀριθ.
13).
v. Κατά τήν κατοχήν ἐξεμεταλλεύθη τό πατριωτικόν αἴσθημα τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ καί
ὑπό τό πρόσχημα τοῦ ἐθνικοαπελευθερωτικοῦ ἀγῶνος, ἐπεδόθη εἰς ἔνα συστηματικόν
ἀγῶνα ἐξοντώσεως τῶν πολιτικῶν του ἀντιπάλων διά τήν ἐπιβολήν τοῦ κομμουνιστικοῦ
καθεστώτος καί τήν σοβιετικοποίησιν τῆς Ἑλλάδος. (Βλ. Μελέτην ὑπ’ ἀριθ. 14).
vi. Ὀργάνωσε καί προπαρεσκεύασε τήν Δεκεμβριανήν ἐπανάστασιν τό 1944, διά νά
ἐπιβάλῃ τήν κομμουνιστικήν τυραννίαν εἰς τόν μόλις ἀπελευθερωθέντα Ἑλληνικόν λαόν.
(Βλ. Μελέτην ὑπ’ ἀριθ. 15).
vii. Ἐξωπλίσθη ἀπό ξένας δυνάμεις καί ἔστρεψε τά ξένα ὅπλα ἐναντίον τῆς Ἑλλάδος,
ὀργανώσαν τό συμμοριοπόλεμον καί ἐπί μίαν τριετίαν ἐπεσώρευσεν ἐρείπια ἐπί ἐρειπίων εἰς
τήν χώραν μας, ἐν τῇ προσπαθείᾳ του νά ὁδηγήσῃ τήν Ἑλλάδα ὑπό τό σιδηροῦν
παραπέτασμα καί τόν Σοβιετικόν ζυγόν.
(Βλ. Μελέτην ὑπ’ ἀριθ. 16).
viii. Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., ἡ ὁποία δέν ἐδίστασε νά στρέψῃ τά ξένα ὅπλα ἐναντίον τῆς
Ἑλλάδος, κατεδίκασε καί ἀπεκήρυξε τήν ἔνοπλον πάλην τοῦ Κυπριακοῦ λαοῦ κατά τῆς
ἀγγλικῆς ἀποικιοκρατίας, χαρακτηρίσασα ταύτην «τυχοδιωχτισμό μέ πασχαλιάτικα καί
βαρελότα καί τρακατροῦκες», καί ἀπεκάλυψε τήν ταυτότητα τοῦ στρατηγοῦ Γρίβα εἰς τούς
Ἄγγλους.
(Βλ. Μελέτην ὑπ’ ἀριθ. 12).
Τό Κ.Κ.Ε. διά τῶν ἔργων του ἐπιβεβαιώνει τάς ἐπισήμους διακηρύξεις του ὅτι εἶναι μία
ὀργάνωσις τήν ὁποίαν ἔχει εἰς τήν Ἑλλάδα ἡ ἡγεσία τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ, ἡ ὁποία
ἐργάζεται ἐναντίον τῶν συμφερόντων τοῦ Ἑλληνικοῦ Λαοῦ καί τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους.
Τό Κ.Κ.Ε. δέν εἶναι κόμμα Ἐθνικόν Ἑλληνικόν, εἶναι Ἀντεθνικόν, Ἀντιλαϊκόν,
Ἀντιδημοκρατικόν Κόμμα.

3. ΟΙ ΗΓΕΤΑΙ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., ΠΡΑΚΤΟΡΕΣ ΤΗΣ Ε.Σ.Σ.Δ.

Τό Κ.Κ.Ε. δέν εἶναι κόμμα Ἑλληνικόν-Ἐθνικόν. Εἶναι μία ρωσοσυντήρητος πρακτορειακή

ὀργάνωσις, τῆς ὁποίας ἀποστολή εἶναι ἡ ἐξυπηρέτισις τῶν συμφερόντων τῆς ἡγεσίας τοῦ
διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ εἰς τούς χώρους τῆς Ἑλλάδος, τῆς Βαλκανικῆς καί τῆς ἀνατολικῆς
Μεσογείου γενικώτερον.
(Βλ.: τήν ὑπ’ ἀριθ. 2 μελέτην: «Τό Κ.Κ.Ε. εἶναι τό τμῆμα τῆς ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς
Κομμουνισμοῦ»).
Τήν πρακτορειακήν, τήν ρωσσόδουλον ἰδιότητά του, δέν τήν ὁμολογεῖ μόνον τό ἴδιον
τό Κ.Κ.Ε., ἀλλά τήν ἔχει ἐπισφραγίσῃ μέ τάς ἐθνοπροδοσίας του καί τήν ἐπιβεβαιώνει μέ

92
την καθημερικήν ρωσσόδουλον ἀνθελληνικήν δρᾶσιν του. (Βλέπε: τάς ὑπ’ ἀριθ. 9-16
μελέτας).
Ἡ πρακτορειακή αὐτή ρωσσόδουλος ὀργάνωσις, τό Κ.Κ.Ε., εἶναι δημιούργημα τῆς
ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς κομμουνισμοῦ. Οἱ ὑπό τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. ἰσχυριζόμενοι, ὅτι τό
Κ.Κ.Ε. εἶναι δῆθεν δημιούργημα τῆς Ἑλληνικῆς κοινωνικοπολιτικῆς πραγματικότητος,
ἔρχονται είς προφανῆ ἀντίθεσιν μέ τήν ἱστορικήν ἀλήθειαν.

ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΙΔΡΥΘΗ ΥΠΟ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ

Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. τοποθετεῖ τήν χρονολογίαν ἱδρύσεως τοῦ Κ.Κ.Ε., εἰς τόν
Νοέμβριον τοῦ 1918, χρονολογία καθ’ ἥν ἱδρύθη εἰς τόν Πειραιᾶ ἀπό Ἕλληνας σοσιαλιστάς
καί ἐργατικούς ἡγέτας τό Σοσιαλιστικόν Ἐργατικόν Κόμμα Ἑλλάδος. Τήν ἵδρυσιν αὐτοῦ τοῦ
κόμματος, πρῶτος ὁ τέως ἀρχηγός τοῦ Κ.Κ.Ε., Ν. Ζαχαριάδης εἰς τό ἔργον του «θέσεις διά
τήν ἱστορίαν τοῦ Κ.Κ.Ε.» ἠθέλησε νά τήν ταυτίσῃ μέ τήν ἵδρυσιν τοῦ Κ.Κ.Ε.
Ὁ ἰσχυρισμός αὐτός τοῦ Ζαχαριάδη, τόν ὁποῖον υἱοθετοῦν καί οἱ σημερινοί ἡγέται τοῦ
Κ.Κ.Ε., εἶναι ἱστορικῶς ἀναληθής καί εἶναι ἰσχυρισμός κομμουνιστικῆς σκοπιμότητος. Καί
εἶναι ἱστορικῶς ἀναληθῆς διότι τό Κ.Κ.Ε. ἐδημιουργήθη πολύ ἀργότερον ἀπό τῆς ὑπό τοῦ
Λένιν ἱδρύσεως τῆς ΙΙΙ Διεθνοῦς (4 Μαρτίου 1919) καί κατόπιν ἐπιμόνων, συστηματικῶν
καί δαπανηρῶν προσπαθειῶν τοῦ σοβιετικοῦ μπολσεβικισμοῦ καί τοῦ σοβιετικοῦ κράτους.
Τό Σοσιαλιστικόν Ἐργατικόν Κόμμα Ἑλλάδος, ἱδρυθέν τόν Νοέμβριον 1918, τῆς
ὑποδείξει καί ὑποκινήσει τοῦ Ἑλευθερίου Βενιζέλου δέν ἦτο κόμμα κομμουνιστικοῦ
μπολσεβικικοῦ τύπου, ἀλλά ἕνα μεταρρυθμιστικόν σοσιαλιστικόν κόμμα τῆς
κοινοβουλευτικῆς Δημοκρατίας καί οὐχί τῆς ἐπαναστατικῆς βίας.
Τό κόμμα αὐτό ἰδεολογικῶς καί ὀργανωτικῶς δέν εἶχεν οὐδεμίαν σχέσιν καί οὐδέν
κοινόν γνώρισμα μέ τάς ὑπό τοῦ Λένιν καθορισθείσας ὀργανωτικάς καί ἰδεολογικάς ἀρχάς
συγκροτήσεως λειτουργίας καί δράσεως τῶν κομμουνιστικῶν κομμάτων.
Διά τήν συγκρότησιν τοῦ Κ.Κ.Ε., ἐν Ἑλλάδι, ἠσχολήθη ἡ ἡγεσία τῆς Κομμουνιστικῆς
Διεθνοῦς μετά τήν ἵδρυσίν της (4 Μαρτίου 1919 εἰς Μόσχαν).
Αὕτη ἐφρόντισε νά ἀνεύρῃ τούς καταλλήλους ἀνθρώπους εἰς τάς διαφόρους χώρας διά
τῶν ὁποίων ἐπεδίωκε νά συγκροτήσῃ τά εἰς αὐτάς πρακτορεῖα της. Τούς ἐφοδίασε μέ ὅλα
τά μέσα καί κυρίως τά οἰκονομικά.
Διά τάς χώρας τῆς Βαλκανικῆς τό ἔργον αὐτό τό εἶχεν ἀναθέσει εἰς τούς Βουλγάρους
κομμουνιστάς, μέ ἐπικεφαλῆς τόν Κολάρωφ καί τόν Γεωργ. Δημητρώφ.
Μεταξύ τῶν Ἑλληνικῶν σοσιαλιστικῶν κύκλων, οἱ Βούλγαροι διέκρινον τόνΔημοσθένην
Λιγδόπουλον, όστις, ὡς ὑπεύθυνος τῆς Ἐφημερίδος «Ἐργατικός ἀγών», ὑπεστήριζε τό
σοβιετικόν καθεστώς. Ὁ Λιγδόπουλος χωρίς δισταγμούς ἐδέχθη νά πρακτορεύσῃ τήν
νεοσύστατον Ε.Σ.Σ.Δ.
Κατόπιν αὐτοῦ, τοῦ παρεσχέθη ἄφθονον χρῆμα καί διεισδύσας εἰς τό Σοσιαλιαστικόν
Ἐργατικόν Κόμμα, ἀπετέλεσεν τήν βάσιν τοῦ πυρῆνος διά τήν ἐπιβολήν τῆς ρωσσοκρατίας
ἐντός τοῦ Σοσιαλιστικοῦ Ἐργατικοῦ Κόμματος Ἑλλάδος.
Ὁ ὑπό τόν Λιγδόπουλον πυρήν τόν Νοέμβριον τοῦ 1919 εἰς τό συγκληθέν ἐθνικόν
Συμβούλιον κατορθώνει καί καταλαμβάνει ἡγετικήν θέσιν εἰς τό Σοσιαλιστικόν Ἐργατικόν
Κόμμα Ἑλλάδος. Ὁ Λιγδόπουλος εἰσέρχεται εἰς τήν Κ.Ε. του. Ἀπό τῆς θέσεώς του ταύτης -
κατά τήν ἐντολήν τήν ὁποίαν εἶχεν ἀπό τούς Βουλγάρους κομμουνιστάς - προπαγανδίζει
καί λαμβάνει ὅλα τά μέτρα διά τήν συγκρότησιν ἑνός ἑνιαίου ὀργανισμοῦ ὀργανωτικῆς καί
ἰδεολογικῆς συνδέσεως τῶν κομμουνιστικῶν κομμάτων εἰς τήν Βαλκανικήν.
Τόν Ἰανουάριον τοῦ 1920 ὁ Λιγδόπουλος λαμβάνει μέρος εἰς τό εἰς Σόφιαν συνελθόν
ἱδρυτικόν συνέδριον τῆς Βαλκανικῆς Κομμουνιστικῆς Ὀμοσπονδίας. Κατ’ αὐτό, οἱ
παραστάντες ὡς ἀντιπρόσωποι τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν ἀποδέχονται τάς εἰσηγήσεις τῶν
Βουλγάρων κομμουνιστῶν-πρακτόρων τῆς Μόσχας περί προσχωρήσεως τῆς Βαλκανικῆς
Κομμουνιστικῆς Ὁμοσπονδίας εἰς τήν Κ.Δ.

93
 Κατόπιν αὐτῆς τῆς ἀποφάσεως, οἱ ἀντιπρόσωποι ἀναλαμβάνουν τήν ὑποχρέωσιν νά
ἀποσπάσουν ἀποφάσεις διά τήν προσχώρησιν τῶν κομμάτων των εἰς τήν Κ.Δ. Ὁ
Λιγδόπουλος ἐπιστρέψας εἰς Ἑλλάδα μέ τά ἀπαραίτητα μέσα ἀναπτύσσει μεγάλην
δραστηριότητα ἐντός τοῦ Σοσιαλιστικοῦ Ἐργατικοῦ Κόμματος διά νά «ψήσει καί ἄλλους
ἡγέτας» ὥστε νά ἐξασφαλισθεῖ ἡ προσχώρησις τοῦ κόμματος εἰς τήν Γ’ Διεθνῆ.
Καί πράγματι κατορθώνει νά διευρύνῃ τόν πυρῆνα μπολσεβικοποιήσεως τοῦ
Σοσιαλιστικοῦ κόμματος, ἐξαναγκάζει πολλά ἡγετικά του στελέχη νά παραιτηθοῦν καί τόν
Ἀπρίλιον τοῦ 1920 συνέρχεται τό 2ον Συνέδριον τοῦ Σοσιαλιστικοῦ Ἐργατικοῦ Κόμματος
Ἑλλάδος, εἰς τό ὁποῖον ὁ πυρῆν τοῦ Λιγδοπούλου ἐπιβάλλεται καί ἀποσπᾶ ἀπόφασιν
προσχωρήσεως τοῦ Σοσιαλιστικοῦ Ἐργατικοῦ Κόμματος Ἑλλάδος εἰς τήν Κ.Δ. καί γίνεται
τοῦτο τό Ἑλληνικό τμῆμα τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς.
Κατόπιν τῆς ἀποφάσεως ταύτης ὁ Λιγδόπουλος σπεύδει εἰς Μόσχαν καί ἀνακοινώνει εἰς
τόν τότε πρόεδρον τῆς Κόμιντερν Ζηνόβιεφ τήν προσχώρησιν τοῦ Σοσιαλιστικοῦ
Ἐργατικοῦ κόμματος εἰς τήν Κ.Δ.
Κατά τήν συνεδρίασιν τῆς Ἐκτελεστικῆς Ἐπιτροπῆς τῆς Κ.Δ. τήν 21 ην Σεπτεμβρίου
1920 ὁ Ζηνόβιεφ, προβαίνει εἰς ἐπίσημον ἀνακοίνωσιν ὅτι τό Σοσιαλιστικόν Ἐργατικόν
Κόμμα Ἑλλάδος, ἔγινε ὁμοφώνως δεκτόν εἰς τήν Κ.Δ. Ἔτσι ἡ Κ.Δ. ἀπέκτησε τόν ἐπίσημον
πράκτορά της ἐν Ἑλλάδι.
Τά πραγματικά γεγονότα λοιπόν ἔρχονται νά διαψεύσουν κατά τόν πλέον πανηγυρικόν
τρόπον τούς ἰσχυρισμούς σκοπιμότητος τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. περί τοῦ χρόνου ἱδρύσεώς
του. Ἡ ἱστορική ἀλήθεια τοποθετεῖ τήν ἵδρυσιν τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τήν 21ην Σεπτεμβρίου 1920,
χρονολογίαν κατά τήν ὁποίαν ἡ Ἐκτελεστική Ἐπιτροπή τῆς Κ.Δ., ἀνεκοίνωσεν ὅτι
ἀπέκτησεν ἐν Ἑλλάδι ὀργάνωσιν ὑποτεταγμένην ἰδεολογικῶς καί ὀργανωτικῶς εἰς ταύτην.
Οἱ ἡγέται τοῦ Κ.Κ.Ε. διά τῆς μεταθέσεως τῆς χρονολογίας ἱδρύσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. κατά
δύο χρόνια ἐνωρίτερον ἐπιδιώκουν νά ἐμφανίσουν τό Κ.Κ.Ε., ὡς συγκροτηθέν πρίν ἀκόμη
δημιουργηθῇ ἡ Κομμουνιστική Διεθνής καί ἑπομένως θέλουν νά ὑποστηρίζουν ὅτι δέν
ὑπάρχει οὐδεμίαν ὀργανωτική, ἰδεολογική καί οἰκονομική ἐξάρτησις τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπό τῆς
ἑκάστοτε ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ.
Μέ ἄλλα λόγια, σκοπός των εἶναι νά ἐμφανίσουν τό Κ.Κ.Ε. ὡς κόμμα, δημιουργηθέν
ὑπό τῆς Ἑλληνικῆς πραγματικότητος. Τά γεγονότα ὅμως ἀποκαλύπτουν τούς
κομμουνιστικούς αὐτούς ἰσχυρισμούς ὡς μύθους.
Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι τό Κ.Κ.Ε. συνεκροτήθη, ὑπό τῆς ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς
Κομμουνισμοῦ καί ἔκτοτε εὑρίσκεται ὑπό τόν ἀπόλυτον αὐτῆς ἔλεγχον καί ἐκτελεῖ τυφλῶς
τάς ἐντολάς της καί χρηματοδοτεῖται ὑπ’ αὐτῆς, ἤτοι μέ ἄλλα λόγια τό Κ.Κ.Ε.
ρωσσοκρατεῖται καί ρωσσοσυντηρεῖται.

Η ΜΟΣΧΑ ΤΟΠΟΘΕΤΕΙ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΤΗΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΗΓΕΣΙΑΝ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

Ἡ ἡγεσία τοῦ Διεθνοῦς κομμουνισμοῦ ἐξασφαλίζει τόν ἔλεγχόν της ἐπί τῶν ἀνά τόν
κόσμον κομμουνιστικῶν κομμάτων ἀφ’ ἑνός μέν διά τῆς τοποθετήσεως εἰς τήν ἡγεσίαν τῶν
ἀποδεδειγμένως πιστῶν καί ἀφοσιωμένων ἀνθρώπων της καί ἀφ’ ἑτέρου διά τῆς ἀγρύπνου
παρακολουθήσεως, διά καταλλήλων στελεχῶν της, τῆς ἐν γένει δράσεως τῶν
κομμουνιστικῶν κομμάτων καί τῆς ἡγεσίας των.
Εἰς τά κομουνιστικά κόμματα ἰσχύει ἡ ἀρχή τοῦ διορισμοῦ τῶν ἡγετῶν των υπό τῶν
ἑκάστοτε ἰσχυρῶν τῆς Μόσχας.
Τά μέλη καί τά στελέχη παντός Κ.Κ. δέν ἐκλέγουν τούς ἡγέτας των, οὖτοι ἐπιβάλλονται
ἄνωθεν.
Οὐδείς κομμουνιστής ἀνέρχεται εἰς τήν ἡγεσίαν τοῦ κόμματος ἄν προηγουμένως δέν
ἔχει τό χρῖσμα τῆς εὐνοίας τῶν ἑκάστοτε ἰσχυρῶν τῆς Μόσχας. Καί οὐδείς παραμένει εἰς
τήν θέσιν του ὅταν δέν πειθαρχεῖ ἤ παρακούει ἤ παραβλέπει τάς διαταγάς της. Ἀκόμη δέ ἡ
ἰδία τύχη τόν περιμένει καί ὅταν, παρά τήν ἀποδεδειγμένην ἀφοσίωσίν του εἰς τήν Μόσχαν,

94
ἤθελε θεωρηθῇ ὡς ἐμπόδιον εἰς τήν ἐξυπηρέτησιν τῶν σοβιετικῶν συμφερόντων, ὅπως
συνέβη μέ τήν περίπτωσιν τοῦ τέως ἀρχηγοῦ τοῦ Κ.Κ.Ε., Ν. Ζαχαριάδη. Ἡ κομμουνιστική
μᾶζα οὐδένα ρόλον παίζει. Ἁπλῶς καλεῖται ἄλλοτε νά χειροκροτήσει καί νά προσκυνήσει ὡς
ὑπεράνθρωπον ἕναν ἡγέτη καί ἄλλοτε νά καταρασθῆ τόν ἡγέτην της, διά τόν ὁποῖον
πολλές φορές εἶχε κληθεῖ νά γονατίσῃ μπροστά του καί νά τόν λατρεύσῃ σάν ἴνδαλμα, σάν
ἰδανικόν.
Ἡ Μόσχα δέν δίδει τυχαίως καί ἀβασανίστως τό χρίσμα τῆς εὐνοίας της εἰς τούς
κομμουνιστάς τούς προοριζομένους νά καταλάβουν ἡγετικάς θέσεις εἰς τά ἀνά τόν κόσμον
κομμουνιστικά κόμματα. Ἀλλά ἐπιπροσθέτως, οὔτε κόπων οὔτε δαπανῶν φείδεται
προκειμένου νά ἐπιλέξῃ, νά ἐκπαιδεύσῃ καί νά πεισθῇ περί τῆς καταλληλότητος ἤ μή τῶν
πρακτόρων της ἡγετῶν τῶν Κ.Κ.
Ἅπαντες οἱ τοποθετηθέντες εἰς τήν ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ. ὑπέστησαν προηγουμένως τήν
δοκιμασίαν τῆς Μόσχας. Ἀνῆλθον ἤ κατῆλθον, παραμένουν ἤ ἐκδιώκονται κατά τό δοκοῦν
τῆς Μόσχας καί βάσει κριτηρίων πού τό συμφέρον της καθορίζει. Ὅλοι τους χωρίς
ἐξαίρεσιν διά πολύ ἤ δι’ ὀλίγον χρόνον ἐφοίτησαν εἰς εἰδικάς κομμουνιστικάς σχολάς, τάς
ὁποίας ἐδημιούργησε τό Κ.Κ.Σ.Ε., ἅμᾳ τῇ δημιουργίᾳ τοῦ κομμουνιστικοῦ κράτους.
Ταυτοχρόνως, ὅλη ἡ δράσις τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπό τῆς συγκροτήσεώς του, παρακολουθεῖται,
ἐλέγχεται καί καθορίζεται ὑπό εἰδικῶν στελεχῶν τῆς ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ
ἐπιφορτισμένων μέ τό ἔργον αὐτό.

Η ΣΧΟΛΗ «ΚΟΥΤΒ» ΤΗΣ ΜΟΣΧΑΣ

Ἡ ἡγεσία τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ, προκειμένου νά ἐφοδιάζῃ τά ἀνά τόν κόσμον

πρακτορεῖα της, τά Κ.Κ., διά καταλλήλων πρακτόρων της, καί νά ἐξασφαλίζῃ τόν ἐπ’ αὐτῶν
ἔλεγχόν της, ἔκρινε σκόπιμον, ὀλίγον μετά τήν ἵδρυσιν τῆς Κ.Δ. (4 Μαρτίου 1919) νά
ὀργανώσῃ σχολάς κομμουνιστικῆς διαπαιδαγωγήσεως καί ἐκπαιδεύσεως στελεχῶν.
Μία ἀπό τάς σχολάς αὐτάς εἶναι καί τό Κομμουνιστικόν Πανεπιστήμιον τῶν
ἐργαζομένων τῆς Ἀνατολῆς ἡ λεγομένη σχολή «ΚΟΥΤΒ» τῆς Μόσχας, ἱδρυθέν τό 1921.
Ὁ Ι. Β. Στάλιν ὁμιλῶν εἰς τούς μαθητάς τῆς σχολῆς «ΚΟΥΤΒ» τήν 18 ην Μαΐου 1925 ἐξ
ἀφορμῆς τῆς 4ης ἐπετείου τῆς ἱδρύσεώς της καθώρισε ὡς ἑξῆς τόν σκοπόν της:
«Η «ΚΟΥΤΒ» τό Κομμουνιστικό Πανεπιστήμιον τῶν Ἐργαζομένων τῆς Ἀνατολῆς ἔχει
σκοπό νά δημιουργήσῃ στελέχη ἱκανά νά ἐξυπηρετήσουν τίς ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ
τῶν ἐργαζομένων μαζῶν τῶν ἀποικιακῶν καί ἐξαρτημένων χωρῶν τῆς Ἀνατολῆς»
(Βλ. «Ι.Β. Στάλιν Ἅπαντα», Ἑλληνική μετάφρασις, ἐκδοτικοῦ οίκου «Νέας Ἑλλάδας»
τόμος 7, σελ. 147).
Ἐννοεῖται ὅτι ἐπαναστατικές ἀνάγκες σημαίνουν «σοβιετικές ἀνάγκες». Ἔτσι δέ
ἐξηγοῦνται αἱ τεράστιαι δαπάναι τάς ὁποίας καταβάλει τό σοβιετικόν κράτος διά τήν
ἐκπαίδευσιν τῶν πρακτόρων του. Τό σοβιετικόν κράτος δαπανᾶ βεβαίως ἀφειδῶς ἀλλά μέ
τήν ἀπωτέραν προοπτικήν τῆς εἰσπράξεως είς τό πολλαπλοῦν.
Λίαν ἀποκαλυπτικά περί αὐτοῦ εἶναι τά ὅπλα εἶπεν ὁ Α. Λοζόφσκυ, χρηματίσας
Ὑπουργός τῶν Ἐξωτερικῶν τῆς Ρωσσίας, καί Γενικός γραμματεύς τοῦ Παγκοσμίου
Ἐπαναστατικοῦ Συνδικαλιστικοῦ Ἐπιτελείου της, τῆς προπολεμικῆς Κόκκινης Διεθνοῦς, τῆς
διαβοήτου Προφιντέρν, ὁμιλῶν πρός τούς μαθητάς τῶν διαφόρων χωρῶν τῆς Ἀνατολῆς
καί τῆς Εὐρώπης εἰς τήν σχολήν «ΚΟΥΤΒ» τῆς Μόσχας, τούς προοριζομένους ὡς
πράκτορας τῆς Ρωσσίας εἰς τό ἐξωτερικόν.
Ὁ Α. Λοζόφσκυ εἶπε τά ἑξῆς:
«Ἄν θά ἤθελα νά ἐκφράσω σέ μια πολύ σύντομη φάση κεῖνο πού ἀπαιτοῦμε ἀπό σᾶς
θά ἔλεγα: «Ἀπαιτοῦμε ἀπο σᾶς νά μή πάει ΟΥΤΕ ΕΝΑ ΛΕΠΤΟ ΤΖΑΜΠΑ, γιατί τά λεπτά
τώρα εἶναι πάρα πολύ ἀκριβά.
Ἀπαιτοῦμε ἀπό σᾶς, νά πληρώσετε μεγάλα ποσοστά γιά τό κεφάλαιο πού ξοδεύτηκε
ἀπό σᾶς. Ὀφείλετε νά μᾶς τά ἐπιστρέψετε ὄχι μέ χρήματα βέβαια, ἀλλά σέ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

95
ΔΡΑΣΗ καί σέ δουλειά μέ αὐτοθυσία ἀνάμεσα στίς μᾶζες. Καί εἶμαι βαθειά πεπεισμένος
σύντροφοι, ὅτι θά τό κάμετε αὐτό, γιατί ἄν δέν τό κάμετε, δέν θἄσαστε κομμουνιστές».
(Βλ.: Α. Λοζόφσκυ: «Ἡ ἀπεργία σάν μάχη». Εἰσαγωγικήν του διάλεξιν, γενομένην τήν
ην
28 Ιαν/ρίου 1930, Ἑλλην. Μετάφρ. Ἀθήνα 1932, σελ. 35).

Καί εἶναι γεγονός ὅτι ἡ Σοβιετική Ἕνωσις εἰσπράττει εἰς τό πολλαπλάσιον τά λεπτά της.
Οἱ ἀπόφοιτοι τῆς σχολῆς «ΚΟΥΤΒ» τῆς Μόσχας, τοποθετούμενοι εἰς τήν ἡγεσίαν τῶν ἀνά
τόν κόσμον Κ.Κ., ἐκπληρώνουν εἰς τό ἀκέραιον τάς πρός τήν Σοβιετικήν Ἕνωσιν
ὑποχρεώσεις των.
Διά τήν Ρωσσοκρατίαν τοῦ Κ.Κ.Ε. οἱ ἀπόφοιτοι τῆς σχολῆς «ΚΟΥΤΒ» μετά τῶν ἐν
Ἑλλάδι ἀποσταλέντων στελεχῶν τῆς ἡγεσίας τῆς Κ.Δ. καί μετά τῶν ὑπ’ αὐτῶν
ἐξαγορασθέντων πρακτόρων ἐν Ἑλλάδι, διεδραμάτισαν τόν κύριον καί πρωτεύοντα ρόλον.

4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Οἱ ἡγέται τοῦ Κ.Κ.Ε. εἶναι ἐξ ἐπαγγέλματος πράκτορες τῆς ἑκάστοτε ἡγεσίας τοῦ
Κ.Κ.Σ.Ε., τῆς ὁποίας αἱ ἐντολαί ἰσχύουν ὡς νόμοι δι’ αὐτούς.
Τήν ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε. διορίσει ἤ καθαιρεῖ κατ’ ἀπόλυτον δικαίωμα ἡ ἡγεσία τοῦ
Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ, μέ κριτήριον τήν ἐξυπηρέτησιν τῶν συμφερόντων της.
Τό Κ.Κ.Ε., τόσον ὡς ὀργάνωσις ὅσον καί ὡς ἰδεολογία, Ρωσσοκρατεῖται και
Ρωσσοσυντηρείται ἑκατό τοῖς ἑκατό και πρακτορεύει ἐν Ἑλλάδι τά ἰμπεριαλιστικά
συμφέροντα τῆς Σοβιετικῆς Ρωσίας, εργαζόμενον διά τήν ὑπαγωγήν τῆς Ἑλλάδος ὑπό τόν
κομμουνιστικόν ζυγόν.
Τό Κ.Κ.Ε., τό κοπτόμενο δῆθεν ὑπέρ τῆς Ἐθνικῆς ἀνεξαρτησίας τῆς Ἐλλάδος καί ὑπέρ
τῶν δημοκρατικῶν ἐλευθεριῶν, τελεὶ ὑπό τόν ζυγόν τῆς ἑκάστοτε ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς
Κομμουνισμοῦ καί ἡ δρᾶσις του καί ἡ ἡγεσία του καθορίζεται κατά τάς ἀνάγκας καί τά
συμφέροντα τῶν ἑκάστοτε ἰσχυρῶν τῆς Μόσχας.

96
 [08] ΤΟ «ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟΝ» ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ
ΚΑΙ Η ΙΔΡΥΣΙΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.
(Απόσπασμα από το ΤΕΥΧΟΣ ΙΙ «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ», του Αντ/ρχου Παν. Σκαλούμπακα
– Στρατ. Σχ. Ευελπ., 1959)

Η ΜΕΧΡΙ ΤΗΣ ΙΔΡΥΣΕΩΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΙΣ ΚΑΙ ΔΡΑΣΙΣ ΕΝ

ΕΛΛΑΔΙ

Εἰς τήν Ἑλλάδα, μέ τάς ζωντανάς ἱστορικάς παραδόσεις της, αἱ σοσιαλιστικαί ἰδέαι ἧσαν
σχεδόν ἄγνωστοι, μέχρι τῆς τελευταίας δεκαετίας τοῦ παρελθόντος αἰῶνος, παρ’ ὅλον ὅτι
ἐκυριάρχουν εἰς δυτικήν Εὐρώπην καί παρ’ ὅλον ὅτι ἡ Ἑλληνική οἰκονομία, πρίν ἀπό πολλά
χρόνια ήκολούθη ἕναν ἀρκετά ταχύ ρυθμόν ὅλο καί αὐξανομένης χρησιμοποιήσεως της
μισθωτικῆς ἐργασίας.
Μαρτυρίαν περί αὐτοῦ ἔχομεν τά ὅσα ἔγραφεν εἰς ἄρθρον του δημοσιευθέν εἰς τήν
«Ποικίλην Στοάν» τό 1885, ὁ καθηγητής τῆς πολιτικῆς οἰκονομίας εἰς τό Πανεπιστήμιον
Ἀθηνῶν Ι. Σοῦτσος.
Μεταξύ τῶν ἄλλων ὁ Ι. Σοῦτσος γράφει καί τά ἐξῆς:
«Αἱ περί σοσιαλισμοῦ ἀρχαί αἱ κυκλοφοροῦσαι μεταξύ τῶν ἐργατικῶν τάξεων τῆς
Εὐρώπης δέν διεδόθησαν εἰς ἕτι παρ’ ἡμῖν, ἀλλ’ οὔτε εἶναι πιθανόν ὅτι θέλουσι
στρατολογήσει ἐνταῦθα προσηλύτους».
Καί πράγματι τήν ἐποχήν ἐκείνην αἱ σοσιαλιστικαί ἰδέαι περιωρίζοντο εἰς στενόν κύκλον
φιλολογούντων, οἱ ὁποῖοι ἐπιστρέφοντες ἐξ Εὐρώπης αὐτοτιτλοφοροῦντο σοσιαλισταί ἀπό
τήν ἐπιθυμίαν τῆς δημιουργίας ἐντυπώσεως πέριξ τοῦ ἀτόμου των, χωρίς κἄν νά ἔχουν καί
πραγματικήν γνῶσιν τῶν σοσιαλιστικῶν ἰδεῶν, τάς ὁποίας εἶχον τήν φιλοδοξίαν νά
διαδώσουν.
Οἱ σοσιαλίζοντες τῆς ἐποχῆς ἐκείνης ἐχρησιμοποίουν τάς λέξεις «κοινωνικοκρατία,
κοινοκτημονικαί καί κοινωνιστικαί θεωρίαι καί ἰδέαι» διά τῶν ὁποίων ἀπέδιδον τούς ὅρους
«σοσιαλισμός» καί «σοσιαλιστικαί θεωρίαι».
Πέραν τοῦ κύκλου τῶν φιλολογούντων αἱ σοσιαλιστικαί ἰδέα δέν ἐξήρχοντο, παρ’ ὅλον
ὅτι τήν ἐποχήν ἐκείνην ἡ συνδικαλιστική κίνησις καί ὀργάνωσις ἐν Ἑλλάδι δέν ἦτο καθόλου
εὐκαταφρόνητος.
Ἡ βιομηχανική κίνησις ἐν Ἑλλάδι εἶχεν ἀρχίσει νά ἀναφαίνεται πρό τοῦ 1870 καί
σχεδόν μετ’ αὐτῆς εἶχον ἐμφανισθῇ, τόσον ἡ συνδικαλιστική ὀργάνωσις τῶν ἐργατῶν,
ὅσον καί οἱ ἀπεργιακοί των ἀγῶνες, ἐνῷ αἱ σοσιαλιστικαί ἰδέαι ἦταν κάτι τό ἄγνωστον διά
τήν ἐργατικήν τάξιν.

Μίαν ἀμυδράν εἰκόνα τῆς κοινωνικῆς συνθέσεως τοῦ πληθυσμοῦ τῆς Ἑλλάδος κατά τήν
ἐποχήν ἐκείνην καί τῶν μεταβολῶν της ἀπό τοῦ 1870 μέχρι τοῦ 1882, μᾶς παρέχει ὁ
κάτώθι πίναξ, ἄν καί ἠ ἀκρίβεια τῶν στοιχείων του δέν δύναται νά θεωρηθῇ απόλυτος:
Ἐπαγγέλματα 1870 1879 1882
1. Γεωργοί 218.027 256.906 294.630
2. Ναυτικοί 25.178 16.157 16.158
3. Ἐργᾶται 28.400 42.966 50.000
4. Δημοτικοί ὑπάλληλοι 4.100
5. Δημόσιοι ὑπάλληλοι 5.343
6. Διδάσκαλοι 2.073
7. Ἁμαξηλᾶται 3.276
8. Ὑπηρέται 28.490 41.035 48.916
9. Βιομήχανοι (κάτοχοι ἐργαστηρίων, 48.129 44.959 90.850
σιδηρουργείων, μύλων, βυρσοδεψίων,
ἐπιπλοποΐων, ὑποδηματοποιείων)
97
10. Κτηνοτρόφοι 44.952
11. Ἔμποροι 18.178 34.133
12. Κτηματίαι 32.345 36.953

Ἀπό τά ἀνωτέρω στατιστικά στοιχεῖα, παρά τάς ἑλλείψεις των, ἐξάγεται ὅτι ἡ δύναμις
τῶν ἐργατῶν διπλασιάζεται ἐντός μιᾶς δωδεκαετίας. Παρ’ ὅλον ὅμως ὅτι ἐν τῇ Ἑλληνικῇ
κοινωνίᾳ ἔχει δημιουργηθῇ καί ἀναπτύσσεται ὀ ἀριθμός τῶν ἐργαζομένων, ἐν τούτοις αἱ
σοσιαλιστικαί ἰδέαι οὐδόλως προκαλοῦν τό ἐνδιαφέρον των καί εἶναι θέμα φιλολογίας καί
φιλολογικῶν ἐρίδων μοντερνιζόντων διανοουμένων.
Τό 1885 ἐμφανίζεται ὁ ἐξ Ἰθάκης Πλάτων Δρακούλης, ὁ κήρυξ τῶν σοσιαλιστικῶν
ἰδεῶν, ἐπηρεασμένος ὐπό αὐτῶν κατά τάς σπουδάς του εἰς Εὐρώπην. Τήν 6 ην Αὐγούστου
1885 ἐκδίδει τήν ἐφημερίδα «Ἄρδην», διά τῆς ὁποίας προπαγανδίζει ἀορίστως
σοσιαλιστικάς ἰδέας καί προσπαθεῖ νά δημιουργήσῃ σοσιαλιστικήν κίνησιν και νά τήν
συγκεντρώσῃ πέριξ αὐτοῦ. Τό «Ἄρδην» ἐκδίδεται εἰς τρία φύλλα μέχρι τό 1887, ὅτε ὁ
Δρακούλης ἀνεχώρησεν εἰς Γαλλίαν καί τό 1889 ἔλαβεν μέρος εἰς τό ἱδρυτικόν συνέδριον
τῆς Β΄ Διεθνοῦς.
Εἰς τήν σοσιαλιστικήν κίνησιν τοῦ Δρακούλη ἀναμιγνύεται καί ὁ ἐκ Κρήτης Σταῦρος
Καλλέργης, ἀλλά διαφωνήσας ἐνωρίς μέ τόν σοσιαλισμόν τοῦ Δρακούλη, ἵδρυσεν τό 1890
μετά τοῦ Ρόκου Χοϊδᾶ, ἕναν ἰδικόν του «Κεντρικόν Σοσιαλιστικόν Σύλλογον», ἐκδίδοντες
τόν «Σοσιαλιστήν» ὡς δημοσιογραφικόν ὄργανόν των, ὅστις διετηρήθη μέχρι τοῦ 1902.
Ὁ «Κεντρικός Σοσιαλιστικός Σύλλογος» τό 1891 διασπᾶται. Ἐντός αὐτοῦ ἀνεφύησαν
τρεῖς τάσεις: Μεταρρυθμιστική, Ἐθνικιστική καί Χριστιανοδημοκρατική. Παρ’ ὅλα αὐτά ἡ
σοσιαλιστική κίνησις ἐξακολουθεῖ νά περιορίζεται εἰς ἕναν στενόν κύκλον ἀτόμων, καί αἱ
σοσιαλιστικαί ἰδέαι αἱ προβαλλόμεναι ἐν Ἑλλάδι εἶναι ἕνα κράμα σοσιαλισμοῦ, ἐθνικισμοῦ,
χριστιανισμοῦ, μεταρρυθμισμοῦ καί ἀρκετοῦ μυστικισμοῦ. Ἐν τούτοις εἶναι σύνηθες
φαινόμενον, αἱ διαμάχαι μεταξύ τῶν ὁλίγων αὐτῶν σοσιαλιστῶν ἐν Ἑλλάδι, τῆς περιόδου
ἐκείνης. Αἱ μεταξύ των ἔριδες δέν ὀφείλονται τόσον εἰς διαφωνίας περί τῆς ἑρμηνείας τοῦ
σοσιαλισμοῦ, ἀλλά κυρίως ὀφείλονται εἰς ἐγωϊσμούς καί εἰς προσωπικάς αὐτῶν φιλοδοξίας.
Ἀπό τοῦ 1900-1907 ἡ σοσιαλιστική κίνησις περιπίπτει εἰς ἀδράνειαν, μέ ἐξαίρεσιν τήν
δρᾶσιν τοῦ εκ Κεφαλληνίας Μαρίνου Ἀντύπα, πέριξ τοῦ ὁποίου συγκεντρούται ὅλη ἡ
σοσιαλιστική κίνησις, θεωρουμένου ὡς σοσιαλιστοῦ, ἐνῷ ὁ ἴδιος δέν εἶχεν καμίαν γνῶσιν
τοῦ σοσιαλισμοῦ. Ὡς αὐθεντία σοσιαλιστική μέ διεθνές μάλιστα κῦρος ἐξακολουθεῖ νά
θεωρῆται ὁ Π. Δρακούλης, εὑρισκόμενος ὅμως ἐκτός Ἑλλάδος.
Κατά τό 1908, τῇ πρωτοβουλίᾳ τοῦ Α. Παπαναστασίου, ὁμάς νέων σπουδασάντων ἐν
Γερμανίᾳ (Θ. Κουτούπης, Π. Ἀραβαντινός, Ν. Ἐξαρχόπουλος, Ι. Λυμπερόπουλος, Θ.
Πετριμεζᾶς κ.λπ.) ἵδρυσαν τήν «Κοινωνιολογικήν Ἑταιρείαν» καί ἐξέδωσαν καί περιοδικόν
ὑπό τόν τίτλον «Ἐπιθεώρησις κοινωνικῶν καί νομικῶν ἐπιστημῶν» Ἡ ὁμάς αὕτη
ἐνεφάνισεν μεγάλην δραστηριότητα μέχρι τοῦ 1910. Προετοίμασεν τήν ἵδρυσιν κόμματος,
τοῦ ὁποίου ἐδημοσίευσαν καί τό πρόγραμμα καί αἱ ἀρχαί τοῦ ὁποίου ἦσαν μῖγμα ἀστικῶν
καί σοσιαλιστικῶν στοιχείων.
Ἡ ὁμάς αὕτη εἶχεν ἰδέας περί σοσιαλισμοῦ ἦτο ἐπηρεασμένη ἀπό τόν σοσιαλισμόν τοῦ
Ζωρές καί τοῦ Μπερνστάϊν.
Ἡ ἐμφάνισις ὅμως εἰς τήν Ἑλληνικήν πολιτικήν ζωήν τοῦ Ἐλευθερίου Βενιζέλου, ἡ
ἵδρυσις τοῦ κόμματός του καί ἡ ὑπ’ αὐτοῦ ἐγκαινιασθεῖσα μεταρρυθμιστική κοινωνική
πολιτική, εἶχεν ὡς ἀποτέλεσμα νά ἀνακόψῃ τήν κίνησιν τῆς «κοινωνιολογικῆς ἐταιρείας»
και τελικῶς νά προσχωρήσῃ τό 1935 ἡ ὁμάς αὕτη εἰς τό κόμμα τῶν Φιλελευθέρων.
Τό 1908 ὁ εἰς Γερμανίαν εὑρισκόμενος Γ. Σκληρός ἐκδίδει μικράν μελέτην ὑπό τόν
τίτλον «τό κοινωνικόν μας ζήτημα». Διά ταύτης προσπαθεῖ νά ἐξηγήσῃ τήν ἐπανάστασιν
τοῦ 1821 καί τήν κατόπιν ἐξέλιξιν τῆς Ἑλληνικῆς κοινωνίας μέ βάσιν, τόν ἱστορικόν
ὑλισμόν. Ἡ μελέτη αὕτη τοῦ Γ. Σκληροῦ δίδει τήν ἀφορμήν νά προκληθῶσι πολλαί
συζητήσεις ἐν Ἑλλάδι μεταξύ τῶν σοσιαλιστῶν, ἕκαστος τῶν ὁποίων διά τῶν στηλῶν τοῦ

98
περιοδικοῦ τῶν δημοκρατιστῶν «Νουμᾶς» διετύπωνε τάς προσωπικάς του σοσιαλιστικάς
ἀπόψεις περί τοῦ «κοινωνικοῦ προβλήματος τῆς Ἑλλάδος».
Τόν Δεκέμβριον τοῦ 1909 ἱδρύεται εἰς Ἀθήνας, ὑπό φιλολογούντων δημοτικιστῶν ἡ
«Σοσιαλιστική Δημοκρατική Ἕνωσις» ἡ ὁποία, παρά τόν σοσιαλιστικόν τίτλον της,
ἐνδιαφέρετο περισσότερον διά τήν διάδοσιν τοῦ δημοτικισμοῦ παρά διά τόν σοσιαλισμόν.
Τό πρῶτον ἄρθρον τοῦ καταστατικοῦ τῆς «Σοσιαλιστικῆς Δημοκρατικῆς Ἑνώσεως»
ἔγραφεν: «Συστήνεται σοσιαλιστική δημοκρατική Ἕνωση μέ σκοπό νά βοηθήσῃ τό ἅπλωμα
τόσο τοῦ σοσιαλισμοῦ ὅσο καί τῆς δημοτικῆς στήν Ἐλληνική κοινωνία». Τό δεύτερον
ἄρθρον προσέθετεν: «Νά ἐνεργήσῃ ὥστε τό ἐργατικό ἤ σοσιαλιστικό κόμμα πού φαίνεται
ὅτι θά ἱδρυθῇ στήν Ἑλλάδα νά ἀναγνωρίσῃ ἀποκλειστικό ὄργανό του τή δημοτική
γλῶσσα».
Καί ἡ σοσιαλιστική αὐτή κίνησις δέν ἤργησεν νά διασπασθῇ καί νά περιπέσῃ εἰς
ἀφάνειαν. Ὁ ἐκ τῶν μελῶν τῆς Ἑνώσεως Κ. Χατζόπουλος μετέφρασεν διά πρώτην φοράν
ἐν Ἑλλάδι ὡρισμένα κεφάλαια τοῦ «κομμουνιστικοῦ μανιφέστου» στά ὁποῖα
ἐδημοσιεύθησαν εἰς τήν ἐφημερίδα «Ἐργάτης» τοῦ Βόλου.
Ὁ Π. Δρακούλης ἐπανελθών εἰς Ἑλλάδα ἵδρυσεν τό 1908 τόν «Σύνδεσμον τῶν
Ἐργατικῶν τάξεων τῆς Ἑλλάδος» (Σ.Ε.Τ.Ε.) καί τό 1909 τό «Ἑλληνικόν Σοσιαλιστικόν
Κόμμα» (Ε.Σ.Κ.). Καί αἱ δύο αὕται ὀργανώσεις δέν ἠδυνήθησαν νά συμπεριλάβουν ὅλους
τούς σοσιαλιστικούς κύκλους καί πολύ σύντομα διεσπάσθησαν εἰς διαφόρους ὁμάδας. Ἐκ
τοῦ Σ.Ε.Τ.Ε. ἀπεχώρησεν μικρά ὁμάς νέων ἐπηρεασμένων ἐκ τοῦ εὐρωπαϊκοῦ
σοσιαλισμοῦ, ἥτις μετά τοῦ Ν. Γιαννιοῦ ἵδρυσαν τό «Σοσιαλιστικόν Κέντρον Ἀθηνῶν» τό
ὁποῖον εἶχεν μίαν ὁπωσδήποτε σαφεστέραν σοσιαλιστικήν κατεύθυνσιν καί διέφερεν ἀπό
τόν σοσιαλισμόν τοῦ Δρακούλη, ὅστις ἦτο ἕνα ἀνακάτωμα, σοσιαλισμοῦ, κομμουνιστικοῦ
χριστιανισμοῦ, πνευματισμοῦ καί χορτοφαγικῆς ἠθικολογίας.
Τόν Μάϊον 1912 ἱδρύεται ὁ «σοσιαλιστικός ὅμιλος Ἑλληνικῆς Νεολαίας» ὅστις ἐκδίδει
ὡς ὄργανόν του τήν ἐφημερίδα «Ἀνάστασις».
Ἡ σοσιαλιστική κίνησις ἐν Ἑλλάδι παρά τήν δημιουργίαν «σοσιαλιστικῶν συλλόγων»
ἐξακολουθεῖ νά παραμένῃ εἰς τά στενά ὅρια τῶν κύκλων αὐτῶν τά δέ ἐργατικά σωματεῖα
καί ἡ ἐργατική τάξις, ἥτις ἐν τῷ μεταξύ εἶχεν λίαν σημαντικῶς αὐξηθῇ, παραμένει μακράν
πάσης σοσιαλιστικῆς ἐπιρροῆς.
Οἱ εν τῷ μεταξύ ἐκραγέντες Βαλκανικοί Πόλεμοι ρίπτουν εἰς τήν ἀφάνειαν τήν
σοσιαλιστικήν κίνησιν διότι πάντας τούς Ἕλληνας ἀπορροφᾶ ἡ πατριωτική ἔξαρσις καί ὁ
Πατριωτικός ἐνθουσιασμός.

Μετά τήν ἀπελευθέρωσιν τῆς Θεσσαλονίκης ἡ Ἰσραηλιτική σοσιαλιστική ὀργάνωσις

ὑπό τό ὄνομα «Φεντερασιόν» (Ὁμοσπονδία), ἱδρυθεῖσα ἐκεῖ τό 1909, καί συγκεντρώσασα
τήν ὅλην σοσιαλιστικήν κίνησιν τῆς Μακεδονικῆς πρωτευούσης, ἀνέλαβεν τήν
πρωτοβουλίαν συνενώσεως ὅλων τῶν σοσιαλιστικῶν ὁμάδων καί κύκλων διά τῆς
δημιουργίας ἑνιαίου Ἑλληνικοῦ σοσιαλιστικοῦ κόμματος. Αἱ διαπραγματεύσεις τῆς
«Φεντερασιόν» μετά τῶν σοσιαλιστικῶν κύκλων τῆς ὑπολοίπου Ἑλλάδος, εἶχον ὡς
ἀποτέλεσμα νά συγκληθῇ εἰς Ἀθήνας τόν Ἀπρίλιον τοῦ 1915 Πανελλήνιον σοσιαλιστικόν
συνέδριον, ὀνομασθέν μεταγενεστέρως «Α΄ Πανελλαδική σοσιαλιστική συνδιάσκεψις».
Σκοπός τῆς συνδιασκέψεως ἦτο ἡ ἵδρυσις σοσιαλιστικοῦ κόμματος, ἡ σύνταξις
προγράμματος καί ἡ συμμετοχή εἰς τάς ἐπικειμένας τότε ἐκλογάς τῆς 13ης Μαΐου 1915.
Εἰς τήν συνδιάσκεψιν ταύτην ἔλαβον μέρος ἀντιπρόσωποι τῶν σοσιαλιστικῶν
ὀργανώσεων, «σοσιαλιστική ἕνωσις», «Φεντερασιόν», «σοσιαλιστικόν κόμμα Πειραιῶς» καί
ἀντιπρόσωποι τῶν σοσιαλιστικῶν κύκλων Βόλου, Κερκύρας, Μυτιλήνης, κ.λπ. ἐπαρχιακῶν
πόλεων. Κατά τήν συνδιάσκεψιν ταύτην ἐλήφθη ἀπόφασις διά τήν σύνταξιν τοῦ σχεδίου
προγράμματος καί τοῦ καταστατικοῦ καί ἀπερρίφθη ἡ ἐκλογή σύμπραξης μετά τοῦ
κόμματος τοῦ Δ. Γούναρη, ὁ ὁποῖος εἶχεν ταχθῇ ὑπέρ τῆς οὐδετερότητος τῆς χώρας.

99
 Ἡ ἐπιδίωξις τῆς συνδιασκέψεως ὅπως δημιουργηθῇ ἑνιαῖον σοσιαλιστικόν κόμμα δέν
ἐπετεύχθη, διότι οἱ σοσιαλιστικοί κύκλοι καί οἱ ἡγέται των, ἄλλοι μέν ἐτάχθησαν ὑπέρ τῆς
οὐδετερότητος, ἄλλοι δέ ὑπέρ τῆς ἐξόδου τῆς χώρας ἐκ τῆς οὐδετερότητος,
ἀκολουθήσαντες τήν ἀντίστοιχον πολιτικήν τῶν δύο τότε μεγάλων ἀντιπάλων πολιτικῶν
κομμάτων τῆς χώρας, τοῦ Δ. Γούναρη καί Ἐλ. Βενιζέλου.
Συνεπείᾳ τῶν διαφωνιῶν αὐτῶν οἱ σοσιαλισταί διεσπάσθησαν καί ἐδημοσιεύθη εἰς
Ἀθήνας νέα ἑνιαία σοσιαλιστική ὀργάνωσις τό «Σοσιαλιστικόν Τμῆμα Ἀθηνῶν» καί τά
Ἀθηναϊκά Καφενεῖα «Μαῦρος Γᾶτος», καί «Πατάρι», μετεβλήθησαν εἰς κέντρα τῶν
σοσιαλιστῶν τῆς ἐποχῆς ἐκείνης ὅπερ εἶναι χαρακτηριστικόν τῆς ποιότητος καί τῆς
ἐκτάσεως τῆς σοσιαλιστικῆς κινήσεως τῆς ἐποχῆς ταύτης. Τό τμῆμα τοῦτο ἀκολουθοῦν τήν
παράδοσιν τῆς ἐποχῆς ἐξέδωκε καί δημοσιογραφικόν ὄργανον ὑπό τό τίτλον «Ἐργατικός
Ἀγών». Ὁ ἐπελθών ἐν τῶ μεταξύ ἐθνικός διχασμός τῆς Ἑλλάδος ἐπιδρᾶ καί οὗτος
ἀρνητικῶς ἐπί τῆς σοσιαλιστικῆς κινήσεως.
Αὕτη ἐξέρχεται τῆς ἀδρανείας μόνον μετά τήν ἐπικράτησιν τοῦ Ἐλ. Βενιζέλου καί τήν
ἔξοδον τῆς Ἑλλάδος ἐκ τῆς οὐδετερότητος καί τῆς συμμετοχῆς της εἰς τόν πόλεμον ὡς
συμμάχου τῆς Ἀντάντ. Ἀλλά ἡ ὤθησις αὕτη τῆς σοσιαλιστικῆς κινήσεως ὀφείλεται εἰς
πρωτοβουλίαν καί εἰς ἐπιμόνους ἐνεργείας τοῦ Ἐλευθερίου Βενιζέλου.
Ὁ Βενιζέλος, ἔχων διαπιστώσει τόν σοβαρόν ρόλον τῶν σοσιαλιστικῶν κομμάτων τῶν
χωρῶν τῆς Ἀντάντ καί τήν ἐπιρροήν τούτων ἐπί τῶν Κυβερνήσεών των, ἐπεδίωκεν νά
δώσῃ τήν ἐντύπωσιν ὅτι ἐν Ἑλλάδι ὑπάρχει σοβαρά σοσιαλιστική κίνησις. Διά τοῦ τρόπου
τούτου ἤθελεν νά ἐξασφαλίσει εὐνοϊκήν προδιάθεσιν καλῆς μεταχειρίσεως τῆς Ἑλλάδος
ὑπό τῶν δυνάμεων τῆς Ἀντάντ καί κατά τήν διάρκειαν τοῦ πολέμου καί κυρίως, ἅμα τῇ
λήξει του, διά τήν ἱκανοποίησιν τῶν ἐθνικῶν διεκδικήσεων τῆς Ἑλλάδος.
Διά νά ἐμφανισθῇ ὡς ὑπάρχουσα καί ἐν Ἑλλάδι σοβαρά σοσιαλιστική κίνησις, ἔπρεπε
νά ὑπάρχῃ σοσιαλιστικόν κόμμα, τό ὁποῖον ὅμως δέν ὑπῆρχεν. Ἡ δημιουργία τούτου
ἀπησχόλησεν τόν Βενιζέλον καί, τῇ προωθήσει του τόν Φεβρουάριον τοῦ 1918, συνῆλθεν
εἰς Θεσσαλονίκην ἡ ὀνομασθεῖσα Β΄ Πανελλαδική Σοσιαλιστική Συνδιάσκεψις, μέ σκοπόν
τήν συγκρότησιν Ἑλληνικοῦ Σοσιαλιστικοῦ Κόμματος.
Ἡ συνδιάσκεψις αὕτη δέν κατώρθωσεν νά δημιουργήσῃ Ἑλληνικόν Σοσιαλιστικόν
Κόμμα, λόγῳ προσωπικῶν ἀντιθέσεων ἡγετῶν τῶν διαφόρων σοσιαλιστικῶν κύκλων.
Παρά τήν ἀποτυχίαν τῆς συνδιασκέψεως ταύτης ὁ Βενιζέλος μετ’ όλίγον ἀπηυθήνθη
πρός τούς ἡγέτας τῶν σοσιαλιστικῶν κύκλων καί τῶν ἐργατικῶν συνδικάτων, διότι οἱ
σοσιαλισταί τῶν συμμάχων κρατῶν ἀπεφάσισαν νά ὀργανώσουν συνδιάσκεψιν ἐν Λονδίνῳ
διά νά καθορίσουν τά τῆς ἀνακωχῆς καί τῆς μελλούσης νά ὑπογραφῇ Εἰρήνη.
Εἰς τήν διάσκεψιν ταύτην εἶχον δηλώσῃ συμμετοχήν καί ἀντιπρόσωποι τῆς Βουλγαρίας,
ἥτις μόλις ὀλίγον ἐνωρίτερον διαβλέπουσα τήν ἧτταν τῶν συμμάχων της κεντρικῶν
δυνάμεων, τάς ἐγκατέλειψεν καί ἐτάχθη ὑπέρ τῆς Ἀντάντ. Κατά τήν συνδιάσκεψιν δέ
ταύτην εἰς τό Λονδῖνον, μεταξύ τῶν θεμάτων τῆς ἡμερησίας διατάξεως ἦτο καί τό θέμα
«περί τῆς προστασίας τῶν μειονοτήτων».
Ὁ Βενιζέλος φοβούμενος μήπως ἡ συνδιάσκεψις τοιῦ Λονδίνου ἐπηρεασθῇ ὑπό τῶν
Βουλγάρων σοσιαλιστῶν καί υἱοθετήσει τάς Βουλγαρικάς ἀπόψεις καί διεκδικήσεις ἐπί τῆς
Μακεδονίας, ἐπεδίωξεν τήν πάσῃ θυσίᾳ παρουσίαν εἰς τήν συνδιάσκειψν ἑλληνικῆς
σοσιαλιστικῆς ἀντιπροσωπείας, ἱκανῆς νά ὑπερασπίσῃ τά Ἑλληνικά δίκαια ἐπί τῆς
Μακεδονίας καί νά καταπολεμήσῃ τάς βουλγαρικάς ἐπ’ αὐτῆς ἀξιώσεις.
Πρός τόν σκοπόν αὐτόν κατώρθωσεν νά ἀποστείλῃ εἰς Λονδῖνον τούς σοσιαλιστάς
βουλευτάς Α. Σιδέρην καί Λ. Καριέλ καί τόν σοσιαλιστήν Δημητρᾶτον, τῇ ἐγκρίσει καί ὡς
ἀντιπροσώπους τῆς «Σοσιαλιστικῆς Ἐργατικῆς Ὀργανώσεως», ὡς εἶχεν μετονομασθῇ τό
«Ἐργατικόν Σοσιαλιστικόν Κέντρον».
Παραλλήλως δέ, ὁ Βενιζέλος παρώτρυνεν τούς ἡγέτας τῶν σοσιαλιστικῶν κύκλων καί
τῶν ἐργατικῶν συνδικαλιστικῶν ὀργανώσεων νά δημιουργήσουν ἑνιαῖον σοσιαλιστικόν
κόμα καί ἑνιαίαν ἐπαγγελματικήν ὀργάνωσιν τῶν ἐργατῶν.

100
 Καί πράγματι τόν Αὔγουστον 1918 συνεκαλοῦντο εἰς Ἀθήνας δύο συνδιασκέψεις. Μία
ἐπαγγελματική καί μία πολιτική, αἱ ὁποῖαι καί ἀπεφάσισαν νά συγκαλέσουν συνέδριον διά
τήν συγκρότησιν ἀντιστοίχων ἑνιαίων ὀργανώσεων.
Οὕτω δέ τόν Σεπτέμβριον 1918, πέντε μῆνας μετά τήν ὑπογραφήν τῆς Ἀνακωχῆς
συνεκαλεῖτο τό Α΄ Πανελλαδικόν Ἐργατικόν Συνέδριον, τό ὁποῖον ἀρχικῶς μέν ἤρχισεν τάς
ἐργασίας του εἰς Ἀθήνας, εἰς τό Βασιλικόν θέατρον, καί ἐν συνεχείᾳ τάς ἐσυνέχισεν εἰς
Πειραιᾶ, διά λόγους ἱκανοποιήσεως φιλοδοξιῶν τῶν ἐργατικῶν σωματείων τοῦ Πειραιῶς, τά
ὁποία ἀπετέλουν καί τήν σοβαρωτέραν δύναμιν τοῦ συνεδρίου.
Τό συνέδριον τοῦτο ἵδρυσεν ἑνιαίαν συνδικαλιστικήν ὀργάνωσιν τῶν ἐργατῶν Ἑλλάδος
ὑπό τήν ὀνομασίαν Γενική Συνομοσπονδία Ἐργατῶν Ἑλλάδος (Γ.Σ.Ε.Ε.) καί πρόεδρος
ταύτης ἐξελέγη ὁ συνδικαλιστής τοῦ Πειραιῶς Μαχαίρας, ὡς στέλεχος τοῦ κόμματος τῶν
Φιλελευθέρων καί μεταγενέστερον βουλευτής.
Πρίν παρέλθουν δύο μῆνες ἀπό τῆς ἱδρύσεως τῆς Γ.Σ.Ε.Ε. ἔγινεν κατορθωτόν νά
συνέλθῃ καί τό Α΄ Σοσιαλιστικόν Πανελλαδικόν Συνέδριον. Τοῦτο συνῆλθεν εἰς τόν Πειραιᾶ
ἀπό τῆς 4-10 Νοεμβρίου 1918 εἰς τά γραφεῖα τοῦ Συνδέσμου «Μηχανικών Ἀτμοπλοίων».
Τό συνέδριον ἀπεφάσισεν τήν ἵδρυσιν ἑνιαίου Σοσιαλιστικοῦ Κόμματος καί ἐψήφισεν τό
ἱδρυτικόν τοῦ κόμματος, ὑπό τόν τίτλον «Σοσιαλιστικόν Ἐργατικόν Κόμμα Ἑλλάδος».
Οὕτω τό Σ.Ε.Κ.Ε. προῆλθεν ὡς ἀποτέλεσμα τῶν ἐνεργειῶν καί τῶν προσπαθειῶν τοῦ
Ἐλευθερίου Βενιζέλου, ὅστις διά ἐθνικούς σκοπούς κατώρθωσεν νά ἐμφανίσῃ τήν ὕπαρξιν
ἐν Ἑλλάδι ἐνιαίου σοσιαλιστικοῦ κόμματος.
Οἱ κομμουνισταί, παραγνωρίζοντες καί πλαστογραφοῦντες τήν ἀλήθειαν προσεπάθουν
νά ταυτίουν τήν ἵδρυσιν τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. μέ τήν ἵδρυσιν τοῦ Κ.Κ.Ε. Ὁ ἰσχυρισμός των αὐτός
ἀποτελεῖ χονδροειδῆ πλαστογράφησιν τῶν δεδομένων τῆς πραγματικότητος. Ἡ ἱστορική
ἀλήθεια ἐπ’ αὐτοῦ εἶναι ὅτι τό Κ.Κ.Ε. ἐδημιουργήθη μετά δύο σχεδόν ἔτη ἀπό τῆς
ἱδρύσεως τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. καί διά τῆς κομμουνιστικοποιήσεως τούτου ὑπό τῆς ἐντός τῶν
κόλπων του ἐπιμόνου συστηματικῆς καί καθοδηγημένης δράσεως πρακτόρων τοῦ
σοβιετικοῦ κομμουνισμοῦ.
Τήν ἔναρξιν τῆς δράσεως, τήν ἐξέλιξιν καί τάς φάσεις τοῦ ἀγῶνος τῶν ἐντός τοῦ
Σ.Ε.Κ.Ε. δρώντων πρακτόρων τοῦ σοβιετικοῦ κομμουνισμοῦ, ὡς καί τήν ἐπικράτησιν
τούτων, ἥτις ἀποτελεῖ καί τήν πραγματικήν χρονολογίαν τῆς ἱδρύσεως τοῦ Κ.Κ.Ε., θά
παρακολουθήσωμεν ἐν συνεχείᾳ.

Η ΙΔΡΥΣΙΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

1. Ἡ δρᾶσις τῶν πρακτόρων τοῦ ρωσσικοῦ κομμουνισμοῦ ἐντός τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. Ἡ

προσχώρησις τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. εἰς τήν Γ΄ Διεθνῆ.

Ἡ κατά τόν Νοέμβριον 1918 ἵδρυσις τοῦ Σοσιαλιστικοῦ Ἐργατικοῦ Κόμματος Ἑλλάδος,
ὡς προελέχθη, ὠφείλετο εἰς τάς ἐπιμόνους προσπαθείας τοῦ Ἐλευθερίου Βενιζέλου, διά
ἐθνικούς λόγους.
Ἡ Ἑλληνική Ἐργατική τάξις, παρ’ ὅλον ὅτι τήν ἐποχήν ἐκείνην τῆς ἱδρύσεως τοῦ
Σ.Ε.Κ.Ε. ἦτο ἀριθμητικῶς λίαν σημαντικήν καί διέθετεν σοβαράς κατά κλάδους
συνδικαλιστικάς ὀργανώσεις καί ἑνιαίαν συνδικαλιστικήν ὀργάνωσιν, τήν Γ.Σ.Ε.Ε., ἐν
τούτοις ἡ συμμετοχή της εἰς τήν ἵδρυσιν τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. ἦτο σχεδόν ἀνύπαρκτος. Ὡς
ἀντιπρόσωποι τοῦ συνεδρίου ἐνεφανίσθησαν οὐχί ἐκπρόσωποι τῶν ἐργατικῶν
ὀργανώσεων, ἀλλά τῶν σοσιαλιστικῶν ὀργανώσεων.
«Στό Συνέδριο...», γράφει τό δημοσιογραφικό ὄργανο τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. «Ριζοσπάστης» τῆς
5 καί 6 Νοεμβρίου 1918, «... ἀντιπροσωπεύοντο 1000 ὠργανωμένοι σοσιαλισταί τῆς
Ἑλλάδος τῶν Σοσιαλιστικῶν ὀργανώσεων Ἀθηνῶν, Πειραιῶς, Βόλου, Κερκύρας, Καβάλας,
Φεντεράσιον Θεσσαλονίκης, Σοσιαλιστικοῦ Κέντρου Ἀθηνῶν, Λαρίσης καί Βόλου,

101
Μορφωτικός Ὅμιλλος, Νεολαίας Ἀθηνῶν, Πειραιῶς, Θεσσαλονίκης καί Βόλου, αἱ
ἐφημερίδες «Ἐργατικός Ἀγών», «Σοσιαλιστής» καί «Ἀβάντι».
Συνεπῶς ἡ ἵδρυσις τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε., δέν ἦτο, ὡς ἰσχυρίζονται οἱ κομμουνισταί, τό
ἀποτέλεσμα καί ἡ ἔκφρασις τῆς πολιτικῆς ὡριμότητος τῆς ἐργατικῆς τάξεως τῶν
«κοινωνικο-οἰκονομικῶν συνθηκῶν τῆς ἐποχῆς», τῆς «ἀκτινοβολίας τῆς ρούσικης
ἐπαναστάσεως» καί τά τῆς «ἐπιρροῆς τῶν μαρξιστικῶν – λενινιστικῶν θεωρειῶν πάνω
στήν Ἑλληνική Ἐργατική τάξη».
Ὡς δέ εἶναι γνωστόν, ἀσφαλές κριτήριον, τοῦ χαρακτῆρος ἑνός κόμματος, ἀποτελεῖ τό
πρόγραμμα τούτου καί οὐχί οἱ ἰσχυρισμοί τῶν κομμουνιστῶν. Καί εἰς τήν συγκεκριμένην
περίπτωσιν τό πρόγραμμα τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. τό ψηφισθέν κατά τό ἰδρυτικόν του συνέδριον,
ἀποτελεῖ μαρτυρίαν διαψεύδουσαν τούς κομμουνιστικούς ἰσχυρισμούς ὅτι τό Σ.Ε.Κ.Ε. ἦτο
κόμμα κομμουνιστικού τύπου.
Αἱ ὑπό τοῦ συνεδρίου καθορισθεῖσαι ἀρχαί ἐπί τῶν ὁποίων θά ἐβάσιζεν τήν πολιτικήν
του δρᾶσιν τό Σ.Ε.Κ.Ε. ἦταν αὐτούσιον σχεδόν ἀντίγραφον τοῦ προγράμματος τῆς
Γερμανικῆς σοσιαλδημοκρατίας τοῦ ψηφισθέντος ἐν Ἑρφούρτη.
Τό ψηφισθέν πρόγραμμα τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. ἦτο πρόγραμμα συμβιβαστικῶν
μεταρρυθμίσεων, δηλαδή μεταρρυθμίσεων ἐπιδιωκομένων διά τῆς νομίμου
κοινοβουλευτικῆς πάλης καί τῶν ἀρχῶν τοῦ δημοκρατικοῦ ἀγῶνος, περιεῖχεν δέ ἄρθρα
ἀναγνωρίσεως τῆς «Κοινωνίας τῶν Ἐθνῶν» ὡς ὀργανισμοῦ ἀποσκοποῦντος πράγματι εἰς
τήν Εἰρήνευσιν τοῦ κόσμου. Ὡς δέ εἶναι γνωστόν, ὁ Ρωσσικός κομμουνισμός εἶχεν ταχθεῖ
ἐναντίον τῆς Κοινωνίας τῶν Ἐθνῶν, τήν ὁποίαν ἐχαρακτήριζεν ὡς ὄργανον τῶν μεγάλων
καπιταλιστικῶν δυνάμεων δημιουργηθέν ὑπ’ αὐτῶν διά τήν κατοχύρωσιν τῶν
ἰμπεριαλιστικῶν τους συμφερόντων εἰς βάρος τῶν μικρῶν κρατῶν καί Ἐθνῶν καί διά τοῦ
ὁποίου ἐπεδίωκον νά νομιμοποιήσουν τήν λείαν τοῦ πολέμου εἰς βάρος τῶν ἡττημένων καί
τῶν ἀποικιακῶν λαῶν.
Ἄλλην ἐπίσημον μαρτυρίαν περί τῶν σαφῶν σοσιαλιστικῶν κατευθύνσεων τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε.
ἔχομεν τήν ψηφισθεῖσαν ἀπόφασίν των ὅπως γίνῃ μέλος τῆς ΙΙας Διεθνοῦς, τήν ὁποίαν ὁ
Ρωσσικός κομμουνισμός, πρό ἀκόμη τοῦ Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, εἶχεν ἀποκηρύξει καί
χαρακτηρίσει ὡς «ὄργανον τῶν καπιταλιστῶν» καί τήν ὁποίαν ἐκατηγόρει ὅτι εἶχεν
προδώσει τήν ἐργατικήν τάξιν.
Τά στοιχεῖα ταῦτα, διά νά περιορισθῶμεν μόνον σέ αὐτά, ἀποδεικνύουν ὅτι τό ἱδρυθέν
τόν Νοέμβριον τοῦ 1918 Σ.Ε.Κ.Ε., ἐστηρίζετο ἐπί τῶν ἀρχῶν τῆ σοσιαλδημοκρατίας καί
οὐχί ἐπί τῶν ἀρχῶν τοῦ ρωσσικοῦ κομμουνισμοῦ.
Ἐντός ὅμως τῶν κόλπων τῆς ἡγεσίας τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε., μία ὁμάς ὑπό τόν Δ. Λιγδόπουλον,
ἀποτελοῦσα ἕνα σκληρόν πυρῆνα καί διατηροῦσα δεσμούς καί ἐπαφές μετά τῶν ἡγετῶν
τοῦ Κ.Κ. Βουλγαρίας, ἐπηρεασμένους ὑπό τοῦ Ρωσσικοῦ κομμουνισμοῦ, ἤρχισεν νά δρᾶ
ἐντός τῶν γραμμῶν τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. διά νά τό ὑπαγάγῃ ὑπό τήν ἐπιρροήν τῶν ἀρχῶν τοῦ
Ρωσσικοῦ κομμουνισμοῦ.
Ὁ ὑπό τόν Λιγδόπουλον πυρήν, ὅστις ἦτο καί διευθυντής τοῦ δημοσιογραφικοῦ
ὀργάνου «Ἐργατικός ἀγών» ἀφήρεσεν ἀπό τό ψηφισθέν κατά τό συνέδριον πρόγραμμα
τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. ὅλας τάς παραγράφους τοῦ προγράμματος τάς ἀναφερομένας εἰς τήν
κοινωνίαν τῶν Ἐθνῶν καί ἐδημοσίευσαν τό πρόγραμμα τροποποιημένον, ὥστε οὕτω, κατά
ἕναν τρόπον, εὐθυγράμμισεν τοῦτο μέ τάς θέσεις τοῦ ρωσσικοῦ κομμουνισμοῦ.
Ἡ δημοσίευσις τοῦ πλαστογραφημένου προγράμματος ὑπό τοῦ πυρῆνος τοῦ
Λιγδοπούλου προκαλεῖ ἔριδας καί ἀντιθέσεις μεταξύ τῶν ἠγετικῶν στελεχῶν τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε.,
διά τήν λύσιν τῶν ὁποίων συγκαλεῖται τό Α΄ Ἐθνικόν Συμβούλιον τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. Αἱ ἐργασίαι
τῆς συνεδριάσεως τοῦ Α΄ Ἐθνικοῦ Συμβουλίου διαρκοῦν ἀπό τῆς 25-30 Μαΐου 1919 καί ὁ
πυρήν τοῦ Λιγδοπούλου ὑποστηρίζει ὅτι τό Σ.Ε.Κ.Ε. πρέπει νά γίνῃ μέλος τῆς ΙΙΙης Διεθνοῦς
(ἥτις εἶχεν ἱδρυθῇ ὑπό τοῦ Λένιν τήν 4ην Μαρτίου 1919 εἰς Μόσχαν). Τό συμβούλιον
δέχεται μέν τήν πρότασιν τοῦ Λιγδοπούλου τῆς ΙΙΙης Διεθνοῦς, ἀλλά νά προπαρασκευασθῇ
τό ἔδαφος διά τήν προσχώρησιν τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. εἰς τήν ΙΙΙην Διεθνῆ. Καί ἡ ἀπόφασις αὕτη

102
ἦτο μία νίκη τοῦ πυρῆνος τοῦ Λιγδοπούλου, ὅστις εἰς τό μεταξύ εἶχεν περισσότερον
συσφίξῃ τάς σχέσεις του μέ τούς Βουλγάρους κομμουνιστάς ἡγέτας.
Ὁ Λιγδόπουλος καλεῖται καί μεταβαίνει εἰς Σόφιαν, ὡς ἐκπρόσωπος τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. καί
ὑπό τήν ἰδιότητά του ταύτην λαμβάνει μέρος εἰς τό ἐκεῖ συνελθόν τήν 15 ην Ἰανουαρίου
1920 ἱδρυτικόν συνέδριον τῆς Βαλκανικῆς Κομμουνιστικῆς Ὁμοσπονδίας. Τό συνέδριον
τοῦτο τῇ εἰσηγήσει τῶν Βουλγάρων κομμουνιστῶν – πρακτόρων τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε. υἱοθετεῖ τάς
προτάσεις των περί προχωρήσεως τῆς Βαλκανικῆς Κομμουνιστικῆς Ὀμοσπονδίας εἰς τήν
Κομμουνιστικήν Διεθνῆ. Οἱ δέ παρευρεθέντες ὡς ἀντιπρόσωποι τῶν Βαλκανικῶν κομμάτων
ἀναλαμβάνουν τήν ὑποχρέωσιν νά ἀποσπάσουν ἀποφάσεις τῶν κομμάτων των περί
προχωρήσεως εἰς τήν Κ.Δ.
Ὁ Λιγδόπουλος ἐφοδιασθείς μέ τά ἀναγκαῖα μέσα, ἐπιστρέφει εἰς Ἀθήνας καί
ἀναπτύσσει μεγάλην δραστηριότητα ἐντός τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. ὥστε νά ἐπιβληθῇ ὁ πυρήν του
πλήρως, εἰς τήν ἠγεσίαν τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε.
Ἡ δραστηριότης τοῦ Λιγδοπούλου εἶχεν θετικά ἀποτελέσματα, διότι ἐκτός τῶν μέσων
τά ὁποῖα τοῦ διέθεσεν ἡ ἡγεσία τοῦ Δ.Κ. ὑπεβοήθη αὕτη καί ἀντικειμενικῶς ἀπό τά
ἐπαναστατικά γεγονότα τῆς Γερμανίας καί Οὐγγαρίας. Πολλοί σοσιαλισταί ἐπίστευον τότε
ὅτι ὁ ἐπαναστατικός κομμουνισμός θά ἐπικρατήσῃ εἰς ὅλην τήν Εὐρώπην καί ἐφιλοδόξουν
νά εὑρεθοῦν ἐπικεφαλῆς τοῦ κόμματος ἐπί θύραις Ἐξουσίας.
Ὑπό τάς εὐνοϊκάς αὐτάς συνθήκας διά τόν πυρῆνα τοῦ Λιγδοπούλου συνέρχεται τόν
Ἀπρίλιον τοῦ 1920 τό 2ον Συνέδριον τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. καί ἡ ὁμάς τοῦ Λιγδοπούλου, συνδεθεῖσα
μετά ἄλλων ἠγετικῶν στελεχῶν τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε., ἐπιβάλλει τάς ἀπόψεις της εἰς τάς ἐργασίας
τοῦ 2ου Συνεδρίου τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε.
Οὕτω, τό συνέδριον ψηφίζει ἀπόφασιν περί προχωρήσεων εἰς τήν ΙΙΙην Διεθνῆ, τῆς
ὁποία δέχεται τάς ἀρχάς καί τά ψηφίσματα. «Ἀποφασίζει νά προστεθῇ εἰς τό τέλος τοῦ
τίτλου τῆς ὀνομασίας τοῦ κόμματος έντός εἰσαγωγικῶν ἡ λέξις «κομμουνιστικόν». Ἐπίσης
ψηφίζει ἀπόφασιν διά «τήν συγκεντρωτική καθοδήγηση στό κόμμα» καί ἀπαγορεύει τήν
ὕπαρξη ὠργανωμένων τάσεων μέσα στό κόμμα». Δηλαδή υἱοθετοῦνται αἱ βασικαί καί
θεωρητικαί ἀρχαί τοῦ Λενινισμοῦ περί κομμουνιστικοῦ κόμματος. Καί ἐπί πλέον λαμβάνεται
ἀπόφασις γιά τήν ἀναθεώρησιν τῶν ἄρθρων τοῦ μεταρρυθμιστικοῦ προγράμματος τοῦ
Σ.Ε.Κ.Ε., ὥστε τό νέον του πρόγραμμα να εἶναι εὐθυγραμμισμένον πρός τάς γενικάς ἀρχάς
τοῦ ρωσσικοῦ κομμουνισμοῦ.
Ὁ Λιγδόπουλος, κατόπιν τῆς ἀποφάσεως τοῦ 2ου Συνεδρίου τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε., περί
προσχωρήσεως τοῦ εἰς τήν ΙΙΙην Διεθνῆ, ἀναχωρεῖ διά Μόσχαν, ἵνα παραστῇ εἰς τό Βον
Συνέδριον τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς (19 Ἰουλίου -7 Αὐγούστου 1920) εἰς τό ὁποῖον
ὅμως δέν κατέστη δυνατόν νά παραστῇ λόγῳ τῶν ἀνωμάλων συνθηκῶν τοῦ συνωμοτικοῦ
ταξειδίου του, φθάσας ἐκεῖ μετά τήν λῆξιν τῶν ἐργασιῶν τοῦ Συνεδρίου, καί ἀνακοινώσας
εἰς τό Ζηνόβιεφ, τόν τότε γραμματέα τῆς Κ.Δ., τήν ἀπόφασιν τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. περί
προσχωρήσεως τοῦ εἰς τήν Κ.Δ., ὁ Ζηνόβιεφ κατά τήν συνεδρίασιν τῆς Ἐκτελεστικῆς
ἐπιτροπῆς τῆς Κ.Δ. τήν 21 Σεπτεμβρίου 1920, ἀνακοινώνει ἐπισήμως ὅτι τό Σοσιαλιστικόν
Ἐργατικόν Κόμμα Ἑλλάδος ἔγινεν ὁμοφώνως δεκτόν εἰς τήν Κ.Δ.
Ἡ χρονολογία αὕτη πρέπει νά θεωρηθῇ ὡς ὁ πραγματικός χρόνος τῆς ἱδρύσεως τοῦ
Κ.Κ.Ε.

Τήν προσχώρησιν τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. εἰς τήν Κ.Δ. ἀνήγγειλεν τό κόμμα, διά σχετικῆς
ἀνακοινώσεώς του, τήν ὁποίαν παρουσιάζει ὡς ἑξῆς τό τότε δημοσιογραφικόν ὄργανόν του
«Ἐργατικός Ἀγών»:
«Η 3η ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΝΕΓΝΩΡΙΣΕΝ ΤΟ ΚΟΜΜΑ ΕΠΙΣΗΜΩΣ. Ο ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΣ ΜΑΣ ΕΙΣ
ΜΟΣΧΑΝ.
Κατ’ ἀνακοίνωσιν τοῦ Κόμματος, βεβαιοῦται ἀσφαλῶς ἡ ἄφιξις εἰς Ρωσίαν τοῦ ἀπό
διμήνου καί πλέον ἀναχωρήσαντος ἀντιπροσώπου τοῦ κόμματος διά τό Β΄ συνέδριον τῆς
κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς.

103
 Τό γραφεῖον τοῦ Κόμματος στερεῖται πάσης πληροφορίας ὡς πρός τό δρομολόγιον τό
ὁποῖον ἠκολούθησε ὁ ἀντιπρόσωός μας μετά τήν ἀναχώρησίν του ἐξ Αὐστρίας ὅπου
διέμενε, ὑποτίθεται ὅμως ὅτι ἠκολούθησε τό δρομολόγιον τῶν ἀντιπροσώπων τῶν ἄλλων
κομμάτων, οἱ ὁποῖοι εἶχον ἀπέλθει εἰς Ρωσίαν προηγουμένως. Εἶναι ἐπίσης βέβαιον ὅτι ὁ
ἀντιπρόσωπός μας δέν ἐπρόφθασεν νά παραστῇ εἰς τάς ἐργασίας τοῦ συνεδρίου,
ἐπρόφθασεν ὅμως τούς ἀντιπροσώπους τῶν ἄλλων βαλκανικῶν κομμάτων, οἱ ὁποῖοι καί
συνέστησαν τήν ἐπίσημον ἀναγνώρισιν τοῦ Κόμματός μας ὡς τμήματος τῆς
Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς. Πράγματι δέ, εἰς τήν συνεδρίασιν τῆς Ἐκτελεστικῆς ἐπιτροπῆς
τῆς 21ης Σεπτεμβρίου, ὁ πρόεδρος τῆς κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς Ζηνόβιεφ ἀνεκοίνωσε ὅτι
τό Κομμουνιστικόν Κόμμα τῆς Ἑλλάδος ἔγινε ὁμοφώνως ἀποδεκτόν. Σημειωτέον ὅτι ἡ
ἀναγνώρισις αὔτη τοῦ Κόμματός μας ἔχει τυπικήν πλέον σημασίαν, ἐφ’ ὅσον τό Κόμμα
οὐσιαστικῶς εἶχεν ἀναγνωρισθῇ ἀπό τῆς εἰσόδου του εἰς τήν Βαλκανικήν κομμουνιστικήν
ὁμοσπονδίαν καί τῆς προσκλήσεώς του εἰς τό Β΄ συνέδριον τῆς κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς.
Ὅσον ἀφορᾷ τήν ἐπιστροφήν τοῦ ἀντιπροσώπου μας, πιστεύεται ὅτι οὗτος θά
παραμείνῃ εἰς Ρωσίαν ὅσον θά παραμείνουν καί οἱ ἀντιπρόσωποι τῶν ἄλλων Βαλκανικῶν
κομμάτων, ἀναχωρῶν ὅμως δέν θά ἐπιστρέψῃ εἰς τήν Ἑλλάδα ἀλλά θά παραμείνῃ εἰς τήν
Εὐρώπην δι’ ἄλλας ὑποθέσεις τοῦ Κόμματος.»
(«Ἐργατικός Ἀγών» 11 τοῦ Ὀχτώβρη 1920) (βλέπε: «Τό Κ.Κ. ἀπό τό 1918 ἕως τό
1931», σελ. 38-39).
Αἱ προβλέψεις τοῦ «Ἐργατικοῦ Ἀγῶνος» περί συντόμου ἐπιστροφῆς τοῦ Λιγδοπούλου
δέν ἐπραγματοποιήθησαν. Διότι ὁ Λιγδόπουλος, ἐπιστρέφων εἰς Ἑλλάδα ἐφοδιασμένος μέ
ἀρκετά χρήματα καί συνοδευόμενος ὑπό δύο στελεχῶν τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε. τοῦ ἑλληνικῆς
καταγωγῆς Ἀλεξάκη καί τοῦ Ρώσου Ὀϊκίν, οἱ ὁποῖοι ἀπεστέλλοντο εἰς Ἑλλάδα, ὡς
καθοδηγηταί τοῦ κομμουνιστικοποιημένου Σ.Ε.Κ.Ε., ἐληστεύθησαν καί ἐδολοφονήθησαν
εἰς τά Βουλγαρικά παράλια ὑπό πειρατῶν.
Παρά τήν ἀπώλειαν τοῦ Λιγδοπούλου, ἐν τούτοις ὀ ἐντός τῶν κόλπων τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε.
πυρήν τῶν πρακτόρων τῆς Μόσχας ἐσυνέχισεν τό ἔργον του καί ἡ Μόσχα δέν παρέλειπε
νά ἐπιλέγῃ τούς καταλλήλους ἀνθρώπους της, νά τούς τοποθετῇ εἰς τήν ἡγεσίαν τοῦ
Κ.Κ.Ε., νά τούς χρηματοδοτῇ καί δι’ αὐτῶν νά δημιουργήσῃ σύν τῷ χρόνῳ πιστόν καί
ἀφοσιωμένον ὄργανόν της ἐν Ἑλλάδι τό Κ.Κ.Ε.

2. Διατί οἱ Κομμουνισταί ταὐτίζουν τήν ἵδρυσιν τοῦ Κ.Κ.Ε. μέ τήν ἵδρυσιν τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε.;

Οἱ κομμουνισταί ἐν Ἑλλάδι, ἀκολουθοῦντες τό γνωστόν κομμουνιστικόν δόγμα ὅτι

ὑπεράνω πάσης ἀρχῆς καί ἀληθείας ἵσταται τό συμφέρον τοῦ κόμματος, δέν ἐδίσταζεν νά
ἰσχυρίζεται - παρά καί ἐναντίον τῶν δεδομένων - ὅτι ἡ χρονολογία τῆς ἱδρύσεως τοῦ Κ.Κ.Ε.
εἶναι αὐτή ἡ χρονολογία τῆς ἱδρύσεως τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε.
Τόν ἰσχυρισμόν τοῦτον πρῶτος διετύπωσεν ὁ ἐπί 25ετίαν ἀρχηγός τοῦ Κ.Κ.Ε. Νῖκος
Ζαχαριάδης, εἰς τό ἔργον του «Θέσεις γιά τήν ἱστορίαν τοῦ Κ.Κ.Ε.» τό ὁποῖον ἔγραψε κατά
τήν περίοδον τῆς κρατήσεώς του εἰς τάς φυλακάς Κερκύρας (1939). Ἡ θέσις αὕτη τοῦ
Ζαχαριάδη, ἔκτοτε ἐξακολουθεῖ νά παραμένῃ ἐν ἰσχύϊ καί νά προπαγανδίζεται καί σήμερον
ὑπό τῆς νέας ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε., παρά τήν καταδίκην καί τήν ἀποπομπήν τοῦ Ζαχαριάδη
ὡς «ἀντισοβιετικοῦ καί τυχοδιώκτου».
Διατί ὅμως παλαιά καί νέα ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. εἶναι σύμφωνοι εἰς τήν προσβολήν τῆς
ἀναληθείας ταύτης; Οἱ λόγοι καί τῶν δύο ἡγεσιῶν εἶναι ταυτόσημοι καί ὑπηρετοῦν τήν
αὐτήν σκοπιμότητα. Πάντες ἐπιζητοῦν νά δώσουν πιστοποιητικόν ἑλληνικότητος εἰς τό
ρωσσόδουλον καί ρωσσοκρατούμενον Κ.Κ.Ε. Κοινή ἐπιδίωξις τῆς ἑκάστοτε ἡγεσίας τοῦ
Κ.Κ.Ε. ἦτο καί ἐξακολουθεῖ νά παραμένῃ ἡ ἐμφάνισις τοῦ Κ.Κ.Ε. ὡς δῆθεν ἀποκλειστικοῦ
δημιουργήματος τῆς ἑλληνικῆς κοινωνικοπολιτικῆς πραγματικότητος.

104
 Δι’ αὐτό προσπαθοῦν νά πλαστρογραφήσουν τά δεδομένα, ἰσχυριζόμενοι ὅτι τό Κ.Κ.Ε.
ἐδημιουργήθη πρό τῆς ἀπό τοῦ Λένιν ἱδρύσεως τῆς ΙΙΙης Διεθνοῦς (4 Μαρτίου 1919) διά νά
καταλήξουν ὅτι ἡ ἵδρυσίς του εἶναι καρπός τῆς ἑλληνικῆς πραγματικότητος.
Ἡ ἰστορική ὅμως ἀλήθεια διδάσκει ὅτι ἡ ἵδρυσις τοῦ Κ.Κ.Ε. εἶναι καρπός ἐπιμόνων
συστηματικῶν καί δαπανηρῶν προσπαθειῶν τοῦ ρωσσικοῦ κομμουνισμοῦ καί τῆς ἀνάγκης
τοῦ σοβιετικοῦ κράτους νά ἔχῃ ἐν τυφλόν καί ἀφοσιωμένον ὄργανόν του εἰς τόν ἑλληνικόν
χῶρον.
Ὁ κομμουνιστικός ἰσχυρισμός περί τοῦ χρόνου τῆς ἱδρύσεως τοῦ Κ.Κ.Ε., δέν
ἀπορρίπτεται μόνον ἀπό τά γεγονότα, τά ὁποῖα ἐξετέθησαν, ἀλλά καί ἀπό ἐπισήμους
ἐγγράφους ἀποκαλυπτικάς μαρτυρίας ἀνωτάτων στελεχῶν τοῦ Κ.Κ.Ε.
Τοιαύτας ἀποκαλυπτικάς μαρτυρίας ἀποτελοῦν τά ἄρθρα δύο ἀνωτάτων ἠγετικῶν
στελεχῶν τοῦ Κ.Κ.Ε.
1) τοῦ Κων/νου Θέου, ἀνωτάτου συνδικαλιστικοῦ στελέχους τοῦ Κ.Κ.Ε.,
διαδραματίσας σοβαρόν ρόλον εἰς τό Κ.Κ.Ε. ἀπό τῆς συστάσεώς του, μέχρι τοῦ θανάτου
του (1957) ὡς μέλος τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. καί
2) τοῦ Δημητρίου Σακαρέλλου, ἀνωτάτου στελέχους τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τῆς ἡγεσίας τοῦ
Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ.
Τό ἄρθρον τοῦ Κων/νου Θέου
Ὁ Κων/νος Θέος, ἱστορῶν τά τῆς ἱδρύσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. διά σειρᾶς ἄρθρων του ὑπό τό
ψευδώνυμον Κ. Ζορμπαλῆς, δημοσιευθέντων εἰς τό θεωρητικόν ὄργανον τοῦ Κ.Ε. τοῦ
Κ.Κ.Ε. «Κομμουνιστική Ἐπιθεώρηση» τοῦ ἔτους 1934 ὑπεχρεώθη νά ὁμολογήσῃ ὅτι ἡ
δημιουργία τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. ὠφείλετο εἰς τήν πρωτοβουλίαν τοῦ Ελ. Βενιζέλου καί δέν
προῆλθεν ὡς ἀποτέλεσμα τῆς ὡριμάνσεως τῶν σοσιαλιστικῶν ἰδεῶν ἐν Ἑλλάδι.
Ἰδού τί γράφει ὁ Κων/νος Θέος:
«Ἐπρόκειτο νά ἀρχίσουν διαπραγματεύσεις γιά τήν εἰρήνη καί ὅλα τά ἰμπεριαλιστικά
κράτη - ίδίως τῆς Βαλκανικῆς - εἶχαν νά ἐμφανίσουν, ὠς συνηγόρους τῶν ἰμπεριαλιστικῶν
ἀξιώσεων γιά τά σύνορα, ἀντιπροσώπους σοσιαλπατριωτικῶν κομμάτων (οἱ Βούλγαροι
τούς φαρδιούς Σανκίζωφ καί Παστούχωφ κ.λπ.) « ἀνεξαρτήτων» πού ἐξ «ὀνόματος τῆς
«ἐργατικῆς τάξης» θά ὑπεράσπιζεν τήν μπουρζουαζία του. Καί ἡ Ἑλληνική μπουρζουαζία
τέτοιους συνηγόρους δέν εἶχε τούς εἶχε καταβροχθίσει.
Ἡ ἐσωτερική καί ἐξωτερική πολιτική τῆς μπουρζουαζίας στά 1918 χρειάζονταν ἕναν
«ἀνεξάρτητο» σοσιαλπατριωτικό κόμμα. Καί ὁ Βενιζέλος δέν ἐδίστασε. Ἀποτάνθηκε στή
«Φεντερασιόν» τῆς Θεσσαλονίκης καί στίς μεμονωμένες σοσιαλιστικές ὀργανώσεις μέ τήν
πρόταση νά συγκροτηθοῦν σέ κόμμα καί νά στείλουν ἀντιπροσωπεία στή σοσιαλιστική
συνδιάσκεψη τοῦ Λονδίνου. Ταὐτόχρονα ἀποτάνθηκε στούς πράχτορες του πού διεύθυναν
τά συνδικάτα Πειραιῶς μέ πρόταση νά ὀργανώσουν συνέδριον τῶν συνδικάτων γιά ν’
ἀποφανθεῖ ἡ ἐργατική τάξη πάνω στό ζήτημα τῶν συνόρων πού ἐπρόκειτο νά χαράξῃ ἡ
συνδιάσκεψη τῆς Εἰρήνης.
Ὁ Μαχαίρας (πρῶτος Πρόεδρος τῆς Γ.Σ.Ε.Ε. καί βουλευτής τοῦ κόμματος τῶν
Φιλελευθέρων σημ. συγγρ.) μιλώντας στή Βουλή στά 1927 ἀπ’ ἀφορμή τῆς δίωξης τῶν
βουλευτῶν τοῦ Ἑνιαίου Μετώπου γιά τό ἐθνικό εἶπε: «Πρέπει νά πεῖ ἡ ἐργατική τάξη τή
γνώμη της γιά τά σύνορα. Συγκεντρωθῆτε σέ συνέδριο καί πέστε πιά γνώμη ἔχετε γιά τά
σύνορα ἔστω καί ἄν ἔχετε τή γνώμη πώς τά σύνορα πρέπει νά πᾶνε στό Ταίναρο».
(Συνεδρίασις Ἑλληνικῆς Βουλῆς 15 ΧΙΙ 1927). Φυσικά ὅταν ἔλεγε αὐτά ὁ Βενιζέλος ἤξερε
ὅτι οἱ Μαχαίρηδες δέν θά λέγαν νά πᾶνε τά σύνορα στό Ταίναρο ἀλλά στήν Ἁγία Σοφία.
Ἔτσι βλέπουμε τήν ἴδια τήν φιλελεύθερη μπουρζουαζία νά παίρνῃ τήν πρωτοβουλία γιά
νά ἱδρύσῃ ἕνα ἀνεξάρτητο «σοσιαλιστικό» κόμμα. Καί ὀφείλουμε νά ομολογήσουμε πώς οἱ
ἄνθρωποι στούς ὁποίους ἀπευθύνθηκε, οἱ Μπεναρόγια, Σίδερης, Ἀρβανίτης, Κουριέλ,
Δημητραταῖοι, Γιαννιός κ.λπ. κατέβαλαν ὅλες τους τίς δυνάμεις γιά νά φτιάξουν ἕνα
σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, τέτοιο πού ἤθελε ἡ μπουρζουαζία, σοσιαλπατριωτικό».

105
 (Βλ. εἰς «Κομμουνιστικήν ἐπιθεώρησιν» περίοδος Γ΄ Χρόνος, Γ΄ άριθ. 10/107-15 Μάη
1934, σελ. 21-22 ἄρθρον τοῦ Κ. Ζορμπαλῆ (Κ. Θέου).
Τί γράφει ὁ Δ. Σακαρέλλος
Ὁ Σακαρέλλος, ὡς προελέχθη ἀνώτατον στέλεχος τοῦ Κ.Κ.Ε., ἐκπαιδευθείς εἰς Μόσχαν
καί χρησιμοποιηθείς ὡς στέλεχος τῆς ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ, ὑποστηρίζει ὅτι
ἡ χρονολογία τῆς πραγματικῆς ἱδρύσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. πρέπει νά τοποθετηθῆ εἰς τό 1922-
1925.
Ἡ γνώμη τοῦ Σακαρέλλου δέν ἀπέχει τῆς οὐσιαστικῆς πραγματικότητος, δεδομένου ὅτι
ἀπό τῆς προχωρήσεως τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. εἰς τήν ΙΙΙην Διεθνῆ (21 Σεπτεμβρίου 1920)
ἐχρειάσθησαν πολλαί προσπάθειαι καί ἀρκετός χρόνος διά τήν ἠγεσίαν τοῦ Ρωσσικοῦ
κομμουνισμοῦ, νά ἐπιβάλλῃ τούς πιστούς καί ἱκανούς πράκτοράς της ὡς ἡγέτας τοῦ Κ.Κ.Ε.,
γεγονός τό ὁποῖον ἐγνώριζεν ὁ Δ. Σακαρέλλος.
Τά ὅσα ὑποστηρίζει ὁ Σακαρέλλος εἰς τό ἄρθρον του ἀποτελοῦν ἀπάντησιν εἰς τούς
περί ἱδρύσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. ἰσχυρισμούς τοῦ Πουλιοπούλου, καθαιρεθέντος τότε γραμματέως
τοῦ Κ.Κ.Ε. ὐπό τῆς ἡγεσίας τοῦ ρωσσικοῦ κομμουνισμοῦ, ἀλλά καί περιέχουν πολλά
στοιχεῖα ἀποκαλυπτικά τῆς ποιότητος τῶν τότε κομμουνιστῶν καί δίδουν πράγματι
γλαφυράν περιγραφήν τοῦ τύπου τοῦ κομμουνισμοῦ τῆς ἐποχῆς ἐκείνης.
Ὁ Δ. Σακαρέλλος γράφει:
«Τά ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ
Μία πού ἱστορικά ἔτσι ἔχουν τά πράγματα, καί βέβαια δέν μπορεῖ νἄναι σωστό, ὅτι τό
κόμμα μας ἔχει γίνει ἀπό τό 1918, ὅπως λέει ὁ σ. Π.
Καί ὑπενθυμίζω στό σ. Π. καί στούς ἄλλους συντρόφους ὅτι πῶς τό Νοέμβρη τοῦ 1919
τούς κομμουνιστές τούς δείχναν μέ τό δάχτυλο, ἀκόμα καί τό 1920, ἀλλά ὅτι καί τότε
σοσιαλεργατικό Κόμμα ἦταν, κάθε ἄλλο παρά Κόμμα. Ἔτσι οἰκογενειακό κατασκεύασμα μέ
πάμπολους ἐπαναστάτες αἰσθηματίες, ἐρασιτέχνες, καλλιτέχνες, μέσα στό ὁποῖο εὕρισκε
κανείς λογιῶν λογιῶν τύπους, ὅπως καί τά σπέρματα τοῦ σημερινοῦ κόμματος. Ἄν τότε
κρεμοῦσαν τούς σοσιαλιστές στόν Κόσμο, ἴσως μόνον οἱ Ἕλληνες θά πήγαιναν ἄδικα.
Θυμᾶμαι κάτι μαγκλαράδες στή Θεσσαλονίκη πού μπαίνανε στό Κόμμα χωρίς νἄχουνε
ἰδέα ἀπό τίποτα, μά ἀπολύτως τίποτα, παρά μόνον ἐπειδή ἀγαποῦσαν τό φούτ-μπώλ ἤ
εἶχαν καλό μπάσο. Καί ἔβλεπε κανείς τό τμῆμα Θεσσαλονίκης μέ 300-500 μέλη πού ἤτανε
κάθε καρυδιᾶς καρύδι καί πού ὅλοι τους δέν κάναν οὔτε γιά ἕνα σοσιαλιστή τῆς ΙΙης
Διεθνοῦς νά καλεῖ συνελεύσεις μιά φορά στούς 6 μῆνες - χειρότερα καί ἀπ’ τά πιό
ὀπισθοδρομικά ἐπαγγελματικά σωματεῖα - καί πού δέν ἄκουγε κανείς οὔτε μία λέξη
σοσιαλιστική. Ποία δράση ἔκανε ὁ σ. Π. καί πόσα μαθήματα ἄκουσε στή Θεσσαλονίκη
(παίρνω ὠς βάση τή Θεσσαλονίκη, γιατί ἐκεῖ ἦταν τό συμπαγέστερο προλεταριᾶτο -
καπνεργάτες, τσιγαράδες - καί φημιζότανε γιά τήν βαρύτητά του τό τμῆμα), ἄν δέν
ἀπατῶμαι οὔτε ἕνα μάθημα δέν ἄκουσε, ἡ δέ δράση του ἤτανε ἡ τότε γενικά συνηθισμένη
- αὐτός μετέφραζε τήν Ἑσπεράντο.
Στούς ταύρους δέν ἀρέσει τό κόκκινο χρῶμα. Αὐτοί εἶναι ταῦροι. Ἐμεῖς ἔχουμε
ἀντίθετα συναισθήματα ἀπό ταύρους βλέποντας τό κόκκινο χρῶμα, μπαίναμε στό
σισιαλιστικό Κόμμα. Τά ἐφόδια ἦταν πάμφθηνα. Ἕνα κόκκινο κομπολόϊ, τοὐλάχιστον μισή
ὀκά, καί μία τοὐλάχιστον κόκκινη πετσέτα στήν τσέπη καί ἤσουνα μέλος. Ἄν μποροῦσες ν’
ἀφήσῃς τά μαλλιά σου καί νά ἀγοράσῃς καί φλοτάν γραβάτα, τότε ἤσουνα ἡγέτης. Αὐτό
δέ, ἐξακολουθεῖ νά γίνεται ἀκόμη καί τό 1920 σ’ ὅλη τήν Ἑλλάδα.
Τώρα μπορεῖ κανείς νά ἀμφιβάλλῃ, ὅτι τά χρόνια τοῦ Κόμματος δέν εἶναι ὅσα μᾶς τά
παρασταίνει ὁ σ. Π. ἀλλά τά μισά. Τί ὠφελεῖ ἄν ὑπάρχουν πάνω στή φουρτουνιασμένη
θάλασσα κάτι σά πρόβατα, μά πού δέν εἶναι πρόβατα παρά ἀφρός;
Τό Κόμμα μας οὐσιαστικά ἄρχισε νά δημιουργῆται μόνο τό 22-23.»
(βλ. «Ριζοσπάστη» Πέμπτης 17 Φεβρουαρίου 1927, σελ. 3 στήλ. 4-5).

106
 Τἀ ἀνωτέρω παρατεθέντα ἐπίσημα κείμενα τῶν δύο ἀνωτάτων ἡγετικῶν στελεχῶν τοῦ
Κ.Κ.Ε. τά ὁποῖα καί διαδραμάτισαν σοβαρόν ρόλον εἰς τήν ἐπιβολήν τῆς ρωσσοκρατίας
ἐντός του Κ.Κ.Ε. δίδουν καί ταῦτα ἀποστομωτικήν ἀπάντησιν εἰς τούς ἰσχυρισμούς τῆς
ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. περί τοῦ χρόνου τῆς ἱδρύσεως τούτου.

3. Τά αἴτια τῆς καθυστερήσεως τῆς ἐμφανίσεως τῆς Σοσιαλιστικῆς ἱδεολογίας καί

ὀργανώσεως, ἐν Ἑλλάδι.

Ἡ ἐμφάνισις τῶν σοσιαλιστικῶν ἰδεῶν καί τῆς ὀργανώσεως ἐν Ἑλλάδι ἐβάδισαν καί
ἐξελίχθησαν, ὅλως ἀντιθέτως ἀπό τά ὅσα διακηρύσσουν αἱ μαρξιστικαί θεωρίαι,
ἰσχυριζόμεναι, ὅτι φορεύς τῶν σοσιαλιστικῶν ἰδεῶν εἰς ἑκάστην χώραν εἶναι τό
προλεταριᾶτον, δημιούργημα τοῦ καπιταλιστικοῦ οἰκονομικοῦ της συστήματος. Ἡ
θεμελιώδης αὐτή ἀρχή τοῦ μαρξισμοῦ ὡς καί ἡ ἐπίσης θεμελιώδης ἀρχή τοῦ λενινισμοῦ ἡ
διακηρύττουσα ὅτι διά τήν ὕπαρξιν κομμουνιστικοῦ κόμματος πρέπει νά ὑπάρχῃ ἡ
κοινωνική αὐτοβάσις, τό προλεταριᾶτον, διεψεύσθησαν ἀπό τά δεδομένα τῆς ἑλληνικῆς
κοινωνικῆς πραγματικότητος.
Τά στατιστικά στοιχεῖα διά τό 1918 πού ὑπάρχουν ἀτελῆ πάντοτε, ἐμφανίζουν τήν
δύναμιν τῶν ἐργατῶν τῶν ἀσχολουμένων εἰς τά ἐργοστάσια, τοῦ λεγομένου βιομηχανικοῦ
προλεταριάτου, τῆς πλέον ἐπαναστατικῆς μερίδος τῆς ἐργατικῆς τάξεως κατά τόν
Μαρξισμόν, ἀνερχομένην εἰς 120.000 περίπου.
Ἐν σχέσει δέ μέ τάς συνδικαλιστικάς ὀργανώσεις, τά στατιστικά στοιχεῖα διά τό ἔτος
1918 ἐμφανίζουν τήν ὕπαρξιν ἐν Ἑλλάδι 320 ἐργατικῶν σωματείων, μέ ὠργανωμένην
δύναμιν ἐργατῶν 79.306.
Καί ὅμως, παρά τήν ἐν Ἑλλάδι ὕπαρξιν, κατά τόν Μαρξισμόν–Λενινισμόν, κοινωνικῆς
δυνάμεως φορέως τῶν σοσιαλιστικῶν ἰδεῶν καί βάσεως τῆς δημιουργίας μαρξιστικοῦ
ἐπαναστατικοῦ κόμματος, ἐν τούτος ἡ πολυάριθμος κοινωνική αὕτη δύναμις οὔτε
ἐπηρεάσθη ἀπό τάς μαρξιστικάς ἰδέας, οὔτε ἐπρωτοστάτησεν εἰς τήν δημιουργίαν
κόμματος, οὔτε καί ἀπετέλεσεν τήν βάσιν τοῦ δημιουργηθέντος κόμματος. Τό φαινόμενον
τοῦτο δέν παραετηρήθη εἰς τάς ἄλλας βαλκανικάς χώρας, παρ’ ὅλον ὅτι αὗται αἱ ἀπόψεις
βιομηχανικῆς ἐξελίξεως καί ἐκπολιτιστικῆς καταστάσεως ὄχι μόνον δέν ἐπροπορεύοντο τῆς
Ἑλλάδος ἀλλά ἀντιθέτως καθυστέρουν.
Εἰς ταύτας ὅμως εἶχον συγκροτηθῇ καί σοσιαλιστικά κόμματα καί εἶχον εὑρείαν
διάδοσιν αἱ σοσιαλιστικαί ἰδέαι πρίν ἀπό πολλά χρόνια. Οὕτω π.χ. εἰς τήν Βουλγαρίαν εἶχεν
ἱδρυθῇ Σοσιαλιστικόν Κόμμα ἀπό τοῦ 1894, εἰς τήν Σερβίαν ἀπό τοῦ 1903 καί εἰς τήν
Ρουμανίαν ἀπό τοῦ 1911.
Πῶς ἐξηγεῖται τό φαινόμενον τοῦτο;
Τήν ἐξήγησιν τοῦ φαινομένου τούτου μᾶς τήν δίδει ἠ ἀσυμβίβαστος ἀντίθεσις ἡ ὁποία
ὑπάρχει μεταξύ τῆς μαρξιστικῆς ἰδεολογίας καί τῶν ὑψηλῶν καί ἀκμαίων ἐθνικο-ἱστορικῶν
παραδόσεων τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ καί τῶν αἰωνοβίων ἰδεῶν τοῦ Ἑλληνοχριστιανικοῦ
πολιτισμοῦ.
Αἱ μαρξιστικαί ἰδέαι, αἱ ὁποῖαι ἀρνοῦνται πᾶσαν ἑνότητα καί συνέχειαν τῶν ἐθνικῶν
παραδόσεων καί παντός ἐθνικοῦ πολιτισμοῦ, αἱ ὁποῖαι ὑποβιβάζουν τούς ἐθνικούς ἀγῶνας
παντός λαοῦ εἰς τό χυδαῖον ἐπίπεδον τῶν ταξικῶν συμφερόντων καί συγκρούσεων, αἱ
ὁποῖαι θεωρούν τάς έθνικάς καί θρησκευτικάς ἰδέας ὡς καί τόν ἐθνικόν πολιτισμόν, ὡς
τροχοπέδην τῆς κοινωνικῆς ἀναπτύξεως, καθ’ ὅ «δημιουργήματα τῶν ἐκμεταλλευτριῶν
τάξεων», αἱ ὁποῖαι καταδικάζουν τό θρησκευτικόν αἴσθημα καί θεωροῦν τήν θρησκείαν ὡς
«ἀφιόνι» τοῦ λαοῦ, καί αἱ ὁποῖαι θεωροῦν τήν ἀτομικήν ἰδιοκτησίαν ὡς κλοπήν, δέν ἦτο
δυνατόν νά εὕρουν ἀπήχησιν ἐπ’ οὐδενός στρώματος τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ, οὐδέ εἰς αὐτήν
τήν ἑλληνικήν ἐργατικήν τάξιν, ἡ ὁποία πιστεύει μέ τόν ἴδιον φανατισμόν εἰς τά ἑλληνικά
ἰδεώδη, ὅπως ὅλα τά στρώματα τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας.

107
 Ὅσαι διακρίσεις καί ἄν ὑπάρχουν μεταξύ τῶν κοινωνικῶν στρωμάτων τοῦ ἑλληνικοῦ
Ἔθνους, ὑπάρχει μεταξύ των ἕνας ἀκατάλυτος δεσμός. Ἡ κοινή ἐθνική συνείδησις τήν
ὁποίαν δέν δύναται νά ἀπεμπολίσῃ τό ἰδιαίτερον ταξικόν συμφέρον.
Πάντα τά κοινωνικά στρώματα τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους ἔχουν ἀναμφισβητήτως τάς
μεταξύ των ἀντιθέσεις, ἀλλά οὐδέποτε εἰς βάρος τῆς κοινῆς ἐθνικῆς συνειδήσεώς των, τῶν
ἐθνικῶν παραδόσεων, τῶν ἠθῶν καί ἐθίμων. Δύναται μάλιστα νά λεχθῆ ὅτι ἡ ἐθνική
συνείδησις καί αἱ ἑθνικαί παραδόσεις διατηροῦνται ἀκμαιότεραι περισσότερον μεταξύ τῶν
ἀσθενεστέρων οἰκονομικῶς κοινωνικῶν τάξεων, παρά μεταξύ τῶν εὐπόρων.
Ἡ βαθεῖα προσήλωσις καί ἡ ἀκράδαντος πίστις τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ εἰς τάς ἐθνικάς του
παραδὀσεις, καί εἰς τάς ἰδέας τοῦ Ἑλληνοχριστιανικοῦ πολιτισμοῦ ἀπετέλεσαν ἕνα
ἀδιαπέραστον τεῖχος διά τήν εἴσοδον καί διάδοσον τῶν μαρξιστικῶν ἰδεῶν ἐν Ἑλλάδι καί
οὕτω ἐξηγεῖται ἡ καθυστέρησις τῆς μαρξιστικῆς ἰδεολογίας.

108
 [09] ΑΙ ΒΑΣΙΚΑΙ ΠΕΡΙΟΔΟΙ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.
Η Α' ΠΕΡΙΟΔΟΣ (1920-1931)
(Απόσπασμα από το ΤΕΥΧΟΣ ΙΙ «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ», του Αντ/ρχου Παν. Σκαλούμπακα
– Στρατ. Σχ. Ευελπ., 1959)

ΑΙ ΒΑΣΙΚΑΙ ΠΕΡΙΟΔΟΙ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

Ἡ ἐντός τῶν γραμμῶν τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. δρᾶσις τῆς ὑπό τόν Λιγδόπουλον ὁμάδος
πρακτόρων τοῦ ρωσσικοῦ κομμουνισμοῦ, εἶχεν ὡς ἀποτέλεσμα νά προσχωρήσῃ τοῦτο
κατά τό 2ον Συνέδριον του (Ἀπρίλιος 1920) εἰς τήν Κομμουνιστικήν Διεθνῆ, ὁ Γραμματεύς
τῆς ὁποίας Ζηνόβιεφ, ὡς «ἤδη ἀνεφέρθῃ, ἀνήγγειλεν ἐπισήμως, κατά τήν συνεδρίασιν τῆς
Ἐκτελεστικῆς Ἐπιτροπῆς τῆς Κ.Δ., τήν 21ην Σεπτεμβρίου 1920, τήν ἀποδοχήν τῆς
προσχωρήσεώς του εἰς ταύτην. Ἡ χρονολογία αὔτη τῆς προσχωρήσεως τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. εἰς
τήν Κ.Δ. ἀποτελεῖ ἐπομένως καί τήν ἀφετηρίαν τῆς ὀργανωμένης δράσεως τοῦ
κομμουνισμοῦ ἐν Ἑλλάδι, ὡς πρακτορειακῆς ὀργανώσεως, τῆς ἑκάστοτε ἡγεσίας τοῦ
σοβιετικοῦ κομμουνιστικοῦ κράτους.
Ἔκτοτε καί μέχρι σήμερον ἡ κομμουνιστική δρᾶσις ἐν Ἑλλάδι δέν φέρει ἄλλο
γνώρισμα, παρά μόνον τήν σφραγῖδα τῆς σοβιετοδουλείας καί τῆς σοβιετοκρατίας τοῦ
Κ.Κ.Ε.
Ὅλη ἡ πολιτική, ἰδεολογική καί ὀργανωτική δραστηριότης καί ἐξέλιξις τοῦ Κ.Κ.Ε., ἀπό
τῆς ἱδρύσεώς του μέχρι σήμερον, στηρίζεται εἰς τούς δύο αὐτούς πόλους: ΤΗΣ
ΣΟΒΙΕΤΟΔΟΥΛΕΙΑΣ καί τῆς ΣΟΒΙΕΤΟΚΡΑΤΙΑΣ.
Αἱ κατά περιόδους φάσεις τῆς ρωσοδουλείας καί ρωσοκρατίας τοῦ Κ.Κ.Ε. καί αἱ
ἐκδηλώσεις τούτων συνθέτουν τήν ἱστορίαν τοῦ Κ.Κ.Ε. Τά χαρακτηριστικά ταῦτα
γνωρίσματα τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐκφράζονται εἰς τήν στρατηγικήν καί τακτικήν του γραμμήν.
Μέ βάσιν τήν στρατηγικήν καί τακτικήν τοῦ Κ.Κ.Ε. ἡ ἱστορία του διαιρεῖται εἰς τάς ἑξῆς
βασικάς χρονικάς περιόδους:
Α΄ Περίοδος 1920 – 1931
Β΄ Περίοδος 1931 – 1936
Γ΄ Περίοδος 1936 – 1941
Δ΄ Περίοδος 1941 – 1945
Ε΄ Περίοδος 1945 – 1946
ΣΤ΄ Περίοδος 1946 – 1949
Ζ΄ Περίοδος 1949 – 1956
Η΄ Περίοδος 1956 - σήμερον (1959)

Α΄. ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1920 – 1931

Ἡ περίοδος αὕτη τῆς ἱστορίας τοῦ Κ.Κ.Ε. δύναται νά χαρακτηρισθῇ ὡς δεκαετία

ἀλληλοδιαδόχων ὀξυτάτων ἐσωκομματικῶν κρίσεων, συνεπείᾳ τῶν ὁποίων τοῦτο δέν
ἠδυνήθη νά ἀναπτυχθῇ ὀργανωτικῶς καί πολιτικῶς καί νά λάβῃ τήν μορφήν ἀξιολόγου
πολιτικοῦ ὀργανισμοῦ ἐν Ἑλλάδι.
Ἡ Περίοδος αὕτη ὠνομάσθη ἀπό τό ἴδιον τό Κ.Κ.Ε. ὡς περίοδος τῆς «νηπιακῆς ἡλικίας»
τοῦ κόμματος.
Τό Κ.Κ.Ε., συνεπείᾳ τῶν βαθυτάτων καί ὀξυτάτων κρίσεών του καί παρ’ ὅλον ὅτι αἱ
ἀντικειμενικαί κοινωνικο – οἰκονομικαί συνθῆκαι τῆς περιόδου ἐκείνης (Μικρασιατική
καταστροφή, οἰκονομική κρίσις, προσφυγικόν πρόβλημα, ἀντίκτυπος ἐκ τῆς Παγκοσμίου
οἰκονομικῆς κρίσεως τοῦ 1929) ἦταν λίαν εὐνοϊκαί διά τήν ἀνάπτυξιν καί τήν δρᾶσιν του
καί παρά τήν σημαντικήν ὑλικήν βοήθειαν ἥτις τοῦ παρήχετο ὑπό τῆς Κ.Δ. καί παρά τήν
στελέχωσίν του δι’ ἐκπαιδευμένων εἰς εἰδικάς σχολάς τοῦ Δ.Κ. Κομμουνιστῶν, ἐν τούτοις
δέν ἠδυνήθη νά ἐμφανίσῃ ἀξιόλογον πολιτικήν ὀργάνωσιν καί δρᾶσιν.
109
 Τά αἴτια τῆς καθυστερήσεως τῆς ἀναπτύξεως τοῦ Κ.Κ.Ε.:
Τά αἴτια τῆς τοιαύτης καθυστερήσεως τῆς ὀργανωτικῆς καί πολιτικῆς ἀναπτύξεως τοῦ
Κ.Κ.Ε. κατά τήν περίοδον ταύτην εἶναι τά ἐξῆς:
(α) Ἡ ὑποχρέωσις τήν ὁποίαν ἀνέλαβεν τό Κ.Κ.Ε., ὡς μέλος τῆς Κομμουνιστικῆς
Διεθνοῦς (Ἑλληνικόν Τμῆμα τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς) νά δέχεται καί νά ἐκτελῇ
ἀσυζητητί τάς ὑπ’ αὐτῆς διδομένας εἰς αὐτό ἐντολάς.
(β) Ἡ ἀδυναμία καί ἡ ἀνικανότης τῶν ἡγεσιῶν του νά προσαρμόζουν τά γενικά
ἐπαναστατικά συνθήματα τῆς Κ.Δ. εἰς τό ἑλληνικόν περιβάλλον καί τήν ἑλληνικήν
νοοτροπίαν. Τήν πλέον χαρακτηριστικήν ἀντίθεσιν μεταξύ τῶν ἐντολῶν τῆς Κ.Δ. καί τῆς
ἑλληνικῆς πραγματικότητος καί νοοτροπίας, ἀποτελεῖ ἡ ὑπό τῆς ἡγεσίας Κ.Κ.Ε. υἱοθέτησις
τοῦ συνθήματος τῆς ΥΙ καί ΥΙΙ Βαλκανικῆς συνδιασκέψεως καί τοῦ 5 ου Συνεδρίου, Ἰούλιος
1924, τῆς Κ.Δ. διά τήν «ἑνιαίαν ἀνεξάρτητον Μακεδονίαν καί Θράκην», σύνθημα τό ὁποῖον
ἀπέρριψε ἡ τότε ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Γιουγκοσλαυΐας.
Ὁ Ν. Ζαχαριάδης, εἰς τάς «θέσεις του διά τήν ἱστορίαν τοῦ Κ.Κ.Ε.» θέλων νά
ἀποκρύψῃ τήν ρωσοκρατίαν εἰς τό Κ.Κ.Ε. ἐπιρρίπτει τάς εὐθύνας τῆς καθυστερήσεως τῆς
ἀναπτύξεως τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τήν ἀνικανότητα τῆς τότε ἡγεσίας ἥτις περιωρίζετο κατ’ αὐτόν
νά «Ἀναμασᾶ καί μεταφέρῃ ἀπ’ ἔξω γενικές, ἀφηρημένες δογματικές θέσεις καί
διαπιστώσεις, χρησιμοποιεῖ, ἔτσι εἴτε ἀλλοιῶς ἀφηρημένη ἐπαναστατική φρασεολογία».
Ἡ «ἀναμάσησις» τῆς τότε ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε., τῶν ἀπ’ ἔξω διαταγῶν καί δογμάτων τοῦ
Δ.Κ. ἦτο καί ἐξακολουθεῖ καί σήμερον νά ἰσχύῃ ὡς ἀπαραίτητος νόμος τῆς λειτουργίας τοῦ
Κ.Κ.Ε. καί ὡς μοναδικόν κριτήριον τῆς κομματικῆς σταδιοδρομίας παντός στελέχους του.
(γ) Ἡ κατ’ ἀνεξέλεγκτον κρίσιν ὑπό τῆς ἡγεσίας τοῦ Δ.Κ. ἐπιλογή καί ἐπιβολή ὡς
ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐκείνων τῶν στοιχείων τά ὁποῖα τῆς παρέχουν περισσοτέρας ἐγγυήσεις
ρωσοδουλείας καί τυφλῆς ἀφοσιώσεως των πρός τήν ἑκάστοτε ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε.
Ἡ χρησιμοποίησις τοῦ κριτηρίου τούτου ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα τά τοποθετούμενα εἰς τήν
ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε. στοιχεῖα, νά εἶναι ἀδίστακτα εἰς τήν ἀβασάνιστον ἐκτέλεσιν
ὁποιασδήποτε διαταγῆς τοῦ Δ.Κ., ἔστω καί ἄν αὕτη ὁδηγεῖ καί τό ἴδιον τό κόμμα εἰς
τυχοδιωκτικάς περιπετείας. Διά τούς ἡγέτας τοῦ Κ.Κ.Ε. τό πρωτεῦον εἶναι ἡ διατήρησις τῆς
ἀπολαβῆς τῆς εὐνοίας τῆς ἡγεσίας τοῦ Δ.Κ.
Ἡ αἰτία αὕτη δίδει τό νόημα ἀπό ποία ποιότητα ἀτόμων ἀποτελοῦνται οἱ ἑκάστοτε
ἡγέται τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ποῖα προσόντα πρέπει νά ἔχουν διά νά ἀνέλθουν εἰς τό «πόστον» τοῦ
ἡγέτου καί νά διατηρηθῶσι εἰς αὐτό.
Τόν καλύτερον χαρακτηρισμόν τῶν ἡγετῶν καί τῆς δράσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. τῆς περιόδου
ταύτης, μᾶς τόν δίδουν πολλά ἱδρυτικά καί ἄλλα πρώην στελέχη τοῦ Κ.Κ.Ε., μέ ὅσα
ἔγραψαν κατά καιρούς, καί ἀξίζει τόν κόπον νά παραθέσωμεν τάς γνώμας των καί τήν
ἐκτίμησίν των διά τούς ἀνθρώπους τοῦ Κ.Κ.Ε., τῶν πρώτων μετά τήν ἵδρυσίν του ἐτῶν.

1. «ΑΥΤΟΠΡΟΣΩΠΕΙΑΙ» ΤΩΝ ΙΔΡΥΤΙΚΩΝ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

α) Ἡ γνώμη τοῦ Ἀριστ. Σίδερη:

Ὁ Ἀριστοτέλης Σίδερης εἰς ἄρθρα του εἰς τόν Ριζοσπάστην ἔγραψε τά ἐξῆς διά τούς
Νικόλαον καί Παναγιώτην Δημητρᾶτον καί τήν πρώτην ὑπό τήν καθοδήγησιν τούτων
περίοδον τῆς ἱστορίας τοῦ Κ.Κ.Ε:
«Ἦτο είς τό Κόμμα μας ἐποχή τῶν «Δημητράτων». Ἡ ἐποχή στενοκάρδου ψυχικῆς
ὑποστάσεως, φιλιπόπτου στάσεως ἀπέναντι παντός, ἐνθυμιζούσης τόν «Φιλάργυρον» τοῦ
Μολιέρου. Οἱ ἄνθρωποι τῆς παρέας αὐτῆς δέν ηὐξήθησαν. Εἶναι τόσον φιλίποπτοι καί
στενόκαρδοι, ἀποκλειστικοί καί πολιτικῶς τσιγκούνηδες, ὥστε ἔμειναν πάντοτε οἱ ἴδιοι κατά
τόν ἀριθμόν. Ἴσως καί ἔχασαν ἄρρενάς τινας προσκτησαμένους μερικά θήλεα. Οἱ ἄνθρωποι
οὗτοι δέν εἶναι φίλοι οὔτε μεταξύ των. Δέν ἔχουν τήν δύναμιν τῆς ζωῆς καί συνεπῶς οὔτε
καί τῆς φιλίας. Φοβοῦνται κάθε ἄλλον πού θά ἦτο κατ’ αὐτούς ἱκανός νά τούς πάρῃ ὅλην ἤ

110
μέρος τῆς φανταστικῆς ἀρχηγίας. Καί διά τοῦτο ἐπιζητοῦν νά τόν πλήξουν ὄχι ἐκ τοῦ
φανεροῦ, ἀλλ’ ἀνάνδρως καί κρυφίως»
(Βλέπε «Ριζοσπάστην «Πέμπτης 31ης Μαΐου 1923, σελ. 1, στήλ. 5 – 6).
β) Ἡ γνώμη τοῦ Γιάννη Κορδάτου.
Ὁ Γιάννης Κορδᾶτος, χρηματίσας καί γραμματεύς τοῦ Κ.Κ.Ε. ἔδωσεν εἰς ἄρθρον του,
δημοσιευθέν εἰς τόν Ριζοσπάστην τῆς 25ης Φεβρουαρίου 1927 τήν ἐκτίμησίν του περί
προσώπων καί πραγμάτων τοῦ Κ.Κ.Ε. ὡς ἑξῆς:
«Τό σοσιαλεργατικό κόμμα, ἀπό τήν ἵδρυσί του τό 1918 ὡς τά σήμερον, ἄν καί εἶχε
στά χέρια του τή μεγάλη μᾶζα τῶν ἐργατῶν καί διηύθυνε τήν Γενική Συνομοσπονδία,
ἐμπόδιζε δυστυχῶς, μέ τά ἐπανειλημμένα του λάθη καί τήν πολιτική του, τήν κανονική
ἀνάπτυξη τοῦ ἐργατικοῦ κινήματος. Αὐτό ὀφείλεται σέ πολλά αἴτια, τά σπουδαιότερα ἀπό
τά ὁποῖα εἶναι τά ἑξῆς:
1) Ἡ ἔλλειψη πείρας τῶν διευθυνόντων τό κομμ. κόμμα.
2) Οἱ πρῶτοι ἀρχηγοί του ἦσαν τυχοδιῶχτες.
3) Ἡ Μόσχα ἔδωσε θάρος στά στοιχεῖα τῆς ἄκρας ἀριστερᾶς στήν ὁμάδα τοῦ Εὐαγγ.
Παπαναστασίου.
Ὁ ὑπαρχηγός αὐτῆς τῆς ὁμάδος Ἀρβανιτάκης, καταγγέλθηκε ὡς χαφιές. Ἐπίσης οἱ
συνεργάτες τοῦ Παπαναστασίου, Σπέρας, Φανουράκης, Σαργολόγος, (πρώην γραμματέας
τοῦ κόμματος) εἶναι σήμερα ἐπίσημοι χαφιέδες τοῦ Κράτους. Ὁ ἀρχηγός τῆς ἄκρας
ἀριστερᾶς, Εὐάγγ. Παπαναστασίου εἶναι σήμερα θανάσιμος ἐχθρός τοῦ κομμουνισμοῦ καί
διευθυντής Τραπέζης. Κι’ ὅμως τά πρόσωπα αὐτά ἀπό τό 1919 – 1924
πηγαινοερχόντουσαν ἀπό τήν Μόσχα στήν Ἀθήνα. Θεωροῦνται ὡς οἱ ἄνθρωποι
ἐμπιστοσύνης τῆς Τρίτης Διεθνοῦς καί τῆς Κομμουνιστικῆς Βαλκανικῆς Ὁμοσπονδίας.
Ὁ Δημητρώφ καί ὁ Κολλάρωφ τούς ὑπεστήριζαν φανατικά στό γραφεῖο τῆς Διεθνοῦς
καί τούς θεωροῦσαν «εἰλικρινεῖς ἐπαναστάτες». Οἱ ἀντιπρόσωποι τῆς Διεθνοῦς εἶχαν τήν
ἰδίαν γνώμην. Ἡ Διεθνής ἐξήσκησε τήν ἐπιρροήν της καί πιέσανε τό ἔκτακτο συνέδριο τοῦ
Κόμματος τοῦ Νοέμβρη 1924, ν’ ἀντικαταστήσῃ τήν Κεντρική Κορδάτου μέ τήν κεντρική
Πουλιοπούλου.
Ἀπό τότε τό πᾶν κατέρρευσε σέ συντρίμια. «Οἱ νέοι ἀρχηγοί» πιπιλίζοντες τήν
καραμέλα τους γιά «μπολσεβικοποίηση» ρίχτηκαν σέ τρελλές ἐπιχειρήσεις». (Βλέπε
Ριζοσπάστην «Παρασκευῆς 25 Φεβρουαρίου 1927, σελ. 3).
γ) Ὁ Π. Πουλιόπουλος διά τούς ἡγέτας τοῦ Κ.Κ.Ε.
Ὁ Π. Πουλιόπουλος, γραμματεύς ἐπίσης τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπεκάλυψε τά ἑξῆς διά τούς ἡγέτας
τοῦ Κ.Κ.Ε:
«Καμμιά διοίκηση δέ στέκει σταθερή ἐπί κεφαλῆς τοῦ Κόμματος. Δυσπιστία καί ἔλλειψη
κάθε μίνιμουμ συνοχῆς καί συντροφικότητος μεταξύ ἐκείνων πού καλοῦνται κάθε φορά νά
κυβερνήσουν τίς τύχες τοῦ Κόμματος χρησιμοποίηση ἀναγκαστική σέ ὑπεύθυνα
διευθυντικά ὄργανα συντρόφων πού χθές ἀκόμη μέσα στήν ὀργάνωσή τους στή διοίκηση
τοῦ Κόμματος σημείωσαν κλασσική ἀποτυχία.
Καί τέλος πιάσιμο ἀπ’ τά μαλλιά τοῦ πρώτου τυχόντος καί ἀδοκιμάστου, ἀλλά
«καλυτέρου» δῆθεν ἐπειδή ἔχει τήν Ἄλφα ἤ Βῆτα περγαμηνή ἀπ’ τήν Ἑλλάδα ἤ τή Ρωσία
καί ἀνακήρυξή του σπασμωδικά στή διοίκηση τοῦ Κόμματος. Τό κεντρικό διοικητικό
ὄργανο τοῦ Κόμματος ἔζησε καί ζῆ ἀκόμη χωρίς ἴχνος συνέχεια «ἀπό ἡμέρα σέ ἡμέρα».
Ἡ κομμουνιστική Διεθνής ποτέ δέν ἀσχολήθηκε μέ τά προβλήματα τοῦ Κόμματος καί
τῆς χώρας, τά δημοσιογραφικά της ὄργανα τό ἀγνόησαν ἵσα μέ σήμερα, κάποτε μάλιστα
κάτι χειρότερα. Οἱ ἀντιπρόσωποι τῆς ἐδῶ στάθηκαν σχεδόν ὅλοι περαστικοί ταξειδιῶτες καί
ἄφησαν μονάχα πρόχειρες ρετσέτες πού πολλές φορές ἀντί νά εὐκολύνουν ἐδυσκόλεψαν
τό ξεπέρασμα τῆς κρίσης. Ἡ ἄγνοια αὐτή τῶν Ἑλληνικῶν πραγμάτων ἀπ’ τή Διεθνῆ ἄλλοτε,
ὅταν τό Κόμμα Κυβερνιόταν ἀπό τυχοδιῶχτες, ἀπείλησε καί μεγαλυτέρους κινδύνους. Ἡ
κρίση μέσα στό Κόμμα δέν εἶναι τίποτε καινούργιο. Τό ξαναλέω, εἶναι μιά διαρκής κρίση
πού παρακολουθεῖ τό Κόμμα ἀπό τότε πού πρωτογεννήθηκε ἴσα μέ σήμερα, ἀλλάζοντας

111
μορφές στήν ἐκδήλωσή τους. Ὑπάρχουν κέντρα προλεταριάτικά, ὅπως ὁ Βόλος, ὅπου ἡ
ἐπιρροή τοῦ κόμματος κρατιέται μόνο μέ τό «Ριζοσπάστη». Ὀργάνωση αὐτοῦ δέν ὑπῆρξε
ποτέ οὔτε ὑπάρχει οὐσιαστικά. Σέ μικροαστικά κέντρα ὁ κομμουνισμός ἐξευτελίζεται στά
χέρια ἀνωμάλων τύπων, ὑπάρχει μιά παρωδία πολιτικῆς ὀργανώσεως, κάποτε δημιουργοῦν
ἕνα φαινόμενο λαϊκῆς κίνησης γύρω ἀπό τό κόμμα, χωρίς κανένα οὐσιαστικό βάθος
(Παράδειγμα ἐξόφθαλμο ἡ ὀργάνωση Λειβαδιᾶς γνωστοῦ ἐπαναστατικοῦ κέντρου
«ὅπου ἔχομε δικό μας κοινωτικό συμβούλιο, τό δέ κῦμα τῶν λαϊκῶν συμπαθειῶν, πού
ἄλλοτε εἶχε συνταράξει τή μπουρζουαζία ἔσπασε στίς ἐκλογές μόλις ἔπεσαν μερικά μάτσα
τάλληρα ἀπό τούς ἀστούς κομματάρχες).»
(Βλέπε «Ριζοσπάστην» Τρίτη 1 Φεβρουαρίου 1927, σελ. 3, 4, 5).
δ) Ὁ Π. Γιατσόπουλος διά τό Κ.Κ.Ε.
Ὁ Π. Γιατσόπουλος μέλος τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., διατραγωδῶν τήν ἀθλίαν
κατάστασιν τοῦ Κ.Κ.Ε., ἔγραψεν εἰς τόν Ριζοσπάστην τῆς 23ης Μαρτίου 1927, τά ἑξῆς:
«Ὑποστηρίζω ὅτι ἡ ποιοτική σύνθεση τοῦ Κόμματος εἶναι ἄθλια καί ὅτι αὐτό ἀποτελεῖ
ἕνα ἀπ’ τά κύρια αἴτια τῆς κακῆς του κατάστασης.
Ἀπ’ ὄσα εἶμαι σέ θέση νά ξέρω, τά Κ.Κ. ἀποτελοῦνε καί στό σύνολό τους καί στά μέρη
τους τήν πρωτοπορεία τῆς ἐργατικῆς τάξης. Ἕνα μέλος τοῦ Κ.Κ. δέν μπορεῖ νἆναι ὁ κοινός
τύπος ἤ τό κατακάθι τῆς ἐργατικῆς τάξης. Πρέπει νἆναι τό πιό συνειδητό, τό πιό ζωηρό, τό
πιό δραστήριο μέλος της. Εἶναι τέτοιο τό δικό μας Κ.Κ. καί εἶναι τέτοια τά μέλη του; Ἡ
ἀπάντηση γιά μένα καί πιστεύω γιά πολλούς ἄλλους συντρόφους δέν μπορεῖ παρά νἆναι
ἀρνητική».
(Βλέπε 3ον τεῦχος εἰδικῶν θεμάτων, τάς μελέτας: 1) «Οἱ ἡγέται τοῦ Κ.Κ.Ε. πράκτορες
τῆς Ε.Σ.Σ.Δ.» καί 2) «Τό Κ.Κ.Ε. εἶναι τμῆμα τῆς ἡγεσίας τοῦ Δ.Κ. καί ὄχι κόμμα
ἑλληνικόν»).

2. ΑΙ ΚΥΡΙΩΤΕΡΑΙ ΦΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΡΙΣΕΩΝ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 1920 – 1931

Ἡ ὑποταγή τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τήν ἡγεσίαν τοῦ Δ.Κ. καί ὁ καταναγκασμός τοῦ Κ.Κ.Ε. νά
ἐκτελῇ τάς έντολάς της, προπαγανδίζον ἐπαναστατικά συνθήματα καί ἀντίθετα πρός τό
ἐθνικόν αἴσθημα τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ, ἐπροκάλεσαν ἀλεπαλλήλους ἐσωτερικάς κρίσεις
κατά τήν περίοδον τῶν ἐτῶν 1920 – 1931.
Αἱ φάσεις καί αἱ ἐκδηλώσεις τῶν κρίσεων τούτων εἶναι:

1. Ἀντικομιντερνικαί «ὀππορτουνιστικαί ἐκδηλώσεις»

(1920 – 1923)

Ὁ ἐντός τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. πυρήν τῶν πρακτόρων τοῦ ρωσικοῦ κομμουνισμοῦ ἐπιβάλλεται
εἰς τό ΙΙον Συνέδριον τοῦ κόμματος (Ἀπρίλιος 1920). Ἀποτελέσματα τῆς ἐπικρατήσεώς του
ἦσαν:
(α) Ἡ προσχώρησις τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. εἰς τήν Κ.Δ.
(β) Ἡ ἐγκατάλειψις τοῦ ἰσχύοντος μέχρι τότε μεταρρυθμιστικοῦ προγράμματος τοῦ
κόμματος καί ἡ ἐπιβολή προγράμματος βάσει τῶν ἀρχῶν τοῦ μπολσεβικικοῦ κομμουνισμοῦ
τοῦ προγράμματος τῆς «Δικτατορίας τοῦ προλεταριάτου.»
(γ) Ἡ ὀργάνωσις καί ἡ λειτουργία τοῦ κόμματος ἐπί τῶν συγκεντρωτικῶν ἀρχῶν τοῦ
μπολσεβικικοῦ κόμματος.
Ἡ τοιαύτη ἰδεολογική καί ὀργανωτική εὐθυγράμμισις τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. πρός τάς
ἀντιστοίχους ἀρχάς τοῦ ρωσικοῦ κομμουνισμοῦ ἤλλαξεν τήν ἀρχικήν φυσιογνωμίαν του.
Τό Σ.Ε.Κ.Ε. ἔχασεν τήν αὐθυπαρξίαν του καί μετεβλήθη εἰς μίαν ὀργάνωσιν
διοικουμένων συγκεντρωτικότατα, τῆς ὁποίας τήν δρᾶσιν καθώρισαν αἱ ρηταί ἐντολαί τῆς
ἡγεσίας τοῦ Δ.Κ.

112
 Αἱ ἀντιδράσεις κατά τῆς ὑποταγῆς τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. εἰς τήν Κ.Δ. καί τῶν μελῶν τοῦ
ἐπικρατήσαντος σκληροῦ πυρῆνος δέν ἐβράδυνον νά ἐκδηλωθῶσιν.
Αἱ ἀντιδράσεις κατέστησαν ἰδιαιτέρως ἔκδηλαι καί ὀξεῖαι ὅταν ἡ ἡγεσία τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε.
ἀπό τοῦ Φεβρουαρίου 1921, ἤρχισεν δημοσιεύουσα, εἰς τόν κομματικόν τύπον
«Ριζοσπάστην» καί «Ἐργατικόν ἀγῶνα» τό πρόγραμμα τῆς Κ.Δ. καί τούς 21 ὅρους
εἰσδοχῆς τῶν Κ.Κ. εἰς ταύτην, ἵνα ταῦτα ἀποτελέσουσι θέματα συζητήσεως εἰς τό
καθορισθέν διά τήν 9ην Μαΐου 1921 εἰς Θεσσαλονίκην ΙΙΙον Τακτικόν Συνέδριον τοῦ
Κόμματος.
Τά στελέχη τοῦ κόμματος καί οἱ ἡγέται του, οἱ μή ἀνήκοντες εἰς τόν σκληρόν πυρῆνα,
λαβόντες γνῶσιν τῶν καταλυτικῶν τῆς ἀνεξαρτησίας τῶν κομμάτων ὅρων τοῦ
προγράμματος τῆς Κ.Δ. καί τῶν 21 ὅρων εἰσδοχῆς τῶν Κ.Κ. εἰς ταύτην, ἐξηγέρθησαν κατά
τῆς κρατούσης ἡγεσίας. Ἐκατηγόρουν ταύτην ὅτι κατέλυεν τήν ἀνεξαρτησίαν τοῦ
κόμματος, τό ὁποῖον μετέβαλεν εἰς ὄργανον ξένου κόμματος, τά δέ μέλη του εἰς ἄβουλα
καί πειθήνια ὄργανά της.
Ἀποκαλυπτική τῆς ὀξύτητος τῆς διαμάχης εἶναι ἡ ἀπό 4ης Ἀπριλίου 1921 ἀνακοίνωσις
τῆς Κ.Ε. τοῦ κόμματος, εἰς τήν ὁποίαν ἡ κρατοῦσα παράταξις κατηγορεῖ τούς ἀντιπάλους
της ὅτι μετέφεραν σκοπίμως τήν συζήτησιν ἐπί ἐσωτερικῶν καί διοικητικῶν θεμάτων τοῦ
κόμματος μέ τόν σκοπόν νά «θιχθοῦν ἠθικῶς ὡρισμένα ὄργανα τοῦ κόμματος «ὡς καί ἡ
ὁμολογία της ὅτι τό Κόμμα δέν εἶναι αὐτοκέφαλον».
Ἡ ἀνακοίνωσις αὕτη γράφει: «Ὡς εἶχεν ἐγκρίνει ἡ Κ.Ε. ἀπό 20ημέρου ἤρχισε διά τοῦ
«Ριζοσπάστη» δημοσίᾳ συζήτησις ἐπί τοῦ συνεδρίου. Ἡ συζήτησις ἤνοιξε μέ τήν
δημοσίευσιν τῆς εἰσηγήσεως τῆς Κ.Ε. ἐπί τῶν θέσεων καί τῶν ὅρων τῆς Γ’ Διεθνοῦς.
Ἀτυχῶς ἡ συζήτησις ἔλαβεν ἐπιζήμιον χαρακτῆρα ἐπεκταθεῖσα εἰς ἐσωτερικά καί διοικητικά
ζητήματα τοῦ κόμματος τά ὁποῖα πολλάκις ἐκτίθενται ἀκριβῶς ἄν ὄχι καί μέ τόν
ἀντικειμενικό σκοπό νά θιχθοῦν ἠθικῶς ὡρισμένα ὄργανα τοῦ κόμματος»…..... καί
συνεχίζει μέ τήν δήλωσιν ὅτι: «Τό κόμμα ὡς τμῆμα τῆς Βαλκανικῆς κομμουνιστικῆς
ὁμοσπονδίας καί τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς δέν εἶναι ἐντελῶς αὐτοκέφαλον». (Βλέπε
Συλλογή τό Κ.Κ.Ε. ἀπό 1918 ἕως τό 1931, τόμος Α΄ σελ. 154, ἔκδοσις Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.
Ἀθῆναι 1947).
Αἱ προσπάθειαι τῆς κρατούσης παρατάξεως νά ἐξουδετερώσῃ τάς ἀντιδράσεις τῶν
ἀντιτιθεμένων εἰς τήν ὑποδούλωσιν τοῦ κόμματος εἰς τόν ρωσσικόν κομμουνισμόν ὥστε νά
τούς ἀποκλείσῃ ἀπό τάς ἐργασίας τοῦ ΙΙΙου Συνεδρίου τοῦ Κόμματος ἀπέτυχον.
Ἐπροτίμησεν τότε αὕτη νά ἀναβάλῃ ἐπ’ ἀόριστον τήν σύγκλησιν τοῦ ΙΙΙου Συνεδρίου.
Ἡ ἐκδοθεῖσα, τήν 9ην Μαΐου 1921, ἀνακοίνωσις τῆς Κ.Ε. περί ἀναβολῆς τοῦ Συνεδρίου,
δέν παραλείπει νά ἀπευθύνῃ ἀπειλάς κατά τῶν ἐπικριτῶν της, τάς γνώμας τῶν ὁποίων
θεωρεῖ ὡς «ὁδηγούσας εἰς τήν ἐξαφάνισιν καί τήν ἐκμηδένισιν αὐτοῦ τούτου τοῦ
κόμματος.»
Ἡ ἀνακοίνωσις αὕτη μεταξύ τῶν ἄλλων γράφει: «Ἡ Κ.Ε. τοῦ Σοσιαλιστικοῦ Ἐργατικοῦ
(Κομμουνιστικοῦ) Κόμματος ἀνακοινεῖ ................................. ............................ ..........
(β) Λαβοῦσα ὑπ’ ὄψιν της ὅτι ἡ ἐλευθέρα συζήτησις διά τοῦ τύπου ἐπί ζητημάτων τοῦ
προσεχοῦς Γ΄. συνεδρίου τῶν σχετιζομένων μέ τάς βασικάς ἀρχάς τοῦ προγράμματος καί
τῆς τακτικῆς τοῦ κόμματος οὐδόλως προϋποθέτει ὅτι τόσον τά μέλη ἤ καί ὀργανώσεις τοῦ
κόμματος δύνανται ἤ ἔχουν τό δικαίωμα νά φέρουν τήν συζήτησιν εἰς θέματα ἀναγόμενα
εἰς ἔλεγχον τῆς Διοικήσεως, ἐν τῇ ἐκτελέσει τῶν καθηκόντων της ἤ καί τοῦ κόμματος ἐν τῇ
ἐμφανίσει αὐτοῦ ὡς πολιτικοῦ ὀργανισμοῦ, ἐφ’ ὅσον τό δικαίωμα τοῦτο κατά τό
καταστατικόν, ἀνήκει ἀποκλειστικῶς εἰς τό συνέδριον τοῦ κόμματος καί δέν δύναται παρ’
οὐδενός νά ἀντιποιηθῇ χωρίς νά παραβιασθῇ τό καταστατικόν, ἐκφράζει τήν λύπην της
πρός τάς ὀργανώσεις καί τά μέλη ἐκεῖνα πού μετέφεραν τήν συζήτησιν ἐπί τοῦ
προσωπικοῦ ἐπιπέδου ἔξω τῶν ζητημάτων τῆς συζητήσεως καί τῶν θεμάτων τῆς
ἡμερησίας διατάξεως τοῦ συνεδρίου καί ἐκτός τῶν σχετικῶν ἄρθρων τοῦ καταστατικοῦ»…

113
 «Ἡ Κ.Ε. θά λάβῃ αὐστηρά μέτρα κατά παντός ὅστις θά ἐσυνέχιζε τήν συζήτησιν ἐπί
τοιούτων ζητημάτων……»
(ἔνθα ἐνωτέρω σελ. 155).
Παρά τά ληφθέντα μέτρα κατά τῶν ἐκδηλώσεων ἀπειθαρχίας πρός τάς ἐντολάς τῆς
Κ.Δ. ἐντός τῶν γραμμῶν τοῦ Κ.Κ.Ε., ἐν τούτοις δέν κατέστη δυνατόν νά ἀποκατασταθῇ ἡ
ἑνότης τοῦ κόμματος καί νά ἐξουδετερωθῶσιν αἱ ἀντιδράσεις. Τήν 6ην Φεβρουαρίου 1922
συνέρχεται εἰς Ἀθῆνας καί Συνδιάσκεψις τοῦ Σοσιαλιστικοῦ (κομμουνιστικοῦ) κόμματος.
Συνεπείᾳ τῶν ληφθεισῶν ἀπ’ αὐτῆς ἀποφάσεων ἡ ἐσωκομματική κρίσις ὀξύνεται καί
εὐρύνεται καί ἐντός τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. δημιουργοῦνται δύο ἀντιμαχόμεναι καί
ἀντιπολιτευόμεναι παρατάξεις:
α) Ἡ Παράταξις, ἥτις ἐπιβάλλει καί τάς ἀπόψεις της ὡς ἀποφάσεις τῆς συνδιασκέψεως,
αἵτινες ἀποτελοῦν ἄρνησιν τῆς ἰδεολογικῆς καί ὀργανωτικῆς ὑποταγῆς τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τήν
Κ.Δ. καί
β) Ἡ παράταξις ἥτις ἐκπροσωπεῖ τάς ἀντιλήψεις τῆς πλήρους ὑποταγῆς• τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς
τήν Κ.Δ.
Ἡ πρώτη παράταξις ἐκπροσωπουμένη ὑπό τῶν Ἀριστ. Σίδερη, Γ. Γεωργιάδη, Ἀβραάμ
Μπεναρόγια, καταβάλλει τήν πρώτην προσπάθειαν προσαρμογῆς τοῦ ἐπαναστατικοῦ
κομμουνισμοῦ εἰς τήν Ἑλληνικήν πραγματικότητα.
Διά τῶν ἀποφάσεων τῆς Συνδιασκέψεως τοῦ Φεβρουαρίου 1922 ὑποστηρίζει:
(α) Ὅτι «τό κόμμα ἔχει ἀνάγκην μακρᾶς καί νομίμου ὑπάρξεως».
(β) Ὅτι «ἡ ὀξύτης τῆς ἐπιθετικότητος τοῦ κόμματος δέν δύναται νά ὑπερβῇ τά ὅρια
τῆς πολιτικῆς ἀντοχής τῆς Ἐργατικῆς τάξεως καί τῆς ὅλης ἱκανότητος τοῦ κινήματος εἰς τήν
περίοδον ταύτην» καί
(γ) Ὅτι «τό κόμμα ἀποδέχεται ὅλας τάς μέχρι τοῦδε ἀποφάσεις τῶν συνεδρίων τῆς
Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς ὡς ντοκουμέντα ἱστορικῆς σημασίας ὀφείλοντα νά φωτίσουν
αὐτό εἰς τόν δρόμον του, ἀναλόγως πρός τήν ἱστορικήν περίοδον τήν ὁποίαν διατρέχει τό
κίνημα ἐν Ἑλλάδι.»
Αἱ ἀποφάσεις αὐταί τοῦ Κ.Κ.Ε. οὐσιαστικῶς ἐκήρυσσον τήν ἀνεξαρτησίαν τοῦ ἀπό τῆς
Κ.Δ., διά τόν λόγον δέ αὐτόν τόσον αἱ ἀποφάσεις ὅσον καί οἱ εἰσηγηταί αὐτῶν
κατεδικάσθησαν ὑπό τῆς Κ.Δ. ὡς «ὁππορτουνισταί».
Ἡ ἀνατροπή τῶν «ὀππορτουνιστικῶν» ἀποφάσεων ἐπέρχεται διά τῶν ἀποφάσεων τοῦ
ΙΙΙου ἐκτάκτου συνεδρίου τοῦ Κ.Κ.Ε., λαβόντος χώραν τήν 20ην Ὀκτωβρίου 1922 ἐν
Ἀθήναις.
Σκοπός τοῦ συνεδρίου ἦτο ἡ ἀνατροπή τῶν ἀποφάσεων τῆς συνδιασκέψεως τοῦ
Φεβρουαρίου, αἱ ὁποῖαι ἐκρίθησαν ἀπαράδεκτοι ὑπό τῆς Κ.Δ., ἐπί τῷ λόγῳ ὅτι δι’ αὐτῶν
ἐκηρύσσετο ἡ ἀνεξαρτησία τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἡ σχετική ἀνακοίνωσις ἐπί τῶν θεμάτων τοῦ
συνεδρίου δημοσιευθεῖσα εἰς τόν «Ριζοσπάστην» τῆς 22ας Σεπτεμβρίου 1922, γράφει, ἐπ’
αὐτοῦ:
«Ἔργον τοῦ ἐκτάκτου τούτου συνεδρίου μας θά εἶναι ἡ ἀληθής ἐρμηνεία τῶν
ἀποφάσεων ἐκείνων (τῆς συνδιασκέψεως τοῦ Φεβρουαρίου 1922). Συνεπῶς ἡ συζήτησις
ἐπί τῇ βάσει τῶν ἀποφάσεων τῆς συνδιασκέψεως θά διεξαχθῇ κυρίως διά τό πρῶτον θέμα
τῆς γενικῆς πολιτικῆς τοῦ κόμματος λόγῳ ἐγερθεισῶν διαφωνιῶν ἤ παρερμηνειῶν περί τό
ζήτημα τοῦτο.»
(ἔνθ’ ἀνωτ. σελ. 194 -195).
Ἡ ἐκδοθεῖσα ἀπόφασις τοῦ Συνεδρίου τροποποιεῖ ἄρδην τάς ἀποφάσεις τῆς
συνδιασκέψεως τοῦ Φεβρουαρίου, δι’ ὧν τό Κ.Κ.Ε. ἀνεγνώριζεν μόνον συμβουλευτικόν
χαρακτῆρα εἰς τάς ἀποφάσεις τῆς Κ.Δ., τάς ὁποίας ἤδη ἀναγνωρίζει ὡς ὑποχρεωτικάς.
Ἡ ἀπόφασις τοῦ συνεδρίου γράφει ἐπ’ αὐτοῦ: «Τονίζει ὅτι ἡ ἐρμηνεία τῶν ἀποφάσεων
αὐτῶν (τῆς συνδιασκέψεως τοῦ Φεβρουαρίου 1922) πρέπει νά γίνεται σύμφωνα μέ τάς
ἀρχάς, τό πρόγραμμα καί τήν τακτικήν τῆς Γ’. Διεθνοῦς τῆς ὁποίας αἱ ἀποφάσεις τῶν
διαφόρων συνεδρίων της εἶναι ὑποχρεωτικαί διά τό κόμμα μας». (ἔνθ’ ἀνωτ. σελ. 199).

114
 Ἐπί κεφαλῆς τοῦ Κ.Κ.Ε. τοποθετεῖται ὁ Ν. Σαργόπουλος, ὁ πιστώτερος πράκτωρ τῆς
ἡγεσίας τοῦ Δ.Κ., τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, ὅστις μεταβαίνει εἰς Μόσχαν κομίζων εἰς τό τέταρτον
Συνέδριον τῆς Κ.Δ. (5 Νοεμβρίου 1922), τάς ἀποφάσεις τοῦ ΙΙΙου Ἐκτάκτου Συνεδρίου τοῦ
Κ.Κ.Ε., ὡς πειστήρια τῆς διορθώσεως τῆς ὀππορτουνιστικῆς γραμμῆς τῆς Συνδιασκέψεως
τοῦ Φεβρουαρίου καί ὡς ἀποδείξεις τῆς προσωπικῆς του ἀφοσιώσεως εἰς Κ.Δ.
Ὁ Σαργολόγος λαμβάνει 7.500 δολλάρια ἀπό τήν Κ.Δ. διά ἐνίσχυσιν τοῦ Κ.Κ.Ε. Ὁ Δ.Κ.
ἐνισχύει τά ἐπιβληθέντα μέλη τοῦ πυρῆνος τῶν πρακτόρων του εἰς τό Κ.Κ.Ε. καί διά τῆς
ἀποστολῆς στελεχῶν του ἐν Ἑλλάδι.
Μεταξύ τῶν ἐν Ἑλλάδι ἀποσταλλέντων στελεχῶν του, σημαντικώτερος ὑπῆρξεν ὁ
Ἀλέξανδρος Τσετούγιεφ, μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε., πρεσβευτής τῆς Ε.Σ.Σ.Δ. εἰς Βιέννην.
Οὗτος εἰσελθών παρανόμως ἐν Ἑλλάδι, ἠσχολήθη μέ τά ὀργανωτικά ζητήματα τοῦ Κ.Κ.Ε.,
τό ἐφοδίασε μέ χρήματα καί μετεβίβασεν ἐντολάς τῆς ἡγεσίας τοῦ Δ.Κ. τήν ἡγεσίαν τοῦ
Κ.Κ.Ε.
Ὁ ἐπικρατήσας πυρήν συγκαλεῖ τήν 21ην Μαΐου 1923 τό Ἐθνικόν Συμβούλιον τοῦ
Κ.Κ.Ε. εἰς τό ὁποῖον καί λαμβάνει ὀργανωτικά μέτρα κατά τῶν φορέων τῶν
ἀντικομιντερνικῶν ἀντιλήψεων.
Ἀποπέμπονται οἱ Γ. Γεωργιάδης καί Ἀβραάμ Μπεναρόγιας καί ὑποχρεώνεται εἰς
παραίτησιν ὁ Γιαμογιάννης, μέλος τῆς Κ.Ε., διά «λόγους διαφωνίας ὡς πρός τήν
ἀσκουμένην πολιτικήν».
Οὕτω ἡ Κ.Δ. ὑποδουλώνει ἔτι περισσότερον τό Κ.Κ.Ε., τό ὁποῖον ἀκολουθεῖ πιστῶς τάς
ὁδηγίας της, γεγονός τό ὁποῖον δέν ἀργεῖ νά δημιουργήσῃ νέαν ὀξυτάτην κρίσιν ἐντός τῶν
γραμμῶν του.

Τά κυριώτερα χαρακτηριστικά τῶν συνεπειῶν τῆς ὑποταγῆς τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τήν Δ.Κ.,
τῆς περιόδου ταύτης (1920 – 1923) εἶναι:

Εἰς τόν Τομέα τῆς πολιτικῆς του δράσεως

(α) Λαμβάνει ἀντεθνικάς θέσεις, καί δρᾶ ἀντεθνικῶς ἐπί τῶν ἐθνικῶν ζητημάτων τῆς
χώρας. Καταπολεμᾶ μέ ὅλα τά μέσα τόν μικρασιατικόν πόλεμον κατ’ ἐντολήν τῆς Κ.Δ., ἐξ
αἰτίας τῆς συμμαχίας μεταξύ Σοβιετικῆς Ἑνώσεως καί Κεμάλ. Τό Κ.Κ.Ε. ὑπερασπίζει τά
σοβιετικά συμφέροντα, δρῶν διαβρωτικῶς μεταξύ τῶν μαχομένων εἰς Μ. Ἀσίαν Ἑλλήνων,
διά νά ἐξυπηρετήσῃ τήν σύμμαχον τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως Κεμαλικήν Τουρκίαν. (Βλέπε
εἰς ΙΙΙον τεῦχος εἰδικά θέματα, μελέτην: «Τό Κ.Κ.Ε. κατά τήν Μικρασιατικήν ἐκστρατείαν».
(β) Προσπαθεῖ νά ὀργανώσῃ ἀπεργιακά κινήματα κατά τήν περίοδον πού τό Ἑλληνικόν
Ἔθνος ἀντιμετωπίζον ζητήματα ὑπάρξεως καί ἐπιβιώσεως (μικρασιατική – καταστροφή)
εἶχεν ἀνάγκην τῆς ἐντατικῆς ἐργασίας πάντων τῶν κοινωνικῶν στρωμάτων.
(γ) Καλλιεργεῖ καί ὑποδαυλίζει τό πνεῦμα διχασμοῦ μεταξύ τοῦ Ἑλληνικοῦ λαού, εἰς
περιόδους κρισίμους τῆς ἱστορίας μας, κατά τάς ὁποίας ἀπαιτεῖτο ἐθνική ἑνότης.
(δ) Ἡ γενική πολιτική του εἶναι ἐκτός τόπου καί χρόνου, ἔχουσα ὡς κεντρικόν ἄμεσον
σύνθημα τήν «Σοβιετικήν Ἑλλάδα», μέ τήν μορφήν τῆς «ἐργατοαγροτικῆς Κυβερνήσεως.»

Εἰς τόν τομέα τῆς ἐσωκομματικῆς ζωῆς

(α) Ἐσωκομματικαί διαμάχαι μεταξύ κομιντερνικῶν καί ἀντικομιντερνικῶν στοιχείων.
(β) Ἐπιβολή συγκεντρωτικοῦ τρόπου διοικήσεως τοῦ κόμματος, ἐπιτρέποντος εἰς τήν
διοριζομένην ἡγεσίαν του ὑπό τῆς Κ.Δ. τήν ἀπομάκρυνσιν παντός ἀντιφρονοῦντος
ἀντιδρῶντος.

115
 2. Ἡ δευτέρα φάσις τῆς ἐσωκομματικῆς κρίσεως
Ὁ Ἐθνικιστικός ὀππορτουνισμός (1924 – 1926)

Ἡ δευτέρα ὀξυτέρα φάσις τῆς ἐσωκομματικῆς κρίσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. τῆς περιόδου
ταύτης, ἐξεδηλώθη ἀμέσως μετά τό ΙΙΙον Ἔκτακτον Συνέδριον του, συνελθόντος ἀπό τῆς
26ης Νοεμβρίου μέχρι τῆς 3ης Δεκεμβρίου 1924, εἰς Ἀθήνας, ἐξ αἰτίας τῆς ἀποδοχῆς τοῦ
ἐθνοπροδοτικοῦ συνθήματος τῆς «ἑνιαίας καί ἀνεξάρτητης Μακεδονίας καί Θράκης.»
Τό συνέδριον τοῦτο δύναται νά θεωρηθῇ ὡς συνέδριον τῆς πλήρους ἐπιβολῆς τῆς
σοβιετοκρατίας ἐπί τοῦ Κ.Κ.Ε..
Τῆς συγκλήσεως τοῦ ΙΙΙου Ἐκτάκτου Συνεδρίου τοῦ Κ.Κ.Ε., προηγεῖται μεγάλη
δραστηριότης στελεχῶν τῆς ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ, ἀποσταλλέντων ἐν
Ἑλλάδι, μέ τήν εἰδικήν ἀποστολήν νά ἐξουδετερώσουν τάς ἀντιδράσεις στελεχῶν τινῶν
τοῦ Κ.Κ.Ε., ἀντιτιθεμένων εἰς τήν ἐπίσημον ὑπό τοῦ Κ.Κ.Ε. υἱοθέτησιν τοῦ συνθήματος
περί «αὐτονομήσεως» τῆς Μακεδονίας καί Θράκης.
Τό σύνθημα τοῦτο εἶχον ψηφίσει ἡ VI καί VII Συνδιάσκεψις τῆς Βαλκανικῆς
Κομμουνιστικῆς Ὁμοσπονδίας καί τό 5ον Συνέδριον τῆς Κ.Δ. καί τό ὁποῖον εἶχον υἱοθετήσει
οἱ λαβόντες μέρος εἰς ταῦτα ἀντιπρόσωποι τοῦ Κ.Κ.Ε. Ν. Σαργολόγος, Σ. Μάξιμος καί
Παντελῆς Πουλιόπουλος.
Μεταξύ τῶν δρασάντων εἰς Ἑλλάδα στελεχῶν τοῦ Δ.Κ. ἀναφέρομεν τούς κάτωθι:
1) Τόν Βούλγαρον κομμουνιστήν βουλευτήν Μαξίμωφ. Οὗτος εἰσῆλθεν εἰς Ἑλλάδα τό
1923, ἀπεσταλμένος τοῦ Γραφείου τῆς Β.Κ.Ο. ὡς καθοδηγητής τοῦ Κ.Κ.Ε. καί
προπαγανδιστής τοῦ συνθήματος περί «αὐτονομίας» τῆς Μακεδονίας καί Θράκης.
2) Τόν Ἀντρέϊ Πεσκόσφκυ, μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε. ἀπεσταλμένον τῆς Κ.Δ.
εἰσελθόντα μέ πλαστόν διαβατήριον, τό 1923. Οὗτος ἐνεφανίσθη ὡς Ὀλλανδός
ἀρχαιολόγος ὑπό τό ὄνομα Ἀντρέ Βάν Γκούτς.
3) Τόν Βούλγαρον Τσώνωφ, ἀποσταλέντα ὑπό τοῦ γραφείου τῆς Β.Κ.Ο., τό 1923, ὡς
καθοδηγητήν τοῦ Κ.Κ.Ε..
4) Τόν Ντιμήτρι Μανουήλσκυ, μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε. καί γραμματέα τῆς Κ.Δ.,
εἰδικόν εἰς τά ζητήματα τῆς Βαλκανικῆς. Οὗτος ὀργάνωσε καί διηύθυνε τάς ἐργασίας τοῦ
ΙΙΙου ἐκτάκτου συνεδρίου τοῦ Κ.Κ.Ε..
5) Τόν Ριχάρδον Σμέραλ, γραμματέα τοῦ Κ.Κ.Ε. Τσεχοσλοβακίας, βουλευτήν καί
ἡγετικόν στέλεχος τῆς Κ.Δ. Οὗτος εἰσῆλθεν παρανόμως εἰς Ἑλλάδα τόν Νοέμβριον τοῦ
1924 καί μετά τοῦ Μανουήλσκυ, ὠργάνωσαν τό 3ον Ἔκτακτον Συνέδριον τοῦ Κ.Κ.Ε. καί
ἐπέβαλον εἰς αὐτό τήν ἀπόφασιν περί «αὐτονομίας τῆς Μακεδονίας καί Θράκης».
6) Τήν ρωσίδα κομμουνίστρια, Ρόζλαβετς, στέλεχος τῆς Κ.Δ., ἐμφανισθεῖσαν ὑπό τήν
ἰδιότητα τῆς α΄. γραμματέως τῆς ἐν Ἀθήναις Σοβιετικῆς Πρεσβείας.
Παραλλήλως μέ τήν δρᾶσιν τῶν ἡγετικῶν στελεχῶν τοῦ Δ.Κ. ἐν Ἑλλάδι, ἀπεστάλησαν
τότε εἰς Ἑλλάδα καί πολλοί κομμουνισταί ἑλληνικῆς καταγωγῆς ἐκ Ρωσίας, ὡς καί ἄλλοι ἐξ
ἑλλάδος οἱ ὁποῖοι εἶχον φοιτήσει εἰς τήν εἰδικήν σχολήν τῆς Μόσχας «Κούτβ». Μεταξύ
αὐτῶν οἱ Ν. Ζαχαριάδης, Σκυτάλης (Τζινιέρης), Κ. Σκλάβος, Κρητικός, Νικολαΐδης, Δ.
Πυλιώτης κ.λ.π. Οὗτοι ἀποτελοῦν τόν πυρῆνα τῆς ὁριστικῆς ἐπιβολῆς τῆς Ρωσσοκρατίας
εἰς τό Κ.Κ.Ε..
Κατόπιν τῶν προπαρασκευῶν αὐτῶν καί ἰδίως τῆς ἐντατικῆς ἐργασίας τοῦ ἐν Ἑλλάδι
εἰσελθόντος, ἀνωτάτου στελέχους τοῦ Δ.Κ., καί γραμματέως τῆς Κ.Δ. Μανουήλσκυ καί ὡς
καί τοῦ ἀνωτάτου στελέχους τοῦ Δ.Κ. Σμέραλ, ὠργανώθη τό ΙΙΙον Ἔκτακτον Συνέδριον τοῦ
Κ.Κ.Ε. κατά τάς ἐπιθυμίας καί διά τάς ἐπιδιώξεις τοῦ Δ.Κ..
Ἡ σχετική ἀνακοίνωσις ἡ ἐκδοθεῖσα ἅμα τῷ τερματισμῷ τῶν ἐργασιῶν τοῦ συνεδρίου
δέν ἀποκρύπτει τήν παρουσίαν τῶν στελεχῶν τῆς Κ.Δ. εἰς τό συνέδριον. Ἡ ἀνακοίνωσις
γράφει: «Ἀντιπροσωπεύτηκαν ἡ Κομμουνιστική Διεθνής καί ἡ Βαλκανική Κομμουνιστική
Ὁμοσπονδία» (ἔνθ’ ἀνωτέρω σελ. 341).

116
 Ἡ ἰδία ἀνακοίνωσις ἀναφέρει ὅτι «τό συνέδριο ἀποδέχτηκε ὁμόφωνα ὅλες τίς
ἀποφάσεις τῶν Παγκοσμίων συνεδρίων τῆς Κ.Δ. καί τῶν Βαλκανικῶν κομμουνιστικῶν
συνδιασκέψεων καί εἰδικά τῆς ἀποφάσεως τοῦ 2ου Παγκοσμίου Συνεδρίου μέ τούς
εἰκοσιένα ὅρους γιά τήν αποδοχή νέων κομμάτων στήν Κ.Δ..
Σύμφωνα μέ τούς ὅρους αὐτούς τό συνέδριο ἄλλαξε καί τό ὄνομα τοῦ Κόμματος ἀπό
Σοσιαλιστικό Ἐργατικό (Κομμουνιστικό) σε Κομμουνιστικό Κόμμα τῆς Ἑλλάδος (Ἑλληνικό
τμῆμα τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς)» (ἔνθα ἀνωτ. σελ. 341).
Εἰς τό ἐκδοθέν ὑπό τοῦ Συνεδρίου «μανιφέστο» πρός τόν Ἑλληνικό λαό, τό Κ.Κ.Ε.»
τάσσεται ἀπροφασίστως ὑπέρ τῆς «αὐτονομίσεως τῆς Μακεδονίας καί Θράκης» καί
διακηρύσσῃ ὅτι ἀγωνίζεται διά τήν πραγματοποίησιν τοῦ συνθήματος τούτου. (Βλέπε εἰς
τεῦχος ΙΙΙ Εἰδικῶν θεμάτων, τήν μελέτην «Ἡ Ἐθνοπροδοσία τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τό
Μακεδονικόν.»
Ἡ ἀπόφασις τοῦ 3ου Ἐκτάκτου Συνεδρίου, δι’ ἧς τό Κ.Κ.Ε. ἀπροκαλύπτως ἐδήλου ὅτι
ἀγωνίζεται διά τόν ἀκρωτηριασμόν τῶν μετά τόσων θυσιῶν τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους
ἀπελευθερωθεισῶν ἑλληνικωτάτων περιοχῶν τῆς Μακεδονίας καί Θράκης, ἐδημιούργησεν
σάλον μεταξύ τῶν μελῶν καί ὁπαδῶν του. Πολλά ἀπό τά ἡγετικά του στελέχη
ἐπηρεασθέντα ἀπό τήν γενικήν κατακραυγήν τῶν μελῶν καί τῶν ὀργανώσεών του,
κατέκρινον τήν ἀπόφασιν ταύτην καί ἐζήτουν ἀπό τήν ρωσοδιόριστον ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε.
«νά σταματήσῃ ὁ ἀγῶνας ἐπί τοῦ Ἐθνικοῦ».
Φορεῖς τῶν ἀντιλήψεων τούτων ἦσαν οἱ ἡγέται τοῦ Κ.Κ.Ε. Γιάννης Κορδᾶτος, πρώην
γραμματεύς τοῦ κόμματος καί Α. Ἀποστολίδης, μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.. Οὗτοι ἐζήτουν
νά «σταματήσῃ ὁ ἀγῶνας ἐπί τοῦ ἐθνικοῦ διότι ὁ ἀγῶνας αὐτός ἔδωκε στήν ἀστική τάξη
τά δικαιολογητικά πού τῆς ἐχρειάζοντο γιά ν’ ἀρχίσῃ τό ἐξοντωτικό ἔργο ἐναντίον τοῦ
Κ.Κ.Ε., ἀποξενώνοντας συγχρόνως τίς μᾶζες ἀπ’ αὐτό.»
Αἱ ἀντιλήψεις τῶν ἡγετῶν τούτων τοῦ Κ.Κ.Ε. κατεδικάσθησαν ὡς «ἐθνικιστικός
ὀππορτουνισμός, ἀσυμβίβαστος πρός τάς ἀρχάς τοῦ «προλεταριακοῦ διεθνισμοῦ» δηλαδή
πρός τά συμφέροντα τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως, εἰς τά ὁποῖα, κατά τόν ρωσσικόν
κομμουνισμόν πρέπει νά ὑποτάσσωνται καί νά θυσιάζωνται τά ἐθνικά καί ἰδιαίτερα ταξικά
συμφέροντα τῶν ἐργατῶν πάσης ἄλλης χώρας.
Οἱ ἀντιδρῶντες ἀπεβλήθησαν ἐκ τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ἡ Ρωσοκρατία ἑδραίωσεν τήν θέσιν της
εἰς τήν ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε..
Ὡς κύρια χαρακτηριστικά τῆς Ρωσοκρατίας τοῦ Κ.Κ.Ε.. τῆς περιόδου ταύτης δύνανται
νά ἀναφερθῶσιν:
(α) Ἡ ἐθνοπροδοτική θέσις καί δρᾶσις τοῦ Κ.Κ.Ε. ἔναντι τοῦ Μακεδονικοῦ, διά τῆς
ὁποίας ἐξυπηρετοῦντο αἱ κατακτητικαί εἰς βάρος τῆς Ἑλλάδος βλέψεις τῶν Βουλγάρων.
(β) Ἡ ἀθρόα πλαισίωσις τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε., ὑπό στελεχῶν ἐκπαιδευθέντων εἰς τήν
εἰδικήν σχολήν τῆς Μόσχας «Κούτβ».
(γ) Ἡ πλήρης ἰδεολογική καί ὀργανωτική εὐθυγράμμισις τοῦ Κ.Κ.Ε. πρός τάς ἀρχάς καί
τάς θέσεις τῶν συνεδρίων καί τῶν συνδιασκέψεων τῆς Κ.Δ. Ἡ περίοδος αὕτη κατέστησεν
ἰσχυροτέραν τήν Ρωσοκρατίαν εἰς τό Κ.Κ.Ε., μέ ἀποτέλεσμα τήν ἐκδήλωσιν νέας φάσεως
τῆς φάσεως τῆς ἐσωκομματικῆς κρίσεως.

3. Ἡ τρίτη φάσις τῆς ἐσωκομματικῆς κρίσεως

Ὁ «Λικβινταρισμός» (1926 - 1928)

Ἡ κρίσις τῆς περιόδου ταύτης ἔλαβεν τό ὄνομα «λικβινταρισμός» διότι ὁ γραμματεύς

τότε τοῦ Κ.Κ.Ε. Π. Πουλιόπουλος ἐπρότεινε νά ἀνασυγκροτηθῇ τό κόμμα ἀποβάλλον τά
ἄχρηστα στοιχεῖα, ἀναθεωρῶν τήν γενικήν πολιτικήν του καί ἰδίως τήν θέσιν του ἐπί τοῦ
Ἐθνικοῦ καί ἀπορρίπτον τόν ἔλεγχον τῆς ἐπικρατησάσης Σταλινικῆς παρατάξεως τῆς Κ.Δ.
Δηλαδή εἰς τήν οὐσίαν ἐπρότεινε τή διάλυσιν τοῦ κόμματος ἤτοι τό «λικβιντάρισμα»

117
τούτου, κατά τήν κομμουνιστικήν ὀρολογίαν (ἐκ τῆς λατινικῆς λέξεως «λίκβιντο» =
διαλύω).
Τά αἴτια τῆς κρίσεως ταύτης προῆλθον ἐκ δύο λόγων:
(α) Ὡς συνέπεια τοῦ ἀντίκτυπου τῆς διαμάχης ἐντόν τῶν κόλπων τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε., τῶν
δύο παρατάξεων Στάλιν – Τρότσκυ καί τῆς ἐπιβολῆς τῶν Σταλινικῶν.
(β) Ὡς συνέπεια τῆς πτώσεως τῆς ἐπιρροῆς τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐπί τῶν Ἑλλήνων ἐργαζομένων
καί διανοουμένων ἐξ αἰτίας τῆς ἀκολουθουμένης ἐθνοπροδοτικῆς πολιτικῆς.
Ὁ Γραμματεύς τότε τοῦ Κ.Κ.Ε. Π. Πουλιόπουλος ἐτάχθη ὑπέρ τῆς παρατάξεως
Τρότσκυ, τῆς ὁποίας τάς ἀπόψεις ἐθεώρει ὅτι ἐστηρίζοντο εἰς τάς ὀρθοδόξους μαρξιστικάς
ἀρχάς, ἐν ἀντιθέσει μέ τάς ἀπόψεις τοῦ Στάλιν, τάς ὁποίας κατεδίκαζεν.
Ἡ ἐπιβολή ὅμως τῆς παρατάξεως τοῦ Στάλιν εἰς τήν ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε. καί συνεπῶς
καί εἰς τήν ἡγεσίαν τῆς Κ.Δ., εἶχεν ὡς ἀποτέλεσμα, ὁλόκληρος ὁ μηχανισμός τῆς Κ.Δ., νά
στραφῇ εἰς τήν ἐκκαθάρισιν τῶν κατά χώρας Κ.Κ. ἐκ τῶν μή σταλινικῶν στοιχείων καί εἰς
τήν προώθησιν τῶν Σταλινικῶν.
Οἱ ὑπό τῆς Κ.Δ. ἀποστελλόμενοι εἰς Ἑλλάδα κατόπιν εἰδικῆς ἐκπαιδεύσεως εἰς τήν
σχολήν «Κούτβ» κομμουνισταί ἀνῆκον ὡς ἦτο ἑπόμενον εἰς τήν παράταξιν τοῦ Στάλιν καί
ὅλη ἡ δραστηριότης των ἔτεινεν εἰς τήν ὑπαγωγήν τοῦ Κ.Κ.Ε. ὑπό τόν ἔλεγχον τῆς
Σταλινικῆς Κ.Δ.
Οὕτω ἐπῆλθεν ἡ σύγκρουσις μετά τοῦ γραμματέως τοῦ Κ.Κ.Ε. Π. Πουλιοπούλου
ταχθέντος μέ τήν παράταξιν τοῦ Τρότσκυ.
Ὁ Πουλιόπουλος ἐθεώρει ὡς «φαινόμενον ἐσχάτης καταπτώσεως τοῦ κόμματος» τήν
χρησιμοποίησιν εἰς τάς ὀργανώσεις, τοῦ κόμματος διαφόρων ἀποφοίτων τῆς Σχολῆς
«Κούτβ» τούς ὁποίους εἰρωνικῶς ὀνομάζει «λεκινιστές» ἀναγνωρισμένης μάρκας καί μέ
διπλώματα τοῦ «Κούτβ». (Βλέπε Συλλογήν τό Κ.Κ.Ε. ἀπό τό 1918 – 1936, τεῦχος Β΄. σελ.
136, ἔκδοσιν Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἀθῆναι 1947).
Ἐπίσης διά τούς ἐκπροσώπους τῆς Σταλινικῆς παρατάξεως, γράφει ὅτι τά κύρια
χαρακτηριστικά των ἦσαν:
α) Ἔλλειψις αἰσθήματος εὐθύνης ἀπέναντι τῆς ἐργατικῆς τάξης, πολιτική θρασυδειλία
καί ἐπίρριψη τῶν εὐθυνῶν κάθε φορά σέ ἄλλους.
β) ὑπαλληλική καί ὄχι ἐπαναστατική προσκόλληση σέ ὅ,τι λένε κάθε φορά οἱ
ἀντιπρόσωποι τῆς κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς πού ἐκδηλώνεται μέ τήν προθυμία «νά
ὁμολογήσουν τά λάθη τους» ἀφοῦ πρῶτα τά κριτικάρει ἡ κομμουνιστική διεθνής καί μέ
τήν ἔλλειψη δικῆς τους γνώμης συγκεκριμένης, ἐκμετάλλευση τῆς Διεθνοῦς γιά τούς δικούς
των φατριαστικούς σκοπούς.
γ) Ὁλοκληρωτική ἔλλειψη αἰσθήματος τῆς πραγματικότητος καί σπρώξιμο τοῦ
κόμματος σέ περιπέτειες τῆς στιγμῆς χωρίς καμμιά προοπτική, ἀλλά ἐπί τῇ βάσει
ἀφηρημένων ταλμουθικῶν «λεκινιστικῶν» δογμάτων καί ἀβασανίστων τυχαρπάστων
ἀπόψεων» (ἔνθ’ ἀνωτέρω σελ. 201).
Ἐπί τῆς πολιτικῆς τοῦ Κ.Κ.Ε. ὁ Π. Πουλιόπουλος ἔγραφεν τήν 30ην Σεπτεμβρίου 1926:
«Ἡ οἰκτρά ἀποτυχία πού ἐσημείωσαν ὡς τά τώρα οἱ προσπάθειες μας γιά τήν
ὑπερνίκηση τῶν τόσων ἐλαττωματικοτήτων τοῦ κόμματός μας, ἀποτυχία πού στό τέλος
ἦλθε νά ἐπισφραγισθῇ μέ τήν χρεωκοπίαν τῆς πολιτικῆς μας, στό ἐθνικό, ἐξάσκησαν πάνω
μου μιά ἐπίδραση πρωτοφανῆ».
(Βλέπε «Ριζοσπάστης», 28 Ἰανουαρίου 1927).
Ὁ Πουλιόπουλος ἐξεβλήθη τοῦ Κ.Κ.Ε. καί εἰς τήν ἡγεσίαν τούτου ἐτοποθετήθησαν οἱ
ἀφοσιωμένοι εἰς τήν Σταλινικήν παράταξιν τῆς Κ.Δ., ἡ ὁμάς τῶν «Κούτβ» ὑπό τήν ἡγεσίαν
τοῦ Ἄνδρ. Χαϊτᾶ.
Τάς ἀπόψεις τοῦ Πουλιοπούλου συνεμερίζοντο καί ἄλλα στελέχη τοῦ Κ.Κ.Ε., τά ὁποῖα
περί τό τέλος τοῦ 1927, ἐκδιωχθέντα ἐκ τῶν γραμμῶν του, συνεκρότησαν ἴδιαν ὀργάνωσιν
ἐκδόσαντα καί θεωρητικόν ὄργανον ὑπό τόν τίτλον «Σπάρτακος» καί ὑποστηρίζοντα τάς
ἀπόψεις τοῦ Τρότσκυ.

118
 Ὁ ἀγών μεταξύ τῶν δύο αὐτῶν παρατάξεων διήρκεσεν ἐπί πολλά ἔτη καί διεξήχθη
μετά σφοδροτάτης ὀξύτητος.
Ἡ πάλη κατέληξεν εἰς βάρος τῶν Τροτσικστῶν, ἀκολουθήσασα τάς ἐξελίξεις τάς ὁποίας
ἔλαβεν αὕτη ἐντός τῶν κόλπων τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε.
Ὡς γνωστόν ἀπό τοῦ Υ Συνεδρίου τῆς Κ.Δ. (17 Ἰουνίου μέχρι τῆς 8ης Ἰουλίου 1924
Μόσχα) ἡ ἱστορία καί ἡ τακτική τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά ὁ
ἀντίκτυπος τῶν ἐσωτερικῶν ἀγώνων εἰς τήν ἡγεσίαν τοῦ Ρωσσικοῦ μπολσεβικικοῦ
κόμματος. Ἡ ὑποδούλωσις τῶν κομμουνιστικῶν κομμάτων ἐβάδιζεν παραλλήλως μέ τήν
ἄνοδον τοῦ Στάλιν. Ἡ ὑποδούλωσις αὕτη ἐκαλύφθη ὑπό τό ὄνομα: «μπολσεβικοποίηση
τῶν κομμουνιστικῶν κομμάτων».
Ἐπ’ αὐτοῦ αἱ ἀποφάσεις τοῦ Υ Συνεδρίου γράφουν τά ἑξῆς: «Ὁ βασικός σκοπός αὐτῆς
τῆς περιόδου τῆς κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς εἶναι ἡ μπολσεβικοποίησις τῶν τμημάτων της.
Ἡ μπολσεβικοποίησις τῶν κομμάτων σημαίνει τήν μεταφοράν εἰς τά τμήματά μας ὅλων
ἐκείνων τά ὁποῖα εἰς τόν μπολσεβικισμόν ἦσαν καί εἶναι ἀκόμη διεθνοῦς σημασίας».
Ὅπως ὄπισθεν τοῦ συνθήματος «ὁ σοσιαλισμός εἰς μίαν χώραν» (θεωρία τοῦ Στάλιν)
καί τοῦ συνθήματος «ἡ διαρκής ἐπανάστασις» (θεωρία τοῦ Τρότσκυ) ἐκρύπτετο ὁ ἀγών
διά τήν ἐξουσίαν τοῦ Στάλιν καί τῆς κλίκας του ἐναντίον τοῦ Τρότσκυ, οὕτω καί ἡ
«μπολσεβικοποίησις» ἔπρεπε νά ὑποχρεώνῃ ὅλα τά κόμματα καί τούς ἀρχηγούς των νά
εὐθυγραμμισθοῦν ἐξ ὁλοκλήρου μέ τήν ἐπικρατήσασαν ὁμάδα τοῦ Στάλιν.
Ἡ κομμουνιστική Διεθνής ἀπό τοῦ V της Συνεδρίου ταυτίζεται μέ τήν Σταλινικήν
παράταξιν καί τάς θεωρίας της.
Ἡ Σταλινική ἡγεσία διεκήρυσσεν ὅτι ἡ πτῶσις τοῦ καπιταλισμοῦ ἐπίκειται διότι ἐθεώρει
τήν παρατηρουμένην ἀπό τοῦ 1924 διεθνῆ οἰκονομικήν ἄνοδον τοῦ καπιταλισμοῦ, εἰς λίαν
προσωρινήν, ὡς τήν τελευταίαν ἀναλαμπήν τοῦ θνήσκοντος καπιταλισμοῦ. Καί συνεπῶς
διεκήρυττεν, πάντα τά Κ.Κ. πρέπει νά ἀκολουθοῦν ἐπαναστατικήν τακτικήν διά τήν ὑπ’
αὐτῶν κατάληψιν τῆς ἐξουσίας καί νά κατευθύνουν τά κύρια πυρά των κατά πάντων τῶν
σοσιαλιστικῶν κομμάτων, ἐναντίον τῶν ὁποίων ἔπρεπε νά στρέφεται ἡ πολεμική των.
Ἡ ἐπιμονή τῆς σταλινικῆς παρατάξεως ἐντός τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε., διά τήν αὐτουσίαν
μεταφοράν τῆς γραμμῆς τῆς Κ.Δ. καί τήν ἐφαρμογήν της ἐν Ἑλλάδι, ἀπετέλεσεν, ὡς
προελέχθῃ, τήν ἀφορμήν διά τήν ἐκδήλωσιν τῆς τρίτης φάσεως τῆς ἐσωκομματικῆς
κρίσεως τοῦ Κ.Κ.Ε.
Οἱ Σταλινικοί πράκτορες συγκαλοῦν τό ΙΙΙον τακτικόν Συνέδριον τοῦ Κ.Κ.Ε. (Μάρτιος
τοῦ 1927) τό ὁποῖον διά τῶν ἀποφάσεών του ἀναλαμβάνει νά ἐφαρμόσῃ τάς ἐντολάς τῆς
Σταλινοκρατουμένης Κ.Δ. Ἤτοι:
(α) Καταδικάζει «τίς λικβινταριστικές ἀπόψεις».
(β) Διαπιστώνει τήν ὕπαρξιν οἰκονομικῆς κρίσεως ἐν Ἑλλάδι καί ἐπαναστατικῆς
καταστάσεως.
(γ) Καταδικάζει ἐκ νέου τάς ἀπόψεις Κορδάτου - Ἀποστολίδη, συμφώνως πρός τάς
ὁποίας τό σύνθημα διά «ἐνιαία Μακεδονία – Θράκη» θά πρέπει νά ἐγκαταλειφθῇ, διότι αἱ
ἀπόψεις των εἶναι ἀντίθετες πρός τάς ἀποφάσεις τοῦ 5ου Συνεδρίου τῆς Κ.Δ. καί καθώρισεν
ὡς καθήκοντα τά ὁποῖα θά ἔπρεπε νά πραγματοποιήσῃ τό Κ.Κ.Ε., τά ἑξῆς:
(ι) Τό Κ.Κ.Ε. πρέπει νά ἀποφύγῃ πᾶσαν συμμαχίαν μέ ἄλλα κόμματα, νά ἔχῃ δική του
πολιτικήν γραμμήν καί νά χρησιμοποιῇ ἐπαναστατικά συνθήματα μέ ἄμεσον ἐπιδίωξιν τήν
ἐγκαθίδρυση «τῆς ἐργατοαγροτικῆς Κυβέρνησης» ὡς μορφῆς τῆς δικτατορίας τοῦ
προλεταριάτου.
(ιι) «Ζύμωση ὑπέρ τῆς Σοβιετικῆς Ἕνωσης».
(ιιι) «Ὅλες οἱ δυνάμεις νά ριχτοῦν γιά τή δημιουργία καί ὀργάνωση τοῦ μπολσεβικικοῦ
κόμματος μαζῶν. Μέ ἄμεσο σύνθημα: Τό Κόμμα νά φτάσῃ στίς 5.000 μέλη». Ἐν συνεχείᾳ
οἱ ἐπιβληθέντες σταλινικοί συγκαλοῦν τό IVον Τακτικόν Συνέδριον τοῦ Κ.Κ.Ε. (10 – 15
Δεκεμβρίου 1928) τό ὁποῖον καί ἐπισφραγίζει τήν πλήρη ἐπιβολήν των καί τήν δι’ αὐτῶν

119
ἐπιβολήν τῶν ἀποφάσεων τοῦ VIου Συνεδρίου τῆς Κ.Δ. (17 Αὐγούστου – 1 Σεπτεμβρίου
1928).
Τό ΥΙον Συνέδριον τῆς Κ.Δ., τό ὁποῖον ἐπεσφράγισεν τήν ὁλοκληρωτικήν κατάληψιν
τῆς Ἐξουσίας ὑπό τοῦ Στάλιν, διεκήρυξεν:
(α) Ὅτι τελείωσεν ἡ προσωρινή σταθεροποίηση τοῦ καπιταλισμοῦ,
(β) Ὅτι ἀρχίζει νέα περίοδος ἐπαναστατικῆς ἀνόδου καί νέος κύκλος ἐπαναστατικῶν
σεισμῶν καί ἐκδηλώσεων καί
(γ) ὅτι ἡ σοσιαλδημοκρατία ἐξακολουθεῖ νά παραμένῃ ὁ ὑπ’ ἀριθ. 1 ἐχθρός,
ὀνομασθεῖσα μάλιστα «σοσιαλφασισμός».
Ἡ ἀνωτέρω γραμμή τῆς Κ.Δ., προεβλήθη διά τῶν ἀποφάσεων τοῦ IVου Τακτικοῦ
Συνεδρίου τοῦ Κ.Κ.Ε. (10 – 15 Δεκεμβρίου 1928) τό ὁποῖον «διεπίστωσεν»:
(α) Ὅτι «ἡ σχετική καί μερική σταθεροποίηση, πού σημειώνεται ἀπό τό 1926 – 1928,
δέ σημαίνει καθόλου ἔξοδο ἀπό τή μεταπολεμική κρίση καί εἴσοδο σέ περίοδο «ὀργανικῆς
ἀνάπτυξης» (τοῦ καπιταλισμοῦ).
(β) Ὅτι «τό πιό οὐσιῶδες χαρακτηριστικό τῆς σταθεροποίησης εἶναι ἡ στροφή τῶν
μαζῶν, ἡ ἐνεργός ἀντίστασις καί ἡ ὄξυνση τῆς ταξικῆς πάλης.»
(γ) Ὅτι «ἀποκλείεται μιά ἀντιϊμπεριαλιστική πολιτική ἀπό μέρους ὁποιασδήποτε
πολιτικῆς παράταξης τῆς ἀστικῆς τάξεως καί τῆς μικρομπουρζουαρίας» καί συνεπῶς τό
Κ.Κ.Ε. πρέπει νά στρέφῃ τά κύρια πυρά του ἐναντίον ἐκείνων τῶν κομμάτων τά ὁποῖα εἶναι
δυνατόν νά ἀνακόψουν τήν ἐπαναστατικήν πορείαν τῶν μαζῶν ἤ νά διεκδικήσουν τήν
ἐξουσίαν, ὡς διάδοχος κατάστασις τῶν κυβερνώντων ἀστικῶν κομμάτων.
(δ) Ὅτι «ἡ μόνη διέξοδος εἶναι: ἡ ἀνατροπή τῆς μπουρζουαζίας καί ἡ ἐγκαθίδρυση τῆς
κυβέρνησης τῶν ἐργατῶν καί τῶν ἀγροτῶν τῆς Ἑλλάδας.»
(ε) Ὅτι «ἡ Γενική Συνομοσπονδία Ἐργατῶν Ἑλλάδος καί ὅλα τά ρεφορμιστικά
συνδικάτα ἔχουν γίνει ὀργανισμοί περιχαρακωμένοι μέ νομοθετικά, ἀστυνομικά καί
διχτατορικά μέτρα ἀπρόσιτα γιά τίς μᾶζες τῶν ἐργατῶν, ἔχοντα τόν ταξικό τους χαρακτῆρα
καί πέρασαν στά χέρια τοῦ ἐχθροῦ καί τό καθῆκον πού μπαίνει στόν συνδικαλιστικό τομέα
εἶναι: Ἡ ἐπανίδρυση τῆς ταξικῆς Γενικῆς Συνομοσπονδίας Ἐργατῶν Ἑλλάδας.»
Ἐπίσης τό συνέδριον «καθώρισεν» ὡς τό κύριον καθῆκον τοῦ Κ.Κ.Ε. τήν «πάλη κατά
τοῦ κινδύνου τοῦ ἀντισοβιετικοῦ πολέμου καί γιά τήν ὑπεράσπιση τῆς Ε.Σ.Σ.Δ.»
Ἡ ὑποταγή τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τήν σταλινικήν παράταξιν διετυπώθη εἰς τήν ἀπόφασιν τοῦ
IVου συνεδρίου ὡς ἑξῆς:
(α) «Τό IV συνέδριο ἀποδέχεται ἐξ ὁλοκλήρου ὅλα κομματικά ὀργανωτικά καί κρατικά
διοικητικά μέτρα, πού πῆραν τό Κ.Κ. τῆς Ε.Σ.Σ.Δ., ἡ Ἐκτελεστική Ἐπιτροπή τῆς Κ.Δ. καί ἡ
σοβιετική ἐξουσία ἐναντίον τοῦ Τρότσκυ καί τῶν ἄλλων ἡγετῶν τῆς Τροτσκιστικῆς
ἀντιπολίτευσης.
(β) «Δέχεται ἐξ ὁλοκλήρου τίς ἀποφάσεις τοῦ ΥΙ συνεδρίου τῆς Κ.Δ. καί θεωρεῖ
ἀναγκαία τήν ἀνάλυσή του μέσα στίς ὀργανώσεις τοῦ κόμματος.» Αἱ ἀποφάσεις τοῦ ΙΙΙου
και ΙVου Συνεδρίου τοῦ Κ.Κ. σημειώνουν τήν πλήρη ἐπιβολήν τῆς σταλινικῆς παρατάξεως
εἰς τήν ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τήν πλήρη ὑπαγωγήν τούτου ὑπό τόν ἰδεολογικόν καί
ὀργανωτικόν ἔλεγχον τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε.
Τό γεγονός τοῦτο εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα τό Κ.Κ.Ε. νά συγκλονισθῇ μετ’ ὀλίγον ὑπό νέας
ἐσωκομματικῆς κρίσεως.

4. Ἡ Τέταρτη φάσις τῆς ἐσωκομματικῆς κρίσεως

Ὁ Φραξιονισμός (1929 - 1931)

Ἡ Τέταρτη φάσις τῆς ἐσωκομματικῆς κρίσεως τοῦ Κ.Κ.Ε., ἥτις καλύπτει τήν περίοδον
τῶν ἐτῶν 1929 – 1931, ἔχει ὀνομασθῇ ὑπό τοῦ Κ.Κ.Ε., ὡς «φραξιονισμός», ἐκ τῆς λέξεως
«φράξια» ἥτις σημαίνει ὁμάς. Κατά τόν κομμουνισμόν «φραξιονισμός» εἶναι ἡ δημιουργία
καί ἡ δρᾶσις ἐντός τῶν κόλπων τοῦ κόμματος ὁμάδων καί παρατάξεων, ἑκάστη τῶν

120
ὁποίων ἐφαρμόζει ἰδικήν της γραμμήν. Κατά τάς βασικάς δέ ὀργανωτικάς ἀρχάς τοῦ
μπολσεβικικοῦ κομμουνισμοῦ, ἡ ὕπαρξις ἀντιπολιτευομένων ὀμάδων ἐντός τοῦ κόμματος
ἀπαγορεύεται αὐστηρότατα. Πάντες πρέπει νά ὑποτάσσωνται εἰς τήν ἡγεσίαν τοῦ
κόμματος, σέ ἀπόψεις τῆς ὁποίας πρέπει νά ἀποτελοῦν νόμον διά πᾶν μέλος τοῦ κόμματος.
Καί αὐτή ἀκόμη ἡ ὕπαρξις διαφορετικῆς γνώμης, ἀπό τήν γνώμην τῆς ἡγεσίας,
ἀπαγορεύεται αὐστηρότατα, πολύ δέ περισσότερον ἀπαγορεύεται ἡ ὑπό τῶν
ἀντιφρονούντων συγκρότησις ὁμάδος ἐντός τοῦ κόμματος πρός ὑποστήριξιν ἰδίων
ἀπόψεων.
Κατά τήν περίοδον ταύτην ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. εἶχεν χωρισθῇ εἰς δύο ἀντιφρονούσας
μεταξύ των παρατάξεις. Τήν μίαν παράταξιν ἀπετέλουν οἱ Χαϊτᾶς – Εὐτυχιάδης, τήν δέ
ἑτέραν οἱ Ἀλέξης – Θέος – Σιάντος.
Ἡ μεταξύ των διαμάχη προῆλθεν ἐξ αἰτίας τῆς παταγώδους ἀποτυχίας τήν ὁποίαν
ἐσημείωσαν τά ἐπαναστατικά συνθήματα τῆς ἡγεσίας τοῦ Δ.Κ., τά ὁποῖα ὑπεχρεώθη τό
Κ.Κ.Ε. νά προβάλῃ ἐν Ἑλλάδι.
Τό 6ον Συνέδριον τῆς Κ.Δ. (Ἰούλιος – Αὔγουστος 1928) καί ἡ μετά ἕν ἔτος συνελθοῦσα
10η Ὀλομέλεια τῆς Ἐκτελεστικῆς ἐπιτροπῆς της (Ἰούλιος 1929) εἶχον προβῇ εἰς τάς ἑξῆς
διαπιστώσεις:
(α) Ὅτι αἱ βασικαί ἀντιθέσεις τοῦ ἰμπεριαλισμοῦ εἶχον φθάσει εἰς τό κατακόρυφον.
(β) Ὅτι συνεπείᾳ τῆς ὀξύνσεως τῶν ἀντιθέσεών τούτων, ἡ κατάστασις ἦτο ὤριμος διά
τήν κομμουνιστικήν ἐπανάστασιν εἰς πολλάς χώρας καί ἰδιαιτέρως εἰς τήν Γερμανίαν.
(γ) Ὅτι ὁ ἰμπεριαλισμός διά νά ἐξέλθῃ τῆς κρίσεώς του, ἀφ’ ἑνός μέν προετοιμάζει τόν
πόλεμον κατά τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως διά τήν ἀπόκτησιν ἀγορᾶς καί ἀφ’ ἑτέρου ἐντείνει
τήν ἐκμετάλλευσίν του κατά τῶν ἐργαζομένων.
(δ) Ὅτι τά Κ.Κ. τῶν καπιταλιστικῶν χωρῶν ὤφειλον ἀμέσως νά προπαρασκευάσουν,
μέ τάς γενικάς πολιτικάς ἀπεργίας καί τάς ἐνόπλους διαδηλώσεις, τήν ἔνοπλον ἐξέγερσιν
διά τήν κατάληψιν τῆς ἐξουσίας.
Τήν γραμμήν ταύτην τῆς Κ.Δ. ἦτο ὑποχρεωμένον νά ἀκολουθήσῃ καί τό Κ.Κ.Ε. καί τήν
ἠκολούθη πιστῶς. Αὕτη ὅμως ἦτο ἐκτός τῆς Ἑλληνικῆς πραγματικότητος καί συνεπῶς
ἀπετύγχανε, μέ λίαν δυσμενεῖς συνεπείας διά τό Κ.Κ.Ε., πολιτικάς καί ὀργανωτικάς.
Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., τῆς περιόδου ταύτης, δεσμία τῆς Κ.Δ., ἠκολούθη πιστῶς τήν
ἐπαναστατικήν γραμμήν, ρίπτουσα ἀνεδαφικά ἐπαναστατικά συνθήματα, διά τῶν ὁποίων
ἐκάλει τούς ἐργάτας εἰς «μαχητικάς ἀπεργίας καί ἐνόπλους διαδηλώσεις» πότε διά τήν
ὑπεράσπισιν τῆς «σοβιετικῆς Πατρίδας» καί πότε διά τήν ὑποστήριξιν «τοῦ γερμανικοῦ
προλεταριάτου» ἤ τῆς «κινεζικῆς ἐπανάστασης.»
Ἰδού μερικά ἀπό τά συνθήματα τά ὁποῖα περιέχει προκήρυξις τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ
Κ.Κ.Ε., διά τῆς ὁποίας ἐκάλει τούς ἐργάτας νά προβοῦν εἰς μαχητικάς καί ἐπαναστατικάς
ἐκδηλώσεις ἐπ’ εὐκαιρίᾳ τῆς 1ης Αὐγούστου 1929, χαρακτηριζομένης ὡς ἀντιπολεμικῆς
ἡμέρας.
«Ἐτοιμασθῆτε γιά τίς μαζικές μαχητικές διαδηλώσεις τῆς 1ης Αὐγούστου κατά τῶν
πολέμων πού προπαρασκευάζει ἡ Ἑλληνική μπουρζουαζία, κατά τοῦ ἐξαιρετικοῦ νόμου καί
τῆς κοινοβουλευτικῆς φασιστικῆς δικτατορίας, πού ἐγκαθιδρύει ἡ κυβέρνηση τοῦ
δολοφόνου τῆς ἐργατιᾶς, τοῦ λακέ τῶν ἑλλήνων κεφαλαιούχων καί τῶν Ἀγγλοσαξώνων
ἰμπεριαλιστῶν, τῆς κυβέρνησής τοῦ Βενιζέλου – πολέμου.
Πόλεμος κατά τοῦ πολέμου. Πόλεμος κατά τῶν ἐκμεταλλευτῶν, ὑπεράσπιση τῆς
προλεταριακῆς μας Πατρίδος. Ἔνοπλος ἐξέγερση καί συντριβή τοῦ ἑτοιμαζομένου
πολέμου.
Εἰκοσιτετράωρος γενική ἀπεργία τῶν ἐργατῶν τήν 1ην Αὐγούστου κατά τοῦ
προετοιμαζομένου πολέμου καί τοῦ ἐξαιρετικοῦ νόμου τοῦ ἰδιωνύμου. Μαχητικές
διαδηλώσεις εἶναι ἡ ἐπίμονη καί πεισματώδικη δράση στήν ὁποία καλεῖ τίς μᾶζες τό
κομμουνιστικό κόμμα Ἑλλάδος τήν ἡμέραν τῆς 1ης Αὐγούστου.

121
 Βῆμα πρός βῆμα, πάλη κατά τῆς χωροφυλακῆς καί τῆς Ἀστυνομίας γιά τήν κατάχτηση
τῶν δρόμων τή μέρα τῆς 1ης Αὐγούστου.
Ἀδελφική Ἕνωση μέ τήν ἐργατιά καί τήν ἀγροτιά γιά τήν συντριβή τοῦ μιλιταρισμοῦ,
τοῦ ἑτοιμαζομένου πολέμου, τήν ἔνοπλη ἐξέγερση καί τήν ἐπανάσταση:
Ἀκολουθεῖστε τό παράδειγμα τοῦ Βερολινέζου προλεταριάτου:
Ζήτω ἡ Γ΄. Κομμουνιστική Διεθνής τό διεθνές προλεταριακό ἐπιτελεῖο τῆς πάλης κατά
τοῦ ἐπικειμένου ἰμπεριαλιστικοῦ πολέμου:
Τό Πολιτικό Γραφεῖο τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.
(Βλέπε «Ριζοσπάστη» 23 Ἰουνίου 1929).
Τάς διαπιστώσεις τῆς Κ.Δ. καί τά ἐπαναστατικά της συνθήματα, προβάλλει ἡ ἡγεσία
τοῦ Κ.Κ.Ε. διά τῶν ἀποφάσεων τῆς 2ας Ὀλομελείας τῆς Κ.Ε. τού (10 – 15 Ἰουνίου 1929) καί
διά τῆς 3ης Ὀλομελείας (27 – 31 Ἰανουαρίου 1930, Λάρισσα).
Αἱ ἀποφάσεις τῆς 3ης Ὀλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. (27 – 31 Ἰανουαρίου 1930)
διαπιστώνουν ὅτι ἡ κατάστασις εἶναι «ἄμεσα ἐπαναστατική» καί καθορίζουν ὡς ἄμεσον
καθῆκον τήν προπαρασκευήν τῆς ἐνόπλου ἐξεγέρσεως.
«Ἄμεσο πρόβλημα τοῦ Κ.Κ.Ε., γράφουν, εἶναι ἡ γενική κινητοποίηση τοῦ
προλεταριάτου καί τῶν φτωχῶν ἐργαζομένων στρωμάτων τῆς ἀγροτιᾶς, ἡ ἀντεπίθεση
κατά τῆς ἐπίθεσης τῆς μπουρζουαζίας, ἡ ὀργάνωση καί ἡ προπαρασκευή τῆς γενικῆς
πολιτικῆς ἀπεργίας, τῶν ἐνόπλων διαδηλώσεων καί τῶν καθόδων στίς πόλεις τῶν φτωχῶν
στρωμάτων τῆς ἀγροτιᾶς.» «...... μέ τήν πραγματοποίηση τῆς γενικῆς πολιτικῆς ἀπεργίας
καί τῶν ἐνόπλων διαδηλώσεων τῆς ἀγροτιᾶς, τῆς ἀρνήσεως πληρωμῆς φόρων καί τῆς
καθόδου των στίς πόλεις εἶναι δυνατό νά τεθῇ μπροστά μας, ἄμεσα τό πρόβλημα τῆς
ἔνοπλης πάλης γιά τήν κατάχτηση τῆς ἐξουσίας. Γι’ αὐτό ἐπιβάλλεται ἡ προπαγάνδα τοῦ
συνθήματος τῆς ἔνοπλης ἐξεγέρσεως μέσα στίς πλατειές μᾶζες.
Ὑπό τάς συνθήκας αὐτάς βαδίζουμε σέ κατάσταση ἀμέσως ἐπαναστατική, στίς
ἀποφασιστικές ταξικές μάχες τῆς ἔνοπλης πάλης τοῦ προλεταριάτου καί τῆς φτωχῆς
ἀγροτιᾶς γιά τήν κατάχτηση τῆς ἐξουσίας, πού εἶναι ἡ μόνη διέξοδος γιά τήν ἐργατιά καί
τίς φτωχιές μᾶζες τῆς ἀγροτιᾶς.» (Βλέπε Ἀποφάσεις τῆς 3ης Ὀλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.
εἰς συλλογήν «Τό Κ.Κ.Ε. ἀπό τό 1918 – 1931, τόμος Β΄. σελ. 421, 422, ἔκδοσις Κ.Ε. τοῦ
Κ.Κ.Ε., Ἀθήνα 1947).
Ἡ ἰδία ὀλομέλεια, θεωροῦσα ἐπί θύρας τήν ἐπανάστασιν ἐν Ἑλλάδι, ἠσχολήθη καί μέ
τόν χαρακτῆρα τῆς ἐπικειμένης ἐπαναστάσεως ὡς καί μέ τάς δυνάμεις ταύτης, δηλαδή μέ
τήν στρατηγικήν καί τήν τακτικήν. Οὕτω:
(α) Ἡ ἐπικείμενη ἐπανάστασις χαρακτηρίζεται:
Προλεταριακή, ἡ ὁποία ὅμως θά ἔχῃ νά ἐκπληρώσῃ καί καθήκοντα ἀστικοδημοκρατικά
μεγάλης εὐρύτητος («ἐκκαθαρίσεις τῶν φεουδαρχικῶν ὑπολειμμάτων, ἀπελευθέρωση τῆς
χώρας ἀπό τήν ἐξάρτηση τοῦ ξένου ἰμπεριαλισμοῦ, παραχώρησις στίς καταπιεζόμενες
ἐθνότητες τοῦ δικαιώματος τῆς αὐτοδιαθέσεως μέχρι τοῦ ἀποχωρισμοῦ»).
Ἄμεσος δηλαδή στρατηγικός σκοπός τοῦ Κ.Κ.Ε. καθωρίσθη «ἡ ἀνατροπή τοῦ
καπιταλισμοῦ μέ τήν προλεταριακή ἐπανάσταση καί ἡ ἐγκαθίδρυση τῆς δικτατορίας τοῦ
προλεταριάτου ὑπό τήν μορφήν τῆς ἐργατοαγροτικῆς κυβέρνησης.
(β) Ὡς κινητήριες δυνάμεις τῆς ἐπαναστάσεως καθορίζονται:
(ι) Κύριες δυνάμεις
«Τό προλεταριάτο τῆς πόλης καί τοῦ χωριοῦ, ἰδίως δέ τό βιομηχανικό προλεταριάτο,
τό ὁποῖον ἀποτελεῖ τόν ἡγεμόνα τῆς ἐπανάστασης»
(ιι) Ἄμεσες ἐφεδρεῖες.
«Οἱ φτωχοί κατώτεροι καί μεσαῖοι χωρικοί.
Τά κατώτερα στρώματα τῆς μπουρζουαζίας τῶν πόλεων.
Ἡ Ἐθνική καταπιεζομένη ἐργαζόμενη ἀγροτιά καί μπουρζουαζία τῶν πόλεων» (ἐθνικαί
μειονότητες - ἔνθ. ἀνωτέρω σελ. 435).

122
 Διά τήν ἀπόκτησιν τῶν δυνάμεων αὐτῶν τῆς προλεταριακῆς ἐπαναστάσεως, ἡ ἡγεσία
τοῦ Κ.Κ.Ε., ἐχρησιμοποίει μονολιθικῶς ἐπαναστατικήν τακτικήν ἡ ὁποία ἀντί νά ὁδηγῇ εἰς
τήν κατάκτησιν τῶν δυνάμεων τῆς ἐπαναστάσεως, ἀντιθέτως τάς ἀπεμάκρυνεν ἀπό τό
Κ.Κ.Ε. καί τάς ἔστρεφεν ἐναντίον του.
Τό Κ.Κ.Ε. ἔβαινεν ἀπό ἀποτυχίας ἐις ἀποτυχίαν μέ ἀποτέλεσμα τήν διάσπασιν τῆς
ἡγεσίας εἰς τάς προαναφερθείσας δύο παρατάξεις. Ἡ μία ἐκατηγόρει τήν ἄλλην ὡς
ὑπεύθυνον τῶν ἀποτυχιῶν τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἡ διαίρεσις τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς παρατάξεις
μετεφέρθη εἰς ὁλόκληρον τόν ὀργανισμόν του, ἐντός τῶν ὁποίων ὁ παραταξιακός ἀγών
ὠξύνθη καί αἱ κομματικαί ὀργανώσεις εἶχον ὡς κύριον ἔργον των τήν μεταξύ τῶν δύο
παρατάξεων διαμάχην.
Οὕτω τό Κ.Κ.Ε. κατέστη σχεδόν τελείως ἀνίκανον διά πολιτικήν δρᾶσιν.
Ἡ τοιαύτη ἀθλία κατάστασις τοῦ Κ.Κ.Ε. προεκάλεσε τάς ἀνησυχίας τῆς Κ.Δ., ἥτις
ἀπέστειλεν τό 1930 εἰς Ἑλλάδα τό ἀνώτατον στέλεχός της, τόν αὐστριακόν κομμουνιστήν
καί βουλευτήν, Στάϊνχαρντ (Γκροῦμπερ) μέ τήν ἐντολήν νά ἐξετάσῃ τά τοῦ Κ.Κ.Ε..
Οὗτος, μετά τήν ἐπιστροφήν του εἰς Μόσχαν, συνέταξεν εἰδικήν ἔκθεσιν ἐπί τῆς
καταστάσεως τοῦ Κ.Κ.Ε.. Μεταξύ τῶν ἄλλων ἀναφέρει:
(α) Ὅτι «ἡ κατάσταση τοῦ κόμματος καί τῶν συνδικάτων, οἱ δυνάμεις τους, ἡ γραμμή
τους οἱ δυνατότητες δράσεώς τους καί ὁ βαθμός τῆς προετοιμασίας τους γιά τήν
καθοδήγηση τῶν μαχῶν πού ξετυλίγονται καί θά ξετυλιχτοῦν, εἶναι σέ χειρότερο καί
ἀσθενέστερο σημεῖο ἀπ’ ὅτι προϋποθέτουμε».
(β) «Ἡ διοίκηση τοῦ κόμματος εἶναι πολύ ἀδύνατη, ἔκανε σειρά σοβαρῶν
ὀππορτουνιστικῶν λαθῶν. Σειρά ἀπεργιῶν καί κινητοποιήσεων τῶν ἐργατῶν καί χωρικῶν
γίνηκαν χωρίς τήν ἡγεσίαν τοῦ κόμματος καί χωρίς ν’ ἀνακατευθῇ αὐτό»
(γ) «Τό πρόβλημα τῆς γενικῆς ἀπεργίας, ἀκόμα καί τῆς πολιτικῆς μαζικῆς ἀπεργίας,
κατανοήθηκε σέ μεγάλο βαθμό συγχυσμένα ἀκόμη καί στούς κύκλους τῶν κομματικῶν καί
στίς διοικήσεις τῶν συνδικάτων.»
(δ) «Τό κόμμα ἔχει 1.500 μέλη. Ἡ ἐπιρροή τοῦ κόμματος στίς ἐπιχειρήσεις ἔπεσε. Ὁ
ἀριθμός τῶν ἀναγνωστῶν τοῦ κομματικοῦ τύπου, πού ἀκόμη τόν Ἰούλιο τοῦ περασμένου
χρόνου ἦταν 3.000, τώρα ἔπεσε στίς 1.666. Μέσα στούς χωρικούς δέ γίνηκε τίποτε. Στήν
Ἀθήνα τό κόμμα ἔχει 170 μέλη καί στόν Πειραιᾶ (σ’ ἕνα ἀπό τά κυριώτερα κέντρα) μόνο 70
μέλη.»
(ε) Ἐκάκιζε τήν ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε.:
(ι) Διά «παθητικότητα στό Ἐθνικό ζήτημα» (Μακεδονικό – Θρακικό).
(ιι) Διά «ἀνεπαρκῆ δουλειά στό στρατό καί στό στόλο.»
(ιιι) Διά «ἔλλειψη παρανόμου μηχανισμοῦ καί προπαρασκευῆς.»
(ιv) Διά «σεχταρισμό καί ὑποτίμηση τῆς ὀργανωτικῆς δουλειᾶς στό κόμμα καί κυρίως
στά συνδικάτα»
(στ) Ὅτι «Μέσα στό πολιτικό γραφεῖο, τόν τελευταῖο καιρό ἀνεφάνησαν δύο ὁμάδες οἱ
ὁποῖες ἀγωνίζονται ἡ μία κατά τῆς ἄλλης, ἄν καί ἡ πάλη αὐτή δέ γινόταν πάντα ἀνοιχτά.»
(ζ) Ὅτι «ἀνάμεσα στίς δύο ὁμάδες δέν ὑπάρχουν τέτοιες βασικές πολιτικές διαφωνίες,
πού νά δικαιολογοῦσαν τήν ἐσωκομματικήν πάλη.»
(η) Ὅτι «δέν πρέπει νά ἐπιτρέψουμε ἀγῶνα τῶν ὁμάδων.»
(θ) Ὅτι «ἡ ἀντιπροσωπεία (τῆς Κ.Δ.) δέν μπορεῖ νά ὑποστηρίζῃ οὔτε τή μιά οὔτε τήν
ἄλλη ὁμάδα. Πολιτική βάση ἡ ὁποία θά δικαιολογοῦσε τήν ἐσωκομματική πάλη δέν
ὑφίσταται. Κατά τή συζήτηση τῶν διαφιλονικουμένων ζητημάτων καί τά δύο μέρη
ἐμφανίσανε ὄχι ὑγιεῖς βάσεις, οἱ ὁποῖες πρέπει νά ἀποκρουσθοῦν ἐνεργητικά.»
(Βλ. εἰς «Ριζοσπάστην» 20ης Ἰουλίου 1930, τό δημοσιευθέν κείμενο τῆς ἐκθέσεως τῆς
ἀντιπροσωπείας τῆς Ε.Ε. τῆς Κ.Δ.).
Αἱ διαπιστώσεις τοῦ ἀντιπροσώπου τῆς Κ.Δ., ἐπεῖχον θέσιν καταδικαστικῆς ἀποφάσεως
διά τήν ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε.
Οἱ ἡγέται καί τῶν δύο παρατάξεων, ἐκλήθησαν ἀμέσως εἰς Μόσχαν δι’ ἀπολογίαν.

123
 Οἱ Χαϊτάς, Εὐτυχιάδης Ιυλιώτης ἐκρατήθησαν εἰς Μόσχαν ἐκτελεσθέντες ὡς πράκτορες
τῶν ἰμπεριαλιστῶν κατά τήν τρομεράν περίοδον τῶν μεγάλων ἐκκαθαρίσεων τῶν ἐτῶν
1935 – 1939, οἱ δέ Σιάντος καί Θέος ἀπεστάλησαν εἰς Ἑλλάδα, τεθέντες ὅμως ὑπό τάς
διαταγάς τοῦ Ν. Ζαχαριάδη, ὅστις ἐτοποθετήθη ἐπικεφαλής τοῦ Κ.Κ.Ε..
Οὕτω ἡ φάσις τῆς ἐσωκομματικῆς ταύτης κρίσεως ἔληξεν διά λακτίσματος ὑπό τῆς
Κ.Δ. τῶν ἡγετῶν τῶν ἀντιμαχομένων ὁμάδων, ἐκ τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. καί διά τοῦ
διορισμοῦ τοῦ Ν. Ζαχαριάδη ὡς ἡγέτου τοῦ Κ.Κ.Ε., τό 1931. Ἀπό τοῦ ἔτους αὐτοῦ ἀρχίζει
ἡ δευτέρα περίοδος τῆς ἱστορίας τοῦ Κ.Κ.Ε..

3. ΣΥΝΤΟΜΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ Α’ ΠΕΡΙΟΔΟΥ (1920-1931)

1. Ἡ σοσιαλιστική κίνησις καί ὀργάνωσις ἐμφανίζονται πολύ καθυστερημένα ἐν Ἑλλάδι

(τέλος τοῦ 19ου αἰῶνος) ἐν συγκρίσει μέ τάς ἄλλας γενικῶς χώρας τῆς Εὐρώπης καί
ἰδιαιτέρως τῆς Βαλκανικῆς, παρ’ ὅλον ὅτι ἐν Ἑλλάδι ὑπῆρχον αἱ κατά τόν μαρξισμόν
κοινωνικο-οἰκονομικαί προϋποθέσεις.

2. Φορεῖς τῆς σοσιαλιστικῆς σποραδικῆς κινήσεως καί ὀργανώσεως εἶναι διάφοροι

τύποι «Εὐρωπαϊκῆς μορφώσεως» καί «διανοούμενοι» μικροαστοί, ἕκαστος τῶν ὁποίων
κηρύσσει ἰδιόρρυθμον καί αὐτοσχέδιον σοσιαλισμόν, ἄσχετον μέ τόν μαρξισμόν.

3. Τόν Νοέμβριον τοῦ 1918 ἱδρύεται τό «Σοσιαλιστικόν Ἐργατικόν Κόμμα» τῆς

Ἑλλάδος τῇ ὑποδείξει καί πρωτοβουλίᾳ τοῦ Ἐλευθερίου Βενιζέλου, δι’ ἐθνικούς σκοπούς,
ὑπό διαφόρων σοσιαλιστικῶν κύκλων καί ὁμάδων καί οὐχί ὡς τό ἀποτέλεσμα μακρῶν
κοινωνικῶν ἀγώνων ὑπό τήν ἐπίδρασιν τῶν σοσιαλιστικῶν ἰδεῶν. Τό πρόγραμμα καί τό
καταστατικόν τούτου ἐστηρίζετο εἰς τάς ἀρχάς τῆς Σοσιαλδημοκρατίας, ὅλως ἀντιθέτους
πρός τάς ἀρχάς τοῦ ρωσικοῦ κομμουνισμοῦ.

4. Ἐντός τῶν κόλπων τῆς ἡγεσίας τοῦ Σοσιαλιστικοῦ Ἐργατικοῦ Κόμματος Ἑλλάδος,
δρᾶ μικρά ὁμάς πρακτόρων τοῦ ρωσικοῦ κομμουνισμοῦ, ἥτις ἐπικρατήσασα ἀποφασίζει εἰς
τό 2ον Συνέδριον τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. (24 Ἀπριλίου 1920) τήν προσχώρησιν τοῦ κόμματος εἰς τήν
ὑπό τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε. ἱδρυθείσαν Κ.Δ. (2 – 5 Μαρτίου 1919). Ἡ ἀναγγελία τῆς
ἀποδοχῆς τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε. εἰς τήν Κ.Δ. γίνεται τόν Σεπτέμβριον 1920 ὑπό τοῦ γραμματέως τῆς
Κ.Δ. Ζηνόβιεφ, κατά τήν συνεδρίασιν τῆς Ε.Ε. τῆς Κ.Δ. Ἡ χρονολογία αὕτη εἶναι καί ἡ
πραγματική χρονολογία τῆς ἱδρύσεως τοῦ Κ.Κ.Ε.

5. Ἡ προσχώρησις τοῦ Σ.Ε.Κ.Ε., τό ὁποῖον εἰς τό ΙΙΙον Ἔκτακτόν του Συνέδριον (26
Νοεμβρίου – 3 Δεκεμβρίου 1924) ὀνομάζεται ἐπισήμως Κομμουνιστικόν Κόμμα τῆς
Ἑλλάδος (Ἑλληνικόν Τμῆμα τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς) εἶχεν ὡς ἀποτέλεσμα τήν
ἰδεολογικήν καί ὀργανωτικήν τούτου ὑποταγήν εἰς τό Ρωσικόν Κομμουνισμόν.

6. Ἔκτοτε τό Κ.Κ.Ε. δρᾶ ἐν Ἑλλάδι, ὡς πρακτορειακή ὀργάνωσις τοῦ Σοβιετικοῦ

Κράτους μέ σκοπόν τήν ὑποδούλωσιν τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους εἰς τόν Ρωσσικόν
ἰμπεριαλισμόν.

7. Ἡ Ρωσοδουλεία καί Ρωσοκρατία ἐντός τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀποτελοῦν τούς δύο πόλους τοῦ
ἄξονος τῆς ἐν γένει δράσεώς του.
Ἡ ἡγεσία τοῦ Ρωσικοῦ κομμουνισμοῦ διορίζει καί καθαιρεῖ τούς ἡγέτας τοῦ Κ.Κ.Ε. μέ
κριτήριον τόν βαθμόν τῆς ἀφοσιώσεώς των πρός τό Κ.Κ.Σ.Ε. καί τήν ἱκανότητά των νά
πρακτορεύουν τά σοβιετικά συμφέροντα ἐν Ἑλλάδι.

124
 8. Ἡ πρώτη περίοδος τῆς ἱστορίας τοῦ Κ.Κ.Ε., 1920 – 1931, χαρακτηρίζεται ἀπό
ἀλληλοδιαδόχους φάσεις καί ἐκδηλώσεις τῆς ἐνδημούσης ἐσωκομματικῆς κρίσεώς του, ἐξ
αἰτίας τῆς ἰδεολογικῆς καί ὀργανωτικῆς ἐξαρτήσεώς του ἐκ τῆς ἑκάστοτε ἡγεσίας τοῦ
Κ.Κ.Σ.Ε.

9. Καθ’ ὅλην τήν περίοδον ταύτην τό Κ.Κ. παρέμεινε μία αἵρεσις, χωρίς ποτέ νά
ἐξελιχθῇ εἰς κόμμα μέ ἐπιρροήν ἐπί τῶν μαζῶν καί ἰδίᾳ ἐπί τῆς ἐργατικῆς τάξεως καί χωρίς
νά ἀσκήσῃ οὐδεμίαν ἐπίδρασιν ἐπί τῆς κοινωνικῆς καί πολιτικῆς ἐξελίξεως τῆς χώρας.

10. Τό Κ.Κ.Ε., παρά τήν ἀσημαντοσύνην του, ἔδωσεν ἐν τούτοις δύο χαρακτηριστικάς
ἀποδείξεις τοῦ πρακτορειακοῦ του ρόλου καί τοῦ ἀντεθνικοῦ του χαρακτῆρος κατά τήν
περίοδον 1920 – 1931:
(α) Ὑπεστήριξε τούς ἐχθρούς τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους κατά τήν διάρκειαν τοῦ
Μικρασιατικοῦ πολέμου, ὑπῆκον εἰς τάς ἐντολάς τῆς Μόσχας.
(β) Ὑπενόμευσε καί ἔδρασε κατά τῆς ἀκεραιότητος τοῦ Ἑλληνικοῦ ἐδάφους, ἐργασθέν
διά τήν ἀπόσπασιν τῆς Ἑλληνικῆς Μακεδονίας καί Θράκης, πρός ἐξυπηρέτησιν τῶν
Βουλγαρικῶν συμφερόντων.

125
126
 [10] Η Β΄ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.
Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΑΝΟΔΟΥ (1931-1936)
(Απόσπασμα από το ΤΕΥΧΟΣ ΙΙ «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ», του Αντ/ρχου Παν. Σκαλούμπακα
– Στρατ. Σχ. Ευελπ., 1959)

Β΄. ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1931 – 1936

1. ΕΝΤΟΛΑΙ ΤΗΣ Κ.Δ. ΠΡΟΣ ΤΟ Κ.Κ.Ε.

Ἡ Κ.Δ. δέν ἠρκέσθη μόνον νά καθαιρέσῃ τήν ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε. καί νά διορίσῃ νέαν,
ἀποτελουμένην ἀποκλειστικῶς ἀπό τροφίμους τῆς σχολῆς «Κούτβ» μέ ἐπικεφαλῆς τόν Ν.
Ζαχαριάδην, ἀλλά ἔδωσε καί λεπτομερεῖς ἐντολάς περί τῶν εἰδικῶν καθηκόντων τά ὁποῖα
ἔπρεπε νά πραγματοποιήσῃ τό Κ.Κ.Ε. ὡς καί περί τῶν μορφῶν ὀργανώσεως καί τῶν
μεθόδων πάλης τάς ὁποίας ἔπρεπε νά ἀκολουθήσῃ τοῦτο.
Αἱ ἐντολαί αὗται τῆς Κ.Δ. διετυπώθησαν εἰς ἕν μακροσκελές κείμενον, τό ὁποῖον ὑπό
τήν ὀνομασίαν «Ἔκκληση τῆς Ε.Ε. τῆς Κ.Δ. πρός ὅλα τά μέλη τοῦ Κ.Κ.Ε.», ἐδημοσιεύθη εἰς
τόν «Ριζοσπάστην» τῆς 1ης, 2ας καί 3ης Νοεμβρίου 1931.
Ἡ «ἔκκληση» τῆς Κ.Δ. καθώρισε τάς ἀρχάς πάλης τοῦ κόμματος καί τούς ἀναγκαίους
βασικούς ὅρους διά τήν ἀνάπτυξίν του.
Μεταξύ τῶν κυριοτέρων καθηκόντων, τά ὁποῖα ἡ Κ.Δ. διά τῆς ἐκκλήσεώς της ἀνέθεσεν
νά πραγματοποιήσῃ τό Κ.Κ.Ε. καί τά ὁποῖα συνθέτουν τόν στρατηγικόν καί τακτικόν
προσανατολισμόν τῆς δραστηριότητός του, ἀναφέρονται:

(α) Κατάκτησις τῆς πλειοψηφίας τῆς ἐργατικῆς τάξεως.

Ἀκολουθητέα τακτική διά τήν πραγματοποίησιν τοῦ καθήκοντος αὐτοῦ καθωρίσθη:
Ἡ τακτική πάλης τοῦ βασικοῦ κρίκου. Δηλαδή, ἡ ἐπιλογή τοῦ ἑκάστοτε φλέγοντος
οἰκονομικοῦ, ἐπαγγελματικοῦ κ.λ.π. προβλήματος, τό ὁποῖον ἀπασχολεῖ καί συγκινεῖ
περισσότερον μίαν κατηγορίαν ἐργαζομένων ἤ καί περισσοτέρων, ἡ προβολή τούτου καί ἡ
χρησιμοποίησίς του διά τήν κινητοποίησίν των καί τήν προβολήν τοῦ κόμματος, ὡς
πρωτοστατοῦντος εἰς τούς ἀγῶνας τῶν ἐργαζομένων.
«Ἡ πάλη γιά τήν κατάκτηση τῆς πλειοψηφίας τῆς ἐργατικῆς τάξης - γράφει ἡ
«ἔκκληση» - δέν μπορεῖ νά στεφθῇ ἀπό ἐπιτυχία παρά ἄν γίνῃ μιά ἐνεργητική στροφή
στήν ἔννοια τῆς ὀργάνωσης καί δράσης τῶν καθημερινῶν μερικῶν ἀγώνων, τῆς
ἐξάπλωσής των καί τῆς ἀνύψωσης εἰς τίς ἀνώτερες μορφές τῆς ταξικῆς πάλης: μαζικές
διαδηλώσεις, πορεῖες ἀγροτῶν στίς πόλεις, μαζικές πολιτικές ἀπεργίες. Κάθε ἀμέλεια στήν
ὀργάνωση τῶν πολιτικῶν ἀπεργιῶν, κάθε περιφρόνηση τῶν ἄμεσων διεκδικήσεων τῶν
ἐργατῶν καί τῶν ἀγροτῶν, κάθε ἄρνηση καθοδήγησης, ὀργάνωσης εἴτε ἐπέκτασής των,
πρέπει νά θεωρῆται, σἄν ὁ πιό ἔκδηλος ὁππορτουνισμός.»

(β) Ἡ μπολσεβικοποίησις τοῦ κόμματος

Τοῦτο σημαίνει, τήν αὐστηράν ἐφαρμογήν τῶν λενινιστικῶν ἀρχῶν συγκροτήσεως καί
λειτουργίας τοῦ Κ.Κ.Ε..
«Τό Κόμμα - γράφει ἡ «ἔκκληση» - πρέπει νά καταστῇ τό σημεῖο συγκεντρώσεως τῶν
καλυτέρων στοιχείων τῆς ἐργατικῆς τάξης, ἔχοντας ἄμεση ἐπαφή μέ τά ἐργοστάσια καί τίς
ἐπιχειρήσεις καί μέ τίς ἐξωκομματικές μαζικές ὀργανώσεις τοῦ προλεταριάτου καί τῶν
ἀγροτῶν καί νά τίς κατευθύνει. Πρέπει νά καταστῇ ἡ μόνη ὀργάνωση πραγματικά ἱκανή νά
συγκεντρωποιήσῃ τήν διεύθυνση τῆς πάλης τοῦ προλεταριάτου.»
«Νά ἔχει μιά σιδερένια πειθαρχία.» Ὁ πρῶτος κατηγορηματικός ὅρος τῆς
μπολσεβικοποίησης εἶναι ἡ ἄμεση ἐκκαθάριση (λικβιντάρισμα) τῆς ἐγκληματικῆς καί ἄνευ
ἀρχῶν φραξιονιστικῆς πάλης καί ἡ δημιουργία ἑνός ὁμοιογενοῦς κόμματος καί μιᾶς ἐνιαίας
διοίκησης. Στήν πάλη γιά τήν ἑνότητα, τό κριτήριο τῆς πίστης πρός τό κόμμα πρέπει νά
127
εἶναι ὄχι ἡ ἀναγνώριση στά ἄκρα τῶν χειλέων τῆς γραμμῆς καί τῶν ἀποφάσεων τῆς
ἐκτελεστικῆς ἐπιτροπῆς τῆς κομμουνιστικῆς διεθνοῦς, μά ἡ πρακτική καί ἀφοσιωμένη
δουλειά γιά τήν ἐφαρμογή του.
Δεύτερος ὅρος εἶναι ὅπως τό κέντρο τοῦ βάρους τῆς δουλειᾶς τοῦ κόμματος εἶναι μέσα
στίς ἐπιχειρήσεις καί ὅπως ὀργανωθοῦν πυρῆνες ἐργοστασίων καί ἐπιχειρήσεων. Τό κόμμα
ν’ ἀρχίσῃ νά αὐξάνῃ τίς δυνάμεις του κατά πρῶτο λόγο διά τῆς στρατολογίας μέσα στίς
μεγάλες ἐπιχειρήσεις.»
Ὡς πρός τήν ἀκολουθητέαν τακτικήν διά τήν στρατολογίαν μελῶν ἡ «ἔκκληση»
γράφει: «Οἱ καμπάνες στρατολογίας πρέπει νά συνοδεύονται μέ τήν καθημερινή πάλη τῆς
ἐργατικῆς τάξης καί ἰδιαίτερα μέ τούς μεγάλους ἀγῶνες, συγκεντρώνοντας στό κόμμα
πρῶτ’ ἀπ’ ὅλα τούς προλετάριους, πού δείχνουν δραστηριότητα μέσα στήν πάλη.»
(γ) Ὀργάνωσις παρανόμου μηχανισμοῦ
«Πρέπει ταὐτόχρονα – γράφει ἡ «ἔκκληση – ν’ ἀρχίσουν ἀμέσως τήν ὀργάνωση τοῦ
παρανόμου μηχανισμοῦ τοῦ κόμματος. Αὐτό μακράν ἀπό τοῦ νά ὁδηγήσῃ στή διάλυση
(λικβιντάρισμα) τῆς νόμιμης ὀργάνωσης, πρέπει ἀπεναντίας νά ὠθήσῃ στή μέ ὅλα τά μέσα
ἀνάπτυξη τῆς πάλης τῶν μαζῶν ἐνάντια στήν ἀπειλή τῆς ὁλότελης κατάργησης τῶν
δυνατοτήτων νόμιμης δράσης, γιά τήν ἐξακολούθηση καί μάλιστα τό φάρδεμα τῆς δράσης
τῶν μαζῶν μέσα στήν κατάσταση παρανομίας. Τό κόμμα πρέπει νά προετοιμαστεῖ γιά τή
σύνδεση τῶν νόμιμων καί παράνομων μεθόδων δράσης.»

(δ) Δημιουργία στελεχῶν καί κομματική διαπαιδαγώγησις καί μόρφωσις στελεχῶν καί
μελῶν

(ε) Ἀνάπτυξις καί καλυτέρευσις τοῦ κομματικοῦ τύπου, ὥστε οὗτος νά παίζῃ τόν ρόλον
τοῦ ὀργανωτοῦ καί προπαγανδιστοῦ τοῦ κόμματος

(στ) Διείσδυσις ἐντός τῶν μή κομμουνιστικῶν συνδικαλιστικῶν ὀργανώσεων διά τῆς

ὀργανώσεως κομμουνιστικῶν ὁμάδων (Φράξιαι)

(ζ) Δραστηριοποίησις τῶν κομμουνιστικῶν συνδικάτων, διά τῆς διεισδύσεώς των εἰς τά
ἐργοστάσια καί τάς ἐπιχειρήσεις

(η) Κατάκτησις τῶν ἀγροτῶν

«Τό Κόμμα – γράφει ἡ «ἔκκληση» τῆς Κ.Δ. – μπορεῖ νά ἐκπληρώσει τά καθήκοντά του
στό χωριό, ὀργανώνοντας καί καθοδηγῶντας τήν πάλη τῶν ἐργατῶν γῆς, τῶν φτωχῶν καί
μεσαίων ἀγροτῶν γιά τίς ἄμεσες διεκδικήσεις τῆς συνδεδεμένης μέ τήν πάλη γιά τή γῆ
χωρίς ἀποζημίωση........»
«Ὁ κυριώτερος κίνδυνος γιά τό κομμουνιστικό κόμμα στήν ὕπαιθρο ἐκπροσωπεῖται ἀπό
τό «ἀγροτικό κόμμα.»
Εἶναι ἀνάγκη νά ἐνισχυθῇ μέ ὅλα τά μέσα ἡ δουλειά πού θά τείνει νά ξεσκεπάσει καί νά
διαλύσει τό κόμμα αὐτό. Εἶναι ἀνάγκη νά ἐπαναληφθῇ ἡ ἔκδοση μιᾶς ἀγροτικῆς
ἐφημερίδας, νά συγκληθοῦν μαζικές ἀγροτικές συνδιασκέψεις κ.λ.π.»

(θ) Διά τό Ἐθνικόν ζήτημα

«Τό κόμμα ὀφείλει χωρίς ἀναβολή νά διεξάγῃ τόν ἀγῶνα γιά τό δικαίωμα τῆς
ἐλεύθερης αὐτοδιάθεσης τῶν Ἐθνῶν, φτάνοντας καί μέχρις ἀποχωρισμοῦ, κατά τῆς
ἐθνικῆς καταπίεσης καί τοῦ ἐκδιωγμοῦ τῶν μακεδόνων καί τούρκων, πρέπει νά ἐξηγήσῃ,
πλατιά καί συστηματικά, τό πρόγραμμα τῆς κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς στό Ἐθνικό ζήτημα.

128
 (ι) Διά τήν κομμουνιστικήν νεολαίαν
«Τό καθῆκον τώρα τοῦ κόμματος καί τῆς διοίκησής του εἶναι νά κινητοποιήσῃ ὅλη τή
νεολαία στήν πάλη στά δύο μέτωπα (φραξιονιστικές ὁμάδες) νά δυναμώσῃ τήν ἐπιρροή
τοῦ κόμματος μέσα στήν κομμουνιστική νεολαία, νά αὐξήσῃ ἀκόμα περισσότερο τή
μαχητική της ἱκανότητα.
Τίς μορφές, τίς μέθοδες καί τό ποιόν τῆς ἀπό μέρους τοῦ κόμματος καθοδηγήσεως τῆς
Ο.Κ.Ν.Ε. (Ὁμοσπονδία Κομμουνιστικῶν νεολαιῶν Ἑλλάδος) πρέπει νά τίς διαπνέει ἡ
ἐφαρμογή τῆς ΧΙης ὁλομελείας τῆς Ἐκτελεστικῆς Ἐπιτροπῆς τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς.»
(Βλέπε τό πλῆρες κείμενον τῆς ἐκκλήσεως τῆς Ε.Ε. τῆς Κ.Δ. εἰς συλλογήν: «Πέντε
χρόνια ἀγῶνες 1931 – 1936. Νέα ἔκδοση διορθωμένη καί συμπληρωμένη» Ἔκδοσις τῆς
Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἀθῆναι 1946, σελ. 12 – 26).

2. ΕΥΝΟΪΚΑΙ ΣΥΝΘΗΚΑΙ ΤΗΣ Β΄. ΠΕΡΙΟΔΟΥ (ΑΝΟΔΟΥ) ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

Ἡ συγκεκριμένη ὡς ἀνωτέρω στρατηγική καί τακτική κατεύθυνσις ἡ ὁποία δίδεται εἰς

τό Κ.Κ.Ε., μέ τήν ἔκκλησιν τοῦ Νοεμβρίου 1931 τῆς Κ.Δ., καί ἡ ὑπαρξις τῶν κάτωθι
εὐνοϊκῶν ἐντικειμενικῶν συνθηκῶν καί ὑποκειμενικῶν παραγόντων τῆς ἐποχῆς ἐκείνης
ἔδωσαν τήν δυνατότητα εἰς τό Κ.Κ.Ε. νά σημειώσῃ μέχρι τῆς 4ης Αὐγούστου 1936, μίαν
πρωτοφανῆ πολιτικήν καί ὀργανωτικήν ἀνάπτυξιν.

(α) Ἀντικειμενικαί συνθῆκαι

(ι) Ἑλληνικαί
(1) Ἡ αὐξάνουσα χειροτέρευσις τῶν ἐν γένει συνθηκῶν ζωῆς τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ ὡς
συνέπεια τῆς παγκοσμίου οἰκονομικῆς κρίσεως τοῦ 1929. Ἡ οἰκονομική ἀνέχεια τῶν
εὐρέων λαϊκῶν στρωμάτων, προσέφερε καί τότε ὅπως καί πάντοτε, εὐνοϊκούς ὅρους εἰς
τόν κομμουνισμόν διά διείσδυσιν καί δρᾶσιν ἐντός τῶν δοκιμαζομένων κοινωνικῶν
στρωμάτων. Ὁ ἄνεργος, ὁ χρεωκοπῶν ἐπαγγελματίας, ὁ πενόμενος ἀγρότης, ὁ ἀνησυχῶν
διά τό μέλλον του ἄπειρος νέος, ὁ ἀντιμετωπίζων πρόβλημα ὑπάρξεως διανοούμενος, εἶναι
εὔκολη λεία, τῆς συστηματικῆς καί καλῶς ὠργανωμένης κομμουνιστικῆς προπαγάνδας.
Τόν παράγοντα αὐτόν τόν ἐπεσήμανεν ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., ἥτις εἰς τάς ἀποφάσεις τῆς
ης
4 Ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ, (Μάρτιος 1932) τόν τοποθετεῖ εἰς τό κέντρον τῆς
ὀργανωτικῆς καί πολιτικῆς δράσεως τοῦ Κ.Κ.Ε.. Ἐκεῖ γράφει τά ἑξῆς:
«Τό προλεταριάτον τῆς Ἑλλάδος, οἱ φαρδιές μᾶζες τῶν ἐργαζομένων τῆς ὑπαίθρου, οἱ
ἐργάτες γῆς, οἱ φτωχοί καί μεσαῖοι ἀγρότες, τά ἐκμεταλλευόμενα στρώματα τοῦ χωριοῦ
ἀντιτάσσουν μιά ἡρωϊκή ἀντίσταση εἰς τήν ἐπίθεσιν τῆς κεφαλαιοκρατίας καί τά φασιστικά
μέτρα τοῦ κράτους της, πού προσπαθεῖ μέ τό ρίξιμο τῶν βαρῶν τῆς κρίσης πάνω στίς
ἐργαζόμενες μᾶζες καί τίς πολεμικές περιπέτειες πού προπαρασκευάζει, νά βρεῖ μιά
καπιταλιστική ἔξοδο ἀπό τήν κρίση. Ἡ συμπάθεια τῶν φαρδειῶν μαζῶν στόν
κομμουνισμόν, στά συνθήματά του καί στό κόμμα του, δημιουργοῦν εὐνοϊκό ἔδαφος, γιά
τή δουλειά τοῦ κόμματός μας.»
«Ἀπό τό κόμμα μας ἐξαρτᾶται νά παγιώσῃ ὀργανωτικά τήν ἐπιρροή του, νά τήν
ἐπεκτείνει καί νά τήν ἐνισχύσῃ, νά ἀποσπάσῃ τίς μᾶζες ἀπό τήν ἐπιρροή τῶν πρακτόρων
τῆς κεφαλαιοκρατίας, νά τεθεῖ ἐπικεφαλῆς τῶν μαζῶν καί νά τίς καθοδηγήσῃ μέσα ἀπό
τούς μερικούς ἀγῶνες γιά τίς ἄμεσες ἀπαιτήσεις τους πρός τήν ἐπαναστατική διέξοδο ἀπό
τήν κρίση.
«Στό ἐπίπεδο τῶν μεγάλων καθηκόντων, χρειάζεται δουλειά σέ ὅλους τούς τομεῖς:
δουλειά γιά τή δημιουργία τῆς πιό στενῆς σύνδεσης μέ τίς μᾶζες, γιά τήν ἀποφασιστική
στρατολογία νέων μελῶν, γιά τή δημιουργία ὠργανωμένης βάσεως στίς ἐπιχειρήσεις,
δουλειά γιά τήν καθοδήγηση τῶν οἰκονομικῶν ἀγώνων τοῦ προλεταριάτου καί τό
ἀνέβασμά τους σέ ἀνώτερες μορφές πάλης, δουλειά γιά τήν καθοδήγηση τῶν μαζῶν τῆς
ὑπαίθρου, γιά τήν πραγματοποίηση τῆς ἐπαναστατικῆς συμμαχίας τοῦ προλεταριάτου μέ

129
τήν ἀγροτιά, δουλειά γιά τήν κατάκτηση τῶν φαντάρων καί τῶν ναυτῶν, δουλειά γιά τήν
πάλη ἐπί κεφαλῆς τῶν ἐκμεταλλευομένων μαζῶν καί γιά τήν ἐξασφάλιση τῆς νίκης τους.»
(ἔνθ’ ἀνωτερω σελ. 44 – 45).
2. Ὁ ὀξύτατος κομματικός ἀνταγωνισμός τῆς πολιτικῆς καί στρατιωτικῆς ἡγεσίας τῆς
χώρας, λαβών πολλάς φοράς τήν μορφήν αἱματηρῶν παραταξιακῶν συγκρούσεων
(στρατιωτικά κινήματα 1933 - 1935). Τάς μεταξύ τῶν ἀστικῶν κομμάτων ἀντιθέσεις ἡ
κομμουνιστική στρατηγική τάς θεωρεῖ ὡς ἐμμέσους ἐφεδρείας τῆς κομμουνιστικῆς
ἐπαναστάσεως καί συνεπῶς μόνιμος ἐπιδίωξις τοῦ κομμουνισμοῦ εἶναι ἡ ἐπ’ ὠφελείᾳ του
ἐκμετάλλευσις ὑπαρχουσῶν ἀντιθέσεων, ἡ ὄξυνσίς των καί ἡ δημιουργία νέων τοιούτων.
«Ἔμμεσες ἐφεδρεῖες τῆς ἐργατικῆς τάξης – διακηρύσσει ὁ μπολσεβικισμός – στήν
ἐπανάσταση εἶναι οἱ ἀντιθέσεις καί οἱ συγκρούσεις ἀνάμεσα στίς μή προλεταριακές τάξεις
τῆς χώρας, πού θά μποροῦσαν νά χρησιμοποιηθοῦν ἀπ’ τό προλεταριάτο γιά τό
ἀδυνάτισμα τοῦ ἀντιπάλου, γιά τό δυνάμωμα τῶν ἴδιων του ἐφεδρειῶν.»
Τάς διαμάχας τῶν ἀστικῶν κομμάτων τῆς περιόδου ἐκείνης, τάς ὑπελόγισεν ἡ ἡγεσία
τοῦ Κ.Κ.Ε. διά τόν καθορισμόν τῆς κομμουνιστικῆς δραστηριότητος καί καθώριζεν ὡς
καθῆκον τῆς:
«Νά ἐκμεταλλεύεται τίς ἐσωτερικές αὐτές ἀντιθέσεις πρός τό συμφέρον τοῦ
ἐπαναστατικοῦ κινήματος, νά τίς ὑπολογίζῃ στόν καθορισμό τῆς πολιτικῆς δράσεως τοῦ
Κ.Κ.Ε.»
3. Ἡ συνεπεία τῶν παραταξιακῶν ἐρίδων παραμέλησις ὑπό τῶν ἀστικῶν κομμάτων νά
ὀργανώσουν τάς δυνάμεις των καί νά ἀντιμετωπίζουν ἑνιαίως καί συντονισμένως τήν
κομμουνιστικήν δραστηριότητα.
Τά κόμματα τῆς ἀστικῆς τάξεως πολλάκις ἀποφεύγουν νά λάβουν σαφῆ καί
κατηγορηματικήν θέσιν ἔναντι τοῦ κομμουνισμοῦ εἴτε διότι ὑποτιμοῦν τόν ἐκ τούτου
ἐθνικόν κίνδυνον εἴτε διότι προτιμοῦν τήν καιροσκοπικήν πολιτικήν τῆς κομματικῆς
συναλλαγῆς.
Ἡ τοιαύτη τακτική, ὅσων ἀστικῶν κομμάτων τήν ἐφήρμοσαν ἤ καί σήμερον τήν
ἀκολουθοῦν, ἀπεδείχθη ἐπιζημία τόσον διά τά ἐθνικά συμφέροντα ὅσον καί διά τά
ἰδιαίτερα κομματικά καί πολιτικά τοιαῦτα τῶν ἰδίων αὐτῶν ἀστικῶν κομμάτων. Δυστυχῶς
ἀκόμη δέν ἀπηλλάγησαν ὅλα τά κόμματα τῆς ἀστικῆς τάξεως ἀπό τήν κακήν κληρονομίαν
τοῦ παρελθόντος δηλαδή τοῦ κομματισμοῦ καί τῆς μικροπολιτικῆς καί ὅταν ἀκόμη
ἐπωφελεῖται ὁ κομμουνισμός.
4 Ἡ παντελής ἔλλειψις ὑπαυθύνου ἑνιαίας καί ὠργανωμένης διαφωτίσεως τῆς κοινῆς
γνώμης περί τῶν ἐκ τοῦ κομμουνισμοῦ ἐθνικῶν κινδύνων.

