ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ

ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ

ΔΟΜΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ Ι
1ο Εξάμηνο Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, 2023-24

11Η Παρουσίαση διαλέξεων

Διδάσκων: Μαρία Σταυρουλάκη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια

Κτίριο Κ4, 1ος όροφος, τηλ. 37639
Email: μέσω eclass ‘Δομική Μηχανική Ι (ΔΟ ΜΗΧ1)

Σημειώσεις:Σημειώσεις Εργαστηριακών Ασκήσεων, (ηλεκτρονική μορφή)

Παρουσιάσεις μαθήματος. (ηλεκτρονική μορφή)
 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΕΝΤΑΤΙΚΑ
ΜΕΓΕΘΗ

• Ορισμός εσωτερικών δυνάμεων (π.χ. εφελκυστικός/θλίψη,

διάτμηση και κάμψη) τα οποία κρατούν ενωμένα τα τμήματα ενός
μέλους (π.χ δοκού).

• Εξετάζονται δύο βασικές μορφές κατασκευών μηχανικού:

a) Δοκοί – συνήθως επιμήκη, ευθύγραμμα, πρισματικά μέλη
σχεδιασμένα να δέχονται φορτία σε διάφορα σημεία κατά
μήκος τους.
b) Καλώδια – εύκαμπτα μέλη που δέχονται μόνο εφελκυσμό,
σχεδιασμένα να υποστηρίζουν συγκεντρωμένα φορτία ή
κατανεμημένα φορτία.

ΔΟΜΙΚΗ ,ΜΗΧΑΝΙΚΗ Ι- Μ. Σταυρουλάκη

 Εσωτερικές δυνάμεις μελών
• Ευθύγραμμα μέλος δύο δυνάμεων AB
βρίσκεται σε ισορροπία κάτω από τα
φορτία F και -F.

• Εσωτερικές δυνάμεις ισοδύναμες των F

και -F απαιτούνται για υπάρχει ισορροπία
στα διαγράμματα ελευθέρων σωμάτων
AC and CB.
• Μέλος πολλών δυνάμεων ABCD
βρίσκεται σε ισορροπία κάτω από την
εφαρμογή του καλωδίου και των
εσωτερικών δυνάμεων.
• Εσωτερικές δυνάμεις ισοδύναμες με
σύστημα δύναμης και ζεύγους
απαιτούνται για τα μέλη JD και ABCJ.
• Ένα σύστημα εσωτερικό δύναμης και
ζεύγους απαιτείται για την ισορροπία των
μελών δύο δυνάμεων τα οποία δεν είναι
ΔΟΜΙΚΗ ,ΜΗΧΑΝΙΚΗ Ι- Μ. Σταυρουλάκη ευθύγραμμα.
 Τύποι φόρτισης και στήριξης
• Δοκοί – Δομικά στοιχεία σχεδιασμένα να
υποστηρίζουν φορτία που εφαρμόζονται σε
διάφορα σημεία κατά μήκος τους.

• Οι δοκοί μπορούν να υποβληθούν σε

Συγκεντρωμένα φορτία συγκεντρωμένα ή κατανεμημένα φορτία ή
συνδυασμό τους.

• Σχεδιασμός δοκού σε δύο βήματα:

Κατανεμημένα φορτία
1) Ορισμός διατμητικών δυνάμεων και
καμπτικών ροπών που αναπτύσσονται
εξαιτίας των φορτίων.
2) Επιλογή κατάλληλης διατομής που να αντέχει
της διατμητικές δυνάμεις και καμπτικές

ΔΟΜΙΚΗ ,ΜΗΧΑΝΙΚΗ Ι- Μ. Σταυρουλάκη

 Τύποι φόρτισης και στήριξης
Στατικά
ορισμένες
δοκοί
α) Αμφιέρειστη δοκός β) Μονοπροέχουσα δοκός γ)πρόβολος

Στατικά
αόριστες
δοκοί
α)α)Συνεχής
Συνεχήςδοκός
δοκός γ) Πακτωμένη δοκός
β) Δοκός πλήρως πακτωμένη
στο ένα άκρο και απλά
εδραζόμενη στο άλλο

• Οι δοκοί κατατάσσονται σε κατηγορίες ανάλογα με το τύπο

στήριξης τους.
• Αντιδράσεις στηρίξεων δοκών ορίζονται εάν υπάρχουν μόνο τρείς
άγνωστοι. Αλλιώς θεωρούνται στατικά αόριστες.
ΔΟΜΙΚΗ ,ΜΗΧΑΝΙΚΗ Ι- Μ. Σταυρουλάκη
Διάτμηση και καμπτική ροπή σε μία δοκό

6
Διάτμηση και καμπτική ροπή σε μία δοκό
• Υπολογισμός διατμητικών δυνάμεων
(τεμνουσών) και καμπτικών ροπών σε
μία δοκό.

