Mô hình nghiên cứu của tác giả xây dựng trên nền tảng các nghiên cứu trước

của
Thieben (2003), Pose và Kroijer (2009), Bojanic (2018) và Pasichnyi & ctg (2019) bởi
vì những nghiên cứu này thực hiện phân tích mối quan hệ giữa phân cấp tài khóa và
tăng trưởng kinh tế ở các nước phát triển và đang phát triển, đồng thời có kiểm định
mối quan hệ ảnh hưởng trong dài hạn giữa tăng trưởng kinh tế bình quân đầu người,
hình thành vốn và yếu tố năng suất tổng hợp với phân cấp tài khóa. Kết luận các
nghiên cứu này ủng hộ quan điểm cho rằng mối quan hệ giữa phân cấp tài khóa và
tăng trưởng kinh tế có dạng hình chữ U, tức là có mối quan hệ tích cực khi phân cấp
tài khóa tăng từ mức thấp, nhưng sau đó khi tăng lên mức cao đạt điểm tối ưu thì
chuyển sang tiêu cực.

Nghiên cứu của tác giả sử dụng dữ liệu bảng, bao gồm: Các biến độc lập là các
biến phân cấp tài khóa (phân cấp thu và phân cấp chi), các biến kiểm soát (vốn đầu tư,
lao động, độ mở thương mại, kiểm soát tham nhũng, Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh), và
biến phụ thuộc là GDP/đầu người (Bảng 1).

Dựa trên cơ sở lý thuyết ở chương 1 và kế thừa từ những nghiên cứu trước đó, mô
hình nghiên cứu được mô tả qua 2 phương trình sau:

(1) Tác động của phân cấp thu ngân sách đến tăng trưởng kinh tế

( GRDPpp )=f ( Fr , Inv , Laf , Op , Pa , Pci )

(2) Tác động của phân cấp chi ngân sách đến tăng trưởng kinh tế

( GRDPpp )=f ( Fe , Inv , Laf ,Op , Pa , Pci )

Hàm này được nhóm tác giả cụ thể hóa dưới dạng mô hình hồi quy tổng thể
(PRF):

2
lnGRDPppij =β 0 + β 1 Fr ij + β 2 Fr ij + β 3 lnInvij + β 4 Laf ij + β 5 Opij + β 6 Paij + β 7 Pci ij +u ij❑(1)

2
lnGRDPppij =β 0 + β 1 Fe ij + β 2 Fe ij + β 3 lnInv ij + β 4 Laf ij + β 5 Opij + β6 Paij + β 7 Pciij +uij❑ (2)

Và mô hình hồi quy mẫu (PRM):

 lnGRDPppij = β^0 + β^1 Fr ij + ^
β 2 Fr ij + β^3 lnInvij + ^
β 4 Laf ij + β^5 Opij + β 6 Paij + β 7 Pci ij +u ij❑(1)
2

lnGRDPppij = β^0 + β^1 Fe ij + ^

β 2 Fe ij + ^
β 3 lnInv ij + ^
β 4 Laf ij + ^
2
β 5 Opij + β 6 Paij + β 7 Pci ij +uij ❑ (2)

Trong đó:

● lnGRDPpp: Biến phụ thuộc, đo bằng log tự nhiên của GRDP bình quân đầu
người của tỉnh. Đây là biến đại diện cho tăng trưởng kinh tế.

● Fr: Biến độc lập, đại diện phân cấp thu ngân sách, tỷ lệ % tổng thu ngân sách
tỉnh/tổng thu ngân sách.

● Fr2: Biến độc lập, được đưa vào mô hình kiểm định mối quan hệ phi tuyến giữa
phân cấp thu ngân sách và tăng trưởng kinh tế.

● Fe: Biến độc lập, đại diện phân cấp chi ngân sách, tỷ lệ % tổng chi ngân sách
tỉnh/tổng chi ngân sách.

● Fe2: được đưa vào mô hình kiểm định mối quan hệ phi tuyến giữa phân cấp chi
ngân sách và tăng trưởng kinh tế.

● lnInv: Biến độc lập, đại diện cho đầu tư tư nhân, lấy log tự nhiên của vốn đầu
tư tư nhân.

● Laf: Biến độc lập, là tỷ lệ lực lượng lao động

● Op: Biến độc lập, đại diện cho độ mở thương mại của địa phương, là tỷ lệ của
tổng kim ngạch xuất nhập khẩu /GDP tỉnh.

● Pa: Biến độc lập, là Bộ Chỉ số Hiệu quả Quản trị và Hành chính công cấp tỉnh
ở Việt Nam (PAPI), đại diện cho biến kiểm soát tham nhũng. Theo đó, chỉ số của biến
kiểm soát tham nhũng càng cao thì người dân càng đánh giá cao chất lượng quản lý
của chính phủ.

