ΠΑΝΟƩ ƩΑΒΒΟΠΟΥΛΟƩ µια

συνέντευξη στο περιοδικό

ΓΥΝΑΙΚΑ από τον
Ʃεπτέµβριο του 1970
Πριν κάποιο καιρό είχε πέσει στα χέρια µου ένα παλαιό
τεύχος του περιοδικού ΓΥΝΑΙΚΑ, το οποίο και αγόρασα.
Δεν αγοράζω ό,τι… παλιατζούρα πιάσουν τα χέρια µου
(εννοείται). Αγοράζω µόνο ό,τι έχει «ψωµί» και νόηµα για
το δισκορυχείον. Ʃτο τεύχος 540, λοιπόν, αυτού του πολύ
καλού περιοδικού που δεν αφορούσε µόνο γυναίκες
(νεαρές ή µεγαλύτερες) και που είχε κυκλοφορήσει την
23η Ʃεπτεµβρίου 1970, µπορούσε να διαβάσει κάποιος
πολλά ενδιαφέροντα και βασικά µια συνέντευξη του
Πάνου Ʃαββόπουλου σε κάποιον ή µάλλον κάποια Ε.Χ.

Εκείνη την εποχή ο Π. Ʃαββόπουλος δεν είχε

κυκλοφορήσει ακόµη το «Επεισόδιο» (θα έβγαινε στο
τέλος της επόµενης χρονιάς), µε τους προηγούµενους
δίσκους του (singles, LP) να έχουν περάσει σχετικώς
απαρατήρητοι. Φυσικά, καθόλου απαρατήρητος δεν είχε
περάσει ο ίδιος, ιδίως στη Θεσσαλονίκη (ίσως και στην
Αθήνα), κυρίως λόγω των εµφανίσεών του σε µπουάτ και
συναυλίες της εποχής.

Να πω, ακόµη, πως εκείνη την περίοδο η µουσική

Ελλάδα, και όχι µόνον η Ελλάδα, εδονείτο από το
«Ντιρλαντά» του Διονύση Ʃαββόπουλου (πριν και αυτός
κυκλοφορήσει τον «Μπάλλο» του), κάτι που το
επισηµαίνω για έναν πολύ συγκεκριµένο λόγο, τον οποίο,
νοµίζω, πως θα τον αντιληφθείτε όταν θα διαβάσετε τη
συνέντευξη…

Επίσης έχει ιδιαίτερο νόηµα η κριτική του Π.

Ʃαββόπουλου στο τραγούδι της… χούντας, το οποίο
βρίσκει φρικτό σε σχέση µ’ εκείνο των µέσων του ’60
(όταν µεσουρανούσαν ο Χατζιδάκις µε τον Θεοδωράκη),
όπως και το γεγονός πως προβάλλει την ελληνικότητα
των τραγουδιών του, σε µιαν εποχή όπου η έννοια της
ελληνικότητας διαστρεβλωνόταν από τους
συνταγµατάρχες.

Θέλω να πω πως για τους αληθινά προοδευτικούς νέους

της εποχής (αριστερούς φοιτητές κ.ά.) η ελληνικότητα
ήταν πάντα ζητούµενο και στόχος, ασχέτως της
κακοµεταχείρισής της από το καθεστώς (ή ίσως ακριβώς
γι’ αυτό), κάτι που ορισµένοι σύγχρονοι…
ψευτοπροοδευτικοί δεν το έχουν αντιληφθεί, καθώς
νοµίζουν πως µόνο µέσω του ξενόφερτου ροκ π.χ., επειδή
απλώς και µόνο κάποιοι επέλεγαν να το ακούσουν
αβασάνιστα, θα διαχώριζαν τη θέση τους από την
οπισθοδρόµηση και τη συντήρηση. Τέλος πάντων… Τα
έχουµε ξαναπεί αυτά...

