CTU554: PENGHAYATAN ETIKA DAN PERADABAN I

TOPIK 6:

PERLEMBAGAAN SEBAGAI TIANG

TAPAK INTEGRASI DAN WAHANA
ETIKA DAN PERADABAN DI
MALAYSIA

AKADEMI PENGAJIAN ISLAM KONTEMPORARI (ACIS )

CTU554: PENGHAYATAN ETIKA DAN PERADABAN I

Sekalung penghargaan dan terima kasih kepada:

• AHLI KUMPULAN
MOOC CTU554 UiTM
SHAH ALAM

KUMPULAN PEMBANGUN MOOC CTU152

AKADEMI PENGAJIAN ISLAM KONTEMPORARI (ACIS )
OBJEKTIF
Menghayati Perlembagaan sebagai Tapak Integrasi, ke arah pengukuhan
Etika dan Peradaban di Malaysia.

HASIL PEMBELAJARAN
1. Menjelaskan konsep Tapak Integrasi dalam kehidupan bermasyarakat.
2. Menjelaskan latar belakang sejarah Perlembagaan Persekutuan
sebagai tapak integrasi utama negara.
3. Menganalisis perkara-perkara asas dalam Perlembagaan Persekutuan
dengan memberi perhatian kepada aspek “Tapak Integrasi.”
4. Menghuraikan definisi dan konsep Perlembagaan sebagai asas etika
dan peradaban di Malaysia
5. Menganalisis isu semasa berkaitan Perlembagaan Persekutuan
6. Menghuraikan cabaran yang dihadapi
ISI KANDUNGAN

6.1 Sejarah, Definisi dan Konsep Perlembagaan

6.2 Perlembagaan sebagai Tiang Seri dan Tapak Integrasi

6.3 Konsep, Keperluan dan penghayatan Tapak Integrasi

6.4 Tiga Tahap Tapak Integrasi

6.5 Perlembagaan Persekutuan: Cabaran Tafsiran Semasa

ISI KANDUNGAN
6.1 Sejarah, Definisi dan Konsep Perlembagaan
6.2 Perlembagaan sebagai Tiang Seri dan Tapak Integrasi
6.3 Konsep, Keperluan dan penghayatan Tapak Integrasi
6.4 Tiga Tahap Tapak Integrasi:
• Makro (Atas Ke Bawah): Peranan Kerajaan -
Perlembagaan Persekutuan, Rancangan Malaysia,
Rukun Tetangga
• Meso (Bawah Ke Atas): Peranan NGO – agih/pantau
pembangunan
• Mikro (Inisiatif Akar Umbi): Peranan Rakyat - Street
Wedding
6.5 Perlembagaan Persekutuan: Cabaran Tafsiran Semasa
6.1 SEJARAH, DEFINISI DAN KONSEP
PERLEMBAGAAN
 PENGENALAN

Undang-undang penting untuk

mengawal tingkah laku Undang-undang asas Perlembagaan
masyarakat; menyediakan garis pembinaan etika dan Persekutuan adalah
tamadun. undang-undang tertinggi
panduan kelakuan masyarakat.
dan sumber rujukan.

Perlembagaan Tapak integrasi ini

Persekutuan menyediakan menjadi wahana etika
ruang tapak integrasi. dan peradaban bagi
Malaysia.
 DEFINISI DAN KONSEP PERLEMBAGAAN

• Perlembagaan adalah kumpulan peraturan berkaitan pentadbiran sesebuah negara.

• Perlembagaan mencipta tiga institusi pentadbiran negara, iaitu badan perundangan,
badan eksekutif dan badan kehakiman.
• Perlembagaan mempunyai peruntukan berkaitan kuasa dan peranan tiga institusi
tersebut.
• Pada masa sama Perlembagaan meletakkan had kepada kuasa ketiga-tiga badan
tersebut.
(Lihat K.C Wheare, Modern Constitution, Oxford [Oxfordshire] : Oxford University Press,
1966)
 PERLEMBAGAAN DALAM KONTEKS MALAYSIA

Perlembagaan Persekutuan Perlembagaan direka bentuk atas

adalah sebuah dokumen kerangka asal Tanah Melayu
bertulis. bersandarkan kepada sejarah, budaya
dan amalan negara.

