CHƯƠNG 7: HỢP TÁC XÃ

Cơ cấu tổ chức quản lý:

Mô hình 1: Tổ chức quản trị đầy đủ: Đại hội thành viên → HĐQT → GĐ/TGĐ → BKS
Mô hình 2: Đại hội thành viên → GĐ/ TGĐ → Kiểm sát viên
1. Cán bộ, công chức, viên chức đều không thể trở thành thành viên của (HTX)

SAI. Vì cán bộ công chức là công dân Việt Nam + đủ 18 tuổi + có năng lực HVDS đầy
đủ nên cán bộ, công chức, viên chức có thể trở thành viên chính thức của HTX. Điều
30.1.a Luật doanh nghiệp 2020

2. Cá nhân, tổ chức không góp vốn vào HTX thì không thể trở thành thành viên của
HTX.
HTX có 03 loại thành viên:
- Thành viên chính thức: góp vốn + sử dụng sản phẩm, dịch vụ của HTX hoặc/và đồng
thời đóng góp công sức lao động cho HTX.
- Thành viên liên kết có góp vốn: chỉ góp vốn
- Thành viên liên kết không góp vốn: sử dụng sản phẩm dịch vụ của HTX hoặc/và đóng
góp công sức lao động trong HTX
SAI. Nếu cá nhân, tổ chức không góp vốn vào HTX nhưng có sử dụng sản phẩm, dịch
vụ…

3. Các thành viên được sở hữu vốn góp không hạn chế trong HTX.
SAI. Vốn góp tối đa không quá 30% vốn điều lệ đối với hợp tác xã và không quá 40%
vốn điều lệ đối với liên hiệp hợp tác xã. CSPL: Điều 74.1
- Điều 74.1: Phần vốn góp của mỗi thành viên chính thức không được vượt quá 30%
VĐL
- Điều 74.2: Tổng vốn góp của tất cả thành viên liên kết có góp vốn không được vượt quá
30% VĐL
- Tổng số vốn góp của tổ chức kinh tế có đầu tư có vốn đầu tư nước ngoài, cá nhân là nhà
đầu tư nước ngoài là thành viên của HTX không được vượt quá 30% tổng số VĐL của
HTX

4. Thành viên chính thức biểu quyết tại đại hội thành viên HTX dựa trên số vốn góp
của họ trong HTX.
SAI. Đối với Đại hội thành viên của hợp tác xã, mỗi thành viên chính thức tham dự đại
hội toàn thể có một phiếu biểu quyết có giá trị ngang nhau, không phụ thuộc vào phần
vốn góp hay chức vụ thành viên. Mỗi đại biểu tham dự đại hội đại biểu có số phiếu biểu
quyết bằng số lượng thành viên ủy quyền. CSPL: Điều 61.4 LHTX
SAI. Thành viên chính thức khôg biểu quyết dựa vào VG mà mỗi thành viên sẽ có môtk
phiếu biểu quyết, tất cả các phiếu biểu quyết có giá trị ngang nhau
5. HTX chỉ được phép có 1 người đại diện theo PL
SAI. HTX phải bảo đảm luôn có ít nhất một người đại diện theo pháp luật cư trú tại Việt
Nam. Điều 11.3 LHTX 2023
6. Thành viên chính thức của HTX bị tuyên bố mất tích thì tư cách thành viên sẽ
chấm dứt
Đáp ứng điều kiện quy định tại Điều 13 và điều lệ
Tự nguyện tham gia
- Nhận định sai
- Theo quy định tại Khoản 2 Điều 18 Luật hợp tác xã 2012 thì: “Trường hợp thành viên là
cá nhân chết thì người thừa kế nếu đáp ứng đủ điều kiện của Luật này và điều lệ, tự
nguyện tham gia hợp tác xã thì trở thành thành viên và tiếp tục thực hiện các quyền,
nghĩa vụ của thành viên; nếu không tham gia hợp tác xã thì được hưởng thừa kế theo quy
định của pháp luật. Trường hợp thành viên là cá nhân bị Tòa án tuyên bố mất tích, việc
trả lại vốn góp và quản lý tài sản của người mất tích được thực hiện theo quy định của
pháp luật.” Vậy, người thừa kế của thành viên HTX là cá nhân chết không đương nhiên
trở thành thành viên của HTX đó mà người thừa kế nếu đáp ứng đủ điều kiện của Luật
này (điều 13.1 LHTX) và điều lệ, tự nguyện tham gia hợp tác xã thì mới trở thành thành
viên.
