Professional Documents
Culture Documents
Stres
Stres
”
— Hans Selye
Stres stanowi nieodłączną część codzienności. Towarzyszy nam od narodzin
przez całe nasze życie. Definiowany jest jako reakcja organizmu na sytuacje
trudne i określany jako zjawisko złożone. Złożoność stresu oznacza, że nie jest
on jednoznacznie negatywny, jednak pewne czynniki powodują, że wpływa
niekorzystnie na nasze zdrowie.
W reakcji stresowej
aktywowany zostaje układ
współczulny, odpowiedzialny za
przygotowanie organizmu do
walki lub ucieczki. Aktywność
ta przejawia się m.in. poprzez:
wydzielanie małej ilości gęstej
śliny, przyspieszenie pracy
serca, zwiększenie transportu
glukozy do mózgu oraz mięśni, a
także pobudzenie nadnerczy do
wydzielania adrenaliny.
Stresory psychiczne:
Stresory fizyczne:
obawa, że się nie sprosta
hałas, wahania temperatury,
zadaniu, nadmierne
załamania ciśnienia
obciążenie/niedociążenie
powietrza, infekcja, urazy
zadaniami, brak
fizyczne, ciężka praca, głód,
samodzielności, brak czasu,
nadmiar bodźców lub ich
pośpiech, utrata kontroli;
brak;
Stresory społeczne:
konflikty, niepożądana
wizyta, izolacja, mobbing,
strata bliskich osób,
pogarszający się stan
zdrowia, bieżące problemy
sytuacyjne.
STRES POZYTYWNY, CZYLI EUSTRES, PEŁNI
FUNKCJĘ ADAPTACYJNĄ. DOŚWIADCZAMY GO
ZWYKLE PODCZAS EGZAMINÓW, ROZMOWY
KWALIFIKACYJNEJ LUB PUBLICZNYCH
PRZEMÓWIEŃ. POZYTYWNY STRES, MOŻE
STAĆ SIĘ SKUTECZNYM BODŹCEM DO
DZIAŁANIA. WIELU PSYCHOLOGÓW UWAŻA,
ŻE KRÓTKOTRWAŁY STRES – POZYTYWNY,
MOTYWUJĄCY – JEST NIEZBĘDNY DO
REALIZACJI WIELU ŻYCIOWYCH CELÓW.
PRAWO YARKESA-DODSONA DEFINIUJE, ŻE
WRAZ ZE WZROSTEM NAPIĘCIA WZRASTA
EFEKTYWNOŚĆ WYKONYWANEJ PRACY.
WIELE ZALEŻY JEDNAK OD
INDYWIDUALNYCH CECH I PREDYSPOZYCJI
CZŁOWIEKA, JEGO UMIEJĘTNOŚCI RADZENIA
SOBIE W SYTUACJACH KRYZYSOWYCH.
Nie istnieje optymalny poziom stresu. Każdy z nas inaczej reaguje w określonych sytuacjach – jedni lubią skoki na bungee, innych stresuje jazda samochodem lub
przebywanie w pomieszczeniu, w którym panuje znaczny hałas. Pozytywny stres objawia się euforią, podekscytowaniem i pobudzeniem. Ułatwia wykonywanie
trudnych czynności, sprawia, że potrafimy pokonywać nasze wewnętrzne bariery.
Jednak gdy uczucie twórczego podniecenia zmienia się w lęk, strach, wywołuje suchość w ustach i przyspieszone bicie serca – to znak, że stres działa na nas
niekorzystnie. Stres można oswoić – trzeba jednak obserwować swój organizm i dbać o to, by nie stał się czynnikiem destrukcyjnym.
Chroniczny stres, tzw. przewlekły stres to stan
zachwiania emocjonalnego; silnego napięcia
nerwowego, który trwający przewlekle wywołuje
cierpienie, a ono działa destrukcyjnie.
Sam stres jest życiu wszechobecny. Nie da się bowiem
uniknąć wszystkich negatywnych bodźców
wywołujących reakcje stresowe.
EWA MIELCZAREK
JULIA MARKIEWICZ