Ξεπερνώ τα προκαταρκτικά που γράφει η(;) Ε.Χ. και

αναδηµοσιεύω την κουβέντα…
Πάνο, πώς βρέθηκες στη Θεσσαλονίκη;

Μα… για να σπουδάσω ήρθα. Φέτος τελειώνω το

Πολυτεχνείο. Δεν είµαι Θεσσαλονικιός, όπως µερικοί
νοµίζουν. Γεννήθηκα στο Μεσολόγγι πριν 26 χρόνια και
µεγάλωσα στην Πάτρα.

Και η µουσική; Από πότε ασχολείσαι µ’ αυτήν;

Το 1963 έκανα, θα µπορούσα να το πω, τα πρώτα µου

γυµνάσµατα πάνω σε µελωδικές γραµµές και το ’64 τα
πρώτα µου τραγούδια.

Τι σ’ έκανε να ασχοληθής µε τη µουσική;

Δεν µ’ αρέσουν οι άσχηµες µεγαλοκουβέντες, που έγιναν

κακοτυχία στο στόµα κάθε βεντέτας. Δεν είµαι βεντέτα.
Είµαι πολύ λίγο γνωστός. Λέω µόνον ότι ήθελα να φτιάξω
κάτι διαφορετικό, κάτι που να µου ταιριάζη…

Με τι είδους µουσική πρωτοασχολήθηκες;

Μα, φυσικά ελληνική. Πιστεύω ότι έχω χωνέψει καλά τις

βυζαντινές µελωδίες και τα τραγούδια του λαού µας. Αυτό
το υλικό, µεταπλασµένο, άρχισε να βγαίνη. Το
αποτέλεσµα είχε ελληνική καταγωγή.

Ποια η πρώτη σου εµφάνιση σε δίσκους, ρεσιτάλ

κ.λπ.;

Την πρώτη µου εµφάνιση έκανα στο Αµφιθέατρο του

Πολυτεχνείου στη Θεσσαλονίκη, για τους συµφοιτητές
µου. Το 1965 γύρισα ένα δίσκο µε δύο δικά µου
τραγούδια, το «Άκου µικρό µου ταίρι» και «Τα πουλιά
πετούσαν». Ένα χρόνο αργότερα ηχογράφησα άλλα δύο
τραγούδια µου µε την Πόπη Αστεριάδη και τέλος, το
1968, γύρισα µια σειρά από 12 τραγούδια µε τίτλο
«Δωµάτιο»… Εµφανίστηκα σε µπουάτ της Θεσσαλονίκης
και γενικότερα της Βορείου Ελλάδος… Πέρυσι το
καλοκαίρι κατέβηκα στην Αθήνα και τραγούδησα µερικές
φορές στη µπουάτ του Γιάννη Αργύρη, τις Εσπερίδες.

Λένε ό,τι ανήκεις στο Νέο Κύµα. Θέλω να µου πης τη

γνώµη σου γι’ αυτό…

Έχω πη ό,τι δεν υπάρχει αυτό το πράγµα, που το λένε Νέο

Κύµα. Ήταν µια εµπορική φάρσα κάποιου έξυπνου
επιχειρηµατία δίσκων. Πέτυχε µόνο να µας γνωρίση
λίγους αξιόλογους ανθρώπους… Προώθηση στη µουσική
τίποτα... Αυτοί που λένε ότι γράφουν Νέο Κύµα γράφουν
ό,τι κακό ξέχασαν να γράψουν ο Χατζιδάκις κι ο
Θεοδωράκης…

Πολλοί πιστεύουν ότι έχεις συγγένεια µε τον Διονύση

Ʃαββόπουλο. Είχα ακούσει µάλιστα ότι είστε
ξαδέλφια…

Γνωρίζω τον «Νιόνιο». Δεν είµαστε συγγενείς. Μ’ άρεσε

πολύ, αλλά νοµίζω ότι σταµάτησε στο «Φορτηγό»… Τα
υπόλοιπα που έκανε είναι για να µην λέµε ότι µένουµε
στα ίδια πράγµατα. Εµπορικότητα, χωρίς ανανέωση, δεν
υφίσταται!