Đúng. Thành viên chính thức chỉ chấm dứt tư cách thành viên nếu bị tòa tuyên bố mất
tích, nhưng nếu thành viên đó chỉ đang biệt tích thì tư cách thành viên của họ không
chấm dứt mà người quản lý tài sản của họ sẽ thay họ thực hiện quyền và nghĩa vụ thành
viên HTX
Điều 33.1 LHTX, Điều 90.4
7. HTX không được mua phần vốn góp, mua cổ phần của các doanh nghiệp.
- Nhận định sai.
- HTX được quyền mua phần vốn góp, mua cổ phần của các doanh nghiệp để hỗ trợ hoạt
động của HTX.
- CSPL: khoản 8 Điều 8 Luật HTX, điều 45.3 LHTX
Điều 9.14. SAI. Vì được góp vốn phục vụ lợi ích của HTX
8. Giám đốc HTX bắt buộc phải là thành viên của HTX đó.
Nhận định sai.
Tại khoản 3 Điều 38 Luật HTX có quy định: “Trường hợp giám đốc (tổng giám đốc) do
hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã thuê thì ngoài việc thực hiện quyền hạn và nhiệm vụ quy
định tại khoản 2 Điều này còn phải thực hiện quyền hạn và nhiệm vụ theo hợp đồng lao
động và có thể được mời tham gia cuộc họp đại hội thành viên, hội đồng quản trị.”
Theo điều 32.10 luật HTX thì Giám đốc HTX có thể được thuê bên ngoài và không phải
là thành viên của HTX
SAI. Điều 62.2.a
- Mô hình tổ chức quản trị đầy đủ: giám đốc không bắt buộc là thành viên chính thức của
HTX mà có thể thuê người ngoài - vì đã có HĐQT
- Tổ chức rút gọn: là thành viên chính thức của HTX
9. Chủ tịch HĐQT của HTX bắt buộc phải là thành viên của HTX đó.
- Nhận định đúng.
- CSPL: khoản 1 Điều 35 LHTX HĐQT bao gồm chủ tịch + tv nên chủ tịch cũng là thành
viên của HĐQT, điểm a khoản 1 Điều 40 các tv của HĐQT phải là thành viên của HTX
nên chủ tịch cũng là thành viên của HTX
- Chủ tịch HĐQT do hội nghị thành lập hoặc ĐHTV bầu trong số thành viên chính thức
- Chủ tịch HĐQT do HĐQT bầu trong số thành viên của HĐQT, mà thành viên của
HĐQT phải là thành viên chính thức
=> Chủ tịch HĐQT phải là thành viên chính thức của HTX. Điều 67.1, Điều 62.1.a
10. Thu nhập được phân phối chủ yếu dựa trên vốn góp của các thành viên HTX.
Nhận định sai.
Thu nhập của HTX, liên HTX được phân phối chủ yếu theo mức độ sử dụng sản phẩm,
dịch vụ của thành viên, hợp tác xã thành viên hoặc theo công sức lao động đóng góp của
thành viên đối với HTX tạo việc làm.
CSPL: Khoản 5 Điều 7 Luật HTX 2012, điều 46.3 luật HTX
SAI. Thu nhập nội bộ sẽ được phân phối cho thành viên chủ yếu (51%) theo mức độ sử
dụng sản phẩm, dịch vụ của thành viên tại HTX.
11. Các loại tài sản trong HTX đều là tài sản không chia của HTX.
Nhận định sai.
Vì chỉ có những tài sản được liệt kê tại Điều 48.2 LHTX thì mới được gọi là tài sản
không chia.