(ιι) Διεθνεῖς συνθῆκαι

Ἡ δημιουργηθεῖσα ἀπειλή πολέμου συνεπείᾳ τῆς ἀνόδου τοῦ Χίτλερ κατά τό 1933 εἰς
τήν ἀρχήν, λόγῳ τῆς ὁποίας ἡ Σοβιετική Ἕνωσις διαβλέπουσα τό ἐνδεχόμενον πολεμικῆς
συρράξεως μετά τῆς χιτλερικῆς Γερμανίας, ἀπεφάσισε νά προβῇ εἰς στρατηγικόν καί
τακτικόν ἐλιγμόν.
Στρατηγική της ἐπιδίωξις ἦτο νά ἀποφύγῃ τήν πολεμικήν σύρραξιν μετά τοῦ
χιτλερισμοῦ, νά ἀνεύρῃ συμμάχους μεταξύ τῶν καπιταλιστικῶν κρατῶν, καί νά διευκολύνῃ
τά κατά χώρας πρακτορεῖα της, τά Κ.Κ. διά νά καταστοῦν ἱκανά νά ἀναπτυχθοῦν καί νά
συμβάλουν εἰς τόν στρατηγικόν αὐτόν ἑλιγμόν της.
Οὕτω ἡ Σοβιετική Ἕνωσις ἀλλάζει τήν στρατηγικήν καί τακτικήν τῆς Κ.Δ. ἀπό ἀμέσως
ἐπαναστατικήν εἰς «ἀντιφασιστικήν, ἐντιπολεμικήν, φιλειρηνικήν.»
Ἡ ἐγκαινιασθεῖσα τακτική τῆς Κ.Δ. ἦτο ἡ τακτική τῶν «λαϊκῶν μετώπων» ἡ
ἀποκληθεῖσα ὑπό τοῦ βουλγάρου κομμουνιστοῦ Γ. Δημητρώφ, γραμματέως τῆς Κ.Δ.,
ἐνώπιον τοῦ 7ου Συνεδρίου τῆς Κ.Δ. (21 – 25 Αὐγούστου 1935), τακτική τοῦ «Δουρείου
Ἵππου.»

130
 Ὁ Δημητρώφ ὀμιλῶν διά τήν τακτικήν τῶν «Λαϊκῶν Μετώπων» ἐνώπιον τοῦ 7 ου
Συνεδρίου τῆς Κ.Δ. εἶπε τά ἑξῆς:
«Σύντροφοι θυμᾶσθε τήν παληᾶ ἱστορία γιά τήν κατάληψη τῆς Τροίας: Ἡ Τροία ἦταν
ὀχυρωμένη μέ ἀπόρθητα φρούρια γιά νά ἀμύνεται στά ἐχθρικά στρατεύματα πού
ἐπιτίθονταν ἐναντίον της. Καί τά ἐπιτιθέμενα στρατεύματα προσφέροντας πολλά θύματα
δέν μποροῦσαν νά νικήσουν ὡς τότε, πού μέ τή βοήθεια τοῦ περιφήμου Δουρείου ἵππου
μπόρεσαν νά εἰσχωρήσουν μέσα στούς κόλπους τοῦ ἐχθροῦ. Ἐμεῖς οἱ ἐπαναστάτες
ἐργᾶτες, μοῦ φαίνεται, δέν πρέπει νά δυσκολευόμαστε νά ἐφαρμόσουμε τήν ἴδια τακτική
ἀπέναντι στό φασιστικό ἐχθρό μας, πού ἀμύνεται ἐνάντια στό λαό μέ τό ζωντανό τοῖχο
τῶν δυνάμεων του. Ἐκεῖνος πού δέν καταλαβαίνει τήν ἀναγκαιότητα τῆς ἐφαρμογῆς μιᾶς
τέτοιας ταχτικῆς ἀπέναντι στό φασισμό, ὅποιος θεωρεῖ αὐτή τή μέθοδο ὡς «ταπεινωτική»
αὐτός μπορεῖ νά εἶναι ὁ καλύτερος σύντροφος ἀλλά ἐπιτρέψατέ μου νά πῶ, θά εἶναι
φλύαρος καί ὄχι ἐπαναστάτης, αὐτός δέν θά μπορέσῃ νά ὁδηγήσῃ τίς μᾶζες στήν
ἀνατροπή τῆς φασιστικῆς δικτατορίας.
Τό μαζικό κίνημα τοῦ ἑνιαίου μετώπου, πού γεννιέται ἔξω καί μέσα στίς φασιστικές
ὀργανώσεις τῆς Γερμανίας, Ἰταλίας καί τῶν ἄλλων χωρῶν, ὅπου ὁ φασισμός ἔχει μαζική
βάση, ξεκινῶντας ἀπ’ τήν ὑπεράσπιση τῶν πιό στοιχειωδῶν ἀναγκῶν, ἀλλάζοντας τίς
μορφές καί τά συνθήματα πάλης, ἀνάλογα μέ τήν εὔρυνση καί τό μεγάλωμα αὐτοῦ τοῦ
ἀγῶνα, θά γίνῃ τό σαράκι πού θά συντρίψῃ τό φρούριο τῆς φασιστικῆς διχτατορίας πού σέ
πολλούς σήμερα φαίνεται ἀπόρθητο.»
(Βλ. Γ. Δημητρώφ. «Ἡ ἐπίθεση τοῦ φασισμοῦ καί τά καθήκοντα τῆς Κ.Δ. στή πάλη γιά
τήν ἑνότητα τῆς ἐργατικῆς τάξεως ἐνάντια στό φασισμό» (Εἰσήγησίς του στό 7 ο Συνέδριο
τῆς Κ.Δ. 2 Αὐγούστου 1935). Ἔκδοσις «Ριζοσπάστη» σελ. 57 – 58).
Ἡ Γραμμή τῆς τακτικῆς τῶν «λαϊκῶν μετώπων» προεβλήθη μέν ἐπισήμως εἰς τό 7ο
Συνέδριον τῆς Κ.Δ., ἀλλά αἱ ὁδηγίαι διά τήν ἐφαρμογήν της, εἶχον δοθῇ εἰς τά ἀνά τόν
κόσμον Κ.Κ., ὑπό τῆς Κ.Δ. πολύ ἐνωρίτερον. Συγκεκριμένως αἱ ἐντολαί τῆς Κ.Δ. πρός τά
τμήματα της περιέχονται εἰς τάς ἐγκυκλίους τῆς Ε.Ε. τῆς Κ.Δ. τοῦ Μαρτίου 1933, τοῦ
Ὀκτωβρίου 1934 καί τοῦ Ἀπριλίου 1935, διά τῶν ὁποίων διετάσσοντο τά Κ.Κ., νά
ἐφαρμόσουν τήν τακτικήν τῶν «Λαϊκῶν Μετώπων» ἀσυζητητεί.
Ἡ νέα αὕτη τακτική γραμμή ἦτο τελείως ἀντίθετος μέ τήν προηγουμένην τακτικήν, τήν
ὁποίαν εἶχε καθορίει ἡ Κ.Δ. διά τά τμήματά της.
Μέχρι τῆς ἀνόδου τοῦ Χίτλερ εἰς τήν ἐξουσίαν, ἡ Σοβιετική Ρωσία εἶχε καθωρίσει διά τά
Κ.Κ. τήν τακτικήν γραμμήν τῆς δι’ ἐπαναστάσεως ἀνατροπῆς τῶν ἀστικῶν κυβερνήσεων
καί καταλήψεως τῆς ἐξουσίας. Ἡ γραμμή αὕτη εἶχε καθορισθῇ ὑπό τοῦ 6 ου Συνεδρίου τῆς
Κ.Δ. (17 Αὐγούστου – 1 Σεπτεμβρίου 1928) καί ὑπό τῆς 10ης Ὁλομελείας τῆς Ἐκτελεστικῆς
Ἐπιτροπῆς τῆς Κ.Δ. (Ἰούλιος 1929).
Κατ’ αὐτάς ὁ Μολότωφ ἐζήτησεν ἀπό τάς ἀντιπροσωπείας τῶν Κ.Κ. ἔντασιν τῆς
ἐξστρεμιστικῆς ἐπαναστατικῆς τακτικῆς καί διετύπωσε τήν αἰσιόδοξον προοπτικήν, διά τόν
διεθνῆ κομμουνισμόν, τῆς καταλήψεως τῆς ἐξουσίας, ἐν μέσῳ τῶν εὐνοϊκῶν συνθηκῶν τῆς
ἐκραγείσης παγκοσμίου κρίσεως, ὑπό τῶν Κ.Κ. τῆς Εὐρώπης καί τῆς Ἀσίας καί δή ὑπό τοῦ
δυναμικωτέρου τούτων, τοῦ Κ.Κ. Γερμανίας.
Ἐν τῇ ἐφαρμογῇ τῆς τακτικῆς γραμμῆς ταύτης ἡ Μόσχα εἶχε δώσει ἐντολήν εἰς τά Κ.Κ.
νά ἐπιδιώξουν τήν δημιουργίαν «ἑνιαίου μετώπου» τῶν ἐργαζομένων ἐκ τῶν «κάτω» καί
νά καταδικάζουν τό σύνθημα τοῦ ἑνιαίου μετώπου «ἀπό τά πάνω» μέ τούς σοσιαλιστάς
ἡγέτας καί πάντα μή κομμουνιστήν, τούς ὁποίους ἐχαρακτήριζον «φασίστας»
σοσιαλφασίστας, προδότας τῆς ἐργατικῆς τάξεως καί πράχτορας τῆς μπουρζουαζίας.»
Αἱ ὑπεραισιόδοιξοι ὅμως προοπτικοί τῆς Μόσχας διεψεύσθησαν καί ἀντί τῆς
κομμουνιστικοποιήσεως τῆς Γερμανίας, ἀνῆλθεν εἰς τήν ἐξουσίαν ὁ Χίτλερ ἐξ αἰτίας τῆς
ἀμειλίκτου πολεμικῆς τακτικῆς τοῦ Κ.Κ. Γερμανίας ἔναντι τῶν δημοκρατικῶν καί
σοσιαλιστικῶν κομμάτων, τά ὁποῖα κατεπολέμει ὡς τόν ὑπ’ ἀριθμόν 1 κίνδυνον τοῦ

131
γερμανικοῦ προλεταριάτου, μετά τῶν ὁποίων ἠρνεῖτο πᾶσαν συμμαχίαν διά κοινήν κατά
τοῦ χιτλερικοῦ κόμματος πάλην.
Ἡ ἄνοδος τοῦ Χίτλερ εἰς τήν ἐξουσίαν καί ὁ ἐξ αὐτοῦ διαγραφείς κίνδυνος πολεμικῆς
συρράξεως ὑπεχρέωσε τήν Κ.Δ. νά προβῇ εἰς τόν ἀναφερθέντα στρατηγικόν ἑλιγμόν καί
εἰς τήν χάραξιν τῆς νέας τακτικῆς διά τήν ἐξυπηρέτησίν του.
Συμφώνως μέ τήν νέαν γραμμήν ἡ Σοβιετική Ἕνωσις ἐνεφανίσθη ὡς διαπνεομένη ὑπό
«φιλειρηνικῶν» διαθέσεων καί ὡς «προστάτης τῆς Εἰρήνης καί ὑπερασπιστής τῆς ἐθνικῆς
ἀνεξαρτησίας τῶν μικρῶν Ἐθνῶν.»
Ἡ ἀπόφασις τοῦ 7ου Συνεδρίου τῆς Κ.Δ. γράφει ἐπ’ αὐτοῦ τά ἑξῆς: «Ἡ φιλειρηνική
πολιτική τῆς Ε.Σ.Σ.Δ., δέν ἔχει μόνον γιά σκοπό της τήν ὑπεράσπιση τῆς χώρας τῶν
Σοβιέτ, τήν ἐξασφάλιση τῆς σοσιαλιστικῆς ἀνοικοδόμησης. Προστατεύει τήν ζωή τῶν
ἐργατῶν ὅλων, τῶν χωρῶν, τή ζωή ὅλων τῶν καταπιεζομένων καί ἐκμεταλλευομένων.
Σημαίνει τήν ὑπεράσπιση τῆς ἐθνικῆς ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΕΘΝΩΝ, ἐξυπηρετεῖ τά
ζωτικά συμφέροντα τῆς ἀνθρωπότητας, ὑπερασπίζει τόν πολιτισμό ἐνάντια στήν
βαρβαρότητα τοῦ πολέμου.»
(Βλ. εἰς συλλογήν πέντε χρόνια ἀγῶνες 1931 – 36, ἔκδοσις τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., Ἀθῆναι
1946, «ἀπόφαση τοῦ 7ου Συνεδρ. τῆς ΚΔ» σελ. 371.).
Ἡ συνεπεία τοῦ ἀνωτέρω στρατηγικοῦ καί τακτικοῦ ἐλιγμοῦ τῆς Κ.Δ., δοθεῖσα ἐντολή
εἰς τά Κ.Κ. ὡρισμένων χωρῶν νά ἀκολουθήσουν ΕΘΝΙΚΗΝ ΓΡΑΜΜΗΝ ἐν περιπτώσει καθ’
ἥν αἱ χῶραι εἰς τάς ὁποίας ἔδρων ἤθελον ὑποστεῖ ἐπίθεσιν ἐκ μέρους τῶν δυνάμεων τοῦ
ἄξονος. Ἡ νέα αὕτη γραμμή τῆς Κ.Δ., ἀπετέλει ἀπομάκρυνσιν ἐκ τῆς τακτικῆς τοῦ Λένιν,
ἥτις καθώριζεν, ὅτι, ἐν περιπτώσει πολέμου μεταξύ τῶν καπιταλιστικῶν κρατῶν, οἱ
κομμουνισταί ὀφείλουν νά μήν ὑποστηρίζουν τόν πόλεμον πού διεξάγει ἡ ἀστική τάξις
ἀλλά νά τόν μεταβάλλουν εἰς ἐμφύλιον πόλεμον, διά νά καταλάβουν τήν ἐξουσίαν, καθ’
ὅσον οἱ προλετάριοι δέν ἔχουν πατρίδα.
Τήν νέαν ταύτην γραμμήν διετύπωσεν ὡς ἑξῆς ἡ ἀπόφασις τοῦ 5ου Συνεδρίου τῆς
Κ.Δ.:
«Ἄν ὁποιοδήποτε ἀδύνατο κράτος ὑποστεῖ ἐπίθεση ἀπό μιά ἤ περισσότερες μεγάλες
ἰμπεριαλιστικές δυνάμεις, πού θέ θέλαν νά καταστρέψουν τήν ἀνεξαρτησία του καί τήν
ἐθνική του ἑνότητα ἤ νά τό διαμοιρασθοῦν, ὅπως αὐτό ἔγινε στήν ἱστορία τῆς Πολωνίας
(σημ. συγκρ.: ὅστις διαμελισμός ἔμελε νά ἐπαναληφθῇ ὀλίγα χρόνια ἀργότερα μέ
πρωταγωνιστήν τήν «φιλειρηνικήν» Σοβ. Ἕνωσιν ἥτις ἔλαβε τήν μερίδα τοῦ λέοντος ὡς
τίμημα τῆς συμμαχίας της μέ τόν Χίτλερ καί ἥτις ἔκτοτε ἐνσωμάτωσεν εἰς τό σοβιετικόν
κράτος ὅλα τά ἀνατολικά ἐδάφη τῆς Πολωνίας τά ὁποῖα καί σήμερον κατέχει παρ’ ὅλον ὅτι
ἡ Πολωνία εἶναι κομμουνιστικόν κράτος) ὁ πόλεμος τῆς Ἐθνικῆς μπορζουαζίας μιᾶς τέτοιας
χώρας γιά τήν ἀπόκρουση αὐτῆς τῆς ἐπίθεσης μπορεῖ νά πάρῃ χαρακτῆρα
ἀπελευθερωτικοῦ πολέμου, στόν ὁποῖο ἡ ἐργατική τάξη καί οἱ κομμουνιστές αὐτῆς τῆς
χώρας δέ μποροῦν νά μήν ἐπέμβουν. Τό καθῆκον τῶν κομμουνιστῶν μιᾶς τέτοιας χώρας
ἔγκειται …….. νά μποῦν στίς πρῶτες γραμμές τῶν ἀγωνιστῶν, γιά τήν ἐθνική ἀνεξαρτησία
καί νά διεξάγουν ὡς τό τέλος τόν ἀπελευθερωτικό πόλεμο, μή ἐπιτρέποντας στή «δική
τους» κεφαλαιοκρατία νά ζητήσῃ συμβιβασμούς μέ τίς ἐπιτιθέμενες δυνάμεις εἰς βάρος τῶν
συμφερόντων τῆς χώρας τους.»
(Βλέπε εἰς Συλλογήν: Πέντε χρόνια ἀγῶνες «σελ. 374,» Ἀπόφαση γιά τά καθήκοντα
τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς σχετικά μέ τόν ἑτοιμαζόμενο καινούργιο παγκόσμιο
ἰμπεριαλιστικό πόλεμο.»).
Ἡ νέα αὕτη τακτική τῆς Κ.Δ., ἀπετέλει ἀναμφισβητήτως ἀπομάκρυνσιν ἐκ τῆς τακτικῆς
τοῦ Λένιν, ἀλλά οὐδόλως ἐσήμαινεν καί ἐγκατάλειψιν τῶν διδασκαλιῶν τοῦ Λένιν, ὅτι ὁ
πόλεμος εἶναι μιά εὐκαιρία διά τά Κ.Κ. νά καταλάβουν τήν ἐξουσίαν. Ἡ μεταξύ των
διαφορά συνίστατο μόνον εἰς τήν ἀκολουθητέαν τακτικήν. Ὁ Λένιν διεκήρυσσεν ὅτι εἰς τήν
περίπτωσιν πολέμου τά Κ.Κ. πρέπει νά ἐπωφεληθοῦν τῆς εὐκαιρίας καί νά μεταβάλουν τόν
πόλεμον εἰς ἐμφύλιον πόλεμον.

132
 Ἡ τακτική τῆς Κ.Δ. προσανατόλιζε τά Κ.Κ. ὡρισμένων χωρῶν νά ἐμφανισθῶσιν ὡς
πρόμαχοι τῆς ἐθνικῆς ἀνεξαρτησίας καί ὑπό τό σύνθημα αὐτό νά καλύψουν τήν δρᾶσιν
των καί νά τήν ἐπεκτείνουν, ὥστε νά ἀποκτήσουν τήν δύναμιν διά τήν κατάληψιν τῆς
ἐξουσίας.
Ἡ ἐφαρμογή τῆς τακτικῆς ταύτης ὑπό τῶν Κ.Κ., κατά τόν Β΄. Παγκόσμιον πόλεμον,
ἐσημείωσεν ἀρκετάς ἐπιτυχίας. Ταυτοχρόνως δέ ἀπεκάλυψεν ὅτι πάντα τά Κ.Κ.
ἐχρησιμοποίησαν ὡς προσωπεῖον τόν ἐθνικο-ἀπελευθερωτικόν ἀγῶνα, διά νά ἐπιτύχουν
τήν ἐπιβολήν τοῦ κομμουνισμοῦ.
Αἱ ἀνωτέρω ἐσωτερικαί καί ἐξωτερικαί ἀντικειμενικαί συνθῆκαι δέν δύνανται νά
ἐξηγήσουν τήν σημειωθεῖσαν ἀνάπτυξιν τοῦ Κ.Κ.Ε., ἄν δέν ὑπολογισθῇ εἰς αὐτάς καί ὁ
ὑποκειμενικός παράγων.

(β) Ὁ ὑποκειμενικός Παράγων

Ὁ ὑποκειμενικός παράγων ἔπαιξε τόν ἀποφασιστικώτερον ῥόλον εἰς τήν ἀνάπτυξιν τοῦ
κομμουνισμοῦ ἐν Ἑλλάδι. Εἰς τάς εὐνοϊκάς ἀντικειμενικάς συνθήκας προσετέθη ἡ ἱκανότης
καί ἡ δραστηριότης τῆς ὑπό τῆς Κ.Δ. διορισθείσης ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἡ ἡγεσία αὕτη
ἠδυνήθη νά ἐκμεταλλευθῇ ἐπιτυχῶς τάς ἀντικειμενικάς εὐνοϊκάς συνθήκας. Ἡ ἱκανότης καί
δραστηριότης τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. κατεδείχθησαν:
(α) Ἀπό τήν ἐπιτυχῆ προσαρμογήν εἰς τήν Ἑλληνικήν πραγματικότητα τῆς γραμμῆς τῆς
Κ.Δ.
(β) Ἀπό τήν βαρύτητα τήν ὁποίαν ἀπέδωσεν εἰς τήν ὀργανωτικήν πολιτικήν τοῦ Κ.Κ.Ε..

3. Ἡ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙ ΤΑΚΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., μέ ἐπικεφαλῆς τόν Ν. Ζαχαριάδην καί μέ βάσιν τάς στρατηγικάς
καί τακτικάς κατευθύνσεις τῆς Κ.Δ., ἐπεξηργάσθη τήν γενικήν πολιτικήν τοῦ Κ.Κ.Ε., τήν
ὁποίαν παρουσίασεν εἰς σειράν σωμάτων τοῦ Κ.Κ.Ε., τά σημαντικώτερα τῶν ὁποίων εἶναι:
(α) Ἡ 6η Ὁλομέλεια τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. (Ἰανουάριος 1934).
(β) Τό 5ον Συνέδριον τοῦ Κ.Κ.Ε. (Μάρτιος 1934).
(γ) Τό 6ον Συνέδριον τοῦ Κ.Κ.Ε. (Δεκέμβριος 1935).

(α) Ἡ στρατηγική καί τακτική γραμμή τῆς 6ης Ὁλομέλειας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.
(Ἰανουάριος 1934).
Ἡ 6η Ὁλομέλεια τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., χαρακτηρίζεται ὑπό τῆς ἡγεσίας του, ὡς «σταθμός
καί νέο ξεκίνημα» εἰς τήν ἱστορίαν του. Ὁ χαρακτηρισμός αὐτός δίδεται διότι ἡ 6 η
Ὁλομέλεια ἤλλαξε τόν μέχρι τότε ἄμεσον στρατηγικόν σκοπόν τοῦ Κ.Κ.Ε., δι’ ἄλλου
εὐρυτέρων βάσεων στρατηγικῆς διατάξεως καί τακτικῆς κινήσεων τῶν δυνάμεων τῆς
κομμουνιστικῆς ἐπαναστάσεως.
Μέχρι τῆς 6ης Ὁλομέλειας, τό Κ.Κ.Ε. εἶχεν ὡς ἄμεσον στρατηγικόν του σκοπόν τήν
προλεταριακήν – σοσιαλιστικήν ἐπανάστασιν. Δηλαδή διεκήρυττεν ὅτι ἡ δι’ ἐπαναστάσεως
κοινωνική μεταβολή τήν ὁποίαν θά ἐπέβαλλε τό Κ.Κ.Ε. θά ἦτο ἀπό ἀπόψεως κοινωνικοῦ
συστήματος σοσιαλιστική, ἤτοι κοινωνικοποίησις τῶν μέσων παραγωγῆς, κατάργησις τῆς
ἀτομικῆς ἰδιοκτησίας καί καθιέρωσις τοῦ συστήματος τῆς συλλογικῆς ἐργασίας τῆς γῆς,
ἀπό ἀπόψεως δέ πολιτικοῦ συστήματος, ἡ δικτατορία τοῦ προλεταριάτου.
Διά τήν πραγματοποίησιν τοῦ ἀμέσου αὐτοῦ στρατηγικοῦ του σκοποῦ τό Κ.Κ.Ε. εἶχε
καθορίσει ὡς κυρίαν δύναμιν τῆς σοσιαλιστικῆς ἐπαναστάσεως τούς ἐργάτας
(προλεταριᾶτον) καί ὡς ἄμεσον ἐφεδρείαν τούς ἀκτήμονας ἀγρότας καί τά πλέον πτωχά
στοιχεῖα τοῦ ἀγροτικοῦ πληθυσμοῦ. Συνεπείᾳ τοῦ χαρακτηρισμοῦ τῆς ἐπαναστάσεως ὡς
προλεταριακῆς, τό Κ.Κ.Ε. ἀπέκλειεν ἀπό τήν διάταξιν τῶν δυνάμεων τῆς ἐπαναστάσεως
ἀφ’ ἑνός τό μέγιστον μέρος τοῦ ἀγροτικοῦ πληθυσμοῦ, ἀλλά καί ὅσους ἀκόμη δέν
ἀπέκλειεν εἰς τήν οὐσίαν τούς ἀπεμάκρυνεν ἀφοῦ ἔθετε ζήτημα σοσιαλιστικοῦ τρόπου

133
ἀγροτικῆς παραγωγῆς καί κατεδίκαζε τήν ὕπαρξιν ἀτομικῆς ἰδιοκτησίας ἐπί τῆς γῆς καί ἀφ’
ἑτέρου τά μεσαῖα στρώματα (ἐπαγγελματίας, βιοτέχνας, μικροεμπόρους) διά τά ὁποῖα δέν
ὑπάρχει θέσις ὑπό τό κομμουνιστικόν σύστημα.
Συνεπείᾳ τῆς στενότητος τῆς βάσεως τοῦ ἀμέσου τούτου στρατηγικοῦ σκοποῦ τοῦ
Κ.Κ.Ε. ἦτο ὅτι ἡ ἀκολουθουμένη τακτική, τόσον διά τήν κατάκτησιν τῶν δυνάμεων τῆς
προλεταριακῆς – σοσιαλιστικῆς ἐπαναστάσεως, ὅσον καί διά τήν οὐδετεροποίησιν εὐρέων
στρωμάτων, εἶχε λίαν περιωρισμένα περιθώρια δράσεως.
Τά μειονεκτήματα ταῦτα τά προερχόμενα ἐκ τοῦ ἀμέσου στρατηγικοῦ σκοποῦ τοῦ
Κ.Κ.Ε. τά ἐπεσήμανεν ἡ ἡγεσία τῆς Κ.Δ. ἥτις καί ἔδωσεν ἐντολήν εἰς τήν ἡγεσίαν τοῦ
Κ.Κ.Ε., νά ἀντικαταστήσῃ τόν ἄμεσον αὐτόν στρατηγικόν σκοπόν, δι’ ἄλλου εὐρυτέρου. Ἡ
ἀλλαγή ἐπισήμως προεβλήθη εἰς τήν 6ην ὁλομέλειαν ἥτις καθώρισεν ὡς ἄμεσον
στρατηγικόν σκοπόν τοῦ Κ.Κ.Ε. τήν ἀστικοδημοκρατικήν ἐπανάστασιν, κατατάξασα τήν
Ἑλλάδα εἰς τήν κατηγορίαν τῶν χωρῶν - ἀπό ἀπόψεως κοινωνικο–οἰκονομικῆς διαθρώσεως
– εἰς τάς ὁποίας ἡ ἐπανάστασις πρέπει νά ἔχῃ ἀστικοδημοκρατικόν χαρακτῆρα.
Τό πρόγραμμα τῆς Κ.Δ., τό ψηφισθέν εἰς τό 6ον Συνέδριον τῆς (17 Ἰουλίου – 1
Σεπτεμβρίου 1928) καθώρισε τρεῖς βασικούς τύπους ἐπαναστάσεων, οἱ ὁποῖοι δύνανται νά
ὁδηγήσουν εἰς τήν ἐπιβολήν τοῦ καθεστῶτος τῆς δικτατορίας τοῦ προλεταριάτου.
«Ἡ παγκόσμια ἐπανάσταση τοῦ προλεταριάτου (γράφει τό πρόγραμμα τῆς Κ.Δ.)
βγαίνει μέσα ἀπό διαφορετικά, ὡς πρός τόν χρόνον καί τίς μορφές, προτσές: ἀπό καθαρά
προλεταριακές ἐπαναστάσεις, ἀπό ἐπαναστάσεις ἀστικοδημοκρατικοῦ τύπου, πού
μετατρέπονται σέ προλεταριακές ἐπαναστάσεις, ἀπό ἐθνικοαπελευθερωτικούς πολέμους,
ἀπό ἀποικιακές ἐπαναστάσεις.»
(Βλέπε: «Πρόγραμμα τῆς κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς καί καταστατικό τῆς Κ.Δ.», Ἀθήνα
1932, ἔκδ. Λ…κοῦ Βιβλιοπωλείου, σελ. 81, 68).
Ἡ ἀπόφασις τῆς 6ης Ὁλομελείας κατέταξεν τήν Ἑλλάδα εἰς τόν τύπον τῶν χωρῶν
ἐκείνων εἰς τάς ὁποίας κατά τό πρόγραμμα τῆς Κ.Δ., ἡ ἐπανάστασις θά εἶναι
«ἀστικοδημοκρατική». «Ἡ Ἑλλάδα – γράφει ἡ ἀπόφασις τῆς 6ης ὁλομέλειας - ἀνήκει στόν
τύπο ἐκείνων τῶν χωρῶν πού στό πρόγραμμα τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς
χαρακτηρίζονται σἄν «χῶρες μέ μέσο ἐπίπεδο ἀνάπτυξης τοῦ καπιταλισμοῦ, μέ ὑπάρχοντα
σημαντικά ὑπολείμματα μισοφεουδαρχικῶν σχέσεων στήν ἀγροτική οἰκονομία, μέ
ὡρισμένο μίνιμουμ ὑλικῶν προϋποθέσεων πού εἶναι ἀναγκαῖες γιά τή σοσιαλιστική
ἀνοικοδόμηση μέ ὄχι τελειωμένο ἀκόμη τόν ἀστικοδημοκρατικό μετασχηματισμό». Ἀνήκει
στήν κατηγορία ἐκείνων τῶν χωρῶν, στίς ὁποῖες ἐπίκειται ἡ πορεία λίγο ἤ πολύ γρήγορου
περάσματος τῆς ἀστικοδημοκρατικῆς ἐπανάστασης σέ ἐπανάσταση σοσιαλιστική «καί στίς
ὁποῖες ἡ «διχτατορία τοῦ προλεταριάτου», μπορεῖ νά μήν ἐπέλθει καί ἀμέσως, ἀλλά μέσα
στήν πορεία τοῦ περάσματος ἀπό τή δημοκρατική διχτατορία τοῦ προλεταριάτου καί τῆς
ἀγροτιᾶς στή σοσιαλιστική δικτατορία τοῦ προλεταριάτου».
(Βλέπε: ἀπόφασιν τῆς 6ης Ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Εἰς Συλλογήν πέντε Χρόνια
ἀγῶνες 1931 – 1936, σελ. 202).
Κατά τάς ἀποφάσεις τῆς 6ης Ὀλομελείας, τό Κ.Κ.Ε. θά ἠγωνίζετο διά τήν
«ἀστικοδημοκρατική ἐπανάσταση» τῆς ὁποίας θά εἶχε τήν ἡγεμονίαν καί ἡ ὁποία δέν θά
παρέμενεν «ἀστικοδημοκρατική» ἀλλ’ ἁπλῶς θά ἤρχιζεν ὡς τοιαύτη καί ὡς τό πρῶτον
στάδιον τῆς ἐπαναστάσεως, θά μετετρέπετο δέ μέ ταχύν ῥυθμόν εἰς προλεταριακήν
σοσιαλιστικήν.
Τό γενικόν διάγραμμα τοῦ πολιτικοστρατηγικοῦ σχεδίου καί τῆς διατάξεως τῶν
δυνάμεων τῆς ἀστικοδημοκρατικῆς ἐπαναστάσεως, ὡς καθωρίσθη ὑπό τῆς 6ης Ὀλομελείας
εἶχεν ὡς ἑξῆς:
«ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ:
Γκρέμισμα τοῦ ἀστικοτσιφλιακάδικου καθεστῶτος - ἀπαλλαγή ἀπ’ τήν ξενική ἐξάρτηση,
ριζικό ἐργατοαγροτικό ξεκαθάρισμα πού θά ἀνοίγει τό δρόμο γιά τό γρήγορο πέρασμα
στό σοσιαλιστικό στάδιο.

134
 ΧΑΡΑΚΤΗΡ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ: ΑΣΤΙΚΟΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ
ΚΙΝΗΤΗΡΙΑΙ ΔΥΝΑΜΕΙΣ: ΕΡΓΑΤΟΑΓΡΟΤΑΙ
ΚΥΡΙΑ ΔΥΝΑΜΙΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ: Ἡ Ἐργατική Τάξις
ΑΜΕΣΟΣ ΕΦΕΔΡΕΙΑ:
Οἱ ἀγρότες καί ὁ ὑπόλοιπος ἐργαζόμενος λαός.
ΚΥΡΙΟ ΧΤΥΠΗΜΑ:
Κατευθύνεται κατά τοῦ κυρίου στηρίγματος τοῦ «ἀστικοτζαμπασισμοῦ» ἐντός τῆς
κυρίας δυνάμεως καί τῶν ἐφεδρειῶν τῆς ἐπαναστάσεως. Δηλαδή κατά τῶν μή
κομμουνιστῶν συνδικαλιστικῶν στελεχῶν (ρεφορμιστῶν), κατά τῶν πολιτικῶν
κομμάτων τῶν ἀγροτῶν, (ἀγροτοπατέρες) κατά τῶν δημοκρατικῶν - ἀριστερῶν
κομμάτων καί τῶν ἡγετῶν (κόμματα τῆς κοινωνικῆς δημαγωγίας, κατά τόν
χαρακτηρισμόν τοῦ Κ.Κ.Ε.).
ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΤΑΞΕΩΣ ΤΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ:
Συμμαχία ἐργατῶν - Ἀγροτῶν.»

Ὁ ἀστικοδημοκρατικός χαρακτήρ τοῦ σταδίου αὐτοῦ τῆς ἐπαναστάσεως διηύρυνε τάς

στρατηγικάς καί τακτικάς κινήσεις τοῦ Κ.Κ.Ε. Οὕτω:
- Διευρύνετο ὁ τομεύς τῆς κομμουνιστικῆς δράσεως διά τήν κατάκτησιν τῶν ἀγροτῶν
καί τῶν μικρῶν καί μεσαίων ἀστικῶν στρωμάτων τῶν πόλεων.
Διότι, ἐφ’ ὅσον ἡ ἀστικοδημοκρατική ἐπανάστασις, δέν θίγει τήν ἀτομικήν ἰδιοκτησίαν,
ἀλλά ἀντιθέτως ὑπόσχεται διανομήν τῆς γῆς εἰς τούς ἀγρότας, ἀπαλλαγήν των ἐκ τῶν
χρεῶν καί ἐνίσχυσιν τῶν παραγωγικῶν των δυνατοτήτων, οὐδετεροποιεῖ ἕνα μέρος τῶν
εὐπόρων ἀγροτῶν, καί τῶν μικρῶν καί μεσαίων ἀστικῶν κομμάτων τῶν πόλεων.
- Ἐδημιούργει δυνατότητα ἀμβλύνσεως τῆς ἀντιδράσεως μερίδος τῆς ἀστικῆς τάξεως
καί τῶν πολιτικῶν κομμάτων κατά τοῦ κομμουνισμοῦ. Διότι ἡ ἀστικοδημοκρατική
ἐπανάστασις διεκήρυττεν ὅτι ἕν ἀπό τά κύρια ἔργα της εἶναι ἡ «κατάργησις τῶν
προνομοίων τῶν ξένων κεφαλαιοκρατικῶν τράστ καί μονοπωλείων καί ἡ κατοχύρωσις τῆς
πολιτικῆς καί οἰκονομικῆς ἀνεξαρτησίας τῆς χώρας» καί οὕτω ἠδύνατο νά δημιουργοῦνται
αὐταπᾶται εἰς ἕνα μεγάλο μέρος τῆς ἀστικῆς τάξεως ὥστε τοῦτο νά τηρήσῃ ἀνεκτικήν
στάσιν ἀπέναντι τῆς κομμουνιστικῆς δράσεως.
Αὐτό ἦτο τό γενικόν διάγραμμα τοῦ πολιτικο–στρατηγικοῦ σχεδίου καί τῆς
στρατηγικῆς διατάξεως τῶν δυνάμεων τῆς ἀστικοδημοκρατικῆς ἐπαναστάσεως τοῦ Κ.Κ.Ε..
Διά τήν πραγματοποίησιν τοῦ στρατηγικοῦ αὐτοῦ σχεδίου, αἱ ἀποφάσεις τῆς 6 ης
Ὀλομελείας καθώρισαν καί τάς μορφάς πάλης καί ὀργανώσεως (τακτική) τάς ὁποίας θά
ἐχρησιμοποίει τό Κ.Κ.Ε..
Ἡ εὐρύτης τοῦ ἀμέσου στρατηγικοῦ σκοποῦ ἐπέτρεψεν εἰς τό Κ.Κ.Ε. καί τήν ἡγεσίαν
του νά ἀποκρύπτῃ τό κομμουνιστικόν του πρόσωπον καί νά ἐμφανίζεται διά διαφόρων
ἀθώων προσωπείων.
Ὡς τακτική γραμμή πάλης καί ὀργανώσεως καθώριζεν:
«Ἀδιάκοπη, καθημερινή, συγκεκριμένη κάθε φορά πολιτική διαφώτιση τῶν μαζῶν, πού
θά συνοδεύεται καί θά συνδέεται στενά μέ τήν καθημερινή ὀργάνωση καί καθοδήγηση
ὅλων τῶν μικρῶν καί μεγάλων ἀγώνων τῶν μαζῶν γιά τά ζητήματά τους, τίς μερικές
διεκδικήσεις των. Ἔτσι, μέσα στήν πάλη πείθουμε, μέρα μέ τή μέρα, τίς μᾶζες μέ τήν ἴδια
τους τήν πείρα, ὅτι χωρίς ἀγῶνα δέν κερδίζεται τό ψωμί καί ἡ ζωή, ὅτι γιά νά εἶναι
πετυχημένος ὁ ἀγῶνας πρέπει νά γίνεται ἐπαναστατικά μέ ἐνωμένες τίς δυνάμεις, μέ τό
ξεσκέπασμα καί τήν ἀπομόνωση ὅλων τῶν προδοτῶν καί διασπαστῶν πού δροῦν σἄν
πράχτορες τῆς πλουτοκρατίας μέσα στίς γραμμές τῆς ἐργατιᾶς, τῆς ἀγροτιᾶς, τοῦ
ἐργαζομένου λαοῦ. Ὅτι οἱ καθημερινοί ἀγῶνες πρέπει μέσα στίς συγκεκριμένες οἰκονομικές
καί πολιτικές συνθῆκες νά συνενώνωνται νά ξαπλώνουν, νά ἐπεκτείνωνται, νά ἀναβαίνουν,
συνενώνοντας ὅλο καί περισσότερες μᾶζες τοῦ λαοῦ, μέχρις ὅτου, ὅταν ὡριμάσει ἡ στιγμή
καί στή χώρα ὑπάρχει ἐπαναστατική κρίση, ξεχυθοῦν σέ παλλαικούς ἀγῶνες, μέχρι τίς

135
μαζικές πολιτικές καί τή γενική πολιτική ἀπεργία, μέχρι καί τήν ἔνοπλη πάλη μαζί μέ τά
στρατευμένα παιδιά τοῦ λαοῦ, γιά τήν ἀνατροπή τῆς κυριαρχίας τοῦ ἀστικοτζαμπασισμοῦ
καί τήν ἐγκαθίδρυση τῆς λαϊκῆς ἐπαναστατικῆς ἐξουσίας.»
(Βλέπε: Ν. Ζαχαριάδη «Τά προβλήματα καθοδήγησης στό Κ.Κ.Ε., Ἰούλιος 1952, σελ.
73 - 74).
Ἡ 6η Ὀλομέλεια τοῦ Κ.Κ.Ε. καθώρισεν ὅτι ἡ γενική πολιτική δραστηριότης τοῦ Κ.Κ.Ε.
θά ἔπρεπε νά ἐμφανίζεται ὡς «ἀντιφασιστική - ἀντιπολεμική», συμφώνως πρός τήν
γραμμήν τῆς 13ης Ὀλομελείας τῆς Ἐκτελεστικῆς Ἐπιτροπῆς τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς.
Ἐπ’ αὐτοῦ ἡ ὀλομέλεια ἐξέδωσεν εἰδικήν ἀπόφασιν εἰς τήν ὁποίαν μεταξύ τῶν ἄλλων
γράφει καί τά ἑξῆς:
«1. Ἡ 6η Ὀλομέλεια τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. χαιρετίζει μέ ἐνθουσιασμό καί ἀποδέχεται
ὁλοκληρωτικά τίς ἀποφάσεις τῆς 13ης ὀλομελείας τῆς Ἐκτελεστικῆς Ἐπιτροπῆς τῆς
Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς.»
«2. Οἱ ἀποφάσεις τῆς 13ης Ὀλομελείας δίνουν στό Κόμμα καινούργια γερά ὅπλα γιά τήν
ἐπαναστατική του πάλη καί πρίν ἀπ’ ὅλα γιά τήν πάλη ἐνάντια στό φασισμό καί τό
σοσιαλφασισμό, ἐνάντια στόν ἰμπεριαλιστικό καί ἀντισοβιετικό πόλεμο καί γιά τήν
ὑπεράσπιση τῆς Σοβιετικῆς Ἕνωσης.»
«3. Ἡ ὀλομέλεια ἀναλαμβάνει μπροστά στό Κ.Κ.Ε. καί στήν Κομμουνιστική Διεθνῆ τήν
ὑποχρέωση νά ἐκλαϊκεύσῃ πλατιά μέσα στό κόμμα, τίς ἀποφάσεις τῆς 13 ης Ὀλομελείας τῆς
Ἐκτελεστικῆς Ἐπιτροπῆς τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς.»
«4. Καλοῦμε σέ ἐπιστράτευση ὅλες τίς κομματικές δυνάμεις γιά τήν ἐφαρμογή τῶν
ἀποφάσεων καί ὑποδείξεων τῆς 13ης Ὀλομελείας τῆς Ἐκτελεστικῆς Ἐπιτροπῆς τῆς
Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς. Γιά τήν ἀποφασιστική ἀνάπτυξη τῆς ἀντιφασιστικῆς πάλης καί
τῆς ἀντιπολεμικῆς δουλειᾶς τοῦ κόμματος.»
(Βλέπε: εἰς Συλλογήν «Πέντε χρόνια ἀγῶνες 1931 – 1936, Β΄. ἔκδοσις Ἀθῆναι 1946,
σελ. 215 – 216).

(β) Ἡ Γενική πολιτική γραμμή τοῦ 5ου Συνεδρίου τοῦ Κ.Κ.Ε. (Μάρτιος 1934).
Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τό 5ον Συνέδριον προβάλλει «ἀντιφασιστικήν – δημοκρατικήν -
ἀντιπολεμικήν» γραμμήν. Ἡ πολιτική καί ὀργανωτική δραστηριότης τοῦ Κ.Κ.Ε. ἔχει ὡς
κυρίαν κατεύθυνσιν τήν «Πανελλαδικήν ἀντιφασιστική κινητοποίηση καί ὀργάνωση». Ὑπό
τό σύνθημα τῆς «πάλης κατά τοῦ φασισμοῦ» καί τοῦ «Πολέμου» ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε.
προσπαθεῖ νά συγκινήσῃ τά στρώματα τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ, νά διεισδύσῃ ἐντός αὐτῶν καί
νά τά χρησιμοποιήσῃ διά τήν προώθησιν τῶν στρατηγικῶν καί τακτικῶν του θέσεων.
Ὑπό τό προσωπεῖον διαφόρων ὀργανώσεων, «ἀντιφασιστικοῦ καί ἀντιπολεμικοῦ»
δῆθεν χαρακτῆρος, καλύπτεται ἡ ὀργανωτική δραστηριότης τοῦ Κ.Κ.Ε. «Ξαπλώνοντας σ’
ὅλη τή χώρα – γράφουν αἱ ἀποφάσεις τοῦ 5ου Συνεδρίου – στό κάθε ἐργοστάσιο, χωριό,
ἐπιχείρηση, καράβι, συνοικισμό, ἐπιτροπῆς πάλης κατά τοῦ φασισμοῦ καί τοῦ πολέμου καί
μαχητικές ἑνώσεις ἀντιφασιστικῆς δράσεως, τό Κ.Κ.Ε. κινητοποιεῖ ὅλους τούς
ἐργαζομένους σέ πάλη κατά τοῦ φασισμοῦ.» (Βλέπε: ἔνθ’ ἀνωτ. σελ. 223).
Ἡ τακτική πάλης τοῦ βασικοῦ κρίκου διά τά μερικώτερα οἰκονομικά ζητήματα τῶν
μαζῶν καί ἡ τακτική ὀργανώσεως τοῦ «ἑνιαίου μετώπου» ἐπετέλεσαν τήν βάσιν τῆς
τακτικῆς πολιτικῆς γραμμῆς τήν ὁποίαν καθώρισε τό 5ον Συνέδριον τοῦ Κ.Κ.Ε.
«Οἱ μερικοί ἀγῶνες – γράφουν αἱ ἀποφάσεις τοῦ 5ου Συνεδρίου – τῶν ἐργατῶν καί
ἐργαζομένων παραμένουν ὁ βασικός κρίκος, πού ἡ κατοχή του ἀπό τό κόμμα μας, θά τοῦ
ἐπιτρέψει νά ἐπιταχύνῃ τήν κινητοποίηση τῶν μαζῶν στήν πάλη ἐνάντια στήν ἐπίθεση τοῦ
κεφαλαίου. Ἡ τακτική τοῦ ἑνιαίου μετώπου πάλης ἀπό τά κάτω καί ἡ παντοιότροπη
ἐφαρμογή της παραμένει ἡ βασική μέθοδος γιά τή συγκέντρωση τῶν δυνάμεων τῶν
ἐργατῶν κάτω ἀπό τή σημαία τῆς ταξικῆς πάλης, γιά τή συγκέντρωση τῶν δυνάμεων τῆς
ἐπαναστατικῆς ἑνότητος τοῦ προλεταριάτου, γιά τήν ἐκμηδένιση τῆς μαζικῆς ἐπιρροῆς τοῦ

136
ρεφορμισμοῦ καί γιά τήν ἀποτελεσματική ἀπόκρουση τῆς ἐπίθεσης τοῦ ἐχθροῦ καί τό
πέρασμα στήν ἀντεπίθεση». (Βλεπε ἔνθ’ ἀνωτ. σελ. 223).

(γ) Ἡ Γενική πολιτική γραμμή τοῦ 6ου Συνεδρίου τοῦ Κ.Κ.Ε. (Δεκέμβριος 1935).
Τό 6ον Συνέδριον τοῦ Κ.Κ.Ε. συνέρχεται τόν Δεκέμβριον 1935, 4 μῆνας μετά τό 7 ον
Συνέδριον τῆς Κ.Δ. καί ὡς ἦτο ἑπόμενον αἱ ἀποφάσεις τοῦ 7ου Συνεδρίου τῆς Κ.Δ.
ἀπετέλεσαν τήν βάσιν τῆς ὑπό τοῦ 6ου Συνεδρίου τοῦ Κ.Κ.Ε. προβληθείσης γενικῆς
πολιτικῆς γραμμῆς του. Τό 6ον Συνέδριον τοῦ Κ.Κ.Ε., διευρύνει ἀκόμη περισσότερον τήν
πολιτικήν γραμμήν τοῦ 5ου Συνεδρίου του.
Ἀντί τοῦ γενικοῦ συνθήματος τοῦ 5ου Συνεδρίου: «Πάλη ἐνάντια στό φασισμό καί στόν
πόλεμο» τό 6ον Συνέδριον θέτει τό σύνθημα: «Πάλη γιά τήν εἰρήνη καί τήν ἐθνική
ἀκεραιότητα καί ἀνεξαρτησία.»
Μέ τό σύνθημα τοῦτο – πού ἦτο γραμμή τοῦ 7ου Συνεδρίου τῆς Κ.Δ., τό Κ.Κ.Ε.
ἐμφανίζεται μέ τό ἐθνικόν προσωπεῖον. Οὕτω δέ, ἔχει τήν δυνατότητα νά συγκινήσῃ
εὐρύτατα στρώματα τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ τά ὁποῖα δέν ἐδύναντο νά διαγνώσουν τά
βαθύτερα κίνητρα τῆς αἰφνιδίας αὐτῆς μεταμορφώσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπό ἐπαναστατικοῦ
κόμματος εἰς πρόμαχον τῆς δημοκρατίας καί ὑπερασπιστήν τῆς ἐθνικῆς ἀνεξαρτησίας καί
ἀκεραιότητας τῆς Ἑλλάδος.
Αἱ ἀποφάσεις τοῦ 6ου Συνεδρίου τοῦ Κ.Κ.Ε. προβάλλουν τό Κ.Κ.Ε. ὡς πρωταθλητήν καί
πρωτεργάτην τῆς «Δημοκρατίας, τῶν δημοκρατικῶν ἐλευθεριῶν» καί τῆς ἐθνικῆς
«ἀκεραιότητος καί ἀνεξαρτησίας» τῆς Ἑλλάδος καί καλοῦν ὅλα τά δημοκρατικά κόμματα
εἰς τήν δημιουργίαν ἑνιαίου μετώπου.
Ἐπ’ αὐτοῦ γράφουν τά ἑξῆς:
«Γιά νά καταστεῖ δυνατή ἡ νίκη κατά τοῦ φασισμοῦ καί νά συντριφθοῦν οἱ
προσπάθειες τῶν κυριάρχων τάξεων νά ἐξαθλιώσουν ἀκόμα περισσότερο τόν Ἑλληνικό λαό
καί γιά νά γίνει δυνατή ἡ κατάχτηση μιᾶς λέφτερης δημοκρατικῆς ζωῆς ἀπαιτεῖται ἡ
συνένωσις ὅλων τῶν λαϊκῶν δημοκρατικῶν δυνάμεων σ’ ἕνα παλλαϊκό ἑνιαῖο μέτωπο
πάλης. Τό κομμουνιστικό κόμμα ἐξακολουθεῖ νά πιστεύει ὅτι καί τώρα εἶναι ἀπαραίτητη ἡ
συνεργασία τῶν δημοκρατικῶν κομμάτων καί ὀργανώσεων, πού ἔχουν γιά ἀρχή τους τό
σεβασμό τῆς λαϊκῆς κυριαρχίας καί εἶναι ἐχθρός τοῦ φασισμοῦ καί τῆς ἀντίδρασης.
Τό καθῆκον τόσο τῆς ἀπόκρουσης τῆς ἄμεσης ἐπειλῆς τοῦ πολέμου ὅσο καί τῆς
ὑπερασπίσεως τῆς ἀνεξαρτησίας καί ἀκεραιότητος τῆς χώρας ἀπό τούς ξένους
ἰμπεριαλιστάς καί τῆς ματαίωσης τῶν καταχτητικῶν βλέψεων τῶν ἑλλήνων πλουτοκρατῶν
πέφτει πάνω στό κόμμα μας.» (Βλέπε: Εἰς συλλογήν «Δέκα Χρόνια ἀγῶνες 1935 – 1945,
ἔκδοσις Χ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., Ἀθῆναι 1945, σελ. 64 – 65, «πολιτική ἀπόφαση τοῦ 6ου
Συνεδρίου»).
Διά νά καταστήσῃ δέ τό Κ.Κ.Ε. «ἀδιάβλητον» τήν αὐτοπροβολήν του ὡς
«πρωτεργάτου» τῆς «ἐθνικῆς ἀνεξαρτησίας καί ἀκεραιότητος», προέβη εἰς ἕναν
ἐντυπωσιακό ἑλιγμόν τακτικῆς σκοπιμότητος ἐπί τοῦ ἐθνικοῦ.
Εἰς τήν 3ην Ὀλομέλειαν τῆς Κ.Ε., του (Ἀπρίλιος 1935) μεταβάλλει τό σύνθημα περί
«αὐτονομήσεως τῆς Μακεδονίας καί Θράκης» τό ὁποῖον ἀπό τοῦ 3ου ἐκτάκτου συνεδρίου
του (Δεκέμβριος 1924) διεκήρυττε μέ τό σύνθημα τῆς «ἰσοπολιτείας καί ἰσονομίας.»
(Βλέπε ἐν ἐκτάσει περί αὐτοῦ εἰς «τεῦχος ΙΙΙον εἰδικά θέματα» τήν μελέτην ὑπό τόν τίτλον
«Τό Κ.Κ.Ε. καί τό Μακεδονικόν»).
Τό 6ον Συνέδριον τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐνέκρινε τήν ἀπόφασιν τῆς 3ης Ὀλομελείας του περί
ἀλλαγῆς τοῦ συνθήματος καί διά τοῦ τρόπου αὐτοῦ ἐμφανίζεται ὡς κόμμα ἔχον «ἐθνικήν»
πολιτικήν καί οὕτω ἀποφεύγει τήν κατηγορίαν τοῦ ἐθνοπροδότου.
«Μετά τό κίνημα τοῦ Μάρτη (1935) – γράφει ἡ ἀπόφασις τοῦ 6ου συνεδρίου τοῦ
Κ.Κ.Ε., τό κόμμα μας στή θέση τοῦ συνθήματος «ἑνιαία καί ἀνεξάρτητη Μακεδονία καί
Θράκη» ἔβαλε τό σύνθημα «πλέρια ἰσοτιμία στίς μειονότητες». Ἡ ἀλλαγή αὐτή τοῦ
συνθήματος σχετικά μέ τίς μειονότητες τῆς χώρας μας δέ σημαίνει ἄρνηση τῆς μαρξιστικῆς

137
– λενινιστικῆς ἀρχῆς τῆς αὐτοδιάθεσης τῶν ἐθνικῶν μειονοτήτων. Τήν ἀντικατάσταση τοῦ
παληοῦ συνθήματος «ἑνιαία καί ἀνεξάρτητη Μακεδονία καί Θράκη» ἐπιβάλλει αὐτή ἡ ἴδια ἡ
ἀλλαγή τῆς ἐθνολογικῆς σύνθεσης στό ἑλληνικό κομμάτι τῆς Μακεδονίας σέ στενή
σύνδεση μέ τήν ἀλλαγή τῶν καθηκόντων μέσα στίς ὁποῖες ἀναπτύσσεται σήμερα τό
ἐπαναστατικό κίνημα, γενικά στά Βαλκάνια καί εἰδικώτερα στή χώρα μας, μέ βασικό
καθῆκον τήν ἀντιφασιστική καί ἀντιπολεμική πάλη»
(Βλέπε: ἔνθ’ ἀνωτέρω σελ. 66).
Ἐννοεῖται ὅτι τό Κ.Κ.Ε. μέ τόν ἰσχυρισμόν περί «ἐθνολογικῆς ἀλλαγῆς» ἀναφέρεται εἰς
τήν κατά τό 1923 γενομένην εἰς Μακεδονίαν καί Θράκην ἐγκατάστασιν τῶν ἐκ Μικρᾶς
Ἀσίας, κυρίως προσφύγων. Ὁ ἰσχυρισμός του αὐτός εἶναι εἰς βάρος του, διότι παρ’ ὅλον ὅτι
ἡ ἀλλαγή αὐτή ἥτις χρονολογεῖται ἀπό τοῦ 1923, μετά ἕνα χρόνο ἐκ ταύτης τό 1924, τό
Κ.Κ.Ε. ἔλαβε τήν ἐθνοπροδοτικήν αὐτήν θέσιν παρ’ ὅλον ὅτι δέν ὑπῆρχε ζήτημα
μειονοτήτων ἐν Ἑλλάδι. Ὑπῆρχεν ὅμως ζήτημα ἐξυπηρετήσεως τοῦ Κ.Κ.Βουλγαρίας.
Τό ρωσσοκρατούμενον Κ.Κ.Ε. ἔλαβε τήν ἐθνοπροδοτικήν αὐτήν θέσιν, διότι διά τό
Κ.Κ.Ε. «ἔθνικόν» εἶναι ὅτι ὑπηρετεῖ τήν σοβιετικήν του Πατρίδα».
Ἡ παρουσίασις πάντων τῶν Κ.Κ. ὡς ἐχόντων «ἐθνικήν πολιτικήν» ἦτο γραμμή τῆς
ἡγεσίας τοῦ Δ.Κ. καί πρός τήν γραμμήν ταύτην εὐθυγραμμίσθη τό Κ.Κ.Ε. ἵνα ὑπό τό
ἐθνικόν προσωπεῖον καλύψῃ τήν ἀντεθνικήν του δρᾶσιν, ὅπως καί πράγματι τό
κατώρθωσεν, ἰδίως κατά τήν κατοχήν, ὡς θά ἴδωμεν.

4. Ἡ ὈΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. (1931 – 1936)

Ἡ γενική πολιτική γραμμή τοῦ Κ.Κ.Ε., ὡς αὕτη ἐξετέθη ἀνωτέρω, καθώρισε τάς γενικάς
κατευθύνσεις πρός τάς ὁποίας ὤφειλε νά στραφῇ ἡ κομμουνιστική δραστηριότης ἐν
Ἑλλάδι, ἵνα προωθηθῶσιν αἱ θέσεις τοῦ κομμουνισμοῦ διά τήν πραγματοποίησιν τοῦ
καθορισθέντος ἀμέσου στρατηγικοῦ του σκοποῦ. Ἡ πραγματοποίησις τῶν καθορισθέντων
στόχων τῆς γενικῆς πολιτικῆς γραμμῆς τοῦ Κ.Κ.Ε., ἦτο ἔργον τῆς ὀργανωτικῆς του
πολιτικῆς. «Ἔμβλημα τῆς ὀργανωτικῆς πολιτικῆς τοῦ Κ.Κ.Ε. τῆς ὑπό ἱστόρησιν περιόδου
ἦτο: «Δέν ἀρκεῖ ἡ σωστή πολιτική γραμμή χρειάζεται καί ἡ καλή ὀργάνωση πού θά κάνῃ
πράξη τήν πολιτική.»
Μέ τήν πραγματοποίησιν τοῦ ὀργανωτικοῦ αὐτοῦ καθεστῶτος ἠσχολήθη ἡ ἡγεσία τοῦ
Κ.Κ.Ε..
Ὡς θεμέλιον τῆς ὀργανωτικῆς της δραστηριότητος ἔθεσεν τήν τήρησιν τῆς βασικῆς
καταστατικῆς ἀρχῆς τοῦ Λένιν:
«Τό προλεταριάτο δέν ἔχει ἄλλο ὅπλο στήν πάλη γιά τήν ἐξουσία ἔξω ἀπ’ τήν
ὀργάνωση.»
Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐπεδόθη εἰς τήν ἀνασυγκρότησιν τοῦ Κ.Κ.Ε., μέ βάσιν τήν
αὐστηράν τήρησιν τῶν ὀργανωτικῶν ἀρχῶν τοῦ μπολσεβικισμοῦ, αἱ ὁποῖαι καθορίζουν τά
τῆς δομῆς καί τῆς λειτουργίας παντός Κ.Κ. (διά ταύτας ἐν ἐκτάσει ἔγινε λόγος εἰς τό Ιον
τεῦχος εἰς τό θέμα τῶν βασικῶν λενινιστικῶν ἀρχῶν ὀργανώσεως καί λειτουργίας τῶν
Κ.Κ.). Ἡ ἐξασφάλισις τῆς βασικῆς ταύτης προϋποθέσεως ἦτο τό πρῶτον μέλημα τῆς
ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. καί μέ αὐτό ἠσχολήθη εὐθύς ὡς ἡ Κ.Δ. τήν διώρισεν τό 1931.
Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀφοῦ ἐξησφάλισεν τήν ὑπαγωγήν τοῦ κομματικοῦ ὀργανισμοῦ
ὑπό τόν ἔλεγχόν της – αὕτη εἶναι ἡ οὐσιαστική ἀποστολή τῶν ὀργανωτικῶν ἀρχῶν τοῦ
μπολσεβικισμοῦ - κατώρθωσε νά χρησιμοποιεῖ καταλλήλους μορφάς ὀργανώσεως καί
μεθόδους κομμουνιστικῆς δράσεως καί νά τάς ἐναλλάσσει ὥστε ἀφ’ ἑνός μέν δι’ αὐτῶν νά
ἀποκρύπτεται τό κομμουνιστικόν πρόσωπον καί ἀφ’ ἐτέρου νά προωθοῦνται αἱ
κομμουνιστικαί στρατηγικαί καί τακτικαί θέσεις.
Ὁ Ν. Ζαχαριάδης, ἐπικεφαλῆς τότε τοῦ Κ.Κ.Ε., ὁμιλῶν διά τήν ὀργανωτικήν πολιτικήν
τοῦ Κ.Κ.Ε., τήν ἀποστολήν καί τήν σημασίαν ταύτης γράφει εἰς τό ἔργον του «τά
προβλήματα καθοδήγησης στό Κ.Κ.Ε..» τά ἑξῆς:

138
 «Ὁ κομμουνιστής ποτέ δέν κολᾶ σέ ὁρισμένες, μιά γιά πάντα δοσμένες μορφές
ὀργανώσεως καί μέθόδες δουλειᾶς, μά χρησιμοποιεῖ κάθε φορά ἐκεῖνες, πού ἐπιτρέπουν
τήν γρήγορη καί γόνιμη πραγματοποίηση τῶν πολιτικῶν του ἐπιδιώξεων, τίς ἐναλλάσει,
περνᾶ σέ ἄλλες, ὅταν οἱ προηγούμενες ἐξάντλησαν τήν ἀποστολή, τόν προορισμό τους,
πραγματοποιήθηκαν τά καθήκοντα, πού ἡ ἐκπλήρωση τους τίς ἔκανε ἀναγκαῖες στό
δοσμένο στάδιο πορείας τοῦ κινήματος, ὅταν οἱ συνθῆκες πού ἄλλαξαν ἐπιβάλλουν, γιά νά
συνεχιστεῖ ἡ πορεία τοῦ κινήματος πάνω στήν κατεύθυνση πού καθορίζει ἡ πολιτική
γραμμή, ν’ ἀλλάξουν καί ἡ μορφή τῆς κομματικῆς ὀργάνωσης καί ἡ μέθοδος τῆς
κομματικῆς δουλειᾶς.
Οἱ μορφές ὀργανώσεως καί οἱ μέθοδες δουλειᾶς στίς πλατιές μᾶζες ἀποβλέπουν στό νά
ἐπιτρέπουν στό κόμμα νά διατηρεῖ πάντα στενούς τούς δεσμούς του μέ τίς πιό πλατιές
μᾶζες, νά πραγματοποιεῖ μέσα στίς μᾶζες καί μαζί μέ τίς μᾶζες τή γραμμή του, τά
καθήκοντα πού βάζει μπροστά του…
Ἔτσι βλέπουμε ὅτι ἡ κάθε φορά ὀργανωτική πολιτική καί ἡ ὀργανωτική δουλειά βασικά
ὑποτάσσεται καί ἐξυπηρετεῖ τήν κάθε φορά πολιτική γραμμή καί τίς πολιτικές ἐπιδιώξεις
τοῦ κόμματος. Λέμε βασικά, γιατί δέν πρόκειται γιά στενή ὑποταγή καί ἐξάρτηση μά
οὐσιαστικά γιά ἀλληλόσχεση καί ἀλληλοεξάρτηση, πού ξεκινᾶ πάντα ἀπ’ τήν ἀρχή, ὅτι ἡ
ὀργανωτική πολιτική καί δουλειά τοῦ κόμματος δέν εἶναι ποτέ αὐτοσκοπός μά γιά
προορισμό ἔχει νά ἐξυπηρετεῖ, νά κάνει ἔργα καί πραγματικότητα τήν πολιτική γραμμή τοῦ
κόμματος καί ὅτι αὐτή εἶναι ἡ ἀποστολή της.» (σελ. 184, 185)
Ἡ ὀργανωτική πολιτική τοῦ Κ.Κ.Ε., ἀποστολήν εἶχε νά ἐξυπηρετήσῃ τόν στρατηγικόν
σκοπόν του, δηλαδή τήν κατάληψιν τῆς ἐξουσίας καί τήν μετατροπήν τοῦ ἀστικοῦ
καθεστῶτος εἰς κομμουνιστικόν. Στρατηγική ἐπιδίωξις τοῦ Κ.Κ.Ε. κατά τήν ἔκφρασίν του -
ἦτο ἡ κατάκτησις τῆς πλειοψηφίας τῆς ἐργατικῆς τάξεως, ἡ ἐξασφάλιση τῆς συμμαχίας
μετά τῶν πτωχῶν καί μεσαίων ἀγροτῶν καί μετά τῶν πτωχομεσαίων στρωμάτων τῶν
ἀστικῶν κέντρων.
Διά τήν πραγματοποίησιν τῆς στρατηγικῆς αὐτῆς ἐπιδιώξεώς του, τό Κ.Κ.Ε. ἐφήρμοσε
κατάλληλον ὀργανωτικήν πολιτικήν, ἡ ὁποία τοῦ ἐπέτρεψε νά ἀποκρύπτει τό
κομμουνιστικόν του πρόσωπον καί νά ἐμφανίζεται μέ διάφορα προσωπεῖα ἀντιφασιστικά,
δημοκρατικά, ἀντιπολεμικά, φιλειρηνικά κ.λ.π. Ἡ κατάκτησις ὅμως τῶν στρωμάτων, τῶν
ἀποτελούντων τάς στρατηγικάς δυνάμεις τῆς κομμουνιστικῆς ἐπαναστάσεως κατά τό
Κ.Κ.Ε. δέν ὁδηγεῖ εἰς τήν πραγματοποίησιν τοῦ στρατηγικοῦ σκοποῦ, ἄν δέν ἐξασφαλισθῇ
καί ἡ καλή ὀργάνωσις αὐτῶν, ὥστε διά τῆς ὀργανώσεως νά εἶναι εἰς θέσιν τό Κ.Κ.Ε. νά
κινητοποιεῖ τάς μάζας καί νά τάς χρησιμοποιεῖ διά τάς ἀνάγκας καί τούς σκοπούς τῆς
ἐπαναστάσεως. Διά τόν λόγον αὐτόν ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἔδωσεν ἰδιαιτέραν προσοχήν εἰς
τήν συγκρότησιν καλῶν ὀργανώσεων τῶν στρωμάτων αὐτῶν καί κατά πρῶτον λόγον τῆς
ἐργατικῆς τάξεως.
Ἡ ὀργανωτική πολιτική τοῦ Κ.Κ.Ε. ἔδωσεν ἰδιαιτέραν προσοχήν, χωρίς νά ἀδιαφορεῖ
καί διά τήν ὑπόλοιπον περιοχήν, εἰς ὡρισμένα πολιτικο–οἰκονομικά κέντρα τῆς Ἑλλάδος τά
ὁποῖα ἀπετέλεσαν, λόγῳ τῆς σημασίας των, τήν σπονδυλικήν στήλην τῆς ὀργανώσεώς του
εἰς Πανελλαδικήν κλίμακα.
Τά κέντρα αὐτά εἶναι αἱ πόλεις: Ἀθῆναι, Πειραιεύς, Λάρισσα και Θεσσαλονίκη.
Ἡ ὀργανωτική πολιτική τοῦ Κ.Κ.Ε. ἔδωσεν ἐπίσης ἐξαιρετικήν σημασίαν εἰς τήν
συγκρότησιν, βάσει τῶν ἀρχῶν τοῦ λενινισμοῦ καί τῶν ὁδηγιῶν τῆς Κ.Δ. ὄχι μόνον τῶν
νομίμων κομματικῶν ὀργανώσεων ἀλλά καί παρανόμων.
Τάς παρανόμους ὀργανώσεις του τό Κ.Κ.Ε. κατέβαλε προσπαθείας νά τάς κρατεῖ
τελείως ἀγνώστους, ὄχι μόνον ἀπό τό κράτος, ἀλλά καί ἀπό τό νόμιμον σκέλος τῶν
ὀργανώσεών του.
Ἡ συγκρότησις παρανόμων ὀργανώσεων εἶναι καταστατική ἀρχή τῶν Κ.Κ. ἡ ὁποία
ἀπορρέει ἀπό τόν ἐπαναστατικόν χαρακτῆρα των, καί τήν ὁποίαν ὑποχρεοῦνται νά τηροῦν

139
πάντα τά ἐκ τῆς Μόσχας ἐξαρτώμενα Κ.Κ. Τήν ὑποχρέωσιν ταύτην ἐπιβάλλει ὁ 3 ος ὅρος
τῶν 21 ὅρων διά τήν εἰσδοχήν τῶν Κ.Κ. εἰς τήν Γ΄. Διεθνῆ.
Οὗτος γράφει ἐπί λέξει:
«3. Οἱ κομμουνιστές δέν μποροῦν νἄχουν ἐμπιστοσύνη στήν ἀστική νομιμότητα.
Ἔχουν ὑποχρέωση νά δημιουργήσουν παντοῦ, δίπλα στήν νόμιμη ὀργάνωση ἕνα μυστικό
ὀργανισμό, πού νά εἶναι ἱκανός στήν κρίσιμη στιγμή νά ἐκτελέσῃ τό καθῆκον του πρός τήν
ἐπανάσταση. Σέ κάθε χώρα ὅπου ἐξ αἰτίας τοῦ στρατιωτικοῦ νόμου καί ἄλλων ἐξαιρετικῶν
νόμων οἱ κομμουνιστές δέν μποροῦν ν’ ἀναπτύξουν ὅλη τους τή δράση νόμιμα, ὁ
συνδυασμός τῆς νόμιμης μέ τήν παράνομη δράση εἶναι ἀναμφισβήτητα ἀναγκαῖος.»
Διά τήν σημασίαν καί τήν ἀποστολήν τῆς παρανόμου κομμουνιστικῆς ὀργανώσεως ὁ Ν.
Ζαχαριάδης εἰς τό προμνησθέν ἔργον του «Τά προβλήματα καθοδηγήσεως στό Κ.Κ.Ε.»
γράφει:
«Οἱ κομμουνιστές καί τό κόμμα τους ξέρουν ὅτι δίχως παράνομη ὀργάνωση καί
παράνομη δουλειά δέ μποροῦν τελικά ν’ ἀντιπαλέψουν νικηφόρα τούς ἐκμεταλλευτές καί
τό καθεστώς τους. Αὐτό ἔχει ἀναχθεῖ σέ βασικό καί ἀπαραβίαστο νόμο τῆς ταξικῆς πάλης.
Ὅπως νόμος βασικός καί ἀπαραβίαστος εἶναι καί τό ὅτι μόνο στηριγμένοι σέ γερή
παράνομη ὀργάνωση καί δουλιά, μόνο συνδιάζοντας σωστά καί ἐξαντλητικά κάθε φορά
τήν παράνομη μέ τή νόμιμη δουλιά, τούς παράνομους τρόπους καί μέθοδες μέ τούς
νόμιμους τρόπους καί μέθοδες ὀργάνωσης καί πάλης, μόνο στηριζόμενοι στέρεα στή γερή
παράνομη ὀργάνωση καί χρησιμοποιῶντας ὅλες τίς νόμιμες δυνατότητες γιά ὀργάνωση καί
πάλη τῶν μαζῶν, οἱ κομμουνιστές καί τό κόμμα τους, θά μπορέσουν νά τά βγάλουν πέρα
μέ τούς ἀντιπάλους των καί νά κερδίσουν τή νίκη.
Ἡ ἀνάγκη τῆς παράνομης ὀργανώσεως καί δουλιᾶς μέσα στίς συνθῆκες τῆς
πλουτοκρατικῆς βίας, καταπίεσης καί τρομοκρατίας, ἔχει ἀναχθεῖ γιά τούς κομμουνιστές καί
τό κόμμα τους σέ σιδερένιο νόμο τῆς ταξικῆς πάλης.» (σελ. 199).
Ἡ ἀρχή αὐτή ἰσχύει πάντοτε ὡς σιδηροῦς νόμος διά τό Κ.Κ.Ε.
(Βλέπε: περί αὐτοῦ ἐν ἐκτάσει εἰς τεῦχος ΙΙΙον, εἰδικά θέματα, μελέτην ὑπό τόν τίτλον:
«Τό Κ.Κ.Ε. κόμμα τῆς βίας.»).
Ἡ ὀργανωτική πολιτική τοῦ Κ.Κ.Ε., εἶχεν ἐπίσης ὡς θέμα της τήν διάβρωσιν ὁλοκλήρου
τοῦ κρατικοῦ μηχανισμοῦ καί αὐτῶν ἀκόμη τῶν ἀντικομμουνιστικῶν ὀργανώσεων.
Ὑπεχρέωσεν ὡρισμένα ἱκανά μέλη του καί ὁπαδούς του νά διεισδύσουν ἐντός τῶν
ἀντικομμουνιστικῶν ὀργανώσεων διά νά τάς διαβρώσουν, συμφώνως πρός τάς ἀποφάσεις
τοῦ 7ου Συνεδρίου τῆς Κ.Δ., αἱ ὁποῖαι καθώρισαν ὡς καθῆκον ὅλων τῶν Κ.Κ. ὅτι:
«Οἱ κομμουνιστές ὀφείλουν νά μποῦν μέσα σ’ ὅλες τίς μαζικές φασιστικές ὀργανώσεις
πού ἔχουν τό μονοπώλιο τῆς νομιμότητας στίς ἀντίστοιχες χῶρες, χρησιμοποιῶντας γι’
αὐτό τό σκοπό τήν παραμικρότερη νόμιμη ἤ μισονόμιμη δυνατότητα δουλειᾶς μέσα σ’
αὐτές τίς ὀργανώσεις.» (Βλέπε: Εἰς συλλογήν πέντε χρόνια ἀγῶνες 1931 – 1936, ἀπόφασιν
τοῦ 7ου Συνεδρίου τῆς Κ.Δ. σελ. 364).
Ὁ Ζαχαριάδης εἰς σειράν 6 ἄρθρων του (7 – 12 Ἰουλίου 1935) δημοσιευθέντων εἰς τόν
«Ριζοσπάστην» ὑπό τόν τίτλον: «Τό πρόβλημα τῆς ἐξουσίας στή χώρα» ἀνέπτυξε τήν
σημασίαν τῆς ἐξασφαλίσεως τῶν συμμαχιῶν, «ἀγροτιᾶς, φτωχομεσαίων στρωμάτων» καί
τῆς ὀργανώσεως ἰδιαιτέρως τῆς ἐργατικῆς τάξεως. Εἰς ταῦτα γράφει ὅτι: «Τό πρόβλημα
τῆς ἐπαναστάσεως σέ τελευταία ἀνάλυση εἶναι ἡ κατάχτηση εὐνοϊκοῦ συσχετισμοῦ
δυνάμεων. Ἐξασφαλίζοντας τόν ἀναγκαῖο συσχετισμό δυνάμεων καθορίζοντας τόν
χαρακτῆρα τῆς ἐπαναστάσεως. Ἔχοντας καταχτήσει καί τούς συμμάχους τραβᾶ στό
σοσιαλισμό. Κατάχτηση εὐνοϊκοῦ συσχετισμοῦ δυνάμεων δέν σημαίνει μονάχα κατάχτηση
ἁπλῶς τῆς πλειοψηφίας τῆς ἐργατικῆς τάξης.»
«Δέν φτάνει μόνο νά καταχτήσης τήν πλειοψηφία τῆς ἐργατιᾶς. Αὐτό ἀκόμα οὔτε λέγει
οὔτε δίνει τίποτα. Πρέπει τό προλεταριάτο νά εἶναι ὀργανωμένο καί ἱκανό νά παλεύει γιά τά
πολιτικά καί οἰκονομικά του ζητήματα καί ὄχι μόνο νά ἀποκρούει τήν ἐπίθεση τοῦ ἐχθροῦ
μά καί νά περνᾶ στήν ἀντεπίθεση. Ἔτσι μόνο τήν κατάκτηση τῆς πλειοψηφίας τῶν

140
ἐργατῶν τή δένουμε ὀργανωτικά καί τήν κάνουμε μαχητική πραγματική δύναμη. Ἐμεῖς
πρέπει νά συγκεντρώσουμε τήν κύρια προσοχή μας στά βασικά πολιτικο – οἰκονομικά
κέντρα καί στούς βασικούς κλάδους, Πειραιᾶ, Ἀθήνα, Λάρισσα, Θεσσαλονίκη, μέ
ταυτόχρονη ἐξασφάλιση τῆς συμμαχίας τῆς ἀγροτιᾶς τῆς ἐνδοχώρας τῶν κέντρων αὐτῶν.
Ὅποιος κρατᾶ τούς κρίκους αὐτούς θά ἐξασφαλίσει ἀποφασιστική ὑπεροχή στούς
ἐπερχομένους μεγάλους ταξικούς ἀγῶνες.»
Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐπρόσεξεν ἐπίσης πολύ τόν παράγοντα τῶν στελεχῶν, ὅστις εἶναι
εἶς ἐκ τῶν κυριωτέρων συντελεστῶν τῆς ὀργανωτικῆς καί πολιτικῆς δράσεως τοῦ
κομμουνισμοῦ.
Διά τόν παράγοντα στελεχῶν ὁ Στάλιν ἀναπτύσσων τάς ὀργανωτικάς ἀρχάς τοῦ
μπολσεβικισμοῦ γράφει: «Τό νά ἔχεις σωστή πολιτική γραμμή, εἶναι, φυσικά, ἡ πρώτη καί
ἡ πιό σπουδαία δουλειά. Αὐτό ὅμως δέν εἶναι ἀκόμα ἀρκετό. Ἡ σωστή πολιτική γραμμή δέ
χρειάζεται γιά νά τήν διακηρύττεις, μά γιά νά τήν ἐφαρμόζεις στή ζωή. Γιά νά ἐφαρμοστεῖ
ὅμως στή ζωή ἡ σωστή πολιτική γραμμή χρειάζονται στελέχη, χρειάζονται ἄνθρωποι πού
νά καταλαβαίνουν τήν πολιτική γραμμή τοῦ κόμματος, νά τή θεωροῦν σάν δική τους
γραμμή, νά εἶναι ἕτοιμοι νά τήν ἐφαρμόσουν πραχτικά καί νά εἶναι ἱκανοί νά δίνουν
ἀπαντήσεις πάνω σ’ αὐτήν, νά τήν ὑπερασπίζουν, νά παλαίβουν γι’ αὐτήν. Χωρίς αὐτό ἡ
σωστή πολιτική γραμμή κινδυνεύει νά μείνει στά χαρτιά.» Καί προσθέτει:
«Σωστή ἐπιλογή στελεχῶν σημαίνει: Πρῶτον νά ἐκτιμᾶς τά στελέχη, σἄν τό χρυσό
ἀπόθεμα τοῦ κόμματος.»
(Βλέπε: Στάλιν «Ζητήματα Λενινισμοῦ. σελ. 781 – 782).
Ἡ ὀργανωτική αὐτή ἀρχή ἐπαναλαμβάνεται εἰς τήν ἐπιτομήν τῆς ἱστορίας τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε.,
διατυπουμένη ὡς ἑξῆς:
«Τά στελέχη κρίνουν τό πᾶν. Αὐτό εἶναι σήμερα τό βασικό. Πρέπει τέλος νά
καταλάβουμε πῶς ἀπ’ ὅλα τά πολύτιμα κεφάλαια πού ὑπάρχουν στόν κόσμο, τό πιό
πολύτιμο καί τό πιό ἀποφασιστικό εἶναι οἱ ἄνθρωποι, τά στελέχη.»
(Βλέπε, Ἱστορία τοῦ Κ.Κ.Ε. (μπ.) τῆς Ε.Σ.Σ.Δ., ἐπιτομή σελ. 377 – 378).
Διά νά ἐξασφαλίσῃ τόν παράγοντα αὐτόν ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. κατόπιν αὐστηροτάτης
ἐπιλογῆς ἔστελνε κάθε χρόνο εἰς τήν εἰδικήν Σχολήν στελεχῶν τῆς Μόσχας τήν περίφημον
ΚΟΥΤΒ, τά καλύτερα στελέχη του, νά μορφωθοῦν. Ἐκεῖ ἐλάμβανον μίαν γενικήν
μαρξιστικήν μόρφωσιν καί εἰδικήν τοῦ τομέως εἰς τόν ὁποῖον θά εἰργάζοντο.
(Βλέπε: λεπτομερέστερον ἐπ’ αὐτοῦ εἰς ΙΙΙον τεῦχος εἰδικῶν θεμάτων, μελέτην ὑπό τόν
τίτλον «Οἱ ἡγέτες τοῦ Κ.Κ.Ε. πράκτορες τῆς ἡγεσίας τοῦ Δ.Κ.).

5. ΤΑ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

Ἡ γενική πολιτική γραμμή τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐσημείωσε σημαντικάς ἐπιτυχίας μεταξύ τῶν
ὁποίων αἱ κυριώτεραι εἶναι:

(α) Ἡ συγκρότησις τοῦ «ἀντιφασιστικοῦ μετώπου.»

Κατόπιν ἐπιμόνων προσπαθειῶν τοῦ Κ.Κ.Ε., ὑπεγράφη τήν 5ην Ὀκτωβρίου 1934
«σύμφωνον κοινῆς δράσεως ἐνάντια στή στρατιωτικοφασιστική δικτατορία. «Τό
σύμφωνον αὐτό ὑπογράφεται ὑπό τοῦ Κ.Κ.Ε. (Μ. Τατασόπουλος) τοῦ Ἀγροτικοῦ Κόμματος
(Α. Τανούλιας Α. Βογιατζῆς, Ε. Παγούρας) τοῦ Σοσιαλιστικοῦ Κόμματος (Στρατ. Σωμερίτης)
τοῦ Ἐργατικοῦ Σοσιαλδημοκρατικοῦ Κόμματος (Γ. Πυρπασόπουλος) τῆς Γενικῆς
Συνομοσπονδίας τῶν Ἐργατῶν (Ι. Καλομοίρης) τῆς Κομμουνιστικῆς Ἑνωτικῆς Γενικῆς
Συνομοσπονδίας τῶν Ἐργατῶν (Γ. Σιάντος) καί τῶν ἀνεξαρτήτων Ἐργατικῶν συνδικάτων
(Γ. Λάσκαρης).
Διά τῆς ὑπογραφῆς τοῦ πρώτου τούτου «ἀντιφασιστικοῦ» συμφώνου τό Κ.Κ.Ε.
ἠδυνήθη νά παρασύρῃ εὐρύτερα στρώματα εἰς σειράν μαχητικῶν ἐκδηλώσεων καί
διαδηλώσεων.

141
 Ὅμως κατά τάς διαδηλώσεις καί ἐκδηλώσεις ταύτας καί ἰδιαιτέρως κατά τάς ἡμέρας τοῦ
κινήματος τῆς 1 – 12 Μαρτίου 1935, τό Κ.Κ.Ε. ἐπεκάλυψε τούς πραγματικούς του σκοπούς
καί συνεπείᾳ τούτου τά ὑπογράψαντα τό «ἀντιφασιστικόν σύμφωνον» κόμματα καί
ὀργανώσεις, ἀπέσχον πάσης συνεργασίας μετ’ αὐτοῦ.
Κατά τήν διάρκειαν τοῦ κινήματος τοῦ Μαρτίου 1935 τό Κ.Κ.Ε. ἔρριψε τά συνθήματα:
«Σοβιετική Ἑλλάδα» Καί καλοῦσε τάς μάζας εἰς ἐπαναστατικήν δρᾶσιν διά τήν ἀνατροπήν
τῆς Κυβερνήσεως καί τήν κατάληψιν τῆς ἐξουσίας. Ἡ τοιαύτη δρᾶσις τοῦ Κ.Κ.Ε.
ἀπεκάλυψεν ὅτι ἡ συνεργασία δέν ἀπέβλεπεν εἰς τήν «ἀπόκρουσιν τοῦ φασισμοῦ, «ἀλλά
εἰς τήν πραγματοποίησιν τῆς κομμουνιστικῆς ἐπαναστάσεως.
Κατόπιν τῆς ἀποκαλύψεως τῶν σκοπῶν τοῦ Κ.Κ.Ε., οἱ μέν συνεταῖροι τῆς
«ἀντιφασιστικῆς πάλης» διέκοψαν τήν μετ’ αὐτοῦ συνεργασίαν, τό δέ Κ.Κ.Ε. τούς ἐπέρασε
– κατά τήν κομμουνιστικήν τακτικήν – «ἀπό γεννεάς δεκατέσσαρες» κατά τό κοινῶς
λεγόμενον. Εἰς τάς ἀποφάσεις τῆς 3ης Ὀλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. (Ἀπρίλιος 1935)
ἀφιερώνεται εἰδικόν κεφάλαιον εἰς τό θέμα τῆς συνεργασίας ὑπό τόν τίτλον «Τό ἑνιαῖο
μέτωπο καί ἡ προδοσία ρεφορμιστῶν καί ἀγροτιστῶν». Ἐκεῖ γράφονται μεταξύ τῶν ἄλλων
καί τά ἑξῆς:
«Οἱ ὀργανώσεις τῶν ρεφορμιστῶν Καλομοίρη – Εὐαγγέλου – Λάσκαρη – Καλύβα καί
τῶν σοσιαλιστικῶν ἀγροτικῶν κομμάτων δέχτηκαν νά ὑπογράψουν τό ἀντιφασιστικό
σύμφωνο τῆς 5ης τοῦ Ὀχτώβρη 1934. Οἱ ρεφορμιστές σοσιαλιστές καί ἀγροτιστές ἀρχηγοί
ἀρνήθηκαν νά ὀλοκληρώσουν τήν ἀντιφασιστική συμφωνία, πάνω στίς συγκεκριμένες
προτάσεις τοῦ Κ.Κ.Ε. Στήν 1 τοῦ Μάρτη 1935 οἱ Καλομοίρηδες – Εὐαγγελίδηδες –
Λασκάρηδες, ὅπως καί τό σοσιαλιστικόν καί τό ἀγροτικό κόμμα γιά μιά ἀκόμη φορά
πρόδοσαν ἐπαίσχυντα τόν ἀντιφασιστικόν ἀγῶνα.»
(Βλέπε: εἰς συλλογήν «Πέντε χρόνια ἀγῶνες» 1931 – 1936, ἀπόφασιν 3ης Ὀλομελείας,
σελ. 274 – 275).
Ἡ γνωστή αὐτή κομμουνιστική τακτική, ἥτις πάντοτε ἰσχύει, σκοπόν ἔχει νά
χρεωκοπήσῃ καί νά ἀπομονώσῃ ἀπό πᾶσαν ἐπιρροήν τούς συνεταίρους τῶν μετώπων.
Χρησιμοποιεῖται δέ τότε ὅταν οἱ συνεταῖροι τοῦ μετώπου δέν δύνανται νά
ἐξουδετερωθῶσιν δι’ ἄλλου τρόπου, ἤ ὅταν καθ’ οἱονδήποτε τρόπον γίνονται ἐμπόδια εἰς
τούς ἐπιδιωκομένους σκοπούς τοῦ κομμουνιστικοῦ κόμματος.
Τόν κομμουνισμόν ἐκεῖνο πού τόν ἐνδιαφέρει εἶναι ἡ πραγματοποίησις τοῦ σκοποῦ
του.
Διά τόν κομμουνισμόν ἡ πραγματοποίησις τοῦ σκοποῦ εἶναι τό πᾶν, ἡ ὑψίστη ἀρχή
πρός χάριν τῆς ὁποίας ποδοπατοῦνται πάντα ὅσα ἡ ἠθική καί ἡ κοινή συνείδησις, θεωροῦν
ὡς ἀρχάς ἀξίας σεβασμοῦ.
Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. πρίν περάσει ἕνας μῆνας, ἀπό τῆς ἐξαπολύσεως τοῦ ὑβρεολογίου
κατά τῶν συνεταίρων της, δέν ἐδίστασε νά μεταβάλλῃ τήν τακτικήν αὐτήν καί ἀντ’ αὐτῆς
νά χρησιμοποιήσῃ τήν τακτικήν «καλοπιάσματος» καί τοῦ ἐξευμενισμοῦ τῶν ὑβρισθέντων
προκειμένου νά ἐξυπηρετήσῃ τούς σκοπούς της.
Καί ἡ τακτική αὕτη χρησιμοποιεῖται πάντοτε εἰς ἀναλόγους περιπτώσεις.
Εἰς «ἀνοικτό γράμμα» πρός τά μέλη τοῦ Κ.Κ.Ε. (Μάϊος 1935), ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε.,
ὁμολογεῖ ὅτι ὁ ἀθετήσας τό πρωτόκολλον τῆς 5ης Ὀκτωβρίου 1934, περί «κοινῆς
ἀντιφασιστικῆς δράσεως» εἶναι τό Κ.Κ.Ε. καί οὐχί οἱ συνεταῖροι του.
Ἐκεῖ γράφει τά ἑξῆς:
«Δέν εἴχαμεν ἕνα συγκεκριμένο καί ὁλοκληρωμένο πρόγραμμα, πού ἔπρεπε νά
ἀντιπαραθέσουμε ἐνάντια στό κίνημα καί τά μέτρα τῆς κυβέρνησης καί, πού θά ἔδειχνε
στίς μάζες ποιά διέξοδο, ποιά λύση ἐμεῖς ὑποδείχνουμε γιά τήν ἀντιμετώπιση τῆς
κατάστασης.
Ἡ ἔλλειψη τέτοιου συγκεκριμένου προγράμματος συνετέλεσε νά δημιουργηθοῦν
αὐταπάτες καί συγχύσεις σέ μερικά μέλη τοῦ κόμματος καί μερικές ὀργανώσεις, νά ρίξουν
συνθήματα ἄμεσης κατάκτησης τῆς ἐξουσίας, πρᾶγμα πού ἐμπόδισε νά τραβήξουμε στό

142
ἑνιαῖο μέτωπο, στίς κινητοποιήσεις καί σέ ἀπεργία πλατειές μάζες στήν πάλη ἐνἀντια στούς
κινηματίες καί τά συγκεκριμένα φασιστικά μέτρα τῆς κυβέρνησης, γιατί οἱ πλατειές μᾶζες
δέν ἦταν ἀκόμα κερδισμένες καί διατεθειμένες νά παλαίψουν γιά τή σοβιετική ἐξουσία.
Ἔτσι μέ τό σύνθημα τῆς σοβιετικῆς ἐξουσίας σἄν ἄμεση λύση τῆς κατάστασης, μόνοι μας
παραβαίναμε τό πρωτόκολλο τῆς 5ης τοῦ Ὀχτώβρη 1934 γιά τή δημιουργία τοῦ ἑνιαίου
ἀντιφασιστικοῦ μετώπου γιά τήν ἀντιμετώπιση τοῦ στρατιωτικοφασιστικοῦ κινήματος.»
(Ἔνθ’ ἀνωτέρω σελ. 281).
Τό κείμενον αὐτό εἶναι λίαν ἀποκαλυπτικόν τῶν ἐπιδιωκομένων διά τοῦ «μετώπου»
σκοπῶν: «Τό κέρδισμα τῶν πλατειῶν λαϊκῶν δυνάμεων καί ἡ χρησιμοποίησίς των διά τήν
ἐπανάστασιν.»
Αὐτόν τόν σκοπόν ἐπιδιώκει ἡ μετωπική τακτική καί τά διαφόρων τύπων
κομμουνιστικά μέτωπα.
Τά μέτωπα ποτέ δέν εἶναι «αὐτοσκοπός» ἀλλά μέσον διά τήν ἐπιτυχίαν τοῦ σκοποῦ.
(Βλέπε: ἐν λεπτομερείᾳ εἰς τεῦχος ΙΙΙον Εἰδικά θέματα, μελέτην «Ἡ μετωπική τακτική»).
Παρά τόν ἑλιγμόν του ὅμως αὐτόν τό Κ.Κ.Ε. δέν κατώρθωσε τότε νά πείσῃ τά ἀριστερά
κόμματα εἰς συνεργασίαν λαϊκομετωπικήν.

(β) Ἡ σύναψις τοῦ συμφώνου τῆς 19ης Φεβρουαρίου 1936 μετά τοῦ κόμματος τῶν
φιλελευθέρων «Λαϊκοῦ Μετώπου»
Αἱ ἐκλογαί τοῦ Ἰανουαρίου 1936 καί τά ἐξ αὐτῶν ἀποτελέσματα ἔδωσαν μοναδικήν
εὐκαιρίαν εἰς τό Κ.Κ.Ε. νά σημειώσῃ μίαν ἀξιόλογον ἐπιτυχῆ ἐφαρμογήν τῆς τακτικῆς τοῦ
«Λαϊκοῦ μετώπου». Τά δύο μεγάλα ἀντίπαλα πολιτικά κόμματα τῆς Ἑλλάδος, τό κόμμα
φιλελευθέρων καί τό κόμμα τῶν λαϊκῶν, ἀνεδείχθησαν ἰσόπαλα ἀπό τάς ἐκλογάς τοῦ
Ἰανουαρίου 1936. Διά τήν ἐξασφάλισιν τοῦ προεδρείου τῆς Βουλῆς καί τόν σχηματισμόν
Κυβερνήσεως καί τά δύο κόμματα εἶχον ἀνάγκην τῆς ψήφου, τῶν κομμουνιστῶν
βουλευτῶν, διότι μεταξύ των δέν ἦσαν διατεθειμένα νά συνενοηθῶσιν καί νά δώσουν
κυβέρνησιν εἰς τήν χώραν.
Αἱ ἡγεσίαι καί τῶν δύο κομμάτων κατέφυγον κεχωρισμένα εἰς τό Κ.Κ.Ε. καί ἐζήτουν
ὑπέρ ἀυτῶν τήν ψῆφον τῶν βουλευτῶν του.
Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐπροτίμησε τελικῶς νά συνάψῃ σύμφωνον λαϊκοῦ μετώπου μετά
τοῦ κόμματος τῶν φιλελευθέρων, ὁ ἀρχηγός τοῦ ὁποίου Θ. Σοφούλης ἀπεδέχθη τούς
ὅρους, τοῦ Κ.Κ.Ε., ὑπογραφέντος τοῦ συμφώνου Σοφούλη – Σκλάβαινα, τήν 19ην
Φεβρουαρίου 1936.
Τό Κ.Κ.Ε. ἐδημοσίευσε τό σύμφωνον τοῦτο τήν 3ην Ἀπριλίου 1936 καί ὅλος ὁ
κομματικός μηχανισμός ἀφωσιώθη εἰς τήν προπαγάνδισιν τοῦ συμφώνου. Ἡ κατάλληλος
προπαγάνδισις τοῦ συμφώνου ἐδημιούργησε εὐνοϊκάς προϋποθέσεις διευρύνσεως τῆς
κομμουνιστικῆς δραστηριότητος καί ἔκαμψε τάς ἀντιδράσεις πολλῶν πολιτικῶν
παραγόντων ὡς πρός τήν συνεργασίαν μέ τό Κ.Κ.Ε.
Οὕτω τό Κ.Κ.Ε. ἠδυνήθη:
(ι) Νά υπογράψη παρόμοιον σύμφωνον καί μετά τοῦ Αγροτικοῦ κόμματος τοῦ Ι.
Σοφιανόπουλου, τήν 22αν Ιουλίου 1936.
(ιι) Νά πραγματοποιῆ κοινήν μετωπικήν δράσιν μετά τοπικών στελεχών και οπαδών
τοῦ κόμματος τῶν Φιλελευθέρων καί νά δημιουργῆ εντυπωσιακότατα καί αιματηρά
γεγονότα, ώς τά τῆς Θεσσαλονίκης τοῦ Μαϊου 1936, τῶν Καλαμῶν, τοῦ Ηρακλείου Κρήτης
κ.λπ.
(ιιι) Νά «κερδίζη τάς μάζας» καί νά προωθῇ τάς στρατηγικάς θέσεις του,
προσανατολιζόμενον νά δημιουργήσῃ παρομοίαν κατάστασιν ἐν Ἑλλάδι, ὅπως εἶχον
δημιουργήσει οἱ κομμουνισταί ἐν Ἱσπανίᾳ, τήν ὁποίαν καί ἀσφαλῶς θά ἐδημιούργει ἄν δέν
ἔθετε τἐρμα εἰς τήν κομμουνιστικήν δρᾶσιν τό καθεστῶς τῆς 4ης Αὐγούστου 1936.
Κατά τήν διάρκειαν τῆς κατοχῆς καί μετά τήν ἀπελευθέρωσιν τό Κ.Κ.Ε. διά τῆς
μετωπικῆς τακτικῆς ἠδυνήθη νά ὀργανώσῃ τούς γνωστούς «τρεῖς γύρους» καί διά τῆς ἰδίας

143
τακτικῆς προσπαρακευάζεται καί διά τό «τέταρτον» ὡς θά ἴδωμεν κατά τήν ἐν συνεχείᾳ
ἐξέτασιν τῆς ἱστορίας τοῦ Κ.Κ.Ε..

(γ) Ἡ ἵδρυσις τοῦ Ἀγροτικοῦ Κόμματος τῆς Ἑλλάδος (Α.Κ.Ε.)

Τό ἀγροτικόν Κόμμα Ἑλλάδος (Α.Κ.Ε.) ἱδρύθη τόν Ἀπρίλιον τοῦ 1936, κατόπιν τῆς
ἀποφάσεως τοῦ 6ου Συνεδρίου τοῦ Κ.Κ.Ε. (Δεκέμβριος 1935) περί τῆς δημιουργίας
«μαζικοῦ ἀγροτικοῦ κόμματος – συμμάχου τοῦ προλεταριάτου καί ἐντάξεως τῶν δυνάμεων
τοῦ Κ.Κ.Ε. τῆς ὑπαίθρου εἰς αὐτό» καί τῆς ἀποφάσεως τῆς εὑρείας διασκέψεως τῆς 22ας
Μαρτίου 1936, τοῦ Παλαιοῦ Ἀγροτικοῦ Κόμματος Ἑλλάδος (ἱδρυθέντος τό 1929) περί
«συνενώσεως τῶν δυνάμεων τῶν ἑλλήνων ἀγροτῶν καί δημιουργίας ἑνός ἰσχυροῦ μαζικοῦ
κόμματος».
Τό Κ.Κ.Ε. διά τῆς δημιουργίας τοῦ Α.Κ.Ε. ἀπέβλεπε νά διεισδύσῃ εὐκολώτερον, ὑπό τό
προσωπεῖον τοῦ ἀγροτικοῦ Κόμματος εἰς τάς ἀγροτικάς μάζας, νά τάς ἐπιρεάσῃ πολιτικῶς
καί νά τάς ἐξουσιάζῃ ὀργανωτικῶς, ὥστε νά ἐξασφαλίσῃ μίαν τῶν ἀμέσων στρατηγικῶν
ἐφεδρειῶν του, διά τήν κατάληψιν τῆς ἐξουσίας ἐν Ἑλλάδι.
Ὡς γνωστόν κατά τό στρατηγικόν σχέδιον τοῦ Κ.Κ.Ε., οἱ ἀγρόται, ἐργάται γῆς, τά
πτωχά καί μεσαῖα στρώματα τῶν ἀγροτῶν, ἔχουν καθορισθῇ ὡς ἡ ἄμεσος ἐφεδρεία τῶν
δυνάμεων τῆς κομμουνιστικῆς ἐπαναστάσεως καί ἡ κατάκτησις τῶν στρωμάτων αὐτῶν
ἀποτελεῖ μία ἀπό τάς στρατηγικάς ἐπιδιώξεις τοῦ Κ.Κ.Ε. Διά τήν κατάκτησιν τῶν ἀγροτῶν
τό Κ.Κ.Ε. εἶχε καθορίσει ὅτι τό κύριον κτύπημα ἔπρεπε νά καταφερθῇ κατά τῶν πολιτικῶν
κομμάτων, τά ὁποῖα ἐπηρέαζον τόν ἀγροτικόν πληθυσμόν, τούς ἐκπροσώπους τῶν ὁποίων
ὠνόμαζαν «ἀγροτοπατέρες, προδότες τῶν ἀγροτῶν».
Διά τήν ἐπιτυχίαν τοῦ σκοποῦ του αυτοῦ τό Κ.Κ.Ε. κατώρθωσε νά διεισδύσῃ εἰς τό
παλαιόν ἀγροτικόν κόμμα καί νά τό παρασύρῃ εἰς ἀπόφασιν δημιουργίας «μαζικοῦ
ἀγροτικοῦ κόμματος», καί οὕτω ἔθεσε τοῦτο ὑπό τόν ὀργανωτικόν καί ἰδεολογικόν ἔλεγχόν
του.
Μετά τήν ἐξουδετέρωσιν τοῦ ἐμποδίου αὐτοῦ ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. εἶχε νά
ἀντιμετωπίσῃ τούς δισταγμούς τῶν ἀγροτῶν καί τάς ἀμφιβολίας των ἔναντι τοῦ Κ.Κ.Ε.
Παρ’ ὅλον ὅτι τό Κ.Κ.Ε. εἶχε καθορίσει ὅτι ἄμεσος στρατηγικός σκοπός του ἦτο «ἡ
ἀστικοδημοκρατική ἐπανάστασις καί συνεπῶς θά ἴσχυε τό καθεστώς τῆς ἀτομικῆς
ἰδιοκτησίας, ἐν τούτοις αἱ ἀγροτικαί μᾶζαι ἐδυσπίστουν πρός τό Κ.Κ.Ε. καί οὕτω τοῦτο δέν
ἠδύνατο νά ἐπεκτείνῃ τήν πολιτικήν του ἐπιρροήν ἐπ’ αὐτῶν, εἰς τόν βαθμόν πού
ἀπαιτοῦσαν αἱ στρατηγικαί του ἀνάγκαι.
Τήν ἐπέκτασιν λοιπόν τῆς πολιτικῆς του ἐπιρροῆς ἐπ’ αὐτῶν ἐθεώρησαν ὅτι θά
ἐπετύγχανεν εὐκολώτερον ἄν ἐνεφανίζετο ὑπό τό προσωπεῖον τοῦ Α.Κ.Ε., ὅπερ καί
ἔπραξεν.

(δ) Νά διαφυλάξῃ τήν κοινωνικήν σύνθεσιν τῶν δυνάμεών του, ἥτις περιεῖχε
δυσαναλόγως μεγαλύτερον ἀριθμόν μελῶν ἀγροτῶν παρά ἐργατῶν. Οὕτω τό Κ.Κ.Ε. θά
διετήρῃ τόν προλεταριακόν του χαρακτῆρα, πού ἰσχυρίζετο ὅτι ἔχει ὡς κόμμα τῆς
ἐργατικῆς τάξεως καί οὐχί τῶν ἀγροτῶν.
Τό Κ.Κ.Ε. διά τῆς ἱδρύσεως τοῦ Α.Κ.Ε. ἐδημιούργησε ἕνα ὑποκατάστατόν του εἰς τήν
ὕπαιθρον. Τήν ἰδιότητα ταύτην τοῦ Α.Κ.Ε. ἐπιβεβαίωσαν τά ἴδια τά γεγονότα:
(ι) Ἡ πολιτική καί ὀργανωτική εὐθγράμμισις τοῦ Α.Κ.Ε. πρός τό Κ.Κ.Ε. Τό πρόγραμμα
Α.Κ.Ε. ἀποτελεῖ ἀντίγραφον τοῦ ἀγροτικοῦ προγράμματος τοῦ Κ.Κ.Ε.
Τό αὐτό ἰσχύει καί διά τό καταστατικόν τοῦ Α.Κ.Ε.
(ιι) Τήν ἡγεσίαν τοῦ Α.Κ.Ε. ἀπετέλεσαν ἀνώτατα στελέχη τοῦ Κ.Κ.Ε., ἀγροτικῆς
προελεύσεως.
(ιιι) Ἡ ὑπό τοῦ Α.Κ.Ε. ἀκολουθηθεῖσα πολιτική, ἦτο πάντοτε ταὐτόσημος μέ τήν
πολιτική τοῦ Κ.Κ.Ε. (Κατοχή - Δεκεμβριανόν κίνημα - Συμμοριοπόλεμος - Μετά τήν λῆξιν
τοῦ συμμοριτοπολέμου μέχρι σήμερον).

144
 Μέ τό προσωπεῖον τοῦ Α.Κ.Ε. τό Κ.Κ.Ε. κατώρθωσε νά παρασύρῃ ὡρισμένα τμήματα
τῶν ἀγροτῶν εἰς τήν ἀνατρεπτικήν του δρᾶσιν.
Ἡ πολιτική τήν ὁποίαν ἠκολούθησε τό Α.Κ.Ε. ἀπεκάλυψε τόν ρὀλον τόν ὁποῖον το
Κ.Κ.Ε. εἶχεν ἀναθέσει εἰς αυτό.
Μετά τήν καθαίρεσιν τοῦ Ζαχαριάδη ἀπό τήν ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε., τόν Μάρτιον τοῦ
1956, ἡ διορισθεῖσα ὑπό τῶν Ρώσων νέα ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., διά νά ἀνασυντάξῃ τάς
δυνάμεις της καί νά διεισδύσῃ εἰς τήν ὕπαιθρον, ἐγκατέλειψεν τήν προσπάθειαν
ἀναδιοργανώσεως καί ἐπανεμφανίσεως τοῦ Α.Κ.Ε. Ἐπροτίμησε νά δημιουργήσῃ νέαν
πολιτικήν ὀργάνωσιν, νέον προσωπεῖον, διότι τό Α.Κ.Ε. εἶχε πλήρως ἀποκαλυφθῇ ὡς
ταυτόσημον μέ τό Κ.Κ.Ε.
Τάς ἐπιδιώξεις της ταύτας ἐστήριξεν ἀρχικῶς εἰς τό ἐν Ἑλλάδι νόμιμον προσωπεῖον του
τήν Ε.Δ.Α., καί διά τῶν ἐν αὐτῇ στεγαζομένων δυνάμεών του, τό Κ.Κ.Ε. κατώρθωσε νά
ἐμφανίσει νέον πολιτικόν κόμμα διά τούς ἀγρότας, τήν νέαν Ἀγροτικήν Κίνησιν (Ν.Α.Κ.),
τήν ὁποίαν ἐλέγχει ἰδεολογικῶς καί ὀργανωτικῶς, ἔχον τοποθετήσει διά «ταμπέλλαν» εἰς
τήν ἡγεσίαν της καί μερικά ἄτομα μή κομμουνιστικά, δεχόμενα νά κατέχουν διακοσμητικάς
θέσεις τοῦ Κ.Κ.Ε, ἀρκεῖ νά φέρουν τόν τίτλον τοῦ πολιτευτοῦ ἡγέτου καί νά προβάλλωνται
ὡς ἡγέται, ἐνῷ εἰς τήν πραγματικότητα θεωροῦνται καί ἀποκαλοῦνται ὑπό τοῦ Κ.Κ.Ε.
«νεροκουβαληταί».

(ε) Ἡ ἑνοποίησις τοῦ συνδικαλιστικοῦ κινήματος διά κοινῆς ἀποφάσεως τῶν δύο
Γενικῶν Συνομοσποδιῶν.

(στ) Ἡ ἀναδιοργάνωσις τῆς κομμουνιστικῆς νεολαίας ἐπί εὑρυτάτων βάσεων. Αὕτη

ἐγένετο συμφώνως πρός τάς προτάσεις τοῦ 7ου Συνεδρίου τῆς Κ.Δ. τοῦ 6ου Συνεδρίου τῆς
Κ.Δ.Ν. καί μέ τήν ἀπόφασιν τοῦ 6ου Συνεδρίου τοῦ Κ.Κ.Ε.
Ἡ ἀπόφασις αὔτη τοῦ Κ.Κ.Ε. γράφει τά ἑξῆς ἐπ’ αὐτοῦ:
«Μέ βάση τίς ἀποφάσεις τοῦ 6ου Συνεδρίου τῆς Κ.Δ.Ν. καί μπροστά στήν Ο.Κ.Ν.Ε.
μπαίνει ἐπιτακτικά τό πρόβλημα τῆς ριζικῆς ἀλλαγῆς τοῦ χαρακτῆρα της.
Ἡ Ο.Κ.Ν.Ε. ἀπό ὅλες τίς ἀπόψεις (προγραμματικές ἀρχές, μορφές ὀργάνωσης
περιεχόμενο καί μέθοδο δουλειᾶς) ὑφίσταται καί δρᾶ παράλληλα μέ τό Κόμμα σἄν κόμμα
τῶν νέων. Καί αὐτή ἡ αἰτία βασικά κρατᾶ τήν Ο.Κ.Ν.Ε. μακρυά ἀπό τίς πλατειές μᾶζες τῶν
νέων, πού θά πρέπει νά ἀγκαλιάσῃ καί νά διαπαιδαγωγήσῃ μέσα στίς γραμμές της.
Στίς συνθῆκες τῆς Ἑλλάδας, μέ τό δυνατό δημοκρατικό ἀντιφασιστικό κίνημα
ἐπιβάλλεται ἡ δημιουργία μιᾶς ἑνιαίας πλατειᾶς ἀντιφασιστικῆς ὀργάνωσης νέων, πού θά
περιλαμβάνει ὄχι μόνο τούς νέους κομμουνιστές, ἀλλά τούς νέους, πού μισοῦν τήν
ἀντίδραση, τόν φασισμό, θέλουν τήν πρόοδο, τή λευτεριά, τήν εἰρήνη.

(ζ) Ἡ διείσδυση τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐντός τῆς σχολικῆς νεολαίας καί ἡ διάβρωσις ταύτης ὡς καί
μερίδος τῶν διανοουμένων.
Τό Κ.Κ.Ε. διά τῶν ἐπιτευγμάτων του αὐτῶν εἶχε προωθήσει τάς στρατηγικάς του
θέσεις καί ἀναμφιβόλως θά ὠδήγει τήν χωραν εἰς ἐμφύλιον πόλεμον, ὡς ἔπραξαν οἱ
κομμουνισταί εἰς Ἱσπανίαν, ἄν δέν ἀντιμετωπίζετο, ὡς ἀντιμετωπίσθῃ ὑπό τῆς 4 ης
Αὐγούστου 1936.

6. ΣΥΝΤΟΜΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ Β’ ΠΕΡΙΟΔΟΥ (1931-1936)

1. Τό Κ.Κ.Ε., μετά τήν «ἔκκλησιν» τῆς Κ.Δ, τόν Νοέμβριον 1931 καί τόν διορισμόν
νέας ὑπό τοῦ Ν. Ζαχαριάδην ἡγεσίας, σημειώνει μέχρι τῆς 4ης Αὐγούστου 1936, μίαν
ταχυτάτην ὀργανωτικήν ἀνάπτυξιν καί μίαν σημαντικωτάτην αὔξησιν τῆς πολιτικῆς του
ἐπιρροῆς.

145
 2. Ἡ ἄνοδος τοῦ Κ.Κ.Ε. ὀφείλεται εἰς ἀντικειμενικούς σκοπούς (ἐσωτερικούς καί
διεθνεῖς) και παράγοντας καί εἰς ἕνα ὑποκειμενικόν τοιοῦτον:
(α) Ἀντικειμενικοί παράγοντες:
(ι) Ἑλληνικοί
- Χειροτέρευσις τῶν συνθηκῶν ζωῆς τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ, συνεπείᾳ τῆς παγκοσμίου
οἰκονομικῆς κρίσεως, τῆς κατά τό 1929 ἐκδηλωθείσης.
- Αἱματηρά διαμάχη ἐντός τῆς πολιτικῆς καί στρατιωτικῆς ἡγεσίας τῆς ἑλληνικῆς
ἀστικῆς τάξεως.
(ιι) Διεθνεῖς
- Ἡ ἀλλαγή τῆς στρατηγικῆς καί τακτικῆς τῆς ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς κομμουνισμοῦ, ἀπό
ἀμέσως ἐπαναστατικῆ εἰς «ἀντιφασιστικήν, ἀντιπολεμικήν».
- Ὁ ὑπό τοῦ 7ου Συνεδρίου τῆς Κ.Δ. (20 Αὐγούστου 1935) καθορισμός ἐθνικῆς
πολιτικῆς διά ὡρισμένα Κ.Κ. ἐν περιπτώσει πολέμου.
(β) Ὑποκειμενικός παράγων:
Ἡ ἱκανότης καί δραστηριότης τῆς ὑπό τῆς Κ.Δ. διορισθείσης νέας ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἡ
ἱκανότης τῆς ἡγεσίας κατεδείχθη:
ι) ἀπό τήν ἐπιτυχῆ προσαρμογήν τῆς γραμμῆς τοῦ Δ.Κ. εἰς τήν Ἑλληνικήν
πραγματικότητα καί
ιι) ἀπό τήν σημασίαν καί βαρύτητα τήν ὁποίαν ἀπέδωσαν εἰς τήν ὀργανωτικήν
πολιτικήν τοῦ Κ.Κ.Ε.
3. Τό Κ.Κ.Ε. διά τῶν ἀποφάσεων τῆς 6ης ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. του (Ἰανουάριος 1934)
μεταβάλλει τόν ἄμεσον στρατηγικόν του σκοπόν ἀπό «προλεταριακήν-σοσιαλιστικήν»
ἐπανάστασιν εἰς «ἀστικοδημοκρατικήν» τοιαὐτην. Οὕτω, διευρύνει τά στρατηγικά καί
τακτικά πλαίσια τῆς πολιτικῆς καί ὀργανωτικῆς του δράσεως.
4. Ἡ προώθησις τῶν στρατηγικῶν θέσεων τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐπιδιώκεται μέσω
παραπλανήσεως καί δημαγωγίας διά τῆς δῆθεν «ἐθνικῆς, δημοκρατικῆς, ἀντιφασιστικῆς,
ἀντιπολεμικῆς» γραμμῆς τήν ὁποίαν ἐμφανίζει εἰς τό 5ον καί 6ον Συνέδριόν του (Μάρτιος
1934 καί Δεκέμβριος 1935).
5. Τό Κ.Κ.Ε. χρησιμοποιεῖ τήν τακτικήν πάλης τοῦ βασικοῦ κρίκου διά τά μερικώτερα
οἰκονομικά κ.λπ. ζητήματα καί τήν ἑνιομετωπικήν τακτικήν ὀργανώσεως καί διά διαφόρων
προσωπείων, ἀντιφασιστικῶν, δημοκρατικῶν, ἀντιπολεμικῶν, πατριωτικῶν, διεισδύει εἰς
τάς μάζας τάς ὁποίας ὀργανώνει καί ἐπηρεάζει πολιτικῶς.
6. Ἡ ὑπό διάφορα προσωπεῖα κάλυψης τῆς πολιτικῆς καί ὀργανωτικῆς δράσεως τοῦ
Κ.Κ.Ε. πάντοτε ὑπηρετεῖ τόν στρατηγικόν σκοπόν του, ἥτοι τήν βιαίαν κατάληψιν τῆς
ἐξουσίας καί τήν ἐπιβολήν τῆς ρωσοκρατίας ἐν Ἑλλάδι.
7. Τό Κ.Κ.Ε. μέ τάς πάσης μορφῆς καί περιεχομένου συμμαχίας καί συμφωνίας τάς
ὁποίας συνάπτει μετά διαφόρων πολιτικῶν κομμάτων καί ὀργανώσεων ἐπιδιώκει τήν
πολιτικήν ἐξόντωσιν καί ἐξουδετέρωσιν τῶν συνεργατῶν του, καί τήν προώθησιν τῶν
στρατηγικῶν του θέσεων μέ τελικόν σκοπόν τήν ἐπιτυχίαν τῆς ἐπαναστάσεώς του, ἥν θά
ἐπεχείρει ὡς ἐγένετο εἰς τήν Ἱσπανίαν, ἐάν δέν ἀνετρέπετο τά κομμουνιστικά σχέδια ὑπό
τῆς 4ης Αὐγούστου.
8. Πᾶς ὁ καθ’ οἱονδήποτε τρόπον δεχόμενος τήν ὑπό τοῦ κομμουνισμοῦ
προσφερομένην «συνεργασίαν» παρέχει θετικάς ὑπηρεσίας εἰς τόν κομμουνισμόν καί
συμβάλλει εἰς τήν ὑπονόμευσιν τῶν ἐλευθεριῶν τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ, τῆς ἐσωτερικῆς
εἰρήνης καί τῆς ἐθνικῆς ἀνεξαρτησίας καί διά τῶν ὑπό αὐτοῦ χειρῶν τοποθετεῖ εἰς τόν
λαιμόν του τήν θηλειάν τοῦ Κ.Κ.Ε. διά τόν πολιτικόν καί φυσικόν ἀπαγχονισμόν του.

146
 [11] ΑΙ ΕΘΝΟΠΡΟΔΟΣΙΑΙ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.
ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗΝ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑΝ
(Απόσπασμα από το ΤΕΥΧΟΣ ΙΙΙ «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΣ», του Αντ/ρχου Παν.
Σκαλούμπακα – Στρατ. Σχ. Ευελπ., 1959)

Τό Κ.Κ.Ε.τό ὁποῖον δέν εἶναι κόμμα ἐθνικόν, ἀλλά ἕνα τμῆμα τό ὁποῖον ἔχει εἰς τήν
Ἑλλάδα ἡ ἡγεσία τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ (Βλέπε: ὑπ’ ἀριθ. 2 Μελέτην), ὑπακούον εἰς
τάς ἐντολάς της, δρᾶ πάντοτε μέ γνώμονα τήν ἐξυπηρέτησιν τῶν συμφερόντων τῆς
ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ. Ἐπειδή δέ, ἀντικειμενικός σκοπός τοῦ Διεθνοῦς
Κομμουνισμοῦ εἶναι ἡ κατάκτησις τοῦ κόσμου καί συνεπῶς καί τῆς Ἑλλάδος, τό Κ.Κ.Ε. δέν
κάνει τίποτε ἄλλο παρά, ἐργαζόμενον ὑπέρ τῶν σκοπῶν τῆς ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς
Κομμουνισμοῦ, να στρέφεται ἐναντίον τῶν συμφερόντων τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ καί τοῦ
Ἑλληνικοῦ Ἔθνους. Διά τόν λόγον αὐτόν ὅλη ἡ δραστηριότης τοῦ Κ.Κ.Ε., ἀπό τῆς
ἱδρύσεώς του μέχρι σήμερον, φέρει τήν σφραγίδα τῆς ἐθνοπροδοσίας και τῆς
ἀντιλαϊκότητος.
Εἰς ὅλα τά μεγάλα ἐθνικά θέματα τά ὁποῖα ἀπησχόλησαν καί ἀπασχολοῦν τόν
Ἑλληνικόν λαόν τό Κ.Κ.Ε. πάντοτε ἕδρασε καί δρᾶ μέ ὁδηγόν τήν ἐξυπηρέτησιν τῶν
συμφερόντων τῆς Ε.Σ.Σ.Δ. Δι’ αὐτό δέ καί ἡ ἐπ’ αὐτῶν δρᾶσις του φέρει τά στοιχεῖα τῆς
προδοσίας καί τῆς ἀντιλαϊκότητος.
Διά τό Κ.Κ.Ε. «ἐθνικόν καί ἑλληνικόν εἶναι ὅτι ἐξυπηρετεῖ τήν πολιτικήν καί τά
συμφέροντα τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως καί τῶν ἄλλων κομμουνιστικῶν κρατῶν. Οὐδείς θά
εἶχε τήν ἀξίωσιν νά ἀρνηθῇ εἰς τούς κομμουνιστάς τό δικαίωμα νά ἀγαποῦν τήν Σοβιετικήν
Ἕνωσιν καί νά θυσιάζωνται δι’ αὐτήν καί οὐδείς θά τούς ἐμέμφετο δι’ αὐτό, ὑπό τόν ὅρον
ὅμως νά μήν ἐθυσίαζον καί νά μήν ἐπρόδιδον τά ἑλληνικά συμφέροντα, τήν Ἑλλάδα καί
τόν Ἑλληνικόν λαόν. Οἱ κομμουνισταί ὅμως σκέπτονται καί ἐνεργοῦν διαφορειτκά. Δι’
αὐτούς δέ ὑπάρχουν ἐθνικά Ἑλληνικά συμφέροντα. Δι΄ αὐτούς ὑπάρχουν μόνον τά
συμφέροντα τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως ἡ ἐξυπηρέτησις τῶν ὁποίων εἶναι νόμος.
Ἐξαίρεσις τοῦ κανόνος αὐτοῦ δέν ὑπάρχει.

Διά τούς κομμουνιστάς ὑπεράνω ὅλων εἶναι τά σοβιετικά συμφέροντα καί μόνον αὐτά.
Ἡ ἐξέτασις τῶν ἔργων τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τήν ὁποίαν προβαίνομεν ἀμέσως κατωτέρω ἐπιβεβαιοῖ
τόν ἀνωτέρω κανόνα.

1. ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΚΑΙ Η ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ

Τήν πρώτην ἀπόδειξιν τοῦ πρακτορειακοῦ του ρόλου τό Κ.Κ.Ε. τήν ἔδωσε κατά τήν
διάρκειαν τοῦ Μικρασιαστικοῦ πολέμου. Τό Κ.Κ.Ε. τό ὁποῖον τότε παρ’ ὅλον ὅτι ἔφερε τήν
ὀνομασίαν «Σοσιαλιστικό Κόμμα τῆς Ἑλλάδος» εἶχε γίνει ἐπισήμως δεκτόν τόν Σεπτέμβριον
τοῦ 1920 εἰς τήν Κ.Δ. οὕτω δέ εἶχεν ὑπαχθῇ ὑπό τόν ἔλεγχόν της καί ἦτο ὄργανόν της
Ρωσσίας ἐν Ἑλλάδι.
Ὡς τμῆμα τῆς Κ.Δ. ἑν Ἑλλάδι, ἀνέλαβε τάς ὑποχρεώσεις αἱ ὁποῖαι ἀπορρέουν ἀπό τό
καταστατικό καί ἀπό τούς «21 ὅρους» περί εἰσδοχῆς ἑνός Κ.Κ. εἰς τήν Κ.Δ., τῶν
ψηφισθέντων εἰς τό ΙΙ Συνέδριον τῆς Κ.Δ. καί τῆς Ἐκτελεστικῆς Ἐπιτροπῆς (6-25 Ἰουλίου
1920, Πετρούπολις-Μόσχα), που είναι ὑποχρεωτικοί γιά ὅλα τά κόμματα πού ἀνήκουν στήν
κομμουνιστική Διεθνῆ.
Ὁ ὑπ’ ἀριθ. 14ος ὅρος γράφει: «Τά κόμματα πού θέλουν ν’ ἀνήκουν στήν
κομμουνιστική Διεθνῆ πρέπει χωρίς καμμίαν ἐπιφύλαξιν νά ὑποστηρίζουν ὅλες τίς
σοβιετικές Δημοκρατίες...» καί ὁ ὑπ’ ἀριθ. 16 ὅρος ὁρίζει: «Ὅλες οἱ ἀποφάσεις τῶν
συνεδρίων τῆς κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς, καθώς καί τῆς Ἐκτελεστικῆς Ἐπιτροπῆς εἶναι
ὑποχρεωτικές γιά ὅλα τά κόμματα πού ἀνήκουν στήν κομμουνιστική διεθνῆ».

147
 Συνεπείᾳ τῶν καταστατικῶν αὐτῶν δεσμεύσεων τοῦ Κ.Κ.Ε. ἔναντι τῆς ἡγεσίας τῆς
Κ.Δ., δηλαδή τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως, ὑπήκουσε τοῦτο εἰς τάς ἐντολάς τῶν μπολσεβίκων
ὅπως ταχθῆ κατά τῆς Μικρασιατικῆς Ἐκστρατείας καί ἐργασθῇ διά τήν ἦτταν τοῦ
Ἑλληνικοῦ στρατοῦ.
Ἡ ἐντολή αὕτη τῆς Ε.Σ.Σ.Δ. ἐδόθη εἰς τό Κ.Κ.Ε. καί εἰς ὅλα τά Κ.Κ. διότι οἱ μπολσεβίκοι
εἶχον ὑπογράψει εἰς Ἄγκυραν, τόν Ἀπρίλιον τοῦ 1920, στρατιωτικόν σύμφωνον μετά τοῦ
Κεμάλ. Τό σύμφωνον τοῦτο μετά δύο μῆνας ἐξελίχθη εἰς πλήρη στρατιωτικήν συμμαχίαν.
Οἱ μπολσεβῖκοι ὄχι μόνον ἐνίσχυσαν ὑλικῶς τόν Κεμάλ διά τῆς χορηγήσεως παντός εἴδους
πολεμικῶν μέσων καί ὑλικοῦ, ἀλλά ἠθικῶς καί προπαγανδικῶς, δίδοντας ἐντολάς εἰς ὅλα τά
ἐκ τῆς Μόσχας ἐξαρτώμενα Κ.Κ. νά ὑποστηρίζουν τήν Κεμαλικήν Τουρκίαν.
Ὁ Στέφανος Σαράφης, ὅστις ἔλαβε μέρος εἰς τόν Μικρασιατικόν πόλεμον καί εἶχε
προσωπικήν πείραν περί τῆς ὑπό τῆς Μόσχας ἐνισχύσεως τῆς Τουρκίας, βεβαιοῖ εἰς τό
βιβλίο του «ὁ Ε.Λ.Α.Σ.» ὅτι «Ἡ Σοβιετική ΡΩΣΙΑ ΒΟΗΘΕΙ ΦΑΝΕΡΑ ΚΑΙ ΜΕ ΚΑΘΕ ΤΡΟΠΟ
τήν προσπάθεια τοῦ Μουσταφᾶ Κεμάλ...»
(Βλ. Στ. Σαράφης «Ο Ε.Λ.Α.Σ.», Ἀθήνα 1946 ἔκδοσις «Νέων βιβλίων» σελ. 13).
Ὁ Νεοεισαχθείς τότε εἰς τήν Ἑλλάδα κομμουνισμός ἔπραξεν ὅτι ἠδύνατο καί δέν
ἠδύνατο διά νά ἠττηθῇ ὁ Ἑλληνικός στρατός εἰς τήν Μικράν Ἀσίαν καί διά νά ξεριζωθῇ ὁ
ἐκεῖ Ἑλληνισμός.

2. ΑΙ ΟΜΟΛΟΓΙΑΙ ΤΩΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ

Τό Κ.Κ.Ε. εἰς προκήρυξίν του, ἀπό ἡμερομηνίαν 1-9-1920, καλοῦσε τόν Ἑλληνικό Λαό
καί τούς φαντάρους νά πολεμήσουν κατά τῶν ἐχθρῶν τοῦ ἐσωτερικοῦ καί ὄχι κατά τῶν
Τούρκων:
«Ἡ ὥρα τοῦ νέου πολέμου ἔφτασε. Ὁ ἐχθρός εὑρίσκεται ἐντός τῶν συνόρων καί ὄχι
πέραν αὐτῶν. Εἶναι οἱ ἐκμεταλλευταί μας, οἱ ὁποῖοι κρύπτονται ὄπισθεν τῶν διαφόρων
ἀστικῶν κομμάτων καί ὄχι οἱ Τοῦρκοι...
Κάτω ἡ ἐπιστράτευσις καί κάθε ἄλλος ἐκβιασμός τοῦ λαοῦ διά νέους πολέμους.
(Βλ. Τό Κ.Κ.Ε. ἀπό τό 1918 ἕως τό 1931, σελ. 106-107 καί «Ριζοσπάστην» 13-9-1920).
Τό νεαρόν Κ.Κ.Ε. ἐπιδεικνύει παραλλήλως καί μεγάλην ὀργανωτικήν δραστηριότητα καί
συγκροτεῖ κατά τό πρότυπον τῶν μπολσεβίκων «Σοβιέτ» τῶν στρατιωτῶν διά τῶν ὁποίων
ἐπιδίδεται εἰς τήν ὑπονόμευσιν τῆς ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ πολεμικῆς προσπαθείας.
Ἰδού μερικά χαρακτηριστικά ἀποσπάσματα προκηρύξεων τῆς «Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς»
καί τῶν διαφόρων «Σοβιέτ» τῶν κομμουνιστῶν στρατιωτῶν τοῦ Μετώπου:
«Σύνδουλοι στρατιῶτες, σκλάβοι τῆς ἀστικῆς τάξης: Ὅταν οἱ μεγαλοπράγμονες
πολιτικοί καί οἱ πατέρες τοῦ Ἔθνους, συνειδητά ὄργανα τῆς πλουτοκρατίας ρητορεύουν γιά
ἐθνικές διεκδικήσεις, ὑπονοοῦν μονάχα τά συμφέροντά τους... Ἔχουμε ἱερό καθῆκον νά
τινάξουμε ἀπό πάνω μας τό βραχνά τῆς ἀστικῆς πρόληψης...».
(Βλέπε: «Τό Κ.Κ.Ε. ἀπό τό 1918 ἕως τό 1931», σελ. 146, «ΕΡΓΑΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝ» 29-11-
20)
«Τά λαγκάδια καί τά βουνά τῆς Μικρᾶς Ἀσίας γεμίσανε ἀπό τά κορμιά τῶν συναδέλφων
μας. Μά ἡ φρίκη τῆς τωρινῆς πραγματικότητας δέ σταματάει ἐδῶ. Πίσω μας, κεῖ κάτω στό
πατρικό μας σπίτι, ἡ μαυρίλα τῆς δυστυχίας σκεπάζει τήν οἰκογένειά μας..., ὁ δημιος
βρυκολάκιασε καί πάλι ζητάει ἀπ’ τό λαό αἷμα, αἷμα, αἷμα. Μά μέσα στήν κόλασή μας,
ξυπνήσαμε. Μή μᾶς μιλᾶτε λοιπόν γιά πατρίδες καί γιά ἐθνικές ἀποκαταστάσεις... Ζήτω ἡ
ἐπανάσταση!»
(Βλέπε: «Τό Κ.Κ.Ε. ἀπό τό 1918 ἕως τό 1931», σελ. 150 «ΕΡΓΑΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝ» 3-1-21).
Ἡ ὑπονομευτική προσπάθεια συνεχίζεται. Τόν Μάϊον τοῦ 1922 ἡ Κ.Ε. διακηρύσσει εἰς
μανιφέστο της:
«Νά ἡ αἰώνια πληγή σου Ἑλληνικέ Λαέ. Ἡ ἐκστρατεία τῆς Μικρασίας. Νά ἡ ρίζα τοῦ
κακοῦ. Ὁ Μικρασιατικός ἀγών. Νά ἡ αἰτία τῶν φόρων τῶν ἀπαισίων δανείων, τῶν ὑλικῶν

148
καί ἠθικῶν συμφορῶν σου: ἡ διαιώνισις τῆς μικρασιατικῆς περιπετείας. Αὕτη εἶναι ἡ μόνη
ἀλήθεια... Κάτω οἱ πόλεμοι. Κάτω οἱ φόροι...
(Βλέπε: «Τό Κ.Κ.Ε. ἀπό τό 1918 ἕως τό 1931», σελ. 189 καί «Ριζοσπάστην» 22 Μάη
1922).

3. ΜΙΑ ΚΥΝΙΚΗ ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

Ἡ συμβολή τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τήν Μικρασιατικήν καταστροφήν ἀποδεικνύεται πλήν τῶν
ἄλλων συγχρόνων κειμένων τῆς Μικρασιατικῆς ἐκστρατείας καί ἀπό μίαν κυνικήν
ὁμολογίαν τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. δημοσιευθείσης εἰς τόν «Ριζοσπάστην» 12 Ἰουλίου 1935.
Ἡ ὁμολογία αὐτή τοῦ Κ.Κ.Ε. εὑρίσκεται εἰς ἕνα ἄρθρον τῆς ἡγεσίας του, τό ὁποῖον ἐγράφη
εἰς ἀπάντησιν τοῦ πρώην καθηγητοῦ τῆς Φιλοσοφίας εἰς τό Πανεπιστήμιον Θεσσαλονίκης
Χ. Θεοδωρίδου. Οὗτος εἶχε γράψει ὅτι ἐξ αἰτίας ἀνοησιῶν τῆς τότε πολιτικῆς ἡγεσίας τῆς
Ἑλλάδος ἠ Τουρκία ἐσώθη καί ἀνέλαβεν, ἐνώ ὁ Ἑλληνισμός τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ἐξερριζώθη.
Ἰδού τί ἀπήντησεν ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τάς ἀπόψεις αὐτάς τοῦ καθηγητοῦ
Θεοδωρίδου:
«Διαβάσαμε μέ προσοχή αὐτά πού μᾶς εἶπε χθές ἀπ’ τό «Ριζοσπάστη» ὁ καθηγητής τῆς
φιλοσοφίας πολίτης Χ. Θεοδωρίδης. Στό δημοκρατικό συνασπισμό προστίθεται καινούργιο
αἷμα. Καί σ’ αὐτόν προσχωροῦν ὅλα τά φωτισμένα, προοδευτικά μυαλά τοῦ τόπου. Πρέπει
κι ἐμεῖς νά φτιάξουμε αὐτό που φτιάχνουν οἱ Γάλλοι.
Ἕνα γιγάντιο καί ἀκαταμάχητο παλλαϊκό μέτωπο, πού θά φράζει τό δρόμο στό
μοναρχικό φασισμό. Ὅλοι θά προσφέρουμε στήν ὑπόθεση αὐτή ὅλες μας τίς δυνάμεις.
Αὐτό δέν μᾶς ἀναγκάζει νά σιωπᾶμε, ἀπεναντίας μᾶς ὑποχρεώνει νά λέμε ἀντρίκια τή
γνώμη μας, ὅταν δέν συμφωνᾶμε μέ ἕναν ἀπό τό δημοκρατικό ἀντιφασιστικό στρατόπεδο.
Καί μέ τόν πολίτη Θεοδωρίδη ἔχουμε μιά ΡΙΖΙΚΗ ΔΙΑΦΩΝΙΑ. Λυπᾶται γιατί
«βρεθήκαμε μεῖς μέ τίς ἀφάνταστές μας σαχλαμάρες νά δώσουμε καινούργια ζωή στήν
πεθαμένη Τουρκία». Θά ἦταν δύσκολο νά πιστέψη κανείς ὅτι τά λόγια αὐτά ἀνήκουν σ’ ἕνα
πρωτοπόρο διανοούμενο. Ἄν δέν νικιόμαστε στή Μικρασία ἡ Τουρκία θἄτανε σήμερα
πεθαμένη καί μεῖς ΜΕΓΑΛΗ ΕΛΛΑΔΑ.
Τή «Λευτεριά» μας θά τήν στηρίζαμε στήν ὑποδούλωση τοῦ Τουρκικοῦ λαοῦ. Αὐτό
ἐμεῖς δέν τό δεχόμαστε. Τό ἀποκρούουμε κατηγορηματικά. Ἡ ἀστικοτσιφλικάδικη Ἑλλάδα
στή Μικρασία πῆγε ὄχι σαν ΕΘΝΙΚΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΩΤΗΣ, μά σάν ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ,
ὄργανο τῶν Ἐγγλέζων μεγαλοκαρχαριῶν. Πήγαινε αὐτοῦ ὄχι μόνο γιά νά διαιωνίσει τήν
ξενική κυριαρχία πάνω στόν Τουρκικό λαό, μά καί νά κάνει τήν Τουρκία ΑΝΤΙΣΟΒΙΕΤΙΚΟ
ΟΡΜΗΤΗΡΙΟ. ΓΙ’ ΑΥΤΟ ΕΜΕΙΣ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΔΕΝ ΛΥΠΗΘΗΚΑΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ
ΑΣΤΙΚΟΤΣΙΦΛΙΚΑΔΙΚΗ ΗΤΤΑ ΣΤΗ ΜΙΚΡΑΣΙΑ ΜΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΔΙΩΞΑΜΕΝ».
(Βλέπε: «Ριζοσπάστη» 12 Ἰουλίου 1935, ἄρθρον ὑπό τόν τίτλον «Μία ἐπιφύλαξη»).

4. Η ΝΕΑ ΗΓΕΣΙΑ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΘΕΩΡΕΙ ΩΣ ΤΙΤΛΟΝ ΤΙΜΗΣ ΤΗΝ ΣΥΜΒΟΛΗΝ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.
ΕΙΣ ΤΗΝ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΝ

Ἡ νέα ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ὄχι μόνον δέν ἀπεσιώπησεν τήν συμβολήν τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τήν
Μικρασιατικήν καταστροφήν, ἀλλά ἀντιθέτως μάλιστα τήν διατυμπανίζει καί τήν θεωρεῖ ὡς
ἔνα ἀπό τούς πατριωτικούς τίτλους τοῦ Κ.Κ.Ε.
Ἰδού τί γράφει ἐπ’ αὐτοῦ ἡ νέα ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε.:
«Ἕνας ἀπό τούς διεθνιστικούς καί (ἄκουσον, ἀκουσον σ.σ.) συμπατριωτικούς τίτλους,
πού ἔγραφε στήν ἱστορία του τό νεαρό τότε κόμμα μας εἶναι ἡ κατηγορηματική ἀντίθεσή
του καί ἡ θαραλλέα πάλη του ἐνάντια στόν ἑλληνοτουρκικό πόλεμο καί τήν ἐκστρατεία τοῦ
Σαγγαρίου. Στελέχη μέλη καί ὁπαδοί τοῦ κόμματος, στελέχη καί μέλη τῆς γενικῆς
Συνομοσπονδίας τῶν Ἐργατῶν Ἑλλάδας, ἀψηφώντας τήν τρομοκρατία καί τήν λογοκρισία,

149
τον στρατιωτικό νόμο καί τά στρατοδικεῖα, ἀνάπτυξαν σοβαρή ἀντιπολεμική δράση στό
Μέτωπο καί τά μετόπισθεν.
Στή διάρκεια τοῦ ἑλληνοτουρκικοῦ πολέμου κηρύχτηκαν οἱ ἐλλαδικές ἀπεργίες τῶν
σιδηροδρομικῶν, καπνεργατῶν, ἐργατῶν τοῦ ἡλεκτισμοῦ.
Τό κόμμα μας ἐκτέλεσε ΤΟ ΔΙΕΘΝΙΣΤΙΚΟ καί πατριωτικό χρέος του καταγγέλλοντας
τόν ἀντιλαϊκό καί τυχοδιωκτικό χαρακτῆρα αὐτοῦ τοῦ πολέμου. Γιατί ὁ ἑλληνοτουρκικός
πόλεμος τοῦ 1919-1922, ἦταν ἀπό τήν πλευρά τῆς Ἑλλάδος, ἕνας ΑΔΙΚΟΣ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΣ
καί ΑΡΠΑΧΤΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ».
(Βλέπε: «Νέον Κόσμον» τεῦχος 9, Σεπτεμβρίου 1958, σελ. 48-49).
Ἡ νέα ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. συνεχίζει τόν ἐγκωμιασμόν τῆς ἐθνοπροδοτικῆς του δράσεως
κατά τόν Μικρασιατικόν πόλεμον... εἰς πρόσφατον ἄρθρον της, ὅτι:
«Τό Κ.Κ.Ε. ὕψωσε στεντόρια τή φωνή του ἐνάντια στήν τυχοδιωκτική Μικρασιατική
ἐκστρατεία, ξεσκεπάζοντας τόν μεγαλοϊδεάτικο σωβινισμό τῆς πλουτοκρατίας ὀλιχαργίας».
(Βλέπε: «Νέον Κόσμον», τεῦχος 10, Ὀκτώβριος 1958, σελ. 100-101, ἄρθρον ὑπό τόν
τίτλον «Σαράντα Χρόνια τοῦ Κ.Κ.Ε.».).
Τά ἀνωτέρω παρατεθέντα ἐπίσημα κείμενα εἶναι ἀρκετά διά νά ἀποδείξουν ὅτι τό
Κ.Κ.Ε. δέν εἶναι κόμμα ἐθνικόν, ἀλλά μία ὀργάνωσις εἰς τήν ὑπηρεσίαν τῶν ξένων.
Διά νά συμπληρωθῇ ἡ εἰκόνα τῆς ἐθνοπροδοσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. κατά τήν Μικρασιατικήν
ἐκστρατείαν, ἀναφέρομεν ἕνα ἀκόμη δημοσίευμα τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τό ὁποῖον ὁ
Ἐθνομάρτυς Χρυσόστομος Σμύρνης, τό σύμβολον αὐτό και τό ὑπόδειγμα Θρησκευτικοῦ
καί Ἐθνικοῦ ἠγέτου, ἀποκαλεῖται «Πράκτορας τῆς Ἑλληνικῆς Μπουρζουαρίας»
(Βλέπε: «Ριζοσπάστης» τήν 26ην Νοεμβρίου 1929).

5. ΜΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΗ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΕΙΣ ΤΗΝ
ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗΝ ΗΤΤΑΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Ἡ Μόσχα δέν χάνει εὐκαιρία νά διακηρύσσει τά ὅσα προσέφερεν εἰς τήν Τουρκίαν διά
νά ξεριζώσῃ τόν Ἑλληνισμόν τῆς Μικρᾶς Ἀσίας. Ὁ Ραδιοσταθμός τῆς Μόσχας τήν 15 ην
Σεπτεμβρίου 1956 εἰς τήν ἐκπομπήν του τῆς 8ης μ.μ. εἰς τήν τουρκικήν γλῶσσαν μετέδωσε
τά ἑξῆς:
«Αὔριον εἶναι ἡ ἐπέτειος μιᾶς μεγάλης μάχης καί μιᾶς μεγάλης νίκης τοῦ Τουρκικοῦ
λαοῦ εἰς τό Σαγγάριον.
Ἀγαπητοί Τοῦρκοι ἀκροαταί.
Ἐπί τῇ ἐπετείῳ τῆς νίκης τοῦ Τουρκικοῦ λαοῦ κατά τῶν εἰσβολέων, σᾶς ἀπευθύνομεν
θερμά συγχαρητήρια. Ἡ Σοβιετική Ἕνωσις εἶχεν εὐθύς ἐξ’ ἀρχῆς χαιρετίσει τό ἐθνικό σας
κίνημα, ὅπως ἀπαλλαγῆτε ἀπό τήν ἐχθρικήν κατοχήν.
Ὁ Μέγας Ἀτταρούρκ πολλάκις διεκήρυξε τοῦτο, τονίζων ὅτι, ἡ Σοβιετική Ἕνωσις
ὑπῆρξε ὁ μόνος φίλος τῆς Τουρκίας κατά τάς σκοτεινάς δι’ αὐτήν ἡμέρας. Ἡ Σοβιετική
Ἕνωσις, ὅπως εἶναι ἐπισήμως γνωστόν, ἐβοήθησεν ἠθικῶς καί ὑλικῶς τήν Τουρκίαν τότε
καί σήμερον ἀκόμη ἐπανειλημμένως ἔδειξε τήν προθυμίαν της νά βοηθήσῃ».
Ἡ ἀνωτέρω Σοβιετική ὁμολογία ἀποδεικνύει τήν ἀληθινή σημασίαν τοῦ
προπαγανδιζομένου «Φιλελληνισμοῦ», τῆς Ε.Σ.Σ.Δ. ὑπό τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τῶν μεγαφώνων
του.

150
 [12] ΑΙ ΕΘΝΟΠΡΟΔΟΣΙΑΙ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΕΙΣ ΤΟ «ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΝ»
(Απόσπασμα από το ΤΕΥΧΟΣ ΙΙΙ «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΣ», του Αντ/ρχου Παν.
Σκαλούμπακα – Στρατ. Σχ. Ευελπ., 1959)

Διά τό Κ.Κ.Ε. αἱ ἐντολαί τῆς ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ ἰσχύουν ὡς νόμος καί
ἐκτελοῦνται ὑπ’ αὐτοῦ ἀσυζητητί. Χαρακτηριστική ἀπόδειξις τούτου καί οὐχί ἡ μοναδική
εἶναι ἡ θέσις τήν ὁποίαν ἔλαβε τό Κ.Κ.Ε., κατ’ ἐντολήν της Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς, εἰς τό
3ον ἔκτακτον Συνέδριόν του (Νοέμβριος - Δεκέμβριος 1924) διά τῆς ὁποίας υἱοθέτησε τό
σύνθημα τοῦ Κ.Κ. Βουλγαρίας «περί ἑνιαίας καί ἀνεξαρτήτου Μακεδονίας καί Θράκης».

1. ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΕΞΥΠΗΡΕΤΕΙ ΤΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ

ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ

Τό Κ.Κ. Βουλγαρίας ἦτο τότε ὑπολογίσιμον κόμμα διά τήν Σοβιετικήν Ἕνωσιν, διότι ἦτο
τό καλύτερον καί ἰσχυρότερον Κ.Κ. τῆς Βαλκανικῆς ἐπί τοῦ ὁποίου αὕτη ἠδύνατο νά
στηρίξῃ τάς ἐλπίδας της διά τήν διείσδυσίν της εἰς τήν Βαλκανικήν καί διά τόν λόγον αὐτό
ἦτο ὁ εὐνοούμενος τῆς Κ.Δ.
Τό δέ Κ.Κ. Βουλγαρίας εἶχε κάθε λόγον νά υἱοθετηθῇ τό σύνθημά του αὐτό, διότι οὕτω
ἠδύνατο νά συναγωνισθῇ εἰς ἐθνικισμόν τά ἀστικά βουλγαρικά κόμματα, τά ὁποῖα εἰς τό
πρόγραμμά των περιελάμβανον τάς μεγαλοβουλγαρικάς διεκδικήσεις εἰς βάρος τῆς
ἀκεραιότητος τῆς Ἑλλάδος, διεκδικοῦντα τά Ἑλληνικά ἐδάφη τῆς Μακεδονίας καί Θράκης,
πλειοδοτόν δέ τοῦτο εἰς ἐθνικισμόν ἀπέβλεπεν εἰς τήν ἀνάπτυξιν τῆς ἐπιρροῆς του.
Ἡ Κομμουνιστική Διεθνής διά τούς ἀνωτερω λόγους εἶδε μέ συμπάθειαν τό σύνθημα
αὐτό τοῦ Κ.Κ. Βουλγαρίας καί εἰς τό 4ον Συνέδριόν της (Νοέμβριος-Δεκέμβριος 1922) τό
σύνθημα «περί αὐτονομίας τῆς Μακεδονίας καί Θράκης» εἶναι ἕνα ἀπό τά θέματα τοῦ
Συνεδρίου. Ὁ ἀντιπρόεδρος τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τό Συνέδριον αὐτό Ν. Σαργολόγος, ψηφίζει ὑπέρ
τῆς παραδοχῆς τοῦ συνθήματος τούτου.
Ἡ Κ.Δ. ἐν συνεχείᾳ, θέτει τό σύνθημα αὐτό εἰς τάς ΥΙην καί ΥΙΙην Συνδιασκέψεις τῆς
Κομμουνιστικῆς Βαλκανικῆς ὁμοσπονδίας (Δεκέμβριος 1923 καί 1924) οἱ δέ ἀντιπρόσωποι
τοῦ Κ.Κ.Ε. οὐδεμίαν ἀντίρρησιν ἤ ἐπιφύλαξιν διατυπώνουν ὡς πρός τήν παραδοχήν τοῦ
συνθήματος ἐκείνου, τό ὁποῖον καί υἱοθετεῖται.

2. ΑΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΥΙΙης ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΕΩΣ ΤΗΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗΣ ΒΑΛΚΑΝΙΚΗΣ

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ

Αἱ ἀποφάσεις τῆς ΥΙΙης Συνδιασκέψεως τῆς Κομμουνιστικῆς Βαλκανικῆς Ὁμοσπονδίας

διατυπώνουν ὡς ἑξῆς τό σύνθημα τοῦ Κ.Κ. Βουλγαρίας περί «αὐτονομίας τῆς Μακεδονίας
καί Θράκης»:
«Τό Μακεδονικό ζήτημα εἶναι γενικό βαλκανικό ζήτημα και μόνον σάν τέτοιο μπορεῖ νά
λυθῇ. Τό Μακεδονικόν ἔδαφος καί ὁ Μακεδονικός λαός μοιράστηκαν μεταξύ τῆς Σερβίας,
Ἑλλάδος καί Βουλγαρίας.
Ἐκτός ἀπ’ αὐτό ἡ μεγάλη μάζα τῶν μεταναστευομένων ἐπαναστατικῶν μακεδονικῶν
στοιχείων ζεῖ στή Βουλγαρία καί σέ ἄλλες χῶρες, ἐπαναστατικές δέ μακεδονικές
ὀργανώσεις ὑπάρχουν ὄχι μόνον μέσα στούς πληθυσμούς τῶν μακεδονικῶν περιφερειῶν,
ἀλλά καί μέσα στούς μετανάστες. Τά βαλκανικά Κ.Κ. μόνον τότε θά κρατήσουν ὀρθή
πολιτική ὅλων τῶν διασπασμένων στίς διάφορες χῶρες ἐπαναστατικῶν μακεδονικῶν
δυνάμεων. Καθῆκον τῆς Β.Κ.Ο. εἶναι νά διευκολύνῃ τό ἔργον τῶν κομμάτων ὅσον ἀφορᾶ
τό ζήτημα τοῦτο. Τό ἴδιον ὅσον ἀφορᾶ τά ζητήματα τῆς Θράκης καί τῆς Δοβρουτζᾶς.
Ἡ Β.Κ.Ο. κάνει ἔκκληση στούς μακεδόνες ἐργάτες καί ἀγρότες νά συσσωματωθοῦνε
κάτω ἀπ’ τήν ἐπαναστατική τους σημαία, πού ἔχει πάνω της γραμμένο «ἀνεξάρτητη καί
ἑνιαία Μακεδονία» νά ἀπαλλαχθοῦν μία γιά πάντα ἀπ’ την ἐπιρροή τῆς κυριαρχούσης

151
μπουρζουαζίας τῶν Βαλκανικῶν καί τῶν ἄλλων χωρῶν καί νά ὑπολογίσουνε στήν
ὑποστήριξη μόνον τῶν ἐργατῶν καί ἀγροτῶν στίς Βαλκανικές καί στίς ἄλλες χῶρες, ἐξίσου
δέ καί στήν ὑποστήριξη τῆς Ἑνώσεως τῶν Σοσιαλιστικῶν Σοβιετικῶν Δημοκρατιῶν».
(Βλέπε: «Κομμουνιστική ἐπιθεώρηση, ἀριθ. 10, Ὀκτωβρίου 1924, σελ. 340-341).

3. ΕΙΔΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟ Κ.Κ.Ε.

Αἱ ἀποφάσεις τῆς ΥΙΙης Συνδιασκέψεως τῆς Κομμουνιστικῆς Βαλκανικῆς Ὁμοσπονδίας,

δέν ἀρκοῦνται μόνον εἰς τήν ἀνωτέρω ἀπόφασιν ἀλλά ἔκρινον ἀναγκαῖον νά
προειδοποιήσουν τό Κ.Κ.Ε. ὅτι θά διέπραττεν σφᾶλμα ἄν τυχόν καί δέν υἱοθετοῦσε τάς
θέσεις τῆς Κ.Κ. Βουλγαρίας ἐπί τοῦ Μακεδονικοῦ.
«Τό Κ.Κ.Ε. θά διέπραττεν μεγάλα λάθη αν ἐξακολουθοῦσε νά φέρεται περιφρονητικά
ἀπέναντι τοῦ ἐθνικοῦ ἐπαναστατικοῦ κινήματος που ἔχει τεραστία σημασία στήν
ἐπανάσταση στά Βαλκάνια», γράφει η ἀπόφασις.
(ἔνθ. ἀνωτέρω σελ. 338).

4. Η ΕΝΤΟΣ ΤΩΝ ΓΡΑΜΜΩΝ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΔΡΑΣΙΣ ΤΩΝ ΠΡΑΚΤΟΡΩΝ ΤΟΥ Κ.Κ.
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΥΙΟΘΕΤΗΣΙΝ ΤΟΥ ΣΥΝΘΗΜΑΤΟΣ

Τό Κ.Κ. Βουλγαρίας ἀνέπτυξε μεγάλην δραστηριότητα, διά τήν ἐντός τοῦ Κ.Κ.Ε.
δρώντων πρακτόρων του, οἱ ὁποῖοι ἐνισχύθησαν παντοιοτρόπως, προκειμένου νά
ἐπιβάλουν τάς βουλγαρικάς ἀπόψεις εἰς τό Κ.Κ.Ε. τοῦ Μακεδονικοῦ.
Οἱ πράκτορες οὗτοι δέν ἠρκοῦντο μόνον εἰς τήν ὀργανωτικήν δραστηριότητα, ἀλλά
ἀνέλαβον νά προετοιμάσουν τό ἔδαφος καί ἰδεολογικῶς, ὥστε τό σύνθημα τοῦτο τοῦ Κ.Κ.
Βουλγαρίας νά ἐμφανισθῇ καί ὡς ἀπόφασις σώματος τοῦ Κ.Κ.Ε. Οἱ πράκτορες οὗτοι
ἤρχισαν δημοσιεύοντες ἄρθρα εἰς τό θεωρητικόν ὄργανον τῆς Κ.Κ. τοῦ Κ.Κ.Ε. τήν
«κομμουνστικήν Ἐπιθεώρησιν» εἰς τά ὁποῖα προπαγάνδιζαν τάς θέσεις τοῦ Κ.Κ. Βουλγαρίας
περί «ἀνεξαρτήτου Μακεδονίας καί Θράκης».
Ἰδού κατά τίνα τρόπον προβάλλονται καί ὑποστηρίζονται εἰς ἄρθρον τῆς
«Κομμουνιστικῆς Ἐπιθεωρήσεως» οἱ ἀπόψεις τῶν Βουλγάρων κομμουνιστῶν ἐπί τοῦ
θέματος τῆς αὐτονομίας τῆς Μακεδονίας καί Θράκης:
«Ἀπό τόν πόλεμο τοῦ 1912 ὁ Μακεδονικός λαός ἔχασε τήν ανεξαρτησία του.
Ἀπελυτρώθη ἀπό τόν Τοῦρκον ἀγᾶ καί μπέη διά να σκλαβωθεί εἰς τούς Ἕλληνας,
Βουλγάρους καί Σέρβους μεγαλεμπόρους, βιομηχάνους καί τσιφλικάδες, οἱ ὁποῖοι
ἐμοιράστηκαν μεταξύ τους τήν Μακεδονία πρός ἐκμετάλλευσιν. Σήμερα εἰς τήν ὑπό τῆς
Ἑλλάδος κατεχομένην Μακεδονία κατοικοῦν ἐπίσης ἀπ’ ὅλες τίς προαναφερθεῖσες
ἐθνικότητες, Ἕλληνες, Βούλγαροι, Σέρβοι, Τοῦρκοι, Κουτσόβλαχοι, Ἀλβανοί, Ἑβραῖοι καί
Ἀρμένιοι. Οἱ Ἕλληνες εἶναι περισσότεροι (πλειοψηφία) ἀπό μία ἑκάστη ἐθνικότητα
χωριστά, ἀλλά εἶναι ὁλιγώτεροι (μειοψηφία) ἀπό ὅλους μαζί. Ἔτσι ἀπό τό 1913 μέχρι
σήμερα τήν Ἑλληνική Μακεδονία τήν διοικοῦσε ἡ Ἑλληνική μειοψηφία τρόπον τινά
κυριαρχοῦσα ἐπί τῶν ἄλλων ἐθνικοτήτων. Μέ τήν ἀνταλλαγή τῶν πληθυσμῶν μέ τήν ἐδῶ
δηλαδή ἔλευσιν τῶν προσφύγων τῆς Θράκης καί Μικρᾶς Ἀσίας καί τήν ἐκδίωξιν τῶν
Τούρκων καθώς καί μέ τήν ἀνταλλαγήν τῶν Βουλγάρων τῆς Μακεδονίας μέ τούς Ἕλληνες
τῆς Βουλγαρίας καταβάλλεται προσπάθεια, ὥστε οἱ Ἕλληνες νά εἶναι πραγματικά
πλειοψηφία στήν Μακεδονία καί ἀπέναντι ὄλων τῶν ἄλλων μειονοτήτων πού μένουν.
Πρόκειται δηλαδή περί βιαίου ἐξελληνισμοῦ τῆς Ἑλληνικῆς Μακεδονίας. Τό ἴδιο ἔγινε καί
στή Θράκη...
Οἱ κεφαλαιοκράτες ὅλων τῶν Βαλκανικῶν Κρατῶν μάχονται ἀναμεταξύ των ποιός θά
ἐκμεταλλευθῇ περισσότερο τόν Θρακικό καί Μακεδονικό λαό καί γι’ αὐτό θά μποροῦν νά
συμφωνήσουν γιά νά τοῦ δώσουν δικαίωμα γιά νά ζήσῃ συμφιλιωμένος, χωρίς καμμιά
διάκρισι, μεταξύ φυλῶν, ἐθνικοτήτων, θρησκευμάτων κ.λπ.

152
 Τό προλεταριᾶτο ὅμως τῆς Μακεδονίας καί Θράκης, καθώς καί ὅλης τῆς Βαλκανικῆς, οἱ
φτωχοί τῶν χωρῶν αὐτῶν, οἱ ἐργάτες και οἱ ἀγρότες πού δέν ἔχουν καμμιά διαφορά
μεταξύ τους γιατί ὅλους τούς ἐκμεταταλλεύονται χωρίς ἐξαίρεσι ἐθνικοτήτων, εἶναι ἐκεῖνο
πού μονάχα μπορεῖ νά ἐξασφαλίσῃ τήν φιλική συμβίωσῃ ὅλων τῶν ἐθνικοτήτων τῆς
Θράκης καί Μακεδονίας, ἐγκαθιστῶντας σ’ αὐτές, καθώς καί σέ ὅλη τήν Βαλκανική, μιά
Κυβέρνηση δική του, μιά κυβέρνηση ἀπό Ἐργάτες καί Ἀγρότες, μιά Ἐργατοαγροτική
Κυβέρνησι σ’ ὁλόκληρη τήν Μακεδονία καί σ’ ὁλόκληρη τήν Θράκη».
(Βλέπε: «Κομμουνιστική Ἐπιθεώρηση», ἔτος Δ΄ ἀριθ. 2, Φεβρουάριος 1924, σελ. 55-
56).

5. ΑΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥ Υου ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΤΗΣ Κ.Δ. (Ἰούλιος 1924)

Κατόπιν τῆς συστηματικῆς καί ἐπιμόνου προετοιμασίας καί προεργασίας τῶν

Βουλγάρων κομμουνιστῶν, τό σύνθημα ἐκρίθη ὥριμον νά ἐμφανισθῇ καί ὡς ἀπόφασις
σώματος τῆς ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ. Καί πράγματι τόν Ἰούλιον τοῦ 1924 εἰς
τό συνελθόν τότε Υον Συνέδριον τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς, εἰς τό ὁποῖον τό Κ.Κ.Ε.
ἀντιπροσωπεύεται ὑπό τῶν Παντ. Πουλιοπούλου καί Σερ. Μαξίμου, τό Μακεδονικόν γίνεται
ἕνα ἀπό τά θέματα τοῦ Συνεδρίου καί υἱοθετοῦνται πλήρως αἱ ἀπόψεις τοῦ Κ.Κ.
Βουλγαρίας, πρός τάς ὁποίας καί οἱ ἐκπρόσωποι τοῦ Κ.Κ.Ε. συμφωνοῦν ἀπολύτως.
Εἰς τάς ἀποφάσεις τοῦ Υου Συνεδρίου τῆς Κ.Δ. διά τό Μακεδονικόν γράφονται ἐπ’
αὐτοῦ τά ἑξῆς:

«Μακεδονία καί Θράκη

1. Τά ζητήματα τῆς Μακεδονίας καί Θράκης εἶναι ἀπό δέκα χρόνια τώρα ἡ αἰτία
ακαταπαύστων αἱματηρῶν συγκρούσεων μεταξύ τῆς Τουρκίας, τῆς Βουλγαρίας, τῆς
Ἑλλάδος καί τῆς Γιουγκοσλαβίας καί ἕνα μέσον ἰμπεριαλιστικῆς πολιτικῆς μέσα στά
Βαλκάνια.
Ὁ τελευταῖος ἰμπεριαλιστικός πόλεμος στά Βαλκάνια, πού τέλειωσε μέ τήν οἰκονομική
καταρείπωση, τήν πολιτική ὑποδούλωση καί τό μοίρασμα τῆς Μακεδονίας καί τῆς Θράκης
μεταξύ τῆς Γιουγκοσλαβίας, τῆς Ἑλλάδος καί τῆς Θράκης μεταξύ τῆς Γιουγκοσλαβίας, τῆς
Ἑλλάδος καί τῆς Βουλγαρίας, περιέπλεξε ἀκόμη περισσότερο τό ἐθνικό ζήτημα καί ἔκανε
πιό βαθύ τό μῖσος μεταξύ τῶν λαῶν. Τό μοίρασμα τῆς Μακεδονίας μεταξύ τῆς
Γιουγκοσλαβίας, τῆς Ἑλλάδος καί τῆς Βουλγαρίας ἐνίσχυσεν ἀκόμα περισσότερο τόν πόθο
τῶν Μακεδόνων στά διάφορα κόμματα τῆς διαμελισμένης των πατρίδος πρός τή συνένωση
καί τήν ἀποκατάσταση μιᾶς Μακεδονίας ἑνιαίας καί ἀνεξάρτησης.
Ὁ ἴδιος πόθος γιά μιά ἑνιαία καί ἀνεξάρτητη Θράκη συνενώνει τό Θρακικό λαό πού ἔχει
κατατεμαχισθῇ σέ τρία μέρη, ἀπ’ τήν Ἑλλάδα, τήν Τουρκία καί την Βουλγαρία.
2. Ἡ κατάσταση αὐτή κάνει ὥστε τό Μακεδονικό καί Θρακικό ζήτημα νά ἀποτελοῦν
ἕνα ἑνιαῖο καί σοβαρώτατο πρόβλημα, τό ὁποῖον ἡ Βαλκανική Κομμουνιστική Ὁμοσπονδία
πρέπει νά ἀγωνισθῇ νά τό λύσῃ μέ τό πνεῦμα τῆς ἀναπτύξεως τῆς προλεταριακῆς
ἐπαναστάσεως στά Βαλκάνια. Τό Συνέδριο διαπιστώνει μέ ἱκανοποίηση ὅτι ἡ ΙΙ Βαλκανική
Συνδιάσκεψη ἔδωσε γιά τό ζήτημα αὐτό μιά ὀρθή στό σύνολο λύση, πού ἔχει πρωτεύουσα
σημασία.
3. Τό συνέδριο παραδέχεται, ὅτι τά συνθήματα πού διατύπωσε ἡ Βαλκανική
Ὁμοσπονδία: «Ἑνιαία καί ἀνεξάρτηση Μακεδονία» και «Ἑνιαία καί ἀνεξάρτηση Θράκη»
εἶναι τελείως ὀρθά καί ἀληθινά ἐπαναστατικά.
Τά συνθήματα τῆς αὐτονομίας διαφόρων τμημάτων τῆς Μακεδονίας καί τῆς Θράκης
ἐντός τῶν ὁρίων ἑνός ἀπό τά ἀστικά κράτη, πού τεχνητά δημιούργησε ἡ συνθήκη τῶν
Σερβῶν καί οἱ ἄλλοι ἰμπεριαλιστικές συνθῆκες, νά παραμερισθοῦν, διότι εἶναι
προβοκατόρικα καί ὑποβοηθοῦν μιά συνεννόηση τῶν πλουσίων στοιχείων τοῦ
Μακεδονικοῦ καί Θρακικοῦ πληθυσμοῦ μαζί μέ τίς κυρίαρχες χῶρες τῶν κρατῶν αὐτῶν γιά

153
τήν κοινωνική καί ἐθνική καταπίεση τῶν φτωχῶν λαϊκῶν στρωμάτων τῆς Μακεδονίας καί
Θράκης.
Τό Συνέδριον ὑπογραμμίζει συγχρόνως ὅτι ὁ ἐπαναστατικός ἀγώνας τοῦ Μακεδονικοῦ
καί Θρακικοῦ λαοῦ γιά τήν ἐθνική καί οἰκονομική του χειραφέτηση δέ μπορεῖ νά εἶναι
ἀποτελεσματικῶς παρά μόνον ὅταν θά διεξαχθῆ ἀπό συμφώνου μέ τούς ἐπαναστατικούς
ἐργάτας καί χωρικούς κάθε μιᾶς Βαλκανικῆς χώρας. Τά Κ.Κ. τῆς Βαλκανικῆς καί ἡ
Βαλκανική Ὁμοσπονδία ὀφείλουν νά ὑποστηρίζουν μέ ὄλη τους τή δραστηριότητα τό
ἐθνικό ἐπαναστατικό κίνημα τῶν καταπιεζομένων λαῶν τῆς Μακεδονίας καί τῆς Θράκης γιά
τήν δημιουργία ἀνεξαρτήτων Δημοκρατιῶν. Ἡ Β.Κ.Ο., συντονίζει καί διευθύνει τή δράση
τῶν Κ.Κ. τῶν διαφόρων Βαλκανικῶν χωρῶν σέ ὅ,τι ἀφορᾶ τό ἐθνικό ζήτημα καί ἐντελῶς
ἰδιαίτερα τό ζήτημα τῆς Μακεδονίας.»
(Βλέπε: «Κομμουνιστική Ἐπιθεώρηση» ἀριθ. 10, Ὀκτώβριος 1924, σελ. 348-349).

6. Ο ΜΑΝΟΥΗΛΣΚΥ, ΑΠΕΣΤΑΛΜΕΝΟΣ ΤΗΣ Κ.Δ. ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ ΕΙΣ ΤΟ 3 ον ΕΚΤΑΚΤΟΝ

ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΤΑΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ

Ἡ ἡγεσία τῆς Κ.Δ., μετά τάς ἀνωτέρω προετοιμασίας καί ἀφοῦ εἶχεν ἐξασφαλίσει νά
προωθήσῃ εἰς τήν ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε. πιστούς πράκτορές της ὥστε δι’ αὐτῶν καί διά τῆς
δράσεώς των νά ἔχη ἐξασφαλίση τήν ὑπερκίνησιν τῶν ἀντιδρώντων στελεχῶν τοῦ Κ.Κ.Ε.,
ἀποστέλλει εἰς Ἑλλάδα τό ἀνώτατον στέλεχόν της Μανουήλσκυ, εἰδικόν διά τά ζητήματα
τῆς Βαλκανικῆς, ὅστις ὀργανώνει τό 3ον Ἔκτακτον Συνέδριον τοῦ Κ.Κ.Ε., τόν Νοέμβριον -
Δεκέμβριον 1924.
Εἰς τό Συνέδριον ἐκεῖνο κατορθώνει ὁ Μανουήλσκυ νά ἐπιβάλη εἰς τό Κ.Κ.Ε. τάς θέσεις
τοῦ 5ου Συνεδρίου τῆς Κ.Δ. ἐπί τοῦ Μακεδονικοῦ καί Θρακικοῦ. Οἱ ἐκ τῶν ἡγετῶν τοῦ
Κ.Κ.Ε. τότε Γιάννης Κορδᾶτος, γραμματεύς τοῦ Κ.Κ.Ε. καί Θωμᾶς Ἀποστολίδης, μέλος τῆς
Κ.Ε. του, οἱ ὁποῖοι εὕρισκον μή αποδεκτόν τό σύνθημα περί «αὐτονομίας τῆς Μακεδονίας
καί Θράκης» ἀποβάλλονται ἀπό τήν Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. καί εἰς τήν θέσιν των τοποθετοῦνται οἱ
Παντελῆς Πουλιόπουλος ὡς γραμματεύς τῆς Κ.Ε. καί ὁ Σεραφείμ Μάξιμος, οἱ ὁποῖοι ὡς
ἀντιπρόσωποι τοῦ Κ.Ε. εἰς τό 5ον Συνέδριον τῆς Κ.Δ. εἶχον συνηγορήσει ὑπέρ τῆς
παραδοχῆς τοῦ συνθήματος τῆς Αὐτονομίας τῆς ἑνιαίας Μακεδονίας καί Θράκης».
Τό Κ.Κ.Ε., υἱοθετῆσαν τό σύνθημα τοῦτο, ἐξεπλήρωσε καταστατικήν ὑποχρέωσίν του
ἀπέναντι τῆς Κ.Δ., ἡ ὁποία προέρχεται ἐκ τοῦ ὑπ’ ἀριθ. 16ου ὅρου ἐκ τῶν 21 ὅρων τῶν
ψηφισθέντων εἰς τό Βον Συνέδριον τῆς Κ.Δ. περί εἰσδοχῆς ἑνός Κ.Κ. εἰς τήν Κ.Δ.
Ὁ 16ος ὅρος οὗτος, ὁρίζει:
«Ὅλες οἱ ἀποφάσεις τῶν συνεδρίων τῆς κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς καθώς καί τῆς
Ἐκτελεστικῆς ἐπιτροπῆς εἶναι ὑποχρεωτικές δι’ ὅλα τά κόμματα πού ἀνήκουν στήν
κομμουνιστική διεθνῆ» (Βλέπε: «Τό Κ.Κ.Ε. ἀπό τό 1918 ἕως τό 1931» σ. 534). Τήν ἐκ τοῦ
ὅρου τούτου ὑποχρέωσίν του τό Κ.Κ.Ε. ἐθεώρησεν χρέος του νά τήν τονίση εἰς τήν
σχετικήν ἀνακοίνωσιν τήν ἐκδοθεῖσαν ὑπό τῆς Κ.Ε., κατά το 3ον Ἔκτακτον Συνέδριόν του.
Ἡ ἀνακοίνωσις γράφει ἐπ’ αὐτοῦ:
«Ἀνακοίνωση
Τό Συνέδριον ἀποδέχτηκε ὁμόφωνα ὅλες τίς ἀποφάσεις τῶν Παγκοσμίων συνεδρίων
τῆς Κ.Δ. καί τῶν Βαλκανικῶν κομμουνιστικῶν συνδιασκέψεων καί εἰδικά τίς ἀποφάσεις τοῦ
2ου Παγκοσμίου Συνεδρίου μέ τούς εἰκοσιένα ὅρους γιά τήν παραδοχή νέων κομμάτων
στήν Κ.Δ. Σύμφωνα μέ τούς ὅρους αὐτούς, τό συνέδριο ἄλλαξε καί τό ὄνομα τοῦ
κόμματος ἀπό Σοσιαλιστικό ἐργατικό (Κομμουνιστικό) σέ Κομμουνιστικό κόμμα τῆς
Ἑλλάδος (Ἑλληνικό τμῆμα τῆς κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς»).
Ἡ Κεντρική Ἐπιτροπή»
(βλ. τόμον, τό Κ.Κ.Ε. ἀπό τό 1918 ἕως τό 1931, σελ. 34 καί «Ριζοσπάστη» 12
Δεκεμβρίου 1924).

154
 7. Η ΥΠΟ ΤΟΥ 3ου ΕΚΤΑΚΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟΥ ΣΥΝΘΗΜΑΤΟΣ

Μετά τήν προεκλογικήν αὐτήν αὐτοπροβολήν τοῦ Κ.Κ.Ε., ὡς ὄργανον τῆς Κ.Δ., ἡ
ὁποία περιέχεται εἰς τήν ἀνωτέρω ἀνακοίνωσιν, ἐπακολουθεῖ τό «Μανιφέστο» τοῦ 3 ου
Ἔκτακτου Συνεδρίου τό ὁποῖον γράφει τά ἑξῆς «περί τοῦ Μακεδονικοῦ»:
«Ἀνεξαρτησία στή Μακεδονία καί στή Θράκη.
Ἄν δέν συντρίψουμε τόν ἐθνικό ζυγό τῆς ντόπιας μπουρζουαζίας πού βαρύνει ἐπάνω
σ΄ ἐμᾶς, δέν μποροῦμε ἀλλοιώτικα νά γλυτώσουμε ἀπό τούς κατακτητικούς καί
ἰμπεριαλιστικούς πολέμους πού ξεσποῦν εἰς βάρος μας ἐν ὅσω ἐξακολουθεῖ ἡ σημερινή
κατάσταση τοῦ διαμελισμοῦ καί τῆς καταπιέσεως τῆς Μακεδονίας καί Θράκης ἀπό τή
Βαλκανική καί Τουρκική μπουρζουαζία.
Ζήτω τό ἑλληνικό προλεταριᾶτο!
Ζήτω ἡ ἀνεξάρτητη Μακεδονία καί Θράκη!»
(Βλέπε: τόμον «Τό Κ.Κ.Ε. ἀπό τό 1918 ἕως τό 1931», σελ. 344, 345 καί
«Ριζοσπάστην» 14 Δεκεμβρίου 1924).

8. ΤΙ ΕΓΡΑΦΕΝ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΥΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. Π. ΠΟΥΛΙΟΠΟΥΛΟΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΘΕΣΙΝ ΤΟΥ

Κ.Κ.Ε. ΕΠΙ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ

Ὁ τότε Γραμματεύς τοῦ Κ.Κ.Ε. Παντελῆς Πουλιόπουλος εἰς ἄρθρον του δημοσιευθέν
εἰς τόν Ριζοσπάστην ἐδικαιολόγει τήν θέσιν τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐπί τοῦ Μακεδονικοῦ γράφων τά
ἑξῆς:
«Οἱ Μακεδόνες ἐργάτες καί χωρικοί ἀδιακρίτως καταγωγῆς, κάτω ἀπό τό ζυγό τῆς
βαλκανικῆς μπουρζουαζίας πού τούς μοιράσθηκε, παρ’ ὅλες τίς προσπάθειες τῶν διαφόρων
ἐθνικιστικῶν προπαγανδῶν, ἐξακολουθοῦν νά συνδέονται μεταξύ τούς μέ μιά κοινή
συνείδηση. Ποθοῦνε καί ἀγωνίζονται νά ξανανεώσουν τά τρία τμήματα τῆς διαμελισμένης
των πατρίδας καί ν’ ἀποχτήσουν ἑνιαία καί ἀνεξάρτηση κρατική ὕπαρξη. Τό ἴδιο συμβαίνει
καί μέ τό Θρακικό λαό ὁ ὁποῖος εἶναι διαμοιρασμένος ἀπό τήν Τουρκική, Βουλγαρική καί
Ἑλληνική μπορζουαζία.
Ὁ ἀπελευθερωτικός ἀγῶνας τῶν καταπιεζομένων λαῶν τῆς Μακεδονίας καί Θράκης
εἶναι ἀγῶνας κατά τοῦ ἰμπεριαλισμοῦ καί τῆς ὑποτελοῦς του Βαλκανικῆς Μπουρζουαζίας.»
(Βλέπε: «Ριζοσπάστην» 14 Δεκεμβρίου 1924, ἄρθρον τοῦ τότε γενικοῦ γραμμετέως
τοῦ Κ.Κ.Ε. Πουλιοπούλου ὑπό τόν τίτλον «Τό Μακεδονικό Ἡφαίστειο».

9. ΤΟ ΣΥΝΘΗΜΑ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΣΑΛΟΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΩΝ

ΤΙ ΕΓΡΑΦΕΝ Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΡΔΑΤΟΣ.

Ἡ ἀπροκάλυπτος καί ἀδίστακτος πρακτόρευσις ὑπό τοῦ Κ.Κ.Ε. τῶν Σοβιετικῶν καί
Βουλγαρικῶν συμφερόντων εἰς βάρος τῆς ἐθνικῆς ἀνεξαρτησίας καί ἀκεραιότητος τῆς
Ἑλλάδος, ἐδημιούργησε σάλον καί ἐντός τῶν ἰδίων του γραμμῶν καί μεταξύ αὐτῶν ἀκόμη
τῶν ἀνωτάτων στελεχῶν του, πολλά τῶν ὁποίων ἐκατηγόρουν τήν ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. δι’
ὑπερβολικήν δουλικότητα καί ἀνικανότητα.
Ὁ Γιάννης Κορδᾶτος ἦτο εἰς τῶν κομμουνιστῶν, διατελέσας μάλιστα καί γραμματεύς
τοῦ Κ.Κ.Ε., ὁ ὁποῖος εὗρε τό σύνθημα περί «ἑνιαίας καί ἀνεξαρτήτου Μακεδονίας»
ἀνώριμον. Οὗτος εἰς ἄρθρον του δημοσιευθέν εἰς τόν «Ριζοσπάστην» τοῦ 1927, μᾶς δίδει
μίαν λίαν χαρακτηριστικήν εἰκόνα περί τοῦ ἀντικτύπου τό ὁποῖον εἶχε τό ἐθνοπροδοτικόν
αὐτό σύνθημα καί μεταξύ αὐτών ἀκόμη τῶν Ἑλλήνων Κομμουνιστῶν.
Ὁ Κορδᾶτος ἐκτός τῶν ἄλλων, κατηγορεῖ εἰς τό ἄρθρον του τοῦτο τήν ἡγεσία τοῦ
Κ.Κ.Ε. διότι ἐνῶ ἔδειξε προθυμίαν νά ἐξυπηρετήσῃ τά βουλγαρικά κατακτητικά σχέδια κατά
τῆς Ἑλλάδος παρεσιώπησε πλήρως τάς δικαίας ἐθνικάς διεκδικήσεις τῆς Ἑλλάδος διά τά
Δωδεκάνησα καί τήν Κύπρον.

155
 Ἰδού ἡ κριτική τοῦ Γ. Κορδᾶτου ἐπ’ αὐτοῦ:
«Πράγματι ἡ Διεθνής ἐξάσκησε τήν ἐπιρροήν της καί πίεσε στό ἔκτακτο Συνέδριο τοῦ
Κόμματος τοῦ Νοέμβρη 1924, ν’ ἀντικαταστήσῃ τήν Κεντρικήν Κορδάτου μέ τήν Κεντρικήν
Πουλιοπούλου. Ἀπό τότε τό πᾶν κατέρρευσε σέ συντρίμια». Οἱ νέοι ἀρχηγοί, «πιπιλίζοντας
τήν καραμέλλα τῆς Μπολσεβικοποίησης», ρίχτηκαν σέ τρελλές ἐπιχειρήσεις. Ἀντί νά
ἐνισχύσουν ὁλοένα περισσότερο τήν ἐπιρροή τοῦ Κόμματος πάνω στήν ἐργατική τάξη
κατέστησαν ἀπεναντίας ΤΟ ΚΟΜΜΑ ΑΝΤΙΠΑΘΗΤΙΚΟ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΜΑΖΑ.
Μέ τά ἐξτρεμιστικά τους συνθήματα δώσανε στό κράτος προσχήματα γιά μερικές
διώξεις. Μά τό ἄκρον ἄωτον του παραλογισμοῦ ἦταν τό σύνθημα τῆς «Αὐτονομίας τῆς
Μακεδονίας». Χωρίς νά ὑπάρχῃ τό ἐλάχιστον ἐθνικιστικό κίνημα στήν Ἑλληνική Μακεδονία,
γιατί ἀπό πολύ καιρό ἡ Ἑλληνική Μπουρζουαζία εἶχε διώξει τούς Σλαυικούς πληθυσμούς καί
εἶχε κατοικήσει μέ πρόσφυγες στήν Ἑλληνική Μακεδονία.
Τό Κομμουνιστικό Κόμμα δημιούργησε μετά ταῦτα αὐτό τό ζήτημα. Ἡ πολιτική αὐτή
ἔδωσε στό κόμμα τό τελειωτικό χτύπημα. Διαλύθηκε ὄχι μόνο γιατί νικήθηκε ἀπ’ τό
κράτος, μά καί γιατί ΑΠΟΔΟΚΙΜΑΣΘΗΚΕ ΑΠ’ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΤΕΣ γιατί ὁ κομμουνισμός στήν
Ἑλλάδα παρουσιάστηκε σάν ΣΥΜΜΑΧΟΣ ΤΟΥ ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΟΥ ΣΩΒΙΝΙΣΜΟΥ...
Γιά ἕνα ἀμερόληπτο κριτή, ἡ πολιτική τοῦ Κομμουνιστικού Κόμματος στό ἐθνικό
ζήτημα, ἦταν ἀδέξια, παιδαριώδης, ἀντικομμουνιστική, παρασύρθηκε σέ ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΜΕ
ΤΟΥΣ ΒΟΥΛΓΑΡΟΥΣ ΥΠΕΡΕΘΝΙΚΙΣΤΕΣ (ΤΟΥΣ ΚΟΜΙΤΑΤΖΗΔΕΣ) ἐνῶ ξέχασε νά μιλήσῃ
ποτέ γιά τά Δωδεκάνησα πού ἀνήκουν στήν Ἰταλία ἄν καί τό 90% τοῦ πληθυσμοῦ τους
εἶναι Ἕλληνες καί γιά τήν Κύπρο πού ἀνήκει στήν Ἀγγλία, ἄν καί ὁ πληθυσμός της εἶναι
κατά 85% Ἑλληνικός.
Δυστυχῶς ἡ Διεθνής ἄφησε τή Βαλκανική ὁμοσπονδία νά παρασύρῃ τά Κ. Κ. τῶν
Βαλκανίων σέ ΤΥΧΟΔΙΩΚΤΙΣΜΟ καί στήν ὁριστική τους διάλυση. Στή Βουλγαρία καί στή
Σερβία εἶναι λυσσασμένα ἐνάντια στόν Κολάρωφ καί τόν Δημητρώφ, τούς κυριώτερους
ὑπευθύνους.
Στήν Ἑλλάδα ὁ Πουλιόπουλος καί ὁ Μάξιμος εἶναι τώρα μᾶλλον γιά οῖκτο γιατί
ἀποδοκιμάστηκαν ἀπό τή Διεθνῆ (ἀποστεριόρι) καί καταδικάσθηκαν ἀπό τήν ἐργατική τάξη
ἐξ αἰτίας τῶν ἐρειπίων πού συσσώρευσαν. Τό ἄστρο τους ἔδυσε πολύ νωρίς, μά ὁ
κομμουνισμός πληρώνει μέ μεγάλες θυσίες τό καταστρεπτικό ἔργο».
(Βλέπε: «Ριζοσπάστη» Παρασκευῆς 25ης Φεβρουαρίου 1927, σελ. 3).

10. Η Κ.Δ. ΚΑΘΑΙΡΕΙ ΤΗΝ ΗΓΕΣΙΑΝ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. – ΤΗΝ ΘΕΩΡΕΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΝ ΔΙΑ ΤΟΝ
ΠΡΟΚΛΗΘΕΝΤΑ ΣΑΛΟΝ ΕΙΣ ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΕΞ ΑΙΤΙΑΣ ΤΟΥ ΣΥΝΘΗΜΑΤΟΣ

Ἡ ἀπροσχημάτιστος πρακτόρευσις ὑπό τοῦ Κ.Κ.Ε. τῶν συμφερόντων τῆς Ε.Σ.Σ.Δ. εἰς
τήν Ἑλλάδα, εἶχεν ὡς ἀποτέλεσμα τήν ἐκδήλωσιν νέας ἐσωκομματικῆς κρίσεως ἐντός τοῦ
Κ.Κ.Ε. Τό γεγονός τοῦτο ὑποχρεώνει τήν ἡγεσία τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ, νά
ἐπεμβαίνῃ ἀπροκαλύπτως εἰς τά ἐσωτερικά τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τοποθετῇ ὡς ἡγέτας τούτου
ἀφοσιωμένα εἰς αὐτήν πρόσωπα. Τό 1931 ἡ Κ.Δ. ἐπεμβαίνει, ἐκδιώκει ἀπό τήν ἡγεσία τοῦ
Κ.Κ.Ε. ὅσα στελέχη αὐτοῦ τά ἐθεώρει ὡς μή ἐμπνέοντα ἀπόλυτον ἐμπιστοσύνη καί τά
ἀντικαθιστᾶ μέ ἄλλα τῆς ἀπολύτου ἐμπιστοσύνης της, μέ ἐπί κεφαλῆς τόν Ν. Ζαχαριάδη.
Τήν ἐπέμβασίν της αὐτήν τήν ἐδικαιολόγησε μέ μίαν «ἔκκλησίν» της, τήν ὁποία
ἀπηύθυνε πρός τά μέλη τοῦ Κ.Κ.Ε., ἐξηγοῦσα εἰς αὐτήν τούς λόγους τῆς ἐπεμβάσεώς της.
Μεταξύ τῶν ἄλλων ἐκατηγόρει τούς ἡγέτας τοῦ Κ.Κ.Ε. ὅτι ἐπέδειξαν ἀδράνειαν ἐπί τοῦ
ἐθνικοῦ ζητήματος.
Τό κατηγορητήριον ἐπ’ αὐτοῦ ἔχει ὡς ἑξῆς:
«ΤΟ ΚΟΜΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ.
Τό Κ.Κ.Ε. ἔμεινε μακρυά ἀπό τήν ἐπαναστατική ἐθνικοαπελευθερωτική πάλη τῶν λαῶν
πού καταπιέζονται ἀπό τούς Ἕλληνες. Δέν προσπάθησε νά πάρει στά χέρια του και νά
σταθεροποιήσῃ μέ ὀργανωτικά μέτρα τήν τεραστία συμπάθεια πού ἀπολαμβάνει τό

156
κομμουνιστικό κίνημα ἀνάμεσα στίς καταπιεζόμενες εθνότητες (Μακεδόνες, Τοῦρκοι,
Ἀλβανοί, Ἑβραῖοι), πρᾶγμα πού διευκόλυνε τό σκοπό τῆς μπουρζουαζίας ὅσον ἀφορᾶ τήν
ἀποξένωση τῶν κομμουνιστῶν καί τήν τρομοκρατία κατά τῶν ἐπαναστατικῶν μαζῶν τῶν
καταπιεζομένων ἐθνικοτήτων.
Τό κομμουνιστικό κόμμα δέν ἀντέδρασε, ὅπως θά ἔπρεπε νά τό κάνει, κατά τοῦ
κόμματος τοῦ σκαιοῦ άντισημιτισμοῦ καί τοῦ ἐρεθισμοῦ κατά τῶν ἄλλων λαῶν (Τούρκων,
Μακεδόνων), δέν ξεσκέπασε τό βάθος αὐτῆς τῆς πολιτικῆς τῆς μπουρζουαζίας. Τό κόμμα
ὀφείλει χωρίς ἀναβολή νά διεξάγει τόν ἀγῶνα γιά τό δικαίωμα τῆς ἐλεύθερης αὐτοδιάθεσης
τῶν Ἐθνῶν, φτάνοντας καί μέχρι ἀποχωρισμοῦ, κατά τῆς ἐθνικῆς καταπίεσης καί τοῦ
ἐκδιωγμοῦ τῶν Μακεδόνων καί Τούρκων, πρέπει νά ἐξηγήση, πλατειά καί συστηματικά, τό
πρόγραμμα τῆς κομμουνιστικῆς διεθνοῦς στό ἐθνικό ζήτημα.
Ἡ δουλειά τοῦ κόμματος πρέπει νά συνδέεται μέ τήν καθημερινή πάλη ὅλων τῶν
ἐργατῶν καί ἀγροτῶν, πρᾶγμα πού θά ἐπιτρέψει τό πιό εὔκολο ξεσκέπασμα τῆς
μπουρζουαζίας, πού στή δράση της ἀνάμεσα στούς ἐργαζομένους καθοδηγεῖται ἀπό τήν
ἀρχή «διαίρει καί βασίλευε». Τό κόμμα πρέπει νά λάβει μέτρα γιά νά τραβήξει ἀμέσως στίς
γραμμές του τούς καλύτερους ἐργάτες τῶν πόλεων, τοῦ χωριοῦ, τά καλύτερα πρωτοπόρα
στοιχεῖα τῶν ἀγροτῶν τῶν καταπιεζομένων ἐθνικοτήτων καί γιά νά ὑποστηρίξει μέ ὅλα τά
μέσα τό ἐθνικοαπελευθερωτικό κίνημα».
(Βλέπε: «Νέον Ριζοσπάστην» τῆς 1-3 Νοεμβρίου 1931 «εἰς τήν συλλογήν «Πέντε
Χρόνια Ἀγῶνες» 1931-1936, Νέα ἔκδοσις διορθωμένη καί συμπληρωμένη, Ἀθήνα 1946,
σελ. 24).
Κατόπιν τῆς αὐστηρᾶς αὐτῆς κριτικῆς τῆς Κ.Δ. πρός τήν ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τῆς
τοποθετήσεως εἰς τήν ἡγεσίαν αὐτοῦ πιστῶν πρακτόρων της, ἀποσταλλέντων ἐκ Ρωσίας, ἡ
ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐμμένει σταθερῶς εἰς τό σύνθημα περί τῆς «Αὐτονομίας τῆς
Μακεδονίας» τό ὁποῖον εἶναι σύνθημα δράσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. Εἰς αὐτάς ἀκόμη τάς ἀποφάσεις
τῆς 6ης Ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. τόν Ἰανουάριον τοῦ 1934, παρ’ ὅλον ὅτι ἡ ἀπόφασις
αὐτή χαρακτηρίζεται ὡς ἡ πλέον προσγειωμένη ἀπόφασις τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τήν «ἑλληνικήν
πραγματικότητα», ἐν τούτοις ἡ θέσις περί τῆς «αὐτονομίας τῆς Μακεδονίας» ἐξακολουθεῖ
νά παραμένει ὡς σύνθημα τῆς κομμουνιστικῆς δράσεως.
Ὁ Γ. Ζέβγος, ὁ θεωρητικός τοῦ Κ.Κ.Ε., εἰς ἐκλαϊκευτικήν μελέτην του περί τῆς
«ἱστορικῆς σημασίας» τῶν ἀποφάσεων τῆς 6ης ὁλομελείας (Ἰανουάριος 1934)
ἀναφερόμενος εἰς τό θέμα τοῦ Μακεδονικοῦ, ὑποστηρίζων τό σύνθημα αὐτό γράφει:
«Ἡ λύση τοῦ ἐθνικοῦ ζητήματος εἶναι ἐπίσης πρόβλημα τῆς ἀστικοδημοκρατικῆς
ἐπαναστάσεως πού ἡ ἑλληνική μπουρζουαζία ὄχι μόνο δέν τό λύνει, παρά τό περιπλέκει πιό
πολύ. Τό Κ.Κ.Ε. ὑποστηρίζει μέ ὅλες του τίς δυνάμεις τό δικαίωμα τῆς αὐτοδιαθέσεως τῶν
πληθυσμῶν Μακεδονίας - Θράκης ὡς τόν ἀποχωρισμόν τους, σέ ξεχωριστό κράτος. Εἶναι ἡ
ἀρχή τοῦ Μάρξ-Λένιν καί τό κόμμα μας τήν ἀκολουθεῖ μέ συνέπεια».
(Βλέπε: Γ. Ζέβγου «Γιατί ἡ ἐπανάσταση στήν Ἐλλάδα θ’ ἀρχίσῃ σἄν
ἀστικοδημοκρατική» ἔκδοσις, Λαϊκό βιβλιοπωλεῖο, Ἀθήνα 1934, σελ. 32).

11. ΤΟ 1935 ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΔΙΑ ΛΟΓΟΥΣ ΤΑΚΤΙΚΗΣ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΟΣ ΑΛΛΑΖΕΙ ΤΟ

ΣΥΝΘΗΜΑ. ΕΚ ΠΟΙΩΝ ΛΟΓΩΝ ΥΠΗΓΟΡΕΥΘΗ Η ΑΛΛΑΓΗ;

Τήν θέσιν αὐτήν τήν ὑποστηρίζει τό Κ.Κ.Ε. μέχρι τοῦ Ἰουνίου τοῦ 1935, ὅτε δι’
ἀποφάσεως τῆς Κ.Ε. του, ὑπό ἡμερομηνία 11 Ἰουνίου 1935, τήν ἀντικαθιστᾶ μέ τήν θέσιν
«πλήρη ἰσότητα τῶν Μακεδόνων». Ἡ ἀλλαγή τοῦ συνθήματος δέν ἐσήμαινεν καί
ἀπομάκρυνσιν τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπό τήν ἀρχικήν του θέσιν τῆς «αὐτονομίας» ἀλλά περί
προσωρινοῦ παραμερισμοῦ διότι ἡ ὑποστήριξις τῆς θέσεως τῆς «αὐτονομίας» εἶναι ζήτημα
ἀρχῆς, ἐνῶ ἡ ἀλλαγή τοῦ συνθήματος εἶναι ζήτημα τακτικῆς. Ἡ μεταπήδησις ἀπό τό ἕνα
σύνθημα εἰς τό ἄλλο γίνεται ἀναλόγως μέ τά συμφέροντα τῆς «ἐπαναστάσεως» ὅπως λένε

157
οἱ κομμουνισταί «δηλαδή μέ τά συμφέροντα τῆς Σοβιετικῆς Ἐνώσεως, καί τότε τά
συμφέροντα τῆς Σοβ. Ἑνώσεως ἐξυπηρετοῦντο μέ τήν ἀλλαγήν τοῦ συνθήματος.
Τότε ἡ Κ.Δ. ἐπεδίωκεν νά ἐξέλθουν τά Κ.Κ. ἐκ τῆς ἀπομονώσεως εἰς τήν ὁποίαν τά
εἶχεν ὁδηγήσει ἡ μέχρι τότε ἀκολουθουμένη τακτική τῆς πολεμικῆς ἐναντίον πάντων τῶν
σοσιαλιστικῶν κύκλων, τάσεων καί ροπῶν ἐντός τοῦ Ἐργατικοῦ κινήματος. Διά τοῦτο δέ
ἐγκατελείφθη ἡ σκληρή αὐτή τακτική, ἀντικατασταθεῖσα διά τῆς τακτικῆς τῆς
συγκροτήσεως τῶν λαϊκῶν μετώπων ἡ ὁποία ἐπισήμως καθιερώθη ὑπό τοῦ 7ου Συνεδρίου
τῆς Κ.Δ. (25 Ἰουλίου – 21 Αὐγούστου 1935) τῇ εἰσηγήσει τοῦ γραμματέως τῆς Κ.Δ.,
βουλγάρου ἡγέτου Γ. Δημητρώφ, ὅστις μάλιστα καί ἐπαραλλήλησε τά λαϊκά μέτωπα μέ τόν
«Δούρειον Ἴππον» τῶν πολιορκητῶν τῆς Τροίας, διά τοῦ ὁποίου τά Κ.Κ. θά δυνηθοῦν νά
κυρεύσουν τήν ἐξουσίαν ὅπως οἱ Ἕλληνες ἐκυρίευσαν τήν Τροίαν διά τοῦ τεχνάσματος τοῦ
«Δουρείου Ἵππου».
Τό Κ.Κ.Ε. τῇ προσπαθείᾳ του νά ἐφαρμόσῃ ἐν Ἑλλάδι τήν γραμμήν τῆς Κ.Δ. περί τῆς
μετωπικῆς τακτικῆς ἔπρεπε νά παρουσιασθῇ ὡς κόμμα ἐθνικόν. Διά νά ἐμφανισθῇ ὅμως μέ
τοιούτους τίτλους ὤφειλε νά ἀπαλλαγῇ τῆς κατηγορίας, ὅτι πρακτορεύει τά συμφέροντα
τῆς Βουλγαρίας διά αὐτόν δέ τόν λόγον προέβη εἰς τήν ἀλλαγήν τοῦ συνθήματος ἀπό
«αὐτονομίας» εἰς «ἰσότητος» μέ τήν ἐλπίδα νά γίνῃ δεκτόν εἰς συνεργασίαν μετά τῶν
ἀστικῶν κομμάτων.
Τήν ἀλλαγήν τοῦ συνθήματος αὐτοῦ ἐπισημότερον τήν καθιερώνει τό 6 ον Συνέδριο τοῦ
Κ.Κ.Ε. (Δεκέμβριος 1935) διά λόγους ὅπως ἐλέχθη τακτικῆς σκοπιμότητος. Καί συνεπῶς ἡ
ἀλλαγή αυτή εἶχεν τόν χαρακτῆρα τῆς προσωρινότητος.
Τοῦτο τό τονίζουν καί αἱ ἀποφάσεις τοῦ 6ου Συνεδρίου τοῦ Κ.Κ.Ε. αἱ ὁποῖαι γράφουν:
«Μετά τό κίνημα τοῦ Μάρτη, τό κόμμα μας στή θέση τοῦ συνθήματος «Ἑνιαία καί
ἀνεξάρτητη Μακεδονία καί Θράκη» ἔβαλε τό σύνθημα «πλέρια ἱστοτιμία στίς μειονότητες».
Ἡ ἀλλαγή αυτή τοῦ συνθήματος σχετικά μέ τίς ἐθνικές μειονότητες τῆς χώρας μας δέν
σημαίνει ἄρνηση τῆς Μαρξιστικῆς-Λενινιστικῆς ἀρχῆς τῆς αὐτοδιάθεσης τῶν ἐθνικῶν
μειονοτήτων.
Τό Κόμμα δέν παύει νά διακηρύττει πώς τελικά καἱ ἱστορικά τό μακεδονικό ζήτημα θά
λυθῇ ἀδελφικά μετά τή νίκη τῆς σοβιετικῆς ἐξουσίας στά Βαλκάνια πού θά πάρει ὅλα τά
πραχτικά μέτρα, ὥστε νά ἐξαλειφθοῦν οἱ ἰμπεριαλιστικές του ἀδικίες. Μόνο τότε ὁ
μακεδονικός λαός ΘΑ ΒΡΕΙ ΤΗ ΠΛΕΡΙΑ ΕΘΝΙΚΗ ΤΟΥ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ.
(Βλέπε: «Δέκα Χρόνια Ἀγῶνες» 1935 -1945, ἔκδοσις τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., Ἀθήνα 1945,
σελ. 66-67).

12. ΤΟ 1949 ΤΟ ΣΥΝΘΗΜΑ ΑΛΛΑΖΕΙ ΚΑΙ ΠΑΛΙΝ, ΔΙΑ ΝΑ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΘΟΥΝ ΤΑ

ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ ΤΟΥ ΣΟΒΙΕΤΙΚΟΥ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΥ

Τό Κ.Κ.Ε. κατά τήν διάρκειαν τοῦ συμμοριοπολέμου του, ἐλπίζον εἰς τήν διά τῶν
ὅπλων ἐπικράτησίν του, ἐγκατέλειψε τά προσχήματα και ἐπανῆλθεν ἐπί τοῦ παλαιοῦ
συνθήματος τῆς «αὐτονομίας».
Ἡ ἀλλαγή τοῦ συνθήματος ἔγινε διά τῶν ἀποφάσεων τῆς 5ης Ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ
Κ.Κ.Ε. (Ἰανουάριος 1949) αἱ ὁποῖαι γράφουν ἐπ’ αὐτοῦ:
«Στή Βόρεια Ἑλλάδα ὁ μακεδονικός (σλαυομακεδονικός) λαός τάδωσε ὅλα γιά τόν
ἀγῶνα καί πολεμᾶ μέ μία ὁλοκλήρωση ἡρωϊσμοῦ καί αὐτοθυσίας, πού προκαλοῦν τό
θαυμασμό. Δέν πρέπει νά ὐπάρχει καμμιά ἀμφιβολία ὅτι σάν ἀποτέλεσμα τῆς νίκης τοῦ
Δ.Σ. καί τῆς λαϊκῆς ἐπαναστάσεως, ὁ μακεδονικός λαός θά βρεῖ τή πλήρη ἐθνική
ἀποκατάστασή του, ἔτσι ὅπως θέλει ὁ ἴδιος, προσφέροντας σήμερα τό αἷμα του γιά νά τήν
ἀποχτήσει».
(Βλέπε: «Ἡ Ἑλλάδα στό δρόμο πρός τή νίκη μπροστά στήν ἀποφασιστική καμπή ἡ 5η
ὁλομέλεια, τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. ἔκδοσις Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., σελ. 20-21).

158
 13. ΜΙΑ ΚΑΥΣΤΙΚΗ ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΟΥ κ. ΤΣΙΡΙΜΩΚΟΥ ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΘΝΟΠΡΟΔΟΣΙΑΝ ΤΟΥ
Κ.Κ.Ε.

Ἡ ὑπό τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐπαναφορά τοῦ συνθήματος τῆς «ἀνεξαρτήτου Μακεδονίας» διά τῶν
ἀποφάσεων τῆς 5ης Ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. του, (Ἰανουάριος 1949) ἐπροκάλεσε τοιαύτην
ἐντύπωσιν καί μεταξύ τῶν κατά καιρούς συνοδοιπόρων τοῦ Κ.Κ.Ε., ὥστε ὁ κ. Ἡλίας
Τσιριμῶκος νά γράψῃ τά ἑξῆς καυστικώτατα κατά τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε.:
«Ὅπως στά 1925 μιά ἡλίθια ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. δέχτηκε νά λανσάρῃ τό σύνθημα τῆς
«Ἀνεξάρτητης Μακεδονίας καί Θράκης» γιά νά ἐξυπηρετήσῃ τό Βουλγαρικό Κ.Κ. (πρᾶγμα
πού ὠμολογήθηκε ἐκ τῶν ὑστέρων) ἔτσι καί στό 1949 δέχθηκε πάλι νά ὡριμάσῃ καί νά
λανσάρῃ τό σύνθημα «τῆς αὐτοδιάθεσης τοῦ σλαυομακεδονικοῦ λαοῦ» γιά νά
ἐξυπηρετήσῃ τόν ἀγῶνα τῆς Σοβιετικής Ενωσης ἐναντίον τοῦ Τίτο καί τό βουλγαρικό Κ.Κ.
στήν ἐσωτερική του σωβινιστική ἐπεκτατική προπαγάνδα. Καί στίς δύο περιπτώσεις τό
Ἑλληνικό λαϊκό κίνημα θυσιάζεται ὡμά, πρόστυχα, γιά ξένους σκοπούς μέ τήν εὐθύνη μιᾶς
ἀνάξιας ἡγεσίας πού δέν μπόρεσε ποτέ ν’ ἀντισταθῇ σέ τέτοιες συμφορές ἐν ὀνόματι ἑνός
Λαοῦ πού ἀγωνίσθηκε ὅσο κανείς καί δεινοπάθησε καί δεινοπαθεῖ ὅσο κανείς. Κι αὐτή ἡ
ἡγεσία, ἀφοῦ ἔπαιξε μέ τό ἐθνικό αἴσθημα τῶν Ἑλλήνων, μέ τήν ἠλίθια ἐλπίδα ὅτι ἡ
«μαγκιά» της θά θριαμβεύσῃ πάντα καί θά ξεγελάη ἐπ’ ἄπειρον τό Λαό καί θά προσφέρῃ
σάν ἰδιοκτησία του τό λαϊκό κίνημα σ’ ὅποιον τό χρειάζεται, ἔχει τώρα τό θράσος νά
παριστάνει τόν τιμητή τῶν ἄλλων.»
(Βλέπε: «Μάχη» 22 Ὀκτωβρίου 1950, σελ. 3, στήλ. 8).

14. ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΤΑΚΤΙΚΟΣ ΕΛΙΓΜΟΣ

Μετά τήν στρατιωτική του ἧττα τό Κ.Κ.Ε. (Αὔγουστος 1949) ὅτε πλέον ἡ προσπάθειά
του διά τήν κατάληψιν τῆς ἐξουσίας ἐνόπλως ἀπέτυχε καί προκειμένου νά ἀνασυντάξῃ τάς
δυνάμεις, εἶχε πάλιν ἀνάγκην ἐμφανίσεως τίτλων πατριωτικοῦ ἐθνικοῦ κόμματος. Ἔπρεπε
λοιπόν νά ἀποδιώξῃ τήν κατηγορία τοῦ ἀντεθνικοῦ κόμματος καί ἐνόμισεν ὅτι αὐτό τό
ἐπιτυγχάνει πλήν τῶν ἄλλων ψευδοσυνθημάτων των, καί μέ τήν νέαν διακήρυξίν του ὅτι
καί πάλι ἀλλάζει τό σύνθημα τῆς «αὐτονομίας» μέ τό σύνθημα τῆς «ἰσότητος». Τήν
ἀλλαγή αὐτή τήν προβάλλει διά τῶν ἀποφάσεων τῆς 6ης Ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. του
(Ὀκτώβριος 1949). Αὐτό ὅμως δέν σημαίνει ὅτι μέ τήν ἀλλαγή τοῦ συνθήματος τό Κ.Κ.Ε
μετεβλήθη ἀπό κόμμα πρακτορειακόν εἰς κόμμα ἐθνικόν Ἑλληνικόν.
Ἡ ἀλλαγή τοῦ συνθήματος ἔγινε διότι, ὅπως λίαν χαρακτηριστικῶς γράφει ἡ ἡγεσία
του, διά τῆς ἀλλαγῆς ἐξυπηρετοῦνται τά συμφέροντα τῆς «ἐπανάστασης», δηλαδή τοῦ
σοβιετικοῦ ἰμπεριαλισμοῦ.
Ἰδού τί γράφει ἐπ’ αὐτοῦ ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., μετά τήν ἀλλαγήν τοῦ συνθήματος τό
1950:
«Τό βασικό γιά τόν κομμουνιστή εἶναι ν’ ἀναγνωρίζει, τά δικαιώματα τοῦ
καταπιεζομένου ἔθνους. Καί τό βασικό δικαίωμα τοῦ ἔθνους εἶναι τό ζήτημα τῆς
αὐτοδιαθέσεως. Καί τό δικαίωμα τῆς αὐτοδιαθέσεως σημαίνει ὅτι τό ἔθνος ἔχει δικαίωμα
ὄχι μόνο στήν αὐτονομία, μά καί στόν ἀποχωρισμό. Τώρα, ἀνάλογα μέ τήν κάθε φορά
κατάσταση καί τά συμφέροντα τῆς πάλης τοῦ προλεταριάτου τῆς ἐπαναστάσεως,
προωθεῖται ἡ μία ἤ ἡ ἄλλη πλευρά τοῦ ἐθνικοῦ ζητήματος, γιατί τό ἐθνικό σἄν ἐφεδρεία
τῆς προλεταριακῆς ἤ τῆς λαϊκοδημοκρατικῆς ἐπαναστάσεως ὑποτάσσεται σ’ αὐτή. Βασικό
ὅμως καί ὑποχρεωτικό εἶναι γιά τόν κομμουνιστή καί γιά τό προλεταριακό κόμμα, πρῶτο,ἡ
ἀναγνώριση τῆς ἀρχῆς τῆς αὐτοδιαθέσεως μέχρι καί τοῦ ἀποχωρισμοῦ, δεύτερο, ὅτι ἡ
ἀλλαγή στό σύνθημα κάθε φορά «ἀποχωρισμός» ἤ «αὐτονομία», ὑπαγορεύεται φυσικά,
ἀπ’ τό συγκεκριμένο κάθε φορά συμφέρον τῆς Ἐπαναστάσεως. Αὐτό εἶναι τό ἕνα, τό ἄλλο
εἶναι ὅτι ὅταν λέμε «αὐτονομία» ἐννοοῦμε πολιτική αὐτοδιοίκηση, δηλαδή ἐδαφική,
οἰκονομική, κοινωνική, κρατική, ἐκπολιτιστική, ἐκπαιδευτική, θρησκευτική αὐτοδιοίκηση.

159
Τό Κ.Κ.Ε. ἀναγνωρίζει τό δικαίωμα γιά αὐτοδιάθεση μέχρι καί ἀποχωρισμό γιά τό
σλαυομακεδονικό λαό τῆς Μακεδονίας τοῦ Αἰγαίου.
Σωστά ἔκανε ἡ 5η Ὁλομέλεια (Ἰανουάριος 1949) καί ἔβαλε τό ζήτημα αὐτό»...
(Βλέπε: «Δέκα Χρόνια Πάλης –Συμπεράσματα Διδάγματα –Καθήκοντα», Ἔκδοση Κ.Ε.
τοῦ Κ.Κ.Ε., Νοέμβριος 1950, σελ. 124).
Τό Κ.Κ.Ε καί μετά τήν νέα ἀλλαγή τοῦ συνθήματος, δέν ἄλλαξε καί τήν ἰδιότητά του.
Ἐξακολουθεῖ νά εἶναι τό τυφλό ὄργανο τοῦ Σοβιετικοῦ ἰμπεριαλισμοῦ ἐν Ἑλλάδι. Εἰς τήν
περίπτωσίν του ἰσχύει αὐτό που λέει ἡ λαϊκή μας παροιμία: «ὁ λῦκος κί’ ἄν εγέρασε κι’
ἄλλαξε τό μαλλί του, οὔτε τή γνώμη ἄλλαξε οὔτε τή βουλή του».
Τό Κ.Κ.Ε. ἦτο, εἶναι καί θά εἶναι ὁ πράκτωρ τῆς ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ ἐν
Ἑλλάδι. Ἕνα κόμμα σοβιετόδουλον καί σοβιετοκρατούμενον.
Δέν εἶχεν ἄδικον ὁ Ἠλίας Τριριμῶκος ὅταν εἰς ἄρθρον του γράφει τά ἑξῆς διά τήν μέχρι
ἀηδίας Ρωσσοδουλείαν τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τῶν ἀνωτάτων ἡγετῶν του:
«Γιά τό Ἑλληνικό Κομμουνιστικό Κόμμα ἡ πρόσδεση στή διεθνῆ πολιτική τῆς Ε.Σ.Σ.Δ.
(κοινό χαρακτηριστικό ὅλων τῶν Κ.Κ. παίρνει ὄχι μόνο ἀπίθανες διαστάσεις, ἀλλά καί
ἀπίθανες μορφές. Ἡ μηδαμινότητα τῆς ἡγεσίας του κάνει ὥστε μοναδικό προτέρημα πού
ἔχει νά ἐπιδείξῃ εἶναι ἡ τυφλή καί γλοιώδης προσήλωση πρός τήν Ε.Σ.Σ.Δ..
Τώρα τελευταῖα πολλαπλασιάζει τίς ρωσσόφιλες ἐκδηλώσεις. Λέμε ρωσόφιλες γιατί δέν
περιορίζονται στή σημερινή Ε.Σ.Σ.Δ., ἀλλά ἀνατρέχουν στό παρελθόν. Ἐξαιρεῖ τήν Ἁγία
Ρωσία, τήν ὁμόδοξη Ρωσία, πού ΠΑΝΤΟΤΕ ἦταν στό πλευρό τοῦ Ἑλληνικοῦ Λαοῦ ἐνάντια
στούς ἐκμεταλλευτές του. Ἦρθε ἡ ὤρα νά ἀγαπἠσουμε τούς Τσάρους πού τόσο
ἀγαποῦσαν τούς λαούς, ἀρχινώντας ἀπό τόν δικό τους.
Μέ τέτοια νοοτροπία πώς νά περιμένῃ νά κάνῃ ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. νά καταλάβουν καί
οἱ Ρῶσοι τί θέλει ὁ Ἑλληνικός Λαός; Πῶς νά περιμένης ν’ ἀντισταθῇ στήν ἐπέκταση στήν
Ἑλλάδα συνθημάτων πού κάτω ἀπ’ τἰς εἰδικές συνθῆκες τῆς χώρας εἶναι καταστρεπτικά.
Πολλοί συνδέουν τήν ἐξτρεμιστική στροφή τοῦ Κ.Κ.Ε. μέ τήν ἵδρυση καί παραπέρα πορεία
τῆς ΚΟΜΙΝΦΟΡΜ. Ἀλλά τί ἀντιστοιχία ἔχει μέ τό σαμποτάζ τοῦ Σχεδίου Μάρσαλ στήν
Δυτική Εὐρώπη ὁ ἐξτρεμισμός τοῦ Κ.Κ.Ε.; Ἦταν δύσκολο νά γίνῃ κατανοητό ὅτι ἡ
ἐξτρεμιστική τακτική τοῦ Κ.Κ.Ε. ἦταν ΠΑΡΑΦΡΩΝ ΠΟΛΥΤΕΛΕΙΑ γιά ἕνα λαό πού ἀγωνίζεται
γιά στοιχειώδη Δημοκρατία.
Ἀλλά δέν περιορίζεται ἡ γλοιώδης αὐτή συμπεριφορά ἀπέναντι στήν Ε.Σ.Σ.Δ.. Κάθε τί
πού εἶναι ξένος κομμουνισμός καί εἰδικά βαλκανικός, κάνει τήν ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. νά
γονατίζῃ. Περιφρονώντας τό λαό, δέν αἰσθάνθηκε ποτέ τήν ὑπερηφάνεια ἑνός Ἕλληνα
ἡγέτη πού ὁ λαός τῆς Ἑλλάδος πάλαιψε τόσο ὡραῖα ὅσο καί σκληρά: ὅ,τι νἄλεγε ὁ Τίτο,
ὅ,τι νἄλεγε ὁ Δημητρώφ, ὅ,τι νἄλεγε ὁ Χότζα, Εὐαγγέλιο! Δέν μποροῦμε ἐμεῖς νά ξέρουμε
ποιόν ἀκριβῶς ρόλο ἔπαιξε ὁ Τίτο στήν ἔκρηξη τῶν Δεκεμβριανῶν.
Ξέρουμε μόνο πώς διαδίδονται μετά τά Δεκεμβριανά, σάν ἐλαφρυντικό ἀπ’ τό Κ.Κ.Ε.
ὅτι αὐτά τά γεγονότα «ὠφέλησαν τόν Τίτο» γιατί ἀπέσπασε ὅ,τι ἥθελε ἀπό τούς δυτικούς.
Πάντα κάποιον ἄλλον ὠφέλησαν οἱ ἐνέργειες τῶν Ἑλλήνων κομμουνιστῶν καί ὄχι τόν
Ἑλληνικό Λαό. Ποτέ ὅμως δέν ζητήθηκε ἤ δέν κατωρθώθηκε ἀπ’ τό Κ.Κ.Ε. νά κάνουν καί οἱ
ἄλλοι κάτι γιά νά ὠφελήσουν τό Ἑλληνικό Λαϊκό Κίνημα.
Συνέπειες αὐτῆς τῆς νοοτροπίας ἦταν:
1) Ἡ ὅλη ταχτική τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπέναντι στό ἐθνικό ζήτημα.
2) Ἡ τελική θυσία τοῦ Ἑλληνικοῦ κινήματος στή διένεξη Τίτο - ΚΟΜΙΝΦΟΡΜ καί
3) Ὅτι διά μέσου τῆς πολιτικῆς τοῦ Κ.Κ.Ε., ἡ πολιτική τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ
φάνηκε, ὄχι νά ἐνισχύῃ ἀλλά νά χρησιμοποιῇ σἄν προσωρινό πιόνι τό Ἑλληνικό λαϊκό
κίνημα καί νά γελοιποιηθῇ ἔτσι τό σύνθημα τοῦ Κ.Κ.Ε. «γιά ἐθνική ἀνεξαρτησία».
(Βλέπε: «Ἄρθρον τοῦ κ. Ἠλία Τσιριμώκου, εἰς «ΜΑΧΗΝ» Κυριακῆς 29 ης Ὀκτωβρίου
1950, σελ. 3, στήλ. 5, 6, 7).

160
 ΤΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΝ ΚΑΙ Η ΒΑΛΚΑΝΙΚΗ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ

«Μακεδονικόν Ζήτημα» καλεῖται ὁ ἀγών τῶν βαλκανικῶν κρατῶν, συνεπικουρουμένων

ὑπό τῶν κατά καιρούς βλέψεων τῶν Μεγάλων δυνάμεων ἐν τῇ Βαλκανικῇ, πρός
ἐπικράτησίν των εἰς τόν Μακεδονικόν χῶρον. Ἡ ζωτική γεωγραφική καί στρατηγική
σπουδαιότης τῆς Μακεδονίας ἔγκειται εἰς τόν ὑπ΄ αὐτῆς τῆς κυρίας ὁδοῦ ἐκ τῆς Κεντρικῆς
Εὐρώπης πρός τό Αἰγαῖον.
Ἡ Μακεδονία κατέστη ἀπό ἀρχαιοτάτων χρόνων ὄχι μόνον κέντρο γεγονότων
συνταρακτικῶν εἰς τήν παγκόσμιον ἱστορίαν ἀλλά καί ἐχρησιμοποιήθη ὡς τό ἀπαραίτητον
προγεφύρωμα διά τήν ἠγεμονίαν ἐπί τῆς Ἀνατολικῆς Εὐρώπης καί τῆς Ἐγγύς Ἀνατολῆς.
Τό «Μακεδονικόν Ζήτημα» ἀποτελεῖ φάσιν τοῦ Ἀνατολικοῦ Ζητήματος καί
ἐδημιουργήθη περί τά μέσα τοῦ παρελθόντος αιῶνος, ὅταν ἡ Ρωσία ἐν τῇ προσπαθείᾳ της
διά τήν δημιουργίαν τοῦ βουλγαρικοῦ κράτους ὡς προγεφυρώματος τῆς πρός Νότον
ἐπεκτατικῆς της πολιτικῆς, ἐπέτυχε τήν ὑπό τοῦ Σουλτάνου ἀναγνώρισιν τῆ Βουλγαρικῆς
Ἐξαρχίας. Δι’ αὐτῆς ἐδημιουργεῖτο Αὐτοκέφαλος Βουλγαρική Ἐκκλησία μέ προοπτικήν
ἐπεκτάσεώς της εἰς τήν Μακεδονίαν ἐν περιπτώσει καθ’ ἥν τό 2/3 τῶν κατοίκων τῶν
χωρίων τῆς Μακεδονίας ἐζήτουν ταύτην.
Πρός ἐπικράτησιν τῆς Ἐξαρχίας εἰς τήν Μακεδονίαν ἤρχισεν ἐκ μέρους τῶν Βουλγάρων,
τῇ βοηθείᾳ τῶν Ρώσων, ἔντονος προπαγανδιστικός ἀγών ἐπιδιώκων τόν πλήρη
ἐκβουλγαρισμόν τῆς ὑπό τουρκικήν κυριαρχίαν τελούσης Μακεδονίας, τῆς ὁποίας ὀ
πληθυσμός τήν ἐποχήν τῆς τουρκοκρατίας ἦτο μικτός, Ἕλληνες, Βούλγαροι, Τοῦρκοι,
Σέρβοι, Ἀλβανοί, Κουτσόβλαχοι, Ἑβραῖοι, Ἀρμένιοι, Ἀθίγγανοι κ.λπ. και συμβίωνε ἐν τῇ
Μακεδονίᾳ, ἡ ὁποία τήν ἐποχήν ἐκείνην παρουσίαζεν ὄψιν ἐθνολογικοῦ μουσείου, παρ’
ὅλον ὅτι ἡ ἀριθμητική ὑπεροχή τῶν Ἑλλήνων ἐν σχέσει πρός ἄλλας φυλάς δέν ἐπιτρέπει
παρόμοιον χαρακτηρισμόν. Πράγματι, ὡς αἱ ἐπίσημοι στατιστικοί τῆς Ὀθωμανικῆς
Αὐτοκρατορίας ἀποδεικνύουν, ἡ ὑπεροχή τῶν Ἑλλήνων ἔναντι τῶν ἄλλων ἐθνῶν ἦτο
ἀπόλυτος, τόσον ἀριθμητικῶς ὅσον καί πνευματικῶς.

Τό 1878 ἡ Ρωσία διά τῆς Συνθήκης τοῦ Ἁγίου Στεφάνου, παραβλέπουσα τά δίκαια τοῦ
Ἑλληνισμοῦ, ἐδημιούργει τήν Μεγάλην Βουλγαρίαν, ἦτοι αὐτόνομον ἡγεμονίαν τῆς
Βουλγαρίας ὑπό τήν κυριαρχίαν τοῦ Σουλτάνου, ἐκτεινομένην ἀπό τοῦ Εὐξείνου Πόντου
μέχρι τοῦ Δρύνου καί ἀπό τοῦ Δουνάβεως μέχρι τοῦ Αἰγαίου Πελάγους.
Ἡ Βουλγαρία διά τῆς ἐξαιρετικῆς στρατηγικῆς καί γεωγραφικῆς θέσεώς της ἀπετέλει τό
καταλληλότερον προγεφύρωμα τῆς πρός τήν Μεσόγειο γεωπολιτικῆς πλημμύρας τοῦ
σλαυϊκοῦ ὄγκου.
Ἡ Ρωσία, ἐν τῇ προσπαθείᾳ της πρός ἐξεύρεσιν διεξόδου εἰς τήν Μεσόγειον ἐπετύγχανε
τήν δημιουργία μεγάλου βουλγαρικοῦ κράτους ὡς δορυφόρου καί προγεφυρώματος τῆς
πολιτικῆς της πρός ἐγκαθίδρυσιν ρωσικῆς ἡγεμονίας ἐπί τῆς Κων/λεως καί τῶν Στενῶν. Ἡ
Συνθήκη ὅμως τοῦ Ἁγίου Στεφάνου ἔθιγε σοβαρώτατα τά συμφέροντα τῶν ἄλλων
Μεγάλων Δυνάμεων, αἱ ὁποῖαι διά τῆς Συνθήκης τοῦ Βερολίνου τοῦ ἰδίου ἔτους, ἠκύρωσαν
τήν Συνθήκην τοῦ Ἁγ. Στεφάνου, ματαιωθείσης οὕτω τῆς πραγματοποιήσεως τῆς Μεγάλης
Βουλγαρίας.
Ἔκτοτε ὅμως, ἡ Συνθήκη τοῦ Ἁγίου Στεφάνου παρέμεινεν διά τούς Βουλγάρους τό
ὄνειρον τό ὁποῖον πάσῃ θυσίᾳ ἀνέλαβον νά πραγματοποιήσουν.

Πρῶτον βῆμα διά τήν ἐπίτευξιν τοῦ ὡς ἄνω σκοποῦ ὑπῆρξε τό πραξικόπημα δι’ οὗ
προσηρτήθη ἡ Ἀνατολική Ρωμυλία ὑπό τῆς Βουλγαρίας τό 1885 καί ἡ ἐξόντωσις τοῦ
ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ.
Τό 1893 ἱδρύεται εἰς τήν Θεσ/νίκην, μέ σκοπόν τήν κατάκτησιν τῆς Μακεδονίας, ἡ
βουλγαρική ὀργάνωσις ΕΜΕΟ (Ἑσωτερική Μακεδονική Ἐπαναστατική Ὀργάνωσις) ὑπό τῶν
Γκότσε Ντέλτσεφ, Νταμιάν Γκροῦεφ καί Σαντάσκι, γνωστή ἐπίσης καί ὡς ἡ «ὀργάνωσις

161
τῶν Σεντραλιστῶν». Αὐτή, πρός παραπλάνησιν τῆς κοινῆς γνώμης, ρίπτει τό σύνθημα. «Ἡ
Μακεδονία διά τούς Μακεδόνας» καί ἐργάζεται διά τήν αὐτονόμησιν τῆς Μακεδονίας, μέ
τήν ἐλπίδα ὅτι κατόπιν τῆς δημιουργίας μακεδονικοῦ κράτους δέν θά ἦτο δύσκολος ἡ
πραξικοπηματική ἐνσωμάτωσις τούτου μετά τῆς Βουλγαρίας κατά τό παράδειγμα τῆς
ἀτυχοῦς ἑλληνικωτάτης Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας.
Τήν ἄμεσον προσάρτησιν τῆς Μακεδονίας εἰς τήν Βουλγαρίαν ἀνέλαβε νά
πραγματοποιήσῃ μία ἄλλη ὀργάνωσις, τό Ἀνώτατον Βουλγαρικόν Κομιτᾶτον, γνωστόν ὡς ἡ
ὀργάνωσις τῶν Βερχοβιστῶν, ἥτις μέ ἕδραν τήν Σόφιαν καί τῇ βοηθείᾳ τῆς βουλγαρικῆς
κυβερνήσεως ἤρχισεν ἔνοπλον δρᾶσιν πρός ἀπόσπασιν τῆς Μακεδονίας, ἐκ τῶν τουρκικῶν
χειρῶν καί ἐξόντωσιν τοῦ ἑλληνικοῦ στοιχείου, ὅπερ ἀπετέλει, ὡς εἴπομεν, τό
πολυπληθέστερον ἐν Μακεδονίᾳ.
Ἀρχηγοί τῆς ὀργανώσεως Βερχοβιστῶν ἦταν ὁ Ντότσεφ, ὁ Μιχαϊλόφσκυ καί ἀργότερον
ὁ Μπόρις Σαράφωφ.
Ἡ ἀναληφθεῖσα κατά τοῦ ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ ἔνοπλος δρᾶσις τῶν βουλγαρικῶν
κομιτάτων εἶχεν ὡς ἀποτέλεσμα τήν ὀργάνωσιν ὑπό τοῦ Δημητρίου Καλαποθάκη,
Στεφάνου Δραγούμη καί Παύλου Μελᾶ ἐπιτροπῆς πρός συντονισμόν τοῦ μακεδονικοῦ
ἀγῶνος διά τήν ἀντιμετώπισιν τοῦ κινδύνου καί διάσωσιν τοῦ δεινοπαθοῦντος ἑλληνισμοῦ
τῆς Μακεδονίας ἐκ τοῦ ὁλοσχεροῦς ἐξαφανισμοῦ.
Ἐντός διετίας τά Ἑλληνικά σώματα ἐν Μακεδονίᾳ ἐπεβλήθησαν καί συνέχισαν
νικηφόρως τόν ἀγῶνα μέχρι τοῦ 1908, ὁπότε ἡ Νεοτουρκική ἐπανάστασις ἐπέφερε τήν
διάλυσιν ὅλων τῶν ἐν Μακεδονίᾳ ἐνόπλων ἀνταρτικῶν σωμάτων.
Τό 1912-1913 κατόπιν τοῦ πρώτου βαλκανικοῦ πολέμου ἀπελευθεροὺται ἡ Μακεδονία
ὑπό τῶν συμμάχων βαλκανικῶν κρατῶν: Ἑλλάδος, Σερβίας καί Βουλγαρίας.
Κατόπιν τῶν ὑπερβολικῶν ἀξιώσεων τῆς Βουλγαρίας, ἀπαιτούσης ὁλόκληρον τήν
Μακεδονίαν δι’ ἐαυτήν, διασπᾶται ἡ βαλκανική Συμμαχία καί κατόπιν αἰφνιδιαστικῆς
ἐπιθέσεως τοῦ βουλγαρικοῦ στρατοῦ κατά τῶν πρώην συμμάχων Ἑλλάδος καί Σερβίας,
ἐκρήγνυται ὁ δεύτερος Βαλκανικός πόλεμος, κατά τόν ὁποῖον ἠττηθέντες οἱ Βούλγαροι
ἐγκαταλείπουν τήν Μακεδονίαν, ἀφοῦ προέβησαν εἰς σφαγάς τοῦ πληθυσμοῦ, λεηλασίας
καί πυρπολήσεις πόλεων.

Τό 1913, δυνάμει τῆς Συνθήκης τοῦ Βουκουρεστίου τοῦ ἰδίου ἔτους, ἐγένετο ἡ
διανομή τῆς Μακεδονίας μεταξύ Ἑλλάδος, Σερβίας καί Βουλγαρίας εἰς τά ὅρια περίπου τῆς
σημερινῆς πολιτικῆς διαιρέσεώς της. Τό μεγαλύτερον μέρος (34.602, 5 τ.χ. ἤτοι τό 51,5%
τῆς ὅλης Μακεδονίας), παρεχωρήθη εἰς τήν Ἑλλάδα, ἄλλο τμῆμα (25.774 τ.χ. ἤτοι τό
38,5%) παρεχωρήθη εἰς τήν Σερβίαν, εἰς δέ τήν Βουλγαρίαν παρεχωρήθη τό μικρότερον
(6.789,2 τ.χ. ἤτοι τό 10,1% τῆς ὅλης Μακεδονίας).
Ἡ διανομή αὕτη, κρινομένη ἐκ τῆς διαιρέσεως τῆς Μακεδονίας εἰς δύο ζώνας,
Ἑλληνικήν καί Σερβικήν, δύναται νά θεωρηθῇ δικαία διανομή, ληφθέντων ὑπ’ ὄψιν τῶν
ἐθνολογικῶν δεδομένων, παρ’ ὅλον ὅτι ἑλληνικώταται περιοχαί, ὡς ἡ περιοχή τοῦ
Μοναστηρίου καί ἡ περιοχή τοῦ Μελενίκου παρέμειναν ἔξω τῶν ἑλληνικῶν συνόρων.
Ἡ διανομή ὅμως τῆς σλαυϊκῆς ζώνης μεταξύ Βουλγαρίας καί Σερβίας δέν ἐγένετο βάσει
τοῦ ἐθνολογικοῦ χαρακτῆρος τῶν περιοχῶν, πρᾶγμα ὅπερ εἶχεν ὡς ἀποτέλεσμα τήν
ἀπόδοσιν εἰς τήν Σερβίαν τμήματος τῆς Μακεδονίας, κατωκημένου ὑπό Βουλγάρων κατά
συντριπτικήν πλειοψηφίαν.
Ὁ ἀκραιφνής ἑλληνικός χαρακτήρ τοῦ εἰς τήν Ἑλλάδα ἐκχωρηθέντος τμήματος τῆς
Μακεδονίας δέν ἐπέτρεπε τήν δημιουργίαν «Μακεδονικοῦ ζητήματος» ἐν Ἑλλάδι, παρ’ ὅλον
ὅτι ἡ ὕπαρξις, συμφώνως πρός τάς ἑλληνικάς στατιστικάς τοῦ 1913, 104.000 Βουλγάρων
εἰς τήν Ἑλλάδα ἠδύνατο νά προκαλέσῃ μεγίστας δυσκολίας. Εἰς τήν Σερβικήν Μακεδονίαν
ὅμως ὑφίσταται σοβαρόν Μακεδονικόν ζήτημα, καθ’ ὅτι οἱ 600.000 των Βουλγαροφρόνων
σλάβων τῆς περιοχῆς ἐδημιούργουν πραγματικήν ἀναστάτωσιν εἰς τό σερβικόν κράτος. Ἐπί
πλέον, ἡ εἰς βάρος τῆς Βουλγαρίας καί πρός ὄφελος τῆς Σερβίας συνοριακή διαρρύθμισις

162
τοῦ 1913 συνετέλεσαν εἰς τήν ὑπό τῆς Βουλγαρίας διαρκῆ ἀνακίνησιν τοῦ Μακεδονικοῦ
ζητήματος καί τήν διαιώνισιν τῆς χαώδους ἐν Μακεδονίᾳ καταστάσεως.

Κατά τόν πρῶτον Παγκόσμιον Πόλεμον οἱ Βούλγαροι ἐλπίζοντες ὅτι ἡ νίκη τῶν
Κεντρικῶν Δυνάμεων θά ἐξησφάλιζε τήν εἰς αὐτούς ἐκχώρησιν τῆς Μακεδονίας ὁλοκλήρου,
συνεμάχησαν μετά τῆς Γερμανίας, κατέλαβον τμῆμα τῆς ἑλληνικῆς καί τῆς σερβικῆς
Μακεδονίας καί προσεπάθησαν διά μίαν εἰσέτι φοράν τόν ἐκβουλγαρισμόν τῆς Μακεδονίας,
προβαίνοντες εἰς ἀκατανομάστους πράξεις βαρβαρότητος ἐν τῇ ἑλληνικῇ Μακεδονία, ὅπου
ὁ πληθυσμός ἦτο ἑλληνικός.
Μετά τόν ἀτυχῆ διά τήν Βουλγαρίαν παγκόσμιον πόλεμον αἱ διεθνεῖς συνθῆκαι
ἐπέβαλον εἰς αυτήν, ὅπως ἐγκαταλείπουσα τά περί ἀμέσου προσαρτήσεως τῆς Μακεδονίας
σχέδιά της, ἐπανέλθῃ εἰς τήν τακτικήν τῆς αὐτονομήσεως τῆς Μακεδονίας. Πρός τόν
σκοπόν αὐτόν ἐκινήθησαν καί ἀνέπτυξαν πλουσίαν αὐτονομιστικήν δρᾶσιν αἱ ὀργανώσεις
τῶν Σεντραλιστῶν και Βερχοβιστῶν, οἱ ὁποῖοι κατόπιν ἐσωτερικῆς διαμάχης μεταξύ των
κατά τά ἔτη 1922-23 συνεχωνεύθησαν εἰς μίαν ὀργάνωσιν τήν «ΒΑΤΡΕΣΝΑ
ΜΑΚΕΝΤΟΝΣΚΑ ΡΕΒΟΛΟΥΤΣΙΟΝΑΡΝΑ ΟΡΓΚΑΝΙΖΑΤΣΙΑ» (Ἐσωτερικήν Μακεδονικήν
Ἐπαναστατικήν Ὀργάνωσιν –Ε.Μ.Ε.Ο.). Αὕτη εἶναι γνωστή εἰς τήν ἀγγλικήν ὡς Ι.Μ.R.Ο.
INTERNAL MACEDONIAN REVOLUTIONARY ORGANISATION) καί ἔχει τοπικάς ὀργανώσεις
εἰς Η.Π.Α., Καναδᾶ, Αὐστραλία, Βραζιλίαν, Ἰταλίαν καί ἀλλαχοῦ γνωστάς ὡς Μ.R.Ο.
Κατά τήν περίοδον αὐτήν ἔρχεται καί ἡ κομμουνιστική αὐτονομιστική ἀνάμιξις εἰς τό
«Μακεδονικό Ζήτημα».
Τό 1921 ἱδρύεται εἰς τήν Βουλγαρίαν ὑπό τῶν αὐτονομιστῶν Μακεδόνων
κομμουνιστῶν ἵδιον κομιτᾶτον, τῶν Φεντεραλιστῶν, τό ὁποῖον καί διακηρύσσει ὡς σκοπόν
τήν δημιουργίαν ἀνεξαρτήτου Μακεδονικοῦ κράτους.
Τό ἑπόμενον ἔτος 1922 ἱδρύεται ἡ Βαλκανική Κομμουνιστική Ὁμοσπονδία, ἡ ὁποία
τελοῦσα ὑπό τήν ἀρχηγίαν Βουλγάρων ὡς ὁ Βασίλ Κολάρωφ καί Γκιώργκι Δημητρώφ,
ἀποφασίζει κατά τό συνέδριον της ἐν Μόσχᾳ τοῦ 1923, τήν δημιουργίαν ἀνεξαρτήτου
Μακεδονικοῦ κράτους, μέλους τῆς Βαλκανικῆς Κομμουνιστικῆς Ὁμοσπονδίας.

Ἡ ἐπικράτησις τοῦ κομμουνισμοῦ εἰς τήν Ρωσίαν δέν ἐπέφερεν οὐδεμίαν μεταβολήν εἰς
τήν ἐπεκτακτικήν της πολιτικήν. Ἡ σοβιετική πολιτική συνέχισεν τήν συστηματικήν καί
ἐπίμονον προσπάθειαν τῶν Τσάρων διά τήν κυριαρχίαν τῶν Βαλκανίων καί τῆς Μεσογείου.
Ἡ δημιουργία άνεξαρτήτου μακεδονικοῦ κράτους, μέ διέξοδον εἰς τήν Μεσόγειον θά
καθίστατο χρησιμώτατον προγεφύρωμα εἰς χεῖρας τῆς κομμουνιστικῆς Ρωσίας.

Δι’ ὅ καί ἡ Ρωσία, υἱθετήσασα τό βουλγαρικόν αὐτό σχέδιον, ἔπεισε τό ἑλληνικόν

κομμουνιστικόν κόμμα, ὅπως ἀποδεχόμενον τάς ἀποφάσεις τῆς Βαλκανικῆς Κομμουνιστικῆς
Ὁμοσπονδίας προπαγανδίσῃ ὑπέρ τῆς αὐτονομήσεως τῆς Μακεδονίας.
Ἡ ἐφημερίς «Ριζοσπάστης» τήν 14-12-1924 ἐδημοσίευσε μανιφέστο περί ἀποδοχῆς ἐκ
μέρους τοῦ Κ.Κ.Ε. τῶν ἀποφάσεων τοῦ συνεδρίου τῆς Μόσχας τῆς Βαλκανικῆς
Κομμουνιστικῆς Ὁμοσπονδίας.
Καθ’ ὄν χρόνον τό Κ.Κ.Ε., πιστόν εἰς τήν γραμμήν τῆς ὑπό τήν Βουλγαρικήν ἡγεσίαν
τελούσης βαλκανικῆς Κομμουνιστικῆς Ὀμοσπονδίας, ἠμφισβήτει τήν ἑλληνικότητα τῆς
Μακεδονίας καί ἐκηρύσσετο ὑπέρ τῆς «αὐτοδιαθέσεως καί ἐθνικῆς ἐλευθερίας τῶν
Μακεδόνων» αἱ μετακινήσεις τῶν πληθυσμῶν εἰς τήν Βαλκανικήν εἶχαν ἐξασφαλίσει τήν
συντριπτικήν ὑπεροχήν τοῦ ἑλληνικοῦ στοιχείου, τό ὁποῖον ἀπετέλη πλέον τό 92% τῆς
ἑλληνικῆς καί τό 52% τοῦ πληθυσμοῦ τῆς ὅλης Μακεδονίας.
Συμφώνως πρός τήν Σύμβασιν τοῦ Νεϊγύ τοῦ 1919 «περί ἐθελουσίας μεταναστεύσεως
τῶν ἐν Ἑλλάδι καί Βουλγαρία φυλετικῶν μειονοτήτων» 66.000 Βούλγαροι ἀνεχώρησαν ἐκ
τῆς Ἑλλάδος κατά τήν περίοδον 1923-1924. Ἡ ὁλοκληρωτική ἑλληνικότης τῆς Μακεδονίας
ἐπετεύχθη ὅταν ἐπραγματοποιήθη ἡ ἀνταλλαγή τῶν ἑλληνοτουρκικῶν πληθυσμῶν.

163
 Διά τῆς συνθήκης τῆς Λωζάνης τοῦ 1923 «περί ὑποχρεωτικῆς ἀνταλλαγῆς τῶν
ἑλληνοτουρκικῶν πληθυσμῶν» ἀνεχώρησαν 348.000 Τοῦρκοι ἐξ Ἑλλάδος καί ἀντ’ αὐτῶν
638.353 Ἕλληνες ἐγκατεστάθησαν εἰς τήν Μακεδονίαν.
Ἡ ἐπίσημος ἑλληνική ἀπογραφή τοῦ 1928 ἔδωσε τά ἀκόλουθα ἀποτελέσματα διά τήν
Ἑλληνικήν Μακεδονίαν:
Ἕλληνες: 1.237.000
Σλαβόφωνοι: 82.000
Ἕτεροι: 93.000

Παρ’ ὅλην τήν ἀτράνταχτον ἀλήθειαν τῆς καθολικῆς ἑλληνικότητος τῆς Μακεδονίας, οἱ
Ἕλληνες κομμουνισταί συνέχισαν τήν αὐτονομιστικήν των δρᾶσιν μέχρι τοῦ 1935, ὁπότε
τό Κ.Κ.Ε., ἐγκαταλείπει τό σύνθημα τῆς «αὐτοδιαθέσεως τῆς Μακεδονίας» καί ἀσπάζεται τό
σύνθημα τῆς «ἰσοτιμίας καί ἰσοπολιτείας εἰς τίς ἐθνικές μειονότητες τῆς Μακεδονίας καί
Θράκης μέσα εἰς τά πλαίσια τῆς ἑλληνικῆς ἐπικρατείας».
Τό ζήτημα τῆς αὐτονομήσεως τῆς Μακεδονίας ἐνεφανίσθη ἐντονώτερον μετά τόν Β΄
Παγκὀσμιον Πόλεμον. Κατά τόν Πόλεμον τοῦτον ἡ Βουλγαρία ἐλπίζουσα ὅτι ἡ νίκη τῆς
Γερμανίας θά ἐπέφερε τήν ὑπ’ αὐτῆς προσάρτησιν τῆς Μακεδονίας προσχωρεῖ εἰς τόν
Ἄξονα καί καταλαμβάνει τήν Ἀνατολικήν ἑλληνικήν Μακεδονίαν καί Δυτικήν Θράκην, καθώς
καί τήν Γιουγκοσλαβικήν Μακεδονίαν.
Διά τρίτην φοράν ἐντός ἡμίσεος αἰῶνος ἡ Βουλγαρία προσπαθεῖ νά ἐκβουλγαρήσῃ
βάσει προδιαγεγραμένου σχεδίου τά καταληφθέντα ἐδάφη.
Παρ’ ὅλον ὅτι ὁ πληθυσμός τῆς γιουγκοσλαβικῆς Μακεδονίας ἦτο ὡς ἐπί τό πλεῖστον
βουλγαρόφρων, ἡ βουλγαρική κατοχή τοῦ 1941-1944 ἀπεγοήτευσε μέγα μέρος τοῦ
πληθυσμοῦ, πρᾶγμα ὅπερ ὑπεβοήθησε μεγάλως τόν στρατάρχην Τίτο εἰς τήν
πραγματοποίησιν τοῦ μακεδονικοῦ σχεδίου του.
Είς τήν ἑλληνικήν Μακεδονίαν ὅπου δέν ὑφίστατο σλαβικός πληθυσμός ἡ βουλγαρική
θηριωδία εἰς τήν ἐκτέλεσιν τοῦ προγράμματος πλήρους ἐξαφανισμοῦ τοῦ ἑλληνικοῦ
στοιχείου κατέστη παροιμιώδης.
Ἐκτός τῆς Ε.Μ.Ε.Ο., ἡ ὁποία ἀνέπτυξε πλουσιωτάτη δρᾶσιν ἐξοντώσεως τῶν Ἑλλήνων,
πρός δῆθεν ἀντιμετώπισιν τοῦ κομμουνιστικοῦ κινδύνου, αἱ βουλγαρικαί ἀρχαί κατοχῆς
ἵδρυσαν διαφόρους ὀργανώσεις γνωστάς ὡς ΟΧΡΑΝΑ, αἵτινες, ἀποτελούμεναι καθ’
ὁλοκληρίαν ἀπό Κομιτατζῆδες, ἕδρασαν κυρίως εἰς τήν δυτικήν Μακεδονίαν εἰς βάρος τοῦ
ἑλληνισμοῦ.
Τρίτη δέ ὀργάνωσις ἱδρυθεῖσα κατόπιν συμφωνίας μετά τοῦ ΕΑΜ ὑπό τοῦ Βουλγάρου
ὑπολοχαγοῦ Κάλτσεφ ἦτο τό ΣΝΟΦ (Σλαβομακεντόνσκυ Ναρόντεν Ὀσφομποντίτελεν
Φρόντ: Σλαβομακεδονικόν Λαϊκόν Ἀπελευθερωτικόν Μέτωπον). Τό ΣΝΟΦ ἀπετέλει τό ΕΑΜ
τῶν Σλαβομακεδόνων, οἵτινες ἀντιληφθέντες ὅτι ἡ νίκη θά ἔκλινε μέ τό μέρος τῶν
συμμάχων ἐγκατέλειψαν τήν φιλοαξονικήν πολιτικήν των καί ἤρχισαν αὐτονομιστικήν
δρᾶσιν.

Ἡ ἀτυχής διά τήν Βουλγαρίαν ἔκβασις τοῦ Β΄ Παγκοσμίου πολέμου ἐξηνάγκασε τούς
μεταπολεμικῶς ἀναλαβόντας τήν διακυβέρνησιν τῆς χώρας κομμουνιστάς, ὅπως
προσαρμοζόμενοι πρός τό μεταπολεμικόν διεθνές κλῖμα, ἐπιζητήσουν τήν δημιουργίαν
ἀνεξαρτήτου Μακεδονικοῦ κράτους.
Ἀξιοσημείωτον εἶναι ὅτι ἡ Βουλγαρία ὀσάκις δέν δύναται νά διεκδικήσῃ τούς
Μακεδόνας ὡς Βουλγάρους διά τήν ἄμεσον προσάρτησιν τῆς Μακεδονίας, ἐπανέρχεται εἰς
τήν τακτικήν τῆς αὐτονομήσεως τῆς Μακεδονίας, καλυπτομένη ὑπό τό πρόσχημα τῆς
ὑπάρξεως ἰδίας Μακεδονικῆς Ἐθνότητος, ἥτις βάσει τῆς ἀρχῆς τῆς αὐτοδιαθέσεως τῶν
λαῶν, θά ἠδύνατο ν’ ἀποτελέσῃ ἰδιαίτερον κράτος.
Τό ΣΝΟΦ κατά τά τέλη τοῦ 1944, ἐγκαταλείψαν ἐκθέτους τούς Βουλγάρους καί τό
ΕΑΜ, μετεστράφη καί προσεκολλήθη εἰς τόν Τίτο, ὁ ὁποιος υἱοθετήσας τήν θεωρίαν περί

164
ὑπάρξεως χωριστῆς Μακεδονικῆς ἐθνότητος και ἐγκολπωθείς δι’ ἐαυτόν τό «Μακεδονικόν
Ζήτημα», ἐπενόησενν τήν «Λαϊκήν Δημοκρατίαν τῆς Μακεδονίας» ὡς αὐτόνομον δῆθεν
κράτος ἐντός τῆς γιουγκοσλαβικῆς ὁμοσπονδίας.
Ἡ πρωτοβουλία ἐπί τοῦ Μακεδονικοῦ περιῆλθεν οὕτω ὁριστικῶς εἰς χεῖρας τοῦ Τίτο, ὁ
ὁποῖος δημιουργήσας τό «κράτος διά τό ὁποῖον οἱ Μακεδόνες ἠγωνίζοντο», ἐπεδίωξε τήν
εἰς τοῦτο ἐνσωμάτωσιν τῆς ἑλληνικῆς καί βουλγαρικῆς Μακεδονίας μετά τῆς Λαϊκῆς
Δημοκρατίας τῆς Μακεδονίας ἐντός τῶν συνόρων τῆς Γιουγκοσλαβίας.
Πρός τόν σκοπόν αὐτόν δημιουργεῖται τό ΝΟΦ (Ναρόντεν Ὀσβομποντίτελεν Φρόντ:
Λαϊκόν Ἀπελευθερωτικόν Μέτωπον) καί ἄρχεται ἡ ἐπίθεσις τῶν Ἑλλήνων
κομμουνιστοσυμμοριτῶν κατά τῆς ἑλληνικῆς Μακεδονίας.
Ἡ προσάρτησις τῆς βουλγαρικῆς εἰς τήν γιουγκοσλαβικήν Μακεδονίαν ἐφάνη ὅτι θά
ἐπραγματοποιεῖτο ὅταν κατόπιν Ρωσικῆς πιέσεως ἡ Βουλγαρία συγκατετέθη εἰς τήν
ἐπίλυσιν τοῦ «Μακεδονικοῦ Ζητήματος» συμφώνως πρός τάς γιουγκοσλαβικάς ἀπόψεις.
Διά τῆς συμφωνίας τοῦ Μπλέντ τόν Αὔγουστον 1947 περί ἀναπτύξεως τῶν δύο
κρατῶν εἰς Ὁμοσπονδίαν τῶν Νοτίων Σλάβων, ἡ Βουλγαρία συνεφώνησε τήν παραχώρησιν
τῆς Μακεδονίας τοῦ Πιρίν εἰς τήν «Λ. Δ. Μακεδονίας» τοῦ Τίτο ὑπό τήν προϋπόθεσιν τῆς
δημιουργίας πρῶτον τῆς Ὁμοσπονδίας τῶν Νοτίων Σλάβων. Οὕτω οἱ Βούλγαροι
ἀνεγνώρισαν τήν γιουγκοσλαβικήν πρωτοβουλίαν ἐπί τοῦ Μακεδονικοῦ καί ἐδέχθησαν νά
ὀργανώσουν ἐπί μειονοτικῆς βάσεως τούς Βουλγαρομακεδόνας τοῦ Πιρίν κατά τάς
ὑποδείξεις τῶν Σκοπίων.
Ἡ συμμαχία αὕτη Βουλγαρίας - Γιουγκοσλαβίας και ἡ ἀπίστευτος συμφωνία των ἐπί
τοῦ Μακεδονικοῦ ἀπετέλεσαν τήν σοβαρωτέραν ἀπειλήν κατά τῆς ἀκεραιότητος τῆς
Ἑλλάδος, διότι διά πρώτην φοράν τῇ ἐπιταγῇ τῆς Ρωσίας παρουσιάζονται συνηνωμένα τά
δύο αὐτά κράτη ἐπί τοῦ τρόπου δράσεως, πρός ἐπίτευξιν τῶν πανσλαβιστικῶν σχεδίων, ἐπί
θέματος ὅπερ κατά τό παρελθόν ἀπετέλει μόνιμον ἑστίαν ἔριδος τῶν δύο σλαβικῶν
κρατῶν.
Ἡ δημιουργία τῆς Ὁμοσπονδίας τῶν Νοτίων Σλάβων τελικῶς δέν ἐπετεύχθη διότι ὁ
Τίτο ἀπέβλεπεν εἰς τήν ὑπαγωγήν τῆς Βουλγαρίας ὡς 7 ης Δημοκρατίας εἰς τό
γιουγκοσλαβικόν ὁμοσπονδιακόν κράτος, ἐνῶ οἱ Βούλγαροι ηὐνόουν τήν δημιουργίαν
διαδικοῦ κράτους μέ ἰσοτιμίαν τῆς Βουλγαρίας καί τῆς Γιουγκοσλαβίας.
Εἰς ἐκ τῶν λόγων τῆς μή πραγματοποιήσεως τῆς Ὁμοσπονδίας τῶν Νοτίων Σλάβων
ὑπῆρξεν ἡ ἀντίδρασις τῶν Δυτικῶν Δυνάμεων, αἱτινες ἐπεμβᾶσαι ἐν ὀνόματι τῆς Συνθήκης
τῆς Εἰρήνης μέ τήν Βουλγαρίαν ἀπαγόρευσαν αὐτήν νά συνάπτῃ συμφωνίας θιγούσας τά
κυριαρχικά της δικαιώματα. Ὁ κυριώτερος λόγος, ἐν πάσῃ περιπτώσει, εἶναι ἡ μεταστροφή
εἰς τήν πολιτικήν τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως, ἥτις ἀντιληφθεῖσα ὅτι ἡ Γιουγκοσλαβία
ἐξελίσσετο εἰς ἰσχυράν Βαλκανικήν Ὁμοσπονδίαν, μέ τόν Τιτοϊσμόν ὡς ἰδίαν πολιτικήν
ἔκφρασιν καί φοβουμένην τήν ἐξουδετέρωσιν τῆς ἐπιρροῆς της εἰς τήν Βαλκανικήν
ἐπεχείρησε διά τῆς «τεθλασμένης» νά δώσῃ τήν ἡγεσίαν τῆς Βαλκανικῆς Κομμουνιστικῆς
Ὁμοσπονδίας εἰς τήν Βουλγαρίαν.