Και τα µελλοντικά σου σχέδια;

Υπάρχει άµεση προοπτική για ένα δίσκο µε 12 τραγούδια

µε τίτλο «Επεισόδιο». Τα τέσσερα απ’ αυτά είναι σε
στίχους Καζαντζάκη, Καβάφη, Μαλακάση, Καββαδία κα
τα επτά είναι δικά µου (σ.σ. τελικώς στο δίσκο
µελοποιήθηκε µόνο Καββαδίας). Υπάρχει κι ένα κοµµάτι
στο τέλος, ένα χάπενινγκ, ακριβώς το επεισόδιο µε τίτλο
«Επεισόδιο Mister L.S. Dylan» (σ.σ. ο τελικός τίτλος του
ήταν «Επεισόδιο Lord Simpson Dark»). Ίσως µπορέσω
αυτό το χρόνο να ηχογραφήσω επτά κοµµάτια για κιθάρα
σε σύγχρονη φόρµα µε τον τίτλο «Πυρηνικός Όλεθρος»,
βασισµένο σε µια καθαρή υπόθεση που έχει σχέση µε τη
σύγχρονη τεχνολογία και τις έννοιές της. Έχω ακόµη και
µερικά τραγούδια, που θα ’θελα να τα κυκλοφορήσω µετά
από… 40 χρόνια. Είναι πολύ γέρικα τραγούδια!

Γιατί τώρα δεν εµφανίζεσαι πουθενά;

Ʃταµάτησα στη Θεσσαλονίκη τις εµφανίσεις, γιατί

πιεζόµουν από τα µαθήµατα. Έπειτα ξέπεσε κι αυτή δόλια
η µπουάτ κι εγώ δεν σκεπτόµουν να δουλεύω πουλώντας
εφέ, παράστηµα και πνεύµα, όπως αρκετοί κύριοι, που
κουρδίζονται στο πάλκο το βράδυ και ξεκουρδίζονται τη
µέρα, κατά κάποια έκφραση… Κι έπειτα κουράστηκα πια
να µην τραγουδάω για µένα!

Πώς βλέπεις το ελληνικό τραγούδι;

Φρίκη! Από τους µεγάλους συνθέτες άλλοι λείπουν στο

εξωτερικό, άλλοι ξέχασαν να γράφουν, άλλοι
ερωτοτροπούν, άλλοι, άλλοι… Το ντόπιο λοιπόν δεν κάνει
τίποτε. Φτιάχνει ανούσια τραγούδια (από περιεχόµενο
είπατε τίποτα;), οι βεντέτες τα τραγουδάνε, ο κόσµος
σνοµπάρει, ενθουσιάζεται και… χλαπ τα τρώει, και γεµίζει
ποσοστά η τσέπη του συνθέτη. Αν υπάρχη κανείς που να
’χη αντίθετη γνώµη, δεν έχει παρά να πάρη τραγούδια 4-
5 χρόνων και να τα συγκρίνη µε τη σηµερινή παραγωγή.
Υπάρχει όµως µια πικρή αλήθεια: πιστεύω απόλυτα πως
το σηµερινό τραγούδι µας εκπροσωπεί. Αυτό σηµειώστε
το. Μας εκπροσωπεί. Ευτυχώς που υπάρχουν οι ξένοι
ραδιοσταθµοί, η παραγωγή και τα µαγνητόφωνά µας…

Εκτός από τη µουσική µε τι άλλο ασχολείσαι;

Με τη µουσική ασχολούµαι γιατί µ’ αρέσει να κάνω το

κέφι µου. Παράλληλα τελειώνω το Πολυτεχνείο
Θεσσαλονίκης και δουλεύω σαν µηχανικός, τελευταία. Μ’
αρέσουν τα µαθηµατικά, είναι η σιγουριά και η
βεβαιότητα.

Ʃκοπεύεις να ασχοληθής επαγγελµατικά µε τη

µουσική ή µε την επιστήµη σου;

Φυσικά η επαγγελµατική ασχολία µου θα είναι να

δουλεύω ως µηχανικός. Με το τραγούδι κάνω µονάχα το
κέφι µου και είµαι ευχαριστηµένος, που δεν θα µου είναι
επάγγελµα για να ζήσω. Είναι προτιµότερο να κάνης εσύ
το κέφι σου µε τους άλλους, παρά οι άλλοι µε σένα.