LIBRARY OF THE

UNIVERSITY OF VIRGINIA
UNIVERSIT

VIRG
Y

O
T

F
INIA

1819

FROM THE LIBRARY OF

THOMAS RANDOLPH PRICE
 4. ve

1877

VETUS TESTAMENTUM

GRÆCE ET LATINE .
PARISIS. - EXCUDEBANT FIRMIN DIDOT FRATRES , VIA JACOB , 56.
1

BS

41

J3

32560

PRICE LIBRARY
 C
Η ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ

ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΕΒΔΟΜΗΚΟΝΤΑ .

VETUS TESTAMENTUM

GRÆCUM

JUXTA SEPTUAGINTA INTERPRETES ,

EX AUCTORITATE

SIXTI QUINTI PONTIFICIS MAXIMI

EDITUM

JUXTA EXEMPLAR ORIGINALE VATICANUM.

NUNC DENUO RECOGNITUM , ACCURATISSIME EXPRESSUM , AD NORMAM VULGATÆ VERSICULIS DISTINCTUM ,

CUM LATINA TRANSLATIONE ,

ANIMADVERSIONIBUS , ET COMPLEMENTIS EX ALIIS MANUSCRIPTIS
CURA ET STUDIO

J. N. JAGER ,
ECCLESIÆ NANCEIENSIS CANONICI HONORARI.

EDITIO
Y
IT

VI

DD. DE QUELEN , ARCHIEPISCOPO PARISIENSI ,

RS

RG
E

IN

DICATA.
IV

OF
IA
UN

AL
GENER
Tomus Secundus .

LIBRARY *

7819
PARISIIS ,

EDITORE AMBROSIO FIRMIN DIDOT,

INSTITUTI FRANCIE TYPOGRAPHO,
VIA JACOB, 56.

M DCCC LV.
 ILLUSTRISSIMO AC REVERENDISSIMO

DD . HYACINTHO LUDOVICO

DE QUELEN ,

Archiepiscopo Parisiensi.

De Septuaginta interpretum editione nova cogitanti , duplex mihi se obtulit.

consilium , quod spero Te comprobaturum , Reverendissime Præsul unum ,
ut ab oblivionis injuria vindicarem tam præclarum antiquitatis opus , jam ante

Christi tempora tot laudum præconiis celebratum , et posterioribus sæculis a

Sixto V, Pontifice Maximo , pristinæ sinceritati restitutum, ad religionis gloriam ,
theologorum utilitatem , et totius orbis christiani profectum ; alterum , ut pro
meis viribus , vel potius pro mea mediocritate , aliquantillum conferrem ad sa-
crarum litterarum studia tot bellorum interturbata procellis , sed aliquando
tandem nostratum cura et diligentia episcoporum , Tuoque præcipue nutu , pa-
trocinio , præsidiis , Ornatissime Præsul , ita recreata , ut clero gallicano certa
spes affulgeat ex eo suscitatum iri denuo semen virorum illorum , qui doctrinæ
fama et virtutum fragrantia non Galliam modo , sed orbem compleverunt uni-
versum. Hunc vero finem optatissimum ut assequamur, nihil est , mea quidem
sententia , accommodatius quam opus quod , Tuæ dicatum Celsitudini , gratum

et acceptum habeas oro . Cui quidem incumbentes seminariorum alumni , quo

tempore verbi divini lacte enutrientur , et in omni genere scientiæ et litterarum
exercebuntur , linguam ediscent græcam quam sonant præclarissima fidei chris-
tianæ et humani ingenii monumenta ; unde felicissimus iis ad auctorum profano-
rum interpretationem reserabitur aditus, et quod pluris æstimandum , ad SS . Pa-
trum intelligentiam , quorum sententiæ et præclaræ lucubrationes , non cognita
prius ea versione , vix aut ne vix quidem percipi interdum possunt. Vulgatæ in-
super interpretatio , auxiliantibus Septuaginta viris , multis in locis planior et
lucidior evadet . Et quid dicam de novi fœderis instrumento cujus præcipua tes-
timonia ex illorum versione deprompta sunt ? Nam, ut ait D. Hieronymus, « ubi-
cumque SS. Apostoli aut apostolici viri loquuntur ad populos , iis plerumque
testimoniis utuntur quæ jam fuerant in gentibus divulgata. » Et hic mireris ,
Præstantissime Præsul , divinæ providentiæ miraculum , qua procurante facta
est hæc Scripturæ sacræ translatio, ea quidem lingua quæ per cunctas innotuerat
nationes , ac eo tempore quo salus earumdem appropinquabat , ut divini divul-
garentur ubique libri , et sic omnes gentes , quæ tunc in tenebris et in umbra
mortis sedebant , ad evangelicæ veritatis lumen præpararentur. Hic igitur liber,
Christi præcursor alter, qui Ecclesiæ nascenti obstetricis , crescenti nutricis of

ficium præstitit , dignissimus plane est quem omni colamus existimatione , stu-
diisque foveamus . « Hic liber mandatorum Dei , et lex quæ est in æternum :
omnes qui tenent eam , pervenient ad vitam. » Cum igitur omnium intersit ,
omnium ut facultatibus foret accommodatus , curavimus ; e regione autem po-
sita translatione latina ad verbum , nulli , ne peregrinis quidem in lingua græca,
non aperietur fons hic saluberrimus . Tu ergo , Reverendissime Præsul , qui « ab
infantia sacras litteras nosti , » qui in adversis illas solatio habuisti , qui sacro-
sanctum Codicem nocturna versas manu versasque diurna , ipsius , munere Tuo ,
custos et interpres , nostra , quæso , secundes incepta , exantlatos a nobis labo-
res Tuæ benedictionis rore rigare velis , Deus vero det incrementum .

Amplitudinis Tuæ

Humillimus addictissimusque servus ,

T.
J. N. Jager.
 PRÆFATIO

HUJUS EDITIONIS .

BENEVOLE LECTOR ,

Offerimus tibi egregium antiquitatis monumentum , Septuaginta

interpretum translationem a Patribus olim tantopere laudatam ,
eorumque communi consensu comprobatam ; quam Ptolomæus
Philadelphus , rex Ægypti , anno ante Christum circiter trecente-
simo , maximis sumptibus exactissimaque diligentia fieri curavit ;
et quam Sixtus V Pontifex Maximus , sua auctoritate et vigilantia
e tenebris eruit , pristino nitori et integritati , quantum fas erat ,
restituit , et toti orbi christiano commendavit. Thesaurus æstimabi-
lior et majoris pretii tibi offerri vix possit . Nam si causam spectes ,
quid nobilius ? si materiam , quid sanctius ? si fructum , quid uti-
lius ? si litterarum studia , quid varietate plenius ? si antiquitatem ,
quid majori veneratione dignum? « Hac enim translatione » , ut ait
Morinus , << apostoli , apostolicique viri , nullaque alia usi sunt ; hac
<<< fidei dogmata doctrinamque suam comprobarunt ; hanc in ser-
<<
« monibus et homiliis ad populum enarraverunt ; hanc denique
< solam in Ecclesiarum sinum tutelamque deposuerunt , et Episco-
<
«
« porum fidei commiserunt. Neque tantum Ecclesia christiana ea fo-
« vente et obstetricante nata est ; sed tenella facta , nullo alio verbi

«< divini lacte quam ex hac translatione expresso potata et educata

« est , nullo alio cibo sustentata adolevit , brachiaque per univer-
<< sum orbem porrexit. Quadringentis enim annis , hoc est, ad
« S. Hieronymum usque , nullus catholicus aliter vertere quam
«< Septuaginta præscripserant , ausus est . Translationes latinæ , quot-

«« quot fuerunt, de Septuaginta editione factæ sunt. Editio ista trans-

a
jj PRÆFATIO.

<
<
« lationum omnium , sive latinarum , sive barbararum judex fuit ,
« et veluti lapis lydius ad quem examinatæ et castigatæ sunt . » Si
igitur vis SS. Patrum studio incumbere, eorum testimonia et Novi
Testamenti stylum recte intelligere , hæc translatio est veluti clavis
qua aperietur tibi ostium. Quis enim eos de rebus divinis disse-

rentes intelligeret, qui normam , quam semper in animo, dum scri-

berent , habuere , non ante cognitam atque perspectam haberet ?
Sed nescio qua incuria hominum opus tam utile , cui ediscendo et

memoriæ mandando majores nostri dies noctesque invigilarunt ,

et quod Sixtus V, et tot alii viri sacrarum Scripturarum studiosi totis
viribus commendarunt , a nobis neglectum fuit. Jam enim a pluri-
bus sæculis in pulvere jacet quasi penitus incognitum . Nulla alia
causa mihi quærenti suppetit præter temporum ignorantiam . Nunc
vero feliciora tempora nacti in quibus , plausu omnium bonorum ,
litterarum studia reviviscunt , et in seminariis ubique promoven-
tur , nulli causæ utiliori laborem impendere posse credidimus
quam Septuaginta interpretum translationem de novo exarare et
accommodatiori formæ reddere , ut omnes clerici omnesque semi-

nariorum alumni possint , juxta Sixti V propositum , ex hoc divino

fonte haurire , atque ita se ad intelligentiam SS. Patrum instruere.
Sed antequam ulterius progrediamur , operæ pretium est præmo-

nuisse quadruplicem existere hujus translationis editionem , præ-

ter aliquas particulares , ut Aquila , Theodotionis et Symmachi.
Prima est Complutensis ex multis exemplaribus manuscriptis a
viris doctis concinnata , et edita in Polyglottis complutensibus ,
opera cardinalis Francisci Ximenii , anno 1515. Ex hac ortæ sunt

Biblia Regia Antuerpiæ, 1571 , Santandreana Genev. 1596, Comme-

liniana 1599 et Parisiensis ( Vitri ) 1645 .
Secunda est Aldina , Venetiis , anno 1518 , ab Aldo Manutio ex
veteribus exemplaribus undique conquisitis edita cura Andreæ
Asulani. Ex hac derivatæ sunt Argentinensis 1526 , Basileenses duæ
1545 et 1550 , Hamburgensis 1596 et Francofurtensis 1597 .
Tertia est Romana , quæ etiam Sixtina appellatur, quam Sixtus V
 PRÆFATIO. ilj

Pontifex Maximus , curante præcipue cardinali Antonio Carafa , in

lucem edidit anno 1587 , typis nitidissimis . Sixtus V , cum adhuc
cardinalis esset , indigne ferens versionem græcam tam utilem ad
Scripturæ intelligentiam in Ecclesia latina prorsus jacere atque ne-
gligi ; præterea animadvertens infinita pene loca non eodem modo
ab antiquis sacris scriptoribus afferri , quo in vulgatis Bibliorum
græcis editionibus circumferrentur, omni cogitatione ferebatur ad
edendam versionem græcam puriorem , quæ ad fidem probatissi-
morum codicum emendaretur, opus quod jam Concilium Tridenti-
num suscipere voluit , ut constat ex actis nondum pervulgatis. Cum
suam cogitationem aperuisset Gregorio XIII , S. Pontifici , is rem
Ecclesiæ perutilem , sibique honorificam fore ratus, Antonio Carafæ
cardinali , viro longe eruditissimo , dat negotium , ut huic rei dili-
gentem navaret operam . Hic illico antiquos codices manuscriptos
optimæ notæ , qui erant in celebrioribus Italiæ Bibliothecis , ma-
gno cum studio conquirit , viros græci latinique sermonis peri-
tissimos convocat , quibuscum operi manum admovet. Varia illi
manuscripta inter se conferunt , varias lectiones excerpunt , quas
præter textum cum scriptis Patrum comparant , et quæ notari di-
gna erant , in scholiis capitibus singulis subtexunt. Præ ceteris

exemplaribus Vaticanum erat verendæ antiquitatis , characteribus

majoribus scriptum , uti ipsi statuunt , ante Hieronymi tempora.
Is liber solus inscribebatur , κατὰ τοὺς Ἑβδομήκοντα . Habebant quoque
duos alios veteres codices , sed priore multo recentiores . Alter erat
Venetus e cardinalis Bessarionis Bibliotheca , majusculis etiam lit-
teris exaratus ; alter e magna Græcia allatus. Hunc inter et Vatica-

num tantus erat consensus , ut ex eodem archetypo descripti cre-

derentur. Præterea multum ad illam editionem contulerunt codices

e Bibliotheca Medicea Florentiæ collati , qui pluribus in locis Va-

ticani codicis lectiones aut confirmabant , aut illustrabant. Sed ,
ut aiunt docti illi viri , « Libri Vaticani bonitas non tam ex horum
<«< codicum consensu perspecta est , quam ex his locis , quæ partim
« adducuntur , partim explicantur ab antiquis sacris scriptoribus ,
a.
iv PRÆFATIO .

«< qui fere nusquam hujus exemplaris lectiones non exhibent. >>

Hanc editionem secuti sunt plurimi eruditissimi , præcipue Mori-

nus , Brianus Waltonus , Lambertus Bos , Van Ess , etc.
Quarta tandem editio exorta est a codice Alexandrino . Hunc co-
dicem vetustissimum sane et præstantissimum Alexandria Con-
stantinopolim attulit Cyrillus patriarcha, et Carolo Imo , regi Angliæ,
per ejusdem apud Turcarum imperatorem legatum dono dedit .
Exaratus est in membrana , ut codex Vaticanus , characteribus ma-

joribus et antiquis , sine verborum , versuum et capitum distin-

ctione , sine accentuum atque spirituum notis , quæ certa sunt ve-
nerandæ antiquitatis documenta . Partem hujus codicis in lucem
edidit Ernestus Grabius Oxonii , 1707 et 1709 ; alii ad finem perdu-

xerunt annis 1719 et 1720. Omnia fideliter verbatim , et quantum

fieri potuit , ad litteram expressa. Solummodo sicubi exemplar vitio
vel defectu laborare videbatur, emendationes atque supplementa,
quæ plerumque ex codiceVaticano, minoribus characteribus excude-

runt ; vitiatam vero lectionem aut quam vitiatam credebant ad mar-

ginem apposuerunt. Hanc editionem de novo excudit Breitinger ,
Tiguri anno 1730 , et his ultimis temporibus Oxonii ( 1798 et 1818)
Holmes et Parsonius characteribus antiquis codici similibus , et
cum infinitis variantibus lectionibus . Multo consultius H. H. Baber

qui summa cura et immenso labore hunc codicem integrum cum

suis antiquis characteribus , servatis tum eodem ordine columna-
rum linearumque , tum eadem structura litterarum ac verborum ,
ita ut vere fac-simile vocari possit, excudit anno 1820 opus plane
aureum , quod hunc codicem in perpetuum incolumem conservat.
Utinam idem labor susciperetur ad conservationem codicis Vaticani
qui in diem dilabitur !
Hi duo codices , Vaticanus scilicet et Alexandrinus , ambo vetu-
stissimi optimique et jam , ut omnes statuunt , ante S. Hieronymi
tempora scripti , quadam divina providentia reservati videntur .
Pene in omnibus mire consentiunt ; differunt tamen in quibus-
dam , sed generatim loquendo , unus alterum sustinet ac supplet .
 PRÆFATIONES.

Nam ubi Vaticanus est mancus et mutilatus , Alexandrinus est fere

semper integer , et vice versa , ita ut ex ambobus Scriptura sacra
integra et incorrupta , ut a SS . Patribus legebatur, excerpi possit :
id quod , Deo adjuvante , perficere conati sumus . Ineunte ultimo
sæculo acriter decertarunt viri docti uter utri antehabendus sit .

Post multam disceptationem , de qua ex utraque parte innumera

scripta exstant, adhuc sub judice lis est. Hanc contentionem re-
novare nolumus , sed omnibus perpensis , nobis textus sixtinus
videtur anteponendus , et ita sentiunt plerique eruditi .
1º Textum igitur sixtinum codicis Vaticani, secundum editionem

Romanam , verbatim et ad litteram , cum ejusdem latina translatio-

ne , in qua , cum verbum verbo reddatur , minus elegantia verbo-
rum quam sensus spectari debet , cura diligentissima expressimus.
2º Nihil addendo , nihilque detrahendo , aut quicquam immu-
tando , quosdam leves typographiæ errores aut librarii lapsus jam
ab aliis viris doctis annotatos , et ad solam grammaticam spectantes ,

ex aliorum codicum consensu passim emendavimus , sicuti in

scholiis notabitur.

3º Quæ vero in editione Romana ex codice Vaticano , præ nimia

vetustate, manca et mutilata exhibentur , in inferiori ora paginæ
supplevimus ex codice Alexandrino , quem , ut nihil nos falleret ,
cum editione Romana de verbo ad verbum comparavimus.
4° Textum sixtinum et ejusdem latinam translationem , nunc pri-
mum recte et accurate, versibus, ad collationem latinæ Vulgatæ , di-
stinximus ; inversiones vero , quæ passim occurrunt in codice Vati-
cano, litteris alphabeticis indicavimus . Libros apocryphos in canone

a Concilio Tridentino non admissos ad calcem operis reduximus .

5° Quo labore minus contenti , ulterius progressi sumus . Cum in
animo haberemus Biblia edere integra qualia in nostra latina Vul-
gata exhibentur , supplevimus , ad instar Hexaplorum Origenis ( 1 ) ,

(1 ) Quod quo rectius intelligatur, monendum multa in Septuaginta reperiri quæ

in textu hebraico non exstant : ea Origenes in suis Hexaplis obelo notavit ; sed
ex altera parte non pauca deesse apud Septuaginta quæ habentur in hebræo , et
vj PRÆFATIO.

ea quæ in Communi LXX interpretum versione desiderantur ac

desiderari testantur ubique SS. Patres , quæ tamen in exemplari-
bus hebraicis inveniuntur. Ideo multa excerpsimus ex Scholiis
Romanis , ex editione Complutensi et Aldina , ex fragmentis Aquilæ,
Symmachi et Theodotionis , et ex pluribus aliis codicibus editis et
ineditis , qui in nostra regia Bibliotheca depositi conservantur , ut
constabit ex scholiis et variantibus lectionibus ; eaque pariter ad

oram inferiorem paginæ , versiculis distincta , cum latina transla-

tione apposuimus . Quæ quamvis non sint de Septuaginta interpre-
tum versione quam exhibent codices Vaticanus et Alexandrinus
et quam ut genuinam , ut sanctam , canonicam , propheticam , di-
vinam , ex omni parte a Deo inspiratam , SS. Patres publice ac pri-
vatim prædicarunt , non ideo tamen contemnenda sunt , utpote
quæ consentiant cum nostra illa Vulgata quam Concilium Triden-
tinum authenticam declaravit.

Itaque , uti videre est , nihil intentatum reliquimus ut nostra

editio Scripturam sacram integram et incorruptam exhibeat , et
gratias debemus A. Firmino Didot , litteratissimo typographo ,
qui nullam curam neglexit , nec ulli sumptui pepercit ut Roma-
num exemplar fidelissime ac nitidissime typis redderetur. Cujus
laboris et impensæ neque nos neque illum profecto pœnitebit , si
ad sacrarum litterarum studia in seminariis conferre , et tam egre-

gium antiquitatis opus e pulvere eruere potuerimus . Faveat nobis

Deus ad cujus majorem gloriam hunc laborem suscepimus !

JAGER.

quæ supplevit Origenes in suis Hexaplis sub asterisco , non de suo ingenio , sed ex
aliis editionibus hebræo consonantibus, ut ipse narrat, et præcipue ex Theodotione.
His signis , scilicet obelis asteriscisque Origenianis , præstantia codicis Vaticani
astrui potest, sicut fecit doctissimus Morinus. Nam ca quæ SS. Patres in Septuaginta
reperiri , et quæ in hebræo deesse, et ab Origene obelo notata testantur, reperiun-
tur in codice Vaticano. Quæ vero apud Septuaginta non haberi docent SS. Patres ,
in hebræo reperiuntur et addita sunt ab Origene sub asterisco , hæc omnia , nullo
versiculo excepto , ut docet Morinus , desunt in codice Vaticano,
 PRÆFATIONES

GRÆCE EDITIONIS ROMANE .

SIXTO QUINTO

PONTIFICI MAXIMO ,

ANTONIUS CARAFA , CARDINALIS ,

SANCTE SEDIS APOSTOLICE BIBLIOTHECARIUS .

ANNUS agitur jam fere octavus , ex quo Sanctitas Vestra pro sin-
gulari suo de sacris litteris bene merendi studio , auctor fuit , beatæ
memoriæ Gregorio XIII , Pontifice Maximo , ut sacrosancta Septua-
ginta interpretum Biblia , quibus Ecclesia tum græca tum latina ,
jam inde ab apostolorum temporibus usa est , ad fidem probatis-
simorum codicum emendarentur. Quod enim Sanctitas Vestra pro

accurata sua in perlegendis divinis Scripturis diligentia , animad-

vertisset infinitos pene locos ex iis , non eodem modo ab antiquis

sacris scriptoribus afferri , quo in vulgatis Bibliorum græcis editio-

nibus circumferrentur , existimassetque non aliunde eam lectio-
num varietatem , quam e multiplici , eaque confusa veterum inter-
pretatione fluxisse ; rectissime censuit , ad optimæ notæ exemplaria
provocandum esse , ex quibus , quoad fieri posset , ea , quæ vera
et sincera esset , Septuaginta interpretum Scriptura eliceretur. Ex
quo fit, ut vestram non solum pietatem , sed etiam sapientiam
magnopere admirer , cum videam S. V. de græcis Bibliis expolien-

dis idem multos post annos in mentem venisse , quod sanctos illos
Patres , Tridenti congregatos , auctoritate ac reverentia ductos veræ
vtij PRÆFATIONES

ac puræ Septuaginta interpretationis , olim cogitasse cognovi ex-

actis ejus Concilii , nondum pervulgatis . Hujus autem expolitionis

constituendæ munus , cum mihi demandatum esset a Gregorio XIII ,

cujus cogitationes eo maxime spectabant , ut christiana religio

quam latissime propagaretur, operam dedi , ut in celebrioribus

Italiæ Bibliothecis optima quæque exemplaria perquirerentur, at-

que ex iis lectionum varietates descriptæ ad me mitterentur. Qui-
bus sane doctorum hominum , quos ad id delegeram , industria , et
judicio claræ memoriæ Gulielmi cardinalis Sirleti ( quem propter
excellentem doctrinam , et multiplicem linguarum peritiam , in
locis obscurioribus mihi consulendum proposueram ) persæpe exa-

minatis , et cum vestro Vaticanæ Bibliothecæ ( cui me Benignitas

vestra nuper præfecit ) exemplari diligenter collatis , intelleximus
cum ex ipsa collatione , tum e sacrorum veterum scriptorum con-
sensione , Vaticanum codicem non solum vetustate , verum etiam
bonitate cæteris anteire ; quodque caput est , ad ipsam , quam quæ-

rebamus , Septuaginta interpretationem , si non toto libro , majori

certe ex parte , quam proxime accedere. Quod mihi cum multis

aliis argumentis constaret , vel ipso etiam libri titulo , qui est xarà
τοὺς Εβδομήκοντα , curavi , de consilio et sententia eorum quos supra
nominavi , hujus libri editionem , ad Vaticanum exemplar emen-
dandam ; vel potius exemplar ipsum , quod ejus valde probaretur
auctoritas , de verbo ad verbum repræsentandum , accurate prius ,
sicubi opus fuit , recognitum , et notationibus etiam auctum. Fa-
ctum est autem providentia sane divina , ut quod Sanctitate Vestra
suadente , sui cardinalatus tempore inchoatum est , id variis de
causis aliquoties intermissum , per ipsa fere initia Pontificatus sui
fuerit absolutum ; scilicet , ut hoc præclarum opus vestro sanctis-
simo nomini dicatum , quasi monumentum quoddam perpetuum
esset futurum apud omnes bonos , et vestræ erga Rempublicam
Christianam voluntatis , et meæ erga Sanctitatem Vestram obser-
vantiæ .
 GRÆCE EDITIONIS. ix

PRÆFATIO AD LECTOREM .

000

Qui sunt in sacrosanctis Scripturis accuratius versati , fatentur

omnes, græcam Septuaginta interpretum editionem longe aliis om-
nibus , quibus Græci usi sunt , et antiquiorem esse , et probatiorem .
Constat enim , eos interpretes , natione quidem Judæos , doctos
vero græce , trecentis uno plus annis ante CHRISTI adventum , cum
in Ægypto regnaret Ptolemæus Philadelphus , Spiritu Sancto ple-
nos , sacra Biblia interpretatos esse , eamque interpretationem a
primis Ecclesiæ nascentis temporibus tum publice in Ecclesiis ad
egendum propositam fuisse , tum privatim receptam , et explana-
tam ab ecclesiasticis scriptoribus , qui vixerunt ante B. Hierony-
mum , latinæ Vulgatæ editionis auctorem . Nam Aquila quidem Si-
nopensis , qui secundus post Septuaginta eosdem libros ex hebræo
in græcum convertit , et multo post tempore sub Hadriano prin-
cipe floruit ; et ejus interpretatio ( quod ea , quæ de Christo in
Scripturis prædicta fuerant , ut a Judæis gratiam iniret , aliter quam
Septuaginta vertendo , subdola obscuritate involverit ) , jamdiu est,
cum a recte sentientibus , licet in hexaplis haberetur, aliquibus
locis non est probata. Hunc vero , qui subsecuti sunt , Symma-
chus et Theodotio ; alter Samaritanus , sub L. Vero ; alter Ephesius ,
sub Imperatore Commodo; uterque (quamvis et ipsi in hexaplis cir-
cumferrentur ) parum fidus interpres habitus est : Symmachus ,
quod Samaritanis offensus , ut placeret Judæis , non unum sanctæ
Scripturæ locum perturbato sensu corruperit ; Theodotio , quod
Marcionis hæretici sectator , nonnullis locis perverterit potius

quam converterit sacros libros . Fuerunt præter has apud Græcos

X PRÆFATIONES

aliæ duæ editiones incertæ auctoritatis : altera , Antonino Caracalla

Imp. apud Hierichuntem ; altera apud Nicopolim sub Alexandro
Severo , in doliis repertæ : quæ , quod in octaplis inter græcas edi-
tiones quintum et sextum locum obtinerent , quintæ et sextæ edi-
tionis nomen retinuerunt. Sed nec hæ satis fidæ interpretationes
habitæ sunt. His additur alia quædam editio sancti Luciani mar-
tyris , qui vixit sub Diocletiano et Maximiano Impp . valde illa qui-
dem probata ; sed quæ cum Septuaginta interpretibus comparari
nullo modo possit , vel ipsis etiam græcis scriptoribus testantibus , et
Niceta confirmante, his plane verbis, in commentario Psalmorum :
ἡμεῖς δὲ καὶ τὴν τοιαύτην ἔκδοσιν σεβαζόμενοι , τῇ τὴν ἑβδομήκοντα προςκείμεθα

μάλιστα , ὅτι διηρημένως τὴν τῆς διαλέκτου μεταβολὴν ποιησάμενοι , μίαν ἐν

ἑκάστοις ἔννοιαν , καὶ λέξιν , ἀποδεδώκασιν . Adeo Septuaginta interpretum

editio magni nominis apud omnes fuit ; nimirum quæ instinctu

quodam divinitatis elaborata, bono generis humani prodierit in lu-
cem . Sed hæc etiam ipsa , quod in hexaplis ita primum ab Origene
collocata fuerit , ut ejus e regione aliæ editiones , quo inter se com-
parari commodius possent , ad legendum proposita essent , deinde
vero varietates tantum ex iis ad illam , sub obelis et asteriscis no-
tari essent cœptæ , factum est , ut vetustate notis obliteratis , insin-
cera nimis , et valde sui dissimilis ad nos pervenerit : quippe quæ
insertis ubique aliorum interpretationibus , aliquibus autem locis
duplici , atque etiam triplici , ejusdem sententiæ interpretatione
intrusa , male præterea a librariis accepta , suum ob id nitorem in-
tegritatemque amiserit. Hinc illæ lectionum penitus inter se dissi-
dentes varietates , et quod doctissimorum hominum ingenia men-
tesque diu torsit , ipsæ exemplarium non solum inter se , sed a ve-
teribus etiam scriptoribus dissensiones . Quod malum primo a mul-
tis ignoratum , ab aliis postea neglectum , quotidie longius serpens ,
principem librum , et a quo tota lex divina , et christiana pendent
instituta, non levibus maculis inquinavit. Quo nomine dici non
potest quantum omnes boni debeant Sixto V, Pontifici Maximo. Is

enim quod in sacris litteris , unde sanctissimam hausit doctrinam,

 EDITIONIS GRÆCE. xj

ætatem fere totam contriverit ; quodque in hoc libro cum veterum

scriptis conferendo , singularem quandam diligentiam adhibuerit ,
vidit primus , qua ratione huic malo medendum esset ; nec vidit
solum , sed auctoritate etiam sua effecit , ut Summus Pontifex Gre-
gorius XIII græca Septuaginta interpretum Biblia , adhibita dili-
genti castigatione , in pristinum splendorem restituenda curaret.
Quam rem exsequendam cum ille demandasset Antonio Carafæ car-
dinali , viro veteris sanctitatis , et omnium honestarum artium
cultori , nulla is interposita mora , delectum habuit doctissimorum
hominum, qui domi suæ statis diebus exemplaria manuscripta, quæ

permulta undique conquisierat , conferrent , et ex iis optimas quas-

que lectiones elicerent : quibus deinde cum codice Vaticanæ Bi-
bliothecæ sæpe ac diligenter comparatis , intellectum est , eum
codicem , omnium qui exstant , longe optimum esse , ac operæ pre-

tium fore , si ad ejus fidem nova hæc editio pararetur . Sed emen-
dationis consilio jam explicato , ipsa quoque ratio , quæ in emen-

dando adhibita est , nunc erit aperienda , in primisque Vaticanus

liber describendus , ad cujus præscriptum hæc editio expolita est .
Codex is ( quantum ex forma characterum conjici potest ) , cum
sit majoribus litteris , quas vere antiquas vocant , exaratus , ante
millesimum ducentesimum annum , hoc est , ante tempora B. Hie-

ronymi , et non infra, scriptus videtur. Ex omnibus autem libris ,

qui in manibus fuerunt , unus hic præ aliis , quia ex editione Septua-
ginta , si non toto libro , certe majorem partem constare visus
est , mirum in modum institutam emendationem adjuvit ; post
eum vero alii duo , qui ad ejus vetustatem proximi quidem , sed
longo proximi intervallo accedunt , unus Venetus , ex bibliotheca
Bessarionis cardinalis , et is quoque grandioribus litteris scriptus ;
alter, qui ex magna Græcia advectus , nunc´est Carafe cardinalis :

qui liber cum Vaticano codice ita in omnibus consentit , ut credi

possit ex eodem archetypo descriptus esse. Præter hos , magno
etiam usui fuerunt libri ex Medicea bibliotheca Florentiæ collati ,

qui Vaticanas lectiones multis locis aut confirmarunt , aut illustra-

xij PREFATIONES

runt. Sed libri Vaticani bonitas non tam ex horum codicum miro

consensu perspecta est , quam ex iis locis , qui partim adducuntur,

partim explicantur ab antiquis sacris scriptoribus ; qui fere nus-

quam hujus exemplaris lectiones non exhibent , ac reponunt , nisi
ubi aliorum interpretum locum aliquem afferunt , non Septua-
ginta. Quorum editio cum esset nova emendatione perpolienda ,
recte ad hujus libri normam , qui longe omnium antiquissimus ,
solus juxta Septuaginta inscribitur, perpolita est ; vel potius , re-
ctissime liber ipse ad litteram , quoad fieri potuit , per antiquam
orthographiam , aut per librarii lapsus , est expressus . Nam vetus
illa , et jam obsoleta ejus ætatis scriptura , aliquibus locis repræ-
sentata non est ; cum tamen in aliis omnibus , nisi ubi manifestus

apparebat librarii lapsus , ne latum quidem unguem , ut aiunt , ab

hujus libri auctoritate discessum sit ; ne in iis quidem , quæ si minus
mendo , certe suspicione mendi videbantur non carere. Satius
enim visum est , locos vel aliquo modo suspectos ( nec enim fieri
potest ut in quantumvis expurgato exemplari non aliqua supersit
macula ) quemadmodum habentur in archetypo , relinqui , quam
eos ex alicujus ingenio aut conjectura emendari : quod multa , quæ
primo vel mendosa vel mutilata in hoc codice videbantur , ea
postea cum aliis libris collata , vera et sincera reperirentur.
Nam in libris Prophetarum , qui maxime in hoc exemplari (uno
excepto Daniele) puram Septuaginta editionem resipiunt , mirum
quam multa non habeantur ; quæ tamen recte abesse , et eorum
Interpretum non esse , intellectum est , tum ex commentariis vete-
rum scriptorum græcis et latinis , tum ex libris manuscriptis , in
quibus illa addita sunt sub asteriscis . Atque hæc ratio in notatio-
nibus quoque servata est : in quibus cum multa sint ex commen-
tariis græcis petita , quæ in codicibus manuscriptis partim muti-
lata partim varie scripta aliquibus locis circumferuntur ; ea non
aliter atque in archetypis exemplaribus reperiuntur , descripta sunt,

quo uniuscujusque arbitratu , adjuvantibus libris , restitui possint .

Nec vero illud omittendum , quod item pertinet ad notationes ;
 EDITIONIS GRACE. xtij

non omnia in iis repræsentata esse , quæ aut ad confirmandas le-

ctiones Vaticanas e scriptoribus vulgatis , aut ad explenda quæ in
Septuaginta non habentur, ex aliorum editionibus afferri potuissent ;
quod in communibus libris cum legantur, inde sibi unusquisque
nullo negotio ea parare possit. Quæ vero in libris manuscriptis
reperta , vel ad indicandas antiquarum tum lectionum tum inter-
pretationum varietates (sub scholii illas nomine , quod ipsarum

incerta esset auctoritas , nonnunquam relatas ) , vel ad stabiliendam

scripturam Vaticanam , et ejus obscuriores locos illustrandos per-
tinere visa sunt ; ea certe non sunt prætermissa . Ordo autem libro-

rum in Vaticano exemplari , cum idem fere sit cum eo qui apud
Græcos circumfertur , a vulgatis tamen editionibus variat in hoc ,
quod primo habet duodecim Prophetas, et hos ipsos aliter dispo-
sitos ; deinde reliquos quatuor, quemadmodum vulgo editi sunt.
Atque hunc ordinem verum esse , intelligimus ex eo , quod illum
agnoscunt et probant veteres Ecclesiastici scriptores ; et cum toto
exemplari nulla capitum divisio sit ( nam in nova editione con-
sultum est legentium commoditati ) , in libro tamen quatuor Pro-
phetarum , distinctio quædam apparet subobscura , illi pene si-
milis , quam describit sanctus Dorotheus martyr, qui vixit sub
Magno Constantino . Machabæorum libri absunt ab hoc exemplari ,
atque item liber Genesis fere totus ; nam longo ævo consumptis
membranis , mutilatus est ab initio libri, usque ad caput XLVII, et

liber item Psalmorum , qui a Psalmo cv usque ad cxxxviii nimia

vetustate mancus est. Sed hæc ex aliorum codicum collatione

emendata sunt. Quod si aliqua videbuntur in hac editione , ut ait

B. Hieronymus , vel lacerata , et inversa , quod ea sub obelis et
asteriscis ab Origene suppleta et distincta non sint ; vel obscura ,
et perturbata , quod cum latina Vulgata non consentiant , et in ali-

quibus aliis editionibus apertius et expressius habeantur ; erit

lector admonendus , non eo spectasse hujus expolitionis indu-
striam , ut hæc editio , ex permixtis eorum qui supra nominati sunt,
interpretationibus (instar ejus quam scribit B. Hieronymus a Græ-
πίν PRÆFATIONES

cis xov, a nostris appellatam Communem ) concinnata , latina

Vulgatæ editioni , hoc est , Hebræo , ad verbum respondeat ; sed ,
ut ad eam quam Septuaginta interpretes Spiritus Sancti auctorita-

tem secuti ediderunt , quantum per veteres libros fieri potest ,

quam proxime accedat. Quam nunc novis emendationibus illu-

stratam , et aliorum interpretum reliquiis , quæ supersunt , auctam ,

non parum profuturam ad latinæ Vulgatæ intelligentiam , dubita-
bit nemo qui hanc cum illa accurate comparaverit. Quæ si doctis
viris , et pie sentientibus , ut æquum est , probabuntur , reliquum
erit , ut Sixto V Pont . Max . hujus boni auctori gratias agant , et ab
omnipotenti Deo publicis votis poscant , optimum principem nobis
florentem quamdiutissime servet : qui cum omnes curas cogitatio-
nesque suas in amplificandam ornandamque Ecclesiæ dignitatem
contulerit , dubitandum non est , quin Rep. christiana optimis
legibus , et sanctissimis institutis per eum reformata ; religione ac
pietate, revocatis antiquis ritibus , in suum splendorem restituta
in hoc quoque publicam causam sit adjuturus , ut sacri veteres
libri , hominum incuria , vel improbitate corrupti , pro sua eximia
benignitate , ab omni labe vindicati , quam emendatissimi pervul-
gentur.
 EDITIONIS GRÆCÆ. XV

SIXTUS PAPA V.

AD PERPETUAM REI MEMORIAM. Cupientes , quantum in nobis est ,

commissi nobis gregis saluti , quacumque ratione ac via prospi-
cere , ad pastoralem nostram curam pertinere vehementer arbitra-
mur, sacræ Scripturæ libros , quibus salutaris doctrina contine-
tur, ab omnibus maculis expurgatos, integros purosque pervulgari.
Id nos in inferiori gradu constituti , quantum potuimus , studio et
diligentia nostra præstitimus , et in hac altissima specula a Deo
collocati , assidue mentis nostræ oculis spectare non desistimus . Cum
itaque superioribus annis piæ recordationis Gregorius Papa XIII ,
prædecessor noster, nobis suggerentibus , græcum Vetus Testa-
mentum juxta Septuaginta interpretum editionem , qua ipsi etiam
Apostoli nonnunquam usi fuerunt, ad emendatissimorum codicum

fidem expoliendum mandaverit ; ejus rei cura dilecto filio nostro ,

Antonio , sanctæ Romanæ Ecclesiæ presbytero , cardinali Carafæ ,
et ad id per eum delectis eruditis aliquot viris , demandata ; et jam
expolitio hujusmodi , permultis exemplaribus ex diversis Italiæ
bibliothecis , et præcipue ex nostra Vaticana diligenter collatis ,
matureque examinatis , absoluta sit ; volumus , et sancimus , ad
Dei gloriam , et Ecclesiæ utilitatem , ut Vetus græcum Testamentum
juxta Septuaginta , ita recognitum et expolitum , ab omnibus reci-
piatur, ac retineatur ; quo potissimum ad latinæ Vulgatæ editionis ,
et veterum Sanctorum Patrum intelligentiam utantur : prohibentes ,
ne quis de hac nova græca editione audeat in posterum , vel ad-
dendo , vel demendo , quicquam immutare. Si quis autem aliter
fecerit , quam hac nostra sanctione comprehensum est , noverit se
xvj PRÆFATIONES EDITIONIS GRACE.

in Dei Omnipotentis , beatorumque apostolorum Petri et Pauli ,

indignationem incursurum. Datum Romæ apud sanctum Marcum ,
sub annulo Piscatoris . Die 8 octobris, M. D. LXXXVI . Pontificatus
nostri anno secundo .

THO. THOM. GUALTERUTIUS .

 ΤΩΒΙΤ .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α' .
1. Βίβλος λόγων Τωβίτ , του Τωβιήλ , τοῦ Ἀνανιήλ ,
τοῦ Ἀδουὴλ, τοῦ Γαβαὴλ , ἐκ τοῦ σπέρματος Ασιὴλ ,
ἐκ τῆς φυλῆς Νεφθαλι ,
2. ὃς ᾐχμαλωτεύθη ἐν ἡμέραις Ενεμεσσάρου τοῦ
βασιλέως Ασσυρίων , ἐκ Θίσβης , ἡ ἐστιν ἐκ δεξιῶν
Κυδίως τῆς Νεφθαλὶ ἐν τῇ Γαλιλαίᾳ ὑπεράνω Ασήρ.
3. Ἐγὼ Τωβίτ ὁδοῖς ἀληθείας ἐπορευόμην καὶ δι
καιοσύνης πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς μου· καὶ ἐλεη-
μοσύνας πολλὰς ἐποίησα τοῖς ἀδελφοῖς μου , καὶ τῷ
ἔθνει , τοῖς προπορευθεῖσι μετ᾿ ἐμοῦ εἰς χώραν Ἀσσυ
ρίων εἰς Νινευῆ.
4. Καὶ ὅτε ἤμην ἐν τῇ χώρᾳ μου ἐν τῇ γῇ Ἰσραὴλ
νεωτέρου μου ὄντος , πᾶσα φυλὴ τοῦ Νεφθαλὶ τοῦ πα-
τρός μου ἀπέστη ἀπὸ τοῦ οἴκου Ἱεροσολύμων , τῆς ἐκλε-
γείσης ἀπὸ πασῶν τῶν φυλῶν Ἰσραὴλ , εἰς τὸ θυσιάζειν
πάσας τὰς φυλάς· καὶ ἡγιάσθη ὁ ναὸς τῆς κατασκηνώ
σεως τοῦ Ὑψίστου , καὶ ᾠκοδομήθη εἰς πάσας τὰς γενεὰς
τοῦ αἰῶνος.
5. Καὶ πᾶσαι αἱ φυλαὶ αἱ συναποστᾶσαι ἔθυον τῇ
Βάαλ τῇ δαμάλει , καὶ ὁ οἶκος Νεφθαλὶ τοῦ πατρός μου .
6. Κἀγὼ μόνος ἐπορευόμην πλεονάκις εἰς Ἱεροσόλυμα
ἐν ταῖς ἑορταῖς , καθώς γέγραπται παντὶ τῷ Ἰσραὴλ
ἐν προςτάγματι αἰωνίῳ , τὰς ἀπαρχὰς καὶ τὰς δεκάτας
τῶν γεννημάτων, καὶ τὰς πρωτοκουρίας ἔχων, καὶ ἐδί
δουν αὐτὰς τοῖς ἱερεῦσι τοῖς υἱοῖς Ἀαρὼν πρὸς τὸ θυσια-
στήριον · πάντων τῶν γεννημάτων
7. τὴν δεκάτην ἐδίδουν τοῖς υἱοῖς Λευὶ τοῖς θερα-
πεύουσιν εἰς Ἱερουσαλὴμ , καὶ τὴν δευτέραν δεκάτην
ἀπεπρατιζόμην, καὶ ἐπορευόμην καὶ ἐδαπάνων αὐτὰ
ἐν Ἱεροσολύμοις καθ᾽ ἕκαστον ἐνιαυτὸν,
8. καὶ τὴν τρίτην ἐδίδουν οἷς καθήκει , καθὼς ἐνε-
τείλατο Δεββωρὰ ἡ μήτηρ τοῦ πατρός μου , διότι ὀρφα
νὸς κατελείφθην ὑπὸ τοῦ πατρός μου.
9. Καὶ ὅτε ἐγενόμην ἀνὴρ , ἔλαβον Ἄνναν γυναῖκα
ἐκ τοῦ σπέρματος τῆς πατριᾶς ἡμῶν · καὶ ἐγέννησα ἐξ
αὐτῆς Τωβίαν.
10. Καὶ ὅτε ᾐχμαλωτίσθημεν εἰς Νινευῆ , πάντες οἱ
ἀδελφοί μου , καὶ οἱ ἐκ τοῦ γένους μου , ἤσθιον ἐκ τῶν fratres mei , et qui de genere meo , comedebant de panibus
ἄρτων τῶν ἐθνῶν ,
II . ἐγὼ δὲ συνετήρησα τὴν ψυχήν μου μὴ φαγεῖν ,
12. καθότι ἐμεμνήμην τοῦ Θεοῦ ἐν ὅλῃ τῇ ψυχῇ μου. carem
13. Καὶ ἔδωκεν ὁ Ὕψιστος χάριν καὶ μορφὴν ἐνώπιον
Ἐνεμεσσάρου , καὶ ἤμην αὐτοῦ ἀγοραστής ,
14. καὶ ἐπορευόμην εἰς τὴν Μηδίαν καὶ παρεθέμην
Γαβαήλῳ τῷ ἀδελφῷ Γαβρία ἐν Ῥάγοις τῆς Μηδίας | Ragis Media argenti talenta decem,
ἀργυρίου τάλαντα δέκα .
15. Καὶ ὅτε ἀπέθανεν Ἐνεμεσσὰρ , ἐβασίλευσε Σεν-
ναχηρὶμ ὁ υἱὸς αὐτοῦ ἀντ᾿ αὐτοῦ , καὶ αἱ ὁδοὶ αὐτοῦ | cherim filius ejus pro eo , et viæ ejus infirmata sunt et non
ἠκαταστάθησαν , καὶ οὐκ ἔτι ἠδυνάσθην πορευθῆναι εἰς ultra potui ire in Mediam.
τὴν Μηδίαν .
16. Καὶ ἐν ταῖς ἡμέραις Ενεμεσσάρου ἐλεημοσύνας
πολλὰς ἐποίουν τοῖς ἀδελφοῖς μου ·
17. τοὺς ἄρτους μου ἐδίδουν τοῖς πεινῶσι , καὶ ἱμάτια
VETUS TESTAMENTUM. --- II.
TOBIT .
CAPUT . I.
1. Liber verborum Tobit , filii Tobiel , filii Ananiel , filii
Aduel , filii Gabael , de semine Asiel , de tribu Nephthali ,
2. qui captivus ductus est in diebus Enemessari regis
Assyriorum , e Thisbes , quae est a dextris Cydios Nephthali
in Galilaea super Aser.
3. Ego Tobit viis veritatis ambulabam et justitiae omni-
| bus diebus vitæ meæe : et eleemosynas multas feci fratribus
meis , et genti , profectis mecum in regionem Assyriorum in
Nineve.
4. Et quando eram in regione mea in terra Israel , cum
ego essem junior, universa tribus Nephthali patris mei re.
| cessit a domo Jerosolymorum , quæ fuerat electa ex omni-
bus tribubus Israel , ut omnes tribus sacrificarent : et san-
ctificatum fuerat templum habitationis Altissimi , et ædifica
tum fuerat in omnes generationes sæculi.
5. Et omnes tribus quæ simul recesserant sacrificabant
ipsi Baal ipsi vitulæ , et domus Nephthali patris mei.
6. Et ego solus ibam saepe in Jerosolyma in festivitati
bus , sicut scriptum est omni Israel in præcepto æterno ,
| primitias et decimas geniminum , et primas tonsuras habens,
et dabam eas sacerdotibus filiis Aaron ad altare : omnium
| geniminum
7. decimam dabam filiis Levi ministrantibus in Jerusa-
lem , et secundam decimam divendebam , et ibam et expen
| debam ea in Jerosolymis per singulos annos ,
8. et tertiam dabam quibus conveniebat , sicut mandaves
rat Debbora mater patris mei , propterea quod orphanus
relictus sum a patre meo.
9. Et quando factus sum vir, accepi Annam uxorem de
semine patriæ meæ : et genui ex ea Tobiam .
10. Et quando captivi ducti sumus in Nineve , omnes
gentium ,
11. ego autem conservavi animam meam ut non mandu-
,
12. sicut memineram Dei in tota anima mea.
13. Et dedit Altissimus gratiam et formam in conspectu
Enemessaris , et fui ejus emptor ,
14. et ivi in Mediam et deposui Gabaelo fratri Gabriæ in
15. Et quando mortuus est Enemessar, regnavit Senna-
16. Et in diebus Enemessaris eleemosynas multas facie
bam fratribus meis :
17. panes meos dabam esurientibus , et vestimenta nudis :
1
 2
ΤΩΒΙΤ
Κεφ
.
τοῖς γυμνοῖς καὶ εἴ τινα ἐκ τοῦ γένους μου ἐθεώρουν
τεθνηκότα καὶ ἐῤῥιμμένον ὀπίσω τοῦ τείχους Νινευή ,
ἔθαπτον αὐτόν.
18. Καὶ εἴ τινα ἀπέκτεινε Σενναχηρὶμ ὁ βασιλεὺς ,
ὅτε ἦλθε φεύγων ἐκ τῆς Ἰουδαίας , ἔθαψα αὐτοὺς κλέ-
πτων · πολλοὺς γὰρ ἀπέκτεινεν ἐν τῷ θυμῷ αὐτοῦ , καὶ
ἐζητήθη ὑπὸ τοῦ βασιλέως τὰ σώματα , καὶ οὐχ εὑρέθη .
19. Πορευθεὶς δὲ εἷς τῶν ἐν Νινευή , ὑπέδειξε τῷ
βασιλεῖ περὶ ἐμοῦ ὅτι θάπτω αὐτοὺς , καὶ ἐκρύβην.
Ἐπιγνοὺς δὲ ὅτι ζητοῦμαι ἀποθανεῖν, φοβηθεὶς ἀνεχώ-
ρησα.
20. Καὶ διηρπάγη πάντα τὰ ὑπάρχοντά μου , καὶ οὐ
κατελείφθη μοι οὐδὲν πλὴν Ἄννας τῆς γυναικός μου ,
καὶ Τωβίου τοῦ υἱοῦ μου.
21. Καὶ οὐ διῆλθον ἡμέραι πεντήκοντα , ἕως οὗ ἀπέ
κτειναν αὐτὸν οἱ δύο υἱοὶ αὐτοῦ· καὶ ἔφυγον εἰς τὰ ὄρη
Αραρὰθ , καὶ ἐβασίλευσε Σαχερδονὸς υἱὸς αὐτοῦ ἀντ᾿
αὐτοῦ , καὶ ἔταξεν Αχιάχαρον τὸν Ἀναὴλ υἱὸν τοῦ ἀδελ-
φοῦ μου ἐπὶ πᾶσαν τὴν ἐκλογιστίαν τὴς βασιλείας
αὐτοῦ , καὶ ἐπὶ πᾶσαν τὴν διοίκησιν.
22. Καὶ ἠξίωσεν Αχιάχαρος περὶ ἐμοῦ , καὶ ἦλθον
εἰς Νινευῆ. Αχιάχαρος δὲ ἦν ὁ οἰνοχόος, καὶ ἐπὶ τοῦ
δακτυλίου , καὶ διοικητὴς , καὶ ἐκλογιστὴς , καὶ κατέ-
στησεν αὐτὸν ὁ Σαχερδονὸς ἐκ δευτέρας , ἦν δὲ ἐξάδελ-
φός μου.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β '.
1. Ὅτε δὲ κατῆλθον εἰς τὸν οἶκόν μου , καὶ ἀπεδόθη
μοι Ἄννα ἡ γυνή μου , καὶ Τωβίας ὁ υἱός μου , ἐν τῇ
πεντηκοστῇ ἑορτῇ , ἥ ἐστιν ἁγία ἑπτὰ ἑβδομάδων , ἐγε -
νήθη ἄριστον καλόν μοι , καὶ ἀνέπεσα τοῦ φαγεῖν .
2. Καὶ ἐθεασάμην ὄψα πολλὰ , καὶ εἶπα τῷ υἱῷ μου·
Βάδισον καὶ ἄγαγε ὃν ἂν εὕρῃς τῶν ἀδελφῶν ἡμῶν ἐν-
δεῆ , ὃς μέμνηται τοῦ Κυρίου , καὶ ἰδοὺ μένω σε .
3. Καὶ ἐλθὼν εἶπε· Πάτερ, εἷς ἐκ τοῦ γένους ἡμῶν
ἐστραγγαλωμένος ἔῤῥιπται ἐν τῇ ἀγορᾷ .
4. Καγω , πρινὴ γεύσασθαί με , ἀναπηδήσας ἀνειλό
μην αὐτὸν εἴς τι οἴκημα ἕως οὗ ἔδυ ὁ ἥλιος.
5. Καὶ ἐπιστρέψας ἐλουσάμην, καὶ ἤσθιον τὸν ἄρτον
μου ἐν λύπη .
6. Καὶ ἐμνήσθην τῆς προφητείας Ἀμως , καθὼς εἶ
πεν · Στραφήσονται αἱ ἑορταὶ ὑμῶν εἰς πένθος , καὶ πᾶ
σαι αἱ εὐφροσύναι ὑμῶν εἰς θρῆνον .
7. Καὶ ἔκλαυσα , καὶ ὅτε ἔδυ ὁ ἥλιος , ᾠχόμην, καὶ
ὀρύξας ἔθαψα αὐτόν .
8. Καὶ οἱ πλησίον ἐπεγέλων, λέγοντες· Οὐκ ἔτι φο
βεῖται φονευθῆναι περὶ τοῦ πράγματος τούτου · καὶ ἀπέ
δρα , καὶ ἰδοὺ πάλιν θάπτει τοὺς νεκρούς.
9. Καὶ ἐν αὐτῇ τῇ νυκτὶ ἀνέλυσα θάψας , καὶ ἐκοι-
μήθην μεμιαμμένος παρὰ τὸν τοῖχον τῆς αὐλῆς . Καὶ
τὸ πρόσωπόν μου ἀκάλυπτον ἦν,
10. καὶ οὐκ ᾔδειν ὅτι στρουθία ἐν τῷ τοίχῳ ἐστί · καὶ
τῶν ὀφθαλμῶν μου ἀνεῳγότων, ἀφώδευσαν τὰ στρουθία
θερμὸν εἰς τοὺς ὀφθαλμούς μου , καὶ ἐγενήθη λευκώματα
ἐν τοῖς ὀφθαλμοῖς μου , καὶ ἐπορεύθην πρὸς ἰατροὺς , καὶ
οὐκ ὠφέλησάν με , Αχιάχαρος δὲ ἔτρεφέ με ἕως οὗ ἐπο-
ρεύθην εἰς τὴν Ἐλυμαΐδα.
1. Καὶ ἡ γυνή μου Ἄννα ἠριθεύετο ἐν τοῖς γυναι-
κείοις ,
Β
'.
.
} et si quem de genere meo aspiciebam mortuum et proje-
ctum post murum Nineve , sepeliebam eum.
18. Et si quem interfecerat Sennacherim rex , quando ve-
nit fugiens e Judæa , sepeliebam eos furatus : multos enim
interfecit in furore suo , et quasita sunt a rege corpora , et
non sunt inventa.
19. Profectus autemunus eorum qui de Nineve, indicavit
regi de me quia sepelio eos , et occultatus sum. Cognoscens
autem quia quæror ut moriar, timore perculsus secessi.
20. Et direpta sunt omnes substantiae meæ , et non re-
mansit mihi quicquam præter Annam uxorem meam, et To-
biamfiliummeum.
21. Et non transierunt dies quinquaginta , donec inter-
fecerunt eum duo filii ejus : et fugerunt in montes Ararath ,
et regnavit Sacherdonus filius ejus pro eo , et constituit
Achiacharum Anael filium fratris mei super omnem compu-
| tationem regni sui , et super omnem administrationem.
22. Et postulavit Achiacharus pro me , et veni in Nineve.
Achiacharus autem erat pincerna , et super annulum , et ad-
| ministrator, et computator , et constituit eum Sacherdonus
| secundo , erat autem filius fratris mei.
CAPUT II.
1. Quando autem deveni in domum meam , et restituta
est mihi Anna uxor mea , et Tobias filius meus , in pente-
coste festivitate , quæ est sancta septem hebdomadarum ,
factum est prandium bonum mihi , et accubui ad mandu-
candum.
2. Et aspexi obsonia multa , et dixi filio meo : Vade et
adduc quemcunque inveneris fratrum nostrorum egentem ,
qui meminerit Domini , et ecce expecto te.
3. Et veniens dixit : Pater, unus de genere nostro stran-
gulatus projectus est in platea.
4. Et ego , antequam ego gustarem , exiliens tuli in do-
mum quamdam donec occidit sol.
5. Et reversus lavi me , et comedebam panem meum in
tristitia.
6. Et recordatus sum prophetia Amos , quomodo dixit :
Convertentur dies festi vestri in luctum , et omnes lætitiæ
vestræ in lamentationem .
7. Et ploravi , et quando occiderat sol , abii , et fodiens
sepelivi eum.
8. Et proximi irridebant , dicentes : Non adhuc timet in-
terfici pro re hac : et aufugit , et ecce rursus sepelit mor-
tuos.
9. Etin ipsa nocte redii cum sepeliissem, et cubui pollutus
juxta murum atri . Et facies mea discooperta erat,
10. et non vidi quia passeres in muro erant : et oculis
meis apertis , immiser unt passeres calidum in oculos meos ,
| et factae sunt albugines in oculis meis , et ivi ad medicos , et
non profuerunt mihi. Achiacharus autem nutriebat me
quoadusque profectus sum in Elymaida,
11. Et uxor mea Anna serviebat in gynæceis ,
 TOBIT. CAP. III. 3

12. καὶ ἀπέστελλε τοῖς κυρίοις · καὶ ἀπέδωκαν αὐτῇ 12. et mittebat dominis : et reddiderunt ei etiam ipsi
καὶ αὐτοὶ τὸν μισθὸν, προςδόντες καὶ ἔριφον. mercedem , addentes etiam hoedum.
13. Ὅτε δὲ ἦλθε πρὸς μὲ , ἤρξατο κράζειν · καὶ 13. Quando autem venit ad me , coepit clamare : et dixi
εἶπα αὐτῇ · Πόθεν τὸ ἐρίφιον ; μὴ κλεψιμαῖόν ἐστιν ; ad eam : Unde hoedus ? numquid furtivus est ? Redde illum
Ἀπόδος αὐτὸ τοῖς κυρίοις · οὐ γὰρ θεμιτόν ἐστιν φαγεῖν dominis : non enim licitum est manducare furtivum.
κλεψιμαῖον .
14. Ἡ δὲ εἶπεν · Δῶρον δέδοταί μοι ἐπὶ τῷ μισθῷ. 14. At illa dixit : Donum mihi datum est super merce
Καὶ οὐκ ἐπίστευον αὐτῇ , καὶ ἔλεγον ἀποδιδόναι αὐτὸ - den . Et non credebam ei, et dicebam reddere illum dominis,
τοῖς κυρίοις , καὶ ἠρυθρίων πρὸς αὐτήν. Ἡ δὲ ἀποκρι- et erubescebam adversus eam . At illa respondens dixit mihi :
θεῖσα εἶπέ μοι Ποῦ εἰσὶν αἱ ἐλεημοσύναι σου , καὶ αἱ Ubi sunt eleemosynæ tuæ , et justitiæ tuæ ? Ecce cognita
δικαιοσύναι σου ; Ἰδοὺ γνωστὰ πάντα μετὰ σοῦ. omnia tecum.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ '. CAPUT III.
1. Καὶ λυπηθεὶς ἔκλαυσα , καὶ προςευξάμην μετ' 1. Et tristatus ploravi , et deprecatus sum cum dolore ,
ὀδύνης , λέγων · dicens :
2. Δίκαιος εἶ , Κύριε , καὶ πάντα τὰ ἔργα σου καὶ 2. Justus es , Domine , et omnia opera tua et omnes viae
πᾶσαι αἱ ὁδοί σου ἐλεημοσύναι καὶ ἀλήθεια , καὶ κρίσιν tuæ misericordia et veritas , et judicium verum et justum
ἀληθινὴν καὶ δικαίαν σὺ κρίνεις εἰς τὸν αἰῶνα. tu judicas in sæculum.
3. Μνήσθητί μου , καὶ ἐπίβλεψον ἐπ᾿ ἐμέ . Μή με 3. Memento mei , et respice super me . Ne de me vindi-
ἐκδικῇς ταῖς ἁμαρτίαις μου καὶ τοῖς ἀγνοήμασί μου ctam sumas propter peccata mea et ignorantias meas et pa
καὶ τῶν πατέρων μου , ἃ ἥμαρτον ἐνώπιόν σου . trum meorum , quae peccaverunt in conspectu tuo.
4. Παρήκουσαν γὰρ τῶν ἐντολῶν σου , καὶ ἔδωκας 4. Non enim obedierunt mandatis tuis , et dedisti nos in
ἡμᾶς εἰς διαρπαγὴν καὶ αἰχμαλωσίαν καὶ θάνατον καὶ direptionem et captivitatem et mortem et parabolam im-
παραβολὴν ὀνειδισμοῦ πᾶσι τοῖς ἔθνεσιν ἐν οἷς ἐσκορ- properii omnibus gentibus in quibus dispersi sumus.
πίσμεθα.
5. Καὶ νῦν πολλαὶ αἱ κρίσεις του εἰσὶ καὶ ἀληθιναὶ , 5. Et nunc multa sunt judicia tua et vera , ex me ad fa
ἐξ ἐμοῦ ποιῆσαι περὶ τῶν ἁμαρτιῶν μου καὶ τῶν πα- ciendum pro peccatis meis et patrum meorum , quoniani
τέρων μου, ὅτι οὐκ ἐποιήσαμεν τὰς ἐντολάς σου, οὐ γὰρ | non fecimus mandata tua , non enim ambulavimus in veri
ἐπορεύθημεν ἐν ἀληθείᾳ ἐνώπιόν σου . tate coram te.
6. Καὶ νῦν κατὰ τὸ ἀρεστὸν ἐνώπιόν σου ποίησον 6. Et nunc secundum id quod placet coram te fac me-
μετ᾿ ἐμοῦ · ἐπίταξον ἀναλαβεῖν τὸ πνεῦμά μου , ὅπως cum : præcipe recipere spiritum meum , ut dissolvar, et
ἀπολυθῶ , καὶ γένωμαι γῆ , διότι λυσιτελεῖ μοι ἀποθα fiam terra , quoniam expedit mihi mori quam vivere :
νεῖν ἢ ζῆν · ὅτι ὀνειδισμοὺς ψευδεῖς ἤκουσα , καὶ λύπη | quoniam improperia falsa audivi , et tristitia multa est in
ἐστὶ πολλὴ ἐν ἐμοί. Επίταξον ἀπολυθῆναί με τῆς me. Præcipe absolvi me de necessitate jam in æternum
ἀνάγκης ἤδη εἰς τὸν αἰώνιον τόπον, μὴ ἀποστρέψῃς τὸ locum , ne avertas faciem tuam a me.
πρόςωπόν σου ἀπ ' ἐμοῦ.
7. Ἐν τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ συνέβη τῇ θυγατρὶ Ραγουήλ 7. In eadem die contigit filiæ Raguel Sarræ in Ecbatanis
Σάῤῥᾳ ἐν Εκβατάνοις τῆς Μηδίας , καὶ ταύτην ὀνει- | Media , et ipsam improperari ab ancillis patris sui ,
δισθῆναι ὑπὸ παιδισκῶν πατρὸς αὐτῆς ,
8. ὅτι ἦν δεδομένη ἀνδράσιν ἑπτὰ , καὶ Ἀσμοδαίος 8. quoniam data fuerat viris septem , et Asmodæus ma-
τὸ πονηρὸν δαιμόνιον ἀπέκτεινεν αὐτοὺς , πρινὴ γενέ- lum daemonium interfecerat eos , antequam illi fuissent cum
σθαι αὐτοὺς μετ᾿ αὐτῆς ὡς ἐν γυναιξί . Καὶ εἶπαν αὐτῇ · ea ut in uxoribus . Et dixerunt ad eam : Non intelligis suf-
Οὐ συνιεῖς ἀποπνίγουσά σου τοὺς ἄνδρας ; Ἤδη ἑπτὰ focans tu viros ? Ecce septem habuisti , et unius eorum non
ἔσχες , καὶ ἑνὸς αὐτῶν οὐκ ὠνομάσθης. es nominata.
9. Τί ἡμᾶς μαστιγοῖς ; Εἰ ἀπέθαναν, βάδιζε μετ' 9. Quid nos flagellas ? Si mortui sunt , vade cum eis ,
αὐτῶν, μὴ ἴδοιμέν σου υἱὸν ἢ θυγατέρα εἰς τὸν αἰῶνα . non videamus tuum filium vel filiam in sæculum.
10. Ταῦτα ἀκούσασα ἐλυπήθη σφόδρα , ὥςτε ἀπάγ 10. Haec audiens tristata est valde , ut suffocaretur : et
༧
ξασθαι · καὶ εἶπε · Μία μέν εἰμι τῷ πατρί μου · ἐὰν dixit : Unaquidem sum patri meo : si fecero hoc, opprobrium
ποιήσω τοῦτο, ὄνειδος αὐτῷ ἔσται , καὶ τὸ γῆρας αὐτοῦ ei erit , et senectutem ejus deducam cum dolore ad infer-
κατάξω μετ' ὀδύνης εἰς ᾅδου. num.
11. Καὶ ἐδεήθη πρὸς τῇ θυρίδι , καὶ εἶπεν · Εὐλο 11. Et oravit ad fenestram , et dixit : Benedictus es Do-
γητὸς εἶ , Κύριε ὁ Θεός μου, καὶ εὐλογητὸν τὸ ὄνομά | mine Deus meus , et benedictum nomen tuum sanctum et
σου τὸ ἅγιον καὶ ἔντιμον εἰς τοὺς αἰῶνας. Εὐλογήσαισάν | honoratum in saccula. Benedicant te omnia opera tua in
σε πάντα τὰ ἔργα σου εἰς τὸν αἰῶνα. seculum.
12. Καὶ νῦν, Κύριε , τοὺς ὀφθαλμούς μου καὶ τὸ 12. Et nunc, Domine, oculos meos et faciem meam in te
πρόςωπόν μου εἰς σὲ δέδωκα. dedi .
13. Εἶπον, ἀπολῦσαί με ἀπὸ τῆς γῆς , καὶ μὴ ἀκοῦ- 13. Dixi , ut absolvas me de terra , et non facias me au
σαί με μηκέτι ὀνειδισμόν. dire ultra improperium.
14. Σὺ γινώσκεις , Κύριε , ὅτι καθαρά εἰμι ἀπὸ πά- 14. Tu cognoscis Domine , quia munda sum ab om
σης ἁμαρτίας ἀνδρὸς, peccato viri, 1.
 ΤΩΒΙΤ. Κεφ. Δ'.
15. καὶ οὐκ ἐμόλυνα τὸ ὄνομά μου οὐδὲ τὸ ὄνομα
τοῦ πατρός μου ἐν τῇ γῇ τῆς αἰχμαλωσίας μου. Μο
νογενής εἰμὶ τῷ πατρί μου , καὶ οὐχ ὑπάρχει αὐτῷ
παιδίον ὃ κληρονομήσει αὐτὸν, οὐδὲ ἀδελφὸς ἐγγὺς, οὐδὲ
ὑπάρχων αὐτῷ υἱὸς , ἵνα συντηρήσω ἐμαυτὴν αὐτῷ γυ-
ναῖκα , ἤδη ἀπώλοντό μοι ἑπτά · ἵνα τί μοι ζῆν ; Καὶ εἰ
μὴ δοκεῖ σοι ἀποκτεῖναί με , ἐπίταξον ἐπιβλέψαι ἐπ'
ἐμὲ , καὶ ἐλεῆσαι με , καὶ μηκέτι ἀκοῦσαί με ὀνειδισμόν .
16. Καὶ εἰςηκούσθη προςευχὴ ἀμφοτέρων ἐνώπιον
τῆς δόξης τοῦ μεγάλου Ραφαήλ ,
17. καὶ ἀπεστάλη ἰάσασθαι τοὺς δύο , του Τωβίτ λε-
πίσαι τὰ λευκώματα , καὶ Σάῤῥαν τὴν τοῦ Ῥαγουὴλ
δοῦναι Τωβίᾳ τῷ υἱῷ Τωβίτ γυναῖκα , καὶ δῆσαι
Ασμοδαῖον τὸ πονηρὸν δαιμόνιον , διότι Τωβία ἐπι-
βάλλει κληρονομῆσαι αὐτήν . Ἐν αὐτῷ τῷ καιρῷ ἐπι-
στρέψας Τωβίτ εἰςῆλθεν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ , καὶ Σάββα
ἡ τοῦ Ῥαγουὴλ κατέβη ἐκ τοῦ ὑπερῴου αὐτῆς.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ'.
1. Ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἐμνήσθη Τωβὶτ περὶ τοῦ
ἀργυρίου οὗ παρέθετο Γαβαὴλ ἐν Ῥάγοις τῆς Μη-
δίας,
2. καὶ εἶπεν ἐν ἑαυτῷ · Ἐγὼ ᾐτησάμην θάνατον , τί
οὐ καλῶ Τωβίαν τὸν υἱόν μου , ἵνα αὐτῷ ὑποδείξω πρὶν
ἀποθανεῖν με ;
3. Καὶ καλέσας αὐτὸν εἶπεν · Παιδίον , ἐὰν ἀποθάνω ,
θάψον με , καὶ μὴ ὑπερίδης τὴν μητέρα σου · τίμα αὐτ
τὴν πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς σου , καὶ ποίει τὸ ἀρε-
στὸν αὐτῇ , καὶ μὴ λυπήσῃς αὐτήν.
4. Μνήσθητι , παιδίον , ὅτι πολλοὺς κινδύνους ἑώρα-
κεν ἐπὶ σοὶ ἐν τῇ κοιλίᾳ · ὅταν ἀποθάνῃ , θάψον αὐτὴν
παρ' ἐμοὶ ἐν ἑνὶ τάφῳ.
5. Πάσας τὰς ἡμέρας , παιδίον , Κυρίου τοῦ Θεοῦ
ἡμῶν μνημόνευε , καὶ μὴ θελήσῃς ἁμαρτάνειν καὶ πα-
ραβῆναι τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ. Δικαιοσύνην ποίει πάσας
τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς σου , καὶ μὴ πορευθῆς ταῖς ὁδοῖς
τῆς ἀδικίας.
6. Διότι ποιοῦντός σου τὴν ἀλήθειαν , εὐοδίαι ἔσονται
ἐν τοῖς ἔργοις σου καὶ πᾶσι τοῖς ποιοῦσι τὴν δικαιο-
σύνην .
7. Ἐκ τῶν ὑπαρχόντων σοι ποίει ἐλεημοσύνην , καὶ
μὴ φθονεσάτω σου ὁ ὀφθαλμὸς ἐν τῷ ποιεῖν σε ἐλεημο
σύνην. Μὴ ἀποστρέψῃς τὸ πρόςωπόν σου ἀπὸ παντὸς
πτωχοῦ , καὶ ἀπὸ σοῦ οὐ μὴ ἀποστραφῇ τὸ πρόςωπον
τοῦ Θεοῦ.
8. Ὡς σοὶ ὑπάρχοι κατὰ τὸ πλῆθος , ποίησον ἐξ αὐ
τῶν ἐλεημοσύνην · ἐὰν ὀλίγον σοι ὑπάρχῃ , κατὰ τὸ
ὀλίγον μὴ φοβοῦ ποιεῖν ἐλεημοσύνην .
9. Θέμα γὰρ ἀγαθὸν θησαυρίζεις σεαυτῷ εἰς ἡμέραν
ἀνάγκης ·
10. διότι ἐλεημοσύνη ἐκ θανάτου ῥύεται , καὶ οὐκ ἐὰ
εἰςελθεῖν εἰς τὸ σκότος.
1. Δῶρον γὰρ ἀγαθόν ἐστιν ἐλεημοσύνη πᾶσι τοῖς
ποιοῦσιν· αὐτὴν ἐνώπιον τοῦ Ὑψίστου .
12. Πρόσεχε σεαυτῷ , παιδίον , ἀπὸ πάσης πορνείας ,
καὶ γυναῖκα πρῶτον λάβε ἀπὸ τοῦ σπέρματος τῶν πα-
τέρων σου · μὴ λάβῃς γυναῖκα ἀλλοτρίαν , ἣ οὐκ ἔστιν
ἐκ τῆς φυλῆς τοῦ πατέρος σου , διότι υἱοὶ προφητῶν
ἐσμεν · Νῶε , ᾽Αβραὰμ , Ἰσαὰκ , Ἰακώβ , οἱ πατέρες
15. neque pollui nomen meum neque nomen patris mei
in terra captivitatis meæ. Unigenita sum patri meo , et
non adest ei puer qui hæreditabit eum , neque frater pro-
pinquus , neque existens ei filius , ut conservem me ei
uxorem , jam perierunt mihi septem : ut quid mihi vivere ?
Et si non videtur tibi interficere me , præcipe respicere in
me , et misereri mei , et non ultra audire improperium.
16. Et exaudita est deprecatio utrorumque coram glo-
ria magni Raphael ,
17. et missus est ad sanandum duo , ipsius Tobit desqua-
| mare albugines , et Sarram filiam Raguel dare Tobiæ filio
| Tobit uxorem , et ligare Asmodaeum malum daemonium ,
| quoniam ad Tobiam pertinet haereditare eam . In eodem
tempore revertens Tobit introivit in domum suam , et Sarra
| filia Raguel descendit de superiore cubiculo suo.
CAPUT IV.
1. In illa die recordatus est Tobit de argento quod de-
posuerat apud Gabael in Ragis Media ,
2. et dixit in seipso : Ego petii mortem , cur non voco
| Tobiam filium meum, ut ei indicem priusquam ego moriar P
3. Et vocans eum dixit : Fili , si mortuus fuero , sepeli
me, et ne despicias matrem tuam honora eam omnibus
| diebus vitæ tuæ , et fac quod placitum ei , et ne contri-
stes eam.
4. Memento , fili , quia multa pericula vidit propter te
in ventre : cum mortua fuerit , sepeli eam juxta me in
uno sepulchro.
5. Omnibus diebus , fili , Domini Dei nostri recordare ,
et noli peccare et transgredi mandata ejus. Justitiam fac
| omnibus diebus vitæ tuæ , et ne ambularis viis injusti
6. Quoniam faciente te veritatem , prosperitates erunt
in operibus tuis et omnibus facientibus justitiam .
7. Ex substantia tua fac eleemosynam , et non invideat
oculus tuus in faciendo te eleemosynam. Ne avertas faciem
tuam ab omni mendico , et a te non avertetur facies Dei.
8. Quomodo tibi fuerit secundum multitudinem , facito
ex eis eleemosynam : si paucum tibi fuerit , juxta paucum
ne timeas facere eleemosynam.
9. Praemium enim bonum thesaurizas tibi in diem ne-
cessitatis :
10. quoniam eleemosyna a morte liberat , et non per-
mittit introire in tenebras.
11. Munus enim bonum est eleemosyna omnibus facien-
tibus eam in conspectu Altissimi.
12. Attende tibi , fili , ab omni fornicatione , et uxorem
primum accipe de semine patrum tuorum non accipias
uxorem alienam , quæ non est de tribu patris tui , quoniam
filii prophetarum sumus : Noe , Abraham , Isaac , Jacob ,
| isti patres nostri a saeculo. Memento , fili , quia ipsi omnes
 TOBIT. CAP. V.
ἡμῶν ἀπὸ τοῦ αἰῶνος. Μνήσθητι , παιδίον , ὅτι αὐτοὶ |
πάντες ἔλαβον γυναῖκας ἐκ τῶν ἀδελφῶν αὐτῶν , καὶ
εὐλογήθησαν ἐν τοῖς τέκνοις αὐτῶν , καὶ τὸ σπέρμα αὐτ
τῶν κληρονομήσει γῆν.
13. Καὶ νῦν , παιδίον , ἀγάπα τοὺς ἀδελφούς σου , καὶ
μὴ ὑπερηφανεύου τῇ καρδίᾳ σου ἀπὸ τῶν ἀδελφῶν σου,
καὶ τῶν υἱῶν καὶ θυγατέρων τοῦ λαοῦ σου , λαβεῖν
σεαυτῷ ἐξ αὐτῶν γυναῖκα · διότι ἐν τῇ ὑπερηφανίᾳ ἀπώ-
λεια καὶ ἀκαταστασία πολλὴ , καὶ ἐν τῇ ἀχρειότητι |
ἐλάττωσις καὶ ἔνδεια μεγάλη · ἡ γὰρ ἀχρειότης μήτηρ
ἐστὶ τοῦ λιμοῦ .
14. Μισθὸς παντὸς ἀνθρώπου ὃς ἐὰν ἐργάσηται παρὰ
σοὶ μὴ αὐλισθήτω , ἀλλ᾽ ἀπόδος αὐτῷ παρ᾽ αὐτίκα . Ἐὰν
δουλεύσῃς τῷ Θεῷ , ἀποδοθήσεταί σοι . Πρόσεχε σεαυτῷ ,
παιδίον , ἐν πᾶσι τοῖς ἔργοις σου , καὶ ἴσθι πεπαιδευμέ-
νος ἐν πάσῃ ἀναστροφῇ σου .
15. Καὶ ὃ μισεῖς, μηδενὶ ποιήσῃς. Οἶνον εἰς μέθην μὴ
πίῃς , καὶ μὴ πορευθήτω μετὰ σοῦ μέθη ἐν τῇ ὁδῷ σου.
1. Ἐκ τοῦ ἄρτου σου δίδου πεινῶντι , καὶ ἐκ τῶν
ἱματίων σου τοῖς γυμνοῖς. Πᾶν ὃ ἐὰν περισσεύσῃ σοι ,
ποίει ἐλεημοσύνην, καὶ μὴ φθονεσάτω σου δὁ ὀφθαλμὸς
ἐν τῷ ποιεῖν σε ἐλεημοσύνην .
17. Εκχεον τοὺς ἄρτους σου ἐπὶ τὸν τάφον τῶν δι-
καίων , καὶ μὴ δῶς τοῖς ἁμαρτωλοῖς .
18. Συμβουλίαν παρὰ παντὸς φρονίμου ζήτησον,
καὶ μὴ καταφρονήσῃς ἐπὶ πάσης συμβουλίας χρησίμης. |
19. Καὶ ἐν παντὶ καιρῷ εὐλόγει Κύριον τὸν Θεὸν,
καὶ παρ᾽ αὐτοῦ αἴτησον ὅπως αἱ ὁδοί σου εὐθεῖαι γένων-
ται , καὶ πᾶσαι αἱ τρίβοι καὶ βουλαί σου εὐοδωθῶσιν · |
διότι πᾶν ἔθνος οὐκ ἔχει βουλὴν, ἀλλ' αὐτὸς ὁ Κύριος
δίδωσι πάντα τὰ ἀγαθὰ , καὶ ὃν ἐὰν θέλῃ , ταπεινοῖ και
θὼς βούλεται. Καὶ νῦν , παιδίον, μνημόνευε τῶν ἐντο- |
λῶν μου, καὶ μὴ ἐξαλειφθήτωσαν ἐκ τῆς καρδίας σου .
20. Καὶ νῦν ὑποδεικνύω σοι τὰ δέκα τάλαντα τοῦ
ἀργυρίου ἃ παρεθέμην Γαβαήλῳ τῷ τοῦ Γαβρία ἐν Ῥά-
γοις τῆς Μηδίας.
21. Καὶ μὴ φοβοῦ , παιδίον, ὅτι ἐπτωχεύσαμεν ·
ὑπάρχει σοι πολλὰ ἐὰν φοβηθῇς τὸν Θεὸν, καὶ ἀποστῆς |
ἀπὸ πάσης ἁμαρτίας , καὶ ποιήσῃς τὸ ἀρεστὸν ἐνώπιον
αὐτοῦ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε΄.
1. Καὶ ἀποκριθεὶς Τωβίας εἶπεν αὐτῷ · Πάτερ, ποιή-
σω πάντα ὅσα ἐντέταλσαί μοι ·
2. ἀλλὰ πῶς δυνήσομαι λαβεῖν τὸ ἀργύριον, καὶ οὐ
γινώσκω αὐτόν ;
3. Καὶ ἔδωκεν αὐτῷ τὸ χειρόγραφον, καὶ εἶπεν αὐτῷ ·
Ζήτησον σεαυτῷ ἄνθρωπον ὃς συμπορεύσεταί σοι , καὶ
δώσω αὐτῷ μισθὸν ἕως ζῶ , καὶ λάβε πορευθεὶς τὸ ἀρ-
γύριον.
4. Καὶ ἐπορεύθη ζητῆσαι ἄνθρωπον, καὶ εὗρε Ῥα-
φαὴλ ὃς ἦν ἄγγελος ,
5. καὶ οὐκ ᾔδει , καὶ εἶπεν αὐτῷ · Εἰ δύναμαι που
ρευθῆναι μετὰ σοῦ ἐν Ῥάγοις τῆς Μηδίας , καὶ εἰ ἔμ-
πειρος εἶ τῶν τόπων ;
6. Καὶ εἶπεν αὐτῷ ὁ ἄγγελος · Πορεύσομαι μετὰ
σοῦ , καὶ τῆς ὁδοῦ ἐμπειρῶ , καὶ παρὰ Γαβαὴλ τὸν
ἀδελφὸν ἡμῶν ηὐλίσθην.
7. Καὶ εἶπεν αὐτῷ Τωβίας · Ὑπόμεινόν με , καὶ
ἐρῶ τῷ πατρί.
5
acceperunt uxores de fratribus suis , et benedicti sunt in
filiis suis , et semen eorum hæreditabit terram.
13. Et nunc , fili , dilige fratres tuos , et noli superbire
corde tuo præ fratribus tuis , et filiis et filiabus populi tui ,
accipere tibi ex eis uxorem : quoniam in superbia perditio
et perturbatio multa , et in nequitia diminutio et egestas
magna : nequitia enim mater est famis.
14. Merces omnis hominis quicunque operatus fuerit apud
te non moretur, sed redde ei statim. Si servieris Deo , red-
detur tibi. Attende tibi , fili , in omnibus operibus tuis , et
esto eruditus in omni conversatione tua.
15. Et quod odio habes , nemini feceris. Vinum ad ebrie-
tatem ne bibas , et non eat tecum ebrietas in via tua.
16. De pane tuo da esurienti , et de vestibus tuis nudis.
Omne quodcumque super fuerit tibi , fac eleemosynam, et
non invideat oculus tuus in faciendo te eleemosynam.
17. Effunde panes tuos super sepulturamjustorum , et ne
dederis peccatoribus .
18. Consilium ab omni prudente quære , et ne contemnas
super omne consilium utile.
19. Et in omni tempore benedic Dominum Deum , et ab
eo pete ut viæ tuæ recta sint , et omnes semitæ tuæ et
consilia tua prosperentur : eo quod omnis gens non habet
consilium , sed ipse Dominus dat omnia bona , et quemcum-
que voluerit , humiliat sicut vult. Et nunc , fili , recordare
mandatorum meorum , et non deleantur de corde tuo.
20. Et nunc indico tibi decem talenta argenti quæ depo-
sui apud Gabaelum filium Gabriæ in Ragis Media .
21. Et ne timeas , fili , quia mendici facti sumus : sunt
tibi multa si timueris Deum, et recesseris ab omni peccato ,
et feceris quod placitum coram eo.
CAPUT V.
1. Et respondens Tobias dixit ei : Pater, faciam omnia
quæcumque mandasti mihi :
2. sed quomodo potero accipere argentum , et non co-
gnosco eum?
3. Et dedit ei chirographum , et dixit ei : Quare tibi ho-
minem qui simul ibit tecum , et dabo ei mercedem dum vivo ,
et accipe vadens argentum.
4. Et ivit quaerere hominem , et invenit Raphael qui erat
angelus ,
5. et nesciebat , et dixit ei : Si possum ire tecum in Ragis
Mediæ , et si peritus es locorum?
6. Et dixit ei angelus : Ibo tecum , et viæ peritus sum,
et apud Gabael fratrem nostrum commoratus sum.
7. Et dixit ei Tobias : Sustine me , et dicam patri.
 ΤΩΒΙΤ. Κεφ . ς'.
8. Καὶ εἶπεν αὐτῷ · Πορεύου , καὶ μὴ χρονίσῃς.
Καὶ εἰςελθὼν εἶπε τῷ πατρί · Ἰδοὺ εὕρηκα ὃς συμπο
ρεύσεταί μοι . Ὁ δὲ εἶπε · Φώνησον αὐτὸν πρὸς μὲ ,
ἵνα ἐπιγνῶ ποίας φυλῆς ἐστι , καὶ εἰ πιστὸς τοῦ πορευ-
θῆναι μετὰ σοῦ.
9. Καὶ ἐκάλεσεν αὐτὸν, καὶ εἰςῆλθε , καὶ ἠσπάσαντο
ἀλλήλους,
10. Καὶ εἶπεν αὐτῷ Τωβίτ · Ἀδελφὲ , ἐκ ποίας φυ-
λῆς καὶ ἐκ ποίας πατριᾶς εἶ σύ ; Υπόδειξόν μοι .
11. Καὶ εἶπεν αὐτῷ · Φυλὴν καὶ πατριὰν σὺ ζη-
τεῖς , ἢ μίσθιον ὃς συμπορεύσεται μετὰ τοῦ υἱοῦ σου ;
Καὶ εἶπεν αὐτῷ Τωβίτ · Βούλομαι , ἀδελφὲ , ἐπιγνῶναι
τὸ γένος σου καὶ τὸ ὄνομα.
12. Ὃς δὲ εἶπεν · Ἐγὼ Αζαρίας Ανανίου τοῦ μεγά
λου τῶν ἀδελφῶν σου.
13. Καὶ εἶπεν αὐτῷ · Ὑγιαίνων ἔλθοις , ἀδελφὲ , καὶ
μή μοι ὀργισθῆς , ὅτι ἐζήτησα τὴν φυλήν σου καὶ τὴν
πατριάν σου ἐπιγνῶναι · καὶ σὺ τυγχάνεις ἀδελφός μου
ἐκ τῆς καλῆς καὶ ἀγαθῆς γενεᾶς · ἐπεγίνωσκον γὰρ ἐγὼ
Ανανίαν καὶ Ἰωνάθαν τοὺς υἱοὺς Σεμεί τοῦ μεγάλου ,
ὡς ἐπορευόμεθα κοινῶς εἰς Ἱεροσόλυμα προςκυνεῖν,
ἀναφέροντες τὰ πρωτότοκα , καὶ τὰς δεκάτας τῶν γεν-
νημάτων, καὶ οὐκ ἐπλανήθησαν ἐν τῇ πλάνη τῶν ἀδελ
φῶν ἡμῶν. Ἐκ ρίζης καλῆς εἶ , ἀδελφέ ,
14. ἀλλὰ εἶπόν μοι τίνα σοι ἔσομαι μισθὸν διδόναι ;
Δραχμὴν τῆς ἡμέρας , καὶ τὰ δέοντά σοι ὡς καὶ τῷ
υἱῷ μου,
15. καὶ ἔτι προςθήσω σοι ἐπὶ τὸν μισθὸν, ἐὰν ὑγιαί
νοντες ἐπιστρέψητε.
16. Καὶ εὐδόκησαν οὕτως . Καὶ εἶπε πρὸς Τωβίαν ·
Έτοιμος γίνου πρὸς τὴν ὁδὸν, καὶ εὐοδωθείητε . Καὶ
ἡτοίμασεν ὁ υἱὸς αὐτοῦ τὰ πρὸς τὴν ὁδὸν, καὶ εἶπεν
αὐτῷ ὁ πατὴρ αὐτοῦ · Πορεύου μετὰ τοῦ ἀνθρώπου
τούτου , ὁ δὲ ἐν τῷ οὐρανῷ οἰκῶν Θεὸς εὐοδώσει τὴν
ὁδὸν ὑμῶν, καὶ ὁ ἄγγελος αὐτοῦ συμπορευθήτω ὑμῖν.
Καὶ ἐξῆλθον ἀμφότεροι ἀπελθεῖν, καὶ ὁ κύων τοῦ παι-
δαρίου μετ᾿ αὐτῶν.
17. Ἔκλαυσε δὲ Ἄννα ἡ μήτηρ αὐτοῦ, καὶ εἶπε
πρὸς Τωβίτ · Τί ἐξαπέστειλας τὸ παιδίον ἡμῶν ; Ἢ
οὐχὶ ἡ ῥάβδος τῆς χειρὸς ἡμῶν ἐστιν ἐν τῷ εἰςπορεύ-
εσθαι αὐτὸν καὶ ἐκπορεύεσθαι ἐνώπιον ἡμῶν;
18. Ἀργύριον τῷ ἀργυρίῳ μὴ φθάσαι , ἀλλὰ περί-
ψημα τοῦ παιδίου ἡμῶν γένοιτο.
19. Ὡς γὰρ δέδοται ἡμῖν ζῆν παρὰ τοῦ Κυρίου ,
τοῦτο ἱκανὸν ἡμῖν ὑπάρχει .
20. Καὶ εἶπεν αὐτῇ Τωβίτ · Μὴ λόγον ἔχε , ἀδελφή
ὑγιαίνων ἐλεύσεται , καὶ οἱ ὀφθαλμοί σου ὄψονται αὐτόν .
21. Ἄγγελος γὰρ ἀγαθὸς συμπορεύσεται αὐτῷ , καὶ
εὐοδωθήσεται ἡ ὁδὸς αὐτοῦ , καὶ ὑποστρέψει υγιαίνων,
22. Καὶ ἐπαύσατο κλαίουσα .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ' .
1. Οἱ δὲ πορευόμενοι τὴν ὁδὸν, ἦλθον ἑσπέρας ἐπὶ
τὸν Τίγριν ποταμὸν, καὶ ηὐλίζοντο ἐκεῖ .
2. Τὸ δὲ παιδάριον κατέβη περικλύσασθαι , καὶ ἀνε-
πήδησεν ἰχθὺς ἀπὸ τοῦ ποταμοῦ , καὶ ἐβουλήθη κατα-
πιεῖν τὸ παιδάριον .
3. Ὁ δὲ ἄγγελος εἶπεν αὐτῷ · Ἐπιλαβοῦ τοῦ ἰχθύος.
Καὶ ἐκράτησε τὸν ἰχθῦν τὸ παιδάριον , καὶ ἀνέβαλεν
αὐτὸν ἐπὶ τὴν γῆν.
8. Et dixit ei : Vade , et ne tardaveris . Et ingressus dixit
patri : Ecce inveni qui simul ibit mecum. At ille dixit : Voca
ipsum ad me , ut agnoscam cujus tribus est , ac si fidelis
ad eundum tecum .
9. Et vocavit eum , et introivit , et salutarunt se invicem.
10. Et dixit ei Tobit : Frater, ex qua tribu et ex qua pa-
tria es tu? Indica mihi.
11. Et dixit ei : Tribum et patriam tu quæris , an merce-
narium qui simul ibit cum filio tuo ? Et dixit ei Tobit : Volo ,
frater, agnoscere genus tuum et nomen.
12. At ille dixit : Ego Azarias Ananiæ magni de fratribus
tuis.
13. Et dixit ei : Sanus venias , frater, et ne mihi irasca-
ris , quia quaesivi tribum tuam et patriam tuam agnoscere :
et tu es frater meus ex pulchra et bona progenie : cognovi
enim ego Ananiam et Jonathan filios Semei magni , quomodo
ibamus una in Jerosolyma ad adorandum , offerentes pri-
mogenita , et decimas geniminum , et non erraverant in er-
rore fratrum nostrorum . De bona radice es , frater,
14. sed dicito mihi quam tibi ero mercedem daturus?
Drachmam die , et necessaria tibi sicut et filio meo ,
15. et adhuc adjiciam tibi super mercedem , si sani re-
verteritis.
16. Et bene senserunt sic. Et dixit ad Tobiam : Paratus
esto ad viam , et prosperemini. Et paravit filius ejus quæ ad
viam , et dixit ei pater ejus : Vade cum homine hoc , qui
autem in carlo habitat Deus prosperabit viam vestram , et
angelus ejus ibit vobiscum . Et exierunt utrique ad abeun-
dum , et canis pueri cum eis.
17. Ploravit autem Anna mater ejus , et dixit ad Tobit":
Quid emisisti filium nostrum? An non virga manus nostræ
est in ingrediendo ipsum et egrediendo coram nobis?
18. Argentum argento non antevertat , sed peripsema
filii nostri sit.
19. Quomodo enim datum est nobis vivere a Domino ,
hoc satis multum nobis est.
20. Et dixit ei Tobit : Ne sollicitudinem habeas , soror :
sanus veniet , et oculi tui videbunt eum.
21. Angelus enim bonus ibit cum eo , et prosperabitur
iter ejus , et redibit sanus.
22. Et cessavit plorans.
CAPUT VI
1. Illi vero euntes viam , venerunt vesperi ad Tigrim flu-
men, et manserunt ibi.
2. Puer autem descendit ad lavandum se , et prosiliit
piscis e flumine , et voluit devorare puerum.
3. Angelus autem dixit ei : Apprehende piscem . Et tenuit
piscem puer, et projecit eum super terram.
 TOBIT. CAP. VI.
4. Καὶ εἶπεν αὐτῷ ὁ ἄγγελος . Ἀνάτεμε τὸν ἐχοῦν,
καὶ λαβὼν τὴν καρδίαν καὶ τὸ ἧπαρ καὶ τὴν χολὴν,
θὲς ἀσφαλῶς.
5. Καὶ ἐποίησε τὸ παιδάριον ὡς εἶπεν αὐτῷ ὁ ἄγ
γελος · τὸν δὲ ἐχοῦν ὀπτήσαντες ἔφαγον . Καὶ ὤδευον
ἀμφότεροι , ἕως οὗ ἤγγισαν ἐν Ἐκβατάνοις .
6. Καὶ εἶπε τὸ παιδάριον τῷ ἀγγέλῳ · Ἀζαρία
ἀδελφὲ , τί ἐστιν ἡ καρδία καὶ τὸ ἦπαρ καὶ ἡ χολὴ
τοῦ ἰχθύος;
7. Καὶ εἶπεν αὐτῷ · Ἡ καρδία καὶ τὸ ἧπαρ, ἐάν τινα
ὀχλῇ δαιμόνιον ἢ πνεῦμα πονηρὸν, ταῦτα δεῖ καπνίσαι
ἐνώπιον ἀνθρώπου , ἢ γυναικὸς , καὶ μηκέτι ὀχληθῇ.
8. Ἡ δὲ χολή , ἔγχρισαι ἄνθρωπον ὃς ἔχει λευκώ
ματα ἐν τοῖς ὀφθαλμοῖς , καὶ ἰαθήσεται .
9. Ὡς δὲ προςήγγισαν τῇ Ῥάγῃ ,
10. εἶπεν ὁ ἄγγελος τῷ παιδαρίῳ · Ἀδελφέ , σήμερον
αὐλισθησόμεθα παρὰ Ραγουήλ , καὶ αὐτὸς συγγενής
σου ἐστὶν, καὶ ἐστὶν αὐτῷ θυγάτηρ ὀνόματι Σάββα .
Λαλήσω περὶ αὐτῆς , τοῦ δοθῆναί σοι αὐτὴν εἰς γυ-
ναῖκα ,
11. καὶ ὅτι σοι ἐπιβάλλει ἡ κληρονομία αὐτῆς , καὶ
σὺ μόνος εἶ ἐκ τοῦ γένους αυτῆς · καὶ τὸ κοράσιον καλὸν
καὶ φρόνιμόν ἐστι.
12. Καὶ νῦν ἄκουσόν μου , καὶ λαλήσω τῷ πατρὶ
αὐτῆς , καὶ ὅταν ὑποστρέψωμεν ἐκ Ῥαγῶν, ποιήσομεν
τὸν γάμον · διότι ἐπίσταμαι Ῥαγουὴλ ὅτι οὐ μὴ δῷ
αὐτὴν ἀνδρὶ ἑτέρῳ κατὰ τὸν νόμον Μωϋση , ἢ ὀφειλή
σει θάνατον, ὅτι τὴν κληρονομίαν σοι καθήκει λαβεῖν,
ἢ πάντα ἄνθρωπον .
13. Τότε εἶπεν τὸ παιδάριον τῷ ἀγγέλῳ · Ἀζαρία
ἀδελφὲ , ἀκήκοα ἐγὼ τὸ κοράσιον δεδόσθαι ἑπτὰ ἀν-
δράσι , καὶ πάντας ἐν τῷ νυμφῶνι ἀπολωλότας ·
14. καὶ νῦν ἐγὼ μόνος εἰμὶ τῷ πατρὶ , καὶ φοβοῦ
μαι μὴ εἰςελθὼν ἀποθάνω καθὼς καὶ οἱ πρότεροι , ὅτι
δαιμόνιον φιλεῖ αὐτὴν, ὃ οὐκ ἀδικεῖ οὐδένα πλὴν τῶν
προςαγόντων αὐτῇ . Καὶ νῦν ἐγὼ φοβοῦμαι μὴ ἀποθάνω ,
καὶ κατάξω τὴν ζωὴν τοῦ πατρός μου καὶ τῆς μητρός
μου μετ᾿ ὀδύνης ἐπ' ἐμοὶ εἰς τὸν τάφον αὐτῶν, καὶ υἱὸς
ἕτερος οὐχ ὑπάρχει αὐτοῖς ὃς θάψει αὐτούς.
15. Εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ ἄγγελος · Οὐ μέμνησαι τῶν λό-
γων ὧν ἐνετείλατό σοι δὁ πατήρ σου , ὑπὲρ τοῦ λαβεῖν
σε γυναῖκα ἐκ τοῦ γένους σου ; Καὶ νῦν ἀκουσόν μου ,
ἀδελφὲ , διότι σοι ἔσται εἰς γυναῖκα , καὶ τοῦ δαιμονίου
μηδένα λόγον ἔχε , ὅτι τὴν νύκτα ταύτην δοθήσεται
σοι αὕτη εἰς γυναῖκα ,
16. Καὶ ἐὰν εἰςἔλθῃς εἰς τὸν νυμφῶνα , λήψῃ τέφραν
θυμιαμάτων, καὶ ἐπιθήσεις ἀπὸ τῆς καρδίας καὶ τοῦ
ἥπατος τοῦ ἰχθύος , καὶ καπνίσεις ,
17. καὶ ὀσφρανθήσεται τὸ δαιμόνιον, καὶ φεύξεται ,
καὶ οὐκ ἐπανελεύσεται εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος. Ὅταν
δὲ προςπορεύῃ αὐτῇ , ἐγέρθητε ἀμφότεροι , καὶ βοήσατε
πρὸς τὸν ἐλεήμονα Θεὸν, καὶ σώσει ὑμᾶς , καὶ ἐλεήσει .
Μὴ φοβοῦ , ὅτι σοὶ αὕτη ἡτοιμασμένη ἦν ἀπὸ τοῦ αἰῶ-
νος , καὶ σὺ αὐτὴν σώσεις , καὶ πορεύσεται μετὰ σοῦ ,
καὶ ὑπολαμβάνω ὅτι σοὶ ἔσται ἐξ αὐτῆς παιδία . Καὶ
ὡς ἤκουσε Τωβίας ταῦτα , ἐφίλησεν αὐτὴν, καὶ ἡ ψυχὴ
αὐτοῦ ἐκολλήθη σφόδρα αὐτῇ . Καὶ ἦλθεν εἰς Ἐκβά
τανα.
7
4. Et dixit ei angelus : Incide piscem , et sumens cor et
jecur et fel , repone tuto.
5. Et fecit puer sicut dixit ei angelus : piscem autem as-
santes comederunt. Et pergebant utrique , donec appropin-
quaverunt in Ecbatana.
6. El dixit puer angelo : Azaria frater, quid est cor et je-
cur et fel piscis ?
7. Et dixit ei : Cor et jecur, si quem turbaverit damonium
vel spiritus malignus , hæc oportet suffire coram homine ,
vel muliere , et non ultra turbabitur.
8. Fel autem, unge hominem qui habet albugines in oculo,
et sanabitur .
9. Ut autem appropinquaverunt Rage ,
10. dixit angelus puero : Frater, hodie manebimus apud
| Raguel , et ipse cognatus tuus est , et est ei filia nomine
Sarra. Loquar de ea , ut ipsa detur tibi in uxorem,
11. et quoniam ad te pertinet haereditas ejus , et tu solus
es de genere ejus : et puella pulchra et prudens est.
12. Et nunc audi me , et loquar patri ejus , et quando
| revertemus e Ragis , faciemus nuptias : quoniam novi Ra-
guel quia non dabit eam viro alteri juxta legem Moysi , vel
reus erit mortis , quoniam hæreditatem tibi convenit acci-
| pere , quam omnem hominem.
13. Tunc dixit puer angelo : Azaria frater, audivi ego
puellam datam esse septem viris , et omnes in nuptiali tha-
lamo periisse :
14. et nunc ego solus sum patri , et timeo ne ingressus
| moriar sicut et priores , quoniam daemonium diligit eam ,
| quod non nocet cuiquam nisi accedentibus ad eam. Et nunc
ego timeo ne moriar, et deducam vitam patris mei et matris
| meæ cum dolore super me in sepulturam ipsorum , et filius
alius non est eis qui sepeliet eos.
15. Dixit autem ei augelus : Non meministi verborum
quæ mandavit tibi pater tuus , super accipiendo te uxorem
de genere tuo? Et nunc audi me , frater, quoniam tibi erit in
uxorem, et daemonii nullam rationem habe , quoniam nocte
hac dabitur tibi haec ipsa in uxorem.
16. Et si ingressus fueris in thalamum , sumes cinerem
thymiamatum , et superpones de corde et jecore piscis , et
facies fumigare ,
17. et olfaciet daemonium , et fugiet , et non redibit iterum
| in saeculum saeculi. Quando autem accedes ad eam , surgite
utrique , et clamate ad misericordem Deum , et salvabit vos,
et miserebitur. Ne timeas , quoniam tibi haec parata fuit a
sæculo , et tu ipsam salvabis , et ibit tecum , et existimo quia
tibi erunt ex ea filii. Et ut audivit Tobias hæc , dilexit eam ,
et anima ipsius adhæsit valde ei. Et venit in Ecbatana.
 ΤΩΒΙΤ. Κεφ. Η'.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ζ'. CAPUT VII.