Οὕτως εἶχον τά πράγματα ὅτε κατ’ Ἰούνιον 1948 ἡ ρῆξις Τίτο-Κομινφόρ ἐπανέφερε τήν
Ρωσίαν εἰς τήν πατροπαράδοτον πολιτικήν της τῆς ἀπεριορίστου ὑποστηρίξεως τῶν περί
Μακεδονίας Βουλγαρικῶν ἀπόψεων.
Διά τήν Ἑλλάδα τό κλείσιμον τῶν ἑλληνο-γιουγκοσλαβικῶν συνόρων ἐσήμανε τήν
καταδίκην εἰς ἀποτυχίαν τοῦ κομμουνιστικοῦ ἀγῶνος πρός ἀπόσπασιν ἐκ τῆς Ἑλλάδος τοῦ
εἰς αὐτήν ἀνήκοντος τμήματος τῆς Μακεδονιας.
Ὡς πρός τήν Κόμινφορμ, αὐτή ἐπανῆλθεν εἰς τήν πολιτικῆν τῆς δημιουργίας
ἀνεξαρτήτου καί ἱσοτίμου μακεδονικοῦ κράτους ἐντός τῶν πλαισίων τῆς Βαλκανικῆς
Κομμουνιστικῆς Ὀμοσπονδίας, τό δέ Κ.Κ.Ε. κατ’ Ἰανουάριον 1949, δι’ ἀποφάσεως τῆς 5ης
Ὁλομελείας ἐτροποποίησε τήν θέσιν τοῦ 1935 περί ἰσοτιμίας καί ἐπανῆλθε εἰς τήν θέσιν
τοῦ 1924 περί αὐτονομήσεως τῆς Μακεδονίας.

165
 Συμμορφωθέν οὕτω τό Κ.Κ.Ε. πρός τήν νέαν γραμμήν διέλυσε τό κατ’ Ἀπρίλιον τοῦ
1952 καί ἀντ’ αὐτοῦ ἵδρυσε διά τά σλαβομακεδονικά κομματικά στελέχη του τήν «Λαϊκο-
ἀπελευθερωτικήν ἐπαναστατικήν ὀργάνωσιν «ΗΛΙΝΤΕΝ» ὡς «συνεχίστριαν τῆς
ἐπαναστάσεως του ΗΛΙΝΤΕΝ καί τῶν κατωτέρων παραδόσεων τοῦ μακεδονικοῦ λαοῦ».
Μετά τό θάνατο τοῦ Στάλιν τό 1952 ἡ Σοβιετική κυβέρνησις, ἐν τῆ προσπαθεία
προσεταιρισμοῦ τῆς Γιουγκοσλαβίας ἤρχσε πάλιν νά ἐξασκῇ πιέσεις ἐπί τῆς Βουλγαρίας,
όπως προβῇ είς ὑποχωρήσεις ἐπί τοῦ Μακεδονικοῦ, ἡ τελευταία δέ ἤρχισε τό 1954 νά
ἐμφανίζεται προσανατολισμένη πρός τήν ἰδέαν τῆς παραιτήσεως ἐκ τῆς Μακεδονίας τοῦ
Πιρίν, χωρίς ν’ ἀποσαφηνίζῃ ὅμως κατά πόσον ἡ ἐκχώρησις αὕτη θά γίνῃ εἰς ἕν
ἀνεξάρτητον μακεδονικόν κράτος εἰς τό ὁποῖον θά κληθοῦν Ἑλλάς καί Γιουγκοσλαβία νά
παραδώσουν τά σλαβοκατοικούμενα τμήματα τῆς Μακεδονίας ἤ εἰς τήν περιφέρειαν της
Μακεδονίας, ἐντός τῶν γιουγκοσλαβικῶν συνόρων.
Μέ τήν σύσφιξιν τῶν σχέσεων Τίτο - Σοβιετικῆς Ἑνώσεως ἠμβλύνθη σημαντικῶς ὁ
ὀξύς χαρακτήρ τῆς περί τοῦ Μακεδονικοῦ Βουλγαρογιουγκοσλαβικῆς διαμάχης, ἤρχισε δέ
συνεργασία τῶν δύο κρατῶν ὑπό σοβιετικήν καθοδήγησιν διά τήν ἀπό κοινοῦ
ἀντιμετώπισιν τοῦ Μακεδονικοῦ Προβλήματος. Οὕτω, ὅτε ἐπεσκέφθησαν τό Βελιγράδιον
καί τήν Σόφιαν οἱ σοβιετικοί, ἡγέται, τόν Ἰούλιον τοῦ 1955, διεξήχθησαν συζητήσεις ἐπί
τοῦ Μακεδονικοῦ, περιστραφεῖσαι πέριξ τοῦ ζητήματος τῆς Ὁμοσπονδίας τῶν Νοτίων
Σλάβων. Κατ’ αὐτάς ἡ Βουλγαρία λέγεται ὅτι ἐζήτησε τήν δημιουργίαν τριμεροῦς
ὁμοσπονδίας, ἁπαρτιζομένης ἐκ τῆς Γιουγκοσλαβίας, Βουλγαρίας καί Μακεδονίας, ἥν
φαίνεται ὅτι ἡ Γιουγκοσλαβία παρουσιάσθη διατεθειμένη νά ἀποδεχθῇ, ὑπό τόν ὅρον τῆς
διατηρήσεως τῆς ἰδεολογικῆς καί ὀργανωτικῆς ἰδιομορφίας τοῦ Κ.Κ. τῆς Γιουγκοσλαβίας καί
Μακεδονίας.
Πρός διευκόλυσιν τῆς Βουλγαρογιουγκοσλαβικῆς ἐπί τοῦ Μακεδονικοῦ προσεγγίσεως
τό Κ.Κ.Β. ἀπεκατέστησεν τήν 31-3-1956 τήν μνήμην τοῦ ἐκτελεσθέντος ἀντιπροέδρου τῆς
Βουλγαρίας Τράϊκο Κοστώφ, κατηγορηθέντος ἐπί συνομωσίᾳ διά τήν ἐκχώρησιν εἰς τόν
Μπλέον της Μακεδονίας τοῦ Πιρίν εἰς τήν Γιουγκοσλαβίαν, ἀπεκήρυξε δέ τήν 8-4-56 τόν
Τσερβένκωφ, πολέμιον τῆς Βουλγαρογιουγκοσλαβικῆς προσεγγίσεως καί ἐξέλεξε
πρωθυπουργόν τόν ὑπογράψαντα τήν Συμφωνίαν Μπλέντ Ἀντών Γγιούγκωφ.
Παρά ταῦτα, ἡ ἀμοιβαία δυσπιστία τῶν δύο κρατῶν ὡς πρός τας ἀπωτέρας ἐπί τοῦ
Μακεδονικοῦ προθέσεις των, ὡς ἐπίσης καί τά γεγονότα τῆς Οὐγγαρίας καί Πολωνίας
ἐπέφερον μίαν νέαν ὄξυνσιν εἰς τάς μεταξύ Βουλγαρίας καί Γιουγκοσλαβίας σχέσεις. Οὕτω,
ὅπως καί κατά τό 1947, δέν ἐπετεύχθη ἐπί τοῦ Μακεδονικοῦ Βουλγαρογιουγκοσλαβική
προσέγγισις διά τούς αὐτούς ὡς κατά τό 1947 λόγους, συνοψιζομένους ὡς κάτωθι:
(α) Οὐδέν ἐκ τῶν κομμμουνιστικῶν κομμάτων τῶν δύο χωρῶν ἦτο προητοιμασμένον
νά διακινδυνεύσῃ τήν θέσιν του καί τό γόητρόν του διά τῆς ἐγκαταλείψεως ἐθνικοῦ
ἐδάφους.
(β) Οὔτε οἱ Γιουγκοσλάβοι οὔτε οἱ Βούλγαροι ἡγέται ἀπηλλάγησαν πραγματικῶς ἀπό
τόν ἐθνικισμόν, ὅστις προπολεμικῶς παρημπόδισε τήν σύσφιξιν τῶν
Βουλγαρογιουγκοσλανικῶν σχέσεων.
(γ). Ἡ Σοβιετική Ἕνωσις δέν φαίνεται, πρός τό παρόν τοὐλάχιστον υἱοθετοῦσα
συγκεκριμένην γραμμήν διά τόν τελικόν κανονισμόν τοῦ Μακεδονικοῦ Προβλήματος καί ὡς
ἐκ τούτου ἡ Βουλγαρία διατηρεῖ ἐλευθερίαν κινήσεων.
Ὡς πρός τήν πολιτικήν τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως καί γενικώτερον τοῦ Σοβιετικοῦ
Συνασπισμοῦ, σήμερον ὡς καί ἐπί Τσάρων, στρατηγική καί ἐθνικιστική πολιτική
συμπίπτουν καί ἐκίνουν τήν Ρωσίαν καί τήν Βουλγαρίαν ἕν ἀδιαίρετον σύνολον. Ἡ
Βουλγαρία παραμένει διά τήν Ρωσίαν τό καταλληλότερον προγεφύρωμα πρός τήν
Μεσόγειον καί ἕν πολύτιμον ἔρεισμα ἀμύνης πρός Νότον. Ἡ Ρωσική διπλωματία,
σημειωτέον, δέν θεωρεῖ τήν Μακεδονίαν ὡς ἀνήκουσαν γεωπολιτικῶς εἰς τήν Ἑλλάδα, ἀλλά
εἰς τόν Βαλκανικόν χῶρον καί ὡς ἐκ τούτου, ἐν τῇ ἐπιδιώξει τῆς ἀποκτήσεως διεξόδου εἰς
τήν Μεσόγειον, ἐπιθυμεῖ νά τήν κατέχῃ καί νά ρυθμίζῃ τάς τύχας της.

166
 Αἱ ἐπί τοῦ Μακεδονικού ἀπόψεις τῆς Μόσχας συνοψίζονται ὡς εἴδομεν εἰς τήν γραμμήν
τήν ἀκολουθουμένην ὑπό τῆς Βουλγαρίας ἥτοι τήν δημιουργίαν ἀνεξαρτήτου Μακεδονικοῦ
κράτους, ἐντός τῶν πλαισίων τῆς Β.Κ.Ο. Εἶναι λίαν πιθανόν εἰς πρώτην εὐκαιρίαν καί εἰς
περίπτωσιν καθ’ ἥν ἐκτραχυνθοῦν ετι περαιτέρω αἱ Ρωσογιουγκοσλαβικαί σχέσεις ἡ Ρωσία
νά ἐπιδιώξῃ ἀπόσπασιν τῆς Λαϊκῆς Δημοκρατίας τῆς Μακεδονίας ἐκ τῆς Γιουγκοσλαβίας καί
ἀνεξαρτητοποίησίν της, διά τῆς ἐκχωρήσεως εἰς αὐτήν τοῦ βουλγαρικοῦ τμήματος τῆς
Μακεδονίας. Διά μιᾶς τοιαύτης ἐνεργείας ἡ Ρωσία ἀφ’ ἑνός μέν θά ἐπιτύχῃ σύνδεσιν τοῦ
ἠπειρωτικοῦ κόσμου τοῦ Σοβιετικοῦ Συνασπισμοῦ ἐν Εὐρώπη μετά τῆς Ἀλβανίας μέσῳ τῆς
Λαϊκῆς Δημοκρατίας τῆς Μακεδονίας ἀφ’ ἑτέρου δέ θά ἐπιτύχῃ τήν ἐπιδιωκομένην διέξοδόν
της εἰς τήν Μεσόγειον, εἰς περίπτωσιν καθ’ ἥν εἰς τό ἀνεξάρτητον Μακεδονικόν κράτος
περιληφθοῦν καί ἑλληνικά ἐδάφη.
Ἀλλά καί εἰς περίπτωσιν ἀποφυγῆς τοιούτων δραστικῶν ἐνεργειῶν δέν ἀποκλείεται νά
ἀναληφθῇ ὑπό τοῦ Σοβιετικοῦ Συνασπισμοῦ προπαγανδιστική ἐκστρατεία περί
καταπιέσεως ἐν Γιουγκοσλαβία καί Ἑλλάδι τῶν Βουλγαρομακεδόνων, οὕτως ὥστε νά
δημιουργηθῇ μία κατάστασις διαρκοῦς ἐπεμβάσεως ὑπέρ τῶν Βουλγαροσυνειδήτων
σλαβοφώνων μειοῦσι τήν θέσιν καί τό γόητρον τῆς Ἑλλάδος καί τῆς Γιουγκοσλαβίας.

Ἐν κατακλείδι, δέον νά τονίσωμεν ὅτι διά τήν Ἑλλάδα σήμερον (σ.σ. δηλαδή το
1959) ὁ κίνδυνος κατά τῆς ἀκεραιότητος τῆς ἑλληνικῆς Μακεδονίας προέρχεται τόσον ἐκ
τῆς πλευρᾶς τῆς Γιουγκοσλαβίας ὅσον καί ἐκ τῆς Βουλγαρίας.

167
168
[13] ΑΙ ΕΘΝΟΠΡΟΔΟΣΙΑΙ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΕΙΣ ΤΟ ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΝ
(Απόσπασμα από το ΤΕΥΧΟΣ ΙΙΙ «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΣ», του Αντ/ρχου Παν.
Σκαλούμπακα – Στρατ. Σχ. Ευελπ., 1959)

Ἡ Ἐθνοπροδοσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἔχει ἐκδηλωθῇ πολυειδῶς καί ποκοιλοτρόπως καθ’ ὅλην
τήν ἱστορίαν του ἀπό τῆς ἱδρύσεώς του τό 1920, μέχρι, σήμερον. Μία ἀπό τάς πολλάς
ταύτας ἐκδηλώσεις του εἶναι ἡ ἐθνοπροδοτική θέσις τήν ὁποίαν ἔλαβε καί συνεχίζει νά
ἀκολουθῇ τό Κ.Κ.Ε. ἔναντι τῆς δικαιωτάτης ἐθνικῆς διεκδικήσεως τῆς Χώρας μας ἐπί τῆς
Ἑλληνικωτάτης Ἠπείρου.

1. ΟΛΑΙ ΑΙ ΕΘΝΙΚΑΙ ΜΑΣ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕΙΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΟΝΤΑΙ «ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΤΙΚΟΣ

ΑΛΥΤΡΩΤΙΣΜΟΣ»

Τό Κ.Κ.Ε., ὑπό τήν ἄμμεσον καθοδήγησιν τῆς ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ,
ἐχαρακτήριζε προπολεμικῶς ὡς ἐκδήλωσιν ἑλληνικοῦ «μεγαλοεθνισμοῦ» καί
«ἰμπεριαλιστικοῦ ἀλυτρωτισμοῦ» τήν διεκδίκησιν τῆς Ἐλλάδος ἐπί τῆς Βορείου Ἠπείρου,
της Κύπρου καί τῶν Δωδεκανήσων.
Εἰς τήν ἀπόφασιν τῆς 2ας Ὁλομελείας τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ Κ.Κ.Ε., ἡ ὁποία
συνῆλθε τόν Δεκέμβριον τοῦ 1934, ἀναφέρονται μεταξύ τῶν ἄλλων τά ἑξῆς επληκτικῶς
ἀνθελληνικά:
«Παρά τίς ἰσχυρές ἐξωτερικές πιέσεις πού τίς χωρίζουν, οἱ κυρίαχες τάξεις τῆς χώρας
μας, ἐσωτερικά ὅλες μαζί, μά και κάθε μερίδα γιά λογαριασμό της, ἀποβλέπουν στόν
ὁλοκληρωτικό ἐκφασισμό, στήν ἀποκατάσταση τῆς ἐσωτερικῆς «ἐθνικῆς ἑνότητος» γιά τήν
ἐνεργητικώτερη ἐπιδίωξη τῆς πραγματοποίησης τῶν ἐξωτερικῶν ἰμπεριαλιστικῶν τους
βλέψεων. Γιά τό σκοπό αὐτό οἱ κυρίαρχες τάξεις δραστηριοποιοῦν ἐξαιρετικά τήν
ἐθνικιστική προπαγάνδιση τῶν μαζῶν καί τόν ἰμπεριαλιστικό ἀλυτρωτισμό (Βόρεια
Ἤπειρος, Κύπρος, Δωδεκάνησα κ.λπ.). Ὁ Ὑπερεθνικιστικός φανατισμός καί οἱ κυρίαρχες
τάξεις ξεσήκωσαν γύρω ἀπό τό Βορειοηπειρωτικό καί οἱ άκράτητες στρατιωτικοπολεμικές
προετοιμασίες δείχνουν ὅτι οἱ κυρίαρχες τάξεις εντείνουν τήν ὑπερπατριωτική ἐπεξεργασία
τοῦ λαοῦ καί κατά πρῶτο λόγο τῆς νεολαίας καί τήν ὑλική προετοιμασία τοῦ πολέμου».
(Βλέπε: «Πέντε Χρόνια Ἀγῶνες» 1931-1936, Νέα ἔκδοσις τῆς ΚΕ τοῦ Κ.Κ.Ε., Ἀθήνα
1946, σελ. 250).

2. ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΟΡΓΑΝΟΝ ΤΗΣ ΑΝΘΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Ἡ θέσις αὐτή τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐπί τοῦ βορειοηπειρωτικοῦ ἰσχυεν μέχρι τῆς κατοχῆς. Εἶναι
γνωστόν ὅτι ὁ Ζαχαριάδης κατά τήν διάρκειαν τῆς ἰταλικῆς ἐπιθέσεως ἐναντίον τῆς
Ἑλλάδος, ἐνῶ αἱ στρατιῶται μας ἠγωνίζοντο ἐπί τῶν ἐδαφῶν τῆς Βορείου Ἠπείρου διά νά
ἀπομακρύνουν τήν Ἰταλικήν ἀπειλήν τῆς χώρας, μέ τό τρίτο, κατά σειράν, «ἀνοιχτό»
γράμμα του, κατεδίκαζεν τήν συνέχισιν τοῦ ἐθνικοαπελευθερωτικοῦ πολέμου ἀπό μέρους
τῆς Ἑλλάδος καί ἐχαρακτήρισε τόν πόλεμον αὐτόν ὡς «ἰμπεριαλιστικόν» ἀπό μέρους τῆς
χώρας μας, διότι διεξήγετο ἐπί μή ἑλληνικοῦ ἐδάφους.
«Ἀφοῦ διώξαμε τούς Ἰταλούς ἀπό τήν Ἑλλάδα βασική προσπάθειά μας ἔπρεπε νά εἶναι
νά κάνουμε μία ξεχωριστή, ἔντιμη καί δίχως παραχωρήσεις ἑλληνοϊταλική εἰρήνη, πρᾶγμα
πού μποροῦσε νά γίνῃ, ὅπως βεβαιώνει ἀφελέστατα ὁ Ζαχαριάδης εἰς τό γράμμα του, μέ
τήν μεσολάβηση τῆς Ε.Σ.Σ.Δ.».
Καί ἀμέσως κατωτέρω συνεχίζει: «Μετά τό διώξιμο δέ τῶν Ἰταλῶν ἀπό τήν Ἑλλάδα, τό
αἷμα τῶν φαντάρων μας χύνεται ἄδικα...» διότι, διά τό Κ.Κ.Ε. καί τόν ἀρχηγόν του, ἡ
Βόρειος Ἤπειρος δέν ἦτο Ἑλληνική.

169
 3. ΤΟ ΕΘΝΙΚΟΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΕΙΟΝ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗΝ

Ἡ ἀνθελληνική αὐτή θέσις τοῦ Κ.Κ.Ε. αποσιωπήθη ἀπό τήν ἠγεσίαν του κατά τήν
διάρκειαν τῆς κατοχῆς. Ὡς γνωστόν τό Κ.Κ.Ε. τότε παρουσιάσθη δι’ ἑνός δῆθεν
ἐθνικοαπελευθερωτικοῦ μετώπου, τό ὁποῖον ὑπῆρξε τό προσωπεῖον μέ τό ὁποῖον ἐκάλυψε
τό πραγματικόν κομμουνιστικόν του πρόσωπον. Εἰς τό ἐαμικόν πρόγραμμα τότε
ἠναγκάσθη νά διακηρύξῃ ὅτι δῆθεν ἀγωνίζεται διά τήν ἐθνικήν ἀπελευθέρωσιν καί διά τήν
ἀπελευθέρωσιν τῶν ἀλυτρώτων Ἑλλήνων καί τήν ὁλοκλήρωσιν τῶν ἐθνικῶν δικαίων τῆς
Ἑλλάδος.
Μεταξύ αὐτῶν ἦτο καί ἡ ἐθνική διεκδίκησις τῆς Ἑλλάδος ἐπί τῆς Βορείου Ἠπείρου.
Αἱ βαρβαρότητες τῶν Ἰταλῶν καί Ἀλβανῶν φασιστῶν, αἱ ὁποῖαι διεπράττοντο εἰς βάρος
τοῦ Ἑλληνικοῦ στοιχείου τῆς Βορείου Ἠπείρου, ἦσαν τόσο γνωσταί, ὥστε ὅλα τά πολιτικά
κόμματα τῆς Ἑλλάδος ἠσθάνθησαν τήν ἀνάγκην νά διακηρύξουν τήν ἀπόφασίν των νά
ἀγωνισθοῦν διά τήν ἀπελευθέρωσιν τῆς Βορείου Ἠπείρου. Τό Κ.Κ.Ε., τό ὁποῖον διεκήρυττε
τότε ὅτι εἶναι «κόμμα ἐθνικόν, πατρωτικόν» ἠναγκάσθη, διά νά μήν ἔλθῃ εἰς ζωηράν
ἀντίθεσιν μέ τό κοινόν αἴσθημα τῶν Ἑλλήνων, νά περιλάβῃ εἰς τό πρόγραμμά του καί τήν
διεκδίκησιν τῆς Ἑλλάδος ἐπί τῆς Βορείου Ἠπείρου.
Κατόπιν τούτου, ἔμενεν ὁ ἑλληνικός λαός μέ τήν ἐντύπωσιν ὅτι τό Κ.Κ.Ε. ἤλλαξε
πράγματι γραμμήν καί ἔπαυσε νά σκέπτεται καί νά δρᾶ ἀνθελληνικῶς.

4. ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΕΠΑΝΕΡΧΕΤΑΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΑΜΟΥΦΛΑΡΙΣΜΕΝΗΝ ΕΑΜΙΚΗΝ ΓΡΑΜΜΗΝ

Αὐτό ὅμως δέν διήρκησε πολύ. Πρό τοῦ τέλους τῆς κατοχῆς, τό Κ.Κ.Ε. εἶχε δώσει
τρανά δείγματα τῆς ἀνθελληνικῆς δράσεώς του. Μετά τήν ἀπελευθέρωσιν δέ, ὀ ἀρχηγός
τοῦ Κ.Κ.Ε., μόλις ἔφθασεν εἰς τό Παρίσι ἀπό τήν Γερμανίαν, ὅπου εἶχε διαμείνει καθ’ ὅλην
τήν διάρκειαν τῆς κατοχῆς, ἐθεώρησε κομμουνιστικόν του καθῆκον νά διακηρύξῃ ὅτι
«ἔγερσις ἀξιώσεων διά τήν Βόρειον Ἤπειρον καί τήν Ἀνατολικήν Ρωμυλίαν θά ἀπετέλει
παράγοντα κινδύνου γιά τήν εἰρήνη καί τήν σύμπραξη τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν».
Διά τῶν δηλώσεών του τούτων ὁ Ζαχαριάδης προσεπάθησε νά ἐπαναφέρῃ τό Κ.Κ.Ε.
εἰς τήν πρό τῆς κατοχῆς ἀνθελληνικήν γραμμήν του διά τήν Βόρειον Ἤπειρον. Ἀλλά δέν τό
κατώρθωσεν. Ἡ ἀγανάκτησις ὅλης τῆς Ἑλλάδος ἦτο τόση ἀπό τάς ὡς ἄνω δηλώσεις τοῦ
Ζαχαριάδη εἰς τό Παρίσι, ὥστε ἡ ἐδῶ ἡγεσία μετά τήν ἐνταῦθα ἄφιξιν τοῦ Ζαχαριάδη
ὠργάνωσε μίαν συνέντευξιν ἀντιπροσώπων τοῦ ξένου καί ἑλληνικοῦ τύπου καί ἐκεῖ ὁ
γραμματεύς τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., Γ. Σιάντος, παρουσίᾳ τοῦ Ζαχαριάδη, ὄχι μόνον
ἐβεβαίωσεν ἐκ νέου τήν ἐμμονήν τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τήν προβολήν τῆς δικαίας διεκδικήσεως ἐπί
τῆς Βορείου Ἠπείρου, ἀλλά προέβη εἰς τήν δημοσίαν ἀναγνώρισιν τοῦ γεγονότος, ὅτι τό
κομμουνιστικόν καθεστώς τοῦ Ἐμβέρ Χότζα, ὅπως καί τό φασιστικόν καθεστώς πού εἶχε
προηγηθῇ, σκοτώνει τούς Ἕλληνες βορειοηπειρώτας ἀδιακρίτως, εἴτε ἐθνικόφρονες εἴτε
κομμουνιστές αὐτοί εἶναι. «Εἶναι γεγονός, ἐβεβαίωσεν ὁ Σιάντος, ὅτι οἱ Ἀλβανοί
κατέσφαξαν Ἕλληνας τῆς Β. Ἠπείρου».
Οἱ Ἀλβανοί σφάζουν καί «Ἕλληνες Κομμουνιστές βορειοηπειρῶτες. Δέν κάμνουν
καμμιά διάκριση»
(Βλ. «Ριζοσπάστην» Σαββάτου 2 Ἰουνίου 1945 σελ. 2).
Κατόπιν αὐτῆς τῆς ἀναγκαστικῆς ἐπαναφορᾶς τοῦ Ζαχαριάδη εἰς τήν ἐαμικήν γραμμήν
τῶν ἐθνικῶν διεκδικήσεων,ἡ ὁποία ἔγινε διά νά μήν ἀποκαλυφθῇ ἡ ἀνθελληνική οὐσία τοῦ
Κ.Κ.Ε., ὅλος ὁ κόσμος ἔμεινε μέ τήν ἐντύπωσιν ὅτι τό Κ.Κ.Ε. δέν ἦτο δυνατόν νά
ἀντιδράσῃ πλέον διά τό βορειοηπειρωτικόν.
Καί ὅμως εἶχε πλανηθῇ. Μόλις τό Κ.Κ.Ε., ἔχασε τό συμμοριοπόλεμον, ἠναγκάσθη ὑπό
τῆς ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ, ἡ ὁποία τό ἐμμισθοτροφοδότει, νά ἐκκαθαρίσῃ
τήν θέσιν του ἐπί τοῦ βορειοηπειρωτικοῦ καί νά διακηρύξῃ ὅτι ἡ προβολή τῆς διεκδικήσεως
τῆς Ἑλλάδος ἐπί τῆς Β. Ἠπείρου εἶναι ἀπαράδεκτος, σωβινιστική, ἰμπεριαλιστική ἐκδήλωσις!

170
 5. ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΕΙΣ ΤΗΝ 7ην ΟΛΟΜΕΛΕΙΑΝ ΔΙΑΚΗΡΥΣΣΕΙ ΟΤΙ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ Β. ΗΠΕΙΡΟΣ
ΑΛΛΑ Ν. ΑΛΒΑΝΙΑ

Εἰς τήν 7ην Ὁλομέλειαν τής Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., ἡ ὁποία συνῆλθε τόν Μάϊον τοῦ 1950, ἡ
ἠγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. κατεδίκασε τήν παλαιά θέσιν τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐπί τῆς Βορείου Ἠπείρου καί
διεκήρυξεν ὅτι ἡ Βόρειος Ἤπειρος δέν εἶναι ἐλληνική ὅτι δέν ὑπάρχει Βόρειος Ἤπειρος,
ἀλλά «Νότιος Ἀλβανία» καί ὅτι ὅλοι ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι ὁμιλοῦν περί Βορείου Ηπείρου καί
προβάλλουν τάς ἀξιώσεις τῆς Ἑλλάδος ἐπ’ αὐτῆς, εἶναι σωβινιστές καί πράκτορες τοῦ
ἑλληνικοῦ ἰμπεριαλισμοῦ.
Ἡ εἰσἠγησις τῆς 7ης Ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. (τόν Μάϊον τοῦ 1950) ἐκάκισε τόν στρατηγόν
κ. Νεόκοσμον Γρηγοριάδην διότι ὡς ἐκπρόσωπος τῆς «Δημοκρατικῆς Παρατάξεως εις τήν
Βουλήν τοῦ 1950, ὑπεστήριξε τήν Ἑλληνικότητα τῆς Βορείου Ἠπείρου» (Βλέπε: «Ἡ
κατάσταση στήν Ἑλλάδα καί τά καθήκοντα τοῦ κόμματος, σελ. 86).
«Ἀπό παράγοντες τῆς «Δημοκρατικῆς παράταξης» ἀκούστηκαν καί μέσα στήν
μοναρχοφασιστική βουλή ἐθνικιστικές κραυγές «Βόρεια Ἤπειρος», για στρατηγική
διαρρύθμιση τῶν Βορείων συνόρων κ.λπ. Εἶναι ἀλήθεια ὅτι κάποτε καί τό κόμμα μας
υἱοθέτησε αὐτές τίς ἐθνικιστικές ἐκδηλώσεις. Πρέπει νά ποῦμε ὅμως τώρα ἀνοιχτά ὅτι
κάναμε λάθος καί ὅτι δέν θά ἀνεχθοῦμε νά γίνεται καί ἀπό φίλους μας σωβινιστικό
λαθρεμπόριο μέσα στό λαό, μέ τίς διεκδικήσεις τῆς Βόρειας Ἠπείρου καί της «στρατηγικῆς
διαρρύθμισης τῶν συνόρων μας πρός βορρᾶ». Ἀντικειμενικά εἶναι σάν νά βοηθᾶμε τήν
ἀμερικανοκρατία καί τό μοναρχοφασισμό στόν πόλεμο που προετοιμάζει κατά τῆς
Σοβιετικῆς Ἕνωσης καί τῶν λαϊκῶν δημοκρατιῶν, στήν πρώτη σειρά κατά τῆς Ἀλβανίας καί
Βουλγαρίας».
(Βλ.: «Εἰσήγηση εἰς τήν 7ην Ὁλομέλεια τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. ὑπό τόν τίτλον: «Ἡ
κατάσταση στήν Ἑλλάδα καί τά καθήκοντα τοῦ κόμματος», σελ. 35-36).
Ἐν συνεχείᾳ δέ ἡ Ολομέλεια ἔδωσεν ἐντολήν νά διατυπωθῇ ἕνα νέο πρόγραμμα τῆς
Δημοκρατικῆς Παράταξης ἀπό τό ὁποῖον θά λείπει πᾶσα δικαία διεκδίκησις τῆς Ἑλλάδος
ἔναντι τῆς Ἀλβανίας.
Ἡ ἐντολή αὕτη τηρεῖται ἔκτοτε μέ εὐλάβεια. Ἡ ἡγεσία τῆς ΕΔΑ ἀπέφυγεν ἐπιμελῶς καί
ἀποφεύγει νά ἀναφερθῆ ἐπί τοῦ θέματος τούτου. Ὁ «πατριωτισμός» της συνίσταται εἰς τό
νά καταπολεμᾶ πάντα δεσμόν τῆς Ἑλλάδος μετά τοῦ ἐλευθέρου κόσμου, καί νά
ὑπερασπίζῃ τά συμφέροντα τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως καί τῶν κομμουνιστικῶν χωρῶν.
Ἡ κατά Μάρτιον 1956 ἐπελθοῦσα μεταβολή εἰς τήν ἠγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε. κατόπιν τῆς
ἐπεμβάσεως τῆς Κρουστσεφικῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ. Σοβιετικῆς Ἑνώσεως, ὄχι μόνο δέν
ἤλλαξε τήν κομματικήν γραμμήν ἐπί τοῦ Βορειοηπειρωτικοῦ, ἀλλά ἀντιθέτως ὑπογραμμίζει
ὅτι ἡ κατά τό παρελθόν υἱοθέτησις ὑπό τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. τῆς ἐθνικῆς μας ταύτης
διεκδικήσεως, ἥτις ὡς ἐλέχθη ἐγένετο διά λόγους σκοπιμότητος, ἀποτελεῖ «στίγμα διά τό
Κ.Κ.Ε.».
Ἡ νέα ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., ἡ δῆθεν κοπτομένη διά τήν «ἐθνικήν ἀνεξαρτησίαν» τῆς
Ἑλλάδος διακηρύσσει ὡς ἑξῆς τήν ἐθνοπροδοτικήν της θέσιν ἐπ’ αὐτοῦ:
«Μιλώντας γιά τίς λανθασμένες θέσεις τοῦ σ. Ζαχαριάδη σ’ αὐτή τήν περίοδο, δέν
ἐπιτρέπεται ν’ ἀφήσουμε ἀπαρατήρητη τή σωβινιστική του δήλωση γιά τή Λαϊκή
Δημοκρατία τῆς Ἀλβανίας. Στήν ἀπόφαση τοῦ Ν.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., πού γράφτηκε ἀπό
τό σ. Ζαχαριάδη τόν Ἰούνη τοῦ 1945, τονίζεται:
«Ἄν ἡ δημοκρατική πλειοψηφία ἀποφασίζει εἰσβολή τοῦ Ἑλληνικοῦ Στρατοῦ στή
Βόρεια Ἤπειρο, τό Κ.Κ.Ε. θά διατύπωνε τίς ἀντιρρήσεις του μά θά πειθαρχοῦσε. Ἡ
ἀπόφαση αὐτή τοῦ Π.Γ., πού ἀποτελεῖ στίγμα στήν ἱστορία τοῦ Κ.Κ.Ε., καταδικάστηκε
ἀνοιχτά ἀπό τόν τύπο μας μόνο τό 1950».
(Βλέπε: «Νέον Κόσμον» χρόν. Η΄. Τεῦχος 4-5, Ἀπρίλιος – Μάϊος 1956, σελ. 6-7
ἄρθρον ὑπό τόν τίτλον «Συμπεράσματα τῆς 6ης Πλατειᾶς Ὁλομελείας τοῦ Κ.Ε. καί τῆς
Κ.Ε.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.»).

171
 Κατόπιν αὐτῆς τῆς ρητῆς καί κατηγορηματικῆς θέσεως τῆς νέας ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε.,
αὐστηροτέρας τῆς θέσεως τῆς παλαιᾶς ἡγεσίας, οἱ ἐν Ἑλλάδι κομμουνισταί καί τά
προσωπεῖα των, ὄχι μόνον δέν προβάλλουν τήν διεκδίκησιν τῆς Ἐλλάδος ἐπί τῆς Βορείου
Ἠπείρου ἀλλά οὔτε κἄν τολμοῦν νά ἀναφέρουν ἁπλῶς καί τήν λέξιν «Βόρειος Ἤπειρος».
Τήν ἀντικαθιστοῦν εἰς τά γραπτά των μέ τόν ὅρον «Νότιος Ἀλβανία».
Ἡ νέα ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., μέ τήν θέσιν της ἐπί τοῦ Βορειοηπειρωτικοῦ, ἐπιβεβαιώνει
κατά τόν πανηγυρικώτερον τρόπον τήν τυφλήν ἀφοσίωσίν της εἰς τήν ἐξυπηρέτησιν τῶν
συμφερόντων τῆς Ε.Σ.Σ.Δ. καί τῆς Ἀλβανίας τοῦ Χότζα.

6. ΔΥΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΕΙΟΝ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

Εἰς τούς ἡγέτας τῆς Ε.Δ.Α., βουλευτάς καί μή, πρέπει παντοῦ καί πάντοτε, ὅταν οὗτοι
δημοσκοποῦν περί τῆς «Πατριωτικῆς καί Ἐθνικῆς» πολιτικῆς τῆς Ε.Δ.Α., νά τούς τίθενται
τά ἐρωτήματα:
- Ὑπάρχει ἤ δέν ὑπάρχει Ἐθνική διεκδίκησις τῆς Ἑλλάδος ἐπί τῆς Βορείου Ἠπείρου;
- Ποία ἡ θέσις τῆς Ε.Δ.Α. ἐπί τοῦ θέματος τούτου;

Η ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΣ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΗΠΕΙΡΟΥ

Ἡ Κεντρική ἰδέα τῆς παρούσης πραγματείας περί τοῦ Βορειοηπειρωτικοῦ, στρέφεται

γύρω ἀπό τά ἐρωτήματα:
Εἶναι ἤ δέν εἶναι ἡ Βόρειος Ἤπειρος ἑλληνική;
Εἶναι ἤ δέν εἶναι οἱ Βορειοηπειρῶται Ἕλληνες;
Ἀπό τήν ἀπάντησιν πού θά δοθῇ εἰς τό ἐρώτημα αὐτό, ἀνακύπτει ἀμέσως καί τό
ἐπίμαχον ζήτημα:
ἔχει ἤ δέν ἔχει ἡ Ἑλλάς δικαίωμα ἐπί τῆς Βορείου Ἠπείρου;
Ἀκριβῶς σ’ αὐτό τό σημεῖον στρέφεται ἡ ἔρευνα καί ὡς γνωστόν τό κρίσιμον αὐτό
σημεῖον, ἀποτελεῖ τήν ἀπαρχήν τῆς συνεχοῦς καί ἀδιακόπτου διαμάχης μεταξύ τῶν
ἐνδιαφερομένων. Ἡ μέν Ἑλλάς ὑποστηρίζει ὅτι ἡ Βόρειος Ἤπειρος εἶναι Ἑλληνική καί οἱ
Βορειοπειρῶται γνήσιοι Ἕλληνες, ἡ δέ Ἀλβανία καί οἱ περί αυτήν ἀνενδοιάστως ὀμιλοῦν
περί Νοτίου Ἀλβανίας καί ἰσχυρίζονται ἐμμόνως ὅτι οἱ Βορειοηπειρῶται δέν εἶναι Ἕλληνες,
ἀλλά Ἀλβανοί «ἐξελληνισμένοι». Ἄς δοῦμε λοιπόν πού βρίσκεται ἡ ἀλήθεια.

Ἡ ἱστορία τοῦ Βορειοηπειρωτικοῦ ζητήματος εἶναι πρόσφατος

Τό πρῶτον δημιουργεῖται κατά τούς Βαλκανικούς πολέμους τοῦ 1912-1914. Πρό

αὐτῶν, δέν ὑφίστατο κἄν πρόβλημα Βορείου Ἠπείρου καί ὁ ὅρος ἀκόμη «Βόρειος
Ἤπειρος» ἦτο ἄγνωστος ἕως τότε. Ἡ «Ἤπειρος ἀνέκαθεν ἀπό τήν Ἄρταν ἕως τόν
Γενοῦσον ποταμόν ἀπετέλει μίαν ἑνιαίαν καί ἀδιαίρετον γεωγραφικήν, πολιτιστικήν καί
οἰκονομικήν ἑνότητα. Τοῦτο ἀποδεικνύεται μέ ἀναμφισβήτητα ίστορικά στοιχεῖα. Αἱ
μαρτυρίαι τῶν ἀρχαίων ἱστορικῶν καί συγγραφέων συμφωνοῦν ὅτι ἡ Βόρειος Ἤπειρος ἀπό
ἀρχαιοτάτων χρόνων ἦτο ἑλληνική περιφέρεια κατωκημένη ὑπό ἀκραιφνοῦς ἑλληνικοῦ
πληθυσμοῦ. Ὁ Στράβων, ἐπί παραδείγματι, (4ον π.Χ. αἰῶνα), ὁ Θουκιδίδης, ὁ Πολύβιος, ὁ
Ἀριστοτέλης καί ὁ Ρωμαῖος Πλίνιος τοποθετοῦν τά ἡπειρωτικά σύνορα εἰς τόν Γενοῦσον
ποταμόν (Σκούμπη). Ὁ Διονύσιος ὁ περιηγητής (178 μ.Χ.) θέτει ὡς ἀρχήν τῆς Ἑλλάδος ἀπό
βορρᾶ τόν Ὠρικόν (πλησίον τῆς σημερινῆς Αὐλῶνος). Ὁ ἱστορικός τοῦ Βυζαντίου
Προκόπιος (6ον μ.Χ. αἰῶνα) ἀναφέρει ὅτι Ἕλληνες κατοικοῦν εἰς ὁλόκληρον τήν περιοχήν
μέχρι καί τῆς Ἐπιδαύρου (Δυρραχίου). Τήν ἄποψιν ταύτην δέχεται καί ὁ μέγας ἱστορικός
ΧΕΡΤΣΜΠΕΡΓΚ.
Ἐκτός τῶν ἀνωτέρω καί ἄλλοι διακεκριμένοι ἱστορικοί καθώς καί οἱ γεωγραφικοί χάρται
τῶν ἐθνολόγων καί γεωγράφων τοῦ MARIETTE (1645), τοῦ R. PANTOLP (1650), τοῦ F.

172
WIT (1680), τοῦ PHILIP CEL (1690-1701), τοῦ STAFFORD (1877), τοῦ KIEPPER (1878)
μαρτυροῦν ὅτι ἡ Βόρειος Ἤπειρος κατωκεῖτο εἰς τήν ἀπόλυτον πλειονότητα ἀπό ἑλληνικόν
στοιχεῖον.
Τό ὅτι ἡ περιφέρεια αὕτη ἀπό τόν Γενοῦσον τοὐλάχιστον καί κάτω (ὑπάρχουν τινές
ἀναφερόμενοι καί σέ νοτιωτέραν γραμμήν) ἦτο ἑλληνική, τό φανερώνουν πειστικώτατα καί
μᾶς ὁδηγοῦν είς τά αὐτά ἀσφαλῆ συμπεράσματα κριτήρια όπως τά ἤθη, τά ἔθιμα, ὁ
πολιτισμός ἀλλά καί ἡ σωματική ἀκόμη διάπλασις τοῦ πληθυσμοῦ. Κατά τούς
ἀνθρωπολόγους, ἀναφέρω ἐνδεικτικῶς τόν Γάλλον ΡΙΤΑΡΝΤ, «οἰ Τόσκηδες π.χ. πού
κατοικοῦν κάτω ἀπό τόν Γενοῦσον, εἶναι ἀνθρωπολογικῶς διαφορετικοί ἀπό τούς
Γεκέγκηδες, τούς Βορειοτέρους Ἀλβανούς. Οἱ Γκέγκηδες εἶναι δολικέφαλοι μέ σκοτεινόν
χρῶμα εἰς τήν κόμην καί εἰς τούς ὀφθαλμούς. Οἱ Τόσκηδες ἔχουν ἀνοικτόν χρῶμα ματιῶν
καί μαλλιῶν, βραχύτερον ἀνάστημα καί εἶναι βραχυκέφαλοι».
Λίαν προσφάτως ὁ περίφημος Σέρβος γεωγράφος παρετήρησεν ὅτι οἱ Τόσκηδες δέν
διαφέρουν διόλου τῶν Ἑλλήνων. Ὁ Ἄρτ ΓΚΑΛΑΝΤ διεπίστωσε προσέτι διαφοράς εἰς τήν
γλῶσσαν, τήν θρησκείαν, τάς παραδόσεις, εἰς τήν ἐνδυμασίαν, τάς ἀσχολίας κ.λπ. Τήν
πιστοποίησιν της διαφορᾶς αὐτῆς μεταξύ Γκέγκηδων καί Τόσκηδων καί περί τῆς
ὁμοιότητος τῶν δευτέρων μέ τούς Ἠπειρῶτας ἔκανε καί ὁ ΧΕΡΒΕΡΤ ΛΟΥΙΣ μετά τοῦ
ΜΠΑΡΟΝ ΝΟΝ ΝΟΡΣΚΑ.
Ἡ Ἀλβανική προπαγάνδα βεβαίως προσπαθεῖ νά διαστρέψῃ τήν ἀλήθεια καί ἰσχυρίζεται
ὅτι οἱ Βορειοηπειρῶται εἶναι Ἀλβανοί «ἐξελληνισμένοι». Ὁ ἰσχυρισμός ὅμως οὗτος δεν
εὐσταθεῖ, διότι ἀνεξαρτήτως τῆς ἀναληθείας, τήν ὁποίαν ἀμέσως ἐν συνεχείᾳ
ἀνασκευάζομεν, πρίν ἤ διαμορφωθοῦν οἱ Ἀλβανοί εἰς ἔθνος ὑπῆρχον Ἕλληνες εἰς τήν
Βόρειον Ἤπειρον μέχρι τόν Γενοῦσον ποταμόν. Ἄπειρες ἐπιστημονικές ἀποδείξεις εὐγλώτως
ὁμιλοῦν όπως ἐπιτύμβιοι ἐπιγραφαί, νομίσματα, κίονες, κιονόκρανα, καλλιτεχνικά
συντρίμια, τείχη καί τόσα ἅλλα ἱστορικά λείψανα τοῦ ἑλληνισμοῦ, πού εἶναι ἐγκατεστημένα
εἰς τήν περιοχήν.
Ἀλλά ἐκτός τῶν ἀπτῶν τούτων ἀποδείξεων, τό ὑπό τῆς ἀλβανικῆς προπαγάνδας
προβαλλόμενον ἐπιχείρημα περί «ἐξελληνισμοῦ» τῶν Ἀλβανῶν, καταπίπτει ἀφ’ ἑαυτοῦ καί
γιά ἕναν ἄλλο πρόσθετον λόγον. Ἐπιστημονικῶς ἀποδεικνύεται τό ἐντελῶς ἀντίθετον. Εἶναι
ἐπιστημονικῶς ἐξηκριβωμένον ὅτι ὀσάκις ἡ ἐλληνική γλῶσσα ἔλθει εἰς ἐπαφήν μέ
ἀλβανικήν ἤ σλαβικήν γλῶσσαν, ἀναγκαστικῶς χάνει ἔδαφος ὑπέρ αὐτῶν διότι καί
δυσκολώτερη εἶναι εἰς τήν ἐκμάθησιν καί πλουσιώτερη καί διότι οἱ Ἕλληνες εὐχερέστερον
μαθαίνουν τά ἀλβανικά καί τά σλαβικά παρά οἱ Ἀλβανοί καί οἱ Βούλγαροι τά ἑλληνικά.
Ὅπως ὅλοι οἱ κάτοικοι τῆς Βουλγαρίας τῆς Σερβίας, τῆς Ρωσσίας, τῆς Τσεχοσλοβακίας πού
ὁμιλοῦν σήμερον σλαβικά δέν εἶναι γνήσιοι σλάβοι καί δέν ὁμιλοῦσαν καί χθές σλαβικά,
ἔτσι καί ὅσοι εἰς τήν βόρειον Ἤπειρον ὁμιλοῦν καί ἀλβανικά δέν εἶναι Ἀλβανοί. (Προσέξατε
ἰδιαιτέρως τό σημεῖον αὐτό, διότι θά ἰδοῦμε παρακάτω πόσο μεγάλο ἔγκλημα διεπράχθη
ὑπό τῶν Μεγάλων Δυνάμεων καί τῆς ὑπό τούτων συσταθείσης ἐπιτροπῆς εἰς βάρος τῶν
βορειοηπειρωτικῶν συμφερόντων συνεπείᾳ τῆς γλώσσης).
Ὁ κύριος λόγος ἑπομένως δι’ ὅν ὁμιλοῦν καί τήν ἀλβανικήν Ἕλληνες τῆς Βορείου
Ἠπείρου ὀφείλεται εἰς τό γεγονός, ὅτι οὗτοι εἶναι πολύ ἀνώτεροι κατά τόν πολιτισμόν τῶν
ἀγραμμάτων καί ἀξέστων Ἀλβανῶν καί ἐρχόμενοι εἰς σχέσεις, μετ’ αυτῶν ἀναγκαστικώς
ἐμάνθανον καί ὡμίλουν καί τήν ἀλβανικήν, ἐφ’ ὅσον οἱ Ἀλβανοί ὡς πνευματικῶς
καθυστερημένοι δέν εἶχον τήν ἱκανότητα νά μανθάνουν καί νά ὁμιλοῦν ἐκεῖνοι τήν
ἑλληνικήν. Ἔχει γίνει δεκτόν παρά τῶν γλωσσολόγων ὅτι συνήθως οἱ ἀνώτεροι κατά τόν
πολιτισμόν λαοί ἐκμανθάνουν τήν γλῶσσαν τῶν ὑποδεεστέρων καί κατωτέρων λαῶν μεθ’
ὧν ἔρχονται εἰς ἐπαφήν καί συναλλάσσονται.
Ἐξ ἄλλου ἡ γλῶσσα, ὡς κάτι ἐξωτερικόν καί συνηθέστατα ἐναλασσόμενον δέν δύναται
νά χρησιμοποιηθῇ ὡς ἀσφαλές κριτήριον διά τήν ἐθνολογικήν κατάστασιν περιφερείας
τινος. Καί αὐτός ὁ ἀλβανόφιλος καί ἀλβανολόγος ΓΕΟΥΕΙΓΚΑΝΤ ὀρθῶς παρατηρεῖ ὡς πρός
τό ζήτημα τοῦτο ὅτι:

173
 «Ἐν τῇ πολιτικῇ συνήθως κρίνωμεν ἐκ τῆς γλώσσης διά τήν ἐθνότητα. Ἡ ἐπιστήμη δέν
πρέπει νά ἱκανοποιεῖται μέ τήν ἄποψιν ταύτην. Ἡ γλῶσσα εἶναι κάτι τό ἐξωτερικόν καί
μεταβλητόν, δέν πρέπει μόνη αὔτη νά λαμβάνεται ὡς βάσις διά τήν κρίσιν, ἀλλά καί
πνευματικαί καί σωματικαί ἰδιότητες καί ἤθη καί ἔθιμα λαϊκά».
Ὁ ἀείμνηστος Ελευθέριος Βενιζέλος ἐπί τοῦ ἰδίου θέματος ὑπεστήριξεν: «Τό κριτήριον
τῆς γλώσσης οὐδεμίαν έχει σημασίαν. Λόγου χάριν πολλοί ἐξέχοντες Ἕλληνες, ὅπως ὁ
ναύαρχος Κουντουριώτης, οἰ συνάδελφοί μου Δαγκλῆς καί Ρέπουλης ὁμιλοῦσι κατ’ οἷκον
τήν ἀλβανικήν, ὅπως καί ὁ Λόϋδ Τζώρτς θά ἡδύνατο νά ὁμιλῇ μέ τά παιδιά του τήν
οὐαλικήν».
Είς τήν οὐσίαν, διά νά βάλωμεν τά πράγματα είς τήν θέσιν των, οἱ νοτιώτεροι Ἀλβανοί,
δηλαδή οἱ Τόσκηδες, εἶναι μεῖγμα Ἑλλήνων καί Ἀλβανῶν εἰς τό ὁποῖον ἐπεκράτησεν ἡ
Ἀλβανική γλῶσσα καί ἑπομένως αὐτοί (δηλαδή οἱ Τόσκηδες) εἶναι Ἕλληνες
«ἐξαλβανισμένοι» ἤ καλλίτερα «ἐξισλαμισμένοι» καί οὐχί οἱ Βορειοηπειρῶται Ἀλβανοί
«ἐξελληνισμένοι». Ὁ ἰσχυρισμός οὗτος ἐνισχύεται ἔτι περισσότερον ἐάν λάβωμεν
συγκεκριμένον παράδειγμα ὑπ’ ὄψιν μας, τούς ὀλίγους Ἀλβανούς πού ἦλθον πρό αἰώνων
εἰς τήν Ἐλλάδα καί κατάφεραν νά ἐξαλβανίσουν γλωσσικῶς τόσους Ἕλληνας.
Καταλαβαίνετε τώρα μέ πόσην εὐκολίαν οἱ κάτοικοι τῆς Βορείου Ἠπείρου
ἐξαλβανίσθησαν καί ἔχασαν τήν γλῶσσαν τους, ὅπως ἐξ ἄλλου καί εἰς τήν Βόρειαν
Μακεδονίαν τόσοι Ἕλληνες ἔχασαν τήν γλῶσσαν των καί ἐσλαβοφωνήθησαν.

Α΄. ΑΡΧΑΙΟΙ ΧΡΟΝΟΙ (776 π.Χ. -325 μ.Χ.)

Ἀντίθετα λοιπόν ἀπό ὅσα ἠ ἀλβανική προπαγάνδα πρεσβεύει καί διακηρύσσει, ἀπό τάς
πολυπληθεῖς μαρτυρίας τῶν ἀρχαίων ἱστορικῶν καί συγγραφέων, προκύπτει ὅτι ἀπό
ἀρχαιοτάτων χρόνων οἱ Ἠπειρῶται, ὅλοι ἀδιασπάστως οἱ Ἠπειρῶται, εἶναι καί θεωροῦνται
ὡς γνήσιοι Ἕλληνες ἡ δέ Ἤπειρος (Βόρειος καί νότιος ἑνιαία), ὡς ἑλληνική περιφέρεια.
Εὐχερῶς δέ καί ἀντικειμενικῶς συνάγεται ὅτι οὗτοι (ἀρχαῖοι συγγραφεῖς) τοποθετοῦσι τά
ἡπειρωτικά σύνορα εἰς γραμμήν κυμανομένην μεταξύ τοῦ Γενούσου ποταμοῦ καί τῶν
βορείων πλευρῶν τῶν Ἀκροκεραυνῶν, περιλαμβανομένης ἀνατολικῶς καί τῆς περιοχῆς
Κορυτσᾶς.
Ἐντός τῆς περιφερείας ταύτης κατώκουν κατά τόν Στράβωνα περί τά 14 ἠπειρωτικά
φῦλα, κυριώτερα τῶν ὁποίων ἦσαν οἱ Μολοσσοί, οἱ Χάονες καί οἱ Θεσπρωτοί. Βραδύτερον
περί τό 375 π.Χ. ἠνώθησαν ἅπαντα τά φῦλα ταῦτα ὑπό τούς Μολοσσούς καί ἀφοῦ
παραμερίσθησαν ὅλα τά ἐπί μέρους ὀνόματα, ὠνομάσθησαν ὅλοι Ἠπειρῶται καί ἐπί τῶν
κοπέντων νομισμάτων ἐτέθη ἡ λέξις «ΑΠΕΙΡΩΤΑΝ».
Σημειωτέον ὅτι καί αὐτό τό ὄνομα «Ἑλλάς» κατά τήν παραδεδειγμένην σήμερον
γνώμην προῆλθεν ἀπό τῶν περί τήν Δωδώνην οἰκούντων Σελλῶν ἥ Ἑλλῶν, οἵτινες μετ’
ἄλλων ἠπειρωτικῶν φυλῶν ἐξώρμησαν και μετώκησαν πρός Νότον.
Ἀκολούθως κατά τούς ἱστορικούς χρόνους οἱ Ἠπειρῶται εἶχον στενάς σχέσεις, μετά
τῶν λοιπῶν Ἑλλήνων καί ἔλαβον ἐνεργόν μέρος εἰς στήν ἱστορικήν ἐξέλιξιν τοῦ
ἑλληνισμοῦ. Λαμβάνουν μέρος ὡς σύμμαχοι τούτων ἤ ἐκείνων τῶν πόλεων καθ’ ὅλας τάς
συρράξεις μεταξύ τῶν ἑλληνικῶν πόλεων καί συμπολεμοῦν ὡς γνήσιοι Ἕλληνες ἐν Σαλαμῖνι
εἰς τόν πόλεμον κατά τῶν Περςῶν.
Ὁ Βασιλεύς τῆς Ἠπείρου Πύρρος (275 π.Χ.) σπεύσας εἰς βοήθειαν τῶν Ἑλλήνων τῆς
Κάτω Ἰταλίας κατατροπώνει τούς Ρωμαίους, ἀναδειχθείς εἰς τῶν μεγαλυτέρων στρατηγῶν
τῆς ἀρχαιότητος μετά τόν Ἀλέξανδρον. Βραδύτερον οἱ Ρωμαῖοι, ὅτε ὑπό τόν στρατηγόν
Παῦλον Αἰμίλιον (150 π.Χ.) ἐξεστράτευσαν κατά τῆς Ἑλλάδος, ἐξεδικήθησαν σκληρῶς τήν
Ἤπειρον διά τήν ἦτταν ἐκείνην. Περί τάς ἑβδομήκοντα πόλεις τῆς Ἠπείρου ἐλεηλατήθησαν
καί κατερειπώθησαν και ἄνω τῶν 150.000 κατοίκων ἐξενδραποδίσθησαν.

174
 Β΄ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ ΧΡΟΝΟΙ (430-1430 μ.Χ.)

Κατά τούς Βυζαντινούς χρόνους ἡ Ἤπειρος παρά τάς ἐπιδρομάς διαφόρων Σέρβων,
Βουλγάρων, Φράγκων, Ἀλβανῶν δέν ὑπέστη οὐδεμίαν ἐθνολογικήν ἀλλοίωσιν.
Διαδοθέντος τοῦ Χριστιανισμοῦ ἐν αὐτῇ ἤκμασαν ὥς ἕδραι Χριστιανικῶν Ἐπισκόπων, ἡ
Νικόπολις ἡ Δρυϊνούπολις, ἡ Φωτική, τό Βουθρωτόν, ἡ Ἀπολλωνία. Ἦσαν δέ τόσον
γνησίως ἑλληνικά τά ἤθη, τά ἔθιμα καί τά φρονήματα καί τόσον ἀκμαῖος ὁ ἐλληνικός
πολιτισμός τῆς Ἠπείρου, ὡστε καταλυθείσης τῆς Βυζαντινῆς αὐτοκρατορίας ὑπό τῶν
σταυροφόρων (Λατίνων) (1204) ὁ ἐλληνισμός εὑρῆκε τήν ἐθνικήν του ἐκδήλωσιν εἰς τήν
Ἤπειρον. Ἱδρύθη τότε ἐκεῖ ὑπό τοῦ Μιχαήλ Ἀγγέλου τό «Δεσποτᾶτον τῆς Ἠπείρου», τό
ὁποῖον ἐκτεινόμενον ἀπό Δυρραχίου μέχρι Ναυπάκτου, ἀπετέλεσεν τό κυριώτερον κέντρον
ἀντιστάσεως, διεφύλαξε τό ἑλληνικόν φρόνημα καί διέσωσε τόν ἑλληνισμόν ἀπό τήν
φραγκικήν καί βουλγαρικήν καταστροφήν.

Γ΄ ΝΕΩΤΕΡΟΙ ΧΡΟΝΟΙ –ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ (1430-1912 μ.Χ.)

Καθ’ ὅλην τήν περίοδον τοῦ Μεσαίωνος (325 0-1453) καί ἐν συνεχείᾳ κατά τούς
χρόνους τῆς Τουρκοκρατίας, ἡ Ἤπειρος κατέστη τό πνευματικόν κέντρον ὅλης τῆς
Ἑλλάδος καί ἡ πανελλήνιος ἑστία ὅπου ἐξεδηλοῦτο ἔντονος ὁ ἐθνικός παλμός τοῦ
ὑποδούλου ἑλληνικοῦ ἔθνους. Οἱ Τοῦρκοι, παρά τήν ἐπίμονον προσπάθειάν των ὅπως
ἀλλοιώσουν τήν ἑλληνικότητα τῆς Ἠπείρου, δέν κατώρθωσαν νά τό ἐπιτύχουν. Αἱ διώξεις
καί οἱ ἐξισλαμισμοί καίτοι προσέλαβον τεραστίαν ἔκτασιν ἐν τούτοις τελικῶς ἀπέτυχον νά
ἐκριζώσουν τόν ἑλληνισμόν.
Οἱ βιαίως ἐξισλαμισθέντες διετήρησαν κρυφά καί ἐπί μακρόν ἄσβεστον τήν
χριστιανικήν των πίστιν καί τήν συνείδησιν τής ἐθνικῆς των προελεύσεως. Ἀλλά καί οἱ
συγγενικοί δεσμοί διετηρήθησαν μεταξύ συγγενῶν, ἐξισλαμισθέντων καί μή. Ὑπῆρχον,
ἔγραφε τό 1913 ὁ ΡΕΝ ΡΥΟΞ εἰς τήν ἐφημερίδα «Χρόνος» τῶν Παρισίων, μουσουλμανικαί
οἰκογένειαι τῶν περιφερειῶν τῆς Βορείου Ἠπείρου, εἰς τάς ὁποίας ἡ ζῶσα μάμμη των ἦτο
Ἑλληνίς καί Ἀλβανοί Μουσουλμᾶνοι, οἱ ὁποῖοι διερχόμενοι πρό ἑλληνικῆς ἐκκλησίας ἐποίουν
τό σημεῖον τοῦ Σταυροῦ. Εἰς ὅλα σχεδόν τά μουσουλμανικά χωρία τῆς Βορείου Ἠπείρου αἱ
Μουσουλμανίδες μητέρες ἀποκοιμίζουσαι τά τέκνα των, κάμνουν ἐπί τοῦ λίκνου των τό
σημεῖον τοῦ Σταυροῦ, ὅπως αἱ Ἑλληνίδες. Ὅταν ζυμώνουν, χαράσσουν εἰς τάς ζύμας τό
σημεῖον τοῦ Σταυροῦ. Ὅταν ἐμφανίζωνται ἐπιζωτέαι καλοῦνται ὑπό τῶν Μουσουλμάνων οἱ
Ἕλληνες ἱερεῖς πρός ἐξορκισμόν τῆς ἐπιδημίας.
Πάντα τά ἀνωτέρω καί μύριαι ἄλλαι ἐκδηλώσεις τῶν Μουσουλμάνων τῆς Βορείου
Ἠπείρου, ἰδίᾳ δέ ἡ μονογαμία τῶν Τόσκηδων εἶναι συνήθεια μιᾶς παλαιᾶς καί ἐρριζωμένης
ἑλληνικότητος, τήν ὁποίαν δέν ἠδυνήθη νά ἐνταφιάσῃ καί ἐξαφανίσῃ ἡ καταπίεσις καί ὁ
βίαιος ἐξισλαμισμός. Ἀξιομνημόνευτον εἶναι ὅτι τήν ἑλληνικότητα τῆς ἑνιαίας Ἠπείρου
ἠναγκάσθη ἐπισήμως νά ἀναγνωρίσῃ καί ἡ τουρκική διοίκησις, ἡ ὁποία μετά τήν
κατάκτησιν τοῦ Δεσποτάτου τῆς Ἠπείρου (1430) λαμβάνουσα ὑπ’ ὄψιν κατά τό
παράδειγμα τοῦ Βυζαντίου τήν ἱστορικήν, φυσικήν καί οἰκονομικήν ἑνότητα τῆς Ἠπείρου,
περιέλαβεν εἰς τό Βιλαέτιον τῶν Ἰωαννίνων καί τάς διοικήσεις Αὐλῶνος καί Βερατίου μέχρι
τοῦ Γενούσου ποταμοῦ. Ἡ διαμόρφωσις τοῦ τμήματος αῦτοῦ ἀπό ἀπόψεως συγκοινωνίας,
ἐθνολογίας καί τῶν τάσεων τῆς οἰκονομικῆς ζωῆς ἦτο τοιαύτη ὥστε ἀποτελοῦσε μίαν
φυσικήν καί κοινωνικήν ἑνότητα, πού δέν μποροῦσε ἡ Τουρκική διοίκησις νά παραβλέψῃ.
Ἡ Ἤπειρος ἡνωμένη ἠγωνίσθη καθ’ ὅλην τήν διάρκειαν τῆς ὀθωμανικῆς δουλείας ὄχι
μόνον διά τήν ἰδικήν της ἐλευθερίαν, ἀλλά καί διά τήν ἐλευθερίαν ὁλοκλήρου τῆς Ἑλλάδος.
Εἰς αὐτήν καί τά πολυάριθμα σχολεῖα της ἐγαλουχεῖτο ἡ ἀνάστασις τοῦ γένους, αὕτη
προσέφερε διά τήν ἀναγέννησιν ἀφειδῶς πνεῦμα, χρῆμα καί αἷμα. Ἡ συμβολή τῶν
Ἠπειρωτῶν δέν ἔλλειψεν οὔτε καί ἀπό τήν Φιλικήν Ἑταιρείαν, ἡ ὁποία προητοίμασεν
ὀργανικῶς τήν ἐλληνικήν ἐπανάστασιν. Εἰς ἑκατοντάδας ἀνέρχονται τά πολιτικά καί

175
στρατιωτικά στελέχη καί πλῆθος εἶναι οἱ Ἠπειρῶται πολεμισταί τοῦ πανελληνίου ἀγῶνος
τοῦ 1821, οἱ ὁποῖοι ἔλαβον μέρος εἰς τήν Στερεάν Ἑλλάδα, εἰς τήν Πελοπόννησον, εἰς τήν
Εὔβοιαν, εἰς τά νησιά τοῦ Αἰγαίου καί εἰς τάς ἄλλας περιοχάς ὅπου ἐξεδηλοῦτο ὁ ἑλληνικός
ἐκεῖνος ἀγών.
Οἱ πλεῖστοι τῶν ἀρχηγῶν τῆς ἐπαναστάσεως, μεταξύ τῶν ὁποίων ὁ Καραϊσκάκης, ὁ
Μπότσαρης, ὁ Ἀνδροῦτσος, ὁ Σπυρομήλιος κατήγοντο ἐκ Βορείου Ἠπείρου. Ὁ ἐκ
Χειμάρρας Μιχαήλ Σπηρομήλιος ἐπί κεφαλῆς 250 Χειμαριωτῶν ἐπολέμησαν εἰς τό
πολιορκημένον Μεσολόγγι κατά τήν ἡρωϊκήν ἔξοδον τοῦ ὁποίου ἔπεσεν ὁ ἀδελφός τοῦ
Νικόλαος. Τό πολιορκημένον Μεσολόγγι ἐγνώρισεν καί ἕναν ἄλλον γενναῖον
Βορειοηπειρώτην πού ἔπεσε καί αὐτός πολεμῶντας κατά τήν ἔξοδον. Τόν Κώστα
Χορμοβίτη τόν γνωστόν εἰς τόν ἀγῶνα μέ τό προσωνύμιον «Λαγιουμιτζῆς» ἀπό τά
λαγούμια (φρύγματα) πού κατασκεύαζε καί πού μέ τίς ἀνατινάξεις των προκαλοῦσε
μεγάλες καταστροφές εἰς τούς Τούρκους. Ἐπίσης ὁ ἐξ Ἀργυροκάστρου Ἀναστάσιος
Ἀργυροκαστρίτης, ὡς ἀρχηγός Βορειοηπειρωτικοῦ τμήματος ἔλαβε μέρος εἰς τάς μάχας τῆς
Στερεᾶς Ἑλλάδος.
Ὁ Κυριακούλης καί αὐτός ἐξ Ἀργυροκάστρου ἔλαβε μέρος εἰς τούς ἀγώνας τῆς Κρήτης
καί ἔπεσε μέ ὁλόκληρο τό στρατιωτικόν του τμῆμα μαχόμενος ἡρωϊκῶς ἐναντίον 9.000
Τούρκων.
Διά τήν ἱστορίαν, ἀναφέρομεν ὅτι καί αὐτός ἀκόμη ὁ πρῶτος Κυβερνήτης τῆς Ἑλλάδος,
ὁ Ἰωάννης Καποδίστριας, ἦτο βορειοηπειρώτης, ἡ οἰκογένεια τοῦ ὁποίου μετηνάστευσεν ἐξ
Ἀργυροκάστρου εἰς τήν Ἱστρίαν καί τήν Κέρκυραν.
Εἰς τάς ἐκδηλώσεις ἑλληνικότητος τοῦ βορειοηπειρωτικοῦ πληθυσμοῦ κατατάσσονται
καί αἱ εὐγενεῖς χειρονομῖαι τῶν ἐθνικῶν καί μεγάλων εὐεργετῶν, οἱ ὁποῖοι τό προϊόν
μακροχρονίων κόπων καί ἱδρώτων των διέθεσαν διά νά λαμπρύνουν τήν μεγάλην των
πατρίδα Ἑλλάδα.
Μεταξύ τῶν ἐκλεκτῶν τούτων τέκνων τῆς Βορείου Ἠπείρου ἀνήκουσι:
(α) Οἰ ἀδελφοί Ζάππα (Εὐάγγελος καί Κων/νος), ἀπό τό Λάμπονον τῆς Βορείου
Ἠπείρου, οἱ ὁποῖοι ἐκληροδότησαν τεράστια ποσά δι’ ἐθνικούς σκοπούς καί ἐξ αὐτῶν
ἱδρύθησαν τό Ζάππειο τῶν Ἀθηνῶν, τό Ζάππειον Παρθεναγωγεῖον Κωνσταντινουπόλεως,
Σχολεῖον εἰς Λάμποβον καί ἄλλα.
(β) Ὁ Ἀπόστολος Ἀρσάκης ἀπό τήν Χαταχόβα Πρεμετῆς, ὁ ὁποῖος μέ τίς μεγάλες
δωρεές του πρός τήν «φιλεκπαιδευτικήν ἑταιρείαν», ἵδρυσε τό Ἀρσάκειον.
(γ) Ὁ Γεώργιος καί Συμεών (πατήρ - υἱός) ἀπό τήν Μοσχόπολιν, διά δωρεῶν τῶν
ὁποίων ἱδρύθη ἡ Ἀκαδημία Ἀθηνῶν, τό «Ἀστεροσκοπεῖον» κ.ἄ.
(δ) Ὁ Χρηστάκης Ζωγράφος ἀπό τό Κεστοράτι Ἀργυροκάστρου, διά τῶν χρημάτων τοῦ
ὁποίου ἱδρύθη ἡ Ζωγράφειος Βιβλιοθήκη, τό Ζωγράφειον Παρθεναγωγεῖον καί ἄλλα
κοινωφελῆ ἱδρύματα.
(ε) Ὁ Ἰωάννης Μπάγκας, ἀπό τήν Κορυτσᾶν, ὁ ὁποῖος ἐνῶ ἔζη ἀκόμη, διέθεσεν
ὀλόκληρον τήν περιουσίαν του εἰς τήν Ἑλλάδα ὐπέρ ἐθνικῶν καί κοινωφελῶν σκοπῶν.

Ἀπό τή σύντομη καί ὠχροτάτη αὐτή σημείωσιν διά τήν δρᾶσιν τῶν μεγάλων ἐθνικῶν
εὐεργετῶν πού ἐγέννησεν ἡ Βόρειος Ἤπειρος μένει κανείς κατάπληκτος ὄχι μόνον διά τήν
ἀφἀνταστον γενναιοδωρίαν των μέ τήν ὁποίαν ἐσκόρπησαν τήν περιουσία τους, ἀλλά
κυρίως μπροστά στήν βαθειά κατανόησι καί ἄσβεστο πατριωτική φλόγα πού ἐθέρμαινε τήν
ἑλληνική ψυχή Οἱ ἐπιφανεῖς αὐτοί Ἕλληνες εἶχον βαθειά κατανοήσει ὅτι μόνον μιά
δημιουργική ἐθνική πνοή καί ἕνας ζωντανός ἐθνικός παλμός μποροῦσε νά ἐξαλείψῃ τά
στίγματα τῆς μακρόχρονης δουλείας καί νά ὁδηγήσῃ τό ἔθνος εἰς τόν ὑψηλόν του
προορισμόν.
Ἡνωμένη μέ τήν ἱστορίαν καί τάς τύχας τῆς Ἑλλάδος, ὅσον μακρόν εἶναι δυνατόν νά
ἀναδράμῃ κανείς, ἡ Βόρειος Ἤπειρος παρέμεινε διά μέσου τῶν αἰώνων ἡ ἐστία τοῦ
ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ καί τῶν ἑλληνικῶν παραδόσεων. Ἀνεδείχθη ἡ πλέον πολιτισμένη

176
γωνιά ἐξ ὅλων τῶν περιφερειῶν τοῦ ἐλευθέρου καί ὑποδούλου ἑλληνισμοῦ.
Δικαιολογημένη ἄλλωστε ἐκλήθη «Ἡ Ἑλλάς τῆς Ἑλλάδος» ὅπως ἐνωρίτερον, ἐξ ἄλλου, ἡ
Μοσχόπολις, ὁ φάρος αὐτός τοῦ πολιτισμοῦ δι’ ὅλα τά βαλκάνια ἐκλήθη «αἱ Ἀθῆναι» τῶν
τουρκοκρατουμένων χωρῶν. Ἡ Ἑλλάς ἑπομένως ἔχει ἀναμφισβήτητα ἱστορικά δικαιώματα
ἐπί τῆς βορείου Ἠπείρου, τά, ὁποῖα ἀδιασπάστως ὑφίστανται διά τρισχιλιετοῦς ἑλληνικοῦ
βίου.
Ἡ Μοσχόπολις, ἀκμαιοτάτη κατά τόν 13ον αἰῶνα μέ 60 χιλιάδες κατοίκους, 23
βυζαντινάς ἐκκλησίας καί 675 ἱερεῖς, ἐν αὐτῇ ὑπῆρχεν ἡ σπουδαία ἀνωτέρω σχολή «Νέα
Ἀκαδημία» (780) ὅπου ἐδίδαξαν διαπρεπεῖς φιλόλογοι καί φιλόσοφοι. Τό 1769 ἐπυρπολήθη
καί ὅτι εἶχεν ἀπομείνει ἀπετεφρώθη τό 1916.

Δ΄. ΠΡΟΣΦΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑ (Βαλκανοτουρκικός πόλεμος)

Κατά τήν ἵδρυσιν τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους ὁλόκληρος ἡ Ἤπειρος, Βόρειος καί Νότιος,
παρέμεινεν ἐκτός ἑλληνικῶν συνόρων. Ὠς γνωστόν τό Συνέδριον τοῦ Βερολίνου τοῦ 1878
ἔδιδε τήν ὑπόσχεσιν ἐνσωματώσεως εἰς τήν ἑλληνικήν ἐπικράτειαν, μικροῦ τμήματος τῆς
Ἠπείρου, τῆς ὁποίας ἄλλωστε ἔτι μικρότερον τμῆμα (ἡ περιοχή τῆς Ἄρτης) προσηρτήθη
τελικῶς τό 1881, μετά τριετεῖς ἐπιμόχθους διαπραγματεύσεις.
Ἡ Ἤπειρος, ἡ Ἀλβανία, ὅπως καί ἡ Μακεδονία καί ἡ Θράκη πρό τῶν Βαλκανικῶν
πολέμων τοῦ 1912-1913 ὑπήγοντο ὑπό τήν Ὀθωμανικήν αὐτοκρατορίαν. Ἡ Ἑλλάς μαζί μέ
τά ἄλλα σύμμαχα Βαλκανικά κράτη (Σερβίαν, Βουλγαρίαν, Μαυροβούνιον) κατά τόν
Βαλκανικόν πόλεμον (5 Ὀκτωβρίου 1912) νικήσαντα τήν Τουρκίαν ἐξετόπισαν ταύτην
ἐντελῶς ἀπό τάν ἐν Εὐρώπῃ ἐδάφη αὐτῆς μέχρι τῆς γραμμῆς Αἴνου - Μηδείας.
Αἱ νῖκαι ὅμως ἐκεῖναι τῶν Βαλκανικῶν κρατῶν ἀνέτρεψαν τά ἐπεκτατικά σχέδια πρός τά
Βαλκάνια δύο μεγάλων δυνάμεων τῆς Αὐστροουγγαρίας, καί τῆς Ἰταλίας. Ὅτε ἡΤουρκία
ἐξεδιώχθη ἐκ τῆς Εὐρώπης ἡ Ἀλβανική περιοχή ἐκινδύνευε νά περιέλθῃ εἰς τήν Σερβίαν καί
Ἑλλάδα. Ἐντεῦθεν ἡ Αὐστροουγγαρία καί Ἰταλία ἐκινήθησαν δραστηρίως πρός δημιουργίαν
τοῦ ἀνυπάρκτου, ἕως τότε ἐν τῇ ἱστορίᾳ, ἀλβανικοῦ κράτους, μέ ἔκτασιν ὅσον τό δυνατόν
εἰς βάρος τῆς Ἑλλάδος καί τῆς Σερβίας.
Ἐν τῷ μεταξύ δέ, πρός ἀποφυγήν δημιουργίας τετελεσμένων γεγονότων ἡ
Αὐστροουγγαρία καί ἡ Ἰταλία εἶχον λάβει ἐπείγοντα μέτρα, ὅπως παρακωλύσουν τά
στρατεύματα τῆς Ἑλλάδος καί τῆς Σερβίας ἀπό τοῦ νά προελάσουν εἰς τό ἐσωτερικόν τῆς
Ἀλβανίας.

Τά πολεμικά γεγονότα εἰς τόν τομέα τῆς Ἠπείρου ἐξελίσσονται ὡς ἑξῆς:

Εὐθύς ὡς ἐκηρύχθη ὁ Βαλκανικοτουρκικός πόλεμος (5η Ὀκτωβρίου 1912) οἱ
Χειμαριῶται ὑπό τήν ἡγεσίαν τοῦ ἡρωϊκοῦ στρατηγοῦ Σπύρου Σπυρομήλιου ἐξεγερθέντες
ἐκδιώκουν κατόπιν λαμπρῶν νικῶν τούς Τουρκοαλβανούς ἐκ τῆς περιοχῆς των καί τήν18ην
Νοεμβρίου 1912 ὑψώνουν ἐπισήμως τήν ἑλληνικήν σημαίαν εἰς τήν Χειμάρραν.
Ὁ ἑλληνικός στρατός, ἀπησχολημένος κατά τό μέγιστον αὐτοῦ μέρος εἰς τό
Μακεδονικόν θέατρον, μόνον μετά τήν πτῶσιν τῆς Θεσσαλονίκης (26 Ὀκτωβρίου 1912)
ἠδυνήθη νά ἐνισχύσῃ τόν στρατόν τῆς Ἠπείρου. Καθ’΄ ὅν χρόνον ὁ στρατηγός
Σαπουντζάκης ἐπολιόρκει ἀκόμη τά Ἰωάννινα ὁ ἀντιστράτηγος Δαμιανός ἐπί κεφαλῆς
τμημάτων τῶν ἐλληνικῶν μεραρχιῶν ΙΙΙ, Υ καί ΥΙ, ἀπό τάς ὁποίας ἐπετελέσθη τμῆμα
Στρατιᾶς, ἐξὠρμησεν ἀπό τήν Δυτικήν Μακεδονίαν καί κατέλαβεν τήν 7 ην Δεκεμβρίου
(1912) τήν Κορυτσᾶν.
Ἀκριβῶς τότε, τὀ Ἑλληνικόν Γενικόν Στραγηγεῖον ἐνίσχυσε τόν ἐν Ἠπείρῳ στρατόν διά
τῶν ΙΙ, ΙΥ καί ΥΙ Μεραρχιῶν, αἵτινες ὁμοῦ μετά της ΥΙΙΙ, ἠδυνήθησαν ἀπό τῶν ἀρχῶν
Ἰανουαρίου 1913, μετά τήν τριήμερον ἐν Ἀετοράχῃ μάχην (7-9 Ἰανουαρίου) νά ἀπειλήσουν
σοβαρῶς τήν ἐκπόρθησιν τοῦ Φρουρίου Ἰωαννίνων κυρίως μετά τήν ἀνάληψιν τῆς Γενικῆς
Διοικήσεως τῶν ἐν Ἠπείρῳ ἑλληνικῶν στρατευμάτων παρά τοῦ τότε διαδόχου

177
Κωνσταντίνου. Τήν 20ην Φεβρουαρίου 1912, κατόπιν σοβαρῶν καί δυσχερῶν ἀγώνων,
ἕνεκα τῶν καιρικῶν συνθηκῶν, ὁ ἑλληνικός στρατός διά θαυμαστοῦ ἐλιγμοῦ περί τό δεξιόν
τῶν τουρκικῶν ὀχυρώσεων, δι’ αἰφνιδιασμοῦ κατέλαβε τά Ἰωάννινα καί συνέλαβεν
αἰχμάλωτον τόν Ἐσσάτ Πασσᾶν, μετά τῶν ἐναπομεινάντων 30 χιλιάδων περίπου Τούρκων
τῆς ἐκεῖ φρουρᾶς. Μετά τήν ἅλωσιν τῶν Ἰωαννίνων (20-21 Φεβρουαρίου 1913) τά
ἑλληνικά στρατεύματα προήλασαν πρός Βορρᾶν καί κατέλαβον τό Ἀργυρόκαστρον καί τήν
Κλεισοῦραν (3-5 Μαρτίου 1913) τήν δέ 6ην Μαρτίου τό Τεπελένι.
Ἐνῶ ὁ ἑλληνικός στρατός ἐπροχώρει ἀκάθεκτος, πρό Αὐλῶνος ἐπεμβαίνει ἡ Ἰταλία
(διπλωματικῶς) καί σταματᾶ τήν περαιτέρω προέλασιν τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ εἰς τήν
θέσιν Σάλιαρι (Β.Δ. Τεπελενίου). Ἡ Ἑλλάς ἀπευθύνεται τότε εἰς τήν Πρεσβευτικήν
Διάσκεψιν τοῦ Λονδίνου καί ζητεῖ τήν διεθνῆ νομιμοποίησιν τῆς ἀπελευθερωτικῆς πορείας
ἐν Βορείῳ Ἠπείρῳ. Ἐν τῷ μεταξύ ἔληξε καί ὁ Βαλκανοτουρκικός πόλεμος μετά τό πέρας
τοῦ ὁποίου συνήφθη ἐν Λονδίνῳ, τήν 17ην Μαΐου 1913, Συνθήκη εἰρήνης μεταξύ Τουρκίας
καί τῶν ἀντιπάλων της Βαλκανικῶν κρατῶν, διά τῆς ὁποίας ἐξεχωρίθησαν εἰς τάς νικητρίας
δυνάμεις ὅλα τά δυτικῶς τῆς γραμμῆς Αἵνου - Μηδείας ἐδάφη τῆς Τουρκίας. Τῆς
ἐκχωρήσεως ταύτης ἐξηρέθη, κατόπιν λυσσώδους ἀντιδράσεως καί τῶν ἕξ Εὐρωπαϊκῶν
δυνάμεων Ἀγγλίας, Γαλλίας, Ρωσίας, Γερμανίας, Αὐστροουγγαρίας καί Ἰταλίας, ἡ Ἀλβανία
τά σύνορα τῆς ὁποίας διά τοῦ ἄρθρου 3 τῆς ὡς ἄνω συνθήκης ἀνελάμβανον νά
διακανονίσουν διά κοινῆς τῶν ἀποφάσεως.
Τόν Ἰούνιον τοῦ 1913 συνῆλθον ἐν Λονδίνῳ οἱ ἀντιπρόσωποι τῶν Μεγάλων Δυνάμεων
(Πρεσβευτική Διάσκεψις), τόν Ἰούλιον (29ην) τοῦ 1913 ἀνακηρύσσουν τήν ἀνεξαρτησίαν
τῆς Ἀλβανίας, τήν δέ 11ην Αὐγούστου 1913 ἐξέδωσαν τήν ἀπόφασιν περί τῶν Νοτίων
συνόρων τῆς Ἀλβανίας. Διά τῆς ἀποφάσεως ταύτης ὡρίζεται ὁροθετική γραμμή μεταξύ
Ἑλλάδος καί τοῦ νεοσυστάτου ἀλβανικοῦ κράτους ἡ ἀπό τῆς Φτελιᾶς παρά τό Ἀδριατικόν
πέλαγος ἀρχομένη μέχρι Κορυτςᾶς, οὕτως ὥστε ἡ Χειμάρρα, τό Δέλβινον, τό
Ἀργυρόκαστρον, ἡ Πρεμετή, τό Λεσκοβίκι, ἡ Ἐρσέκα καί ἡ Κορυτσᾶ παρεχωροῦντο εἰς τήν
Ἀλβανίαν.
Παρεμπιπτόντως ἀναφέρω ἐδῶ ὅτι τό 1912 ὁ ὑπουργός τῶν ἐξωτερικῶν τῆς Ἰταλίας
DI SEN GIULIANO ἐδήλωσε κυνικῶς εἰς τόν ἐν Ρώμῃ Ἕλληνα Πρεσβευτήν Κακλαμᾶνον:
«Ἀναγνωρίζω ὅτι τό Ἀργυρόκαστρον καί ἡ Κορυτσᾶ εἶναι ἑλληνικαί, ἀλλά τά δικαιώματα
ἑνός μικροῦ λαοῦ, όπως ἡ Ἑλλάς, δέν εἶναι δυνατόν νά ὑπερισχύουν τῶν συμφερόντων
μιᾶς μεγάλης δυνάμεως, ὅπως ἡἸταλία».
Ἡ ἑλληνική κυβέρνησις, καθώς καί οἱ κάτοικοι τῶν ἐνδιαφερομένων περιοχῶν
διεμαρτυρήθησαν ἐντόνως κατά τῆς ἀδίκου ταύτης ἀποφάσεως (ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος
εἶχε προτείνει τήν διενέργειαν δημοψηφίσματος ὑπό διεθνῆ ἔλεγχον πρός ἐξακρίβωσιν τῶν
φρονημάτων καί τῶν πόθων τῶν κατοίκων καί αἱ Μεγάλαι Δυνάμεις ἠναγκάσθησαν οὕτω
νά συγκροτήσουν διεθνῆ ἐπιτροπήν διά νά ἐξακριβώσῃ τήν ἐθνικότητα τῶν
διαμφισβητουμένων παρά τά σύνορα περιφερειῶν μέ τήν ἐντολήν νά λάβῃ ὑπ’ ὅψει ἡ ὡς
ἄνω ἐπιτροπή μόνον τήν μητρικήν γλῶσσαν. Ἡ ἐντολή ὅπως ἡ ἐξακρίβωσις τῆς
ἐθνικότητος γίνῃ βάσει τῆς γλώσσης ἐδόθη τῇ ἐπιμονῇ τῆς Ἰταλίας καί τῆς
Αὐστροουγγαρίας διότι ἐγνώριζον οἱ δὐο αὗται δυνάμεις ὅτι οἱ κάτοικοι ὡρισμένων
περιφερειῶν τῆς Βορείου Ἠπείρου ἦσαν δίγλωσσοι καί ὡμίλουν καί τήν Ἀλβανικήν. Εἰς
μάτην δέ οἱ κάτοικοι κατά τήν διαδρομήν τῆς Ἐπιτροπῆς διά τῶν Βορειοηπειρωτικῶν
πόλεων ἐξεδήλουν ποικιλοτρόπως τά ἑλληνικά αὐτῶν αἰσθήματα.
Ἡ Ἐπιτροπή αὕτη μεροληπτικῶς συγκροτημένη (ἀναφέρω ἰδίᾳ τον μισέλληνα Βιλίντσκι,
ἀντιπρόσωπον τῆς Αὐστροουγγαρίας, ὅστις, ὅτε ἦτο Πρόξενος ἀκόμη ἐν Ἰωαννίνοις,
ἐπεδοκίμαζε τόν ἀπαγχονισμόν Ἑλλήνων ὑπό τῶν Τούρκων καί ἐφωτογραφήθη μάλιστα
ὁμοῦ μετά τῆς συζύγου του πρό τῆς ἀγχόνης) ἐνδιαφέρθη ἀποκλειστικῶς διά τήν
ἱκανοποίησιν τῶν συμφερόντων τῶν Μεγάλων Δυνάμεων (Ἰταλίας, Αὐστροουγγαρίας) δι’ ὅ
συνελθοῦσα τήν 17ην Δεκεμβρίου ἐν Φλωρεντίᾳ ἐξέδωκε τήν ἀπόφασίν της διά τοῦ

178
γνωστοῦ «Πρωτοκόλλου τῆς Φλωρεντίας», δι’ ἧς συμπεριέλαβεν ἐντός τοῦ νέου
Ἀλβανικοῦ κράτους τήν σημερινήν ἔκτασιν τῆς Βορείου Ἠπείρου.
Αἱ ἑλληνικαί διαμαρτυρίαι μένουν ἀτελέσφοροι. Χαρακτηριστική εἶναι ἡ δήλωσις τοῦ
Βασιλέως Κων/νου πρός τόν πρεσβευτήν τῆς Αὐστροουγγαρίας πρός τόν ὁποῖον ἐτόνισεν:
«οἱ Ἠπειρῶται θά ἀγωνισθοῦν μέχρις ἐσχάτων διά τήν ματαίωσιν τῆς ἀδίκου ἀποφάσεως
τοῦ Πρωωτοκόλλου τῆς Φλωρεντίας» προσθέσας μάλιστα ὅτι ἐάν τά πράγματα
ἐξετραχύονοντο θά παρητεῖτο τοῦ θρόνου καί θ’ ἐτίθετο ἐπικεφαλῆς τοῦ
βορειοηπειρωτικοῦ ἀγῶνος.
Παρά τάς ἀντιδράσεις ὅμως καί τάς διαμαρτυρίας ταύτας οἱ Πρεσβευσταί τῶν Μεγάλων
Δυνάμεων ἐν Ἀθήναις ἐπέδωκαν τήν 13ην Φεβρουαρίου 1914 διακοίνωσιν πρός τήν
ἑλληνικήν κυβέρνησιν διά τῆς ὁποίας ἠξίουν ὅπως ἐκκενώσῃ τά εἰς τήν Ἀλβανίαν
ἐπιδικασθέντα ἐδάφη τῆς Ἠπείρου, ἀπειλουμένη ἐν ἐναντίᾳ περιπτώσει διά βαρυτέρων
ἀντιποίνων (κατακράτησις νήσων Αἰγαίου).
Ἡ Ἑλλάς ἠναγκάσθη νά συμμορφωθῇ, οἱ Βορειοηπειρῶται ὅμως μή ἀναγνωρίσαντες
τάς ἀδίκους ἀποφάσεις τῶν Μεγάλων Δυνάμεων, δράξαντες τά ὅπλα ἠγωνίσθησαν τόν
ἀγῶνα τῶν ὅλων. Ὁ Βορειοηπειρωτικός ἀγών ἀποτελεῖ σπάνιον φαινόμενον ματαιώσεως
τῶν ἀποφάσεων τῶν Μελών, ἀπό μία δράκα πατριωτῶν. Μάχαι φονικαί διεξήχθησαν
μεταξύ τῶν Βορειοηπειρωτῶν ἱερολοχιτῶν καί τοῦ ὑπό τῶν Ἰταλῶν καί Αὐστριακῶν
καθοδηγουμένου ἀλβανικοῦ στοιχείου, οἱ ὁποῖοι κατέληξαν εἰς δευτέραν ἀπελευθέρωσιν
τῆς Βορείου Ἠπείρου. Τήν17ην Φεβρουαρίου τοῦ 1914 ἀνυψοῦται εἰς τό Ἀργυρόκαστρον ἡ
σημασία τῆς αὐτονόμου Ἠπείρου μέ τόν δικέφαλον ἀετόν εἰς τό μέσον ἐνῶ ὑποστέλλεται ἡ
ἑλληνική. Εἰς τήν συγκινητικήν ἐκείνην στιγμήν ὁ Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως Βασίλειος,
μέλος τὴς ὑπό τόν Γεώργιον Ζωγράφον προσωρινῆς κυβερνήσεως τῆς αὐτονόμου
Ἠπείρου, ἐτόνισεν: «Χάριν τῆς ὑπερτάτης ἐθνικῆς ἀνάγκης κατεβιβάσθη ὧ θεῖον ὄνειρον
ἡμῶν τε καί τῶν πατέρων μας γαλανόλευκη ἐθνική μας σημαία. Ἀντί Σοῦ, δέν ἀνυψώνομεν
ξένην, ἀλλά τήν θυγατέρα του ἡπειρωτικήν σημαίαν».

Οὕτω, ἐδημιουργήθη ἐν Βορείῳ Ἠπείρῳ νόμιμος πραγματική κατάστασις.

Οἱ Ἀλβανοί πιεζόμενοι ὑπό τῆς βορειοηπειρωτικῆς ἰσχύος ἀναγκάζονται νά δεχθοῦν
παραχωρήσεις. Διά τοῦ Πρωτοκόλλου Κερκύρας τῆς 17ης Μαΐου 1914 μεταξύ
ἀντιπροσώπων της Ἀλβανίας καί τῆς αὐτονόμου Ἠπείρου, ἡ Ἀλβανίαν δέχεται τήν
ἀναγνώρισιν τῆς ἑλληνικότητος τῆς Βορείου Ἠπείρου καί τήν παραχώρησιν πλείστων ὅσων
προνομίων. Αἰ Μεγάλαι Δυνάμεις ἐγκρίνουν τήν συμφωνίαν ἀνακοινώσασαι τήν ἔγκρισίν
των πρός τήν Ἑλληνικήν κυβέρνησιν τήν 18ην Ἰουνίου 1914 διά τῶν ἐν Ἀθήναις
πρεσβευτῶν των.
Ἠ Συνθήκη ὄθεν τῆς Κερκύρας ἀποτελεῖ τόν πρῶτον ἐπίσημον τίτλον διεθνοῦς
ἀναγνωρίσεως τῆς ἑλληνικότητος τῆς Βορείου Ἠπείρου καί κατηργήθη οὕτω τό ἁμαρτωλόν
Πρωτόκολλον τῆς Φλωρεντίας, διότι διά ταύτης παρεχωρεῖτο αὐτόνομον διοικητικόν
σύστημα εἰς τάς ἑλληνικάς περιφερείας.
Ἡ συμφωνία ὅμως τῆς Κερκύρας ὁλίγους μῆνας ἐπέπρωτο νά διαρκέσῃ, διότι κατά τόν
Αὔγουστον τοῦ ἰδίου ἔτους ἐξερράγη ὁ Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος καί νέαι καταστάσεις
ἐδημιουργήθησαν καί εἰς τήν διεθνῆ πολιτικήν καί ἐν τοῖς Βαλκανίοις.
Ἡ ἐπικρατοῦσα ἐν Ἀλβανίᾳ ἀναρχία λόγῳ τῆς ἀσταθείας τοῦ κράτους καί ἡ ἐκθρόνισις
τοῦ πρώτου ἡγεμόνος Γουλιέλμου Β’ (24 Αὐγούστου 1914) ἀνησυχοῦν τάς δυνάμεις τῆς
ΑΝΤΑΝΤ καί αὕται τόν Ὀκτώβριον τοῦ 1914 δίδουν τήν ἐντολήν εἰς τήν Ἑλλάδα, ὅπως
καταλάβῃ τήν Βόρειον Ἤπειρον διά λόγους προστασίας τῶν ὁμογενῶν. Κατά τάς
ἐπισήμους δηλώσεις τοῦ Ἐλευθερίου Βενιζέλου ἐν τῇ Βουλῇ (15 Δεκεμβρίου 1914) ἡ
ἐντολή αὕτη ἀποτελεῖ «τήν ἐπισημοτέραν διεθνῆ ἀναγνώρισιν τοῦ ἐνδιαφέροντος, τό
ὁποῖον δικαιοῦται νά ἔχῃ ἡ Ἑλλάς διά τούς ὁμοεθνεῖς της Βορειοηπειρῶτας».
Τόν Νοέμβριον τοῦ 1914 αἱ κυβερνήσεις τῆς Συννενοήσεως παρεχώρουν εἰς τήν
Ἑλλάδα τόν εὐρωπαϊκόν πόλεμον παρά τό πλευρόν των. Τήν δέ 26 Ἀπριλίου 1915

179
συνωμολογήθη μυστική συνθήκη ἐν Λονδίνῳ μεταξύ Ἰταλίας ἀφ’ ἑνός καί Ἀγγλίας, Γαλλίας
καί Ρωσσίας ἀφ’ ἑτέρου, δι’ ἧς μεταξύ ἄλλων παρεχωρεῖτο διά τοῦ ἄρθρου ..... ἡ Αὐλών εἰς
τήν Ἰταλίαν ὡς ἀντάλλαγμα ἐάν ἐδέχετο νά εἰσέλθη εἰς τόν πόλεμον παρά τό πλευρόν των,
ὑποχρεοῦτο δέ αὕτη νά μή ἔχῃ ἀντιρρήσεις διά τήν παραχώρησιν τῆς Βορείου Ἠπείρου εἰς
τήν Ἑλλάδα. Ἡ Συνθήκη αὕτη τοῦ Λονδίνου ἀποτελεῖ δεύτερον διεθνῆ τίτλον
ἀναγνωρίσεως τῶν ἐπί τῆς Βορείου Ἠπείρου ἀξιώσεων τῆς Ἑλλάδος. Μετά ταῦτα ἡ βόρειος
Ἤπειρος κατέστη ὁριστικῶς πλέον ἑλληνική, τήν δέ 6ην Δεκεμβρίου 1915 ἀπέστειλλε καί
βουλευτάς εἰς τήν ἑλληνικήν βουλήν.
Κατά τά ἔτη 1915 καί 1916, ὅτε ὁ Βασιλεύς Κωνσταντῖνος ἐτήρει πολιτικήν
οὐδετερότητος, αἱ ἐχθρικαί πρός τήν Ἑλλάδα κυβερνήσεις καί ἰδίᾳ ἡ Ἰταλία ἀπέδιδον τήν
στάσιν ταύτην τοῦ Βασιλέως εἰς τήν γερμανοφιλίαν του, δι’ ὅ ἡ Ἰταλία διά λόγους δῆθεν
ἀσφαλείας ἐναντίον τοῦ καθεστῶτος ἐν Ἑλλάδι, προώθησε τά περί τόν Αὐλῶνα
στρατεύματά της πρός Νότον καί κατέλαβε τήν Βόρειον Ἤπειρον, ἐνῶ γαλλικά
στρατεύματα κατελάμβανον τήν περιφέρειαν τῆς Κορυτσᾶς. Τήν 3ην Ἰουνίου 1917 οἱ
Ἰταλοί προεκήρυξαν ἐν Ἀργυροκάστρῳ τήν «ἀνεξαρτησίαν» τῆς Ἀλβανίας ὑπό ἱταλικήν
προστασίαν καί μετ’ ὀλίγον οἱ Γάλλοι εἰς Κορυτσᾶν τήν ἀλβανικήν «Δημοκρατίαν».
Τά ἰταλικά καί γαλλικά στρατεύματα τῆς κατοχῆς ἐπιδεικνύουν ἐχθρικήν στάσιν πρός
τόν ἑλληνικόν πληθυσμόν καί ἐνίσχυον τούς Ἀλβανούς.
Ἡ νικηφόρος ἐπέμβασις τῆς Ἑλλάδος εἰς τόν Πρῶτον Παγκόσμιον Πόλεμον ἀνέτρεψεν
ὑπέρ ἡμῶν διά μίαν ἀκόμη φοράν τήν κατάστασιν. Μετά τό πέρας τοῦ Α΄ Παγκοσμίου
Πολέμου, ἡ Ἑλλάς προέβαλε κατά τάς ἐν Παρισίοις Διασκέψεις Εἰρήνης τάς δικαίας ἀξιώσεις
της ἐπί τῆς ὑπό ἰταλικῶν καί γαλλικῶν στρατευμάτων κατεχομένης Βορείου Ἠπείρου. Εἰς
τάς ἀξιώσεις τῆς Ἑλλάδος ἀντέδρασε λυσσωδῶς πάλιν ἡ Ἰταλία διότι αἰ δυνἀμεις τῆς
τριπλῆς συνεννοήσεως δέν ἐτήρησαν τάς ὑπ’ αὐτῶν δοθείσας εἰς αὐτήν ὑποσχέσεις διά τῆς
μυστικῆς συνθἠκης τοῦ Λονδίνου.
Δέν ἐτήρησαν δέ αὗται τάς συμφωνίας ἐκείνας διότι ἐν τῷ μεταξύ εἶχον εἰσέλθει μέ
ὅλην τήν γιγαντιαίαν ἰσχύν των εἰς τόν πόλεμον αἱ Ἠνωμέναι Πολιτεῖαι καί ὁ Οὐΐλσων δέν
ἀνεγνώριζε τήν μυστικήν ἐκείνην συνθήκην.
Τότε ὁ πολυμήχανος πρωθυπουργός τῆς Ἑλλάδος Ἐλευθέριος Βενιζέλος ἦλθεν εἰς ἀπ’
εὐθείας διαπραγματεύσεις μετά τῆς Ἰταλίας διά νά ἄρη τάς ἀντιδράσεις της καί ἐπέτυχεν
οὕτω νά ὑπογράφῇ τήν 20ήν Ἰουλίου 1919 ἡ περίφημος συμφωνία Βενιζέλου - Τιτόνι διά
τῆς ὁποίας ἡ Ἰταλία ἀνεγνώρισε τάς ἐπί τῆς Βορείου Ἠπείρου ἑλληνικάς διεκδικήσεις, ἔναντί
ἀναγνωρίσεως ἐκ μέρους τῆς Ἑλλάδος ἰταλικῆς ἐντολῆς ἐπί τοῦ ἐναπομείναντος εἰς τήν
Ἀλβανίαν ἐδάφους. Διά κοινῆς ἐπισήμου Πράξεώς των τῆς 9ης Δεκεμβρίου 1919, οἱ τρεῖς
Μεγάλαι Δυνάμεις, Ἀγγλία, Γαλλία καί Ἠνωμέναι Πολιτεῖαι τῆς Ἀμερικῆς, υἱοθέτησαν καί
ἐπεκύρωσαν τήν συμφωνίαν Βενιζέλου - Τιτόνι, τό δέ ἀνώτατον συμβούλιον τῆς
συνδιασκέψεως τῆς εἰρήνης ὑπό τήν προεδρίαν τοῦ Κλεμανσώ ἐδέχθη τήν 14ην Ἰανουαρίου
1920 τήν συμφωνίαν Τιτόνι - Βενιζέλου καί τήν διά ταύτης ἀποδεχθεῖσαν μεθόριον
γραμμήν μεταξύ Ἀλβανίας -Ἑλλάδος.
Τήν 17ην Μαΐου καί ἡ Γερουσία τῶν Ἠνωμένων Πολιτειῶν ὁμοφώνως ἔλαβε τήν
ἀπόφασιν, ὅπως ἡ Βόρειος Ἤπειρος παραχωρηθῇ ὑπό τῆς Συνδιασκέψεως τῆς Εἰρήνης εἰς
τήν Ἑλλάδα.
Αἱ ἀποφάσεις αὗται ἀποτελοῦν τόν τρίτον ἀναμφισβήτητον τίτλον διεθνοῦς
ἀναγνωρίσεως τῆς ἑλληνικότητος τῆς Βορείου Ἠπείρου.
Κατόπιν τούτου δέν ἔμενεν πλέον παρά ἡ ἀνακατάληψις καί ἡ ἐνσωμάτωσις της
Βορείου Ἠπείρου, πλήν ὅμως ἡ ἀπόφασις τῶν Δυνάμεων τῆς 13ης Ἰανουαρίου 1920
ἀπηγόρευσεν εἰς τήν Ἐλλάδα νά ἀνακαταλάβῃ τήν Βόρειον Ἤπειρον πρό τῆς ρυθμίσεως
τοῦ ἐπιμάχου τότε μεταξύ Ἰταλίας καί Γιουγκοσλαβίας ἀδριατικοῦ ζητήματος.
Ἐν τῷ μεταξύ, δι’ ὑποκινήσεως τῆς Ἰταλικῆς πολιτικῆς ἀναπτύσσεται ὑπό τῶν Ἀλβανῶν
μέ κέντρον τήν Κρόϊαν, ἕν εὐρύ ἐθνικόν κίνημα. Οἱ Ἰταλοί παραδίδουν εἰς τούς Ἀλβανούς

180
τά ὑπ’ αὐτῶν κατεχόμενα ἐδάφη τῆς Βορείου Ἠπείρου (Ἀπρίλιος 1920) καί οἰ Γάλλοι τήν
περιοχήν τῆς Κορυτσᾶς (Μάϊος 1920).
Ἐπειδή δέ, ἦτο ἀκόμη ἐκκρεμές τό ἀδριατικόν πρόβλημα, ἡ Ἑλλάς μετά τήν ἐκκένωσιν
τῆς Βορείου Ἠπείρου ὑπό τῶν ἰταλικῶν καί τῶν γαλλικῶν στρατευμάτων, συνῆψε
προσωρινήν συμφωνίαν μετά τῆς Ἀλβανίας, τόν Μάϊον τοῦ 1920, διά τῆς ὁποίας
(Πρωτόκολλον Κοπετίτσας) ἡ Ἀλβανία ἀνεγνώριζε τόν προσωρινόν χαρακτῆρα τῆς υπ’
αὐτῆς κατοχῆς τῆς Βορείου Ἠπείρου.
Τὀ ἀδριατικόν ζήτημα, ἀπό τό ὁποῖον ὡς εἴδομεν ἐξηρτήθη ἡ ἐφαρμογή τῆς
ἀποφάσεως τῶν Μεγάλων Δυνάμεων διά τήν κατάληψιν τῆς Βορείου Ἠπείρου, ἐλύθη διά
τῆς Συνθήκης τοῦ Ραπάλο (30-10-1920). Ἡ ἑλληνική κυβέρνησις ὥφειλε νά ἐπικαλεσθῆ τό
δεδικασμένον τῆς ἀποφάσεως τοῦ Ἀνωτάτου Συμβουλίου τῆς 14ης Ἰανουαρίου 1920 καί
ἀμέσως ΙΠΣΟ ΦΑΚΤΟ μετά τήν κύρωσιν τῆς Συνθήκης νά προβῇ εἰς τήν κατάληψιν τῆς
Βορείου Ἠπείρου. Ἡ μή ἄμεσος κατάληψις κατά τήν ἐποχήν ἐκείνην εἶχεν ὁλεθρίας
συνεπείας διότι βραδύτερον τά πράγματα περιεπλάκησαν ἐν Ἑλλάδι καί ἐν τῷ ἐξωτερικῷ
και ἡ Διεθνής ἀτμόσφαιρα καθίστατο ὁλοέν δυσμενεστέρα διά τήν Ἑλλάδα.
Ἡ ἀποτυχία τοῦ Βενιζέλου εἰς τάς ἐκλογάς τῆς 1ης Ν/βρίου 1920 καί ἡ ἐπάνοδος τοῦ
Βασιλέως Κων/νου θεωροῦνται ὡς ἐχθρική ἐκδήλωσις τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ κατά τῆς
ΑΝΤΑΝΤ. Ἡ Ἱταλία ἐξεμεταλλεύθη ἐπιτηδείως τήν ἀλλαγήν ταύτην καί ὁ διαδεχθείς τόν
ΤΙΤΟΝΙ ὑπουργός τῶν ἐξωτερικῶν τῆς Ἰταλίας Σφότσα (Ἰούλιος τοῦ 1920) ἀθετεῖ τήν
συμφωνίαν Τιτόνι - Βενιζέλου καί τάσσεται ὑπέρ τῆς πλήρους ἐδαφικῆς ἀκεραιότητος τῆς
Ἀλβανίας.
Τό ζήτημα τῶν Νοτίων συνόρων τῆς Ἀλβανίας, μή συζητηθέν ἐκ νέου κατά τό 1920,
ἐπανῆλθε πρός συζήτησιν εἰς τήν Πρεσβευτικήν διάσκεψιν τῶν Μεγάλων Δυνάμεων
Γαλλίας - Ἀγγλίας - Ἰταλίας καί Ἰαπωνίας (ἡ Ἀμερική ἀπεσύρθη ἐκ τῆς Εὐρώπης διότι
ἐπεκράτει τότε ἐν αὐτῇ ἡ πολιτική τοῦ ἀπομονωτισμοῦ) τήν 9ην Ν/βρίου 1921 κατά τήν
ὁποία ἐξέδωκε λίαν δυσμενῆ διά τήν Ἑλλάδα ἀπόφασιν. Δι’ αὐτῆς ὥρισε τά ὑπό τοῦ
Πρωτοκόλλου τῆς Φλωρεντίας ὑποδεχθέντα (17 Δ/βρίου 1913) μολονότι τό Πρωτόκολλον
τοῦτο εἶχεν ἀνατραπῇ ὑπό τοῦ Πρωτοκόλλου τῆς Κερκύρας (17 Μαΐου 1914) καί ὑπό τῆς
ἀποφάσεως τοῦ Ἀνωτάτου Συμβουλίου τῆς Εὐρώπης (14 Ἰανουαρίου 1920). Ἡ Ἑλλάς
περιπεπλεγμένη οὗσα εἰς τόν έν Μικρᾷ Ἀσίᾳ πόλεμον κατά τῶν Τούρκων δέν ἠδυνήθη νά
ἀντιδράσει ἀποτελεσματικῶς καί οὕτω ἡ Βόρειος Ἤπειρος κατεδικάζετο εἰς δουλείαν.
Κατά τόν Β’ Παγκόσμιον Πόλεμον, κατόπιν τῆς Ἰταλικῆς ἔναντι τῆς Ἑλλάδος ἐπιθέσεως,
ἡ Βόρειος Ἤπειρος διά τρίτην, ἐντός τριάκοντα ἐτῶν, φοράν ἀπηλευθερώθη ὑπό τοῦ
ἑλληνικοῦ στρατοῦ. Ἡ Ἀλβανία, ἥτις διά τοῦ ἄρθρου 1 τοῦ ὑπ’ ἀριθ. 194 Βασιλικοῦ
Διατάγματος τοῦ κυρωθέντος ὑπό τοῦ Νόμου 319/1939 ἀνεγνώρισεν ὅτι εὑρίσκεται ἐν
πολέμῳ μέ ἐκεῖνα τά κράτη μέ τά ὁποῖα τό Βασίλειον τῆς Ἰταλίας θά εὑρεθῇ εἰς πόλεμον,
ἐκήρυξε καί ἐμπράκτως τόν κατά τῆς Ἑλλάδος πόλεμον πλαισιώσασα τόν ἰταλικόν στρατόν
μέ 14 ἀλβανικά τάγματα καθώς καί τήν Ἰταλικήν Μιλίτσια μέ ἀλβανικάς δυνάμεις.
Ἡ ἐπακολουθήσασα γερμανική κατοχή τῆς Βαλκανικῆς ἔθεσε πάλιν τήν Βόρειον
Ἤπειρον ὑπό τόν Ἀλβανικόν ζυγόν.
Ἡ ἐπελθοῦσα κατά τό 1944 ἀπελευθέρωσις ἔθεσε ταὐτην ὑπό τόν πλέον ἐπαχθή
κομμουνιστικόν ζυγόν τῆς σημερινῆς κλίκας ΧΟΤΖΑ –ΣΕΧΟΥ καί οὕτω διαιωνίζεται ἡ
δουλεία ἑκατόν καί πλέον χιλιάδων ἀκραιφνοῦς ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ.
Ἡ Ἑλλάς μετά τήν ἀπελευθέρωσιν κατέφυγεν εἰς τήν διαιτησίαν τῶν Μεγάλων
Δυνάμεων διά τήν ὁριστικήν ἐπίλυσιν τῆς ἐκκρεμούσης διεκδικήσεως, συνεπείᾳ τῆς ὁποίας
τυπικῶς τουλάχιστον, εὑρίσκεται εἰς ἐμπόλεμον κατάστασιν μέ τήν Ἀλβανίαν. Τό ἐν
Παρισίοις Συμβούλιον τῶν τεσσάρων μεγάλων (1946) χωρίς ν’ ἀπορρίψῃ τήν ἑλληνική
αἴτησιν, ἀνέβαλε τήν ἐξέτασιν μέχρις ἐπιλύσεως τοῦ Αὐστριακοῦ.
Μετά τήν ἐπίλυσιν τοῦ Αὐστριακοῦ (1955) τό Βορειοηπειρωτικόν δύναται ν’
ἀποτελέσῃ, ἀνά πᾶσαν στιγμήν, ἀντικείμενον ἐξετάσεως.

181
 1. ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ - ΣΧΟΛΕΙΩΝ – ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ

Ἡ ἐπίσημος Τουρκική στατιστική τοῦ ἔτους 1909 ἀναβιβάζει τούς Ἕλληνας τῆς Βορείου
Ἠπείρου, πλήν τῆς Κορυτσᾶς ἡ ὁποία ὑπήγετο εἰς τό βιλαέτιον Θεσσαλονίκης, εἰς 128.000
καί τούς Μουσουλμάνους εἰς 95.000
Κατά τήν στατιστικήν τοῦ Ἐλβετοῦ ΝΤ’ ΑΠΙΡ εἰς τάς περιφερείας Ἀργυροκάστρου καί
Κορυτσᾶς πού διεκδικεῖ ἡ Ἑλλάς κατά τό 1913 ὑπῆρχον εἰς Ἀργυρόκαστρον 78.250
Ἕλληνες, 41.250 Ἀλβανοί καί 7.000 Ἑβραῖοι, Τοῦρκοι κ.λπ. εἰς δέ τήν περιφέρειαν
Κορυτσᾶς 62.250 Ἕλληνες, 37.000 Ἀλβανοί κ.λπ.
Οἱ ἀριθμοί αὐτοί (ἀμφοτέρων τῶν στατιστικῶν) ὡς πρός τούς Ἕλληνας δέν εἶναι
ἀκριβεῖς. Τοῦτο ὁμολογεῖται καί ἀπό τούς ξένους συγγραφεῖς, π.χ. τόν Ἰταλόν ΒΙΤΖΙΑΪ,
ὅστις δικαιολογῶν τήν ἀνακρίβειαν ταύτην ὑποστηρίζει ὅτι οἱ Ἕλληνες φοβούμενοι τήν
στρατολογίαν καί τήν φορολογίαν τῶν ἀνδρῶν δέν ἐνεφανίζοντο καί δἐν ἀνεγράφοντο εἰς
τούς συντασσομένους καταλόγους καί τό οὕτω ποσοστόν διαφυγῆς ἀναβιβάζει εἰς 10%,
ἐνῶ ἄλλοι ὑποστηρίζουν ὅτι τό ποσοστόν τοῦτο ἀνέρχεται εἰς 20%.
Ἡ Ἰταλική ἀπογραφή τοῦ 1917, ὡς πρός τήν θρησκείαν ἔδωσε τά κάτωθι
ἀποτελέσματα:
ΕΠΑΡΧΙΑΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΜΟΥΣΟΥΛΜ
ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟΝ 38.977 24.025 14.952
ΠΡΕΜΕΤΗ 23.875 14.087 9.788
ΔΕΛΒΙΝΟΝ 24.445 16.786 7.660
ΛΕΣΚΟΒΙΚΙ 10.629 9.451 1.176
ΚΟΛΩΝΙΑ 10.010 4.210 5.800
ΑΥΛΩΝΑ 43.262 6.082 37.180
ΧΕΙΜΑΡΡΑ 18.411 8.360 10.043
ΣΥΝΟΛΟΝ 169.609 83.001 86.599

Ἐκτός τῶν ἄλλων στοιχείων πού συνιστοῦν τήν ἑλληνικότητα τοῦ Βορειοηπειρωτικοῦ
πληθυσμοῦ ἡ ἑλληνική παιδεία καί τά ἀνά πᾶσαν περιοχήν ταύτην ἑλληνικά σχολεῖα,
ἀποτελοῦν τόν καθρέπτην τῆς ἐθνικῆς αὐτοῦ συνειδήσεως.
Κατά τό 1921 ὑπῆρχον εἰς τήν Βόρειον Ἤπειρον 360 ἑλληνικά σχολεῖα μέ 22.595
μαθητάς καί 500 διδασκάλους, κατανεμόμενα ὡς ἑξῆς:
ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΧΟΛΕΙΑ
ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟΥ 86
ΧΑΙΜΑΡΑΣ 13
ΔΕΛΒΙΝΟΥ 70
ΛΕΣΚΟΒΙΚΙΟΥ 23
ΤΕΠΕΛΕΝΙΟΥ 26
ΠΡΕΜΕΤΗΣ 37
ΠΩΓΩΝΙΟΥ 10
ΚΟΡΥΤΣΑΣ 72
ΚΟΛΩΝΙΑΣ 23

Συμφώνως πρός ὑπόμνημα ὑποβληθέν εἰς τήν Κ.Τ.Ε. τοῦ Δεκεμβρίου τοῦ 1933, ὁ
ἀριθμός τῶν ἐν Βορείῳ Ἠπείρῳ ἑλληνικῶν σχολείων παρουσιάζει τήν ἑξῆς εἰκόνα:
ΣΧΟΛΙΚΟΝ ΕΤΟΣ ΣΧΟΛΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΙ
1925-1926 78 113
1926-1927 68 102
1927-1928 66 95
1928-1929 60 85
1929-1930 63 83

182
 1930-1931 64 62
1931-1932 40 50
1932-1933 10 10
1933-1934 0 0

Ἡ Ἀλβανική κυβέρνησις δέν ἠρκέσθη εἰς τήν σημειουμένην ἔτος - κατ’ ἔτος μείωσιν
τῶν ἑλληνικῶν σχολείων, ἥν ἐπετύγχανε διά τῆς τρομοκρατίας, τῆς βίας καί τῆς
καταπιέσεως. Ἐτροποποίησε τό ἄρθρον 206 τοῦ Συντάγματος καί ἀπηγόρευσε τελείως τήν
λειτουργίαν ἰδιωτικῶν σχολείων, πρός τά ὁποῖα ἐξεμοίωσε καί τά ἑλληνικά σχολεῖα τῆς
Βορείου Ἠπείρου. Μέ ἀπροκαλύπτους δικαιολογίας προσπαθοῦσε ἡ Ἀλβανική κυβέρνησις
καί αἱ ἑκάστοτε Ἀλβανικαί κυβερνήσεις ν’ ἀπαλλαγοῦν τῶν ἑλληνικῶν σχολείων διότι ἡ
ἐλληνική γλῶσσα ἐθεωρεῖτο καί θεωρεῖται μέσον συντηρήσεως τῆς ἑλληνικῆς συνειδήσεως
τῶν Βορειοηπειρωτῶν, ἡ ἐξαφάνισις τοῦ ὁποίου, μετά πάροδον χρόνου, θά ἠλλοίωνε καθ’
ὁλοκληρίαν (κατά τάς ἀπόψεις των) τό φρόνημα καί τήν ἐθνικήν συνείδησιν τῶν Ἐλλήνων
τῆς Βορείου Ἠπείρου.
Ἡ ἐπαναλειτουργία τῶν ἑλληνικῶν σχολείων τῆς Βορείου Ἠπείρου ἤρχισεν ἀλλά εἰς
λίαν περιωρισμένην κλίμακα (περιωρίσθησαν εἰς τά ἑλληνόφωνα χωρία ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟΥ
καί ΧΕΙΜΑΡΑΣ) τό Σεπτέμβριον τοῦ 1935, κατόπιν τῆς ἀπό 23/9/35 ἀποφάσεως τοῦ
διεθνοῦς δικαστηρίου τῆς ΧΑΡΗΣ πρός τήν ὁποίαν ἀπόφασιν ἡ Ἀλβανίαν ἠναγκάσθη νά
συμμορφωθῇ.
Ἀπό τῆς καταλήψεως τῆς Ἀλβανίας ὑπό τῶν Ἰταλῶν (1939) τό σχολικόν ζήτημα
περιέπεσεν εἰς δευτερύουσαν μοῖραν, συνεπείᾳ τῶν ἐπακολουθησάντων πολεμικῶν
γεγονότων.
Μετά τόν πόλεμον δέν εἶναι δυνατόν νά γίνεται λόγος περί σχολείων διότι ἡ «Λαϊκή
Δημοκρατία τῆς Ἀλβανίας» εἰς τά λειτουργοῦντα σχολεῖα τῆς Βορείου Ἠπείρου τροφοδοτεῖ
τούς μαθητάς καί σπουδαστάς (διότι ἵδρυσε καί γυμνάσια ἑλληνικά καί Ἀκαδημίας) μέ τό
κομμουνιστικόν δηλητήριον καί μέ συνθήματα μίσους, ἐφιστάμενα τοῦ πραγματικοῦ ἔργου
τῆς παιδείας καί τοῦ Σχολείου.
Ἀνάλογος πρός τήν στάσιν ἔναντι τοῦ σχολικοῦ καθεστῶτος ὑπῆρξε καί ἡ ἔναντι τοῦ
ἑκκλησιαστικοῦ καθεστῶτος τῆς Β. Ἠπείρου στάσις τοῦ Ἀλβανικοῦ κράτους. Συμφώνως μέ
μίαν στατιστικήν τοῦ 1914 αἱ ἑλληνορθόδοξοι ἐκκλησία τῆς Β. Ἠπείρου ἀνήρχοντο εἰς 276,
μέ 348 ἱερεῖς, κατανέμονται δέ ὡς ἑξῆς:
ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΙ
ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟΥ 94
ΧΕΙΜΑΡΑΣ 20
ΔΕΛΒΙΝΟΥ 73
ΛΕΣΚΟΒΙΚΙΟΥ 25
ΤΕΠΕΛΕΝΙΟΥ 18
ΠΡΕΜΕΤΗΣ 36
ΠΩΓΩΝΙΟΥ 9
ΚΟΛΩΝΙΑΣ 23
ΚΟΡΥΤΣΑΣ 78
ΣΥΝΟΛΟΝ 376

Ἡ ἑλληνορθόδοξος κατάστασις τοῦ ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ τῆς Βορείου Ἠπείρου

ἠλλοιώθη μέ καταχθονίους ἐνεργείας τοῦ Ἀλβανικοῦ κράτους. Τό Ἀλβανικόν κράτος
ὁλοκλήρωσε τά ἐναντίον τῆς ἐκκλησίας μέτρα μέ διώξεις ἱεραρχῶν καί ἱερέων ὡς καί μέ
εὑρείας ἐκτάσεως πιεστικά καί ἐξοντωτικά μέτρα ἐναντίον τοῦ ἑλληνορθοδόξου ποιμνίου
τῆς Βορείου Ἠπείρου.

183
 2. ΛΟΓΟΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΜΟΥ ΑΜΥΝΗΣ

Ἀνεξαρτήτως τῶν ἄλλων λόγων, ἐθνολογικῶν, ἱστορικῶν, γεωγραφικῶν, οἰκονομικῶν

κ.λπ., οἱ ὁποῖοι συνηγοροῦν ὑπέρ τῆς προσαρτήσεως τῆς Βορείου Ἠπείρου εἰς τήν Ἑλλάδα
καί λόγοι ὑψίστης στρατηγικῆς σημασίας ἐπιβάλλουν τοῦτο. Ὁ στρατάρχης Παπάγος λίαν
προσφυῶς ὑπεγράμμισεν: «Ἡ προσάρτησις τῆς Βορείου Ἠπείρου εἰς τήν Ἑλλάδα προσθέτει
βάθος διά τήν κάλυψιν τοῦ κέντρου τῆς χώρας, παρέχει φυσικάς γραμμάς ἀμύνης καί
ἐπιτρέπει τήν ἐγκατάστασιν στερεοῦ μετώπου».
Ἡ ἐπιβληθεῖσα εἰς ἡμᾶς ὁροθεσία καθιστᾶ εὔθραυστον τήν ἐθνικήν μας ἀσφάλειαν. Ὁ
Ἄγγλος συνταγματάρχης Μάρρεϋ ἔγραψε παλαιότερα ὅτι «ἡ γραμμή τῆς Φλωρεντίας (τά
σημερινά σύνορα) στρατιωτικῶς ἀφήνουν τά Ἰωάννινα εἰς τόν ἀέρα καί ὅτι διά τήν
ἀσφάλαιαν αὐτῶν ἀπό παντός ἀπό Βορρᾶ κινδύνου, ἐπιβάλλεται ἡ ἐνσωμάτωσις εἰς τό
ἑλληνικόν κράτος τῆς Χειμάρας, τοῦ Τεπελενίου, τῆς Κλεισούρας καί τῆς Κορυτσᾶς».
Τήν ἀλήθειαν τῆς διαπιστώσεως αὐτῆς ἐπιβεβαιώσαν τά πρόσφατα πολεμικά γεγονότα
κατά τά ὁποῖα ὁ ἀδίκως ἐπιδικασθείς εἰς τήν Ἀλβανίαν ἑλληνικός χῶρος προσεπόρισεν εἰς
τόν ἐπιδρομέα πλῆθος στρατιωτικῶν πλεονεκτημάτων.
Δέν θά αναπτυχθεί λεπτομερής ἀνάλυσις καί ἀνάπτυξις τῆς στρατηγικῆς ἀξίας διά τήν
Ἑλλάδα τῆς Βορειοηπειρωτικῆς περιοχῆς. Συνοπτικῶς ἀναφέρονται κατωτέρω μόνον
ὡρισμένα σημεῖα:
(α) Ἡ σημερινή ἑλληνο-ἀλβανική μεθόριος, ἀρχομένη ἀπό τοῦ τριεθνοῦς σημείου
(ἐντός τῆς Μεγάλης Πρέσπας) καταλήγει εἰς τόν κόλπον τῆς Φτελιᾶς (ἔναντι τῆς Κερκύρας)
καί ἀφήνουσα κατόπιν λοξῆς ἀποτιμήσεως τήν Β. Ἤπειρον εἰς τήν Ἀλβανίαν παρουσιάζει
συνολικόν ἀνάπτυγμα 250 περίπου χιλιομέτρων. Ἡ ἐνσωμάτωσις τῆς Βορείου Ἠπείρου εἰς
τήν Ἑλλάδα θά συνεπιφέρῃ προώθησιν τῆς σημερινῆς μεθορίου κατά 60 χιλιόμετρα
περίπου, ἀφήνουσα τό Πόγραδετς, Τεπελένι καί Χειμάρα εἰς τήν Ἑλλάδα. Ἐλαττοῦται δέ τό
ὅλον ἀνάπτυγμα τῆς πρός Ἀλβανίαν μεθορίου κατά 100 χιλιόμετρα (εἰς τό ἥμισυ περίπου)
καί ἑπομένως ἐπιτυγχάνεται ἡ ἐπιτήρησις καί ἡ ἄμυνα δι’ ὀλιγώτερων δυνάμεων.
(β) Ὠς ἔχει σήμερον ἡ μεθόριος ἐπιτρέπει βαθεῖαν διείσδυσιν τῆς Ἀλβανίας εἰς τό
πλευρόν τοῦ κορμοῦ τῆς Β. Ἑλλάδος καί δημιουργεῖ εὐχέρειαν πλευροκοπήσεως
ὁλοκλήρου τῆς Δυτικῆς Μακεδονίας καί τῆς Θεσσαλίας διά τῶν διανοιγομένων διαβάσεων
Πισοδερίου καί Μετσόβου. Τήν τοῦ Μετσόβου διάβασιν ἀπεπειράθησαν ὡς γνωστόν νά
ἐκβιάσουν οἱ Ἰταλοί κατά τό 1940 καί ἡ αὐτοθυσία τῆς Πίνδου τῆς ἐματαίωσεν.
Διά τῆς προσθήκης τῆς Βορείου Ἤπείρου εἰς τήν Ἑλλάδα αὐξάνεται ὁ πληθυσμός της,
δημογραφικῶς μέν κατά 200.000 περίπου, στρατιωτικῶς δέ διά μιᾶς Μεραρχίας, ἡ ὁποία
λόγῳ τῆς εὐψυχίας καί τοῦ ὀρεσειβίου τῶν κατοίκων της, δύναται ν’ ἀποτελέσῃ μίαν
ἀξιόλογον στρατιωτικήν Μονάδα διά τήν προστασίαν τῆς ἀκριτικῆς ταύτης περιοχῆς.

184
 [14] Η Γ’ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. (1936-1941):
ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΗΣ 4ης ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ
(Απόσπασμα από το ΤΕΥΧΟΣ ΙΙ «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ», του Αντ/ρχου Παν. Σκαλούμπακα
– Στρατ. Σχ. Ευελπ., 1959)

1. ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΑΠΟΔΙΟΡΓΑΝΩΣΕΩΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΞΑΦΑΝΙΣΕΩΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

Τήν περίοδον τῆς πολιτικῆς καί ὀργανωτικῆς ἀνόδου τοῦ Κ.Κ.Ε., διαδέχεται περίοδος
τῆς μεγίστης καταπτώσεώς του. Αὕτη ἔρχεται ἀπό τῆς 4ης Αὐγούστου 1936 καί διαρκεῖ
μέχρι τῶν πρώτων μηνῶν τῆς ἐνάρξεως τῆς κατοχῆς τῆς Ἑλλάδος ὑπό τοῦ ἄξονος, μέχρι
δηλαδή τῆς διαλύσεως τοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους.
Τό Καθεστώς τῆς 4ης Αὐγούστου 1936, θέτει ἀπό τῆς πρώτης ἡμέρας ἐκτός νόμου τό
Κ.Κ.Ε. καί διαδοχικῶς λαμβάνει σειράν μέτρων δι’ ὧν ἐπέρχεται ἡ οὐσιαστική διάλυσις τοῦ
ὀργανισμοῦ τοῦ Κ.Κ.Ε., ἡ ἀποδιοργάνωσίς του καί ὁ πολιτικός του ἀφανισμός.

Τά ληφθέντα μέτρα διά τήν ἀντιμετώπισιν καί ἀποδιοργάνωσιν τοῦ Κ.Κ.Ε.:

α) Διοικητικά μέτρα

Τά ληφθέντα διοικητικά μέτρα εἶχον ὡς κύριον στόχον των νά πλήξουν τόν κομματικόν
μηχανισμόν τοῦ τεθέντος ἐκτός νόμου Κ.Κ.Ε., τήν σπονδυλικήν στήλην πάσης
κομμουνιστικῆς δράσεως.
Διότι ὡς γνωστόν, κομμουνιστική δρᾶσις ἔστω καί ὑποτυπώδης εἶναι ἀδύνατος ἄνευ
τῆς ὑπάρξεως ὀργανωμένου κόμματος, δηλαδή κόμματος διαθέτοντος ἡγεσίαν,
ὀργανώσεις, μηχανισμόν καί τεχνικά μέσα. Πρός τήν κατεύθυνσιν ταύτην ἐστράφησαν αἱ
ἐνέργειαι τῶν ἁρμοδίων ἀρχῶν καί ἐστέφθησαν ὑπό ἐπιτυχίας διότι ὑπῆρξεν ἑνιαία
κατεύθυνσις, συντονισμένη δρᾶσις τῶν ἀστυνομικῶν ὀργάνων βάσει ἐπιτελικῶς
μελετημένου σχεδίου καί ἐχρησιμοποιήθησαν καλαί καί μελετημέναι μέθοδοι ἐνεργείας.
Αἱ κυριώτεραι μέθοδοι τάς ὁποίας ἐχρησιμοποίησε τό καθεστώς τῆς 4 ης Αὐγούστου
1936 διά τήν ὀργανωτικήν ἀποδιοργάνωσιν τοῦ Κ.Κ.Ε. εἶναι γενικῶς οί ἑξῆς:

ι) Ἡ ἐσωτερική διάβρωσις τοῦ Κ.Κ.Ε.

Τό κύριον καί ἀποφασιστικόν πλῆγμα διά τήν οργάνωσιν τοῦ Κ.Κ.Ε. κατεφέρθη διά τῆς
μεθόδου διαβρώσεως ἐκ τῶν ἔσω τοῦ παρανόμου μηχανισμοῦ του. Ετσι, αἱ ὑπηρεσίαι τοῦ
Κράτους εἶχον τοποθετήσει ὄργανά των ἐντός τῶν γραμμῶν τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπό ἐτῶν, εἴτε
ἀπέκτησαν τοιαῦτα διά τοῦ προσεταιρισμοῦ συλληφθέντων στελεχῶν τοῦ Κ.Κ.Ε. κατόπιν
καλῆς καί ἐπιδεξίου μεταχειρίσεως τούτων, ὥστε νά μήν ἀποκαλύπεται ἡ μεταστροφή των,
καί κατώρθωσαν, ἰδιαιτέρως διά τῆς δευτέρας κατηγορίας τῶν πληροφοδιοδοτῶν των, νά
εἶναι ἐνήμεροι προσώπων καί πραγμάτων τοῦ παρανόμου μηχανισμοῦ του.
Τό Κράτος, διά τοῦ Ὑπουργείου Ἀσφαλείας, κατώρθωσε νά εἰσέλθῃ ἐντός τοῦ
παρανόμου μηχανισμοῦ τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ἀπό ἐκεῖ νά προβαίνῃ εἰς ἐνεργείας ὅτε καί ὅπως
ἐξυπηρετεῖτο καί εἰς τρόπον ὥστε νά ἐπιφέρῃ τήν μεγαλυτέραν δυνατήν ὀργανωτικήν καί
πολιτικήν ζημίαν εἰς τό Κ.Κ.Ε. Ἀμέσως καί διαδοχικῶς συνέλαβεν ἀνώτατα στελέχη τοῦ
Κ.Κ.Ε., κατά τρόπον ὥστε ἀφ’ ἑνός μέν νά καλύπτεται ἡ πηγή πληροφοριῶν, δηλαδή ὁ
πληροφοριοδότης τους, ὡστε νά μήν ἀχρηστεύεται οὗτος, ἀφ’ ἑτέρου δέ νά δημιουργεῖται
ἡ ἐντύπωσις μεταξύ τῶν στελεχῶν τοῦ Κ.Κ.Ε. ότι πληροφοριοδότης εἶναι ἕνα ἀνώτατον
στέλεχος τοῦ Κ.Κ.Ε., μή συλληφθέν, τό ὁποῖον διά τοῦ τρόπου τούτου ἠχρηστεύετο διότι
ἐθωρεῖτο μεταξύ τῶν κομμουνιστικῶν κύκλων, ὡς «καταδότης καί χαφιές».
Οὕτω, ἐκ τῶν πρώτων, συνελήφθη ὁ ἀρχηγός τοῦ Κ.Κ.Ε. Ν. Ζαχαριάδης (Νοέμβριος
1936). Διά τῆς συλλήψεως τοῦ Ζαχαριάδη, τό Κ.Κ.Ε. δέν ἐστερήθη μόνον τοῦ ἀρχηγοῦ
του, ἀλλά καί πολλῶν ἄλλων ἱκανοτάτων στελεχῶν του, τά ὁποῖα ἐθεωρήθησαν ὑπ’ αὐτοῦ
185
καί κατηγγέλθησαν ἐσφαλμένως ὡς οἱ καταδόται του καί πράκτορες τῆς ἀσφαλείας, ὁπως
ὁ Μάθεσης, ὁ Παπαγιάννης, μέλος τοῦ Π.Γ., καί ὁ Κτιστάκης μέλος τῆς Κ.Ε.
Ἀκολουθεῖ ἡ σύλληψις τῶν μελῶν τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε., Δ. Παρτσαλίδη, Σκλάβαινα,
Νεφελούδη (Ἀπρίλιος 1937) καί τόν Νοέμβριον τοῦ 1939 συλλαμβάνονται καί οἱ Σιάντος
καί Σκαφίδας μέλη τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Διά τάς συλλήψεις τῶν μελῶν αὐτῶν τῆς
ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐπεκράτησεν ἡ αὐτή ὅπως καί διά τήν σύλληψιν τοῦ Ζαχαριάδη
σύγχυσις καί αἱ εὐθῦναι διά ταύτας ἀπεδόθησαν εἰς στελέχη μή συλληφθέντα, τά ὁποῖα διά
τοῦ τρόπου τούτου κατέστησαν ἄχρηστα διά πᾶσα κομματικήν ἐργασίαν καί
δραστηριότητα. Ἐπί πλέον, διά τῆς μεθόδου ταύτης ἐπετεύχθη ἡ ἀχρήστευσις πολλῶν
στελεχῶν τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐκ τῶν συλληφθέντων καί ἐγκλεισθέντων εἰς τάς φυλακάς, τά ὁποῖα
εἶχον ἀπομονωθεῖ ὑπό τῶν συγκρατουμένων του κομμουνιστῶν, θεωρούμενα «προδόται
καί χαφιέδες».
Διά τῆς μεθόδου τῆς ἐσωτερικῆς διαβρώσεως, δέν ἐπετεύχθη μόνον ἡ σύλληψις τῆς
ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ἡ ἀχρήστευσις τῶν μή συλληφθέντων, ἀλλά ὅλων σχεδόν τῶν
περιφερειακῶν στελεχῶν του, ὡς καί ἡ ἐξάρθρωσις τοῦ παρανόμου μηχανισμοῦ του, διά
τῆς ἀποκαλύψεως τῶν παρανόμων τυπογραφείων του καί ἄλλων ἐκδοτικῶν του μέσων,
τῶν παρανόμων κομματικῶν συναντήσεων, γιαφκῶν καί κρυπτῶν του. Καί ὁ τομεύς αὐτός
τῆς ὀργανώσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐπλήγη μεθοδικῶς καί μέ ἀπωτέραν προοπτικήν ὥστε νά
ἀχρηστευθῇ ὁλοσχερῶς.
Οὕτω:
Τόν Νοέμβριον 1936, ὅταν συνελήφθη ὁ Τηλέμαχος Μίλτας ὑπεύθυνος τῶν συνδέσεων
τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. μετά τῶν παρανόμων ὀργανώσεων περιοχῶν, τό
Ὑφυπουργεῖον Ἀσφαλείας χωρίς νά δημιουργήσῃ ἐντυπωσιακούς θορύβους διά τήν λίαν
σημαντικήν αὐτήν ἐπιτυχίαν του προσεποιήθη ὅτι οὐδόλως ἐγνώριζε τήν ἐμπιστευτικήν καί
σοβαράν θέσιν (πόστο) τοῦ συλληφθέντος, καί τόν ἐξετόπισεν ὡς ἀμετανόητον ἁπλῶς
κομμουνιστήν, ἀφοῦ ὅμως προηγουμένως τόν εἶχε μεταπείσῃ. Οὗτος εἶχεν ἀποκαλύψει
πρόσωπα καί πράγματα τοῦ παρανόμου μηχανισμοῦ τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Τά
στοιχεῖα, τά ὁποῖα ἔδωσεν ὁ Μίλτας περί τοῦ τρόπου τῶν ἐπαφῶν, τῶν προσώπων, τῶν
συνθημάτων ἀναγνωρίσεως τῶν τόπων τῶν κομματικῶν ραντεβοῦ κ.λπ., ἐχρησιμοποίησαν
ἔμπειρα καί ἱκανά στελέχη τῶν σωμάτων Ἀσφαλείας, τά ὁποία καί ἐνεφανίσθησαν ὡς
στελέχη τοῦ Κ.Κ.Ε, ἀπεσταλμένα τοῦ Π.Γ. διά τήν καθοδήγησιν τῶν περιφερειακῶν
ὀργανώσεων.
Ταῦτα κατώρθωσαν νά εἰσέλθουν εἰς τόν παράνομον μηχανισμόν καί τάς παρανόμους
ὀργανώσεις τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς πλείστας περιοχάς τῆς Ἑλλάδος, νά μάθουν τά πάντα περί αὐτῶν
καί νά τάς πλήξουν ὅπως καί ὅτε συνέφερεν εἰς τό κράτος.

ιι) Ἡ Μέθοδος τῶν «δηλώσεων μετανοίας»

Ἡ Κυβέρνησις Μεταξᾶ διά νά ἀπομονώσῃ τήν ἠγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπό τά μέλη καί τούς
ὁπαδούς της ἐχρησιμοποίησε τήν πολιτικήν τῶν δηλώσεων. Πᾶς συλλαμβανόμενος
κομμουνιστής, ἐφ’ ὅσον ἐγγράφως ὡμολόγει τήν κομμουνιστικήν του δρᾶσιν καί ἐδήλου
τήν μεταμέλειάν του, τήν πλάνην του καί τήν ἀπόφασίν του νά ζήσῃ εἰς τό ἑξῆς
φιλησύχως, ἀπηλλάσσετο πάσης εὐθύνης διά τήν κομμουνιστικήν του δρᾶσιν καί ἀφίετο
ἐλεύθερος.
Ἡ πολιτική τῶν δηλώσεων εἶχεν ἀναμφισβητήτως θετικά ἀποτελέσματα διά τό κράτος
διότι ἠχρήστευσε 50 περίπου χιλιάδας «ἀνθρώπων» τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀλλά προσωρινῶς. Εἶναι
ὅμως ἀναμφισβήτητον ὅτι ὁ χειρισμός τῶν δηλώσεων εἶχεν καί τινά ἀρνητικά διά τό
Κράτος ἀποτελέσματα καί ἀντιθέτως θετικά διά τό Κ.Κ.Ε. Διότι, συνεπείᾳ τῆς κατά κανόνα
δημοσιότητος ἡ ὁποία ἐδόθη διαδοχικῶς εἰς ὅλας ἀνεξαιρέτως τάς δηλώσεις, ἠδυνήθη τό
Κ.Κ.Ε. νά ἐκκαθαρίσῃ τάς γραμμάς του καί νά γνωρίζῃ ποῖα ἀπό τά στελέχη του καί τά
μέλη του εἶχον παραμείνει πιστά καί ἀφοσιωμένα, εἰς ταῦτα δέ ἐστηρίχθη τοῦτο κατά τήν
κατοχήν διά νά ἀναδιοργανωθῇ.

186
 Ἄν ἐπί τῶν δηλώσεων μετανοίας ἠκολουθεῖτο ἄλλη τακτική, τότε θά ἦτο δύσκολον εἰς
τό Κ.Κ.Ε. νά ἐκκαθαρίσῃ τάς γραμμάς του καί ἡ σύγχισις καί ἡ δυσπιστία θά ἦτο δύσκολον
νά ἐκλείψουν.

(ιιι) Ἡ ὑπό τοῦ κράτους χρησιμοποίησις τῶν δηλωσιῶν διά τήν καταπολέμησιν τοῦ
Κ.Κ.Ε.
Ἡ Κυβέρνησις Μεταξᾶ ἐχρησιμοποίησε πολλά μεταμεληθέντα ἀνώτατα καί ἀνώτερα
στελέχη τοῦ Κ.Κ.Ε. διά τήν ἰδεολογικήν ἀντιμετώπισιν τοῦ κομμουνισμοῦ καί τήν
ἀντικομμουνιστικήν διαφώτισιν τῆς κοινῆς γνώμης.
Λόγῳ τῆς εἰδικῆς πολυετοῦς κομμουνιστικῆς μορφώσεως καί πείρας τήν ὁποίαν
ἀποκτοῦν τά κομματικά στελέχη, ὑπό τόν ὅρον τῆς ἀποδεδειγμένης μεταμελείας των, τό
Κράτος ὠφελεῖται ἄν τά χρησιμοποιῇ. Τοῦτο ἐγένετο ἐπί τῆς 4ης Αὐγούστου καί συνέβαλεν
ἐπιτυχῶς εἰς τήν ὀργανωτικήν καί ἰδεολογικήν διάβρωσιν τοῦ Κ.Κ.Ε..

(ιv) Ἡ συγκρότησις καθοδηγητικοῦ ὀργάνου τοῦ Κ.Κ.Ε., ἐλεγχομένου ὑπό τοῦ Κράτους
Διά τῆς μεθόδου τῆς διαβρώσεως τοῦ παρανόμου μηχανισμοῦ τοῦ Κ.Κ.Ε. ἔγινε
κατορθωτόν νά συγκροτηθῇ ἡ ὀνομασθεῖσα «προσωρινή Διοίκηση τοῦ Κ.Κ.Ε.», ἐπέχουσα
θέσιν Κ.Ε., ἥτις εὑρίσκετο ὑπό τόν ἔλεγχον καί τήν καθοδήγησιν τοῦ Ὑπουργείου
Ἀσφαλείας. Τόσον ἐπιτυχής ἦτο ἡ ἐνέργεια αὕτη ὥστε καί αὐτός ἀκόμη ὁ ἀρχηγός τοῦ
Κ.Κ.Ε. Ν. Ζαχαριάδης εἶχε περιλάβει τό κατασκεύασμα αὐτό τοῦ Ὑπουργείου Ἀσφαλείας διά
τῆς κομματικῆς ἐμπιστοσύνης, τήν ἐθεώρει δέ ὡς τό γνήσιον καθοδηγητικόν ὄργανον τῶν
κομμουνιστῶν, εἰς τά ἔντυπα δέ τούτου καί ὀ ἴδιος παρέδιδε γραπτά του πρός
δημοσίευσιν.
Ὁ ὑπό τῆς «προσωρινῆς Διοικήσεως» ἐκδιδόμενος «Ριζοσπάστης» ὡς παράνομος «διά
τῶν ἄρθρων του καί τῶν κειμένων του», παρεποίει τήν κομματικήν γραμμήν και ἐπέφερεν
σὐγχυσιν καί δυσπιστίαν μεταξύ τῶν κομμουνιστῶν ἡγετῶν. Μάλιστα, τοιαύτη ἦτο ἡ
σύγχυσις ὥστε ὁ μή ὑπαγόμενος ὑπό τόν ἔλεγχον τοῦ Κράτους πραγματικός παράνομος
«Ριζοσπάστης», τόν ὁποῖον κατά διαστήματα ἐξέδιδον ὅσα μέλη τῆς Κ.Ε. δέν εἶχον
συλληφθῇ, νά θεωρῆται ὑπό τῆς εἰς τάς φυλακάς εὑρισκομένης ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε., ὡς
ὄργανον τῆς ἀσφαλείας, τά δέ ἐκδίδοντα τοῦτον μή συλληφθέντα μέλη τῆς Κ.Ε. ὡς
«ὄργανα τῆς 4ης Αὐγούστου». Τό τελευταῖον ὑπογραμμίζει τήν μεγάλην ἐπιτυχίαν τῆς
μεθόδου ταύτης.
Ἡ ὑπεύθυνος ἐπίσης φυλακισμένη ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐθεώρει τήν «Παλαιάν Κεντρικήν
Ἐπιτροπήν τοῦ Κ.Κ.Ε.» ὡς ὄργανον τοῦ Ὑπουργοῦ Ἀσφαλείας.
Διά τῶν ἀνωτέρω μεθόδων:
1) ἀποσυνετέθη ὁ ὀργανισμός τοῦ Κ.Κ.Ε.,
2) ἐκυριάρχησε σύγχισις, δυσπιστία καί φοβία μεταξύ τῶν κομμουνιστῶν, οὐδείς
κομμουνιστής εἶχεν ἐμπιστοσύνη εἰς ἄλλον, ὁ εἶς ἐφοβεῖτο τόν ἕτερον θεωρῶν αὐτόν
πράκτορα τοῦ κράτους καί καταδότην,
3) κατερρακώθη τό κῦρος τῆς ἠγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τῶν στελεχῶν του ἔναντι τῶν
μελῶν καί ὁπαδῶν του καί
4) ἀπεκαλύφθῃ ὁ ἐπί ἔτη καλλιεργούμενος μῦθος περί δῆθεν ἀνωτερότητος τῶν
στελεχῶν τοῦ Κ.Κ.Ε., ἐξ αἰτίας τῆς ἀλληλοαποκαλύψεως τῶν «ἀπλύτων» τῆς κομματικής
καί ἰδιωτικῆς ζωῆς των.

(β) Κοινωνικά μέτρα

Ἡ Κυβέρνησις Μεταξᾶ δέν ἠρκέσθη μόνον εἰς λῆψιν διοικητικῶν μέτρων κατά τοῦ
κομμουνισμοῦ, δι’ ὧν ἐπετεύχθη ἡ ὀργανωτική ἀποσύνθεσίς του, ἀλλά προέβη εἰς τήν
λῆψιν ούσιαστικῶν κοινωνικῶν μέτρων, δι’ ὧν ἐξησφάλισεν εἰς τόν Ἑλληνικόν λαόν καί

187
ἰδιαιτέρως εἰς τόν Ἕλληνα ἐργάτην, ὑπάλληλον καί ἀγρότην τά ἀναγκαῖα μέσα διά τήν
ζωήν του.
Ἡ ἐπελθοῦσα σημαντική βελτίωσις τῶν ὅρων ζωῆς τῶν λαϊκῶν στρωμάτων ἀφήρεσε
τήν βάσιν τῆς κομμουνιστικῆς διεισδύσεως.

(γ) Διαφωτιστκά μέτρα

Ὡργανώθη καί διεξήγετο συστηματικῶς ἡ ἐθνική διαφώτισις τῆς κοινῆς γνώμης καί ἡ
ἀντικομμουνιστική διαπαιδαγώγησις, ἰδιαιτέρως τῆς σχολικῆς καί ἐξωσχολικῆς νεολαίας.
Ὅλοι οἱ πνευματικοί παράγοντες τῆς Ἑλληνικῆς κοινωνίας ἐχρησιμοποιήθησαν διά τήν
διαφώτισιν καί διαπαιδαγώγησιν τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ, μέ βάσιν τάς ἰδέας τοῦ
Ἑλληνοχριστιανικοῦ πολιτισμοῦ. Ἡ Ἐθνική διαφώτισις καί διαπαιδαγώγησις, συνοδευθεῖσα
ὑπό τῶν ληφθέντων κοινωνικῶν μέτρων, ἐκαρποφόρησεν, ἀνεζωπύρωσε τήν ἐθνικήν
συνείδησιν καί τό αἴσθημα ἐθνικῆς ὑπερηφανείας, καί κατέστησε πάντας ἀπροβλήτους ἀπό
τήν κομμουνιστικήν διάβρωσιν.
Ἡ ὑπό τῆς Κυβερνήσεως Μεταξᾶ ἐπιτυχής ἀντιμετώπισις τοῦ Κ.Κ.Ε. εἶχεν ὡς
ἀποτέλεσμα νά ἐξαρθρώσει ὀργανωτικῶς τοῦτο καί νά τό καταστήσῃ ἀνίκανον ἔστω καί
διά ὑποτυπώδη πολιτικήν δρᾶσιν.
Τά ἐπιτεύγματα ταῦτα τῆς 4ης Αὐγούστου ἦλθεν νά τά ἀνακόψῃ ἡ κατοχή, ἀλλά τό
Κ.Κ.Ε. ἀκόμη καί σήμερον ἐξακολουθεῖ νά μελετᾶ τήν περίοδον τῆς 4ης Αὐγούστου καί νά
ἀντλῆ διδάγματα διά τήν συνωμοτικήν ὀργάνωσιν τοῦ παρανόμου μηχανισμοῦ του.

2. Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟΝ 1936-1941

Ἡ ὀργανωτική ἐξάρθρωσις τοῦ Κ.Κ.Ε. ἡ ἀποστελέχωσίς του, ἡ διάλυσις καί διάβρωσις

τοῦ παρανόμου μηχανισμοῦ του, ἡ φοβία καί δυσπιστία ἥτις κατεῖχε μέλη, στελέχη καί
ὁπαδούς τοῦ Κ.Κ.Ε., εἶχον καταστήσει τοῦτο ἀνίκανον νά χαράξῃ σαφῆ καί συγκεκριμένην
πολιτικήν γραμμήν. Ὅλη ἡ πολιτική δραστηριότης ἐξηντλεῖτο μέ τό νά ρίπτῃ γενικά καί
ἀφηρημένα συνθήματα, καλῶντας τάς μάζας καί τά ἀστικά κόμματα εἰς κοινήν δρᾶσιν κατά
τῆς δικτατορίας.
Τά συνθήματα ταῦτα, ἀφ’ ἑνός μέν οὐδεμίαν ἀπήχησιν εὕρισκον μεταξύ τοῦ Ἑλληνικοῦ
λαοῦ, ἀφ΄ ἑτέρου δέ οἱ ἡγέται τῶν ἀστικῶν πολιτικῶν κομμάτων καί ἄλλοι παράγοντες
ἀπέκρουον πᾶσαν συνεργασίαν μετά τῶν κομμουνιστῶν, ἔστω καί ὀποιανδήποτε ἀκόμη
μετ’ αὐτῶν ἁπλῆν ἐπαφήν, διότι τούς ἐθεώρουν ὑπόπτους ὡς πράκτορας τῆς 4 ης
Αὐγούστου.
Ἡ γραμμή τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. διά κοινήν πάλην κατά τῆς 4 ης Αὐγούστου
ἀπεκρούσθη ὅχι μόνον ἀπό τά Ἑλληνικά ἀστικά κόμματα, ἀλλά καί ἀπό αὐτήν ταύτην τήν
ἡγεσίαν τοῦ Δ.Κ., ἥτις τήν κατέκρινεν ὡς λανθασμένην διότι ἦτο ἀντίθετος πρός τήν
γραμμήν τούτου.
Ἡ ἡγεσία τοῦ Δ.Κ., μέχρι τοῦ Αὐγούστου 1939, ὅτε συνεμάχισε μέ τήν χιτλερικήν
Γερμανίαν, εἶχε δώσει ἐντολάς εἰς ὅλα τά Κ.Κ. νά ὑποστηρίζουν τάς κατά χώρας
Κυβερνήσεις των, ἀνεξαρτήτως ἄν αὗται ἦσαν κοινοβουλευτικαί ἤ μή, ἐφ’ ὅσον αὗται δέν
συνεδέοντο διά συμμαχιῶν καί φιλικῶν δεσμῶν μετά τῶν δυνάμεων τοῦ ἄξονος.
Ἡ Κυβέρνησις Μεταξᾶ ἐφ’ ὅσον ἠκολούθει ἐξωτερικήν πολιτικήν ἀνεξάρτητον, δέν
ἔπρεπε, κατά τήν γραμμήν τῆς Κ.Δ., νά εἶναι ὁ κύριος στόχος τῆς δράσεως τοῦ Κ.Κ.Ε.,
ὅπως καθώριζε τοῦτο.
Διά τόν λόγον αὐτόν ἡ γραμμή αὕτη τοῦ Κ.Κ.Ε. κατεκρίθη ὑπό τῆς Κ.Δ. ἡ ὁποία καί
τοῦ ἔδωσε τάς σχετικάς ἐντολάς νά τήν διορθώσῃ. Τάς θέσεις του ταύτας ἔναντι τῆς
Κυβερνήσεως Μεταξᾶ εἶχε διατυπώσει τό Κ.Κ.Ε., τόν Φεβρουάριον 1939, εἰς τάς ἀποφάσεις
τῆς 5ης Ὁλομελείας του.
Ἐκεῖ καθωρίσθησαν τά ἑξῆς:

188
 «Τό κόμμα μας ὑπερασπίζει τήν ἀνεξαρτησίαν καί ἀκεραιότητα τῆς χώρας ἐνάντια στήν
ἀξονική ἀπειλή μέ ὅλες τίς δυνάμεις του. Μά ὁ μεγαλύτερος ἐχθρός τῆς ἀνεξαρτησίας καί
ἀκεραιότητος τῆς χώρας βρίσκεται στήν Ἀθήνα, εἶναι ὁ μοναρχοφασισμός, πού χωρίς τήν
ἀνατροπή του καί τήν ἀποκατάστασι τῶν λαϊκῶν ἐλευθεριῶν δέν εἶναι δυνατή ἡ
ὑπεράσπιση τῆς ἀνεξαρτησίας τῆς Ἑλλάδος».
Τήν θέσιν ταύτην τοῦ Κ.Κ.Ε. τήν κατέκρινε ἡ γραμματεία τῆς ἐκτελεστικῆς ἐπιτροπῆς
τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς ἡ ὁποία διετὐπωσε τήν κριτικήν της ὡς ἑξῆς:
«Ἡ χώρα σας ἀπειλεῖται ἀπό τό φασιστικό ἄξονα καί ἰδιαίτερα ἀπό τόν Ἰταλικό
φασισμό, πού δρᾶ εἰδικά τά Βαλκάνια. Τό πρῶτο καθῆκον τοῦ Κ.Κ.Ε. εἶναι ἡ ὑπεράσπισι
τῆς Ἀνεξαρτησίας τῆς χώρας. Ἐφ’ όσον ἡ Κυβέρνηση Μεταξᾶ παλεύει καί αὐτή κατά τοῦ
ἰδίου αὐτοῦ κινδύνου, δέν ὑπάρχει λόγος νά ἐπιδιώκεται πρῶτα ἀπ’ ὅλα ἡ ἀνατροπή της».
(Βλ. εἰς συλλογήν «Δέκα χρόνια ἀγῶνες 1935-45» Ἔκδοσις τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., Ἀθήνα
1945, εἰσήγησις εἰς τήν Πανελλαδικήν Συνδιάσκεψιν τοῦ Δεκεμβρίου 194, σελ. 140).
Ἡ θέσις αὐτή τῆς Κ.Δ., ἅκρως ἀντίθετος ἀπό τήν γραμμήν τοῦ Κ.Κ.Ε., περιῆλθε μέν εἰς
γνῶσιν στελεχῶν τινῶν τῆς ἡγεσίας τούτου τόν Ἰούλιον τοῦ 1939, ὡς ἀποκαλύπτει ἡ
προαναφερθεῖσα εἰσήγησις τοῦ Κ.Κ.Ε. τοῦ Φεβρουαρίου 1942, ἀλλά ἐξ αἰτίας τῆς
ἀποδιοργανώσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τῆς ἐπικρατούσης συγχύσεως μεταξύ τῶν ἡγετικῶν του
στελεχῶν, ὄχι μόνον δέν ἀπεσαφήνισε τάς ἀμφιβολίας καί τάς συγχύσεις περί τῆς
ἀκολουθητέας γραμμῆς τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀλλά τάς περιέπλεξεν ἔτι περισσότερον.
Πολλά στελέχη τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐθεώρουν τήν γραμμήν αὐτῆς τῆς Κ.Δ. ὡς ἔργον
«πρακτόρων» τῆς 4ης Αὐγούστου.
Τήν σύγχισιν ἦλθε νά ἐπεκτείνῃ καί περιπλέξῃ ἔτι περισσότερον κατά Αὔγουστον 1939,
το ὑπογραφέν Γερμανοσοβιετικόν σύμφωνον καί ἡ ἐξ αἰτίας αὐτοῦ ἐπακολουθήσασα
στροφή 180 μοιρῶν τῆς τακτικῆς τοῦ Δ.Κ. ἔναντι τῶν δυνάμεων τοῦ ἄξονος. Ἀντί τῆς
μέχρι τότε ἀκολουθουμένης τακτικῆς τοῦ ἀμειλίκτου ἀγῶνος κατά τῶν δυνάμεων τοῦ
ἄξονος, ή ἡγεσία τοῦ Δ.Κ. ἔδωσεν ἐντολήν εἰς ὅλα τά Κ.Κ. νά φέρωνται φιλικῶς πρός τόν
ἄξονα, σύμμαχον τῆς σοβιετικῆς των Πατρίδος. Ἡ χιτλερική Γερμανία ἔπαυσεν αὐτομάτως
νά θεωρεῖται ὑπό τοῦ κομμουνισμοῦ ὁ ὑπ’ ἀρ. 1 ἐχθρός τῆς εἰρήνης καί μετεβλήθη εἰς
φύλακα ἄγγελον τῆς ἐπί γῆς εἰρήνης, πᾶσα δέ προσπάθεια τῶν Δυτικῶν διά τή ἀπόκρουσιν
τῶν ἐπιθέσεων τοῦ ἄξονος κατεδικάζετο ὑπό τοῦ κομμουνισμοῦ καί ἐχαρακτηρίζετο ὡς
πρόκλησις κατά τῆς εἰρήνης.

3. Η ΓΡΑΜΜΗ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΙΝ ΤΟΥ Β΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

Τό Κ.Κ.Ε., ὅταν συνεπείᾳ, τοῦ Γερμανοσοβιετικοῦ συμφώνου (23 Αὐγούστου 1939)

ἐξερράγη ὁ δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος (3 Σεπτεμβρίου 1939), παρά τήν ἀπελπιστικήν
κατάστασιν εἰς τήν ὁποίαν εὑρίσκετο, δέν καθυστέρησε νά λάβῃ θέσιν ἀπολύτως ἐχθρικήν
ἔναντι τῶν δυτικῶν δυνάμεων, αἱ ὁποῖαι ἀντετάχθησαν κατά τῶν δυνάμεων τοῦ ἄξονος διά
τήν ὑπεράσπισιν τῆς ἐθνικῆς ἀνεξαρτησίας τῶν λαῶν.
Τό Κ.Κ.Ε. ἀναλαμβάνει τήν ὑπεράσπισιν τῶν φασιστικῶν δυνάμεων, τάς δικαιολογεῖ καί
προτρέπει τόν ἑλληνικόν λαόν νά στραφῇ κατά τῶν ἀντιπάλων τοῦ Χίτλερ. Εἰς τόν
παράνομον «Ριζοσπάστην» τῆς 13ης Ὀκτωβρίου 1939 εἰς τό κύριον ἄρθρον του γράφονται
τά ἑξῆς:
«Οἱ ἀγγλογάλλοι μεγιστάνες πολεμοῦν γιά τά δικά τους κεφαλαιοκρατικά καί
ἰμπεριαλιστικά συμφέροντα ἐνάντια σ’ ὅλη τήν ἀνθρωπότητα, ἡ ὁποία μέ τή σειρά της ἔχει
συμφέρον νά στραφῇ σύσσωμη ἐνάντιά τους».
Ἡ γραμμή αὕτη τοῦ Κ.Κ.Ε. ἦτο σύμφωνος μέ τάς ἐντολάς τῆς ἡγεσίας τῆς Κ.Δ., ὁ
γραμματεύς τῆς ὁποίας Γ. Δημητρώφ, εἰς Ραδιοφωνικήν ὁμιλίαν του τήν 23 ην Αὐγούστου
1940, πρώτην ἐπέτειον τῆς ὑπογραφῆς τοῦ Γερμανοσοβιετικοῦ συμφώνου (23 Αὐγούστου
1939) ἐγκωμίασε τό γερμανο-σοβιετικόν σύμφωνον ὡς «ὄργανον εἰρήνης», ἐκάλει τάς
Βαλκανικάς Κυβερνήσεις νά μιμηθοῦν τό σοβιετικόν παράδειγμα καί ταυτοχρόνως τάς

189
ἐκατηγόρει διότι δέν ἔσπευσαν ν’ ἀκολουθήσουν τό σοβιετικόν παράδειγμα καί ἐκάκιζεν
ἰδιαιτέρως τήν Ἑλληνικήν Κυβέρνησιν διότι ἡ πολιτική της δέν ἐνέπνεεν ἐμπιστοσύνην εἰς
τάς δυνάμεις τοῦ ἄξονος. Ἡ περικοπή αὐτή τοῦ λόγου τοῦ Δημητρώφ ἔχει ἐπί λέξει ὡς
ἑξῆς:
«Τό γερμανοσοβιετικό σύμφωνον ἀποτελεῖ ἕνα ὄργανον εἰρήνης. Δέν ἐξασφάλισε
μονάχα τήν εἰρήνη στούς λαούς τῆς Ε.Σ.Σ.Δ. μά ἔδωσε τήν δυνατότητα καί στούς ἄλλους
λαούς ἰδιαίτερα στούς Βαλκανικούς νά γλυτώσουν ἀπ’ τόν πόλεμο. Μά οἱ Βαλκανικές
Κυβερνήσεις δέν ἐπωφελήθησαν ἀπ’ τήν εὐκαιρία αὐτή κι ὁ πόλεμος ἀπειλεῖ σήμερα νά
τραβήξῃ στά δίχτυα του τίς Βαλκανικές χῶρες. Πιό ἄμεσα ἀπ’ ὅλες ἀπειλεῖται ἀπ’ τήν
μεγαλύτερη καταστροφή ἡ Ἑλλάδα, ἐξ αἰτίας τῆς πολιτικῆς τῆς Κυβερνήσεώς της».
(Βλ. εἰς συλλογήν «τό Κ.Κ.Ε. ἀπό τό 1918 ἕως τό 1926». Ἔκδοσις Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.,
Ἀθῆναι, 1947, σελ. 505, δημοσιευόμενον κείμενον τῆς ραδιοφωνικῆς ὁμιλίας τοῦ Γ.
Δημητρώφ).
Ὅπως εἶναι γνωστόν, τήν περίοδον ἐκείνη ἡ Ἰταλική ἐπίθεσις ἐναντίον τῆς Ἑλλάδος ἦτο
ἐπί θύραις. Αἱ Ἰταλικαί τρομοκρατικαί προκλήσεις κατά τῆς Ἑλλάδος εἶχον φτάσει εἰς τό
κατακόρυφον, (Τορπιλισμός «Ἔλλης», 15 Αὐγούστου 1940) καί παντοειδεῖς ἐκβιαστικαί
πιέσεις τοῦ ἄξονος ἠσκοῦνται κατά τῆς Ἑλλάδος καί τῆς Κυβερνήσεώς της διά τήν ἄνευ
ὅρων ὑποταγήν της εἰς τούς συμμάχους τῆς Σοβιετικῆς Ρωσίας.
Ἡ ὁμιλία τοῦ Γ. Δημητρώφ, ὡς ὑπευθύνου γραμματέως τῆς Κ.Δ., ἔδιδε γραμμήν εἰς τά
Κ.Κ.. τῶν Βαλκανίων νά διευκολύνουν τήν ὑποταγήν τῶν Βαλκανικῶν λαῶν εἰς τάς
δυνάμεις τοῦ ἄξονος καί τά οποία ἀνέλαβον τόν ρόλον τῆς «5ης Φάλαγγος» τῶν δυνάμεων
τοῦ ἄξονος. Τό Κ.Κ.Ε. ἔπραξεν ὅτι ἠδύνατο καί δέν ἠδύνατο ὡς 5η Φάλαγξ τοῦ Μουσολίνι
ἐν Ἑλλάδι κατά τάς παραμονάς τῆς Ἰταλικῆς ἐπιθέσεως.
Εἰς προκήρυξιν τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε., δημοσιευθεῖσαν εἰς τόν παράνομον
«Ριζοσπάστην» της 30ης Αὐγούστου 1940 ἐπαναλαμβάνει τά ἐπιχειρήματα προπαγάνδας
τοῦ Μουσολίνι, καλλιεργεῖ τό πνεῦμα τῆς ἡττοπαθείας καί τῆς συνθηκολογήσεως, εὑρίσκει
ἀπολύτως δικαιολογημένην τήν ἀπειλουμένην ἐπίθεσιν κατά τῆς Ἑλλάδος καί θεωρεῖ
ὑπεύθυνον τήν Ἑλληνικήν κυβέρνησιν.
Ἰδού τί γράφει τό πεμπτοφαλαγγίτικον αὐτό κείμενον τοῦ Κ.Κ.Ε.:
«Ὁ τορπιλισμός τῆς «Ἔλλης» εἶναι τό πιό σοβαρό σημάδι πού δείχνει πῶς ἡ δικτατορία
αὐτή τή στιγμή εἶναι πουλημένη στούς Ἄγγλους ἰμπεριαλιστάς......... Ἀπ’ τή συνέχιση τῆς
πολεμικῆς στόν τύπο κι ἀπ’ τίς στρατιωτικές προετοιμασίες, βγαίνει τό συμπέρασμα πώς ἡ
δικτατορία εἶναι ἀποφασισμένη νά αἱματοκυλήσει τό λαό μας, γιατί αὐτό συμφέρει στά
ἀφεντικά της στό Λονδίνο, πού πιστεύουν πώς οἱ Ἰταλικές δυνάμεις θά κατατριβοῦν πάνω
στίς σάρκες τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ.........
Ἡ δικτατορία πασχίζει νά πείσει τό λαό μας γιά δύο πράγματα:
Πρῶτο: Πῶς ἡ συμμετοχή στόν ἰμπεριαλιστικό πόλεμο στό πλευρό τῆς Ἀγγλίας εἶναι
ἀγῶνας γιά τήν ἀνεξαρτησία καί ἀκεραιότητα τῆς πατρίδος μας πού πρέπει συνεπῶς νά
ὑποστηριχθεῖ ἀπό ὁλόκληρο τό λαό τῆς Ἑλλάδος.
Δεύτερο: Πῶς ὁ Ἕλληνας στρατιώτης δέν πρόκειται νά ὑποβληθεῖ σέ μάταιες θυσίες
«ἐπειδή ἡ ἔκβαση τῆς σύγκρουσης μέ τούς ἰταλούς εἶναι ἐξησφαλισμένη ἐξ αἰτίας τῶν
συμμαχιῶν πού κατώρθωσε νά κλείσει τή μεγαλοφυΐα τοῦ Μεταξᾶ.
Λαέ τῆς Ἑλλάδος,
Ἐμεῖς τό Κ.Κ.Ε. σοῦ δηλώνουμε:
Ὁ πόλεμος ὅπου ἡ δικτατορία ἑτοιμάζεται νά σκοτώσει τά παιδιά σου, νά φέρει τό
θάνατο στά γυναικόπαιδα καί τήν καταστροφή καί τόν ἀφανισμό σ’ ὁλόκληρη τή χώρα, δέν
εἶναι ἀγῶνας γιά τήν Πατρίδα μας, εἶναι μιά ἄδικη καί μάταιη ἀνθρωποσφαγή γιά τό χατῆρι
τῶν ἄγγλων πλουτοκρατῶν. Δέν ἔχει σημασία ἄν ὁ πόλεμος αὐτός ἄρχισε μέ μιά εἰσβολή
τῶν Ἰταλῶν φασιστῶν. Δέν ἔχει σημασία γιατί τήν Ἰταλική εἰσβολή τήν προκαλεῖ αὐτή τή
φορά ἡ τυχοδιωχτική πολιτική τῆς βασιλομεταξικῆς δικτατορίας πού δημιουργεῖ στή
φασιστική Ἰταλία ἀνησυχίες γιά τήν ἀσφάλεια τῶν νώτων της».

190
 (Βλ. ἔνθ’ ἀνωτέρω «Προκήρυξη τοῦ Κ.Κ.Ε.» σελ. 506-507).
Ἡ φιλοαξονική γραμμή τοῦ Κ.Κ.Ε. διετηρήθη μέχρι τῆς διαλύσεως τῆς χιτλερο-
σοβιετικῆς συνεργασίας, δηλαδή μέχρι τῆς 22ας Ἰουνίου 1941, ὅτε ἡ σοβιετική Ρωσία
ὑπἐστη τήν ἐπίθεσιν τῆς συμμάχου της Γερμανίας.
Μέ αὐτάς τάς συνθήκας ὑπεδέχθη τό Κ.Κ.Ε. τήν ἐπίθεσιν τῆς Ἰταλίας κατά τῆς Ἑλλάδος
καί κατά τόν ἴδιον τρόπον ὑπεδέχθη τά χιτλερικά στρατεύματα τόν Ἀπρίλιον 1941, ὅτε
ταῦτα πατοῦσαν τήν πρωτεύουσαν τῆς Ἑλλάδος.

4. Η ΓΡΑΜΜΗ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΟΪΤΑΛΙΚΟΝ ΠΟΛΕΜΟΝ

Τήν 28ην Ὀκτωβρίου 1940, ὅτε ἡ Ἑλλάς ὑπέστη τήν Ἰταλικήν ἐπίθεσιν, τό Κ.Κ.Ε. εἶχε
πάψει προ πολλοῦ νά ὑπολογίζεται ὡς θετικός ἤ ἀρνητικός παράγων διά τήν ἄμυναν τοῦ
ἔθνους. Διά τήν ἱστορίαν ὅμως πρέπει νά ἀναφερθῇ ἡ στάσις του κατά τάς κρισίμους
ἐκείνας στιγμάς διά τό ἔθνος, ἔστω καί ἄν αὕτη ὡς προελέχθη δέν ἔπαιξε κανέναν
παράγοντα εἰς τήν ἱεράν ὑπόθεσιν τῆς ἐθνικῆς μας ἀνεξαρτησίας.
Ὁ εἰς τά κρατητήρια τῆς Γενικῆς Ἀσφαλείας Ἀθηνῶν κρατούμενος, διωρισμένος ὑπό
τῆς Κ.Ε., ἀρχηγός τοῦ Κ.Κ.Ε., Ν. Ζαχαριάδης, ὀλίγας ἡμέρας μετά τήν Ἰταλικήν ἐπίθεσιν,
ἀπέστειλεν ἐις τόν Ὑπουργόν τῆς Ἐθνικῆς Ἀσφαλείας μίαν ἐπιστολήν ὑπό ἡμερομηνίαν 31
Ὀκτωβρίου 1940, ἥτις ἐδημοσιεύθη εἰς τόν Ἀθηναϊκόν Τύπον τήν 2 αν Νοεμβρίου 1940, διά
τῆς ὁποίας ἐκάλει τούς κομμουνιστάς νά ἀντιταχθῶσιν κατά τῆς Ἰταλικῆς ἐπιθέσεως.
Εἰς ταύτην ἔγραφεν καί τά ἑξῆς: «Στόν πόλεμο αὐτό πού τόν διευθύνει ἡ Κυβέρνηση
Μεταξᾶ, ὅλοι μας πρέπει νά δώσουμε ὅλες μας τίς δυνάμεις δίχως ἐπιφύλαξη».
Ἡ ἐπιστολή αύτη τοῦ Ζαχαριάδη, ἡ ὁποία ἀνέτρεπε ἐκ βάθρων τήν προηγουμένην
γραμμήν τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐθεωρήθη καί κατηγγέλθῃ ὑπό πάντων τῶν ἡγετικῶν στελεχῶν τοῦ
Κ.Κ.Ε., ὡς «πλαστή» καί ὡς τέχνασμα τοῦ Μανιαδάκη γιά «νά παρασύρῃ τόν Ἐλληνικόν
λαό στήν ἀνθρωποσφαγή γιά τά συμφέροντα τῶν ἱμπεριαλιστῶν.»
Ἀργότερον, εἰς «μανιφέστο» τό ὁποῖον ἐξέδωσεν ἡ Κ.Κ. τοῦ Κ.Κ.Ε. τήν 7ην Δεκεμβρίου
1940, ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. γράφει «ὅτι ὁ πόλεμος αὐτός (δηλ. ἡ Ἰταλική ἐπίθεσις κατά τῆς
Ἑλλάδος) πού προκλήθηκε ἀπό τή Βασιλομεταξική σπεῖρα πού διατάχθηκε ἀπ’ τούς
ἐγγλέζικους ἰμπεριαλιστάς, δέ μπορεῖ νἄχει τήν παραμικρή σχέση μέ τήν ὑπεράσπιση τῆς
πατρίδος μας» καί ἀπευθυνόμενη πρός τούς μαχομένους Ἕλληνας δηλώνει ὅτι, «γιά νά σᾶς
ρίξουν σέ τοῦτο τόν καταραμένο πόλεμο» χρησιμοποίησαν ὅλα τά μέσα «μέ ραδιουργίες,
ἁπάτες, πλαστογραφώντας τό τιμημένο όνομα τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τίς υπογραφές τῶν
φυλακισμένων ἡρωϊκῶν ἡγετῶν του (σ.σ. Ζαχαριάδη, Νεφελούδη, Παρτσαλίδη, Σιάντου),
πλαστογραφώντας τό ὄργανον του τό «Ριζοσπάστη» σᾶς τραβᾶνε νά χύνετε, δίχως νά τό
καταλαβαίνετε, ἄδικα τό αἷμα σας». (Βλ. ἔνθ. ἀνωτέρω σελ. 509 – 510).
Ἀλλά καί ὁ ἴδιος ὀ Ζαχαριάδης εἰς δύο ἄλλας ἐπιστολάς του, ἐκ τῶν ὁποίων ἡ μία ὑπό
ἡμερομηνίαν 26 Νοεμβρίου 1940, ἡ ὁποία ὅμως ἀπεκρύβη ὑπό τοῦ Κ.Κ.Ε. καθ’ ὅλην τήν
διάρκειαν τῆς κατοχῆς καί μετέπειτα καί μόνον τήν 11ην Μαρτίου τοῦ 1947, ὅτε αἱ
ὑπηρεσίαι τοῦ κράτους τήν ἔφεραν εἰς τήν δημοσιότητα ὑπεχρεώθη νά ὁμολογήσῃ τήν
ὕπαρξίν της, ἡ δέ ἑτέρα ὑπό ἡμερομηνίαν 17 Ἰανουαρίου 1941, ἥτις μετά τήν
ἀπελευθέρωσιν ἐδόθη ὑπό τοῦ Κ.Κ.Ε εἰς δημοσιότητα, ἀνήρεσεν τάς ἐν τῇ πρώτῃ ἐπιστολῇ
θέσεις του. («Ριζοσπάστης» 28 Ὀκτωβρίου 1945, σελ. 3 στήλ. 6-8).
Διά τῶν ἐπιστολῶν του αὐτῶν ὁ Ζαχαριάδης χαρακτήριζε τόν πόλεμον ὡς
«ἰμπεριαλιστικόν» ἐκ μέρους τῆς Ἑλλάδος καί ἐκατηγόρει τήν Ἑλλάδα ὅτι ἀπό «τήν πρώτην
στιγμήν ἔκανε πόλεμο φασιστικό, κατακτητικό......».
Ἦτοι ὁ Ζαχαριάδης εὐθυγραμμίσθη μέ τάς θέσεις τοῦ προμνησθέντος μανιφέστου τῆς
Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., τό ὁποῖον καί προέβαλε τάς θέσεις τῆς ἡγεσίας τοῦ Δ.Κ., διά τῶν ὁποίων
ἐξυπηρετοῦτο μόνον ὁ σύμμαχος τῆς Σοβιετικῆς Ρωσσίας, ὁ φασιστικός ἄξων.
Δέον νά σημειωθῇ ὅτι ἡ φρᾶσις τῆς πρώτης ἐπιστολῆς τοῦ Ζαχαριάδη περί τῆς «χωρίς
ἐπιφυλάξεις ὑποστηρίξεως τοῦ πολέμου πού διευθύνει ἡ Κυβέρνησις Μεταξᾶ»

191
ἐχρησιμοποιήθη ὡς ἕν ἀπό τά σοβαρώτερα στοιχεῖα τά χρησιμοποιηθέντα κατ’ αὐτοῦ, μετά
τήν ὑπό τῶν Ρώσων ἀποπομπήν του (Μάρτιος 1956) ἀπό ἡγέτου τοῦ Κ.Κ.Ε., ὑπό τῆς νέας
ἡγεσίας τούτου διά νά στηρίξῃ τό κατά τοῦ τέως Ἀρχηγοῦ κατηγορητήριόν της ἐπί
τυχοδιωκτισμῷ καί ἀντισοβιετισμῷ.
Κατά τήν διάρκειαν τῆς κατοχῆς καί μετ’ αὐτήν, τό Κ.Κ.Ε. διετυμπάνιζεν τήν πρώτην
ἐπιστολήν τοῦ Ζαχαριάδη καί τήν ἐπεδείκνυε ὡς σημαίαν τῆς «Πατριωτικῆς του γραμμῆς
καί στάσεως» καί ὡς ὁδηγόν τῆς «Πατριωτικῆς του» δράσεως, διά λόγους φυσικά
πατριδοκαπηλείας καί ἐθνοκαπηλείας.
Ἐν ἐκτάσει περί τῆς ἐθνοπροδοτικῆς στάσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. κατά τόν Ἑλληνοϊταλικόν
πόλεμον βλέπε εἰς τεῦχος ΙΙΙ «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΣ» τήν μελέτην «τό
Κ.Κ.Ε. κατά τόν Ἑλληνοϊταλικόν πόλεμον».

5. Η ΓΡΑΜΜΗ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΕΠΙΘΕΣΕΩΣ ΤΗΣ ΧΙΤΛΕΡΙΚΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ

ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Ἡ γραμμή τοῦ Κ.Κ.Ε. κατά τήν προετοιμασίαν τῆς ἐπιθέσεως τῶν δυνάμεων τοῦ Χίτλερ
ἐναντίον τῆς Ἑλλάδος, καί κατ’ αὐτήν, ἐξυπηρέτει ἀπολύτως τά χιτλερικά συμφέροντα καί
τάς ἐνόπλους δυνάμεις τῆς Γερμανίας. Τά συνθήματα τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπετέλουν ἐπανάληψιν
τῶν συνθημάτων τῶν χιτλερικῆς προπαγάνδας.
Ἰδού ἕν χαρακτηριστικόν κείμενον τοῦ Κ.Κ.Ε. τῆς ἐποχῆς ἐκείνης τό ὁποῖον
ἀποδεικνύει ὅτι τό Κ.Κ.Ε. ἔδρασεν ὡς πράκτωρ καί μεγάφωνον τῶν χιτλερικῶν:
«Ὁ πόλεμος ἄρχισε μέ τήν ἐπίθεση τῆς ἰμπεριαλιστικῆς Ἰταλίας κατά τῆς χώρας μας,
ὅταν τό ξεπούλημα τῆς βασιλομεταξικῆς σπείρας στούς Ἐγγλέζικους ἐμπόρους
ἰμπεριαλιστάς ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕ ΜΙΑ ΑΠΕΙΛΗ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΥΟ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΟΥ ΑΞΟΝΑ. Ἀπό
τότες ἡ χρησιμοποίησις τῶν Ἑλληνικῶν βάσεων ἐπέτρεψε στούς ἐγγλέζους νά χτυπήσουν
τό Μουσολίνι στήν ἴδια τήν Ἰταλία νά τόν τσακίσουν στήν Ἀφρική καί νά τόν ἐκτοπίσουν
ἀπό μεγάλο μέρος τῆς Ἀλβανίας, βάζοντας μπροστά τό στρατό μας, πού ἡ προέλασή του
δημιουργει ΑΠΕΙΛΗ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ.»
«Ὁ πόλεμος αὐτός, πού ὁδηγεῖ στήν ἐξόντωση τό λαό καί τή χώρα μας, δέν ἔχει
καμμιά σχέση μέ τήν ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ.»
(Βλ. συλλογήν «τό Κ.Κ.Ε. ἀπό τό 1918 ἕως τό 1931» Τόμος Α΄ ἔκδοσις Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.
Ἀθήνα 1947, σελ. 513, ἀπόφασιν τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. 2ου 10ημέρου τοῦ Μαρτίου 1941).
Ἡ ἰδία φιλοχιτλερική γραμμή τηρεῖται κι’ ὅταν τά χιτλερικά στρατεύματα εἰσήρχοντο εἰς
τό Ἑλληνικόν ἔδαφος. Τό Κ.Κ.Ε. κυνικώτατα καί ἀπροκαλύπτως ἐχειροκρότει τήν
κατάκτησιν τῆς Ἑλλάδος ὑπό τῶν χιτλερικῶν.
(Βλ. τεῦχος ΙΙΙον «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΣ» διαφωτιστικήν μελέτην «τό
Κ.Κ.Ε. κατά τήν κατοχήν»).
Τό Κ.Κ.Ε. κλείνει τήν περίοδον αὐτήν τῆς ἱστορίας του ὡς μεγάφωνον καί ὡς πράκτωρ
τῶν δυνάμεων τοῦ φασιστικοῦ ἄξονος, ὑπῆκον εἰς τάς ἐντολάς τῆς ἡγεσίας τοῦ Δ.Κ. τῆς
ὁποίας εἶναι τυφλόν καί ἀφοσιωμένον ὄργανον.

6. ΣΥΝΤΟΜΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ Γ’ ΠΕΡΙΟΔΟΥ (1936-1941)

1. Ἡ 4η Αὐγούστου 1936 ἔθεσεν ἐκτός νόμου τό Κ.Κ.Ε. καί ἔλαβεν ἐπιτυχῆ διοικητικά,
κοινωνικά καί διαφωτιστικά μέτρα, διά τῶν ὁποίων τό Κ.Κ.Ε. ὀργανωτικῶς καί πολιτικῶς
ἐξηφανίσθη.
2. Ἡ ἐκ τῶν ἔσω διάβρωσις τοῦ μηχανισμοῦ τοῦ Κ.Κ.Ε. ὠδήγησεν εἰς τήν
ἀποδιοργάνωσίν του καί ἀπέδειξε ὅτι, ὅταν αὔτη γίνεται βάσει ἐπιτελικοῦ σχεδίου
ἀπωτέρας προοπτικῆς, παραλύει καί διαλύει τόν κομματικόν μηχανισμόν.

192
 3. Τό Κ.Κ.Ε. ἀκόμη μελετᾶ τήν 4ην Αὐγούστου καί ἀντλεῖ συμπεράσματα ὡς διδάγματα
διά τήν ὀργάνωσιν καί λειτουργίαν τοῦ παρανόμου μηχανισμοῦ, ἐνῷ ἀπό τῆς πλευράς τοῦ
Κράτους δἐν ἐγένετο τίποτε ἐπ’ αὐτοῦ τό σημαντικόν.
4. Ὁ Ἑλληνο-Ἰταλικός πόλεμος εὗρε τό Κ.Κ.Ε. ἐν ὀργανωτικῇ διαλύσει καί ἐν πολιτικῇ
συγχύσει. Ἐν τούτοις, ἡ ἡγεσία του δέν παρέλειψε νά λάβῃ αντεθνικήν στάσιν καί νά
ἀκολουθήσῃ γραμμήν σύμφωνον μέ τόν χαρακτῆρα καί τήν ἀποστολήν τοῦ Κ.Κ.Ε., ὡς
πρακτορειακῆς ὀργανώσεως τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως ἐν Ἑλλάδι.
5. Τό Κ.Κ.Ε., τόσον κατά τήν προπαρασκευήν τῆς γερμανικῆς ἐπιθέσεως κατά τῆς
Ἑλλάδος, ὅσον καί κατ’ αὐτήν, ἔδρασεν ὡς 5η Φάλαγξ τῶν χιτλερικῶν, ὑπερασπίζον τούς
συμμάχους τῆς σοβιετικῆς Ρωσσίας.

193
194
 [15] ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΟ-ΙΤΑΛΙΚΟΝ
ΠΟΛΕΜΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗΝ
(Απόσπασμα από το ΤΕΥΧΟΣ ΙΙΙ «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΣ», του Αντ/ρχου Παν.
Σκαλούμπακα – Στρατ. Σχ. Ευελπ., 1959)

ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΚΑΙ ΑΙ ΕΘΝΟΠΡΟΔΟΣΙΑΙ ΤΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΟΙΤΑΛΙΚΟΝ

ΠΟΛΕΜΟΝ

1. ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΟΪΤΑΛΙΚΟΝ ΠΟΛΕΜΟΝ

Τό Κ.Κ.Ε. ὅταν ἤρχισεν ὁ δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος ἦτο, ἀπό ἀπόψεως

ὀργανώσεως καί πολιτικῆς ἐπιρροῆς, σχεδόν ἕνα μηδενικό. Μόνον μερικές ἑκατοντάδες
κομμουνιστῶν ἐξηκολούθουν νά μένουν πιστοί εἰς τήν κομμουνιστικήν ἰδεολογίαν, τό
μέγιστον μάλιστα μέρος τῶν ὁποίων ἐκρατεῖτο εἰς τάς φυλακάς.
Παρ’ ὅλας ὅμως τάς ἀδυναμίας τους αὐτάς, οὐδόλως ἀπέβαλεν τόν πρακτορειακόν του
χαρακτῆρα και ἐτήρησε μέχρι κεραίας τάς διαταγάς τῆς Κ.Δ., σχετικῶς μέ τήν στάσιν τήν
ὁποίαν ὥφελον ὅλα τά Κ.Κ. νά τηρήσουν ἀπέναντι τοῦ ἐκραγέντος δευτέρου Παγκοσμίου
Πολέμου.
Ἡ Κ.Δ., εὐθύς ὡς ὑπεγράφη τό γερμανοσοβιετικόν σύμφωνον (Αὔγουστος 1939)
ἔδωσεν διαταγήν εἰς ὅλα τά ἀνά τόν κόσμον ὄργανά της, τά Κ.Κ., νά τηροῦν φιλικήν
στάσιν ἀπέναντι τῆς συμμάχου τῆς Ε.Σ.Σ.Δ., τῆς Χιτλερικῆς Γερμανίας.
Τά Κ.Κ. μένουν πιστά εἰς τήν γραμμήν αὐτήν. Ὅταν δέ ἐξερράγη ὁ δεύτερος
Παγκόσμιος Πόλεμος (3 Σεπτεμβρίου 1939) τά ἀνά τόν κόσμον κομμουνιστικά κόμματα
κάνουν τό πᾶν διά νά διευκολύνουν τήν νίκην τοῦ Χιτλερισμοῦ.
Εἶναι πασίγνωστον τό σύνθημα τοῦ Κ.Κ. Γαλλίας, τό «Πουρκουά δέ μπάτρ» (διατί νά
πολεμοῦμεν).

2. ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΣΥΜΜΑΧΙΚΟΥ ΑΓΩΝΟΣ

Τό Κ.Κ.Ε ἐξακολουθεῖ μέ εὐλάβειαν τήν φιλοχιτλερικήν γραμμήν τῆς Κ.Δ. Λαμβάνει

θέσιν ἐναντίον τῶν μαχομένων κατά τοῦ φασισμοῦ δυνάμεων, τάς ὀποίας χαρακτηρίζει
ίμπεριαλιστικάς καί καλεῖ τούς ὁπαδούς της εἰς τήν δημιουργίαν μετώπου, κατά τῶν
ἐχθρῶν τοῦ Χίτλερ.
Ὁ «Ριζοσπάστης» τῆς 13 Ὀκτωβρίου 1929 εἰς κύριον ἄρθρον του γράφει ἐπ’ αὐτοῦ τά
ἑξῆς:
«Οἱ ἀγγλογάλλοι μεγιστᾶνες πολεμοῦν γιά τά δικά τους κεφαλαιοκρατικά συμφέροντα
ἐνάντια σ’ ὅλη τήν ἀνθρωπότητα, ἡ ὁποία μέ τή σειρά της ἔχει συμφέρον νά στραφεῖ
σύσσωμη ἐνάντιά τους».

3. ΕΝΩ Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΛΑΟΣ ΑΠΑΝΤΑ ΜΕ ΤΟ «ΟΧΙ», ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΚΗΡΥΣΣΕΙ ΤΗΝ

ΥΠΟΤΑΓΗΝ

Ὅταν ἡ Ἑλλάς ἐδέχθη τήν ἐπίθεσιν τοῦ Ἰταλικοῦ φασισμοῦ (28 Ὀκτωβρίου 1940) καί
καθ’ ὅλον τό διάστημα τοῦ ἡρωϊκοῦ ἀγῶνος τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ πρός ἀπόκρουσιν τῶν
εἰσβολέων, ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐτήρησε στάσιν ἐξυπηρετικήν τῶν συμφερόντων τῆς
Σοβιετικῆς Ρωσίας καί τῶν συμμάχων της.

Ἡ στάσις τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπέναντι τοῦ ἡρωϊκοῦ ἀγῶνος τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ, καθωρίσθη
ἀρχικῶς διά μιᾶς ἐπιστολῆς τοῦ τότε ἀρχηγοῦ τοῦ Ν. Ζαχαριάδη, ὑπό ἡμερομηνίαν 31
Ὀκτωβρίου 1940, δημοσιευθείσης εἰς τόν Ἀθηναϊκόν τύπον τῆς 2ας Νοεμβρίου 1940. Διά

195
τῆς ἐπιστολῆς του ταύτης ὁ Ζαχαριάδης, ἐτάσσετο κατά τῆς Ἰταλικῆς ἐπιθέσεως καί
μάλιστα ἐκάλει τούς κομμουνιστάς νά ὑποστηρίξουν τήν Κυβέρνησιν Μεταξᾶ.
Ἡ θέσις αὕτη τῆς ἐπιστολῆς Ζαχαριάδη, εὑρισκομένη εἰς πλήρην ἀντίθεσιν μέ τήν
γραμμήν τῆς Κ.Δ., ἐπροκάλεσεν ἀναταραχήν μεταξύ τῶν ἄλλων ἡγετῶν στελεχῶν τοῦ
Κ.Κ.Ε., τά ὁποῖα μάλιστα κατήγγειλον ταύτην ὡς πλαστήν, και δημιούργημα τῆς
Κυβερνήσεως Μεταξᾶ διά «νά ἐξαπατήσῃ τούς κομμουνιστάς καί νά ὑποστηρίξουν ἕναν
πόλεμον ἰμπεριαλιστικόν.
Ὁ Ζαχαριάδης ὅμως διά τῆς ἐπιστολῆς του ταύτης εἶχεν ἄλλην ἐπιδίωξιν. Ἤλπιζεν ὅτι,
ὑποστηρίζων τόν πόλεμον, θά ἔπειθε τήν κυβέρνησιν Μεταξᾶ, νά ἐλευθερώσῃ τούς
κομμουνιστάς.
Τήν πρόθεσιν ταύτην τοῦ Ζαχαριάδη ἀγνοοῦσαν τά ἄλλα μέλη τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε.
και δι’ αὐτό, ὡς προελέχθη, ὅταν ἔλαβον γνῶσιν ταύτης, ἐθεώρησαν χρέος των νά τήν
καταγγείλλουν ὡς πλαστήν.

Τάς καταγγελίας των ταύτας περιέχει ὁ «Ριζοσπάστης» τῆς 17ης Ἰουνίου 1941. Εἰς τό
φύλλον αὐτό ἐδημοσιεύθη ἄρθρον φέρον τήν ὑπογραφήν τοῦ Ν. Πλουμπίδη, ὅστις ἦτο και
ὁ θεωρητικός τοῦ Κ.Κ.Ε., καί μέλος τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. Εἰς τό ἄρθρον αὐτό ὑπεστήριζε πλήν
τῶν ἄλλων ὅτι ἡ πλαστότης τῆς ἐπιστολῆς ἀποδεικνύεται: Πρῶτον μέν διότι ἀπηυθύνετο
πρός τόν ὑφυπουργόν τῆς Ἀσφαλείας ἐνῶ ἄν τό γράμμα ἦταν σωστό θ’ ἀπευθυνόταν στό
λαό, καί δεύτερον διότι εἰς αὐτό ὁ Ν. Ζαχαριάδης ὑπογράφεται «Γραμματεύς τοῦ Κ.Κ.Ε.»
ἐνῶ «εἶναι γενικός γραμματεύς καί ἀρχηγός τοῦ κόμματος καί ξέρει καλά τόν τίτλον του
συνεπῶς δέν θά ὑπέγραφε ποτέ μέ τόν τίτλον πού ἀνῆκε στόν σ. Νεφελούδη.
Εἰς τό ἴδιον φύλλο τοῦ αὐτοῦ «Ριζοσπάστη» ἐδημοσιεύεται ἄλλο ἄρθρον ὑπό τόν
τίτλον «Παλαῖψτε γιά τήν γενική ἀμνηστεία», τό ὁποῖον ἐθεώρει τό γράμμα Ζαχαριάδη
πλαστόν καί τάς θέσεις αὐτοῦ τοῦ γράμματος ἔξω τῆς σωστῆς κομματικῆς γραμμῆς ἔναντι
τοῦ πολέμου. Τό ἄρθρον αὐτό ἔγραφε μεταξύ τῶν ἄλλων: «Πλαστογραφῶντας γράμματα
τῶν ἡρωϊκῶν ἡγετῶν τοῦ Κόμματός μας, Νεφελούδη, Παρτσαλίδη καί Σιάντου, καθώς καί
του ἄξιου ἀρχηγοῦ σ. Ζαχαριάδη, κατάφεραν στήν αρχήν νά ξεγελάσουν ἕνα μέρος τοῦ
λαοῦ καί νά σύρουν στό μακελειό μέ τήν ἰδέα ὅτι ὁ πόλεμος ἦτο ἰμπεριαλιστικός».

4. ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟΝ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗΣ ΤΟΥ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ

Τό κείμενον τῆς καταγγελθείσης ὡς πλαστῆς ἐπιστολῆς τοῦ Ζαχαριάδη ἔχει ὡς ἑξῆς:

«Ὁ φασισμός τοῦ Μουσουλίνι χτύπησε τήν Ἑλλάδα πισώπλατα, δολοφονικά καί
ξετσίπωτα μέ σκοπό νά τήν ὑποδυλώσει καί ἐξανδραποδίσει. Σήμερα ὅλοι οἱ Ἕλληνες
παλεύουμε γιά τήν λευτεριά, τήν τιμή καί τήν ἐθνική μας ἀνεξαρτησία. Ἡ πάλη θά εἶναι
δύσκολη καί πολύ σκληρή. Μά ἕνα ἔθνος πού θέλει νά ζήσει, πρέπει νά παλεύει
ἀψηφῶντας τούς κινδύνους καί τίς θυσίες.
Ὁ λαός τῆς Ἑλλάδος διεξάγει σήμερα ἕνα πόλεμο ἐθνικοαπελευθερωτικό ἐνάντια στό
φασισμό τοῦ Μουσουλίνι. Δίπλα στό κύριο μέτωπο καί ὁ κάθε βράχος, ἡ κάθε ρεματιά, τό
χωριό, καλύβα μέ καλύβα, ἡ κάθε πόλη σπίτι μέ σπίτι, πρέπει νά γίνει φρούριο τοῦ
ἐθνικοαπελευθερωτικοῦ ἀγῶνα. Κάθε πράχτορας τοῦ φασισμοῦ πρέπει νά ἐξοντωθεῖ
ἀλύπητα. Στόν πόλεμο αὐτό πού τόν διευθύνει ἡ κυβέρνηση Μεταξᾶ, ὅλοι μας πρέπει νά
δώσουμε ὅλες μας τίς δυνάμεις, δίχως ἐπιφύλαξη. Ἕπαθλο γιά τό ἐργαζόμενο λαό καί
ἐπιστέγασμα γιά τό σημερινό του ἀγῶνα, πρέπει νά εἶναι καί θά εἶναι μιά καινούργια
Ἑλλάδα τῆς δουλειᾶς, τῆς λευτεριᾶς, λυτρωμένη ἀπό κάθε ξένη ἰμπεριαλιστική ἐξάρτηση
καί ἀπό κάθε ἐκμετάλλευση, μέ ἕνα πραγματικό παλλαϊκό πολιτισμό.
Ὅλοι στόν ἀγῶνα, ὁ καθένας στήν θέση του καί ἡ νίκη θἆναι νίκη τῆς Ἑλλάδος καί τοῦ
λαοῦ της. Οἱ ἐργαζόμενοι ὅλου τοῦ κόσμου στέκουν στό πλευρό μας».

196
 Ἡ ἐναντίον τῆς ἀνωτέρω ἐπιστολῆς τοῦ Ζαχαριάδη ἐπίθεσις τῶν ἡγετῶν τοῦ Κ.Κ.Ε. ἦτο
δεδικαιολογημέη, ἀφ’ ἑνός μέν διότι ἤρχετο εἰς κραυγαλέαν ἀντίθεσιν μέ τήν θέσιν τῆς
Κ.Δ. ἥτις εἶχε χαρακτηρίσει τόν πόλεμον ἰμπεριαλιστικόν ὅλα τά Κ.Κ. νά τόν μετατρέψουν
σέ ἐμφύλιο πόλεμο διά τήν ἀνατροπήν τῶν ἀστῶν, ἀφ’ ἑτέρου δέ διότι, ὁ Ζαχαριάδης ἕνα
περίπου, μῆνα μετά ἀπό τήν πρώτη του ἐπιστολήν, τήν 26ην Νοεμβρίου 1940, ἔγραψε νέαν
ἐπιστολήν εἰς τήν ὁποίαν ὑπεστηρίζοντο αἱ θέσεις τῆς Κ.Δ. περί τοῦ πολέμου.

5. Ἡ ΔΕΥΤΕΡΑ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΕΙ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟΝ

«ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΤΙΚΟΝ» ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Εἰς τήν δευτέραν ἐπιστολήν του ὁ Ζαχαριάδης, ὑπεστήριζεν τά ἄκρως ἀντίθετα ἀπό
ὅσα εἰς τήν πρώτην του ἐπιστολήν.
Ἐχαρακτήριζε τώρα τόν ἀγῶνα τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ «ὡς ἰμπεριαλιστικόν πόλεμον» ἐκ
μέρους τῆς Ἑλλάδος και ἐτάσσετο κατά τῆς συνεχίσεως τοῦ πολέμου καί ὑπέρ τῆς
συνθηκολογήσεως τῆς Ἑλλάδος μέ τήν μεσολάβησιν τῆς Σοβιετικῆς Ρωσίας.

6. ΜΑΝΙΦΕΣΤΟΝ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΚΑΛΕΙ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΑΣ ΝΑ

ΑΡΝΗΘΟΥΝ ΝΑ ΠΟΛΕΜΗΣΟΥΝ

Ἡ θέσις αὕτη τῆς δευτέρας ἐπιστολῆς τοῦ Ζαχαριάδη, ἐμφανίζεται ὡς ἀπόφασις τοῦ
Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.,ἡ ὁποία περιέχεται εἰς τό ἀπό 7ην Δεκεμβρίου 1940, μανιφέστο της. Εἰς
τοῦτο διακηρύσσεται ὅτι «ὁ πόλεμος (δηλαδή ἡ φασιστική ἐπίθεσις κατά τῆς Ἑλλάδος)
προκλήθηκε ἀπό τήν Βασιλομεταξική σπείρα, πού διατάχθηκε ἀπό τούς Ἐγγλέζους
ἰμπεριαλιστές «καί δέν μπορεῖ νἄχει τήν παραμικρή σχέση μέ τήν ὑπεράσπιση τῆς Πατρίδας
μας». Τό μανιφέστο κατέληγε μέ πρόσκλησιν πρός τούς πολεμιστάς τοῦ Μετώπου ν’
ἀρνηθοῦν νά πολεμήσουν.

7. ΤΡΙΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ ΚΑΛΕΙ ΤΟΥΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΑΣ ΝΑ ΣΤΡΕΨΟΥΝ ΤΑ

ΟΠΛΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

Ὁ Ζαχαριάδης τήν 17ην Ἰανουαρίου 1941, γράφει τήν τρίτην κατά σειράν ἐπιστολήν
τῆς ὁποίας ἡ γραμμή εἶναι ἀπ’ άρχῆς μέχρι τέλους ἀντεθνική, γραμμή ἑκατό τοῖς ἑκατό
προδοτική.
Ἡ ἐπιστολή αὕτη εἰς τά κύρια σημεῖα της ἔχει ὡς ἑξῆς:
«... Τό γράμμα μου, πού δημοσιεύτηκε στίς ἐφημερίδες τῆς 2-11-40 (ἡ πρώτη
ἐπιστολή) ἀποβλέπει στά παρακάτω: 1) Νά δώσει ἔγκυρη ἑνιαία κατεύθυνση στούς
κομμουνιστές ὅλης τῆς χῶρας. 2) Νά κινητοποιήσει τό λαό στήν ἀντιφασιστική ἐξόρμηση
γιά τήν ἐθνική ἀνεξαρτησία καί τή λεφτεριά. 3) Νά ἀποκαταστήσει στό ἐσωτερικό τίς
λαϊκές ἐλευθερίες, μιά λαϊκή ἀντιπλουτοκρατική πολιτική. 4) Νά κάμει τόν πόλεμο ἐθνικό
ἀντιφασιστικό, ἀντιϊμπεριαλιστικό μέ βασικό καί μοναδικό σκοπό τήν ἐξασφάλιση τῆς
ἐθνικῆς μας ἀνεξαρτησίας, τῆς εἰρήνης καί οὐδετερότητός μας ἔξω ἀπό τό γενικό
ἰμπεριαλιστικό πόλεμο.
Αὐτό θά μπορούσαμε νά τό ἐπιτύχουμε μόνο μ’ ἕνα ὁλόπλευρο προσανατολισμό στήν
Ε.Σ.Σ.Δ. καί μιά πραγματική βαλκανική συνεργασία. Ὁ Μεταξᾶς ἀπό τήν πρώτη στιγμή
ἔκαμε τό ἀντίθετο. Ἐκαμε πόλεμο φασιστικό, κατακτητικό πόλεμο. Ἐνῶ, ἀφοῦ διώξαμε
τούς Ἰταλούς ἀπό τήν Ἑλλάδα βασική προσπάθειά μας ἔπρεπε νά εἶναι νά κάνουμε μιά
ξεχωριστή ἔντιμη καί δίχως παραχωρήσεις ἑλληνοϊταλική εἰρήνη, πρᾶγμα πού μποροῦσε νά
γίνει μέ τή μεσολάβηση τῆς Ε.Σ.Σ.Δ., ἡ μοναρχοφασιστική δικτατορία συνέχισε τόν πόλεμο
γιά λογαριασμό ὄχι τοῦ λαοῦ τῆς Ἑλλάδας, μά τῆς πλουτοκρατίας καί τοῦ ἀγγλικοῦ
ἰμπεριαλισμοῦ. Μετά τό διώξιμο τῶν Ἰταλῶν ἀπό τήν Ἑλλάδα, τό αἷμα τῶν φαντάρων μας
χύνεται ἄδικα, σήμερα δέ ὁ ἐγγλέζικος ἰμπεριαλισμός εἰσπράττει σέ αἷμα τῶν παιδιῶν τῆς

197
Ἑλλάδας τούς τόκους τῶν κεφαλαίων, πού διέθεσε στά 1935-36 γιά τήν παλινόρθωση τοῦ
Γεωργίου καί τήν ἐγκαθίδρυση τῆς μοναρχοφασιστικῆς, δικτατορίας τοῦ Μεταξᾶ. Ἀφοῦ δέ
ὁ Μεταξᾶς ἀρνιέται ν’ ἀποκαταστήσει, τίς ἐλευθερίες τοῦ λαοῦ, νά ἐξασφαλίσει τήν εἰρήνη
τῆς Ἑλλάδας καί κάνει πόλεμο κατακτητικό, ἰμπεριαλιστικό, πού ὅλα του τά βάρη τά
πληρώνει ὁ λαός, παραμένει κύριος ἐχθρός τοῦ λαοῦ καί τῆς χώρας. Ἡ ἀνατροπή του εἶναι
τό πιό ἄμεσο καί ζωτικό συμφέρον τῆς χώρας. Λαός καί στρατός πρέπει νά πάρουνε στά
χέρια τους τή διαχείριση τῆς χώρας καί τοῦ πολέμου μέ σκοπό εἰρήνη, ἐθνική ἀνεξαρτησία,
ἐσωτερικό ἀντιφασιστικό ἀντιπλουτοκρατικό λαϊκό καθεστώς, ὁλόπλευρη προσέγγιση πρός
τήν Ε.Σ.Σ.Δ. καί βαλκανική συνεργασία μέ βάση τήν εἰρηνική λύση τῶν ἐσωβαλκανικῶν
διαφορῶν. Ἡ στάση ὅλων τῶν μελῶν καί στελεχῶν καί ὀργανώσεων τοῦ Χ.Κ.Σ. καί τῆς
Ο.Κ.Ν.Ε. (Ὁμοσπονδίας Κομμουνιστικῶν Νεολαιῶν Ἑλλάδος) μέσα στή χώρα καί τό μέτωπο
πρέπει νά εἶναι αὐτή! Ὁ λαός τῆς Ἑλλάδας ὑπερασπίζει στόν πόλεμο αὐτό μόνο, τήν ἐθνική
του ἀνεξαρτησία. Εἶναι ξένος ἐνάντια στόν ἰμπεριαλιστικό πόλεμο Ἀγγλίας - Γερμανίας καί
...
Θέλει χωριστή, ἔντιμη, ἄμεση εἰρήνη μέ τή μεσολάβηση τῆς Ε.Σ.Σ.Δ. Ἀναγνωρίζει τήν
ἀρχή τῆς αὐτοδιάθεσης μέχρις ἀποχωρισμοῦ γιά ὅλους.
Θέλει τήν ἐλευθερία του, τή δουλειά του, τήν ἐπικράτηση τῆς θέλησής του, πού τοῦ
πνίγει ὁ Μεταξᾶς.
Ἐξωτερική συμμαχία μέ τήν Ε.Σ.Σ.Δ. καί ἀληθινή βαλκανική συνεννόση. Οἱ λαοί καί
φαντάροι τῆς Ἑλλάδας καί Ἰταλίας δέν εἶναι ἐχθροί μά ἀδέρφια καί ἡ συναδέλφωσή τους
στό μέτωπο θά σταματήσῃ τόν πόλεμο, πού κάνουν οἱ ἐκμεταλλευτές κεφαλαιοκράτες
τους. Γιά νά γίνουν ὅλα αὐτά, λαός καί στρατός πρέπει νά ἀνατρέψουν τήν
μοναρχοφασιστική δικτατορία τοῦ Μεταξᾶ, πού εἶναι ὁ κύριος καί βασικός ἐχθρός τους νά
ἐγκαθιδρύσουν τή λαϊκή ἀντιφασιστική κυβέρνηση...».
(Βλέπε: «Ριζοσπάστη» 28 Ὀκτωβρίου 1945).

8. ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΚΑΛΕΙ ΤΟΥΣ ΜΑΧΟΜΕΝΟΥΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΕΙΣ ΕΞΕΓΕΡΣΙΝ

Τήν 18ην Μαρτίου 1941, καθ’ ὅν χρόνον οἱ Ἕλληνες πολεμισταί τοῦ Ἀλβανικοῦ
μετώπου ἀντιμετώπιζον τάς περιβοήτους Ἰταλικάς ἐπιθέσεις τοῦ Μαρτίου καί ὅλοι οἱ
Ἕλληνες τάς παρηκολούθουν μέ ἀγωνία, ἡ Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. διαλέγει τήν στιγμήν αὐτήν καί
ἀπευθύνει ἔκκλησιν πρός τούς μαχητάς καί πρός τό λαό ζητοῦσα: ἀπό μέν τούς μαχητάς
νά στρέψουν τά ὅπλα, κατά τῶν διοικητῶν των, ἀπό δέ τούς Ἕλληνας τῶν μετόπισθεν τήν
κάθοδον εἰς ἀπεργίας καί τήν δημιουργίαν ταραχῶν.
Ἰδού τί γράφει τό κομμουνιστικόν αὐτό κείμενον:
«Ἡ Κεντρική Ἐπιτροπή καλεῖ τούς φαντάρους, τούς ναῦτες καί τούς ἀεροπόρους μας
νά πάρουν στά χέρια τους τάς διοικήσεις τῶν μονάδων τους, ἐκλέγοντας προσωρινές
ἐπιτροπές, πού ν’ ἀντιπροσωπεύουν ὅλους ἀπ’ τό στρατιώτη μέχρι τό στρατηγό, ὅσοι
συμφωνᾶνε σέ τοῦτο τό πρόγραμμα δράσεως νά προτείνουν εἰρήνη στούς ἀπέναντι
ἀντιπάλους τους καί νά ἀπαιτήσουν ἀπό τό ἄλλο μέρος, παραίτηση τῆς κυβέρνησης,
σχηματισμό προσωρινῆς, ἀντιπολιτευτικῆς ἀντιδικτατορικῆς κυβέρνησης εθνικής σωτηρίας
- ειρήνης, σταμάτημα του πολέμου, ακύρωση των συμφωνιών που κλείστηκαν με τους
Εγγλέζους και προσανατολισμό της χώρας προς τη Σοβιετική Ένωση.
Ἡ Κεντρική Ἐπιτροπή καλεῖ τήν ἐργατική τάξη καί ἰδιαίτερα τούς ἐργάτες μεταφορῶν,
ναυτεργάτες, λιμενεργάτες αὐτοκινητιστές καί ἐργάτες πολεμικῶν ἐργοστασίων νά
ἐφαρμόσουν τό πιό φαρδύ ἑνιαῖο ἐργατικό ἀντιπολεμικό μέτωπο μέ τούς ἀρχηγούς καί μέ
τούς ἐργάτες, μέ ὅλους ὅσοι συμφωνᾶνε στήν πλατφόρμα τοῦ μετώπου ἐθνικῆς σωτηρίας,
Εἰρήνης, συγκροτώντας ἐπιτροπές ἐργοστασιακές κι’ ἐπιχειρήσεις καί σωματειακές ὁμάδες
καί νά παλαίψουν μέ συγκέντρωση, μέ διαδηλώσεις, μέ κωλυσιεργία στήν παραγωγή, μέ
οἰκονομικές καί πολιτικές ἀπεργίες...».
Ἐν συνεχείᾳ ἡ ἔκκλησις καλοῦσε τόν Ἑλληνικό λαό:

198
 «Νά κάνει ὅτι μπορεῖ γιά νά σταματήσει τόν πόλεμο πού ἔφερε ἡ ἀγγλόδουλη σπείρα,
προκαλώντας τήν Ἰταλική εἰσβολή Νά πάρῃ παράδειγμα ἀπό τόν ἡρωϊκό ἀδερφό λαό τῆς
Βουλγαρίας» πού κάνει ὅτι μπορεῖ γιά τήν ἀποκατάσταση τῆς εἰρήνης στά Βαλκάνια καί τήν
πραγματική συνεννόηση ὅλων τῶν Βαλκανικῶν λαῶν».
(Βλέπε: «Τό Κ.Κ.Ε. ἀπό τό 1918 ἕως τό 1931», σελ. 516-517).
Ὅπως δέ εἶναι γνωστόν, ὁ βουλγαρικός λαός τοῦ ὁποίου τό παράδειγμα ἐκαλεῖτο νά
ἀκολουθήσῃ ὁ Ἑλληνικός λαός, ὑποδέχετο μετά χορδῶν καί ὀργάνων τά γερμανικά
στρατεύματα, τά ὁποῖα μόλις ὁλίγας ἡμέρας πρίν εἶχον είσέλθῃ εἰς τήν Βουλγαρίαν, βάσει
τῆς ἀπό 7ης Μαρτίου 1941, συναφθείσης συμμαχίας μεταξύ Χιτλερικῶν καί Βουλγαρικῆς
Κυβερνήσεως.
Μ’ ἄλλα λόγια, τό Κ.Κ.Ε. ζητοῦσε τήν ἐλευθέραν εἴσοδον τῶν Γερμανικῶν
στρατευμάτων εἰς τήν Ἑλλάδα, τῶν συμμάχων τῆς Σοβιετικῆς Ρωσίας.
Τό Κ.Κ.Ε. κατά τήν διάρκειαν τοῦ Ἑλληνοϊταλικοῦ πολέμου, ἔδρασεν ἀντεθνικῶς,
ἐργασθέν διά τήν ἐξυπηρέτησιν τῶν σοβιετικῶν συμφερόντων. Καί ἀπέδειξε διά μίαν εἰσέτι
φοράν ὅτι δέν εἶναι κόμμα Ἐθνικόν ἀλλά τό ἐν Ἑλλάδι ὄργανον τοῦ Σοβιετικοῦ
Ἰμπεριαλισμοῦ.

ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΚΑΙ ΑΙ ΕΘΝΟΠΡΟΔΟΣΙΑΙ ΤΟΥ

ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗΝ

Οἱ κομμουνισταί ἰσχυρίζονται ὅτι τό Κ.Κ.Ε. ὑπῆρξεν ὁ «πρωταγωνιστής» τῆς Ἐθνικῆς

ἀντιστάσεως καί ὅτι ἀνεδείχθη ὁ «πρωταθλητής» της. Τίποτα ἀπ’ ὅλα ὅσα λέγουν οἱ
κομμουνισταί δέν εἶναι ἀλήθεια. Ὅλα αὐτά ἀποτελουν ἕνα ἀπό τά συνήθη ψεύδη τῆς
κομμουνιστικῆς προπαγάνδας. Ἡ ἀλήθεια εἶναι τελείως διαφορετική.
Ὅλη ἡ κατοχική δράσις τοῦ Κ.Κ.Ε., ἀπό τήν ἀρχή μέχρι τό τέλος της, φέρει ἔκδηλα ὅλα
τά στοιχεῖα τῆς ἐθνοπροδοσίας καί τῆς ἀντιλαϊκότητος.
Τό Κ.Κ.Ε., τυφλόν ὄργανον τῆς Σοβιετικῆς Ρωσίας, ἀνἐπτυξε μίαν δράσιν καί ἐτήρησε
μίαν πολιτικήν τῆς ὁποίας κύριον γνώρισμα εἶναι ἡ προσπάθεια ἐξυπηρετήσεως τῶν
σοβιετικῶν καί μόνον συμφερόντων.
Διά τό Κ.Κ.Ε. ὡς εἶναι γνωστόν, «ἐθνικόν καί πατριωτικόν» εἶναι ὅτι ἐξυπηρετεῖ τά
συμφέροντα τῆς σοβιετικῆς Ἑνώσεως.
(Βλέπε: Μελέτην ὑπ’ ἀριθ. 2 ὑπό τόν τίτλον «Τό Κ.Κ.Ε εἶναι τμῆμα τῆς ἡγεσίας τοῦ
Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ»).

Τήν ἀρχήν αὐτήν ἐτήρησε τό Κ.Κ.Ε. εὐλαβικῶς ἀπό τῆς ἱδρύσεώς του καί
ἐξακολουθητικῶς συνεχίζει νά τήν τηρῇ καί μάλιστα καί νά τήν διακηρύσσῃ.
Εἶναι γνωστόν ὅτι τό Κ.Κ.Ε. δέν ἐδίστασεν ὅταν ἡ Ἑλλάς ὑπέστη τήν Ἰταλικήν
φασιστική ἐπίθεσιν (28 Ὀκτωβρίου 1940) νά χαρακτηρίσῃ τόν πόλεμον ἄδικον καί
ἰμπεριαλιστικόν ἐκ μέρους τῆς Ἑλλάδος καί νά ζητῇ ἀπό τούς μαχομένους Ἕλληνας τήν
ὑποταγήν των εἰς τόν ἐχθρόν.
(Βλέπε:μελέτην ὑπ’ ἀριθ. 13 «Κ.Κ.Ε. καί ὁ Ἑλληνοϊταλικός Πόλεμος).

Τό Κ.Κ.Ε. ἔλαβεν τότε αὐτήν τήν τόσο ἀπροκάλυπτον προδοτικήν θέσιν διότι
εὑρίσκετο ἐν ἰσχύϊ τό Γερμανο-σοβιετικόν σύμφωνον (Αὔγουστος 1939) καί ὅλα τά Κ.Κ.
εἶχον ἐντολήν νά θεωροῦν ὅλους ὅσους ἐμάχοντο κατά τῶν δυνάμεων τοῦ ἄξονος ὡς
«ἰμπεριαλιστάς». Αὐτό ἐπέβαλε τό συμφέρον τῆς Σοβιετικῆς Ρωσίας καί τό Κ.Κ.Ε.
ὑπεστήριζεν μέ συνέπειαν τούς συμμάχους τῆς Σοβιετικῆς Ρωσίας.

199
 1. ΤΟ Κ.Κ.Ε. «ΜΕΓΑΦΩΝΟΝ» ΤΗΣ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑΣ ΤΟΥ ΑΞΟΝΟΣ

Πρίν ἤ ἀκόμη ἐκδηλωθῇ ἡ ἐναντίον τῆς Ἑλλάδος ἐπίθεσις τῆς Χιτλερικῆς Γερμανίας ἡ
ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. εἶχε μεταβληθῇ εἰς πραγματικόν μεγάφωνον τῆς Χιτλερικῆς
προπαγάνδας. Ἐπροπαγάνδιζε καί καλλιεργοῦσε μεταξύ τῶν μαχομένων Ἑλλήνων τήν
ἡττοπάθειαν καί τό πνεῦμα τῆς συνθηκολογήσεως. Ὑπεστήριζεν ὅτι ἡ συνέχισις τοῦ
ἀγῶνος διά τήν ἀπόκρουσιν τῆς Ἰταλικῆς εἰσβολῆς, ἦτο ΜΙΑ ΑΠΕΙΛΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗΣ
ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ, καί ἐξυπηρετοῦσε τά ἀγγλικά σχέδια. Μ’ ἄλλα λόγια ἡ στάσις τοῦ Κ.Κ.Ε.
διευκόλυνε τό ἔργον τῆς Χιτλερικῆς προπαγάνδας, ἡ ὁποία ἐπεδίωκε τήν κάμψιν τῆς
Ἑλληνικῆς ἀντιστάσεως καί τήν δικαιολόγησιν τῆς ἐπικειμένης γερμανικῆς ἐπιθέσεως κατά
τῆς Ἑλλάδος.

Ἰδού πῶς ἀκριβῶς ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀναμετέδιδε τά Χιτλερικά προπαγανδιστικά

συνθήματα, εἰς ὅσα γράφει εἰς τήν ἀπόφασιν τῆς Κ.Ε. του, τόν Μάρτιον τοῦ 1941:
«Ὁ πόλεμος ἄρχισε μέ τήν ἐπίθεση τῆς ἰμπεριαλιστικῆς Ἰταλίας κατά τῆς χώρας μας,
ὅταν τό ξεπούλημα τῆς Βασιλομεταξικῆς σπείρας στούς ἐγγλέζους ἐμπολέμους
ἰμπεριαλιστές, ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΣΕ ΠΙΑ ΑΠΕΙΛΗ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΥΟ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΟΥ ΑΞΟΝΑ. Ἀπό
τότες ἡ χρησιμοποίηση τῶν Ἑλληνικῶν βάσεων ἐπέτρεψε στούς Ἐγγλέζους νά χτυπήσουν
τό Μουσουλίνι στήν ἴδια τήν Ἰταλία, νά τόν τσακίσουν στήν Ἀφρική καί νά τόν ἐκτοπίσουν
ἀπό μεγάλος μέρος τῆς Ἀλβανίας, βάζοντας μπροστά τό στρατό μας, πού ἡ προέλευσή του
δημιουργεῖ ΑΠΕΙΛΗ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ. Ὁ Πόλεμος αὐτός, πού ὁδηγεῖ στήν ἐξόντωση
τό λαό καί τή χώρα μας, δέν ἔχει καμμιά σχέση μέ τήν ὑπεράσπιση τῆς Πατρίδας»
(Βλ. συλλογήν «Τό Κ.Κ.Ε. ἀπό τό 1918 ἕως τό 1931», τόμον Α΄, ἔκδοσις Κ.Ε. τοῦ
Κ.Κ.Ε. Ἀθήνα 1947, σελ. 513, ἀπόφασιν τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. 2ον δεκαήμερον Μαρτίου
1941)
Τήν φιλοχιτλερικήν του θέσιν τήν ἐπαλήθευσε τό Κ.Κ.Ε. μέ τήν στάσιν τήν ὁποίαν
ἐτήρησε ἐν συνεχείᾳ ὅταν ἡ Ἑλλάς ὑπέστη καί τήν ἐπίθεσιν τῆς Χιτλερικῆς Γερμανίας.

2. ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΗΣ ΧΙΤΛΕΡΙΚΗΣ ΕΠΙΘΕΣΕΩΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Καθ’ ὅν χρόνον τά γερμανικά στρατεύματα εἰσέβαλον εἰς τήν Ἑλλάδα καί ἡ Χιτλερική
μπότα πατοῦσε τό Ἑλληνικόν ἔδαφος, ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τότε ἔσπευσε νά προσφέρῃ
τάς ὑπηρεσίας της εἰς τήν σύμμαχον τῆς σοβιετικῆς Ρωσίας, τήν Χιτλερικήν Γερμανίαν,
ἐπαναλαμβάνουσα ὅσα ἔλεγε ἡ γερμανική προπαγάνδα, διά νά δικαιολογήσῃ τήν
ἀπόκλητον ἐπίθεσίν της κατά τῆς μαχομένης Ἑλλάδος.
Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. θεωρεῖ τότε τήν Γερμανικήν ἐπίθεσιν ὡς φυσικήν συνέπειαν τῆς
ἀντιστάσεως τῆς Ἑλλάδος κατά τῆς Ἰταλικῆς ἐπιθέσεως καί διακηρύσσει ὅτι ἡ Γερμανία δέν
θά ἐπετίθετο κατά τῆς Ἑλλάδος, ἄν ἡ Ἑλλάς συνθηκολογοῦσε καί ἀποδίδει ὅλα τά δεινά εἰς
τήν «πλάνην» τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ ὅστις ἐπίστευεν ὅτι διεξῆγε δίκαιον πόλεμον. Ἐναντίον
τῶν εἰσβολέων Γερμανῶν οὔτε μίαν λέξιν δέν ἀπευθύνει ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. διότι
ἀπηγορεύετο εἰς τά Κ.Κ. νά διάκεινται ἐχθρικῶς ἀπέναντι τῶν συμμάχων τῆς Σοβιετικῆς
Ἑνώσεως.
Ἰδού πῶς προπαγανδίζει τά Χιτλερικά ἐπιχειρήματα ἡ Κ.Δ. τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τήν ἀπό 14
Ἀπριλίου 1941 καταγγελίαν της:
«Καλοῦμεν ὅλο τό λαό νά σκεφθεῖ πόσο διαφορετικά θά ἦταν ἡ θέση του σήμερα, ἄν
ἡ ἐπιστράτευση τῆς 28ης Ὀχτώβρη 1940, μετατρέπονται σέ λαϊκό ξεσήκωμα. Νά σκεφθεῖ
πόσες μανάδες θά χαίρονται τά παλληκάρια τους, πῶς ἡ Μακεδονία, ἡ Θράκη κι’ ὅσα ἀκόμα
θά χάσουμε θά γλύτωναν καί πῶς ἀντί γιά μαγνητικές νάρκες, μπόμπες, πεῖνα καί
καταστροφές ὁ λαός μας θἄχε στή χώρα του παγματική ἐλευθερία. Νά σκεφθεῖ ἀκόμα πῶς
ἄν τό σωτήριο αὐτό ξεσήκωμα δέν ἔγινε, αἰτία εἶναι ἡ ΠΛΑΝΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΠΩΣ Ο
ΠΟΛΕΜΟΣ ΗΤΑΝ ΔΙΚΑΙΟΣ».

200
 (Βλέπε: συλλογήν τό Κ.Κ.Ε. ἀπό τό 1918 ἕως τό 1931, τόμος Α΄, ἔκδοσις Κ.Ε. τοῦ
Κ.Κ.Ε., Ἀθήνα, 1947, σελ. 518).
Ὁ ὑπέρ τῶν ἐπιχειρημάτων τῆς Χιτλερικῆς προπαγάνδας συνηγορία τοῦ Κ.Κ.Ε.
ἐξακολουθεῖ καί ὅταν ἀκόμη οἱ γερμανοί ἔχουν στήσει τόν ἀγκυλωτόν σταυρόν ἐπί τῆς
Ἀκροπόλεως καί ὁ Ἑλληνικός λαός ὑφίσταται τά πρῶτα δεινά τῆς ἐχθρικῆς κατοχῆς. Καί
τότε ἡ ἠγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. τοποθετεῖ ὑπεράνω ὅλων τήν δικαιολόγησιν τῆς Χιτλερικῆς
εἰσβολῆς. Εἰς τό «Μανιφέστον» τὀ ὁποῖον ἀπηύθυνεν πρός τόν Ἑλληνικόν λαόν ἡ Κ.Ε. τοῦ
Κ.Κ.Ε. ὑπό ἡμερομηνίαν 3 Μαΐου 1941 διακηρύσσεται ὅτι ἡ Ἑλλάς μέ τό νά «συνεχίσει τόν
πόλεμον» ἔγινε αἰτία «ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΗ καί τή «ΧΙΤΛΕΡΙΚΗ ΕΙΣΒΟΛΗ».
(Βλέπε: «Μανιφέστο τῆς Κ.Ε.Ε τοῦ Κ.Κ.Ε.» εἰς συλλογήν «Τό Κ.Κ.Ε. ἀπό τό 1918 ἕως
τό 1931», τόμος Α΄ σελ. 519, ἔκδοσις τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., Ἀθήνα 1947).
Ἡ φιλογερμανική προπαγάνδα τοῦ Κ.Κ.Ε. διαρκεῖ μέχρι τῆς στιγμῆς ἐκείνης κατά τήν
ὁποίαν ἡ Γερμανία ἐπιτίθεται ἐναντίον τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως (22 Ἰουνίου 1941).
Τότε μόνον τό Κ.Κ.Ε. λαμβάνει ἐχθρικήν θέσιν κατά τῆς Χιτλερικῆς Γερμανίας καί τότε
μόνον ἐνθυμεῖται ὅτι ἡ Ἑλλάς εὑρίσκεται ὑπό τήν κατοχήν τῶν δυνάμεων τοῦ ἄξονος.
Τά ἴδια ἐπίσημα κομμουνιστικά κείμενα και αὐτή αὕτη ἡ δρᾶσις τοῦ Κ.Κ.Ε. διαψεύδουν
τόν κομμουνιστικόν μῦθον ὅτι δῆθεν τό Κ.Κ.Ε. ἀπό τῆς πρώτης στιγμῆς τῆς ἐχθρικῆς
κατοχῆς ἤγειρεν τήν σημασίαν τῆς ἐθνικῆς ἀντιστάσεως. Ἡ πραγματικότης εἶναι ὅλως
διαφορετική. Τό Κ.Κ.Ε. συμπεριεφέρθη φιλικῶς ἀπέναντι τῶν ἐχθρῶν τῆς Ἑλλάδος διότι οἱ
ἐχθροί τῆς Ἑλλάδος ἦσαν σύμμαχοι τοῦ ἀφεντικοῦ Κ.Κ.Ε. τῆς Ε.Σ.Σ.Δ.

3. ΟΙ ΧΙΤΛΕΡΙΚΟΙ ΑΝΤΑΠΟΔΙΔΟΥΝ ΕΙΣ ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΤΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΤΟΥ

Αἱ φιλοχιτλερικαί θέσεις τοῦ Κ.Κ.Ε., δέν ἔμειναν χωρίς ἀνταπόδοσιν ἐκ μέρους τῶν
Γερμανῶν. Ὅταν οὗτοι κατέλαβον τήν Ἑλλάδα, προέβησαν εἰς τήν ἀπελευθέρωσιν πολλῶν
κομμουνιστῶν κρατουμένων εἰς τάς φυλακάς Ἀκροναυπλίας καί καταγομένων ἐκ
περιφερειῶν τῆς Βορείου Ἑλλάδος. Σκοπός τῆς τοιαύτης ἐνεργείας τῶν Γερμανῶν ἦτο νά
χρησιμοποιηθοῦν οἱ ἀπολυθέντες οὗτοι κομμουνισταί διάτήν ἐξυπηρέτησιν τῶν ἐπιδιώξεων
τῆς Βουλγαρίας εἰς τήν ὁποίαν οἱ Γερμανοί εἶχον παραχωρήσει τό μέγιστον μέρος τῆς
Βορείου Ἑλλάδος, δηλαδή περιοχάς ἀπό τάς ὁποίας κατήγοντο οἱ ἀπελευθερωθέντες
κομμουνισταί.
Συγκεκριμένως, τήν 28ην Ἰουνίου 1941, μετέβησαν εἰς τάς φυλακάς Ἀκροναυπλίας δύο
Γερμανοί ἀξιωματικοί τῆς μυστικῆς ἀστυνομίας καί διέταξαν τήν ἀπόλυσιν 27
κομμουνιστῶν κρατουμένων.
Οὗτοι ἦσαν:
 Ἀνδρέας Τσίπας, ὁ ὁποῖος εἶχεν τοποθετηθεῖ ὑπό τῆς ἐν Ἀκροναυπλίαις ἡγεσίας τοῦ
Κ.Κ.Ε. γραμματεύς τοῦ Κ.Κ.Ε. καί παρέμεινεν εἰς τήν θέσιν ταύτην μέχρις ὅτου
παρέλαβεν τήν θέσιν του ὁ Γ. Σιάντος, δραπετεύσας τό φθινόπωρον τοῦ 1941.
 Ἀνδρέας Τζίμας, μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., ἀναλαβών τήν γραμματείαν τῆς
Κομματικῆς ὀργανώσεως Ἀθηνῶν, ἅμα τῇ ἀπελευθερώσει του, πρώην βουλευτής
τοῦ Κ.Κ.Ε. καί κομματικός ἐκπρόσωπος τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τόν Ε.Λ.Α.Σ. γνωστός ὡς
«Σαμαρινιώτης» καί μεταγενέστερος ἐκπρόσωπος τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. εἰς τό
στρατηγεῖον τοῦ Τίτο.
 Κωνσταντῖνος Λαζαρίδης, μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., πατήρ δύο σημαντικῶν
στελεχῶν τοῦ Κ.Κ.Ε., τῶν ἀδελφῶν Λαζαρίδη, τῶν ἀναμεμειγμένων εἰς τήν
ὑπόθεσιν κατασκοπείας τῶν ἀσυρμάτων Γλυφάδος - Καλλιθέας.
 Λάζαρος Ζησιάδης ὁ περιβόητος Τερπόβσκυ, μέλος τῆς Γραμματείας τοῦ
Μακεδονικοῦ Γραφείου, τό ὁποῖον ὡς γνωστόν παίζει τόν ρόλον τοῦ Π.Γ. διά τήν
Βόρειον Ἑλλάδα.
 Ζήσης Βελιόπουλος.
 Ζήσης Καλλιμάνης.

201
  Ἀναστάσιος Καρατζᾶς.
 Πέτρος Κέντρος.
 Λάμπρος Μόσχος.
 Κυριᾶκος Μπιλάλης ἤ Πολυκτοριανός.
 Ἀθανάσιος Πέϊκος ἤ Ἀμάραντος.
 Λάζαρος Μπαζίνης ἤ Μπόζης.
 Διαμαντῆς Τσιτσίνας.
 Νικόλαος Σωτηρίου.
 Στέλλιος Παπανεδέληος.
 Μιχαήλ Σκουπακίρης.
 Νικόλαος Χαϊβανίδης ἤ Χαϊβάνης.
 Ροῦσσος Χαριζάνης.
 Ἐμμανουήλ Καζαντζῆς.
 Κωνσταντῖνος Λάμπου ἤ Παππᾶς.
 Δημήτριος Λέσκας.
 Φώτιος Ουρούμης.
 Παντελῆς Τζίκας.
 Ἰωάννης Κωνσταντινίδης ἤ Χούσας ἤ Γιοβάνης.
 Θεόδωρος Εὐθυμιάδης.
 Λάζαρος Ντάμιος ἤ Ἀδαμόπουλος.
 Ἐμμανουήλ Χαραλάμπους.

4. ΥΠΕΡΑΝΩ ΟΛΩΝ, Η ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΙΣ ΤΗΣ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗΣ ΡΩΣΙΑΣ

Ἡ ἡγεσία τοῦ K.K.E. ἀπό τῆς πρώτης ἡμέρας τῆς γερμανικῆς ἐπιθέσεως ἐναντίον τῆς
Σοβιετικῆς Ρωσίας, ἀντιμετωπίζει τήν Γερμανίαν ὡς ἐχθρικήν δύναμιν, πρᾶγμα πού ὄχι
μόνον εἶχεν ἀποφύγῃ νά πράξῃ ὅταν ἡ Ἑλλάς ἐδέχθη τάς ἐπιθέσεις τῶν δυνάμεων τοῦ
ἄξονος ἀλλά ἀντιθέτως μάλιστα εἶχεν συνηγορήσει ὑπέρ αὐτῶν καί εἶχεν δράσει κατά τῆς
Ἑλλάδος. Καί εἰς τήν περίπτωσιν αὐτήν ἀποδεικνύει δι’ ἄλλην μίαν φοράν τήν
σοβιετοδουλείαν του. Ἡ πολεμική του ἐναντι τῶν Γερμανῶν δεν εἶχεν ὡς κίνητρον τήν
ὑπεράσπισιν τοῦ ὑποδουλωμένου Ἑλληνικοῦ λαοῦ, ἀλλά τήν χρησιμοποίησιν τῆς πάλης τοῦ
Ἑλληνικοῦ λαοῦ διά τήν παροχήν βοηθείας πρός τήν Σοβιετικήν Ἕνωσιν.
Ἡ ὑπεράσπισις τῆς Σοβιετικῆς Ρωσίας εἶναι ἐκεῖνο πού ὑπεχρέωσε τό Κ.Κ.Ε. νά ἀλλάζῃ
διαθέσεις ἀπέναντί τοῦ ἄξονος καί νά ἐπιδοθῇ εἰς τό νά παρακινήση τό Ἑλληνικόν λαόν εἰς
ἀγῶνα ἐναντίον τοῦ ἄξονος.
Τό Κ.Κ.Ε. συλλαμβάνει τήν ἰδέα τοῦ ἀγῶνος μόνον καί μόνον διά να παράσχη βοήθειαν
εἰς τήν Σοβιετικήν Ἕνωσιν. Ἔτσι ἀρχίζει τίς προετοιμασίες του. Μάλιστα δέ, δέν διστάζει νά
διακηρύξει τούς σκοπούς του αὐτούς. Τοῦτο γίνεται μέ τήν ἀπόφασιν τῆς 6ης Ὁλομελείας
τῆς Κ.Ε. του, (Ἰούλιος 1941). Διά τῆς ἀποφάσεως ταύτης καλεῖ τόν Ἑλληνικόν λαόν καί τά
Ἑλληνικά κόμματα νά συγκροτήσουν μέτωπον μέ κύριον σκοπόν τήν «ὑπεράσπισιν τῆς
Σοβιετικῆς Ἕνωσης».
Ἰδού τί γράφει ἐπ’ αὐτοῦ ἡ ἀπόφασις τῆς 6ης Ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. (1
Ἰουλίου )
«Μέσα στίς σημερινές συνθῆκες τό ΒΑΣΙΚΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΩΝ ΕΙΝΑΙ Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΛΗΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ
ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ ΤΗΣ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ καί τήν ἀποτίναξη τοῦ ξενικοῦ φασιστικοῦ ζυγοῦ.
Τό κομμουνιστικό κόμμα τῆς Ἑλλάδος καλεῖ τόν Ἑλληνικόν λαό, ὅλα τά κόμματα καί τίς
ὀργανώσεις του σ’ ἕνα ἐθνικό μέτωπο τῆς ἀπελευθέρωσης».
(α) Γιά τό διώξιμο τῆς γερμανοϊταλικῆς κατοχῆς.
(β) Γιά τήν ἀνατροπή τῆς Κυβέρνησης - ὀργανέτου τους.

202
 (γ) ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΚΑΙ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ ΤΗΣ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗΣ
ΕΝΩΣΗΣ».
Ἡ ὑπεράσπισις τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως ἀποτελεῖ τό κίνητρον καί τό ξεκίνημα τῆς
ὀργανωτικῆς καί πολιτικῆς δραστηριότητος τοῦ Κ.Κ.Ε., ἀμέσως μετά τήν ἐπίθεσιν τῆς
Γερμανίας κατά τῆς σοβιετικῆς Ρωσίας.

5. ΤΟ Κ.Κ.Ε., ΥΠΟ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΕΙΟΝ ΤΟΥ Ε.Α.Μ., ΕΠΙΔΙΔΕΤΑΙ ΕΙΣ ΑΝΤΕΘΝΙΚΟΝ ΚΑΙ

ΑΝΤΙΛΑΪΚΟΝ ΑΓΩΝΑ

Οὕτω τό Κ.Κ.Ε. μετά δύο μῆνας ἀφ’ ὅτου ἡ Ἑλλάς εὑρίσκετο ἀπό τήν κατοχήν τοῦ
ἄξονος καί ἀμέσως ὡς ἡ Σοβιετική Ἕνωσις ὑπέστη τήν Γερμανικήν ἐπίθεσιν, ἐπιδίδεται εἰς
ὀργανωτικόν καί ποικίλην δράσιν, διά τήν παροχήν βοηθείας εἰς τήν Σοβιετικήν Ἕνωσιν καί
οὐχί διά Ἑθνικήν Πατριωτικήν δρᾶσιν. Οὔτε ἴχνος πατριωτισμοῦ - ἐθνικοῦ κινήτρου δέν
ὑπάρχει εἰς τήν κατοχικήν δράσιν τοῦ Κ.Κ.Ε.
Ἀλλά ἄν τό Κ.Κ.Ε. δέν παρεκινήθη εἰς τήν δράσιν του ἀπό ἐθνικούς σκοπούς - τό Κ.Κ.Ε.
δέν εἶναι κόμμα ἐθνικόν - ὅμως ἐχρησιμοποίησε μέχρι μονοπωλήσεως τόν Πατριωτισμόν
τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ καί τόν ἐξεμεταλλεύθη.
Τήν 27ην Σεπτεμβρίου 1941 δημιουργεῖ τήν ὀργάνωσιν τοῦ Ἐθνικοῦ ἀπελευθερωτικοῦ
μετώπου (Ε.Α.Μ.) καί ἐν συνεχείᾳ τάς ἄλλας γνωστάς μετωπικάς ὀργανώσεις Ε.Π.Ο.Ν., ΕΑ,
Ε.Λ.Α.Σ., Ο.Π.Λ.Α..
Διά τῶν ὀργανώσεων αὐτῶν ἡ ἠγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. κατόρθωσε νά διασπάσῃ τόν κλοιόν
τῆς πολιτικῆς καί ἠθικῆς ἀπομονώσεως, νά στρατολογήση μέλη, νά διεισδύσῃ εἰς πολλά
κοινωνικά στρώματα νά δημιουργήσῃ ἕναν ἰσχυρόν κομματικόν μηχανισμόν, διά τοῦ
ὁποίου ἐπεδόθη ἐκ συστήματος καί μετά μανίας εἰς ἕνα ἄνευ προηγουμένου ἀντεθνικόν και
ἀντιλαϊκόν ὄργιον.

Τά κύρια χαρακτηριστικά τῆς κατοχῆς τῆς δράσεως τοῦ Κ.Κ.Ε., δὐνανται νά

συνοψισθῶσι:
(α) Χρησιμοποίησις τῆς ἐνόπλου βίας καί τοῦ ἐγκλήματος ἐναντίον παντός ἀτόμου,
ὀργανώσεως καί κόμματος τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ, μή σκεπτομένου κομμουνιστικῶς καί μή
δεχομένου τήν κομμουνιστικήν κηδεμονίαν.
(β) Συστηματικός πόλεμος ἐξοντώσεως καί διαλύσεως διά τῶν ὅπλων πάσης ὁμάδος
καί ὀργανώσεως ἀγωνιστῶν τῆς ἐθνικῆς ἀντιστάσεως εὑρισκομένης ἐκτός τοῦ
κομμουνιστικοῦ ἐλέγχου.
(γ) Καπηλευτική μονοπώλησις τοῦ ἀγῶνος τῆς ἐθνικῆς ἀντιστάσεως, διά τήν
πραγματοποίησιν τῶν κομματικῶν σκοπῶν.
(δ) Διάσπασις τῆς ἐθνικῆς ἑνότητος καί τῆς ἐθνικῆς συνοχῆς τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ,
δημιουργία καί καλλιέργεια τῆς διχόνοιας τοῦ μίσους καί τοῦ διχασμοῦ μεταξύ τῶν
Ἑλλήνων.
(ε) Παρεμπόδισις τῆς κινητοποιήσεως τῶν ἐθνικῶν δυνάμεων διά τήν ἀπελευθέρωσιν
τῆς Ἑλλάδος.
(στ) Ἐπαύξησις τῶν δεινῶν τῆς κατοχῆς.
(ζ) Δημιουργία καί διαμόρφωσις δυσμενῶν συνθηκῶν ἐν Ἑλλάδι, ὥστε νά μή δυνηθῇ
αὕτη νά ἀξιοποιήσῃ τάς θυσίας της καί τήν προσφοράν της εἰς τήν συμμαχικήν νίκην.

6. Ἡ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΙΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗΝ ΚΑΙ Ο ΠΟΛΕΜΙΚΟΣ

ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΚΑΤΑΚΤΗΤΗΝ

Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., διά τῶν ἐνόπλων τμημάτων της, τοῦ Ε.Λ.Α.Σ., τῆς Ο.Π.Λ.Α.
(ὀργάνωσις προστασίας λαϊκοῦ ἀγῶνος) καί τῆς Ε.Π. (Ἐθνικῆς Πολιτοφυλακῆς), ἐπεδόθη
εἰς ἕναν ἀγῶνα ἐξοντώσεως παντός ἀτόμου, ὁμάδος καί κόμματος θεωρουμένου ὑπ’ αὐτῆς

203
ὡς ἐμπόδιον εἰς τήν ἐπιβολήν τοῦ κομμουνιστικοῦ καθεστῶτος. Τά ἔνοπλα αὐτά τμήματα
τοῦ Κ.Κ.Ε., ὠργανώθησαν, ἐξωπλίσθησαν καί ἐχρησιμοποιήθησαν ὡς ἔνοπλοι δυνάμεις του
κομμουνιστικοῦ ἀγῶνος διά τήν ἐπιβολήν τῆς δικτατορίας του καί οὐχί διά ἀγῶνα ἐναντίον
τῶν κατακτητῶν. Δι’ αὐτῶν, τό Κ.Κ.Ε. ἐπεδόθη εἰς ἕνα ὄργιον ἐγκλήματος, ἐναντίον τοῦ
Ἑλληνικοῦ λαοῦ, ἀδιακρίτως ἡλικίας καί φύλου, κατακρεούργησε χιλιάδες Ἑλλήνων καί
ἐχρησιμοποίησε κανιβαλλικάς μεθόδους σφαγῆς καί βασανιστηρίων.
Ὠργάνωσε στρατόπεδα συγκεντρώσεως εἰς τάς περιοχάς τάς ὁποίας ἤλεγχε διά τῶν
ἐνὀπλων τμημάτων του, εἰς τά ὁποῖα κατά δεκάδας ἐβασανίζοντο καί ἐσφαγιάζοντο οἱ
Ἕλληνες πατριῶται, ἁπλῶς καί μόνον διότι ἐθεωροῦντο πολιτικοί ἀντίπαλοι τοῦ Κ.Κ.Ε.
Κατελήστευσε τούς πληθυσμούς τῶν περιοχῶν τάς ὁποίας ἤλεγχε, ἐδήμευε τά ὑπάρχοντά
των, ἐπυρπολοῦσε σπίτια, σχολεῖα καί ἐκκλησίας.
Ὁ πληθυσμός τῆς ὑπαίθρου ὑπέστη τά πάνδινα ἀπό τάς ἐνόπλους ὀρδάς τοῦ Κ.Κ.Ε.,
τάς ὁποίας ὑπεχρεοῦτο νά διατρέφῃ καί ἐπί πλέον πολλάκις ὑπέστη τάς συνεπείας
ἀντιποίνων τοῦ κατακτητοῦ διά μεμονωμένας καί ἄνευ πολεμικῆς σημασίας ἐνεργείας τῶν
τμημάτων τοῦ Ε.Λ.Α.Σ. ἐναντίον τῶν κατακτητῶν. Γενικῶς δύναται νά λεχθῇ ὅτι αἱ ἔνοπλαι
συμμορίαι τοῦ Κ.Κ.Ε. κατά τήν κατοχήν ἐδημιούργησαν περισσότερα θύματα καί
ἐπροξένησαν μεγαλυτέρας καταστροφάς εἰς τόν Ἑλληνικόν λαόν, ἀπό ὅσας οἱ κατακτηταί.
Τό Κ.Κ.Ε. ἐχρησιμοποίησε τάς ἐνόπλους δυνάμεις του ἐναντίον τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ.
Αὐτός ἦτο καί ὁ κύριος λόγος διά τόν ὁποῖον ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τήν οὐσίαν
συνεβιβάσθη μετά τοῦ κατακτητοῦ, ἀποφεύγουσα νά συγκρουσθῇ μαζί του, ἐν τῇ
ἐπιδιώξει της νά διατηρήσῃ ἀκεραίας τάς ἐνόπλους δυνάμεις της διά τήν τελικήν της
ἔφοδον κατά τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ, μετά τήν ἀποχώρησιν τοῦ κατακτητοῦ.
Τόν πολεμικόν συμβιβασμόν τοῦ Κ.Κ.Ε. μετά τοῦ κατακτητοῦ, πλήν τῶν ἄλλων
ἀποκαλυπτικῶν στοιχείων, τόν ὡμολόγησεν καί ἡ ἰδία ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. καί πολλά
στελέχη της καί ἐπί πλέον τόν ἀποδεικνύουν καί ἔγγραφοι συμφωνίαι τοῦ Κ.Κ.Ε. μετά τῶν
Γερμανῶν ὡς καί διαταγαί τούτου περί ἀποφυγῆς ἐπιχειρήσεων ἐναντίον τῶν Γερμανῶν.

