Tema 1 literatura

Contexto hco
Socieda
de, econ
e polític omía
a na Ga
entre os liza
anos 191
6e
1936

Movemen tos sociais e

políticos
Agrarismo,
Irmandades da
EG e Pa rtido
fala, S
Galeguista

Autores
Ramón
Cabanil
las
1) Sociedade,
economía e política
-Forte atraso económico:
a) Forte asentamento rural
b) Emigración a América
c) escasa industralización e
vinculada a capital foránea
d) Deficientes vías de comunicación
(estrada e rede ferroviaria)
-Política (mais cambios do s xx):
a) Monarquía (1900-1931): alternancia
no poder entre conservadores e
progresistas (Turno pacífico)
b) Ditadura de Primo de Rivera (1923-
1930): perda de liberdades básicas
como a de asociación ou imprenta
c) I República (1931-1936):
modernización de moitos
aspectos económicos e sociais
(mulleres e traballadores,
agricultura, ensino...)
2) Agrarismo
Movemento reivindicativo do
campesiñado galego que xurdiu
na 1ª década do s.XX. Pretendía:
a) Mellorar as condicións de
vida dos labregos e denunciar o
caciquismo
b) Solicitar a propiedade da
terra para quen a traballaba,
superando o sistema foral que
arrastraba Galicia dende a IM.
En 1926 (con algunha vítima
mortal) conseguiuse a
redención dos foros.
Destacaron figuras como
lugrís freire ou basilio
Álvarez e organizacións
como Solidaridad gallega e
acción gallega
3) as irmandades da fala
En 1916 antón vilar ponte
promoveu a irmandade da fala da
Coruña coa finalidade de
reivindicar a lingua e a cultura
de Galicia. A partir desta data
estendeuse por cidades e vilas
de todo o país formándose
grupos de diferentes clases
sociais e profesións variadas
que pretendían:
a) cooficialidade entre galego e
castelán
b) autonomía para Galiza
(lexislativa, xudicial e tributaria)
c) ingreso na Liga das nacións e
estudar unha relación federal
con portugal
d) Igualdade de dereitos entre
homes e mulleres
O traballo cultural plasmouse na
creación de editoriais como cántiga,
lar ou nós; e xornais e revistas
como a nosa terra e nós; compañías
teatrais como o conservatorio
nacional de arte dramático e
institucións científicas como o
Seminario de estudos galegos (seg)
4) Seminario de estudos
galegos (seg)
Institución formada por estudantes e
profesores da usc que formaban
parte das irmandades da fala. Entre
os seus obxectivos estaban:
a) estudar e divulgar o patrimonio
cultural galego
b) formar investigadores
utilizar o galego no ámbito científico
Para unha Mellor estruturación,
organizáronse en seccións temáticas
dedicadas á xeografía, etnografía,
historia...
5) Partido galeguista
primeiro partido político nacionalista
xurdido en galicia. naceu en 1931 e
acollía no seu seo persoas de moi
diferentes ideoloxías, pero cun
obxectivo común: a consecución dunha
maior autonomía para galicia, así como
o seu recoñecemento como nación.
Para iso era imprescindible dotarse
dun estatuto de autonomía. Despois de
obter representación parlamentaria
en dúas lexislaturas, conseguiron que
se aprobase en referendo o primeiro
estatuto de autonomía de Galicia en
xuño de 1936, pero non chegou a
entrar en vigor.