Perlembagaan adalah juga Perlembagaan mengambil kira

simbol kemerdekaan dan kepentingan semua komuniti
kedaulatan negara. yang membentuk bangsa bagi
negara ini.

Perlembagaan Perlembagaan Persekutuan

menyediakan asas berasaskan "kontrak sosial”.
kenegaraan Malaysia.
 (Sambungan)
PERLEMBAGAAN DALAM KONTEKS MALAYSIA
Perlembagaan Persekutuan yang
diluluskan melalui pengesahan
undang-undang berasaskan kepada
Perjanjian Persekutuan Tanah
Melayu 1957.
Perjanjian ini ditandatangani
pada 5 Ogos 1957 oleh wakil Yang
Maha Mulia Baginda Queen
dengan Raja-Raja bagi negeri-
negeri.
Perlembagaan Persekutuan ini adalah
sebuah manifestasi kesetiakawanan,
penerimaan dan persefahaman
sehingga membentuk integrasi dalam
kalangan komuniti.
Persefahaman ini dianggap
sebagai "kontrak sosial" demi
kepentingan hak serta warisan
asal negara.
 SEJARAH PEMBENTUKAN PERLEMBAGAAN
1
Undang-Undang Sebelum 2
Kedatangan Penjajah Malayan Union

4 3
Kerjasama Etnik; CLC, Persekutuan Tanah Melayu
Pilihanraya, Perikatan

5
Suruhanjaya Perlembagaan
(Suruhanjaya Reid)

7
Perisytiharan
6 Perlembagaan
Jawatankuasa Kerja
(Sambungan)

Undang-Undang Sebelum Kedatangan British

• Hukum Kanun Melaka, Undang-Undang Laut Melaka, Batu

Bersurat Terengganu membuktikan telah wujud sistem
pemerintahan yang tersusun di Tanah Melayu, walaupun tidak
menggunakan istilah ‘perlembagaan’.
• Keadaan ini menjelaskan sistem perlembagaan dan pentadbiran
yang tersusun tersebut itu telah wujud sebelum kedatangan
penjajah British.
(Sambungan) 2
Malayan Union
• Sebab Malayan Union diperkenalkan:
• Tentangan orang Melayu terhadap
✓ Menyatukan negeri-negeri dan Malayan Union kerana:
meningkatkan kecekapan
✓ Kedaulatan Raja-Raja Melayu
pengurusan pentadbiran. Negeri-
dilenyapkan, kecuali dalam hal ehwal
negeri seperti Negeri-Negeri Melayu
berkaitan agama Islam dan adat
Bersekutu, Negeri-Negeri Selat dan
resam Melayu.
Negeri-Negeri Melayu Tidak
Bersekutu. ✓ Hak kerakyatan diberikan
berdasarkan prinsip jus soli iaitu
✓ British menyimpan perasaan anti-
penduduk asing yang telah
Melayu kerana orang Melayu
bermastautin lebih sepuluh tahun
bekerjasama dengan Jepun dan
dan lahir selepas Malayan Union,
pengenalan Malayan Union dapat
secara terus menjadi warganegara.
melemahkan kuasa Raja-Raja
Melayu. ✓ Hak sama rata kepada semua
warganegara tanpa mengira bangsa
✓ Menjadi asas kepada British untuk
iaitu penduduk peribumi tidak
masyarakat tempatan bagi
memiliki apa-apa keistimewaan.
memerintah negara sendiri.
(Sambungan)
3

Persekutuan Tanah Melayu 1948

• Setelah mendapat tentangan daripada orang-orang Tanah

Melayu, British telah membatalkan Malayan Union.
• Bagi tujuan menggantikan Perlembagaan Malayan Union,
sebuah Jawatankuasa Kerja ditubuhkan pada Julai 1946 yang
terdiri daripada empat wakil raja-raja Melayu, dua wakil
UMNO dan enam pegawai British.
• Jawatankuasa ini bertanggungjawab merangka sebuah
perlembagaan baru yang boleh diterima oleh orang
Melayu.
• British menubuhkan Jawatankuasa Perundingan pada
Disember 1947 yang terdiri daripada orang Eropah, Cina dan
India dengan tujuan untuk mendapatkan pandangan orang
bukan Melayu mengenai perlembagaan Persekutuan Tanah
Melayu.
(Sambungan)
4