Cơ sở pháp lý: Điều 48.2 LHTX
Tài sản không chia của HTX là tài sản thuộc sở hữu tập thê được hình thành từ nguồn lực
công và được sử dụng để tích lũy tái đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh, phát triển và
nâng cao khả năng cạnh tranh của HTX với các chủ thể kinh doanh và đặc biệt là sử dụng
để phục vụ cộng đồng, thực hiện chức năng xã hội của HTX
Như vậy, không phải tất cả các loại tài sản của HTX đều là tài sản không chia của HTX
SAI. Chỉ những tài sản được liệt kê tại Điều 88.2 mới được xem là tài sản chung không
chia
12. HTX phải trả lại vốn góp cho thành viên khi chấm dứt tư cách thành viên trong
mọi trường hợp.
Sai.
Các trường hợp mà HTX sẽ ko trả lại vốn góp cho thành viên khi ng này chấm dứt tư
cách TV HTX:
 Ng thừa kế tự nguyện để lại vốn góp cho HTX (Điều 18.6 LHTX)
 Ng thừa kế bị truất quyền thừa kế, từ chối nhận thừa kế (Điều 18.5 LHTX)
 Ng thừa kế đáp ứng đủ điều kiện để trở thành thành viên của HTX (Điều 18.2
LHTX)
 Khi HTX và TV ko thỏa mãn những điều kiện Điều 51.1 LHTX.
SAI. Vì trong trường hợp thành viên chấm dứt tư cách thành viên do đã chết hoặc bị tòa
tuyên bố đã chết thì người thừa kế của thành viên đó sẽ trở thành thành viên mới của
HTX nếu họ đáp ứng đủ điều kiện để trở thành thành viên và tự nguyện gia nhập HTX =>
PVG của thành viên đã chết không được trả lại.
TÌNH HUỐNG 1
HTX Minh Long có 67 thành viên, với tổng số vốn điều lệ là 120 triệu đồng. Ngày
10/2/2015, Đại hội toàn thể thành viên được tổ chứcvới sự tham dự của 45 thành viên đại
diện cho 55 triệu đồng vốn điều lệ. Đại hội thành viên đã thảo luận về việc khai trừ
ôngThành ra khỏi HTX, vì ông này đã vi phạm nghiêm trọng điều lệ của HTX. Có 22
thành viên tham dự cuộc họp đại diện cho 38 triệu đồng vốn điều lệ đã biểu quyết khai
trừ ông Thành.
Ngày 11/2/2015, 15 thành viên khác không tham dự cuộc họp bày tỏ sự đồng ý đối với
việc khai trừ ông Thành lên HĐQT của HTX Minh Long. Trên cơ sở đó, HĐQT đã quyết
định khai trừ Ông Thành ra khỏi HTX và trả lại cho ông ½ số vốn đã góp trước đây.
Hãy cho biết việc khai trừ ông Thành và trả lại vốn góp có phù hợp với quy định của
pháp luật hiện hành hay không?
Thứ nhất, về việc khai trừ ông Thành: căn cứ theo điểm đ khoản 1 Điều 16 Luật HTX
2012, do ông Thành vi phạm nghiệm trọng điều lệ của HTX nên ông Thành bị khai trừ là
phù hợp với pháp luật. Và theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 16 Luật HTX 2012 thì
Đại hội thành viên sẽ có thẩm quyền quyết định chấm dứt tư cách thành viên của ông
Thành.
Trong tình huống không đề cập Đại hội thành viên ngày 10/02/2015 là cuộc họp lần mấy.
Nên:
+ Trường hợp 1: Cuộc họp ngày 10/02/2015 là cuộc họp lần thứ nhất
Về triệu tập Đại hội thành viên: Theo quy định tại khoản 6 Điều 31 Luật HTX 2012 thì
Đại hội thành viên lần thứ nhất được tiến hành khi có ít nhất 75% tổng số thành viên, hợp
tác xã thành viên hoặc đại biểu thành viên tham dự. Tuy nhiên, cuộc họp lần 1 chỉ có 45
thành viên tương đương 67,16% < 75% tổng số thành viên tham dự.