7. ΑΙ ΟΜΟΛΟΓΙΑΙ ΤΩΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ

ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΥ ΤΟΥ Ε.Λ.Α.Σ.

Τί ἀποκαλύπτει ὁ Κ. ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΗΣ.
Τό ἀνώτατον πολιτικόν, στρατιωτικόν καί δημοσιογραφικόν στέλεχος τοῦ Κ.Κ.Ε., μέλος
τῆς Κ.Ε. του καί «ἀντιστράτηγος» τοῦ συμμοριοπολέμου, Κ. Καραγιώργης, εἰς ἕνα
προσωπικόν του σημείωμα γιά τόν σ. Ζαχαριάδη ὑπό ἡμερομηνίαν 18 Μαρτίου 1948, τό
πρωτότυπον τοῦ ὁποίου περιῆλθεν εἰς χείρας τοῦ ἐθνικοῦ στρατοῦ, τοῦ ὁποίου ἡ ἡγεσία
ἔδωσε εἰς τήν δημοσιότητα τήν 20ήν Σεπτεμβρίου 1949, χαρακτηρίζει τήν κατοχικήν
πολεμικήν δρᾶσιν τοῦ Κ.Κ.Ε. «ὡς πολεμικόν συμβιβασμόν στήν οὐσία μέ τόν κατακτητήν».
Εἰς τό σημείωμά του αὐτό ὁ Κ. Καραγιώργης θεωρεῖ τούς μονίμους ἀξιωματικούς ὡς τούς
ὑπευθύνους αὐτῆς τῆς τακτικῆς καί χαρακτηρίζει τήν προσχώρησίν των εἰς τόν Ε.Λ.Α.Σ.,
ὅτι ὑπῆρξεν ἐπιβλαβής διά τό Κ.Κ.Ε. διά δέ τούς καπεταναίους, τοῦ Ε.Λ.Α.Σ. γράφει ὅτι
εἶχον ὡς μόνα προσόντα των «γενειάδα, χατζάρι, σαδισμόν, αὐθαιρεσίαν, διαφθοράν,
ἀπείθειαν καί ἀπολίτιστην τρομοκρατική αἱμοβορίαν».
Ἰδού τί καταγγέλλει ἐπ’ αὐτοῦ ὁ Κ. Καραγιώργης, εἰς τό ἐν λόγῳ σημείωμά του:
«Ἀπό τήν πεῖρα τοῦ 1943, γράφει ὁ Κ. Καραγιώργης, εἶχα τήν γνώμη ὅτι οἱ μόνιμοι
ἀξιωματικοί μᾶς τράβηξαν σέ πολύ ΣΤΡΑΒΟ ΔΡΟΜΟ. Κατά πρῶτο σέ γενική ταχτική. «Νά
ὑποχωροῦμε πάντα μπροστά στόν προελαύνοντα ἐχθρό, μή λυπούμενοι τό ἔδαφος πού
χάνουμε. Νά διατηρήσουμε τίς δυνάμεις ΑΚΕΡΑΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ
ΜΑΣ». (ἔτσι μοῦ τήν διετύπωσε ὁ Σιάντος). Ἀλλά καί σέ γενική νοοτροπία:
«στρατικοποίηση τοῦ Ε.Λ.Α.Σ. πάνω στό παλιό γραφειοκρατικό, καραβανάδικο (ὁ
σύντροφος Κοτσάβρας τά θυμᾶται) πνεῦμα, ραχάτι, καλοπέραση πολιτικολογία ΚΑΙ
ΠΟΛΕΜΙΚΟΥΣ ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΥΣ ΣΤΗΝ ΟΥΣΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΚΑΤΑΚΤΗΤΗ». Σέ μιά ὁλομέλεια τῆς

204
ἐπιτροπῆς περιοχῆς Θεσσαλίας πού μίλησα γιά «ΛΙΠΑΡΕΣ ΕΠΩΜΙΔΕΣ» τῶν ΜΟΝΙΜΩΝ
ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ μέσα στόν Ε.Λ.Α.Σ. μοῦ μπῆκε ἔμμεσα χέρι (ὑπῆρχε στήν ὁλομέλεια
ἀντιπροσωπεία τοῦ Π.Γ. μέ τό σύντροφο Ἰωαννίδη).

8. Ὁ ΣΑΔΙΣΜΟΣ, Η ΑΙΜΟΒΟΡΙΑ, Η ΔΙΑΦΘΟΡΑ ΤΩΝ ΚΑΠΕΤΑΝΑΙΩΝ ΤΟΥ Ε.Λ.Α.Σ.

Τούς καπεταναίους τοῦ Ε.Λ.Α.Σ. ὁ Κ. Καραγιώργης τούς περιγράφει ὡς ἑξῆς:

«... Σάν ἀντίβαρο στήν ἐπίδραση τῶν παληῶν ἀξιωματικῶν πού ἔφερναν στίς γραμμές
μας τό πνεῦμα τοῦ ἀστικοῦ στρατοῦ, ἀπό τήν πλευρά τοῦ λαϊκοῦ κινήματος προωθοῦνταν
τέτοιοι τύποι καί ἐδοξάζονταν. Ἅρης, Ὀρέστης, Ζαχαριᾶς, Κόζιακας, Πελοπίδας, ὅλοι οἱ
Καπεταναῖοι τῆς Ρούμελης κ.λπ. Στούς «εἰδικούς» τοῦ παληοῦ στρατοῦ ἀντιπαρατάχθηκαν
οἱ «εἰδικοί» ἀπό τήν πλευρά μας: ΓΕΝΝΕΙΑΔΑ, ΧΑΤΖΑΡΙ, ΣΑΔΙΣΜΟΙ, ΑΥΘΑΙΡΕΣΙΑ,
ΔΙΑΦΘΟΡΑ.
Τυπικά δέν πρόκεται νά παραγνωρίσῃ σ’ αὐτούς τόν παράγοντα τῆς παλληκαριᾶς.
Συχνά θεωροῦνταν παλληκαριά ἡ ἁπείθεια καί ἡ ἀπολίτευτη τρομοκρατική αἱμοβορία».

9. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΗ ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΔΙΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΤΟΥ

Ε.Λ.Α.Σ. ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ

Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. τό 1950 ὑπεχρεώθη νά ὁμολογήσῃ μερικάς ἀπό τάς συμφωνίας
τῶν τμημάτων τοῦ Ε.Λ.Α.Σ. πού εἶχον ὑπογράψει μετά τῶν Γερμανῶν καί ὅτι ὁ Ε.Λ.Α.Σ.
ἔκανε διαπραγματεύσεις μετά τῶν ἀποχωρούντων Γερμανῶν καί τούς διηυκόλυνε νά
ἀποχωρήσουν, άντί νά τούς πολεμᾶ.
Ἡ ὁμολογία αὐτή τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε., περιέχεται εἰς τό ἐναντίον τοῦ Μάρκου
Βαφειάδη διατυπωθέν κατηγορητήριόν της, τό κείμενον τοῦ ὁποίου ἐδημοσιεύθη εἰς τό
θεωρητικόν ὄργανον τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. «Νέος Κόσμος» τόν Σεπτέμβριον 1950, διά τοῦ
ὁποίου ἐπιρρίπτονται αἱ εὐθῦναι τῶν μετά τῶν Γερμανῶν συμφωνιῶν τοῦ Ε.Λ.Α.Σ. εἰς τόν
Μᾶρκον Βαφειάδην.
Ἰδού τί γράφει ἐπ’ αὐτοῦ ἡ ἠγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε.:
«... β) Τό Σύνταγμα τῆς Χαλκιδικῆς (ἀπ’ αὐτά πού ὑπάγονταν στή δικαιοδοσία τοῦ
Μάρκου Βαφειάδη) ὑπόγραψε συμφωνία μέ τούς γερμανούς. Ὁ Μᾶρκος πού βρίσκονταν
τότε στήν Χαλκιδική δέν πῆρε κανένα μέτρο.
γ) Ἔκαμε διαπραγματεύσεις μέ τούς Γερμανούς, ὅταν φεύγανε γιά παράδοση καί δέν
τούς χτύπησε.
δ) Ἄφησε (στήν ἴδια περίοδο) αἰχμαλώτους γερμανούς μέ ὑπόδειξη τοῦ Βέγκερ
διευθυντῆ τοῦ Ἐρυθροῦ Σταυροῦ στή Μακεδονία. Μάλιστα τούς ἔδωσε καί τήν
μοτοσυκλέττα τους, ἐπειδή ὅπως εἶπε, ὑπῆρχε κίνδυνος νά χτυπήσουν οἱ Γερμανοί. (βλέπε:
«Νέον Κόσμον» τεῦχος 9, Σεπτεμβρίου 1950, σελ. 713 στήλ. β).

10. ΕΝΑ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΟΝ ΣΥΜΦΩΝΗΤΙΚΟΝ ΤΟΥ Ε.Λ.Α.Σ. ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ

Μία ἀπόδειξις τοῦ συμβιβασμοῦ τοῦ Κ.Κ.Ε. μετά τῶν ἀρχῶν κατοχῆς εἶναι καί τό
κατωτέρω παρατιθέμενον κείμενον, ἑνός συμφωνητικοῦ τό ὁποῖον ὐπεγράφη ὑπό τοῦ
ἀντιπροσώπου τοῦ Γραφείου Περιοχῆς Πελοποννήσου τῆς ὀργανώσεως τοῦ Κ.Κ.Ε.,
Πολυχρόνη Πολυχρονιάδη καί τοῦ Διοικητοῦ τῆς Γερμανικῆς Πολιτικῆς Ἀστυνομίας
Σπάρτης, τήν 30 Μαρτίου 1944 εἰς Ἄνω Κολλίνας. Τό κείμενον τοῦ ἀποκαλυπτικοῦ αὐτοῦ
συμφωνητικοῦ ἔχει ἐπί λέξει ὡς ἑξῆς:

205
 «Ἄνω Κολλίνα 30-3-44
Συνεννόησις
Συνήλθωμεν σήμερον τήν 30-4-44 ἥς ἡ Γερμανική Πολιτική Ἀστυνομία καί ὁ
ἀντιπρόσωπος Πολεοποννησιακῆς Ἐπιτροπῆς καί Ἀντιπρόσωπος, Ἐπιτροπῆς Λακωνίας, καί ὁ
ἀντιπρόσωπος τοῦ 8ου Συν/τος καί ἀποφασίσαμεν τά κάτωθι:
1) Κατόπιν προτάσεως τῶν Γερμανικῶν Ἀστυνομικῶν Ἀρχῶν, κατάπαυσιν μέχρι καί τῆς
10-4-44 πυρός καί ἐκ μέρους τῶν δύο παρατάξεων, συμπεριλαμβανομένων καί τῶν
Ταγμάτων Ἀσφαλείας, μέχρις ὅτου ἀποφανθοῦν καί αἱ δύο ἀνώτεραι ἀρχαί περί τῶν
προτάσεων τῶν γενομένων παρά τῶν Γερμανικῶν Ἀρχῶν.
Αἱ δύο συμβαλλόμεναι παρατάξεις ὑποχρεοῦνται νά τηρήσουν τ’ ἀνωτέρω μέχρι
νεωτέρας τελικῆς ἀποφάσεως περί τήν Λακωνίαν ή γενικώτερον περί τήν Πελοπόννησον.
Ἡ ὑπόθεσις θά συζητηθῇ εἰς Ἀθήνας τήν 9-10/4/44 ἐκ μέρους καί τῶν δύο
συμβαλλομένων.
Ἡ Ἑλλάς γιά τούς Ἕλληνας.
Ὑπογραφαί
Πέτρος Τσάκωνας (Πολ. Πολυχρονιάδης)
Ὁ Διοικητής τῆς Γερμανικῆς Πολιτικῆς Ἀστυνομίας Σπάρτης
Ὑπογραφή δυσανάγνωστος
Ὁ Ἀντιπρόσωπος τοῦ Ἐρυθροῦ Σταυροῦ Τριπόλεως
Ὑπογραφή δυσανάγνωστος»

11. ΜΙΑ ΕΓΓΡΑΦΟΣ ΔΙΑΤΑΓΗ ΤΟΥ Ε.Λ.Α.Σ., ΑΠΑΓΟΡΕΥΟΥΣΑ ΤΗΝ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΝ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ

Παραθέτομεν κατωτέρω διαταγήν τῆς Ι Ταξιαρχίας τοῦ Ε.Λ.Α.Σ., ἐκδοθείσης κατόπιν

σχετικῆς διαταγῆς τοῦ Α΄ Σώματος Στρατοῦ (Ἀθηνῶν) ἀπαγορευούσης τήν διεξαγωγήν
ἐπιχειρήσεων ὑπό τοῦ Ε.Λ.Α.Σ. ἐναντίον τῶν Γερμανῶν. Σημειωθήτω ὅτι ἡ διαταγή αὕτη
φέρει ἡμερομηνίαν 29 Σεπτεμβρίου 1944 δηλαδή ἐξεδόθη ὀλίγας ἡμέρας πρίν τῆς
ἀποχωρήσεως τῶν Γερμανῶν ἐξ Ἀθηνῶν. Τό γεγονός τοῦτο ἔχει ὅλως ἰδιαιτέραν σημασίαν
διότι ἀποδεικνύει ὅτι τήν ἡγεσίαντοῦ Κ.Κ.Ε. καί τάς παραμονάς ἀκόμη τῆς ἀποχωρήσεως
τῶν Γερμανῶν, οὐδόλως τήν ἀπησχόλει ζήτημα ἐπιχειρήσεων κατά τῶν Γερμανῶν, ἀλλά
ζήτημα διαφυλάξεως τῆς ἐνόπλου δυνάμεώς της διά κομματικούς σκοπούς.
Τό κείμενον τῆς ἐν λόγῳ διαταγῆς ἔχει ὡς ἑξῆς:
«Α΄ Σῶμα Στρατοῦ
Ι Ταξιαρχία
Ἀριθ. Πρ. 5, Ὥρα 9.55’’
Ἐξαιρετικῶς ἐπείγουσα
ΔΙΑΤΑΓΗ
Εἰς ἐκτέλεσιν Διαταγῆς Α΄ Σώματος Στρατοῦ
Ἀπολύτως απαγορεύομεν πᾶσαν ἐπιχείρησιν ὁποιασδήποτε μορφῆς κατά μεμονωμένων
Γερμανῶν ἤ καί τμημάτων Γερμανῶν.
Νά κοινοποιηθῇ πάραυτα ἡ ἀνωτέρω Διαταγή εἰς ἅπαντα τά τμήματα.
Ἀναφέρατε λῆψιν καί ἐκτέλεσιν
Παραλῆπται
1ον καί 2ον Σύνταγμα
Ὁ Καπετάνιος ΚΟΣΜΑΣ
Ὁ Στρατ. Διοικητής Δεληβορηᾶς»

206
 12. Η ΓΝΩΜΗ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΔΙΑ ΤΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΤΟΥ Ε.Λ.Α.Σ.

Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., πλήν τῶν ὁμολογιῶν της διά τό ἔργον τοῦ Ε.Λ.Α.Σ. ἔχει ἐπισήμως
διατυπώσει τήν γνώμην της, διά τά στελέχη τοῦ Ε.Λ.Α.Σ. καί διά τούς ὑπευθύνους τῶν
κομματικῶν ὀργανώσεων κατά τήν κατοχήν. Κατά τήν γνώμην τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. οἱ
μέν καπεταναῖοι τοῦ Ε.Λ.Α.Σ. ἦταν ἄτομα μέ «ἀλήτικες ἐκδηλώσεις» καί «ὕποπτοι» οἰ δἐ
ἀξιωματικοί «ἀνίκανοι» καί «ὕποπτοι».
Ἰδού τί γράφει ἐπ’ αὐτοῦ ἡ ἠγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε.
«Ἡ κομματική καθοδήγηση τοποθέτησε καπετάνιο τοῦ Γ. Στρατηγείου τόν Θανάση
Κλάρα (Μιζέρια) πού ἔκανε δήλωση καί ἀποκήρυξε τό Κ.Κ.Ε. στήν 3η Αὐγούστου καί ἦταν
γνωστός διά τίς ἀλήτικες ἐκδηλώσεις του.
Δίπλα στόν Κλάρα, καπετάνιοι τῶν περισσότερων Μεραρχιῶν καί ταξιαρχιῶν
τοποθετήθηκαν πρώην δηλωσίες καί διαγραμμένοι ἀπό τό Κ.Κ.Ε. γιά ὕποπτοι. (Ξυνός,
Καραπαναγιώτης κ.λπ.).
Στρατιωτικά στελέχη συγκεντρώθηκαν στόν Ε.Λ.Α.Σ. ἀνίκανοι ἀξιωματικοί τοῦ παληοῦ
στρατοῦ καί τό χειρότερο ὕποπτοι.
Ἑκατοντάδες τυχοδιῶτες πλούτισαν σέ βάρος τοῦ κόμματος. Οἱ γραμματεῖς τῶν
ὀργανώσεων ἦταν ἀνεξέλεγκτοι. Ἀρκεῖ νά ἀναφέρουμε τίς προῖκες πού παίρναν τέτοιου
εἴδους στελέχη στή Ρούμελη, τό Κιλκίς, τή Βέροια κ.λπ. γιά νά ἀντιληφθοῦν πῶς χαλάσαμε
τότε τούς ἀνθρώπους».
(Βλ. «Νέον Κόσμον» τεῦχος 9, Σεπτέμβριος 1950, σελ. 561-562).

13. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Τήν στᾶσιν τοῦ Κ.Κ.Ε. κατά τήν κατοχήν ἔναντι τῶν κατοχικῶν δυνάμεων τήν
καθώρισαν ἀποκλειστικῶς τά συμφέροντα τῆς Σοβιετικῆς Ρωσίας καί οἱ ἰδιαίτεροι
κομματικοί σκοποί τοῦ Κ.Κ.Ε.
Τό Κ.Κ.Ε. δέν ἐχρησιμοποίησε τάς ἐνόπλους δυνάμεις του διά τήν ἀπελευθέρωσιν τῆς
Ἑλλάδος, ἀλλά διά τήν ὑπαγωγήν τῆς Ἑλλάδος ὑπό τόν κομμουνιστικόν ζυγόν.
- Ἡ κατοχική πολεμική δρᾶσις τῶν ἐνόπλων δυνάμεων τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐστράφη ἐναντίον
πάσης ὁμάδος ἐθνικῆς ἀντιστάσεως καί οὐχί ἐναντίον τῶν κατακτητῶν, μετά τῶν ὁποίων
συνεβιβάσθη.
- Τό Κ.Κ.Ε., ἀντί τῆς ἐθνικῆς ἑνότητος πού ἀπαιτοῦσε τό ἐθνικόν συμφέρον,
ἐπροκάλεσε τόν διχασμόν τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ, καλλιέργησε τό μῖσος καί τήν διχόνοιαν.
- Ἡ κατοχική δρᾶσις τοῦ Κ.Κ.Ε. ὑπῆρξεν ἀντεθνική, ἀντιλαϊκή, ἐγκληματική
ἀντισυμμαχική, ὑπῆρξε σύμφωνη μέ τήν πρακτορειακήν ἰδιότητα τοῦ Κ.Κ.Ε.

207
208
 [16] Η Δ’ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. (1941-1945):
ΚΑΤΟΧΗ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΑΝΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ - ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΒΑΡΚΙΖΗΣ
(Απόσπασμα από το ΤΕΥΧΟΣ ΙΙ «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ», του Αντ/ρχου Παν. Σκαλούμπακα
– Στρατ. Σχ. Ευελπ., 1959)

Δ’ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. (1941-1945):

ΚΑΤΟΧΗ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΑΝΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ - ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΒΑΡΚΙΖΗΣ, Η
ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΕΩΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

1. Η ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΒΟΛΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΚΑΙ ΣΤΑΣΙΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

Ἡ εἴσοδος τῶν χιτλερικῶν στρατευμάτων εἰς Ἀθήνας, τήν 17 Ἀπριλίου 1941, εὑρίσκει
τό Κ.Κ.Ε. ἐν ὀργανωτικῇ ἀποσυνθέσει καί ἐν πολιτικῇ συγχύσει. Οἱ πλεῖστοι ἡγέται του,
ὅσοι δέν τό εἶχον ἀποκηρύξει, ἐκρατοῦντο εἰς τάς φυλακάς καί τάς ἐξορίας. Ἀλλά καί
μεταξύ των ἐπεκράτουν συγχύσεις καί διαφωνίες ὡς πρός τήν ἀκολουθητέαν γραμμήν καί
ἀμοιβαῖαι καχυποψίαι καί ἀμφιβολίαι ὡς πρός τήν ἐπαναστατικήν των πίστιν. Ἐκ τῶν
στελεχῶν τοῦ Κ.Κ.Ε. ἅτινα εἶχον διαφύγει τήν σύλληψιν, ἄλλα μέν ἐθεωροῦντο ὑπό τό
Κ.Κ.Ε. ὡς προδόται καί καταδόται, ἄλλα δέ, εἶχον, ἕκαστον μέ τόν τρόπον του,
συμβιβασθῇ οὐσιαστικῶς μέ τό καθεστῶς τῆς 4ης Αὐγούστου.
Ὅσον διά τήν ὕπαρξιν ὀργανώσεων τοῦ Κ.Κ.Ε., τοιαῦται δέν ὑπῆρχον. Πάντα ὅμως τα
στελέχη τοῦ Κ.Κ.Ε., φυλακισμένα καί ἐλεύθερα, ὕποπτα καί μή, οὐδεμίαν διάθεσιν
ὀργανώσεως ἀντιστάσεως κατά τῶν εἰσβολέων εἶχον, ἀντιθέτως ὅλα εδιακατείχοντο ἀπό
φιλικά αἰσθήματα ἀπέναντι τῶν συμμάχων τῆς σοβιετικῆς των πατρίδος, τῶν χιτλερικῶν
κατακτητῶν τῆς Ἑλλάδος, ὅλα δέ συνεφώνουν ὅτι ὁ Χίτλερ ἐμάχετο κατά τῶν
«ἰμπεριαλιστῶν καί τῶν καταπιεστῶν τῶν λαῶν».
Αἱ ὑπηρεσίαι πληροφοριῶν τῶν χιτλερικῶν δυνάμεων ἦσαν ἐνήμεροι τῶν
φιλογερμανικῶν αἰσθημάτων καί τῆς πεμπτοφαλαγγίτικης γραμμῆς τῶν στελεχῶν τοῦ
Κ.Κ.Ε., καί ἡ συμπεριφορά των ἔναντι τῶν ἑν Ἐλλάδι κομμουνιστῶν, ἅμα τῇ εἰσόδῳ των,
ὑπῆρξεν ἀμοιβαίως φιλική.
Μία χαρακτηριστική ἐκδήλωσις τῶν φιλικῶν αἰσθημάτων τῶν Γερμανῶν ἔναντι τῶν
κομμουνιστῶν εἶναι ἡ ὑπ’ αὐτῶν ἀπόλυσις πολλῶν σημαντικῶν φυλακισμένων στελεχῶν
τοῦ Κ.Κ.Ε, ἐκ τῶν φυλακῶν Ἀκροναυπλίας. Δυνάμει τῆς ὑπ’ ἀριθ. 621 Διαταγῆς τῆς
Γκεσταπό καί κατόπιν συμφώνου γνώμης τῆς ἐν Ἀθήναις Βουλγαρικῆς Πρεσβείας,
ἀπελύθησαν ἐκ τῶν φυλακῶν Ἀκροναυπλίας ὅλα τά εἰς ταύτην κρατούμενα στελέχη τοῦ
Κ.Κ.Ε., τά καταγόμενα ἐκ τῆς Βορ. Ἑλλάδος. Σκοπός τῆς τοιαύτης ἐνεργείας τῶν Γερμανῶν
ἦτο νά χρησιμοποιηθῶσιν οἱ ἀπολυθέντες οὗτοι κομμουνισταί ὑπό τῆς Βουλγαρίας, εἰς τήν
ὁποίαν οἱ σύμμαχοί της Γερμανοί εἶχον παραχωρήσει τό μέγιστον μέρος τῆς Βορ. Ἑλλάδος,
ἐξ ἧς κατήγοντο τά ἀπολυθέντα στελέχη τοῦ Κ.Κ.Ε.
Μεταξύ τῶν ἀπολυθέντων ὑπό τῶν Γερμανῶν συγκαταλέγονται καί τά ἑξῆς ἀνώτερα
στελέχη τοῦ Κ.Κ.Ε.:
(α) Ἀνδρέας Τσίπας, ὅστις εἶχε τοποθετηθῇ ὑπό τῆς ἐν Ἀκροναυπλίᾳ ἡγεσίας τοῦ
Κ.Κ.Ε., γραμματεύς τῆς Κ.Ε. του καί ὅστις παρέμεινεν ὡς τοιοῦτος μέχρι τοῦ Φθινοπώρου
τοῦ 1941, ὅτε παρέδωσε τήν γραμματείαν εἰς τόν Γεωργ. Σιάντον, δραπετεύσαντα ἐκ τῶν
φυλακῶν.
(β) Ἀνδρέας Τζίμας, μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., ὅστις ἀνέλαβεν, ἅμα τῇ ἀπελευθερώσει
του, τήν γραμματείαν τῆς Κομμουνιστικῆς ὀργανώσεως Ἀθηνῶν, πρώην βουλευτής τοῦ
Κ.Κ.Ε. καί ὅστις ἐξεπροσώπει τό Κ.Κ.Ε. εἰς τόν Ε.Λ.Α.Σ. μέ τό ψευδώνυμον «Σαμαρινιώτης»
καί μεταγενεστέρως ἀντεπροσώπευσε τό Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τό Στρατηγεῖον τοῦ
Τίτο.
(γ) Κωνσταντῖνος Λαζαρίδης, μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.

209
 (δ) Λάζαρος Ζησιάδης, ὁ περιβόητος Τερπόβσκυ, μέλος τῆς γραμματείς τοῦ
Μακεδονικοῦ Γραφείου τοῦ Κ.Κ.Ε., τό ὁποῖον παίζει τόν ρόλον τοῦ Π.Γ. εἰς τήν Βορ.
Ἑλλάδα.
Ἀλλά πλήν τῆς ἐπισήμου ἀπολύσεως σημαντικωτάτων στελεχῶν τοῦ Κ.Κ.Ε. οἱ Γερμανοί
ἀνεπισήμως ἀπέλυσαν καί ἄλλα πολλά ἐκτοπισμένα καί φυλακισμένα στελέχη τοῦ Κ.Κ.Ε.
Οὕτω, ἡ εἴσοδος τῶν Γερμανῶν ἐν Ἑλλάδι ὑπῆρξε ἕνας εὐεργετικός παράγων διά τό
Κ.Κ.Ε. Ἐντός ὁλίγων ἑβδομάδων ἀπό τῆς εἰσόδου τῶν Γερμανῶν ἐδημιουργήθη εἰς Ἀθήνας
ἕνας σημαντικόις πυρήν ἡγετικῶν στελεχῶν τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀποτελεσθεῖς ἀπό τά
ἀπελευθερωθέντα ὑπό τῶν Γερμανῶν στελέχη τούτου, ἀπό τούς «παρανόμους» καί
«νομίμους» τό δέ Κ.Κ.Ε. ἐπανῆλθεν τύποις καί οὐσίᾳ ἐν νομιμότητι.
Ὁ πυρήν οὗτος κατευθυντήριον γραμμήν πολιτικῆς δρατηριότητος εἶχεν τήν
καλλιέργειαν τῆς συνεργασίας μετά τῶν Γερμανῶν, τά δέ συνθήματά του, ἔντυπα καί
προφορικά, ἦσαν συνθήματα ἠττοπαθείας καί φιλοαξονικά.
Δέν ὑπάρχει ἀμφιβολία ὅτι τό Κ.Κ.Ε., ἄν δέν διεκόπτετο ἡ συνεργασία Χίτλερ - Στάλιν
θά ἐξελίσσετο ἀπροκαλύπτως εἰς ἕνα ἐλλεινόν ὄργανον τῆς Χιτλερικῆς κατοχῆς ἐν Ἑλλάδι.
Ἡ ἐπίθεσις ὅμως τῆς Γερμανίας κατά τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως (22 Ἰουνίου 1941)
ἐματαίωσε τήν τοιαύτην ἐξέλιξιν τοῦ Κ.Κ.Ε. καί προσέτι τό ἐβοήθησε νά ἀποκτήσῃ
ὀργανωτικήν καί ἰδεολογικήν ἑνότητα, νά ἀνασυντάξῃ καί ἀναδιοργανώσῃ τάς δυνάμεις
του, νά ἐμφανίσῃ «ἐθνικήν γραμμήν» καί νά γνωρίσῃ μίαν νέαν καί λίαν σημαντικήν καί
ἐπικίνδυνον διά τό ἔθνος ἄνοδον.
Εὐθύς ὡς ἐκηρύχθη ὀ πόλεμος κατά τῆς Σοβιετικῆς Ρωσίας, δι’ ὅλα τά Κ.Κ. καθωρίσθη
ὑπό τῆς Κ.Δ. ὡς κύριον καθῆκον των ἡ «ὑπεράσπισις τῆς σοβιετικῆς Πατρίδος».
Δι’ ὅλα τά Κ.Κ. ὁ πόλεμος τῶν Συμμάχων ἀπό «ἰμπεριαλιστικός - κατακτητικός» γίνεται
τώρα «ἀντιφασιστικός» και ἐθνικοαπελευθερωτικός», διότι φυσικά, ἐκινδύνευεν ἡ
«σοβιετική Πατρίδα».
Οἱ κομμουνισταί ἐμφανίζονται ὡς οἱ «πρωτεργᾶται τῆς ἐθνικῆς ἀντίστασης», ἡ ὁποία
ἦτο ἀντίστασις κατά τῶν ἐχθρῶν τῆς σοβιετικῆς Ρωσίας καί συμπτωματικῶς ἐθνική.
Τό Κ.Κ.Ε., μέ βάσιν τόν ἡγετικόν πυρήνα τῶν στελεχῶν τά ὁποῖα ἀπελευθέρωσαν οἱ
Γερμανοί και μέ ὅσα ἐν συνεχείᾳ ἐδραπέτευσαν ἐκ τῶν τόπων τῆς έξορίας των (Χρύσα
Χατζηβασιλείου, Πέτρος Ροῦσος, Ἀποστόλου, Καραγεώργης κ.λπ.) καί ἰδίως κατόπιν τῆς
δραπετεύσεως τοῦ Γ. Σιάντου, τοῦ Ἰωαννίδη, τοῦ Θέου, κ.λπ. ἐπεδόθη εἰς τήν
ἀνασυγκρότησιν τῆς ὀργανώσεώς του καί ἠδυνήθη νά ἐμφανισθῇ ὡς ὁ δῆθεν κύριος
ὀργανωτής τῆς πάλης διά τήν ἐπιβίωσιν τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ (Ε.Α.Μ.) καί ὡς ὀργανωτής
τοῦ σημαντικωτέρου τμήματος τῆς δῆθεν ἐθνικῆς ἀντιστάσεως εἰς τά βουνά (Ε.Λ.Α.Σ.).
Τό Κ.Κ.Ε. ἠδυνήθη νά ἀξιοποιήσῃ ὑπέρ αὐτοῦ τό ἀγωνιστικόν πνεῦμα τοῦ Ἑλληνικοῦ
λαοῦ, νά ἐκμεταλλευθῆ τό ἐθνικόν του αἴσθημα καί νά σημειώσῃ μίαν σοβαράν ἀνάπτυξιν.
Πρός τοῦτο συνετέλεσαν ὡρισμένοι ἀντικειμενικοί (διεθνεῖς καί Ἑλληνικοί) καί
ὑποκειμενικοί παράγοντες.

2. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΥΝΟΗΣΑΝΤΕΣ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΝ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

(α) Ἀντικειμενικοί
(ι) Διεθνεῖς.
(1) Ἡ ἐκ περιστάσεως συμμαχία τῆς Ἀγγλίας καί Ἀμερικῆς μετά τῆς Σοβιετικῆς Ρωσίας
και ἡ ἄμεσος καί ἀπεριόριστος ἠθική ὑποστήριξις καί τεραστία ὑλική βοήθεια τήν ὁποίαν αἱ
δυτικαί δυνάμεις παρέσχον εἰς τήν Σοβιετικήν Ἕνωσιν, εὐθύς ὡς αὕτη ὑπέστη τήν ἐπίθεσιν
τῆς συμμάχψου της χιτλερικῆς Γερμανίας, ἤσκησε τεραστίαν ψυχολογικήν ἐπίδρασιν ἐπι
τῆς μέχρι τότε στάσεως τῆς κοινῆς γνώμης ἔναντι τοῦ Κομμουνισμοῦ.
Ἡ πρός τόν κομμουνισμόν καί τούς κομμουνιστάς βοήθεια ἐθεωρήθη ὡς καθῆκον
ἔναντί τῆς συμμαχικῆς ὑποθέσεως γενικῶς καί τῆς ἐθνικῆς εἰδικῶς. Ἡ συμμαχία τῶν

210
Δυτικῶν δυνάμεων μετά τῆς σοβιετικῆς Ἑνώσεως ἔθραυσε τό φράγμα ἀπομονώσεως τοῦ
κομμουνισμοῦ.
Κατ’ ἐπέκτασιιν τῆς προσφερομένης πρός τήν Σοβιετικήν Ἕνωσιν βοηθείας, αἰ
συμμαχικαί δυνάμεις καί ἰδιαιτέρως ἠ Ἀγγλική Κυβέρνησις ἐφωδίασαν δι’ ἀφθόνων
χρημάτων καί ὁπλισμοῦ ὅλα τά Κ.Κ. τῶν κατεχομένων ὑπό τῶν δυνάμεων τοῦ ἄξονος
χωρῶν τῆς Εὐρώπης.
Οἱ ἐν Ἑλλάδι πράκτορες τῆς Ἀγγλίας ἐβοήθησαν εἰς τά πρῶτα του ὀργανωτικά βήματα
τό Κ.Κ.Ε. ὑλικῶς καί ἠθικῶς, θεωροῦντες τοῦτο, λόγῳ τῆς συνωμοτικῆς καί ὀργανωτικῆς
πείρας τῶν κομμουνιστῶν, ὡς τήν μόνην ἱκανήν ὀργάνωσιν νά ἐξυπηρετήσῃ τάς Ἀγγλικάς
Ὑπηρεσίας.
Ἐκ τῶν τριῶν ἑκατομμυρίων χρυσῶν λιρῶν αἱ ὁποῖαι εἰσέρρευσαν εἰς τήν Ἑλλάδα κατά
τήν κατοχήν, ἄνω τῶν δύο ἑκατομμυρίων περιῆλθον εἰς τό Κ.Κ.Ε.
(2) Ἡ ὑπό τῆς ἡγεσίας τοῦ Δ.Κ. μετά τήν ἐπίθεσιν τῆς Ε.Σ.Σ.Δ. τῆς χιτλερικῆς
Γερμανίας, καθορισθεῖσα γραμμή δι’ όλα τά Κ.Κ. τῆς ἀμειλίκτου πάλης κατά τοῦ
χιτλερισμοῦ.
Ὁ παράγων οὗτος ἐβοήθησε τήν ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε. νά ἐμφανίσῃ «ἐθνικήν
πατριωτικήν» πολιτικήν γραμμήν, ὑπό τήνὁποίαν ἐκάλυψε τους πραγματικούς
ἐπαναστατικούς του σκοπούς καί διέλυσε τάς ἐντός τῶν κόλπων της ἐπικρατοῦσας
συγχύσεις ἐπί τῆς ἀκολουθητέας γραμμῆς.
(ιι) Ἐσωτερικοί.
(1) Αἱ διαμορφωθεῖσαι ἐκ τῆς κατοχῆς συνθῆκαι.
Τό πατριωτικόν αἴσθημα καί τό μῖσος κατά τῶν κατακτητῶν, τό ὁποῖον διακατεῖχε τήν
σκέψιν καί τήν δρᾶσιν πάντοτε τῶν Ἑλλήνων, ὠξύνθη καί ἔφθασε εἰς τό κατακόρυφον,
συνεπείᾳ τῶν δεινῶν τῆς κατοχῆς. Τόν παράγοντα αὐτόν ἐξεμεταλλεύθη, ὑπέρ αὐτοῦ, τό
Κ.Κ.Ε. εὑρύτατα.
Αἱ κρατικαί ὑπηρεσίαι καί τά κρατικά ὄργανα, ὅσα κατ’ ἀνάγκην παρέμεινον εἰς τάς
θέσεις των, εἰς τό σύνολόν των μέ ἐλαχίστας ἐξαιρέσεις, συμπαρίσταντο ἀδιακρίτως εἰς τόν
ἀγῶνα τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ, μή ποιοῦντα ἐξαίρεσιν μεταξύ κομμουνιστῶν καί μή. Πάντες
ἐθεωροῦντο Ἕλληνες, Πατριῶται, καί ἡ δρᾶσις των ἐθνική καί ἀξία προστασίας.
Ἡ τοιαύτη συμπεριφορά τῶν Ἑλληνικῶν ὑπηρεσιῶν ἐβοήθησε ὀργανωτικῶς τό Κ.Κ.Ε.
διότι, ἀπολαμβάνον τοῦτο ὅλων τῶν δυνατῶν διευκολύνσεων, ἠδυνήθη νά ἀνασυντάξῃ
τάς δυνάμεις του καί νά ἀνασυγκροτήσῃ τάς ὀργανώσεις του. Τό πρόβλημα τῆς
ἐπιβιώσεως διεμόρφωσε νέας συνθήκας εἰς τήν κοινωνικήν ζωήν καί πλήθος ἀτόμων καί
κυρίως ἡ νεολαία ἐξῆλθεν τοῦ ἐλέγχου τῶν γονέων καί τῆς ἐν γένει οἰκογενειακῆς ζωῆς καί
τῶν παραδόσεων, ὥστε αὕτη ἔγινεν εὔκολος λεία τῆς κομμουνιστικῆς προπαγάνδας καί
δράσεως καί τό Κ.Κ.Ε. εὗρεν ἕτοιμον τό ὑλικόν πρός στρατολογίαν μελῶν καί ὁπαδῶν
μεταξύ αὐτῶν.
Ἐπίσης ἡ κατοχή καί τά τρομοκρατικά καί ληστρικά μέτρα τῶν Γερμανῶν, Ἰταλῶν καί
Βουλγάρων, ὡδήγουν εἰς τόν θάνατον, ἐκ τῆς πείνης καί τῶν ἐκτελέσεων, χιλιάδας ἀθώων
Ἑλλήνων καί εἶχον ὡς ἀποτέλεσμα νά φθάσῃ εἰς τό κατακόρυφον τό μῖσος σύμπαντος τοῦ
Ἑλληνικοῦ λαοῦ κατά τῶν κατακτητῶν.
Τό Κ.Κ.Ε. ἐξεμεταλλεύθη πολιτικῶς καί τον κοχλάζοντα ἐθνικισμόν τοῦ Ἑλληνικοῦ
λαοῦ.
(2) Ἡ ἔλλειψις πρωτοβουλίας ἐκ μέρους τῆς ἡγεσίας τῶν ἀστικῶν πολιτικῶν κομμάτων
καί τῶν στρατιωτικῶν παραγόντων τῆς χώρας, διά τήν ὀργάνωσιν τῆς πάλης τοῦ
Ἑλληνικοῦ λαοῦ, διά τήν ἐπιβίωσίν του καί τήν ὀργάνωσιν τοῦ κινήματος ἐθνικῆς
ἀντιστάσεως εἰς Πανελλαδικήν κλίμακα, ὡς ἐγένετο εἰς Γαλλίαν, Ἰταλίαν καί ἄλλας χώρας.
Ἡ πολιτική καί στρατιωτική ἡγεσία τῆς χώρας ἐγκατέλειψεν, εὐθύς ἐξ ἀρχῆς, τήν
πρωτοβουλίαν εἰς τό Κ.Κ.Ε., όταν δέ ἀργότερον αὕτη συνῆλθεν ἀπό τό λήθαργον τῆς
μακαριότητος, ἀντιμετώπισεν ἕνα ἰσχυρόν ὀργανωτικῶς, πολιτικῶς καί στρατιωτικῶς

211
Κ.Κ.Ε., ὁραματιζόμενον τήν ἐκ τοῦ ἀσφαλοῦς δυναμικήν ἐπιβολήν του καί πιστεῦον ὅτι εἶχε
πλέον ὅλην τήν δύναμιν νά θανατώσῃ καί πολιτικῶς τά ἀστικά κόμματα.
Πᾶσα μεταγενεστέρα προσπάθεια, τήν ὁποίαν κατέβαλον τά ἀστικά κόμματα καί ἡ
στρατιωτική ἡγεσία, κατεπολεμήθη δι’ ὅλων τῶν μέσων καί δι’ αὐτῶν τῶν ὅπλων ὑπό τοῦ
Κ.Κ.Ε.
(3) Ἡ ἐν ἀντιθέσει μέ τήν στάσιν τῆς πολιτικῆς καί στρατιωτικῆς ἡγεσίας τῆς χώρας
ἐμφάνισις τοῦ Κ.Κ.Ε. μέ μίαν εὑρυτάτην «ἐθνικήν» πολιτικήν καί μέ ἕν ὁλοκληρωμένον
κοινωνικόν πρόγραμμα, διά τῶν ὁποίων κατώρθωσε νά ἐκμεταλλευθῇ καί νά καπηλευθῇ τό
ἐθνικόν αἴσθημα τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ καί τάς ἐκ τῆς κατοχῆς συνθῆκας.
(4) Ἡ πεῖρα τῶν κομμουνιστῶν διά παράνομον δρᾶσιν καί ὀργάνωσιν. Οἱ κομμουνισταί,
ἐν ἀντιθέσει μέ τά ἀστικά κόμματα, στηρίζουν τήν δρᾶσιν τοῦ κόμματός των εἰς τήν
ὕπαρξιν καλῆς ὀργανώσεως καί κατέχουν τήν τέχνην τῆς ὀργανώσεως καί τῆς παρανόμου
δράσεως. Αὐτή αὕτη ἡ φύσις τῆς κομμουνιστικῆς δράσεως διδάσκει τά στελέχη τοῦ
κόμματος τήν τέχνην τῆς ὀργανώσεως καί τῆς παρανόμου δράσεως, τούς ἐμποτίζει τήν
πεῖραν καί τήν κομματικήν μόρφωσιν τήν ὁποίαν ταῦτα ἔχουν λάβει εἰς τάς διαφόρους
εἰδικάς κομματικάς σχολάς, εἰς τάς ὁποίας φοιτοῦν, εἴτε κατά τόν χρόνον τῆς ἐξορίας καί
τῆς φυλακίσεώς των, εἴτε εἰς τάς εἰδικάς σχολάς τῆς Μόσχας.
Ὁ παράγων αὐτός ἔπαιξεν ἕναν ἀπό τούς κυριωτέρους ρόλους, ὑπό τάς συνθήκας τῆς
κατοχῆς διά τήν ὀργανωτικήν καί πολιτικήν ἀνάπτυξιν τοῦ Κ.Κ.Ε.

(β) Ὑποκειμενικός παράγων

Οὗτος εἶναι ἡ ἱκανότης τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε., ἥτις δέν ἄφησε νά τῆς διαφύγῃ οὐδείς
ἐκ τῶν ἀνωτέρω ἀντικειμενικῶν παραγόντων, τούς ὁποίους ἐξεμεταλλεύθη πλήρως καί
ἀριστοτεχνικῶς.
Ἡ ἱκανότης τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε κατεδείχθη ἐκ τῆς πολιτικῆς γραμμῆς τήν ὀποία
ἐχάραξε καί ἐκ τῶν μεθόδων τάς ὁποίας ἐχρησιμοποίησε διά τήν ὑπέρ τοῦ Κ.Κ.Ε.
ἀξιοποίησιν τῶν άντικειμενικῶν συνθηκῶν.

3. Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

Τό Κ.Κ.Ε. μέχρι τῆς 22ας Ἰουνίου 1941, δηλαδή ἐπί τρεῖς σχεδόν μήνας ἀφ’ ὅτου ἡ
Ἑλλάς εὑρίσκετο ὑπό τήν κατοχήν τῶν δυνάμεων τοῦ ἄξονος, ἐτήρει φιλικήν στάσιν ἔναντι
τῶν κατακτητῶν καί τό μεγάφωνόν των.
Ἀπό τῆς ἡμερομηνίας αὐτῆς ἀλλάζει στάσιν καί συμπεριφοράν ἔναντι τοῦ ἄξονος, τούς
κηρύσσει τόν πόλεμον καί αὐτό τό πράττει ὄχι βεβαίως διότι ἀπέκτησεν αἰφνιδίως
ἑλληνικήν συνείδησιν ἤ διότι συνεκινήθη ἀπό τό δρᾶμα τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ.
Ἡ ἀλλαγή εἰς τήν γραμμήν του γίνεται διότι αὕτη έξυπηρετεῖ τά συμφέροντα τῆς
Σοβιετικῆς Ρωσίας. Ἡ ὑπεράσπισις τῆς κινδυνευούσης Σοβιετικῆς Ρωσίας εἶναι τό
ὑπέρτατον καθῆκον τοῦ πρακτορειακοῦ Κ.Κ.Ε. Αὐτός ἦτο καί ὁ λόγος τῆς ἀλλαγῆς τῆς
πολιτικῆς τοῦ Κ.Κ.Ε., ἥτις ἐπέρχεται μετά τήν 22αν Ἰουνίου 1941.
Ἡ γραμμή αὕτη ἐμφανίζεται ἐπισήμως διά τῶν ἀποφάσεων τῆς 6ης Ὁλομελείας τῆς Κ.Ε.
τοῦ Κ.Κ.Ε., συνελθοὐσης τάς ἀρχάς Ἰουλίου 1941 εἰς Ἀθήνας, ἐντός δηλαδή δέκα μόλις
ἡμερῶν ἀφ’ ὁτου ἡ Σοβιετική Ἕνωσις ὑπέστη τήν ἐπίθεσιν τῆς συμμάχου της Γερμανίας.
Ἠ διά τῶν ἀποφάσεων αὐτῶν χαρασσομένη γραμμή τῆς πολιτικῆς δράσεως τοῦ Κ.Κ.Ε.
ἔχει μέν ἐθνικοαπελευθερωτικήν ὄψιν ἀλλά μόνον συμπτωματικῶς καί τοῦτο διότι αἱ
δυνάμεις τοῦ ἄξονος εἶναι ὁ ἐχθρός τῆς σοβιετικῆς Ρωσίας καί συμπτωματικῶς καί τῆς
Ἑλλάδος. Περί αὐτοῦ εἶναι ἀπολυπτικώτατον τό κείμενον τῶν ἀποφάσεων τῆς
προαναφερθείσης 6ης ὁλομελείας τῆς Κ.Κ.Ε. αἱ ὁποῖαι γράφουν:
«Ἡ ὑπεράσπιση τῆς Σοβιετικῆς Ἕνωσης, ἡ ὑποστήριξη τῆς νίκης μέ ὅλα τά μέσα εἶναι
ὕψιστο καθῆκον κάθε κομμουνιστή, κάθε ἐργαζομένου ἀνθρώπου πού θέλει τή λευτεριά
τῆς χώρας του ἀπό τόν φασιστικό ζυγό.

212
 Οἱ κομμουνιστές ποτέ δέν ξεχνᾶνε πώς σε τελευταία ἀνάλυση ἡ Σοβιετική Ἕνωση εἶναι
ὁ κοινός ἐχθρός ὅλων τῶν ἰμπεριαλιστῶν.
Ὅμως οἱ κομμουνιστές ὀφείλουν νά δοῦν ὅτι στό σημερινό στάδιο τῆς ἀντισοβιετικῆς
ἐπίθεσης ὁ φασισμός εἶναι ὁ κύριος ἐχθρός, ὄχι μόνον τοῦ πρώτου σοσιαλιστικοῦ κράτους,
ἀλλά καί κάθε δημοκρατικῆς κατάκτησης τοῦ λαοῦ. Γι’ αὐτό πρέπει νά ὑποστηρίξουν κάθε
προσπάθεια πού θά τείνῃ στή συντριβή τοῦ φασισμοῦ καί στήν ὑπεράσπιση τῆς Σοβιετικῆς
Ἕνωσης».
«Μέσα στίς σημερινές συνθῆκες τό βασικό καθῆκον τῶν Ἑλλήνων κομμουνιστῶν εἶναι
ἡ ὀργάνωση τῆς πάλης τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ γιά τήν ὑπεράσπιση τῆς Σοβιετικῆς Ἕνωσης
καί τήν ἀποτίναξη τοῦ ξενικοῦ φασιστικοῦ ζυγοῦ. Τό κομμουνιστικό κόμμα τῆς Ἑλλάδας
καλεῖ τόν Ἑλληνικό λαό, ὅλα τά κόμματα καί τίς ὀργανώσεις του, σ’ ἕνα ἐθνικό μέτωπο τῆς
ἀπελευθέρωσης:
(α) Γιά τό διώξιμο τῆς γερμανο-ἰταλικῆς κατοχῆς ἀπό τήν Ἑλλάδα.
(β) Γιά τήν ἀνατροπή τῆς Κυβερνήσεως - ὀργανέτου τους.
(γ) Γιά τήν καθημερινή ὑποστήριξη καί ὑπεράσπιση τῆς Σοβιετικῆς Ἕνωσης».
(Βλ. συλλογή «Δέκα χρόνια ἀγῶνες 1935-1945», ἔκδοση Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἀθήνα 1935,
σελ. 117, 118, 120, ἀπόφασιν τῆς 6ης Ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. τῆς 1ης Ἰουλίου
1941)
Ἡ ἀνωτέρω ρητή δήλωσις τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀποκαλύπτει ὅτι ἡ γραμμή τοῦ Κ.Κ.Ε. ἦτο
συμπτωματικῶς καί ἐπιφανειακῶς ἐθνικοαπαλευθερωτική καί ὅτι τό βαθύτερον καί τό
οὐσιῶδες κίνητρον τῆς δράσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. ἦτο νά χρησιμοποιήσῃ τόν πατριωτισμόν καί
τήν ἀγωνιστικήν διάθεσιν τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ ὑπέρ τῆς κινδυνευούσης Σοβιετικῆς
Ἑνώσεως.
Ἀνεξαρτήτως ὅμως τῶν αἰτίων και τῶν κινήτρων τῆς «ἐθνικοαπελευθερωτικῆς»
γραμμῆς τοῦ Κ.Κ.Ε., ἡ κομμουνιστική δρᾶσις οὔτε ἐθνική οὔτε ἀπελευθερωτική ὑπῆρξεν.
Ἁπλῶς καί μόνον αὐτή ἐχρησιμοποιήθη ὡς προσωπεῖον ὑπό τό ὁποῖον ἐκαλύφθη τό Κ.Κ.Ε.
καί κατώρθωσε νά παραπλανήσῃ εὑρείας μάζας, νά ἐκμεταλλευθῇ τόν πατριωτισμόν καί
τήν ἀγωνιστικήν των διάθεσιν καί νά χρησιμοποιήσῃ τάς οὕτω ἀποκτηθείχας δυνάμεις πρός
ἐπιβολήν τοῦ κομμουνισμοῦ πρίν ἤ ἀκόμη ἡ Ἑλλάς ἀπαλλαγῇ τῆς κατοχῆς ἤ καί μετ’ αὐτήν.
Διά τήν ἐφαρμογήν τῆς γραμμῆς αὐτῆς τό Κ.Κ.Ε. ἐχρησιμοποίησεν ἀριστοτεχνικῶς τήν
μετωπικήν τακτικήν καί ἠδυνήθη νά συγκροτήσῃ πολλάς μετωπικάς ὀργανώσεις μέ
ἐπίχρισμα «ἐθνικοαπελευθερωτικό» και «πατριωτικό», νά τάς ἐξουσιάζῃ ἀπολύτως καί νά
ὀργανώνῃ εἰς αὐτάς εὑρείας μάζας. Οὕτω, ἠδύνατο νά τάς κινῇ καί νά τάς χρησιμοποιῇ διά
τούς ίδίους αὐτοῦ σκοπούς, δηλαδή διά τήν ἐπιβολήν τοῦ κομμουνισμοῦ ἐν Ἑλλάδι. Τάς
μετωπικάς ὀργανώσεις τάς ὁποίας ἐδημιούργησε τό Κ.Κ.Ε. τάς ἐνεφάνισεν ὡς
«ἐθνικοαπελευθερωτικάς» τῶν ὁποίων, ὡς τοῦτο διεκήρυσσεν, ἀποστολή ἦτο δῆθεν ἡ
καθοδήγησις καί ἡ διεξαγωγή τοῦ ἀγῶνος, τῆς ἐθνικῆς ἀντιστάσεως κατά τῶν κατακτητῶν.
Ἀλλά τό Κ.Κ.Ε. έντός τῶν ὀργανώσεων αὐτῶν ἐστέγασε τάς δυνάμεις του, ἤντλησεν ἐξ
αὐτῶν νέας τοιαύτας, ἐκάλυψε τούς σκοπούς του καί ἐξεμεταλλεύθη τήν ἐθνικήν
ἀντίστασιν διά τάς πολιτικάς του ἐπιδιώξεις. Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. διά νά καπηλευθῇ
ἐπιτυχέστερα τόν πατριωτισμόν τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ, ἀπέφυγε συστηματικῶς καί
σκοπίμως, νά προβαίνῃ εἰς ἐπισήμους ἐμφανίσεις τοῦ Κ.Κ.Ε., παρέλειπε νά ὀμιλῇ κατά τάς
ἐμφανίσεις ἐνώπιον τῶν μαζῶν περί ταξικῆς πάλης καί ταξικοῦ ἐχθροῦ καί περί τῶν ἄλλων
βασικῶν ἀρχῶν καί ἐπιδιώξεων τοῦ κομμουνισμοῦ.
Ἡ φρασεολογία της καί τό λεξιλόγιόν της ἦτο πατριωτικόν καί διαρκῶς ὠμίλει περί
ἐθνικοῦ πατριωτικοῦ ἀγῶνος κατά τῶν ξένων κατακτητῶν.
Περί τῆς ὑπό τοῦ Κ.Κ.Ε. καπηλεύσεως τῆς ἐθνικῆς ἀντιστάσεως εἶναι χαρακτηριστικά
και τά ὅσα ἀποκαλύπτει ὁ Γιουγκοσλαῦος κομμουνιστής στρατηγός Σβετσζάρ
Βουκμανόβιτς, γνωστός μέ τό ψευδώνυμο Τέμπο, εἰς τό βιβλίον: «Τό Κ.Κ.Ε. κατά τόν
ἐθνικοαπελευθερωτικόν ἀγῶνα»:

213
 «Τό Κ.Κ.Ε., γράφει ὁ Τέμπο, δροῦσε ὑποχθόνια μέσα στό Ε.Α.Μ. Τά μέλη τοῦ
κόμματος δέν ἔπρεπε νά παίρνουν τόν λόγο μπροστά στίς μᾶζες σάν κομμουνιστές. Οἱ
κομμουνιστές δέν εἶχαν τό δικαίωμα νά μιλᾶνε ἀπό μέρους τοῦ κόμματος, ἀλλά μόνον ἀπό
μέρους τοῦ Ε.Α.Μ. Γενικά τό κόμμα ἀπέκρυπτε συστηματικά τό πρόσωπόν του ἀπό τίς
πλατειές μᾶζες τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ».
(Βλέπε σελ. 5-26, τῆς Γαλλικῆς ἐκδόσεως τοῦ βιβλίου τοῦ Τέμπο).
Ὁ Τέμπο, ὡς πρόσθετον ἀπόδειξιν τῆς ἀνωτέρω διαπιστώσεώς του, ἀναφέρει καί τάς
ἐκμυστηρεύσεις εἰς τάς ὁποίας προέβησαν πρός αὐτόν τά μέλη τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἀνδρέας
Τζῆμας καί Κώστας Καραγιώργης ,δικαιολογοῦντα τήν τακτικήν τοῦ Κ.Κ.Ε.
«Δέν ἡμποροῦμεν - δήλωσαν οὗτοι πρός τόν Τέμπο – νά ἐπιτρέψωμεν ὅπως τό
ἀπελευθερωτικό κίνημα λάβῃ πιό ἔντονο χρῶμα (κομμουνιστικό), γιατί τότε ἡ ἀντίδρασις
θά μᾶς κατηγοροῦσε ὅτι δημιουργοῦμε ἕνα κομμουνιστικό στρατό».
(Ἔνθ. ἀνωτέρω σελ. 19, 20).
Ἡ μετωπική τακτική ἐστέφθη ὑπό ἐπιτυχίας διότι, πλήν τῶν ἄλλων, ἡ ἡγεσία τοῦ
Κ.Κ.Ε. ἠδυνήθη νά ἐφαρμόσῃ κατάλληλον ὀργανωτικήν γραμμήν.
Τό πρῶτον καί κύριον μέλημα τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. ἦτο ἡ ἀνασυγκρότησις καί
ἀναδιοργάνωσις τῶν κομματικών δυνάμεων καί ἡ εκκαθάρισις τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπό
ὅσα στοιχεῖα ἐθεωροῦντο ὕποπτα. Οὐδέν ὅμως ἀπό τά κατά τό διάστημα τοῦ καθεστῶτος
τῆς 4ης Αὐγούστου ἐμφανιζόμενα ὡς τά καθοδηγητικά ὄργανα τοῦ Κ.Κ.Ε., δηλαδή ἡ
«Προσωρινή Διοίκησις» καί ἡ «Παλαιά Κεντρική Ἐπιτροπή» καί τά ἀποτελοῦντα ταύτας
μέλη, ἐθεωροῦντο ἀδιάβλητα καί ἄξια τῆς κομματικῆς ἐμπιστοσύνης.
Διά τόν λόγον αὐτόν, ὅσα στελέχη τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπελευθερώθησαν τῇ ἀμέσῳ βοηθεία
τῶν γερμανῶν συνεκρότησαν νέαν Κεντρικήν Ἐπιτροπήν τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ἀνέλαβον τήν
ἡγεσίαν μέ ἐπικεφαλῆς τόν Γ. Σιάντον καί ὀργανωτικόν γραμματέα τόν Γιάννη Ἰωαννίδην.
Ἡ ἀνασυγκρότησις καί ἡ ἐκκαθάρισις τοῦ Κ.Κ.Ε. εἶναι τό πρῶτον καί τό κυριώτερον μέλημα
τῆς ἡγεσίας του. Αἱ ἀποφάσεις τῆς 6ης Ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. (Ἰούλιος 1941)
θεωροῦν τήν πραγματοποίησιν αὐτῆς τῆς ἐπιδιώξεως ὡς τήν ἀπαραίτητον καί πρώτην
προϋπόθεσιν πάσης πολιτικῆς καί ὀργανωτικῆς δράσεως τοῦ Κ.Κ.Ε.:
«Στίς σημερινές ὑπεύθυνες ἱστορικές στιγμές - γράφει ἡ ἀπόφασις τῆς 6ης ὁλομελείας -
γιά τήν ἀνθρωπότητα καί τόν κομμουνισμό, πρωταρχικός ὅρος γιά τή νίκη εἶναι ἡ ὕπαρξη
γεροῦ κομμουνιστικοῦ κόμματος, ἱκανοῦ νά ὀδηγήσῃ τό λαό στήν ἐθνική καί κοινωνική του
ἀπελευθέρωση. Εἶναι κοινή συνείδησις ὅτι πρέπει νά μπεῖ τέρμα σέ μιά κατάσταση
ἀποσύνθεσης. Τό Κομμουνιστικόν Κόμμα τῆς Ἑλλάδος πρέπει τό γρηγορότερο νά περάσει,
ἀπό τό στάδιο τῆς ἀνασυγκρότησης τῶν δυνάμεών του, νά γίνει ὁ ὁδηγός τοῦ λαϊκοῦ
ἀγῶνα γιά τήν ἐθνική μας ἀνεξαρτησία γιά τήν ἐξουσία τοῦ λαοῦ. Τό ἔργο αὐτό δέν μπορεῖ
νά τό ἀναλάβουν οἱ σημερινές διοικήσεις πού ἐξ αἰτίας τῆς δράσης τοῦ χαφιεδισμοῦ
ἔχασαν τήν ἐμπιστοσύνην τῶν μελῶν καί τῶν μαζῶν.
Χρειάζεται γρήγορη καί ἀποφασιστική ἐκκαθάριση μιᾶς ἐλεεινῆς κατάστασης πού
δημιουργοῦσε μέ τό χαφιεδισμό ὁ ἐχθρός. Ὅλα τά ὑγιῆ στελέχη καί μέλη τοῦ κόμματος
πού βρίσκονται εἴτε στήν παράταξη τῆς λεγομένης «Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς», εἴτε στήν
παράταξη τῆς «προσωινῆς διοίκησης» εἴτε ἀλλοῦ, ἔχουν τήν ὑποχρέωση νά συμβάλλουν
στή γρήγορη ἐξυγίανση τοῦ Ἑλληνικοῦ κομμουνιστικοῦ κινήματος.
Ἡ κατάσταση δέν δέχεται ἀναβολή. Μέλη τῆς κομματικῆς καθοδήγησης, πού
δοκιμάστηκαν στίς φυλακές καί ἐξορίες, καί δέν ἔχουν καμμιά συνάφεια μέ τά ὕποπτα
στοιχεια τῶν πιό πάνω ὁμάδων, ἔχονας καί τή γνώμη πολλῶν στελεχῶν καί μελῶν τοῦ
κόμματος καί τήν ἔγκριση τῶν φυλακισμένων συντρόφων τῆς Ἀκροναυπλίας, ἀναλάβανε
τό ἔργο τῆς κομματικῆς ἀνασύνταξης. Ἡ Κεντρική Ἐπιτροπή πού σχημάτισε εἷναι ἡ μόνη
ἐντεταλμένη νά ἐκπροσωπήσῃ καί νά ὁδηγήσῃ τό κόμμα ὅσπου νά δοθῇ ἡ εὐκαιρία νά
λογοδοτήσουν ὅλα κανονικά.
Ἡ Κεντρική Ἐπιτροπή καλεῖ ὅλα τά πιστά στήν ὑπόθεση τοῦ κόμματος καί τῆς Διεθνοῦς
μέλη καί στελέχη τοῦ κόμματος νά συσπειρωθοῦν γύρω της καί νά συμβάλλουν μέ ὅλες

214
τους τίς δυνάμεις γιά τό ξεκαθάρισμα τοῦ κόμματος ἀπό τά ὕποπτα χαφιεδικά στοιχεῖα καί
τήν ἀνάπτυξη τῆς μαζικῆς μπολσεβικικῆς δουλειᾶς».
(Βλέπε εἰς συλλογήν «Δέκα Χρόνια ἀγῶνας 1935-1945», σελ. 119, 120, ἀπόφασιν τῆς
ης
6 ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.).
Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἔλυσεν ἐπιτυχῶς τό πρόβλημα αὐτό καί ἐξησφάλισε
καθοδηγητικόν ὄργανον, συγκροτηθείσης τῆς ὀνομασθείσης «Νέας Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς».
Κατόπιν τῆς ἐξασφαλίσεως της πρώτης ταύτης προϋποθέσεως, ἡ ὀργανωτική
δραστηριότης τῆς Νέας Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς κατηυθύνθη πρός τήν ἀνασύνταξιν καί
ἀναδιοργάνωσιν τοῦ κομματικοῦ ὀργανισμοῦ, πρός τήν δημιουργίαν δηλαδή κομματικῶν
ὀργανώσεων εἰς Πανελλαδικήν κλίμακα καί πρός τήν ἐξασφάλισιν τῶν μέσων λειτουργίας
τούτων. Διά τήν συγκρότησιν τῶν κομματικῶν ὀργανώσεων ἠ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε, λόγῳ
ἐλλείψεως κομματικῶν δυνάμεων καί κυρίως στελεχῶν, ἐχρησιμοποίησεν κατ’ ἀνάγκην καί
τινάς «δηλωσίας», τούς ὀποίους δέν ἐθεώρει μεν ὅτι εῖχον «φτάσει μέχρι τῆς προδοσίας
καί τοῦ χαφιεδισμοῦ», ἀλλά πάντοτε ἐδυσπίστει, καί τούς ἐχρησιμοποίησεν εἰς
δευτερευούσης σημασίας θέσεις τοῦ κομματικοῦ ὀργανισμοῦ καί κυρίως διά τάς ἐργασίας
τῆς ὑπαίθρου. Ὅσοι ὅμως ἐκ τῆς κατηγορίας «τῶν δηλωσιῶν» εἶχον τήν ἀφέλειαν καί
ἐπροθυμοποιήθησαν νά προφέρουν τάς ὑπηρεσίας των, ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. δέν
ἀπέκρουσε κατ’ ἀρχήν τήν προσφοράν των, ἐτήρησεν ὅμως ἐπιφυλακτικήν κατ’ ἀρχήν
ἀπέναντί των στάσιν, ἐχρησιμοποίησεν ὄχι ὁλίγους ἐξ αὐτῶν, ὡς ἐξωκομματικούς ὅμως καί
εἰς τάς ἐξωκομματικάς ὀργανώσεις δι’ ὅσον χρόνον τούς εἶχεν ἀνάγκην, ἐν συνεχείᾳ δέ καί
κατά στάδια προέβη εἰς τήν κατακρεούργησιν τῶν τῆς κατηγορίας ταύτης καθώς καί ὅσων
ἠδυνήθη, ἐκ τῶν πρώην στελεχῶν του, τά ὁποῖα εἶχον προσφέρει τάς ὑπηρεσίας των εἰς τό
κράτος.
Πάντως εἶναι γεγονός ὅτι ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐχρησιμοποίησε τούς «δηλωσίας» οἱ
ὁποῖοι πολλά τοῦ προσέφερον καί διά τούς ὁποίους, πέραν τῆς ἐξ ἀρχῆς περιφρονητικῆς
συμπεριφοράς, τούς ἀντήμειψεν ἄλλους μέν διά σφαγῆς, ἄλλους δέ, τούς ἐπιζήσαντας, διά
τῆς ἀποβολῆς των ἐκ τοῦ κόμματος διά τῆς ἀποφάσεως τοῦ 7ου Συνεδρίου τοῦ Κ.Κ.Ε.
(Ὀκτώβριος 1945).
Ἡ ἀνασύνταξις καί ἀναδιοργάνωσις τοῦ κομματικοῦ ὀργανισμοῦ τοῦ Κ.Κ.Ε., ἥτις ὑπό
τάς συνθήκας τῆς κατοχῆς ἐπραγματοποιήθη ταχέως καί εὑχερῶς, τοῦ ἔδωσεν τήν
δυνατότητα νά ἐπιδοθῇ εἰς ὀργανωτικήν δραστηριότητα διά τήν ἐφαρμογήν καί τήν
πραγματοποίησιν τῆς πολιτικῆς του γραμμῆς, τῆς γραμμῆς της «ἐθνικοαπελευθερωτικῆς
τακτικῆς».
Ἡ ὀργανωτική γραμμή τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπέβλεπεν εἰς τήν συγκρότησιν διαφόρων
ἐθνικοαπαλευθερωτικῶν ὀργανώσεων, διά τῶν ὁποίων, ἀφ΄ ἑνός μέν ἐκαλύπτετο ἡ
κομμουνιστική δρᾶσις καί ἀφ’ ἑτέρου ἐπετυγχάνετο ἡ ὀργανωτική ἀνάπτυξις τοῦ Κ.Κ.Ε. καί
ἡ αὔξησις τῆς πολιτικῆς του ἐπιρροῆς, ἀπαραίτητοι στρατηγικαί προϋποθέσεις διά τήν
πραγματοποίησιν τῶν πολιτικῶν του ἐπιδιώξεων.
Οὕτω, ἡ ὀργανωτική δραστηριότης τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐστράφη πρός τή συγκρότησιν
διαφόρων ὀργανώσεων, ἐθνικῆς ἀπελευθερωτικῆς κυρίως χροιᾶς, ἀλλά καί πρός τήν
δημιουργίαν ὀργανώσεων κατά ἐπαγγέλματα καί κοινωνικά στρώματα, δι’ οἰκονομικάς
διεκδικήσεις ἐξ ὧν ἐξηρτᾶτο ὑπό τάς ἐπικρατούσας συνθήκας ἡ ἐπιβίωσίς του. Πρός αὐτάς
τάς κατευθύνσεις προσηνατόλισε τάς ὀργανωμένας δυνάμεις τοῦ Κ.Κ.Ε. ἡ ὀργανωτική
γραμμή τούτου.
Αἱ ἀποφάσεις τῆς 6ης ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. (Ἰούλιος 1941) ἐπ’ αὐτοῦ γράφουν
τά ἑξῆς:
«Ἡ συγκρότηση τοῦ ἐθνικοῦ μετώπου ἐπιβάλλει στόν κάθε κομμουνιστή, στόν κάθε
ἀντιφασίστα, μιά ἐπίμονη καθημερινή δουλειά γιά τήν ὀργάνωση τῆς πάλης γιά τό ψωμί
του λαοῦ πού λιμοκτονεῖ, γιά τήν αὔξηση τοῦ μεροκάματου καί τῶν μισθῶν, ἐνάντια στίς
ἐπιτάξεις καί τή λήστεψη τῆς ἐγχώριας παραγωγῆς, γιά τήν ὀργάνωση τῶν ἐργατῶν καί
τῶν ὑπαλλήλων στά σωματεῖα τους, πού θά εἶναι ὄργανα πάλης γιά τήν καλυτέρεψη τῆς

215
ζωῆς τους, γιά τήν άμεση ὀργάνωση τῶν ἀπολυθέντων πολεμιστῶν, τῶν τραυματιῶν καί
τῶν θυμάτων, γιά τήν ἀνακούφιση τῆς τραγικῆς θέσης τους, γιά τήν κατάπαυση τῆς
ἐντεινομένης φασιστικῆς τρομοκρατίας, γιά τήν ἀπόλυση ὅλων τῶν συλληφθέντων
ἀντιφασιστῶν καί γιά τήν παροχή γενικῆς πολιτικῆς ἀμνηστείας.
Ὀργανώνοντας ἀκούραστα τόν ἀγώνα γιά τά καθημερινά ζητήματα ὅλων τῶν λαϊκῶν
στρωμάτων καί τήν ἔνοπλη ἀντίσταση στούς καταχτητές, τό κόμμα καί ὀ κάθε
κομμουνιστής ξεχωριστά ὀφείλει νά προσανατολίζεται ἔγκαιρα καί σωστά στά σοβαρά
γεγονότα πού ἀλλάζουν καί θ’ ἀλλάζουν κάθε μέρα μέ γρηγορώτερο ρυθμό, νά ὀργανώνει
τίς δυνάμεις τῆς λαϊκῆς ἐξέγερσης γιά τήν ἐθνική καί κοινωνική ἀπελευθέρωση τῆς
Ἑλλάδας. Κάθε κομμουνιστής ἔχει χρέος νά δώσῃ ὅλες του τίς δυνάμεις γιά τή
συγκρότηση, τοῦ ἐθνικοῦ μετώπου, δουλεύοντας εἰλικρινά γι’ αὐτό τό σκοπό καί
ὀργανώνοντας παντοῦ ἐπιτροπές ἐθνικοῦ μετώπου ἀπό πολίτες κάθε πολιτικῆς παράταξης,
πού θέλουν τήν ἀνεξαρτησία τῆς Ἑλλάδας».
(Βλέπε εἰς συλλογήν «Δέκα Χρόνια ἀγῶνες 1935-1045, σελ. 120, 121 ἀπόφασιν τῆς 6ης
ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἰουλίου 1941).
Αἱ συνθῆκαι τῆς κατοχῆς προσεφέροντο ἀντικειμενικῶς διά τήν ἐφαρμογήν τῆς
ὀργανωτικῆς αὐτῆς γραμμῆς τοῦ Κ.Κ.Ε., διότι τά προβλήματα τῆς ἐπιβιώσεως καί τῆς
ἐθνικῆς ἀπελευθερώσεως συνεκίνουν βαθύτατα καί ἀπησχόλουν ὅλας τάς κοινωνικάς
τάξεις.
Τά προβλήματα ταῦτα ἀπετέλεσαν τούς βασικούς κρίκους τῆς ὀργανωτικῆς καί
πολιτικῆς δραστηριότητος τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἡ κομμουνιστική δραστηριότης ἐκαλύφθη ὑπό τό
προσωπεῖον ἐθνικοαπελευθερωτικῶν ὀργανώσεων. Ὑπό τό προσωπεῖον αὐτό δρῶν τό
Κ.Κ.Ε. ἠδυνήθη νά ἐκμεταλλευθῇ καπηλικώτατα καί τόν πατριωτισμόν καί τήν κατοχικήν
οἰκονομικήν ἐξαθλίωσιν εὑρέων στρωμάτων τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ, νά αὐξήσῃ τάς δυνάμεις
του καί νά τάς χρησιμοποιήσῃ διά τάς πολιτικάς του ἐπιδιώξεις.
Ὅλη ἡ κατοχική δρᾶσις τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς ἕνα καί πρωταρχικόν σκοπόν ἀπέβλεπεν, εἰς τήν
κατάληψιν τῆς ἐξουσίας καί τήν ἐπιβολήν τοῦ κομμουνισμοῦ ἐν Ἑλλάδι. Ὅλαι αἱ
«ἐθνικοαπελευθερωτικαί» ὀργανώσεις τάς ὁποίας ἐδημιούργησε τό Κ.Κ.Ε. αὐτόν τόν
σκοπόν ἐξυπηρέτησαν καί δι’ αὐτόν τόν σκοπόν ἐδημιουργήθησαν.

4. ΑΙ «ΕΘΝΙΚΟΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΑΙ» ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε., ΟΡΓΑΝΑ ΤΩΝ

ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΕΠΙΔΙΩΞΕΩΝ

(α) Ἡ ἐθνική ἀλληλεγγύη (Ε.Α.)

Τό πατροπαράδοτον αἴσθημα τῆς ἀλληλεγγύης τό ὁποῖον διακρίνει τόν Ἑλληνικόν λαόν
καί τό ὁποῖον ἀπό τάς πρώτας δεινάς ἡμέρας τῆς κατοχῆς αὐθορμήτως ἐξεδήλωσε οὗτος
πρός πάντα δεινοπαθοῦντα, ἔγινεν ἀντικείμενον εὐρείας καί πολυμόρφου καπηλεύσεως καί
ἐκμεταλλεύσεως ἀπό μέρους τοῦ Κ.Κ.Ε.
Τό Κ.Κ.Ε., χρησιμοποιοῦν τό σύνθημα τῆς «περιθάλψεως» τῶν θυμάτων τῶν
κατακτητῶν καί τῆς παροχῆς «βοηθείας» εἰς τούς δεινοπαθοῦντας συνεπείᾳ τῆς κατοχῆς -
σύνθημα τό ὁποῖον συνεκίνει πάντα τόν Ἕλληνα - καί προβάλλον τοῦτο ὡς δῆθεν σκοπόν
«Ἐθνικῆς Ἀλληλεγγύης», κατώρθωσε νά παρασύρῃ πολλά ἄτομα καί νά τα ἐντάξῃ εἰς τήν
ὀργάνωσιν ταύτην. Αἱ ὀργανώσεις τῆς Ε.Α. ἀπετέλεσαν τό πρῶτον καταφύγιον ἐντός τοῦ
ὁποίου ἐστεγάσθησαν, ἀνεδιοργανώθησαν καί ἀνασυνετάχθησαν αἰ δυνάμεις τοῦ Κ.Κ.Ε..
Ὁ ἄνευ πολιτικῶν ἐπιδιώξεων διαφημιζόμενος σκοπός τῆς Ε.Α. ἀπετέλεσεν τήν
τεχνητήν παγίδα διά πολλούς καλoπίστους καί καλοπροαιρέτους Ἕλληνας πάντων τῶν
κοινωνικῶν στρωμάτων. Ἡ ὀργάνωσις αὔτη, ἐλεγχομένη ὑπό τοῦ Κ.Κ.Ε., προσέφερε
πολλάς ὐπηρεσίας εἰς τόν ὀργανωτικόν καί πολιτικόν τομέα τῆς κομμουνιστικῆς δράσεως
καί:

216
 - Πρῶτον, ἐκ τῶν μελῶν τῆς ὀργανώσεως ταύτης τό Κ.Κ.Ε. ἐστρατολόγει τά πλέον
δραστήρια καί ἐνθουσιώδη ἄτομα, διά τῶν ὁποίων ἐπλούτιζεν, ἀνανέωνε τάς δυνάμεις του
καί ἐπήνδρωνε τάς ὀργανώσεις του.
- Δεύτερον, ἐχρησιμοποίησε τήν ὀργάνωσιν ταύτην καί τά μέλη της, διά τήν
ἐξασφάλισιν τῶν μέσων διά τήν διαμονήν, τήν περίθαλψιν, τήν ἀπόκρυψιν τῶν στελεχῶν
τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τήν παροχήν τῶν μέσων διά τήν λειτουργίαν τοῦ κομματικοῦ μηχανισμοῦ.
- Τρίτον, ἐξησφάλισεν μίαν μόνιμον καί πλουσίαν πηγήν οἰκονομικῶν ἐσόδων καί
πόρων ἐκ τῶν συχνῶν ἐράνων εἰς χρῆμα καί εἴδη τῆς Ε.Α., τῶν προοριζομένων δῆθεν διά
τά θύματα.
- Τέταρτον, ἐχρησιμοποίησε τά ἐντός τῆς Ε.Α. ὠργανωμένα ἄτομα καί τάς ὀργανώσεις
ταύτης ὡς πυρῆνας προπαγανδίσεως καί δημιουργίας καί ἄλλων μετωπικῶν
κομμουνιστικῶν ὀργανώσεων καί
- Πέμπτον, τό Κ.Κ.Ε., ὑπό τό προσωπεῖον τῆς Ε.Α., κατώρθωσε νά ἀναπτυχθῇ
πολιτικῶς καί ὀργανωτικῶς, δηλαδή προώθησε τάς στρατηγικάς του θέσεις.

(β) Τό Ἐθνικόν Ἀπελευθερωτικόν Μέτωπον (Ε.Α.Μ.)

Τό Κ.Κ.Ε. ἐνεφάνισε τό Ε.Α.Μ. ὠς μίαν «ἐθνικοαπελευθερωτικήν» ὀργάνωσιν τῆς
ὁποίας δῆθεν σκοποί ἦσαν:
(ι) Ὀ ἀγών διά τήν ἐπιβίωσιν τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ.
(ιι) Ὁ ἀγών κατά τῶν κατακτητῶν διά τήν ἐθνικήν ἀπελευθέρωσιν τῆς Ἑλλάδος καί
(ιιι) Ἡ ἀποκατάστασις καί ἡ κατοχύρωσις τῶν πολιτικῶν καί ἀτομικῶν ἐλευθεριῶν,
ὥστε ὁ ἴδιος ὁ λαός μετά τήν ἀπελευθέρωσιν, νά εἶναι εἰς θέσιν νά ἐκφράσῃ ἐλευθέρως τήν
θέλησίν του περί τῆς μορφῆς τοῦ συστήματος διακυβερνήσεώς του καί νά ἐκλέξῃ
ἐλευθέρως τήν Κυβέρνησίν του.
Τό τρίπτυχον τῶν διακηρυσσομένων αυτῶν σκοπῶν τῆς «ἐθνικοαπελευθερωτικῆς»
γραμμῆς τοῦ Κ.Κ.Ε. τῆς ἐκφρασθείσης διά τοῦ Ε.Α.Μ. ἦτο ὁμοιόμορφον καί πανομοιότυπον
διά ὅλα τά Κ.Κ. τῶν κατεχομένων ὑπό τῶν δυνάμεων τοῦ ἄξονος χωρῶν καί τοῦτο διότι
καί ή πηγή τῆς γραμμῆς ἦτο ἡ ἰδία, δηλαδή ἡ Μόσχα, καί τούς αὐτούς σκοπούς ἐξυπηρέτει,
δηλ. τούς τοῦ διεθνοῦς κομμουνισμοῦ γενικῶς καί εἰδικῶς τῶν κατά χώρας πρακτορείων
του, τῶν Κ.Κ.
Ἡ ἐθνικοαπελευθερωτική αὐτή γραμμή εἶχε ἐπί πλέον καί τό προσόν νά εἶναι ἀπολύτως
εὐθυγραμμισμένη μέ τούς σκοπούς τούς ὁποίους εἶχον διακηρύξει αἱ κατά τοῦ ἄξονος
μαχόμεναι συμμαχικαί δυνάμεις.
Οὕτω, ἡ διακηρυσσομένη «ἐθνικοαπελευθερωτική» γραμμή τοῦ κομμουνισμοῦ ἦτο εἰς
θέσιν νά καλύψῃ πλήρως τό κομμουνιστικόν πρόσωπον τῶν φορέων καί τῶν
προπαγανδιστῶν της.
Καί πράγματι ἡ κομμουνιστική δραστηριότης ἐκαλύφθη ὑπό τά ἐθνικοαπελευθερωτικά
συνθήματα καί τό Κ.Κ.Ε. ἠδυνήθη νά συγκροτήσῃ τό Ε.Α.Μ., περί τό τέλος του 1941. Ὡς
ἐπίσημος χρονολογία συγκροτήσεως τοῦ Ε.Α.Μ. προβάλλεται ἐκ τῶν ὑστέρων ὑπό τοῦ
Κ.Κ.Ε. ἡ 27η Σεπτεμβρίου 1941, χωρίς ὅμως τοῦτο νά εἶναι καί ἀληθές. Μέ τόν ἰσχυρισμόν
της αὐτόν ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. διεκδικεί τον ρόλον τοῦ «πρωτεργάτου» καί
«πρωταγωνισμοῦ» τῆς ἐθνικοαπελευθερωτικῆς πάλης. Γεγονός ὅμως εἶναι ὅτι αἱ πρῶται
ἐκδηλώσεις τῆς ἐμφανίσεως τοῦ Ε.Α.Μ. σημειοῦνται εἰς τό τέλος τοῦ 1941, καί μάλιστα
τῶν εκδηλώσεων τῆς υπάρξεως τοῦ Ε.Α.Μ. λαμβάνων γνῶσιν αυτών ὁ πληθυσμός, κυρίως
τῆς ὑπαίθρου, διά δολοφονιῶν καί ξυλοδαρμῶν μέχρι θανάτου ἑλλήνων πολιτῶν
ἀρνουμένων νά προσχωρήσουν εἰς τό Ε.Α.Μ..
Τήν δικαιολογίαν τῶν δολοφονιῶν καί τῶν ἄλλων μέτρων τρομοκρατίας τό Κ.Κ.Ε. τήν
ἔχει ἑτοίμην: Τούς ἐμφανίζει ὡς «συνεργάτας τῶν κατακτητῶν». Εἶναι βεβαίως γεγονός ὅτι
μεταξύ τῶν δολοφονηθέντων ὑπῆρχον καί τινές συνεργᾶται τῶν κατακτητῶν, ἀλλά ἡ
συνεργασία των, ἔφθανε μέχρι τοῦ σημείου νά ἐξοικονομοῦν τόν ἐπιοῦσιον, χωρίς νά
προβαίνουν εἰς πράξεις προδοσίας κατά συμπατριωτῶν των.

217
 Οἱ πραγματικοί συνεργάται καί προδόται εἶχον τακτοποιήσῃ τούς λογαριασμούς των μέ
τό Ε.Α.Μ., ὥστε ἔναντι ἀντιπαροχῶν νά ἔχουν εξασφαλίσῃ τό ἀτιμώρητον.
Τό Ε.Α.Μ., ἀπό τῆς πρώτης στιγμῆς τῆς συγκροτήσεώς του, ἐτέλει ὑπό τόν ἀπόλυτον
ἔλεγχον τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ἐχρησιμοποιήθη ὑπ’ αὐτοῦ διά τήν ἐξυπηρέτησιν τῶν εἰδικῶν του
σκοπῶν, οἱ δέ διακηρυσσόμενοι ἐθνικοαπελευθερωτικοί σκοποί τοῦ Ε.Α.Μ. δέν ἦσαν τίποτε
ἄλλο παρά ἕνα προπαγανδιαστικόν καί τακτικόν μέσον, διά τήν βιαίαν κατάληψιν τῆς
ἐξουσίας. Δηλαδή ἡ ἐθνικοπελευθερωτική μετωπική τακτική τῦ Κ.Κ.Ε., συγκεντρωμένην
ἐφαρμογήν τῆς ὁποίας ἀπετέλει ἡ δημιουργία τοῦ Ε.Α.Μ., δέν ἦτο αὐτοσκοπός τοῦ Κ.Κ.Ε.
ἀλλά ἕνας τρόπος ὀργανώσεως καί μία μέθοδος δράσεως ἡ ὁποία ἀπέβλεπε είς τήν
ἐξυπηρέτησιν τῶν πολιτικῶν ἐπιδιώξεων τοῦ Κ.Κ.Ε..
Ἡ χρησιμοποίησις τοῦ Ε.Α.Μ. ὡς μέσου ἐπικρατήσεως τοῦ κομμουνισμοῦ καί οὐχί ὡς
ὀργανώσεως διά τήν καθοδήγησιν τῆς ἐθνικοαπελευθερωτικῆς πάλης του Ἑλληνικοῦ λαοῦ,
ἤρχισε νά ἀποκαλύπεται σύν τῷ χρόνῳ καί ἐβάδισε παραλλήλως μέ τόν ρυθμόν τῆς
ἀναπτύξεως τοῦ Κ.Κ.Ε., μέσω τοῦ Ε.Α.Μ..
Ὅπου ἐδημιουργοῦντο αἱ ὀργανώσεις τοῦ Ε.Α.Μ. καί μέχρις ὅταν «δυναμώσουν»,
ἠκολουθεῖτο μία, ἐκ πρώτης ὅψεως, ἐντυπωσιακή, ἐθνική καί πατριωτική πολιτική καί
τακτική ἀπέναντι τοῦ πληθυσμοῦ. Οἱ κομμουνισταί προσεπάθουν πρῶτα νά ὀργανώσουν
ὅσους περισσότερους ἠδύνατο εἰς τό Ε.Α.Μ. καί νά παρεμποδίσουν πᾶσαν κίνησιν πρός
δημιουργίαν ἐθνικοαπελευθερωτικῶν ὀργανώσεων ὑπό ἄλλων πολιτικῶν κομμάτων ἤ
πατριωτῶν.
Πᾶσαν τοιαύτην ὀργάνωσιν τήν ἐθεώρουν περιττήν καί ὅταν ἐδημιουργεῖτο τήν
κατείγγελλον ἀρχικῶς ὡς ὕποπτον καί ἐν συνεχείᾳ, ὅταν ἀπέκτων τήν δύναμιν, τήν
διέλυον.
Ἀπό τῆς στιγμῆς δέ καθ’ ἥν αἱ ὀργανώσεις τοῦ Ε.Α.Μ. ἀπέκτων τήν δύναμιν,
ἐχρησιμοποίουν ἀπροκαλύπτως πᾶν μέσον τρομοκρατίας διά τήν ἐπιβολήν τῆς κυριαρχίας
των ἐπί ὁλοκλήρου τοῦ πληθυσμοῦ.
Συνήθης μέθοδος τρομοκρατήσεως καί ἐξουδετερώσεως τῶν μή ὑποτασσομένων, ἦτο
ἡ κατηγορία ὅτι ἤ ἦσαν πράκτορες τῶν Γερμανῶν καί τῶν Ἰταλῶν ἤ ὅτι ἀντέδρων εἰς τό
ἐθνικόν ἔργον τοῦ Ε.Α.Μ., ἐνῷ ἐν τῇ πραγματικότητι προσεπάθουν νά συγκροτήσουν
πραγματικάς ἐθνικοαπελευθερωτικάς ὀργανώσεις, εἴτε ἐξετέλουν διαφόρους ἐντολάς τῶν
συμμαχικῶν ἀρχῶν καί τῆς Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως τοῦ ἐξωτερικοῦ. Ὡς ἄμεσος κύρωσις
ἐπεβάλλετο ἡ δολοφονία καί ἡ δήμευσις τῆς περιουσίας.
Τό Κ.Κ.Ε. διά τοῦ Ε.Α.Μ. εἶχεν ἑτοίμην τήν κατηγορίαν διά πᾶν πρόσωπον τό ὁποῖον
δέν συνεμορφοῦτο πρός τάς ἐντολάς του. Ἡ ἀπειλή τοῦ διά βασανιστηρίων θανάτου καί
τῆς δημεύσεως τῆς περιουσίας ἐπεκρέματο ἐπί τῆς κεφαλῆς παντός Ἕλληνος.
Ἡ γραμμή τῆς διά τοῦ Ε.Α.Μ. ἐξοντώσεως παντός ἀντιφρονοῦντος, ἐδόθη ἐπισήμως
ὑπό τῆς 8ης ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. τοῦ Φεβρουαρίου 1942. Τήν ἐποχήν ἐκείνην
πολλοί παράγοντες τῶν Ἑλληνικῶν ἀστικῶν κομμάτων καί πολλοί στρατιωτικοί ἤρχισαν νά
κινοῦνται διά τήν ὀργάνωσιν καί καθοδήγησιν τῆς ἐθνικῆς ἀντιστάσεως τοῦ Ἑλληνικοῦ
λαοῦ. Αἱ ἐθνικαί αὗται δραστηριότητες ἀνησύχησαν τήν ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε. διότι
ἀπετέλουν σοβαρά ἐμπόδια εἰς τάς πολιτικάς ἐπιδιώξεις του.
Διά τόν λόγον αὐτό τό Κ.Κ.Ε. ἀπεφάσισε νά καταπολεμήσῃ ἐν τῇ γενέσει της πᾶσαν
τοιαύτην πατριωτικήν κίνησιν. Ἠ κομμουνιστική προπαγάνδα ἐνεφάνιζε τάς κινήσεις αὐτάς
ὅτι εἶχον δῆθεν σκοπόν νά ὀργανώσουν δυνάμεις καί νά ἐξασφαλίζουν τά μέσα, ὥστε ἅμα
τῇ ἀποχωρήσει τῶν Γερμανῶν νά ἐπιβάλλουν «δικτατορικό καθεστώς» ἐν Ἑλλάδι. Δηλαδή
τάς ἐκατηγόρει ὅτι δέν εἶχον σκοπούς ἐθνικοαπελευθερωτικούς ἀλλά πολιτικούς.
Ἰδού τί γράφουν ἐπ’ αὐτοῦ αἱ ἀποφάσεις τῆς προμνησθείσης 8ης ὁλομελείας:
«Ἡ 8η ολομέλεια δέ μπορεῖ ν’ ἀποσιωπήσει τό γεγονός ὅτι μιά σειρά ἀρχηγοί τῶν
παλιῶν ἀστικῶν κομμάτων καί μιά σειρά στρατιωτικοί παράγοντες, ἐνῷ ἀρνοῦνται καί
καταδικάζουν κάθε ἀγῶνα κατά τοῦ ξένου κατακτητή, καθώς καί κάθε ἀγώνα γιά τήν
ὑπεράσπιση τῶν ἀπαιτήσεων της ζωῆς τοῦ λαοῦ, ἀντίθετα κινοῦνται καί προετοιμάζονται

218
δραστήρια γιά τήν ἐπιβολή ἀντιλαϊκῶν δικτατορικῶν καθεστώτων ἀμέσως μετά τήν
ἀποχώρηση τῶν κατακτητῶν. Ὁ Ἑλληνικός λαός, παλεύοντας γιά τά μέσα τῆς ζωῆς καί γιά
τήν ἀπελευθέρωση τῆς πατρίδος του, πρέπει νά ἐπαγρυπνεῖ καί νά τσακίσει κάθε
ἐκμετάλλευση τῶν ἀγώνων καί θυσιῶν του, κάθε ἀπόπειρα νέας ὑποδούλωσής του, σέ
ἀντιλαϊκά δικτατορικά ἐσωτερικά καθεστῶτα».
(Βλέπε εἰς συλλογήν «Δέκα Χρόνια ἀγῶνες 1935-1945, σελ. 126, ἀπόφασιν 8ης
ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.»).
Ἡ θέσις αὕτη τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπετέλεσε τήν κατευθυντήριον γραμμήν τῆς
δράσεως του καί τῆς συμπεριφορᾶς του ἀπέναντι πάσης πατριωτικῆς ἐθνικῆς κινήσεως, τό
δέ Ε.Α.Μ. ἐχρησιμοποιήθη ὡς ὄργανον παρεμποδίσεως, ἐξουδετερώσεως καί ἐξοντώσεως
πάσης πρωτοβουλίας καί κίνησεως διά τήν ὀργάνωσιν καί τήν διεξαγωγήν τοῦ
ἐθνικοαπελευθερωτικοῦ ἀγῶνος. Ἔμβλημα τῆς γραμμῆς αὐτῆς τοῦ Κ.Κ.Ε. ἦτο:
«Εἶσαι μέ τό Ε.Α.Μ. εἶσαι πατριώτης, δέν εἶσαι μέ τό Ε.Α.Μ. τότε εἶσαι προδότης.»
Συνέπεια τῆς γραμμῆς ταύτης ἦτο ὅτι τό Ε.Α.Μ. ἐχρησιμοποιήθη ὑπό τοῦ Κ.Κ.Ε. ὡς
ὄργανον ἐξυπηρετήσεως τῶν εἰδικῶν πολιτικῶν ἐπιδιώξεών του, αἱ ὁποῖαι οὐδεμίαν σχέσιν
εἶχον μέ τήν ὑπόθεσιν τῆς ἀπελευθερώσεως τῆς Ἑλλάδος, τῆς ἐπιβιώσεως τοῦ Ἑλληνικοῦ
λαοῦ καί τῆς ἐξασφαλίσεως τῶν πολιτικῶν καί ἀτομικῶν ἐλευθεριῶν ἐν Ἑλλάδι.
Ἐκεῖνο τό ὁποῖον ἐνδιέφερε τό Κ.Κ.Ε. καί τό ὁποῖο ἐπεδίωκε νά ἐπιτύχῃ διά τοῦ Ε.Α.Μ.,
ἦτο ἡ κατάληψις τῆς ἐξουσίας καί ἡ ἐπιβολή τοῦ κομμουνιστικοῦ συστήματος ἐν Ἑλλάδι,
διά νά πραγματοποιήσῃ δέ τόν σκοπόν του αὐτόν, ἔπρεπε νά ἐξασφαλίσῃ ἀρκετάς
προϋποθέσεις καί κυρίως τάς ἑξῆς:
(ι) Νά ἀποκτήσῃ τάς ἀναγκαιούσας δυνάμεις καί τά ἔνοπλα τμήματα διά τῶν ὁποίων θά
ἐξησφάλιζε τήν ἐπιβολήν του καί θά συνέτριβε πᾶσαν ἀντίστασιν.
(ιι) Νά ἐξοντώσῃ πᾶσαν ὀργάνωσιν, πᾶν πολιτικόν κόμμα καί ἄτομον, πᾶν ἔνοπλον
τμῆμα καί πᾶσαν γενικῶς ἐθνικήν πατριωτικήν ὀργάνωσιν καί κίνησιν, ὥστε νά μήν ὑπάρχῃ
οὕτε ἄλλος διεκδικητής τῆς ἐξουσίας, ἅμα τῇ ἀπελευθερώσει τῆς Ἑλλάδος, οὔτε δυνατότης
καί τρόπος ἀντιστάσεως τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ.
(ιιι) Νά μονοπωλήσῃ τήν ἐθνικήν ἀντίστασιν διά τοῦ Ε.Α.Μ., ὥστε νά δώσῃ τήν
ἐντύπωσιν εἰς τούς δυτικούς συμμάχους, ὅτι τό Ε.Α.Μ. ἔχει τήν ὑποστήριξιν ὁλοκλήρου
τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ, ὅτι εἶναι δημοκρατική ὀργάνωσις, ὅτι ἡ ἐν τῷ ἐξωτερικῷ Ἑλληνική
Κυβέρνησις οὐδεμίαν ἐπιρροήν ἀσκεῖ ἐν Ἑλλάδι, ὅτι μάλιστα αὕτη εἶναι μισητή παρά τῷ
Ἑλληνικῷ λαῷ καί ὅτι ἐνδεδειγμένη κυβέρνησις θά εἶναι ἐκείνη πού θ΄ασυγκροτήσῃ τό
Ε.Α.Μ..
(ιv) Νά διαβρώσῃ ἤ διαλύσῃ τάς ἐν τῷ ἐξωτερικῷ ὀργανωθείσας ἑλληνικάς ἐνόπλους
δυνάμεις ὥστε ἡ ἐπάνοδός των ἐν Ἑλλάδι νά μή ἀποτελέσῃ ἐμπόδιον εἰς τήν
κομμουνιστικήν ἐπιβολήν.
Τό Κ.Κ.Ε. ἐχρησιμοποίησε τάς μετωπικάς κατοχικάς ὀργανώσεις του διά τήν
πραγματοποίησιν τῶν ἀνωτέρω προϋποθέσεων διά τήν βιαίαν ἐπικράτησίν του. Τό Ε.Α.Μ.
ἔπαιξε ρόλον πρωταγωνιστοῦ διά τήν πραγματοποίησιν αὐτῶν τῶν ἐπιδιώξεών του.
Ἡ μετωπική αὐτή ὀργάνωσις, οὔτε ὀργάνωσις ἀντιστάσεως οὔτε ἐθνική, οὔτε
δημοκρατική ὑπῆρξεν, ὡς θέλουν νά τήν ἐμφανίσουν οἱ κομμουνισταί. Ἀντιθέτως μάλιστα
ὑπῆρξεν ἕνα δημιιούργημα τοῦ Κ.Κ.Ε. τό ὁποῖον ἔδρασεν ἀντεθνικῶς, ἐκαπηλεύθη τό
ἀντιστασιακόν αἴσθημα τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ, κατεπολέμησε πᾶσαν ἐθνικήν πατριωτικήν
δρᾶσιν καί ὀργάνωσιν παρά τῶν κατακτητῶν, ἐπί τῶν ἡμερῶν δέ τῆς κυριαρχίας τούτου, ὁ
ἑλληνικός λαός ἐγνώρισεν ἡμέρας καί νύκτας τρόμου, φρίκης καί εγκλήματος.

(γ) Ἑνιαία Πανελλαδική Ὁμοσπονδία Νέων (Ε.Π.Ο.Ν.)

Μεταξύ τῶν μετωπικῶν ὀργανώσεων τοῦ Κ.Κ.Ε. τῆς κατοχῆς, πρέπει νά ἀναφερθῇ καί
ἡ ἵδρυσις τῆς Ε.Π.Ο.Ν. την 23ην Φεβρουαρίου 1943. (Ἑνιαία Πανελλαδική Ὁμοσπονδία
Νεολαιῶν).

219
 Σκοπός τῆς δημιουργίας τῆς ὀργανώσεως ταύτης ἦτο ἡ διά τῆς μετωπικῆς τακτικῆς
παραπλάνησις τῶν νέων διά τήν ἔνταξίν των εἰς τήν ὑπό κομμουνιστικόν ἔλεγχον
ὀργάνωσιν ταύτην, ἥτις ἐνεφανίζετο ὡς δῆθεν ἀνεξάρτητος. Ἡ ἐπελθοῦσα ἐκ τῆς δράσεως
τῆς ὀργανώσεως ταύτης ἐθνική ζημία ἦτο μεγίστη.

5. ΤΑ ΕΝΟΠΛΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΟΜ/ΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ

Τό Ε.Α.Μ. ἐξησφάλισεν εἰς τό Κ.Κ.Ε. τάς ὀργανωτικάς καί πολιτικάς προϋποθέσεις καί
δυνάμεις διά τήν συγκρότησιν, τήν ἀνάπτυξιν καί τήν δρᾶσιν τῶν ἐνόπλων τμημάτων τῆς
κομμουνιστικῆς ἐπαναστάσεως.
Τά ἔνοπλα ταῦτα τήματα ἦτο δύο εἰδῶν:
(1) Τά ἔχοντα «ἐθνικοαπελευθερωτικήν» μετωπικήν ἐμφάνισιν καί σύνθεσιν καί
(2) Τά ἔχοντα μέν «ἐθνικοαπελευθερωτικήν» ἐμφάνισιν, ἀλλά αὐστηροτάτην σύνθεσιν
ἀποκλειστικῶς ἀπό μέλη τοῦ Κ.Κ.Ε.
Ἀπό ἀπόψεως ὅμως ἀσκουμένου ἐλέγχου ὑπό τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς ταῦτα οὐδεμία διαφορά
ὑπῆρχεν. Καί τά μέν καί τά δέ ἐτέλουν ὑπό τόν ἀπόλυτον ἔλεγχον τοῦ Κ.Κ.Ε..
Ἡ διαφορά ὑπῆρχεν ὡς πρός τούς σκοπούς καί ἀποστολήν ἑκάστου τούτων, ὡς θά
ἴδωμεν.

(α) Ὁ «Ἑλληνικός Λαϊκός Ἀπελευθερωτικός Στρατός» - Ε.Λ.Α.Σ.

Τό ἔνοπλον αὐτό Τμῆμα τοῦ Κ.Κ.Ε., ἐνεφανίσθη ὡς ὄργανον διεξαγωγῆς τῆς ἐνόπλου
πάλης τοῦ Ε.Α.Μ. κατά τῶν κατακτητῶν. Μέ ἄλλα λόγια, ὡς τό στρατιωτικόν τμῆμα τοῦ
«ἐθνικοαπελευθερωτικοῦ Μετώπου».
Εἰς τήν πραγματικότητα ὅμως ὁ Ε.Λ.Α.Σ., ἐξουσιαζόμενος ὑπό τοῦ Κ.Κ.Ε. ὅπως ἄλλως
τε καί τό Ε.Α.Μ., ἐχρησιμοποιεῖτο ὡς ἡ ἔνοπλος δύναμις διά τήν πραγματοποίησιν τῶν
πολιτικῶν ἐπιδιώξεων τοῦ Κ.Κ.Ε.. Ὁ «ἀγών κατά τῶν κατακτητῶν» τόν ὁποῖον
διαφημίζουν οἱ κομμουνισταί ὅτι δῆθεν διεξήγαγεν ὁ Ε.Λ.Α.Σ. ἦτο ἁπλῶς προπαγανδιστικόν
καί τακτικόν μέσον, διά τήν ἀπόκρυψιν τῆς πραγματικῆς ἀποστολῆς τοῦ Ε.Λ.Α.Σ., ὡς
ἐνόπλου δηλαδή δυνάμεως τῆς κομμουνιστικῆς ἐπαναστάσεως.
Διά τόν λόγον αὐτόν ἡ δρᾶσις τοῦ Ε.Λ.Α.Σ. κατά τῶν Γερμανῶν καθωρίζετο ὄχι βάσει
τῶν ἀναγκῶν καί τῶν συμφερόντων τοῦ κατά τῶν κατακτητῶν ἀγῶνος τοῦ Ἑλληνικοῦ
λαοῦ καί τῶν συμμάχων του, ἀλλά βάσει τῶν πολιτικῶν καί στρατιωτικῶν ἀναγκῶν του
Κ.Κ.Ε.. Περί αὐτοῦ ἔχομεν πλήν τῶν διά τῶν γεγονότων ἀποδείξεων καί τάς ὑπευθύνους
ὁμολογίας τῶν ἰδίων τῶν κομμουνιστῶν.
Ὁ Γιουγκοσλαῦος στρατηγός Βουκμάνοβιτς, γνωστός ὡς Τέμπο, ὅστις ἡγεῖτο τῶν
Γιουγκοσλαυϊκῶν κομμουνιστικῶν ἀνταρτικῶν τμημάτων εἰς τήν περιοχήν τῆς
Γιουγκολαυϊκῆς Μακεδονίας καί εἶχε διαρκεῖς ἐπαφάς μετά τῶν ἡγετῶν τῶν Κ.Κ.Ε., γράφει
εἰς τό βιβλίον του «Τό Κομμουνιστικόν Κόμμα τῆς Ἑλλάδος εἰς τόν εθνικοαπελευθερωτικόν
ἀγῶνα» τάς ἑξῆς ἀποκαλυπτικά:
«Περί τά μέσα τοῦ 1943 ἔγινε μία σύσκεψις στό ἐλεύθερο ἔδαφος τῆς Ἑλλάδος τῶν
ἀντιπροσώπων τοῦ Κ.Κ.Ε. Σιάντου καί Ἰωαννίδη μέ τούς ἀντιπροσώπους τῶν
Κομμουνιστικῶν κομμάτων τῆς Γιουγκοσλαυΐας καί τῆς Ἀλβανίας. Στή σύσκεψη αὐτή ὁ
Σιάντος καί ἰωαννίδης ὑποστήριξαν τά ἑξῆς:
Ἡ εἰδική κατάσταση τῆς Ἑλλάδος χαρακτηρίζεται ἀπό τό γεγονός ὅτι σημαντικό τμῆμα
τοῦ πληθυσμοῦ της βρίσκεται συγκεντωμένο στίς μεγάλες πόλεις. Ἐκεῖνος συνεπῶς πού
κατέχει τήν ἐξουσία στίς πόλεις αὐτές εἶναι ἐξασφαλισμένο ὅτι θά μπορεῖ νά τήν ἀσκεῖ σέ
ὁλόκληρη τή χώρα. Γιά τό λόγο αὐτό ἡ ἡγεσία τοῦ κινήματος καθώρισε τήν πολιτικήν της
στά στρατιωτικά ζητήματα μέ βάση τήν εἰδική αὐτή κατάσταση. Ἔτσι καί οἱ ἐργάτες τῶν
πόλεων εἶναι ὀργανωμένοι σέ στρατιωτικές μονάδες, μέ ἀποστολή νά καταλάβουν τήν
ἐξουσία στήν κατάλληλη στιγμή, ὅταν δηλαδή οἱ δυνάμεις κατοχῆς θά ἐγκαταλείψουν τήν
Ἑλλάδα.

220
 Αἱ μονάδες τοῦ Ε.Λ.Α.Σ. πού στήν πλειοψηφία τους ἀποτελοῦνται ἀπό ἀγροτικά
στοιχεῖα εὑρίσκονται κοντά στίς πόλεις καί ἔχουν λάβη ἐντολήν νά κρατήσουν πάση θυσία
τίς θέσεις που ἔχουν κοντά στίς μεγάλες πόλεις, καί τήν κατάλληλη στιγμή, δηλαδή μετά
τήν ἀποχώρησιν τῶν στρατευμάτων κατοχῆς, νά βοηθήσουν τίς ἐργατικές μονάδες, νά
καταλάβουν τήν ἐξουσία῾ Ἀποτέλεσμα μοιραῖον τῆς γραμμῆς αὐτῆς - γράφει ὁ Τέμπο - ἦτο
ἡ πολεμική ἀδράνεια τῶν μονάδων τοῦ Ε.Λ.Α.Σ., ἐκτός ἄν τους ἐπετίθεντο οἱ γερμανοί».
Μιά ἄλλη ἐπίσης ἀποκαλυπτική παρομοία ὁμολογία προέρχεται ἀπό τό ἀνώτατον
στρατιωτικόν, πολιτικόν καί δημοσιογραφικόν στέλεχος τοῦ Κ.Κ.Ε., τόν Κώστα
Καραγιώργη. Οὖτος εἰς ἕνα ἐμπιστευτικόν σημείωμά του πρός τόν Ν. Ζαχαριάδην, ὑπό
ἡμερομηνίαν 18 Μαρτίου 1948, τό ὀποῖον περιῆλθεν εἰς τάς ἀρχάς, γράφει τά ἑξῆς:
«Ἀπό τήν πεῖρα τοῦ 1943, γράφει ὁ Καραγιώργης, εἶχα τή γνώμη ὅτι τραβήξαμε σέ
πολύ στραβό δρόμο. Κατά πρῶτο σέ γενική τακτική, νά ὑποχωροῦμε πάντα μπροστά στόν
προελαύοντα ἐχθρό, μή λυπούμενοι τό ἔδαφος πού χάνουμε. Νά διατηρήσουμε τίς
δυνάμεις μας ἀκέραιες γιά τούς μελλοντικούς σκοπούς μας» ἔτσι μοῦ τήν διετύπωσε ὁ
Σιάντος. Ἀλλά καί σἄν γενική νοοτροπία ἦταν ραχάτι, καλοπέρασμα, πολιτικολογία καί
πολεμικός συμβιβασμός στήν οὐσία μέ τόν κατακτητή».
Ὁ πολεμικός συμβιβασμός τοῦ Ε.Λ.Α.Σ. μέ τάς δυνάμεις κατοχῆς εὗρεν τήν
συγκεκριμένην του ἔκφρασιν εἰς τήν συνομολόγησιν ἐγγράφων συμφωνιῶν μεταξύ
τμημάτων τοῦ Ε.Λ.Α.Σ. καί Γερμανῶν. Τοιαύτας προδοτικάς συμφωνίας ἀναφέρομεν τήν
συμφωνίαν τῆς 1ης Σεπτεμβρίου 1944, δυνάμει τῆς ὁποίας ὁ Ε.Λ.Α.Σ. ἀνελάμβανε τήν
ὑποχρέωσιν νά μή παρενοχλήσῃ τούς ἀποχωροῦντες Γερμανούς, εἰς ἀντάλλαγμα δέ οἱ
Γερμανοί ὑπεσχέθησαν νά τοῦ παραδώσουν τήν Θεσσαλονίκην, ὅπως καί πράγματι
συνέβη. Παρόμοιον σύμφωνον ὑπεγράφη καί εἰς Πελοπόννησον εἰς Κολλίνας Ἀρκαδίας τήν
30-3-1944 μεταξύ τοῦ Διοικητοῦ τῶν ΕΣ-ΝΤΕ Πελοποννήσου καί τοῦ 6ου Συντάγματος τοῦ
Ε.Λ.Α.Σ.
Τήν σύναψιν τῶν συμφωνιῶν ὁμολόγησεν ἐπισήμως καί ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., πολύ
ἀργότερον ὅμως, τό 1950, ὅταν ὁ ἀγών ἀλληλοεξοντώσεως τῶν ἡγετῶν τοῦ Κ.Κ.Ε., εἶχε
φθάσει εἰς τό κατακόρυφον.
(Βλ. εἰς 3ον τεῦχος, εἰδικήν μελέτην ὑπό τόν τίτλον «τό Κ.Κ.Ε. κατά τήν κατοχήν»).
Διά τό ὅτι ὁ Ε.Λ.Α.Σ. ἐχρησιμοποιήθη καί ἔδρασεν ὡς τό ἔνοπλον τμῆμα τῆς
κομμουνιστικῆς ἐπαναστάσεως δέν δύναται νά ὑπάρξῃ οὐδεμία ἀξία λόγου ἀμφιβολία.
Ἄλλως τε καί ὁ Ν. Ζαχαριάδης εἰς τήν εἰσήγησίν του ἐνώπιον τῆς 12ης Ὁλομελείας τῆς Κ.Ε.
τοῦ Κ.Κ.Ε. (25-27 Ἰουνίου 1945) ἐβεβαίωσε τοῦτο κατά τόν πλέον κατηγορηματικόν
τρόπον, εἰπῶν:
«Χωρίς κανένα δισταγμό μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι ὁ ἔνοπλος ὀργανωμένος ἀγῶνας (σ.σ.
δηλ. ὁ τοῦ Ε.Λ.Α.Σ.) ἀπετέλεσε τήν ἀρχήν τῆς λαϊκῆς ἐπανάστασης στήν Ἑλλάδα».
(Βλ. εἰς «Δέκα Χρόνια Ἀγῶνες 1935-1945», σελ. 269, εἰσήγησιν Ν. Ζαχαριάδη εἰς τήν
ην
12 ὁλομέλειαν τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.)

(β) Ἡ ὀργάνωσις Προστασίας Λαϊκοῦ Ἀγῶνος – Ο.Π.Λ.Α.

Τό εἰδικόν αὐτό ἔνοπλον τμῆμα τοῦ Κ.Κ.Ε., ἀπεφασίσθη νά συγκροτηθῇ περί τό τέλος
τοῦ 1942, κατ’ ἐφαρμογήν τῶν ἀποφάσεων τῆς 2ας Πανελλαδικῆς Συνδιασκέψεώς του
(Δεκέμβριος 1942) περί ὀργανωτικῆς καί τεχνικῆς προετοιμασίας τοῦ Κ.Κ.Ε. διά τήν
δυναμικήν ἐπικράτησίν του.
Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., ἐθεώρησε σκόπιμον νά συγκροτήσῃ ἕνα ἰδιαίτερον ἔνοπλον
τμῆμα, ἀποτελούμενον ἀποκλειστικῶς καί μόνον ἀπό μέλη τοῦ κόμματος, τά πλέον
μαχητικά καί ἀφοσιωμένα, τό ὁποῖον νά χρησιμοποιοῦν αἱ κομμουνιστικαί ὀργανώσεις,
κυρίως τῶν πόλεων, διά τήν δολοφονίαν παντός ἀτόμου θεωρουμένου ὡς πολιτικοῦ
ἀντιπάλου τοῦ Κ.Κ.Ε. Τό ἔργον αὐτό ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., ἀναμφισβητήτως τό ἤσκησε
μέχρι τότε διά τῶν δυνάμεων τοῦ Ε.Λ.Α.Σ. καί τῶν ὀργανώσεων τοῦ Ε.Α.Μ., ἀλλά μέ
ρυθμόν ἀνταποκρινόμενον εἰς τήν πολιτικήν σκοπιμότητα καί τήν κατάστασιν τῶν

221
δυνάμεων τάς ὁποίας διέθετεν. Εἰς τό τέλος ὅμως τοῦ 1942 τό Κ.Κ.Ε. εἶχε διαπιστώσει ὅτι
ἀφ’ ἑνός μέν αἱ δυνάμεις του εἶχον αὐξηθῇ σοβαρῶς καί ἤλεγχον σχεδόν ἐξ ὁλοκλήρου τήν
ὕπαιθρον, ἀφ’ ἑτέρου ὅμως ὅτι ἡ ἀντίδρασις τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ κατά τῆς διά τοῦ Ε.Α.Μ.
καί τοῦ Ε.Λ.Α.Σ. ἀσκουμένης τρομοκρατίας ἤρχισε νά μεταβάλλεται ἀπό παθητική εἰς
ἐνεργητικήν. Ἐπί πλέον δέ, εἶχον φανεῖ τά πρῶτα σοβαρά σημεῖα τά προδικάζοντα τήν
ἥτταν τῶν δυνάμεων τοῦ ἄξονος καί συνεπῶς ἡ ἀποχώρησίς των ἐξ Ἑλλάδος δέν ἦτο παρά
ζήτημα χρόνου. Οἱ παράγοντες οὗτοι τούς ὁποίους ἐστάθμισεν ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. τήν
ὠδήγησαν εἰς τήν ἀπόφασιν ὅτι θά ἔπρεπε νά λάβῃ ὅλα τά ὀργανωτικά καί τεχνικά μέτρα
ὥστε νά ἐπιβάλῃ τό κομμουνιστικόν σύστημα. Μεταξύ τῶν μέτρων αὐτῶν ἔκρινεν ὅτι ἔδει
νά δημιουργήσῃ ἕν ἔνοπλον τμῆμα τό ὁποῖον νά ἀνήκῃ ἀποκλειστικῶς εἰς τόν κομματικόν
μηχανισμόν καί τό ὁποῖον νά χρησιμοποιῇ ἀφ’ ἑνός μέν διά τήν «ἐκκαθάρισιν τῶν ταξικῶν
του ἐχθρῶν» καί ἀφ’ ἑτέρου διά τήν περιφρούρησιν τῶν κομματικῶν του στελεχῶν. Τήν
ὀργάνωσιν ταύτην τήν ὠνόμασε «Ὀργάνωσιν Προστασίας Λαϊκοῦ Ἀγῶνα» γνωστήν ὡς
Ο.Π.Λ.Α., ἡ ἀνάμνησις τῆς ὁποίας καί σήμερον ἀκόμη προκαλεῖ ἀνατριχιαστικήν φρίκην διά
τούς ζήσαντας κατά τήν κατοχήν.
Αἱ ἀποφάσεις τῆς 2ας Πανελλαδικῆς Συνδιασκέψεως τοῦ Κ.Κ.Ε. (Δεκέμβριος 1942)
δίδουν τήν κατωτέρω γραμμήν διά τήν ὀργανωτικήν καί τεχνικήν προετοιμασίαν τοῦ
Κ.Κ.Ε.:
«Καί τώρα ἄς περάσουμε στήν εἰδική καί τεχνική προετοιμασία. Τί ἐννοοῦμεν μ’ αὐτό;
Ὄτι χρειάζεται νά τσακισθεῖ ἡ τεχνική δύναμη στόν ὀργανωμένο λαό νά νικήσει. Τί πρέπει
νά κάνουμε; Νά ὀργανώσουμε καί μεῖς τίς δικές μας κομματικές καί λαϊκές δυνάμεις
στρατιωτικά καί νά τίς ἐφοδιάσουμε μέ τά ἀναγκαῖα μέσα. Αὐτό σημαίνει ὅτι ἀπό τό ἕνα
μέρος νά ὀργανωθοῦμε ὅσο μποροῦμε καλύτερα στίς μαχητικές μας ὀργανώσεις γιά νά
κάνουμε χρήση τῆς δύναμης αὐτῆς ὅταν καί ὅσο χρειαστεῖ καί ἀπό τ΄ ἄλλο νά
ἐνισχύσουμε ὅσο μποροῦμε τόν ἀνταροπόλεμο πού εἶναι κι’ ὅλας ἕνας ἡρωϊκός καί πολύ
ἀποτελεσματικός ἔνοπλος ἀγῶνας».
(Βλέπε «Δέκα Χρόνια ἀγῶνες 1935-1945» σελ. 153, 154», 2α Πανελλαδική
Συνδιάσκεψις τοῦ Κ.Κ.Ε.).
Εἰς ἐφαρμογήν τῆς γραμμῆς αὐτῆς ἐδημιουργήθη τό εἰδικόν ἔνοπλον τμῆμα τοῦ Κ.Κ.Ε.,
ἡ ὁνομασθεῖσα Ο.Π.Λ.Α. Αὕτη ἐχρησιμοποιήθη διά νά «τσακισθεῖ ἡ τεχνική δύναμη τοῦ
ἐχθροῦ» δηλαδή πᾶν ἄτομον τό ὁποῖον δέν εἶχεν προσχωρήσει εἰς τάς ὑπό τοῦ Κ.Κ.Ε.
δημιουργηθείσας ὀργανώσεις. Σύνθημα δράσεως τῆς Ο.Π.Λ.Α. ἦτο: νά ἐξοντωθῆ πᾶς
ἀστός θεωρούμενος ὡς ἀντίπαλος τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ἰδιαιτέρως τά στελέχη τοῦ κρατικοῦ
μηχανισμοῦ, τῶν πολιτικῶν ἀστικῶν κομμάτων, τοῦ ἐθνικοῦ στρατοῦ καί τῶν μἠ
κομμουνιστικῶν ἀντιστασιακῶν ὀργανώσεων. Αὐτό τό ἐγκληματικόν ἔργον εἶχε νά
ἐπιτελέσῃ ἡ Ο.Π.Λ.Α. καί διά τόν ὁποῖον ἔκανεν ὅ,τι ἠδυνήθη καί δέν ἠδυνήθη. Ἔδρασε
δηλαδή ὡς ἔνοπλον τμῆμα τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. κατά τῶν Ἑλλήνων, μέ κριτήριον τήν
ἐξυπηρέτησιν τῶν πολιτικῶν ἐπιδιώξεων τοῦ Κ.Κ.Ε. καί οὐχί τήν ἐξυπηρέτησιν τῆς ἐθνικῆς
ἀντιστάσεως.

(γ) Ἡ Ἐθνική Πολιτοφυλακή Ε.Π.

Καί τό ἔνοπλον αὐτό τμῆμα ἐδημιουργήθη ὑπό τοῦ Κ.Κ.Ε., ὁλίγους μῆνας πρό τῆς
ἀποχωρήσεως τῶν Γερμανῶν ἐξ Ἑλλάδος καί ἀμέσως μετά τήν συγκρότησιν τῆς Πολιτικῆς
Ἐπιτροπῆς Ἐθνικῆς Ἀπελευθερώσεως (Π.Ε.Ε.Α.) (12 Μαρτίου 1944) περί τά τέλη δηλ.
Ἀπριλίου 1944. Σκοπός τῆς δημιουργίας του δέν ἦτο ἡ «πάλη κατά τῶν δυνάμεων
κατοχῆς» ἀλλά ἡ «περιφρούρησις καί ὑπεράσπισις τῶν λαϊκῶν ἐλευθεριῶν καί τῶν
δημοκρατικῶν κατακτήσεων τοῦ Ἑλληνικοῦ Λαοῦ» κατά τήν κομμουνιστικήν
φρασεολογίαν. Ἡ διατύπωσις αὕτη ἑρμηνευομένη εἰς τήν ἁπλήν γλῶσσαν σημαίνει ὅτι Ε.Π.
ἦτο τό ἔνοπλον τμῆμα τό ὁποῖον συνεκρότησεν τό Κ.Κ.Ε. διά τήν ὑπεράσπισιν καί
διατήρησιν τοῦ κομμουνιστικοῦ καθεστῶτος, τήν ἐπιβολήν τοῦ ὁποίου ἐθεώρει βεβαίαν εἰς
ὅλην τήν Ἑλλάδα ἅμα τῇ ἀποχωρήσει τῶν Γερμανῶν. Μέ ἄλλα λόγια ἡ εἰδική

222
κομμουνιστική ἀστυνομία εἰς τήν ὁποίαν θά ἐστηρίζετο τό κομμουνιστικό καθεστώς, κατά
τό πρότυπον τῆς σοβιετικῆς ἀστυνομίας.
Λόγῳ τῆς εἰδικῆς ἀποστολῆς τοῦ σώματος αὐτοῦ, τοῦτο ἀπετελεσθη κατόπιν
αὐστηροτάτης ἐπιλογῆς, μόνον ἐκ μελῶν τοῦ Κ.Κ.Ε., ἐπικεφαλῆς δέ τῶν μονάδων του
ἐτοποθετήθησαν κομμουνιστικά στελέχη τῆς ἀπολύτου ἐμπιστοσύνης τῆς ἡγεσίας τοῦ
Κ.Κ.Ε. Εἰς τό σῶμα αὐτό διετέθησαν κατ’ ἀρχήν ὅλαι αἱ δυνάμεις τῆς Ο.Π.Λ.Α. καί κατ’
ἐπιλογήν στελέχη καί μέλη τοῦ Κ.Κ.Ε., ὑπηρετοῦντα εἰς τόν Ε.Λ.Α.Σ.
Ἡ Ε.Π. ὑπήχθη ἀπό διοικητικῆς ἀπόψεως εἰς τήν Γραμματείαν τῶν ἐσωτερικῶν τῆς
Π.Ε.Ε.Α. (Ὑπουργεῖον Ἐσωτερικῶν), τήν ὁποίαν κατεῖχεν ὁ γραμματεύς τοῦ Κ.Κ.Ε. Γ.
Σιάντος καί οὕτω ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. τήν ἤλεγχε διττῶς.
Ἡ δρᾶσις τῆς Ε.Π. καί ἰδιαιτέρως κατά τήν περίοδον τῆς κομμουνιστικῆς Δεκεμβριανῆς
ἐπαναστάσεως ἐπεβεβαίωσε τόν χαρακτῆρα της ὡς ἐνόπλου τμήματος διά τήν ἐπιβολήν
καί τήν προστασίαν τοῦ κομμουνιστικοῦ καθεστῶτος.

6. Ο «ΠΡΩΤΟΣ ΓΥΡΟΣ» ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

Τό Κ.Κ.Ε. διά τῆς ἐθνικοαπελευθερωτικῆς μετωπικῆς τακτικῆς, ἐπέδωκεν ὡς

προελέχθη, νά ἐξασφαλίση τάς προϋποθέσεις διά τήν δυναμικήν του ἐπικράτησιν.
Αἱ ἐθνικοαπελευθερωτικαί ὀργανώσεις τάς ὁποίας ἐδημιοιύργησε καί τά ἔνοπλα
τμήματά του, ἐχρησιμοποιήθησαν ὡς τά ὄργανα καί τά μέσα τῆς κομμουνιστικῆς
ἐπαναστάσεως κατά τήν διάρκειαν τῆς Κατοχῆς.
Τό Κ.Κ.Ε. μέχρι τῶν ἀρχῶν τοῦ 1943, ὑπό τό προσωπεῖον τοῦ ἐθνικοαπελευθερωτικοῦ
ἀγῶνος, εἶχεν ἐξασφαλίσει τάς περισσοτέρας προϋποθέσεις εἰς τό ἐσωτερικόν τῆς Ἑλλάδος
διά τήν ἔναρξιν καί τήν ὁλοκλήρωσιν τῆς κομμουνιστικῆς ἐπαναστάσεως, ἦτοι:
(α) Εἶχεν ὑπό τόν ἀπόλυτον ἔλεγχόν του ὠργανωμένας ἐνόπλους δυνάμεις, τόν
Ε.Λ.Α.Σ. καί τήν Ο.Π.Λ.Α. διά τῶν ὁποίων ἤλεγχε τάς περισσοτέρας περιοχάς τῆς ὑπαίθρου
καί ἠδύνατο νά τάς χρησιμοποιήση ἐναντίον τῶν σποραδικῶν καί μεμονωμένων ἐνόπλων
μή κομμουνιστικῶν ἀντιστασιακῶν δυνάμεων.
(β) Διέθετε τάς ὀργανώσεις τῆς Ε.Α. τοῦ Ε.Α.Μ. καί ἀπό τοῦ Φεβρουαρίου 1943 καί τῆς
Ε.Π.Ο.Ν., εἰς τάς ὁποίας εἶχεν ἐντάξει εὑρείας μάζας τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ, τάς ὁποίας ὅμως
παρ’ ὅλον ὅτι εἰς τήν μεγάλην των πλειοψηφίαν δέν ἦσαν κομμουνισταί, ἐν τοῦτοις
ἠδύνατο νά τάς κινητοποιῇ, τινας μέν διότι τάς ἐπηρέαζε πολιτικῶς, ἄλλας δέ διότι
ἐτρομοκράτει τά μέλη των διά τῆς ἀπειλῆς τοῦ θανάτου καί τῆς δημεύσεως τῶν
περιουσιῶν των.
(γ) Εἶχεν ἐξασφαλίσει πλουσιώτατα οἰκονομικά μέσα, διά τῶν φορολογιῶν τάς ὁποίας
ἐπέβαλε, διά τῶν δημεύσεων καί τοῦ συστηματικοῦ «πλατσικολογήματος» τῶν περιουσιῶν
τῶν ἀντιπάλων του, διά τῶν εἰσφορῶν τάς ὁποίας ἐλάμβανε ἐκ τῶν «μαυραγορητῶν»
μεγαλεμπόρων, δίδον εἰς ἀντάλλαγμα «συγχωροχάρτι» συναλλαγῆς καί συνεργασίας μετά
τοῦ κατακτητοῦ, ἐκ τοῦ «μαυρεμπορίου», τό ὁποῖον τό ἴδιον διεξήγαγε καί ἐκ τῶν
σοβαρῶν οἰκονομικῶν ἐνισχύσεων τάς ὁποιας ἐλάμβανε ἐκ μέρους τῶν Δυτικῶν συμμάχων
καί εἰδικῶς παρά τῆς Ἀγγλίας. Τό Κ.Κ.Ε. εἶχε καταστεῖ ὁ ἰσχυρότερος οἰκονομικός παράγων
τῆς ἐποχῆς ἐκείνης.
(δ) Διέθετε πλούσια ἐκδοτικά μέσα καί εἶχεν ἐξασφαλίσει τήν ἔκδοσιν εἰς χιλιάδας
ἀντιτύπων τῶν κεντρικῶν κομματικῶν ὀργάνων καί πληθώρας περιφερειακῶν κομματικῶν
καί κυρίως ἐαμικῶν ἐντύπων.
Οὕτω, εἶχε τό μονοπώλιον τῆς προπαγάνδας, εἰς τάς συνθήκας μάλιστα τῆς κατοχῆς
πού ὁ πληθυσμός «δίψαγε» γιά νέα.
Ἀπό ἀπόψεως δέ ἐξωτερικῶν παραγόντων εἶχεν ὑπέρ αὐτοῦ:
- Τό γεγονός ὅτι, άπολαμβάνον τῆς ὑλικῆς ὐποστηρίξεως τῶν Δυτικῶν συμμάχων καί
διαφημίζον ταύτην, εἶχε δημιουργήσει τήν ἐντύπωσιν ὅτι ἀπελάμβανε καί τῆς πολιτικῆς
αὐτῶν ὑποστηρίξεως και εἰς αὐτό συνέβαλεν ἡ ἐπ’ αὐτοῦ σιωπή τῶν Δυτικῶν συμμάχων.

223
 - Τό ὅτι εἰς τάς ἐνόπλους ἑλληνικάς δυνάμεις τοῦ ἐξωτερικοῦ εἶχε διεισδύσει διά
στελεχῶν καί μελῶν του, ἀποσταλλέντων ἐξ Ἑλλάδος, τάς εἶχε διαβρώσει καί ἠδύνατο νά
ὑπολογίζῃ εἰς τήν ὑποστήριξίν των ἤ τοὐλάχιστον τήν οὐδετερότητά των, ἅμα τῇ ἀφίξει
των εἰς Ἑλλάδα.
Κατόπιν τῆς ἀνωτέρω κομμουνιστικῶν ἐπιτευγμάτων ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., διά τῆς 2ας
Πανελλαδικῆς Συνδιασκέψεως τόν Δεκέμβριον 1942, ἀπεφάσισε τῆν λῆξιν ὅλων τῶν
τεχνικῶν καί ὀργανωτικῶν μέτρων τῶν ἀπαραιτήτων διά τήν ἔναρξιν καί τήν διεξαγωγή
τῆς κομμουνιστικῆς ἐπαναστάσεως.
«Στή συγκεκριμένη στιγμή - τονίζει ἡ εἰσηγησις τῆς 2ας Πανελλαδικῆς Συνδιασκέψεως -
στό κόμμα μας μπαίνει ἡ ἐκπλήρωση καθηκόντων ἱστορικῆς σημασίας. Ἀλλά τί ἐννοοῦμε
ὀργανωτική καί τεχνική προετοιμασία; Ἐννοοῦμε ὅλα ὅσα χρειάζονται ἀπό τήν ἄποψη τῆς
γενικῆς προετοιμασίας, τῆς γενικῆς καί εἰδικῆς ὀργάνωσης τῶν λαϊκῶν καί κομματικῶν
δυνάμεων, ἔτσι ὥστε νά εἶναι δυνατή ἡ πραγματοποίηση τῶν ἀμέσων πολιτικῶν σκοπῶν
στό ἀκέραιο καί τήν ὥρα πού χρειάζεται, χωρίς καμμιά καθυστέρηση».
(Βλέπε εἰς «Δέκα Χρόνια Ἀγῶνες 1935-1945», σελ. 152, εἰσήγησιν εἰς 2αν Πανελλαδικήν
Συνδιάσκεψιν).
Ποῖοι ἦσαν οἱ ἄμεσοι πολιτικοί σκοποί τοῦ Κ.Κ.Ε., οἱ ὁποῖοι ἔπρεπε νά
πραγματοποιηθοῦν εἰς τό ἀκέραιον, ὅπως τονίζει ἡ ἀνωτέρω εἰσήγησις; Τούς σκοπούς
αὐτούς τούς προσδιορίζουν αἱ ἀποφάσεις τῆς προμνησθείσης Πανελλαδικῆς
συνδιασκέψεως καί δέν εἶναι ἄλλοι παρά ἡ πραγματοποίησις τοῦ ἀμέσου στρατηγικοῦ
σκοποῦ τοῦ Κ.Κ.Ε., ὅπως οὗτος εἶχε διατυπωθῆ ὑπό τῆς 6 ης ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ
Ἰανουαρίου 1934:
«Ἡ «ἀστικοδημοκρατική ἐπανάστασις», ὡς πρῶτον στάδιον τῆς ὁλοκληρώσεως τῆς
κομμουνιστικῆς ἐπαναστάσεως.
«Ἡ πραγματοποίηση τοῦ ἄμεσου πολιτικοῦ σκοποῦ τοῦ κόμματός μας - γράφουν αἱ
ἀποφάσεις τῆς 2ας Πανελλαδικῆς Συνδιασκέψεως - ἀποτελεῖ στή συγκεκριμένη στιγμή τή
μοναδική ἐπαναστατική θέση. Μόνον αὐτή ἀνοίγει πλατειά τό δρόμο γιά τήν
πραγματοποίηση τῶν στρατηγικῶν σκοπῶν τοῦ κόμματός μας, τήν ἐγκαθίδρυση τῆς λαϊκῆς
δημοκρατίας μέ τό περιεχόμενο πού δίνει σ’ αὐτή ἡ 6η ὁλομέλεια τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς
τοῦ Γενάρη 1934 καί πού στηριγμένη στήν ἀποφασιστική ὑποστήριξη τῆς ἐργατικῆς τάξης
καί τῶν συμμάχων της, τήν ἀγροτιά, τίς λαϊκές μᾶζες τῆς πόλεως καί τά ἀντίστοιχά τους
λαϊκά ὄργανα, ἀποτελεῖ σταθμό γιά τή προοδευτική ἐκμηδένιση τῶν ἐμποδίων στήν
ἀνάπτυξη τῶν παραγωγικῶν δυνάμεων τοῦ τόπου, τό γρηγορότερο πέρασμα στό
σοσιαλιστικό τρόπο παραγωγῆς»
(ἔνθα ἀνωτέρω σελ. 168).
Εἰς αὐτόν τόν σκοπόν ἔτεινεν ἡ δραστηριότης τοῦ Κ.Κ.Ε. καί αὐτόν τόν σκοπόν δέν
ἔχασε ἀπό τά μάτια της ἡ ἡγεσία του. Ἡ «ὥρα» διά πραγματοποίησιν εἰς τό «ἀκέραιον»
τῶν πολιτικῶν του σκοπῶν ἐπλησίαζε, διότι ἀπό τοῦ τέλους τοῦ 1942 εἶχε πλέον καταστεῖ
βεβαία ἡ ὑπό τῶν συμμάχων συντριβή τῶν δυνάμεων τοῦ ἄξονος καί τό Κ.Κ.Ε. εἶχε
καθορίσει ὅτι ἅμα τῇ ἀπελευθερώσει ἔπρεπε ἡ Ἑλλάς νά εἶναι «Λαϊκή Δημοκρατία» δηλαδή
νά ἔχῃ τήν πολιτικήν ἐξουσία τό Κ.Κ.Ε..
Ἡ ἀπό τοῦ τέλους τοῦ 1942 ἀκολουθηθεῖσα πολιτική τακτική τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπέβλεπεν εἰς
τήν πραγματοποίησιν τοῦ ἀνωτέρω στρατηγικοῦ του σχεδίου. Ἡ πολιτική τακτική τοῦ
Κ.Κ.Ε. συνίστατο τά ἑξῆς:
(α) Νά μή ὑπάρχῃ ἄλλη ἐθνικοαπελευθερωτική ὀργάνωσις, πλήν ἐκείνων τάς ὀποίας
εἶχε δημιουργήσει τό Κ.Κ.Ε..
(β) Νά ἐντάξῃ εἰς τάς μετωπικάς του ὀργανώσεις εὐρείας μάζας τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ.
(γ) Νά ἀπομονώσῃ πολιτικῶς πάντα τά ἀστικά κόμματα καί νά ἐξοντώσῃ πάντα τά
στελέχη του, ὅσα δέν ἡδυνήθη νά θέσῃ ὑπό τήν ἐπιρροήν του.
(δ) Νά ἐξοντώσῃ πᾶν ἄλλο ἀντιστασιακόν ἔνοπλον τμῆμα, μή ὑπαχθέν ὑπό τόν
ἔλεγχόν του.

224
 (ε) Νά μή στερηθῇ τῆς βοηθείας τῶν Δυτικῶν Συμμάχων καί νά ἐξασφαλίσῃ τήν
πολιτικήν των ὑποστήριξιν ἤ τουλάχιστον τήν ἀνοχήν των.
(στ) Νά περιαγάγει εἰς χρεωκοπίαν τήν εἰς τό ἐξωτερικόν Ἐλληνικήν Κυβέρνησιν, ὥστε
αὕτη μεταξύ τῶν συμμάχων, νά θεωρῆται ὅτι δέν ἐκπροσωπεῖ οὐδεμίαν πολιτικήν δύναμιν
ἐν Ἑλλάδι.
Ἀπό τῶν ἀρχῶν τοῦ 1943 ἡ πολιτική δραστηριότης τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐκινήθη πρός τάς
ἀνωτέρω κατευθύνσεις, δηλαδή πρός τήν συστηματικήν προπαρασκευήν, διά τήν βιαίαν
κατάληψιν τῆς ἐξουσίας.
Εἰς ἐνίσχυσιν τῶν προετοιμασιῶν τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ὅλων τῶν Κ.Κ. ἦλθε περί τά μέσα τοῦ
1943, ἡ ἡγεσία τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ, διά τῆς ἀναγγελίας τῆς ἀποφάσεώς της περί
«διαλύσεως» τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς (22 Μαΐου 1943).
Ὅλα τά εἰς τάς ὑπό κατοχήν χώρας δρῶντα Κ.Κ. ὡς προελέχθη, εἶχον καλυφθεῖ ὑπό
ἐθνικοαπελευθερωτικόν προσωπεῖον καί ἐνδιαφέροντο νά τό διατηρήσουν, τοὐλάχιστον
ἔναντι τῶν Δυτικῶν Συμμάχων. Σκοπός ἦτο καί τῆς ὑλικῆς βοηθείας τῶν συμμάχων νά μή
στερηθῶσιν ἀλλά καί τῆς πολιτικῆς των ὑποστηρίξεως νά τύχουν, ἤ τουλάχιστον νά
ἐξασφαλίσουν τήν ἀνοχήν των.
Ἡ δρᾶσις των ὅμως εἶχεν ἀρχίσει νά ἀνησυχεῖ τούς Δυτικούς Συμμάχους, διότι αὕτη
ἀπεκαλύπτετο ὅλο καί περισσότερον, ὅτι οὔτε ἐθνικοαπελευθερωτική ἦτο οὔτε
φιλοσυμμαχική, ἀλλά ὑπηρέτει τόν σοβιετικόν ἰμπεριαλισμόν. Ἡ Μόσχα διά νά καθησυχάσῃ
τους συμμάχους της καί διά νά πραγματοποιήσῃ τούς σκοπούς της μέσῳ τῶν πρακτορείων
της, τῶν κατά χώρας Κ.Κ., τά ὀποῖα συνεκέντρουν δυνάμεις διά νά ἁρπάξουν τήν
ἐξουσίαν, ἀνεκοίνωσεν ὅτι - δῆθεν - διαλύει τήν Κ.Δ. καί ἑπομένως «παραιτεῖται» τῆς
καθοδηγήσεως τῶν κατά χώρας Κομμουνιστικῶν Κομμάτων.
Διά τοῦ τρόπου αὐτοῦ ὁ κομμουνισμός θά ἐπραγματοποίει τόν στρατηγικόν του
σκοπόν. Διότι διά τῶν Κ.Κ. τά ὁποῖα θά ἀνερριχῶντο εἰς τήν ἐξουσίαν, ὁ σοβιετικός
ἰμπεριαλισμός θά ἐξησφάλιζε τήν κατάκτησιν τῶν ὑπό τήν κατοχήν τοῦ ἄξονος ἐθνῶν, καί
ταυτοχρόνως θά ἠδύνατο νά ἰσχυρίζεται εἰς τούς Δυτικούς Συμμάχους της ὅτι αὕτη εἶναι
ξένη πρός τά Κ.Κ., ἀφοῦ δέν ἀσκεῖ οὐδένα ἔλεγχον ἐπ’ αὐτῶν.
Ἡ «χειρονομία» αὕτη τῆς Μόσχας τῆς δῆθεν διαλύσεως τῆς Κ.Δ. μεταφραζομένη εἰς
γραμμήν καθοδηγήσεως ἐσήμαινεν:
(α) Νά ἐξασφαλίσουν ὅλας τάς προϋποθέσεις ὥστε νά καταλάβουν τήν ἐξουσίαν εἰς
τάς χώρας εἰς τάς ὁποίας ἔδρον.
(β) Νά μή διακόψουν τάς σχέσεις των μετά τῶν Δυτικῶν Συμμάχων, προσποιούμενα
ὅτι ἡ δρᾶσις των, πρό παντός ἄλλου, ὑπηρετεῖ τόν κοινόν συμμαχικόν ἀντιαξονικόν ἀγῶνα.
Εἰς τούς δύο αὐτούς πόλους ἐκινήθη ἡ δραστηριότης καί τοῦ Κ.Κ.Ε., ὅπως καί τῶν
ἄλλων Κ.Κ..
Οὕτω, τό Κ.Κ.Ε., ἐνῷ ἀπό τό ἕν μέρος εἶχε ἐπιδοθῆ εἰς τήν διά πυρός καί σιδήρου
ἐξόντωσιν τῶν πολιτικῶν του ἀντιπάλων, ἀπό τό ἄλλο προέβαινε εἰς τήν συνομολόγησιν
συμφωνιῶν μετά τῶν συμμάχων καθησυχαστικοῦ χαρακτῆρος, τάς ὀποίας ὡς ἦτο
ἑπόμενον μετ’ ὁλίγον παρεβίαζεν. Καί συγκεκριμένως, τό Κ.Κ.Ε. ὑπέγραψε τά ἑξῆς
συμφωνίας τάς ὁποίας καί παρεβίασεν:

(Α) Τόν Ἰούλιον 1943 ὑπέγραψεν, ἐμφανισθέν ὡς Ε.Α.Μ.-Ε.Λ.Α.Σ., συμφωνίαν μετά

τοῦ συμμαχικοῦ Στρατηγείου.
Διά τῆς συμφωνίας ταύτης τό Κ.Κ.Ε. ἀνελάμβανε τήν ὑποχρέωσιν:
(ι) Νά μή εἰσέρχεται εἰς περιοχάς τάς ὁποίας κατεῖχον ἄλλαι ἀνταρτικαί ὀργανώσεις
(Ε.Δ.Ε.Σ. – Ε.Κ.Κ.Α.).
(ιι) Νά συνεργάζεται μετ’ αὐτῶν διά κοινῆς κατά τοῦ ἐχθροῦ δράσεως.
(ιιι) Νά μή παρεμποδίζῃ τήν σύστασιν ἀνταρτικῶν ὀργανώσεων.
(ιv) Νά μή προβαίνη εἰς πράξεις τρομοκρατίας καί βαρβαρότητος κατά τοῦ πληθυσμοῦ.

225
 Οὐδεμίαν ἀπό τάς ὑποχρεώσεις του ταύτης ἐτήρησε τό Κ.Κ.Ε.. Διαδοχικῶς τάς
παρεβίασε καί τελικῶς, τάς ἀρχάς τοῦ Ὀκτωβρίου 1943, ἐπετέθη ἀνάνδρως κατά τῶν
δυνάμεων τοῦ Ε.Δ.Ε.Σ., καθ’ ἥν στιγμήν αὗται ἀντεμετώπιζον εὑρείας κλίμακος
ἐκκαθαριστικάς ἐπιχειρήσεις τῶν Γερμανῶν. Σκοπός τῆς ἐπιθέσεως ἦτο ἡ διάλυσις τῶν
δυνάμεων τοῦ Ε.Δ.Ε.Σ. ὅστις ὅμως δέν ἐπραγματοποιήθη.

(Β) Τήν 23ην Φεβρουαρίου 1944, ὑπό τήν αἰγίδα τοῦ Συμμαχικοῦ Στρατηγείου,
ὑπεγράφη ἡ γνωστή συμφωνία τῆς Πλάκας τῆς Ἠπείρου, τήν ὁποίαν ἐπρότεινε τό ἴδιον τό
Κ.Κ.Ε. διά νά καθησυχάσῃ τούς Δυτικούς συμμάχους.
Τό Κ.Κ.Ε. ἀνελάμβανε τήν ὑποχρέωσιν:
(ι) Νά διακόψῃ ὁριστικῶς πᾶσαν ἐχθρικήν ἐνέργειαν κατά τοῦ Ε.Δ.Ε.Σ. και τῆς Ε.Κ.Κ.Α..
(ιι) Νά συνεργασθῇ μετά τῶν δύο αὐτῶν ἀνταρτικῶν ὁμάδων εἰς τόν ἀγῶνα κατά τῶν
δυνάμεων τοῦ κατακτητοῦ καί διά τήν ἐφαρμογήν τοῦ σχεδίου ἐπιχειρήσεων τοῦ
συμμαχικοῦ στρατηγείου «Κιβωτός Νῶε» (σχέδιον ἐπιχειρήσεων διά τήν ἀπελευθέρωσιν
τῆς Ἑλλάδος).
(ιιι) Νά ἀφήσῃ ἐλευθέρους ὅλους τούς αἰχμαλώτους καί τούς πολιτικούς ὁμήρους τούς
ὁποίους εἶχε συλλάβει καί νά καταργήσῃ τά στρατόπεδα συγκεντρώσεως τά ὁποῖα εἶχεν
εγκαταστήσει εἰς ὅλας τάς περιοχάς τῆς Ἑλλάδος.
Τό Κ.Κ.Ε., ἐνῶ ὑπέγραψε τήν ἀνωτέρω συμφωνία, μετ΄ ὁλίγας ἡμέρας τήν 12 ην
Μαρτίου 1944, προέβαινεν εἰς τήν ἀναγγελίαν της συγκροτήσεως μιᾶς δῆθεν
Κυβερνήσεως, τῆς ὀνομασθείσης Πολιτικῆς Ἐπιτροπῆς Ἐθνικῆς Ἀπελευθερώσεως
(Π.Ε.Ε.Α.).
Οἱ σκοποί ἦσαν προφανεῖς:
(ι) Νά δώσῃ τήν ἐντύπωσιν εἰς τούς συμμάχους ὅτι φορεύς τῆς πολιτικῆς ἐξουσίας ἐν
Ἑλλάδι δέν εἶναι μόνον τό Κ.Κ.Ε., ἀλλά αἱ δυνάμεις τῆς «ἐθνικῆς» ἀντιστάσεως, εἰς ἅς
ἁπλῶς συμμετεῖχε καί τό Κ.Κ.Ε.
(ιι) Νά ἀναγνωρισθῇ ἡ Π.Ε.Ε.Α. ὑπό τῶν συμμάχων ὡς η «μόνη νόμιμος καί
πραγματική Κυβέρνησις τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ» ἤ τουλάχιστον νά συμμετάσχῃ αὕτη εἰς τήν
ἐν τῶ ἐξωτερικῷ Ἐλληνικήν Κυβέρνησιν, λαμβάνουσα τά πλέον βασικά ὑπουργεῖα.
(ιιι) Νά θέσῃ ὑπό τήν ἐξουσία του τάς ἐν τῶ ἐξωτερικῷ ἑλληνικάς ἐνόπλους δυνάμεις,
ἤ τοὐλάχιστον νά τάς οὐδετεροποιήσῃ ἤ νά τάς ἀχρηστεύσῃ.
Καί πράγματι, μέ τό σύνθημα τῆς αναγνωρίσεως τῆς ψευδοκυβερνήσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. καί
ἐντός τῶν ἐνόπλων Ἑλληνικῶν δυνάμεων τοῦ ἐξωτερικοῦ, φράξιαι τοῦ Κ.Κ.Ε. παρεκίνησαν
ταύτας (τόν Ἀπρίλιον 1944) εἰς τό γνωστόν κίνημα, μέ καταστρεπτικάς συνεπείας διά τό
γόητρον τῆς Ἑλλάδος.
Ταυτοχρόνως, ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., παρά τάς δεσμεύσεις τάς ὁποίας εἶχεν ἀναλάβει διά
τῆς συμφωνίας τῆς Πλάκας, διέταξε τά τμήματα τοῦ Ε.Λ.Α.Σ., τά ὁποῖα καί ἐπετέθησαν
αἰφνιδιαστικῶς κατά τῶν δυνάμεων τῆς Ε.Κ.Κ.Α. τήν 15ην Ἀπριλίου 1944 διά νά
ἐκκαθαρίσουν τήν περιοχήν. Οἱ δυνάμεις τῆς Ε.Κ.Κ.Α. διελύθησαν, κατασφαγέντων τῶν
ἀνταρτῶν της καί κυρίως τῶν στελεχῶν της. Ἡ Ε.Κ.Κ.Α. ἐπροτιμήθη τότε ὐπό τοῦ Κ.Κ.Ε.,
διότι αὕτη ἦτο τό μόνον ἔνοπλον τμῆμα, τοῦ ὁποίου αἱ δυνάμεις εὑρίσκοντο πλησίων τῶν
Ἀθηνῶν. Τό Κ.Κ.Ε. ἔπρεπε νά ἔχῃ ἐξασφαλίσει τήν κατάληψιν τῶν Ἀθηνῶν, ἅμα τῇ
ἀποχωρήσει τῶν Γερμανῶν, αἱ δέ δυνάμεις τῆς Ε.Κ.Κ.Α. θά ἀπετέλουν τόν πιθανόν
μελλοντικόν του ἀντίπαλον, διά τόν λόγον δέ αὐτόν και ἐξοντώθη.

(Γ) Ἡ τρίτη κατά σειράν συμφωνία εἶναι ἡ συμφωνία τοῦ Λιβάνου

Ταύτην ὑπέγραψεν ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., μετά τῆς ἐν τῷ ἐξωτερικῷ Ἑλληνικῆς
Κυβερνήσεως, καί τά ἄλλα πολιτικά κόμματα τῆς χώρας, ἀντιπρόσωποι τῶν ὀποίων ἔλαβον
μέρος εἰς τό συνελθόν τήν 17ην Μαΐου 1944 εἰς Λίβανον συνέδριον, τό ὁποῖον ἐτερμάτισε
τάς ἐργασίας του μετά τριήμερον, ὑπό τήν προεδρίαν τοῦ τότε Πρωθυπουργοῦ κ. Γ.
Παπανδρέου.

226
 Ἡ συμφωνία τοῦ Λιβάνου, ὀνομασθεῖσα «ἐθνικόν συμβόλαιον» περιελάμβανε τάς
κάτωθι ἀρχάς τάς ὁποίας τό Κ.Κ.Ε. ἀνέλαβεν ἐγγράφως ὑποχρέωσιν νά τηρήσῃ.
(ι) Ἀνασύνταξιν τῶν Ἐλληνικών Ἐνόπλων Δυνάμεων Μέσης Ἀνατολῆς καί πειθάρχησις
αὐτῶν ὑπό τήν Κυβέρνησιν.
(ιι) Ἑνοποίησις ὅλων τῶν ἀνταρτικῶν σωμάτων τῆς Ἑλλάδος καί ὑπαγωγή των ὑπό τάς
διαταγάς τῆς ἑνιαίας Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως καθώς καί κινητοποίησις ὅλων τῶν
μαχητικῶν δυνάμεων τοῦ ἔθνους ἐναντίον τῶν κατακτητῶν.
(ιιι) Κατάργησις τῆς τρομοκρατίας εἰς τήν Ἑλληνικήν ὕπαιθρον καί ἐξασφάλισις τῆς
προσωπικῆς καί πολιτικῆς ἐλευθερίας τοῦ λαοῦ εἰς τάς περιοχάς ἀπό τάς ὁποίας
ἀποσύρεται ὁ ἐχθρός.
(ιv) Μέριμνα διά τήν συνεχῆ ἀποστολήν τροφίμων εἰς τήν Ἑλλάδα καί ἰδιαιτέρως εἰς
τάς ὀρεινάς περιοχάς.
(v) Λῆψις ὅλων τῶν ἀναγκαιούντων μέτρων, κατά τήν ἀπελευθέρωσιν τῆς Ἑλλάδος,
ἀπό κοινοῦ μετά τῶν συμμάχων, διά τήν ἐξασφάλισιν τῆς τάξεως καί τῆς ἐλευθερίας τοῦ
Ἑλληνικοῦ λαοῦ, ὥστε ἀπαλλασσόμενος τῆς ψυχολογικῆς καί σωματικῆς βίας νά δυνηθῆ
ἐλευθέρως καί κυριάρχως νά ἀποφασίσῃ ἐπί τοῦ καθεστῶτος καί τῆς κυβερνήσεως τῆς
προτιμήσεώς του.
(vι) Θέσπισις νόμων διά τήν αὐστηράν πάταξιν τῶν προδοτῶν καί τῶν ἐκμεταλλευτῶν
λαϊκῆς δυστυχίας.
(vιι) Λῆψις μέτρων, μετά τήν ἀπελευθέρωσιν, διά τήν ἄμεσον ἱκανοποίησιν τῶν ὑλικῶν
ἀναγκῶν τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ.
(vιιι) Πλήρης ἐθνική μας ἀποκατάστασις καί πλήρης ἀσφάλεια τῶν νέων μας συνόρων.
Τά ὑπογράψαντα τήν συμφωνίαν κόμματα μεταξύ τῶν ὁποίων καί οἱ ἐκπρόσωποι τοῦ
Κ.Κ.Ε., δέν ἐδίστασαν νά καταδικάσουν τό κίνημα τοῦ Ἀπριλίου, τό ὀργανωθέν ὑπό τοῦ
κόμματός των, ἐντός τῶν ἑλληνικῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων τοῦ Ἐξωτερικοῦ, μέ τόν προφανῆ
σκοπόν νά καθησυχάσουν τά ἄλλα κόμματα καί τούς συμμάχους.
Ἐπίσης τά ὑπογράψαντα τήν συμφωνίαν κόμματα ἔπρεπε δι’ ἀντιπροσώπων των νά
συμμετάσχουν εἰς τήν κυβέρνησιν. Οἱ ἀντιπροσωπεύσαντες τό Κ.Κ.Ε. εἰς τόν Λίβανον,
ἐπέστρεψαν εἰς Ἑλλάδα, ἀναλαβόντες τήν ὑποχρέωσιν νά γνωρίσουν τά ὀνόματα τῶν
προσώπων τά ὁποῖα ἐκ μέρους τοῦ Κ.Κ.Ε. θά συμμετεῖχον εἰς τήν ἑνιαίαν Κυβέρνησιν. Ἡ
ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐπί δύο σχεδόν μῆνας ἀπέφευγε, διά παρεκλκυστικῆς τακτικῆς, νά
γνωρίσῃ τά ὀνόματα τῶν ἀντιπροσώπων της. Αἰφνιδίως δέ, καί μετά τούς δύο σχεδόν
μῆνας τῆς ὑπογραφῆς τῆς συμφωνίας, ἐξαπέλυσαν ἐπίθεσιν κατά τῆς Ἑλληνικῆς
Κυβερνήσεως καί προέβαλεν ὅρους, ἀντιθέτους πρός τά συμφωνηθέντα εἰς Λίβανον, διά
τήν συμμετοχήν της εἰς τήν κυβέρνησιν.
Οἱ νέοι ὅροι τοῦ Κ.Κ.Ε. ἦσαν:
- Νά παραμείνῃ ἀμετάβλητος ἡ σύνθεσις καί ἡ ὀργάνωσις τοῦ Ε.Λ.Α.Σ.
- Νά λάβῃ τό Κ.Κ.Ε. διά τοῦ Ε.Α.Μ. τά 7 ἐκ τῶν 15 Ὑπουργείων, το Ὑπουργεῖον
στρατιωτικῶν, τά Ὑπουργεῖα Ἐσωτερικῶν, Δικαιοσύνης, Ἐργασίας, Προνοίας, Γεωργίας καί
Παιδείας. Δηλαδή, τά βασικά Ὑπουργεῖα τῆς Κυβερνήσεως.
Ἡ Ἑλληνική Κυβέρνησις ἀπέρριψε τάς ἀξιώσεις τοῦ Κ.Κ.Ε. Αἱ δέ Κυβερνήσεις τῆς
Ἀγγλίας καί τῶν Η.Π.Α. ἐκάλεσαν τό Κ.Κ.Ε. νά τηρήσῃ τά ὅσα ὑπέγραψεν εἰς τήν
συμφωνίαν τοῦ Λιβάνου καί τοῦ ἐδήλωσαν ὅτι διά τῶν ἀξιώσεών του διασπᾶ τήν ἑνότητα
τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ εἰς τάς πλέον κρισίμους στιγμάς τοῦ Ἑλληνικοῦ ἔθνους.
Τό Κ.Κ.Ε. παρ’ ὅλα αὐτά ἐπέμενεν εἰς τάς ἀξιώσεις του καί ταυτοχρόνως ἐνέτεινε τήν
τρομοκρατίαν ἐν Ἑλλαδι. Ἡ σταθερά ὅμως καί κατηγορηματική στάσις τῶν συμμάχων καί ἡ
διαπίστωσις τοῦ Κ.Κ.Ε. ὅτι ἡ ἄρνησίς του νά συμμετάσχῃ εἰς τήν Κυβέρνησιν, ὑπό τούς
ὅρους τῆς Συμφωνίας τοῦ Λιβάνου, τήν Ὀποίαν εἶχεν ὑπογράψει, εἶχεν ὡς ἀποτέλεσμα τήν
ἠθικήν καί πολιτικήν του ἀπομόνωσιν, ἀπεφάσισε, τήν 2αν Σεπτεμβρίου 1944, νά μετάσχῃ
εἰς τήν Κυβέρνησιν, ὑπό τούς ὅρους τῆς συμφωνίας τοῦ Λιβάνου. Ἔλαβε δέ τό Ὑπουργεῖον

227
καί Ὑφυπουργεῖον Οἰκονομικῶν καί τά Ὑπουργεῖα Γεωργίας, Ἐργασίας, Ἐθνικῆς Οἰκονομίας
καί Δημοσίων Ἔργων.
Τό Κ.Κ.Ε., παρά τήν ἐπίσημον συμετοχήν εἰς τήν Κυβέρνησιν, όνομασθεῖσα μάλιστα
«Κυβέρνησις τῆς Ἐθνικῆς Ἑνότητος» ὄχι μόνον συνέχισε τήν τακτικήν τῆς τρομοκρατίας
ἀλλά τήν γενίκευσε καί τήν ἐνέτεινεν.
Τόν Σεπτέμβριον 1944 ὁλόκληρος ὁ μηχανισμός τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τά εἰδικά ἔνοπλα
τμήματά του ἐχρησιμοποιήθησαν διά τήν ἐξόντωσιν τῶν πολιτικῶν του ἀντιπάλων εἰς ὅλην
τήν Ἑλλάδα, ἐν ὄψει τῆς ἐπικειμένης ἀπελευθερώσεως, ὥστε κατά τήν ἀπελευθέρωσιν νά
ἔχῃ ἐκκαθαρίσει τήν «ἀντίδραση».
Οὕτω τό Κ.Κ.Ε., προέβη καί πάλιιν εἰς τήν ἀπροκάλυπτον καταπάτησιν καί τῆς
συμφωνίας τοῦ Λιβάνου.
(δ) Ἡ ἔντασις τῆς κομμουνιστικῆς τρομοκρατίας, παρ΄ ὅλον ότι τό Κ.Κ.Ε. συμμετεῖχε
εἰς τήν Κυβέρνησιν, ἀνησύχησε τούς δυτικούς συμμάχους καί τά ἄλλα ἐν τῇ κυβερνήσει
κόμματα καί τήν 26ην Σεπτεμβρίου 1944 ἔγινεν ἡ γνωστή σύσκεψις εἰς Καζέρταν τῆς
Ἰταλίας. Εἰς τήν σύσκεψιν ταύτην ἔλαβον μέρος ὁ ἀρχιστράτηγος τῶν συμμαχικῶν
δυνάμεων μέσης Ἀνατολῆς Οὐΐλσων, ὀ Ἄγγλος Ὑπουργός Μάκ Μίλλαν, ὁ Πρωθυπουργός
τῆς Ἑλλάδος κ. Γ. Παπανδρέου, οί ἀρχηγοί τοῦ Ε.Λ.Α.Σ. καί Ε.Δ.Ε.Σ. Σαράφης καί Ζέρβας
καί τέσσαρες ὑπουργοί μεταξύ τῶν ὁποίων ὁ Γ. Ζέβγος, ὡς ἐκπρόσωπος τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε.
τοῦ Κ.Κ.Ε.
(Δ) Ἐκ τῆς συσκέψεως ταύτης προῆλθεν ἡ γνωστή συμφωνία τῆς Καζέρτας, ἡ τετάρτη
κατά σειράν τήν ὁποίαν ὑπέγραψε τό Κ.Κ.Ε.
Ἡ συμφωνία τῆς Καζέρτας περιεῖχε τούς ἑξῆς ὅρους, τούς ὁποίους ὑπεσχέθη νά
τηρήσῃ τό Κ.Κ.Ε.
(ι) Ὅλαι αἱ ἐν Ἑλλάδι ἔνοπλοι δυνάμεις ἐτίθεντο ὑπό τάς διαταγάς τῆς Ἑλληνικῆς
Κυβερνήσεως.
(ιι) Ἡ Ἑλληνική Κυβέρνησις ἔθετε τάς ὡς ἄνω δυνάμεις ὑπό τάς διαταγάς τοῦ Ἄγγλου
στρατηγοῦ Σκόμπυ, ὅστις ὠνομάσθη ὑπό τοῦ Συμμαχικοῦ Στρατηγείου «Στρατηγός
διοικῶν τάς δυνάμεις ἐν Ἑλλάδι».
(ιιι) Οἱ ἀρχηγοί τῶν ἀνταρτικῶν σωμάτων ἄνελάμβανον τήν ὑποχρέωσιν νά
ἀπαγορεύσουν εἰς τά ὑπ’ αὐτούς τμήματα τήν ἀνάληψιν τῆς ἀρχῆς εἰς χεῖρας των, καί
(ιv) Τέλος καθωρίσθησαν αἰ λεπτομέρειαι τῆς ἐπιχειρήσεως διά τήν ἀπελευθέρωσιν τῆς
Ἑλλάδος.
Μετ΄ ὁλίγας ἡμέρας ἀπό τῆς συμφωνίας τῆς Καζέρτας, τήν 12 ην Ὀκτωβρίου,1944, οἱ
Γερμανοί ἀπεχώρουν τῶν Ἀθηνῶν καί τήν 16ην Ὀκτωβρίου ἔφθασεν εἰς τάς ἐλευθέρας
Ἀθήνας ἡ Κυβέρνησις τῆς Ἐθνικῆς Ἑνότητος εἰς τήν ὀποίαν τό Κ.Κ.Ε. συμμετεῖχε μέ πέντε
ὐπουργούς καί ἕναν ὑφυπουργόν.
Οὕτω ἔκλεισεν ὁ «πρῶτος γῦρος» τοῦ Κ.Κ.Ε, χωρίς βεβαίως νά δυνηθῇ τοῦτο νά
καταλάβῃ τήν ἐξουσίαν, ἀλλά καί χωρίς νά σταματήση τάς προετοιμασίας του διά τήν
βιαίαν ἐπιβολήν του. Πρίν ἀκόμη περάσουν 50 ἡμέραι ἀπό τῆς ἀπελευθερώσεως τό Κ.Κ.Ε.,
τήν 3ην Δεκεμβρίου 1944 ἐξαπέλυσε τήν ἔνοπλον ἐπίθεσίν του καί ἐπί 33 ἡμέρας ἠγωνίσθη
νά ἐπιβληθῇ διά τῶν ὅπλων.

7. ΑΙ ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΤΙΚΑΙ ΔΙΑΚΗΡΥΞΕΙΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. δέν προέβη μόνον εἰς τήν σύναψιν καθησυχαστικῶν συμφωνιῶν
μετά τῶν συμμαχικῶν παραγόντων καί τῆς Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως, ἀπό τῆς ἐνάρξεως τοῦ
«πρώτου γύρου», ἀλλά ταυτοχρόνως ἔδιδεν ἀφθόνους καθησυχαστικάς ὑποσχέσεις πρός
τόν Ἑλληνικόν Λαόν καί πρός τούς συμμάχους, περί δῆθεν δημοκρατικότητός του καί
καταδίκης τῆς βίας.
Αἱ διακηρύξεις αὗται τοῦ Κ.Κ.Ε. περιέχονται εἰς πολλάς ἀποφάσεις καί κατηγορηματικάς
δηλώσεις τῆς ἡγεσίας του καί τῶν σωμάτων του, εἰς ἄς προέβαινε, ἐνῷ ὁ «πρῶτος γῦρος»

228
εἶχεν ἤδη ἀρχίσει. Ἡ κομμουνιστική ἐπανάστασις δέν προητοιμάζετο μόνον ὑπό τά
«πατριωτικά συνθήματα», ἀλλά διεξήγετο ὑπό «δημοκρατικάς καί φιλοσυμμαχικάς»
διακηρύξεις. Ἰδού μερικά χαρακτηριστικά παραπλανητικά κομμουνιστικά κείμενα:
(α) Εἰς τήν ἀπόφασιν τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. (2 Ἰουνίου 1943) σχετικῶς μέ τήν διάλυσιν
τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς, περιέχονται αἱ κάτωθι μεγαλόστομοι φιλοσυμμαχικαί καί
πατριωτικαί διαβεβαιώσεις.
«Τό Κ.Κ.Ε. ἐνισχύοντας μέ ὅλα τά μέσα τό ἐθνικόν ἀπελευθερωτικόν μέτωπο θά κάνει
ὅτι ἐξαρτᾶται ἀπό αὐτό γιά νά συνενωθεῖ καί ἡ τελευταία πατριωτική δύναμη σ’ ἕνα
ἀδιάσπαστο ἐθνικό συνασπισμό, πού θά κινητοποιήσῃ ὅλο τό λαό στόν ἀγῶνα γιά τή
συντριβή τοῦ ξενικοῦ ζυγοῦ καί τήν ἐθνικήν του ἀπελευθέρωση στό πλευρό τῶν μεγάλων
συμάχων μας: Σοβιετικῆς Ἕνωσης, Μεγάλης Βρεττανίας, Ἑνωμένων Πολιτειῶν».
(Βλέπε εἰς συλλογήν «Δἐκα Χρόνια Ἀγῶνες 1935-1945», σελ. 177 «Ἀπόφαση τῆς Κ.Ε.
τοῦ Κ.Κ.Ε., 2 Ἰουνίου 1943 γιά τή διάλυση τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς»).
Ὅταν διεκηρύσσοντο ταῦτα, τό Κ.Κ.Ε. εἶχεν ἤδη ἀρχίσει τάς ἐπιχειρήσεις του διά
τήνἐξόντωσιν παντός πολιτικοῦ του ἀντιπάλου.
(β) Εἰς τήν 10ην Ὁλομέλειαν (Ἰανουάριος 1944) τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., τόσον εἰς τήν
εἰσήγησιν ὅσο καί εἰς τάς ἀποφάσεις, τό Κ.Κ.Ε. ἐμφανίζεται μέ τήν μάσκαν ἑνός ὑπερ-
πατριωτικοῦ καί ὑπερ-φιλοσυμμαχικοῦ κόμματος.
«Ὁ λαός μας, γράφει ἡ εἰσήγησις, ἀγωνίστηκε καί ἀγωνίζεται ὅσο λίγοι λαοί σέ τοῦτο
τόν πόλεμο και δικαιοῦται νά ὁλοκληρώσει τήν ἐθνικήν του ἀποκατάστασιν μέ τήν
συνένωση στήν ἐλεύθερη Ἑλλάδα τῶν περιοχῶν πού τίς κατοικοῦν Ἑλληνικοί πληθυσμοί,
νά περιφρουρήσῃ τήν Ἀσφάλειά του μέ τοπική στρατηγική διαρρύθμιση τῶν συνόρων του
(Ἔνθ. ἀνωτέρω σελ. 204).
Ἐννοεῖται ὅτι εἰς τήν πρᾶξιν τό Κ.Κ.Ε. ἔκανεν ὅτι ἠδυνήθη καί δέν ἠδυνήθη διά νά
καταπολεμήσῃ καί καταπροδώσῃ τάς δικαιοτάτας ἐθνικάς μας διεκδικήσεις καί ἰδιαιτέρως
τήν ἐπί τῆς Βορείου Ἠπείρου.
(Βλέπε περί αὐτοῦ εἰς ΙΙΙον τεῦχος μελέτην «τό Κ.Κ.Ε. καί τό Βορειοηπειρωτικόν»).
Τό ἀνωτέρω κείμενον εἶναι χαρακτηριστικόν τῆς ἐθνοκαπηλείας τοῦ Κ.Κ.Ε. τό ὁποῖον
ὄχι μόνο ἤθελε νά φαίνεται ὅτι υἱοθετεῖ τάς ἐθνικάς διεκδικήσεις, ἀλλά ἀκόμη ὅτι
ενδιεφέρετο καί διά τήν κατοχύρωσιν τῆς ἐθνικῆς μας Ἀσφαλείας, καί ἐζήτει καί τήν
στρατηγικήν διαρρύθμισιν τῶν συνόρων ὑπέρ τῆς Ἑλλάδος, ὥστε αὕτη νά ἐξαφαλίσῃ τήν
ἐθνικήν της ἄμυναν. Μετ’ οὕ πολύ ὅμως τό Κ.Κ.Ε. ανεθεώρησεν, ὅσα διεκήρυττεν τό ἴδιον,
υποστηρίζον τα δίκαια αἰτήματα τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ ως «προκλητικές καί φιλοπόλεμες
ἐνέργειες τῆς ἰμπεριαλιστικῆς Ἑλλάδος κατά τῶν φιλησύχων καί φιλειρηνικῶν
σοσιαλιστικῶν χωρῶν».
Ὁμοίως είς τό κείμενον τῆς διακηρύξεως τοῦ Κ.Κ.Ε. τῆς ψηφισθείσης ὑπό τῆς 10 ης
Ὁλομελείας του περιέχονται αἱ ἑξῆς καθησυχαστικαί διαβεβαιώσεις τοῦ Κ.Κ.Ε. πρός τόν
Ἑλληνικόν λαόν:
«Ἀγωνιζόμαστε ἀνεπιφύλακτα στό πλευρό τῶν μεγάλων συμμάχων μας - Σοβιετικῆς
Ἕνωσης, Μ. Βρεττανίας, Ἡνωμένων Πολιτειῶν - γιά τήν ἐπικράτηση τῶν Ἀρχῶν τοῦ
Ἀτλαντικοῦ.
Καταπολεμοῦμε κάθε προσπάθεια διαίρεσης τοῦ Ἑλληνικοῦ Λαοῦ σέ ἀγγλόφιλους,
ἀμερικανόφιλους κ.λπ. που διασπά τόν ἐθνικό καί συμμαχικό ἀγῶνα.
Καταπολεμοῦμε κάθε προσπάθεια δικτατορικῆς ἐπιβολῆς πάνω στό λαό, ἀπ’ ὅπου κι’ ἄν
προέρχεται, ὅποιας καί νάναι μορφῆς»
(ἔνθ. ἀνωτέρω σελ. 222, 223).
Ὑπό τά συνθήματα τῶν φιλειρηνικῶν καί φιλοδημοκρατικῶν αὐτῶν ὅρκων καί
διακηρύξεων τοῦ Κ.Κ.Ε., ὁ Ἑλληνικός λαός ὑφίστατο τήν βίαν καί τρομοκρατίαν τοῦ
«πρώτου γύρου» τοῦ Κ.Κ.Ε.

229
 8. Η ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΙΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΔΡΑΣΙΣ

(Α) Η Δεκεμβριανή ἐπανάστασις («ὁ δεύτερος γῦρος τοῦ Κ.Κ.Ε.»)

Ἡ ἐθνικοαπελευθερωτική μετωπική τακτική, τήν ὁποίαν τό Κ.Κ.Ε. ἐφήρμοσε κατά τήν

κατοχήν, ἐξυπηρέτει ἀποκλειστικῶς τάς ἀνάγκας τῆς κομμουνιστικῆς ἐπαναστάσεως. Τό
Κ.Κ.Ε. οὐδέποτε ἔπαυσε νά ὁραματίζεται τήν διά τῆς βίας κατάληψιν τῆς ἐξουσίας καί ὅλη
ἡ δραστηριότης του αὐτόν τόν στόχον ἐξυπηρέτει.
Τά ἔνοπλα τμήματά του, ὁ Ε.Λ.Α.Σ. ἡ Ο.Π.Λ.Α. καί ή Ε.Π. ἐχρησιμοποιοῦντο ὡς αἱ
ἔνοπλαι δυνάμεις τῆς κομμουνιστικῆς ἐπαναστάσεως καί ἡ πολεμική των ἐπίδοσις κατά τοῦ
κατακτητοῦ ὄχι μόνον ὑπῆρξε μηδενική, ἀλλά πολλάκις ἔλαβε τόν χαρακτῆρα τοῦ
πολεμικοῦ συμβιβασμοῦ μετά τῶν δυνάμεων κατοχῆς.
Ὁ Ε.Λ.Α.Σ., παρά τό γνωστόν του πολεμικόν θούριον «Ἐμπρός Ε.Λ.Α.Σ. γιά τήν
Ἑλλάδα», πού ἀπετέλει καί τόν προσωπεῖον του, ἄφησε τούς Γερμανούς νά ἀποσυρθοῦν
τῆς Ἑλλάδος ἀνενόχλητοι. Οὔτε μίαν μάχην ἔστω καί παρενοχλήσεως δέν ἔδωσε κατά τῶν
ἀποχωρούντων Γερμανῶν. Ἀντιθέτως ἅμα τῇ ἀποχωρήσει των ἔσπευσε νά καταλάβῃ τάς
πόλεις καί νά δώσῃ φονικοτάτας μάχας κατά τῶν ἐνόπλων τμημάτων που εἶχον
συγκροτηθῇ ὑπό τοῦ πληθυσμοῦ, διά τήν ἄμυνάν του κατά τῆς κομμουνιστικῆς βίας.
Ὅταν τήν 16ην Ὀκτωβρίου 1944, ἐγκατεστάθη ἡ κυβέρνησις «ἐθνικῆς Ἑνότητος» εἰς
τάς ἐλευθέρας Ἀθήνας, τό Κ.Κ.Ε. κατείχε διά τῶν ἐνόπλων δυνάμεών του καί ἤλεγχεν ὅλην
σχεδόν τήν Ἑλλάδα πλήν τῶν Ἀθηνῶν, πέριξ ὅμως τῶν ὁποίων εἶχε διατεταγμένας τάς
περισσοτέρας δυνάμεις τοῦ Ε.Λ.Α.Σ..
Ἡ Ε.Π. καί αἱ κομματικαί ὀργανώσεις τοῦ Κ.Κ.Ε. ἕδρων δολοφονικῶς καί
τρομοκρατικῶς ἐντός τῶν Ἀθηνῶν.
Παρά τάς ἐπανειλημμένας ὑποχρεώσεις τοῦ Κ.Κ.Ε. διά τῆς συμφωνίας τῆς Καζέρτας,
περί καταργήσως τῆς τρομοκρταίας και τῆς παγιώσεως τῆς προσωπικῆς καί τῆς πολιτικῆς
ἐλευθερίας τοῦ λαοῦ, ἡ τρομοκρατία ἐξηκολούθησε νά ἀσκεῖται καί νά ἐπεκτείνεται καί
ἐντός τῶν Ἀθηνῶν καί μετά τήν ἐγκατάστασιν τῆς Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως. Εἰς τήν
ὕπαιθρον ἡ τρομοκρατία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἦτο μόνιμος κατάστασις, ἀφοῦ ἐκεῖ ὑπῆρχε
παντοκρατορία τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ἡ Κυβέρνησις οὐδεμίαν, έστω καί τυπικήν, ἐξουσίαν ἤσκει
ἐκεῖ.
Ὁ Ἑλληνικός λαός, ἀντί νά ἀπαλλαγῇ τοῦ τρόμου καί τῆς ἀγωνίας μετά τήν
ὑποχώρησιν τῶν Γερμανῶν, ὅπως προσεδόκει, ἔζη ἡμέρας μεγαλυτέρας ἀγωνίας καί
τρόμου. Ἡ Κομμουνιστική τρομοκρατία παρέλυε πᾶσαν διάθεσιν τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ δι’
ἀνοικοδόμησιν καί περισυλλογήν τοῦ κατεστραμμένου οἴκου του.
Ἀντί τῆς ἀποκαταστάσεως τῶν ἀτομικῶν καί πολιτικῶν ἐλευθερῶν του καί τῆς
ἐξασφαλίσεως συνθηκῶν ἐλευθέρου κοινωνικοῦ καί πολιτικοῦ βίου, ἐδοκίμαζε τό καθεστώς
τῆς κομμουνιστικῆς βίας.
Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. εἶχε πρό ὀφθαλμῶν τήν ὁριστικοποίησιν καί τήν νομιμοποίησιν
τοῦ καθεστῶτος τούτου. Ἡ ὕπαρξις τῆς Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως καί ἡ ἀπόφασίς της καί ἡ
προσπάθειά της πρός ἐξασφάλισιν συνθηκῶν ἐλευθέρου κοινωνικοῦ καί πολιτικοῦ βίου εἰς
τόν Ἑλληνικόν Λαόν ἀπετέλει ἐμπόδιον εἰς τήν κομμουνιστικήν αὐτήν ἐπιδίωξιν.
Παρά τό γεγονός ὅτι τό Κ.Κ.Ε. συμμετεῖχεν εἰς τήν Κυβέρνησιν διά πέντε Ὑπουργῶν
τοῦ καί παρά τάς ἀνειλημμένας ὑποχρεώσεις του διά τῆς συμφωνίας τῆς Καζέρτας, δέν
ἐδίστασε νά ἐπιτεθῇ ἐκ νέου διά τήν βιαίαν κατάληψιν τῆς ἐξουσίας. Οὕτω
προσχεδιασμένα καί προετοιμασμένα ἤρχισε τήν νέα δυναμικήν του ἐπίθεσιν.
Τήν 3ην Δεκεμβρίου 1944, ἄρχεται ὁ «δεύτερος γῦρος»

Τό Κ.Κ.Ε. ἐξαπολύει τήν ἔνοπλον ἐπίθεσιν εἰς Ἀθήνας καί Πειραιᾶ διά τήν κατάληψιν
τῆς ἐξουσίας.

230
 Ἠ Δεκεμβριανή ἐπανάστασις διαρκεῖ 33 ἡμέρας κατά τήν διάρκειαν τῶν ὁποίων ὁ λαός
τῶν Ἀθηνῶν καί τοῦ Πειραιῶς κυρίως, ἀλλά καί αὐτῆς τῆς ὑπαίθρου, ὅπου ἡ ἐκκαθάρισις
τῆς «ἀντίδρασης» εἶχε γίνει κατά τήν διάρκειαν τοῦ πρώτου γύρου, ζει τάς πλέον
ἐφιαλτικάς ἡμέρας, παρομοίας τῶν ὁποίων εἶναι ζήτημα ἄν ὑπέστη τό Ἑλληνικόν ἔθνος
κατά τήν μακρόχρονον ἱστορίαν του καί ἀπό τόν πλέον βάρβαρον κατακτητήν.
Ἡ Δεκεμβριανή ἐπανάστασις, παρά τήν πολιτικοστρατιωτικήν προετοιμασίαν της καί
τήν ὀργανωτικοτεχνικήν προπαρασκευήν της καί παρά τήν συντριπτικήν ὑπεροχήν τῶν
ἐνόπλων δυνάμεων τοῦ Κ.Κ.Ε. ἔναντι τῶν δυνάμεων τῆς νομίμου Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως
ἀποτυγχάνει. Ἡ ἀποτυχία ὀφείλεται εἰς δύο κυρίως λόγους:
- Εἰς τό ὅτι δέν ἠκολούθησαν τό Κ.Κ.Ε. αἱ λαϊκαί μᾶζαι τάς ὁποίας ἐπηρέαζε καί
- Εἰς τό ὅτι παρεσχέθη ἐνεργός βοήθεια εἰς τό Ἑλληνικόν κράτος ὑπό τῆς Μεγάλης
Βρεταννίας.
Διά τούς αὐτούς βασικούς λόγους τό Κ.Κ.Ε. χάνει καί τόν «δεύτερον γῦρον» καί ὁ
σκοπός του διά τήν κατάληψιν τῆς ἐξουσίας ἀποτυγχάνει ἐκ νέου, παρά τάς
πολιτικοστρατιωτικάς καί ὀργανωτικοτεχνικάς προετοιμασίας τῆς Δεκεμβριανῆς
ἐπαναστάσεως.
(Βλ. εἰς τεῦχος ΙΙΙον μελέτην ὑπό τόν τίτλον: «Τό Κ.Κ.Ε. καί ἡ Δεκεμβριανή
ἐπανάστασις»).
Τό Κ.Κ.Ε. ἠττᾶται στρατιωτικῶς καί πολιτικῶς.
Ἐν τούτοις ὅμως, ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. κατώρθωσε παρά τήν στρατιωτικήν καί πολιτικήν
ἧτταν τῶν δυνάμεών της νά ἐξασφαλίσῃ τάς προϋποθέσεις, ὥστε νά μήν ὑποστούν αἱ
δυνάμεις της ἀναλόγους πρός τόν βαθμόν τῆς ἥττης συνεπείας.
Τοῦτο ἐπιτυγχάνεται διά τῶν ὅρων τῆς συμφωνίας τήν ὁποίαν συνάπτει μέ τήν
Ἑλληνικήν Κυβέρνησιν, τήν 12ην Φεβρουαρίου 1945, τήν γνωστήν «συμφωνίαν τῆς
Βαρκίζης».

(Β) Ἡ συμφωνία τῆς Βαρκίζης

Ὁ τακτικός ὑποχωρητικός ἐλιγμός τοῦ Κ.Κ.Ε.

Τήν 10ην Ἰανουαρίου 1945, ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐδέχθη τήν σύναψιν ἀνακωχῆς τῆς
Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως (μέ Πρωθυπουργόν τόν στρατηγόν Πλαστήραν ἀπό τῆς 3 ης
Ἰανουαρίου), ὅταν πλέον εἶχε διαπιστώσει ὅτι ἡ ἐπανάστασις εἶχε χαθῆ καί ἡ συνέχεια τῆς
μάχης ἦτο προφανῶς ἀσύμφορος καί ἐπιζημία διά τάς κυρίας δυνάμεις της καί τάς
ἐφεδρείας της.
Πρέπει νά ἀναγνωρισθῇ ὅτι ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐχρησιμοποίησεν εἰς τήν
συγκεκριμένην περίπτωσιν ἄριστα τούς κανόνας τῶν μπολσεβικικῶν ἀρχῶν περί
στρατηγικῆς διευθύνσεως τῆς κομμουνιστικῆς ἐπαναστάσεως.
- Ἕνα ἀπό τα κυριώτερα καθήκοντα τῆς στρατηγικῆς διευθύνσεως, ὡς ἴδομεν εἰς τό
κεφάλαιον περί στρατηγικῆς καί τακτικῆς, εἶναι ὁ χειρισμός τοῦ ἐλιγμοῦ τῆς ὑποχωρήσεως.
Κατά τήν λενινιστικήν στρατηγικήν, ὁ ὑποχωρητικός ἐλιγμός εἶναι ἐπιβεβλημένος ὅταν ὁ
ἐχθρός εἶναι ἰσχυρότερος. Τότε, ποτέ δέν πρέπει νά δίδεται ἡ μάχη ἐκεῖ πού τήν θέλει ὁ
ἐχθρός. Ἡ ὑποχώρησις τότε εἶναι ἀναγκαία καί ὁ μοναδικός τρόπος νά ἀποτραβηχτῇ ἡ
«πρωτοπορία» ἀπό τήν μάχην καί νά διατηρήσῃ τάς ἐφεδρείας της. Σκοπός τῆς
στρατηγικῆς διευθύνσεως διά τοῦ ὑποχωρητικοῦ ἐλιγμοῦ εἶναι νά κερδίσῃ χρόνον νά
ἀνασυντάξῃ τάς δυνάμεις του, νά τάς συγκεντρώσῃ, νά ἀποσυνθέσῃ τόν ἀντίπαλον καί νά
ἀντεπιτεθῇ.
- Ἀκριβῶς αὐτό τό νόημα εἶχε ἡ συμφωνία τῆς Βαρκίζης διά τό Κ.Κ.Ε. καί διά ταύτης
ἐξησφάλιζε τάς προϋποθέσεις μιᾶς τακτικῆς ὑποχωρήσεως, σκοπούσης νά κερδίσῃ χρόνον
διά νά δώσῃ τήν μάχην ἀργότερον, ὅταν θά ἀπέκτα δυνάμεις καί θά τάς συνεκέντρωνεν.
Ἀπό τήν συμφωνίαν τῆς Βαρκίζης, τό Κ.Κ.Ε. ἐξησφάλισε τάς ἑξῆς προϋποθέσεις:

231
 (ι) Νομιμοποίησιν τοῦ Κ.Κ.Ε., ἐλευθερίαν προπαγάνδας καί λειτουργίας τῶν
ὀργανώσεών του.
(ιι) Ἄρσιν τοῦ στρατιωτικοῦ νόμου.
(ιιι) Ἀμνηστείαν τῶν ἡγετῶν τῆς ἐπαναστάσεως (ἥτις ἐχαρακτηρίσθη πολιτικόν
ἀδίκημα).
(ιv) Ἐκκαθάρισιν τοῦ κρατικοῦ μηχανισμοῦ.
(v) Διεξαγωγήν δημοψηφίσματος ἐντός ἔτους διά τό πολιτειακόν ζήτημα.
(vι) Ἀποστράτευσιν μέν τοῦ Ε.Λ.Α.Σ. ἀλλά παράδοσιν μόνον ὡρισμένου ἀριθμοῦ ὅπλων
καί οὐχί ὅλου τοῦ ὁπλισμοῦ του.
(vιι) Ποινικήν δίωξιν μόνον διά «τά συναφῆ κοινά ἀδικήματα κατά τῆς ζωῆς καί τῆς
περιουσίας, τά ὁποῖα δέν ἦσαν ἀπαραιτήτως ἀναγκαῖα διά τήν ἐπιτυχίαν τοῦ πολιτικοῦ
ἀδικήματος».
Ὅτι ἡ συμφωνία τῆς Βαρκίζης ἦτο ἕνας τακτικός ὑποχωρητικός ἐλιγμός τοῦ Κ.Κ.Ε., ὁ
ὁποῖος τό ἐβοήθησε νά ἀνασυντάξῃ τάς δυνάμεις του καί νά προετοιμάσῃ τόν «τρίτον
γῦρον», τόν συμμοριτοπόλεμον, δέν δύναται νά ὑπάρξῃ οὐδεμίαν σοβαρά ἀμφιβολία.
Ἄλλως τε περί αὐτοῦ ἔχομεν πλήν τῶν ἄλλων ἀποδείξεων καί τάς καθ’ ὅλα κυνικάς
ὁμολογίας τῶν ἐπισήμων κειμένων τοῦ Κ.Κ.Ε..
Ἰδού πῶς ἐχαρακτήρισε τήν συμφωνίαν τῆς Βαρκίζης ὁ Ν. Ζαχαριάδης κατά τήν 2 αν
ὁλομέλειαν τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. (12 Φεβρουαρίου 1946) καθ’ ἤν ἡ ἀπόφασις τῆς
ὀργανώσεως καί διεξαγωγῆς τοῦ συμμοριτοπολέμου:
«Εἶναι τό μόνο σωστό βῆμα πού μποροῦσε νά γίνει. Τό δίλημμα πού ἔμπαινε τότε
μπροστά μας ἦταν: Εἴτε νά συνεχίζαμε τήν ἔνοπλη πάλη πού ἔφερνε σε ἀδιέξοδο, εἴτε
προσαρμοσμένοι στίς νέες συνθῆκες νά κοιτάξουμε νά παλαίψουμε μέ μέσα πολιτικά. Ν’
ἀκολουθήσουμε δηλαδή τούς δρόμους που θά μᾶς ἐπέτρεπαν μέσα σ’ αὐτή τήν πάλη νά
ξανακαταχτήσουμε τίς θέσεις πού εἴχαμε χάσει σἄν ἀποτέλεσμα τῆς ἥττας τοῦ Δεκέμβρη
γιά νά μπορέσουμε ἀναδιοργανώνοντας καί ἀνασυντάσσοντας τίς λαϊκές δυνάμεις ν’
ἀντιμετωπίσουμε τίς καινούργιες καταστάσεις».
Εἰς τήν εἰσήγησιν τῆς 5ης ὁλομελείας τῆς Κ.Κ.Ε. (Ἰανουάριος 1949) καθωρίσθη ὡς ἑξῆς
ὁ ρόλος τῆς συμφωνίας τῆς Βαρκίζης εἰς τήν προετοιμασίαν τοῦ συμμοριτοπολέμου.
«Ὁ Ε.Λ.Α.Σ., ὅπως ἦταν τότε προσανατολισμένος πολιτικά καί φτιαγμένος ὀργανωτικά,
δέ θά μποροῦσε νά πολεμήσει καί τότε ἡ ἥττα θάταν συντριπτική καί θάμασταν χωρίς τή
Βάρκιζα, πού μᾶς ἔδωσε τή δυνατότητα νά ἀνασυνταχθοῦμε, πολιτικά καί ὀργανωτικά, καί
νά προχωρήσουμε κοντά τους στέρεα τώρα στό καινούργιο ξεσήκωμα μέ τό Δημοκρατικό
Στρατό Ἑλλάδας».
(Βλέπε «ἡ Ἑλλάδα στό δρόμο πρός τή νίκη μπροστά στήν ἀποφασιστική καμπή»
ἐκδοσις τοῦ Κ.Κ.Ε. Μάρτης 1949, σελ. 53).
«Γιά μᾶς - ἔγραφε τό 1949 ὁ Ζαχαριάδης - ἡ συμφωνία τῆς Βάρκιζας ἀποτελοῦσε μιά
ὑποχώρηση πού θά μᾶς ἐπέτρεπε νά ἀνασυντάξουμε τίς δυνάμεις μας καί νά ξαπολύσουμε
μιά καινούργια ἐπίθεση».
«Ὕστερα ἀπό τή στρατιωτική μας ἤττα, γράφει ἡ ἀπόφασις τῆς 6ης ὁλομελείας τῆς Κ.Ε.
τοῦ Κ.Κ.Ε. (Ὁκτώβριος 1949), τό Δεκέμβριο τοῦ 1944, ἡ συμφωνία τῆς Βάρκιζας στάθηκε
ἕνας ἀπαραίτητος ἐλιγμός γιά τήν ἀνασύνταξη τῶν λαϊκῶν δημοκρατικῶν δυνάμεων».
(Βλέπε «Ἡ νέα κατάσταση καί τά καθήκοντά μας. Ἔκδοσις τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. σελ. 6).
Εἶναι προφανές ὅτι ἡ συμφωνία τῆς Βαρκίζης δι’ ἥς ἔληξεν ὁ «δεύτερος γῦρος» τοῦ
Κ.Κ.Ε., ἐξησφάλισεν εἰς αυτό τάς ὀργανωτικάς καί πολιτικάς προϋποθέσεις διά τήν
προετοιμασίαν και τήν ἔναρξιν τοῦ τρίτου γύρου, ὡς ἐν συνεχείᾳ θά ἴδωμεν.
Ἡ Βάρκιζα ἀπετέλεσεν ἕνα τακτικόν ὑποχωρητικόν ἐλιγμόν διά τό Κ.Κ.Ε., διά τοῦ
ὁποίου τοῦτο κατώρθωσε νά περισώσῃ τάς κυρίας δυνάμεις του, τάς κομματικάς καί τάς
ἐφεδρείας του, νά τάς ἀνασυντάξῃ καί συγκεντρώσῃ διά νά ἐπιτεθῇ ἐκ νέου.

232
 9. ΣΥΝΤΟΜΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ Δ’ ΠΕΡΙΟΔΟΥ (1941-1945)

(α) Ἡ κατοχή εὑρίσκει τό Κ.Κ.Ε. ἐν πλήρη ὀργανωτικῇ ἀποσυνθέσει καί πολιτικῇ

συγχύσει. Καθ’ ὅλον τό διάστημα τῆς ἰσχύος τοῦ Γερμανοσοβιετικοῦ συμφώνου, παρ’ ὅλον
ὅτι ἡ Ἑλλάς εὑρίσκετο ὑπό κατοχήν, τό Κ.Κ.Ε. ἐξακολουθεῖ νά ὑποστηρίζῃ τούς συμμάχους
τῆς σοβιετικῆς Ρωσσίας, δρᾶ ὡς πέμπτη φάλαγξ τῶν Γερμανῶν καί εἶναι τό μεγάφωνον τῆς
χιτλερικῆς προπαγάνδας ἐν Ἑλλάδι. Αἱ γερμανικαί ἀρχαί κατοχῆς, ἀμέσως εἴτε ἐμμέσως,
διευκολύνουν τήν ἀπελευθέρωσιν σημαντικῶν στελεχῶν τοῦ Κ.Κ.Ε., τά ὁποῖα καί ἀρχίζουν
τήν ἀναδιοργάνωσιν τοῦ Κ.Κ.Ε..
(β) Ἡ κήρυξις τοῦ πολέμου τῆς χιτλερικῆς Γερμανίας (22 Ἰουνίου 1941) κατά τῆς
σοβιετικῆς Ρωσίας διαλύει τάς πολιτικάς συγχύσεις τοῦ Κ.Κ.Ε.. Τοῦτο χαράσσει νέαν
γραμμήν, ἐπί τῇ βάσει τῶν ὁδηγιῶν τῆς Μόσχας. Ἡ «ἐθνική ἀντίσταση» τῆς ὁποίας τό
Κ.Κ.Ε. ἐμφανίζεται πρωταγωνιστής, ἦτο ἀντίστασις διά τήν ὑπεράσπισιν τῆς «σοβιετικῆς
πατρίδας» καί ὅλως συμπτωματικῶς ἐθνική. Ὁ πόλεμος δι’ ὅλους τούς κομμουνιστάς, τούς
ἐξαρτωμένους ἐκ τῆς Μόσχας, γίνεται τώρα «προοδευτικός, ἀντιφασιστικός,
ἐθνικοαπελευθερωτικός» ἐνῷ μέχρι τῆς προηγουμένης ἡμέρας τῆς κηρύξεως τοῦ πολέμου
κατά τῆς σοβιετικῆς Ρωσίας, ὁ πόλεμος τόν ὁποῖον διεξήγαγον αἱ δυτικαί δυνάμεις καί ὁ
Ἑλληνικός λαός κατά τοῦ ἄξονος ἦτο «ἰμπεριαλιστικός κατακτητικός» καί ὅσοι
καταπολέμησαν τόν Χίτλερ ἦσαν «ἰμπεριαλισταί λησταί».
(γ) Ἡ ἐπιφανειακῶς ἐθνικοαπελευθερωτική γραμμή τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ἡ ἐν τῷ μεταξύ
ἀπελευθέρωσις πολλῶν στελεχῶν του ὑπό τῶν Γερμανῶν τοῦ δίδει τή δυνατότητα νά
ἀνασυγκροτήσῃ τήν ὀργάνωσίν του καί νά ἐμφανισθῇ ὡς ὁ κύριος ὀργανωτής τῆς πάλης
διά τήν ἐπιβίωσιν τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ εἰς τά ἀστικά κέντρα καί τήν ὕπαιθρον (Ε.Α.Μ.) καί
ὡς ὀργανωτής τοῦ σημαντικωτέρου τμήματος τῆς ἐθνικῆς ἀντιστάσεως εἰς τά βουνά
(Ε.Λ.Α.Σ.).
(δ) Ἡ κατά τήν κατοχήν ἀνάπτυξις τοῦ Κ.Κ.Ε. ὀφείλεται εἰς τό ὅτι ἐξεμεταλλεύθη τάς
ἀντικειμενικάς συνθήκας (συμμαχία δυτικῶν δυνάμεων μέ σοβιετικήν ἕνωσιν, συμμαχική
βοήθεια, κατάστασις ἑλληνικῆς κοινωνίας, δεινά κατοχῆς, ἀπουσία πολιτικῆς καί
στρατιωτικῆς ἡγεσίας τῶν ἀστικῶν κομμάτων), εἰς τό ὅτι ἐχρησιμοποίησεν ἀριστοτεχνικά
τήν μετωπικήν τακτικήν, καπηλευόμενον τό ἐθνικόν αἴσθημα τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ, καί τήν
τακτικήν πάλης τοῦ «βασικοῦ κρίκου», εἰς τό ὅτι διέθετε τήν πεῖραν τοῦ συνωμοτισμοῦ καί
τῆς ὀργανώσεως καί εἰς τό ὅτι ἐχρησιμοποίησε μεθόδους βίας καί τρομοκρατίας.
(ε) Τό Κ.Κ.Ε., διά τῆς ἐθνικοαπελευθερωτικῆς μετωπικῆς τακτικῆς, κατορθώνει νά
ἀναπτυχθῇ όργανωτικῶς καί πολιτικῶς καί βασικήν ἐπιδίωξίν του ἔχει τήν βιαίαν κατάληψιν
τῆς ἐξουσίας πρό ἤ καί μετά τήν ἀπελευθέρωσιν. Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. πάντοτε ἔχει ὡς
ἐπιδίωξιν τήν προώθησιν τῶν πολιτικῶν ἐπιδιώξεών της καί οὐδέποτε τήν ἐθνικήν
ἀπελευθέρωσιν, ἁπλῶς καί μόνον τήν χρησιμοποιεῖ ὡς προπαγανδιστικόν καί τακτικόν
μέσον διά τάς πολιτικάς της ἐπιδιώξεις. Οὕτω, χρησιμοποιεῖ τάς ὀργανώσεις τοῦ Ε.Α.Μ.-
Ε.Λ.Α.Σ. τάς ὁποίας ἐλέγχει ἀπολύτως καί τά εἰδικά ἔνοπλα τμήματα τῆς Ο.Π.Λ.Α. καί Ε.Π.
διά τήν παρεμπόδισιν τῆς ὀργανώσεως τῆς ἐθνικῆς ἀντιστάσεως παντός ἀτόμου καί
πολιτικοῦ κόμματος μή τελοῦντος ὑπό τόν κομμουνιστικόν ἔλεγχον καί διά τήν ἐξόντωσιν
πάσης μή κομμουνιστικῆς ἐνόπλου ἀντιστασιακῆς ὀργανώσεως καί ὁμάδος, διά τήν
τρομοκράτησιν τοῦ πληθυσμοῦ καί τήν πειθάρχισίν του, διά τήν μονοπώλησιν καί
καπηλείαν τῆς ἐθνικῆς ἀντιστάσεως. Αἱ ἐνοπλοι δυνάμεις τοῦ Κ.Κ.Ε. δέν χρησιμοποιοῦνται
κατά τοῦ κατακτητοῦ, ἀλλά ὡς ὄργανα τῆς βιαίας ἐπιβολῆς τοῦ κομμουνιστικοῦ
συστήματος.
(στ) Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., ἀπό τήν ἀρχήν τοῦ 1943, ὅτε ἐξησφάλισε τάς ἀναγκαίας
δυνάμεις ἀρχίζει τόν «πρῶτον γῦρον» διά τήν δυναμικήν ἐπιβολήν τοῦ κομμουνισμοῦ. Ὁ
«πρῶτος γῦρος» τερματίζεται μέ τήν ἄφιξιν τῆς Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως εἰς Ἀθήνας (6
Ὀκτωβρίου 1944) εἰς τήν ὁποίαν τό Κ.Κ.Ε. συμμετέχει ἔχον πέντε Ὑπουργεῖα καί ἕν
Ὑφυπουργεῖον, χωρίς μέν νά ἔχῃ ἐπιβληθῇ καί εἰς τάς Ἀθήνας, ἀλλά διατηροῦν ἀνεπάφους

233
τάς δυνάμεις του. Τήν 3ην Δεκεμβρίου 1944 τό Κ.Κ.Ε. ἀρχίζει τόν «δεύτερον γῦρον»,
ἐξαπολῦσαν τήν Δεκεμβριανήν ἐπανάστασιν, τήν ὁποίαν εἶχε πολιτικοστρατιωτικῶς καί
ὀργανωτικοτεχνικῶς προπαρασκευάσει καί προσχεδιάσει. Καί «ὁ δεύτερος γῦρος»
ἀποτυγχάνει μέ τήν στρατιωτικήν ἧτταν τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἡ στρατιωτική ἧττα τοῦ Κ.Κ.Ε. τόν
Δεκέμβριον τοῦ 1944 θά ἠδύνατο νά ἀποβῇ ἡ τελειωτική πολιτική ἧττα του, ἄν διά τῆς
συμφωνίας τῆς Βαρκίζης (12 Φεβρουαρίου 1945) δέν ἐξησφάλιζε τάς προϋποθέσεις διά τήν
ὀργανωτικήν καί πολιτικήν ἀνασύνταξιν τῶν δυνάμεών του.
(ζ) Ἡ συμφωνία τῆς Βαρκίζης ἦτο ἕνας ὑποχωρητικός ἐλιγμός τοῦ Κ.Κ.Ε. διά τοῦ
ὁποίου τοῦτο ἠδυνήθη νά ἀποφύγῃ τήν πλήρη καταστροφήν τῶν δυνάμεών του καί τάς ἐκ
τῆς στρατιωτικῆς ἥττης του συνεπείας καί νά κερδίσῃ χρόνον διά τήν ἐκ νέου ἔνοπλον
ἐπίθεσίν του.
(η) Ἡ κατά τήν περίοδον ταύτην δράσις τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀποτελεῖ μίαν ἀκόμη ἀπόδειξιν ὅτι
τό Κ.Κ.Ε. εἶναι ὄργανον τοῦ σοβιετικοῦ ἰμπεριαλισμοῦ ἐν Ἑλλάδι, ὅτι εἶναι μία ἐπαναστατική
ξενοκίνητος ὀργάνωσις προσηλωμένη εἰς τήν ἀρχήν τῆς διά τῆς βίας καταλήψεως τῆς
ἐξουσίας διά τήν ὑπαγωγήν τῆς Ἑλλάδος ὑπό τόν Ρωσσικόν ἰμπεριαλισμόν καί ὅτι, ὑπό
οἰανδήποτε μορφήν καί ἄν ἐμφανίζεται, σκοπός του καί ἐπιδίωξίς του εἶναι ἡ ἐξυπηρέτησις
τῶν πολιτικῶν ἐπιδιώξεων, ὡς φορέως καί ἐκπροσώπου τῶν συμφερόντων τοῦ Ρωσικοῦ
ἰμπεριαλισμοῦ ἐν Ἑλλάδι.

234
 [17] ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΚΑΙ Η ΔΕΚΕΜΒΡΙΑΝΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ
(Απόσπασμα από το ΤΕΥΧΟΣ ΙΙΙ «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΣ», του Αντ/ρχου Παν.
Σκαλούμπακα – Στρατ. Σχ. Ευελπ., 1959)

Τό Κ.Κ.Ε., τό ὁποῖον κατά τήν διάρκειαν τῆς κατοχῆς συστηματικῶς ἀπέφυγε νά

χρησιμοποιήσῃ τάς ἐνόπλους δυνάμεις του ἐναντίον τῶν κατακτητῶν (Βλέπε: Μελέτην ὑπ’
ἀριθ. 14 «Τό Κ.Κ.Ε. κατά τήν κατοχήν) δέν ἐδίστασεν ὀλίγους μόλις μῆνας, τήν 3ην
Δεκεμβρίου 1944, μετά τήν ἀπελευθέρωσιν τῆς Ἑλλάδος, νά ἐπιτεθῇ ἐνόπλως, διά τήν
κατάληψιν τῆς ἐξουσίας ἐν Ἑλλάδι καί τήν ὑποδούλωσίν της ὑπό τό κομμουνιστικόν ζυγόν.

1. Ο ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ ΤΟΥ 1944 ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑΝ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΙΚΗΣ ΔΡΑΣΕΩΣ

ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

Τήν Δεκεμβριανήν Ἐπανάστασιν ἡ ἠγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. εἶχεν ἐπιμελῶς προετοιμάση ἀπό
τήν περίοδον τῆς κατοχῆς καί ἦτο ἡ συνέχεια τῆς κατοχικῆς τακτικῆς του, ἥτις ἀπέβλεπεν
εἰς τήν διά τῆς βίας κατάληψιν τῆς ἐξουσίας.
Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., εὐθύς μετά τήν ἀποτυχίαν τῆς Δεκεμβριανῆς ἐπιθέσεώς του,
προσεπάθησε διά λόγους σκοπιμότητος, νά ἐμφανίσῃ τήν προσχεδιασμένην Δεκεμβριανήν
Ἐπανάστασιν ὡς δῆθεν «ἀντίσταση ἐνάντια στό πραξικόπημα τῆς ἀντίδρασης».
Εἰς τήν πρώτην μετά τό Δεκεμβριανόν κίνημα συνελθοῦσα Ὁλομέλειαν τῆς Κ.Ε. τοῦ
Κ.Κ.Ε. στήν 11ην Ὁλομέλειαν (5-10 Ἀπριλίου 1945) η ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀφιέρωσε τό ΙΙΙον
Κεφάλαιον τῆς ἀποφάσεώς της διά τόν «Δεκέμβρη». Ἐκεῖ γράφει:
«Ὁ ἀγώνας τοῦ Δεκέμβρη εἶναι ΜΙΑ ΠΑΛΛΑΪΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟ
ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ πού ἤθελε νά ἀνακόψῃ μέ τή βία τήν ὁμαλή καί εἰρηνική
δημοκρατική ἐξέλιξη τῆς χώρας. Εἶναι τό ΔΙΑΜΑΝΤΙ ΤΟΥ ΑΓΩΝΟΣ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ ΜΑΣ ΓΙΑ
ΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΝΑΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ».
Δύο μῆνας μετά τούς ἀνωτέρω χαρακτηρισμούς τοῦ «Δεκέμβρη», ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε.,
πιστεύουσα ὅτι ἡ λαϊκή ἀγανάκτησις ἐναντίον της εἶχε κάπως κοπάσῃ, ἀπορρίπτει τόν
χαρακτηρισμόν, τῆς «ἀντίστασης» καί ὁμολογεῖ ὅτι ὁ «Δεκέμβρης» ἦτο «Ἔνοπλη
ἐξέγερση».
Ἡ Εἰσήγησις εἰς τήν 12ην Ὁλομέλειαν τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. (Ἰούλιος 1945) ἀναφέρει τά
ἑξῆς ἐπ’ αὐτοῦ:
«Ὁ ἔνοπλος ἀγώνας τοῦ Δεκέμβρη, ἡ ἡρωϊκή ἔνοπλη ἐξέγερση τῆς Ἀθήνας ἦταν
ἀναπόφευκτη γιατί ἐπεβλήθηκε κατ’ ἀπαίτησιν τῆς ἐσωτερικῆς ἀντίδρασης μέ τή βία ἀπό
τόν ἀγγλικό ἐξωελληνικό παράγοντα. Ὁ Ε.Λ.Α.Σ. ἔπρεπε νά δεχθῇ τήν πρόκληση γιά ν’
ἀποφύγῃ τήν προδοσία καί νά σώσῃ τήν τιμή τοῦ λαοῦ τῆς Ἀθήνας........ Ἡ ἡρωϊκή ἔνοπλη
ἐξέγερση τοῦ λαοῦ τῆς Ἀθήνας θά μείνῃ σάν μιά ἀπό τίς λαμπρές, ἡ πιό λαμπρή μέχρι
σήμερα σελίδα στά νεοελληνικά τῆς πάλης γιά τή λευτεριά. Μέ τήν ἐξέγερση τοῦ Δεκέμβρη
κλείνει μιά καί ἀνοίγει ἄλλη σελίδα στήν ἱστορία μας».
Ἡ «Κομμουνιστική Ἐπιθεώρηση», θεωρητικόν ὄργανον τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., τοῦ
Δεκεμβρίου τοῦ 1945, τεῦχος 44, εἰς τήν θέσιν τοῦ κυρίου ἄρθρου, ἐδημοσίευσε θέσεις
τοῦ Κ.Κ.Ε., διά τόν Δεκέμβριον τοῦ 1944, ἐγκεκριμένας ὑπό τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. του. Εἰς
ταύτας ὁμολογεῖται ὅτι ὁ «Δεκέμβριος» εἶναι ἡ συνέχεια τῆς κατοχικῆς δράσεως τοῦ Κ.Κ.Ε.
Μεταξύ τῶν θέσεων ἀναφέρονται καί τά ἑξῆς:
«Ὅπως ὁλόκληρος ὁ Ἐθνικοαπελευθερωτικός ἀγώνας ἔτσι καί ἡ ἐξέγερση τοῦ
Δεκέμβρη εἶναι πιστή συνέχιση καί ἀνάπτυξη τῶν ἐθνικοαπελευθερωτικῶν παραδόσεων
τοῦ 21» (.Ι..). Ὁ Δεκέμβρης, σά συνέχεια καί ἀναπόσπαστο κομμάτι τοῦ
ἐθνικοαπελευθερωτικοῦ ἀγῶνα καί βασικός του σταθμός, γίνεται ταὐτόχρονα ἱστορικό
ὁρμητήριο τῆς Νέας Ἑλλάδας».
Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. διά τῶν ἀνωτέρω κειμένων της ὁμολογεῖ ὅτι ὁ Δεκέμβρης ήτο μιά
ἐπαναστατική ἐνέργεια τοῦ Κ.Κ.Ε. ἡ ὁποία ἀπέβλεπε εἰς τήν διά τῆς βίας κατάληψιν τῆς

235
ἐξουσίας καί ἐν τέλει τήν συνέχεια τῆς κατοχικῆς δράσεως του, τῆς ὁποίας κυρία ἐπιδίωξις
ἦτο ἡ ὑπό τοῦ Κ.Κ.Ε. κατάληψις τῆς ἐξουσίας.

2. Η ΔΕΚΕΜΒΡΙΑΝΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ ΕΙΧΕ ΠΡΟΣΧΕΔΙΑΣΘΗ ΥΠΟ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

Τό Κ.Κ.Ε. πολύ πρίν ἀπελευθερωθῆ ἡ Ἑλλάς εἶχεν ἀσχοληθῇ μέ τό πρόβλημα τῆς διά
τῶν ὅπλων καταλήψεως τῆς ἐξουσίας.
Τήν προπαρασκευήν τοῦ «Δεκεμβρίου» ἀποκαλύπτει πλήν τῶν ἄλλων στοιχείων καί ὁ
Β. Μπαρτζῶτας, μέλος τότε τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. καί γραμματεύς τῆς Κομματικῆς
Ὀργανώσεως Ἀθηνῶν (ΚΟΑ) τῆς ἰσχυροτέρας κομμουνιστικῆς ὀργανώσεως τοῦ Κ.Κ.Ε., μέ
τά ὅσα γράφει εἰς τό ἔργον του «Ἡ πολιτική τῶν στελεχῶν τοῦ Κ.Κ.Ε. τά τελευταῖα δέκα
χρόνια».
Ἐκεῖ ὁ Μπαρτζώτας ἀναφέρει ὅτι τό Κ.Κ.Ε., ἀπο τό φθινόπωρο ἀκόμη τοῦ 1943, εἶχεν
δώσει τήν ἐντολήν εἰς τό Α΄ Σῶμα τοῦ Ε.Λ.Α.Σ. νά ἐκπονήσῃ τά σχέδια ἐπιχειρήσεων διά
τήν κατάληψιν τῆς ἐξουσίας: Ἐπ’ αὐτοῦ γράφει ἐπί λέξει:
«Τό Α΄ Σῶμα Στρατοῦ τοῦ Ε.Λ.Α.Σ. τό φθινόπωρον τοῦ 1943 καί τήν ἄνοιξη τοῦ 1944
εἶχε ἐπεξεργασθῇ τό σχέδιο γιά τήν κατάληψη τῆς Ἐξουσίας»
(Βλέπε: Β. Μπαρτζώτα: «Ἡ πολιτική τῶν στελεχῶν τά τελευταῖα δέκα χρόνια», σελ.
48).
Ἐν συνεχείᾳ, ὁ Μπαρτζώτας, ἀποκαλύπτει ὅτι ἡ Κ.Ο.Α., ἐν ὄψει τῆς ἀποχωρήσεως τῶν
Γερμανῶν ἐξ Ἀθηνῶν, εἶχε λάβει ὅλα τά ἀναγκαῖα ὀργανωτικο-τεχνικά μέτρα διά τήν
ἐπιτυχίαν τῆς ἐνόπλου ἐξεγέρσεως:
«Στήν κομματικήν ὀργάνωση Ἀθήνας, γράφει ὁ Μπαρτζώτας, μπῆκε ἀπό τίς ἀρχές
Αὐγούστου 1944 πραχτικά τό ζήτημα τῆς ἐξουσίας, δώσαμε ὅλα τά στελέχη τοῦ κόμματος
στόν Ε.Λ.Α.Σ.. Ἡ Ἐπιτροπή πάλης τῆς Κ.Ο.Α. ἀποφάσισε σέ συνεδρίασή της στίς ἀρχές τοῦ
Σεπτέμβρη 1944 τήν ἔνοπλη ἐξέγερση».
Μεταξύ τῶν «πραχτικῶν» μέτρων τά ὁποῖα ἔλαβεν ἡ Κ.Ο.Α., κατ’ ἐντολήν τῆς ἡγεσίας
τοῦ Κ.Κ.Ε., ἦτο καί ἡ διαταγή τήν ὁποίαν ἔλαβον αἱ κομματικαί ὀργανώσεις, κατά
συνοικίαν, ἐπάγγελμα καί σωματεῖον, νά συντάξουν τούς καταλόγους προγραφῶν, τῶν
πολιτών ἐκείνων τά ὁποῖα ἐθεώρουν ὡς «ἀντιδραστικά» καί τά ὁποῖα θά ἔπρεπε νά
ἐκτελεσθοῦν, εύθύς ὡς ἐδίδετο τό σύνθημα τῆς ἐξεγέρσεως.
Καί πράγματι ἕν ἀπό τά πρῶτα μέτρα τά ὁποῖα ἔλαβον οἱ κομμουνισταί μόλις ἐξερράγη
ἡ Δεκεμβριανή Ἐπανάστασις ἦτο αἱ συλλήψεις τῶν προγραφέντων. Οἱ φερόμενοι ὡς
«ἀντιδραστικοί» εἰς τούς καταλόγους προγραφῶν, ὅσοι ἐξ αὐτῶν συνελήφθησαν,
κατακρεουργήθησαν, ὡς γνωστόν εἰς τό Περιστέρι, στά Νταμάρια, στήν Οὔλεν, στήν
Καισαριανήν, στό ἄσυλον τῆς Κοκκινιᾶς, στό Γαλάτσι καί στούς ἄλλους τόπους τῶν
ὁμαδικῶν σφαγείων τοῦ Κ.Κ.Ε.

3. Η ΗΓΕΣΙΑ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΥΠΟ ΤΑΣ ΦΙΛΟΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΑΣ ΔΙΑΚΗΡΥΞΕΙΣ

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΕΝ ΤΗΝ ΔΕΚΕΜΒΡΙΑΝΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΝ

Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., ἐνῶ ἐλάμβανεν ὅλα τά ὀργανωτικο-τεχνικά μέτρα, διά τήν
ἔνοπλον ἐξέγερσιν πρός κατάληψιν τῆς ἐξουσίας, δέν παρέλειπε νά διακηρύττει εἰς ὅλους
τούς τόνους τήν «πίστιν του» καί τήν «ἀφοσίωσίν του» εἰς τήν δημοκρατικήν ἐξέλιξιν τῆς
χώρας. Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. προέβη εἰς μεγαλοστόμους φιλειρηνικάς διακηρύξεις, τόσον
πρό τῆς ἀπελευθερώσεως ὅσον καί μετά τήν ἀπελευθέρωσιν.

236
 4. ΑΙ ΠΡΟ ΤΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΦΙΛΟΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΑΙ ΔΙΑΚΗΡΥΞΕΙΣ
ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

Ὀλίγας ἡμέρας πρό τῆς ἀπελευθερώσεως τῶν Ἀθηνῶν καί τοῦ Πειραιῶς, ἡ ἡγεσία τοῦ
Κ.Κ.Ε., ἀποτελουμένη ἀπό τούς Γ. Σιάντον, Δημήτριον Παρτσαλίδην, Γιάννην Ἰωαννίδην,
Χρύσαν Χατζηβασιλείου, Βασίλειον Μπαρτζώταν, Γιάννη Ζέβγον, Ν. Πλουμπίδη, Πέτρον
Ροῦσσον, ἔσπευσε νά δώσῃ ἀφειδῶς ἐπισήμους διαβεβαιώσεις περί τῆς ἀφοσιώσεως τοῦ
Κ.Κ.Ε. εἰς τήν ὁμαλήν δημοκρατικήν ἐξέλιξιν.
Τό Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπηύθυνεν εἰδικόν μήνυμα πρός τόν Ἑλληνικόν λαόν, διά
τοῦ ὁποίου τόν διεβεβαίωνεν ὅτι τό Κ.Κ.Ε. εἶναι τό κόμμα τῆς Δημοκρατικῆς τάξεως καί τῆς
ὁμαλῆς πολιτικῆς ἐξελίξεως. Τό μήνυμα αὐτό μεταξύ τῶν ἄλλων ἐτόνιζε τά ἑξῆς:
«Ἡ ἐξασφάλιση τῆς τάξης καί ΟΜΑΛΗΣ πολιτικῆς ζωῆς τοῦτες τίς στιγμές εἶναι τό
πρώτιστο ἐθνικό χρέος.
- Ἀποφύγετε τήν αὐτοδικίαν καί κάθε ἐνέργεια πού κλονίζει τό τόσο ὑψηλό ἔργο που
δημιουργήσαμε μαζί!
- Πατριῶτες!
Ὅλοι ἑνωμένοι γιά τήν ἐπιβολή καί κατοχύρωση τῶν ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ
ΚΑΙ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΛΑΟΥ.
Γιά τήν ἐξουδετέρωση κάθε προσπάθειας διάσπασης τῆς ἑνότητας.
- Γιά τήν κατάπνιξη ΚΑΘΕ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΚΗΣ ΑΠΟΠΕΙΡΑΣ!»
(Βλέπε: «Ριζοσπάστην» 1ης Ὀκτωβρίου 1944, σελ. 1).

5. ΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΙΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΦΙΛΕΙΡΗΝΙΚΑΙ ΔΙΑΚΗΡΥΞΕΙΣ ΤΟΥ

Κ.Κ.Ε.

Αἱ φιλειρηνικαί καί φιλοδημοκρατικαί διακηρύξεις τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε.

ἐπαναλαμβάνονται καί τονίζονται εἰς εἰδικήν ἀπόφασιν τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., τήν
17ην Ὀκτωβρίου 1944, εὐθύς ὡς ἀπηλευθερώθη ἡ Ἀθήνα καί ὁ Πειραιᾶς. Εἰς τήν ἀπόφασιν
ἐκείνην ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐχαρακτήριζεν ὡς «συκοφάντας» ὅλους ἐκείνους οἱ ὁποῖοι
διέβλεπον ὅτι ὄπισθεν τῶν φιλειρηνικῶν, τῶν φλυάρων τούτων συνθημάτων, τό Κ.Κ.Ε.
ἐπροπαρασκεύαζε τήν ἐπιβολήν τῆς κομματικῆς τυραννίας του.
Ἔγραφεν:
«Ἡ ὑποδειγματική τάξη καί ἀσφάλεια πού ἐπικράτησε στήν Ἀθήνα καί στόν Πειραιᾶ
καταρράκωσαν ὅλες τίς συκοφαντίες τῶν ἀντιπάλων τοῦ κινήματός μας, ἀνέτρεψεν τίς
προσπάθειες τῶν ἐχθρῶν τῆς Ἐθνικῆς ἑνότητας νά συκοφαντήσουν τό Κόμμα καί τό
Ε.Α.Μ. στά μάτια τῶν συμμάχων μας».
Εἰς αὐτήν τήν ἀπόφασιν ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. δέν παρέλειψε νά χαιρετήσῃ μέ τά πλέον
θερμά λόγια τά ἀγγλικά στρατεύματα τά ὁποῖα καί ὡνόμασε «γενναῖα τέκνα τῆς
φιλελεύθερης καί συμμαχικῆς Μεγάλης Βρεττανίας».
Ἐν συνεχείᾳ, ἡ ἀπόφασις τοῦ πολιτικοῦ Γραφείου τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. διακηρύσσει:
«Ὑποστηρίζουμε τήν κυβέρνηση Ἐθνικῆς Ἑνότητας, γιατί οἱ πραγματικοί της σκοποί
συμπίπτουν μέ τούς ἄμεσους σκοπούς τοῦ ἀγῶνα μας.
- Ἀγωνιζόμαστε:
Γιά τήν Ἀσφάλεια τῶν Ἑλληνικῶν συνόρων.
Γιά τήν κατοχύρωση τῆς ἀνεξαρτησίας καί τῆς ἀκεραιότητας τῆς Ἑλλάδος.
Γιά τήν κατοχύρωση τῆς λαϊκῆς κυριαρχίας.
ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΑΛΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ καί ἐναντίον ΚΑΘΕ ΜΟΡΦΗΣ
ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣ.
- Γιά εκλογές συνταχτικῆς ἐθνοσυνέλευσης καί ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ καί κοινωνικῆς
αὐτοδιοίκησης.

237
 Τό Πολιτικό Γραφεῖο καλεῖ ὁλόκληρο τό Κόμμα καί τόν Ἑλληνικό λαό νά
περιφρουρήσουν τήν ἐθνική ἑνότητα, νά κατοχυρώσουν τή λαϊκή κυριαρχία»
(Βλέπε: «Δέκα χρόνια ἀγῶνες 1936-1945», σελ. 220-231, Ἔκδοσις Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.
Ἀθήνα 1945, ἀπόφαση τοῦ Π.Γ. τῆς 17ης Ὀχτώβρη 1944 πάνω στήν ἀπελευθέρωση τῆς
Ἀθήνας καί «Ριζοσπάστην» τῆς 24ης καί 25ης Ὀκτωβρίου 1944).
Τήν 28ην Ὀκτωβρίου 1944, ἐπί τῇ 4ῃ ἐπετείῳ τοῦ «ΟΧΙ» καί τῆς ἐνάρξεως τῆς ἐθνικῆς
μας ἀντιστάσεως, τό Κ.Κ.Ε., δέν ἔχασε τήν εὐκαιρίαν διά νά τήν καπηλευθῇ καί διά τοῦ Γ.
Σιάντου, γραμματέως τότε τῆς Κ.Ε. του, ἔσπευσε νά δώσῃ πολλάς μεγαλοστόμους
διαβεβαιώσεις πρός τόν Ἑλληνικόν λαόν, περί της νομιμοφροσύνης τοῦ Κ.Κ.Ε.
Ὁ Γ. Σιάντος ἐδήλωνε τά ἑξῆς:
«Τό Κ.Κ.Ε. ὑποστηρίζει τήν κυβέρνηση τῆς Ἐθνικῆς Ἑνότητας (σημ. συντ.
πρωθυπουργός κ. Γεώργιος Παπανδρέου), γιατί τό πρόγραμμά της ἀνταποκρίνεται στά
ἐνδιαφέροντα τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ.
Τό Κ.Κ.Ε. εἶναι ὑπέρ τῶν ΟΜΑΛΩΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΩΝ λύσεων τῶν ζητημάτων τῆς
χώρας».
(Βλέπε: «Ριζοσπάστην» τῆς 28ης Ὀκτωβρίου 1944, σελ. 2).
Μετ’ ὁλίγας ἡμέρας ὁ Γ. Σιάντος, εἰς συνέντευξίν του πρός τόν ἀνταποκριτήν τῆς
ἀγγλικῆς ἐφημερίδος «ΝΤΑΙΗΛΥ ΧΕΡΑΛΝΤ» διαβεβαίωσεν τούς πάντας ὅτι:
«Τό Κ.Κ.Ε. εἶναι ὑπέρ τῶν ΟΜΑΛΩΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΩΝ ΛΥΣΕΩΝ καί γιά τήν
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ. Τό Κ.Κ.Ε. θά σεβασθῇ τή λαϊκή ἐτυμηγορία,
ὁποιαδήποτε καί ἄν εἷναι. Ἄμεση ἐπιδίωξη τοῦ ΚΚ.Ε. εἶναι ἡ ΟΜΑΛΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ
ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΖΩΗΣ.»
(Βλέπε: «Ἀπελευθερωτήν» ὄργανον τῆς Κ.Ε. τοῦ Ε.Α.Μ., περίοδος Ε΄, ἀριθ. 71, 2ας
Νοεμβρίου 1944).
Τήν 20ήν Νοεμβρίου 1944, δύο ἑβδομάδας πρό τοῦ Δεκεμβριανοῦ κινήματος, ὁ Γ.
Σιάντος προέβαινεν εἰς τήν δήλωσιν:
«Εἴμαστε ὑπερασπιστές τῆς ΟΜΑΛΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ, ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΟΥΜΕ ΤΙΣ ΔΥΝΑΜΙΚΕΣ ΔΙΧΤΑΤΟΡΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ»
(Βλέπε: «Ριζοσπάστην» τῆς 21 Νοεμβρίου 1944).

6. ΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΝ

AΙ ΣΦΑΓΑΙ
Τό Κ.Κ.Ε., ὑπό τό κάλυμμα τῶν Φιλειρηνικῶν διακηρύξεων, προετοίμασε τήν ἔνοπλον
ἐπίθεσίν του διά τήν κατάληψιν τῆς ἐξουσίας, τήν ὁποίαν καί ἐπραγματοποίησε τήν 3 ην
Δεκεμβρίου 1944.
Κατά τό διάστημα τῶν 33 ἡμερῶν τῆς Δεκεμβριανῆς ἐπαναστάσεως ὁ πληθυσμός τῶν
Ἀθηνῶν καί τοῦ Πειραιῶς ἔζησεν ἐφιαλτικωτέρας ἡμέρας καί νύκτας ἐκείνων τάς ὁποίας
εἶχε ζήσει κατά τά τέσσαρα ἔτη τῆς ἐχθρικῆς κατοχῆς.
Αἱ συνέπειαι καί τά ἀποτελέσματα τοῦ Δεκεμβριανοῦ κινήματος εἶναι γνωστά καί
ἀλησμόνητα. Τά στελέχη τοῦ Κ.Κ.Ε., τά ὁποῖα ὡς ἀναφέρει ὁ Μπαρτζώτας, εἶχαν
πλαισιώσει τόν Ε.Λ.Α.Σ., τήν πολιτοφυλακήν καί την Ο.Π.Λ.Α., βάσει τῶν καταλόγων
προγραφῶν τούς ὁποίους ἀπό τοῦ Αὐγούστου 1944 εἶχον καταρτίσει αἱ κομματικαί
όργανώσεις, προέβησαν εἰς συλλήψεις τῶν «ἀντιδραστικῶν», οἱ ὁποῖοι ὡδηγήθησαν εἰς τά
ἀπαίσια ὁμαδικά σφαγεῖα τοῦ Κ.Κ.Ε.
Μόνον εἰς τάς Ἀθήνας καί εἰς τόν Πειραιᾶ ἐσφαγιάσθησαν 15.685 ἄτομα.
Τό Κ.Κ.Ε., τό ὁποῖον ἰσχυρίζεται ὅτι εἶναι Κόμμα ἐργατῶν, ἔδειξεν ἰδιαιτέραν
προτίμησιν εἰς τήν σφαγήν τῶν μή κομμουνιστῶν συνδικαλιστικῶν στελεχῶν.
Ἐσφαγιάσθησαν 246 συνδικαλιστικά στελέχη. Τό Κομμουνιστικόν Κόμμα κατέσφαξε τόν
γνωστόν σοσιαλιστήν Κορώνην, τόν πρῶτον εἰσηγητήν τῆς φιλεργατικῆς νομοθεσίας τοῦ

238
Ἐλευθ. Βενιζέλου καί τήν ἀξέχαστον μεγάλην ἠθοποιόν τοῦ Ἑλληνικοῦ θεάτρου Ἐλένη
Παπαδάκη κατά τόν πλέον βάρβαρον καί ἀπάνθρωπον τρόπον.

7. ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΟΜΟΛΟΓΕΙ ΤΑΣ ΔΙΑΠΡΑΧΘΕΙΣΑΣ ΑΓΡΙΟΤΗΤΑΣ

Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. κατόπιν τῆς ἀποτυχίας τοῦ Δεκεμβριανοῦ κινήματος, διά λόγους
πολιτικῆς σκοπιμότητος, διά νά κατασιγάση τήν ἐναντίον του γενικήν ἀγανάκτησιν καί νά
διευκολύνῃ τήν μετά τήν Βάρκιζαν δῆθεν συμφιλιωτικήν πολιτικήν του, ὡμολόγησεν ὅτι
κατά τό Δεκεμβριανόν κίνημα διεπράχθησαν ἀγριότητες, ὡς τίς ἐχαρακτήρισεν, ὑπό μελῶν
καί στελεχῶν τοῦ Κ.Κ.Ε. καί μάλιστα τάς κατεδίκασε δημοσία.
Εἰς τήν ἐπίσημον ταύτην ἀναγνώρισιν καί καταδίκην τῶνκομμουνιστικῶνἀγριοτήτων
προέβησαν ὅλα τά στελέχη τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐνώπιον τῆς 12ης Ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. (
25-27 Ἰουνίου 1945).
Ἐκεῖ ὁ πρώην ἀρχηγός τοῦ Κ.Κ.Ε. Ν. Ζαχαριάδης προέβη εἰς τήν ἐξῆς ἐπίσημον
δήλωσιν:
«Ἀγριότητες ἔγιναν καί τέτοιες ἔκαναν καί μέλη τοῦ κόμματος πού εἴτε προβοκάτορες
ἦταν, εἴτε δέν ἦταν ἄξια νἆναι μέλη τοῦ κόμματος. Φυσικά οἱ πράξεις πού ἔκαναν τά μέλη
τοῦ κόμματος δημιουργοῦν εὐθῦνες γιά τό ἴδιο. Μά, μιά πού τό Κ.Κ.Ε. δέν ἔδωσε τέτοια
γραμμή καί αὐτούς πού ἔκαναν ὑπερβασίες καί τίς ὑπερβασίες τίς ἴδιες τίς ἀποκήρυξε και
τίς ἀποκηρύσσει (ἄκουσον, ἄκουσον!) δέ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΤΑΙ ΖΗΤΗΜΑ ΗΘΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ ΓΙΑ
ΤΟ Κ.Κ.Ε. Γιατί τό κόμμα μας ἔχει τό θάρρος νά διακηρύξῃ ὅτι τέτοιες περιπτώσεις ὅπως
τοῦ Κορώνη εἴτε τῆς ἠθοποιοῦ Παπαδάκη, δέν μποροῦν νά βροῦν δικαίωση καί πρέπει νά
καταδικασθοῦν, ἀνοιχτά».

Η ΟΜΗΡΙΑ
Ἕν ἀπό τά πλέον ἀπαίσια ἐγκλήματα τά ὁποῖα διέπραξε τό Κ.Κ.Ε., εἶναι καί ἡ ὁμηρία. Ἠ
ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τοῦ Ε.Λ.Α.Σ. κατά τήν Δεκεμβριανήν ἐπανάστασιν διέταξαν καί
συνελήφθησαν δεκάδες χιλιάδες ἄτομα. Ἀνδρες, γυναῖκες, παιδιά καί γέροντες,
ἀνηρπάγησαν ἐκ τῶν οἰκιῶν των καί ὑπεχρεώθησαν νά βαδίσουν γυμνόποδες καί νύστεις
πάνω στά χιόνια τοῦ βαρυτάτου Δεκεμβρίου τοῦ 1944. Πολλοί τούτων ἐξετελέσθησαν καθ’
ὁδόν. Καί τό ἔγκλημα αὐτό τοῦ Κ.Κ.Ε. ἠναγκάσθη ἡ ἡγεσία του, μετά τήν ἦτταν του, νά τό
ἀναγνωρίσῃ καί νά τό καταδικάσῃ δημοσίᾳ.
Ὁ Ζαχαριάδης εἰς τήν 12ην ὁλομέλειαν (25-27 Ἰουλίου 1944), διά τό ἔγκλημα τῆς
ὁμηρίας εἶπε τά ἑξῆς:
«Μένει τό ζήτημα τῆς ὁμηρίας. Τό λάθος δέν εἶναι ὅτι διατάχθηκε ἡ ὁμηρία ἀπό τά
πάνω. Τό λάθος εἶναι ὅτι διατάχθηκε ἡ ὁμηρία χωρίς πειθαρχία καί σχέδιο καί
ΕΚΦΥΛΙΣΤΗΚΕ ΣΕ ΕΞΩΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ».
Ὁ Μπαρτζώτας, ὁ ὁποῖος φέρει ἕνα μεγάλο μέρος τῆς εὐθύνης των Δεκεμβριανῶν
ἐγκλημάτων τοῦ Κ.Κ.Ε. ὡς γραμματεύς τῆς Κ.Ο.Α., ἀπολογούμενος εἰς τό 7 ον συνέδριόν
του (1-6/10/45), ὑπεστήριξεν ὅτι κατά τήν Δεκεμβριανήν ἐπανάστασιν τοῦ 1944 εἶχε
«ξεφύγει ἡ κατάσταση ἀπό τά χέρια τοῦ Κ.Κ.Ε.», καί ἑπομένως δέν ἔχει αὐτός τήν εὐθύνην
διά ὅ,τι ἔγινε, οὔτε τό Κ.Κ.Ε.!
«Ἔχουμε ἀκόμα τό Δεκέμβρη, εἶπε ὁ Μπαρτζώτας ένώπιον τοῦ 7ου Συνεδρίου τοῦ
Κ.Κ.Ε. καί τίς ὑπερβασίες πού ἔγιναν. Μέσα στά λάθη πού ἔγιναν τό Δεκέμβρη, ὑπάρχουν
καί πολλά ἀφοροῦν τήν κομμουνιστικήν ὀργάνωσιν τῆς Ἀθήνας. Τό Δεκέμβρη σέ πολλές
πλευρές ΜΑΣ ΕΦΥΓΕ Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΜΑΣ»
(Βλέπε: «Ριζοσπάστη» 3 Ὀκτώβρη 1945, σελ. 3, στήλ. 3).

239
 8. Ο ΚΥΝΙΚΟΣ ΣΑΔΙΣΜΟΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

Ἕν ὅμως ἔτος μετά τό Δεκεμβριανόν κίνημα ὁ ίδιος ὁ Μπαρτζώτας εἰς ἄρθρον του
δημοσιευθέν εἰς τόν «Ριζοσπάστην» τῆς 13ης Ἰανουαρίου 1946, ὑπό τόν τίτλον «ὁ μεγάλος
Δεκέμβρης», ἐξεδήλωσε τήν θλίψιν τοῦ Κ.Κ.Ε. διότι κατά τόν «Δεκέμβρη ἡ πλουτοκρατία
πλήρωσε ὄχι τόσον ἀκριβά» ὅσο ἥθελε τό Κ.Κ.Ε.
«Ὁ Μεγάλος Δεκέμβρης, γράφει ὁ Μπαρτζώτας, χαράχτηκε βαθειά μέσα στήν καρδιά
τοῦ λαοῦ καί μισήθηκε ἀπό τόν κόσμο» τῆς ἀντίδρασης καί δικαιολογημένα. Γιά πρώτη
φορά ἡ πλουτοκρατία καί ὀλιγαρχία πλήρωσε καί ΠΛΗΡΩΣΕ ΛΙΓΟ ΑΚΡΙΒΑ».
Διά τόν Μπαρτζώτα λοιπόν αἱ Δεκεμβριαναί σφαγαί δέν ἦσαν ἱκανοποιητικαί, ἦσαν
μικραί.

ΑΙ ΥΛΙΚΑΙ ΖΗΜΙΑΙ

Οἱ κομμουνισταί κατά τό Δεκεμβριανόν κίνημα μετέβαλον ὁλόκληρα τμήματα τῶν

Ἀθηνῶν καί Πειραιῶς εἰς σωρούς ἐρειπίων καί ἐπροξένησαν τόσας ζημίας εἰς οἰκοδομάς,
ἐργοστάσια καί βιομηχανικάς ἐγκαταστάσεις τῆς πρωτευούσης καί τοῦ Πειραιῶς, ὅσας δέν
ἐπροξένησαν οἱ κατακτηταί Γερμανοϊταλοί. Τάς συνεπείας τῶν καταστροφῶν αὐτῶν τάς
ἐπλήρωσαν κυρίως τά λαϊκά στρώματα, οἱ ἐργάται, οἱ ὁποῖοι ἔμειναν ἐπί μακρόν χωρίς
ἀπασχόλησιν καί ἐργασίαν.

9. ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ ΝΑ ΑΝΑΤΙΝΑΧΘΗ Η «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ»

Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. κατά τήν διάρκειαν τοῦ Δεκεμβριανοῦ κινήματος εἶχε τόσον πολύ
μεθύσει ἀπό τήν μανίαν τῆς καταστροφῆς καί τοῦ ἐγκλήματος, ὥστε δέν ἐδίστασε διά τοῦ
Β. Μπαρτζώτα, μέλους τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. καί γραμματέως τῆς Κ.Ο.Α. τοῦ
γνωστοῦ ὡς «Φάνη» τῆς Ἀθήνας, νά δώσῃ διαταγήν εἰς τμήματα τοῦ Ε.Λ.Α.Σ. νά
ἀνατινάξουν τήν Ἀκρόπολιν.
Εὐτυχῶς τήν διαταγήν ταύτη τήν ἔλαβε τό τμῆμα τοῦ πρώην ἐκπαιδευτικοῦ Ἰωάννου
Λογοθέτη, ὁ ὁποῖος ἠρνήθη νά τήν ἐκτελέσῃ. Ἀργότερον ὁ Ι. Λογοθέτης ὁ ὁποῖος δέν
ἠδυνήθη νά φαντασθῇ ὅτι ἡ διαταγή τοῦ Μπαρτζώτα ἦτο καί διαταγή ὁλοκλήρου τῆς
ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀνεφέρθη εἰς το Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., ζητῶν νά ἐξετασθῇ μήπως ὁ
Μπαρτζώτας ἦτο πράκτωρ τῆς «ἀντίδρασης» καί ἔδωσε τοιαύτην ἐξωφρενικήν διαταγήν
διά νά ζημιώσῃ τό Κ.Κ.Ε.
Τό Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., διέλυσε τάς πλάνας τοῦ Λογοθέτη, ἀπαντήσαν ὅτι ἡ
ἀπόφασις τοῦ Μπαρτζώτα εἶχε τύχει τῆς ἐγκρίσεως ὁλοκλήρου τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.
Ἀξίζει νά ἀναφερθῇ ὅτι ἄλλο τμῆμα, τοῦ Ε.Λ.Α.Σ., ἀνατίναξε τό σπίτι τοῦ μεγαλυτέρου
νεοέλληνος μυθιστοριογράφου, τοῦ Γρ. Ξενοπούλου, τό ὁποῖον ἐλεηλάτησε καί
κατέστρεψε τήν πολύτιμον βιβλιοθήκην του καί τό ἀναντικατάστατον ἀρχεῖον του.

10. ΑΙ ΣΥΝΕΠΕΙΑΙ ΤΟΥ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΜΑΣ ΔΙΚΑΙΩΝ

Τό Δεκεμβριανόν κίνημα ἐπροξένησε βαρυτάτας ζημίας, ἐκτός τῶν ἄλλων, καί εἰς τόν
τομέα τῶν ἐθνικῶν μας διεκδικήσεων. Διότι ἐδημιούργησε μίαν μειονεκτικήν θέσιν διά τήν
χώραν μας καί τήν παρημπόδισε νά ἀξιοποιήσῃ τάς τεραστίας θυσίας της, τάς ὁποίας
προσέφεραν εἰς τόν συμμαχικόνἀγῶνα καί νά πραγματοποιήσῃ τάς ἐθνικάς διεκδικήσεις
μας, τόσον ἐπί τῆς Κύπρου ὅσον καί ἐπί τῆς Βορείου Ἠπείρου.

240
 11. Η ΗΓΕΣΙΑ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΟΜΟΛΟΓΕΙ ΤΑΣ ΕΥΘΥΝΑΣ ΤΗΣ

Ἡ ἡγεσία τῆς Δεκεμβριανῆς ἐπαναστάσεως, εἰς ἕνα ὑπόμνημά της τό ὁποῖον ὑπεβλήθη
πρός τόν Ἀντιβασιλέα καί τόν πρωθυπουργόν καί τό ὁποῖον ἐδημοσιεύθη εἰς τόν
«Ριζοσπάστην» τῆς 5ης Ἀπριλίου 1945, ἠναγκάσθη νά ὁμολογήσῃ τάς εὐθύνας της καί νά
παραδεχθῇ, διά μίαν ἀκόμη φοράν, τά ἐγκλήματα πού διεπράχθησαν.
Μεταξύ τῶν ἄλλων εἰς τό ὑπόμνημά των αὐτό γράφουν οἱ ἡγέται τῆς Δεκεμβριανῆς
ἐπαναστάσεως ὅτι:
«ΕΓΙΝΕ ΕΝΑ ΚΙΝΗΜΑ, ΠΟΥ ΟΛΟΙ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΟΤΙ ΔΕΝ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΓΙΝΗ ΚΑΙ
ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΕΙΧΕ ΑΠΟΦΕΥΧΘΗ», καί ὅτι «ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΚΑΤΑ ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΑΥΤΟ ΕΓΙΝΑΝ
ΟΣΑ ΕΓΙΝΑΝ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΑΜΑΧΩΝ ΚΑΙ ΑΘΩΩΝ».

12. Η ΔΕΚΕΜΒΡΙΑΝΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ ΚΑΙ Ο ΣΥΜΜΟΡΙΟΠΟΛΕΜΟΣ ΔΙΔΟΥΝ

ΑΠΟΣΤΟΜΩΤΙΚΗΝ ΑΠΑΝΤΗΣΙΝ ΕΙΣ ΤΑ «ΦΙΛΕΙΡΗΝΙΚΑ» ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΗΓΕΣΙΑΣ
ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ὅπισθεν τῶν προδεκεμβριανῶν «φιλειρηνικῶν» καί

«φιλοδημοκρατικῶν» δηλώσεων καί ὑποσχέσεών της, προετοίμασε τήν Δεκεμβριανήν
Ἐπανάστασιν.
Τό Κ.Κ.Ε. ἐφήρμοσε τήν ἰδίαν τακτικήν ἀμέσως μετά τήν ἀποτυχίαν τῆς Δεκεμβριανῆς
Ἐπαναστάσεως.
«Μέ φιλειρηνικά» πάλι συνθήματα καί μέ ὑποσχέσεις πίστεως καί ἀφοσιώσεως εἰς τήν
«εἰρηνικήν δημοκρατικήν» ἐξέλιξιν προετοίμασε τόν συμμοριοπόλεμον.
Τήν ἰδίαν τακτικήν ἀκολουθεῖ καί σήμερον (σ.σ. το 1959) ἡ λεγομένη «νέα ἡγεσία τοῦ
Κ.Κ.Ε., ἡ ἐπιβληθεῖσα ὑπό τῶν Ρώσων εἰς τό Κ.Κ.Ε., τόν Μάρτιον τοῦ 1956, μετά τήν
ἀπομάκρυνσιν τοῦ Ζαχαριάδη. Αὕτη προβάλλει ἐπιμόνους προσπαθείας, τόσον διά τῶν
ἀποφάσεων καί τῶν ἐπισήμων διακηρύξεων, ὅσον καί διά τοῦ ἐν Ἑλλάδι μεγαφώνου της
τῆς Ε.Δ.Α., νά πείσῃ τόν Ἑλληνικόν λαόν καί τά Ἑλληνικά πολιτικά κόμματα ὅτι τό Κ.Κ.Ε.
εἶναι ὑπέρ τῶν «ὁμαλῶν δημοκρατικῶν λύσεων».
Καί αὐτήν τήν φοράν ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. τούς ιδίους σκοπούς ἐπιδιώκει. Αἱ «νέαι»
διακηρύξεις τῆς νέας ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε., περί «εἰρηνεύσεως», «ὁμαλῆς δημοκρατικῆς
ἐξελίξεως» κ.λπ. κ.λπ. ἔχουν διά τούς Ἕλληνας μίαν καί μόνην σημασίαν καί ἀξίαν. Ὅτι
τούς κάμνουν περισσότερον ἀγρύπνους. Διότι γνωρίζουν καλῶς ὅτι τήν «φιλειρηνικήν»
τακτικήν τήν χρησιμοποιεῖ ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., τότε ὅταν αἰσθάνεται τό Κ.Κ.Ε. ἀδύνατον
καί τήν θέτει εἰς ἐφαρμογήν διά νά τό καταστήσῃ ἰσχυρόν καί διά νά δυνηθῇ οὕτω νά
ὑπονομεύσῃ τήν ἐσωτερικήν γαλήνην, τήν ἡσυχίαν καί τήν ἐθνικήν ἀσφάλειαν.
Αἱ δηλώσεις τῆς νέας ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε., δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά ἐπανάληψις τῆς
γνωστῆς κομμουνιστικῆς τακτικῆς ἁπάτης καί ψεύδους. Ἄν μάλιστα ληφθῇ ὑπ’ ὄψιν ὅτι
ἐπικεφαλῆς τῆς σημερινῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. εἶναι ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι ἦσαν ἐπικεφαλῆς τῆς
Δεκεμβριανῆς Ἐπαναστάσεως καί τοῦ συμμοριοπολέμου, τό γεγονός αὐτό ὑπογραμμίζει
πόσον ἀπατηλαί καί ὕποπται εἶναι αἱ φιλειρηνικαί διακηρύξεις της.
Οἱ «Εἰρηνόφιλοι» ἐπικεφαλῆς τοῦ Κ.Κ.Ε. εἶναι:
Ὁ ΔΗΜ. ΠΑΡΤΣΑΛΙΔΗΣ», ὁ δεύτερος ἄνθρωπος τοῦ Κ.Κ.Ε., μέλος τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε.
τοῦ Κ.Κ.Ε. Γραμματεύς τοῦ Ε.Α.Μ. καί πρωθυπουργός τοῦ συμμοριοπολέμου.
Ὁ ΑΠ. ΣΚΡΟΖΟΣ, στέλεχος τοῦ Δεκεμβριανοῦ κινήματος καί ὑπουργός Ἐργασίας τοῦ
συμμοριοπολέμου.
Ὁ Κ. ΚΟΛΛΙΓΙΑΝΝΗΣ ἤ ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ, ὁ εὐνοούμενος τῶν Ρώσων, ἀνώτερον πολιτικόν
καί στρατιωτικόν στέλεχος τῆς κατοχῆς καί τοῦ συμμοριοπολέμου.
Ὁ ΠΕΤΡΟΣ ΡΟΥΣΟΣ, ὑπουργός τῶν εξωτερικῶν εἰς τάς κυβερνήσεις τοῦ Βουνοῦ.
Ὁ ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΣΤΡΙΓΓΟΣ, ἀνώτατον στέλεχος τοῦ Δεκεμβριανοῦ κινήματος καί
ὑπουργός τοῦ συμμοριοπολέμου.