Kerjasama antara Etnik ke arah Kemerdekaan

• Penubuhan Jawatankuasa Perhubungan Masyarakat 1949 (CLC)
yang terdiri daripada pelbagai etnik telah berusaha
menyelesaikan sesetengah masalah perundangan, terutamanya
berkaitan perlembagaan, politik dan ekonomi.
• Jawatankuasa ini ditubuhkan bagi membincangkan berbagai isu
seperti kewarganegaraan dan kedudukan khas (special position)
orang Melayu serta dasar pendidikan.
• Pilihan Raya Umum 1955, iaitu Pilihan Raya Umum yang
pertama bagi Persekutuan Tanah Melayu memberi implikasi
yang cukup besar kepada hubungan etnik di Malaysia.
• Ini disebabkan telah berlakunya kerjasama dan toleransi yang
cukup kukuh antara orang Melayu dan bukan Melayu khususnya
yang melibatkan pembahagian kerusi pilihan raya.
(Sambungan)
Suruhanjaya Perlembagaan (Suruhanjaya Reid)
• Merupakan sebuah suruhanjaya
bebas yang penubuhannya
diperkenan oleh Baginda Ratu dan
raja-raja Melayu bagi merangka
Perlembagaan bagi Persekutuan
Tanah Melayu yang merdeka.
• Dikenali sempena nama
pengerusinya, iaitu seorang hakim
Mahkamah Rayuan England, Lord
William Reid.
• Suruhanjaya Reid terdiri daripada
para ilmuwan dalam bidang
perlembagaan; Sir Ivor Jenning (UK),
Sir William Makell (Australia), Hakim
B. Malik (India) dan Hakim Abdul
Hamid (Pakistan).
5
• Terma lantikan Suruhanjaya
Perlembagaan (Suruhanjaya Reid):
✓ Satu kerakyatan
✓ Negara Persekutuan dengan tumpuan
kuasa kepada kerajaan Persekutuan
✓ Menjamin kedudukan orang-orang
Melayu dan kepentingan sah komuniti
lain
✓ Menjamin kedudukan Raja-Raja
Melayu
✓ Parlimen yang mempunyai 2 Dewan
(Dewan Rakyat & Dewan Negara)
 KERANGKA ASAS PERLEMBAGAAN

NEGARA PERSEKUTUAN

ISLAM AGAMA BAGI PERSEKUTUAN

PERLEMBAGAAN UNDANG-UNDANG TERTINGGI

ELEMEN WARISAN

KEWARGANEGARAAN YANG SAMA

KEBEBASAN ASASI

PINDAAN PERLEMBAGAAN

PERKARA SUBVERSIF DAN DARURAT

(Sambungan)

Elemen Warisan

• Antara Elemen Warisan:

• Elemen warisan: Elemen asal yang
menjadi pengenalan atau identiti bagi
negara. Perkara 32, 38, 70, Perkara 153
71,181 Keistimewaan Melayu
• Merupakan tradisi yang dikekalkan Institusi Beraja – Raja- dan Kepentingan sah
dalam Perlembagaan dengan peranan Raja Negeri, YDPA, komuniti lain.
tertentu. Majlis Raja-Raja.

• Dirujuk sebagai “tiang seri Perlembagaan

Persekutuan” atau elemen asal
(indigenous) Perkara 3, 11(4), 12(2) Perkara 152
Agama Islam sebagai Bahasa Melayu sebagai
agama rasmi. bahasa kebangsaan.
6.2 PERLEMBAGAAN SEBAGAI TIANG SERI
DAN TAPAK INTEGRASI
 Kelompok masyarakat ini terdiri
daripada kumpulan etnik, agama,
parti politik, badan bukan kerajaan
dan sebagainya.