1. Καὶ παρεγένετο εἰς τὴν οἰκίαν Ραγουήλ. Καὶ 1. Et advenit in domum Raguel . Et Sarra vero occurrit
Σαῤῥα δὲ ὑπήντησεν αὐτῷ , καὶ ἐχαιρέτισεν αὐτὸν, καὶ ei , et salutavit eum , et ipse eos : et introduxit eos in do-
αὐτὸς αὐτούς · καὶ εἰςήγαγεν αὐτοὺς εἰς τὴν οἰκίαν. mum.
2. Καὶ εἶπε Ῥαγουὴλ Εδνᾳ τῇ γυναικὶ αὐτοῦ · Ὡς 2. Et dixit Raguel Edna uxori suæ : Quam similis ado-
ὅμοιος ὁ νεανίσκος Τωβίτ τῷ ἀνεψιῷ μου; lescens Tobit consobrino meo !
3. Καὶ ἠρώτησεν αὐτοὺς Ραγουήλ · Πόθεν ἐστὲ , 3. Et interrogavit eos Raguel : Unde estis , fratres ? Et di-
ἀδελφοί ; Καὶ εἶπον αὐτῷ · Ἐκ τῶν υἱῶν Νεφθαλὶ τῶν xerunt ei : De filiis Nephthali captivorum in Nineve.
αἰχμαλώτων ἐν Νινευῇ.
4. Καὶ εἶπεν αὐτοῖς · Γινώσκετε Τωβὶτ τὸν ἀδελφὸν 4. Et dixit eis : Noscitis Tobit fratrem nostrum? At illi
ἡμῶν ; Οἱ δὲ εἶπον · Γινώσκομεν . Καὶ εἶπεν αὐτοῖς · dixerunt : Noscimus . Et dixit eis : Valet ?
Υγιαίνει ;
5. Οἱ δὲ εἶπαν · Καὶ ζῇ , καὶ ὑγιαίνει . Καὶ εἶπε 5. At illi dixerunt : Et vivit , et valet. Et dixit Tobias :
Τωβίας · Πατήρ μου ἐστί. Pater meus est.
6. Καὶ ἀνεπήδησε Ῥαγουὴλ, καὶ κατεφίλησεν αὐτ 6. Et prosiliit Raguel , et deosculatus est eum , et plora-
τὸν, καὶ ἔκλαυσε , vit ,
7. καὶ εὐλόγησεν αὐτὸν, καὶ εἶπεν αὐτῷ · Ὁ τοῦ 7. et benedixit eum , et dixit ei : Honesti et boni hominis
καλοῦ καὶ ἀγαθοῦ ἀνθρώπου υἱός . Καὶ ἀκούσας ὅτι filius. Et audiens quia Tobit amisit oculos suos , tristatus
Τωβίτ ἀπώλεσε τοὺς ὀφθαλμοὺς ἑαυτοῦ , ἐλυπήθη καὶ est et ploravit .
ἔκλαυσε.
8. Καὶ Ἔδνα ἡ γυνὴ αὐτοῦ καὶ Σάβρα ἡ θυγάτηρ 8. Et Edna uxor ejus et Sarra filia ejus ploraverunt , et
αὐτοῦ ἔκλαυσαν, καὶ ὑπεδέξαντο αὐτοὺς προθύμως · susceperunt eos prompte : et immolaverunt arietem ovium,
καὶ ἔθυσαν κριὸν προβάτων, καὶ παρέθηκαν όψα et apposuerunt obsonia plura . Dixit autem Tobias ad Ra-
πλείονα. Εἶπε δὲ Τωβίας τῷ Ραφαήλ · Ἀζαρία ἀδελφέ, phael : Azaria frater, loquere de quibus dicebas in itinere, et
λάλησον ὑπὲρ ὧν ἔλεγες ἐν τῇ πορείᾳ , καὶ τελεσθήτω perficiatur negotium.
τὸ πρᾶγμα.
9. Καὶ μετέδωκε τὸν λόγον τῷ Ῥαγουὴλ , καὶ εἶπε 9. Et communicavit verbum ipsi Raguel , et dixit Raguel
Ραγουὴλ πρὸς Τωβίαν · Φάγε , πίε , καὶ ἡδέως γίνου , | ad Tobiam : Comede , bibe , et jucunde esto ,
10. σοὶ γὰρ καθήκει τὸ παιδίον μου λαβεῖν, πλὴν 10. tibi enim convenit filiolam meam accipere , verumta-
ὑποδείξω σοι τὴν ἀλήθειαν, men indicabo tibi veritatem.
1. Ἔδωκα τὸ παιδίον μου ἑπτὰ ἀνδράσι , καὶ ὁπότε 11. Dedi filiolam meam septem viris , et simul atque in-
ἐὰν εἰςεπορεύοντο πρὸς αὐτὴν, ἀπέθνησκον ὑπὸ τὴν | grediebantur ad eam , moriebantur sub noctem. Sed in prae-
νύκτα . Ἀλλὰ τὸ νῦν ἔχον, ἡδέως γίνου . Καὶ εἶπε Τω- | sentia , jucunde esto. Et dixit Tobias : Non gustabo quicquam
βίας · Οὐ γεύομαι οὐδὲν ὧδε , ἕως ἂν στήσητε καὶ στα hic , quoadusque stelis et statuatis ante me.
θῆτε πρὸς μέ.
12. Καὶ εἶπε Ῥαγουήλ · Κομίζου αὐτὴν ἀπὸ τοῦ νῦν 12. Et dixit Raguel : Duc illam ex nunc juxta judicium :
κατὰ τὴν κρίσιν · σὺ δὲ ἀδελφὸς εἶ αὐτῆς , καὶ αὐτή σου tu vero frater es illius , et ipsa tui est misericors autem
ἐστίν · ὁ δὲ ἐλεήμων Θεὸς εὐοδώσει ὑμῖν τὰ κάλλιστα. | Deus prosperavit vobis optima.
13. Καὶ ἐκάλεσε Σάῤῥαν τὴν θυγατέρα αὐτοῦ , καὶ 13. Et vocavit Sarram filiam suam , et sumens manum
λαβὼν τῆς χειρὸς αὐτῆς παρέδωκεν αὐτὴν Τωβία γυ- | ejus tradidit eam Tobiae uxorem , et dixit : Ecce juxta legem
ναῖκα , καὶ εἶπεν· Ἰδοὺ κατὰ τὸν νόμον Μωϋσέως κοι Moysi duc eam , et abduc ad patrem tuum. Et benedixit
μίζου αὐτὴν , καὶ ἄπαγε πρὸς τὸν πατέρα σου. Καὶ eos.
εὐλόγησεν αὐτούς.
14. Καὶ ἐκάλεσεν Ἔδναν τὴν γυναῖκα αὐτοῦ , καὶ 14. Et vocavit Ednam uxorem suam , et sumens librum
λαβὼν βιβλίον ἔγραψε συγγραφὴν, καὶ ἐσφραγίσατο . scripsit syngrapham , et obsignavit.
15. Καὶ ἤρξαντο ἐσθίειν. 15. Et coeperunt comedere.
16. Καὶ ἐκάλεσε Ῥαγουὴλ Εδναν τὴν γυναῖκα αὐτ 16. Et vocavit Raguel Ednam uxorem suam , et dixit ei :
τοῦ , καὶ εἶπεν αὐτῇ· Αδελφὴ , ἑτοίμασον τὸ ἕτερον τα Soror, para alterum thalamum, et introduc cam.
μεῖον, καὶ εἰςάγαγε αὐτήν .
17. Καὶ ἐποίησεν ὡς εἶπε , καὶ εἰςήγαγεν αὐτὴν ἐκεῖ , 17. Et fecit sicut dixit , et introduxit eam illuc , et plora-
καὶ ἔκλαυσε. Καὶ ἀπεδέξατο τὰ δάκρυα τῆς θυγατρὸς vit . Et suscepit lacrymas filiae suae , et dixit ei :
αὐτῆς , καὶ εἶπεν αὐτῇ ·
18. Θάρσει , τέκνον, ὁ Κύριος τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς 18. Confide , filia , Dominus coeli et terrae det tibi gratiam
γῆς δώη σοι χάριν ἀντὶ τῆς λύπης σου ταύτης· θάρσει , pro tristitia tua hac : confide , filia.
θύγατερ.
CAPUT VIII.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Η'.
1. Ὅτε δὲ συνετέλεσαν δειπνοῦντες , εἰςήγαγον Τω- 1. Postquam vero consummaverunt coenantes, introduxe
βίαν πρὸς αὐτήν. runt Tobiam ad eam.
 TOBIT. CAP. IX.
2. Ὁ δὲ πορευόμενος ἐμνήσθη τῶν λόγων Ραφαήλ ,
καὶ ἔλαβε τὴν τέφραν τῶν θυμιαμάτων, καὶ ἐπέθηκε τὴν
καρδίαν τοῦ ἰχθύος καὶ τὸ ἧπαρ , καὶ ἐκάπνισεν.
3. Ὅτε δὲ ὠσφράνθη τὸ δαιμόνιον τῆς ὀσμῆς , ἔφυγεν
εἰς τὰ ἀνώτατα Αἰγύπτου , καὶ ἔδησεν αὐτὸ ὁ ἄγγελος .
4. Ὡς δὲ συνεκλείσθησαν ἀμφότεροι , ἀνέστη Τωβίας
ἀπὸ τῆς κλίνης , καὶ εἶπεν· Ἀνάστηθι , ἀδελφὴ , καὶ
προσευξώμεθα , ἵνα ἐλεήσῃ ἡμᾶς ὁ Κύριος.
5. Καὶ ἤρξατο Τωβίας λέγειν· Εὐλογητὸς εἶ , ὁ Θεὸς
τῶν πατέρων ἡμῶν, καὶ εὐλογητὸν τὸ ὄνομά σου τὸ
ἅγιον καὶ ἔνδοξον εἰς τοὺς αἰῶνας . Εὐλογησάτωσάν σε
οἱ οὐρανοὶ , καὶ πᾶσαι αἱ κτίσεις σου.
ε. Σὺ ἐποίησας Ἀδὰμ , καὶ ἔδωκας αὐτῷ βοηθὸν
Εὔαν στήριγμα τὴν γυναῖκα αὐτοῦ · ἐκ τούτων ἐγενήθη
τὸ ἀνθρώπων σπέρμα . Σὺ εἶπας· Οὐ καλὸν εἶναι τὸν
ἄνθρωπον μόνον, ποιήσωμεν αὐτῷ βοηθὸν ὅμοιον αὐτῷ.
7. Καὶ νῦν, Κύριε , οὐ διὰ πορνείαν ἐγὼ λαμβάνω
τὴν ἀδελφήν μου ταύτην, ἀλλὰ ἐπ' ἀληθείας · ἐπίταξον
ἐλεῆσαί με , καὶ αὐτῇ συγκαταγηρᾶσαι .
8. Καὶ εἶπε μετ᾿ αὐτοῦ· Ἀμήν .
9. Καὶ ἐκοιμήθησαν ἀμφότεροι τὴν νύκτα. Καὶ ἀνα-
στὰς Ῥαγουὴλ ἐπορεύθη , καὶ ὤρυξε τάφον,
10. λέγων· Μὴ καὶ οὗτος ἀποθάνη ;
11. Καὶ ἦλθε Ῥαγουὴλ εἰς τὴν οἰκίαν ἑαυτοῦ ,
12. καὶ εἶπεν Ἔδνᾳ τῇ γυναικὶ αὐτοῦ· Ἀπόστειλον
μίαν τῶν παιδισκῶν, καὶ ἰδέτωσαν εἰ ζῇ · εἰ δὲ μὴ , ἵνα
θάψωμεν αὐτὸν, καὶ μηδεὶς γνῷ.
13. Καὶ εἰςῆλθεν ἡ παιδίσκη ἀνοίξασα τὴν θύραν, καὶ
εὗρε τοὺς δύο καθεύδοντας ·
14. καὶ ἐξελθοῦσα ἀπήγγειλεν αὐτοῖς ὅτι ζῇ.
15. Καὶ εὐλόγησε Ῥαγουὴλ τὸν Θεὸν, λέγων · Εὐλο
γητὸς εἶ σὺ , ὁ Θεὸς , ἐν πάσῃ εὐλογίᾳ καθαρᾷ καὶ ἁγίᾳ ·
καὶ εὐλογείτωσάν σε οἱ ἅγιοί σου , καὶ πᾶσαι αἱ κτίσεις
σου , καὶ πάντες οἱ ἄγγελοι σου καὶ οἱ ἐκλεκτοί σου ·
εὐλογείτωσάν σε εἰς τοὺς αἰῶνας.
τε. Εὐλογητὸς εἶ , ὅτι ηὔφρανάς με , καὶ οὐκ ἐγέ
νετό μοι καθὼς ὑπενόουν, ἀλλὰ κατὰ τὸ πολὺ ἔλεός σου
ἐποίησας μεθ᾿ ἡμῶν.
17. Εὐλογητὸς εἶ , ὅτι ἠλέησας δύο μονογενεῖς ·
ποίησον αὐτοῖς , Δέσποτα , ἔλεος , συντέλεσον τὴν ζωὴν
αὐτῶν ἐν ὑγιείᾳ μετ᾿ εὐφροσύνης καὶ ἐλέους.
18. Ἐκέλευσε δὲ τοῖς οἰκέταις χῶσαι τὸν τάφον,
19. καὶ ἐποίησεν αὐτοῖς γάμον ἡμερῶν δεκατέσσα-
ρων.
20. Καὶ εἶπεν αὐτῷ Ῥαγουὴλ , πρινὴ συντελεσθῆναι
τὰς ἡμέρας τοῦ γάμου , ἐνόρκως , μὴ ἐξελθεῖν αὐτὸν
ἐὰν μὴ πληρωθῶσιν αἱ δεκατέσσαρες ἡμέραι τοῦ γά-
μου,
21. καὶ τότε λαβόντα τὸ ἥμισυ τῶν ὑπαρχόντων αὐτ
τοῦ πορεύεσθαι μεθ᾽ ὑγείας πρὸς τὸν πατέρα , καὶ τὰ
λοιπὰ ὅταν ἀποθάνω , καὶ ἡ γυνή μου.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Θ' .
1. Καὶ ἐκάλεσε Τωβίας τὸν Ραφαήλ , καὶ εἶπεν
αὐτῷ ·
2. Αζαρία ἀδελφὲ , λάβε μετὰ σεαυτοῦ παΐδα καὶ
δύο καμήλους , καὶ πορεύθητι ἐν Ῥάγοις τῆς Μηδίας | vade in Ragis Mediæ ad Gabael , et affer mihi argentum , et
παρὰ Γαβαὴλ , καὶ κόμισαί μοι τὸ ἀργύριον, καὶ αὐτὸν | ipsum adduc mihi ad nuptias ,
εγε μοι εἰς τὸν γάμον,
9
2. Ille autem vadens recordatus est verborum Raphael ,
et sumpsit cinerem thymiamatum , et superposuit cor piscis
et jecur, et fecit fumigare.
3. Quando autem olfecit daemonium odorem, fugit in
superiora Ægypti , et ligavit ipsum angelus.
4. Ut autem clausi sunt utrique , surrexit Tobias de lecto ,
et dixit : Surge , soror, et deprecemur, ut misereatur nostri
Dominus.
5. Et ccepit Tobias dicere : Benedictus es , Deus patrum
nostrorum , et benedictum nomen tuum sanctum et honora-
tum in saecula. Benedicant te coli , et omnes creaturæ tuae.
6. Tu fecisti Adam , et dedisti ei adjutricem Evam firma-
| mentum uxorem ejus : ex his natum est hominum semen.
Tu dixisti Non bonum esse hominem solum , faciamus ei
adjutricem similem ei.
7. Et nunc , Domine , non propter fornicationem ego acci-
| pio sororem meam hanc , sed super veritatem : præcipe
misereri mei , et ei consenescere.
8. Et dixit secum : Amen.
9. Et dormierunt utrique nocte. Et surgens Raguel ivit ,
et effodit sepulcrum ,
10. dicens : Nonne et hic morietur ?
11. Et venit Raguel in domum suam ,
12. et dixit Ednæ uxori suae : Mitte unam ancillarum, et
videant si vivit : si autem non , et sepeliamus eum , et nemo
sciat.
13. Et intravit ancilla aperiens januam , et invenit am-
bos dormientes :
14. et egressa annuntiavit eis quia vivit.
15. Et benedixit Raguel Deum , dicens : Benedictus es
tu , Deus , in omni benedictione munda et sancta : et bene-
| dicant te sancti tui , et omnes creaturæ tuae , et omnes angeli
tui et electi tui : benedicant te in sæcula.
16. Benedictus es , quoniam laetificasti me , et non factum
est mihi sicut suspicabar, sed secundum multam misericor-
diam tuam fecisti nobiscum.
17. Benedictus es , quoniam misertus es duorum unige-
| nitorum : fac eis , Domine , misericordiam , consumma vitam
eorum in sanitate cum lætitia et misericordia.
18. Jussit autem famulos exaggerare sepulcrum,
19. et fecit eis nuptias diebus quatuordecim.
20. Et dixit ei Raguel , antequam consummarentur dies
πuptiarum , cum juramento , non exire eum nisi impleti fue-
rint quatuordecim dies nuptiarum ,
21. et tunc accipientem dimidium substantiæ ipsius ire
cum sanitate ad patrem, et reliqua cum mortuus fuero , et
uxor mea.
CAPUT IX .
1. Et vocavit Tobias Raphael , et dixit ei :
2. Azaria frater, sume tecum puerum et duos camelos , et
10 ΤΩΒΙΤ . Κεφ . ΙΑ΄.
3. διότι ὀμώμοκε Ῥαγουὴλ μὴ ἐξελθεῖν με.
4. Καὶ ὁ πατήρ μου ἀριθμεῖ τὰς ἡμέρας , καὶ ἐὰν
χρονίσω μέγα , ὀδυνηθήσεται λίαν .
5. Καὶ ἐπορεύθη Ραφαὴλ , καὶ ηὐλίσθη παρὰ Γα-
βαλλ , καὶ ἔδωκεν αὐτῷ τὸ χειρόγραφον · ὃς δὲ προή-
νεγκε τὰ θυλάκια ἐν ταῖς σφραγίσιν , καὶ ἔδωκεν αὐτῷ.
6. Καὶ ὤρθρευσαν κοινῶς , καὶ ἦλθον εἰς τὸν γάμον,
καὶ εὐλόγησε Τωβίας τὴν γυναῖκα αὐτοῦ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ' .
1. Καὶ Τωβίτ ὁ πατὴρ αὐτοῦ ἐλογίσατο ἑκάστης
ἡμέρας , καὶ ὡς ἐπληρώθησαν αἱ ἡμέραι τῆς πορείας ,
καὶ οὐκ ἤρχετο ,
2. εἶπε · Μήποτε κατῄσχυνται ; Ἢ μή ποτε ἀπέθανε
Γαβαὴλ , καὶ οὐδεὶς αὐτῷ δίδωσι τὸ ἀργύριον ;
3. Καὶ ἐλυπεῖτο λίαν.
4. Εἶπε δὲ αὐτῷ ἡ γυνή · Ἀπώλετο τὸ παιδίον , διότι
κεχρόνικε. Καὶ ἤρξατο θρηνεῖν αὐτὸν , καὶ εἶπεν ·
5. Οὐ μέλει μοι , τέκνον , ὅτι ἀφῆκά σε τὸ φῶς τῶν
ὀφθαλμῶν μου.
6. Καὶ Τωβὶτ λέγει αὐτῇ · Σίγα , μὴ λόγον ἔχε , ὑγι
αίνει.
7. Καὶ εἶπεν αὐτῷ · Σίγα , μὴ πλάνα με , ἀπώλετο
τὸ παιδίον μου. Καὶ ἐπορεύετο καθ᾿ ἡμέραν εἰς τὴν
ὁδὸν ἔξω οἵας ἀπῆλθεν. Ἡμέρας τε ἄρτον οὐκ ἤσθιε ,
τὰς δὲ νύκτας οὐ διελίμπανε θρηνοῦσα Τωβίαν τὸν υἱὸν
αὐτῆς , ἕως οὗ συνετελέσθησαν αἱ δεκατέσσαρες ἡμέραι
τοῦ γάμου , ἃς ὤμοσε Ῥαγουὴλ ποιῆσαι αὐτὸν ἐκεῖ.
Εἶπε δὲ Τωβίας τῷ Ραγουήλ ·
8. Εξαπόστειλόν με , ὅτι ὁ πατήρ μου καὶ ἡ μήτηρ
μου οὐκέτι ἐλπίζουσιν ὄψεσθαί με .
9. Εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ πενθερός· Μεῖνον παρ' ἐμοὶ , κἀγὼ
ἐξαποστελῶ πρὸς τὸν πατέρα σου , καὶ δηλώσουσιν αὐτῷ
τὰ κατά σε.
10. Καὶ Τωβίας λέγει · Ἐξαποστειλόν με πρὸς τὸν
πατέρα μου.
1. Ἀναστὰς δὲ Ῥαγουὴλ ἔδωκεν αὐτῷ Σάῤῥαν τὴν
γυναῖκα αὐτοῦ , καὶ τὸ ἥμισυ τῶν ὑπαρχόντων, σώματα
καὶ κτήνη καὶ ἀργύριον ,
12. καὶ εὐλογήσας αὐτοὺς ἐξαπέστειλε , λέγων · Εὐο-
δώσει ὑμᾶς , τέκνα , ὁ Θεὸς τοῦ οὐρανοῦ πρὸ τοῦ μὲ
ἀποθανεῖν.
13. Καὶ εἶπε τῇ θυγατρὶ αὐτοῦ · Τίμα τοὺς πενθε
ρούς σου , αὐτοὶ νῦν γονεῖς σου εἰσίν · ἀκούσαιμί σου
ἀκοὴν καλήν · καὶ ἐφίλησεν αὐτήν . Καὶ Ἔδνα εἶπε πρὸς
Τωβίαν · Ἀδελφὲ ἀγαπητὲ , ἀποκαταστῆσαί σε ὁ Κύ
ριος τοῦ οὐρανοῦ , καὶ δῴη μοι ἰδεῖν σου παιδία ἐκ Σάβ-
ῥας τῆς θυγατρός μου , ἵνα εὐφρανθῶ ἐνώπιον τοῦ Κύ-
ρίου. Καὶ ἰδοὺ παρατίθεμαί σοι τὴν θυγατέρα μου ἐν
παρακαταθήκῃ , καὶ μὴ λυπήσῃς αὐτήν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΑ΄.
1. Μετὰ ταῦτα ἐπορεύετο καὶ Τωβίας εὐλογῶν τὸν
Θεὸν , ὅτι εὐώδωσε τὴν ὁδὸν αὐτοῦ , καὶ κατευλόγει Ῥα-
γουὴλ καὶ Ἔδναν τὴν γυναῖκα αὐτοῦ , καὶ ἐπορεύετο
μέχρις οὗ ἐγγίσαι αὐτοὺς εἰς Νινευή .
2. Καὶ εἶπε Ραφαὴλ πρὸς Τωβίαν · Οὐ γινώσκεις ,
ἀδελφὲ , πῶς ἀφῆκας τὸν πατέρα σου ;
3. quoniam juravit Raguel non exire me.
4. Et pater meus numerat dies , ac si tardavero valde,
tristabitur nimis.
5. Et ivit Raphael , et mansit apud Gabael , et dedit ei
chirographum : ille autem protulit arculas in sigillis , et de-
dit ei.
6. Et diluculo surrexerunt una , et venerunt ad nuptias ,
et benedixit Tobias uxorem suam.
CAPUT X.
1. Et Tobit pater ejus computabat unumquemque diem ,
et postquam completi sunt dies itineris , et non veniebat ,
2. dixit : Numquid forte confusi fuerunt ? Aut numquid
forte mortuus est Gabael , et nemo ei dat argentum?
3. Et tristabatur nimis.
4. Dixit autem ei uxor : periit puer, quandoquidem tar-
davit . Et coepit flere eum , et dixit :
5. Non mihi curæ est , fili , quia dimisi te lumen oculorum
meorum.
6. Et Tobit dicit ad eam : Tace , ne sollicita sis , valet .
7. Et dixit ei : Tace , ne decipias me , periit puer meus .
Et ibat per diem ad viam foras qua abierat. Ac diebus pa-
nem non comedebat , et noctibus non intermittebat flens
Tobiam filium suum , quoadusque consummati sunt qua-
tuordecim dies nuptiarum , quas juraverat Raguel facere
eum ibi. Dixit autem Tobias Raguel :
8. Dimitte me , quoniam pater meus et mater mea non
ultra sperant aspicere me.
9. Dixit autem ei socer : Mane apud me , et ego mittam
ad patrem tuum , et indicabunt ei quæ circa te.
10. Et Tobias dicit : Dimitte me ad patrem meum.
11. Surgens autem Raguel dedit ei Sarram uxorem ejus ,
et dimidium substantiæ , corpora et pecora et argentum ,
12. et benedicens eos dimisit , dicens : Prosperabit vos ,
filii , Deus coli priusquam ego moriar.
13. Et dixit filiae sua : Honora soceros tuos , ipsi nunc
parentes tui sunt : audiam de te auditionem bonam : et os-
culatus est eam. Et Edna dixit ad Tobiam : Frater dilecte ,
restituat te Dominus cœli , et det mihi videre tuos filios ex
Sarra filia mea , ut later in conspectu Domini. Et ecce de-
pono apud te filiam meam in deposito , et ne contristes
eam.
CAPUT XI.
1. Post haec ibat et Tobias benedicens Deum , quia pro-
speraverat viam ipsius , et benedicebat Raguel et Ednam
uxorem ejus , et ibat quoadusque appropinquarunt ipsi in
Nineve.
2. Et dixit Raphael ad Tobiam : Non cognoscis , frater,
quomodo dimisisti patrem tuum?
 TOBI
TOBIT . CAP . ΧΙ . 11
3. Προδράμωμεν ἔμπροσθεν τῆς γυναικός σου , καὶ 3. Praecurramus ante uxorem tuam , et paremus do-
ἑτοιμάσωμεν τὴν οἰκίαν · mum :
4. λάβε δὲ παρὰ χεῖρα τὴν χολὴν τοῦ ἰχθύος . Καὶ 4. sume autemad manum fel piscis. Et iverunt , et si-
ἐπορεύθησαν , καὶ συνῆλθεν ὁ κύων ὄπισθεν αὐτῶν . mul venit canis post eos.
5. Καὶ Ἄννα ἐκάθητο περιβλεπομένη εἰς τὴν ὁδὸν 5. Et Anna şedebat circumspectans in viam puerum
τὸν παῖδα αὐτῆς, suum ,
6. καὶ προςενόησεν αὐτὸν ἐρχόμενον , καὶ εἶπε τῷ 6. et prospexit eum venientem , et dixit patri ejus : Ecce
πατρὶ αὐτοῦ· Ἰδοὺ ὁ υἱός μου ἔρχεται , καὶ ὁ ἄνθρωπος | filius meus venit , et homo qui ivit cum eo .
ὁ πορευθεὶς μετ' αὐτοῦ.
7. Καὶ Ῥαφαὴλ εἶπεν · Ἐπίσταμαι ἐγὼ ὅτι ἀνοίξει 7. Et Raphael dixit : Scio ego quia aperiet oculos pater
τοὺς ὀφθαλμοὺς ὁ πατήρ σου. tuus.
8. Σὺ ἔγχρισον τὴν χολὴν εἰς τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ , 8. Tu unge fel in oculos ejus , et erosus deteret , et abji-
καὶ δηχθεὶς διατρίψει , καὶ ἀποβαλεῖται τὰ λευκώματα , ciet albugines , et videbit te.
καὶ ὄψεταί σε.
9. Καὶ προςδραμοῦσα Ἄννα ἐπέπεσεν ἐπὶ τὸν τρά- 9. Et accurrens Anna irruit super collum filii sui , et di-
χηλον τοῦ υἱοῦ αὐτῆς , καὶ εἶπεν αὐτῷ· Εἶδόν σε , παι xit ei : Vidi te , fili , ex nunc moriar. Et ploraverunt utri-
δίον , ἀπὸ τοῦ νῦν ἀποθανοῦμαι . Καὶ ἔκλαυσαν ἀμφό- que.
τεροι .
10. Καὶ Τωβὶτ ἐξήρχετο πρὸς τὴν θύραν, καὶ προςέ- 10. Et Tobit exibat ad januam , et prolapsus est : filius
κοπτεν · ὁ δὲ υἱὸς αὐτοῦ προςέδραμεν αὐτῷ , autem ejus accurrens ei ,
11. καὶ ἐπελάβετο τοῦ πατρὸς αὐτοῦ , καὶ προςέπασε 11. et apprehendit patrem suum , et inspersit fel super
τὴν χολὴν ἐπὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς τοῦ πατρὸς αὐτοῦ , λέ- oculos patris sui , dicens : Confide , pater.
γων· Θάρσει , πάτερ.
12. Ὡς δὲ συνεδήχθησαν , διέτριψε τοὺς ὀφθαλμοὺς 12. Ut autem erosi sunt , detrivit oculos suos ,
αὐτοῦ ,
13. καὶ ἐλεπίσθη ἀπὸ τῶν κάνθων τῶν ὀφθαλμῶν 13. et desquamatæ sunt ab angulis oculorum ejus albu.
αὐτοῦ τὰ λευκώματα· καὶ ἰδὼν τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἐπέπεσεν | gines : et videns filium suum procidit super collum ejus ,
ἐπὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ ,
14. καὶ ἔκλαυσε καὶ εἶπεν· Εὐλογητὸς εἶ , ὁ Θεὸς , καὶ 14. et ploravit et dixit : Benedictus es , Deus , et bene-
εὐλογητὸν τὸ ὄνομά σου εἰς τοὺς αἰῶνας , καὶ εὐλογη- | dictum nomen tuum in sacula , et benedicti omnes sancti
μένοι πάντες οἱ ἅγιοί σου ἄγγελοι , tui angeli ,
15. ὅτι ἐμαστίγωσας καὶ ἠλέησάς με. Ἰδοὺ βλέπω 15. quoniam flagellasti et misertus es mei. Ecce video
Τωβίαν τὸν υἱόν μου . Καὶ εἰςῆλθεν ὁ υἱὸς αὐτοῦ χαίρων , | Tobiam filium meum. Et intravit filius ejus gaudens , et
καὶ ἀπήγγειλε τῷ πατρὶ αὐτοῦ τὰ μεγαλεῖα τὰ γενό- | annuntiavit patri suo magnalia facta sibi in Media.
μενα αὐτῷ ἐν τῷ Μηδία.
16. Καὶ ἐξῆλθε Τωβὶτ εἰς συνάντησιν τῇ νύμφῃ αὐτ 16. Et exivit Tobit in obviam nurui suae gaudens et be-
τοῦ χαίρων καὶ εὐλογῶν τὸν Θεὸν , πρὸς τῇ πύλη Νι nedicens Deum , ad portam Nineve. Et mirabantur spe-
νευή. Καὶ ἐθαύμαζον οἱ θεωροῦντες αὐτὸν πορευόμενον, ctantes eum euntem , quia vidit.
ὅτι ἔβλεψε .
17. Καὶ Τωβίτ ἐξωμολογεῖτο ἐνώπιον αὐτοῦ , ὅτι 17. Et Tobit confitebatur coram eo , quia misertus est
ἠλέησεν αὐτοὺς ὁ Θεός. Καὶ ὡς ἤγγισε Τωβίτ Σάββα | ipsorum Deus. Et ut appropinquavit Tobit nurui suæ , be-
τῇ νύμφῃ αὐτοῦ , κατευλόγησεν αὐτὴν, λέγων · Ἔλθοις nedixit eam , dicens : Venias sana , filia. Benedictus Deus
ὑγιαίνουσα , θύγατερ. Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς ὃς ἤγαγέ σε qui adduxit te ad nos , et pater tuus et mater tua. Et factum
πρὸς ἡμᾶς , καὶ ὁ πατήρ σου καὶ ἡ μήτηρ σου . Καὶ ἐγέ- est gaudium omnibus qui in Nineve fratribus ejus.
νετο χαρὰ πᾶσι τοῖς ἐν Νινευῇ ἀδελφοῖς αὐτοῦ .
18. Καὶ παρεγένετο Αχιάχαρος , καὶ Νασβὰς ὁ ἐξά- 18. Et advenit Achiacharus, et Nasbas filius fratris ipsius ,
δελφος αὐτοῦ ,
19. καὶ ἤχθη ὁ γάμος Τωβία μετ᾿ εὐφροσύνης ἡμέρας 19. et facta sunt nuptiae Tobiae cum laetitia diebus se-
ἑπτά . ptem.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΒ'. CAPUT XII.

1. Καὶ ἐκάλεσε Τωβίτ Τωβίαν τὸν υἱὸν αὐτοῦ , καὶ
εἶπεν αὐτῷ · Ὅρα , τέκνον , μισθὸν τῷ ἀνθρώπῳ τῷ
συνελθόντι σοι , καὶ προςθεῖναι αὐτῷ δεῖ.
2. Καὶ εἶπεν · Πάτερ , οὐ βλάπτομαι δοὺς αὐτῷ τὸ
ἥμισυ ὧν ἐνήνοχα ,
3. ὅτι με ἀγήοχέ σοι ὑγιῆ , καὶ τὴν γυναῖκά μου
ἐθεράπευσε , καὶ τὸ ἀργύριόν μου ἤνεγκε , καὶ σὲ ὁμοίως
ἐθεράπευσε .
1. El vocavit Tobit Tobiam filium suum , et dixit ei :
vide , fili , mercedem homini qui venit una tecum , et adji ,
cere ei oportet.
2. Et dixit : Pater, non lædor dans ei dimidium eorum
quæ attuli ,
3. quoniam me tibi reduxit sanum , et uxorem meam cu
ravit , et argentum meum attulit , et te similiter curavit ,
12 ΤΩΒΙΤ. Κεφ. ΙΓ'.
4. Καὶ εἶπεν ὁ πρεσβύτης · Δικαιοῦται αὐτῷ.
5. Καὶ ἐκάλεσε τὸν ἄγγελον, καὶ εἶπεν αὐτῷ · Λάβε
τὸ ἥμισυ πάντων ὧν ἐνηνόχατε , καὶ ὕπαγε ὑγιαίνων .
6. Τότε καλέσας τοὺς δύο κρυπτῶς , εἶπεν αὐτοῖς ·
Εὐλογεῖτε τὸν Θεὸν, καὶ αὐτῷ ἐξομολογεῖσθε , καὶ μεγα-
λωσύνην δίδοτε αὐτῷ , καὶ ἐξομολογεῖσθε αὐτῷ ἐνώπιον
πάντων τῶν ζώντων περὶ ὧν ἐποίησε μεθ᾽ ὑμῶν. Ἀγαθὸν
τὸ εὐλογεῖν τὸν Θεὸν, καὶ ὑψοῦν τὸ ὄνομα αὐτοῦ , τοὺς
λόγους τῶν ἔργων τοῦ Θεοῦ ἐντίμως ὑποδεικνύοντες ·
καὶ μὴ ὀκνεῖτε ἐξομολογεῖσθαι αὐτῷ .
7. Μυστήριον βασιλέως καλὸν κρύψαι , τὰ δὲ ἔργα
τοῦ Θεοῦ ἀνακαλύπτειν ἐνδόξως. Ἀγαθὸν ποιήσατε, καὶ |
κακὸν οὐχ εὑρήσει ὑμᾶς.
8. Ἀγαθὸν προςευχὴ μετὰ νηστείας και ἐλεημοσύνης
καὶ δικαιοσύνης. Ἀγαθὸν τὸ ὀλίγον μετὰ δικαιοσύνης |
ἢ πολὺ μετὰ ἀδικίας . Καλὸν ποιῆσαι ἐλεημοσύνην ἢ |
θησαυρίσαι χρυσίον.
9. Ελεημοσύνη γὰρ ἐκ θανάτου φύεται , καὶ αὕτη
ἀποκαθαριεῖ πᾶσαν ἁμαρτίαν. Οἱ ποιοῦντες ἐλεημοσύ-
νας καὶ δικαιοσύνας πλησθήσονται ζωῆς·
10. οἱ δὲ ἁμαρτάνοντες πολέμιοι εἰσὶ τῆς ἑαυτῶν
ζωῆς.
11. Οὐ μὴ κρύψω ἀφ᾽ ὑμῶν πᾶν ῥῆμα. Εἴρηκα δή ·
μυστήριον βασιλέως κρύψαι καλὸν, τὰ δὲ ἔργα τοῦ |
Θεοῦ ἀνακαλύπτειν ἐνδόξως.
12. Καὶ νῦν ὅτε προςηύξω σὺ καὶ ἡ νύμφη σου
Σάββα , ἐγὼ προςήγαγον τὸ μνημόσυνον τῆς προσευχῆς |
ὑμῶν ἐνώπιον τοῦ Ἁγίου. Καὶ ὅτε ἔθαπτες τοὺς νεκροὺς,
ὡςαύτως συμπαρήγμην σοι .
13. Καὶ ὅτε οὐκ ὤκνησας ἀναστῆναι καὶ καταλιπεῖν
τὸ ἄριστόν σου , ὅπως ἀπελθὼν περιστείλῃς τὸν νεκρὸν ,
οὐκ ἔλαθές με ἀγαθοποιῶν, ἀλλὰ σὺν σοὶ ἤμην.
14. Καὶ νῦν ἀπέστειλέ με ὁ Θεὸς ἰάσασθαί σε καὶ
τὴν νύμφην σου Σάββαν.
15. Εγώ εἰμι Ραφαὴλ, εἷς ἐκ τῶν ἑπτὰ ἁγίων ἀγγέ
λων οἱ προςαναφέρουσι τὰς προςευχὰς τῶν ἁγίων, καὶ
εἰςπορεύονται ἐνώπιον τῆς δόξης τοῦ ἁγίου.
16. Καὶ ἐταράχθησαν οἱ δύο , καὶ ἔπεσαν ἐπὶ πρόςω-
πον, ὅτι ἐφοβήθησαν.
17. Καὶ εἶπεν αὐτοῖς · Μὴ φοβεῖσθε , εἰρήνη ὑμῖν
ἔσται · τὸν δὲ Θεὸν εὐλογεῖτε εἰς τὸν αἰῶνα ,
18. ὅτι οὐ τῇ ἐμαυτοῦ χάριτι , ἀλλὰ τῇ θελήσει τοῦ
Θεοῦ ἡμῶν ἦλθον · ὅθεν εὐλογεῖτε αὐτὸν εἰς τὸν αἰῶνα .
19. Πάσας τὰς ἡμέρας ὠπτανόμην ὑμῖν, καὶ οὐκ
ἔφαγον οὐδὲ ἔπιον, ἀλλὰ ὅρασιν ὑμεῖς ἐθεωρεῖτε .
20. Καὶ νῦν ἐξομολογεῖσθε τῷ Θεῷ , διότι ἀναβαίνω
πρὸς τὸν ἀποστείλαντά με , καὶ γράψατε πάντα τὰ συν-
τελεσθέντα εἰς βιβλίον .
1 21. Καὶ ἀνέστησαν, καὶ οὐκ ἔτι εἶδον αὐτόν.
22. Καὶ ἐξωμολογοῦντο τὰ ἔργα τὰ μεγάλα καὶ θαυ-
μαστὰ αὐτοῦ , ὡς ὤφθη αὐτοῖς ὁ ἄγγελος Κυρίου .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΓ' .
1. Καὶ Τωβὶτ ἔγραψε προςευχὴν εἰς ἀγαλλίασιν, καὶ
εἶπεν · Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς ὁ ζῶν εἰς τοὺς αἰῶνας , καὶ ἡ | Benedictus Deus vivens in saecula , et regnum ejus ,
βασιλεία αὐτοῦ ,
2. ὅτι αὐτὸς μαστιγοῖ καὶ ἐλεεῖ , κατάγει εἰς ᾅδην
καὶ ἀνάγει , καὶ οὐκ ἔστιν ὃς ἐκφεύξεται τὴν χεῖρα αὐ
τοῦ.
4. Et dixit senex : Juste sit ei.
5. Et vocavit angelum , et dixit ei : Accipe dimidium
omnium quæ attulistis , et abduc sanus .
6. Tunc vocans ambos clam, dixit eis : Benedicite Deum ,
et ei confitemini , et magnificentiam date ei , et confitemini
ei coram omnibus viventibus pro iis quæ fecit vobiscum.
Bonum est benedicere Deum , et exaltare nomen ejus, verba
operum Dei honorifice demonstrantes : et ne pigri sitis con-
fiteri ei.
7. Mysterium regis bonum est occultare , opera autem
Dei revelare honorifice. Bonum facite , et malum non in-
veniet vos.
8. Bonum oratio cum jejunio et eleemosyna et justitia.
Bonum est paucum cum justitia quam multum cum inju-
stitia. Bonum facere eleemosynam quam thesaurizare au ·
rum .
9. Eleemosyna enim a morte liberat , et ipsa emundat
omne peccatum. Facientes eleemosynas et justitias imple-
buntur vita :
10. peccantes autem sunt hostes suæ ipsorum vitae.
11. Non occultabo a vobis omne verbum. Dixi jam : my-
sterium regis occultare bonum , opera autem Dei revelare
honorifice.
12. Et nunc quando orasti tu et nurus tua Sarra, ego ob-
tuli memoriale orationis vestra coram Sancto. Et quando
sepeliebas mortuos, similiter aderam tibi.
13. Et quando non piger eras surgere et relinquere pran-
dium tuum , ut abiens operires mortuum , non latuisti me
benefaciens , sed tecum fui.
14. Et nunc misit me Deus sanare te et nurum tuam Sar-
ram.
15. Ego sum Raphael , unus ex septem sanctis angelis qui
offerunt orationes sanctorum et ingrediuntur in conspectu
gloriæ sancti.
16. Et turbati sunt ambo , et ceciderunt in faciem , quo-
niam timuerunt.
17. Et dixit eis : Ne timeatis , pax vobis erit : deum
autem benedicite in sæcula ,
18. quoniam non mea ipsius gratia , sed voluntate Dei
nostri veni : unde benedicite eum in sæcula.
19. Omnibus diebus apparebam vobis , et non mandu-
cabam neque bibebam , sed visionem vos spectabatis.
20. Et nunc confitemini Deo , quoniam ascendo ad eum
qui misit me , et scribite omnia quæ consummata sunt in
libro.
21. Et surrexerunt , et non ultra viderunt eum.
22. Et confitebantur opera magna et mirabilia ejus , quo-
modo apparuerat eis angelus Domini.
CAPUT XIII.
1. Et Tobit scripsit orationem in exultationem, et dixit :
2. quoniam ipse flagellat et miseretur, deducit ad infer-
num et reducit , et non est qui effugiet manum ejus ,
 TOBIT. CAP. XIV.
3. Ἐξομολογεῖσθε αὐτῷ , οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ , ἐνώπιον
τῶν ἐθνῶν, ὅτι αὐτὸς διέσπειρεν ἡμᾶς ἐν αὐτοῖς .
4. Ἐκεῖ ὑποδείξατε τὴν μεγαλωσύνην αὐτοῦ, ὑψοῦτε
αὐτὸν ἐνώπιον παντὸς ζῶντος , καθότι αὐτὸς Κύριος
ἡμῶν, καὶ Θεὸς αὐτὸς πατὴρ ἡμῶν εἰς πάντας τοὺς
αἰῶνας.
5. Καὶ μαστιγώσει ἡμᾶς ἐν ταῖς ἀδικίαις ἡμῶν,
καὶ πάλιν ἐλεήσει καὶ συνάξει ἡμᾶς ἐκ πάντων τῶν
ἐθνῶν οὗ ἐὰν σκορπισθῆτε ἐν αὐτοῖς.
6. Ἐὰν ἐπιστρέψητε πρὸς αὐτὸν ἐν ὅλῃ τῇ καρδίᾳ
ὑμῶν, καὶ ἐν ὅλῃ τῇ ψυχῇ ὑμῶν , ποιῆσαι ἐνώπιον
αὐτοῦ ἀλήθειαν, τότε ἐπιστρέψει πρὸς ὑμᾶς , καὶ οὐ
μὴ κρύψει τὸ πρόςωπον αὐτοῦ ἀφ᾽ ὑμῶν. Καὶ θεάσα
σθε ἃ ποιήσει μεθ᾽ ὑμῶν, καὶ ἐξομολογήσασθε αὐτῷ
ἐν ὅλῳ τῷ στόματι ὑμῶν, καὶ εὐλογήσατε τὸν Κύριον
τῆς δικαιοσύνης , καὶ ὑψώσατε τὸν βασιλέα τῶν αἰώνων .
Ἐγὼ ἐν τῇ γῇ τῆς αἰχμαλωσίας μου ἐξομολογοῦμαι
αὐτῷ , καὶ δεικνύω τὴν ἰσχὺν καὶ τὴν μεγαλωσύνην
αὐτοῦ ἔθνει ἁμαρτωλῶν. Ἐπιστρέψατε , ἁμαρτωλοὶ ,
καὶ ποιήσατε δικαιοσύνην ἐνώπιον αὐτοῦ · τίς γινώσκει
εἰ θελήσει ὑμᾶς , καὶ ποιήσει ἐλεημοσύνην ὑμῖν ;
7. Τον Θεόν μου ὑψῶ , καὶ ἡ ψυχή μου τῷ βασιλεῖ
τοῦ οὐρανοῦ, καὶ ἀγαλλιάσεται τὴν μεγαλωσύνην αὐτοῦ.
8. Λεγέτωσαν πάντες , καὶ ἐξομολογείσθωσαν αὐτῷ
ἐν Ἱεροσολύμοις .
9. Ἱεροσόλυμα πόλις Ἁγίου , μαστιγώσει ἐπὶ τὰ
ἔργα τῶν υἱῶν σου , καὶ πάλιν ἐλεήσει τοὺς υἱοὺς τῶν
δικαίων .
10. Εξομολογοῦ τῷ Κυρίῳ ἀγαθῶς , καὶ εὐλόγει τὸν
βασιλέα τῶν αἰώνων, ἵνα πάλιν ἡ σκηνὴ αὐτοῦ οἰκου
δομηθῇ ἐν σοὶ μετὰ χαρᾶς , καὶ εὐφράναι ἐν σοὶ τοὺς
αἰχμαλώτους , καὶ ἀγαπῆσαι ἐν σοὶ τοὺς ταλαιπώρους
εἰς πάσας τὰς γενεὰς τοῦ αἰῶνος.
1. Εθνη πολλὰ μακρόθεν ἥξει πρὸς τὸ ὄνομα Κυρίου
τοῦ Θεοῦ , δῶρα ἐν χερσὶν ἔχοντες καὶ δῶρα τῷ βα-
σιλεῖ τοῦ οὐρανοῦ. Γενεαὶ γενεῶν δώσουσί σοι ἀγαλ-
λίαμα.
12. Ἐπικατάρατοι πάντες οἱ μισοῦντές σε , εὐλο
γημένοι ἔσονται πάντες οἱ ἀγαπῶντές σε εἰς τὸν αἰῶνα .
13. Χάρηθι καὶ ἀγαλλίασαι ἐπὶ τοῖς υἱοῖς τῶν δι
καίων, ὅτι συναχθήσονται καὶ εὐλογήσουσι τὸν Κύριον
τῶν δικαίων .
14. Ὦ μακάριοι οἱ ἀγαπῶντές σε , χαρήσονται ἐπὶ
τῇ εἰρήνη σου . Μακάριοι ὅσοι ἐλυπήθησαν ἐπὶ πάσαις
ταῖς μάστιξί σου , ὅτι ἐπὶ σοὶ χαρήσονται θεασάμενοι
πᾶσαν τὴν δόξαν σου , καὶ εὐφρανθήσονται εἰς τὸν
αἰῶνα.
15. Ἡ ψυχή μου εὐλογείτω τὸν Θεὸν τὸν βασιλέα
τὸν μέγαν,
16. ὅτι οἰκοδομηθήσεται Ἱερουσαλὴμ σαπφείρῳ καὶ
σμαράγδῳ , καὶ λίθῳ ἐντίμῳ τὰ τείχη σου , καὶ οἱ
πύργοι , καὶ οἱ προμαχῶνες ἐν χρυσίῳ καθαρῷ ,
17. καὶ αἱ πλατεῖαι Ἱερουσαλὴμ ἐν βηρύλλῳ καὶ
ἄνθρακι , καὶ λίθῳ ἐκ Σουφεὶρ ψηφολογηθήσονται .
18. Καὶ ἐροῦσι πᾶσαι αἱ ῥύμαι αὐτῆς ἀλληλούϊα
καὶ αἴνεσιν, λέγοντες · Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς , ὃς ὕψωσε
πάντας τοὺς αἰῶνας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΔ'.
1. Καὶ ἐπαύσατο ἐξομολογούμενος Τωβίτ.
13
3. Confitemini ei, filii Israel, in conspectu gentium , quo-
niam ipse disseminavit nos in eis.
4. Ibi demonstrate magnificentiam ejus , exaltate eum
coram omni vivente , sicut ipse Dominus noster, et Deus
| ipse pater noster in omnia saecula.
5. Et flagellabit nos in injustitiis nostris , et rursus mi-
serebitur et congregabit nos ex omnibus gentibus ubicum-
que dispersi fueritis in eis.
6. Si reverteritis ad eum in toto corde vestro , et in tola
anima vestra , ad faciendum coram eo veritatem , tunc re-
dibit ad vos , et non occultabit faciem suam a vobis. Et
videte quæ faciet vobiscum , et confitemini ei in toto ore
vestro , et benedicite Dominum justitia , et exaltate regem
| saeculorum. Ego in terra captivitatis meæ confiteor ei , et
ostendo fortitudinem et magnificentiam ejus genti peccato-
| rum. Revertite , peccatores , et facite justitiam coram eo :
quis scit si volet vos , et faciet misericordiam vobis ?
7. Deum meum exalto , et anima mea regi coli , et
exultabit magnificentiam ejus.
8. Dicant omnes , et confiteantur ei in Jerosolymis .
9. Jerosolyma civitas sancti , flagellabit super opera fi-
liorum tuorum , et rursus miserebitur filiorum justorum,
10. Confitere Domino bene , et benedic regem saeculo-
rum , ut rursus tabernaculum ejus ædificetur in te cum
gaudio , et laetificet in te captivos , et diligat in te miseros
in omnes generationes saeculi.
11. Gentes multæ de longe venient ad nomen Domini
| Dei , munera in manibus habentes et munera regi coli . Ge-
nerationes generationum dabunt tibi exultationem.
12. Maledicti omnes qui odio habent te , benedicti erunt
omnes diligentes te in sæculum .
13. Gaude et exulta super filiis justorum , quoniam con-
| gregabuntur et benedicent Dominum justorum .
14. Ο beati qui diligunt te , gaudebunt in pace tua.
Beati quicumque tristati sunt super omnibus flagellis tuis ,
quoniam in te gaudebunt videntes omnem gloriam tuam ,
et lætabuntur in sæcula.
15. Anima mea benedicat Deum regem magnum ,
16. quoniam aedificabitur Jerusalem saphiro et smaragdo ,
et lapide pretioso muri tui , et turres , et propugnacula in
auro mundo ,
17. et platea Jerusalem in beryllo et carbunculo, et lapide
de Suphir sternentur.
18. Et dicent omnes vici ejus alleluia et laudem , dicen-
tes : Benedictus Deus , qui exaltavit omnia saecula.
CAPUT XIV.
1. Et cessavit confitens Tobit.
14 ΤΩΒΙΤ. Κεφ. ΙΔ.
2. Καὶ ἦν ἐτῶν πεντηκονταοκτώ ὅτε ἀπώλεσε τὰς
ὄψεις , καὶ μετὰ ἔτη ὀκτὼ ἀνέβλεψε. Καὶ ἐποίει ἐλεη- |
μοσύνας · καὶ προςέθετο φοβεῖσθαι Κύριον τὸν Θεὸν ,
καὶ ἐξωμολογεῖτο αὐτῷ.
3. Μεγάλως δὲ ἐγήρασε · καὶ ἐκάλεσε τὸν υἱὸν αὐτοῦ,
καὶ τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ , καὶ εἶπεν αὐτῷ · Τέκνον, λάβε
τοὺς υἱούς σου , ἰδοὺ γεγήρακα , καὶ πρὸς τὸ ἀποτρέχειν |
ἐκ τοῦ ζῆν εἰμί.
4. Απελθε εἰς τὴν Μηδίαν, τέκνον, ὅτι πέπεισμαι
ὅσα ἐλάλησεν Ἰωνὰς ὁ προφήτης περὶ Νινευή , ὅτι και
ταστραφήσεται · ἐν δὲ τῇ Μηδίᾳ ἔσται εἰρήνη μᾶλλον |
ἕως καιροῦ· καὶ ὅτι οἱ ἀδελφοὶ ἡμῶν ἐν τῇ γῇ σκορ-
πισθήσονται ἀπὸ τῆς ἀγαθῆς γῆς , καὶ Ἱεροσόλυμα |
ἔσται ἔρημος , καὶ ὁ οἶκος τοῦ Θεοῦ ἐν αὐτῇ κατακαή |
σεται , καὶ ἔρημος ἔσται μέχρι χρόνου .
5. Καὶ πάλιν ἐλεήσει αὐτοὺς ὁ Θεὸς , καὶ ἐπιστρέψει
αὐτοὺς εἰς τὴν γῆν, καὶ οἰκοδομήσουσι τὸν οἶκον, οὐχ |
οἷος ὁ πρότερος , ἕως πληρωθῶσι καιροὶ τοῦ αἰῶνος .
Καὶ μετὰ ταῦτα ἐπιστρέψουσιν ἐκ τῶν αἰχμαλωσιῶν,
καὶ οἰκοδομήσουσιν Ἱερουσαλὴμ ἐντίμως· καὶ ὁ οἶκος
τοῦ Θεοῦ ἐν αὐτῇ οἰκοδομηθήσεται ἐνδόξως , καθὼς
ἐλάλησαν περὶ αὐτῆς οἱ προφῆται .
6. Καὶ πάντα τὰ ἔθνη ἐπιστρέψουσιν ἀληθινῶς φο-
βεῖσθαι Κύριον τὸν Θεὸν, καὶ κατορύξουσι τὰ εἴδωλα |
αὐτῶν,
7. καὶ εὐλογήσουσι πάντα τὰ ἔθνη Κύριον · καὶ ὁ
λαὸς αὐτοῦ ἐξομολογήσεται τῷ Θεῷ· καὶ ὑψώσει Κύριος
τὸν λαὸν αὐτοῦ, καὶ χαρήσονται πάντες οἱ ἀγαπῶντες |
Κύριον τὸν Θεὸν ἐν ἀληθείᾳ καὶ δικαιοσύνῃ , ποιοῦντες |
ἔλεος τοῖς ἀδελφοῖς ἡμῶν.
8. Καὶ νῦν , τέκνον , ἄπελθε ἀπὸ Νινευή , ὅτι πάντως
ἔσται ἃ ἐλάλησεν ὁ προφήτης Ἰωνάς.
9. Σὺ δὲ τήρησον τὸν νόμον καὶ τὰ προςτάγματα ,
καὶ γενοῦ φιλελεήμων καὶ δίκαιος , ἵνα σοι καλῶς ᾖ.
το. Καὶ θάψον με καλῶς , καὶ τὴν μητέρα σου μετ '
ἐμοῦ , καὶ μηκέτι αὐλισθῆτε εἰς Νινευή. Τέκνον , ἴδε τί |
ἐποίησεν Αμὰν Αχιαχάρῳ τῷ θρέψαντι αὐτὸν , ὡς ἐκ
τοῦ φωτὸς ἤγαγεν αὐτὸν εἰς τὸ σκότος , καὶ ὅσα ἀνταπέ-
δωκεν αὐτῷ . Καὶ Αχιάχαρον μὲν ἔσωσε , ἐκείνῳ δὲ τὸ
ἀνταπόδομα ἀπεδόθη , καὶ αὐτὸς κατέβη εἰς τὸ σκότος. |
Μανασσῆς ἐποίησεν ἐλεημοσύνην , καὶ ἐσώθη ἐκ παγίδος |
θανάτου ἧς ἔπηξεν αὐτῷ . Ἀμὰν δὲ ἐνέπεσεν εἰς τὴν πα-
γίδα , καὶ ἀπώλετο.
11. Καὶ νῦν , παιδία , ἴδετε τί ἐλεημοσύνη ποιεῖ , καὶ
δικαιοσύνη ῥύεται. Καὶ ταῦτα αὐτοῦ λέγοντος , ἐξέλιπεν
ἡ ψυχὴ αὐτοῦ ἐπὶ τῆς κλίνης · ἦν δὲ ἐτῶν ἑκατὸν πεντη-
κονταοκτώ , καὶ ἔθαψαν αὐτὸν ἐνδόξως.
12. Καὶ ὅτε ἀπέθανεν Αννα , ἔθαψεν αὐτὴν μετὰ τοῦ
πατρὸς αὐτοῦ. Ἀπῆλθε δὲ Τωβίας μετὰ τῆς γυναικὸς αὐτ
τοῦ καὶ τῶν υἱῶν αὐτοῦ εἰς Ἐκβάτανα πρὸς Ραγουήλ |
τὸν πενθερὸν αὐτοῦ,
13. καὶ ἐγήρασεν ἐντίμως , καὶ ἔθαψε τους πενθεροὺς
αὐτοῦ ἐνδόξως , καὶ ἐκληρονόμησε τὴν οὐσίαν αὐτῶν , καὶ
Τωβίτ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ.
14. Καὶ ἀπέθανεν ἐτῶν ἑκατὸν εἰκοσιεπτὰ ἐν Ἐκβα-
τάνοις τῆς Μηδίας.
15. Καὶ ἤκουσε, πρινὴ ἀποθανεῖν αὐτὸν, τὴν ἀπώλειαν
Νινευή , ἣν ᾐχμαλώτισε Ναβουχοδονόσορ , καὶ Ἀσύηρος ,
καὶ ἐχάρη , πρὸ τοῦ ἀποθανεῖν , ἐπὶ Νινευή.
2. Et erat annorum quinquaginta octo quando amisit
visum , et post annos octo recuperavit visum. Et faciebat
eleemosynas : et adjecit timere Dominum Deum , et con-
fitebatur ei.
3. Magnopere autem senuit : et vocavit filium suum ,
et filios ejus , et dixit ei : Fili , accipe filios tuos , ecce se-
nui , et ad exeundum e vita sum .
4. Abi in Mediam , fili , quoniam credidi quaecumque lo-
cutus est Jonas propheta de Nineve , quia subvertetur :
in Media autem erit pax magis usque ad tempus : et quia
fratres nostri in terra dispergentur a bona terra , et Jeroso-
lyma erit deserta , et domus Dei in ea comburetur, et de-
serta erit usque ad tempus.
5. Et rursus miserebitur eorum Deus , et reducet eos in
terram , et adificabunt domum , non qualis prior, donec
impleti fuerint tempora saeculi . Et post haec revertent de
captivitatibus , et aedificabunt Jerusalem honorifice : et
domus Dei in ea medificabitur gloriose , sicut locuti sunt de
ea propheta .
6. Et omnes gentes convertentur veraciter ad timendum
Dominum Deum , et defodient idola sua ,
7. et benedicent omnes gentes Dominum : et populus ejus
confitebitur Deo : et exaltabit Dominus populum suum , et
gaudebunt omnes qui diligunt Dominum Deum in veritate
et justitia , facientes misericordiam fratribus nostris.
8. Et nunc , fili , discede a Nineve , quoniam omnino erunt
quæ locutus est propheta Jonas.
9. Τu autem serva legem et præcepta , et esto amator
misericordiæ et justus , ut tibi bene sit.
10. Et sepeli me honeste , et matrem tuam mecum , et non
ultra maneatis in Nineve. Fili , vide quid fecit Aman Achia-
charo qui nutriverat eum , quomodo e luce adduxit eum
in tenebras , et quæcumque retribuit ei. Et Achiacharum
quidem salvavit , illi autem retributio retributa est , et ipse
descendit in tenebras. Manasses fecit misericordiam , et sal-
vatus est de laqueo mortis quem fixerat ei. Aman autem in
cidit in laqueum , et periit.
11. Et nunc , filii , videte quid eleemosyna facit , et justi
tia liberat. Et haec ipso dicente , defecit anima ejus super
lectum : erat autem annorum centum quinquaginta octo , et
sepelierunt eum gloriose.
12. Et quando mortua est Anna , sepelivit eam cumpatre
suo. Discessit autem Tobias cum uxore sua et filiis suis in
Ecbatana ad Raguel socerum suum,
13. et senuit honorifice , et sepelivit soceros suos gloriose ,
et haereditavit substantiam eorum , et Tobit patris sui.
14. Et mortuus est annorum centum viginti septem in
Ecbatanis Media.
15. Et audivit , priusquam ipse moreretur, perditionem
Nineve , quam captivavit Nabuchodonosor, et Asyeros , et
gavisus est , antequam moreretur, super Nineve.
 JUDITH. CAP. I.

ΙΟΥΔΙΘ . JUDITH .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α'. CAPUT I.

1. Ἔτους δωδεκάτου τῆς βασιλείας Ναβουχοδονόσορ , 1. Anno duodecimo regni Nabuchodonosor, qui regnavit
ὃς ἐβασίλευσεν Ασσυρίων ἐν Νινευὴ τῇ πόλει τῇ με super Assyrios in Nineve civitate magna , in diebus Arpha-
γάλῃ , ἐν ταῖς ἡμέραις Αρφαξάδ , ὃς ἐβασίλευσε Μήδων | xad , qui regnavit super Medos in Ecbatanis ,
ἐν Εκβατάνοις ,
2. καὶ ᾠκοδόμησεν ἐπ᾽ Εκβατάνων καὶ κύκλῳ τείχη 2. et ædificavit super Ecbatana et in circuitu muros ex
ἐκ λίθων λελαξευμένων , εἰς πλάτος πηχῶν τριῶν , καὶ lapidibus sectis , in latitudine cubitorum trium , et in longi-
εἰς μῆκος πηχῶν ἓξ , καὶ ἐποίησε τὸ ὕψος τοῦ τείχους | tudine cubitorum sex , et fecit altitudinem muri cubitorum
πηχῶν ἑβδομήκοντα , καὶ τὸ πλάτος αὐτοῦ πηχῶν πεν- septuaginta , et latitudinem ejus cubitorum quinquaginta ,
τήκοντα ,
3. καὶ τοὺς πύργους αὐτοῦ ἔστησεν ἐπὶ ταῖς πύλαις 3. et turres ejus statuit super portas illius cubitorum cen-
αὐτῆς πηχῶν ἑκατὸν , καὶ τὸ πλάτος αὐτῆς ἐθεμελίωσεν | tum , et latitudinem ejus fundavit in cubitis sexaginta ,
εἰς πήχεις ἑξήκοντα ,
4. καὶ ἐποίησε τὰς πύλας αὐτῆς πύλας διεγειρομένας 4. et fecit portas ejus portas suscitatas in altitudinem
εἰς ὕψος πηχῶν ἑβδομήκοντα , καὶ τὸ πλάτος αὐτῶν πή- cubitorum septuaginta , et latitudinem earum cubitos qua-
χεις τεσσαράκοντα εἰς ἐξόδους δυνάμεων δυνατῶν αὐτοῦ , draginta ad exitus exercituum potentium ipsius , et ordines
καὶ διατάξεις τῶν πεζῶν αὐτοῦ. peditum ipsius.
5. Καὶ ἐποίησε πόλεμον ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις ὁ 5. Et fecit bellum in diebus illis rex Nabuchodonosor ad-
βασιλεὺς Ναβουχοδονόσορ πρὸς βασιλέα Αρφαξὰδ ἐν τῷ versus regem Arphaxad in campo magno , hic est in finibus
πεδίῳ τῷ μεγάλῳ , τοῦτό ἐστιν ἐν τοῖς ὁρίοις Ραγαῦ. Ragay.
6. Καὶ συνήντησαν πρὸς αὐτὸν πάντες οἱ κατοικοῦν 6. Et concurrerunt ad eum omnes habitantes montanam ,
τες τὴν ὀρεινὴν , καὶ πάντες οἱ κατοικοῦντες τὸν Εὐφρά- et omnes habitantes Euphratem , et Tigrim , et Hydaspem ,
την , καὶ τὸν Τίγριν , καὶ τὸν Ὑδάσπην , καὶ πεδίῳ Εἰ- et campo Irioch rex Elymæorum et convenerunt gentes
μιὼν ὁ βασιλεὺς Ἐλυμαίων · καὶ συνῆλθον ἔθνη πολλὰ multa valde in aciem filiorum Cheleul.
σφόδρα εἰς παράταξιν υἱῶν Χελεούλ .
7. Καὶ ἀπέστειλε Ναβουχοδονόσορ ὁ βασιλεὺς Ἀσσυ 7. Et misit Nabuchodonosor rex Assyriorum ad omnes
ρίων ἐπὶ πάντας τοὺς κατοικοῦντας τὴν Περσίδα , καὶ habitantes Persidem , et ad omnes habitantes ad occidentem ,
ἐπὶ πάντας τοὺς κατοικοῦντας πρὸς δυσμαῖς , τοὺς | habitantes Ciliciam et Damascum, Libanum et Antilibanum,
κατοικοῦντας Κιλικίαν καὶ Δαμασκὸν , τὸν Λίβανον et omnes qui habitabant ad faciem maritimæ ,
καὶ Ἀντιλίβανον, καὶ πάντας τοὺς κατοικοῦντας κατὰ
πρόςωπον παραλίας ,
8. καὶ τοὺς ἐν τοῖς ἔθνεσι τοῦ Καρμήλου καὶ Γα- 8. et qui in gentibus Carmeli et Galaad , et superiorem
λαάδ , καὶ τὴν ἄνω Γαλιλαίαν , καὶ τὸ μέγα πεδίον | Galilaam , et magnum campum Esdrelom,
Εσδρηλώμ ,
9. καὶ πάντας τοὺς ἐν Σαμαρείᾳ καὶ ταῖς πόλεσιν 9. et omnes qui in Samaria et civitatibus ejus , et trans
αὐτῆς , καὶ πέραν τοῦ Ἰορδάνου ἕως Ἱερουσαλήμ , καὶ Jordanem usque Jerusalem , et Betane , et Chellus , et Ca-
Βετάνη , καὶ Χελλοὺς , καὶ Κάδης , καὶ τοῦ ποταμοῦ des , et fluminis Ægypti , et Taphnas , et Ramesse , et
Αἰγύπτου , καὶ Ταφνὰς , καὶ Ῥαμεσσὴ , καὶ πᾶσαν γῆν omnem terram Gesem
Γεσέμ
10. ἕως τοῦ ἐλθεῖν ἐπάνω Τάνεως καὶ Μέμφεως , καὶ 10. usque ad veniendum supra Tanim et Memphim , et
πάντας τοὺς κατοικοῦντας τὴν Αἴγυπτον ἕως τοῦ ἐλθεῖν omnes habitantes Ægyptum usque ad veniendum super fi-
ἐπὶ τὰ ὅρια τῆς Αἰθιοπίας. nes Ethiopia .
11. Καὶ ἐφαύλισαν πάντες οἱ κατοικοῦντες πᾶσαν 11. Et vilipenderunt omnes habitantes universam terram
τὴν γῆν τὸ ῥῆμα Ναβουχοδονόσορ τοῦ βασιλέως Ασσυ- | verbum Nabuchodonosor regis Assyriorum , et non convene-
ρίων, καὶ οὐ συνῆλθον αὐτῷ εἰς τὸν πόλεμον , ὅτι οὐκ runt ei ad bellum, quoniam non tinuerunt eum, sed erat co-
ἐφοβήθησαν αὐτὸν , ἀλλ᾽ ἦν ἐναντίον αὐτῶν ὡς ἀνὴρ ram eis tamquam vir æqualis : et remiserunt nuntios ejus
ἶσος · καὶ ἀνέστρεψαν τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ κενοὺς ἐν ἀτι vacuos in ignominia ante faciem suam.
μία πρὸ προςώπου αὐτῶν.
12. Καὶ ἐθυμώθη Ναβουχοδονόσορ ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν 12. Et indignatus est Nabuchodonosor super omnem ter
ταύτην σφόδρα , καὶ ὤμοσε κατὰ τοῦ θρόνου καὶ τῆς ram hanc valde , et juravit per thronum et regnum suum ,
βασιλείας αὐτοῦ , εἰ μὴν ἐκδικήσειν πάντα τὰ ὅρια τῆς | nimirum ulturum se omnes fines Ciliciae , et Damascenae et
Κιλικίας , καὶ Δαμασκηνῆς καὶ Συρίας , ἀνελεῖν τῇ ρομ- Syriae , interempturum gladio suo , et omnes habitantes in
ραίᾳ αὐτοῦ , καὶ πάντας τοὺς κατοικοῦντας ἐν γῇ Μωάβ , terra Moab , et filios Ammon , et omnem Judaeam , et omnes
16 ΙΟΥΔΙΘ. Κεφ. Β'.

καὶ τοὺς υἱοὺς Ἀμμών , καὶ πᾶσαν τὴν Ἰουδαίαν , καὶ ἡ qui in Ægypto usque ad veniendum super fines duorumna-
πάντας τοὺς ἐν Αἰγύπτῳ ἕως τοῦ ἐλθεῖν ἐπὶ τὰ ὅρια τῶν rium.
δύο θαλασσῶν.
13. Καὶ παρετάξατο ἐν τῇ δυνάμει αὐτοῦ πρὸς Ἀρ 13. Et aciem struxit in virtute sua adversus Arphaxad
φαξὰδ βασιλέα ἐν τῷ ἔτει τῷ ἑπτακαιδεκάτῳ , καὶ ἐκρα- regem in anno septimo et decimo , et praevaluit in praelio
ταιώθη ἐν τῷ πολέμῳ αὐτοῦ , καὶ ἀνέστρεψε πᾶσαν suo , et evertit omnem virtutem Arphaxad , et omnem equi-
τὴν δύναμιν Αρφαξάδ, καὶ πᾶσαν τὴν ἵππον αὐτοῦ , tatum ejus , et omnes currus ejus ,
καὶ πάντα τὰ ἅρματα αὐτοῦ
14. καὶ ἐκυρίευσε τῶν πόλεων αὐτοῦ · καὶ ἀφίκετο 14. et dominatus est civitatibus ejus : et pervenit usque
ἕως Εκβατάνων, καὶ ἐκράτησε τῶν πύργων, καὶ ἐπρο- Eebatana , et obtinuit turres , et praedatus est plateas ejus ,
νόμευσε τὰς πλατείας αὐτῆς , καὶ τὸν κόσμον αὐτῆς et oratum ejus posuit in opprobrium ejus.
ἔθηκεν εἰς ὄνειδος αὐτῆς.
15. Καὶ ἔλαβε τὸν Ἀρφαξὰδ ἐν τοῖς ὄρεσι Ῥαγαῦ , 15. Et cepit Arphaxad in montibus Ragay , et confixit
καὶ κατηκόντισεν αὐτὸν ἐν ταῖς ζιβύναις αὐτοῦ , καὶ eum in jaculis suis , et exterminavit eum usque in diem
ἐξωλόθρευσεν αὐτὸν ἕως τῆς ἡμέρας ἐκείνης.. illam.
16. Καὶ ἀνέστρεψε μετ' αὐτῶν αὐτὸς καὶ πᾶς ὁ σύμ- 16. Et revertit cum eis ipse et omnis commistus ejus ,
μικτος αὐτοῦ, πλῆθος ἀνδρῶν πολεμιστῶν πολὺ σφόδρα · multitudo virorum bellatorum plurima valde : et erat ibi
καὶ ἦν ἐκεῖ ῥᾳθυμῶν καὶ εὐωχούμενος αὐτὸς καὶ ἡ δύ- torpens et epulans ipse et virtus ejus per dies centum viginti .
ναμις αὐτοῦ ἐφ' ἡμέρας ἑκατὸν εἴκοσι .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'. CAPUT II.

1. Καὶ ἐν τῷ ἔτει τῷ ὀκτωκαιδεκάτω , δευτέρα καὶ 1. Et in anno octavo et decimo , secunda et vigesima
εἰκάδι τοῦ πρώτου μηνός , ἐγένετο λόγος ἐν οἴκῳ Να- | primi mensis , factum est verbum in domo Nabuchodonosor
βουχοδονόσορ βασιλέως Ασσυρίων, ἐκδικῆσαι πᾶσαν | regis Assyriorum , ulcisci omnem terram sicut locutus erat.
τὴν γῆν καθὼς ἐλάλησε.
2. Καὶ συνεκάλεσε πάντας τοὺς θεράποντας αὐτοῦ , 2. Et convocavit omnes ministros suos , et omnes magna-
καὶ πάντας τοὺς μεγιστάνας αὐτοῦ , καὶ ἔθετο μετ ' αὐ tes suos , et posuit cum eis mysterium consilii sui , et con-
τῶν τὸ μυστήριον τῆς βουλῆς αὐτοῦ , καὶ συνετέλεσε summavit omne malum terrae de ore suo.
πᾶσαν τὴν κακίαν τῆς γῆς ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ .
3. Καὶ αὐτοὶ ἔκριναν ὀλοθρεῦσαι πᾶσαν σάρκα οἳ οὐκ 3. Et ipsi judicaverunt exterminare omnem carnem qui
ἠκολούθησαν τῷ λόγῳ τοῦ στόματος αὐτοῦ. non obsecuti fuerant sermoni oris ejus.
4. Καὶ ἐγένετο , ὡς συνετέλεσε τὴν βουλὴν αὐτοῦ , 4. Et factum est , ut consummavit consilium suum , voca-
ἐκάλεσε Ναβουχοδονόσορ βασιλεὺς Ἀσσυρίων τὸν Ὀλο- vit Nabuchodonosor rex Assyriorum Olophernem principem
φέρνην ἀρχιστράτηγον τῆς δυνάμεως αὐτοῦ , δεύτερον | virtutis suæ , qui secundus erat ab ipso , et dixit ad eum :
ὄντα μετ᾿ αὐτὸν , καὶ εἶπε πρὸς αὐτόν·
5. Τάδε λέγει ὁ βασιλεὺς ὁ μέγας , ὁ κύριος πάσης 5. Hæc dicit rex magnus , dominus universa terra :
τῆς γῆς· Ἰδοὺ σὺ ἐξελεύσῃ ἐκ τοῦ προςώπου μου , καὶ Ecce tu egredieris a facie mea , et sumes tecum viros confi-
λήψῃ μετὰ σεαυτοῦ ἄνδρας πεποιθότας ἐν ἰσχύϊ αὐτῶν, dentes in fortitudine sua , peditum ad millia centum viginti ,
πεζῶν εἰς χιλιάδας ἑκατὸν εἴκοσι , καὶ πλῆθος ἵππων σὺν et multitudinem equorum cum ascensoribus myriadum duo-
ἀναβάταις μυριάδων δεκαδύο , decim,
6. καὶ ἐξελεύσῃ εἰς συνάντησιν πάσῃ τῇ γῇ ἐπὶ δυ- 6. et egredieris in occursum omni terræ ad occidentem ,
σμὰς , ὅτι ἠπείθησαν τῷ ῥήματι τοῦ στόματός μου· quoniam non obedierunt verbo oris mei :
7. καὶ ἀπαγγελεῖς αὐτοῖς ἑτοιμάζειν γῆν καὶ ὕδωρ, 7. et annuntiabis eis parare terram et aquam , quoniam
ὅτι ἐξελεύσομαι ἐν θυμῷ μου ἐπ᾿ αὐτοὺς , καὶ καλύψω egrediar in furore meo super eos , et operiam omnem faciem
πᾶν τὸ πρόςωπον τῆς γῆς ἐν τοῖς ποσὶ τῆς δυνάμεώς terra in pedibus virtutis meæ , et dabo illos in direptionem
μου , καὶ δώσω αὐτοὺς εἰς διαρπαγὴν αὐτοῖς , eis ,
8. καὶ οἱ τραυματίαι αὐτῶν πληρώσουσι τὰς φά- 8. et casi istorum implebunt valles et torrentes ipsorum ,
ραγγας καὶ τοὺς χειμάρρους αὐτῶν, καὶ ποταμὸς ἐπι- et fluvius inundans mortuis eorum implebitur,
κλύζων τοῖς νεκροῖς αὐτῶν πληρωθήσεται.
9. Καὶ ἄξω τὴν αἰχμαλωσίαν αὐτῶν ἐπὶ τὰ ἄκρα 9. et ducam captivitatem eorum ad summitates universæ
πάσης τῆς γῆς . terrae.
10. Σὺ δὲ ἐξελθὼν προκαταλήψῃ μοι πᾶν ὅριον αὐτ 10. Tu vero egressus præoccupabis mihi omnem termi-
τῶν, καὶ ἐκδώσουσί σοι ἑαυτοὺς , καὶ διατηρήσεις ἐμοὶ . num eorum, et dedent se tibi , et conservabis mihi eos in
αὐτοὺς εἰς ἡμέραν ἐλεγμοῦ αὐτῶν. diem argutionis eorum.
I. Ἐπὶ δὲ τοὺς ἀπειθοῦντας οὐ φείσεται ὁ ὀφθαλ- 11. Super inobedientes autem non parcet oculus tuus ,
μός σου , δοῦναι αὐτοὺς εἰς φόνον καὶ ἁρπαγὴν ἐν πάσῃ dare eos in caedem et direptionem in omni terra tua :
τῇ γῇ σου·
12. ὅτι ζῶν ἐγὼ , καὶ τὸ κράτος τῆς βασιλείας μου , 12. quoniam vivens ego, et imperium regni mei , locutus
λελάληκα καὶ ποιήσω ταῦτα ἐν χειρί μου. sum et faciam hæc in manu mea.
 JUDITH. CAP . II .
13. Καὶ σὺ δὲ οὐ παραβήσῃ ἕν τι τῶν ῥημάτων τοῦ
κυρίου σου , ἀλλ᾽ ἐπιτελῶν ἐπιτελέσεις , καθότι προς-
τέταχά σοι , καὶ οὐ μακρυνεῖς τοῦ ποιῆσαι αὐτά .
14. Καὶ ἐξῆλθεν Ολοφέρνης ἀπὸ προςώπου τοῦ κυ
ρίου αὐτοῦ , καὶ ἐκάλεσε πάντας τοὺς δυνάστας , καὶ
τοὺς στρατηγοὺς καὶ ἐπιστάτας τῆς δυνάμεως Ασ
σούρ,
15. καὶ ἠρίθμησεν ἐκλεκτοὺς ἄνδρας εἰς παράταξιν,
καθότι ἐκέλευσεν αὐτῷ ὁ κύριος αὐτοῦ , εἰς μυριάδας |
δεκαδύο , καὶ ἱππεῖς τοξότας μυρίους διςχιλίους ,
16. καὶ διέταξεν αὐτοὺς ὃν τρόπον πολέμου πλῆθος
συντάσσεται.
17. Καὶ ἔλαβε καμήλους καὶ ὄνους καὶ ἡμιόνους εἰς
τὴν ἀπαρτίαν αὐτῶν, πλῆθος πολὺ σφόδρα , καὶ πρόβατα |
καὶ βόας καὶ αἶγας εἰς τὴν παρασκευὴν αὐτῶν, ὧν οὐκ
ἦν ἀριθμὸς ,
18. καὶ ἐπισιτισμὸν παντὶ ἀνδρὶ εἰς πλῆθος , καὶ
χρυσίον καὶ ἀργύριον ἐξ οἴκου βασιλέως πολὺ σφόδρα .
19. Καὶ ἐξῆλθεν αὐτὸς καὶ πᾶσα ἡ δύναμις αὐτοῦ
εἰς πορείαν τοῦ προελθεῖν βασιλέως Ναβουχοδονόσορ ,
καὶ καλύψαι πᾶν τὸ πρόςωπον τῆς γῆς πρὸς δυσμαῖς ἐν
ἅρμασι καὶ ἱππεῦσι καὶ πεζοῖς ἐπιλέκτοις αὐτῶν .
20. Καὶ πολὺς ὁ ἐπίμικτος ὡς ἀκρὶς συνεξῆλθον αὐ
τοῖς, καὶ ὡς ἡ ἄμμος τῆς γῆς · οὐ γὰρ ἦν ἀριθμὸς ἀπὸ
πλήθους αὐτῶν.
21. Καὶ ἀπῆλθον ἐκ Νινευὴ ὁδὸν τριῶν ἡμερῶν ἐπὶ
πρόςωπον τοῦ πεδίου Βαικτιλαὶθ , καὶ ἐπεστρατοπέδευ-
σεν ἀπὸ Βαικτιλαὶθ πλησίον τοῦ ὄρους τοῦ ἐπ' ἀριστερᾷ
τῆς ἄνω Κιλικίας.
22. Καὶ ἔλαβε πᾶσαν τὴν δύναμιν αὐτοῦ, τοὺς πε-
ζοὺς καὶ τοὺς ἱππεῖς , καὶ τὰ ἅρματα αὐτοῦ , καὶ ἀπῆλθεν
ἐκεῖθεν εἰς τὴν ὀρεινήν .
23. Καὶ διέκοψε τὸ Φοὺδ καὶ Λοὺδ, καὶ ἐπρονόμευσαν
πάντας υἱοὺς Ῥασσὶς καὶ υἱοὺς Ἰσμαήλ τοὺς κατὰ
πρόςωπον τῆς ἐρήμου προς νότον τῆς Χελλαίων .
24. Καὶ παρῆλθε τὸν Εὐφράτην, καὶ διῆλθε τὴν
Μεσοποταμίαν, καὶ διέσκαψε πάσας τὰς πόλεις τὰς ]
ὑψηλὰς τὰς ἐπὶ τοῦ χειμάρρου Αβρωνα ἕως τοῦ ἐλθεῖν
ἐπὶ θάλασσαν.
25. Καὶ κατελάβετο τὰ ὅρια τῆς Κιλικίας , καὶ κατ
τέκοψε πάντας τοὺς ἀντιστάντας αὐτῷ · καὶ ἦλθεν ἕως
ὁρίων Ἰάφεθ , τὰ πρὸς νότον κατὰ πρόςωπον τῆς Ἀρα- .
βίας.
26. Καὶ ἐκύκλωσε πάντας τοὺς υἱοὺς Μαδιάν, καὶ
ἐνέπρησε τὰ σκηνώματα αὐτῶν, καὶ ἐπρονόμευσε τὰς |
μάνδρας αὐτῶν,
27. Καὶ κατέβη εἰς πεδίον Δαμασκοῦ ἐν ἡμέραις
θερισμοῦ πυρῶν, καὶ ἐνέπρησε πάντας τοὺς ἀγροὺς αὐ-
τῶν · καὶ τὰ ποίμνια καὶ τὰ βουκόλια ἔδωκεν εἰς ἀφα-
νισμὸν, καὶ τὰς πόλεις αὐτῶν ἐσκύλευσε , καὶ τὰ πεδία |
αὐτῶν ἐξελίκμησε , καὶ ἐπάταξε πάντας τοὺς νεανίσκους |
αὐτῶν ἐν στόματι ῥομφαίας.
28. Καὶ ἐπέπεσεν ὁ φόβος καὶ ὁ τρόμος αὐτοῦ ἐπὶ
τοὺς κατοικοῦντας τὴν παραλίαν, τοὺς ὄντας ἐν Σιδῶνι |
καὶ Τύρῳ , καὶ τοὺς κατοικοῦντας Σούρ , καὶ Ὀκινὰ ,
καὶ πάντας τοὺς κατοικοῦντας Ἱεμναάν . Καὶ οἱ κατοι-
κοῦντες ἐν Ἀζώτῳ καὶ Ἀσκάλωνι ἐφοβήθησαν αὐτὸν
σφόδρα.
VETUS TESTAMENTUM - ·II.
17
13. Et tu autem non transgredieris unum quid ex verbis
domini tui , sed perficiens perficies , sicut præcepi tibi , et
non cunctaberis facere hæc.
14. Et exivit Olophernes a facie domini sui , et vocavit
omnes dynastas , et duces et præsides virtutis Assur,
15. et numeravit electos viros in aciem , sicut jusserat ei
dominus ejus , ad myriadas duodecim , et equites sagittarios
duodecim millia ,
16. et ordinavit eos quemadmodum belli multitudo coor-
dinatur.
17. Et sumpsit camelos et asinos et mulos ad impedimenta
ipsorum , multitudinem plurimam valde , et oves et boves
et capras ad apparatum ipsorum , quorum non erat numerus ,
18. et rem frumentariam omni viro in multitudine , et
aurum et argentum e domo regis multum valde.
19. Et exiit ipse et universa virtus ejus ad iter ad prace
dendum regem Nabuchodonosor, et operiendum omnem fa-
ciem terræ ad occidentem in currubus et equitibus et pedi-
tibus electis ipsorum.
20. Et multus admistus tamquam locusta exierunt cum
eis , et tamquam arena terrae : non enim erat numerus pra
multitudine eorum.
21. Et abierunt de Nineve viam trium dierum super
faciem campi Baectilaeth , et castra fecit a Bactileth prope
montem qui ad sinistram superioris Cilicia .
22. Et sumpsit omnem virtutem suam , pedites et equites
et currus suos , et abiit inde in montanam.
23. Et excidit Plud et Lud , et praedati sunt omnes filios
Rassis et filios Ismael qui super faciem deserti ad austrum
Chelleon.
24. Et transivit Euphratem , et pertransit Mesopota-
miam , et diruit omnes civitates excelsas quæ super torren
tem Abrona usque ad veniendum super mare.
25. Et cepit fines Cilicia , et concidit omnes resistentes
sibi : et venit usque ad fines Japheth , qui ad austrum super
faciem Arabiae.
26. Et circuivit omnes filios Madian , et incendit taberna-
cula eorum , et diripuit mandras eorum.
27. Et descendit in campum Damasci in diebus messis
triticorum , et incendit omnes agros eorum et greges et
armenta boum dedit in perditionem , et civitates eorum
spoliavit , et campos eorum ventilavit , et percussit omnes
juvenes eorum in ore gladii.
28. Et incidit timor et tremor ejus super habitantes ma-
ritimam , eos qui erant in Sidone et Tyro , et habitantes Sur,
et Ocina , et omnes habitantes Hiemnaan. Et habitantes in
Azoto et Ascalone timuerunt eum valde,
2
18 ΙΟΥΔΙΘ. Κεφ . Δ'.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'. CAPUT III.

1. Καὶ ἀπέστειλαν πρὸς αὐτὸν ἀγγέλους λόγοις εἰρη 1. Et miserunt ad eum nuntios verbis pacificis , di-
νικοῖς, λέγοντες · centes :
2. Ἰδοὺ ἡμεῖς οἱ παῖδες Ναβουχοδονόσορ βασιλέως 2. Ecce nos pueri Nabuchodonosor regis magni adsumus
μεγάλου παρακείμεθα ἐνώπιόν σου , χρῆσαι ἡμῖν καθὼς coram te , utere nobis sicut placitum est faciei tuæ.
ἀρεστόν ἐστι τῷ προςώπῳ σου.
3. Ἰδοὺ αἱ ἐπαύλεις ἡμῶν, καὶ πᾶν πεδίον πυρῶν, 3. Ecce villæ nostræ , et omnis campus tri.icorum , et
καὶ τὰ ποίμνια καὶ τὰ βουκόλια , καὶ πᾶσαι αἱ μάνδραι greges et armenta , et omnes mandra tabernaculorum no-
τῶν σκηνῶν ἡμῶν παράκεινται πρὸ προςώπου σου , strorum adsunt ante faciem tuam , utere quomodo placuerit
χρῆσαι καθ᾽ ὁ ἂν ἀρέσκη σοι . tibi .
4. Ἰδοὺ καὶ αἱ πόλεις ἡμῶν , καὶ οἱ κατοικοῦντες ἐν 4. Ecce et civitates nostræ , et habitantes in eis servi tui
αὐταῖς δοῦλοί σου εἰσίν · ἐλθὼν ἀπάντησον αὐταῖς ὡς sunt veniens occurre eis prout est bonum in oculis tuis.
· ἔστιν ἀγαθὸν ἐν ὀφθαλμοῖς σου.
5. Καὶ παρεγένοντο οἱ ἄνδρες πρὸς Ολοφέρνην, καὶ 5. Et advenerunt viri ad Olophernem , et annuntiaverunt
ἀπήγγειλαν αὐτῷ κατὰ τὰ ῥήματα ταῦτα . ei secundum verba hæc.
6. Καὶ κατέβη ἐπὶ τὴν παραλίαν αὐτὸς καὶ ἡ δύνα- 6 , Et descendit super maritimam ipse et virtus ejus , et
μις αὐτοῦ , καὶ ἐφρούρησε τὰς πόλεις τὰς ὑψηλάς · καὶ praesidia posuit in civitatibus excelsis : et assumpsit ex eis
ἔλαβεν ἐξ αὐτῶν εἰς συμμαχίαν ἄνδρας ἐπιλέκτους , in belli societatem viros electos ,
7. καὶ ἐδέξαντο αὐτὸν αὐτοὶ , καὶ πᾶσα ἡ περίχωρος 7. et susceperunt eum ipsi , et omnis regio adjacens eo-
αὐτῶν μετὰ στεφάνων καὶ χορῶν καὶ τυμπάνων . rum cum coronis et choris et tympanis.
8. Καὶ κατέσκαψε πάντα τὰ ὅρια αὐτῶν, καὶ τὰ 8. Et demolitus est omnes fines eorum, et lucos eorum
ἄλση αὐτῶν ἐξέκοψε . Καὶ ἦν δεδογμένον αὐτῷ ἐξολο- | excidit. Et erat decretum ei exterminare omnes deos terrae ,
θρεῦσαι πάντας τοὺς θεοὺς τῆς γῆς , ὅπως αὐτῷ μόνῳ ut ipsi soli Nabuchodonosor servirent omnes gentes , et
τῷ Ναβουχοδονόσορ λατρεύσωσι πάντα τὰ ἔθνη , καὶ omnes linguæ et omnes tribus eorum invocarent eum in
πᾶσαι αἱ γλῶσσαι καὶ πᾶσαι αἱ φυλαὶ αὐτῶν ἐπικαλέ- | deum.
σωνται αὐτὸν εἰς θεόν.
9. Καὶ ἦλθε κατὰ πρόςωπον Εσδρηλὼν πλησίον τῆς 9. Et venit super faciem Esdrelon prope Dotæam , quæ
Δωταίας , ἡ ἐστιν ἀπέναντι τοῦ Πρίονος τοῦ μεγάλου | est contra Serram magnam Judææ,
τῆς Ἰουδαίας ,
10. καὶ κατεστρατοπέδευσεν ἀναμέσον Γαιβαὶ καὶ 10. et castrametatus est inter Gabæ et Scytharum civi-
Σκυθῶν πόλεως , καὶ ἦν ἐκεῖ μῆνα ἡμερῶν εἰς τὸ συλ- tatem , et fuit ibi mensem dierum ad colligenda omnia im-
λέξαι πᾶσαν τὴν ἀπαρτίαν τῆς δυνάμεως αὐτοῦ . pedimenta virtutis suæ.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ'. CAPUT IV.

1. Καὶ ἤκουσαν οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ οἱ κατοικοῦντες ἐν
τῇ Ἰουδαία πάντα ὅσα ἐποίησεν Ολοφέρνης τοῖς ἔθνε
σιν, δὁ ἀρχιστράτηγος Ναβουχοδονόσορ βασιλέως Ασσυ- -
ρίων, καὶ ὃν τρόπον ἐσκύλευσε πάντα τὰ ἱερὰ αὐτῶν, ]
καὶ ἔδωκεν αὐτὰ εἰς ἀφανισμὸν,
2. καὶ ἐφοβήθησαν σφόδρα σφόδρα ἀπὸ προςώπου
αὐτοῦ , καὶ περὶ Ἱερουσαλὴμ καὶ τοῦ ναοῦ Κυρίου Θεοῦ
αὐτῶν ἐταράχθησαν ·
3. ὅτι προσφάτως ἦσαν ἀναβεβηκότες ἐκ τῆς αἰχμα
λωσίας , καὶ νεωστὶ πᾶς ὁ λαὸς συνελέλεκτο τῆς Ἰου
δαίας , καὶ τὰ σκεύη , καὶ τὸ θυσιαστήριον, καὶ ὁ οἶκος |
ἐκ τῆς βεβηλώσεως ἡγιασμένα ἦν,
4. καὶ ἀπέστειλαν εἰς πᾶν ὅριον Σαμαρείας , καὶ
Κωνὰς, καὶ Βαιθωρων, καὶ Βελμὲν, καὶ Ἱεριχὼ , καὶ
εἰς Χωβὰ , καὶ Αἰσωρὰ , καὶ τὸν αὐλῶνα Σαλήμ ,
5. καὶ προκατελάβοντο πάσας τὰς κορυφὰς τῶν ὀρέων
τῶν ὑψηλῶν, καὶ ἐτειχίσαντο τὰς ἐν αὐτοῖς κώμας , καὶ .
παρέθεντο εἰς ἐπισιτισμὸν εἰς παρασκευὴν πολέμου , ὅτι
προςφάτως ἦν τὰ πεδία αὐτῶν τεθερισμένα .
6. Καὶ ἔγραψεν Ἰωακὶμ ὁ ἱερεὺς ὁ μέγας , ὃς ἦν ἐν
ταῖς ἡμέραις ἐκείναις ἐν Ἱερουσαλὴμ , τοῖς κατοικοῦσι
Βετυλούα , καὶ Βετομεσθαὶμ ἡ ἐστιν ἀπέναντι Εσδρη- -
λων, κατὰ πρόςωπον τοῦ πεδίου τοῦ πλησίον Δωθαὶμ ,
7. λέγων, διακατασχεῖν τὰς ἀναβάσεις τῆς ὀρει-
1. Et audierunt filii Israel habitantes in Judæa omnia
quæcumque fecerat Olophernes gentibus , princeps militiæ
Nabuchodonosor regis Assyriorum , et quomodo spoliaverat
omnia templa earum , et dederat ea in perditionem ,
2. et timuerunt valde valde a facie ejus , et pro Jerusalem
et templo Domini Dei sui turbati sunt :
3. quoniam recenter ascenderant e captivitate , et nuper
omnis populus collectus fuerat Judææ , et vasa , et altare ,
et domus ex pollutione fuerant sanctificata ,
4. Et miserunt in omnem terminum Samariæ , et Conas ,
et Bathoron , et Belmen , et Jericho , et in Choba , et Asora,
et vallem Salem,
5. et præoccupaverunt omnia cacumina montium ex-
celsorum , et muris circumdederunt pagos qui in eis, et re-
posuerunt in rem frumentariam ad apparatum belli , quo
niam recenter fuerant campi ipsorum demessi.
6. Et scripsit Joacim sacerdos magnus, qui erat in diebus
illis in Jerusalem , habitantibus Betylua , et Betomesthæm
quae est e regione Esdrelon , super faciem campi qui prope
Dothaim,
7. dicens, obtinere ascensiones ipsius montana , quoniam
 JUDITH. CAP. V.
νῆς , ὅτι δι' αὐτῶν ἦν ἡ εἴςοδος εἰς τὴν Ἰουδαίαν · καὶ ἦν
εὐχερῶς διακωλύσαι αὐτοὺς προςβαίνοντας , στενῆς τῆς
προςβάσεως οὔσης , ἐπ ' ἄνδρας τοὺς πάντας δύο.
8. Καὶ ἐποίησαν οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ καθὰ συνέταξεν αὐτ
τοῖς Ἰωακὶμ ὁ ἱερεὺς δὁ μέγας , καὶ ἡ γερουσία παντὸς
δήμου Ἰσραὴλ , οἳ ἐκάθηντο ἐν Ἱερουσαλήμ .
9. Καὶ ἀνεβόησαν πᾶς ἀνὴρ Ἰσραὴλ πρὸς τὸν Θεὸν
ἐν ἐκτενίᾳ μεγάλῃ , καὶ ἐταπεινοῦσαν τὰς ψυχὰς αὐτῶν
ἐν ἐκτενίᾳ μεγάλη ,
10. αὐτοὶ καὶ αἱ γυναῖκες αὐτῶν, καὶ τὰ νήπια αὐ-
τῶν, καὶ τὰ κτήνη αὐτῶν · καὶ πᾶς πάροικος ἢ μισθωτός,
καὶ ἀργυρώνητος αὐτῶν , ἐπέθεντο σάκκους ἐπὶ τὰς
ὀσφύας αὐτῶν.
1. Καὶ πᾶς ἀνὴρ Ἰσραὴλ καὶ γυνὴ , τὰ παιδία ,
καὶ οἱ κατοικοῦντες ἐν Ἱερουσαλήμ , ἔπεσον κατὰ πρόςω-
πον τοῦ ναοῦ , καὶ ἐσποδώσαντο τὰς κεφαλὰς αὐτῶν ,
καὶ ἐξέτειναν τοὺς σάκκους αὐτῶν κατὰ πρόςωπον Κυ
ρίου · καὶ τὸ θυσιαστήριον σάκκῳ περιέβαλον ,
12. καὶ ἐβόησαν πρὸς τὸν Θεὸν Ἰσραὴλ ὁμοθυμαδὸν
ἐκτενῶς , τοῦ μὴ δοῦναι εἰς διαρπαγὴν τὰ νήπια αὐτῶν
καὶ τὰς γυναῖκας εἰς προνομὴν , καὶ τὰς πόλεις τῆς κλη-
ρονομίας αὐτῶν εἰς ἀφανισμὸν, καὶ τὰ ἅγια εἰς βεβή-
λωσιν καὶ ὀνειδισμὸν, ἐπίχαρμα τοῖς ἔθνεσι.
13. Καὶ εἰςήκουσε Κύριος τῆς φωνῆς αὐτῶν, καὶ εἰς-
εἶδεν τὴν θλίψιν αὐτῶν. Καὶ ἦν ὁ λαὸς νηστεύων ἡμέ-
ρας πλείους ἐν πάσῃ τῇ Ἰουδαίᾳ καὶ Ἱερουσαλὴμ , κατὰ
πρόςωπον τῶν ἁγίων Κυρίου παντοκράτορος.
14. Καὶ Ἰωακὶμ ὁ ἱερεὺς ὁ μέγας καὶ πάντες οἱ πα-
ρεστηκότες ἐνώπιον Κυρίου , ἱερεῖς καὶ οἱ λειτουργοῦν-
τες Κυρίῳ , σάκκους περιεζωσμένοι τὰς ὀσφύας αὐτῶν,
προςέφερον τὴν ὁλοκαύτωσιν τοῦ ἐνδελεχισμοῦ , καὶ τὰς
εὐχὰς , καὶ τὰ ἑκούσια δόματα τοῦ λαοῦ ,
15. καὶ ἦν σποδὸς ἐπὶ τὰς κιδάρεις αὐτῶν, καὶ ἐξόων
πρὸς Κύριον ἐκ πάσης δυνάμεως εἰς ἀγαθὸν ἐπισκέψα-
σθαι πάντα οἶκον Ἰσραήλ,
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε'.
1. Καὶ ἀνηγγέλη Ολοφέρνῃ ἀρχιστρατήγῳ δυνά-
μεως Ασσούρ , διότι οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ παρεσκευάσαντο
εἰς πόλεμον, καὶ τὰς διόδους τῆς ὀρεινῆς συνέκλεισαν, |
καὶ ἐτείχισαν πᾶσαν κορυφὴν ὄρους ὑψηλοῦ, καὶ ἔθηκαν
ἐν τοῖς πεδίοις σκάνδαλα .
2. Καὶ ὠργίσθη θυμῷ σφόδρα , καὶ ἐκάλεσε πάντας
τοὺς ἄρχοντας Μωάβ , καὶ τοὺς στρατηγοὺς Ἀμμών, |
καὶ πάντας σατράπας τῆς παραλίας ,
3. καὶ εἶπεν αὐτοῖς · Ἀναγγείλατε δή μοι , υἱοὶ
Καναὰν, τίς ὁ λαὸς οὗτος ὁ καθήμενος ἐν τῇ ὀρεινῇ , καὶ .
τίνες ἃς κατοικοῦσι πόλεις , καὶ τὸ πλῆθος τῆς δυνάμεως |
αὐτῶν, καὶ ἐν τίνι τὸ κράτος αὐτῶν, καὶ ἡ ἰσχὺς αὐτῶν,
καὶ τίς ἀνέστηκεν ἐπ' αὐτῶν βασιλεὺς ἡγούμενος στρα-
τηγίας αὐτῶν,
4. καὶ διὰ τί κατενωτίσαντο τοῦ μὴ ἐλθεῖν εἰς ἀπάν
τησίν μοι παρὰ πάντας τοὺς κατοικοῦντας ἐν δυσμαΐς .
5. Καὶ εἶπε πρὸς αὐτὸν Ἀχιὼρ ὁ ἡγούμενος πάν
των υἱῶν Ἀμμών Ακουσάτω δὴ δὁ κύριός μου λόγον ἐκ |
στόματος τοῦ δούλου σου , καὶ ἀναγγελῶ σοι τὴν ἀλή |
θειαν περὶ τοῦ λαοῦ ὃς κατοικεῖ τὴν ὀρεινὴν ταύτην,
πλησίον σου οἰκοῦντος , καὶ οὐκ ἐξελεύσεται ψεῦδος ἐκ
τοῦ στόματος τοῦ δούλου σου.
19
[ per eas erat introitus in Judaam : et erat facile prohibere
eos accedentes , quod angustus accessus erat , duos super
omnes viros .
8. Et fecerunt filii Israel sicut constituit eis Joacim sa-
| cerdos magnus, et senatus universi populi Israel , qui se-
debant in Jerusalem.
9. Et exclamaverunt omnis vir Israel ad Deum in in-
stantia magna , et humiliaverunt animas suas in instantia
magna ,
10. ipsi et uxores ipsorum , et infantes ipsorum , et ju-
menta ipsorum : et omnis incola vel mercenarius , vel ar-
| gento emptus ipsorum , imposuerunt saccos super lumbos
suos.
11. Et omnis vir Israel et mulier, pueri , et habitantes in
| Jerusalem , ceciderunt ad faciem templi , et cinere con-
sperserunt capita sua , et extenderunt saccos suos ad faciem
Domini et altare sacco circumtexerunt ,
12. et clamaverunt ad Deum Israel unanimiter assidue ,
ut non daret in direptionem infantes ipsorum et uxores in
prædam , et civitates haereditatis ipsorum in perditionem , et
sancta in pollutionem et opprobrium , gaudium gentibus.
13. Et exaudivit Dominus vocem eorum , et inspexit tri-
bulationem eorum. Et fuit populus jejunans dies plures in
omni Judæa et Jerusalem , ad faciem sanctorum Dei omni-
potentis.
14. Et Joacim sacerdos magnus et omnes assistentes
| ante Dominum , sacerdotes et ministrantes Domino , saccis
accincti lumbos suos , offerebant holocaustoma jugis sa-
| crificii , et vota , et spontanea dona populi ,
15. et erat cinis super cidaras eorum , et clamabant ad
| Dominum ex omni virtute in bonum visitare omnem dor
mum Israel .
CAPUT V.
1. Et nuntiatum est Olopherni principi virtutis Assur,
quia filii Israel parati erant ad praelium , et transitus mon-
tanæ concluserant , et muris circumdederant omne cacu-
men montis excelsi , et posuerant in campis scandala.
2. Et iratus est furore valde , et vocavit omnes princi
pes Moab , et duces Ammon , et omnes satrapas maritimae ,
3. et dixit eis : Annuntiate nunc mihi , filii Chanaan ,
quis populus hic habitans in montana , et quaenam quas la-
bitant civitates , et quae multitudo virtutis eorum , et in
quo potestas eorum , et fortitudo eorum , et quis surrexit
super eos rex dux exercitus eorum ,
4. et cur erexerunt dorsum ut non venirent in occursum
mihi praeter omnes habitantes in occidente.
5. Et dixit ad eum Achior dux omnium filiorum Ammon ;
Audiat , quaeso , dominus meus verbum ex ore servi tui , et
annuntiabo tibi veritatem de populo qui habitat montanam
hanc , prope te habitante , et non exibit mendacium ex org
servi tui.
2.
20 ΙΟΥΔΙΘ. Κεφ . Ε .
6. Ὁ λαὸς οὗτός εἰσιν ἀπόγονοι Χαλδαίων, 6. Populus hic sunt prognati ex Chaldaeis ,
7. καὶ παρώκησαν τὸ πρότερον ἐν τῇ Μεσοποταμία , 7. et incoluerunt antea in Mesopotamia , quoniam nolue-
ὅτι οὐκ ἐβουλήθησαν ἀκολουθῆσαι τοῖς θεοῖς τῶν πατέ- runt sequi deos patrum suorum qui fuerunt in terra Chal-
ρων αὐτῶν οἱ ἐγένοντο ἐν γῇ Χαλδαίων, daeorum ,
8. καὶ ἐξέβησαν ἐξ ὁδοῦ τῶν γονέων αὐτῶν , καὶ 8. et digressi sunt e via parentum suorum , et adorave-
προςεκύνησαν τῷ Θεῷ τοῦ οὐρανοῦ , Θεῷ ᾧ ἐπέγνωσαν, runt Deum cali , Deum quem cognoverunt , et ejecerunt
καὶ ἐξέβαλον αὐτοὺς ἀπὸ προςώπου τῶν θεῶν αὐτῶν, eos a facie deorum suorum , et fugerunt in Mesopotamiam ,
καὶ ἔφυγον εἰς Μεσοποταμίαν, καὶ παρώκησαν ἐκεῖ et incoluerunt ibi dies multos.
ἡμέρας πολλάς.
2. Καὶ εἶπεν ὁ Θεὸς αὐτῶν ἐξελθεῖν ἐκ τῆς παροι 9. Et dixit Deus eorum ut exirent de incolatu suo , et
κίας αὐτῶν, καὶ πορευθῆναι εἰς γῆν Χαναὰν, καὶ καὶ irent in terram Chanaan , et habitaverunt ibi , et multipli-
τῴκησαν ἐκεῖ , καὶ ἐπληθύνθησαν χρυσίῳ καὶ ἀργυρίῳ | cati sunt auro et argento et in pecoribus multis valde.
καὶ ἐν κτήνεσι πολλοῖς σφόδρα.
10. Καὶ κατέβησαν εἰς Αἴγυπτον, ἐκάλυψε γὰρ τὸ 10. Et descenderunt in Egyptum, operuerat enim faciem
πρόςωπον τῆς γῆς Χαναὰν λιμὸς , καὶ παρώκησαν ἐκεῖ terræ Chanaan fames , et incoluerunt ibi quoadusque aucti
μέχρις οὗ διετράφησαν. Καὶ ἐγένοντο ἐκεῖ εἰς πλῆθος | sunt. Et facti sunt ibi in multitudinem plurimam , et non
πολὺ , καὶ οὐκ ἦν ἀριθμὸς τοῦ γένους αὐτῶν . erat numerus generis eorum .
11. Καὶ ἐπανέστη αὐτοῖς ὁ βασιλεὺς Αἰγύπτου , καὶ 11. Et insurrexit eis rex Egypti , et circumvenerunt eos
κατεσοφίσαντο αὐτοὺς ἐν πόνῳ καὶ ἐν πλίνθῳ , καὶ ἐτα- in labore et latere , et humiliaverunt eos et posuerunt eos
. πείνωσαν αὐτοὺς καὶ ἔθεντο αὐτοὺς εἰς δούλους. in servos .
12. Καὶ ἀνεβόησαν πρὸς τὸν Θεὸν αὐτῶν, καὶ ἐπά- 12. Et exclamaverunt ad Deum suum , et percussit uni-
ταξε πᾶσαν τὴν γῆν Αἰγύπτου πληγαῖς , ἐν οἷς οὐκ ἦν versam terram Ægypti plagis , in quibus non erat cura-
ἴασις · καὶ ἐξέβαλον αὐτοὺς οἱ Αἰγύπτιοι ἀπὸ προςώπου | tio : et ejecerunt eos Ægyptii a facie sua ,
αὐτῶν,
13. καὶ κατεξήρανεν ὁ Θεὸς τὴν ἐρυθρὰν θάλασσαν 13. et exsiccavit Deus rubrum mare ante eos ,
εν
ἔμπροσθ αὐτῶν,
14. καὶ ἤγαγεν αὐτοὺς εἰς ὁδὸν τοῦ Σινά , καὶ Κάδης 14. et duxit eos in viam Sina , et Cades Barne , et ejece-
Βαρνὴ , καὶ ἐξέβαλον πάντας τοὺς κατοικοῦντας ἐν τῇ runt omnes habitantes in deserto ,
ἐρήμῳ ,
15. καὶ ᾤκησαν ἐν γῇ Ἀμοῤῥαίων , καὶ πάντας τοὺς 15. et habitaverunt in terra Amorrhæorum , et omnes
Εσεβωνίτας ἐξωλόθρευσαν ἐν τῇ ἰσχύϊ αὐτῶν · καὶ δια- Esebonitas exterminarunt in fortitudine sua : et transeun-
βάντες τὸν Ἰορδάνην ἐκληρονόμησαν πᾶσαν τὴν ὀρει- | tes Jordanem haereditarunt universam montanam.
νήν.
16. Καὶ ἐξέβαλον ἐκ προςώπου αὐτῶν τὸν Χαναναῖον, 16. Et ejecerunt a facie sua Chananæum , et Phere-
καὶ τὸν Φερεζαῖον, καὶ τὸν Ἰεβουσαῖον, καὶ τὸν Συχέμ , | zæum , et Jebusæum , et ipsum Sychem , et omnes Ger-
καὶ πάντας τοὺς Γεργεσαίους , καὶ κατῴκησαν ἐν αὐτῇ | gesæos , et inhabitarunt in ea dies multos.
ἡμέρας πολλάς.
17. Καὶ ἕως οὐχ ἥμαρτον ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ αὐτῶν, 17. Et quoadusque non peccaverunt in conspectu Dei
ἦν τὰ ἀγαθὰ μετ᾿ αὐτῶν, ὅτι Θεὸς μισῶν ἀδικίαν μετ᾿ sui , fuerunt bona cum eis , quoniam Deus odio habens
αὐτῶν ἐστίν. injustitiam cum eis est.
18. Ὅτε δὲ ἀπέστησαν ἀπὸ τῆς ὁδοῦ ἦς διέθετο αὐτ 18. Quando autem recesserunt a via quam disposuit
τοῖς , ἐξωλοθρεύθησαν ἐν πολλοῖς πολέμοις ἐπὶ πολὺ | eis , exterminati sunt in multis bellis plurimum valde ,
σφόδρα , καὶ ἠχμαλωτεύθησαν εἰς γῆν οὐκ ἰδίαν, καὶ ὁ et captivi ducti sunt in terram non propriam, et templum
ναὸς τοῦ Θεοῦ αὐτῶν ἐγενήθη εἰς ἔδαφος , καὶ αἱ πόλεις | Dei ipsorum factum est in pavimentum , et civitates eorum
αὐτῶν ἐκρατήθησαν ὑπὸ τῶν ὑπεναντίων . capta sunt ab adversariis.
19. Καὶ νῦν ἐπιστρέψαντες ἐπὶ τὸν Θεὸν αὐτῶν ἀνέ 19. Et nunc revertentes ad Deum suum ascenderunt e
βησαν ἐκ τῆς διασπορᾶς οὗ διεσπάρησαν ἐκεῖ , καὶ κατ dispersione ubi dispersi fuerunt illic , et tenuerunt Jera-
τέσχον τὴν Ἱερουσαλὴμ οὗ τὸ ἁγίασμα αὐτῶν, καὶ και salem ubi sanctuarium eorum , et habitarunt in montana,
τῳκίσθησαν ἐν τῇ ὀρεινῇ , ὅτι ἦν ἔρημος. quoniam erat deserta .
20. Καὶ νῦν, δέσποτα κύριε , εἰ μέν ἐστιν ἀγνόημα 20. Et nunc, dominator domine , siquidem est ignorantia
ἐν τῷ λαῷ τούτῳ , καὶ ἁμαρτάνουσιν εἰς τὸν Θεὸν αὐ in populo hoc , et peccant in Deum suum, et videbimus quia
τῶν , καὶ ἐπισκεψόμεθα ὅτι ἐστὶν ἐν αὐτοῖς σκάνδαλον est in eis scandalum hoc , et ascendemus et debellabimus
τοῦτο , καὶ ἀναβησόμεθα καὶ ἐκπολεμήσομεν αὐτούς. eos.
21. Εἰ δὲ οὐκ ἔστιν ἀνομία ἐν τῷ ἔθνει αὐτῶν, πα- 21. Si autem non est iniquitas in gente ipsorum , praeter
ρελθέτω δὴ ὁ κύριός μου , μήποτε ὑπερασπίσῃ ὁ Κύριος | eat , quaeso , dominus meus , ne forte protegat Dominus
αὐτῶν καὶ ὁ Θεὸς αὐτῶν ὑπὲρ αὐτῶν, καὶ ἐσόμεθα εἰς eorum et Deus eorum pro ipsis , et erimus in opprobrium
coram omni terra.
ὀνειδισμὸν ἐνανείον πάσης τῆς γῆς .
22. Καὶ ἐγένετο , ὡς ἐπαύσατο Ἀχιὼρ λαλῶν τοὺς 22. Et factum est , ut cessavit Achior loquens sermones
λόγους τούτους , καὶ ἐγόγγυσε πᾶς ὁ λαὸς ὁ κυκλῶν τὴν | Ios , et murmuravit omnis populus circundans tabernaculum
 JUDITH. CAP . VI. 21

σκηνὴν καὶ περιεστώς. Καὶ εἶπαν οἱ μεγιστᾶνες Ολο
φέρνου , καὶ πάντες οἱ κατοικοῦντες τὴν παραλίαν καὶ
τὴν Μωάβ , συγκόψαι αὐτὸν,
23. οὐ γὰρ φοβηθησόμεθα ἀπὸ υἱῶν Ἰσραήλ · ἰδοὺ
γὰρ λαὸς ἐν ᾧ οὐκ ἔστι δύναμις , οὐδὲ κράτος εἰς πα-
ράταξιν ἰσχυρών .
24. Διὸ δὴ ἀναβησόμεθα , καὶ ἔσονται εἰς κατάβρωμα
πάσης τῆς στρατιᾶς σου , δέσποτα Ολοφέρνη .
et adstans. Et dixerunt magnates Olophernis , et omnes ha-
bitantes maritimam , et Moab , concidere cum ,
23. non enim timebimus a filiis Israel : ecce enim popu
lus in quo non est virtus , neque potentia ad aciem fortem.
24. Quare nunc ascendamus , et erunt in escam universi
exercitus tui , domine Olophernes.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ' . CAPUT VI.

1. Καὶ ὡς κατέπαυσεν ὁ θόρυβος τῶν ἀνδρῶν τῶν 1. Et ut cessavit tumultus virorum qui in circuitu conses-
κύκλῳ τῆς συνεδρείας , καὶ εἶπεν Ολοφέρνης ὁ ἀρχι- sus , et dixit Olophernes princeps virtutis Assur ad Achior
στράτηγος δυνάμεως Ασσούρ πρὸς Ἀχιὼς ἐναντίον coram omni populo alienigenarum , et ante omnes filios
παντὸς τοῦ δήμου ἀλλοφύλων, καὶ πρὸς πάντας υἱοὺς | Moab :
Μωάβ
2. Καὶ τίς εἶ σὺ , Ἀχιὼρ, καὶ οἱ μισθωτοὶ τοῦ Ἐφ- 2. Et quis es tu , Achior, et mercenarii Ephraim , quia
ραίμ, ὅτι προεφήτευσας ἐν ἡμῖν καθὼς σήμερον, καὶ prophetasti in nobis sicut hodie , et dixisti genus Israel non
εἶπας τὸ γένος Ἰσραὴλ μὴ πολεμῆσαι , ὅτι ὁ Θεὸς αὐτ oppugnare , quoniam Deus eorum proteget eos ? Et quis est
τῶν ὑπερασπιεῖ αὐτῶν ; Καὶ τίς ὁ Θεὸς εἰ μὴ Ναβου- Deus nisi Nabuchodonosor?
χοδονόσορ ;
3. Οὗτος ἀποστελεῖ τὸ κράτος αὐτοῦ , καὶ ἐξολο 3. Hic mittet potentiam suam , et exterminabit eos a fa-
θρεύσει αὐτοὺς ἀπὸ προςώπου τῆς γῆς , καὶ οὐ ῥύσεται | cie terrae , et non liberabit eos Deus eorum : sed nos servi
αὐτοὺς ὁ Θεὸς αὐτῶν · ἀλλ᾿ ἡμεῖς οἱ δοῦλοι αὐτοῦ πα- ejus percutiemus eos tamquam virum unum , et non susti-
τάξομεν αὐτοὺς ὡς ἄνθρωπον ἕνα , καὶ οὐχ ὑποστήσον- nebunt potentiam equorum nostrorum.
ται τὸ κράτος τῶν ἵππων ἡμῶν.
4. Κατακαύσομεν γὰρ αὐτοὺς ἐν αὐτοῖς , καὶ τὰ ὄρη 4. Comburemus enim eos in ipsis , et montes eorum in-
αὐτῶν μεθυσθήσεται ἐν τῷ αἵματι αὐτῶν, καὶ τὰ πεδία ebriabuntur in sanguine ipsorum, et campi eorum imple-
αὐτῶν πληρωθήσεται νεκρῶν αὐτῶν · καὶ οὐκ ἀντι- buntur mortuis ipsorum : et non resistet vestigium pedum
στήσεται τὸ ἴχνος τῶν ποδῶν αὐτῶν κατὰ πρόςωπον eorum ad faciem nostram , sed perditione perdentur, dicit
ἡμῶν, ἀλλὰ ἀπωλείᾳ ἀπολοῦνται , λέγει ὁδ βασιλεὺς rex Nabuchodonosor dominus universæ terræ. Dixit enim ,
Ναβουχοδονόσορ ὁ κύριος πάσης τῆς γῆς . Εἶπε γὰρ , οὐ non evanescent verba sermonum ejus.
ματαιωθήσεται τὰ ῥήματα τῶν λόγων αὐτοῦ .
5. Σὺ δὲ , Αγιώρ , μισθωτὲ τοῦ Ἀμμών, ὃς ἐλάλη 5. Tu autem , Achior, mercenarie Ammon , qui locutus es
σας τοὺς λόγους τούτους ἐν ἡμέρᾳ ἀδικίας σου , οὐκ verba hæc in die injustitiæ tuæ , non videbis amplius faciem
ὄψει ἔτι τὸ πρόςωπόν μου ἀπὸ τῆς ἡμέρας ταύτης , meam a die hac , quoadusque ultus fuero genus eorum qui
ἕως οὗ ἐκδικήσω τὸ γένος τῶν ἐξ Αἰγύπτου. ex Ægypto.
6. Καὶ τότε διελεύσεται ὁ σίδηρος τῆς στρατιᾶς μου 6. Et tunc pertransibit ferrum exercitus mei et populus
καὶ ὁ λαὸς τῶν θεραπόντων μου τὰς πλευράς σου , καὶ ministrorum meorum costas tuas , et cades in cæsis eorum ,
πεσῇ ἐν τοῖς τραυματίαις αὐτῶν, ὅταν ἐπιστρέψω . quando revertero.
7. Καὶ ἀποκαταστήσουσί σε οἱ δοῦλοί μου εἰς τὴν 7. Et reducent te servi mei in montanam , et ponent te in
ὀρεινὴν, καὶ θήσουσί σε ἐν μιᾷ τῶν πόλεων τῶν ἀνα- una civitatum ascensionum ,
βάσεων,
8. καὶ οὐκ ἀπολῇ ἕως οὗ ἐξολοθρευθῇς μετ᾿ αὐτῶν. 8. et non peribis donec exterminatus fueris cum illis.
9. Καὶ εἴπερ ἐλπίζεις τῇ καρδίᾳ σου ὅτι οὐ ληφθή 9. Et siquidem speras corde tuo quia non capientur, ne
σονται , μὴ συμπεσέτω σου τὸ πρόςωπον. Ελάλησα , concidat tuus vultus. Locutus sum , et nihil decidet de ver-
καὶ οὐδὲν διαπεσεῖται τῶν ῥημάτων μου. bis meis.
10. Καὶ προςέταξεν Ολοφέρνης τοῖς δούλοις αὐτοῦ , 10. Etjussit Olophernes servos suos , qui erant assisten-
οἱ ἦσαν παρεστηκότες ἐν τῇ σκηνῇ αὐτοῦ , συλλαβεῖν | tes in tabernaculo ejus , comprehendere Achior et reducere
τὸν Ἀχιὼρ καὶ ἀποκαταστῆσαι αὐτὸν εἰς Βετυλούα , eum in Betylua , et tradere in manus filiorum Israel.
καὶ παραδοῦναι εἰς χεῖρας υἱῶν Ἰσραήλ.
11. Καὶ συνέλαβον αὐτὸν οἱ δοῦλοι αὐτοῦ , καὶ ἤγα- 11. Et comprehenderunt eum servi ejus , et duxerunt
γον αὐτὸν ἔξω τῆς παρεμβολῆς εἰς τὸ πεδίον, καὶ ἀπῇ- eum extra castra in campum , et promoverunt e medio can-
ραν ἐκ μέσου τῆς πεδινῆς εἰς τὴν ὀρεινὴν, καὶ παρεγές | nestris in montanam , et advenerunt super fontes quæ erant
νοντο ἐπὶ τὰς πηγὰς αἳ ἦσαν ὑποκάτω Βετυλούα . sub Betylua.
12. Καὶ ὡς εἶδαν αὐτοὺς οἱ ἄνδρες τῆς πόλεως ἐπὶ 12. Et ut viderunt eos viri civitatis super cacumen mon-
τὴν κορυφὴν τοῦ ὄρους , ἀνέλαβον τὰ ὅπλα αὐτῶν , καὶ tis , sumpserunt arma sua , et abierunt extra civitatem ad
ἀπῆλθον ἔξω τῆς πόλεως ἐπὶ τὴν κορυφὴν τοῦ ὄρους · cacumen montis et omnis vir fundibularius tenuit ascen;
καὶ πᾶς ἀνὴρ σφενδονητὴς διεκράτησαν τὴν ἀνάβασιν sum ipsorum, et jaculati sunt in lapidibus super eos.
αὐτῶν, καὶ ἔβαλον ἐν λίθοις ἐπ' αὐτούς.
22 ΙΟΥΔΙΘ. Κερ. Ζ' .

13. Καὶ ὑποδίσαντες ὑποκάτω τοῦ ὄρους ἔδησαν 13. Et subeuntes subter montem ligaverunt Achior, et
τὸν Ἀχιὼρ, καὶ ἀφῆκαν ἐῤῥιμμένον ὑπὸ τὴν ρίζαν τοῦ reliquerunt projectum subter radicem montis , et abierunt
ὅρους , καὶ ἀπώχοντο πρὸς τὸν κύριον αὐτῶν. ad dominum suum.
14. Καταβάντες δὲ υἱοὶ Ἰσραὴλ ἐκ τῆς πόλεως αὐτῶν 14. Descendentes autem filii Israel de civitate sua stete
ἐπέστησαν αὐτῷ , καὶ λύσαντες αὐτὸν ἀπήγαγον εἰς τὴν runt super eum, et solventes eum abduxerunt in Betylua,
Βετυλούα , καὶ κατέστησαν αὐτὸν ἐπὶ τοὺς ἄρχοντας ] et constituerunt eum super principes civitatis suae,
τῆς πόλεως αὐτῶν,
15. οἳ ἦσαν ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις , Ὀζίας ὁ τοῦ 15. qui erant in temporibus illis , Ozias filius Micha de
Μιχὰ ἐκ τῆς φυλῆς Συμεὼν, καὶ Ἀβρὶς ὁ τοῦ Γοθονιήλ , tribu Symeon , et Abris filius Gothoniel , et Charmis filius
καὶ Χαρμὶς υἱὸς Μελχιήλ. Melchiel .
16. Καὶ συνεκάλεσαν πάντας τοὺς πρεσβυτέρους τῆς 16. Et convocaverunt omnes seniores civitatis , et con-
πόλεως , καὶ συνέδραμον πᾶς νεανίσκος αὐτῶν καὶ αἱ currerunt omnis juvenis eorum et mulieres in ecclesiam , et
γυναῖκες εἰς τὴν ἐκκλησίαν, καὶ ἔστησαν τὸν Ἀχιὼρ ἐν statuerunt Achior in medio populi sui : et interrogavit eum
μέσῳ παντὸς τοῦ λαοῦ αὐτῶν · καὶ ἐπηρώτησεν αὐτὸν Ozias quod acciderat.
Οζίας τὸ συμβεβηκός.
17. Καὶ ἀποκριθεὶς ἀπήγγειλεν αὐτοῖς τὰ ῥήματα 17. Et respondens annuntiavit eis verba consessus Olo-
τῆς συνεδρίας Ολοφέρνου , καὶ πάντα τὰ ῥήματα ὅσα phernis , et omnia verba quæcumque locutus erat in medio
ἐλάλησεν ἐν μέσῳ τῶν ἀρχόντων υἱῶν Ἀσσούρ , καὶ principum filiorum Assur, et quaecumque magniloque locu-
ὅσα ἐμεγαλοῤῥημόνησεν Ολοφέρνης εἰς τὸν οἶκον Ἰσ tus erat Olophernes in domum Israel.
ραήλ.
18. Καὶ πεσόντες ὁ λαὸς προςεκύνησαν τῷ Θεῷ , καὶ 18. Et procidentes populus adoraverunt Deum , et cla-
ἐβόησαν λέγοντες · maverunt dicentes :
19. Κύριε ὁ Θεὸς τοῦ οὐρανοῦ , κάτιδε ἐπὶ τὰς ὑπε- 19. Domine Deus coeli , respice super superbias eorum,
ρηφανείας αὐτῶν, καὶ ἐλέησον τὴν ταπείνωσιν τοῦ γέ- et miserere humiliationis generis nostri , et respice in faciem
νους ἡμῶν, καὶ ἐπίβλεψον ἐπὶ τὸ πρόςωπον τῶν ἡγια- | sanctificatorum tibi in die hac.
σμένων σοι ἐν τῇ ἡμέρα ταύτη .
20. Καὶ παρεκάλεσαν τὸν Ἀχιὼρ , καὶ ἐπήνεσαν 20. Et consolati sunt Achior, et laudaverunt eum valde ,
αὐτὸν σφόδρα .
21. Καὶ παρέλαβεν αὐτὸν Ὀζίας ἐκ τῆς ἐκκλησίας 21. Et assumpsit eum Ozias de ecclesia in domum suam,
εἰς οἶκον αὐτοῦ , καὶ ἐποίησε πότον τοῖς πρεσβυτέροις. et fecit convivium senioribus. Et advocaverunt DeumIsrael
Καὶ ἐπεκαλέσαντο τὸν Θεὸν Ἰσραὴλ εἰς βοήθειαν ὅλην ] in adjutorium tota nocte illa.
τὴν νύκτα ἐκείνην .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ζ'. CAPUT VII.