241
 Ἡ πείρα τῆς «φιλειρηνικῆς» τακτικῆς, τῆς ἐφαρμοσθείσης ὑπό τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε.
κατά τήν προδεκεμβριανήν περίοδον καί τήν περίοδον μεταξύ τῆς Δεκεμβριανῆς
Ἐπαναστάσεως καί τοῦ συμμοριοπολέμου, δίδει ἀποστομωτικήν ἀπάντησιν καί τά
«φιλειρηνικά» συνθήματα τῆς νέας ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀποκαλύπτουν ὅτι τό Κ.Κ.Ε. διά τῶν
ψευδοφιλειρηνικῶν συνθημάτων του ἐπιδιώκει νά ἐξασφαλίσῃ τάς ἀναγκαίας προϋποθέσεις
διά νά διαταράξῃ ἀκόμη μίαν φορά τήν γαλήνην καί τήν ἡσυχίαν τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ.

13. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Ἡ Δεκεμβριανή Ἐπανάστασις ἦτο ἡ συνέχεια τῆς κατοχικῆς πολιτικῆς τοῦ Κ.Κ.Ε., ἥτις
ἀπέβλεπεν εἰς τήν διά τῆς βίας κατάληψιν τῆς ἐξουσίας. Ἡ Δεκεμβριανή ἐπανάστασις
προετοιμάσθη ὄπισθεν ἀφειδῶν διακηρύξεων καί ὑποσχέσεων τοῦ Κ.Κ.Ε. περί ἀφοσιώσεώς
του εἰς τήν ὁμαλήν δημοκρατικήν ἐξέλιξιν.
Τό Κ.Κ.Ε., ὡς ἀπέδειξεν ἡ πεῖρα τῆς κατοχῆς, τοῦ Δεκεμβρίου καί τοῦ
συμμοριοπολέμου, χρησιμοποιεῖ φιλειρηνικά καί φιλοδημοκρατικά συνθήματα, ὄχι διότι
εἶναι κόμμα τῶν δημοκρατικῶν καί εἰρηνικῶν λύσεων, ἀλλά διότι διά τῶν συνθημάτων του
αὐτῶν ἐπιδιώκει νά καλύπτῃ τάς προετοιμασίας του, διά τήν εἰς τόν κατάλληλον χρόνον
χρησιμοποίησιν της βίας.

242
 [18] Ε’ ΠΕΡΙΟΔΟΣ: Η ΜΕΤΑΒΑΡΚΙΖΙΑΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
μέχρι της 2ας ΟΛΟΜΕΛΕΙΑΣ της Κ.Ε. του Κ.Κ.Ε.
(Απόσπασμα από το ΤΕΥΧΟΣ ΙΙ «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ», του Αντ/ρχου Παν. Σκαλούμπακα
– Στρατ. Σχ. Ευελπ., 1959)

Περίοδος πολιτικῆς καί ὀργανωτικῆς ἀνασυντάξεως τοῦ Κ.Κ.Ε., διά τήν νέαν
ἔνοπλον ἐπίθεσιν.
(12 Φεβρουαρίου 1945 - 12 Φεβρουαρίου 1946).

1. Η ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΣΥΝΤΡΙΒΗΝ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΓΡΑΜΜΗ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ

ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ

Τήν 8ην Μαΐου 1945 εἰς τό Βερολῖνον οἱ ἀντιπρόσωποι τῆς Γερμανικῆς ἀνωτάτης
στρατιωτικῆς Διοικήσεως ὑπέγραψαν τήν ἄνευ ὅρων συνθηκολόγησιν τῶν ἐνόπλων
Γερμανικῶν Δυνάμεων. Ἡ Εὐρώπη ἀπαλάσσεται πλέον τοῦ ἠττηθέντος χιτλερικοῦ
ὁλοκληρωτισμοῦ, οὐχί ὅμως καί τῆς ἀγωνίας καί τοῦ φόβου διά τήν μεταπολεμικήν τύχην
της. Ὁ φόβος οὗτος καί ἡ ἀγωνία δέν εἶναι ἀδικαιολόγητοι. Προέρχονται ἀπό τάς σαφεῖς
καί ἀπροκαλύπτους ἐκδηλώσεις τοῦ σοβιετικοῦ ἐπεκτατισμοῦ.
Ἡ Σοβιετική Ενωσις λόγῳ τῆς μεγάλης βοηθείας ἧς ἔτυχεν εἰς μέσα καί τῶν ἀποβάσεων
τῶν Συμμάχων, ἐπέτυχεν ὥστε νά καρπωθῇ ἐκ τῆς νίκης τήν μερίδα τοῦ λέοντος, νά θέσῃ
ὑπό τήν ἐπιρροήν της ὁλόκληρον τήν Βαλκανικήν, πλήν τῆς Ἑλλάδος, καί νά εὑρεθῇ
κατέχουσα διά μεγάλων δυνάμεων τάς χώρας τάς ἀποτελούσας τήν καρδίαν τῆς Κεντρικῆς
Εὐρώπης, ὅτε ἐχρησιμοποίησε τάς ἐνόπλους της δυνάμεις εἰς τάς χώρας εἰς τάς ὁποίας
εὐρέθη διά τήν ἐθνικήν των ὑποδούλωσιν, καί ἀνεβίβασε σύν τῷ χρόνῳ εἰς τήν ἐξουσίαν
πάντοτε πραξικοματικῶς τά κομμουνιστικά κόμματα, καταπατοῦσα καί παραβιάζουσα τούς
διακεκηρυγμένους σκοπούς τοῦ πολέμου περί τοῦ σεβασμοῦ τῶν πολιτικῶν καί ἐθνικῶν
ἐλευθεριῶν τῶν λαῶν, καί περί τῆς πλήρους ἀποκατάστασεώς των.
Ἡ ἐπιδίωξις τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως ἦτο:
Ἀφ’ ἑνός μέν νά διατηρήσῃ ὑπό τήν ἐξουσίαν της ὅλας τάς χώρας τάς ὁποίας κατέχει
διά τῶν ἐνόπλων της δυνάμεων καί ἀφ’ ἑτέρου νά ἐμποδίσῃ τάς ἀπελευθερωθείσας χώρας
καί μή κατεχομένας ὑπό τῶν ἐνόπλων δυνάμεών της νά ἀνοικοδομηθοῦν καί νά ἐξέλθουν
ἐκ τῶν δεινῶν τοῦ πολέμου, ματαιώνουσα τήν εἰς ταύτας παροχήν οἰκονομικῆς βοηθείας
τῆς Ἀμερικῆς, ὥστε αὗται εὑρισκόμεναι ὑπό συνθήκας οἰκονομικῆς ἐξαθλιώσεως καί
ἀποδιοργανώσεως νά γίνωσι εὔκολος λεία τοῦ κομμουνισμοῦ.
Διά τήν δευτέραν ταύτην ἐπιδίωξίν της ἐδωσεν ἐντολήν εἰς τά ὄργανά της, τά Κ.Κ.,
ὅπως πάσει θυσία παρεμποδίσωσι τήν ἀνοικοδόμησιν τῶν χωρῶν των, καί ἀρχίσωσιν
ἐκστρατείαν κατά τῶν πρώην συμμάχων της, Ἀμερικῆς καί Ἀγγλίας καί κυρίως τῆς πρώτης,
ὡς δυνάμεων «ἰμπεριαλιστικῶν», προσφερουσῶν δῆθεν τήν οἰκονομικήν βοήθειαν διά νά
ἐπιτύχουν τήν πολιτικήν ὑποδούλωσιν τῶν ἐλευθέρων χωρῶν.
Οὕτω, ἡ Σοβιετική γραμμή, εὐθύς μετά τόν τερματισμόν τοῦ πολέμου ἐν Εὐρώπη,
ἀποκλειστικόν σκοπόν εἶχε τήν προώθησιν τῶν κατακτητικῶν ἐπιδιώξεων τοῦ ρωσικοῦ
κομμουνισμοῦ. Αὕτη ἐνεκαινίασε τόν λεγόμενον «ψυχρόν πόλεμον», μή διστάζουσα εἰς
πολλάς περιπτώσεις νά δημιουργῆ διά τῶν ὀργάνων της καί τοπικές ἑστίες θερμοῦ
πολέμου.
Ἡ Σοβιετική πολιτική ἀπέβαλλε τό προσωπεῖον σκοπιμότητος καί ἐμφανίζεται
ἀπροκαλύπτως ἰμπεριαλιστική καί ἀντίθετος προς τάς διακηρύξεις τοῦ συμμαχικοῦ ἀγῶνος
καί τήν θέλησιν τῶν Λαῶν. Ὑπονομεύει καί καταπολεμᾶ τήν προσπάθειαν τῶν ἐλευθέρων
λαῶν διά τήν ἀποκατάστασιν δικαίας εἰρήνης, τήν ἰσότιμον συνεργασίαν μεταξύ των και
τήν ἀνοικοδόμησιν τῶν κατεστραμένων χωρῶν, σκοπόν δέ ἔχει τήν κυριαρχίαν τοῦ
σοβιετικοῦ ἰμπεριαλισμοῦ.

243
 2. Ἡ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΒΑΡΚΙΖΑΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΚΑΙ ΑΙ ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ ΤΟΥ

Μετά τήν συμφωνίαν τῆς Βαρκίζης, τό ἐν Ἑλλάδι ὄργανον τοῦ Ρωσικοῦ ἰμπεριαλισμοῦ,
τό Κ.Κ.Ε., εἶχεν ὑποστῆ τήν ἦτταν τῆς Δεκεμβριανῆς ἐπαναστάσεώς του, καί συνεπεία
ταύτης, ἡ πολιτική καί ὀργανωτική ἑνότης τῶν δυνάμεών του εἶχε σοβαρότητα
διαταραχθῆ. Τοῦτο εὑρέθη ἐν πολιτικῇ καί ὀργανωτικῇ ἀποδιοργανώσει.
Ἡ Δεκεμβριανή ἐπανάστασις ἀπεγοήτευσεν εὑρείας μάζας τῶν ὁπαδῶν καί μελῶν τοῦ
Κ.Κ.Ε. τάς ἀπεθάρρυνε καί ἐκλόνισε τήν ἐμπιστοσύνη των πρός αὐτό, πολλά δέ ἀπό τα
στελέχη του (ὡς π.χ. ὁ ἀρχηγός τοῦ Ε.Λ.Α.Σ. Ἀθαν. Κλάρας ο «Ἄρης», ὁ Γιάννης
Πετσόπουλος κ.λπ.) ἐξεδηλώθησαν κατά τῆς ἡγεσίας του, τήν ὁποίαν κατηγόρουν διά
«προδοσίαν τῆς ἐπαναστάσεως». Ὁμοίως καί οἱ ἡγέται τῆς Ε.Λ.Δ. Σβῶλος - Τσιριμῶκος, οἱ
ὁποῖοι συμμετεῖχον εἰς τό Ε.Α.Μ. τό ἐγκατέλειψαν, κατηγοροῦντες τήν ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε.,
ὅτι ἐχρησιμοποίησε τήν ἐθνικήν ἀντίστασιν διά τάς πολιτικάς ἐπιδιώξεις του.
Παρά τά ὡς ἄνω, μία σκέψις ἀπησχόλει τό Κ.Κ.Ε., ἠ προετοιμασία τοῦ «τρίτου γύρου»,
τήν στιγμήν δέ καθ’ ἦν ὑπέγραφε τήν συμφωνίαν τῆς Βαρκίζης, ταυτοχρόνως εἰς τά
Τρίκαλα ἐλάμβανεν ἀποφάσεις ἀποστολῆς καί ἐκπαιδεύσεως στελεχῶν εἰς τό Παραπέτασμα
ὡς καί ἀποκρύψεως τοῦ ἐν καλῇ καταστάσει ὁπλισμοῦ τοῦ Ε.Λ.Α.Σ.
Τήν περίοδον ταύτην ἐξ ἄλλου ἡ χώρα ἀντιμετώπιζεν ὀξύτατα κοινωνικά καί
οἰκονομικά προβλήματα, κληρονομίαν τῆς τετραετοῦς τριπλῆς κατοχῆς, τά ὁποῖα εἶχε
καταστήσει ἀκόμη ὀξύτερα καί τά περιέπλεξε περισσότερoν ἡ κατοχική ἀντιλαϊκή καί
ἀντεθνική δρᾶσις τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ἡ Δεκεμβριανή ἐπανάστασις.
Τό Ἑλληνικόν κράτος καί ἡ νόμιμος ὑπεύθυνος Κυβέρνησίς του κατέβαλλον
ὑπερανθρώπους προσπαθείας διά τήν ἐπαναφοράν τῆς χώρας εἰς τήν πολιτικήν καί
οἰκονομικήν ὁμαλότητα. Τά προβλήματα ὅμως ἦσαν τεράστια καί ἀπήτουν τήν ὕπαρξιν καί
τήν καλήν λειτουργίαν κρατικῶν ὑπηρεσιῶν καί ὀργάνων, τά ὁποῖα ὅμως ἡ κατοχή καί ἡ
κομμουνιστική δρᾶσις εἶχεν ἐξαθρώσει. Οὕτω αἱ δυσκολίαι ἀντικειμενικῶς καί
ὑποκειμενικῶς ἦσαν ηὐξημέναι καί λύσις τῶν προβλημάτων τά ὁποῖα ἀντιμετώπιζεν ἡ χώρα
οὔτε ἄμεσος οὔτε καί ριζική ἠδύνατο νά εἶναι.
Αἱ ἀντικειμενικαί αὗται συνθῆκαι ἐπί τάς ὀποίας εὑρίσκετο ἡ Ἑλλάς ἀπετέλουν κατ’
ἀρχήν εὐνοϊκόν παράγοντα διά τήν δρᾶσιν τοῦ κομμουνισμοῦ, ὑπό τήν προϋπόθεσιν ὅμως
ὅτι τό Κ.Κ.Ε. θά εἶχεν ἐξασφαλίσει καί τόν ἀνάλογον ὑποκειμενικόν παράγοντα. Καί εἰς τήν
συγκεκριμένην αὐτήν περίπτωσιν ὁ ὑποκειμενικός παράγων ἦτο πολύ ἀδύνατος ἀπό τῆς
πλευρᾶς τοῦ Κ.Κ.Ε., διότι ὡς ἐλέγθη, τοῦτο εὑρίσκετο συνεπεία τῆς στρατιωτικῆς του
ἥττας ἐν πολιτικῇ καί ὀργανωτικῇ ἀποδιοργανώσει.
Ἡ πρώτη συνεπῶς καί ἀπαραίτητος ἐπιδίωξις τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τήν μεταβαρκιζιανήν
περίοδον ἦτο ἡ πολιτική καί ὀργανωτική ἀνασύνταξις καί ἀναδιοργάνωσις τῶν δυνάμεών
του. Ἄν δέν ἔλυε τό πρόβλημα αὐτό, δέν θά τοῦ ἦτο δυνατόν νά ἐφαρμόσῃ τήν γραμμήν
τῆς ἡγεσίας τοῦ διεθνοῦς κομμουνισμοῦ καί νά ἐξυπηρετήσῃ, εἰς τόν χῶρον τῆς δράσεώς
του, τάς προαναφερθείσας ἐπιδιώξεις τοῦ σοβιετικοῦ ἰμπεριαλισμοῦ.
Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. διά τῆς εὐνοούσης τούς σκοπούς τῆς συμφωνίας τῆς Βαρκίζης
εἶχεν ἐξασφαλίσει τάς ἀναγκαιούσας εἰς αὐτήν προϋποθέσεις διά νά πραγματοποιήσῃ τήν
συγκέντρωσιν, ἀνασύνταξιν καί ἀναδιοργάνωσιν τῶν δυνάμεών της. Πρωτίστως εἶχεν αὕτη
ἐξασφαλίσει τήν ἀτιμωρησίαν της, τήν ἀμνηστείαν τῶν ὁπαδῶν της, τήν ἄρσιν τοῦ Στρατ.
Νόμου καί τήν νομιμότητα τοῦ Κ.Κ.Ε. Τό Κ.Κ.Ε. ἦτο ἐλεύθερον νά ἔχῃ τάς ὀργανώσεις του,
νά ἀσκῇ τήν προπαγάνδα του, νά ἐκδίδῃ τά δημοσιογραφικά του ὄργανα, νά λειτουργῇ καί
νά προστατεύεται ἀπό τό νόμο ὀ κομματικός του μηχανισμός.
Τό Κ.Κ.Ε., παρά τό ὅτι εἶχεν ἐξοντώσει περί τούς 10.000 Ἕλληνας καί εἶχεν ἡττηθῇ,
ἐπέτυχε ἰσοτιμίαν. Συνεπῶς, ὅταν ἡ ἠγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τήν 2 αν ὁλομέλειαν τῆς Κ.Ε. του
κόμματος (12 Φεβρουαραίου 1946), ἐχαρακτήριζε τήν συμφωνίαν τῆς Βαρκίζης ὡς «τό
μόνο σωστό βῆμα» πού θά ἠδύνατο νά κάνῃ τό Κ.Κ.Ε. διά νά «ξανακαταχτήσει τίς θέσεις
πού εἶχε χάσει σάν ἀποτέλεσμα τῆς ἧττας τοῦ Δεκέμβρη» δεν ευρίσκετο μακράν της

244
αληθείας. Οταν δε ἔκαμε τήν τοιαύτην ἐκτίμησιν τῆς συμφωνίας τῆς Βαρκίζης τό Κ.Κ.Ε.
εἶχεν ὡς δεδομένα, μετά πάροδον μόλις ἑνός ἔτους ἐξ αὐτῆς, τά ἐπιτευχθέντα
ἀποτελέσματα. Εἶχε δηλαδή ἐπιτύχει πλέον εἰς τόν μεγαλύτερον δυνατόν βαθμόν
ἀνασυγκρότησιν καί ἀναδιοργάνωσιν τοῦ κομματικοῦ του μηχανισμοῦ, νομίμου καί
παρανόμου, γεγονός ὅπερ ἐλήφθη ὑπ’ ὄψιν διά τήν κατά τήν ὁλομέλειαν ταύτην
ἀποφασισθεῖσα ἔναρξιν τῆς ὀργανώσεως καί διεξαγωγῆς τοῦ συμμοριοπολέμου.
Οἱ διά τῆς ἐπιδιωχθείσης ὑπό τό Κ.Κ.Ε. συμφωνίας τῆς Βαρκίζης σκοποί του, δηλαδή ἡ
προετοιμασία τοῦ 3ου γύρου, ἔχουν ὁμολογηθῆ ὑπ’ αὐτῶν τούτων τῶν ἡγετῶν, οἱ ὁποῖοι,
πρός παραπλάνησιν τῶν πάντων κατά τό διάστημα ἐκεῖνο τῆς προετοιμασίας τῆς νέας
ταύτης αἱματοχυσίας, ἐκόπτοντο δῆθεν διά τήν ὁμαλότητα, συμφιλίωσιν καί τήν εἰρηνικήν
δημοκρατικήν ἐξέλιξιν.
Παρατίθενται κατωτέρω σχετικά στοιχεῖα:
- Ὁ Ζαχαριάδης ἐπιστρέφων ἐκ Γερμανίας, σῶος καί ἀβλαβής, κατά τήν διέλευσίν του
ἐκ Παρισίων καί μετά σχετικάς ἐπαφάς ἐκεῖ, ἀπεκάλυπτεν ὅτι:
«Τό Κ.Κ.Ε. θά ξαναρχίσῃ τόν ἔνοπλον ἀγῶνα. Καί ἡ διαφορά ἀπό τόν Δεκέμβρη θά
εἶναι πώς ἄν ξαναρχίσῃ τήν ἔνοπλον σύρραξη ποτέ δέ θά καταθέσῃ τά ὅπλα.
- Ὁ ἴδιος τήν 1-7-1945 κατά τήν 12ην ὁλομέλειαν τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐδήλωνεν: «Ἡ Βάρκιζα
εἶναι μία ἐκδήλωσι σύμπτυξης καί ἀνακατάταξης τῶν δυνάμεων».
- Ὁ ἴδιος ἐπίσης τό 1948 ἔγραφεν: «Γιά μᾶς ἡ συμφωνία τῆς Βάρκιζας ἀποτελοῦσε μιά
ὑποχώρησι πού θά μᾶς ἐπέτρεπε νά ἀνασυντάξουμε τίς δυνάμεις μας καί νά ἐξαπολύσουμε
μία καινούργια ἐπίθεσι. Ἦταν ἕνας ἀπαραίτητος ἐλιγμός».
- Άλλά καί τόν Ἰανουάριον τοῦ 1949, είς τήν 5ην ὁλομέλεια, ὁ Ζαχαριάδης ὡμολόγει:
«Ἄν δέν κάναμε τήν Βάρκιζα, ἡ ἧττα μας θά ἦταν συντριφτική ἐνῷ ἡ Βάρκιζα μᾶς ἔδωσε τή
δυνατότητα νά άνασυνταχθοῦμε πολιτικά καί ὀργανωτικά καί νά προχωρήσουμε πρός τό
καινούργιο ξεσήκωμα».
- Ἐκτός τῶν ἄνω ὁ ἴδιος τήν 5-8-50 ἐδήλωσε πρός ἀπεσταλμένον ἀθηναϊκῆς
ἐφημερίδος: «Χωρίς τήν πολιτική τῆς Βάρκιζας δέν μποροῦσε νά νοηθῇ τρίχρονος ἔνοπλος
ἀγῶνας».
- Τέλος, ἡ ἀπόφασις τῆς 6ης ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. τόν Ὀκτώβριον 1949
ἀναφέρει: «Ὕστερα ἀπό τήν στρατιωτικήν ἧττα τοῦ Δεκέμβρη, ἡ συμφωνία τῆς Βάρκιζας
στάθηκε ἕνας ἀπαραίτητος ἐλιγμός γιά τήν ἀνασύνταξι τῶν λαϊκῶν δυνάμεων».
Αἱ συνέπειαι τῆς συμφωνίας τῆς Βαρκίζης ἀποδεικνύουν ὅτι ἡ ἔναντι τῶν
Κομμουνιστῶν πολιτική τῆς λήθης, ἄνευ ὅρων καί ἐγγυήσεων, ἁπλῶς φέρει μίαν νέαν
πάντοτε καταστροφήν, καθ’ ὅσον αὕτη ὁδηγεῖ εἰς ἀνασύνταξιν τῶν δυνάμεων τοῦ Κ.Κ.Ε.,
τό ὁποῖον εἶναι ὑποχρεωμένον νά ἀκολουθῇ τήν γραμμήν τοῦ Διεθνοῦς Κομ/σμοῦ ἥτις
εἶναι πάντοτε ἐπαναστατική. Ἡ γραμμή τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ, τήν ὀποίαν ἡ ἡγεσία
τοῦ Κ.Κ.Ε. ὤφειλε νά προβάλῃ ἐν Ἑλλάδι, μετεφέρθη καί διετυπώθη εἰς τήν μετά τήν
Βάρκιζαν πολιτικήν γραμμήν τοῦ Κ.Κ.Ε. τῆς ὁποίας αἱ ἐπιδιώξεις δύνανται νά συνοψισθοῦν
ὡς ἑξῆς:
(α) Δημιουργία καί καλλιέργεια παρά τῶ Ἑλληνικῷ λαῷ ἀντιδυτικοῦ ἀντισυμμαχικοῦ
πνεύματος. Ὁ στρατηγικός δηλ. στόχος τοῦ Κ.Κ.Ε. ἦτο ὁ αὐτός μέ τόν στρατηγικόν στόχον
τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως, ἥτοι οἱ δυτικοί σύμμαχοι.
Ἡ κυρία προσπάθεια τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. ἔτεινε νά ἐμφανίσῃ τούς δυτικούς
συμμάχους ὅτι ἐπεμβαίνουν εἰς τά ἐσωτερικά τῆς Ἑλλάδος, ὅτι ἔχουν καταργήσει τά
κυριαρχικά δικαιώματα τῆς Ἑλλάδος, ὅτι ὑποστηρίζουν καί διατηροῦν εἰς τήν ἐξουσίαν
«ἀντιδημοκρατικούς-φασιστικούς» παράγοντας, ὅτι ἐμποδίζουν τήν ἀνοικοδόμησιν καί
οἰκονομικήν ἀναδιοργάνωσιν τῆς χώρας καί ὅτι οὗτοι ἀποτελοῦν τήν ἀποκλειστικήν αἰτίαν
τῆς οἰκονομικῆς καί πολιτικῆς ἀνωμαλίας τῆς χώρας, ὅντες οἱ κύριοι ὑπεύθυνοι ταύτης.
(β) Δημιουργία τῆς ἐντυπώσεως ὅτι ἡ Ἑλληνική Κυβέρνησις εἶναι ὄργανον τῶν δυτικῶν
συμμάχων καί ἐκπρόσωπος «φασιστικῶν» κύκλων καί ὁπαδῶν τῶν «ὁλοκληρωτικῶν»
συστημάτων ὅτι αὕτη ἀκολουθεῖ πολιτικήν ἐμφυλίου πολέμου καί ὅτι ἡ μόνη ἐγγύησις διά

245
τήν ὑπεράσπισιν καί τήν προστασίαν τῶν πολιτικῶν καί ἐθνικῶν ἐλευθεριῶν εἶναι ἡ
συμμετοχή τοῦ Κ.Κ.Ε, διά τοῦ Ε.Α.Μ., εἰς τήν διακυβέρνησιν τῆς χώρας.
(γ) Προπαρασκευή ψυχολογική καί πολιτική πλήν τῶν ὁπαδῶν καί μελῶν του, ὅσον τό
δυνατόν εὑρυτέρων στρωμάτων, τοιαύτη ὥστε ἡ νέα ἔνοπλος ἐπίθεσις τήν ὁποίαν
προητοίμαζε τό Κ.Κ.Ε. διά τήν κατάληψιν τῆς ἐξουσίας, νά θεωρηθῆ ὅτι ἦτο ἔργο τῶν
ἄλλων καί ὅτι τό Κ.Κ.Ε. ἠγωνίζετο διά τήν «συμφιλίωσιν καί τήν ὁμαλήν δημοκρατικήν
ἐξέλιξιν τῆς χώρας».
(δ) Τεχνική καί ὀργανωτική προετοιμασία διά τήν νέα ξενοκίνητον ἔνοπλον δρᾶσιν. Διά
νά πραγματοποιήσῃ τάς ἄνω ἐπιδιώξεις της ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἦτο ὑποχρεωμένη νά
ἐξασφαλίσῃ τάς ἑξῆς προϋποθέσεις:
- Εἰς πρῶτον στάδιον, τήν ἐπανασύνδεσιν τῶν δυνάμεων τοῦ Ε.Α.Μ., αἵτινες εἶχον
ἀπωλέσει τήν ἑνότητά των καί εἰς δεύτερον στάδιον τήν διεύρυνσιν τῆς πολιτικής ἐπιρροῆς
του πέραν τῶν δυνάμεων τοῦ Ε.Α.Μ.
- Τήν ἀναδιοργάνωσιν καί ἀνασύνταξιν τοῦ κομματικοῦ του ὀργανισμοῦ.
- Τήν ὀργάνωσιν τεχνικοῦ παρανόμου μηχανισμοῦ διά τήν διεξαγωγήν τῆς ἐνόπλου
δράσεως.
Διά τήν ἐξασφάλισιν τῶν προϋποθέσεων αὐτῶν ἐπεδόθη ἀμέσως μετά τήν συμφωνίαν
τῆς Βαρκίζης ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., διά καθορισμοῦ τῆς καταλλήλου πολιτικῆς καί
ὀργανωτικῆς τακτικῆς τῆς περιόδου ταύτης.

3. Ἡ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. καί διά τήν περίοδον ταύτην ἐχάραξε μίαν καιροσκοπικήν
πολιτικήν διά τῆς ὁποίας προσεπάθησε νά καλύψῃ, τήν προετοιμασίαν καί τήν ὀργάνωσιν
τῆς νέας ἐνόπλου ἐπιθέσεώς του. Ἐνεφάνισε τήν λεγομένην «συμφιλιωτικήν» πολιτικήν καί
διεκήρυξεν ὑποκριτικῶς ὅτι εἶναι ὑπέρ τῆς «δημοκρατικῆς εἰρηνικῆς» ἐξελίξεως τῆς χώρας.
Τά συνθήματα τῆς συμφιλιώσεως καί «τῆς εἰρηνικῆς δημοκρατικῆς» ἐξελίξεως τῆς
πολιτικῆς ζωῆς τῆς χώρας, γίνονται οἱ ἄξονες τῆς ἐν γένει πολιτικῆς καί ὀργανωτικῆς
δράσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. Τήν «συμφιλιωτικήν» αὐτήν πολιτικήν διατυπώνει τό Κ.Κ.Ε. εἰς ὅλα τά
κατά τήν περίοδον ταύτην συνελθόντα κομματικά σώματα. Οὕτω:

(α) Ἡ 11η ὁλομέλεια τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., συνελθοῦσα ἀπό 5-10 Ἀπριλίου 1945, ἥτοι
δύο σχεδόν μῆνας μετά τήν συμφωνίαν της Βαρκίζης (12 Φεβρουαρίου 1945),
διετεύπωσεν ὡς ἐπίσημον γραμμήν «τή δημοκρατική ἐξέλιξη καί δημοκρατική
ἀναγέννηση» τῆς Ἑλλάδος. Τό Κ.Κ.Ε. διεκήρυξεν ὅτι τάσσεται ἐναντίον τῆς
«ἐπαναστατικῆς βίας», ὅτι τήν εἰρήνην καί τήν ἡσυχίαν τῆς Ἑλλάδος ἀπειλεῖ τό μαῦρο
μέτωπο, «ὅπως ὠνόμαζεν ὅλα τά πολιτικά κόμματα ὅσα δέν ἐδέχοντο τήν συνεργασίαν μέ
τό Κ.Κ.Ε., καί ἐκάλει τά πολιτικά κόμματα νά «συγκροτήσουν τό μέτωπο τῆς δημοκρατίας -
ἀνοικοδόμησης τῆς Ἑλλάδος».

(β) Ἡ 12η Ὁλομέλεια συνῆλθεν τήν 25-27 Ἰουνίου 1945, τάς δέ ἐργασίας ταύτης
διεηύθυνε ὁ μόλις ἐπανελθών ἐκ τῆς Γερμανίας ἀρχηγός τότε τοῦ Κ.Κ.Ε. Ν. Ζαχαριάδης.
Ὁ Ζαχαριάδης, ὅστις ἦτο καί ὁ κύριος εἰσηγητής τῆς ὁλομελείας, ἐπιδοκιμάζει εἰς
γενικάς γραμμάς τήν κατοχικήν πολιτικήν τοῦ Κ.Κ.Ε., ἐμφανίζει τήν Δεκεμβριανήν
ἐπανάστασιν ὠς δημιούργημα τῶν «ἀντιδραστικῶν κύκλων τῆς Ἑλλάδος καί τῶν ἄλλων
ἰμπεριαλιαστῶν» καί παρουσιάζει τό Κ.Κ.Ε. ὡς κόμμα τῶν «δημοκρατικῶν εἰρηνικῶν»
λύσεων καί σημαιοφόρον τῶν «συμφιλιώσεων».
Τά κύρια συστατικά μέρη τῆς γραμμῆς τήν ὁποίαν καθώρισεν ἡ 12 η ὁλομέλεια εἶναι τά
κάτωθι κατά τομεῖς:

246
 (ι) Εἰς τόν Πολιτικόν Τομέα:
- Τό Κ.Κ.Ε. εἶναι τό κόμμα τῆς συμφιλιώσεως καί τῶν δημοκρατικῶν λύσεων.
- Ἡ ἀγγλική πολιτική στήν Ἑλλάδα εἶναι ἰμπεριαλιστική καί σκοπόν ἔχει νά
χρησιμοποιήσῃ τή χώρα ὡς προγεφύρωμα κατά τῶν κομμουνιστικῶν καθεστώτων τῆς
Βαλκανικῆς.
- Ἡ κυβέρνησις τῆς Ἑλλάδος εἶναι «μοναρχοφασιστική» καί ὑπό τήν καθοδήγησιν τῶν
Ἄγγλων ὀργανώνει τόν ἐμφύλιον πόλεμον.
- Οἱ δημοκράτες τῆς Ἑλλάδος πρέπει νά ὀργανώσουν τήν «λαϊκή μαζική αὐτοάμυνα»
ὥστε νά ἀντιμετωπίσουν τά ἀντιδημοκρατικά σχέδια τῆς Κυβερνήσεως.
- Τά κόμματα τοῦ δημοκρατικοῦ Κέντρου, ἀκολουθοῦν δημαγωγική πολιτική καί
σκοπόν ἔχουν νά ὑποσκάψουν τήν ἑνότητα τοῦ λαϊκοῦ κινήματος διά νά διευκολύνουν
οὕτω τά σχέδια τῶν ἄγγλων ἰμπεριαλιστῶν.
(ιι) Εἰς τόν ὀργανωτικόν Τομέα:
- Ἀνασυγκρότησις τοῦ κόμματος μέ βάση τάς μπολσεβικικάς ἀρχάς ὀργανώσεως καί
λειτουργίας.
- Ἡ ἀπομάκρυνσις ἐκ τοῦ κόμματος ὅλων τῶν «δηλωσιῶν» καί ἐξέτασις τῆς
περιπτώσεως ἐκάστου «δηλωσία».
- Ἡ διάλυσις τῶν κομματικῶν ὀργανώσεων τῆς ὑπαίθρου καί ἐνταξις τῶν εἰς ταύτην
κομματικῶν δυνάμεων εἰς τό ἀνασυσταθέν προσωπεῖον τοῦ Κ.Κ.Ε., τό Ἀγροτικόν Κόμμα
Ἑλλάδος (Α.Κ.Ε.).
- Ἐπαναφορά τῆς κοινωνικῆς συνθέσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τόν προλεταριακόν χαρακτῆρα
καί τήν ἐπανασταστικήν ἀποστολήν του, ὥστε τήν πλειοψηφία του νά ἀποτελοῦν ἄτομα
ἐργατικῆς προελεύσεως.
(ιιι) Εἰς τόν Τομέα τῆς τακτικῆς:
- Καθορισμός τῆς ἑνιαιομετωπικῆς τακτικῆς διά τῆς δημιουργίας τῶν δημοκρατικῶν
συλλόγων, τῶν «τοπικο-ἐθνικῶν» ὀργανώσεων καί τῶν «συμφιλιωτικῶν ἐπιτροπῶν», διά
τήν μέσῳ αὐτῶν ἀνασύνδεσιν τῶν δυνάμεών του καί ἐπέκτασιν τῆς πολιτικῆς του
ἐπιρροῆς.
- Ἀνασύνταξις τοῦ Α.Κ.Ε. διά τήν πολιτικήν καί ὀργανωτικήν διείσδυσιν τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς
τήν ὕπαιθρον.
- Χρησιμοποίησις τῆς τακτικῆς πάλης τοῦ «βασικοῦ κρίκου», διά τά ὀξύτατα οἰκονομικά
ζητήματα τά ὁποῖα ἀντιμετώπιζον ἅπαντα τά κοινωνικά στρώματα.
- Ἐμφάνισις (δικαιολόγησις) τῶν ἐνόπλων ὁμάδων τάς ὁποίας διά μελῶν καί στελεχῶν
του συνεκρότει ὡς πυρῆνας τῆς μελλοντικῆς ἐνόπλου δράσεώς του, ὡς «αὐθόρμητον»
λαϊκόν κίνημα ἀντιστάσεως κατά τῆς δῆθεν ἀσκουμένης τρομοκρατίας καί ὡς μή ἐχούσας
οὐδεμίαν ἐξάρτησιν πολιτικήν ἤ ὀργανωτικήν ἐξ αὐτοῦ.
- Όργάνωσις εἰς τάς πόλεις μαχητικῶν ὁμάδων τάς ὁποίας ἐμφανίζει ὡς «ὁμάδας λαϊκῆς
αὐτοάμυνας», ἀνεξαρτήτους δῆθεν αὐτοῦ.

(γ) Τό 7ον Συνέδριον (2-8 Ὀκτωβρίου 1945)

Κατά τό διάστημα ἀπό τῆς συμφωνίας τῆς Βαρκίζης μέχρι τῆς συνόδου τοῦ 7 ου
Συνεδρίου του τό Κ.Κ.Ε. εἶχε σημειώσει ἀρκετάς ἐπιτυχίας. Εἶχεν ἐξέλθει τῆς καταστάσεως
τῆς συμπτύξεως καί εἶχεν εἰσέλθει εἰς τό στάδιον τῆς προωθήσεως τῶν θέσεών του, τόσο
ἀπό ἀπόψεως πολιτικῆς, ὅσον καί ἀπό κομματικῆς τοιαύτης.
Ἡ «συμφιλιωτική» γραμμή εἶχεν ἀναμφισβητήτως συντελέσει εἰς τήν προώθησιν τῶν
θέσεων τοῦ Κ.Κ.Ε., γεγονός τό ὁποῖον τοῦ ἔδιδε τήν δυνατότητα νά ἐπιδοθῇ ἤδη εἰς τήν
τεχνικήν καί ὀργανωτικήν προετοιμασίαν τῆς νέας δυναμικῆς ἐπιθέσεώς του. Καί ἡ
προετοιμασία αὕτη ἔγινεν ὑπό τό αὐτό προσωπεῖον, τῆς «συμφιλιωτικῆς» πολιτικῆς.
Τό 7ον Συνέδριον καθώρισεν ὡς κεντρικόν πολιτικόν καθῆκον τοῦ Κ.Κ.Ε. τήν
συγκρότησιν τοῦ «πανδημοκρατικοῦ μετώπου» διά τήν «ὁμαλή δημοκρατική ἐξέλιξη σ΄
ἐλεύθερες ἐκλογές».

247
 Ἀλλά ἡ γραμμή αὕτη δέν ἦτο παρά ἕνα προσωπεῖον τῶν τεχνικῶν καί ὀργανωτικῶν
προετοιμασιῶν τοῦ κομματικοῦ μηχανισμοῦ διά τήν προπαρασκευήν τῆς νέας ἐνόπλου
ἐπιθέσεως καί διά τήν ψυχολογικήν καί πολιτικήν ἐξαπάτησιν τῶν εὑρυτέρων λαϊκῶν
στρωμάτων, τά ὁποῖα τό Κ.Κ.Ε. ἐπεδίωκεν εἴτε νά χρησιμοποιήσῃ ἐνεργητικῶς εἴτε νά
ἐξασφαλίσῃ τήν οὐδετερότητά των ἤ τήν ἀνοχή των ἔναντι τῆς νέας ἐνόπλου ἐπιθέσεώς
του.
Οὕτω, τό 7ον συνέδριον, παραλλήλως μέ τήν «συμφιλιωτικήν καί φιλοδημοκρατικήν καί
εἰρηνικήν» πολιτικήν γραμμήν τοῦ Κ.Κ.Ε., δέν παρέλειψε νά καθορίσῃ ὡς καθήκοντα τοῦ
Κ.Κ.Ε. καί τά ἑξῆς:
(ι) Ὀργάνωσις τῆς Λαϊκῆς Μαζικῆς αὐτοάμυνας.
(ιι) Κινητοποίησις εὑρέων στρωμάτων μέ τό σύνθημα νά «φύγουν οἱ Ἄγγλοι».
(ιιι) Προετοιμασία τῆς κοινῆς γνώμης ὅτι ὑπάρχει κίνδυνος «δικτατορικῶν λύσεων» καί
ἐπιβάλλεται ἡ «ὀργάνωσις τῆς πάλης» διά τήν λαϊκήν ἀντιμετώπισιν τοῦ φασιστικοῦ
κινήματος.
Ἡ συμφιλιωτική αὕτη γραμμή, ἥτις διετυπώθη καί ἐξεφράσθη ὑπό τῶν ὡς ἄνω
σωμάτων τοῦ Κ.Κ.Ε., τοῦ ἔδωσε τή δυνατότητα νά ἐξέλθῃ τῆς πολιτικῆς καί ὀργανωτικῆς
κρίσεως εἰς τήν ὁποίαν εἶχεν εἰσέλθει συνεπεία τῆς Δεκεμβριανῆς ἐπαναστάσεως τοῦ 1944.
Τό Κ.Κ.Ε. εἶχεν ἀνασυγκροτήσει τόν κομματικόν του μηχανισμόν, εἶχε δημιουργήσει
τήν ἐντύπωσιν μεταξύ τῶν ὁπαδῶν του καί μέρους τινᾶς τῆς κοινῆς γνώμης ὅτι πράγματι
πιστεύει εἰς τήν «συμφιωλίωσιν» τήν «δημοκρατικήν εἰρηνικήν ἐξέλιξιν τῆς χώρας»,
κατωρθῶσαν οὕτω νά ἐπηρεάζῃ πολιτικῶς ἕνα μέρος τῆς κοινῆς γνώμης, ὑπό τό
προσωπεῖον ὅμως πάντοτε τοῦ «συμφιλιωτικοῦ καί φιλοδημοκρατικοῦ» κόμματος.

Καίτοι ὅμως τό Κ.Κ.Ε. εἶχε πραγματοποιήσει αὐτάς τάς κατακτήσεις, τοῦτο δέν
ἐσήμαινεν ὅτι εἶχε τήν πολιτικήν καί ὑλικήν δύναμιν διά τήν ἔναρξιν καί διεξαγωγήν τῆς
κομμουνιστικῆς ἐπαναστάσεως. Ἐκτός τούτου τά Κομμουνιστικά Κόμματα εἶναι
ἀποδεδειγμένον ὅτι εἶναι ἐκπρόσωποι τοῦ ρωσικοῦ ἰμπεριαλισμοῦ καί καθορίζουν τήν
πολιτικήν των δρᾶσιν μέ γνώμονα τάς ἐντολάς καί τήν ἐξυπηρέτησιν τῶν συμφερόντων
τοῦ κυρίου των. Τό Κ.Κ.Ε. ἦλθε διά μίαν ἀκόμη φοράν νά ἐπιβεβαιώσῃ τόν πρακτορειακόν
του ρόλον, ὅταν ἀσυζητητί ἐδέχθη τήν ἐντολήν τῆς ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ
διά τήν ἔναρξιν τοῦ συμμοριοπολέμου. Τήν ἐντολήν ταύτην ἐπισήμως τό Κ.Κ.Ε. τήν
υἱοθέτησε διά τῶν ἀποφάσεων τῆς 2ας Ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. του, τήν 12ην Φεβρουαρίου
1946, ἕνα ἔτος ἀκριβῶς μετά τήν συμφωνίαν τῆς Βαρκίζης, ὡς εἰς τό ἑπόμενον κεφάλαιον
θά ἐξετάσωμεν.

4. ΣΥΝΤΟΜΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ Ε’ ΠΕΡΙΟΔΟΥ

(12 Φεβ/ρίου 1945 - 12 Φεβ/ρίου 1946)

(α) Μετά τήν συμφωνίαν τῆς Βαρκίζης τό Κ.Κ.Ε., ἐντολῇ τοῦ Δ.Κ., ἔταξε ὡς κυρίαν
ἐπιδίωξίν του τήν πολιτικήν καί ὀργανωτικήν ἀνασύνταξιν καί ἀναδιοργάνωσιν τῶν
δυνάμεών του, διά τήν ἐν εὐθέτῳ χρόνῳ νέαν ἐπαναστατικήν δρᾶσιν του κατά τοῦ
ἐλευθέρου Ἑλληνικοῦ κράτους.
(β) Διά τήν ἐπιτυχίαν τῆς ἐπιδιώξεώς του ταύτης καθώρισε καιροσκοπικήν πολιτικήν,
ἐμφανιζόμενον ὡς κόμμα «εἰρηνικῶν», «φιλειρηνικῶν» «ἐπιδιώξεων».
(γ) Μέ τήν «συμφιλιωτικήν» καί «φιλοδημοκρατικήν εἰρηνικήν» πολιτικήν, τήν ὁποίαν
ἠδυνήθη νά προβάλῃ καί ἐκμεταλλευθῇ, χάρις εἰς τά πλεονεκτήματα τά ὁποῖα εἶχεν
ἐπιτύχει διά τῆς συμφωνίας τῆς Βαρκίζης, κατώρθωσε νά ἐξέλθῃ τῆς συνεπεία τῆς
στρατιωτικῆς του ἧττης κρίσεως, νά ἀνασυντάξῃ τάς δυνάμεις του, νά ἐξαπατήσῃ μέρος
τῆς κοινῆς γνώμης καί νά ἐπανακτήσῃ μέρος τῆς πολιτικῆς του ἐπιρροῆς.

248
 (δ) Το Κ.Κ.Ε., ἕν ἔτος μετά τήν συμφωνίαν τῆς Βαρκίζης, ἐπέτυχε ν’ ἀνασυγκροτήσῃ
τόν κομματικόν του μηχανισμόν, χωρίς ὅμως νά ἔχῃ οὔτε τήν πολιτικήν δύναμιν οὔτε τά
μέσα, διά νά ἐπιτύχῃ νά ἀνατρέψῃ δυναμικῶς τό νόμιμον Ἑλληνικόν Κράτος.
(ε) Τό Κ.Κ.Ε. παρά ταῦτα, συνεπές πρός τό πρακτορειακόν χαρακτῆρα καί τήν
ἐπαναστατικήν ἀποστολήν του, εὐθύς ὡς ἔλαβε τήν ἐντολήν τοῦ Ρωσικοῦ ἰμπεριαλισμοῦ
δι’ ἔνοπλον δρᾶσιν, τήν ἐδέχθη ἀδιστάκτως καί τήν υἱοθέτησε διά τῶν ἀποφάσεων τῆς 2 ας
ὁλομελείας του (12 Φεβρουαρίου 1946).
(στ) Ἡ Μεταδεκεμβριανή πολιτεία καί δρᾶσις τοῦ Κ.Κ.Ε. δίδει μίαν ἀκόμη ἀπόδειξιν ὅτι
τοῦτο εἶναι κόμμα προσηλωμένον εἰς τήν ἐπαναστατικήν βίαν καί τυφλόν ὄργανον τοῦ
Ρωσικοῦ ἰμπεριαλισμοῦ, ἀλλά καί ἕν ἀκόμη σημαντικόν δίδαγμα, ὅτι ὅταν τό Κ.Κ.Ε.
χρησιμοποιῇ κατά κόρον «φιλειρηνικά καί φιλοδημοκρατικά» συνθήματα, σκοπόν ἔχει νά
ἐξαπατήσῃ καί παραπλανήσῃ τούς πάντας καί τά πάντα ὥστε νά προετοιμασθῇ
ἀναντιλήπτως διά νά ἐπιχειρήσῃ βιαῖαν ἀνατροπήν τοῦ Ἑλευθέρου Ἑλληνικοῦ Κράτους, τήν
κατάργησιν τῶν Ἐλευθεριῶν τοῦ Ἑλληνικοῦ Λαοῦ καί ἐπιβολήν τῆς Κομμουνιστικῆς
Τυραννίας.

249
250
 [19] Ο ΣΥΜΜΟΡΙΟΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.
(Αποσπάσματα από τα ΤΕΥΧΗ ΙΙ & ΙΙΙ: «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ» και «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΣ», του Αντ/ρχου Παν. Σκαλούμπακα – Στρατ. Σχ. Ευελπ., 1959)

Η ΣΤ΄ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

Συμμοριοπόλεμος ἤ «τρίτος γῦρος»
(12 Φεβρουαρίου 1946 [2α ὁλομέλεια τῆς ΚΕ τοῦ Κ.Κ.Ε.] μέχρι τοῦ Αὐγούστου 1949 και
την συντριβή τοῦ συμμοριοπολέμου)

1. Η ΤΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΠΡΟ ΤΟΥ ΣΥΜΜΟΡΙΟΠΟΛΕΜΟΥ

Τό Κ.Κ.Ε. οὐδέποτε παρητήθη ἐκ τῆς μπολσεβικικῆς ἀρχῆς τῆς ἐνόπλου βίας, ὡς

μεθόδου πάλης διά τήν κατάληψιν τῆς ἐξουσίας. Ἡ τακτική τῆς ἐνόπλου πάλης εἶναι ἕν ἐκ
τῶν χαρακτηριστικῶν ἰδιοτήτων τοῦ μπολσεβικισμοῦ. Ἡ μετά τήν συμφωνίαν τῆς Βαρκίζης
(12 Φεβρουαρίου 1945) πολιτική καί ὀργανωτική τακτική τοῦ Κ.Κ.Ε., τῆς «συμφιλίωσης καί
τῆς ὁμαλῆς δημοκρατικῆς ἐξέλιξης τῆς χώρας» ἦτο πολιτική καιροσκοπική, ἀποβλέπουσα
εἰς τήν ἀνασύνταξιν τῶν δυνάμεών του, διά τήν νέα δυναμικήν του ἐπίθεσιν.
Καθ’ ἥν ἀκόμη στιγμήν τό Κ.Κ.Ε. ὑπέγραφε τήν συμφωνίαν τῆς Βαρκίζης, καί ὑπέσχετο
καί διεκήρυττε τήν προσήλωσίν του εἰς τάς «δημοκρατικάς μεθόδους πολιτικῆς πάλης»,
δέν παρέλειπε νά λαμβάνῃ τά τεχνικά καί ὀργανωτικά μέτρα, διά τήν ἐν καιρῷ ἐφαρμογήν
τῆς τακτικῆς τῆς ἐνόπλου βίας, ἥτοι:
(α) Προέβη εἰς τήν ἀποκεντρωτικήν ἀπόκρυψιν τοῦ καλυτέρου ὁπλισμοῦ τοῦ Ε.Λ.Α.Σ.
καί τῶν ἄλλων ἐνόπλων δυνάμεών του.
Τό ἔργον αὐτό ἀνέθεσεν εἰς τά πλέον ἔμπιστα στελέχη του ἄτινα ἐντολῇ του τόν
ἀπέκρυψαν εἰς διαφόρους περιοχάς τῆς Ἑλλάδος, ἀναλόγως τῶν κομματικῶν του
δυνάμεων και τῆς στρατηγικῆς σημασίας ἑκάστης περιοχῆς διά τήν ἐν καιρῷ ἔνοπλον
ἐπίθεσιν. Οἱ περισσότεροι ἐκ τῶν χρησιμοποιηθέντων διά τήν ἀπόκρυψιν τοῦ ὁπλισμοῦ
ἐφυγαδεύθησαν σκοπίμως εἰς τάς κομμουνιστικάς χώρας.
(β) Ἔθεσεν διά τήν διάθεσιν τῶν σημαντικωτέρων κομματικῶν του ὀργανώσεων τῶν
μεγάλων πόλεων ὁπλισμόν καί πολεμοφόδια διά τόν ἐξοπλισμόν εἰδικῶν ὁμάδων πρός
μελλοντικήν τρομοκρατικήν δρᾶσιν.
(γ) Ἔλαβε τά κάτωθι μέτρα πρός διαφύλαξιν τῶν στρατιωτικῶν καί πολιτικῶν
στελεχῶν του.
(ι) Πολλά στελέχη καί μέλη του ἀπέστειλεν εἰς τάς κομμουνιστικάς χώρας καί κατά
προτίμησιν εἰς Γιουγκοσλαυΐαν, ὅπου ἐδημιούργησεν εἰδικάς σχολάς στρατιωτικῆς
ἐκπαιδεύσεως εἰς τήν τέχνην τοῦ ἀνταρτοπολέμου καί σχολάς ἐκπαιδεύσεως στελεχῶν διά
παράνομον δρᾶσιν καί ὀργάνωσιν παρανόμου τεχνικοῦ μηχανισμοῦ.
(ιι) Προέβη εἰς μετακινήσεις στελεχῶν ἀπό τῆς μιᾶς περιοχῆς εἰς τήν ἄλλην διά νά τά
καλύψῃ.
(ιιι) Ἔδωσεν ἐντολήν εἰς σημαντικά στελἐχη του νά παραμείνουν ἐν ἀφανείᾳ μετά τοῦ
ὁπλισμοῦ των εἰς ὀρεινάς περιοχάς, διά νά συγκροτηθοῦν εἰς μικράς ὁμάδας ἐκ 3-5 ἀτόμων
καλῶς ἐξωπλισμένας ὥστε νά ἀποτελέσουν τούς πρώτους πυρῆνας τῶν συμμοριακῶν
ὁμάδων.
Τά μέτρα ταῦτα τά ὁποῖα ἔλαβεν ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπετέλουν μέρος τῶν τεχνικῶν
προετοιμασιῶν της, διά τήν χρησιμοποίησιν ἐν καιρῷ τῆς τακτικῆς τῆς ἐνόπλου βίας, ὅταν
δηλαδή τοῦτο θά ἀνασυνέτασσε πολιτικῶς καί ὀργανωτικῶς τάς δυνάμεις του, αἱ ὁποῖαι
εἶχον ἀποσυντεθῇ σημαντικῶς συνεπείᾳ τῆς στρατιωτικῆς του ἥττας τόν Δεκέμβριον 1944.
Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. εἶχεν μέν προοπτικήν χρησιμοποιήσεως τῆς ἐνόπλου βίας, οὐχί
ὅμως διά τό ἄμεσον μέλλον. Ἄμεσος στρατηγική ἐπιδίωξις τοῦ Κ.Κ.Ε. ἦτο τότε ἡ
ἀνασύνταξις τῶν δυνάμεών του ἀλλά μέ ἀπωτέραν προοπτικήν τήν ἐφαρμογήν τῆς
τακτικῆς τῆς ἐνόπλου πάλης.

251
 Ὁ χρόνος τῆς ἐφαρμογῆς τῆς τακτικῆς τῆς ἐνόπλου πάλης καί αἱ μορφαί ταύτης
ἐξηρτῶντο ἀναμφισβητήτως ἀπό τόν ρυθμόν καί τόν βαθμόν τῆς ἀνασυντάξεως τῶν
δυνάμεών του. Ἀλλά ὁ παράγων αὐτός ὑποχωρεῖ ἐνώπιον τοῦ πρακτορειακοῦ ρόλου τοῦ
Κ.Κ.Ε., ὡς ὀργάνου ἐξυπηρετήσεως τῶν συμφερόντων τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως ἐν Ἑλλάδι,
ἡ δρᾶσις τοῦ ὁποίου καθορίζεται ἐκ τῆς ἀνάγκης ἐξυπηρετήσεως τῶν ἑκάστοτε σοβιετικῶν
συμφερόντων.
Καί εἰς τήν συγκεκριμένην περίπτωσιν τῆς ἐνάρξεως τοῦ συμμοριοπολέμου τό Κ.Κ.Ε.
ἐπεβεβαίωσε τόν ρόλον του, ὡς ὀργάνου τοῦ σοβιετικοῦ ἰμπεριαλισμοῦ ἐν Ἑλλάδι.

2. ΠΟΙΑΣ ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ ΕΞΥΠΗΡΕΤΕΙ Ο

ΣΥΜΜΟΡΙΟΠΟΛΕΜΟΣ

Ἀμέσως μετά τήν λῆξιν τοῦ πολέμου, ὡς προελέχθη, ἡ Σοβιετική Ἕνωσις ἐξεδήλωσεν
ἀπροκαλύπτως τάς ἰμπεριαλιστικάς της ἐπιδιώξεις τάς ὁποίας κατά τήν διάρκειαν τοῦ
πολέμου ἀπέκρυπτεν ἀλλά καί ἐπραγματοποίει, ὑπό τά συνθήματα «τῆς πάλης διά τήν
ἀπαλευθέρωση τῶν λαῶν», διά τήν ἀποκατάστασιν τῶν «δημοκρατικῶν ἐλευθεριῶν» καί
ὑπό τάς ὑποσχέσεις τοῦ σεβασμοῦ τῆς θελήσεως τῶν λαῶν ἐπί τοῦ τρόπου καί τῆς μορφῆς
τῆς διακυβερνήσεώς των.
Ἐπιδιώξεις τοῦ Ρωσικοῦ ἰμπεριαλισμοῦ κατά τήν περίοδον ταύτην ἦσαν:
(α) Ἡ σταθεροποίησις καί ἡ μονιμοποίησις τῆς ἡγεσίας του ἐπί τῶν χωρῶν τάς ὁποίας
κατεῖχεν ὁ Σοβιετικός στρατός.
(β) Ἡ παρεμπόδισις παροχῆς βοηθείας, (οἰκονομικῆς, τεχνικῆς κ.λπ.) ὑπό τῶν δυτικῶν
συμμάχων εἰς τάς ἀπελευθερωθείσας χώρας, ὥστε αὗται νά μήν ἔχουν τήν δυνατότητα
οἰκονομικῆς ἀνορθώσεως, διοικητικῆς ὀργανώσεως, πολιτικῆς εὐσταθείας καί ὀργανώσεως
τῆς ἀμύνης των, διά νά γίνουν οὕτω εὔκολος λεία τοῦ κομμουνισμοῦ.
Διά τήν ἐπιτυχίαν τῶν ἐπιδιώξεών της αὐτῶν ἡ Σοβιετική Ἕνωσις εἰς τόν τομέα τῆς
ἐξωτερικῆς πολιτικῆς εἶχε κηρύξει τόν «ψυχρόν» πόλεμον κατά τῶν τέως συμμάχων της,
κατηγοροῦσα τούτους ὡς ἰμπεριαλιστικάς δυνάμεις καί προβάλουσα τόν ἑαυτόν της, ὡς
ὑπόδειγμα «φιλειρηνικῆς καί δημοκρατικῆς» δυνάμεως.
Αἱ συγκεκριμέναι αὗται σοβιετικαί ἐπιδιώξεις μεταφερόμεναι εἰς τάς συνθήκας τῆς
Βαλκανικῆς γενικῶς καί τῆς Ἑλλάδος εἰδικώτερον ἐλάμβανον τό ἑξῆς περιεχόμενον:
(α) Ἡ Ἑλλάς ἦτο ἡ μόνη Βαλκανική χώρα εἰς τήν ὁποίαν δέν εἶχεν ἐπιβληθῇ ὁ
κομμουνισμός κατόπιν τῆς ἀποτυχίας τῆς Δεκεμβριανῆς κομμουνιστικῆς ἐπαναστάσεως.
Συνεπῶς ἡ Ἑλλάς ἀπέκοπτε τήν συνοχήν τοῦ Βαλκανικοῦ κομμουνιστικοῦ στρατοπέδου,
ἐστέρει τοῦτο τοῦ Στρατηγικοῦ ερίσματος τοῦ ἐλέγχοντος τήν Ἀνατολικήν Μεσόγειον καί
ἀχρήστευε τά Βαλκάνια ὡς στρατηγικοῦ χώρου διατάξεως καί στηρίξεως τῶν δυνάμεων
τοῦ σοβιετικοῦ ἰμπεριαλισμοῦ. Ἀπό στρατιωτικῆς συνεπῶς ἀπόψεως ἐπεβάλλετο ἡ πάσῃ
θυσίᾳ κατάκτησις τῆς Ἑλλάδος.
Τήν ἐπιδίωξίν της ταύτην ἡ Σοβιετικήν Ἕνωσις τήν εἶχε ἐπισήμως καί κυνικῶς
ὑποστηρίξει ἐπί διεθνοῦς ἐπιπέδου κατά τήν διάσκεψιν τοῦ Πότσδαμ, τήν 2αν Αὐγούστου
1945. Κατ’ αὐτήν, ἡ Σοβιετική Ἕνωσις ὑπεστήριζεν ὅτι ἡ παραμονή Ἀγγλικῶν
στρατευμάτων εἰς Ἑλλάδα εἶναι μία ἰμπεριαλιστική ἐνέργεια καί ἡ παρουσία των σκοπόν
ἔχει τήν ὑποστήριξιν αντιδημοκρατικοῦ καθεστῶτος ἐν Ἑλλάδι. Κατόπιν αὐτοῦ, ἡ Σοβιετική
Ἕνωσις διά λόγους ἀσφαλείας (!) ἔθεσεν ζήτημα νά τῆς παραχωρηθῇ στρατιωτική βάσις
ἐπί Ἑλληνικοῦ ἐδάφους εἰς τήν Θεσσαλονίκην ἤ τήν Ἀλεξανδρούπολιν.
Ἡ ἀξίωσις αὕτη τοῦ Ρωσικοῦ ἰμπεριαλισμοῦ ἐπανελήφθη ὁλίγον ἀργότερον, τό 1946,
ὑπό τῆς Βουλγαρικῆς κομμουνιστικῆς κυβερνητικῆς ἀντιπροσωπείας κατά τάς συζητήσεις
τάς διεξαχθείσας εἰς Παρισίους διά τήν σύναψιν τῆς συνθήκης εἰρήνης καί μάλιστα μετά
μεγαλυτέρας κυνικότητας καί εὑρυτέρου περιεχομένου. Ἐκεῖ ἡ βουλγαρική ἀντιπροσωπεία
ἐπισήμως ἔθεσε ζήτημα παραχωρήσεως εἰς αύτήν τῆς Ἑλληνικῆς Θράκης, διά λόγους
ἀσφαλείας (!) καί ἐθνικογεωλογικούς ἱστορικούς (!).

252
 (β) Ἡ ὕπαρξις τῆς Ἑλλάδος ἐκτός τοῦ κομμουνιστικοῦ στρατοπέδου ἀπετέλει
σοβαρότητον ἐμπόδιον διά τήν ἑδραίωσιν τῆς κομμουνιστικῆς ἐξουσίας, τήν κατάπνιξιν
τῶν λαϊκῶν ἀντιδράσεων καί τήν ἐξαφάνισιν τῶν μή κομμουνιστικῶν πολιτικῶν κομμάτων
εἰς τάς γειτονικάς της Ἑλλάδος ὑπό τό παραπέτασμα Βαλκανικάς χώρας.
Οἱ ὑπό κομμουνιστικόν ζυγόν λαοί συστηματικῶς ἐβομβαρδίζοντο ὑπό τῆς
κομμουνιστικῆς προπαγάνδας, ἐμφανιζούσης ὅτι ἔξω ἀπό τό καθεστώς τῆς «Λαϊκῆς
Δημοκρατίας» ὑπάρχει μόνον ὁ «φασισμός» καί ἡ «ἀναβίωσις παλαιῶν δικτατορικῶν καί
ἀντιλαϊκῶν καθεστώτων». Ἔπρεπε λοιπόν ἡ κομμουνιστική προπαγάνδα νά ἔχῃ ἔνα
ζωντανόν καί γειτονικόν παράδειγμα.
Ἡ Ἑλλάς ἐξ ἄλλου, ἥτις ἦτο γειτονική χώρα, εἶχε δημοκρατικόν σύστημα
διακυβερνήσεως, καί οἱ σύμμαχοί τῆς παρεὶχον πράγματι τά οἰκονομικά καί τεχνικά μέσα
διά τήν οἰκονομικήν της ἀνόρθωσιν καί τήν ἀνοικοδόμησίν της, ἀποτέλει πρόκλησιν. Δι’
αὐτό καί ἐπελέγεη ὡς στόχος τῆς ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς κομμουνισμοῦ.
(γ) Ἡ Ἑλλάς εἶχεν ὑποστῇ τάς μεγαλυτέρας, ἐν σχέσει μέ τήν ἔκτασίν της, τόν
πληθυσμόν της, καί τήν κατάστασιν τῆς οἰκονομίας της, καταστροφάς ἐκ τῆς τριπλῆς
καταοχῆς, ἐν συγκρίσει μέ τάς ἄλλας χώρας. Τάς καταστροφάς ταὐτας εἶχεν ἐπαυξήσει ὁ
πρῶτος «γῦρος» τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τάς ἀνεβίβασεν εἰς τό ζενίθ ὁ δεύτερος «γῦρος».
Οὕτω δέ, εἶχον καταστῇ οξύτερα τά μεταπολεμικά κοινωνικά-οἰκονομικά προβλήματα
τῆς Ἑλλάδος, πάσης ἄλλης ἀπελευθερωθείσης χώρας καί ἡ ἡγεσία τοῦ Διεθνοῦς
κομμουνισμοῦ ἐπεθύμει μακροχρόνιον οἰκονομικήν καί πολιτικήν ἀστάθειαν, γεγονός τό
ὁποῖον ἦτο ἀναμφισβητήτως εἷς εὐνοϊκός διά τάς ἐπιδιώξεις της παράγων.
(δ) Ἡ Ἑλλάς ἦτο ἡ χώρα καί ὁ λαός, σύμβολον τῆς δημοκρατικῆς ἀνθρωπότητος, ὡς ὁ
πρόμαχος τοῦ ἀγῶνος κατά τοῦ φασιστικοῦ ὁλοκληρωτισμοῦ καί ἑπομένως, μετά τήν νίκην
τῆς δημοκρατικῆς ἀνθρωπότητος, ἐδικαιοῦτο νά τύχῃ τῆς ἀναλόγου πρός τάς θυσίας της
καί τάς προσφοράς τῆς μεταχειρίσεως, ὡς πρός τήν δικαίωσιν τῶν ἐθνικῶν της
διεκδικήσεων καί ὡς πρός τήν ἀσφάλισιν τῆς ἐθνικῆς ἀσφαλείας της ἀπό πάσης
μελλοντικῆς ἀδίκου ἐπιθέσεως.
Συγκεκριμένως ἡ Ἑλλάς ἀνέμενε νά ἴδῃ τήν ἐφαρμογήν τῶν ἀρχῶν τοῦ συμμαχικοῦ
πολέμου καί νά δικαιωθοῦν καί αἱ εἰς τόν χῶρον τῆς Βαλκανικῆς ἐθνικαί της δικαιώταται
διεκδικήσεις ἐπί τῆς Βορείου Ἡπείρου ὠς καί ἡ στρατηγική ὑπέρ τῆς Ἑλλάδος διαρρύθμισις
τῶν πρός τήν Βουλγαρίαν συνόρων της. Καί αἱ δύο ὅμως αὗται χῶραι εὑρίσκοντο ὑπό τήν
ἐπιρροήν τῆς Σοβιετικῆς Ρωσίας καί συνεπῶς ἠ δικαίωσις τῆς Ἑλλάδος ἔθιγεν ἀμέσως τάς
κατακτήσεις τοῦ Ρωσικοῦ ἰμπεριαλισμοῦ.
Ἔπρεπε λοιπόν ἡ Ἑλλάς νά περιαχθῇ εἰς τοιαύτην κατάστασιν ὥστε νά μήν εἶναι εἰς
θέσιν νά προβάλῃ τάς ἐθνικάς διεκδικήσεις της, ἡ δέ ἐξαπόλυσις τοῦ συμμοριοπολέμου ἦτο
ὅ,τι πρός τοῦτο ἐχρειάζετο.
(ε) Ἡ ὕπαρξις κοινῶν συνόρων τῆς Ἑλλάδος μετά τῶν ὑπό Σοβιετικήν ἐπιρροήν ἤ
κατοχήν Βαλκανικῶν Κρατῶν, καί μάλιστα ἐπί ἐκτεταμένης ἀποστάσεως (περίπου 1000
χιλιομέτρων) ἦτο εἶς ἐδαφικός στρατηγικός παράγων διά τήν ἐπιλογήν τῆς Ἑλλάδος, ὑπό
τῆς ἡγεσίας τοῦ Διεθνους Κομμουνισμοῦ, ὡς στόχου ἐνόπλου δράσεως.
(στ) Ἡ Σοβιετική προοπτική εἶχε καθορίσει, εὐθύς μετά τήν λῆξιν τοῦ πολέμου, ὅτι ὁ
ἐλεύθερος κόσμος καί εἰδικῶς τά ἰσχυρότερα κράτη, Ἀμερική καί Ἀγγλία θά
συνεταράσσοντο ὑπό οἰκονομικῆς κρίσεως, τήν ὁποίαν μάλιστα οἱ Σοβιετικοί
«οἰκονομολόγοι» εἶχον καθορίσει μετά μαθηματικῆς ἀκριβείας ὅτι θά ἐξεδηλοῦτο τό
ἀργότερον ἐντός τοῦ 1947. Ἡ πρόβλεψις τῆς ἐπερχομένης κρίσεως ἥτις κατά τούς
Σοβιετικούς θά ἔπληττε πρῶτα τήν Ἀγγλίαν, θά ὑπεχρέωνε τήν Ἀγγλικήν Κυβέρνησιν νά
ἐγκαταλείψῃ τήν Ἑλλάδα έάν ἐκεῖ εἶχε νά ἀντιμετωπίσῃ τάς προσθέτους τεραστίας δαπάνας
ἑνός νέου τοπικοῦ πολέμου.
Αὐτοί ἦσαν οἱ κυριώτεροι παράγοντες εἰς τούς ὁποίους ἡ Σοβιετική Ἕνωσις ἐστηρίχθη
διά νά ἐπιλέξῃ τήν Ἑλλάδα ὡς πεδίον τοῦ θερμοῦ πολέμου.

253
 Ἡ ἐντολή τῆς ἐνάρξεως τοῦ συμμοριοπολέμου ἐδόθη εἰς τό Κ.Κ.Ε. εἰς τάς ἀρχάς τοῦ
1946. Ἀλλά πρίν ἀκόμη δοθῇ ἡ ἐντολή τῆς ἐνάρξεώς του ἡ Σοβιετική Ἕνωσις εἶχεν
ἀναλάβει νά προετοιμάσῃ τό ἔδαφος εἰς τόν διεθνῆ τομέα, ὅπου τό Κ.Κ.Ε. εἶχεν ἀναλάβει
νά προετοιμάσῃ τό ἔδαφος εἰς τόν ἐσωτερικόν τομέα.

3. Ἡ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΕΙΣ ΤΟΝ ΔΙΕΘΝΗ ΤΟΜΕΑ

Τό Κ.Κ.Ε. ὡς προελέχθη, κατά τήν μεταδεκεμβριανήν περίοδον προσεπάθει νά

αὐτοπροβάλλεται ὅτι ἀποτελεῖ τό κόμμα τῆς «συμφιλιώσεως τῆς ὁμαλῆς δημοκρατικῆς
ἐξελίξεως τῆς χώρας» καί ὅτι τήν συμφιλίωσιν ἐμποδίζουν οἱ «Ἄγγλοι ἰμπεριαλιστές», οἱ
ὁποῖοι «ὑποστηρίζουν τά φασιστικά στοιχεῖα» καί ὅτι τό μεταδεκεμβριανόν καθεστώς τῆς
Ἑλλάδος εἶναι «φασιστικόν». Τό λογικόν συμπέρασμα τῆς γραμμῆς αὐτῆς ἦτο ὅτι πᾶσα
προσπάθεια βιαίας ἀνατροπῆς ἑνός τοιούτου καθεστῶτος θά ἦτο δεδικαιολογημένη.
Τήν διεθνῆ προβολήν τῆς δικαιολογήσεως τοῦ προετοιμαζόμενου συμμοριοπολέμου,
τήν ἀνέλαβον αἱ κομμουνισταί χῶραι.
Τήν ἔναρξιν ἔκανεν οἱ Γιουγκολαυΐα διά τοῦ λόγου τόν ὁποῖον ἐξεφώνησεν ὁ ΤΙΤΟ τήν
8ην Ἰουλίου 1945. Ὁ ΤΙΤΟ ἐκατηγόρησε τήν Ἑλλάδα ὡς «φασιστικήν χώραν» ἡ ὁποίαν
καταδιώκει τούς «δημοκρατικούς πολίτας» καί ὅτι ἡ Γιουγκοσλαυΐα παρέχει ἄσυλον εἰς
χιλιάδας «δημοκράτας Ἕλληνας». Εἰς τήν δήλωσιν ταύτην εἶχε προβῇ ὁ Γιουγκοσλαῦος
ἡγέτης διά νά καλύψῃ τήν κατ’ ἐντολήν τοῦ Κ.Κ.Ε. φυγάδευσιν, εἰς Γιουγκοσλαυΐαν
χιλιάδων μελῶν καί στελεχῶν, καί τήν ἐκεῖ ἐκπαίδευσιν καί προετοιμασίαν των διά τόν
συμμοριοπόλεμον.
Είς παρομοίαν καταγγελίαν εἶχον προβῆ καί ἡ Ἀλβανία καί ἡ Βουλγαρία διά τούς αὐτούς
λόγους διότι καί ἐκεῖ, εἶχον σταλεῖ πρός διαφύλαξιν καί ἐκπαίδευσιν μέλη καί στελέχη τοῦ
Κ.Κ.Ε.
Τήν ὁλοκλήρωσιν τῆς προσπαθείας ταύτης ἐπεχείρησεν ἐν συνεχείᾳ ἡ Σοβιετική
Ἕνωσις μέ τήν κατάθεσιν ἐνώπιον τοῦ Συμβουλίου Ἀσφαλείας τοῦ Ο.Η.Ε. τήν 21
Ἰανουαρίου 1946, τῆς ἐναντίον τῆς Ἑλλάδος προσφυγῆς.
Ἡ προσφυγή αὕτη εἶναι χαρακτηριστικόν ὅτι ἔγινεν 20 μόνον ἡμέρας πρό τῆς
ἀποφάσεως τῆς 2ας ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. (12-13 Φεβρουαρίου 1946) διά τῆς
ὁποίας τό Κ.Κ.Ε. ἀπεφάσισε τήν ἔναρξιν τοῦ συμμοριοπολέμου, κατ’ ἐντολήν τῆς
Σοβιετικῆς Ἑνώσεως.
Ἡ Σοβιετική προσφυγή μεταξύ τῶν ἄλλων ἔγραφε καί τά ἑξῆς:
«Ἡ διατήρησις στρατευμάτων εἰς τήν Ἑλλάδα μετά τήν λῆξιν τοῦ πολέμου δέν δύναται
νά δικαιολογηθῇ ἀπό τήν ἀνάγκην τῆς προστασίας τῶν συγκοινωνιῶν τῶν Ἀγγλικῶν
στρατευμάτων εἰς ήττημένας χώρας, ἐπί πλέον δέ ἡ διατήρησις τῶν ἀγγλικῶν
στρατευμάτων εἰς τήν Ἑλλάδα καθίσταται μέσον πιέσεως ἐπί τῆς ἐσωτερικῆς πολιτικῆς
καταστάσεως τῆς χώρας, πιέσεως ἡ ὁποία χρησιμοποιεῖται ἀπό ἀντιδραστικά στοιχεῖα
ἐναντίον τῶν δημοκρατικῶν δυνάμεων τῆς ἰδίας χώρας. Ἠ κατάστασις αὕτη, ἤτις σημαίνει
ἐπέμβασιν εἰς τάς ἐσωτερικάς ὑποθέσεις τῆς Ἑλλάδος, τῇ βοηθεία ἐνόπλων δυνάμεων
ξενικῆς ἐπικρατείας, ἐδημιούργησε μεγάλην ἔντασιν, ἡ ὁποία ἡμπορεῖ νά ἔχῃ σοβαράς
συνεπείας διά τόν Ἑλληνικόν λαόν, καθώς καί τήν διατήρησιν τῆς εἰρήνης καί τῆς
ἀσφαλείας».
Ὁ τότε ὑπουργός τῶν ἐξωτερικῶν τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως Βισίνσκυ, ἀναπτύσσων τήν
προσφυγήν ταύτην ἐνώπιον τοῦ Συμβουλίου Ἀσφαλείας, τήν 1η Φεβρουαραίου 1946,
ὑπεστήριζεν ὅτι ἡ Ἑλλάς τηρεῖ ἀπειλητικήν στάσιν κατά τῆς Βουλγαρίας καί τῆς Ἀλβανίας
καί θέτει ἐν κινδύνῳ τήν εἰρήνην εἰς τά Βαλκάνια, ὅτι συνεπείᾳ τῆς τρομοκρατίας ἐν
Ἐλλάδι, χιλιάδες δημοκρατικῶν πολιτῶν ἔχουν καταφύγει εἰς τά ὄρη καί ὅτι ἐπιβάλλεται ἡ
ἄμεσος ἀποχώρησις ἐξ Ἑλλάδος τῶν Βρεταννικῶν στρατευμάτων διά τήν διατήρησιν τῆς
εἰρήνης.

254
 Ἀπό τῆς καταθέσεως τῆς σοβιετικῆς προσφυγῆς δέν παρῆλθον παρά ἐλάχισται ἡμέραι
μέχρις ὅτου ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. συνεκάλεσε τήν 2αν ὁλομέλειαν τῆς Κ.Ε. (12-13
Φεβρουαρίου 1946) διά τῆς ὁποίας μετεβιβάσθησαν αἱ ἐντολαί τῆς ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς
Κομμουνισμοῦ περί τῆς ἐνάρξεως τοῦ συμμοριοπολέμου ἤτοι τῆς τακτικῆς τῆς ἐνόπλου
πάλης.

4. Ἡ 2α ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. (12-13 Φεβ. 1946)

Ἡ 2α ὁλομέλεια τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. συνῆλθεν τήν 12-13 Φεβρουαρίου 1946, ἀκριβῶς
ἕν ἔτος μετά τήν συμφωνίαν τῆς Βαρκίζης (12 Φεβρουαρίου 1945) καί μάλιστα «ὄχι
τυχαῖα» ὅπως εἶπε ἐνώπιον ταύτης, ὁ ἀρχηγός τοῦ Κ.Κ.Ε. Ν. Ζαχαριάδης. Κατά τό χρονικόν
αὐτό διάστημα τό Κ.Κ.Ε., εἶχε σημειώσει ἀρκετάς προόδους εἰς τήν πολιτικήν καί
ὀργανωτικήν ἀνασύνταξιν τῶν δυνάμεών του, ἔχον σταθερόν προσανατολισμόν πρός τήν
προετοιμασίαν τῆς ἐνόπλου ἐπιθέσεως.
Ἡ τοιαύτη προπαρασκευή του διεξήγετο λίαν ἐπιτηδείως καλυπτομένη ὑπό τήν
προβολήν τῆς «συμφιλιωτικῆς» πολιτικῆς.
(Βλέπε εἰς τεῦχος 3ον, εἰδικήν μελέτην ὑπό τόν τίτλον «Τό Κ.Κ.Ε. καί ὁ
συμμοριοπόλεμος»).
Τό Κ.Κ.Ε. εἶχε κατορθώσει νά καλύπτῃ τήν παράνομον ἔνοπλον ὀργάνωσίν του,
δηλαδή τάς κατά τήν περίοδον τῆς συγκλήσεως τῆς 2ας ὁλομελείας ὑπαρχούσας ἐνόπλους
ὁμάδας του, ὡς δῆθεν «ὁμάδας καταδιωκομένων δημοκρατικῶν πολιτῶν» καί νά τάς
ἐμφανίζῃ ὡς ἔνα δῆθεν «αὐθόρμητον» κίνημα ἀντιστάσεως κατά τῆς «μοναρχοφασιστικῆς
βίας» μέ τάς ὁποίας ἐνόπλους ὁμάδας τοῦτο διεκήρυσσεν ὅτι δέν ἔχει οὐδεμίαν σχέσιν.
Εἰς τήν πραγματικότητα ὅμως αἱ ὁμάδες αὗται εἶχον δημιουργηθῇ ὑπό τοῦ Κ.Κ.Ε.,
ἀπετελοῦντο ἀπό μέλη καί στελέχη τοῦ καθωδηγοῦντο ὑπό τῶν ὀργανώσεων του καί
ἀπετέλουν τούς πυρῆνας τῶν παρανόμων ἐνόπλων ὀργανώσεων αὐτοῦ.
Ἡ πολιτική τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπό τῆς 12ης ἀκόμη ὁλομελείας (25 Ἰουνίου 1945), παραλλήλως
πρός τά συμφιλιωτικά συνθήματα, ἔδιδε κατευθύνσεις ὑπό τά συνθήματα τῆς ὀργανώσεως
«Λαϊκῆς Μαζικῆς Αὐτοάμυνας» διά τήν ἐνίσχυσιν τῶν ἐνόπλων ὁμάδων του. Τάς ὁμάδας
του ταῦτας εἶχε κατενείμει εἰς ὅλα σχεδόν τά ὀρεινά συγκροτήματα τῆς Ἑλλάδος,
ἀπετελοῦντο δέ ἐκ 10-25 ἀνδρῶν. Κατά τήν 2αν ὁλομέλειαν ὑπῆρχον εἰς τάς ὀρεινάς
περιοχάς τῆς Ἑλλάδος 200 περίπου τοιαῦται ὁμάδες. Οὕτω δέ τό Κ.Κ.Ε. ὅτε συνεκάλει τήν
2αν ὁλομέλειάν του εἶχεν ἤδη ἑτοίμους τούς πυρῆνας τοῦ ἐνόπλου τμήματος, διά τήν νέαν
ἔνοπλον ἐπίθεσίν του, καί ἐπί πλέον διετήρει ὠργανωμένας καί ἑτοιμοπολέμους δυνάμεις,
ἀποτελουμένας ἀπό 8.000 περίπου μέλη στελέχη του, τά ὁποῖα εἶχεν ἀποστείλει εἰς τάς
κομμουνιστικάς χώρας, καί τά ὁποῖα τελικῶς εἶχον συγκεντρωθῆ εἰς τό Μποῦκλες τῆς
Γιουγκοσλαυΐας.
Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. εἶχε συνεπῶς στοιχειωδῶς ἕτοιμον τόν μηχανισμόν διά τήν
ἐκτέλεσιν τῆς ἐντολῆς τῆς ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ περί ἐνάρξεως τῆς ἐνόπλου
δράσεως καί προθύμως ἐξετέλεσε ταύτην.
Ἡ ὑπό τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐπιδειχθεῖσα τυφλή προθυμία ἐκτελέσεως τῆς ἐντολῆς
τῆς ἡγεσίας τοῦ Δ.Κ. ὠφείλετο ἐκτός βεβαίως τῆς ἀναμφισβητήτου σοβιετοδουλείας της
καί εἰς τό γεγονός ὅτι αὕτη εἶχε δριμύτατα ἐπικριθῇ ὑπό τῆς ἡγεσίας τοῦ Δ.Κ., διά τήν
ἀποτυχίαν της νά καταλάβῃ τήν ἐξουσίαν κατά και μετά τήν ἀπελευθέρωσιν τῆς Ἑλλάδος,
συνεπείᾳ δέ τούτου αὕτη εἶχε καταστεῖ ὕποπτος ἔναντι τοῦ Κρεμλίνου καί ἤθελε νά
ἀποδείξῃ τήν ἀπεριόριστον ἀφοσίωσίν της εἰς αὐτό.
Ἡ ἡγεσία τοῦ Δ.Κ. εἶχε διατυπώσει τάς ἐπικρίσεις της, εἰς τόν τότε ἀρχηγόν τάς
ἐπικρίσεις της, εἰς τόν τότε ἀρχηγόν τοῦ Κ.Κ.Ε. Ν. Ζαχαριάδην, ὅστις εἶχε τό προνόμιον,
συνεπείᾳ τῆς ἀπουσίας του ἐξ Ἑλλάδος κατά τήν κατοχήν νά ἐξαιρεθῇ τῶν ἐπικρίσεων καί
νά ἀπολαμβάνῃ τῆς ἀπεριορίστου ἐμπιστοσύνης τοῦ Κρεμλίνου. Πρός τόν Ζαχαριάδην εἶχε
μάλιστα ὑποδειχθῇ ὅτι θά ἔπρεπε νά θεωρῇ ὑπόπτους τούς κατοχικούς ἡγέτας τοῦ Κ.Κ.Ε.

255
καί νά λάβῃ τά κατάλληλα μέτρα. Μεταξύ αὐτῶν ὁ περισσότερον ὕποπτος καί ὑπεύθυνος
τῆς ὡς ἄνω ἀποτυχίας τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐθεωρεῖτο ὁ τότε Γεν. Γραμματεύς τοῦ Κ.Κ.Ε. Γ. Σιάντος,
τόν ὁποῖον, ὡς ὑποστηρίζεται, ὁ Ζαχαριάδης ἐξώντωσεν ιατρικῶς μεν, διά κομμουνιστοῦ
καθηγητοῦ ἰατροῦ τό 1947, πολιτικῶς δέ τό 1949-1950, καταγγείλας αύτόν ἐπισήμως ὡς
«μεγαλοπράκτορα» τῶν Ἐγγλέζων.
Λέγεται δέ ὅτι οἱ ἡγέτες τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ ὅταν ἔδιδον τήν ἐντολήν εἰς τόν
Ζαχαριάδην διά τήν ἔναρξιν τοῦ συμμοριοπολέμου του τήν μετεβίβασεν διά τῆς ἑξῆς
ὑποτιμητικῆς φράσεως:
«Ἀφῆστε τούς κοντυλοφόρους καί τά γραφεῖα καί τραβᾶτε κατ’ εὐθεῖαν γιά τό βουνό».
Τήν ἐντολήν ταύτην μετέφερεν ὁ Ζαχαριάδης εἰς τήν 2αν ὁλομέλειαν τῆς Κ.Ε. τοῦ
Κ.Κ.Ε. (12-13 Φεβρουαρίου 1946) ἥτις, ὡς ὁ ἴδιος ἀνέφερε, δέν συνῆλθε τυχαῖα. Κατ’
αὐτήν υἱοθετήθη ἡ ἐντολή τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ, περί ἐνάρξεως τοῦ
συμμοριοπολέμου. Εἶναι δέ λίαν ἀποκαλυπτικά τῶν ἀνωτέρω τά ὅσα ἀνέφερε τό 1957, ὁ
Μάρκος Βαφειάδης, εἰς τήν ὁμιλίαν του ἐνώπιον τῆς 7ης ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.
(Φεβρουάριος 1957) περί στάσεως τοῦ Ζαχαριάδη εἰς τήν 2αν ὁλομέλειαν. Ἐκεῖ ὁ
Βαφειάδης εἶπε:
«Ἡ στάση τοῦ Ζαχαριάδη εἶναι χαρακτηριστική στήν ὁλομέλεια. Κάθε διαφορετική
σκέψη ἀπό τή δική του, πού τολμᾶνε νά ἐκφράσουν οἱ σύντροφοι τῆς Κεντρικῆς
Ἐπιτροπῆς, τήν ἀντιμετωπίζει μέ τρόπο ἀπότομο. Λέγει π.χ. «ὁ τᾶδε δέν ξέρει τί τοῦ
γίνεται. Ἔχει ἀποσπασθῆ ἀπό τίς μᾶζες, μιλᾶ ἀπερίσκεπτα». Οἱ ἐπιθέσεις του αὐτές πού
καλύπτονται πίσω ἀπό τό ἀξίωμα καί τό κῦρος τοῦ γενικοῦ γραμματέα τοῦ κόμματος
συνοδεύονται μέ κομπορημοσύνη καί ψευτοπαλικαρισμούς».
(Βλ. εἰς «Νέον Κόσμον» τεῦχος 4-5, Ἀπριλίου-Μαΐου 1957, σελ. 49, ὁμιλία τοῦ Μ.
Βαφειάδη στό πρῶτο θέμα).
Τά ὑπό τοῦ Βαφειάδη, μετά μίαν δεκαετίαν ἀπό τῆς 2ας ὁλομελείας, λεχθέντα
ἀναμφισβητήτως σκοπόν ἔχουν μέν νά ἐπιρρίψουν τάς εὐθύνας τοῦ συμμοριοπολέμου
προσωπικῶς εἰς τόν Ζαχαριάδην, ἀλλ’ ὅμως δέν παύουν νά εἶναι ἀποκαλυπτικώτατα τῶν
ρητῶν ἐντολῶν τάς ὁποίας ὁ Ζαχαριάδης μετεβίβασεν ἐκ μέρους τῆς ἡγεσίας τοῦ Δ.Κ. πρός
τήν Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἡ ἱστορική ἀλήθεια εἶναι ὅτι μόνον ἕν μέλος τῆς Κ.Ε., ὁ Νικ.
Ρουμελιώτης ἐτόλμησε, νά διατυπώσῃ τάς ἀντιρρήσεις του, κατά τήν 2 αν ὁλομέλειαν,
ὑποστηρίξας ὅτι «ἡ γραμμή τῆς ἐνόπλου πάλης θά εἶναι ἡ καταστροφή τοῦ κινήματος».
Τάς ἀντιρρήσεις του ταύτας ὁ Ρουμελιώτης τάς «ἐπλήρωσε» μέ τήν διαγραφήν του
ἀπό μέλους τοῦ κόμματος, τήν ὁποίαν πάντα τά μέλη τῆς Κ.Ε. συνυπέγραψαν μέ τήν
κατηγορίαν τοῦ «ὁππορτουνιστή» καί ἥτις ἀνεκοινώθη πολύ ἀργότερον, τό 1947.
Ἡ ἀνακοίνωσις τῆς ἀποφάσεως τῆς 2ας ὁλομελείας ἀναγράφει ὅτι αὕτη ἐλήφθη
«παμψηφεί», ὡς πάντοτε συμβαίνει. Ἡ 2α ὁλομέλεια, ὅπως κατά κανόνα συμβαίνει, μέ ὅλα
τά σώματα τῶν Κ.Κ., οὐδόλως συνεζήτησε τήν εἰσήγησιν τοῦ Ζαχαριάδη, ἁπλῶς μόνον
ὅσοι ἔλαβον τόν λόγον τήν ἐχαρακτήρισαν ὡς «ὁλοκληρωμένην, σωστήν, φωτεινήν» καί
τῆς ἀπέδωσαν τά παρόμοια συνήθη ἐγκώμια τά ὁποῖα πάντοτε συγκεντρώνουν αἱ
εἰσηγήσεις τῶν ἑκάστοτε κρατούντων ἡγετῶν.

5. ΤΙ ΑΠΕΦΑΣΙΣΕ ΚΑΙ ΤΙ ΕΝΕΦΑΝΙΣΕΝ 2α ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ

Ἡ 2α ὁλομέλεια «ἀπεφάσισε» τήν ἔναρξιν καί τήν ὀργάνωσιν τοῦ συμμοριοπολέμου,

τήν λῆψιν δηλαδή ὅλων τῶν ὀργανωτικῶν καί τεχνικῶν μέτρων διά τήν χρησιμοποίησιν
τῆς τακτικῆς τῆς ἐνόπλου πάλης. Τό «Ἑλληνικόν πρόβλημα θά ἐλύετο μέ τόν ἔνοπλόν
ἀγῶνα».
Αὐτή ἦτο ἡ ἀπόφασις τῆς 2ας ὁλομελείας. Τό μέρος ὅμως αὐτό τῆς ἀποφάσεως τό
ὁποῖον ἀπετέλει τήν 4ην παράγραφον ταύτης παρελείφθη ἀπό τό δημοσιευθέν κείμενον καί
εἰς τήν θέσιν του ἐτέθησαν ἀποσιωπητικαί τελείαι.

256
 Ἐνῷ ὅμως τό κύριον θέμα τῆς 2ας ὁλομελείας ἦτο ἡ λῆψις μέτρων διά τήν ὀργάνωσιν
καί τήν ἔναρξιν τοῦ συμμοριοπολέμου, τό Κ.Κ.Ε., εἰς τό δημοσιευθέν κείμενον τῆς
ἀποφάσεως, ἐνεφάνισεν ὅτι ἐξακολουθεῖ δῆθεν νά ἐπιμείνῃ εἰς τήν «συμφιλίωσιν καί τήν
δημοκρατικήν ὁμαλήν ἐξέλιξιν».
Ἡ ὕπαρξις τῶν ἀποσιωπητικῶν εἰς τό δημοσιευθέν κείμενον τῆς ἀποφάσεως τῆς 2 ας
ὁλομελείας, ἦτο δυνατόν νά δημιουργήσῃ συγχύσεις μεταξύ τῶν μελῶν, τῶν ὁπαδῶν του
καί τῶν όργανώσεών του, ὡς πρός τόν πολιτικόν αὐτῶν προσανατολισμόν. Ἀκόμη δέ καί
ἀμφιβολίας ὡς πρός τήν εἰλικρίνειαν «τῶν φιλειρηνικῶν» διαθέσεων τῆς ἐπισήμως
προβληθείσης γραμμῆς. Ἐν τούτοις ὅμως ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐπροτίμησε τόν τρόπον
αὐτόν τῆς δημοσιεύσεως διά δύο λόγους:
(α) Διά νά μή στερηθῇ τῆς νομιμότητος. Ὁ παράγων ἦτο ἀναγκαῖος διότι ὑπό τήν
σκέπην τῆς νομίμου δράσεως αἱ ὀργανώσεις του ἠδύναντο καλύτερον νά τροφοδοτοῦν
τήν παράνομον δρᾶσιν. (Στρατολογία συμμοριτῶν, ὀργάνωσις δικτύων πληροφοριῶν,
κινήσεις στελεχῶν, ἔκδοσις τύπου κ.λπ.). Πρέπει νά σημειωθῇ ὅτι τό Κ.Κ.Ε. κατώρθωσε νά
ἀπολαμβάνῃ τῆς νομιμότητος, οὐσιαστικῶς καί τυπικῶς μέχρι τοῦ τέλους Δεκεμβρίου
1947, ὅτε προέβη εἰς τήν ἀνακοίνωσιν περί δημιουργίας τῆς «προσωρινῆς Δημοκρατικῆς
Κυβερνήσεως».
Τό Ἑλληνικόν Κράτος ἐπέδειξεν ἀκατανόητον ὀλιγωρίαν καί ἐθελοτύφλωσιν, ἥτις
ὀλίγον ἔλλειψε νά πληρωθῇ μέ τήν ὑποδούλωσιν τοῦ ἔθνους.
(β) Διά νά ἀσκήσῃ ψυχολογικήν πίεσιν ἔναντι τῶν ἡγεσιῶν τῶν πολιτικῶν κομμάτων
καί τοῦ ἐθνικόφρονος κόσμου.

6. ΤΟ ΓΕΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΝ ΣΧΕΔΙΟΝ ΤΗΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ

Ἡ 2α ὁλομέλεια ἥτις «ἀπεφάσισε» τήν χρησιμοποίησιν τῆς ἐνόπλου πάλης διά τήν
λύσιν τοῦ ἐσωτερικοῦ προβλήματος, δηλαδή διά τήν κατάληψιν τῆς ἐξουσίας, καθώρισε
καί τό γενικόν στρατηγικόν σχέδιον τό «πλᾶνο» τῆς ἐπαναστάσεως.
Αἱ βάσεις τοῦ σχεδίου αὐτοῦ, ὡς ἦτο φυσικόν, ἐστηρίζοντο:
(α) Κυρίως ἐπί τοῦ γενικοῦ πολιτικοῦ περιβλήματος ὑπό τό ὁποῖον τό Κ.Κ.Ε., εἶχε
καλύψει ἀμέσως μετά τῆς μεταβαρκιζιανήν περίοδον, τήν προετοιμασίαν τῆς ἐνόπλου
δράσεως καί
(β) Ἐπί τῶν διαθεσίμων δυνάμεων, κυρίων καί ἐφεδρικῶν, ἀμέσων καί ἐμμέσων τῆς
ἐπαναστάσεως.
Ἐπί τοῦ (α) παράγοντος:
(ι) Ἡ κομμουνιστική ἐπανάστασις ἔπρεπε νά ἐμφανισθῇ, ὅτι ἦτο δημιούργημα τῶν
ἑλληνικῶν ἐσωτερικῶν συνθηκῶν, ὅτι ἦτο δηλαδή ἐμφύλιος πόλεμος.
(ιι) Ὑπεύθυνος τοῦ «ἐμφυλίου πολέμου» ἔπρεπε νά ἐμφανισθῇ ὅτι ἦτο ὁ Ἀγγλικός
ἰμπεριαλισμός καί «ἡ ντόπια ἀντιδραστική δεξιά».
(ιιι) Τό Κ.Κ.Ε. ἔπρεπε νά ἐμφανισθῇ ὅτι ἀγωνίζεται διά τήν «ὁμαλήν δημοκρατικήν
ἐξέλιξιν» καί ὅτι ἦτο τό μόνον κόμμα τό ὁποῖον εἰλικρινῶς ἠγωνίζετο διά τήν ἐπιβολήν
δημοκρατίας ἐν Ἑλλάδι.
Ἐπί τοῦ (β) παράγοντος.
Ἔπρεπε νά ὑπολογισθοῦν:
(ι) Αἱ ὑπάρχουσαι κύριαι καί ἐφεδρικαί δυνάμεις (ἄμεσοι καί ἔμμεσοι) τάς ὁποίας
διέθετεν τό Κ.Κ.Ε.
(ιι) Ὀ βαθμός τῆς προετοιμασίας αὐτῶν.
(ιιι) Αἱ παρόμοιαι δυνάμεις τοῦ ἀντιπάλου, πρός συσχετισμόν τῶν ἀντιπάλων
δυνάμεων.
(ιv) Ὁ ψυχολογικός καί πολιτικός παράγων τῆς κοινῆς γνώμης.
Ὅλα τά στοιχεῖα ταῦτα ἦσαν οἱ καθοριστικοί παράγοντες τῆς καταστρώσεως τοῦ
γενικοῦ σχεδίου τῆς κομμουνιστικῆς ἐπαναστάσεως ἐν Ἑλλάδι. Ὁ ἄξων ὅμως ὅλων αὐτῶν

257
τῶν παραγόντων ἦτο ἡ ἀνωτάτη ἀρχή ἥτις ἰσχύει καί διέπει πᾶσαν κομμουνιστικήν
ἐπανάστασιν: ἡ ἐξυπηρέτησις δηλ. τῶν συμφερόντων «τοῦ διεθνοῦς προλεταριάτου» ὑπό
τήν ὀνομασίαν τοῦ ὁποίου καλύπτεται ὁ σοβιετικός ἰμπεριαλισμός.
Κατά τάς ἀρχάς τῆς λενινιστικῆς στρατηγικῆς καί τακτικῆς, τάς ὁποίας ἐξητάσαμεν, ἡ
ἐπανάστασις τοῦ «προλεταριάτου κάθε χώρας πρέπει ἀπαραιτήτως νά ὑποτάσσῃ τά
ἰδιαίτερά της συμφέροντα εἰς τά συμφέροντα τοῦ «διεθνοῦς προλεταριάτου».
Ἡ ἔννοια τῆς ἀρχῆς αὐτῆς τῆς λενινιστικῆς στρατηγικῆς εἶναι σαφεστάτη:
Ἡ κομμουνιστική ἐπανάστασις δέν εἶναι κοινωνική ἐπανάστασις εἶναι ἁπλῶς ἕνα μέσον
ἐξυπηρετήσεως τῶν συμφερόντων τοῦ Ρωσικοῦ ἰμπεριαλισμοῦ.
Ἡ 2α λοιπόν ὁλομέλεια καί ἡ κατά τήν διάρκειαν τῶν ἐργασιῶν ταύτης ὀργανωθεῖσα
ἰδιαίτερα σύσκεψις τῶν γραμματέων τῶν Κομματικῶν ὀργανώσεως περιοχῆς μετά τινών
στρατιωτικῶν ἀνωτάτων στελεχῶν τοῦ Κ.Κ.Ε., πρώην καπεταναίων τοῦ Ε.Λ.Α.Σ. μέ
ἐπικεφαλῆς τόν στρατιωτικόν σύμβουλον τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. πρώην Ταγματάρχην Θεοδ.
Μακρίδην ἥ Μυταρᾶν, ὑπολογήσασα ὅλα τά ἀνωτέρω, κατέστρωσε τό γενικόν στρατηγικόν
σχέδιον τοῦ συμμοριοπολέμου.

7. Ἡ ΜΟΡΦΗ ΚΑΙ Ο ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ

Τό στρατηγικόν σχέδιον τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπέβλεπεν εἰς τήν πραγματοποίησιν τοῦ

στρατηγικοῦ σκοποῦ, εἰς τήν κατάληψιν δηλαδή τῆς ἐξουσίας καί τήν ἐπιβολήν τῆς
«δικτατορίας τοῦ προλεταριάτου» ὑπό τήν μορφήν τῆς «Λαϊκῆς Δημοκρατίας» τοῦ τύπου
των γειτονικῶν τῆς Ἑλλάδος κομμουνιστικῶν κρατῶν.
Τό καταστρωθέν σχέδιον τῆς ἐνάρξεως καί διεξαγωγῆς τοῦ συμμοριοπολέμου ἦτο τό
ἑξῆς εἰς τάς γενικάς του γραμμάς:
(α) Ἡ ἔναρξις τῆς ἐπαναστάσεως δέν ἔπρεπε νά λάβῃ τήν μορφήν τῆς γενικῆς ἐνόπλου
ἐξεγέρσεως καί ἐπιθέσεως εἰς τάς μεγάλας πόλεις Ἀθηνῶν - Πειραιᾶ - Θεσσαλονίκης. Καί
τοῦτο διότι:
(ι) θά ἐπροκάλει τήν ἔμεσον ἐπέμβασιν τῶν ἐν Ἑλλάδι εὑρισκομένων τότε Ἀγγλικῶν
στρατευμάτων.
(ιι) Τό Κ.Κ.Ε. δέν εἶχε τήν ἀνάλογον προετοιμασίαν διά τοιαύτην ἐπιχείρησιν.
(ιιι) Τό Κ.Κ.Ε. θά ἀπεμονοῦντο ἀμέσως ἀπό τούς ὁπαδούς του καί ἀπό τάς δυνάμεις μέ
τάς οποίας εἶχε κατορθώσει νά ἐπανασυνδεθῇ κατά τήν μεταβαρκιζιανήν περίοδον. Τό
δίδαγμα καί ἡ πεῖρα ἀποτυχίας τῆς Δεκεμβριανῆς ἐπαναστάσεως ἦτο ἄλλως τε πρόσφατον.
(ιv) Θά κατέρρεεν αὐτομάτως τό πολιτικόν περικάλυμμα τῆς αἰτιολογήσεως τῆς
ἐνόπλου δράσεως, ὡς ὀφειλομένης εἰς ἐσωτερικά αἴτια.
(v) Θά ἤρχετο εἰς ἀντίθεσιν μέ τήν γραμμήν τοῦ Δ.Κ. ὅτι δῆθεν οἱ «ἰμπεριαλιστές
ἐμποδίζουν» τήν ὁμαλήν δημοκρατικήν ἐξέλιξιν τῆς Ἑλλάδος.
(vι) Θά ἔθετε τήν Σοβιετικήν Ἕνωσιν πρό τοῦ διλήμματος, ἤ τῆς ἀπροκαλύπτου
ἐπεμβάσεώς της διά τῶν ἐνόπλων της δυνάμεων ἐν Ἑλλάδι, ὁπότε ἐδημιουργοῦντο
κίνδυνοι γενικωτέρου πολέμου, ἤ ἔστω καί μόνον εἰς τόν χῶρον τῆς Βαλκανικῆς, γεγονός
τό ὁποῖον δέν ἦτο διατεθειμένη νά ἀντιμετωπίσῃ ἡ Σοβιετική Ἕνωσις, ἥ μή ἐπεμβάσεώς
της, γεγονός τό ὁποῖον θά ἐκλόνιζε τήν θέσιν τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως τόσον εἰς τάς τάξεις
τοῦ Κ.Κ.Ε. ὅσον καί εἰς τό διεθνές κομμουνιστικόν κίνημα.
(β) Ἡ ἔναρξις τῆς ἐπαναστάσεως, διά τούς ἀνωτέρω κυριωτέρους λόγους, ἀπεφασίσθῃ
νά προχωρήσῃ μεθοδικῶς καί μετά προσοχῆς ὥστε νά ἀποφευχθῇ ὁ τύπος τῆς
ἐπαναστάσεως τῆς γενικῆς ἐνόπλου ἐξεγέρσεως, νά λάβῃ δηλαδή τήν μορφήν τοῦ τύπου
τῆς «ἀνταρτικῆς» ἐξεγέρσεως, κατά τό κλασσικόν ὑπόδειγμα τῆς δράσεως τοῦ Κ.Κ. Κίνας.
Ἡ καθορισθεῖσα λοιπόν μορφή ἤ τύπος τῆς ἐπαναστάσεως κατά τό στρατηγικόν
σχέδιον ἦτο τό «ἀντάρτικον» ἤ, κατά τήν κομμουνιστική διεθνῆ ὁρολογία, ὁ
«Παρτιζιάνικος» ἀγών.

258
 8. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΝ ΣΤΗΡΙΓΜΑ ΤΟΥ «ΠΑΡΤΙΖΙΑΝΙΚΟΥ» ΑΓΩΝΟΣ

Ὡς στρατηγικά στηρίγματα τῆς ἀποφασισθείσης συμμοριακῆς δράσεως

προσδιωρίσθησαν οἱ ὀρεινοί ὄγκοι τῆς χώρας, οἱ συνορεύοντες μέ τάς κομμουνιστικάς
χώρας Ἀλβανία, Γιουγκοσλαυΐα καί Βουλγαρία μέ κύριον στήριγμα τόν ὀρεινόν ὄγκον τῶν
συγκροτημάτων Γράμμου - Βοΐου. Ἡ ἐπιλογή τῶν συνοριακῶν περιοχῶν τῆς χώρας ὡς
στρατηγικῶν ἐρεισμάτων τῆς συμμοριακῆς δράσεως ἐγένετο διότι ἐκεῖ ἐξησφαλίζοντο ἀφ’
ἑνός μέν τά μετόπισθεν τοῦ συμμοριτισμοῦ καί ἀφ’ ἑτέρου ἡ ἐλευθέρα χρησιμοποίησις τοῦ
χώρου τῶν κομμουνιστικῶν χωρῶν.
Δηλαδή ὁ μεθοριακός χῶρος τῆς Ἑλλάδος θά ἀπετέλει μίαν συνεχῆ ἑνότητα μετά τοῦ
μεθοριακοῦ χώρου τῶν κομμουνιστικῶν χωρῶν. Ὁ Παράγων οὗτος ἐξησφάλιζεν εἰς τόν
συμμοριτισμόν τόν ἐφοδιασμόν του ἐκ τῶν κομμουνιστικῶν χωρῶν εἰς παντοειδές ὑλικόν,
ως καί τήν ἐγκατάστασιν εἰς τούς μεθοριακούς χώρους τῶν κομμουνιστικῶν χωρῶν,
ἀποθηκῶν ἐφοδιασμοῦ, στρατοπέδων ἐκπαιδεύσεως, νοσοκομείων κ.λπ.
Διά τήν ἐξασφάλισιν τοῦ στρατηγικοῦ τούτου ἐρείσματος τοῦ συμμοριτισμοῦ ἡ ἡγεσία
τοῦ Κ.Κ.Ε., ἀμέσως μετά τήν 2αν ὁλομέλειαν, ἀνέθεσεν εἰς τόν τότε γραμματέα τοῦ
Μακεδονικοῦ κομματικοῦ γραφείου Μᾶρκον Βαφειάδην, τήν εὐθύνην τῆς καθοδηγήσεως
τῶν ἐνόπλων ὁμάδων τῶν συγκροτημάτων Γράμμου - Βοΐου, τά ὁποῖα ἐνίσχυσε διά
στελεχῶν ἀπό τό εἰς Μποῦλκες τῆς Γιουγκοσλαυΐας στρατόπεδον τῶν Ἑλλήνων
κομμουνιστῶν καί ὑπήγαγε ὑπό τήν ἄμεσον ἐξουσίαν τοῦ Μακεδονικοῦ γραφείου.
Ἐκ τοῦ στρατοπέδου τούτου ἐνισχύθησαν καί συνεκροτήθησαν αἰ πρῶται συμμοριακοί
ὁμάδες τῆς περιοχῆς Γράμμου - Βοΐου.
Διά τόν λόγον δέ αὐτόν ὁ Βαφειάδης τόν Ἰούλιον τοῦ 1946, ἀπηλλάγη τῆς
ὑπευθυνότητος τοῦ γραμματέως τοῦ Μακεδονικοῦ Γραφείου καί ἀνέλαβε τήν
ἀποκλειστικήν εὐθύνην τῆς καθοδηγήσεως τῶν συμμοριακῶν συγκροτημάτων Βοΐου -
Γράμμου. Τόν Ὀκτώβριον τοῦ 1946, διά τήν καλυτέραν καθοδήγησιν τῆς συμμοριακῆς
δράσεως, ὁ Βαφειάδης ἀπεστάλη πλησίον τῶν συγκροτημάτων αὐτῶν καί τήν 26ην
Ὀκτωβρίου 1946 συνεκρότησε τό «Γενικόν Ἀρχηγεῖον» τοῦ συμμοριτισμοῦ τοῦ ὁποίου καί
ἀνέλαβε τήν Ἀρχηγίαν, μέ ἕδραν τόν χῶρον τοῦ Γράμμου.
Ἠ ἐξασφάλισις τοῦ ἐλέγχου τοῦ ὀρεινοῦ ὄγκου τῶν παραμεθορίων περιοχῶν τῆς
Ἐλλάδος, ὑπό τῶν συμμοριακῶν ὁμάδων, ἦτο ὑψίστης σημασίας στρατηγική ἐπιδίωξις τοῦ
Κ.Κ.Ε. Τοῦτο, ἐκτός τῶν ἄλλων, καταφαίνεται ὡς καί ἀπό τό γεγονός ὅτι μετά τήν
τοποθέτησιν τοῦ Βαφειάδη ὡς στρατιωτικοῦ ἀρχηγοῦ τῶν συμμοριακῶν ὁμάδων, ἡ ἡγεσία
τοῦ Κ.Κ.Ε. μετέθεσε τόν μετά τόν Ζαχαριάδην «σημαντικώτερον» τοῦ Κ.Κ.Ε. τόν Βασίλη
Μπαρτζώτα ἤ Φάνη, (μέλος τοῦ Π.Γ., ὀργανωτικόν γραμματέα τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. καί
γραμματέα τῆς Κ.Ο. Ἀθηνῶν), εἰς τήν Θεσσαλονίκην, ὡς ἀρχηγόν τοῦ ἐκεῖ κλιμακίου τοῦ
Π.Γ. και γραμματέα τοῦ Μακεδονικοῦ Γραφείου.
Ὡς δέ ἀπεκάλυψεν ὁ Μᾶρκος Βαφειάδης, κατά τήν ὁμιλίαν του ἐνώπιον τῆς 7ης
ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. τόν Φεβρουάριον 1957, τό γραφεῖον περιοχῆς Μακεδονίας,
κατόπιν συνεννοήσεως μέ τό «Γενικόν Ἀρχηγεῖον» τοῦ συμμοριτισμού, τόν Ὀκτώβριον του
1946 ἀνέλαβε νά πραγματοποιήσῃ τά ἑξῆς καθοδηγητικά διά τήν ἐνίσχυσιν τῶν
συμμοριτικῶν συγκροτημάτων τῆς παραμεθορίου περιοχῆς:
«α) Τό γραφεῖον τῆς περιοχῆς Μακεδονίας (γραμματεία τοῦ ὁποίου εἶχεν ἀναλάβει ὁ Β.
Μπαρτζώτας σ.σ.) νά δώσῃ ἐντολή στίς καθοδηγήσεις τῶν περιφερειακῶν ὀργανώσεων
ὅλης τῆς Μακεδονίας νά κρατᾶνε ἐπαφή μέ τόν ἀντιπρόσωπο τοῦ κόμματος στό βουνό
Μάρκο, πού εἶναι μέλος τῆς Κ.Ε. καί τοῦ γραφείου περιοχῆς.
β) Νά δώσῃ ἐντολή σ’ αὐτές τίς ὀργανώσεις ν’ ἀποφασίζουν μαζί του γιά ὅλα τά
ζητήματα πού ἀφοροῦν τό βουνό.
γ) Νά δώσῃ ἐντολή στά στελέχη καί μέλη τοῦ κόμματος νά βγοῦνε στό βουνό καί
δ) Νά βγάλει στό βουνό ὅλους τούς ἀξιωματικούς τοῦ Ε.Λ.Α.Σ. καί ἄλλα στελέχη,
γιατρούς, τεχνικούς κ.λπ.».

259
 (Βλέπε εἰς «Νέον Κόσμον» τεῦχος 4-5 Ἀπριλίου-Μαΐου 1957. σελ. 54 ὁμιλίαν Μάρκου
Βαφειάδη στό πρῶτο θέμα τῆς 7ης ὁλομελείας).
Παρόμοια καθήκοντα ἀνέλαβον αἱ κομματικαί ὀργανώσεις τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τῶν ἄλλων
περιοχῶν τῆς χώρας. Τοῦτο εἶναι εὐνόητον διότι κατά τό στρατηγικόν σχέδιον τῆς ἡγεσίας
τοῦ Κ.Κ.Ε. ἡ συμμοριακή δρᾶσις, ἔχουσα ὥς στρατηγικόν της στήριγμα τάς παραμεθορίους
περιοχάς, ἔπρεπε νά ἐπεκτείνεται ἀπό τοῦ ἐνός μέχρι τοῦ ἄλλου ἄκρου τῆς χώρας καί εἰς
αὐτάς ἀκόμη τάς νήσους.
Μάλιστα δέ, ἡ ἔντασις καί ἡ ἀνάπτυξις τῆς συμμοριακῆς δράσεως εἰς τάς μεθοριακάς
περιοχάς ἦτο μία ἐπιβεβλημένη τακτική, τόσον διά τήν στρατιωτικήν προφύλαξιν τοῦ
στρατηγικοῦ στηρίγματος τοῦ συμμοριτισμοῦ, ὅσον καί διά τήν παροχήν ἐπιχειρημάτων εἰς
τήν κομμουνιστικήν προπαγάνδαν ὅτι δῆθεν ὁ συμμοριτισμός δέν ἦτο ξενοκίνητος, οὔτε
ξενοσυντήρητος. Καί τήν μίαν καί τήν ἄλλην ἐπιδίωξιν τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐκάλυψεν ἀρκετά
ἐπιδεξίως ἡ τακτική αὕτη τοῦ συμμοριτισμοῦ.
Ἀλλά καί ἡ 3η ὁλομέλεια (Σεπτέμβριος 1947) καθώρισε συγκεκριμένως ὅτι εἰς τάς
βορείους περιοχάς τῆς Ἑλλάδος ἔπρεπε νά δημιουργηθῇ ἐλεύθερον ἔδαφος. Τό σχετικόν
μέρος τῆς ἀποφάσεως γράφει ἐπ’ αὐτοῦ τά ἑξῆς:
«Ἀπεφάσισε (ἡ 3η ὁλομέλεια) νά μετατοπιστεῖ ἀποφασιστικά τό κέντρο τοῦ βάρους γιά
ὅλη τήν κομματική δουλειά στό στρατιωτικό πολεμικό τομέα, γιά νά ἀναδείξει τό Δ.Σ.Ε.
στή δύναμη ἐκείνη πού θά φέρει στό πιό σύντομο χρονικό διάστημα τή δημιουργία
Λεύτερης Ἑλλάδας, βασικά σ’ ὅλες τίς περιοχές τῆς Βόρειας Ἑλλάδας».
(Βλέπε εἰς Βοήθημα γιά τήν ἱστορία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἔκδοσις Κ.Ε. Κ.Κ.Ε. Παραπέτασμα 1952,
σελ. 241, ἀπόφασιν 3ης ὁλομελείας Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. (Σεπτέμβριος 1947).

9. ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΕΝ ΤΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΤΗΣ «ΕΝΟΠΛΟΥ ΠΑΛΗΣ»

Μετά τήν ἀπόφασιν τῆς 2ας ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. (12-13 Φεβρουαρίου 1946)
ὁλόκληρος ὁ κομματικός ὀργανισμός τοῦ Κ.Κ.Ε. τοποθετεῖ μέν τό κέντρον τῆς κομματικῆς
δράσεως εἰς τήν ἐνίσχυσιν τῆς συμμοριακῆς δράσεως, ἀλλά ταυτοχρόνως ἐξακολουθεῖ νά
καλύπτῃ ταύτην ὑπό τήν γραμμήν τῆς συμφιλιώσεως καί τῆς ὁμαλῆς δημοκρατικῆς
ἐξελίξεως τῆς χώρας.
Ἐπίσημος πολιτική θέσις τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐμφανίζεται ἡ «συμφιλιωτική γραμμή», ἀλλά ὁ
παράνομος μηχανισμός ἐπιδίδεται εἰς τήν ἐνίσχυσιν τῆς συμμοριακῆς δράσεως. Αἱ
κομματικαί ὀργανώσεις ἀναλαμβάνουν νά συγκροτοῦν νά ἐνισχύσουν καί νά ἐφοδιάζουν
διά μελῶν καί στελεχῶν τάς συμμοριακάς ὁμάδας εἰς τήν περιοχήν των.
Ὅλη αὕτη ἡ ἐργασία γίνεται συνωμοτικῶς καί κρυφίως, ἐπισήμως μέν αἱ ὀργανώσεις
τοῦ Κ.Κ.Ε. διακηρύσσουν ὅτι δέν ἔχουν καμμίαν ἀπολύτως σχέσιν μέ τάς συμμοριακάς
ὁμάδας καί οὐχί σπανίως διά νά ἀπολαμβάνουν τῆς νομιμότητος, ἥτις τούς ἐξασφαλίζει
προνομιακήν θέσιν δι’ ἐνίσχυσιν τῆς συμμοριακῆς δράσεως, ἐμφανίζεται δέ μέ τήν
ἐκδήλωσιν τῆς συμμοριακῆς ἐπιθέσεως κατά τοῦ Λιτοχώρου, τήν 30ήν Μαρτίου 1946,
παραμονήν τῆς διεξαγωγῆς τῶν πρώτων μεταπελευθερωτικῶν βουλευτικῶν ἐκλογῶν ἐν
Ἑλλάδι.
Ἡ ἐπίθεσις αὕτη, ἀσήμαντος ἀπό στρατιωτικῆς ἀπόψεως, ὠργανώθη σκοπίμως κατά
τήν παραμονήν τῆς διενεργείας τῶν ἐκλογῶν, μόνον καί μόνον διά πολιτικήν
ἐκμετάλλευσιν καί δικαιολόγησιν τῆς θέσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. περί μή συμμετοχῆς του εἰς τάς
ἐκλογάς τῆς 31ης Μαρτίου 1946.

10. Ἡ ΑΠΟΧΗ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΑΠΟ ΤΑΣ ΕΚΛΟΓΑΣ ΤΟΥ 1946

Ἡ πρώτη ἐπίσημος ἐκδήλωσις πολιτικῆς ἐνεργείας τοῦ Κ.Κ.Ε. στηριζομένη ἐπί τῆς
γραμμῆς τῆς ἐφαρμογῆς τῆς ἐνόπλου πάλης ἦτο ἡ ἀποχή τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπό τάς ἐκλογάς τῆς
31ης Μαρτίου 1946.

260
 Τό Κ.Κ.Ε. εἰς τήν περίπτωσιν τῶν ἐκλογῶν τοῦ 1946, ἔλαβε θέσιν βάσει τῶν ἀρχῶν
τοῦ μπολσεβικικοῦ κομμουνισμοῦ, αἱ ὁποῖαι καθωρίσθησαν καί ὑπό τοῦ 2ου Συνεδρίου τῆς
Κ.Δ. (6-25 Ἰουλίου 1920). Κατά τάς ἀρχάς ταύτας πᾶν Κ.Κ. ὑποχρεοῦται νά «μποϋκοτάρη»
τάς ἐκλογάς ὅταν ἔχῃ ἀποφασίσει τήν ἄμεσον χρησιμοποίησιν τῆς ἐνόπλου βίας διά τήν
κατάληψιν τῆς ἐξουσίας, διότι ἄλλως «δημιουργεῖ αὐταπάτες εἰς τάς μᾶζας καί τούς ἀφαιρεῖ
τήν ἐπαναστατικήν των διάθεσιν».
Ἰδού τί γράφουν ἐπ’ αὐτοῦ αἱ θέσεις τοῦ 2ου Συνεδρίου τῆς Κ.Δ.
«Τό μποϋκοτάρισμα τῶν ἐκλογῶν ἤ τῆς βουλῆς καθώς καί ἡ ἀποχώρηση ἀπό τή
βουλή» εἶναι μέσα στά ὁποῖα μπορεῖ νάναι χρήσιμο νά καταφύγουμε, προπάντων ὅταν
βρισκόμαστε μπροστά σ’ ἕνα σύνολο ὅρων πού μᾶς ἐπιτρέπουν νά ἀρχίσουμε ἀμέσως τόν
ἔνοπλο ἀγῶνα γιά τήν κατάχτηση τῆς ἐξουσίας.
Ἄν τό κέντρο τοῦ βάρους βρίσκεται στόν ἀγῶνα γιά τήν κυβερνητική ἐξουσία πού
γίνεται ἔξω ἀπό τό κοινοβούλιο, εἶναι φανερό ὅτι ἡ προλεταριακή δικτατορία καί ὁ ἀγῶνας
τῶν μαζῶν γιά τήν πραγματοποίησιν τῆς δικτατορίας αὐτῆς δέν ἔχουν τίποτα νά κάνουν μέ
τό ἰδιαίτερο ζήτημα τῆς χρησιμοποίησης τοῦ κοινοβουλευτισμοῦ».
(Βλ.: «Ἡ κομμουνιστική Διεθνῆς»: «Οἱ θέσεις καί τό καταστατικό τῆς Κομμουνιστικῆς
Διεθνοῦς, ὅπως ψηφίστηκαν στό Βο Συνέδριο τῆς Πετρουπόλεως - Μόσχας (6-25 Ἰουλίου
1920)». Ἐκδοτικό τμῆμα τοῦ Σοσιαλιστικοῦ Ἐργατικοῦ Κόμματος Ἑλλάδος
(Κομμουνιστικοῦ) Ἀθῆναι 1921, σελ. 69, 70).
Τό Κ.Κ.Ε. ἐφήρμοσε τήν ἀρχήν αὐτήν, διότι διά τῶν ἀποφάσεων τῆς 2ας ὁλομελείας
του (12-13 Φεβρουαρίου 1946) ἕνα καί ἥμισυ δηλαδή μῆνα πρό τῶν ἐκλογῶν, εἶχεν
ἀποφασίσει τήν χρησιμοποίησιν τῆς ἐνόπλου βίας, διά τήν κατάληψιν τῆς ἐξουσίας.
Τουτέστιν ἀπέδειξεν ὅτι ἀκολουθεῖ πιστῶς, τάς ἀρχάς τοῦ μπολσεβικικοῦ κομμουνισμοῦ.
Ἀλλά ἐκτός τούτου ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἦτο ὑποχρεωμένη νά λάβῃ τήν θέσιν τῆς ἀποχῆς,
διότι ἡ Σοβιετική Ἕνωσις, ἠρνήθη νά στείλῃ παρατηρητάς διά τήν ἐποπτείαν τῶν ἐκλογῶν,
ὡς ἔπραξαν ἡ Μεγάλη Βρεττανία, αι Ἠνωμέναι Πολιτεῖαι καί ἡ Γαλλία. Συνεπῶς τό Κ.Κ.Ε.
δέν ἦτο δυνατόν νά λάβῃ μέρος εἰς ἐκλογάς εἰς τάς ὁποίας ἡ Σοβιετική Κυβέρνησις ἠρνήθη
νά ἀποστείλῃ παρατηρητάς. Τοιαύτη ἀπειθαρχία Κ.Κ. ἔναντι τῆς Σοβιετικῆς Κυβερνήσεως
θά ἦτο ἀσυγχώρητος.

11. ΑΙ ΣΥΝΕΠΕΙΑΙ ΤΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΤΗΣ «ΕΝΟΠΛΟΥ ΠΑΛΗΣ» ΕΚΤΟΣ ΤΩΝ ΓΡΑΜΜΩΝ
ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

α) Ὁ «ὀππορτουνισμός» τῶν στελεχῶν, μελῶν και ὀργανώσεων του Κ.Κ.Ε.

Εὐθύς μετά τήν2αν ὁλομέλειαν ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀντιμετώπισε σοβαρωτάτας
κομματικάς δυσκολίας διά τήν ἐφαρμογήν τῆς γραμμῆς τῆς «ἐνόπλου πάλης», συνεπείᾳ
τῆς ἀπροθυμίας τῶν στελεχῶν μελῶν καί ὀργανώσεών του ἀκόμη, διά τήν ἐνεργόν
συμμετοχήν των εἰς τήν συμμοριακήν δρᾶσιν. Ἕνα μεγάλο μέρος κομμουνιστῶν δέν εἶχε
καμμίαν διάθεσιν νά «πάρῃ τό δρόμο γιά τό βουνό», ὅπως ὑπεδείκνυεν ὁ παράνομος
μηχανισμός. Ἰδιαιτέρως ἡ ἀπροθυμία αὕτη κατεῖχε τούς κομμουνιστάς τῶν μεγάλων
πόλεων καί ἐκείνους τῆς ἐργατικῆς προελεύσεως οἱ ὁποῖοι κατά τό Κ.Κ.Ε. ἀποτελοῦν τήν
σπονδυλικήν του στήλην.
Δέον νά σημειωθῇ ὅτι ἡ κοινωνική σύνθεσις τοῦ συμμοριτισμοῦ, κατά συντριπτικήν
πλειοψηφίαν ἀπετελέσθη ἐξ ἀγροτῶν, τό μέγιστον μέρος τῶν ὀποίων ἐστρατολογήθη
βιαίως. Εἶναι ζήτημα ἄν οἱ συμμορῖται ἐργατικῆς προελεύσεως ἔφθανον τό 5% ὡς ἐπίσης
καί οἱ «ἐλασίτες» δέν ἀπετέλουν περισσότερον τοῦ 12-15% τοῦ συμμοριτισμοῦ. Ἀπό
ἀπόψεως δέ συμμετοχῆς τοῦ πληθυσμοῦ τῶν πόλεων εἰς τάς τάξεις τοῦ «Δ.Σ.Ε.»
ἀμφίβολον εἶναι ἄν αὕτη ἐκάλυπτε τό 2-3%.
Αὐτοί ἦσαν οἱ λόγοι διά τούς ὁποίους ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., εἰς τήν 3ην ὁλομέλειάν της
«ἄνοιγε μέτωπο κατά τῶν συνθηκολόγων καί συμβιβαστῶν» τῶν μεγάλων πόλεων «οἱ

261
ὁποῖοι προτίμησαν τό χουζοῦρι καί τήν καλοπέραση παρά τίς ταλαιπωρίες τοῦ βουνοῦ καί
τούς κινδύνους τῆς μάχης».
Παρ’ ὅλα ὅμως αὐτά, ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. διά τῆς τακτικῆς τῆς βιαίας ἐπιστρατεύσεως
καί τῆς τρομοκρατήσεως τοῦ πληθυσμου τῆς ὑπαίθρου καί χάρις εἰς τά ἄφθονα ἐφόδια
(πολεμικόν ὑλικόν κ.λπ.) τά ὁποῖα ἐλάμβανεν ἐκ τῶν γειτόνων κομμουνιστικῶν χωρῶν, διά
τόν ἐξοπλισμόν τῶν συμμοριακῶν τμημάτων, χρησιμοποιοῦσα μάλιστα καί τήν θαλασσίαν
ὁδόν ἐκ τῶν Ἀλβανικῶν λιμένων, κατώρθωσε νά συγκροτήσῃ μίαν σοβαράν συμμοριτικήν
δύναμιν.
Κατά τόν Βαφειάδην, μόνον τό θέρος τοῦ 1947 ὁ συμμοριτισμός διέθετεν 35 χιλιάδας
ἐνόπλων.
(Βλ. μελέτην Ἀντ/ρχου Α. Νάτσινα, νῦν στρατηγοῦ «Ἀνταρτοπόλεμος», ἐκδόσεως ΓΕΣ,
Δ/νσις Α2 Ἀθῆναι 1950).
Πολλά στελέχη, μέλη καί ὁπαδοί τοῦ Κ.Κ.Ε., ἀντί τοῦ «δρόμου πρός τό βουνό», ὅπως
ὑποδείκνυε τοῦτο, προετίμων νά ἐκθέτουν ἑαυτούς ἐνώπιον τῶν ἀρχῶν, ἵνα ἀπόσταλοῦν
εἰς ἐξορίαν ἤ ἀκόμη καί εἰς τάς φυλακάς, εὐρίσκοντες τήν λύσιν ταύτην προτιμωτέραν καί
πλέον ἀσφαλῆ ἀπό τήν ζωήν τοῦ πολεμιστοῦ. Ἀπό τήν ψυχολογίαν αὐτήν εἶχον ἐπηρεασθῆ
καί αἱ καθοδηγήσεις πολλῶν καί μεγάλων κομμουνιστικῶν ὀργανώσεων, δι’ ὅ καί ἡ ἡγεσία
τοῦ Κ.Κ.Ε. κατεπολέμησε μέ ὅλα της τά μέσα τό ρεῦμα τοῦτο, τούς φορεῖς καί ὁπαδούς
τούς ὁποίους ὠνόμασεν «ὀππορτουνιστάς».
Μεταξύ τῶν ληφθέντων μέτρων, πρός ἀντιμετώπισιν τῶν «ὀππορτουνιστῶν» ἦσαν καί
τρομοκρατικαί μέθοδοι, ἀνατεθείσης εἰς εἰδικάς ἐνόπλους ὁμάδας τῆς ἐκτελέσεως τῶν
ἀρνουμένων «νά πᾶνε στό βουνό» ἤ νά ἐπιστρέψουν εἰς τάς περιοχάς των ἀπό τάς ὁποίας
εἶχον ἀπομακρυνθῆ καί διέμενον εἰς Ἀθήνας ἤ ἄλλας μεγάλας πόλεις διά νά ἀποφύγουν τήν
«περιπέτειαν, ὡς ἔλεγον, τοῦ νέου ἀντάρτικου».
Τάς δολοφονίας ταύτας τάς ὁποίας τό ἴδιον το Κ.Κ. διέπραττε, τάς ἀπέδιδεν εἰς
«παρανόμους τρομοκρατικάς ὀργανώσεις» καί εἰς αὐτάς ἀκόμη τάς ἐπισήμους ἀρχάς, διά
δέ τοῦ «Ριζοσπάστου» ὑπεδείκνυεν, ὡς μόνον τρόπον «σωτηρίας τῶν ἀγωνιστῶν», τήν
πύκνωσιν ὑπ’ αὐτῶν τῶν γραμμῶν τῶν «ἐνόπλων δημοκρατικῶν πολιτῶν». Ἀλλά καί ὁ
τρόπος αὐτός δέν κατέστη δυνατόν νά ἀνακόψῃ τό ρεῦμα τῶν «ὁππορτουνιστῶν» τό
ὁποῖον ἐξ ἀντιθέτου ἀνεπτύσσετο παραλλήλως πρός τόν συμμοριτισμόν.
Ὁ Μᾶρκος Βαφειάδης είς ὁμιλίαν του ἐνώπιον τῆς 7ης ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.
(Φ/ριος 1957) ἀναφερόμενος ἐπ’ αὐτοῦ διά τήν περίοδον τοῦ Ὀκτωβρίου 1946, ἔλεγε τά
ἑξῆς:
«Τό βασικό ἐμπόδιο γιά τήν μαζικοποίηση τοῦ ἀντάρτικου ἦταν οἱ ἴδιες οἱ ὀργανώσεις
τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τοῦ Α.Κ.Ε. πού παίρναν θέση ἄρνησης γιά τό βουνό, δέ δίναν ἐντολή στά
στελέχη καί μέλη τους νά βγοῦνε στό βουνό».
(Βλέπε εἰς «Νέον Κόσμον», τεῦχος 4-5 Ἀπριλίου - Μαΐου 1957, σελίς 54).
Τό ρεῦμα τοῦτο τῶν «συνθηκολόγων-ὀππορτουνιστῶν» διεπίστωσεν ἀμέσως ἡ ἡγεσία
τοῦ Κ.Κ.Ε., διά τήν ἀντιμετώπισιν τοῦ ὁποίου ὠργάνωσεν εἰς Ἀθήνας τόν Ἀπρίλιον τοῦ
1946, ἥτοι δύο μῆνας μετά τήν 2αν ὁλομέλειαν, τήν Πανελλαδικήν ὀργανωτικήν σύσκεψιν,
ἥτις ἐκτός τῶν ὀργανωτικῶν μέτρων μέ τά ὁποῖα ἠσχολήθη, ἀπεφάσισε καί τήν δημιουργία
«παρανόμου μηχανισμοῦ» καί τήν ἀνάδειξη καινούργιων καθοδηγητικῶν στελεχῶν» διά
τήν ἐφαρμογήν τῆς γραμμῆς τῆς «ἐνόπλου πάλης».

β) Τά σώματα τοῦ Κ.Κ.Ε. τά ἀσχοληθέντα μέ τήν ἀντιμετώπισιν τοῦ

«ὀππορτουνισμοῦ».
Λόγῳ τοῦ ὅτι τό ρεῦμα τῶν «ὀππορτουνιστῶν» παρά τά ληφθέντα μέτρα, κατέστη
μόνιμος ἐσωκομματική ἀσθένεια τοῦ Κ.Κ.Ε., ἡ ἡγεσία αὐτοῦ εἰς ὅλα τά κατά τήν περίοδον
αὐτήν συνελθόντα κομματικά σώματα, ὑπεχρεώθη, ἐκτός τοῦ πολεμικοῦ μετώπου, νά
ἀσχοληθῆ καί μέ τό «μέτωπο ἐνάντια στόν ὀππορτουνισμό».
Οὕτω:

262
 (ι) Ἡ 3η ὁλομέλεια τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., συνελθοῦσα τόν Σεπτέμβριον τοῦ 1947,
«ἀνοίγει μέτωπο ἐνάντια στήν ὀππορτουνιστική διαστρέβλωση τῆς κομματικῆς γραμμῆς καί
ἐφιστᾶ τήν προσοχή τοῦ κόμματος στούς ὀππορτουνιστικούς δισταγμούς καί τίς
ταλαντεύσεις πού ἐκδηλώθηκαν καί σέ ἡγετικά κομματικά στελέχη...».
(Βλέπε εἰς «βοήθεια γιά τήν ἰστορία τοῦ Κ.Κ.Ε. Παραπέτασμα» Ἰούνιος 1952, σελ. 241,
ἀπόφασις τῆς 3ης ὁλομέλειας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.).
(ιι) Ἡ στρατιωτικοπολιτική σύσκεψις στελεχῶν τοῦ Κ.Κ.Ε., λαβοῦσα χώραν τήν 15
Ἰανουαρίου 1948 εἰς Βίτσι, εἰς τήν ὁποίαν εἰσηγητής ἦτο ὁ Ν. Ζαχαριάδης, διεπίστωσεν:
«Ὅτι ὁ Δ.Σ.Ε. σκοντάφτει στήν καθημερινή του δράση καί στό ὅλο του ἔργο γιά τήν
ἀπελευθέρωση τῆς Ἑλλάδας, ἐξ αἰτίας τῶν ὀππορτουνιστικῶν ταλαντεύσεων...»
(Ἔνθ. ἀνωτέρω, σελ. 341, 342).
(ιιι) Ἡ 4η ὁλομέλεια τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., συνελθοῦσα τήν 28-29 Ἰουλίου 1948, εἰς
Γράμμον - ὁμοίως διεπίστωσεν:
«Βασική καί κυρία ἀδυναμία πού παρουσιάζει τό Κ.Κ.Ε. μέσα στίς τόσο εὐνοϊκές
ἀντικειμενικές συνθῆκες, βρίσκεται στό ὄτι δέν κατορθώσαμε νά συντρίψουμε τήν
ὀππουρτουνιστική συνθηκολόγηση καί τίς ταλαντεύσεις μέσα στίς κομματικές ὀργανώσεις,
πρῶτα ἀπ’ ὅλα τῶν πόλεων...»
(Ἔνθ. ἀνωτέρω, σελίς 245).
(ιv) Ἡ 5η ἐπίσης ὁλομἐλεια τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., συνελθοῦσα τήν 30-31 Ἰανουαρίου
1949 εἰς Γράμμον, εἶναι καί ἡ τελευταία ἀσχοληθεῖσα μέ τό θέμα τοῦ ὀππορτουνισμοῦ,
περιληφθέντος εἰς τήν ἡμερησίαν της διάταξιν.
Ὁ ὁππορτουνισμός κατά τήν ἐποχήν ἐκείνην εἶχε φθάσει μέχρι τῆς ἀνωτάτης βαθμίδος
τῆς στρατιωτικῆς ἡγεσίας, τήν ὁποίαν κατεῖχεν ὁ Μᾶρκος Βαφειάδης. Οὗτος, μετά τάς
ἧττας τοῦ συμμοριτισμοῦ κατά τάς μεγάλας ἐπιχειρήσεις τοῦ 1948 είς Γράμμον,
διετύπωσεν εἰς ἔκθεσίν του ὅτι ὁ συμμοριτισμός ἦτο ἀδύνατον νά ἐπιβληθῇ ἄνευ τῆς
ἀμέσου ἐπεμβάσεως τῶν ἐνόπλων δυνάμεων τῶν κομμουνιστικῶν χωρῶν.
Ἡ ἔκθεσις αὐτή ὠνομάσθη «όππορτουνιστική πλατφόρμα τοῦ Μάρκου Βαφειάδη» (Βλ.
μελέτην Πολυβίου Ἀρκαδινοῦ». Ἡ ἐσωτερική κρίσις τοῦ Κ.Κ.Ε. 1946-1954, εἰσαγωγή, Α΄
Μᾶρκος Βαφειάδης, Ἀθῆναι 1954) καί περιεῖχε δύο ἀσυγχώρητα ἀμαρτήματα: Πρῶτον,
ἐκατηγόρει τό Κ.Κ.Ε. ότι ἐκ παραδόσεως στερεῖται δημοκρατικότητος και δεύτερον ὅτι
ἀπωλεσθείσης τῆς εὐκαιρίας τῆς περιόδου Μαρτίου 1946 - Μαρτίου 1947, δέν δύναται ὁ
Δ.Σ.Ε. νά ἀνατρέψῃ στό ἄμεσο μέλλον τάς ἐθνικάς δυνάμεις αἵτινες ἤδη
ἐσταθεροποιήθησαν πολιτικοστρατιωτικῶς.
Οὕτω ἡ 5η ὁλομέλεια προέβη εἰς τήν ἐξῆς διαπίστωσιν:
«Βασικός ἐχθρός καί κίνδυνος μέσα στό Κ.Κ.Ε. τό 1948 στάθηκε ὁ ὀππορτουνισμός.
Δίπλα στίς δεξιές ὀππουρτινιστικές θεωρίες ἔχουμε ἐκδηλώσεις ἀπορτουνισμοῦ στήν
πράξη, ἐκδηλώσεις κάμψεως καί λιποψυχίας, μπροστά στά προβλήματα τῆς ἔνοπλης
πάλης...».
(Βλ. προαναφερθέν «βοήθημα διά τήν ἱστορίαν τοῦ Κ.Κ.Ε.», σελίς 249).

(γ) Τά αἴτια τοῦ ὀππορτουνισμοῦ.

Τά αἴτια τῆς ἐκδηλώσεως τῆς νέας ἐσωκομματικῆς κρίσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. εἶχον τάς ρίζας
των εἰς τόν πρακτορειακόν ρόλον αὐτοῦ. Ἡ ὑποχρέωσις τοῦ Κ.Κ.Ε. νά δεχθῇ καί νά
ἐκτελέσῃ ἀσυζητηεί τήν ἐντολήν τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε. περί ὀργανώσεως καί
διεξαγωγῆς τοῦ συμμοριοπολέμου ἀπετέλεσε τήν ἀφορμήν τῆς ἐκδηλώσεως τοῦ
«ὀπορτουνισμοῦ». Καίτοι ἡ «ἔνοπλος πάλη» εἶχε ψυχολογικῶς «πολιτικῶς καί τεχνικῶς
προπαρασκευασθῇ ἀριστοτεχνικῶς, ἐν τούτοις μία μεγάλη μερίς ἐκ τῶν στελεχῶν, μελῶν
καί ὀπαδῶν τοῦ Κ.Κ.Ε. δέν εὑρέθη πρόθυμος νά συμμετάσχη ἐνεργῶς εἰς αὐτήν,
προτιμήσασα νά εὕρη μίαν ἑτέραν λύσιν, ὥστε χωρίς νά ὐποβληθῇ εἰς τάς περιπετείας καί
θυσίας τοῦ συμμοριοπολέμου, νά μή χάσῃ τούς τίτλους τοῦ στελέχους τοῦ Κ.Κ.Ε.

263
 Ὁ φιλοτομαρισμός ἄλλως τε τῶν στελεχῶν τοῦ Κ.Κ. εἶναι πασίγνωστος, δεδομένου ὅτι
οὐδέν τῶν ἀνωτάτων στελεχῶν ἔπαθε τι, τούς διακρίνει δέ παληκαρισμός μόνον εἰς
περιπτώσεις καθ’ ἄς οὐδένα κίνδυνον διατρέχουν.
Ἀλλά καί ἐν τῇ ἐξελίξει τοῦ συμμοριοπολέμου, εἰς ἀρκετά σημαντικός ἀριθμός μελῶν
καί ὁπαδῶν, κατανοήσας τόν πρακτορειακόν ἀνθελληνικόν καί ἐγκληματικόν χαρακτῆρα
τοῦ Κ.Κ.Ε. καί πεισθείς περί αὐτοῦ, ἐγκατέλειψε τόν συμμοριτισμόν και τό Κ.Κ.Ε., ἑνωθείς
δέ μετά τῶν ἐθνικῶς σκεπτομένων Ἑλλήνων, συνεπολέμησε κατ’ αὐτοῦ.

12. Ὁ ΑΜΕΣΟΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟΝ ΤΟΥ
ΣΥΜΜΟΡΙΟΠΟΛΕΜΟΥ

Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπό τῆς ἐνάρξεως τοῦ συμμοριοπολέμου (2α ὁλομέλεια τῆς Κ.Ε.
του) μέχρι τῆς 5ης ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. του (Ἰανουάριος 1949) εἶχεν ἀποφύγει ἐπιμελῶς νά
γνωστοποιήσῃ ὅτι ἤλλαξε τόν χαρακτῆρα τῆς κομμουνιστικῆς ἐπαναστάσεως ἀπό
«ἀστικοδημοκρατικόν» ὅπως τόν εἶχε καθορίσει διά τῶν ἀποφάσεων τῆς 6ης ὁλομελείας
τῆς Κ.Ε. (Ἰανουάριος 1934) εἰς «σοσιαλιστικόν».
Τήν ἀλλαγήν ταύτην ἐπισήμως τήν ἀνεκοίνωσεν ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. διά μιᾶς
ἀποφάσεως τήν ὁποίαν ἔλαβεν εἰς τήν 5ην ὁλομέλειαν τῆς Κ.Ε. της τόν Ἰανουάριον 1949,
ἥτις ὡς προελέχθη εἶναι ἡ τελευταῖα ὁλομέλεια τῆς περιόδου τοῦ συμμοριοπολέμου.
Κατά τήν ἀπόφασιν ταύτην ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. προσδιώρισεν ὅτι τοῦτο εἶχεν ὡς
ἄμεσον στρατηγικόν του σκοπόν, ἀπό τῆς ἐνἀρξεως τοῦ συμμοριοπολέμου, «τήν
σοσιαλιστικήν ἐπανάστασιν» καί ὅχι πλέον «τήν ἀστικοδημοκρατικήν».
Τήν ἀλλαγήν ταύτην ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. τήν ἐδικαιολόγησε κατά τόν ἑξῆς τρόπον:
(α) Ἀπό τῆς ἀπόψεως τῆς οἰκονομίας.
Αἱ μεταβολαί αἱ ὁποῖαι εἶχον ἐπέλθει εἰς τόν διεθνῆ σχηματισμόν τῶν δυνάμεων, μετά
τόν δεύτερον παγκόσμιον πόλεμον ἦσαν υπέρ τοῦ κομμουνιστικοῦ στρατοπέδου.
Ἡ Σοβιετική Ἕνωσις ἔπαυσε νά εἶναι ἡ μοναδική σοσιαλιστική χώρα εἰς τήν γῆν. Ἡ
«καπιταλιστική περικύκλωσή» της ἔσπασε καί τό «σοσιαλιστικό στρατόπεδο ἐπεξετάσθη
μέχρι τῆς Κεντρικῆς Εὐρώπης, μέ τήν νίκην δέ τῆς ἐπαναστάσεως εἰς τήν Κίναν
περιελάμβανε πληθυσμόν 800 ἑκατομμυρίων λαοῦ ὅστις ἔχει ἐπικεφαλῆς τήν Ε.Σ.Σ.Δ.».
Ὁ παράγων αὐτός, κατά τήν ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε., ἔδινε «στέρεη βάση στό
ἐπαναστατικό μας κίνημα καί τό ἐβοήθει νά εὐρύνει τίς ἐπιδιώξεις τῆς ἐπανάστασης».
Δηλαδή τό Κ.Κ.Ε. δέν εἶχε τώρα ἀνάγκην νά περιμένῃ τήν ὁλοκλήρωσιν τοῦ
ἀστικοδημοκρατικοῦ μετασχηματισμοῦ τῆς Ἑλληνικῆς οἰκονομίας, πού εἶναι ἀπαραίτητος
προϋπόθεσις κατά τήν κομμουνιστικήν ὀργάνωσιν τῆς οἰκονομίας τῆς χώρας. Ἡ ὕπαρξις
τῆς σοβιετικῆς Ἐνώσεως θά ἔλυνε τό πρόβλημα τοῦτο αὐτομάτως χωρίς νά ὑπάρχῃ πλέον
ἀνάγκη νά «ὁλοκληρωθῇ τό καπιταλιστικό στάδιο ἀνάπτυξης» ἀφοῦ ἡ Σοβιετική Ἕνωσις θά
ἐβοήθει νά «περάση ἀπευθείας ἡ οἰκονομία τῆς χώρας στόν σοσιαλιστικό τρόπο
παραγωγῆς, χωρίς ἐνδιάμεσο σταθμό». Ὡς παράδειγμα δέ ἡ ἀπόφασις ἀνέφερε τήν
Ἀλβανίαν καί τάς ἄλλας Λαϊκάς δημοκρατίας.
«Ὅπως μᾶς ἔδειξεν - γράφει ἡ ἀπόφασις - τό παράδειγμα τῆς Ἀλβανίας καί τῶν ἄλλων
χωρῶν, ἡ ὕπαρξη τῆς Σ.Ε. διευκολύνει καί ἐπιτρέπει τό πέρασμα στή σοσιαλιστική
ἐπανάσταση καί ἀνοικοδόμηση, χωρίς νά εἶναι ἀναγκαῖο προηγούμενα τό πέρασμα ἀπό τό
καπιταλιστικό στάδιο ἀνάπτυξης» (Ἔνθ. ἀνωτέρω σελ. 258).
Αὐτή ἦτο ἀπό οἰκονομικῆς ἀπόψεως ἡ δικαιολόγησις τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. τοῦ
καθορισμοῦ τοῦ «σοσιαλιστικοῦ χαρακτῆρα τῆς ἐπανάστασης».
(β) Ἀπό πολιτικο-κοινωνικῆς ἀπόψεως.
Ἡ ἐξουσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐθεώρει ὅτι ἡ ὕπαρξις τοῦ «Δημοκρατικοῦ Στρατοῦ Ἑλλάδας» καί
ἡ προοπτική της διά τήν βεβαίαν συντριβήν τῶν ἐθνικῶν δυνάμεων, ὑπ΄ αὐτοῦ, ἔλυεν
αὐτομάτως τό πρόβλημα τῶν δυνάμεων τῆς ἐπαναστάσεως διά τήν ἐπιβολήν της καί τήν
ἄσκησιν τῆς ἐξουσίας.

264
 Κατά τήν διατύπωσιν τοῦ Κ.Κ.Ε.
«Ἡ ἐπανάσταση πού ἔκανε ὁ Δ.Σ.Ε. ἦταν σοσιαλιστική. Καί ἡ ἐξουσία πού ἐγκαθίδρυε,
ὅπου ἐπικρατοῦσε, ἦταν ἡ διχτατορία τοῦ προλεταριάτου»
(Ἔνθ. ἀνωτέρω σελ. 253).
Κατά τήν ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε., ἡ «ἐξασφάλιση καί ἡ στερέωση τῆς συμμαχίας τοῦ
προλεταριάτου μέ τήν ἀγροτιά κάτω ἀπό τήν καθοδήγηση τοῦ προλεταριάτου εἶχε
ξεπεραστεῖ...».
Ἔκφρασις τούτου ἦτο ἡ ὕπαρξις τοῦ «Δ.Σ.Ε.» καί ἡ «συμμετοχή» στίς τάξεις του τῆς
ἀγροτιᾶς. Ὅσο γιά τά ἄλλα κοινωνικά στρώματα, ὡς εἶναι γνωστόν ταῦτα δέν ἔχουν θέσιν
εἰς τό «σοσιαλιστικόν» καθεστώς διότι πρόκειται περί «παρασιτικῶν κοινωνικῶν
στρωμάτων τοῦ ἀστικοῦ καθεστῶτος», τά ὁποῖα ὑπό τό «σοσιαλιστικόν σύστημα
ἐξαφανίζονται».
Αὐτά ἦσαν τά δύο κύρια στελέχη τῶν θεωρητικῶν δικαιολογιῶν τῆς ἡγεσίας τοῦ
Κ.Κ.Ε., διά τόν καθορισμόν τοῦ χαρακτῆρος τῆς ἐπαναστάσεως ὡς «σοσιαλιστικῆς».
Ἀσχέτως τῆς θεωρητικῆς σαθρότητος τῶν δικαιολογιῶν αὐτῶν τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε.,
αὗται ἀποτελοῦν ἀπροκαλύπτους ὁμολογίας τόσον περί τῶν πραγματικῶν σκοπῶν τοῦ
συμμοριοπολέμου, ὅσον καί περί τοῦ χαρακτῆρος τοῦ Κ.Κ.Ε.

Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ὁμολογεῖ οὕτω:

(α) Ὅτι ὁ συμμοριοπόλεμος δέν ἀπέβλεπεν εἰς τόν «ἐκδημοκρατισμόν καί τήν
κατοχύρωσιν τῶν δημοκρατικῶν ἐλευθεριῶν τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ καί τῶν κυριαρχικῶν
δικαιωμάτων τῆς χώρας» ὡς ἰσχυρίζεται τό Κ.Κ.Ε., ἀλλά εἰς τήν ἐπιβολήν τῆς «δικτατορίας
τοῦ προλεταριάτου» δηλαδή τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε., καί δι’ αὐτῆς τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως.
(β) Ὅτι ὁ συμμοριοπόλεμος ὠργανώθη καί διεξήχθη ὑπό τοῦ Κ.Κ.Ε. κατ’ ἐντολήν καί
διά λογαριασμόν τοῦ Ρωσικοῦ ἰμπεριαλισμοῦ, μέ σκοπόν ὄχι «τήν ἀπαλλαγή τῆς Ἑλλάδος
ἀπό τήν κυριαρχίαν τοῦ Ἐγγλέζικου καί Ἀμερικάνικου ἰμπεριαλισμοῦ» ὡς διατείνεται τό
Κ.Κ.Ε., ἀλλά διά τήν ὑπαγωγήν τῆς Ἑλλάδος ὑπό τόν Σοβιετικόν ζυγόν, κατά τό
«παράδειγμα τῆς Ἀλβανίας καί τῶν ἄλλων χωρῶν» ὡς τό ἴδιον τό Κ.Κ.Ε. ὁμολογεῖ.
(γ) Ὅτι ὁ «Δημοκρατικός Στρατός Ἑλλάδας» δέν ἦτο τό ὄργανον πάλης «τῶν
καταδιωκομένων καί βασανιζομένων δημοκρατικῶν πολιτῶν», ὡς ἰσχυρίζεται τό Κ.Κ.Ε.,
ἀλλά τό ὄργανον τῆς ἐπιβολῆς τῆς δικτατορίας τοῦ προλεταριάτου.
Τάς ἀληθείας αὐτάς ἤθελε ν΄ ἀποκρύψῃ ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. δι’ αὐτό καί ἐπιμελῶς
ἀπέφυγεν, ἀπό τῆς ἐνάρξεως τοῦ συμμοριοπολέμου, νά γνωστοποιήσῃ ἐπισήμως τήν
ἀλλαγήν τοῦ ἀμέσου στρατηγικοῦ του σκοποῦ. Ἄλλως τε τοῦτο μόνον θεωρητικήν ἀξίαν
ἠδύνατο νά ἔχῃ, ἀφοῦ ἦτο γνωστόν ὅτι τό Κ.Κ.Ε. διά τοῦ συμμοριοπολέμου, δέν ἐπεδίωκε
νά λύσῃ θεωρητικά προβλήματα, ἀλλά προβλήματα τῆς καταλήψεως τῆς ἐξουσίας καί
μόνον τῆς ἐξουσίας, διά λογαριασμόν τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως.
Ἄν και ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. εἶχεν ἀποφύγει νά προβῇ, κατά τήν ἔναρξιν τοῦ
συμμοριοπολέμου, εἰς τήν διακήρυξη τῆς ἀλλαγῆς τοῦ ἀμέσου στρατηγικοῦ της σκοποῦ,
πρακτικῶς δέν εἶχεν ἀποφύγει τοῦτο. Μία ἀπόδειξις αὐτοῦ ἦτο καί ἡ δημιουργία τόν
Δεκέμβριον 1947, τῆς ὀνομασθείσης «προσωρινῆς Δημοκρατικῆς Κυβέρνησης»,
ἀποτελεσθείσης ἀποκλειστικῶς ἀπό ἡγετικά στελέχη τοῦ Κ.Κ.Ε.
Ἄν ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. προέβη εἰς τήν ἐπίσημον διακήρυξιν τῆς ἀλλαγῆς τοῦ αμέσου
στρατηγικοῦ του σκοποῦ, διά τῆς ἀποφάσεως τῆς 5ης ὁλομελείας (Ἰανουάριος 1949),
τοῦτο τό ἔπραξε διότι ἤθελε πλήν τῶν ἄλλων νά προβῇ καί εἰς τήν θεωρητικήν
δικαιολόγησιν τῆς γνωστῆς ἐθνοπροδοτικῆς θέσεως τοῦ κόμματος περί «αὐτονομήσεως
τῆς Ἑλληνικῆς Μακεδονίας μέχρι τοῦ πλήρους ἀποχωρισμοῦ της» ἐκ τῆς Ἐλλάδος.
(Βλέπε περί αὐτοῦ εἰς ΙΙΙον Τεῦχος μας: «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΣ» ὑπό
τόν τίτλον «Ἡ ἐθνοπροδοσία τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τό Μακεδονικόν»).
Ὡς εἶναι γνωστόν, διά τῶν ἀποφάσεων τῆς 5ης ὁλομελείας του τό Κ.Κ.Ε., προκειμένου
νά ἐξυπηρετήσῃ τήν Κομινφρόμ εἰς τήν κατά τῆς Γιουγκοσλαυΐας πολεμικήν της,

265
ἐπανῆλθεν ἀπροκαλύπτως εἰς τήν παλαιάν του θέσιν ἐπί τοῦ Μακεδονικοῦ, τήν ὁποίαν εἶχε
διά λόγους σκοπιμότητος ἐγκαταλείψει τό 1935. Τό Κ.Κ.Ε. καί εἰς τήν περίπτωσιν αὐτήν
δέν ἐδίστασε, παρ’ ὅλον ὅτι διεκήρυσσεν ὅτι «κάνει ἀγῶνα διά τήν ὑπεράσπισιν καί
κατοχύρωσιν τῆς ἐθνικῆς ἀνεξαρτησίας καί τῆς ἀκεραιότητος τῆς Ἑλλάδος», νά πειθαρχήσῃ
εἰς τήν ἐντολήν τῆς Κόμινφορμ καί ἐδήλωσεν ὅτι ἀγωνίζεται διά τήν ἀπόσπασιν τῆς
Ἑλληνικῆς Μακεδονίας.
Ὑπέρτατος Νόμος διά τό Κ.Κ.Ε. εἶναι ἡ ἐξυπηρέτησις τῶν συμφερόντων τοῦ Ρωσικοῦ
ἰμπεριαλισμοῦ. Καί εἰς τήν περίπτωσιν ταύτην τό Κ.Κ.Ε. ἐτήρησε τόν νόμον αὐτόν καί
«πέρασε τάς εξετάσεις μέ άριστα»...
Ἡ ἀπόφασις τῆς 5ης ὁλομελείας περί «αὐτονομήσεως τῆς Μακεδονίας μέχρι τοῦ
πλήρους ἀποχωρισμοῦ της» εἶναι ἀναμφισβητήτως μία ἐθνοπροδοτική ἐνέργεια τοῦ Κ.Κ.Ε.,
ἀλλά συγκρινομένη μέ τόν συμμοριοπόλεμον, εἶναι μιά ἁπλῆ λεπτομέρεια. Διότι ὡς
γνωστόν ἐπιδίωξις τοῦ συμμοριοπολέμου δέν ἦτο τίποτε ἄλλο παρά ἡ ἐπιβολή τῆς
Σοβιετοκρατίας ἐπί ὁλοκλήρου τοῦ Ἑλληνικοῦ ἐδάφους καί τοῦ ἔθνους, καί ὁ ὁποῖος
ἐκόστισεν εἰς τό ἔθνος εἰς αἷμα, εἰς καταστροφάς, καί εἰς καθυστέρησιν ἀπό πάσης πλευρᾶς
εἰς ποσόν πολλαπλάσιον τῶν τοιούτων τοῦ Ἑλληνο-Ἰταλικοῦ πολέμου καί τῆς κατοχῆς
ὁμοῦ, ὡς λεπτομερῶς ἀναγράφεται εἰς σχετικήν μελέτην του ΙΙΙου Τεύχους μας: «ὁ
συμμοριοπόλεμος τοῦ Κ.Κ.Ε.».
Εξ’ άλλου, διά τήν πλήρη ἐνημέρωσιν ἐπί τοῦ συμμοριοπολέμου γενικῶς καί δῆ τῆς
περιόδου ταύτης, ἀπαραίτητος τυγχάνει ἡ μελέτη τῶν πονημάτων τοῦ Ἀντ/ρχου (νῦν
στρατηγοῦ) ΑΛ. ΝΑΤΣΙΝΑ:
(α) «ΑΝΤΑΡΤΟΠΟΛΕΜΟΣ» ἔκδοσις ΓΕΣ, Δ/νσις Α2, Ἀθῆναι 1950 καί (β)
«ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΔΙΕΞΑΧΘΕΝΤΟΣ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ ΑΓΩΝΟΣ
ΚΑΤΑ ΤΩΝ Κ/ΣΥΜΜΟΡΙΤΩΝ» Θεσ/νίκη, Ἰούλιος 1951.

13. ΣΥΝΤΟΜΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΑΜΑΤΑ

(α) Ἡ Σοβιετική Ἕνωσις μετά τόν Β΄ Παγκόσμιον Πόλεμον καί εἰς τάς διεθνεῖς σχέσεις
τηρεῖ στάσιν ἀπροκαλύπτως ἰμπεριαλιστικήν διά τήν ἑδραίωσιν τῆς ἐξουσίας της ἐπί τῶν
χωρῶν τάς ὁποίας κατέχει διά τῶν ἐνόπλων της δυνάμεων καί διά τήν προώθησιν τῶν
κατακτητικῶν της βλέψεων ἐπί τοῦ ἐλευθέρου κόσμου.
Διά τῆς στάσεώς της ἔναντι τῶν πρώην συμμάχων της:
Ἐντείνει τόν ψυχρόν πόλεμον.
Παρεμποδίζει τήν ἐπίλυσιν τῶν μεταπολεμικῶν προβλημάτων τῶν λαῶν.
Παραβιάζει τάς ἀρχάς τάς ὁποίας εἶχον καθορίσει οἱ σὐμμαχοι διά τήν πλήρη συντριβήν
τοῦ ὁλοκληρωτισμοῦ, διά τήν ἀποκατάστασιν καί κατοχύρωσιν τῶν ἀτομικῶν, πολιτικῶν
καί ἐθνικῶν δικαιωμάτων τῶν λαῶν.
Ἀντιτίθεται εἰς τήν ἀνοικοδόμησιν τῶν ἀπελευθερωθεισῶν χωρῶν.
Τήν γραμμήν ταύτην ἀκολουθοῦν πάντα τά ἐπ’ ταύτης ἐξαρτώμενα Κ.Κ. εἰς τόν χῶρον
δράσεώς των, δρῶντα ὑπέρ τῆς ἐξυπηρετήσεως τῶν Σοβιετικῶν ἐπιδιώξεων.
(β) Ἡ Ἑλλάς, ἡ μόνη μή κομμουνιστικοποιηθεῖσα Βαλκανική χώρα, ἀπετέλει
σοβαρότατον ἐμπόδιον εἰς τάς σοβιετικάς ἰμπεριαλιστικάς ἐπιδιώξεις, εἰς τόν χῶρον τῆς
Βαλκανικῆς καί τῆς Ἀνατολικῆς Μεσογείου. Διά τόν λόγον αὐτόν ἐγένετο ὁ στόχος τοῦ
Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ, ὅστις ἔδωσεν ἐντολήν εἰς τό ἐν Ἑλλάδι ὄργανόν του, δι΄ ἄμεσον
ἔνοπλον δρᾶσιν.
(γ) Τό Κ.Κ.Ε., εἰς ἐκτέλεσιν τῆς ἐντολῆς τῆς ἡγεσίας τοῦ Δ.Κ., ἀπεφάσισε τήν ἔναρξιν
τῆς ἐνόπλου δράσεως, διά μυστικῆς ἀποφάσεως τῆς 2ας ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. του (12-13
Φεβρουαρίου 1946). Οὕτω ἀρχίζει ὁ «τρίτος γῦρος» τοῦ Κ.Κ.Ε. διά τήν κατάληψιν τῆς
ἐξουσίας καί τήν ὑπαγωγήν τῆς Ἑλλάδος ὑπό τό σιδηροῦν Παραπέτασμα.
(δ) Ἡ ἀπόφασις τῆς 2ας ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., καθώρισε τήν κομμουνιστικήν
ἐπανάστασιν «ἀντάρτικου τύπου».

266
 Τό Κ.Κ.Ε., μέ βάσιν τάς ἐνόπλους ὁμάδας τάς ὁποίας εἶχε συγκροτήσει, ἐπιδίδεται εἰς
τήν ἐνίσχυσιν τῆς συμμοριακῆς δράσεως, ἐνῶ ταυτοχρόνως αὐτοπροβάλλεται ὡς
ὑπέρμαχον τῆς «συμφιλίωσης ὡς τῆς ὁμαλῆς Δημοκρατικῆς ἐξέλιξης τῆς χώρας.»
(ε) Στρατηγικόν στήριγμα τοῦ συμμοριτισμοῦ καθορίζονται αἰ παραμεθόριαι περιοχαί
τῆς χώρας, ἵνα οὕτω ἐξασφαλισθοῦν τά νῶτα τοῦ συμμοριοπολέμου καί ἡ ἐνίσχυσίς του
παρά τῶν κομμουνιστικῶν χωρῶν, ἀλλά ταυτοχρόνως ὀργανοῦται ἡ συμμοριακή δρᾶσις
του εἰς ὅλας τάς περιοχάς τῆς Ἑλλάδος, διά τήν δικαιολόγησιν τοῦ συμμοριτισμοῦ, ὡς
ὀφειλομένου εἰς ἐσωτερικάς αἰτίας.
(στ) Ὁ ξενοκίνητος καί ξενοσυντήρητος συμμοριοπόλεμος ἐπροκάλεσε νέαν ἐκδήλωσιν
τῆς μονίμου ἐσωκομματικῆς κρίσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. ὀνομασθείσης «ὀππορτουνισμός».
Τό ρεῦμα τοῦ «ὀππορτουνισμοῦ» παρασύρει μέλη καί στελέχη τοῦ Κ.Κ.Ε. καί φθάνει
μέχρι καί τοῦ στρατιωτικοῦ ἀρχηγοῦ τοῦ συμμοριτισμοῦ Μάρκου Βαφειάδη.
(ζ) Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τήν 5ην ὁλομέλειαν τῆς Κ.Ε. του (Ἰανουάριος 1949)
λαμβάνει ἀπόφασιν διά τῆς ὁποίας ἀλλάσσει τόν ἄμεσον στρατηγικόν σκοπόν τοῦ Κ.Κ.Ε.,
τόν ὁποῖον εἶχε καθορίσει διά τῆς ἀποφάσεως τῆς 6ης ὁλομελείας τοῦ Ἰανουαρίου 1934.
Ἅμεσος στρατηγικός σκοπός τοῦ Κ.Κ.Ε. καθορίζεται «ἡ σοσιαλιστική ἐπανάστασις» ἀντί
τῆς «ἀστικοδημοκρατικῆς». Ἡ ἐπανάστασις τοῦ Κ.Κ.Ε., τήν ὁποίαν εἶχεν ἀρχίσει ἀπό τοῦ
1946, ἦτο σοσιαλιστική κατά τήν ἀπόφασιν τῆς 5ης ὁλομελείας καί ὄργανον τῆς
ἐπαναστάσεως ἦτο ὁ συμμοριακός στρατός, ὅστις, ὅπου ἐπεκράτει, ἐπέβαλλε τήν ἐξουσίαν
τῆς «δικτατορίας τοῦ προλεταριάτου».
(η) Ταυτοχρόνως, ἡ 5η ὁλομέλεια ἔλαβε καί μίαν ἄλλην ἀπόφασιν, κατ΄ ἐντολήν τῆς
Κόμινφορμ, δι’ ἧς διεκήρυττεν ὅτι ἡγωνίζετο διά τήν ἀπόσπασιν ἐκ τῆς Ἑλλάδος τῆς
Ἑλληνικῆς Μακεδονίας.
(θ) Ὁ συμμοριοπόλεμος ἦτο ξενοκίνητος καί ξενοσυντήρητος. Τό Κ.Κ.Ε. ὑπό τό
προσωπεῖον τῆς «συμφιλιωτικῆς καί φιλοδημοκρατικῆς πολιτικῆς», ὠργάνωσε καί
διεξήγαγε τόν συμμοριοπόλεμον κατ’ ἐντολήν καί διά λογαριασμόν τοῦ Ρωσικοῦ
ἰμπεριαλισμοῦ, διά τήν ὑπαγωγήν της Ἑλλάδος ὑπό τό σιδηροῦν παραπέτασμα.
Ὁ συμμοριοπόλεμος δέν ἦτο οὔτε κοινωνική ἐπανάστασις, οὔτε προῆλθεν ἀπό
ἐσωτερικούς Ἑλληνικούς λόγους ἀλλ’ ἐπεβλήθη ὑπό τοῦ Ρωσικοῦ «ἰμπεριαλισμοῦ».
(ι) Ὁ ἐθνικός στρατός ἐπεστράτευσεν ὅλας τάς δυνάμεις τοῦ ἔθνους καί διεξήγαγε
σκληρούς ἀγῶνας διά τήν συντριβήν τοῦ ξενοκινήτου συμμοριτισμοῦ. Ἡ Ἑλλάς, διά μίαν
ἀκόμη φοράν, ἐπρομάχησε διά τά ἰδανικά τῆς ἐλευθερίας καί τῆς δημοκρατίας, τά ὁποῖα
ἀποτελοῦν τήν βάσιν τῆς ζωῆς τοῦ ἐλευθέρου κόσμου ὡς ἐθνικήν κληρονομίαν τῆς
Ἑλλάδος.

Ο ΣΥΜΜΟΡΙΟΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

Ἡ κομμουνιστική προπαγάνδα ἐπί ἡγεσίας ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ (μέχρι τοῦ Μαρτίου 1956)

ὑπεστήριξεν ὅτι ὁ συμμοριοπόλεμος «ἐπεβλήθηκε στό Κ.Κ.Ε. ἀπό τήν ἀντιδραστική δεξιά
τῆς ΕΛΛΑΔΟΣ μέ τή βοήθεια τῶν ἀγγλοαμερικάνων ἰμπεριαλιστῶν» καί ὅτι τό Κ.Κ.Ε., παρά
τάς φιλειρηνικάς του διαθέσεις, ὑπεχρεώθη νά ἐπιδοθῇ εἰς ἔναν ἔνοπλον ἀγῶνα
προκειμένου νά ὑπερασπίσῃ «τή ζωή, τίς δημοκρατικές ἐλευθερίες τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ καί
τήν ἐθνικήν ἀνεξαρτησίαν».
Μετά τήν ὑπό τῶν Ρώσων καθαίρεσιν τοῦ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ, ἡ προπαγάνδα τῆς «νέας»
ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε., τῆς ὁποίας σημειωθήτω ὅλοι οἱ ἡγέται κατεῖχον τά ἀνώτατα ἀξιώματα
στρατηγῶν, πρωθυπουργῶν καί ὑπουργῶν εἰς τόν συμμοριτισμόν καί τήν Κυβέρνησίν του,
ἰσχυρίζεται ὅτι τόν συμμοριοπόλεμον τόν προεκάλεσεν ὁ ἀγγλικός ἰμπεριαλισμός τόν
ὁποῖον ὁ «τυχοδιωκτισμός» τοῦ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ διηύθυνε καί ὅτι τό Κ.Κ.Ε. ἔπεσε δῆθεν θῦμα
τῆς τυχοδιωκτικῆς πολιτικῆς τοῦ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ καί τῶν προκλήσεων τοῦ ἀγγλοαμερικανικοῦ
ἰμπεριαλισμοῦ.

267
 Καί ὁ ἕνας καί ὁ ἄλλος ἰσχυρισμός τῆς προπαγάνδας τῆς παλαιᾶς καί τῆς νέας ἡγεσίας
τοῦ Κ.Κ.Ε., ἀπέχουν πολλάς παρασάγγας ἀπό τήν ἀλήθειαν.
Κάθε ἕνας ἐξ αὐτῶν ἐπιδιώκει νά ἐξυπηρετήσῃ τήν κομμουνιστικήν σκοπιμότητα κατά
τούς σκοπούς ἑκάστης ἡγεσίας.
Ὁ ἰσχυρισμός τῆς ἡγεσίας ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ ἐπιζητοῦσε νά ἀπαλλάξῃ τό Κ.Κ.Ε. τῆς
κατηγορίας ὅτι τοῦτο ὠργάνωσε καί διεξήγαγε τόν συμμοριοπόλεμον κατ’ ἐντολήν τῆς
ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ καί ὅτι ἡ Ρωσσόδουλος ἡγεσία του δέν ἐδίστασε νά
θυσιάσῃ τήν ΕΛΛΑΔΑ χάριν τῶν συμφερόντων τῆς ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ.
Ὁ ἰσχυρισμός τῆς νέας ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐπιδιώκει, ἀφ’ ἑνός μέν νά μετατοπίση τάς
εὐθύνας τοῦ συμμοριοπολέμου ἀπό τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως καί τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς
εὐθύνας προσωπικάς τοῦ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ καί ἀφ’ ἑτέρου, νά ἀπαλλάξῃ τό Κ.Κ.Ε. τοῦ
ἐπαναστατικοῦ παρελθόντος τοῦ συμμοριοπολέμου, ὥστε οὗτο νά καταστήσῃ δυνατήν τήν
προβολήν ἐν ΕΛΛΑΔΙ τῆς «νέας» καί δῆθεν φιλειρηνικῆς γραμμῆς της μετασταλινικῆς
ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ.
Ὅλα αὐτά ὅσα ἰσχυρίζονται, τόσον ἡ παλαιά ὅσον καί ἡ νέα ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., δέν
ἔχουν καμμίαν σχέσιν μέ τήν πραγματικότητα, ἡ ὁποία εἶναι ὅλως διόλου διαφορετική.
ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΕΝ ΨΥΧΡΩ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΕ, ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΕ, ΟΡΓΑΝΩΣΕ ΚΑΙ ΔΙΕΞΗΓΑΓΕ
ΤΟΝ ΣΥΜΜΟΡΙΟΠΟΛΕΜΟΝ, ΕΚΤΕΛΕΣΑΝ ΕΝΤΟΛΑΣ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ. ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ – Η ΜΑΥΡΗ ΟΠΩΣ ΛΕΜΕ ΑΛΗΘΕΙΑ!

1. ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΥΠΟ ΤΑΣ ΦΙΛΕΙΡΗΝΙΚΑΣ ΚΑΙ ΣΥΜΦΙΛΙΩΤΙΚΑΣ ΔΙΑΚΗΡΥΞΕΙΣ

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΖΕΙ ΤΟΝ ΣΥΜΜΟΡΙΟΠΟΛΕΜΟΝ

Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., ὅπως ὄπισθεν τῶν «φιλειρηνικῶν» καί «φιλοκοινοβουλευτικῶν»

συνθημάτων, διακηρύξεων καί ὑποσχέσεών της εἶχεν ἐπιδοθῇ εἰς τήν προετοιμασίαν τῆς
Δεκεμβριανῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1944 (βλέπε μελέτην: «τό Κ.Κ.Ε. καί ἡ Δεκεμβρινή
Ἐπανάστασις»), κατά τόν ἴδιον ἀκριβῶς τρόπον, ἀλλά μέ περισσοτέρας καί ἐπισημοτέρας
φιλειρηνικάς καί συμφιλιωτικάς διακηρύξεις καί ὑποσχέσεις, ἐκάλυψε τάς ὀργανωτικάς καί
τεχνικάς της προετοιμασίας διά τόν συμμοριοπόλεμον.
Ἡ ἀρχή ἔγινε μέ τήν ὑπογραφή τῆς συμφωνίας τῆς Βάρκιζας 12 Φεβρουαρίου 1945.
Κατά τήν ὑπογραφήν ταύτην ἡ ἀντιπροσωπεία τοῦ Κ.Κ.Ε., εἰς τήν ὁποίαν
συμπεριλαμβάνετο καί ὁ σημερινός ἐγκέφαλος τοῦ Κ.Κ.Ε. ὁ Δ. ΠΑΡΤΣΑΛΙΔΗΣ, ὑπέσχετο
ἐγγράφως ὅτι τό Κ.Κ.Ε. θά συμβάλῃ μέ ὅλας του τάς δυνάμεις διά τήν εἰρήνευσιν καί τήν
ὁμαλήν δημοκρατικήν ἐξέλιξιν.
Ὁ Γ. ΣΙΑΝΤΟΣ, ὁμιλῶν ἐκ μέρους τῆς ἀντιπροσωπείας τοῦ ΕΑΜ κατά τήν συνεδρίασιν
τῶν διαπραγματευομένων τήν συμφωνίαν ἀντιπροσωπειῶν, τήν 3ην Φεβρουαρίου 1945,
διεβεβαίωσε τήν κυβερνητικήν ἀντιπροσωπείαν περί τῆς ἀκλονήτου «ἀφοσιώσεως τοῦ
Κ.Κ.Ε. καί τοῦ ὁμαλοῦ πολιτικοῦ βίου» εἰπών τά ἑξῆς:
«... Ἀντιμετωπίζουμε, κύριοι ‘Υπουργοί, τό πρόβλημα τῆς εἰρηνεύσεως τῆς χώρας καί
τῆς ἀποκαταστάσεως τῶν λαϊκῶν ἐλευθεριῶν. Δηλώνουμε καί πάλι πώς εἴμαστε
διατεθειμένοι νά συντείνουμε μέ ὅλας μας τάς δυνάμεις στήν πραγματοποίηση αὐτοῦ τοῦ
σκοποῦ πού ἀποτελεῖ ἀπαραίτητη προϋπόθεση γιά νά μπεῖ ἡ Χώρα στό δρόμο τῆς ὁμαλῆς
δημοκρατικῆς ἐξέλιξης, τῆς ἀνοικοδόμησης καί τῆς προκοπῆς».
(Βλέπε: «Ἡ συμφωνία τῆς ΒΑΡΚΙΖΑΣ». Ὅλα τά κείμενα. Τό πρακτικόν συμφωνίας σελ.
13, ἔκδοσις Δ/νσεως τύπου καί πληροφοριῶν, Φ/ριος 1945).
Εἰς δέ τό πρακτικόν τῆς ὑπογραφείσης συμφωνίας τῆς ΒΑΡΚΙΖΑΣ, μεταξύ τῆς ἠγεσίας
τῆς Δεκεμβριανῆς ἐπαναστάσεως καί τῆς Κυβερνητικῆς ἀντιπροσωπείας, ἡ ἡγεσία τοῦ
Κ.Κ.Ε. ὑπέσχετο τήν πιστήν τήρησιν τῶν συμφωνηθέντων. Τό πρακτικόν τῆς συμφωνίας
τῆς ΒΑΡΚΙΖΑΣ καθορίζει ὡς ἑξῆς τάς ἀρχάς τάς ὁποίας παρεδέχθη καί ὑπεσχέσθη νά
τηρήσῃ τό Κ.Κ.Ε.:

268
 «Ἡ Κυβερνητική ἀντιπροσωπεία ἐξεδήλωσε κατά τήν σύσκεψιν ταύτην τήν σταθεράν
θέλησιν τῆς Κυβερνήσεως, ὅπως ἄνευ νέας αἱματοχυσίας τερματίσῃ τήν θλιβεράν
ἐσωτερικήν κρίσιν, ἀποκαταστήσῃ τήν ἑνότητα τοῦ Κράτους καί ἐπαναφέρῃ τήν
ἐσωτερικήν καί πολιτικήν ὁμαλότητα.
Οὕτω μόνον θά δυνηθῇ ὁ Ἑλληνικός Λαός ν’ ἀναλάβῃ τήν δημιουργικήν προσπάθειαν
διά τήν ἀνοικοδόμησιν τῆς Χώρας ἐκ τῶν ἐρειπίων, τά ὁποῖα οἱ σκληροί ἀγῶνες πρός τούς
ἐξωτερικούς ἐχθρούς καί ὁ ἀδελφοκτόνος πόλεμος ἐπεσώρευσαν.
Ἵνα δέ ἡ ἐπελθοῦσα συμφωνία προσλάβῃ τόν χαρακτῆρα ἑνός ἀκαταλύτου ἠθικοῦ
συμφώνου, ἐκφράζοντας τάς ἐπιταγάς τῆς πολιτικῆς συνειδήσεως τοῦ Ἑλληνικοῦ Λαοῦ, ἡ
Κυβερνητική ἀντιπροσωπεία ἐζήτησεν ὅπως δι’ αὐτοῦ διακηρυχθῇ ἡ σταθερά θέλησις τοῦ
Ἑλληνικοῦ λαοῦ διά τήν ἀνάπτυξιν ἐλευθέρας καί ὁμαλῆς πολιτικῆς συνειδήσεως τῶν
πολιτῶν, ἡ εἰρηνική διαφώτισις καί διάδοσις πολιτικῶν ἰδεῶν καί ὁ σεβασμός πρός τάς
ἐλευθερίας, τάς ὁποίας ὁ καταστατικός χάρτης τοῦ Ἀτλαντικοῦ καί αἱ ἀποφάσεις τῆς
ΤΕΧΕΡΑΝΗΣ διεκήρυξαν καί ἡ συνείδησις τῶν δι’ αὐτάς ἀγωνιζομένων ἐλευθέρων λαῶν
ἀπεδέχθη.
Κατά τήν διάσκεψιν διεπιστώθη πλήρης συμφωνία ἀντιλήψεων τῆς ἀντιπροσωπείας
τοῦ ΕΑΜ ἐπί τῶν ἀρχῶν τούτων».
(Βλέπε: «Ἡ Συμφωνία τῆς ΒΑΡΚΙΖΑΣ». Ὅλα τά κείμενα. Τό πρακτικόν συμφωνίας, σελ.
16, ἔκδοσις τῆς Δ/νσεως Τύπου καί Πληροφοριῶν, Φ/ριος 1945).

2. ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΥΠΟΓΡΑΦΗΝ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ ΤΗΣ ΒΑΡΚΙΖΑΣ ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΔΙΔΕΙ

ΑΦΕΙΔΩΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΑΣ ΥΠΟΣΧΕΣΕΙΣ

Ἀμέσως μετά τήν ὑπογραφήν τῆς συμφωνίας τῆς ΒΑΡΚΙΖΑΣ, ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε.
ἤρχισε καί πάλιν νά προβαίνῃ είς δηλώσεις, διακηρύξεις ἀφοσιώσεως καί πίστεως τοῦ
Κ.Κ.Ε. εἰς τάς διά τῆς συμφωνίας διατυπωθείσας ἀρχάς.
Ἀξίζει τόν κόπον ν’ ἀναφέρωμεν μερικά παραδείγματα τῶν ἐπισήμων διακηρύξεων
ἀφοσιώσεως καί πίστεως τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τήν Δημοκρατίαν καί τόν Κοινοβουλευτισμόν.

3. ΔΗΛΩΣΙΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΦΟΣΙΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΕΙΣ ΤΟΝ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΣΜΟΝ
ΚΑΙ ΠΕΡΙ ΚΑΤΑΔΙΚΗΣ ΤΗΣ ΒΙΑΣ

1η Ἰουνίου 1945:
Τήν Παρασκευήν 1ην Ἰουνίου 1945, ὁ μόλις πρό ὀλίγων ἡμερῶν ἐπανελθών ἐκ
ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ἀρχηγός τοῦ Κ.Κ.Ε. Νῖκος ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ, διεκύρυττεν, παρουσίᾳ τοῦ Δ.
ΠΑΡΤΣΑΛΙΔΗ, πρός τούς ξένους καί Ἕλληνες δημοσιογράφους, τήν «πίστιν καί τήν
ἀφοσίωσιν» τοῦ Κ.Κ.Ε. πρός τήν Δημοκρατίαν καί τόν Κοινοβουλευτισμόν:
«Ποτέ τό Κ.Κ.Ε., διεκήρυττεν ὁ ἀρχηγός τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐξ ὀνόματος ὁλοκλήρου τῆς
ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε., δέν ἦταν ὑπέρ τῆς Κοινωνικῆς Ἐπανάστασης γιά τήν κοινωνική
ἐπανάσταση. Τό Κ.Κ.Ε. ἀγωνίστηκε πέντε χρόνια καί ἀγωνίζεται καί σήμερα γιά τήν
κατάχτηση τῆς πλειοψηφίας τοῦ λαοῦ, (πιστεύομεν εἰς τόν «Κοινοβουλευτισμόν» σημ.
συγγραφέως).
Ποτέ τό Κ.Κ.Ε. δέν ἔβαλε ζήτημα κατάληψης τῆς ἐξουσίας ἐναντίον τῆς πλειοψηφίας
τοῦ Λαοῦ. Μόνον ὁρισμένοι τροτσκιστές, ἀναρχικοί καί ἀνόητοι ἔλεγαν ὅτι θά καταλάβουν
τήν ἐξουσίαν μέ τήν βίαν καί παρά τή θέληση τοῦ λαοῦ». (Καταδικάζουμε καί τήν βίαν,
σημ. συγγραφέως).
(Βλέπε: «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΝ», Σαββάτου 2ας Ἰουνίου 1945, σελ. 2, στήλ. 4).

4. ΤΟ Κ.Κ.Ε. 11 ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΟ ΤΟΥ 20ου ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΤΟΥ Κ.Κ.Σ.Ε. ΠΡΟΒΑΛΛΕΙ ΤΑΣ
ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΟΥ

269
 1η Αὐγούστου 1945:
Ὁ Γιάννης Ζέβγος, ὁ θεωρητικός ἐκπρόσωπος τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ἀναπληρωματικόν μέλος
τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., ἀπαντῶν εἰς τό ἐρώτημα τῶν ἀναγνωστῶν τῆς
«Κομμουνιστικῆς Ἐπιθεώρησης», διατί τό Κ.Κ.Ε. τώρα, τό 1945, μετά τό Δεκεμβριανόν
Κίνημα τοῦ 1944, βάνει πρόβλημα δημοκρατικῆς ἐξέλιξης καί ὄχι ἐπανασταστικῆς
ἀνατροπῆς καί δικτατορίας τοῦ προλεταριάτου, ἔγραφεν εἰς τό τεῦχος τῆς
«Κομμουνιστικῆς Ἐπιθεωρήσεως» τοῦ Αὐγούστου 1944, ἕνδεκα χρόνια σχεδόν πρίν ἔλθῃ ὁ
Νικήτα ΚΡΟΥΣΤΣΕΦ, εἰς τόν 20όν Συνέδριοντοῦ Κ.Κ.Σ.Ε. (14-25 Φεβρουαρίου 1956) νά
προβάλῃ καί τόν Κοινοβουλευτικόν τρόπον διά τήν ἐπικράτησιν τοῦ σοσιαλισμοῦ εἰς τά
Κομμουνιστικά Κόμματα τῶν Ἐλευθέρων χωρῶν:
«Τό συμπέρασμα εἶναι, γράφει ὁ Γιάννης ὁ ΖΕΒΓΟΣ, σχετικά μέ τό ζήτημα τῆς
δημοκρατικῆς ἐξέλιξης, ὅτι τό Κ.Κ.Ε. εἶχε σάν ἄμεσο στρατιωτικό σκοπό τήν κατάχτηση τῆς
πλειοψηφίας τοῦ προλεταριάτου καί τοῦ ἐργαζομένου λαοῦ. Ὅμως εἶναι σωστό ὅτι γιά τήν
κατάληψη τῆς ἐξουσίας στό ὄνομα αὐτῆς τῆς πλειοψηφίας καί τήν ἐφαρμογή τοῦ
προγράμματός του, ἔβανε, σάν πρωταρχικό ὅρο, τήν ἐπαναστατική ἀνατροπή τῆς
πλουτοκρατικῆς ἐξουσίας καί τή διχτατορία τοῦ λαοῦ πάνω στήν πλουτοκρατική
μειοψηφία. Ὅπως σήμερα βάνει σά βασικό ὅρο τήν ὁμαλή δημοκρατική ἐξέλιξη καί τήν
συνεπῇ ἐξασφάλιση ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ γιά τό λαό. Εἶναι φανερό ὅτι ὑπάρχει
ἀλλαγή καί εἶναι φανερό ὅτι αὐτή ἡ ἀλλαγή καθρεφτίζει ἀντίστοιχες μεταβολές στίς
ἱστορικές συνθῆκες.
(....) Αὐτός ὁ δημοκρατικός, ὁ ἐξελιχτικός δρόμος πρός τή Λαϊκή Δημοκρατία καί στό
σοσιαλισμό, μέ τήν ἐπίδραση τῶν προαναφερομένων παραγόντων, εἶναι δυνατός καί
πραγματοποιήσιμος καί ἐξυπηρετικός γιά τό Λαό».
(Βλέπε: ἄρθρον Γιάννη ΖΕΒΓΟΥ, μέ τόν τίτλον: «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ» εἰς τήν
«ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΙΝ» μηνιάτικο πολιτικό-θεωρητικό ὄργανο τῆς Κ.Ε. τοῦ
Κ.Κ.Ε., τοῦ Αὐγούστου 1945, σελ. 34-37).
29 Σεπτεμβρίου 1945:
Ὁ Γιάννης ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, ὀργανωτικός γραμματεύς τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐπί μακράν σειράν ἐτῶν
καί παντοδύναμος οὐσιαστικός ἀρχηγός τοῦ Κ.Κ.Ε., κατά τήν κατοχήν, ὁμιλῶν εἰς τήν 6 ην
Συνδιάσκεψιν τῆς Κομματικῆς Ὀργανώσεως Ἀθηνῶν (Κ.Ο.Α.) τήν 29ην Σεπτεμβρίου 1945
διά τήν ἀνάγκην τῆς ἀλλαγῆς τοῦ καταστατικοῦ τοῦ Κ.Κ.Ε., ἀνέπτυσσε τάς ἑξῆς θέσεις, διά
λογαριασμόν τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε.
«Ἡ 6η Ὁλομέλεια (σημ. συγγραφ.: ἐννοεῖ τήν 6ην Ὁλομέλειαν μετά τό 4ον Συνέδριον
τοῦ Κ.Κ.Ε., ἡ ὁποία συνῆλθε τόν Ἰανουάριον τοῦ 1934), ἔβαζε ἡ ἀστικοδημοκρατική
ἐπανάσταση νά πργματοποιηθῇ μέ τήν ἐπαναστατική δημοκρατική διχτατορία ἐργατῶν καί
ἀγροτῶν. Ὁ χαρακτήρας τοῦ κόμματος δέν ἀλλάζει, οὔτε ὁ τελικός σκοπός πού βάζει ἡ
μαρξιστική μας θεωρία. Τά προβλήματα ὅμως τῆς ἀστικοδημοκρατικῆς ἐπανάστασης,
ποὔβαζε ἡ 6η Ὁλομέλεια, θά πραγματοποιηθοῦν μέ τόν ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΤΡΟΠΟ, τῆς
Λαϊκῆς Δημοκρατίας. Αὐτή εἶναι ἡ διαφορά.
(Βλέπε: «Λόγον τοῦ Γιάννη ΙΩΑΝΝΙΔΗ διά τό «Ὀργανωτικό τοῦ Κ.Κ.Ε.» εἰς τήν ἔκδοσιν
τῆς Κ.Ο.Α. τῶν πρακτικῶν τῆς 6ης Συνδιασκέψεώς της, σελ. 96).
23η Ὀκτωβρίου 1945:
Ὁ ἀρχηγός τοῦ Κ.Κ.Ε. Νῖκος ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ εἰς τήν κατάθεσίν του κατά τήν δίκην τῶν
Δ/ντῶν τοῦ «Ἑλληνικοῦ Αἵματος» τῆς Τρίτης, 23ης Ὀκτωβρίου 1945, ἐδήλωνε
ὑπευθυνότατα τά ἑξῆς:
«Τό Κ.Κ.Ε. δέν ἐζήτησε ποτέ τήν βιαίαν ἀνατροπή τῆς κυβέρνησης καί διακήρυξε ὅτι
θά ὑποστηρίξει ΚΑΘΕ δημοκρατική λύση».
(Βλέπε: Ν. ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ, τό κείμενον τῆς καταθέσεώς του εἰς τήν δίκην τῶν Δ/ντῶν τῆς
ἐφημερίδος «ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΑΙΜΑ» εἰς τόν «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΝ» τῆς Τετάρτης, 24ης Ὀκτωβρίου
1945, σελ. 2, στήλ. 3).

270
 5. Η ΣΥΜΦΙΛΙΩΤΙΚΗ ΚΑΙ ΦΙΛΕΙΡΗΝΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΗΤΟ ΤΑΚΤΙΚΟΣ
ΕΛΙΓΜΟΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΝ ΤΟΥ ΣΥΜΜΟΡΙΟΠΟΛΕΜΟΥ

Ὅλαι αὐταί αἱ ἐπίσημοι διακηρύξεις πίστεως καί ἀφοσιώσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τήν
Δημοκρατίαν, τήν ὁμαλήν Δημοκρατικήν ἐξέλιξιν καί τόν κοινοβουλευτισμόν, ἀπετέλουν
ἕνα τακτικόν ἐλιγμόν ὑποχωρήσεως τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε., εἰς τόν ὁποῖον ὑπεχρεώθη
αὕτη νά καταφύγῃ, ἀμέσως μετά τήν ἧτταν τῆς Δεκεμβριανῆς Ἐπαναστάσεως.
Ὁ τακτικός αὐτός ἐλιγμός, ἀμέσως μετά τήν στρατιωτικήν ἧτταν τοῦ Κ.Κ.Ε., δέν
ἐγένετο διότι τό Κ.Κ.Ε. ἀπεφάσισε ν’ ἀπαρνηθῇ τάς ἐπανασταστικάς μπολσεβικικάς ἀρχάς
καί τόν ἐπαναστατικό του χαρακτῆρα (Βλέπε: Μελέτη «Τό Κ.Κ.Ε., τό κόμμα τῆς
ἐπαναστατικῆς βίας»), ἀλλ’ ἀντιθέτως, διά νά ἀποκτήσῃ τάς ἀπαραιτήτους προυποθέσεις
διά τήν ἐφαρμογήν τούτων. Τό Κ.Κ.Ε., ἀμέσως μετά τήν δεινήν ἧτταν τῆς Δεκεμβριανῆς
ἐπαναστάσεως, ἔπρεπε νά ἀνασυντάξῃ τάς δυνάμεις του, νά ἀναδιοργανώσῃ τάς
ὀργανώσεις του, νά παραπλανήσῃ καί νά παρασύρῃ καί πάλιν τούς ἀφελεῖς δημοκρατικούς
συνοδοιπόρους του, τούς ὁποίους εἶχεν ἀπογοητεύσει μέ τήν ἐπανάστασιιν τοῦ Δεκεμβρίου
1944.
Διά νά ἐπιτύχῃ ὅλα αὐτά, κατέφυγε σκοπίμως καί προμελετημένως εἰς τάς συνεχεῖς
διακηρύξεις πίστεως καί ἀφοσιώσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τήν Δημοκρατίαν, τόν
κοινοβουλευτισμόν καί τήν ὁμαλήν δημοκρατικήν ἐξέλιξιν εἰς τήν Χὠραν. Ταὐτοχρόνως δέ,
ἠτοίμαζε πυρετωδῶς τάς βασικάς ὑλικάς καί ἠθικάς προϋποθέσεις διά τόν
συμμοριοπόλεμον.
Ἐπ’ αὐτοῦ εἶναι λίαν ἀποκαλυπτικά τά ὅσα γράφει ὁ Ν. ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ καί ὁ διάδοχός
του Δ. ΠΑΡΤΣΑΛΙΔΗΣ:
Ὁ Δημήτρης ΠΑΡΤΣΑΛΙΔΗΣ, ὁ νοῦς τῆς νέας, τυπικῶς καί μόνον τελούσης ὑπό τόν
ἐμφανιζόμενον ὑπέργηρον καί ἀγράμματον Ἀπόστολον ΓΚΡΟΖΟΝ, ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε.,
ἀφανῶς δέ ἀλλά πραγματικῶς χειραγωγημένης ὑπ’ αὐτοῦ, εἰς τήν ὁμιλίαν του εἰς τήν 7ην
Ὁλομέλειαν τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., ἡ ὁποία συνῆλθεν ἀπό τῆς 14ης-18ης Μαΐου 1950, ὁλίγους
μῆνας μετά τήν συντριβήν τοῦ συμμοριοπολέμου, εἶπε τά ἑξῆς ἀποκαλυπτικά, διά τό
παραπλανητικόν «σύνθημα τῆς ὁμαλῆς δημοκρατικῆς ἐξέλιξης» τοῦ Κ.Κ.Ε. τοῦ 1945:
«Τό σύνθημα αὐτό τῆς ὁμαλῆς δημοκρατικῆς ἐξέλιξης μᾶς διευκόλυνε νά
καταχτήσουμε (σημ. συγγρ. διάβασε νά παρασύρουμε) τίς μᾶζες, νά τίς συγκεντρώσουμε
γύρω ἀπό τό πρόγραμμα τῆς Λ.Δ. (λαϊκῆς δημοκρατίας) νά τίς πείσουμε μέ τήν ἴδια τους
τήν πεῖρα γιά τήν ἀνάγκη τῆς καινούργιας ΕΞΟΡΜΗΣΗΣ». (Δηλαδή τοῦ ἐναντίον τῆς
ἡσυχίας τοῦ λαοῦ ἐξαπολυθέντος συμμοριοπολέμου τοῦ Κ.Κ.Ε.).
(Βλέπε: Ὁμιλίαν Δ. ΠΑΡΤΣΑΛΙΔΗ στήν 7η Ὁλομέλεια τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. (14-18/5/1950
δημοσιευθεῖσαν εἰς τόν «ΝΕΟΝ ΚΟΣΜΟΝ» τοῦ Αὐγούστου 1950, σελ. 50).
Ὁ καθαιρεθείς ἀρχηγός τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐξ ἄλλου, εἰς τό βιβλίον του «Τά προβλήματα
καθοδήγησης τοῦ Κ.Κ.Ε.», γράφων διεξοδικῶς διά τήν περίοδον τῆς ἱστορίας τοῦ Κ.Κ.Ε.
τήν μετά τήν ἧτταν τοῦ Δεκεμβριανοῦ Κινήματος καί τήν συμφωνίαν τῆς ΒΑΡΚΙΖΑΣ (12
Φ/ρίου 1945), καθορίζει ποία ἦτο ἡ στρατηγική τοῦ Κ.Κ.Ε., τήν ἐπιτυχίαν τῆς ὁποίας
ἐπεδίωξε μέ τά συνθήματά του ὑπέρ της δημοκρατίας καί του κοινοβουλευτισμοῦ καί
ἐναντίον τίνος ἔπρεπε κατά τήν ἰδίαν περίοδον νά καταφερθῇ τό στρατηγικόν κτύπημα τοῦ
Κ.Κ.Ε.
Ὁ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ, ὡς πρός τήν στρατηγικήν τοῦ Κ.Κ.Ε. διά τήν περίοδον ἀπό τῆς
ὑπογραφῆς τῆς συμφωνίας τῆς Βάρκιζας (12 Φ/ρίου 1945) μέχρι τῆς 2ας Ὁλομελείας τῆς
Κ.Ε. του Κ.Κ.Ε. (12-15 Φ/ρίου 1946), γράφει:
«Ἡ στρατηγική τοῦ Κ.Κ.Ε. στήν ἄμεση μεταβαρκιζιανή περίοδο ἦταν στρατηγική
ὕστερα ἀπό μιά ἀναγκαστική ὑποχώρηση, στρατηγική ὑποχωρητικοῦ ἐλιγμοῦ, πού ὅμως
γρήγορα πέρασε στήν ἀνασύνταξη τῶν δυνάμεων γιά τό πέρασμα στήν ΝΕΑ ΕΠΙΘΕΕΣΗ. Ἡ
ἀνασύνταξη αὐτή βασικά τελείωσε στήν Ὁλομέλεια τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. πού συνῆλθεν ὄχι
τυχαῖα ἕνα άκριβῶς χρόνο ἀπό τή μέρα πού ὑπογράφτηκε ἡ συμφωνία τῆς Βάρκιζας».

271
 (Βλέπε:Ν. ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ: «Προβλήματα καθοδήγησης τοῦ Κ.Κ.Ε., ἔκδοσις τῆς Κ.Ε. τοῦ
Κ.Κ.Ε., Ἰούνης 1952, σελ. 87).
Ὁλίγον κατωτέρω, ὁ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ γράφει διά τόν στρατηγικόν σκοπόν τοῦ Κ.Κ.Ε. κατά
τό αὐτό χρονικόν διάστημα τά ἑξῆς:
«Στρατηγικός σκοπός στήν περίοδο αὐτή, τήν ἄμεσα μεταβαρκιζιανή, στήν περίοδο
αὐτή τῆς ἀνασύνταξης, ἧταν ἡ συγκέντρωση πάλι τῆς πλειοψηφίας τῆς ἐργατικῆς τάξης,
τῆς ἐργαζόμενης ἀγροτιᾶς καί τοῦ ἐργαζομένου λαοῦ, γύρω ἀπό τό πρόγραμμα καί τή
γραμμή τῆς λαϊκῆς δημοκρατίας». (Αὐτόθι, σελ. 88).
Ὁ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ, ἀμέσως κατωτέρω, γράφει ὡς πρός τό βασικό στρατηγικό κτύπημα,
τό ὁποῖον ἔπρεπε τό Κ.Κ.Ε. νά καταφέρῃ μέ τήν πολιτικήν τῆς ὁμαλῆς δημοκρατικῆς
ἐξελίξεως, τήν ὁποίαν εἰς τά λόγια μόνον διεκήρυττεν ὅτι ἐπίστευε, τά ἑξῆς:
«Τό βασικό χτύπημα στήν περίοδο αὐτή (σημ. συγγρ. Φεβ/ριος 1945 - Φεβ/ριος 1946)
στρέφεται ἐνάντια στό κύριο στήριγμα τῆς πλουτοκρατίας, τοῦ μοναρχοφασισμοῦ καί τῆς
ἀγγλικῆς κατοχῆς μέσα στόν ἐργαζόμενο λαό, τό ψευτοδημοκρατικό κέντρο, τούς
σοσιαλρεφορμιστές, τούς ἀγροτοπατέρες, πού μέ τήν ψευτοδημοκρατική καί τήν
ψευδοσοσιαλιστική δημαγωγία τους προσπαθοῦσαν νά παρασύρουν τίς μᾶζας ἀπ’ τό
σωστό δρόμο τῆς ἐπαναστατικῆς πάλης». (σημ. συγγρ. δἐν τάς ἄφηναν νά
πραγματοποιήσουν τήν πόλωσίν των πέριξ τοῦ Κ.Κ.Ε.).
«Μέ τό πέρασμα στόν Ἔνοπλο ἀγώνα», γράφει ὁ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ, «ὕστερα ἀπό τήν
ἐπίτευξη τοῦ πρώτου στρατηγικοῦ σκοποῦ, μπαίνει τώρα (Φεβ/ριος 1946 καί ἑξῆς) νέος
στρατηγικός σκοπός: Ἡ συντριβή καί ἐκμηδένιση τῶν ἐνόπλων δυνάμεων τοῦ ἐχθροῦ πού
εἶναι τώρα τό κύριο στήριγμα τῶν ἐχθρῶν τοῦ Λαοῦ. Πρός τά ἐκεῖ κατευθύνεται καί τό
βασικό χτύπημα τώρα». (Αὐτόθι σελ. 89-90).

6. ΤΟ Κ.Κ.Ε., ΕΝΩ ΥΠΕΓΡΑΦΕ ΤΗΝ ΣΥΜΦΩΝΙΑΝ ΤΗΣ ΒΑΡΚΙΖΑΣ, ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΩΣ ΤΗΝ

ΠΑΡΕΒΙΑΖΕ

Ἡ ἀπόκρυψις τοῦ ὁπλισμοῦ τοῦ Ε.Λ.Α.Σ. τόν Φεβρουάριον 1945.

Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. τήν προετοιμασίαν τοῦ συμμοριοπολέμου, τήν ὁποίαν εἶχε
συγκαλύψει μέ τήν παραπλανητικήν «φιλοδημοκρατικήν» καί «συμφιλιωτικήν»
ἐκστρατείαν της τά ἔτη 1945-1947 τήν εἶχε προσχεδιάσει μέ τήν ὑπογραφήν τῆς Βάρκιζας.
Εἰς τήν ἀποκάλυψιν ταύτην προέβη ὁ Κώστας ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΗΣ, μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.,
Δ/ντής τοῦ «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ» καί «ἀντιστράτηγος» τοῦ συμμοριοπολέμου.
Ὁ Κώστας ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΗΣ εἰς ἕνα «προσωπικόν σημείωμά» του διά τόν ἀρχηγόν τοῦ
Κ.Κ.Ε. Νῖκον ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΝ, τό ὁποῖον ἔγραψε τήν 18ην Μαρτίου 1948 καί τοῦ ὁποίου τό
αὐτόγραφον εὑρέθη εἰς τά ἀρχεῖα τῶν συμμοριτῶν τῆς Στερεᾶς, ἐχαρακτήρισεν ὡς
σημαντικήν τήν ἀπόφασιν τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. νά ἀποκρυβῇ ὁ ὁπλισμός τοῦ Ε.Λ.Α.Σ.,
τόν ὁποῖον διά τῆς συμφωνίας τῆς Βάρκιζας εἶχεν ἀναλάβει τήν ὑποχρέωσιν νά παραδώσῃ.
Τό δυστὐχημα ἦτο, κατά τόν ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΗΝ, ὅτι αὐτή ἡ σημαντική ἀπόφασις τῆς ἡγεσίας
τοῦ Κ.Κ.Ε. δέν συνεδυάσθη καί μέ τήν ἀπόφασιν νά βγοῦν στό ἐξωτερικό ὅλοι αὐτοί πού
ἀπέκρυψαν τά ὅπλα τοῦ Ε.Λ.Α.Σ.. Ὁ ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΗΣ, γράφει κατά λέξιν τά ἑξῆς:
«Νομίζω ὅτι ὁ ΛΙΒΑΝΟΣ-ΚΑΖΕΡΤΑ θά ἦταν ἀρχή κατηφοριᾶς («θερμιντοριακῆς») γιά
τό κόμμα μας, ἄν δέν μεσολαβοῦσε ὁ Δεκέμβριος ἀφ’ ἑνός καί ἀφ΄ ἑτέρου ἡ ἀπόφαση τῆς
κομμουνιστικής μας ἡγεσίας νά κρυφτοῦν τά ὅπλα.
Εἶναι δυστύχημα ὅτι ἡ σημαντική ἀπόφαση τῆς ἡγεσίας γιά τήν ἀπόκρυψη τοῦ
ὁπλισμοῦ, δέν συνοδεύτηκε τεχνικά κι’ ἀπό ἀπόφαση να βγοῦν στό ἐξωτερικό ὅλοι αὐτοί
πού τά ἔκρυψαν. Αὐτό ἦταν ὁλότελα δυνατό γιά τή ΡΟΥΜΕΛΗ ἀκόμα ἴσως καί γιά το
ΜΩΡΗΑ».

272
 7. ΕΝΩ Η ΦΙΛΕΙΡΗΝΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΕΥΡΙΣΚΕΤΟ ΕΙΣ ΤΟ ΖΕΝΙΘ,
ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΤΑΙ Η ΕΝΑΡΞΙΣ ΤΟΥ ΣΥΜΜΟΡΙΟΠΟΛΕΜΟΥ

Ἐνῶ ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε, μέ ὅλα τά εἰς τήν διάθεσίν της μέσα καί διά τῶν πολυπληθῶν
καί ποικιλονύμων «δημοκρατικῶν» καί «συμφιλιωτικῶν ὀργανώσεων καί σωματείων, τά
ὁποῖα εἶχεν είς τό μεταξύ συγκροτήσει, διετυμπάνιζε τά φιλειρηνικά καί συμφιλιωτικά
κηρύγματά της καί η φιλειρηνική ἐκστρατεία εὑρίσκετο εἰς τό κατακόρυφον, συγκαλεῖται
τήν 12ην Φεβρουαρίου 1946, ἕνα χρόνο μετά τήν συμφωνίαν τῆς Βάρκιζας καί «ὄχι
τυχαῖα», ἡ 2α Ὁλομέλεια τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., εἰς τήν ὁποίαν «λαμβάνεται» ἡ ἀπόφασις τῆς
ἐνάρξεως τοῦ συμμοριοπολέμου.
Κατά τό διαρκέσαν χρονικόν διάστημα, ἀπό τῆς ὑπογραφῆς τῆς συμφωνίας τῆς
Βάρκιζας (12 Φεβρουαρίου 1945) μέχρι τῆς 2ας Ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. (12
Φεβρουαρίου 1946), τό Κ.Κ.Ε. διά τῆς «φιλειρηνικῆς» καί συμφιλιωτικῆς τακτικῆς του, εἶχε
κατορθώσει νά ἀνασυντάξῃ τάς δυνάμεις του, νά τάς ἀναδιοργανώσῃ καί νά ἐξασφαλίσῃ
τάς ἀναγκαίας προϋποθέσεις διά τήν ἔναρξιν τοῦ συμμοριοπολέμου.
Εὐθύς δέ ὡς ἐπετεύχθη τοῦτο, συγκαλεῖται ἡ 2α Ὁλομέλεια, ἥτις ἀποφασίζει τήν
ἔναρξιν τοῦ συμμοριοπολέμου.
Ὁ «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ» τῆς Κυριακῆς τῆς 17ης Φεβρουαρίου 1946, ἐδημοσίευσε τό
κείμενον τῆς ἀποφάσεως τῆς 2ας Ὁλομελείας, ἄνευ τοῦ κειμένου τῆς παραγράφου 4. Εἰς
τόν ἀριθμόν 4 παρατίθεντο ἀποσιωπητικά.
Ἡ παραληφθεῖσα παράγραφος ἀνεφέρετο εἰς τά εἰδικά καθήκοντα τῶν ὀργανώσεων καί
τῶν μελῶν τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τά εἰδικά μέτρα, τεχνικά, ὀργανωτικά καί στρατιωτικά, τά ὁποῖα
ἔπρεπε νά λάβῃ τό Κ.Κ.Ε. καί αἱ ὀργανώσεις του διά τήν ἔναρξιν καί τήν ἐπιτυχίαν τῆς
τακτικῆς τῆς ἐνόπλου πάλης.
Ταὐτοχρόνως δέ μέ τήν σύγκλησιν τῆς 2ας Ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.,
ἐπραγματοποιεῖτο, κατά τόν πλέον μυστικόν τρόπον, καί εἰδική στρατιωτική σύσκεψις, τῆς
ὁποίας ὁ ἐπί τῶν στρατιωτικῶν θεμάτων εἰδικός σύμβουλος τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. πρώην
Ταγματάρχης Θεόδωρος ΜΑΚΡΙΔΗΣ, ἀναπληρωματικόν μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., ἦτο ὁ
εἰσηγητής. Κατ’ αὐτήν ἐλήφθησαν ἀποφάσεις σχετικαί μέ τά στρατιωτικά ὀργανωτικά
ζητήματα.
Πάντα ταῦτα, ὡς προελέχθη, ἐγένοντο λίαν συνωμοτικῶς ἐνῶ ὡργίαζε καί ἐνετείνετο ἡ
παραπλανητική καί ὑποκριτική ἐκστρατεία περί «συμφιλιώσεως». Ἡ τακτικῆ τῆς
«συμφιλιώσεως» ἦτο τό καμουφλάζ τῶν προπαρασκευῶν καί προετοιμασιῶν τοῦ
συμμοριοπολέμου τοῦ Κ.Κ.Ε. Καί ὅπως εἶναι γνωστόν, ἡ τακτική αὐτή παρέσυρε πολλάς
προσωπικότητας τοῦ πολιτικοῦ στρατιωτικοῦ καί διανοουμένου κόσμου καί αὐτῆς ἀκόμη
τῆς ἐκκλησίας, αἱ ὁποῖαι προέβαινον εἰς ἐκκλήσεις συμφιλιώσεως, ἐνῶ τό Κ.Κ.Ε. ἤδη εἶχε
ἀρχίσει τήν συμμοριακήν του δρᾶσιν.
Ἡ τακτική αὐτή ἀκολουθεῖται καί σήμερον. Ἐπιζητεῖται καί σήμερον ἡ ἀπόσπασις ἐκ
μέρους προσωπικοτήτων ψηφισμάτων «ἐκκλήσεων» ὑπέρ τῆς «εἰρήνης» κατά τῶν
«ἀτομικῶν» βάσεων καί τοῦ «ἀτομικοῦ ἐξοπλισμοῦ», τοῦ δυτικοῦ κόσμου κ.λπ., τά ὁποῖα
εἰς χεῖρας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ καί τοῦ Ἑλληνικοῦ, ἀποτελοῦν ὕπουλα μέσα τῆς
ψυχρᾶς κομμουνιστικῆς εἰρήνης.
Διά τῶν παραπλανητικῶν καί ὑποκριτικῶν «φιλειρηνικῶν» καί «συμφιλιωτικῶν»
συνθημάτων, τό Κ.Κ.Ε. προπαρασκεύασε, ὠργάνωσε καί διεξήγαγε τόν συμμοριοπόλεμον,
κατ’ ἐντολήν τῆς ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ, ὑπό τῆς ὁποίας ἀμέσως καί
ἐμμέσως ἐνισχύθη ὑλικῶς, πολιτικῶς καί ἠθικῶς.

273
 8. ΤΙ ΕΣΤΟΙΧΙΣΕΝ ΕΙΣ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΛΑΟΝ Ο ΣΥΜΜΟΡΙΟΠΟΛΕΜΟΣ
(Βλέπε τήν λίαν ἐνδιαφέρουσαν μελέτην τοῦ Στρατηγοῦ κ. Ἀλεξ. ΜΑΤΣΙΝΑ, ὑπό τόν
τίτλον «Ἀνταρτοπόλεμος», ἔκδ. Γ.Ε.Σ., ΑΘΗΝΑΙ 1950).

Ὁ ξενοκίνητος συμμοριοπόλεμος τοῦ Κ.Κ.Ε., τόν ὁποῖον διεξήγαγε τοῦτον ἐπί μίαν
τριετίαν καί πλέον ἐν ΕΛΛΑΔΙ (31 Μαρτίου 1946 - Αὔγουστος 1949) ἐπροξένησε
τρομακτικάς καταστροφάς εἰς τόν Ἑλληνικόν Λαόν, ὠς ἀποκαλύπτουν τά κατωτέρω
στοιχεῖα, τά ὁποῖα σημειωθήτω εἶναι πολλά κάτω τῆς πραγματικότητος.

9. ΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑΙ ΕΚ ΤΟΥ ΣΥΜΜΟΡΙΟΠΟΛΕΜΟΥ

Αἱ εἰς νεκρούς ἀπώλειαι τοῦ συμμμοριοπολέμου, συγκρινόμενοι μέ τάς ἀπωλείας τοῦ

Ἑλληνοϊταλικοῦ πολέμου εἶναι πολύ ἀνώτεραι τούτου.
Κατά τόν Ἑλληνοϊταλικόν πόλεμον, εἴχαμε νεκρούς ἀξιωματικούς 678, ὁπλίτας 13.245,
ἐνῶ διά τήν ἀπόκρουσιν τοῦ σοβιετοκινήτου καί σοβιετοσυντηρήτου συμμοριοπολέμου, αἱ
ἀπώλεια ἀνῆλθον εἰς ἀξ/κούς 1.025 καί ὁπλίτας 14.535, ἐπί πλέον ἐσφαγιάσθησαν ἀπό
τούς συμμορίτας ἰδιῶται 4.123, κληρικοί 165. καί συνεπείᾳ ναρκῶν, ἰδιῶται 931 νεκροί.
Δηλαδή σύνολον νεκρῶν: 20.779.
Ἐτραυματίσθησαν καί ἔμειναν ἀνάπηροι: ἀξ/κοί 2.243 καί ὁπλῖται 34.666.
Οἱ συμμορῖται δέ καί οἱ συνεργάται των, οἱ ὁποῖοι ἔπεσαν διά νά ὐποδουλώσουν τήν
ΕΛΛΑΔΑ εἰς τό ΚΡΕΜΛΙΝΟΝ, ἀνέρχονται εἰς 70.000.
Δέον νά σημειωθῇ ὅτι εἰς τάς ἀπωλείας τοῦ συμμοριτισμοῦ δέν συμπεριλαμβάνεται
οὔτε εἶς ἐκ τῶν ἡγετῶν τοῦ Κ.Κ.Ε.
Ὁ ἀπολογισμός ὅμως συνεχίζεται. Ἔχομεν ἀκόμη περισσοτέρους τῶν 3.000
αἰχμαλώτων Ἑλλήνων στρατιωτῶν, οἱ ὁποῖοι, παρά πάντα ἀνθρώπινον καί διεθνῆ νόμον,
κατακρατοῦνται ὑπό τῶν κομμουνιστικῶν χωρῶν, αἱ ὁποῖαι ἔχουν καί τό θράσος νά κάνουν
θεαματικάς χειρονομίας δῆθεν «φιλειρηνικῶν» προτάσεων πρός τήν ΕΛΛΑΔΑ, καθ’ ἥν
στιγμήν μισθοδοτροφοδοτοῦν τούς κομμουνιστοσυμμορίτας καί τούς ἡγέτας τοῦ Κ.Κ.Ε. καί
τούς ἐκγυμνάζουν καί τούς ἐκπαιδεύουν καί τούς ἀποστέλλουν παρανόμως ὡς
κατασκόπους στήν Ἑλλάδα, διά νά ὐπονομεύσουν τήν γαλήνην καί τήν ἡσυχίαν καί τήν
ἀσφάλειαν τοῦ Ἑλληνικοῦ Λαοῦ.
Εἰς τάς ἀπωλείας ταύτας δέον νά προστεθοῦν ἐπίσης 28.000 Ἑλληνόπαιδες, οἱ ὁποῖοι
ἀπήχθησαν ἀπό τοῦ Μαρτίου τοῦ 1948, μέχρι τοῦ Αὐγούστου 1949 καί ἀνατρέφονται ἥδη,
κομμουνιστικῷ τῷ τρόπῳ, εἰς τάς «Λαϊκάς Δημοκρατίας» ὡς νέοι γενίτσαροι ἐναντίον τῆς
ΕΛΛΑΔΟΣ. Ἐπίσης 20.000 ἰδιῶται, οἱ ὁποῖοι ἀπήχθησαν ὡσαύτως καί ἀργοπεθαίνουν εἰς τά
στρατόπεδα τῶν «Λαϊκῶν Δημοκρατιῶν».
Δηλαδή ἐν συνόλῳ, 170.000 Ἕλληνες ἔχασαν ἐξ’ αἰτίας τοῦ συμμοριοπολέμου τήν
ζωήν των ἤ τήν ὑγείαν των ἤ τήν ἐλευθερίαν των καί ἐστέρησαν τόν τόπον ἀπό τήν
παραγωγικότητά των

10. ΑΙ ΥΛΙΚΑΙ ΖΗΜΙΑΙ

Αἱ ὑλικαί ζημίαι τάς ὁποίας ἐπροξένησεν ὁ συμμοριοπόλεμος εἰς τήν ΕΛΛΑΔΑ, πρέπει νά
διαιρεθοῦν εἰς δύο κατηγορίας: Εἰς τάς θετικάς καί εἰς τάς ἀποθετικάς ἤ ἐμμέσους ζημίας.
Αἱ θετικαί ζημίαι ἀνέρχονται εἰς τόν ἀστρονομικόν ἀριθμόν τῶν 11.500.000.000
σημερινῶν δραχμῶν (σ.σ. 1959), δηλαδή εἰς 380.000.000 δολλάρια.
Ἀναλυτικῶς αἱ ζημίαι αὗται ἁναφέρονται εἰς: γεωργικά μηχανήματα, ἐργαλεῖα καί
προϊόντα ἀξίας 2,5 δισεκατομμυρίων, ζῶα καί κτηνοτροφικά προϊόντα ἀξίας ἄνω τῶν 2
δισεκατομμυρίων, δάση, δασικά προϊόντα καί ξυλεία ἀξίας 700.000.000, ἐργοστάσια,
τεχνικά μέσα καί ὄργανα τηλεπικοινωνίας 3.000.000, γέφυραι, ὁδοί, σιδηροδρομικαί
γραμμαί, βαγόνια, αὐτοκίνητα κ.λπ. ἀξίας 210.000.000, οἰκοσκευαί, τρόφιμα καί μέσα

274
διαβιώσεως λεηλατηθέντα, ἀξίας 1,5 περίπου δισεκατομμυρίου. Δημόσια κτίρια, σχολεῖα,
ἐκκλησίαι ἀξίας 160.000.000, οἰκοδομαί ὁλικῶς καταστραφεῖσαι 24.600, μερικῶς
καταστραφεῖσαι 22.000 καί ἀγροτικαί ἐγκαταστάσεις (ἀποθῆκαι, σταῦλοι, ἀχυρῶνες)
ὁλικῶς καταστραφεῖσαι 15.000, ἀξίας συνολικῶς 4 περίπου δισεκατομμυρίων.
Αἱ θετικαί αὐταί ζημίαι ἀντιπροσωπεύουν τό 90% περίπου τῆς Ἀμερικανικῆς βοηθείας,
ἡ ὁποία παρεσχέθη εἰς τήν ΕΛΛΑΔΑ διά τήν οἰκονομικήν της ἀνόρθωσιν ἀπό τῆς
ἀποχωρήσεως τῆς ΟΥΝΡΑ μέχρι τῆς 1ης Ἰουλίου 1944 καί ἡ ὁποία ἀνῆλθεν εἰς 400 περίπου
ἑκατομμύρια δολλάρια.
Ἄν εἰς τάς θετικάς αὐτάς ζημίας προσθέσωμε καί τάς ἐμμέσους ἤ ἀποθετικάς ζημίας, αἱ
ὁποῖαι προεκλήθησαν ἀπό τήν συντήρησιν ηὐξημένων ἐνόπλων δυνάμεων διά τήν
ἀντιμετώπισιν τοῦ συμμοριτισμοῦ καί τήν ἐξασφάλισιν τῆς ἡσυχίας καί τήν κατοχύρωση
τῆς ἀσφαλείας, διά τήν περίθαλψιν καί ἐπανεγκατάστασιν 700.000, ἴσως καί περισσοτέρων,
συμμοριοπλήκτων εἰς τάς ἐστίας συνεπείᾳ τοῦ συμμοριοπολέμου καί τῆς ἀποσπάσεως ἐκ
τῆς παραγωγῆς ἑνός περίπου ἑκατομμυρίου ψυχῶν, αἱ ἔμμεσοι αὐταί ζημίαι ὑπερβαίνουν
τά 3,5 δισεκατομμύρια.
Δηλαδή, τό σύνολον τῶν ζημιῶν φθάνει τά 15 δισεκατομμύρια σημερινῶν δραχμῶν
(1959) ἤτοι 450.000 ἑκατομμύρια δολλάρια. Ἰδού λοιπόν τί ἐκόστισε τό ὀλέθριον ἔργον
τοῦ ἐν ΕΛΛΑΔΙ πρακτορείου τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. κατά τήν διάρκειαν τοῦ
συμμοριοπολέμου.

11. ΑΙ ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΝ ΖΗΜΙΑΙ

Ὁ συμμοριοπόλεμος, ὡς ἦτο ἑπόμενον, διεμόρφωσεν εἰς τήν ΕΛΛΑΔΑ τοιαύτας

συνθήκας, ὥστε νά καταστήσῃ μειονεκτικήν τήν Διεθνῆ θέσιν τῆς Χώρας εἰς τήν
διεκδίκησιν τῶν δικαιοτάτων ἐθνικών μας διεκδικήσεων ὡς πρός τήν Βόρ. Ἤπειρον, τήν
στρατηγικήν διαρρύθμισιν τῶν πρός την ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΝ συνόρων πρός ἀσφάλειαν τῆς
ΕΛΛΑΔΟΣ καί ὡς πρός τήν ΚΥΠΡΟΝ.

12. ΑΙ ΕΥΘΥΝΑΙ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ

Ἡ εὐθύνη τοῦ συμμοριοπολέμου βαρύνει κατά πρῶτον καί κύριον τήν ἡγεσίαν τοῦ
Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ, καί ὅταν λέμε ἡγεσία τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ πρέπει νά
ἐννοοῦμε τήν Σοβιετικήν Ἕνωσιν, ἡ ὁποία ἔδωσε τήν ἐντολήν τοῦ συμμοριοπολέμου εἰς τό
ἐν ΕΛΛΑΔΙ ὄργανόν της, τό Κ.Κ.Ε. και κατά δεύτερον λόγον στην ηγεσίαν τοῦ Ρωσόδουλου
Κ.Κ.Ε., ἥτις ἀδιστάκτως τήν ἐξετέλεσεν.
Μεταξύ τῶν κυριωτέρων ἀποδείξεων τῆς εὐθύνης τῆς ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς
Κομμουνισμοῦ διά τόν Συμμοριοπόλεμον, δύνανται νά συγκαταλεχθῶσι:
(α) Ἡ πρός τόν ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ εὔνοια τῆς ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ, τόσον
κατά τήν διάρκειαν τοῦ συμμοριοπολέμου, ὅσον καί ἐπί μίαν ἑπταετίαν μετά τήν συντριβήν
τούτου (ἀπό τοῦ Αὐγούστου 1949 μέχρι τοῦ Μαρτίου 1956). Εἰς τήν ἱστορίαν τοῦ Διεθνοῦς
Κομμουνισμοῦ, οὐδείς κομμουνιστής ἡγέτης ἀναφέρεται νά παρέμειμεν εἰς τήν ἡγεσίαν καί
εἰς τάς τάξεις τοῦ κόμματος τοῦ ὁποίου ἡγεῖτο, ἐν ἧ περιπτώσει εἶχεν ἀκολουθήσει
γραμμήν ἄλλην ἐκείνης πού τοῦ καθώρισεν ἡ ἡγεσία τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ. Ὁ
ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ ὅμως, τόσον κατά τήν διάρκειαν τοῦ συμμοριοπολέμου (περίπτωσις Μάρκου
ΒΑΦΕΙΑΔΗ), ὅσον καί μετά τήν συντριβήν τοῦ συμμοριοπολέμου (περίπτωσις
ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΗ, ΠΑΡΤΣΑΛΙΔΗ κ.λπ.), διετήρησε τό χρῖσμα τῆς εὐνοίας τῶν ἡγετῶν τῆς
ΜΟΣΧΑΣ καί ἐνισχύθη πολιτικῶς καί ὀργανωτικῶς ὑπ’ αὐτῆς εἰς τά ἐναντίον καί μέχρι, ἐν
πολλοῖς, ἐξοντώσεως μέτρα τῶν ἐπικριτῶν του. (ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΗ, ΠΑΡΤΣΑΛΙΔΗ –ΒΑΦΕΙΑΔΗ
κ.λπ.).
Τό γεγονός τοῦτο ἀποδεικνύει ὅτι ὁ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ ἐξετέλει ἐντολάς τῆς Σταλινικῆς
ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε., ἄλλως ἄν εἶχε «κάνει τοῦ κεφαλιοῦ του» ἤ εἶχε παρακούσει τάς

275
ἐντολάς τοῦ Κρεμλίνου θά τόν εἶχε μεταχειρισθῇ ὅπως γνωρίζει νά μεταχειρίζεται τούς
«αἱρετικούς».
(β) Ἀπό τό γεγονός ὅτι ἡ Σοβιετική Ἕνωσις ἀπέσυρε τόν ἐν ΑΘΗΝΑΙΣ πρεσβευτήν της
μετά τήν ἀπόφασιν τῆς 2ας ὁλομελείας τῆς Κ.Σ. τοῦ Κ.Κ.Ε., περί ἐνάρξεως τοῦ
συμμοριοπολέμου.
(γ) Ἀπό τήν ὑποστήριξιν τήν ὁποίαν παρεῖχον οἱ σοβιετικοί ἀντιπρόσωποι εἰς τά
Ἡνωμένα Ἔθνη εἰς τόν συμμοριτισμόν.
(δ) Ἀπό τό γεγονός ὅτι ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. μετέφερε τήν ἕδραν της στο Βουκουρέστι,
ὅπου διατηρεῖ καί Ρ/Σ.
(ε) Αἱ βάσεις ἐφοδιασμοῦ τῶν συμμοριτῶν, περιθάλψεως τραυματιῶν, ἐκπαιδεύσεως
δολιοφθορέων κ.λπ. εὑρίσκοντο ἐντός τοῦ Παραπετάσματος.
(στ) Μετά τήν στρατιωτικήν ἧτταν τοῦ συμμοριτισμοῦ αἱ κομμουνιστικαί χῶραι
ἀνέλαβον τήν μισθοδοτροφίαν καί τήν ἐκπαίδευσιν τῶν κομμουνιστοσυμμοριτῶν εἰς τάς
εἰδικάς σχολάς κατασκοπείας, τάς ὁποίας ἐφοδιάζουν μέ ὅλα τά μέσα καί κατά καιρούς
τούς ἀποστέλλουν εἰς ΕΛΛΑΔΑ ὡς πράκτοράς των.
(ζ) Ἀπό τό γεγονός ὅτι καί σήμερον ἀκόμη (1959) κρατοῦνται Ἕλληνες αἰχμάλωτοι τῶν
συμμοριτῶν εἰς τά κομμουνιστικά κράτη.

13. ΜΙΑ ΕΠΙΣΗΜΟΣ ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΤΗΣ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗΣ ΕΝΩΣΕΩΣ ΔΙΑ
ΤΟΝ ΣΥΜΜΟΡΙΟΠΟΛΕΜΟΝ

Εἰς τήν ἐπίσημον ταύτην ὁμολογίαν περί τῆς συμβολῆς τοῦ Ε.Σ.Σ.Δ. καί τῶν λεγομένων
«Λαϊκῶν Δημοκρατιῶν» εἰς τόν συμμοριοπόλεμον προέβη ὁ Β. ΜΠΑΡΤΖΩΤΑΣ, πρώην
ὀργανωτικός γραμμεύς τοῦ Κ.Κ.Ε., τό 1952, εἰς ἕν ἄρθρον του τό ὁποῖον τότε ἐγράφη ὡς
ἀπάντησις εἰς τάς ψιθυριζομένας τότε αἰτιάσεις τῶν εἰς τό Παραπέτασμα καταφυγόντων
κομμουνιστοσυμμοριτῶν, παραπονουμένων ἐναντίον τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως, «πού δέν
ἔκανε τήν ΕΛΛΑΔΑ ὅ,τι ἔκανε στήν ΚΙΝΑ καί τήν ΚΟΡΕΑ».
Ὁ ΜΠΑΡΤΖΩΤΑΣ, εἰς τό ἀποκαλυπτικόν ἄρθρον του τονίζει ὅτι ἡ Ε.Σ.Σ.Δ. καί οἱ
κομμουνιστικές γειτονικές χῶρες τῆς ΕΛΛΑΔΟΣ ἐχρησίμευσαν ὡς ΑΜΕΣΗ ΕΦΕΔΡΕΙΑ ΤΗΣ
ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ.
Ἰδού τί γράφει ἐπ’ αὐτοῦ ὁ Β. ΜΠΑΡΤΖΩΤΑΣ:
«Ὅταν τό Κ.Κ.Ε. τό 1946, στή 2η Ὁλομέλεια τῆς Κ.Ε. (ἀκριβῶς ἕνα χρόνο μετά τή
συνθηκολόγηση τῆς ΒΑΡΚΙΖΑΣ) ἔπαιρνε τήν ἱστορική ἀπόφαση γιά τό δεύτερο ἔνοπλο
ἀγῶνα, στηρίζονταν:
(α) Στό ὅτι στή Χώρα μας ἀναπτύσσεται καί φουντώνει ἡ ἐπανασταστική κρίση.
(β) Ὅτι στά νῶτα μας ὑπῆρχαν οἱ Λ. Δημοκρατίες πού ἀντιρρόπιζαν τόν ἀρνητικό
παράγοντα τῆς ἀγγλικῆς καί κατόπιν τῆς ἀμερικανικῆς κατοχῆς στήν ΕΛΛΑΔΑ. Εἶναι σωστή
ἡ θέση αὐτή τοῦ κόμματος; Εἶναι πέρα γιά πέρα σωστή. Ἡ θέση αὐτή ὑπολογίζει τίς
ἐσωτερικές συνθῆκες τῆς ἐπανάστασης καί τίς ἐξωτερικές δυνατότητες, παίρνοντας ὑπ’
ὅψη ὅτι δέν ἔχουμε νά κάνουμε μόνο μέ τήν ἐσωτερική ἀντίδραση μά καί μέ τόν ἀγγλικό
καί κατόπιν τόν ἀμερικανικό παράγοντα.
ΓΙΑ ΜΑΣ Η ΥΠΑΡΞΗ ΤΩΝ ΛΑΪΚΟΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΩΝ ΜΕΤΟΠΙΣΘΕΝ ΗΤΑΝ ΑΜΕΣΗ
ΕΦΕΔΡΕΙΑ. Μόνον οἱ τυχοδιῶκτες καί ἐκεῖνοι πού συνειδητά ἐπιδιώκουν τήν ἧττα τῆς
ἐπανάστασης, δέν ὑπολογίζουν τούς ἐξωτερικούς παράγοντας, ὅλες τίς ἐφεδρεῖες τῆς
ἐπανάστασης.
Ὁ σ. ΜΑΟ-ΤΣΕ-ΤΟΥΓΚ στό ἔργο του «Ἡ διχτατορία τῆς Λαϊκῆς Δημοκρατίας» λέει
καθαρά ὅτι ἡ ἐπανάσταση στήν ΚΙΝΑ δέν θά μποροῦσε νά νικήσῃ χωρίς τή βοήθεια τῆς
Ε.Σ.Σ.Δ. καί τοῦ παγκοσμίου επαναστατικοῦ κινήματος. Καί βλέπουμε πόσο βοήθησαν οἱ
Κινέζοι ἐθελοντές τόν ἡρωϊκό Κορεάτικο Λαό».
(Βλέπε: Β. ΜΠΑΡΤΖΩΤΑ: «Μερικά ζητήματα τῆς ἱστορίας τοῦ Κ.Κ.Ε., «ΝΕΟΣ
ΚΟΣΜΟΣ», τεῦχος 9, Σ/βριος 1952, σελ. 17, στήλ. β καί σελ. 8, στήλ. α).

276
 14. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

- Ὁ συμμοριοπόλεμος δέν προῆλθεν ἀπό ἐσωτερικάς αἰτίας. Τόν ἐπέβαλε εἰς τήν
ΕΛΛΑΔΑ τό ρωσόδουλον Κ.Κ.Ε., κατ’ ἐντολήν τῆς ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ.
- Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. προητοίμασε καί προπαρασκεύασε τόν συμμοριοπόλεμον ὑπό τό
προσωπεῖον ὑποκριτικῶν καί παραπλανητικῶν «συμφιλιωτικῶν» καί δημοκρατικῶν
συνθημάτων!
- Αἱ εὐθῦναι τοῦ συμμοριοπολέμου δέν βαρύνουν μόνον τήν ἡγεσίαν τοῦ Διεθνοῦς
Κομμουνισμοῦ, ἀλλά καί τήν παλαιάν καί νέαν ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε.
- Τά «φιλειρηνικά» καί «φιλοδημοκρατικά» συνθήματα τῆς νέας ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε.
ἀποτελοῦν ἐπανάληψιν τῶν παρομοίων συνθημάτων, τῆς προδεκεβριανῆς περιόδου καί τῆς
προσυμμοριακῆς τοιαύτης καί ἐπιβάλλουν τήν ἔντασιν τῆς Ἐθνικῆς ἐπαγρυπνήσεως, διότι
ὄπισθεν αὐτῶν ἡ ἠγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐπιδιώκει νά καλύψῃ τάς προετοιμασίας της, διά νέαν
ἔνοπλον ἐπίθεσιν.
- Τό Κ.Κ.Ε. εἶναι κόμμα πρακτορειακόν, κόμμα τοῦ ὁποίου ἡ γραμμή καί ὅταν ἀκόμη
ἐμφανίζεται φιλειρηνική καί φιλοδημοκρατική, σκοπόν ἔχει νά ἐξυπηρετήσῃ τά
συμφέροντα τῆς ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ.

277
278
 [20] ΑΙ Ζ΄ & Η΄ ΠΕΡΙΟΔΟΙ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.:
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΗΤΤΑ ΕΩΣ ΣΗΜΕΡΟΝ (Αυγ. 1949 - 1959)
(Απόσπασμα από το ΤΕΥΧΟΣ ΙΙ «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ», του Αντ/ρχου Παν. Σκαλούμπακα
– Στρατ. Σχ. Ευελπ., 1959)

Ζ΄ ΠΕΡΙΟΔΟΣ:
Ἀπό τῆς συντριβῆς τοῦ συμμοριτισμοῦ (Αὔγ. 1949) μέχρι τῆς ἀλλαγῆς τοῦ ἀμέσου
στρατηγικοῦ σκοποῦ τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τῆς ἀντικαταστάσεως τῆς ἡγεσίας του (Μάρτιος 1956)

1. ΑΙ ΣΥΝΕΠΕΙΑΙ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΗΤΤΗΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

Τόν Αὔγουστον 1949 ὁ συμμοριτισμός ὑπέστη συντριπτικήν ἥτταν ὑπό τῶν ἐθνικῶν
δυνάμεων. Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. διά νά περισώσῃ τά ὑπολείμματα τῶν ἡττηθέντων
συμμοριακῶν τμημάτων της τά κατηύθυνε καί τά ἐφυγάδευσε πρός τάς γειτονικάς τῆς
Ἑλλάδος κομμουνιστικάς χώρας καί ἰδίως εἰς τήν Ἀλβανίαν παρά τά σύνορα τῆς ὁποίας
εἶχον δοθῇ αἱ ἀποφασιστικαί μᾶχαι (Γράμμος - Βίτσι). Αἱ κομμουνιστικαί χῶραι παρέσχον
καί εἰς τήν περίπτωσιν αὐτήν ὅλα τά μέσα εἰς τό Κ.Κ.Ε. διά νά περισώσῃ τάς δυνάμεις του
ἀπό τήν ὁλοκληρωτικήν συντριβήν.
Ἡ κομμουνιστική ἐπανάστασις, ὁ «τρίτος γῦρος» τοῦ Κ.Κ.Ε., ἀπέτυχε, μέ τήν πλήρη
μέν στρατιωτικήν ἧτταν τῶν κομμουνιστικῶν δυνάμεων, ἀλλά ὄχι καί μέ τήν
ὁλοκληρωτικήν ἐξόντωσίν των. Αἱ γειτονικαί τῆς Ἑλλάδος κομμουνιστικαί χῶραι, αἱ ὁποῖαι
ἀπετελέσαν τό στρατηγικόν στήριγμα τοῦ συμμοριτισμοῦ καί αἱ ὁποῖαι τόν ἐνίσχυσαν
ὑλικῶς, ἡθικῶς καί πολιτικῶς, ἀπό τῆς προπαρασκευῆς του μέχρι τῆς στρατιωτικῆς του
ἧττης, ἀπετέλεσαν τήν γἐφυραν τῆς σωτηρίας τῶν ἡττηθέντων ἐνόπλων δυνάμεων τοῦ
Κ.Κ.Ε. Οὕτω δέ, ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. κατώρθωσε νά ἀποφύγῃ τήν ὀλοκληρωτικήν
συντριβήν τῶν δυνάμεών της, ἠδυνήθη δηλαδή νά συμπτύξῃ τάς ἐξοντωθείσας δυνάμεις
της καί νά τάς διαφυλάξῃ, ἀλλά ἐκτός τῆς Ἑλλάδος, εἰς τάς κομμουνιστικάς χώρας. Διά τάς
ἐν Ἑλλάδι ὅμως δυνάμεις του τό Κ.Κ.Ε. δέν εἶχε τήν ἰδίαν δυνατότητα. Ἡ ἧττα καί αἱ
συνέπειαί της διά ταύτας ἦσαν τελείως διαφορετικαί. Ὁ κομματικός ὀργανισμός καί ὁ
τεχνικός μηχανισμός τοῦ Κ.Κ.Ε. εἶχον ὑποστῇ κατά τήν διάρκειαν τοῦ συμμοριοπολέμου
καίρια πλήγματα, εἶχον σχεδόν διαλυθῇ.
Πολιτικῶς καί ἠθικῶς τό Κ.Κ.Ε. εἶχεν ἀπομονωθῇ. Ἡ στρατιωτική ἧττα καθίστα ἔτι
πλέον ἀποπνικτικόν τόν κλοιόν τῆς ἡθικῆς, πολιτικῆς καί ὀργανωτικῆς ἀπομονώσεως τοῦ
Κ.Κ.Ε. ἐν Ἑλλάδι. Μεταξύ τῶν στελεχῶν, μελῶν καί ὁπαδῶν τοῦ Κ.Κ.Ε., ὅσα κατά τήν
διάρκειαν τοῦ συμμοριοπολέμου διετήρουν τήν πίστιν των πρός αὐτό, ἡ ἧττα τοῦ
συμμοριτισμοῦ, ἐπέδρασεν ἐπί τοῦ ἠθικοῦ καί τῆς πίστεώς των, ὥστε πολλά ἐξ αὐτῶν δέν
ἐδίστασαν νά προβοῦν εἰς τήν καταδίκην τοῦ Κ.Κ.Ε. καί εἰς τήν δημοσίαν καταγγελίαν τοῦ
ἀντεθνικοῦ καί προδοτικοῦ του ρόλου. Ἀλλά καί οἱ μή προβαίνοντες εἰς φανεράς
ἐκδηλώσεις, ἀποδοκιμασίας τοῦ Κ.Κ.Ε., κατείχοντο ὑπό ἀμφιβολίας τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε.
καί ὡς πρός τούς σκοπούς τοῦ συμμοριοπολέμου.
Ἡ ψυχολογία αὐτή τῶν κομμουνιστῶν ἐν Ἑλλάδι, ἡ διάθεσις κριτικῆς κατά τῆς ἡγεσίας
τοῦ Κ.Κ.Ε. καί αἱ ἐκδηλώσεις δημοσίας καταδίκης τῆς ἐντεθνικῆς δράσεώς του ἦσαν αἱ
συνέπειαι τῆς στρατιωτικῆς ἧττης τούτου.
Αὗται δέ, προστιθέμεναι εἰς τήν ἀποδιοργάνωσιν τήν ὁποίαν εἶχεν ὑποστῇ τό Κ.Κ.Ε., ἐκ
παραλλήλου μέ τήν στρατιωτικήν του συντριβήν, ἀπετέλουν τούς ἀρνητικούς παράγοντας,
τά σοβαρώτατα ἐμπόδια, διά τήν ἀνασύνταξιν τῶν ἐν Ἑλλάδι δυνάμεων τοῦ Κ.Κ.Ε..
Ἀλλά καί αἱ δυνάμεις τάς ὁποίας ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. εἶχε κατορθώσει νά διασώση, ἔξω
τῆς Ἑλλάδος, δέν εὐρίσκοντο εἰς καλλιτέραν κατάστασιν ἀπό ἀπόψεως ἠθικοῦ. Ἡ μόνη
διαφορά ἦτο ὅτι ἐπ’ αὐτοῦ τό Κ.Κ.Ε. ἠδύνατο νά ἀσκῇ ἄμεσον ἔλεγχον καί νά λαμβάνῃ
αὐστηρά μέτρα καί κατ’ αὐτῶν ἀκόμη τῶν διαθέσεων κριτικῆς ἤ καταδίκης τῆς ἡγεσίας του
ὥστε νά προλαμβάνῃ τάς ἐκδηλώσεις των.
279
 Αἱ συνέπειαι λοιπόν τῆς στρατιωτικῆς ἥττης διά τό Κ.Κ.Ε. ἦσαν, εἰς μέν τό ἐσωτερικόν
τῆς Ἑλλάδος ἡ πολιτική, ἠθική καί ὀργανωτική ἀπομόνωσίς του, ἡ ἀποδιοργάνωσις τῶν
δυνάμεών του καί ἡ ἀπώλεια τῆς πολιτικῆς του ἐπιρροῆς ἐπι μεγάλου μέρους τῶν ἄλλοτε
ὑπ’ αὐτοῦ ἐπηρεαζομένων κοινωνικῶν στρωμάτων, διά δέ τάς εἰς τάς χώρας τοῦ
Παραπετάσματος καταφυγούσας δυνάμεις του, ἡ πτῶσις τοῦ ἠθικοῦ των, ἡ ἀμφιβολία ὡς
πρός τήν σκοπιμότητα τοῦ συμμοριοπολέου ὡς καί τήν ἱκανότητα τῆς ἡγεσίας του.
Τάς συνεπείας ταύτας τῆς στρατιωτικῆς ἥττης ἡ ἠγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. διεπίστωσεν εὐθύς
ἀμέσως μετά τήν πρώτην στάθμευσιν τῶν φυγάδων δυνάμεων της εἰς Ἀλβανίαν, πρός
ἀντιμετώπισιν δέ τούτων συνεκάλεσεν εἰς Μπουρέλι τῆς Ἀλβανίας, τόν Ὀκτώβριον1949,
τήν 6ην ὁλομέλειαν τῆς Κ.Ε. τοῦ κόμματος.
Αἱ σχετικαί προσπάθειαι τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐκφράζονται κατά τόν πλέον
χαρακτηριστικόν τρόπον εἰς τάς διά τῶν ἀποφάσεων τῆς 6ης ὁλομελείας διαπιστώσεώς της.
Ἡ ἀπόφασις δίδει «συγχωροχάρτι», τρόπον τινά, εἰς τήν ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τοῦ
Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ, τόσον διά τήν ἔναρξιν τοῦ συμμοριτισμοῦ ὅσον καί διά τήν
ἀποτυχίαν του. Ἡ ἀπόφασις «διαπιστώνει» ὅτι: ὁ συμμοριοπόλεμος ἦτο «ἐσωτερική
ἀνάγκη» καί ὄχι ἀνάγκη διά τά συμφέροντα τοῦ Ρωσικοῦ κομμουνισμοῦ, ὅπως καί μεταξύ
αὐτῶν ἀκόμη τῶν κομμουνιστῶν εἶχεν ἀρχίσει νά γίνεται πίστις.
Ἡ ἧττα τοῦ συμμοριοπολέμου ὠφείλετο εἰς τήν «προδοσίαν τοῦ Τίτο», εἰς
ἐξωελληνικούς δηλαδή παράγοντες, καί οὐχί εἰς τήν ἀποφασιστικήν πάλην ὁλοκλήρου τοῦ
Ἑλληνικοῦ ἔθνους.
Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. καλῶς «διάλεξε τή στιγμή» τῆς ἐνάρξεως τοῦ συμμοριοπολέμου
καί ὀρθῶς ἀπεφάσισε τήν διαφυγήν τῶν ἠττηθεισῶν δυνάμεών της. «Αἱ λαϊκαί
δημοκρατίαι» ἐνίσχυσαν ὄσον ἡδύναντο τήν συμμοριακήν δρᾶσιν, ἀλλά ἡ «προδοσία τοῦ
Τίτο» δέν ἀπέτρεψε τήν ἀξιοποίησιν τῆς ἐνισχύσεως ταύτης.
Πρόκειται περί προσωρινῆς ὑποχωρήσεως τῶν δυνάμεων τοῦ «Δημοκρατικοῦ
στρατοῦ» μέχρις ὅτου ἀνασυντάξει τάς δυνάμεις του καί ὅτι διά τό διάστημα αὐτό τῆς
προσωρινῆς διακοπῆς τῆς «ἐνόπλου πάλης», τό Κ.Κ.Ε. ἀλλάσσει πολιτικήν γραμμήν καί
καλεῖ τάς ἐν Ἑλλάδι δυνάμεις του εἰς δρᾶσιν διά τήν ὀργάνωσιν τῶν πολιτικῶν καί
οἰκονομικῶν ἀγώνων.
«Ἡ στιγμή πού διάλεξε τό κόμμα μας - γράφουν αἱ ἀποφάσεις τῆς 6ης ὁλομελείας - γιά
τό ξεκίνημα τοῦ ἐνόπλου ἀγῶνα ἦταν κατάλληλη. Ἐσωτερικά ἡ ἀνάγκη τῆς ἔνοπλης πάλης
ἔγινε συνείδηση γιά τίς πλατειές λαϊκές μᾶζες. Ἐξωτερικά στηρίξαμε τίς πλάτες μας σέ
λαϊκοδημοκρατικά καθεστῶτα, σέ μιά περίοδο, πού δέν εἶχε ἐκδηλωθῇ ἀνοιχτά ἡ Τιτοϊκή
προδοσία καί ὁ Παγκόσμιος συσχετισμός τῶν δυνάμεων ἄλλαξε πρός ὄφελος τοῦ
στρατοπέδου τῆς δημοκρατίας καί τοῦ σοσιαλισμοῦ. Τό πέρασμα τῆς Τιτοϊκῆς
Γιουγκοσλαυϊας στό ἰμπεριαλιστικό στρατόπεδο δημιούργησε γενικώτερες δυσκολίες στή
βοήθεια πού οἱ Λαϊκές Δημοκρατίες ἐξασφάλιζαν στόν ἀγωνιζόμενον Ἐλληνικόν λαό. Ἡ
ταχτική τῆς συνέχισης ὁπωσδήποτε τοῦ ἔνοπλου ἀγῶνα πού ἐκφράζει ἔνα μικροαστικό
πνεῦμα ἀπελπισίας και ἔλλειψη προοπτικῆς, θάδινε τή δυνατότητα στόν ἀντίπαλο νά
καταφέρει συντριφτικό χτύπημα ἐναντίον τῶν ἀγωνιστῶν καί στελεχῶν τοῦ Λαϊκοῦ
ἐπαναστατικοῦ κινήματος. Σωστά ἐνεργώντας τό Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀκολούθησε τήν
ταχτική τῆς ὑποχώρησης, πρᾶγμα πού ἐμπόδισε τό μοναρχοφασισμό νά πετύχει τή
στρατηγική ἐπιδίωξή του τήν ἐκμηδένιση τῆς κύριας δυνάμεως τοῦ Δ.Σ.Ε. στό Βίτσι -
Γράμμο».
(Βλέπε εἰς συλλογήν «τό Κ.Κ.Ε. ἀπό τό 1931 ὥς τό 1952» ἀπόφασιν 6 ης ὁλομελείας τῆς
Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Ὀκτώβριος 1949, σελ. 199 καί ἑπόμ.).
Αἱ διαπιστώσεις αὗται σκοπιμότητος τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. εἶχον βεβαίως σκοπόν νά
ἀντιμετωπίσουν τάς ἀντιδράσεις τῆς κομμουνιστικῆς μάζης καί νά προστατεύσουν τό
ἀμφισβητούμενον καί κλονισθέν κῦρος τῆς ἡγεσίας του. Ἐπί πλέον ὅμως ἡ ἡγεσία τοῦ
Κ.Κ.Ε. καθώρισε καί τάς γενικάς κατευθυντηρίους γραμμάς τάς ὀποίας ἔπρεπε νά

280
ἀκολουθήσῃ ἡ κομμουνιστική δρᾶσις ἐν Ἑλλάδι εἰς τό ἄμεσον καί ἀπώτερον, μετά τήν
συντριβήν τοῦ συμμοριτισμοῦ, διάστημα.