Tapak integrasi merupakan

sebuah ruang abstrak dan Kelompok ini bertemu dan
ruang nyata yang mengandungi berikhtiar untuk mencari
pelbagai pihak atau kelompok persetujuan atau titik
masyarakat yang berbeza etika pertemuan secara aman
dan peradaban. dan harmoni.
Apa itu
‘Tapak Integrasi’?
 (Sambungan)

Bagi Malaysia, Perlembagaan

Persekutuan adalah dokumen
utama yang menjadi panduan dan
sempadan dalam pemerintahan
dan pentadbiran negara.

Hampir semua masyarakat Sifat Perlembagaan Persekutuan

dunia menjadikan secara simboliknya adalah
Perlembagaan, sama ada sebagai ‘kontrak sosial’ kerana
Perlembagaan bertulis ataupun terkandung di dalamnya pelbagai
tidak sebagai wahana untuk peruntukan yang memenuhi
mengurus dan menghayati kepentingan semua pihak dalam
kemajmukan etika dan Apa itu masyarakat Malaysia.
peradaban.
‘Tapak Integrasi’?
6.3 KONSEP, KEPERLUAN DAN PENGHAYATAN
TAPAK INTEGRASI
 KONSEP TAPAK INTEGRASI
Bertujuan untuk mencapai matlamat perpaduan yang telah
dihasratkan oleh pihak kerajaan melalui tiga aspirasi perpaduan
seperti:

Membina rakyat yang Membentuk Memperkukuh

patriotik dan identiti ekosistem
demokratik nasional perpaduan
 KEPERLUAN DAN PENGHAYATAN
TAPAK INTEGRASI

Terdapat pelbagai cabaran yang perlu dihadapi oleh rakyat Malaysia dalam
memastikan tapak integrasi ini dapat dilaksanakan dengan baik di semua
lapisan masyarakat. Antara cabaran yang perlu dihadapi adalah sikap
berprasangka, diskriminasi, stereotaip, perkauman, etnosentrisme dan
rasisme (Shamsul Amri, 2012).
Sikap negatif sedemikian boleh mendatangkan perselisihan dan
perpecahan antara kaum. Dalam Laporan Tahunan 2018, Jabatan
Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional menyatakan terdapat 11 kes
daripada sejuta penduduk berlaku berdasarkan Indeks Ketegangan
Masyarakat (IKM).
 Contoh isu-isu perselisihan dan perpecahan kaum:

Rusuhan Kuil Sri Maha

Mariamman, Subang Jaya
Perdebatan Penggunaan Isu-isu dalam Politik dan Pentadbiran
Kalimah Allah
6.4 TIGA TAHAP TAPAK INTEGRASI
 3 TAHAP TAPAK INTEGRASI
Dalam usaha mencari persetujuan atau titik pertemuan secara aman
dan harmoni bagi mengatasi konflik dalam masyarakat, tapak integrasi
ini wujud pada peringkat makro, pertengahan dan mikro.
1
MAKRO
(DARI ATAS KE BAWAH)

2
MESO
(BADAN BUKAN
3 KERAJAAN/ NGO)
MESO
(BADAN BUKAN
KERAJAAN/ NGO)
 1
MAKRO
(DARI ATAS KE BAWAH)

POLITIK PENDIDIKAN AGAMA

(FEDERALISME, COALITION, PERLEMBAGAAN) (SISTEM KEBANGSAAN, (PELBAGAI AGAMA AKTIF SERENTAK,
VERNACULAR, ANTARABANGSA) DILINDUNGI PERLEMBAGAAN)

Perlembagaan: menggariskan pasak

Pendidikan: Sekolah Wawasan
negara, iaitu kedudukan Raja
merupakan satu konsep sekolah Perkara 3 (1) Perlembagaan Persekutuan
Berperlembagaan, Islam sebagai agama
rendah yang boleh mewujudkan “Islam ialah agama bagi Persekutuan;
Persekutuan, bahasa Melayu sebagai
persekitaran yang memberi peluang tetapi agama- agama lain boleh
Bahasa kebangsaan dan kedudukan
secara langsung kepada murid-murid diamalkan dengan aman dan damai di
istimewa orang Melayu dan
dari pelbagai kaum bergaul dan mana-mana bahagian Persekutuan.”
Bumiputera Sabah dan Sarawak.
berinteraksi dengan lebih bebas.
 2
MESO
(BADAN BUKAN
KERAJAAN/ NGO)