1. Τῇ δ' ἐπαύριον παρήγγειλεν Ολοφέρνης πάσῃ
τῇ στρατιᾷ αὐτοῦ , καὶ παντὶ τῷ λαῷ αὐτοῦ , οἳ παρες |
γένοντο ἐπὶ τὴν συμμαχίαν αὐτοῦ , ἀναζευγνύειν ἐπὶ
Βετυλούα , καὶ τὰς ἀναβάσεις τῆς ὀρεινῆς προκαταλαμ- -
βάνεσθαι , καὶ ποιεῖν πόλεμον πρὸς τοὺς υἱοὺς Ἰσραήλ.
2. Καὶ ἀνέζευξεν ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ πᾶς ἀνὴρ δυ-
νατὸς αὐτῶν, καὶ ἡ δύναμις αὐτῶν ἀνδρῶν πολεμιστῶν,
χιλιάδες ἀνδρῶν πεζῶν ἑκατὸν ἑβδομήκοντα , καὶ ἱπ-
πέων χιλιάδες δεκαδύο , χωρὶς τῆς ἀποσκευῆς καὶ τῶν
ἀνδρῶν οἱ ἦσαν πεζοὶ ἐν αὐτοῖς , πλῆθος πολὺ σφόδρα .
3. Καὶ παρενέβαλον ἐν τῷ αὐλῶνι πλησίον Βετυ-
λούα ἐπὶ τῆς πηγῆς , καὶ παρέτειναν εἰς εὔρος ἐπὶ Δω-
θαὶμ καὶ ἕως Βελθέμ , καὶ εἰς μῆκος ἀπὸ Βετυλούα |
ἕως Κυαμῶνος , ἥ ἐστιν ἀπέναντι Εσδρηλώμ .
4. Οἱ δὲ υἱοὶ Ἰσραὴλ , ὡς εἶδον αὐτῶν τὸ πλῆθος ,
ἐταράχθησαν σφόδρα · καὶ εἶπεν ἕκαστος πρὸς τὸν πλη-
σίον αὐτοῦ · Νῦν ἐκλείξουσιν οὗτοι τὸ πρόςωπον τῆς
γῆς πάσης , καὶ οὔτε τὰ ὄρη τὰ ὑψηλὰ , οὔτε αἱ φά-
ραγγες , οὔτε οἱ βουνοὶ ὑποστήσονται τὸ βάρος αὐτῶν.
5. Καὶ ἀναλαβόντες ἕκαστος τὰ σκεύη τὰ πολεμικὰ
αὐτῶν, καὶ ἀνακαύσαντες πυρὰς ἐπὶ τοὺς πύργους αὐ-
τῶν, ἔμενον φυλάσσοντες ὅλην τὴν νύκτα ἐκείνην.
6. Τῇ δὲ ἡμέρᾳ τῇ δευτέρᾳ ἐξήγαγεν Ολοφέρνης
πᾶσαν τὴν ἵππον αὐτοῦ κατὰ πρόςωπον τῶν υἱῶν Ἰσ-
Αχὴλ, οἱ ἦταν ἐν Βετυλούα ,
1. Postridie autem annuntiavit Olophernes universo
exercitui suo , et omni populo suo , qui venerant in auxilium
ipsius , movere castra super Betylua , et ascensiones mon-
tanæ præeoccupare , et facere bellum adversus filios Israel.
2. Et movit castra in die illa omnis vir potens eorum , et
virtus eorum virorum bellatorum , millia virorum peditum
centum septuaginta , et equitum millia duodecim , præter
apparatum et viros qui erant pedites in eis , multitudo plu-
rima valde.
3. Et castrametati sunt in valle prope Betylua super fon-
tem, et extenderunt in latitudinem super Dolhain et usque
Belthem , et in longitudinem a Betylua usque ad Cyano-
nem , quae est contra Esdrelom .
4. Filii autem Israel , ut viderunt eorum multitudinem ,
turbati sunt valde : et dixit unusquisque ad proximum
suum : Nunc exsorbebunt hi faciem terrae universae , et ne
que montes excelsi , neque valles , neque colles sustinebunt
gravitatem eorum.
5. Et assumentes unusquisque vasa bellica sua , et ac-
cendentes pyras super turres suas , manebant custodientes
totam noctem illam.
6. Die autem secunda eduxit Olophernes universum equi-
tatam suum ad faciem filiorum Israel , qui erant in Betylua ,
 JUDITH. CAP. VII .
23
τ. καὶ ἐπεσκέψατο τὰς ἀναβάσεις τῆς πόλεως αὐ
7. et consideravit ascensiones civitatis eorum ,
τῶν, καὶ τὰς πηγὰς τῶν ὑδάτων αὐτῶν ἐφώδευσεν, καὶ et fontes
προκατελάβετο αὐτὰς , καὶ ἐπέστησεν αὐταῖς παρεμ aquarum eorum aggressus est , et occupavit eos , et impo-
suit eis castra virorum bellatorum , et ipse rediit ad popu-
βολὰς ἀνδρῶν πολεμιστῶν , καὶ αὐτὸς ἀνέζευξεν εἰς τὸν lum suum.
λαὸν αὐτοῦ .
8. Καὶ προςελθόντες αὐτῷ πάντες οἱ ἄρχοντες τῶν
8. Et accedentes ei omnes principes filiorum Esau, et
υἱῶν Ἡσαῦ , καὶ πάντες οἱ ἡγούμενοι τοῦ λαοῦ Μωάβ ,
omnes duces populi Moab , et duces maritimæ , dicebant :
καὶ οἱ στρατηγοὶ τῆς παραλίας , εἶπαν ·
9. Ακουσάτω δὴ λόγον ὁ δεσπότης ἡμῶν, ἵνα μὴ
γένηται θραῦσμα ἐν τῇ δυνάμει σου. 9. Audiat nunc verbum dominus noster, ut non fiat quas-
satio in virtute tua .
10. Ὁ γὰρ λαὸς οὗτος τῶν υἱῶν Ἰσραὴλ οὐ πέποι-
θαν ἐπὶ τοῖς δόρασιν αὐτῶν, ἀλλ᾽ ἐπὶ τοῖς ὕψεσι τῶν lancei 10. Populus enim hic filiorum Israel non confidunt in
s suis , sed in sublimitatibus montium suorum , in
ὀρέων αὐτῶν, ἐν οἷς αὐτοὶ ἐνοικοῦσιν ἐν αὐτοῖς· οὐ γὰρ
quibus ipsi inhabitant in eis : non enim est facile accedere
ἔστιν εὐχερὲς προςβῆναι ταῖς κορυφαῖς τῶν ὀρέων αὐ- cacum
τῶν. inibus montium eorum.
ιι. Καὶ νῦν, δέσποτα , μὴ πολέμει πρὸς αὐτοὺς και
11. Et nunc , domine , ne belles adversus eos sicut fit
θὼς γίνεται πόλεμος παρατάξεως , καὶ οὐ πεσεῖται ἐκ |
bellum praelii , et non cadet de populo tuo vir unus.
τοῦ λαοῦ σου ἀνὴρ εἷς.
12. Ἀνάμεινον ἐπὶ τῆς παρεμβολῆς σου , διαφυλάσ
12. Mane in castris tuis , custodiens omnem virum de
σων πάντα ἄνδρα ἐκ τῆς δυνάμεώς σου , καὶ ἐπικρατη-
σάτωσαν οἱ παῖδές σου τῆς πηγῆς τοῦ ὕδατος ἢ ἐκπο- | virtut e tua , et obtineant pueri tui fontem aquæ qui egredi-
tur e radice montis ,
ρεύεται ἐκ τῆς ῥίζης τοῦ ὄρους ,
13. διότι ἐκεῖθεν ὑδρεύονται πάντες οἱ κατοικοῦντες
Βετυλούα , καὶ ἀνελεῖ αὐτοὺς ἡ δίψα , καὶ ἐκδώσουσι 13. quoniam inde aquantur omnes habitantes Betylua ,
et perdet eos sitis , et dedent civitatem suam , et nos et po-
τὴν πόλιν ἑαυτῶν, καὶ ἡμεῖς καὶ ὁ λαὸς ἡμῶν ἀναβη-
σόμεθα ἐπὶ τὰς πλησίον κορυφὰς τῶν ὀρέων, καὶ πα- | pulus noster ascendemus super vicina cacumina montium,
et castrametabimur in eis ad custodiam , ut non exeat e ci-
ρεμβαλοῦμεν ἐπ' αὐταῖς εἰς προφυλακὴν, τοῦ μὴ ἐξελ-
θεῖν ἐκ τῆς πόλεως ἄνδρα ἕνα . | vitate vir unus.
14. Καὶ τακήσονται ἐν τῷ λιμῷ , αὐτοὶ καὶ αἱ
14. Et tabefient in fame , ipsi et uxores eorum , et filii
γυναῖκες αὐτῶν, καὶ τὰ τέκνα αὐτῶν · καὶ πρὶν ἐλθεῖν eorum et priusquam veniat gladiu super eos sternentur
s ,
τὴν ῥομφαίαν ἐπ᾿ αὐτοὺς , καταστρωθήσονται ἐν ταῖς ¦ habita
πλατείαις τῆς οἰκήσεως αὐτῶν , in platei s tionis suæ ,
15. καὶ ἀνταποδώσεις αὐτοῖς ἀνταπόδομα πονηρὸν,
15. et retribues eis retributionem malam , pro eo quod
ἀνθ' ὧν ἐστασίασαν, καὶ οὐκ ἀπήντησαν τῷ προςώπῳ
σου ἐν εἰρήνῃ . rebell arunt , et non occurrerunt faciei tuae in pace.
16. Καὶ ἤρεσαν οἱ λόγοι αὐτῶν ἐνώπιον Ολοφέ ρνου ,
καὶ ἐνώπιον πάντων τῶν θεραπόντων αὐτοῦ , καὶ συνέ- 16. Et placuerunt verba eorum in conspectu Olophernis ,
ταξαν ποιεῖν καθὼς ἐλάλησαν. et in conspectu omnium ministrorum ejus , et constituerunt
facere sicut locuti fuerant.
17. Καὶ ἀπῆρε παρεμβολὴ υἱῶν Ἀμμών, καὶ μετ ' 17. Et promoverunt castra filiorum Ammon , et cum eis
αὐτῶν χιλιάδες πέντε υἱῶν Ἀσσούρ· καὶ παρενέβαλον |
millia quinque filiorum Assur : et castrametati sunt in valle ,
ἐν τῷ αὐλῶνι , καὶ προκατελάβοντο τὰ ὕδατα καὶ τὰς ] præoccupaverun
et t aquas et fontes aquarum filiorumIsrael.
πηγὰς τῶν ὑδάτων τῶν υἱῶν Ἰσραήλ.
18. Καὶ ἀνέβησαν υἱοὶ Ἡσαῦ καὶ οἱ υἱοὶ Ἀμμών, 18. Et ascenderunt filii Esau et filii Ammon , et castra-
καὶ παρενέβαλον ἐν τῇ ὀρεινὴ ἀπέναντι Δωθαΐμ , καὶ metati sunt in montana contra Dothaim et miserunt ex
ἀπέστειλαν ἐξ αὐτῶν πρὸς νότον καὶ ἀπηλιώτην ἀπέ- ,
| ipsis ad austrum. et subsolanum e regione Eerebel quæ est
ναντι Εκρεβὴλ ἥ ἐστι πλησίον Χοὺς , ἥ ἐστιν ἐπὶ τοῦ
prope Chus , quæ est super torrentem Mochmur, et reli-
χειμάρρου Μοχμούρ , καὶ ἡ λοιπὴ στρατιὰ τῶν Ἀσσυ- -
quus exercitus Assyriorum castrametati sunt in campo , et
ρίων παρενέβαλον ἐν τῷ πεδίῳ , καὶ ἐκάλυψαν πᾶν τὸ
operuerunt omnem faciem terræ : et tabernacula et impedi-
πρόςωπον τῆς γῆς · καὶ αἱ σκηναὶ καὶ αἱ ἀπαρτίαι αὐ menta eorum castrametata sunt in turba multa , et fuerunt
τῶν κατεστρατοπέδευσαν ἐν ὄχλῳ πολλῷ, καὶ ἦσαν in multitudine plurima valde.
εἰς πλῆθο ς πολὺ σφόδρ α.
19. Καὶ οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ ἀνεβόησαν πρὸς Κύριον Θεὸν 19. Et filii Israel exclamaverunt ad Dominum Deum
αὐτῶν , ὅτι ὠλιγοψύχησε τὸ πνεῦμα αὐτῶν , ὅτι ἐκύ- |
suum , quoniam pusillanimis factus est spiritus eorum, quo-
κλωσαν πάντες οἱ ἐχθροὶ αὐτῶν , καὶ οὐκ ἦν διαφυγεῖν
niam in circuitu erant omnes inimici ipsorum , et non erat
ἐκ μέσου αὐτῶν. effugere e medio eorum.
20. Καὶ ἔμεινε κύκλῳ αὐτῶν πᾶσα παρεμβολὴ Ἀστ 20. Et manserunt in circuitu eorum castra Assur, pedites
σούρ , οἱ πεζοὶ καὶ τὰ ἅρματα καὶ οἱ ἱππεῖς αὐτῶν,
et currus et equites eorum , diebus triginta quatuor . Et de-
ἡμέρας τριακοντατέσσαρας. Καὶ ἐξέλιπε πάντας τοὺς | fecerunt omnibus habitantibus Betylua omnia receptacula
κατοικοῦντας Βετυλούα πάντα τὰ ἀγγεῖα αὐτῶν τῶν sua aquarum :
ὑδάτων·
24 ΙΟΥΔΙΘ. Κεφ. Η΄.

21. καὶ οἱ λάκκοι ἐξεκενοῦντο , καὶ οὐκ εἶχον πιεῖν 21. et cisternae evacuabantur, et non habebant bibere ad
εἰς πλησμονὴν ὕδωρ ἡμέραν μίαν, ὅτι ἐν μέτρῳ ἐδίδο- | satietatem aquam diem unum , quoniam in mensura dabant
σαν αὐτοῖς πιεῖν. eis bibere.
22. Καὶ ἠθύμησαν τὰ νήπια αὐτῶν, καὶ αἱ γυναῖκες 22. Et consternati sunt infantes eorum , et mulieres eo-
αὐτῶν καὶ οἱ νεανίσκοι ἐξέλιπον ἀπὸ τῆς δίψης , καὶ | rum et juvenes defecerunt prae siti , et cadebant in plateis
ἔπιπτον ἐν ταῖς πλατείαις τῆς πόλεως , καὶ ἐν ταῖς civitatis, et in transitibus portarum , et non erat robur ul-
διόδοις τῶν πυλῶν, καὶ οὐκ ἦν κραταίωσις ἔτι ἐν αὐτοῖς . tra in eis.
23. Καὶ ἐπισυνήχθησαν πᾶς ὁ λαὸς ἐπὶ Ὀζίαν καὶ 23. Et congregati sunt omnis populus ad Oziam et prin.
τοὺς ἄρχοντας τῆς πόλεως , οἱ νεανίσκοι καὶ αἱ γυναῖ- | cipes civitatis , juvenes et mulieres et pueri , et exclamave-
κες καὶ τὰ παιδία , καὶ ἀνεβόησαν φωνῇ μεγάλῃ , καὶ runt voce magna , et dixerunt coram omnibus senioribus :
εἶπαν ἐναντίον πάντων τῶν πρεσβυτέρων ·
24. Κρίναι ὁ Θεὸς ἀναμέσον ἡμῶν καὶ ὑμῶν, ὅτι 24. Judicet Deus inter nos et vos , quoniam fecistis in
ἐποιήσατε ἐν ἡμῖν ἀδικίαν μεγάλην, οὐ λαλήσαντες | nobis injustitiam magnam , non loquentes pacifica cum
εἰρηνικὰ μετὰ τῶν υἱῶν Ἀσσούρ . filiis Assur.
25. Καὶ νῦν οὐκ ἔστι βοηθὸς ἡμῶν , ἀλλὰ πέπρακεν 25. Et nunc non est adjutor noster, sed vendidit nos
ἡμᾶς ὁ Θεὸς εἰς τὰς χεῖρας αὐτῶν, τοῦ καταστρωθῆναι | Deus in manus eoruin , ut prosternamur coram eis in siti et
ἐναντίον αὐτῶν ἐν δίψῃ καὶ ἀπωλείᾳ μεγάλη. perditione magna.
26. Καὶ νῦν ἐπικαλέσασθε αὐτοὺς , καὶ ἔκδοσθε τὴν 26. Et nunc invocate eos , et date civitatem omnem in
πόλιν πᾶσαν εἰς προνομὴν τῷ λαῷ Ὀλοφέρνου , καὶ direptionem populo Olophernis , et omni virtuti ejus.
πάσῃ τῇ δυνάμει αὐτοῦ .
27. Κρεῖσσον γὰρ ἡμῖν γενηθῆναι αὐτοῖς εἰς διαρπα- 27. Melius enim nobis fieri eis in direptionem : erimus
γήν· ἐσόμεθα γὰρ εἰς δούλους , καὶ ζήσεται ἡ ψυχὴ enim in servos , et vivet anima nostra , et non videbimus
ἡμῶν, καὶ οὐκ ὀψόμεθα τὸν θάνατον τῶν νηπίων ἡμῶν mortem infantium nostrorum in oculis nostris , et uxores
ἐν ὀφθαλμοῖς ἡμῶν, καὶ τὰς γυναῖκας καὶ τὰ τέκνα et filios nostros deficientes animas eorum.
ἡμῶν ἐκλειπούσας τὰς ψυχὰς αὐτῶν.
28. Μαρτυρόμεθα ὑμῖν τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν, καὶ 28. Contestamur vobis caelum et terram , et Deum no-
τὸν Θεὸν ἡμῶν καὶ Κύριον τῶν πατέρων ἡμῶν , ὃς ἐκ- | strum et Dominum patrum nostrorum , qui ulciscitur nos
δικεῖ ἡμᾶς κατὰ τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν, καὶ κατὰ τὰ | secundum peccata nostra , et secundum peccata patrum
ἁμαρτήματα τῶν πατέρων ἡμῶν, ἵνα μὴ ποιήσῃ κατὰ | nostrorum , ut non faciat juxta verba haec in die hodierna.
τὰ ῥήματα ταῦτα ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ σήμερον .
29. Καὶ ἐγένετο κλαυθμὸς μέγας ἐν μέσῳ τῆς ἐκ- 29. Et facta est ploratio magna in medio ecclesiæ omnium
κλησίας πάντων ὁμοθυμαδὸν, καὶ ἐβόησαν πρὸς Κύριον | unanimiter, et clamaverunt ad Dominum Deum voce magna ,
τὸν Θεὸν φωνῇ μεγάλῃ .
30. Καὶ εἶπε πρὸς αὐτοὺς Ὀζίας · Θαρσεῖτε , ἀδελ 30. Et dixit ad eos Ozias : Confidite , fratres : obduremus
φοί · διακαρτερήσωμεν ἔτι πέντε ἡμέρας , ἐν οἷς ἐπι- adhuc quinque dies , in quibus convertet Dominus Deus
στρέψει Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν τὸ ἔλεος αὐτοῦ ἐφ᾿ ἡμᾶς · noster misericordiam suam super nos : non enim derelin-
οὐ γὰρ ἐγκαταλείψει ἡμᾶς εἰς τέλος. quet nos in finem .
31. Ἐὰν δὲ διέλθωσιν αὗται , καὶ μὴ ἔλθῃ ἐφ' ἡμᾶς 31. Si autem transierint hi , et non venerit super nos
βοήθεια , ποιήσω κατὰ τὰ ῥήματα ὑμῶν. auxilium , faciam secundum verba vestra.
32. Καὶ ἐσκόρπισε τὸν λαὸν εἰς τὴν ἑαυτοῦ παρεμ 32. Et dispersit populus in castra ipsius : et ad muros et
βολήν · καὶ ἐπὶ τὰ τείχη καὶ τοὺς πύργους τῆς πόλεως | turres civitatis suae abierunt , et mulieres et filios in domos
αὐτῶν ἀπῆλθον, καὶ τὰς γυναῖκας καὶ τὰ τέκνα εἰς | suas dimisit. Et fuerunt in humiliatione multa in civitate.
τοὺς οἴκους αὐτῶν ἐξαπέστειλε . Καὶ ἦσαν ἐν ταπεινώ-
σει πολλῇ ἐν τῇ πόλει.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Η'. CAPUT VIII.

1. Καὶ ἤκουσεν ἐν ἐκείναις ταῖς ἡμέραις Ιουδίθ θυ 1. Et audivit in illis diebus Judith filia Merari , filii Ox ,
γάτηρ Μεραρί , υἱοῦ Ὢξ , υἱοῦ Ἰωσήφ , υἱοῦ Ὀζιήλ , filii Joseph , filii Oziel , filii Elcia , filii Eliu , filii Chelcia ,
υἱοῦ Ἐλκία , υἱοῦ Ἠλιοὺ , υἱοῦ Χελκίου , υἱοῦ Ἐλιὰβ , filii Eliab, filii Nathanael , filii Salamiel , filii Sarasadai , filii
υἱοῦ Ναθαναὴλ , υἱοῦ Σαλαμιήλ , υἱοῦ Σαρασαδαί , υἱοῦ | Israel :
Ἰσραήλ·
2. καὶ ὁ ἀνὴρ αὐτῆς Μανασσῆς , τῆς φυλῆς αὐτῆς 2. Et vir ejus Manasses , de tribu ejus et de patria ejus ,
καὶ τῆς πατριᾶς αὐτῆς , καὶ ἀπέθανεν ἐν ἡμέραις θε et mortuus est in diebus messis hordeorum :
ρισμοῦ κριθῶν·
3. ἐπέστη γὰρ ἐπὶ τοῦ δεσμεύοντος τὸ δρᾶγμα ἐν 3. instabat enim super ligantem manipulum in campo ,
τῷ πεδίῳ , καὶ ὁ καύσων ἦλθεν ἐπὶ τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ, et aestus venit super caput ejus , et procidit in lectum , et
καὶ ἔπεσεν ἐπὶ τὴν κλίνην, καὶ ἐτελεύτησεν ἐν Βετυ- | obiit in Betylua civitate sua , et sepelierunt eum cum patri
λούᾳ τῇ πόλει αὐτοῦ , καὶ ἔθαψαν αὐτὸν μετὰ τῶν πα- bus ejus in agro qui inter Dothaim et Belamón.
τέρων αὐτοῦ ἐν τῷ ἀγρῷ τῷ ἀναμέσον Δωθαὶμ καὶ
Βελαμών .
 JUDITH . CAP. VIII .
4. Καὶ ἦν Ἰουδὶθ ἐν τῷ οἴκῳ αὐτῆς χηρεύουσα ἔτη
τρία καὶ μῆνας τέσσαρας.
5. Καὶ ἐποίησεν ἑαυτῇ σκηνὴν ἐπὶ τοῦ δώματος τοῦ
οἴκου αὐτῆς , καὶ ἐπέθηκεν ἐπὶ τὴν ὀσφῦν αὐτῆς σάκκον ·
καὶ ἦν ἐπ' αὐτῆς τὰ ἱμάτια τῆς χηρεύσεως αὐτῆς .
6. Καὶ ἐνήστευε πάσας τὰς ἡμέρας χηρεύσεως αὐτ
τῆς , χωρὶς προσαββάτων καὶ σαββάτων, καὶ προνου
μηνιῶν καὶ νουμηνιῶν, καὶ ἑορτῶν, καὶ χαρμοσυνῶν
οἴκου Ἰσραήλ.
7. Καὶ ἦν καλὴ τῷ εἴδει , καὶ ὡραία τῇ ὄψει σφό-
δρα. Καὶ ὑπελείπετο αὐτῇ Μανασσῆς ὁ ἀνὴρ αὐτῆς
χρυσίον καὶ ἀργύριον, καὶ παῖδας καὶ παιδίσκας , καὶ
κτήνη καὶ ἀγροὺς , καὶ ἔμενεν ἐπ' αὐτῶν.
8. Καὶ οὐκ ἦν ὃς ἐπήνεγκεν αὐτῇ ῥῆμα πονηρὸν,
ὅτι ἐφοβεῖτο τὸν Θεὸν σφόδρα .
9. Καὶ ἤκουσε τὰ ῥήματα τοῦ λαοῦ τὰ πονηρὰ ἐπὶ
τὸν ἄρχοντα , ὅτι ὠλιγοψύχησαν ἐπὶ τῇ σπάνει τῶν
ὑδάτων · καὶ ἤκουσε πάντας τοὺς λόγους Ἰουδὶθ οὓς |
ἐλάλησε πρὸς αὐτοὺς Ὀζίας , ὡς ὤμοσεν αὐτοῖς παρα-
δώσειν τὴν πόλιν μετὰ ἡμέρας πέντε τοῖς Ἀσσυρίοις .
10. Καὶ ἀποστείλασα τὴν ἁβραν αὐτῆς τὴν ἐφεσ-
τῶσαν πᾶσι τοῖς ὑπάρχουσιν αὐτῆς , ἐκάλεσεν Ὀζίαν |
καὶ Χαβρὶν καὶ Χαρμὶν τοὺς πρεσβυτέρους τῆς πόλεως |
αὐτῆς.
11. Καὶ ἦλθον πρὸς αὐτὴν, καὶ εἶπε πρὸς αὐτούς ·
Ἀκούσατε δή μου , ἄρχοντες τῶν κατοικούντων ἐν Βε-
τυλούα · ὅτι οὐκ εὐθὺς ὁ λόγος ὑμῶν ὃν ἐλαλήσατε ἐναν
τίον τοῦ λαοῦ ἐν τῇ ἡμέρᾳ ταύτῃ , καὶ ἐστήσατε τὸν
ὅρκον ὃν ἐλαλήσατε ἀναμέσον τοῦ Θεοῦ καὶ ὑμῶν, καὶ
εἴπατε ἐκδώσειν τὴν πόλιν τοῖς ἐχθροῖς ἡμῶν, ἐὰν μὴ
ἐν αὐταῖς ἐπιστρέψῃ ὁ Κύριος βοηθῆσαι ἡμῖν.
12. Καὶ νῦν τίνες ἐστὲ ὑμεῖς οἱ ἐπειράσατε τὸν
Θεὸν ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ σήμερον, καὶ ἵστασθε ὑπὲρ τοῦ |
Θεοῦ ἐν μέσῳ υἱῶν ἀνθρώπων ;
13. Καὶ νῦν Κύριον παντοκράτορα ἐξετάζετε , καὶ
οὐθὲν ἐπιγνώσεσθε ἕως τοῦ αἰῶνος ·
14. ὅτι βάθος καρδίας ἀνθρώπου οὐχ εὑρήσετε , καὶ
λόγους τῆς διανοίας αὐτοῦ οὐ λήψεσθε · καὶ πῶς τὸν
Θεὸν ὃς ἐποίησε τὰ πάντα ταῦτα ἐρευνήσετε , καὶ τὸν |
νοῦν αὐτοῦ ἐπιγνώσεσθε , καὶ τὸν λογισμὸν αὐτοῦ και
τανοήσετε ; Μηδαμῶς , ἀδελφοὶ , μὴ παροργίζετε Κύ-
ριον τὸν Θεὸν ἡμῶν,
15. ὅτι ἐὰν μὴ βούληται ἐν ταῖς πέντε ἡμέραις βοη-
θῆσαι ἡμῖν, αὐτὸς ἔχει τὴν ἐξουσίαν ἐν αἷς θέλει σκε
πάσαι ἡμέραις , ἢ καὶ ὀλοθρεῦσαι ἡμᾶς πρὸ προςώπου |
τῶν ἐχθρῶν ἡμῶν.
ισ. Ὑμεῖς δὲ μὴ ἐνεχυράζετε τὰς βουλὰς Κυρίου
τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, ὅτι οὐχ ὡς ἄνθρωπος ὁ Θεὸς ἀπειλη- |
θῆναι , οὐδὲ ὡς υἱὸς ἀνθρώπου διαιτηθῆναι .
17. Διόπερ ἀναμένοντες τὴν παρ᾽ αὐτοῦ σωτηρίαν,
ἐπικαλεσώμεθα αὐτὸν εἰς βοήθειαν ἡμῶν , καὶ εἰςακού- |
σεται τῆς φωνῆς ἡμῶν, ἐὰν ᾖ αὐτῷ ἀρεστόν .
18. Ὅτι οὐκ ἀνέστη ἐν ταῖς γενεαῖς ἡμῶν, οὐδὲ
ἐστὶν ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ σήμερον οὔτε φυλή , οὔτε πατριὰ ,
οὔτε δῆμος , οὔτε πόλις ἐξ ἡμῶν, οἱ προςκυνοῦσι θεοῖς |
χειροποιήτοις , καθάπερ ἐγένετο ἐν ταῖς πρότερον ἡμέ-
ραις ,
19. ὧν χάριν ἐδόθησαν εἰς ῥομφαίαν καὶ εἰς διαρπα-
γὴν οἱ πατέρες ἡμῶν, καὶ ἔπεσον πτῶμα μέγα ἐνώπιον
τῶν ἐχθρῶν ἡμῶν.
25
4. Et fuit Judith in domo sua viduitatem servans annos
tres et menses quatuor.
5. Et fecit sibi tabernaculum super solarium domus suae ,
et imposuit super lumbum suum cilicium : et erant super
eam vestimenta viduitatis ejus.
6. Et jejunabat omnibus diebus viduitatis suæe , praeter
antesabbata et sabbata , et anteneomenias et neomenias , et
festivitates , et laetas solemnitates domus Israel.
7. Et erat pulchra specie , et decora aspectu valde. Et
reliquerat ei Manasses vir ejus aurum et argentum , et pue-
ros et ancillas , et pecora et agros, et manebat super ea .
8. Et non erat qui inferret ei verbum malum , quoniam
timebat Deum valde.
9. Et audivit verba populi mala in principem, quia animo
defecerunt super raritate aquarum et audivit omnia verba
Judith quae locutus erat ad eos Ozias , quomodo juraverat .
eis traditurum civitatem post dies quinque Assyriis .
10. Et mittens ancillam suam quæ praeerat omnibus sub-
stantiis suis , vocavit Oziam et Chabrin et Charmin seniores
civitatis suae.
11. Et venerunt ad eam , et dixit ad eos : Audite nunc
me , principes habitantium in Betylua : quoniam non rectum
est verbum vestrum quod locuti estis coram populo in die
hac , et statuistis juramentum quod locuti estis inter Deum
et vos , et dixistis dedituros civitatem inimicis nostris , nisi
in illis diebus conversus fuerit Dominus ad adjuvandum nos.
12. Et nunc qui estis vos qui tentastis Deum in die ho-
dierna , et statuistis pro Deo in medio filiorum hominum ?
13. Et nunc Dominum omnipotentem examinatis , et nihil
cognoscelis usque in sæculum :
14. quoniam profundum cordis hominis non invenietis ,
et verba cogitationis ejus non percipietis : et quomodo Deum
qui fecit omnia haec investigabitis , et mentem ejus cogno-
scetis , et cogitationem ejus contemplabimini ? Nequaquam,
fratres , nolite ad iracundiam provocare Dominum Deum
nostrum ,
15. quoniam si noluerit in istis quinque diebus auxiliarl
nobis , ipse habet potestatem in quibus velit tegere diebus ,
vel etiam exterminare nos ante faciem inimicorum nostro-
rum .
16. Vos autem ne extorqueatis consilia Domini Dei nostri,
quoniam non tamquam homo Deus ut minis terreatur, neque
tamquam filius hominis ut judicetur.
17. Quamobrem exspectantes eam quæ ab ipso salutem ,
invocemus eum in adjutorium nostrum , et exaudiet vocem
nostram , si fuerit ipsi placitum.
18. Quoniam non surrexit in generationibus nostris, neque
est in hodierna die neque tribus , neque patria , neque oppi
dum , neque civitas ex nobis , qui adorent deos manufactos ,
sicut factum est in prioribus diebus ,
19. quorum gratia dati sunt in gladium et in direplionem
patres nostri , et ceciderunt ruina magna coram inimicis
nostris.
26 ΙΟΥΔΙΘ. Κεφ . Θ'.
20. Ἡμεῖς δὲ ἕτερον Θεὸν οὐκ ἐπέγνωμεν πλὴν αὐ- 20. Nos autem alium Deum non agnovimus praeter eum :
τοῦ · ὅθεν ἐλπίζομεν ὅτι οὐχ ὑπερόψεται ἡμᾶς , οὐδ᾽ unde speramus quia non despiciet nos, neque a genere nostro.
ἀπὸ τοῦ γένους ἡμῶν.
21. Ὅτι ἐν τῷ ληφθῆναι ἡμᾶς , οὕτως καθήσεται 21. Quoniam cum capti fuerimus nos , sic sedebit omnis
πᾶσα ἡ Ἰουδαία , καὶ προνομευθήσεται τὰ ἅγια ἡμῶν, Judæa , et diripientur sancta nostra , et quaeret pollutionem
καὶ ζητήσει τὴν βεβήλωσιν αὐτῶν ἐκ τοῦ στόματος eorum de ore nostro,
ἡμῶν,
22. καὶ τὸν φόνον τῶν ἀδελφῶν ἡμῶν, καὶ τὴν αἰχ 22. et cadem fratrum nostrum, et captivitatem terrae, et
μαλωσίαν τῆς γῆς , καὶ τὴν ἐρήμωσιν τῆς κληρονομίας | desolationem haereditatis nostrae convertet in caput nostrum
ἡμῶν ἐπιστρέψει εἰς κεφαλὴν ἡμῶν ἐν τοῖς ἔθνεσιν, οὗ in gentibus , ubicumque servierimus ibi , et erimus in offen-
ἐαν δουλεύσωμεν ἐκεῖ , καὶ ἐσόμεθα εἰς πρόςκομμα καὶ diculum et in opprobrium coram possidentibus nos.
εἰς ὄνειδος ἐναντίον τῶν κτωμένων ἡμᾶς.
23. Ὅτι οὐ κατευθυνθήσεται ἡ δουλεία ἡμῶν εἰς 23. Quoniam non dirigetur servitus nostra in gratiam ,
χάριν, ἀλλ᾽ εἰς ἀτιμίαν θήσει αὐτὴν Κύριος ὁ Θεὸς sed in ignominiam dabit eam Dominus Deus noster.
ἡμῶν.
24. Καὶ νῦν, ἀδελφοὶ , ἐπιδειξώμεθα τοῖς ἀδελφοῖς 24. Et nunc , fratres , ostendamus fratribus nostris quia
ἡμῶν ὅτι ἐξ ἡμῶν κρέμαται ἡ ψυχὴ αὐτῶν, καὶ τὰ ex nobis pendet anima eorum , et sancta et domus et altare
ἅγια καὶ ὁ οἶκος καὶ τὸ θυσιαστήριον ἐπεστήρικται ἐφ' innitentur super nos.
ἡμῖν.
25. Παρὰ ταῦτα πάντα εὐχαριστήσωμεν Κυρίῳ τῷ 25. Praeter haec omnia gratias agamus Domino Deo no-
Θεῷ ἡμῶν, ὃς πειράζει ἡμᾶς καθὰ καὶ τοὺς πατέρας | stro , qui tentat nos sicut et patres nostros.
ἡμῶν.
26. Μνήσθητε ὅσα ἐποίησε μετὰ Ἀβραὰμ , καὶ ὅσα 26. Recordamini quæcumque fecit cum Abraham , et.
ἐπείρασε τὸν Ἰσαὰκ , καὶ ὅσα ἐγένετο τῷ Ἰακὼβ ἐν quæcumque tentavit Isaac , et quæcumque evenerunt Jacob
Μεσοποταμίᾳ τῆς Συρίας ποιμαίνοντι τὰ πρόβατα Λά- in Mesopotamia Syriæ pascenti pecora Laban fratris matris
βαν τοῦ ἀδελφοῦ τῆς μητρὸς αὐτοῦ · suæ :
27. ὅτι οὐ καθὼς ἐκείνους ἐπύρωσεν εἰς ἐτασμὸν τῆς 27. quoniam non sicut illos examinavit in examen cordis
καρδίας αὐτῶν, καὶ ἡμᾶς οὐκ ἐξεδίκησεν, ἀλλ᾽ εἰς νου eorum, etiam nos non est ultus , sed ad monitionem flagel-
θέτησιν μαστιγοῖ Κύριος τοὺς ἐγγίζοντας αὐτῷ. lat Dominus appropinquantes sibi.
28. Καὶ εἶπε πρὸς αὐτὴν Ὀξίας · Πάντα ὅσα εἶπας , 28. Et dixit ad eam Ozias : Omnia quæcumque dixisti ,
ἀγαθῇ καρδίᾳ ἐλάλησας , καὶ οὐκ ἔστιν ὃς ἀντιστήσεται bono corde locuta es , et non est qui resistat verbis tuis.
τοῖς λόγοις σου.
20. Ὅτι οὐκ ἐν τῇ σήμερον ἡ σοφία σου πρόδηλός 29. Quoniam non hodie sapientia tua manifesta est , sed
ἐστιν, ἀλλὰ ἀπ' ἀρχῆς ἡμερῶν σου ἔγνω πᾶς ὁ λαὸς a principio dierum tuorum novit omnis populus intellectum
τὴν σύνεσίν σου , καθότι ἀγαθόν ἐστι τὸ πλάσμα τῆς tuum , quomodo bona est formatio cordis tui.
καρδίας σου .
30. Ἀλλ' ὁ λαὸς ἐδίψησε σφόδρα , καὶ ἠνάγκασαν 30. Sed populus sitivit vehementer, et coegerunt facere
ποιῆσαι ἡμᾶς καθὰ ἐλαλήσαμεν αὐτοῖς , καὶ ἀπαγαγεῖν nos secundum ea quæ locuti sumus eis , et inducere jura-
ὅρκον ἐφ' ἡμᾶς , ὃν οὐ παραβησόμεθα . mentum super nos , quod non transgrediemur.
31. Καὶ νῦν δεήθητι περὶ ἡμῶν, ὅτι γυνὴ εὐσεβὴς 31. Et nunc ora pro nobis , quoniam mulier pia es , et
εἶ , καὶ ἀποστελεῖ Κύριος τὸν ὑετὸν εἰς πλήρωσιν τῶν mittet Dominus pluviam ad impletionem cisternarum no-
λάκκων ἡμῶν, καὶ οὐκ ἐκλείψομεν ἔτι . strarum, et non deficiemus ultra.
32. Καὶ εἶπε πρὸς αὐτοὺς Ἰουδίθ · Ἀκούσατέ μου , 32. Et dixit ad eos Judith : Audite me , et faciam rem
καὶ ποιήσω πρᾶγμα δὃ ἀφίξεται εἰς γενεάς γενεῶν υἱοῖς quæ perveniet in generationes generationum filiis generis
τοῦ γένους ἡμῶν . nostri.
33. Ὑμεῖς στήσεσθε ἐπὶ τῆς πύλης τὴν νύκτα ταύ- 33. Vos stabitis super portam nocte hac, et exibo ego.
την, καὶ ἐξελεύσομαι ἐγὼ μετὰ τῆς ἅβρας μου , καὶ ἐν cum ancilla mea , et in diebus post quos dixistis tradituros
ταῖς ἡμέραις μεθ᾽ ἃς εἴπατε παραδώσειν τὴν πόλιν τοῖς civitatem inimicis nostris, visitabit Dominus Israel in manu
ἐχθροῖς ἡμῶν, ἐπισκέψεται Κύριος τὸν Ἰσραὴλ ἐν χειρί ¦ mea.
μου.
34. Ὑμεῖς δὲ οὐκ ἐξερευνήσετε τὴν πρᾶξίν μου , οὐ 34. Vos autem non perscrutabimini actionem meam , non
γὰρ ἐρῶ ὑμῖν, ἕως τοῦ τελεσθῆναι ἃ ἐγὼ ποιῶ. enim dicam vobis , donec perfecta fuerint quæ ego facio.
35. Καὶ εἶπεν Ὀζίας καὶ οἱ ἄρχοντες πρὸς αὐτήν · 35. Et dixit Ozias et principes ad eam : Vade in pace , et
Πορεύου εἰς εἰρήνην, καὶ Κύριος ὁ Θεὸς ἔμπροσθέν σου Dominus Deus ante te in ultionem inimicorum nostrorum.
εἰς ἐκδίκησιν τῶν ἐχθρῶν ἡμῶν.
36. Καὶ ἀποστρέψαντες ἐκ τῆς σκηνῆς ἐπορεύθησαν 36. Et revertentes e tabernaculo iverunt ad ordines
ἐπὶ τὰς διατάξεις αυτῶν. suos.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Θ΄. CAPUT IX.
1. Ἰουδὶς δὲ ἔπεσεν ἐπὶ πρόςωπον , καὶ ἐπέθετο 1. Judith autem procidit in faciem , et imposuit cinerem.
 JUDITH . CAP. IX.
σποδὸν ἐπὶ τὴν κεφαλὴν αὐτῆς , καὶ ἐγύμνωσεν ὃν ἐνε
διδύσκετο σάκκον. Καὶ ἦν ἄρτι προςφερόμενον ἐν Ἱε-
ρουσαλὴμ εἰς τὸν οἶκον τοῦ Θεοῦ τὸ θυμίαμα τῆς
ἑσπέρας ἐκείνης , καὶ ἐβόησε φωνῇ μεγάλη Ιουδίθ
πρὸς Κύριον, καὶ εἶπε ·
2. Κύριε ὁ Θεὸς τοῦ πατρός μου Συμεών, ᾧ ἔδωκας
ἐν χειρὶ ῥομφαίαν εἰς ἐκδίκησιν ἀλλογενῶν, οἳ ἔλυσαν
μήτραν παρθένου εἰς μίασμα , καὶ ἐγύμνωσαν μηρόν
εἰς αἰσχύνην, καὶ ἐβεβήλωσαν μήτραν εἰς ὄνειδος · εἶπας
γάρ · Οὐχ οὕτως ἔσται .
3. Καὶ ἐποίησαν ἀνθ ' ὧν ἔδωκας ἄρχοντας αὐτῶν
εἰς φόνον, καὶ τὴν στρωμνὴν αὐτῶν ἡ ἠδέσατο τὴν ἀπά-
την αὐτῶν εἰς αἷμα , καὶ ἐπάταξας δούλους ἐπὶ δυνά-
σταις , καὶ δυνάστας ἐπὶ θρόνους αὐτῶν.
4. Καὶ ἔδωκας γυναῖκας αὐτῶν εἰς προνομὴν, καὶ
θυγατέρας εἰς αἰχμαλωσίαν, καὶ πάντα τὰ σκύλα εἰς
διαίρεσιν υἱῶν ἠγαπημένων ὑπὸ σοῦ , οἳ καὶ ἐζήλωσαν
τὸν ζῆλόν σου , καὶ ἐβδελύξαντο μίασμα αἵματος αὐτ
τῶν, καὶ ἐπεκαλέσαντό σε εἰς βοηθόν . Ὁ Θεὸς , ὁ Θεὸς
ὁ ἐμὸς , καὶ εἰςάκουσον ἐμοῦ τῆς χήρας.
5. Σὺ γὰρ ἐποίησας τὰ πρότερα ἐκείνων, καὶ ἐκεῖνα
καὶ τὰ μετέπειτα καὶ τὰ νῦν καὶ τὰ ἐπερχόμενα διενοή-
θης , καὶ ἐγενήθησαν ἃ ἐνενοήθης ,
6. καὶ παρέστησαν ἃ ἐβουλεύσω , καὶ εἶπαν · Ἰδοὺ
πάρεσμεν · πᾶσαι γὰρ αἱ ὁδοί σου ἕτοιμοι , καὶ ἡ κρίσις
σου ἐν προγνώσει.
7. Ἰδοὺ γὰρ Ἀσσύριοι ἐπληθύνθησαν ἐν δυνάμει αὐτ
τῶν, ὑψώθησαν ἐφ᾿ ἵππῳ καὶ ἀναβάτῃ , ἐγαυρίασαν ἐν
βραχίονι πεζῶν, ἤλπισαν ἐν ἀσπίδι καὶ ἐν γαισῷ καὶ
τόξῳ καὶ σφενδόνῃ , καὶ οὐκ ἔγνωσαν ὅτι σὺ εἶ Κύριος
συντρίβων πολέμους · Κύριος ὄνομά σοι .
8. Σὺ ῥάξον αὐτῶν τὴν ἰσχὺν ἐν δυνάμει σου , καὶ
κάταξον τὸ κράτος αὐτῶν ἐν τῷ θυμῷ σου · ἐβουλεύ-
σαντο γὰρ βεβηλῶσαι τὰ ἅγιά σου , μιᾶναι τὸ σκήνωμα
τῆς καταπαύσεως τοῦ ὀνόματος τῆς δόξης σου , καὶ
καταβαλεῖν σιδήρῳ κέρας θυσιαστηρίου σου.
9. Βλέψον εἰς ὑπερηφανίαν αὐτῶν, ἀπόστειλον τὴν
ὀργήν σου εἰς κεφαλὰς αὐτῶν. Δὸς ἐν χειρί μου τῆς
χήρας δὃ διενοήθην κράτος ·
10. πάταξον δοῦλον ἐκ χειλέων ἀπάτης μου ἐπ' ἄρ-
χοντι , καὶ ἄρχοντα ἐπὶ θεράποντι αὐτοῦ , θραῦσον αὐ-
τῶν τὸ ἀνάστευα ἐν χειρὶ θηλείας.
1. Οὐ γὰρ ἐν πλήθει τὸ κράτος σου , οὐδὲ ἡ δυνα
στεία σου ἐν ἰσχύουσιν , ἀλλὰ ταπεινῶν εἶ Θεὸς , ἐλατ-
τόνων εἶ βοηθός , ἀντιλήπτωρ ἀσθενούντων, ἀπεγνω-
σμένων σκεπαστὴς , ἀπηλπισμένων σωτήρ.
12. Ναί , ναὶ , ὁ Θεὸς τοῦ πατρός μου , καὶ Θεὸς
κληρονομίας Ἰσραὴλ , δέσποτα τῶν οὐρανῶν καὶ τῆς
γῆς , κτιστὰ τῶν ὑδάτων, βασιλεῦ πάσης κτίσεώς σου ,
σὺ εἰςάκουσον τῆς δεήσεώς μου,
13. καὶ δὸς λόγον μου καὶ ἀπάτην εἰς τραῦμα καὶ
μώλωπα αὐτῶν οἱ κατὰ τῆς διαθήκης σου , καὶ οἴκου
ἡγιασμένου σου , καὶ κορυφῆς Σιών, καὶ οἴκου κατα-
σχέσεως υἱῶν σου ἐβουλεύσαντο σκληρά.
14. Καὶ ποίησον ἐπὶ πᾶν τὸ ἔθνος σου , καὶ πάσης
φυλῆς , ἐπίγνωσιν τοῦ εἰδῆσαι ὅτι σὺ εἶ ὁ Θεὸς πάσης
δυνάμεως καὶ κράτους , καὶ οὐκ ἔστιν ἄλλος ὑπερασπί-
ζων τοῦ γένους Ἰσραὴλ εἰ μὴ σύ .
27
super caput suum, et nudavit quem induerat saccum. Et
erat nuper oblatum in Jerusalem in domo Dei thymiama ve-
speræ illius, et clamavit voce magna Judith ad Dominum, et
| dixit :
2. Domine Deus patris mei Symeon , cui dedisti in manu
| gladium in ultionem alienigenarum , qui solverant vulvam
| virginis in pollutionem , et nudaverunt femur in confusio-
| nem , et polluerunt vulvam in opprobrium : dixisti enim :
Non sic erit.
3. Et pro iis quæ fecerunt , dedisti principes eorum in
cadem, et stratum eorum quod noverat deceptionem eorum
| in sanguinem , et percussisti servos super dynastas , et dy-
nastas super thronos eorum.
4. Et dedisti uxores eorum in direptionem , et filias in ca-
| ptivitatem, et omnia spolia indistributionem filiorumdilecto-
rum a te , qui etiam zelaverant zelum tuum, et abominati
erant contaminationem sanguinis sui , et invocaverant te in
| adjutorem. Deus , Deus meus , etiam exaudi me viduam.
5. Τu enim fecisti quae ante illa , et illa et quæ deinceps
et quæ nunc et supervenientia cogitasli , et facta sunt quae
in mente habuisti ,
6. et affuerunt quae deliberasti , et dixerunt : Ecce adsu-
| mus : omnes enim viæ tuæ paratæ , et judicium tuum in
præecognitione ,
7. Ecce enim Assyrii multiplicati sunt in virtute sua ,
exaltati sunt super equo et ascensore , gloriati sunt in bra-
chio peditum , speraverunt in clypeo et in gaso et arcu et
| fundibula , et non cognoverunt quia tu es Dominus conte-
rens bella : Dominus nomen tibi.
8. Tu frange eorum fortitudinem in virtute tua , et pro-
sterne robur eorum in furore tuo : deliberaverunt enim pol-
| luere sancta tua, contaminare tabernaculum requietis nomi
| nis gloriæ tuæ , et diruere ferro cornu altaris tui.
9. Aspice in superbiam eorum, mitte iram tuam in ca
| pita eorum. Da in manu mea viduæ quod cogitavi robur :
10. percute servum e labiis deceptionis meæ super prin-
cipem , et principem super ministrum ejus , frange eorum.
celsitudinem in manu fœminæ.
11. Non enim in multitudine robur tuum , neque poten-
latus tuus in fortibus , sed humilium es Deus , minorum es
| adjutor, susceptor infirmorum , deploratorum protector, de-
speratorum salvator.
12. Næ , næ , Deus patris mei, et Deus haereditatis Israel ,
domine coelorum et terra , creator aquarum , rex omnis
creaturæ tuæ , tu exaudi orationem meam ,
13. et da verbum meum et deceptionem in vulnus et li-
vorem eorum qui contra testamentum tuum , et domum
sanctificatam tuam , et verticem Sion , et domum posses-
sionis filiorum tuorum deliberaverunt dura.
14. Et fac super omnem gentem tuam , et omnem tribum ,
cognitionem ad sciendum quia tu es Deus omnis virtutis et
potentiae , et non est alius protegens genus Israel nisi tu.
28 ΙΟΥΔΙΘ. Κεφ. Ι .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ' . CAPUT X.

1. Καὶ ἐγένετο , ὡς ἐπαύσατο βοῶσα πρὸς τὸν Θεὸν 1. Et factum est , ut cessavit clamans ad Deum Israel ,
Ἰσραὴλ , καὶ συνετέλεσε πάντα τὰ ῥήματα ταῦτα , et consummavit omnia verba hæc ,
2. καὶ ἀνέστη ἀπὸ τῆς πτώσεως , καὶ ἐκάλεσε τὴν 2. et surrexit a dejectione , et vocavit ancillam suam , et
ἅβραν αὐτῆς , καὶ κατέβη εἰς τὸν οἶκον ἐν ᾧ διέτριβεν descendit in domum in qua versabatur in ca in diebus sab-
ἐν αὐτῷ ἐν ταῖς ἡμέραις τῶν σαββάτων καὶ ἐν ταῖς ἑορ- batorum et in festivitatibus suis ,
ταῖς αὐτῆς ,
3. καὶ περιείλατο τὸν σάκκον ὃν ἐνεδεδύκει , καὶ ἐξε- 3. et circumabstulit saccumquem induerat , et exuit ve-
δύσατο τὰ ἱμάτια τῆς χηρεύσεως αὐτῆς , καὶ περιεκλύ- stimenta viduitatis suæ , et circumlavit corpus aqua , et un-
σατο τὸ σῶμα ὕδατι , καὶ ἐχρίσατο μύρῳ παχεῖ , καὶ xit unguento pingui , et discriminavit capillos capitis sui, et
διέταξε τὰς τρίχας τῆς κεφαλῆς αὐτῆς , καὶ ἐπέθετο μί imposuit mitram super illud , et induit vestimenta lætitiæ
τραν ἐπ᾿ αὐτῆς , καὶ ἐνεδύσατο τὰ ἱμάτια τῆς εὐφροσύ suæ , in quibus amiciebatur in diebus vitæ viri sui Ma-
νης αὐτῆς , ἐν οἷς ἐστολίζετο ἐν ταῖς ἡμέραις τῆς ζωῆς nasse :
τοῦ ἀνδρὸς αὐτῆς Μανασσῆ ·
4. καὶ ἔλαβε σανδάλια εἰς τοὺς πόδας αὐτῆς , καὶ 4. et sumpsit sandalia in pedes suos , et circumposuit
περιέθετο τοὺς χλιδῶνας καὶ τὰ ψέλλια , καὶ τοὺς δα- monilia et armillas , et annulos , et inaures , et omnem orna-
κτυλίους , καὶ τὰ ἐνώτια , καὶ πάντα τὸν κόσμον αὐτῆς · tum suum et ornata est valde in deceptionem oculorum
καὶ ἐκαλλωπίσατο σφόδρα εἰς ἀπάτησιν ὀφθαλμῶν ἀν- | hominum quicumque viderint eam.
δρῶν ὅσοι ἂν ἴδωσιν αὐτήν .
5. Καὶ ἔδωκε τῇ ἄβρᾳ αὐτῆς ἀσκοπυτίνην οἴνου , 5. Et dedit ancilla suæ ascoperam vini , et campsacem
καὶ καμψάκην ἐλαίου , καὶ πήραν ἐπλήρωσεν ἀλφίτων olei , et peram implevit farinis et palatha et panibus mundis ,
καὶ παλάθης καὶ ἄρτων καθαρῶν, καὶ περιεδίπλωσε | et circumduplicavit omnia vasa sua , et imposuit super eam.
πάντα τὰ ἀγγεῖα αὐτῆς , καὶ ἐπέθηκεν ἐπ' αὐτῇ.
6. Καὶ ἐξήλθοσαν ἐπὶ τὴν πύλην τῆς πόλεως Βετυ- 6. Et exiverunt ad portam civitatis Betylua , et invene-
λούα , καὶ εὕροσαν ἐφεστῶτας ἐπ᾿ αὐτῆς Ὀζίαν , καὶ | runt insistentes super eam Oziam , et seniores civitatis Cha-
τοὺς πρεσβυτέρους τῆς πόλεως Χαβρὶν καὶ Χαρμίν. brin et Charmin .
7. Ὡς δὲ εἶδον αὐτὴν, καὶ ἦν ἠλλοιωμένον τὸ πρόςω 7. Ut autem viderunt eam , et erat mutata facies ejus , et
πον αὐτῆς , καὶ τὴν στολὴν μεταβεβληκυῖαν αὐτῆς , stolam mutatam ejus , et mirati sunt super pulchritudine
καὶ ἐθαύμασαν ἐπὶ τῷ κάλλει αὐτῆς ἐπὶ πολὺ σφόδρα , ejus quamplurimum valde , et dixerunt ei :
καὶ εἶπαν αὐτῇ·
8. Ὁ Θεὸς, ὁ Θεὸς τῶν πατέρων ἡμῶν δῴη σε εἰς 8. Deus , Deus patrum nostrorum det te in gratiam , et
χάριν , καὶ τελειώσαι τὰ ἐπιτηδεύματά σου εἰς γαυ- | perficere adinventiones tuas in gloriationem filiorum Israel ,
ρίαμα υἱῶν Ἰσραὴλ , καὶ ὕψωμα Ἱερουσαλήμ . Και et exaltationem Jerusalem. Et adoravit Deum ,
προςεκύνησε τῷ Θεῷ,
9. καὶ εἶπε πρὸς αὐτούς· Ἐπιτάξατε ἀνοΐξαί μοι τὴν 9. et dixit ad eos : Præcipite aperire mihi portam civita-
πύλην τῆς πόλεως , καὶ ἐξελεύσομαι εἰς τελείωσιν τῶν tis , et exibo ad perfectionem verborum quæ locuti estis me-
λόγων ὧν ἐλαλήσατε μετ᾿ ἐμοῦ . Καὶ συνέταξαν τοῖς cum. Et præceperunt juvenibus aperire ei sicut locuti fue-
νεανίσκοις ἀνοῖξαι αὐτῇ καθότι ἐλάλησαν, rant ,
10. καὶ ἐποίησαν οὕτως. Καὶ ἐξῆλθεν Ιουδίθ , αὐτὴ 10. et fecerunt sic. Et exiit Judith , ipsa et ancilla ejus
καὶ ἡ παιδίσκη αὐτῆς μετ' αὐτῆς· ἀπεσκόπευον δὲ αὐ cum ea prospectabant autem eam viri civitatis quoadusque
τὴν οἱ ἄνδρες τῆς πόλεως ἕως οὗ κατέβη τὸ ὄρος , ἕως descendit montem , donec transiit vallem, et non ultra as-
διῆλθε τὸν αὐλῶνα , καὶ οὐκ ἔτι ἐθεώρουν αὐτήν. piciebant eam .
1. Καὶ ἐπορεύοντο ἐν τῷ αὐλῶνι εἰς εὐθεῖαν , καὶ 11. Et ibant in valle in rectum , et occurrerunt ei explo-
συνήντησεν αὐτῇ προφυλακὴ τῶν Ἀσσυρίων, ratores Assyriorum ,
12. καὶ συνέλαβον αὐτὴν καὶ ἐπηρώτησαν · Τίνων εἶ , 12. et ceperunt eam et interrogaverunt : Quorum es , et
καὶ πόθεν ἔρχῃ , καὶ ποῦ πορεύῃ ; Καὶ εἶπε· Θυγάτηρ unde venis , et quo vadis ? Et dixit : Filia sum Hebraeorum ,
εἰμὶ τῶν Ἑβραίων , καὶ ἀποδιδράσκω ἀπὸ προςώπου et aufugio a facie eorum , quoniam dandi sunt vobis in de-
αὐτῶν, ὅτι μέλλουσι δίδοσθαι ὑμῖν εἰς κατάβρωμα. vorationem.
13. Κἀγὼ ἔρχομαι εἰς τὸ πρόςωπον Ολοφέρνου ἀρ- 13. Et ego venio ad faciem Olophernis principis virtutis
χιστρατήγου δυνάμεως ὑμῶν , τοῦ ἀναγγείλαι ῥήματα vestrae , ad annuntiandum verba veritatis , et ostendam an-
ἀληθείας , καὶ δείξω πρὸ προςώπου αὐτοῦ ὁδὸν καθ᾽ ἣν te faciem ejus viam per quam ibit , et dominabitur univer-
πορεύσεται , καὶ κυριεύσει πάσης τῆς ὀρεινῆς , καὶ οὐ sæ montanæ , et non dissonabit de viris ejus caro una , ne-
διαφωνήσει τῶν ἀνδρῶν αὐτοῦ σὰρξ μία , οὐδὲ πνεῦμα | que spiritus vitæ .
ζωής.
14. Ὡς δὲ ἤκουσαν οἱ ἄνδρες τὰ ῥήματα αὐτῆς , καὶ 14. Ut autem audiverunt viri verba ejus , et contemplati
κατενόησαν τὸ πρόςωπον αὐτῆς , καὶ ἦν ἐναντίον αὐτῶν sunt faciem ejus , et erat ante eos admirabilis pulchritudme
θαυμάσιον τῷ κάλλει σφόδρα , καὶ εἶπαν πρὸς αὐτήν· valde , et dixerunt ad ean :
15. Σέσωκας τὴν ψυχήν σου , σπεύσασα καταβῆναι 15. Salvasti animam tuam , festinans descendere ad fa
εἰς πρόςωπον τοῦ κυρίου ἡμῶν· καὶ νῦν πρόςελθε ἐπὶ 1 ciem domini nostri : et nune accede ad tabernaculum ejus ,
 JUDITH. CAP. XI. 29
τὴν σκηνὴν αὐτοῦ , καὶ ἀφ' ἡμῶν προπέμψουσί σε , ἕως et ex nobis præmittent te , donec tradent te in manus ejus.
παραδώσουσί σε εἰς τὰς χεῖρας αὐτοῦ .
Ισ. Ἐὰν δὲ στῆς ἐναντίον αὐτοῦ , μὴ φοβηθῆς τῆ 16. Si autem steteris coram eo , ne timeas corde tuo , sed
καρδίᾳ σου , ἀλλὰ ἀνάγγειλον κατὰ τὰ ῥήματά σου , καὶ annuntia secundum verba tua , et bene tibi faciet.
εὖ σε ποιήσει .
17. Καὶ ἐπέλεξαν ἐξ αὐτῶν ἄνδρας ἑκατὸν, καὶ παρέ- 17. Et elegerunt ex ipsis viros centum , et adjunxerunt
ζευξαν αὐτῇ καὶ τῇ ἁβρᾳ αὐτῆς , καὶ ἤγαγον αὐτὰς ἐπὶ ei et ancillae ejus, et duxerunt eas ad tabernaculum Olopher-
τὴν σκηνὴν Ολοφέρνου. nis.
18. Καὶ ἐγένετο συνδρομὴ ἐν πάσῃ τῇ παρεμβολῇ , 18. Et factus est concursus in omnibus castris , personue-
διεβοήθη γὰρ εἰς τὰ σκηνώματα ἡ παρουσία αὐτῆς· rat enim in tabernaculis praesentia ejus : et venientes cir
καὶ ἐλθόντες ἐκύκλουν αὐτὴν ὡς εἱστήκει ἔξω τῆς σκη- cumdabant eam sicut stabat extra tabernaculum Olopher-
νῆς Ὀλοφέρνου , ἕως προςήγγειλαν αὐτῷ περὶ αὐτῆς . nis , donec annuntiaverunt ei de ea.
19. Καὶ ἐθαύμαζον ἐπὶ τῷ κάλλει αὐτῆς , καὶ ἐθαύ 19. Et mirabantur super pulchritudine ejus , et miraban-
μαζον τοὺς υἱοὺς Ἰσραὴλ ἀπ' αὐτῆς. Καὶ εἶπεν ἕκαστος tur filios Israel ex ea. Et dixit unusquisque ad proximum
πρὸς τὸν πλησίον αὐτοῦ· Τίς καταφρονήσει τοῦ λαοῦ suum : Quis contemnet populum hunc qui habet in se mu-
τούτου ὃς ἔχει ἐν ἑαυτῷ γυναῖκας τοιαύτας ; Ὅτι οὐ κα- lieres tales ? Quoniam non bonum est remanere ex eis virum
λόν ἐστιν ὑπολείπεσθαι ἐξ αὐτῶν ἄνδρα ἕνα , οἱ ἀφε- | unum , qui dimissi poterunt decipere omnem terram.
θέντες δυνήσονται κατασοφίσασθαι πᾶσαν τὴν γῆν.
20. Καὶ ἐξῆλθον οἱ παρακαθεύδοντες Ολοφέρνῃ καὶ 20. Et exierunt qui dormiebant juxta Olophernem et
πάντες οἱ θεράποντες αὐτοῦ , καὶ εἰςήγαγον αὐτὴν εἰς omnes ministri ejus , et introduxerunt eam in tabernaculum.
τὴν σκηνήν.
21. Καὶ ἦν Ολοφέρνης ἀναπαυόμενος ἐπὶ τῆς κλίνης 21. Et erat Olophernes requiescens super lectum suum
αὐτοῦ ἐν τῷ κωνωπείῳ , δ ἦν ἐκ πορφύρας καὶ χρυσίου | in conopeo , quod erat ex purpura et auro et smaragdo et
καὶ σμαράγδου καὶ λίθων πολυτελῶν καθυφασμένων . lapidibus pretiosis intextis.
22. Καὶ ἀνήγγειλαν αὐτῷ περὶ αὐτῆς , καὶ ἐξῆλθεν 22. Et annuntiaverunt ei de ea , et exivit in proscenium ,
εἰς τὸ προσκήνιον , καὶ λαμπάδες ἀργυραί προάγουσαι et lampades argentea praecedentes eum .
αὐτοῦ.
23. Ὡς δὲ ἦλθε κατὰ πρόςωπον αὐτοῦ Ἰουδὶθ καὶ 23. Ut autem venit ad faciem ejus Judith et ministrorum
τῶν θεραπόντων αὐτοῦ , ἐθαύμασαν πάντες ἐπὶ τῷ κάλ- ejus , mirati sunt omnes super pulchritudine faciei ejus : et
λει τοῦ προςώπου αὐτῆς · καὶ πεσοῦσα ἐπὶ πρόςωπον | procidens in faciem adoravit eum , et erexerunt eam servi
προςεκύνησεν αὐτῷ , καὶ ἤγειραν αὐτὴν οἱ δοῦλοι αὐτοῦ. ejus.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΑ'. CAPUT XI.

1. Καὶ εἶπε πρὸς αὐτὴν Ὀλοφέρνης· Θάρσησον ,
γύναι , μὴ φοβηθῇς τῇ καρδίᾳ σου , ὅτι ἐγὼ οὐκ ἐκά-
κωσα ἄνθρωπον ὅς τις ᾑρέτικε δουλεύειν βασιλεῖ Ναβου-
χοδονόσορ πάσης τῆς γῆς .
2. Καὶ νῦν ὁ λαός σου ὁ κατοικῶν τὴν ὀρεινὴν , εἰ
μὴ ἐφαύλισάν με , οὐκ ἂν ἦρα τὸ δόρυ μου ἐπ' αὐτοὺς ,
ἀλλ᾽ αὐτοὶ ἑαυτοῖς ἐποίησαν ταῦτα.
3. Καὶ νῦν λέγε μοι τίνος ἕνεκεν ἀπέδρας ἀπ ' αὐτῶν
καὶ ἦλθες πρὸς ἡμᾶς ; Ἥκεις γὰρ εἰς σωτηρίαν. Θάρ- |
σει , ἐν τῇ νυκτὶ ταύτῃ ζήσῃ , καὶ εἰς τὸ λοιπόν.
4. Οὐ γάρ ἐστιν ὃς ἀδικήσει σε , ἀλλ᾽ εὖ σε ποιήσει
καθὰ γίνεται τοῖς δούλοις τοῦ κυρίου μου βασιλέως Να-
βουχοδονόσορ.
5. Καὶ εἶπε πρὸς αὐτὸν Ἰουδίθ · Δέξαι τὰ ῥήματα
τῆς δούλης σου , καὶ λαλησάτω ἡ παιδίσκη σου κατὰ |
πρόςωπόν σου , καὶ οὐκ ἀναγγελῶ ψεῦδος τῷ κυρίῳ μου
ἐν τῇ νυκτὶ ταύτη.
6. Καὶ ἐὰν κατακολουθήσῃς τοῖς λόγοις τῆς παιδί-
σκης σου , τελείως πρᾶγμα ποιήσει μετὰ σοῦ ὁ Θεὸς ,
καὶ οὐκ ἀποπεσεῖται ὁ κύριός μου τῶν ἐπιτηδευμάτων
αὐτοῦ.
7. Ζῇ γὰρ βασιλεὺς Ναβουχοδονόσορ πάσης τῆς γῆς ,
καὶ ζῇ τὸ κράτος αὐτοῦ , ὃς ἀπέστειλέ σε εἰς κατόρθωσιν
πάσης ψυχῆς , ὅτι οὐ μόνον ἄνθρωποι διὰ σὲ δουλεύου-
σιν αὐτῷ , ἀλλὰ καὶ τὰ θηρία τοῦ ἀγροῦ καὶ τὰ κτήνη |
καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ διὰ τῆς ἰσχύος σου ζήσον- |
ται ἐπὶ Ναβουχοδονόσορ , καὶ πάντα τὸν οἶκον αὐτοῦ .
1. Et dixit ad eam Olophernes : Confide , mulier, ue ti-
meas corde tuo , quoniam ego non malefaciam homini quis-
quis elegerit servire regi Nabuchodonosor omnis terra .
2. Et nunc populus tuus habitans montanam , nisi vili-
pendissent me , non elevassem hastam meam super eos ,
sed ipsi sibi fecerunt hæc.
3. Et nunc dic mihi cujus gratia aufugisti ab eis et venisti
ad nos ? Venis enim ad salutem. Confide , in nocte hac vi-
ves , et inreliquum.
4. Non enim est qui tibi injuriam illaturus sit , sed bene
tibi faciet sicut fit servis domini mei regis Nabuchodono-
sor.
5. Et dixit ad eum Judith : Suscipe verba serva tuae , et
loquatur ancilla tua ad faciem tuam , et non annuntiabo men-
dacium domino meo in nocte hac.
6. Et si secutus fueris verba ancillae tua , perfecte nego-
tium faciet tecum Deus , et non decidet dominus meus a
studiis suis.
7. Vivit enim rex Nabuchodonosor universa terrae , et
vivit imperium ejus , qui misit te ad correctionem omnis
anime , quia non solum homines propter te servient ei , sed
etiam bestiae agri et pecora et volatilia coli propter fortita-
dinem tuam vivent super Nabuchodonosor, et omnem de-
mum ejus.
30 ΙΟΥΔΙΘ. Κεφ. ΙΑ'.
8. Ἠκούσαμεν γὰρ τὴν σοφίαν σου καὶ τὰ πανουρ
γεύματα τῆς ψυχῆς σου , καὶ ἀνηγγέλη πάσῃ τῇ γῇ ὅτι
σὺ μόνος ἀγαθὸς ἐν πάσῃ βασιλείᾳ , καὶ δυνατὸς ἐν ἐπι-
στήμῃ , καὶ θαυμαστὸς ἐν στρατεύμασι πολέμου .
9. Καὶ νῦν ὁ λόγος ὃν ἐλάλησεν Αχιὼρ ἐν τῇ συνε-
δρείᾳ σου , ἠκούσαμεν τὰ ῥήματα αὐτοῦ , ὅτι περιε-
ποιήσαντο αὐτὸν οἱ ἄνδρες Βετυλούα , καὶ ἀνήγγειλεν
αὐτοῖς πάντα ὅσα ἐξελάλησεν παρὰ σοί.
10. Διὸ , δέσποτα κύριε, μὴ παρέλθῃς τὸν λόγον αὐ
τοῦ , ἀλλὰ κατάθου αὐτὸν ἐν τῇ καρδίᾳ σου , ὅτι ἀληθής
ἐστιν· οὐ γὰρ ἐκδικᾶται τὸ γένος ἡμῶν , οὐ κατισχύει
ῥομφαία ἐπ᾿ αὐτοὺς , ἐὰν μὴ ἁμάρτωσιν εἰς τὸν Θεὸν
αὐτῶν.
π . Καὶ νῦν, ἵνα μὴ γένηται ὁ κύριός μου ἔκβολος
καὶ ἄπρακτος , καὶ ἐπιπεσεῖται θάνατος ἐπὶ πρόςωπον
αὐτῶν, καὶ κατελάβετο αὐτοὺς ἁμάρτημα ἐν ᾧ παρορ-
γιοῦσι τὸν Θεὸν αὐτῶν, ὁπηνίκα ἂν ποιήσωσιν ἀτου
πίαν.
12. Ἐπεὶ γὰρ ἐξέλιπεν αὐτοὺς τὰ βρώματα , καὶ
ἐσπανίσθη πᾶν ὕδωρ , ἐβουλεύσαντο ἐπιβαλεῖν τοῖς |
κτήνεσιν αὐτῶν , καὶ πάντα ὅσα διεστείλατο αὐτοῖς ὁ
Θεὸς ἐν τοῖς νόμοις αὐτοῦ μὴ φαγεῖν, διέγνωσαν δαπα- -
νῆσαι .
13. Καὶ τὰς ἀπαρχὰς τοῦ σίτου , καὶ τὰς δεκάτας
τοῦ οἴνου καὶ τοῦ ἐλαίου , ἃ διεφύλαξαν ἁγιάσαντες |
τοῖς ἱερεῦσι τοῖς παρεστηκόσιν ἐν Ἱερουσαλὴμ ἀπέναντι |
τοῦ προςώπου τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, κεκρίκασιν ἐξαναλῶσαι ,
ὧν οὐδὲ ταῖς χερσὶν καθῆκεν ἅψασθαι οὐδένα τῶν ἐκ |
τοῦ λαοῦ.
14. Καὶ ἀπεστάλκασιν εἰς Ἱερουσαλὴμ , ὅτι καὶ οἱ
ἐκεῖ κατοικοῦντες ἐποίησαν ταῦτα , τοὺς μετοικίσαντας |
αὐτοῖς τὴν ἄφεσιν παρὰ τῆς γερουσίας .
15. Καὶ ἔσται , ὡς ἂν ἀναγγείλῃ αὐτοῖς καὶ ποιή-
σωσι , δοθήσονταί σοι εἰς ὄλεθρον ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ.
16. Ὅθεν ἐγὼ ἡ δούλη σου, ἐπιγνοῦσα ταῦτα πάντα ,
ἀπέδρων ἀπὸ προςώπου αὐτῶν. Καὶ ἀπέστειλέ με
Θεὸς ποιῆσαι μετὰ σοῦ πράγματα ἐφ᾽ οἷς ἐκστήσεται |
πᾶσα ἡ γῆ ὅσοι ἐὰν ἀκούσωσιν αὐτά.
17. Ὅτι ἡ δούλη σου θεοσεβής ἐστι , καὶ θεραπεύ
ουσα νυκτὸς καὶ ἡμέρας τὸν Θεὸν τοῦ οὐρανοῦ· καὶ νῦν
μενῶ παρά σοι , κύριέ μου , καὶ ἐξελεύσεται ἡ δούλη σου
κατὰ νύκτα εἰς τὴν φάραγγα , καὶ προςεύξομαι πρὸς |
τὸν Θεόν· καὶ ἐρεῖ μοι πότε ἐποίησαν τὰ ἁμαρτήματα
αὐτῶν·
18. καὶ ἐλθοῦσα προςανοίσω σοι· ἐξελεύσῃ σὺν πάσῃ
τῇ δυνάμει σου , καὶ οὐκ ἔστιν ὃς ἀντιστήσεταί σοι ἐξ |
αὐτῶν.
19. Καὶ ἄξω σε διὰ μέσου τῆς Ἰουδαίας , ἕως τοῦ
ἐλθεῖν ἀπέναντι Ἱερουσαλήμ · καὶ θήσω τὸν δίφρον σου
ἐν μέσῳ αὐτῆς , καὶ ἄξεις αὐτοὺς ὡς πρόβατα οἷς οὐκ |
ἔστι ποιμήν. Καὶ οὐ γρύξει κύων τῇ γλώσσῃ αὐτοῦ |
ἀπέναντί σου , ὅτι ταῦτα ἐλαλήθη μοι κατὰ πρόγνωσίν |
μου , καὶ ἀπηγγέλη μοι , καὶ ἀπεστάλην ἀναγγεῖλαί |
GOL.
20. Καὶ ἤρεσαν οἱ λόγοι αὐτῆς ἐναντίον Ολοφέρνου ,
καὶ ἐναντίον πάντων τῶν θεραπόντων αὐτοῦ , καὶ ἐθαύ
μασαν ἐπὶ τῇ σοφίᾳ αὐτῆς , καὶ εἶπαν
21. Οὐκ ἔστι τοιαύτη γυνὴ ἀπ᾿ ἄκρου ἕως ἄκρου τῆς
γῆς καλῷ προςώπῳ καὶ συνέσει λόγων.
22. Καὶ εἶπε πρὸς αὐτὴν Ὀλοφέρνης · Εὖ ἐποίησεν
8. Audivimus enim sapientiam tuam et calliditates animæ
tuæ , et annuntiatum est omni terræ quia tu solus bonus in
omni regno , et potens in scientia , et mirabilis in expeditio-
nibus belli.
9. Et nunc sermo quem locutus est Achior in consessu
tuo , audivimus verba ejus , quoniam servaverunt eum viri
| Betylua , et annuntiavit eis omnia quæcumque elocutus erat
apud te.
10. Quare , dominator domine , ne transgrediaris verbum
| ejus , sed depone illud in corde tuo , quoniam verax est :
| non enim sumitur vindicta de genere nostro , non praevalet
| gladius adversus eos , nisi peccaverint in Deum suum.
11. Et nunc , ut non fiat dominus meus ejectus et re in-
| fecta desistens , et cadet mors super faciem eorum , et oc-
| cupavit eos peccatum in quo irritabunt Deum suum , quan-
documque fecerint absurditatem.
12. Quoniam enim defecerunt eos esca , et rarefacta est
omnis aqua , deliberaverunt injicere manum jumentis suis ,
et omnia quaecumque distinxit eis Deus in legibus suis non
comedere , decreverunt insumere.
13. Et primitias frumenti , et decimas vini et olei , quæ
servaverant sanctificantes sacerdotibus assistentibus in Je-
rusalem ante faciem Dei nostri , decreverunt expendere ,
quæ neque manibus oportebat tangere quemquam eorum
qui de populo,
14. Et miserunt in Jerusalem , quoniam qui ibi habitant
fecerunt haec , eos qui transportarent ipsis remissionem a
senatu.
15. Et erit , simul ac renuntiatum ipsis fuerit et fecerint ,
dabuntur tibi in perditionem in die illa.
16. Unde ego serva tua , cognoscens haec omnia , aufugi a
facie eorum. Et misit me Deus facere tecum negotia super
quibus stupebit universa terra quicumque audiverint ea.
17. Quoniam serva tua Dei cultrix est , et ministrans nocte
et die Deo coeli : et nunc manebo apud te , domine mi , et
exibit serva tua per noctem in vallem , et deprecabor ad
Deum : et dicet mihi quando fecerint peccata sua :
18. et veniens deferam tibi ; egredieris cum omni virtute
tua , et non est qui resistet tibi ex eis.
19. Et ducam te per medium Judaeae , usque ad verfien-
dum contra Jerusalem et ponam sedem tuam in medio
ejus , et ages eos tamquam oves quibus non est pastor. Et
non latrabit canis lingua sua coram te , quoniam haec dicta
sunt mihi secundum praecognitionem meam , et annuntiata
sunt mihi , et missa sum annuntiare tibi.
20. Et plaucerunt verba ejus coram Olopherne , et coram
omnibus ministris ejus , et mirati sunt super sapientia ejus ,
et dixerunt :
21. Non est talis mulier a summo usque ad summum
terræ pulchra specie et intellectu verborum .
22. Et dixit ad eam Olophernes : Bene fecit Deus mittens
 JUDITH. CAP. XII . 31
5 Θεὸς ἀποστείλας σε ἔμπροσθεν τοῦλαοῦ , τοῦ γενηθη | te ante populum , ut fiat in manibus nostris potentia , in iis
ναι ἐν χερσὶν ἡμῶν κράτος , ἐν δὲ τοῖς φαυλίσασι τὸν autem qui vilipenderunt dominum meum perditio.
κύριόν μου ἀπώλειαν.
23. Καὶ νῦν ἀστεῖα εἶ σὺ ἐν τῷ εἴδει σου , καὶ ἀγαθὴ 23. Et nunc venusta es tu in specie tua , et bona in ver-
ἐν τοῖς λόγοις σου . Ὅτι ἐὰν ποιήσῃς καθὰ ἐλάλησας , bis tuis . Quare si feceris sicut locuta es , Deus tuus erit
ὁ Θεός σου ἔσται μου θεὸς , καὶ σὺ ἐν οἴκῳ βασιλέως Να meus deus , et tu in domo regis Nabuchodonosor sedebis ,
βουχοδονόσορ καθήση , καὶ ἔσῃ ὀνομαστὴ παρὰ πᾶσαν et eris nominata apud omnem terram.
τὴν γῆν.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΒ'. CAPUT XII.

1. Καὶ ἐκέλευσεν εἰςαγαγεῖν αὐτὴν οὗ ἐτίθετο τὰ
ἀργυρώματα , καὶ αὐτοῦ συνέταξε καταστρῶσαι αὐτῇ
ἀπὸ τῶν ὀψοποιημάτων αὐτοῦ , καὶ τοῦ οἴνου αὐτοῦ
πίνειν.
2. Καὶ εἶπεν Ἰουδίθ · Οὐ φάγομαι ἐξ αὐτῶν, ἵνα
μὴ γένηται σκάνδαλον, ἀλλ' ἐκ τῶν ἠκολουθηκότων
μοι χορηγηθήσεται .
3. Καὶ εἶπε πρὸς αὐτὴν Ὀλοφέρνης · Ἐὰν δὲ ἐκλίπῃ
τὰ ὄντα μετὰ σοῦ , πόθεν ἐξοίσομέν σοι δοῦναι ὅμοια αὐτ
τοῖς ; Οὐ γάρ ἐστι μεθ' ἡμῶν ἐκ τοῦ ἔθνους σου.
4. Καὶ εἶπεν Ἰουδὶθ πρὸς αὐτόν · Ζῇ ἡ ψυχή σου ,
κύριέ μου , ὅτι οὐ δαπανήσει ἡ δούλη σου τὰ ὄντα μετ'
ἐμοῦ , ἕως ἂν ποιήσῃ Κύριος ἐν χειρί μου ἃ ἐβουλεύ-
σατο.
5. Καὶ ἠγάγοσαν αὐτὴν οἱ θεράποντες Ολοφέρνου
εἰς τὴν σκηνὴν, καὶ ὕπνωσε μέχρι μεσούσης τῆς νυκτός ·
καὶ ἀνέστη πρὸς τὴν ἑωθινὴν φυλακὴν,
6. καὶ ἀπέστειλε πρὸς Ολοφέρνην, λέγουσα · Ἐπι
ταξάτω δὴ ὁ κύριός μου , ἐᾶσαι τὴν δούλην σου ἐπὶ
προςευχὴν ἐξελθεῖν.
7. Καὶ προςέταξεν Ολοφέρνης τοῖς σωματοφύλαξι
μὴ διακωλύειν αὐτήν . Καὶ παρέμεινεν ἐν τῇ παρεμ-
βολῇ ἡμέρας τρεῖς , καὶ ἐξεπορεύετο κατὰ νύκτα εἰς
τὴν φάραγγα Βετυλούα , καὶ ἐβαπτίζετο ἐν τῇ παρεμ-
βολῇ ἐπὶ τῆς πηγῆς τοῦ ὕδατος.
8. Καὶ ὡς ἀνέβη , ἐδέετο τοῦ Κυρίου Θεοῦ Ἰσραὴλ
κατευθύναι τὴν ὁδὸν αὐτῆς εἰς ἀνάστεμα τῶν υἱῶν τοῦ
λαοῦ αὐτοῦ .
9. Καὶ εἰςπορευομένη καθαρὰ παρέμενε ἐν τῇ σκηνῇ ,
μέχρις οὗ προςηνέγκατο τὴν τροφὴν αὐτῆς πρὸς
ἑσπέραν .
10. Καὶ ἐγένετο ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ τετάρτη , ἐποίησεν
Ολοφέρνης πότον τοῖς δούλοις αὐτοῦ μόνοις , καὶ οὐκ
ἐκάλεσεν εἰς τὴν χρῆσιν οὐδένα τῶν πρὸς ταῖς χρείαις .
1. Καὶ εἶπε Βαγώᾳ τῷ εὐνούχῳ , ὃς ἦν ἐφεστηκὼς
ἐπὶ πάντων τῶν αὐτοῦ · Πεῖσον δὴ πορευθεὶς τὴν γυ-
ναῖκα τὴν Ἑβραίαν ἥ ἐστι παρὰ σοὶ , τοῦ ἐλθεῖν πρὸς
ἡμᾶς , καὶ φαγεῖν καὶ πιεῖν μεθ᾿ ἡμῶν.
12. Ἰδοὺ γὰρ αἰσχρὸν τῷ προςώπῳ ἡμῶν, εἰ γυναῖκα
τοιαύτην παρήσομεν οὐχ ὁμιλήσαντες αὐτῇ , ὅτι ἐὰν
ταύτην μὴ ἐπισπασώμεθα , καταγελάσεται ἡμῶν.
13. Καὶ ἐξῆλθε Βαγώας ἀπὸ προςώπου Ολοφέρνου ,
καὶ εἰςῆλθε πρὸς αὐτὴν , καὶ εἶπε · Μὴ ὀκνησάτω δὴ ἡ
παιδίσκη ἡ καλὴ αὕτη ἐλθοῦσα πρὸς τὸν κύριόν μου
δοξασθῆναι κατὰ πρόςωπον αὐτοῦ , καὶ πιέσαι μεθ'
ἡμῶν εἰς εὐφροσύνην οἶνον, καὶ γενηθῆναι ἐν τῇ ἡμέρᾳ
ταύτῃ ὡς θυγάτηρ μία τῶν υἱῶν Ἀστοὺς αἱ παρεστή
κασιν ἐν οἴκῳ Ναβουχοδονόσορ.
14. Καὶ εἶπε πρὸς αὐτὸν Ἰουδίθ · Καὶ τίς εἰμι ἐγὼ
1. Et jussit introducere eam ubi posita erat supellex ar-
gentea sua , et ibi præcepit parari ei de obsoniis suis , et
de vino suo bibere.
2. Et dixit Judith : Non comedam ex eis , ut non fiat scan-
dalum , sed de iis quæ secuta sunt me praebebitur.
3. Et dixit ad eam Olophernes : Si autem defecerint quæ
sunt tecum , unde proferemus tibi ad dandum similia eis?
Non enim est nobiscum de gente tua.
4. Et dixit Judith ad eum : Vivit anima tua , domine mi ,
quia non insumet serva tua ea quae sunt mecum, donec
fecerit Dominus in manu mea quæ deliberavit.
5. Et duxerunt eam ministri Olophernis in tabernacu-
Ium, et dormivit usque ad mediam noctem : et surrexit ad
matutinam vigiliam ,
6. et misit ad Olophernem , dicens : Praecipiat , quaeso ,
dominus meus , permittere servam tuam ad deprecationem
exire.
7. Et præcepit Olophernes custodibus corporis non pro-
hibere eam. Et mansit in castris dies tres , et exibat per no-
ctem in vallem Betylua , et baptizabatur in castris super
fontem aquæ .
8. Et ut ascenderat , orabat Dominum Deum Israel diri-
gere viam ipsius ad suscitationem filiorum populi sui.
9. Et ingrediens munda manebat in tabernaculo , quoad-
usque attulisset alimentum suum ad vesperam.
10. El factum est in die quarta , fecit Olophernes convi-
vium servis suis solis , et non vocavit ad ministerium quem-
quam ex iis qui ad usus.
11. Et dixit Bagore eunucho , qui erat praefectus super
| omnia quæ ipsius : Persuade nunc vadens mulieri illi He-
brææ quae est apud te , venire ad nos , et comedere et bibere
nobiscum.
12. Ecce enim fedum faciei nostra , si mulierem talem
omittamus non conversantes cum ea , quoniam si hanc non
allexerimus , irridebit nos.
13. Et exivit Bagoas a facie Olophernis , et intravit ad
eam , et dixit : Ne cunctetur, quaeso , puella pulchra haec
veniens ad dominum meum glorificari ad faciem ejus , et bi-
bere nobiscum in laetitia vinum , et fieri in die hac sicut filia
una filiorum Assur quae assistunt in domo Nabuchodonosor.
14. Et dixit ad eum Judith : Et quæ sum ego contradi-
32 ΙΟΥΔΙΘ. Κεφ. ΙΓ'.

ἀντεροῦσα τῷ κυρίῳ μου ; Ὅτι πᾶν ὃ ἔσται ἐν τοῖς cens domino meo ? Quia omne quod erit in oculis ejus pla-
ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ ἀρεστὸν, σπεύσασα ποιήσω , καὶ citum , festinans faciam , et erit hoc exultatio usque ad diom
ἔσται τοῦτο ἀγαλλίαμα ἕως ἡμέρας θανάτου μου , mortis meæ.
15. Καὶ διαναστᾶσα ἐκοσμήθη τῷ ἱματισμῷ καὶ 15. Et exurgens ornavit se veste et omni ornatu mulie-
παντὶ τῷ κόσμῳ τῷ γυναικείῳ · καὶ προσῆλθεν ἡ δούλη | bri : et accessit serva ejus , et stravit ei ante Olophernem
αὐτῆς , καὶ ἔστρωσεν αὐτῇ κατέναντι Ολοφέρνου χα- humi pelles , quas acceperat a Bagoa ad quotidianum usum
μαὶ τὰ κώδια , ἃ ἔλαβε παρὰ Βαγώου εἰς τὴν καθημε- | suum , ut manducaret accumbens super eas.
ρινὴν δίαιταν αὐτῆς , εἰς τὸ ἐσθίειν κατακλινομένην ἐπ'
αὐτῶν.
16. Καὶ εἰςελθοῦσα ἀνέπεσεν Ἰουδὶθ , καὶ ἐξέστη ἡ 16. Et ingressa recubuit Judith , et stupuit cor Olopher-
καρδία Ολοφέρνου ἐπ᾿ αὐτὴν, καὶ ἐσαλεύθη ἡ ψυχή nis super eam , et commota est anima ejus : et erat cupidus
αὐτοῦ · καὶ ἦν κατεπίθυμος σφόδρα τοῦ συγγενέσθαι valde congrediendi cum ea , et observabat tempus decipiendi
μετ᾿ αὐτῆς , καὶ ἐτήρει καιρὸν τοῦ ἀπατῆσαι αὐτὴν, eam , ex qua die vidit eam,
ἀφ ' ἧς ἡμέρας εἶδεν αὐτήν.
17. Καὶ εἶπε πρὸς αὐτὴν Ολοφέρνης · Πίε δὴ , καὶ 17. Et dixit ad eam Olophernes : Bibe , quaeso , et esto
γενήθητι μεθ᾿ ἡμῶν εἰς εὐφροσύνην . nobiscum in lætitia.
18. Καὶ εἶπεν Ιουδίθ · Πίομαι δὴ , κύριε , ὅτι ἐμε 18. Et dixit Judith : Bibam nunc , domine , quoniam ma-
γαλύνθη τὸ ζῆν μου ἐν ἐμοὶ σήμερον παρὰ πάσας τὰς gnificata est vita mea in me hodie præ omnibus diebus ge-
ἡμέρας τῆς γενέσεώς μου. nerationis meæ.
19. Καὶ λαβοῦσα ἔφαγε καὶ ἔπιε κατέναντι αὐτοῦ ἃ 19. Et sumens comedit et bibit coram eo quæ paraverat
ἡτοίμασεν ἡ δούλη αὐτῆς. serva ipsius.
20. Καὶ ηὐφράνθη Ολοφέρνης ἀπ ' αὐτῆς , καὶ ἔπιεν 20. Et laetatus est Olophernes ex ea , et bibit vinum mul-
οἶνον πολὺν σφόδρα , ὅσον οὐκ ἔπιε πώποτε ἐν ἡμέρᾳ | tum valde , quantum non biberat unquam in die una ex
μιᾷ ἀφ᾽ οὗ ἐγεννήθη. quo natus erat .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΓ'. CAPUT XIII.

1. Ὡς δὲ ὀψία ἐγένετο , ἐσπούδασαν οἱ δοῦλοι αὐτοῦ 1. Ut autem sero factum est , festinaverunt servi illius
ἀναλύειν · καὶ Βαγώας συνέκλεισε τὴν σκηνὴν ἔξωθεν , divertere : et Bagoas conclusit tabernaculum deforis , et
καὶ ἀπέκλεισε τοὺς παρεστῶτας ἐκ προςώπου του κυρίου exclusit assistentes a facie domini sui , et abierunt ad cubi-
αὐτοῦ , καὶ ἀπώχοντο εἰς τὰς κοίτας αὐτῶν · ἦσαν γὰρ lia sua : erant enim omnes defatigati , eo quod plurimum
πάντες κεκοπωμένοι , διὰ τὸ ἐπὶ πλεῖον γεγονέναι τὸν | productum esset convivium.
πότον.
2. Ὑπελείφθη δὲ Ἰουδὶθ μόνη ἐν τῇ σκηνῇ , καὶ Ὀλο- 2. Remansit autem Judith sola in tabernaculo , et Olo.
φέρνης προπεπτωκὼς ἐπὶ τὴν κλίνην αὐτοῦ · ἦν γὰρ phernes jacens super lectum suum : erat enim circumfusum
περικεχυμένος αὐτῷ ὁ οἶνος. ei vinum.
3. Καὶ εἶπεν Ἰουδὶ τῇ δούλῃ αὐτῆς στῆναι ἔξω 3. Et dixit Judith serva sua stare extra cubiculum ipsius,
τοῦ κοιτῶνος αὐτῆς , καὶ ἐπιτηρεῖν τὴν ἔξοδον αὐτῆς | et observare exitum ejus sicut quotidie, exire enim dixit ad
καθάπερ καθ' ἡμέραν, ἐξελεύσεσθαι γὰρ ἔφη ἐπὶ τὴν orationem suam : et Bagoæ locuta est juxta verba haec.
προςευχὴν αὐτῆς · καὶ τῷ Βαγώᾳ ἐλάλησε κατὰ τὰ
ῥήματα ταῦτα.
4. Καὶ ἀπήλθοσαν πάντες ἐκ προςώπου , καὶ οὐδεὶς 4. Et abierunt omnes a facie , et nemo remansit in cubi.
κατελείφθη ἐν τῷ κοιτῶνι ἀπὸ μικροῦ ἕως μεγάλου. Καὶ culo a parvo usque ad magnum. Et stans Judith apud lectum
στᾶσα Ἰουδὶθ παρὰ τὴν κλίνην αὐτοῦ , εἶπεν ἐν τῇ καρ- illius , dixit in corde suo : Domine Deus omnis virtutis ,
δίᾳ αὐτῆς · Κύριε ὁ Θεὸς πάσης δυνάμεως , ἐπίβλεψον respice in hora hac super opera manuum mearum, in exalta-
ἐν τῇ ὥρᾳ ταύτῃ ἐπὶ τὰ ἔργα τῶν χειρῶν μου , εἰς tionem Jerusalem ,
ὕψωμα Ἱερουσαλήμ ,
5. ὅτι νῦν καιρὸς ἀντιλαβέσθαι τῆς κληρονομίας 5. quoniam nunc tempus suscipere haereditatem tuam ,
σου , καὶ ποιῆσαι τὸ ἐπιτήδευμά μου , εἰς θραῦμα ἐχ- et facere studium meum , in quassationem hostium qui in-
θρῶν οἱ ἐπανέστησαν ἡμῖν. surrexerunt nobis.
6. Καὶ προςελθοῦσα τῷ κανόνι τῆς κλίνης ὃς ἦν 6. Et accedens ad canonem lecti qui erat ad caput Ole-
πρὸς κεφαλῆς Ολοφέρνου , καθεῖλε τὸν ἀκινάκην αὐ- phernis , deposuit acinacem ejus ab eo ,
τοῦ ἀπ' αὐτοῦ ,
7. καὶ ἐγγίσασα τῆς κλίνης ἐδράξατο τῆς κόμης 7. et appropinquans lecto apprehendit comam capitis
τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ , καὶ εἶπεν · Κραταίωσόν με , ὁ Θεὸς ejus , et dixit : Confirma me , Deus Israel , in die hac,
Ἰσραὴλ , ἐν τῇ ἡμέρᾳ ταύτῃ .
8. Καὶ ἐπάταξεν εἰς τὸν τράχηλον αὐτοῦ δὶς ἐν τῇ 8. Et percussit in cervicem ejus bis in fortitudine sua ,
ἰσχύϊ αὐτῆς , καὶ ἀφεῖλε τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ ἀπ' αὐτοῦ , et abstulit caput ejus ab eo ,
θ. καὶ ἀπεκύλισε τὸ σῶμα αὐτοῦ ἀπὸ τῆς στρωμνῆς , 9. et revolvit corpus ejus a strato , et abstulit conopeum
 JUDITH. CAP. XIV. 33

καὶ ἀφεῖλε τὸ κωνωπεῖον ἀπὸ τῶν στύλων· καὶ μετ' a columnis : et post paucum exivit , et tradidit aucille suæ
ὀλίγον ἐξῆλθε , καὶ παρέδωκε τῇ ἄβρᾳ αὐτῆς τὴν κε caput Olophernis .
φαλὴν Ολοφέρνου .
10. Καὶ ἐνέβαλεν αὐτὴν εἰς τὴν πήραν τῶν βρωμά 10. Et injecit illud in peram ciborum suorum , et exierunt
των αὐτῆς , καὶ ἐξῆλθον αἱ δύο ἅμα κατὰ τὸν ἐθισμὸν ambæ simul secundum consuetudinem suam. Et transeun-
αὐτῶν. Καὶ διελθοῦσαι τὴν παρεμβολὴν, ἐκύκλωσαν ] tes castra , circumierunt vallem illam , et ascenderunt mon-
τὴν φάραγγα ἐκείνην, καὶ προςανέβησαν τὸ ὄρος Βε- tem Betylua , et venerunt ad portas ejus.
τυλούα , καὶ ἤλθοσαν πρὸς τὰς πύλας αὐτῆς .
11. Καὶ εἶπεν Ιουδίθ μακρόθεν τοῖς φυλάσσουσιν 11. Et dixit Judith a longe iis qui custodiebant super
ἐπὶ τῶν πυλῶν · Ἀνοίξατε , ἀνοίξατε δὴ τὴν πύλην, | portas : Aperite , aperite nunc portam , nobiscum Deus ,
μεθ᾿ ἡμῶν ὁ Θεὸς , ὁ Θεὸς ἡμῶν, ποιῆσαι ἔτι ἰσχὺν | Deus noster , ad faciendam adhuc fortitudinem in Israel et
ἐν Ἰσραὴλ καὶ κράτος κατὰ τῶν ἐχθρῶν , καθὰ καὶ potentiam contra inimicos , sicut etiam hodie fecit.
σήμερον ἐποίησε .
12. Καὶ ἐγένετο , ὡς ἤκουσαν οἱ ἄνδρες τῆς πόλεως 12. Et factumest , ut audierunt viri civitatis ejus vocem
αὐτῆς τὴν φωνὴν αὐτῆς , ἐσπούδασαν τοῦ καταβῆναι | ejus , festinaverunt descendere ad portam civitatis suae : et
εἰς τὴν πύλην τῆς πόλεως αὐτῶν · καὶ συνεκάλεσαν convocaverunt seniores civitatis .
τοὺς πρεσβυτέρους τῆς πόλεως.
13. Καὶ συνέδραμον πάντες ἀπὸ μικροῦ ἕως μεγά 13. Et concurrerunt omnes a parvo usque ad magnum ,
λου , ὅτι παράδοξον ἦν αὐτοῖς τὸ ἐλθεῖν αὐτὴν, καὶ quoniam praeter opinionem erat eis venire ipsam , et aperue-
ἤνοιξαν τὴν πύλην, καὶ ὑπεδέξαντο αὐτάς · καὶ ἅψαν- | runt portam , et susceperunt eas : et accendentes ignem ad
τες πῦρ εἰς φαῦσιν περιεκύκλωσαν αὐτάς . illuminationem circumdederunt eas.
14. Ἡ δὲ εἶπε πρὸς αὐτοὺς φωνῇ μεγάλῃ · Αἰνεῖτε 14. At illa dixit ad eos voce magna : Laudate Deum ,
τὸν Θεὸν, αἰνεῖτε · αἰνεῖτε τὸν Θεὸν, ὃς οὐκ ἀπέστησε | laudate : laudate Deum , qui non amovit misericordiam
τὸ ἔλεος αὐτοῦ ἀπὸ τοῦ οἴκου Ἰσραὴλ , ἀλλ' ἔθραυσε suam a domo Israel , sed fregit inimicos nostros per manum
τοὺς ἐχθροὺς ἡμῶν διὰ χειρός μου ἐν τῇ νυκτὶ ταύτῃ . meam in nocte hac.
15. Καὶ προελοῦσα τὴν κεφαλὴν ἐκ τῆς πήρας ἔδειξε , 15. Et proferens caput e pera ostendit , et dixit eis : Ecce
καὶ εἶπεν αὐτοῖς · Ἰδοὺ ἡ κεφαλὴ Ὀλοφέρνου αρχιστρα- - caput Olophernis principis virtutis Assur, et ecce conopeum
τήγου δυνάμεως Ασσούρ , καὶ ἰδοὺ τὸ κωνωπεῖον ἐν ᾧ in quo recumbebat in ebrietatibus suis : et percussit eum
κατέκειτο ἐν ταῖς μέθαις αὐτοῦ · καὶ ἐπάταξεν αὐτὸν | Dominus in manu foeminae.
ὁ Κύριος ἐν χειρὶ θηλείας.
16. Καὶ ζῇ Κύριος ὃς διεφύλαξέ με ἐν τῇ ὁδῷ μου 16. Et vivit Dominus qui custodivit me in via mea qua
ᾗ ἐπορεύθην, ὅτι ἠπάτησεν αὐτὸν τὸ πρόςωπόν μου εἰς | ivi , quoniam decepit eum facies mea in perditionem ipsius ,
ἀπώλειαν αὐτοῦ , καὶ οὐκ ἐποίησεν ἁμάρτημα μετ' et non fecit peccatum mecum in pollutionem et confusionem,
ἐμοῦ εἰς μίασμα καὶ αἰσχύνην .
17. Καὶ ἐξέστη πᾶς ὁ λαὸς σφόδρα , καὶ κύψαντες 17. Et obstupuit omnis populus valde , et procumbentes
προςεκύνησαν τῷ Θεῷ , καὶ εἶπαν ὁμοθυμαδόν · Εὐ adoraverunt Deum , et dixerunt unanimiter : Benedictus
λογητὸς εἶ , ὁ Θεὸς ἡμῶν, ὁ ἐξουδενώσας ἐν τῇ ἡμέρᾳ | es , Deus noster, qui ad nihilum redegisti in die hodierna
τῇ σήμερον τοὺς ἐχθροὺς τοῦ λαοῦ σου. inimicos populi tui.
18. Καὶ εἶπεν αὐτῇ Ὀζίας · Εὐλογητὴ σὺ , θυγάτηρ , 18. Et dixit et Ozias : Benedicta tu , filia , Deo altissimo
τῷ Θεῷ τῷ ὑψίστῳ παρὰ πάσας τὰς γυναῖκας τὰς ἐπὶ præe omnibus mulieribus quæ super terram , et benedictus
τῆς γῆς, καὶ εὐλογημένος Κύριος ὁ Θεὸς , ὃς ἔκτισε Dominus Deus , qui creavit cœlos et terram , qui direxit te
τοὺς οὐρανοὺς καὶ τὴν γῆν, ὃς κατεύθυνε σε εἰς τραῦμα | in fractionem capitis principis inimicorum nostrorum,
κεφαλῆς ἄρχοντος ἐχθρῶν ἡμῶν,
19. ὅτι οὐκ ἀποστήσεται ἡ ἐλπίς σου ἀπὸ καρδίας 19. quoniam non removebitur spes tua a corde hominum
ἀνθρώπων μνημονευόντων ἰσχὺν Θεοῦ ἕως αἰῶνος . commemorantium fortitudinem Dei usque in sæculum.
20. Καὶ ποιήσαι σοι αὐτὰ ὁ Θεὸς εἰς ὕψος αἰώνιον , 20. Et faciat ea tibi Deus in sublimitatem æternam , visi-
τοῦ ἐπισκέψασθαί σε ἐν ἀγαθοῖς , ἀνθ' ὧν οὐκ ἐφείσω tando te in bonis , eo quod non pepercisti animae tuae pro-
τῆς ψυχῆς σου διὰ τὴν ταπείνωσιν τοῦ γένους ἡμῶν, | pter humiliationem generis nostri , sed subvenisti ruinae
ἀλλ᾽ ἐπεξῆλθες πτώματι ἡμῶν, ἐπ᾿ εὐθείαν πορευθεῖσα | nostra , in rectum vadens coram Deo nostro. Et dixerunt
ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ ἡμῶν. Καὶ εἶπαν πᾶς ὁ λαός · Γέ- omnis populus : Fiat , fiat.
νοιτο , γένοιτο .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΔ'. CAPUT XIV.

1. Καὶ εἶπε πρὸς αὐτοὺς Ἰουδίθ · Ἀκούσατε δή μου ,
ἀδελφοὶ , καὶ λαβόντες τὴν κεφαλὴν ταύτην, κρεμάσατε
αὐτὴν ἐπὶ τῆς ἐπάλξεως τοῦ τείχους ὑμῶν.
2. Καὶ ἔσται, ἡνίκα ἂν διαφαύσῃ ὁ ὄρθρος καὶ ἐξέλθῃ
ὁ ἥλιος ἐπὶ τὴν γῆν, ἀναλήψεσθε ἕκαστος τὰ σκεύη τὰ
πολεμικὰ ὑμῶν, καὶ ἐξελεύσεσθε πᾶς ἀνὴρ ἰσχύων ἔξω I
VETUS TESTAMENTUM. - II.
1. Et dixit ad eos Judith : Audite nunc me , fratres , et
tollentes caput hoc , suspendite illud super pinnaculum muri
vestri.
2. Et erit , cum illuxerit aurora et exiverit sol super ter-
ram , sumetis unusquisque vasa bellica vestra , et exibitis
amnis vir fortis extra civitatem , et dabitis principem in eos ,
3
34 ΙΟΥΔΙΘ. Κεφ. ΙΔ'.

τῆς πόλεως , καὶ δώσετε ἀρχηγὸν εἰς αὐτοὺς , ὡς κατα- | tamquam descendentes in campum ad excubias filiorum
βαίνοντες ἐπὶ τὸ πεδίον εἰς τὴν προφυλακὴν υἱῶν Ασ Assur, et non descendetis.
σούρ , καὶ οὐ καταβήσεσθε.
3. Καὶ ἀναλαβόντες οὗτοι τὰς πανοπλίας αὐτῶν που 3. Et sumentes isti armaturas suas ibunt ad castra sua ,
ρεύσονται εἰς τὴν παρεμβολὴν αὐτῶν, καὶ ἐγεροῦσι τοὺς et excitabunt duces virtutis Assur, et concurrent ad taber-
στρατηγοὺς τῆς δυνάμεως Ασσούρ , καὶ συνδραμοῦνται naculum Olophernis , et non invenient eum , et irrnet super
ἐπὶ τὴν σκηνὴν Ολοφέρνου , καὶ οὐχ εὑρήσουσιν αὐτὸν, eos timor, et fugient a facie vestra.
καὶ ἐπιπεσεῖται ἐπ᾿ αὐτοὺς φόβος , καὶ φεύξονται ἀπὸ
προςώπου ὑμῶν.
4. Καὶ ἐπακολουθήσαντες ὑμεῖς , καὶ πάντες οἱ και 4. Et insecuti vos , et omnes habitantes omnem terminum
·τοικοῦντες πᾶν ὅριον Ἰσραὴλ , καταστρώσατε αὐτοὺς ἐν Israel , prosternite eos in viis eorum.
ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν.
5. Πρὸ δὲ τοῦ ποιῆσαι ταῦτα , καλέσατέ μοι Αγιωρ 5. Priusquam vero faciatis haec , vocate mihi Achior
τὸν Ἀμμανίτην, ἵνα ἰδὼν ἐπιγνῷ τὸν ἐκφαυλίσαντα τὸν Ammanitem , ut videns agnoscat eum qui vilipendebat do-
οἶκον τοῦ Ἰσραὴλ , καὶ αὐτὸν ὡς εἰς θάνατον ἀποστεί mum Israel , et ipsum tamquam ad mortem miserat ad nos.
λαντα εἰς ἡμᾶς .
6. Καὶ ἐκάλεσαν τὸν Ἀχιὼρ ἐκ τοῦ οἴκου Οζία · ὡς 6. Et vocaverunt Achior e domo Oziæ : ut autem venit ,
δὲ ἦλθε , καὶ εἶδε τὴν κεφαλὴν Ὀλοφέρνου ἐν χειρὶ ἀν- et vidit caput Olophernis in manu viri unius de ecclesia
δρὸς ἑνὸς ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ τοῦ λαοῦ , ἔπεσεν ἐπὶ πρόςω- populi , cecidit in faciem , et exsolutus est spiritus ejus.
πον, καὶ ἐξελύθη τὸ πνεῦμα αὐτοῦ.
7. Ὡς δὲ ἀνέλαβον αὐτὸν, προςέπεσε τοῖς ποσὶν Ἰου- 7. Ut autem recrearunt eum , procidit ad pedes Judith ,
διθ , καὶ προςεκύνησε τῷ προςώπῳ αὐτῆς , καὶ εἶπεν · et adoravit faciem ejus , et dixit : Benedicta tu in omni ta-
Εὐλογημένη σὺ ἐν παντὶ σκηνώματι Ἰούδα καὶ ἐν παντὶ bernaculo Juda et in omni gente , qui quidem audientes
ἔθνει , οἵ τινες ἀκούσαντες τὸ ὄνομά σου ταραχθήσον- nomen tuum turbabuntur.
ται.
8. Καὶ νῦν ἀνάγγειλόν μοι ὅσα ἐποίησας ἐν ταῖς 8. Et nunc annuntia mihi quæcumque fecisti in diebus
ἡμέραις ταύταις. Καὶ ἀπήγγειλεν αὐτῷ Ἰουδὶθ ἐν μέσῳ his. Et annuntiavit ei Judith in medio populi omnia qua-
τοῦ λαοῦ πάντα ὅσα ἦν πεποιηκυῖα , ἀφ ' ἧς ἡμέρας ἐξῆλ- cumque fuerat faciens , ex qua die exiit usque dum loque-
θεν ἕως οὗ ἐλάλει αὐτοῖς. batur eis.
9. Ὡς δὲ ἐπαύσατο λαλοῦσα , ἠλάλαξεν ὁ λαὸς φωνῇ 9. Ut autem cessavit loquens , jubilavit populus voce
μεγάλῃ , καὶ ἔδωκεν φωνὴν εὐφρόσυνον ἐν τῇ πόλει magna , et dedit vocem laetam in civitate sua.
αὐτῶν.
10. Ἰδὼν δὲ Ἀχιὼρ πάντα ὅσα ἐποίησεν ὁ Θεὸς τοῦ 10. Videns autem Achior omnia quæcumque fecerat Deus
Ἰσραὴλ , ἐπίστευσε τῷ Θεῷ σφόδρα , καὶ περιετέμετο | Israel , credidit Deo valde , et circumcidit carnem præputii
τὴν σάρκα τῆς ἀκροβυστίας αὐτοῦ , καὶ προςετέθη πρὸς | sui , et appositus est ad domum Israel usque in diem hanc.
τὸν οἶκον Ἰσραὴλ ἕως τῆς ἡμέρας ταύτης.
11. Ηνίκα δὲ ὁ ὄρθρος ἀνέβη , καὶ ἐκρέμασαν τὴν 11. Postquam vero aurora ascendit , et suspenderunt ea-
κεφαλὴν Ολοφέρνου ἐκ τοῦ τείχους , καὶ ἀνέλαβε πᾶς put Olophernis e muro, et sumpsit omnis vir Israel arma
ἀνὴρ Ἰσραὴλ τὰ ὅπλα αὐτοῦ , καὶ ἐξήλθοσαν κατὰ σπεί- sua , et exiverunt per spiras ad ascensiones montis.
ρας ἐπὶ τὰς ἀναβάσεις τοῦ ὄρους.
12. Οἱ δὲ υἱοὶ Ἀσσούρ , ὡς εἶδον αὐτοὺς , διέπεμψαν 12. Filii autem Assur, ut viderunt eos , miserunt ad prae-
ἐπὶ τοὺς ἡγουμένους αὐτῶν · οἱ δὲ ἦλθον ἐπὶ στρατηγοὺς fectos suos : illi autem venerunt ad duces et ad chiliarchos
καὶ χιλιάρχους καὶ ἐπὶ πάντα ἄρχοντα αὐτῶν. et ad omnem principem suum.
13. Καὶ παρεγένοντο ἐπὶ τὴν σκηνὴν Ολοφέρνου , 13. Et advenerunt ad tabernaculum Olophernis , et dixe-
καὶ εἶπαν τῷ ὄντι ἐπὶ πάντων τῶν αὐτοῦ · Ἔγειρον δὴ runt ei qui super omnia illius : Excita nunc dominum no-
τὸν κύριον ἡμῶν, ὅτι ἐτόλμησαν οἱ δοῦλοι καταβαίνειν | strum , quoniam ausi sunt servi descendere super nos ad
ἐφ' ἡμᾶς εἰς πόλεμον , ἵνα ἐξολοθρευθῶσιν εἰς τέλος. prælium , ut exterminentur in finem.
14. Καὶ εἰςῆλθε Βαγώας , καὶ ἔκρουσε τὴν αὐλαίαν 14. Et intravit Bagoas , et pulsavit aulam tabernaculi :
τῆς σκηνῆς · ὑπενοεῖτο γὰρ καθεύδειν αὐτὸν μετὰ Ἰου- suspicabatur enim dormire illum cum Judith.
δίο.
15. Ὡς δὲ οὐδεὶς ἐπήκουσε , διαστείλας εἰςῆλθεν εἰς 15. Ut autem nemo exaudivit , disjungens intravit in cu-
τὸν κοιτῶνα , καὶ εὗρεν αὐτὸν ἐπὶ τῆς χελωνίδος ἐῤῥιμ- | biculum , et invenit eum super stratum projectum mortuum ,
μένον νεκρὸν, καὶ ἡ κεφαλὴ αὐτοῦ ἀφῄρητο ἀπ' αὐτοῦ . et caput ejus ablatum erat ab eo.
16. Καὶ ἐβόησε φωνῇ μεγάλη μετὰ κλαυθμοῦ καὶ 16. Et clamavit voce magna cum ploratu et fletu et cla-
στεναγμοῦ καὶ βοῆς ἰσχυρᾶς , καὶ διέῤῥηξε τὰ ἱμάτια | more forti , et discidit vestimenta sua.
αὐτοῦ.
17. Καὶ εἰςῆλθεν εἰς τὴν σκηνὴν οὗ ἦν Ἰουδὶθ κατα- 17. Et intravit in tabernaculum ubi fuit Judith divertens,
λύουσα , καὶ οὐχ εὗρεν αὐτήν · καὶ ἐξεπήδησεν εἰς τὸν et non invenit eam : et prosiliit ad populum , vociferans :
λαὸν, κράζων ·
18. Ἠθέτησαν οἱ δοῦλοι , ἐποίησεν αἰσχύνην μία γυνὴ 18. Praevaricati sunt servi , fecit confusionem una mulier
 JUDITH . CAP . XV.
35
τῶν Ἑβραίων εἰς τὸν οἶκον τοῦ βασιλέως Ναβουχοδο- | Hebræcorum in domum regis Nabuchodonosor , quoniam ecce
νόσορ , ὅτι ἰδοὺ Ολοφέρνης χαμαὶ , καὶ ἡ κεφαλὴ οὐκ | Olophernes humi , et caput non est super eum.
ἔστιν ἐπ᾿ αὐτῷ .
19. Ὡς δὲ ἤκουσαν ταῦτα τὰ ῥήματα οἱ ἄρχοντες 19. Ut autem audiverunt verba hæc príncipes virtutis
τῆς δυνάμεως Ασσούρ , τοὺς χιτῶνας αὐτῶν διέῤῥηξαν, | Assur, tunicas suas disciderunt, et turbata est anima eorum
καὶ ἐταράχθη ἡ ψυχὴ αὐτῶν σφόδρα , καὶ ἐγένετο αὐ- valde , et facta est eorum vociferatio et clamor magnus
τῶν κραυγὴ καὶ βοὴ μεγάλη σφόδρα ἐν μέσῳ τῆς πα- valde in medio castrorum .
ρεμβολῆς .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΕ', CAPUT XV.

1. Καὶ ὡς ἤκουσαν οἱ ἐν τοῖς σκηνώμασιν ὄντες , 1. Et ut audiverunt qui erant in tabernaculis , obstupue-
ἐξέστησαν ἐπὶ τὸ γεγονὸς , runt super factum ,
2. καὶ ἐπέπεσεν ἐπ᾿ αὐτοὺς φόβος καὶ τρόμος , καὶ 2. et irruit super eos timor et tremor, et non fuit homo
οὐκ ἦν ἄνθρωπος μένων κατὰ πρόςωπον τοῦ πλησίον manens ad faciem proximi ultra , sed effusi unanimiter fu
ἔτι , ἀλλ᾽ ἐκχυθέντες ὁμοθυμαδὸν ἔφευγον ἐπὶ πᾶσαν giebant super omnem viam campi et montana .
ὁδὸν τοῦ πεδίου καὶ τῆς ὀρεινῆς .
3. Καὶ οἱ παρεμβεβληκότες ἐν τῇ ὀρεινὴ κύκλῳ Βε- 3. Et qui castrametati erant in montana in circuitu Bety-
τυλούα καὶ ἐτράπησαν εἰς φυγήν · καὶ τότε οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ | lua et versi sunt in fugam : et tunc filii Israel omnis vir
πᾶς ἀνὴρ πολεμιστὴς ἐξ αὐτῶν ἐξεχύθησαν ἐπ᾿ αὐτούς . | bellator ex eis effuderunt se super eos.
4. Καὶ ἀπέστειλεν Ὀζίας εἰς Βαιτομασθαὶμ καὶ Χω- 4. Et misit Ozias in Baethomastham et Chobai et Chula ,
βαὶ καὶ Χωλὰ , καὶ εἰς πᾶν ὅριον Ἰσραὴλ , τοὺς ἀπαγ- . et ad omnem terminum Israel , qui annuntiarent super his
γέλλοντας ὑπὲρ τῶν συντετελεσμένων, καὶ ἵνα πάντες quæ confecta fuerant , et ut omnes superfunderentur hosti-
ἐπεκχυθῶσι τοῖς πολεμίοις εἰς τὴν ἀναίρεσιν αὐτῶν. bus ad perditionem eorum.
5. Ὡς δὲ ἤκουσαν οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ , πάντες ὁμοθυμα 5. Ut autem audiverunt filii Israel , omnes unanimiter
δὸν ἐπέπεσον ἐπ' αὐτοὺς , καὶ ἔκοπτον αὐτοὺς ἕως Χω- | irruerunt super eos , et cadebant eos usque Choba : simili-
Εά · ὡςαύτως δὲ καὶ οἱ ἐξ Ἱερουσαλὴμ παρεγενήθησαν ter autem et qui de Jerusalem advenerant et ex omni mon-
καὶ ἐκ πάσης τῆς ὀρεινῆς · ἀνήγγειλαν γὰρ αὐτοῖς τὰ tana : annuntiaverunt enim eis quæ facta erant castris
γεγονότα τῇ παρεμβολῇ τῶν ἐχθρῶν αὐτῶν. Καὶ οἱ ἐν inimicorum suorum. Et qui in Galaad et qui in Galilæa dis-
Γαλααδ καὶ οἱ ἐν τῇ Γαλιλαία ὑπερεκέρασαν αὐτοὺς sipaverunt eos plaga magna , quoadusque praeterierunt
πληγῇ μεγάλῃ , ἕως οὗ παρῆλθον Δαμασκὸν καὶ τὰ Damascum et fines ejus.
ὅρια αὐτῆς .
6. Οἱ δὲ λοιποὶ οἱ κατοικοῦντες Βετυλούα ἐπέπεσαν 6. Cæteri autem qui habitabant Betylua irruerunt in
τῇ παρεμβολῇ Ἀσσούρ , καὶ ἐπρονόμευσαν αὐτοὺς , καὶ castra Assur, et praedati sunt eos , et ditati sunt valde.
ἐπλούτησαν σφόδρα.
7. Οἱ δὲ υἱοὶ Ἰσραὴλ ἀναστρέψαντες ἀπὸ τῆς κοπῆς 7. Filii autem Israel revertentes a cæde dominati sunt
ἐκυρίευσαν τῶν λοιπῶν, καὶ αἱ κῶμαι καὶ ἐπαύλεις ἐν reliquorum , et pagi et villa in montana et campestri obti-
τῇ ὀρεινῇ καὶ πεδινῇ ἐκράτησαν πολλῶν λαφύρων , ἦν nuerunt multa spolia , erat enim multitudo plurima valde.
γὰρ πλῆθος πολὺ σφόδρα .
3. Καὶ Ἰωακὶμ ὁ ἱερεὺς ὁ μέγας καὶ ἡ γερουσία τῶν 8. Et Joacim sacerdos magnus et seniores filiorum Israel
υἱῶν Ἰσραὴλ οἱ κατοικοῦντες ἐν Ἱερουσαλὴμ ἦλθον τοῦ habitantes in Jerusalem venerunt ad spectandum bona quæ
θεάσασθαι τὰ ἀγαθὰ ἃ ἐποίησε Κύριος τῷ Ἰσραὴλ , καὶ fecerat Dominus Israeli , et ad videndam Judith , et loquen-
τοῦ ἰδεῖν τὴν Ἰουδὶθ , καὶ λαλῆσαι μετ' αὐτῆς εἰρήνην. dum cum ea pacem.
9. Ὡς δὲ εἰςῆλθον πρὸς αὐτὴν, εὐλόγησαν αὐτὴν 9. Ut autem intrarunt ad eam , benedixerunt eam omnes
πάντες ὁμοθυμαδὸν, καὶ εἶπαν πρὸς αὐτήν · Σὺ ὕψωμα unanimiter, et dixerunt ad eam : Tu sublimitas Israel , tu
Ἰσραὴλ , σὺ γαυρίαμα μέγα τοῦ Ἰσραὴλ , σὺ καύχημα exsultatio magna Israel , tu gloriatio magna generis nostri.
μέγα τοῦ γένους ἡμῶν.
10. Εποίησας πάντα ταῦτα ἐν χειρί σου , ἐποίησας 10. Fecisti omnia haec in manu tua , fecisti bona cum
τὰ ἀγαθὰ μετὰ Ἰσραήλ · καὶ εὐδοκήσαι ἐπ᾿ αὐτοῖς ὁ Israel et bene sentiat super eis Deus . Benedicta esto apud
Θεός. Εὐλογημένη γίνου παρὰ τῷ παντοκράτορι Κυρίῳ | omnipotentem Dominum in aeternum tempus. Et dixit
εἰς τὸν αἰῶνα χρόνον . Καὶ εἶπε πᾶς ὁ λαός · Γένοιτο . omnis populus : Fiat.
11. Καὶ ἐλαφύρευσεν πᾶς ὁ λαὸς τὴν παρεμβολὴν ἐφ' 11. Et spoliavit omnis populus castra per dies triginta ,
ἡμέρας τριάκοντα , καὶ ἔδωκαν τῇ Ἰουδὶθ τὴν σκηνήν et dederunt Judith tabernaculum Olophernis , et omnem
Ολοφέρνου , καὶ πάντα τὰ ἀργυρώματα , καὶ τὰς κλί- argenteam supellectilem , et lectos , et pelvem , et omne
νας , καὶ τὰ ὅλκια , καὶ πάντα τὰ σκευάσματα αὐτοῦ · vasarium ejus et accipiens ipsa imposuit super mulam
καὶ λαβοῦσα αὕτη ἐπέθηκεν ἐπὶ τὴν ἡμίονον αὐτῆς , suam , et junxit plaustra sua , et coacervavit ea super illa,
καὶ ἔζευξε τὰς ἁμάξας αὐτῆς , καὶ ἐσώρευσεν αὐτὰ ἐπ'
αὐτῶν.
12. Καὶ συνέδραμε πᾶσα γυνὴ Ἰσραὴλ τοῦ ἰδεῖν αὐτ 12. Et concurrit omnis mulier Israel ad videndam eam,
τὴν, καὶ εὐλόγησαν αὐτήν · καὶ ἐποίησαν αὐτῇ χορὸν et benedixerunt eam et fecerunt ei chorum ex se : et
3.
3-6 ΙΟΥΔΙΘ. Κεφ . Ις'.