• Υπολογισμός αντιδράσεων στηρίξεων

από το διάγραμμα ελευθέρου σώματος
όλης της δοκού.

• Τομή της δοκού στο C και σχεδίαση

διαγράμματος ελευθέρου σώματος για
τα AC και CB. Θετική φορά
εσωτερικών δυνάμεων – ροπών
δίνεται εξ’ορισμού.
• Από εξισώσεις ισορροπίας ορίζονται οι
M και V ή οι M’ και V’.

7
Διαγράμματα διατμητικών δυνάμεων (τεμνουσών)
και καμπτικών ροπών. Συγκεντρωμένο φορτίο
• Η μεταβολή των διατμητικών δυνάμεων
και των καμπτικών ροπών κατά μήκος
της δοκού μπορεί να δοθούν σε
διαγράμματα.
• Υπολογισμό αντιδράσεων
στηρίξεων.
• Τομή δοκού στο C και θεώρηση
σώματος AC,
V = + P 2 M = + Px 2
• Τομή δοκού στο E και
θεώρηση σώματος EB,
V  = − P 2 M  = + P(L − x ) 2

• Για δοκό που υποβάλλεται σε

συγκεντρωμένα φορτία, οι διατμητικές
τάσεις είναι σταθερές μεταξύ των
σημείων φόρτισης και η καμπτική ροπή
μεταβάλλεται γραμμικά. 8
 Διαγράμματα διατμητικών δυνάμεων (τεμνουσών)
και καμπτικών ροπών. Ομοιόμορφο κατανεμημένο φορτίο

• Υπολογισμός αντιδράσεων στηρίξεων στα Α και

Β από το διάγραμμα ελευθέρου σώματος όλης
της δοκού.

L wL
 A
M = 0 → − wL (
2
) + R B L = 0 → RB =
2
1 L wL
 B
M = 0 →wL (
2
) − R A L = 0 → R A =
2
 Fx = 0 → RAx = 0

ΔΟΜΙΚΗ ,ΜΗΧΑΝΙΚΗ Ι- Μ. Σταυρουλάκη

 Ομοιόμορφο κατανεμημένο φορτίο
Τομή 1: Υπολογισμός εσωτερικών δυνάμεων
(τεμνουσών και καμπτικών ροπών)
wL
 Fy = 0 → 2
− wx − V = 0
w
L
M → V = w( − x)
2
x V
wL
x = 0 →V =
RA=wL/2 2
1 L
x = →V = 0
2
wL x
 1
M = 0 → −
2
x + wx
2
+M =0

1 1
→ M = wLx − wx 2
2 2
x=0→M =0
L wL2
x= →M =
ΔΟΜΙΚΗ ,ΜΗΧΑΝΙΚΗ Ι- Μ. Σταυρουλάκη 2 8
Ενδεικτικά παραδείγματα διαγραμμάτων
 Άσκηση 11.1

4 N/m ΛΥΣΗ:
• Υπολογισμός αντιδράσεων στηρίξεων
στα Α και B.
40 N
1.0m • Υπολογισμός ισοδύναμων εσωτερικών
1.2m 0.6 0.4m δυνάμεων και ροπών με την βοήθεια
3.2m τομών μεταξύ των τμημάτων AC, CD
και DB.
Σχεδίαση διαγραμμάτων διατμητικών
δυνάμεων και καμπτικών ροπών της • Σχεδίαση αποτελεσμάτων.
δοκού AB.

13
ΔΟΜΙΚΗ ,ΜΗΧΑΝΙΚΗ Ι- Μ. Σταυρουλάκη
 Άσκηση 11.1

4 N/m ΛΥΣΗ:
• Υπολογισμός αντιδράσεων
MA = 0:
40 N B y (3.2m ) − (4.8 N )(0.6m ) − (40 N )(2.2 m ) = 0
1.2m 0.6 0.4m1.0m B y = 28.4 N
3.2m
4.8 N
MB = 0:
(4.8 N )(2.6m ) + (40 N )(1.0m ) − A(3.2m ) = 0
A = 16.4 N
40 N
1.6m 1.0m  Fx = 0 : Bx = 0
0.6m
• Σημείωση: Τα 40Ν στο E μπορούν να
αντικατασταθούν με μία δύναμη 40Ν και μία
ροπή 16Nm στο D. 14
ΔΟΜΙΚΗ ,ΜΗΧΑΝΙΚΗ Ι- Μ. Σταυρουλάκη
 Άσκηση 11.1
1.2m 0.6m 1.4m
4 N/m 16 Nm Από A στο C:

 Fy = 0 : 16.4 − 4 x − V = 0
16.4 N 28.4 N
4x 40 N V = 16.4 − 4 x
 M 1 = 0 : − 16.4 x + 4 x( 12 x ) + M = 0
16.4 N M = 16.4 x − 2 x 2

4.8 X-0.6m
N Από C στο D:

 Fy = 0 : 16.4 − 4.8 − V = 0
16.4 N V = 11.6 N

 M 2 = 0 : − 16.4 x + 4.8(x − 0.6) + M = 0

M = (2.88 + 11.6 x ) Nm
15
ΔΟΜΙΚΗ ,ΜΗΧΑΝΙΚΗ Ι- Μ. Σταυρουλάκη
 Άσκηση 11.1

1.2m 0.6m 1.4m

4 N/m 16 Nm

16.4 N 28.4 N
40 N Από το D στο B:
4.8 Nx-0.6m  Fy = 0 : 16.4 − 4.8 − 40 − V = 0
16 Nm V = −28.4 N

16.4 N 40 N x-1.8m
M 3 = 0:
− 16.4 x + 4.8( x − 0.6 ) − 16 + 40( x − 1.8) + M = 0

M = (90.88 − 28.4 x )Nm

16
ΔΟΜΙΚΗ ,ΜΗΧΑΝΙΚΗ Ι- Μ. Σταυρουλάκη
 Άσκηση 11.1
• Σχεδίαση αποτελεσμάτων
0.6m 1.4m
1.2m Από Α στο C:
4 N/m
16 Nm V = 16.4 − 4 x M = 16.4 x − 2 x 2
x = 0 → V = 16.4 M = 0
16.4 N 28.4 N x = 1.2 → V = 11.6 M = 16.8
40 N Από C στο D:
V = 11.6 N M = (2.88 + 11.6 x ) Nm
16.4Ν 11.6Ν x = 1.2 → V = 11.6 M = 16.8
1.8m 3.2m
1.2m
x = 1.8 → V = 11.6 M = 23.76
-28.4Ν
23.76Νm 39.76Νm Από D στο B:
16.8Νm
V = −28.4 N
M = (90.88 − 28.4 x )Nm
x = 1.8 → V = −28.4 M = 39.76
x = 3.2 → V = −28.4 M = 0 17
ΔΟΜΙΚΗ ,ΜΗΧΑΝΙΚΗ Ι- Μ. Σταυρουλάκη
Άσκηση 11.2
 1
480lb 2 500lb Άσκηση 11.2
360lb 3
Τομή 1 360lb
A Ν1
774.3lb 5840lb-ft
205.7lb
M1
Ay V1
205.7
x Διάγραμμα
διατμητικών [V]
0<x<8
-274.3 δυνάμεων
Τομή 2480
A Ν2 -774.3
Διάγραμμα
M2
αξονικών [Ν]
Ay V2 -360 -360
δυνάμεων
x 1645.6
8<x<24
Τομή 3 480 500
Διάγραμμα
καμπτικών [Μ]
A Ν3 ροπών
M3 -2743.2
Ay V3

24<x<28 x -5840.4
Άσκηση 11.3
Άσκηση 11.3
Άσκηση 11.3
 Άσκηση 11.4
Να σχεδιαστούν τα
διαγράμματα τεμνουσών και
καμπτικών ροπών της δοκού
του σχήματος.

ΛΎΣΗ
1. Διάγραμμα ελευθέρου
Αx σώματος και
υπολογισμός αντιδράσεων
στήριξης.
Αy By
2. Εκτέλεση τεσσάρων
τομών και υπολογισμός
των τεμνουσών δυνάμεων
1 2 3 4
Αx και καμπτικών ροπών από
την ισορροπία των
1 2 3 4 επιμέρους τμημάτων που
Αy δημιουργούνται.
 Άσκηση 11.4

Αx

Αy

3 Σχεδίαση διαγραμμάτων
των τεμνουσών δυνάμεων
και καμπτικών ροπών.

1kN=0.224809 kips
1m=3.280840 ft
1kN/m=0.0685522 kip/ft
1kN·m=0.737562 kip·ft