ASPEK SOSIAL ASPEK ASPEK PENDIDIKAN

KESELAMATAN DAN DAN KEAGAMAAN
MYKASIH HAK ASASI
(LOVE MY YAYASAN
NEIGHBOURHOOD) TENAGANITA SEJAHTERA

RUKUN TETANGGA
• Rakyat sendiri memainkan
peranan yang utama mengawal
keamanan dan menjaga
keselamatan.
• Merupakan usaha positif
memupuk perasaan
bertanggungjawab
menanam perasaan muhibbah serta
menjamin perpaduan rakyat.
3
MIKRO
(PERANAN RAKYAT)
RUMAH TERBUKA DIFUSI BUDAYA
• Difusi bermakna proses
Rumah terbuka bermaksud
sesuatu perayaan agama penyebaran unsur budaya
daripada seorang individu
disambut oleh penganut
pelbagai agama dengan kepada seorang individu lain
atau dari satu masyarakat
tujuan memupuk
persefahaman di kalangan kepada satu masyarakat lain.
• Difusi budaya juga berlaku
rakyat Malaysia.
melalui unsur kesenian dan
Keagamaan.
6.5 PERLEMBAGAAN PERSEKUTUAN:
CABARAN TAFSIRAN SEMASA
 CABARAN
• Dalam menjadikan Perlembagaan sebagai tapak integrasi dan wadah penghayatan etika dan peradaban
bagi Malaysia, kita tidak dapat lari daripada menghadapi cabaran sama ada pada peringkat negara atau
dunia. Antara cabaran yang dihadapi:
➢ Mengekalkan kelangsungan elemen-elemen tradisi dalam perlembagaan.
➢ Mengekalkan kelangsungan sistem Negara Berpersekutuan.
➢ Mengekalkan kedudukan agama secara umum dan agama Islam sebagai agama negara.
➢ Mengekalkan kestabilan negara dengan menjaga kepentingan perpaduan dalam kalangan
masyarakat pelbagai entiti.
➢ Mengatasi gelombang Hak Asasi dan Orde Baru Dunia.
➢ Mengekalkan keamanan negara dengan mengawal dan menghapuskan aktiviti subversif dan
jenayah terancang.
• Perlembagaan Persekutuan merupakan undang-undang tertinggi di Malaysia, namun sering ditafsir oleh
pelbagai pihak mengikut kefahaman dan kepentingan masing-masing sehingga mendatangkan cabaran,
bahkan juga perbezaan dan percanggahan. Oleh itu, semua warganegara dan penduduk Malaysia
hendaklah berusaha dalam mengatasi cabaran yang sedang dan akan dilalui.
 RUMUSAN

• PENGENALAN
MAKRO
PERLEMBAGAAN
• DEFINISI & KONSEP
PERLEMBAGAAN

• SEJARAH GUBALAN
MESO
Tapak BADAN BUKAN PERLEMBAGAAN
PERSEKUTUAN
Integrasi KERAJAAN (NGO)
• KERANGKA ASAS
PERLEMBAGAAN
MIKRO PERSEKUTUAN
PERANAN RAKYAT
• CABARAN
CTU554: PENGHAYATAN ETIKA DAN PERADABAN I

KUMPULAN

AKADEMI PENGAJIAN ISLAM KONTEMPORARI (ACIS )

AISHAH AZLAN
PROF MADYA DR MOHD AFANDI MAT RANI
PROF MADYA DR S. SALAHUDIN SUYURNO
PROF MADYA SHARIFAH ANOM OMAR
SULIAH MOHD ARIS
FADHILAH ADIBAH ISMAIL
DR AZRI BHARI
HANIFAH MUSA FATHULLAH HARUN