ἐξ αὐτῶν · καὶ ἔλαβε θύρσους ἐν ταῖς χερσὶν αὐτῆς , καὶ | sumpsit thyrsos in manibus suis , et dedit mulieribus quæ
ἔδωκε ταῖς γυναιξὶ ταῖς μετ᾿ αὐτῆς , secum ,
13. καὶ ἐστεφανώσαντο τὴν ἐλαίαν αὕτη καὶ αἱ μετ' 13. et coronatae sunt oliva ipsa et quæ cum ipsa . Et praei-
αὐτῆς. Καὶ προῆλθε παντὸς τοῦ λαοῦ ἐν χορείᾳ , Αγου- vit omnem populum in choræa , ducens omnes mulieres ,
μένη πασῶν τῶν γυναικῶν , καὶ ἠκολούθει πᾶς ἀνὴρ | et sequebatur omnis vir Israel armati cum coronis et hy-
Ἰσραὴλ ἐνωπλισμένοι μετὰ στεφάνων καὶ ὕμνων ἐν τῷ mnis in ore suo.
στόματι αὐτῶν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ις '. CAPUT XVI.

1. Καὶ ἐξῆρχεν Ἰουδὶθ τὴν ἐξομολόγησιν ταύτην ἐν 1. Et inchoavit Judith confessionem hanc in omni Israel ,
παντὶ Ἰσραὴλ , καὶ ὑπεφώνει πᾶς ὁ λαὸς τὴν αἴνεσιν et subcinebat omnis populus laudem hanc.
ταύτην.
2. Καὶ εἶπεν Ἰουδίθ · Ἐξάρχετε τῷ Θεῷ μου ἐν τυμ- 2. Et dixit Judith : Incipite Deo meo in tympanis , can-
πάνοις , ᾄσατε τῷ Κυρίῳ μου ἐν κυμβάλοις , ἐναρμό- - tate Domino meo in cymbalis , modulamini ei psalmum
σασθε αὐτῷ ψαλμὸν καινὸν, ὑψοῦτε καὶ ἐπικαλέσασθε novum , exaltate et invocate nomen ejus :
τὸ ὄνομα αὐτοῦ ·
3. ὅτι Θεὸς συντρίβων πολέμους Κύριος , 3. quoniam Deus conterens bella Dominus ,
· 4 ὅτι εἰς παρεμβολὰς αὐτοῦ ἐν μέσῳ λαοῦ ἐξείλατό 4. quoniam in castris ejus in medio populi eripuit me de
με ἐκ χειρὸς τῶν καταδιωκόντων με . manu persequentium me.
5. Ἦλθεν Ασσούρ ἐξ ὀρέων ἀπὸ βοῤῥᾶ , ἦλθεν ἐν 5. Venit Assure montibus ab aquilone , venit in myria-
μυριάσι δυνάμεως αὐτοῦ , ὧν τὸ πλῆθος αὐτῶν ἐνέφραξε | dibus virtutis suæ , quarum multitudo earum obstruxerat
χειμάρρους , καὶ ἡ ἵππος αὐτῶν ἐκάλυψε βουνούς . torrentes , et equitatus eorum operuerat colles.
6. Εἶπεν ἐμπρήσειν τὰ ὅριά μου , καὶ τοὺς νεανί 6. Dixit combusturum fines meos , et juvenes meos pe-
σκους μου ἀνελεῖν ἐν ῥομφαία , καὶ τὰ θηλάζοντά μου | rempturum in gladio , et lactentes meos positurum in pavi-
θήσειν εἰς ἔδαφος , καὶ τὰ νήπιά μου δώσειν εἰς προ- mentum , et infantes meos daturum in direptionem , et vir-
νομὴν, καὶ τὰς παρθένους μου σκυλεῦσαι . gines meas spoliaturum.
7. Κύριος παντοκράτωρ ἠθέτησεν αὐτοὺς ἐν χειρὶ 7. Dominus omnipotens frustratus est eos in manu fa-
minæ.
θηλεί ας.
8. Οὐ γὰρ ὑπέπεσεν ὁ δυνατὸς αὐτῶν ὑπὸ νεανίσκων , 8. Non enim cecidit potens eorum a juvenibus , neque
οὐδὲ υἱοὶ Τιτάνων ἐπάταξαν αὐτὸν, οὐδὲ ὑψηλοὶ Γίγαν- | filii Titanum percusserunt eum , neque excelsi gigantes
τες ἐπέθεντο αὐτῷ , ἀλλὰ Ἰουδὶθ θυγάτηρ Μεραρὶ ἐν invaserunt eum , sed Judith filia Merari in pulchritudine
faciei suæ dissolvit eum.
κάλλει προςώπου αὐτῆς παρέλυσεν αὐτόν .
9. Exuit enim stolam viduitatis suae in sublimitate labo-
9. Ἐξεδύσ ατο γὰρ στολὴν χηρεύσε ως αὐτῆς εἰς ὕψος
rantium in Israel ,
τῶν πονούντων ἐν Ἰσραὴλ ,
10. ἠλείψατο τὸ πρόςωπον αὐτῆς ἐν μυρισμῷ , καὶ 10. unxit faciem suam in unguento , et ligavit capillos
ἐδήσατο τὰς τρίχας αὐτῆς ἐν μίτρᾳ , καὶ ἔλαβε στολὴν suos in mitra , et sumpsit stolam lineam in deceptionem il-
lius.
λινὴν εἰς ἀπάτην αὐτοῦ.
11. Τὸ σανδάλιον αὐτῆς ἥρπασεν ὀφθαλμὸν αὐτοῦ , 11. Sandalium ipsius rapuit oculum ejus , et pulchritudo
καὶ τὸ κάλλος αὐτῆς ᾐχμαλώτισε ψυχὴν αὐτοῦ · διῆλθεν ipsius captivavit animam ejus : pertransit acinaces cervicem
ὁ ἀκινάκης τὸν τράχηλον αὐτοῦ . ejus.
12. Ἔφριξαν Πέρσαι τὴν τόλμαν αὐτῆς , καὶ Μῆδοι 12. Horruerunt Persa audaciam ipsius , et Medi confi-
dentia ipsius disrupti sunt.
τὸ θράσος αὐτῆς ἐῤῥάχθησαν . 13. Tunc vociferati sunt humiles mei , et timuerunt in-
13. Τότε ἠλάλαξαν οἱ ταπεινοί μου , καὶ ἐφοβήθησαν
τές σαν firmi mei , et expaverunt : exaltaverunt vocem suam , et
οἱ ἀσθενοῦν μου, καὶ ἐπτοήθη · ὕψωσαν τὴν φω-
νὴν αὐτῶν, καὶ ἀνετράπησαν . reversi sunt.
αν
14. Νἱοὶ κορασίων κατεκέντησ αὐτοὺς , καὶ ὡς παῖ- 14. Filii puellarum compunxerunt eos , et tamquam pue-
σας αὐτομολούντων ἐτίτρωσκον αὐτούς · ἀπώλοντο ἐκ ros transfugarum vulnerabant eos : perierunt ab acie Do-
mini mei.
παρατάξεως Κυρίου μου. 15. Hymnum dicam Deo meo , hymnum novum.
15. Ὑμνήσω τῷ Θεῷ μου ὕμνον καινόν. 16. Domine , magnus es , et gloriosus , mirabilis in fortitu-
16. Κύριε , μέγας εἶ, καὶ ἔνδοξος , θαυμαστὸς ἐν ἰσχύϊ ,
dine , insuperabilis .
ἀνυπέρβλητος . 17. Tibi serviat omnis creatura tua , quoniam dixisti , et
17. Σοὶ δουλευσάτω πᾶσα ἡ κτίσις σου , ὅτι εἶπας ,
facta sunt : misisti spiritum tuum, et aedificavit , et non
καὶ ἐγενήθησαν · ἀπέστειλας τὸ πνεῦμά σου , καὶ ᾠκο-
δόμησε , καὶ οὐκ ἔστιν ὃς ἀντιστήσεται τῇ φωνῇ σου . est qui resistet voci tuæ.
18. Montes enim a fundamentis cum aquis commove-
18. Ὄρη γὰρ ἐκ θεμελίων σὺν ὕδασι σαλευθήσεται ,
buntur, petra autem a facie tua tamquam cera liquescent ,
πέτραι δὲ ἀπὸ προςώπου σου ὡς κηρὸς τακήσονται ,
super timentes autem te tu bene propitiaris eis.
ἐπὶ δὲ τοῖς φοβουμένοις σε σὺ εὐλατεύεις αὐτοῖς . 19. Quoniam parvum omne sacrificium in odorem sua-
19. Ὅτι μικρὸν πᾶσα θυσία εἰς ὀσμὴν εὐωδίας , καὶ
vitatis , et minimus omnis adeps in holocaustoma tibi :
ἐλάχιστον πᾶν στέαρ εἰς ὁλοκαύτωμά σοι · ὁ δὲ φοβού-
timens autem Dominum magnus semper.
μενος τὸν Κύριον μέγας διαπαντός .
 ESTHER. CAP.. I. 37
20. Οὐαὶ ἔθνεσιν ἐπανισταμένοις τῷ γένει μου , Κύ- 20. Va gentibus insultantibus generi meo , Dominus
ριος παντοκράτωρ ἐκδικήσει αὐτοὺς ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως , omnipotens ulciscetur eos in die judicii ,
21. δοῦναι πῦρ καὶ σκώληκας εἰς σάρκας αὐτῶν, καὶ 21. dando ignem et vermes in carnes eorum , et plorabunt
κλαύσονται ἐν αἰσθήσει ἕως αἰῶνος. in sensu usque in sæculum.
22. Ὡς δὲ ἤλθοσαν εἰς Ἱερουσαλήμ , προςεκύνησαν 22. Ut autem venerunt in Jerusalem, adoraverunt Deum:
τῷ Θεῷ · καὶ ἡνίκα ἐκαθαρίσθη ὁ λαὸς , ἀνήνεγκαν τὰ et postquam mundatus est populus , obtulerunt holocau-
ὁλοκαυτώματα αὐτῶν, καὶ τὰ ἑκούσια αὐτῶν καὶ τὰ | stomata sua , et spontanea sua et dona.
δόματα .
23. Καὶ ἀνέθηκεν Ἰουδὶθ πάντα τὰ σκεύη Ολοφέρνου , 23. Et posuit Judith omnia vasa Olophernis , quae dede-
ὅσα ἔδωκεν ὁ λαὸς αὐτῇ , καὶ τὸ κωνωπεῖον ὃ ἔλαβεν rat populus ipsi , et conopaeumquod sumpserat ipsa e cubili
αὕτη ἐκ τοῦ κοιτῶνος αὐτοῦ , εἰς ἀνάθημα τῷ Θεῷ ἔδωκε . ejus , in anathema Deo dedit.
24. Καὶ ἦν ὁ λαὸς εὐφραινόμενος ἐν Ἱερουσαλὴμ 24. Et fuit populus laetans in Jerusalem ad faciem sancto-
κατὰ πρόςωπον τῶν ἁγίων ἐπὶ μῆνας τρεῖς , καὶ Ἰουδὶθ rum per menses tres , et Judith cum eis mansit.
μετ' αὐτῶν κατέμεινεν.
25. Μετὰ δὲ τὰς ἡμέρας ταύτας ἀνέζευξεν ἕκαστος 25. Post dies autem hos discessit unusquisque ad haere-
εἰς τὴν κληρονομίαν αὐτοῦ · καὶ Ἰουδὶθ ἀπῆλθεν εἰς ditatem suam : et Judith abiit in Betylua , et mansit super
Βετυλούα , καὶ κατέμεινεν ἐπὶ τῆς ὑπάρξεως αὐτῆς , substantiam suam. Et facta est per tempus suum gloriosa
καὶ ἐγένετο κατὰ τὸν καιρὸν αὐτῆς ἔνδοξος ἐν πάσῃ | in universa terra.
τῇ γῇ.
26. Καὶ πολλοὶ ἐπεθύμησαν αὐτὴν, καὶ οὐκ ἔγνω 26. Et multi concupierunt eam , et non cognovit vir eam
ἀνὴρ αὐτὴν πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς αὐτῆς , ἀφ ' omnibus diebus vitæ ejus , ex qua die mortuus est Manasses
ἧς ἡμέρας ἀπέθανε Μανασσὴς ὁ ἀνὴρ αὐτῆς , καὶ προς- vir ejus , et appositus est ad populum suum.
ετέθη πρὸς τὸν λαὸν αὐτοῦ .
27. Καὶ ἦν προβαίνουσα μεγάλη σφόδρα · 27. Et erat procedens magna valde :
28. καὶ ἐγήρασεν ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ ἀνδρὸς αὐτῆς ἔτη 28. et senuit in domo viri sui annos centum quinque , et
ἑκατὸν πέντε , καὶ ἀφῆκε τὴν ἄβραν αὐτῆς ἐλευθέραν , dimisit ancillam suam liberam, et mortua est in Betylua ,
καὶ ἀπέθανεν εἰς Βετυλούα , καὶ ἔθαψαν αὐτὴν ἐν τῷ et sepelierunt eam in spelunca viri ejus Manasse ,
σπηλαίῳ τοῦ ἀνδρὸς αὐτῆς Μανασσῆ ,
29. καὶ ἐπένθησεν αὐτὴν οἶκος Ἰσραὴλ ἡμέρας ἑπτά . 29. et luxit eam domus Israel dies septem. Et distribuit
Καὶ διεῖλε τὰ ὑπάρχοντα αὐτῆς , πρὸ τοῦ ἀποθανεῖν substantiam suam , antequam ipsa moreretur, omnibus pro-
αὐτὴν, πᾶσι τοῖς ἔγγιστα Μανασσῆ τοῦ ἀνδρὸς αὐτῆς , pinquis Manasse viri sui , et propinquis generis sui.
καὶ τοῖς ἔγγιστα τοῦ γένους αὐτῆς .
30. Καὶ οὐκ ἦν ἔτι ὁ ἐκφοβῶν τοὺς υἱοὺς Ἰσραὴλ ἐν 30. Et non fuit amplius qui terreret filios Israel in diebus
ταῖς ἡμέραις Ἰουδὶθ καὶ μετὰ τὸ ἀποθανεῖν αὐτὴν ἡμέ- Judith et postquam ipsa mortua est dies multos.
ρας πολλάς.

ΕΣΘΗΡ . ESTHER .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α'. CAPUT I.

( Cap. XI , 2-ΧΙΙ, 1-6 . ) Ἔτους δευτέρου βασιλεύοντος
Αρταξέρξου τοῦ μεγάλου βασιλέως , τῇ μιᾷ τοῦ νισὰν ,
ἐνύπνιον εἶδε Μαρδοχαῖος ὁ τοῦ Ἰαΐρου , του Σεμείου ,
τοῦ Κισαίου , ἐκ φυλῆς Βενιαμὶν, ἄνθρωπος Ἰουδαῖος ,
οἰκῶν ἐν Σούσοις τῇ πόλει , ἄνθρωπος μέγας, θεραπεύων
ἐν τῇ αὐλῇ τοῦ βασιλέως. Ἦν δὲ ἐκ τῆς αἰχμαλωσίας ἧς
ἠχμαλώτευσε Ναβουχοδονόσορ βασιλεὺς Βαβυλῶνος ἐξ
Ἱερουσαλήμ , μετὰ Ἰεχονίου τοῦ βασιλέως τῆς Ἰουδαίας .
Καὶ τοῦτο αὐτοῦ τὸ ἐνύπνιον . Καὶ Ἰδοὺ φωναὶ καὶ θόρυ-
βος, βρονταὶ καὶ σεισμὸς, τάχαρος ἐπὶ τῆς γῆς· καὶ ἰδοὺ
δύο δράκοντες μεγάλοι ἕτοιμοι προῆλθον ἀμφότεροι πα-
λαίειν · καὶ ἐγένετο αὐτῶν φωνὴ μεγάλη , καὶ τῇ φωνῇ
αὐτῶν ἡτοιμάσθη πᾶν ἔθνος εἰς πόλεμον, ὥςτε πολεμῆσαι
δικαίων ἔθνος. Καὶ ἰδοὺ ἡμέρα σκότους καὶ γνόφου ,
θλίψις καὶ στενοχωρία , κάκωσις καὶ τάραχος μέγας ἐπὶ
τῆς γῆς , καὶ ἐταράχθη πᾶν ἔθνος δίκαιον φοβούμενοι
τὰ ἑαυτῶν κακὰ , καὶ ἡτοιμάσθησαν ἀπολέσθαι , καὶ
( Cap. XI, 2-XII, 1-6 . ) Anno secundo regnante Artaxerse
magno , prima die mensis nisan , vidit somnium Mardochaeus
Glius Jairi, filii Semeiae, filii Cisari, de tribu Benjamin, homo
| Judaeus , qui habitabat in urbe Susis , homo magnus , minis-
trans in aula regis . Eratautem ex captivitate quam captivam
| duxerat Nabuchodonosor rex Babylonis e Jerusalem cum Je-
| chonia rege Judææ . Et hoc ejus somnium . Et ecce voces et
tumultus, tonitrua et terrae motus, conturbatio super terram :
. et ecce duo dracones magni parati processerunt utrique ad
coluctandum : et facta est eorum vox magna , et voce eorum
parata est omnis gens ad bellum , ut impugnarent justorum
| gentem. Et ecce dies tenebrarum et caliginis , tribulatio et
| angustia , afflictio et turbatio magna super terram , et tur-
bata est universa gens justa timentes sua mala , et parati
| erant perire , et clamaverunt ad Deum. A clamore autem
| eorum factum est tamquam a parvo fonte flumen magnum ,
aqua multa. Et lumen et sol exortus est , et humiles exaltati
88 ΕΣΘΗΡ. Κεφ . Α΄.

ἐβόησαν πρὸς τὸν Θεόν . Ἀπὸ δὲ τῆς βοῆς αὐτῶν ἐγένετο | sunt , et devoraverunt inclytos. Et excitatus Mardochaeus
ὡςανεὶ ἀπὸ μικρᾶς πηγῆς ποταμὸς μέγας , ὕδωρ πολύ. qui viderat somnium hoc , et quid Deus deliberaverat facere ,
Καὶ φῶς καὶ ὁ ἥλιος ἀνέτειλε , καὶ οἱ ταπεινοὶ ὑψώθη- | habuit illud in corde , et in omni verbo volebat cognoscere
σαν , καὶ κατέφαγον τοὺς ἐνδόξους . Καὶ διεγερθεὶς Μαρ- | illud usque ad noctem. Et quievit Mardochaeus in aula cum
δοχαῖος ὁ ἑωρακὼς τὸ ἐνύπνιον τοῦτο , καὶ τί ὁ Θεὸς | Gabalha et Tharra duobus eunuchis regis , qui custodiebant
βεβούλευται ποιῆσαι , εἶχεν αὐτὸ ἐν τῇ καρδίᾳ , καὶ ἐν
παντὶ λόγῳ ἤθελεν ἐπιγνῶναι αὐτὸ ἕως τῆς νυκτός. Και aulam , et audivit eorum sermocinationes et curas eorum
ἡσύχασε Μαρδοχαῖος ἐν τῇ αὐλῇ μετὰ Γαβαθὰ καὶ perscrutatus est : et didicit quia parant manus inferre Ar
Θάῤῥα τῶν δύο εὐνούχων τοῦ βασιλέως , τῶν φυλασσόν | taxersi regi : et indicavit regi de his. Et examinavit rex
των τὴν αὐλὴν, ἤκουσέ τε αὐτῶν τοὺς λογισμοὺς καὶ | utrosque eunuchos , et confessi strangulati sunt. Et scripsit
τὰς μερίμνας αὐτῶν ἐξηρεύνησεν · καὶ ἔμαθεν ὅτι ἑτοι- rex verba hac in commentario , et Mardochaeus scripsit de
μάζουσι τὰς χεῖρας ἐπιβαλεῖν Αρταξέρξῃ τῷ βασιλεῖ · verbis his . Et praecepit rex Mardochzo ministrare in aula ,
καὶ ὑπέδειξε τῷ βασιλεῖ περὶ αὐτῶν. Καὶ ἐξήτασεν ὁ et dedit ei munera pro his. Et erat Aman Amadathi Bugaeus
βασιλεὺς τοὺς δύο εὐνούχους , καὶ ὁμολογήσαντες ἀπή- inclytus coram rege , et quaesivit nocere Mardochaeo et po-
χθησαν. Καὶ ἔγραψεν δὁ βασιλεὺς τοὺς λόγους τούτους pulo ejus , propter duos eunuchos regis.
εἰς μνημόσυνον, καὶ Μαρδοχαῖος ἔγραψε περὶ τῶν λόγων
τούτων. Καὶ ἐπέταξεν ὁ βασιλεὺς Μαρδοχαίω θερα
πεύειν ἐν τῇ αὐλῇ , καὶ ἔδωκεν αὐτῷ δόματα περὶ τού-
των . Καὶ ἦν Ἀμὴν Ἀμαδάθου Βουγαῖος ἔνδοξος ἐνώπιον
τοῦ βασιλέως , καὶ ἐζήτησε κακοποιῆσαι τὸν Μαρδοχαῖον
καὶ τὸν λαὸν αὐτοῦ , ὑπὲρ τῶν δύο εὐνούχων τοῦ βασι
λέως.
ι . Καὶ ἐγένετο , μετὰ τοὺς λόγους τούτους , ἐν ταῖς 1. Et factum est , post verba haec , in diebus Artaxersis ,
ἡμέραις Αρταξέρξου , οὗτος ὁ Ἀρταξέρξης ἀπὸ τῆς Ἰν- hic Artaxerses ab Indica centum viginti septem regiones
δικῆς ἑκατὸν εἰκοσιεπτὰ χωρῶν ἐκράτησεν. obtinuit.
2. Ἐν αὐταῖς ταῖς ἡμέραις , ὅτε ἐθρονίσθη βασιλεὺς 2. In istis diebus , quando sedit in throno rex Artaxerses
Αρταξέρξης ἐν Σούσοις τῇ πόλει , in Susis civitate ,
3. ἐν τῷ τρίτῳ ἔτει βασιλεύοντος αὐτοῦ, δοχὴν ἐποίη- 3. in anno tertio regnante ipso , convivium fecit amicis
σε τοῖς φίλοις καὶ τοῖς λοιποῖς ἔθνεσι , καὶ τοῖς Περσῶν et reliquis gentibus , et Persarum et Medorum inclytis , et
καὶ Μήδων ἐνδόξοις , καὶ τοῖς ἄρχουσι τῶν σατραπῶν . principibus satraparum.
4. Καὶ μετὰ ταῦτα , μετὰ τὸ δεῖξαι αὐτοῖς τὸν πλοῦ 4. Et post haec , postquam ostendit eis divitias regni sui ,
τον τῆς βασιλείας αὐτοῦ , καὶ τὴν δόξαν τῆς εὐφροσύνης , et gloriam laetitia opulentiae suae in diebus centum octo
τοῦ πλούτου αὐτοῦ ἐν ἡμέραις ἑκατὸν ὀγδοήκοντα · ginta :
5. ὅτε δὲ ἀνεπληρώθησαν αἱ ἡμέραι τοῦ γάμου , 5. quando autem impleti sunt dies nuptiarum , fecit rex
ἐποίησεν ὁ βασιλεὺς πότον τοῖς ἔθνεσι τοῖς εὑρεθεῖσιν convivium gentibus inventis in civitate per dies sex , in atrio
εἰς τὴν πόλιν ἐπὶ ἡμέρας ἓξ , ἐν αὐλῇ οἴκου του βασι- domus regis ,
λέως ,
6. κεκοσμημένη βυσσίνοις καὶ καρπασίνοις τεταμέ 6. ornato byssinis et carpasinis extentis super funibus
νοις ἐπὶ σχοινίοις βυσσίνοις καὶ πορφυροῖς , ἐπὶ κύβοις | byssinis et purpureis , super cubos aureos et argenteos ,
χρυσοῖς καὶ ἀργυροῖς , ἐπὶ στύλοις παρίνοις καὶ λιθίνοις · super columnas parias et lapideas lecti aurei et argentei
κλίναι χρυσαῖ καὶ ἀργυραί ἐπὶ λιθοστρώτου σμαραγδί super pavimentum smaragdini lapidis , et pinnini , et parii
νου λίθου , καὶ πιννίνου , καὶ παρίνου λίθου · καὶ στρω lapidis et strata pellucida varie ornata floribus , in circuitu
μναὶ διαφανεῖς ποικίλως διηνθισμέναι , κύκλω ρόδα πε rose sparse.
πασμένα .
7. Ποτήρια χρυσᾶ καὶ ἀργυρᾶ , καὶ ἀνθράκινον 7. Pocula aurea et argentea , et gemmatus calix propo-
κυλίκιον προκείμενον ἀπὸ ταλάντων τριςμυρίων · οἶνος situs e talentis triginta millibus : vinum multum et suave ,
πολὺς καὶ ἡδὺς , ὃν αὐτὸς ὁ βασιλεὺς ἔπινεν . quod ipse rex bibebat.
8. Ὁ δὲ πότος οὗτος οὐ κατὰ προκείμενον νόμον 8. Potus autem hic non secundum propositam legem fie-
ἐγένετο · οὕτως δὲ ἠθέλησεν ὁ βασιλεὺς , καὶ ἐπέταξε bat : sic enim voluit rex , et praecepit oeconomis facere va-
τοῖς οἰκονόμοις ποιῆσαι τὸ θέλημα αὐτοῦ καὶ τῶν ἀν luntatem ipsius et hominum.
θρώπων .
9. Καὶ Ἀστὶν ἡ βασίλισσα ἐποίησε πότον ταῖς γυ- 9. Et Astin regina fecit convivium mulieribus in regiis ,
ναιξὶν ἐν τοῖς βασιλείοις , ὅπου ὁ βασιλεὺς Ἀρταξέρξης. ubi rex Artaxerses.
10. Ἐν δὲ τῇ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμη ἡδέως γενόμενος ὁ 10. In die autem septima exhilaratus rex dixit ad Aman ,
βασίλευς εἶπε τῷ Ἀμὴν, καὶ Βαζάν, καὶ Θάῤῥα , καὶ et Bazan , et Tharra , et Barazi , et Zatholtha , et Abataza , et
Βαραζὶ , καὶ Ζαθολθὰ , καὶ Ἀβαταζὰ , καὶ Θαραβὰ , Tharaba , septem eunuchos ministros regis Artaxersis ,
τοῖς ἑπτὰ εὐνούχοις τοῖς διακόνοις τοῦ βασιλέως Αρτα-
ξέρξου ,
11. εἰςαγαγεῖν τὴν βασίλισσαν πρὸς αὐτὸν, βασιλεύειν 11. ut introducerent reginam ad ipsum, ad faciendum eam
 ESTHER. CAP. II. 39
αὐτὴν, καὶ περιθεῖναι αὐτῇ τὸ διάδημα , καὶ δεῖξαι αὐτ regnare, et circumponendum ei diadema , et ostendendani
τὴν τοῖς ἄρχουσι καὶ τοῖς ἔθνεσι τὸ κάλλος αὐτῆς , ὅτι eam principibus et gentibus pulchritudinem ejus , quoniam
καλὴ ἦν. pulchra erat.
12. Καὶ οὐκ εἰςήκουσεν αὐτοῦ Ἀστὶν ἡ βασίλισσα 12. Et non exaudivit eum Astin regina ut veniret cum
ἐλθεῖν μετὰ τῶν εὐνούχων · καὶ ἐλυπήθη ὁ βασιλεὺς καὶ eunuchis : et tristatus est rex et iratus est ,
ὠργίσθη ,
13. καὶ εἶπε τοῖς φίλοις αὐτοῦ · Κατὰ ταῦτα ἐλάλη 13. et dixit amicis suis : Secundum hæc locuta est Astin ,
σεν Ἀστὶν, ποιήσατε οὖν περὶ τούτου νόμον καὶ κρίσιν . facite igitur de hoc legem et judicium .
14. Καὶ προςῆλθεν αὐτῷ Ἀρκεσαῖος καὶ Σαρσα- 14. Et accessit ad eum Arcesæus et Sarsathæus et Ma-
θαῖος καὶ Μαλισεὰρ , οἱ ἄρχοντες Περσῶν καὶ Μήδων, lisear, principes Persarum et Medorum, qui prope regem, qui
οἱ ἐγγὺς τοῦ βασιλέως , οἱ πρῶτοι παρακαθήμενοι τῷ primi assidentes regi ,
βασιλεῖ,
15. καὶ ἀπήγγειλαν αὐτῷ κατὰ τοὺς νόμους ὡς δεῖ 15. et annuntiaverunt ei secundum leges quomodo opor-
ποιῆσαι Ἀστὶν τῇ βασιλίσση , ὅτι οὐκ ἐποίησε τὰ ὑπὸ tet facere Astin reginæ , quia non fecit ea quæ a rege sunt
τοῦ βασιλέως προςταχθέντα διὰ τῶν εὐνούχων. constituta per eunuchos.
16. Καὶ εἶπεν ὁ Μουχαῖος πρὸς τὸν βασιλέα καὶ 16. Et dixit Muchaus ad regem et principes : Non regem
τοὺς ἄρχοντας · Οὐ τὸν βασιλέα μόνον ἠδίκησεν Αστὶν solum injuria affecit Astin regina, sed etiam omnes principes.
ἡ βασίλισσα , ἀλλὰ καὶ πάντας τοὺς ἄρχοντας καὶ τοὺς et duces regis :
ἡγουμένους τοῦ βασιλέως ·
17. καὶ γὰρ διηγήσατο αὐτοῖς τὰ ῥήματα τῆς βασι- 17. etenim narravit eis verba regina , et quomodo contra-
λίσσης , καὶ ὡς ἀντεῖπε τῷ βασιλεῖ. Ὡς οὖν ἀντεῖπε dixit regi. Sicut igitur contradixit regi Artaxersi ,
τῷ βασιλεῖ Αρταξέρξη ,
18. οὕτω σήμερον αἱ τυραννίδες αἱ λοιπαὶ τῶν ἀρ 18. sic hodie reliquæ dominæ principum Persarum et
χόντων Περσῶν καὶ Μήδων, ἀκούσασαι τὰ τῷ βασιλεῖ Medorum , audientes quæ regi dicta sunt ab ea , audebunt
λεχθέντα ὑπ᾽ αὐτῆς , τολμήσουσιν ὁμοίως ἀτιμάσαι | similiter vilipendere viros suos.
τοὺς ἄνδρας αὐτῶν .
19. Εἰ οὖν δοκεῖ τῷ βασιλεῖ , προςταξάτω βασιλικὸν , 19. Si igitur videtur regi , statuat edictum regium , et
καὶ γραφήτω κατὰ τοὺς νόμους Μήδων καὶ Περσῶν, scribatur secundum leges Medorum et Persarum , et non
καὶ μὴ ἄλλως χρησάσθω , μηδὲ εἰςελθέτω ἔτι ἡ βασί— aliter utatur, neque ingrediatur ultra regina ad eum , et re-
λισσα πρὸς αὐτὸν, καὶ τὴν βασιλείαν αὐτῆς δότω ὁ gnum illius det rex mulieri meliori ea.
βασιλεὺς γυναικὶ κρείττονι αὐτῆς .
20. Καὶ ἀκουσθήτω ὁ νόμος ὁ ὑπὸ τοῦ βασιλέως , 20. Et audiatur lex quae a rege , quamcumque fecerit in
ὃν ἐὰν ποιῇ ἐν τῇ βασιλείᾳ αὐτοῦ · καὶ οὕτω πᾶσαι αἱ regno suo et ita omnes mulieres deferent honorem viris
γυναῖκες περιθήσουσι τιμὴν τοῖς ἀνδράσιν ἑαυτῶν, ἀπὸ suis , a mendico usque ad divitem.
πτωχοῦ ἕως πλουσίου .
21. Καὶ ἤρεσεν ὁ λόγος τῷ βασιλεῖ καὶ τοῖς ἄρχουσι , 21. Et placuit verbum regi et principibus , et fecit rex si-
καὶ ἐποίησεν ὁ βασιλεὺς καθὰ ἐλάλησεν ὁ Μουχαῖος , cut locutus est Muchæus ,
22. καὶ ἀπέστειλεν εἰς πᾶσαν τὴν βασιλείαν κατὰ 22. et misit in omne regnum per regionem , juxta sermor
χώραν, κατὰ τὴν λέξιν αὐτῶν, ὥςτε εἶναι φόβον αὐτοῖς nem eorum , ut esset timor eis in domibus suis.
ἐν ταῖς οἰκίαις αὐτῶν.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'. CAPUT II.

1. Καὶ μετὰ τοὺς λόγους τούτους ἐκόπασεν ὁ βασι-
λεὺς τοῦ θυμοῦ , καὶ οὐκ ἔτι ἐμνήσθη τῆς Ἀστὶν, μνη-
μονεύων οἷα ἐλάλησε , καὶ ὡς κατέκρινεν αὐτήν .
2. Καὶ εἶπαν οἱ διάκονοι τοῦ βασιλέως · Ζητηθήτω
τῷ βασιλεῖ κοράσια ἄφθορα καλὰ τῷ εἴδει ·
3. καὶ καταστήσει ὁ βασιλεὺς κωμάρχας ἐν πάσαις
ταῖς χώραις τῆς βασιλείας αὐτοῦ · καὶ ἐπιλεξάτωσαν
κοράσια παρθενικὰ καλὰ τῷ εἴδει εἰς Σοῦσαν τὴν πόλιν
εἰς τὸν γυναικῶνα , καὶ παραδοθήτωσαν τῷ εὐνούχῳ τοῦ
βασιλέως τῷ φύλακι τῶν γυναικῶν · καὶ δοθήτω σμῆ
γμα , καὶ ἡ λοιπὴ ἐπιμέλεια .
4. Καὶ ἡ γυνὴ ἢ ἂν ἀρέσῃ τῷ βασιλεῖ βασιλεύσει
ἀντὶ Ἀστίν. Καὶ ἤρεσε τῷ βασιλεῖ τὸ πρᾶγμα , καὶ
ἐποίησεν οὕτως.
5. Καὶ ἄνθρωπος ἦν Ἰουδαῖος ἐν Σούσοις τῇ πόλει ,
καὶ ὄνομα αὐτοῦ Μαρδοχαῖος ὁ τοῦ Ἰαΐρου , τοῦ Σε
μείου , τοῦ Κισαίου , ἐκ φυλῆς Βενιαμίν,
1. Et post verba haec cessavit rex a furore , et non ultra
recordatus est ipsius Astin , in memoria habens qualia lo-
cuta erat , et quomodo condemnaverat eam.
2. Et dixerunt ministri regis : Quærantur regi puellae in-
corruptæ pulchræ specie :
3. et constituet rex praefectos in omnibus regionibus re-
gui sui : et deligant puellas virgines pulchras specie in Su-
sam civitatem in gynæceum , et tradantur eunucho regis cu-
stodi mulierum : et detur unguentum abstergens, et reliquus
cultus.
4. Et mulier quae placuerit regi regnabit pro Astin. Et
placuit regi res , et fecit sic.
5. Et homo erat Judaeus in Susis civitate, et nomen ejus
Mardochæus filius Jairi , filii Semeiæ , filii Cisæi , de tribu
Benjamin,
40 ΕΣΘΗΡ. Κεφ . Β'.
6. ὃς ἦν αἰχμάλωτος ἐξ Ἱερουσαλήμ , ἣν ἐχμαλώ
τευσε Ναβουχοδονόσορ βασιλεὺς Βαβυλῶνος.
7. Καὶ ἦν τούτῳ παῖς θρεπτή , θυγάτηρ Αμιναδὰβ
ἀδελφοῦ πατρὸς αὐτοῦ , καὶ ὄνομα αὐτῇ Ἐσθήρ. Ἐν δὲ
τῷ μεταλλάξαι αὐτῆς τοὺς γονεῖς , ἐπαίδευσεν αὐτὴν ¦
ἑαυτῷ εἰς γυναῖκα . Καὶ ἦν τὸ κοράσιον καλὸν τὸ εἴδει .
8. Καὶ ὅτε ἠκούσθη τὸ τοῦ βασιλέως πρόςταγμα ,
συνήχθησαν πολλὰ κοράσια εἰς Σοῦσαν τὴν πόλιν ὑπὸ
χεῖρα Γαὶ , καὶ ἤχθη Ἐσθὴρ πρὸς Γαὶ τὸν φύλακα τῶν
γυναικῶν.
9. Καὶ ἤρεσεν αὐτῷ τὸ κοράσιον, καὶ εὗρε χάριν
ἐνώπιον αὐτοῦ. Καὶ ἔσπευσεν δοῦναι αὐτῇ τὸ σμήγμα ,
καὶ τὴν μερίδα , καὶ τὰ ἑπτὰ κοράσια τὰ ὑποδεδειγμένα |
αὐτῇ ἐκ βασιλικοῦ · καὶ ἐχρήσατο αὐτῇ καλῶς καὶ ταῖς
ἅβραις αὐτῆς ἐν τῷ γυναικῶνι .
10. Καὶ οὐχ ὑπέδειξεν Ἐσθὴρ τὸ γένος αὐτῆς οὐδὲ
τὴν πατρίδα , ὁ γὰρ Μαρδοχαῖος ἐνετείλατο αὐτῇ μὴ |
ἀπαγγεῖλαι .
1. Καθ᾿ ἑκάστην δὲ ἡμέραν περιεπάτει ὁδ Μαρδο-
χαῖος κατὰ τὴν αὐλὴν τὴν γυναικείαν, ἐπισκοπῶν τί
Εσθήρ συμβήσεται .
12. Οὗτος δὲ ἦν καιρὸς κορασίου εἰςελθεῖν πρὸς τὸν
βασιλέα , ὅταν ἀναπληρώσῃ μῆνας δεκαδύο · οὕτως γὰρ
ἀναπληροῦνται αἱ ἡμέραι τῆς θεραπείας · μῆνας ἓξ
ἀλειφομέναις ἐν σμυρνίνῳ ἐλαίῳ , καὶ μῆνας ἓξ ἐν τοῖς
ἀρώμασι καὶ ἐν τοῖς σμήγμασι τῶν γυναικῶν,
13. καὶ τότε εἰςπορεύεται πρὸς τὸν βασιλέα · καὶ ᾧ
ἐὰν εἴπῃ , παραδώσει αὐτὴν συνειςέρχεσθαι αὐτῷ ἀπὸ
τοῦ γυναικῶνος ἕως τῶν βασιλείων ·
14. δείλης εἰςπορεύεται , καὶ πρὸς ἡμέραν ἀποτρέχει
εἰς τὸν γυναικῶνα τὸν δεύτερον, οὗ Γαὶ ὁ εὐνοῦχος τοῦ
βασιλέως ὁ φύλαξ τῶν γυναικῶν, καὶ οὐκ ἔτι εἰςπορεύε- ¦
ται πρὸς τὸν βασιλέα , ἐὰν μὴ κληθῇ ὀνόματι .
15. Ἐν δὲ τῷ ἀναπληροῦσθαι τὸν χρόνον Εσθήρ
τῆς θυγατρὸς Ἀμιναδὰς ἀδελφοῦ πατρὸς Μαρδοχαίου |
εἰςελθεῖν πρὸς τὸν βασιλέα , οὐδὲν ἠθέτησεν ὧν ἐνετεί-
λατο ὁ εὐνοῦχος ὁ φύλαξ τῶν γυναικῶν · ἦν γὰρ Εσθήρ |
εὑρίσκουσα χάριν παρὰ πάντων τῶν βλεπόντων αὐτήν.
16. Καὶ εἰςἦλθεν Ἐσθὴρ πρὸς Ἀρταξέρξην τὸν βα
σιλέα τῷ δωδεκάτῳ μηνὶ , ὅς ἐστιν ἀδὰρ , τῷ ἑβδόμῳ
ἔτει τῆς βασιλείας αὐτοῦ.
17. Καὶ ἠράσθη ὁ βασιλεὺς Ἐσθὴρ , καὶ εὗρε χάριν
παρὰ πάσας τὰς παρθένους , καὶ ἐπέθηκεν αὐτῇ τὸ διά-
δημα τὸ γυναικεῖον.
18. Καὶ ἐποίησεν ὁ βασιλεὺς πότον πᾶσι τοῖς φίλοις
αὐτοῦ καὶ ταῖς δυνάμεσιν ἐπὶ ἡμέρας ἑπτὰ , καὶ ὕψωσε |
τοὺς γάμους Ἐσθὴρ , καὶ ἄφεσιν ἐποίησε τοῖς ὑπὸ τὴν
βασιλείαν αὐτοῦ .
19. Ὁ δὲ Μαρδοχαῖος ἐθεράπευεν ἐν τῇ αὐλῇ.
20. Ἡ δὲ Ἐσθὴρ οὐχ ὑπέδειξε τὴν πατρίδα αὐτῆς ·
οὕτως γὰρ ἐνετείλατο αὐτῇ Μαρδοχαῖος , φοβεῖσθαι τὸν
Θεὸν, καὶ ποιεῖν τὰ προςτάγματα αὐτοῦ καθὼς ἦν
μετ' αὐτοῦ. Καὶ Ἐσθὴρ οὐ μετήλλαξε τὴν ἀγωγὴν αὐ-
τῆς.
21. Καὶ ἐλυπήθησαν οἱ δύο εὐνοῦχοι τοῦ βασιλέως
οἱ ἀρχισωματοφύλακες , ὅτι προήχθη Μαρδοχαῖος , καὶ
ἐζήτουν ἀποκτεῖναι Αρταξέρξην τὸν βασιλέα.
22. Καὶ ἐδηλώθη Μαρδοχαίῳ ὁ λόγος , καὶ ἐσήμανεν
Εσθήρ , καὶ αὐτὴ ἐνεφάνησε τῷ βασιλεῖ τὰ τῆς ἐπι-
βουλῆς .
6. qui fuerat ductus captivus e Jerusalem , quam capti-
vaverat Nabuchodonosor rex Babylonis.
7. Et erat huic puella nutrita , filia Aminadab fratris pa-
tris ipsius , et nomen ei Esther. In transmigrando autem pa-
rentes ejus , erudivit eam sibi in mulierem. Et erat puella
pulchra specie.
8. Et quando auditum est edictum regis, congregatae sunt
multa puella in Susam civitatem sub manum Gai , et ducta
est Esther ad Gai custodem mulierum.
9. Et placuit ei puella , et invenit gratiam in conspectu
ejus. Et festinavit dare ei unguentum , et partem , et se-
ptem puellas assignatas ei e domo regia : et usus est illa
bene et ancillis ejus in gynaceo.
10. Et non indicavit Esther genus suum neque patriam ,
Mardochaeus enim mandaverat ei non annuntiare.
11. Per singulos autem dies deambulabat Mardochæus
per atrium gynæcei , speculans quid Esther accideret.
12. Hoc autem erat tempus puella intrandi ad regem ,
cum impleverit menses duodecim : sic enim implentur dies
cultus : menses sex unctis in oleo myrrhino , et menses sex
in aromatibus et in unguentis mulierum ,
13. et tunc ingreditur ad regem : et quicumque dixerit ,
trådet eam ut simul ingrediatur ad se de gynæceo usque ad
regias :
14. vespere ingreditur, et versus diem recurrit in gynae-
ceum secundum , ubi Gai eunuchus regis custos mulierum ,
et non ultra ingreditur ad regem , nisi vocata fuerit no-
mine.
15. Dumautem impleretur tempus Esther filia Aminadal
fratris patris Mardochæi intrandi ad regem , nihil praevari-
cata est eorum quæ mandavit eunuchus custos mulierum :
erat enim Esther inveniens gratiam apud omnes aspicientes
eam .
16. Et intravit Esther ad Artaxersem regem duodecimo
mense , qui est adar, septimo anno regni ejus.
17. Et amavit rex Esther, et invenit gratiam præ omnibus
virginibus , et imposuit ei diadema muliebre.
18. Et fecit rex convivium omnibus amicis suis et virtu-
tibus per dies septem , et exaltavit nuptias Esther, et re-
missionem fecit iis qui sub regno ipsius.
19. Mardochaeus autem serviebat in aula.
20. Esther autem non indicavit patriam suam : sic enim
mandaverat ei Mardochaeus , timere Deum , et facere prae-
cepta ejus sicut erat cum eo. Et Esther non mutavit educa
tionem suam.
21. Et tristati sunt duo eunuchi regis principes custodum
corporis , quoniam provectus fuerat Mardochaeus , et qua-
rebant occidere Artaxersem regem.
22. Et manifestum fuit Mardochaeo verbum , et significa
vit Esther, et ipsa patefecit regi insidias.
 ESTHER. CAP. III. 41
23. Ὁ δὲ βασιλεὺς ἤτασε τοὺς δύο εὐνούχους , καὶ 23. Rex autem examinavit duos illos eunuchos , et sus-
ἐκρέμασεν αὐτούς. Καὶ προςέταξεν ὁ βασιλεὺς καταχω- pendit eos. Et præcepit rex se ponere in commentario in re-
ρίσαι εἰς μνημόσυνον ἐν τῇ βασιλικῇ βιβλιοθήκη , ὑπὲρ | gia bibliotheca , pro benevolentia Mardochori , in encomio.
τῆς εὐνοίας Μαρδοχαίου , ἐν ἐγκωμίῳ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'. CAPUT III.

1. Μετὰ δὲ ταῦτα ἐδόξασεν ὁ βασιλεὺς Αρταξέρξης 1. Post hæc autem glorificavit rex Artarxerses Aman
Ἀμὴν Ἀμαδαθοῦ Βουγαῖον , καὶ ὕψωσεν αὐτὸν, καὶ | Amadathi Bugæum , et exaltavit eum , et prior sedebat
ἐπρωτοβάθρει πάντων τῶν φίλων αὐτοῦ , omnibus amicis suis ,
2. καὶ πάντες οἱ ἐν τῇ αὐλῇ προςεκύνουν αὐτῷ · οὕ 2. et omnes qui in aula adorabant eum : ita enim præce-
τως γὰρ προςέταξεν ὁ βασιλεὺς ποιῆσαι . Ὁ δὲ Μαρδο- pit rex facere. Mardochaeus autem non adorabat eum.
χαῖος οὐ προςεκύνει αὐτῷ .
3. Καὶ ἐλάλησαν οἱ ἐν τῇ αὐλῇ τοῦ βασιλέως τῷ 3. Et locuti sunt qui in aula regis Mardocho : Mardo-
Μαρδοχαίῳ · Μαρδοχαίε , τί παρακούεις τὰ ὑπὸ τοῦ chae , quid non observas ea quæ a rege dicuntur ?
βασιλέως λεγόμενα ;
4. Καθ᾿ ἑκάστην ἡμέραν ἐλάλουν αὐτῷ , καὶ οὐχ 4. Per singulos dies loquebantur ei , et non obediebat eis.
ὑπήκουεν αὐτῶν. Καὶ ὑπέδειξαν τῷ Ἀμὴν Μαρδοχαίον | Et indicarunt Aman Mardochaeum verbis regis repugnan-
τοῖς τοῦ βασιλέως λόγοις ἀντιτασσόμενον, καὶ ὑπέδειξεν | tem , et indicarat eis Mardochaeus quia Judaeus est.
αὐτοῖς ὁ Μαρδοχαῖος ὅτι Ἰουδαῖός ἐστι .
5. Καὶ ἐπιγνοὺς Ἀμὰν ὅτι οὐ προςκυνεῖ αὐτῷ Μαρ- 5. Et cognoscens Aman quia non adorat eum Mardo-
δοχαῖος , ἐθυμώθη σφόδρα , chaeus , indignatus est valde ,
6. καὶ ἐβουλεύσατο ἀφανίσαι πάντας τοὺς ὑπὸ τὴν 6. et decrevit delere omnes qui sub Artarxersis regno Ju-
Αρταξέρξου βασιλείαν Ἰουδαίους . daeos.
7. Καὶ ἐποίησε ψήφισμα ἐν ἔτει δωδεκάτῳ τῆς βα- 7. Et fecit decretum in anno duodecimo regni Artarxer-
σιλείας Αρταξέρξου , καὶ ἔβαλε κλήρους ἡμέραν ἐξ ἡμέ- | sis , et misit sortes diem ex die , et mensem ex mense , ut
ρας , καὶ μῆνα ἐκ μηνὸς , ὥςτε ἀπολέσαι ἐν μιᾷ ἡμέρᾳ | perderet in una die genus Mardochæi : et cecidit sors in
τὸ γένος Μαρδοχαίου · καὶ ἔπεσεν ὁ κλῆρος εἰς τὴν τεσ quartam et decimam mensis qui est adar.
σαρεςκαιδεκάτην τοῦ μηνὸς ὅς ἐστιν ἀδάρ .
8. Καὶ ἐλάλησε πρὸς τὸν βασιλέα Αρταξέρξην , λέ- 8. Et locutus est ad regen Artaxersem, dicens : Est gens
γων · Ὑπάρχει ἔθνος διεσπαρμένον ἐν τοῖς ἔθνεσιν ἐν disseminata in gentibus in omni regno tuo , leges autem
πάσῃ τῇ βασιλείᾳ σου , οἱ δὲ νόμοι αὐτῶν ἔξαλλοι παρὰ | eorum diversæ præter omnes gentes , legibus autem regis
πάντα τὰ ἔθνη , τῶν δὲ νόμων τοῦ βασιλέως παρακού- | sunt inobedientes , et non confert regi permittere eos.
ουσι , καὶ οὐ συμφέρει τῷ βασιλεῖ ἐᾶσαι αὐτούς.
9. Εἰ δοκεῖ τῷ βασιλεῖ , δογματισάτω ἀπολέσαι αὐτ 9. Si videtur regi, decernat perdere eos , et ego descri
τοὺς , κἀγὼ διαγράψω εἰς τὸ γαζοφυλάκιον τοῦ βασιλέως bam in gazophylacio regis argenti talenta decem millia.
ἀργυρίου τάλαντα μύρια.
10. Καὶ περιελόμενος ὁ βασιλεὺς τὸν δακτύλιον , 10. Et tollens rex annulum , dedit in manus Aman , ad
ἔδωκεν εἰς χεῖρας τῷ Ἀμὴν, σφραγίσαι κατὰ τῶν γε- | obsignandum super iis quæ scripta contra Judaeos.
γραμμένων κατὰ τῶν Ἰουδαίων.
1. Καὶ εἶπεν ὁ βασιλεὺς τῷ Ἀμὴν · Τὸ μὲν ἀργύ 11. Et dixit rex ad Aman : Argentum quidem habe , gente
ριον ἔχε , τῷ δὲ ἔθνει χρῶ ὡς βούλει . autem utere sicut vis.
12. Καὶ ἐκλήθησαν οἱ γραμματεῖς τοῦ βασιλέως μηνὶ 12. Et vocati sunt scribae regis mense primo , tertia deci-
πρώτῳ , τῇ τριςκαιδεκάτῃ , καὶ ἔγραψαν , ὡς ἐπέταξεν ma die , et scripserunt , sicut præcepit Aman , ducibus et
Αμάν, τοῖς στρατηγοῖς καὶ τοῖς ἄρχουσι κατὰ πᾶσαν principibus per omnem regionem ab Indica usque ad Athio-
χώραν ἀπὸ Ἰνδικῆς ἕως τῆς Αἰθιοπίας , ταῖς ἑκατὸν | piam , centum viginti septem provinciis , et principibus
εἰκοσιεπτὰ χώραις , τοῖς τε ἄρχουσι τῶν ἐθνῶν κατὰ | gentium secundum eorum linguam , per Artaxersem regem.
τὴν αὐτῶν λέξιν, διὰ Ἀρταξέρξου τοῦ βασιλέως.
13. Καὶ ἀπεστάλη διὰ βιβλιοφόρων εἰς τὴν Ἀρτα- 13. Et missum est per tabellarios in Artaxersis regnum ,
ξέρξου βασιλείαν, ἀφανίσαι τὸ γένος τῶν Ἰουδαίων ἐν delere genus Judæorum in die una mensis duodecimi , qui
ἡμέρᾳ μια μηνὸς δωδεκάτου , ὅς ἐστιν ἀδὰρ , καὶ διαρ- | est adar, et diripere substantias eorum. Epistolae autem ex-
πάσαι τὰ ὑπάρχοντα αὐτῶν . Τῆς δὲ ἐπιστολῆς ἐστι τὸ - emplar est hoc : ( Cap . XIII , 1-7. ) Rex magnus Artaxerses
ἀντίγραφον τόδε · ( Cap. XIII, 1-7 .) Βασιλεὺς μέγας Αρ- iis qui ab India usque ad Ethiopiam centum viginti septem
· ταξέρξης τοῖς ἀπὸ τῆς Ἰνδικῆς ἕως τῆς Αἰθιοπίας ἑκατὸν provinciarum principibus et locorum praefectis subjectis haec
εἰκοσιεπτὰ χωρῶν ἄρχουσι καὶ τοπάρχαις ὑποτεταγμέ- . scribit : Multis cum imperarem gentibus , et universum obti-
νοις τάδε γράφει · Πολλῶν ἐπάρξας ἐθνῶν , καὶ πάσης | nuissem orbem , volui confidentia potestatis non elatus , sed
ἐπικρατήσας οἰκουμένης , ἐβουλήθην μὴ τῷ θράσει τῆς mitius et cum mansuetudine semper gubernans, subjectorum
ἐξουσίας ἐπαιρόμενος , ἐπιεικέστερον δὲ καὶ μετὰ ἠπιό- | tranquillas perpetuo reddere vitas , et regnum placidum et
τητος ἀεὶ διεξάγων, τοὺς τῶν ὑποτεταγμένων ἀκυμάντους | pervium usque ad fines praebens , renovare etiam optatam
διαπαντὸς καταστῆσαι βίους , τήν τε βασιλείαν ήμερον | omnibus hominibus pacem. Percunctante autem me consilia
 42 ΕΣΘΗΡ. Κεφ . Δ' .

καὶ πορευτὴν μέχρι περάτων παρεξόμενος , ἀνανεώσα
σθαί τε τὴν ποθουμένην τοῖς πᾶσιν ἀνθρώποις εἰρήνην.
Πυθομένου δέ μου τῶν συμβούλων πῶς ἂν ἀχθείη τοῦτο
ἐπὶ πέρας , ὁ σωφροσύνη παρ' ἡμῖν διενέγκας , καὶ ἐν
τῇ εὐνοίᾳ ἀπαραλλάκτως καὶ βεβαίᾳ πίστει ἀποδεδει-
γμένος , καὶ δεύτερον τῶν βασιλειῶν γέρας ἀπενηνεγμέ-
νος Ἀμὰν, ἐπέδειξεν ἡμῖν ἐν πάσαις ταῖς κατὰ τὴν
οἰκουμένην φυλαῖς ἀναμεμίχθαι δυσμενῆ λαόν τινα ,
τοῖς νόμοις ἀντίθετον πρὸς πᾶν ἔθνος , τά τε τῶν βασι-
λέων παραπέμποντας διηνεκῶς διατάγματα , πρὸς τὸ
μὴ κατατίθεσθαι τὴν ὑφ᾽ ἡμῶν κατευθυνομένην ἀμέμ
πτως συναρχίαν. Διειληφότες οὖν τόδε τὸ ἔθνος μονών
τατον ἐν ἀντιπαραγωγῇ παντὶ διαπαντὸς ἀνθρώπῳ κεί-
μενον, διαγωγὴν νόμων ξενίζουσαν παραλλάσσον, καὶ
δυςνοοῦν τοῖς ἡμετέροις πράγμασι τὰ χείριστα συντε
λοῦν κακὰ , καὶ πρὸς τὸ μὴ τὴν βασιλείαν εὐσταθείας
τυγχάνειν · προςτετάχαμεν οὖν τοὺς σημαινομένους
ὑμῖν ἐν τοῖς γεγραμμένοις ὑπὸ Ἀμὴν τοῦ τεταγμένου
ἐπὶ τῶν πραγμάτων, καὶ δευτέρου πατρὸς ἡμῶν, πάν-
τας σὺν γυναιξὶ καὶ τέκνοις ἀπολέσαι ὁλοριζι , ταῖς
τῶν ἐχθρῶν μαχαίραις , ἄνευ παντὸς οἴκτου καὶ φειδοῦς ,
τῇ τεσσαρεςκαιδεκάτῃ τοῦ δωδεκάτου μηνὸς ἀδὰρ τοῦ
ἐνεστῶτος ἔτους , ὅπως οἱ πάλαι καὶ νῦν δυςμενεῖς ἐν
ἡμέρᾳ μια βιαίως εἰς τὸν ᾅδην κατελθόντες , εἰς τὸν
μετέπειτα χρόνον εὐσταθῆ καὶ ἀτάραχα παρέχωσιν
ἡμῖν διὰ τέλους τὰ πράγματα.
14. Τὰ δὲ ἀντίγραφα τῶν ἐπιστολῶν ἐξετίθετο κατὰ
χώραν · καὶ προςετάγη πᾶσι τοῖς ἔθνεσιν ἑτοίμους εἶναι
εἰς τὴν ἡμέραν ταύτην.
15. Ἐσπεύδετο δὲ τὸ πρᾶγμα καὶ εἰς Σοῦσαν. Ὁ
δὲ βασιλεὺς καὶ Ἀμὰν ἐκωθωνίζοντο · ἐταράσσετο δὲ ἡ
πόλις.
rios quomodo perducatur hoc ad finem , is qui moderatione
apud nos præcellit , et in benevolentia immutabilis et stabili
fide probatus , et secundum a rege honorem adeptus Aman ,
indicavit nobis in omnibus quæ per orbem tribubus admi-
stum esse odiosum populum quemdam , legibus oppositum
adversus omnes gentes , et regum praetermittentes assidue
constitutiones , ut non componatur is qui a nobis dirigitur
sine vitio concors principatus . Cum igitur acceperimus
hanc ipsam gentem solam ex adverso omni semper homini
positam , commutantem institutionem legum peregrinam ,
| et dissentientem nostris rebus pessima consummare mala ,
| et ad id ut regnum bonum statum non consequatur : prae-
cipimus igitur eos qui significantur vobis in scriptis ab
Aman præposito super negotia , et secundo patre nostro ,
omnes cum uxoribus et filiis perdere radicitus , ipsis inimi-
corum gladiis , sine ulla misericordia et clementia, die
quartadecima duodecimi mensis adar praesentis anni , ut
| qui olim et nunc inimici in die una violente ad infernum
descendentes , in posterum tempus bene constitutas et tran-
quillas praebeant nobis perfecte res.
14. Exemplaria autem epistolarum edita sunt per regio-
nem ; et imperatum fuit omnibus gentibus paratos esse in
diem istam.
15. Urgebatur autem negotium et in Susa. Rex autem et
| Aman epulabantur : turbabatur autem civitas.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ', CAPUT IV.

1. Ὁ δὲ Μαρδοχαῖος ἐπιγνοὺς τὸ συντελούμενον 1. Mardochæus autem cognoscens id quod consummatum

διέῤῥηξε τὰ ἱμάτια ἑαυτοῦ , καὶ ἐνεδύσατο σάκκον , καὶ fuerat discidit vestimenta sua , et indutus est sacco , et con-
κατεπάσατο σποδόν · καὶ ἐκπηδήσας διὰ τῆς πλατείας | spersit se cinere : et exsiliens per plateam civitatis , clamabat
τῆς πόλεως , ἐβόα φωνῇ μεγάλῃ · Αἴρεται ἔθνος μηδὲν | voce magna : Tollitur gens quæ nihil injuste egit.
ἠδικηκός.
2. Καὶ ἦλθεν ἕως τῆς πύλης τοῦ βασιλέως, καὶ ἔστη · 2. Et venit usque ad portam regis , et stetit : non enim
οὐ γὰρ ἦν αὐτῷ ἐξὸν εἰςελθεῖν εἰς τὴν αὐλὴν, σάκκον | erat ei licitum ingredi in aulam , saccum habenti et cinerem.
ἔχοντι καὶ σποδόν.
3. Καὶ ἐν πάσῃ χώρᾳ , οὗ ἐξετίθετο τὰ γράμματα , 3. Et in omni regione ubi edita fuerant litterae , clamor
κραυγὴ καὶ κοπετὸς καὶ πένθος μέγα τοῖς Ἰουδαίοις , et planctus et luctus magnus Judaeis , saccum et cinerem
σάκκον καὶ σποδὸν ἔστρωσαν ἑαυτοῖς. straverant sibi.
4. Καὶ εἰςῆλθον αἱ ἁβραι καὶ οἱ εὐνοῦχοι τῆς βασι- 4. Et intraverunt ancillae et eunuchi regina , et annuntia-
λίσσης, καὶ ἀνήγγειλαν αὐτῇ · καὶ ἐταράχθη ἀκούσασα runt ei : et turbata est audiens factum : et misit ad induen-
τὸ γεγονός · καὶ ἀπέστειλε στολίσαι τὸν Μαρδοχαῖον, dum stola Mardochaeum , et auferendum ejus saccum : ille
καὶ ἀφελέσθαι αὐτοῦ τὸν σάκκον · ὁ δὲ οὐκ ἐπείσθη . autem persuasus non est.
5. Ἡ δὲ Ἐσθὴρ προςεκαλέσατο Αγραθαῖον τὸν εὐ 5. Esther autem advocavit Achrathaeum eunuchum suum,
νοῦχον αὐτῆς , ὃς παρειστήκει αὐτῇ , καὶ ἀπέστειλε qui assistebat ei , et misit ut disceret ipsa a Mardochaeo rem
μαθεῖν αὕτη παρὰ τοῦ Μαρδοχαίου τὸ ἀκριβές. ipsam exquisite.
7. Ὁ δὲ Μαρδοχαῖος ὑπέδειξεν αὐτῷ τὸ γεγονὸς , 7. Mardochæus autem indicavit ei factum , et promissio-
καὶ τὴν ἐπαγγελίαν ἣν ἐπηγγείλατο Ἀμὰν τῷ βασιλεῖ nem quam promiserat Aman regi in gazam talentorum de-
εἰς τὴν γάζαν ταλάντων μυρίων , ἵνα ἀπολέσῃ τοὺς cem millium, ut perdat Judaeos.
Ἰουδαίους.
8. Καὶ τὸ ἀντίγραφον τὸ ἐν Σούσοις ἐκτεθὲν ὑπὲρ 8. Et exemplar in Susis editum de ipsis perdendis dedit
τοῦ ἀπολέσθαι αὐτοὺς ἔδωκεν αὐτῷ δεῖξαι τῇ Ἐσθήρ , ei ad ostendendum ipsi Esther, et dixit ei , ut mandaret illi
καὶ εἶπεν αὐτῷ , ἐντείλασθαι αὐτῇ εἰςελθούσῃ παραι- | ingredienti deprecari regem , et orare eum pro populo , me-
 ESTHER. CAP. IV.
43
τήσασθαι τὸν βασιλέα , καὶ ἀξιῶσαι αὐτὸν περὶ τοῦ mor dierum humiliationis tuæ , quomodo nutrita es in manu
λαοῦ, μνησθεῖσα ἡμερῶν ταπεινώσεώς σου , ὡς ἐτράφης mea , quoniam Aman secundus a rege locutus est contra nos
ἐν χειρί μου , διότι Ἀμὰν ὁ δευτερεύων τῷ βασιλεῖ ad mortem. Invoca Dominum , et loquere regi pro nobis ,
ἐλάλησε καθ᾿ ἡμῶν εἰς θάνατον . Επικάλεσαι τὸν Κύ- libera nos a morte.
ριον, καὶ λάλησον τῷ βασιλεῖ περὶ ἡμῶν , ῥύσαι ἡμᾶς
ἐκ θανάτου .
9. Εἰςελθὼν δὲ ὁ Ἀχραθαῖος ἐλάλησεν αὐτῇ πάντας 9. Ingressus autem Achrathæus locutus est ei omnia
τοὺς λόγους τούτους. verba haec.
10. Εἶπε δὲ Ἐσθὴρ πρὸς Ἀχραθαῖον· Πορεύθητι πρὸς 10. Dixit autem Esther ad Achrathaeum : Vade ad Mar-
Μαρδοχαῖον, καὶ εἶπον, dochæum , et dic,
11. ὅτι τὰ ἔθνη πάντα τῆς βασιλείας γινώσκει ὅτι 11. quia gentes omnes regni sciunt quia omnis homo vel
πᾶς ἄνθρωπος ἢ γυνὴ , ὃς εἰςελεύσεται πρὸς τὸν βασιλέα mulier, qui ingredietur ad regem in aulam interiorem non
εἰς τὴν αὐλὴν τὴν ἐσωτέραν ἄκλητος , οὐκ ἔστιν αὐτῷ vocatus , non est ei salus : tantum cui extenderit rex auream
σωτηρία · πλὴν ᾧ ἐκτείνῃ ὁ βασιλεὺς τὴν χρυσῆν ῥά- virgam , hic salvabitur. Et ego non sum vocata ingredi ad
βδον, οὗτος σωθήσεται . Κἀγὼ οὐ κέκλημαι εἰςελθεῖν | regem , sunt ipsi dies triginta.
πρὸς τὸν βασιλέα , εἰσὶν αὗται ἡμέραι τριάκοντα.
12. Καὶ ἀπήγγειλεν Αχραθαῖος Μαρδοχαίῳ πάντας 12. Et annuntiavit Achrathæus Mardochæo omnia verba
τοὺς λόγους Εσθήρ. Esther.
13. Καὶ εἶπε Μαρδοχαῖος πρὸς Ἀχραθαῖον · Πορεύ- 13. Et dixit Mardochaeus ad Achrathæum : Vade , et dic
θητι , καὶ εἶπον αὐτῇ · Ἐσθὴρ , μὴ εἴπῃς σεαυτῇ , ὅτι ei : Esther, ne dixeris tibi , quia salvaberis sola in regno
σωθήσῃ μόνη ἐν τῇ βασιλείᾳ παρὰ πάντας τοὺς Ἰου- praeter omnes Judaeos :
δαίους ·
14. ὡς ὅτι ἐὰν παρακούσῃς ἐν τούτῳ τῷ καιρῷ , ἄλ- 14. quoniam nisi audieris in tempore hoc , aliunde auxi-
λοθεν βοήθεια καὶ σκέπη ἔσται τοῖς Ἰουδαίοις· σὺ δὲ , lium et protectio erit Judaeis : tu autem , et domus patris tui
καὶ ὁ οἶκος τοῦ πατρός σου ἀπολεῖσθε . Καὶ τίς εἶδεν | peribitis. Et quis novit si ad tempus hoc facta es regina ?
εἰ εἰς τὸν καιρὸν τοῦτον ἐβασίλευσας ;
15. Καὶ ἐξαπέστειλεν Ἐσθὴρ τὸν ἥκοντα πρὸς αὐτὴν, 15. Et misit Esther eum qui veniebat ad se , ad Mardo-
πρὸς Μαρδοχαῖον, λέγουσα · chaeum , dicens :
16. Βαδίσας ἐκκλησίασον τοὺς Ἰουδαίους τοὺς ἐν 16. Vadens convoca Judaeos qui in Susis , et jejunate su-
Σούσοις , καὶ νηστεύσατε ἐπ᾿ ἐμοὶ , καὶ μὴ φάγητε per me , et non comedatis , neque bibatis per dies tres nocte
μηδὲ πίητε ἐπὶ ἡμέρας τρεῖς νύκτα καὶ ἡμέραν κἀγὼ et die : et ego vero et ancilla meæ abstinebimus a cibo : et
δὲ καὶ αἱ ἄβραι μου ἀσιτήσομεν · καὶ τότε εἰςελεύσομαι tunc ingrediar ad regem praeter legem , etiam si perire me
πρὸς τὸν βασιλέα παρὰ τὸν νόμον, ἐὰν καὶ ἀπολέσθαι oporteat.
με δέη.
17. Καὶ βαδίσας Μαρδοχαῖος ἐποίησεν ὅσα ἐνετείλατο 17. Et pergens Mardochæus fecit quæcumque mandarat ei
XIV .).) Καὶ ἐδεήθη Κυρίου , | Esther. (Cap . XIII , 8 , XIV.) Et deprecatus est Dominum ,
αὐτῷ Εσθήρ . ( Cap. xii , 8 , χιν
μνημονεύων πάντα τὰ ἔργα Κυρίου , καὶ εἶπε · Κύριε , memor omnium operum Domini, et dixit : Domine, Domine
Κύριε βασιλεῦ πάντων κρατῶν, ὅτι ἐν ἐξουσία σου τὸ rex omnipotens , quia in potestate tua sunt omnia , et non est
πᾶν ἔστι , καὶ οὐκ ἔστιν ὁ ἀντιδοξῶν σοι ἐν τῷ θέλειν σε qui dissentiat a te cum tu volueris salvare Israel : quoniam
σῶσαι τὸν Ἰσραήλ · ὅτι σὺ ἐποίησας τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν tu fecisti cœlum et terram
, et omne quod suspicitur in sub
γῆν, καὶ πᾶν θαυμαζόμενον ἐν τῇ ὑπ᾽ οὐρανόν . Καὶ Κύ- cœlesti. Et Dominus es omnium et non est qui resistat tibi
ριος εἶ πάντων, καὶ οὐκ ἔστιν ὃς ἀντιτάξεταί σοι τῷ
Domino. Τu omnia cognoscis : tu nosti , Domine , quia non in
Κυρίῳ. Σὺ πάντα γινώσκεις · σὺ οἶδας, Κύριε, ὅτι οὐκ ἐν
ὕβρει , οὐδὲ ἐν ὑπερηφανεία , οὐδὲ ἐν φιλοδοξίᾳ ἐποίησα contumelia , neque in superbia , neque in cupiditate gloriae
τοῦτο, τὸ μὴ προςκυνεῖν τὸν ὑπερήφανον Ἀμάν· ὅτι γύ- ηὐ feci hoc , ut non adorarem superbum Aman : quoniam bene
δόκουν φιλεῖν πέλματα ποδῶν αὐτοῦ πρὸς σωτηρίαν affectus eram osculari vestigia pedum ejus ad salutem Israel.
Ἰσραήλ. Ἀλλ᾽ ἐποίησα τοῦτο , ἵνα μὴ θῶ δόξαν ἀνθρώ Sed feci hoc , ut non ponerem gloriam hominis super gloriam
που ὑπεράνω δόξης Θεοῦ· καὶ οὐ προςκυνήσῳ οὐδένα Dei : et non adorabo quemquam præter te Dominum meum ,
πλὴν σοῦ τοῦ Κυρίου μου , καὶ οὐ ποιήσω αὐτὰ ἐν ὑπερ- et non faciam haec in superbia. Et nunc , Domine Deus rex ,
ηφανεία . Καὶ νῦν, Κύριε ὁ Θεὸς ὁ βασιλεὺς , ὁ Θεὸς Deus Abraam , parce populo tuo , quoniam intuentur nos ad
Ἀβραὰμ , φεῖσαι τοῦ λαοῦ σου , ὅτι ἐπιβλέπουσιν ἡμῖν perditionem, et concupierunt perdere eam quæ principio
a
εἰς καταφθορὰν, καὶ ἐπεθύμησαν ἀπολέσαι τὴν ἐξ ἀρχῆς hæreditatem tuam. Ne despicias partem tuam , quam tibi
κληρονομίαν σου . Μὴ ὑπερίδης τὴν μερίδα σου , ἣν
redemisti e terra Ægypti. Exaudi deprecationem meam , et
σεαυτῷ ἐλυτρώσω ἐκ γῆς Αἰγύπτου . Ἐπάκουσον τῆς
δεήσεώς μου , καὶ ἱλάσθητι τῷ κλήρῳ σου , καὶ στρέψον propitiare sorti tuæ , et verte luctum nostrum in delectatio-
τὸ πένθος ἡμῶν εἰς εὐωχίαν , ἵνα ζῶντες ὑμνωμέν σου τὸ nem, ut viventes hymnis celebremus nomen tuum , Domine ,
ὄνομα , Κύριε , καὶ μὴ ἀφανίσῃς στόμα αἰνούντων σε , et ne deleas os laudantium te , Domine. Et omnis Israel
Κύριε . Καὶ πᾶς Ἰσραὴλ ἐκέκραξεν ἐξ ἰσχύος αὐτῶν, ὅτι vociferatus est ex fortitudine sua , quoniam mors sua in
θάνατος αὐτῶν ἐν ὀφθαλμοῖς αὐτῶν . Καὶ Ἐσθὴρ ἡ βα- oculis ipsorum. Et Esther regina confugit ad Dominum in
σίλισσα κατέφυγεν ἐπὶ τὸν Κύριον ἐν ἀγῶνι θανάτου agone mortis comprehensa , et auferens vestimenta gloriæ
41 ΕΣΘΗΡ. Κεφ. Ε΄ .
κατειλημμένη , καὶ ἀφελομένη τὰ ἱμάτια τῆς δόξης (
αὐτῆς , ἐνεδύσατο ἱμάτια στενοχωρίας καὶ πένθους , καὶ
ἀντὶ τῶν ὑπερηφάνων ἡδυσμάτων , σποδοῦ καὶ κοπριῶν |
ἐνέπλησε τὴν κεφαλὴν αὐτῆς · καὶ τὸ σῶμα αὐτῆς ἐτα- |
πείνωσε σφόδρα · καὶ πάντα τόπον κόσμου ἀγαλλιάμα -
τις αὐτῆς ἔπλησε στρεπτῶν τριχῶν αὐτῆς . Καὶ ἐδεῖτο
Κυρίου Θεοῦ Ἰσραὴλ , καὶ εἶπε · Κύριέ μου , βασιλεὺς
ἡμῶν, σὺ εἶ μόνος, βοήθησόν μοι τῇ μόνῃ , καὶ μὴ ἐχούσῃ
βοηθὸν εἰ μὴ σὲ , ὅτι κίνδυνός μου ἐν χειρί μου. Εγώ |
ἤκουον ἐκ γενετῆς μου ἐν φυλῇ πατριᾶς μου , ὅτι σὺ ,
Κύριε , ἔλαβες τὸν Ἰσραὴλ ἐκ πάντων τῶν ἐθνῶν , καὶ
τοὺς πατέρας ἡμῶν ἐκ πάντων τῶν προγόνων αὐτῶν
εἰς κληρονομίαν αἰώνιον , καὶ ἐποίησας αὐτοῖς ὅσα ἐλά-
λησας. Καὶ νῦν ἡμάρτομεν ἐνώπιόν σου , καὶ παρέδωκας |
ἡμᾶς εἰς χεῖρας τῶν ἐχθρῶν ἡμῶν , ἀνθ' ὧν ἐδοξάσαμεν
τοὺς θεοὺς αὐτῶν. Δίκαιος εἶ Κύριε . Καὶ νῦν οὐχ ἱκα
νώθησαν ἐν πικρασμῷ δουλείας ἡμῶν , ἀλλ' ἔθηκαν τὰς
χεῖρας αὐτῶν ἐπὶ τὰς χεῖρας τῶν εἰδώλων αὐτῶν , ἐξά- |
ραι ὁρισμὸν στόματός σου , καὶ ἀφανίσαι κληρονομίαν
σου , καὶ ἐμφράξαι στόμα αἰνούντων σοι , καὶ σβέσαι |
δόξαν οἴκου σου καὶ θυσιαστηρίου σου , καὶ ἀνοίξαι
στόμα ἐθνῶν εἰς ἀρετὰς ματαίων , καὶ θαυμασθῆναι βα- |
σιλέα σάρκινον εἰς αἰῶνα . Μὴ παραδῷς, Κύριε , τὸ
σκῆπτρόν σου τοῖς μὴ οὖσι , καὶ μὴ καταγελασάτωσαν
ἐν τῇ πτώσει ἡμῶν , ἀλλὰ στρέψον τὴν βουλὴν αὐτῶν
ἐπ' αὐτούς · τὸν δὲ ἀρξάμενον ἐφ' ἡμᾶς παραδειγμά
τισον. Μνήσθητι , Κύριε , γνώσθητι ἐν καιρῷ θλίψεως |
ἡμῶν , καὶ ἐμὲ θάρσυνον , βασιλεῦ τῶν θεῶν καὶ πά-
σης ἀρχῆς ἐπικρατῶν . Δὸς λόγον εὔρυθμον εἰς τὸ στόμα |
μου ἐνώπιον τοῦ λέοντος , καὶ μετάθες τὴν καρδίαν αὐ- |
τοῦ εἰς μῖσος τοῦ πολεμοῦντος ἡμᾶς , εἰς συντέλειαν |
αὐτοῦ καὶ τῶν ὁμονοούντων αὐτῷ . Ἡμᾶς δὲ ῥῦσαι ἐν
χειρί σου , καὶ βοήθησόν μοι τῇ μόνη , καὶ μὴ ἐχούση |
εἰ μὴ σὲ , Κύριε. Πάντων γνῶσιν ἔχεις , καὶ οἶδας ὅτι
ἐμίσησα δόξαν ἀνόμων, καὶ βδελύσσομαι κοίτην ἀπε
ριτμήτων, καὶ παντὸς ἀλλοτρίου . Σὺ οἶδας τὴν ἀνάγκην |
μου , ὅτι βδελύσσομαι τὸ σημεῖον τῆς ὑπερηφανείας |
μου , ὅ ἐστιν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς μου ἐν ἡμέραις ὀπτασίας |
μου · βδελύσσομαι αὐτὸ ὡς ῥάκος καταμηνίων , καὶ οὐ |
φορῶ αὐτὸ ἐν ἡμέραις ἡσυχίας μου . Καὶ οὐκ ἔφαγεν ἡ |
δούλη σου τράπεζαν Ἀμὴν, καὶ οὐκ ἐδόξασα συμπόσιον |
βασιλέως , οὐδὲ ἔπιον οἶνον σπονδῶν · καὶ οὐκ ηὐφράνθη
ἡ δούλη σου ἀφ᾽ ἡμέρας μεταβολῆς μου μέχρι νῦν, πλήν
ἐπὶ σοὶ, Κύριε ὁ Θεὸς Ἀβραάμ . Ὁ Θεὸς ὁ ἰσχύων ἐπὶ
πάντας , εἰςάκουσον φωνῆς ἀπηλπισμένων, καὶ ῥῦσαι
ἡμᾶς ἐκ χειρὸς τῶν πονηρευομένων, καὶ ῥῦσαί με ἐκ
τοῦ φόβου μου.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε΄.
1. Καὶ ἐγενήθη ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ τρίτῃ, ὡς ἐπαύσατο
προςευχομένη, ἐξεδύσατο τὰ ἱμάτια τῆς θεραπείας, καὶ
περιεβάλλετο τὴν δόξαν αὐτῆς· καὶ γενηθεῖσα ἐπιφανής ,
ἐπικαλεσαμένη τὸν πάντων ἐπόπτην Θεὸν καὶ σωτῆρα, |
παρέλαβε τὰς δύο ἅβρας· καὶ τῇ μὲν μιᾷ ἐπηρείδετο
ὡς τρυφερευομένη , ἡ δὲ ἑτέρα ἐπηκολούθει κουφίζουσα
τὴν ἔνδυσιν αὐτῆς. Καὶ αὐτὴ ἐρυθριῶσα ἀκμῇ κάλλους
αὐτῆς· καὶ τὸ πρόςωπον αὐτῆς ἱλαρὸν, ὡς προςφιλές· ἡ
δὲ καρδία αὐτῆς ἀπεστενωμένη ἀπὸ τοῦ φόβου . Καὶ |
εἰςελθοῦσα πάσας τὰς θύρας κατέστη ἐνώπιον τοῦ βα- 1
suæ , induit vestimenta angustiae et luctus , et pro superbis
suavitatibus , cinere et fimo implevit caput suum : et corpus
suum humiliavit valde : et omnem locum ornatus exsultatio-
nis suae replevit laceratis capillis suis. Et deprecata est Do-
minum Deum Israel , et dixit : Domine mi , rex noster , tu
es solus , adjuva me solam , et non habentem adjutorem nisi
te , quoniam periculum meum in manu mea. Ego audiebam
a nativitate mea in tribu patriæ meæ , quia tu , Domine ,
assumpsisti Israel ex omnibus gentibus , et patres nostros
ex omnibus majoribus eorum in hæreditatem æternam , et
fecisti eis quæcumque locutus es. Et nunc peccavimus coram
te , et tradidisti nos in manus inimicorum nostrorum , eo
quod glorificavimus deos eorum . Justus es , Domine. Et
nunc non satis habuerunt in amaritudine servitutis nostræ ,
sed posuerunt manus suas super manus idolorum suorum,
ad tollendam determinationem oris tui , et delendam haere-
ditatem tuam , et obturandum os laudantium te , et extin-
guendam gloriam domus tuæ et altaris tui , et aperiendum
os gentium ad virtutes vanorum , et admirationi habendum
regem carneum in saeculum. Ne tradas , Domine , sceptrum
tuum iis qui non sunt , et non irrideant in ruina nostra ,
sed verte consilium eorum super eos : et in eum qui capit
super nos exempla statue. Memento , Domine , ostende te in
tempore tribulationis nostra , et da mihi fiduciam , rex dea-
rum et omni principatui imperans. Da sermonem bene
compositum in os meum coram leone , et transfer cor illius
in odium impugnantis nos , in consummationem ejus et
consentientium ei. Nos autern libera in manu tua , et adjuva
me solam , et non habentem nisi te , Domine. Omnium
scientiam habes , et nosti quia odi gloriam iniquorum , et
abominor cubile incircumcisorum , et omnis alieni . Tu nosti
necessitatem meam, quia abominor signum superbiæ meæ ,
quod est super caput meum in diebus ostentationis meæ :
abominor illud sicut pannum menstruorum , et non porto
illud in diebus silenti mei. Et non comedit serva tua mensam
Aman, et non glorificavi convivium regis , neque bibi vinum
libaminum : et non est lalata serva tua a die translationis
mea usque nunc , nisi in te , Domine Deus Abraam. Deus
fortis super omnes , exaudi vocem desperatorum , et erue
nos de manu malignantium , et libera me a timore meo.
CAPUT V.
1. Et factum est in die tertia , ut cessavit orans , exuit
vestimenta servitutis , et circumdata est gloria sua : et facta
splendens , invocans omnium inspectorem Deum et salva-
torem , assumpsit duas famulas ; et uni quidem innitebatur
tamquam deliciis difluens, altera autem subsequebatur alle-
vans vestem ejus. Et ipsa rubens vigore pulchritudinis suæ :
et facies ejus hilaris, tamquam jucunda : cor autem ejus ar-
ctatum prae tirnore. Et ingressa omnes januas stetit in con-
spectu regis. Et ipse sedebat super thronum regni sui , et
 ESTHER. CAP . VI.
σιλέως. Καὶ αὐτὸς ἐκάθητο ἐπὶ τοῦ θρόνου τῆς βασι- 45
λείας αὐτοῦ , καὶ πᾶσαν στολὴν τῆς ἐπιφανείας αὐτοῦ omnem stolam splendoris sui induerat , totus in auro et
ἐνδεδύκει , ὅλος διὰ χρυσοῦ καὶ λίθων πολυτελῶν, καὶ | lapidibus pretiosis , et erat terribilis valde . Et elevans faciem
ἦν φοβερὸς σφόδρα. Καὶ ἄρας τὸ πρόςωπον αὐτοῦ πε- suam inflammatam gloria , in vigore furoris aspexit . Et ce-
πυρωμένον δόξῃ , ἐν ἀκμῇ θυμοῦ ἔβλεψεν . Καὶ ἔπεσεν procubui
cidit regina
t supe mutavit
, etr capu lae praeeunt
t ancilcolorem suumis . Et dissolut
in immu taviione
t Deus
, et
ἡ βασίλισσα , καὶ μετέβαλε τὸ χρῶμα αὐτῆς ἐν ἐκλύ-
σει , καὶ κατεπέκυψεν ἐπὶ τὴν κεφαλὴν τῆς ἁβρας τῆς spiritum regis ad mansuetudinem , et factus in agonia pro-
προπορευομένης . Καὶ μετέβαλεν ὁ Θεὸς τὸ πνεῦμα τοῦ siliit e throno suo , et assumpsit eam super ulnas suas ,
βασιλέως εἰς πραύτητα , καὶ ἀγωνιάσας ἀνεπήδησεν ἀπὸ donec restituta est , et consolabatur eam verbis pacificis , et
τοῦ θρόνου αὐτοῦ , καὶ ἀνέλαβεν αὐτὴν ἐπὶ τὰς ἀγκά |
λας αὐτοῦ μέχρις οὗ κατέστη , καὶ παρεκάλει αὐτὴν mori dixit ei : Quid est , Esther ? Ego frater tuus , confide , non
eris quoniam commune præceptum nostrum est.
λόγοις εἰρηνικοῖς , καὶ εἶπεν αὐτῇ · Τί ἐστιν , Εσθήρ ; |
Ἐγὼ ὁ ἀδελφός σου , θάρσει , οὐ μὴ ἀποθάνῃς · ὅτι κοινὸν Accede.
τὸ πρόςταγμα ἡμῶν ἐστιν . Πρόςελθε .
2. Καὶ ἄρας τὴν χρυσῆν ῥάβδον ἐπέθηκεν ἐπὶ τὸν 2. Et elevans auream virgam imposuit super cervicem
τράχηλον αὐτῆς , καὶ ἠσπάσατο αὐτὴν , καὶ εἶπε · Λά- ejus , et amplexus est eam , et dixit : Loquere mihi. Et dixit
λησόν μοι . Καὶ εἶπεν αὐτῷ · Εἶδόν σε , κύριε , ὡς ἄγγε- | ad eum : Vidi te , domine , tamquam angelum Dei , et tur-
λον Θεοῦ , καὶ ἐταράχθη ἡ καρδία μου ἀπὸ φόβου τῆς batum est cor meum præ timore gloriae tuae, quoniam mi-
δόξης σου , ὅτι θαυμαστὸς εἶ, κύριε , καὶ τὸ πρόςωπόν rabilis es , domine , et facies tua gratiarum plena. Dum
σου χαρίτων μεστόν. Ἐν δὲ τῷ διαλέγεσθαι αὐτὴν , autem ipsa loqueretur, cecidit præ dissolutione . Et rex
ἔπεσεν ἀπὸ ἐκλύσεως. Καὶ ὁ βασιλεὺς ἐταράσσετο , καὶ turbatus est et omne famulitium ejus consolabatur eam.
,
πᾶσα ἡ θεραπεία αὐτοῦ παρεκάλει αὐτήν .
3. Καὶ εἶπεν ὁ βασιλεύς · Τί θέλεις, Εσθήρ ; καὶ τί
3. Et dixit rex : Quid vis , Esther ? et quod tuum est po-
σου ἐστὶ τὸ ἀξίωμα ; Ἕως τοῦ ἡμίσους τῆς βασιλείας |
μου, καὶ ἔσται σοι. stul atum ? Usque ad dimidium regni mei , et erit tibi .
4. Εἶπε δὲ Ἐσθήρ· Ἡμέρα μου ἐπίσημος σήμερόν
ἐστι· εἰ οὖν δοκεῖ τῷ βασιλεῖ , ἐλθάτω καὶ αὐτὸς καὶ 4. Dixit autem Esther : Dies mea insignis lodie est : si
Ἀμὴν εἰς τὴν δοχὴν ἣν ποιήσω σήμερον . | igitu r videtur regi , veniat et ipse et Aman ad convivium
quod faciam hodie.
5. Καὶ εἶπεν ὁ βασιλεύς· Κατασπεύσατε Αμάν, ὅπως
ποιήσωμεν τὸν λόγον Εσθήρ . Καὶ παραγίνονται ἀμ- | 5. Et dixit rex : Vocate cito Aman , ut faciamus verbum
Esther. Et adveniunt utrique ad convivium , quod dixit
φότεροι εἰς τὴν δοχὴν , ἣν εἶπεν Εσθήρ. Esther.
6. Ἐν δὲ τῷ πότῳ εἶπεν ὁ βασιλεὺς πρὸς Ἐσθήρ ·
6. In potatione autem dixit rex ad Esther : Quid est , re-
Τί ἐστιν, βασίλισσα Εσθήρ ; καὶ ἔσται ὅσα ἀξιοῖς. gina Esther? et erunt quæcumque postulaveris ?
7. Καὶ εἶπε · Τὸ αἴτημά μου , καὶ τὸ ἀξίωμα· 7. Et dixit : Petitio mea , et postulatum :
8. Εἰ εὗρον χάριν ἐνώπιον τοῦ βασιλέως , ἐλθάτω ὁ 8. Si inveni gratiam in conspectu regis , veniat rex et
βασιλεὺς καὶ Ἀμὰν ἔτι τὴν αἴριον εἰς τὴν δοχὴν ἣν Aman adhuc cras ad convivium quod faciam eis , et cras fa-
ποιήσω αὐτοῖς , καὶ αύριον ποιήσω τὰ αὐτά. ciam ea.
9. Καὶ ἐξῆλθεν ὁ Ἀμὴν ἀπὸ τοῦ βασιλέως ὑπερχα 9. Et exiit Aman a rege alacer lætus. In videndo autem
ρὴς εὐφραινόμενος· ἐν δὲ τῷ ἰδεῖν Ἀμὰν Μαρδοχαίον | Mardocheum Judaeum in aula , indignatus est valde.
τὸν Ἰουδαῖον ἐν τῇ αὐλῇ , ἐθυμώθη σφόδρα . Aman
10. Καὶ εἰςε λθὼν εἰς τὰ ἴδια , ἐκάλ εσε τοὺς φίλους , 10. Et ingressus in propria , vocavit amicos , et Zosaram
καὶ Ζωσάραν τὴν γυναῖκα αὐτοῦ , uxorem suam ,
11. καὶ ὑπέδειξεν αὐτοῖς τὸν πλοῦτον αὐτοῦ , καὶ 11. et demonstravit eis divitias suas , et gloriam quam
τὴν δόξαν ἣν ὁ βασιλεὺς αὐτῷ περιέθηκε, καὶ ὡς ἐποίη rex ei circumposuerat , et quomodo fecerat eum tenere
σεν αὐτὸν πρωτεύειν καὶ ἡγεῖσθαι τῆς βασιλείας. primum locum et præesse regno.
12. Καὶ εἶπεν Αμάν · Οὐ κέκληκεν ἡ βασίλισσα μετὰ 12. Et dixit Aman : Non vocavit regina cum rege quem-
τοῦ βασιλέως οὐδένα εἰς τὴν δοχὴν, ἀλλ᾽ ἢ ἐμὲ , καὶ εἰς |
quam ad convivium , nisi me , etiam in crastinam vocatus
τὴν αὔριον κέκλημαι . sum.
13. Καὶ ταῦτά μοι οὐκ ἀρέσκει , ὅταν ἴδω Μαρδο- 13. Et haec mihi non placent , quamdiu videro Mardo-
χαῖον τὸν Ἰουδαῖον ἐν τῇ αὐλῇ. chæum Judæum in aula.
14. Καὶ εἶπε πρὸς αὐτὸν Ζωδάρα ἡ γυνὴ αὐτοῦ , καὶ 14. Et dixit ad eum Zosara uxor ejus , et amici : Cada
οἱ φίλοι · Κοπήτω σοι ξύλον πηχῶν πεντήκοντα , ὄρθρου | tur tibi lignum cubitorum quinquaginta , mane autem dic
δὲ εἶπον
ἶπον τῷ βασιλεῖ , καὶ κρεμασθήτω Μαρδοχαῖος ἐπὶ regi , et suspendatur Mardochaeus super lignum : tu autem
τοῦ ξύλου · σὺ δὲ εἴςελθε εἰς τὴν δοχὴν σὺν τῷ βασιλεῖ , intra ad convivium cum rege , et laetare. Et placuit ver
καὶ εὐφραίνου. Καὶ ἤρεσε τὸ ῥῆμα τῷ Ἀμὰν καὶ ἑτοι- bum ipsi Aman , et paratum fuit lignum.
μάσθη τὸ ξύλον .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ' .
CAPUT VI.
1. Ὁ δὲ Κύριος ἀπέστησε τὸν ὕπνον ἀπὸ τοῦ βασι 1. Dominus autem amovit somnum a rege nocte illa :
46 ΕΣΘΗΡ . Κεφ. Ζ'.
λέως τὴν νύκτα ἐκείνην · καὶ εἶπε τῷ διακόνῳ αὐτοῦ
εἰςφέρειν γράμματα μνημόσυνα τῶν ἡμερῶν ἀναγινώ-
σκειν αὐτῷ .
2. Εὗρε δὲ τὰ γράμματα τὰ γραφέντα περὶ Μαρ-
δοχαίου , ὡς ἀπήγγειλε τῷ βασιλεῖ περὶ τῶν δύο εὐνού-
χων τοῦ βασιλέως ἐν τῷ φυλάσσειν αὐτοὺς , καὶ ζητῆσαι |
ἐπιβαλεῖν τὰς χεῖρας Αρταξέρξῃ .
3. Εἶπε δὲ ὁ βασιλεύς · Τίνα δόξαν ἢ χάριν ἐποιήσα
μεν τῷ Μαρδοχαίῳ ; Καὶ εἶπαν οἱ διάκονοι τοῦ βασι-
λέως · Οὐκ ἐποίησας αὐτῷ οὐδέν.
4. Ἐν δὲ τῷ πυνθάνεσθαι τὸν βασιλέα περὶ τῆς εὐ-
νοίας Μαρδοχαίου , ἰδοὺ Ἀμὰν ἐν τῇ αὐλῇ · εἶπε δὲ ὁ
βασιλεύς · Τίς ἐν τῇ αὐλῇ ; Ὁ δὲ Ἀμὴν εἰςῆλθεν εἰπεῖν
τῷ βασιλεῖ , κρεμάσαι τὸν Μαρδοχαῖον ἐπὶ τῷ ξύλῳ ᾧ
ἡτοίμασε.
5. Καὶ εἶπαν οἱ διάκονοι τοῦ βασιλέως · Ἰδοὺ Ἀμὰν
ἕστηκεν ἐν τῇ αὐλῇ . Καὶ εἶπεν ὁ βασιλεύς · Καλέσατε
αὐτόν.
6. Εἶπε δὲ ὁ βασιλεὺς τῷ Ἀμάν· Τί ποιήσω τῷ ἀν-
θρώπῳ ὃν ἐγὼ θέλω δοξάσαι ; Εἶπε δὲ ἐν ἑαυτῷ Ἀμάν ·
Τίνα θέλει ὁ βασιλεὺς δοξάσαι εἰ μὴ ἐμέ ;
7. Εἶπε δὲ πρὸς τὸν βασιλέα · Ἄνθρωπον ὃν ὁ βασι-
λεὺς θέλει δοξάσαι ,
8. ἐνεγκάτωσαν οἱ παῖδες τοῦ βασιλέως στολὴν βυσ-
σίνην ἣν ὁ βασιλεὺς περιβάλλεται , καὶ ἵππον ἐφ᾿ ὃν ὁ
βασιλεὺς ἐπιβαίνει ,
9. καὶ δότω ἑνὶ τῶν φίλων τοῦ βασιλέως τῶν ἐνδόξων ,
καὶ στολισάτω τὸν ἄνθρωπον ὃν ὁ βασιλεὺς ἀγαπᾶ· καὶ
ἀναβιβασάτω αὐτὸν ἐπὶ τὸν ἵππον , καὶ κηρυσσέτω διὰ |
τῆς πλατείας τῆς πόλεως , λέγων · Οὕτως ἔσται παντί |
ἀνθρώπῳ ὃν ὁ βασιλεὺς δοξάζει .
10. Εἶπε δὲ ὁ βασιλεὺς τῷ Ἀμάν · Καλῶς ἐλάλησας ·
οὕτως ποίησον τῷ Μαρδοχαίῳ τῷ Ἰουδαίῳ , τῷ θερα-
πεύοντι ἐν τῇ αὐλῇ , καὶ μὴ παραπεσάτω σου λόγος ὧν
ἐλάλησας.
11. Ἔλαβε δὲ Ἀμὰν τὴν στολὴν καὶ τὸν ἵππον , καὶ
ἐστόλισε τὸν Μαρδοχαῖον , καὶ ἀνεβίβασεν αὐτὸν ἐπὶ τὸν
ἵππον , καὶ διῆλθε διὰ τῆς πλατείας τῆς πόλεως , καὶ
ἐκήρυσσε λέγων · Οὕτως ἔσται παντὶ ἀνθρώπῳ ὃν ὁ βα-
σιλεὺς θέλει δοξάσαι .
12. Επέστρεψε δὲ ὁ Μαρδοχαῖος εἰς τὴν αὐλήν · Ἀμὰν
δὲ ὑπέστρεψεν εἰς τὰ ἴδια λυπούμενος κατὰ κεφαλῆς.
13. Καὶ διηγήσατο Αμὰν τὰ συμβεβηκότα αὐτῷ Ζω
σάρᾳ τῇ γυναικὶ αὐτοῦ καὶ τοῖς φίλοις. Καὶ εἶπαν πρὸς |
αὐτὸν οἱ φίλοι καὶ ἡ γυνή · Εἰ ἐκ γένους Ἰουδαίων Μαρ-
δοχαῖος , ἦρξαι ταπεινοῦσθαι ἐνώπιον αὐτοῦ · πεσὼν
πεσῇ , καὶ οὐ μὴ δύνῃ αὐτὸν ἀμύνασθαι , ὅτι Θεὸς ζῶν
μετ᾿ αὐτοῦ.
14. Ἔτι αὐτῶν λαλούντων , παραγίνονται οἱ εὐνοῦ
χοι , ἐπισπεύδοντες τὸν Ἀμὰν ἐπὶ τὸν πότον ὃν ἡτοίμα
σεν Εσθήρ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ζ'.
1. Εἰςῆλθε δὲ ὁ βασιλεὺς καὶ Ἀμάν , συμπιεῖν τῇ
βασιλίσσῃ .
2. Εἶπε δὲ ὁ βασιλεὺς Ἐσθὴρ τῇ δευτέρᾳ ἡμέρᾳ ἐν
τῷ πότῳ · Τί ἐστιν , Ἐσθὴρ βασίλισσα , καὶ τί τὸ αἴτημά | Quid est , Esther regina , et quae petitio tua , et quod
σου , καὶ τί τὸ ἀξίωμά σου ; καὶ ἔστω σοι ἕως ἡμίσους | postulatum tuum et esto tibi usque ad dimidium regni
τῆς βασιλείας μου.
et dixit ministro suo afferre litteras memoriales dierum ad
legendum ei,
2. Invenit autem litteras scriptas de Mardochæo , quo-
modo annuntiarat regi de duobus eunuchis regis dum illi
custodias agerent, et quaererent inferre manum Artaxersi.
3. Dixit autem rex : Quam gloriam vel gratiam fecimus
Mardocho? Et dixerunt ministri regis : Non fecisti ei
quicquam.
4. Dum autem percunctaretur rex de benevolentia Mar-
dochi , ecce Aman in aula : dixit autem rex : Quis in
aula? Aman autem intraverat ad dicendum regi , ut su-
spenderet Mardochaeum in ligno quod paraverat.
5. Et dixerunt ministri regis : Ecce Aman stat in aula.
Et dixit rex : Vocate eum.
6. Dixit autem rex ad Aman : Quid faciam homini
quem ego volo glorificare ? Dixit autem in seipso Aman :
Quem vult rex glorificare nisi me?
7. Dixit autem ad regem : Hominem quem vult rex
glorificare ,
8. afferant pueri regis stolam byssinam qua rex circum-
datur, et equum super quem rex inscendit ,
9. et det uni amicorum regis honoratorum , et induat
stola hominem quem rex diligit : et ascendere faciat eum
super equum , et prædicet per plateam civitatis , dicens :
Sic erit omni homini quem rex glorificat.
10. Dixit autem rex ad Aman : Probe locutus es : sic
facito Mardochao Judaeo , servienti in aula , et non decidat
a te verbum ex iis quæ locutus es.
11. Sumpsit autem Aman stolam et equum , et stola
induit Mardochæum , et imposuit eum super equum et trans-
ivit per plateam civitatis , et prædicabat dicens : Sic erit
omni homini quem rex vult glorificare.
12. Rediit autem Mardochaeus in aulam : Aman autem
reversus est in propria tristans demisso capite.
13. Et narravit Aman quæ sibi acciderant Zosaræ uxori
suae et amicis. Et dixerunt ad eum amici et uxor ? Si de
genere Judaeorum Mardochaeus , coepisti humiliari coram
eo : cadens cades , et non poteris eum ulcisci , quoniam
Deus vivens cum eo.
14. Adhuc ipsis loquentibus , adveniunt eunuchi urgen-
tes Aman ad convivium quod paraverat Esther.
CAPUT VII.
1. Intravit autem rex et Aman , ut biberent cum re-
gina.
2. Dixit autem rex ad Esther secunda die in potatione :
mei.
 ESTHER . CAP . VIII. 47
3. Καὶ ἀποκριθεῖσα εἶπεν · Εἰ εὗρον χάριν ἐνώπιον 3. Et respondens dixit : Si inveni gratiam in conspectu
τοῦ βασιλέως, δοθήτω ἡ ψυχὴ τῷ αἰτήματί μου , καὶ ὁ regis , detur anima petitioni meæ , et populus meus po-
λαός μου τῷ ἀξιώματί μου . stulationi meæ.
4. Επράθημεν γὰρ ἐγώ τε καὶ ὁ λαός μου εἰς ἀπώ 4. Venditi enim sumus et ego et populus meus in per-
λειαν καὶ διαρπαγὴν καὶ δουλείαν, ἡμεῖς καὶ τὰ τέκνα ditionem et direptionem et servitutem , nos et filii nostri
ἡμῶν εἰς παῖδας καὶ παιδίσκας , καὶ παρήκουσα · οὐ γὰρ in pueros et ancillas , et non audivi : non enim dignus
ἄξιος ὁ διάβολος τῆς αὐλῆς τοῦ βασιλέως. criminator aula regis.
5. Εἶπε δὲ ὁ βασιλεύς · Τίς οὗτος ὅς τις ἐτόλμησε 5. Dixit autem rex : Quis iste qui ausus est facere rem
ποιῆσαι τὸ πρᾶγμα τοῦτο; hanc?
6. Εἶπε δὲ Ἐσθήρ· Ἄνθρωπος ἐχθρὸς Ἀμὰν ὁ πονη- 6. Dixit autem Esther : Homo inimicus Aman malignus
ρὸς οὗτος. Ἀμὰν δὲ ἐταράχθη ἀπὸ τοῦ βασιλέως καὶ τῆς iste. Aman autem turbatus est ex rege et regina.
βασιλίσσης.
7. Ὁ δὲ βασιλεὺς ἐξανέστη ἀπὸ τοῦ συμποσίου εἰς τὸν 7. Rex autem surrexit a symposio in hortum : Aman au-
κῆπον · ὁ δὲ Ἀμὰν παρητεῖτο τὴν βασίλισσαν , ἑώρα γὰρ tem deprecabatur reginam , viderat enim se in malis esse.
ἑαυτὸν ἐν κακοῖς ὄντα.
8. Επέστρεψεν δὲ ὁ βασιλεὺς ἐκ τοῦ κήπου · Ἀμὰν 8. Revertit autem rex de horto : Aman autem procubue-
δὲ ἐπιπεπτώκει ἐπὶ τὴν κλίνην, ἀξιῶν τὴν βασίλισσαν. rat super lectum , orans reginam. Dixit autem rex : Ut etiam
Εἶπε δὲ ὁ βασιλεύς · Ὥςτε καὶ τὴν γυναῖκα βιάζῃ ἐν τῇ uxori vim afferat in domo mea ? Aman autem audiens con-
οἰκίᾳ μου ; Ἀμὰν δὲ ἀκούσας διετράπη τῷ προςώπῳ. fusus est facie.
9. Εἶπε δὲ Βουγαθὰν εἷς τῶν εὐνούχων πρὸς τὸν βα- 9. Dixit autem Bugathan unus eunuchorum ad regem :
σιλέα · Ἰδοὺ καὶ ξύλον ἑτοίμασεν Αμάν Μαρδοχαίῳ τῷ Ecce et lignum paravit Aman Mardochaeo qui locutus est
λαλήσαντι περὶ τοῦ βασιλέως , καὶ ὤρθωται ἐν τοῖς pro rege , et erectum est in propriis Aman lignum cubito-
Ἀμὰν ξύλον πηχῶν πεντήκοντα . Εἶπε δὲ ὁ βασιλεύς · rum quinquaginta. Dixit autem rex : Crucifigatur in eo.
Σταυρωθήτω ἐπ' αὐτοῦ .
10. Καὶ ἐκρεμάσθη Ἀμὰν ἐπὶ τοῦ ξύλου ὁ ἡτοιμάσθη 10. Et suspensus est Aman super lignum quod paratum
Μαρδοχαίῳ . Καὶ τότε ὁ βασιλεὺς ἐκόπασε τοῦ θυμοῦ . fuerat Mardocho. Et tunc rex cessavit a furore.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Η' . CAPUT VIII.
1. Καὶ ἐν αὐτῇ τῇ ἡμέρᾳ ὁ βασιλεὺς Αρταξέρξης 1. Et in eadem die rex Artaxerses largitus est Esther
ἐδωρήσατο Εσθὴρ ὅσα ὑπῆρχεν Ἀμὰν τῷ διαβόλῳ , καὶ quæcumque fuerant Aman calumniatori , et Mardochæus
Μαρδοχαίος προςεκλήθη ὑπὸ τοῦ βασιλέως · ὑπέδειξε accersitus est a rege : indicavit enim Esther quia sibi pro-
γὰρ Εσθήρ ὅτι ἐνοικείωται αὐτῇ . pinquus erat.
2. Ελαβε δὲ ὁ βασιλεὺς τὸν δακτύλιον ὃν ἀφείλατο 2. Sumpsit autem rex annulum quem abstulerat ab
Ἀμὴν, καὶ ἔδωκεν αὐτὸν Μαρδοχαίῳ , καὶ κατέστησεν Aman, et dedit eum Mardochaeo , et Esther constituit Mar-
Ἐσθὴρ Μαρδοχαῖον ἐπὶ πάντων τῶν Ἀμάν. dochæum super omnia quæ fuerant Aman.
3. Καὶ προςθεῖσα ἐλάλησε πρὸς τὸν βασιλέα , καὶ 3. Et adjiciens locuta est ad regem , et procidit ad pedes
προςέπεσε πρὸς τοὺς πόδας αὐτοῦ , καὶ ἠξίου ἀφελεῖν ejus , et postulavit auferre malum ipsius Aman , et quæcum-
τὴν Ἀμὰν κακίαν, καὶ ὅσα ἐποίησε τοῖς Ἰουδαίοις. que fecerat Judæis.
4. Εξέτεινε δὲ ὁ βασιλεὺς Εσθήρ τὴν ῥάβδον τὴν 4. Extendit autem rex ad Esther virgam auream : sur-
χρυσῆν · ἐξηγέρθη δὲ Ἐσθὴρ παρεστηκέναι τῷ βασι rexit autem Esther ad adstandum regi ,
λεῖ ,
5. καὶ εἶπεν Ἐσθήρ · Εἰ δοκεῖ σοι , καὶ εὗρον χάριν, 5. et dixit Esther : Si videtur tibi , et inveni gratiam,
πεμφθήτω ἀποστραφῆναι τὰ γράμματα τὰ ἀπεσταλ mittatur ut revertantur litteræ missæ ab Aman , scriptæ ut
μένα ὑπὸ Ἀμὰν, τὰ γραφέντα ἀπολέσθαι τοὺς Ἰουδαίους | perderentur Judai qui sunt in regno tuo.
οἱ εἰσιν ἐν τῇ βασιλείᾳ σου .
6. Πῶς γὰρ δυνήσομαι ἰδεῖν τὴν κάκωσιν τοῦ λαοῦ 6. Quomodo enim potero videre afflictionem populi mei ,
μου, καὶ πῶς δυνήσομαι σωθῆναι ἐν τῇ ἀπωλείᾳ τῆς ¦ et quomodo potero salvari in perditione patriæ meæ ?
πατρίδος μου;
7. Καὶ εἶπεν ὁ βασιλεὺς πρὸς Ἐσθήρ · Εἰ πάντα τὰ 7. Et dixit rex ad Esther : Si omnem substantiam Aman
ὑπάρχοντα Αμὰν ἔδωκα καὶ ἐχαρισάμην σοι , καὶ αὐτὸν dedi et gratificatus sum tibi , et ipsum suspendi super li-
ἐκρέμασα ἐπὶ ξύλου , ὅτι τὰς χεῖρας ἐπήνεγκε τοῖς Ἰου gnum , quoniam manus intulerat Judais, quid adhuc quæ-
δαίοις , τὶ ἔτι ἐπιζητεῖς; ris?
8. Γράψατε καὶ ὑμεῖς ἐκ τοῦ ὀνόματός μου , ὡς δοκεῖ 8. Scribite etiam vos ex nomine meo , sicut videtur vo-
ὑμῖν, καὶ σφραγίσατε τῷ δακτυλίῳ μου · ὅσα γὰρ γρά- bis , et obsignate annulo meo : quæcumque enim scribuntur
φεται τοῦ βασιλέως ἐπιτάξαντος , καὶ σφραγισθῇ τῷ rege praecipiente , et obsignata fuerint annulo meo , non est
δακτυλίῳ μου , οὐκ ἔστιν αὐτοῖς ἀντειπεῖν . eis contradicere.
9. Ἐκλήθησαν δὲ οἱ γραμματεῖς ἐν τῷ πρώτῳ μηνὶ , 9. Vocati autem sunt scribae in primo mense , qui est ni-
ὅς ἐστι νισὰν, τρίτῃ καὶ εἰκάδι τοῦ αὐτοῦ ἔτους , καὶ san , tertia et vigesima ejusdem anni , et scriptum est
ἐγράφη τοῖς Ἰουδαίοις ὅσα ἐνετείλατο τοῖς οἰκονόμοις | Judais quæcumque mandavit oeconomis et principibus sa-
καὶ τοῖς ἄρχουσι τῶν σατραπῶν, ἀπὸ τῆς Ἰνδικῆς ἕως | traparum , ab India usque ad Ethiopiam , centum viginti
48 ΕΣΘΗΡ. Κεφ. Η'.