2. ΑΙ ΑΠΩΤΕΡΟΙ ΚΑΙ ΑΙ ΑΜΕΣΟΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

α) Ὀ ἀπώτερος στρατηγικός σκοπός τοῦ Κ.Κ.Ε.

Ὅπως ἐξάγεται ἀπό τό προαναφερθέν κείμενον τῆς ἀποφάσεως τῆς 6ης ὁλομελείας τῆς
Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., ἡ ἡγεσία του ὁμολογεῖ ἀπεριφράστως ὅτι ὑπεχρεώθη νά ἐγκαταλείψῃ
προσωρινῶς τήν τακτικήν τῆς «ἐνόπλου πάλης» διά νά προφυλάξῃ τάς δυνάμεις της ἀπό
ὁλοκληρωτικήν καταστροφήν. Ἠκολούθησε δηλαδή καί εἰς τήν περίπτωσιν αὐτήν, ὅπως καί
εἰς τήν ἀμέσως μετά τήν ἥτταν τῆς Δεκεμβριανῆς ἐπαναστάσεως τοῦ 1944 τοιαύτην, τήν
μπολσεβικικήν ἀρχήν τοῦ ὑποχωρητικοῦ ἐλιγμοῦ εἰς τάς περιπτώσεις ἥττης τῆς
κομμουνιστικῆς ἐπαναστάσεως.
Ἡ ἀλλαγή αὕτη τῆς τακτικῆς τοῦ Κ.Κ.Ε. σκοπόν εἶχε νά ὑπηρετήσῃ τόν ἀπώτερον καί
τόν ἄμεσον στρατηγικόν του σκοπόν, δηλαδή τήν νέαν ἔνοπλον ἐπίθεσιν διά τήν
κατάληψιν τῆς ἐξουσίας (ἀπώτερος σκοπός) καί τήν ἐν τῶ μεταξύ πολιτικήν καί
ὀργανωτικήν ἀνασύνταξιν τῶν δυνάμεών του (ἄμεσος σκοπός).
Δηλαδή ὁ ἀπώτερος στρατηγικός σκοπός τοῦ Κ.Κ.Ε., τόν ὁποῖον ὑπηρέτει ἡ νέα
τακτική του, ἡ τακτική δηλαδή τῶν πολιτικῶν καί οἰκονομικῶν ἀγώνων, ἦτο καί πάλιν ἡ
κατάληψις τῆς ἐξουσίας δι’ ἑνός νέου γύρου. Αἱ ἀποφάσεις τῆς 6ης ὁλομελείας περί αὐτοῦ
ὁμιλοῦν σαφῶς:
«Μέ τήν προϋπόθεσιν τῆς σωστῆς κατανόησης καί τῆς ἐφαρμογῆς στή ζωή τῆς
στροφῆς στήν πολιτική τοῦ κόμματος καί τῆς πάλης ἐνάντια σέ κάθε μορφή
ὀππορτουνιστικῆς διαστρέβλωσής της, δέν ὑπάρχει ἀμφιβολία πώς πολύ σύντομα θά
ἀνασυνταχθῇ τό λαϊκοδημοκρατικό μας κίνημα γιά νά σημειώσῃ νέα ἄνοδο καί ἐξόρμηση».
(Βλέπε: Ἀπόφαση τῆς 6ης ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. «Ἡ νέα κατάσταση καί τά
καθήκοντά μας» ,Ἔκδοσις τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., σελ. 16).
Περισσότερον κατηγορηματικῶς διατυποῦται ὁ ἀπώτερος αὐτός στρατηγικός σκοπός
τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τό συνοδεῦον τάς ἀποφάσεις τῆς 6ης ὁλομελείας ἐρμηνευτικόν ἄρθρον, εἰς
τό ὁποῖον γράφονται τά ἑξῆς:
«Μέ ὅσο περισσότερο πεῖσμα οἱ κομμουνιστές καταπιαστοῦν μέ τή δουλειά αὐτή, τῆς
οἰκονομικῆς, κοινωνικῆς καί πολιτικῆς πάλης, τόσο ἡ σημερινή σύμπτυξη καί ὑποχώρησή
μας θάναι πιό σύντομη καί προσωρινή, τόσο πιό γρήγορα θά δημιουργήσουμε τίς συνθῆκες
καί θά ὠριμάσουν οἱ προϋποθέσεις γιά τήν καινούργια γενική ἀντεπίθεσή μας» (Ἐνθ.
ἀνωτέρω σελ. 39).
Ὁ ἀπώτερος λοιπόν στρατηγικός σκοπός τοῦ Κ.Κ.Ε. τόν ὁποῖον ἐπιδιώκει διά τῆς
τακτικῆς τῶν πολιτικῶν καί οἰκονομικῶν ἀγώνων, καθωρίσθη σαφῶς ὅτι εἶναι ἡ κατάληψις
τῆς ἐξουσίας δι’ ἑνός νέου γύρου. Τά ἀνωτέρω κείμενα καί ἡ προηγουμένη ὡς καί ἡ ἐν
συνεχείᾳ δρᾶσις τοῦ Κ.Κ.Ε. οὐδεμίαν ἀμφιβολίαν ἀφήνουν περί αὐτοῦ.

(β) Ὁ άμεσος στρατηγικός σκοπός τοῦ Κ.Κ.Ε.

Ἡ πραγματοποίησις τοῦ ἀπωτέρου αὐτοῦ στρατηγικοῦ σκοποῦ τοῦ Κ.Κ.Ε., ὠς εἶναι
αὐτονόητον, ἔχει ἀνάγκην ὡρισμένων ἀπαραιτήτων προϋποθέσεων καί πρωτίσεως τῆς
ἐξασφαλίσεως τῶν ἀναγκαιουσῶν στρατηγικῶν ἀμέσων καί ἐμμέσων ἐφεδρειῶν. Τό
πρόβλημα αὐτό ἀπετέλεσε τόν ἄμεσον στρατηγικόν σκοπόν τοῦ Κ.Κ.Ε.
Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., ἀπό τῆς ἑπομένης τῆς συντριβῆς τοῦ συμμοριοπολέμου, ἔθεσεν
ὡς ἄμεσον στρατηγικόν σκοπόν της τό καθῆκον τῆς ἐξασφαλίσεως τῶν ἀμέσων
στρατηγικῶν ἐφεδρειῶν καί εἵ δυνατόν καί τῶν ἐμμέσων. Δηλαδή ἔπρεπε νά
ἐπανασυνδεθῆ πολιτικῶς καί ὀργανωτικῶς μετά τῶν διαφόρων κοινωνικῶν στρωμάτων ἐπί
τῶν ὁποίων εἶχε χάσει τήν πολιτικήν του ἐπιρροήν.

281
 Ἐπι πλέον δέ, ἔπρεπε νά ἐξασφαλίσῃ ὑπέρ αὐτοῦ ὅσον τό δυνατόν περισσοτέρας
ἐμμέσους ἐφεδρείας, δηλαδή ἀντιθέσεις μεταξύ τῶν διαφόρων ἀστικῶν Ἑλληνικῶν
Κομμάτων καί τοιαύτας μεταξύ τῶν μεγάλων δυνάμεων ἐν Ἑλλάδι.

3. ΟΙ ΤΟΜΕΙΣ ΔΡΑΣΕΩΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. διά νά ἐξασφαλίσῃ τάς στρατηγικάς της ἐφεδρείας, ἀμέσους καί
ἐμμέσους, ἐδημιούργησε διάφορα μέτωπα ὡς τομεῖς τῆς κομμουνιστικῆς δραστηριότητος,
πολιτικῆς καί ὀργανωτικῆς. Οἱ τομεῖς οὗτοι τῆς κομμουνιστικῆς δράσεως δύνανται γενικῶς
νά χωρισθῶσιν εἰς τούς ἑξῆς:
α) Πολιτικός τομεύς.
β) ἰδεολογικός τομεὐς.
γ) Οἰκονομικός τομεύς.

α) Πολιτικός τομεύς
Ἡ ἐπιδίωξις τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τόν πολιτικόν τομέα ἀπέβλεπεν εἰς τό νά ἐπηρεάσῃ πολιτικῶς
τά διάφορα κοινωνικά στρώματα, ὑπό τό προσωπεῖον τῶν διαφόρων μετωπικῶν
ὀργανώσεων, τάς ὁποίας ἐπεδίωκε νά δημιουργήσῃ. Κυρία ἐπιδίωξίς του ἦτο ἡ
συγκρότησις μιᾶς εὑρείας πολιτικῆς ὀργανώσεως «Τό Πατριωτικόν ἤ Πανεθνικόν μέτωπον»
ἡ ὁποία θά ἐπέτρεπεν εἰς τοῦτο νά ἐξουδετερώσει τό μεταξύ αὐτοῦ καί τῶν διαφόρων
κοινωνικῶν στρωμάτων πολιτικόν χάσμα, διά δέ τά κόμματα τά ὁποῖα θά συνειργάζοντο
μετ’ αὐτοῦ θά ἀπετέλει τό «σχοινί τῆς πολιτικῆς αὐτῶν αὐτοκτονίας».
Ἀποκαλυπτική του ρόλου τόν ὁποῖον ἀναθέτει τό Κ.Κ.Ε. εἰς τά κόμματα καί τάς
προσωπικότητας τῶν ὁποίων ἐπιζητεῖ τήν συνεργασίαν διά τήν συγκρότησιν τοῦ
«Μετώπου» εἶναι ἡ κατά τήν 4ην ὁλομέλειαν τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. (Δεκέμβριος 1953)
διατυπωθεῖσα θεωρία περί «πολώσεως» καί περί τοῦ ἐκ νέου χαρακτηρισμοῦ τῶν
κομμάτων τοῦ «κέντρου» ὡς «μεσόβαλτου».
(Ὁ χαρακτηρισμός τῶν κομμάτων τοῦ κέντρου ὡς μεσόβαλτου εἶχε δοθῇ ἀρχικῶς ὑπό
τῆς 12ης ὁλομέλειας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. (25-27 Ἰουνίου 1945), δηλαδή εἰς τήν ἀμέσως
μετά τήν ἀποτυχίαν τῆς Δεκεμβριανῆς ἐπαναστάσεως τοῦ 1944 περίοδον, κατά τήν ὁποίαν
ἐλάμβανε χώραν κρυφίως ἡ προπαρασκευή τοῦ συμμοριοπολέμου.)
Ἡ θεωρία αὕτη τῆς πολώσεως στηρίζεται εἰς τήν προοπτικήν τῆς φθορᾶς τοῦ
κυβερνῶντος κόμματος καί τῆς μετατοπίσεως τῶν μαζῶν πού τό ὑποστηρίζουν καί πρός
ἄλλα πολιτικά ἀστικά κόμματα καί πρός τήν ἄκραν ἀριστεράν. Διά νά πραγματοποιηθῇ
ὅμως ἡ πολιτική αὐτή μετακίνησις τῆς μάζης ἀπό τήν δεξιάν, κατά τό πλεῖστον, πρός τήν
ἀριστεράν, πρέπει τά ἐνδιαμέσως ἰστάμενα πολιτικά κόματα, δηλαδή τά μεταξύ δεξιᾶς
(κυβερνῶντος κόμματος) καί Κ.Κ.Ε., ἤ νά χρεωκοπήσουν, ἤ νά χάσουν τήν πολιτικήν
αὐτῶν ἐπιρροήν, ὡστε ἡ δυσαρεστημένη μᾶζα νά στραφῆ, ἄνευ ἐνδιαμέσων ἐμποδίων ἤ
σταθμεύσεων, πρός τάς γραμμάς τοῦ Κ.Κ.Ε., διά νά ἐπέλθῃ οὕτω ἡ «πόλωσις», ὁπότε δέν
θά ὑπάρχῃ ἄλλη διάδοχος κατάστασις παρά μόνον τό Κ.Κ.Ε. Διά τόν λόγον αὐτόν τά
κόμματα τοῦ κέντρου έχαρακτηρίσθησαν «μεσόβαλτος» ὅστις πρέπει ἤ νά ἀποξηρανθῇ
πολιτικῶς διά νά διευκολυνθῇ τό πέρασμα τῶν μαζῶν κατ’ εὐθείαν πρός τό Κ.Κ.Ε., ἤ νά
χρησιμεύσουν ὡς γέφυρα διά τῆς συμπράξεώς των εἰς τό «Πατριωτικόν μέτωπον», τό
ὁποῖον προσφέρεται ἀπό τό Κ.Κ.Ε. εἰς τήν ἠγεσίαν τῶν ἀστικῶν αὐτῶν κομμάτων ὅπως
«τό σκοινί στόν κρεμασμένον».

β) Ὁ ἰδεολογικός τομεύς
Ἡ κομμουνιστική δραστηριότης εἰς τόν τομέα αὐτόν ἔχει δύο στόχους:
(ι) Τήν ὑπονόμευσιν τῆς ἐθνικῆς ἰδεολογίας τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ καί τήν συκοφάντησιν
τοῦ ἐλευθέρου κόσμου καί κυρίως τῆς Ἀμερικῆς.

282
 (ιι) Τήν προβολήν τοῦ Σλαβικοῦ πολιτισμοῦ, τοῦ Σλαβο-κομμουνισμοῦ καί τῆς
κομμουνιστικῆς ἐν γένει ἰδεολογίας εἰς τόν Ἑλληνικόν λαόν.
Εἰς τήν κομμουνιστικήν αὐτήν ἰδεολογικήν ἐπιβολήν τό Κ.Κ.Ε. ἐνισχύεται ὑπό τῶν ἐν
Ἑλλάδι διπλωματικῶν ἀντιπροσωπειῶν τῶν κομμουνιστικῶν κρατῶν διά τῆς ἀποστολῆς καί
διανομῆς ἐν Ἑλλάδι ἀφθόνου ἐντύπου προπαγανδιστικοῦ ὑλικοῦ. Ἐπίσης τήν αὐτήν
βοήθειαν παρέχουν εἰς τόν τομέα αυτόν καί αἱ διεθνεῖς μετωπικαί κομμουνιστικαί
ὀργανώσεις, ὅπως καί τά ἐν Ἑλλάδι παραρτήματα αὐτῶν.
Ἰδιαιτέρως πρέπει νά σημειωθῇ ὅτι τό Κ.Κ.Ε. ἔχει κατορθώσει νά ἀναπτύξῃ μίαν
πρωτοφανῆ νόμιμον ἐκδοτικήν δραστηριότητα διά τῆς χρησιμοποιήσεως νομίμων
βιβλιοεκδοτικῶν οἴκων καί διά τῆς δημιουργίας νέων τοιούτων.
(γ) Κοινωνικο-οικονομικός τομεύς
Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἔδωσεν ἰδιαιτέραν πρωταρχικήν σημασίαν εἰς τόν κοινωνικόν
οἰκονομικόν τομέα, διότι εἰς τήν χώραν μας, ἐξ αἰτίας τῆς σκοπίμου ἀνθελληνικῆς καί
συμμοριακῆς δράσεως τοῦ Κ.Κ.Ε., τῇ βοηθεία τῶν κομμουνιστικῶν κρατῶν, ἔχουν
συσσωρευθῇ τεράστια οἰκονομικά καί κοινωνικά προβλήματα, τῶν ὁποίων ἡ λύσις δέν
δύναται νά γίνῃ ἀπό τῆς μιᾶς ἡμέρας μέχρι τῆς ἄλλης.
Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐπεσήμανε τόν τομέα αὐτόν καί ἐκμεταλλευομένη τά ἄλυτα
οἰκονομικά καί κοινωνικά προβλήματα τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ, προσπαθεῖ νά ἐπηρεάσῃ τά
διάφορα κοινωνικά στρώματα, προπαγανδίζουσα ὅτι ὑπεύθυνοι διά τήν κακοδαιμονίαν τῆς
χώρας εἶναι ἡ Ἀμερική καί ἡ Ἑλληνική Κυβέρνησις, ἡ ὁποία ἔχει συνδέσει τήν τύχην τῆς
Ἑλλάδος μετά τοῦ ἐλευθέρου κόσμου.
Ἡ κομμουνιστική δραστηριότης εἰς τόν κοινωνικό-οἰκονομικό τομέα καθίσταται
περισσότερον ἐπικίνδυνος ἐξ αἰτίας τῆς χρησιμοποιήσεως τῆς γνωστῆς κομμουνιστικῆς
τακτικῆς τοῦ βασικοῦ κρίκου.
Σκοπός τῆς κομμουνιστικῆς δραστηριότητος εἰς τόν οἰκονομικόν τομέα εἶναι νά
χρησιμοποιήσῃ τά οἰκονομικά ζητήματα διά τήν προβολήν καί προπαγάνδισιν τῶν
πολιτικῶν θέσεων τοῦ Κ.Κ.Ε. καί νά πείσῃ τά ὑπό κατάκτησιν κοινωνικά στρώματα νά
ἐνταχθοῦν εἰς τάς διαφόρους μετωπικάς ὀργανώσεις, ὑπό τό προσωπεῖον τῶν ὁποίων
καλύπτῃ τάς ὀργανώσεις του καί τήν δρᾶσιν του, ἀλλά καί νά διεισδύσῃ καί διαβρώσῃ τάς
ὑπαρχούσας ὀργανώσεις, ἐπαγγελματικάς, πολιτικάς κ.λπ.

4. Ἡ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΙΣ ΤΗΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΣ

Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. διά νά πραγματοποιήσῃ τόν ἄμεσον στρατηγικόν της σκοπόν, τόν
ὁποῖον ἔταξεν ἀμέσως μετά τήν ἥτταν τοῦ συμμοριοπολέμου, ἔπρεπε νά διαθέτῃ
ὀργάνωσιν ἐν Ἑλλάδι. Τοιαύτη ὅμως ὀργάνωσις δέν ὑπῆρχε καθ’ ὅσον τό Κ.Κ.Ε. εἶχε
τελείως ἀπογυμνωθῇ στελεχῶν καί μελῶν. Τό πρῶτον συνεπῶς πρόβλημα τό ὁποῖον
ἀντιμετώπισεν ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀμέσως μετά τόν συμμοριοπόλεμον ἦτο τό πρόβλημα
συγκροτήσεως ὀργανώσεως ἐν Ἑλλάδι.
Μέ τό πρόβλημα αὐτό ἠσχολήθη ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., εἰς τήν 7ην ὁλομέλειαν τῆς Κ.Ε.
του (Μάϊος 1950), ἥτις ἀντιμετώπισεν τό θέμα τῆς ἀναδιοργανώσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐν Ἑλλάδι
καί τῆς ἀνασυντάξεως τῶν δυνάμεών του, ἀπό τήν λύσιν τοῦ ὁποίου ἐξηρτᾶτο ἡ ἐπιτυχία
τῆς κοιμμουνιστικῆς δραστηριότητος εἰς τόν πολιτικόν, ἰδεολογικόν καί κοινωνικόν τομέα.
Ἡ 7η ὁλομέλεια καθώρισεν ὅτι ἡ ἀναδιοργάνωσις τοῦ Κ.Κ.Ε. ἔπρεπε νά γίνῃ βάσει τῶν
ὀργανωτικῶν ἀρχῶν τοῦ μπολσεβικισμοῦ καί τῶν μεθόδων «ὀργανωτικῆς δουλειᾶς τοῦ
μπολσεβικισμοῦ».
Αἱ ἀρχαί αὗται, ὡς γνωστόν, ἐπιβάλλουν τήν δημιουργίαν παρανόμων καί νομίμων
κομμουνιστικῶν ὀργανώσεων, τήν ὑποταγήν τῶν δευτέρων εἰς τάς πρώτας καί τόν
συνδυασμόν τῆς νομίμου καί παρανόμου δράσεως. Διά τήν τελευταίαν ταύτην περίπτωσιν
εἶναι πρωταρχικῆς σημασίας ὁ ρόλος τῆς κομματικῆς φράξιας ἐντός τῶν κόλπων τῶν
διαφόρων νομίμων ὀργανώσεων εἰς τάς ὁποίας ἔχει εἰσχωρήσει τό Κ.Κ.Ε..

283
 Διά τήν ἀναδιοργάνωσιν τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τήν ἀνασύνταξιν τῶν δυνάμεών του εἶχεν
ἀπόλυτον καί κατεπείγουσαν ἀνάγκην στελεχῶν, τά ὁποῖα ὅμως τότε τό Κ.Κ.Ε. δεν
διέθετεν ἐν Ἑλλάδι. Ὅπως εἶναι γνωστόν ἡ «σωστή» ἐφαρμογή καί ἡ ἐπιτυχία τῆς
πολιτικῆς καί ὀργανωτικῆς γραμμῆς ἑνός Κ.Κ. ἐξαρτᾶται ἀπό τήν ὕπαρξιν καί τήν ἱκανότητα
τῶν στελεχῶν. Τά ἑν Ἑλλάδι ὅμως τότε στελέχη τοῦ Κ.Κ.Ε. εὑρίσκοντο εἰς τάς φυλακάς ἤ
τούς τόπους ἐξορίας.
Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., διά νά ἀντιμετωπίσῃ τό φλέγον αὐτό πρόβλημα τῶν στελεχῶν
της, ἐδημιούργησε τόν Μάϊον 1950 σχολάς στελεχῶν εἰς τάς χώρας τοῦ σιδηροῦ
παραπετάσματος εἰς τάς ὁποίας καταρτίζει «ὁλόπλευρα, ἰδεολογικά, πολιτικά, ὀργανωτικά,
στρατιωτικά, τεχνικά» στελέχη τά ὁποῖα ἀποστέλλει παρανόμως ἐν Ἑλλάδι διά τάς ἀνάγκας
τῆς ἀναδιοργανώσεως καί ἀνασυγκροτήσεως τῶν κομμουνιστικῶν παρανόμων
ὀργανώσεων καί διά νά καθοδηγήσουν καί νά διευρύνουν τάς δυνατότητας νομίμου
δράσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐν Ἑλλάδι.
Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., ἀπό τοῦ 1950 μέχρι σήμερον, ὠργάνωσε πολλάς ἀποστολάς εἰς
Ἑλλάδα στελεχῶν του, ἐκπαιδευθέντων εἰς τάς εἰδικάς σχολάς τοῦ παραπετάσματος,
διέθεσε καί διαθέτει πολλά χρήματα καί ἄλλα μέσα τά ὁποῖα τῆς χορηγοῦν τά Κ.Κ. τῶν
χωρῶν τοῦ Ἀνατολικοῦ Μπλόκ.
Τά στελέχη ταῦτα τοῦ Κ.Κ.Ε., τά περισσότερα τῶν ὁποίων συνελήφθησαν ὑπό τῶν
ἀρχῶν καί τῶν εἰδικῶν ὑπηρεσιῶν ἀσφαλείας τοῦ κράτους, ἔθεσαν τάς βάσεις τῆς
ἀναδιοργανώσεως τοῦ παρανόμου μηχανισμοῦ τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐν Ἑλλάδι, ὅστις καθοδηγεῖ,
κατευθύνει καί προσπαθεῖ νά διευρύνῃ τάς δυνατοτήτας νομίμου δράσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. ὑπό
τό κάλυμμα διαφόρων μετωπικῶν ὀργανώσεων καί ἄλλων νομίμων προσωπείων τοῦ
παρανόμου Κ.Κ.Ε.

5. Ἡ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΝΟΜΙΜΟΥ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΟΥ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

Ὅπως προελέχθη, ἡ ἠγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., ἀπό τῆς 7ης ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. του (Μάϊος
1950), ἔθεσεν ως πρῶτον καθῆκον τήν ἀνασύνταξιν τῶν δυνάμεων καί τήν
ἀναδιοργάνωσιν τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐν Ἑλλάδι, βάσει τῶν ὀργανωτικῶν ἀρχῶν τοῦ μπολσεβικισμοῦ
αἱ ὁποῖαι ἐπιβάλλουν τόν συνδυασμόν της νομίμου καί παρανόμου δράσεως. Διά τήν
παράνομον δρᾶσιν τοῦ Κ.Κ.Ε. προορίζει τάς παρανόμους κομμουνιστικάς ὀργανώσεις, μέ
τήν συγκρότησιν τῶν ὁποίων ἀπησχολήθη ὡς προελέχθη ἡ ἡγεσία του.
Διά τάς ἀνάγκας τῆς νομίμου δράσεως ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἔπρεπε νά συγκροτήσῃ
διαφόρους νομίμους μετωπικάς ὀργανώσεις, ὥστε ὑπό τό προσωπεῖον αὐτῶν νά
καλύπτεται τό κομμουνιστικόν πρόσωπον καί νά καθίσταται δυνατόν νά ἐξαπατήσῃ καί
παρασύρῃ διάφορα στρώματα τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ.
Διά τόν σκοπόν αὐτόν ἡ ἠγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. διά τοῦ ἑν Ἑλλάδι παρανόμου μηχανισμοῦ
της καί ἐν Ἀθήναις κλιμακίου τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. κατέβαλε πολλάς καί ἐπιμόνους
προσπαθείας, ἀμέσως μετά τήν συντριβήν τοῦ συμμοριοπολέμου.
Ἡ δημιουργία νομίμων ὀργανώσεων, καθοδηγουμένων καί ἐλεγχομένων ὑπό τῶν
παρανόμων καί ὁ συνδυασμός τῆς νομίμου καί παρανόμου δράσεως, εἶναι ἀπό τάς
θεμελιώδεις ὀργανωτικάς ἀρχάς τοῦ μπολσεβικισμοῦ. Αὗται δίδουν τήν δυνατότητα εἰς τό
Κ.Κ.Ε. νά ἐξέλθῃ τῆς ἀπομονώσεως, νά ἐπεκταθῇ εἰς εὑρύτερα κοινωνικά στρώματα, νά
ἐξαπατήσῃ καί νά παρασύρῃ ταῦτα, καί ἰδιαιτέρως νά ἐξασφαλίσῃ ἐντός αὐτῶν
ὀργανωτικήν στέγην εἰς τάς κομματικάς δυνάμεις του καί ὑπό τό προσωπεῖον τῆς
νομιμότητος νά καλύπτῃ τήν κομμουνιστικήν ἐπαναστατικήν δρᾶσιν.
Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπό τό 1950 ἐπέμεινεν εἰς τήν συγκρότησιν μιᾶς εὑρείας νομίμου
πολιτικῆς ὀργανώσεως, ἐντός τῆς ὁποίας νά στεγάσῃ ὀργανικῶς τάς δυνάμεις της καί νά
τάς ἐπεκτείνῃ. Ἡ προσπάθεια αὕτη τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀφοῦ διῆλθε διάφορα στάδια, διά τῆς
δημιουργίας ἀρχικῶς τῆς Δημοκρατικῆς Παράταξης (κοινοβουλευτικαί ἐκλογαί 1950) καί
μετέπειτα τοῦ «Δημοκρατικοῦ Συναγερμοῦ» (Δημοτικαί ἐκλογαί 1951) τελικῶς

284
ἀπεκρυσταλλώθη μέ τήν δημιουργίαν τῆς «Ἑνιαίας Δημοκρατικῆς Ἀριστεράς» τῆς γνωστῆς
ὡς Ε.Δ.Α. (Κοινοβουλευτικαί ἐκλογαί τοῦ 1951 μέχρι καί σήμερον).
Τήν νόμιμον ταῦτην πολιτικήν ὀργάνωσιν τήν ὁποίαν συνεκρότησε τό Κ.Κ.Ε., σύν τῷ
χρόνῳ, τήν ὑπήγαγεν ὑπό τόν ἀπόλυτον ἔλεγχόν του, ὥστε αὕτη σήμερον, καί ἰδιαιτέρως
μετά τό Α΄ Πανελλήνιον Συνέδριον τῆς Ε.Δ.Α. (28/11 - 2/12/1959) νά εἶναι αὕτη πλήρως
κομμουνιστοποιημένη καί νά ἀποτελῇ ὑποκατάστατον τοῦ ἐν παρανομίᾳ Κ.Κ.Ε.
(Βλέπε λίαν ἐνδιαφέρον μελέτημα τοῦ Βουλευτοῦ Τριανταφύλλου Μιχαηλίδη. «Τί εἶναι
καί τί θέλει ἡ Ε.Δ.Α.» περί τοῦ χαρακτῆρος καί τοῦ ρόλου τῆς Ε.Δ.Α.).
Τήν Ε.Δ.Α., ἀπό τῆς συγκροτήσεώς της καί ἐν συνεχείᾳ μέχρι τῆς πλήρους
κομμουνιστικοποιήσεώς της, τό Κ.Κ.Ε. τήν προώριζε καί τήν προορίζει ὡς τήν βάσιν καί τόν
πυρῆνα τῆς συγκροτήσεως εὑρέος πολιτικοῦ μετώπου «πατριωτικοῦ ἤ ἐθνικοῦ» μετά τῶν
ἀστικῶν Ἑλληνικῶν κομμάτων τοῦ λεγομένου Δημοκρατικοῦ Κέντρου. Ἡ προσπάθεια ὅμως
αϋτη τοῦ Κ.Κ.Ε. ἥτις ἀπετέλει κατά τήν περίοδον αὐτήν τήν νόμιμον καί κυρίαν ἐπιδίωξίν
του, εἰς τόν πολιτικόν τομέα, ἀπέτυχεν ἐξ αἰτίας κυρίως τῆς ἀκάμπτου τακτικῆς τῆς τότε
ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε., νά συγκεντρώνῃ δηλονότι τά κύρια πυρά τῆς πολεμικῆς της κατά τῶν
κομμάτων τοῦ δημοκρατικοῦ κέντρου κατ’ ἐφαρμογήν τῆς σταλινικῆς σκληρᾶς γραμμῆς,
τήν ὁποίαν ἠκολούθει τότε ὁ κομμουνισμός διεθνῶς.
Ἀλλά παρά τήν ἀποτυχίαν τῆς εὑρυτέρας ταύτης ἐπιδιώξεως τοῦ Κ.Κ.Ε. διά τήν
δημιουργίαν «Πανεθνικοῦ ἤ Πατριωτικοῦ» μετώπου, ἡ δημιουργία τῆς Ε.Δ.Α. καί ἡ
ὑπαγωγή της ὑπό τόν πλήρη ὀργανωτικόν καί ἰδεολογικόν ἔλεγχον τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀποτελεῖ
μίαν ἀξιοσημείωτον καί ἀναμφισβήτητον ἐπιτυχίαν τῆς ἡγεσίας τούτου, ταὐτοχρόνως ὅμως
ἔνα σοβαρώτατον κίνδυνον διά τό Ἑλληνικόν ἔθνος.

6. ΣΥΝΤΟΜΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ Ζ’ ΠΕΡΙΟΔΟΥ

(Αυγ. 1949 – Μαρ. 1956)

α) Τό Κ.Κ.Ε., μετά τήν συντριβήν τῆς συμμοριακῆς δράσεώς του τόν Αὔγουστον 1949,
φυγαδεύει τάς διασωθεῖσας ἐνόπλους δυνάμεις του εἰς τάς κομμουνιστικάς χώρας. Ἐκεῖ τάς
ἐκπαιδεύει καί τάς προετοιμάζει, τόσον διά τήν ἄμεσον χρησιμοποίησίν τῶν ἐν Ἑλλάδι,
πρός ἀνασύνταξιν καί ἀναδιοργάνωσιν τῶν κομματικῶν του δυνάμεων καί τοῦ
κατασκοπευτικοῦ μηχανισμοῦ του, είς βάρος τῆς ἐθνικῆς ἀσφαλείας, ὅσον καί διά τήν
χρησιμοποίησίν των ἐν καιρῷ διά τήν νέαν ἔνοπλον ἐπίθεσίν του δηλαδή τόν «τέταρτον
γῦρον».
β) Συνεπείᾳ τῆς στρατιωτικῆς του ἤττης, τό Κ.Κ.Ε., ἐγκαταλείπει τήν τακτικήν τῆς
«ἐνόπλου πάλης» καί ἀκολουθεῖ τήν τακτικήν τῶν πολιτικῶν καί οἰκονομικῶν ἀγώνων,
ἀπαραιτήτων πρός ἀνασύνταξιν καί ἀναδιοργάνωσιν τῶν δυνάμεών του, διά τήν νέαν
ἔνοπλον ἐπίθεσιν.
γ) Ἀπώτερος στρατηγικός σκοπός τοῦ Κ.Κ.Ε. εἶναι ἡ νέα ἔνοπλος ἐπίθεσις, δηλαδή ὁ
τέταρτος γῦρος. «Ἄμεσος στρατηγικός του σκοπός, ἡ ἀνασύνταξις καί ἀναδιοργάνωσις τῶν
δυνάμεών του».
δ) Διά τήν πραγματοποίησιν τοῦ ἀμέσου στρατηγικοῦ του σκοποῦ, ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε.
καθορίζει ὡς τό πρῶτον καί κύριον καθῆκον της, τήν συγκρότησιν ὀργανώσεως ἐν Ἑλλάδι,
βάσει τῶν ἀρχῶν τοῦ μπολσεβικικοῦ κομμουνισμοῦ. Δηλαδή συγκρότησιν νομίμου καί
παρανόμου ὀργανώσεως, ὑποταγήν τῆς πρώτης εἰς τήν δευτέραν, συνδυασμός τῆς
νομίμου καί παρανόμου δράσεως.
ε) Διά τήν ἀναδιοργάνωσιν καί ἀνασύνταξιν τῶν δυνάμεών του ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε.
ἀποστέλλει εἰς Ἑλλάδα τῇ βοηθεία τῶν κομμουνιστικῶν χωρῶν, ἐκπαιδευθέντα εἰς τό
παραπέτασμα στελέχη της.
στ) Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., ὡς κύριον πολιτικόν καθῆκον καθορίζει, ἀφ’ ἑνός μέν τήν
συγκρότησιν εὐρέως «Πανεθνικοῦ ἤ Πατριωτικοῦ» μετώπου καί ἀφ’ ἑτέρου τήν
δημιουργίαν νομίμου πολιτικοῦ κόμματος, ὑποκαταστάτου τοῦ ἐν παρανομίᾳ Κ.Κ.Ε..

285
 Ἡ πρώτη ἐπιδίωξίς της ἀποτυγχάνει, ἐξ αἰτίας κυρίως τῆς ἀκάμπτου τακτικῆς τῆς
ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. ἔναντι τῶν ἡγεσιῶν τῶν κομμάτων τοῦ Κέντρου, κατ’ ἐφαρμογήν τῆς
Σταλινικῆς σκληρᾶς τακτικῆς τοῦ Διεθνοῦς κομμουνισμοῦ. Ἡ δευτέρα ὅμως ἐπιδίωξίς της
ἐπιτυγχάνει καί συγκροτεῖ τήν Ἑνιαίαν Δημοκρατικήν Ἀριστεράν (Ἰούλιος 1951) τήν ὁποίαν
σύν τῷ χρόνῳ θέτει ὑπό τόν ἀπόλυτον ὀργανωτικόν καί ἰδεολογικόν της ἔλεγχον.
ζ) Τό Κ.Κ.Ε., στεγάζεται ὀργανωτικῶς καί πολιτικῶς ἐντός τῶν ὀργανώσεων τῆς Ε.Δ.Α.,
ἤτις εἶναι τό νόμιμον ὑποκατάστατο τοῦ παρανόμου Κ.Κ.Ε.
η) Τό Κ.Κ.Ε. διά τῆς Ε.Δ.Α. καλύπτει τήν παράνομον ἐπαναστατικήν του
δραστηριότητα καί τήν προπαρασκευήν τῆς νέας δυναμικῆς του ἐπιθέσεως, ἥτις ἀποτελεῖ
τήν μόνιμον ἐπιδίωξίν του, τήν προώθησιν τῆς ὁποίας ὑπηρετεῖ ἡ ὑπό τό προσωπεῖον τῆς
νομιμότητος δραστηριότης τῆς κομμουνιστικοποιημένης Ε.Δ.Α..

Η΄ ΠΕΡΙΟΔΟΣ:
Ἀπό τῆς 6ης ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. (Μάρτιος 1956) καί ἐφ’ ἑξῆς (1959)

1. Ἡ ΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥ ΑΜΕΣΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΚΟΠΟΥ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΚΑΙ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ
ΤΟΥ, ΩΣ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ

Ὁ Διεθνῆς Κομμουνισμός, ἐκπροσωπούμενος ὑπό τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε., διετύπωσε, ὡς

γνωστόν, διά τῶν ἀποφάσεων τοῦ 20ου Συνεδρίου τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε. (14-25 Φεβρουαρίου 1956)
τήν λεγομένην «νέαν» γραμμήν, διά τῆς ὁποίας ἐλπίζει νά ἐξυπηρετήσῃ καλύτερον τάς
ἐπιδιώξεις του διά τήν Παγκόσμιον κυριαρχίαν, τόσον ἀπ’ εὐθείας ὅσον καί διά μέσου τῶν
κατά χώρας πρακτορείων του, τῶν Κ.Κ.
Ἡ νέα γραμμή, τῆς μετασταλινικῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε., καθώρισεν ὡρισμένας ἀρχάς,
δόγματα, τά ὁποῖα ὀφείλουν πάντα τά ἀνά τόν κόσμον Κ.Κ. νά θέσουν ὡς βάσιν τῆς
πολιτικῆς καί ὀργανωτικῆς των δραστηριότητος διά νά διευκολύνουν τήν Ε.Σ.Σ.Δ. νά
πραγματοποιήσῃ τούς ἰμπεριαλιστικούς της σκοπούς.
Τά δόγματα τῆς Κρουστσεφικῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε. εἶναι τά ἑξῆς:
(α) Εις τον τομέα της εξωτερικής πολιτικής:
(ι) Τό δόγμα τῆς «εἰρηνικῆς» συνυπάρξεως.
(ιι) Τό δόγμα τῆς δυνατότητος τῆς ἀποτροπῆς τῶν πολέμων εἰς τήν σύγχρονον
ἐποχήν.
(ιιι) Τό δόγμα τοῦ «ειρηνικοῦ κοινοβουλευτικοῦ περάσματος» ἀπό τοῦ καπιταλισμοῦ
εἰς τόν σοσιαλισμόν.
(β) Εἰς τόν τομέα τῆς ἐσωκομματικῆς ζωῆς:
(ι) Της συλλογικῆς ἡγεσίας.
(ιι) Τῆς ἐσωκομματικῆς δημοκρατίας (δημοκρατικός συγκεντρωτισμός, κριτική καί
αὐτοκριτική κ.λπ.).
Ἐπί πλέον, τό 20ον Συνέδριον κατεδίκασε τήν προσωπολατρείαν πρός τόν Στάλιν ἐπί
τοῦ ὁποίου ἐπέρριψε τάς εὐθύνας τῶν ἀποτυχιῶν καί τῶν «λαθῶν» τά ὁποῖα
διεπράχθησαν εἰς τόν ἐξωτερικόν τομέα τῆς πολιτικῆς τῆς Ε.Σ.Σ.Δ. καί εἰς τήν κομματικόν
μηχανισμόν.
Τά δόγματα ταῦτα, ὡς ἦτο ἑπόμενον, ἔπρεπε νά ἀποτελέσουν τήν βάσιν τῆς πολιτικῆς
καί ὀργανωτικῆς γραμμῆς πάντων τῶν ἀνά τόν κόσμον πρακτορείων τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε., δηλαδή
πάντα τά Κ.Κ. ὤφειλον ἀσυζητητί νά υἰοθετήσουν τήν νέαν γραμμήν τῆς ἐπιβληθείσης
Κρουστσεφικῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε..
Πάντα τά ἀνά τόν κόσμον Κ.Κ. ἐπειθάρχησαν εἰς τάς ἐντολάς τῆς Κρουστσεφικῆς
ἡγεσίας, ὅσοι ὅμως ἡγέται ἔδειξαν δισταγμούς ἤ ἔθεσαν ὑπό ἀμφισβήτησιν τήν ὀρθότητα
τῆς δοθείσης ἐντολῆς, ἐξεδιώχθησαν ἀμέσως ἀπό τά κόμματα ἤ ὑπεβιβάσθησαν καί
ἀπεμακρύνθησαν ἀπό τάς ἡγετικάς θέσεις τάς ὁποίας κατεῖχον, χωρίς κἄν νά συζητηθῶσιν
αἱ ἀντιρρήσεις των.

286
 Ἡ Κρουστσεφική γραμμή ἀμέσως ἐχαρακτηρίσθη ὑπό πάντων τῶν Κ.Κ.. «ὡς μεγάλη
προσφορά καί μεγάλη βοήθεια γιά τήν δρᾶσιν τοῦ κόμματος» μέ τήν ἰδίαν εὐκολίαν ὅπως
πρίν ἐχαρακτηρίζετο ὁ Σταλινισμός, ὀ δέ Στάλιν ὡς ὁ «ἀλάθητος καί σαφής ὁδηγός τοῦ
κόμματος».
Τοῦ κανόνος αὐτοῦ δέν ἦτο δυνατόν νά ἐξαιρεθῇ τό Κ.Κ.Ε. Ἀλλά διά τό Κ.Κ.Ε. ὑπῆρχεν
ἕνα σοβαρόν ἐμπόδιον διά τήν προβολήν «τῶν φιλειρηνικῶν» δογμάτων τῆς νέας
γραμμῆς. Τό ἐμπόδιον τοῦτο ἦτο τό πρόσφατον ἐπαναστατικόν παρελθόν του καί κυρίως ὁ
συμμοριοπόλεμος.
Κάποιος συνεπῶς θά ἔπρεπε νά ἀναλάβῃ τάς εὐθύνας τῆς κομμουνιστικῆς Ρωσίας καί
τῶν δορυφόρων της διά τήν ἀνθελληνικήν πολιτικήν των τήν ὁποίαν ἠκολούθει τό Κ.Κ.Ε.
κατ’ ἐντολήν τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε. μεταπολεμικῶς. Ὡς τοιοῦτος ἀνευρέθη ὁ Ν. Ζαχαριάδης ὁ ἐπί
25ετίαν διωρισμένος ἀρχηγός τοῦ Κ.Κ.Ε. καί πιστός πράκτωρ τῆς Σοβιετικῆς Ρωσίας ἐν
Ἑλλάδι. Ἐπ’ αὐτοῦ ἐπερρίφθη ὅλον τό βάρος τῶν εὐθυνῶν καί τῶν «λαθῶν», κατά τό
πρότυπον τοῦ Στάλιν.
Διά νά καταστῇ συνεπῶς δυνατή ἡ προβολή τῆς νέας Κρουστσφεκῆς καί φιλειρηνικῆς»
γραμμῆς τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε. ἐν Ἑλλάδι, ἦτο ἐπιτακτικόν καθῆκον διά τήν ἠγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε. νά
ἀντικαταστήσῃ τόν Ζαχαριάδην καί νά δημιουργήσῃ τόν νέον καθοδηγητικόν ὄργανον
«συλλογικῆς ἡγεσίας».
Οὕτω, τό Κ.Κ.Ε. θά «ἀπηλάσσετο τοῦ κακοῦ» του παρελθόντος καί θά ἠδύνατο
εὐκολώτερον νά μεταφέρῃ τήν νέαν γραμμήν, ἵνα διά ταύτης προωθήσῃ τάς πολιτικάς
θέσεις τῆς Σοβιετικῆς Ρωσίας εἰς τήν Ἑλλάδα, τήν Βαλκανικήν καί τήν ἐγγύς Ἀνατολήν.
Τό ὀργανωτικόν αὐτό μέτρον, πρίν ἀκόμη περάσει μήνας ἀπό τό 20ον Συνέδριον τοῦ
Κ.Κ.Σ.Ε. (14-25 Φεβρουαρίου 1956), τό ἐπραγματοποίησεν ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε. διά τῆς
συγκλήσεως τῆς 6ης ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. (Μάρτιος 1956).
Ἡ ὁλομέλεια αὕτη συνεκλήθη τῇ ἐντολῇ τῆς Κρουστσεφικῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε. τῇ
συμμετοχῇ καί συμπαραστάσει τῶν Κ.Κ. τῆς Ρωσίας, τῆς Ρουμανίας, τῆς Βουλγαρίας, τῆς
Πολωνίας, της Οὐγγαρίας καί τῆς Τσεχοσλοβακίας. Τό ἁρμόδιον ὄργανον τοῦ Κ.Κ.Ε., διά
τήν σύγκλησιν τῆς ὁλομελείας καί τήν προεργασίαν, δηλαδή ἡ γραμματεία τῆς Κ.Ε. τοῦ
Κ.Κ.Ε. ἠγνοήθη. Τήν εἰσήγησιν εἰς τήν ὁλομέλειαν τήν ἔκανεν ὁ Γραμματεύς τοῦ Κ.Κ.
Ρουμανίας Γκ. Γκεοργκίου Ντέζ, καί οὐχί μέλος τῆς γραμματείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. καί
ἐρήμην τοῦ Ζαχαριάδη. Ἡ ἐπέμβασις δηλαδή τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε. ἦτο καί τυπικῶς ἀπροκάλυπτος.
Εἰς τήν ὁλομέλειαν ταύτην ἡ ἀπόφασις τῆς ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ διά
τήν ἐκκαθάρισιν τοῦ Ζαχαριάδη ἐνεφανίσθη ὡς δῆθεν ἐπιβεβλημένη καί ὑπαγορευμένη ὑπό
τῆς κομματικῆς καταστάσεως τήν ὁποίαν εἶχε δημιουργήσει ἡ «ἐσφαλμένη» πολιτική τοῦ
Ν. Ζαχαριάδη, δικαιολογία σκοπιμότητος διά νά ἀποφευχθοῦν αἱ δυσμενεῖς συνέπειαι διά
τό Κ.Κ.Ε. ἐκ τῆς ἐκκαθαρίσεως τοῦ Ζαχαριάδη καί νά γίνῃ αὕτη δεκτή ὑπό ὅσον τό
δυνατόν περισσοτέρων στελεχῶν καί μελῶν τοῦ Κ.Κ.Ε., μεταξύ τῶν ὁποίων ὁ Ζαχαριάδης
ἐπιστεύετο ὡς ὁ ἐνδεδειγμένος ἡγέτηςτοῦ Κ.Κ.Ε..
Μετά τοῦ Ζαχαριάδη ἀπεμακρύνθησαν τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. καί οἱ στενοί συνεργάται
αὐτοῦ, τά μέλη τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. του, οἱ Β. Μπαρτζῶτας, Γ. Γούσιας καί Δημ. Βλαντᾶς,
θεωρηθέντες συνυπεύθυνοι τῶν «λαθῶν»τοῦ Ζαχαριάδη. Ἐπί πλέον, ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε.
ἀπεκατάστησεν, διά τῆς 6ης ὁλομελείας ἕνα μεγάλον ἀριθμόν στελεχῶν τοῦ Κ.Κ.Ε., τά
ὁποῖα εἶχον διαγραφῇ προηγουμένως διότι εἶχον τῇ ὑποδείξει της ἥ μόνα των στραφῆ κατά
τοῦ Ζαχαριάδη.
Ταυτοχρόνως μέ τήν καταδίκην τοῦ Ζαχαριάδη, ἡ 6η ὁλομέλεια τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.
ἀνεκοίνωσεν ὅτι ἀλλάσσει τόν ἄμεσον στρατηγικόν σκοπόν τόν ὁποῖον εἶχε μέχρι τότε ἥτοι
ἀντί τῆς «σοσιαλιστικῆς ἐπανάστασης» τό Κ.Κ.Ε, ἀγωνίζεται τώρα διά τήν «ἐθνικήν -
δημοκρατικήν ἀντιϊμπεριαλιστικήν ἀλλαγήν».

287
 2. Η ΝΕΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΒΑΣΕΙ ΤΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ
ΤΟΥ 20ού ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΤΟΥ Κ.Κ.Σ.Ε.

Ἡ διατύπωσις τῆς νέας γραμμῆς τοῦ Κ.Κ.Ε., βάσει τῶν δογμάτων τοῦ 20ού Συνεδρίου
τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε., ἔπρεπε νά εἶναι τοιαύτη ὥστε νά συγκεντρώσῃ, εἴ δυνατόν, εἰς ἕνα
πανεθνικόν μέτωπον ὅλα τά στρώματα τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ καί νά τά κινητοποιήσῃ διά νά
ζητοῦν εἰς μέν τόν ἐξωτερικόν τομέα τήν ἀπόσπασιν τῆς Ἑλλάδος ἐκ τοῦ δυτικοῦ κόσμου
καί τήν πρόσδεσίν της πρός τήν Ε.Σ.Σ.Δ. καί τούς δορυφόρους της, εἰς δέ τόν ἐσωτερικό
τομέα, τόν «ἐκδημοκρατισμόν» τῆς χώρας, διά τῆς χορηγήσεως γενικῆς ἀμνηστείας, τῆς
καταργήσεως τῶν ἀντικομμουνιστικῶν νόμων, τοῦ ἄνευ ορων ἐπαναπατρισμοῦ, καί τῆς
νομιμοποιήσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἀλλά διά νά ἐπιτευχθῇ ἡ συγκέντρωσις αὔτη τῶν ἐθνικῶν
δυνάμεων μέ ἀντιδυτικήν, ἀντιαμερικανικήν καί φιλοσοβιετικήν κατεύθυνσιν, ἐκτός τοῦ
καταλλήλου πολιτικοῦ προγράμματος τοῦ Κ.Κ.Ε. τό ὁποῖον ἔπρεπε να διατυπώσει ἡ ἡγεσία
του, το Κ.Κ.Ε. ἔπρεπε νά ἐξασφαλίσῃ καί μίαν ἄλλην βασική προϋπόθεσιν, τήν ὕπαρξιν
δηλαδή ἰσχυροῦ κομμουνιστικοῦ κόμματος ἐν Ἑλλάδι, τό ὁποῖον διά τῶν παρανόμων καί
νομίμων ὀργανώσεών του θά καθίστατο ἡ ψυχή καί ὁ ἐγκέφαλος (ὁ ἡγέτης) τοῦ
πατριωτικοῦ μετώπου.

3. Ἡ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΙΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

Ἡ διατύπωσις τοῦ νέου προγράμματος τοῦ Κ.Κ.Ε., ἡ νέα δηλαδή στρατηγική γραμμή
καί ἡ νέα τακτική γραμμή τούτου, αἱ ὁποῖαι συνθέτουν τήν νέαν πολιτικήν του γραμμήν,
περιέχονται εἰς τήν «προγραμματικήν διακήρυξιν» ἡ ὁποία ἐνεκρίθη εἰς τήν 7 ην ὁλομέλειάν
του (Φεβρουάριος 1957).
Αἱ ἐν συνεχείᾳ ὁλομέλειαι τοῦ Κ.Κ.Ε.: 8η, 9η, 10η καί 11η, μή οὗσαι οὐσιαστικαί,
διευκρινίζουν τά τῆς γραμμῆς τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ὑπηρετοῦν τήν Σοβιετικήν προπαγάνδαν και
τάς ἑκάστοτε ἐπιδιώξεις τῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς τῆς Σ.Ε. ὡς καί τά ἑκάστοτε συνθήματα
τοῦ Δ.Κ.

(α) Ἡ στρατηγική γραμμή τῆς νέας προγραμματικῆς διακηρύξεως τοῦ Κ.Κ.Ε.

(ι) Ἄμεσος Στρατηγικός Σκοπός.
Ἡ πολιτική στρατηγική γραμμή τῆς προγραμματικῆς διακηρύξεως τοῦ Κ.Κ.Ε. καθώρισεν
ὡς ἄμεσον στρατηγικόν σκοπόν τούτου, τήν «ἐθνικοαντιϊμπεριαλιστικήν» τήν
ἀστικοδημοκρατικήν ἀλλαγήν, ἀντί τῆς σοσιαλιστικῆς ἐπαναστάσεως, πού μέχρι τότε ἦτο ὁ
ἄμεσος στρατηγικός σκοπός τοῦ Κ.Κ.Ε..
Ἡ νέα στρατηγική γραμμή τοῦ Κ.Κ.Ε., ἀπέφυγεν ἐκ λόγων προφανῶν, νά κάνῃ χρῆσιν
τοῦ ὅρου «ἐπανάσταση», ἀντικαταστήσας αὐτόν διά τοῦ ὅρου «ἀλλαγή».
Ἡ ἀλλαγή αὕτη τοῦ Κ.Κ.Ε. θά ἔχῃ διπλοῦν χαρακτῆρα:
- Ἀστικοδημοκρατικόν, διότι θά λύσῃ τά ἀστικοδημοκρατικά προβλήματα.
- Ἐθνικοαντιϊμπεριαλιστικόν, διότι θά στρέφεται ἐναντίον τῶν ἀμερικανῶν καί τῶν
Ἄγγλων ἀποικιοκρατῶν.
(ιι) Αἱ δυνάμεις τῆς «ἀλλαγῆς».
Ὁ χαρακτήρ τῆς «ἀλλαγῆς» κατά τούς κομμουνιστάς καθορίζει καί τάς δυνάμεις τῆς
«ἀλλαγῆς» αἱ ὁποῖαι εἶναι:
Οἱ ἐργᾶται, οἱ ἀγρόται τά πτωχά ἐργαζόμενα στρώματα τοῦ πληθυσμοῦ τῶν πόλεων
καί τῆς ὑπαίθρου, τά μεσαῖα στρώματα (ἐπαγγελματίες, βιοτέχνες, μικροέμποροι,
διαννοούμενοι) καί τέλος ἡ «ἐθνική ἀστική τάξη».

(β) Ἡ τακτική γραμμή τοῦ Κ.Κ.Ε.

Διά τήν ἐφαρμογήν καί τήν ἐπιτυχίαν τῆς καθορισθείσης στρατηγικῆς γραμμῆς του, ἡ
νέα ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. καθώρισε καί τάς μορφάς ὀργανώσεως καί πάλης τάς ὁποίας πρέπει

288
νά χρησιμοποιήσῃ διά τήν ὀργάνωσιν καί τόν πολιτικόν ἐπηρεασμόν τῶν κοινωνικῶν
δυνάμεων τῆς ἀλλαγῆς, δηλαδή καθώρισε καί τήν ἀκολουθητέα τακτικήν γραμμήν.
(ι) Ἡ τακτική μορφή πάλης τοῦ βασικοῦ κρίκου.
Ἡ νέα τακτική γραμμή τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐπιβάλλει τήν ἐφαρμογήν τῆς τακτικῆς πάλης τοῦ
βασικοῦ κρίκου. Ἡ τακτική αὕτη συνίσταται εἰς τήν προβολήν ἐκείνου τοῦ κοινωνικοῦ
προβλήματος τὀ ὁποῖον συγκινεῖ καί ἀπασχολεῖ περισσότερα κοινωνικά στρώματα. Ἡ
τακτική τοῦ βασικοῦ κρίκου ἐπιβάλλει ἐπίσης εἰς τούς κομμουνιστάς τήν προβολήν τοῦ
προβλήματος ἐκείνου τό ὁποῖον συγκινεῖ εἰς μίαν περοχήν ἤ εἰς ἕνα εἰδικόν κοινωνικόν
στρῶμα διά μίαν χρονικήν περίοδον, εἶναι δηλαδή τό πλέον φλέγον, τό πλέον βασανιστικόν
πρόβλημα.
(ιι) Ἡ μετωπική τακτική ὀργάνωσις.
Ἡ μετωπική τακτική ὀργάνωσις τῆς νέας ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. ὅπως καί ἡ τακτική μορφή
πάλης τοῦ βασικοῦ κρίκου ἦσαν μορφαί τακτικῆς τάς ὁποίας καί ἡ ὑπό τόν Ν. Ζαχαριάδην
ἡγεσία ἐχρησιμοποίει, ἀλλά μέ μίαν λίαν σημαντικήν διαφοράν, τήν ἑξῆς:
Ὅτι ὁ Ζαχαριάδης ἐν τῇ ἐφαρμογῇ τόσον τῆς τακτικῆς μορφῆς πάλης τοῦ βασικοῦ
κρίκου ὅσον καί τῆς μετωπικῆς τακτικῆς ὀργανώσεως ἔστρεφε τό Κ.Κ.Ε. ἐναντίον ὅλων
ἐκείνων τῶν προσώπων καί τῶν ὀργανώσεων μετά τῶν ὁποίων ἐπεζήτει τήν συνεργασίαν.
Ἀντιθέτως ἡ νέα ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. τηρεῖ σταθερῶς ἀλλά φαινομενικῶς διαλλακτικήν
στάσιν ἔναντι αὐτῶν καί προσπαθεῖ νά τούς δελεάσῃ, νά τούς παρασύρῃ καί νά τούς
χρησιμοποιήσῃ ὡς ὄργανά της διά τήν ἐπιτυχίαν τῶν στρατηγικῶν σκοπῶν τοῦ Κ.Κ.Ε., τό
ὁποῖον φροντίζει νά διατηρῇ ἐν τῇ πραγματικότητι τόν ἡγετικόν ρόλον.
(ιιι) Ἡ τακτική τοῦ εἰρηνικοῦ, τοῦ κοινοβουλευτικοῦ περάσματος εἰς τήν ἐξουσίαν.
Ἡ νέα ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., συμφώνως πρός τό νέον δόγμα τῆς Κρουστσεφικῆς ἡγεσίας
τοῦ Κ.Κ.Ε. περί τῆς δυνατότητος τοῦ εἰρηνικοῦ, τοῦ κοινοβουλευτικοῦ περάσματος ἀπό
τοῦ καπιταλισμοῦ εἰς τόν σοσιαλισμόν, προβάλλει ἐκ νέου τόν ἰσχυρισμόν ὅτι ἡ
χρησιμοποίησις ἤ μή τῆς κοινοβουλευτικῆς ὁδοῦ ἐξαρτᾶται ἀπό τόν βαθμόν ἀντιστάσεως
τῶν ἀστῶν. Ἄν οἱ ἀστοί - ἰσχυρίζεται τό Κ.Κ.Ε. - τοῦ παραδώσουν τήν ἐξουσίαν, ἡ
ἐπαναστατική βία δέν θά χρησιμοποιηθῇ, ἄν ὄχι, τότε θά «ὑποχρεωθῇ» νά κάνῃ χρῆσιν
τῆς βίας, παρά τάς «φιλειρινικάς» καί «φιλοδημοκρατικάς» του διαθέσεις. Ὡς γνωστόν τό
Κ.Κ.Ε. εἰς παρομοίας «φιλειρηνικάς» διακηρύξεις εἶχε προβῇ καί πρό τῆς Δεκεμβριανῆς
ἐπαναστάσεως τοῦ 1944 καί πρό τοῦ συμμοριοπολέμου. Ὑπό τό προσωπεῖον δέ τῶν
«φιλειρηνικῶν καί φιλοδημοκρατικῶν» διακηρύξεών του ἐκάλυψε τάς προετοιμασίας τῶν
δύο ἐπαναστάσεών του. Τό αὐτό ἐπιδιώκει καί σήμερον.

(γ) Τό Πατριωτικόν μέτωπον καί κύριος στόχος τούτου

Βάσει τῆς νέας στρατηγικῆς καί τακτικῆς του γραμμῆς, τό Κ.Κ.Ε. ἐπιδιώκει νά
συγκροτήσῃ ἔν «Πατριωτικόν - Πανεθνικόν Μέτωπον». Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. τήν
συγκρότησιν τοῦ μετώπου τήν ἐπιδιώκει διά τῆς κομμουνιστικῆς ἰσότητος εἰς ὅλους τούς
τομεῖς, πολιτικόν, οἰκονομικόν, ἰδεολογικόν, ἵνα ἐξασφαλίσῃ τήν συνεργασίαν, εἴ δυνατόν,
μέ ὅλας τάς προσωπικότητας καί τάς ὀργανώσεις τάς ὑπαρχούσας ἐντός τῶν τομέων
αὐτῶν, ἀλλά ἐξ ἴσου ἀποβλἐπει καί εἰς τήν βάσιν, εἰς τάς μάζας τάς ἐντεταγμένας εἰς τάς
ὀργανώσεις τάς ἐπηρεαζομένας ὑπό τῶν διαφόρων προσωπικοτήτων.
Τό «πατριωτικόν» δηλαδή μέτωπον ἐπιδιώκεται νά δημιουργηθῇ εἰς τήν βάσιν, εἰς τόν
τρόπον ἐργασίας καί κατοικίας τῶν ἐργατῶν, ἀγροτῶν, διανοουμένων, ὑπαλλήλων κ.λπ.
καί εἰς τάς κορυφάς των, είς τήν ἡγεσίαν αὐτῶν.
Ὁ κύριος στόχος (δηλαδή ὁ ἐχθρός) ἐναντίον τοῦ ὁποίου βάλλει μέ ὅλα του τά πυρά ὁ
Διεθνής κομμουνισμός εἶναι οἱ Ἠνωμέναι Πολιτεῖαι τῆς Ἀμερικῆς, διότι αὗται ἀποτελοῦν τό
κύριον ἐμπόδιον διά τήν ἐπέκτασιν τοῦ κομμουνισμοῦ. Ἡ στρατηγική καί η τακτική γραμμή
τοῦ Κ.Κ.Ε. κατευθύνει ὅλην τήν δραστηριότητα ἐναντίον τῆς Ἀμερικῆς καί τῶν πολιτικῶν
προσώπων καί κομμάτων ἐν Ἑλλάδι τά ὁποῖα εἶναι ὐπέρ τῆς συνεργασίας Ἑλλάδος -
Ἀμερικῆς. Τό Κ.Κ.Ε. ὑπηρετεῖ οὕτω τάς ἐπιδιώξεις τῆς ἡγεσίας τοῦ Δ.Κ..

289
 (δ) Ἡ ὀργανωτική γραμμή τοῦ Κ.Κ.Ε.
Ἡ ὀργανωτική γραμμή τοῦ Κ.Κ.Ε., ἡ ὁποία πρέπει νά ἐξυπηρετήσῃ τήν πολιτικήν του
γραμμήν, ὑπηγορεύθη ἀπό τάς βασικάς ὀργανωτικάς ἀρχάς τοῦ μπολσεβικισμοῦ καί τάς
ἀποφάσεις τοῦ 20ού Συνεδρίου τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε..
Ὁ Κροῦστσεφ, ὡς γνωστόν, κατά τό 20όν Συνέδριον ἐτόνισε ἰδιαιτέρως ὅτι βασική
προϋπόθεσις διά τήν ἐπιτυχίαν τῆς νέας γραμμῆς τοῦ Διεθνοῦς κομμουνισμοῦ, τῆς
γραμμῆς δηλαδή τῆς διά τῶν «Πατριωτικῶν Μετώπων» ἀνόδου εἰς τήν ἐξουσίαν τῶν Κ.Κ.,
εἶναι ἡ ὕπαρξις ἰσχυρῶν κομμουνιστικῶν κομμάτων. Ἡ ὕπαρξις ὅμως Κ. Κόμματος δέν
νοεῖται ἄνευ ἰσχυρᾶς παρανόμου ὀργανώσεως, ἐξωπλισμένης διά παρανόμου μηχανισμοῦ,
ἡ ὁποία νά ἐλέγχῃ ὅλας τάς νομίμους ὀργανώσεις διά τῶν «ἀνθρώπων» της, τούς ὁποίους
προσπαθεῖ νά προωθῇ ἐντός αὐτῶν.
Ἡ νέα ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. καταβάλλει πᾶσαν προσπάθειαν διά τήν ἐξασφάλισιν αὐτῆς
τῆς βασικῆς ὀργανωτικῆς προϋποθέσεως.
Ἐπίσης τό Κ.Κ.Ε., πρός ἰσχυροποίησίν του, προσπαθεῖ νά ἐξασφαλίση τήν ἰδεολογικήν
καί ὀργανωτικήν ἑνότητα τοῦ κομματικοῦ του ὀργανισμοῦ, ὅστις ὅμως κατατρέχεται ἐκ
νέου ὑπό βαθυτάτης ἐσωτερικῆς κρίσεως, ἐξ αἰτίας τῆς ὀργανωτικῆς καί ἰδεολογικῆς του
ὑποταγῆς εἰς τήν ἑκάστοτε κρατοῦσαν ἡγεσίαν τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ.

4. ΣΥΝΤΟΜΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ Η’ ΠΕΡΙΟΔΟΥ

(Μαρ. 1956 – 1959)

(α) Ἡ ἀνάγκη τῆς προβολῆς τῶν δογμάτων τοῦ 20ου Συνεδρίου τοῦ Κ.Κ.Ε. (14 -
25/2/1956) ἐν Ἑλλάδι, ὑπό τοῦ Ρωσσοκρατουμένου Κ.Κ.Ε. ἐπέβαλε τήν ἀποπομπήν τοῦ
Ζαχαριάδη ἐκ τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. και τήν ἀλλαγήν τοῦ ἀμέσου στρατηγικοῦ του
σκοποῦ.
Αἱ μεταβολαί αὗται ἐπεβληθησαν ἀμέσως εἰς τό Κ.Κ.Ε. διά τῆς ἀπροκαλύπτου
ἐπεμβάσεως τῆς Κρουστσεφικῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. τόν Μάρτιον τοῦ 1956,
ἀποκρυσταλωθεῖσαι διά τῶν «ἀποφάσεων» τῆς 6ης ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. του (Μάρτιος
1956).
(β) Ὁ νέος ἄμεσος στρατηγικός σκοπός τοῦ Κ.Κ.Ε., ἡ λεγομένη «ἐθνική - δημοκρατική
- ἀντιϊμπεριαλιστική» ἀλλαγή, σκοπόν ἔχει νά συγκαλύψῃ, ὑπό τό προσωπεῖον τῆς
«ἐιρηνικῆς συνυπάρξεως» καί τοῦ «δημοκρατισμοῦ», τήν ὀργανωτικήν καί τεχνικήν
προετοιμασίαν τοῦ Κ.Κ.Ε. διά νέαν ἔνοπλον ἐπίθεσιν πρός κατάληψιν τῆς ἐξουσίας, τήν
ἐπιβολήν τοῦ μονοκομματικοῦ κομμουνιστικοῦ δικτατορικοῦ καθεστῶτος καί τήν
ὑπαγωγήν τῆς Ἑλλάδος ὑπό τό σιδηροῦν παραπέτασμα.
(γ) Τό Κ.Κ.Ε. καί κατά τήν περίοδον ταὐτην ἀπεκαλύφθη ὡς ἀπολύτως
ρωσσοκρατούμενον καί ρωσσόδουλον, δεχόμενον τήν ἑκάστοτε ἐπιβαλλομένην αὐτῷ
ἡγεσίαν καί ὑπηρετοῦν ἀπροκαλύπτως ἑκάστοτε γενικάς ἐπιδιώξεις τῆς Σ.Ε. ὡς και τάς
εἰδικάς τοιαύτας εἰς τόν χῶρον τῆς Βαλκανικῆς, τῆς Ἀν. Μεσογείου καί τῆς Μ. Ἀνατολῆς,
ἀδιάφορον ἀν αὗται εἶναι ἀνθελληνικαί.
(δ) Ἡ τρέχουσα γραμμή τοῦ Δ.Κ. καί τοῦ Κ.Κ.Ε., ὡς ἀπατηλοτέρα, είναι περισσότερον
ἐπικίνδυνος, ἐπιβάλλεται δέ ἡ λῆψις πάσης φύσεως μέτρων διά τήν ἐξουδετέρωσίν της.

290
 [21] ΤΟ «ΚΙΝΗΜΑ ΤΩΝ ΟΠΑΔΩΝ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ»
ΟΡΓΑΝΟΝ ΤΟΥ ΣΟΒΙΕΤΙΚΟΥ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΥ
(Απόσπασμα από το ΤΕΥΧΟΣ ΙΙΙ «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΣ», του Αντ/ρχου Παν.
Σκαλούμπακα – Στρατ. Σχ. Ευελπ., 1959)

1. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΣΟΒΙΕΤΙΚΟΥ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΥ

Βασικός στρατηγικός σκοπός τοῦ Σοβιετικοῦ Ἰμπεριαλισμοῦ εἶναι πάντοτε ἡ

παγκόσμιος κυριαρχία του. Ἀπαραίτητοι ὅμως προϋποθέσεις διά τήν πραγματοποίησιν τοῦ
ὡς ἄνω στρατηγικοῦ του σκοποῦ, μετά τόν τελευταῖον Παγκόσμιον Πόλεμον, ἦσαν:
α) Ἡ σταθεροποίησις τῆς θέσεώς του εἰς τάς χώρας τάς ὁποίας κατέκτησε κατά τόν
τελευταῖον Παγκόσμιον Πόλεμον καί
β) Ἡ παρεμπόδισις τοῦ ἐλευθέρου κόσμου νά ἀνοικοδομηθῇ ἀπό τάς καταστροφάς τοῦ
πολέμου.
Τούς δύο μερικωτέρους αὐτούς σκοπούς του, ὁ Σοβιετικός κομμουνισμός,
ἀσυμβιβάστους πασιφανῶς μέ τήν ἰδέαν της ἐξασφαλίσεως τῆς Εἰρήνης ἐπί τῆς γῆς,
ἀνέλαβε νά συγκαλύψῃ μέ τήν προπαγάνδαν του διά τήν «Εἰρήνην».

2. ΟΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΑΙ ΕΙΝΑΙ ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

Οἱ Κομμουνισταί εἰς ὅλας τάς χώρας τοῦ κόσμου εἶναι ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ, ὑπό τόν
ὅρον μόνον, ὅτι ὁ πόλεμος οὗτος θά γίνῃ διά τήν ἐξυπηρέτησιν τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως
καί ὑπό τήν διεύθυνσίν της διά τήν ἐγκατάστασιν τῆς Κομμουνιστικῆς κυριαρχίας, ὑπό τό
πρόσχημα τῆς «παγκοσμίου ἑπαναστάσεως».
Οἱ ἡγέται τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνιστικοῦ Κόμματος κατ’ ἐπανάληψιν ἔχουν ὁμολογήσει
τοῦτο.
Ὁ ἄλλοτε Γραμματεύς τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς ΜΑΝΟΥΗΛΣΚΙ ἐξήγησεν εἰς τούς
Κομμουνιστάς ὁλοκλήρου τοῦ Κόσμου ὅτι ὀφείλουν νά βοηθοῦν εἰς κάθε πόλεμον τόν
ὁποῖον θά ἐπεχείρη ἡ Σοβετική Ἕνωσις.
«Οἱ κομμουνισταί ὀφείλουν νά ὑποστηρίζουν κάθε πόλεμον διά τήν ἐπιτάχυνσιν τῆς
νίκης τοῦ Παγκοσμίου προλεταριάτου τοῦ ὁποίου τά συμφέροντα συμπίπτουν μέ ἐκεῖνα
τῆς σοσιαλιστικῆς χώρας (δηλαδή τῆς Σοβιετικῆς Ἐνώσεως). Αὐτός ὁ πόλεμος θά εἶναι ὁ
πλέον δἰκαιος, ὁ πλέον ἅγιος ἀπό ὅλους τούς πολέμους πού ἔχουν γίνει εἰς τήν ἱστορίαν
τῆς ἀνθρωπότητος».
(Βλέπε: «INTERNATIONAL CORRESPONDENCE» περιοδικόν τῆς Κομμουν. Διεθνοῦς
τῆς 24ης Ἀπριλίου 1939).
Ὁ Γραμματεύς τοῦ Κ.Κ. τῆς ΓΑΛΛΙΑΣ, Μωρίς ΤΟΡΕΖ, ἐδήλωσεν εἰς τήν Κεντρικήν
Ἐπιτροπήν τοῦ Κόμματος τήν 17-10-35: «Καί μόνον τό γεγονός ὅτι εἴμεθα ἕτοιμοι νά
χρησιμοποιήσωμεν τίς διεθνεῖς ἀντιθέσεις διά νά ἐπιτύχωμεν εἰς ὅλας τάς περιπτώσεις τήν
νίκην τῶν ὅπλων της Ε.Σ.Σ.Δ., σημαίνει ὅτι ἀποβλέπομεν πολύ δικαιολογημένως καί μέ
μεγάλην ἡρεμίαν είς τήν δυνατότητα ἑνός πολέμου».
Τήν ἀπάντησιν ἐξ ἄλλου ὅτι οἱ Κομμουνισταί εἶναι ὑπέρ τοῦ πολέμου, τήν δίδει τό ἴδιον
τό Σοβιετικόν Ὑπουργεῖον Ἀμύνης εἰς ἕν φυλλάδιον ὑπό τόν τίτλον «Η
ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΙΣ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΤΟΥ ΑΤΛΑΝΤΙΚΟΥ ΣΥΜΦΩΝΟΥ» ὑπό Β. ΤΣΕΝΡΑΚΩΦ,
τό ὁποῖον ἐξέδωκε τήν 20ην Μαρτίου 1954.
«Ἐνῶ οἱ κομμουνισταί διεξάγουν ἕναν ἀγῶνα διά τήν εἰρήνην, δέν εἶναι ἐν τούτοις
εἰρηνισταί, οἱ ὁποῖοι ποθοῦν διακαῶς τήν εἰρήνην, αλλά περιορίζονται εἰς προπαγάνδα διά
τήν εἰρήνην. Σκέπτονται ὅτι διά νά ἀπομακρύνουν τό ἀναπόφευκτον τῶν πολέμων, εἶναι
ἀνάγκη νά καταστρέψουν τόν ἰμπεριαλισμόν. Οἱ κομμουνισταί συνδέουν τήν ὑπόθεσιν τῆς
εἰρήνης μέ τήν ὑπόθεσιν τῆς νίκης τῆς προλεταριακῆς ἐπαναστάσεως, θεωροῦντες ὅτι ὁ
ἀσφαλέστερος τρόπος διά τήν κατάργηση τῶν πολέμων καί τῆς ἐγκαταστάσεως μονίμου
291
δικαίας εἰρήνης εἶναι ἡ ἀνατροπή τῆς δυνάμεως τῆς ἰμπεριαλιστικῆς τάξεως ........... Οἱ
κομμουνισταί εἶναι ἐναντίον τῶν ἰμπεριαλιστικῶν πολέμων διότι αὐτοί εἶναι
ἀντεπαναστατικοί πόλεμοι, ἀλλ’ εἶναι ὑπέρ τῶν ἀπελευθερωτικῶν ἀντιϊμπεριαλιστικῶν
ἐπαναστατικῶν πολέμων»
(«Ἡ στρατιωτικοποίησις τῶν χωρῶν τοῦ Ἀτλαντικοῦ συμφώνου» ὑπό Β. ΤΣΕΠΡΑΚΩΦ).

3. Η «ΚΙΝΗΣΙΣ ΤΩΝ ΟΠΑΔΩΝ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ» ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑΝ ΤΟΥ ΣΟΒΙΕΤΙΚΟΥ
ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΥ

«Τό Παγκόσμιον Κίνημα διά τήν Εἰρήνην», τό ὁποῖον τιτλοφορεῖται σήμερον

«Παγκόσμιον Συμβούλιον Εἰρήνης» εἶναι ἕν ὅπλον προπαγάνδας εἰς τήν ὑπηρεσίαν τοῦ
Σοβιετικοῦ Ἰμπεριαλισμοῦ καί ἐνεφανίσθη ὑπό τῆς ΚΟΜΙΝΦΟΡΜ εἰς τό Διεθνές προσκήνιο
τό ἔτος 1948 μέ τήν μορφήν δύο κομμουνιστικῶν συνεδρίων διά τήν «Εἰρήνην», τοῦ
Συνεδρίου τῶν Κομμουνιστῶν Διανοουμένων, τό ὁποῖον συνῆλθε τόν Ἀπρίλιον τοῦ 1948
εἰς ΜΠΡΕΣΛΑΟΥ ΠΟΛΩΝΙΑΣ καί τοῦ «Παγκοσμίου Συνεδρίου τῶν Γυναικῶν», τό ὁποῖον
συνῆλθεν εἰς ΒΟΥΔΑΠΕΣΤΗΝ τόν Δεκέμβριον τοῦ 1948.
Αἰ δύο ὡς ἄνω Διεθνεῖς Μετωπικαί Ὀργανώσεις, συνεκάλεσαν τήν 20ήν Ἀπριλίου 1949
εἰς ΠΑΡΙΣΙΟΥΣ καί ΠΡΑΓΑΝ συγχρόνως τό πρῶτον Παγκόσμιον Συνέδριον τῶν Ὁπαδῶν τῆς
Εἰρήνης ἐξ’ ού καί προῆλθε τό «Παγκόσμιον Συμβούλιον Εἰρήνης». Πρόεδρος τοῦ
Συμβουλίου ἐξελέγη ὁ Χολιώ Κουρί, μέλος τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ Κομμουνιστικοῦ
Κόμματος ΓΑΛΛΙΑΣ.
Δέν εἶναι λοιπόν καθόλου παράδοξον, διατί τά διάφορα Συνέδρια τῶν εἰρηνοφίλων,
διακηρύσσουν ὅτι ἡ Σοβ. Ἕνωσις εἶναι ἡ Χὠρα τῆς Εἰρήνης καί καταγγέλλουν ὅτι ὁ Δυτικός
κόσμος εἶναι πολεμοχαρής. Καί δέν εἶναι καθόλου παράδοξον διατί οἱ «εἰρηνόφιλοι»
διακηρύσσουν ὅτι μόνον ἡ Σοβ. Ἕνωσις καί τά κατά χώρας κομμουνιστικά κόμματα ἔχουν
τό μονοπώλιον νά ὑπερασπίζουν τήν Εἰρήνην.
- Εἰς τό Α’ Παγκόσμιον Συνέδριον τῆς Εἰρήνης, τῆς ΠΡΑΓΑΣ, τόν Ἀπρίλιον τοῦ 1949, ὁ
Κινέζος ΚΟΥΟ-ΜΟ-ΓΙΟΥ, ἀρχηγός τῆς Κινεζικῆς ἀντιπροσωπείας, διεκήρυξεν ὅτι μόνον ἡ
Σοβ. Ἕνωσις καί τά κατά χώρας Κομμουνιστικά Κόμματα δύνανται νά ὑπερασπίσουν τήν
Εἰρήνην.
«Ἐμεῖς οἱ Κινέζοι, εἶπε, εἴμαστε σίγουροι πώς ἄν θέλουμε νά διαφυλάξουμε τήν Εἰρήνη,
θά πρέπει τίς ἐπάλξεις τῆς Εἰρήνης νά τις χτίζουν σέ διεθνῆ κλίμακα ἡ Σοβιετική Ἕνωσις καί
στό ἐσωτερικό κάθε χώρας ἡ συνειδητή ἐργατική τάξη». δηλ. τά Κ.Κ..
(βλ. τό Παγκόσμιο Συνέδριο τῆς Εἰρήνης, ἔκδοσις «ΛΕΥΤΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ», Μάης 1949,
σελ. 51).
- Ἡ «Εἰρήνη», κατά τάς ἀπόψεις τοῦ Προέδρου τῶν εἰρηνοφίλων Ζολιώ Κιουρί, πρέπει
νά ἐπιβάλλεται μέ τόν πόλεμον. Οὗτος εἶπεν εἰς τό Συνέδριον τῶν ΠΑΡΙΣΙΩΝ:
«Ὡς τώρα, πολλοί ἄνθρωποι ἐχθροί τοῦ πολέμου, συνάχθησαν σέ διάφορα παγκόσμια
κινήματα γιά τήν ὑπεράσπιση τῆς Εἰρήνης. Κανένας δέν ἀμφισβητεῖ τήν εἰλικρίνειάν τους.
Ὅμως δέν βλέπω καί καμμιά θετική πλευρά στίς ἐνέργειές μας. Ἡ δική μας ἐπιθυμία γιά τήν
εἰρήνη δέν πρόκειται νά ἐκδηλωθεῖ μέ εἰρηνικό εἰρηνισμό».
(Βλέπε: «Τό Παγκόσμιο Συνέδριο τῆς Εἰρήνης», ἔκδοσις «ΛΕΥΤΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ», Μάης
1949, σελ. 26).
- Τό καθημερινόν ἐπίσημον δημοσιογραφικόν ὄργανον τῆς Σοβ. Κυβερνήσεως
«ΙΣΒΕΣΤΙΑ» τῆς 13ης Ἰουλίου 1950, ἀναφέρει περί τῆς «Κινήσεως τῶν Ὁπαδῶν τῆς
Εἰρήνης» τά ἑξῆς:
«Οἱ ἀγωνισταί τῆς εἰρήνης εἶναι ἀνίκητοι, διότι στήν πρωτοπορεία τοῦ ἀγῶνος διά τήν
εἰρήνη, τό Μπολσεβικικό Κόμμα παίζει τόν ἡγετικόν ρόλο του ὑπό τήν καθοδήγηση του
Μεγάλου ΣΤΑΛΙΝ».

292
 Διά τοῦτο λοιπόν, ὅποιος δέν δέχεται τόν ἡγετικόν ρόλον τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως εἰς
τό «Κίνημα τῶν Ὀπαδῶν τῆς Εἰρήνης» κατηγορεῖται ὑπό τῶν «εἰρηνοφίλων» ὅτι θέλει τόν
πόλεμον.

4. ΤΟ «ΚΙΝΗΜΑ ΤΩΝ ΟΠΑΔΩΝ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ», ΟΡΓΑΝΟΝ ΤΗΣ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Οἱ «εἰρηνόφιλοι», μέ τά διάφορα συνέδριά των καί τάς ἀποφάσεις τῶν Συνεδρίων των,
δέν κάνουν τίποτε ἄλλο από τό νά ὑπηρετοῦν τόν Σοβιετικόν ἰμπεριαλισμόν καί νά
ὑπονομεύουν τήν Εἰρήνην.
Ὁ Ζολιώ Κιουρί εἰς τό Συνέδριον τῶν ΠΑΡΙΣΙΩΝ κατηγορεῖ τά Κράτη τῆς ΕΥΡΩΠΗΣ τά
ὁποῖα ἀπεδέχθησαν τήν οἰκονομικήν βοήθειαν τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν τῆς ΑΜΕΡΙΚΗΣ ὡς
Κράτη τά ὁποῖα «πουλήθηκαν στόν Ἀμερικανικό ἰμπεριαλισμό». Θεωρεῖ τό Ἀτλαντικό
Σύμφωνον ὡς πολεμικήν προπαρασκευήν τῆς ἀποστρατευμένης ἀόπλου καί ἐξησθενημένης
ΕΥΡΩΠΗΣ κατά τῆς πανισχύρου καί πανόπλου Σοβιετικῆς Ἑνώσεως καί κατηγορεῖ τόν
Δυτικόν κόσμον ὅτι προετοιμάζει πόλεμον κατά τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως.
«Πολλά Ἔθνη τά βαρύνει, εἶπεν ὁ Ζολιώ Κιουρί, κιόλας ὁ ζυγός τῆς οἰκονομικῆς
ἐξαρτήσεως καί τῆς πολιτικῆς κηδεμονίας. Κι ἀνάμεσα σ’ αὐτά καί τή ΓΑΛΛΙΑ. Τά κράτη
τοῦ Σχεδίου ΜΑΡΣΑΛ καί τοῦ Βορειοαντλαντικοῦ»
(Βλέπε: «Τό Παγκόσμιο Συνέδριο τῆς Εἰρήνης», ἔκδοσις «ΛΕΥΤΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ», Μάης
1949, σελ. 19).
Κατά τούς «εἰρηνοφίλους» αὐτούς, εἶναι ἀνάγκη νά προστατευθῇ ἡ κινδυνεύουσα
Σοβιετική Ἕνωσις. Τά στρατιωτικά σύμφωνα, τά ὁποῖα ἡ Σοβιετική Ἕνωσις συνῆψε, πρίν
ἀκόμη συσταθῇ τό Ἀτλαντικό σύμφωνον, μέ τά ὑπό τόν ἔλεγχόν της κομμουνιστικά κράτη,
ὅπως ἡ Σοβιετο-Βουλγαρική συμμαχία καί τά ἄλλα στρατιωτικά σύμφωνα μέ τήν ΑΛΒΑΝΙΑ,
ΡΟΥΜΑΝΙΑ, ΠΟΛΩΝΙΑ, ΤΣΕΧ/ΚΙΑ ὡς καί ἡ παραμονή τῶν σοβιετικῶν μεραρχιῶν εἰς τά ὑπό
τόν ἔλεγχόν της κομμουνιστικά κράτη, ὄχι μόνον δέν ἀνησυχεῖ αὐτούς τούς
«εἰρηνοφίλους» ἀλλ’ ἀντιθέτως, ἐνθουσιασμένοι ἀπ’ αὐτά τά σύμφωνα, τά παρουσιάζουν
ὅτι ἔχουν σκοπόν νά προφυλάξουν τήν ἀνθρωπότητα ἀπό τήν «ἀναγέννησιν τοῦ
χιτλερισμοῦ».
Κατά τούς «εἰρηνοφίλους», κάθε στρατιωτικός συνασπισμός τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως
μέ τούς δορυφόρους της, ἀποβλέπει εἰς τήν ἐξασφάλισιν τῆς Εἰρήνης. Ἐνῶ, εἰς τήν
πραγματικότητα ἀποβλέπουν εἰς τήν διατήρησιν τοῦ σοβιετικοῦ ζυγοῦ ἀπ’ αὐτῶν
(Γεγονότα ΠΟΛΩΝΙΑΣ - ΟΥΓΓΑΡΙΑΣ).
Οἱ «Εἰρηνόφιλοι», τήν ἀμοιβαίαν οἰκονομικήν βοήθειαν καί τήν συνεργασίαν τοῦ
δυτικοῦ κόσμου, μέ βάσιν τόν σεβασμόν τῶν κυριαρχικῶν δικαιωμάτων τῶν κρατῶν, τήν
χαρακτηρίζουν «ἀπώλεια τῆς κυριαρχίας καί τῆς ἀνεξαρτησίας τῶν κρατῶν», ὑποδούλωση
εἰς τόν Ἀμερικανικόν ἰμπεριαλισμόν». Ἡ ἐξαφάνισις ὅμως τῆς ἐθνικῆς ἀνεξαρτησίας τῶν
λαῶν τῆς Ἀνατολικῆς καί Κεντρικῆς Ευρώπης καί ἡ πλήρης ὑποδούλωσίς των εἰς τό
Σοβιετικόν Κράτος, εἶναι γεγονός εὐτυχές κατά τούς εἰρηνοφίλους, τό ὁποῖον ἐξασφαλίζει
τήν «εἰρήνην» εἰς αυτούς τούς λαούς.

5. ΟΙ ΕΙΡΗΝΟΦΙΛΟΙ ΔΙΑΚΗΡΥΣΣΟΥΝ ΤΗΝ ΣΟΒΙΕΤΟΠΟΙΗΣΙΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Ὁ Ζολιώ Κιουρί εἰς τό Συνέδριον τῶν ΠΑΡΙΣΙΩΝ, ἀφοῦ ἐχαρακτήρισε τήν οἰκονομικήν
βοήθεια ἡ ὁποία προσεφέρθη εἰς τήν ΕΛΛΑΔΑ ὑπό τοῦ Ἀμερικανικοῦ λαοῦ εἰς τόν περί τῆς
ὑπάρξεώς της ἀγῶνα, ὡς ἀπειλή κατά τῆς εἰρήνης, προσέθεσε τά ἑξῆς:
«Ἀναφέρω τό πιό σημαντικό γεγονός, τήν βοήθεια στούς Ἕλληνες μοναρχοφασίστες
πού δίνουν οἱ Ἀμερικανοί ἰμπεριαλιστές».
(Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 15).

293
 Ἡ Ἰταλική ἀντιπροσωπεία εἰς τό ὡς ἄνω Συνέδριον, ἐχαρακτήρισε τότε ὅπως καί ὁ
Ζολιώ Κιουρί τόν ἀγῶνα τῆς ΕΛΛΑΔΟΣ ὡς ἑξῆς:
«Ἡ ἀπειλή κατά τῆς εἰρήνης δέν εἶναι θεωρητική, γιατί ἡ ΕΛΛΑΔΑ εἶναι τό ζωντανό
παράδειγμα τῆς θέλησης αὐτῆς τοῦ παγκοσμίου καπιταλισμοῦ νά ἐμποδίσῃ μέ ὅλα τά
μέσα, ἀκόμα καί μέ τήν πιό ματωμένη τρομοκρατία, κάθε ζωντάνεμα τοῦ λαϊκοῦ
δημοκρατικοῦ καί σοσιαλιστικοῦ ρεύματος στήν ΕΛΛΑΔΑ». (Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 33).
Κατά τούς «εἰρηνοφίλους», ἡ μαχομένη ΕΛΛΑΣ κατά τοῦ κομμουνιστο-συμμοριτισμοῦ,
θά ἔπρεπε ν’ ἀποκρούσῃ τήν οἰκονομικήν καί ἠθικήν συμπαράστασιν τοῦ Δυτικοῦ κόσμου
καί νά παραδοθῇ εἰς τόν κομμουνιστο-συμμοριτισμόν, καί οὕτω δέν θά ἦτο «ἀπειλή» τῆς
Διεθνοῦς Εἰρήνης. Δηλαδή, κατά τούς «εἰρηνοφίλους», ἡ ΕΛΛΑΣ, ἔπρεπε νά εἶναι σήμερον
ὑπό Σοβιετικήν κατοχήν τύπου ΑΛΒΑΝΙΑΣ, ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΣ, ΟΥΓΓΑΡΙΑΣ, ΠΟΛΩΝΙΑΣ κ.λπ.

6. ΤΟ «ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΝ ΚΙΝΗΜΑ ΤΩΝ ΟΠΑΔΩΝ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ», ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΗΣ ΤΗΣ

ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΟ-ΣΥΜΜΟΡΙΑΚΗΣ ΕΠΙΒΟΥΛΗΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Κατά τάς ἀντιλήψεις τῶν ἡγετῶν τοῦ Παγκοσμίου Κινήματος τῶν «εἰρηνοφίλων» εἰς τό
Συνέδριον τῶν ΠΑΡΙΣΙΩΝ (Ἀπρίλιος 1949) ὁ συμμοριτισμός ἦτο «ἕνα εἰρηνικό κίνημα» καί
σκοπό εἶχε νά ἐξασφαλίσῃ τήν «εἰρήνην».
Ἐκπρόσωποι τῆς «ἐρυθρᾶς αὐτῆς εἰρήνης» συμμετέσχον εἰς τό Συνέδριον τῶν ὁπαδῶν
τῆς «Εἰρήνης» τῶν ΠΑΡΙΣΙΩΝ καί τῆς ΠΡΑΓΑΣ (Ἀπρίλιος 1949) ἀνώτερα ἡγετικά στελέχη
τοῦ Κ.Κ.Ε., μεταξύ τῶν ὁποίων, ὁ Πέτρος ΚΟΚΚΑΛΗΣ, η Μέλπω ΑΣΙΩΤΗ, η Ρούλα
ΖΑΧΑΡΙΑΔΟΥ ΚΟΥΚΟΥΛΟΥ ἤ ΧΡΟΝΗ, ο Παῦλος ΡΑΚΟΦΣΚΙ.
Εἰς τὀ Συνέδριον τῶν ΠΑΡΙΣΙΩΝ ὡμίλησε ἐκ μέρους τοῦ συμμοριτισμοῦ ἡ γνωστή
κομμουνίστρια συγγραφεύς Μέλπω ΑΞΙΩΤΗ:
«Γιά ν’ ἀπαλλαγῆ ὁ Ἐλληνικός Λαός ἀπό τή σκλαβιά, δημιούργησε τό θρυλικό στρατό
τοῦ Δ.Σ.Ε.. Ζητᾶμε ἀπ’ ὅλους τούς ὁπαδούς τῆς εἰρήνης νά μᾶς βοηθήσουνε ἠθικά καί
ὑλικά στόν θαρραλέο ἀγῶνα πού διεξάγουμε ἐνάντια στούς καινούργιους μνηστῆρες τῆς
παγκόσμιας κηδεμονίας».
(Βλέπε: «Παγκόσμιον Συνέδριον τῶν Ὀπαδῶν τῆς Εἰρήνης», Ἔκδοσις Βουνοῦ, Μάης
1949 σελ. 69-72).
Εἰς τό Συνέδριον τῆς ΠΡΑΓΑΣ, τό ὁποῖον ἔλαβε χώραν συγχρόνως μέ τό Συνέδριον τῶν
ΠΑΡΙΣΙΩΝ ἐνεφανίσθη κατά τόν πλέον ἐπίσημον τρόπον, ὁ ἀρχηγός τῆς συμμοριακῆς
Ἐπιτροπῆς Εἰρήνης (Ὑπουργός τῆς Παιδείας τῆς συμμοριακῆς Κυβερνήσεως), Πέτρος
ΚΟΚΚΑΛΗΣ. Οὗτος διεξεδίκησε διά τήν Κυβέρνησίν του τήν τιμήν ὅτι αὕτη ἐπρωτοστάτησε
νά ἐκλαϊκεύσῃ καί ἐν συνεχείᾳ νά ὀργανώσῃ τούς «εἰρηνοφίλους» τῆς Ελλάδος.
«Στίς 19 τοῦ Μάρτη, ὠργανώθηκε στήν Ἐλεύθερη Ἑλλάδα, πρωτοβουλίᾳ τῆς
Προσωρινῆς Δημοκρατικῆς Κυβέρνησης, μιά σύσκεψη μέ σκοπό νά κάνει γνωστή ὡς τίς πιό
μακρυνές γωνιές τῆς χώρας, τή σπουδαιότητα τοῦ Παγκοσμίου Συνεδρίου Εἰρήνης.
Ἐκλέχτηκαν ἐπιτροπές ὑπεράσπισης τῆς εἰρήνης στίς πόλεις καί στά χωριά». (Ἔνθ.
ἀνωτέρω, σελ. 62-63).
Εἰς τό Συνέδριον τῆς ΠΡΑΓΑΣ συμμετέσχε καί ὁ ΠΑΒΕΛ ΡΑΚΟΦΣΚΙ, ἀντιπρόσωπος τῶν
σλαυοφώνων συμμοριτῶν, εἰς τούς ὁποίους τό Κ.Κ.Ε. μέ τήν ἀπόφασιν τῆς 5 ης Ὁλομελείας
τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς του, εἶχε προσφέρει τήν Ἐλληνικήν ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΝ εἰς ἀντάλλαγμα
γιά τήν συμμετοχήν εἰς τόν συμμοριοπόλεμον. Οὗτος δέν παρέλειψε νά διακηρύξῃ ὅτι
μόνο μέ τόν πόλεμον διά τήν ἀπόσπασιν τῆς Ἑλληνικῆς ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ καί τήν ὑποδούλωσιν
τῆς ΕΛΛΑΔΟΣ κτίζεται ἡ εἰρήνη.
«Ἐμεῖς, εἶπε, εἴμαστε Σλαῦοι. Ἀκολουθοῦμε σήμερα τό νικηφόρο λάβαρο τοῦ
δοξασμένου Κομμουνιστικοῦ Κόμματος τῆς Ελλάδος πού το καθοδηγεῖ ὁ ἀγαπημένος μας
σύντροφος Νίκος ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ, στό πλευρό τοῦ ἀδελφοῦ μας Λαοῦ ἐνάντια στούς
μοναρχοφασίστες. Ξέρουμε πολύ καλά πώς πολεμώντας παίρνουμε θέση στό δημοκρατικό

294
καί φιλειρηνικό Μέτωπο τῶν λαῶν πού μέ ὁδηγητή τή Σοβιετική Ἕνωση πολεμᾶμε γιά τήν
εἰρήνη».
(Βλ. Ἔνθ. ἀνωτέρω, σελ. 79).
Ὁ συμμοριοπόλεμος διά ν’ ἀποδείξῃ ὅτι ἐκπροσωπεῖ καί τήν Δημοκρατίαν παρουσίασεν
εἰς τό Συνέδριον τῆς ΠΡΑΓΑΣ καί τήν ἀντιπρόσωπον τῆς Κομμουνιστικῆς «Πανελλαδικῆς
Δημοκρατικῆς Ἑνώσεως Γυναικῶν» Ρούλα ΚΟΥΚΟΥΛΟΥ, δευτέραν παράνομον σύζυγον τοῦ
Νίκου ΖΑΧΑΡΙΑΔΟΥ, ὑπεύθυνον τοῦ Γυναικείου Κινήματος τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ
Κ.Κ.Ε. Αὕτη διετύπωσεν εἰς τό Συνέδριον ὅτι ὁ συμμοριοπόλεμος εἶναι μιά εἰρηνική
πρᾶξις».
«Κάνουμε πόλεμο γιά νά κατακτήσουμε τήν εἰρήνη, κάνουμε πόλεμον ἐνάντια στόν
πόλεμο. Πολεμᾶμε γιά νά μήν κάνουμε τήν ΕΛΛΑΔΑ βάση ἐνάντια στήν εἰρήνη τῶν λαῶν».
(Βλέπε: ἀνωτέρω σελ. 75).

7. Η «ΜΟΝΙΜΗ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ,

ΤΥΦΛΟΝ ΟΡΓΑΝΟΝ ΤΟΥ ΣΟΒΙΕΤΙΚΟΥ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΥ

Μετά τήν συγκρότησιν τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Εἰρήνης, τό ὁποῖον ἀνέλαβε νά

συντονίζῃ τό ἔργον καί τήν δρᾶσιν τῶν «εἰρηνοφίλων» διεθνῶς καί νά καθοδηγῇ τούτους
εἰς τούς ἀγὠνας των πρός ὄφελος τοῦ Σοβιετικοῦ ἱμπεριαλισμοῦ, τό Κ.Κ.Ε. συνεκρότησεν
εἰς τήν ΕΛΛΑΔΑ, τόν Ἰούνιον τοῦ 1949, τό πρῶτον «Κίνημα τῶν Ὁπαδῶν τῆς Εἰρήνης»,
τήν «Μόνιμη Πανελλαδική Ἐπιτροπή γιά τήν ὑπεράσπιση τῆς Εἰρήνης».
Τήν περίοδον ἐκείνην καθ’ ἥν ἡ ΕΛΛΑΣ ἔδιδεν ἀποφασιστικήν μάχην κατά τοῦ
σλαυοκομμουνισμοῦ, ἡ «Μόνιμη Πανελλαδική Ἐπιτροπή γιά τήν ὑπεράσπιση τῆς Εἰρήνης»
ἐκυκλοφόρει προκήρυξιν ὑπό ἡμερομηνίαν 29-6-49 πρός τόν Λαόν τῆς ΕΛΛΑΔΟΣ καί τά
στρατευμένα παιδιά του, διά τῆς ὁποίας ἐκάλει τούς Ἕλληνες τῶν μετόπισθεν καί τῶν
πρόσω νά προδώσουν τήν Πατρίδα των. Ἀπηύθυνεν ἔκκλησιν πρός τούς ἐργάτας ν’
ἀνατινάξουν τά ἐργοστάσια καί εἰς τούς Ἕλληνες στρατιώτας νά λιποτακτήσουν καί νά
ἐνταχθοῦν εἰς τάς τάξεις τοῦ συμμοριοπολέμου.
Ἡ προκήρυξις αὕτη μεταξύ ἄλλων ἀναφέρει:
«Δέν τήν θέλουν τήν εἰρήνη οἱ Ἀγγλοαμερικάνοι. Θέλουν τήν Ἑλλάδα ἀποικία τους γιά
νά θησαυρίζουν σέ βάρος τοῦ ἡρωϊκοῦ καί περήφανου λαοῦ της. Θέλουν τήν Ἑλλάδα
προγεφύρωμα στόν πόλεμο πού ἑτοιμάζουν ἐνάντια στή μεγάλη χώρα τῆς εἰρήνης, τή
Σοβιετική Ἕνωση καί τίς γειτονικές μας Λαϊκές Δημοκρατίες. Θέλουν στήν Ἐλλάδα, ὅπως κι’
ἀλλοῦ, ἀναμένη τή φωτιά τοῦ πολέμου. Ὁ Δημοκρατικός Στρατός εἶναι ὁ στρατός τῆς
Εἰρήνης. Στό Βίτσι ὁ ἐχθρός δέν θά περάσει. Τ’ ὁρκίστηκε ὁ Δ.Σ., τ’ ὁρκίστηκε ὅλη ἡ
Ἑλλάδα. Τό Βίτσι θά ἐπιβάλῃ τήν εἰρήνη. Τό φώναξαν αὐτό στό Παγκόσμιο Συνέδριο τῆς
Εἰρήνης. Παντοῦ οἱ λαοί ὀργανώνουν τίς Ἐπιτροπές τους γιά τήν ὑπεράσπιση τῆς Εἰρήνης.
Παντοῦ ξεσηκώνονται. Ἡ Μόνιμη Πανελλαδική Ἐπιτροπή καλεῖ σέ παλλαϊκό συναγερμό γιά
νά φέρουμε τήν εἰρήνη στόν τόπο μας, γιά ν’ ἀποτρέψουμε τόν καινούργιο καταστρεπτικό
πόλεμο πού ἑτοιμάζουν οἱ ἀγγλοαμερικάνοι ἰμπεριαλιστές».

8. Η «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΙΑ ΤΗΝ ΔΙΕΘΝΗ ΥΦΕΣΙΝ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΝ»,

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΑ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

Τό Παγκόσμιον Κίνημα τῶν «ὁπαδῶν τῆς Εἰρήνης» προεβλήθη διεθνῶς, ὠργανώθη καί
καθοδηγεῖται ὑπό τοῦ Σοβιετικοῦ Κομμουνισμοῦ καί ἔχει ὡς σκοπόν τήν ἐξυπηρέτησιν τῶν
κατακτητικῶν σχεδίων τοῦ Σοβιετικοῦ ἰμπεριαλισμοῦ. Οἱ πράκτορες τῆς Σοβιετικῆς
Ἐνώσεως, τά κατά χώρας Κομμουνιστικά Κόμματα, ὀργάνωσαν κατ’ ἐντολήν της καί αὐτά
ἀντιστοίχως καθοδηγοῦν τήν «Κίνησιν τῶν ὁπαδῶν τῆς Εἰρήνης» ἐντός τῶν πλαισίων τῆς
χώρας των διά νά ἐξυπηρετοῦν ἀμέσως εἴτε ἐμμέσως, γενικῶς εἴτε τοπικῶς, αὐτόν τόν
Σοβιετικόν σκοπόν.

295
 Εἰς τήν Ἑλλάδα τό Κ.Κ.Ε. κατά τήν διάρκειαν τοῦ συμμοριοπολέμου (Ἀπρίλιος 1949)
ἐνεφάνισεν ἀνωνύμως μέν ἀλλά δημοσίως τήν «Μόνιμη Πανελλαδική Ἐπιτροπή γιά τήν
ὑπεράσπιση τῆς Εἰρήνης».
Τόν Αὔγουστον 1949 ὁ κομμουνιστοσυμμοριτισμός ἡττᾶται στρατιωτικῶς. Κατόπιν
τούτου δημιουργεῖται μία νέα κατάστασις, ἡ ὁποία ἐπιβάλλει εἰς τήν ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε. νά
χαράξῃ νέαν πολιτικήν γραμμήν πρός τόν σκοπόν ὅπως ἐπιτύχῃ τήν διάσπασιν τοῦ κλοιοὺ
τῆς πολιτικῆς, ὀργανωτικῆς καί ἠθικῆς ἀπομονώσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπό τάς μάζας τοῦ
Ἑλληνικοῦ Λαοῦ.
- Ὡς κύριον καί βασικόν καθῆκον ἡ Κ/Σ ἡγεσία τοποθετεῖ εἰς τάς στελέχη της τήν
ὀργάνωσιν ἐν Ἑλλάδι τοῦ «Κινήματος τῶν Ὀπαδῶν τῆς Εἰρήνης».
«Στό κέντρο τῆς προσοχῆς τοῦ Κόμματος πρέπει νά μπεῖ τό πρόβλημα τῆς
ὑπεράσπισης τῆς Εἰρήνης».
(Βλ. ἀπόφαση 6ης Ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. και τῆς Κ.Ε.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., σελ. 13).
- Τό Πολιτικόν Γραφεῖον τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. δημοσιεύει τήν 26ην Ἀπριλίου 1950
ἀπόφασίν του εἰς τήν ὁποίαν τονίζει τήν ἀνάγκην τῆς ὀργανώσεως τοῦ Μετώπου τῆς
Εἰρήνης. Ἡ ἐν λόγῳ ἀπόφασις γράφει τά ἑξῆς:
«Σ’ ὅλο τόν κόσμο οἱ λαοί ξεσηκώνονται σ’ ἕνα γιγάντιο κοινό μέτωπο καί ἀγῶνα γιά
τήν εἰρήνη, κάτω ἀπό τήν καθοδήγηση τῆς μόνιμης Ἐπιτροπῆς τοῦ Παγκοσμίου Συνεδρίου
τῶν Ὀπαδῶν τῆς Εἰρήνης.
Πρέπει καί στήν Ἑλλάδα, πού κάτω ἀπό τήν ἀμερικανοκρατία πρώτη ἀπειλεῖται νά γίνει
κρέας γιά τά κανόνια, νά ὀργανώσουμε πανελλαδικά τό μέτωπο τῆς εἰρήνης».
- Εἰς τήν 7ην Ὁλομέλειαν τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. τόν Μάϊον τοῦ 1950, τό Κ.Κ.Ε. ἀσχολεῖται
λεπτομερέστερον μέ τό «Κίνημα τῶν Ὀπαδῶν τῆς Εἰρήνης».
Ὁ Δ. ΒΛΑΝΤΑΣ, μέλος τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ Κ.Κ.Ε., ὁ ὁποῖος ἦτο καί ὁ
εἰσηγητής εἰς τήν 7ην Ὁλομέλειαν, ἐτόνισε τά ἑξῆς:
«Πρέπει τό γρηγορώτερον νά ὀργανωθεῖ πραχτικά τό κίνημα τῶν ὁπαδῶν τῆς εἰρήνης
στή Χώρα μας.
Ἀμέσως πρέπει ν’ ἀρχίσει στά ἐργοστάσια, στά γραφεῖα, στίς συνοικίες, στά χωριά, στίς
ποικίλλες λαϊκές ὀργανώσεις, στούς παράγοντες τῆς ἐπιστήμης, τῆς τέχνης, τῆς θρησκείας
κ.λπ. προσεχτική δουλειά. Οἱ πιό πρωτοπόροι πατριῶτες πρέπει νά πάρουν τήν
πρωτοβουλία ἵδρυσης ἐπιτροπῶν ὑπεράσπισης τῆς εἰρήνης στά ἐργοστάσια, στά γραφεῖα,
στίς συνοικίες, στά χωριά, στίς λαϊκές ὀργανώσεις. Αὐτές οἱ ἐπιτροπές πρέπει νά εἶναι
ἑνιομετωπικές, ἀπό πολῖτες ὅλων τῶν θρησκευτικῶν καί πολιτικῶν πεποιθήσεων, πού νά
συμφωνοῦν ὅτι τό ὑπέρτατο συμφέρον τοῦ Ἔθνους καί τοῦ Λαοῦ εἶναι νά μή γίνει ἡ
Ἑλλάδα θέατρο παγκοσμίου πολέμου. Αὐτές οἱ ἐπιτροπές πρέπει ν’ ἀρχίσουν ἀμέσως νά
μαζεύουν ὑπογραφές προσχώρησης στό κίνημα τῶν ὁπαδῶν τῆς εἰρήνης, πού θά
καταδικάζουν τούς ἐμπρηστές τοῦ πολέμου. Οἱ δημοκρατικοί παράγοντες τῆς πολιτικῆς,
τῆς ἐπιστήμης, τῶν καλῶν τεχνῶν, τῆς θρησκείας, ὅλες οἱ μαζικές λαϊκές ὀργανώσεις καί τά
δημοκρατικά πολιτικά κόμματα, πρέπει νά πάρουν τήν πρωτοβουλία ἵδρυσης πλατιᾶς
ἐθνικῆς πανελλαδικῆς ἐπιτροπῆς τοῦ κινήματος τῶν ὁπαδῶν τῆς εἰρήνης στή Χώρα μας.
............................... Ἡ ὀργάνωση τοῦ κινήματος τῶν ὁπαδῶν τῆς εἰρήνης μπορεῖ καί
πρέπει ν’ ἀποτελέσει τήν πιό πλατειά βάση τῆς Λαϊκῆς Ἐθνικῆς Ἑνότητος. Τό κίνημα αὐτό
σάν κομμάτι τοῦ Παγκοσμίου Κινήματος τῶν ὁπαδῶν τῆς εἰρήνης πρέπει ἐπίσημα νά
προσχωρήσει στήν «Μόνιμη Ἐπιτροπή τοῦ Παγκοσμίου Συνεδρίου Εἰρήνης».
- Ὁ Ρ/Σ τῶν Κ/Σ μετέδιδεν, εἰς τήν εἰδικήν ἐκπομπήν του διά τούς Κομμουνιστάς τήν
ην
3 Νοεμβρίου 1951 καί εἰς τήν ὥραν τοῦ «Φροντιστηρίου τοῦ Ἀγωνιστῆ», ἀκολούθους
ὀδηγίας διά τήν ὀργάνωσιν τοῦ «κινήματος τῶν ὁπαδῶν τῆς Εἰρήνης» εἰς τήν Ἑλλάδα:
«Ἡ πάλη γιά τήν Εἰρήνη εἶναι σήμερα κεντρικό πατριωτικό βασικό καθῆκον κάθε
κομμουνιστή καί πρωτοπόρου ἀγωνιστή. Νά φτιάσουμε σέ κάθε συνοικία, ἐργοστάσιο,
γραφεῖο, ἵδρυμα, ὁμάδες γιά τό μάζεμα ὑπογραφῶν ἀπό πατριῶτες, γυναῖκες καί νέους. Θά
εἶναι κιόλας αὐτή ἀφορμή γιά νά ἐξελιχθοῦν καί σέ ὁμάδα ὁπαδῶν τῆς Εἰρήνης γενικώτερα.

296
Νά βοηθήσουν δηλαδή τήν ὀργάνωση σέ μόνιμη ἔκφραση τοῦ πιό πλατειοῦ Κινήματος τῶν
ὁπαδῶν τῆς Εἰρήνης».
Οἱ Ρ/Σ τῶν κομμουνιστικῶν χωρῶν μετέδιδον καθημερινῶς ὁδηγίας πρός τούς
Ἕλληνας «εἰρηνοφίλους» ὅτι ἦτο ἀνάγκη νά ὀργανώσουν καλλίτερα τό Μέτωπον τῆς
Εἰρήνης.
- Ὁ Ρ/Σ τῆς ΒΟΥΔΑΠΕΣΤΗΣ, εἰς τήν ἐκπομπήν του τῆς 8 ης Μαρτίου 1955 ὥραν 20.00,
μετέδωσε τά ἑξῆς:
«Συμφώνως πρός πληροφορίας ἐξ’ Ἑλλάδος ὁ Ἑλληνικός Λαός ἐπιθυμεῖ τήν εἰρήνην. Ἡ
ἐκστρατεία ὅμως διά τήν συγκέντρωσιν ὑπογραφῶν τῆς ἐκκλήσεως τοῦ Παγκοσμίου
Συμβουλίου τῆς Εἰρήνης δέν ἤρχισεν ἀκόμη, ΔΙΟΤΙ ΔΕΝ ΕΥΡΕΘΗΣΑΝ ΟΙ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΙ
ΑΝΘΡΩΠΟΙ ὅπως ὀργανώσουν ταύτην».
Κατόπιν ἐντατικῶν προσπαθειῶν, τό Κ.Κ.Ε. ἱδρύει μετά δύο μῆνας τήν 25-5-55 τήν
ὑφισταμένην σήμερον ἐν λειτουργία «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗΝ ΔΙΑ ΤΗΝ ΔΙΕΘΝΗ ΥΦΕΣΙΝ
ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΝ», μέ Πρόεδρον αὐτῆς τόν ΖΑΚΚΑΝ Ἀνδρέαν, Βουλευτήν τῆς ΕΔΑ. Ἡ
κομμουνιστική αὐτή Ὀργάνωσις ἀποτελεῖ κλιμάκιον εἰς τήν Χώραν μας τοῦ Κομμουνιστικοῦ
Παγκοσμίου Συμβουλίου Εἰρήνης.
Τό Κ.Κ.Ε. διακηρύσσει εἰς τό ἐπίσημον δημοσιογραφικόν ὄργανόν του «ΝΕΟΣ
ΚΟΣΜΟΣ» (Μάρτιος -Ἀπρίλιος 1957) εἰς ἄρθρον ὑπό τόν τίτλον «Τό Πατριωτικό Μέτωπο»
ὅτι αὐτό εἶχε τήν τιμήν τῆς ὀργανώσεως ἐν Ἑλλάδι τοῦ «Κινήματος τῶν Ὀπαδῶν τῆς
Εἰρήνης».
«Μέ τή νέα ἐξόρμηση τοῦ ἰμπεριαλισμοῦ στήν Ἐγγύς καί Μέση Ἀνατολή καί τό δόγμα
ΑΙΖΕΝΧΑΟΥΕΡ, ἰδιαίτερη σημασία ἀποχτάει ἡ ὠργανωμένη προσπάθεια γιά τήν ὑπεράσπιση
τῆς εἰρήνης. Μετά τήν ὑπογραφή τῆς διακήρυξης τῶν 77 προσωπικοτήτων ὑπέρ τῆς
Εἰρήνης, τόν Ἰούλη τοῦ 1955, τήν περασμένη χρονιά εἴχαμε πιό μεγάλη ἀνάπτυξη καί
πλάτεμα τοῦ ὀργανωμένου κινήματος τῆς εἰρήνης. Γιά πρώτη φορά συμμετέχουν
ἀντιπρόσωποι τοῦ κινήματος τῆς εἰρήνης ἀπό τήν Ἑλλάδα στά διεθνῆ σώματα. Στήν
σύνθεση τῆς ἀντιπροσωπείας ἀπό τήν Ἑλλάδα στή σύνοδο τῆς Στοκχόλμης, τήν ἄνοιξη τοῦ
1956, εἶναι Βουλευτές καί στελέχη τῆς ΕΔΑ, τῆς ΦΔΕ, τοῦ Κόμματος τῶν Φιλελευθέρων,
τοῦ Δημοκρατικοῦ Κόμματος.
Δίπλα στήν Πανελλαδική Ἐπιτροπή Εἰρήνης καί Διεθνοῦς Ὕφεσης, συγκροτοῦνται
ἐπιτροπές στήν Ἀθήνα, στόν Πειραιᾶ καί σ’ ἄλλες πόλεις. Τό τελευταῖο διάστημα
εξαπλώνεται τό δίχτυ τῶν τοπικῶν ἐπιτροπῶν, δημιουργοῦνται νέες ἐπιτροπές, στίς
συνοικίες τῆς Ἀθήνας καί τοῦ Πειραιᾶ κατά κύριο λόγο ............................................
Οἱ ἐπιτροπές αὐτές συνδυάζουν τή δράση τους καί μέ τόν ἐκπολιτισμό. Τό τμῆμα νέων
τῆς Ἐπιτροπής Εἰρήνης καί Διεθνοῦς Ὕφεσης στίς 26/12/56 ἔδωσε παράσταση στό θέατρο
«ΙΝΤΕΑΛ» μέ τό καινούργιο θεατρικό ἔργο τοῦ Νότη ΠΕΡΓΙΑΛΗ, ὁ «ΠΟΛΕΜΟΣ». Σέ
συνέχεια δόθηκε πρόγραμμα ἀπό τό κεντρικό συγκρότημα καί τή χορωδία τοῦ τμήματος.
Στήν περίοδο τῆς ἰμπεριαλιστικῆς ἐπίθεσης ἐνάντια στἠν Αἴγυπτο τό ὀργανωμένο
κίνημα τῆς εἰρήνης στήν Ἑλλάδα στάθηκε στό πλευρό τοῦ Αἰγυπτιακοῦ λαοῦ
...........................................
Ἀπό τήν ἴδια τή ζωή τό κίνημα τῆς εἰρήνης συνδέεται μέ ὅλο τό Ἐθνικό πρόβλημα, μέ
τά ἐσωτερικά καί μέ τῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς ἐπί μέρους ζητήματα.
Ἡ ἀνάπτυξη ἀποτελεῖ ζωτική ἐθνική ἀνάγκη. Οἱ ἐπιτροπές εἰρήνης εἶναι ἐπιτροπές
πατριωτικῆς δράσης».

9. ΟΤΑΝ ΟΙ «ΕΙΡΗΝΟΦΙΛΟΙ» ΤΟΥ ΚΡΕΜΛΙΝΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ, Η ΕΙΡΗΝΗ ΑΣΦΑΛΩΣ ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ

Ἡ περισσότερον θορυβώδης διεθνής «φιλειρηνική» ἐκστρατεία ἐξαπελύθη τόν Μάρτιον

τοῦ 1950, μέ τήν διαβόητον ἔκκλησιν τῆς Στοκχόλμης τοῦ «ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
ΕΙΡΗΝΗΣ», πρός ἀπαγόρευσιν τῶν ἀτομικῶν ὅπλων.

297
 Εἰς τήν Στοκχόλμην οἱ «εἰρηνόφιλοι» διεκήρυξαν ὅτι ὁ Δυτικός κόσμος εἶναι ὁ
«ἐμπρηστής τοῦ πολέμου» καί ἡ Σοβιετική Ἕνωσις εἶναι προστάτης τῆς Εἰρήνης. Ὁ Δυτικός
κόσμος ἐτόνισαν, ἔχει τήν ἀτομικήν βόμβαν, ἅρα κινδυνεύει τό «Κάστρο τῆς Εἰρήνης», ἡ
Σοβιετική Ἕνωσις.
Ὁ ἰσχυρισμός ὅμως αὐτός τῶν «εἰρηνοφίλων» ἦτο ψευδής καί κατέρρευσε παταγωγῶς,
ἀφοῦ εἰς ὅλους εἶναι γνωστόν ὅτι πρῶτος ὁ Δυτικός κόσμος εἶχε τήν ἀτομικήν βόμβαν καί
ἐάν ἤθελεν, ἠδύνατο νά τήν χρησιμοποιήσῃ καί ἐντός ἐλαχίστου χρόνου νά καταστρέψῃ
τήν ΡΩΣΣΙΑΝ.
Τό γεγονός αὐτό ἀποδεικνύει ὅτι ὁ Δυτικός κόσμος δέν προπαρασκευάζεται νά ἐπιτεθῇ,
ἀλλ’ ἁπλῶς λαμβάνει τά στοιχειώδη μέτρα διά τήν ἄμυναν καί προστασίαν του ἀπό τά
κατακτητικά σχέδια τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ, ὁ ὁποῖος τρεῖς μῆνας μετά τήν ἔκκλησιν
τῶν «εἰρηνοφίλων» τῆς Στοκχόλμης, ἐπετίθετο εἰς τήν ΚΟΡΕΑΝ.
Τό Διεθνές Κίνημα τῆς Εἰρήνης, διεκήρυξε τότε ὅτι ἡ ἐπίθεσις τῶν στρατευμάτων τῆς
Β. ΚΟΡΕΑΣ ἐναντίον τῆς Ν. ΚΟΡΕΑΣ ἦτο «Πόλεμος πρός σωτηρίαν τῆς Εἰρήνης» καί ἡ
συμμετοχἠ τῶν Κομμουνιστικῶν Κινεζικῶν στρατιῶν εἰς τόν πόλεμον ἐναντίον τῆς Ν.
ΚΟΡΕΑΣ καί ὁ ἐφοδιασμός των μέ τά τελειότερα πολεμικά μέσα τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως
είναι «συμβολή εἰς τήν Εἰρήνην».

10. ΟΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΑΙ ΚΑΙ ΟΙ «ΕΙΡΗΝΟΦΙΛΟΙ», ΕΙΝΑΙ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΓΗΣΕΩΣ

ΜΟΝΟΝ ΕΝΟΣ ΟΠΛΟΥ, ΤΗΣ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΒΟΜΒΑΣ

Οἱ Κομμουνισταί καί οἱ ὀπαδοί τῆς «Εἰρήνης» δέν θέλουν τήν ἀπαγόρευσιν ὅλων τῶν
ὅπλων, ἀλλά μόνον ἑνός ὅπλου, τῆς ἀτομικῆς βόμβας, διότι γνωρίζουν ὅτι τά ἀτομικά ὅπλα
ἀποτελοῦν τήν ἀσπίδα τῶν ἐλευθέρων λαῶν ἔναντι τῶν τεραστίων ἐξοπλισμῶν τῆς
Σοβιετικῆς Ἑνώσεως καί τῶν δορυφόρων της εἰς παντός εἴδους πυρηνικά καί συμβατικά
ὅπλα.
Οἱ Κομμουνισταί καί οι «εἰρηνόφιλοι» καταδικάζουν μόνον τήν χρησιμοποίησιν τῶν
ἀτομικῶν ὅπλων καί όχι αὐτόν τοῦτον τόν πόλεμον καί τά αἴτια τά ὁποῖα τόν προκαλοῦν.
Χαρακτηρίζουν ὡς ἐγκληματίαν πολέμου τόν πρῶτον ὁ ὁποῖος θά χρησιμοποιήσῃ τήν
ἀτομικήν βόμβαν καί ὄχι καί τόν πρῶτον, ὁ ὁποῖος θ’ ἀρχίσῃ ἕναν νέον πόλεμον μ’
ὁποιαδήποτε ἄλλα ὅπλα.
Ἡ ἔκκλησις τῆς Στοκχόλμης τῶν «εἰρηνοφίλων», ἀναφέρει τά ἑξῆς:
«Ἀπαιτοῦμε τήν ὁλοκληρωτικήν ἀπαγόρευσιν τοῦ ἀτομικοῦ ὅπλου πού ἔχει σκοπό νά
τρομοκρατήσῃ καί να προκαλέσει τή μαζική ἐξόντωση ἀνθρώπου. Ἀπαιτοῦμε τήν
ἐγκαθίδρυση αὐστηροῦ διεθνοῦς ἐλέγχου γιά νά ἐξασφαλίση τήν ἐφαρμογήν αὐτοῦ τοῦ
ἀπαγορευτικοῦ μέτρου. Πιστεύουμε ὅτι ἡ Κυβέρνησις, πού πρώτη θά χρησιμοποιήσῃ τό
ἀτομικό ὅπλο, θά ἔκανε ἔγκλημα κατά τῆς ἀνθρωπότητος καί θά ἔπρεπε νά θεωρηθῇ
ἐγκληματίας πολέμου. Καλοῦμε ὅλους τούς ἀνθρώπους καλῆς θελήσεως σ’ ὅλο τόν κόσμο
νά ὑπογράψουν αὐτή τήν ἔκκληση».
Οἱ Νορβηγοί διανοούμενοι, πρός τούς ὁποίους ἀπηυθύνθηκε ὁ Ρῶσος συγγραφεύς
ΕΡΕΜΠΟΥΡΓΚ, Πρόεδρος τῆς Σοβιετικῆς «Ἐπιτροπῆς Εἰρήνης» καί μέλος τοῦ «Παγκοσμίου
Συμβουλίου Εἰρήνης», διά τήν ὑπογραφήν τῆς ἐκκλήσεως τῆς Στοκχόλμης, ἔδωσαν τήν
ἑξῆς ἀπάντησιν πρός αὐτόν:
«Γνωρίζομεν ὅτι ἕνας παγκόσμιος πόλεμος θά ἦτο τό μέγιστο ἔπαθλον μιᾶς παρτίδος
πόκερ. Ἀλλ’ ὁ ΕΡΕΜΠΟΥΡΓΚ, δέν εὑρίσκει οὔτε μίαν λέξιν ἐναντίον ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι
παίζουν πόκερ καί ἐναντίον τοῦ πολέμου.
Δέν φωνάζει «κάτω τά ὅπλα», ἀλλ’ ἀπαγορεύει ἕνα μόνον ὅπλο: τήν ἀτομικήν βόμβαν,
συμφώνως δέ πρός τήν φρασεολογίαν τῆς Στοκχόλμης, χαρακτηρίζει ὡς ἐγκληματίαν
πολέμου τόν πρῶτον, ὁ ὁποῖος θά τήν χρησιμοποιήσῃ καί ὄχι τόν πρῶτον ὁ ὁποῖος θ’
ἀρχίσῃ τόν πόλεμον μέ ὁποιαδήποτε ἄλλα ὅπλα. Εἰς τήν ἔκκλησιν δέν ὑπάρχει οὔτε μία

298
σκέψις κατά τοῦ πολέμου, δέν σχολιάζεται δέ οὐδείς ἐκ τῶν λόγων, οἱ ὁποῖοι τόν
προκαλοῦν.
Δέν καταδικάζονται ὁ ἐθνικιστικός σωβινισμός, ὁ ὁποῖος ὁδηγεῖ εἰς τόν πόλεμον, ἡ
δικτατορία, ἡ ὁποῖα προκαλεῖ τόν πόλεμον, ὁ ἀνταγωνισμός τῶν Ἐθνῶν εἰς τούς
ἐξοπλισμούς, αἱ στρατιωτικαί ἐπιδείξεις, ἡ ὑποκίνησις ἐμφυλίων πολέμων, ἡ κωλυσιεργεία
εἰς τάς συζητήσεις τῶν διεθνῶν προβλημάτων, ἡ ἐθνική καί οἰκονομική βία τῶν μεγάλων
δυνάμεων διά τήν καταπτόησιν τῶν μικρῶν ἐθνῶν, ἡ ἐκτέλεσις τῶν διαφωνούντων από
τάς κυβερνήσεις των, ἡ ὑποχρεωτική ἔργασία εἰς τά στρατόπεδα καταναγκασμοῦ........ αἱ
δυνάμεις αἱ ὁποῖαι τρομοκρατοῦν καθ’ ἑκάστην τούς ἀνθρώπους καί τέλος, ὁ πόλεμος, ὁ
ὁποῖος προκαλεῖ τήν χρῆσιν τῆς ἀτομικῆς βόμβας καί τῶν ἄλλων ὅπλων, μαζικῆς
καταστροφῆς........
Ἡ ἔκκλησις τῆς Στοκχόλμης καί ἡ ἐπιστολή τοῦ ΕΡΕΜΠΟΥΡΓΚ, συγκαλύπτουν ἐντελῶς
τούς λόγους οἱ ὁποῖοι προκαλοῦν τόν πόλεμον καί τάς μαζικάς δολοφονίας». Ἡ εἰρήνη
δύναται νά ἐξασφαλισθῇ μόνον μ’ ἕναν γενικόν ἀφοπλισμόν ἀπ’ ὅλα τά ὅπλα, πυρηνικά καί
συμβατικά, ἐπί τῆ βάσει ἑνός Διεθνοῦς συστήματος αὐστηροῦ ἐλέγχου καί ὄχι μέ μονομερῆ
ἀφοπλισμόν ὅπως ἐπιδιώκουν οἱ κομμουνισταί.

11. Η «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΙΑ ΤΗΝ ΔΙΕΘΝΗ ΥΦΕΣΙΝ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΝ», ΤΥΦΛΟΝ
ΟΡΓΑΝΟΝ ΤΟΥ ΣΟΒΙΕΤΙΚΟΥ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΥ

Οἱ κομμουνισταί καί οἱ Ἕλληνες «εἰρηνόφιλοι» θορυβοῦν ἐναντίον τῆς ἐγκαταστάσεως

εἰς τήν χώραν μας βάσεων ἀτομικῶν ὅπλων καί τηλεκατευθυνομένων βλημάτων διότι ἀφ’
ἑνός μέν θέλουν νά ματαιώσουν καί ἐξασθενήσουν τήν ἀμυντικήν ὀργάνωσιν τῆς Χώρας
μας, οὔτως ώστε αὕτη, ἄοπλος καί ἐξησθενημένη, νά καταστῆ ἀνίκανη πρός ἀντίστασιν εἰς
τά ἰμπεριαλιστικά σχέδια τοῦ Σοβιετικοῦ Κομμουνισμοῦ, ἀφ’ ἑτέρου δέ νά ἀποστερήσουν
ἀπό τόν ἐλεύθερο κόσμον τήν δυνατότητα ἐπιβολῆς ἀμέσων ἀντιποίνων εἰς τήν Σοβιετικήν
Ἕνωσιν, ἐν περιπτώσει αἰφνιδιαστικῆς ἐπιθέσεως ταύτης.
Οὗτοι λησμονοῦν ἠθελημένως ὅτι ἡ Ἑλλάς ὑπέστη τάς ἐπιθέσεις των ἀκριβῶς τότε, ὅτε
ἦτο ἄοπλος, καί ὄτι τά γειτονικά πρός τήν Χώρα μας Κράτη, ἡ ΑΛΒΑΝΙΑ καί ἡ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ,
ἀδιαφοροῦντα διά τήν συνθήκην Εἰρήνης τήν ὁποίαν ὑπέγραψαν, ἐξοπλίζονται πυρετωδῶς
καί μάλιστα μέ τά πλέον σύγχρονα ὅπλα, καί ἀτομικά, καί ἔχουν δεχθῆ τόσον αὐτά ὅσον
καί ἡ ΠΟΛΩΝΙΑ, ἡ ΑΝΑΤ. ΓΕΡΜΑΝΙΑ καί ἡ ΤΣΕΧΟΣΛΟΒΑΚΙΑ (καίτοι δέν τούς ρωτοῦν οἱ
Ρῶσοι), ὅπως ἀποκάλυψεν ὁ Νορβηγός Ὑπουργός τῶν Ἐξωτερικῶν εἰς τήν Νορβηγικήν
Βουλήν τήν 24-4-1958, τήν ἐγκατάστασιν εἰς τά ἐδάφη των Ρωσικῶν βάσεων ἀτομικῶν
ὅπλων καί τηλεκατευθυνομένων βλημάτων.
Ὁ Πρόεδρος τῆς «Ἑλληνικῆς Ἐπιτροπῆς διά τήν Διεθνῆ Ὕφεσιν καί Εἰρήνην» Ἀνδρέας
ΖΑΚΚΑΣ, Βουλευτής τῆς ΕΔΑ, κατά τήν πρώτην «Παναθηναϊκήν», ὡς ὠνομάσθη,
συγκέντρωσιν τῶν «συνοικιακῶν» καί κλαδικῶν Ἐπιτροπῶν Εἰρήνης», τήν 15ην Ἰανουαρίου
1956, ἀναφερόμενος εἰς τήν ἐξωτερικήν πολιτικήν τῆς Ἑλλάδος καί τήν συμμετοχήν τῆς
χώρας εἰς τό ἀμυντικόν σύστημα τοῦ Δυτικοῦ κόσμου, εἶπε τά ἑξῆς:
«Ἡ στάσις αὐτή τῆς χώρας μας, οὔτε τά συμφέροντα τοῦ Ἔθνους καί τοῦ λαοῦ
ἐξυπηρετεῖ, οὔτε συντελεῖ εἰς τήν ἑδραίωσιν τῆς Εἰρήνης. Διότι ἐν πρώτοις εἶναι πολύ
δύσκολον νά χαρακτηρισθῆ ὡς ἀμυντικός ὁ Δυτικός συνασπισμός, ὁ ὁποῖος διά ποικίλων
μέσων ἔχει ἐπιτύχει νά ἱδρύσῃ εἰς ὅλον τόν κόσμον, πραγματικήν ἄλυσον στρατιωτικῶν
βάσεων, προωρισμένων δι’ ἐξαπόλυσι ἐπιθέσεως. Ὡς ἐκ τούτου, εἶναι ἀδύνατον νά
θεωρηθῇ ἡ εἰς αὐτόν συμμετοχή τῆς Χώρας μας ὠφέλιμος δι’ αὐτήν καί τήν εἰρήνην».
(Βλέπε: «ΑΥΓΗ» 17ης Ἰανουαρίου 1956, σελ. 3, στήλ. 2-4).
Αἱ βάσεις ἀτομικῶν ὅπλων καί πυραύλων εἶναι βάσεις ἀμύνης καί ἀσπίς προστασίας τῆς
ἀνεξαρτησίας καί Ἐθνικῆς ἀσφαλείας τῆς χώρας μας, ἡ ὁποία τότε μόνον δέν θά διατρέξῃ
κίνδυνον ὑποταγῆς καί ὑποδουλώσεως εἰς τόν κομμουνιστικόν ἰμπεριαλισμόν, ὅταν οἱ

299
κομμουνισταί γνωρίζουν ὅτι δέν δύνανται νά ἐφαρμόσουν τά κατακτητικά των σχέδια καί
ἐάν ἐπιχειρήσουν νά τά ἐφαρμόσουν, θά καταστραφοῦν καί θά συντριβοῦν.
Συνεπῶς, ἡ δημιουργία βάσεων ἀτομικῶν ὅπλων καί πυραύλων, ἐγγύς τῆς Σοβιετικῆς
Ἑνώσεως, ἐμποδίζει τήν πραγματοποίησιν τῶν κατακτητικῶν της σχεδίων, ἀπομακρύνει
τόν πόλεμον καί ἐξυπηρετεῖ τήν Εἰρήνην.

12. Η «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΙΑ ΤΗΝ ΔΙΕΘΝΗ ΥΦΕΣΙΝ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΝ», ΥΠΕΡ ΤΩΝ
ΕΓΚΛΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΣΟΒΙΕΤΙΚΟΥ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΟΥΓΓΡΙΚΟΥ ΛΑΟΥ

Τόν πρακτορειακόν ρόλον τῶν «εἰρηνόφιλων» ἀπεκάλυψεν εὐρύτατα ἡ κατά τόν

Ὀκτώβριον 1956 ἀπελευθερωτική ἐξέγερσις τοῦ Οὐγγρικοῦ Λαοῦ.
Οἱ «Εἰρηνόφιλοι» τῆς Ἑλλάδος ἔγιναν οἱ συνήγοροι τοῦ Σοβιετικοῦ ἰμπεριαλισμοῦ καί οἱ
κατήγοροι τοῦ σφαγιασθένος Οὐγγρικοῦ Λαοῦ.
Ἡ «Ἑλληνική Ἐπιτροπή διά τήν Διεθνῆ Ὕφεσιν καί Εἰρήνην» ἀπεκαλύφθη, ὄχι μόνον
ἀπλῶς ὡς ὄργανον τοῦ Σοβιετικοῦ ἐμπιεριαλισμοῦ, ἀλλά καί κυνικῶς προκλητική κατά τῶν
Ἐθνικῶν παραδόσεων τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ καί κατά τῶν φιλειρηνικῶν αἰσθημάτων του.
Αὕτη διοργάνωσε τήν 25ην Νοεμβρίου 1956 τήν «Πανπειραϊκήν Συγκέντρωσιν», ὡς
ὡνομάσθη, τῆς «Τοπικῆς Ἐπιτροπῆς Εἰρήνης» Πειραιῶς, καθ’ ἤν ὁ Πρόεδρος τῆς
«Ἐπιτροπῆς Εἰρήνης» Πειραιῶς ΤΖΑΤΖΑΝΗΣ διά τῆς ὁμιλίας του κατεδίκασε τήν Ἐθνικήν
ἐξέγερσιν τοῦ Οὐγγρικοῦ λαοῦ καί ἐχαρακτήρισε τήν ἔνοπλον ἐπέμβασιν τῆς Σοβιετικῆς
Ἑνώσεως εἰς τήν ΟΥΓΓΑΡΙΑΝ, ὡς πρᾶξιν ἡ ὁποία ὠφέλησε τήν διεθνῆ Εἰρήνην.
Τό ἐπίσημον ὄργανον τοῦ Κ.Κ.Ε. «ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ», Ἀπρίλιος –Μάϊος 1957, εἰς ἄρθρον
του ὑπό τόν τίτλο «Τό Πατριωτικό Μέτωπο», δημοσιεύει τά ἀκόλουθα σχετικῶς μέ τήν ὡς
ἄνω συγκέντρωσιν τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπιτροπῆς διά τήν Διεθνῆ Ὕφεσιν καί Εἰρήνην»:
«Στίς 25 τοῦ περασμένου Νοέμβρη ἔγινε μεγάλη Πανπειραϊκή συγκέντρωση μέ
πανηγυρικό χαρακτῆρα. Συζητήθηκε ἡ ἀνάγκη τῆς συσπείρωσης τῶν Πειραιωτῶν γιά τήν
διαφύλαξη τῆς εἰρήνης.
Τά ὄργανα τῶν ἰμπεριαλιστῶν στήν Ἑλλάδα ἐξάσκησαν μεγάλην πίεση πάνω στούς
συμμετέχοντες σ’ αὐτή τή συγκέντρωση γιά νά τούς ἀναγκάσουν νά πάρουν μέρος στήν
ἀντικομμουνιστική ὑστερία πού προσπάθησαν νά ξεσηκώσουν ἀπ’ ἀφορμή τά γεγονότα
της Οὐγγαρίας. Δέν πέτυχαν ὅμως τό σκοπόν τους ὅπως δέν πέτυχαν νά παρασύρουν σέ
μιά τέτοια ἐκστρατεία καί τόν Πρόεδρο τῆς Πανελλαδικῆς Ἐπιτροπῆς Εἰρήνης κ. ΖΑΚΚΑ πού
βρισκόταν στήν περίοδο τοῦ ἀντιδραστικοῦ πραξικοπήματος στή Βουδαπέστη, παρ’ ὅλο
πού τοῦ ἐξασκήθηκε πίεση καί ἀπ’ τό παλάτι».

13. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Ἐκ τῶν ὡς ἄνω ἀναφερομένων ἀποδεικνύεται ὅτι τό «Κίνημα τῶν Ὀπαδῶν τῆς

Εἰρήνης» εἶναι δημιούργημα τῆς ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ καί σκοπός του εἶναι:
(α) Ἡ ἐξυπηρέτησις τῶν συμφερόντων τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως καί
(β) Ἡ ὑπονόμευσις τῆς ἑνότητος καί τῆς ἀμυντικῆς προσπαθείας τοῦ Ἐλευθέρου
Κόσμου, μέ τελικήν ἐπιδίωξιν τήν ὑποδούλωσιν εἰς τόν Σοβιετικόν ἰμπεριαλισμόν.

300
 [22] Κ.Ο.Σ.Σ.Α. - ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΟΣ
(Αποσπάσματα από τα ΤΕΥΧΗ ΙΙ & ΙΙΙ «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ» & «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΣ», του Αντ/ρχου Παν. Σκαλούμπακα – Σ. Σ. Ε., 1959)

Κ.Ο.Σ.Σ.Α.

1. Ο ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΙ ΕΝΟΠΛΑΙ ΔΥΝΑΜΕΙΣ

Εἶναι ἤδη γνωστόν ὅτι ὁ ἀπώτερος στρατηγικός σκοπός τοῦ Διεθνούς Κομμουνισμού
(Δ.Κ.) εἶναι ἡ διά τῆς βίας κατάλυσις τῆς ἐξουσίας καί ἡ ἐπιβολή τοῦ κομ/κοῦ συστήματος.
Καίτοι ὅμως κατά τήν κομ/κήν θεωρίαν ἡ κατάρρευσις τοῦ ἀστικοῦ καθεστῶτος θεωρεῖται
ἀναπόφευκτος, ἐν τούτοις οἱ κομμουνισταί δέχονται ὅτι εἶναι δυνατόν νά ἀνακοπῇ ἡ
ἐπιβολή τοῦ κομ/κοῦ συστήματος, ἐφ’ ὅσον ὁ κρατικός μηχανισμός καί εἰδικώτερον αἱ
ἔνοπλαι δυνάμεις μίας χώρας λειτουργοῦν κανονικῶς πειθαρχοῦσαι εἰς τό Κράτος. Πρός
τοῦτο ὁ Δ.Κ. θεωρεῖ ὅτι ὡς πρώτιστον καθῆκον τίθεται, ἡ διείσδυσις αὐτοῦ εἰς τάς
ἐνόπλους δυνάμεις τῶν ἀστικῶν κρατῶν καί ἡ διάλυσις τούτων. Ἐπ’ αὐτοῦ ὁ Λένιν ἔλεγεν
ὅτι «καμιά ἐπανάστασις δέν μπορεῖ νά γίνῃ χωρίς τό ξεχαρβάλωμα τοῦ Στρατοῦ.........»
Ἐπίσης ὁ 4ος ἐκ τῶν 21 ὅρων εἰσδοχῆς τῶν Κ.Κ εἰς τήν Κ.Δ. καθώριζεν ὅτι τίθεται ὡς
ὑποχρέωσις ἡ προπαγάνδα καί ἡ ζύμωσις ἐντός τοῦ στρατεύματος καί ὅτι ὅπου ἡ
προπαγάνδα δέν μπορεῖ νά γίνεται φανερά, πρέπει νά γίνεται κρυφά.
Οὕτω καί τό Κ.Κ.Ε., πιστόν εἰς τάς ἀρχάς τοῦ Δ.Κ., ἀπό τῆς ἐμφανίσεώς του εἰς τήν
πολιτικήν ζωήν τῆς χώρας καί ἐντεῦθεν, ἐπεδίωξε τήν διάβρωσιν καί ἐξάρθρωσιν τῶν
ἐνόπλων δυνάμεων αὐτῆς καί προσεπάθησε νά ἐξασφαλίσῃ ἐκ τοῦ στρατεύματος τά
πρῶτα τμήματα τοῦ προλεταριακοῦ στρατοῦ. Ἀπό τῆς ἐντάξεως δέ τῆς Ἑλλάδος εἰς τό
ΝΑΤΟ, αἱ προσπάθειαι τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐνετάθησαν, ἀφ’ ἑνός διά τήν ἐξασθένησιν τῆς ἰσχύος
τῶν ἐνόπλων δυνάμεων τῆς χώρας, ἀφ’ ἑτέρου διά τήν καλλιέργειαν τοῦ μίσους πρός τούς
Συμμάχους μας.

2. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΙΣ ΤΗΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΟΣ ΕΙΣ ΤΑΣ

ΕΝΟΠΛΟΥΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ

Ἀπό τῆς ἱδρύσεώς του τό Κ.Κ.Ε. ἐδημιούργησεν ἐντός τῶν ἐνόπλων δυνάμεων τῆς
χώρας μας, κομ/κήν ὀργάνωσιν, ἥτις χρονικῶς καί ἀναλόγως τῶν ἑκάστοτε συνθηκῶν
ἔλαβε τάς ἑξῆς ὀνομασίας:
 1920 - 1922: Σοβιέτ τῶν Στρατιωτῶν
 1922 - 1934: Α.Μ.Ι. (Ἀντιμιλιταριστική Ὀργάνωσις)
 1934 - 1940: Σ.Κ.Ο. (Στρατ. Κομ/κή Ὀργάνωσις)
 1942 - 1944: Α.Σ.Ο. (Ἀντιφασιστική Κομ/κή Ὀργάνωσις Μ. Ἀνατολής)
 1945 - σήμερον (1959): Κ.Ο.Σ.Σ.Α. (Κομ/κή ὀργάνωσις Στρατοῦ & Σωμ. Ἀσφαλείας)
Ἡ δραστηριότης τῶν ὡς ἄνω ὀργανώσεων ἐκτίθεται περιληπτικῶς κατωτέρω:

(α) Σοβιέτ τῶν στρατιωτῶν: 1920-1922.

Ἡ προσπάθεια τοῦ Κ.Κ.Ε. πρός διάβρωσιν τῶν ἐνόπλων δυνάμεων τῆς χώρας μας
χρονολογεῖται ἀπό τῆς ἐποχῆς καθ’ ἥν ὁ Ἐλλην. Στρατός ἐμάχετο ἐν Μ. Ἀσία. Οἱ
ὑπηρετοῦντες τότε εἰς τό Μικρασιατικόν μέτωπον νεοφώτιστοι κομ/σταί ὀργάνωσαν τούς
πρώτους κομ/κούς πυρῆνας ἐν Σμύρνη καί ἐπροπαγάνδιζον ὐπέρ τῆς ἀποστρατεύσεως.
Ἀρχικῶς ἐπεχειρήθη ἡ ἐφαρμογή τοῦ τριαδικοῦ συστήματος εἰς τήν ὀργάνωσιν, πλήν ὅμως
ἡ ἰδέα αὕτη συντόμως ἐγκαταλήφθη καθ’ ὅσον οὐδείς ἐγνώρισε τί εἶναι Κομ/σμός, οἱ δέ
νέοι αὐτοί κομμουνισταί δέν εἶχον ἐκπαιδευθῇ εις τούς κανόνας τῆς συνωμοτικότητος.
Οὕτω, οἱ νέοι αὐτοί κομμουνισταί ὠργάνωσαν ὁμάδας στρατιωτῶν, μυηθέντων εἰς τόν

301
κομ/σμόν, τάς ὁποίας ὠνόμασαν «Σοβιέτ τῶν στρατιωτῶν» καί ἡ ὅλη δραστηριότης
τούτων περιωρίζετο εἰς τόν προπαγανδιστικόν τομέα.
Χαρακτηριστικόν τούτου εἶναι ἡ μή ἀναγνώρισις τοῦ ἀλυτρώτου Ἑλληνισμοῦ καί τῶν
Ἑλληνικῶν διεκδικήσεων ὡς ἐπίσης ἡ προβολή ὡς πατρίδος των τῆς Σοβιετικῆς Ρωσίας καί
ἡ δυσφήμισις τῆς Μικρασιατικῆς ἐκστρατείας, λόγῳ τοῦ ὅτι ἡ Τουρκία εὑρίσκετο τότε εἰς
ἀγαθάς σχέσεις μετά τῆς Ρωσίας μεθ’ ἧς τόν Ἀπρίλιον 1920 εἶχον ὑπογράψει Στρατιωτικόν
σύμφωνον, ἐξελιχθέν μετά δίμηνον εἰς στρατιωτικήν Συμμαχίαν.

(β) Ἀντιμιλιταριστική ὀργάνωσις (Α.Μ.Ι.): 1922-1934.

Μετά τήν Μικρασιατικήν καταστροφήν, τό Κ.Κ.Ε. διά νά ἀποφύγῃ τήν δίωξιν τοῦ
Κράτους, ἐφήρμοσεν εἰς τήν στρατιωτικήν του ὀργάνωσιν, καθαρῶς συνωμοτικάς
μεθόδους.
Λόγῳ ὅμως τῶν ἐσωτερικῶν του κρίσεων καί τῆς παρανομίας ὑπό τήν ὁποίαν ἐτέλει,
κατά τήν δικτατορίαν τοῦ Παγκάλου, δέν ἠδυνήθη νά ἀναπτύξῃ μεγάλην δραστηριότητα.
Περιωρίζετο ἁπλῶς εἰς τό νά κάμψῃ τό μαχητικόν φρόνημα τοῦ στρατοῦ καί
ἐπροπαγάνδιζε τό ἀντιμιλιταριστικόν πνεῦμα, ἐξ οὗ καί ἡ ὀνομασία τῆς ὀργανώσεως.
Χαρακτηριστική εἶναι ἡ δημοσίευσις τοῦ Ριζοσπάστου τῆς 3-8-84:
«....... Ἀν μᾶς ἀναγκάσῃ ἡ πλουτοκρατία νά φορέσουμε τό χακί γιά ἕνα καινούργιο
πόλεμο, τότε θά γυρίσουμε τά ὅπλα ἐναντίον της».

(γ) Στρατιωτική κομ/κή ὀργάνωσις (Σ.Κ.Ο.): 1934-1940.

Ἡ ἀνάληψις τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. ὑπό τοῦ Ν. Ζαχαριάδη (1931) ἔδωσε πνοήν εἰς
ὅλους τούς τομεῖς δράσεως τούτου, συνέπεια τῆς ὁποίας ὑπῆρξε καί ἡ σημειωθεῖσα
δραστηριότης εἰς τόν Στρατιωτικόν τομέα.
Ἡ Α.Μ.Ι. μετωνομάσθη εἰς Σ.Κ.Ο. ἥτις καί ἐσημείωσε τεραστίαν ὀργανωτικήν καί
προπαγανδιστικήν δραστηριότητα ἐντός τῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων, οὐδείς δέ γνωρίζει ποῖον
θά ἦτο τό ἀποτέλεσμα ἄν ἀπό τοῦ 1936 δέν ἀντιμετωπίζετο ὁ κομμουνισμός πλέον
συστηματικῶς ὑπό τῆς Κυβερνήσεως Ι. Μεταξᾶ.
Οὕτω, ἀπό τοῦ 1936 ἡ δραστηριότης τῆς Σ.Κ.Ο. ἐμειώθη σημαντικῶς μέχρι τοῦ
Ἑλληνοϊταλικοῦ πολέμου, ὁπότε παρέχεται καί πάλιν ἡ εὐκαιρία εἰς αὐτήν, μέ τήν δευτέραν
ἐπιστολήν του (26-11-40) ὁ Ζαχαριάδης, μέ τήν οποίαν καλεῖ τούς Ἕλληνας στρατιώτας
«νά πετάξουν τά ὅπλα καί νά μή χύνουν ἄδικα τό αἷμα τους» ὑποδεικνύων τήν ἀνάγκην
«ἀμέσου συνθηκολογήσεως μέ μεσολάβησιν τῆς Σοβιετικῆς Ἕνωσης».

(δ) Ἀντιφασιστική Στρατιωτική ὀργάνωσις (Α.Σ.Ο.): 1942-1944 (Μ. Ἀνατολή).

Μετά τήν ὑποδούλωσιν τῆς χώρας μας, μέρος τῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων ἠκολούθησε
τούς Συμμάχους ἐν Μ. Ἀνατολῇ. Αἱ κομματικαί ὅμως διαμάχαι τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, ἔδωσεν
καί πάλιν εἰς τούς κομμουνιστάς τήν εὐκαιρίαν νά ἐνεργοῦν ἐλευθέρως προπαγάνδαν,
κατορθώσαντες νά διαβρώσουν πλήρως τάς Ἐνόπλους Δυνάμεις. Τέλος, διά σειρᾶς
κινημάτων, κυριώτερον τῶν ὁποίων ὑπῆρξεν τό τοῦ Ἀπριλίου 1944, τό Κ.Κ.Ε. ἐπέτυχε νά
διαλύσῃ, σχεδόν πλήρως, τάς ἐν Μ. Ἀνατολῇ Ἑλλην. Ἐνόπλους δυνάμεις, εἰς σημεῖον ὥστε
οἱ Σύμμαχοι νά σκέπτωνται ἄν θά ἔπρεπε τοῦ λοιποῦ νά ὑπολογίζουν τήν Ἑλλάδα ὡς
Σύμμαχον.

(ε) Κομμουνιστική Ὀργάνωσις Στρατοῦ & Σωμάτων Ἀσφαλείας (Κ.Ο.Σ.Σ.Α.): 1945-

σήμερον (1959).
Κατά τήν περίοδον ταύτην ἡ προσπάθεια τοῦ Κ.Κ.Ε. πρός διάβρωσιν τῶν Ἐνόπλων
Δυνάμεων ἔλαβεν ὀξυτέραν μορφήν, καθ’ ὅσον ἡ ἡγεσία αὐτοῦ ἤλπιζεν ὅτι διά τῆς
διαβρώσεως ταύτης θά ἐπετύγχανε τήν ἐκ τοῦ ἀσφαλοῦς συντριβήν τούτων. Τά πλήγματα
ὅμως τά ὁποῖα ἐδέχθη τό Κ.Κ.Ε. κατά τήν περίοδον τοῦ συμμοριοπολέμου, διέψευσαν τάς
προσδοκίας του, πρᾶγμα τό ὁποῖον καί τό ἴδιον ὠμολόγησεν:

302
 «....... Ἄν στό δεύτερο ἔνοπλο ἀγῶνα μας εἴχαμε γερή ὀργάνωση στό στρατό........ τά
ἀποτελέσματα θά ἦσαν πολύ καλύτερα.......»
(Φροντιστ. Ἀγωνιστῆ 1951, σελίς 104).

Καί μετά τήν συντριβήν τῆς συμμοριακῆς δράσεως ἡ ἠγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. δέν
ἐγκατέλειψε τάς προσπαθείας της πρός τήν κατεύθυνσιν αὐτήν, πρός τήν ὁποίαν
συγκεντρώνει τό σύνολον τῆς «δουλειᾶς» καί τῆς πείρας του.
Βεβαίως, μέχρι σήμερον, οὐδέν τό ἄξιον λόγου κατώρθωσε τό Κ.Κ.Ε. εἰς τήν
προσπάθειά του αὐτήν.
Τοῦτο ὅμως δέν πρέπει νά μᾶς καθησυχάζῃ, διότι ἄν ληφθῇ ὑπ’ ὄψιν ἡ συνωμοτική
ὑπόστασις τῆς ὀργανώσεως τήν ὁποίαν τοῦτο προσπαθεῖ νά δημιουργήση εἰς τόν Στρατόν,
τό γεγονός ὅτι αἱ Ἔνοπλοι Δυνάμεις προέρχονται ἐκ τοῦ λαοῦ, μέρος τοῦ ὁποίου ἔχει
μολυνθεῖ ἀπό τό κομμουνιστικόν μίασμα, θά πρέπει νά ὑποπτευώμεθα τήν ὕπαρξιν
κομμουνιστικῆς ὀργανώσεως εἰς τάς Ἐνόπλους Δυνάμεις ἔστω καί μή σοβαρᾶς μορφῆς.

3. Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΕΝΑΝΤΙ ΤΩΝ ΕΝΟΠΛΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ
ΣΩΜ. ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

Ἡ πεῖρα τοῦ παρελθόντος ἐδίδαξε τήν ἠγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. ὅτι ἡ ἀνάληψις νέου ἐνόπλου
ἀγῶνος, ἄνευ προηγουμένης διαβρώσεως τῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων, θά ἀποβῇ ἐπί ματαίῳ,
καθ’ ὅσον γνωρίζει καλῶς ὅτι τό κυριώτερον ἐμπόδιον διά τήν ἐπιτυχίαν τῶν σκοπῶν της
ἀποτελεῖ ὁ Στρατός. Δι’ ὅ καί τίθεται ὡς καθῆκον εἰς τά μέλη τοῦ Κ.Κ.Ε. ἡ «δουλειά στό
Στρατό». Εἰς τήν 7ην ὁλομέλειαν τῆς Κ.Ε. του (Μάϊος 1950) ὁ Ζαχαριάδης ἔλεγε:
«Ἀπ’ τούς τομεῖς τῆς μαζικῆς δουλειᾶς ὅπου χρειάζεται εἰδική προετοιμασία στελεχῶν
καί πλατύ ἄνοιγμα, μεγάλη ὁλκή στή δουλειά, εἶναι ὁ μοναρχοφασιστικός στρατός ....».
Ὁμοίως ὁ Ρ/Σ τῶν Κ/Σ μετέδιδε τό 1951:
«Ἡ δουλειά στό στρατό εἶναι πρώτη στό κομματικό καθῆκον γιά ὅλους».
Ἡ κομμουνιστική προσπάθεια εἰς τάς Ἐνόπλους Δυνάμεις στρέφεται ἀφ’ ἑνός εἰς τόν
ἐπηρεασμόν τῶν στρατευσίμων, ἀφ’ ἑτέρου εἰς τήν δημιουργίαν κομμουνιστικῆς
ὀργανώσεως ἐντός τῶν σχηματισμῶν τοῦ στρατεύματος.

Ὁ Βλαντᾶς ὁμιλῶν ἐπί τοῦ ζητήματος αὐτοῦ εἰς τήν ἰδίαν, τήν 7 ην ὁλομέλειαν,
συνέστησε τρεῖς μορφάς ὀργανώσεων:
(α) Τήν πολιτικήν ὀργάνωσιν, τήν ὁποία θ’ ἀποτελοῦν οἱ κομμουνισταί στρατιῶται μέλη
τοῦ Κ.Κ.Ε.
(β) Τήν δημοκρατικήν ὀργάνωσιν, ἀπό τά δυσαρεστημένα καί ἀριστερά στοιχεῖα τοῦ
στρατεύματος καί
(γ) Τήν ὀργάνωσιν τῶν ὁπαδῶν τῆς εἰρήνης, ἥτις θά εἶναι εὑρυτέρα τῆς
προηγουμένης, λειτουργοῦσα καί αὔτη συνωμοτικῶς.

Ὁ Ρ/Σ τῶν Κ/Σ πολλάς ἀφιέρωσεν ἐκπομπάς του, πρός καθοδήγησιν τῶν
στρατευμένων κομμουνιστῶν, περί τοῦ τρόπου ὀργανώσεως καί δράσεως. Οὕτω τήν 23-1-
51 μετέδιδεν: «ποτέ δέν θά πολεμήσουν οἱ Ἕλληνες ἐνάντια στή Σοβιετική Ἕνωση, στήν
Ἀλβανία, στήν Βουλγαρία. Ἄς τολμήσουνε τόν πόλεμον, τά ὅπλα θά τά στρέψουμε ἐνάντια
στούς μοναρχοφασίστες λακέδες.......»

Τέλος, ἡ Ε.Δ.Α. προσεπάθησεν ἐσχάτως, το 1959, νά ἐφαρμόσῃ τήν «τακτικήν τοῦ

μειδιάσματος» εἰς τά κατώτερα ὄργανα τῶν Σωμάτων Ἀσφαλείας, μέ σκοπόν νά ἐπιτύχῃ
τήν διάβρωσιν τούτων. Ἡ ἐνέργεια αὕτη τῆς Ε.Δ.Α. ἀποτελεῖ ἀντιγραφήν κομμουνιστικῆς
μεθόδου, ἀποσκοπούσης εἰς τήν φθοροποιόν προπαγάνδαν, ἔργον τό ὁποῖον ἐπεβλήθη εἰς
τους κομμουνιστάς ὡς «ἀπόλυτος ἀνάγκη» καί «κύριο ἐπαναστατικό καθῆκον».

303
 4. ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ Κ.Ο.Σ.Σ.Α.

Ἅπαντες οἱ ἐν τῷ στρατεύματι ὑπηρετοῦντες κομμουνισταί χρησιμοποιοῦνται διά τήν

συγκρότησιν τῆς ὀργανώσεως, εἰς τήν ὁποίαν τηροῦνται αὐστηροί συνωμοτικοί κανόνες. Ἠ
ὀργανωτική κλιμάκωσις τῆς Κ.Ο.Σ.Σ.Α. ἔχει ὡς κάτωθι:
(Ἰδέ σχεδιάγραμμα 2)

(α) Ὑπεύθυνος Κ.Ο.Σ.Σ.Α.: Πολιτικοῦ Γραφείου, Ἐπιτροπῆς περιοχῆς, ἐπιτροπῆς πόλης

Τό Π.Σ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., εὑρισκόμενον ἤδη εἰς τό παραπέτασμα, ἀναθέτει εἰς ἕν
τῶν μελῶν του τή γενικήν διεύθυνσιν τῆς ὀργανώσεως, τό ὁποῖον ὀνομάζεται ὑπεύθυνος
Κ.Ο.Σ.Σ.Α. τοῦ Π.Γ. Οὗτος δύναται νά χρησιμοποιῇ ὡς εἰδικούς συμβούλους ἀνώτατα
κομματικά στελέχη, Ἀξ/κούς ἤ μή, ἐκ τῶν πλέον ἀφοσιωμένων εἰς τό κόμμα. Ὁμοίως, παρ’
ἑκάστη ἐπιτροπῇ πόλεως, τοποθετεῖται ὑπεύθυνος τῆς Κ.Ο.Σ.Σ.Α., διά τάς μονάδας τάς
σταθμευοῦσας εἰς τήν ὑπ’ ὅψιν περιοχήν ἤ πόλιν, ὅστις λαμβάνει ὁδηγίας μόνον ἀπό τόν
ὑπεύθυνον τοῦ Π.Γ., συνεργαζόμενος μέ τόν γραμματέα τῆς οἰκείας κομματικῆς ἐπιτροπῆς.
Οὐδείς ἕτερος γνωρίζει τόν ὑπεύθυνον τῆς Κ.Ο.Σ.Σ.Α..

β) Καθοδηγητικόν Γραφεῖον (Κ.Γ.)

Ὁ ὑπεύθυνος τῆς Κ.Ο.Σ.Σ.Α. περιοχῆς ἤ πόλεως, ὀνομαζόμενος «στρατ. ὑπεύθυνος»,
δημιουργεῖ ἴδιον μηχανισμόν, οὐχί συλλογικῆς μορφῆς, τά μέλη τοῦ ὁποίου δέν
γνωρίζονται μεταξύ των, καλούμενον «καθοδηγητικό Γραφεῖο». Τοῦτο εἶναι ὄργανον
ἐκτελεστικόν τά μέλη τοῦ ὁποίου συνήθως δέν ὑπερβαίνουν τά τρία. Ὁ «στρατιωτικός
ὑπεύθυνος» ἔρχεται εἰς ἐπαφήν μέ ἕναν ἕκαστον τῶν μελῶν τοῦ Κ.Γ. πρός παροχήν
ὁδηγιῶν καί ἐντολῶν.
Ἀποστολή τοῦ Κ.Γ. εἶναι ἡ ὀργάνωσις τῶν στρατιωτικῶν κομμουνιστῶν, τῶν
ὑπηρετούντων εἰς τάς Μονάδας καί σχηματισμούς τάς ἐδρευούσας εἰς τήν περιοχήν τῆς
ἁρμοδιότητος αὐτοῦ. Ἡ περιοχή αὕτη κατανέμεται εἰς τόσους τομεῖς ὅσα καί τά μέλη τοῦ
Κ.Γ.
Ἕκαστον μέλος τοῦ Κ.Γ. ὀργανώνει καί καθοδηγεῖ τό κομμουνιστικόν δίκτυον εἰς τάς
Μονάδας τοῦ τομέως του, ἀνεξαρτήτως ἄν αὕται ἀνήκουσι εἰς τόν Στρατόν Ξηρᾶς,
Θαλάσσης, Ἀέρος ἤ τά Σώματα Ἀσφαλείας. Ὁμοίως, ἕκαστον μέλος εἶναι ὑπεύθυνον διά τά
πολεμικά ἐργοστάσια ἤ τούς παρεμφερεῖς πρός τάς Ἐνόπλους Δυνάμεις ὀργανισμούς τοῦ
τομέως του.

(γ) Κομματική Ἐπιτροπή (Κ.Ε.) ἤ Κεντρική Τριάς

Αὕτη ἀποτελεῖται ἀπό τρεῖς ἐκ τῶν ὑπηρετούντων εἰς τήν αὐτήν Μονάδα κομ/στῶν
ἀσχέτως βαθμοῦ. Ταύτην διευθύνει ὁ «Γραμματεύς» ὅστις ὁρίζεται ἐκ τῶν μελῶν της,
ἔρχεται δέ εἰς ἐπαφήν μόνον μέ τό ὑπεύθυνον διά τόν τομέα μέλος τοῦ Κ.Γ.
Ἀποστολή τῆς Κ.Ε. εἶναι ἡ ὀργάνωσις καί καθοδήγησις τῶν ὑπηρετούντων εἰς τήν
Μονάδα κομμουνιστῶν, τά μέλη δέ ταύτης διά τούς εἰς τά διάφορα τμήματα τῆς Μονάδος
(Λόχους, Διμοιρίας). Οὗτοι ὀργανοῦνται εἰς ὁμάδας τῶν τριῶν ἀνδρῶν (τριάδες) ἥ, ὠς
τελευταίως ὑπέδειξεν ἡ κομμουνιστική ἡγεσία πρός ἐπιτυχίαν μεγαλυτέρας ἀσφαλείας τῆς
ὀργανώσεως, εἰς δυάδας.
Οὕτω ἔχομεν τήν βασικήν τριάδα Λόχου καί κατά παρόμοιον τρόπον τριάδα Διμοιρίας,
ἥτις ὀργανοῦται μερίμνῃ τοῦ ἐντεταλμένου τῆς τριάδος Λόχου.

(δ) Τρόπος ὀργανώσεως τῶν Ὁμάδων

Ὁ ὑπεύθυνος τῆς Μονάδος (Τάγματος ἡ ἀντιστοίχου σχηματισμοῦ) ἥτοι ὁ γραμματεύς
τῆς Κ.Ε. ἐξευρίσκει τούς ὑπευθύνους τῶν Λόχων, οἵτινες ἀναλαμβάνουν τόν σχηματισμόν
τῶν τριάδων ἤ δυάδων τῶν Λόχων. Ἐν συνεχείᾳ, ἕκαστον τῶν μελῶν αὐτῶν ἐξευρίσκει ἕν
ἤ δύο πρόσωπα πρός σχηματισμόν τῶν τριάδων ἤ δυάδων τῶν Διμοιριῶν, δηλ. ἕκαστον

304
μέλος ὑποχρεοῦται νά σχηματίση ἰδίαν τριάδα ἤ δυάδα, γνωρίζει δέ ἕν ἤ δύο πρόσωπα
πρός τά κάτω καί ἕν πρός τά ἄνω.

(ε) Ἀτομικαί συνδέσεις

Ἐφ’ ὅσον οἱ στρατεύσιμοι κομμουνισταί δυνηθοῦν νά καταλάβουν ἐμπιστευτικάς θέσεις
εἰς τό Στράτευμα (Ἐπιτελεῖα κ.λπ.) ἤ δέν εἶναι εὔκολος ἡ ὀργάνωσις τούτων κατά τό
προαναφερθέν σύστημα, τότε πραγματοποιοῦνται ἀτομικαί συνδέσεις τούτων, ἀπ’ εὐθείας
μέ τό ἁρμόδιο μέλος τοῦ Κ.Γ.
Ἡ κομμουνιστική ἡγεσία τό 1951 ὑπέδειξε τήν δημιουργίαν τοιούτων μεμονωμένων
ὀργανώσεων, τινές δε, θά καθοδηγοῦνται ἀπ’ εὐθείας ἐκ τοῦ κομμουνιστικοῦ Ρ/Σ ἤ τοῦ
παρανόμου τύπου.

5. ΤΡΟΠΟΣ ΣΥΝΔΕΣΕΩΣ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ Κ.Ο.Σ.Σ.Α.

Ἡ ἀρχική σύνδεσις καί ὀργάνωσις τῶν μελῶν τῆς Κ.Ο.Σ.Σ.Α. πραγματοποιεῖται διά τῆς
πολιτικῆς ὀργανώσεως. Ἐπικειμένης τῆς στρατεύσεως μέλους Κ.Κ.Ε., εἰδοποιεῖ τοῦτο τήν
ὀργάνωσίν του περί τῆς Μονάδος παρουσιάσεώς του.
Ἡ πολιτική ὀργάνωσις δίδει εἰς τόν στρατεύσιμο ἕν συνθηματικόν, τό ὁποῖον αὕτη
συγχρόνως μεταβιβάζει ἱεραρχικῶς εἰς τό κλιμάκιον τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Τό Π.Γ.
διά τοῦ ὑπευθυνου τῆς Κ.Ο.Σ.Σ.Α. μεταβιβάζει τό συνθηματικόν εἰς τόν ὑπεύθυνον τῆς
περιοχῆς, εἰς τήν ὁποίαν θά παρουσιασθῇ ὁ στρατεύσιμος, καί οὕτω ἐπιτυγχάνεται ἡ
σύνδεσις αὐτοῦ.
Ὁ ἀνωτέρω τρόπος εἶναι ὁ «ἐπίσημος».
Ἐάν δι’ οἱονδήποτε λόγον δέν ἐπιτευχθῇ «ἐπισήμως» ἡ σύνδεσις, εἶναι δυνατή ἡ
ὀργάνωσις ἑνός μέλους, ἄν περί τούτου ἐγγυηθῆ γνωστόν τούτου στέλεχος. Ἄν καί τοῦτο
δέν καταστῆ δυνατόν, τότε τό μέλος δύναται νά ὀργανωθῇ ὑπό τῆς Κ.Ε. τῆς Μονάδος, ἐφ΄
ὅσον ἐξ ἐξετάσεως πεισθῇ αὔτη ὅτι πρόκειται περί κομματικοῦ μέλους.
Εἰς περίπτωσιν μεταθέσεως μέλους τῆς Κ.Ο.Σ.Σ.Α., ἡ σύνδεσις καί ὀργάνωσις τούτου
εἰς τήν νέαν του μονάδα γίνεται μέσω τοῦ Κ.Γ. ἐφ’ ὅσον ἡ νέα μονάς εὑρίσκεται εἰς τήν
αὐτήν περιοχήν, ἄλλως μέσῳ τῆς Στρατ. Κομ/κῆς ὀργανώσεως κατά τάς προεκτεθέντα.

6. ΣΥΝΩΜΟΤΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ

(α) Συνωμοτικοί κανόνες ὀργανώσεως

Ἡ ὀργάνωσις τῶν στρατευσίμων κομ/στῶν πραγματοποιεῖται «πάνω σέ αὐστηρή
συνωμοτική βάση». Δηλαδή λαμβάνονται ὅλα ἐκεῖνα τά μέτρα κατά τήν ὀργάνωσιν καί
διαφώτισιν τῶν μελῶν τῆς Κ.Ο.Σ.Σ.Α., ὥστε νά ἀποφεύγεται ἡ ἀποκάλυψις ταύτης. Πρός
τοῦτο ἐπιβάλλεται, ὅπως ἕκαστον μέλος καί αὐτός ὁ καθοδηγητής ἀκόμη, γνωρίζῃ
ἐλαχίστους ἀνθρώπους καί προσέχῃ τούς ἀνθρώπους πού πλησιάζει.

(β) Συνωμοτικοί κανόνες δράσεως

Ἡ ὅλη ἀναπτυσσομένη ὑπό τῆς Κ.Ο.Σ.Σ.Α. δραστηριότητος διεξάγεται παρανόμως καί
διά τοῦτο αἱ ὁδηγίαι διά τήν δρᾶσιν αὐτῆς εἶναι αὐστηραί καί διεξοδικαί. Τά μέτρα
συνωμοτικότητος τά ὁποῖα γενικῶς δέον νά τηρῶνται ἔχουσι καθορισθῇ διά τῶν «βασικῶν
κανόνων ἐπαγρύπνησης» ἀλλά καί τό Κ.Κ.Ε. εἰδικῶς διά τήν Κ.Ο.Σ.Σ.Α. παρέχει ἑκάστοτε
εἰδικάς ὀδηγίας ὡς αἰ κατωτέρω:
«Ἀποφεύγετε τίς γνωριμίες καί τίς παρεοῦλες μέ ἄλλα μέλη καί τοῦ δικοῦ σας Συν/τος,
ἰδιαίτερα μήν πηγαίνετε μέ γνωστούς κομμουνιστές......... Πρίν φθάσετε στό ραντεβού
σας, βεβαιωθεῖτε ἀπολύτως ὅτι δέν σᾶς παρακολούθησαν καί ὅταν φθάσετε, χωρίς νά
δείχνετε μυστηριώδικο ὕφος ἐξερευνητοῦ, προσέχετε τριγύρω σας. Μή λέτε τόν τόπο καί
τήν ὥρα τοῦ ραντεβοῦ σας σέ κανέναν ἄλλο. Μή συνδέεσθε μέ ἄλλους συντρόφους μέσα

305
στούς στρατῶνες, παρά μόνο σέ ἐξαιρετικές περιπτώσεις, παίρνοντας ὅλα τά
προφυλακτικά μέτρα........»
(Φ.Α. 1951 σελ. 103-104)

7. ΑΝΤΕΘΝΙΚΑΙ - ΑΝΤΙΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΙ ΤΗΣ Κ.Ο.Σ.Σ.Α.

Ἡ ἐπιτυχία τῶν σκοπῶν τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τάς Ἐνόπλους Δυνάμεις ἐπιδιώκεται διά τῶν
κάτωθι ἐνεργειῶν, τῆς κατασκοπείας, τοῦ σαμποτάζ, τοῦ μποϋκοτάζ, τῆς προπαγάνδας,
τῶν μαζικῶν κινητοποιήσεων και τέλος τῶν στάσεων καί ἀνατρεπτικῶν ἐνεργειῶν.

(α) Κατασκοπεία
Ἅπαντα τά μέλη τῆς Κ.Ο.Σ.Σ.Α. καθίστανται πληροφοριοδόται, ὑποχρεούμενα νά
ἀναφέρουν εἰς τό ἁρμόδιον «πόστο» πᾶν ὅ,τι βλέπουν, ἀκούουν καί γενικά
πληροφοροῦνται. Πᾶς στρατεύσιμος κομμουνιστής θέτει τό συμφέρον τοῦ ξενοδούλου
κόμματος ὑπεράνω τῆς πατρίδος του, καθ’ όσον πατρίς δι’ αὐτόν εἶναι ἡ Σοβιετική Ἕνωσις.
Ὅλαι αἱ πληροφορίαι αἱ ἀναφερόμεναι εἰς ἀριθμόν Μονάδων, ὁνομάτα Δ/τῶν, δύναμιν,
θέσιν, πυρ/χικά κ.λπ. ὡς καί εἰς ἐπιτελικά σχέδια, μεταβιβάζονται ταχύτατα ἱεραρχικῶς εἰς
τόν ὑπεύθυνον τῆς Κ.Ο.Σ.Σ.Α., τό Π.Γ. καί ἐκεῖθεν εἰς τόν Δ.Κ. Οὔτω, τό Κ.Κ.Ε. καί γενικῶς
ὁ Δ.Κ. δὐναται νά διαθέτῃ ἕν ἄριστον δίκτυον συλλογῆς πληροφοριῶν, καί μάλιστα ἀπό
«πρῶτο χέρι», ὡς καί μεταβιβάσεως τούτων.
(β) Σαμποτάζ
Σαμποτάζ εἶναι ἡ ἐκ προθέσεως μερική ἥ ὀλική καταστροφή τῶν πάσης φύσεως ὑλικῶν
τοῦ στρατοῦ ἥ ἡ μείωσις τῆς ἀποδόσεως τούτων. Τά σαμποτάζ πραγματοποιεῖ ἡ κομματική
ἐπιτροπή, διαβιβαζομένων πρός τοῦτο ἐκ τῶν ἄνω τῶν ἀναγκαιουσῶν ὁδηγιῶν καί τῶν
τυχόν ἀπαραιτήτων ὑλικῶν.
Αἱ χρησιμοποιούμεναι μέθοδοι εἶναι τοιαῦται ὥστε τά ἀποτελέσματα τοῦ σαμποτάζ νά
φαίνωνται ἐν πρώτοις ὄψεως ὡς φυσική φθορά. Πρός τοῦτο, δέον νά ἐρευνῶμεν μετά
σχολαστικότητος πρός διαπίστωσιν τῶν πραγματικῶν αἰτίων, ἅτινα προεκάλεσαν τήν
φθορά ὡς καί τήν περίπτωσιν ὑπάρξεως κακῆς προθέσεως.
(γ) Μποϋκοτάζ
Μποϋκοτάζ εἶναι μια μορφή πάλης, συνήθως χρησιμοποιουμένη ὑπό τῶν κομ/στῶν, μέ
σκοπόν τήν ἀποτυχίαν ἤ καθυστέρησιν μιᾶς ἐργασίας, ἤ τήν ἀποτυχίαν μιᾶς μεγάλης
ἀσκήσεως κ.λπ. Ὁ Ρ/Σ τῶν κομμουνιστῶν εἰς τήν ἐκπομπήν τῆς 16-3-51 μετέδιδε τάς ἑξῆς
ὁδηγίας:
«Γιά τό σκοπό αὐτό πρέπει νά ἐφαρμόζουμε διάφορες μορφές δράσης. Π.χ. μᾶς πᾶνε
σέ μιά μακρυνή ἤ νυχτερινή πορεία, ἐμεῖς πρέπει νά ὀργανώσουμε ὁμαδική βραδυπορεία,
πέσιμο κάτω ἀπό ἐξάντληση, κ.λπ. Μποροῦμε νά ὀργανώσουμε τήν ἀποτυχία τῶν
ἀσκήσεων, τήν ἀποτυχία τῶν μεγάλων πολεμικῶν γυμνασίων.......»
(δ) Προπαγάνδα - Ζύμωσις - Προκηρύξεις - Συνθήματα
Ἡ προπαγάνδα τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐντός τοῦ στρατεύματος ἀκολουθεῖ πιστῶς τήν γραμμήν τοῦ
κόμματος. Ἄτομα κομματικῶς μορφωμένα καί καταλλήλως ἐπιλεγόμενα, ἐπιφορτίζονται μέ
τό ἔργον τοῦτο, ὄπερ συνίσταται εἰς τήν «διαφώτισιν» τῶν στρατευσίμων καί τόν
προσηλυτισμόν νέων μελῶν.
Ἡ κομμουνιστική προπαγάνδα ἐκμεταλλεύεται ὅλα τά ζητήματα τῆς καθημερινῆς ζωῆς
τοῦ στρατιώτου (συσσίτιον, ἰματισμόν, στρατωνισμόν, πειθαρχίαν κ.λπ.), πρός τόν σκοπόν
ἀναπτύξεως δυσαρεσκείας, πικρίας ἤ καί ἀγανακτήσεως ἀκόμη πρός τό στράτευμα καί
δημιουργίας μεταξύ στρατιωτῶν καί βαθμοφόρων ψυχικοῦ χάσματος, τό ὁποῖον
καταλλήλως καλλιεργούμενον καί βαθμηδόν εὑρυνόμενον, θά ἔχῃ ὡς ἀποτέλεσμα τήν
ψυχικήν ἐπαναστατικοποίησιν τῶν στρατευσίμων, πρᾶγμα ὅπερ ἀποτελεῖ τόν ἀπώτερον
σκοπόν ταύτης.

306
 Διά τόν προσηλυτισμόν νέων μελῶν, τά ἐπιφορτισμένα μέ τό ἔργον τοῦτο ἄτομα,
πλησιάζουν συναδέλφους των, μετά τῶν ὁποίων προσπαθοῦν κατ’ ἀρχήν νά συνδεθοῦν
φιλικῶς. Ἐν συνεχείᾳ μεταφέρουν τάς συζητήσεις των ἐπί πολιτικο-κοινωνικο-οικονομικῶν
θεμάτων καί διά της πειθοῦς προσπαθοῦν νά μεταδώσουν τήν ἰδεολογίαν των, ἐφ’ ὅσον
εὑρίσκουν πρόσφορον ἔδαφος.
Ἐπίσης ἡ Κ.Ο.Σ.Σ.Α. δυνατόν νά χρησιμοποιήσῃ προκηρύξεις καί τήν ἀναγραφήν
κομμουνιστικῶν συνθημάτων.
(ε) Μαζικαί κινητοποιήσεις
(ι) Ἄμεσοι διεκδικήσεις.
Διά τοῦ ὅρου «ἄμεσοι διεκδικήσεις ἤ μικροζητήματα» οἱ κομμουνισταί ἐννοοῦν τό
σύνολον τῶν αἰτημάτων τά ὁποῖα ὑποδεικνύουν εἰς τούς στρατιώτας, μέ σκοπόν νά
καλλιεργήσουν τήν δυσαρέσκειαν καί το μῖσος πρός τά στελέχη καί τάς Διοικήσεις τῶν
Μονάδων καί νά ἐπισημάνουν τά μαχητικά στοιχεῖα ἀπό τά ὁποῖα θά ἀγρεύουν τά
μελλοντικά των θύματα.
Τοιαῦτα συνθήματα, χρησιμοποιηθέντα κατά τό παρελθόν, εἶναι:
Βελτίωσις τοῦ συσσιτίου, ἄρσις ὑποχρεώσεως χαιρετισμοῦ, τό φέρειν πολιτικήν
ἐνδυμασίαν ἐκτός ὑπηρεσίας, τοποθέτησις τῶν στρατευσίμων εἰς τούς τόπους καταγωγῆς,
κατάργησις τῆς προσθέτου ὑπηρεσίας φυλακίσεως, χορήγησις βοηθημάτων εἰς τάς
οἰκογενείας τῶν στρατιωτῶν κ.λπ.
(ιι) Προσπάθεια μειώσεως τοῦ κύρους τῶν Ἀξ/κῶν.
Συνήθης τρόπος πρός ἐπιτυχίαν τῆς προσπαθείας αὐτῆς εἶναι τό λεγόμενον
«ξεσκέπασμα». Δηλ. κατά τήν διάρκειαν ὁμιλιῶν ἀξιωματικῶν πρός τούς στρατιώτας,
συνήθως ἐπί γενικῶν θεμάτων (ἠθικαί διδασκαλίαι κ.λπ.), οἱ κομ/σταί, ἀφοῦ πεισθοῦν ὅτι ὁ
ἀξ/κός δέν ἔχει ἀρκοῦντως προπαρασκευασθῇ, ὑποβάλλουν ἐρωτήσεις μέ σκοπόν νά
περιαγάγουν τόν ὁμιλητήν εἰς δύσκολον θέσιν. Ἀκολουθεῖ ἡ ἔντεχνος θυμηδία,
γελοιοποίησις καί ψιθυριστή προπαγάνδα πρός ἐκμετάλλευσιν τῆς δημιουργηθείσης
ἐντυπώσεως, μείωσιν τοῦ κύρους τῶν στελεχῶν και ἀπώλειαν πρός αὐτά τῆς ἐμπιστοσύνης
τῶν ὁπλιτῶν.
(στ) Στάσεις καί ἀνατρεπτικαί ἐνέργειαι
Ταύτας μελετᾶ καί προπαρασκευάζει ἡ Κομμουνιστική Ἐπιτροπή, ὑπό τήν καθοδήγησιν
τοῦ ἁρμοδίου μέλους τοῦ Καθοδηγητικοῦ Γραφείου, διά τήν ἐν εὐθέτῳ χρόνῳ
ἐξουδετέρωσιν τῶν ἀξ/κῶν καί τῶν δυναμικῶν ἐθνικοφρόνων ὁπλιτῶν, ἐν συνδυασμῷ μέ
τήν ἐνέργειαν μεγάλης ἐκτάσεως σαμποτάζ καί τήν ἀνάληψιν τῆς Διοικήσεως ὐπό τῶν
κομμουνιστῶν, κατά τό ὑπόδειγμα τῶν κινημάτων τῆς Μ. Ἀνατολῆς.

8. ΜΕΤΡΑ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΚΟΜ/ΣΜΟΥ ΕΙΣ ΤΑΣ ΕΝΟΠΛΟΥΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ

Τά μέτρα ἅτινα δέον νά λαμβάνωνται διά τήν καταπολέμησιν τῆς Κ.Ο.Σ.Σ.Α. δέν
ἀποτελοῦν δόγματα, καθ’ ὅσον αἱ μέθοδοι ὀργανώσεως καί δράσεως τῶν κομμουνιστῶν
ποικίλλουν. Κρίνεται ὅμως σκόπιμον νά ἀναφερθῶσιν βασικά τινα, τά ὁποῖα ὀπωσδήποτε
θά ὑποβοηθήσουν πάντα ἀξ/κόν εἰς τήν συνεχῆ καί ἀθόρυβον μάχην του κατά τοῦ
ξενοδούλου ἐχθροῦ.
Βασικῶς πρέπει νά ἐξαλειφθῇ ἡ ἀντίληψις ὅτι ὁ κομμουνισμός, ὥν «ὕπουλος καί
σατανικός», δύσκολα καταπολεμᾶται. Τοῦτο βεβαίως θά συμβῇ ὅταν ἡμεῖς ἀδιαφοροῦμεν
καί ἀντιμετωπίζομεν τοῦτον μοιρολατρικῶς.
Τά μέτρα διά τήν καταπολέμησιν τοῦ κομμουνισμοῦ εἰς τόν Στρατόν δυνάμεθα νά τά
ὑπαγάγωμεν εἰς δύο κατηγορίας: Προληπτικά καί κατασταλτικά. Προληπτικά μέτρα
ἐννοοῦμεν τάς ἐνεργείας μας πρός ἀνακάλυψιν καί ἐξουδετέρωσιν τῶν κομμουνιστικῶν
προθέσεων ἐν τῇ γενέσει των, κατασταλτικά δέ, τάς ἐνεργείας μας πρός ἀποτελεσματικήν
πάταξιν τῶν κομμουνιστικῶν ἐνεργειῶν, ὅταν ὁ κομμουνισμός ἔχει ἐπιτύχει τήν διείσδυσιν
εἰς τό στράτευμα καί τήν ὀργάνωσιν παρανόμου μηχανισμοῦ.

307
 (α) Προληπτικά μέτρα
(ι) Διαφώτισις. Διά τούς Κομμουνιστάς ὁ Ἐθνικός στρατός εἶναι μισητός ὅπως καί ἡ
ἀστική πατρίδα. Ὁ ὁπαδός ἤ συμπαθῶν κομμουνιστής, εἰσερχόμενος πρός κατάταξιν εἰς
τόν στρατῶνα, θεωρεῖ ἑαυτόν ὡς εὑρισκόμενον εἰς ἐχθρικόν στρατόπεδον καί συμφώνως
πρός τάς ἐντολάς τοῦ κόμματος, ἀναλογίζεται ὅτι πρέπει ν’ ἀρχίσῃ τήν «δρᾶσιν» του τό
ταχύτερον. Ἀπό τῆς στιγμῆς ταύτης, δέον ἕκαστον στέλεχος τοῦ Στρατοῦ, νά θεωρήσῃ ὡς
πρώτιστον καθῆκον του καί ὑποχρέωσιν, τήν ἀντιμετώπισιν τοῦ κομμουνιστικοῦ αὐτοῦ
ψεύδους. Ἡ ἐπί διετίαν παραμονή εἰς ἕν περιβάλλον πειθαρχημένον καί μέ ὀμοιόμορφον
τρόπον ζωῆς, μέ συνεχῆ καί συντονισμένην διδασκαλίαν καί διαφώτισιν, θά πρέπει νά
κλονίσῃ τάς πεποιθήσεις τοῦ νεοφωτίστου κομμουνιστοῦ καί νά πείσῃ τοῦτον περί τοῦ
ψεύδους καί τῆς κακοηθείας τῆς κομμουνιστικῆς προπαγάνδας.
Ἐπιδίωξις τῆς διαφωτίσεως δέν θά εἶναι μόνον ἡ ἐξύψωσις τοῦ φρονήματος τῶν
ἐθνικοφρόνων καί ἡ προφύλαξις τούτων ἐκ τοῦ προσηλυτισμοῦ τοῦ Κ.Κ.Ε., ἀλλά ἡ
ἀνάνηψις καί ἐπαναφορά εἰς τήν ἐθνικήν ὁδόν τῶν μυηθέντων εἰς τόν κομμουνισμόν
στρατιωτῶν. Ὁ Στρατός δέον νά γίνῃ τό ἐπιτυγχάνον τέλεια ἀποτελέσματα Ἐθνικόν
σχολεῖον.
(ιι) Διοίκησις. Ἡ κομμουνιστική καθοδήγησις ἀποδίδει ἰδιαιτέραν σημασίαν εἰς τό θέμα
τῆς διοικήσεως καί διδάσκει τήν ἐκμετάλλευσιν πάσης ἀτόπου ἐνεργείας διά νά μειώσῃ τό
κῦρος τῶν διοικητῶν καί νά ψυχράνῃ τάς σχέσεις αὐτῶν μετά τῶν ἀνδρῶν των.
Πρός τοῦτο, ὁ ρόλος τῆς διοικήσεως εἶναι σοβαρώτατος. Ἡ ὀρθή ἀντιμετώπισις τῶν
ἀπασχολούντων τούς στρατιώτας ζητημάτων, ἡ συνεχής μέριμνα διά τήν διατροφήν καί ἐν
γένει διαβίωσιν, ἡ ἄτεγκτος ἀπὀδοσις δικαιοσύνης, ἀποτελοῦν σημεῖα ἐπί τῶν ὁποίων τάς
παραλήψεις προσπαθεῖ νά ἐκμεταλλευθῇ ἡ κομμουνιστική προπαγάνδα καί νά στηριχθῇ
κάθε κομμουνιστική ἐνέργεια.
Ἐπί τοῦ σοβαρωτάτου τούτου θέματος δέον νά ἐφιστᾶται ἡ προσοχή ἀπάντων τῶν
βαθμοφόρων, οἵτινες δέον νά ἀποτελῶσι ὑπόδειγμα ἀπό πάσης πλευρᾶς καί ἰδίως ἀπό
ἀπόψεως πίστεως καί αὐτοθυσίας πρός τά Ἑλληνοχριστιανικά ἰδανικά.
(ιιι) Σεχταρισμός. «Σεχταρισμός» εἶναι ὅρος χρησιμοποιούμενος ὑπό τῶν
κομμουνιστῶν, διά νά προσδιορίσουν τήν πολιτικήν ἐκείνην ἡ ὁποία ὁδηγεῖ εἰς τήν
ἀπομόνωσιν τοῦ κόμματος ἀπό τάς εὑρείας μᾶζας, καί τήν μεταβολήν τοῦτου εἰς αίρεσιν,
ἄνευ ἐπιρροῆς ἐπί τῶν μαζῶν.
Εἰς τόν Στρατόν δυνάμεθα νά καλλιεργήσωμεν τόν «σεχταρισμόν» διά τούς
κομμουνιστάς ἐκείνους οἱ ὁποῖοι παρά τήν καθοδήγησιν καί διαφώτισιν, ἐμμένουν εἰς τάς
ἀπόψεις των, καί οὕτω νά ἀπομονώσωμεν τά ἄτομα ταῦτα ἀπό τούς λοιπούς ὁπλίτας,
διαβάλλοντες τούτους καί ἐμπνέοντες εἰς αὐτούς τήν «φοβίαν» καί τήν «χαφιεδοφοβίαν».
Λέγοντες «φοβίαν» ἐννοοῦμεν τόν φόβον ἐκ τοῦ ὁποίου θά κατέχεται ὁ στρατεύσιμος
κομμουνιστής, ὅταν τοῦ δημιουργήσωμεν τήν ἐντύπωσιν ὅτι τά μέτρα συνωμοτικότητας
τά ὁποῖα ἐδιδάχθη μᾶς εἶναι γνωστά καί ὅτι κάθε κίνησίς του πρός κομμουνιστικήν
δραστηριότητα θά ἀποκαλυφθῇ καί θά παταχθῇ ἀμειλίκτως.
«Χαφιεδοφοβίαν» δέ, ἐννοοῦμεν τήν καλλιέργειαν μεταξύ τῶν κομμουνιστῶν ὑποψίας,
ὥστε ὁ εἷς νά ὑποπτεύεται τόν ἄλλον ὡς «χαφιέ» τοῦ Γραφείου πληροφοριῶν καί οὕτω νά
ἀπωλεσθῇ πᾶσα μεταξύ των ἐμπιστοσύνη.

(β) Κατασταλτικά Μέτρα

Τά κατασταλτικά μέτρα ἀποτελοῦν τήν δευτέραν φάσιν τῆς κατά τοῦ κομμουνισμοῦ
μάχης. Πιθανῶς κατά τήν ἐφαρμογήν τῶν προληπτικῶν μέτρων νά ὑπάρξῃ ἀντίδρασις τῶν
κομ/στῶν διά καταλλήλων ἐνεργειῶν μέχρι καί ἀντιστρατιωτικῶν ἀκόμη. Πάντως πρός
ἐφαρμογήν τῶν κατασταλτικῶν μέτρων δέν θά ἀναμένωμεν τήν ἐκδήλωσιν κομ/κῶν
ἐνεργειῶν, ἀλλά θά ἐφαρμόζωμεν ταῦτα παραλλήλως πρός τά προληπτικά.
Πρός ὑποβοήθησιν ἀποκαλύψεως τῆς τυχόν κομμουνιστικῆς δρστηριότητος καί τήν
λῆψιν εὐστόχων μέτρων, ἀπαραίτητος τυγχάνει ἡ ὕπαρξις δικτύων παρακολουθήσεως, ἡ

308
ὀργάνωσις καί λειτουργία τῶν ὁποίων δέν εἶναι ἔργον τῆς παρούσης μελέτης. Ἰδιαιτέραν
προσοχήν θά καταβάλλωμεν εἰς τήν παρακολούθησιν τῶν ἐνδείξεων ἐπαφῆς (ἀρχικῆς ἤ
μεταγενεστέρας) τοῦ ἁρμοδίου μέλους τοῦ Κ.Γ. μετά τοῦ γραμματέως τῆς Κ.Ε. τῆς
Μονάδος. Ἡ παρακολούθησις καθίσταται πλέον ἀσφαλής ὅταν ἐφαρμόζεται ἡ μέθοδος τῆς
διαδοχικῆς ἐπικαλύψεως τῶν δικτύων, ὁπότε παρέχεται καί ἡ δυνατότης διασταυρώσεως
τῶν πληροφοριῶν.
Αἱ μέθοδοι πρός ἐξουδετέρωσιν τῆς κομμουνιστικῆς ὀργανώσεως καί δράσεως δέν
δύνανται νά τυποποιηθοῦν, πάντως δίδονται κατωτέρω γενικαί τινές κατευθύνσεις:
(ι) Ἐνέργειαι δι’ ἐξουδετέρωσιν κομμουνιστικοῦ πυρῆνος
Ἐφ’ ὅσον πεισθῶμεν περί τῆς ὑπάρξεως τοιούτου εἰς τήν Μονάδαν, δέον νά
ἐνεργήσωμεν ψυχραίμως καί ἄνευ ἐκνευρισμοῦ ἤ σπασμωδικότητος. Πρός τοῦτο, δέον νά
ἀναφέρωμεν πρός τήν προϊσταμένην Μονάδα, διά νά καταρτισθῇ σχέδιον πρός
ὁλοκληρωτικήν ἐξουδετέρωσιν τῆς ὀργανώσεως καί δίωξιν τῶν ἐνόχων ἐπί κατασκοπεία.
Ἐξυπακούεται ὅτι πᾶσαν ἐνέργειάν μας δέον νά καλύπτωμεν ὑπό ἄκρας μυστικότητας.
(ιι) Ἀντιμετώπισις μαζικῶν κινητοποιήσεων - Σαμποτάζ - Μποϋκοτάζ
Λόγῳ τοῦ εἴδους τῶν αἰτημάτων τά ὁποῖα «σερβίρονται» ὑπό τῶν κομμουνιστῶν,
εὑρίσκονται πάντοτε ἀφελεῖς στρατιῶται οἱ ὁποῖοι γίνονται ὄργανα τούτων. Συνήθης εἶναι
ὁ τρόπος τῆς καλύψεως τῶν κομμουνιστῶν, διά τήν προβολήν αἰτήματος τινός, ὅπισθεν
ἐθνικοφρόνων. Πρός τοῦτο, δέον νά ἐρευνῶμεν μετά προσοχῆς εἰς ἑκάστην τοιαύτην
περίπτωσιν πρός ἀποκάλυψιν τῶν πραγματικῶν ὑποκινητῶν.
Μεγάλη ἐπίσης προσοχή δέον νά καταβάλλεται διά τήν ἀνακάλυψιν τῶν πραγματικῶν
ὑπευθύνων, διά τυχόν λαβόν χώραν σαμποτάζ ἤ μποϋκοτάζ.
(ιιι) Προκηρύξεις - Συνθήματα
Ἡ ἀντιμετώπισις μιᾶς τοιαύτης κομμουνιστικής ἐνεργείας δέν πρέπει νά γίνῃ
βεβιασμένως καί σπασμωδικῶς. Κατ’ ἀρχήν θά συγκεντρώσωμεν τάς προκηρύξεις καί θά
ἀποσβέσωμεν τά συνθήματα, πρίν ἤ ταῦτα γίνωσι γνωστά εἰς μεγάλον ἀριθμόν ἀνδρῶν. Ἐν
συνεχείᾳ, εἰς συγκέντρωσιν τῶν ὁπλιτῶν, διά πειστικῶν ἐπιχειρημάτων θά καυτηριάσωμεν
ὄχι τήν ἐνέργειαν ἀλλά τούς σκοπούς τῶν κομμουνιστῶν τούς ἐπιδιωκομένους διά τῶν
συνθημάτων.
Παραλλήλως, θά ἐνεργῶμεν καί διά τήν ἀποκάλυψιν τῶν κομμουνιστῶν αἵτινες
ἔρριψαν τάς προκηρύξεις ἤ ἀνέγραψαν τά συνθήματα.

9. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

(α). Εὐθύς ἀπό τῆς ἱδρύσεως τοῦ Κ.Κ.Ε., ἡ ἡγεσία τούτου, συμφώνως πρός τούς
ὅρους εἰσδοχῆς εἰς τήν Κ.Δ. καί τάς διαφόρους θέσεις ταύτης καθ’ ἅς ἡ πραγματοποίησις
τοῦ σκοποῦ τῆς βιαίας καταλήψεως τῆς ἐξουσίας εἶναι ἀδύνατος, ἐφ’ ὅσον ὑφίστανται
ἰσχυραί καί πειθαρχοῦσαι ἔνοπλοι δυνάμεις, ἀνέπτυξε μεγάλην δραστηριότητα διά τήν
διάβρωσιν τοῦ Στρατεύματος.
(β). Ἡ κομμουνιστική ὀργάνωσις εἰς τό Στράτευμα, ἀναλόγως τῶν ἑκάστοτε
ἐπιδιώξεων τοῦ Δ.Κ., τῶν ἐκ τούτων ἀπορρεουσῶν ὑποχρεώσεων τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τῶν
ὑφισταμένων εἰς Ἑλλάδα συνθηκῶν, διῆλθεν ἀπό διάφορα στάδια καί ὀνομασίας
καταλήξασα τελικῶς εἰς τήν Κ.Ο.Σ.Σ.Α., ἥτις, καίτοι δέν παρουσιάζει σήμερον μεγάλην
ἀνάπτυξιν καί δραστηριότητα, οὐδόλως δέον νά καθησυχάζωμεν καί νά ἀμελῶμεν τόν ἐκ
ταύτης κίνδυνον.
(γ). Ἡ κομμουνιστική ὀργάνωσις εἰς τό Στράτευμα, οἱ σκοποί αὐτῆς καί αἱ μέθοδοι
δράσεώς της, στηρίζονται ἐπί βάσεων αὐστηρᾶς συνωμοτικότητος, πρᾶγμα τό ὁποῖο
καθιστᾶ δυσχερῆ τήν ἀποκάλυψιν καί ἐξουδετέρωσιν ταύτης. Ὡς ἐκ τούτου ἡ ὀργάνωσις
καί ἀποδοτική λειτουργία Δικτύων Πληροφοριῶν Στρατεύματος εἶναι μεγίστης
σπουδαιότητος ἡ δέ ἐπαγρύπνησίς μας δέον νά εἶναι συνεχῆς καί ἡ ἀναζήτησις ἐνδείξεων
ὑπάρξεως Κ.Ο.Σ.Σ.Α. ἐπίμονος καί ἐμπεριστατωμένη.

309
 (δ). Ἡ Κ.Ο.Σ.Σ.Α. ἀποβλέπει εἰς τήν συλλογήν πληροφοριῶν, τήν διά τῆς ἐντέχνου
προπαγάνδας μείωσιν τοῦ ἠθικοῦ τῶν στρατιωτῶν, τήν δημουργίαν χάσματος μεταξύ
αὐτῶν καί τῶν βαθμοφόρων, τήν μείωσιν τοῦ κύρους τῶν ἀξ/κῶν, τήν δυσφήμισιν γενικῶς
τοῦ Στρατεύματος, τήν στρατολογίαν νέων μελῶν τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τήν δημιουργίαν
ἐπαναστατικῶν πυρήνων διά τήν ἐν καιρῷ ἔνοπλον δρᾶσιν, ἵνα οὔτω αἱ ἔνοπλοι δυνάμεις
καταστῶσιν ἐν σύνολον ἄνευ συνοχῆς καί μαχητικότητος, τό ὁποῖον οὐδεμίαν ἤ ἐλαχίστην
ἀντίδρασιν θά προβάλῃ κατά τῆς προσπαθείας πρός δυναμικήν ἐπιβολήν τοῦ Κ.Κ.Ε..
(ε). Ἐπειδή τά ὑπό τῶν κομμουνιστῶν χρησιμοποιούμενα συνθήματα συγκινοῦν τήν
μᾶζαν τῶν στρατευσίμων εἰς σημεῖον ὄχι ἁπλῶς νά γίνωνται πιστευτά ἀλλά νά
προβάλλωνται καί ὑπό αὐτῶν τῶν ἐθνικοφρόνων ὁπλιτῶν, δέον ὅπως ἡ προσπάθειά μας
πρός διαφώτισιν τῶν στρατιωτῶν καί ἀποκάλυψιν τῶν πραγματικῶν σκοπῶν τοῦ Κ.Κ.Ε.
εἶναι συνεχής, μελετημένη καί συστηματική, τά χρησιμοποιούμενα ὑφ’ ἡμῶν ἐπιχειρήματα
πειστικά καί ἀκαταμάχητα, τά δέ μέτρα διοικήσεως γενικῶς, νά μήν παρέχουν τροφήν εἰς
τήν κομμουνιστικήν προπαγάνδαν.
(στ). Τέλος, ὡς πρωτίστη ἀποστολή τοῦ συνόλου τῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων δέον νά
θεωρηθῇ ὅτι αὖται πρέπει νά ἀποτελέσουν τό ἀνώτερον καί τελειώτερον Ἐθνικόν Σχολεῖον.
Πρωτίστη ἐπίσης ἀποστολή πάσης Διοικήσεως, ἀπό τῆς Ἀνωτάτης μέχρι τῆς Κατωτάτης,
δέον νά ἀποτελέσῃ ἡ ὁριστική ἀνάνηψις τῶν πρός τόν κομμουνισμόν παρασυρθέντων καί
ἡ ἐπίτευξις πλήρους ἐθνικῆς διαπαιδαγωγήσεως καί ὑψηλοῦ πατριωτικοῦ φρονήματος
γενικῶς.

ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΟΣ

1. ΑΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ ΔΙΑ ΤΑΣ ΕΝΟΠΛΟΥΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ

Τελικός στρατηγικός σκοπός τοῦ Κ.Κ. οἱασδήποτε χώρας εἶναι, ὡς γνωστόν, ἡ διά τῆς
βίας κατάλυσις τοῦ ἀστικοῦ Κράτους καί ἡ ἐπικράτησις τοῦ κομμουνισμοῦ, μέ ἐνδιάμεσον
καί μεταβατικόν στάδιον τήν δικτατορίαν τοῦ προλεταριάτου.
Ἐκ τῶν μέχρι σήμερον δεδομένων προκύπτει ὅτι, καίτοι οἱ Κομμουνισταί εξαρτοῦν τήν
ἐπιτυχίαν τῶν σκοπῶν των ἀπό διάφορα κοινωνικά, ἱστορικά καί οἰκονομικά αἴτια, ἐν
τούτοις παραδέχονται ὅτι εἶναι δυνατόν ν’ ἀνακοπῇ αὕτη, ἐφ’ ὅσον ὁ κρατικός μηχανισμός
τοῦ ἀστικοῦ Κράτους καί εἰδικώτερον αἱ Ἔνοπλαι δυνάμεις πειθαρχοῦν εἰς τοῦτο.
Ἐπί τοῦ ζητήματος ἀκριβῶς αὐτοῦ ἀσχολούμενος ὁ Λένιν, εἰς τό βιβλίον του «Ἡ
προλεταριακή ἐπανάστασις καί ὁ ἀποστάτης Καούτσκυ», γράφει:
«... καμμιά ἐπανάστασις δέν ἔγινε, δεν μπορεῖ νά γίνῃ χωρίς τό ξεχαρβάλωμα τοῦ
στρατοῦ. Ὀ Στρατός εἶναι τό πιό σίγουρο ὀχύρωμα τοῦ ἀστικοῦ καθεστῶτος........ Ἡ πρώτη
λοιπόν πράξῃ κάθε νικηφόρας Ἐπανάστασης εἶναι νά καταστρέψῃ τόν παληό στρατό, νά
τόν διαλύσῃ».

Ἐξ ἄλλου, εἰς τόν τέταρτον ὅρον τοῦ καταστατικοῦ τῆς Κ.Δ. καθορίζονται σαφῶς τά
καθήκοντα τῶν κομμουνιστῶν ἔναντι τῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων ὡς ἑξῆς:
«Ἡ ὑποχρέωση γιά τήν προπαγάνδα τῶν Κομμουνιστικῶν ἰδεῶν περιλαμβάνει καί τήν
ἀπόλυτη ἀνάγκη νά κάνουμε συστηματική ἐπίμονη προπαγάνδα καί ζύμωση μέσα στά
στρατεύματα....... ἄρνηση τῆς προπαγάνδας αὐτῆς θά ἦταν προδοσία ἀπέναντι τοῦ
ἐπαναστατικοῦ καθῆκοντος καί ἑπομένως ἀσυμβίβαστη μέ τήν προσχώρηση στή Γ΄
Διεθνῆ».
Ἰδιαιτέραν λοιπόν σημασίαν ἀποδίδουν οἱ κομμουνισταί εἰς τό ζήτημα τοῦ
«ξεχαρβαλώματος» τοῦ ἀστικοῦ στρατοῦ καί διά τοῦτο, πρός τήν κατεύθυνσιν ἀκριβῶς
αὐτήν, ρίπτουν τό μεγαλύτερο μέρος τῆς «δουλειᾶς» τους καί ἐκεῖ συγκεντρώνουν τό
σύνολον τῆς πείρας καί τῆς σατανικότητός των.

310
 2. ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Τό Κ.Κ.Ε., ἀπό τῆς ἐμφανίσεώς του εἰς τήν πολιτικήν ζωήν τῆς Χώρας (Σ/βριος 1920),
διεξάγει ἔντονον καί συστηματική πολεμικήν ἐναντίον τοῦ Πατριωτισμοῦ καί τοῦ Στρατοῦ
τῆς Ἑλλάδος, ὡς πειθήνιον δέ ὄργανον τοῦ Διεθνοῦς κομμουνισμοῦ, ἐξυμνεῖ συνεχῶς τήν
Σοβιετικήν Πατρίδα καί τόν κόκκινον στρατόν. Ἡ δρᾶσις τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τόν τομέα τῶν
Ἐνόπλων Δυνάμεων ἀποσκοπεῖ εἰς τήν ἀποσύνθεσιν καί τήν διάλυσιν τούτων, διά τῆς
δημιουργίας μυστικῆς κομμουνιστικῆς ὀργανώσεως (Κ.Ο.Σ.Σ.Α.) ἐντός τῶν ἐνόπλων
δυνάμεων, τῆς συλλογῆς πληροφοριῶν στρατιωτικοῦ χαρακτῆρος καί μεταβιβάσεως
τούτων εἰς τούς ξένους πάτρωνάς του, τῆς ἀναπτύξεως εἰς τούς στρατευσίμους ἀντεθνικοῦ
πνεύματος καί γενικῶς τῆς δημιουργίας τῶν ἀπαραιτήτων προϋποθέσεων διά τήν
ἐξάρθρωσιν τούτων, ὥστε νά καταστῶσιν αὗται ἀνίκανοι ν’ ἀντισταθῶσιν εἰς μέλλουσαν
κομμουνιστικήν ἐπιβουλήν. Εἶναι δέ γεγονός ὅτι κατ’ ἐπανάληψιν ἡ Ἑλλάς, ὡς θά ἵδωμεν
κατωτέρω, εἶχε τήν ἀτυχίαν νά δοκιμάσῃ τάς πικράς συνεπείας.

3. ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΕΙΡΓΑΣΘΗ ΠΑΝΤΟΤΕ ΔΙΑ ΤΗΝ ΗΤΤΑΝ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ

Εἰς τά ἐλεύθερα Δημοκρατικά πολιτεύματα κάθε πολίτης ἔχει τό δικαίωμα νά ἔχῃ τήν
γνώμην του διά τόν ρόλον τοῦ Στρατοῦ τῆς χώρας του, τόν χρόνον τῆς Στρατιωτικῆς του
θητείας κ.λπ., οὐδείς ὅμως ἔχει τό δικαίωμα νά προδώσῃ τήν ἄμυναν τῆς Πατρίδος του καί
νά ἐργασθῇ διά τήν ἧτταν τοῦ Στρατοῦ της καί τόν θάνατον τῶν στρατιωτῶν της.
Ἐν τούτοις, αὐτό ἀκριβῶς κάμνει τό Κ.Κ.Ε., ἀπό τῆς συστάσεώς του μέχρι σήμερον,
διότι «ἡ ἀρχή τῆς ἄμυνας τῆς Πατρίδας εἶναι μιά προδοσία ἀπό τήν ἄποψη τοῦ
προλεταριάτου» κατά τόν Λένιν.

4. ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΜΑΧΑΙΡΩΝΕΙ ΤΟ ΣΤΡΑΤΟ ΣΤΗ ΠΛΑΤΗ. ΕΙΡΓΑΣΘΗ ΔΙΑ ΤΗΝ ΗΤΤΑΝ ΤΟΥ
ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΕΙΣ ΤΗΝ ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑΝ

Ἡ Μικρασιατική ἐκστρατεία κατεπολεμήθη μέ πρωτοφανῆ μαχητικότητα ἀπό τό Κ.Κ.Ε..

Ἡ Ἑλλάς ἐπροδόθη τότε ἀπό τούς Συμμάχους της. Ἡ νίκη τοῦ Κεμάλ κατέστη δυνατή χάριν
κυρίως στή Σοβιετική βοήθεια (Σύμφωνον Μόσχας - Ἀγκύρας, Ἀπριλίου 1920). Τό Κ.Κ.Ε.
συνεπλήρωσε καί ὁλοκλήρωσε τό ἔργο αὐτό τῆς Σ.Κ.. Τό ὁμολογεῖ τό ἴδιο τό Κ.Κ.Ε. εἰς τά
ἐπίσημα κείμενά του:
«Ἄν δέν νικιόμαστε στή Μικρασία ἡ Τουρκία θἄτανε σήμερα πεθαμένη καί μεῖς Μεγάλη
Ἑλλάδα. Αὐτό ἐμεῖς δέν τό δεχόμαστε, τό ἀποκρούομε κατηγορηματικά. Ἡ
ἀστικοτσιφλικάδικη Ἑλλάδα πῆγε στή Μικρασία ὄχι σάν Ἔθνικός ἀπελευθερωτής μά γιά νά
κάνῃ τήν Τουρκία ἀντισοβιετικό ὁρμητήριο....... Γι’ αὐτό ἐμεῖς ὄχι μόνο δέν λυπηθήκαμε
γιά τήν ἀστικοτσιφλικάδικη ἦττα στή Μικρασία, μά καί τήν ἐπιδιώξαμε».
(Ἐφημ. Ριζοσπάστης τοῦ Κ.Κ.Ε.).

5. «ΠΕΤΑΞΤΕ ΤΑ ΟΠΛΑ – ΜΗ ΧΥΝΕΤΕ ΑΔΙΚΑ ΤΟ ΑΙΜΑ ΣΑΣ». ΕΛΛΗΝΟΙΤΑΛΙΚΟΣ

ΠΟΛΕΜΟΣ 1940-1941

Μέχρι τοῦ 1940 τό Κ.Κ.Ε. συνεχίζει τό ἔργον του, μέ ἀμείωτον ἐνδιαφέρον, διά τήν
ἐξάρθρωσιν τῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων, περιορισθέν ἀναγκαστικῶς κατά τήν περίοδο τῆς 4ης
Αὐγούστου. Ἡ νέα ὅμως εὐκαιρία δέν ἤργησε ν’ ἀναφανῇ. Ὁ Ἑλληνοϊταλικός πόλεμος δίδει
τήν ἀναμενομένην εὐκαιρίαν εἰς τό Κ.Κ.Ε. νά ἐκδηλώσῃ καί πάλιν τάς προδοτικάς του
ἐπιδιώξεις. Ἐνῶ ἡ Ἑλλάς διεξάγει τόν ὑπέρ πάντων ἀγῶνα, ὁ διορισμένος ὑπό τῶν Ρώσων
ἀρχηγός τοῦ Κ.Κ.Ε. Ν. Ζαχαριάδης εἰς ἐπιστολήν του (26-11-1940) πρός τά μέλη τοῦ
Κόμματος, χαρακτηρίζει τόν ἀμυντικόν πόλεμον τοῦ Ἑλληνικοῦ ἔθνους ἐναντίον τῆς
φασιστικῆς Ἰταλίας ὡς «ἰμπεριαλιστικόν», καλεῖ τούς Ἕλληνας στρατιώτας τοῦ μετώπου

311
«νά πετάξουν τά ὅπλα» καί «να μην χύνουν ἄδικα τό αἷμα τους» καί ὑποδεικνύει τήν
ἀνάγκην ἀμέσου συνθηκολογήσεως τῆς Ἑλλάδος μέ την μεσολάβησιν τῆς Σοβιετικῆς
Ρωσίας.
Τήν αὐτήν ἄποψιν ὑπεστήριξε μετ’ ὀλίγον (7-12-1940) καί τό μανιφέστον τῆς Κ.Ε. τοῦ
Κ.Κ.Ε., εἰς τό ὁποῖον διεκηρύσσετο ὅτι «ὁ πόλεμος δέν ἠμπορεῖ νἄχη τήν παραμικρή σχέση
μέ τήν ὑπεράσπιση τῆς πατρίδας μας» καί ἐκαλοῦντο «οἱ πολεμιστές ν’ ἀρνηθοῦν νά
πολεμήσουν».
Εἰς ἐπίρρωσιν τέλος τῆς γραμμῆς αὐτῆς, τήν 18-4-41, ἡ Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐκάλει
«ὁλόκληρο τόν ἑλληνικό λαό νά πάρῃ παράδειγμα ἀπό τόν ἡρωϊκό ἀδελφό λαό τῆς
Βουλγαρίας» (σ.σ.: Τήν 1-3-1941 ἡ Βουλγαρία ὑπεδέχθη δουλικότατα τά Γερμανικά
στρατεύματα εἰς τό ἔδαφός της).
Ὑπεδείκνυε δηλαδή τό Κ.Κ.Ε. εἰς τόν Ἑλληνικόν λαόν, ὡς πρότυπον μιμήσεως, τήν
ἐπαίσχυντον συμμαχίαν τῆς Βουλγαρίας μέ τόν Χιτλερισμόν.
Ἡ ἡρωϊκή ἀντίστασις τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ καί αἱ νίκαι του εἶχαν κλονίσει τό γόητρον
τοῦ Ἄξονος, μέ τόν ὁποίον ἦτο σύμμαχος ἡ Ε.Σ.Σ.Δ.. Ἔπρεπε λοιπόν νά ὑπονομεύσῃ τό
ἀγωνιστικόν πνεῦμα τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ, διότι αὐτό συνέφερε εἰς τήν Σ.Ε. καί αὐτό
ἀκριβῶς προσεπάθησε νά ἐπιτύχῃ τό Κ.Κ.Ε..

6. ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ 1941-1944. ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΔΙΑΛΥΕΙ ΣΧΕΔΟΝ ΠΛΗΡΩΣ ΤΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑΣ

ΕΝΟΠΛΟΥΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ

Αἱ εἰς τήν Μ. Ἀνατολήν καταφυγοῦσαι Ἑλληνικαί Ἔνοπλοι Δυνάμεις, μετά τήν

ὑποδούλωσιν τῆς χώρας, ἀνασυγκροτηθεῖσαι, ἐπολέμησαν ἐπαξίως μέχρι τέλους τοῦ 1942
παρά τό πλευρόν τῶν Συμμάχων εἰς Β. Ἀφρικήν (Ἑλ-Ἀλαμέιν) καί ἀλλαχοῦ. Τό Κ.Κ.Ε.
κατέβαλε κάθε προσπάθεια διά νά διαλύσῃ ταύτας, διότι δέν συνέφερεν εἰς τοῦτο ἡ
ὀργάνωσις ἰσχυροῦ στρατοῦ εἰς Μ. Ἀνατολήν, ὁ ὁποῖος θά συνέχιζε τό ἔπος τοῦ 1940-41
καί θά συνέβαλεν εἰς τήν ἀπελευθέρωσιν τῆς Ἑλλάδος καί τήν νικηφόρα ἔκβασιν τοῦ
συμμαχικοῦ ἀγῶνος. Ἔπρεπε ἡ Ἑλλάς νά χάσῃ τούς τίτλους τῆς δόξης πού τόσον ἐπαξίως
ἀπέκτησε μέ τό αἷμα τῶν παιδιῶν της καί ἡ πρωτοπόρος τῆς μάχης διά τάς ἐλευθερίας τῶν
λαῶν νά μείνῃ εἰς τό περιθώριον.
Διότι μία ἔνδοξος καί ἰσχυρά Ἑλλάς θα ἀπετέλει μελλοντικῶς τό σοβαρώτατον ἐμπόδιον
εἰς τά κατακτητικά σχέδια τῶν Σλαύων εἰς τήν Μεσόγειον. Καί διά σειρᾶς κινημάτων τά
ὁποῖα ἐδημιούργησε τό Κ.Κ.Ε. ἐντός τῶν Ἑλληνικῶν Στρατιωτικῶν σχηματισμῶν,
σπουδαιότερον τῶν ὁποίων ἦτο τοῦ Ἀπριλίου 1944, κατώρθωσε νά διαλύσῃ σχεδόν
πλήρως τάς Ἐνόπλους Δυνάμεις, μέχρι σημείου μάλιστα ὥστε οἱ Σύμμαχοι σοβαρῶς
ἐσκέπτοντο ἄν θά ἔπρεπε τοῦ λοιποῦ ἡ Ἑλλάς νά συγκαταλέγεται μεταξύ τούτων.

7. ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΙΝ 1945-1950

«Προδόται» καί «Μισθοφόροι» καλοῦνται από το Κ.Κ.Ε. οἱ πολεμισταί Ἀξ/κοί ενώ

«Ἥρωες τῆς Ἐθνικῆς ἀντίστασης» καλούνται οἱ συνεργασθέντες μέ τό Κ.Κ.Ε..
Ἡ προσπάθεια τοῦ Κ.Κ.Ε. πρός διάβρωσιν τῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων, λαμβάνει τήν
ὀξυτέραν της μορφήν μετά τήν ἀπελευθέρωσιν. «Μισθοφόροι» ἀποκαλοῦνται ὅσοι Ἀξ/κοί
ἐπολέμησαν εἰς Μ. Ἀνατολήν, «Προδόται» ὅσοι ἠρνήθησαν νά συνεργασθοῦν μέ τό Κ.Κ.Ε.
καί «ἥρωες τῆς Ἐθνικῆς ἀντίστασης» οἱ συνεργασθέντες μέ τοῦτο. Τά Σώματα ἀσφαλείας
ἀποκαλοῦνται «λαομίσητα ὄργανα», καί ζητεῖται ἡ διάλυσίς των. Εἰς τά διάφορα Διεθνῆ
Συνέδρια καί ξένα κοινοβούλια τό Κ.Κ.Ε. ἐπιδιώκει νά παρουσιάσῃ ἐπιθετικάς δῆθεν βλέψεις
τοῦ «μοναρχοφασιστικοῦ στρατοῦ» διά νά ἐμποδίσῃ τήν ἐκ μέρους τῶν Συμμάχων
ἐνίσχυσίν του.
Ὁ Στρατηγικός σκοπός τόν ὁποῖον εἶχε τάξει τό Κ.Κ.Ε. ἦτο ἡ κατάληψις τῆς ἐξουσίας
καί ἡ ὑπαγωγή τῆς Ἑλλάδος εἰς τήν Σοβιετικήν Αὐτοκρατορίαν. Διά τήν πραγματοποίησιν

312
τοῦ σκοποῦ αὐτοῦ ἐγένοντο τρεῖς ἀπόπειραι (τρεῖς γῦροι) ἐκ μέρους τοῦ Κ.Κ.Ε.. Ἡ Ἑλλάς
βεβαίως ἐπλήρωσε πολλά, εἰς ἔμψυχον καί ἄψυχον ὑλικόν, κατόρθωσε ὅμως νά ἐξέλθῃ
νικήτρια καί νά συνεχίσῃ τήν ζωήν της ὡς ἐλεύθερον κράτος.
Τό Κ.Κ.Ε. καί μετά τήν ἔνοπλον συντριβήν του οὐδέποτε παρητήθη τῶν σκοπῶν του,
προδοτικώτατα δέ διακηρύσσει ὅτι εἰς περίπτωσιν πολέμου δέν θά πολεμήσῃ ποτέ
«ἐνάντια στήν Ἀλβανία καί Βουλγαρία» καί ὅτι «τόν στρατό πού ἑτοιμάζουν θά τόν
σμπαραλιάσουμε». «Ποτέ δέ θά πολεμήσουμε τή μητέρα μας Σοβιετική Ἕνωση» (3η Κομμ.
Συνδ. Κ.Κ.Ε., 1950).

8. «ΤΑ ΟΠΛΑ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΑ»

Ὅταν κατά τόν πόλεμον τῆς Κορέας τμῆμα τοῦ Ἑλληνικοῦ Στρατοῦ ἐμάχετο παρά τό
πλευρόν τῶν Στρατῶν τῶν ἐλευθέρων Ἐθνῶν γιά τήν ἀπελευθέρωσιν τῆς Ν. Κορέας ἐκ τοῦ
κομμουνιστικοῦ ζυγοῦ, συμφώνως πρός τάς ἀποφάσεις τοῦ ΟΗΕ, τό Κ.Κ.Ε ἔρριπτε τά
συνθήματα:
«Τά ὅπλα ἀντίστροφα» καί «Προσχωρεῖστε στό στρατόπεδο τῆς Βόρειας Κορέας καί
ἐκεῖ θά βρῆτε κάθε προστασία». Διά τῶν συνθημάτων του αὐτῶν τό Κ.Κ.Ε. ἀπεκάλυπτε ὄτι
ὁ πραγματικός σκοπός του ἦτο ἡ ἐξυπηρέτησις τῶν κοσμοκρατικῶν σχεδίων τοῦ Διεθνοῦς
Κομμουνισμοῦ καί ὄχι τῆς εἰρήνης, περί τῆς ὁποίας κόπτεται διαρκῶς ἡ κομμουνιστική
προπαγάνδα.

9. ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΠΑΝΤΟΤΕ ΤΗΝ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΑΚΗΝ ΤΟΥ ΔΡΑΣΙΝ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ.

«ΟΧΙ ΒΑΣΕΙΣ ΠΥΡΑΥΛΩΝ ΚΑΙ ΑΤΟΜΙΚΩΝ ΟΠΛΩΝ»

Τό Κ.Κ.Ε. ἔχει δημιουργήσει πολύν θόρυβον διά τήν μή ἐγκατάστασιν βάσεων

ἀτομικῶν ὅπλων καί πυραύλων ἐν Ἑλλάδι. Διατείνεται ὅτι τό ἐνδιαφέρον του εἶναι προϊόν
τοῦ «φιλειρηνισμοῦ», τοῦ «ἀνθρωπισμοῦ» καί τοῦ «πατριωτισμοῦ» του. Προβάλλει τό
ἐπιχείρημα ὅτι ἄν ἡ Ἑλλάς δεχθῇ ἀτομικάς βάσεις στό ἔδαφός της, τότε εἰς περίπτωσιν
πολέμου θά ἐπισύρῃ τά Σοβιετικά ἀτομικά ἀντίποινα. Εἶναι περίεργος ὅμως ἡ ἀντίληψις
αὕτη, ὅταν ἐκφράζεται ἀπό τούς πιστούς τοῦ «προλεταριακοῦ διεθνισμοῦ» ἀπό αὐτούς
πού δέν ἀναγνωρίζουν ἄλλην πατρίδα ἀπό «τή Σοβιετική Ἔνωση».
Πρόκειται ὅμως γιά «γενικήν γραμμήν» τήν ὁποίαν ἔχει δώσει ἡ Σ.Ε., διότι εἶναι
ἐξηκριβωμένον ὅτι τό εἶδος αὐτό τοῦ τοπικιστικοῦ ἀνθρωπισμοῦ καί φιλειρηνισμοῦ τό
ἐκδηλώνουν καί Γάλλοι καί Ἰταλοί καί λοιποί κομ/σταί.
Σκοπός τῆς Σ.Ε. εἶναι ν’ ἀνατρέψῃ τόν στρατηγικόν συσχετισμόν μεταξύ Ἀνατολῆς καί
Δύσεως, χάριν τοῦ ὁποίου διατηρεῖται ἡ ἰσορροπία καί παρεμποδίζεται ἡ ἐξαπόλυσις ἐνός
νέου πολέμου, καί νά δύναται αὕτη νά κτυπᾶ χωρίς νά δέχεται κτυπήματα. Διά τοῦ τρόπου
αὐτοῦ προσπαθεῖ νά ἐξασθενήσῃ τό ἀμυντικόν σύστημα τῶν ἐλευθέρων χωρῶν, ἐνῶ
παραλλήλως ἐξοπλίζεται πυρετωδῶς, τόσο αὕτη ὅσον καί οἱ δορυφόροι της, ἀκόμη καί
ἐκεῖνοι οἵτινες δεσμεύονται ἀπό τήν τελευταίαν συνθήκην εἰρήνης.
Χαρακτηριστικήν περίπτωσιν ἀποτελεῖ ἡ τοιαύτη τῆς Βουλγαρίας ἥτις ἔχει στρατόν ἄνω
τῶν 250.000 ἀνδρῶν μέ σύγχρονον ἐξοπλισμόν, παρά τό ὅτι ὑπό τῆς συνθήκης εἰρήνης
αὕτη δύναται νά ἔχῃ Στρατόν μέχρι 50.000 χιλιάδων. Διά τήν ὑπέρβασιν ταύτην οὐδέποτε
τό Κ.Κ.Ε. διεμαρτυρήθη ἐνῶ ἀντιθέτως τό ἐνοχλεῖ ὁ Ἑλληνικός Στρατός, διά τήν μείωσιν
καί διάλυσιν τοῦ ὁποίου καθημεριναί εἶναι αἱ προσπάθειαι, αἱ ἀνακοινώσεις καί αἱ
παράνομοι ἐνέργειαι τούτου.
Ἐξ ἄλλου, τό μπολσεβικικόν καθεστώς εἶναι τό στρατοκρατικώτερον καθεστώς πού
ἔχει ἐμφανισθῇ εἰς τήν ἱστορίαν. Ἡ δύναμις τοῦ ὑπό τά ὅπλα Ρωσικοῦ στρατοῦ (2,5% τοῦ
πληθυσμοῦ, δηλ. περίπου 5 ἑκατομμύρια), ἡ ὕπαρξις ἰσχυρᾶς πάστας ἀνωτάτου Ἀξ/κοῦ,
τύπου στρατιωτικῆς ἀριστοκρατίας, μέ ἰδιαίτερα προνόμια, ἀπολαυάς πολύ ὑψηλάς καί
ἀνεξέλεγκτον ἐξουσίαν, ἡ μακρά διάρκεια θητείας, ἡ κτηνώδης πειθαρχία κ.λπ. μᾶς πείθουν

313
ἀπόλυτα περί τούτου. Παρά ταῦτα ὅμως, δεν παύει νά κατηγορῇ ὅλα τά ἐλεύθερα ἔθνη ἐπί
στρατοκρατία (μιλιταρισμῷ).

10. «ἜΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΝΑΤΟ» ΔΙΑΚΗΡΥΣΣΕΙ ΤΟ Κ.Κ.Ε.

Τό Κ.Κ.Ε. ἀποβλέπει εἰς τήν σῦν τῷ χρόνῳ σοβιετοποίησιν τῆς Ἑλλάδος. Μέ τό

σύνθημα «οὐδετερότης» προσπαθεῖ νά παρασύρῃ σημαντικόν μέρος τοῦ Ἑλληνικού Λαοῦ
εἰς τήν ἐν ἀγνοίᾳ του ὑποστήριξιν τῆς πολιτικῆς των αὐτῆς, ὅπως ἐγένετο κατά τήν
κατοχήν τῆς Ἑλλάδος μέ τό σύνθημα τοῦ «ἐθνικοαπελευθερωτικοῦ» ἀγῶνος.
Διά τοῦ τρόπου αὐτοῦ τό Κ.Κ.Ε. ἐπιδιώκει, οὗ μόνον τήν ἐξαφάνισιν τοῦ Δυτικοῦ
ἀμυντικοῦ συστήματος, ἀλλά καί τήν δημιουργίαν προϋποθέσεων ἀμέσου ἤ ἐμμέσου
σοβιετικῆς ἐπεμβάσεως. Ἄν ἡ Ἑλλάς ήθελεν δεχθῆ τήν ἐπίθεσιν τῆς Σ.Ε., ἀμφίβολον εἶναι
αν ἡ κοινή γνώμη καί ὁ ὑπόλοιπος Δυτικός κόσμος θά ἐδέχοντο ἕναν γενικώτερον πόλεμον
διά τήν σωτηρίαν της, ὅταν αὕτη θά εἶναι οὐδετέρα χώρα.
Ἡ περίπτωσις ἄλλως τε τῆς Οὐγγαρίας μᾶς πείθει ἀπόλυτα περί τούτου. Ἡ συμμετοχή
λοιπόν τῆς Ἑλλάδος εἰς τό ΝΑΤΟ πολύ ἐνοχλεῖ καί δικαίως τούς κομμουνιστάς, ἐμφανίζεται
δέ αὕτη ὡς ἀντίθετος - δῆθεν - πρός τά ἐθνικά μας συμφέροντα.
Τό Ν.Α.Τ.Ο. ὅμως, πού τόσον ἐνοχλεῖ τόν διεθνῆ κομμουνισμόν, δέν ἀποτελεῖ εἰ μή
μόνον τήν ἔκφρασιν τῆς θελήσεως τῶν ἐλευθέρων χωρῶν νά παραμείνουν ἐλεύθεροι. Τήν
συγκρότησίν του ἄλλως τε κατέστησε ἀναγκαίαν ἡ ἰμπεριαλιστική πολιτική τοῦ Στάλιν καί
τῶν ἐπιγόνων του.
Δέν εἶναι συνεπῶς ὄργανον τῶν ἰμπεριαλιστῶν, ἀλλά τό φράγμα πού ἐμποδίζει τόν
κομμουνιστικόν ἰμπεριαλισμόν νά προχωρήσῃ πρός τόν τελικόν του σκοπόν - τήν
κοσμοκρατορίαν.

11. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Διά τόν κομμουνισμόν ἡ ἔννοια τῆς πατρίδος εἶναι ἀσυμβίβαστος.

Δι’ αὐτόν, μία πατρίς ὑπάρχει, ἡ Σοβιετική Ρωσία καί αὐτήν ὀφείλει νά ὑπερασπίζεται.
Ἐκεῖνο τό ὁποῖον συμφέρει εἰς τήν Σοβιετικήν Ρωσίαν πρέπει νά συμφέρῃ καί εἰς ὅλα τά
Κ.Κ.. Ὅταν ἡ Σοβιετική Ρωσία ἤθελε νά ἐξασθενήσῃ τούς στρατούς τῶν ἀντιπάλων της, τά
Κ.Κ. ἐλάμβανον ἀναλόγους ἐντολάς.
Τό Κ.Κ.Ε. ἔχει ἐφαρμόσει πιστῶς καί ἀπερεγκλίτως τάς ἐντολάς αὐτάς τῶν ξένων
πατρώνων του. Ὅταν ὁ Ἑλληνικός Στρατός ἐμάχετο ὑπέρ τῶν ἰδεῶν τῆς Ἐλευθερίας και
τῆς Πατρίδος, ἀλλά δέν ἐξυπηρετοῦντο αἱ κοσμοκρατορικαί ἐπιδιωξεις τῆς Κομμουνιστικῆς
Ρωσίας, τό Κ.Κ.Ε. ἐπεδίωκε πάντοτε νά διαβρώσῃ καί νά ὑπονομεύσῃ τόν ἐθνικόν στρατόν.
Καί σήμερον οἱ σκοποί τοῦ Κ.Κ.Ε. εἶναι πολύ διαφανεῖς. Θέλει τόν Ἑλληνικόν Στρατόν
ἀνίσχυρον καί ἀδύνατον τήν στιγμήν κατά τήν ὁποίαν οἱ στρατοί τῶν Δορυφόρων εἰς τά
σύνορα τῆς Ἑλλάδος αὐξάνονται και ἰσχυροποιοῦνται.
Τό Κ.Κ.Ε. ὑπό οἱονδήποτε προσωπεῖον του ἔχει αὐτοαποκαλυφθῇ πλέον.

314
 [23] ΣΟΒΙΕΤΙΚΟΝ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΑ - Κ.Κ.Ε. ΚΑΙ ΝΕΟΛΑΙΑ
(Αποσπάσματα από το ΤΕΥΧΟΣ ΙΙΙ «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΣ», του Αντ/ρχου Παν.
Σκαλούμπακα – Σ. Σ. Ε., 1959)

ΤΟ ΣΟΒΙΕΤΙΚΟΝ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ

1. Ο ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΧΘΡΟΣ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ

Ἡ θρησκεία ἦτο καί ἐξακολουθεῖ νά εἶναι μόνιμος πηγή ἀνησυχίας διά τήν σοβιετικήν
ἡγεσίαν, ὄχι μόνον διότι ἀντιτίθεται εἰς τόν Κομμουνισμόν δογματικῶς ἀλλά, κυρίως καί,
διότι ἐπηρεάζουσα βαθύτατα πολλά ἑκατομμύρια πιστῶν ἀποτελεῖ κοινωνικήν δύναμιν
ἱκανήν, ὑπό κατάλληλον καθοδήγησιν, νά συμβάλῃ ἀποφασιστικά εἰς τήν ἀνατροπήν τοῦ
κομμουνιστικοῦ ὁλοκληρωτισμοῦ. Διά τόν λόγον ἀκριβῶς αὐτόν, τό σοβιετικόν καθεστώς
ἀπό τῆς ἐγκαθιδρύσεώς του ἀπέβλεψε πρῶτον εἰς τόν ἀποκεφαλισμόν τῆς Ἐκκλησίας εἰς
τήν ἐξόντωσιν δηλαδή τῶν στελεχῶν της ἐκείνων τά ὁποῖα εἴτε ἀντετάχθησαν ἐνεργητικῶς
εἰς τόν ἀθεϊστικόν Κομμουνισμόν εἴτε δέν ἐδέχθησαν νά παράσχουν ἐμπράκτως ἀποδείξεις
πλήρος ὑποταγῆς.

2. ΔΙΩΓΜΟΙ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΡΩΣΙΑΝ

Τόν Μάϊον τοῦ 1922 ὁ ἴδιος ὁ Πατριάρχης Μόσχας Τύχων, συνελήφθη κρατηθείς εἰς
τάς φυλακάς μέχρι τόν ἰούνιον τοῦ 1923. Τό ἔτος ἐκεῖνο 28 ἐπίσκοποι καί 1000 περίπου
ἱερεῖς ἐξετελέσθησαν. Ταὐτοχρόνως τά μοναστήρια ἐκλείσθησαν καί μέ τό διάταγμα τῆς
23-2-22 ἐκρατικοποιήθη ὁλόκληρος ἡ ἐκκλησιαστική περιουσία, ἐνῶ ἄλλα διάφορα
διοικητικά μέτρα, κυρίως οἰκονομικῆς φύσεως, ἐδημιούργουν διά τήν Ἐκκλησίαν μίαν
ἐξαιρετικῶς δυσμενῆ κατάστασιν.
Μέχρι τό 1940 αἱ ἐκκαθαρίσεις εἶχον λάβει τρομακτικάς διαστάσεις.
Τό ἔτος ἐκεῖνο ἀπέμενον εἰς τήν Ρωσίαν ἔναντι ἐκείνων πού εἶχε πρό τῆς
Ἐπαναστάσεως:
-20 ἐπίσκοποι ἀντί τῶν 179 (ἐκκαθαρίσθη το 75%)
-5.600 ἱερεῖς ἀντί τῶν 56.000 (ἐκκαθαρίσθη το 90%)
-4.200 ἐκκλησίαι ἀντί τῶν 79.000 (κατεστράφη το 95%)
Ἀπό τούς ἱερεῖς ἀφηρέθησαν τά πολιτικά τους δικαιώματα καί τά παιδιά τους δέν
ἐγένεοντο δεκτά εἰς τά σχολεῖα δευτεροβαθμίας ἐκπαιδεύσεως καί τά Πανεπιστήμια.
Ὅταν ἀπέθανεν ὁ Πατριάρχης Τύχων (7-4-25), αἱ ἀρχαί ἠμπόδισαν τήν ἐκλογήν νέου
Πατριάρχου καί συνέλαβον πολλούς κατά σειράν ἀντικαταστάτας του.
Τόν μητροπολίτην Πέτρον, τόν ὁποῖον ἄφησαν κατά τό διάστημα αὐτό ὡς
«τοποτηρητήν τοῦ Πατριαρχικοῦ θρόνου» τόν συνέλαβον τόν Δεκέμβριον τοῦ 1925, διότι
δέν ἐπέδειξεν ἐλαστικότητα καί τόν ἐξώρισαν εἰς τόν Βορρᾶν. Τελικῶς ἐπετεύχθη κατά τό
1927 κάποιος συμβιβασμός και τήν θέσιν τοῦ μητροπολίτου κατέλαβεν ὁ εὐπειθέστερος
αὐτοῦ μητροπολίτης Σέργιος, ὁ ὁποῖος ἀπεκάλεσεν τόν Στάλιν, τόν ἥρωα αὐτόν τῶν
ὁμαδικῶν ἐγκλημάτων καί τῶν αἱματηρῶν ἐκκαθαρίσεων, «θεόπνευστον ἡγέτην»!
Δύο ἄλλα κύματα βιαίων διωγμῶν ἐξαπελύθησαν, κατά τήν ἑπομένην τῆς
ἀναγκαστικῆς κολλεκτιβιοποιήσεως τῶν ἀγροτῶν τό 1929 καί κατά τήν περίοδον τῶν
μεγάλων ἐκκαθαρίσεων.

3. Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΩΝ ΔΙΩΓΜΩΝ

Σκοπός ὅλων αὐτῶν τῶν διωγμῶν ἦτο νά ἐκμηδενισθῇ ἡ Ἐκκλησία, νά τῆς ἀφαιρεθῆ
κάθε δυνατότης χρησιμοποιήσεως τῆς ἐπιρροῆς της ἐναντίον τοῦ καθεστῶτος. Ἀλλἀ, ὅταν
μιά δικτατορία χρησιμποιεῖ τοιαύτας μεθόδους διά νά ὑποτάσσῃ τούς ἀντιθέτους της,

315
οὐδείς πλέον δύναται νά γνωρίζῃ πού ἀκριβῶς εὑρίσκοντο τά ὅρια τῆς καθαρᾶς
σκοπιμότητος καί ἀπό ποῦ ἀρχίζει ἡ ἀχαλίνωτος βαρβαρότης. Πολύ ὀλιγώτερον δύνανται
νά περιορισθοῦν τά κατώτερα ἐκτελεστικά ὄργανα.
Ὅταν ὁ Στάλιν ἐστερέωσε τήν ἐξουσία του ἔλεγε διά τήν περίοδον αὐτήν:
«Τό Κόμμα δέν δύναται να εἶναι οὐδέτερον ἔναντι τῶν φορέων τῶν θρησκευτικῶν
προλήψεων, έναντι τοῦ ἀντιδραστικοῦ κλήρου, πού δηλητηριάζει τάς διανοίας τῶν
ἐργαζομένων μαζῶν.
Κατεπνίξαμεν τόν ἀντιδραστικόν κλῆρον. Ναί, τόν κατεπνίξαμεν.
ἀτύχημα εἶναι ὅτι δέν τόν ἐξακαθαρίσαμεν πλήρως».
Ἐμμέσως ἐπίσης ὁμολογεῖ καί ὁ Νικήτας Κροῦστσεφ τούς διωγμούς καθώς καί τήν
σκοπιμότητά τους, προσπαθῶν νά τούς δικαιολογήσῃ:
«Ἡ κατά τό παρελθόν δίωξις τῆς θρησκείας εἰς τήν Ρωσίαν, εἶπεν, δέν ἀφεώρα τήν
Ρωσικήν Ἐκκλησίαν ἀλλά τούς ἡγέτας της, οἰ ὁποῖοι προσεπάθουν νά διαστρεβλώσουν
τούς σκοπούς τῆς ἐκπαιδεύσεως».
Ἐν τούτοις, οἱ διωγμοί αὐτοί δέν ἐδικαιολογοῦντο ἀπό τήν κομμουνιστικήν θεωρίαν,
οὔτε ἐπετρέποντο ἀπό τό πρῶτον Σύνταγμα τῆς Ε.Σ.Σ.Δ. τοῦ 1918. Συμφώνως πρός τήν
θεωρίαν «ἡ τελειωτική ἐξαφάνισις τῆς θρησκείας εἶναι δυνατή μόνον μέ τήν ἐξαφάνισιν
τοῦ κεφαλαιοκρατικοῦ συστήματος και τῆς ἐκμεταλλεύσεως, ἡ ἐξαφάνισις τῆς θρησκείας
θά ἤρχετο ὡς συνέπεια τῆς μεταβολῆς τῶν ὅρων τῆς κοινωνικῆς παραγωγῆς καί ὄχι ὡς
συνέπεια διωγμῶν. Καί τό πρῶτο Σύνταγμα τῆς Ε.Σ.Σ.Δ., στηριζόμενον εἰς τήν ἀρχήν
αὐτήν ἠγγυᾶτο «ἐλευθερίαν θρησκευτικῆς καί ἀντιθρησκευτικῆς προπαγάνδας». Αὐτό ἦτο
ἕνα φιλελεύθερον ἄρθρον ἄν καί εἰς τήν πραγματικότητα ἡ Ἐκκλησία ἐξησθενημένη καί
ἀπομεμονωμένη, θά ἐμειονέκτει σοβαρά ἔναντι τῆς ἀντιθρησκευτικῆς προπαγάνδας τήν
ὁποίαν θά διεξῆγε τό Κράτος μέ ὅλα τά μέσα τά ὁποῖα εἶχεν εἰς τήν διάθεσίν του.

4. Η ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΙΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗΣ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑΣ

Ὡς τόσον, οἱ μπολσβῖκοι ἐγνώριζον ὅτι ἄν τά ἀστυνομικά μέτρα καί οἱ διωγμοί

ἠδύναντο νά θραύσουν τήν σπονδυλικήν στήλην τῆς ἑκκλησίας δέν ἦσαν ἐν τούτοις
ἀρκετά διά νά ἐξαφανίσουν τό θρησκευτικόν αἴσθημα τοῦ λαοῦ.
Αὐτό θά ἔπρεπε, κατά τήν ἀντίληψή των, νά καταπολεμηθῇ μέ μίαν ἐπίμονον καί
ἐντατικήν ἀντιθρησκευτικήν προπαγάνδαν, ἡ ὁποία θά ἤρχιζεν ἀπό τά θρανία τοῦ
δημοτικοῦ σχολείου. Ἡ ἀντιθρησκευτική προπαγάνδα ὅμως ἐσυστηματοποιήθη ἀπό τό
1925. Τό ἔτος ἐκεῖνο ἱδρύθη ἡ «Ἕνωσις τῶν Ἀθέων» ἡ ὁποία ἐξέδωσε μίαν ἐφημαρίδα τόν
«Μπέσβονζνικ» (ὁ Ἄθεος) καί ἵδρυσε καί ἕνα τμῆμα «πιονέρων» ἀπό παιδιά ἡλικίας 6 ἕως
14 ἐτῶν. Εἰς τά παιδιά αὐτά, τά ὁποῖα φυσικά ἦσαν ἀνίκανα διά λογικήν κρίσιν,
ἐδιδάσκοντο ὅτι δέν ὑπάρχει Θεός καί ὅτι οἱ παπάδες εἶναι ἐκμεταλλευταῖ. Διά τούς
ἐφήβους κατέφυγον εἰς τόν Γαλλικόν ἀντικληρικισμόν τοῦ Βολταίρου καί τόν ἀθεϊσμόν τοῦ
Ντινερό τοῦ Ἐλβετίου καί τοῦ Χόλμπαχ, πού τά φυλλάδιά των τά μετέφρασαν καί τά
ἐτύπωσαν εἰς ἑκατομμύρια ἀντιτύπων.
Τούς μεγάλους τούς κατέπληξαν, ὀργανώνοντας κατά τά Χριστούγεννα καί τό Πάσχα
ἀποκρουστικά «ἀθεϊστικά καρναβάλια», ὅπου διάφορες γελοιογραφίες ἀναπαρίστανον
ἀνακατεμμένους παπάδες, καλογέρους, πάστορας, ραββίνους καί Μουλάδες (Ὀθωμανούς).

5. ΠΕΝΙΧΡΑ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ – Η ΜΕΓΑΛΗ ΣΤΡΟΦΗ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟΝ

Ὅμως τά ἀποτελέσματα τῆς ἐκστρατείας αὐτῆς ἦσαν πενιχρά διότι ἐπρόκειτο περί
ἐκστρατείας ἐντελῶς ἀρνητικῆς. Οἱ μπολσεβῖκοι ἐπεδίωκον νά γκρεμίσουν μίαν πίστιν χωρίς
νά εἶναι ἱκανοί νά πληρώσουν τό ψυχικόν κενόν πού θά ἐδημιουργεῖτο, μέ μίαν ἄλλην
πίστιν ἰσχυροτέραν τῆς πρώτης. Ὁ Κομμουνισμός εἴτε ἦτο ἀντιπαθής εἴτε ἄφηνεν
ἀδιαφόρους τάς μεγάλας λαϊκάς μάζας. Καί ὅταν ἡ σοβιετική ἡγεσία ἀνεζήτησεν ἀγωνιωδῶς

316
νέα συνθήματα διά νά διεξαγάγῃ τόν πόλεμον κατά τοῦ Χίτλερ - κατόπιν τῆς ἀδυναμίας
τοῦ κομμουνιστικοῦ ὑλισμοῦ νά ἐμπνεύσῃ τόν λαόν - κατέφυγεν εἰς τήν θρησκείαν καί τόν
πατριωτισμόν. Τό 1943 ἔγιναν σημαντικαί παραχωρήσεις πρός τήν Ἐκκλησίαν,
ἀπενεμήθησαν τιμαί εἰς ἀνωτέρους κληρικούς καί ἐπετράπη ἡ ἐκλογή Πατριάρχου.
Ταὐτοχρόνως ἐχαλαρώθησαν τά δεσμά τῆς λατρείας καί ἔπαυσεν ἡ ἀντιθρησκευτική
προπαγάνδα.
Ὁ Πατριάρχης καί οἱ μητροπολίται εὐλογοῦσαν τά ρωσικά στρατεύματα καί ἐβοήθουν
εἰς τήν ἐμψύχωσιν τῶν μετόπισθεν, πρᾶγμα τό ὁποῖον ἀπεδείχθησαν ἀνίκανοι νά ἐπιτύχουν
οἱ νεοσύστατοι «ἐπίγειοι» Θεοί καί δαίμονες τοῦ ὑλιστικοῦ κομμουνισμοῦ.

6. Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣ ΟΡΓΑΝΟΝ ΤΟΥ ΚΡΕΜΛΙΝΟΥ

Ἡ ἐπιτυχία τῆς νέας αὐτῆς θρησκευτικῆς πολιτικῆς ἐνέπνευσεν εἰς τό Κρεμλῖνον τήν
ἰδέαν τῆς χρησιμοποιήσεως τοῦ ὑποτεταγμένου εἰς αὐτό ρωσικοῦ κλήρου διά τήν
ἐνίσχυσιν τῆς προπαγάνδας τοῦ ἐξωτερικοῦ. Καί ὁ Πατριάρχης Ἀλέξιος - ὁ ὁποῖος
ἐχαρακτήρισε τόν Στάλιν ὡς «συνετόν ἡγέτην πού ἔταξεν ὁ Θεός ἐπί κεφαλῆς τοῦ μεγάλου
ἡμῶν Ἔθνους» ἀνέλαβε νά διαδώσῃ τόν μῦθον τῆς Μόσχας ως μίας ἄλλης Ρώμης,
ἐκκλησιαστικοῦ Κέντρου τῆς πανσλαβιστικῆς ἐπεκτάσεως εἰς τήν Ἀνατολικήν Εὐρώπην καί
νά ἐπεκτείνῃ τήν ἐπιρροήν τοῦ Πατριαρχείου του ἐπί τῶν ὀρθοδόξων τῆς Ἀνατολικῆς
Μεσογείου.
Ἐν τούτοις, μετά τόν τερματισμό τοῦ Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου καί ἐνῶ ἡ χρησιμοποίσις
τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας διά τήν ἐνίσχυσιν τῆς προπαγάνδας τοῦ ἐξωτερικοῦ ἐγένετο
ἐντατικώτερον καί συστηματικώτερον, ἤρχιζε μία νέα περίοδος ἀντιθρησκευτικῆς
προπαγάνδας εἰς τήν Σοβιετικήν Ἕνωσιν. Ὁ Στάλιν καί οἱ ὑφιστάμενοί του, παρ’ ὅλον ὅτι
ἐχρησιμοποίησαν τήν Ἐκκλησίαν εἰς μίαν στιγμήν θανασίμου κινδύνου διά τό καθεστώς καί
ἐξηκολούθουν νά τήν χρησιμοποιοῦν διά τήν ἐξωτερικήν προπαγάνδαν, δέν ἔπαυσαν νά
τήν θεωροῦν ὡς ἔναν ἐπικίνδυνον ἀντίπαλον. Τίποτε τὀ ἐκπληκτικόν δέν ὑπάρχει εἰς τήν
φαινομενικήν αὐτήν ἀντίφασιν. Οὔτε ἦτο ἄλλωστε ἡ πρώτη φορά πού ὁ Κομμουνισμός
ἐξεμεταλλεύθη ἕναν ἀντίπαλον διά τήν προώθησιν τῶν ἰδικῶν του σχεδίων, ἀναλαβών τήν
ἐξόντωσίν του δι’ εὐθύτερον χρόνον.
Τό γεγονός ὅτι ἐπί κεφαλῆς τῆς Ἐκκλησίας ἐτοποθετήθησαν ὑπάκουοι κληρικοί ἡ δέ
«ἐπαγρύπνησις» τῆς Μ.Υ.Δ. ἦτο συνεχής, δέν ἀπήλλασε τήν σοβιετικήν ἡγεσίαν ἀπό τόν
κίνδυνον τόν ὁποῖον ἀντιπροσώπευε μονίμως διά τό καθεστώς. Κατά τήν διάρκειαν τοῦ
πολέμου ἡ ἐπιρροή καί ἡ δύναμίς της εἶχον αὐξηθῆ καί ἐάν ἐξηκολούθει νά ἀπολαμβάνῃ
τῶν ἐλευθεριῶν πού τῆς εἶχον παραχωρηθῇ κατά τήν περίοδον ἐκείνη θά καθίστατο μία
δύναμις πλέον ἐπικίνδυνος.

