TAR 304 Osmanlı Tarihi

Prof. Dr. Ayla EFE

Konu:
Mısır Sorunu: Mehmet Ali Sorunu:1.Evre
Mehmet Ali kim?

Sıradan bir
askerden, Mısır Mısır valiliğinden
Valiliğine Mısır'ın son
firavunluğuna
 Bunu nasıl yaptı?

vali olmak için;

• İşbirliği yaptığı
• Memlukleri birbirlerine kaşı kölemen/memluk
kullanmış beylerini yemekte
Mısır’a
• Halkı, valiye(Hüsrev paşa) karşı zehirletip öldürmüş
ayaklandırmış
hakim
• Yine işbirliği yaptığı
• Ulema ve askerlerin desteğini
olabilmek ulemanın etkisini
alarak Vahabi isyanını bastırmak için; sıfırlamak için vakıfların
vaadiyle Osmanlının kendisini idari ve ekonomik
1805 te vali olarak atamasını gücüne son vermiş
sağlamış
 Modern Mısır'ın inşası

• Napolyon Mısır'ın
potansiyellerini ortaya
çıkarmak için komisyonlar
Başarının kurmuş,
arkasında • Ziraate dayalı sanayi
Napolyon’un yatırımlarının
oluşturulması planlanmış,
Mısır için
• Bu raporlar Fransa da
hazırlattığı yayınlanmış. Mehmet ali
fizibilite raporları bunlarından etkilenmiş.
var
Mehmet Ali'nin yaptıkları

• Pamuk, şeker pancarı ekiminin

yaygınlaşması
• Tekstile dayalı sanayinin kurulması
Ekonomik açıdan; • dış ticaretin tekstil üzerinden gelişmesi
• Vergi toplama sistemin
değiştirilmesi(vergiyi kendi memurları
topluyor)

Ekonominin
merkezîleşmesi
sağlanmış. Ancak
1838 ticaret
antlaşması
sonrasında yeniden
özelleştirme
girişimleri başalar
 Mehmet Ali'nin yaptıkları

• Tercüme odası kurulmuş.Aydınlanma

filozoflarının eserleri çevrilmiş • 1815 sonrası işsiz
• Gazete çıkarılmış
• Tıp fak. Kurmuş Fransız clot kalan generallerin bir
öncülüğünde kısmını davet etmiş
Sosyo- • Batı tarzı okullar açmış (eczacılık,

kültürel
kimya,madencilik,mühendislik
veterinerlik müzik vb)
Askeri • Fransız uzmanların
• Avrupa’ya sürekli öğrenci gözetiminde modern
gönderilmiş. Dönen her öğrenci kendi
alanıyla ilgili bir kitap çevirmiş. 5.
askeri birlikler
grup öğrenciler arasında kendi oluşturulmuş
torunları da var.
 Osmanlı sorunları ve Mehmet ali

1807 de İskenderiye'ye çıkmak isteyen İngilizleri püskürtür

Vahabi isyanını çözmek için girişimleri

Mora valiliği karşılığında 1825-27 mora isyanının bastırılması (oğlu İbrahim komutasında)

Navarin'de Osmanlı mısır donanmasının yakılması

Osmanlıya danışmadan askerlerini Mora'dan çekmesi ve akabinde Suriye valiliğini istemesi Osmanlı'nın Girit valiliğini önermesi onun
reddetmesi
1828-29 Osmanlı Rus savaşına vaat ettiği askeri yardımı yapmaması

Osmanlı aleyhine İşkodra’da bir isyan tertiplemesi

Padişahın Şam valisine Mehmet Ali'ye saldırı emri vermesi

 İsyan ve savaş 1831-32

Sadrazam Reşit
Kasım 1831 de İbrahim Belen- ve humus da Osmanlı komutasındaki Osmanlı Şubat 1832 de Kütahya’ya
Suriye'ye girdi. ordusunu iki defa yendi. güçlerini Konya yakınlarında girdi.
savaşta bir defa daha yendi.

Önce Gazze, Yafa, Kudüs,

Hayfa, Akka’yı

Bir süre sonrada Lübnan

emirlerinin yardımı ile Sayda,
Beyrut, Trablus gibi
Suriye'nin önemli bölgelerini
eline geçirdi.1832 de Şam'a
girdi.