τῆς Αἰθιοπίας , ἑκατὸν εἰκοσιεπτὰ σατράπαις κατὰ χώ- | septem satrapis per provinciam et provinciam , secundum
ραν καὶ χώραν, κατὰ τὴν αὐτῶν λέξιν. eorum linguam.
10. Εγράφη δὲ διὰ τοῦ βασιλέως , καὶ ἐσφραγίσθη 10. Scriptum est autem per regem, et obsignatum annumio
τῷ δακτυλίῳ αὐτοῦ . Καὶ ἐξαπέστειλαν τὰ γράμματα ejus. Et miserunt litteras per tabellarios ,
διὰ βιβλιοφόρων, 11. quomodo præcepit eis uti legibus suis in omni civi-
" II . ὡς ἐπέταξεν αὐτοῖς χρῆσθαι τοῖς νόμοις αὐτῶν ἐν
πάσῃ πόλει , βοηθῆσαί τε αὐτοῖς , καὶ χρῆσθαι τοῖς ἀν- tate , et auxiliari illis , et uti inimicis ipsorum et adversa-
τιδίκοις αὐτῶν καὶ τοῖς ἀντικειμένοις αὐτῶν ὡς βού- riis ipsorum sicut volunt ,
λονται ,
12. ἐν ἡμέρᾳ μιὰ ἐν πάσῃ τῇ βασιλείᾳ Αρταξέρξου , 12. in die una in omni regno Artaxersis , tertia decima
τῇ τριςκαιδεκάτη του δωδεκάτου μηνὸς , ὅς ἐστιν ἀδάρ. die duodecimi mensis , qui est adar.
13. Ὧν ἐστιν ἀντίγραφον τῆς ἐπιστολῆς τὰ ὑπογε 13. Quarum est exemplar epistola quæ scripta sunt :
τοῖς ἀπὸνατῆς(Cap.
γραμμέ XVI.)
Ἰνδικῆς ἕωςΒασιλεὺ ς μέγας
τῆς Αἰθιοπί ξης
Αρταξέρεἶκον
ας ἑκατὸν ( Cap. XVI . ) Rex magnus Artaxerses ab India usque Æthio-
σιεπτὰ σατραπείαις , χωρῶν ἄρχουσι , καὶ τοῖς τὰ ἡμέ- piam centum viginti septem provinciis , regionum principi-
τερα φρονοῦσι , χαίρειν . Πολλοὶ , τῆ πλείστῃ τῶν εὐερ | bus , et iis qui nostra curant , valere. Multi , plurina bene-
γετούντων χρηστότητι πυκνότερον τιμώμενοι , μεῖζον facientium bonitate frequentius honorati , majora sapuerunt ,
ἐφρόνησαν , καὶ οὐ μόνον τοὺς ὑποτεταγμένους ἡμῖν et non solum subjectos nobis quaerunt malis afficere , et satie-
ζητοῦσι κακοποιεῖν , τόν τε κόρον οὐ δυνάμενοι φέρειν , tatem non valentes ferre, etiam in suos ipsorum benefactores
καὶ τὴν
καὶ ἑαυτῶντίαν
τοῖς εὐχαρισ οὐ μόνον
εὐεργέτα ἐκ τῶνῦσι
ις ἐπιχειρο ἀνθρώπ ων άντα-
μηχανάσ θαι aggrediuntur
aggrediu machinarii :: et
ntur machinar et gratitud inem non
gratitudinem non solum
solum ex
ex ho-
ho-
ναιροῦντες , ἀλλὰ καὶ τοῖς τῶν ἀπειραγάθων κόμποις | minibus auferentes , sed eliam insolitorum bonorum pom-
ἐπαρθέντες , τοῦ τὰ πάντα κατοπτεύοντος ἀεὶ Θεοῦ | pis elati , illius omnia inspicientis semper Dei inimicam
μισοπόνηρον ὑπολαμβάνουσιν ἐκφεύξεσθαι δίκην . Πολ- - malignis sententiam existimant se vitaturos . Saepe autem et
λάκις δὲ καὶ πολλοὺς τῶν ἐπ᾿ ἐξουσίαις τεταγμένων , multos eorum qui in potestatibus sunt constituti , qui per-
τῶν πιστευθέντων χειρίζειν φίλων τὰ πράγματα , πα- suasi sunt suscipere amicorum negotia , blanditia participes
ραμυθία μετόχους αἱμάτων αθῴων καταστήσασα περιές sanguinum innocentum eos reddens circumdedit calamitati-
βαλε συμφοραῖς ἀνηκέστοις , τῷ τῆς κακοηθείας ψευδεῖ bus incurabilibus , fallaci malignitatis deceptione decipien-
παραλογισμῷ παραλογισαμένων τὴν τῶν ἐπικρατούν-
των ἀκέραιον εὐγνωμοσύνην . Σκοπεῖν δὲ ἔξεστιν, οὐ tibus imperantium simplicem probitatem. Contemplari au-
τοσοῦτον ἐκ τῶν παλαιστέρων ὡς παρεδώκαμεν ἱστοριῶν tem licet , non tam ex veteribus ut tradidimus historiis
ὅσα ἐστὶ παρὰ πόδας ὑμᾶς ἐκζητοῦντας ἀνοσίως συντε exquirentes vos quæcumque ad pedes impie sunt consum-
τελεσμένα τῇ τῶν ἀνάξια δυναστευόντων λοιμότητι , mata eorum qui indigna dominatione premunt pestifera
καὶ προςέχειν εἰς τὰ μετὰ ταῦτα , εἰς τὸ τὴν βασιλείαν corruptela , et attendere ad ea quæ post haec , quomodo re-
ἀτάραχον τοῖς πᾶσιν ἀνθρώποις μετ' εἰρήνης παρεξό- guum tranquillum omnibus hominibus cum pace præbebi-
μεθα χρώμενοι ταῖς μεταβολαῖς , τὰ δὲ ὑπὸ τὴν ὄψιν
mus utentes mutationibus , et quæ ad conspectum veniunt
ἐρχόμενα διακρίνοντες ἀεὶ μετ᾿ ἐπιεικεστέρας ἀπαν
dijudicantes semper cum æquiore occursu. Etenim Aman
τήσεως. Ὡς γὰρ Ἀμὴν Ἀμαδαθοῦ Μακεδών , ταῖς ἀλη- |
θείαις ἀλλότριος τοῦ τῶν Περσῶν αἵματος , καὶ πολὺ Amadathi Macedo , revera alienus a Persarum sanguine , et
διεστηκὼς τῆς ἡμετέρας χρηστότητος , ἐπιξενωθεὶς ἡμῖν, multum distans a nostra benignitate , peregrinus a nobis
ἔτυχεν ἧς ἔχομεν πρὸς πᾶν ἔθνος φιλανθρωπίας ἐπὶ susceptus , consecutus est quam habemus erga omnem gen-
τοσοῦτον , ὥστε ἀναγορεύεσθαι ἡμῶν πατέρα , καὶ προς- tem humanitatem eo usque , ut appellaretur noster pater,
κυνούμενον ὑπὸ πάντων, τὸ δεύτερον τοῦ βασιλικού et adoratus ab omnibus , secundam regalis throni personam
θρόνου πρόςωπον διατελεῖν . Οὐκ ἐνέγκας δὲ τὴν ὑπερη | gereret. Non ferens autem superbiam studuit principatu
φανίαν ἐπετήδευσε τῆς ἀρχῆς στερῆσαι ἡμᾶς , καὶ τοῦ privare nos , et spiritu , et nostrum salvatorem ac per omnia
πνεύματος , τόν τε ἡμέτερον σωτῆρα καὶ διαπαντὸς |
benefactorem Mardochaeum , et inculpatam regni consortem
εὐεργέτην Μαρδοχαῖον , καὶ τὴν ἄμεμπτον τῆς βασι- -
Esther cum universa horum gente multiplicibus artificiorum
λείας κοινωνὸν Ἐσθὴρ σὺν παντὶ τῷ τούτων ἔθνει πο-
λυπλόκοις μεθόδων παραλογισμοῖς αἰτησάμενος εἰς ἀπώ- deceptionibus petens ad perditionem. : per hos enim modos
λειαν · διὰ γὰρ τῶν τρόπων τούτων ᾠήθη λαβὼν ἡμᾶς | putavit nactus nos desolatos , Persarum imperium ad Ma-
ἐρήμους , τὴν τῶν Περσῶν ἐπικράτησιν εἰς τοὺς Μακε cedonas transferre. Nos autem traditos a ter exitiali illo ad
δόνας μετάξαι. Ἡμεῖς δὲ τοὺς ὑπὸ τοῦ τριςαλιτηρίου | perditionem Judaeos invenimus non esse maleficos , sed
παραδεδομένους εἰς ἀφανισμὸν Ἰουδαίους εὑρίσκομεν justissimis gubernari legibus , esse autem filios altissimi ,
οὐ κακούργους ὄντας , δικαιοτάτοις δὲ πολιτευομένους maximi , viventis Dei , qui direxit et nobis et majoribus
νόμοις , ὄντας δὲ υἱοὺς τοῦ ὑψίστου , μεγίστου , ζῶντος , nostris regnum in pulcherrima dispositione. Recte igitur fa-
Θεοῦ , τοῦ κατευθύνοντος ἡμῖν τε καὶ τοῖς προγόνοις cietis non utentes missis ab Aman Amadathi literis : eo
ἡμῶν τὴν βασιλείαν ἐν τῇ καλλίστῃ διαθέσει . Καλῶς |
quod ipse qui haec molitus est apud Susarum portas cruci-
οὖν ποιήσετε μὴ προςχρησάμενοι τοῖς ὑπὸ Ἀμὴν Ἀμα-
fixus est cum tota familia , dignum eo qui omnia tenet Deo
δαθοῦ ἀποσταλεῖσι γράμμασι · διὰ τὸ αὐτὸν τὸν ταῦτα .
. autem epistolae
ἐξεργασάμενον πρὸς ταῖς Σούσων πύλαις ἐσταυρῶσθαι ! velociter reddente ei judicium Exemplar
1
 ESTHER . CAP. IX.
49
σὺν τῇ πανοικίᾳ , τὴν καταξίαν τοῦ τὰ πάντα ἐπικρα-
τοῦντος Θεοῦ διατάχους ἀποδόντος αὐτῷ κρίσιν. Τὸ δὲ hujus edentes in omni loco , cum libertate permittatis Ju
dæos uti suis legitimis , et adminiculo sitis eis , ut illos qui
ἀντίγραφον τῆς ἐπιστολῆς ταύτης ἐκθέντες ἐν παντὶ
in se in tempore tribulationis insurrexerant , ulciscantur
τόπῳ , μετὰ παῤῥησίας ἐᾶν τοὺς Ἰουδαίους χρῆσθαι τοῖς
ἑαυτῶν νομίμοις , καὶ συνεπισχύειν αὐτοῖς , ὅπως τοὺς ἐν die tertiadecima duodecimi mensis adar eadem die : hanc
καιρῷ θλίψεως ἐπιθεμένους αὐτοῖς ἀμύνωνται τῇ τρις- enim omnium dominator Deus pro perditione electi generis
καιδεκάτη του δωδεκάτου μηνὸς ἀδὰρ τῇ αὐτῇ ἡμέρα: fecit eis laetitiam. Et vos igitur in inclytis vestris festivita-
ταύτην γὰρ ὁ τὰ πάντα δυναστεύων Θεὸς ἀντ᾿ ὀλεθρίας tibus insignem diem cum omni laetitia agite , ut et nunc et
τοῦ ἐκλεκτοῦ γένους ἐποίησεν αὐτοῖς εὐφροσύνην . Καὶ post haec salus sit nobis et iis qui benevoli sunt Persis , iis
ὑμεῖς οὖν ἐν ταῖς ἐπωνύμοις ὑμῶν ἑορταῖς ἐπίσημον autem qui nobis insidiantur memoriale perditionis Omnis
.
ἡμέραν μετὰ πάσης εὐωχίας ἄγετε , ὅπως καὶ νῦν καὶ autem civita
s vel provincia omnino , quae secundum haec
μετὰ ταῦτα σωτηρία ᾖ ἡμῖν καὶ τοῖς εὐνοοῦσι Πέρσαις , non fecerit , hasta et igni consumetur cum ira ; non solum
τοῖς δὲ ἡμῖν ἐπιβουλεύουσι μνημόσυνον τῆς ἀπωλείας . hominibus invia
, sed etiam bestiis et volatilibus in omne
Πᾶσα δὲ πόλις ἢ χώρα τὸ σύνολον, ἥτις κατὰ ταῦτα μὴ tempu odiosissima reddetur Exemplaria autem proponan-
s .
ποιήσῃ , δόρατι καὶ πυρὶ καταναλωθήσεται μετ᾿ ὀργῆς ·
tur visibiliter in omni regno , paratique sint omnes Judæi in
οὐ μόνον ἀνθρώποις ἄβατος , ἀλλὰ καὶ θηρίοις καὶ πε-
τεινοῖς εἰς τὸν ἅπαντα χρόνον ἔχθιστος κατασταθήσε hanc diem , debellare suos adversarios .
ται . Τὰ δὲ ἀντίγραφα ἐκτιθέσθωσαν ὀφθαλμοφανῶς ἐν
πάσῃ τῇ βασιλείᾳ , ἑτοίμους τε εἶναι πάντας τοὺς Ἰου-
δαίους εἰς ταύτην τὴν ἡμέραν, πολεμῆσαι αὐτῶν τοὺς
ὑπεναντίους .
14. Οἱ μὲν οὖν ἱππεῖς ἐξῆλθον σπεύδοντες τὰ ὑπὸ τοῦ
14. Igitur ipsi quidem equites exiverunt festinantes ea
βασιλέως λεγόμενα ἐπιτελεῖν · ἐξετέθη δὲ τὸ πρόςταγμα |
quæ a rege dicta eran perficere : propositum est auten
καὶ ἐν Σούσοις . edictum etiam in Susis.t
15. Ὁ δὲ Μαρδοχαῖος ἐξῆλθεν ἐστολισμένος τὴν βα- 15. Mardochæeus autem processit ornatus regali stola ,
σιλικὴν στολὴν, καὶ στέφανον ἔχων χρυσοῦν, καὶ διά- et coronam habens auream , et diadema byssinum purpu-
δημα βύσσινον πορφυροῦν · ἰδόντες δὲ οἱ ἐν Σούσοις reum videntes autem qui in Susis gavisi sunt.
ἐχάρησαν.
16. Τοῖς δὲ Ἰουδαίοις ἐγένετο φῶς καὶ εὐφροσύνη 16. Judaeis autem facta est lux et laetitia
17. κατὰ πόλιν καὶ χώραν, οὗ ἂν ἐξετέθη τὸ πρός- 17. per civitatem et provinciam , ubicumque propositum
ταγμα · οὗ ἂν ἐξετέθη τὸ ἔκθεμα , χαρὰ καὶ εὐφροσύνη fuerat edictum ubicumq proposit fuerat edictum
τοῖς Ἰουδαίοις , κώθων καὶ εὐφροσύνη . Καὶ πολλοὶ τῶν | gaudium : ue um ,
et lætitia Judæis , epulatio et lætitia . Et multi ex
ἐθνῶν περιε τέμοντο , καὶ ἰουδα ϊζον διὰ τὸν φόβον τῶν
Ἰουδαίων. gentibus circumcidebantur , et judaizabant propter timorem
Judaeorum.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Θ'.
CAPUT. IX.
1. Ἐν γὰρ τῷ δωδεκάτω μηνί , τῇ τριςκαιδεκάτῃ
τοῦ μηνὸς , ὅς ἐστιν ἀδὰρ , παρῆν τὰ γράμματα τὰ γρα- 1. In duodecimo enim mense , tertiadecima mensis , qui
est adar, aderant litteræ scriptæ a rege .
φέντα ὑπὸ τοῦ βασιλ έως .
2. Ἐν αὐτῇ τῇ ἡμέρᾳ ἀπώλοντο οἱ ἀντικείμενοι τοῖς
Ἰουδαίοις · οὐδεὶς γὰρ ἀντέστη , φοβούμενος αὐτούς . 2. In eadem die perierunt qui adversabantur Judais :
nullus enim contra stetit, timens eos .
3. Οἱ γὰρ ἄρχοντες τῶν σατραπῶν, καὶ οἱ τύραννοι ,
καὶ οἱ βασιλικοὶ γραμματεῖς ἐτίμων τοὺς Ἰουδαίους · | 3. Principes enim satraparum , et tyranni , et regii scriba
honorabant Judaeos : timor enim Mardochæi incubuerat eis.
ὁ γὰρ φόβος Μαρδοχαίου ἐνέκειτο αὐτοῖς.
4. Προςέπεσε γὰρ τὸ πρόςταγ μα τοῦ βασιλέω ς ὀνο
μασθῆναι ἐν πάσῃ τῇ βασιλείᾳ . 4. Advenerat enim edictum regis ut nominatus esset in
omni regno .
6. Καὶ ἐν Σούσοις τῇ πόλει ἀπέκτει ναν οἱ Ἰουδαῖοι
ἄνδρας πεντακοσίους , 6. Et in Susis civitate interfecerunt Judai viros quin-
gentos ,
7. τόν τε Φαρσαννές, καὶ Δελφών, καὶ Φασγὰ ,
8. καὶ Φαραδαθὰ , καὶ Βαρεὰ , καὶ Σαρβακά , 7. et Pharsannes , et Delphon , et Phasga,
9. καὶ Μαρμ ασιμὰ , καὶ Ῥουφα ῖον, καὶ Ἀρσαῖον, 8. et Pharadatha , et Barea , et Sarbaca ,
καὶ Ζαβουθαῖον , 9. et Marmasima, et Ruphæum , et Arsæum , et Zabu-
10. τοὺς δέκα υἱοὺς Ἀμὴν Ἀμαδαθοῦ Βουγαίου τοῦ thaeum ,
10. decem filios Aman Amadathi Bugæi inimici Judaco-
ἐχθροῦ τῶν Ἰουδαίων, καὶ διήρπασαν
11. ἐν αὐτῇ τῇ ἡμέρᾳ. Ἐπεδόθη τε ὁ ἀριθμὸς τῷ rum , et diripuerunt
11. in eadem die. Et datus est numerus regi eorum qui
βασιλεῖ τῶν ἀπολωλότων ἐν Σούσοις.
12. Εἶπε δὲ ὁ βασιλεὺ ς πρὸς Ἐσθήρ · Ἀπώλεσ αν οἱ perier ant in Susis.
12. Dixit autem rex ad Esther : Peremerunt Judai in
Ἰουδαῖοι ἐν Σούσοις τῇ πόλει ἄνδρας πεντακοσίους , ἐν
Susis civitate viros quingentos , in adjacente autem quo-
δὲ τῇ περιχώρῳ πῶς , οἴει , ἐχρήσαντο ; Τί οὖν ἀξιοῖς
ἔτι , καὶ ἔσται σοι ; modo , putas , usi sunt ? Quid igitur postulas amplius , et
erit tibi ?
VETUS TESTAMENTUM. - II.
50 ΕΣΘΗΡ. Κεφ. Θ'.
12. Καὶ εἶπεν Ἐσθὴρ τῷ βασιλεῖ · Δοθήτω τοῖς Ἰου- 13. Et dixit Esther regi : Detur Judaeis ut utantur simi-
δαίοις χρῆσθαι ὡςαύτως τὴν αὔριον, ὥςτε τοὺς δέκα liter cras , ut decem filios Aman suspendant.
υἱοὺς Ἀμὰν κρεμάσαι.
14. Καὶ ἐπέτρεψεν οὕτως γενέσθαι , καὶ ἐξέθηκε 14. Et permisit rex sic fieri , et permisit Judais civitatis
τοῖς Ἰουδαίοις τῆς πόλεως τὰ σώματα τῶν υἱῶν Ἀμὴν | corpora filiorum Aman suspendere.
κρεμάσαι .
15. Καὶ συνήχθησαν οἱ Ἰουδαῖοι ἐν Σούσοις τῇ 15. Et congregati sunt Judaei in Susis quartadecima adar,
τεσσαρεςκαιδεκάτῃ τοῦ ἀδὰρ , καὶ ἀπέκτειναν ἄνδρας et occiderunt viros trecentos , et nihil diripuerunt.
τριακοσίους , καὶ οὐδὲν διήρπασαν.
16. Οἱ δὲ λοιποὶ τῶν Ἰουδαίων οἱ ἐν τῇ βασιλεία 16. Caeteri autem ex Judais qui in regno congregati sunt,
συνήχθησαν, καὶ ἑαυτοῖς ἐβοήθουν, καὶ ἀνεπαύσαντο et seipsos adjuvabant , et requieverunt ab hostibus : pere-
ἀπὸ τῶν πολεμίων · ἀπώλεσαν γὰρ αὐτῶν μυρίους πεν merunt enim ex eis quindecim millia die tertiadecima adar,
τακιςχιλίους τῇ τριςκαιδεκάτῃ τοῦ ἀδὰρ , καὶ οὐδὲν et nihil diripuerunt .
διήρπασαν.
17. Καὶ ἀνεπαύσαντο τῇ τεσσαρεςκαιδεκάτῃ τοῦ 17. Et requieverunt quartadecima ejusdem mensis , et
αὐτοῦ μηνὸς, καὶ ἦγον αὐτὴν ἡμέραν ἀναπαύσεως | egerunt diem illum requietis cum gaudio et laetitia.
μετὰ χαρᾶς καὶ εὐφροσύνης.
18. Οἱ δὲ Ἰουδαῖοι ἐν Σούσοις τῇ πόλει συνήχθησαν 18. Judæi autem qui in Susis civitate congregati sunt
καὶ τῇ τεσσαρεςκαιδεκάτῃ , καὶ ἀνεπαύσαντο · ἦγον δὲ ¦ etiam quartadecima , et requieverunt : egerunt autem et
·καὶ τὴν πεντεκαιδεκάτην μετὰ χαρᾶς καὶ εὐφροσύνης . quintamdecimam cum gaudio et laetitia,
19. Διὰ τοῦτο οὖν οἱ Ἰουδαῖοι οἱ διεσπαρμένοι ἐν 19. Propter hoc igitur Judæi qui disseminati sunt in
πάση χώρᾳ τῇ ἔξω ἄγουσι τὴν τεσσαρεςκαιδεκάτην τοῦ omni regione quæ extra muros agunt quartamdecimam
ἀδὰρ ἡμέραν ἀγαθὴν μετ᾿ εὐφροσύνης , ἀποστέλλοντες | adar diem bonam cum laetitia, mittentes partes unusquis-
μερίδας ἕκαστος τῷ πλησίον . que proximo.
20. Ἔγραψε δὲ Μαρδοχαῖος τοὺς λόγους τούτους εἰς 20. Scripsit autem Mardochæus verba hæc in libro , et
βιβλίον, καὶ ἐξαπέστειλε τοῖς Ἰουδαίοις , ὅσοι ἦσαν ἐν misit Judaeis , quicumque erant in regno Artaxersis , iis qui
τῇ Ἀρταξέρξου βασιλείᾳ , τοῖς ἐγγὺς καὶ τοῖς μακρὰν, prope et iis qui longe ,
21. στῆσαι τὰς ἡμέρας ταύτας ἀγαθὰς , ἄγειν τε τὴν 21. ut statuerent dies hos bonos , et celebrarent quar-
τεσσαρεςκαιδεκάτην καὶ τὴν πεντεκαιδεκάτην τοῦ ἀδάρ · tamdecimam et quintamdecimam adar :
22. ἐν γὰρ ταύταις ταῖς ἡμέραις ἀνεπαύσαντο οἱ 22. in his enim diebus requieverunt Judæi ab inimicis
Ἰουδαῖοι ἀπὸ τῶν ἐχθρῶν αὐτῶν · καὶ τὸν μῆνα ἐν ᾧ suis : et mensem in quo facta est eis conversio , qui erat
ἐστράφη αὐτοῖς , ὃς ἦν ἀδὰρ , ἀπὸ πένθους εἰς χαρὰν, adar, ex luctu in gaudium , et ex dolore in bonam diem ,
καὶ ἀπὸ ὀδύνης εἰς ἀγαθὴν ἡμέραν, ἄγειν ὅλον ἀγαθὰς | celebrarent totum bonos dies nuptiarum et laetitiae , maitten-
ἡμέρας γάμων καὶ εὐφροσύνης , ἐξαποστέλλοντες με tes partes amicis et mendicis.
ρίδας τοῖς φίλοις καὶ τοῖς πτωχοῖς.
23. Καὶ προςεδέξαντο οἱ Ἰουδαῖοι , καθὼς ἔγραψεν 23. Et susceperunt Judaei , sicut scripsit eis Mardochaeus :
αὐτοῖς δὁ Μαρδοχαῖος ·
24. πῶς Ἀμὴν Ἀμαδαθοῦ ὁ Μακεδὼν ἐπολέμει αὐτ 24. quomodo Aman Amadathi Macedo impugnabat eos ,
τοὺς , καθὼς ἔθετο ψήφισμα καὶ κλῆρον ἀφανίσαι αὐ- | sicut posuerat decretum et sortem delendi eos ,
τους ,
25. καὶ ὡς εἰςῆλθε πρὸς τὸν βασιλέα , λέγων κρε 25. et ut intravit ad regem , dicens suspenderet Mardo-
μάσαι τὸν Μαρδοχαῖον · ὅσα δὲ ἐπεχείρησεν ἐπάξαι | chaum : quæcumque vero aggressus est inducere super
ἐπὶ τοὺς Ἰουδαίους κακὰ , ἐπ' αὐτὸν ἐγένοντο , καὶ ἐκρε- | Judaeos mala , super ipsum evenerunt , et suspensus est
μάσθη αὐτὸς , καὶ τὰ τέκνα αὐτοῦ. ipse , et filii ejus.
26. Διὰ τοῦτο ἐπεκλήθησαν αἱ ἡμέραι αὗται Φρου- 26. Propter hoc vocati sunt dies illi Phrurae propter sortes ,
ραὶ διὰ τοὺς κλήρους, ὅτι τῇ διαλέκτῳ αὐτῶν καλοῦνται quoniam lingua eorum vocantur Phrurae , per verba epi-
Φρουραὶ , διὰ τοὺς λόγους τῆς ἐπιστολῆς ταύτης , καὶ stolae hujus , et quaecumque passi sunt propter haec , et quae
ὅσα πεπόνθασι διὰ ταῦτα , καὶ ὅσα αὐτοῖς ἐγένετο , cumque evenerunt ipsis ,
27. καὶ ἔστησε . Καὶ προςεδέχοντο οἱ Ἰουδαῖοι ἐφ' 27. et statuit. Et susceperunt Judaei super se et super
ἑαυτοῖς καὶ ἐπὶ τῷ σπέρματι αὐτῶν καὶ ἐπὶ τοῖς προς- semen suum et super appositos ad ipsos , nec sane aliter
τεθειμένοις ἐπ' αὐτῶν, οὐδὲ μὴν ἄλλως χρήσονται . Αἱ ] utentur. Dies autem hi memoriale perfectum per progenien
δὲ ἡμέραι αὗται μνημόσυνον ἐπιτελούμενον κατὰ γε- et progeniem, et civitatem , et patriam , et regionem.
νεὰν καὶ γενεὰν, καὶ πόλιν, καὶ πατριὰν, καὶ χώραν.
28. Αἱ δὲ ἡμέραι αὗται τῶν Φρουραὶ ἀχθήσονται εἰς 28. Dies autem hi ipsorum Phruræ celebrabuntur in
τὸν ἅπαντα χρόνον, καὶ τὸ μνημόσυνον αὐτῶν οὐ μὴ omne tempus , et memoria eorum non deficiet a generatio-
ἐκλίπῃ ἐκ τῶν γενεῶν. nibus.
29. Καὶ ἔγραψεν Ἐσθὴρ ἡ βασίλισσα , θυγάτηρ 29. Et scripsit Esther regina , filia Aminadab , et Mardo-
Αμιναδάβ , καὶ Μαρδοχαῖος ὁ Ἰουδαῖος , ὅσα ἐποίησαν, chaeus Judaeus , quaecumque fecerunt , et firmamentum
τό , τε στερέωμα τῆς ἐπιστολῆς τῶν Φρουραί . | epistolae ipsorum Phrura .
 ESTHER. CAP. XI. 31
31. Καὶ Μαρδοχαῖος καὶ Ἐσθὴρ ἡ βασίλισσα ἔστη 31. Et Mardochæus et Esther regina statuerunt sibi per
σαν ἑαυτοῖς καθ᾿ ἑαυτῶν, καὶ τότε στήσαντες κατὰ τῆς | se , et tunc statuentes per sanitatem suam ipsorum et con-
ὑγιείας ἑαυτῶν καὶ τὴν βουλὴν αὐτῶν. silium ipsorum.
32. Καὶ Ἐσθὴρ λόγῳ ἔστησεν εἰς τὸν αἰῶνα , καὶ 32. Et Esther verbo statuit in saeculum , et scriptum est
ἐγράφη εἰς μνημόσυνον. in memoriali.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ι'. CAPUT X.
τ. Ἔγραψε δὲ ὁ βασιλεὺς ἐπὶ τὴν βασιλείαν τῆς τε 1. Scripsit autem rex ad regnum terra et maris :
γῆς καὶ τῆς θαλάσσης ·
2. καὶ τὴν ἰσχὺν αὐτοῦ καὶ ἀνδραγαθίαν, πλοῦτόν 2. et fortitudinem ejus et magnificentiam ejus , et divi-
τε καὶ δόξαν τῆς βασιλείας αὐτοῦ , ἰδοὺ γέγραπται ἐν tias et gloriam regni ejus , ecce scripta sunt in libro regum
βιβλίω βασιλέων Περσῶν καὶ Μήδων εἰς μνημόσυνον . Persarum et Medorum in memoriam.
3. Ὁ δὲ Μαρδοχαῖος διεδέχετο τὸν βασιλέα Αρτα- 3. Mardochaeus autem secundus erat a rege Artaxerse ,
ξέρξην, καὶ μέγας ἦν ἐν τῇ βασιλείᾳ , καὶ δεδοξασμένος et magnus erat in regno , et glorificatus a Judaeis : et amatus
ὑπὸ τῶν Ἰουδαίων · καὶ φιλούμενος διηγεῖτο τὴν ἀγω- narrabat educationem omni genti suæ . ,
γὴν παντὶ τῷ ἔθνει αὐτοῦ .
4. Καὶ εἶπε Μαρδοχαῖος · Παρὰ τοῦ Θεοῦ ἐγένετο 4. El dixit Mardochaeus : A Deo facta sunt ista.
ταῦτα .
5. Εμνήσθην γὰρ περὶ τοῦ ἐνυπνίου οὗ εἶδον περὶ 5. Recordatus enim sum somnii quod videram de verbis
τῶν λόγων τούτων · οὐδὲ γὰρ παρῆλθεν ἀπ' αὐτῶν λόγος. his : neque enim præteriit de eis verbum.
6. Ἡ μικρὰ πηγὴ ἢ ἐγένετο ποταμὸς , καὶ ἦν φῶς 6. Parvus fons qui factus est flumen , et erat lux et sol
καὶ ἥλιος καὶ ὕδωρ πολύ . Εσθήρ ἐστιν ὁ ποταμὸς , ἣν et aqua multa. Esther est flumen, quam matrimonio jun-
ἐγάμησεν ὁ βασιλεὺς , καὶ ἐποίησε βασίλισσαν. xit rex , et fecit reginam.
7. Οἱ δὲ δύο δράκοντες , ἐγώ εἰμι καὶ Ἀμάν. 7. Duo vero dracones , ego sum et Aman.
8. Τὰ δὲ ἔθνη τὰ ἐπισυναχθέντα ἀπολέσαι τὸ ὄνομα 8. Gentes autem quæ convenerant ad perdendum no-
τῶν Ἰουδαίων. men Judaeorum.
9. Τὸ δὲ ἔθνος τὸ ἐμὸν, οὗτός ἐστιν Ἰσραὴλ, οἱ βοήσαν 9. Gens autem mea , hic est Israel , qui clamantes ad
τες πρὸς τὸν Θεὸν, καὶ σωθέντες . Καὶ ἔσωσε Κύριος Deum , et salvati. Et salvavit Dominus populum suum , et
τὸν λαὸν αὐτοῦ, καὶ ἐῤῥύσατο Κύριος ἡμᾶς ἐκ πάντων eruit Dominus nos ex omnibus malis his : et fecit Deus
τῶν κακῶν τούτων · καὶ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὰ σημεῖα , signa , et prodigia magna , quæ non sunt facta in gentibus.
καὶ τὰ τέρατα τὰ μεγάλα , ἃ οὐ γέγονεν ἐν τοῖς ἔθνεσι .
10. Διὰ τοῦτο ἐποίησε κλήρους δύο , ἕνα τῷ λαῷ τοῦ 10. Propter hoc fecit sortes duas , unam populo Dei , et
Θεοῦ , καὶ ἕνα πᾶσι τοῖς ἔθνεσι. unam omnibus gentibus.
1. Καὶ ἦλθον οἱ δύο κλῆροι οὗτοι εἰς ὥραν καὶ και 11. Et venerunt dum sortes hæ ad horam et tempus , et
ρὸν, καὶ εἰς ἡμέραν κρίσεως , ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καὶ ad diem judicii , coram Deo et omnibus gentibus.
πᾶσι τοῖς ἔθνεσι.
12. Καὶ ἐμνήσθη ὁ Θεὸς τοῦ λαοῦ αὐτοῦ , καὶ ἐδι- 12. Et recordatus est Deus populi sui , et justificavit he
καίωσε τὴν κληρονομίαν αὐτοῦ. reditatem suam.
13. Καὶ ἔσονται αὐτοῖς αἱ ἡμέραι αὗται ἐν μηνὶ ἀδὰρ 13. Et erunt eis dies hi in mense adar die quartadecima ,
τῇ τεσσαρεςκαιδεκάτῃ , καὶ τῇ πεντεκαιδεκάτη του et quintadecima mensis , cum synagoga et gaudio et læti-
μηνὸς , μετὰ συναγωγῆς καὶ χαρᾶς καὶ εὐφροσύνης tia coram Deo , per progeniem in seculum in populo ejus
ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ , κατὰ γενεὰν εἰς τὸν αἰῶνα ἐν τῷ Israel.
λαῷ αὐτοῦ Ἰσραήλ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΑ'. CAPUT XI.

1. Ἔτους τετάρτου βασιλεύοντος Πτολεμαίου καὶ 1. Anno quarto regnante Ptolemæo et Cleopatra attulit
Κλεοπάτρας εἰςήνεγκε Δοσίθεος , ὃς ἔφη εἶναι ἱερεὺς | Dositheus , qui dicebat se esse sacerdotem et Levitam , et
καὶ Λευίτης, καὶ Πτολεμαῖος ὁ υἱὸς αὐτοῦ , τὴν προ- Ptolemæus filius ejus , propositam epistolam ipsorum Phru-
κειμένην ἐπιστολὴν τῶν Φρουραί , ἣν ἔφασαν εἶναι ræ , quam dixerunt esse et interpretatum esse Lysimachum
καὶ ἡρμηνευκέναι Λυσίμαχον Πτολεμαίου , τὸν ἐν Ptolemaei , qui in Jerusalem . FINIS ESTHER.
Ἱερουσαλήμ . ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΕΣΘΗΡ.

Quæ sequuntur in editione Romana et in codice Alexandrino per totum librum varie intertexta , in Hebræis
aut Syris codicibus non exstant. Hicea posuimus ex Complutensi ad collationem nostræ latinæ Vulgatæ .

2. Ἔτους δευτέρου βασιλεύοντος Αρταξέρξου τοῦ 2. Anno secundo regnante Artaxerse magno , una nisan ,
μεγάλου , τῇ μιᾷ τοῦ νισᾶν, ἐνύπνιον εἶδε Μαρδοχαῖος | somnium vidit Mardochaeus filius Jari filii Semei filii Cisæi ,
Ο τοῦ Ἰάρου του Σεμεί τοῦ Κισαίου, ἐκ φυλῆς Βενιαμίν, ex tribu Benjamin ,
3. ἄνθρωπος Ἰουδαῖος, οἰκῶν ἐν Σούσοις τῇ πόλει· ἄν- 3. homo Judaeus, habitans in Susis civitate : homo ma-
θρωπος μέγας , θεραπευτὴς ὢν ἐν τῇ αὐλῇ τοῦ βασιλέως . | gnus , minister exsistens in aula regis .
4.
52 ΕΣΘΗΡ. Κεφ. ΙΓ' .
4. Ἦν δὲ ἐκ τῆς αἰχμαλωσίας ἧς ᾐχμαλώτευσε Να-
βουχοδονόσορ ὁ βασιλεὺς Βαβυλῶνος ἐξ Ἱερουσαλὴμ |
μετὰ Ἰεχονίου βασιλέως τῆς Ἰουδαίας.
5. Καὶ τοῦτο αὐτοῦ τὸ ἐνύπνιον. Καὶ ἰδοὺ φωνὴ θο-
ρύβου , βρονταὶ καὶ σεισμὸς καὶ τάραχος ἐπὶ τῆς γῆς ,
6. καὶ ἰδοὺ δύο δράκοντες μεγάλοι , ἕτοιμοι προῆλ-
θον ἀμφότεροι παλαίειν.
7. Καὶ ἐγένετο αὐτῶν φωνὴ μεγάλη , καὶ τῇ φωνῇ
αὐτῶν ἡτοιμάσθη πᾶν ἔθνος εἰς πόλεμον, ὥςτε πολεμή -
σαι δικαίων ἔθνος.
8. Καὶ ἰδοὺ ἡμέρα σκότους καὶ γνόφου , θλῖψις καὶ
στενοχωρία , κάκωσις καὶ τάραχος μέγας ἐπὶ τῆς γῆς .
9. Καὶ ἐταράχθη πᾶν ἔθνος δικαίων φοβούμενοι τὰ
ἑαυτῶν κακὰ , καὶ ἡτοιμάσθησαν ἀπολέσθαι.
10. Καὶ ἐβόησαν πρὸς τὸν Θεόν· ἀπὸ δὲ τῆς βοῆς
αὐτῶν ἐγένετο ὡσανεὶ ἀπὸ μικρᾶς πηγῆς ποταμὸς μέ-
γας , ὕδωρ πολύ.
Ι . Καὶ φῶς καὶ ὁ ἥλιος ἀνέτειλε , καὶ οἱ ταπεινοὶ
ὑψώθησαν καὶ κατέφαγον τοὺς ἐνδόξους .
12. Καὶ διεγερθεὶς Μαρδοχαῖος ὁ ἑωρακὼς τὸ ἐνύ-
πνιον τοῦτο , καὶ τί ὁ Θεὸς βουλεύεται ποιῆσαι · εἶχε
τὸ ἐνύπνιον τοῦτο ἐν τῇ καρδίᾳ , καὶ ἐν παντὶ λόγῳ
ἠθέλησεν ἐπιγνῶναι αὐτὸ ἕως τῆς νυκτός .
4. Erat autem ex captivitate quam captivavit Nabucho-
donosor rex Babylonis de Jerusalem cum Jechonia rege Ju-
daeae.
5. Et hoc ejus somnium. Et ecce vox tumultus , tonitrua
et terræ motus et conturbatio super terram ,
6. et ecce duo dracones magni , parati processerunt utri-
que præliari.
7. Et facta est eorum vox magna , et voce eorum parata
est omnis gens ad praelium , ut expugnarent justorum gen-
tem.
8. Et ecce dies tenebrarum et caliginis , tribulatio et
angustia , afflictio et turbatio magna super terram.
9. Et conturbata est omnis gens justa timentes sua mala ,
et parati sunt perire.
10. Et clamaverunt ad Deum : ab autem clamore eorum
factum est sicut a parvo fonte fluvius magnus , aqua multa.
11. Et lux et sol ortus est , et humiles exaltati sunt et
devoraverunt inclytos.
12 Et cum surrexit Mardochaeus qui vidit somnium hoc ,
et quid Deus deliberat facere : habuit somnium hoc in
corde , et in omni verbo voluit cognoscere hoc usque ad
noctem.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΒ'. CAPUT XII .

1. Καὶ ἡσύχασε Μαρδοχαῖος ἐν τῇ αὐλῇ μετὰ 1. Et quievit Mardochaeus in aula cum Gabatla et Tharra,
Γαβαθὰ καὶ Θάρρα , τῶν δύο εὐνούχων τοῦ βασιλέως , duobus eunuchis regis, custodientibus aulam.
τῶν φυλασσόντων τὴν αὐλήν.
2. Ἤκουσέ τε αὐτῶν τοὺς λογισμοὺς , καὶ τὰς μετ 2. Audivitque eorum cogitationes , et curas eorum scru-
ρίμνας αὐτῶν ἐξηρεύνησε , καὶ ἔμαθεν ὅτι ἑτοιμάζουσι tatus est , et didicit quod parant manus injicere Artaxersi
τὰς χεῖρας ἐπιβαλεῖν Αρταξέρξῃ τῷ βασιλεῖ , καὶ ὑπέ- regi , et demonstravit regi de eis.
δειξε τῷ βασιλεῖ περὶ αὐτῶν.
3. Καὶ ἐξήτασεν ὁ βασιλεὺς τοὺς δύο ευνούχους αὐτ 3. Et quæsivit rex duos eunuchos suos , et confitentes
τοῦ , καὶ ὁμολογήσαντες ἀπήγχθησαν . appensi sunt.
4. Καὶ ἔγραψεν ὁ βασιλεὺς τοὺς λόγους τούτους εἰς 4. Et scripsit rex sermones hos in commentariis , et Mar-
μνημόσυνον, καὶ Μαρδοχαῖος ἔγραψε περὶ τῶν λόγων . | dochaeus scripsit de verbis.
5. Καὶ ἐπέταξεν ὁ βασιλεὺς Μαρδοχαῖον θεραπεύειν 5. Et praecepit rex Mardochaeum deservire in aula , et de-
ἐν τῇ αὐλῇ , καὶ ἔδωκεν αὐτῷ δόματα περὶ τούτου. dit ei dona propter hoc.
6. Καὶ ἦν Ἀμὴν Ἀμαδαθοῦ Βουγαῖος ἔνδοξος ἐνώπιον 6. Et erat Aman Amadathus Bugæus inclytus coram
τοῦ βασιλέως , καὶ ἐζήτησε κακοποιῆσαι τὸν Μαρδου | rege , et quaesivit afiligere Mardochaeum et populum ejus
χαῖον καὶ τὸν λαὸν αὐτοῦ ὑπὲρ τῶν δύο εὐνούχων τοῦ | propter duos ennuchos regis : at epistolae est exemplar hoc.
βασιλέως · τῆς δὲ ἐπιστολῆς ἐστι τὸ ἀντίγραφον τόδε.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΓ΄. CAPUT XIII.

1. Βασιλεὺς μέγας Αρταξέρξης τοῖς ἀπὸ τῆς Ἰνδι
κῆς ἕως τῆς Αἰθιοπίας ἑκατὸν εἰκοσιεπτά χωρῶν ἄρ-
χουσι καὶ τοπάρχαις ὑποτεταγμένοις , τάδε γράφει .
2. Πολλῶν ἐπάρξας ἐθνῶν καὶ πάσης ἐπικρατήσας
οἰκουμένης , ἐβουλήθην, μὴ τῷ θράσει τῆς ἐξουσίας
ἐπαιρόμενος , ἐπιεικέστερον δὲ καὶ μετὰ ἠπιότητος ἀεὶ
διεξάγων, τοὺς τῶν ὑποτεταγμένων ἀκυμάντους διαπαν-
τὸς καταστῆσαι βίου , τήν τε βασιλείαν ἤρεμον καὶ που
ρευτὴν μέχρι περάντων παρεξόμενος , ἀνανεώσασθαί τε
τὴν ποθουμένην τοῖς πᾶσιν ἀνθρώποις εἰρήνην .
3. Πυθομένου δέ μου τῶν συμβούλων πῶς ἂν ἀχθείη
τοῦτο ἐπὶ πέρας , ὁ σωφροσύνῃ παρ' ἡμῖν διαπρέψας ,
καὶ ἐν τῇ εὐνοίᾳ ἀπαραλλάκτῳ καὶ βεβαίᾳ πίστει ἀπο-
δεδειγμένος , καὶ δεύτερον τῶν βασιλειῶν γέρας ἀπεν-
ηνεγμένος , Αμάν,
1. Rex magnus Artaxerses his qui ab India usque ad
Ethiopiam centum viginti septem provinciarum principes
et locorum præsides ordinati sunt , hæc scribit.
2. Cummultis imperassem gentibus et universi dominarer
orbis terrae , volui , non temeritate potentia elatus, mitius
autem et cum quiete semper gubernans, subjectos tranquil
los semper statuere vita , et regnum quietum et pervium
usque ad fines præbens , renovareque desideratam cunctis
hominibus pacem.
3. Quærente autem me a consiliariis quomodo duceretur
hoc ad finem , qui sapientia apud nos praecedebat , et ir
benevolentia immutabili et firma fide approbatus est , et se
cundo regis dono praecedebat , Aman,
 ESTHER . CAP . XIV.
53
4. ἀπέδειξεν ἡμῖν ἐν πάσαις ταῖς κατὰ τὴν οἰκου 4. indicavit nobis in omnibus per orbem terræ tribubus
μένην φυλαῖς ἀναμεμίχθαι δυσμενῆ λαόν τινα , τοῖς commistum esse inimicum populum quemdam , legibus con-
νόμοις ἀντίθετον πρὸς πᾶν ἔθνος , τά τε τῶν βασιλέων
trari ad omnem gentem, et regum prætermittentes as-
παραπέμποντας διηνεκῶς διατάγματα , πρὸς τὸ μὴ και sidue um edicta , ut non deducatur qui a nobis dirigitur sine
τατείνεσθαι τὴν ὑφ᾽ ἡμῶν κατευθυ νομένην ἀμέμπτως
| defectu principatus.
συναρχίαν.
5. Διειληφότες οὖν ὡς τόδε τὸ ἔθνος μονώτατον ἐν ἀν 5. Cum didicissemus ergo quod haec gens sola in rebet-
τιπαραγωγῇ παντὶ διαπαντὸς ἀνθρώπῳ κείμενον , δια-
lione omni semper homini posita sit , ( vitam) legum pere
γωγὴν νόμων ξενίζουσαν παραλλάσσον καὶ δυςνοοῦν τοῖς
. grinam permutans et dissentiens nostris rebus , pessimaque
ἡμετέροις πράγμασι , τὰ χείριστά τε συντελοῦν κακὰ , consumens mala , et ut non regnum constantiam conseque-
καὶ πρὸς τὸ μὴ τὴν βασιλείαν εὐσταθείας τυγχάνειν · retur :
6. προςτετάχαμεν οὖν τοὺς σημαινομένους ὑμῖν ἐν τοῖς
6. præcepimus igitur eos qui significantur vobis in scri-
γεγραμμένοις ὑπὸ Ἀμὰν τοῦ τεταγμένου ἐπὶ τῶν προς ptis ab Aman praeposito in rebus et secundo a nobis , omnes
γμάτων καὶ δευτέρου πρὸς ἡμῶν , πάντας σὺν γυναιξὶ
cum mulieribus et filiis perdi radicitus inimicorum gladiis ,
καὶ τέκνοις ἀπολέσθαι ὁλοῤῥίζως τῶν ἐχθρῶν ταῖς μα-
sine omni misericordia et parcitate, quartadecima duodecimi
χαίραις , ἄνευ παντὸς οἴκτου καὶ φειδοῦς , τῇ τεσσα- mensis adar præsentis anni :
ρεςκαιδεκάτῃ τοῦ δωδεκάτου μηνὸς ἀδὰρ τοῦ ἐνεστῶτος
ἔτους ·
7. ὅπως οἱ πάλαι καὶ νῦν δυςμενεῖς ἐν ἡμέρᾳ μια
7. ut qui olim et nunc inimici in die una violenter in in-
βιαίως εἰς τὸν ἅδην κατελθόντες , εἰς τὸν μετέπειτα fernum descendentes , in posterum tempus quietas et tran-
χρόνον εὐσταθῆ καὶ ἀτάραχα παρέχωσιν ἡμῶν διὰ τέ- quillas praebe nobis perfec res.
ant te
λους τὰ πράγματα .
8. Καὶ ἐδεήθη Κυρίου , μνημονε ύων πάντα τὰ ἔργα 8. Et deprecatus est Dominum , memor omnium operum
Κυρίου, καὶ εἶπε · Domini , et dixit :
9. Κύριε , κύριε βασιλεὺς παντοκράτωρ , ὅτι ἐν ἐξου- 9. Domine , domine rex omnipotens , quia in potestate tua
σίᾳ σου πᾶν ἐστι , καὶ οὐκ ἔστιν ὁ ἀντιδοξῶν σοι ἐν τῷ
cuncta sunt , et non est qui resistat tibi cum volueris tu sal-
θέλειν σε σῶσαι τὸν Ἰσραήλ · vare Israel :
10. ὅτι σὺ ἐποίησας τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν, καὶ
πᾶν θαυμαζόμενον ἐν τῇ ὑπ᾽ οὐρανόν . 10. quia tu fecisti coelum et terram , et omne mirabile in
sub coelo.
11. Καὶ Κύριος εἶ πάντων, καὶ οὐκ ἔστιν ὃς ἀντιτά-
ξεταί σοι τῷ Κυρίῳ. 11. Et Dominus es omnium , et non est qui resistat tibi
Domino.
12. Σὺ πάντα γινώσκεις· σὺ οἶδας , Κύριε , ὅτι οὐκ ἐν
ὕβρει , οὐδὲ ἐν ὑπερηφανία , οὐδὲ ἐν φιλοδοξίᾳ ἐποίησα 12. Τu omnia nosti : tu scis , Domine , quia non in con-
τοῦτο , τὸ μὴ προςκυνεῖν τὸν ὑπερήφανον Ἀμάν· | tumelia , neque in superbia , neque in gloriæ cupiditate feci
hoc, ut non adorarem superbum Aman :
13. ὅτι εὐδόκουν φιλεῖν πέλματα ποδῶν αὐτοῦ πρὸς
σωτηρίαν Ἰσραὴλ, 13. quia complacebam deosculari vestigia pedum ejus
ad salutem Israel ,
14. ἀλλ᾽ ἐποίησα τοῦτο ἵνα μὴ θῶ δόξαν ἀνθρώπου
ὑπεράνω δόξης Θεοῦ· καὶ οὐ προςκυνήσω οὐδένα πλήν 14. sed feci hoc ut non ponerem gloriam hominis super
gloriam Dei : et non adorabo quemquam praeter te, Domine,
σου , Κύριε , καὶ οὐ ποιήσω αὐτὸ ἐν ὑπερηφανία.
et non faciam hoc in superbia.
15. Καὶ νῦν, Κύριε ὁ Θεὸς ὁ βασιλεὺς , φεῖσαι τοῦ
λαοῦ σου , ὅτι ἐπιβλέπουσιν ἡμῖν εἰς καταφ θορὰν , καὶ 15. Et nunc , Domine Deus rex , parce populo tuo , quia
perditionem , et desideraverunt perdere
ἐπεθύμησαν ἀπολέσθαι τὴν ἐξ ἀρχῆς κληρονομίαν σου . respiciunt nos in
eam quæ a principio hæreditatem tuam.
16. Μὴ ὑπερί δης τὴν μερίδ α σου , ἣν σεαυτ ῷ ἐλυ
16. Ne despicias partem tuam, quam tibi redemisti de
τρώσω ἐκ γῆς Αἰγύπτου. terra Ægypti .
17. Ἐπάκουσον τῆς δεήσεώς μου , καὶ ἱλάσθητι τῷ
17. Exaudi deprecationem meam , et propitius esto sorti
κλήρῳ σου , καὶ στρέψον τὸ πένθος ἡμῶν εἰς εὐωχίαν,
ὑμνή tuae , et converte luctum nostrum in gaudium , ut viventes
ἵνα ζῶντες σωμέν σου τὸ ὄνομα , Κύριε , καὶ μὴ
laudemus nomen tuum , Domine , et ne perdas os laudan-
ἀφανίσῃς στόμα αἰνούντων σε , Κύριε.
tium te , Domine.
18. Καὶ πᾶς Ἰσραὴλ ἐκέκραξαν ἐξ ἰσχύος αὐτῶν , ὅτι 18. Et omnis Israel clamaverunt ex fortitudine sua , quo-
θάνατος αὐτῶν ἐν ὀφθαλμοῖς αὐτῶν . niam mors eorum in oculis eorum.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΔ'.
CAPUT XIV.
1. Καὶ Ἐσθὴρ ἡ βασίλισσα κατέφυγεν ἐπὶ τὸν Κύ 1. Et Esther regina confugit ad Dominum , in agone mor-
ριον, ἐν ἀγῶνι θανάτου κατειλημμένη.
tis comprehensa.
2. Καὶ ἀφελομένη τὰ ἱμάτια τῆς δόξης αὐτῆς , ἐνε
δύσατο ἱμάτια στενοχωρίας καὶ πένθους · καὶ ἀντὶ τῶν 2. Et deponens vestes gloriæ suæ , induta est indumentis
angustiæ et luctus et pro superbis unguentis , cinere et
ὑπερηφάνων ἡδυσμάτων, σποδοῦ καὶ κοπριῶν ἐνέπλησε
stercore implevit caput suum : et corpus suum humiliavit
τὴν κεφαλὴν αὐτῆς · καὶ τὸ σῶμα αὐτῆς ἐταπείνωσε |
σφόδρα · καὶ πάντα τόπον ἀγαλλιάματος αὐτῆς ἔπλησε
valde : et omnem locum exsultationis suae implevit laceratis
| crinibus suis.
στρεπτῶν τριχῶν αὐτῆς.
54 ΕΣΘΗΡ Κ ΙΕ΄.

3. Καὶ ἐδεῖτο Κυρίου Θεοῦ Ἰσραὴλ , καὶ εἶπε · Κύ- 3. Et deprecabatur Dominum Deum Israel , et dixit : D.)-
μιέ μου , ὁ βασιλεὺς ἡμῶν συ εἶ μόνος · βοήθησόν μοι mine mi, rex noster tu es solus, adjuva me solitariam et non
τῇ μόνῃ καὶ μὴ ἐχούσῃ βοηθὸν εἰ μή σε , habentem adjutorem nisi te ,
4. quoniam periculum meum in manu mea.
4. ὅτι κίνδυνός μου ἐν χειρί μου.
5. Ἐγὼ ἤκουον ἐκ γενετῆς μου ἐν φυλῇ πατριᾶς 5. Ego audivi a nativitate mea in tribu familiae meae ,
μου , ὅτι σὺ , Κύριε , ἔλαβες τὸν Ἰσραὴλ ἐκ πάντων ] quod tu , Domine , tulisti Israel de omnibus gentibus , et
τῶν ἐθνῶν, καὶ τοὺς πατέρας ἡμῶν ἐκ πάντων τῶν patres nostros de omnibus majoribus suis in haereditatem
προγόνων αὐτῶν εἰς κληρονομίαν αἰώνιον , καὶ ἐποίησας | sempiternam , et fecisti eis quæ locutus es.
αὐτοῖς ὅσα ἐλάλησας .
4. Καὶ νῦν ἡμάρτομεν ἐνώπιόν σου , καὶ παρέδω 6. Et nunc peccavimus in conspectu tuo , et tradidisti
nos in manus inimicis nostris ,
κας ἡμᾶς εἰς χεῖρας τοῖς ἐχθροῖς ἡμῶν,
7. ἀνθ' ὧν ἐδοξάσαμεν τοὺς θεοὺς αὐτῶν . Δίκαιος 7. eo quod glorificavimus deos eorum . Justus es , Do-
mine.
εἶ , Κύριε. 8. Et nune non eis sufficit amaritudine servitutis nostrae ,
8. Καὶ νῦν οὐχ ἱκανώθησαν ἐν πικρασμῷ δουλείας
ἡμῶν, ἀλλὰ ἔθηκας τὰς χεῖρας αὐτῶν ἐπὶ τὰς χεῖρας | sed posuisti manus eorum super manus idolorum suorum ,
τῶν εἰδώλων αὐτῶν,
9. ut extollerent determinationem oris tui et delerent
9. ἐξῆραι ὁρισμὸν στόματός σου καὶ ἀφανίσαι κλη-
ρονομίαν σου , καὶ ἐμφράξαι στόμα αἰνούντων σε , καὶ | haereditatem tuam , et obturarent os laudantium te , et ex-
σβέσαι δόξαν οἴκου σου καὶ θυσιαστηρίου σου , stinguerent gloriam domus tuæ et altaris tui ,
10. καὶ ἀνοῖξαι στόμα ἐθνῶν εἰς ἀρετὰς ματαίων, 10. et aperirent os gentium ad virtutes stultorum, et
καὶ θαυμασθῆναι βασιλέα σάρκινον εἰς αἰῶνα . magnificaretur rex carnalis in sempiternum.
ιι . Μὴ παραδῷς , Κύριε , τὸ σκῆπτρον σου τοῖς μὴ 11. Ne tradas, Domine , sceptrum tuum his qui non
οὖσι , καὶ μὴ καταγελάτωσαν ἐν τῇ πτώσει ἡμῶν, ἀλλὰ sunt , et ne derideant in casu nostro , sed converte consi-
|
στρέψον τὴν βουλὴν αὐτῶν ἐπ' αὐτούς· τὸν δὲ ἀρξάμε- | lium eorum super eos : at qui incoepit super nos disperde.
νον ἐφ' ἡμᾶς παραδειγμάτισον .
12. Μνήσθητι , Κύριε , γνώσθητι ἐν καιρῷ θλίψεως 12. Memento , Domine , notum te fac in tempore tribu-
ἡμῶν, καὶ ἐμὲ θάρσυνον , βασιλεῦ τῶν ἐθνῶν καὶ πάσης | lationis nostra , et da mihi fiduciam , rex gentium et omnis
principatus dominator :
ἀρχῆς ἐπικρατῶν · 13. tribue sermonem compositum in ore meo in conspectu
13. δὸς λόγον εὐρυθμον εἰς τὸ στόμα μου ἐνώπιον
τοῦ λέοντος , καὶ μεταθὲς τὴν καρδίαν αὐτοῦ εἰς μῖσος | leonis , et transfer cor illius in odium oppugnantis nos , in
τοῦ πολεμοῦντος ἡμᾶς , εἰς συντέλειαν αὐτοῦ καὶ τῶν perditionem ejus et eorum qui consentiunt ei.
ὁμονοούτων αὐτῷ . 14. Nos autem libera in manu tua , et adjuva me soli-
14. Ἡμᾶς δὲ ῥῦσαι ἐν χειρί σου , καὶ βοήθησόν μοι
Domine.
τῇ μόνῃ καὶ μὴ ἐχούσῃ ἕτερον βοηθὸν εἰ μή σε , Κύριε. tariam et non habentem alium adjutorem nisi te ,
Omnium scientiam habes ,
Πάντων γνῶσιν ἔχεις , 15. et nosti quod oderim gloriam iniquorum , et detester
15. καὶ οἶδας ὅτι ἐμίσησα δόξαν ἀνόμων, καὶ βδε-
λύσσομαι κοίτην ἀπεριτμήτων καὶ παντὸς ἀλλοτρίου . cubile incircumcisorum et omnis alienigena .
16. Tu scis necessitatem meam , quod abominer signum
16. Σὺ οἶδας τὴν ἀνάγκην μου , ὅτι βδελύσσομαι
superbiæ meæ quod est super caput meum in diebus
τὸ σημεῖον τῆς ὑπερηφανίας μου ὅ ἐστιν ἐπὶ τῆς κεφα- |
ostentationis mea : detester illud quasi pannum menstruo-
λῆς μου ἐν ἡμέραις ὀπτασίας μου · βδελύσσομαι αὐτὸ |
rum , et non portem illud in diebus silentii mei.
ὡς ῥάκος καταμηνίων , καὶ οὐ φορῶ αὐτὸ ἐν ἡμέραις
ἡσυχίας μου. 17. Et non comedit ancilla tua in mensa Aman , et non
17. Καὶ οὐκ ἔφαγεν ἡ δούλη σου τράπεζαν Αμάν ,
καὶ οὐκ ἐδόξασα συμπόσιον βασιλέως , οὐδὲ ἔπιον οἶνον | magnificavi convivium regis , neque bibi vinum libaminum :
σπονδῶν · 18. et non lætata sit ancilla tua a die translationis meæ
18. καὶ οὐκ εὐφράνθη ἡ δούλη σου ἀφ᾿ ἡμέρας με
usque nunc , verum in te , Domine Dens Abraam.
ταβολῆς μου μέχρι τοῦ νῦν, πλὴν ἐπὶ σοὶ , Κύριε ὁ
Θεὸς Ἀβραάμ . 19. Deus fortis super omnes , exaudi vocem desperan-
19. Ὁ Θεὸς ἰσχύων ἐπὶ πάντας , εἰςάκουσον φωνῆς
ἀπηλπισμένων , καὶ ῥῦσαι ἡμᾶς ἐκ χειρὸς τῶν πονη- tium , et libera nos de manu malignantium , et libera me a.
timore meo.
ρευομένων , καὶ ῥῦσαί με ἐκ τοῦ φόβου μου.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΕ'. CAPUT XV .

4. Καὶ ἐγενήθη ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ τρίτῃ , ὡς ἐπαύσατο
· προςευχομένη , ἐξεδύσατο τὰ ἱμάτια τοῦ πένθους , καὶ
περιεβάλετο δόξαν αὐτῆς .
5. Καὶ γενηθεῖσα ἐπιφανὴς , ἐπικαλεσαμένη , τὸν
πάντων ἐπόπτην καὶ σωτῆρα , παρέλαβε τὰς δύο
4. Et factum est in die tertia , ut cessavit orans , deposuit
vetimesnta luctus , et induta est gloria sua.
5. Et facta splendens , cum invocasset omnium specta .
torem et salvatorem , assumpsit duas famulas :

ἄβρας ·
 ESTHER. CAP. XVI .
55 .
6. καὶ τῇ μὲν μιᾷ ἐπηρείδετο , ὡς τρυφερευομένη , 6. et quidem super unam innitebatur, quasi delicata ,
7. ἡ δὲ ἑτέρα ἐπηκολούθει κουφίζουσα τὴν ἔνδυσιν 7. at altera sequebatur levans indumenta ejus.
αὐτῆς.
5. Καὶ αὐτὴ ἐρυθριῶσα ἀκμῇ κάλλους αὐτῆς , καὶ 8. Et ipsa rubefacta vigore pulchritudinis sua , et vultus..
τὸ πρόςωπον αὐτοῦ ἱλαρὸν ὡς προςφιλές · ἡ δὲ καρδία | ejus hilaris quasi amabilis : at cor ejus arctatum præ timore.
αὐτῆς ἀπεστενωμένη ἀπὸ τοῦ φόβου .
9. Καὶ εἰςελθοῦσα πάσας τὰς θύρας , κατέστη ἐνώ 9. Et ingressa omnes portas , stetit coram rege : et ipse
πιον τοῦ βασιλέως · καὶ αὐτὸς ἐκάθητο ἐπὶ τοῦ θρόνου | sedebat super solium regni sui : et omnem stolam splendo-
τῆς βασιλείας αὐτοῦ · καὶ πᾶσαν στολὴν τῆς ἐπιφανείας |
ris sui indutus erat , totus in auro et lapidibus pretiosis ,
αὐτοῦ ἐνεδεδύχει , ὅλος διὰ χρυσοῦ καὶ λίθων πολυτε- et erat terribilis nimis .
λῶν, καὶ ἦν φοβερὸς σφόδρα .
10. Καὶ ἄρας τὸ πρόςωπον αὐτοῦ πεπυρωμένον δόξῃ , 10. Et elevans faciem suam incensam gloria , in acie fu-
ἐν ἀκμῇ θυμοῦ ἐπέβλεψε. Καὶ ἔπεσεν ἡ βασίλισσα και roris conspexit. Et corruit regina et mutavit colorem suum
μετέβαλε τὸ χρῶμα αὐτῆς ἐν ἐκλύσει , καὶ κατέκυψεν |
in dissolutione , et reclinavit se super caput ancillae praece-
ἐπὶ τὴν κεφαλὴν τῆς ἄβρας τῆς προπορευομένης. dentis.
II. Καὶ μετέβαλεν ὁ Θεὸς τὸ πνεῦμα τοῦ βασιλέως 11. Et convertit Deus spiritum regis in mansuetudinem :
εἰς πραότητα · καὶ ἀγωνιάσας ἀνεπήδησεν ἀπὸ τοῦ et festinans exsilivit de solio , et assumpsit eam in ulnis.
θρόνου , καὶ ἀνέλαβεν αὐτὴν ἐπὶ τὰς ἀγκάλας αὐτοῦ suis donec rediret , et consolabatur eam verbis pacificis , et
μέχρις οὗ κατέστη , καὶ παρεκάλει αὐτὴν λόγοις εἰρη- | dixit ei :
νικοῖς , καὶ εἶπεν αὐτῇ·
12. Τί ἐστιν, Εσθήρ ; Ἐγὼ ὁ ἀδελφός σου , θάρσει , 12. Quid est , Esther? Ego frater tuus , confide ,
13. οὐ μὴ ἀποθάνης , ὅτι κοινὸν τὸ πρόςταγμα ἡμῶν 13. non morieris, quoniam commune præceptum nostrum :
ἐστι. est.
14. Πρόςελθε. 14. Accede.
15. Καὶ ἄρας τὴν χρυσῆν ῥάβδον ἐπέθηκεν ἐπὶ τὸν 15. Et tollens auream virgam imposuit super collum,
τράχηλον αὐτῆς , καὶ ἠσπάσατο αὐτὴν, καὶ εἶπεν · Λά- ejus , et amplexatus est eam , et dixit : Loquere mihi.
λησόν μοι .
16. Καὶ εἶπεν αὐτῷ · Εἶδόν σε , κύριε , ὡς ἄγγελον 16. Et dixit ei : Vidi te , domine , quasi angelum Dei , et.
Θεοῦ , καὶ ἐταράχθη ἡ καρδία μου ἀπὸ τοῦ φόβου τῆς | turbatum est cor meum præ timore gloriæ tuæe :
δόξης σου ·
17. ὅτι θαυμαστὸς εἶ , κύριε , καὶ τὸ πρόςωπόν σου 17. quoniam mirabilis es, domine, et facies tua gratiarum.
χαρίτων μεστόν . plena.
18. Ἐν δὲ τῷ διαλέγεσθαι αὐτὴν , ἔπεσεν ἀπὸ ἐκλύ- 18. Cum autem loqueretur ipsa , corruit prae dissolutione
σεως αὐτῆς. sua.
19. Καὶ ὁ βασιλεὺς ἐταράσσετο , καὶ πᾶσα ἡ θερα- 19. Et rex turbabatur, et omnis famulatus ejus consola:
πεία αὐτοῦ παρεκάλει αὐτήν. batur eam .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ις΄ . CAPUT XVI.

1. Βασιλεὺς μέγας Αρταξέρξης τοῖς ἀπὸ τῆς Ἰνδι- 1. Rex magnus Artaxerses his qui ab India usque ad
κῆς ἕως τῆς Αἰθιοπίας ἑκατὸν εἰκοσιεπτὰ σατράπαις Æthiopiam centum viginti septem satrapis regionum prin-
χωρῶν ἄρχουσι , καὶ τοῖς τὰ ἡμέτερα φρονοῦσι , χαί- - cipes sunt , et his qui nostra sapiunt , valere.
ρειν.
2. Πολλοὶ , τῇ πλείστῃ τῶν εὐεργετούντων χρηστό- 2. Multi , plurima eorum qui benefaciunt bonitate fre-
τητι πυκνότερον τιμώμενοι , μεῖζον ἐφρόνησαν, quentius honorati , magis superbierunt ,
3. καὶ οὐ μόνον τοὺς ὑποτεταγμένους ἡμῖν ζητοῦσι 3. et non solum subjectos nobis quarunt affligere , et
κακοποιεῖν, τόν τε κόρον οὐ δυνάμενοι φέρειν, καὶ τοῖς ubertatem non potentes ferre , et in suos benefactores co
ἑαυτῶν εὐεργέταις ἐπιχειροῦσι μηχανάσθαι · nantur machinari :
4. καὶ τὴν εὐχαριστίαν οὐ μόνον ἐκ τῶν ἀνθρώπων 4. et gratitudinem non solum ab hominibus auferentes ,
ἀνταναιροῦντες , ἀλλὰ καὶ τοῖς τῶν ἀπειραγάθων κόμ sed et inexperientia bonorum elationibus elevati , ejus qui
ποις ἐπαρθέντες , τοῦ τὰ πάντα κατοπτεύοντος ἀεὶ Θεοῦ omnia cernit semper Dei odiosam arbitrantur fugere posse
τὴν μισοπόνηρον ὑπολαμβάνουσιν ἐκφεύξεσθαι δίκην . sententiam.
5. Πολλάκις δὲ καὶ πολλοὺς τῶν ἐπ' ἐξουσίαις τετα- 5. Sape autem et multos ex his qui in potestatibus con:
γμένων, τῶν πιστευθέντων χειρίζειν φίλων τὰ πράγματα, stituti sunt , qui crediti sunt gubernare amicorum res , so-
παραμυθία μετόχους αἱμάτων αθώων καταστήσασα , latium participes sanguine innocentum constituens , induit
περιέβαλε συμφοραῖς ἀνηκέστοις , calamitatibus immedicabilibus ,
6. τῷ τῆς κακοηθείας ψεύδει παραλογισμό παραλο- 6. pravitatis mendacio fraude decipientium eorum qui
γισαμένων τὴν τῶν ἐπικρατούντων ἀκέραιον εὐγνωμο- dominantur simplicem benevolentiam .
σύνην.
7. Σκοπεῖν δὲ ἔξεστιν οὐ τοσοῦτον ἐκ τῶν παλαιοτέ- 7. Considerare autem licet non tantum ex veteribus ut,
56 ΕΣΘΗΡ. Κεφ . ις'.

ρων ὡς παρεδώκαμεν ἱστοριῶν, ὅσα ἐστὶ παρὰ πόδας tradidinus historiis , quæ sunt prope vos quærentes inique
ὑμᾶς ἐκζητοῦντας ἀνοσίως συντετελεσμένα , τῇ τῶν consummata , eorum qui indigne dominantur peste ,
ἀναξίως δυναστευόντων λοιμότητι ,
8. καὶ προςέχειν εἰς τὰ μετὰ ταῦτα , ὥςτε τὴν βα- 8. et attendere ad ea quæ post haec , ita ut regnum sine
σιλείαν ἀτάραχον τοῖς πᾶσιν ἀνθρώποις μετ' εἰρήνης | turbatione omnibus hominibus cum pace præbeamus :
παρεξόμεθα ·
9. χρώμενοί τε μεταβολαῖς , τὰ δὲ ὑπὸ τὴν ὄψιν 9. utentesque mutationibus , ea autem quae ad conspe-
ερχόμενα διακρίνοντες ἀεὶ μετ᾿ ἐπιεικεστέρας ἀπαντή- | ctum veniunt discernentes semper cum mansueta . obvia-
σεως. tione.
10. Ὡς γὰρ Ἀμὴν Ἀμαδαθοῦ Μακεδών, ταῖς ἀλη 10. Ut enim Aman Amadathu Macedo , veritatibus alie-
θείαις ἀλλότριος τοῦ τῶν Περσῶν αἵματος , καὶ πολὺ nus de Persarum sanguine , et multum distans a nostra beni-
διεστηκὼς τῆς ἡμετέρας χρηστότητος , καὶ ξενωθεὶς | gnitate , et hospitatus a nobis ,
ἡμῖν,
ιι. ἔτυχεν ἧς ἔχομεν πρὸς πᾶν ἔθνος φιλανθρωπίας 11. consecutus est quam habemus ad omnem gentem
ἐπιτοσοῦτον, ὥςτε ἀγορεύεσθαι ἡμῶν πατέρα καὶ προς- | humanitatem in tantum , ut vocaretur noster pater et ado-
κυνούμενον ὑπὸ πάντων, τὸ δεύτερον τοῦ βασιλικοῦ raretur ab omnibus , secundam regii throni personam ge
θρόνου πρόςωπον διατελεῖν. rens .
12. Οὐκ ἐνέγκας δὲ τὴν ὑπερηφανίαν, ἐπετήδευσε τῆς 12. Non ferens autem superbiam , nixus est principatu
ἀρχῆς στερῆσαι ἡμᾶς καὶ τοῦ πνεύματος , privare nos et spiritu ,
13. τόν τε ἡμέτερον σωτῆρα καὶ διὰ πάντων εὐερ- 13. et nostrum salvatorem et in omnibus benefactorem
γέτην Μαρδοχαίον, καὶ τὴν ἄμεμπτον τῆς βασιλείας | Mardochaeum , et irreprehensibilem regni consortem Esther,
κοινωνὸν Ἐσθὴρ , σὺν παντὶ τῷ τούτων ἔθνει , πολυ- | cum omni horum gente , multiplicibus viarum deceptioni-
πλόκοις μεθόδων παραλογισμοῖς αἰτησάμενος εἰς ἀπώ- bus expetens in perditionem :
λειαν ·
14. διὰ γὰρ τῶν τρόπων τούτων ᾠήθη λαβὼν ἡμᾶς 14. per enim modos istos existimavit accipiens nos de-
ἐρήμους , τὴν τῶν Περσῶν ἐπικράτησιν εἰς τοὺς Μα- | sertos , Persarum dominium in Macedonas transferre.
κεδόνας μετατάξαι.
15. Ἡμεῖς δὲ τοὺς ὑπὸ τοῦ τρισαλιτηρίου παραδεδο 15. Nos vero ab exitiali traditos in necem Judaeos , re-
μένους εἰς ἀφανισμὸν Ἰουδαίους , εὑρίσκομεν οὐ κατ perimus non malefactores exsistentes , justissimis vero de-
κούργους ὄντας , δικαιοτάτοις δὲ πολιτευομένους νόμοις , | gentes legibus ,
16. ὄντας δὲ υἱοὺς τοῦ ὑψίστου μεγίστου ζῶντος 16. exsistentes autem filios altissimi maximi viventis
Θεοῦ , τοῦ κατευθύνοντος ἡμῖν τε καὶ τοῖς προγόνοις | Dei , qui dirigit nobis que et primogenitoribus nostris re-
ἡμῶν τὴν βασιλείαν ἐν τῇ καλλίστη διαθέσει . gnum in optima dispositione.
17. Καλῶς οὖν ποιεῖτε μὴ προςχρησάμενοι τοῖς ὑπὸ 17. Bene ergo facite non utentes his quæ ab Aman
Ἀμὴν Ἀμαδαθοῦ ἀποσταλεῖσι γράμμασι Amadathu missæ fuerunt litteris :
18. διὰ τὸ αὐτὸν τὸν ταῦτα ἐξεργασάμενον, πρὸς 18. propterea quod hic qui hac operatus est , ante Susa-
ταῖς Σούσων πύλαις ἐσταυρῶσθαι σὺν τῇ πανοικία , την rum portas appensus est cum omni familia , dignum eo qui
καταξίαν τοῦ πάντα ἐπικρατοῦντος Θεοῦ διατάχους | omnium dominator Deo velociter reddente ei judicium.
ἀποδόντος αὐτῷ κρίσιν.
19. Τὸ δὲ ἀντίγραφον τῆς ἐπιστολῆς ταύτης ἐκθέντες 19. Et exemplar epistolæ hujus præponentes in omni
ἐν παντὶ τόπῳ , μετὰ παῤῥησίας ἐᾶν τοὺς Ἰουδαίους . loco , cum libertate dimittatis Judaeos uti suis legibus ,
χρήσασθαι τοῖς ἑαυτῶν νόμοις ,
20. καὶ συνεπισχύειν αὐτοῖς · ὅπως τοὺς ἐν καιρῷ 20. et adjuvetis eos : ut eos qui in tempus tribulationis
θλίψεως ἐπιθεμένους αὐτοῖς ἀμύνωνται τῇ τριςκαιδεκάτη | impositi erant eis ulciscantur tertia decima duodecimi men-
τοῦ δωδεκάτου μηνὸς ἀδὰρ τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ · sis adar eadem die :
21. ταύτην γὰρ ὁ πάντα δυναστεύων Θεὸς , ἀντ᾿ 21. hanc enim omnium dominator Deus , pro perditione
ὀλεθρίας τοῦ ἐκλέκτου γένους , ἐποίησεν αὐτοῖς εὐφρο- electi generis, fecit eis gaudium.
σύνην.
22. Καὶ ὑμεῖς οὖν ἐν ταῖς ἐπωνύμοις ὑμῶν ἑορταῖς 22. Et vos ergo in insignibus vestris festivitatibus insi-
ἐπίσημον ἡμέραν μετὰ πάσης εὐωχίας ἄγετε · gnem diem cum omni lætitia ducite :
23. ὅπως καὶ νῦν καὶ μετὰ ταῦτα σωτηρία ἡμῖν καὶ 23. ut et nunc et post haec salus nobis et benevolis Per
τοῖς εὐνοοῦσι Πέρσαις , τοῖς δὲ ἡμῖν ἐπιβουλεύουσι , sis , his vero qui nobis insidiantur, memoriale perditionis .
μνημόσυνον τῆς ἀπωλείας.
24. Πᾶσα δὲ πόλις ἢ χώρα τὸ σύνολον, ἥτις κατὰ 24. Omnis autem civitas vel regio omnino , quæ juxta
ταῦτα μὴ ποιήσῃ , δόρατι καὶ πυρὶ καταναλωθήσεται haec non fecerit , lancea et igni consumetur cum ira : et non
μετ᾿ ὀργῆς · καὶ οὐ μόνον ἀνθρώποις ἄβατος , ἀλλὰ καὶ solum hominibus invia , sed et bestiis et volatilibus in
θηρίοις καὶ πετεινοῖς εἰς τὸν ἅπαντα χρόνον ἔχθιστός τε omne tempus inimicissimaque constituetur.
κατασταθήσεται .
 JOB. CAP. 1.
ΙΩΒ .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α'.
1. Ανθρωπός τις ἦν ἐν χώρᾳ τῇ Αἰσίτιδι ᾧ ὄνομα
Ἰώβ , καὶ ἦν ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος ἀληθινὸς , ἄμεμπτος ,
δίκαιος , θεοσεβής , ἀπεχόμενος ἀπὸ παντὸς πονηροῦ
πράγματος.
2. Εγένοντο δὲ αὐτῷ υἱοὶ ἑπτὰ καὶ θυγατέρες τρεῖς.
3. Καὶ ἦν τὰ κτήνη αὐτοῦ πρόβατα ἑπτακιςχίλια ,
κάμηλοι τριςχίλιαι , ζεύγη βοῶν πεντακόσιαι , θήλειαι
ὄνοι νομάδες πεντακόσιαι , καὶ ὑπηρεσία πολλὴ σφόδρα ,
καὶ ἔργα μεγάλα ἦν αὐτῷ ἐπὶ τῆς γῆς , καὶ ἦν ὁ ἀν
θρωπος ἐκεῖνος εὐγενὴς τῶν ἀφ' ἡλίου ἀνατολῶν .
4. Συμπορευόμενοι δὲ οἱ υἱοὶ αὐτοῦ πρὸς ἀλλήλους
ἐποιοῦσαν πότον καθ᾿ ἑκάστην ἡμέραν, συμπαραλαμ- .
βάνοντες ἅμα καὶ τὰς τρεῖς ἀδελφὰς αὐτῶν, ἐσθίειν καὶ
πίνειν μετ᾿ αὐτῶν.
5. Καὶ ὡς ἂν συνετελέσθησαν αἱ ἡμέραι τοῦ πότου ,
ἀπέστελλεν Ἰὼβ , καὶ ἐκαθάριζεν αὐτοὺς ἀνιστάμενος |
τοπρωί , καὶ προςέφερε περὶ αὐτῶν θυσίας κατὰ τὸν
ἀριθμὸν αὐτῶν, καὶ μόσχον ἕνα περὶ ἁμαρτίας περὶ τῶν
ψυχῶν αὐτῶν. Ἔλεγε γὰρ Ιώβ . Μή ποτε οἱ υἱοί μου
ἐν τῇ διανοίᾳ αὐτῶν κακὰ ἐνενόησαν πρὸς Θεόν. Οΰ-
τως οὖν ἐποίει Ἰὼβ πάσας τὰς ἡμέρας.
6. Καὶ ἐγένετο ὡς ἡ ἡμέρα αὕτη , καὶ ἰδοὺ ἦλθον
οἱ ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ παραστῆναι ἐνώπιον τοῦ Κυρίου , |
καὶ ὁ διάβολος ἦλθεν μετ' αὐτῶν .
7. Καὶ εἶπεν ὁ Κύριος τῷ διαβόλῳ · Πόθεν παρα-
γέγονας ; Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ διάβολος τῷ Κυρίῳ εἶπε ·
Περιελθὼν τὴν γῆν, καὶ ἐμπεριπατήσας τὴν ὑπ᾽ οὐρα- |
νὸν , πάρειμι.
8. Καὶ εἶπεν αὐτῷ ὁ Κύριος · Προςέσχες τῇ δια-
νοίᾳ σου κατὰ τοῦ παιδός μου Ἰώβ ; Ὅτι οὐκ ἔστι κατ'
αὐτὸν ἐπὶ τῆς γῆς ; Ἄνθρωπος ἄμεμπτος , ἀληθινὸς ,
Θεοσεβής , ἀπεχόμενος ἀπὸ παντὸς πονηροῦ πράγματος ;
9. Απεκρίθη δὲ ὁ διάβολος , καὶ εἶπεν ἐναντίον τοῦ
Κυρίου · Μὴ δωρεάν Ἰὼβ σέβεται τὸν Κύριον ;
10. Οὐ σὺ περιέφραξας τὰ ἔξω αὐτοῦ , καὶ τὰ ἔσω
τῆς οἰκίας αὐτοῦ , καὶ τὰ ἔξω πάντων τῶν ὄντων αὐτοῦ
κύκλῳ ; Τὰ δὲ ἔργα τῶν χειρῶν αὐτοῦ εὐλόγησας , καὶ |
τὰ κτήνη αὐτοῦ πολλὰ ἐποίησας ἐπὶ τῆς γῆς;
ιι . Ἀλλὰ ἀπόστειλον τὴν χεῖρά σου , καὶ ἅψαι πάν-
των ὧν ἔχει · ἦ μὴν εἰς πρόςωπον σε εὐλογήσει .
12. Τότε εἶπεν ὁ Κύριος τῷ διαβόλῳ · Ἰδοὺ πάντα
ὅσα ἐστὶν αὐτῷ , δίδωμι ἐν τῇ χειρί σου , ἀλλ᾿ αὐτοῦ
μὴ ἅψη. Καὶ ἐξῆλθεν ὁ διάβολος παρὰ τοῦ Κυρίου .
13. Καὶ ἦν ὡς ἡ ἡμέρα αὕτη , οἱ υἱοὶ Ἰὼβ καὶ αἱ
θυγατέρες αὐτοῦ ἔπινον οἶνον ἐν τῇ οἰκίᾳ τοῦ ἀδελφοῦ |
αὐτῶν τοῦ πρεσβυτέρου.
14. καὶ ἰδοὺ ἄγγελος ἦλθε πρὸς Ἰώβ , καὶ εἶπεν αὐτῷ ·
Τὰ ζεύγη τῶν βοῶν ἠροτρία , καὶ αἱ θήλειαι ὄνοι ἐβό-
σκοντο ἐχόμεναι αὐτῶν,
15. καὶ ἐλθόντες οἱ αἰχμαλωτεύοντες ᾐχμαλώτευσαν
αὐτὰς, καὶ τοὺς παῖδας ἀπέκτειναν ἐν μαχαίραις· σω-
θεὶς δὲ ἐγὼ μόνος ἦλθον τοῦ ἀπαγγείλαί σοι.
16. Ἔτι τούτου λαλοῦντος ἦλθεν ἕτερος ἄγγελος , καὶ
57
JOB .
CAPUT I.
1. Homo quidam erat in regione Ausitide cui nomen Job ,
et erat homo ille verax , sine crimine , justus , colens Deum ,
abstinens ab omni mala re.
2. Nati sunt autem ei filii septem et filiae tres .
3. Et erant pecora ejus oves septies mille , cameli ter
mille , juga boum quingenta , foeminae asinae pascuales quin-
genta , et ministerium multum valde , et opera magna erant
ei super terram , et erat homo ille nobilis inter eos qui a so-
lis ortu.
4. Convenientes autem filii ejus ad invicem faciebant
convivium per singulos dies , assumentes simul et tres so-
rores suas , ut comederent et biberent cum eis.
5. Cumque consummati essent dies convivii , mittebat
Job , et purificabat eos exsurgens mane , et offerebat pro eis
victimas secundum numerum eorum , et vitulum unum pro
peccato pro animabus eorum. Dicebat enim Job : Ne forte
filii mei in mente sua cogitaverint mala erga Deum. Sic igi-
tur faciebat Job omnibus diebus.
6. Et factum est sicut dies hæc , et ecce venerunt angeli
Dei ut starent coram Domino , et diabolus venit cum eis.
7. Et dixit Dominus diabolo : Unde ades ? Et respondens
diabolus Domino , dixit : Postquam circuivi terram , et per-
ambulvi eam quæ sub coelo , adsum.
8. Et dixit ei Dominus : Attendisti mente tua super pue-
rum meum Job? Quod non est juxta eum in terra? Homo
sine crimine , verax , colens Deum , abstinens ab omni mala
re
9. Respondit autem diabolus , et dixit coram Domino :
Num gratis Job colit Dominum ?
10. Nonne tu munisti ea quæ extra ipsum , et quæ intra
domum ejus , et quæ extra ex omnibus quæ sunt in circuitu
ejus ? Opera autem manuum ejus benedixisti , et pecora ejus
multa fecisti super terram ?
11. Sed mitte manum tuam , et tange omnia quæ habet :
certe in faciem te benedicet.
12. Tunc dixit Dominus diabolo : Ecce omnia quaecumque
sunt ei , do in manum tuam , sed ipsum ne tetigeris. Et exi-
vit diabolus a Domino.
13. Et erat sicut dies hæc , filii Job et filiæ ejus bibebant
vinum in domo fratris sui senioris :
14. et ecce nuntius venit ad Job , et dixit ei : Juga boun
arabant , et foeminæ asinæ pascebantur conjuncta eis ,
15. et venientes praedones prædati sunt eas , et pueros
interfecerunt in gladiis salvatus autem ego solus veni ut
annuntiarem tibi.
16. Adhuc isto loquente venit alius nuntius , et dixit ad
58 ΙΩΒ. Κεφ . Β΄.
εἶπε πρὸς Ἰώβ · Πῦρ ἔπεσεν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ , καὶ και
τέκαυσε τὰ πρόβατα , καὶ τοὺς ποιμένας κατέφαγεν
ὁμοίως · σωθεὶς δὲ ἐγὼ μόνος ἦλθον τοῦ ἀπαγγεῖλαί σοι .
17. Ετι τούτου λαλοῦντος ἦλθεν ἕτερος ἄγγελος, καὶ
εἶπε πρὸς Ἰώβ · Οἱ ἱππεῖς ἐποίησαν ἡμῖν κεφαλὰς τρεῖς ,
καὶ ἐκύκλωσαν τὰς καμήλους , καὶ ἠχμαλώτευσαν αὐ-
τὰς , καὶ τοὺς παῖδας ἀπέκτειναν ἐν μαχαίραις · ἐσώθην
δὲ ἐγὼ μόνος , καὶ ἦλθον τοῦ ἀπαγγείλαί σοι.
18. Ετι τούτου λαλοῦντος ἄλλος ἄγγελος ἔρχεται ,
λέγων τῷ Ἰώβ · Τῶν υἱῶν σου καὶ τῶν θυγατέρων σου
ἐσθιόντων καὶ πινόντων παρὰ τῷ ἀδελφῷ αὐτῶν τῷ
πρεσβυτέρω ,
19. ἐξαίφνης πνεῦμα μέγα ἐπῆλθεν ἐκ τῆς ἐρήμου ,
καὶ ἥψατο τῶν τεσσάρων γωνιῶν τῆς οἰκίας , καὶ ἔπε-
σεν ἡ οἰκία ἐπὶ τὰ παιδία σου , καὶ ἐτελεύτησαν · ἐσώ-
θην δὲ ἐγὼ μόνος , καὶ ἦλθον τοῦ ἀπαγγεῖλαί σοι .
20. Οὕτως ἀναστὰς Ἰὼβ ἔῤῥηξε τὰ ἱμάτια ἑαυτοῦ ,
καὶ ἐκείρατο τὴν κόμην τῆς κεφαλῆς , καὶ πεσὼν χαμαι
προςεκύνησε ,
21. καὶ εἶπεν · Αὐτὸς γυμνὸς ἐξῆλθον ἐκ κοιλίας μη-
τρός μου , γυμνὸς καὶ ἀπελεύσομαι ἐκεῖ · ὁ Κύριος ἔδω-
κεν, ὁ Κύριος ἀφείλατο · ὡς τῷ Κυρίῳ ἔδοξεν, οὕτως
ἐγένετο , εἴη τὸ ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον .
22. Ἐν τούτοις πᾶσι τοῖς συμβεβηκόσιν αὐτῷ οὐδὲν
ἥμαρτεν Ἰὼβ ἐναντίον τοῦ Κυρίου , καὶ οὐκ ἔδωκεν
ἀφροσύνην τῷ Θεῷ.
Job : Ignis cecidit de caelo , et combussit oves , et pastores
| devoravit similiter : salvatus autem ego solus veni ut an-
nuntiarem tibi.
17. Adhuc isto loquente venit alius nuntius , et dixit ad
Job : Equites fecerunt nobis capita tria , et circumdederunt
| camelos , et ceperunt eos , et pueros occiderunt in gladiis :
| salvatus autem sum ego solus , et veni ut annuntiarem tibi.
18. Adhuc isto loquente , alius nuntius advenit , dicens
ipsi Job : Filiis tuis et filiabus tuis manducantibus et biben-
tibus apud fratrem suum seniorem ,
19. repente spiritus magnus irruit e deserto , et tetigit
quatuor angulos domus , et cecidit domus super parvulos
tuos, et mortui sunt : salvatus autem sum ego solus, et veni
ut annuntiarem tibi.
20. Sic exsurgens Job conscidit vestimenta sua , et totondit
comam capitis , et procumbens humi adoravit ,
21. et dixit : Ipse nudus egressus sum de utero matris
meæ , nudus et revertar illuc : Dominus dedit, Dominus
| abstulit : sicut Domino placuit , ita factum est , sit nomen
Domini benedictum.
22. In omnibus his quæ acciderunt ei nihil peccavit Job
corain Domino, et non dedit insipientiam Deo.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'. CAPUT II.

1. Ἐγένετο δε ὡς ἡ ἡμέρα αὕτη , καὶ ἦλθον οἱ ἄγγε 1. Factum est autem ut dies haec , et venerunt angeli Dei
λοι τοῦ Θεοῦ παραστῆναι ἔναντι Κυρίου , καὶ ὁ διάβολος | ut assisterent coram Domino , et diabolus venit in medio
ἦλθεν ἐν μέσῳ αὐτῶν παραστῆναι ἐναντίον τοῦ Κυρίου. eorum ut assisteret coram Domino.
2. Καὶ εἶπεν ὁ Κύριος τῷ διαβόλῳ · Πόθεν σὺ ἔρχῃ ; 2. Et dixit Dominus diabolo : Unde tu advenis ? Tunc di-
Τότε εἶπεν ὁ διάβολος ἐνώπιον τοῦ Κυρίου · Διαπορεύ- | xit diabolus in conspectu Domini : Postquam peragravi
θεὶς τὴν ὑπ᾽ οὐρανὸν , καὶ ἐμπεριπατήσας τὴν σύμπα- eam quæ sub coelo , et obambulavi universam , adsum.
σαν, πάρειμι.
3. Εἶπε δὲ ὁ Κύριος πρὸς τὸν διάβολον · Προςέσχες 3. Dixit autem Dominus ad diabolum : Attendisti igitur
οὖν τῷ θεράποντί μου Ἰώβ , ὅτι οὐκ ἔστι κατ' αὐτὸν famulo meo Job , quod non est juxta eum de iis qui sunt
τῶν ἐπὶ τῆς γῆς; Ἄνθρωπος ἄκακος , ἀληθινὸς, ἄμεμ- super terram ? Homo innocens , verax , irreprehensibilis ,
πτος , θεοσεβής , ἀπεχόμενος ἀπὸ παντὸς κακοῦ , ἔτι δὲ timens Deum , abstinens ab omni malo , adhuc autemreli-
ἔχεται ἀκακίας · σὺ δὲ εἶπας ὑπάρχοντα αὐτοῦ διακενῆς | net innocentiam : tu vero dixisti substantiam ejus frustra
ἀπολέσαι. perdere.
4. Ὑπολαβὼν δὲ ὁ διάβολος εἶπε τῷ Κυρίῳ · Δέρμα 4. Suscipiens autem diabolus dixit Domino : Pellem pro
ὑπὲρ δέρματος , ὅσα ὑπάρχει ἀνθρώπῳ ὑπὲρ τῆς ψυχῆς pelle, quaecumque sunt homini pro anima sua pendet.
αὐτοῦ ἐκτίσει.
5. Οὐ μὴν δὲ ἀλλὰ ἀποστείλας τὴν χεῖρά σου , ἅψαι 5. Alioquin autem mittens manum tuam , tange ossa ejus
τῶν ὀστῶν αὐτοῦ καὶ τῶν σαρκῶν αὐτοῦ · ἢ μὴν εἰς et carnes ejus : certe in faciem te benedicet.
πρόςωπόν σε εὐλογήσει .
6. Εἶπε δὲ ὁ Κύριος τῷ διαβόλῳ · Ἰδοὺ παραδίδωμί 6. Dixit autem Dominus diabolo : Ecce trado tibi eum :
σοι αὐτόν · μόνον τὴν ψυχὴν αὐτοῦ διαφύλαξον. tantummodo animam ejus custodi .
7. Ἐξῆλθε δὲ ὁ διάβολος ἀπὸ τοῦ Κυρίου καὶ ἔπαι- 7. Exivit autem diabolus a Domino et percussit Job ul-
σε τὸν Ἰὼβ ἕλκει πονηρῷ ἀπὸ ποδῶν ἕως κεφαλῆς. cere maligno a pedibus usque ad caput.
8. Καὶ ἔλαβεν ὄστρακον, ἵνα τὸν ἰχῶρα ξύῃ , καὶ 8. Et sumpsit testain , ut saniem raderet , et sedebat in
ἐκάθητο ἐπὶ τῆς κοπρίας ἔξω τῆς πόλεως. sterquilinio extra civitatem .
9. Χρόνου δὲ πολλοῦ προβεβηκότος εἶπεν αὐτῷ ἡ 9. Tempore autem multo transacto dixit ei uxor ejus :
γυνὴ αὐτοῦ · Μέχρι τίνος καρτερήσεις λέγων · « Ἰδοὺ Quousque sustinebis dicens : « Ecce permaneo tempus ad-
«" ἀναμένω χρόνον ἔτι μικρὸν, προςδεχόμενος τὴν ἐλ «< huc parvum , exspectans spem salutis meæ ? Ecce enim
« πίδα τῆς σωτηρίας μου ; Ἰδοὺ γὰρ ἠφάνισταί σου τὸ deletum est memoriale tuum de terra , filii et filiæ , mei
« μνημόσυνον ἀπὸ τῆς γῆς , υἱοὶ καὶ θυγατέρες , ἐμῆς «< uteri dolores et labores , quos in vacuum laboravi cum
" κοιλίας ὠδῖνες καὶ πόνοι , οὓς εἰς τὸ κενὸν ἐκοπίασα " ærumnis tu vero ipse in putredine vermium sedes per-
 JOB. CAP. III. 59
α μετὰ μόχθων · σύ τε αὐτὸς ἐν σαπρίᾳ σκωλήκων κά- « noctans sub dio , et ego errans et ancilla locum ex loco
" θησαι διανυκτερεύων αἴθριος , κἀγὼ πλανωμένη καὶ « et domum edomo , exspectans solem quando occidet , ut
(( requiescam ab ærumnis et doloribus qui me nunc pre-
« λάτρις τόπον ἐκ τόπου καὶ οἰκίαν ἐξ οἰκίας , προςδεχο
« μένη τὸν ἥλιον πότε δύσεται , ἵνα ἀναπαύσωμαι τῶν rere« munt. » Sed dicito aliquod verbum in Dominum , et mo-
" μόχθων μου καὶ τῶν ὀδυνῶν αἱ με νῦν συνέχουσιν. >> .
Ἀλλὰ εἶπόν τι ῥῆμα εἰς Κύριον, καὶ τελεύτα.
10. Ὁ δὲ ἐμβλέψας εἶπεν αὐτῇ · Ὥςπερ μία τῶν 10. Ille vero inspiciens dixit ei : Tamquam una insipien-
ἀφρόνων γυναικῶν ἐλάλησας. Εἰ τὰ ἀγαθὰ ἐδεξάμεθα . tum mulierum locuta es. Si bona suscepimus de mana
ἐκ χειρὸς Κυρίου , τὰ κακὰ οὐχ ὑποίσομεν ; Ἐν πᾶσι | Domini , mala cur non sustinebimus ? In omnibus his quæ
τούτοις τοῖς συμβεβηκόσιν αὐτῷ οὐδὲν ἥμαρτεν Ἰὼβ acciderunt ei nihil peccavit Job labiis coram Deo.
τοῖς χείλεσιν ἐναντίον τοῦ Θεοῦ.
ιι. Ἀκούσαντες δὲ οἱ τρεῖς φίλοι αὐτοῦ τὰ κακὰ 11. Cum audissent autem tres amici ejus mala omnia
πάντα τὰ ἐπελθόντα αὐτῷ , παρεγένοντο ἕκαστος ἐκ τῆς quae supervenerant ei , advenerunt unusquisque e propria
ἰδίας χώρας πρὸς αὐτόν · Ἐλιφὰς ὁ Θαιμανῶν βασιλεὺς , regione ad eum : Eliphaz Tæmanorum rex , Baldad Sauchæo-
Βαλδὰδ ὁ Σαυχέων τύραννος , Σωφὰρ Μιναίων βασι- rum tyrannus , Sophar Minæorum rex : et accesserunt ad
λεύς · καὶ παρεγένοντο πρὸς αὐτὸν ὁμοθυμαδὸν, τοῦ πα- eum unanimiter, ad consolandum et visitandum eum.
ρακαλέσαι καὶ ἐπισκέψασθαι αὐτόν .
12. Ἰδόντες δὲ αὐτὸν πόῤῥωθεν, οὐκ ἐπέγνωσαν · καὶ 12. Cum vidissent autem eum de longe , non agnoverunt :
βοήσαντες φωνῇ μεγάλῃ ἔκλαυσαν , ῥήξαντες ἕκαστος et clamantes voce magna ploraverunt , scindentes unusquis-
τὴν ἑαυτοῦ στολὴν, καὶ καταπασάμενοι γῆν , que stolam suam , et aspergentes terram ,
13. παρεκάθισαν αὐτῷ ἑπτὰ ἡμέρας καὶ ἑπτὰ νύκτας , 13. assederunt ei septem dies et septem noctes , et nemo
καὶ οὐδεὶς αὐτῶν ἐλάλησεν · ἑώρων γὰρ τὴν πληγὴν | eorum locutus est : videbant enim plagam esse gravem et
δεινὴν οὖσαν καὶ μεγάλην σφόδρα . magnam valde.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'. CAPUT III.