7. Η ΝΕΑ ΑΝΤΙΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ

Ἀνελήφθη λοιπόν νέα ἐκστρατεία ἐναντίον της Θρησκείας, ἐκστρατεία ἡ ὁποία εἰς τούς
δορυφόρους ἔλαβε τήν μορφήν διωγμῶν ἀναλόγων μέ ἐκείνους τῆς προπολεμικῆς
περιόδου εἰς τήν Σοβιετικήν Ἕνωσιν. Τοῦτο ἐξηγεῖται ἀπό τό γεγονός ὅτι εἰς τάς χώρας τῆς
Ἀνατολικῆς Εὐρώπης ὁ ἀγών κατά τῆς θρησκείας ἔπρεπε πρῶτον νά διέλθῃ ἀπό τήν φάσιν
τῆς ἐξοντώσεως τῶν ἀνυποτάκτων κληρικῶν καί τῆς ὑπαγωγῆς τῆς Ἐκκλησίας ὑπό τόν
ἀπόλυτον ἔλεγχον τῶν κομμμουνιστικῶν κομμάτων.
Εἰς τήν Σοβιετικήν Ἕνωσιν δέν ὑπῆρχε φαίνεται λόγος νά λάβῃ ἡ νέα ἐκστρατεία κατά
τῆς θρησκείας τήν μορφήν αἱματηρῶν ἐκκαθαρίσεων καί ἔτσι περιωρίσθη εἰς τά ὅρια τῆς
ἐντατικῆς ἀντιθρησκευτικῆς προπαγάνδας ἡ ὁποία ἤρχισε νά ἀσκῆται ἀπό τό 1946.
Τό ἰσχῦον σοβιετικόν Σύνταγμα τοῦ 1936 καθορίζει ἀρκετά σαφῶς τήν μορφήν τῶν
σχέσεων μεταξύ Κράτους καί Ἐκκλησίας ἀφ’ ἑνός καί Ἐκκλησίας καί Σχολείου ἀφ’ ἑτέρου.
Τό ἄρθρον 124 καθιερώνει τήν «ἐλευθερίαν τῆς θρησκευτικῆς λατρείας καί τήν

317
ἀπελευθέρωσιν τῆς ἀντιθρησκευτικῆς προπαγάνδας». Τοῦτο σημαίνει ὅτι ἐνῶ ἡ Ἐκκλησία,
ὅπως καί κάθε πιστός, ἀπολαμβάνουν μόνον ἐλευθερίαν λατρείας ἀλλά ὄχι καί κατηχήσεως
καί προσηλυτισμοῦ, τά κρατικά ὄργανα, μέ ὅλα τά μέσα πού θέτει εἰς τήν διάθεσίν του τό
Κράτος, μάχονται ἀπεριορίστως τό θρησκευτικόν αἴσθημα τῶν ἀνυπερασπίστων πιστῶν.

8. ΚΥΡΙΩΤΕΡΟΣ ΣΤΟΧΟΣ, Η ΝΕΟΛΑΙΑ

Ὁ κυριώτερος στόχος τῆς ἐπιθέσεως αύτῆς εἶναι ἡ νέα γενεά τῆς ὁποίας ἡ
ἀντιθρησκευτική διαπαιδιαγώγησις ἀρχίζει ἐξ ἁπαλῶν ὀνύχων. Συμφώνως πρός τό
Σοβιετικόν Σύνταγμα, τό Σχολεῖον χωρίζεται ἀπό τήν Ἐκκλησίαν «ἀλλά δέν χωρίζεται
βεβαίως καί ἀπό τήν θρησκευτικήν προπαγάνδαν».
«Ὁ καλός σοβιετικός διδάσκαλος, εἰς τόν ὁποῖον τό Κόμμα ἐμπιστεύεται τήν
ἐκπαίδευσιν τῆς νεολαίας, δέν ἡμπορεῖ οὔτε καί πρέπει νά κρατήσῃ οὐδετέραν στάσιν
ἔναντι τῆς θρησκείας, ἤ νά ἀκολουθήσῃ μίαν πολιτικήν μή ἐπεμβάσεως, τήν στάσιν ἑνός
ἀντικειμενικοῦ παρατηρητοῦ εἰς περιστάσεις πού ὅσοι πιστεύουν προσπαθοῦν νά μολύνουν
πολλές φορές τά παιδιά μέ τό δηλητήριον τῆς θρησκείας. Εἶναι ὑποχρεωμένος, μεταξύ
ἄλλων, νά γίνεται ἐνεργός προπαγανδιστής τῆς ἀθεΐας, ἀλλά καί φορεύς τῶν ἰδεῶν τοῦ
ἀγωνιστικοῦ προλεταριακοῦ ἀθεϊσμοῦ» γράφει ἡ «Διδασκαλική Ἐπιθεώρησις» τῆς 26ης
Δεκεμβρίου 1949.
Ἀλλά ἡ ἀντιθρησκευτική προπαγάνδα δέν εἶναι μόνον καθῆκον τῶν διδασκάλων οὔτε
διεξάγεται μόνον εἰς τό σχολεῖον.
«Ὁ ἀγών κατά τῶν θρησκευτικῶν προκαταλήψεων καί ἠ ἐπιστημονική ἀθεϊστική
προπαγάνδα ἀποτελοῦν ἀδιάσπαστον καί, ἀκόμη, ἐξαιρετικῶς ζωτικόν μέρος τῆς
κομμουνιστικῆς διαπαιδαγωγήσεως τῶν λαϊκῶν μαζῶν» γράφει εἰς ἄρθρον του τό
Σοβιετικόν περιοδικόν «Ἐπιστήμη καί Ζωή» τόν Φεβρουάριον τοῦ 1950.
Ἡ ίδία αὐτή ἀντιθρησκευτική ἐκστρατεία συνεχίζεται μέχρι καί σήμερον,ἄλλοτε μέ
μικροτέραν καί ἄλλοτε μέ μεγαλυτέραν ἔντασιν. Γεγονός είναι πάντως, ὅτι οἱ ἴδιοι ἐκεῖνοι
πού διεξάγουν τήν ἀντιθρησκευτικήν προπαγάνδαν ἀπό ἐπαγγελματικήν καί κομματικήν
ὑποχρέωσιν δέν ἔχουν σοβαρούς λόγους νά εἶναι ἐνθουσιασμένοι μέ τό ἔργον τους.
Χαλαρώνουν βαθμιαίως τάς προσπαθείας των καί ξεπέφτουν εἰς τήν μηχανικήν καί
μονότονον ἐπανάληψιν τυποποιημένων ἐπιχειρημάτων. Ἔτσι τό Κόμμα βρίσκεται εἰς τήν
ἀνάγκη νά τούς δραστηροποιῇ κατά διαστήματα μέ συνέδρια, σεμινάρια, κεκαλυμένας ἤ
καί ἀπροκαλύπτους ἀπειλάς, καί ὑποδείξεις.

9. Η ΤΑΚΤΙΚΗ ΜΕΤΑΒΑΛΛΕΤΑΙ ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΚΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ

Κάποια μεταβολή ἐσημειώθη μετά τόν θάνατον τοῦ Στάλιν.

Κατά τήν μεταπολεμικήν σταλινικήν περίοδον ἐσημειώθησαν φαίνεται πολλά ἔκτροπα
καί ὑπερβολαί τάς ὁποίας κατεδίκασεν ὁ Νικήτας Κροῦστσεφ εἰς τήν κομματικήν ἀπόφασιν
τῆς 13-11-54:
«Τό Κόμμα, γράφει ἡ ἀνωτέρω ἀπόφασις, θεωρεῖ ἀπαραίτητον νά ἀποφεύγωνται αἰ
προσβλητικαί ἐκφράσεις ἤ πράξεις θίγουσαι τά αἰσθήματα τῶν πιστευόντων... Τόν
τελευταῖον καιρόν ἔλαβον χώραν εἰς πολλά μέρη, κατά τήν διάρκειαν τῆς ἀντιθρησκευτικῆς
καί ἀθεϊστικῆς προπαγάνδας, χονδροειδῆ σφάλματα...
Εἰς ὡρισμένας κεντρικάς καί τοπικάς ἐφημερίδας καθώς καί εἰς τάς διαλέξεις μερικῶν
ὁμιλητῶν, ἐπετράπησαν ὑβριστικαί ἐπιθέσεις ἐναντίον τοῦ κλήρου καί τῶν πιστῶν, οἱ
ὁποῖοι ἀκολουθοῦν τάς θρησκευτικάς τελετάς. Ὑπῆρχαν περιπτώσεις καθ’ ἄς μερικοί ἱερεῖς
καί πιστοί ἐχαρακτηρίσθησαν ἀβασίμως ὡς ἀνάξιοι πολιτικῆς ἐμπιστοσύνης. Εἰς πολλάς
περιοχάς ἐνεφανίσθησαν ἐκ μέρους τοπικῶν ὀργανώσεων καί ἀτόμων περιπτώσεις
διοικητικῆς ἐπεμβάσεως εἰς τήν δρᾶσιν θρησκευτικῶν σωματείων καί ὁμίλων καί βαναύσου
συμπεριφορᾶς ἔναντι τοῦ κλήρου.

318
 Παρόμοια σφάλματα, κατά τήν διεξαγωγήν τῆς ἀντιθρησκευτικῆς προπαγάνδας,
εὑρίσκονται εἰς βασικήν ἀντίφασιν πρός τό πρόγραμμα καί τήν πολιτικήν τοῦ Κόμματος
ἔναντι τῆς θρησκείας καί τῶν πιστῶν καί ἀποτελοῦν παραβάσεις κατ’ ἐπανάληψιν δοθεισῶν
ἀποδείξεων περί ἀπαγορεύσεως τῆς προβολῆς τῶν αἰσθημάτων τῶν πιστευόντων».
Ἡ ἀπόφασις αὐτή δέν ἐσήμαινε καθόλου ὅτι ἠ ἐπίθεσις κατά τῆς θρησκείας θά
ἐχαλαροῦτο, δεδομένου ὅτι τόν ἴδιον μῆνα ὠργανώθη εἰς τήν Μόσχαν Σεμινάριον 10
ἡμερῶν διά 80 διευθυντάς καί μονίμους ὁμιλητάς τῶν Κεντρικῶν Γραφείων Διαλέξεων τοῦ
Ὑπουργείου Παιδείας τῆς Ε.Σ.Σ.Δ., μέ σκοπόν τήν ἔντασιν καί βελτίωσιν τῆς
ἀντιθρησκευτικῆς καί ἀθεϊστικῆς προπαγάνδας. Ἐσήμαινεν ἁπλῶς ὅτι οἱ διάδοχοι τοῦ
Στάλιν ἀντελήφθησαν κάπως ἀργά κάτι πού ἔχει ἐπαληθευθῇ πολλάκις εἰς τήν ἱστορίαν, ὅτι
οἱ διωγμοί κατά τῆς θρησκείας τήν δυναμώνουν ἀντί νά τήν ἐξασθενίζουν. Ἕκτοτε
κατεβλήθη προσπάθεια ἀναπτύξεως τῆς ἀντιθρησκευτικῆς καί ἀθεϊστικῆς προπαγάνδας
κατά τρόπον πού νά μήν προκαλῇ ἀντιδράσεις μεταξύ τοῦ λαοῦ, εἰς μίαν περίοδον μάλιστα
κατά τήν ὁποίαν ἡ σημερινή σοβιετική ἡγεσία ἔκανε τό κατά δύναμιν προκειμένου νά
ἐπιτύχῃ τήν ἀνοχήν του.
Ὅμως, ἄν κρίνῃ κανείς ἀπό τήν νέαν ἔντασιν τῆς ἀντιθρησκευτικῆς ἐκστρατείας,
κατόπιν τοῦ διατάγματος τῆς Κ.Ε. τῆς Κομσομόλ καί ἀπό τό 10ήμερο συνέδριον τῶν
«ἐμπειρογνωμόνων» ἐπί τοῦ ἀθεϊσμοῦ» εἰς τήν Μόσχαν, ἡ νέα αὐτή τακτική δέν ἔφερε
σπουδαῖα ἀποτελέσματα.
Πρόκεται οὐσιαστικῶς περί ἐπαναλήψεως τοῦ ἰδίου φαινομένου τό ὁποῖον παρετηρήθη
κατά τήν διάρκειαν τῆς λεγομένης «ἀποσταλινοποιήσεως» εἰς ἄλλους τομεῖς τῆς κοινωνικῆς
δραστηριότητος εἰς τήν Ε.Σ.Σ.Δ. Ἡ κάποια χαλάρωσις τῶν μεθόδων βίας καί καταπιέσεως
δέν ἐδημιούργησε βεβαίως νέους ἥρωας και μάρτυρας ἀλλά ἐπέτρεψε τήν ἐμφάνισιν
ἀνησυχητικῶν διά τήν ἐξουσίαν τάξεων.
Ὁ σοβιετικός λαός, μέ τήν πρωτοπορίαν τῶν φοιτητῶν καί μιᾶς μερίδος διανοουμένων,
ἐξεμεταλλεύθη τήν εὐκαιρίαν διά τήν διεύρυνσιν τῶν δικαιωμάτων καί τῶν ἐλευθεριῶν
του. Ἀπό τήν κίνησιν αὐτήν δέν ἦτο δυνατόν νά λείψουν οἱ πιστοί οἱ ὁποῖοι ἀσφαλῶς
ἐπιθυμοῦν νά ἐξασφαλίσουν εὑρύτερα περιθώρια ἐξασκήσεως τῆς θρησκευτικῆς λατρείας
καί κάποια δικαιώματα κατηχήσεως καί προσηλυτισμοῦ.
Τό δυστύχημα διά τόν Κροῦστσεφ καί τούς σύν αὐτῶ εἶναι ὅτι τήν ἀδυναμίαν των νά
χρησιμοποιήσουν τάς παλαιᾶς... ἀποτελεσματικάς σταλινικάς μεθόδους πρέπει νά τήν
ἀντικαταστήσουν μέ τήν ἔντασιν τῆς προπαγάνδας εἰς μίαν περίοδον κατά τήν ὁποίαν καί
οἱ ἴδιοι οἱ «διαχειρισταί» ἔχουν ἀπηυδήσει ἀπό τόν ἄχαρον ρόλον τοῦ ὑποστηρικτοῦ μιᾶς
χρεωκοπημένης ἰδεολογίας.

ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΚΑΙ Η ΝΕΟΛΑΙΑ

1. ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΤΑΙ ΜΟΝΟΝ ΔΙΑ ΝΑ ΕΞΥΠΗΡΕΤΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΝΕΟΛΑΙΑΝ

Τό μέλλον τοῦ Ἔθνους εἶναι ἡ Νεολαία. Ἀπ’ αὐτήν ἐξαρτᾶται ἄν ἡ χώρα μας θά
προοδεύσῃ ἤ θά μείνῃ χώρα ὑποανάπτυκτη καί καθυστερημένη. Διά νά γίνῃ ἡ νεολαία ὅ,τι
πρέπει, ὥστε ν’ ἀποβῇ παράγων κοινωνικῆς καί ἐθνικῆς προόδου, θά χρειασθῇ νά λυθοῦν
πλεῖσται ὅσα προβλήματα αὐτῆς. Πρός τήν κατεύθυνσιν αὐτήν τῆς νεολαίας καί πρός τήν
λύσιν τῶν προβληματων της τίθεται τό ἐρώτημα, ἐνδιαφέρεται τό Κ.Κ.Ε.;
Ἀδιστάκτως ἠμποροῦμε νά τό ἀποκλείσομε και μέ τόσα μάλιστα ἐπιχειρήματα ὅσα δέν
χρειάζονται νά χρησιμοποιήσωμε γιά νά πεισθῇ, ὅτι ἡ νεολαία διά νά ἀποβῇ κοινωνικός καί
ἐθνικός παράγων δέν ἔχει ἀνάγκην νά δεχθῇ τά κηρύγματα καί τάς ἀπαγγελίας τοῦ
Κομμουνισμοῦ οὕτω νά ἀσχοληθῇ διά τήν λύσιν τῶν προβλημάτων της μέ μελέτας πρός
ἐφαρμογήν μέσων καί μεθόδων πού ὑποδεικνύει ἤ σερβίρει ἁπατηλά ὁ κομμουνισμός. Καί
τοῦτο, διότι ὁ κομμουνισμός σέ καμμιά περίπτωσι, δεν ἀσχολεῖται μέ τήν νεολαία καί τά

319
προβλήματά της, δέν βαζει ὡς σκοπόν τήν ἐξυπηρέτησιν αὐτῆς ἀλλά παντοῦ καί πάντοτε
τήν ἐξυπηρέτησιν τοῦ κόμματος ἀπό μέρους τῆς Νεολαίας.
Οὔτε τήν πονεῖ οὔτε τήν θέλει ὁ κομμουνισμός τήν Νεολαίαν μέλλον τοῦ Ἔθνους, ἀλλά
διά τάς κατακτήσεις καί τό μέλλον τοῦ Κόμματος. Ζητεῖ καί ἐξωθεῖ μέ σατανικούς τρόπους
τούς νέους σέ φυλακές, ἐξορίες, στερήσεις κ.λπ. γιά νά ὐπηρετήσουν, ὄχι ὑψηλά
ἀνθρώπινα ἰδανικά, ἀλλά τό ἰδανικό τοῦ κόμματος πού εἶναι καί θά μείνῃ «ἀνατροπἠ διά
πυρός καί σιδήρου τῶν πάντων καί ἐγκαθίδρυσις ἐξουσίας κομμουνιστικῆς». Ἐξουσίας, πού
σημαίνει ἀπώλειαν τῆς ἐλευθερίας καί καθεστῶς δουλείας ἰδίᾳ διά τούς νέους, διότι αὐτοί
περισσότερον αἰσθάνονται τήν ἀξίαν καί ἔχουν ἀνάγκην τῆς ἐλευθερίας, ὡς ἀνάγκην τοῦ
ἐλευθέρου ἀνθρώπου.
Διά τέτοιους σκοπούς τό Κ.Κ.Ε. ἀναπτύσσει ὀργανώσεις τῆς Νεολαίας καί ὀργανώνει
και κατευθύνει τούς ἀγώνας της. Ἀπό κείμενα λόγους καί ἐνέργειες ὅλων τῶν παραγόντων
τοῦ Κόμματος, βλέπουμε ποίους τρόπους χρησιμοποιεῖ διά νά κατακτήσῃ τήν νεολαίαν,
ποῖα ἀπατηλά μέσα καί μεθόδους μεταχειρίζεται διά νά ἱκανοποιήσῃ τούς δολίους σκοπούς
καί τάς ἐπιδιώξεις του, ἐκμεταλλευόμενον τήν ἀπειρίαν, τόν αὐθορμητισμόν, τόν νεανικόν
ἐνθουσιασμόν καί τήν ροπήν πρός δρᾶσιν καί θυσίας τῆς νεολαίας, ὑπέρ παντός ἰδανικοῦ,
τό ὁποῖον ὑπηρετεῖ τήν ἐλευθερίαν, τήν ἰσότητα καί τή δικαιοσύνην, ἰδεώδη τά ὁποῖα ἡ
Ἑλληνική Ἱστορία καί παράδοσις κληροδοτεῖ εἰς τήν ἀνθρωπότητα, χωρίς βίαν, ἀπάτην καί
ἐξανδραποδισμόν τοῦ ἀνθρώπου, ὅπως ὁ κομμουνισμός διδάσκει καί πράττει.
Μίαν ἰδέαν τῶν ἀπατηλῶν μεθόδων μέ τάς ὁποίας ὁ Κομμουνισμός παγιδεύει τήν
νεολαίαν, μᾶς δίδουν τά γεγονότα καί τά κείμενα πού συνθέτουν τήν ἱστορίαν τοῦ
κομμουνιστικῶν ὀργανώσεων τῆς Νεολαίας.

2. Η ΝΕΟΛΑΙΑ ΟΡΓΑΝΟΥΤΑΙ ΔΙΑ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΑΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ

Τό Κ.Κ.Ε. ἀρχίζει τούς ἀγῶνας του διά τήν κατάκτησιν τῆς νεολαίας μέ τήν
«Ὁμοσπονδίαν Κομμουνιστικῆς Νεολαίας Ἑλλάδος» (Ο.Κ.Ν.Ε.), τήν ὀποίαν ἐδημιούργησεν
ἀπό τό 1921 διά μεταμφιέσεως τῆς Σοσιαλιστικῆς Νεολαίας τῆς Ἑλλάδος. Ἡ ἀπόφασις τοῦ
ἱδρυτικοῦ συνεδρίου τῆς Ο.Κ.Ν.Ε. ἀποκαλύπτει γιά ποίους σκοπούς ἱδρύθη καί ποία θά
εἶναι ἡ μορφή τῆς δράσεώς της.
«Ἡ ὀργάνωσις Κομμουνιστικῶν Νεολαιῶν Ἑλλάδος, λέγει, ἀποτελεῖ τμῆμα τοῦ
Κομμουνιστικοῦ Κόμματος Ἑλλάδος καί ὡς τοιοῦτον ὑποτάσσεται εἰς τήν πολιτικήν
κατεύθυνσιν τοῦ Κόμματος τοῦ ὁποίου δέχεται τό πρόγραμμα και ἐντός τῶν ὁρίων τῆς
πολιτικῆς γραμμῆς τοῦ ὁποίου δρᾶ».
Μέ ἐναλλαγήν τῆς νομίμου καί παρανόμου δράσεως τήν ὁποίαν ἐπέβαλε εἰς τήν
Ο.Κ.Ν.Ε ἡ «Κομμουνιστική Διεθνής Νέων», προωθήθη τό κίνημα μεταξύ τῶν νέων της
χώρας μας. Βασική κατεύθυνσις τοῦ προπαγανδιστικοῦ μηχανισμου, τήν ὀποίαν τό Κ.Κ.Ε.
ἀνέπτυξε διά τῆς Ο.Κ.Ν.Ε. εις τάς τάξεις τῆς Νεολαίας, ὑπῆρξεν ἡ ὀργάνωσις καί
κομμουνιστική διαπαιδαγώγησις εὑρυτέρων στρωμάτων τῆς Ἐργατικῆς καί Ἀγροτικῆς
Νεολαίας, ἡ ἀποτελεσματική διενέργεια ἀντιφασιστικῆς φιλειρηνιστικῆς, ἀντιμιλιταριστικῆς
και ἀντιπολεμικῆς ζυμώσεως καί δράσεως, καθώς καί ἡ δημιουργία παραπλανητικῶν
μαζικῶν ὀργανώσεων, «ἀθλητικῶν, ἐκπολιτιστικῶν κ.λπ. μέσω τῶν ὁποίων θά ἐπετύγχανε
τήν προσέλκυσιν καί τόν προσανατολισμόν τῶν νέων πρός τάς ἀρχάς τῆς ταξικῆς πάλης,
τῆς ἐπαναστάσεως καί τῆς δικτατορίας τοῦ προλεταριάτου.
Συγκεκριμένα καί γνωστά εἰς ὅλους μας γεγονότα μαρτυροῦν, ὅτι ὅλα αὐτά ἐγένοντο
ὄχι διότι τοῦτο ὑπηγόρευε κάποια ἐθνική ἀνάγκη ἀλλά ἀνάγκη πού ἐξυπηρέτει τά ἰδιαίτερα
συμφέροντα τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως καί τῶν δορυφόρων της, οἱ ὁποῖοι ἦσαν καί
παραμένουν οἱ πραγματικοί ἐχθροί τῆς Ἑλλάδος.
Ὅταν τό 1940 ἡ Ἑλλάς ὑπέστη τήν ἐπίθεσιν τοῦ Ἄξονος, μετά τοῦ ὁποίου ἡ Σοβιετική
Ρωσία εἶχεν ὑπογράψει συμφωνίαν φιλίας, τό Κ.Κ.Ε. κατ’ ἐντολήν τῶν αὐθεντῶν του ἔκαμε
τό πᾶν διά νά ἐμποδίσῃ τούς νέους μέ ἀρχάς ἀντιφασιστικάς, άντιπολεμικάς καί

320
ἀντιστρατιωτικάς, ὥστε νά τους καταστήσῃ οὕτω εὔκολους δούλους τῶν κατακτητῶν των.
Βραδύτερον, ὅταν ὁ Χίτλερ ἐπετέθη κατά τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως καί διά νά ἐνισχυθῇ ἡ
κινδυνεύουσα «πατρίς τῶν κομμουνιστῶν ὅλων τῶν χωρῶν τοῦ κόσμου» ἀπήλλαξε τήν
νεολαίαν ἀπό ἀντιμιλιταριστικήν, φιλειρηνικήν καί ἀντιπολεμικήν τροφήν, πλήν ἐφεῦρεν
ἄλλην τροφήν ἐξ ἴσου δηλητηριώδη διά τό Ἑλληνικόν ἐθνικόν καί κοινωνικόν συμφέρον.

3. ΜΕ ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΤΙΚΑΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ Η ΝΕΟΛΑΙΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΟΡΓΑΝΟΝ ΠΡΟΔΟΤΙΚΗΣ

ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΕΩΣ

Πολύ πρίν τοῦ Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ἡ Ο.Κ.Ν.Ε. παρασύρουσα ἕνα μέρος τῆς
σπουδαζούσης Νεολαίας ἐδημιούργησεν ὡρισμένας παραπλανητικάς ὀργανώσεις ὡς αἱ
«ἐπιτροπαί φίλων τῆς Εἰρήνης», «ἀντιφασιστικές καί ἀντιπολεμικές ἐπιτροπές», «ἀριστερές
παρατάξεις τῶν Σχολῶν», «Διεθνής ἕνωσις φιλειρηνισμοῦ», «σύνδεσμος νέων γιά τήν
ἐλευθερίαν καί τήν εἰρήνην», ἕνωσις προοδευτικῶν ὀργανώσεων φοιτητῶν, σπουδαστῶν
κ.λπ.
Ἡ ἀπαρίθμησις αὐτῶν ἔχει ἰδιάζουσαν ἀξίαν, διότι βεβαιοῦται, ἐκ τῆς μορφῆς τήν
ὁποίαν προσλαμβάνουν μετέπειτα αἱ ἀντίστοιχοι ὀργανώσεις τῆς Κομμουνιστικής Νεολαίας
καί τῶν σκοπῶν τούς ὁποίους ὑπηρετοῦν, ὅτι ὁ Κομμουνισμός δέν κινεῖ τήν Νεολαίαν διά
τήν λύσιν τῶν προβλημάτων της, ἀλλά διά τήν προώθησιν τῶν σχεδίων της παγκοσμίου
ἐπικρατήσεως τῆς Μόσχας.
Τό 1942 ἡ Ο.Κ.Ν.Ε. διελύθη μετά τήν διάλυσιν τῆς Κομμουνιστικης Διεθνοῦς καί τῆς
Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς Νέων καί κατ’ ἐφαρμογήν προγραμμάτων τῶν
Σοβιετοκινουμένων ὀργανώσεων, «Διεθνοῦς Ἑνώσεως Νέων», «Παγκοσμίου Συμβουλίου
Νέων», «Παγκοσμίου ὁμοσπονδίας Δημοκρατικῆς Νεολαίας», ἀντικατεστάθη ἀπό τήν
Ε.Π.Ο.Ν. (Ἑνιαία Πανελλαδική Οργάνωσις Νέων). Το καταστατικόν τῆς Ε.Π.Ο.Ν. ἔθετεν ὡς
σκοπούς «Ἐθνική Λευτεριά, Δημοκρατία, Εἰρήνη».
Μέ αὐτάς τάς ἀρχάς καί τόν ρόλον της ὡς ὄργανον τοῦ Κ.Κ.Ε. ὅπως μᾶς τόν
ἀποκαλύπτῃ ἐπισήμως εἰς τό 7ον Συνέδριον τοῦ Κ.Κ.Ε., ὁ τότε ἀρχηγός του Ν. Ζαχαριάδης,
ἔγραφεν ἡ Ε.Π.Ο.Ν. τήν ἱστορία της. Καί εἶναι ἡ ἱστορία της μιά σειρά προσπαθειῶν και
ἀγώνων διά τήν λύσιν ὄχι τῶν προβλημάτων πού ἔχουν σχέσιν μέ τά ἄμεσα συμφέροντα
τῆς νεολαίας ἀλλά μέ τήν ἐξυπηρέτησιν τῶν ἐπιδιώξεων τοῦ Διεθνοῦς και Ἑλληνικοῦ
Κομμουνισμοῦ. Κατά τήν κατοχήν, ὑπό τό πρόσχημα τοῦ ἀπελευθερωτικοῦ ἀγῶνος, μέρος
της Ἑλληνικῆς Νεολαίας παρεσύρθη εἰς τάς τάξεις τῆς Ε.Π.Ο.Ν. διά νά χρησιμοποιηθῇ
οὐσιαστικῶς εἰς τήν ἐκτέλεσιν πάσης φύσεως ἐγκλημάτων κατά τοῦ ἀποστέργοντος νά
γίνῃ ὄργανον τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἑλληνικοῦ λαοῦ.
Κατά τήν ἀπελυθέρωσιν ὡδηγήθη εἰς τό Δεκεμβριανόν κομμουνιστικόν κίνημα, διά νά
προβῇ εἰς ἀνήκουστα καί πρωτοφανῆ ἐγκλήματα, κατά τῆς ζωῆς, σωματικῆς ἀκεραιότητας
καί περιουσίας ἑκατοντάδων χιλιάδων Ἑλλήνων, οἵτινες ἠρνοῦντο ἤ δέν ἠνείχοντο τόν
κομμουνιστικόν ζυγόν εἴτε Ρωσικός εἴτε Ἑλληνικός ἦτο οὗτος.
Ἐν συνεχείᾳ καί μέχρι τοῦ 1949 τά μέλη τῆς Ε.Π.Ο.Ν. ἀπετέλεσαν τό πλέον μαχητικόν
καί ἐνθουσιῶδες στοιχεῖον τοῦ συμμοριακοῦ στρατοῦ τοῦ Κ.Κ.Ε. καί εἰς χωριστά τμήματα
(Διμοιρίας Τάγματα) ἕδρασαν ἱδιαιτέρως ἀντεθνικώτερον μέ κατακλεῖδα τῆς ἀντεθνικῆς καί
προδοτικῆς δράσεώς των τήν συμμετοχήν των εἰς τό παιδομάζωμα και τήν συμβολήν των
εἰς τόν ἐπηρεασμόν τῆς διεθνοῦς κοινῆς γνώμης διά τῆς συμμετοχῆς ἀντιπροσώπων των
εἰς Διεθνεῖς ὀργανώσεις, τινες ὑπό τήν κατεύθυνσιν τῆς Διεθνοῦς Κομμουνιστικῆς ἡγεσίας,
ἐδημιούργησαν ἐσφαλμένην εἰκόνα τῆς ἐσωτερικῆς καταστάσεως τῆς χώρας καί
παρουσίαζαν τούς κομμουνιστοσυμμορίτας, ὡς καταπιεζομένην δημοκρατικήν παράταξιν,
ἐπί ἀμέσῳ τῶν ἐθνικῶν συμφερόντων.

321
 4. Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ ΜΕ ΜΑΣΚΑ

Η λήξις τοῦ συμμοριοπολέμου εὑρίσκει μέν τήν Ε.Π.Ο.Ν. ὀργανωτικά ἐκμηδενισμένην,

ὄχι ὅμως καί τήν σατανικότητα τοῦ κομμουνισμοῦ. Εἰς τήν θέσιν τῆς Ε.Π.Ο.Ν. προωθεῖται
ἡ νομότυπος προσωπίς τῆς κομμουνιστικῆς Νεολαίας, ἡ «Νεολαία τῆς ΕΔΑ».
Μέ αὐτήν τό Κ.Κ.Ε. κινητοποιεῖ τήν νεολαία διά νά παρακωλύῃ καί ἐξαρθρώσῃ τήν
ὁμαλήν λειτουργίαν τοῦ Κράτους, νά ἀμβλύνῃ τήν θέλησιν τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ κατά τῶν
κινδύνων πού ἀπειλοῦν αὐτό ἔσωθεν καί ἔξωθεν, μέ συνθήματα κατά τῶν βάσεων καί τοῦ
συγχρονισμένου ἐξοπλισμοῦ τῶν ἐνόπλων δυνάμεων, τῆς χώρας «νά στρέψουν ὅλους
τούς Ἕλληνας κατά τῶν Ἀμερικανῶν, διότι συντελοῦν εἰς τήν ἀμυντικήν ὀργάνωσιν τῆς
χώρας, κατά κινδύνων προερχομένων ἐκ τῆς ἐπιβολῆς τῶν κομμουνιστικῶν κρατῶν καί νά
ἐπιδιώκῃ τήν διάσπασιν τῶν δεσμῶν τῆς Ἑλλάδος μέ ὅλους τούς συμμάχους της.
Ἐκμεταλλευόμενη εἰς πᾶσαν εὐκαιρίαν τό καταπροδοθέν ἀπό τους κομμουνιστάς
Κυπριακόν ζήτημα, μέ ἀποκλειστικόν σκοπόν καί μόνον τήν ἐξυπηρέτησιν τῆς Σοβιετικῆς
ἐξωτερικῆς πολιτικῆς μέ ταὐτόχρονον ἐξυπηρέτησιν τῶν εἰδικῶν πολιτικῶν σκοπῶν αὐτοῦ.
Εἰς πᾶσαν εὐκαιρίαν ὑπό τό πρόσχημα τῆς δῆθεν ἐπιλύσεως τῶν ἀμέσων διεκδικήσεων
τῆς Νεολαίας, ἰδίᾳ τῆς σπουδαζούσης, πολιτικοποιεῖ κάθε ἐκδήλωσιν τῶν νέων - αθλητικήν,
μορφωτικήν, ἐκπολιτιστικήν κ.λπ. διά νά παρασύρῃ αὐτή εἰς ἀντεθνικάς ἐνεργείας.

5. ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΠΕΤΑΣΜΑ

Ἡ Ἑλληνική Νεολαία μέ ἰδιαίτερον ἐνδιαφέρον παρακολουθεῖ τά συμβαίνοντα πίσω ἀπό

τό Παραπέτασμα εἰς ὅλους τούς τομεῖς.
Οἱ Νέοι τῆς Οὐγγαρίας τόν Ὀκτώβριον τοῦ 1956 μέ τήν ἐπανάστασίν των κατά τοῦ
κομμουνιστικοῦ καθεστῶτος τῆς χώρας των καί τοῦ θανασίμου ἀγῶνος των κατά τῶν
σοβιετικῶν στρατευμάτων, τά ὁποία ἐπενέβησαν καί κατέπινιξαν εἰς τό αἷμα αὐτήν, οἱ
σπουδασταί τῆς Πολωνίας, οἱ ὁποῖοι εἶδον νά καταπνίγεται ἡ προσπάθειά των νά
ἀπαλλαγοῦν ἀπό τήν ἐφιαλτικήν κομμουνιστικήν ζωήν, καί οἱ νέοι τῆς Ἀνατολικῆς
Γερμανίας, Τσεχοσλοβακίας, τό 1953, ἀλλά καί οἱ νέοι τῆς Κίνας καί αὐτῆς τῆς Ε.Σ.Σ.Δ. οἱ
ὁποῖοι ἐξεδηλώθησαν μέ παρόμοιες τάσεις, ἐφώτισαν ὅλας τάς πτυχάς τῆς ζωῆς τῆς
Νεολαίας ὑπό κομμουνιστικόν καθεστώς.
Αἱ ἐξεγέρσεις αὗται ὀφείλονται:
(α) Εἰς τήν ἐθνικήν καταπίεσιν. Τοῦτο ἰσχύει τόσον διά τάς χώρας τῆς Ἀνατ. Εὐρώπης
ὅσον καί διά τάς μή ρωσικάς ἐθνότητας τῆς Ε.Σ.Σ.Δ.
(β) Εἰς τήν πνευματικήν καταπίεσιν καί τόν συνεχῆ ἔλεγχον καί παρακολούθησιν τῆς
ἰδιωτικῆς ζωῆς τῶν νέων.Κάθε νέος ἀπό πολύ μικρᾶς ἡλικίας ὀφείλει νά ἐνταχθῇ εἰς
ἐξωσχολικάς καί παραστρατιωτικάς ὀργανώσεις ὅπως οἱ Πιονέροι, ἡ Κομσομόλ καί ἡ
ΝΤΟΣΣΑΦ ἐντός τῶν ὁποίων βομβαρδίζονται μέ προπαγάνδαν.
Ἀκόμη καί τά παιγχνίδια τῶν μικρῶν παιδιῶν ἔχουν προπαγανδιστικόν περιεχόμενο.
(γ) Είς τήν ἀδυναμίαν τῶν νέων νά διαθέσουν τούς ἑαυτούς των. Τό Κράτος θά
ἀποφασίσῃ τέλος τί ἐργασία θά κάμουν καί εἰς ποῖον τόπον.
(δ) Είς τό χαμηλόν βιοτικόν ἐπίπεδον, τό ὁποῖον εἶναι κοινόν δι’ ὅλον τόν λαόν.
Ἐξαιροῦνται μόνον τά μέλη τῆς νέας προνομιούχου τάξεως τῶν κομματικῶν στελεχῶν.
(ε) Εἰς τήν ἔλλειψιν δυνατοτήτων κοινωνικῆς ἀνόδου καί ἴσων εὐκαιριῶν δι’ ὅλους. Διά
τήν μεγάλην πλειοψηφίαν τῶν νέων τά Πανεπιστήμια καί αἱ ὑπαλληλικαί θέσεις
ἀποκλείονται, ἔστω καί ἄν διαθέτουν τά ἀπαραίτητα προσόντα.

6. ΕΦΕΥΡΕΤΙΚΩΤΑΤΟΣ Ο ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΕΙΣ ΤΑ ΤΕΧΝΑΣΜΑΤΑ

Τά διάφορα Φεστιβάλ, ἀθλητικοί ἀγῶνες καί λοιπαί διεθνεὶς ἐκδηλώσεις ἐκπολιτιστικῆς

δραστηριότητος, πού ὀργανοῦνται ἀπό τήν Σοβιετικήν Ἕνωσιν καί τάς ἄλλας χώρας τοῦ

322
σιδηροῦ Παραπετάσματος καί εἰς τάς ὁποίας, μέ τήν προσφοράν ἑνός ταξειδίου εὐκαιρίας
ὁδηγοῦνται οἱ νέοι τῶν ἄλλων χωρῶν, εἶναι ἀρκετά νά πείθουν τούς νέους τῆς Ἑλλάδος,
ὅτι μέ τέτοιου εἴδους προπαγανδιστικά τεχνάσματα ὁ Διεθνής Κομμουνισμός ἐπιχειρεῖ νά
καλύψῃ τά ἐγκλήματά του κατά τῆς ἀνθρωπότητος και νά δώσῃ εἰς αὐτούς μίαν ἀγαθῆ
ἐντύπωσιν διά τόν κομμουνιστικόν κόσμον.
Μέ ὅλα αὐτά ἡ Νεολαία τῆς Ἑλλάδος δέν παραπλανᾶται, ἀντιθέτως διαφωτίζεται
καλύτερον γιά τό τί εἶναι ὁ κομμουνισμός καί ὅπως εἰς τό παρελθόν, εἶναι ἕτοιμη νά δώσῃ
ὅ,τι χρειασθῇ διά νά ἀποφύγῃ τήν κομμουνιστικήν δουλείαν.

323
324
 [24] ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΤΑΙ
(Απόσπασμα από το ΤΕΥΧΟΣ ΙΙΙ «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΣ», του Αντ/ρχου Παν.
Σκαλούμπακα – Σ. Σ. Ε., 1959)

ΓΕΝΙΚΑ

Πᾶνε τώρα 42 χρόνια πού ὁ Κομμουνισμός ἐπεκράτησε βιαίως στή Ρωσία καί ἵδρυσεν
ἐκεῖ τό νέο καθεστώς, πού ὁ ἴδιος ὠνόμασε «ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ τοῦ ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΑΤΟΥ».
Περί τό τέλος τοῦ Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ἡ Σοβιετική Ρωσία κατέλαβε στρατιωτικά
ὡρισμένα Κράτη τῆς Εὐρώπης (Βαλτικά Κράτη, Ἀνατολ. Γερμανία, Πολωνία,
Τσεχοσλοβακία, Οὐγγαρία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Γιουγκοσλαβία, Ἀλβανία), στά ὁποῖα
Κράτη, μέσα σέ λίγο χρονικό διάστημα, ἐπέβαλε διά τῆς βίας τό κομμουνιστικόν καθεστώς.
Λίγο ἀργότερα ἐπεκράτησε βιαίως ἐπίσης καί στήν Κίνα.
Ἔτσι, ὁ Κομμουνισμός σήμερα ἐλέγχει, κατόπιν βιαίων ἐνεργειῶν, ἕνα μεγάλο τμῆμα
τῆς ὑδρογείου καί προσπαθεῖ νά ἐπιβάλῃ τήν κυριαρχίαν του σε ὁλόκληρο τόν Κόσμο. Στό
σκοπό του αὐτό, μέ δύο τρόπους ἡμπορεῖ νά φθάσῃ:
(α) Μέ τήν δύναμη τῶν ὅπλων.
(β) Μέ τήν ἁπάτη τῆς προπαγάνδας του.
Ἡ προσφιλής του μέθοδος εἶναι «Βιαία», στήν ὁποία, ἄλλως τε, ὀφείλει καί τήν ὕπαρξίν
του. Ὡς τώρα κανένα Κράτος δέν προσεχώρησε μέ τή θέλησί του στόν κομμουνισμό. Ὅλα
ἐσύρθησαν πρός τά ἐκεῖ διά τῆς βίας.
Καί τό δρόμο τῆς βίας τῶν ὅπλων θά τόν εἶχεν ἤδη ἀπό πολλοῦ ἀκολουθήσῃ ὁ
Κομμουνισμός,ἄν δέν ἦταν βέβαιος ὅτι αὐτό θά τόν ὁδηγοῦσε στήν ὁλοκληρωτική
καταστροφή του.
Ἀκολουθεῖ λοιπόν, κατ’ ἀνάγκην, τό δεύτερο δρόμο (τῆς προπαγάνδας) ἐλπίζοντας ὅτι
θά παρασύρῃ τούς λαούς καί θά ἐπικρατήσῃ, ἐφαρμόζοντας τή μέθοδο τῆς ἀπάτης. Γιά
ὄργανά του μεταχειρίζεται κυρίως τά διάφορα Κομμουνιστικά Κόμματα, πού γιά τόν σκοπό
ἀκριβῶς αὐτό, ἵδρυσε σέ κάθε Χώρα.
Ὁ Κομμουνισμός γιά νά παρασύρῃ εὐκολώτερα τίς λαϊκές μᾶζες, ἔχει διαλέξει κάθε τι
τό ἐλκυστικό ἀπό τά θέματα πού συγκινοῦν τόν ἁπλό ἄνθρωπο καί τά ἔχει ὅλα
συμπεριλάβει στό πρόγραμμα τῆς προπαγάνδας του. Ἐπειδή δέ τό σύνολον σχεδόν τῶν
αἰτημάτων τοῦ ἀνθρώπου εἶναι οἰκονομικῆς μορφῆς, μοιραῖα ὁ Κομμουνισμός ἀπευθύνεται
πρό πάντων στίς οἰκονομικῶς ἀσθενέστερες τάξεις, μεταξύ τῶν ὁποίων καί ἡ τάξις τῶν
Ἐργατῶν.
Ἰσχυρίζεται ὁ Κομμουνισμός ὅτι κυρίως εἶναι Κόμμα τῶν Ἐργατῶν καί ὑπόσχεται στούς
ἐργάτες ὅλου τοῦ κόσμου ὅτι θά τούς ἐξασφαλίσῃ εὐδαιμονία, ἐἀν τόν ἀκολουθήσουν. Καί
βέβαια, λογικό εἶναι νά συμπεράνωμε ὅτι, γιά νά ὑπόσχεται εὐτυχία σέ ὅσους πρόκειται νά
πᾶνε τώρα κοντά του, θά πρέπει, χωρίς ἀμφιβολία, νά ἔχῃ κάμει ἤδη εὐτυχισμένους πρῶτα
τούς δικούς του Ἐργάτες, γιά λογαριασμό καί πρός ὄφελος τῶν ὁποίων κυβερνᾶ
δικτατορικά ἐπί 42 χρόνια.
Ἄς δοῦμε,λοιπόν, πόση εὐτυχία ἔχει προσφέρει ὁ Κομμουνισμός στούς δικούς του
Ἐργάτες καί κατόπιν έχομε ὅλο τόν καιρό, ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες ἐργάτες, νά σκεφθοῦμε ἄν μᾶς
συμφέρῃ νά τό ἀκολουθήσωμε, γιά νά εὐτυχήσουμε κι’ ἐμεῖς ὅπως εὐτυχοῦν οἱ Σοβιετικοί
συνάδελφοί μας.

1. Η ΔΙΑΚΡΙΣΙΣ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

Μέσα στίς βασικώτερες ὑποσχέσεις τοῦ Κομμουνισμοῦ, ὅταν πρό 42 ἐτῶν κατέλαβε
βίαια τήν Ἐξουσίαν στή Ρωσία ἦσαν ἡ κατάργησις τῶν κοινωνικῶν διακρίσεων καί ἡ
ἐπιβολή ἰσότητος μεταξύ τῶν πολιτῶν. Μέ τόν τρόπον αὐτόν ἀσφαλῶς θ’ ἀνέβαινε ψηλά ἡ
θέσις τοῦ Ἐργάτου, γιατί ὁ Ἐργάτης εἶναι ἐκεῖνος πού μέ τή δουλειά του παράγει τά

325
διάφορα ἀγαθά πού ἀπολαμβάνει ὁ ἄνθρωπος καί ἀνεβαίνει ἔτσι ὄχι μόνο ἡ στάθμη τοῦ
βιοτικοῦ ἐπιπέδου, ἀλλά καί ὁ ἀνθρώπινος πολιτισμός.
Τί ἔγινε ὅμως; Ἡ Ρωσσική Ἐπανάστασις τοῦ 1917 κατήργησε μέν τίς κοινωνικές τάξεις
τοῦ Ἀστικοῦ καθεστῶτος, ἀλλά στή θέσι τους δέν ἐπέβαλε τήν ἰσότητα, ὅπως εἶχε
ὑποσχεθῇ. Ἔστησε, ἀντιθέτως, τήν παντοδυναμίαν τῆς Κομματικῆς αὐθαιρεσίας. Ἔτσι, ὁ
Ρῶσσος ἐργάτης δέν ὠφελήθη τίποτε ἀπό τή μεταβολή αὐτή. Ἄλλαζε ἁπλῶς Ἀφεντικό.
Πρῶτα εἶχε στό κεφάλι του τόν Ἀστό Βιομήχανο καί τώρα ἔχει ἕναν πολύ σκληρότερο
τύραννο, τόν Ἄνθρωπο τοῦ Κομμουνιστικοῦ Κόμματος.
Νά τί γράφει ἐπί τοῦ θέματος αὐτοῦ ὁ γνωστός Γιουγκοσλάβος Κομμουνιστής Ἡγέτης
Μιλοβάν Τζίλας στό περίφημο βιβλίον του: «Ἡ νέα κοινωνική τάξη»:
«Ἡ μεγαλύτερη αὐταπάτη ὑπῆρξε ἡ ἀντίληψις ὅτι ἡ ἐκβιομηχανοποίησις καί
κολλεκτιβιοποίησις τῆς Σοβιετικῆς Ρωσίας καί ἡ κατάργησις τῆς καπιταλιστικῆς ἰδιοκτησίας,
θά ὡδηγοῦσε σέ μιά κοινωνία χωρίς τάξεις. Ἡ ἀστική καί οἱ ἄλλες παλιές τάξεις
κατεστράφησαν πράγματι. Σχηματίσθηκε ὅμως μιά καινούργια τάξη, ἄγνωστη
προηγουμένως στήν Ἱστορία.
Ἡ μόνη διαφορά μεταξύ αὐτῆς καί τῶν ἄλλων τάξεων ὑπῆρξε τό ὅτι αὐτή
ἐχρησιμοποίησε τή «δύναμι» γιά τήν ἐφαρμογή τῶν αὐταπατῶν της, μέ «μεγαλύτερη
σκληρότητα». Ἡ νέα αὐτή ἄρχουσα τάξις εἶναι μία τάξις τῆς ὁποίας ἡ Ἐξουσία πάνω στούς
ἀνθρώπους εἶναι ἡ φοβερώτερη πού γνώρισε ἡ Ἱστορία».
Ο Γάλλος σοσιαλιστής συγγραφεύς Ἀντρέ Ζίντ, πού ἐπεσκέφθη τή Σοβιετική Ἕνωσι, μέ
τήν εὐνοϊκώτερη προκατάληψι ὑπέρ τοῦ Κομμουνισμοῦ ἔγραψε τά ἑξῆς:
«Ἡ κατάργησις τοῦ καπιταλιστικοῦ συστήματος δέν ἔδωσε τήν ἐλευθερία στό
Σοβιετικό Ἐργάτη. Εἶναι ἀλήθεια ὅτι δέν τόν ἐκμεταλλεύεται πιά ὁ κεφαλαιοκράτης
βιομήχανος. Ἡ έκμετάλλευσις ὅμως ὑπάρχει. Ἡ μόνη διαφορά εἶναι ὅτι σήμερα ὁ Ρῶσος
ἐργάτης δέν ξέρει ποῖον νά καταρασθῇ γι’ αὐτή του τήν ἐκμετάλλευσιν.
Ἡ μεγάλη μᾶζα τῶν Ἐργατῶν καί Ἀγροτῶν ὑποφέρει ἀπό μίαν ἀπερίγραπτη φτώχεια.
Καί ὅμως, ἡ ἐργασία τῶν φτωχῶν αὐτῶν ἀνθρώπων, ἐπιτρέπει στούς Κυβερνῶντας καί
στούς ἀνθρώπους τῆς γραφειοκρατίας νά ζοῦν πλουσιοπάροχα.
Εἶδα Ἐργατικές Οἰκογένειες νά ζοῦν δύο καί τρεῖς μαζί μέσα σ’ ἕνα δωμάτιο. Καί ἀπό
τήν ἄλλη μεριά, εἶδα στήν πόλη Σότσι ὡραῖα διαμερίσματα, πού τά ἔλεγαν «Ἐργατικές
κατοικίες», ὅπως ὅμως ἐξηκρίβωσα, ἐστεγάζοντο ἐκεῖ οἱ καταδότες τῆς Ἀστυνομίας. Αὐτοί,
δηλαδή, πού εἶχαν γιά κύριο ἐπάγγελμά τους τήν κατασκοπεία τῶν συναδέλφων τους καί
τήν κατάδοσί τους στήν Ἀστυνομία, ζοῦσαν σάν Ἄνθρωποι καί οἱ ἄλλοι, τό μεγάλο πλῆθος
τῶν Ἐργαζομένων, ζοῦσαν σάν σκλάβοι. Αυτή εἶναι ἡ νέα τάξις πραγμάτων: Ἡ Δικτατορία
τῆς γραφειοκρατίας, πού ζῇ πλουσιοπάροχα εἰς βάρος τοῦ Λαοῦ».
Αὐτά δέν τά γράφουν ἐχθροί τοῦ Κομμουνισμοῦ, ὥστε νά ὑποθέσωμε ὅτι μᾶς λένε
ἀνακρίβειες ἤ ὑπερβολές. Τά γράφουν κατά τόν ἐπισημότερο τρόπο, ἄνθρωποι πού
ὑπῆρξαν ἡγετικές φυσιογνωμίες τοῦ Κομμουνισμοῦ καί οἱ ὁποῖοι ἔνοιωσαν βαθειά
ἀπογοήτευσι, ὅταν γνώρισαν ἀπό κοντά τήν κατάστασιν πού ἐδημιούργησε τό νέο
καθεστώς στή Σοβιετική Ρωσία.
Ὁ Ἕλλην ἐργάτης, πού εἶναι ἀπό τούς εὐφυέστερους ἐργάτες τοῦ Κόσμου, δέν
χρειάζεται ἀσφαλῶς περισσότερα γιά νά νοιώσῃ τήν πραγματικότητα. Αὐτά μόνον τοῦ εἶναι
ἀρκετά.
Ἐμεῖς ὅμως ἄς προχωρήσουμε:
Σ’ ὅλα τά Καθεστῶτα καί σ’ ὅλα τά Κοινωνικά συστήματα, εἶναι μοιραῖο νά ὑπάρχουν
ὡρισμένες διακρίσεις καί κάποια διαφορά ἀμοιβῆς μεταξύ τῶν ἐργαζομένων. Εἶναι πολύ
φυσικό ὁ Ἐπιστήμονας, ὁ Ὑπουργός, ὁ Δ/ντής Ἐπιχειρήσεως, ὁ Στρατηγός, ὁ Καλλιτέχνης
κ.λπ. νά ἀμοίβωνται περισσότεορ ἀπό τόν ἁπλό ἐργάτη. Ὅσο μικρότερη ὅμως εἶναι ἡ
διαφορά ἀμοιβῆς μεταξύ τῶν ἁπλῶν ἐργατῶν καί τῶν ἀνωτάτων Κρατικῶν λειτουργῶν,
τόσο δικαιότερο καί ἀνθρωπινότερο εἶναι τό Διοικητικό σύστημα.

326
 Στή Σοβιετική Ρωσία, ὅμως, ἔχει καθιεωθεῖ μιά τρομακτική ἀπόστασις ἀμοιβῆς μεταξύ
τῶν εὐνοουμένων τοῦ Κόμματος, καί τῆς μεγάλης μάζας τῶν ἐργαζομένων. Κατά τήν
ὁμολογίαν τῶν ἰδίων ἡ ἐπανάστασις αὐτή εἶναι: 1:62 Στήν Ἑλλάδα ἡ διαφορά δέν
ὑπερβαίνει τό 1:14.
Αὐτή εἶναι ἡ περίφημος ἰσότης γιά τήν ὁποίαν τόσο πολύ κόπτονται οἱ Κομμουνισταί.
Μήπως ὅμως, ἡ ἰσότης εἶναι ἀποκλειστική ὑποχρέωσις τῶν ἄλλων, ὁ δέ Κομμουνισμός
δικαιοῦται κάθε ἀσυδοσίας, ὅταν πρόκειται περί τοῦ ἐαυτοῦ του;

2. ΟΡΟΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΜΟΙΒΕΣ

Ὁ Ἐργάτης στή Ρωσία πληρώνεται ἤ μέ μισθό (Ἀκλάτ) ἤ μέ τό Κομμάτι (Νόρμα). Ὅσοι

προτιμοῦν μισθό, τά ὅρια ἀμοιβῆς των εἶναι μικρά (κατά μέσον ὅρον 400-600 ρούβλια τόν
μῆνα). Ὅσοι δουλεύουν Νόρμα κερδίζουν περισσότερα. Ἀλλά ἡ Νόρμα δέν εἶναι κάτι
σταθερό. Τοὐλάχιστον μιά φορά τό Χρόνο (κάποτε 2 καί 3 φορές) γίνεται ἡ περίφημη
ἀναπροσαρμογή τῆς Νόρμας. Ἡ ἀναπροσαρμογή αὐτή ΟΥΔΕΠΟΤΕ ἔχει σκοπό νά βελτιώσῃ
τήν θέσιν τοῦ Ἐργάτου, ἀλλά ΠΑΝΤΟΤΕ ἀποβλέπει στό νά ὑποχρεώσῃ τόν Ἐργάτη νά
καταβάλλῃ διαρκῶς καί περισσότερες προσπάθειες γιά μεγαλύτερη παραγωγή.
Τοῦτο εἶναι μία ἀκόμη ἀπόδειξις, ὅτι τό Κομμουνιστικό κράτος δέν ἐνδιαφέρεται
καθόλου γιά τήν προσωπικότητα τοῦ Ἐργάτου, τόν ὁποῖον βλέπει ἁπλῶς σἄν ἕναν
ἀριθμόν. Τό Κράτος ἐκεῖ ἐνδιαφέρεται ἀποκλειστικά γιά τήναὔξησιν τῆς παραγωγῆς, τῆς
ὁποίας ὄργανο εἶναι ὁ Ἐργάτης.
Μέ τήν ἀναπροσαρμογή τῆς Νόρμας ἡ θέσις τοῦ Ἐργάτου διαρκῶς χειροτερεύει. Ἄν
θελήσῃ νά διατηρήσῃ τό ἴδιο μεροκάματο, θά ὑποχρεωθῇ νά δουλέψῃ ἐντατικώτερα. Ἄν
δέν ἡμπορεῖ, τότε μοιραῖα ἡ ἀμοιβή του θά λιγοστέψῃ.
Στή Σοβιετική Ρωσία τό Ὀκτάωρο ἔχει κατοχυρωθεῖ μέ Συνταγματική διάταξι. Φαίνεται
ὅμως ὅτι γι’ αὐτό ἀκριβῶς καί ἡ παράβασίς του εἶναι τό συνηθέστερο φαινόμενο.
Δικαιολογία ἡ ἐκτέλεσις τοῦ Πλάνου ἐργασίας πού ἔχει καθορίσει τό Κράτος σέ κάθε
Ἐπιχείρησι. Ἄν γιά οἱοδήποτε λόγο καθυστερήσῃ τό Πλάνο (καί αὐτό γίνεται συχνά)
ὑποχρεώνουν τούς Ἐργάτες νά δουλέψουν 10 καί 12 ὧρες χωρίς καμμιά πρόσθετη ἀμοιβή.
Τό δικαίωμα ὑπερωρίας τοῦ Ἐργάτου εἶναι τελείως ἄγνωστο στή Σοβιετική Ρωσία.
Ἀντιθέτως, ἐκεῖ ὁ Ἐργάτης πληρώνεται λιγώτερο ὅταν πέσῃ ἀπό τή Νόρμα του. Ἄν μάλιστα
αὐτό συμβαίνῃ συχνά, δέν περικόπτονται μόνον οἰ ἀπολαυές του, ἀλλά ἐπί πλέον
κινδυνεύει ὁ Ἐργάτης νά ὑποστῇ αὐστηρές κυρώσεις, γιατί τότε χαρακτηρίζεται σαμποτέρ
τῆς παραγωγῆς. Καί γιά τό κατέβασμα τῆς Νόρμας καί γιά τήν παράβασι τοῦ Ὀκταώρου, ὁ
Ἐργάτης δέν ἔχει κανένα νόμιμο μέσον ἀμύνης του. Ἡ ἀπεργία ἀπαγορεύεται καί
χαρακτηρίζεται σάν ἀντίδρασις κατά τοῦ καθεστῶτος, τό ὁποῖον σημαίνει θάνατος. Ὄχι δέ
μόνον ἡ Ἀπεργία, ἀλλά καί ἡ ἁπλή διαμαρτυρία τιμωροῦνται σκληρότατα. Τό μόνο
δικαίωμα πού ἔχει ὁ Ρῶσος ἐργάτης εἶναι νά δουλεύῃ συνεχῶς μέχρις ἐξοντώσεως, νά
ἐκλιπαρῇ τούς ἀνθρώπους τοῦ Κομμουνιστικοῦ Κόμματος καί νά πεινᾶ.
Ἡ πεῖνα εἶναι ἡ μονιμότερη κατάστασις τοῦ Ρώσου ἐργάτου. Ἡ ἀμοιβή τῆς ἐργασίας
του εἶναι πάντοτε τόσο μικρή, ὥστε οὐδέποτε ἀρκεῖ γιά τήν συντήρησι τῆς Οἰκογενείας
του. Ἀπό Σοβιετικές στατιστικές προκύπτει ὅτι ἕνας οἰκογενειάρχης (4μελής οἰκογένεια) γιά
ν’ ἀγοράσῃ μόνον τά τρόφιμα τῆς ἐβδομάδος, ἐνῶ τό 1927 ἔπρεπε νά ἐργασθῇ 26 ὧρες,
τό 1953 ἔπρεπε γιά τόν ἴδιο σκοπό νά δουλέψῃ 42 ὥρες. Καί ἡ Οἰκογένεια δέν χρειάζεται
μόνον τρόφιμα. Χρειάζεται ροῦχα, παπούτσια, ἐνοίκιο, θέρμανσι κ.λπ. Γιά τήν ἀντιμετώπισι
τῶν ἀναγκῶν αὐτῶν, πρέπει νά δουλέψουν καί ἄλλα μέλη τῆς Οἰκογενείας. Ἄλλως εἶναι
καταδικασμένοι νά πεινοῦν καί νά γυμνητεύουν.
Γιά νά δώσωμε τήν ἔννοιαν τοῦ μέτρου ἀμοιβῆς τῶν Ρώσων ἐργατῶν, κάνομε τόν ἑξῆς
ὑπολογισμό:

327
 Ἄν ὁλόκληρο τό μηνιαῖο εἰσόδημα τῶν Ρώσων ἐργαζομένων (διαφόρων ἐπαγγελμάτων)
τό μετατρέψωμε σέ ἄσπρο ψωμί καί τό συγκρίνωμε μέ τήν ποσότητα λευκοῦ ψωμιοῦ πού
τά ἴδια ἐπαγγέλματα μποροῦν ν’ ἀγοράσουν στήν Ἐλλάδα, ἔχομε τόν ἑξῆς πίνακα:
Επάγγελμα ΡΩΣΣΟΣ ΕΛΛΗΝ
(α) Ἀνειδίκευτος ἐργάτης 80 κιλά 250 κιλά
(β) Εἰδικευμένος ἐργάτης 160 » 425 »
(γ) Δακτυλογράφος 140 » 210 »
(δ) Γιατρός (άπειρος) 180 » 600 »
(ε) Γιατρός (πεπειραμένος
πλέον 10ετίας) 320 » 780 »
Ἀπό τήν πρόχειρη αὐτή σύγκρισι, γίνεται ἀμέσως φανερή ἡ ἀπερίγραπτη φτώχεια τοῦ
ἐργαζομένου Ρώσου.
Πάνω στό θέμα τοῦτο (τῶν ὅρων Ἐργασίας καί τῆς ἀμοιβῆς Ρώσου Ἐργάτου) θά
ἐπικαλεσθοῦμε τή μαρτυρία ἑνός ἀκόμη γνωστοῦ κομμουνιστοῦ ἡγέτου.
Ὁ Ἱσπανός Κομμουνιστής ΚΑΣΤΡΟ ΝΤΕΛΚΑΝΤΟ, μέλος τοῦ Πολιτικοῦ Γραφείου τοῦ
Ἱσπανικοῦ Κομμουνιστικοῦ Κόμματος καί ἀπό τούς διασημότερους ἡγέτες τοῦ Ἱσπανικοῦ
ἐμφυλίου πολέμου, παρέμεινεν ὡς Πολιτικός φυγάς ἐπί ὁλόκληρη 6ετία στή Σοβιετική
Ἕνωση, ἐτρομοκρατήθη δέ τόσο ἀπό τά ὅσα εἶδε καί ἔζησεν ἐκεῖ, ὥστε συνέγραψε βιβλίον
ὑπό τόν τίτλον: «Ἔχασα τήν ἐμπιστοσύνη μου στή Μόσχα» εἰς τὁ ὁποῖον, μεταξύ ἄλλων,
γράφει τά ἑξῆς:
«Δέκα τέσσαρες ὥρες δουλειά τήν ἡμέρα. Τρία πιάτα ζεστό νερό, μέσα στά ὁποῖα
ὑπάρχουν καί μερικά φύλλα ἁπλό λάχανο. Ρυθμός παραγωγῆς, πού σοῦ δημιουργεῖ τή
σκέψη ὅτι ὁ Φόρντ καί ὁ Σιτροέν μέ τό δικό τους σύστημα παραγωγῆς εἶναι ἀξιοθαύμαστοι
φιλάνθρωποι.
Μισθός 10 ρούβλια τήν ἡμέρα, ἀπό τόν ὁποῖον κρατοῦνται 30% μέ διάφορες
προφάσεις. Γιά κατοικία ἐρείπια, πού δέν θά τά ἤθελαν οὔτε κτήνη!
«Καί πάνω σ’ ὅλα αὐτά, να είναι ὑποχρεωμένοι ν’ ἀπαντοῦν όταν τούς ἐρωτοῦν: «Εἶμαι
πολίτης τῆς εὐτυχισμένης Χώρας».
Ὄχι... μπορεῖ κανείς νά εἶναι παντοῦ Ἐργάτης, ἐκτός ἀπό τήν «Χώρα τοῦ
Σοσιαλισμοῦ»...»
Βλέπουμε λοιπόν, μέ ἀριθμούς, μέ συγκεκριμένα γεγονότα καί ἐπίσημες μαρτυρίες,
πόσο φρικτή εἶναι ἡ ζωή τοῦ Ρώσου ἐργάτου. Τό σπουδαιότερο ὅμως πού ἔχομε νά
παρατηρήσωμε εἷναι ὅτι: Ἐνῶ τοῦ Ἕλληνος ἐργάτου ἡ ζωή ὅσο πάει καί καλυτερεύει,
ἀντίθετα ἡ ζωή τοῦ Ρώσου ἐργάτου διαρκῶς χειροτερεύει. Αὐτό εἶναι τό ζηλευτό προνόμιο
τῶν Ἐλευθέρων ἀνθρώπων, καί αὐτή ἡ θλιβερή μοῖρα τῶν σκλάβων...

3. ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ

Στή Σοβιετική Ἕνωσι τό ζήτημα τῆς στέγης (καί ἰδίᾳ τῆς Ἐργατικῆς) εἶναι ἀπό τά
μεγαλύτερα προβλήματα.
Καί δέν εἶναι μόνον τό ὑψηλό ἐνοίκιο που δημιουργεῖ τό πρόβλημα. Ἡ μεγαλύτερη
δυσκολία συνίσταται στήν ἔλλειψι ἐπαρκοῦς χώρου. Παρά τίς τόσες προσπάθειες πού
καταβάλλονται συνεχῶς ἀπό τό τέλος τοῦ πολέμου, δέν κατώρθωσαν ἀκόμη στή Ρωσία νά
ἐξασφαλίσουν μιά κατάστασι στοιχειωδῶς άνεκτή πάνω στό κρίσιμο θέμα τῆς στέγης.
Ὁ χῶρος πού ἐπιτρέπεται νά στεγασθῇ μιά οἰκογένεια 4/μελής εἶναι ἕνα δωμάτιο 3 x
4μ. Τό μοναδικό αὐτό δωμάτιο εἶναι καί κρεβατοκάμαρα καί τραπεζαρία καί σαλόνι.
Παρέχεται βέβαια καί χρῆσις κουζίνας, ἀλλ’ ἀπό κοινοῦ μέ ἄλλες οἰκογένειες. Ἐπειδή ἡ
κουζίνα εἶναι μικρή, ἡ χρῆσις της ἀπό τίς Οἰκογένειες γίνεται μέ τή σειρά.
Τό νέο 7ετές Σχέδιο τῶν Ρώσων πού ἐνεκρίθη ἀπό τό 21 ο Συνέδριο τοῦ Ρωσικοῦ
Κομμουνιστικού Κόμματος (27-1-59) ἀποτελεῖ τήν ἐπισημότερη ὁμολογία τοῦ πόσο πίσω
βρίσκονται ἀκόμη ἐκεῖ στόν τομέα τῆς οἰκοδομήσεως.

328
 Ἡ τόσο μεγάλη ἔλλειψις στέγης στή Σοβιετική Ἕνωσι δεν δικαιολογεῖται μέ τίποτα.
Οὔτε ἀπό τίς καταστροφές πού προκάλεσε ὁ πόλεμος. Ἐδῶ στήν Ἑλλάδα εἴχαμε (σέ
ἀναλογία) πολύ περισσότερες καταστροφές οἰκημάτων ἀπό πολεμικές αἰτίες. Σκεφθῆτε
μόνον τίς τεράστιες καταστροφές τοῦ Συμμοριοπολέμου, πού μᾶς βασάνισε μέχρι τό 1950,
ἐνῶ γιά τή Ρωσία ὁ πόλεμος τέλειωσε τό 1944. Ἔτσι ἔχουμε τό παράδοξο φαινόμενο νά
ἐμφανίζεται ἡ φτωχή καί χιλιοβασανισμένη Ἑλλάδα σέ πολύ καλύτερη κατάστασι ἀπό
πλευρᾶς στεγάσεως ἀπό τή μεγάλη καί πλούσια Ρωσία, τῆς ὁποίας ὁ πληθυσμός καί
μάλιστα ὁ ἐργατικός ὑποφέρει δεινότατα.
Μοναδική ἐξήγησις τοῦ φαινομένου τῆς ἐλλείψεως στέγης στή Σοβιετική Ἕνωσι,
ἀπομένει ὅτι ἐκεῖ τό περίφημο Κράτος τῶν Ἐργαζομένων ἀδιαφορεῖ ἐντελῶς γιά τή στέγασι
τῶν Ἐργατῶν, ἐπί τῶν ὁποίων στηρίζεται, ἐνδιαφερόμενον ἀποκλειστικά γιά τήν
ἐκμετάλλευσιν τῆς ἐργασίας των, ἄφθονους πόρους τῆς ὁποίας διαθέτει σέ σκοπούς
ἄσχετους πρός τήν εὐημερία τοῦ Ἐργάτου.

4. ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ

Εἶναι ἀνάγκη ὁ Ἕλλην ἐργάτης νά ξέρῃ πώς λειτουργοῦν τά Ἐργατικά Συνδικάτα στή
Ρωσία καί ποῖο σκοπό έπιτελοῦν. Στή Σοβιετική Ἕνωσι ὅλοι οἱ Ἐργάτες εἶναι ὑποχρεωτικά
μέλη τῶν Συνδικάτων. Πληρώνουν, ἄλλως τε, γιά τό σκοπό αὐτό 1% ἀπό τό μεροκάματό
τους. Στούς Ρώσους ἐργάτες τά Συνδικάτα δέν προσφέρουν ἀπολύτως καμμία
ἐξυπηρέτησι. Εἶναι Ὀργανισμοί ἐντελῶς γραφειοκρατικοί, χωρίς καμμία δυνατότητα
ἐπιδράσεως γιά τή βελτίωσι τῆς θέσεως τοῦ Ἐργάτου. Ὅλα τά Ἐργατικά θέματα ἐπιλύονται
ἀπό τό Κρατικό Γραμματέα καί τόν Δ/ντή τῆς Ἐπιχειρήσεως, χωρίς νά ἐρωτᾶται ποτέ τό
Συνδικάτο.
Κατά τό ἄρθρο 126 τοῦ Σοβιετικοῦ Συντάγματος: «Ὅλες οἱ Ἐργατικές Ὀργανώσεις τῆς
Ε.Σ.Σ.Δ. συμπεριλαμβανομένων καί τῶν ἐπαγγελματικῶν Συνδικάτων, λειτουργοῦν ὑπό τήν
διεύθυνσι τοῦ Σοβιετικοῦ Κόμματος».
Ἑρμηνεύοντας τή διάταξι αὐτή τοῦ Συντάγματος, Σοβιετικός Νόμος τοῦ 1940 γράφει:
«Οὐσιαστικά τά Σοβιετικά Συνδικάτα δέν εἶναι Κομματικές ὀργανώσεις ἀλλά εἶναι
ἐκτελεστές τῶν ὀδηγῶν τοῦ Κόμματος. Ὅλα τά ἡγετικά ὄργανα τοῦ Συνδικαλισμοῦ εἶναι
μέλη τοῦ κόμματος, πού ἔργο τους ἔχουν νά ἐφαρμόζουν τήν κομματική γραμμή σ’ ὅλες
τίς ἐργασίες τῶν Συνδικάτων».
Ἀπό τά ἐπίσημα αὐτά κείμενα προκύπτει καθαρά ὅτι τά Ἐργατικά Συνδικάτα στή
Σοβιετική Ἕνωσι ἔχουν τόν ἑξῆς προορισμό:
(α) Νά διοχετεύουν στούς Ἐργάτες τήν προπαγάνδα τοῦ Κομμουνιστικοῦ Κόμματος.
(β) Νά ἐξαναγκάζουν τούς Ἐργάτες νά δουλεύουν ἐντατικώτερα.
(γ) Νά προστατεύουν τό ἀποκλειστικό προνόμιο τῆς Κομματικῆς Διοικήσεως νά
καθορίζῃ αὐθαίρετα τούς μισθούς.
Συγκρίνατε τώρα τόν γραφειοκρατικό προορισμό τῶν Ἐργατικῶν Συνδικάτων τῆς
Σοβιετικῆς Ρωσίας μέ τόν οὐσιαστικό σκοπό πού τά ἴδια Συνδικάτα ἐπιτελοῦν στόν
Ἐλεύθερο κόσμο, καί ἀμέσως καταλάβετε πόσο μεγάλο ἀτοῦ εἶναι στά χέρια τῶν Ἐργατῶν
ἡ ἐλεύθερη διεκδίκησις τῶν δικαιωμάτων τους γιά τήν συνεχῆ βελτίωσι τῆς θέσεώς τους.

5. ΑΝΕΡΓΙΑ

Ἡ Κομμουνιστική προπαγάνδα ἰσχυρίζεται μέ ἀκούραστη ἐπιμονή, ὅτι στή Σοβιετική

Ἕνωσι καί στίς ἄλλες χῶρες τοῦ Κομμουνιστικοῦ Παραπετάσματος δέν ὑπάρχει ἀνεργία,
ἀλλ’ ἀντιθέτως παρατηρεῖται ζήτησις ἐργατικῶν χειρῶν.
Ἡ ἀλήθεια ἐπάνω στό θέμα τοῦτο εἶναι ἀρκετά διαφορετική: Στίς χῶρες τοῦ
Παραπετάσματος τό Κράτος - Ἐργοδότης καθορίζει ἀνεξέλεγκτα ποία δουλειά θά κάμῃ ὁ
καθένας καί πόσο θά πληρωθῇ. Δέν ὑπάρχουν νόμοι προστατεύοντες τόν Ἐργάτη ἀπό τήν

329
αὐθαιρεσία τοῦ Ἐργοδότου, ὅπως συμβαίνει στίς Ἐλεύθερες Χῶρες. Ἐργοδότης ἐκεῖ εἶναι
τό ἴδιο τό Κράτος.
Στίς Χῶρες τοῦ Παραπετάσματος ὁ Ἐργάτης εἶναι ἁπλῶς μιά μονάδα παραγωγῆς. Καί
ὅταν δέν ὑπάρχει δουλειά στήν εἰδικότητά του, τό Κράτος τόν ὑποχρεώνῃ νά δουλέψῃ
ἀλλοῦ. Ἄν δέν ἐργασθῇ, τοῦ ἀφαιρεῖ τό δικαίωμα ὑγειονομικῆς περιθάλψεως, κατοικίας
κ.λπ. Ἔτσι βλέπομε νέους ἀποφοίτους Γυμνασίου νά γίνωνται χτίστες ἤ νά ἐργάζωνται
στήν ὁδοποιΐα καί νέες μέ πτυχία Ἀνωτέρων Σχολῶν νά δουλεύουν σέ ὑφαντουργεῖα ἤ στό
καθάρισμα τῶν δρόμων ἀπό τούς πάγους. Κατά τό πλεῖστον, τά ἐργατικά χέρια πού
πλεονάζουν ἀπασχολοῦνται σέ διάφορες ἐποχιακές δουλειές π.χ. συλλογή βαμβακιοῦ,
πατάτας κ.λπ. Στίς ἐργασίες αὐτές τό ἡμερομίσθιο εἶναι πολύ χαμηλό. Μέ τόν ἁπλό αὐτό
τρόπο λύνουν τό πρόβλημα τῆς ἀπασχολήσεως πολλῶν ἐργατικῶν χεριῶν μέ ἐλάχιστα
ἔξοδα. Τό ὅτι ὅμως ὁ Ἐργάτης ἐνῶ δουλεύει πεινᾶ, εἶναι μιά ἄλλη ὑπόθεσις.
Στό Ἀστικό κράτος, ἄν ὁ Ἐργοδότης εἶχε τήν εὐχέρεια στή θέσι τοῦ ἑνός ἐργάτου τῶν
3.000 δραχμῶν νά ἔχῃ τρεῖς ἐργάτες πρός 1.000 δραχμές τόν ἕνα, φυσικά θά τό
προτιμοῦσε καί θά τό ἔκανε. Ἀλλ’ αὐτό δέν τοῦ τό ἐπιτρέπει ἡ ἰσχύουσα Νομοθεσία πού
προστεύτει τόν ἐργαζόμενο.
Τό αὐθαίρετο ὅμως Σοσιαλιστικό Κράτος δέν ὑπολογίζει τέτοια ἐμπόδια. Δίδει, λοιπόν,
μέ τά ἴδια χρήματα, δουλειά σέ διπλάσιους ἥ τριπλάσιους ἐργάτες, ἀδιαφορῶντας ἄν ὁ
Ἐργάτης, ἐνῶ δουλεύει, πεινᾶ καί γυμνητεύει.
Τό 1927 στή Ρωσία εἶχεν ἐφαρμοσθῇ ὁ θεσμός τῆς ἑβδομάδος τῶν 40 ἐργασίμων
ὡρῶν. Σἠμερα (1959) ἰσχύει ἡ Ἑβδομάς τῶν 48 ὡρῶν. Παράλληλα ὅμως τό ἡμερομίσθιο
ἔχει μειωθεῖ στά 80% τοῦ παλαιοῦ. Ἔτσι, τό «Ἰδεῶδες» Κράτος τῶν Ἐργατῶν, αὐξάνοντας
τίς ὧρες ἐργασίας και μειώνοντας τά ἡμερομίσθια, βολεύτηκε μιά χαρά, μέ πλάνο πάντοτε
τό συμφέρον τῆς παραγωγῆς.
Ἄλλοτε ὁ Ρῶσος ἐργάτης μποροῦσε νά συντηρήσῃ τήν οἰκογένειά του ἐργαζόμενος
μόνον ὁ ἴδιος. Τώρα ἐργάζεται καί ἡ γυναῖκα του, τό δέ εἰσόδημα και τῶν δυο μαζί εἶναι
μικρότερο ἀπό ὅσα κέρδιζε ἄλλοτε μόνος του. Καί τό περίφημο Κομμουνιστικό Κράτος
ὑπερηφανεύεται γιατί μέ τέτοιους ταχυδακτυλουργικούς τρόπους, ἀντιστάσεως μή οὕσης,
κατορθώνει νά ἐξασφαλίζῃ ἐργασία σέ περισσότερα ἄτομα.
Παρά ταῦτα ὅμως, θά ἦταν λάθος νά πιστευθῇ ὅτι λείπει ἡ ἀνεργία ἀπό τίς Χῶρες τοῦ
Παραπετάσματος.
Εἶναι γνωστόν ὅτι στή Βουλγαρία κατά τό 1958 ὁ ἀριθμός τῶν ἀνέργων ὑπερέβαινε τίς
50.000 (εἰδικώτερα στή Σόφια λειτουργοῦν 6 Γραφεῖα Εὑρέσεως Ἐργασίας καί ἀδυνατοῦν
νά ἀπορροφήσουν τούς ὑπάρχοντες ἀνέργους).
Στήν Πολωνία τελευταίως ἀνεκοινώθη ὅτι ὑπάρχουν 25.000 ἄνεργοι διανοούμενοι καί
Τεχνικοί.
Στήν Οὐγγαρία τό 1954 ἀπελύθησαν ἀπό τίς θέσεις τους πάνω ἀπό 150.000
Ἐργατοϋπάλληλοι. Καί τήν ἄνοιξη τοῦ 1956 (πρό τῆς Ἐπαναστάσεως), ἐσημειώθησαν νέα
κύματα ἀπολύσεων, πρίν ἀκόμη ἡ οἰκονομία τῆς Χώρας κατορθώσει νά ἀπορροφήσῃ τούς
προηγουμένους ἀνέργους.
Στή Ρωσία, κατά τό 1953, πάνω ἀπό 600 χιλιάδες ὑπάλληλοι, μέ ὑπηρεσία
μακρόχρονη, ἐξηναγκάσθησαν ν’ ἀλλάξουν ἐπαγγέλματα, γενόμενοι ὅλοι χειρωνάκτες.
Συνεπῶς πρόκειται περί τῶν συνηθισμένων μύθων τῆς Κομμουνιστικῆς Προπαγάνδας
ὅταν ἰσχυρίζετατι ὅτι τάχα στόν Κομμουνιστικό χῶρο δέν ὑπάρχει ἀνεργία.

6. ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΑ ΚΑΤΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ὅπως γράφει καί ἠ Μεγάλη Σοβιετική Ἐγκυκλοπαίδεια, ὁ θεσμός τῆς καταναγακαστικῆς

ἐργασίας εἶναι «ποινή» καί μάλιστα ποινή «βασική» τῆς Σοβιετικῆς νομοθεσίας.
Στήν ποινή αὐτή ὑποβάλλονται:
(α) Οἱ πολιτικοί κρατούμενοι.

330
 (β) Οἱ καταδικαζόμενοι κατ’ ἐπανάληψιν γιά ποινικό ἀδίκημα (δηλ. ἐπί πλέον τῆς
καταδίκης των γιά τό ἀδίκημα, οἱ ὑπότροποι ὑποβάλλονται σέ πρόθετη ποινή
καταναγκαστικῆς ἐργασίας).
Οἱ ἐκτίοντες ποινή καταναγκαστικῆς ἐργασίας ζοῦν ὀμαδικά σέ ἰδιαίτερα στρατόπεδα,
συρματοπλεγμένα καί φρουρούμενα. Ὑποβάλλονται σέ πειθαρχική διαβίωση. Δηλαδή
κοιμοῦνται ὡρισμένη ὥρα, ξυπνοῦν ὡρισμένη ὥρα, ξεκινοῦν ὀμαδικά γιά τή δουλειά μέ
συνοδεία ἐνόπλου φρουρᾶς κ.λπ..
Ἀσχολοῦνται σέ ἔργα ὁδοποιΐας, ὑλοτομίας, ἀποξηράνσεως βαλτωδῶν ἐκτάσεων,
κατασκευές διωρύγων, σέ ἀνθρακωρυχεῖα καί σέ ἄλλες παρόμοιες βαρειές καί ἀνθυγιεινές
ἐργασίες. Δουλεύουν κάτω ἀπό δυσμενεῖς καιρικές συνθῆκες καί μέ αὐστηρή ἐπίβλεψη τῶν
σκληρῶν ἀνθρώπων τοῦ Κομμουνιστικοῦ Κόμματος.
Δέν πληρώνονται καθόλου γιά τήν ἐργασία τους αὐτή. Ἁπλῶς σιτίζονται. Καί ὅταν ἡ
ποινή τους λήξῃ καί ἐφ’ ὅσον δέν δώσουν ἀφορμήν ἀπό πολιτικῆς ἀπόψεως τους ἀφήνουν
ἐλεύθερους, ἀφοῦ τούς ἐφοδιάζουν μέ Πιστοποιητικό περί τῆς διαγωγῆς πού ἐπέδειξαν
κατά τό διάστημα τῆς παραμονῆς των στό Στρατόπεδο. Τούς δίδουν μόνον μία ἁπλή
ἐνδυμασία. Τούς δίδουν ἀκόμη καί τά ἔξοδα μεταβάσεως στόν τόπο τῆς προτιμήσεώς των.
Ἐκεῖ γιά νά βροῦν δουλειά πρέπει νά ἔχουν τήν ὑποστήριξη κάποιου Κομματικοῦ
παράγοντος, γιατί συνήθως οἱ Ἐπιχειρήσεις ἀποφεύγουν νά προσλαμβάνουν ἄτομα
προερχόμενα ἀπό Στρατόπεδα. Ἄν τελικά δέν βροῦν δουλειά σέ ἐργοστάσιο ἤ ἄλλη
ἐπιχείρηση μέσα στήν πόλι, καταφύγουν στό Κολχόζ, ὅπου ἐργάζονται ἐπί ἕνα περίπου
ἔτος, ὁπότε, ἔχοντας σχετική βεβαίωσι ὅτι δούλεψαν σέ Κολχόζ βρίσκουν εὐκολώτερα
δουλειά στήν πόλι.
Μολονότι ἀπό Ρωσσικῆς πλευρᾶς ὑπάρχει πλήρης συσκότισις ἐπί τοῦ θέματος αὐτοῦ,
ἐν τούτοις, ἀπό διάφορες ἀσφαλεῖς πηγές, ἔχει ἐξακριβωθεῖ ὅτι, μέχρι τοῦ ἔτους 1957
ἐλειτούργουν στήν Σοβιετική Ἕνωσι περί τίς 14.000 Διοικήσεις Στρατοπέδων
καταναγκαστικῆς ἐργασίας. Στά Στρατόπεδα αὐτά εἶχαν κατανεμηθῇ περί τά 35-40
ἑκατομμύρια πολιτῶν Ρώσων, πού εἶχαν ἐγκλεισθῇ ἐκεῖ ἐπειδή, γιά οἱονδήποτε λόγο, δέν
ἐνέπνεον ἐμπιστοσύνη στό Κομμουνιστικό καθεστώς.
Οἱ ἰλιγγιώδεις αὐτοί ἀριθμοί μᾶς παρέχουν τή δυνατότητα νά βγάλωμε συμπεράσματα
γιά τίς πραγματικές διαθέσεις τῆς μεγάλης πλειοψηφίας τοῦ Σοβιετικοῦ λαοῦ ἔναντι τοῦ
κομμουνιστικοῦ καθεστῶτος.
Ἄν δηλαδή σκεφθοῦμε ὅτι: ὅσοι κλείνονται σέ Στρατόπεδα συγκεντρώσεως εἶναι κατά
κανόνα ἐνήλικες (ἄνω τῶν 20 ἐτῶν δηλαδή ὅλοι ψηφοφόροι), ἄν σκεφθοῦμε ὅτι σέ κάθε
Κράτος, τό ἥμισυ καί κάτι τοῦ πληθυσμοῦ εἶναι ἄνω τῶν 20 ἐτῶν ἐνῶ ὁ ὑπόλοιπος
πληθυσμός ἀποτελεῖται ἀπό ἄτομα νεώτερα, καί ἄν ἀκόμη ὑπολογίσωμε ἕνα άγνωστο, ἀλλ’
ἀσφαλῶς πελώριον ἀριθμόν ἀτόμων, πού ὑφίστανται τή μοίρα τους σιωπηρά, χωρίς νά
ἐκδηλώνουν (ἀπό φόβο) τήν ἐσωτερική τους ἀγανάκτησι, εὔκολα ἡμποροῦμε νά
φαντασθοῦμε τί θά γινόταν στήν Σοβιετική Ρωσία ἄν κάποτε ἀπεφασίζετο νά γίνουν ἐκεῖ
ἐλεύθερες ἐκλογές, σάν αὐτές πού γίνονται στίς ἀληθινές Δημοκρατίες.
Χωρίς ἴχνος ἀμφιβολίας τό Κομμουνιστικό καθεστώς θά ἐγκρεμίζετο αὐστοστιγμεῖ,
κάτω ἀπό θορυβώδεις κατάρες τοῦ δυναστευομένου ἀλλά σιωπῶντος ἀπό φόβο
πληθυσμοῦ...
Γιά νά σχηματίσωμε μιά γενική ἀντίληψι περί τοῦ πλήθους τῶν πολιτικῶν κρατουμένων
καί ἐξορίστων πού ὑπάρχουν στά Κράτη τοῦ Κομμουνιστικοῦ Παραπετάσματος,
παραθέτομε τούς κατωτέρω ἀριθμούς πού ἐδημοσίευσαν οἱ Ὑπηρεσίες Πληροφοριῶν τοῦ
Ἐλευθέρου Κόσμου περί τά τέλη τοῦ 1958 καί τίς ὁποῖες ὁ Κομμουνισμός ΔΕΝ ἐτόλμησε νά
διαψεύσῃ:

331
 (α) ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΡΩΣΙΑ
(ι) Εἰς στρατόπεδα καταναγκαστικής ἐργασίας : 14.000.000
(ιι) Μετατοπισθέντες διά λόγους ἀσφαλείας : 9.000.000
(ιιι) Εἰς φυλακάς : 3.400.000
Σύνολον: : 26.400.000
Ἔτσι, ἐπί συνόλου πληθυσμοῦ 200.000.000 περίπου, ἡ ἀναλογία τῶν ὑπό «δίωξιν»
πολιτῶν φθάνει καί ὑπερβαίνει τό 13%! Δηλαδή ἀναλογεῖ ἕν ἄτομον στά 8! (Οἱ ἀνωτέρω
ἀριθμοί ἐναπέμειναν μετά τήν ἀπελευθέρωσι τῶν 2/3 τῶν ἐξορίστων τήν Ἄνοιξη τοῦ 1957
σύμφωνα μέ δήλωσι τοῦ Γενικοῦ Δ/ντοῦ τῶν Στρατοπέδων συγκεντρώσεως στρατηγοῦ
Κιντριάτσεβ).
Οἱ ἴδιες στατιστικές μᾶς δίδουν ἐπίσης σχετικοῦς ἀριθμούς καί γιά ὅλα τά Κράτη τοῦ
Κομμουνιστικοῦ Παραπετάσματος, πού παρουσιάζουν τίς ἴδιες περίπου ἀναλογίες τῶν
διαφόρων πολιτῶν ἐν σχέσει πρός τόν πληθυσμόν τους.
Αὐτή τήν εἰκόνα παρουσιάζουν τά Κράτη τοῦ Κομμουνιστικοῦ Παραπετάσματος. Καί
πρέπει νά τονισθῇ ὅτι οἱ παρατιθέμενοι ἀριθμοί εἶναι ΜΙΚΡΟΤΕΡΟΙ τῶν πραγματικῶν, διότι
κατεχωρήθησαν μόνον τά στοιχεῖα ἐκεῖνα πού κατωρθώθη νά ἐξακριβωθοῦν. Ἄν εἰς τούς
ἀριθμούς αὐτούς προστεθοῦν καί τά μή ἐξακριβωθέντα στοιχεῖα, ἡ ἐσωτερική κατάστασις
τῶν Κομμουνιστικῶν Κρατῶν ἐμφανίζεται ἀπό πάσης ἀπόψεως ἀθλία.

Ἄς ἰδοῦμε τώρα καί τήν εἰκόναν τῆς Πατρίδος μας κατά τήν ἴδια ἐποχή (τέλη 1958):
(β) ΕΛΛΑΣ
(ι) Φυλακισμένοι δι’ ἀποδεδειγμένα πολιτικά ἐγκλήματα = 2.720
(ιι) Ἐκτοπισμένοι δι’ ἀποδεδειγμένας ἐκνόμους ἐνεργείας = 305
Σύνολον: = 3.025
Ἥτοι, ἐπί συνολικοῦ πληθυσμοῦ 8.000.000 περίπου, ἡ ἀναλογία εἶναι πολύ μικροτέρα
τοῦ ἡμίσεος τοῖς χιλίοις καί συγκεκριμένα ἀναλογεῖ ἕν ἄτομον στά 2.644!
Ὁ Ἕλλην ἐργάτης παρακαλεῖται νά προσέξῃ τήν πελώρια διαφορά πού ὑπάρχει στήν
ἀναλογία μεταξύ τῶν πολιτικῶν κρατουμένων τῆς Ἑλλάδος ἀπό τό ἕνα μέρος καί τῶν
Κομμουνιστικῶν Κρατῶν ἀπό τό ἄλλο. Ἐνῶ, δηλαδή, στά Κομμουνιστικά Κράτη σέ κάθε 10
ἄτομα (κατά μέσον ὅρον) ἀντιστοιχεῖ ἕνας πολιτικός κρατούμενος ἤ ἐξόριστος, στήν
Ἑλλάδα ἔχομε ἕναν κρατούμενο ἤ ἐξόριστον σέ κάθε 2.644 ἄτομα (δηλαδή ἡ ἀναλογία
στήν Ἑλλάδα εἶναι κατά 264 φορές μικρότερη!)
Πρέπει ἀκόμη νά τονισθῇ ὅτι στά Κομμουνιστικά Κράτη κρατοῦνται σέ Στρατόπεδα
συγκεντρώσεως καί καταβασανίζονται ὅσοι τολμοῦν νά ἐκδηλώσουν κάποια
(δικαιολογημένη) δυσφορία κατά τῶν Ἀρχῶν ἤ τοῦ Καθεστῶτος.
Στήν Ἑλλάδα οἱ δυσφοροῦντες θεωροῦνται ἁπλῶς ἀντιπολιτευόμενοι στήν νόμιμη
Κυβέρνησι καί δέν θίγονται καθόλου. Τοὐναντίον καταβάλλονται διαφωτιστικές
προσπάθειες γιά νά πεισθοῦν ὅτι ἔχουν ἄδικο. Στήν Ἑλλάδα συλλαμβάνονται καί
κρατοῦνται μόνον ὅσοι μέ θετικές ἐνέργειες αποβλέπουν στήν ἀνατροπή τοῦ Καθεστῶτος.
Στά Κομμουνιστικά Κράτη οἱ ἀποβλέποντες στήν ἀνατροπή τοῦ Καθεστῶτος δέν
κρατοῦνται, ἀλλά τουφεκίζονται!
Ἄς τά σκεφθῇ ὅλα αὐτά ὁ Ἕλλην ἐργάτης καί τότε θά καταλάβῃ πόση ἀναισχυντία
πρέπει νά ἔχουν οἱ Κομμουνισταί Διεθνώς, οἱ ὁποῖοι δέν αἰσθάνονται ἴχνος ἐντροπῆς ὅταν
κατηγοροῦν τήν Ἑλλάδα ὅτι τάχα, καταπιέζει ἀθώους (....) δημοκρατικούς πολίτες... (δηλ.
τους γνωστούς δυναμιτιστές) τούς ὁποίους ἐν τούτοις ἡ Ἑλλάς δέν τουφεκίζει, οὔτε τούς
καταβασανίζει σέ Στρατόπεδα συγκεντρώσεων, ἀλλά τούς ἔχει καί ἀναπαύονται, τούς
προστατεύει, τούς περιποιεῖται καί τούς καλοσυντηρεῖ...
Καί τίς ἀσύστολες αὐτές κατηγορίες ἐναντίον τῆς Ἑλλάδος δέν ντρέπονται νά
ἐκτοξεύουν ἐκεῖνοι ἀκριβῶς, οἱ ὁποῖοι τιμωροῦν μέ θάνατο παραβάσεις πολύ μικρότερες
ἀπό κεῖνες πού διαπράττουν οἱ ἐκτοπιζόμενοι Ἕλληνες κομμουνισταί, καί οἱ ὁποῖοι
καταδυναστεύουν μέσα σέ φρικτά Στρατόπεδα συγκεντρώσεως πλέον ἀπό τό δέκατον τοῦ

332
πληθυσμοῦ των γιά τόν ἁπλό λόγο τῆς κάποιας δυσφορίας των ἀπό τόν βάναυσο τρόπο
τῆς διοικήσεώς των.
Μιά πολύ παραστατική εἰκόνα τῶν Ρωσικῶν στρατοπέδων συγκεντρώσεων ἔδωσε, μέ
δύο μόνον φράσεις, ὀ Ἕλληνας ναυτικός Ἐμμ. Λυσίκατος γεννηθείς τό 1909. Ἀφοῦ ἔμεινεν
ἐκεῖ ἐπί 4 χρόνια καί εἶδε τήν ἀθλιότητα τῆς ζωῆς, ἐζήτησε, μέ αἴτησίν του στίς Ρωσικές
ἀρχές, νά ἐπανέλθῃ στήν Ἑλλάδα.
Κατόπιν τῆς αἰτήσεώς του αὐτῆς ὁ Λυσίκατος συνελήφθη καί ἐστάλη ἀμέσως στό
στρατόπεδα «Βλαδιμήρ» τῆς Σιβηρίας. Ἐκεῖ ἔμεινε 4 ½ χρόνια. Καί ὅταν στίς 11 η
Ὀκτωβρίου 1954 τόν ἔστειλαν ἐπί τέλους μέ φορτηγό πλοῖο στόν Πειραιᾶ, καί τόν ρώτησαν
οἱ δημοσιογράφοι πῶς πέρασε στή Ρωσία, τούς εἶπε:
«Ὄχι μία ἀλλά χίλιες φορές νά πᾶτε στή Ρωσία, δέν θά μπορέσετε νά καταλάβετε.
Μόνον ἄν τήν ζήσετε πάνω στό πετσί σας, τότε μόνον θά δῆτε ἄν καίῃ καί πόσο καίει....»

7. ΤΙΜΑΡΙΘΜΟΙ ΚΑΙ ΒΙΟΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

Καθαρώτερη εἰκόνα τῆς ἀγοραστικῆς δυνάμεως πού ἔχει ὁ ἐργάτης κάθε Κράτους,
παίρνομε ἄν συμβουλευθοῦμε τίς διάφορες στατιστικές, πού κατά καιρούς ἔχουν ἐκδοθῇ.
Ἔχομε, λοιπόν, τόν ἑξῆς πίνακα, πού δείχνει πόση ὥρα πρέπει νά δουλέψῃ ὁ Ρῶσος
ἐργάτης γιά ν’ ἀγοράσῃ εἴδη πρώτης ἀνάγκης, συγκριτικά μέ τόν χρόνο ἐργασίας πού
χρειάζονται γιά ν’ ἀγοράσουν τά ἴδια πράγματα ὀ Ἕλληνας καί ὁ Ἀμερικανός ἐργάτης.
Συγκρίνονται ὁ Ρῶσος ἐργάτης πού παίρνει 30 ρούβλια ἡμερομίσθιο (ἀπό τά καλύτερα
μεροκάματα στή Ρωσία) μέ τόν μέσον Ἕλληνα ἐργάτη τοῦ ὁποίου ὑπολογίζομε τό
ἡμερομίσθιο σέ 60 δραχμές:
ΑΜΕΡΙ-
ΡΩΣΟΣ ΕΛΛΗΝ
ΚΑΝΟΣ
ἡμερομ. ἡμερομ.
Μέσος
30 ρούβλια 60 δρχ.
εργάτης
Ἕνα κιλό ψωμί (λευκό) 1 ὥρα 5’ 35’ 11’
Ἕνα κιλό ζάχαρη 2 ὥρες 56’ 1 ὥρα 32’ 7’
3’’ 12’ (κρατική τιμή)
Ἕνα κιλό βοδινό κρέας 2 ὥρες 58’ 46’
6’’ 24’ (μαύρη ἀγορά)
16’ (εποχή συγκομοιδής)
Ἕνα κιλό πατάτες 20’ 4’
1’’ 20’ (μαύρη ἀγορά)
Ἕνα κιλό σαπούνι 2 ὥρες 55’ 57’ 28’
Ἕνα αυγό 20’ 12’ 2’
Ἕνα ανδρικό πουκάμισσο
26 ὥρες 40’ 10 ὥρες 40’ 1 ὥρα 4’
των 80 δραχμών
Ἕνα ζεύγος ανδρικά
82 ὥρες 55’ 24 ὥρες 7 ὥρες 7’
παπούτσια
Ἕνα ζεύγος γυναικεία
55 ὥρες 40’ 16 ὥρες 5 ὥρες 46’
παπούτσια
Ἕνα ζεύγος παιδικά 12’’ 15’ (κρατ. τιμή)
16 ὥρες 40’ 2 ὥρες 30’
παπούτσια (3-5 ετών) 25’’ (μαύρη ἀγορά)
Ἕνα κουστούμι
350 ὧρες 100 ὧρες 22 ὧρες 9’
ρούχα (750 δραχμών)

Ἐπί τῶν ἀνωτέρω παρέχονται αἱ ἑξῆς διευκρινίσεις:

(α) Τό κρέας στή Ρωσία σπανιώτατα ὁ ἐργάτης τό βρίσκει σέ κρατική τιμή. (δὐο ἤ τό
πολύ τρεῖς φορές τό χρόνο). Τόν ὑπόλοιπο καιρό τό βρίσκει μόνον στή μαύρη ἀγορά, ὅπου
τό διοχετεύουν οἱ ἁρμόδιοι Διαχειρισταί, ἐν συνενννοήσει μέ τούς Δ/ντάς Ἐπιχειρήσεων καί
τους λοιπούς κομματικούς βαθμούχους.

333
 (β) Ἀπό τά παπούτσια, μόνον τά παιδικά ἔχουν πέσει στή μαύρη ἀγορά. Τοῦτο γιατί
πρέπει τό παιδάκι νά φορέσῃ παποῦτσι πού νά ταιριάζῃ κάπως στό πόδι του. Ἐνῶ οἱ
μεγάλοι (Ἄνδρες καί γυναῖκες) δέν ἐξετάζουν καί πολύ ἄν τό παποῦτσι τους ἐφαρμόζει. Ἡ
κομψότης ἐκεῖ ἔχει ἐντελῶς καταργηθῇ.
(γ) Οἱ διαφορές τῶν ὡρῶν ἐργασίας γιά τήν ἀπόκτησι τοῦ ἰδίου πράγματος, δέν
ὀφείλονται μόνον στή διαφορά ἀμοιβῆς τῶν ἐργατῶν κάθε Κράτους, ἀλλά καί στίς
διαφορές τιμῶν πού ἔχουν τά εἴδη ἀπό Χώρα σέ Χώρα.
Ἕνας ἀκόμη στατιστικός πίνακας μᾶς δείχνει παραστατικά τό πόσο ὑποσιτίζεται ὁ
Ρῶσος ἐργάτης, σέ σύγκρισι μέ τούς Ἐργάτες ἄλλων Χωρῶν. Παίρνομε δύο βασικά εἴδη
διατροφῆς: Το κρέας και τά αὐγά.
Στον πίνακα, φαίνεται τό ἀποτέλεσμα τῆς Μαύρης Ἀγορᾶς ἐπί τῶν εἰδῶν διατροφῆς:
Ἐτησία κατανάλωσις κατ’ ἄτομον σε:
Εθνικότης Κρέας (κιλά) Αὐγά (τμχ)
Ρῶσος 11 16
Ἕλλην 18 120
Γάλλος 75 209
Ἄγγλος 62 378
Ἀμερικανός 90 500
Βλέπομε, δηλαδή ὅτι ὁ Ρῶσος Ἐργάτης δέν ὑστερεῖ μόνον ἀπό τόν Ἀμερικανό καί τούς
Εὐρωπαίους συναδέλφους του, ἀλλ’ ὑστερεῖ (καί μάλιστα σημαντικά) ἀκόμη καί ἀπό τόν
Ἕλληνα ἐργάτη.
Εἶναι δέ γνωστόν ὅτι ἡ Ἑλλάς ἀνήκει στίς ὑπανάπτυκτες χῶρες καί θεωρεῖται γενικά
σἄν τόπος φτωχός, ἐνῶ ἡ Σοβιετική Ρωσία εἶναι μιά χώρα πελωρία, μέ ἄφθονες
οἰκονομικές δυνατότητες, χώρα πού διεκδικεῖ τήν παγκόσμια ἡγεσία.
Ὅμως ἡ πλεονεκτική θέσεις τοῦ Ἕλληνος ἐργάτου, σέ σύγκριση μέ τόν Ρῶσο
συνάδελφό του, δέν περιορίζεται μόνο στίς περιπτώσεις πού ἀναφέραμε, ἀλλά ἐπεκτείνεται
σέ ὅλους τούς τομεῖς τοῦ Ἐργατικοῦ ἐνδιαφέροντος.
Ἀκολουθεῖ ἀναλυτική σύγκρισις:

8. ΣΥΓΚΡΙΣΙΣ ΕΛΛΗΝΟΣ ΚΑΙ ΡΩΣΟΥ ΕΡΓΑΤΟΥ

Ἄν ληφθοῦν ὑπ’ ὄψιν οἱ ἀναλογίες, δέν θἄπρεπε νά ὑπάρχῃ περιθώριο συγκρίσεως

μεταξύ Ἕλληνος καί Ρώσου ἐργάτου. Διότι, ὅπως εἴπαμε, ἡ Ἑλλάς εἶναι χώρα μικρή καί
φτωχή, ἐνῶ ἡ Ρωσία εἶναι μιά ἀπέραντη Αυτοκρατορία, μέ πλουσιώτατους πόρους, καί πρό
πάντων διοικεῖται Δικτατορικά.
Τοῦτο ἀκριβῶς σημαίνει ὅτι τά πελώρια ἔσοδα πού πραγματοποιοῦνται ἀπό τή
μεθοδική διάθεσι τῆς ἐργατικῆς ἐνεργείας, διατίθενται ὅπου ἡ Ἡγεσία τοῦ Κομμουνιστικοῦ
Κράτους κρίνει σκοπιμώτερο.
Τό νά βρίσκεται, συνεπῶς, ἡ Ἐργατική τάξη τῆς μεγάλης Ρωσίας, σέ μειονεκτικώτερη
θέσι ἀπ΄τήν Ἐργατική τάξι τῆς μικρῆς Ἑλλάδος, δείχνει καθαρά ὅτι τό Κουμμουνιστικό
Κράτος σκόπιμα στερεῖ τόν ἐργάτη του ἀπο μεγαλύτερες παροχές, διαθέτοντας τά μυθώδη
περισσεύματά του πρός ἄλλους σκοπούς, ἐντελῶς ἄσχέτους πρός τήν εὐμάρεια καί τήν
εὐτυχία τοῦ Ἐργάτου, τόν ἱδρῶτα τοῦ ὁποίου φανερά καί χωρίς προσχήματα ἐμπορεύεται.
Ἄς μιλήσωμε, ὅμως, συγκεκριμένα καί ἀναλυτικά:
Ὁ Ἕλλην ἀνειδίκευτος ἐργάτης ἔχει μεροκάματο 47,50 δραχ. (ἡ ἐργάτρια 36,50 δρχ.).
Ὁ Ρῶσος ἀνειδίκευτος ἐργάτης (σέ ἀναλογία δραχμῆς) παίρνει μεροκάματο 26 δραχ.,
χωρίς διάκρισι μεταξύ Ἀνδρός και Γυναικός.
Ὁ Ἕλλην εἰδικευμένος ἐργάτης ἀμοίβεται βάσει εἰδικῶν συλλογικῶν συμβάσεων ἀπό
60-100 δραχ. ἡμερησίως.

334
 Ὁ Ἕλλην, ἄν ἐργασθῇ περισσότερο ἀπό τό καθιερωμένο 8ωρο, ἀμοίβεται ξεχωριστά,
κατά μέν τίς ἐργάσιμες ἡμέρες μέ πρόσθετο ποσόν 50% ἐπί τοῦ κανονικοῦ ἡμερομισθίου
του, κατά δέ τίς ἐξαιρέσιμες ἡμέρες 70% ἐπί πλέον.
Στό Ρῶσο ἐργάτη δέν χορηγεῖται καμμιά πρόσθετη ἀμοιβή. Ἀντιθέτως μειώνεται τό
μεροκάμματό του, ὅταν ἡ ἀπόδοσις τῆς δουλειᾶς του εἶναι μικρότερη ἀπό τό καθωρισμένο
ὅριο (Νόρμα).
Στόν Ἕλληνα ἐργάτη, δυνάμει Νόμου, καταβάλλονται ἀκέραια τά ἡμερομίσθια τῶν ἑξῆς
ἡμερῶν γενικῆς ἀργίας: Χριστούγεννα, 25 Μαρτίου, Δευτέρα τοῦ Πάσχα, 1 η Μαΐου, 28
Ὀκτωβρίου.
Ἄν ἐργασθῇ τίς ἡμέρες αὐτές, ἀμοίβεται στο διπλάσιο.
Στό Ρῶσο ἐργάτη κανένα ἡμερομίσθιο δέν καταβάλλεται, χωρίς πραγματική ἐργασία.
Ὁ Ἕλλην ἐργάτης, ἐκτός ἀπό τίς κανονικές του ἀποδοχές, παίρνει ἐπί πλέον, σάν
ἑορταστικό δῶρο, κατά μέν τά Χριστούγεννα Πρωτοχρονιά ἕνα ὁλόκληρο μηνιαῖο μισθό,
κατά δέ τό Πάσχα τό ἥμισυ τοῦ ποσοῦ αὐτοῦ.
Ὁ Ρῶσος ἐργάτης οὐδέποτε παίρνει τέτοια ἐπιδόματα. Αὐτός, ὅπως εἴπαμε,
περιορίζεται πάντοτε καί ἀποκλειστικά στήν ἀμοιβή τῆς πραγματικῆς ἐργασίας του.
Ὁ Ἕλλην ἔχει 8ωρη ἐργασία, πού ἐλέγχεται μέν καί ἐποπτεύεται, ἀλλά κατά τρόπον
ἀβίαστο καί κανονικό, πού δέν καταπονεῖ τόν ἐργαζόμενον.
Ὁ Ρῶσος ἔχει 8ωρη ἐργασία, σκληρότατα ὅμως ἐποπτευόμενη καί ἐξαντλοῦσαν ὅλα τά
ὅρια ἀντοχῆς τοῦ ἐργαζομένου.
Ὁ Ἕλλην ἐργάτης δικαιοῦται κανονική ἄδεια 15-25 ἡμέρες τό χρόνο (ἀνάλογα πρός τά
ἔτη ἐργασίας του) καί ὅταν δέν κάνει χρῆσι τῆς ἀδείας ποῦ δικαιοῦται, παίρνει γιά τίς
ἡμέρες αὐτές διπλό ἡμερομίσθιο.
Ὁ Ρῶσος δικαιοῦται κανονική ἄδεια 12-24 μέρες (ἀνάλογα πρός τά χρόνια ἐργασίας
του εἰς τήν αὐτήν εἰδικότητα), ἄν ὅμως δέν κάνει χρῆσι τῆς ἀδείας του αὐτῆς, δέν
δικαιοῦται καμμιᾶς πρόσθετης ἀμοιβῆς.
Σέ ἀρκετά ἐπαγγέλματα Ἐλλήνων ἐργαζομένων παρέχεται ἡμερησία ἀνάπαυσις καθ’
ἑβδομάδα (ρεπό) μέ πλήρεις ἀποδοχές.
Σέ καμμιά κατηγορία Ρώσων ἐργαζομένων δέν παρέχεται τέτοιο δικαίωμα.
Ἡ εργασία στήν Ἑλλάδα εἶναι κατοχυρωμένη μέ εἰδικούς Νόμους, ἄν δέ ὁ ἐργαζόμενος
ἀπολυθῇ, τοῦ καταβάλλεται ὡρισμένη (και ἀξιόλογη) ἀποζημίωσις, ἀνάλογα πρός τά χρόνια
ἐργασίας του.
Στή Σοβιετική Ρωσία οὐδεμία ἀποζημίωσις καταβάλλεται στόν ἐργαζόμενον, ἐάν
ἀπολυθῇ.
Στόν Ἕλληνα ἐργάτη παρέχεται πλήρης ἰατροφαρμακευτική περίθαλψις δωρεάν, τά δέ
φάρμακα (τά ἐκτός νοσοκομείου) εἰς τό δέκατον περίπου τῆς ἀγοραίας τιμῆς των (δηλαδή
περίπου δωρεάν).
Ὁ Ρῶσος ἐργάτης ἔχει μέν δωρεάν περίθαλψι, πληρώνει ὅμως στό ἀκέραιο τά ἐκτός
νοσοκομείου φάρμακα.
Ὁ Ἕλλην ἐργάτης δικαιοῦται συντάξεως ὁ Ἄνδρας στό 65ον καί ἡ Γυναῖκα στό 60ον τῆς
ἡλικίας, ὑπό τήν προϋπόθεσι ὅτι συνεπλήρωσαν τουλάχιστον 1.500 ἡμερομίσθια.
Ὁ Ρῶσος δικαιοῦται συντάξεως, ὁ Ἄνδρας μετά τό 60ον καί ἡ Γυναῖκα μετά τό 55ον τῆς
ἡλικίας, μόνον ἐάν ἔχουν συμπληρώσει 25 ὁλόκληρα χρόνια σκληρῆς δουλειᾶς (καί
ἀκριβῶς ἐπειδή ἡ ἐργασία τοῦ Ρώσου εἶναι σκληροτάτη ὡς ἐκ τούτου δέ οἱ ἀνθρώπινοι
ὀργανισμοί φθείρονται πρόωρα, προφανῶς στό λόγο αὐτόν ὀφείλεται τό ὅτι
συνταξιοδοτοῦνται ἐκεῖ 5 χρόνια νωρίτερα).
Ὁ Ἕλλην ἐργάτης, ἐκτός τῆς κυρίας ἀσφαλίσεώς του, κατά τό πλεῖστον ἔχει καί
Ἐπικουρική ἀσφάλεια συντάξεως καί ὑγείας, ἡ ὁποία κατά τό μεγαλύτερο μέρος βαρύνει τό
κοινωνικόν σύνολον.
Ὁ Ρῶσος ἐργάτης στερεῖται οἱασδήποτε Ἐπικουρικῆς ἀσφαλίσεως.

335
 Στήν Ἑλλάδα λειτουργεῖ εἰδικός Ὀργανισμός καλούμενος «Ἐργατική Ἑστία» πού
μεριμνᾶ γιά τήν ψυχαγωγία τῶν ἐργαζομένων μέ ἐκδρομές καί θεατρικές παραστάσεις,
καθώς καί γιά τή μόρφωσί τους μέ εἰδικά Σχολεῖα γιά τούς ἀναλφαβήτους καί Σχολές
Ξένων Γλωσσῶν, Λογιστικῆς, Μουσικῆς, Χοροῦ, Κοπτικῆς-Ραπτικῆς, Οἰκοκυρικῆς. Ἐπίσης,
μέ ἔξοδα αὐτοῦ τοῦ Ὀργανισμοῦ, λειτουργοῦν σέ πέντε πόλεις (Πειραιᾶ, Βέροια, Σέρρας,
Χίο, Στρατῶνι Χαλκιδικῆς) σχολές διαφόρων εἰδικοτήτων. Οἱ πόροι τῆς Ἐργατικῆς Ἑστίας
ἐλάχιστα βαρύνουν τους ἐργάτες, κατά τό μεγαλύτερο δέ μέρος των προέρχονται ἀπό τό
Κοινωνικόν σύνολον.
Στή Ρωσία δέν λειτουργεῖ παρόμοιος Ὀργανισμός, ἡ δέ ψυχαγωγία τῶν Ἐργατῶν ἐκεῖ
γίνεται στούς χώρους τῆς ἐργασίας μέ πρόχειρα ἐρασιτεχνικά συγκροτήματα ἀπό τούς
ἴδιους τούς Ἐργάτες (εἶναι ἀμφίβολο ἄν πρόκειται περί ψυχαγωγίας, μᾶλλον δέ πρόκειται
περί ὐποχρεωτικοῦ μαθήματος, ἀφοῦ τίς περισσότερες φορές παίζουν σκέτς πού ἔχουν
ἀποκλειστικό σκοπό τή διαφήμισι τοῦ Κομμουνιστικοῦ συστήματος).
Στήν Ἐλλάδα λειτουργεῖ ὡσαύτως καί ἄλλος εἰδικός ὀργανισμός, πού ἔχει προορισμό
τήν ἐξασφάλιση ἄνετης καί ὑγιεινῆς Κατοικίας στούς Ἐργάτας, στούς ὁποίους τά χτιζόμενα
σπίτια διαμένοντα μέ ἀδιάβλητη Δημόσια κλήρωσι καί ὄχι μέ κομματικά ἤ ἄλλα κριτήρια.
Μετά τό διάστημα τῆς τελευταίας 4/ετίας, πού λειτουργεῖ ὁ «Ὀργανισμός Ἐργατικῆς
Κατοικίας» ἔχουν διανεμηθῇ στούς Ἕλληνες ἐργάτες πλέον ἀπό 10.000 καινούργια σπίτια,
μέ ὄλες τίς σύγχρονες ἀνέσεις.
Στή Ρωσία συνεχίζεται ἀκόμη τό καταθλιπτικό δράμα της ἐλλείψεως στέγης. Θά
περάσουν ἀκόμη ἀρκετές 10ετίες γιά νά αἰσθανθῇ ὁ ἴδιος ἐργάτης τήν ἀσφάλεια καί τή
θαλπωρή μιᾶς ἀνθρωπινῆς στεγάσεως.
Ὁ Ἕλλην ἐργάτης βρίσκει πάντοτε στήν ἀγορά σέ μεγάλη ἀφθονία ὅ,τι χρειάζεται.
Ὁ Ρῶσος ἐργάτης στέκεται πολλές ὧρες στήν οὐρά γιά νά προμηθευθῇ ἕνα εἷδος
πρώτης του ἀνάγκης καί συχνά τόν πληροφοροῦν ὅτι ἐξηνλτήθη τό εἷδος πού θέλει καί ὅτι
συνεπῶς μάταια ἐκοπίασε περιμένοντας τή σειρά του.
Ὁ Ἕλλην ἐργάτης, πάνω ἀπό κάθε ἄλλο προνόμιο, διαθέτει καί τό πολύτιμο δικαίωμα
τῆς Ἀπεργίας, πού εἶναι κατωχυρωμένο ἀπό τό Σύνταγμα και ἡ χρῆσις του γίνεται ἐντελῶς
ἐλεύθερα καί ἀνεμπόδιστα.
Ὁ Ρῶσος ἐργάτης ὄχι μόνον δέν ἔχει το δικαίωμα τῆς Ἀπεργίας, ἀλλ’ οὔτε καί τῆς
ἁπλῆς διαμαρτυρίας. Ἡ ἀπεργία στή Σοβιετική Ἕνωσι θεωρεῖται βαρύτατο ἔγκλημα
στεφόμενον ἐναντίον τοῦ καθεστῶτος καί τιμωρεῖται μέ θάνατο.
Ἀνεξάρτητα ὅμως ἀπ’ ὅλα αὐτά:
Ὁ Ρῶσος ἐργάτης δέν ἔχει δικαίωμα ἐπιλογῆς τοῦ εἴδους καί τοῦ τόπου τῆς ἐργασίας
του, οὕτε μπορεῖ νά κυκλοφορήσῃ ἐλεύθερα στήν Χώρα του (μόνο μέ ἄδεια τῆς
Ἀστυνομίας μπορεῖ νά ταξιδέψῃ ἀπό πόλι σέ πόλι).
Ὁ Ἕλλην ἐργάτης δέν γνωρίζει αὐτούς τούς περιορισμούς, οἱ ὁποῖοι τοῦ φαίνονται
περίεργοι καί ἀνεξήγητοι.
Στή Ρωσία πάνω ἀπό 14.000.000 σκλάβοι στενάζουν (οἱ περισσότεροι γιά πολιτικούς
λόγους) σέ Στρατόπεδα καταναγκαστικῆς ἐργασίας.
Στήν Ἑλλάδα εἶναι τελείως ἄγνωστος ὁ θεσμός τῆς καταναγκαστικῆς ἐργασίας, πού
εἶναι βάρβαρος καί προσβάλλει τό αἴσθημα τῆς ἀνθρωπίνης ἀξιοπρεπείας.
Ὁ Ρῶσος ἐργάτης ψηφίζει πάνω ἀπό μιά φανερή «ἐκλογική σκηνοθεσία». Θέλει δέν
θέλει, θά ρίξῃ ὑποχρεωτικά τό μοναδικό ψηφοδέλτιο τοῦ Κομμουνιστικοῦ Κόμματος. Μέ
τήν ψῆφο του, ξέρει καλά, ὅτι δέν ἡμπορεῖ νά μεταβάλῃ τίποτα οὔτε ν’ ἀσκήσῃ τήν
παραμικρή πίεση πάνω σέ κείνους πού τόν κυβερνοῦν. Στή Ρωσία δέν ὑπάρχει (δέν
ἐπιτρέπεται νά ὑπάρχῃ) ἄλλο Κόμμα ἐκτός ἀπό τό Κομμουνιστικό, πού κυβερνᾶ
δικτατορικά καί ἀνεξέλεγκτα.
Ὁ Ἔλλην ἐργάτης δέν εἶναι ὑποχρεωμένος νά ψηφίσῃ (θέλοντας καί μή) τούς
ἀνθρώπους πού τοῦ ἐπιβάλλει το Κόμμα πού κυβερνᾶ (ὅπως γίνεται στή Ρωσία). Στίς
ἐκλογές ἐδῶ μετέχουν πάντοτε κόμματα ὅλων τῶν ἀποχρώσεων. Καί ὁ Ἕλλην ἐργάτης

336
εἶναι ἐλεύθερος νά ψηφίσῃ μυστικά καί ὅπως τοῦ ἀρέσει. Ψηφίζει ἐλεύθερα ὅποιο Κόμμα
προτιμᾶ. Καί ἡ ψῆφος του ἔχει οὐσιαστική ἀξία. Ἀνεβάζει και κατεβάζει κυβερνήσεις,
ἀνάλογα μέ τήν κρίσιν του. Ἔτσι, αὐτοί που κυβερνοῦν ἔχουν πάντα ὑπ’ ὄψιν τους ὅτι ἄν
δέν κυβερνήσουν καλά, σίγουρα θά καταψηφισθοῦν καί θά ἀνατραποῦν. Εἶναι λοιπόν,
ὁλοφάνερη σέ ὅλους γενικά τούς τομεῖς ἡ πλεονεκτική θέσις τοῦ Ἕλληνος ἐργάτου σέ
σύγκριση μέ τούς ὅρους ἐργασίας τοῦ Σοβιετικοῦ συναδέλφου του.

9. ΔΙΑΡΡΟΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΩΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ

Παρά τά ὀριζόντια μέτρα φρουρήσεως τῶν συνόρων ἐκ μέρους τῶν Κομμουνιστικῶν

Κρατῶν (ἠλεκτροφόρα σύρματα, νάρκες, ἀστυνομικά σκυλιά καί πλῆθος στρατιωτῶν), ἐν
τούτοις, ἐπί χρόνια τώρα, συνεχίζεται μιά λαθραία διαφυγή κατοίκων τῶν Κομμουνιστικῶν
Χωρῶν πρός τίς Δημοκρατίες τοῦ Ἐλευθέρου Κόσμου.
Κατά τήν τελευταία 10ετία, πλέον ἀπό 7.000.000 ἄτομα, ἀψηφοῦντα τούς τόσους
κινδύνους, ἐγκατέλειψαν κρυφά τόν περίφημο Κομμουνιστικό παράδεισο και κατέφυγαν
στίς Δυτικές Δημοκρατίες. Ἀπό αὐτούς, τά 3.000.000 εἶναι Ἀνατολικοί Γερμανοί πού
ζήτησαν ἄσυλο στή Δυτική Γερμανία. Ἔχει ὑπολογισθεῖ ὅτι, παρά τά αὐστηρά μέτρα
φρουρήσεως, διαρρέουν. ἀπό τήν Ἀνατολική πρός τή Δυτική Γερμανία. κατά μέσον ὅρον
χίλια περίπου ἄτομα ἡμερησίως.
Ἄλλο χτυπητό παράδειγμα διαρροῆς:
Τόν Αὔγουστο πέρυσι (σ.σ. 1958) 350 Πολωνοί φίλαθλοι πῆγαν στή Στοκχόλμη νά
παρακολουθήσουν τούς Εὐρωπαϊκούς ἀγῶνες στίβου πού ἔγιναν τότε ἐκεῖ. Ἀπ’ αὐτούς, οἱ
74 ἠρνήθησαν νά ἐπιστρέψουν στήν Κομμουνιστική Πατρίδα τους καί ζήτησαν πολιτικό
ἄσυλο ἀπό τή Σουηδική Κυβέρνησι.
Ἐκτός ὅμως τοῦ ἀμάχου πληθυσμοῦ πού καθημερινῶς διαρρέει, ἔχομε καί διαρροή
στρατευσίμων ἀνδρῶν:
Στόν πόλεμο τῆς Κορέας πιάστηκαν αἰχμάλωτοι 25.000 Κινέζοι «ἐθελονταί». Ὅταν
τέλειωσε ὁ πόλεμος καί ἔγινε ἀνταλλαγή τῶν αἰχαμαλώτων, οἱ 14.000 ἀπο τούς Κινέζους
αὐτούς ἠρνήθησαν νά γυρίσουν στήν πατρίδα τους καί προτίμησαν νά παραμείνουν στά
στρατόπεδα αἰχμαλώτων τῆς Νοτίου Κορέας (τοῦτο δείχνει ὅτι ἀκόμη καί ἠ ζωή τοῦ
αἰχμαλώτου στίς Ἐλεύθερες Χῶρες εἶναι καλύτερη ἀπό τήν κανονική ζωή τῶν πολιτῶν τοῦ
Κομμουνισμοῦ).
Τά ἀναφερθέντα παραδείγματα περιέχουν περιπτώσεις διαρροῆς ἀτόμων πού ἴσως δέν
ὑπῆρξαν ποτέ κομμουνισταί. Ἔχομε ὅμως τό χτυπητό παράδειγμα τῶν 60.000 περίπου
Ἑλλήνων κομμουνιστῶν πού κατά τήν Ἐθνική μας περιπέτεια, τῆς περιόδου 1944-49,
διέρρευσαν πρός τίς Χῶρες τοῦ Κομμ. Παραπετάσματος, καί ἀπό τούς ὁποίους ἀφηρέθη ἡ
Ἑλληνική Ἰθαγένεια, θεωρηθέντων ὡς προδοτῶν τῆς Πατρίδος μας.
Ἀπ’ αὐτούς, λοιπόν, οἱ περισσότεροι ἔχουν ἀπηυδήσει, ἀπό τήν ἐκεῖ ζωή τους καί
ζητοῦν μέ ἀγωνία νά ἐπιστρέψουν στήν Ἑλλάδα. Τό Κράτος μας διστάζει νά τούς δεχθῇ καί
μέ πολλή προσοχή ἐπιτρέπει σέ μερικούς τόν ἐπαναπατρισμό. Παρά τούς δισταγμούς τοῦ
Ἑλληνικοῦ Κράτους, μέχρι τοῦ Φεβρουαρίου 1959 εἶχαν ἐπαναπατρισθεῖ 7.260 ἄτομα, τά
ὁποῖα ἐρχόμενα ἐδῶ ἐκφράζονται μέ τά μελανώτερα λόγια γιά τίς συνθῆκες ζωῆς στίς
Κομμουνιστικές Χῶρες.
Δηλαδή, αὐτοί πού εἶχαν ἐμπλακεῖ στά δίχτυα τοῦ Κομμουνισμοῦ καί εἶχαν πιστέψει
στά ἐντυπωσιακά κηρύγματά του, ἀντί νά θεωρήσουν τόν ἑαυτόν τους προνομιοῦχο πού
εἶχαν τήν καλή τύχη νά ζήσουν κάτω ἀπό τό «δίκαιο» πολίτευμα πού εἶχαν ὀνειρευτεῖ,
ἀντιθέτως, μόλις εἶδαν ἀπό κοντά τήν πραγματικότητα καί ἔζησαν κάτω ἀπό τή σκληρή καί
αὐθαίρετη Κομμουνιστική διοίκησι, τό μόνο πού ἐπεθύμησαν ἦταν νά φύγουν τό
γρηγορώτερο ἀπό ἐκει καί νά ἐπανέλθουν στή φτωχή Ἑλλάδα, τήν ὁποία τώρα πλέον
ἀγαποῦν περισσότερο ἀπό ὅλους ἐμᾶς πού δέν γνωρίσαμε ὅπως αὐτοί τήν φρικτή κόλασι
τοῦ Κομμουνιστικοῦ Καθεστῶτος.

337
 Ἀπ’ ὅλα αὐτά τά φαινόμενα προκύπτει καθαρά τό συμπέρασμα ὄτι ἄν ὑποθέσωμε ὅτι
ἀνοίξουν ξαφνικά τά σύνορα τῶν δύο Κόσμων καί ἐπιτραπῇ ἐλεύθερα ἡ ἐθελουσία
μετακίνησις τῶν πληθυσμῶν, ἀπό τίς μέν Δημοκρατίες πρός τόν Κομμουνισμό δέν θἄφευγε
σχεδόν κανείς, ἀντίθετα ὁλόκληρος ὁ Κομμουνιστικός χῶρος μέ ἀπόλυτη βεβαιότητα θά
ἔμενε σχεδόν ἄδειος ἀπό κατοίκους.
Οἱ πόρτες τῶν ἀληθινῶν Δημοκρατιῶν εἶναι πάντα ὀρθάνοιχτες, ἐπιτρέπουν ἐλεύθερα
στούς ἐπιθυμοῦντες τήν εἴσοδο καί τήν ἔξοδο. Ἐκεῖνος πού ἀπαγορεύει τήν ἐπικοινωνία
εἶναι ὁ Κομμουνισμός. Ἄς ἀνοίξῃ, λοιπόν, καί ὁ Κομμουνισμός τίς ἰδικές του πόρτες. Ἄς τίς
ἀνοίξῃ ἐάν τολμᾷ. Καί κατόπιν ἄς κάμῃ προσεχτική καταμέτρησι τοῦ πληθυσμοῦ πού θά
τοῦ μείνῃ. Τότε θά πεισθῇ καί ὁ ἴδιος ὅτι τό σύστημά του εἶναι μισητό ἀπό τόν κόσμο πού
τό ὑφίσταται.

10. Ο ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΙΝΑΣ

Εἶναι γνωστόν ὅτι ἀπό τό 1949 ὁλόκληρος ἡ Ἠπειρωτική Κίνα, μέ πληθυσμό 660
ἑκατομμύρια, ἔγινε Χώρα κομμουνιστική. Τά πρῶτα χρόνια ἦταν κι’ αὐτή ἀπό κάθε ἄποψι
ἐξηρτημένη ἀπό τή Σοβιετική Ἕνωσι, ὅπως ὅλα τά δορυφόρα Κράτη. Ἀπό τό περασμένο
καλοκαῖρι ὅμως (Αὔγουστος 1958) ὁ Κινέζος Ἡγέτης Μάο Τσέ Τούγκ ἄρχισε νά ἐφαρμόζῃ
μέ πολύ φανατισμό τόν θεσμό «τῶν Λαϊκῶν Κοινοβίων» ὄχι μόνον χωρίς τήν ἔγκρισι τῶν
Ρώσων, ἀλλά προφανῶς και ἐναντίον τῆς θελήσεώς των. Ἡ ἀντίθεσις τῶν Ρώσων
(ἐπιφανειακά τοὐλάχιστον) ὀφείλεται στό γεγονός ὅτι ἀνάλογο σύστημα ἐφήρμοσαν καί οἱ
ἴδιοι ἐπί πενταετίαν (1918 -1923) ἀλλ’ ἀπέτυχαν.
Τά «Λαϊκά Κοινόβια» πού ἐφαρμόζουν τώρα οἱ Κινέζοι (καί τά ἐφαρμόζουν κάτω ἀπό
τήν βία τῶν ὅπλων), ἔχουν τήν πρόσθετη πρωτοτυπία ὅτι ἀποτελοῦν πλήρη διάλυσι τῆς
Οἰκογενείας. Ὁ θεσμός τῆς οἰκογενείας θεωρεῖται τώρα στήν Κίνα ὡς «ἐχθρός τῆς
παραγωγῆς».
Ἐγκρέμισαν ἀκόμη καί τά σπίτια πού ἔμεναν ὡς τώρα οἱ οἰκογένειες καί διέλυσαν
τελείως τά νοικοκυριά. Στίς γυναῖκες τῆς Κίνας ἀπαγορεύεται (μέ αὐστηρές ποινές) νά
ἀσχολοῦνται σέ ἔργα οἰκιακά. Οὔτε σπίτι ἔχουν, οὔτε μαγειρεύουν, οὔτε πλένουν, οὔτε
μπαλώνουν τά ροῦχα τῆς οἰκογένειά τους. Ὑπεχρεώθησαν μάλιστα νά παραδώσουν στό
κράτος ὅσες βελόνες εἶχαν. Καί οἱ ἐφημερίδες τῆς Κίνας δημοσιεύουν ἐντυπωσιακούς
ἀριθμούς γιά τόν ὄγκο τῶν βελονῶν πού συνεκεντρώθησαν!
Οἱ ἄνδρες ζοῦν τώρα καί ἐργάζονται καί τρώγουν καί κοιμῶνται ὅλοι μαζί (ὅπως
ἀκριβῶς οἱ στρατιῶτες) χωριστά ἀπό τίς γυναῖκες των, οἱ ὁποίες ἐξεδιώχθησαν ἀπό τά
πρώην οίκογενειακά σπίτια τους καί ὑπεχρεώθησαν νά δουλεύουν χειρωνακτικά καί νά
ζοῦν ὁμαδικά στά δικά τους «Κοινόβια».
Μόνον δύο φορές τόν μῆνα καί γιά λίγη μόνον ὥρα ἐπιτρέπεται ἡ συνάντησις τῶν
ανδρογύνων. Ὅσο γιά τά ἀνήλικα παιδιά, τά ἔχουν ἀναλάβει οἱ Κρατικοί Σταθμοί.
Στήν Κίνα σήμερα δέν ὑπάρχει καιρός ὄχι γιά ψυχαγωγία ἀλλά οὔτε γιά στοιχειώδη
ἀνάπαυσι. Οἱ ὧρες ἐργασίας εἶναι ἀπεριόριστες (ὁπωσδήποτε περισσότερες ἀπό 12). Ἔχει
ἐξακριβωθεῖ ὅτι ὑποχρεώνουν ἐκεῖ τόν κόσμο νά δουλεύῃ ἀκόμη καί τή νύχτα κάτω ἀπό τό
πρωτόγονο φῶς τῶν φαναριῶν.
Ἡ Κίνα εἶναι μία χώρα τεραστία μέν σέ ἔκτασι καί πληθυσμόν, ἀλλά ἀπό τεχνικῆς
ἀπόψεως ἁπίστευτα καθυστερημένη. Ἡ μηχανική ἐνέργεια ἐκεῖ εἶναι κάτι σπάνιο, καί ὅπου
ὑπάρχει, λειτουργεῖ σέ μορφή πολύ ἀναχρονιστική.
Οἱ περισσότερες δουλειές γίνονται μέ τά χέρια.Ἔτσι ἐξηγεῖται καί ἡ μέχρι ἐξοντώσεως
κούρασις τῶν ἐργαζομένων.
Μία εἰκόνα τῶν μεθόδων πού ἐφαρμόζουν οἱ Κινέζοι γιά τήν ἀνάπτυξι τῆς χώρας των,
μᾶς δίδουν οἱ ἴδιοι οἱ Κομμουνισταί.
Στόν «ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟ ΤΥΠΟ» (Ἀπογευματινή ἔκδοσις «ΑΥΓΗΣ») τῆς 22-12-58
διαβάζομε:

338
 «Ἀποφασίστηκε ἡ ἀναδάσωσις μεγάλων ἐκτάσεων σέ λόφους καί βουνά, πού οἰ
παλαιαί Κινέζοι ἔχουν ἀφήσει γυμνά. Ἡ «ἐφημερίδα τοῦ Λαοῦ» τοῦ Πεκίνου ἐγκωμιάζει
τούς χωρικούς πού μεταφέρουν νερό ἀπό μορφή χιονιοῦ ἤ πάγου μέσα σέ πανέρια γιά νά
γεμίσουν τίς καινούργιες δεξαμενές γιά τό πότισμα τῶν φυτῶν στά βουνά. Τήν ἄνοιξι οἱ
χωρικοί μεταφέρουν χῶμα μέσα σέ πανέρια ἀπό τίς πεδιάδες στά βουνά. Ἔτσι ἡ
ἀναδάσωσις θά πραγματοποιηθῇ σέ πέντε συνολικά χρόνια προσπαθειῶν».
Ἀξιοθαύμαστος, ἀληθινά, εἶναι ὁ τρόπος τῆς ἀναδημιουργίας μιᾶς πελωρίας χώρας!
Μεταφορά σέ μεγάλες ἀποστάσεις νεροῦ καί χώματος μέσα σέ πανέρια! Ἀλλά δέν πρόκειται
περί ἐλευθέρων ἀνθρώπων. Πρόκειται περί σκλάβων, τῶν ὁποίων ἡ ἐργασία δέν
πληρώνεται. Ἄλλως, ἡ ἀναδάσωσις δέν θά ἐπεδιώκετο μέ τέτοιους ἀρχέγονους,
ἀντιοικονομικούς καί ἐξοντωτικούς τρόπους.
Στήν Κίνα ὁ κομμουνισμός ἐπεκράτησε πρό δέκα ἀκριβῶς ἐτῶν (1949). Καί παρά τήν
έφαρμογή ἔκτοτε τῶν περιφήμων κομμουνιστικῶν σχεδίων παραγωγῆς, τό ἐπίπεδο ζωῆς
τοῦ Κινεζικοῦ λαοῦ βρίσκεται πάρα πολύ χαμηλά. Τό κατά κεφαλήν εἰσόδημα τῆς Κίνας
μόλις φθάνει σήμερα τά 60 δολλάρια, έτησίως. Εἶναι δηλαδή, τό 1/4 τοῦ Ἑλληνικοῦ κατά
κεφαλήν εἰσοδήματος καί τό 1/40 τοῦ Ἀμερικανικοῦ.
Γιά νά πάρωμε μιά γενική ἀντίληψι περί τοῦ πόσο πίσω βρίσκεται ἡ Κίνα σέ κάθε
μορφή παραγωγῆς, παραθέτωμε πίνακα, τῆς ἀναλογούσης κατά κάτοικον Ἠλεκτρικῆς
ἐνεργείας, ἡ ὁποία παράγεται ἐτησίως ἀπό τίς 4 μεγαλύτερες χῶρες τοῦ κόσμου:
Ἡνωμέναι Πολιτεῖαι: 3.600 ὡριαῖα κιλοβάτ (kwh)
Ἀγγλία 1.792 »
Ρωσία 980 »
Κομμ. Κίνα 40 »
Ἐπίσης ἡ κατά κεφαλήν ἀναλογία ἐτησίας παραγωγῆς χάλυβος παρουσιάζει τήν ἑξῆς
κλιμάκωσι:
Ἡνωμέναι Πολιτεῖαι 620 κιλά
Ἀγγλία 408 »
Εὐρωπ. Κοινοπραξία 360 »
Σοβ. Ρωσία 240 »
Κομμ. Κίνα 17 »
Οἱ Διεθνεῖς ἐμπειρογνώμονες ὑπολογίζουν ὅτι γιά νά φθάσῃ ἡ Κίνα στό σημερινό
ἐπίπεδο παραγωγῆς τῆς Ἀγγλίας πρέπει νά συνεχίσῃ τήν ἐξοντωτική προσπάθεια πού
σήμερα ἐφαρμόζει ἐπί 50 συνεχῆ χρόνια (σ.σ.: τό 2009).
Δηλαδή, ὄχι μόνον ἡ σημερινή γενεά, ἀλλά καί οἱ δύο ἑπόμενες ἀκόμη γενεές
Ἐργατῶν, θά πρέπῃ νά περάσουν τή ζωή τους κάτω ἀπό ἀπερίγραπτες στερήσεις καί ἀπό
μιά ἀπάνθρωπη ὑπερένταση ἐργασίας (12-14 ὧρες ἐργασίας) χωρίς τό παραμικρό δικαίωμα
ἀναπαύσεως καί χωρίς καμμία ψυχαγωγία, καμμιά οἰκογενειακή χαρά.
Καί αὐτό τό ἐξοντωτικό κυνηγητό ὀνομάζεται «Κομμουνιστικός παράδεισος» πού ἔχει
τήν ἀξίωσι νά ἀρέσῃ ὑποχρεωτικά σέ ὅσους τόν ὑφίστανται.
Ὅσο γιά ἐκείνους πού ἐκδηλώνουν δυσαρέσκεια, εἶναι γνωστόν ὅτι ἡ διαδικασία τῆς
λογοδοσίας των εἶναι συνοπτική καί ἠ ἀπόφασις γνωστή ἐκ τῶν προτέρων καί πάντοτε
καταδικαστική.
Ὁπωσδήποτε το πείραμα τῆς Κομμουνιστικῆς Κίνας ἔχει μεγάλη σημασία γιά ὅλο τόν
Ἐλεύθερο Κόσμο. Τό πείραμα ἔχει μέσα του ὅλα τά κομμουνιστικά γνωρίσματα.
Ταυτοχρόνως ὅμως περιέχει, σε μεγάλο βαθμό, καί τό σπέρμα μιᾶς ἀνοιχτῆς ἀντιζηλίας
μεταξύ Ρωσίας καί Κίνας ὡς πρός τό προβάδισμα στήν Ἡγεσία τοῦ Διεθνοῦς
Κομμουνισμοῦ. Καί δέν πρέπει ν’ ἀποκλείωνται περίεργες ἐξελίξεις ἀνάμεσα στούς δύο
αὐτούς Κομμουνιστικούς κολοσσούς.

339
 11. Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΘΕΣΙΣ ΤΟΥ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΝ ΕΡΓΑΤΗ

Ὁ Κομμουνισμός οὔτε συγκινεῖται ἀπό τά αἰτήματα τῶν ἐργατῶν οὔτε ἐνδιαφέρεται γιά
τήν ἐπίλυσί τους. Ἀντίθετα ὁ Κομμουνισμός στίς Ἐλεύθερες Χῶρες ἔχει σάν πρόγραμμά του
νά μήν ἱκανοποιοῦνται τά ἐργατικά αἰτήματα ὥστε ὁ ἐργάτης νά στερεῖται βασικῶν
ἀγαθῶν, νά ὑποφέρει καί νά πεινᾶ.
Μόνον ἔτσι διευκολύνεται τό ἔργο τῆς Κομμουνιστικῆς προπαγάνδας, ἡ ὁποία δουλεύει
καλύτερα ἄν ὁ ἐργάτης πεινᾶ, παρά ὅταν εἶναι εὐχαριστημένος ἀπό τήν κατάστασί του. Ὁ
Κομμουνισμός ἐπιδιώκει νά συσσωρεύεται ἀνθρώπινη δυστυχία στίς Ἐλεύθερες Χῶρες γιατί
μόνον στή δυστυχία καί τήν ἀθλιότητα ἐλπίζει νά βρῇ τούς ὁπαδούς πού χρειάζεται γιά τήν
βίαιη ἀνατροπή τοῦ Ἀστικοῦ καθεστῶτος.
Ὅτι αὐτό εἶναι τό πρόγραμμά του, τό βροντοφωνεῖ ὁ ἴδιος ὁ Κομμουνισμός σέ κάθε
περίσταση. Καί τό γράφει σέ ἄπειρα Καταστατικά του κείμενα. Τά κείμενα αὐτά θά
μποροῦσαν νά γεμίσουν τόμους. Γιά παράδειγμα ὅμως ἀναφέρομε μερικά:
Τό καταστατικό τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς (Κόμιντερν) στό πρῶτο του ἄρθρο
ἀναφέρει τά ἑξῆς:
«Ἡ Διεθνῆς Ἕνωσις τῶν ἐργατῶν ἱδρύεται γιά νά ὀργανώσῃ μιά συνολική δρᾶσι τοῦ
προλεταριάτου τῶν διαφόρων χωρῶν, πού θ’ ἀποβλέπῃ σ’ ἕνα ΜΟΝΑΔΙΚΟ σκοπό, δηλαδή
στό γκρέμισμα τοῦ Καπιταλισμοῦ καί στήν ἐγκαθίδρυσι τῆς Δικτατορίας τοῦ
Προλεταριάτου».
Τό ἄρθρο αὐτό μᾶς λέγει καθαρά καί χωρίς ὑπονοούμενα ότι ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ σκοπός τῆς
Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ εἶναι τό γκρέμισμα τοῦ Καπιταλισμοῦ.
Γιά βελτίωσι τῆς θέσεως τοῦ ἐργάτου δέν λέγει ἀπολύτως τίποτε. Ἡ βελτίωσις αὐτη
εἶναι κάτι πού δέν συγκινεῖ τόν κομμουνισμό. Ἤ μᾶλλον τόν ἐνδιαφέρει ἀπό τῆς ἀρνητικῆς
πλευρᾶς. Δηλαδή ἡ βελτίωσις τοῦ ἐργάτου ἀποτελεῖ «ἐχθρό» τοῦ κομμουνισμοῦ, ὁ ὁποῖος
ἀκριβῶς πάνω στή δυστυχία τοῦ ἐργαζομένου στηρίζει τίς μεγαλύτερες ἐλπίδες του.
Στό ἴδιο καταστατικό τῆς Κόμιντερν, οἱ Κομμουνισταί γράφουν ἀνοιχτά καί χωρίς
ἐπιφυλάξεις:
«Ἡ ἐργατική τάξη δέν θά νικήσῃ ποτέ τήν ἀστική μέ γενικές ἀπεργίες ἤ μέ τήν τακτική
τῶν σταυρωμένων χεριῶν. Τό Προλεταριᾶτο πρέπει νά προχωρήσῃ ἀκόμη περισσότερο καί
νά φθάσῃ στήν ΕΝΟΠΛΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ».
Βλέπομε λοιπόν ὅτι οἱ ἴδιοι οι κομμουνισταί διακηρύσσουν καί μάλιστα σέ
ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΗ διάταξη ὅτι ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ σκοπός τους εἶναι νά ὁδηγήσουν τούς ἐργάτες τῶν
ἐλευθέρων χωρῶν σέ ΕΝΟΠΛΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ γιά τό γκρέμισμα τοῦ Ἀστικοῦ Καθεστῶτος.
Στό βιβλίο «Βιογραφία τοῦ Λένιν» (ἔκδοσις 1946), διαβάζομε τά ἑξῆς, σἄν πολιτικές
ὑποθῆκες τοῦ Ἱδρυτοῦ του Κομμουνιστικοῦ καθεστῶτος (σελ. 213-214):
«Τά Κομμουνιστικά Κόμματα πρέπει νά ξέρουν πῶς νά ὁδηγοῦν τίς μᾶζες στήν
Ἐπανάστασι, διδάσκοντάς τες ἔντεχνα. Ἡ στρατηγική καί τακτική τῶν Κ.Κ. πρέπει νά εἶναι
στόν ἀνώτατο βαθμό εὐλύγιστες. Τά Κ.Κ. πρέπει νά μάθουν νά χρησιμοποιοῦν ὅλα τά μέσα
καί τούς τρόπους πάλης. Νά συνδυάζουν ἔξυπνα τήν παράνομη καί νόμιμη δουλειά, νά
διεξάγουν τήν ἐπίθεσι, τολμηρά καί ἄφοβα, νά ὑποχωροῦν ὀργανωμένα, νά κάνουν
ἐλιγμούς, νά ἔρχωνται σέ πρακτικούς συμβιβασμούς ἀκόμη καί μέ τό Διάβολο καί τή Γιαγιά
του. Νά ξέρουν νά χρησιμοποιοῦν τίς κάθε λογῆς προστριβές, συγκρούσεις, φιλονικίες,
διαφωνίες, στό Ἐχθρικό στρατόπεδο, νά ἀλλάζουν γρήγορα και ἀναπάντεχα τή μιά μορφή
πάλης μέ τήν ἄλλη, ὅταν ἡ κατάστασις τό ἀπαιτεῖ».
Ἡ ἀδίστακτη αὐτή πολιτική τοῦ Κομμουνισμοῦ ἐφαρμόζεται πάντα μέ ἀπόλυτη
συνέπεια καί προσήλωσι στά διδάγματα τοῦ Λένιν. Ἰδίᾳ ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες ἔχομε πλούσια
πείρα τῆς Κομμουνιστικῆς αὐτῆς τακτικῆς.
Καί πιό κάτω, στή σελίδα 230 τοῦ ἴδιου βιβλίου διαβάζομεν:

340
 «Πρῶτο καθῆκον τῶν Κομμουνιστῶν εἶναι νά διεξάγουν ἀκούραστη Ἀθεϊστική
προπαγάνδα, χρησιμοποιώντας τό πιό καλό ὑλικό γιά τόν ἀνειρήνευτο ἀγῶνα ἐνάντια σ’
ὅλες τίς μορφές τοῦ Παπαδισμοῦ».
Ὁ Θεός ὑπῆρξε ὁ πρῶτος στόχος τοῦ κομμουνισμοῦ. Ἀλλά χωρίς ἴχνος ἐντροπῆς οἱ
Κομμουνισταί στή θέσι τῆς θεότητας τοποθετοῦν κάθε τόσο μέ περισσή αὐθάδεια τήν
καταθλιπτική μορφή τοῦ ἑκάστοτε Δικτάτορος τοῦ Κρεμλίνου.
Παίρνουμε τώρα ἕνα ἄλλο βιβλίο «Η ΑΝΕΡΓΙΑ ΣΑΝ ΜΑΧΗ» τοῦ συντρόφου
ΛΑΖΟΦΣΚΥ, Γενικοῦ Γραμματέα τῆς Κόκκινης Συνδικαλιστικῆς Διεθνοῦς.
Στή σελίδα 26 τοῦ βιβλίου αὐτοῦ διαβάζομε:
«Ἡ Εὐλυγισία τοῦ Μπολσεβικισμοῦ συνίσταται στό ὅτι μόνον αὐτός ξέρει νά ἀλλάζῃ
τακτική ἐνῶ ἐπιδιώκει πάντοτε τόν ἴδιο σκοπό. Καί ἡ Σοσιαλδημοκρατία ἀλλάζει τήν
τακτικήν της, ἀλλ΄ αὐτή ἐπιδιώκει σἄν σκοπό τή διατήρηση καί ἐξυγίανσι τοῦ
Καπιταλισμοῦ.
Ἐμεῖς ἀλλάζουμε τήν τακτικήν μας γιά νά μπορέσωμε μέ ὅλους τούς τρόπους, κάτω
ἀπό οἱαδήποτε κατάστασι, νά ὀργανώσωμε τίς μᾶζες γιά νά φθάσωμε στό γκρέμισμα τοῦ
Καπιταλισμοῦ καί στήν ἐπιβολή τῆς Διχτατορίας τοῦ Προλεταριάτου».
Ὁ Ἕλλην ἐργάτης παρακαλεῖται νά σημειώσῃ τή διακύρυξη αὐτή:
Ὅτι ὁ κομμουνισμός ξέρει νά ἀλλάζῃ τακτική, ἐνῶ ἐπιδιώκει πάντοτε τόν ἴδιο σκοπό.
Δηλ. τό γκρέμισμα τοῦ Ἀστικοῦ καθεστῶτος καί τήν ἐγκατάστασι Κομμουνιστικῆς
Δικτατορίας.
Στή σελίδα 69 τοῦ αὐτοῦ βιβλίου διαβάζομε τά ἑξῆς:
«Δέν ἐπιτρέπεται να ξεχωρίσωμε τήν Οἰκονομική ἀπό τήν Πολιτική ἀπεργία. Οἱ
οἱκονομικοί καί πολιτικοί ἀγῶνες εἶναι περιπλεγμένοι μεταξύ τους καί τό δικό μας καθῆκον
συνίσταται στό νά μετατρέπομε ἐπιδέξια κάθε οἰκονομική ἀπεργία σέ ἀγῶνα πολιτικό».
Ὁ Ἕλλην ἐργάτης παρακαλεῖται νά προσέξῃ ὅτι ἀποτελεῖ ΚΑΘΗΚΟΝ γιά τόν
Κομμουνιστή ἡ ἐπιδέξια μετατροπή μιᾶς ἁπλῆς οἰκονομικῆς ἀπεργίας σέ ἀνατρεπτικόν
πολιτικόν ἀγῶνα.
Στή σελίδα 109 τοῦ ἴδιου βιβλίου διαβάζομε:
«Ὅσο πιό πλούσιο εἶναι τό Συνδικᾶτο, τόσο τό χειρότερο. Ἡ συσσώρευση χρημάτων
μετατρέπει αὐτόματα τήν Ὀργάνωσι σέ ἀντιδραστική. Μέ ἄλλα λόγια: Ὅσο λιγώτερα λεπτά
ἔχει τό Συνδικᾶτο, τόσο τό καλύτερο».
Ἀπό τήν παράγραφο αὐτή προκύπτει καθαρά ὅτι εἶναι ἀντίθετο εἰς τό πρόγραμμα καί
τίς ἐπιδιώξεις τῶν κομμουνιστῶν τό νά ἀμοίβεται καλά ὁ ἐργάτης, ὥστε νά ἔχῃ
περισσότερα γιά τήν ἀνάπτυξι τοῦ Νόμιμου Συνδικαλισμοῦ του.
Γιά νά πάρωμε τώρα ἕνα ἐπίσημο μάθημα τῆς ἀποκρίσεως τῶν κομμουνιστῶν καί τῶν
ἁπατηλῶν συνθημάτων πού κάθε τόσο ἐξαπολύουν, ἀκοῦστε τί γράφει τό ἴδιο βιβλίο στή
σελίδα 116.
«Εἶναι ὅμως δυνατή καί στρατηγική μανοῦβρα ὅταν ἐνῶ ἐπιτιθέμεθα, ἐμεῖς να
φωνάζωμε ὅτι ἀμυνόμαστε. Θυμᾶστε πώς στίς μέρες τοῦ Ὀκτώβρη, ἀκόμη καί μετά τήν
ὁργάνωσι τῆς Στρατιωτικῆς Ἐπαναστατικῆς Ἐπιτροπῆς στήν Πετρούπολη, ἐμεῖς
ἐξακολουθήσαμε νά φωνάζωμε ὅτι ἀμυνόμαστε. Αὐτό ἦταν ὠρισμένη στρατηγική
μανοῦβρα ἐκ μέρους μας. Λέγαμε πώς ἀμυνόμαστε, ἐνῶ στήν πραγματικότητα κάναμε
λυσσασμένη ἐπίθεση...».
Στό ἴδιο βιβλίο σελίς 155:
«Ὁ Λένιν εἶπε ὅτι τελικός σκοπός τοῦ ἀπεργιακοῦ κινήματος εἶναι τό γκρέμισμα τῆς
Μπουρζουαζίας. Ἔτσι φθάνομε στό πρόβλημα τῆς μετατροπῆς τῆς ἀπεργίας σε ΕΞΕΓΕΡΣΗ.
Ποῖοι εἶναι οἱ ὅροι γιά τήν ἐξἐγερση; Γι’ αὐτό ἐπίσης ἐπανηλλειμένα μίλησε καί ἔγραψε ὁ
Λένιν. Γιά τήν ἐπιτυχία τῆς Ἐξέγερσης εἶναι ἀπαραίτητο:
(α) Ἡ ἀποσύνθεσι τῆς κυρίαρχης τάξης.
(β) Ἡ μεγάλη ἀγανάχτηση τῶν μαζῶν.
(γ) Ἡ ἀνικανότητα τῆς Μπουρζουαζίας νά συγκρατήσῃ τίς μάζες.
341
 (δ) Ἡ ὕπαρξι σοβαροῦ Κομμουνιστικοῦ Κόμματος».
Μέ τά ξέσκεπα αὐτά λόγια οἱ Κομμουνισταί τονίζουν κατά τόν ἐπισημότερο τρόπο ὅτι
καί οἱ ἁπλοί ΑΠΕΡΓΙΑΚΟΙ ἀγῶνες τῶν ἐργατῶν εἶναι γι’ αὐτούς εὐκαιρίες γιά μετατροπή
μιᾶς ἁπλῆς οἰκονομικῆς ἀπεργίας σέ ΕΝΟΠΛΗ ΕΞΕΓΕΡΣΗ. Καθορίζουν μάλιστα καί τάς
προϋποθέσεις πού πρέπει νά συντρέχουν γιά τήν ἀσφαλέστερη έπιτυχία τοῦ σκοποῦ των
αὐτοῦ.
Καί φθάνωμε τώρα στίς τελικές ὁδηγίες πού ὁ Λαζόφσκυ (δηλ. ο Διεθνής
Κομμουνισμός) δίδει στά κατά τόπους Κομμουνιστικά στελέχη, γιά τήν ἐπιτυχία τῆς
Ἔνοπλης ἐξεγέρσεως πρός ἀνατροπή τοῦ Ἀστικοῦ Καθεστῶτος.
Στη σελίδα 156 τοῦ βιβλίου του γράφει τά ἑξῆς:
«Ἐπιτυχής ἔνοπλη ἐξέγερση ἐνάντια στό καπιταλιστικό κίνημα χωρίς μαζική ἀπεργία
εἶναι ἐντελῶς ἀκατανόητη. Ἡ μαζική πολιτική ἀπεργία εἶναι τά πρόθυρα τῆς ἔνοπλης
ἐξέγερσης.
Ἡ πολιτική ἀπεργία εἶναι ἡ εἰσαγωγή, εἶναι ἀπαραίτητη προϋπόθεσις τῆς ἔνοπλης
ἐξόρμησης τῶν μαζῶν μέ τά ὅπλα στά χέρια γιά τήν Ἐξουσία.
Ἐκεῖ πού ἡ ἔνοπλη ἐξέγερση δέν στηρίχθηκε σέ μαζική ἀπεργία ἐκεῖ συνήθως ἡ
ἐξέγερση τέλειωσε μέ ἀποτυχία».
Μπορούσατε νά φαντασθῆτε καθαρώτερη δημόσια ὁμολογία τῶν Κομμουνιστῶν γιά
τούς δόλιους σκοπούς πού κρύβουν πάντοτε, ὄταν δῆθεν ἀπό ἐνδιαφέρον ὑποκινοῦν τούς
ἐργάτες σέ ἀπεργιακούς ἀγῶνες;
Ἴσως κουράσαμε κἄπως τόν ἀναγνώστη μέ τήν παράθεση μακρῶν ἀποσπασμάτων ἀπό
βασικά βιβλία Κομμουνιστῶν Ἡγετῶν.
Ἦταν ὅμως ἀπαραίτητο νά πληροφορηθῇ ἀπό ἐπίσημες πηγές ὁ Ἕλληνας ἐργάτης
ποῖος εἶναι ὁ μοναδικός σκοπός καί ὁ ἀληθινός προορισμός τῶν ἐπιτοπίων Κομμουνιστῶν
καί τί κρύβεται κάτω ἀπό τίς συνεχεῖς καί ὕπουλες ὑποκινήσεις γιά τήν ἀνάπτυξι κάθε τόσο
καί νέου ἀπεργιακοῦ ἀγῶνος...
Ὁ Κομμουνιστής πού ὑποκινεί τίς μᾶζες σέ ἀπεργίες, δέν ἐνδιαφέρεται γιά τήν ἐπίλυσι
τῶν ζητημάτων καί τήν βελτίωσι τῆς θέσεως τοῦ ἐργάτου.
Ἴσα -ἴσα πού αὐτό ἀκριβῶς δέν θέλει. Δέν θέλει τή βελτίωση τοῦ ἐργάτου, γιατί αὐτό
θά τόν ἐμποδίσῃ στήν ἐφαρμογή τοῦ μοναδικοῦ του σκοποῦ, πού εἶναι ἡ Ἔνοπλη
Ἐξέγερση τῶν μαζῶν γιά τό γκρέμισμα τοῦ Ἀστικοῦ Καθεστῶτος καί τήν έπιβολή τῆς
Κομμουνιστικῆς Δικτατορίας. Μόνον ἄν οἱ Ἐργάτες δυστυχοῦν, ὁ Κομμουνισμός ἠμπορεῖ
σιγά-σιγά νά τούς παρασύρῃ ἔντεχνα στούς ἀνατρεπτικούς σκοπούς του. Τοῦτο ὅμως ὄχι
μόνον δέν ἐμποδίζει τούς Κομμουνιστές νά προσποιοῦνται ὅτι δείχνουν ζωηρό δῆθεν
ἐνδιαφέρον γιά τά καθημερινά αἰτήματα τῶν ἐργατῶν, ἀλλά καί νά «πλειοδοτοῦν» πάντοτε
πάνω σ’ αὐτά. Ἄν π.χ. οἱ ἐργάτες ζητοῦν αὔξησι 30% αὐτοί φωνάζουν γιά αὔξησι 60% ἤ
καί περισσότερο.
Γιατί τό κάνουν αὐτό οἱ Κομμουνισταί;
Τρεῖς εἶναι οἱ κυριώτεροι λόγοι τῆς τακτικῆς των αὐτῆς:
(α) Διότι ἄν δέν ὑποστηρίζουν τό αἴτημα θά βρεθοῦν σέ ἀντίθεση πρός τήν ἐπιθυμία
τῆς μάζης, πρᾶγμα πού δέν συμφέρει.
(β) Διότι ἔτσι παρουσιάζονται αὐτοί στά μάτια τῶν ἀφελῶν, κατ’ αύτούς Ἐργατῶν, σἄν
δῆθεν ἐνδιαφερόμενοι γιά τή βελτίωση τῆς θέσεώς των, πολύ περισσότερο ἀπ’ ὅσο
ἐνδιαφέρεται ἡ «Ρεφορμιστική» ἐργατική ἡγεσία.
(γ) Διότι ἡ πλειοδοσία αὐτή κάνει τίς ἐργατικές ἀπαιτήσεις ὑπερβολικές καί συνεπῶς
ἀπραγματοποίητες. Αὐτό δέ πρό πάντων ἐνδιαφέρει τούς Κομμουνιστάς. Νά μήν
ἰκανοποιοῦνται οἰ ἐργάτες, ὥστε νά εἶναι πρόθυμοι γιά μελλοντικούς ἀγῶνες.
Ἔτσι ἐξουδετεροῦται καί ἡ εὐχάριστη ἐντύπωσις πού παράγεται ἀπό τήν ἱκανοποίησι
τῶν λογικῶν αἰτημάτων. Ἄν δηλ. οἰ ἐργάτες ζητήσουν αὔξησι 30% καί οἱ Κομμουνισταί
ὑποστηρίζουν αὐξησι 60%, οἱ Ἐργατικές μᾶζες σιγά-σιγά συνειδητοποιοῦν τό αἴτημα τοῦ
60% πού τούς εἶναι περισσότερο εὐχάριστο. Καί ὅταν τούς δοθῇ λογική αὔξησις (γύρω

342
ἀπό τό 20%) ἀντί νά αἰσθανθοῦν χαρά καί ἱκανοποίησι, ἀντιθέτως θεωροῦν ὅτι ὁ ἀγώνας
των δέν ἀπέφερε τά προσδοκώμενα ἀποτελέσματα, ζητοῦν εὐθῦνες ἀπό τήν Ἡγεσία τους,
καί ἑτοιμάζονται γιά νέους ἀγῶνες.
Μέ τόν τρόπο αὐτόν οἰ κομμουνισταί κερδίζουν τήν ψυχολογική μάχη, γιατί
παρουσιάζονται στόν ἀφελῆ ἐργάτη σἄν περισσότερο τάχα ἐνδιαφερόμενοι γιά τά
συμφέροντά του. Ἐπιδιώκουν ἔτσι, νά γίνωνται εὐχάριστοι καί σιγά-σιγά οἱ ἐργάτες νά τούς
περιβάλλουν μέ περισσότερη ἐμπιστοσύνη καί εὔκολα τότε παρασύρονται στίς πονηρές
ἐπιδιώξεις τοῦ Κομμουνισμοῦ, πού τούς παρακινεῖ νά ζητοῦν διαρκῶς καί περισσότερα. Καί
ὅταν οἱ ἐργάτες πεισθοῦν νά κατεβοῦν είς μαχητικόν ἀγῶνα (ἀπεργία διαρκείας) μέ
οἰκονομικές διεκδικήσεις, ξέρουν πλέον τότε οι Κομμουνισταί μέ ποῖα τεχνάσματα θά
μετατρέψουν τόν οἰκονομικό ἀγῶνα σέ πολιτικό...
Αὐτά, σέ χοντρές γραμμές, εἶναι τά πλαίσια τοῦ Κομμουνιστικοῦ σχεδίου δράσεως γιά
τήν ἀνατροπή τοῦ Κοινωνικοῦ μας καθεστῶτος. Ἄς δοῦμε τώρα ποῖο εἶναι τό συμφέρον
τοῦ Ἕλληνος ἐργάτου μέσα στίς ἀντιθέσεις πού τόν περιβάλλουν.

12. Η ΣΥΜΦΕΡΟΥΣΑ ΘΕΣΙΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΟΥ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟ

Στόν Ἕλληνα ἐργάτη μπαίνει αὐτόματα τό ἑξῆς ἐρωτηματικό:

Ἀφοῦ οἱ ἀπεργιακοί ἀγῶνες εὐνοοῦν πάντοτε τούς σκοπούς τοῦ Κομμουνισμοῦ, πῶς
πρέπει νά διεκδικῇ τά συμφέροντά του ὁ ἐργάτης πού δέν ἐπιθυμεῖ παράλληλα νά γίνεται
καί ὄργανο τῆς Κομμουνιστικῆς προπαγάνδας;
Ἡ ἀπάντησις στό ἐρώτημα αὐτό εἶναι ἁπλή:
Οἱ Ἕλληνες ἐργάτες ἡμποροῦν ν’ ἀπεργοῦν ὅποτε νομίζουν ὅτι αὐτό εἶναι συμφέρον
τους. Ἀρκεῖ ὁ ἀγῶνας των να καθοδηγεῖται ἀπό τούς φυσικούς ἡγέτες των καί ὄχι ἀπό
ἄτομα ἀνεύθυνα ἤ παρείσακτα.
Πρό πάντων οἱ Ἕλληνες ἐργάτες πρέπει νά προσέχουν ὥστε τά αἰτήματά τους νά εἶναι
λογικά καί πραγματοποιήσιμα. Τό νά ζητᾷ κανείς ὅ,τι τοῦ ἀρέσει εἶναι βεβαίως εὔκολο.
Ὅταν ὅμως αὐτό πού ζητάει ξεφεύγει ἀπό τά πλαίσια τῆς λογικῆς καί ἀπό τήν δυνατότητα
τῆς πραγματοποιήσεως, τότε καμμία πρακτική ὠφέλεια δέν προκύπτει.
Ὁ Ἕλλην ἐργάτης, μπορεῖ εὔκολα νά διακρίνῃ τόν εἰλικρινῆ συνδικαλιστή Ἡγέτη ἀπό
τόν δόλιο Ἰούδα τοῦ Κομμουνισμοῦ.
Τό Συνδικαλιστικό στέλεχος πού ἐνδιαφέρεται γιά τόν ἐργάτη, θά τόν ὁδηγήσῃ σέ
ἀπεργία, μέ λογικά καί πραγματοποιήσιμα αἰτήματα, καί θά κρατήσῃ τόν ἀπεργιακό ἀγῶνα
μέσα στά πλαίσια τῶν Οἰκονομικῶν Διεκδικήσεων. Ἀντίθετα ὁ κομμουνιστής θά
δημαγωγήσῃ ἔντονα, προβάλλοντας ὑπέρογκα αἰτήματα, μέ σκοπό αὐτός μέν νά φανῇ
εὐχάριστος στόν ἐργάτη, τά δέ αἰτήματά του νά μήν ἱκανοποιηθοῦν, γιά νά προκληθῇ ἔτσι
αἴσθημα δυσφορίας στίς μάζες. Ὁ Κομμουνιστής θά προσπαθήσῃ μέ κάθε τρόπο νά
μετατρέψῃ τήν Οἰκονομική Ἀπεργία σέ Πολιτικόν ἀγῶνα. Αὐτό εἶναι τό βασικό του
πρόγραμμα καί ἡ μοναδική του ἀποστολή.
Ὁ Κομμουνιστής δέν συμβιβάζεται καί δέν ἱκανοποιεῖται μέ τίποτα. Ὅσες παραχωρήσεις
κι ἄν γίνουν ὑπέρ τῶν Ἐργατῶν, αὐτός δέν θά ἐκφρασθῇ ποτέ εὐνοϊκά. Ὅλα τά θεωρεῖ
προσωρινά μπαλώματα καί τό μόνο πού θά τόν ἱκανοποιήσῃ εἶναι τό γκρέμισμα τοῦ
Ἀστικοῦ Καθεστῶτος. Γι’ αὐτό διαρκῶς σπρώχνει τίς Ἐργατικές μάζες σέ βίαιους ἀγῶνες,
πού γιά τόν Κομμουνισμό ἀποτελοῦν τίς καλύτερες ἀσκήσεις, μέ τίς ὁποῖες ἐκγυμνάζει τίς
μάζες γιά τήν τελική Ἔνοπλη ἐξόρμησι πρός κατάληψι τῆς Ἐξουσίας.
Ἡ Ἐξουσία ἔιναι τό μοναδικό ἰδανικό πού συγκινεῖ τόν Κομμουνιστή. Γιατί ξέρει ὅτι ἄν
κάποτε αὐτός σκαλώσῃ στήν Ἐξουσία δέν πρόκειται νά τοῦ τήν πάρῃ πλέον κανείς. Θά τήν
κρατήσῃ γιά πάντα καί μέ κάθε τρόπο.
Χωρίς νά ὑπολογίζῃ τή θέλησι καί τή γνώμη τοῦ λαοῦ, τήν ὁποία δέν πρόκειται νά
ζητήσῃ ποτέ. Θά διοικῇ αὐθαίρετα καί μέ πρόγραμμα τήν παγκόσμια ἐπικράτησι,

343
ἀδιαφορώντας γιά τήν ἀνθρώπινη ἀξία. Ὅπως ἀκριβῶς κάνει ὡς τώρα στή Ρωσία καί στίς
ἄλλες κατεχόμενες Χῶρες.
Ἄν, λοιπόν, ὁ Ἕλλην ἐργάτης θέλει τήν ἠσυχία του καί τήν προκοπή του, συμφέρον
ἔχει ν’ ἀκολουθῇ τούς συνετούς Συνδικαλιστικούς Ἡγέτες του, πού τόν ὁδηγοῦν σέ ἀγῶνες
εὐγενεῖς καί παραγωγικούς γιά τή βελτίωσι τῆς θέσεώς του, μέσα στά πλαίσια τῆς ὡραίας
Πατρίδος μας καί τῶν ἰδανικῶν τῆς προσωπικῆς ἐλευθερίας.
Ἄν, πάλι, ὁ Ἕλλην ἐργάτης ἀδιαφορῇ γιά τήν προσωπικήν του ἐλευθερίαν, ἄν
ἀδιαφορῆ γιά τήν ὕπαρξη τῆς Πατρίδος μας, ἄν τοῦ ἀρέσῃ νά ζήσῃ σκλάβος κάτω ἀπό τό
βούνευρο τῆς βίας, ἄν θέλῃ νά χάσῃ τήν οἰκογένειά του καί ἄν ἐπιθυμῇ νά πεινᾷ καί νά
γυμνητεύῃ, ἐνῶ θά ξεθεώνεται στή δουλειά, ἄς ἀκολουθήσῃ τόν Ἰνστρούχτορα
Κομμουνιστή. Ὅλα αὐτά θά τά βρῇ μπροστά του μόλις ὁ Κομμουνιστής γίνῃ Κυβέρνησις.
Τότε ὅμως δέν θά ὑπάρχῃ πλέον οὔτε εὐκαιρία γιά μεταμέλεια, οὔτε δρόμος γιά
ὐπαναχώρησι. Θά ζήσῃ γιά πάντα Σκλάβος.

13. Ο ΕΛΛΗΝ ΕΡΓΑΤΗΣ ΚΑΙ Η ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ

Ὁ Ἕλλην έργάτης εἶναι ἀπό τούς εὐφυέστερους ἐργάτες τοῦ κόσμου. Ξέρει πάντοτε νά
διακρίνῃ πού βρίσκεται ἡ ἀλήθεια καί το συμφέρον του. Ἀπόδειξις ότι δέν ἐπίστεψε ποτέ
τήν κομμουνιστική προπαγάνδα καί δέν παρεσύρθη στούς ἀντεθνικούς σκοπούς τοῦ Κ.Κ.Ε.
Ὁ Κ. Θέος, ὑπεύθυνος ἐπί τοῦ Συνδικαλιστικοῦ τομέως τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., μιλῶντας
στήν 7η Ὁλομέλεια τήν Ἄνοιξη τοῦ 1957, εἶπε τά ἑξῆς, ἀναφερόμενος στήν ἀπροθυμία τῶν
Ἑλλήνων ἐργατῶν νά βοηθήσουν τό Κ.Κ.Ε. στόν ἔνοπλο ἀγῶνα του κατά τό 1946-1949
ἐναντίον τῆς Πατρίδος μας:
«Σύντροφοι. Μᾶς ἀκολουθοῦσαν βέβαια οἱ μᾶζες, ἀλλά μᾶς ἀκολουθοῦσαν γιά νόμιμες
μορφές πάλης, ὄχι ὅμως καί γιά ἔνοπλη ἀναμέτρησι. Τό νά ἰσχυρίζεται (ὁ Ζαχαριάδης) ὅτι:
ἀφοῦ μᾶς ψήφισαν στίς διοικήσεις τῶν Συνδικάτων θά πῇ πώς ἦταν ἕτοιμες οἱ Ἐργατικές
μᾶζες καί γιά ἔνοπλη ἀναμέτρηση, δείχνει πόσο ἀπομονωμένος ἦταν ὁ Ζαχαριάδης ἀπό τίς
διαθέσεις τῶν Ἐργατικῶν μαζῶν».
Στήν ἴδια Ὁλομέλεια, ὁ Δ. Παρτσαλίδης, εἶπε τά ἑξῆς:
«Οὔτε μία ἀπεργία δέν εἴχαμε στή δεύτερη φάση τοῦ ἔνοπλου ἀγῶνα. Οἱ ἐργάτες δέν
ἀπάντησαν στήν πρόσκλησι τῆς Γ.Σ.Ε.Ε. πού κάλεσε σέ γενική ἀπεργία ἐνάντια στό Γ΄
ψήφισμα».
Καί σήμερα πού ὁ Ἔλλην ἐργάτης πασχίζει μέ ὅλα τά νόμιμα μέσα, νά βελτιώσῃ τή θέσι
του (ὅπως κάνουν ὅλες οἱ κοινωνικές τάξεις), ἔχει βεβαίως τήν ἐξυπνάδα νά διακρίνῃ πού
βρίσκεται τό συμφέρον του.
Ἐάν ἀκούσει τούς Κομμουνιστάς καί παρασυρθῇ ἀπό τήν προπαγάνδα τους, τί ἔχει νά
ὠφεληθῇ ὁ Ἕλλην Ἐργάτης; Τό πολύ-πολύ νά ἐξομοιωθῇ με τόν Ρῶσο συνάδελφό του.
Δηλαδή μέ ἁπλά λόγια νά χειροτερέψῃ τήν θέσιν του.
Τί ἔχει νά ζηλέψῃ ἀπό τούς Ρώσους ὁ Ἕλλην Ἐργάτης; Τό μεροκάματό τους; Τούς
ὅρους ἐργασίας τους; Τή στέγασή τους; Τήν κοινωνική τους ἀσφάλισι; Ἤ τήν προσωπική
τους ἐλευθερία;
Ξέρει πολύ καλά ὀ Ἕλλην ἐργάτης ὅτι τό συμφέρον του δέ βρίσκεται στήν ἐξομοίωσί
του μέ τό Ρῶσο συνάδελφό του. Κανείς δέν ἀγωνίζεται γιά νά χειροτερέψῃ τή θέσι του. Οἱ
ἀγῶνες γίνονται μόνον γιά τήν βελτίωσι καί γιά τήν πρόοδο.
Κανείς δέν ἰσχυρίζεται ὅτι τό Ἀστικό καθεστώς εἶναι ἄμεμπτο καί ἀλάνθαστο. Οὔτε
ἀρνεῖται κανείς ὅτι ἔχει οὐσιώδεις ἐλλείψεις, ὅτι περικλείει ἀνισότητες καί ἀδικίες, πού
ἀσφαλῶς πρέπει νά διορθωθοῦν.
Σ’ αὐτά ὅλα συμφωνοῦν πρῶτοι οἱ Ἕλληνες ἐργάτες, τῶν ὁποίων ἐν γένει θέσις
ἐπιβάλλεται νά βελτιωθῇ από πολλῶν ἀπόψεων. Καί ὡς πρός τίς ἀμοιβές καί ὡς πρός τούς
ὅρους δουλειᾶς καί πολλῶν ἀκόμη ἀπόψεων ἡ θέσις τοῦ Ἕλληνος ἐργάτου πρέπει νά
ἀνέβῃ, γιά νά φθάσῃ στό ἐπίπεδο τοῦ Ἀμερικανοῦ συναδέλφου του, πού ἔχει ζηλευτή

344
κοινωνική θέσι καί ἀξιόλογη οἰκονομική δύναμι, ὥστε σχεδόν κατά κανόνα νά διαθέσῃ
ἀκόμη καί ἰδιόκτητο αὐτοκίνητο.
Τοῦτο ὅμως δέν ἠμπορεῖ νά γίνῃ ἀμέσως καί ἀπότομα. Ἀντιθέτως συμφέρει νά γίνῃ
ἐξελικτικά. Οἱ κατακτήσεις πρέπει νά γίνωνται βαθμιαῖα καί προσεχτικά, ὥστε ν’
ἀπορροφῶνται ὁμαλά ἀπό τήν γενικώτερη οἰκονομία τῆς Χώρας μας. Εἶναι μεγάλο λάθος
γιά τό σύνολο ἡ πλήρης ἱκανοποίησις τῶν αἰτημάτων μιᾶς τάξεως, ὅταν μέ μία τέτοια
ἐνέργεια πρόκειται νά καταστραφῇ μιά ἄλλη κοινωνική τάξις.
Ὁ Ἕλλην ἐργάτης δέν πρέπει νά σκέπτεται ἐγωϊστικά. Νά μήν ἐξετάζῃ τόν ἑαυτόν του
σἄν ἀνεξάρτητη κοινωνική μονάδα, ἀλλά νά τόν βλέπῃ σἄν μέρος ἑνός συνόλου. Καί
σύνολον εἶναι ὅλος ὁ πληθυσμός τῆς Ἑλλάδος, μέ τίς διάφορες κοινωνικές καί
ἐπαγγελματικές τάξεις. Ὅλες αὐτές οἱ τάξεις ἔχουν ἐπίσης τά ζητήματά τους καί ὅλες
ἀποβλέπουν σέ κάποια ἐξέλιξι καί βελτίωσι τῆς θέσεώς των. Ἡ φρόνησις, λοιπόν, ἐπιβάλλει
ὅλα αὐτά νά γίνωνται μέ ρυθμό καί μέ σύστημα. Ἀλλοιῶς θά προκληθῇ γενική ἀναστάτωσις
μέ ἀποτέλεσμα τήν καταστροφή ὅλων. Καί δέν γκρεμίζει κανείς τό σπίτι του, ὅταν ἡμπορεῖ
νά τό διορθώσῃ.

14. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Δέν χρειάζεται οὔτε σκέψις πολύ, οὔτε σοφία μεγάλη γιά νά βγάλη κανείς ἕνα θετικό
συμπέρασμα ἀπ’ ὅσα ἐξετέθησαν:
(α) Ὁ Κομμουνισμός γιά νά κερδίσῃ τή συμπάθεια τῶν λαϊκῶν μαζῶν, ἔχει ἀγκαλιάσει
ὡρισμένα βασικά αἰτήματα τοῦ κοινωνικοῦ ἀνθρώπου, καί τά ἔχει κάμει ἁπατηλή σημαία
του, μέ σκοπό νά προσελκύσῃ τόν κόσμο που δέν εἶναι εὐχαριστημένος ἀπό τούς ὅρους
διαβιώσεώς του.
(β) Ὅταν ὁ Κομμουνισμός λέει ὅτι ἐπιδιώκει τήν ἐξυπηρέτησι τῆς Ἐργατικῆς τάξεως,
δέν εἶναι εἰλικρινής. Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι ἐπιδιώκει νά χρησιμοποιήσῃ τήν έργατική τάξη σαν
στήριγμα, γιά νά μπορέσῃ ν’ ἀνέβῃ στήν ἐξουσία, μέ ἀποκλειστικό σκοπό νά ἐπιβάλῃ τή
Δικτατορία τοῦ Κομμουνιστικοῦ Κόμματος.
(γ) Κανένα Κομμουνιστικό κόμμα δέν ἀποβλέπει στήν ἐξυπηρέτησι τῶν πολιτῶν τῆς
Χώρας του. Μοναδική ἀποστολή ὅλων τῶν Κομμουνιστῶν Κομμάτων, ὅλων τῶν χωρῶν,
εἶναι ἡ τυφλή ὑπακοή στίς ἐντολές πού παίρνουν ἀπό τό Κ.Κ. Ρωσίας, μέ ἀπώτερο κεντρικό
σκοπό τήν ὑποταγή ὅλου τοῦ Κόσμου στήν τυραννική ἐξουσία τῶν Ρώσων.
(δ) Ὅσοι ἔχουν τήν ἀτυχία νά ζοῦν κάτω ἀπό Κομμουνιστικό καθεστώς, ξέρουν καλά
ὅτι: ὅπου ὁ Κομμουνισμός ἐπικρατήσῃ, ἔστω καί ὑπό μορφήν μεταβατική, πολύ γρήγορα
γίνεται μόνιμος κατάστασις, στηριζομένη στήν αὐθαιρεσία καί στή βία τῶν ὅπλων.
Μεταβάλλει τούς ἀνθρώπους σέ ἁπλά νούμερα σκλάβων, πού ἔχουν ἀποστολή νά
δουλεύουν ἐξοντωτικώς καί ταὐτοχρόνως νά πεινοῦν.
Οἱ ἄνθρωποι πού ζοῦν ἐκεῖ δέν ἐλπίζουν πλέον σέ καμμιά βοήθεια, ἀλλά μόνον
περιμένουν εὐκαιρία ν’ ἀποδράσουν ἀπό τόν Κομμουνιστικό Χῶρο, διακινδυνεύοντας
πρόθυμα και τήν ζωήν των γιά νά κερδίσουν τήν Ἐλευθερίαν των.
(ε) Πρωταρχικό συμφέρον τῶν Ἐλευθέρων Λαῶν εἶναι νά φροντίζουν οἱ ἴδιοι ὥστε νά
μήν ὑπαχθοῦν ποτέ κάτω ἀπό τήν ἐξουσία τοῦ Κομμουνισμοῦ, ἔστω καί ἄν αὐτός
ἐμφανίζεται μέ άπατηλό προσωπεῖο, γιατί δέν θά ὑπάρξῃ πλέον εὐκαιρία μεταμελείας καί
ἐπανορθώσεως. Θά καταδικασθοῦν νά ζήσουν γιά πάντα σκλάβοι.
Ὅταν ἀντιληφθοῦν τί εἶχαν καί τί ἔχασαν, θά εἶναι πλέον ΠΟΛΥ ΑΡΓΑ!

345
346
 [25] ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΕΣ
(Απόσπασμα από το ΤΕΥΧΟΣ ΙΙΙ «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΣ», του Αντ/ρχου Παν.
Σκαλούμπακα – Σ. Σ. Ε., 1959)

Τό Κ.Κ.Ε διακηρύσσει ότι: «Εἶναι τό πρωτοπόρο ὠργανωμένο τμῆμα τῆς Ἐργατικῆς

τάξης πού ἀγωνίζεται νά καταλάβῃ τήν ἐξουσίαν γιά νά ἐγκαταστήσῃ τό καθεστώς τῆς
δικτατορίας τοῦ προλεταριάτου».
Δικτατορία τοῦ προλεταριάτου, σημαίνει ὅτι ἡ ἐξουσία δέν εὑρίσκεται εἰς χεῖρας τῆς
ἐργατικῆς τάξεως, ἀλλά εἰς μίαν μικράν μειοψηφίαν τήν ὁποίαν ἀποτελοῦν ὅσοι «ἀνήκουν
εἰς τήν πρωτοπορείαν τῆς ἐργατικῆς τάξης».
Τό ἄρθρον 126 τοῦ Σοβιετικοῦ Συντάγματος καθορίζει ὅτι ἐκεῖνοι πού ἔχουν τήν
ἐξουσίαν δέν εἶναι οἱ ἐργάτες, ἀλλά ἐν ὀνόματι τῶν ἐργατῶν τήν ἐξουσίαν ἀσκοῦν «οἰ πιό
συνειδητοί πολῖτες καί οἱ πιό δραστήριοι τῆς ἐργατικῆς τάξης, οι ὁποῖοι εἶναι ἑνωμένοι μέσα
στό κομμουνιστικό Κόμμα». Δηλαδή στήν πραγματικότητα ἡ ὁμαδα ἐκείνων τῶν ἀτόμων
ποὐ ὁ Λένιν ὡνόμαζεν «οἱ ἐπαγγελματίαι ἐπαναστᾶται» οἱ ὁποῖοι διευθύνουν καί
συγκροτοῦν τό κομμουνιστικό κόμμα.
Ὅταν αὐτή ἡ μειοψηφία τῶν «ἐπαγγελματιῶν ἐπαναστατῶν» καταλάβει ὁλοκληρωτικά
τήν ἐξουσίαν, τότε πραγματοποιεῖται αὐτό πού τό Μαρξιστικό-Λενινιστικό δόγμα ὁνομάζει
ἡ δικτατορία τοῦ Προλεταριάτου».
Μέχρις ὅτου καταλάβει τήν ἐξουσίαν τό κομμουνιστικό κόμμα ἐπιζητεῖ νά ἐξασφαλίσῃ
τήν συμμαχίαν κυρίως τῆς ἀγροτιᾶς, καί τήν οὐδετεροποίησιν τῶν ἄλλων τάξεων ἤ τήν
ἐξουδετέρωσιν τῆς ἀντιδράσεώς των.
Γι’ αὐτό, τό κομμουνιστικό κόμμα πρίν πάρει τήν ἐξουσία, ἐπιζητεῖ καί ἐπιδιώκει, μέ μιά
ἁπατηλή προπαγάνδα, νά κερδίσῃ τήν συμπάθεια καί τήν ἐμπιστοσύνη τῆς ἀγροτιᾶς.

1. ΓΙΑΤΙ ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΕΠΙΖΗΤΕΙ ΤΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΩΝ ΚΑΙ ΜΕΧΡΙ ΠΟΤΕ ΤΗΝ
ΘΕΛΕΙ

«Ἡ Ὁκτωβριανή Ἐπανάσταση ἀπόδειξε», άναφέρουν τά κομμουνιστικά κείμενα, «ὅτι τό

προλεταριάτο μπορεῖ νά καταλάβει τήν ἐξουσία ἐάν γνωρίζει νά ἀποσπάσει τά μεσαῖα
στρώματα καί τήν ἀγροτιά ἀπό τήν καπιταλιστική τάξη».
Γιά νά πάρῃ λοιπόν τήν ἐξουσίαν ὁ κομμουνισμός, καί μόνον γι’ αὐτό, θέλει τήν
συμμαχίαν μέ τούς ἀγρότες. Μέχρι δέ νά πάρῃ τήν ἐξουσία, πρέπει νά ἐξασφαλίσῃ τήν
βοήθειαν τῶν ἀγροτῶν. Καί ἐπιδιώκει νά τήν ἐξασφαλίσῃ, χρησιμοποιῶν μίαν ἁπατηλήν
προπαγάνδα γύρω ἀπό τους ἀγρότες καί τά ζητήματά των.

2. ΥΠΟΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑ ΤΩΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΩΝ

Ἡ Κολλεκτιβοποίησις τῶν γαιῶν καί τῶν χωρικῶν.

Ὅλα τά κομμουνιστικά κόμματα, χρησιμοποιοῦν ἁπατηλά συνθήματα γιά νά κερδίσουν
τήν φιλίαν καί τήν συμμαχίαν τῶν ἀγροτῶν. «Ἡ γῆ στούς ἀγρότες», εἶπαν οἱ μπολσεβίκοι
τό 1917 καί παρέσυραν τούς Ρώσους ἀγρότας καί τούς χρησιμοποίησαν διά τήν
ἐγκαθίδρυσιν τοῦ σοβιετικοῦ καθεστῶτος.
Τό σύνθημα «ἡ γῆ στούς ἀγρότες» ἀντεκατεστάθη μέ τήν ἐφαρμογή τοῦ συστήματος
τῆς «κολλεκτιβοποιήσεως τῆς γῆς», πού σημαίνει ἀπαλλοτρίωσις, ἀπογύμνωσις τῶν
ἀγροτῶν ἀπό κάθε ἰδιοκτησία στή γῆ τους.
Διά νά ἐπιβληθῇ ἡ πολιτική αὐτή ἐθανατώθησαν, μόνον εἰς τήν Ε.Σ.Σ.Δ., πέντε
ἑκατομμύρια ἀγρότες!
Ὅλη η ἀγροτική οἰκονομία τῆς Ε.Σ.Σ.Δ. καί τῶν Λαϊκῶν Δημοκρατιῶν ἔχει ὡς
μοναδικήν βάσιν τά Σοβχόζ καί τά Κολχόζ.

347
 Τά Σοβχόζ: Εἶναι κρατικά ἀγροκτήματα, τῶν ὁποίων ἄμεσος ἰδιοκτήτης εἶναι τό
σοβιετικόν κράτος.
Τά Κολχόζ: Εἶναι συνεταιριστικά ἀγροκτήματα ἀγροτῶν, τῶν ὁποίων οὐσιαστικῶς
ἰδιοκτήτης εἶναι επίσης τό σοβιετικόν κράτος.
Σέ ἐλάχιστες περιπτώσεις ἐλάχιστα ἄτομα ἐπιτρέπεται νά ἔχουν ἕνα μικρό κομμάτι γῆς,
αλλά διά νά τό καλλιεργήσουν πρέπει νά ἐργασθοῦν εἰς αὐτό σέ ὧρες πού δέν ἐργάζονται
στό Κολχόζ καί ὑπό τόν ὅρον ὅτι δέν θά συναγωνίζονται τά προϊόντα τοῦ Κολχόζ.
Ὅσοι ἀγρότες ἐπιμένουν νά διατηρήσουν τήν ἀτομικήν τους ἰδιοκτησία, ἐκδιώκονται
ἀπό τά εὔφορα κτήματά των (τά ὁποῖα περιέρχονται εἰς τό Κολχόζ) καί εἰς ἀντάλλαγμα
τούς χορηγεῖται ἴση κατ’ ἐπιφάνειαν ἔκτασις εἰς μέρη ἀπομεμακρυσμένα ὡς ἐπί τό πλεῖστον
ἄγονα καί ὀρεινά. Οὗτοι δέ, ἀπέναντι τοῦ Κράτους, καταβάλλουν τούς ἰδίους φόρους τούς
ὁποίους κατέβαλλον ὅταν κατεῖχαν τά εὔφορα ἐδάφη. Διά τοῦ τρόπου τούτου καί ἄλλων
καταπιεστικῶν μεθόδων (ἀπαγόρευσις φοιτήσεως τῶν τέκνων των εἰς τήν Μέσην καί
Ἀνωτέραν Ἐκπαίδευσιν κ.λπ.) τό Κράτος ἔχει περιορίσει εἰς τό ἐλάχιστον τό ποσοστόν τῶν
ἀγροτῶν οἱ ὁποῖοι μένουν ἐκτός τῶν Κολχόζ.
Συνεπῶς ἐκεῖ ὅπου ὑπάρχει τό Κομμουνιστικόν σύστημα τό δικαίωμα τῆς ἀτομικῆς
ἰδιοκτησίας οὐσιαστικῶς δέν ὑπάρχει.

3. ΟΙ ΑΓΡΟΤΕΣ ΕΡΓΑΖΟΝΤΑΙ ΜΕ «ΝΟΡΜΑ»

Οἱ εἰς τά Κολχόζ ἐργαζόμενοι ἀγρότες, ἐπειδή τά παραγόμενα προϊόντα ἀνήκουν εἰς τό

κράτος, δέν ἐδείκνυον ἐνδιαφέρον καί οὕτω ἡ παραγωγή ἐμειοῦτο. Κατόπιν αὐτοῦ
ὑποχρεώθησαν νά ἐργάζονται μέ «Νόρμα» δηλαδή ἕκαστος ὑποχρεοῦται νά ἀποδώσῃ
ὡρισμένην ἐργασίαν. Τό σύστημα τοῦτο ἰσχύει καί διά τούς ἐργάτας. Ἡ ἐπιβληθεῖσα εἰς
τούς ἀγρότας Νόρμα εἶναι βαρυτέρα τῆς ἰσχυούσης διά τούς ἐργάτας τῶν πόλεων.
Συνήθως ὀ ἀγρότης ἐξαναγκάζεται νά ἐργάζεται 1 ½ ἡμέραν διά νά πιστωθῇ μέ ἕνα
ἡμερομίσθιον.
Ὁ μέσος ὅρος τῶν ἡμερομισθίων, τά ὁποῖα πραγματοποιεῖ ὁ ἀγρότης κατ’ ἔτος δέν
ὑπερβαίνει τά 150 περίπου. Ἀμοίβονται μέ ἀναλογίαν δέκα (10) δραχμάς δι’ ἕκαστον
ἡμερομίσθιον.
Ἀλλ’ ἐκτός τῆς εἰς χρῆμα ἀμοιβῆς ὁ ἀγρότης λαμβάνει ἕνα μέρος τῆς παραγωγῆς.
Συνήθως δέ τό ἕν τρίτον τῆς παραγωγῆς παραχωρεῖται εἰς τό Κολχόζ πρός διανομήν
μεταξύ τῶν συνεταίρων.
Στήν Ἑλλάδα πρό τῆς ἀγροτικῆς μεταρρυθμίσεως τοῦ Ἐλευθερίου Βενιζέλου, δηλαδή
πρίν 40 χρόνια, οἱ κολλῖγοι ἔπαιρναν ἀπό τούς ἰδιοκτῆτας τῶν τσιφλικιῶν τά δύο τρίτα τῆς
παραγωγῆς, τά δέ ἔξοδα ἦσαν εξ’ ἡμίσεος. Δηλαδή πρίν 40 χρόνια ἡ θέσις τῶν Ἑλλήνων
κολλίγων ἦταν καλύτερη ἀπό τήν θέσιν τῶν ἀγροτῶν σήμερον, πού ζοῦν ὑπό
κομμουνιστικόν καθεστώς!
Οἱ εἰς τά κρατικά ἀγροκτήματα ἐργαζόμενοι ἀγρότες (Σοβχόζ) θεωροῦνται ἁπλοί
ἐργάτες καί ἀμοίβονται ὅπως καί οἱ ἐργάτες τῶν πόλεων.

4. Η ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ ΑΝΗΚΕΙ ΣΤΟ ΚΡΑΤΟΣ

Ἡ κτηνοτροφία δέν ἀνήκει εἰς τούς ἀγρότας, ἀλλά ὅτι ἰσχύει διά τούς ἀγρούς καί τήν
γεωργία ίσχύει καί επ’ αὐτῆς. Τά ζῶα ἀνήκουν εἰς τά Κολχόζ καί Σοβχόζ τῶν ὁποίων
ἀποτελοῦν εἰδικόν κλάδον ἀπασχολήσεως.
Ὅσοι ἐπιθυμοῦν νά διατηροῦν ἰδιόκτητα οἰκόσιτα ζῶα, φορολογοῦνται εἰς εἶδος (ζωϊκά
προϊόντα τῶν ζώων) τόσον βαρέως ὥστε πολλάκις ὁ ἀπαιτούμενος φόρος ὑπό τοῦ
κράτους, ὑπερβαίνει τήν παραγομένην ποσότητα προϊόντων.
Διά τῆς μεθόδου αὐτῆς τό κράτος ἐξαναγκάζει τούς κτηνοτρόφους νά προσχωρήρουν
εἰς τό Κολχόζ τοῦ χωριοῦ, εἰς τό ὁποῖον παραχωροῦν τήν κυριότητα τῶν ζώων των.

348
 5. ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ Η ΑΤΟΜΙΚΗ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΣ ΚΑΤΩΧΥΡΩΜΕΝΗ ΚΑΙ
ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΗΣ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΩΝ

Ἡ κατάστασις τῶν ἀγροτῶν τοῦ παραπετάσματος ἀντιπαραβαλλομένη μέ τήν

κατάστασιν τῶν Ἐλλήνων ἀγροτῶν μᾶς δινει τήν τραγικήν εἰκόνα ζωῆς τῶν ἀγροτῶν ὑπό
τόν κομμουνιστικόν ζυγόν.
Ἐν Ἑλλάδι ἡ ἀτομική ἰδιοκτησία εἶναι κατωχυρωμένη συνταγματικῶς.
Οἱ Ἕλληνες ἀγρότες, ὑπό τήν προτασίαν καί τήν φροντίδα τοῦ ἀστικοῦ καθεστῶτος,
τοῦ καθεστῶτος τῆς προστασίας τῆς ἀτομικῆς ἰδιοκτησίας, εἶναι οἱ πραγματικοί κύριοι τῆς
γῆς των καί τῶν προϊόντων των.
Κατά τήν ἀπογραφήν τοῦ 1950 η καλλιεργουμένη γῆ ἐν Ἑλλάδι (ποσοστό ἐκτάσεως καί
ἰδιοκτησίας), έχει ὡς ἑξῆς:

Μέχρι 50 στρέμματα 79,7%

Από 50 - 100 » 15,9%
Από 100 - 200 » 3,6%
Από 200 - 500 » 0,7%
Από 500 - 1000 » 0,1%

Μετά τήν τελευταίαν δέ τροποποίησιν τοῦ Νόμου περί ἀγροτικῆς ἀπαλλοτριώσεως, τά

ἄνω τῶν 150 στρεμμάτων καλλιεργουμένης γῆς ἀπαλλοτριοῦνται.
Οὕτω δέ εἰς τήν Ἑλλάδα οἱ ἀγρότες, υπό το καθεστώς τοῦ ἀστικοῦ κράτους ἔγιναν
ἰδιοκτῆται τῆς γῆς, ὅσοι δέν εἶχον, ἐνῶ ἀντιθέτως, εἰς τά κομμουνιστικά καθεστῶτα, οἱ
ἀγρότες ἔχασαν τήν γῆν των.
Τό Ἐλληνικόν κράτος δέν μεριμνᾶ μόνον διά τήν ὅσον τό δυνατόν δικαίαν κατανομήν
τῆς γῆς, ἀλλά λαμβάνει πάντοτε τά ἐπιβαλλόμενα μέτρα προστασίας τῶν ἀγροτῶν, διά τήν
ἀνάπτυξιν τῆς παραγωγικῆς των ἱκανότητος καί τῆς καλλιτέρας διαθέσεως τῶν
παραγομένων προϊόντων.
Πρός τοῦτο:

1) Παρέχει εἰδικάς πιστώσεις διά τήν ἀπόκτησιν ἐγκαταστάσεων ἐπεξεργασίας τῶν

γεωργικῶν προϊόντων.
2) Ἀναθέτει ἐργασίας εἰς τούς Ἀγροτογεωργικούς Συνεταιρισμούς (ἐκμετάλλευσιν
δασῶν, συγκέντρωσιν προιόντων κ.λπ.).
3) Πιστοποιεῖ διά τῆς Ἀγροτικῆς Τραπέζης τούς ἀγρότας κατ’ ἄτομα ἤ καί συλλογικῶς
δάνεια εἰς εἶδος (λιπάσματα, σπόρους κ.λπ.)
4) Παρέχει ἀτελείας ἐπί τῶν εἰσαγομένων Γεωργικῶν μηχανημάτων.
5) Παρέχει ἀπαλλαγήν ἀπό ὡρισμένους φόρους.
6) Ἐλέγχει, δι’ ὀργάνων τῆς Ἀγροτικῆς Τραπέζης, τούς Διαχειριστάς τῶν Συνεταιρισμῶν
οὕτω δέ ἀπαλλάσσονται οἱ Συνεταιρισμοί τῶν ἐξόδων ἐλέγχου.
7) Συγκεντρώνει βασικά προϊόντα (σῖτον, σταφίδα, σῦκα, ἔλαιον κ.λπ.) καί διά τοῦ
μέτρου τούτου ἐξασφαλίζεται συμφέρουσα κατά τό δυνατόν τιμή.
8) Πριμοδοτεῖ ὡρισμένα προϊόντα, ἀναλόγως τῶν ἑκάστοτε ἀναγκῶν.
9) Προγραμματίζει τήν ἐκτέλεσιν διαφόρων ἀγγειοβελτικῶν ἔργων καί ἀναλόγως τῶν
οἰκονομικῶν δυνατοτήτων τῆς χώρας πραγματοποιεῖ τοιαῦτα.
10) Διά τῶν γεωπόνων, οἵτινες εἶναι δημόσια ὑπάλληλοι, παρέχει ὁδηγίας διά τήν
ἐπιστημονικήν καλλιέργειαν εἰς ὅλους τούς Κλάδους τῆς Γεωργίας και τήν καταπολέμησιν
τῶν διαφόρων ἀσθενειῶν ἐξ ὧν ἀπειλοῦνται τά κτήματα κ.λπ.

349
 6. ΤΑ «ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΚΟΙΝΟΒΙΑ»

Πρόσφατον παράδειγμα διά τό τί περιμένει τούς ἀγρότας ἀπό τό κομμουνιστικόν

καθεστώς εἶναι: Ἡ ἀπόφασις τοῦ Πολιτικοῦ Γραφείου τοῦ Κ.Κ. Κίνας (30 Αὐγ. 1958) διά
τήν συγκρότησιν «ἀγροτικῶν κοινοβίων».
Ὁ Κομμουνιστικός τύπος δίδει τήν ἐξῆς περιγραφήν περί του καθεστῶτος τῶν
«ἀγροτικῶν κοινοβίων».
«Ἡ κολλεκτιβοποιημένη ζωή εἶναι ἀρκετά προχωρημένη. Ἐνῶ ἡ πλειοψηφία τοῦ
πληθυσμοῦ (συμπεριλαμβανομένων καί τῶν γυναικῶν, αἱ ὁποῖαι ἔχουν ἀπαλλαγεῖ ἀπό τίς
οἰκιακές φροντίδες) ἐργάζεται εἰς τά χωράφια κατά ὁμάδες ἀποτελούμενες ἀπό πολλές
ἑκατοντάδες ἀτόμων ἑκάστη, ἄλλες ὁμάδες ὁλιγαριθμότερες, μαγειρεύουν δι’ ὅλους,
πλένουν δι’ ὅλους, ράβουν δι’ ὅλους κ.λπ. βρεφοκομεῖα και παιδικοί σταθμοί φροντίζουν τά
παιδιά, πού λόγῳ ἡλικίας δέν φοιτοῦν ἀκόμη στό σχολεῖο». (Βλ. «Οὐμανιτέ» 3-9-1958).
Εἶναι φανερόν ὅτι ἡ κολλεκτιβοποίησις συνοδεύεται μέ μέσα πού στρέφονται κατά τῆς
οικογενείας. Εἰς μίαν χώραν, ὅπως ἡ Κίνα πού πλεονάζουν τά ἀγροτικά χέρια, τό
ὁλιγώτερον θά ἦτο ἡ γυναῖκα νά φροντίζῃ τό νοικοκυριό της. Παρ’ ὅλα ὅμως αὐτά, τήν
ὑποχρεώνουν νά ἐργασθῇ ὁμαδικῶς εἰς τρόπον ὥστε νά καταστραφῇ ὁλοκληρωτικά ἡ
οἰκογενειακή ζωή καί μαζί μ’ αὐτή καί ἡ ἀτομική. Ὑποχρεώνουν τά ἄτομα νά εἰσέρχονται
εἰς τήν κολλεκτιβιστικήν ζωήν, ἐξαφανίζοντας συγχρόνως κάθε πτυχήν τῆς ἰδιωτικῆς ζωῆς.
Καί ἀποσπούν τά παιδιά ἀπό τήν θαλπωρήν τῶν γονέων καί τά παραδίδουν εἰς τήν ψυχρήν
ἀγωγήν τῆς ὀμαδικῆς ζωῆς.

7. ΤΟ ΑΓΡΟΤΙΚΟΝ ΚΟΜΜΑ ΕΛΛΑΔΟΣ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΘΗΛΕΙΑ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΓΙΑ ΤΟΝ ΛΑΙΜΟ
ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΩΝ

Τόν Ἀπρίλιον τοῦ 1936, ἱδρύθη τό Ἀγροτικόν Κόμμα Ἑλλάδος (Α.Κ.Ε.) κατόπιν
ἀποφάσεως τοῦ 6ου Συνεδρίου τοῦ Κ.Κ.Ε. Δεκέμβριος 1935. Ἔτσι τό Κ.Κ.Ε. θέλησε νά
καλυφθῇ πίσω ἀπό τό Α.Κ.Ε. και μέσῳ αὐτοῦ ἐπεζήτησε νά ἐπηρεάσῃ τούς Ἕλληνας
ἀγρότες, ὥστε νά τούς ἔχη συμμάχους του εἰς τό ἀντεθνικόν του ἔργον.
Ἡ ἀκολουθηθεῖσα πολιτική τοῦ Α.Κ.Ε., ἀπό τῆς ἱδρύσεώς του μέχρι σήμερον, ἦτο καί
εξακολουθεῖ νά εἶναι πιστή ἀντιγραφή τῆς πολιτικῆς τοῦ Κ.Κ.Ε. διά τήν ὕπαιθρον.
Ὁ ρόλος τοῦ Α.Κ.Ε., ὠς τυφλοῦ ὀργάνου τοῦ Κ.Κ.Ε. διά τήν ἐξαπάτησιν τῶν ἀγροτῶν,
ἀπεκαλύφθη πλήρως κατά τήν διάρκειαν τοῦ συμμοριοπολέμου (1946-1949). Τό Α.Κ.Ε.
ὑπεστήριξε μέ ὅλες του τίς δυνάμεις τόν συμμοριοπόλεμον, συμμετέχον μέ στελέχη του,
εἰς τήν συμμοριακήν Κυβέρνησιν, και δι’ αὐτό τό Κ.Κ.Ε. παρέσυρε χιλιάδες ἀγρότες στήν
καταστροφή.
Οἱ Ἕλληνες ἀγρότες κατά τήν διάρκειαν τῆς κατοχῆς καί τοῦ συμμοριοπολέμου
ἐγνώρισαν πολύ καλά ποία εἶναι ἡ συμπεριφορά τοῦ κομμουνισμοῦ ἀπέναντι τῶν ἀγροτῶν.
Ἡ περιβόητη Ἐπιμελητεία τοῦ Ἀντάρτη (ἡ γνωστή Ε.Τ.Α.) μέ τά ληστρικά
«ξεπατώματά» της κατά τῶν ἀγροτῶν, μᾶς μιλᾶ πολύ εὔγλωττα τί ἐπιφυλάσσει στούς
ἀγρότες μας τό κομμουνιστικόν καθεστώς.
Τό Α.Κ.Ε. δεν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά ἡ θηλειά τοῦ Κ.Κ.Ε. τήν ὁποία προορίζει γιά νά
κρεμάσῃ τούς ἀγρότες μας.

8. ΑΙ ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΗΓΕΣΙΑΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΔΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΚΤΗΣΙΝ ΤΩΝ
ΑΓΡΟΤΩΝ

Μετά τήν ἀποκάλυψιν τοῦ πραγματικοῦ ρόλου τοῦ Α.Κ.Ε., ὡς προσωπείου τοῦ Κ.Κ.Ε.,
ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. προσπαθεῖ διά διαφόρων ἄλλων προσωπείων νά ἐξαπατήσῃ τήν
ἀγροτικήν μᾶζαν.

350
 Μάλιστα δέ, ἡ νέα ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. θεωρεῖ ἕνα ἀπό τά κύρια καθήκοντα τῶν
κομμουνιστῶν τήν κατάκτησιν τῶν ἀγροτῶν, μιά ἀπό τάς βασικάς προϋποθέσεις διά τήν
ἐπιτυχίαν τοῦ ἀμέσου στρατηγικοῦ του σκοποῦ.
Οἱ ἀγρότες καί οἱ ἐργάτες, κατά τάς ἀποφάσεις τῆς 7ης Ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.
(Φεβρουάριος 1957) ἀποτελοῦν βασικώτατον τομέα τῆς κομματικῆς δουλειᾶς, ἄνευ τῆς
κατακτήσεως τῶν ὁποίων δέν μπορεῖ «νά χτιστεῖ τό Πανελλαδικό Μέτωπο τῆς
Δημοκρατικῆς Ἀλλαγῆς».
Οὕτω δέ, αἱ προσπάθειαι τῆς νέας ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐστράφησαν εἰς τήν δημιουργίαν
μίας νέας πολιτικῆς ὀργανώσεως διά τῆς ὁποίας ἐπιζητεῖ νά ἐπανασυνδεθῇ μέ τόν
ἀγροτικόν πληθυσμόν.
Αί προσπάθειαι αὗται τελευταίως κατέληξαν εἰς τήν συγκρότησιν τῆς λεγομένης «Νέας
Ἀγροτικῆς Κινήσεως» ἡ ὁποία ἐλέγχεται ὑπό τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε., καί ἀπευθείας, καί
μέσῳ τῆς Ε.Δ.Α..
Οἱ Ἕλληνες ἀγρότες δέν πρέπει νά ἐξαπατηθοῦν ὑπό τοῦ νέου αὐτοῦ προσωπείου τοῦ
Κ.Κ.Ε., τῆς λεγομένης «Νέας Ἀγροτικῆς Κινήσεως», ὅπισθεν τῆς ὁποίας εὐρίσκεται τό
Κ.Κ.Ε..

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Ὁ κομμουνισμός, διά ἁπατηλῶν συνθημάτων καί ὑποσχέσεων, ἐπιδιώκει νά

προσεταιρισθῇ τούς ἀγρότας διά τήν ἐπιβολήν τῆς κομμουνιστικῆς δικτατορίας.
Οἱ ἀγρότες, ὑπό τό κομμουνιστικόν καθεστώς, χάνουν τήν γῆν των, διαλύεται τό
νοικοκυριό των και ἡ οἰκογένειά των και μεταβάλλονται σέ ἡμερομισθίους ἐργάτες καί σέ
πραγματικούς εἴλωτες ἐργαζομένους, διά τούς κηφῆνες τοῦ κόμματος.

351
352
 [26] ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΕΣΑΙΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ
(Απόσπασμα από το ΤΕΥΧΟΣ ΙΙΙ «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΣ», του Αντ/ρχου Παν.
Σκαλούμπακα – Σ. Σ. Ε., 1959)

1. Η ΤΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΥΠΟΣΧΕΣΕΩΝ

Λίγο καιρό μετά τό κομμουνιστικό πραξικόπημα τοῦ 1917, οἱ διεθνεῖς σοσιαλιστικοί

κύκλοι κατηγόρησαν τούς μπολσεβίκους ότι παραβιάζουν ὅλες τίς ὑποσχέσεις πού εἶχαν
δώσει στόν Ρωσικό λαό.

Τότε, ὁ Λένιν ἔδωσε μιαν ἀπάντησι πού ἔμεινε ἱστορική:

«Ὡς σήμερα, εἶπε, δίναμε ἀφειδῶς ὑποσχέσεις γιατί χωρίς αὐτές δέν θά μπορούσαμε
νά ἐξαπολύσουμε τήν ἐπανάστασι. Τώρα ὅμως τά πράγματα ἀλλάζουν. Μᾶς λένε: Χθές
τάζατε λαγούς μέ πετραχήλια στούς μικροαστούς καί τούς καλούσατε σάν συμμάχους κατά
τοῦ τσαρισμοῦ ἐνῶ σήμερα τουφεκίζετε ἀκόμη καί τούς σοσιαλιστάς. Δέν εἶναι αὐτό
ἀσυνέπεια; Μάλιστα εἶναι. Ἀλλά ὅσοι ἀποροῦν, γι’ αὐτήν, εἶναι πολιτικῶς ἠλίθιοι».
(Λένιν «Στιγμές τῆς Ρωσικῆς Ἐπαναστάσεως»).
Στό ἴδιο ἔργο του, ὁ Λένιν ἐξηγεῖ ἀναλυτικῶς γιατί αὐτή ἡ τακτική τῆς χορηγήσεως
ὑποσχέσεων πού δέν πρόκειται νά τηρηθοῦν εἶναι ἀπαραίτητη προϋπόθεσι γιά τήν
κομμουνιστική ἐπανάστασι, καί συμπεραίνει:
«Πρέπει λοιπόν νά ξέρουμε νά καταφεύγουμε σέ κάθε εἴδους τεχνάσματα καί
πανουργίες καθώς καί νά παρασιωποῦμε ἤ καί νά συγκαλύπτουμε τήν ἀλήθεια. Εἶναι
ἐπιτακτική ἀνάγκη γιά τό κομμουνιστικό κόμμα νά καταφεύγῃ σέ ἐλιγμούς.» (Λένιν
«Στιγμές τῆς Ρωσικῆς Ἐπαναστάσεως»).
Ἕτσι θεμελιώθηκε «θεωρητικά» ἡ τακτική πού οἱ ἴδιοι οἱ κομμουνισταί ἀπεκάλεσαν
ἀργότερα «δημαγωγία τῶν ὑποσχέσεων». Τό Β΄ Συνέδριο τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς
ὥρισε: «Οἱ κομμουνιστές βουλευτές ὑποβάλλουν στά ἀστικά κοινοβούλια νομοσχέδια,
καθαρῶς ἐπιδεικτικά, καμωμένα ὄχι γιά νά γίνουν δεκτά μά για προπαγάνδα».

2. Η ΤΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΥΠΟΣΧΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΟ Κ.Κ.Ε.

Ὁ Κομμουνισμός ἐφήρμοσε καί στήν πατρίδα μας αὐτήν τήν τακτικήν, μοιράζοντας
αφειδώς, σέ ὅλες τίς τάξεις τοῦ πληθυσμοῦ, τίς πιό ἀντιφατικές ὑποσχέσεις. Ὑπόσχεται
στούς ἀγρότες μαγαλύτερες τιμές γιά τά προϊόντα τους καί στούς κατοίκους τῶν πόλεων
φθηνότερα ἀγροτικά εἴδη.
Στούς ἀκτήμονες μιλᾶ γιά κρατικοποίησι τῶν μέσων παραγωγῆς καί στούς κτηματίες
γιά προστασία τῆς ἰδιοκτησίας. Στούς ἐργάτες ὑπόσχεται αὔξησι τῶν ἡμερομισθίων καί
στούς ἐργοδότες αὔξησι τῶν κερδῶν τους. Δεν ὑπάρχει ὑπόσχεσις πού νά μήν τήν δίνῃ. Τό
Κ.Κ.Ε. ἔφθσε στό σημεῖο νά ὑποσχεθῇ ὅτι θά κάνῃ τήν Ἑλλάδα... «χώρα ἡλιόλουστη».
(Σχέδιο προγράμματος τοῦ Κ.Κ.Ε. 1953).
Καί ἔφθασε στο σημεῖο νά παρουσιάσῃ ἕνα πρόγραμμα «ἀλλαγῆς» πού «ἐκφράζει τά
συμφέροντα τῶν ἐργατῶν, τῶν ἀγροτῶν, τῶν ἐπαγγελματοβιοτεχνῶν, τῆς διανόησης, τῆς
ἐθνικῆς ἀστικῆς τάξης τῆς Ἑλληνικῆς κοινωνίας». Δηλαδή τό Κ.Κ.Ε. ἀγωνίζεται ἀκόμη καί
γιά τά συμφέροντα τῆς «ἀστικῆς τάξης».
(Προγραμματική Διακύρυξη τοῦ Κ.Κ.Ε «Νέος Κόσμος», ἀρ. 3, 1957).
Πιστό σ’ αὐτήν τήν τακτικήν του, γέμισε ὑποσχέσεις καί τά μεσαία στρώματα τῆς
χώρας μας. Ἄς ρίξουμε μιά ματιά νά δοῦμε ποιές εἶναι οἱ ὑποσχέσεις του καί ποιές οἱ
πραγματικές προθέσεις του ἀπέναντί τους.

353
 3. ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΕΣΑΙΑΙ ΤΑΞΕΙΣ

Ὁ κομμουνισμός, διακηρύττει ὅτι «καταργεῖ τίς τάξεις». Τί ἐννοεῖ μ’ αὐτό; Ὅτι

μετατρέπει ὅλους τούς ἀνθρώπους, ἐκτός βέβαια ἀπό τήν κομματική γραφειοκρατία, σέ
ἀκτήμονες ἡμερομισθίους ἐργάτες τοῦ κράτους.
Μοναδικός ἐργοδότης καί ἰδιοκτήτης γίνεται τό κράτος. Μικροέμποροι, βιοτέχνες,
ἐλεύθεροι ἐπαγγελματίες, ὅλοι χάνουν τά μαγαζάκια τους, τά ἐργαστήριά τους, τά γραφεῖα
τους. Δέν ἔχουν πιά τό δικαίωμα νά ἐργάζωνται ἰδιωτικῶς, γιά δικό τους λογαριασμό καί μέ
δικά τους μέσα.
Γίνονται ἐργάτες πού δουλεύουν σύμφωνα μέ τούς ὅρους πού τους ἐπιβάλλει τό
δικτατορικό κράτος. Αὐτός ὁ μοναδικός καί πανίσχυρος ἐργοδότης τοῦς λέει, ποῦ, πῶς καί
πρός πόσα θά ἐργασθοῦν.
Ὁ Λένιν ἔλεγε: «Δικτατορία τοῦ προλεταριάτου σημαίνει ὅτι ΜΟΝΟ οἰ βιομηχανικοί
ἐργάτες διευθύνουν τήν κοινωνία».
(Λένιν «Ἅπαντα», τόμος ΧΧΙΥ, 3η ρωσική ἔκδοσις, σελ. 311).
Καί πάλι ὅμως δέν διευθύνουν οἱ ἴδιοι οἱ ἐργάτες ἀλλά οἱ κομμουνισταί «ἐν ὀνόματι»
τῶν ἐργατῶν. Τό ἴδιο τό Σύνταγμα τῆς Ε.Σ.Σ.Δ. στό ἄρθρο 126 θεσπίζει ὅτι τήν χώρα
κυβερνᾶ τό μόνο κόμμα πού ἐπιτρέπεται νά ὑπάρχῃ, δηλαδή τό κομμουνιστικό, στό ὁποῖο
ἀνήκουν «οἱ πιό συνειδητοί καί δραστήριοι ἐκπρόσωποι τῆς ἐργατικῆς τάξης».
Σέ μιά κομμουνιστική χώρα ὑπάρχουν δηλαδή μόνο δύο τάξεις. Οἱ κομμουνιστές πού
κυβερνοῦν καί οἱ ἐργάτες πού δέν ἔχουν κανένα δικαίωμα. Σ’ αὐτούς ἀνήκουν βέβαια καί
τά μεσαῖα στρώματα πού «προλεταριοποιοῦνται» μέ τή βία.
Ὁ Στάλιν ἔλεγε ότι τό κόμμα δέν μπορεῖ νά κοιμηθῇ ἥσυχα ὅσο δέν θά ἔχῃ καταργήσῃ
καί τόν τελευταῖο ἰδιοκτήτη γιατί ὅσο θά ὐπάρχῃ ἔστω καί ἕνας ἄνθρωπος μέ δικό του
χωράφι, μαγαζί ἤ ἐργαστήρι, «θά ὑπάρχῃ ὁ κίνδυνος νά ξαναγεννηθῇ ὁ καπιταλισμός. Ἡ
μικρή ἰδιοκτησία ἀναπαράγει τόν καπιταλισμό» (Στάλιν «Ζητήματα Λενινισμοῦ»).
Εἶναι χαρακτηριστικό ὅτι ἡ μεγαλύτερη κατηγορία ἐναντίον τοῦ Οὔγγρου
πρωθυπουργοῦ Ἰμρέ Νάγκυ πού ἀργότερα ἐκτελέσθηκε, ἦταν ὅτι «ἀνέχθηκε τά
μικροαστικά στοιχεῖα καί ἐνθάρρυνε τήν ἀναγέννησι τῶν μικρῶν ἰδιωτικῶν ἐπιχειρήσεων»
(Ἀπόφασις Ὁλομελείας Κ.Κ. Οὐγγαρίας γιά τήν καθαίρεσι τοῦ Νάγκυ - 1955).
Σκοπός λοιπόν τοῦ κομμουνισμοῦ εἶναι ἠ ἐξαφάνισις τῶν μεσαίων τάξεων διά τῆς βίας
καί ἡ μετατροπή των εἰς μισθωτούς ἐργάτας.

4. ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΗΣ ΚΑΙ «ΜΙΚΡΟΑΣΤΟΣ»

Ἰδιαιτέρως ἄγριο εἶναι τό μῖσος πού τρέφει ὁ κομμουνισμός πρός τά μεσαῖα στρώματα.
Πιστεύει, συμφώνως πρός τόν μαρξισμό, ὅτι αὐτά δέν παίζουν κανένα ρόλο στήν κοινωνία
καί τά φορτώνει μέ κάθε εἴδους βρισιές. Ὁ Κομμουνισμός πιστεύει ὅτι «οἱ μεσαῖες τάξεις
εἶναι προσηλωμένες σέ ὁπισθοδρομικούς τρόπους» παραγωγῆς καί γι’ αυτό εἶναι
καταδικασμένες νά ἐξαφανισθοῦν. Μόνον ἡ μεγάλη ἀστική τάξις καί τό προλεταριᾶτο
ἔχουν νά διαδραματίσουν ἕναν ἱστορικό ρόλο. («Τετράδια τοῦ Μπολσεβικισμοῦ» - 15
Νοεμβρίου 1934).
Τό ξεχωριστό μῖσος πού τρέφει ὁ κομμουνισμός πρός τίς μεσαῖες τάξεις ὀφείλεται στό
γεγονός ὅτι αὐτές συνδέονται μέ τήν ἀτομική ἰδιοκτησία καί εἶναι προσκολημμένες σ’
αυτήν, ἐνῶ βασική ἐπιδίωξις τοῦ κομμουνισμοῦ εἶναι ἀκριβῶς ἠ κατάργησίς της. Τελικός
σκοπός εἶναι ὁ παγκόσμιος κομμουνισμός, ὅπου ἡ ἀτομική ἰδιοκτησία καταργεῖται».
(«Πρόγραμμα τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς» - 1928).
Γι’ αὐτό ὁ κομμουνισμός πολεμᾶ μέ λῦσσα τά μεσαῖα στρώματα ὄχι μόνον σάν
κοινωνική κατάστασι ἀλλά καί σάν νοοτροπία. Ἡ λέξις «μικροαστός» ἀποτελεῖ βρισιά γιά τά
μέλη τῶν κομμουνιστικῶν κομμάτων. Κάθε κομμουνιστής πρέπει νά ἀγωνίζεται διαρκῶς γιά
νά «ξεριζώσῃ ἀπό μέσα του τά μικροαστικά ὑπολείμματα».

354
 Κάθε ἐκκαθαριζόμενος χαρακτηρίζεται μέ τό στῖγμα τοῦ «μικροαστοῦ».
Ὁ Ζαχαριάδης καθαίρεσε τόν Παρτσαλίδη γιατί ἦταν λέει «πανικόβλητος μικροαστός» ὁ
Μᾶρκος διώχθηκε γιά «συμπεριφορά μικροαστοῦ» κ.ο.κ.
Ὁ «μικροαστός» λοιπόν, δηλαδή ὁ ἄνθρωπος τῶν μεσαίων τάξεων θεωρεῖται ἀπό τόν
κομμουνισμό σάν θανάσιμος ἐχθρός πού πρέπει νά χτυπηθῇ ἀλύπητα.

5. Η ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΤΑΚΤΙΚΗ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΑ ΜΕΣΑΙΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ

Ὁ Κομμουνισμός μισεῖ λοιπόν τίς μεσαίες τάξεις και ὅταν πάρει τήν ἐξουσία τίς
καταργεῖ. Ἕως ὅτου ὅμως πάρει τήν ἐξουσία, ἐφαρμόζει ἀπέναντί τους τήν «τακτική τῶν
ὑποσχέσεων». Αὐτό τό κάνει γιατί: «Ἡ ἐπανάστασις τοῦ Ὀκτωβρίου ἀπέδειξε ὅτι τό κόμμα
μπορεῖ νά πάρῃ τήν ἐξουσία μόνον ἄν κατορθώσῃ νά ἀποσπάσῃ τίς μεσαῖες τάξεις καί τήν
ἀγροτιά ἀπ’ τήν ἀστική τάξη» (Στάλιν «Στρατηγική καί τακτική τῆς προλεταριακῆς
ἐπανάστασης»).
Προσπαθεῖ λοιπόν, ἕως ὅτου ἔρθῃ ἡ ὥρα πού θά ἐξοντώσῃ τίς μεσαῖες τάξεις, νά τίς
ἐξαπατήσῃ μέ τήν προπαγάνδα του, πού ὑποστηρίζει δύο πράγματα:
(α) Ὅτι οἱ μεσαῖες τάξεις καταστρέφονται ἀπό τήν ἀνάπτυξη των χωρῶν.
(β) Ὅτι τό Κ.Κ. εἶναι ὁ ... προστάτης τους.
Ἡ ἀλήθεια βεβαίως εἶναι ἐντελῶς διαφορετική. Παρά τίς προφητεῖες τοῦ Μάρξ,
πουθενά, σέ καμμιά χώρα, οὔτε καί στήν Ἀμερική, ἡ ἀνάπτυξις τῆς μεγάλης βιομηχανίας
ἐξαφάνισε τίς μεσαίες τάξεις. Ἠ τεχνική ἀνάπτυξις μπορεῖ νά περιώρισε ὁρισμένα
βιοτεχνικά στρώματα, δημιούργησε ὅμως νέα ὅπως τούς ἡλεκτρολόγους, ραδιοτεχνῖτες,
γκαραζιέρηδες, βενζινάδες κ.λπ.
Στήν Ἑλλάδα, παρά τήν ἐπιτελεσθεῖσα πρόοδο στόν τομέα τῆς εκβιομηχανήσεως, οἱ
μεσαῖες τάξεις ὄχι μόνο παρέμειναν μά και ανεπτύχθησαν. Τό 1957 ἄνοιξαν 5.000 νέες
βιοτεχνικές καί ἄλλες μεσαῖες ἐπιχειρήσεις καί δέν περνᾶ ἡμέρα πού νά μήν ἐγκαινιασθοῦν
στήν Ἀθήνα ἀρκετά νέα καταστήματα πού ὁ ἀριθμός τους σέ ὅλη τή χώρα ξεπερνᾶ τίς
270.000.
Ἀντιθέτως, ἐκεῖ ὅπου ἐξαφανίσθησαν οἱ μεσαῖες τάξεις εἶναι ἡ Ρωσία καί οἰ ἄλλες
κομμουνιστικές χῶρες. Ἀποτέλεσμα αὐτῆς τῆς ἐξαφανίσεως εἶναι ἡ ἔλλειψις ἐργατῶν γιά
διάφορες ἐπισκευές καί ἠ ἐλλειπέστατη ἐξυπηρέτησις τοῦ κοινοῦ πού δέν μπορεῖ νά
ἱκανοποιηθῇ ἀπό τό δίκτυο τῶν μεγάλων κρατικῶν καταστημάτων.
Οἱ μεσαῖες τάξεις εἶναι λοιπόν μόνιμο καί χρήσιμο φαινόμενο κάθε κοινωνίας καί
καταργεῖται βιαίως μόνον στήν κομμουνιστική κοινωνία.

6. ΥΠΟΣΧΕΣΕΙΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΣ

Ἡ Ἑλλάς εἶναι ἡ κατ’ ἐξοχήν χώρα τῶν μεσαίων τάξεων. Εἶναι χώρα μικροαστική. Ἡ
οἰκονομία τῆς Ἐλλάδος δέν στηρίζεται εἰς τά μονοπώλια καί τά τράστ. Περισσότερο
ἐπικρατεῖ - και στήν ὕπαιθρο ἀλλά καί στίς πόλεις - ἡ μικρή καί ἡ μεσαία ἰδιωτική
ἐπιχείρησις. Αὐτό συνδέεται καί μέ τήν νοοτροπία τοῦ Ἕλληνος πού θέλει νά ἔχῃ τήν
ἀνεξαρτησία του, τό σπιτάκι του, τό μαγαζί του, τή δουλειά του. Ὀ Ἕλληνας θέλει νά εἶναι
«ἀφεντικό τοῦ ἑαυτοῦ του», νά ζῇ μίαν ἔντονα ἰδιωτική ζωή. Γι’ αὐτό τό Κ.Κ.Ε. εἶναι
ἀναγκασμένο νά πάρη ὑπ’ ὄψιν του τήν πραγματικότητα καί νά προσεγγίσῃ τίς μεσαῖες
τάξεις πρός τίς ὁποῖες δίνει τοῦ κόσμου τίς ὑποσχέσεις. Μόνο πού δέν σκοπεύει νά τηρήσῃ
ἀπολύτως καμμιά ἀπό αὐτές, ὅπως δείχνει ἡ πραγματικότης τοῦ Παραπετάσματος.
Ἔτσι, τό Κ.Κ.Ε. διακηρύττει:
α) Ὅτι εἶναι ἐναντίον τῶν ἐμμέσων φόρων. Ἀλλά στό παραπέτασμα κατά τόν
φιλοσοβιεικό συγγραφέα Κ. Μπέτελχαϊμ οἱ ἔμμεσοι φόροι ἐπιβαρύνουν τά καταναλωτικά
εἴδη ἀπό 50% ἕως 87%.

355
 β) Ὅτι εἶναι ὑπέρ τῆς φορολογικῆς ἀνακουφίσεως τῶν μεσαίων τάξεων διά τῆς
μειώσεως τῶν στρατιωτικῶν δαπανῶν. Τό σύνθημα τοῦ Κρουστσεφικῆς ἠγεσίας εἶναι
«πύραυλοι καί ὄχι κρέας». Ὁ Μαλένκωφ καθηρέθῃ ἀκριβῶς γιατί ἤθελε μείωσι τῆς
πολεμικῆς προσπαθείας πρός ὄφελος τοῦ βιοτικοῦ ἐπιπέδου.
γ) Ὅτι εἶναι ὑπέρ τῆς βαρείας φορολογίας τοῦ μεγάλου κεφαλαίου. Ὁ φόρος
εἰσοδήματος εἰς τό Παραπέτασμα ἤ εἶναι ἀνύπαρκτος ἤ ὅπου ὑπάρχει φθάνει τό πολύ τά
13%. Ἔτσι εὐνοεῖται ἡ ἀριστοκρατία τοῦ καθεστῶτος πού τά μέλη της παίρνουν 10-14.000
ρούβλια μηνιαίως, ἔναντι 400-900 τοῦ ἐργάτου.
δ) Ὅτι εἶναι κατά τῶν μεγάλων ἐπιχειρήσεων πού ἀνταγωνίζονται τίς μικρές. Εἰς τό
Παραπέτασμα δέν ὑπάρχουν παρά μόνο μεγάλες κρατικές ἐπιχειρήσεις. Οἱ πρώην
μικροεπιχειρηματίες στήν καλύτερη περίπτωση, ἄν δηλαδή δεν ἐξοντωθοῦν σάν «ταξικοί
ἐχθροί», δουλεύουν στίς ἄλλοτε δικές τους ἐπιχειρήσεις σάν ἁπλοί μισθωτοί γιά 400-700
ρούβια (ἰσάριθμες σχεδόν δραχμές εἰς ἀγοραστικήν ἀξίαν).
Ὅσα λοιπόν λέει ὁ Μαρξισμός, ὅσα διακηρύττει τό πρόγραμμα τοῦ Διεθνοῦς
κομμουνισμοῦ καί ὅσα γίνονται στό Παραπέτασμα, ἀποδεικνύουν ὅτι οἱ ὑποσχέσεις τοῦ
Κ.Κ.Ε. πρός τά μεσαῖα στρώματα εἶναι ἀσύστολα ψεύδη.

7. ΤΟ Κ.Κ.Ε. ΑΥΤΟΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΤΑΙ

Ὅσο ἄριστα ὀργανωμένη και ἄν εἶναι ἡ «τακτική τῶν ὑποσχέσεων», βρίσκεται σέ

τέτοια ἀντίθεσι πρό τούς πραγματικούς σκοπούς τοῦ κομμουνισμοῦ ὥστε καί ὁ ἴδιος
μπερδεύεται καί αὐτοαποκαλύπτεται. Αὐτό ἔπαθε καί τό Κ.Κ.Ε. πού ἐνῶ δίνει ἄφθονες
ὑποσχέσεις πρός τά μεσαῖα στρώματα, ἀπό τήν ἄλλη πλευρά κάπου-κάπου ἀποκαλύπτει
τούς πραγματικούς σκοπούς του άπἐναντί τους. Καί πρῶτα-πρῶτα, ὁμολογεῖ ὅτι θά κάνῃ
καί στήν πατρίδα μας ὅτι ἔγινε στις χῶρες τοῦ Παραπετάσματος. Τό Κ.Κ.Ε. ἐπισήμως ἔχει
πάρει θέσι εναντίον καί αὐτοῦ ἀκόμη τοῦ «ἐθνικοῦ κομμουνισμοῦ», δηλώνοντας ὅτι ὁ
μόνος δρόμος πού ὑπάρχει πρός τόν σοσιαλισμό, εἶναι ὁ Ρωσσικός.
(Ἀπόφασις τῆς 7ης Ὁλομελείας τοῦ Κ.Κ.Ε. δημοσιευμένη στόν «Νέο Κόσμο» ἀρ. 11 -
1957).
Ἄρα καί στήν Ἑλλάδα ὅλοι πρέπει νά γίνουν ἡμερομίσθιοι ἐργάτες, ἐκτός βεβαίως ἀπό
τά στελέχη τοῦ κόμματος. Στήν «Προγραμματική διακήρυξή του» τό Κ.Κ.Ε. ὑπόσχεται
πολλά πράγματα στούς ἐπαγγελματοβιοτέχνας: «Προστασία τῆς βιοτεχνίας, χορήγηση
ἐπαρκῶν πιστώσεων μέ χαμηλό ἐπιτόκιο, προστασία τῆς στέγης τῶν
ἐπαγγελματοβιοτεχνῶν καί ἀνακούφισή τους μέ τήν ἐφαρμογή προοδευτικῆς φορολογικῆς
πολιτικῆς». Τίς ὑποσχέσεις αὐτές τίς δίνει γιατί, ὅπως ὁμολογεῖ στό ἴδιο κείμενό του, ὁ
σκοπός του μπορεῖ νά πραγματοποιηθῇ μόνον «μέ τήν συνένωσι τῶν τάξεων σέ ἕνα
πανεθνικό (συνοδοιποριακό) μέτωπο». Γι’ αὐτό λοιπόν χρειάζεται ἡ ὑπόσχεσι στά μεσαῖα
στρώματα. Λίγο παρακάτω ὅμως, στό ἴδιο κείμενο, τό Κ.Κ.Ε. αὐτοαποκαλύπτεται,
δηλώνοντας ὅτι ὅσα ὑπόσχεται εἶναι «τό μίνιμουμ πρόγραμμα τοῦ Κ.Κ.Ε., χωρίς μ’ αὐτό νά
ἐξαντλῇ καί τόν τελικό σκοπό τοῦ κόμματος πού εἶναι ὁ σοσιαλιστικός μετασχηματισμός
τῆς κοινωνίας. Τελικός σκοπός τοῦ Κ.Κ.Ε. εἶναι ἡ οἰκοδόμησι τῆς κομμουνιστικῆς κοινωνίας
στήν χώρα μας». («Νέος Κόσμος» ἀριθ. 4-5, 1957).
Ἀκόμη, πιό ἀποκαλυπτικός εἶναι ὁ ἐκ τῶν ἡγετῶν τοῦ Κ.Κ.Ε. Μ. Παρτσαλίδης πού
δηλώνει ἀνοικτά ὅτι «ἡ ἐπικράτησι τοῦ λαϊκοῦ Μετώπου ἀνοίγει τό δρόμο γιά τή
δικτατορία τῆς ἐργατιᾶς» καί διεκυκρινίζει ὅτι ἡ περιβόητη «ἀλλαγή» εἶναι «ἐπανάσταση,
ἀνατροπή δηλαδή τῆς καπιταλιστικῆς ἐξουσίας καί ἐπιβολή της δικτατορίας τοῦ
προλεταριάτου ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΕΞΑΛΕΙΨΗ ΤΗΣ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΙΔΙΟΧΤΗΣΙΑΣ».
(Ν. Παρτσαλίδη: «Γιά τό εἰρηνικό πέρασμα στό σοσιαλισμό» «Νέος Κόσμος» ἀριθ. 9 -
1957).
Τό ἴδιο τό Κ.Κ.Ε. ὁμολογεῖ λοιπόν ὅτι οἱ ὑποσχέσεις του πρός τά μεσαῖα στρώματα
εἶναι ψεύτικες καί ὅτι σκοπός του εἶναι «ἡ ἐξάλειψη τῆς ἀτομικῆς ἰδιοκτησίας».

356
 8. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Ὁ Κομμουνισμός δέν μπορεῖ νά ὑπάρξῃ χωρίς τήν ἐξόντωσι τῶν μεσαίων τάξεων. Γι’
αὐτό, σκοπός τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τῶν διαφόρων νομίμων μεταμφιέσεών του εἶναι ἡ ἁρπαγή τῆς
ίδιοκτησίας τῶν ἐπαγγελματοβιοτεχνῶν καί ἡ μετατροπή τῶν ἰδίων σέ ημερομισθίους
ἐργάτας καί τῶν ἐλευθέρων ἐπαγγελματιῶν σέ μισθωτούς ὑπαλλήλους.
Ὅσο γιά τίς ὑποσχέσεις τοῦ κομμουνισμοῦ πρός τίς μεσαῖες τάξεις, αὐτές ἀποβλέπουν
στήν ἐξαπάτησή τους.
Ὁ κομμουνισμός θέλει νά κάνῃ στίς μεσαῖες τάξεις τῆς χώρας μας ὅτι ἔκανε και ὁ Μάο-
Τσέ-Τούγκ στούς κινέζικους μικροαστούς καί συνοδοιπόρους ἀστούς πού τούς φόρτωσε μέ
ὑποσχέσεις, κατέλαβε τήν ἐξουσία καί τώρα τούς παίρνει ὄχι πιά μόνο τά μαγαζιά τους, τά
σπίτια τους, καί τά ἐργοστάσιά τους, ἀλλά ἀκόμη καί τίς γυναῖκες τους καί τά παιδιά τους
καί τούς ἴδιους τούς ἑαυτούς τους γιά νά τούς ἐντάξῃ στό δουλοκτητικό σύστημα τῶν
κοινοβίων.
Οἱ μεσαῖες τάξεις δέν ἔχουν τό δικαίωμα νά παίζουν μέ τόν κομμουνισμό γιατί τότε
παίζουν μέ τήν ἴδια τήν ὕπαρξί τους.

357
358
 [27] ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
(Απόσπασμα από το ΤΕΥΧΟΣ ΙΙΙ «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΣ», του Αντ/ρχου Παν.
Σκαλούμπακα – Σ. Σ. Ε., 1959)

Ἐάν ἕνα Ἐλληνικόν κόμμα ἐκδηλωθῇ ἀπροκαλύπτως ἐναντίον τῆς ἐλευθερίας, αὐτό θά
εἶναι ἀρκετόν διά νά τό ἀπομονώσῃ πολιτικῶς καί ἠθικῶς. Αὐτός εἶναι ὁ κυριώτερος λόγος
διά τόν ὁποῖον οἱ κομμουνισταί (Κ.Κ.Ε.-Ε.Δ.Α.) ὑποκρίνονται τούς δημοκράτας καί τούς
ὑπερμάχους τῶν πολιτικῶν ἐλευθεριῶν, τήν ἰδίαν στιγμήν πού καταβάλλουν ἐντατικάς
προσπαθείας διά τήν ὑπονόμευσιν τῶν δημοκρατικῶν ἐλευθεριῶν.
Ἡ Ρόζα Λούξεμπουργκ - μαρξίστρια ἡγέτις τῆς Γερμανίας, ἡ ὁποία ἐδολοφονήθη τό
1918, καθώριζε τήν ἐλευθερίαν ὡς ἑξῆς: «Ἐλευθερία εἶναι κατ’ ἀρχήν ἡ ἐλευθερία ἐκείνου
πού σκέπτεται διαφορετικά».
Οἱ κομμουνισταί, ὅπως θά εἴδωμεν, οὐδέποτε παραδέχτηκαν τήν ἐλευθερίαν ὑπό τήν
ἔννοιαν ταύτην.

1. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΔΙΑ ΤΟΥΣ ΕΑΥΤΟΥΣ ΤΩΝ ΚΑΙ ΜΟΝΟΝ

Οἱ κομμουνισταί ἐπικαλοῦνται τάς δημοκρατικάς ἐλευθερίας, μόνον ὅταν ὡρισμένοι ἐξ

αὐτῶν διώκονται ἤ ἔχουν συλληφθῇ διά συγκεκριμένας παρανόμους ἐνεργείας των.
Ἐπικαλοῦνται τάς δημοκρατικάς ἐλευθερίας μόνον διά νά ἀναπτύξουν περισσότερον τήν
ὑπονομευτικήν διαβρωτικήν δρᾶσιν των, ἡ ὁποία τείνει εἰς τήν κατάργησιν τῶν ἐλευθεριῶν
αὐτῶν καί τήν ἐπιβολήν δικτατορίας. Ἐν ὀνόματι τῆς ἐλευθερίας οἱ κομμουνισταί
ὑπερασπίζονται μόνον τούς ὀμοϊδεάτας των. Τοὐναντίον ἀρνοῦνται κάθε ἐλευθερίαν εἰς
τούς ἀντιπάλους των.
Εις τήν Ρωσίαν, ἀλλά καί εἰς ὅλας τάς χώρας που ἐπεκράτησαν, διέλυσαν τήν
ἀντιπολίτευσιν καί ἐξόντωσαν ὅλους τούς ἀντιπάλους των, μηδέ τῶν σοσιαλιστῶν
ἐξαιρουμένων. Τό ἄρθρον 58 τοῦ Σοβιετικοῦ Ποινικοῦ Κώδικος περιλαμβάνει 14
περιπτώσεις πολιτικῶν ἀδικημάτων μεταξύ τῶν ὁποίων εἶναι ἡ ἐλευθέρα ἔκφρασις γνωμῶν,
ἡ σύμπτηξις ὁμάδος ἤ ἡ ὀργάνωσις πολιτικῆς καί ἰδεολογικῆς κινήσεως ἐκτός τῶν ὀργάνων
τοῦ Κ.Κ., ἡ μή καταγγελία προσώπων τά ὁποῖα εἰς ἰδιαιτέραν συζήτησίν των κατεφέρθησαν
κατά τῆς κυβερνήσεως κ.λπ. Εἰς τάς περισσοτέρας τῶν περιπτώσεων αὐτῶν ἡ
προβλεπομένη ποινή εἶναι ὁ θάνατος, ἤ ὁ μακροχρόνιος περιορισμός εἰς φυλακήν καί
στρατόπεδα καταναγκαστικῆς ἐργασίας.

2. Η «ΑΝΩΤΕΡΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ»

Οἱ κομμουνισταί βεβαίως ἠρνήθησαν πάντοτε τόν ὁλοκληρωτικόν καί ἀνελεύθερον

χαρακτῆρα τοῦ συστήματός των. Ὁμιλοῦν δέ διά τήν λεγομένην «Δικτατορίαν τοῦ
προλεταριάτου» ὡσάν νά πρόκειται περί μιᾶς «ἀνωτέρας μορφῆς» δημοκρατίας.
Διά νά μή ἐξαπατώμεθα ὅμως, ἐπιβάλλεται νά ἀντιληφθῶμεν τήν ἔννοιαν τῆς
κομμουνιστικῆς «δημοκρατίας».
Τό ἄρθρον 125 τοῦ Σοβιετικοῦ Συντάγματος, παρά τήν συγκεκαλυμμένην διατύπωσίν
του, μᾶς δίδει μίαν ἀρκετά σαφῆ ἰδέαν τῆς ἐννοίας ταύτης.
Γράφει:
«Πρός τό συμφέρον τοῦ ἐργαζομένου λαοῦ καί διά τήν ἐνίσχυσιν τοῦ σοσιαλιστικοῦ
συστήματος, ὁ νόμος ἐγγυᾶται εἰς τούς πολίτας τῆς Ε.Σ.Σ.Δ.:
(α) Τήν ἐλευθερίαν τοῦ λόγου.
(β) Τήν ἐλευθερίαν τοῦ τύπου.
(γ) Τήν ἐλευθερία τοῦ συνέρχεσθαι, περιλαμβάνουσαν τό δικαίωμα ὀργανώσεως
μαζικῶν συγκεντρώσεων, καί
(δ) Τήν ἐλευθερίαν τῶν διαδηλώσεων και ἐκδηλώσεων στούς δρόμους».

359
 Αἱ ἐλευθερίαι ὅμως αὗται στεροῦνται οἰασδήποτε πρακτικῆς σημασίας ἐφ’ ὅσον, ὅπως
ἀναφέρει εἰς τήν ἀρχήν τό ἀνωτέρω ἄρθρον, παρέχονται μόνον εἰς τούς διατεθειμένους νά
ἐργασθοῦν «διά τήν ἐνίσχυσιν του σοσιαλιστικοῦ συστήματος» ουσιαστικῶς δέ διά τήν
ἐνίσχυσιν τῆς κομμουνιστικῆς δικτατορίας.
Ἡ Σοβιετική ἐξουσία δύναται νά ἀφαιρῇ ἀπό κάθε πολίτην τήν ἐλευθερίαν του μέ τόν
ἰσχυρισμόν ὅτι ἐργάζεται ἐναντίον τοῦ σοσιαλιστικοῦ συστήματος, δεδομένου μάλιστα ὅτι
εἶναι ἡ μόνη ἁρμοδία νά κρίνῃ εἰς κάθε περίπτωσιν τί εἶναι τό... «σοσιαλιστικῶς ὀρθόν».
Ἄλλωστε, βάσει τῆς ἁπλῆς αὺτῆς διαδικασίας, ὁ Στάλιν ἔστειλε εἰς τόν ἄλλον κόσμον
κορυφαίους κομμουνιστάς ἡγέτας, προσωπικούς ἀντιπάλους του, ὅπως ὀ Τρότσκυ, ὁ
Μπουχάριν, ὁ Καμένεφ, ὁ Ζηνοβίεφ, ὁ Τόμσκυ, ὁ Ράκωφ και τόσοι ἄλλοι, μονοπωλῶν
οὕτω τήν ἐξουσίαν. Καί ὁ Κροῦστσεφ ἀκολουθῶν τήν αὐτήν ἁπλῆν διαδικασίαν ἐκμηδενίζει
τόν ἕνα μετά τόν ἄλλον τους ἀντιπάλους του, πραγματικούς ἤ πιθανούς, μέ τόν ἰσχυρισμόν
ὅτι αἱ ἀπόψεις ἤ ἡ πολιτική των ἔτεινον εἰς τήν ἐξασθένησιν τοῦ συστήματος.
Τό ζήτημα εἰς τήν Σοβιετικήν Ἕνωσιν δέν εἶναι ποῖος ἔχει δίκαιον καί ποῖος ἄδικον,
ἔστω καί ἀπό κομμουνιστικῆς σκοπιᾶς, ἀλλά ποῖος κατώρθωσε νά ἔχῃ εἰς χεῖρας του τήν
μεγαλυτέραν δύναμιν. Οὖτος αὐτομάτως έχει καί τό δικαίωμα νά κρίνῃ κατά πόσον ἡ
ἐλευθερία ἑνός ἀτόμου συμπίπτει μέ τά συμφέροντα τοῦ κομμουνιστικοῦ συστήματος.

3. Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΔΙΑΚΗΡΥΞΙΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Ἔνα ἀκόμη γεγονός, τό ὁποῖον ἀποκαλύπτει πώς ἐννοοῦν οἱ κομμουνισταί τάς

δημοκρατικάς ἐλευθερίας, εἶναι ἡ στάσις τήν ὁποίαν ἐτήρησεν εἰς τόν ΟΗΕ ὁ τότε
ἀντιπρόσωπος τῶν Σοβιέτ Ἀντρέϊ Βισίνσκυ, ὅταν τήν 9ην καί 10ην Δ/βρίου 1948 συνεζητήθη
τό ὑπό ψήφισιν κείμενον τῆς «Παγκοσμίου Διακηρύξεως τῶν Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων».
Οὗτος ἀντετάχθη εἰς τόν καθορισμόν τῆς ἐννοίας τῆς ἐλευθερίας, ὡς αὔτη ἔχει
καθιερωθῇ παρ’ ἡμῖν, εἰπῶν τά ἑξῆς:
«Τό ἄρθρον 20 τῆς διακηρύξεως ἀναφέρει: Πᾶν ἄτομον ἔχει τό δικαίωμα τῆς
ἐλευθερίας της γνώμης καί τῆς ἐκφράσεως. Τό ἀνωτέρω δικαίωμα συνεπάγεται ὅτι κανείς
δέν θά ἐνοχλῆται διά τάς γνώμας του καί οτι θά δύναται νά λαμβάνῃ καί νά διαδίδῃ χωρίς
περιορισμούς οἱανδήποτε πληροφορίαν καί ἰδέαν δι’ οἱουδήποτε μέσου ἐκφράσεως.
Ἡ ἀντιπροσωπεία τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως δέν δύναται νά δεχθῆ τό ἄρθρον τοῦτο ὑπό
τήν μορφήν αύτήν. Διακηρύσσει μίαν ἐλευθερίαν κατά τόν πλέον γενικόν τρόπον. Τήν
ελευθερίαν διαδόσεως γνωμῶν, ἰδεῶν καί πληροφοριῶν.
Ποῖαι εἶναι αἱ ἰδέαι αἱ ὁποῖαι δύνανται νά διαδοθοῦν ἐλευθέρως καί ἀνεμποδίστως; Ή
πλειονότης τῆς Ἐπιτροπῆς ἀπήντησεν: Ἅπασαι.
Ἡ ἀντιπροσωπεία τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως ἀπαντᾶ: Ὄχι».
Καί ὁ Βισίνσκυ διά νά ὑποστηρίξῃ τήν θέσιν του ταύτην ἐδήλωσεν ὅτι δέν πρέπει,
λόγου χάριν, νά ἐπιτραπῇ ἡ ἔκφρασις καί διάδοσις «φασιστικῶν» ἰδεῶν.
Ἀλλά ποῖος θά κρίνῃ κατά πόσον μία ἰδέα εἶναι φασιστική ἤ ὄχι; Εἶναι γνωστόν ὅτι οἱ
κομμουνισταί ἀποκαλοῦν «φασίστας» ὅλους ὅσους δέν συμφωνοῦν μαζί των, ἔστω καί ἐάν
διαπνέωνται ὑπό τῶν πλέον φιλελευθέρων ἰδεῶν μηδέ τῶν σοσιαλιστῶν ἐξαιρουμένων.
Ἡμεῖς δέ, ἀποκαλοῦμεν τούς κομμουνιστάς φασίστας δεδομένου ὅτι οὗτοι -ὅπου
ἐπεκράτησαν κατήργησαν ὅλας τάς πολιτικάς ἐλευθερίας. Ἐἀν ἑπομένως ἐδεχόμεθα τήν
ὑπόδειξιν τοῦ Βισίνσκυ, θά ἔπρεπε, ἤ οἱ κομμουνισταί, ἤ ἠμεῖς, νά παύσωμεν διαδίδοντες
τάς ἰδέας μας. Ἀσφαλῶς δέ ὁ Σοβιετικός ἀντιπρόσωπος δέν ἠννόει τούς ἰδικούς του.
Ὑπό τήν αὐτήν ἄλλωστε ἔννοιαν ἐπρότεινεν ὅπως προσθέσουν εἰς τό ἄρθρον 21 τῆς
Διακηρύξεως τά ἑξῆς:
«Ἅπασαι αἰ φασιστικαί καί ἀντιδημοκρατικαί ὀργανώσεις ὡς καί αἱ ἐνέργειαί των πρέπει
νά ἀπαγορευθοῦν καί να τιμωροῦνται διά νόμου».
Τί θά συνέβαινεν ὅμως ἐάν ἐφηρμόζετο τό ἄρθρο τοῦτο, ὑπό τήν κομμουνιστικήν
βεβαίως ἔννοιαν, εις τήν χώραν μας; Δεδομένου ὅτι οἱ κομμουνισταί κατηγοροῦν ὡς

360
«ἀντιδημοκρατικά» καί «φασιστικά» ὅλα τά κόμματα καί τάς ὀργανώσεις πού δέν
ἐξαρτῶνται ἀμέσως ἤ ἐμμέσως ἀπό τό Κ.Κ.Ε, θά ἔπρεπε ὅλα αὐτά τά κόμματα καί αἱ
ὀργανώσεις νά ἀπαγορευθοῦν τά δέ στελέχη καί τά μέλη των νά συλληφθοῦν καί νά
σταλθοῦν εἰς τήν φυλακήν ἤ τό ἐκτελεστικόν ἀπόσπασμα. Τοῦτο ἄλλωστε συνέβη εἰς τό
Παραπέτασμα. Οἱ κομμουνισταί, ἀμέσως μετά τήν ἐπικράτησίν των, διέλυσαν ὅλα τά ἄλλα
κόμματα καί ἐξόντωσαν ἥ ἐφυλάκισαν τά στελέχη καί τά μέλη των.

4. Η ΕΚΤΑΣΙΣ ΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ

Ἡ ἔκτασις καί ἡ καταθλιπτικότης τοῦ ἐλέγχου τόν ὁποῖον ἀσκεῖ τό Κ.Κ. όταν καταλάβει
τήν ἐξουσίαν, φαίνεται εἰς τό ἄρθρον 26 τοῦ Συντάγματος, τό ὁποῖον γράφει:
«Συμφώνως πρός τά συμφέροντα τοῦ ἐργαζομένου λαοῦ καί πρός τόν σκοπόν τῆς
ἀναπτύξεως τῆς ὀργανωτικῆς πρωτοβουλίας καί τῆς πολιτικῆς δραστηριότητος τῶν λαϊκῶν
μαζῶν, έχει ἐξασφαλισθεῖ εἰς τούς πολίτας τῆς Ε.Σ.Σ.Δ. τό δικαίωμα νά ἐνοῦνται εἰς
δημοσίας ὀργανώσεις: συνδικᾶτα, συνεταιρισμούς, ὀργανώσεις, νεολαίας, ὀργανώσεις
ἀθλητισμοῦ καί ἀμύνης, πολιτικιστικούς, τεχνικούς καί ἐπιστημονικούς συλλόγους καί οἱ
πλέον δραστήριοι καί πολιτικῶς συνειδητοί πολῖται εἰς τάς γραμμάς τῆς ἐργατικῆς τάξεως
καί ἄλλων τμημάτων τοῦ ἐργαζομένου λαοῦ ἐνοῦνται (εντάσσονται) εἰς τό Κομμουνιστικόν
Κόμμα, τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως (Μπολσεβίκων) τό ὁποῖον ἀποτελεῖ τήν πρωτοπορείαν τοῦ
ἐργαζομένου λαοῦ εἰς τόν ἀγῶνα του διά τήν ἰσχυροποίησιν καί ἀνάπτυξιν τοῦ
σοσιαλιστικοῦ συστήματος καί τόν ἡγετικόν πυρῆνα ὅλων τῶν ὀργανώσεων τοῦ
ἐργαζομένου λαοῦ, τόσον τῶν κοινωνικῶν ὅσον καί τῶν Κρατικῶν».
Δηλαδή ὅλοι οἱ πολῖται ἔχουν τό δικαίωμα, ἤ μᾶλλον τήν ὑποχρέωσιν νά ἐνταχθοῦν εἰς
μίαν όργάνωσιν διά νά δύναται τό κόμμα νά τούς ἐλέγχῃ καί νά τούς κατευθύνῃ διά τοῦ
πυρῆνος τόν ὁποῖον ἔχει τοποθετημένον ἐντός τῆς ὀργανώσεως αὐτῆς.
Ἕνα ἄλλο χαρακτηριστικόν σημεῖον τοῦ ἀνωτέρω ἄρθρου εἶναι ὅτι καθορίζει ὅτι οἱ
«πλέον συνειδητοί πολιτικῶς» πολῖται μποροῦν νά ἀνήκουν μόνον εἰς ἕνα κόμμα τό
κομμουνιστικόν. Ποίας πραγματικῶς δημοκρατικῆς χώρας τό Σύνταγμα ἐπιβάλλει εἰς τούς
πολίτας μίαν τοιαύτην ὑποχρέωσιν; Καί δέν εἶναι φυσικά μόνον τά ἀνωτέρω στοιχεῖα τά
ὁποῖα ἀποδεικνύουν τόν δικτατορικόν μονοκομματιστικόν χαρακτῆρα τοῦ κομμουνιστικοῦ
συστήματος.
Ὁ Τόμσκυ, μέλος τοῦ Πολιτμπυρώ καί ἡγέτης τῆς Γεν. Συνομοσπονδίας ἐργατῶν τῆς
Σοβ. Ἑνώσεως, ἔλεγε κατά τό 1925:
«Υπό τήν δικτατορίαν τοῦ προλεταριάτου δύνανται νά ὑφίστανται δύο, τρία τέσσερα
κόμματα ἀλλά ὑπό ἕναν ὅρον: Τό ἕνα εἰς τήν ἀρχήν καί τά ἄλλα εἰς τήν φυλακήν».
(Εφημερίς «Ρούντ», ὄργανον τῶν σοβιετικῶν συνδικάτων, 13 Νοεμβρίου 1927).
Ἐπίσης, ὁ Στάλιν εἰς τόν λόγον του τῆς 25ης Νοεμβρίου 1936, ἐπ’ εὐκαιρία τοῦ νέου
Συντάγματος, ἐδήλωσεν ἀπροκαλύπτως:
«Εἰς τήν Ε.Σ.Σ.Δ. ὑπάρχει θέσις μόνον δι’ ἕν κόμμα, τό Κομμουνιστικόν Κόμμα».
Δηλαδή εἰς ἕνα κομμουνιστικό καθεστώς δέν ὑπάρχει θέσις διά τήν ἐλευθερίαν.

5. Η ΦΑΡΣΑ ΤΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ

Διά νά ἀποδείξουν οἰ ἡγέται τοῦ διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ ὅτι δέν εἶναι ἀπαραίτητος ἡ
ὕπαρξις ἑτέρου κόμματος εἰς τάς χώρας τοῦ Παραπετάσματος χρησιμοποιοῦν τά
ἀποτελέσματα τῶν «ἐκλογῶν» τάς ὁποίας σκηνοθετοῦν ἀνά τετραετίαν. Τό μοναδικόν
ψηφοδέλτιον τό ὁποῖον ὑπάρχει κατά τάς «ἐκλογάς» αὐτάς ἐξασφαλίζει πάντοτε τό 100
περίπου τοῖς ἑκατό τῶν ψήφων ὑπέρ τοῦ ἐπίσης μοναδικοῦ Κ.Κ. Κατά πόσον ὅμως τό
ἐκλογικόν αὐτό ἀποτέλεσμα ἐκφράζει πραγματικῶς τό λαϊκόν φρόνημα φάνηκε εἰς τάς
ἀκολούθους περιπτώσεις:

361
 (α) Εἰς τήν Οὐγγαρίαν τόν Ὀκτώβριον τοῦ 1956 ἐξέσπασεν ἐπανάστασις αὐθόρμητος,
καθολική καί ἀνοργάνωτος, ἡ ὁποία ἐπεκράτησεν ἐπί 10ήμερον. Διά τήν καταστολήν τῆς
ἐπαναστάσεως αὐτῆς ἐχρησιμοποιήθησαν 20 σοβιετικαί μεραρχίαι ἐπί πλέον τῶν ἤδη
σταθμευουσῶν εἰς τό Οὐγγρικόν ἔδαφος. Ἐν τούτοις, τόσον πρό, ὅσον καί μετά τήν
ἐπανάστασιιν αὐτήν, διεξήχθησαν «ἐκλογαί» είς τήν Οὐγγαρίαν τῶν ὁποίων τό ἀποτέλεσμα
ἦτο περίπου 100% τῶν ψήφων ὑπέρ τοῦ μισητοῦ δι’ ὁλόκληρον τόν λαόν Κ.Κ.
(β) Κατά τά τέλη καί μετά τόν δεύτερον παγκόσμιον πόλεμον ὁλόκληρες ἐθνότητες τῆς
Σοβιετικῆς Ἑνώσεως ὅπως οἱ Καλμοῦχοι, Βαλκάριοι, Τσετσένοι, Ἱνγκούσιοι, Τάταροι τῆς
Κριμαίας, Γερμανοί τοῦ Βόγλα, κ.ἄ. ἐξετοπίσθησαν ὁμαδικῶς εἰς τήν Σιβηρίαν καί τό
Καζαχστάν διότι «ὑπεδέχθησαν τούς Γερμανούς ὡς ἐλευθερωτάς...». Ἐν τούτοις, τό Κ.Κ.
συνεκέντρωσε κατά τάς τελευταίας πρό τοῦ πολέμου ἐκλογάς, εἰς τάς ἐθνότητας αὐτάς,
ὅπως πάντοτε, τό... 100% τῶν ψήφων.
Τό αὐτό συνέβη εἰς τήν Ἀνατολικήν Γερμανίαν, μετά τήν αἱματηράν ἐξέγερσιν τῆς 17-
3-53 καί εἰς τήν Πολωνίαν μετά τά γεγονότα τοῦ Ὀκτωβρίου 1956.

6. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΩΝ

Ὁ μπολσεβικικός κομμουνισμός διά νά δίδη δημοκρατικόν ἐπίχρισμα εἰς τό

δικτατορικόν του καθεστώς, ἐδημιούργησε τήν παρωδίαν τῶν κοινοβουλίων. Τά
κομμουνιστικά κοινοβούλια συνέρχονται μόνον δύο φοράς τόν χρόνον καί ἑκάστη σύνοδος
διαρκεῖ ἕξ (6) ἡμέρας, οἱ δέ «βουλευταί» ἀκούουν τήν ἔκθεσιν τοῦ γραμματέως τοῦ
κόμματος, τήν ἐγκρίνουν, καταχειροκροτοῦν τούς ἑκάστοτε ἰσχυρούς τοῦ κόμματος καί
οὐδείς ποτέ ἐτόλμησε νά ἐκφράσῃ διάφορον γνώμην ἀπό τήν γνώμην τοῦ κόμματος.

7. ΟΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΑΙ ΕΧΟΥΝ ΧΑΣΕΙ ΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑΝ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ

Ἀπό τήν στιγμήν πού ἕνα ἄτομον προσχωρεῖ εἰς τό Κ.Κ. ἀκόμη καί πρίν ἔλθῃ τοῦτο εἰς
τήν ἀρχήν, παραιτεῖται ἐξ ὁλοκλήρου τῆς ἀνεξαρτησίας του. Παύει πλέον νά εἶναι
ἐλεύθερος ἄνθρωπος καί νά ἔχῃ προσωπικάς γνώμας.
Δέν δύναται νά γράψῃ ἤ νά ἐκφράσῃ τί, δέν δύναται νά ἐνεργήσῃ καθ’ οἰονδήποτε
τρόπον, δέν δύναται οὔτε νά νυμφευθῇ ἄνευ τῆς προηγουμένης ἐγκρίσεως τοῦ κόμματος.
Τό κόμμα ἀποφασίζει δι’ αὐτόν ἐπί παντός ζητήματος, ἀκόμη ἐπί τῶν πλέον
προσωπικῶν του. Δεδομένου δέ ὅτι καί τό ἴδιον Κόμμα ὑπακούει τυφλῶς εἰς τάς διαταγάς
τῆς Μόσχας, οὐσιαστικῶς τό μέλος του εἶναι ὄργανον ξένης δυνάμεως.
Ὁ πολιτικός φανατισμός δέν ἐπιτρέπει εἰς τό κομματικόν μέλος νά ἀντιληφθῇ τόν
βαθμόν τῆς ἐξαρτήσεώς του ἀπό τό Κόμμα, οὔτε τόν βαθμόν τῆς ψυχικῆς καί πνευματικῆς
του ὑποδουλώσεως. Τό ἀντιλαμβάνεται αὐτό ὅταν ἡ πίστις του κλονισθῇ, κατά κανόνα δέ
εἰς τήν περίπτωσιν πού θά ζήσῃ τήν κομμουνιστικήν πραγματικότητα καί διαλυθοῦν αἱ
αὐταπάται του.

8. ΤΟ ΑΤΟΜΟΝ ΑΠΟΡΡΟΦΑΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ

Δέν ὑπάρχει ἐλευθερία ὅταν τό ἄτομον δέν δύναται νά διαθέσῃ κατ’ ἀρέσκειαν τόν
ἑαυτόν του, εἰς τό πλαίσιον βεβαίως τῶν νόμων καί τά ὅρια πού θέτει ὁ σεβασμός πρός
τήν ἐλευθερία τοῦ ἄλλου.
Εἰς τό κομμουνιστικόν καθεστῶς τό ἄτομον δέν εἶναι τίποτε ἔναντι τοῦ κράτους πρός
τό ὁποῖον ὀφείλει τά πάντα. Τίποτε δέν δύναται νά πράξῃ ἄνευ σχετικῆς κρατικῆς ἐντολῆς.
Εἰς τήν περίπτωσιν αὐτήν ἡ ὑποδούλωσίς του εἶναι πλέον ἀπόλυτος.

362
 9. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Ὁ κομμουνισμός εἶναι ὁ μεγαλύτερος καί ὁ ὑπουλότερος ἐχθρός τῆς Δημοκρατίας.

Τό κομμουνιστικό καθεστώς, τό ὁποῖον ἐπιδιώκουν νά ἐγκαθιδρύσουν οἱ κομμουνισταί
εἶναι τό πιό καταπιεστικό σύστημα, τό πιό τυραννικό ἀπ’ ὅλα πού μέχρι σήμερον ἔχει
γνωρίσει ὁ κόσμος.
Ὁ Κομμουνισμός εἰς τά δημοκρατικά καθεστῶτα ἐπωφελεῖται τῶν δημοκρατικῶν
ἐλευθεριῶν, διά νά τά ὑπονομεύση καί νά ἐπιβάλλῃ τό κομμουνιστικόν σύστημα, ὑπό τό
ὁποῖον ἐκλείπει πᾶν ἴχνος δημοκρατίας καί ἐλευθερίας.
Εἰς τό κομμουνιστικόν καθεστώς μόνον ἕν κόμμα ἐπιτρέπεται νά ὑπάρχη, τό Κ.Κ..
Ὅλοι οἱ πολῖτες εἰς τά κομμουνιστικά κράτη, μόνον ἕνα δικαίωμα ἔχουν. Νά
συμφωνοῦν μέ τήν γνώμην τῆς ἡγεσίας τοῦ κόμματος.
Δι’ αὐτό, καθῆκον παντός ἐλευθέρου ἀνθρώπου εἶναι νά ὑποστηρίζῃ τή Δημοκρατίαν
καί δι’ αὐτό πρέπει νά καταπολεμᾶ καί νά ἀφαιρῇ τό προσωπεῖον τοῦ κομμουνισμοῦ, τοῦ
ἐχθροῦ τοῦ ἀνθρώπου καί τῆς Δημοκρατίας.

ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΝ

ΟΙ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΙ ΘΕΣΜΟΙ ΕΙΣ ΤΑΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΑΣ ΧΩΡΑΣ

Εις την Ε.Σ.Σ.Δ. και τας «Λαϊκάς Δημοκρατίας» το Κοινοβούλιον συνεδριάζει 12 ημέρας
το έτος.
Ὅλα τά Κομμουνιστικά Κόμματα, τά δρῶντα εἰς τόν Ἐλεύθερον Κόσμον, ἀφ’ ἑνός μέν
κόπτονται διά τήν μή ὁμαλήν δῆθεν λειτουργίαν τοῦ κοινοβουλευτισμοῦ εἰς τάς μή
κομμουνιστικάς χώρας καί ἀφ’ ἑτέρου προβάλλουν, ὡς ἀξιομίμητον ὑπόδειγμα ἰδεώδους
κοινοβουλευτισμοῦ, τό «κοινοβουλευτικόν» καθεστώς τῆς Ε.Σ.Σ.Δ. καί τῶν λεγομένων
«Λαϊκῶν Δημοκρατιῶν».
Εἶναι εἰς ὅλους γνωστόν τί εἴδους εἶναι τό σοβιετικόν «κοινοβουλευτικόν» καθεστώς
καί τῶν «Λαϊκῶν Δημοκρατιῶν».
Ἐπίσης εἶναι γνωστόν ὅτι εἰς ὅλας αὐτάς τάς σοβιετικάς καί λαϊκοδημοκρατικάς χώρας
οἱ «βουλευταί» ἔχουν «ἐκλεγῆ» μεταξύ τῶν ὑποψηφίων ἑνός μοναδικοῦ καταλόγου, ὁ
ὁποίος ὑποβάλλεται ὐπό του ἑνός και μοναδικοῦ κόμματος, τοῦ κομμουνιστικοῦ. Ἐρωτᾶται,
πόσους μῆνες διαρκοῦν οἱ σύνοδοι τῶν ψευτοκοινοβουλίων τῶν κομμουνιστικῶν κρατῶν.
Αὐτή ἡ ἐρώτησις εἶναι ἐκτός τόπου. Διότι εἰς τήν Ε.Σ.Σ.Δ εἰς τήν Μέκκαν τοῦ
Κομμουνισμοῦ, τό σοβιετικόν Κοινοβούλιον, τό Ἀνώτατον Σοβιέτ, ἡ γελοιογραφία αὐτή τοῦ
κοινοβουλευτισμοῦ, συνέρχεται δύο φοράς τό ἔτος καί δη ἕξ μόνον ἡμέρας ἑκάστην
σύνοδον.
Τό ἴδιον σχεδόν γίνεται εἰς τάς δορυφόρους χώρας τῆς Σοβιετικῆς Ρωσσίας, των Λ.Δ.
τῆς Βουλγαρίας, τῆς Τσεχοσλοβακίας,τῆς Ρουμανίας, τῆς Οὐγγαρίας, τῆς Ἀλβανίας, τῆς
Πολωνίας και τῆς Ἀνατολ. Γερμανίας καί εἰς τήν Κομμουνιστικήν Κίναν.
Εἰς τάς χώρας αὐτάς οἱ «βουλευταί» ἀκούουν κατά τάς δημοσίας συνόδους δύο ἤ τρεῖς
εισηγήσεις τῆς ἡγεσίας τοῦ Κομμουνιστικοῦ Κόμματος, ἡ ὁποία συγκεντρώνει εἰς τάς χεῖρας
της καί τήν Κυβερνητικήν Ἐξουσίαν καί τάς ἐγκρίνουν διά βοῆς. Ἀκούουν και ἐγκρίνουν
ἀσυζητητεῖ τήν ἀνάγνωσιν τοῦ προϋπολογισμοῦ, ἐγείρονται τριάντα ἤ σαράντα φορές διά
νά χειροκροτήσουν τούς ἀρχηγούς τοῦ Κόμματος καί κατόπιν ξαναγυρίζουν εἰς τά σπίτια
των.
Αὐτό εἶναι ἐκεῖνο πού οἱ κομμουνισταί ἡγέται τοῦ Ἐλευθέρου Κόσμου τολμοῦν νά
προβάλλουν ὡς ἀξιομίμητον, ὡς τό ἰδεῶδες ὑπόδειγμα λειτουργίας τοῦ
Κοινοβουλευτισμοῦ. Μάλιστα δέ, οἱ βουλευταί τῆς Ε.Δ.Α. συχνάκις διαμαρτύρονται καί
ὁμιλοῦν περί τοῦ ἀντιδημοκρατικοῦ Ἑλληνικοῦ κοινοβουλευτικοῦ συστήματος, διότι τό
Ἑλληνικόν κοινοβούλιον παραμένει ἀνοικτόν μόνο ὀκτώ μῆνας τό ἔτος, οἱ δέ βουλευτές τῆς

363
Ε.Δ.Α. ὄχι μόνον δύνανται νά διατυπώνουν ἀντιλήψεις διαφορετικῆς ἀπό τάς ἀπόψεις τῆς
Κυβερνήσεως, ἀλλά ἔχουν ὅλην τήν ἐλευθερίαν νά χρησιμοποιοῦν τό βῆμα τῆς Βουλῆς διά
τήν ἐξυπηρέτησιν τῶν ἀντεθνικῶν ἐπιδιώξεων τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τήν προβολήν τῶν ἀπόψεων
τῆς ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ.
Καί ὅλα αὐτά λέγονται ὅταν εἶναι πασίγνωστον ὅτι καί αὐτά ἀκόμη τά ἀνώτατα
στελέχη τῶν Κ.Κ., εὐθύς ὡς τολμήσουν καί διατυπώσουν διαφορετικήν γνώμην ἀπό τήν
γνώμην τοῦ δικτάτορος τοῦ Κόμματος, εἰς τήν πιό εὐνοϊκήν περίπτωσιν τούς περιμένει ὁ
ἐξευτελισμός τῆς «αὐτοκριτικῆς». Τό θράσος καί ἡ ὑποκρισία τῶν κομμουνιστικῶν
βουλευτῶν δέν ἔχει ὅρια!

ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΒΟΥΛΕΥΤΑΙ

1. ΠΟΙΑΝ ΣΤΑΣΙΝ ΥΠΟΧΡΕΟΥΝΤΑΙ ΝΑ ΤΗΡΟΥΝ ΟΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΑΙ ΒΟΥΛΕΥΤΑΙ ΕΙΣ

ΤΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΝ

Εἰς πᾶσαν συνεδρίασιν τῆς Βουλῆς, ἡ κοινοβουλευτική ὁμάς τῆς Ε.Δ.Α. ἐκ συστήματος
ἐμφανίζεται ὡς ὁ προστάτης τῶν πάντων, τῶν πτωχῶν καί τῶν ἀδικουμένων, ὡς ὀ
ὑπερασπιστής τῶν δημοκρατικῶν ἐλευθεριῶν καί δικαιωμάτων κ.λπ. κ.λπ. Τό τόσον
θερμόν ἐνδιαφέρον τῶν βουλευτῶν τῆς Ε.Δ.Α. δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά μόνον
προπαγανδιστικά πυροτεχνήματα, τά ὁποῖα ἐξαπολύει αὕτη, τηροῦσα τάς ἐντολάς καί τάς
ὁδηγίας τῶν ἡγετῶν τοῦ Κ.Κ.Ε., οἱ ὁποῖοι ἐφαρμόζουν ἐν προκειμένῳ τάς καταστατικάς
ἀρχάς τάς ὁποίας καθώρισεν τό 2ον Συνέδριον τῆς Κ.Ε. διά τάς ὐποχρεώσεις τῶν
κομμουνιστῶν βουλευτῶν ἐντός τοῦ Κοινοβουλίου.
Κατά τάς ἀρχάς αὐτάς τοῦ μπολσεβικικοῦ κομμουνισμοῦ, οἱ ὑπό τοῦ Κ.Κ. ἐλεγχόμενοι
βουλευταί, ὀφείλουν νά καταθέτουν νομοσχέδια καί νά κάνουν προτάσεις, ὄχι διά νά
δίδονται λύσεις εἰς τά προβλήματα, ἀλλά διά προπαγανδιστικούς καί ἄλλους σκοπούς.
Ὅπως π.χ. διά νά προπαγανδίζουν τό κόμμα τους, διά νά ὑπονομεύουν τό κοινοβούλιον καί
τό κράτος, διά νά κωλυσιεργοῦν καί παρεμποδίζουν τήν κυβέρνησιν εἰς τήν ἄσκησιν καί
τήν ἐφαρμογήν τῆς πολιτικῆς της. Οἱ κομμουνισταί βουλευταί κατά τάς ἀρχάς ταύτας εἶναι
δέσμιοι τῆς ἡγεσίας του κόμματός των, ὐποβαλλόμενοι εἰς τόν πλέον αὐστηρόν κομματικόν
ἔλεγχον, μέχρι καί τοῦ καθορισμοῦ τῶν ὁμιλιῶν των καί τήν συνεχῇ κομματικήν
λογοκρισίαν. Ὁ κομμουνιστής βουλευτής εἶναι ὑπεύθυνος, ὄχι ἀπέναντι τῶν ἐκλογέων του,
ἀλλά ἀπέναντι τῆς ἡγεσίας τοῦ κόμματός του.
Ἰδού πῶς καθορίζονται τά καθήκοντα τῶν κομμουνιστικῶν βουλευτῶν ὑπό τῶν
καταστατικῶν ἀρχῶν τῶν ψηφισθέντων ὑπό τοῦ 2ου συνεδρίου τῆς Κ.Δ.

2. Ο ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙ ΤΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΝ ΔΙΑ ΝΑ ΚΑΤΑΣΤΡΕΨΕΙ ΤΟ

ΑΣΤΙΚΟΝ ΚΑΘΕΣΤΩΣ

«Τό ἐπαναστατικό ἐπιτελεῖο τῆς ἐργατικῆς τάξεως ἐνδιαφέρεται ἐπίσης νά ἔχει τούς
φωστῆρες του μέσα στά αστικά κοινοβουλευτικά σώματα ΔΙΑ ΝΑ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΕΙ ΤΟ
ΚΑΤΑΣΤΡΕΠΤΙΚΟ ΤΟΥ ΕΡΓΟ».
«Τό Κομμουνιστικό Κόμμα» μπαίνει μέσα στή Βουλή, ὄχι νά κάμει δράση
ἐποικοδομητική, ΑΛΛΑ ΝΑ ΥΠΟΣΚΑΨΕΙ ΑΠΟ ΜΕΣΑ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΜΗΧΑΝΗ ΚΑΙ ΤΗΝ
ΙΔΙΑ ΤΗΝ ΒΟΥΛΗ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ (Παραδείγματα: ἡ δράση τοῦ Λίμπκνέχτ
στή Γερμανία, τῶν μπολσεβίκων στήν Τσαρική Δούμα, στήν «Δημοκρατική Συνέλευση»,
στό «Προκοινοβούλιο τῶν Κερένσκυ» καί τέλος τήν «Συντακτική Ἐθνοσυνέλευση»).

364
 3. ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΔΙ’ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ

Ἡ Κοινοβουλευτική αὐτή δράση, πού κυρίως συνίσταται στή χρησιμοποίηση τοῦ

κοινοβουλευτικοῦ βήματος γιά τό ΣΚΟΠΟ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑΣ γιά τήν
καταγγελία τῶν στρατηγημάτων τοῦ ἀντιπάλου, γιά τήν πολιτική συγκέντρωση τῶν μαζῶν
κ.λπ. ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΟΤΑΣΣΕΤΑΙ τελείως στούς σκοπούς καί στά ἔργα τοῦ ὁμαδικοῦ ἀγῶνα
ΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ».

4. Η ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΟΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ

«Μόλις τελειώσουν οἱ ἐκλογές, ἡ ὀργάνωση τῆς κοινοβουλευτικῆς ὁμάδος πρέπει νά

βρεθεῖ τελείως στά χέρια τῆς ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ, ἀδιάφορα ἄν ἡ
Κεντρική Ἐπιτροπή εἶναι νόμιμη ἤ παράνομη. Ἡ ἐκλογή τῶν μελῶν τῆς διοικήσεως τῆς
κοινοβουλευτικῆς ὁμάδας πρέπει νά ἐπικυρώνεται ἀπό τήν Κεντρική Ἐπιτροπή.
Ἡ Κεντρική Ἐπιτροπή τοῦ Κόμματος πρέπει νἄχει μέσα στήν κοινοβουλευτική ὁμάδα
ἀντιπρόσωπο μέ δικαίωμα ψήφου. Σ’ ὅλα τά σπουδαῖα πολιτικά ζητήματα, ἡ
κοινοβουλευτική ὁμάδα πρέπει νά ζητάει προηγουμένως ὁδηγίες ἀπό τήν Κεντρική
Ἐπιτροπή.

5. ΤΟΥΣ ΟΜΙΛΗΤΑΣ ΤΟΥΣ ΟΡΙΖΕΙ ΤΟ ΚΟΜΜΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΚΡΙΝΕΙ ΤΑΣ ΟΜΙΛΙΑΣ ΤΩΝ

Ἡ Κεντρική Ἐπιτροπή ἔχει τό δικαίωμα καί τήν ὑποχρέωση νά ὁρίζει ἤ νά ἀλλάζει τούς
ρήτορες, πού πρόκειται νά μιλήσουν στά σπουδαῖα ζητήματα. Οἱ ρήτορες ὑποβάλλουν
στήν ἔγκρισή της τίς βάσεις ἀπάνω στίς ὁποίες θά μιλήσουν ἤ καί ὁλόκληρο τό κείμενο τοῦ
λόγου τους.
Κάθε ὑποψήφιος τοῦ κομμουνιστικοῦ συνδυασμοῦ πρέπει νά εἶναι ὑποχρεωμένος νά
παραιτεῖται, μόλις τό ζητήσει ἡ Κεντρική Ἐπιτροπή, γιά νά μπορεῖ νά τόν ἀντικαταστήσει σέ
κάθε στιγμή.

6. Ο ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΗΣ ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ ΥΠΟΧΡΕΟΥΤΑΙ ΝΑ ΣΥΝΔΥΑΖΕΙ ΤΗΝ ΝΟΜΙΜΟΝ ΜΕ

ΤΗΝ ΠΑΡΑΝΟΜΟΝ ΔΡΑΣΙΝ

«Κάθε κομμουνιστής βουλευτής πρέπει, κατά τήν ἀπόφαση τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς,
νά συνδυάζει τήν παράνομη μέ τήν νόμιμη δράση. Στίς χῶρες ὅπου οἱ κομμουνιστές
βουλευτές ἔχουν ἀκόμα, σύμφωνα μέ τούς ἀστικούς νόμους, τή βουλευτική ἀσυλία, πρέπει
νά χρησιμοποιοῦν τήν ἀσυλία αὐτή γιά τήν παράνομη ὀργάνωση καί δράση τοῦ Κόμματος.

7. Ο ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΗΣ ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ

Οἱ παραμικρότερες πράξεις τῶν κομμουνιστῶν βουλευτῶν μέσα στή Βουλή πρέπει νά
ὑποτάσσονται στή μή κοινοβουλευτική ἐργασία τοῦ Κόμματος. ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΑ ΚΑΘΑΡΑ
ΕΠΙΔΕΙΚΤΙΚΑ ΚΑΙ ΚΑΜΩΜΕΝΑ, ὄχι γιά νά γίνουν δεκτά ἀπό τήν ΑΣΤΙΚΗ ΤΑΞΗ, ΑΛΛΑ ΓΙΑ
ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΖΥΜΩΣΗΣ (αγκιτάτσια) μποροῦν νά ὑποβάλλουνται
σύμφωνα με ὁδηγίες τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς. Στίς διαδηλώσεις πού ὀργανώνουν οἱ
ἐργάτες στούς δρόμους ἤ σέ ὁποιαδήποτε ἄλλη ἐπαναστατική ἐκδήλωση, οἱ βουλευτές
ἔχουν τήν ὑποχρέωση νά βρίσκονται ἐπικεφαλῆς τῶν ἐργατικῶν μαζῶν καί νά τίς
ὁδηγοῦνε. Κάθε κομμουνιστής βουλευτής πρέπει νά καταλάβει καλά ὅτι δέν εἶναι
νομοθέτης πού πρέπει νά συννενοηθεῖ μέ ἄλλους νομοθέτας, ἀλλά προπαγανδιστής τοῦ
Κόμματος.

365
 8. Ο ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΗΣ ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ ΛΟΓΟΔΟΤΕΙ ΣΤΟ ΚΟΜΜΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΣΤΟΥΣ
ΕΚΛΟΓΕΙΣ

«Ὁ κομμουνιστής βουλευτής εἶναι ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΟΧΙ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΑΝΩΝΥΜΗ ΜΑΖΑ

ΤΩΝ ΕΚΛΟΓΕΩΝ, ἀλλά μπροστά στό Κομμουνιστικό Κόμμα, νόμιμο ἤ παράνομο. Οἱ
κομμουνιστές βουλευτές πρέπει μέσα στή Βουλή νά μιλᾶνε σέ γλῶσσα πού νά τήν
καταλαβαίνει κάθε ἐργάτης, κάθε πλύστρα, κάθε τσοπάνης, ὥστε τό Κόμμα νά μπορεῖ νά
τυπώνει τούς λόγους του σέ φυλλάδια καί νά τά σκορπάει καί στίς πιό μακρινές γωνιές τοῦ
τόπου».
(Βλ. «Κομμουνιστική Διεθνής» Οἱ θέσεις καί τό Καταστατικό τῆς Κομμουνιστικῆς
Διεθνοῦς, ὅπως ψηφίστηκαν στό 2ο Συνέδριο τῆς Πετρούπολης - Μόσχας (6-25 Ἰούλη
1920, «Ἔκδ. Μαρξιστικῆς Ἐπιθεώρησης» Ἀθῆναι 1946, σελ. 50, 63, 64, 67, 68).
Τά ἐπίσημα αὐτά κείμενα μᾶς δίδουν τό μέτρον διά νά κρίνῃ ὁ Ἑλληνικός Λαός, ὁ
τόσον δεινοπαθείς ἐξ αἰτίας τῆς δράσεως τοῦ κομμουνισμοῦ, τούς πραγματικούς σκοπούς
οἱ ὁποῖοι κρύπτονται ὄπισθεν τῆς τόσο θορυβώδους δράσεως τῶν βουλευτῶν τῆς Ε.Δ.Α.
εἰς τό κοινοβούλιον: Οἱ βουλευταί τῆς Ε.Δ.Α. ἀσκοῦν προπαγάνδα καί μόνον προπαγάνδα
καί ἐπιδιώκουν νά ἐξυπηρετήσουν καί μόνον τούς ἀντεθνικούς καί ἀντιλαϊκούς σκοπούς
τοῦ Κ.Κ.Ε., τοῦ πρακτορειακοῦ τούτου κόμματος τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ ἐν Ἑλλάδι.

366
 [28] ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ ΚΟΜ/ΚΩΝ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΚΑΙ
ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΩΝ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ
(Σε 3 κατηγορίες, που αναφέρονται στα ΤΕΥΧΗ ΙΙ & ΙΙΙ του αντ/ρχου Παν. Σκαλούμπακα,
καθηγητού της Στρ. Σχ. Ευελπίδων – 1959)

ΗΓΕΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ

ΕΛΘΟΝΤΑ ΕΙΣ ΕΛΛΑΔΑ ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΒΟΛΗΝ ΤΗΣ ΡΩΣΟΚΡΑΤΙΑΣ ΕΙΣ ΤΟ Κ.Κ.Ε.
(Από το ΤΕΥΧΟΣ ΙΙΙ - «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΣ»)

Παραθέτομεν κατάλογον μερικῶν ἐκ τῶν πλέον σημαντικῶν στελεχῶν τῆς ἡγεσίας τοῦ
Διεθνοῦς κομμουνισμοῦ, ἐκ τῶν κατά καιρούς εἰσελθόντων εἰς τήν Ἑλλάδα, τά ὁποῖα
συνέβαλον ἀποφασιστικά διά τήν πλήρη ὑπαγωγήν τοῦ Κ.Κ.Ε. ὑπό τόν ἔλεγχον τῆς
ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς κομμουνισμοῦ. Τά στελέχη ταῦτα, μέ τήν ἀπεριόριστον ἐξουσίαν ἐπί
τοῦ Κ.Κ.Ε., προέβησαν εἰς ἀντικαταστάσεις καί τοποθετήσεις τῶν ἡγετῶν τοῦ Κ.Κ.Ε., εἰς
διαγραφάς καί τιμωρίας, ἐφωδίαζαν μέ χρήματα, τό Κ.Κ.Ε. συγκαλοῦσαν τά συνέδριά του,
ἐπέβαλαν τίς ἀποφάσεις των, καθώριζον τήν πολιτικήν καί τήν τακτικήν τοῦ Κ.Κ.Ε. καί
γενικῶς ἤσκουν τά καθήκοντα τά ὁποῖα ἀσκεῖ ὁ κύριος ἐπί τοῦ δούλου του.

1. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΣΕΤΟΥΓΙΕΦ
Μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε. πρεσβευτής τῆς Ε.Σ.Σ.Δ. εἰς τήν Βιέννην. Τό 1922
εἰσῆλθεν παρανόμως εἰς Ἑλλάδα, ὡς ἀπεσταλμένος τῆς Ἐκτελεστικῆς Ἐπιτροπῆς τῆς Κ.Δ.
Ἠσχολήθη μέ τά πολιτικά καί ὀργανωτικά ζητήματα τοῦ Κ.Κ.Ε., μετεβίβασεν τάς ἐντολάς
τῆς Μόσχας εἰς τήν ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε., εἰς τήν ὁποίαν ἔδωσε σημαντικά χρηματικά ποσά
διά τήν ὀργανωτικήν ἀνάπτυξιν τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τόν ἐξοπλισμόν τοῦ παρανόμου μηχανισμοῦ
του.

2. ΜΑΞΙΜΩΦ
Βούλγαρος κομμουνιστής, βουλευτής τοῦ Κ.Κ. Βουλγαρίας. Ἀπεστάλη εἰς τήν Ἑλλάδα
τό 1923 ὑπό τοῦ Γραφείου τῆς Βουλγαροκρατουμένης Βαλκανικῆς κομμουνιστικῆς
ὁμοσπονδίας ὡς καθοδηγητής τοῦ Κ.Κ.Ε. καί εἰδικός διά νά προετοιμάσῃ τό Κ.Κ.Ε. νά
υἱοθετήσῃ τό σύνθημα περί «Ἑνιαίας καί αὐτονόμου Μακεδονίας καί Θράκης».

3. ΑΝΤΡΕΙ ΠΕΣΚΟΦΣΚΥ
Μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε.,ἀπεσταλμένος τῆς Ἐκτελεστικῆς Ἐπιτροπῆς τῆς Κ.Δ.,
εἰσῆλθεν εἰς Ἑλλάδα τό 1923, μέ πλαστόν διαβατήριον, ἐμφανισθείς ὡς Ὀλλανδός
ἀρχαιολόγος ὑπό τό ὄνομα Ἀντρέ Βάν Γκοῦτς. Παράμεινεν ἐπί ἀρκετόν εἰς Ἑλλάδα
καθοδηγῶν τό Κ.Κ.Ε. καί φροντίζων διάτήν πιστήν ἐκτέλεσιν τῶν ἐντολῶν τῆς Κ.Δ.

4. ΤΣΟΝΩΦ
Βούλγαρος κομμουνιστής. Ἀπεστάλη εἰς Ἑλλάδα τό 1923 ὑπό τοῦ Γραφείου τῆς
«Βαλκανικῆς Κομμουνιστικῆς Ὁμοσπονδίας». Παρέμεινεν ἐπί μακρόν εἰς Ἑλλάδα,
ἐπιφορτισμένος μέ τήν καθοδήγησιν τοῦ Κ.Κ.Ε.

5. ΝΤΙΜΗΤΡΗ ΜΑΝΟΥΗΛΣΚΥ
Μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε., γραμματεύς τῆς Κ.Δ. καί εἰδικός διά τά ζητήματα τῆς
Βαλκανικῆς. Εἰσῆλθε λαθραίως εἰς Ἑλλάδα τόν Ὀκτώβριον 1924. Ὠργάνωσε τήν σὐγκλησιν
τοῦ 3ου Ἐκτάκτου Συνεδρίου τοῦ Κ.Κ.Ε. (26 Νοεμβρίου-3 Δεκεμβρίου 1924), καθωδήγησε
τάς ἐργασίας του καί ἐπέβαλεν εἰς αὐτό τήν λῆψιν τῆς ἀνθελληνικῆς ἀποφάσεως περί
«αὐτονομίας τῆς Μακεδονίας καί Θράκης» τῇ ἀπαιτήσει τῶν Βουλγάρων κομμουνιστῶν.

367
 6. ΡΙΧΑΡΔΟΣ ΣΜΕΡΑΛΔ
Γραμματεύς τοῦ Κ.Κ. Τσεχοσλοβακίας, βουλευτής καί στέλεχος τῆς Κ.Δ. Εἰσῆλθεν εἰς
Ἑλλάδα τόν Νοέμβριον 1924 καί ὑπό τήν ἰδιότητα τοῦ ἀπεσταλμένου τῆς Ἐκτελεστικῆς
Ἐπιτροπῆς τοῦ Κ.Δ., ἀντεπροσώπευσε ταύτην μετά τοῦ Μανουήλσκυ, ἑνός τῶν
γραμματέων τῆς Ε.Ε. τῆς Κ.Δ. εἰς τό ὀργανωθέν 3ον Ἔκτακτον Συνέδριον τοῦ Κ.Κ.Ε. (26
Νοεμβρίου -3 Δεκεμβρίου 1924) καί ἐπέβαλεν εἰς αὐτό τήν λῆψιν ἀποφάσεως περί
«αὐτονομίας τῆς Μακεδονίας καί Θράκης» διά τήν ἐξυπηρέτησιν τοῦ Κ.Κ. Βουλγαρίας.

7. ΡΟΖΛΑΒΕΤΣ
Ρωσσίς κομμουνίστρια, στέλεχος τῆς Κ.Δ. τοποθετηθεῖσα ὡς α΄ γραμματεύς τῆς ἐν
Ἀθήναις Σοβιετικῆς Πρεσβείας, ἀναπληροῦσα τόν ἐν Ἑλλάδι σοβιετικόν πρεσβευτήν
Οὐστίνωφ.
Αὕτη ἐλθοῦσα εἰς Ἑλλάδα τό 1924, ἔφερε μεθ’ ἑαυτῆς τούς: Ν. Ζαχαριάδην, Σκυτάλην
(Τζινιέρην) Κωνστ. Σκλάβον, Κρητικόν καί Νικολαΐδην, Ἕλληνας κομμουνιστάς τούς
ὁποίους ἀπέστειλεν εἰς Ἑλλάδα ἡ Κ.Δ.,ἀφοῦ προηγουμένως τούς ἐξεπαίδευσεν εἰς τήν
σχολήν «ΚΟΥΤΒ». Οὗτοι ἐπήνδρωσαν τήν ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀποτελέσαντες τούς
σταλινικούς πράκτορας τῆς σοβιετικῆς Κυβερνήσεως, ἐν Ἑλλάδι καί τόν σταλινικόν
πυρῆναν τοῦ Κ.Κ.Ε, ὁ ὁποῖος διεξήγαγεν ἐπιμόνους ἀγῶνας ἐναντίον ὅλων τῶν
διαφωνούντων πρός τήν Διεθνῆ καί Βαλκανικήν γραμμήν τῆς Ε.Σ.Σ.Δ. Ὑπό τήν
καθοδήγησιν τῆς Ροζλαβέτς ὁ πυρήν αὗτος, ὀ πυρήν τῶν «Κούτβηδων» ὅπως ὠνομάσθη,
σύν τῷ χρόνῳ ἐξεκαθάρισε τήνἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε. ὑπό παντός στοιχείου μή
παραδεχομένου τήν ἀσυζητητί ἐκτέλεσιν τῶν διαταγῶν τῆς Μόσχας.

8. ΟΥΣΤΙΝΩΦ
Ὁ πρῶτος ἐν Ἑλλάδι σοβιετικός πρεσβευτής, μετά τήν ἀναγνώρισιν τῆς Ε.Σ.Σ.Δ, ὑπό
τῆς Ἐλλάδος (1924). Οὗτος διεβίβαζε τάς ἐντολάς τῆς Κ.Δ. πρός τό Κ.Κ.Ε. καί κατέβαλε τό
καθωρισμένον τακτικόν χρηματικόν ἐπίδομα τῆς Κ.Δ. πρός τό Κ.Κ.Ε.

9. ΜΑΓΔΑ ΚΡΕΣΤΙΝΣΚΥ
Πολωνίς κομμουνίστρια στέλεχος τῆς Κ.Δ. Ἀπεστάλη εἰς Ἑλλάδα τό 1925 ὑπό τοῦ
γυναικείου τμήματος τῆς Ἐκτελεστικῆς Ἐπιτροπῆς τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς, διά τήν
καθοδήγησιν καί ἀνάπτυξιν τοῦ γυναικείου κομμουνιστικοῦ κινήματος τοῦ Κ.Κ.Ε.

10. ΚΟΡΚΟΖΩΦ ἤ ΕΥΤΥΧΙΑΔΗΣ

Στέλεχος τοῦ Κ.Κ.Ε., ἀντισυνταγματάρχης τοῦ σοβιετικοῦ Στρατοῦ. Ἀπεστάλη εἰς
Ἑλλάδα ὑπό τῆς Κ.Δ. τό 1925, ὡς καθοδηγητής τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἐνεφανίζετο μεταξύ τῶν
Ἑλλήνων κομμουνιστῶν ὡς Ἕλλην ἐκ Ρωσσίας μέ τό ὄνομα Εὐτυχιάδης.

11. ΜΠΑΝΤΟΥΛΕΣΚΟ
Μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ. Ρουμανίας καί μέλος τῆς Ἐκτελεστικῆς Ἐπιτροπῆς τῆς Κ.Δ.
Εῖσῆλθε παρανόμως εἰς Ἑλλάδα τό 1926 καί παρέμεινεν ἐπί πολλούς μῆνας ἀσχολούμενος
μέ τήν καθοδήγησιν τοῦ Κ.Κ.Ε. Κατά τήν παραμονήν του εἰς Ἑλλάδα ἐφιλοξενεῖτο ὑπό τῆς
Ντόμνας Παπάζογλου-Κολοζώφ ὑπαλλήλου τότε τῆς Τραπέζας Χίου εἰς τήν ὁποίαν
ἀπεστέλλοντο τά χρήματα τῆς Κ.Δ. διά τήν ἐνίσχυσιν τοῦ Κ.Κ.Ε.

12. ΡΑΪΜΕΡ (ROEMER)

Γερμανός κομμουνιστής, μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ. Γερμανίας καί τῆς Ἐκτελεστικῆς
Ἐπιτροπῆς τῆς Κ.Δ., ἦλθεν εἰς Ἑλλάδα κατ’ ἐντολήν τῆς Κ.Δ. καί ὠργάνωσε τό 3ον
Τακτικόν Συνέδριον τοῦ Κ.Κ.Ε. (Μάρτιος 1927). Εἰς τό τέλος τῶν ἐργασιῶν τοῦ συνεδρίου
ἀπέπεμψεν ἐκ τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. ὅλα ἐκεῖνα τά στελέχη τοῦ Κ.Κ.Ε. τά ὁποῖα, τόσον
πρό τοῦ συνεδρίου ὅσον και κατά τάς ἐργασίας του, δέν εἶχον δείξει τυφλήν καί

368
ἀπεριόριστον ὑπακοήν εἰς τάς ἐντολάς τῆς Μόσχας. Εἰς τήν θέσιν τῶν ἀποβληθέντων καί
ἐπικεφαλῆς τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐτοποθέτησε τά ἀποδεδειγμένως ἀφοσιωμένα, εἰς τήν Μόσχαν
Στελέχη τοῦ Κ.Κ.Ε.: Ἀνδρόνικον Χαϊτᾶν, Κώνσταν Θέον, Σεραφείμ Μάξιμον, Γεώργιον
Σιάντον, Εὐτυχιάδην, Τάσον Χαϊνόγλου καί Κολοζώφ, ἄπαντες ἀποφοίτους τῆς σχολῆς
«ΚΟΥΤΒ». Ἡ Σοβιετική γραμμή τήν ὁποίαν ἐπέβαλενεἰς τό Κ.Κ.Ε, ὀ ἀντιπρόσωπος τῆς Ε.Ε.
τῆς Κ.Δ. Γερμανός Ράϊμερ, ἦτο «συστηματική ἐπίμονη ζύμωση ὑπέρ τῆς Σοβιετικῆς
Ἕνωσης καί ἀγῶνας γιά τήν προσέγγιση μ’ αὐτή».

13. ΣΤΑΪΝΧΑΡΤ (ΓΚΡΟΥΜΠΕΡ)

Στέλεχος τοῦ Κ.Κ. Αὐστρίας, βουλευτής καί στέλεχος τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς.
Ἀπεστάλη ὑπό τῆς Ἐκτελεστικῆς Ἐπιτροπῆς τῆς Κ.Δ. εἰς Ἑλλάδα τό 1930, διά τήν ἐξέτασιν
τῆς ὀργανωτικῆς, πολιτικῆς καί οἰκονομικῆς καταστάσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. Μετά τήν ἐπιστροφήν
του ἐξ Ἑλλάδος εἰς Μόσχαν συνέταξεν εἰδικήν ἔκθεσιν ἐπί τῆς καταστάσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς
τήν ὁποίαν μεταξύ τῶν ἄλλων ἐκάκιζε τήν ἡγεσίαν του καί διά τά ἑξῆς:
(α) Διά «ἀνεπαρκῆ» δουλειά στό στρατό καί στό στόλο. «Πολύ λίγα γίνηκαν, γράφει
εἰς τήν ἔκθεσίν του, γιά τήν ἀνάπτυξη σύγχρονου κινήματος τῶν στρατιωτῶν καί ναυτῶν
ὑπέρ τῶν δικῶν τους ἀπαιτήσεων».
(β) Διά «παθητικότητα στό Ἐθνικό (Μακεδονικό-Θρακικό)» «Μέχρι σήμερα τό Κόμμα
δέν ἔκανε πραχτική δουλειά στίς ἐθνικές καταπιεζόμενας ἐθνότητες, ἔμεινε ἱκανοποιημένο
μόνο μέ τή θέση τοῦ συνθήματος τῆς ἀνεξάρτητης καί ἑνιαίας «Μακεδονίας καί Θράκης»,
σ’ ὅλα τά ἐπίσημα κομματικά ντοκουμέντα. Ἐμεῖς ὄχι μόνο πρέπει νά ὑποστηρίζουμε τούς
ἀγῶνες ἐθνικῶν κατασπιεζομένων, ἀλλά καί νά ξεσηκώσουμε τίς ἐθνικές καταπιεζόμενες
μᾶζες γιά μιά τέτοια πάλη, νά ὀργανώσουμε αὐτόν τόν ἀγῶνα, νά τόν καθοδηγοῦμε
προσπαθώντας νά τόν σμίξουμε μέ τόν ἀγῶνα τῆς ἐργατικῆς τάξης».
(γ) Δι’ ἔλλειψιν «παρανόμου μηχανισμοῦ καί προπαρασκευῆς γιά τό δυνάμωμα τῆς
παράνομης κατάστασης».
Ἀποσπάσματα τῆς ἐκθέσεως τοῦ ἀπεσταλμένου τῆς Κ.Δ. ἐδημοσιεύθησαν εἰς τόν
«Ριζοσπάστην» τῆς 20 Ἰουνίου 1930.

ΗΓΕΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

(Από το ΤΕΥΧΟΣ ΙΙ - «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ»)

1. ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ ΘΩΜΑΣ. Τυπογράφος ἐκ Βόλου.

Ἀνέπτυξε σοβαράν δρᾶσιν εἰς τήν συνδικαλιστικήν κίνησιν τοῦ Βόλου καί
ἐπρωτοστάτησεν εἰς τά ἐκεῖ ἐπαναστατικά γεγονότα τοῦ 1921. Συνελήφθη τότε καί
ἐφυλακίσθη ἐπί 2 ἔτη. Τό 1923 ἐτοποθετήθη γραμματεύς τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. καί
παρέμεινεν εἰς τήν θέσιν ταύτην ἐπί ἕν καί ἥμισυ ἔτος.
Ἀπό τῶν ἀρχῶν τοῦ 1921 διεγράφει τοῦ Κ.Κ.Ε. διότι διεφώνησε μέ τήν ἀντεθνικήν
γραμμήν τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐπί τοῦ Μακεδονικοῦ - Θρακικοῦ ζητήματος. Μετά τήν διαγραφήν του
συνέχισε τήν συνδικαλιστικήν του δρᾶσιν καί διετέλεσεν ἐπί μακρόν γραμματεύς τῆς
Ὁμοσπονδίας Τύπου καί Χάρτου. Ἐξετελέσθη τό 1943 ὑπό τῶν Γερμανῶν.

2. ΒΑΤΟΥΣΙΑΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ τοῦ Γεωργίου - Σωφέρ.

Ἐγεννήθη εἰς Κλειοῦ Λέσβου τῷ 1903. Παλαιόν στέλεχος τοῦ Κ.Κ.Ε. Τό 1933
ἐξετοπίσθη εἰς Σίκινον. Τό 1936, ὡς καθοδηγητής τῶν Κ.Ο. Πελοποννήσου συνελήφθη ἐν
Πάτραις καί ἐνεκλείσθη εἰς φυλακάς Ἀκροναυπλίας ὅπου ἐδίδασκε μαρξισμόν εἰς τούς
κρατουμένους. Τό 1943 ἐδραπέτευσεν ἐκ Σωτηρίας και εἰργάσθη εἰς τήν Κ.Ο. Πειραιῶς. Τό
1945 ἐξελέγη μέλος τοῦ Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ἐτοποθετήθη ὡς Α΄ Γραμματεύς τῆς Κ.Ο.
Θες/νίκης καί ὡς Γραμματεύς τοῦ Κομματικοῦ Γραφείου Περιοχῆς Μακεδονίας. Τό 1947
ἀνέλαβε πολιτικός Ἐπίτροπος (ἀντ/ρχης) εἰς τό ἀρχηγεῖον Κ/Σ Ἀνατολ. Μακεδονίας –
Θράκης. Τήν 28-2-47 προήχθη εἰς συν/ρχην τοῦ συμμοριτισμοῦ καί ἐτοποθετήθη ἀρχηγός

369
τῆς Γενικῆς Ἐπιμελητεἰας τῶν Κ/Σ εἰς Πρέσπαν. Διεγράφη ὑπό τοῦ Ζαχαριάδη ὡς
ὁππορτουνιστής. Ἡ 7η ὁλομέλεια τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. (Φεβ/ριος 1957) τόν ἀποκατέστησεν
ὡς μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., θέσιν ἥν διατηρεῖ ἕκτοτε.

3. ΒΑΦΕΙΑΔΗΣ ΜΑΡΚΟΣ τοῦ Ἰωάννου - Καπνεργάτης.

Ἐγεννήθη ἐν Κασταμονή τῆς Μ. Ἀσίας τῷ 1906. Ἀπό τοῦ 1924 ὡργανώθη εἰς Κομμ.
Νεολαίαν. Ὠς κληρωτός εἰργάσθη εἰς Κ.Ο. τοῦ Στρατοῦ. Τό 1929 ὡς ἐπαγγελματικόν
στέλεχος τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐχρησιμοποιήθη εἰς τάς καπνεργατικάς περιοχάς Μακεδονίας καί
Θράκης. Τό 1932 ἐφυλακίσθη. Τό 1933 κατά την μεταγωγήν του εἰς Βόλον ἐδραπέτευσεν.
Τό 1935 ἦτο ὑποψήφιος Βουλευτής τοῦ Κ.Κ.Ε. Τό 1936 συνελήφθη ἐν Ναούσῃ ὅπου ἦτο
στέλεχος τῆς ἐκεῖ Κομμ. ὀργανώσεως καί ἐξετοπίσθη ἀλλά καί πάλιν ἐδραπέτευσεν. Τό
1938 ἐξελέγη μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ἐτοποθετήθη Γραμματεύς τῆς Ε.Π. Πειραιῶς.
Τό αὐτό ἔτος συνελήφθη καί ἐξετοπίσθη. Τόν Ἰούνιον τοῦ 1941 ἐδραπέτευσεν ἐκ Γαύδου.
Ἔκτοτε ἠσχολεῖτο ἐν Ἀθήναις μέ τήν ἀναδιοργάνωσιν τῶν Κ.Ο. Τό 1943 ἀνέλαβε τήν
Διοίκησιν τῆς 10ης Μεραρχίας τοῦ Ε.Λ.Α.Σ. καί ἀκολούθως ἐτοποθετήθη καπετάνιος
ὁμάδος Μεραρχιῶν Μακεδονίας μέ τόν βαθμόν τοῦ Συν/ρχου. Τό 1945 ὡς μέλος τοῦ
Μακεδονικοῦ Γραφείου ἀνῆκεν εἰς τήν Γραμματείαν τῆς Κ.Ο. Θεσ/νίκης. Κατά τά μέσα τοῦ
1946 τοῦ ἀνετέθη ἡ ἀρχηγία τῶν Κ/Σ. Τόν Δεκέμβριον τοῦ 1947, ὅτε συνεκροτήθη ἡ
συμμοριακή Κυβέρνησις ἔγινε πρόεδρος ταύτης καί Ὑπουργός τῶν Στρατιωτικῶν. Περί τό
τέλος τοῦ 1948 τοῦ ἀφηρέθησαν ὅλα τά ἀξιώματα, καί εἰς τήν 5ην Ὁλομέλειαν (Ἰαν/ριος
1949) τοῦ ἀπηγγέλθη ἡ κατηγορία τοῦ «ὀππορτουνιστή-συνθηκολόγου», διεγράφη δέ ἐν
συνεχείᾳ ὡς τροτσκιστής, τιτοίστής κ.λπ. Τόν Μάρτιον τοῦ 1956 (6η ὁλομέλεια) ἐπανῆλθεν
εἰς τό προσκήνιον, καί μετά τήν 7ην ὁλομέλειαν (Φεβ/ριος 1957) ἐτοποθετήθη εἰς τό Π.Γ.
τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Κατά τήν 8ην ὅμως Ὁλομέλειαν (Ἰαν/ριος 1958) καθηρέθη
χαρακτηρισθείς ὡς ἡγέτης τῶν ἀναθεωρητικῶν τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἔχει ἀποστερηθῇ τῆς Ἑλληνικῆς
ἰθαγενείας.

4. ΒΕΤΤΑΣ ΦΩΚΙΩΝ τοῦ Παναγιώτου - Φοιτ. Μαθηματικῶν.

Ἐγεννήθη εἰς Πόρον τῷ 1914. Ὡς φοιτητής ἀπό τοῦ 1934 ἀνέπτυξε ἔντονον
κομμουνιστικήν δρᾶσιν, ἐξελιχθείς εἰς στέλεχος τῆς Ο.Κ.Ν.Ε. Τό 1936 (Φεβ/ριος) ἐντολῇ
τῆς Ο.Κ.Ν.Ε. ἐπέτυχε τήν ἵδρυσιν τῆς Ε.Π.Ο.Φ.Σ. (Ἔνωσις Προοδευτικῶν ὀργανώσεων
Φοιτητῶν, Σπουδαστῶν). Τόν Αὔγουστον τοῦ 1936 ἐξετοπίσθη. Τό 1943 ἐδραπέτευσεν.
Ἅμα τῇ δημιουργίᾳ τῆς Ε.Π.Ο.Ν. (23-2-43) ἀνέλαβε Γεν. Γραμματεύς τοῦ Κεντρικοῦ
Συμβουλίου της, θέσιν ἥ διετήρησε καί μετά τήν Βάρκιζαν. Τόν Ὀκτώβριον τοῦ 1945
ἐξελέγη ἀναπληρωματικόν μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Τόν Ἰούλιον τοῦ 1947 ἐνετάχθη εἰς
Κ/Σ ὡς Πολιτικός Ἐπίτροπος μέ τόν βαθμόν τοῦ συν/ρχου. Τόν Ὀκτώβριον τοῦ 1950 (Γ΄
Κομματική Συνδιάσκεψις) καθηρέθη ἀπό ἀναπληρωματικόν μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. ὡς
ἀντιηγετικός. Τόν Μάρτιον τοῦ 1956 (6η Ὁλομέλεια) ἀπεκαταστάθη ὑπό τῆς νέας ἡγεσίας
τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ἐγένετο τακτικόν μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Τό 1957 ἐχρησιμοποιήθη διά τήν
ἵδρυσιν εἰδικῆς κατασκοπευτικῆς σχολῆς εἰς Βάρναν Βουλγαρίας διά τήν ἐκπαίδευσιν πρώην
Κ/Σ. Τήν 7-9-58 εἰσῆλθε λάθρᾳ εἰς τήν Ἑλλάδα ἀλλά ἐπισημανθείς διέφυγεν εἰς τό
Παραπέτασμα. Ἔχει ἀποστερηθῇ τῆς Ἑλληνικῆς ἰθαγενείας.

5. ΒΛΑΝΤΑΣ ἤ ΒΟΥΛΓΑΡΟΣ Δημήτριος τοῦ Γεωργίου, ἄνευ ἐπαγγέλματος.

Ἐγγενήθη εἰς Μάραθον Κρήτης τό 1908. Μέλος τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπό τοῦ 1924. Ἐξεπαιδεύθη
πρό τοῦ 1930 ἐν Ρωσία. Ἐπανελθών ἀνέλαβε Γραμαμτεύς τῆς Ο.Κ.Ν.Ε. Κατεδικάσθη
πολλάκις καί ἐξετοπίσθη. Ἀπό τοῦ 1936-1941 ἐτέλει ἐν ἐκτοπίσει. Τό 1941 ἐδραπέτευσε και
εἰργάσθη εἰς τόν τομέα τῆς Νεολαίας, πρωτοστατήσας διά τήν συγκρότησιν τό 1943 τῆς
Ε.Π.Ο.Ν., γενόμενος ὁ πρῶτος γραμματεύς ταύτης. Τόν Μάϊον τοῦ 1944 ἐγένετο
σύμβουλος τῆς Π.Ε.Ε.Α. καί ἀπεστάλη εἰς Κρήτην ὡς γραμματεύς τῆς ἐκεῖ κομμουνιστικῆς
ὀργανώσεως. Τόν Οκτ/βριον τοῦ 1945 ἐγένετο μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ἐν συνεχείᾳ,

370
μετά τήν ἀπελευθέρωσιν, ἐτοποθετήθη εἰς τήν γραμματείαν τῆς κομμουνιστικῆς
ὀργανώσεως τοῦ Πειραιῶς. Τό 1947 ἀνῆλθενεἰς τό Βουνό ὅπου ἔδρασεν ὡς ἀνὠτατον
μέλος τοῦ συμμοριτισμοῦ καί ὡς μέλος τῆς συμμοριακῆς κυβερνήσεως. Τό 1948
ἀντεπροσώπευε τό Κ.Κ.Ε. εἰς τό 5ον Συνέδριον τοῦ Κ.Κ. Βουλγαρίας. Τήν 31-1-49 (5η
ὁλομέλεια τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.) ἔγινε μέλος τοῦ Πολιτικοῦ Γραφείου τοῦ Κ.Κ.Ε. Τήν 3-4-49
ἀνέλαβε κατά τόν ἀνασχηματισμόν τῆς συμμοριακῆς κυβερνήσεως ὑπουργός τῶν
Στρατιωτικῶν καί μέλος τοῦ Ἀνωτάτου Πολεμικοῦ Συμβουλίου τῶν Κ/Σ. Τόν Μάρτιον 1956
(6η ὁλομέλεια) καθηρέθη τῶν ἀξιωμάτων του ὡς ἄμεσος συνεργάτης τοῦ Ζαχαριάδη. Ἔχει
καταδικασθῇ δίς εἰς θάνατον ὑπό τοῦ Στρατ/κείου Ἀθηνῶν καί ἀποστερηθῇ τῆς Ἑλληνικῆς
ἰθγανείας. Εὐρίσκεται εἰς Παραπέτασμα.

6. ΠΟΝΤΙΤΣΙΟΣ ἤ ΓΟΥΣΙΑΣ Γεώργιος τοῦ Ἰωάννου Ἐμβαλωματής.

Ἐγεννήθη ἐν Συράκῳ Ἰωαννίνων τῷ 1913. Τό 1929 ὡργανὠθη εἰς τήν Κομμ. Νεολαίαν
Ἰωαννίνων. Τό 1938 εἰργάσθη εἰς τήν ὀργάνωσιν τῆς Κομμ. Νεολείας Νέας Κοκκινιᾶς. Τό
ἴδιον ἔτος ἐξετοπίσθη εἰς Ἀκροναυπλίαν ἀλλά τήν 6-4-43 ἐδραπέτευσεν ἐκ Σωτηρίας ὅπου
εἶχε μεταφερθῇ πρός νοσηλείαν. Ἐν συνεχείᾳ ἐτοποθετήθη εἰς τόν Ε.Λ.Α.Σ. Ἀθηνῶν ὡς
καθοδηγητής τῆς ΙΙας ἐφεδρικῆς Ταξιαρχίας. Μετά τήν Βάρκιζαν ἐτοποθετήθη ἀρχικῶς εἰς
τήν Κ.Ο.Π. Ἠπείρου καί ἐν συνεχείᾳ γραμματεύς τῆς Κ.Ο. Περιοχῆς Στερεᾶς Ελλάδος.
Συνεκρότησε τάς συμμοριακάς ὁμάδας Ρούμελης τῶν ὁποίων καί διετέλεσεν ἀρχηγός μέχρι
τέλους 1947. Ἐν συνεχείᾳ ἀνέλαβεν ἡγετικήν θέσιν εἰς τό Γενικόν Ἀρχηγεῖον τοῦ
συμμοριτισμοῦ, τόν δέ Ἰαν/ριον τοῦ 1948 ὠνομάσθη ὑπαρχ/γός. Μετά τήν καθαίρεσιν τοῦ
Μάρκου Βαφειάδη ἀνέλαβε τήν ἀρχηστρατηγίαν τῶν Κ/Σ καί ἐγένετο μέλος τοῦ Π.Γ. τῆς
Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. καί μέλος τοῦ ἀνωτάτου πολεμικοῦ Συμβουλίου τῶν Κ/Σ ἅμα τῇ συστάσει
του. Τό 1950 ἐφοίτησεν εἰς τήν στρατιωτικήν Ἀκαδημίαν Μόσχας. Τό 1952 κατεδικάσθη
δίς εἰς θάνατον ὑπό τοῦ Στρατ/κείου Ἀθηνῶν. Τό 1954 εἰσῆλθε λάθρᾳ εἰς τήν Ἑλλάδα ἀλλά
ἐπισημανθείς ὑπό τῶν Ἀρχῶν διέφυγεν. Μετά τήν καθαίρεσιν τοῦ Ζαχαριάδη (6η
ὁλομέλεια) ἀπέφυγε νά καταδικάσῃ τόν πρώην ἀρχηγόν του καί ἐδήλωσεν ὑποταγήν εἰς
τήν νέαν ἡγεσίαν, ἀλλά ἡ δήλωσίς του αὕτη ἐκρίθη ἀνειλικρινής εἰς τήν 7ην ὁλομέλειαν
(Φεβ/ριος 1957) καί διεγράφη τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἀπεστερήθη τῆς Ἑλληνικῆς ἰθαγενείας.

7. ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Δικηγόρος. (Αναφέρεται και στην 4η ομάδα)

Ἐγεννήθη εἰς Καρδαμύλην Λακωνίας τῷ 1892. Ἔλαβε μέρος εἰς τάς ζυμώσεις πρός
ἵδρυσιν τοῦ Σοσιαλεργατικοῦ Κόμματος Ἑλλάδος (1918-1919). Ὑπῆρξε μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ
Κ.Κ.Ε. καί διεύθυνεν ἐπί διετίαν (1921-1922) τήν «Κομμουνιστικήν Ἐπιθεώρησιν»
(θεωρητικόν ὄργανον τοῦ Κόμματος). Τόν Φεβ/ριον τοῦ 1922 εἰς τήν 1ην Συνδιάσκεψιν
εἰσηγήθη τό «πρόγραμμα τοῦ Κόμματος» τό ὁποῖον κατεπολεμήθη παρά τῆς Ἀριστερᾶς ὡς
σοσιαλδημοκρατικόν. Ἀπεχώρησε τοῦ κόμματος τό 1923 καί ἕκτοτε ἐπολιτεύθη εἰς τό
Προοδευτικόν Κόμμα (Καφαντάρη) καί ἄλλα κόμματα τοῦ Κέντρου.

8. ΓΚΡΟΖΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ τοῦ Γεωργίου ἤ Δρόσου. Καπνεργάτης. (Αναφέρεται και

στην 4η ομάδα)
Ἐγεννήθη τῷ 1891 ἐν Καβάλᾳ. Κομμουνιστής ἀπό νεαρᾶς ἡλικίας. Τό 1921-1927
πρόεδρος καί γραμματεύς τοῦ συνδικάτου καπνεργατῶν. Τό 1924 ὀργανωτής τῆς
καπνεργατικῆς ἀπεργίας Καβάλας καθ’ ἥν ἐφονεύθησαν εἶς Ὑπολ/γός, εἶς Ὑπομ/ρχος καί εἶς
Χωρ/λαξ. Τό 1927 Γραμματεύς τῆς καπνεργατικῆς συνομοσπονδίας τῆς Ἑλλάδος. Περί τό
τέλος τοῦ 1932 ἀπεστάλη εἰς Μόσχαν ὅπου παρέμεινε ἐπί τριετίαν διά σπουδάς. Τό 1935
ἐπανῆλθεν εἰς Ἑλλάδα. Τό 1936-1943 διατελεῖ ἐν ἐκτοπίσει. Ἀπελύθη ἐκ τῶν φυλακῶν
Κερκύρας τό 1943 μέ τήν συνθηκολόγησιν τῶν Ἰταλῶν. Τό 1944 συνεργασίᾳ τοῦ Θέου
ἐπανίδρυσε τήν Γενικήν Συνομοσπονδίαν Ἐργατῶν Ἑλλάδος. Κατά τό 7ον συνέδριον τοῦ
Κ.Κ.Ε. (1954) ἐξελέγη ἀναπληρωματικόν μέλος τῆς Κ.Ε. του. Τό 1946 ἐξελέγεη Γενικός
Γραμματεύς τῆς Ἐργατικῆς Συνομοσπονδίας. Τό ἴδιον ἔτος ἐξετοπίσθη μέχρι τοῦ 1947 ὅτε

371
ἀπολυθείς ἔλαβεν μέρος είς τόν Κομμουνιστοσυμμοριτοπόλεμον καί ἐτοποθετήθη εἰς τήν
ψευτοκυβέρνησιν τοῦ Βουνοῦ ὑπουργός Ἐργασίας. Μετά τήν ἦτταν τῶν Κ/Σ μετέσχε
πλείστων διεθνῶν κομμουνιστικῶν συνεδρίων. Κατά τήν 4ην Ὁλομέλειαν τῆς Κ.Ε. τοῦ
Κ.Κ.Ε. τόν Δεκ/βριον τοῦ 1953 ἐξελέγη μέλος τῆς Κ.Ε. Ἐλέγχου. Κατά τήν 6ην Ὁλομέλειαν
τοῦ Μαρτίου 1956 ἐξελέγη πρόεδρος τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., θέσιν ἥν διατηρεῖ μέχρι
σήμερον. Ἀπεστερήθη τῆς Ἑλληνικῆς ἰθαγενείας.

9. ΔΗΜΗΤΡΑΤΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Δικηγόρος. (Αναφέρεται και στην 4η ομάδα)

Ἐγεννήθη ἐν Κεφαλληνίᾳ. Τυγχἀνει εἶς ἐκ τῶν ἱδρυτικῶν μελῶν τοῦ Σοσιαλεργατικοῦ
Κόμματος καί γραμματεύς αὐτοῦ ἐπί διετίαν περίπου (1919-1921). Παρ’ ὅλον ὅτι ὑπῆρξεν
ἐκ τῶν πρωταγωνιστῶν τῆς προσχωρήσεως τοῦ Κόμματος τούτου εἰς τήν 3ην Διεθνῆ,
συνετάχθη μέ τήν μετριοπαθῆ δεξιάν παράταξιν καί κατέκρινε τάς ἐπεμβάσεις τῆς 3ης
Διεθνοῦς εἰς τήν Ἑλλάδα δι΄ ὅ καί διεγράφη τοῦ Κόμματος.

10. ΔΗΜΗΤΡΑΤΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ - Δημοδιδάσκαλος

Ἐγεννήθη ἐν Κεφαλληνίᾳ. Ὁπαδός τοῦ σοσιαλιστοῦ Δρακούλη καί ἐκ τῶν ἱδρυτικῶν
μελῶν τοῦ Σοσιαλεργατικοῦ Κόμματος. Διετέλεσε μέλος τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς αὐτοῦ
καί ἀρχισυντάκτης τοῦ «Ἐργατικοῦ Ἀγῶνος» καί τοῦ «Ριζοσπάστη» ἐπί τινα καιρόν. Κατά
τό 1923 ἀπεσύρθη τῆς κομμουνιστικῆς Κινήσεως.

11. ΕΡΥΘΡΙΑΔΗΣ ἤ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ ἤ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ἤ ΠΕΤΡΕΣ ἤ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΗΣ

Γεώργιος τοῦ Ἀναστασίου.
Ἐγεννήθη ἐν Κρόμῳ Ἀργυρουπόλεως Πόντου τό 1910. Μέλος τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπό τοῦ
1927. Κατεδικάσθη καί ἐξετοπίσθη πολλάκις. Τό 1941 ἐδραπέτευσεν ἐκ Φολεγάνδρου.
Μετά τήν κατοχήν ἕδρασεν ὥς ἀνώτερον μέλος εἰς τήν περιοχήν Μακεδονίας. Κατά τό 7ον
Συνέδριον τοῦ Κ.Κ.Ε. (1945) ἐξελέγη μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ἐτοποθετήθη
γραμματεύς τῆς Κ.Ο. Ἀνατολ. Μακεδονίας – Θράκης. Εἰς τόν συμμοριοπόλεμον ἐχρημάτισε
πολιτικός Ἐπίτροπος εἰς τό Ἀρχηγεῖον τῶν Κ/Σ Κεντρικῆς Μακεδονίας καί ἐν συνεχείᾳ
διοικητής τῆς 6ης συμμοριακῆς Μεραρχίας. Τό 1949 διωρίσθη μέλος τοῦ Ἀνωτάτου
Πολεμικοῦ Συμβουλίου τῶν Κ/Σ ὑπό τόν Ζαχαριάδην, φέρων τόν βαθμόν τοῦ ἀντ/ρχου. Τό
1950 κατά τήν Συνδιάσκεψιν τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐξελέγη ἀναπληρωματικόν μέλος τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε.
τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἐξεπαιδεύθη εἰς τήν σχολήν κατασκόπων Πολωνίας ΖΓΟΡΖΕΛΕΤΣ. Τήν 21-9-54
εἰσῆλθεν λάθρᾳ εἰς τήν Ἑλλάδα πρός ἐνέργειαν κατασκοπείας. Συνελήφθη ἐν Ἀθήναις τόν
Μάϊον τοῦ 1955 καί κατεδικάσθη τό 1959 εἰς ἰσόβια δεσμά.

12. ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ τοῦ Παναγιώτου (Αναφέρεται και στην 4η ομάδα)

Ἐγεννήθη τό 1903 εἰς Ἀϊδίνιον Μ. Ἀσίας. Ἐγκατασταθείς εἰς Κων/πολιν ἐμυήθη ἀπό
νεαρᾶς ἡλικίας εἰς τόν Κομμουνισμόν, καί ἕδρασεν ὡς πράκτωρ σοβιετικοῦ δικτύου
κατασκοπείας εἰς Κων/πολιν. Ἀποκαλυφθείσης τῆς δράσεώς του κατέφυγεν εἰς Σοβ.
Ρωσσίαν ὅπου ἐξαπαιδεύθη καί ἐστάλη κατόπιν εἰς Ἑλλάδα. Ἀρχικῶς, διετέλεσε μέλος τῆς
Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς τῆς ὀργανώσεως Κομμουνιστικῆς Νεολαίας Ἑλλάδος καί γραμματεύς
ταύτης, ἀναπτύξας ἔντονον κομμουνιστικήν δραστηριότητα. Τό 1926 ἐφόνευσε τόν
ἀντιτιθέμενον εἰς τήν τακτικήν τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀρχειομαρξιστήν ΓΕΩΡΓΟΠΑΠΑΔΑΚΟΝ Ἡλίαν καί
ἐνεχώρησε διά Ρωσσίαν ἐξ ἦς ἐπανῆλθε τόν Δεκ/βριον τοῦ 1927. Συλληφθείς τό 1928
προεφυλακίσθη μέ τήν κατηγορίαν τῆς ἐσχάτης προδοσίας ἀλλά ἐπέτυχε νά δραπετεύσῃ
καί κατέφυγε πάλιν εἰς τήν Σοβ. Ρωσσίαν. Ἐν Ρωσσίᾳ ἐφοίτησεν εἰς τό Πανεπιστήμιον
ΚΟΥΤΒ καί διωρίσθη ὑπό τῆς Κομμ. Διεθνοῦς μέλος τῆς Ἐκτελεστικῆς Ἐπιτροπῆς ταύτης.
Τό 1931 ἐπανῆλθεν εἰς τήν Ἑλλάδα καί ἀναλαμβάνει ὡς Γενικός Γραμματεύς τοῦ Κ.Κ.Ε. τῇ
ὑποδείξει τῆς Κομμ. Διεθνοῦς, λαβῶν βραδύτερον καί τόν τίτλον τοῦ ἀρχηγοῦ τοῦ
Κόμματος (1934). Τόν Σεπ/βριον τοῦ 1936 συνελήφθη ἐν Ἀθήναις καί κατεδικάσθη εἰς
9ετῆ εἰρκτήν, ἐγκλεισθείς εἰς τάς φυλακάς Κερκύρας ὅπου παρέμεινε μέχρι τῆς εἰσβολῆς

372
τῶν Γερμανῶν, παρ’ ὦν παρελήφθη εἰς Γερμανίαν ἐξ ἧς ἐπανέκαμψε τήν 29ην Μαΐου 1945.
Ἀνέλαβε τήν ἀρχηγίαν τοῦ Κ.Κ.Ε., κατευθύνας τοῦτο πρός τόν συμμοριοπόλεμον τῶν ἐτῶν
1946-1949, κατ’ ἐντολήν τῆς ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς Κομ/σμοῦ. Περί τά τέλη τοῦ 1947
ἀνέλαβε προσωπικῶς τήν πολιτικήν διεύθυνσιν καί ἀπό τῆς καθαιρέσεως τοῦ Μάρκου
Βαφειάδη καί τήν στρατιωτικήν τοιαύτην. Μετά τήν ἀποτυχίαν τοῦ συμμοριοπολέμου
(Αὔγουστος 1949) ἀπολαμβάνων τῆς ευνοίας τοῦ Στάλιν, παρέμεινεν εἰς τήν θέσιν τοῦ
ἀρχηγοῦ τοῦ Κ.Κ.Ε. καί διενήργησεν εὐρεῖαν ἐκκαθάρισιν τῶν ἀντιπάλων του. Μετά τήν
ἐπικράτησιν ὅμως τῆς Κρουστσεφικῆς ἡγεσίας εἰς τήν Ρωσσίαν ἦλθεν εἰς ἀντίθεσιν μέ τάς
ἐπεμβάσεις ταύτης εἰς τά ἐσωτερικά τοῦ Κ.Κ.Ε. (γεγονότα Τασκένδης 1955) δι’ ὅ καί
ἐξεκαθαρίσθη τόν Μάρτιον τοῦ 1956 εἰς τήν 6ην ὁλομέλειαν. Ἔκτοτε ζεῖ κάπου εἰς τήν
Ρωσσίαν ἐκτός κόμματος.

13. ΖΕΒΓΟΣ Γ. ἤ ΤΑΛΑΓΑΝΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ - Δημοδιδάσκαλος.

Ἐγεννήθη τό 1897 εἰς Δόριζαν Ἀρκαδίας. Ἀπό τοῦ 1922 μέλος τοῦ Κ.Κ.Ε. καί
γραμματεύς τῆς περιφερειακῆς Ἐπιτροπῆς Ξάνθης μέχρι τοῦ 1925. Μετατεθεἰς εἰς Ἀθήνας
ὡς (διδάσκαλος) μετεῖχε τῆς Κομμουνιστικῆς Κινήσεως ὡς μέλος τῆς περιφερειακῆς
ἐπιτροπῆς Ἀθηνῶν. Τό 1928 μετέβη εἰς Σοβ. Ἔνωσιν ὅπου παρέμεινε μέχρι τοῦ 1933
φοιτήσας εἰς τό Πανεπιστήμιον ΚΟΥΤΒ. Ἐπανελθών εἰς Ἑλλάδα ἀνέλαβε τήν διεύθυνσιν τῆς
«Κομμ/κῆς Ἐπιθεωρήσεως» θεωρητικοῦ ὀργάνου τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἐθεωρεῖτο ὡς εἶς ἐκ τῶν
θεωρητικῶν ἐγκεφάλων τοῦ Κ.Κ.Ε., χρησιμοποιηθείς διά τήν ἐκλαΐκευσιν τοῦ Μαρξισμοῦ.
Τό 1937 ἐγένετο μέλος τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ἀπεστάλη εἰς Θεσ/νίκην ὡς
καθοδηγητής τοῦ Κομματικοῦ Γραφείου Μακεδονίας - Θράκης. Τόν Ἀπρίλιον 1938
συνελήφθη καί ἐφυλακίσθη μέχρι τοῦ Μαρτίου 1942 ὅτε ἐδραπέτευσεν ἀπό τό πολιτικόν
Νοσοκομεῖον Ἀθηνῶν ἔνθα ἐνοσηλεύετο. Ἔκτοτε συνέχισε τήν κομμ/κήν δρᾶσιν ὡς μέλος
του Π.Γ. καί ὑπεύθυνος τοῦ «Ριζοσπάστη» καί τῆς «Κομμ/κῆς Ἐπιθεωρήσεως». Ὑπέγραψε
τήν συμφωνίαν τῆς Καζέρτας ὡς ἀντιπρόσωπος τοῦ Ε.Α.Μ. και μετέσχε τῆς κυβερνήσεως
τοῦ Γ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ὠς Ὑπουργός Γεωργίας. Μετά τήν συμφωνίαν τῆς Βαρκίζης διηύθυνε
τήν «Κομμουνιστικήν Ἐπιθεώρησιν» καί εἰς τό 7ον Συνέδριον τοῦ Κ.Κ.Ε. (Ὀκτώβριος 1945)
ἐξελέγη ἀναπληρωματικόν μέλος τοῦ Κ.Κ.Ε. Τήν 20ήν Μαρτίου 1947 ἐφονεύθη ἐν
Θεσ/νίκην ὑπό τοῦ Κομμουνιστοῦ Χρήστου ΒΛΑΧΟΥ διά λόγους ἐκδικήσεως.

14. ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΖΗΣΗΣ τοῦ Ἀθανασίου - Δικηγόρος.

Ἐγεννήθη ἐν Βογατσικῷ Καστοριᾶς τῷ 1910. Μέλος τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπό τό 1930. Τό 1936
συλληφθείς ἐξετοπίσθη καί παρέμειμεν ἐν ἐκτοπίσει μέχρι τῆς ἀποχωρήσεως τῶν
Γερμανῶν τό 1944. Τό 1945 ἐξελέγη μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τεχνικός γραμματεύς
τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Τόν Σεπ/βριον τοῦ 1946 ἐτοποθετήθη ὡς καθοδηγητής τοῦ
Γραφείου Περιοχῆς Θεσσαλίας. Τό 1947 (Ἀπρίλιος) ἐτοποθετήθη μέ τόν βαθμόν τοῦ
Συν/ρχου Πολ. Ἐπίτροπος εἰς τό ἀρχηγεῖον Κ/Σ περιοχῆς Θεσσαλίας καί βραδύτερον ὡς
τοιοῦτος τοῦ κλιμακίου τοῦ ἀρχηγείου Νοτίου Ἑλλάδος. Μετά τήν ἦτταν τῶν Κ/Σ
κατέφυγεν εἰς Παραπέτασμα, ὅπου κατά τήν 3ην διάσκεψιν τοῦ Κ.Κ.Ε. (Ὀκτώβριος 1950)
ἐτάχθη μέ τό μέρος τοῦ Ζαχαριάδη. Βραδύτερον ἐχαρακτηρίσθη ὑπό τοῦ Ζαχαριάδη ὡς
μικροαστός καί ἐξέπεσεν τῶν ἀξιωμάτων του. Μετά τήν καθαίρεσιν τοῦ Ζαχαριάδη κατά
τήν 6ην ὁλομέλειαν τοῦ Κ.Κ.Ε. ὑπό τήν νέαν ἡγεσίαν (Μάρτιος τοῦ 1956) ἀπεκατεστάθη
ὡς μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.

15. ΘΕΟΣ ἤ ΝΤΟΥΡΟΣ ἤ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ ΖΟΡΜΠΑΛΗΣ Κων/νος τοῦ Ζήση. (Αναφέρεται

και στην 4η ομάδα)
Ἐγεννήθη ἐν Κατωχωρίῳ Πορταριᾶς Βόλου τῷ 1899. Ἐπρωτοστάτησεν εἰς τά αἱματηρά
γεγονότα Βόλου τόν Φεβ/ριον τοῦ 1921. Κατεδικάσθη τότε ὑπό τοῦ κακουργοδικείου
Χαλκίδος καί ἐφυλακίσθη. Ἀπεφυλακίσθη τό 1922 ἁμνηστευθείς ὑπό τῆς ἐπαναστάεως.
Ἔκτοτε δρᾶ ἐν Θεσ/νίκη καί τό 1924 ἔρχεται εἰς Ἀθήνας ὅπου παρουσιάζεται ὡς

373
ἐκπρόσωπος τῆς καπνεργατικῆς ὁμοσπονδίας τῆς Ἑλλάδος. Μετέχει τοῦ ΙΙΙου ἐκτάκτου
συνεδρίου τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς ὅ ἐψήφισεν ὑπέρ τῆς αὐτονομήσεως τῆς Μακεδονίας. Τό 1926
ἐξελέγη βουλευτῆς τοῦ Κ.Κ.Ε. Τό 1928 ἀπεστάλη εἰς Ρωσσίαν ὅπου ἐσπούδασεν εἰς τήν
σχολήν ΚΟΥΤΒ. Τό ἴδιον ἔτος μετέσχε τῆς ἐν Μόσχᾳ κόκκινης συνδικαλιστικῆς Διεθνοῦς
(Πρόφιντερν). Ἐπανελθών ἐκ Ρωσσίας τῇ ἐντολῇ τῆς Γ΄ Διεθνοῦς ἐχρησιμοποιήθη ὡς
ἀνώτατον συνδικαλιστικόν στέλεχος τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ἐπρωτοστάτησεν διά τήν ἵδρυσιν τῆς
Ἑνωτικῆς συνομοσπονδίας, τοποθετηθείς Γεν. Γραμματεύς ταύτης. Κατά τήν
ἐσωκομματικήν κρίσιν τῆς περιόδου 1929-1931 διεδραμάτισε πρωτεύοντα ρόλον καί
ἐκλήθη εἰς Μόσχαν πρός ἀπολογίαν. Τό 1930 ἤ 1931 ἐπέστρεψεν εἰς τήν Ἑλλάδα καί
εἰργάσθη εἰς τόν συνδικαλιστικόν τομέα. Ἐξετοπίσθη πολλάκις. Τό 1937 ἐδραπέτευσεν ἐξ
Ἀνάφης. Ἀπό τοῦ Ἀπριλίου τοῦ 1939 μέχρι τοῦ Σ/βρίου τοῦ 1941 ἦτο φυλακισμένος εἰς
Ἀκροναυπλίαν. Τόν Ἰούλιον τοῦ 1942 ἐδραπέτευσεν ἐκ τοῦ Σανατορίου Πέτρας Ὀλύμπου.
Τόν Μάϊον τοῦ 1944 ἐξελέγη ὑπό τῆς Π.Ε.Ε.Α. Σύμβουλος Δράμας. Τήν 19-9-44 ἐξελέγη
Γραμματεύς τῆς Κομμουνιστικῆς Γ.Σ.Ε.Ε. Κατά τό 7ον συνέδριον τοῦ Κ.Κ.Ε. (Ὀκτώβριος
1945) ἐξελέγεη ἀναπληρωματικόν μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Τό 1945 μετέσχε τοῦ ἐν
Μόσχᾳ Παγκοσμίου Κομμουνιστικοῦ Συνδικαλιστικοῦ Συνεδρίου. Τό 1949, μετά τήν ἦτταν
τῶν Κ/Σ, κατέφυγεν εἰς τό Παραπέτασμα. Κατά τήν 6ην Ὁλομέλειαν (Μάρτιος 1956)
ἐξελέγη μέλος τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἀπεβίωσεν ἐν Βουκουρεστίῳ τήν 27-5-58.

16. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ τοῦ Κων/νου - κουρεύς.

Ἐγεννήθη ἐν Πόργιᾳ (Βουλγαρίας) τῷ 1902. Ἀπό νεαρᾶς ἡλικίας κομμουνιστής.
Εἰργάσθη μετά φανατισμοῦ διά τήν αὐτονόμησιν τῆς Μακεδονίας. Ἀπό τό 1929 μέλος τοῦ
Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. ὡς ἔμπιστος τῆς Κόμιντερν. Κατά τάς Βουλγαρικάς ἐκλογάς τοῦ
1932 καί 1936 ἐξελέγη Βουλευτής τοῦ Κ.Κ.Ε. Κατεδικάσθη πολλάκις διά κομμ/στικήν
δρᾶσιν. Ἀπό τοῦ 1938-1942 εἶχεν ἐγκλεισθεῖ εἰς στρατόπεδον Ἀκροναυπλίας. Τόν Ἰούλιον
τοῦ 1942 ἐδραπέτευσεν ἐκ τοῦ σανατορίου Πέτρας Ὀλύμπου, ὅπου ἐνοσηλεύετο. Πρό τοῦ
πολέμου ἦτο μέλος τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Τό 1945 ἐπανεξελέγη μέλος τοῦ Π.Γ. τῆς
Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. καί μέλος τῆς Γραμματείας του. Τόν Δεκ/βριον τοῦ 1947 κατέφυγεν εἰς
τούς Κ/Σ ὅπου καί διορίσθη ἀντιπρόεδρος τῆς ψευτοκυβερνήσεως τῶν Κ/Σ καί μέλος τοῦ
ἀνωτάτου πολεμικοῦ Συμβουλίου τῶν Κ/Σ. Εἰς τό παραπέτασμα ὅπου κατέφυγεν μετά τήν
ἦτταν τῶν Κ/Σ ὑπέπεσεν εἰς τήν δυσμένειαν τοῦ Ζαχαριάδη. Ἐξεκαθαρίσθη ὑπό τούτου,
ἀλλά μετά τήν καθαίρεσιν τοῦ Ζαχαριάδη κατά τήν 6ην ὁλομέλειαν τοῦ Κ.Κ.Ε. (Μάρτιος
τοῦ 1956) ἐξελέγη μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.

17. ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΗΣ ἤ ΓΥΦΤΟΔΗΜΟΣ ἤ ΚΛΕΡΙΔΗΣ ἤ ΚΑΤΡΙΔΗΣ ἤ ΠΑΝΟΣ Κων/νος τοῦ

Γεωργίου - Ἰατρός.
Ἐγεννήθη εἰς Λίμνην Εύβοίας τῷ 1906. Τό 1924 ἐτοποθετήθη εἰς Κ.Ο. Νέων Χαλκίδος.
Τό 1929 ὑπηρετῶν ὡς ναύτης έκρατεῖτο εἰς Καλπάκι. Ἀπό τοῦ 1931-1932 ἐσπούδαζεν εἰς
Γερμανίαν καί Γαλλίαν. Τό 1935 μετέβη εἰς Ρωσσίαν ὡς ἀνταποκριτής τοῦ «Ριζοσπάστη».
Τό 1936 κατῆλθεν εἰς Ἑλλάδα. Τόν Ἰαν/ριον τοῦ 1937 συλλαμβάνεται καί καταδικάζεται ἐπί
παραβάσει τοῦ ἰδιωνύμου. Ἔκτοτε ἐκρατήθη εἰς φυλακάς καί ἐν ἐκτοπίσει μέχρι τοῦ Μαΐου
1941 ὅτε ἐδραπέτευσεν. Ἀπό τοῦ Ἰαν/ρίου 1943 διετέλεσε καπετάνιος Μεραρχιῶν τοῦ
Ε.Λ.Α.Σ. Θεσσαλίας. Τόν Ἀπρίλιον τοῦ 1945 ἀπεστάλη ὑπό τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τήν διάσκεψιν
τῶν Ἑνωμένων Ἐθνῶν εἰς Ἅγ. Φραγκίσκον. Τόν Ὀκτ/βριον τοῦ 1945 ἐξελέγη μέλος τῆς
Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἀπό τοῦ 1944-1947 ἐτοποθετήθη ὡς ἀρχισυντάκτης καί Δ/ντής τοῦ
«Ριζοσπάστη». Τόν Αὔγουστον τοῦ 1947 κατέφυγεν εἰς τούς Κ/Σ καί ἀνέλαβε τήν ἀρχηγίαν
τοῦ κλιμακίου τοῦ Γερμανικοῦ Ἀρχηγείου Νοτίου Ἑλλάδος μέ τόν βαθμόν τοῦ Ὑποσ/γου.
Τόν Ἀπρίλιον τοῦ 1949 διωρίσθη ὑπό τοῦ Ζαχαριάδη ὑπουργός πολεμικοῦ ἐφοδιασμοῦ καί
μέλος τοῦ ἀνωτάτου πολεμικοῦ συμβουλίου τῶν Κ/Σ. Πρό τῆς καταρρεύσεως τῶν Κ/Σ
ἐτραυματίσθη σοβαρῶς εἰς τήν κεφαλήν καί μετεφέρθη εἰς Βουκουρέστιον. Μετά τήν
ἀνάρρωσίν του εἰργάσθη διαδοχικῶς ὡς ἐκφωνητής τοῦ Ρ/Σ Πράγας καί Δ/ντής τοῦ

374
Πρακτορείου HELLAS PRESS Βουκουρεστίου καί ὡς ἀκόλουθος τύπου τῆς Ἑλλην.
Κομμουνιστικῆς πρεσβείας Βουκουρεστίου. Ἀπό τοῦ 1950 λόγῳ διαστάσεώς του μέ τόν
Ζαχαριάδη συνελήφθη καί ἐνεκλείσθη εἰς φυλακάς MARCINENI. Ἀπεβίωσε τήν ἄνοιξιν τοῦ
1955 εἰς τό νοσοκομεῖον τῶν φυλακῶν. Κατά τόν θάνατόν του ἐδήλωσεν εἰς φίλον του ὅτι
μετενόησε διότι ὑπηρέτησε τήν Πατρίδα του κακῶς καί διεβίβαζεν εἰς τόν ἐν Ἑλλάδι υἱόν
του τήν τελευταίαν θέλησίν του, νά εἶναι πιστός εἰς τήν Νόμιμον Ἑλληνικήν Κυβέρνησιν.

18. ΚΟΚΚΑΛΗΣ ΠΕΤΡΟΣ τοῦ Σωκράτους - Τέως καθηγητής Παν. Ἀθηνῶν - Ἰατρός.
Ἐγεννήθη ἐν Λειβαδιᾷ τῷ 1896. Ἐξεδηλώθη κατά τήν κατοχήν ὡς κομμουνιστής, ὅτε
ἐγκατέλειψε τήν ἐν τῷ Πανεπιστημίῳ θέσιν καί μετέβη εἰς τήν ὕπαιθρον ὡς ἡγετικόν
στέλεχος τοῦ Ἐαμοκομμουνισμοῦ. Τόν Μάϊον τοῦ 1944 ἐξελέγη Γραμματεύς Προνοίας καί
Ὑγιεινῆς τῆς Π.Ε.Ε.Α. (Καρυσχάδες Εὐρυτανίας). Μετά τήν Βάρκιζαν συνέχισε τήν
κομμουνιστικήν δραστηριότητά του, χρησιμοποιούμενος ὑπό τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς μετωπικάς
ὀργανώσεις καί ἀπελύθη ἐκ τῆς θέσεώς του παρά τῶ Πανεπιστημίῳ Ἀθηνῶν. Τήν 20-5-47
ἀπεβίωσεν ἐν τῇ οἰκίᾳ του, ὁ Γ. Σιάντος τόν ὁποῖον κατ’ ἐντολήν τῆς ἡγεσίας ἐπεμελεὶτο.
Ὑποστηρίζεται ὅτι ἐχρησιμοποιήθη διά τήν ἰατρικήν δολοφονίαν τοῦ Σιάντου. Τήν 24-5-47
ἀνεχώρησε δι’ Ἐλβετίαν. Τό ἴδιον ἔτος διωρίσθη ὑπουργός Ὑγιεινῆς παρά τῇ
ψευδοκυβερνήσει τῶν Κ/Σ και ἐχρησιμοποιήθη εἰς τά διεθνῆ συνέδρια τοῦ κομμουνιστικοῦ
κινήματος τῶν ὁπαδῶν Εἰρήνης, τιτλοφορούμενος ὡς πρόεδρος τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπιτροπῆς
Εἰρήνης. Τό ἴδιον ἔργον συνέχισε καί μετά τήν κατάρρευσιν τοῦ συμμοριτισμοῦ εἰς τάς
χώρας τοῦ παραπετάσματος.

19. ΚΟΛΙΓΙΑΝΝΗΣ ἤ ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ Κων/νος τοῦ Λάζου. (Αναφέρεται και στην 4η ομάδα)
Ἐγεννήθη εἰς Ἐλοπείαν Θηβῶν τῷ 1909. Κομμουνιστής ἀπό τοῦ 1930 ἐξελιχθείς εἰς
στέλεχος. Ἔδρασε μεταξύ τῶν σπουδαστῶν. Τό 1936 ἦτο ὑποψήφιος βουλευτῆς Θηβῶν
τοῦ Ἑνιαίου Μετώπου. Ἐξετοπίσθη πολλάκις καί παρέμεινεν ἐν ἐκτοπίσει μέχρι τῆς 7-4-45,
ὅτε ἐδραπέτευσεν ἐκ Σωτηρίας ὅπου ἐνοσηλεύετο. Ἐν συνεχείᾳ ἐνετάχθη εἰς τόν Ε.Λ.Α.Σ.
καί μετέσχον τοῦ Δεκεμβριανοῦ κινήματος τοῦ 1944. Τό 1945 ἐξελέγη μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ
Κ.Κ.Ε. καί ἐτοποθετήθη γραμματεύς τῆς Κ.Ο. περιοχῆς Ἠπείρου τόν ἰούλιον τοῦ 1946 ὅπου
ὠργάνωσε τήν συμμοριακήν δρᾶσιν. Τό 1948 μέ τόν βαθμόν τοῦ Συν/ρχου δρᾶ ὡς
πολιτικός ἐπίτροπος εἰς Δυτ. Μακεδονίαν μέ τό ψευδώνυμον Ἀρβανίτης και ἐν συνεχείᾳ ὡς
Διοικητής τῆς VIIIης Μεραρχίας τῶν Κ/Σ εἰς Μουργκάναν. Τήν 3-9-48 διωρίσθη εἰς
ὑποσ/γον. Κατά τήν 4ην Συνδιάσκεψιν τοῦ Κ.Κ.Ε. (Ὀκτώβριος 1950) ἐξελέγη μέλος τοῦ
Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἐφοίτησεν εἰς τήν Στρατιωτικήν Ἀκαδημίαν τῆς Μόσχας. Τό 1954
εἰσῆλθε λάθρᾳ εἰς τήν Ἑλλάδα διά τήν ἀναδιοργώνωσιν τοῦ κατασκοπευτικοῦ δικτύου τοῦ
Κ.Κ.Ε., ἐπιτυχῶν νά διαφύγῃ εἰς τό Παραπέτασμα. Ὀλίγον χρόνον πρό τῆς 6ης ὁλομελείας
τοῦ Κ.Κ.Ε. (Μάρτιος 1956) κατέστη ἀντικείμενον ὀξείας κριτικῆς ἐκ μέρους τῆς ἠγεσίας τοῦ
Κ.Κ.Ε. Τό 1956 κατά τήν ὡς ἄνω Ὁλομέλειαν ἀπενεξελέγη μέλος τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ
Κ.Κ.Ε. Τόν Ἀπρίλιον τοῦ 1958 εἰσῆλθε λάθρᾳ έκ νέου εἰς τήν Ἑλλάδα ὡς ἀρχηγός τοῦ
κατασκοπευτικοῦ δικτύου τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀλλά ἐπισημανθείσης τῆς παρουσίας του τόν
Δεκέμβριον τοῦ 1958, διέφυγε τήν σύλληψιν. Ἔχει ἀποστερηθῇ τῆς Ἑλληνικῆς ἰθαγενείας.

20. ΚΟΡΔΑΤΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ.

Ἐγεννήθη ἐν Ζαγορᾷ Πηλίου τῷ 1891. Ἀνεμίχθη κατ’ ἀρχάς εἰς τήν σοσιαλιτικήν
κίνησιν Βόλου ὅπου καί ἤρχισεν δημοσιογραφῶν. Κατά τά ἔτη 1922-1924 διετέλεσε Δ/ντής
τοῦ «Ριζοσπάστη». Τήν 6-2-1922 ἐξελέγεη κατά τήν 1ην συνδιάσκεψν τοῦ Κ.Κ.Ε. Γεν.
Γραμματεύς τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀντί τοῦ διαγραφέντος Ν. Δημητράτου. Τόν Ν/βριον τοῦ
1924 διεγράφη τοῦ κόμματος χαρακτηρισθείς ὡς ὀππουρτουνιστής καί σωβινιστής, διότι
διεφώνησε μέ τήν γραμμήν τῆς Μόσχας διά τήν αὐτονόμησιν τῆς Μακεδονίας ἤν
ἐχαρακτήρισεν ὡς ἀνώριμον διά τό Κ.Κ.Ε. Ἔκτοτε ἀναπτύσσει συγγραφικήν καί
δημοσιογραφικήν δραστηριότητα ἐπηρεαζόμενος πάντοτε ὑπό τοῦ Μαρξισμοῦ. Ἤδη

375
διατηρεῖ ἀγαθάς σχέσεις μέ τό Κ.Κ.Ε. καίτοι κατηγορήθη ὡς πλαστογράφος τῆς ἱστορίας
τοῦ Μπολσεβικισμοῦ καί ὑμνητής τοῦ Τροτσκισμοῦ, καί δημοσιογραφεῖ εἰς τήν «Αὐγήν».

21. ΛΙΓΔΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ - φοιτητής Μαθηματικῶν. (Αναφέρεται και στην 4η

ομάδα)
Ἐγεννήθη τῷ 1898. Μέλος τῆς Σοσιαλιστικῆς Νεολαίας Ἀθηνῶν ἀπό τοῦ 1916. Τό 1918
ἐξελέγη μέλος τῆς Δ. Ἐπιτροπῆς τῆς Σοσιαλιστικῆς Νεολαίας. Βραδύτερον κατά τό
ἱδρυτικόν συνέδριον τοῦ Σοσιαλιστικοῦ Κόμματος ἐξελέγη μέλος τῆς Κ.Ε. του καί ὑπῆρξεν
ἐκ τῶν πρωταγωνιστῶν τὴς Μπολσεβικοποιήσεώς του. Τόν Ἰαν/ριον τοῦ 1920
ἀντιπροσώπευσε τό Κ.Κ. εἰς τήν διάσκεψιν τῶν Κ.Κ. καθ’ ἤν ἱδρύθη ἡ Βαλκανική
Κομμουνιστική Ὁμοσπονδία. Τό αὐτό ἔτος ἀπεστάλη εἰς Ρωσσσίαν ὡς ἀντιπρόσωπος τοῦ
Κ.Κ.Ε. διά νά παραστῇ εἰς τό Β΄ συνέδριον τῆς Κομμουνιστικῆς Διεθνοῦς, τάς ἐργασίας τοῦ
ὁποίου δέν ἐπρόλαβεν. Ἐπιστρέφων εἰς τήν Ἑλλάδα καί φέρων μεθ’ ἑαυτοῦ σεβαστόν
χρηματικόν ποσόν διά τήν ὀργάνωσιν τοῦ Κ.Κ.Ε., ἐληστεύθη καθ’ ὁδόν και εδολοφονήθη.

22. ΜΑΥΡΟΜΑΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ τοῦ Σταύρου - Ἰατρός.

Ἐγεννήθη ἐν Κων/πόλει τῷ 1904. Τό ἔτος 1926 εὑρισκόμενος ἐν Βιέννῃ συνειργάσθη
μέ τόν κομμουνιστικόν ὅμιλον Ἑλλήνων Σπουδαστῶν, καθοδηγούμενον ὑπό τοῦ Ρώσου
ἐμπορικοῦ ἀντιπροσώπου ΒΙΑΦΣΟΥ. Ἀφιχθείς εἰς Ἑλλάδα παρουσίασεν ἐξαιρετικήν
κομμουνιστικήν δρᾶσιν, δι’ ἤν αἰτίαν συνελήφθη τόν Αὔγουστον τοῦ 1936 καί ἐξετοπίσθη
εἰς Ἀκροναυπλίας. Μετά τήν ἀπελευθέρωσιν ἐτοποθετήθη ὡς Δ/ντής τῆς Ἐφημ. «Λαϊκή
Φωνή» Θεσ/νίκης καί ἐξελέγη μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Μετέσχε τοῦ συμμοριοπολέμου ὡς
ὑπεύθυνος τῆς διαφωτίσεως τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Μετά τήν συντριβήν τῶν Κ/Σ κατέφυγεν
εἰς τό Παραπέτασμα. Ἡ ὑπό τοῦ Ζαχαριάδην ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. εἶχε διαγράψει τοῦτο ἀπό
μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. διότι εἶχεν ἐκφραστεί δυσμενῶς διά τό βιομηχανικόν ἐπίπεδον
τῆς Σοβ. Ἑνώσεως ἀλλά ἡ 6η Ὀλομέλεια τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. τόν Μάρτιον τοῦ 1956
ἀπεκατέστησε τοῦτον ὡς μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἀρθρογραφεῖ τακτικά εἰς τό
θεωρητικόν περιοδικόν τοῦ Κ.Κ.Ε. «Νέος Κόσμος» ἐπί οἰκονομικῶν καί θεωρητικῶν
θεμάτων.

23. ΜΠΑΡΤΖΙΩΤΑΣ ἤ ΜΠΑΡΤΖΩΚΑΣ ἤ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ἤ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Βασίλειος τοῦ

Γεωργίου (ΦΑΝΗΣ) – τελειόφοιτος Ἀν. Ἐμπορικῆς.
Ἐγεννήθη ἐν Λαρίσῃ τῷ 1909. Ἐγένετο κομμουνιστής ὡς μαθητής Γυμνασίου. Τό 1928
ἐξελέγη μέλος τῆς Ἐκτελεστικῆς Ἐπιτροπῆς τῆς Ὁμοσπονδίας Ἐπισιτισμοῦ. Τό 1930
ἐτοποθετήθη γραμματεύς τῆς Ο.Κ.Ν.Ε. Πειραιῶς. Κατά τάς βουλ. ἐκλογάς τῆς 9-6-35 καί
26-1-36 ἦτο ὑποψήφιος τοῦ Κ.Κ.Ε. Τό 1937 συνελήφθη καί ἐξετοπίσθη μέχρι τοῦ 1943 ὅτε
ἐδραπέτευσεν ἐκ τοῦ Σανατορίου «Σωτηρία» ὅπου ἐνοσηλεύετο. Ἐν συνεχείᾳ ἀνέλαβε
γραμματεύς τῆς Κομμ. ὀργανώσεως Ἀθηνῶν ὑπό τό ψευδώνυμον «Φάνης». Κατά τήν 12ην
Ὁλομέλειαν τῆς 30-6-45 ἐξελέγεη μέλος τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ἐτοποθετήθη
Γραμματεύς τῆς Ε.Π. Ἀθηνῶν. Τό 1947 κατέφυγεν εἰς τούς Κ/Σ ἀναλαβών ὑπουργός
Οἰκονομικῶν τῆς ψευτοκυβερνήσεως καί τό 1949 ὑπουργός τῶν Ἐσωτερικῶν καί μέλος τοῦ
Ἀνωτάτου Πολεμικοῦ Συμβουλίου τῶν Κ/Σ μέ τόν βαθμόν τοῦ ὑποσ/γου. Πιστός ὁπαδός
τοῦ Ζαχαριάδη μετά τήν ἦτταν τῶν Κ/Σ ἐπρωτοστάτησεν εἰς τήν ἐκκαθάρισιν τῶν
ἀντιπάλων τοῦ Ζαχαριάδη καί ἐγένετο ὁ δεύτερος ἄνθρωπος τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. Τό
1954 μετέσχε τοῦ 6ου Συνεδρίου τοῦ Κ.Κ. Βουλγαρίας. Τόν Μάρτιον τοῦ 1956 κατά τήν
6ην ὁλομέλειαν τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐξέπεσε τῶν ἀξιωμάτων του καίτοι ἐδήλωσε ὅτι «ἐπλανήθη ὑπό
τοῦ πανούργου Ζαχαριάδη». Ἔχει ἀποστερηθῇ τῆς Ἑλληνικῆς ἰθαγενείας καί καταδικασθῇ
δίς εἰς θάνατον ὑπό τοῦ Διαρκοῦς Στρατοδικείου Ἀθηνῶν.

376
 24. ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ τοῦ Γεωργίου.
Ἐγεννήθη έν Ἀμαλιάδι τῷ 1915. Ὡς μαθητής Γυμνασίου ἐμυήθη εἰς τόν κομ/σμόν. Τό
1935 ἔδρασε μεταξύ τῶν φοιτητῶν τῆς Νομικῆς τοῦ Παν/μίου Ἀθηνῶν. Τόν Ὀκτώβριον
τοῦ 1936 κατετάγη εἰς τό στράτευμα ὡς κληρωτός καί μετεφέρθη εἰς τόν πειθαρχικόν
οὐλαμόν Κεφαλ/νίας, ἀλλά μετά τρίμηνον ἀπέδρασεν. Ἔκτοτε ἐξηκολούθησε τήν δρᾶσιν
του ἐν Πύργῳ, Ἀμαλιάδι καί Πάτραις μέχρι τοῦ 1938, ὅτε συλληφθείς κατεδικάσθη εἰς
φυλάκισιν 4½ ἐτῶν. Τό 1942 μετεφέρθη ὑπό τῶν Ἰταλῶν εἰς Κέρκυραν καί τό 1943
εἰσήχθη εἰς τάς φυλακάς «Σωτηρίας» πρός νοσηλείαν ὄθεν ἀπέδρασε τό ἴδιον ἔτος. Ἐν
συνεχείᾳ ἔδρασε ὡς ἀνώτερον στέλεχος τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς Πελοπόννησον. Τόν Φεβ/ριον τοῦ
1946 κατά τήν 2αν Ὁλομέλειαν τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. τοῦ ἀνετέθη ἡ ἐντολή δημιουργίας
Δημοκρατικοῦ Στρατοῦ (Κ/Σ) ἐν Πελοποννήσῳ. Τό 1947 ἐτοποθετήθη εἰς τό Ἀρχηγεῖον
Παρνασσίδος καί ἐν συνεχείᾳ εἰς τό τῆς Θεσσαλίας, ὀνομασθείς τόνΔεκ/βριον τοῦ 1947
Ταγ/ρχης. Τόν Φεβ/ριον τοῦ 1949 μετέσχε τῆς ἐπιθέσεως κατά τῆς Φλωρίνης καί προήχθη
εἰς ἀντ/ρχην. Τόν Αὔγουστον τοῦ 1949 ἐτοποθετήθη ὡς Πολ. Ἐπίτροπος Μεραρχίας Κ/Σ.
Τόν Μάϊον τοῦ 1950 μετέσχε τῆς 7ης ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ἀπεστάλη ὑπό τοῦ
Π.Γ. τῆς Κ.Ε., τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τήν Ἑλλάδα, μέ τήν ἐντολήν τῆς ἀνασυγκροτήσεως τοῦ
παρανόμου μηχανισμοῦ τοῦ Κ.Κ.Ε. Τόν Ἰούλιον τοῦ 1950 ἀφίχθη εἰς Ἀθήνας καί τήν 20ην
Ὀκτ/βρίου συνελήφθη. Παραπεμφθείς εἰς δίκην κατεδικάσθη ἐπί κατασκοπείᾳ ὑπό τοῦ
Στρατ/κείου Ἀθηνῶν τήν 16-11-51 καί 15-2-52 εἰς θάνατον. Ἐξετελέσθη τήν 30-3-52.

25. ΠΑΡΤΣΑΛΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ τοῦ Μιχαήλ - Καπνεργάτης, Λογιστής. (Αναφέρεται και

στην 4η ομάδα)
Ἐγεννήθη εἰς Τραπεζοῦντα Μ. Ἀσίας τῷ 1903. Ἔζη ἐν Ρωσσία μέχρι τοῦ 1922 ὅτε
ἀφίχθη εἰς τήν Ἑλλάδα. Άμέσως ὠργανώθη εἰς τήν Ο.Κ.Ν.Ε. καί ἐξελίχθη εἰς ἡγετικόν
στέλεχός της, ἀναλαβών βραδύτερον Γενικός Γραμματεύς ταύτης. Τό 1935 ἐξελέγη
Δήμαρχος Καβάλας. Τό 1938 συνελήφθη καί ἐφυλακίσθη εἰς Κέρκυραν, Ἀκροναυπλίαν καί
στρατόπεδον Χαϊδαρίου, ὄθεν ἀπέδρασε τό 1944. Μετά ταῦτα κατέφυγον εἰς τό ὑπό τῶν
κομμουνιστῶν ἐλεγχόμενον ἔδαφος ὅπου ἀνέλαβε Γραμματεύς τῆς Κ.Ε. τοῦ Ε.Α.Μ. Τόν
Ὀκτώβριον τοῦ 1945 κατά τό 7ον Συνέδριον τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐξελέγη μέλος τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε.
τοῦ Κ.Κ.Ε. Τήν 2-7-47 συνελήφθη καί ἐξετοπίσθη, ἀλλά τήν27-12-47 ἐδραπέτευσεν ἐξ
Ἰκαρίας καί κατέφυγεν εἰς τούς Κ/Σ. Τόν Ἰαν/ριον τοῦ 1949 ἐξελέγη μέλος τῆς Γραμματείας
τοῦ Π.Γ. της Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Τήν 3-4-49 κατά τόν ἀνασχηματισμόν τῆς ψευτοκυβερνήσεως
τῶν Κ/Σ διωρίσθη ὑπό τοῦ Ζαχαριάδη πρόεδρος ταύτης. Μετά τήν ἦτταν τῶν Κ/Σ
κατέφυγεν εἰς τό Παραπέτασμα. Εἰς τήν 3ην συνδιάσκεψιν τοῦ Κ.Κ.Ε. (Ὀκτώβριος 1950)
ἐπέκρινε τήν πολιτικήν τοῦ Ζαχαριάδη, δι’ ὅ καί ἐξέπεσε τῶν ἀξιωμάτων του διαγραφείς τό
1951 καί ἀπό μέλος τοῦ Κόμματος. Τόν Μάρτιον τοῦ 1956 (6ην Ὁλομέλειαν τοῦ Κ.Κ.Ε.)
ἐπαναφέρεται ὑπό τῶν Ρώσσων εἰς τήν ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε. καί μετέχει τοῦ 7μελοῦς
προσωρινοῦ γραφείου τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Τόν Ν/βριον τοῦ 1956 μετέσχε τοῦ 6ου
συνεδρίου τοῦ Κ.Κ. Κίνας. Τόν Φεβ/ριον τοῦ 1957 κατά τήν 7ην Ὁλομέλειαν τοῦ Κ.Κ.Ε.
ἐξελέγη μέλος τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀξίωμα ὅπερ καί διατηρεῖ ἔκτοτε.

26. ΠΛΟΥΜΠΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ τοῦ Δημητρίου.

Ἐγεννήθη τό 1902 εἰς Λαγκάδια Γορτυνίας, δημοδιδάσκαλος τό ἐπάγγελμα. Εἰς τό
Κ.Κ.Ε. ἐνεγράφη τό 1925 ἀναπτύξας σημαντικήν «κομματικήν» δρᾶσιν ὡς συνδικαλιστικόν
στέλεχος μεταξύ τῶν δημοσίων ὑπαλλήλων. Ἐξέδιδε τήν ἐφημερίδα «Ὑπαλληλικός Ἀγών»
καί εἶχε πρωτοστατήσει εἰς τάς δημοσιοϋπαλληλικάς ἀπεργίας. Λόγῳ τῆς ἐντόνου
κομμουνιστικῆς δράσεώς του ἀπελύθη ἀπό τήν δημοσίαν θέσιν του καί κατέστη ἔμμισθον
στέλεχος τοῦ Κ.Κ.Ε. καταλαβών ἀνώτατα κομματικά ἀξιώματα. Ἀπό τοῦ 1932 ἔγινε μέλος
τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Τό 1938 ἐξελέγη μέλος τοῦ Πολιτικοῦ Γραφείου τοῦ Κ.Κ.Ε. καί
ἀπεστάλη ὡς γραμματεύς τοῦ Μακεδονικοῦ Γραφείου εἰς Θεσ/νίκην. Τό 1939 ἦλθεν εἰς
Ἀθήνας καί ἀνέλαβε τήν καθοδήγησιν τῶν παρανόμων κομμουνιστικῶν ὀργανώσεων

377
Ἀθηνῶν - Πειραιῶς μέχρι τῆς συλλήψεώς του κατά τήν διάρκειαν τοῦ Ἑλληνοϊταλικοῦ
πολέμου. Μετά τήν περίοδον τῆς κατοχῆς ἐνοσηλεύετο ὡς κρατούμενος εἰς τήν
«Σωτηρίαν» ἀπό ὅπου καί κατώρθωσε νά δραπετεύσῃ τό 1943. Ἔκτοτε μέχρι τέλους τῆς
Κατοχῆς ἀνέπτυξε σημαντικήν δρᾶσιν εἰς Ἀθήνας ὡς μέλος τοῦ Πολιτικοῦ Γραφείου. Τό
1945 εἰς τό 7ον Συνέδριον ὁ Ν. Ζαχαριάδης ἤσκησε δριμεῖαν κριτικήν ἐναντίον του, μέ
ἀποτέλεσμα νά ὑποβιβασθῇ εἰς μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἐν συνεχείᾳ τῷ ἀνετέθη ἡ
διεύθυνις τοῦ παρανόμου μηχανισμοῦ τοῦ Κ.Κ.Ε. Διωργάνωσε καί διηύθυνε τόν παράνομον
κατασκοπευτικόν μηχανισμόν τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τάς Ἀθήνας συνεργασθείς μετά τῶν Ν.
Μπελογιάννη - Βαβούδη καί ἄλλων κατασκόπων τοῦ Κ.Κ.Ε. μέχρι τῆς συλλήψεώς του,
πραγματοποιηθείσης τόν Ν/βριον τοῦ 1952. Πρό τῆς συλλήψεώς του εἶχεν ἔλθει εἰς ρῆξιν
μέ τόν τότε ἀρχηγόν τοῦ Κ.Κ.Ε. Ν. Ζαχαριάδην ἐνῷ εὐθύς μετά τήν σύλληψίν του ὁ Ρ/Σ
τῶν Κ/Σ κατηγόρησεν ἐπισήμως τοῦτον ὡς χαφιέν καί ὄργανον τῆς Ἀσφαλείας. Ἐν τούτοις
κατά τήν δίκην του ἐνώπιον τοῦ Στρατοδικείου ὁ Πλουμπίδης ἐτήρησε στάσιν ὀρθοδόξου
κομμουνιστοῦ, ὑπεραμυνθείς τοῦ Κ.Κ.Ε. καί κατεδικάσθη εἰς θάνατον. Τήν 14-8-54
ἐξετελέσθη ἀλλά καί πάλιν τό Κ.Κ.Ε. ἰσχυρίσθη ὅτι ἡ ἐκτέλεσίς του ἦτο εἰκονική.

27. ΠΟΡΦΥΡΟΓΕΝΗΣ ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ του Ναπολέοντος – Δικηγόρος.

Ἐγεννήθη ἐν Ἀγριᾶ Βόλου τῷ 1903. Μέλος τοῦ Κ.Κ.Ε. ἁπό τοῦ 1926. Τό 1932 ἐξετέθη
ὡς ὑποψήφιος Βουλευτής τοῦ Κ.Κ.Ε. Μαγνησίας. Τό αὐτό ἔτος μετέβη εἰς Ρωσσίαν καί
ἐπανῆλθεν τήν 4-1-33. Τήν 19-1-33 ἐγένετο Βουλευτής ἀντί τοῦ παραιτηθέντος Ἰωαννίδη.
Κατά τό 5ον συνέδριον τοῦ Κ.Κ.Ε. τοῦ 1934 καί τό 6ον τοῦ 1935 ἐξελέγη
ἀναπληρωματικόν μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Κατά τάς βουλευτικάς ἐκλογάς τοῦ 1936
ἐξελέγη βουλευτής. Τό 1936 ἐξετοπίσθη μέχρι τοῦ 1941 ὅτε ἐδραπέτευσεν ἐκ Κιμώλου καί
μετέβη εἰς Κρήτην ὅπου ὠργάνωσε τό Ε.Α.Μ. Ἐκεῖθεν κατέφυγεν εἰς Μέσην Ἀνατολήν
ὅπου μετέσχε τόν Μάϊον τοῦ 1944 τοῦ εἰς Βηρυττόν συνεδρίου Ἐθνικῆς ἑνότητος. Ἀπό τοῦ
Σ/βρίου μέχρι τῆς 2ας Δ/βρίου τοῦ 1944 διετέλεσεν ὑπουργός Ἐργασίας εἰς τήν κυβέρνησιν
Παπανδρέου. Τό 1945 κατά τό 7ον συνέδριον τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐξελέγη μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.
Ἀντεπροσώπευε τό Κ.Κ.Ε. εἰς διάφορα κομ/κά συνέδρια εἰς τό ἐξωτερικόν. Τόν Δ/βριον τοῦ
1947 διωρίσθη ὑπουργός δικαιοσύνης τῆς ψευδοκυβερνήσεως τῶν Κ/Σ. Τό 1950 μετέσχε
τοῦ συνεδρίου τῆς Κόμινφορμ. Ἀπεβίωσε τήν 6ην Μαρτίου 1958 ἐν Τσεχ/κία. Εἶχεν
ἀποστερηθῇ τῆς Ἑλλην. ἰθαγενείας καί καταδικασθῇ δἰς εἰς θάνατον ὑπό τοῦ Διαρκοῦς
Στρατ.κείου Ἀθηνῶν δι’ ἐσχάτην προδοσίαν.

28. ΡΟΥΣΣΟΣ ἤ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΑΔΗΣ ἤ ΥΔΡΑΙΟΣ ΠΕΤΡΟΣ τοῦ Γρηγορίου. (Αναφέρεται

και στην 4η ομάδα)
Ἐγεννήθη εἰς Ραμοχώραν ἤ Γκάνον Ἀνατ. Θράκης τῷ 1907. Ἐγκατεστημένος μετά τῶν
γονέων του εἰς Ρωσσίαν κατῆλθεν εἰς Ἑλλάδα μετά τήν Μπολσεβικικήν ἐπανάστασιν.
Ἐμυήθη εἰς τόν κομ/σμόν καί ἐξελίχθη εἰς σημαῖνον στέλεχος τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἀπεστάλη εἰς
Ρωσσίαν ὅπου ἐξεπαιδεύθη ἐπί τριετίαν εἰς τήν σχολήν τῆς Μόσχας ΚΟΥΤΒ. Ἀπό τοῦ 1936
ἐξελέγη μέλος τοῦ Π.Γ. τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ἐτοποθετήθη ὡς ἐκπαιδευτής κομματικῶν στελεχῶν
καί καθοδηγητής τῆς Κ.Ο. Θες/νίκης. Τόν Σ/βριον τοῦ 1936 ἐξετοπίσθη εἰς Φολέγανδρον
ἀλλά τήν 16-6-37 ἑδραπέτευσε συλληφθείς ἐκ νέου τόν Σ/βριον τοῦ 1939 καί ἐγκλεισθείς
εἰς Ἀκροναυπλίαν καί ἐκεῖθεν εἰς Κίμωλον, ὄθεν ἑδραπέτευσε τό Μάϊον τοῦ 1941. Κατά τήν
κατοχήν ὑπῆρξεν ἐκ τῶν πρωτεργατῶν τῆς ἱδρύσεως τοῦ Ε.Α.Μ.- Ε.Λ.Α.Σ. καί διετέλεσε
μέλος τοῦ Ἐθνικοῦ συμβουλίου τῆς Π.Ε.Ε.Α. Τόν Μάϊον τοῦ 1944 ἀντεπροσώπευε τό
Ε.Α.Μ.- Κ.Κ.Ε. εἰς τά διασκέψεις τοῦ Καΐρου-Λιβάνου. Τόν Ὀκτ/βριον τοῦ 1945 κατά τό 7ον
συνέδριον τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐξελέγη ἀναπληρωματικόν μέλος τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Περί τό
τέλος τοῦ 1945 ἀνεχώρησεν εἰς τό ἐξωτερικόν καί ἐκεῖθεν τό 1947 προσεχώρησεν εἰς τούς
Κ/Σ. Τόν Δ/βριοντοῦ 1947 ἐγένετο ὑπουργός τῶν Ἐξωτερικῶν τῆς ψευδοκυβερνήσεως τῶν
Κ/Σ, θέσιν ἥν διετήρησε καί μετά τόν ἀνασχηματισμόν της τοῦ Ἀπριλίου 1949. Εἰς τό
παραπέτασμα κατά τήν διαμάχην τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐτάχθη παρά τό πλευρόν τοῦ Ζαχαριάδη.

378
Ἐδημοσίευσε πολλά ἄρθρα εἰς τό περιοδικόν του Κ.Κ.Ε. «Νέος Κόσμος». Κατά τήν 6ην
Ὁλομέλειαν τοῦ Κ.Κ.Ε. (Μάρτιος 1956) ὑπῆρξεν ἐκ τῶν κατηγόρων τοῦ Ζαχαριάδη δι’ ὅ καί
ἐξελέγη μέλος τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἔχει ἀποστερηθῇ τῆς Ἑλληνικῆς ἰθαγενείας καί
καταδικασθῇ δίς εἰς θάνατον ὑπό τοῦ Στρατ/κείου Ἀθηνῶν τό ἔτος 1953.

29. ΣΙΑΝΤΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ - Καπνεργάτης.

Ἐγεννήθη εἰς Καρδίτσαν τῷ 1890. Ἀπό τοῦ 1920 μέλος τοῦ Κ.Κ.Ε. Τό 1922 διωρίσθη
γραμματεύς τῆς Κ.Ο. Καρδίτσης. Τό 1925 μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. και ἐν συνεχείᾳ μέλος
τοῦ Π.Γ. του. Ἀπό τοῦ 1928-1931 διετέλεσε μέλος τῆς γραμματείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Τό
1931 μετά τήν ἀνάληψιν τῆς γραμματείας ὑπό τοῦ Ζαχαριάδη παραμένει εἰς τό Π.Γ. τοῦ
Κ.Κ.Ε. Τήν 9-8-36 ἐξετοπίσθη μέχρι τοῦ 1937 ὅτε ἑδραπέτευσεν. Ἔκτοτε ἔδρασεν ἐν
παρανομίᾳ μέχρι τοῦ Ν/βρίου τοῦ 1939, ὅτε συλληφθείς ἐξετοπίσθη. Τόν Σ/βριον τοῦ 1941
ἑδραπέτευσε καί ἀνέλαβε γραμματεύς τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Καθ’ ὅλην τήν κατοχήν ἡγήθη
τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τῶν ὀργανώσεων τοῦ Ε.Α.Μ.- Ε.Λ.Α.Σ. μέχρι τοῦ 1945 ὅτε ἀφίχθη εἰς τήν
Ἑλλάδα ὁ Ζαχαριάδης. Τόν Ὀκτ/βριον τοῦ 1945 κατά τό 7ον συνέδριον τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐξελέγη
ἐκ νέου μέλος τοῦ Π.Γ. καί δῆ τῆς τριμελοῦς γραμματείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τοῦ
ἀνετέθη ἡ ὑπευθυνότης τῶν ἐξωκομματικῶν ὀργανώσεων καί τῶν πολιτικῶν ἐπαφῶν μετά
τῶν ἀστικῶν κομμάτων. Τήν 20-5-47 ἀπεβίωσεν εἰς τήν οἰκίαν τοῦ ἰατροῦ κομ/στοῦ
Κόκκαλη Πέτρου. Μετά τόν συμμοριτοπόλεμον κατηγορήθη ὑπό τοῦ Ζαχαριάδη ὡς
πράκτωρ τῆς Ἰντέλιτζενς Σέρβις καί ἐθεωρήθη ὑπεύθυνος δι’ ὅλας τάς ἀποτυχίας τοῦ
Κ.Κ.Ε..

ΟΙ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟΙ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΤΗΣ ΡΩΣΣΟΚΡΑΤΙΑΣ

ΕΙΣ ΤΟ Κ.Κ.Ε.
(Από το ΤΕΥΧΟΣ ΙΙΙ - «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΣ»)

Τά κατωτέρω ἀναφερόμενα ἡγετικά κομμουνιστικά στελέχη δύνανται νά

χαρακτηρισθοῦν ὡς οἱ πρωταγωνισταί τῆς ἐπιβολῆς τῆς ρωσσοκρατίας εἰς τό Κ.Κ.Ε.

1. ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΛΙΓΔΟΠΟΥΛΟΣ (Αναφέρεται και στην 3η ομάδα)

Ὁ Δημοσθένης Λιγδόπουλος δύναται νά θεωρηθῇ ὥς ἕνας ἐκ τῶν πρώτων πρακτόρων
τούς ὁποίους ἀπέκτησεν ἡ Σοβιετική Ἕνωσις. Οὖτος ἀπετέλεσε τόν πυρῆνα τῆς
ὀργανωτικῆς καί ἰδεολογικῆς ὑποταγῆς τοῦ Σοσιαλιστικοῦ Ἐργατικοῦ Κόμματος Ἑλλάδος,
εἰς τήν ἡγεσίαν τοῦ Διεθνοῦς κομμουνισμοῦ.
Λαμβάνει μέρος εἰς τό ἱδρυτικόν συνέδριον τῆς Βαλκανικῆς Κομμουνιστικῆς
Ὁμοσπονδίας, τό συνελθόν εἰς Σόφιαν τόν Ἰανουάριον 1920, ὡς ἐκπρόσωπος τοῦ
μπολσεβικικοῦ πυρῆνος τοῦ Σοσιαλιστικοῦ Ἐργατικοῦ Κόμματος Ἑλλάδος. Ἐν συνεχείᾳ,
ἐκπροσωπεῖ τόν ἐπιβληθέντα εἰς τήν ἡγεσίαν τοῦ Σοσιαλιστικοῦ Ἐργατικοῦ Κόμματος
Ἑλλάδος μπολσεβικικόν πυρῆνα εἰς τό Βον Συνέδριον τῆς Κ.Δ. (19 Ἰουλίου -7 Αὐγούστου
1920) εἰς τό ὁποῖον ἀνακοινώνει τήν ὑπό του 2ου Συνεδρίου (Ἀπρίλιος 1920) ληφθεῖσαν
ἀπόφασιν περί προσχωρήσεως τούτου εἰς τήν Κ.Δ. Μετά παραμονήν ὀλίγων μηνῶν εἰς
Μόσχαν, τόν Ὀκτώβριον 1920, λαμβάνει τήν ἅγουσαν πρός Ἑλλάδα, συνοδευόμενος ὑπό
Ἕλληνος τήν καταγωγήν Μπολσεβίκου Ἀλεξάκη, κομιστής νέων ὁδηγιῶν τῆς Κ.Δ., διά τήν
συγκρότησιν καί ὀργάνωσιν παρανόμου μηχανισμοῦ τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ἐφοδιασμένος μέ
μεγάλο χρηματικόν ποσόν. Ὁ Λιγδόπουλος καί ὁ Ἀλεξάκης καθ’ ὁδόν ἐδολοφονήθησαν ὑπό
ληστῶν, ἐξ αἰτίας τῶν χρημάτων τῆς Μόσχας πού εἶχον.

2. ΛΑΥΡΑΣ
Μπολσεβίκος Ἑλληνικῆς καταγωγῆς ἐκ Σοχούμ τῆς Ρωσσίας. Ἀπεστάλη ὑπό τῆς Κ.Δ. εἰς
Ἑλλάδα, μετά τήν ἀποτυχίαν τῆς ἐπιστροφῆς Λιγδοπούλου, ὡς καθοδηγητής τοῦ Κ.Κ.Ε.,
περί τά τέλη τοὺ 1920. Παρέμεινεν εἰς Ἑλλάδα καθοδηγῶν καί ἐνισχύων τόν σκληρόν

379
πυρῆνα τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. μέχρι τοῦ 1922 ὅτε ἀνεκλήθη ὑπό τῆς Μόσχας. Ὁ Λαύρας εἶχε
φέρει ἐκ Μόσχας περί τά 6.000 δολλάρια ὡς πρώτην δόσιν διά τήν ὀργάνωσιν παρανόμου
μηχανισμοῦ τοῦ Κ.Κ.Ε.

3. Γ. ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ ΚΑΙ Ν. ΔΗΜΗΤΡΑΤΟΣ (Αναφέρονται και στην 3η ομάδα)

Οἱ Γ. Γεωργιάδης καί Ν. Δημητρᾶτος ἀποτελοῦν τήν δευτέραν ἀποστολήν τοῦ Κ.Κ.Ε.
εἰς Μόσχαν. Οὖτοι ἔλαβον μέρος εἰς τό 3ον Συνέδριον τῆς Κ.Δ., τοῦ Ἰουλίου 1921. Διά τῆς
ἐπισκέψεώς των ἐσταθεροποίησαν τήν συνεδρίασιν τοῦ Κ.Κ.Ε. μέ τούς σοβιετικούς ἡγέτας
καί ἔλαβον γενναίαν οἰκονομικήν ἐνίσχυσιν. Ἐπιστρέψαντες εἰς Ἑλλάδα ἐδημιουργήσαν
σημαντικόν ἐκδοτικόν καί προπαγανδιστικόν μηχανισμόν τοῦ Κ.Κ.Ε. κατά τάς ὁδηγίας καί
δι’ ἐξόδων τῆς Μόσχας.

4. ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΤΣΟΠΟΥΛΟΣ
Τό 1921 ἀποστέλλεται εἰς Βερολίνον εἰς τό ἐκεῖ γραφεῖον τοῦ Κ.Δ. καί ἐξασφαλίζει τήν
ἀποστολήν δημοσιογραφικοῦ χάρτου καί πιεστηρίου διά τήν ἔκδοσιν καί ἐκτύπωσιν τοῦ
δημοσιογραφικοῦ ὀργάνου τοῦ Κ.Κ.Ε., τοῦ «Ριζοσπάστου». Διά δευτέραν φοράν, τόν
Μάϊον 1922, ἀποστέλλεται εἰς Βερολίνον διά τήν διάσκεψιν τῆς τρίτης Διεθνοῦς καί κατά
τήν ἐπιστροφήν του λαμβάνει μέρος εἰς τό ἐν Σόφια συνελθόν συνέδριον τοῦ Κ.Κ.
Βουλγαρίας καί εἰς τήν συνδιάσκεψιν τῆς Βαλκανικῆς κομμουνιστικῆς Ὁμοσπονδίας, διά τήν
σταθεροποίησιν τῶν μεταξύ αὐτῶν καί τοῦ Κ.Κ.Ε. σχέσεων καί ἐπαφῶν.

5. Ν. ΣΑΡΓΟΛΟΓΟΣ
Τό 1922 ἀποστέλλεται εἰς Μόσχαν, ὡς ἀντιπρόσωπος τοῦ Κ.Κ.Ε. καί λαμβάνει, μέρος
εἰς τό ἐκεῖ συνελθόν 4ον Συνέδριον τῆς Κ.Δ. Ἀποδεχθείς τό σύνθημα τῆς αὐτονομίας τῆς
Μακεδονίας καί Θράκης καί λαβών 7.500 δολλάρια ἐπέστρεψε εἰς Ἑλλάδα.

6. ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΣ ΧΑΪΤΑΣ
Ἀπεστάλη εἰς Μόσχαν, μετά τό 3ον Ἔκτακτον Συνέδριον τοῦ Κ.Κ.Ε. (Νοέμβριος 1924)
ὡς ἀντιπρόσωπος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τήν Κόμιντερν. Ἐπέστρεψεν εἰς Ἑλλάδα καί
διεδραμάτισε πρωτεύοντα ρόλον διά τήν μπολσεβικοποίησιν τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τήν ἡγεσίαν τοῦ
ὁποίου κατεῖχεν ἐξέχουσαν θέσιν. Περί τό τέλος τοῦ 1931 ἐκλήθη ἐκ νέου ὑπό τῆς Ε.Ε. τῆς
Κ.Δ. εἰς Μόσχαν, ὅπου ἐχρησιμοποιήθη ὡς διδάσκαλος τῆς σχολῆς «ΚΟΥΤΒ» μέχρι τῆς
ἐκτελέσεώς του, ὡς «ἐχθροῦ τοῦ λαοῦ», κατά τάς μεγάλας ἐκκαθαρίσεις τοῦ Στάλιν τό
1938.

7. ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΜΑΞΙΜΟΣ
Τό 1920 ἀνήκει εἰς τόν ἐν Κωνσταντινουπόλει πυρῆνα τῶν πρακτόρων τῆς Σοβιετικῆς
Ἑνώσεως, μετά τοῦ Ν. Ζαχαριάδη, Δ. Σακαρέλλου, Ν. Καλουμένου κ.λπ. Καταδιωχθείς ὑπό
τῶν συμμαχικῶν ἀστυνομιῶν, διά τήν ὑπέρ τῆς Σοβιετικῆς Ρωσσίας δράσιν του,
καταφεύγει εἰς Μόσχαν, ὅπου λαμβάνει εἰδικήν κομμουνιστικήν ἐκπαίδευσιν. Μετά τήν
ἀποφοίτησίν του ἀποστέλλεται εἰς Ἑλλάδα ὠς ἡγετικόν στέλεχος τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀναπτύξας
μεγάλην δραστηριότητα διά τήν «μπολσεβικοποίησιν» τοῦ Κ.Κ.Ε. Τό 1924 μεταβαίνει ἐκ
νέου εἰς Μόσχαν μετά τοῦ Παντελῆ Πουλιοπούλου, ὡς ἀντιπρόσωπος τοῦ Κ.Κ.Ε., εἰς τό
5ον Συνέδριον τῆς Κ.Δ. (Ἰούλιος 1924). Κατ’ αὐτό ψηφίζουν ὑπέρ τῆς ληφθείσης
ἀποφάσεως, περί «αὐτονομίας τῆς Μακεδονίας καί Θράκης» τήν ὁποίαν καί ὑποστηρίζουν
ἐνώπιον τοῦ 3ου Ἑκτάκτου Συνεδρίου τοῦ Κ.Κ.Ε. τό ὁποῖον καί τήν υἱοθέτησεν.

8. ΝΙΚΟΣ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ
(Αναφέρεται και στην προηγούμενη ομάδα)
Τό 1920 εὑρισκόμενος εἰς Κωνσταντινούπολιν εἶναι πράκτωρ τῶν Ρώσσων καί ὑπό τήν
ἰδιότητά του ταύτην ἀναμιγνύεται εἰς ὑπόθεσιν κατασκοπείας εἰς βάρος τῶν συμμαχικῶν

380
ἀρχῶν κατοχῆς τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Ἐφυγαδεύθη ὑπό τῆς σοβιετικῆς κατασκοπείας
εἰς Ρωσίαν, ὅπου γίνεται σοβιετικός πολίτης καί ἐκπαιδεύεται εἰς τήν σχολήν «ΚΟΥΤΒ». Τό
1924 ἀποστέλλεται εἰς Ἑλλαδα καί τοποθετεῖται ὡς καθοδηγητής τῆς Κομμουνιστικῆς
νεολαίας καί ἀναδεικνύεται ὡς εἰς ἐκ τῶν πλέον ἱκανῶν καί ἐπιδεξίων πρακτόρων τῆς
Ε.Σ.Σ.Δ. Ἐκτιμήσασα τά προσόντα του αὐτά ἡ Κ.Δ. τόν τοποθετεῖ τό 1931 γραμματέα τῆς
Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἀπό τότε ὁλοκληρώνεται ἡ ρωσοκρατία τοῦ Κ.Κ.Ε Τόν Μάρτιον τοῦ 1956,
εἴκοσι πέντε χρόνια μετά τήν τοποθέτησιν ὑπό τῆς Κ.Δ. τοῦ Ζαχαριάδη εἰς τήν ἡγεσίαν τοῦ
Κ.Κ.Ε. καί ἑπτά ἔτη μετά τήν ἦτταν τοῦ συμμοριοπολέμου ἤ μετασταλινική ἡγεσία τοῦ
Κ.Κ.Σ.Ε, θυσιάζει τόν Ζαχαριάδη, προκειμένου νά διευκολύνῃ τό Κ.Κ.Ε. εἰς τήν προβολήν
ἐν Ἑλλάδι τῆς νέας Κρουστσεφικῆς γραμμῆς τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ.

9. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΤΣΑΛΙΔΗΣ (Αναφέρεται και στην 3η ομάδα)

Ἀπό τήν Σοβιετικήν Ἕνωσιν ὅπου ἔζη μέχρι τοῦ 1924, ἀποστέλλεται ὑπό τῆς ἡγεσίας
τῆς Κ.Δ. εἰς Ἑλλάδα διά νά ἐπανδρώσῃ τό νεαρόν τότε Κ.Κ.Ε. Τοποθετείται εἰς τήν ἡγεσίαν
τῆς Κομμουνιστικῆς νεολαίας καί ἐν συνεχείᾳ προωθεῖται εἰς τήν ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε., ὅπου
μετά τοῦ Ζαχαριάδη ἐργάζεται, διά τήν πλήρη ρωσοκρατίαν τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἀναδεικνύεται ὁ
δεύτερος μετά τόν Ζαχαριάδη ἄνθρωπος τοῦ Κ.Κ.Ε., διατελέσας μάλιστα καί
πρωθυπουργός τοῦ συμμοριτοπολέμου. Τό 1950 ὁ Παρτσαλίδης ἀμέσως μετά τήν ἦτταν
τοῦ συμμοριοπολέμου, νομίζων ὅτι οἱ Ρῶσσοι θά ἐξεδίωκον τόν Ζαχαριάδην καί
ἐπωφθαλμιῶν τήν θέσιν του ἐκδηλώνεται ἐναντίον του. Ἀλλά ὁ Ζαχαριάδης ἔχων τήν
ὑποστήριξιν τῆς Σταλινικῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε., διαγράφει τόν Παρσαλίδην ἀπό τοῦ
Κ.Κ.Ε. ὠς «σπεκουλάντην» καί ἐχθρόν τοῦ κόμματος», παρά τήν ἔγγραφον αὐτοκριτικήν
τοῦ Παρτσαλίδη καί τάς αὐτομολογίας τῶν σφαλμάτων του. Μετά τήν ἀποπομπήν τοῦ
Ζαχαριάδη, ἦλθεν ἡ ὥρα τοῦ Παρτσαλίδη. Οἱ ἐπικρατήσαντες ἀντισταλινικοί τόν
ἐπαναφέρουν εἰς τήν ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ὁ πρωθυπουργός τοῦ συμμοριοπολέμου
παρουσιάζεται σήμερον κήρυξ τῆς «φιλειρηνικῆς» γραμμῆς, πιστόν μεγάφωνον τῶν νέων
αὐθεντῶν τοῦ Κρεμλίνου καί πιστόν ὄργανόν των ἐντός τοῦ Κ.Κ.Ε.

10. ΧΡΥΣΑ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Συγκαταλέγεται μεταξύ τῶν κυριωτέρων στελεχῶν πρακτόρων τῆς Ε.Σ.Σ.Δ., ἐντός τοῦ
Κ.Κ.Ε. εἰς τήν ἡγεσίαν τοῦ ὁποίου κατεῖχεν ἐξέχουσαν θέσιν. Ἐμφανιζομένη ὡς ὑπάλληλος
τῆς ἐν Ἀθήναις Σοβιετικῆς πρεσβείας ἀπετέλει τόν σύνδεσμον μεταξύ τῆς ἡγεσίας τοῦ
Κ.Κ.Ε. καί τῆς σοβετικῆς πρεσβείας. Τό 1926 ἀπεστάλη εἰς τήν Σοβιετικήν Ἕνωσιν καί
φοιτᾶ εἰς τήν σχολήν «ΚΟΥΤΒ» ὅπου συνεδέθη μετά τοῦ Πέτρου Ρούσσου μεθ’ οὖ καί
συνεζεύχθη. Κατελθοῦσα εἰς τήν Ἑλλάδα ἔγινεν μέλος τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. καί
εἰργάσθη δραστηρίως διά τήν ἰδεολογικήν ὀργανωτικήν ὑποταγήν τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τό
Κ.Κ.Σ.Ε.

11. ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΠΥΛΙΩΤΗΣ

Ἐξεπαιδεύθη εἰς τήν σχολήν «ΚΟΥΤΒ» 1924-1926 καί ἐπανελθών εἰς Ἑλλάδα
ἐπρακτόρευσε τά σοβιετικά συμφέροντα, ὡς μέλος τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., μέχρι τοῦ
1931, ὅτε ἐπανεκλήθη εἰς Μόσχαν καί ἐχρησιμοποιήθη ἐκεῖ εἰς ἄλλην θέσιν ὡς στέλεχος
τῆς Κ.Δ.

12. ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΕΒΓΟΣ (ΤΑΛΑΓΑΝΝΗΣ)

Ἔλαβεν εἰδικήν κομμουνιστικήν ἐκπαίδευσιν ἐπί σειρά ἐτῶν εἰς Μόσχαν. Τό 1932
ἀπεστάλη εἰς Ἐλλάδα καί ἔδρασεν ὡς ἀνώτατον θεωρητικόν καί πολιτικόν στέλεχος τοῦ
Κ.Κ.Ε. Ἀπό τήν θέσιν του δέ ὡς μέλος τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., διεδραμάτισε
σοβαρώτατον ρόλον εἰς τόν προπαγανδιστικόν καί θεωρητικόν τομέα, ἔχων τόν τίτλον τοῦ
«θεωρητικοῦ» τοῦ Κ.Κ.Ε.

381
 13. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΠΑΡΗΓΑΣ
Ἀπόφοιτος τῆς σχολῆς «ΚΟΥΤΒ» κατεῖχε μέχρι τοῦ θανάτου του ὑψηλάς κομματικάς
θέσεις, γενόμενος μέλος τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., ἐργασθείς ἰδίως εἰς τόν
συνδικαλιστικόν τομέα, ἀπό ὅπου ἐπρακτόρευσε τά σοβιετικά συμφέροντα μεταξύ τῶν
ἀνυπόπτων ἑλλήνων ἐργατῶν.

14. ΚΩΣΤΑΣ ΘΕΟΣ (Αναφέρεται και στην 3η ομάδα)

Ἀνώτατον συνδικαλιστικόν στέλεχος τοῦ Κ.Κ.Ε. Τό 1924 ἐφοίτησεν εἰς τήν σχολήν
«ΚΟΥΤΒ», ἐπανελθών δέ εἰς Ἑλλάδα ἐτοποθετήθη εἰς τήν ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ἀπό τήν
θέσιν τοῦ μέλους τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. εἰργάσθη δραστηρίως διά τήν ἐπιβολήν καί τήν
ἑδραίωσιν τῆς Ρωσσοκρατίας εἰς τό Κ.Κ.Ε. Μετά τήν καθαίρεσιν τοῦ Ν. Ζαχαριάδη, τόν
Μάρτιον 1956, ἀπολαμβάνων τῆς ἀπεριορίστου ἐμπιστοσύνης τῆς ἀντισταλινικῆς ἡγεσίας
τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε., ἀπετέλεσε μέχρι τοῦ θανάτου του, μέλος τῆς ἑπταμελοῦς «νέας ἡγεσίας» τοῦ
Κ.Κ.Ε. καί εἰς ἐκ τῶν δριμυτέρων κατηγόρων τοῦ Ν. Ζαχαραιάδη, ἐπί τῆς ἡγεσίας τοῦ
ὁποίου ὑπῆρξε στενός συνεργάτης του καί ἀντιπρόσωπος τοῦ ἐν Ἀθήναις κλιμακίου τοῦ
Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. κατά τήν περίοδον τοῦ συμμοριοπολέμου καί συνυπεύθυνος
τούτου.

15. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΓΚΡΟΖΟΣ (Αναφέρεται και στην 3η ομάδα)

Ἀπόφοιτος τῆς Σχολῆς «ΚΟΥΤΒ». Ἐχρησιμοποιήθη εἰς ἀνώτατα κομματικά πόστα,
ἀποδείξας τήν ἀφοσίωσίν του εἰς τήν Σοβιετικήν Ἕνωσιν. Κατά τήν διάρκειαν τοῦ
συμμοριοπολέμου ἐχρημάτισε ὑπουργός τῆς συμμοριακῆς Κυβερνήσεως. Μετά τήν
καθαρίσιν του Ζαχαριάδη, ἐπελέγη ὑπό τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε. καί ἐτοποθετήθη
ἐπικεφαλῆς τοῦ Κ.Κ.Ε. Ὑπό τήν ἰδιότητά του αὐτήν ἐμφανίζεται, ὁ πρωτεργάτης αύτός καί
ὁ συνυπεύθυνος τοῦ συμμοριοπολέμου, ὡς ὁ ἀπόστολος τῆς ψευτοφιλειρηνικῆς καί
ψευτοεθνικοδημοκρατικῆς γραμμῆς τοῦ Κ.Κ.Ε. ὑπό τό προσωπεῖον τῆς ὁποίας ἐπιδιώκεται
νά καλυφθῆ ὁ πρακτωριακός καί ἐπαναστατικός χαρακτήρ τοῦ Κ.Κ.Ε.

16. ΚΩΣΤΑΣ ΚΟΛΙΓΙΑΝΝΗΣ (Αναφέρεται και στην 3η ομάδα)

Εἶναι ἀπό τά στελέχη ἐκεῖνα τοῦ Κ.Κ.Ε., τά ὁποῖα ὁ Ζαχαριάδης διεπαιδαγώγησεν εἰς τό
πνεῦμα τῆς τυφλῆς καί ἀπεριορίστου ὑποταγῆς εἰς τήν Σοβιετικήν Ἕνωσιν. Ἡ φοίτησίς του
εἰς τήν σχολήν «ΚΟΥΤΒ» ὁλοκλήρωσε τήν Ρωσοδουλείαν του. Χαρακτηριστικόν του
βαθμοῦ τῆς Ρωσσοδουλείας τοῦ Κολιγιάννη εἶναι τά ὅσα διεκήρυξεν εἰς τήν 3ην
συνδιάσκεψιν τοῦ Κ.Κ.Ε. (Ὀκτώβριος 1950), εἰπῶν ἐκεῖ τά ἑξῆς: «Στό κόμμα μας δέν
ὑπάρχει ἄνθρωπος πού νά μήν εἶναι πιστός καί ἀφοσιωμένος στό καθοδηγητικό κόμμα τοῦ
παγκοσμίου προλεταριάτου, πού νά μήν πεθαίνει δέκα φορές γιά τό σοφό ἀρχηγό καί
δάσκαλο τῶν ἐργαζομένων ὅλου τοῦ κόσμου...»
(Βλέπε: «Νέον Κόσμον», τεῦχος Ι, Ἰανουάριος 1951, σελ. 61 στήλ. Β΄. λόγος τοῦ
Κολιγιάννη εἰς τήν ΙΙΙην Συνδιάσκεψιν τοῦ Κ.Κ.Ε.).
Ὁ χαρακτηριστικός αὐτός τύπος τοῦ ρωσοδούλου, προώθησε τόν Κολιγιάννην εἰς
ὑψηλάς κομματικάς θέσεις, γενόμενος στρατηγός τοῦ συμμοριοπολέμου καί μέλος τοῦ Π.Γ.
τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Μετά τήν ἀποπομπήν τοῦ Ζαχαριάδη, οἱ Ρῶσσοι ἐθεώρησαν
κατάλληλον διά τήν ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε. τήν τοποθέτησιν τοῦ ἀφοσιωμένου πράκτορος τῶν
Κ. Κολιγιάννη βέβαιοι ὄντες ὅτι ὁ Κολιγιάνης ἀποτελεῖ τήν καλυτέραν ἐγγύησιν διά τήν
ἐξυπηρέτησιν τῶν σοβιετικῶν συμφερόντων. Καί πράγματι τό Κ.Κ.Ε. διά τοῦ Κολιγιάννη καί
τῶν ἄλλων πρακτόρων τῆς Ε.Σ.Σ.Δ., ἡγετῶν του, εἶναι ἐν Ἑλλάδι τό πιστόν μεγάφωνον
τὼν σημερινῶν κυριάρχων τῆς Μόσχας.

17. ΠΕΤΡΟΣ ΡΟΥΣΣΟΣ (Αναφέρεται και στην 3η ομάδα)

Ἀπό νεαρᾶς ἡλικίας χρησιμοποιεῖται εἰς τήν κομμουνιστικήν νεολαίαν. Ἐκεῖ γίνεται τό
πρωτοπαλλήκαρο τῆς ὁμάδος τῶν «ΚΟΥΤΒΗΔΩΝ» ἐπικεφαλής τῆς ὁποίας εὑρἰσκετο, τό

382
1924 ὁ Ζαχαριάδης. Τό 1933 ὁ Ζαχαριάδης τόν συνιστᾶ εἰς τήν ἡγεσίαν τοῦ Δ.Κ., ἤτις τόν
ἐκπαιδεύει εἰς τήν σχολήν «ΚΟΥΤΒ». Ἀποσταλλείς εἰς Ἑλλάδα προωθεῖται εἰς τό Π.Γ. τῆς
Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἐπί συμμοριοπολέμου ὀνομάζεται ὑπουργός τῶν ἐξωτερικῶν τῆς
ψευδοκυβερνήσεως τοῦ βουνοῦ, θέσις ἤτις δίδεται εἰς τά πλέον ρωσσόδουλα
κομμουνιστικά στελέχη. Μετά τήν ἀποπομπήν τοῦ Ζαχαριάδη, ὁ Ροῦσσος, προκειμένου νά
ἐξασφαλίσῃ τό πόστο του γίνεται ὁ ἀδίστακτος κατήγορός του, ὅπως εἶχεν πράξει καί κατά
τό 1949-1950, καταδικάσας τήν σύζυγόν του, Χρύσαν Χατζηβασιλείου, διά νά φανῇ
ἀρεστός εἰς τόν πανίσχυρον τότε ἀρχηγόν τοῦ Κ.Κ.Ε. Ν. Ζαχαριάδη. Ἡ στάσις αὐτή τοῦ
Ρούσσου ἱκανοποίησε τήν νέαν ἡγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε., ἥτις καί τόν ἐτοποθέτησεν εἰς τήν
ἡγετικήν ὁμάδα τοῦ Κ.Κ.Ε., οὗσα βεβαία ὅτι ἔχει ἐντός τοῦ Κ.Κ.Ε. ἔνα ἀκόμη πιστόν καί
ἀφοσιωμένον πράκτοράν της.

18. ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΣΤΡΙΓΚΟΣ

Ἀπό νεαρᾶς ἡλικίας εὑρίσκεται ὑπό τήν ἐπιρροήν τοῦ ἐντός τῶν γραμμῶν τοῦ νεαροῦ
τότε Κ.Κ.Ε. δρῶντος πυρῆνος τῶν «Κούτβηδων». Φοιτᾶ εἰς τήν σχολήν «ΚΟΥΤΒ» τῆς
Μόσχας, ὅπου ὁλοκληρώνεται ἡ ρωσσοδουλεία του. Ἐπανελθών εἰς Ἑλλάδα προωθεῖται εἰς
τήν Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. καί ἀργότερον εἰσέρχεται εἰς τό Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. ως
ἀναπληρωματικόν αὐτοῦ μέλος. Κατά τόν συμμοριοπόλεμον ἐκτελεῖ καθήκοντα
«ὑπουργοῦ» καί πολιτικοῦ Ἐπιτρόπου τῶν συμμοριτῶν. Μετά τήν ἀποπομπήν τοῦ
Ζαχαριάδη ἀπό τήν ἠγεσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε. ὁ Στρίγκος, κατ’ ἐντολήν τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε.,
γίνεται ἀδίστακτος κατήγορός του. Ἡ Μόσχα τόν ἀντάμειψε τοποθετήσασα αὐτόν εἰς τήν
ἡγετικήν ὁμάδα τῆς νέας ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἄν ἠθέλαμεν νά ἐξακολουθήσωμεν τήν
παράθεσιν τῶν ὀνομάτων τῶν πρωταγωνιστῶν τῆς ἐπιβολῆς τῆς ρωσοκρατίας εἰς τό Κ.Κ.Ε.
θά ἔπρεπε νά συνεχίζωμεν ἐπί πολύ. Ἀρκεῖ νά ἀναφερθῇ τό γεγονός ὅτι οὐδείς
κομμουνιστής τοποθετεῖται εἰς ἡγετικήν θέσιν τοῦ Κ.Κ.Ε. ἄν προηγουμένως δέν ὑποστῇ
τήν δοκιμασίαν εἰς τάς εἰδικάς σχολάς τῆς ἡγεσίας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ. Ἡ Μόσχα
ὅπως προελέχθη δέν ἐμπιστεύεται τήν ἠγεσίαν τοῦ ἑν Ἑλλάδι πρακτορείου της εἰς
πρόσωπα μή ἐμποτισμένα μέχρι μυελοῦ ὀστέων εἰς τήν Ρωσοδουλείαν.

383
384
 [29] ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΕΙΚΩΝ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ &
ΔΡΑΣΕΩΣ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ (1959)
(Απόσπασμα από το ΤΕΥΧΟΣ ΙΙ «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ», του Αντ/ρχου Παν. Σκαλούμπακα
– Στρατ. Σχ. Ευελπ., 1959)

1. ΓΕΝΙΚΑ

Κύριον χαρακτηριστικόν τῆς φύσεως καί τῆς πολιτικῆς καί ὀργανωτικῆς δράσεως τοῦ
Κ.Κ.Ε. εἶναι ὁ πρακτορειακός τούτου χαρακτήρ, ὡς ὀργάνου τῆς Σοβ. Ἑνώσεως, καί ὡς
ἐπαναστατικῆς συνωμοτικῆς ὀργανώσεως.
Ἡ ἐν γένει δραστηριότης τοῦ Κ.Κ.Ε. κατευθύνεται ἀφ’ ἑνός μέν, πρός τήν
ἐξυπηρέτησιν τῶν ἑκάστοτε Σοβιετικῶν ἐπιδιώξεων εἰς τόν χῶρον δράσεώς του καί
γενικώτερον εἰς τόν χῶρον τῆς Βαλκανικῆς τῆς Ἀνατολικῆς Μεσογείου καί τῆς Μέσης
Ἀνατολῆς καί ἀφ’ ἑτέρου, εἰς τήν προπαρασκευήν καί τήν κατόπιν ἐντολῆς τῆς Μόσχας
ἐξαπόλυσιν τῆς κομμουνιστικῆς ἐπαναστάσεως διά τήν κατάληψιν τῆς ἐξουσίας.

2. ΙΔΙΟΜΟΡΦΙΑΙ ΤΗΣ ΔΡΑΣΕΩΣ ΤΟΥ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ

Τό Κ.Κ.Ε. διατελεῖ ἐν παρανομίᾳ ἀπό τοῦ τέλους Δεκεμβρίου 1947.

Ἡ ἡγεσία του (Πολιτικόν Γραφεῖον - Κεντρική Ἐπιτροπή) εὑρίσκεται εἰς Βουκουρέστιον
- Ρουμανίας καί πλαισιοῦται ὑπό ἀριθμοῦ φυγάδων λαβόντων μέρος εἰς τήν ἔνοπλον
ἀνταρσίαν τοῦ Κ.Κ.Ε. καί διαβιούντων εἰς τάς Χώρας τοῦ Ἀνατολικοῦ Συνασπισμοῦ.
Οἱ φυγάδες οὗτοι ἀνέρχονται ἐν συνόλῳ εἰς 75% περίπου καί ἔχουν κατανεμηθῇ καί
διαβιοῦν εἰς τάς κομμουνιστικάς Χώρας:
Ἐκ τούτου ἡ μεγάλη πλειονότης ἔχουν μεταμεληθῇ καί μεταστραφῇ ἰδεολογικῶς,
ἀπογοητευθέντες ἐκ τῆς κομμουνιστικῆς πραγματικότητος καί τῶν ἀθλίων συνθηκῶν
διαβιώσεώς των.
Τά ἐνεργά μέλη τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀνέρχονται εἰς 16.000 περίπου.
Μεταξύ τῶν κομματικῶν τούτων μελῶν τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀνεφύησαν διαφωνίαι καί
ἐνδοκομματικαί ἀντιθέσεις καί διαμάχαι, ὀξυνθεῖσαι ἀπό τῆς καθαιρέσεως τοῦ τέως
ἀρχηγοῦ τοῦ Κ.Κ.Ε. Ν. ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ καί ἐντεῦθεν.
Ἀποτέλεσμα τούτων ἦτο νά διαμορφωθοῦν τρεῖς κυρίως τάσεις καί ἀντιμαχόμεναι
παρατάξεις καί νά διαχωρισθοῦν ὡς ἑξῆς:

(α) Εἰς τούς νεοηγετικούς (ὁπαδούς τῆς νέας ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε. ἡ ὁποία ὑποστηρίζεται
ὑπό τῆς Κρουστσεφικῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε.). Ὁ ἀριθμός τῶν πειθαρχούντων εἰς τήν νέαν
ἡγεσίαν ὑπολογίζεται σήμερον εἰς 60% περίπου τοῦ συνόλου τῶν κομματικῶν μελῶν τοῦ
Κ.Κ.Ε. (ἀρχικῶς ἦτο πολύ μικρότερος).
Ἡ σημερινή ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., ἀνήκουσα εἰς τήν τάσιν ταύτην εἶναι ὡς κάτωθι:
(ι) Πολιτικόν Γραφεῖον.
(Ἐκλεγέν ὑπό τῆς 7ης Ὁλομελείας τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. (Φεβρουάριος 1957).
-Πρόεδρος: ΓΚΡΟΖΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ. (Πρόεδρος Κ.Ε. Ἐλέγχου ἐπί ἡγεσίας ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ).
-Ὀργαν. Γραμ.: ΚΟΛΙΓΙΑΝΝΗΣ ΚΩΝ. (Μέλος τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. ἐπί ἡγεσίας ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ).
-Μέλη:
ΠΑΡΤΣΑΛΙΔΗΣ ΔΗΜ. (Μέλος τοῦ Π.Γ. καί Πρωθυπουργός τῆς Κ/Σ Κυβερνήσεως «του
βουνού»).
ΣΤΡΙΓΓΟΣ ΛΕΩΝ (Ἀναπληρ. Μέλος τοῦ Π.Γ. ἐπί ἡγεσίας ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ).
ΡΟΥΣΣΟΣ ΠΕΤΡΟΣ (Ἀναπληρ. Μέλος τοῦ Π.Γ. ἐπί ἡγεσίας ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ).
ΒΑΦΕΙΑΔΗΣ ΜΑΡΚΟΣ. (Καθηρέθη εἰς τήν 8ην Ὁλομέλειαν τοῦ Κ.Κ.Ε. - Ἰαν. 1958, ὡς
ἀναθεωρητής).
ΘΕΟΣ ΚΩΝ. (Ἀπεβίωσε τήν 27-5-1958).
385
 (ιι) Μέλη τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε. (τά γνωστά):
-ΑΚΡΙΤΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ (Μέλος τοῦ Π.Γ. ἐπί ἡγεσίας τοῦ Ζαχαριάδη).
-ΑΣΙΚΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ (Μέλος τῆς Κ.Ε. ἐπί ἡγεσίας ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ).
-ΒΑΪΝΑΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ (Μέλος τῆς Κ.Ε. ἐπί ἡγεσίας ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ).
-ΒΑΤΟΥΤΣΙΑΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ (Μέλος τῆς Κ.Ε. ἐπί ἡγεσίας ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ).
-ΒΕΤΤΑΣ ΦΩΚΙΩΝ (Μέλος τῆς Κ.Ε. ἐπί ἡγεσίας ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ).
-ΒΕΝΕΤΣΑΝΟΠΟΥΛΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ (Μέλος τῆς Κ.Ε. ἐπί ἡγεσίας ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ).
-ΒΟΥΤΣΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ. (Μέλος τῆς Κ.Ε. ἐπί ἡγεσίας ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ Ἀναπληρωματικός).
-ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ (Μέλος τῆς Κ.Ε. ἐπί ἡγεσίας ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ).
-ΔΑΛΛΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ. (Μέλος τῆς Κ.Ε. ἐπί ἡγεσίας ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ, Ἀναπληρωματικόν).
-ΕΡΥΘΡΙΑΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ (τό αυτό ώς άνω...).
-ΖΑΧΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ (Μέλος τῆς Κ.Ε. ἐπί ἡγεσίας ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ).
-ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΖΗΣΗΣ (τό αυτό ώς άνω...).
-ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ (Μέλος τοῦ Π.Γ. ἐπί ἡγεσίας τοῦ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ).
-ΚΑΛΟΥΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ (Μέλος τῆς Κ.Ε. ἐπί ἡγεσίας ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ).
-ΚΑΝΑΚΑΡΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ (τό αυτό ώς άνω...).
-ΚΑΡΡΑΣ ΗΛΙΑΣ (τό αυτό ώς άνω...).
-ΚΑΡΤΣΟΥΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ (Νέον μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.)
-ΚΑΣΙΜΑΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ (ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΣΤΑΘΑΣ). (Μέλος τοῦ Π.Γ. ἐπί ἡγεσίας
ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ).
-ΜΑΚΡΙΔΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ (τό αυτό ώς άνω...).
-ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ (ΦΩΚΑΣ) (τό αυτό ώς άνω...).
- ΛΟΥΛΕΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ Φυλακισμένος (τό αυτό ώς άνω...).
-ΣΙΝΑΚΟΣ ΜΙΧΑΗΛ (τό αυτό ώς άνω...).
-ΤΣΑΝΤΗΣ ΜΙΧΑΗΛ (τό αυτό ώς άνω...).
-ΤΖΕΦΡΩΝΗΣ ΛΕΩΝΙΔΑΣ (Δραπέτης τῶν Φυλακῶν Βούρλων).
-ΤΣΑΚΙΡΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ (Μέλος τῆς Κ.Ε. ἐπί ἡγεσίας ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ).
-ΥΦΑΝΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ (τό αυτό ώς άνω...).
-ΦΛΩΡΑΚΗΣ ΧΑΡΑΛ. (ΓΙΩΤΗΣ) (τό αυτό ώς άνω...).

(β) Εἰς τούς Ζαχαριαδικούς - δογματικούς (ὁπαδούς τοῦ τέως Γ.Γ. τοῦ Κ.Κ.Ε.). Οὗτοι
ὑπολογίζονται εἰς τό 30% περίπου τῶν κομματικῶν μελῶν.
Τήν ἡγεσίαν τῆς τάσεως ταύτης ἀποτελοῦν οἱ κάτωθι:
-ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ (πρώην γεν. γραμμ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.).
-ΒΛΑΝΤΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ (πρώην μέλος τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.).
-ΒΟΝΤΙΣΙΟΣ ἤ ΓΟΥΣΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ (τό αυτό ώς άνω...).
-ΖΥΓΟΥΡΑΣ (ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ) ΔΗΜ. (πρώην μέλος τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.).
-ΗΛΙΑΔΗΣ ΣΟΦΙΑΝΟΣ (τό αυτό ώς άνω...).
-ΙΩΣΗΦΙΔΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ (ἀπόφοιτος τῆς Στρατ. Ἀκαδημ. Μόσχας).
-ΜΠΑΡΤΖΩΤΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ (πρώην μέλος τοῦ Π.Γ. τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε.).

γ) Εἰς τούς ρεβεζιονιστάς - ἀναθεωρητάς (ὁπαδούς τοῦ Μ. ΒΑΦΕΙΑΔΗ),

ὑπολογιζομένους εἰς τό 10% τῶν κομματικῶν μελῶν (κυρίως διανοούμενοι, στρατιωτικοί
και στρατιωτικά στελέχη).
Τήν ἡγεσίαν τῆς τάσεως ταύτης ἀποτελοῦν οἱ κάτωθι:
-ΒΑΦΕΙΑΔΗΣ ΜΑΡΚΟΣ (πρώην μέλος Π.Γ.).
-ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ. (πρώην μέλος τῆς Κ.Ε. Διαφωτίσεως (ἐπαναπατρίσθη).
-ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ (πρώην ἀρχισυντάκτης «Ριζοσπάστη»).
-ΓΚΑΝΑΤΣΙΟΣΒΑΣΙΛΕΙΟΣ (ΧΕΙΜΑΡΡΟΣ) (πρώην στρατηγός τῶν Κ/Σ).
-ΓΚΙΟΥΖΕΛΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ (πρώην μέλος τῆς Κ.Ε. Τασκένδης).
-ΠΡΩΤΟΠΑΠΠΑΣ ΣΑΡΑΝΤΗΣ (ΚΙΚΙΤΣΑΣ) (πρώην στρατηγός τῶν Κ/Σ).

386
 -ΡΟΥΝΗΣ ΗΛΙΑΣ (πρώην πρόεδρος Επιτροπῆς Ἐλέγχου).
-ΡΟΣΙΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ (πρώην στρατηγός τῶν Κ/Σ).
-ΧΑΤΖΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ (πρώην μέλος τῆς Κ.Ε.).

Εἰς τάς χώρας τοῦ Παραπετάσματος τό Κ.Κ.Ε. ἀφ’ ἑνός μέν διαθέτει τόν Ρ/Σ «ΦΩΝΗ
ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ» (λειτουργοῦντα ἐν Λειψίᾳ), ἀφ’ ἑτέρου δέ ἐκδίδει εἰς τήν Ἑλληνικήν τά
κάτωθι ἔντυπα.
α) «ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ», μηνιαῖον θεωρητικόν ὄργανον τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Ε.
ἐκδιδόμενον ἐν Ρουμανίᾳ.
(β) «ΝΕΟΣ ΔΡΟΜΟΣ», (μέχρι πρότινος «ΠΡΟΣ ΤΗ ΝΙΚΗ»)
ἐφημερίς τῶν Κ/Σ ἐκδιδομένη ἐν Τασκένδη Ρωσσίας.
(γ) «ΝΕΑ ΖΩΗ», ἐφημερίς τῶν Κ/Σ ἐκδιδομένη ἐν Ρουμανίᾳ.
(δ) «ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ», » » ἐν Τσεχοσλοβακίᾳ.
(ε) «ΔΗΜΟΚΡΑΤΗΣ», » » ἐν Πολωνίᾳ.
(στ) «ΛΑΪΚΟΣ ΑΓΩΝ», » » ἐν Οὐγγαρίᾳ.
(ζ) «ΛΕΦΤΕΡΙΑ», » » ἐν Βουλγαρίᾳ.
(η) «ΝΕΑ ΒΑΡΔΙΑ», » ἐν Ἀνατ. Γερμανίᾳ.
(θ) «ΛΑΪΚΟ ΒΗΜΑ», ἐφημερίς τῆς Ἑλλ. μειονότητος ἐκδιδομένη ἐν Ἀλβανίᾳ.
Ἐπίσης διατηρεῖ τυπογραφικόν μηχανισμόν ἐκδόσεως εἰς τήν Ἑλληνικήν τῶν
σημαντικωτέρων κομμουνιστικῶν κειμένων.
Τά ἱκανώτερα τῶν πολιτικῶν καί στρατιωτικῶν στελεχῶν καί μελῶν τοῦ Κ.Κ.Ε.
ἐξεπαιδεύθησαν καί ἐκπαιδεύονται εἰς Εἰδικάς Σχολάς (στρατιωτικάς, πολιτικάς,
κατασκοπευτικάς, καί δολιοφθορῶν) τῶν Χωρῶν τοῦ Παραπετάσματος, δι’ ἀνάλογον
δρᾶσιν των ἐν Ἑλλάδι.

Παράνομος Κομμουνιστική δρᾶσις ἐν Ἑλλάδι

Εἰς τό ἐσωτερικόν τῆς Χώρας τό Κ.Κ.Ε., προωθεῖ καί διατηρεῖ κλιμάκιον τοῦ Πολιτικοῦ
του Γραφείου, λειτουργοῦν κατά παράνομον συνωμοτικόν τρόπον. Τό κλιμάκιον τοῦτο
ἀσχολεῖται μέ τήν ἀνάπτυξιν παρανόμων κομμουνιστικῶν ὀργανώσεων και μηχανισμῶν ὡς
καί κατασκοπευτικοῦ δικτύου τοῦ Κ.Κ.Ε. καί μέ τήν καθοδήγησιν τῶν νομίμων
κομμουνιστικῶν ὀργανώσεων (συνδυασμός παρανόμου καί νομίμου κομμουνιστικῆς
δράσεως).
Ἡ παράνομος κομμουνιστική δρᾶσις ἐν τῷ χώρᾳ νῦν εἶναι περιωρισμένη καί ἀφανής,
διότι σύν τοῖς ἄλλοις, αἱ κομμουνιστικαί ἐπιδιώξεις ἐκρίθη ὅτι ἐξυπηρετοῦνται καλύτερον
ὑπό τό προσωπεῖον τῆς νομίμου δράσεως, ἄνευ ἐμφανῶν ἐκδηλώσεων λειτουργίας
παρανόμου κομμουνιστικοῦ μηχανισμοῦ.
Νόμιμος Κομμουνιστική Δρᾶσις
Τό Κ.Κ.Ε. ἐντός τῆς Χώρας ἀναπτύσσει ἔντονον ὀργανωτικήν, πολιτικήν καί
προπαγανδιστικήν δραστηριότητα καθ’ ἅπασαν τήν Χώραν καί εἰς ὅλα τά κοινωνικά
στρώματα, διά τοῦ νομίμου προσωπείου του, τῆς Ε.Δ.Α. καί τῶν ὑπ’ αὐτῆς διαβουλευτῶν
της (ὅρα παράρτημα 6) δημιουργηθέντων πολιτικῶν κομμάτων Ν.Α.Κ. καί Δ.Ε.
Ἐπίσης, διά τῶν ἐν λειτουργία μετωπικῶν ὀργανώσεων προπαγανδίζει τά βασικά
παραπλανητικά συνθήματα τοῦ διεθνοῦς κομμουνισμοῦ καί αὐτοῦ.
Ἠ Ε.Δ.Α. εὑρίσκεται ὑπό τόν πλήρη ἰδεολογικόν καί ὀργανωτικόν ἔλεγχον τοῦ Κ.Κ.Ε.,
εἶναι ὁ ἐν νομιμότητι ἐπίσημος φορεύς τῆς γραμμῆς του καί ὁ πιστός ἐκτελεστής τῶν
ἐντολῶν του.

387
 3. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ Κ.Κ.Ε.-Ε.Δ.Α.

Τελικός στρατηγικός σκοπός τοῦ Κ.Κ.Ε. εἶναι ἡ ἐπιβολή τοῦ Σοβιετικοῦ κομμουνισμοῦ
ἐν Ἑλλάδι. Διά τήν πραγματοποίησιν ὅμως τοῦ ἀμεταθέτου τούτου τελικοῦ του σκοποῦ, τό
Κ.Κ.Ε. καθορίζει κατά περιόδους ἕνα ἤ περισσότερα ἐνδιάμεσα στάδια.
Τό πρῶτον στάδιον τό ὀνομάζει ἄμεσον στρατηγικόν σκοπόν του. Σήμερον, ὁ ἄμεσος
στρατηγικός σκοπός τοῦ Κ.Κ.Ε. συνίσταται εἰς τήν «Ἐθνικήν Δημοκρατικήν Ἀλλαγήν» καί
οὐχί εἰς τήν «σοσιαλιστικήν» τοιαύτην, ὅπως αὔτη ἦτο μέχρι τῆς ἡγεσίας Ν. ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ,
(Μάρτιος 1956).
Ὁ καθορισμός τοῦ ἀμέσου στρατηγικοῦ σκοποῦ τοῦ Κ.Κ.Ε., προσδιορίζεται ἀπό τήν
ἀνάγκην έξασφαλίσεως τῶν ἀναγκαιουσῶν προϋποθέσεων, διά τήν ὀργανωτικήν καί τήν
πολιτικήν δραστηριότητα τοῦ Κ.Κ.Ε., ὡς ὀργάνου ἐξυπηρετήσεως τῶν σοβιετικῶν
συμφερόντων εἰς τόν Ἑλληνικόν χῶρον.
Οὕτω, τό Κ.Κ.Ε., προκειμένου νά ἐξασφαλίσῃ τάς πολιτικάς καί ὀργανωτικάς
προϋποθέσεις διά νά καταστῇ δυνατή ἡ προβολή ἐν Ἑλλάδι τῆς «νέας» σοβιετικῆς γραμμῆς
καί τῶν δογμάτων τοῦ 20ου Συνεδρίου του Κ.Κ.Σ.Ε. (Φεβρουάριος 1956), καθώρισεν ὡς
ἄμεσον στρατηγικόν του σκοπόν (6η ὁλομέλεια τῆς Κ.Ε. τοῦ Κ.Κ.Ε., Μάρτιος 1956), τήν
«Ἐθνικήν Δημοκρατικήν ἀλλαγήν).

Εἰς τί συνίσταται ἡ «Ἐθνική Δημοκρατική Ἀλλαγή τοῦ Κ.Κ.Ε.»

Ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., προκειμένου νά ἐξυπηρετήσῃ, τόν στρατηγικόν στόχον τῆς Σοβ.
Ἐνώσεως ὅστις εἶναι αἱ Η.Π.Α., τάς ὁποίας θεωρεῖ ὡς τό κυριώτερον ἐμπόδιον διά τήν
παγκόσμιον κυριαχίαν τοῦ Κομμουνισμοῦ, θέτει ὡς βάσιν τῆς «Ἐθνικῆς Δημοκρατικῆς
Ἀλλαγῆς» τήν ὑπεράσπισιν τῆς «Ἐθνικῆς ἀνεξαρτησίας τῆς ΕΛΛΑΔΟΣ.
Οὕτω, ἐμφανίζει τήν ΕΛΛΑΔΑ ὡς ὑποτεταγμένην οἰκονομικῶς καί πολιτικῶς εἰς τάς
Η.Π.Α. καί συνεπῶς, κατά τό Κ.Κ.Ε., ἡ «πάλη ἐναντίον τοῦ Ἀμερικανικοῦ παράγοντος»
εἶναι θέμα τό ὁποῖον ἐνδιαφέρει ὁλόκληρον τό Ἑλληνικόν Ἔθνος καί οὐχί ὡρισμένα μόνον
κοινωνικά στρώματα.
Τό Κ.Κ.Ε. καθορίζει ὡς ἑξῆς τό περιεχόμενον τῆς «Ἐθνικῆς Δημοκρατικῆς Ἀλλαγῆς».
(α) Ἐπί τῆς Ἐξωτερικῆς Πολιτικῆς.
(ι) Ἀκύρωσις τῆς Ἑλληνοαμερικανικῆς συμφωνίας τῆς 12ης Ὀκτωβρίου 1953.
(ιι) Ἔξοδος τῆς ΕΛΛΑΔΟΣ ἐκ τῶν συμμαχιῶν της μετά τῶν ἐλευθέρων κρατῶν.
(ιιι) Κατάργησις ἤ ἀναθεώρησις τῶν οἰκονομικῶν συμφωνιῶν τῆς ΕΛΛΑΔΟΣ μετά τῶν
χωρῶν τοῦ ἐλευθέρου κόσμου.
(ιv) Πλήρης οἰκονομική καί πολιτική συνεργασία τῆς ΕΛΛΑΔΟΣ μετά τῶν χωρῶν τοῦ
Κομμουνιστικοῦ Συνασπισμοῦ.
(v) Ἁποδοχή τῶν προτάσεων Στόϊκα περί ἀπυραύλου Βαλκανικῆς.
(vι) Ἀποδοχή τῶν προτάσεων Βουλγαρίας καί Ἀλβανίας διά φιλικάς σχέσεις.
(vιι) Μή ἐγκατάστασις ἐν Ἑλλάδι Βάσεων Πυραύλων.
(υιιιι) Καταδίκη τῶν Ἑλληνικῶν διεκδικήσεων ἐπί Βορείου Ἠπείρου καί τῶν Συμφωνιῶν
Ζυρίχης καί Λονδίνου.
(β) Ἐπί τῆς Ἐσωτερικῆς Πολιτικῆς.
(ι) Κατάργησις ὅλων τῶν ἀντικομμουνιστικῶν Νόμων καί μέτρων τοῦ Κράτους (Ν. 375,
Ν. 509, μέτρων ἐκτοπίσεως - μετεκτοπίσεως κ.λπ.).
(ιι) Νομιμοποίησις τοῦ Κ.Κ.Ε.
(ιιι) Χορήγησις γενικῆς ἀμνηστείας.
(ιv) Ἐπαναπατρισμός τῶν εἰς τό Παραπέτασμα Κ/Σ, ἄνευ περιορισμῶν.
Δυνάμεις τῆς «Ἐθνικῆς Δημοκρατικῆς Ἀλλαγῆς».
Αἱ δυνάμεις τῆς «Ἐθνικῆς Δημοκρατικῆς Ἀλλαγῆς», καθορίζονται ὑπό τῆς ἡγεσίας τοῦ
Κ.Κ.Ε. ὡς ἑξῆς:

388
 (α) Ἡ ἐργατική τάξις, τήν ὁποίαν θεωρεῖ ὡς τήν κυρίαν καί τήν συνεπῆ δύναμιν τῆς
«Ἀλλαγῆς».
(β) Οἱ ἀγρόται, τούς ὁποίους θεωρεῖ ὡς τούς φυσικούς συμμάχους τῆς ἐργατικῆς
τάξεως.
(γ) Οἱ ἐπαγγελματίαι, βιοτέχναι καί γενικῶς τά μεσαῖα στρώματα, τούς ὁποίους θεωρεῖ
ὡς ἀμέσους ἐφεδρείας τῶν κυρίων δυνάμεων.
(δ) Οἱ νέοι, τῶν ὁποίων τόν ἰδεαλισμόν, τήν ἀπειρίαν καί τάς δυσκολίας τάς ὁποίας
ἀντιμετωπίζουν, θεωρεῖ ὡς εὐνοϊκούς παράγοντας διά τόν ἐπηρεασμόν των.
(ε) Ἡ ἐθνική διανόησις, τῆς ὁποίας ἡ ἐθνική ἀξιοπρέπεια, κατά τό Κ.Κ.Ε., θίγεται ἐξ’
αἰτίας τῆς δῆθεν κυριαρχίας τοῦ ἀμερικανικοῦ παράγοντος.
(στ) Οἱ «πατριῶτες» Ἀξιωματικοί, τῶν ὁποίων τόν πατριωτισμόν θεωρεῖ ὡς θιγόμενον
συνεπείᾳ ὁμοίως τῆς δῆθεν κυριαρχίας τοῦ Ἀμερικανικοῦ παράγοντος.
(ζ) Ὁ «πατριωτικός» κλῆρος, διά τόν αὐτόν λόγον.
(η) Ἡ ἐθνική ἀστική τάξις, δηλαδή ἡ μή μονοπωλιακή μερίς τῶν ἐμπόρων καί τῶν
βιομηχάνων, τήν ὀποίαν θεωρεῖ ὡς συνθλιβομένην καί καταστρεφομένην ἀπό τόν
συναγωνισμόν τῶν ξένων μονοπωλίων.

4. ΤΑΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.-Ε.Δ.Α.

(α) Διά τήν ἐπιτυχίαν τοῦ ἀμέσου στρατηγικοῦ σκοποῦ τοῦ κομμουνισμοῦ ἡ ἡγεσία
τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐπιδιώκει τήν σύμπτηξιν ἑνός εὐρέως «Πατριωτικοῦ Μετώπου»
περιλαμβάνοντος ἐκπροσώπους ἐξ ὅλων τῶν κοινωνικῶν τάξεων καί τῶν κομμάτων τῆς
χώρας καί τελοῦντος ὑπό τόν ὀργανωτικόν καί πολιτικόν ἔλεγχόν της.
Διά τήν προλείανσιν τοῦ ἐδάφους τῆς συνεργασίας, τό Κ.Κ.Ε.- Ε.Δ.Α. προσπαθεῖ νά
ἐμφανισθῇ μέ τό προσωπεῖον τοῦ «πατριωτικοῦ - δημοκρατικοῦ» κόμματος καί τοῦ
ὑπερασπιστοῦ τῶν Ἐθνικῶν καί λαϊκῶν συμφερόντων.
Διά νά ἐπιτύχῃ τήν συνεργασίαν μετ’ ἄλλων κομμάτων, ἡ ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε. προβαίνει
εἰς μίαν τακτικήν ὑποχώρησιν ἐπί τοῦ προγράμματος τῆς «Ἀλλαγῆς», δεχόμενον νά μήν
τεθῇ ὡς προϋπόθεσις τῆς συνεργασίας ζήτημα ἀμέσου ἐξόδου τῆς Ἑλλάδος ἐκ τοῦ ΝΑΤΟ,
ἄν καί τοῦτο ἀποτελεῖ πάντοτε μίαν ἐκ τῶν βασικῶν πολιτικῶν ἐπιδιώξεων τοῦ Κ.Κ.Ε.
Ὡς πρώτη δέ καί κυρία ἐπιδίωξις τῆς κοινῆς συνεργασίας καθορίζεται ὁ συντονισμός
τῆς κοινοβουλευτικῆς και ἐξωκοινοβουλευτικῆς πάλης, διά τήν ἀπομάκρυνσιν τῆς
παρούσης Κυβερνήσεως καί τήν ἀντικατάστασίν της ὑπό ἑτέρας προθύμου νά
πραγματοποιήσῃ τήν ἐπιδιωκομένην «Ἀλλαγήν».
(β) Διά τήν ἐπιτυχίαν τῆς μετωπικῆς τακτικῆς του τό Κ.Κ.Ε. ἐφαρμόζει ὀργανωτικήν
πολιτικήν ἀποβλέπουσαν ἀφ’ ἑνός εἰς τήν ἐξασφάλισιν τῆς λειτουργίας τοῦ κομματικοῦ του
μηχανισμοῦ καί ἀφ’ ἑτέρου εἰς τήν δημιουργίαν μετωπικῶν ὀργανώσεων, ἵνα οὕτω
ἐξασφαλίσῃ τάς ὀργανωτικάς προϋποθέσεις τῆς δημιουργίας τοῦ Μετώπου.
Οὕτω:
Προσπαθεῖ νά δημιουργήσῃ ὀργανώσεις εὐρείας μορφῆς, ἐπί κεφαλῆς τῶν ὁποίων
ἐπιδιώκει νά θέτῃ ὑποχειρίους αὐτῷ προσωπικότητας ἐκ τοῦ ἀστικοῦ κόσμου.
Αἱ σπουδαιότεραι τῶν δημιουργηθειςῶν καί εὑρισκομένων σήμερον ἐν λειτουργίᾳ
τοιούτων ὀργανώσεων εἶναι αἱ κάτωθι: (Σχεδιάγραμμα 5).
(ι) Δημοκρατικόν Συνδικαλιστικόν Κίνημα (Δ.Σ.Κ.)
Ἡ Συνδικαλιστική αὕτη ὀργάνωσις ἐνεφανίσθη τό 1955 μέ μετωπικήν μορφήν ὑπό τήν
ἡγεσίαν τοῦ Δημ. ΣΤΡΑΤΗ (νῦν στελέχους τῆς Δημοκρ. Ἑνώσεως) ὡς καί τινων ἄλλων
κομμουνιστικῶν συνδικαλιστικῶν στελεχῶν.
Σκοπός τῆς δημιουργίας τοῦ Δ.Σ.Κ. εἶναι ἡ κάλυψις τῆς διεισδύσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. εἰς τάς
ἐργατικάς ὀργανώσεις καί τούς ἐργάτας, τούτου χρησιμοποιουμένου ὡς στέγης τῶν
ἀριστερῶν συνδικάτων καί κομμουνιστῶν ἐργατῶν, οἵτινες ἐξυπηρετοῦν τάς ἐπιδιώξεις τοῦ
Κ.Κ.Ε. ἐπί τοῦ συνδικαλιστικοῦ τομέως.

389
 (ιι) Ἑλληνική Ἐπιτροπή διά τήν Διεθνῆ Ὕφεσιν καί Εἰρήνην.
Αὕτη συνεστήθη τήν 15-5-55 καί εἶναι ἡ σοβαρωτέρα καί ἀπατηλοτέρα ὅλων τῶν
ὑφισταμένων ἐν Ἑλλάδι φιλοκομμουνιστικῶν Ὀργανώσεων, ἀποτελοῦσα κλιμάκιον εἰς τήν
χώραν μας τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνιστικοῦ «Παγκοσμίου Συμβουλίου Εἰρήνης», τό ὁποῖο
κατευθύνεται ὑπό τοῦ Κ.Κ. τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως.
Ἡ δραστηριοποίησίς της ἀποβλέπει εἰς:
-Τήν ἐξυπηρέτησιν τῶν ἐπιδιώξεων τοῦ Κ.Κ.Ε.
-Τήν προπαγάνδισιν συνθημάτων τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ.
-Τήν ἄσκησιν πολεμικῆς κατά τῶν μή κομμουνιστικῶν στρατιωτικῶν συνασπισμῶν.
-Τήν καλλιέργειαν φιλοσοβιετικῶν αἰσθημάτων καί
-Τήν προβολήν τῆς ἐπισήμου σοβιετικῆς πολιτικῆς ἐπί διεθνοῦς ἐπιπέδου.
(ιιι) Ἑλληνική Ἕνωσις ὑπέρ τῶν Δικαιωμάτων τοῦ Ἀνθρώπου καί τοῦ Πολίτου.
Αὕτη ἱδρύθη τήν 21-12-53. Ἡ δραστηριότης τούτης ἀποβλέπει εἰς τήν ἐξυπηρέτησιν
τῆς βασικῆς πολιτικῆς ἐπιδιώξεως τοῦ Κ.Κ.Ε., συνισταμένης εἰς τήν κατάργησιν τῶν
ἐκτάκτων Νόμων, τήν χορήγησιν γενικῆς ἀμνηστείας καί τήν νομιμοποίησιν τοῦ Κ.Κ.Ε.
(ιv) Ἑλληνοσοβιετικός Σύνδεσμος.
Οὕτος ἱδρύθη τό πρῶτον τό ἔτος 1945, αὐτοδιαλυθείς βραδύτερον καί ἐπανασυσταθείς
κατά τό 1955.
Σκοπός τῆς δημιουργίας του εἶναι ἡ καλλιέργεια καί ἀνάπτυξις παρά τῷ λαῷ
φιλοσοβιετικῶν αἰσθημάτων, ἡ προπαγάνδισις τῆς κομμουνιστικῆς ἰδεολογίας ὡς καί ἡ
στρατολόγησις νέων μελῶν διά τάς τἀξεις τοῦ Κ.Κ.Ε. Ἰδιαιτέρα προσπάθεια καταβάλλεται
παρ’ αὐτοῦ, διά τόν προσηλυτισμόν τῆς σπουδαζούσης νεολαίας και δή τῆς φοιτητιώσης.
(v) Ἕνωσις φίλων τῆς Λαϊκῆς Κίνας.
Αὕτη ἱδρύθη ὑπό φιλοκομμουνιστικῶν καί συνδοιπορικῶν προσώπων τήν 28-11-56 καί
ὁμοιάζει καθ’ ὅλα πρός τόν Ἑλληνοσοβιετικόν Σύνδεσμον.
Ὑπό τῆς ἐν λόγῳ Ἑνώσεως ἐκδίδεται πληροφοριακόν δελτίον ἀναφερόμενον εἰς τά
δῆθεν ἐπιτεύγματα τοῦ καθεστῶτος τῆς Λαϊκῆς Κίνας.
(vι) Πανελλήνιος Ἐπιτροπή Ἀμνηστείας.
Αὕτη ἐνεφανίσθη τόν Ἰούνιον τοῦ 1956, κυκλοφορήσασα διακήρυξιν περί
παραχωρήσεως γενικῆς ἀμνηστείας, καταργήσεως τῶν ἐκτοπίσεων, τῶν
ἀντικομμουνιστικῶν Νόμων, τῶν πιστοποιητικῶν κοινωνικῶν φρονημάτων και
μεταβιβάσεως εἰς τά πολιτικά δικαστήρια τῆς ἁρμοδιότητος πρός ἐκδίκασιν ὑποθέσεων
αἵτινες ἀφοροῦν τήν ἀσφάλειαν καί ἀκεραιότητα τῆς χώρας.
Ἡ δημιουργία τῆς ὡς ἄνω ἐπιτροπῆς ἐγένετο καθ’ ὑπόδειξιν τοῦ Κ.Κ.Ε. πρός
ἐξυπηρέτησιν τῶν ἐπιδιώξεών του.
(vιι) Κίνησις διά τήν Βαλκανική Συνεργασίαν.
Αὕτη ἱδρύθη τήν 11-7-59, τῇ ὑποδείξει τοῦ Κ.Κ.Ε. καί τῆς ἐν Ἑλλάδι Σοβιετικῆς
Πρεσβείας, πρός ὑπηρέτησιν τῶν συνθημάτων τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ εἰς τόν χῶρον
τῆς Βαλκανικῆς. Διακηρυχθείς σκοπός της εἶναι ἡ ἐπίτευξις τῆς Βαλκανικῆς συνεργασίας.
Ἐν τῇ πραγματικότητι, ἐπιδιώκει τήν ἐξασθένησιν τῶν ὑφιστασμένων ἀμυντικῶν
συμφωνιῶν τῆς χώρας καί τόν κλονισμόν τῆς τρεφομένης ἐμπιστοσύνης πρός τήν Ἑλλάδα
ἐκ μέρους τῶν κρατῶν-μελῶν τοῦ ΝΑΤΟ, ϊνα τελικῶς αὕτη καταστῇ εὔκολος λεία τοῦ
Σοβιετικοῦ ἰμπεριαλισμοῦ.
Ἐπίσης τό Κ.Κ.Ε. διεισδύει καί δημιουργεῖ κομματικούς πυρῆνας (φράξιας), εἰς πολιτικά
κόμματα, ὀργανώσεις, Σωματεῖα, Κρατικάς ὐπηρεσίας, Αὐτοδιοίκησιν, Ἀστικόν τύπον καί
γενικῶς εἰς ὅλους τούς τομεῖς τῆς κοινωνικῆς, οἰκονομικῆς καί ἐκπολιτιστικῆς ζωῆς τῆς
χώρας. Οἱ ἐντός αὐτῶν κομματικοί πυρῆνες ἐπιδιώκουν νά προσανατολίσουν τήν
δραστηριότητα τῶν πολιτικῶν καί κοινωνικῶν αὐτῶν ὀργανισμῶν πρός κατευθύνσεις
ἐξυπηρετοῦσας τάς ἐπιδιώξεις τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ καί τοῦ Κ.Κ.Ε.

390
 5. ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΙΣ ΤΗΣ Ε.Δ.Α. (Κ.Κ.Ε.) – ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ

Τό ἐν παρανομίᾳ Κ.Κ.Ε. ἐξασφαλίσαν τόν καθολικόν σχεδόν ὀργανωτικόν ἔλεγχον ἐπί

τῆς Ε.Δ.Α., διά τῆς ἐντάξεως εἰς ὅλα καί δή τά ἀνώτερα Διοικητικά ὄργανα ταύτης
ἐμπίστων καί ἀπολύτως ἀφοσιωμένων εἰς αύτό στελεχῶν, ἐπέτυχεν ὅπως δραστηριοποιῇ
ὑπέρ ἑαυτοῦ τήν ἐκπροσωπουμένην ὑπό τῆς Ε.Δ.Α. πολιτικήν δύναμιν, μέ ἀπόλυτον
σχεδόν ἄνεσιν εἰς πᾶσαν παρουσιαζομένην ἑκάστοτε εὐκαιρίαν. Οὕτω κατά τάς
διενεργηθείσας μέχρι σήμερον ἐκλογάς καί ἀπό τῆς ἐποχῆς τῆς δημιουργίας ὑπό τοῦ Κ.Κ.Ε.
τῆς Ε.Δ.Α., τοῦτο ἐπεδίωξε καί ἐπέτυχε τελικῶς κατά τάς ἐκλογάς τῆς 11 Μαΐου 1958 λόγῳ
συνεργασίας της καί μετά «προσωπικοτήτων» ὅπως διευρείνῃ τόν χῶρον τῆς πολιτικῆς του
ἐπιρροῆς μεταξύ τοῦ Ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ μέχρι τοῦ σημείου νά ἐπιτύχῃ τά εἰς τό ὑπ’
ἀριθμ. 4 σχεδιάγραμμα ἐκλογικά ἀποτελέσματα καί νά ἐμφανίζεται μέ κοινοβουλευτικήν
ἐκπροσώπησιν εἰς τό Κοινοβούλιον ἐξ 77 βουλευτῶν (μετά τάς ἐκλογάς ἦσαν 79) ἀμέσως
εἴτε ἐμμέσως παρ’ αὐτοῦ ἐλεγχομένων (ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 6).
Παραλλήλως τό Κ.Κ.Ε. ἐπεδίωξε καί ἐπέτυχεν ὅπως δημιουργήσῃ ἀξιόλογον
κομματικόν μηχανισμόν ὑπό τήν κάλυψιντοῦ νομίμου πολιτικοῦ κόμματος τῆς Ε.Δ.Α., ὅστις
καί λειτουργεῖ κατά τρόπον ὅμοιον πρός τάς ἰδέας αὐτοῦ καταστατικάς διατάξεις καί
ἐξαπλοῦται εἰς ὁλόκληρον σχεδόν τήν Ἑλληνικήν ἐπικράτειαν. Ὁ κομματικός οὖτος
μηχανισμός τῆς Ε.Δ.Α. (Κ.Κ.Ε.), χάρις εἰς τήν ἠθικήν καί ὑλικήν ἐνίσχυσιν τῶν ἐνταῦθα
Πρεσβευτῶν τοῦ Ἀνατολικοῦ Μπλόκ ἀφ’ ἑνός καί εἰς τάς παρεχομένας ἀφ’ ἐτέρου ὑπό τῶν
δημοκρατικῶν θεσμῶν τῆς χώρας ἐλευθερίας, ἔχει ἀναπτυχθῇ εἰς τοιοῦτον σημεῖον ὥστε
νά ἐμφαφνίζεται σήμερον πλαισιωμένος ἀπό ἐπαρκῇ ἔμπειρα καί δραστήρια κομμουνιστικά
στελέχη, διατεταγμένα κατ’ ἀξίαν εἰς τάς λειτουργούσας σήμερον ὀργανώσεις τοῦ
κομματικοῦ μηχανισμοῦ τῆς Ε.Δ.Α. δι’ οὖ κατορθώνει νά ἐπηρεάζῃ τόν λαόν τόσον εἰς τόν
τόπον κατοικίας ὅσον καί εἰς τόν τόπον ἐργασίας.
Ἐπιπροσθέτως, ἐνισχύεται εἰς τάς προσπαθείας του, διά τῶν συσταθέντων κατόπιν
ἐντολῆς του δύο νέων πολιτικῶν κομμάτων τῆς Ν.Α.Κ. καί Δ.Ε., τό περιληπτικόν ἱστορικόν
τῶν ὁποίων ἔχει ὡς κάτωθι:
α) «ΝΕΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΙΣ»
Αὕτη συνεκροτήθη μετά τάς Βουλευτικάς ἐκλογάς τοῦ 1958 ὑπό κοινοβουλευτικῶν
ἐκπροσώπων ἐκλεγέντων ὑπό τό ψηφοδέλτιον τῆς Ε.Δ.Α.
Σκοπός τῆς δημιουργίας τῆς κινήσεως ταύτης ἦτο ἡ κάλυψις τοῦ Ἀγροτικοῦ χώρου ὅν
ἐκάλυπετε μέχρι τῆς διαλύσεώς του τό κομ/στικόν Α.Κ.Ε. Ἡ Ν.Α.Κ., ἐκτός τῶν ἀγροτικῶν
θεμάτων, δραστηριοποιεῖται καί ἐπί τοιούτων ἐξωτερικῆς καί ἐσωτερικῆς πολιτικῆς,
λαμβάνουσα κομμουνιστικάς θέσεις.
(β) «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΙΣ»
Καί αὕτη συνεκροτήθη κατά τόν αὐτόν πρός τήν Ν.Α.Κ. τρόπον καί χρόνον.
Ἀπώτερος ἀντικειμενικός σκοπός τῆς δημιουργίας ταύτης εἶναι ἡ διά τῆς στεγάσεως ὑπ’
αὐτήν τῶν ἀριστεροδημοκρατικῶν στοιχείων, κατάληψις τοῦ χώρου τοῦ «ΚΕΝΤΡΟΥ».

6. ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ - ΜΕΣΑ

Τό Κ.Κ.Ε. τό μεγαλύτερος μέρος τῆς δραστηριότητός του τό ἐξαντλεῖ κυρίως εἰς τήν
ὀργάνωσιν καί τήν διεξαγωγήν τῆς ὑπό τοῦ Διεθνοῦς Κομ/σμοῦ ἐπιβαλλομένης ἑκάστοτε
προπαγάνδας, τῆς ἐξυπηρετούσης τάς ἐπιμερισμένας ἐπιδιώξεις τούτου ἐπί τοῦ
Μεσογειακοῦ καί Βαλκανικοῦ χώρου κυρίως.
Οὕτω, μέσω τῆς Ε.Δ.Α., τό Κ.Κ.Ε. προβάλλει συστηματικῶς καί μετ’ ἐπιμονῆς ὅλα τά
συνθήματα τοῦ Διεθνοῦς κομμουνισμοῦ διά τῆς γενικῆς κινητοποιήσεως τῶν ἑκάστοτε
διατιθεμένων εἰς αύτό προπαγανδιστικῶν μέσων.
(α) Διά τοῦ καθημερινοῦ δημοσιογραφικοῦ του ὀργάνου «ΑΥΓΗ» καί τοῦ ἐμμέσως παρ’
αὐτοῦ ἐλεγχομένου ὁμοίου ὀργάνου, τοῦ «ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΥ ΤΥΠΟΥ».

391
 (β) Διά περιοδικῶν ἐκδόσεων, τοῦ εἰδικοῦ τμήματος μελετῶν τῆς Ε.Δ.Α., εἴτε ὑπό
μορφήν μικροῦ σχήματος βιβλιαρίου, «εἰδικῶν μελετῶν», εἴτε ὑπό τήν μορφήν ἐντύπων
περιοδικῶν καί εἰδικῶν δελτίων ἐνημερώσεως.
(γ) Διά τῶν περιοδικῶν «ΝΕΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ», «ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΤΕΧΝΗΣ»,
«ΕΡΕΥΝΑ», «ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ» κ.λπ.
(δ) Διά τῆς ἐξασφαλίσεως ἐνίοτε ἀντί σοβαρῶν οἰκονομικῶν παροχῶν διαφόρων
δημοσιευμάτων καί ἀνταποκρίσεων κομμουνιστικοῦ περιεχομένου εἰς τάς στήλας τοῦ
ἀστικοῦ τύπου.
(ε) Διά τῆς ἐκδόσεως εἰς τήν Ἐλληνικήν τῶν σημαντικωτέρων ἔργων τῶν
διασημοτέρων παλαιῶν καί νέων κομ/στῶν συγγραφέων τοῦ Διεθνοῦς Κομμουνισμοῦ.
(στ) Διά τῆς ὑποκινήσεως τῶν διαφόρων κοινωνικῶν καί ἐπιστημονικῶν ὀργανώσεων
τῆς χώρας εἰς ἐκδηλώσεις ἐξυπηρετούσας ἐμμέσως τήν κομμουνιστικήν προπαγάνδαν π.χ.
εἰς ἐπισήμους διαμαρτυρίας διά τήν εἰρηνικήν δῆθεν χρησιμοποίησιν τῆς ἀτομικῆς ἀνεργίας,
εἰς ἐκκλήσεις διά τήν κατάπαυσιν τῶν πολέμων ὡς μέσου ἐπιλύσεως τῶν διαφορῶν τῶν
κρατῶν, εἰς παραστάσεις διά τόν σεβασμόν τῶν δημοκρατικῶν ἐλευθεριῶν και τῶν
δικαιωμάτων τοῦ ἀνθρώπου κ.λπ.
(ζ) Διά τῆς ὑποκινήσεως τῶν διαφόρων ὠργανωμένων κοινωνικῶν τάξεων εἰς ἀγῶνας
διεκδικήσεως τῶν δικαιωμάτων των και εἰς ἀγῶνας ἐπιβολῆς τῶν ἀπόψεών των,
ἐκμεταλλευόμενον ἐν προκειμένῳ πᾶσαν παρουσιαζομένην εὐκαιρίαν δημαγωγικῆς
μορφῆς.
(η) Διά τοῦ Ρ/Σ «ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ» καί μεγάλου ἀριθμοῦ ἐκπομπῶν εἰς τήν
Ἑλληνικήν ἐξ ὅλων τῶν χωρῶν τοῦ Παραπετάσματος, τό Κ.Κ.Ε. κατευθύνει τήν διά τῶν
ἀνωτέρω ὀργάνων του ἀσκουμένην προπαγάνδαν, ἀναλόγως τῆς ἀκολουθουμένης
ἑκάστοτε ὑπ’ αὐτοῦ στρατηγικῆς καί τακτικῆς.
(θ) Τέλος, ἐκ τῶν προλεχθέντων, καταφαίνεται σαφῶς ὅτι τό Κ.Κ.Ε. εἶναι ὄργανον
ἐξυπηρετοῦν καί πρακτορεῦον συμφέροντα ξένων δυνάμεων και ὅτι ἡ σύγχρονος
κατάστασις, δρᾶσις καί αἱ ἐπιτεύξεις του εἶναι τοιαῦται ὡστε νά διαγράφεται καί πάλιν
σαφής ὁ κίνδυνος ἑνός νέου «γύρου».
Μεγάλη λοιπόν καί ἐπείγουσα προβάλλει ἡ ἀνάγκη λήψεως τῶν πάσης φύσεως
ἐνδεικνυομένων μέτρων πρός διαφὠτισιν τοῦ λαοῦ, πρός λύσιν τῶν προβλημάτων του καί
γενικῶς πρός ἐξουδετέρωσιν τοῦ ἐκ τοῦ Σλαβοκομμουνισμοῦ κινδύνου.
Ὁμιλοῦντες περί πάσης φύσεως μέτρων ἐννοοῦμεν πάντα ὅσα θά συνετέλουν ἀφ’ ἑνός
μέν εἰς τήν ἠθικήν ἐξυγίανσιν, τήν ἐθνικήν διαπαιδαγώγησιν καί τήν δημιουργίαν πνοῆς καί
ἀτμοσφαίρας γαλανολεύκου, ἀφ’ ἐτέρου δέ εἰς τήν λύσιν τῶν ἐκκρεμῶν οἰκονομικῶν
κυρίως ζητημάτων τῶν διαφόρων καί δἠ τῶν ἀσθενεστέρων τάξεων πρός δικαιοτέραν
κατανομήν τοῦ πλούτου καί ἐξαφάνισιν τῆς προκλητικῆς περιφορᾶς τούτου.
Οὕτω εἰς ταῦτα συμπεριλαμβάνονται:
(ι) Ἡ τόνωσις καί διαφύλαξις τῶν θεσμῶν καί Ἐθνικῶν ἐννοιῶν (Πατρίς, Θρησκεία,
Οἰκογένεια, Βασιλικός θεσμός, Κοινοβούλιον, Σχολεῖον).
(ιι) Ἡ ἐξυγίανσις, ἀναδιοργάνωσις καί δραστηριοποίησις τῶν ἐξουσιῶν (Ἐκτελεστικῆς -
Δικαστικῆς - Νομοθετικῆς).
(ιιι) Ἡ ἐξυγίανσις, ἀναδιοργάνωσις καί δραστηριοποίησις ἐπίσης τῶν ἐπαγγελματικῶν,
κοινωνικῶν καί πνευματικῶν δυνάμεων τῆς χώρας καί δή τῆς νεολαίας, τῶν διανοουμένων,
ἐργατῶν, ἀγροτῶν καί τῶν δημοσίων ὑπαλλήλων.
(ιv) Καθιέρωσις διά Β.Δ. ὡς ὑποχρεωτικοῦ καί πρωτεύοντος τοῦ μαθήματος τῆς
ἐθνικῆς καί ἠθικῆς ἀγωγῆς τοῦ Ἕλληνος Πολίτου. Ἐκπόνησις καταλλήλων σχετικῶν
βοηθημάτων ἀναλόγων πρός τά διάφορα στάδια ἐκπαιδεύσεως (κατωτέρας, μέσης καί
ἀνωτάτης) πρός χρῆσιν τῶν νέων, τῶν διδασκάλων των ἀλλά καί παντός διανοουμένου.
Εἰς τά βοηθήματα ταῦτα δέον νά ἐμφανίζωνται κατά τρόπον ἐπιστημονικόν καί νά
ἀναπτύσσωνται τά ἰδανικά τῆς Φυλῆς καί τοῦ Ἑλληνοχριστιανικοῦ πολιτισμοῦ καί ἐν μιᾶ
λέξει, ταῦτα νά δίδουν τό «πιστεύω» τοῦ Ἕλληνος.

392
 [30] ΓΡΑΦΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΙΝΑΚΕΣ
(Από τα τεύχη Ι & ΙΙ «ΔΙΕΘΝΗΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ» και «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ»
της Στρατ. Σχ. Ευελπίδων - 1959)

393
394
395
396
 [31] ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΝ
ΤΩΝ ΤΕΥΧΩΝ Ι, ΙΙ & ΙΙΙ ΠΕΡΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ
(Τού συγγραφέως και καθηγητού της Στρ. Σχ. Ευελπ. Παν. Σκαλούμπακα, αντ/ρχου ΠΖ)

1. Εἰς τάς παραδόσεις μου ἐπί τῆς ἱστορίας τοῦ Διεθνοῦς καί τοῦ ἐν Ἑλλάδι
Κομμουνισμοῦ, εἰς τά δύο ἀντίστοιχα βιβλία ὡς καί εἰς τό τρίτον τοιοῦτον, τό περιέχον
μελέτας ἐπί εἰδικῶν θεμάτων, οὐδεμία κατεβλήθη προσπάθεια ἐντυπωσιάσεως ὑμῶν καί
δημιουργίας πεποιθήσεως ἤ γνώμης ἔστω καί κατά τί ἐπηρεασμένης καί ἀπεχούσης τῆς
πραγματικότητος. Ἁπλῶς ἀναφέρθησαν καί συνεδέθησαν ἱστορικά γεγονότα,
ἐπαληθευόμενα διά σχετικῶν ντοκουμέντων, παρετέθησαν ἀποσπάσματα λόγων ἤ
κειμένων αὐθεντικῶν καί δημοσιευθέντων, ὥστε ἕκαστος, γνωρίζων πλέον καί
ἀμερολήπτως σκεπτόμενος καί κρίνων, νά εἶναι εἰς θέσιν μόνος νά ἐξαγάγῃ ὀρθά
συμπεράσματα περί τῆς ἐν γένει φύσεως, μορφῆς, σκοπῶν καί ἐπιδιώξεων ὡς καί
χρησιμοποιουμένων μεθόδων ὑπό τοῦ Διεθνοῦς καί τοῦ ἐν Ἑλλάδι Κομμουνισμοῦ καί
ἀντιληφθῇ τήν ἰδιάζουσαν σημασίαν τήν ὁποίαν ἀποκτᾶ ἡ γνῶσις τοῦ ἀντικειμένου τούτου,
ὡς θέματος ἐξόχως ἐνδιαφέροντος καί ἐπικαίρου, ἀπτομένου τῆς Ἐθνικῆς ἡμῶν
ὑποστάσεως.
Εἰδικώτερον διά τόν Κομμουνισμόν ἐν Ἑλλάδι, ὡς καταφαίνεται ἐξ αὐτῆς ταύτης τῆς
δράσεως τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπό τῆς ἱδρύσεώς του μέχρι σήμερον, τοῦτο δέν ἀποτελεῖ παρά
πρακτορεῖον ἐξυπηρετήσεως τῶν Ρωσσικῶν συμφερόντων ἐν Ἑλλάδι. Ὁ βίος καί ἡ πολιτεία
τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀποδεικνύουν ὅτι οὐδέποτε ὑπῆρξε στιγμή κατά τήν ὁποίαν τοῦτο δέν ἦτο
φερέφωνον τῆς Σοβιετικῆς προπαγάνδας πρός διευκόλυνσιν τῶν ἰμπεριαλιστικῶν βλέψεων
τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως καί δή εἰς τόν χῶρον τῆς Βαλκανικῆς τῆς Μεσογείου καί Μ.
Ἀνατολῆς καί ὅτι οὐδεμίαν ἀφῆκεν εὐκαιρίαν πού νά μή ἀποδείξῃ τήν τυφλήν καί
ἀπεριόριστον προσήλωσίν του εἰς τήν «Σοβιετικήν του πατρίδα». Κάθε του σκέψις,
ἀπόφασις καί πράξις, ἀνέκαθεν ἀπέβλεπεν ἀλλά καί ἀποβλέπει εἰς τήν ἐγκαθίδρυσιν εἰς τήν
χώραν μας τῆς κομμουνιστικῆς τυραννίας, συνεπαγομένης τήν στέρησιν παντός εἴδους
ἐλευθερίας, τήν ἐξαφάνισιν παντός ἀγνοῦ καί ὑψηλοῦ ἰδανικοῦ καί τήν μετατροπήν τοῦ
ἀνθρώπου εἰς ἁπλῆν μηχανήν παραγωγῆς ἀγαθῶν, διά λογαριασμόν τῶν «ἀφεντάδων» τῆς
ἡγεσίας αὐτοῦ καί τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε., κατά τό παράδειγμα τῶν δορυφόρων «Λαϊκῶν
Δημοκρατιῶν». Κάθε ἐκδήλωσις τοῦ Κ.Κ.Ε., ὅπως καί αὐτή ἡ ὑπόστασίς του, στηρίζεται εἰς
τήν βασικήν μπολσεβικικήν ἀρχήν της πρακτορειακῆς, συνωμοτικῆς καί ἐπαναστατικῆς
δράσεως καί δέν ἀποβλέπει παρά εἰς τήν δι’ αἱματοκυλίσματος κατάληψιν τῆς ἐξουσίας
πρός ἐπιβολήν τῆς «δικτατορίας τοῦ προλεταριάτου», ὅ ἔστί μεθερμηνευόμενον ἐν τῇ
πράξει, τῆς δεσποτείας τῆς ἡγεσίας τοῦ Κ.Κ.Σ.Ε.

Κατωτέρω θά παρατεθῇ μία περιληπτική ἀνασκόπησις τοῦ δευτέρου τεύχους μετά τῶν
συναφῶν συμπερασμάτων, διά τούς σκοπούς, τάς ἐπιδιώξεις καί τάς μεθόδους
ὀργανώσεως καί δράσεως τοῦ Κ.Κ.Ε., ἴνα εἴμεθα ἱκανοί νά ἀνακαλύπτωμεν, ὄπισθεν τῶν
ἀπατηλῶν του συνθημάτων, τά πραγματικά σκοτεινά, σατανικά του σχέδια καί ἀποβῶμεν
ἱκανοί καί φανατικοί πολέμιοι αὐτοῦ, πρός ἐξουδετέρωσιν τῆς ἐπικρεμαμένης Ἐθνικῆς
ἀπειλῆς.

2. Τό Κ.Κ.Ε. δέν ἱδρύθη εἰς τήν Ἑλλάδα ὡς αὐτοφυές τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ κόμμα, ὡς
θέλουν νά τό παρουσιάσουν οἱ κομμουνισταί. Οἱ αὐτοτιτλοφορούμενοι Ἕλληνες
«σοσιαλισταί» - οὐχί κομμουνισταί - τῆς ἐποχῆς ἐκείνης (τέλη τοῦ 19ου καί ἀρχαί του 20ού
αἰῶνος), δηλαδή ἐλάχιστοι μοντερνίζοντες διανοούμενοι, οὐδεμίαν ἤ ἐλαχίστην συγγένειαν
εἶχον μέ τάς ἀναπτυχθείσας τότε ἐν Εὐρώπη σοσιαλιστικάς ἰδέας, κατά μείζονα δέ λόγον μέ
τόν μαρξισμόν. Τό Κ.Κ.Ε. προῆλθεν ἐκ τοῦ, ὑπό του Ἐλευθ. Βενιζέλου καί δι’ ἐθνικούς
σκοπούς ἱδρυθέντος Σ.Ε.Κ.Ε., τό ὁποῖον διά μακρῶν, ἐπιμόνων καί δαπανηρῶν

397
προσπαθειῶν, πρακτόρων τοῦ ρωσικοῦ μπολσεβικισμοῦ, ἐκομμουνιστικοποιήθη καί
προσεχώρησεν εἰς τήν κομμουνιστικήν Διεθνῆ, τήν 21/9/1920.

3. Εὐθύς ἀπό τῆς ἱδρύσεώς του, τό Κ.Κ.Ε. ἔδωσε τά πρῶτα δείγματα τοῦ ἀντεθνικοῦ
χαρακτῆρος του καί τῆς ἀπολύτου ὑποταγῆς του εἰς τήν Σοβ. Ἕνωσιν. Ὁ 3ος ἐκ τῶν 21
ὅρων εἰσδοχῆς εἰς τήν Κ.Δ., τούς ὁποίους τό Κ.Κ.Ε. ἀπεδέχθη, ἐπιβάλλει ὡς ὑποχρέωσιν
ἁπάντων τῶν Κ.Κ. τήν ἐξυπηρέτησιν τῆς Σοβ. Ἑνώσεως. Οὕτω τό Κ.Κ.Ε. κατά τήν
Μικρασιατικήν ἐκστρατείαν, κατόπιν βεβαίως ἐντολῶν τῆς Μόσχας, ἐπροπαγάνδιζε κατά
τῶν Ἐλληνικῶν ἐνόπλων δυνάμεων, ἐπιδιῶκον τήν διάλυσίν των, διότι τοῦτο ἐπέβαλε τό
ὑφιστάμενον τότε Ρωσσο-Τουρκικόν σύμφωνον. Ὁμοίως τό 1924, κατόπιν ἐντολῆς τῆς
Κ.Δ. καί τῆς Βαλκανικῆς Κομ/κῆς Ὁμοσπονδιας, τό Κ.Κ.Ε. ἔλαβε προδοτικήν θέσιν ἔναντι
τῆς ἀκεραιότητος τῆς πατρίδος μας, διά τῆς υἱοθετήσεως καί προπαγανδίσεως τοῦ
ἀνθελληνικοῦ συνθήματος «αὐτόνομος Μακεδονία καί Θράκη», καθ’ όσον τοῦτο
ἐπέβαλλον τά Ρωσικά συμφέροντα εἰς τήν Βαλκανικήν. Αἱ ἀνωτέρω θέσεις τοῦ Κ.Κ.Ε.,
ἀποδεικνύουσαι σαφῶς τήν ξενοκίνητον αὐτοῦ καί τόν ἀντεθνικόν - προδοτικόν του
χαρακτῆρα, εἶχον τότε ὡς συνέπειαν τήν δημιουργίαν ἐντός τῶν κόλπων του ἰσχυρῶν
ἐσωκομματικῶν κρίσεων, λόγῳ τῶν ὁποίων τοῦτο δέν κατώρθωσε νά ἐξέλθῃ τῶν
περιωρισμένων ὁρίων τῆς νηπιακῆς του καταστάσεως. Τό ἀποτέλεσμα ἦτο ἡ δυσαρέσκεια
καί ἡ μῆνις τῶν ἡγετῶν τοῦ Δ.Κ., ἡ ὑπ’ αὐτῶν καθαίρεσις ἤ καί θανάτωσις τῆς ἡγεσίας τοῦ
Κ.Κ.Ε. καί ὁ διορισμός νέας τό 1931 ὑπό τόν Ν. Ζαχαριάδην, ἀπόφοιτον τῆς σχολῆς ΚΟΥΤΒ
καί «ἄνθρωπον» τῆς ἀπολύτου ἐμπιστοσύνης των.

4. Ὁ Ζαχαριάδης διά νά ἐξαγάγῃ τό Κ.Κ.Ε. ἀπό τό τέλμα εἰς τό ὁποῖον εὑρίσκετο,

ἐξεμεταλλεύθη ὡρισμένους παράγοντας, ὡς τήν τότε οἰκονομικήν κρίσιν, τήν αὐστηράν
διαμάχην τῶν ἀστικῶν κομμάτων καί τήν ἀπατηλήν ἀλλαγήν τῆς στρατηγικῆς καί τακτικῆς
τοῦ Δ.Κ. ἀπό «ἐπαναστατικῆς» εἰς «ἀντιφασιστικήν - ἀντιπολεμικήν» ἀκόμη καί «Ἐθνικήν»,
παραλλήλως δέ μετέβαλε τόν ἄμεσον στρατηγικόν σκοπόν τοῦ Κ.Κ.Ε. ἀπό «προλεταριακῆς
- σοσιαλιστικῆς» ἐπαναστάσεως εἰς «ἀστικοδημοκρατικήν» τοιαύτην, υἱοθέτησε τήν
«μετωπικήν» τακτικήν καί τήν τοιαύτην τοῦ «βασικοῦ κρίκου», καί διώρθωσε, μόνον
φραστικῶς, τήν γραμμήν τοῦ Κ.Κ.Ε. ἐπί τοῦ Μακεδονικοῦ, διά τοῦ νέου συνθήματος
«πλέρια ἰσοτιμία στίς μειονότητες», (οὐσιαστικῶς ἀνυπάρκτους ἐν Ἑλλάδι).

5. Τά ἀνωτέρω εἶχον θετικά ἀποτελέσματα διά τό Κ.Κ.Ε., τό ὁποῖον ἐσημείωσε τότε

σημαντικήν ἀνάπτυξιν καί αὔξησιν τῆς πολιτικῆς του ἐπιρροῆς, δημιουργηθέντος ἑνός
μεγάλου καί ὁσημέραι αὐξανομένου κινδύνου διά τό Ἑλληνικόν Ἔθνος. Ἡ κυβέρνησις ὅμως
τῆς 4ης Αὔγούστου 1936, ἔθεσε τέρμα εἰς τήν ἀνοδικήν πορείαν τοῦ Κ.Κ.Ε., κατεπολέμησε
μέ μέθοδον καί σύστημα τόν κομμουνισμόν καί ἐπέτυχε ἀναιμάκτως τήν ὁλοσχερῆ
ἐξάρθρωσιν τοῦ κομματικοῦ του μηχανισμοῦ καί τήν ἰδεολογικήν αὐτοῦ κατάρρευσιν. Τά
τότε ληφθέντα μέτρα δύνανται ν’ ἀποτελέσουν χαρακτηριστικόν παράδειγμα τῆς ἐνεργοῦ
καί ἐπί τοῦ ἀσφαλοῦς ἀντιμετωπίσεως τοῦ κομμουνιστικοῦ κινδύνου, ἐφ’ ὅσον ἐπιθυμῶμεν
νά ζῶμεν ὡς πολῖται ἐλεύθεροι εἰς κράτος ἀνεξάρτητον καί κυρίαρχον.

6. Τό Κ.Κ.Ε., παρά τήν τελείαν του ἐξάρθρωσιν καί τήν ἀδυναμίαν του πρός δρᾶσιν
τότε, καί πάλιν δέν ἔπαυσεν ἐπιδιῶκον τήν ἐξυπηρέτησιν τῶν συμφερόντων τῆς σοβιετικῆς
του «πατρίδος». Οὕτω, κατά τήν ἐπίθεσιν τῶν Ἰταλῶν τό 1940, ἐκάλει τούς Ἕλληνας
πατριῶτας νά πετάξουν τά ὅπλα καί νά μή χύνουν «ἀδίκως» τό αἷμα των, βραδύτερον δέ
ἐχειροκρότει κυνικώτατα τήν εἴσοδον τῶν Γερμανῶν κατακτητῶν εἰς τήν Ἑλλάδα, καθ’
ὅσον τήν στᾶσιν αὐτήν ὑπηγόρευσε ἡ γραμμή τοῦ Δ.Κ. ὡς συνέπεια τοῦ ἀπό μηνός πρό
τοῦ Β΄ παγκοσμίου πολέμου συναφθέντος γερμανοσοβιετικοῦ συμφώνου, τό ὁποιον ὁ
Δημητρώφ ἐχαρακτήρισε κατά τήν πρώτην ἐπέτειόν του, ὡς ὄργανον Εἰρήνης, ἐκατηγόρει
δέ τήν Ἑλλάδα διά τήν μή εὐθυγράμμισίν της πρός αὐτό. Μετά ὅμως τήν παραβίασιν τοῦ

398
Συμφώνου αὐτοῦ ὑπό τοῦ Χίτλερ, ἡ γραμμή τοῦ Δ.Κ. ἤλλαξε καί ἐστράφη πρός τελείως
ἀντίθετη κατεύθυνσιν, ὁπότε τό Κ.Κ.Ε., ἐντολοδόχος τοῦ Δ.Κ., μετέβαλε τακτικήν,
αὐτοπροβαλλόμενον ἕκτοτε ὡς δῆθεν ἀδυσώπητος ἐχθρός τοῦ ἄξονος καί ὡς διεξάγον
ἐθνικοαπελευθερωτικόν ἀγῶνα.

7. Διά τῆς νεοεγκαινιασθείσης «ἐθνικοαπελευθερωτικῆς» τακτικῆς του κατά τήν

κατοχήν, τό Κ.Κ.Ε. προσεπάθει νά καλύψῃ τά ἐπαναστατικά του σχέδια καί τάς
προετοιμασίας του πρός κατάληψιν τῆς ἐξουσίας. Οὕτω, ἐκμεταλλευόμενον τό πατριωτικόν
αἴσθημα καί τήν ἀγωνιστικήν διάθεσιν τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ, προσεπικουρουσῶν πρός
τοῦτο τῶν συνωμοτικῶν του ἱκανοτήτων, παραλλήλως δέ ἐφαρμόζον τήν τακτικήν τῆς
βιας καί τρομοκρατίας ἐπί τῶν πολιτῶν καί ἐξοντῶνον τάς πραγματικῶς Ἐθνικάς
ὀργανώσεις ἀντιστάσεως καί πάντα ἀντιφρονοῦντα πρός τόν κομμουνισμόν, κατώρθωσε
νά δημιουργήσῃ καί τήν ὀργάνωσιν καί τά ἔνοπλα τμήματα διά τήν ἐναρξιν ἐνόπλου
ἀγῶνος. Τό ὅτι τό Κ.Κ.Ε. δέν ἐνδιεφέρετο διά τήν ἀπελευθέρωσιν τῆς Ἑλλάδος ἐκ τῶν
δυνάμεων κατοχῆς, ἀποδεικνύει τό γεγονός ὅτι ἡ ἀντίστασις τῶν ἐνόπλων τμημάτων
αὐτοῦ κατά τῶν Γερμανῶν ἦτο μηδαμινή, ὑπέγραψε μάλιστα καί τινάς συμφωνίας μή
ἐπιθέσεως μετά τῶν Γερμανῶν. Παραλλήλως, ἵνα δύναται ἀνενοχλήτως νά προχωρᾶ πρός
τάς ἐπιδιώξεις του, τό Κ.Κ.Ε. ὑπέγραψε διαφόρους συμφωνίας μετά τῶν λοιπῶν
ὀργανώσεων, πρός ἐξαπάτησίν των καί τάς ὁποίας παρεβίασεν ἀργότερον, καθ’ ὅν χρόνον
διεκήρυττε τά «πατριωτικά» του αἰσθήματα καί τάς «δημοκρατικάς - φιλειρηνικάς» του
διαθέσεις. Ἐνῶ ὅμως διεκηρύσσοντο αἱ δῆθεν πατριωτικαί διαθέσεις του κατά τήν ἐποχήν
ἐκείνην, τό Κ.Κ.Ε. κατεπρόδωσε τότε καί πάλιν τάς δικαιοτάτας ἐθνικάς διεκδικήσεις μας
καί ἰδιαιτέρως τάς ἐπί τῆς Βορείου Ἠπείρου, χαρακτηρίσαν ταύτας ὡς «φιλοπόλεμες
ἐνέργειες κατά τῶν φιλησύχων καί φιλειρηνικῶν σοσιαλιστικῶν χωρῶν».

8. Μετά τήν ἀπελευθέρωσιν καί συγκεκριμένως τήν 3ην Δεκεμβρίου 1944, ἐποχήν καθ’
ἥν ἡ ἄρτι ἀφιχθεῖσα ἐκ του ἐξωτερικοῦ Ἑλληνικἠ Κυβέρνησις, δέν διέθετε εἰσέτι ἐπαρκεῖς
δυνάμεις, τό Κ.Κ.Ε. ἐκμεταλλευόμενον τήν εὐκαιρίαν, ἐξαπέλυσε τήν γνωστήν
Δεκεμβριανήν ἐπανάστασιν, καθ’ ἥν αἱματοκύλησε επί 33 ἡμέρας τήν χώραν καί κυρίως
τήν περιοχήν τῆς πρωτευούσης. Εἰς χιλιάδας ἀνέρχονται τά θύματα τά ὁποῖα διά τοῦ
αἵματός των ἐκόρεσαν τήν δίψαν τοῦ αἱμοβόρου αὐτοῦ τέρατος. Ἡ ἐπανάστασις βεβαίως
συνετρίβη, ἀφοῦ τόσα ἑκόστισεν εἰς τό Ἔθνος εἰς αἷμα καί καταστροφάς. Τό Κ.Κ.Ε. ὅμως
δέν παρητήθη τῶν σκοπῶν του. Καί ἐνῷ ἐγένετο ἡ τότε ἀνακωχή καί καθ’ ὅν χρόνον
ὑπεγράφετο ἡ συμφωνία τῆς Βαρκίζης, ταυτοχρόνως τό Κ.Κ.Ε. ἀπέκρυπτε τόν ἐκ καλῇ
καταστάσει ὁπλισμόν του, ἐφυγάδευεν εἰς τάς χώρας τοῦ Παραπετάσματος τόν ὄγκον τῶν
στελεχῶν του - ἐγκληματησάντων πολλαπλῶς κατά τήν κατοχήν - πρός διάσωσιν,
ἀνασυγκρότησιν και ἐκπαίδευσιν, πρός χρησιμοποίησιν κατά τήν νέαν ἔνοπλον ἐξέγερσίν
του. Ἐν συνεχείᾳ κατέφυγε καί πάλιν εἰς τήν τακτικήν τῶν «συμφιλιωτικῶν» καί
«φιλειρηνικῶν» συνθημάτων καί ἐπιδιώξεων διά νά ἀπολαμβάνῃ τῆς νομιμότητος καί
ἐκμεταλλεύεται τάς ἐκ ταύτης δυνατότητας.

9. Μετά τήν δημιουργίαν ὑπό τοῦ Δ.Κ. τῶν γειτονικῶν «Λαϊκῶν Δημοκρατιῶν», ἡ
Ἑλλάς παραμένουσα ἐλευθέρα Δημοκρατική χώρα, ἠμπόδιζε τήν ὁλοκλήρωσιν τῆς
κομμουνιστικοποιήσεως τῆς Βαλκανικῆς καί ἔξοδόν της εἰς τήν Μεσόγειον καί ἀπετέλει
πρόκλησιν διά τάς ἀπωλεσάσας τήν ἐλευθερίαν των ὑπό τό Παραπέτασμα χώρας. Τά
ἀνωτέρω ἀπετέλεσαν τούς λόγους διά τούς ὁποίους ἡ ἡγεσία τοῦ Δ.Κ. ἔδωσεν ἐντολήν εἰς
τό Κ.Κ.Ε. διά τήν ἔναρξιν τοῦ συμμοριοπολέμου, τήν ὀποίαν τοῦτο ἐδέχθη κατά τήν 2αν
ὁλομέλειαν (12-2-46) ἀσυζητητί. Ὁ Δ.Κ. καί τό Κ.Κ.Ε. ἀνέλαβον τότε νά ἐμφανίσουν εἰς τό
ἐξωτερικόν καί τό ἐσωτερικόν ὡς δικαιολογημένην τήν ἀρξαμένην παρά τοῦ δευτέρου καί
ἐνισχυομένην παρά τοῦ πρώτου ἐπανάστασιν, συγχρόνως ὅμως μέχρι τοῦ Δεκεμβρίου
1947 πρός παραπλάνησιν, τό Κ.Κ.Ε. ἐκόπτετο ὅτι ἐνδιεφέρετο δι’ ὁμαλήν δημοκρατικήν καί

399
εἰρηνικήν ἐξέλιξιν. Ἐπίσης τόν Ἰανουάριον τοῦ 1949 ὠμολόγησε τοῦτο τήν μέχρι τότε
ἀποκρυπτομένη ἀλλαγήν τοῦ στρατηγικοῦ του σκοποῦ, ἀπό «ἀστικοδημοκρατικῆς»
ἐπαναστάσεως εἰς «σοσιαλιστικήν» τοιαύτην. Ταὐτοχρόνως τό Κ.Κ.Ε. τότε, ἐντολῇ τοῦ
Δ.Κ. λόγῳ τῆς διενέξεως τούτου μετά τοῦ Τίτο, ἐπανῆλθεν εἰς τό ἐθνοπροδοτικόν σύνθημα
«περί αὐτονομήσεως τῆς Μακεδονίας καί Θράκης».

10. Ὡς σκοπός τοῦ συμμοριοπολέμου ἐτέθη ἡ κατάληψις ὑπό τοῦ Κ.Κ.Ε. τῆς ἐξουσίας
καί ἡ δημιουργία τῶν προϋποθέσεων διά τήν ὑπαγωγήν τῆς Ἑλλάδος εἰς τό κομμουνιστικόν
στρατόπεδον. Καίτοι ἡ βοήθεια τῶν βορείων γειτόνων πρός τόν Δ.Σ.Ε. ὑπῆρξεν
ἀπεριόριστος ἀπό πάσης πλευράς, τελικῶς οὗτος συνετρίβη. Αἰ συνέπειαι καί ζημίαι τοῦ
ξενοκινήτου αὐτοῦ αἱματοκυλίσματος ἦσαν ἀνυπολόγιστοι. Εἰς πολλάς χιλιάδας ἀνέρχονται
τά θύματα αὐτοῦ, τεράστιαι δέ ὑπῆρξαν αἱ καταστροφαί καί ἡ οἰκονομική καθυστέρησις
τῆς χώρας, ἐκ τῆς ὁποίας ἀκόμη καί μέχρι σήμερον δέν κατέστη δυνατόν νά ἐξέλθῃ
πλήρως. Ἡ Ἑλλάς ἐπρομάχησε διά μίαν ἀκόμη φοράν ὑπέρ τῶν ὑψηλῶν ἀνθρωπίνων
ἰδανικῶν καί ἀπετέλεσε τόν βράχον ἐπί τοῦ ὁποίου συνετρίβη ἡ κομμουνιστική λαίλαψ.

11. Μετά τήν ἧτταν τοῦ συμμοριτισμοῦ, τό Κ.Κ.Ε. παρητήθη προσωρινῶς τῆς διά τῆς
βίας καταλήψεως τῆς ἐξουσίας, ἀλλά πρός διάσωσιν καί ἀνασυγκρότησιν τῶν δυνάμεών
του ὡς καί πρός ὑπερκέρασιν τῶν ἐκ τῆς παρανομίας του καί τῆς ἧττας του προκυψασῶν
δυσχερειῶν, ἐφυγάδευσεν εἰς τό παραπέτασμα τάς διασωθεῖσας δυνάμεις του. Μέρος τῶν
στελεχῶν των, ἀφοῦ ἐξεπαιδεύθη εἰς διαφόρους κατασκοπευτικάς, στρατιωτικάς καί
πολιτικάς σχολάς τῶν χωρῶν τοῦ Παραπετάσματος, ἀπεστάλη εἰς Ἑλλάδα διά τήν
ἀνασύνταξιν τοῦ παρανόμου κατασκοπευτικοῦ μηχανισμοῦ του.

12. Ἤδη ἡ νέα ἡγεσία τοῦ Κ.Κ.Ε., ἐκπροσωποῦσα τόν Δ.Κ., ἐπέβαλε κατά τό 20 ον
συνέδριον αὐτοῦ (1956), διά στόματος τοῦ νέου «αὐθέντου» τοῦ Κρεμλίνου Κροῦστσεφ,
νέα δόγματα καί καθώρισε νέαν ἀπατηλοτέραν γραμμήν διά τήν ἐπιτυχίαν τῶν
ἰμπεριαλιστικῶν της ἐπιδιώξεων. Ἀμέσως, ἅπαντα τά Κ.Κ. ἔδει νά συμμορφωθοῦν πρός τήν
νέαν τάξιν πραγμάτων, ὅπερ καί ἐγένετο. Οὕτω τό Κ.Κ.Ε., διά τῶν ἀποφάσεων τῆς δι’
ἀπροκαλύπτου ἐπεμβάσεως καί ἀντικαταστατικῶς συγκληθείσης 6ης ὁλομελείας του ἤ
μᾶλλον τῆς Ὀλομελείας ἀντιπροσώπων ἕξ (6) ἄλλων Κομμουνιστικῶν Κομμάτων, υἱοθέτησε
τήν γραμμήν τοῦ νέου «αὐθέντου», ἐπιπροσθέτως δέ, διά νά ἐξαλείψῃ τάς ἐντυπώσεις ἐκ
τοῦ «κακοῦ» του παρελθόντος, καθήρεσε τήν ὑπό τόν Ζαχαριάδην ἡγεσίαν του,
κατηγορῆσαν καί ἐπιρρίψαν εἰς αὐτήν τήν εὐθύνην τῶν ἑκάστοτε διαπραχθέντων
σφαλμάτων. Τέλος ὡς νέος στρατηγικός σκοπός τοῦ Κ.Κ.Ε. «σερβίρεται» πλέον
ἀπατηλότερα, ὁ ὁνομασθείς ὡς «Ἐθνικοδημοκρατική ἀντιϊμπεριαλιστική ἀλλαγή». Παρά
ταῦτα ὅμως ὁ ἀπώτερος στρατηγικός σκοπός, τόσον τοῦ Κ.Κ.Ε., ὅσον καί τοῦ Δ.Κ.,
παραμένει ὁ αὐτός, ἡ δέ τρέχουσα γραμμή αὐτοῦ, ὡς πλέον ἀπατηλοτέρα, εἶναι καί
περισσότερον ἐπικίνδυνος.

13. Τό Κ.Κ.Ε. διά νά ἐξαλείψῃ τάς ἐκ τῆς παρανομίας ὑπό τήν ὁποίαν τελεῖ, δυσχερείας
ἔχει δημιουργήσει τό ὑποκατάστατον αὐτοῦ κόμμα, τήν Ε.Δ.Α. καί τά δορυφόρα τῆς Ν.Α.Κ.
καί Δ.Ε. διά τῶν ὁποίων χρησιμοποιεῖ τό βῆμα τῆς Βουλῆς καί διοχετεῦει τήν γραμμήν του
εἰς τάς διαφόρους τάξεις. Δέον νά τονισθῇ ἡ πληρότης καί ἀρτιότης τῆς ὀργανώσεως
αὐτοῦ, διά τῆς ὁποίας, καίτοι τά στελέχη του αὐτά καθ’ ἑαυτά ὡς ἐπί τό πλεῖστον,
στεροῦνται προσωπικότητος καί ἱκανοτήτων, ἐν τούτοις κατορθώνει καί τήν γραμμήν του
νά διοχετεύῃ, καί τήν προπαγάνδαν του νά ἀσκῇ καί κινητοποίησιν τῶν ὁπαδῶν του εἰς
ἑκάστην περίπτωσιν νά ἐπιτυγχάνῃ. Εἰς τοῦτο βεβαίως συντελοῦν ὁ τύπος («ΑΥΓΗ» –
«ΑΝΕΞ. ΤΥΠΟΣ»), τά διάφορα ἐντυπά του καί τά τοιαῦτα τῆς Ε.Δ.Α., αἱ μετωπικαί
ὀργανώσεις, αἱ διάφοροι ἀφελεῖς ἤ «συνοδοιποριακαί προσωπικότητες» τάς ὁποίας
κατορθώνει καί χρησιμοποιεῖ, ἡ ἐκπομπή «Φωνή τῆς Ἀλήθειας», πλῆθος ἐκπομπῶν εἰς τήν

400
Ἑλληνικήν τοῦ Ρ/Σ τοῦ Παραπετάσματος ὡς καί πᾶν ἄλλον μέσον κρινόμενον ὑπ’ αὐτοῦ
σκόπιμον καί δυνάμενον ἀναλόγως τῶν περιπτώσεων νά χρησιμοποιηθῇ. Διά τῶν
ἀνωτέρω, τό Κ.Κ.Ε. ἀποβλέπει εἰς τήν δημιουργίαν εὐνοϊκῶν προϋποθέσεων διά τήν
σύμπτηξιν μετώπου, οἵτινος νά ἔχῃ τήν ἡγεσίαν, συγχρόνως δέ ἐπιδιώκει τήν διάδοσιν τῶν
συνθημάτων τοῦ Δ.Κ. εἰς τήν χώραν μας, τήν ἀπόσπασιν ταύτης ἀπό τό στρατόπεδον τῶν
χωρῶν τοῦ Ἐλευθέρου Κόσμου, τήν ἀκύρωσιν τῶν μετά τῶν συμμάχων μας ὑφισταμένων
συμφωνιῶν καί τέλος διά τῶν συνθημάτων «ἀφοπλισμός - ὕφεσις - εἰρήνη» κ.λπ. τήν
ἐξασθένησιν τῆς ἀμυντικῆς ἰσχύος τῆς χώρας, διά τήν εὔκολον καί ἐπί τοῦ ἀσφαλοῦς
ἐγκαθίδρυσιν τῆς κομμουνιστικῆς δικτατορίας καί τήν ἔνταξιν τῆς Ἑλλάδος εἰς τάς χώρας
τοῦ παραπετάσματος.

14. Μεγάλη ἐπίσης προσπάθεια ἐκ μέρους τοῦ Κ.Κ.Ε. καταβάλλεται καί πρός τήν
κατεύθυνσιν τῶν ἐνόπλων δυνάμεων καί Σωμάτων Ἀσφαλείας, ἡ ὕπαρξις τῶν ὁποίων
ἀποτελεῖ ἀπόρθητον τεῖχος εἰς τά ἐπαναστατικά του σχέδια. Ἡ ὕπαρξις εἰς τό στράτευμα
τῆς Κ.Ο.Σ.Σ.Α., καίτοι δέν ὑφίστανται ἐκδηλώσεις ταύτης, θά πρέπει νά θεωρεῖται
πιθανωτάτη.

Ὑμεῖς, ὡς μέλλοντα στελέχη τοῦ Ἐθνικοῦ μας Στρατοῦ, δέον νά θεωρεῖτε ὡς

πρώτιστον καθῆκον σας καί εἰς τόν ἐπαγγελματικόν τομέα καί εἰς τόν ἰδιωτικόν
σας βίον, τόν συνεχῆ Ἐθνικόν ἀγῶνα. Τό στράτευμα δέον νά ἀποτελέσῃ τό
μεγαλύτερον καί τελειώτερον Ἐθνικόν Σχολεῖον, εἰς τό ὁποῖον κύρια ὑποχρέωσις
καί ἀποστολή παντός δέον νά θεωρῆται ἡ ἐπανάκτησις τῶν πρός τόν
κομμουνισμόν παρασυρθέντων, παραλλήλως δέ ἠ διαφύλαξις τῶν ἐθνικῶς
φρονούντων ἐκ τῆς κομμουνιστικῆς προπαγάνδας καί γενικῶς ἡ ἐπίτευξις
πλήρους ἐθνικῆς διαπαιδαγωγήσεως πάντων καί ἡ δημιουργία ὑψηλοῦ
πατριωτικοῦ φρονήματος.

401
402