● Pci: Biến độc lập, đại diện cho chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh
 ● i=1 , 63: là thứ tự tỉnh thành trong mẫu dữ liệu nghiên cứu

● j=2016,2022: là năm nghiên cứu trong mẫu dữ liệu nghiên cứu

Bảng 1: Giải thích các biến của mô hình

Ký Đơn Nguồn Nghiên cứu trước
Tên biến Mô tả
hiệu vị dữ liệu thực hiện
Thể hiện tăng trưởng Faridi (2011);
GRDP kinh tế của địa phương, Bojanic (2018);
bình quân triệu được đo bằng log tự Tổng cục Pasichnyi & ctg
GRDP
đầu đồng nhiên của GRDP bình Thống kê (2019)
người quân đầu người của địa
phương.

Thể hiện phân cấp thu Martinez-Vazquez

ngân sách, được đo bằng & McNab (2006);
tỷ lệ % tổng thu ngân Faridi (2011);
sách tỉnh/ tổng thu ngân Bojanic (2018);
Phân cấp
sách. Thu ngân sách Tổng cục Lamba & ctg
thu ngân Fr %
không bao gồm các Thống kê (2019); Pasichnyi
sách
khoản hỗ trợ, chuyển & ctg (2019);
giao từ trung ương cho Canavire-
các tỉnh thành. Bacarreza & ctg
(2020)

Thể hiện phân cấp chi Martinez-Vazquez

ngân sách, được đo bằng & ctg (2006);
tỷ lệ % tổng chi ngân Faridi (2011);
Phân cấp
sách tỉnh/ tổng chi ngân Tổng cục Bojanic (2018);
chi ngân Fe %
sách. Thống kê Pasichnyi & ctg
sách
(2019); Canavire-
Bacarreza & ctg
(2020)
 Thể hiện vốn đầu tư tư Faridi (2011);
Đầu tư tư tỷ nhân của địa phương, Tổng cục Bojanic (2018);
Inv
nhân đồng lấy log tự nhiên của vốn Thống kê Pasichnyi & ctg
đầu tư tư nhân. (2019); Canavire-

Lực Tỷ lệ lực lượng lao động Bacarreza & ctg

Tổng cục (2020); Su &
lượng lao Laf %
Thống kê Nguyen (2020),
động
Nguyen & Phan
Thể hiện độ mở thương
(2023)
Độ mở mại của địa phương, là
Bộ Công
thương Op % tỷ lệ của tổng kim ngạch
Thương
mại xuất nhập khẩu tỉnh
/GDP tỉnh

Bộ Chỉ số Hiệu quả

Kiểm
Quản trị và Hành chính www.pap
soát tham Pa
công cấp tỉnh ở Việt i.prg.vn
nhũng
Nam (PAPI)

Năng Chỉ số năng lực cạnh

Tổng cục
lực cạnh tranh cấp tỉnh
Thống
Pci
tranh cấp kê, Bộ
Tài chính
tỉnh

Từ kết quả của các nhóm nghiên cứu trước và suy luận của nhóm nghiên cứu,
nhóm tác giả đưa ra kỳ vọng về dấu của các biến như sau:
Bảng 2: Kỳ vọng dấu của biến độc lập
Tên biến Hệ số Kỳ vọng Giả thuyết cho kỳ vọng của hệ số
Phân cấp thu ngân sách tăng, tăng
Phân cấp thu ngân sách β1 +
trưởng kinh tế tăng

Phân cấp chi ngân sách β1 + Phân cấp chi ngân sách tăng, tăng
 trưởng kinh tế tăng

Vốn đầu tư tư nhân tăng, tăng

Đầu tư tư nhân β3 +
trưởng kinh tế tăng

Tỷ lệ lực lượng lao động tăng, tăng

Lực lượng lao động β4 +/-
trưởng kinh tế tăng hoặc giảm

Độ mở thương mại tăng, tăng

Độ mở thương mại β5 +
trưởng kinh tế tăng

Biến kiểm soát tham nhũng tăng,

Kiểm soát tham nhũng β6 +
tăng trưởng kinh tế tăng

Năng lực cạnh tranh cấp Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh tăng,
β7 +
tỉnh tăng trưởng kinh tế tăng
Canh, N.T. and Hang Nga, P.T. (2020) Tác động Của Chi Tiêu Công đến Tăng
Trưởng Kinh tế tại vùng đồng Bằng Sông cửu long: Nghiên Cứu Vai Trò điều Tiết
Của Luật ngân sách Nhà Nước. Journal of finance.
https://jfm.ufm.edu.vn/index.php/jfm/article/view/433/318

Hung Thanh NGUYEN , Thuy Hoang Ngoc VO , Duc Doan Minh LE, Vu Thanh
NGUYEN (2020) Fiscal Decentralization, Corruption, and Income Inequality:
Evidence from Vietnam. Koreascience.
http://www.koreascience.kr/article/JAKO201028042308730.pdf

Trần Thị Kim Oanh, Nguyễn việt Hổng Anh, Nguyễn Trần Xuân Linh (5/10/2022)
Tác động của phân cấp tài khóa đến tăng trưởng kinh tế tại Việt Nam. Thư viện Lâm Đồng.
http://thuvienlamdong.org.vn:81/bitstream/DL_134679/63793/1/CVv497S1992022005.pdf