1. Μετὰ τοῦτο ἤνοιξεν Ἰὼβ τὸ στόμα αὐτοῦ , καὶ
κατηράσατο τὴν ἡμέραν αὐτοῦ ,
2. λέγων ·
3. Ἀπόλοιτο ἡ ἡμέρα ἐν ᾗ ἐγεννήθην, καὶ ἡ νὺξ
ἐκείνη ᾗ εἶπαν · Ἰδοὺ ἄρσεν.
4. Ἡ νὺξ ἐκείνη εἴη σκότος , καὶ μὴ ἀναζητήσαι αὐτ
τὴν ὁ Κύριος ἄνωθεν, μηδὲ ἔλθοι εἰς αὐτὴν φέγγος ·
5. ἐκλάβοι δὲ αὐτὴν σκότος καὶ σκιὰ θανάτου , ἐπέλ
θοι ἐπ' αὐτὴν γνόφος · καταραθείη ἡ ἡμέρα
6. καὶ ἡ νὺξ ἐκείνη , ἀπενέγκοιτο αὐτὴν σκότος · μὴ
εἴη εἰς ἡμέρας ἐνιαυτοῦ , μηδὲ ἀριθμηθείη εἰς ἡμέρας | anni , neque numeretur in diebus mensium.
μηνῶν.
7. Ἀλλὰ ἡ νὺξ ἐκείνη εἴη ὀδύνη , καὶ μὴ ἔλθοι ἐπ᾿
αὐτὴν εὐφροσύνη μηδὲ χαρμονή ·
8. ἀλλὰ καταράσαιτο αὐτὴν ὁ καταρώμενος τὴν
ἡμέραν ἐκείνην , ὁ μέλλων τὸ μέγα κῆτος χειρώσασθαι . magnum cetum opprimere.
9. Σκοτωθείη τὰ ἄστρα τῆς νυκτὸς ἐκείνης · ὑπομεί
ναι , καὶ εἰς φωτισμὸν μὴ ἔλθοι , καὶ μὴ ἴδοι ἑωσφόρον lucem non veniat , et non videat luciferum exorientem.
ἀνατέλλοντα .
10. Ὅτι οὐ συνέκλεισε πύλας γαστρὸς μητρός μου ,
ἀπήλλαξε γὰρ ἂν πόνον ἀπὸ ὀφθαλμῶν μου.
11. Διατί γὰρ ἐν κοιλίᾳ οὐκ ἐτελεύτησα ; ἐκ γαστρὸς
δὲ ἐξῆλθον, καὶ οὐκ εὐθὺς ἀπωλόμην ;
12. Ἱνατί δὲ συνήντησάν μοι τὰ γόνατα ; ἱνατί δὲ
μαστοὺς ἐθήλασα ;
13. Νῦν ἂν κοιμηθεὶς ἡσύχασα , ὑπνώσας δὲ ἀνε-
παυσάμην
14. μετὰ βασιλέων, βουλευτῶν γῆς , οἱ ἐγαυριῶντο
ἐπὶ ξίφεσιν ,
15. ἢ μετὰ ἀρχόντων, ὧν πολὺς ὁ χρυσὸς , οἳ ἔπλησαν
τοὺς οἴκους αὐτῶν ἀργυρίου ·
16. ἢ ὥςπερ ἔκτρωμα ἐκπορευόμενον ἐκ μήτρας μη-
τρὸς , ἢ ὥσπερ νήπιοι οἳ οὐκ εἶδον φῶς.
1. Post haec aperuit Job os suum , et maledixit diei suae ,
2. dicens :
3. Pereat dies in qua natus sum , et nox illa qua dixe-
runt : Ecce masculus.
4. Nox illa sit tenebra , neque requirat eam Dominus de-
super, nec veniat in eam lumen :
5. sed excipiant illam tenebræ et umbra mortis , superve-
niat in eam caligo : maledicta sit dies
6. et nox illa , auferant eam tenebrae : non sit in diebus
7. Sed nox illa sit dolor, et non veniat super eam laetitia
neque gaudium :
8. sed maledicat ei qui maledicit diem illam , qui habet
9. Obtenebrescant sidera noctis ilius : permaneat , et in
10. Quoniam non conclusit portas ventris matris meæ ,
abstulisset enim utique laborem ab oculis meis.
11. Quare enim in ventre non obii ? ex utero autem exii ,
et non protinus perii?
12. Ut quid autem occurrerunt mihi genua ? quare autem
ubera suxi ?
13. Nunc utique dormiens quiescerem , somnum autem
capiens requiescerem
14. cum regibus , consiliariis terræ , qui gloriabantur in
gladiis ,
15. aut cum principibus , quibus multum fuit aurum ,
qui compleverunt domos suas argento :
16. aut tamquam obortivum exiens de vulva matris , aut
tamquam infantes qui non viderunt lucem.
60 ΙΩΒ . Κεφ . Δ'.
17. Ἐκεῖ ἀσεβεῖς ἐξέκαυσαν θυμὸν ὀργῆς , ἐκεῖ ἀνε
παύσαντο κατάκοποι τῷ σώματι.
13. Ομοθυμαδὸν δὲ οἱ αἰώνιοι οὐκ ἤκουσαν φωνὴν
φορολόγου .
Μικρὸς καὶ μέγας ἐκεῖ ἐστι , καὶ θεράπων δεδοι-
κὼς τὸν κύριον αὐτοῦ.
20. Ινατί γὰρ δέδοται τοῖς ἐν πικρία φῶς , ζωὴ δὲ
ταῖς ἐν ὀδύναις ψυχαῖς;
21. Οἱ ἱμείρονται τοῦ θανάτου καὶ οὐ τυγχάνουσιν ,
ἀνορύσσοντες ὥσπερ θησαυρούς ,
22. περιχαρεῖς δὲ ἐγένοντο ἐὰν κατατύχωσι .
23. Θάνατος ἀνδρὶ ἀνάπαυμα , συνέκλεισε γὰρ ὁ Θεὸς
κατ᾿ αὐτοῦ.
24. Πρὸ γὰρ τῶν σίτων μου στεναγμὸς ἥκει , δακρύω
δὲ ἐγὼ συνεχόμενος φόβῳ .
25. Φόβος γὰρ ὃν ἐφρόντισα ἦλθέ μοι , καὶ ὃν ἐδε-
δοίκειν συνήντησέ μοι.
26. Οὔτε εἰρήνευσα , οὔτε ἡσύχασα , οὔτε ἀνεπαυσά-
μην, ἦλθε δέ μοι ὀργή.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ'.
1. Ὑπολαβὼν δὲ Ἐλιφὰς ὁ Θαιμανίτης , λέγει ·
2. Μὴ πολλάκις σοι λελάληται ἐν κόπῳ ; Ἰσχὺν δὲ
ῥημάτων σου τίς ὑποίσει ;
3. Εἰ γὰρ σὺ ἐνουθέτησας πολλοὺς , καὶ χεῖρας ἀσθε
νοῦς παρεκάλεσας ,
4. ἀσθενοῦντάς τε ἐξανέστησας ῥήμασι , γόνασί τε
ἀδυνατοῦσι θάρσος περιέθηκας ·
5. νῦν δὲ ἥκει ἐπὶ σὲ πόνος καὶ ἥψατό σου , σὺ ἐσπού
δάσας .
6. Πότερον οὐχ ὁ φόβος σου ἐστὶν ἐν ἀφροσύνῃ , καὶ
ἡ ἐλπίς σου καὶ ἡ κακία τῆς ὁδοῦ σου ;
7. Μνήσθητι οὖν, τίς καθαρὸς ὢν ἀπώλετο , ἢ πότε
ἀληθινοὶ ὁλόῤῥιζοι ἀπώλοντο ;
8. Καθ᾿ ὃν τρόπον εἶδον τοὺς ἀροτριῶντας τὰ ἄτοπα ,
οἱ δὲ σπείροντες αὐτὰ ὀδύνας θεριοῦσιν ἑαυτοῖς.
9. Ἀπὸ προςτάγματος Κυρίου ἀπολοῦνται , ἀπὸ δὲ
πνεύματος ὀργῆς αὐτοῦ ἀφανισθήσονται .
10. Σθένος λέοντος , φωνὴ δὲ λεαίνης , γαυρίαμα δὲ
δρακόντων ἐσβέσθη .
11. Μυρμηκολέων ὤλετο παρὰ τὸ μὴ ἔχειν βοράν,
σκύμνοι δὲ λεόντων ἔλιπον ἀλλήλους.
12. Εἰ δέ τι ῥῆμα ἀληθινὸν ἐγεγόνει ἐν λόγοις σου ,
οὐδὲν ἄν σοι τούτων κακὸν ἀπήντησε . Πότερον οὐ δέξε-
ταί μου τὸ οὖς ἐξαίσια παρ' αὐτοῦ ;
13. Φόβῳ δὲ καὶ ἤχῳ νυκτερινῇ ἐπιπίπτων φόβος
ἐπ᾽ ἀνθρώπους ,
14. φρίκη μοι συνήντησε καὶ τρόμος , καὶ μεγάλως
μου τὰ ὀστᾶ διέσεισε ,
15. καὶ πνεῦμα ἐπὶ πρόςωπόν μου ἐπῆλθεν , ἔφριξαν
δέ μου τρίχες καὶ σάρκες.
16. Ἀνέστην καὶ οὐκ ἐπέγνων, εἶδον καὶ οὐκ ἦν μορ-
φὴ πρὸ ὀφθαλμῶν μου , ἀλλ᾽ ἢ αὖραν καὶ φωνὴν
ἤκουον.
17. Τί γάρ ; μὴ καθαρὸς ἔσται βροτὸς ἐναντίον τοῦ
Κυρίου ; ἢ ἀπὸ τῶν ἔργων αὐτοῦ ἄμεμπτος ἀνήρ ;
18. Εἰ κατὰ παίδων αὐτοῦ οὐ πιστεύει , κατὰ δὲ ἀγ
γέλων αὐτοῦ σκολιόν τι ἐπενόησε ·
17. Ubi impii accenderunt furorem ira , ibi requieverunt
fatigati corpore.
18. Pariter autem saeculares non audierunt vocem exa-
ctoris .
19. Pusillus et magnus ibi est , et servus timens dominum
suum .
20. Ut quid enim data est eis qui in amaritudine sunt lux,
et vita animabus quæ sunt in doloribus?
21. Qui desiderant mortem et non contingit illis , effo-
dientes quasi thesauros ,
22. laeti autem facti sunt si fuerint consecuti.
23. Mors viro requies , conclusit enim Deus super eum .
24. Ante escas quippe meas gemitus adest , et fleo ego
coarctatus timore.
25. Timor enim quem verebar venit mihi , et quem me-
tueram occurrit mihi.
26. Neque in pace fui , neque in silentio , neque in requie ,
venit autem mihi ira.
CAPUT IV.
1. Suscipiens autem Eliphaz Thæmanites , ait :
2. Num sæpe tibi sermo est habitus in molestia? Pondus
autem verborum tuorum quis sustinebit ?
3. Si enim tu erudivisti multos , et manus infirmas conse-
latus es ,
4. et eos qui infirmabantur erexisti verbis , genibusque
impotentibus fiduciam circumposuisti :
5. nunc autem venit super te labor et tetigit te, turbatus
es.
6. Nonne timor tuus est in stultitia , et spes tua et ini-
quitas viæ tuæ ?
7. Recordare igitur , quis cum mundus esset periit , vel
quando veraces radicitus perierunt ?
8. Quemadmodum vidi eos qui arabant absurda , qui au-
tem seminant ea dolores metent sibi.
9. A praecepto Domini peribunt , a spiritu autem irae ejus
delebuntur.
10. Robur leonis , et vox leænæ , et gaudium draconum
exstinctum est.
11. Myrmicoleon periit eo quod non haberet escam , et
catuli leonum divisi sunt ab invicem.
12. Si quod autem verbum verax fuisset in sermonibus
| tuis , nihil tibi horum malum accidisset. Numquid non ca-
piet auris mea ab eo magnifica?
13. Timore autem et sonitu nocturno incidens timor su-
per homines ,
14. horror mihi occurrit et tremor, et valde Ossa mea
concussit ,
15. et spiritus in faciem meam incurrit , horruerunt au-
tem pili mihi et carnes.
16. Surrexi et non cognovi , vidi et non erat figura ante
oculos meos , sed auram et vocem audiebam.
17. Quid enim ? numquid homo coram Domino mundus
erit? vel de operibus suis inculpabilis vir?
18. Si contra servos suos non credit , et adversus angelos
suos pravum quid advertit :
 JOB. CAP. V.
. 19. τοὺς δὲ κατοικοῦντας οἰκίας πηλίνας , ἐξ ὧν καὶ
αὐτοὶ ἐκ τοῦ αὐτοῦ πηλοῦ ἐσμεν , ἔπαισεν αὐτοὺς σητὸς - de eodem luto sumus , percussit illos tamquam tinea ,
τρόπον,
20. καὶ ἀπὸ πρωΐθεν μέχρι ἑσπέρας οὐκ ἔτι εἰσί ·
παρὰ τὸ μὴ δύνασθαι αὐτοὺς ἑαυτοῖς βοηθῆσαι , ἀπώ-
λοντο.
21. Ενεφύσησε γὰρ αὐτοῖς καὶ ἐξηράνθησαν, ἀπώ-
λοντο παρὰ τὸ μὴ ἔχειν αὐτοὺς σοφίαν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε΄.
1. Ἐπικάλεσαι δὲ εἴ τις σοι ὑπακούσεται , ἢ εἴ τινα
ἀγγέλων ἁγίων ὄψη.
2. Καὶ γὰρ ἄφρονα ἀναιρεῖ ὀργὴ , πεπλανημένον δὲ
θανατοὶ ζῆλος.
3. Ἐγὼ δὲ ἑώρακα ἄφρονας ῥίζαν βάλλοντας , ἀλλ'
εὐθέως ἐβρώθη αὐτῶν ἡ δίαιτα.
4. Πόῤῥω γένοιντο οἱ υἱοὶ αὐτῶν ἀπὸ σωτηρίας ,
καλαβρισθείησαν δὲ ἐπὶ θύραις ἡσσόνων, καὶ οὐκ ἔσται
ὁ ἐξαιρούμενος .
5. Ἃ γὰρ ἐκεῖνοι συνήγαγον, δίκαιοι ἔδονται , αὐτοὶ
δὲ ἐκ κακῶν οὐκ ἐξαίρετοι ἔσονται · ἐκσιφωνισθείη αὐ-
τῶν ἡ ἰσχύς ·
6. οὐ γὰρ μὴ ἐξέλθῃ ἐκ τῆς γῆς κόπος , οὐδὲ ἐξ ὀρέων
ἀναβλαστήσει πόνος.
7. Ἀλλὰ ἄνθρωπος γεννᾶται κόπῳ , νεοσσοὶ δὲ γυ-
πὸς τὰ ὑψηλὰ πέτονται .
8. Οὐ μὴν δὲ , ἀλλὰ ἐγὼ δεηθήσομαι Κυρίου , Κύ
ριον δὲ τὸν πάντων δεσπότην ἐπικαλέσομαι ,
9. τὸν ποιοῦντα μεγάλα καὶ ἀνεξιχνίαστα , ἔνδοξά τε
ὧν οὐκ ἔστιν ἀριθμός ,
καὶ ἐξαίσια , ων
10. τὸν διδόντα ἱετὸν ἐπὶ τὴν γῆν, ἀποστέλλοντα
ὕδωρ ἐπὶ τὴν ὑπ᾽ οὐρανόν ,
1. τὸν ποιοῦντα ταπεινοὺς εἰς ὕψος , καὶ ἀπολωλότας
ἐξεγείροντα ,
12. διαλλάσσοντα βουλὰς πανούργων, καὶ οὐ μὴ
ποιήσουσιν αἱ χεῖρες αὐτῶν ἀληθές.
13. Ὁ καταλαμβάνων σοφοὺς ἐν τῇ φρονήσει , βου-
λὴν δὲ πολυπλόκων ἐξέστησεν.
14. Ἡμέρας συναντήσεται αὐτοῖς σκότος , τὸ δὲ μετ
σημβρινὸν ψηλαφήσαισαν ἶσα νυκτί ,
15. ἀπόλοιντο δὲ ἐν πολέμῳ , ἀδύνατος δὲ ἐξέλθοι ἐκ
χειρὸς δυνάστου .
16. Εἴη δὲ ἀδυνάτῳ ἐλπὶς , ἀδίκου δὲ στόμα ἐμφρα
χθείη.
17. Μακάριος δὲ ἄνθρωπος ὃν ἤλεγξεν ὁ Κύριος ,
νουθέτημα δὲ Παντοκράτορος μὴ ἀπαναίνου .
18. Αὐτὸς γὰρ ἀλγεῖν ποιεῖ , καὶ πάλιν ἀποκαθίστη
σιν · ἔπαισε , καὶ αἱ χεῖρες αὐτοῦ ἰάσαντο.
19. Ἑξάκις ἐξ ἀναγκῶν σε ἐξελεῖται , ἐν δὲ τῷ ἑβδό
μῳ οὐ μὴ ἅψηταί σου κακόν.
20. Ἐν λιμῷ ῥύσεταί σε ἐκ θανάτου , ἐν πολέμῳ δὲ
ἐκ χειρὸς σιδήρου λύσει σε.
21. Ἀπὸ μάστιγος γλώσσης σε κρύψει , καὶ οὐ μὴ
φοβηθῆς ἀπὸ κακῶν ἐρχομένων .
22. Αδίκων καὶ ἀνόμων καταγελάσῃ , ἀπὸ δὲ θηρίων
ἀγρίων οὐ μὴ φοβηθής.
23. Θῆρες γὰρ ἄγριοι εἰρηνεύσουσί σοι .
24. Εἶτα γνώσῃ ὅτι εἰρηνεύσει σου ὁ οἶκος · ἡ δὲ
δίαιτα τῆς σκηνῆς σου οὐ μὴ ἁμάρτη .
61
19. habitantes autem domos luteas , ex quibus et ipsi
20. et a mane usque ad vesperam ultra non sunt : eo
quod non possent sibi ipsis subvenire , perierunt,
21. Insufflavit enim eis et exaruerunt , interierunt quia
non habebant sapientiam.
CAPUT V.
1. Invoca autem si quis tibi respondeat , vel si quem
angelorum sanctorum aspicias.
2. Etenim stultum perimit ira , errantem autem occidit
zelus.
3. Ego autem vidi stultos radicem mittentes , sed statim
absumpta est illorum habitatio.
4. Longe fiant filii eorum a salute , et conferantur super
januas minorum, et non erit qui eripiat.
5. Quæ enim illi congregaverunt , justi comedent , ipsi
vero de malis non liberabuntur : exhauriatur fortitudo
eorum :
6. non enim prodiet de terra labor, neque de montibus
germinabit molestia.
7. Sed homo nascitur labori , pulli autem vulturis altis-
sime volitant.
8. Verumtamen ego deprecabor Dominum , Dominum
autem omnium horum dominatorem invocabo ,
9. qui facit magna et non vestigabilia , gloriosaque et
magnifica , quorum non est numerus ,
10. qui dat pluviam super terram, qui mittit aquam
super eam quæ sub cœlo ,
11. qui facit humiles in altitudinem, et suscitat eos qui
perierant ,
12. qui avertit consilia versutorum, et non facient manus
eorum veritatem .
13. Qui capit sapientes in prudentia , consilium autem
astutorum disjecit.
14. In die occurrent eis tenebra , in meridie autem pal-
pent tamquam in nocte,
15. et pereant in bello , infirmus autem egrediatur de
manu potentis .
16. Sit autem infirmo spes , injusti autem os obstrua-
tur.
17. Beatus autem homo quem arguit Dominus , monitio-
nem vero Omnipotentis ne renuas.
18. Ipse enim dolere facit , et rursus restituit : percussit,
et manus ejus sanaverunt.
19. Sexies de necessitatibus te eruet, in septimo vero non
te tanget malum.
20. In fame te liberabit a morte , in praelio vero de manu
ferri solvet te.
21. A flagello linguæ abscondet te , et non timebis a
malis venientibus.
22. Injustos et iniquos deridebis , et feroces bestias non
timebis.
23. Bestiae enim ferae pacata erunt tibi.
24. Deinde scies quod in pace erit domus tua : habitatio
autem tabernaculi tui non peccabit.
 62 ΙΩΒ. Κεφ. ς'.
25. Γνώσῃ δὲ ὅτι πολὺ τὸ σπέρμα σου , τὰ δὲ τέκνα
σου ἔσται ὥςπερ τὸ παμβότανον τοῦ ἀγροῦ.
26. Ἐλεύσῃ δὲ ἐν τάφω ὥςπερ σῖτος ώριμος κατὰ
καιρὸν θεριζόμενος , ἢ ὥςπερ θημωνία ἅλωνος καθ' ὥραν
συγκομισθεῖσα .
27. Ἰδοὺ ταῦτα οὕτως ἐξιχνιάσαμεν · ταῦτά ἐστιν ἃ
ἀκηκόαμεν · σὺ δὲ γνῶθι σεαυτῷ , εἴ τι ἔπραξας .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'.
1. Ὑπολαβὼν δὲ Ἰώβ , λέγει ·
2. Εἰ γάρ τις ἱστῶν στήσαι μου τὴν ὀργὴν, τὰς δὲ
ὀδύνας μου ἄραι ἐν ζυγῷ ὁμοθυμαδόν,
3. καὶ δὴ ἄμμου παραλίας βαρυτέρα ἔσται · ἀλλ᾽ , ὡς
ἔοικε , τὰ ῥήματά μου ἐστὶ φαῦλα.
4. Βέλη γὰρ Κυρίου ἐν τῷ σώματί μου ἐστὶν, ὧν ὁ
θυμὸς αὐτῶν ἐκπίνει μου τὸ αἷμα · ὅταν ἄρξωμαι λα-
λεῖν, κεντοῦσί με.
5. Τί γάρ ; Μὴ διακενῆς κεκράξεται ὄνος ἄγριος , ἀλλ᾿
ἢ τὰ σῖτα ζητῶν ; Εἰ δὲ καὶ ῥήξει φωνὴν βοῦς ἐπὶ φάτε
νης ἔχων τὰ βρώματα ;
6. Εἰ βρωθήσεται ἄρτος ἄνευ ἁλός , εἰ δὲ καὶ ἔστι
γεῦμα ἐν ρήμασι κενοῖς ;
7. Οὐ δύναται γὰρ παύσασθαί μου ἡ ὀργή · βρόμον
γὰρ ὁρῶ τὰ σῖτά μου ὥςπερ ὀσμὴν λέοντος.
8 Εἰ γὰρ δῴη καὶ ἔλθοι μου ἡ αἴτησις , καὶ τὴν
ἐλπίδα μου δώη ὁ Κύριος ·
9. ἀρξάμενος ὁ Κύριος τρωσάτω με , εἰς τέλος δὲ μή
με ἀνελέτω.
10. Είη δέ μου πόλις τάφος , ἐφ᾽ ἧς ἐπὶ τειχέων ἡλ
λόμην ἐπ' αὐτῆς · οὐ φείσομαι · οὐ γὰρ ἐψευσάμην ῥή-
ματα ἅγια Θεοῦ μου.
1. Τίς γάρ μου ἡ ἰσχὺς , ὅτι ὑπομένω ; ἢ τίς μου
ὁ χρόνος , ὅτι ἀνέχεταί μου ἡ ψυχή ;
12. Μὴ ἰσχὺς λίθων ἡ ἰσχύς μου ; ἢ αἱ σάρκες μου
εἰσὶ χάλκεαι ;
13. ἢ οὐκ ἐπ᾿ αὐτῷ ἐπεποίθειν ; Βοήθεια δὲ ἀπ᾿
ἐμοῦ ἄπεστιν ,
14. ἀπείπατό με ἔλεος , ἐπισκοπὴ δὲ Κυρίου ὑπερ-
ειδέ με .
15. Οὐ προςεϊδόν με οἱ ἐγγύτατοί μου , ὥςπερ χει-
μάρρους ἐκλείπων, ἢ ὥςπερ κῦμα παρῆλθόν με.
16. Οίτινές με διευλαβούντο , νῦν ἐπιπεπτώκασί μοι
ὥςπερ γιὼν ἢ κρύσταλλος πεπηγώς.
17. Καθὼς τακεῖσα θέρμης γενομένης , οὐκ ἐπεγνώ
σθη ὅπερ ἦν,
18. οὕτω κἀγὼ κατελείφθην ὑπὸ πάντων, ἀπωλόμην
δὲ καὶ ἔξοικος ἐγενόμην.
19. Ἴδετε ὁδοὺς Θαιμανῶν , ἀτραπούς Σαβῶν οἱ διο-
ρῶντες ,
20. καὶ αἰσχύνην ὀφειλήσουσιν οἱ ἐπὶ πόλεσιν καὶ
χρήμασι πεποιθότες.
21. Ατὰρ δὲ καὶ ὑμεῖς ἐπέβητέ μοι ἀνελεημόνως ,
ὥςτε ἰδόντες τὸ ἐμὸν τραῦμα φοβήθητε.
22. Τί γάρ; Μήτι ὑμᾶς ᾔτησα , ἢ τῆς παρ᾽ ὑμῶν
ἰσχύος ἐπιδέομαι ,
23. ὥστε σῶσαι με ἐξ ἐχθρῶν , ἢ ἐκ χειρὸς δυναστῶν
ῥύσασθαί με ;
24. Διδάξατέ με , ἐγὼ δὲ κωφεύσω · εἴ τι πεπλάνη-
μαι , φράσατέ μοι .
25. Scies autem quod multum semen tuum , et filii tai
erunt quasi omnis herba campi.
26. Et venies in sepulcrum tamquam frumentum matu-
rum quod in tempore messuerunt , vel sicut acervus area
in tempore comportatus.
27. Ecce haec ita exquisivimus : hac sunt quae audivi-
mus : tu vero scito tibi ipsi , si quid egeris.
CAPUT VI.
1. Respondens autem Job , dicit :
2 Si vero quis appendens appenderet iram meam , do-
lores autem meos tolleret in statera pariter,
3. et utique arena maris gravior erit : sed , ut videtur,
verba mea sunt mala.
4. Sagitta enim Domini in corpore meo sunt , quarum
furor earum bibit sanguinem meum : cum incœpero loqui,
stimulant me.
5. Quid enim ? Numquid frustra onager clamabit , nisi
escas requirens ? Numquid et erumpet vocem bos cum
habeat in præsepe cibos ?
6. Numquid potest sine sale edi panis , aut est sapor in
sermonibus vanis?
7. non potest enim cessare ira mea : foetorem enim video
escas meas sicut est odor leonis.
8. Si enim det et veniat postulatio mea , et spem meam
det Dominus :
9. qui coepit Dominus vulneret me , in finem autem ne
me tollat .
10. Sit autem mea civitas sepulcrum , super cujus mu-
ros sallabam super eam : non parcam : non enim mentitus
sum verba sancta Dei mei.
11. Quæ enim virtus mea , ut sufferam? aut quod tem-
pus meum , ut sustineat anima mea?
12. Numquid virtus lapidum virtus mea? aut carnes meæ
sunt genere ?
13. aut non in ipso confidebam ? Sed adjutorium a me
recessit ,
14. negavit me misericordia, visitatio vero Domini me
despexit.
15. Propinqui mei non respexerunt me , tamquam tor-
rens deficiens , aut sicut fluctus transierunt me.
16. Qui verebantur me , nunc irruerunt super me sicut
nix aut gelu concretum.
17. Quemadmodum quod liquefactum est calore exorto ,
non cognitum est quod erat ,
18. ita et ego derelictus sum ab omnibus , perii autem
et exul de domo mea factus sum.
19. Vias Thæmanorum videte , semitas Sabæorum in-
tuentes ,
20. et confusionem debebunt qui in civitatibus et pecu-
niis confiderunt.
21. Nunc autem et vos insurrexistis in me sine miseri-
cordia , itaque videntes vulnus meum timete.
22. Quid enim ? Numquid aliquid vos petii , aut fortita-
dine vestra indigeo,
23. ut salvetis me de inimicis , vel de manu potentium
liberetis me?
24. Docete me , et ego obmutescam : si quid erravi, di-
cite mihi .
 JOB. CAP. VII.
25. Ἀλλ' , ὡς ἔοικε , φαῦλα ἀληθινοῦ ῥήματα , οὐ γὰρ
παρ᾽ ὑμῶν ἰσχὺν αὐτοῦμαι ,
26. οὐδὲ ἔλεγχος ὑμῶν ῥήμασί με παύσει , οὐδὲ γὰρ
ὑμῶν φθέγμα ῥήματος ἀνέξομαι .
27. Πλὴν ὅτι ἐπ' ὀρφανῷ ἐπιπίπτετε , ἐνάλλεσθε δὲ
ἐπὶ φίλω ὑμῶν .
25. Νυνὶ δὲ εἰςβλέψας εἰς πρόςωπα ὑμῶν , οὐ ψεύσο
μαι.
29. Καθίσατε δὴ , καὶ μὴ εἴη ἄδικον , καὶ πάλιν τῷ
δικαίῳ συνέρχεσθε.
30. Οὐ γάρ ἐστιν ἐν γλώσσῃ μου ἄδικον, ἢ ὁ λάρυγξ
μου οὐχὶ σύνεσιν μελετά;
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ζ'.
1. Πότερον οὐχὶ πειρατήριόν ἐστιν ὁ βίος ἀνθρώπου
ἐπὶ τῆς γῆς , καὶ ὥςπερ μισθίου αὐθημερινοῦ ἡ ζωὴ αὐτ
τοῦ ;
2. ἢ ὥςπερ θεράπων δεδοικὼς τὸν κύριον αὐτοῦ ,
καὶ τετευχὼς σκιᾶς; ἢ ὥςπερ μισθωτὸς ἀναμένων τὸν
μισθὸν αὐτοῦ ;
3. Οὕτω κἀγὼ ὑπέμεινα μῆνας κενούς , νύκτες δὲ
ὀδυνῶν δεδομέναι μοί εἰσιν.
4. Ἐὰν κοιμηθῶ , λέγω · Πότε ἡμέρα ; Ὡς δ᾽ ἂν
ἀναστῶ , πάλιν · Πότε ἑσπέρα ; Πλήρης δὲ γίνομαι ὀδυ
νῶν ἀπὸ ἑσπέρας ἕως πρωΐ ,
5. φύρεται δέ μου τὸ σῶμα ἐν σαπρίᾳ σκωλήκων ,
τήκω δὲ βώλακας γῆς ἀπὸ ἰχῶρος ξύων ·
6. ὁ δὲ βίος μου ἔστιν ἐλαφρότερος λαλιᾶς , ἀπόλωλε
δὲ ἐν κενῇ ἐλπίδι .
7. Μνήσθητι οὖν ὅτι πνεῦμά μου ἡ ζωὴ, καὶ οὐκ
ἔτι ἐπανελεύσεται ὀφθαλμός μου ἰδεῖν ἀγαθόν.
8. Οὐ περιβλέψεται με ὀφθαλμὸς ὁρῶντός με , οἱ
ὀφθαλμοί σου ἐν ἐμοὶ , καὶ οὐκ ἔτι εἰμὶ ,
9. ὥςπερ νέφος ἀποκαθαρθὲν ἀπ᾿ οὐρανοῦ. Ἐὰν γὰρ
ἄνθρωπος καταβῇ εἰς ᾅδην, οὐκ ἔτι μὴ ἀναβῇ ,
10. οὐδ᾽ οὐ μὴ ἐπιστρέψῃ εἰς τὸν ἴδιον οἶκον, οὐδ᾽ οὐ
μὴ ἐπιγνῷ αὐτὸν ἔτι ὁ τόπος αὐτοῦ.
1. Ατὰρ οὖν οὐδὲ ἐγὼ φείσομαι τῷ στόματί μου ,
λαλήσω ἐν ἀνάγκῃ ὢν, ἀνοίξω πικρίαν ψυχῆς μου συν-
εχόμενος.
12. Πότερον θάλασσα εἰμὶ ἢ δράκων, ὅτι κατέταξας
ἐπ' ἐμὲ φυλακήν ;
13. Εἶπα ὅτι παρακαλέσει με ἡ κλίνη μου , ἀνοίσω
δὲ πρὸς ἐμαυτὸν ἰδίᾳ λόγον τῇ κοίτῃ μου
14. ἐκφοβεῖς με ἐνυπνίοις , καὶ ἐν δράμασί με κατα-
πλήσσεις.
15. Ἀπαλλάξεις ἀπὸ πνεύματός μου τὴν ψυχήν μου ,
ἀπὸ δὲ θανάτου τὰ ὀστᾶ μου.
16. Οὐ γὰρ εἰς τὸν αἰῶνα ζήσομαι , ἵνα μακροθυ
μήσω. Ἀπόστα ἀπ' ἐμοῦ , κενὸς γάρ μου ὁ βίος.
17. Τί γάρ ἐστιν ἄνθρωπος ὅτι ἐμεγάλυνας αὐτὸν ,
ἢ ὅτι προςέχεις τὸν νοῦν εἰς αὐτόν;
18. Η ἐπισκοπὴν αὐτοῦ ποιήσῃ ἕως τὸ πρωΐ, καὶ
εἰς ἀνάπαυσιν αὐτὸν κρινεῖς ;
19. Ἕως τίνος οὐκ ἐᾷς με , οὐδὲ προΐῃ με , ἕως ἂν
καταπίω τὸν πτύελόν μου ;
20. Εἰ ἐγὼ ἥμαρτον, τὶ δυνήσομαι πρᾶξαι , ὁ ἐπι-
στάμενος τὸν νοῦν τῶν ἀνθρώπων ; Διατί ἔθου με και
τεντευτήν σου , εἰμὶ δὲ ἐπὶ σοὶ φορτίον ;
63
25. Sed, ut videtur, vilia veracis verba, non eniu a vobis
fortitudinem peto ,
26. neque correptio vestra verbis me sedabit , neque
enim elocutionem sermonis vestri sustinebo.
27. Verumtamen super pupillum irruitis, autem insultatis
super amicum vestrum.
28. Nunc autem inspiciens in facies vestras , non men-
Liar.
29. Sedete , obsecro , et non sit injustum , et rursus justo
adestote.
30. Non est enim in lingua mea iniquitas , aut fauces
meæ nonne intellectum meditantur ?
CAPUT VII .
1. Numquid non tentatio est vita hominis super terram ,
et sicut quotidiani mercenarii vita ejus ?
2. aut tamquam servus metuens dominum suum , et con-
secutus umbram ? aut tamquam mercenarius exspectans mer-
cedem suam ?
3. Sic et ego exspectavi menses vanos, noctes autem dolo-
rum datæ sunt mihi.
4. Si dormiero , dico : Quando dies ? Et si surrexero ,
rursus : Quando vesper ? Repleor autem doloribus a vespera
usque ad mane ,
5. et conspergitur corpus meum in putredine vermium ,
infundo autem glebas terræ a sanie radens :
6. et vita mea exilior est quam loquela , periit autem in
vana spe.
7. Recordare ergo quia spiritus est vita mea , et non re-
vertetur ultra oculus meus ad cernendum bonum.
8. Non circumspiciet me oculus videntis me , oculi tui
in mne , et non ultra sum,
9. tamquam nubes expurgata de coelo . Si enim homo de-
scenderit ad infernum , ultra non ascendet ,
10. et non revertetur amplius in domum suam , neque
cognoscet amplius eum locus ejus.
11. Propterea itaque et ego non parcam ori meo , loquar
cum in necessitate sim , aperiam amaritudinem animæ meæ
compressus.
12. Utrumne mare sum ego aut draco , quia statuisti
super me custodiam ?
13. Dixi quia consolabitur me lectus meus , et referam
ad meipsum privatim sermonem thoro meo :
14. exterres me per somnia , et per visiones me obstu-
pefacis.
15. Absolves a spiritu meo animam meam, a morte autem
ossa mea.
16. Non enim in sempiternum vivam , ut longanimiter
agam. Discede a me , vana est enim vita mea.
17. Quid enim est homo quod magnificasti eum, aut quod
adhibes mentem erga eum ?
18. Numvisitationem ejus facies usque inane, et in requie
judicabis eum ?
19. Usquequo non sinis me , neque dimittis me , donec
deglutiam salivam meam ?
20. Si ego peccavi , quid potero facere , qui scis mentem
hominum? Quare constituisti me ut loquerer adversus te ,
sum autem super te onus?
64 ΙΩΒ . Κεφ . Θ'.
21. Διατί οὐκ ἐποιήσω τῆς ἀνομίας μου λήθην , καὶ 21. Quare non fecisti iniquitatis mere oblivionem , et
καθαρισμὸν τῆς ἁμαρτίας μου ; Νυνὶ δὲ εἰς γῆν ἀπελεύ- ¦ purgationem peccati rei ? Nunc autem in terram abibo ,
mane autem surgens ultra non ero.
σομαι , ὀρθρίζων δὲ οὐκ ἔτι εἰμί.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Η΄ .
1. Ὑπολαβὼν δὲ Βαλδὰδ ὁ Σαυχίτης , λέγει ·
2. Μέχρι τίνος λαλήσεις ταῦτα , πνεῦμα πολυῤῥῆμον
τοῦ στόματός σου ;
3. Μὴ ὁ Κύριος ἀδικήσει κρίνων, ἢ ὁ τὰ πάντα ποιή-
σας ταράξει τὸ δίκαιον ;
4. Εἰ οἱ υἱοί σου ἥμαρτον ἐναντίον αὐτοῦ , ἀπέστει-
λεν ἐν χειρὶ ἀνομίας αὐτῶν .
5. Σὺ δὲ ὄρθριζε πρὸς Κύριον παντοκράτορα δεόμε-
νος
6. εἰ καθαρὸς εἶ καὶ ἀληθινὸς , δεήσεως ἐπακούσεταί
σου , ἀποκαταστήσει δέ σοι δίαιταν δικαιοσύνης ·
7. ἔσται οὖν τὰ μὲν πρῶτά σου ὀλίγα , τὰ δὲ ἔσχατά
σου ἀμύθητα.
8. Επερώτησον γὰρ γενεὰν πρώτην, ἐξιχνίασον δὲ
κατὰ γένος πατέρων .
9. Χθιζοὶ γάρ ἐσμεν, καὶ οὐκ οἴδαμεν · σκιὰ γάρ ἐστιν
ἡμῶν ἐπὶ τῆς γῆς ὁ βίος.
10. Η"H οὐχ οὗτοί σε διδάξουσι , καὶ ἀναγγελοῦσι , καὶ
ἐκ καρδίας ἐξάξουσί ρήματα ;
ιι . Μὴ θάλλει πάπυρος ἄνευ ὕδατος ἢ ὑψωθήσεται
βούτομον ἄνευ πότου ;
12. Ἔτι ὃν ἐπὶ ῥίζης , καὶ οὐ μὴ θερισθῇ ; Πρὸ τοῦ
πιεῖν, πᾶσα βοτάνη οὐχὶ ξηραίνεται ;
13. Οὕτω τοίνυν ἔσται τὰ ἔσχατα πάντων τῶν ἐπι-
λανθανομένων τοῦ Κυρίου · ἐλπὶς γὰρ ἀσεβοῦς ἀπολεῖ-
ται.
14. Αοίκητος γὰρ αὐτοῦ ἔσται ὁ οἶκος , ἀράχνη δὲ
αὐτοῦ ἀποβήσεται ἡ σκηνή.
15. Ἐὰν ὑπερείσῃ τὴν οἰκίαν αὐτοῦ , οὐ μὴ στῇ · ἐπι-
λαβομένου δὲ αὐτοῦ , οὐ μὴ ὑπομείνῃ ·
16. ὑγρὸς γάρ ἐστιν ὑπὸ ἡλίου , καὶ ἐκ σαπρίας αὐ-
τοῦ ὁ ῥάδαμνος αὐτοῦ ἐξελεύσεται .
17. Ἐπὶ συναγωγὴν λίθων κοιμᾶται · ἐν δὲ μέσῳ
χαλίκων ζήσεται.
18. Ἐὰν καταπίῃ , ὁ τόπος ψεύσεται αὐτόν. Οὐχ ἑώ
ρακας τοιαῦτα ,
19. ὅτι καταστροφὴ ἀσεβοῦς τοιαύτη , ἐκ δὲ γῆς ἄλ-
λον ἀναβλαστήσει.
20. Ὁ γὰρ Κύριος οὐ μὴ ἀποποιήσηται τὸν ἄκακον ·
πᾶν δὲ δῶρον ἀσεβοῦς οὐ δέξεται .
ν ι
21. Αληθινῶ δὲ στόμα ἐμπλήσε γέλωτος , τὰ δὲ
χείλη αὐτῶν ἐξομολογήσεως .
22. Οἱ δὲ ἐχθροὶ αὐτῶν ἐνδύσονται αἰσχύνην , δίαιτα
δὲ ἀσεβοῦς οὐκ ἔσται .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Θ'.
1. Υπολαβὼν δὲ Ἰώβ , λέγει ·
2. Επ' ἀληθείας οἶδα ὅτι οὕτως ἐστί · πῶς γὰρ ἔσται
δίκαιος βροτὸς παρὰ Κυρίῳ ;
3. Ἐὰν γὰρ βούληται κριθῆναι αὐτῷ , οὐ μὴ ὑπα-
κούσῃ αὐτῷ , ἵνα μὴ ἀντείπῃ πρὸς ἕνα λόγον αὐτοῦ ἐκ
χιλίων.
4. Σοφὸς γάρ ἐστι διανοία , κραταιός τε καὶ μέγας .
Τις σκληρὸς γενόμενος ἐναντίον αὐτοῦ ὑπέμεινεν ;
CAPUT VIII.
1. Respondens autem Baldad Sauchites , ait :
2. Usquequo loqueris haec , spiritus multiloquus oris tui ?
3. Numquid Dominus injuste aget judicans , aut qui
omnia fecit turbabit justitiam ?
4. Si filii tui peccaverunt coram eo , misit in manu ini-
quitates eorum.
5. Tu autem diluculo surge ad Dominum omnipotentem
deprecans :
6. si mundus es et verax , deprecationem exaudiet tuam ,
restituet autem tibi habitaculum justitiæ :
7. et erunt priora quidem tua pauca , novissima autem
tua inenarrabilia.
8. Interroga enim generationem primam , et investiga per
genus patrum .
9. Hesterni enim sumus , et nescimus : umbra enim est
nostra super terram vita.
10. Aut numquid non hi docebunt te , et referent , et e
corde proferent verba?
11. Numquid viret scirpus sine aqua , aut exaltabitur
pratum sine potu ?
12. Adhuc in sua radice consistit , et non metetur ? Ante-
quam saliat , omnis herba nonne arescit ?
13. Sic igitur erunt novissima omnium qui obliviscuntur
Domini : spes enim impii peribit.
14. Inhabitabilis enim ejus erit domus, aranea autem eva-
det ejus tabernaculum.
15. Si suffulserit domum suam , non stabit : et cum c-
perit , non permanebit :
16. humidus enim est sub calo , et de putredine ejus
germen ejus ascendet.
17. In congregatione lapidum dormit : in medio autem
silicum vivet.
18. Si absorbuerit , locus mentietur eum. Non vidisti
talia ,
19. quoniam subversio impii talis , de terra autem alte-
rum germinabit.
20. Dominus enim non improbabit innocentem ; nec ul-
lum munus impii accipiet.
21. Veracium autem os implebit risu , labia autem eorum
confessione.
22. Inimici autem eorum induentur confusionem , et ta-
bernaculum impii non erit.
CAPUT IX.
1. Respondens autem Job , ait :
2. Vere scio quia ita est : quomodo enim erit justus homo
apud Dominum?
3. Si enim voluerit judicari cum eo , non obaudiet ei , ut
non contradicat ad unum sermonem ejus de mille.
4. Sapiens est enim mente , robustusque et magnus.
Quis durus factus ante eum permansit ?
 JOB . CAP. ΙΧ.
65
6. Ο παλαιῶν ὄρη καὶ οὐκ οἴδασιν, ὁ καταστρέφων
αὐτὰ ὀργῇ 5. Qui in vetustatem perducit montes et nesciunt , qui
vertit eos in ira :
6. ὁ σείων τὴν ὑπ᾽ οὐρανὸν ἐκ θεμελίων, οἱ δὲ στῦλοι
αὐτῆς σαλεύονται · 6. qui commovel eam quæ sub coelo a fundamentis , et
columnæ ejus quatiuntur :
7. ὁ λέγων τῷ ἡλίῳ καὶ οὐκ ἀνατέλλει , κατὰ δὲ
7. qui dicit soli et non oritur, contra sidera autem signa-
ἄστρων κατασφραγίζει culum ponit :
8. ὁ τανύσας τὸν οὐρανὸν μόνος , καὶ περιπ ατῶν ὡς
8. qui extendit coelum solus , et ambulat super mare
ἐπ' ἐδάφους ἐπὶ θαλάσσης- tamquam super pavimentum :
9. ὁ ποιῶν Πλειάδα καὶ Ἕσπερον καὶ Ἀρκτοῦρον,
9. qui facit Pleiada et Hesperum et Arcturum , et pene-
καὶ ταμεῖα νότου · tralia austri :
10. ὁ ποιῶν μεγάλα καὶ ἀνεξιχν ίαστα , ἔνδοξά τε καὶ
ἐξαίσια , ὧν οὐκ ἔστιν ἀριθμός . 10. qui facit magna et non vestigabilia , gloriosaque et
mirabilia , quorumnon est numerus.
ιι. Ἐὰν ὑπερβῇ με , οὐ μὴ ἴδω · ἐὰν παρέλθῃ με ,
οὐδ᾽ ὡς ἔγνων . 11. Si transgressus me fuerit , non videbo : si praeterierit
me , neque sic novi.
12. Ἐὰν ἀπαλλάξῃ , τίς ἀποστρέψει , ἢ τίς ἐρεῖ αὐτῷ ·
Τί ἐποίησας ; 12. Si removerit , quis restituet , aut quis dicet ei : Quid
fecisti?
13. Αὐτὸς γὰρ ἀπέστ ραπται ὀργὴν , ὑπ᾽ αὐτοῦ ἐκάμ
φθησαν κήτη τὰ ὑπ᾽ οὐρανόν. 13. Ipse enim avertit a se iram , sub eo incurvati sunt
ceti qui sub coelo.
14. Ἐὰν δέ μου ὑπακούσεται, ἢ διακρίνει τὰ ῥήματά 14. Si vero me audierit , vel dijudicat verba mea .
μου.
15. Ἐὰν γὰρ ὦ δίκαιος , οὐκ εἰςακούσεταί μου , τοῦ
κρίματος αὐτοῦ δεηθήσομαι. 15. Quod si etiam fuero justus , non exaudiet me , judi-
cium ejus rogabo.
16. Ἐάν τε καλέσω καὶ μὴ ὑπακούσῃ , οὐ πιστεύω 16. Si vero invocavero et non exaudierit , non credan
ὅτι εἰςακήκοέν μου τῆς φωνῆς.
quod exaudiverit vocem meam .
17. Μὴ γνόφῳ με ἐκτρίψῃ · πολλὰ δέ μου τὰ συντρίμ-
17. Ne caligine me conterat : multas autem tribulationes
ματα πεποίηκε διακενῆς. meas fecit in vanum.
18. Οὐκ ἐν γάρ με ἀναπνεῦσαι , ἐνέπλησε δέ με
18. Non enim sinit me respirare , implevit autem me
πικρίας , amaritudine ,
19. ὅτι μὲν γὰρ ἰσχύει κράτει · τίς οὖν κρίματι αὐτ
τοῦ ἀντιστήσεται ; 19. quoniam scilicet valet potentia : quis igitur judicio
ejus resistet ?
20. Ἐὰν γὰρ ὦ δίκαιος , τὸ στόμα μου ἀσεβήσει · ἐάν
τε ὦ ἄμεμπτος, σκολιὸς ἀποβήσομαι . 20. Quod si etiam fuero justus, os meum impia loquetur :
sive fuero sine crimine , pravus evadam .
21. Εἶτε γὰρ ἐσέβησα , οὐκ οἶδα τῇ ψυχῇ , πλὴν
ἀφαιρεῖταί μου ἡ ζωή. 21. Si enim impie egi , non novi animo , verumtamen au-
fertur vita mea.
22. Διὸ εἶπον · Μέγαν καὶ δυνάστην ἀπολλύει ὀργὴ ,
23. ὅτι φαῦλοι ἐν θανάτῳ ἐξαισίῳ , ἀλλὰ δίκαιοι και 22. Quapropter dixi : Magnum et potentem disperdit ira ,
ταγελῶνται. 23. quia nequam homines in magna morte erunt, sed
justi deridentur.
24. Παραδέδονται γὰρ εἰς χεῖρας ἀσεβοῦς , πρόςωπα
κριτῶν αὐτῆς συγκαλύπτει . Εἰ δὲ μὴ αὐτός ἐστι , τίς 24. Traditi enim suntin manus impii , facies judicumejus
ἐστιν ; | operit . Quod si non ipse est , quis est?
25. Ὁ δὲ βίος μου ἐστὶν ἐλαφρότερος δρομέως · ἀπέ 25. Vita autem mea levior est cursore : aufugerunt , et
δρασαν, καὶ οὐκ εἴδοσαν. non viderunt.
26. Η καί ἐστι ναυσὶν ἔχνος ὁδοῦ , ἢ ἀετοῦ πετομένου 26. Numquid et est navibus vestigium viæ , aut aquila
ζητοῦντος βοράν ; volantis quærentis escam ?
27. Ἐάν τε γὰρ εἴπω , ἐπιλήσομαι λαλῶν, συγκύψας 27. Quod etsi locutus fuero , obliviscar dum loquor, de-
τῷ προςώπῳ στενάξω · clinans in faciem ingemiscam :
28. σείομαι πᾶσι τοῖς μέλεσιν , οἶδα γὰρ ὅτι οὐκ 28. commoveor omnibus membris , scio enim quod non
ἀθῷον με ἐάσεις. insontem me sines.
29. Ἐπειδὴ δέ εἰμι ἀσεβὴς , διὰ τί οὐκ ἀπέθανον ; 29. Et quia sum iniquus , quare non sum mortuus ?
30. Ἐὰν γὰρ ἀπολούσωμαι χιόνι , καὶ ἀποκαθάρω- 30. Nam si lotus fuero nive, et.mundatus fuero mundis
μαι χερσὶ καθαραῖς , manibus ,
31. ἱκανῶς ἐν ῥύπῳ με ἔβαψας, ἐβδελύξατο δέ με ἡ 31. satis in sorde me traxisti , et exsecratum est vesti-
στολή. mentum.
32. Οὐ γὰρ εἶ ἄνθρωπος κατ ' ἐμὲ, ᾧ ἀντικρινοῦμαι , 32. Non es enim homo sicut ego , cui contradicam , ut
ἵνα έλθωμεν όμοθυμαδὸν εἰς κρίσιν. veniamus pariter in judicium.
33. Εἴθε ἦν ὁ μεσίτης ἡμῶν, καὶ ἐλέγχων, καὶ δια- 33. Utinam esset nobis medians , et arguens , et disce-
κούων ἀναμέσον ἀμφοτέρων . ptans inter utrumque !
34. Ἀπαλλαξάτω ἀπ' ἐμοῦ τὴν ῥάβδον, ὁ δὲ φόβος 34. Avertat a me virgam , timor autem ejus non me
αὐτοῦ μή με στροβείτω , transversum agat ,
VETUS TESTAMENTUM. ------- II. 5
GG ΙΩΒ . Κεφ. ΙΑ'.
35. καὶ οὐ μὴ φοβηθῶ , ἀλλὰ λαλήσω · οὐ γὰρ οὕτω
συνεπίσταμαι.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ι' .
1. Κάμνων τῇ ψυχῇ μου , στένων ἐπαφήσω ἐπ᾿ αὐ
τὸν τὰ ῥήματά μου · λαλήσω πικρίᾳ ψυχῆς μου συνεχό-
μενος ,
2. καὶ ἐρῶ πρὸς Κύριον · Μή με ἀσεβεῖν δίδασκε · καὶ
διατί με οὕτως ἔκρινας ;
3. Η καλόν σοι ἐὰν ἀδικήσω ; ὅτι ἀπείπω ἔργα χει
ρῶν σου , βουλῇ δὲ ἀσεβῶν προςέσχες .
4. Η ὥςπερ βροτὸς ὁρᾷ , καθορᾶς ; ἢ καθὼς ὁρᾷ ἄν-
θρωπος , βλέψῃ;
5. Η ὁ βίος σου ἀνθρώπινός ἐστιν, ἢ τὰ ἔτη σου ἀν-
δρός ,
6. ὅτι ἀνεζήτησας τὴν ἀνομίαν μου , καὶ τὰς ἁμαρ
τίας μου ἐξιχνίασας;
7. Οἶδας γὰρ ὅτι οὐκ ἠσέβησα · ἀλλὰ τίς ἐστιν ὁ ἐκ
τῶν χειρῶν σου ἐξαιρούμενος ;
8. Αἱ χειρές σου ἔπλασαν με καὶ ἐποίησάν με · μετὰ
ταῦτα μεταβαλών με, ἔπαισας.
9. Μνήσθητι ὅτι πηλόν με ἔπλασας , εἰς δὲ γῆν με
πάλιν ἀποστρέφεις.
10. Ἢ οὐχ ὥςπερ γάλα με ἤμελξας , ἐτύρωσας δέ με
ἶσα τυρῷ ;
1. Δέρμα δὲ καὶ κρέας με ἐνέδυσας , ὀστέοις δὲ καὶ
νεύροις με ἐνείρας.
12. Ζωὴν δὲ καὶ ἔλεος ἔθου παρ᾽ ἐμοὶ , ἡ δὲ ἐπισκοπή
σου ἐφύλαξέ μου τὸ πνεῦμα.
13. Ταῦτα ἔχων ἐν σεαυτῷ , οἶδα ὅτι πάντα δύνασαι ·
ἀδυνατεῖ δέ σοι οὐδέν.
14. Ἐάν τε γὰρ ἁμάρτω , φυλάσσεις με , ἀπὸ δὲ ἀνο
μίας οὐκ ἀθῷον με πεποίηκας .
15. Ἐάν τε γὰρ ἀσεβήσω , οἴμοι · ἐὰν δὲ ὦ δίκαιος ,
οὐ δύναμαι ἀνακύψαι , πλήρης γὰρ ἀτιμίας εἰμί.
16. Αγρεύομαι γὰρ ὥςπερ λέων εἰς σφαγήν · πάλιν
γὰρ μεταβαλὼν δεινῶς με ὀλέκεις ,
17. ἐπανακαινίζων ἐπ' ἐμὲ τὴν ἔτασίν μου · ὀργῇ δὲ
μεγάλη μοι ἐχρήσω , ἐπήγαγες δὲ ἐπ' ἐμὲ πειρατήρια .
18. Ινατί οὖν ἐκ κοιλίας με ἐξήγαγες , καὶ οὐκ ἀπέθα
νον ; Ὀφθαλμὸς δέ με οὐκ εἶδε ,
19. καὶ ὥςπερ οὐκ ὢν ἐγενόμην ; Διατί γὰρ ἐκ γαστρὸς
εἰς μνῆμα οὐκ ἀπηλλάγην;
20. Η οὐκ ὀλίγος ἐστὶν ὁ βίος τοῦ χρόνου μου ; "Ea- Και
σόν με ἀναπαύσασθαι μικρόν,
21. πρὸ τοῦ με πορευθῆναι ὅθεν οὐκ ἀναστρέψω , εἰς
γῆν σκοτεινὴν καὶ γνοφερὰν ,
22.. εἰς γῆν σκότους αἰωνίου , οὗ οὐκ ἔστι φέγγος , οὐδὲ
ὁρᾶν ζωὴν βροτῶν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΑ΄.
1. Υπολαβὼν δὲ Σωφὰρ ὁ Μιναῖος , λέγει
2. Ὁ τὰ πολλὰ λέγων, καὶ ἀντακούσεται · ἢ καὶ ὁ
εὔλαλος οἴεται εἶναι δίκαιος ; Εὐλογημένος γεννητός γυ- | putat se esse justum ? Benedictus natus mulieris brevis
ναικὸς ὀλιγόβιος.
3. Μὴ πολὺς ἐν ῥήμασι γίνου , οὐ γάρ ἐστιν ὁ ἀντι-
κρινόμενός σοι.
4. Μὴ γὰρ λέγε ὅτι καθαρός εἰμι τοῖς ἔργοις , καὶ
ἄμεμπτος ἐναντίον αὐτοῦ ·
35. et non timebo , sed loquar : non enim sic conscius
sum .
CAPUT X.
1. Laborans anima mea , gemens dimittam super me
verba mea : loquar amaritudine animæ meæ compressus ,
2. et dicam ad Dominum : Noli me docere impium esse :
et cur me ita judicasti ?
3. Aut bonum est tibi si inique egero ? quia despexisti
opera manuum tuarum, et ad consilium impiorum animad-
vertisti.
4. Aut sicut mortalis videt , despectas ? aut sicut home
videt , perspicies ?
5. Aut humana est vita tua , aut anni tui sunt viri ,
6. quoniam inquisivisti iniquitatem meam , et peccata
mea investigasti?
7. Scis enim me non egisse impie : sed quis est qui de
manibus tuis eripiat?
8. Manus tuæ plasmaverunt me et fecerunt me : postea
mutans , percussisti me.
9. Memor esto quod lutum finxisti me , et in terram me
iterum convertes.
10. Nonne tamquam lac mulsisti me, et coagulasti me
æque ac caseum?
11. Pelle autem et carne vestisti me , ossibusque et ner-
vis conseruisti me.
12. Vitam autem et misericordiam posuisti apud me , et
visitatio tua custodivit spiritum meum.
13. Hæc cum habeas in teipso , scio quod omnia potes :
et nihil tibi evadit impossibile.
14. Quod si et peccavero , custodis me , ab iniquitate an
tem non insontem me fecisti.
15. Sive enim impie egero , va mihi : et si justus fuero ,
non possum suspicere , plenus enim sum opprobrio.
16. Et capior sicut leo ad occisionem : iterum enim com-
mutans sæpe me perdis ,
17. instaurans in me inquisitionem meam : ira autem
magna mihi usus es , et induxisti super me tentationes .
18. Quare ergo de ventre eduxisti me , et non sum mor-
tuus? Oculus autem non vidisset me,
19. et essem tamquam non fuissem? Cur enim de utero in
monumentum non sum translatus ?
20. Aut numquid non est parva vita temporis mei ? Patere
me requiescere pusillum ,
21. antequam eam unde non revertar, ad terram tenebro-
sam et caliginosam,
22. ad terram tenebrarum æternarum, ubi non est lux ,
neque est videre vitam hominum.
CAPUT XI.
1 Respondens autem Sophar Minaeus , ait :
2. Qui multa dicit, et vicissim audiet : aut etiam eloquens
vitae.
3. Ne multus sis in verbis , cum nemo sit qui contradicat
tibi.
4. Noli enim dicere quia mundus sum operibus , et irre-
prehensibilis ante eum :
 JOB. CAP. XII.
5. ἀλλὰ πῶς ἂν ὁ Κύριος λαλήσαι πρὸς σὲ , καὶ ἀγοί-
ξει χείλη αὐτοῦ μετὰ σοῦ;
6. Εἶτα ἀναγγελεῖ σοι δύναμιν σοφίας , ὅτι διπλοῦς
ἔσται τῶν κατὰ σέ · καὶ τότε γνώσῃ ὅτι ἄξιά σοι ἀπέβη
ἀπὸ Κυρίου ὧν ἡμάρτηκας .
7. Ἢ ίχνος Κυρίου εὑρήσεις , ἢ εἰς τὰ ἔσχατα ἀφίκου
ἃ ἐποίησεν ὁ Παντοκράτωρ ;
8. Υψηλὸς ὁ οὐρανὸς , καὶ τί ποιήσεις ; Βαθύτερα δὲ
τῶν ἐν ᾅδου , τί οἶδας;
9. Η μακρότερα μέτρου γῆς , ἢ εὔρους θαλάσσης ;
10. Ἐὰν δὲ καταστρέψῃ τὰ πάντα , τίς ἐρεῖ αὐτῷ · Τί
ἐποίησας ;
11. Αὐτὸς γὰρ οἶδεν ἔργα ἀνόμων, ἰδὼν δὲ ἄτοπα οὐ
παρόψεται .
12. Ἄνθρωπος δὲ ἄλλως νήχεται λόγοις · βροτὸς δὲ
γεννητὸς γυναικὸς , ἶσα ὄνῳ ἐρημίτη .
13. Εἰ γὰρ σὺ καθαρὰν ἔθου τὴν καρδίαν σου , ὑπτιά-
ζεις δὲ χεῖρας πρὸς αὐτόν.
14. Εἰ ἀνομόν τί ἐστιν ἐν χερσί σου , πόῤῥω ποίησον
αὐτὸ ἀπὸ σοῦ , ἀδικία δὲ ἐν διαίτῃ σου μὴ αὐλισθήτω ·
15. οὕτω γὰρ ἀναλάμψει σου τὸ πρόςωπον ὥςπερ
ὕδωρ καθαρὸν, ἐκδύσῃ δὲ ῥύπον, καὶ οὐ μὴ φοβηθήση ·
16. καὶ τὸν κόπον ἐπιλήσῃ , ὥςπερ κῦμα παρελθὸν ,
καὶ οὐ πτοηθήσῃ ·
17. ἡ δὲ εὐχή σου ὥςπερ ἑωςφόρος , ἐκ δὲ μεσημβρίας
ἀνατελεῖ σοι ζωή ·
18. πεποιθώς τε ἔσῃ , ὅτι ἔστι σοι ἐλπὶς , ἐκ δὲ μερί
μνης καὶ φροντίδος ἀναφανεῖταί σοι εἰρήνη ·
19. ἡσυχάσεις γὰρ , καὶ οὐκ ἔσται ὁ πολεμῶν σε · με-
ταβαλόμενοι δὲ πολλοί σου δεηθήσονται.
20. Σωτηρία δὲ αὐτοὺς ἀπολείψει · ἡ γὰρ ἐλπὶς αὐ
τῶν ἀπώλεια , ὀφθαλμοὶ δὲ ἀσεβῶν τακήσονται .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΒ'.
1. Ὑπολαβὼν δὲ Ἰώβ , λέγει ·
2. Εἶτα ὑμεῖς ἐστε ἄνθρωποι , ἢ μεθ᾽ ὑμῶν τελευ-
τήσει σοφία ;
3. Κἀμοὶ μὲν καρδία καθ᾽ ὑμᾶς ἐστι ,
4. δίκαιος γὰρ ἀνὴρ καὶ ἄμεμπτος ἐγεννήθη εἰς
χλεύασμα .
5. Εἰς χρόνον γὰρ τακτὸν ἡτοίμαστο πεσεῖν ὑπὸ
ἄλλων , οἴκους τε αὐτοῦ ἐκπορθεῖσθαι ὑπὸ ἀνόμων . Οὐ
μὴν δὲ ἀλλὰ μηδεὶς πεποιθέτω , πονηρὸς ὤν, ἀθῷος
ἔσεσθαι · | tamen nemo confidat, cum malignus sit , futurum se in-
6. ὅσοι παροργίζουσι τὸν Κύριον , ὡς οὐχὶ καὶ ἔτα-
σις αὐτῶν ἔσται.
7. Ἀλλὰ δὴ ἐρώτησον τετράποδα ἐάν σοι εἴπωσι ,
πετεινὰ δὲ οὐρανοῦ ἐάν σοι ἀπαγγείλωσιν.
8. Ἐκδιήγησαι γῇ ἐάν σοι φράσῃ , καὶ ἐξηγήσον-
ταί σοι οἱ ἰχθύες τῆς θαλάσσης.
« Τίς οὖν οὐκ ἔγνω ἐν πᾶσι τούτοις , ὅτι χεὶρ
Κυρίου ἐποίησε ταῦτα ;
10. Εἰ μὴ ἐν χειρὶ αὐτοῦ ψυχὴ πάντων ζώντων,
καὶ πνεῦμα παντὸς ἀνθρώπου .
11. Οὖς μὲν γὰρ ῥήματα διακρίνει , λάρυγξ δὲ σῖτα
γεύεται .
12. Ἐν πολλῷ χρόνῳ σοφία , ἐν δὲ πολλῷ βίῳ ἐπι
στήμη.
13. Παρ' αὐτῷ σοφία καὶ δύναμις , αὐτῷ βουλὴ
καὶ σύνεσις.
intellectus.
67
5. sed quomodo Dominus loquetur ad te , et aperiet labia
sua tecum?
6. Deinde annuntiabit tibi virtutem sapientiae , quia du
plex erit ad ea quae circa te : et tunc scies quia digna eve-
niunt tibi a Domino quæ peccasti.
7. Aut vestigium Domini invenies , aut ad ultima perve-
nisti quæ fecit Omnipotens ?
8. Sublime est caelum, et quid facies ? Profundiora autem
iis quae in inferno , quid nostri ?
9. Nonne longiora quam mensura terra , vel latitudo ma -
ris?
10. Si autem subverterit omnia, quis dicet illi : Quid feci-
sti ?
11. Ipse enim scit opera iniquorum,videns autem absurda
non despiciet.
12. Homo vero aliter nafat sermonibus : et vir natus mu-
lieris, tamquam onager solitarius.
13. Nam si tu mundum posuisti cor tuum , et extendis
manus ad eum.
14. Si iniquum quid est in manu tua , longe facito illud
a te , et iniquitas in domo tua non maneat :
15. sic enim fulgebit facies tua tamquam aqua pura ,
exues autem sordem , et non timebis :
16. et laborem oblivisceris tamquam fluctum qui praeterit,
et non terreberis :
17. et oratio tua tamquam lucifer erit , de meridie autem
orietur tibi vita :
18. confidensque eris , quia est tibi spes , et de cura ac
sollicitudine apparebit tibi pax :
19. quiesces enim , et non erit qui oppugnet te : transmu-
tati autem multi rogabunt te.
20. Salus autemeos deseret : spes enim eorum perditio, et
oculi impiorum tabescent.
CAPUT XII.
1. Respondens autem Job , ait :
2. Itaque vos estis homines , aut vobiscum morietta sa-
pientia?
3. Et mihi quidem cor juxta vos est ,
4. sed justus vir et sine crimine venit in derisum.
5. In tempus autem statutum paratus fuerat ut caderet
ab aliis , et domus ejus ut devastarentur ab iniquis. Verum-
sontem :
6. quicumque irritant Dominum , tamquam inquisitio in
eos non sit futura.
7. Sed tamen interroga quadrupedia si tibi respondeant ,
volatilia autem cœli si tibi annuntient.
8. Enarra terrae si tibi dicat, et exponent tibi pisces ma-
ris.
9. Quis igitur non cognovit in omnibus his , quod manus
Domini fecit hæc?
10. Si non in manu ejus est anima omnium viventium ,
et spiritus omnis hominis ?
11. Nam auris quidem dijudicat verba , fauces autem ci-
bos gustant.
12. In multo tempore sapientia est , et in multa vita est
scientia .
13. Apud eum sapientia et virtus , ipsi est consilium et
68 ΙΩΒ. Κεφ . ΙΓ'.
14. Si destruxerit , quis æedificabit ? Si clauserit contra
4. Ἐὰν καταβάλῃ , τίς οἰκοδομήσει ; Ἐὰν κλείση
κατ΄ ανθρώπων , τὶς ἀνοίξει ; homines , quis aperiet ?
15. Si prohibuerit aquam , siccabit terram : quod et si
15. Ἐὰν κωλύσῃ τὸ ὕδωρ , ξηρανεῖ τὴν γῆν · ἐὰν δὲ
emiserit , perdidit evertens eam.
ἐπαφῇ , ἀπώλεσεν αὐτὴν καταστρέψας. 16. Apud ipsum potentia et fortitudo , ipsi scientia et in-
16. Παρ' αὐτῷ κράτος καὶ ἰσχὺς , αὐτῷ ἐπιστήμη
tellectus.
καὶ σύνεσις. 17. Qui ducit consultores captivos , judices autem terrae
17. Διάγων βουλευτὰς αἰχμαλώτους , κριτὰς δὲ γῆς
in pavorem misit.
ἐξέστησε. 18. Qui collocat reges super sedes, et circumdedit bal-
18. Καθιζάνων βασιλεῖς ἐπὶ θρόνους , καὶ περιέδησε
theo lumbos eorum.
ζώνη οσφύας αὐτῶν. 19. Qui emittit sacerdotes captivos , dynastas autem ter-
19. Εξαποστέλλων ἱερεῖς αἰχμαλώτους , δυνάστας
rae evertit.
δὲ γῆς κατέστρεψε . 20. Qui permutat labia fidelium , intelligentiam autem
20. Διαλλάσσων χείλη πιστῶν , σύνεσιν δὲ πρεσβυ-
senum cognovit.
τέρων ἔγνω. 21. Qui effudit ignominiam super principes, humiles au-
21. Ἐκχέων ἀτιμίαν ἐπ' ἄρχοντας , ταπεινοὺς δὲ
tem sanavit .
ἰάσατο. 22. Qui revelat profunda de tenebris , et produxit in lu-
22. Ανακαλύπτων βαθέα ἐκ σκότους , ἐξήγαγε δὲ εἰς
cem umbram mortis .
φῶς σκιὰν θανάτου. 23. Decipiens gentes et perdens eas , sternens gentes et
23. Πλανῶν ἔθνη καὶ ἀπολλύων αὐτὰ , καταστρων--
in viam ducens eas.
νύων ἔθνη καὶ καθοδηγῶν αὐτά . 24. Permutans corda principum terra : errare fecit eos in
24. Διαλλάσσων καρδίας ἀρχόντων γῆς · ἐπλάνησε
via quam non noverant.
δὲ αὐτοὺς ἐν ὁδῷ ᾗ οὐκ ᾔδεισαν . 25. Palpent tenebras et non lucem , errent autem tamquam
25. Ψηλαφήσαισαν σκότος καὶ μὴ φῶς , πλανηθείη-
ebrius.
σαν δὲ ὥςπερ δ μεθύων .
CAPUT XIII.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΓ'.
1. Ecce haec vidit oculus meus , et audivit auris mea;
1. Ἰδοὺ ταῦτα ἑώρακέ μου δὁ ὀφθαλμὸς , καὶ ἀκηκοέ
οὖς ·
μου2.τὸκαὶ 2. et novi quæcumque et vos scitis , et non sum minus
οἶδα ὅσα καὶ ὑμεῖς ἐπίστασθε , καὶ οὐκ ἀσυνε-
intelligens quam vos.
τώτερός εἰμι ὑμῶν . 3. Verumtamen ego ad Dominum loquar, et arguam in
3. Οὐ μὴν δὲ , ἀλλ' ἐγὼ πρὸς Κύριον λαλήσω , ἐλέγξω
conspectu ejus si voluerit.
δὲ ἐναντίον αὐτοῦ ἐὰν βούληται . 4. Vos autem estis medici injusti , et curatores malorum
4. Ὑμεῖς δὲ ἐστὲ ἰατροὶ ἄδικοι , καὶ ἰαταὶ κακῶν
omnes.
πάντες . 5. Sit autem vobis obmutescere , et evadet vobis sapien-
5. Εἴη δὲ ὑμῖν κωφεῦσαι , καὶ ἀποβήσεται ὑμῖν
tia.
σοφία . 6. Audite ergo increpationem oris mei , judicium vero la-
6. Ακούσατε δὲ ἔλεγχον τοῦ στόματός μου , κρίσιν biorum meorum animadvertite .
μου προςέχετε.
δὲ χειλέων ρον 7. Numquid non coram Domino loquimini , et ante con-
7. Πότε οὐκ ἔναντι Κυρίου λαλεῖτε , ἔναντι δὲ
spectum ejus profertis dolum?
αὐτοῦ φθέγγεσθε δόλον ; 8. An subtrahetis vos ? Vos autem ipsi judices sitis.
8. Η ὑποστελεῖσθε ; Ὑμεῖς δὲ αὐτοὶ κριταὶ γίνεσθε . 9. Bonum enim si investiget vos : si enim omnia facientes
4. Καλὸν γὰρ ἐὰν ἐξιχνιάσῃ ὑμᾶς · εἰ γὰρ τὰ πάντα
adjiciemini ei ,
ποιοῦντες προςτεθήσεσθε αὐτῷ , 10. nihilominus arguet vos. Quod et si occultas personas
10. οὐδὲν ἧττον ἐλέγξει ὑμᾶς . Εἰ δὲ καὶ κρυφῆ
mirati fueritis ,
πρόςωπα θαυμάσεσθε , 11. nonne commotio ejus versabit vos ? timor autem ab
1. πότερον οὐχ ἡ δἵνα αὐτοῦ στροβήσει ὑμᾶς ; ὁ
φόβος δὲ παρ᾽ αὐτοῦ ἐπιπεσεῖται ὑμῖν, eo cadet super vos ,
12. evadet autem elatio vestra tamquam cinis , corpus
12. ἀποβήσεται δὲ ὑμῶν τὸ γαυρίαμα ἶσα σποδῷ ,
autem luteum.
τὸ δὲ σῶμα πήλινον . 13. Obmutescite ut loquar, et requiescam ab ira ,
13. Κωφεύσατε ἵνα λαλήσω , καὶ ἀναπαύσωμαι θυ-
μου , 14. apprehendens meas carnes dentibus meis , et animam
14. ἀναλαβὼν τὰς σάρκας μου τοῖς ὁδοῦσι , ψυχὴν
meam ponam in manu .
δέ μου θήσω ἐν χειρί. 15. Licet opprimat me qui potens est, quoniam et coepit,
15. Εάν με χειρώσηται ὁ δυνάστης , ἐπεὶ καὶ ἦρκται ,
tamen loquar et coram eo arguam :
ἦ μὴν λαλήσω καὶ ἐλέγξω ἐναντίον αὐτοῦ · 16. et hoc mihi evadet in salutem , non enim coram eo
16. καὶ τοῦτό μοι ἀποβήσεται εἰς σωτηρίαν , οὐ γὰρ
dolus ingredietur . e
ἐναντίον αὐτοῦ δόλος εἰςελεύσεται . 17. Audite , audit verba mea , narrabo enim vobis au-
17. Ακούσατε , ἀκούσατε τὰ ῥήματά μου , ἀναγγελῶ
dientibus .
γὰρ ὑμῶν ἀκουόντων.
 JOB. CAP. XIV. . :
τε. Ἰδοὺ ἐγὼ ἐγγύς εἰμι τοῦ κρίματός μου , οἶδα ἐγὼ 69
ὅτι δίκαιος ἀναφανοῦμαι . 18. Ecce ego appropinquo judicio meo , novi ego quod
justus apparebo.
19. Τίς γάρ ἐστιν ὁ κριθησόμενός μοι , ὅτι νῦν κω
φεύσω καὶ ἐκλείψω ; 19. Quis est enim qui judicium sit facturus mihi , quia
προςώ nunc obmutescam et defician ?
20. Δυεῖν δέ μοι χρήσῃ , τότε ἀπὸ τοῦ που
σου οὐ κρυβήσομαι . 20. Duo autem mihi præbeas , tunc a facie tua non
abscondar.
21. Τὴν χεῖρα ἀπ' ἐμοῦ ἀπέχο υ, καὶ ὁ φόβος σου μή
με καταπλησσέτω. 21. Manum aufer a me , et timor tuus non me terreat.
22. Εἶτα καλέσεις , ἐγὼ δέ σοι ὑπακούσομαι · ἢ λα-
λήσεις , ἐγὼ δέ σοι δώσω ἀνταπόκρισιν. 22. Deinde vocabis , ego autem tibi obediam : aut loque-
ris , ego autem tibi dabo responsum .
23. Πόσαι εἰσὶν αἱ ἁμαρτίαι μου καὶ ἀνομίαι μου ,
δίδαξόν με τίνες εἰσί ; 23. Quot sunt peccata mea et iniquitates meæ , doce me
24. Διατί ἀπ᾿ ἐμοῦ κρύπτῃ , ἤγησαι δέ με ὑπεναν quaenam sunt?
τίον σου ; 24. Cur absconderis a me , et putas me esse contrarium
tibi?
25. Ἢ ὡς φύλλο ν κινού μενον ὑπὸ ἀνέμο υ εὐλαβ η
θήσῃ , ἢ ὡς χόρτῳ φερομένῳ ὑπὸ πνεύματος ἀντίκεισαί 25. Numquid quasi folium quod movetur a vento vere-
μοι; beris , aut quasi foeno quod fertur a spiritu opposuisti te
mihi?
26. Ὅτι κατέγραψας κατ᾿ ἐμοῦ κακὰ , περιέθηκας
δέ μοι νεότητος ἁμαρτίας. 26. Quoniam scripsisti contra me mala , et imposuisti
mihi peccata juventutis.
27. Ἔθου δέ μου τὸν πόδα ἐν κωλύματι , ἐφύλαξας
δέ μου πάντα τὰ ἔργα , εἰς δὲ ῥίζας τῶν ποδῶν μου 27. Et posuisti in impedimento pedem meum , et obser-
vasti omnia opera mea , et ad radices pedum meorum per-
ἀφίκου . venisti.
28. Ο παλαιοῦται ἶσα ἀσκῷ , ἢ ὥςπερ ἱμάτιον ση-
28. Qui veterascit sicut uter , aut velut vestimentum
τόβρωτον. quod a tinea comestum est:
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΔ'.
CAPUT XIV.
1. Βροτὸς γὰρ γεννητὸς γυναικὸς , ὀλιγόβιος , καὶ
πλήρης ὀργῆς , 1. Homo enim natus ex muliere , brevi vivens tempore ,
plenus iracundiæ ,
2. ἢ ὥςπερ ἄνθος ἀνθῆσαν ἐξέπεσεν , ἀπέδρα δὲ ὥς- et
περ σκιὰ , καὶ οὐ μὴ στῇ. 2. aut tamquam flos efflorescens decidit , aufugit autem
umbra , et non stabit .
3. Οὐχὶ καὶ τούτου λόγον ἐποιήσω , καὶ τοῦτον velut
ἐποίησας εἰςελθεῖν ἐν κρίματι ἐνώπιόν σου ; 3. Numquid et hujus rationem fecisti , et hunc fecisti
venire in judicium coram te?
4. Τίς γὰρ καθαρὸς ἔσται ἀπὸ ῥύπου ; Ἀλλ᾿ οὐδεὶς ,
5. ἐὰν καὶ μία ἡμέρα δὁ βίος αὐτοῦ ἐπὶ τῆς γῆς. 4. Quis enim mundus erit a sorde? At nemo ,
Αριθμητοὶ δὲ μῆνες αὐτοῦ παρ ' αὐτοῦ · εἰς χρόνον | 5. et si unus dies sit vita ejus super terram. Dinumerati
ἔθου , καὶ οὐ μὴ ὑπερβῇ. enim sunt menses ejus ab eo : ad tempus posuisti , et non
transgredietur.
6. Ἀπόστα ἀπ᾿ αὐτοῦ ἵνα ἡσυχάσῃ , καὶ εὐδοκήσῃ
τὸν βίον, ὥσπερ ὁδ μισθωτός. 6. Discede ab eo ut requiescat, et bene velit vitam , sicut
mercenarius.
7. Ἔστι γὰρ δένδρῳ ἐλπίς · ἐὰν γὰρ ἐκκοπῇ , ἔτι
ἐπανθήσει, καὶ ὁ ῥάδαμνος αὐτοῦ οὐ μὴ ἐκλείπῃ . 7. Est enim arbori. spes : si enim excisa fuerit , adhuc
pullulabit , et germen ejus non deficiet.
8. Ἐὰν γὰρ γηράσῃ ἐν γῇ ἡ ῥίζα αὐτοῦ , ἐν δὲ πέ-
8. Si enim senuerit in terra radix ejus , et in petra autem
τρα τελευτήσῃ τὸ στέλεχος αὐτοῦ 1 interierit truncus ejus
9. ἀπὸ ὀσμῆς ὕδατος ἀνθήσει , ποιήσει δὲ θερισμόν,
ὥςπερ νεόφυτον. 9. ab odore aquæ germinabit , faciet autem messem , si-
cut novella plantatio .
10. Ανὴρ δὲ τελευτήσας ᾤχετο , πεσὼν δὲ βροτὸς
οὐκ ἔτι ἐστί. 10. Vir vero cum mortuus.fuerit abiit , et mortalis cum
ceciderit non ultra est.
11. Χρόνῳ γὰρ σπανίζεται θάλασσα , ποταμὸς δὲ
ἐρημωθεὶς ἐξηράνθη 11. Tempore enim rarefit mare , et fluvius desolatus
exaruit :
12. ἄνθρωπος δὲ κοιμηθεὶς οὐ μὴν ἀναστῇ ἕως ἂν
ὁ οὐρανὸς οὐ μὴ συῤῥαφῇ , καὶ οὐκ ἐξυπνισθήσονται ἐξ | 12. homo autem cum dormierit non utique resurget quo-
ὕπνου αὐτῶν . adusque coelum non sit consutum , et non excitabuntur de
somno suo.
13. Εἰ γὰρ ὠφελον ἐν ᾅδῃ με ἐφύλαξας , ἔκρυψας δέ
με ἕως ἂν παύσηταί σου ἡ ὀργὴ , καὶ τάξῃ μοι χρόνον 13. Itaque utinam apud inferos me custodisses, et abscon-
ἐν ᾧ μνείαν μου ποιήσῃ . | disses me donec requiesceret ira tua , et constituas mili
tempus in quo memoriam mei facias.
1. Ἐὰν γὰρ ἀποθάνῃ ἄνθρωπος , ζήσεται συντελέ
14. Si enim mortuus fuerit homo , vivet consummatis
τὰς ἡμέρας τοῦ βίου αὐτοῦ. Ὑπομενῶ ἕως πάλιν γέ-
νωμαι. diebus vitæ suæ . Sustinebo donec rursus fiam.
3. Εἶτα καλέσεις , ἐγὼ δέ σοι ὑπακούσομαι , τὰ δὲ
15. Deinde vocabis , et ego obediam tibi , sed opera ma-
ἔργα τῶν χειρῶν σου μὴ ἀποποιοῦ. nuum tuarum ne repellas.
70 ΙΩΒ. Κεφ . ΙΕ .
16. Ἠρίθμησας δέ μου τὰ ἐπιτηδεύματα , καὶ οὐ μὴ γ
παρέλθῃ σε οὐδὲν τῶν ἁμαρτιῶν μου .
17. Ἐσφράγισας δέ μου τὰς ἀνομίας ἐν βαλαντίῳ ,
ἐπεσημήνω δὲ εἴτι ἄκων παρέβην.
18. Καὶ πλὴν ὄρος πίπτον διαπεσεῖται , καὶ πέτρα
παλαιωθήσεται ἐκ τοῦ τόπου αὐτῆς.
19. Λίθους ἐλέαναν ὕδατα , καὶ κατέκλυσεν ὕδατα
ὕπτια τοῦ χώματος τῆς γῆς· καὶ ὑπομονὴν ἀνθρώπου | supina cumuli terra : et patientiam hominis perdidisti.
ἀπώλεσας.
20. Ὦσας αὐτὸν εἰς τέλος , καὶ ᾤχετο · ἐπέστησας
αὐτῷ τὸ πρόςωπον, καὶ ἐξαπέστειλας.
21. Πολλῶν δὲ γενομένων τῶν υἱῶν αὐτοῦ , οὐκ οἶδεν ·
ἐὰν δὲ ὀλίγοι γένωνται , οὐκ ἐπίσταται .
22. Ἀλλ᾽ ἢ αἱ σάρκες αὐτοῦ ἤλγησαν, ἡ δὲ ψυχὴ
αὐτοῦ ἐπένθησεν .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΕ'.
1. Υπολαβὼν δὲ Ἐλιφὰς ὁ Θαιμανίτης , λέγει ·
2. Πότερον σοφὸς ἀπόκρισιν δώσει συνέσεως πνεῦμα,
καὶ ἐνέπλησε πόνον γαστρὸς ,
3. ἐλέγχων ἐν ῥήμασιν οἷς οὐ δεῖ , καὶ ἐν λόγοις οἷς
οὐδὲν ὄφελος ;
4. Οὐ καὶ σὺ ἀπεποιήσω φόβον, συνετελέσω δὲ ῥή-
ματα τοιαῦτα ἔναντι τοῦ Κυρίου ;
5. Ενοχος εἶ ῥήμασι στόματός σου , οὐδὲ διέκρινας
ῥήματα δυναστῶν.
6. Ελέγξαι σε τὸ σὸν στόμα καὶ μὴ ἐγὼ , τὰ δὲ χείλη
σου καταμαρτυρήσουσί σου .
7. Τί γάρ ; Μὴ πρῶτος ἀνθρώπων ἐγεννήθης , ἢ πρὸ
θινῶν ἐπάγης ;
8. Η σύνταγμα Κυρίου ακήκοας , ἢ συμβούλῳ σοι
ἐχρήσατο ὁ Θεὸς , εἰς δέ σε ἀφίκετο σοφία ;
9. Τί γὰρ οἶδας ὃ οὐκ οἴδαμεν , ἢ τί συνίεις σὺ ὃ οὐ
καὶ ἡμεῖς ;
10. Καί γε πρεσβύτης καί γε παλαιὸς ἐν ἡμῖν , βα-
ρύτερος τοῦ πατρός σου ἡμέραις .
1. Ολίγα ὧν ἡμάρτηκας μεμαστίγωσαι , μεγάλως
ὑπερβαλλόντως λελάληκας.
12. Τί ἐτόλμησεν ἡ καρδία σου , ἢ τί ἐπήνεγκαν οἱ
ὀφθαλμοί σου ,
13. ὅτι θυμὸν ἔῤῥηξας ἔναντι Κυρίου , ἐξήγαγες δὲ
ἐκ στόματος ῥήματα τοιαῦτα ;
14. Τίς γὰρ ὢν βροτὸς , ὅτι ἔσται ἄμεμπτος ; ἢ ὡς
ἐσόμενος δίκαιος γεννητὸς γυναικός ;
15. Εἰ κατὰ ἁγίων οὐ πιστεύει , οὐρανὸς δὲ οὐ καθα-
ρὸς ἐναντίον αὐτοῦ.
16. Τα δὲ , ἐβδελυγμένος καὶ ἀκάθαρτος ἀνὴρ , πί-
νων ἀδικίας ἶσα ποτῷ ·
17. Ἀναγγελῶ δέ σοι , ἄκουέ μου, ἃ δὴ ἑώρακα ἀναγ
γελῶ σοι ,
18. ἃ σοφοὶ ἐροῦσιν , καὶ οὐκ ἔκρυψαν πατέρες αὐτ
των .
19. Αὐτοῖς μόνοις ἐδόθη ἡ γῆ , καὶ οὐκ ἐπῆλθεν
ἀλλογενὴς ἐπ' αὐτούς.
20. Πᾶς ὁ βίος ἀσεβοῦς ἐν φροντίδι , ἔτη δὲ ἀριθμητὰ
δεδομένα δυνάστη .
21. Ὁ δὲ φόβος αὐτοῦ ἐν ὠσὶν αὐτοῦ · ὅταν δοκῇ
ἤδη εἰρηνεύειν, ἥξει αὐτοῦ ἡ καταστροφή.
23. Μὴ πιστευέτω ἀποστραφῆναι ἀπὸ σκότους ,
ἐντέταλται γὰρ ἤδη εἰς χεῖρας σιδήρου ,
16. Numerasfi auiem adinventiones neas , et non prae
teribit te ullum peccatorum meorum .
17. Signasti autem in sacculo iniquitates meas , et anno-
tasti si quid invitus erravi.
18. Et quidem mons cadens decidet , et petra veterascel
de loco suo.
19. Lapides laevigaverunt aquæ , et demerserunt aqua
20. Impulisti eum in fiuem, et abiit : adjecisti ei faciem ,
et dimisisti.
21. Et cum multi fuerunt filii ejus , nescit : sin autem
pauci fuerint , ignorat.
22. Sed carnes ejus doluerunt , et anima ejus luxit.
CAPUT XV.
1. Respondens autem Eliphaz Thæemanites , ait :
2. Numquid sapiens responsionem dabit scientia spiri
tus , et implevit dolorem ventris ,
3. arguens in verbis quibus non oportet , et in sermoni-
bus quibus nulla utilitas ?
4. Nonne et tu repulisti timorem, consummasti autem
verba talia coram Domino?
5. Reus es verbis oris tui , neque dijudicasti verba poten-
tum.
6. Arguat te os tuum et non ego , et labia tua testifica-
buntur contra te.
7. Quid enim ? Numquid primus homo natus es , aut ante.
colles concretus es?
8. Aut constitutionem Domini audisti , aut consiliario te
usus est Deus , et in te pervenit sapientia ?
9. Quid enim nosti quod non novimus , aut quid intelli-
gis tu quod non et nos ?
10. Sed et senex et antiquus in nobis est , patre tuo gra-
vior diebus.
11. Pauca prae iis quae peccati accepisti verbera , valde
supra modum locutus es.
12. Quid ausum fuit cor tuum , aut quid sustinuerunt
oculi tui ,
13. quod furorem erupisti ante Dominum , protulisti au
tem ex ore verba talia?
14. Quis enim cum homo sit , quia erit sine crimine? aut
tamquam futurus justus natus de muliere?
15. Si in sanctis non credit , et coelum non est mundum
ante eum?
16. Sine vero , abominatus et immundus vir , bibens in-
justitias quasi potionem?
17. Annuntiabo autem tibi , audi me , quæ utique vidi
annuntiabo tibi ,
18. quæ sapientes dicent , et non celaverunt parentes
eorum.
19. Ipsis solis data est terra , nec supervenit illis extra-
neus.
20. Omnis vita impii in sollicitudine , anni autem nume-
rati potenti data sunt.
21. Timor autem ipsius in auribus ipsius : cum putaverit
se esse jam in pace , veniet ejus subversio.
22. Non credat converti a tenebris , decretus enim est jam
in manus ferri ,
 JOB. CAP. XVI.
23. κατατέτακται δὲ εἰς σῖτα γυψίν · οἶδε δὲ ἐν ἑαυ-
τῷ ὅτι μένει εἰς πτῶμα · ἡμέρα δὲ σκοτεινὴ αὐτὸν | quod manet in ruinam : dies autem tenebrosa ipsum ver
στροβήσει ,
24. ἀνάγκη δὲ καὶ θλίψις αὐτὸν καθέξει , ὥςπερ
στρατηγὸς πρωτοστάτης πίπτων ·
25. ὅτι ἦρκεν χεῖρας ἐναντίον τοῦ Κυρίου , ἔναντι δὲ
Κυρίου παντοκράτορος ἐτραχηλίασεν.
26. Ἔδραμε δὲ ἐναντίον αὐτοῦ ὕβρει ἐν πάχει νώτου
ἀσπίδος αὐτοῦ.
27. Ὅτι ἐκάλυψε τὸ πρόςωπον αὐτοῦ ἐν στέατι
αὐτοῦ , καὶ ἐποίησε περιστόμιον ἐπὶ τῶν μηρίων.
28. Αὐλισθείη δὲ πόλεις ἐρήμους , εἰςέλθοι δὲ εἰς
οἴκους ἀοικήτους· ἃ δὲ ἐκεῖνοι ἡτοίμασαν , ἄλλοι ἀποί- domos non habitatas : quae autem illi paraverunt , alii au-
σονται.
29. Οὔτε μὴ πλουτισθῇ , οὔτε μὴ μείνῃ αὐτοῦ τὰ
ὑπάρχοντα· οὐ μὴ βάλῃ ἐπὶ τὴν γῆν σκιὰν,
30. οὐδὲ μὴ ἐκφύγῃ τὸ σκότος· τὸν βλαστὸν αὐτοῦ
μαράναι ἄνεμος , ἐκπέσοι δὲ αὐτοῦ τὸ ἄνθος.
31. Μὴ πιστευέτω ὅτι ὑπομενεῖ , κενὰ γὰρ ἀποβή
σεται αὐτῷ.
32. Ἡ τομὴ αὐτοῦ πρὸ ὥρας φθαρήσεται , καὶ ὁ
ῥάδαμνος αὐτοῦ οὐ μὴ πυκάσῃ .
33. Τρυγηθείη δὲ ὡς ὄμφαξ πρὸ ὥρας , ἐκπέσοι δὲ
ὡς ἄνθος ἐλαίας .
34. Μαρτύριον γὰρ ἀσεβοῦς θάνατος· πῦρ δὲ καύσει
οἴκους δωροδεκτῶν.
35. Ἐν γαστρὶ δὲ λήψεται οδύνας , ἀποβήσεται δὲ
αὐτῷ κενὰ , ἡ δὲ κοιλία αὐτοῦ ὑποίσει δόλον.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ις'.
1. Υπολαβὼν δὲ Ἰώβ , λέγει·
2. Ακήκοα τοιαῦτα πολλὰ , παρακλήτορες κακῶν
πάντες.
3. Τί γάρ ; Μὴ τάξις ἐστὶ ῥήμασι πνεύματος ; ἢ τί
παρενοχλήσει σοι ὅτι ἀποκρίνῃ ;
4. Κἀγὼ καθ᾽ ὑμᾶς λαλήσω . Εἰ ὑπέκειτό γε ἡ ψυχὴ
ὑμῶν ἀντὶ τῆς ἐμῆς ,
5. εἶτ᾽ ἐναλοῦμαι ὑμῖν ῥήμασι· κινήσω δὲ καθ'
ὑμῶν κεφαλήν .
6. Εἴη δὲ ἰσχὺς ἐν τῷ στόματί μου , κίνησιν δὲ
χειλέων οὐ φείσομαι .
7. Ἐὰν γὰρ λαλήσω , οὐκ ἀλγήσω τὸ τραῦμα · ἐὰν
δὲ καὶ σιωπήσω , τί ἔλαττον τρωθήσομαι ;
8. Νῦν δὲ κατάκοπόν με πεποίηκε , μωρόν , σεση-
πότα , καὶ ἐπελάβου μου ,
9. εἰς μαρτύριον ἐγενήθη , καὶ ἀνέστη ἐν ἐμοὶ τὸ
ψευδός μου , κατὰ πρόςωπόν μου ἀνταπεκρίθη.
το. Οργῇ χρησάμενος κατέβαλέ με , ἔβρυξεν ἐπ᾿
ἐμὲ τοὺς ὀδόντας , βέλη πειρατῶν αὐτοῦ ἐπ᾿ ἐμοὶ ἔπε-
σαν .
11. Ἀκίσιν ὀφθαλμῶν ἐνήλατο , ὀξεῖ ἔπαισέ με εἰς τὰ
γόνατα , ὁμοθυμαδὸν δὲ κατέδραμον ἐπ' ἐμοί.
12. Παρέδωκε γάρ με δὁ Κύριος εἰς χεῖρας ἀδίκων ,
ἐπὶ δὲ ἀσεβέσιν ἔβριψέ με.
13. Εἰρηνεύοντα διεσκέδασε με· λαβών με τῆς κόσ
μης διέτιλε , κατέστησέ με ὥςπερ σκοπόν .
14. Εκύκλωσάν με λόγχαις βάλλοντες εἰς νεφρούς
μου , οὐ φειδόμενοι ἐξέχεαν εἰς τὴν γῆν τὴν χολήν μου .
15. Κατέβαλόν με πτῶμα ἐπὶ πτώματι , ἔδραμον
πρός με δυνάμενοι ,
711
23. et dispositus in escas vulturum : novit autem in seipso
sabit ,
24. angustia autem et tribulatio ipsum comprimet , sicut
dux in prima acie decidens :
25. quia elevavit manus contra Dominum , et contra Do-
minum omnipotentem induravit cervicem .
26. Cucurrit autem contra eum injuria in crassitudine -
dorsi scuti sui.
27. Quia operuit faciem ejus in adipe suo , et fecit peri
stomium super femora.
28. Habitet autem civitates desertas , et ingrediatur in
ferent.
29. Et non ditabitur, nec permanebit substantia ejus :
non immittet super terram umbram ,
30. neque effugiet tenebras : stirpem ejus arefaciet ven-
tus , decidat autem flos ejus.
31. Non credat quia sustinebit , vana enim evadent ei.
32. Præcisio ejus ante horam corrumpetur , et ramus ejus
non condensabitur.
33. Vindemietur sicut acresta ante horam , decidat au-
tem tamquam flos oliva.
34. Testimonium enim impii mors : ignis vero comburet
domos eorum qui munera accipiunt.
35. Concipiet et in ventre gemitus , evadent autem ei
vana , venter ejus sustinebit dolum.
CAPUT XVI.
1. Respondens autem Job , ait :
2. Audivi talia multa , consolatores malorum omnes.
3. Quid ergo ? Numquid ordo est sermonibus spiritus ? aut
quid molestum tibi erit quod respondeas ?
4. Et ego secundum vos loquar. Si subjecta esset anima
vestra pro mea ,
5. deinde insultabo in vos verbis : movebo vero contra
vos caput.
6. Sit autem fortitudo in ore meo , motui autem labiorum
non parcam .
7. Si enim loquar, non dolebo vulnus : quod etsi lacebo,
quid minus vulnerabor ?
8. Nunc autem lassatum me fecit , stultum , putrem , et
apprehendisti me ,
9. in testimonium fuit , et surrexit super me mendacium
meum , contra faciem meam respondit..
10. Iracundia usus dejecit me, fremuit super me denti-
bus , sagittæ piratarum ejus super me deciderunt .
11. Acie oculorum irruit , mucrone percussit nie in geni-
bus , simul autem concurrerunt in me.
12. Tradidit enim me Dominus in manus injustorum , et
super impios projecit me.
13. In pace cum essem discerpsit me ; tenens me coma
diyulsit , statuit me sicut signum.
14. Circumdederunt me lanceis emittentes in renes meos,
non parcentes effuderunt in terram fel meum .
15. Dejecerunt me ruinam super ruinam , cucurrerunt -
erga me potentes,
72 ΙΩ Β. Κεφ. ΤΗ .
16. Σάκκον ἔῤῥαψαν ἐπὶ βύρσης μου , τὸ δὲ σθένος
μου ἐν γῇ ἐσβέσθη.
17. Η γαστήρ μου συγκέκαυται ἀπὸ κλαυθμοῦ , ἐπὶ
δὲ βλεφάροις μου σκιά.
19. Αδικον δὲ οὐδὲν ἦν ἐν χερσί μου , εὐχὴ δέ μου
καθαρά.
19. Γῆ , μὴ ἐπικαλύψῃς ἐφ ' αἵματι τῆς σαρκός μου ,
μηδὲ εἴη τόπος τῇ κραυγῇ μου.
20. Καὶ νῦν ἰδοὺ ἐν οὐρανοῖς ὁ μάρτυς μου , ὁ δὲ
συνίστωρ μου ἐν ὑψίστοις.
21. Ἀφίκοιτό μου ἡ δέησις πρὸς Κύριον, ἔναντι δὲ
αὐτοῦ στάζοι μου ὁ ὀφθαλμός .
22. Εἴη δὲ ἔλεγχος ἀνδρὶ ἔναντι Κυρίου , καὶ υἱῷ
ἀνθρώπου τῷ πλησίον αὐτοῦ.
23. Ἔτη δὲ ἀριθμητὰ ἥκασιν, ὁδῷ δὲ ᾗ οὐκ ἐπανα-
στραφήσομαι πορεύσομαι .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΖ'.
1. Ολέκομαι πνεύματι φερόμενος , δέομαι δὲ ταφῆς ,
καὶ οὐ τυγχάνω .
2. Λίσσομαι κάμνων , καὶ τί ποιήσας ; Εκλεψαν δέ
μου τὰ ὑπάρχοντα ἀλλότριοι .
3. Τίς ἐστιν οὗτος ; Τῇ χειρί μου συνδεθήτω.
4. Ὅτι καρδίαν αὐτῶν ἔκρυψας ἀπὸ φρονήσεως ,
διὰ τοῦτο οὐ μὴ ὑψώσῃς αὐτούς .
5. Τῇ μερίδι ἀναγγελεῖ κακίας , ὀφθαλμοὶ δὲ ἐφ᾿
υἱοῖς ἐτάκησαν .
6. Εθου δέ με θρύλλημα ἐν ἔθνεσι , γέλως δὲ αὐτοῖς
ἀπέβην.
7. Πεπώρωνται γὰρ ἀπὸ ὀργῆς οἱ ὀφθαλμοί μου, πε-
πολιόρκημαι μεγάλως ὑπὸ πάντων .
8. Θαῦμα ἔσχεν ἀληθινοὺς ἐπὶ τούτῳ , δίκαιος δὲ
ἐπὶ παρανόμῳ ἐπανασταίη .
9. Σχοίη δὲ πιστὸς τὴν ἑαυτοῦ ὁδὸν , καθαρὸς δὲ
γεῖρας ἀναλάβοι θάρσος.
το. Οὐ μὴν δὲ , ἀλλὰ πάντες ἐρείδετε καὶ δεῦτε δή ·
οὐ γὰρ εὑρίσκω ἐν ὑμῖν ἀληθές.
1. Α' ἡμέραι μου παρῆλθον ἐν βρόμῳ , ἐῤῥάγη δὲ
τὰ ἄρθρα τῆς καρδίας μου.
12. Νύκτα εἰς ἡμέραν ἔθηκα , φῶς ἐγγὺς ἀπὸ προςώ-
που σκότους.
13. Ἐὰν γὰρ ὑπομείνω , ᾅδης μου ὁ οἶκος , ἐν δὲ
γνόφῳ ἔστρωταί μου ἡ στρωμνή.
14. Θάνατον ἐπεκαλεσάμην πατέρα μου εἶναι , μη-
τέρα δέ μου καὶ ἀδελφὴν σαπρίαν.
15. Ποῦ οὖν μου ἔτι ἐστὶν ἡ ἐλπὶς , ἢ τὰ ἀγαθά μου
ὄψομαι ;
16. Ἢ μετ᾿ ἐμοῦ εἰς ᾅδην καταβήσονται , ἢ ὁμοθυ
μαδὸν ἐπὶ χώματος καταβησόμεθα ;
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΗ'.
1. Υπολαβὼν δὲ Βαλδὰδ ὁ Σαυχίτης , λέγει ·
2. Μέχρι τίνος οὐ παύσῃ ; Επίσχες , ἵνα καὶ αὐτοὶ
λαλήσωμεν. mur .
3. Διατί δὲ ὥςπερ τετράποδα σεσιωπήκαμεν ἐναν
τίον σου;
4. Κέχρηταί σοι ὀργή. Τί γάρ ; Ἐὰν σὺ ἀποθάνης ,
ἀοίκητος ἡ ὑπ᾽ οὐρανὸν, ἢ καταστραφήσεται ὄρη ἐκ | bitabilis erit ea quæ sub carlo , aut subvertentur montes a
θεμελίων ; fundamentis ?
16. Cilicium assuerunt corio meo , robur autem meum
in terra exstinctum est.
17. Venter meus combustus est a fletu , et super palpe-
bras meas umbra.
18. Injustum autem nihil fuit in manibus meis , depre-
catio autem mea munda.
19. Terra , ne operias super sanguinem carnis meæ , nec
sit locus clamori meo.
20. Et ecce nunc in coelis est testis meus , et conscius
meus in excelsis.
21. Perveniat oratio mea ad Dominum, et coram eo stillet
oculus meus.
22. Sit autem redargutio viro coram Domino , et filio ho-
minis ad proximum suum.
23. Anni enim dinumerati venerunt , et via per quam non
revertar ambulabo.
CAPUT XVII.
1. Pereo spiritu agitatus , oro autem sepulcrum , et non
contingit mihi.
2. Preces adhibeo cum labore, et quid feci? Et furati sunt
extranei bona mea.
3. Quis est iste ? Manu mea ligetur.
4. Quia cor eorum abscondisti a prudentia , propter hoc
ne exaltaveris eos.
5. Parti nuntiabit mala , et oculi super filios fabuerunt.
6. Posuisti autem me fabulam in nationibus , et risus
illis deveni.
7. Cæcati enim sunt ab ira oculi mei , expugnatus sum
valde ab omnibus.
8. Admiratio tenuit veraces super hoc , justus autem su-
per inimicum consurgat.
9. Teneat autem fidelis viam suam , et purus manibus
sumat audaciam.
10. Verumtamen omnes incumbite et venite, quaeso : non
enim invenio in vobis veritatem.
11. Dies nei transierunt in strepitu , et rupti sunt arti-
culi cordis mei.
12. Noctem in diem posui , lumen prope a facie tenebra-
rum .
13. Nam si sustinuero , inferi domus mea erunt , et in
caligine stratum est stratum meum.
14. Interitum appellavi patrem meumesse, matrem auten
meam et sororem tabem.
15. Ubi igitur est mea jam spes , aut bona mea videbo?
16. Aut mecum ad inferos descendent , aut pariter super
pulverem descendemus ?
CAPUT XVIII.
1. Respondens autem Baldad Sauchites , ait :
2. Quousque non cessabis ? Cohibe te , ut et ipsi loqua-
3. Et cur tamquam quadrupedia tacuimus coram te?
4. Usa est te ira. Quid enim ? Si tu mortuus fueris , inla-
 JOB . CAP. ΧΙΧ .
5. Καὶ φῶς ἀσεβῶν σβεσθήσεται , καὶ οὐκ ἀποβήσε
ται αὐτῶν ἡ φλόξ ;
6. Τὸ φῶς αὐτοῦ σκότος ἐν διαίτῃ , ὁ δὲ λύχνος ἐπ'
αὐτῷ σβεσθήσεται .
7. Θηρεύσαισαν ἐλάχιστοι τὰ ὑπάρχοντα αὐτοῦ·
σφάλαι δὲ αὐτοῦ ἡ βουλή.
8. Ἐμβέβληται δὲ ὁ ποὺς αὐτοῦ ἐν παγίδι , ἐν δι
κτύῳ ἑλιχθείη .
9. Ελθοισαν δὲ ἐπ' αὐτὸν παγίδες , κατισχύσει ἐπ'
αὐτὸν διψῶντας.
10. Κέκρυπται ἐν τῇ γῇ σχοινίον αὐτοῦ , καὶ ἡ σύλ
ληψις αὐτοῦ ἐπὶ τρίβον.
1. Κύκλῳ ὀλέσαισαν αὐτὸν ὠδύναι · πολλοὶ δὲ περὶ
πόδα αὐτοῦ ἔλθοισαν
12. ἐν λιμῷ στενῷ· πτῶμα δὲ αὐτῷ ἑτοίμασται
ἐξαίσιον.
13. Βρωθείησαν αὐτοῦ κλῶνες ποδῶν , κατέδεται δὲ
αὐτοῦ τὰ ὡραῖα θάνατος.
14. Εκραγείη δὲ ἐκ διαίτης αὐτοῦ ἴασις , σχοίη δὲ
αὐτὸν ἀνάγκη αἰτία βασιλικῇ .
15. Κατασκηνώσει ἐν τῇ σκηνῇ αὐτοῦ ἐν νυκτὶ αὐτοῦ,
κατασπαρήσονται τὰ εὐπρεπῆ αὐτοῦ θείῳ .
16. Ὑποκάτωθεν αἱ ῥίζαι αὐτοῦ ξηρανθήσονται , καὶ
ἐπάνωθεν ἐπιπεσεῖται θερισμὸς αὐτοῦ.
17. Τὸ μνημόσυνον αὐτοῦ ἀπώλοιτο ἐκ γῆς , καὶ
ὑπάρξει ὄνομα αὐτῷ ἐπὶ πρόςωπον ἐξωτέρω .
18. Ἀπώσειεν αὐτὸν ἐκ φωτὸς εἰς σκότος.
19. Οὐκ ἔσται ἐπίγνωστος ἐν λαῷ αὐτοῦ , οὐδὲ σεσω-
σμένος ἐν τῇ ὑπ᾽ οὐρανὸν ὁ οἶκος αὐτοῦ.
20. Ἀλλ᾿ ἐν τοῖς αὐτοῦ ζήσονται ἕτεροι . Ἐπ᾿ αὐτῷ
ἐστέναξαν ἔσχατοι , πρώτους δὲ ἔσχε θαῦμα.
21. Οὗτοί εἰσιν οἱ οἶκοι ἀδίκων , οὗτος δὲ ὁ τόπος
τῶν μὴ εἰδότων τὸν Κύριον.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΘ'.
1. Ὑπολαβὼν δὲ Ἰὼβ , λέγει ·
2. Ἕως τίνος ἔγκοπον ποιήσετε ψυχήν μου , καὶ και
θαιρεῖτε με λόγοις ; Γνῶτε μόνον ὅτι ὁ Κύριος ἐποίησέ me verbis? Scitote tantum quia Dominus fecit me sic.
με οὕτως.
3. Καταλαλεῖτέ μου , οὐκ αἰσχυνόμενοί με ἐπίκεισθέ
μοι.
4. Ναὶ δὴ ἐπ' ἀληθείας ἐγὼ ἐπλανήθην , παρ᾽ ἐμοὶ
δὲ αὐλίζεται πλάνος · λαλῆσαι ῥήματα ἃ οὐκ ἔδει , τὰ ] tur error : loqui verba quæ non oportebat , verba autem mea
δὲ ῥήματά μου πλανᾶται καὶ οὐκ ἐπὶ καιροῦ.
5. Ἔα δὲ , ὅτι ἐπ' ἐμοὶ μεγαλύνεσθε , ἐνάλλεσθε δέ
μοι ὀνείδει.
6. Γνῶτε οὖν ὅτι Κύριός ἐστιν ὁ ταράξας , ὀχύρωμα
δὲ αὐτοῦ ἐπ᾿ ἐμὲ ὕψωσεν.
7. Ἰδοὺ γελῶ ἀνείδει , οὐ λαλήσω· κεκράξομαι , καὶ
οὐδαμοῦ κρίμα .
8. Κύκλῳ περιῳκοδόμημαι , καὶ οὐ μὴ διαβῶ , ἐπὶ
πρόςωπόν μου σκότος ἔθετο.
9. Τὴν δὲ δόξαν ἀπ᾿ ἐμοῦ ἐξέδυσεν , ἀφειλε δὲ στέ
φανον ἀπὸ κεφαλῆς μου.
10. Διέσπασέ με κύκλῳ καὶ ὠχόμην , ἐξέκοψε δὲ
ὥςπερ δένδρον τὴν ἐλπίδα μου.
11. Δεινῶς δέ μοι ὀργῇ ἐχρήσατο , ἡγήσατο δέ με
ὥςπερ ἐχθρόν.
12. Ομοθυμαδὸν δὲ ἦλθον τὰ πειρατήρια αὐτοῦ ἐπ'
ἐμοὶ , ταῖς ὁδοῖς μου ἐκύκλωσαν ἐγκάθετοι .
73
5. Et lumen impiorum exstinguetur, et non procedet lu-
men eorum ?
6. Lux ejus tenebrae in domo , et lucerna super eum ex-
stinguetur .
7. Venentur infirmi substantiam ejus : erret autem ejus
consilium.
8. Et immissus est pes ejus in laqueum , in rete involva-
tur.
9. Venient autem super eum laquei , confortabit super
eum sitientes.
10. Absconditus est in terra funiculus ejus, et captio ejus
in semita .
11. Per circuitum perdant eum dolores : multi vero circa
pedes ejus veniant
12. in angustia famis : ruina autem parata est ei insignis.
13. Comedantur rami pedum ejus , mors autem devoret
speciosa ejus .
14. Rumpatur autem de habitaculo ejus sanitas , teneat
vero eum necessitas causa regali.
15. Habitabit in tabernaculo ejus in nocte ejus, aspergen-
tur speciosa ejus sulphure.
16. De subtus radices ejus siccabuntur , et desursum de-
cidet messio ejus.
17. Memoriale ejus pereat de terra , et erit nomen ei su-
per faciem extra.
18. Expellat eum de luce in tenebras.
19. Non erit cognominatus in populo suo , neque domus
ejus salvata in ea quæ sub cœlo .
20. Sed in rebus ejus vivent alii. Super eum gemuerunt
ultimi , primos autem tenuit admiratio.
21 Hæ sunt domus impiorum, hic vero est locus eorum
qui non noverunt Dominum.
CAPUT XIX.
1. Respondens autem Job , ait :
2. Usquequo molestiam facietis animæ meæ , et destructis
3. Loquimini contra me , non reveriti me infesti estis
mili.
4. Esto utique in veritate ego erravi, apud me vero mora-
errant et non in tempore .
5. Sine vero , quoniam super me magnificamini , insul-
tatis autem mihi opprobrio.
6. Scitote igitur quia Dominus est qui turbavit, et vallum
suum super me exaltavit.
7. Ecce rideo opprobrio , non loquar : clamabo , et nus-
quamjudicium.
8. In circuitu circumaedificatus sum , et non transilo ,
in vultu meo tenebras posuit.
9. Et gloriam meam a me exuit , abstulit autem coronam
de capite meo.
10. Dirupit me undique et abii , excidit vero tamquam
arborem spem meam.
11. Graviter autem mihi ira usus est , et arbitratus est
me tamquam inimicum.
12. Unanimiter autem venerunt tentationes ejus super
me , viis meis in circuitu insederunt insidiatores.
74 ΙΩΒ. Κέρι Κα
13. Ἀπ᾿ ἐμοῦ ἀδελφοί μου ἀπέστησαν , ἔγνωσαν ἀλ-
λοτρίους ἢ ἐμέ· φίλοι δέ μου ἀνελεήμονες γεγόνασιν ·
14. οὐ προςεποιήσαντό με οἱ ἐγγύτατοί μου , καὶ οἱ
εἰδότες μου τὸ ὄνομα ἐπελάθοντό μου.
5. Γείτονες οἰκίας θεράπαιναί τε μου , ἀλλογενὴς
ἤμην ἐναντίον αὐτῶν.
16. Θεράποντά μου ἐκάλεσα , καὶ οὐχ ὑπήκουσε ·
στόμα δέ μου ἐδέετο ,
17. καὶ ἱκέτευον τὴν γυναῖκά μου , προςεκαλούμην
δὲ κολακεύων υἱοὺς παλλακίδων μου·
18. οἱ δὲ εἰς τὸν αἰῶνα με ἀπεποιήσαντο· ὅταν ἀνα-
στῶ , κατ᾿ ἐμοῦ λαλοῦσιν.
19. Ἐβδελύξαντό με οἱ ἰδόντες με· οὓς δὴ ἠγαπή
κειν, ἐπανέστησαν μοι.
. 20. Ἐν δέρματί μου ἐσάπησαν αἱ σάρκες μου , τὰ
δὲ ὀστᾶ μου ἐν ὀδοῦσιν ἔχεται .
21. Ἐλεήσατέ με , ἐλεήσατέ με , ὦ φίλοι · χεὶρ γὰρ
Κυρίου ἡ ἁψαμένη μου ἐστί.
29. Διατί με διώκετε ὥςπερ καὶ ὁ Κύριος , ἀπὸ δὲ
σαρκῶν μου οὐκ ἐμπίπλασθε ;
23. Τίς γὰρ ἂν δοίη γραφῆναι τὰ ῥήματά μου , τεθῆ
ναι δὲ αὐτὰ ἐν βιβλίῳ εἰς τὸν αἰῶνα ,
24. ἐν γραφείῳ σιδηρῷ καὶ μολίβῳ , ἢ ἐν πέτραις ἐγὼ
γλυφῆναι;
25. Οἶδα γὰρ ὅτι ἀένναός ἐστιν ὁ ἐκλύειν με μέλλων,
ἐπὶ γῆς
26. ἀναστῆσαι τὸ δέρμα μου τὸ ἀναντλοῦν ταῦτα ·
παρὰ γὰρ Κυρίου ταῦτά μοι συνετελέσθη ,
27. ἃ ἐγὼ ἐμαυτῷ συνεπίσταμαι , ἃ ὁ ὀφθαλμός μου
ἑώρακε , καὶ οὐκ ἄλλος , πάντα δέ μοι συντετέλεσται ἐν
κόλπω .
28. Εἰ δὲ καὶ ἐρεῖτε· Τί ἐροῦμεν ἔναντι αὐτοῦ καὶ
ῥίζαν λόγου εὑρήσομεν ἐν αὐτῷ ;
29. Εὐλαβήθητε δὴ καὶ ὑμεῖς ἀπὸ ἐπικαλύμματος ,
θυμὸς γὰρ ἐπ᾽ ἀνόμους ἐπελεύσεται · καὶ τότε γνώσονται
ποὺ ἐστιν αὐτῶν ἡ ὕλη,
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Κ'.
1. Ὑπολαβὼν δὲ Σωφὰρ ὁ Μιναῖος , λέγει ·
2. Οὐχ οὕτως ὑπελάμβανον ἀντερεῖν σε ταῦτα , καὶ
οὐχὶ συνίετε μᾶλλον ἢ καὶ ἐγώ ·
3. παιδείαν ἐντροπῆς μου ἀκούσομαι , καὶ πνεῦμα ἐκ
τῆς συνέσεως ἀποκρίνεταί μοι .
4. Μὴ ταῦτα ἔγνως ἀπὸ τοῦ ἔτι , ἀφ᾽ οὗ ἐτέθη ἄνθρω
πος ἐπὶ τῆς γῆς ;
Εὐφροσύνη δὲ ἀσεβῶν πτῶμα ἐξαίσιον, χαρμονὴ
δὲ παρανόμων ἀπώλεια.
6. Ἐὰν ἀναβῇ εἰς οὐρανὸν αὐτοῦ τὰ δῶρα , ἡ δὲ θυσία
αὐτοῦ νεφῶν ἅψηται.
7. Ὅταν γὰρ δοκῇ ἤδη κατεστηρίχθαι , τότε εἰς τέ
λος ἀπολεῖται · οἱ δὲ εἰδότες αὐτὸν ἐροῦσι · Ποῦ ἐστιν;
8. Ὥςπερ ἐνύπνιον ἐκπετασθὲν οὐ μὴ εὑρεθῇ , ἔπτη
δὲ ὥςπερ φάσμα νυκτερινόν.
9. Οφθαλμὸς παρέβλεψε , καὶ οὐ προςθήσει , καὶ οὐκ
ἔτι προςνοήσει αὐτὸν ὁ τόπος αὐτοῦ.
10. Τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ ὀλέσαισαν ἥττονες , αἱ δὲ χεῖ
ρες αὐτοῦ πυρσεύσαισαν ὀδύνας.
1. Ὀστᾶ αὐτοῦ ἐνεπλήσθησαν νεότητος αὐτοῦ , καὶ
μετ᾿ αὐτοῦ ἐπὶ χώματος κοιμηθήσεται .
13. A me fratres mei recesserunt , noverunt alienos quam
me : amici vero mei immisericordes facti sunt :
14. non adhaeserunt mihi proximi mei , et scientes nomen
meum obliti sunt mei.
15. Vicini domus et ancillae meæ , alienigena fui coram
eis.
16. Servum meum vocavi , et non obedivit : os autem
meum deprecabatur,
17. et rogabam uxorem meam , et invocabam blanditiis
filios concubinarum mearum :
18. illi vero in saeculum me adversati sunt : cum exsur
rexero , contra me loquuntur .
19. Abominati sunt me qui me videbant : et quos dilexe-
ram , consurrexerunt in me.
20. In cute mea computruerunt carnes meæ , et ossa mea
in dentibus haerent.
21. Miseremini mei , miseremini mei , o amici : manus
enim Domini est quæ tetigit me.
22. Quare me persequimini sicut et Dominus , et de car-
nibus meis non satiamini?
23. Quis enim utique det ut scripta sint verba mea , et
ipsa posita in libro in sæculum ,
24. et in stylo ferreo et plumbo , aut in petris insculpta ?
25. Scio enim quia aeternus est qui me resoluturus est ,
super terram
26 ad ressuscitandam cutem meam quæ perpetitur haec :
a .Domino enim haec mihi consummata sunt ,
27. quorum ego mihi conscius sum , quae oculus meus
vidit , et non alius , et omnia mihi consummata sunt in
sinu ,
28. Quod si et dixeritis : Quid dicemus contra eum, et
radicem sermonis inveniemus in eo?
29. Cavete utique et vos a tegmine , ira enim super iní-
quos veniet : et tunc cognoscent ubi est eorum materia.
CAPUT XX.
1. Respondens autem Sophar Minaeus , ait :
2. Non sic putabam contradicere te his , et non intelligitis
magis quam et ego :
3. eruditionem confusionis meæ audiam , et spiritus ex
intelligentia respondet mihi.
4. Nonne haec nosti ab eo quod olim , ex quo positus est
homo super terram ?
5. Laetitia autem impiorum ruina insignis , gaudium vero
iniquorum est perditio.
6. Si ascenderint in coelum dona ejus , et sacrificium ejus
tetigerit nubes.
7. Nam cum visus fuerit jam firmatus esse , tunc in finem
peribit : qui autem noverant eum dicent : Ubi est ?
8. Tamquam somnium quod avolavit non invenietur, vo-
lavit autem sicut visio nocturna.
9. Oculus vidit , et non adjiciet , et non ultra animadver
tet eum locus suus.
10. Filios ejus disperdant minores , manus vero ejus
succendant dolores.
11. Ossa ejus impleta sunt juventute ejus , et cum eo su-
per pulverem dormient.
 JOB. CAP . ΧΧΙ.
12. Ἐὰν γλυκανθῇ ἐν στόματι αὐτοῦ κακία , κρύψει
αὐτὴν ὑπὸ τὴν γλῶσσαν αὐτοῦ ,
13. οὐ φείσεται αὐτῆς, καὶ οὐκ ἐγκαταλείψει αὐτήν ·
καὶ συνάξει αὐτὴν ἐν μέσῳ τοῦ λάρυγγος αὐτοῦ ,
14. καὶ οὐ μὴ δυνηθῇ βοηθῆσαι ἑαυτῷ. Χολὴ ἀσπί
δος ἐν γαστρὶ αὐτοῦ.
15. Πλοῦτος ἀδίκως συναγόμενος ἐξεμεθήσεται , ἐξ
οἰκίας αὐτοῦ ἐξελκύσει αὐτὸν ἄγγελος.
16. Θυμὸν δὲ δρακόντων θηλάσειεν, ἀνέλοι δὲ αὐτὸν
γλῶσσα ὄφεως .
17. Μὴ ἴδοι ἄμελξιν νομάδων, μηδὲ νομὰς μέλιτος
καὶ βουτύρου .
18. Εἰς κενὰ καὶ μάταια ἐκοπίασε , πλοῦτον ἐξ οὗ οὐ
γεύσεται · ὥςπερ στρίφνος ἀμάσητος , ἀκατάποτος.
19. Πολλῶν γὰρ δυνατῶν οἴκους ἔθλασε · δίαιταν δὲ
ἥρπασε , καὶ οὐκ ἔστησεν.
20. Οὐκ ἔστιν αὐτοῦ σωτηρία τοῖς ὑπάρχουσιν , ἐν
ἐπιθυμίᾳ αὐτοῦ οὐ σωθήσεται.
21. Οὐκ ἔστιν ὑπόλειμμα τοῖς βρώμασιν αὐτοῦ , διὰ
τοῦτο οὐκ ἀνθήσει αὐτοῦ τὰ ἀγαθά.
22. Ὅταν δὲ δοκῇ ἤδη πεπληρῶσθαι , θλιβήσεται ,
πᾶσα δὲ ἀνάγκη ἐπ' αὐτὸν ἐπελεύσεται.
23. Εἴ πως εἶ πληρῶσαι γαστέρα αὐτοῦ , ἐπαποστεί
λαι ἐπ' αὐτὸν θυμὸν ὀργῆς , νίψαι ἐπ' αὐτὸν ὀδύνας ·
24. καὶ οὐ μὴ σωθῇ ἐκ χειρὸς σιδήρου, τρώσαι αὐτὸν
τόξον χάλκειον.
25. Διεξέλθοι δὲ διὰ σώματος αὐτοῦ βέλος , ἄστρα δὲ
ἐν διαίταις αὐτοῦ . Περιπατήσαισαν ἐπ' αὐτῷ φόβοι ,
26. πᾶν δὲ σκότος αὐτῷ ὑπομείναι . Κατέδεται αὐτ
τὸν πῦρ ἄκαυστον , κακώσαι δὲ αὐτοῦ ἐπήλυτος τὸν ignis qui non accenditur , laedat autemadvena domum ejus ,
οἶκον,
27. ἀνακαλύψαι δὲ αὐτοῦ ὁ οὐρανὸς τὰς ἀνομίας , γῆ
δὲ ἐπανασταίη αὐτῷ.
28. Ἑλκύσαι τὸν οἶκον αὐτοῦ ἀπώλεια εἰς τέλος,
ἡμέρα ὀργῆς ἐπέλθοι αὐτῷ.
29. Αὕτη ἡ μερὶς ἀνθρώπου ἀσεβοῦς παρὰ Κυρίου ,
καὶ κτῆμα ὑπαρχόντων αὐτῷ παρὰ τοῦ ἐπισκόπου .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΑ΄.
1. Ὑπολαβὼν δὲ Ἰὼβ , λέγει·
2. Ακούσατε , ἀκούσατέ μου τῶν λόγων, ἵνα μὴ ᾖ
μοι παρ' ὑμῶν αὕτη ἡ παράκλησις .
3. Ἄρατέ με, ἐγὼ δὲ λαλήσω, εἶτ᾽ οὐ καταγελάσετέ
μου .
4. Τί γάρ ; Μὴ ἀνθρώπου μου ἡ ἔλεγξις ; ἢ διὰ τί
οὐ θυμωθήσομαι ;
5. Εἰςβλέψαντες εἰς ἐμὲ θαυμάσετε , χεῖρα θέντες
ἐπὶ σιαγόνι .
6. Ἐάν τε γὰρ μνησθῶ , ἐσπούδακα · ἔχουσι δέ μου
τὰς σάρκας ὀδύναι .
7. Διὰ τί ἀσεβεῖς ζῶσι , πεπαλαίωνται δὲ καὶ ἐν
πλούτῳ ;
8. Ο σπόρος αὐτῶν κατὰ ψυχὴν, τὰ δὲ τέκνα αὐτ
τῶν ἐν ὀφθαλμοῖς .
9. Οἱ οἶκοι αὐτῶν εὐθηνοῦσι , φόβος δὲ οὐδαμοῦ ,
μάστιξ δὲ παρὰ Κυρίου οὐκ ἔστιν ἐπ ' αὐτοῖς.
10. Ἡ βοῦς αὐτῶν οὐκ ὠμοτόκησε, διεσώθη δὲ αὐτῶν
ἐν γαστρὶ ἔχουσα καὶ οὐκ ἔσφαλε .
11. Μένουσι δὲ ὡς πρόβατα αἰώνια , τὰ δὲ παιδία
αὐτῶν προςπαίζουσιν ,
75
12. Si duleuerit in ore ejus malignitas , abscondet eam
sub lingua sua ,
13. non parcet ei , et non relinquet eam : et colliget eam
in medio gutture suo ,
14. et non poterit subvenire sibi. Fel aspidis in ventre
ejus .
15. Divitiae inique congregata evomentur, de domo ejus
extrahet eum angelus .
16. Et furorem draconum sugat , et interficiat illum lin-
gua colubri.
17. Non videat mulctram pecorum , neque pabula mellis
et butyri.
18. In vanum et frustra laboravit , divitias ex quibus non
gustabit : tamquam durum quid quod mandi non potest , nec
glutiri.
19. Multorum enim potentum domos fregit : et habitacu-
lum diripuit , et non statuit.
20. Non est ejus salus facultatibus , in desiderio suo non
salvabitur.
21. Non sunt reliquis cibis ejus , propter hoc non flore-
bunt ejus bona.
22. Et cum putaverit se jam repletum esse , coarclabi-
tur, omnis autem necessitas in eum superveniet.
23. Si quomodo sit implere ventrem suum , immittat in
eum furorem ira , lavet super eum dolores :
24. et non salvetur de manu ferri , vulneret eum sagitta
aerea.
25. Pertranseat per corpus ejus jaculum , sidera autem
in tabernaculis ejus. Obanibulent super eum timores ,
26. omnes autem tenebra ei permaneant. Comedet eum
27. et detegat coelum iniquitates ejus, terra vero insurgat
adversus eum.
28. Trabat domum ejus perditio in finem , dies irae su-
perveniat ei.
29. Haec est pars hominis impii a Domino , et possessio
bonorum ejus a superintendente.
CAPUT XXI.
1. Respondens autem Job , ait :
2. Audite , audite sermones meos , ut non sit mihi a vo-
bis hæc consolatio.
3. Sustinete me , ego autem loquar, deinde non irridebi-
tis me.
4. Quid enim? Numquid hominis est castigatio mea ? aut
quare non irascar?
5. Inspicientes in me admirabimini , manum ponentes -
super maxillam.
6. Si etenim recordatus fuero , sollicitus fui : et tenentur
carnes meæ doloribus.
7. Quare impii vivunt , senuerunt autem et in divitiis ?
8. Semen eorum secundum animam, et filii eorum in
oculis.
9. Domus eorum abundant , timor autem nusquam , et
flagellum a Domino non est super eos.
10. Bos eorura non foetum immaturum peperit, salva vero
evasit eorum prægnans et non frustrata est.
11. Et permanent sicut oves æternæ , et parvuli eorum
ludunt ,
76 ΙΩΒ. Κεφ . ΚΒ'.
12. ἀναλαβόντες ψαλτήριον καὶ κιθάραν, καὶ εὐ
φραίνονται φωνῇ ψαλμοῦ .
13. Συνετέλεσαν δὲ ἐν ἀγαθοῖς τὸν βίον αὐτῶν, ἐν δὲ
ἀναπαύσει ᾅδου ἐκοιμήθησαν .
14. Λέγει δὲ Κυρίῳ· Ἀπόστα ἀπ᾿ ἐμοῦ , ὁδούς σου
εἰδέναι οὐ βούλομαι.
15. Τί ἱκανὸς , ὅτι δουλεύσομεν αὐτῷ ; καὶ τίς ὠφέ
λεια , ὅτι ἀπαντήσομεν αὐτῷ ;
16. Ἐν χερσὶ γὰρ ἦν αὐτῶν τὰ ἀγαθὰ , ἔργα δὲ ἀσε
βῶν οὐκ ἐφορά .
17. O3
Οὐ μὴν δὲ ἀλλὰ καὶ ἀσεβῶν λύχνος σβεσθήσε
ται , ἐπελεύσεται δὲ αὐτοῖς ἡ καταστροφὴ , ὠδῖνες δὲ
αὐτοὺς ἕξουσιν ἀπὸ ὀργῆς.
18. Εσονται δὲ ὥςπερ ἄχυρα ὑπ ' ἀνέμου , ἢ ὥςπερ
κονιορτὸς ὃν ὑφείλετο λαίλαψ.
19. Ἐκλείποι υἱοὺς τὰ ὑπάρχοντα αὐτοῦ , ἀνταπο
δώσει πρὸς αὐτὸν καὶ γνώσεται .
20. Ἴδοισαν οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτοῦ τὴν ἑαυτοῦ σφαγὴν,
ἀπὸ δὲ Κυρίου μὴ διασωθείη .
21. Ὅτι τὸ θέλημα αὐτοῦ ἐν οἴκῳ αὐτοῦ μετ᾿ αὐτοῦ,
καὶ ἀριθμοὶ μηνῶν αὐτοῦ διηρέθησαν.
22. Πότερον οὐχὶ ὁ Κύριος ἐστιν ὁ διδάσκων σύνεσιν
καὶ ἐπιστήμην ; Αὐτὸς δὲ φόνους διακρίνει .
23. Οὗτος ἀποθανεῖται ἐν κράτει ἁπλοσύνης αὐτοῦ ,
ὅλος δὲ εὐπαθῶν καὶ εὐθηνῶν .
24. Τὰ δὲ ἔγκατα αὐτοῦ πλήρη στέατος , μυελὸς δὲ
αὐτοῦ διαχεῖται .
25. Ὁ δὲ τελευτὰ ὑπὸ πικρίας ψυχῆς , οὐ φαγὼν οὐ
δὲν ἀγαθόν .
26. Ομοθυμαδὸν δὲ ἐπὶ γῆς κοιμῶνται , σαπρία δὲ
αὐτοὺς ἐκάλυψεν.
27. Ὥςτε οἶδα ὑμᾶς ὅτι τόλμῃ ἐπίκεισθέ μοι .
28. Ὥςτε ἐρεῖτε· Ποῦ ἐστιν οἶκος ἄρχοντος, καὶ ποὺ
ἐστιν ἡ σκέπη τῶν σκηνωμάτων τῶν ἀσεβῶν ;
29. Ερωτήσατε παραπορευομένους ὁδὸν, καὶ τὰ
σημεῖα αὐτῶν οὐκ ἀπαλλοτριώσετε .
30. Ὅτι εἰς ἡμέραν ἀπωλείας κουφίζεται ὁ πονηρὸς ,
εἰς ἡμέραν ὀργῆς αὐτοῦ ἀπαχθήσονται.
31. Τίς ἀπαγγελεῖ ἐπὶ προςώπου αὐτοῦ τὴν ὁδὸν
αὐτοῦ , καὶ ἃ αὐτὸς ἐποίησε ; Τίς ἀνταπωδώσει αὐτῷ ;
32. Καὶ αὐτὸς εἰς τάφους ἀπηνέχθη , καὶ αὐτὸς ἐπὶ
σωρῶν ἠγρύπνησεν .
33. Ἐγλυκάνθησαν αὐτῷ χάλικες χειμάρρου , καὶ
ὀπίσω αὐτοῦ πᾶς ἄνθρωπος ἀπελεύσεται, καὶ ἔμπροσθεν
αὐτοῦ ἀναρίθμητοι .
34. Πῶς δὲ παρακαλεῖτέ με κενά ; Τὸ δὲ ἐμὲ κατα-
παύσασθαι ἀφ᾽ ὑμῶν οὐδέν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΒ'.
ι . Ὑπολαβὼν δὲ Ἐλιφὰς ὁ Θαιμανίτης , λέγει ·
2. Πότερον οὐχὶ ὁ Κύριός ἐστιν ὁ διδάσκων σύνεσιν
καὶ ἐπιστήμην ;
3. Τί γὰρ μέλει τῷ Κυρίῳ , ἐὰν σὺ ἦσθα τοῖς ἔργοις
ἄμεμπτος , ἡ ὠφέλεια ὅτι ἁπλώσῃς τὴν ὁδόν σου ;
4. Η λόγον σου ποιούμενος ἐλέγξεις, καὶ συνειςελεύ
σεταί σοι εἰς κρίσιν ;
5. Πότερον οὐχ ἡ κακία σου ἐστὶ πολλὴ, ἀναρίθμη
τοι δέ σου εἰσὶν αἱ ἁμαρτίαι ;
6. Ηνεχύραζες δὲ τοὺς ἀδελφούς σου διακενῆς , ἀμ
φίασιν δὲ γυμνῶν ἀφείλου .
12. sumentes psalterium et citharam , et laetantur voce
psalmi.
13. Consummaverunt autern in bonis vitam suam , et in
requie inferni dormierunt.
14. Dicit autem Domino : Recede a me , vias tuas scire
nolo.
15. Quid est Omnipotens , quia serviemus ei ? et quæ
utilitas , quoniam obviam ibimus ei ?
16. Erant enim in manibus eorum bona , opera autem
impiorum non inspicit.
17. Immo vero et impiorum lucerna exstinguetur, et su-
perveniet eis subversio , dolores autem habebunt eos ab ira.
18. Erunt autem tamquampalea sub vento , aut tamquam
pulvis quem abstulit turbo.
19. Deficiant filios bona ejus , retribuet ad eum et cogno-
scet.
20. Videant oculi ejus necem suam , et a Domino non
salvetur.
21. Quia voluntas ejus in domo ejus cum eo , et numeri
mensium ejus divisi sunt.
22. Numquid non Dominus est qui docet intellectum et
scientiam ? Ipse autem hcmicidia dijudicat.
23. Hic morietur in robore simplicitatis suæ , totus au-
tem bene affectus et prospere agens.
24. Et intestina ejus plena sunt adipe , medulla autem
ejus diffunditur.
25. Ille vero moritur ab amaritudine animae suae , cum
non comederit ullum bonum.
26. Simul autem super terram dormiunt , putredo autem
eos operuit .
27. Itaque scio vos audacter mihi insistere.
28. Quia dicetis : Ubi est domus principis , et ubi est ve-
lamen in tabernaculis impiorum?
29. Interrogate eos qui transeunt per viam , et signa eo-
rum non alienabitis..
30. Quoniam in diem perditionis sublimatur malignus, in
diem iræ ejus abducentur.
31. Quis annuntiabit in faciem ejus viam ejus , et quæ ipse
fecit ? Quis retribuet ei ?
32. Et ipse in sepulcra deductus est , et ipse super acer-
vos vigilavit.
33. Dulces fuerunt ei lapides torrentis , et post eum omnis
homo abibit , et ante eum innumerabiles.
34. Quomodo autem consolamini me inaniter ? Et ut ego
ex vobis requiescam nihil est.
CAPUT XXII.
1. Respondens autem Eliphaz Thæmanites , ait :
2. Nonne Dominus est qui docet intellectuin et scien
tiam ?
3. Quid enim cura est Domino , si tu fuisti operibus sine
crimine , aut utilitas quod simplicem facies viam tuam ?
4. Aut rationem tui habens argues , et veniet tecum inju-
dicium?
5. Nonne malitia tua est multa , et innumerabilia tua
sunt peccata ?
6. In pignus autem accepisti fratres tuos in vanum , et
amictum nudorum abstutisti.
 JOB. CAP. XXIII.
7. Οὐδὲ ὕδωρ διψῶντας ἐπότισας , ἀλλὰ πεινώντων
ἐστέρησας ψωμόν.
8. Εθαύμασας δέ τινων πρόςωπον, ᾤκισας δὲ τοὺς
ἐπὶ τῆς γῆς.
9. Χήρας δὲ ἐξαπέστειλας κενάς , ὀρφανοὺς δὲ ἐκά-
χώσας.
10. Τοιγαροῦν ἐκύκλωσαν σε παγίδες, καὶ ἐσπούδασέ
σε πόλεμος ἐξαίσιος.
4. Τὸ φῶς σοι εἰς σκότος ἀπέβη , κοιμηθέντα δὲ
ὕδωρ σε ἐκάλυψε.
12. Μὴ οὐχὶ ὁ τὰ ὑψηλὰ ναίων ἐφορᾷ , τοὺς δὲ ὕβρει
φερομένους ἐταπείνωσε ;
13. Καὶ εἶπας· Τί ἔγνω ὁ Ἰσχυρὸς, ἢ κατὰ τοῦ γνό-
μου κρίνει ;
14. Νεφέλη ἀποκρυφὴ αὐτοῦ καὶ οὐχ ὁραθήσεται ,
καὶ γύρον οὐρανοῦ διαπορεύεται .
15. Μὴ τρίβον αἰώνιον φυλάξεις , ἣν ἐπάτησαν ἄν-
δρες δίκαιοι ,
16. οἱ συνελήφθησαν ἄωροι ; Ποταμὸς ἐπιῤῥέων οἱ
θεμέλιοι αὐτῶν.
17. Οἱ λέγοντες · Κύριος τί ποιήσει ἡμῖν ; ἢ τί ἐπά-
ξεται ἡμῖν ὁ Παντοκράτωρ ;
18. Ὃς δὲ ἐνέπλησε τοὺς οἴκους αὐτῶν ἀγαθῶν,
βουλὴ δὲ ἀσεβῶν πόῤῥω ἀπ' αὐτοῦ.
19. Ἰδόντες δίκαιοι ἐγέλασαν, ἄμεμπτος δὲ ἐμυκτή
ρισεν.
20. Εἰ μὴ ἠφανίσθη ἡ ὑπόστασις αὐτῶν, καὶ τὸ κα
τάλειμμα αὐτῶν καταφάγεται πυρ .
21. Γενοῦ δὴ σκληρός· ἐὰν ὑπομείνης , εἶτα ὁ καρ-
πός σου ἔσται ἐν ἀγαθοῖς.
22. Ἔκλαβε δὲ ἐκ στόματος αὐτοῦ ἐξηγορίαν , καὶ
ἀνάλαβε τὰ ῥήματα αὐτοῦ ἐν καρδίᾳ σου .
23. Ἐὰν δὲ ἐπιστροφῆς καὶ ταπεινώσης σεαυτὸν
ἔναντι Κυρίου , πόῤῥω ἐποίησας ἀπὸ διαίτης σου ἄδι
χον.
24. Θήσῃ ἐπὶ χώματι ἐν πέτρᾳ , καὶ ὡς πέτρα χει-
μάρρου Σωφίρ.
25. Ἔσται οὖν του ὁ Παντοκράτωρ βοηθὸς ἀπὸ
ἐχθρῶν, καθαρὸν δὲ ἀποδώσει σε ὥςπερ ἀργύριον πε-
πυρωμένον.
26. Εἶτα παῤῥησιασθήσῃ ἐναντίον Κυρίου , ἀναβλέ-
ψας εἰς τὸν οὐρανὸν ἱλαρῶς.
27. Εὐξαμένου δέ σου πρὸς αὐτὸν , εἰςακούσεταί σου ,
δώσει δέ σοι ἀποδοῦναι τὰς εὐχάς.
28. Ἀποκαταστήσει δέ σοι δίαιταν δικαιοσύνης , ἐπὶ
δὲ ὁδοῖς σου ἔσται φέγγος.
29. Ὅτι ἐταπείνωσας σεαυτὸν, καὶ ἐρεῖς · Ὑπερηφα
νεύσατο , καὶ κύφοντα ὀφθαλμοῖς σώσει.
30. Φύσεται ἀθῷον, καὶ διασώθητι ἐν καθαραῖς
χερσί σου.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΓ΄.
1. Ὑπολαβὼν δὲ Ἰὼβ , λέγει ·
2. Καὶ δὴ οἶδα ὅτι ἐκ χειρός μου ἡ ἔλεγξίς ἐστι, καὶ
ἡ χεὶρ αὐτοῦ βαρεῖα γέγονεν ἐπ' ἐμῷ στεναγμῷ .
3. Τίς δ᾽ ἄρα γνοίη ὅτι εὕροιμι αὐτὸν , καὶ ἔλθοιμι
εἰς τέλος ;
4. Εἴποιμι δὲ ἐμαυτοῦ κρίμα , τὸ δὲ στόμα μου
ἐμπλῆσαι ἐλέγχων.
77
7. Neque aqua sitientes potasti , sed esurientium subtra-
xisti panem.
8. Et admiratus es quorumdam personam , habitare au-
tem fecisti eos qui super terram .
9. Et viduas dimisisti inanes , et pupillos afflixisti.
10. Igitur circumdederunt te laquei , et sollicitavit te bel-
lum insigne.
11. Lumen tibi in tenebras conversum est, et dormientem
te aqua operuit.
12. Nonne is qui excelsa habitat aspicit, eos autem qui
contumelia afficiuntur humiliavit?
13. Et dixisti : Quid novit Fortis , an per caliginem dija-
dicat?
14. Nubes latibulum ejus et non videbitur, et ambitum
coeli perambulat .
15. Numquid semitam saeculi observabas , quam calcave-
runt viri justi ,
16. qui capti sunt immaturi ? Flumen decurrens fundamen-
ta eorum.
17. Qui dicunt : Dominus quid faciet nobis ? aut quid in-
ducet nobis Omnipotens ?
18. Ille vero implevit domos eorumbonis, consilium vero
impiorum longe est ab eo.
19. Videntes justi riserunt , et inculpabilis subsanna-
vit.
20. Si non deleta est substantia eorum , et reliquias eo-
rum comedet ignis.
21. Esto utique durus : si sustinueris , deinde fructus
tuus erit in bonis.
22. Excipe autem ex ore illius enuntiationem , et assume
verba ejus in corde tuo.
23. Sin autem conversus fueris et humiliaveris teipsum
coram Domino , procul fecisti iniquitatem a tabernaculo
tuo.
24. Poneris super aggerem in petra , et tamquam petra
torrentis Sophir.
25. Erit igitur tuus Omnipotens adjutor ab inimicis , et
purum reddet te tamquam argentum examinatum igni.
26. Deinde fiducialiter ages coram Domino , inspiciens
cœlum hilariter.
27. Et cum deprecatus fueris ad eum , exaudiet te , et
dabit tibi reddere vota.
28. Et restituet tibi tabernaculumjustitia , et super vias
tuas erit lumen.
29. Quoniam humiliasti teipsum , et dices : Elatus est in
superbiam , et demissum oculis salvabit.
30. Eruet innocentem , et salvaberis munditia manuum
tuarun.
CAPUT ΧΧΙΙΙ.
1. Respondens autem Job , ait :
2. Et quidem scio quia de manu mea est increpatio ,
et manus ejus gravis facta est super gemitum meum.
3. Quis igitur noverit quod inveniam eum , et dicam in
finem?
4. Et dicam meum ipsius judicium, os autem meum re-
plere increpationibus.
78 ΙΩΒ. Κεφ . ΚΔ΄.
5. Γνοίην δὲ ἰάματα α μοι ἐρεῖ , αἰσθοίμην δὲ τίνα [ 5. Et cognoscam Sanationes quas loquetur mihi , sentiam
μαι ἀπαγγελεί.
6. Καὶ ἐν πολλῇ ἰσχύϊ ἐπελεύσεταί μοι , εἶτα ἐν
ἀπειλῆ μοι οὐ χρήσεται .
7. Αλήθεια γὰρ καὶ ἔλεγχος παρ᾽ αὐτοῦ , ἐξαγάγοι
δὲ εἰς τέλος τὸ κρίμα μου.
8. Εἰ γὰρ πρῶτος πορεύσομαι , καὶ οὐκ ἔτι εἰμί · τὰ
δὲ ἐπ' ἐσχάτοις , τί οἶδα ;
9. Ἀριστερὰ ποιήσαντος αὐτοῦ καὶ οὐ κατέσχον · πε-
ριβαλεῖ δεξιὰ καὶ οὐκ ὄψομαι .
10. Οἶδε γὰρ ἤδη ὁδόν μου , διέκρινε δέ με ὥςπερ τὸ
χρυσίον.
1. Ἐξελεύσομαι δὲ ἐν ἐντάλμασιν αὐτοῦ , ὁδοὺς γὰρ
αὐτοῦ ἐφύλαξα καὶ οὐ μὴ ἐκκλίνω
12. ἀπὸ ἐνταλμάτων αὐτοῦ , καὶ οὐ μὴ παρέλθω · ἐν
δὲ κόλπῳ μου ἔκρυψα ῥήματα αὐτοῦ.
13. Εἰ δὲ καὶ αὐτὸς ἔκρινεν οὕτω , τίς ἐστιν ὁ ἀντει-
πὼν αὐτῷ ; Ὃ γὰρ αὐτὸς ἠθέλησε καὶ ἐποίησε .
14. Διὰ τοῦτο ἐπ' αὐτῷ ἐσπούδακα · νουθετούμενος
δὲ ἐφρόντισα αὐτοῦ.
15. Ἐπὶ τούτῳ ἀπὸ προςώπου αὐτοῦ κατασπουδα
σθῶ · κατανοήσω , καὶ πτοηθήσομαι ἐξ αὐτοῦ.
16. Κύριος δὲ ἐμαλάκυνε τὴν καρδίαν μου· ὁ δὲ
Παντοκράτωρ ἐσπούδασέν με.
17. Οὐ γὰρ ᾔδειν ὅτι ἐπελεύσεταί μοι σκότος , πρὸ
προςώπου δέ μου ἐκάλυψε γνόφος.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΔ'.
1. Διατί δὲ Κύριον ἔλαθον ὧραι ,
2. ἀσεβεῖς δὲ ὅριον ὑπερέβησαν, ποίμνιον σὺν ποι-
μένι ἁρπάσαντες;
3. Υποζύγιον ὀρφανῶν ἀπήγαγον, καὶ βοῦν χήρας
ἠνεχύρασαν .
4. Εξέκλιναν ἀδυνάτους ἐξ ὁδοῦ δικαίας , ὁμοθυμαδὸν
δὲ ἐκρύβησαν πραεῖς γῆς.
5. ᾿Απέβησαν δὲ ὥςπερ ὄνοι ἐν ἀγρῷ , ὑπὲρ ἐμοῦ
ἐξελθόντες τὴν ἑαυτῶν τάξιν · ἡδύνθη αὐτῷ ἄρτος εἰς
νεωτέρους .
6. Αγρὸν πρὸ ὥρας οὐκ αὐτῶν ὄντα ἐθέρισαν. Αδύ
νατοι ἀμπελῶνας ἀσεβῶν ἀμισθὶ καὶ ἀσιτὶ εἰργάσαντο.
7. Γυμνοὺς πολλοὺς ἐκοίμισαν ἄνευ ἱματίων , ἀμ-
φίασιν δὲ ψυχῆς αὐτῶν ἀφείλαντο.
8. Ἀπὸ ψεκάδων ὀρέων ὑγραίνονται · παρὰ τὸ μὴ
ἔχειν ἑαυτοὺς σκέπην, πέτραν περιεβάλοντο.
9. Ἥρπασαν ὀρφανὸν ἀπὸ μαστοῦ , ἐκπεπτωκότα δὲ
ἐταπείνωσαν.
το. Γυμνοὺς δὲ ἐκοίμισαν ἀδίκως , πεινώντων δὲ τὸν
ψωμὸν ἀφείλαντο.
11. Ἐν στενοῖς ἀδίκως ἐνήδρευσαν, ὁδὸν δὲ δικαίαν
οὐκ ᾔδεισαν .
12. Οἱ ἐκ πόλεως καὶ οἴκων ἰδίων ἐξεβάλοντο , ψυχὴ
δὲ νηπίων ἐστέναξε μέγα .
13. Αὐτὸς δὲ διατί τούτων ἐπισκοπὴν οὐ πεποίηται ;
ἐπὶ γῆς ὄντων αὐτῶν καὶ οὐκ ἐπέγνωσαν, ὁδὸν δὲ δι-
καιοσύνης οὐκ ᾔδεισαν, οὐδὲ ἀτραποὺς αὐτῶν ἐπορεύθη |
σαν
14. Γνοὺς δὲ αὐτῶν τὰ ἔργα , παρέδωκεν αὐτοὺς εἰς
σκότος , καὶ νυκτὸς ἔσται ὡς κλέπτης.
vero quæ annuntiabit mihi.
6. Et in multa virtute superveniet mihi , deinde in minis
me non utetur.
7. Veritas enim et increpatio est ab eo , educat autem in
finem judicium meum.
8. Nam si primus ambulavero , et non ultra sum : quae
autem in novissimis , quid novi ?
9. A læva si ipse aget et non apprehendi : circumteget
dextra et non videbo.
10. Scit enim jam viam meam , probavit autem me sicut
aurum.
11. Egrediar autem in praeceptis ejus, vias enim ejus cu
stodivi et non declino
12. a praeceptis ejus , et non praeteream : in sinu autem
meo abscondi verba ejus.
13. Si autem et ipse judicavit sic , quis est qui contradi
cat ei? Ipse enim voluit et fecit.
14. Propterea super ipso trepidavi : et commonitus solli-
citus fui de eo.
15. Idcirco a facie ejus turbabor : considerabo , et ti-
mebo ab eo.
16. Et Dominus mollivit cor meum : Omnipotens autem
sollicitavit me.
17. Non enim noveram quod supervenient mili tenebra ,
ante faciem autem meam operuit caligo.
CAPUT XXIV.
1. Quare autem Dominum latuerunt horae ,
2. et impii terminum transgressi sunt , gregem cum pa
store rapientes ?
3. Subjugale pupillorum adduxerunt , et bovem vidua
pro pignore tulerunt.
4. Divertere fecerunt impotentes a via justa , et simul ab-
sconditi sunt mites terræ.
5. Et evaserunt tamquam asini in agro , super me egressi
suum ipsorum ordinem suavis factus est ei panis in ado-
lescentes.
6. Agrum ante tempus non suum demessuerunt. Impo-
tentes vineas impiorum sine mercede et sine cibo operati
sunt.
7. Nudos multos dormire fecerunt sine vestimentis , in-
dumentum vero animæ eorum abstulerunt.
8. De stillicidiis montium madescunt : eo quod ipsi non
habeant operimentum , petram sibi circumdederunt.
9. Rapuerunt ab ubere pupillum , eum vero qui ceciderat
humiliaverunt.
10. Et nudos dormire fecerunt injuste, esurientium autem
buccellam abstulerunt.
11. In angustiis insidiati sunt inique , et viam justam non
noverunt.
12. Hi de civitate domibus propriis ejiciebantur, anima
vero parvulorum in gemitu valde fuit.
13. Ipse autem cur horum visitationem non fecit? cum
super terram ipsi essent et non agnoverunt , et viam justitiae
non noverunt , neque semitas eorum ambulaverunt.
14. At qui novit eorum opera , tradidit eos in tenebras ,
et noctu erit ut fur.
 JOB. CAP . XXVI .
15. Καὶ ὀφθαλμὸς μοιχοῦ ἐφύλαξε σκότος , λέγων ·
Οὐ προνοήσει με ὀφθαλμὸς , καὶ ἀποκρυβὴν προςώπου | considerabit me oculus , et operimentum faciei posuit .
ἔθετο .
16. Διώρυξεν ἐν σκότει οἰκίας , ἡμέρας ἐσφράγισαν
ἑαυτοὺς , οὐκ ἐπέγνωσαν φῶς.
17. Ὅτι ὁμοθυμαδὸν αὐτοῖς τὸ πρωΐ σκιὰ θανάτου ,
ὅτι ἐπιγνώσεται τάραγος σκιᾶς θανάτου .
18. Ελαφρός ἐστιν ἐπὶ πρόςωπον ὕδατος , καταραθείη
ἡ μερὶς αὐτῶν ἐπὶ γῆς , ἀναφανείη δὲ τὰ φυτὰ αὐτῶν
19. ἐπὶ γῆς ξηρά· ἀγκαλίδα γὰρ ὀρφανῶν ἥρπασαν . puerunt.
20. Εἶτ᾽ ἀνεμνήσθη αὐτοῦ ἡ ἁμαρτία· ὥσπερ δὲ ὁμί
χλη δρόσου ἀφανὴς ἐγένετο. Ἀποδοθείη δὲ αὐτῷ ἃ bula roris factus est non apparens. Retribuantur autem ei
ἔπραξεν, συντριβείη δὲ πᾶς ἄδικος ἶσα ξύλῳ ἀνιάτῳ .
21. Στείραν δὲ οὐκ εὖ ἐποίησε , καὶ γύναιον οὐκ
ἠλέησε ,
22. θυμῷ δὲ κατέστρεψεν ἀδυνάτους· ἀναστὰς τοιγαρ
οὖν οὐ μὴ πιστεύση κατὰ τῆς ἑαυτοῦ ζωῆς.
. 23. Μαλακισθεὶς μὴ ἐλπιζέτω ὑγιασθῆναι , ἀλλὰ
πεσεῖται νόσῳ .
24. Πολλοὺς γὰρ ἐκάκωσε τὸ ὕψωμα αὐτοῦ , ἐμα-
ράνθη δὲ ὥσπερ μολόχη ἐν καύματι , ἢ ὥςπερ στάχυς cut malva in æstu , aut sicut de stipula spica decidens sponte
ἀπὸ καλάμης αὐτόματος ἀποπεσών.
25. Εἰ δὲ μὴ , τίς ἐστιν ὁ φάμενος ψευδή με λέγειν,
καὶ θήσει εἰς οὐδὲν τὰ ῥήματα μου ;
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΕ'.
1. Ὑπολαβὼν δὲ Βαλδάδ ὁ Σαυχίτης , λέγει·
2. Τί γὰρ προοίμιον ἢ φόβος παρ᾽ αὐτοῦ ὁ ποιῶν τὴν
σύμπασαν ἐν ὑψίστῳ ;
3. Μὴ γάρ τις ὑπολάβοι ὅτι ἐστὶ παρέλκυσις πειρα-
ταῖς , ἐπὶ τίνας δὲ οὐκ ἐπελεύσεται ἔνεδρα παρ' αὐτοῦ ;
4. Πῶς γὰρ ἔσται δίκαιος βροτὸς ἐναντι Κυρίου ;
ἢ τίς ἂν ἀποκαθαρίσαι αὐτὸν γεννητὸς γυναικός ;
5. Εἰ σελήνη συντάσσει , καὶ οὐκ ἐπιφαύσκει , ἄστρα
δὲ οὐ καθαρὰ ἐναντίον αὐτοῦ ;
6. Εα δὲ , ἄνθρωπος σαπρία , καὶ υἱὸς ἀνθρώπου
σκώληξ .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚϚ'.
1. Υπολαβὼν δὲ Ἰὼβ , λέγει ·
2. Τίνι πρόςκεισαι , ἢ τίνι μέλλεις βοηθεῖν ; Πότερον
οὐχ ᾧ πολλὴ ἰσχὺς , καὶ ᾧ βραχίων κραταιός ἐστι ;
3. Τίνι συμβεβούλευσαι ; οὐχ ᾧ πᾶσα σοφία ; Τίνι
ἐπακολουθήσεις ; οὐχ ᾧ μεγίστη δύναμις;
4. Τίνι ἀνήγγειλας ῥήματα ; Πνοὴ δὲ τίνος ἐστὶν ἡ
ἐξελθοῦσα ἐκ σοῦ ;
5. Μὴ γίγαντες μαιωθήσονται ὑποκάτωθεν ὕδατος ,
καὶ τῶν γειτόνων αὐτοῦ ;
6. Γυμνὸς ὁ ᾅδης ἐνώπιον αὐτοῦ , καὶ οὐκ ἔστι περι-
βόλαιον τῇ ἀπωλεία.
7. Ἐκτείνων βορέαν ἐπ᾽ οὐδὲν, κρεμάζων γῆν ἐπὶ
οὐδενός·
8. δεσμεύων ὕδωρ ἐν νεφέλαις αὐτοῦ , καὶ οὐκ ἐῤ-
ῥάγη νέφος ὑποκάτω αὐτοῦ .
9. Ο κρατῶν πρόςωπον θρόνου , ἐκπετάζων ἐπ'
αὐτὸν νέφος αὐτοῦ.
το. Πρόςταγμα ἐγύρωσεν ἐπὶ πρόςωπον ὕδατος ,
μέχρι συντελείας φωτὸς μετὰ σκότους .
79
15. Et oculus adulteri observavit tenebras , dicens : Non
16. Suffodit in tenebris domos , per diem obsignaverunt
seipsos , non cognoverunt lucem.
17. Quia simul eis mane umbra mortis , quia cognoscet
tumultum umbræ mortis.
18. Levis est super faciem aquæ , maledicatur pars eorum
super terram , et appareant plantæ eorum
19. super terram arida : fasciculum enim pupillorum ra-
20. Deinde rememoratum est peccatum ejus , et sicut ne-
quæ fecit, et conteratur sicut lignum insanabile omnis ini-
quus .
21. Sterili enim non fecit bene , et mulieris misertus non
est ,
22. furore autem evertit impotentes : consurgens ergo
non credat contra vitam suam.
23. Cum infirmari coeperit non speret sanitatem , sed ca
det morbo.
24. Multis enim nocuit altitudo ejus , emarcuit autem si-
sua.
25. Alioquin , quis est qui loquatur mendacium me di-
cere , et ponet in nihilum verba mea?
CAPUT XXV.
1. Respondens autem Baldad Sauchites , ait :
2. Quid enim exordium quam timor ab eo qui facit uni-
versitatem in altissimo?
3. Nemo enim putet esse moram piratis , in quos autem
non venient insidiae ab eo?
4. Quomodo enim erit homo justus coram Deo ? vel quis-
nam mundaverit se natus ex muliere?
5. Si lunæ præcipit , et non lucet , nec stellae sunt munda
apud eum?
6. Sine vero , homo putredo , et filius hominis vermis.
CAPUT XXVI.
1. Respondens autem Job , ait :
2. Cui ades , vel quem adjuturus es ? Numquid non cui
multa est fortitudo , et cui brachium potens est ?
3. Cui consilium dedisti ? nonne cui omnis sapientia?
Quem insequeris? nonne cui maxima est virtus ? -
4. Cui annuntiasti verba? Spiramen autem cujus est quod
exit ex te?
5. Numquid gigantes formabuntur subter aquam , et vi-
cinos ejus ?
6. Nudus est infernus coram eo , et non est velamen per-
ditioni.
7. Extendens aquilonem super nihilum , suspendens ter-
ram super nihilum :
8. ligans aquam in nubibus ejus , et non est scissa nubes
sub co.
9. Qui tenet faciem throni , extendens super eum nubem
suam .
10. Præceptum circumdedit super faciem aquæ , usque
ad consummationem lucis cum tenebris.
80 ΙΩ Β. Κεφ . ΚΖ'.
11. Στύλοι οὐρανοῦ ἐπετάσθησαν , καὶ ἐξέστησαν ἀπὸ
τῆς ἐπιτιμήσεως αὐτοῦ.
12. Ἰσχύϊ κατέπαυσε τὴν θάλασσαν , ἐπιστήμῃ δὲ
ἔστρωται τὸ κῆτος.
13. Κλεῖθρα δὲ οὐρανοῦ δεδοίκασιν αὐτόν · προςτά
γματι δὲ ἐθανάτωσε δράκοντα ἀποστάτην .
14. Ἰδοὺ ταῦτα μέρη ὁδοῦ αὐτοῦ , καὶ ἐπὶ ἰκμάδα
λόγου ἀκουσόμεθα ἐν αὐτῷ · σθένος δὲ βροντῆς αὐτοῦ τίς
οἶδεν ὁπότε ποιήσει ;
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΖ΄.
1. Ἔτι δὲ προςθεὶς Ἰὼβ εἶπε τῷ προοιμίῳ ·
2. Ζῇ ὁ Θεὸς , ὃς οὕτω με κέκρικε , καὶ ὁ Παντο-
κράτωρ ὁ πικράνας μου τὴν ψυχήν ·
3. εἰ μὴν ἔτι τῆς πνοῆς μου ἐνούσης , πνεῦμα δὲ θεῖον
τὸ περιόν μοι ἐν ῥιν ,
4. μὴ λαλήσειν τὰ χείλη μου ἄνομα , οὐδὲ ἡ ψυχή
μου μελετήσει ἄδικα.
5. Μή μοι εἴη δικαίους ὑμᾶς ἀποφῆναι ἕως ἂν ἀπο-
θάνω , οὐ γὰρ ἀπαλλάξω μου τὴν ἀκακίαν μου.
6. Δικαιοσύνῃ δὲ προςέχων οὐ μὴν προῶμαι , οὐ γὰρ
σύνοιδα ἐμαυτῷ ἄτοπα πράξας.
7. Οὐ μὴν δὲ , ἀλλὰ εἴησαν οἱ ἐχθροί μου ὥςπερ ἡ
καταστροφὴ τῶν ἀσεβῶν, καὶ οἱ ἐπ᾿ ἐμὲ ἐπανιστάμενοι
ὥςπερ ἡ ἀπώλεια τῶν παρανόμων .
8. Καὶ τίς γάρ ἐστιν ἐλπὶς ἀσεβεῖ , ὅτι ἐπέχει ; Πε-
ποιθὼς ἐπὶ Κύριον ἄρα σωθήσεται ,
9. ἢ τὴν δέησιν αὐτοῦ εἰςακούσεται ὁ Θεός ; Η ἐπελ-
θούσης αὐτῷ ἀνάγκης ,
10. μὴ ἔχει τινὰ παῤῥησίαν ἔναντι αὐτοῦ , ἢ ὡς
ἐπικαλεσαμένου αὐτοῦ εἰςακούσεται αὐτοῦ ;
1. Ἀλλὰ δὴ ἀναγγελῶ ὑμῖν τί ἐστιν ἐν χειρὶ Κυ
ρίου , ἅ ἐστι παρὰ Παντοκράτορι , οὐ ψεύσομαι.
12. Ἰδοὺ πάντες οἴδατε ὅτι κενὰ κενοῖς ἐπιβάλλετε .
13. Αὕτη ἡ μερὶς ἀνθρώπου ἀσεβοῦς παρὰ Κυρίου ,
κτῆμα δὲ δυναστῶν ἐλεύσεται παρὰ Παντοκράτορος ἐπ '
αὐτούς.
14. Ἐὰν δὲ πολλοὶ γένωνται οἱ υἱοὶ αὐτῶν, εἰς σφα-
γὴν ἔσονται· ἐὰν δὲ καὶ ἀνδρωθῶσι , προςαιτήσουσιν.
15. Οἱ δὲ περιόντες αὐτοῦ ἐν θανάτω τελευτήσουσι ,
χήρας δὲ αὐτῶν οὐδεὶς ἐλεήσει .
16. Ἐὰν συναγάγῃ ὥςπερ γῆν ἀργύριον , ἴσα δὲ πηλῷ
ἑτοιμάσῃ χρυσίον,
17. ταῦτα πάντα δίκαιοι περιποιήσονται , τὰ δὲ χρή
ματα αὐτοῦ ἀληθινοὶ καθέξουσιν.
18. Ἀπέβη δὲ ὁ οἶκος αὐτοῦ ὥςπερ σῆτες , καὶ ὥςπερ
ἀράχνη .
19. Πλούσιος κοιμηθήσεται καὶ οὐ προςθήσει , ὀφθαλ-
μοὺς αὐτοῦ διήνοιξε , καὶ οὐκ ἔστι .
20. Συνήντησαν αὐτῷ ὥςπερ ὕδωρ αἱ ὀδύναι , νυκτὶ
δὲ ὑφείλετο αὐτὸν γνόφος.
21. Ἀναλήψεται δὲ αὐτὸν καύσων καὶ ἀπελεύσεται ,
καὶ λικμήσει αὐτὸν ἐκ τοῦ τόπου αὐτοῦ.
22. Καὶ ἐπιῤῥίψει ἐπ' αὐτὸν καὶ οὐ φείσεται , ἐκ χει-
ρὸς αὐτοῦ φυγῇ φεύξεται .
23. Κροτήσει ἐπ' αὐτοὺς χεῖρας αὐτῶν, καὶ συριεῖ
αὐτὸν ἐκ τοῦ τόπου αὐτοῦ .
11. Columna coeli expansa sunt , et obstupuerunt ab in-
crepatione ejus.
12. Virtute sedavit mare , et scientia stratus est cetus.
13. Et claustra coeli metuunt eum : praecepto autem per
emit draconem desertorem .
14. Ecce hae partes viæ ejus , et super stillam verbi au-
diemus in eo virtutem autem tonitrui ejus quis scivit
quando faciet?
CAPUT XXVII.
1. Adhuc autem adjiciens Job dixit prooemio :
2. Vivit Deus , qui sic me judicavit , et Omnipotens qu
affecit amaritudine animam meam :
3. siquidem adhuc halitu meo immanente , et spiritus
divinus qui circa me est in naribus ,
4. labia mea non loquentur iniqua , neque anima mea
meditabitur injusta.
5. Absit a me justos vos pronuntiare donec moriar, non
enim separabo a me innocentiam meam.
6. Justitiae autem inhaerens non deseram , nec enim con-
scius sum mihi commisisse absurda.
7. Verumtamen sint inimici mei sicut eversio impiorum ,
et qui super me insurgunt sicut perditio iniquorum.
8. Etenim quæ spes est impio, quia expectat? Confidensne
super Dominum salvabitur,
9. aut deprecationem illius exaudiet Deus ? Aut si evene-
rit ei necessitas ,
10. habetne fiduciam coram eo , aut tamquam si invoca-
verit eum exaudiet eum ?
11. Quapropter annuntiabo vobis quid sit in manu Do-
mini , quæ sint apud Omnipotentem , non mentiar .
12. Ecce omnes nostis quia vana vanis adjicitis.
13. Hæc est pars hominis impii a Domino , possessio vero
potentium veniet ab Omnipotente super eos.
14. Quod si multi fuerint filii eorum , in occisionem erunt :
si autem et viri facti fuerint , mendicabunt.
15. Et qui circa eum sunt in morte morientur, et viduis
eorum nemo miserebitur.
16. Si collegerit ut terram argentum , et æque ac lutum
paraverit aurum ,
17. haec omnia justi vindicabunt , et pecunias ejus veraces
obtinebunt.
18. Evadet autem domus ejus sicut tinea , et sicut ara-
nea.
19. Dives dormiet et non adjiciet, oculos suos aperuit , et
non est.
20. Occurrerunt ei sicut aqua dolores , nocte autem su-
stulit eum caligo.
21. Tollet autem eum aestus et abibit , et ventilabit eum
de loco suo.
22. Et projiciet super eum et non parcet , de manu ejus
fuga fugiet.
23. Plaudet super eos manibus suis , et exsibilabit eum de
loco suo.
 JOB . CAP . ΧΧΙΧ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΗ'.
1. Ἔστι γὰρ ἀργυρίῳ τόπος ὅθεν γίνεται , τόπος δὲ
χρυσίου ὅθεν διηθεῖται.
2. Σίδηρος μὲν γὰρ ἐκ γῆς γίνεται , χαλκὸς δὲ ἴσα
λίθῳ λατομεῖται.
3. Τάξιν ἔθετο σκότει , καὶ πᾶν πέρας αὐτὸς ἐξακρι
βάζεται , λίθος σκοτία και σκιά θανάτου .
4. Διακοπή χειμάρρου ἀπὸ κονίας , οἱ δὲ ἐπιλανθα
νόμενοι ὁδὸν δικαίαν ἠσθένησαν, ἐκ βροτῶν ἐσαλεύθη- | justam infirmati sunt , ex hominibus commoti sunt.
σαν .
5. Γῆ , ἐξ αὐτῆς ἐξελεύσεται ἄρτος , ὑποκάτω αὐτῆς
ἐστράφη ὡςεὶ πῦρ.
6. Τόπος σαπφείρου οἱ λίθοι αὐτῆς , καὶ χῶμα χρυ
σίον αὐτῷ .
7. Τρίβος , οὐκ ἔγνω αὐτὴν πετεινὸν, καὶ οὐ παρέβλε
ψεν αὐτὴν ὀφθαλμὸς γυπός·
8. καὶ οὐκ ἐπάτησαν αὐτὸν υἱοὶ ἀλαζόνων, οὐ παρῆλ-
θεν ἐπ' αὐτῆς λέων.
9. Ἐν ἀκροτόμῳ ἐξέτεινε χεῖρα αὐτοῦ , κατέστρεψε
δὲ ἐκ ῥιζῶν ὄρη .
10. Δίνας δὲ ποταμῶν διέῤῥηξε , πᾶν δὲ ἔντιμον εἶδέ
μου ὁ ὀφθαλμός .
II. Βάθη δὲ ποταμῶν ἀνεκάλυψεν , ἔδειξε δὲ αὐτοῦ
δύναμιν εἰς φῶς.
12. Ἡ δὲ σοφία πόθεν εὑρέθη , ποῖος δὲ τόπος ἐστὶ
τῆς ἐπιστήμης ;
13. Οὐκ οἶδε βροτὸς ὁδὸν αὐτῆς , οὐδὲ μὴν εὑρέθη
ἐν ἀνθρώποις .
14. Ἄβυσσος εἶπεν· Οὐκ ἔνεστιν ἐν ἐμοι · καὶ ἡ θά
λασσα εἶπεν· Οὐκ ἔνεστι μετ᾿ ἐμοῦ.
15. Οὐ δώσει συγκλεισμὸν ἀντ᾽ αὐτῆς , καὶ οὐ στα
θήσεται ἀργύριον ἀντάλλαγμα αὐτῆς .
16. Καὶ οὐ συμβασταχθήσεται χρυσίῳ Σωφὶρ , ἐν
ὄνυχι τιμίῳ καὶ σαπφείρῳ .
17. Οὐκ ἐσωθήσεται αὐτῇ χρυσίον καὶ ὕαλος , καὶ τὸ
ἄλλαγμα αὐτῆς σκεύη χρυσᾶ .
18. Μετέωρα καὶ Γαβὶς οὐ μνησθήσεται, καὶ ἕλκυσον
σοφίαν ὑπὲρ τὰ ἐσώτατα .
19. Οὐκ ἐσωθήσεται αὐτῇ τοπάζιον Αιθιοπίας , χρυ-
σίῳ καθαρῷ οὐ συμβασταχθήσεται .
20. Ἡ δὲ σοφία πόθεν εὑρέθη , ποῖος δὲ τόπος ἐστὶ
τῆς συνέσεως;
21. Λέληθε πάντα ἄνθρωπον, καὶ ἀπὸ πετεινῶν τοῦ
οὐρανοῦ ἐκρύβη .
22. Ἡ ἀπώλεια καὶ ὁ θάνατος εἶπαν · Ακηκόαμεν δὲ
αὐτῆς τὸ κλέος.
23. Ὁ Θεὸς εὖ συνέστησεν αὐτῆς τὴν ὁδὸν, αὐτὸς δὲ
οἶδε τὸν τόπον αὐτῆς.
24. Αὐτὸς γὰρ τὴν ὑπ᾽ οὐρανὸν πᾶσαν ἐφορᾷ , εἰδὼς
πάντα τὰ ἐν τῇ γῇ ,
25. ἃ ἐποίησεν, ἀνέμων σταθμὸν, ὕδατος μέτρα
26. ὅτε ἐποίησεν. Οὕτως ἰδὼν ἠρίθμησε, καὶ ὁδὸν ἐν
τινάγματι φωνάς.
27. Τότε εἶδεν αὐτὴν , καὶ ἐξηγήσατο αὐτὴν, ἑτοι-
μάσας ἐξιχνίασεν.
28. Εἶπε δὲ ἀνθρώπῳ · Ἰδοὺ ἡ θεοσέβεια ἐστὶ σοφία ,
τὸ δὲ ἀπέχεσθαι ἀπὸ κακῶν ἐστὶν ἐπιστήμη .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΘ' .
1. Ἔτι δὲ προςθεὶς Ἰὼβ εἶπε τῷ προοιμίῳ·
VETUS TESTAMENTUM. - Π .
81
CAPUT XXVIII.
1. Est enim argento locus unde fit , locus autem auro
unde percolatur.
2. Etenim ferrum quidem de terra fit , as autem similiter
ut lapis caeditur.
3. Ordinem posuit tenebris , et omnem finem ipse per-
scrutatur, lapis tenebræ et umbra mortis.
4. Decisio torrentis a pulvere , et qui obliviscuntur viam
5. Terra , ex ea egredietur panis , de subtus ea versatumn
est sicut ignis.
6. Locus sapphiri lapides ejus , et agger aurum ei.
7. Semita , quam non cognovit avis , nec vidit eam oculus
vulturis :
8. et non calcaverunt eum filii superborum , non transiit
super eam leo.
9. In durissimo lapide extendit manum suam , et evertit
a radicibus montes.
10. Et gurgites fluminum dirupit , omne vero pretiosum
vidit oculus meus.
11. Et altitudines fluminum revelavit , et ostendit virtu-
temsuam in lumine.
12. Sapientia autem unde inventa est , et qualis locus est
scientiae ?
13. Non novit homo viam ejus , neque inventa est in ho-
minibus .
14. Abyssus dixit : Non est in me : et mare dixit : Non
est mecum.
15. Non dabit conclusuram pro ca , et non pendetur argen .
tum commutatio ejus.
16. Et non conferetur auro Soplir, in onyche pretioso et
saphiro.
17. Non aequabitur ei aurum et vitrum , et commutatio
ejus vasa aurea.
18. Sublimia et Gabis non erunt in memoria , et attrahe
sapientiam super intima.
19. Non aequabitur ei topazium Æthiopia , auro puro non
conferetur.
20. Sapientia autem unde inventa est , et qualis locus est
intelligentiae ?
21. Latuit omnem hominem, et a volucribus coeli abscon-
dita est.
22. Perditio et mors dixerunt : Audivimus vero ejus glo-
riam.
23. Dominus bene cognovit viam ejus , et ipse novit lo-
cum ejus.
24. Ipse enim omne quod est sub coelo perspicit , nota
habens omnia quæ in terra omnia,
25. quæ fecit, ventorum libramentum, aquarum mensuras
26. quando fecit. Sic videns numeravit , et viam in con-
cussione voces.
27. Tunc vidit eam, et exposuit eam , cum parasset in-
vestigavit.
28. Dixit autemhomini : Ecce cultus Dei est sapientia , et
abstinere a malis est scientia.
CAPUT XXIX .
1. Adhuc autem adjiciens Job dixit proemio :
82 ΙΩΒ. Κεφ . Δ'.
2. Τίς ἂν με θείη κατὰ μῆνα ἔμπροσθεν ἡμερῶν ὧν
με ὁδ Θεὸς ἐφύλαξεν ;
3. Ὡς ὅτε ηύγει ὁ λύχνος αὐτοῦ ὑπὲρ κεφαλῆς μου ,
ὅτε τῷ φωτὶ αὐτοῦ ἐπορευόμην ἐν σκότει·
4. ὅτε ἤμην ἐπιβρίθων ὁδοὺς, ὅτε ὁ Θεὸς ἐπισκοπὴν
ἐποιεῖτο τοῦ οἴκου μου
5. ὅτε ἤμην ὑλώδης λίαν , κύκλῳ δέ μου οἱ παῖδες·
6. ὅτε ἐχέοντο αἱ ὁδοί μου βουτύρῳ , τὰ δὲ ὄρη μου
ἐχέοντο γάλακτι ·
7. ὅτε ἐξεπορευόμην ὄρθριος ἐν πόλει , ἐν δὲ πλατεί
αις ἐτίθετό μου ὁ δίφρος.
8. Ἰδόντες με νεανίσκοι ἐκρύβησαν , πρεσβύται δὲ
πάντες ἔστησαν.
9. Ἁδροὶ δὲ ἐπαύσαντο λαλοῦντες , δάκτυλον ἐπιθέν-
τες ἐπὶ στόματι.
10. Οἱ δὲ ἀκούσαντες ἐμακάρισάν με , καὶ γλῶσσα
αὐτῶν τῷ λάρυγγι αὐτῶν ἐκολλήθη .
II. Ὅτι οὖς ἤκουσε καὶ ἐμακάρισέ με , ὀφθαλμὸς δὲ
ἰδών με ἐξέκλινε.
12. Διέσωσα γὰρ πτωχὸν ἐκ χειρὸς δυνάστου , καὶ
ὀρφανῷ ᾧ οὐκ ἦν βοηθὸς ἐβοήθησα.
13. Εὐλογία ἀπολλυμένου ἐπ᾿ ἐμὲ ἔλθοι , στόμα δὲ
χήρας με εὐλόγησε.
14. Δικαιοσύνην δὲ ἐνδεδύκειν, ἠμφιασάμην δὲ κρίμα
ἶσα διπλοίδι.
15. Οφθαλμὸς ἤμην τυφλῶν, ποὺς δὲ χωλῶν.
16. Ἐγὼ ἤμην πατὴρ ἀδυνάτων, δίκην δὲ ἣν οὐκ
ᾔδειν ἐξιχνίασα .
17. Συνέτριψα δὲ μύλας ἀδίκων, ἐκ μέσου τῶν ὀδόν--
των αὐτῶν ἅρπαγμα ἐξήρπασα .
18. Εἶπα δέ · Ἡ ἡλικία μου γηράσει ὥςπερ στέλεχος
φοίνικος , πολὺν χρόνον βιώσω .
19. Ἡ ρίζα διήνοικται ἐπὶ ὕδατος , καὶ δρόσος αὐλι-
σθήσεται ἐν τῷ θερισμῷ μου.
20. Ἡ δόξα μου κενὴ μετ᾿ ἐμοῦ , καὶ τὸ τόξον μου
ἐν χειρὶ αὐτοῦ πορεύεται .
21. Ἐμοῦ ἀκούσαντες προςέσχον , ἐσιώπησαν δὲ ἐπὶ
τῇ ἐμῇ βουλῇ.
22. Ἐπὶ τῷ ἐμῷ ῥήματι οὐ προςέθεντο , περιχαρεῖς
δὲ ἐγίνοντο ὁπόταν αὐτοῖς ἐλάλουν .
23. Ὥςπερ γῆ διψῶσα προςδεχομένη τὸν ὑετὸν, οὕ
τως οὗτοι τὴν ἐμὴν λαλιάν.
24. Ἐὰν γελάσω πρὸς αὐτοὺς , οὐ μὴ πιστεύσωσι ,
καὶ φῶς τοῦ προςώπου μου οὐκ ἀπέπιπτεν .
25. Ἐξελεξάμην ὁδὸν αὐτῶν , καὶ ἐκάθισα ἄρχων ,
καὶ κατεσκήνουν ὡςεὶ βασιλεὺς ἐν μονοζώνοις , ὃν τρό-
που παθεινούς παρακαλῶν .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α΄.
1. Νυνὶ δὲ κατεγέλασαν μου ἐλάχιστοι , νῦν νουθε
τοῦσί με ἐν μέρει , ὧν ἐξουδένουν τοὺς πατέρας αὐτῶν, in parte , quorum spernebam parentes eorum , quos non pu-
οὺς οὐχ ἡγησάμην ἀξίους κυνῶν τῶν ἐμῶν νομάδων.
2. Καί γε ἰσχὺς χειρῶν αὐτῶν ἱνατί μοι ; Ἐπ' αὐτ
τοὺς ἀπώλετο συντέλεια .
3. Ἐν ἐνδείᾳ καὶ λιμῷ ἄγονος , οἱ φεύγοντες ἄνυδρον
ἐχθὲς συνοχὴν καὶ ταλαιπωρίαν ·
4. οἱ περικυκλοῦντες ἄλιμα ἐπὶ ἠχοῦντι , οἵτινες
ἄλιμα ἦν αὐτῶν τὰ σῖτα , ἄτιμοι δὲ καὶ πεφαυλισμένοι , alima erat eorum cibaria , inhonorati autem et abjecti , egen-
ἐνδεεῖς παντὸς ἀγαθοῦ , οἳ καὶ ῥίζας ξύλων ἐμαστῶντο | tes omni bono , qui et radices lignorum manducabant propter
ὑπὸ λιμοῦ μεγάλου ,
2. Quis utique me ponat juxta mensem priorum dierum
quibus me Deus custodiebat?
3. Sicut cum lucebat lucerna ejus super caput meum,
cum lumine ejus ambulabam in tenebris :
4. cum eram gravescens viis , cum Deus visitationem
faciebat domus meæ :
5. cum eram materiatus nimis , et in circuitu meo pueri :
6. cum fluebant viæ meæ butyro , et montes mei fluebant
lacte :
7. cum exibam matutinus in civitate , et in plateis pone-
batur mihi sella.
8. Videntes me adolescentes abscondebantur, senes au-
tem omnes steterunt.
9. Et potentes cessaverunt loqui , digitum imponentes
super os.
10. Qui autem audiverunt beatificabant me , et lingua
eorum gutturi eorum adhæsit.
11. Quia auris audivit et beatificavit me , et oculus videns
me declinavit.
12. Salvavi enim mendicum de manu potentis, et pupillam
cui non erat adjutor adjuvi.
13. Benedictio pereuntis super me veniat , et os viduæ
benedixit me.
14: Justitiam vero indutus sum , et vestitus sum judicio
sicut diploide.
15. Oculus fui caecorum et pes claudorum.
16. Ego fui pater impotentium , et judicium quod non
noveram exquisivi.
17. Confregi autem molas iniquorum , de medio dentium
eorum rapinam eripui.
18. Dixi autem: Ætas mea senescet sicut truncus palmae,
multo vivam tempore.
19. Radix aperta est super aquam , et ros morabitur in
messe mea.
20. Gloria mea vana mecum , et arcus meus in manu
ejus graditur.
21. Qui me audierunt attenderunt , et siluerunt super
consilio meo.
22. Et in sermone meo non adjecerunt , sed gavisi sunt
cum loquerer eis.
23. Sicut terra sitiens suscipiens pluviam, sic isti meumn
sermonem.
24. Si riderem ad eos , non credebant , et lumen faciei
mea non decidebat.
25. Elegi viam eorum , et sedi princeps , et habitabam
sicut rex in accinctis , quasi si consolans tristes.
CAPUT XXX .
1. Nunc autem deriserunt me minimi , nunc monent me
tavi dignos canibus meorum gregum .
2. Et quidem virtus manuum eorum ut quid mihi ? Super
eos peribat consummatio.
3. In egestate et fame sterilis , qui fugiebant inaquosam
heri pressuram et miseriam :
4. qui circuibant alima in resonante , quorum quidem
magnam famem,
 JOB . CAP . ΧΧΧΙ.
5. ἐπανέστησαν μοι κλέπται ,
6. ὧν οἱ οἶκοι αὐτῶν ἦσαν τρῶγλαι πετρῶν .
7. Αναμέσον εὐήχων βοήσονται , οἳ ὑπὸ φρύγανα
ἄγρια διητῶντο .
8. Ἀφρόνων υἱοὶ καὶ ἀτίμων ὄνομα καὶ κλέος ἐσβε-
σμένον ἀπὸ γῆς.
9. Νυνὶ δὲ κιθάρα ἐγώ εἰμι αὐτῶν , καὶ ἐμὲ θρύλλημα
ἔχουσιν.
1. Ἐβδελύξαντο δέ με ἀποστάντες μακρὰν, ἀπὸ δὲ
τοῦ προςώπου μου οὐκ ἐφείσαντο πτύελον.
1. Ανοίξας γὰρ φαρέτραν αὐτοῦ ἐκάκωσέ με , καὶ
χαλινὸν τοῦ προςώπου μου ἐξαπέστειλαν.
12. Ἐπὶ δεξιῶν βλαστοῦ ἐπανέστησαν, πόδα αὐτῶν
ἐξέτειναν , καὶ ὡδοποίησαν ἐπ᾿ ἐμὲ τρίβους ἀπωλείας
αὐτῶν.
13. Ἐξετρίβησαν τρίβοι μου , ἐξέδυσαν γάρ μου τὴν
στολήν. Βέλεσιν αὐτοῦ κατηκόντισέ με.
14. Κέχρηται δέ μοι ὡς βούλεται , ἐν ὀδύναις πέτ
φυρμαι ,
15. ἐπιστρέφονταί μου αἱ ὀδύναι , ᾤχετό μου ἡ ἐλπὶς
ὥςπερ πνεῦμα , καὶ ὥςπερ νέφος ἡ σωτηρία μου .
16. Καὶ νῦν ἐπ᾿ ἐμὲ ἐκχυθήσεται ἡ ψυχή μου , ἔχου
σιν δέ με ἡμέραι ὀδυνῶν .
17. Νυκτὶ δέ μου τὰ ὀστᾶ συγκέχυται , τὰ δὲ νεῦρά
μου διαλέλυται.
18. Ἐν πολλῇ ἰσχύϊ ἐπελάβετό μου τῆς στολῆς ,
ὥςπερ τὸ περιστόμιον τοῦ χιτῶνός μου περιέσχε με .
19. Ηγησαι δέ με ἶσα πηλῷ , ἐν γῇ καὶ σποδῷ μου
ἡ μερίς.
20. Κέκραγα δὲ πρὸς σὲ καὶ οὐκ ἀκούεις μου · ἔστη
σαν δὲ καὶ κατενόησάν με.
21. Ἐπέβησαν δέ μοι ἀνελεημόνως , χειρὶ κραταιᾷ
με ἐμαστίγωσας .
22. Ἔταξας δέ με ἐν ὀδύναις , καὶ ἀπέῤῥιψάς με
ἀπὸ σωτηρίας .
23. Οἶδα γὰρ ὅτι θάνατ ός με ἐκτρίψει , οἰκία γὰρ
παντὶ θνητῷ γῆ.
24. Εἰ γὰρ ὄφελον δυναίμην ἐμαυτὸν χειρώσασθαι ,
ἢ δεηθείς γε ἑτέρου , καὶ ποιήσει μοι τοῦτο.
25. Ἐγὼ δὲ ἐπὶ παντὶ ἀδυνάτῳ ἔκλαυσα , ἐστέναξα
ἰδὼν ἄνδρα ἐν ἀνάγκαις.
26. Ἐγὼ δὲ ἐπέχων ἀγαθοῖς , ἰδοὺ συνήντησάν μοι
μᾶλλον ἡμέραι κακῶν.
2. Ἡ κοιλία μου ἐξέζεσε καὶ οὐ σιωπήσεται , προέ-
φθασάν με ἡμέραι πτωχείας.
28. Στένων πεπόρευμαι ἄνευ φιμοῦ , ἕστηκα δὲ ἐν
ἐκκλησίᾳ κεκραγώς .
29. Ἀδελφὸς γέγονα σειρήνων, ἑταῖρος δὲ στρουθῶν.
30. Τὸ δὲ δέρμα μου ἐσκότωται μεγάλως , τὰ δὲ
ὀστα μου ἀπὸ καύματος.
31. Ἀπέβη δὲ εἰς πένθος μου ἡ κιθάρα , ὁ δὲ ψαλ
μός μου εἰς κλαυθμὸν ἐμοί.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΛΑ΄.
τ. Διαθήκην ἐθέμην τοῖς ὀφθαλμοῖς μου , καὶ οὐ
συνήσω ἐπὶ παρθένον.
2. Καὶ τί ἐμέρισεν ὁ Θεὸς ἄνωθεν, καὶ κληρονομία
Ἱκανοῦ ἐξ ὑψίστων ;
3. Οὐαὶ , ἀπώλεια τῷ ἀδίκῳ καὶ ἀπαλλοτρίωσις τοῖς
ποιοῦσιν ἀνομίαν .
83
5. insurrexerunt super me fures ,
6. quorum domus erant cavernæ petrarum.
7. Inter medium bene sonantium clamabunt , qui sub
sarmentis agrestibus manebant.
8. stultorum filii et ignobilium nomen et gloria exstincta
est de terra.
9. Nunc autem cithara eorum ego sum , et me fabulam
habent.
10. Et abominati sunt me discedentes procul , nec in fa-
ciem meam pepercerunt spuere.
11. Aperiens enim pharetram suam afflixit me , et frenum
faciei meæ emiserunt.
12. Super dextra germinis insurrexerunt , pedem suum
| extenderunt , et straverunt super me semitas perditionis
ipsorum.
13. Contrita sunt semitæ meæ , exuerunt enim me stola.
Jaculis suis vulneravit me.
14. Abusus est me sicut vult , doloribus maceratus sum ,
15. convertuntur in me dolores , discessit spes mea sicut
spiritus , et sicut nubes salus mea.
16. Et nunc super me effundetur anima mea , habent
autem me dies dolorum.
17. Nocte vero ossa mea confusa sunt , et nervi mei dis-
soluti sunt .
18. In multa virtute apprehendit stolam meam, quasi ora
vestimenti mei circumdedit me.
19. Reputasti autem me sicut lutum , in terra et cinere
pars mea.
20. Clamavi autem ad te et non audis me : steterunt au-
tem et consideraverunt me.
21. Insultarunt autem mihi immisericorditer , manu po-
tenti me flagellasti.
22. Statuisti autem me in doloribus , et projecisti me a
salute.
23. Novi enim quod mors me conteret , domus enim est
omni mortali terra .
24. Atque utinam possem mihi ipse manus afferre , aut
rogarem alium, et faceret mili hoc.
25. Ego autem super omni impotente flevi , gemui videns
virum in necessitatibus .
26. Ego autem inhaerens bonis , ecce occurrerunt mihi
magis dies malorum.
27. Venter meus efferbuit et non tacebit , prævenerunt
me dies mendicitatis.
28. Gemens ivi sine freno , et steti in coetu clamans.
29. Frater factus sum syrenum , et socius struthionum.
30. Et cutis mea obtenebrata est valde , et ossa mea ab
aestu.
31. Versa est autem in luctum cithara mea , et psalmus
meus in fletum mihi.
CAPUT XXXI.
1. Testamentum posui oculis meis , et non intelligam su-
per virgine.
2. Et quid partitus est Deus desuper, et haereditas Omni-
potentis ex altissimis ?
3. Va , perditio injusto et abalienatio facientibus iniqui-
tatem.
6.
84 ΙΩΒ . Κεφ. ΛΑ'.
4. Οὐχὶ αὐτὸς ὄψεται ὁδόν μου , καὶ πάντα τὰ δια
βήματά μου ἐξαριθμήσεται ;
5. Εἰ δὲ ἤμην πεπορευμένος μετὰ γελοιαστῶν, εἰ δὲ
καὶ ἐσπούδασεν ὁ ποῦς μου εἰς δόλον·
6. ἕσταμαι γὰρ ἐν ζυγῷ δικαίῳ , οἶδε δὲ ὁ Κύριος
τὴν ἀκακίαν μου.
7. Εἰ ἐξέκλινεν ὁ ποὺς μου ἐκ τῆς ὁδοῦ , εἰ δὲ καὶ τῷ
ὀφθαλμῷ ἐπηκολούθησεν ἡ καρδία μου , εἰ δὲ καὶ ταῖς
χερσί μου ἡψάμην δώρων,
8. σπείραιμι ἄρα καὶ ἄλλοι φάγοισαν, ἄῤῥιζος δὲ γε-
νοίμην ἐπὶ γῆς.
9. Εἰ ἐξηκολούθησεν ἡ καρδία μου γυναικὶ ἀνδρὸς
ἑτέρου , εἰ καὶ ἐγκάθετος ἐγενόμην ἐπὶ θύραις αὐτῆς ,
10. ἀρέσαι ἄρα καὶ ἡ γυνή μου ἑτέρῳ , τὰ δὲ νήπιά
μου ταπεινωθείη .
11. Θυμὸς γὰρ ὀργῆς ἀκατάσχετος τὸ μιᾶναι ἀνδρὸς
γυναίκα .
12. Πῦρ γάρ ἐστι καιόμενον ἐπὶ πάντων τῶν μετ
ρῶν, οὗ δ᾽ ἂν ἐπέλθῃ ἐκ ῥιζῶν ἀπώλεσεν.
13. Εἰ δὲ καὶ ἐφαύλισα κρίμα θεράποντός μου ἢ
θεραπαίνης , κρινομένων αὐτῶν πρὸς μέ.
14. Τί γὰρ ποιήσω ἐὰν ἔτασίν μου ποιῆται ὁ Κύ
ριος; Ἐὰν δὲ καὶ ἐπισκοπὴν , τίνα ἀπόκρισιν ποιήσο-
μαι ;
15. Πότερον οὐχ ὡς ἐγὼ ἐγενόμην ἐν γαστρὶ , καὶ
ἐκεῖνοι γεγόνασι ; Γεγόναμεν δὲ ἐν τῇ αὐτῇ κοιλίᾳ .
16. Αδύνατοι δὲ χρείαν ἥν ποτε εἶχον οὐκ ἀπέτυ
χον, χήρας δὲ τὸν ὀφθαλμὸν οὐκ ἐξέτηξα.
17. Εἰ δὲ καὶ τὸν ψωμόν μου ἔφαγον μόνος , καὶ οὐχὶ
ὀρφανῷ μετέδωκα
18. Ὅτι ἐκ νεότητός μου ἐξέτρεφον ὡς πατὴρ , καὶ
ἐκ γαστρὸς μητρός μου οδήγησα
19. εἰ δὲ καὶ ὑπερεῖδον γυμνὸν ἀπολλύμενον , καὶ
οὐκ ἠμφίασα αὐτόν ·
20. ἀδύνατοι δὲ εἰ μὴ εὐλόγησάν με , ἀπὸ δὲ κουρᾶς
ἀμνῶν μου ἐθερμάνθησαν οἱ ὦμοι αὐτῶν ·
21. εἰ ἐπῆρα ὀρφανῷ χεῖρα , πεποιθὼς ὅτι πολλή
μοι βοήθεια περίεστιν·
22. ἀποσταίη ἄρα ὁ ὦμός μου ἀπὸ τῆς κλειδὸς , ὁ
δὲ βραχίων μου ἀπὸ τοῦ ἀγκῶνος συντριβείη .
23. Φόβος γὰρ Κυρίου συνέσχε με , ἀπὸ τοῦ λήμ
ματος αὐτοῦ οὐχ ὑποίσω.
24. Εἰ ἔταξα χρυσίον εἰς χοῦν μου , εἰ δὲ καὶ λίθῳ
πολυτελεῖ ἐπεποίθησα ,
25. εἰ δὲ καὶ εὐφράνθην πολλοῦ πλούτου μοι γενο-
μένου , εἰ δὲ καὶ ἐπ' ἀναριθμήτοις ἐθέμην χεῖρά μου·
26. ἢ οὐχ ὁρῶμεν ἥλιον τὸν ἐπιφαύσκοντα ἐκλεί
ποντα , σελήνην δὲ φθίνουσαν ; Οὐ γὰρ ἐπ' αὐτοῖς ἐστι·
27. καὶ εἰ ἠπατήθη λάθρα ἡ καρδία μου , εἰ δὲ χεῖρά
μου ἐπιθεὶς ἐπὶ στόματί μου ἐφίλησα·
28. καὶ τοῦτό μοι ἄρα ἀνομία ἡ μεγίστη λογισθείη ,
ὅτι ἐψευσάμην ἐναντίον Κυρίου τοῦ ὑψίστου·
29. Εἰ δὲ καὶ ἐπιχαρὴς ἐγενόμην πτώματι ἐχθρῶν
μου , καὶ εἶπεν ἡ καρδία μου · Ευγε ·
30. ἀκούσαι ἄρα τὸ οὖς μου τὴν κατάραν μου , θρυλ
ληθείην δὲ ἄρα ὑπὸ λαοῦ μου κακούμενος .
31. Εἰ δὲ καὶ πολλάκις εἶπον αἱ θεράπαιναί μου ·
Τίς ἂν δῴη ἡμῖν τῶν σαρκῶν αὐτοῦ πλησθῆναι ; Λίαν
μου χρηστοῦ ὄντος·
4. Nonne ipse videbit viam meam , et omnes gressus
meos enumerabit ?
5. Si vero incessi cum irrisoribus , vel si festinavit ad
dolum pes meus :
6. steti enim in statera justa , novit autem Dominus in-
nocentiam meam.
7. Si declinavit pes meus de via , vel si oculo obsecutum
est cor meum , vel si manibus meis tetigi dona ,
8. seram igitur et alii edant , et sine radice sim super ter-
ram .
9. Si secutum est cor meum mulierem viri alterius , aut
si obsedi januas ejus ,
10. placeat quoque uxor mea alteri , et filii mei humilien-
tur.
11. Furor enim ira indomitus commaculare viri uxorem.
12. Ignis enim est ardens super omnes partes , quocum-
que supervenerit a radicibus perdidit.
13. Quod si et despexi judicium famuli mei aut ancillae ,
cum ipsi litigarent mecum.
14. Quid enim faciam si inquisitionem mei faciat Domi-
nus ? Quod si et visitationem , quod responsum dabo ?
15. Nonne sicut ego factus sum in utero , et illi facti
sunt? Facti autem sumus in eodem ventre.
16. Impotentes autem quacumque aliquando re opus ha-
bebant non sunt frustrati , et viduæ oculum non tabefeci.
17. Quod si et buccellam meam comedi solus , et pupillo
non communicavi :
18. Quoniam a juventute mea enutriebam ut pater, et de
ventre matris meæ dux eis fui :
19. aut si despexi nudum pereuntem , et non operui eum :
20. et si non benedixerunt me impotentes , et de tonsura
agnorum meorum calefacti sunt humeri eorum :
21. si levavi super pupillum manum , confidens quia
mihi est adjutorium multum :
22. discedat humerus meus a junctura , et brachium
meum a cubito confringatur.
23. Timor enim Domini continuit me , a prehensione ejus
non sustinebo.
24. Si posui aurum in congium meum, quod si et in la-
pide pretioso fidebam ,
25. si et laetatus sum cum esset mihi census multus , si
et in innumerabilibus posui manum meam :
26. an non videmus solem qui lucebat deficientem , lu-
nam autem decrescentem? Non enim in eis est :
27. et si deceptum est clam cor meum, quod et si oscula-
tus sum manum meam , ponens ad os meum :
28. et hoc igitur mihi iniquitas maxima computetur, quod
mentitus sum coram Domino altissimo.
29. Quod si et gavisus sum super rumna inimicorum
meorum, et dixit cor meum : Euge :
30. audiat auris mea maledictionem meam , et diffamer
a populo meo male affectus.
31. Quod si et saepe dixerunt ancillae meae : Quis utique
| det nobis ut carnibus ejus saliemur ? Cum valde bonus es-
sem :
 JOB. CAP. XXXII.