Vì vậy, cuộc họp lần thứ nhất không đủ điều kiện tiến hành nên quyết định khai trừ ông
Thành không đúng quy định
+ Trường hợp 2: Cuộc họp ngày 10/02/2015 là cuộc họp lần hai
Về triệu tập Đại hội thành viên: Theo quy định tại khoản 6 Điều 31 Luật HTX 2012,
ĐHTV lần hai được tiến hành khi có ít nhất 50% tổng số thành viên, hợp tác xã thành
viên hoặc đại biểu thành viên tham dự. Ta có 45/67 thành viên tham dự tương đương
67,16% < 50% tổng số thành viên tham dự.
Vì vậy, cuộc họp lần hai hợp lệ.
Về biểu quyết: Theo khoản 2 Điều 34 Luật HTX 2012, việc khai trừ ông Thành được
thông qua khi có trên 50% tổng số đại biểu có mặt tại đại hội biểu quyết tán thành. Ta
được 22/45 đại biểu biểu quyết tán thành tương đương 48,89% < 50% tổng số đại biểu có
mặt biểu quyết tán thành.
Vì vậy, quyết định khai trừ ông Thành không được thông qua
Cho nên, ông Thành vẫn còn là thành viên HTX.
- Về việc trả lại phần vốn góp cho ông Thành: không tiến hành trả lại phần vốn góp của
ông Thành vì ông Thành vẫn là thành viên của HTX nên không thể căn cứ theo khoản 1
Điều 18 để trả lại vốn góp.
TÌNH HUỐNG 2
Vụ việc thực tiễn: HTX Thương mại Duy Tân HTX Thương mại Duy Tân được thành lập
năm 2005. Theo Sổ đăng ký danh sách thành viên, tính đến ngày 08/9/2013, HTX có 19
thành viên, ông Thỏa là Chủ tịch HĐQT, người đại diện theo pháp luật.
Ông Dũng và bà Thắm đều là các thành viên của HTX Duy Tân. Bà Thắm gia nhập HTX
từ năm 2006, còn ông gia nhập từ năm 2007. Hai ông bà được HTX giao quản lý cửa
hàng số 3 và số 5 của HTX để hoạt động kinh doanh và thực hiện nghĩa vụ tài chính đối
với HTX. Quá trình hoạt động, ngày 11/9/2014, HTX tiến hành ĐHTV bất thường và
ngày 12/9/2014 ông Thỏa ký Quyết định số 26 và 27 về việc chấm dứt tư cách thành viên
trong HTX thương mại Duy Tân của bà Thắm và ông Dũng
Do đó, ngày 24/10/2006, ông Dũng và bà Thắm có đơn khởi kiện HTX Duy Tân tại Tòa
án nhân dân thành phố H với lý do thủ tục tiến hành ĐHTV không đúng theo quy định
của Luật HTX và điều lệ. Đề nghị Tòa án giải quyết huỷ kết quả ĐHTV bất thường ngày
11/9/2014 về việc khai trừ ông Dũng và bà Thắm ra khỏi HTX và huỷ Quyết định số 26
và 27 do Ông Thỏa ký ngày 12/9/2014 về việc chấm dứt tư cách thành viên của 2 ông bà
theo kết quả ĐHTV bất thường ngày 11/9/2014.
Các tình tiết quan trọng của vụ việc:
+ Ngày 29/8/2014, HĐQT đã tổ chức cuộc họp cùng với BKS HTX Duy Tân. Tại cuộc
họp này, cuộc họp bàn bạc và thống nhất về kế hoạch sẽ tiến hành tổ chức ĐHTV thường
niên để giải quyết 3 vấn đề: i) Kiểm điểm đánh giá 07 tháng kinh doanh từ tháng 01 -
tháng 7/2014; ii) đề xuất phương hướng kinh doanh 06 tháng cuối năm 2014; và xem xét
khai trừ ông Dũng và bà Thắm với lý do không chấp hành nghị quyết và điều lệ HTX
+ Thực hiện nội dung kết luận của cuộc họp, ngày 30/8/2014, ông Thỏa thay mặt HĐQT
ký Thông báo số 24/TB-HTX gửi đến các thành viên thông báo việc dự kiến thời gian và
nội dung tiến hành ĐHTV bất thường. Các nguyên đơn có nhận được giấy mời họp
ĐHTV bất thường vào ngày 11/9/2014 do ông Thỏa ký, tuy nhiên giấy mời không đề
ngày và không đề nội dung họp và chỉ đưa cho ông Dũng và bà Thắm trước 01 ngày tiến
hành Đại hội (ngày 10/9/2006), không có tài liệu gì khác kèm theo giấy mời. Cụ thể,
Thông báo chỉ ghi “dự kiến” thời gian Đại hội là ngày 11 hoặc 12/9/2014 mà không ghi
chính xác ngày.