32. ἔξω δὲ οὐκ ηὐλίζετο ξένος , ἡ δὲ θύρα μου παντὶ 1 32. et foris non manebat hospes , et ostium meum omni
ἐλθόντι ἀνέῳκτο · venienti patuit :
33. εἰ δὲ καὶ ἁμαρτὼν ἀκουσίως ἔκρυψα τὴν ἁμαρ 33. quod si et cum non sponte peccassem abscondi pec-
τίαν μου catum meum :
34. οὐ γὰρ διετράπην πολυοχλίαν πλήθους, τοῦ μὴ 34. non enim expavi turbam multitudinis , ut non enar-
ἐξαγορεῦσαι ἐνώπιον αὐτῶν · εἰ δὲ καὶ εἴασα ἀδύνατον rarem coram eis : aut si dimisi infirmum sinu vacuo exire
ἐξελθεῖν θύραν μου κόλπῳ κενῷ· januam meam :
35. τίς δῴη ἀκούοντά μου ; Χεῖρα δὲ Κυρίου εἰ μὴ 35. quis mihi tribuat auditorem? Et manum Donini si
ἐδεδοίκειν, συγγραφὴν δὲ ἣν εἶχον κατά τινος , non timui , syngrapham vero quam habui contra quempiam ,
36. ἐπ᾽ ὤμοις ἂν περιθέμενος στέφανον, ἀνεγίνωσκον, 36. in humeris utique circumponens coronam , legebam ,
37. καὶ εἰ μὴ ῥήξας αὐτὴν ἀπέδωκα , οὐδὲν λαβὼν 37. et si non scindens eam reddidi , nihil accipiens a de-
παρὰ χρεωφειλέτου bitore :
38. εἰ ἐπ' ἐμοί ποτε ἡ γῆ ἐστέναξεν , εἰ δὲ καὶ οἱ 38. si super me unquam terra gemuit , aut si sulci ejus
αὔλακες αὐτῆς ἔκλαυσαν ὁμοθυμαδόν· ploraverunt simul :
30. εἰ δὲ καὶ τὴν ἰσχὺν αὐτῆς ἔφαγον μόνος ἄνευ 39. aut si et virtutem ejus comedi solus sine pretio , aut
τιμῆς , εἰ δὲ καὶ ψυχὴν κυρίου τῆς γῆς ἐκλαβὼν ἐλύ- si animam domini terrae recipiens contristavi :
πησα.
40. ἀντὶ πυροῦ ἄρα ἐξέλθοι μοι κνίδη , ἀντὶ δὲ κρι 40. pro tritico germinet mihi urtica , et pro hordeo spina.
θῆς βάτος . Καὶ ἐπαύσατο Ἰὼβ ρήμασιν. Et cessavit Job a verbis.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΛΒ '. CAPUT XXXII.

1. Ἡσύχασαν δὲ καὶ οἱ τρεῖς φίλοι αὐτοῦ ἔτι ἀντει- 1. Cessaverunt autem et tres amici ejus ultra contradi-
πεῖν Ἰώβ , ἦν γὰρ Ἰὼβ δίκαιος ἐναντίον αὐτῶν . cere Job , erat enim Job justus coram eis.
2. Ὠργίσθη δὲ Ἐλιοὺς ὁ τοῦ Βαραχιὴλ ὁ Βουζίτης 2. Iratus est autem Elius filius Barachiel Buzites de co-
ἐκ τῆς συγγενείας Ῥὰμ , τῆς Αὐσίτιδος χώρας · ὠργί- | gnatione Ram , Ausitidis regionis : iratus est autem in Job
σθη δὲ τῷ Ἰὼβ σφόδρα , διότι ἀπέφηνεν ἑαυτὸν δίκαιον | valde , eo quod pronuntiaverat seipsum justum coram Do-
ἐναντίον Κυρίου . mino.
3. Καὶ κατὰ τῶν τριῶν δὲ φίλων ὠργίσθη σφόδρα , 3. Et vero adversus tres amicos iratus est valde , eo quod
διότι οὐκ ἠδυνήθησαν ἀποκριθῆναι ἀντίθετα Ἰώβ , καὶ non potuerant respondere opposita ipsi Job , et posuerant
ἔθεντο αὐτὸν εἶναι ἀσεβῆ. ipsum esse impium.
4. Ἐλιοὺς δὲ ὑπέμεινε δοῦναι ἀπόκρισιν Ἰὼβ , ὅτι 4. Elius autem sustinuerat dare responsionem Job , quo-
πρεσβύτεροι αὐτοῦ εἰσιν ἡμέραις. niam seniores eo erant diebus.
5. Καὶ εἶδεν Ἐλιοὺς ὅτι οὐκ ἔστιν ἀπόκρισις ἐν 5. Et vidit Elius quod non est responsio in ore trium vi-
στόματι τῶν τριῶν ἀνδρῶν , καὶ ἐθυμώθη ὀργῇ αὐτοῦ. rorum, et indignatus est ira sua.
6. Υπολαβὼν δὲ Ἐλιοὺς ὁ τοῦ Βαραχιὴλ ὁ Βουζί 6. Suscipiens autemElius filius Barachiel Buzites , dixit :
της , εἶπε · Νεώτερος μέν εἰμι τῷ χρόνῳ , ὑμεῖς δέ ἐστε Junior quidem sum tempore , vos autem estis seniores ,
πρεσβύτεροι , διὸ ἡσύχασα φοβηθεὶς τοῦ ὑμῖν ἀναγ- quare silui tinens in vobis annuntiare meam ipsius scien-
γεῖλαι τὴν ἐμαυτοῦ ἐπιστήμην. tiam .
7. Εἶπα δὲ , ὅτι οὐχ ὁ χρόνος ἐστὶν ὁ λαλῶν, ἐν πολ- 7. Dixi autem , quod non est tempus quod loquitur, et in
λοῖς δὲ ἔτεσιν οἴδασι σοφίαν · multis annis noverunt sapientiam :
8. ἀλλὰ πνεῦμά ἐστιν ἐν βροτοῖς · πνοὴ δὲ Παντο 8. sed spiritus est in hominibus : spiratio autem Omni-
κράτορος ἐστὶν ἡ διδάσκουσα, potentis est quæ docet :
9. Οὐχ οἱ πολυχρόνιοί εἰσιν σοφοί , οὐδ᾽ οἱ γέροντες 9. Non longaevi sunt sapientes , neque senes noverunt
οἴδασι κρίμα. judicium .
10. Διὸ εἶπα· Ἀκούσατέ μου , καὶ ἀναγγελῶ ὑμῖν ἃ 10. Quare dixi : Audite me , et annuntiabo vobis quæ
οἶδα. novi .
11. Ἐνωτίζεσθέ μου τὰ ῥήματα · ἐρῶ γὰρ ὑμῶν 11. Auribus percipite mea verba : dicam enim vobis au-
ἀκουόντων ἄχρις οὗ ἐτάσητε λόγους , dientibus quoadusque exquiratis sermones ,
12. καὶ μέχρι ὑμῶν συνήσω , καὶ ἰδοὺ οὐκ ἦν τῷ Ἰὼβ 12. et usque ad vos intelligam , et ecce non erat ipsi Job
ἐλέγχων, ἀνταποκρινόμενος ῥήματα αὐτοῦ , ἐξ ὑμῶν · qui argueret, qui vicissim responderet verbis ejus, ex vobis :
13. ἵνα μὴ εἴπητε· Εὕρομεν σοφίαν Κυρίῳ προςθέ 13. ut ne dicatis : Invenimus sapientiam Domino adjecti.
μενοι.
14. Ἀνθρώπῳ δὲ ἐπετρέψατε λαλῆσαι τοιαῦτα ῥή 14. Homini autem permisistis loqui talia verba.
κατα.
15. Ἐπτοήθησαν, οὐκ ἀπεκρίθησαν ἔτι, ἐπαλαίωσαν 15. Exterriti sunt , non responderunt ultra , veteres fece-
ξ αὐτῶν λόγους. runt ex se sermones..
16. Ὑπέμεινα , οὐ γὰρ ἐλάλησα , ὅτι ἔστησαν , οὐκ 16. Sustinui , non enim locutus sum, quia steterunt ,
πεκρίθησαν. non responderunt.
17. Υπολαβὼν δὲ Ἑλιοὺς , λέγει · Πάλιν λαλήσω , 17. Suscipiens autem Elius , ait : Rursus loquar,
86 ΙΩ Β. Κεφ. ΑΓ .

18. πλήρης γάρ εἰμι ῥημάτων, ὠλέκει γάρ με το 18. plenus enim sum verborum, perdidit enimme spiritus
ventris.
πνεῦμα τῆς γαστρός. 19. Venter autem meus sicut uter musto fervens ligatus ,
19. Ἡ δὲ γαστήρ μου ὥςπερ ἀσκὸς γλεύκους ζέων
aut veluti follis ærarii diruptus .
δεδεμένος , ἢ ὥςπερ φυσητὴρ χαλκέως ἐῤῥηγώς .
20. Λαλήσω , ἵνα ἀναπαύσωμαι ἀνοίξας τὰ χείλη , 20. Loquar, ut requiescam aperiens labia ,
21. ἄνθρωπον γὰρ οὐ μὴ αἰσχυνθῶ , ἀλλὰ μὴν οὐδὲ 21. hominem enim non verebor, sed neque erga mortalem
confundar.
βροτὸν οὐ μὴ ἐντραπῶ.
22. Οὐ γὰρ ἐπίσταμαι θαυμάσαι πρόςωπα · εἰ δὲ μὴ , 22. Non enim novi admirari facies : alioquin , et me tinea
edent .
καὶ ἐμὲ σῆτες ἔδονται .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ' . CAPUT XXXIII.

1. Οὐ μὴν δὲ , ἀλλὰ ἄκουσον , Ἰὼβ , τὰ ῥήματά μου , 1. Verumtamen audi , Job , verba mea , et auribus per-
καὶ λαλιὰν ἐνωτίζου μου. cipe locutionem meam.
2. Ἰδοὺ γὰρ ἤνοιξα τὸ στόμα μου , καὶ ἐλάλησεν ἡ 2. Ecce enim aperui os meum , et locuta est lingua mea.
γλῶσσά μου.
3. Καθαρά μου ἡ καρδία ῥήμασιν , σύνεσις δὲ χει 3. Mundum est cor meum verbis , et intellectus labiorum
λέων μου καθαρὰ νοήσει. meorum munda cogitabit.
4. Πνεῦμα θεῖον τὸ ποιῆσάν με , πνοὴ δὲ Παντοκρά 4. Spiritus divinus est qui me fecit , spiratio autem
τορος ἡ διδάσκουσά με. Omnipotentis est quæ docet me.
5. Ἐὰν δύνῃ , δός μοι ἀπόκρισιν πρὸς ταῦτα, ὑπό- 5. Si poteris , da mihi responsionem , ad haec sustine ,
μεινον, στῆθι κατ᾽ ἐμὲ , καὶ ἐγὼ κατὰ σέ . sta juxta me , et ego juxta te.
6. Ἐκ πηλοῦ διήρτισαι σὺ ὡς καὶ ἐγὼ , ἐκ τοῦ αὐ- 6. De luto formatus es tu sicut et ego , ex eodem formati
sumus.
τοῦ διηρτίσμεθα .
7. Οὐχ ὁδ φόβος μου σὲ στροβήσει , οὐδὲ ἡ χείρ μου 7. Non timor meus te turbabit , neque manus mea gravis
βαρεῖα ἔσται ἐπὶ σοί . erit super te.
8. Πλὴν εἶπας ἐν ὠσί μου , φωνὴν ῥημάτων σου 8. Verumtamen dixisti in auribus meis , vocem verbo-
rum tuorum audivi : quandoquidem dicis :
ἀκήκοα · διότι λέγεις·
9. Καθαρός εἰμι οὐχ ἁμαρτών , ἄμεμπτος εἰμὶ , οὐ 9. Mundus sum non peccans , sine crimine sum , non
γὰρ ἠνόμησα· enim inique egi :
10. μέμψιν δὲ κατ᾿ ἐμοῦ εὗρεν · ἥγηται δέ με, ὥςπερ 10. accusationem autem contra me invenit : putavit au-
ὑπεναντίον. tem me, sicut adversarium.
II. Ἔθετο δὲ ἐν ξύλῳ τὸν πόδα μου , ἐφύλαξε δέ 11. Posuit autem in ligno pedem meum , et observavit
μου πάσας τὰς ὁδούς. omnes vias meas.
12. Πῶς γὰρ λέγεις· Δίκαιός εἰμι , καὶ οὐκ ἐπακήκοέ 12. Quomodo enim dicis : Justus sum , et non exaudivit
me? æternus enim est qui est super homines.
μου ; αἰώνιος γάρ ἐστιν ὁ ἐπάνω βροτῶν .
13. Λέγεις δέ· Διατί τῆς δίκης μου οὐκ ἐπακήκοέ μου 13. Dicis autem : Cur judicium meum non exaudivit
meum omne verbum?
πᾶν ῥῆμα; 14. Semel enim loquatur Dominus , secundo autem ,
14. Ἐν γὰρ τῷ ἅπαξ λαλῆσαι δὁ Κύριος , ἐν δὲ τῷ
δευτέρῳ , 15. somnium aut in meditatione nocturna , sicut quando
15. ἐνύπνιον ἢ ἐν μελέτῃ νυκτερινῇ , ὡς ὅταν ἐπι-
πίπτη δεινὸς φόβος ἐπ' ἀνθρώπους , ἐπὶ νυσταγμάτων incidit saevus timor in homines , in dormitationibus super
ἐπὶ κοίτης· cubili :
16. τότε ἀνακαλύπτει νοῦν ἀνθρώπων, ἐν εἴδεσι φό- 16. tunc revelat mentem hominum , in speciebus timoris
talibus eos exterruit.
βου τοιούτοις αὐτοὺς ἐξεφόβησεν.
17. Ἀποστρέψαι ἄνθρωπον ἀπὸ ἀδικίας , τὸ δὲ σῶμα 17. Avertat hominem ab injustitia, et corpus ejus a ruina
αὐτοῦ ἀπὸ πτώματος ἐῤῥύσατο. liberavit.
18. Ἐφείσατο δὲ τῆς ψυχῆς αὐτοῦ ἀπὸ θανάτου , 18. Et pepercit animæ ejus a morte , et non cadat ille in
bello.
καὶ μὴ πεσεῖν αὐτὸν ἐν πολέμῳ . 19. Iterum autemarguit eum in languore super cubile,
19. Πάλιν δὲ ἤλεγξεν αὐτὸν ἐπὶ μαλακίᾳ ἐπὶ κοίτης,
et multitudo ossium ejus obtorpuit.
καὶ πλῆθος ὀστῶν αὐτοῦ ἐνάρκησε .
20. Et omnem escam frumenti non poterit sumere , et
20. Πᾶν δὲ βρωτὸν σίτου οὐ μὴ δύνηται προςδέξα-
anima ejus cibum desiderabit.
σθαι , καὶ ἡ ψυχὴ αὐτοῦ βρῶσιν ἐπιθυμήσει .
21. quoadusque putruerint ejus carnes, et ostenderit ossa
21. Ἕως ἂν σαπῶσιν αὐτοῦ αἱ σάρκες , καὶ ἀποδείξῃ
τὰ ὀστᾶ αὐτοῦ κενά. sua inania.
22. Appropinquavit autem ad mortem anima ejus , et
22. Ἤγγισε δὲ εἰς θάνατον ἡ ψυχὴ αὐτοῦ , ἡ δὲ
vita ejus in inferno.
ζωὴ αὐτοῦ ἐν ᾅδῃ. 23. Si fuerint mille angeli mortiferi , unus eorum non
23. Ἐὰν ὦσι χίλιοι ἄγγελοι θανατηφόροι , εἷς αὐτῶν
vulnerab it eum. Si cogitaverit corde reverti ad Dommum 1
οὐ μὴ τρώσῃ αὐτόν . Ἐὰν νοήσῃ τῇ καρδίᾳ ἐπιστροφῆς | verit autem homini suum ipsius crimen , et suam
ναι πρὸς Κύριον , ἀναγγείλῃ δὲ ἀνθρώπῳ τὴν ἑαυτοῦ | annuntia
μέμψιν, τὴν δὲ ἄνοιαν αὐτοῦ δείξῃ , stultitiam ostenderit ,
 JOB. CAP. XXXIV.
24. ἀνθέξεται τοῦ μὴ πεσεῖν εἰς θάνατον · ἀνανεώσει
δὲ αὐτοῦ τὸ σῶμα ὥςπερ ἀλοιφὴν ἐπὶ τοίχου , τὰ δὲ |
ὀστᾶ αὐτοῦ ἐμπλήσει μυελοῦ .
25. Απαλυνεῖ δὲ αὐτοῦ τὰς σάρκας ὥςπερ νηπίου ,
ἀποκαταστήσει δὲ αὐτὸν ἀνδρωθέντα ἐν ἀνθρώποις .
26. Εὐξάμενος δὲ πρὸς Κύριον καὶ δεκτὰ αὐτῷ ἔσ-
ται , εἰςελεύσεται προςώπω ἱλαρῷ σὺν ἐξηγορία· ἀπο-
δώσει δὲ ἀνθρώποις δικαιοσύνην .
27. Εἶτα τότε ἀπομέμψεται ἄνθρωπος αὐτὸς ἑαυτῷ ,
λέγων · Οἷα συνετέλουν ; Καὶ οὐκ ἄξια ἤτασέ με ὧν
ἥμαρτον.
28. Σῶσον ψυχήν μου τοῦ μὴ ἐλθεῖν εἰς διαφθορὰν,
καὶ ἡ ζωή μου φῶς ὄψεται.
29. Ἰδοὺ ταῦτα πάντα ἐργᾶται ὁ Ἰσχυρὸς ὁδοὺς τρεῖς
μετὰ ἀνδρός .
30. Καὶ ἐῤῥύσατο τὴν ψυχήν μου ἐκ θανάτου , ἵνα ἡ
ζωή μου ἐν φωτὶ αἰνῇ αὐτόν.
31. Ἐνωτίζου , Ἰώβ , καὶ ἄκουέ μου· κώφευσον , καὶ
ἐγώ εἰμι λαλήσω.
32. Εἰ εἰσί σοι λόγοι , ἀποκρίθητί μοι . Λάλησον, θέλω
γὰρ δικαιωθῆναί σε .
33. Εἰ μὴ , σὺ ἄκουσόν μου , κώφευσον καὶ διδάξω σε .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΑΔ΄.
1. Ὑπολαβὼν δὲ Ἐλιοὺς , λέγει ·
2. Ακούσατέ μου , σοφοὶ , ἐπιστάμενοι , ἐνωτίζεσθε .
3. Ὅτι οὖς λόγους δοκιμάζει , καὶ λάρυγξ γεύεται
βρῶσιν.
4. Κρίσιν ἑλώμεθα ἑαυτοῖς , γνῶμεν ἀναμέσον ἑαυ
τῶν, ὅ τι καλόν .
5. Ὅτι εἴρηκεν Ἰώβ· Δίκαιός εἰμι · ὁ Κύριος ἀπήλ-
λαξέ μου τὸ κρίμα .
6. Εψεύσατο δὲ τῷ κρίματί μου , βίαιον τὸ βέλος
μου ἄνευ ἀδικίας.
7. Τίς ἀνὴρ ὥςπερ Ἰώβ , πίνων μυκτηρισμὸν ὥςπερ
ὕδωρ;
8. Οὐχ ἁμαρτὼν οὐδὲ ἀσεβήσας , ἢ οὐδ᾽ οὐ κοινω
νήσας μετὰ ποιούντων τὰ ἄνομα , τοῦ πορευθῆναι μετὰ
ἀσεβῶν;
9. Μὴ γὰρ εἴπῃς , ὅτι οὐκ ἔσται ἐπισκοπὴ ἀνδρὸς ,
καὶ ἐπισκοπὴ αὐτῷ παρὰ Κυρίου .
10. Διό , συνετοί καρδίας , ἀκούσατέ μου , μή μοι εἴη
ἔναντι Κυρίου ἀσεβῆσαι , καὶ ἔναντι Παντοκράτορος
ταράξαι τὸ δίκαιον.
II. Ἀλλὰ ἀποδιδοῖ ἀνθρώπῳ καθὰ ποιεῖ ἕκαστος
αὐτῶν, καὶ ἐν τρίβῳ ἀνδρὸς εὑρήσει αὐτόν .
12. Οἴει δὲ τὸν Κύριον ἄτοπα ποιήσειν , ἢ ὁ Παντο-
κράτωρ ταράξει κρίσιν , ὃς ἐποίησε τὴν γῆν;
13. Τίς δέ ἐστιν ὁ ποιῶν τὴν ὑπ᾽ οὐρανὸν, καὶ τὰ
ἐνόντα πάντα ;
14. Εἰ γὰρ βούλοιτο συνέχειν, καὶ τὸ πνεῦμα παρ'
αὐτῷ κατασχεῖν,
15. τελευτήσει πᾶσα σὰρξ ὁμοθυμαδόν, πᾶς δὲ βρο-
τὸς εἰς γῆν ἀπελεύσεται , ὅθεν καὶ ἐπλάσθη .
16. Εἰ δὲ μὴ νουθετῇ , ἄκουε ταῦτα , ἐνωτίζου φωνὴν
ῥημάτων.
17. Ἴδε σὺ τὸν μισοῦντα ἄνομα , καὶ τὸν ὀλλύντα
τοὺς πονηροὺς , ὄντα αἰώνιον δίκαιον.
18. Ασεβὴς ὁ λέγων βασιλεῖ· Παρανομεῖς , ἀσεβέ-
στατε , τοῖς ἄρχουσιν.
87
24. retinebit ne cadat in mortem : et renovabit corpus
ejus sicut tectorium in pariete , et ossa ejus implebit me-
dulla.
25. Et molliet carnes ejus sicut parvuli , et restituet eum
virum factum inter homines.
26. Deprecatus autem ad Dominum et accepta ei erunt ,
intrabit facie hilari cum professione : reddet autem homini-
bus justitiam.
27. Deinde tunc accusabit homo se ipse , dicens : Qualia
consummabam ? Et non digne in me inquisivit pro iis quæ
peccavi.
28. Salva animam meam ne veniat in corruptionem , et
vita mea lucem videbit..
29. Ecce haec omnia operatur Fortis vias tres cum viro .
30. Et eruit animam meam de morte , ut vita mea in
lumine collaudet illum .
31. Auribus percipe , Job , et audi me : obmutesce , et
ego quidem loquar.
32. Si sunt tibi sermones , responde mihi. Loquere ,
volo enim justificari te.
33. Sin minus , tu audi me , obmutesce et docebo te.
CAPUT XXXIV.
1. Respondens autem Elius , dixit :
2. Audite me , sapientes , qui habetis scientiam , auribus
percipite.
3. Quia auris sermones probat , et guttur gustat escam.
4. Judicium eligimus nobis , noscamus inter nos , quod
bonum.
5. Quia dixit Job : Justus sum : Dominus removit judi-
ciummeum.
6. Et mentitus est in judicio meo , violentum jaculum
meum sine injustitia.
7. Quis vir ut Job , bibens subsannationem sicut aquam ?
8. Qui neque peccavit neque impie egit , aut neque con-
municavit cum facientibus iniqua , ut ambularet cum im-
piis ?
9. Ne cnim dixeris , quia non erit visitatio viri , et visita-
tio ei a Domino.
10. Quare , intelligentes corde , audite me , absit a me
| coram Domino impie agere , et coram Omnipotente turbare
justitiam.
11. Sed reddat homini sicut facit unusquisque eorum , et
in semita viri inveniet eum.
12. Putas autem Dominum absurda facturum, aut Omni-
potens turbabit judicium , qui fecit terram ?
13. Quis autem est qui facit eam quæ sub coelo , et quae
insunt omnia?
14. Nam si velit cohibere , et spiritum apud se detinere ,
15. peribit omnis caro simul , et omnis mortalis in ter-
ram abibit , unde et formatus est.
16. Sin autem non sis monitus , audi haec , auribus per-
cipe vocem verborum.
17. Vide tu eum qui odit iniqua , et perdit malignos ,
esse æternum justum.
18. Impius est qui dicit , regi : Injuste agis , impiissime,
principibus.
88 ΙΩΒ . Κεφ . ΛΕ .
19. Ὃς οὐκ ἐπαισχυνθῇ πρόςωπον ἐντίμου , οὐδὲ
οἶδε τιμὴν θέσθαι ἁδροῖς , θαυμασθῆναι πρόςωπα αὐτῶν .
20. Κενὰ δὲ αὐτοῖς ἀποβήσεται , τὸ κεκραγέναι καὶ
δεῖσθαι ἀνδρός · ἐχρήσαντο γὰρ παρανόμως , ἐκκλεινο- |
μένων ἀδυνάτων.
21. Αὐτὸς γὰρ ὁρατής ἐστι ἔργων ἀνθρώπων, λέληθε
δὲ αὐτὸν οὐδὲν ὧν πράσσουσιν .
22. Οὐδὲ ἔσται τόπος τοῦ κρυβῆναι τοὺς ποιοῦντας
τὰ ἄνομα·
23. ὅτι οὐκ ἐπ᾽ ἄνδρα θήσει ἔτι .
24. Ὁ γὰρ Κύριος πάντας ἐφορᾷ · ὁ καταλαμβάνων
ἀνεξιχνίαστα , ἔνδοξά τε καὶ ἐξαίσια , ὧν οὐκ ἔστιν
ἀριθμός.
25. Ὁ γνωρίζων αὐτῶν τὰ ἔργα , καὶ στρέψει νύκτα
καὶ ταπεινωθήσονται .
26. Εσβεσε δὲ ἀσεβεῖς , ὁρατοὶ δὲ ἐναντίον αὐτοῦ .
27. Ὅτι ἐξέκλιναν ἐκ νόμου Θεοῦ , δικαιώματα δὲ
αὐτοῦ οὐκ ἐπέγνωσαν,
28. τοῦ ἐπαγαγεῖν ἐπ' αὐτὸν κραυγὴν πενήτων, καὶ
κραυγὴν πτωχῶν εἰςακούσεται .
29. Καὶ αὐτὸς ἡσυχίαν παρέξει , καὶ τίς καταδικά-
σεται ; Καὶ κρύψει πρόςωπον, καὶ τίς ὄψεται αὐτόν ; Καὶ
κατὰ ἔθνους , καὶ κατὰ ἀνθρώπου ὁμοῦ.
30. Βασιλεύων ἄνθρωπον ὑποκριτὴν ἀπὸ δυςκολίας
λαοῦ.
31. Ὅτι πρὸς τὸν Ἰσχυρὸν ὁ λέγων· Εἴληφα , οὐκ
ἐνεχυράσω·
32. ἄνευ ἐμαυτοῦ ὄψομαι· σὺ δεῖξόν μοι εἰ ἀδικίαν
εἰργασάμην, οὐ μὴ προςθήσω.
33. Μὴ ἀπὸ σοῦ ἀποτίσει αὐτὴν, ὅτι σὺ ἀπώσῃ ; Ὅτι
σὺ ἐκλέξῃ , καὶ οὐκ ἐγώ ; Καὶ τί ἔγνως , λάλησον.
34 Διὸ συνετοὶ καρδίας ἐροῦσι ταῦτα , ἀνὴρ δὲ σου
φὸς ἀκηκοέ μου τὸ ῥῆμα.
35. Ἰὼβ δὲ οὐκ ἐν συνέσει ἐλάλησεν, τὰ ῥήματα
αὐτοῦ οὐκ ἐν ἐπιστήμῃ.
36. Οὐ μὴν δὲ ἀλλὰ μάθε , Ἰώβ , μὴ δῶς ἔτι ἀντα
πόκρισιν, ὥςπερ οἱ ἄφρονες.
37. Ἵνα μὴ προσθῶμεν ἐφ᾽ ἁμαρτίαις ἡμῶν, ἀνομία
δὲ ἐφ' ἡμῖν λογισθήσεται , πολλὰ λαλούντων ῥήματα
ἐναντίον τοῦ Κυρίου .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΛΕ'.
1. Ὑπολαβὼν δὲ Ἐλιοὺς , λέγει·
2. Τί τοῦτο ἡγήσω ἐν κρίσει ; Σὺ τίς εἶ , ὅτι εἶπας ·
Δίκαιός εἰμι ἔναντι Κυρίου ; (*)
4. Ἐγώ σοι δώσω ἀπόκρισιν, καὶ τοῖς τρισὶ φίλοις
σου.
5. Ανάβλεψον εἰς τὸν οὐρανὸν, καὶ ἴδε · κατάμαθε δὲ
νέφη , ὡς ὑψηλὰ ἀπὸ σοῦ.
6. Εἰ ἥμαρτες , τί πράξεις ; Εἰ δὲ καὶ πολλὰ ἠνόμη
σας , τί δύνασαι ποιῆσαι ;
7. Ἐπεὶ δὲ οὖν δίκαιος εἶ , τί δώσεις αὐτῷ , ἢ τί ἐκ
χειρός σου λήψεται ;
8. Ἀνδρὶ τῷ ὁμοίῳ σου ἡ ἀσέβειά σου , καὶ υἱῷ ἀν
θρώπου ἡ δικαιοσύνη σου.
9. Ἀπὸ πλήθους συκοφαντούμενοι κεκράξονται , βοή-
σονται ἀπὸ βραχίονος πολλῶν.
(*) 3. Ἢ ἐρεῖς · Τί ποιήσω ἁμαρτῶν ; (Alex. )
19. Qui non est veritus faciem honorati , neque novit
honorem ponere potentibus , admirari facies eorum .
20. Vana autem eis evadent , clamasse et orare virum :
abusi sunt enim inique , exhonoratis infirmis.
21. Ipse enim inspector est operum hominum , latuit au-
tem eum nihil eorum quæ agunt.
22. Neque erit locus ut latitent qui faciunt iniqua :
23. quoniam non super virum ponet ultra.
24. Dominus enim omnes inspicit : qui comprehendit
non vestigabilia , et gloriosa et magnifica , quorum non est
numerus.
25. Qui cognoscit eorum opera , et evertet noctem et hu-
miliabuntur.
26. Et exstinxit impios , conspicui autem coram eo.
27. Quoniam declinaverunt de lege Dei , et justificationes
ejus non cognoverunt ,
28. ut perferatur ad eum clamor pauperum , et clamorem
mendicorum exaudiet.
29. Et ipse quietem dabit , et quis condemnabit ? Et abs-
condet faciem , et quis videbit eum ? Et contra gentes , et
contra hominem simul.
30. Qui regnare facit hominem hypocritam propter per-
versitatem populi.
31. Quoniam erga fortem qui dicit : Suscepi , non auferam
loco pignoris :
32. absque me videbo : tu ostende mihi si injustitiam
operatus sum , non adjiciam.
33. Numquid a te reddet eam, quia tu expelles ? Quoniam
tu eliges , et non ego ? Et quid nosti , loquere.
34. Quare intelligentes corde dicent hac , et vir sapiens
audivit verbum meum.
35. Job autem non in intellectu locutus est , verba ejus
non in scientia.
36. Verumtamen disce , Job , ne dederis ultra responsio-
nem , sicut insipientes.
37. Ut ne adjiciamus super peccata nostra , et iniquitas
| super nos computabitur, multa loquentibus verba contra Do-
minum.
CAPUT XXXV.
1. Respondens autem Elius , ait :
2. Quare hoc existimasti in judicio ? Tu quis es , quia
dixisti : Justus sum ante conspectum Domini?
4. Ego tibi dabo responsionem , et istis tribus amicis
tuis.
5. Aspice in coelum, et vide : respice autem in nubes ,
quamaltae sint a te.
6. Si peccasti , quid ages ? Quod si et multa inique egisti ,
quid potes facere ?
7. Quoniam igitur justus es , quid dabis ei , aut quid de
manu tua accipiet ?
8. Viro simili tui impietas tua , et filio hominis justitia
tua.
9. A multitudine calumniis appetiti vociferabuntur, cla-
mabunt a brachio multorum.
3. Aut dices : Quid faciam cum peccavero ?
 JOB. CAP. XXXVI. 89
10. Καὶ οὐκ εἶπε· Ποῦ ἐστιν ὁ Θεὸς ὁ ποιήσας με , δ 10. Et non dixit : Ubi est Deus qui fecit me , qui distri-
κατατάσσων φυλακὰς νυκτερινὰς , buit custodias nocturnas ,
11. ὁ διορίζων με ἀπὸ τετραπόδων γῆς , ἀπὸ δὲ πε- 11. qui separat me a quadrupedibus terrae , et a volatili-
τεινῶν οὐρανοῦ ; bus coeli ?
12. Ἐκεῖ κεκράξονται , καὶ οὐ μὴ εἰςακούσῃ , καὶ 12. Ibi vociferabuntur, et non exaudies , et ab injuria
ἀπὸ ὕβρεως πονηρῶν. malorum.
13. Ἄτοπα γὰρ οὐ βούλεται ἰδεῖν ὁ Κύριος , αὐτὸς 13. Absurda enim non vult Dominus videre , ipse enim
γὰρ ὁ Παντοκράτωρ , Omnipotens ,
14. δρατής ἐστι τῶν συντελούντων τὰ ἄνομα , καὶ 14. perspector est eorum qui consummant iniqua , et sal-
σώσει με· κρίθητι δὲ ἐναντίον αὐτοῦ , εἰ δύνασαι αὐτὸν | vabit me : judicare autem coram eo , si potes collaudare
αἰνέσαι , ὡς ἐστὶ καὶ νῦν. eum , sicuti est et nunc.
15. Ὅτι οὐκ ἔστιν ἐπισκεπτόμενος ὀργὴν αὐτοῦ , καὶ 15. Quia non est visitans iram suam , neque cognovit de-
οὐκ ἔγνω παράπτωμά τι σφόδρα. lictum aliquod vehementer.
16. Καὶ Ἰὼβ ματαίως ἀνοίγει τὸ στόμα αὐτοῦ , ἐν 16. Et Job vane aperit os suum , in ignorantia verba ag-
ἀγνωσίᾳ ῥήματα βαρύνει . gravat.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Αϛ΄. CAPUT XXXVI .

1. Προσθεὶς δὲ ἔτι Ἐλιοὺς , λέγει· 1. Adjiciens autem adhuc Elius , ait :