Ngày 11/9/2014, ĐHTV bất thường được tổ chức. Tại Đại hội, chỉ có 14/19 thành viên
biểu quyết tán thành việc khai trừ ông Dũng và bà Thắm ra khỏi HTX Duy Tân.
Từ các tình tiết của vụ việc, hãy cho biết
1. Trình tự và thủ tục tổ chức cuộc họp Đại hội thành viên HTX Duy Tâm có phù
hợp với quy định của pháp luật hay không?
Trình tự và thủ tổ chức cuộc họp Đại hội thành viên HTX Duy Tâm không phù hợp với
quy định của pháp luật. Cụ thể:
- Về thẩm quyền triệu tập họp: căn cứ quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều 31 Luật Hợp
tác xã 2013, Hội đồng quản trị có quyền triệu tập ĐHTV bất thường trong những trường
hợp luật định
Trong tình huống, HĐQT đã có sự thống nhất với BKS HTX Duy Tân và thống nhất sẽ
triệu tập ĐHTV bất thường; ông Thỏa với tư cách Chủ tịch HĐQT thay mặt HĐQT ra
thông báo triệu tập họp cũng là phù hợp với quy định.
- Về nội dung cuộc họp: căn cứ khoản 1, khoản 4 và khoản 16 Điều 32 Luật Hợp tác xã
2013; 03 vấn đề được nội dung cuộc họp đề ra phù hợp với nhiệm vụ, quyền hạn của Đại
hội thành viên
- Về điều kiện tiến hành Đại hội thành viên: căn cứ khoản 6 Điều 31 Luật Hợp tác xã
2013, ĐHTV được diễn ra khi có ít nhất 75% tổng số thành viên tham dự. Trong tình
huống, kết quả biểu quyết ĐHTV cho thấy có 14/19 thành viên biểu quyết tán thành việc
khai trừ ông Dũng. Tức có nghĩa cuộc họp ĐHTV có sự tham gia đầy đủ của 19/19 thành
viên HTX. Như vậy, cuộc họp thỏa mãn điều kiện tiến hành Đại hội thành viên
Về trách nhiệm thông báo: căn cứ quy định khoản 1 Điều 33 Luật Hợp tác xã 2013, người
triệu tập ĐHTV phải xác định cụ thể thời gian dự họp, gửi giấy mời họp (bao gồm
chương trình và các tài liệu liên quan) đến thành viên dự họp ít nhất 07 ngày trước khi
khai mạc ĐHTV. Tuy nhiên, phía ông Thỏa chỉ đưa giấy mời họp cho ông Dũng và bà
Thắm 01 ngày trước khi khai mạc ĐHTV, giấy mời cũng không xác định chính xác thời
gian diễn ra ĐHTV. Như vậy ông Thỏa đã vi phạm quy định tại khoản 1 Điều 33 về trách
nhiệm thông báo.
Mặc dù đáp ứng những quy định khác về trình tự, thủ tục tiệu tập họp ĐHTV; song ông
Thỏa lại vi phạm quy định về trách nhiệm chuẩn bị, thông báo về cuộc họp ĐHTV đối
với ông Dũng và bà Thắm
2. Ông Dũng và bà Thắm có thể bị khai trừ khỏi HTX Duy Tâm hay không? Nếu có
thì trong trường hợp nào?
* Ông Dũng và bà Thắm có thể bị khai trừ khỏi HTX trong trường hợp
- Hội đồng thành viên được triệu tập hợp lệ.
- Có ít nhất 15 thành viên (ít nhất 75%) thành viên tham gia biểu quyết tán thành
3. Điều kiện thông qua quyết định khai trừ thành viên HTX? Theo anh chị, quyết định
khai trừ ông Dũng và bà Thắm có được thông qua hay không?