2. Μεϊνόν με μικρὸν ἔτι , ἵνα διδάξω σε · ἔτι γὰρ ἐν 2. Sustine me pusillum adhuc , ut te doceam : adhuc enim
ἐμοί ἐστι λέξις. est in me sermo.
3. Αναλαβὼν τὴν ἐπιστήμην μου μακρὰν, ἔργοις 3. Suscipiens scientiam meam de longe , operibus autem
δέ μου meis
4. δίκαια ἐρῶ ἐπ' ἀληθείας , καὶ οὐκ ἄδικα ῥήματα 4. quæ justa sunt loquar in veritate , et non injusta verba
ἀδίκως συνιεῖς. injuste intelliges.
5. Γίνωσκε δὲ ὅτι ὁ Κύριος οὐ μὴ ἀποποιήσηται τὸν 5. Cognosce autem quia Dominus non abjiciet innocen-
ἄκακον, δυνατὸς ἰσχύϊ καρδίας tem , fortis robore cordis
6. ἀσεβῆ οὐ μὴ ζωοποιήσῃ , καὶ κρῖμα πτωχῶν 6. non vivificabit impium , et judicium pauperum dabit.
δώσει.
7. Οὐκ ἀφελεῖ ἀπὸ δικαίου ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ, καὶ 7. Non auferet a justo oculos suos , et cum regibus in
μετὰ βασιλέων εἰς θρόνον , καὶ καθιεῖ αὐτοὺς εἰς νίκος , solio , et sedere eos faciet in victoria , et exaltabuntur.
καὶ ὑψωθήσονται.
8. Καὶ οἱ πεπεδημένοι ἐν χειροπέδαις συσχεθήσονται 8. Et qui compediti sunt in compedibus capientur in fu-
ἐν σχοινίοις πενίας. nibus paupertatis .
9. Καὶ ἀναγγελεῖ αὐτοῖς τὰ ἔργα αὐτῶν καὶ τὰ πα- 9. Et annuntiabit eis opera eorum et delicta eorum , quo-
ραπτώματα αὐτῶν, ὅτι ἰσχύσουσιν. niam valebunt.
10. Ἀλλὰ τοῦ δικαίου εἰςακούσεται , καὶ εἶπεν ὅτι 10. Sed justum exaudiet , et dixit quia convertentur ab
ἐπιστραφήσονται ἐξ ἀδικίας . iniquitate.
π . Ἐὰν ἀκούσωσι καὶ δουλεύσωσι , συντελέσουσι 11. Si audierint et servierint , complebunt dies suos in
τὰς ἡμέρας αὐτῶν ἐν ἀγαθοῖς , καὶ τὰ ἔτη αὐτῶν ἐν εὐ- bonis , et annos suos in decoribus.
πρεπείαις.
13. Ασεβεῖς δὲ οὐ διασώζει , παρὰ τὸ μὴ βούλεσθαι 12. Impios vero non facit salvos eo quod noluerunt scire
αὐτοὺς εἰδέναι τὸν Κύριον, καὶ διότι νουθετούμενοι ἀνή- Dominum , et quod cum monerentur inobedientes erant.
κοοι ἦσαν.
13. Καὶ ὑποκριταὶ καρδίᾳ τάξουσι θυμόν · οὐ βοήσον- 13. Et hypocrita corde ordinabunt furorem : non clama-
ται , ὅτι ἔδησεν αὐτούς. bant , quia ligavit eos.
14. Ἀποθάνοι τοίνυν ἐν νεότητι ἡ ψυχὴ αὐτῶν, ἡ δὲ 14. Moriatur ergo in juventute anima eorum , et vita eo-
ζωὴ αὐτῶν τιτρωσκομένη ὑπὸ ἀγγέλων, rum vulnerata ab angelis ,
• 15. ἀνθ' ὧν ἔθλιψαν ἀσθενῆ καὶ ἀδύνατον · κρῖμα δὲ 15. eo quod tribulaverunt infirmum et invalidum : judi-
πραέων ἐκθήσει . cium vero mansuetorum exponet.
16. Καὶ προςεπιηπάτησέ σε ἐκ στόματος ἐχθροῦ, 16. Et superdecepit te ab ore inimici , abyssus effusio sub
ἄβυσσος κατάχυσις ὑποκάτω αὐτῆς , καὶ κατέβη τρά- ea , et descendit mensa tua plena pinguedine.
πεζά σου πλήρης πιότητος.
17. Οὐχ ὑστερήσει δὲ ἀπὸ δικαίων κρῖμα , 17. Non deficiet autem a justis judicium,
18. θυμὸς δὲ ἐπ' ἀσεβεῖς ἔσται , δι' ἀσέβειαν δώρων 18. et ira super impios erit , propter impietatem munerum
ὧν ἐδέχοντο ἐπ' ἀδικίαις. quæ accipiebant super iniquitatibus.
19. Μή σε ἐκκλινάτω ἑκὼν ὁ νοῦς δεήσεως ἐν ἀνάγκῃ 19. Non te avertat voluntaria meņs a prece infirmorum
ὄντων ἀδυνάτων , καὶ πάντας τοὺς κραταιοῦντας ἰσχὺν | cum in necessitate fuerint , et omnes qui tenent fortitudinem
20. μὴ ἐξελκύσῃς τὴν νύκτα , τοῦ ἀναβῆναι λαοὺς 20. noli extrahere per noctem , ut ascendant populi pro
ἀντ᾿ αὐτῶν· iis :
90 ΙΩΒ . Κεφ . ΛΖ΄ .
· 21. ἀλλὰ φύλαξαι μὴ πράξης ἄτοπα · ἐπὶ τούτων γὰρ
ἐξείλω ἀπὸ πτωχείας.
22. Ἰδοὺ ὁ Ἰσχυρὸς κραταιώσει ἐν ἰσχύϊ αὐτοῦ· τίς
γάρ ἐστι κατ' αὐτὸν δυνάστης ;
23. Τίς δέ ἐστιν ὁ ἐτάζων αὐτοῦ τὰ ἔργα , ἢ τίς ὁ
εἰπών· Ἔπραξεν ἄδικα ;
24. Μνήσθητι ὅτι μεγάλα ἐστὶν αὐτοῦ τὰ ἔργα , ὧν
ἦρξαν ἄνδρες.
25. Πᾶς ἄνθρωπος εἶδεν ἐν ἑαυτῷ , ὅσοι τιτρωσκό
μενοί εἰσι βροτοί.
23. Ἰδοὺ ὁ ἰσχυρὸς πολὺς, καὶ οὐ γνωσόμεθα · ἀρι-
θμὸς ἐτῶν αὐτοῦ , καὶ ἀπέραντος .
27. Αριθμηταὶ δὲ αὐτῷ σταγόνες ὑετοῦ , καὶ ἐπιχυ-
θήσονται ὑετῷ εἰς νεφέλην .
28. Ῥυήσονται παλαιώματα , ἐσκίασε δὲ νέφη ἐπὶ
ἀμυθήτω βροτῶ . Ὥραν ἔθετο κτήνεσιν, οἴδασι δὲ κοί
της τάξιν. Ἐπὶ τούτοις πᾶσιν οὐκ ἐξίσταταί σου ἡ διά- | sciunt cubilis ordinem. In his omnibus non obstupescit ani-
νοια , οὐδὲ διαλλάσσεταί σου ἡ καρδία ἀπὸ σώματος.
29. Καὶ ἐὰν συνῇ ἀπέκτασις νεφέλης , ισότητα σκη-
νῆς αὐτοῦ
30. ἰδοὺ ἐκτενεῖ ἐπ' αὐτὸν Ἰδὼ , καὶ ῥιζώματα τῆς
θαλάσσης ἐκάλυψεν.
31. Ἐν γὰρ αὐτοῖς κρινεῖ λαοὺς , δώσει τροφὴν τῷ
ἰσχύοντι.
32. Ἐπὶ χειρῶν ἐκάλυψε φῶς , καὶ ἐνετείλατο περὶ
αὐτῆς ἐν ἀπαντῶντι.
33. Ἀναγγελεῖ περὶ αὐτοῦ φίλον αὐτοῦ Κύριος , κτῆ
σις καὶ περὶ ἀδικίας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΛΖ΄ .
1. Καὶ ἀπὸ ταύτης ἐταράχθη ἡ καρδία μου , καὶ
ἀπεῤῥύη ἐκ τοῦ τόπου αὐτῆς .
2. Ακουε ἀκοὴν ἐν ὀργῇ θυμοῦ Κυρίου , καὶ μελέτη
ἐκ στόματος αὐτοῦ ἐξελεύσεται .
3. Ὑποκάτω παντὸς τοῦ οὐρανοῦ ἡ ἀρχὴ αὐτοῦ, καὶ
τὸ φῶς αὐτοῦ ἐπὶ πτερύγων τῆς γῆς.
4. Οπίσω αὐτοῦ βοήσεται φωνῇ , βροντήσει ἐν φωνῇ
ὕβρεως αὐτοῦ· καὶ οὐκ ἀνταλλάξει αὐτοὺς , ὅτι ἀκούσει suæ : et non commutabit eos , quoniam audiet vocem ejus.
φωνὴν αὐτοῦ.
5. Βροντήσει ὁ Ἰσχυρὸς ἐν φωνῇ αὐτοῦ θαυμάσια·
ἐποίησε γὰρ μεγάλα ἃ οὐκ ᾔδειμεν ,
ε. συντάσσων χιόνι , γίνου ἐπὶ γῆς , καὶ χειμὼν ὑε-
τὸς , καὶ χειμὼν ὑετῶν δυναστείας αὐτοῦ.
7. Ἐν χειρὶ παντὸς ἀνθρώπου κατασφραγίζει , ἵνα
γνῷ πᾶς ἄνθρωπος τὴν ἑαυτοῦ ἀσθένειαν.
8. Εἰςῆλθε δὲ θηρία ὑπὸ τὴν σκέπην, ἡσύχασαν δὲ
ἐπὶ κοίτης .
9. Ἐκ ταμιείων ἐπέρχονται ὀδύναι , ἀπὸ δὲ ἀκρωτη
ρίων ψύχος.
10. Καὶ ἀπὸ πνοῆς Ἰσχυροῦ δώσει πάγος. Οἰακίζει
δὲ τὸ ὕδωρ ὡς ἐὰν βούληται ,
ΙΙ . καὶ ἐκλεκτὸν καταπλάσσει νεφέλη . Διασκορπιεῖ
νέφος φῶς αὐτοῦ ,
12. καὶ αὐτὸς κυκλώματα διαστρέψει , ἐν θεεβουλα-
θώθ , εἰς ἔργα αὐτῶν. Πάντα ὅσα ἂν ἐντείληται αὐτοῖς , eorum. Omnia quæ mandaverit eis ,
13. ταῦτα συντέτακται παρ᾽ αὐτοῦ ἐπὶ τῆς γῆς ,
ἐάν τε εἰς παιδείαν , ἐὰν εἰς τὴν γῆν αὐτοῦ , ἐὰν εἰς ἔλεος | plinam , sive in terram suam , si in misericordia inveniet eum.
εὑρήσει αὐτόν.
14. Ἐνωτίζου ταῦτα , Ἰώβ · στῆθι νουθετούμενος
δύναμιν Κυρίου .
21. sed cura ne facias indecentia : super his enim elegisti
ab inopia.
22. Ecce Fortis roborabit in fortitudine sua : quis enim
est sicut ille potens?
23. Et quis est qui discutiat opera ejus , aut quis est qui
dicat : Fecit injusta ?
24. Memento quia magna sunt opera ejus , quorum domi-
nati sunt viri .
25. Omnis homo vidit in ipso , quicumque vulnerati sunt
mortales.
26. Ecce fortis multus , et nesciemus : numerus annorum
ejus , et infinitus.
27. Numerabiles autem ei stillae pluvia , et effundentur
ad pluviam in nube.
28. Fluent antiquitates , obumbraverunt autem nubes
super innumerabili homine. Horam constituit jumentis , et,
mus tuus , nec mutatur cor tuum a corpore.
29. Et si constiterit extensio nubis , æqualitatem taber-
naculi ejus
30. ecce extendit super eum Edo , et radices maris con-
texit.
31. In eis enim judicabit populos , dabit escam valido.
32. In manibus contexit lumen , et mandavit de ea in oc-
currenti.
33. Annuntiabit de eo amicum suum Dominus , possessio
et de injustitia.
CAPUT XXXVII.
1. Et ab hac turbatum est cor meum , et effluxit de loco
suo.
2. Audi auditionem in ira furoris Domini , et meditatio
de ore ejus egredietur.
3. Subter universum coelum principium ejus , et lumen
ejus subter alas terræ .
4. Post eum clamabit voce , tonabit in voce superbia
5. Tonabit Fortis invoce sua mirabiliter : fecit enim magna
quæ nesciebamus ,
6. praecipiens nivi , esto super terram , et tempestas plu-
viæ, et tempestas pluviarum potestatis ejus.
7. In manu omnis hominis signat , ut sciat omnis homo in-
firmitatem suam.
8. Introierunt autem bestia sub tegmen , et quieverunt
super cubile.
9. De promptuariis superveniunt dolores , et ab extraneis
partibus frigus.
10. Et a spiratione Fortis dabit gelu. Gubernat autem
aquam qualiter illi placuerit,
11. et electum format nubes . Disperget nubilum lucem
ejus ,
12. et ipse circuitus pervertet , in theebulathoth , in opera
13. haec constituta sunt ab eo super terram , sive in disci-
11. Auribus percipe haec , Job : sta commonitus virtutem
Domini .
 JOB. CAP. XXXVIII.
15. Οἴδαμεν ὅτι Θεὸς ἔθετο ἔργα αὐτοῦ, φῶς ποιήσας
ἐκ σκότους.
16. Ἐπίσταται δὲ διάκρισιν νεφῶν, ἐξαίσια δὲ πτώ
ματα πονηρῶν .
17. Σοῦ δὲ ἡ στολὴ θερμὴ , ἡσυχάζεται δὲ ἐπὶ τῆς
γῆς.
18. Στερεώσεις μετ' αὐτοῦ εἰς παλαιώματα, ἰσχυραὶ
ὡς ὅρασις ἐπιχύσεως .
19. Διατί δίδαξόν με , τί ἐροῦμεν αὐτῷ ; Καὶ παυ
σώμεθα πολλὰ λέγοντες.
20. Μὴ βίβλος ἢ γραμματεύς μοι παρέστηκεν , ἵνα
ἄνθρωπον ἑστηκὼς κατασιωπήσω ;
21. Πᾶσι δὲ οὐχ ὁρατὸν τὸ φῶς , τηλαυγές ἐστιν ἐν
τοῖς παλαιώμασιν, ὥςπερ τὸ παρ' αὐτοῦ ἐπὶ νεφῶν.
23. Ἀπὸ βοῤῥᾶ νέφη χρυσαυγοῦντα, ἐπὶ τούτοις με-
γάλη ἡ δόξα καὶ τιμὴ
23. Παντοκράτορος, καὶ οὐχ εὑρίσκομεν ἄλλον ὅμοιον
τῇ ἰσχύϊ αὐτοῦ· ὁ τὰ δίκαια κρίνων, οὐκ οἴει ἐπακούειν
αὐτόν ;
24. Διὸ φοβηθήσονται αὐτὸν οἱ ἄνθρωποι · φοβηθή
σονται δὲ αὐτὸν καὶ οἱ σοφοὶ καρδίᾳ .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΛΗ'.
1. Μετὰ δὲ τὸ παύσασθαι Ἐλιοὺν τῆς λέξεως, εἶπεν
ὁ Κύριος τῷ Ἰὼβ διὰ λαίλαπος καὶ νεφῶν·
2. Τίς οὗτος ὁ κρύπτων με βουλὴν , συνέχων δὲ ῥή-
ματα ἐν καρδίᾳ , ἐμὲ δὲ οἴεται κρύπτειν ;
3. Ζῶσαι ὥςπερ ἀνὴρ τὴν ὀσφύν σου· ἐρωτήσω δέ
σε , σὺ δέ μοι ἀποκρίθητι .
4. Ποῦ ἧς ἐν τῷ θεμελιοῦν με τὴν γῆν ; Απάγγειλον
δέ μοι εἰ ἐπίστῃ σύνεσιν .
5. Τίς ἔθετο τὰ μέτρα αὐτῆς, εἰ οἶδας ; Ἢ τίς ὁ ἐπα-
γαγὼν σπαρτίον ἐπ᾿ αὐτῆς ;
6. Ἐπὶ τίνος οἱ κρίκοι αὐτῆς πεπήγασι ; Τίς δέ ἐστιν
ὁ βαλὼν λίθον γωνιαῖον ἐπ' αὐτῆς ;
7. Ὅτε ἐγενήθησαν ἄστρα, ἤνεσάν με φωνῇ μεγάλη
πάντες ἄγγελοί μου.
8. Ἔφραξα δὲ θάλασσαν πύλαις , ὅτε ἐμαίμασσε ἐκ
κοιλίας μητρὸς αὐτῆς ἐκπορευομένη .
9. Εθέμην δὲ αὐτῇ νέφος ἀμφίασιν, ὁμίχλῃ δὲ αὐτ
τὴν ἐσπαργάνωσα .
10. Ἐθέμην δὲ αὐτῇ ὅρια , περιθεὶς κλεῖθρα καὶ πύ-
λας.
1. Εἶπα δὲ αὐτῇ · Μέχρι τούτου ἐλεύσῃ , καὶ οὐχ
ὑπερβήσῃ , ἀλλ᾽ ἐν σεαυτῇ συντριβήσεταί σου τὰ κύ
ματα.
12. Η ἐπὶ σοῦ συντέταχα φέγγος πρωϊνόν ; Εωσφό-
ρος δὲ εἶδε τὴν ἑαυτοῦ τάξιν,
13. ἐπιλαβέσθαι πτερύγων γῆς, ἐκτινάξαι ἀσεβεῖς
ἐξ αὐτῆς;
14. Ἢ σὺ λαβὼν γῆν πηλὸν ἔπλασας ζῶον , καὶ λα-
λητὸν αὐτὸν ἔθου ἐπὶ γῆς;
15. Ἀφεῖλες δὲ ἀπὸ ἀσεβῶν τὸ φῶς , βραχίονα δὲ
ὑπερηφάνων συνέτριψας ;
16. Ἦλθες δὲ ἐπὶ πηγὴν θαλάσσης , ἐν δὲ ἴχνεσιν
ἀβύσσου περιεπάτησας ;
17. Ἀνοίγονται δέ σοι φόβῳ πύλαι θανάτου , πυλω-
ροὶ δὲ ᾅδου ἰδόντες σε ἔπτηξαν;
18. Νενουθέτησαι δὲ τὸ εὖρος τῆς ὑπ᾽ οὐρανόν ;
Ανάγγειλον δή μοι , πόση τίς ἐστι ,
91
15. Scimus quia posuit Deus opera sua , cum faceret lu-
men de tenebris.
16. Scit autem differentiam nubium , et ingentes lapsus
malorum.
17. Tua vero stola est calida , quiescit vero super terram.
18. Firmationes cum eo in antiquitates , valida ut visio
effusionis.
19. Quare doce me , quid dicemus ei ? Et requiescamus
multa dicentes.
20. Numquid liber et scriba astitit mihi , ut stans faciam
hominem tacere?
21. Omnibus autem non est visibile lumen , splendidum
est in antiquitatibus , sicut quod ab eo super nubes.
22. Ab aquilone nubes coloris aurei , in his magna est
gloria et honor
23. Omnipotentis , et non invenimus alium similem vir-
tuti ejus : qui justa judicat , non putas exaudire eum ?
24. Propterea timebunt eum homines : timebunt quoque
eum et sapientes corde.
CAPUT XXXVIII .
1. Et postquam quievit Elius loqui, dixit Dominus ad Job
per turbinem et nubes :
2. Quis est hic qui celat me consilium , continens autem
sermones in corde , et me putat celare ?
3. Accingere tamquam vir lumbum tuum : interrogabo
autem te , tu autem responde mihi.
4. Ubi eras cum fundarem terram? Indica autem mihi si
nosti scientiam.
5. Quis posuit mensuras ejus , si nosti ? Aut quis est qui
induxit super eam funiculum?
6. Super quod circuli ejus fixi sunt ? Quis est autem qui
misit lapidem angularem super eam ?
7. Quando facta sunt sidera , laudaverunt me voce ma-
gna omnes angeli mei.
8. Conclusi autem portis mare , cum fremeret ex utero
matris suæ egrediens.
9. Posui autem ei nubem operimentum , et nebula quasi
fascia obvolvi illud.
10. Et posui illi terminos , circumponens claustra et por-
tas.
11. Et dixi ei : Hucusque venies , et non transibis , sed
in te ipso comminuentur fluctus tui.
12. Aut numquid tecum lucem constitui matutinam ? Et
cognovit lucifer ordinem suum ,
13. apprehendere pennas terra , excutere impios ex ea ?
14. Aut tu sumens terram lutum plasmasti animal , et
idoneum ad loquendum eum posuisti super terram ?
15. Et abstulisti ab impiis lucem , et brachium superbo-
rum comminuisti?
16. Aut venisti ad fontem maris , aut in vestigiis abyssi
ambulasti?
17. Aut tibi aperiuntur metu portae mortis , aut janitores
inferni videntes te timuerunt?
18. Aut cognovisti latitudinem ejus quæ sub colo ? Narra
ergo mihi , quantanam sit ,
92 ΙΩ Β . Κεφ . ΑΘ .
19. ποίᾳ δὲ γῇ αὐλίζεται τὸ φῶς ; σκότους δὲ ποῖος
ὁ τόπος ;
20. Εἰ ἀγάγοις με εἰς ὅρια αὐτῶν , εἰ δὲ καὶ ἐπί
στασαι τρίβους αὐτῶν·
21. οἶδα ἄρα ὅτι τότε γεγέννησαι , ἀριθμὸς δὲ ἐτῶν
σου πολύς;
22. Ἦλθες δὲ ἐπὶ θησαυροὺς χιόνος , θησαυροὺς δὲ
χαλάζης ἑώρακας;
23. Απόκειται δέ σοι εἰς ὥραν ἐχθρῶν, εἰς ἡμέραν
πολέμων καὶ μάχης;
24. Πόθεν δὲ ἐκπορεύεται πάχνη , ἢ διασκεδάννυται
νότος εἰς τὴν ὑπ᾽ οὐρανόν ;
25. Τίς δὲ ἡτοίμασεν ὑετῷ λάβρῳ φύσιν , ὁδὸν δὲ κυ-
δοιμῶν,
26. τοῦ ὑετίσαι ἐπὶ γῆν οὗ οὐκ ἀνὴρ , ἔρημον οὗ οὐχ
ὑπάρχει ἄνθρωπος ἐν αὐτῇ ,
27. τοῦ χορτάσαι ἄβατον καὶ ἀοίκητον, καὶ τοῦ ἐκ-
Ελαστῆσαι ἔξοδον χλόης.
28. Τίς ἐστιν ὑετοῦ πατήρ ; Τίς δέ ἐστιν ὁ τετοκὼς
βώλους δρόσου ,
29. ἐκ γαστρὸς δὲ τίνος ἐκπορεύεται ὁ κρύσταλλος ,
πάχνην δὲ ἐν οὐρανῷ τίς τέτοκεν,
30. ἢ καταβαίνει ὥςπερ ὕδωρ δέον ; Πρόςωπον ἀσε-
βοῦς τίς ἔπτηξεν ;
31. Συνῆκας δὲ δεσμὸν Πλειάδος , καὶ φραγμὸν
Ωρίωνος ἤνοιξας;
32. Η διανοίξεις Μαζουρὼν ἐν καιρῷ αὐτοῦ , καὶ
Εσπερον ἐπὶ κόμης αὐτοῦ ἄξεις αὐτά ;
33. Ἐπίστασαι δὲ τροπὰς οὐρανοῦ , ἢ τὰ ὑπ᾽ οὐρα
νὸν ὁμοθυμαδὸν γινόμενα ;
34. Καλέσεις δὲ νέφος φωνῇ, καὶ τρόμῳ ὕδατος λά
βρου ὑπακούσεταί σου ;
35. Ἀποστελεῖς δὲ κεραυνοὺς καὶ πορεύσονται ;
Ἐροῦσι δέ σοι· Τί ἐστι ;
36. Τίς δὲ ἔδωκε γυναιξὶν ὑφάσματος σοφίαν, ἢ ποι-
κιλτικὴν ἐπιστήμην ;
37. Τίς δὲ ὁ ἀριθμῶν νέφη σοφίᾳ , οὐρανὸν δὲ εἰς γῆν
ἔκλινε ;
38. Κέχυται δὲ ὥςπερ γῆ κονία , κεκόλληκα δὲ αὐτὸν
ὥςπερ λίθω κύβον.
39. Θηρεύσεις δὲ λέουσι βοράν, ψυχὰς δὲ δρακόν
των ἐμπλήσεις ;
40. Δεδοίκασι γὰρ ἐν κοίταις αὐτῶν, κάθηνται δὲ ἐν
ὕλαις ἐνεδρεύοντες.
41. Τίς δὲ ἡτοίμασε κόρακι βοράν; Νεοσσοὶ γὰρ αὐτ
τοῦ πρὸς Κύριον κεκράγασι πλανώμενοι , τὰ σῖτα ζη- |
τοῦντες.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΑΘ΄ .
1. Εἰ ἔγνως καιρὸν τοκετοῦ τραγελαφων πέτρας ,
ἐφύλαξας δὲ ὠδῖνας ἐλάφων,
2. ἠρίθμησας δὲ μῆνας αὐτῶν πλήρεις τοκετοῦ αὐ-
τῶν, ὠδῖνας δὲ αὐτῶν ἔλυσας ,
3. ἐξέθρεψας δὲ αὐτῶν τὰ παιδία ἔξω φόβου , ὠδῖνας
δὲ αὐτῶν ἐξαποστελεῖς ;
4. Ἀποῤῥήξουσι τὰ τέκνα αὐτῶν, πληθυνθήσονται
ἐν γεννήματι· ἐξελεύσονται , καὶ οὐ μὴ ἀνακάμψουσιν
αὐτοῖς.
5. Τίς δέ ἐστιν ὁ ἀφεὶς ὄνον ἄγριον ἐλεύθερον , δε
σμοὺς δὲ αὐτοῦ τίς ἔλυσεν;
19. aut in qua terra habitet lux ? aut quis tenebrarum lo-
cus ?
20. Si duces me in fines eorum , quod si et nosti semitas
eorum :
21. novi igitur quia tunc natus es , et numerus annorum
tuorum multus?
22. Aut venisti in thesauros nivis , aut thesauros grandi-
nis vidisti ?
23. Et reposita sunt tibi in tempus inimicorum , in diem
bellorum et pugnae ?
24. Unde autem procedit pruina , aut dispergitur auster
in eam quæ sub cœlo?
25. Quis autem præparavit fluxum validae pluviae, et viam
tempestatum ,
26. ut pluat super terram ubi non est vir, desertum ubi
non est homo in eo ,
27. ut satiet inviam et inhabitabilem , et ut germinet exi-
tus herbæ virentis.
28. Quis est pluviæ pater ? Et quis est qui peperit glebas
roris ,
29. et de cujus utero procedit glacies , aut pruinam in
coelo quis peperit ,
30. quæ descendit sicut aqua fluens ? Faciem impii quis
exterruit?
31. Aut intellexisti nexum Pleiadis , et septum Orionis
aperuisti?
32. An aperies Mazaroth in tempore suo, et Vesperum su-
per comam ejus duces ea?
33. Scis autem commutationes coeli , aut quæ sub calo
simul facta ?
34. Vocabis autem nubem voce , et tremore aquæ valida
obediet tibi?
35. Mittes autem fulmina et ibunt ? Aut dicent tibi : Quid
est?
36. Quis autem dedit mulieribus textura sapientiam, aut
variegandi scientiam ?
37. Aut quis est qui numeret nubes sapientia , et coelum
in terram inclinavit ?
38. Diffusus est autem sicut terra cinis , et agglutinavi
eum sicut lapide cubum.
39. Aut venaberis leonibus escam , aut animas draconum
replebis ?
40. Timuerunt enim in cubilibus suis , et sedent in sylvis
insidiantes.
41. Quis autem præparavit corvo escam ? Pulli enim ejus
ad Dominum clamaverunt errantes , cibaria quaerentes.
CAPUT XXXIX.
1. Si cognovisti tempus pariendi tragelaphorum petræ ,
aut partus cervarum custodisti ,
2. et numerasti menses earum plenos partus earum , et
dolores earum solvisti ,
3. et nutristi hinnulos earum sine metu , et partus earum
emittes?
4. Abrumpent suos filios , multiplicabuntur in genimine :
exitunt , et non revertentur eis.
5. Quis autem est qui dimisit onagrum liberum , et vincu
la ejus quis resolvit ?
 JOB. CAP. ΧΧΧΙΧ.
6. Ἐθέμην δὲ τὴν δίαιταν αὐτοῦ ἔρημον, καὶ τὰ
σκηνώματα αὐτοῦ ἁλμυρίδα .
7. Καταγελῶν πολυοχλίας πόλεως , μέμψιν δὲ φορο-
λόγου οὐκ ἀκούων.
8. Κατασκέψεται ὄρη νομὴν αὐτοῦ , καὶ ὀπίσω παν-
τὸς χλωροῦ ζητεῖ.
9. Βουλήσεται δέ σοι μονόκερως δουλεῦσαι , ἢ κοι
μηθῆναι ἐπὶ φάτνης σου ;
10. Δήσεις δὲ ἐν ἱμᾶσι ζυγὸν αὐτοῦ , ἢ ἑλκύσει σου
αὔλακας ἐν πεδίῳ ;
1. Πέποιθας δὲ ἐπ' αὐτῷ , ὅτι πολλὴ ἡ ἰσχὺς αὐτοῦ ,
ἐπαφήσεις δὲ αὐτῷ τὰ ἔργα σου ;
12. Πιστεύσεις δὲ ὅτι ἀποδώσει σοι τὸν σπόρον, εἰς-
οίσει δέ σου τὸν ἅλωνα;
13. Πτέρυξ τερπομένων νεέλασσα , ἐὰν συλλάβῃ
ἀσίδα καὶ νέσσα·
14. ὅτι ἀφήσει εἰς γῆν τὰ ἐὰ αὐτῆς , καὶ ἐπὶ χοῦν
θάλψει·
15. καὶ ἐπελάθετο , ὅτι ποὺς σκορπιεῖ , καὶ θηρία
ἀγροῦ καταπατήσει .
16. Ἀπεσκλήρυνε τὰ τέκνα ἑαυτῆς , ὥςτε μὴ ἑαυτήν ·
εἰς κενὸν ἐκοπίασεν ἄνευ φόβου.
17. Ὅτι κατεσιώπησεν αὐτῇ ὁ Θεὸς σοφίαν , καὶ οὐκ
ἐπεμέρισεν αὐτῇ ἐν τῇ συνέσει .
18. Κατὰ καιρὸν ἐν ὕψει ὑψώσει , καταγελάσεται
ἵππου καὶ τοῦ ἐπιβάτου αὐτοῦ.
19. Ἢ σὺ περιέθηκας ἵππω δύναμιν , ἐνέδυσας δὲ
τραχήλῳ αὐτοῦ φόβον ;
20. Περιέθηκας δὲ αὐτῷ πανοπλίαν, δόξαν δὲ στη
θέων αὐτοῦ τόλμη.
21. Ἀνορύσσων ἐν πεδίω γαυριᾷ , ἐκπορεύεται δὲ εἰς
πεδίον ἐν ἰσχύϊ.
22. Συναντῶν βασιλεῖ καταγελᾷ , καὶ οὐ μὴν ἀπο-
στραφῇ ἀπὸ σιδήρου.
23. Επ' αὐτῷ γαυριᾷ τόξον καὶ μάχαιρα ,
24. καὶ ὀργὴ ἀφανιεῖ τὴν γῆν· καὶ οὐ μὴ πιστεύσει ,
ἕως ἂν σημάνῃ σάλπιγξ.
25. Σάλπιγγος δὲ σημαινούσης, λέγει Ευγε· πόῤῥω-
εν δὲ ὀσφραίνεται πολέμου σὺν ἅλματι καὶ κραυγῇ .
26. Ἐκ δὲ τῆς σῆς ἐπιστήμης ἕστηκεν ἱέραξ , ἀνα-
τετάσας τὰς πτέρυγας , ἀκίνητος , καθορῶν τὰ πρὸς | immobilis , respiciens quæ ad austrum ?
όταν ;
27. Ἐπὶ δὲ σῷ προςτάγματι ὑψοῦται ἀετὸς , γύψ δὲ
πὶ νοσσιᾶς αὐτοῦ καθεσθεὶς αὐλίζεται ,
28. ἐπ' ἐξοχῇ πέτρας , καὶ ἀποκρύφῳ ;
29. Ἐκεῖσε ὢν ζητεῖ τὰ σῖτα , πόρρωθεν οἱ ὀφθαλμοὶ
ὐτοῦ σκοπεύουσι .
30. Νεοσσοὶ δὲ αὐτοῦ φύρονται ἐν αἵματι · οὗ δ' ἂν
σι τεθνεῶτες , παραχρῆμα εὑρίσκονται .
31. Καὶ ἀπεκρίθη Κύριος ὁ Θεὸς τῷ Ἰώβ , καὶ
πει
32. Μὴ κρίσιν μετὰ Ἱκανοῦ ἐκκλίνει ; Ἐλέγχων δὲ
εὸν, ἀποκριθήσεται αὐτήν.
33. Ὑπολαβὼν δὲ Ἰώβ , λέγει τῷ Κυρίῳ ·
34. Τί ἔτι ἐγὼ κρίνομαι, νουθετούμενος καὶ ἐλέγχων
ύριον, ἀκούων τοιαῦτα οὐθὲν ὤν; Ἐγὼ δὲ τίνα ἀπό- minum , audiens talia cumnihil sim? Ego vero quod respon-
ισιν δῶ πρὸς ταῦτα; Χεῖρα θήσω ἐπὶ στόματί μου .
35. Απαξ λελάληκα , ἐπὶ δὲ τῷ δευτέρῳ οὐ προς-
σω
93
6. Posui enim habitationem ejus desertum , et taberna-
cula ejus salsuginem .
7. Irridens multas turbas civitatis , et querelam exactoris
non audiens.
8. Considerabit montes pascuam suam , et post omne vi-
ride quaerit .
9. Volet autem monoceros servire tibi , aut dormire su-
per præsepe tuum ?
10. Et alligabis in loris jugum ejus , aut ducet sulcos tuos
in campo ?
11. Confidis autem in eo , quia multa est virtus ejus , et
dimittis ei opera tua?
12. El credes quiareddet tibi senentem, et in aream tuam
inferet ?
13. Penna laetantium neelassa , si conceperit assida et
nessa :
14. quod relinquet in terra ova sua , et in pulvere cale-
faciet :
15. et oblita est , quia pes disperdet, et bestiae agri con-
culcabunt.
16. Obduravit filios suos , ut non seipsam : frustra labo-
ravit sine timore.
17. Quia tacere fecit ei Deus sapientiam , et non partitus
est ei in intellectu.
18. Cum fuerit tempus in altum exaltabit , irridebit
equum et ascensorem ejus.
19. An tu circumdedisti equo virtutem , et induisti_col-
lum ejus timore ?
20. Et circumposuisti ei armaturam , et gloriam pectorum
ejus audaciae.
21. Fodiens in campo luxuriat , et procedit in campum in
virtute.
22. Occurens regi deridet , nec se avertet a ferro.
23. Super ipsum gaudet arcus et gladius ,
24. et iracundia evertet terram : nec credet, donec signi
ficaverit tuba.
25. Cum autem tuba significaverit , dicit Euge : et procul
odoratur pugnam cum saltu et clamore.
26. Ex tua vero scientia stetit accipiter, expansis pennis ,
27. Atque tuo praecepto exaltatur aquila , aut vultur super
nidum suum sedens moratur,
28. in summitate petra , et abscondito ?
29. Cum ibi fuerit quaerit escas , longe oculi ejus specu-
lantur.
30. Et pulli ejus consperguntur in sanguine : ubicumque
autem fuerint cadavera , confestim reperiuntur.
31. Et respondit Dominus Deus ad Job , et dixit :
32. Numquid judicium cum Omnipotente declinat ? Et
arguens Deum , respondebit.
33. Respondens autem Job , dicit Domino :
34. Quid adhuc ego judicor, commonitus et arguens Do-
sum dabo ad hæc ? Manum ponam ad os meum.
35. Semel locutus sum , et iterum non adjiciam.
94 ΙΩΒ. Κεφ . ΜΑ'.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Μ΄.
1. Ἔτι δὲ ὑπολαβὼν ὁ Κύριος , εἶπε τῷ Ἰὼβ ἐκ
του νέφους·
2. Μὴ , ἀλλὰ ζῶσαι ὥςπερ ἀνὴρ τὴν ὀσφύν σου ,
ἐρωτήσω δέ σε, σὺ δέ μοι ἀπόκριναι .
3. Μὴ ἀποποιοῦ μου τὸ κρῖμα . Οἴει δέ με ἄλλως
σοι κεχρηματικέναι , ἢ ἵνα ἀναφανῆς δίκαιος ;
4. Η βραχίων σοί ἐστι κατὰ τοῦ Κυρίου , ἢ φωνῇ
κατ᾿ αὐτοῦ βροντᾶς;
5. Ανάλαβε δὴ ὕψος καὶ δύναμιν , δόξαν δὲ καὶ τι-
μὴν ἀμφίασαι .
6. Ἀπόστειλον δὲ ἀγγέλους ὀργῇ , πάντα δὲ ὑβριστὴν
ταπείνωσον .
7. Ὑπερήφανον δὲ σβέσον, σῆψον δὲ ἀσεβεῖς πα-
ραχρῆμα .
8. Κρύψον δὲ εἰς γῆν ὁμοθυμαδὸν , τὰ δὲ πρόςωπα
αὐτῶν ἀτιμίας ἔμπλησον.
9. Ὁμολογήσω ὅτι δύναται ἡ δεξιά σου σῶσαι .
10. Ἀλλὰ δὴ ἰδοὺ θηρία παρὰ σοὶ , χόρτον ἶσα βου-
σὶν ἐσθίουσιν.
I. Ἰδοὺ δὴ ἡ ἰσχὺς αὐτοῦ ἐπ' ὀσφύϊ , ἡ δὲ δύναμις
αὐτοῦ ἐπ᾿ ἐμφαλοῦ γαστρός.
12. Ἔστησεν οὐρὰν ὡς κυπάρισσον, τὰ δὲ νεῦρα
αὐτοῦ συμπέπλεκται .
13. Αἱ πλευραὶ αὐτοῦ πλευραὶ χάλκειαι , ἡ δὲ ῥάχις
αὐτοῦ σίδηρος χυτός.
14. Τουτέστιν ἀρχὴ πλάσματος Κυρίου · πεποιημένον
ἐγκαταπαίζεσθαι ὑπὸ τῶν ἀγγέλων αὐτοῦ.
15. Ἐπελθὼν δὲ ἐπ᾿ ὄρος ἀκρότομον ἐποίησε χαρ
μονὴν τετράποσιν ἐν τῷ ταρτάρῳ .
16. Ὑπὸ παντοδαπὰ δένδρα κοιμᾶται , παρὰ πάπυ-
ρον καὶ κάλαμον καὶ βούτομον .
17. Σκιάζονται δὲ ἐν αὐτῷ δένδρα μεγάλα σὺν ῥαδά-
μνοις, καὶ κλῶνες ἀγροῦ.
18. Ἐὰν γένηται πλημμύρα , οὐ μὴ αἰσθηθῇ· πέ
ποιθεν, ὅτι προςκρούσει ὁ Ἰορδάνης εἰς τὸ στόμα αὐτοῦ.
19. Ἐν τῷ ὀφθαλμῷ αὐτοῦ δέξεται αὐτὸν, ἐνσκο-
λιευόμενος τρήσει είνα.
20. Ἄξεις δὲ δράκοντα ἐν ἀγκίστρῳ , περιθήσεις δὲ
φορβαίαν περὶ ῥῖνα αὐτοῦ ;
21. Η δήσεις κρίκον ἐν τῷ μυκτῆρι αὐτοῦ, ψελλίῳ
δὲ τρυπήσεις τὸ χεῖλος αὐτοῦ;
22. Λαλήσει δέ σοι δεήσει , ἱκετηρία μαλακῶς ;
23. Θήσεται δὲ μετὰ σου διαθήκην ; Λήψῃ δὲ αὐτὸν
δοῦλον αἰώνιον ;
24. Παίξῃ δὲ ἐν αὐτῷ ὥςπερ ὀρνέῳ ; ἢ δήσεις αὐτὸν
ὥςπερ στρουθίον παιδίῳ ;
25. Ἐνσιτοῦνται δὲ ἐν αὐτῷ ἔθνη , μεριτεύονται δὲ
αὐτὸν Φοινίκων ἔθνη ;
20. Πᾶν δὲ πλωτὸν συνελθὸν οὐ μὴ ἐνέγκωσι βύρσαν
μίαν οὐρᾶς αὐτοῦ, καὶ ἐν πλοίοις ἁλιέων κεφαλὴν αὐτοῦ.
27. Ἐπιθήσεις δὲ αὐτῷ χεῖρα , μνησθεὶς πόλεμον
τὸν γινόμενον ἐν σώματι αὐτοῦ , καὶ μηκέτι γινέσθω .
28. Οὐχ ἑώρακας αὐτόν ; Οὐδὲ ἐπὶ τοῖς λεγομένοις
τεθαύμακας ;
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΑ'.
1. Οὐ δέδοικας , ὅτι ἡτοίμασταί μοι ; Τίς γάρ ἐστιν
ὁ ἐμοὶ ἀντιστάς ;
CAPUT XL.
1. Adhuc autem respondens Dominus , dixit ad Job de
nube :
2. Nequaquam , sed accinge sicut vir lumbum tuum , in-
terrogabo autem te , et tu mihi responde.
3. Ne repellas judicium meum. Putas autem me aliter tibi
respondisse , quam ut appareas justus?
4. Numquid brachium tibi est contra Dominum , aut voce
contra eum tonas?
5. Assume nunc altitudinem et virtutem, gloriam vero et
honorem induere.
6. Mitte autem angelos ira , et omnem contumeliosum
humilia.
7. Et superbum exstingue , et corrumpe impios statim.
8. Absconde autem in terram simul , et facies eorum im-
ple ignominia.
9. Confitebor quod potest dextera tua salvare.
10. Verum utique ecce bestiæ apud te , frenum sicut bo-
ves comedunt.
11. Ecce utique fortitudo ejus in lumbo , et virtus ejus
super umbilico ventris.
12. Erexit caudam sicut cupressum , et nervi ejus com-
plicati sunt.
13. Costa ejus costæ æneæ , et spina ejus ferrum fusile.
14. Hoc est principium formationis Domini : factum ut
illuderetur ab angelis ejus.
15. Adveniens autem ad montem praeruptum fecit laeti-
tiam quadrupedibus in tartaro.
16. Sub omnigenis arboribus dormit , juxta papyrum et
calamum et carectum.
17. Obumbrant autem in eo arbores magna cum ramis ,
et sarmenta agri.
18. Si fuerit inundatio , non sentiet : confidit , quia sub-
ibit Jordanis in os ejus.
19. In oculo suo capiet eum : intortus forabit nasum.
20. Duces autcm draconem in hamo , et circumpones
capistrum circa nasum ejus?
21. Aut ligabis circulum in naribus ejus , et armilla tere-
brabis labium ejus?
22. Loquetur autem tibi prece , supplicatione molliter ?
23. Ponet autem tecum testamentum ? Accipies auter
eum servum sempiternum ?
24. Ludes autem in eo sicut avi ? aut ligabis eum sicul
passerem puero ?
25. Pascuntur autem in eo gentes , partiuntur autem eun
gentes Phoenicum ?
26. Omne navigans conveniens non ferent pellem uman
cauda ejus , et in navigiis piscatorum caput ejus.
27. Impones autem ei manum , recordatus belli quod -
in corpore ejus , et non ultra fiat.
28. Nonne vidisti eum ? Nonne super iis quae dicuntu
miratus es ?
CAPUT XLI.
1. Non timuisti, quia paratus est mihi? Quis est enim q
mihi ex adverso steterit?
 JOB. CAP . XLII.
2. Η τίς ἀντιστήσεταί μοι , καὶ ὑπομενεῖ ; Εἰ πᾶσα ἡ
ὑπ᾽ οὐρανὸν ἐμή ἐστιν·
3. Οὐ σιωπήσομαι δι ' αὐτὸν, καὶ λόγον δυνάμεως
ἐλεήσει τὸν ἴσον αὐτῷ .
4. Τίς ἀποκαλύψει πρόςωπον ἐνδύσεως αὐτοῦ , εἰς
δὲ πτύξιν θώρακος αὐτοῦ τίς ἂν εἰςέλθοι ;
5. Πύλας προςώπου αὐτοῦ τίς ἀνοίξει ; Κύκλῳ οδόν-
των αὐτοῦ φόβος.
6. Τὰ ἔγκατα αὐτοῦ ἀσπίδες χάλκεαι· σύνδεσμος δὲ
αὐτοῦ ὥςπερ σμυρίτης λίθος.
7. Εἷς τοῦ ἑνὸς κολλῶνται , πνεῦμα δὲ οὐ μὴ διέλθῃ
αὐτόν.
8. Ανὴρ τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ προςκολληθήσεται · συνέ
χονται καὶ οὐ μὴ ἀποσπασθῶσιν.
9. Ἐν πταρμῷ αὐτοῦ ἐπιφαύσκεται φέγγος , οἱ δὲ
ὀφθαλμοὶ αὐτοῦ εἶδος ἑωςφόρου.
10. Ἐκ στόματος αὐτοῦ ἐκπορεύονται ὡς λαμπάδες
καιόμεναι , καὶ διαῤῥιπτοῦνται ὡς ἐσχάραι πυρός.
1. Ἐκ μυκτήρων αὐτοῦ ἐκπορεύεται καπνὸς καμί
νου καιομένης πυρὶ ἀνθράκων.
13. Ἡ ψυχὴ αὐτοῦ ἄνθρακες , φλὸς δὲ ἐκ στόματος
αὐτοῦ ἐκπορεύεται ·
13. ἐν δὲ τραχήλῳ αὐτοῦ αὐλίζεται δύναμις , ἔμπρο
σθεν αὐτοῦ τρέχει απώλεια .
14. Σάρκες δὲ σώματος αὐτοῦ κεκόλληνται · καταχέει
ἐπ' αὐτὸν, οὐ σαλευθήσεται .
15. Ἡ καρδία αὐτοῦ πέπηγεν ὡς λίθος , ἕστηκε δὲ
ὥςπερ ἄκμων ἀνήλατος.
16. Στραφέντος δὲ αὐτοῦ , φόβος θηρίοις τετράποσιν
ἐπὶ γῆς ἁλλομένοις.
17. Ἐὰν συναντήσωσιν αὐτῷ λόγχαι , οὐδὲν μὴ
ποιήσωσι δόρυ , καὶ θώρακα .
18. Ηγηται μὲν γὰρ σίδηρον ἄχυρα , χαλκὸν δὲ
ὥςπερ ξύλον σαθρόν .
19. Οὐ μὴ τρώσῃ αὐτὸν τόξον χάλκεον · ἥγηται μὲν
πετροβόλον χόρτον.
20. Ὡς καλάμη ἐλογίσθησαν σφυρά , καταγελᾷ δὲ
σεισμοῦ πυρφόρου.
21. Ἡ στρωμνὴ αὐτοῦ ὀβελίσκοι ὀξεῖς , πᾶς δὲ χρυ-
τὸς θαλάσσης ὑπ' αὐτὸν ὥσπερ πηλὸς ἀμύθητος .
22. Ἀναζεῖ τὴν ἄβυσσον ὥςπερ χαλκεῖον · ἥγηται δὲ
ὴν θάλασσαν ὥςπερ ἐξάλειπτρον,
23. τὸν δὲ τάρταρον τῆς ἀβύσσου ὥςπερ αἰχμάλω
ον· ἐλογίσατο ἄβυσσον εἰς περίπατον.
24. Οὐκ ἔστιν οὐδὲν ἐπὶ τῆς γῆς ὅμοιον αὐτῷ περ
τοιημένον ἐγκαταπαίζεσθαι ὑπὸ τῶν ἀγγέλων μου.
25. Πᾶν ὑψηλὸν ὁρᾷ αὐτὸς δὲ βασιλεὺς πάντων τῶν
ν τοῖς ὕδασιν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΒ΄.
1. Ὑπολαβὼν δὲ Ἰὼβ , λέγει τῷ Κυρίῳ·
2. Οἶδα ὅτι πάντα δύνασαι , ἀδυνατεῖ δέ σοι οὐδέν.
3. Τίς γάρ ἐστιν ὁ κρύπτων σε βουλήν ; Φειδόμενος
ὲ ῥημάτων, καὶ σὲ οἴεται κρύπτειν ; Τίς δὲ ἀναγγελεῖ
οι ἃ οὐκ ᾔδειν, μεγάλα καὶ θαυμαστὰ ἃ οὐκ ἐπιστά-
ην ;
4. Ἄκουσον δέ μου , Κύριε , ἵνα κἀγὼ λαλήσω · ἐρω-
ήσω δέ σε , σὺ δέ με δίδαξον.
95
2. Vel quis resistet mihi , et sustinebit ? Si universa quæ
sub cœlo mea est.
3. Non facebo propter eum , et rationem virtutis misere-
bitur æqualem sibi.
4. Quis revelabit faciem indumenti ejus , et in rugam pe-
ctoris ejus quis utique ingrediatur?
5. Portas faciei ejus quis aperiet ? In circuitu dentium ejus
timor.
6. Interiora ejus scuta ænea : et colligatio ejus sicut lapis
smyrites.
7. Unus uni conglutinantur, spiritus autem non transibit
eum .
8. Vir fratri suo agglutinabitur : cohaerent et ecce non
divellentur,
9. In sternutamento ejus effulget lumen, et oculi ejus spc-
cies luciferi.
10. De ore ejus egrediuntur quasi lampades accensa , el
projiciuntur sicut scintillæ ignis.
11. De naribus ejus egreditur fumus camini accensi igne
carbonum.
12. Anima ejus carbones , et flamma de ore ejus proce-
dit :
13. in collo autem ejus habitat potentia , ante eum currit
perditio.
14. Carnes autem corporis ejus sunt agglutinatae : effundit
super eum , non commovebitur.
15. Cor ejus induratum est ut lapis , stetit autem sicut
incus immota.
16. Cum se autem verterit , timor bestiis quadrupedibus
super terram saltantibus.
17. Si occurrerint ei lanceæ , nihil facient hastam , et the-
racem.
· 18. Nam ferrum quidem putat paleas , as autem sicut li-
gnum putridum.
19. Non vulnerabit eum arcus æneus : putat autem ma-
chinam petras jacientem fœnum.
20. Sicut calamus reputati sunt mallei , et deridet con-
cussionem igniferam.
21. Lectus ejus obelisci acuti , et omne aurum maris sub
eo sicut lutum inenarrabile.
22. Fervere facit abyssum tamquam officinam aerariam :
putat autem mare tamquam vas unguentarium ,
23. et tartarum abyssi tamquam captivum : reputavit
abyssum in deambulatorium.
24. Nihil est super terram simile ei factum ut illudatur
ab angelis meis.
25. Omne sublime videt : ipse autem rex omnium quae in
aquis .
CAPUT XLII.
1. Respondens autem Job , dicit Domino :
2. Novi quod omnia potes , et nihil tibi est impossibile.
3. Quis enim est qui celat te consilium ? Parcens autem
verbis , et te putat celare ? Quis autem annuntiabit mihi quæ
non novi , magna et mirabilia quæ nescivi ?
4. Verum audi me, Domine, ut et ego loquar : interrogabo
autem hoc , et tu doce me.
96 ΙΩΒ. Κεφ.
5. Ακοὴν μὲν ὠτὸς ἤκουόν σου τὸ πρότερον, νυνὶ δὲ
ὁ ὀφθαλμός μου ἑώρακέ σε .
6. Διὸ ἐφαύλισα ἐμαυτὸν , καὶ ἐτάκην · ἥγημαι δὲ
ἐμαυτὸν γῆν καὶ σποδόν.
7. Εγένετο δὲ , μετὰ τὸ λαλῆσαι τὸν Κύριον πάντα
τὰ ῥήματα ταῦτα τῷ Ἰὼβ , εἶπεν ὁ Κύριος Ἐλιφάς
τῷ Θαιμανίτη · Ἥμαρτες σὺ καὶ οἱ δύο φίλοι σου· οὐ
γὰρ ἐλαλήσατε ἐνώπιόν μου ἀληθὲς οὐδὲν, ὥςπερ ὁ θε-
ράπων μου Ἰώβ,
8. Νῦν δὲ λάβετε ἑπτὰ μόσχους καὶ ἑπτὰ κριοὺς,
καὶ πορεύθητε πρὸς τὸν θεράποντά μου Ἰώβ , καὶ ποιή -
σει κάρπωσιν ὑπὲρ ὑμῶν. Ἰὼβ δὲ ὁ θεράπων μου
εὔξεται περὶ ὑμῶν, ὅτι εἰ μὴ πρόςωπον αὐτοῦ λήψομαι ·
εἰ μὴ γὰρ δι᾽ αὐτὸν, ἀπώλεσα ἂν ὑμᾶς· οὐ γὰρ ἐλαλή- |
σατε ἀληθὲς κατὰ τοῦ θεράποντός μου Ἰώβ
9. Ἐπορεύθη δὲ Ἐλιφὰς ὁ Θαιμανίτης , καὶ Βαλ-
δὰδ ὁ Σαυχίτης, καὶ Σωφὰρ δὁ Μιναῖος , καὶ ἐποίησαν |
καθὼς συνέταξεν αὐτοῖς ὁ Κύριος · καὶ ἔλυσε τὴν ἁμαρ-
τίαν αὐτοῖς διὰ Ἰώβ.
10. Ὁ δὲ Κύριος ηὔξησε τὸν Ἰώβ· εὐξαμένου δὲ
αὐτοῦ καὶ περὶ τῶν φίλων αὐτοῦ , ἀφῆκεν αὐτοῖς τὴν ¦
ἁμαρτίαν.Ἔδωκεν δὲ ὁ Κύριος διπλα , ὅσα ἦν ἔμπροσθεν
Ἰώβ, εἰς διπλασιασμόν.
ι . Ἤκουσαν δὲ πάντες οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ , καὶ αἱ
ἀδελφαὶ αὐτοῦ , πάντα τὰ συμβεβηκότα αὐτῷ , καὶ ἦλ-
θον πρὸς αὐτὸν, καὶ πάντες ὅσοι ᾔδεισαν αὐτὸν ἐκ πρώ- -
του· φαγόντες δὲ καὶ πιόντες παρ᾽ αὐτῷ παρεκάλεσαν |
αὐτὸν, καὶ ἐθαύμασαν ἐπὶ πᾶσιν οἷς ἐπήγαγεν ἐπ ' αὐτῷ
ὁ Κύριος . Ἔδωκε δὲ αὐτῷ ἕκαστος ἀμνάδα μίαν, καὶ
τετράδραχμον χρυσοῦ καὶ ἀσήμου .
12. Ὁ δὲ Κύριος εὐλόγησε τὰ ἔσχατα Ἰὼβ ἢ τὰ
ἔμπροσθεν · ἦν δὲ τὰ κτήνη αὐτοῦ , πρόβατα μύρια τε
τρακιςχίλια , κάμηλοι εξακιςχίλιαι , ζεύγη βοῶν χίλια ,
ὄνοι θήλειαι νομάδες χίλιαι .
13. Γεννῶνται δὲ αὐτῷ υἱοὶ ἑπτὰ , καὶ θυγατέρες
τρεῖς.
14. Καὶ ἐκάλεσε τὴν μὲν πρώτην Ἡμέραν· τὴν δὲ
δευτέραν Κασίαν· τὴν δὲ τρίτην Αμαλθαίας κέρας .
15. Καὶ οὐχ εὑρέθησαν κατὰ τὰς θυγατέρας Ἰὼβ
βελτίους αὐτῶν ἐν τῇ ὑπ᾽ οὐρανόν · ἔδωκε δὲ αὐταῖς ὁ
πατὴρ κληρονομίαν ἐν τοῖς ἀδελφοῖς .
16. Ἔζησε δὲ Ἰὼβ μετὰ τὴν πληγὴν ἔτη ἑκατὸν
ἑβδομήκοντα · τὰ δὲ πάντα ἔτη ἔζησεν διακόσια τεσσα
ράκοντα. Καὶ εἶδεν Ἰὼβ τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ , καὶ τοὺς
υἱοὺς τῶν υἱῶν αὐτοῦ , τετάρτην γενεάν . Καὶ ἐτελεύτη-
σεν Ἰὼβ πρεσβύτερος καὶ πλήρης ἡμερῶν.
« Γέγραπται δὲ αὐτὸν πάλιν ἀναστήσεσθαι μεθ' ὧν
« ὁ Κύριος ἀνίστησιν. Οὗτος ἑρμηνεύεται ἐκ τῆς συρια-
(( κῆς βίβλου, ἐν μὲν γῇ κατοικῶν τῇ Αἰσίτιδι , ἐπὶ τοῖς
« ὁρίοις τῆς Ἰδουμαίας καὶ Ἀραβίας· προϋπῆρχε δὲ
αὐτῷ ὄνομα Ἰωβάβ . Λαβὼν δὲ γυναῖκα Αράβισσαν,
«< γεννα υἱὸν, ᾧ ὄνομα Ἐννών. Ἦν δὲ αὐτὸς πατρὸς μὲν
« Ζαρὲ ἐκ τῶν Ἡσαῦ υἱῶν υἱὸς , μητρὸς δὲ Βοσόῤῥας ,
" ὥςτε εἶναι αὐτὸν πέμπτον ἀπὸ Ἀβραάμ . Καὶ οὗτοι
« οἱ βασιλεῖς οἱ βασιλεύσαντες ἐν Ἐδὲμ , ἧς καὶ αὐτὸς
«< ἦρξε χώρας · πρῶτος Βαλὰκ ὁ τοῦ Βεωρ , καὶ ὄνομα
«< τῇ πόλει αὐτοῦ Δενναβά. Μετὰ δὲ Βαλακ , Ἰωβὰς ὁ
«< καλούμενος Ἰώβ. Μετὰ δὲ τοῦτον, Ἀσὼμ ὁ ὑπάρχων
ἡγεμὼν ἐκ τῆς Θαιμανίτιδος χώρας . Μετὰ δὲ τοῦτον,
« Ἀδὰδ υἱὸς Βαρὰδ, ὁ ἐκκόψας Μαδιάμ ἐν τῷ πεδίῳ
Β'.
5. Auditu enim auris audivi te antea , nunc autem oculus
meus vidit te.
6. Quamobrem sprevi me ipsum , et extabui : putavi au
tem me terram et cinerem .
7. Factum est autem , postquam Dominus locutus est
omnia verba haec ad Job , dixit Dominus ad Eliphaz The
manitem : Peccasti tu et duo amici tui : non enim locut
estis coram me verum quippiam , sicut famulus meus Job .
8. Nunc autem sumite septem vitulos et septem arietes
et ite ad famulum meum Job , et faciet holocaustum pro vo
bis. Et Job famulus meus precabitur pro vobis , quoniam
non nisi faciem ejus accipiam : nam nisi propter ipsum, per
didissem utique vos : non enim locuti estis verum contra
famulum meum Job.
9. Ivit autem Eliphaz Thamanites , et Baldad Sauchites
et Sophar Minaeus , et fecerunt sicut præcepit eis Dominus
et solvit peccatum eis propter Job.
10. Dominus autem auxit Job : et cum ille precatus etiam
esset pro amicis suis , dimisit eis peccatum. Dedit auten
Dominus dupla , quaecumque erant antea Job, in duplicatio
nem .
11. Audierunt autem omnes fratres ejus , et sorores ejus
quaecumque acciderant ei , et venerunt ad eum , et omne
quicumque noverant eum a principio : comedentes autem e
bibentes apud eum consolati sunt eum , et mirati sunt supe
omnibus quae induxit super eum Dominus. Dedit autem e
unusquisque agnum unum , et tetradrachmum auri et no
signati.
12 Et benedixit Dominus novissima Job præ iis quæ an
tea : et fuerunt pecora ejus , oves decies et quater mille , ca
meli sexies mille , juga boum mille , asina foeminae pascua
les mille.
13. Et nascuntur ei filii septem , et filiae tres.
14. Et primam quidem vocavit Diem : et secundam Ca
siam : et tertiam Cornu Amalthææ .
15. Et non sunt inventæ juxta filias Job meliores eis i
ea quæ sub cœlo : dedit autem eis pater hæreditatem inte
fratres.
16. Et vixit Job post plagam annos centum septuaginta
omnes autem annos vixit ducentos quadraginta. Et vidit Jo!
filios suos , et filios filiorum suorum, quartam generatio
nem . Et mortuus est Job senior et plenus dierum.
<< Scriptum est autem ipsum rursus resurrecturum cur
(( quibus resuscitat Dominus . Hic interpretatione redditu
«< ex libro syriaco , in terra quidem Ausitide habitans , i
« finibus Idumææ et Arabia : et erat ei nomen Jobab. Cur
«< autem accepisset uxorem Arabissam , generat filium , c
<« nomen Ennon. Erat autem ipse ex patre quidem Zare
« filiis Esau filius , matris autem Bosorrae , ita ut ipse s
(( quintus ab Abraham. Et hi sunt reges qui regnaverunt
Edom , cujus regionis etiam ipse dominatus est : primu
<< Balac filius Beor, et nomen civitatis ejus Dennaba. Po
« Balac autem , Jobab qui vocatur Job. Post hunc auten
« Asom qui erat dux ex regione Thamanitide. Post hur
« autem, Adad filius Barad , qui excidit Madiam in cam
 PSALM. I.. 97

« Μωάβ , καὶ ὄνομα τῇ πόλει αὐτοῦ Γεθαίμ.. Οἱ δὲ ἐλ- << Moab , et nomen civitatis ejus Getham. Amici autem qui
« θόντες πρὸς αὐτὸν φίλοι , Ελιφὰς τῶν Ἡσαν υἱῶν , << ad eum venerunt , Eliphaz de filiis Esau , Thæmanorum
Θαιμανῶν βασιλεὺς , Βαλδὰδ ὁ Σαυχαίων τύραννος , « rex , Baldad tyrannus Sauchæeorum , Sophar rex Minæo-
« Σωφὰρ ὁ Μιναίων βασιλεύς . » <<< rum. »>

ΨΑΛΜΟΙ . PSALMI .

A'. Ι.

1. Μακάριος ἀνὴρ ὃς οὐκ ἐπορεύθη ἐν βουλῇ ἀσε 1. Beatus vir qui non abiit in consilio impiorum , et in
βῶν, καὶ ἐν ὁδῷ ἁμαρτωλῶν οὐκ ἔστη , καὶ ἐπὶ καθέδρα | via peccatorum non stetit , et in cathedra pestilentiae non
λοιμῶν οὐκ ἐκάθισεν. sedit.
2. Ἀλλ᾽ ἢ ἐν τῷ νόμῳ Κυρίου τὸ θέλημα αὐτοῦ , 2. Sed in lege Domini voluntas ejus , et in lege ejus medi-
καὶ ἐν τῷ νόμῳ αὐτοῦ μελετήσει ἡμέρας καὶ νυκτός . tabitur die ac nocte.
3. Καὶ ἔσται ὡς τὸ ξύλον τὸ πεφυτευμένον παρὰ 3. Et erit tamquam lignum quod plantatum est secus
τὰς διεξόδους τῶν ὑδάτων, ὃ τὸν καρπὸν αὐτοῦ δώσει | decursus aquarum , quod fructum suum dabit in tempore
ἐν καιρῷ αὐτοῦ · καὶ τὸ φύλλον αὐτοῦ οὐκ ἀποῤῥυήσε- | suo ; et folium ejus non defluet , et omnia quæcumque faciet
ται , καὶ πάντα ὅσα ἂν ποιῇ κατευοδωθήσεται . prosperabuntur.
4. Οὐχ οὕτως οἱ ἀσεβεῖς , οὐχ οὕτως , ἀλλ᾽ ἢ ὡς ὁ 4. Non sic impii , non sic , sed tamquam pulvis quem
χνοῦς ὃν ἐκρίπτει δὁ ἄνεμος ἀπὸ προσώπου τῆς γῆς . projicit ventus a facie terræ.
5. Διὰ τοῦτο οὐκ ἀναστήσονται οἱ ἀσεβεῖς ἐν κρίσει , 5. Ideo non resurgent impii in judicio , neque peccatores
οὐδὲ ἁμαρτωλοὶ ἐν βουλῇ δικαίων . in consilio justorum.
6. Ὅτι γινώσκει Κύριος ὁδὸν δικαίων, καὶ ὁδὸς ἀσε- 6. Quoniam novit Dominus viam justorum , et iter im-
βῶν ἀπολεῖται. piorum peribit.

Β΄ . jr.

1. Ινατί ἐφρύαξαν ἔθνη , καὶ λαοὶ ἐμελέτησαν κενά ;
2. Παρέστησαν οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς , καὶ οἱ ἄρχοντες
συνήχθησαν ἐπιτοαυτὸ κατὰ τοῦ Κυρίου , καὶ κατὰ τοῦ
Χριστοῦ αὐτοῦ.
3. Διαῤῥήξωμεν τοὺς δεσμοὺς αὐτῶν, καὶ ἀποῤῥί-
ψωμεν ἀφ᾿ ἡμῶν τὸν ζυγὸν αὐτῶν.
4. Ὁ κατοικῶν ἐν οὐρανοῖς ἐκγελάσεται αὐτοὺς ,
καὶ ὁ Κύριος ἐκμυκτηριεῖ αὐτούς.
5. Τότε λαλήσει πρὸς αὐτοὺς ἐν ὀργῇ αὐτοῦ , καὶ ἐν
τῷ θυμῷ αὐτοῦ ταράξει αὐτούς .
6. Ἐγὼ δὲ κατεστάθην βασιλεὺς ὑπ᾽ αὐτοῦ ἐπὶ
Σιὼν ὄρος τὸ ἅγιον αὐτοῦ ,
7. διαγγέλλων τὸ πρόσταγμα Κυρίου. Κύριος εἶπε
πρὸς μέ · Υἱός μου εἶ σὺ , ἐγὼ σήμερον γεγέννηκά σε .
8. Αἴτησαι παρ᾿ ἐμοῦ, καὶ δώσω σοι ἔθνη τὴν κλη-
ρονομίαν σου , καὶ τὴν κατάσχεσίν σου τὰ πέρατα τῆς
γῆς.
9. Ποιμανεῖς αὐτοὺς ἐν ῥάβδω σιδηρᾷ , ὡς σκεῦος
κεραμέως συντρίψεις αὐτούς.
το. Καὶ νῦν, βασιλεῖς , σύνετε , παιδεύθητε , πάντες
οἱ κρίνοντες τὴν γῆν.
11. Δουλεύσατε τῷ Κυρίῳ ἐν φόβῳ , καὶ ἀγαλλιᾶσθε
αὐτῷ ἐν τρόμῳ.
12. Δράξασθε παιδείας , μή ποτε ὀργισθῇ Κύριος ,
καὶ ἀπολεῖσθε ἐξ ὁδοῦ δικαίας.
13. Ὅταν ἐκκαυθῇ ἐν τάχει ὁ θυμὸς αὐτοῦ , μακάριοι
πάντες οἱ πεποιθότες ἐπ᾿ αὐτῷ .
VETUS TESTAMENTUM. - II.
1. Quare fremuerunt gentes , et populi meditati sunt ina-
nia?
2. Adstiterunt reges terræ , et principes convenerunt in
unum adversus Dominum , et adversus Christum ejus.
3. Dirumpamus vincula eorum , et projiciamus a nobis
jugum ipsorum.
4. Qui habitat in coelis irridebit eos , et Dominus subsan-
nabit eos.
5. Tunc loquetur ad eos in ira sua , et in furore suo con-
turbabit eos.
6. Ego autem constitutus sum rex ab eo super Sion mon-
tem sanctum ejus ,
7. prædicans præceptum Domini. Dominus dixit ad me :
Filius meus es tu , ego hodie genui te.
8. Postula a me , et dabo tibi gentes hacreditatem tuam,
et possessionem tuam terminos terra .
9. Reges eos in virga ferrea , tamquam vas figuli confrin-
ges eos.
10. Et nunc, reges , intelligite, erudimini, omnes qui judi-
catis terram.
11. Servite Domino in timore, et exsultate ei cum tremore.
12. Apprehendite disciplinam , nequando irascatur Domi-
nus , et perealis de via justa.
13. Cum exarserit in brevi ira ejus , beati omnes qui confi
dunt in eo.
7
98 ΨΑΛΜ . Ε .
Γ΄ . III.

1. Ψαλμὸς τῷ Δαυίδ , ὁπότε ἀπεδίδρασκεν ἀπὸ προσώπου
Αβεσσαλώμ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ .
2. Κύριε , τί ἐπληθύνθησαν οἱ θλίβοντές με ; Πολλοὶ
ἐπανίστανται ἐπ' ἐμέ.
3. Πολλοὶ λέγουσι τῇ ψυχῇ μου · Οὐκ ἔστι σωτηρία
αὐτῷ ἐν τῷ Θεῷ αὐτοῦ. Διάψαλμα.
4. Σὺ δὲ , Κύριε , ἀντιλήπτωρ μου εἶ , δόξα μου καὶ
ὑψῶν τὴν κεφαλήν μου.
5. Φωνῇ μου πρὸς Κύριον ἐκέκραξα , καὶ ἐπήκουσέ
μου ἐξ ὄρους ἁγίου αὐτοῦ. Διάψαλμα.
6. Ἐγὼ ἐκοιμήθην καὶ ὕπνωσα , ἐξηγέρθην , ὅτι
Κύριος ἀντιλήψεταί μου .
7. Οὐ φοβηθήσομαι ἀπὸ μυριάδων λαοῦ τῶν κύκλῳ
ἐπιτιθεμένων μοι . Ανάστα , Κύριε , σῶσόν με , ὁ Θεός - Domine, salvum me fac, Deus meus :
μου .
8. ὅτι σὺ ἐπάταξας πάντας τοὺς ἐχθραίνοντάς μοι
ματαίως , ὀδόντας ἁμαρτωλῶν συνέτριψας .
9. Τοῦ Κυρίου ἡ σωτηρία , καὶ ἐπὶ τὸν λαόν σου ἡ
εὐλογία σου .
Δ΄.
1. Psalmus ipsi David , cum fugeret a facie Absalom filii sui.
2. Domine , quid multiplicati sunt qui tribulant me ? Multi
insurgunt adversus me.
3. Multi dicunt animæ meæ : Non est salus ipsi in Deu
ejus. Diapsalma.
4. Tu autem , Domine , susceptor meus es , gloria mea
et exaltans caput meum.
5. Voce mea ad Dominum clamavi , et exaudivit me de
monte sancto suo. Diapsalma.
6. Ego dormivi et somnum cepi , exsurrexi , quoniam
'Dominus suscipiet me.
7. Non timebo millia populi circumdantis me . Exsurge ,
8. quoniam tu percussisti omnes adversantes mihi sine
causa , dentes peccatorum contrivisti .
9. Domini est salus , et super populum tuum benedictio
tua.
IV.

1. Εἰς τὸ τέλος ἐν ψαλμοῖς , ᾠδὴ τῷ Δαυίδ. I. In finem in Psalmis , canticum ipsi David.
2. Ἐν τῷ ἐπικαλεῖσθαί με , εἰςήκουσέ μου ὁ Θεὸς 2. Cum invocarem , exaudivit me Deus justitiæ meæe : in
τῆς δικαιοσύνης μου · ἐν θλίψει ἐπλάτυνάς μοι . Οἰκτεί tribulatione dilatasti mihi. Miserere mei , et exaudi orationem
ρησόν με , καὶ εἰςάκουσον τῆς προσευχῆς μου. meam.
3. Υἱοὶ ἀνθρώπων , ἕως πότε βαρυκάρδιοι ; Ινατί ἀγα- 3. Filii hominum , usquequo graves corde ? Ut quid diligi-
πᾶτε ματαιότητα , καὶ ζητεῖτε ψεῦδος; Διάψαλμα. tis vanitatem , et quaeritis mendacium ? Diapsalma.
4. Καὶ γνῶτε ὅτι ἐθαυμάστωσε Κύριος τὸν ὅσιον 4. Et scitote quoniam mirificavit Dominus sanctumsuum :
αὐτοῦ · Κύριος εἰσακούσεταί μου ἐν τῷ κεκραγέναι με Dominus exaudiet me cum clamavero ad eum.
πρὸς αὐτόν.
5. Οργίζεσθε καὶ μὴ ἁμαρτάνετε · ἃ λέγετε ἐν ταῖς 5. Irascimini et nolite peccare : quæ dicitis in cordibus
καρδίαις ὑμῶν, ἐπὶ ταῖς κοίταις ὑμῶν κατανύγητε. vestris , in cubilibus vestris compungimini. Diapsalma.
Διάψαλμα .
6. Θύσατε θυσίαν δικαιοσύνης , καὶ ἐλπίσατε ἐπὶ 6. Sacrificate sacrificium justitia , et sperate in Domino :
Κύριον · Πολλοὶ λέγουσι · Τίς δείξει ὑμῖν τὰ ἀγαθά ; | Multi dicunt : Quis ostendet nobis bona ?
7. Ἐσημειώθη ἐφ' ἡμᾶς τὸ φῶς τοῦ προσώπου σου , 7. Signatum est super nos lumen vultus tui , Domine :
Κύριε · Εδωκας εὐφροσύνην εἰς τὴν καρδίαν μου. Dedisti lætitiam in cor meum .
8. Ἀπὸ καρποῦ σίτου καὶ οἴνου καὶ ἐλαίου αὐτῶν 8. A fructu frumenti et vini et olei sui multiplicati sunt.
ἐπληθύνθησαν.
9. Ἐν εἰρήνῃ ἐπὶ τὸ αὐτὸ κοιμηθήσομαι , καὶ 9. In pace in idipsum dormiam, et somnum capiam :
ὑπνώσω ·
10 ὅτι σὺ , Κύριε , κατὰ μόνας ἐπ' ἐλπίδι κατῴκισάς 10. quoniam tu , Domine , singulariter in spe habitare fe
με. cisti me.
E' . γ.

1. Εἰς τὸ τέλος , ὑπὲρ τῆς κληρονομούσης , ψαλμὸς τῷ Δαυίδ.
2. Τὰ ῥήματά μου ἐνώτισαι , Κύριε , σύνες τῆς
κραυγῆς μου ,
3. πρόσχες τῇ φωνῇ τῆς δεήσεώς μου , δὁ βασιλεύς
μου καὶ ὁ Θεός μου ·
4. ὅτι πρὸς σὲ προςεύξομαι , Κύριε , τοπρωί εἶσα-
κούσῃ τῆς φωνῆς μου.
5. Τοπρωί παραστήσομαί σοι , καὶ ἐπόψομαι · Ὅτι
οὐχὶ Θεὸς θέλων ἀνομίαν σὺ εἶ ·
6. οὐδὲ παροικήσει σοι πονηρευόμενος , οὐδὲ διαμε
νοῦσι παράνομοι κατέναντι τῶν ὀφθαλμῶν σου.
I. In finem , pro ea quæ hæreditatem consequitur, psalmus
ipsi David.
2. Verba mea auribus percipe , Domine , intellige clamo-
rem meum ,
3. intende voci orationis meæ , rex meus et Deus meus :
4. quoniam ad te orabo , Domine , mane exaudies vocem
meam.
5. Mane astabo tibi , et videbo : Quoniam non Deus vo-
lens iniquitatem tu es :
6. neque habitabit juxta te malignus, neque pernanebunt
injusti ante oculos tuos.
 66
PSALM . VII . 99

6. Ἐμίσησας , Κύριε , πάντας τοὺς ἐργαζομένους τὴν 6. Odisti , Domine , omnes qui operantur iniquitatem ,
ἀνομίαν , ἀπολεῖς πάντας τοὺς λαλοῦντας τὸ ψεῦδος. perdes omnes qui loquuntur mendacium.
7. Ἄνδρα αἱμάτων καὶ δόλιον βδελύσσεται Κύριος . 7. Virum sanguinum et dolosum abominabitur Dominus.
8. Ἐγὼ δὲ ἐν τῷ πλήθει τοῦ ἐλέους σου εἰσελεύσο 8. Ego autem in multitudine misericordiæ tuæ , introibo
μαι εἰς τὸν οἶκόν σου , προσκυνήσω πρὸς ναὸν ἅγιόν σου in domum tuam , adorabo ad templum sanctum tuum in ti-
L ἐν φόβῳ σου. more tuo.
9. Κύριε , ὁδήγησόν με ἐν τῇ δικαιοσύνῃ σου ἕνεκα 9. Domine , deduc me in tua justitia propter inimicos
τῶν ἐχθρῶν μου , κατεύθυνον ἐνώπιόν σου τὴν δδόν μου. meos , dirige in conspectu tuo viam meam.
10. Ὅτι οὐκ ἔστιν ἐν τῷ στόματι αὐτῶν ἀλήθεια , ἡ 10. Quoniam non est in ore eorum veritas , cor eorum va-
καρδία αὐτῶν ματαία . Τάφος ἀνεῳγμένος ὁ λάρυγξ | num est . Sepulcrum patens est guttur eorum , linguis suis
αὐτῶν, ταῖς γλώσσαις αὐτῶν ἐδολιοῦσαν. dolose agebant .
1. Κρῖνον αὐτοὺς , ὁ Θεός · ἀποπεσάτωσαν ἀπὸ τῶν 11. Judica illos , Deus : decidant a cogitationibus suis ,
διαβουλιῶν αὐτῶν, κατὰ τὸ πλῆθος τῶν ἀσεβειῶν αὐτ secundum multitudinem impietatum eorum expelle eos ,
τῶν ἔξωσον αὐτοὺς , ὅτι παρεπίκραναν σε , Κύριε . quoniam irritaverunt te , Domine.
12. Καὶ εὐφρανθήτωσαν ἐπὶ σοὶ πάντες οἱ ἐλπίζοντες 12. Et laetentur in te omnes qui sperant in te , in aeternum
ἐπὶ σὲ , εἰς αἰῶνα ἀγαλλιάσονται , καὶ κατασκηνώσεις | exsultabunt , et habitabis in eis : et gloriabuntur in te omnes
ἐν αὐτοῖς · καὶ καυχήσονται ἐπὶ σοὶ πάντες οἱ ἀγαπῶν- qui diligunt nomen tuum ,
τες τὸ ὄνομά σου ,
13. ὅτι σὺ εὐλογήσεις δίκαιον . Κύριε , ὡς ὅπλῳ 13. quoniam tu benedices justo. Domine , ut scuto bonae
εὐδοκίας ἐστεφάνωσας ἡμᾶς. voluntatis coronasti nos.

S'. VI.

1. Εἰς τὸ τέλος , ἐν ὕμνοις ὑπὲρ τῆς ὀγδόης , ψαλμὸς τῷ 1. In finem , in hymnis pro octava , psalmus ipsi David.
Δαυίδ .

2. Κύριε , μὴ τῷ θυμῷ σου ἐλέγξης με , μηδὲ τῇ
ὀργῇ σου παιδεύσῃς με.
3. Ἐλέησόν με , Κύριε , ὅτι ἀσθενής εἰμι · ἴασαί με,
Κύριε , ὅτι ἐταράχθη τὰ ὀστᾶ μου.
4. Καὶ ἡ ψυχή μου ἐταράχθη σφόδρα , καὶ σὺ , Κύ-
ριε , ἕως πότε;
5. Ἐπίστρεψον, Κύριε , ῥῦσαι τὴν ψυχήν μου
σωσόν με ἕνεκεν τοῦ ἐλέους σου ,
6. ὅτι οὐκ ἔστιν ἐν τῷ θανάτῳ ὁ μνημονεύων σου ·
ἐν δὲ τῷ ᾅδῃ τίς ἐξομολογήσεταί σοι ;
7. Εκοπίασα ἐν στεναγμῷ μου , λούσω καθ᾿ ἑκά-
στην νύκτα τὴν κλίνην μου · ἐν δάκρυσί μου τὴν στρωμ
νήν μου βρέξω.
8. Εταράχθη ἀπὸ θυμοῦ ὁ ὀφθαλμός μου · ἐπα-
λαιώθην ἐν πᾶσι τοῖς ἐχθροῖς μου.
9. Απόστητε ἀπ᾿ ἐμοῦ , πάντες οἱ ἐργαζόμενοι τὴν
ἀνομίαν, ὅτι εἰσήκουσε Κύριος τῆς φωνῆς τοῦ κλαυθμοῦ | niam exaudivit Dominus vocem fletus mei.
μου.
10. Εἰσήκουσε Κύριος τῆς δεήσεώς μου , Κύριος τὴν
προσευχήν μου προςεδέξατο.
II. Αἰσχυνθείησαν καὶ ταραχθείησαν σφόδρα πάν-
τες οἱ ἐχθροί μου · ἐπιστραφείησαν καὶ αἰσχυνθείησαν mici mei : convertantur et erubescant valde velociter.
σφόδρα διὰ τάχους.
Z' .
2. Domine , ne in furore tuo arguas me , neque in ira tua
corripias me.
3. Miserere mei , Domine , quoniam infirmus sum : sana
me , Domine , quoniam conturbata sunt ossa mea.
4. Et anima mea turbata est valde , sed tu , Domine , us.
quequo ?
5. Convertere , Domine , eripe animam meam : salvum
me fac propter misericordiam tuam,
6. quoniam non est in morte qui memor sit tui : in in-
ferno autem quis confitebitur tibi?
7. Laboravi in gemitu meo , lavabo per singulas noctes
lectum meum in lacrymis meis stratum meum rigabo.
8. Turbatus est a furore oculus meus : inveteravi inter
omnes inimicos meos.
9. Discedite a me , omnes qui operamini iniquitatem, quo-
10. Exaudivit Dominus deprecationem meam , Dominus
orationem meam suscepit.
11. Erubescant et conturbentur vehementer omnes ini-
VII.

1. Ψαλμὸς τῷ Δαυίδ , ἂν ᾖσε τῷ Κυρίῳ ὑπὲρ τῶν λόγων 1. Psalmus ipsi David , quem cantavit Domino pro verbis
Χρυσὶ υἱοῦ Ιεμενεί . Chusi filii Iemeni.

2. Κύριε ὁ Θεός μου , ἐπὶ σοὶ ἤλπισα , σῶσόν με ἐκ 2. Domine Deus meus , in te speravi , salvum me fac ex
πάντων τῶν διωκόντων με , καὶ ῥῦσαί με , omnibus persequentibus me , et libera me ,
3. μή ποτε ἁρπάσῃ ὡς λέων τὴν ψυχήν μου , μὴ 3. ne quando rapiat ut leo animam meam, dum non est
UNIVER

ὄντος λυτρουμένου μηδὲ σώζοντος . qui redimat neque qui salvum faciat.
GIN

4. Κύριε ὁ Θεός μου , εἰ ἐποίησα τοῦτο , εἰ ἔστιν 4. Domine Deus meus , si feci istud , si est iniquitas in
ἀδικία ἐν χερσί μου manibus meis : GENE
IA

LIBRARY
*
100 ΨΑΛΜ. Θ' .

κ. εἰ ἀνταπέδωκα τοῖς ἀνταποδιδοῦσί μοι κακά , 5. si reddidi retribuentibus mihi mala , decidam ergo ab
ἀποπέσοιμι ἄρα ἀπὸ τῶν ἐχθρῶν μου κενός. inimicis meis inanis.
6. Καταδιώξαι ἄρα δὁ ἐχθρὸς τὴν ψυχήν μου καὶ 6. Persequatur ergo inimicus animam meam et compre-
καταλάβοι , καὶ καταπατήσαι εἰς γῆν τὴν ζωήν μου , καὶ hendat , et conculcet in terra vitam meam , et gloriam meam
τὴν δόξαν μου εἰς χοῦν κατασκηνώσαι . Διάψαλμα . in pulverem deducat . Diapsalma.
7. Ανάστηθι , Κύριε , ἐν ὀργῇ σου , ὑψώθητι ἐν τοῖς 7. Exsurge , Domine , in ira tua , exaltare in finibus ini .
πέρασι τῶν ἐχθρῶν μου · ἐξεγέρθητι , Κύριε ὁ Θεός μου , micorum meorum : exsurge , Domine Deus meus , in prae-
ἐν προςτάγματι ᾧ ἐνετείλω , cepto quod mandasti ,
8. καὶ συναγωγὴ λαῶν κυκλώσει σε . Καὶ ὑπὲρ ταύ- 8. et synagoga populorum circumdabit te. Et propter
της εἰς ὕψος ἐπίστρεψον. hanc in altum regredere.
9. Κύριος κρινεῖ λαούς . Κρινόν με , Κύριε , κατὰ τὴν 9. Dominus judicabit populos. Judica me , Domine , se-
cundum justitiam meam , et secundum innocentiam meam
δικαιοσύνην μου , καὶ κατὰ τὴν ἀκακίαν μου ἐπ' ἐμοί. super me.
10. Συντελεσθήτω δὴ πονηρία ἁμαρτωλῶν, καὶ κα- 10. Consummetur nunc nequitia peccatorum , et diriges
τευθυνεῖς δίκαιον , ἐτάζων καρδίας καὶ νεφροὺς ὁ Θεός . justum, scrutans corda et renes Deus.
11. Δικαία ἡ βοήθειά μου παρὰ τοῦ Θεοῦ τοῦ σώ- 11. Justum adjutorium meum a Domino qui salvos facit
ζοντος τοὺς εὐθεῖς τῇ καρδίᾳ . rectos corde.
12. Ὁ Θεὸς κριτὴς δίκαιος , καὶ ἰσχυρὸς καὶ μακρό- 12. Deus judex justus , et fortis et longanimis , et non
θυμος , μὴ ὀργὴν ἐπάγων καθ᾿ ἑκάστην ἡμέραν. iram adducens per singulos dies.
13. Ἐὰν μὴ ἐπιστραφῆτε , τὴν ῥομφαίαν αὐτοῦ 13. Nisi conversi fueritis , gladium suum vibrabit : arcum
στιλβώσει · τὸ τόξον αὐτοῦ ἐνέτεινε , καὶ ἡτοίμασεν | suum tetendit , et paravit illum.
αὐτό.
14. Καὶ ἐν αὐτῷ ἡτοίμασε σκεύη θανάτου , τὰ βέλη 14. Et in eo paravit vasa mortis , sagittas suas ardenti-
αὐτοῦ τοῖς καιομένοις ἐξειργάσατο . bus effecit.
15. Ἰδοὺ ὠδίνησεν ἀδικίαν, συνέλαβε πόνον, καὶ 15. Ecce parturiit injustitiam , concepit laborem , et per
ἔτεκεν ἀνομίαν. perit iniquitatem.
16. Λάκκον ὤρυξε καὶ ἀνέσκαψεν αὐτὸν, καὶ ἐμπε 16. Lacum aperuit et effodit eum , et incidet in foveam
quam fecit.
σεῖται εἰς βόθρον ὃν εἰργάσατο .
17. Επιστρέψει ὁ πόνος αὐτοῦ εἰς κεφαλὴν αὐτοῦ , 17. Convertetur labor ejus in caput ejus , et in verticem
καὶ ἐπὶ κορυφὴν αὐτοῦ ἡ ἀδικία αὐτοῦ καταβήσεται. ipsius iniquitas ejus descendet.
18. Ἐξομολογήσομαι Κυρίῳ κατὰ τὴν δικαιοσύνην 18. Confitebor Domino secundum justitiam ejus , psal-
αὐτοῦ , ψαλῶ τῷ ὀνόματι Κυρίου τοῦ ὑψίστου. lam nomini Domini altissimi.

H' . VIII.

1. Εἰς τὸ τέλος , ὑπὲρ τῶν ληνῶν, ψαλμὸς τῷ Δαυίδ .
2. Κύριε ὁ Κύριος ἡμῶν, ὡς θαυμαστὸν τὸ ὄνομά
σου ἐν πάσῃ τῇ γῇ · Ὅτι ἐπήρθη ἡ μεγαλοπρέπειά σου
ὑπεράνω τῶν οὐρανῶν.
3. Ἐκ στόματος νηπίων καὶ θηλαζόντων κατηρτίσω
αἶνον · ἕνεκα τῶν ἐχθρῶν σου , τοῦ καταλῦσαι ἐχθρὸν
καὶ ἐκδικητήν.
4. Ὅτι ὄψομαι τοὺς οὐρανοὺς ἔργα τῶν δακτύλων
σου , σελήνην καὶ ἀστέρας ἃ σὺ ἐθεμελίωσας.
5. Τί ἐστιν ἄνθρωπος , ὅτι μιμνήσκῃ αὐτοῦ ; ἢ υἱὸς
ἀνθρώπου , ὅτι ἐπισκέπτῃ αὐτόν ;
6. Ἠλάττωσας αὐτὸν βραχύ τι παρ' ἀγγέλους , δόξῃ
καὶ τιμῇ ἐστεφάνωσας αὐτὸν,
7. καὶ κατέστησας αὐτὸν ἐπὶ τὰ ἔργα τῶν χειρῶν
σου
8. πάντα ὑπέταξας ὑποκάτω τῶν ποδῶν αὐτοῦ , πρό-
βατα καὶ βόας πάσας , ἔτι δὲ καὶ τὰ κτήνη του πεδίου ,
9. τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ , καὶ τοὺς ἰχθύας τῆς θα
λάσσης , τὰ διαπορευόμενα τρίβους θαλασσῶν.
10. Κύριε ὁ Κύριος ἡμῶν, ὡς θαυμαστὸν ὄνομά σου
ἐν πάσῃ τῇ γῇ.
Θ΄.
1. In finem , pro torcularibus , psalmus ipsi David .
2. Domine Dominus noster, quam admirabile est nomen
tuum in universa terra ! Quoniam elevata est magnificentia
tua super coelos .
3. Ex ore infantium et lactentium perfecisti laudem :
propter inimicos tuos , ut destruas inimicum et ultorem .
4. Quoniam videbo calos opera digitorum tuorum , lu-
nam et stellas quæ tu fundasti.
5. Quid est homo , quod memor es ejus ? aut filius ho-
minis , quoniam visitas eum ?
6. Minuisti eum paulo minus ab angelis , gloria et honore
coronasti eum,
7. et constituisti eum super opera manuum tuarum :
8. omnia subjecisti sub pedibus ejus , oves et boves uni-
versas , insuper et pecora campi ,
9. volucres caeli , et pisces maris , qui perambulant se-
mitas maris.
10. Domine Dominus noster, quam admirabile est nomen
tuum in universa terra!
ΙΧ.

1. Εἰς τὸ τέλος , ὑπὲρ τῶνκρυφίων τοῦ υἱοῦ , ψαλμὸς τῷ Δαυίδ. 1. In finem, pro occultis filii, psalmus ipsi David.
2. Ἐξομολογήσομαί σοι , Κύριε , ἐν ὅλῃ καρδία μου , 2. Confitebor tibi, Domine, in toto corde meo , narrabo
διηγήσομαι πάντα τὰ θαυμασιά σου . omnia mirabilia tua.
 PSALM . IX .
C 101
3. Εὐφρανθήσομαι καὶ ἀγαλλιάσομαι ἐν σοὶ , ψαλῶ ' 3. Laetabor et exsultabo in te , psallam nomini tuo , Al-
τῷ ὀνόματί σου , Ὕψιστε. tissime.
4. Ἐν τῷ ἀποστραφῆναι τὸν ἐχθρόν μου εἰς τὰ 4. In convertendo inimicum meum retrorsum , infigna-
ὀπίσω , ἀσθενήσουσι καὶ ἀπολοῦνται ἀπὸ προςώπου
σου. buntur et peribunt a facie tua.
5. Ὅτι ἐποίησας τὴν κρίσιν μου καὶ τὴν δίκην μου ,
5. Quoniam fecisti judicium meum et causam meam ,
ἐκάθισας ἐπὶ θρόνου , ὁ κρίνων δικαιοσύνην.
sedisti super thronum , qui judicas justitiam.
6. Επετίμησας ἔθνεσι , καὶ ἀπώλετο ὁ ἀσεβής · τὸ 6. Increpasti gentes , et periit impius : nomen eorum de-
ὄνομα αὐτῶν ἐξήλειψας εἰς τὸν αἰῶνα , καὶ εἰς τὸν αἰῶνα lesti in saeculum , et in sæculum saeculi.
τοῦ αἰῶνος .
7. Τοῦ ἐχθροῦ ἐξέλιπον αἱ ῥομφαῖαι εἰς τέλος , καὶ 7. Inimici defecerunt frameæ in finem, et civitates de-
πόλεις καθεῖλες . Απώλετο τὸ μνημόσυνον αὐτῶν μετ ' struxisti. Periit memoria eorum cum sonitu :
ἤχου
8. καὶ ὁ Κύριος εἰς τὸν αἰῶνα μένει . Ἡτοίμασεν ἐν
8. et Dominus in aeternum permanet. Paravit in judicio
κρίσει τὸν θρόνον αὐτοῦ · thronum suum :
9. καὶ αὐτὸς κρινεῖ τὴν οἰκουμένην ἐν δικαιοσύνῃ , 9. et ipse judicabit orbem terrarum in justitia , judicabit
κρινεῖ λαοὺς ἐν εὐθύτητι . populos in rectitudine.
10. Καὶ ἐγένετο Κύριος καταφυγὴ τῷ πένητι , βοηθὸς 10. Et factus est Dominus refugium pauperi, adjutor in
ἐν εὐκαιρίαις ἐν θλίψει . opportunitatibus in tribulatione.
11. Καὶ ἐλπισάτωσαν ἐπὶ σὲ οἱ γινώσκοντες τὸ ὄνο 11. Et sperent in te qui cognoscunt nomen tuum , quo-
μά σου , ὅτι οὐκ ἐγκατέλιπες τοὺς ἐκζητοῦντάς σε , niam non dereliquisti quærentes te , Domine.
Κύριε.
12. Ψάλατε τῷ Κυρίῳ τῷ κατοικοῦντι ἐν Σιών , 12. Psallite Domino qui habitat in Sion, annuntiate inter
ἀναγγείλατε ἐν τοῖς ἔθνεσι τὰ ἐπιτηδεύματα αὐτοῦ.
gentes studia ejus.
13. Ὅτι ἐκζητῶν τὰ αἵματα αὐτῶν ἐμνήσθη , οὐκ
13. Quoniam requirens sanguinem eorum recordatus est ,
ἐπελάθετο τῆς δεήσεως τῶν πενήτων. non est oblitus orationis pauperum .
14. Ελέησόν με , Κύριε , ἴδε τὴν ταπείνωσίν μου ἐκ 14. Miserere mei , Domine , vide humilitatem meam de
τῶν ἐχθρῶν μου , δὁ ὑψῶν με ἐκ τῶν πυλῶν τοῦ θανά inimicis meis , qui exaltas me de portis mortis :
του
15. ὅπως ἂν ἐξαγγείλω πάσας τὰς αἰνέσεις σου ἐν ταῖς 15. ut annuntiem omnes laudes tuas in portis filia Sion.
πύλαις τῆς θυγατρὸς Σιών.
16. Αγαλλιάσομαι ἐπὶ τῷ σωτηρίῳ σου. Ενεπάγης 16. Exsultabo in salutari tuo. Infixa sunt gentes in in-
σαν ἔθνη ἐν διαφθορᾷ ᾗ ἐποίησαν · ἐν παγίδι ταύτῃ ᾖ | terita quem fecerunt : in laqueo isto quem absconderunt
ἔκρυψαν συνελήφθη ὁ ποὺς αὐτῶν . comprehensus est pes eorum .
17. Γινώσκεται Κύριος κρίματα ποιῶν, ἐν τοῖς ἔργοις 17. Cognoscitur Dominus judicia faciens , in operibus
τῶν χειρῶν αὐτοῦ συνελήφθη ὁ ἁμαρτωλός . ΩΔΗ ΔΙΑ- manuum suarum comprehensus est peccator. ODA DIA-
ΨΑΛΜΑΤΟΣ.
PSALMATIS .
18. Αποστραφήτωσαν οἱ ἁμαρτωλοὶ εἰς τὸν ᾅδην, 18. Convertantur peccatores in infernum , omnes gentes
πάντα τὰ ἔθνη τὰ ἐπιλανθανόμενα τοῦ Θεοῦ. quæ obliviscuntur Deum.
19. Ὅτι οὐκ εἰς τέλος ἐπιλησθήσεται ὁ πτωχὸς , ἡ 19. Quia non in finem oblivio erit pauperis , patientia
ὑπομονὴ τῶν πενήτων οὐκ ἀπολεῖται εἰς τὸν αἰῶνα. pauperum non peribit in æternum.
20. Ανάστηθι , Κύριε , μὴ κραταιούσθω ἄνθρωπος ·
20. Exsurge , Domine , non confortetur homo : judicentur
κριθήτωσαν ἔθνη ἐνώπιόν σου. gentes in conspectu tuo.
21. Κατάστησον, Κύριε , νομοθέτην ἐπ' αὐτούς· γνώ- 21. Constitue , Domine , legislatorem super eos : sciat
τωσαν ἔθνη ὅτι ἄνθρωποί εἰσιν. Διάψαλμα . gentes quoniam homines sunt. Diapsalma.
1. Ἱνατί , Κύριε , ἀφέστηκας μακρόθεν, ὑπερορᾶς ἐν 1. Ut quid , Domine , recessisti longe , despicis in opportu-
εὐκαιρίαις , ἐν θλίψει ; nitatibus , in tribulatione ?
2. Ἐν τῷ ὑπερηφανεύεσθαι τὸν ἀσεβῆ ἐμπυρίζεται 2. Dum superbit impius incenditur pauper : comprehen-
ὁ πτωχός · συλλαμβάνονται ἐν διαβουλίοις οἷς διαλογί- | duntur in consiliis quibus cogitant.
ζονται.
3. Ὅτι ἐπαινεῖται ὁ ἁμαρτωλὸς ἐν ταῖς ἐπιθυμίαις 3. Quoniam laudatur peccator in desideriis animæ suæ ,
τῆς ψυχῆς αὐτοῦ , καὶ ὁ ἀδικῶν ἐνευλογεῖται. et qui iniqua gerit benedicitur.
4. Παρώξυνε τὸν Κύριον ὁ ἁμαρτωλός, κατὰ τὸ πλῆ 4. Irritavit Dominum peccator, secundum multitudinem
θος τῆς ὀργῆς αὐτοῦ οὐκ ἐκζητήσει · iræ suæ non exquiret :
5. οὐκ ἔστιν ὁ Θεὸς ἐνώπιον αὐτοῦ. Βεβηλοῦνται αἱ 5. non est Deus in conspectu ejus. Contaminantur viae il-
ὁδοὶ αὐτοῦ ἐν παντὶ καιρῷ · ἀνταναιρεῖται τὰ κρίματά | lius in omni tempore : auferuntur judicia tua a facie ejus :
σου ἀπὸ προςώπου αὐτοῦ πάντων τῶν ἐχθρῶν αὐτοῦ omnium inimicorum suorum dominabitur.
κατακυριεύσει .
6. Εἶπε γὰρ ἐν καρδίᾳ αὐτοῦ · Οὐ μὴ σαλευθῶ ἀπὸ 6. Dixit enim in corde suo : Non movebora generatione
γενεᾶς εἰς γενεὰν ἄνευ κακοῦ. in generationem sine malo.
102 ΨΑΛΜ . ΙΑ'.

7. Οὗ ἀρᾶς τὸ στόμα αὐτοῦ γέμει καὶ πικρίας καὶ 7. Cujus maledictione os ejus plenum est et amaritudine
δόλου , ὑπὸ τὴν γλῶσσαν αὐτοῦ κόπος καὶ πόνος. et dolo , sub cujus lingua labor et dolor.
8. Εγκάθηται ἔνεδρα μετὰ πλουσίων ἐν ἀποκρύφοις , 8. Sedet in insidiis cum divitibus in occultis , ut interfi-
ciat innocentem :
τοῦ ἀποκτεῖναι ἀθῷον ·
9. οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτοῦ εἰς τὸν πένητα ἀποβλέπουσιν . 9. oculi ejus in pauperem respiciunt. Insidiatur in occulto
Ἐνεδρεύει ἐν ἀποκρύφῳ ὡς λέων ἐν τῇ μάνδρᾳ αὐτοῦ · velut leo in spelunca sua : insidiatur ut rapiat pauperem ,
ἐνεδρεύει τοῦ ἁρπάσαι πτωχὸν, ἁρπάσαι πτωχὸν ἐν τῷ rapere pauperem dum attrahit eum.
ἑλκῦσαι αὐτόν.
10. Ἐν τῇ παγίδι αὐτοῦ ταπεινώσει αὐτὸν, κύψει καὶ 10. In laqueo suo humiliabit eum, inclinabit se et cadet
πεσεῖται ἐν τῷ αὐτὸν κατακυριεῦσαι τῶν πενήτων . cum dominatus fuerit pauperum.
II. Εἶπε γὰρ ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ · Ἐπιλέλησται ὁ 11. Dixit enim in corde suo : Oblitus est Deus , avertit
Θεὸς , ἀπέστρεψε τὸ πρόςωπον αὐτοῦ τοῦ μὴ βλέπειν εἰς faciem suam ne videat in finem.
τέλος.
12. Ανάστηθι , Κύριε ὁ Θεὸς , ὑψωθήτω ἡ χείρ σου , 12. Exsurge, Domine Deus, exaltetur manus tua , ne obli-
μὴ ἐπιλάθης τῶν πενήτων. viscaris pauperum .
13. Ἕνεκεν τίνος παρώξυνεν ὁ ἀσεβὴς τὸν Θεόν ; 13. Propter quid irritavit impius Deum ? Dixit enim in
Εἶπε γὰρ ἐν καρδίᾳ αὐτοῦ · Οὐ ζητήσει . corde suo : Non requiret.
14. Βλέπεις ὅτι σὺ πόνον καὶ θυμὸν κατανοεῖς , τοῦ 14. Vides quoniam tu laborem et iram consideras , ut
παραδοῦναι αὐτοὺς εἰς χεῖράς σου . Σοὶ ἐγκαταλέλειπται | tradas eos in manus tuas. Tibi derelictus est pauper, or-
ὁ πτωχὸς , ὀρφανῷ σὺ ἦσθα βοηθός. phano tu fuisti adjutor.
15. Σύντριψον τὸν βραχίονα τοῦ ἁμαρτωλοῦ καὶ που 15. Contere brachium peccatoris et maligni : quæretur
νηροῦ · ζητηθήσεται ἡ ἁμαρτία αὐτοῦ καὶ οὐ μὴ εὑ- peccatum illius et non invenietur.
ρεθῇ . 16. Dominus regnabit in aeternum, et in sæculum saeculi :
16. Βασιλεύσει Κύριος εἰς τὸν αἰῶνα , καὶ εἰς τὸν
αἰῶνα τοῦ αἰῶνος · ἀπολεῖσθε , ἔθνη , ἐκ τῆς γῆς αὐ- | peribitis , gentes , de terra illius.
τοῦ.
17. Τὴν ἐπιθυμίαν τῶν πενήτων εἰςήκουσε Κύριος , 17. Desiderium pauperum exaudivit Dominus , præpara-
τὴν ἑτοιμασίαν τῆς καρδίας αὐτῶν προςέσχε τὸ οὖς | tionem cordis eorum attendit auris tua .
σου .
18. Κρῖναι ὀρφανῷ καὶ ταπεινῷ , ἵνα μὴ προςθῇ ἔτι 18. Judicare pupillo et humili , ut non apponat ultro ma-
μεγαλαυχεῖν ἄνθρωπος ἐπὶ τῆς γῆς. gnificare se homo super terram . ”

I'. Χ.

1. Εἰς τὸ τέλος, ψαλμὸς τῷ Δαυίδ. I. In finem , psalmus ipsi David.

2. Ἐπὶ τῷ Κυρίῳ πέποιθα , πῶς ἐρεῖτε τῇ ψυχῇ 2. In Domino confido quomodo dicetis animæ meæ : Trans-
μου · Μεταναστεύου ἐπὶ τὰ ὄρη ὡς στρουθίον ; migra in montes sicut passer?
3. Ὅτι ἰδοὺ οἱ ἁμαρτωλοὶ ἐνέτειναν τόξον, ἡτοίμα 3. Quoniam ecce peccatores intenderunt arcum , parave-
σαν βέλη εἰς φαρέτραν, τοῦ κατατοξεῦσαι ἐν σκοτομήνῃ | runt sagittas in pharetra , ut sagittent in obscura luna rectos
τοὺς εὐθεῖς τῇ καρδίᾳ . corde.
4. Ὅτι ἃ κατηρτίσω , καθεῖλον · ὁ δὲ δίκαιος τί 4. Quoniam quæ perfecisti , destruxerunt : justus autem
ἐποίησε ; quid fecit?
5. Κύριος ἐν ναῷ ἁγίῳ αὐτοῦ , Κύριος , ἐν οὐρανῷ ὁ 5. Dominus in templo sancto suo, Dominus , in coelo se-
θρόνος αὐτοῦ · οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτοῦ εἰς τὸν πένητα ἀπο- des ejus oculi ejus in pauperem respiciunt , palpebræ ejus
βλέπουσι , τὰ βλέφαρα αὐτοῦ ἐξετάζει τοὺς υἱοὺς τῶν interrogant filios hominum .
ἀνθρώπων.
6. Κύριος ἐξετάζει τὸν δίκαιον καὶ τὸν ἀσεβῆ · ὁ δὲ 6. Dominus interrogat justum et impium : qui autem di-
ἀγαπῶν ἀδικίαν μισεῖ τὴν ἑαυτοῦ ψυχήν . ligit iniquitatem odit animam suam .
7. Επιβρέξει ἐπὶ ἁμαρτωλοὺς παγίδας , πῦρ καὶ 7. Pluet super peccatores laqueos, ignis et sulphur et spi-
θεῖον καὶ πνεῦμα καταιγίδος ἡ μερὶς τοῦ ποτηρίου αὐ- ritus procellarum pars calicis eorum.
τῶν.
8. Οτι δίκαιος Κύριος καὶ δικαιοσύνας ἠγάπησεν · 8. Quoniam justus Dominus et justitias dilexit : aequita-
εὐθύτητα εἶδε τὸ πρόςωπον αὐτοῦ. tem vidit facies ejus.
ΙΑ΄. ΧΙ.

1. Εἰς τὸ τέλος ὑπὲρ τῆς ὀγδόης , ψαλμὸς τῷ Δαυίδ. 1. In finem pro octava , psalmus ipsi David.

2. Σῶσόν με , Κύριε , ὅτι ἐκλέλοιπεν ὅσιος , ὅτι ἀλι- 2. Salvum me fac, Domine, quoniam defecit sanctus, quo-
γώθησαν αἱ ἀλήθειαι ἀπὸ τῶν υἱῶν τῶν ἀνθρώπων. niam diminutæ sunt veritates a filiis hominum.
 PSALM. XIII
3. Μάταια ἐλάλησεν ἕκαστος πρὸς τὸν πλησίον αὐτ
τοῦ· χείλη δόλια ἐν καρδίᾳ , καὶ ἐν καρδίᾳ ἐλάλησαν . fabia dolosa in corde , et corde locuti sunt .
4. Εξολοθρεύσαι Κύριος πάντα τὰ χείλη τὰ δόλια ,
καὶ γλῶσσαν μεγαλορρήμονα · magniloquam :
5. τοὺς εἰπόντας · Τὴν γλῶσσαν ἡμῶν μεγαλυνοῦ
μεν, τὰ χείλη ἡμῶν παρ' ἡμῶν ἐστι , τίς ἡμῶν κύριος | nostra a nobis sunt , quis noster dominus est ?
ἐστίν ;
6. Ἀπὸ τῆς ταλαιπωρίας τῶν πτωχῶν, καὶ ἀπὸ τοῦ
στεναγμοῦ τῶν πενήτων, νῦν ἀναστήσομαι , λέγει Κύ
ριος · θήσομαι ἐν σωτηρίω , παῤῥησιάσομαι ἐν αὐτῷ .
7. Τὰ λόγια Κυρίου λόγια ἁγνὴ , ἀργύριον πεπυρω
μένον, δοκίμιον τῇ γῇ , κεκαθαρισμένον ἑπταπλασίως .
8. Σὺ, Κύριε , φυλάξεις ἡμᾶς , καὶ διατηρήσεις ἡμᾶς
ἀπὸ τῆς γενεᾶς ταύτης , καὶ εἰς τὸν αἰῶνα.
9. Κύκλῳ οἱ ἀσεβεῖς περιπατοῦσι · κατὰ τὸ ὕψος σου
ἐπολυώρησας τοὺς υἱοὺς τῶν ἀνθρώπων.
IB' .
Εἰς τὸ τέλος , ψαλμὸς τῷ Δαυίδ .
1. Εως πότε , Κύριε , ἐπιλήσῃ μου εἰς τέλος ; ἕως
πότε ἀποστρέψεις τὸ πρόςωπόν σου ἀπ᾿ ἐμοῦ;
2. Ἕως τίνος θήσομαι βουλὰς ἐν ψυχῇ μου , ὀδύνας
ἐν καρδίᾳ μου ἡμέρας;
3. Εως πότε ὑψωθήσεται ὁ ἐχθρός μου ἐπ' ἐμέ ;
4. Ἐπίβλεψον, εἰςάκουσόν μου , Κύριε ὁ Θεός μου.
Φώτισον τοὺς ὀφθαλμούς μου , μή ποτε ὑπνώσω εἰς θά-
νατον
5. μή ποτε εἴποι ὁ ἐχθρός μου · Ἴσχυσα πρὸς αὐτόν .
Οἱ θλίβοντές με ἀγαλλιάσονται ἐὰν σαλευθῶ ·
6. ἐγὼ δὲ ἐπὶ τῷ ἐλέει σου ἤλπισα · ἀγαλλιάσεται ἡ
καρδία μου ἐν τῷ σωτηρίῳ σου. Ἄσω τῷ Κυρίῳ τῷ
εὐεργετήσαντί με , καὶ ψαλῶ τῷ ὀνόματι Κυρίου του
ὑψίστου.
ΙΓ΄.
Εἰς τὸ τέλος , ψαλμὸς τῷ Δαυίδ .
1. Εἶπεν ἄφρων ἐν καρδίᾳ αὐτοῦ · Οὐκ ἔστι Θεός.
Διέφθειραν καὶ ἐβδελύχθησαν ἐν ἐπιτηδεύμασιν· οὐκ
ἔστι ποιῶν χρηστότητα , οὐκ ἔστιν ἕως ἑνός.
2. Κύριος ἐκ τοῦ οὐρανοῦ διέκυψεν ἐπὶ τοὺς υἱοὺς
τῶν ἀνθρώπων, τοῦ ἰδεῖν εἰ ἔστι συνιῶν ἢ ἐκζητῶν τὸν
Θεόν.
3. Πάντες ἐξέκλιναν, ἅμα ἠχρειώθησαν, οὐκ ἔστι
ποιῶν χρηστότητα , οὐκ ἔστιν ἕως ἑνός. Τάφος ανεωγμέ-
νος ὁ λάρυγξ αὐτῶν, ταῖς γλώσσαις αὐτῶν ἐδολιοῦσαν,
ἰὸς ἀσπίδων τὰ χείλη αὐτῶν . Ὧν τὸ στόμα ἀρᾶς καὶ
πικρίας γέμει , ὀξεῖς οἱ πόδες αὐτῶν ἐκχέαι αἷμα . Σύν
τριμμα καὶ ταλαιπωρία ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν, καὶ ὁδὸν
εἰρήνης οὐκ ἔγνωσαν · οὐκ ἔστι φόβος Θεοῦ ἀπέναντι
τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν.
4. Οὐχὶ γνώσονται πάντες οἱ ἐργαζόμενοι τὴν ἀνο-
μίαν, οἱ κατέσθοντες τὸν λαόν μου βρώσει ἄρτου ;
5. Τὸν Κύριον οὐκ ἐπεκαλέσαντο , ἐκεῖ ἐδειλίασαν
φόβῳ οὗ οὐκ ἦν φόβος.
ε. Ὅτι ὁ Θεὸς ἐν γενεᾷ δικαία , βουλὴν πτωχοῦ και
τησχύνατε , ὅτι Κύριος ἐλπὶς αὐτοῦ ἐστι.
7. Τίς δώσει ἐκ Σιὼν τὸ σωτήριον τοῦ Ἰσραήλ; Ἐν
1
103
3. Vana locuti sunt unusquisque ad proximum suum :
4. Disperdat Dominus universa labia dolosa , et linguam
5. qui dixerunt : Linguam nostram magnificabimus , labia
6. Propter miseriam inopum , et gemitum pauperum ,
nunc exsurgam , dicit Dominus : ponam in salutari , fiducia-
liter agam in eo.
7. Eloquia Domini eloquia casta , argentum igne exami-
natum, probatum terra , purgatum septuplum.
8. Tu , Domine , servabis nos , et custodies nos a genera-
tione hac , et in aeternum.
9. In circuitu impii ambulant : secundum altitudinem
tuam multiplicasti filios hominum.
XII.
In finem , psalmus ipsi David .
1. Usquequo , Domine , oblivisceris me in finem? usque-
quo avertes faciem tuam à me ?
2. Quamdiu ponam consilia in anima mea , dolores in
corde meo per diem?
3. Usquequo exaltabitur inimicus meus super me?
4. Respice , exaudi me , Domine Deus meus. Illumina
oculos meos , ne umquam obdormiam in mortem :
5. ne quando dicat inimicus meus Prævalui adversus
eum. Qui tribulant me exsultabunt si mortuus fuero :
6. ego autem in misericordia tua speravi : exsultabit cor
meum in salutari tuo . Cantabo Domino qui bona tribuit
mihi , et psallam nomini Domini altissimi.
XIII.
In finem, psalmus ipsi David.
1. Dixit insipiens in corde suo : Non est Deus. Corrupe-
runt et abominabiles facti sunt in studiis : non est qui faciat
bonitatem , non est usque ad unum.
2. Dominus de coelo prospexit super filios hominum , ut
videat si est intelligens aut requirens Deum .
3. Omnes declinaverunt , simul inutiles facti sunt , non
est qui faciat bonum , non est usque ad unum. Sepulcrum
patens est guttur eorum , linguis suis dolose agebant , vene-
num aspidum labia eorum. Quorum os maledictione et ama-
ritudine plenum est , veloces pedes eorum ad effundendum
sanguinem. Contritio et infelicitas in viis eorum , et viam
pacis non cognoverunt : non est timor Dei ante oculos co-
rum.
4. Nonne cognoscent omnes qui operantur iniquitatem,
qui devorant populum meum cibo panis?
5. Dominum non invocaverunt , illic trepidaverunt timore
ubi non erat timor.
6. Quoniam Deus in generatione justa est , consilium ino-
pis confudistis , quoniam Dominus spes ejus est.
7. Quis dabit ex Sion salutare Israel ? Cum converterit
104 ΨΑΛΜ . Ι5΄ .
τῷ ἐπιστρέψαι Κύριον τὴν αἰχμαλωσίαν τοῦ λαοῦ αὐτ Dominus captivitatem plebis suæ, exsultet Jacob , et ketetur
τοῦ , ἀγαλλιάσθω Ἰακὼ6 , καὶ εὐφρανθήτω Ἰσραήλ . Israel.

ΙΔ΄. XIV.

Ψαλμὸς τῷ Δαυίδ . Psalmus ipsi David.

1. Κύριε , τίς παροικήσει ἐν τῷ σκηνώματί σου , καὶ 1. Domine , quis habitabit in tabernaculo tuo , et quis re
τίς κατασκηνώσει ἐν τῷ ὄρει τῷ ἁγίῳ σου; quiescet in monte sancto tuo?
2. Πορευόμενος ἄμωμος , καὶ ἐργαζόμενος δικαιο- 2. Qui ingreditur sine macula , et operatur justitiam.
σύνην·
3. λαλῶν ἀλήθειαν ἐν καρδίᾳ αὐτοῦ , ὃς οὐκ ἐδόλω 3. qui loquitur veritatem in corde suo , qui non egit do-
σεν ἐν γλώσσῃ αὐτοῦ · οὐδὲ ἐποίησε τῷ πλησίον αὐτοῦ lum in lingua sua : nec fecit proximo suo malum , et oppro-
κακὸν, καὶ ὀνειδισμὸν οὐκ ἔλαβεν ἐπὶ τοὺς ἔγγιστα | brium non accepit adversus proximos suos.
αὐτοῦ .
4. Εξουδένωται ἐνώπιον αὐτοῦ πονηρευόμενος · τοὺς 4. Ad nihilum deductus est in conspectu ejus malignus :
δὲ φοβουμένους Κύριον δοξάζει . Ὁ ὀμνύων τῷ πλησίον | timentes autem Dominum glorificat. Qui jurat proximo suo
αὐτοῦ καὶ οὐκ ἀθετῶν. et non decipit.
5. Τὸ ἀργύριον αὐτοῦ οὐκ ἔδωκεν ἐπὶ τόκῳ , καὶ 5. Pecuniam suam non dedit ad usuram, et munera super
δῶρα ἐπ᾽ ἀθώοις οὐκ ἔλαβεν . Ὁ ποιῶν ταῦτα οὐ σαλευ- innocentes non accepit. Qui facit hæc non commovebitur in
θήσεται εἰς τὸν αἰῶνα . æternum.

ΙΕ΄. XV.

Στηλογραφία τῷ Δαυίδ . Tituli inscriptio ipsi David.

1. Φύλαξόν με , Κύριε , ὅτι ἐπὶ σοὶ ἤλπισα. 1. Conserva me , Domine , quoniam in te speravi.
2. Εἶπα τῷ Κυρίῳ · Κύριός μου εἶ σὺ , ὅτι τῶν ἀγα 2. Dixi Domino : Deus meus es tu , quoniam bonorum
θῶν μου οὐ χρείαν ἔχεις . mreorum non eges.
3. Τοῖς ἁγίοις τοῖς ἐν τῇ γῇ αὐτοῦ , ἐθαυμάστωσε 3. Sanctis qui sunt in terra ejus , mirificavit omnes volun-
πάντα τὰ θελήματα αὐτοῦ ἐν αὐτοῖς. tates suas in eis.
4. Ἐπληθύνθησαν αἱ ἀσθένειαι αὐτῶν, μετὰ ταῦτα 4. Multiplicata sunt infirmitates eorum , postea accelera-
ἐτάχυναν. Οὐ μὴ συναγάγω τὰς συναγωγὰς αὐτῶν ἐξ verunt. Non congregabo conventicula eorum de sanguinibus :
αἱμάτων · οὐδὲ μὴ μνησθῶ τῶν ὀνομάτων αὐτῶν διὰ nec memor ero nominum eorum per labia mea.
χειλέων μου.
5. Κύριος μερὶς τῆς κληρονομίας μου καὶ τοῦ ποτη- 5. Dominus pars haereditatis meæ et calicis mei : tu es
ρίου μου · σὺ εἶ ὁ ἀποκαθιστῶν τὴν κληρονομίαν μου | qui restitues haereditatem meam mihi.
ἐμοί.
6. Σχοινία ἐπέπεσάν μοι ἐν τοῖς κρατίστοις · καὶ 6. Funes ceciderunt mihi in præclaris : etenim haereditas
γὰρ ἡ κληρονομία μου κρατίστη μοι ἐστίν . mea præclara est mihi.
7. Εὐλογήσω τὸν Κύριον τὸν συνετίσαντά με · ἔτι 7. Benedicam Dominum qui tribuit mihi intellectum :
δὲ καὶ ἕως νυκτὸς ἐπαίδευσάν με οἱ νεφροί μου . insuper autem et usque ad noctem erudierunt me renes mei.
8. Προωρώμην τὸν Κύριον ἐνώπιόν μου διαπαντός · 8. Providebam Dominum in conspectu meo semper : quo-
ὅτι ἐκ δεξιῶν μου ἐστὶν , ἵνα μὴ σαλευθῶ. niam a dextris est mihi , ne commovear.
9. Διὰ τοῦτο ηὐφράνθη ἡ καρδία μου , καὶ ἠγαλλιά- 9. Propter hoc laetatum est cor meum, et exsultavit lingua
σατο ἡ γλῶσσά μου · ἔτι δὲ καὶ ἡ σάρξ μου κατασκηνώ- 1 mea : insuper autem et caro mea requiescet in spe.
σει ἐπ᾿ ἐλπίδι .
10. Ὅτι οὐκ ἐγκαταλείψεις τὴν ψυχήν μου εἰς ᾅδην, 10. Quoniam non derelinques animam meam in inferno ,
οὐδὲ δώσεις τὸν ὅσιόν σου ἰδεῖν διαφθοράν. neque dabis sanctum tuum videre corruptionem.
1. Εγνώρισάς μοι ὁδοὺς ζωῆς , πληρώσεις με εὖ- 11. Notas mihi fecisti vias vitae , adimplebis me laetitia
φροσύνης μετὰ τοῦ προςώπου σου · τερπνότητες ἐν τῇ cum vultu tuo : delectationes in dextra tua in finem.
δεξιά σου εἰς τέλος.
I.. XVI.

Προςευχὴ τοῦ Δαυίδ , Oratio ipsius David.

1. Εἰςάκουσον, Κύριε , τῆς δικαιοσύνης μου , πρό
σχες τῇ δεήσει μου . Ενώτισαι τὴν προςευχήν μου ,
οὐκ ἐν χείλεσι δολίοις.
2. Εκ προςώπου σου τὸ κρίμα μου ἐξέλθοι · οἱ ὀψη
θαλμοί μου ἐδέτωσαν ευθύτητας.
1. Exaudi , Domine, justitiam meam, intende deprecationi
mea . Auribus percipe orationem meam, non in labiis dolosis.
2. A vultu tuo judicium meum prodeat : oculi mei videant
aequitates.
 PSALM. XVII. 105

3. Ἐδοκίμασας τὴν καρδίαν μου , ἐπεσκέψω νυκτός · 3. Probasti cor meum, visitasti nocte : igne me examina-
ἐπύρωσάς με , καὶ οὐχ εὑρέθη ἐν ἐμοὶ ἀδικία. sti , et non est inventa in me iniquitas.
4. Ὅπως ἂν μὴ λαλήσῃ τὸ στόμα μου τὰ ἔργα 4. Ut non loquatur os meum opera hominum : propter
τῶν ἀνθρώπων · διὰ τοὺς λόγους τῶν χειλέων σου ἐγὼ verba labiorum tuorum ego custodivi vias duras.
ἐφύλαξα ὁδοὺς σκληράς.
5. Κατάρτισαι τὰ διαβήματά μου ἐν ταῖς τρίβοις 5. Perfice gressus meos in semitis tuis , ut non moveantur
σου , ἵνα μὴ σαλευθῇ τὰ διαβήματά μου. vestigia mea.
6. Ἐγὼ ἐκέκραξα , ὅτι ἐπήκουσάς μου , ὁδ Θεός · κλι- 6. Ego clamavi , quoniam exaudisti me , Deus : inclina
νον τὸ οὖς σου ἐμοὶ , καὶ εἰςάκουσον τῶν ῥημάτων μου. aurem tuam mihi , et exaudi verba mea.
7. Θαυμάστωσον τὰ ἐλέη σου , ὁ σώζων τοὺς ἐλπί- 7. Mirifica misericordias tuas , qui salvos facis sperantes
ζοντας ἐπὶ σέ. in te.
8. Ἐκ τῶν ἀνθεστηκότων τῇ δεξιᾷ σου , φύλαξόν 8. A resistentibus dextera tuae , custodi me ut pupillam
με ὡς κόρην ὀφθαλμοῦ · ἐν σκέπῃ τῶν πτερύγων σου oculi in tegmine alarum tuarum protege me,
σκεπάσεις με ,
9. ἀπὸ προςώπου ἀσεβῶν τῶν ταλαιπωρησάντων 9. a facie impiorum qui me nunc afflixerunt : inimici mei
με · οἱ ἐχθροί μου τὴν ψυχήν μου περιέσχον · animam meam circumdederunt :
10. τὸ στέαρ αὐτῶν συνέκλεισαν, τὸ στόμα αὐτῶν 10. adipem suum concluserunt , os eorum locutum est
ἐλάλησεν ὑπερηφανίαν. superbiam.
1. Εκβαλόντες με νυνὶ περιεκύκλωσάν με , τοὺς 11. Projicientes me nunc circumdederunt me , oculos suos
ὀφθαλμοὺς αὐτῶν ἔθεντο ἐκκλῖναι ἐν τῇ γῇ. statuerunt declinare in terram .
12. Ὑπέλαβόν με ὡςεὶ λέων ἕτοιμος εἰς θήραν, καὶ 12. Susceperunt me sicut leo paratus ad prædam , et sicut
ὡςεὶ σκύμνος οἰκῶν ἐν ἀποκρύφοις. catulus leonis habitans in occultis.
13. Ανάστηθι , Κύριε , πρόφθασον αὐτοὺς , καὶ ὑπο- 13. Exsurge, Domine, præveni eos, et supplanta eos : erue
σκέλισον αὐτούς · ῥῦσαι τὴν ψυχήν μου ἀπὸ ἀσεβοῦς , animam meam ab impio , frameam tuam
ῥομφαίαν σου
14. ἀπὸ ἐχθρῶν τῆς χειρός σου . Κύριε , ἀπολύων ἀπὸ 14. ab inimicis manus tuæ . Domine , perdens de terra ,
γῆς , διαμέρισον αὐτοὺς ἐν τῇ ζωῇ αὐτῶν, καὶ τῶν dispertire eos in vita eorum , et de absconditis tuis adimple-
κεκρυμμένων σου ἐπλήσθη ἡ γαστὴρ αὐτῶν . Ἐχορτά tus est venter eorum. Saturati sunt porcina , et dimiserunt
σθησαν ὑείων , καὶ ἀφῆκαν τὰ κατάλοιπα τοῖς νηπίοις | reliquias parvulis suis.
αὐτῶν.
15. Ἐγὼ δὲ ἐν δικαιοσύνῃ ὀφθήσομαι τῷ προςώπῳ 15. Ego autem in justitia apparebo conspectui tuo , satia-
σου , χορτασθήσομαι ἐν τῷ ὀφθῆναι τὴν δόξαν σου . bor cum apparuerit gloria tua.
IZ'. XVII .

Ι. Εἰς τὸ τέλος τῷ παιδὶ Κυρίου τῷ Δαυὶδ , ἃ ἐλάλησε τῷ 1. In finem puero Domini ipsi David , quæ locutus est Domino
Κυρίῳ τοὺς λόγους τῆς ᾠδῆς ταύτης , ἐν ἡμέρᾳ ᾗ ἐῤῥύσατο verba cantici hujus , in die qua eripuit eum Dominus de
αὐτὸν Κύριος ἐκ χειρὸς πάντων τῶν ἐχθρῶν αὐτοῦ , καὶ ἐκ manu omnium inimicorum ejus , et de manu Saul , et dixit :
χειρὸς Σαούλ , καὶ εἶπεν ·

2. Αγαπήσω σε , Κύριε ἰσχύς μου. 2. Diligam te , Domine fortitudo mea.

3. Κύριος στερέωμά μου , καὶ καταφυγή μου , καὶ
ῥύστης μου . Ὁ Θεός μου βοηθός μου , ἐλπιῶ ἐπ' αὐτόν.
Υπερασπιστής μου , καὶ κέρας σωτηρίας μου , καὶ ἀν-
τιλήπτωρ μου.
4. Αἰνῶν ἐπικαλέσομαι Κύριον · καὶ ἐκ τῶν ἐχθρῶν
μου σωθήσομαι .
5. Περιέσχον με ὠδῖνες θανάτου , καὶ χείμαῤῥοι
ἀνομίας ἐξετάραξαν με .
6. Ωδίνες ᾅδου περιεκύκλωσάν με , προέφθασαν με
παγίδες θανάτου .
7. Καὶ ἐν τῷ θλίβεσθαί με ἐπεκαλεσάμην τὸν Κύ
ριον, καὶ πρὸς τὸν Θεόν μου ἐκέκραξα · ἤκουσεν ἐκ ναοῦ
ἁγίου αὐτοῦ φωνῆς μου , καὶ ἡ κραυγή μου ἐνώπιον
αὐτοῦ εἰςελεύσεται εἰς τὰ ὦτα αὐτοῦ.
8. Καὶ ἐσαλεύθη , καὶ ἔντρομος ἐγενήθη ἡ γῆ · καὶ
τὰ θεμέλια τῶν ὀρέων ἐταράχθησαν, καὶ ἐσαλεύθησαν,
ὅτι ὠργίσθη αὐτοῖς ὁ Θεός.
9. Ανέβη καπνὸς ἐν ὀργῇ αὐτοῦ · καὶ πῦρ ἀπὸ
προςώπου αὐτοῦ κατεφλόγισεν · ἄνθρακες ἀνήφθησαν
ἀπ' αὐτοῦ .
3. Dominus firmamentum meum , et refugium meum, et
liberator meus. Deus meus adjutor meus , sperabo in eum .
Protector meus , et cornu salutis meæ , et susceptor meus .
4. Laudans invocabo Dominum : et ab inimicis meis sal-
vus ero.
5. Circumdederunt me dolores mortis , et torrentes ini-
quitatis conturbaverunt me.
6. Dolores inferni circumdederunt me , prævenerunt me
laquei mortis.
7. In tribulatione mea invocavi Dominum , et ad Deum
meum clamavi : audivit de templo sancto suo vocem meam ,
et clamor meus in conspectu ejus introibit in aures ejus .
8. Et commota est , et contremuit terra : et fundamenta
montium conturbata sunt , et commota sunt , quoniam ira-
tus est eis Deus.
9. Ascendit fumus in ira ejus : et ignis a facie ejus exar-
sit : carbones succensi sunt ab eo.
 106 ΨΑΛΜ . ΙΖ'
το. Καὶ ἔκλινεν οὐρανόν καὶ κατέβη · καὶ γνόφος
ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτοῦ .
II. Καὶ ἐπέβη ἐπὶ Χερουβὶμ καὶ ἐπετάσθη · ἐπετά-
σθη ἐπὶ πτερύγων ανέμων.
12. Καὶ ἔθετο σκότος ἀποκρυφὴν αὐτοῦ · κύκλῳ αὐτ
τοῦ ἡ σκηνὴ αὐτοῦ , σκοτεινὸν ὕδωρ ἐν νεφέλαις ἀέρων .
13. Ἀπὸ τῆς τηλαυγήσεως ἐνώπιον αὐτοῦ αἱ νεφέλαι
διῆλθον, χάλαζα καὶ ἄνθρακες πυρός .
14. Καί ἐβρόντησεν ἐξ οὐρανοῦ Κύριος , καὶ ὁ Ὕψι-
στος ἔδωκε φωνὴν αὐτοῦ.
15. Καὶ ἐξαπέστειλε βέλη καὶ ἐσκόρπισεν αὐτούς ·
καὶ ἀστραπὰς ἐπλήθυνε καὶ συνετάραξεν αὐτούς .
16. Καὶ ὤφθησαν αἱ πηγαὶ τῶν ὑδάτων, καὶ ἀνεκα-
λύφθη τὰ θεμέλια τῆς οἰκουμένης· ἀπὸ ἐπιτιμήσεώς σου ,
Κύριε , ἀπὸ ἐμπνεύσεως πνεύματος ὀργῆς σου .
17. Εξαπέστειλεν ἐξ ὕψους καὶ ἔλαβέ με προςε-
λάβετό με ἐξ ὑδάτων πολλῶν .
18. Φύσεταί με ἐξ ἐχθρῶν μου δυνατῶν, καὶ ἐκ τῶν
μισούντων με · ὅτι ἐστερεώθησαν ὑπὲρ ἐμέ.
19. Προέφθασαν με ἐν ἡμέρᾳ κακώσεώς μου · καὶ
ἐγένετο Κύριος ἀντιστήριγμά μου.
20. Καὶ ἐξήγαγέ με εἰς πλατυσμόν · ῥύσεταί με ,
ὅτι ἠθέλησέ με .
21. Καὶ ἀνταποδώσει μοι Κύριος κατὰ τὴν δικαιο
σύνην μου , καὶ κατὰ τὴν καθαριότητα τῶν χειρῶν
μου ἀνταποδώσει μοι
22. ὅτι ἐφύλαξα τὰς ὁδοὺς Κυρίου , καὶ οὐκ ἠσέβησα
ἀπὸ τοῦ Θεοῦ μου·
23. ὅτι πάντα τὰ κρίματα αὐτοῦ ἐνώπιόν μου ,
καὶ τὰ δικαιώματα αὐτοῦ οὐκ ἀπέστησαν ἀπ᾿ ἐμοῦ.
24. Καὶ ἔσομαι ἄμωμος μετ᾿ αὐτοῦ , καὶ φυλάξο
μαι ἀπὸ τῆς ἀνομίας μου.
25. Καὶ ἀνταποδώσει μοι Κύριος κατὰ τὴν δικαιο
σύνην μου , καὶ κατὰ τὴν καθαριότητα τῶν χειρῶν μου ,
ἐνώπιον τῶν ὀφθαλμῶν αὐτοῦ.
26. Μετὰ ὁσίου ὁσιωθήσῃ , καὶ μετὰ ἀνδρὸς ἀθῴου
ἀθῶνος ἔσῃ .
27. Καὶ μετὰ ἐκλεκτοῦ ἐκλεκτὸς ἔσῃ , καὶ μετὰ στρε
βλοῦ διαστρέψεις .
28. Ὅτι σὺ λαὸν ταπεινὸν σώσεις , καὶ ὀφθαλμοὺς
ὑπερηφάνων ταπεινώσεις .
29. Ὅτι σὺ φωτιεῖς λύχνον μου , Κύριε ὁ Θεός μου ,
φωτιεῖς τὸ σκότος μου.
30. Ὅτι ἐν σοὶ ῥυσθήσομαι ἀπὸ πειρατηρίου , καὶ
ἐν τῷ Θεῷ μου ὑπερβήσομαι τεῖχος .
31. Ὁ Θεός μου , ἄμωμος ἡ ὁδὸς αὐτοῦ · τὰ λόγια
Κυρίου πεπυρωμένα · ὑπερασπιστής ἐστι πάντων τῶν
ἐλπιζόντων ἐπ' αὐτόν.
32. Ὅτι τίς Θεὸς πλὴν τοῦ Κυρίου , καὶ τίς Θεὸς
πλὴν τοῦ Θεοῦ ἡμῶν;
33. Ὁ Θεὸς ὁ περιζωννύων με δύναμιν, καὶ ἔθετο
ἄμωμον τὴν ὁδόν μου
34. ὁ καταρτιζόμενος τοὺς πόδας μου ὡςεὶ ἐλάφου,
καὶ ἐπὶ τὰ ὑψηλὰ ἱστῶν με.
35. Διδάσκων χεῖράς μου εἰς πόλεμον, καὶ ἔθου τό-
ξον χαλκοῦν τοὺς βραχίονάς μου ,
36. καὶ ἔδωκάς μοι ὑπερασπισμὸν σωτηρίας μου ,
καὶ ἡ δεξιά σου ἀντελάβετό μου · καὶ ἡ παιδεία σου
ανώρθωσέ με εἰς τέλος , καὶ ἡ παιδεία σου αὐτή με
διδάξει .
| 10. Et inclinavit coelum et descendit : et caligo sub pedi-
bus ejus .
11. Et ascendit super Cherubim et volavit : et velavit
super pennas ventorum.
12. Et posuit tenebras latibulum suum : in circuitu ejus
tabernaculum ejus , tenebrosa aqua in nubibus aeris.
13. Prae fulgore in conspectu ejus nubes transierunt ,
grando et carbones ignis.
14. Et intonuit de coelo Dominus , et Altissimus dedit
vocem suam.
15. Et emisit sagittas et dissipavit eos : et fulgura multi-
plicavit et conturbavit eos .
16. Et apparuerunt fontes aquarum , et revelata sunt fun-
damenta orbis terrarum : ab increpatione tua , Domine , ab
inspiratione spiritus iræ tuæ.
17. Misit de summo et accepit me : assumpsit me de
aquis multis.
18. Eruet me de inimicis meis potentibus , et ab his qui
oderunt me : quoniam confortati sunt super me.
19. Praevenerunt me in die afflictionis meæ : et factus
est Dominus firmamentum meum.
20. Et eduxit me in latitudinem: eruet me , quoniam vo-
luit me.
21. Et retribuet mihi Dominus secundum justitiam
meam , et secundum puritatem manuum mearum retribuet
mihi :
22. quia custodivi vias Domini , nec impie gessi a Deo
meo :
23. quoniam omnia judicia ejus in conspectu meo , et
justitiæ ejus non recesserunt a me.
24. Et ero immaculatus cum eo , et observabo me ab ini-
quitate mea.
25. Et retribuet mihi Dominus secundum justitiam
meam , et secundum puritatem manuum mearum , in con-
spectu oculorum ejus.
26. Cum sancto sanctificaberis , et cum viro innocente
innocens eris.
27. Et cum electo electus eris , et cum perverso perverte-
ris .
28. Quoniam tu populum humilem salvum facies , et
oculos superborum humiliabis.
29. Quoniam tu illuminabis lucernam meam. , Domine
Deus meus , illuminabis tenebras meas.
30. Quoniam in te eripiar a tentatione , et in Deo meo
transgrediar murum.
31. Deus meus , immaculata via ejus : eloquia Domini
igne examinata : protector est omnium sperantium in se.
32. Quoniam quis Deus praeter Dominum , et quis Deus
præter Deum nostrum?
33. Deus qui præcinxit me virtute , et posuit immacula-
tam viam meam :
34. qui perfecit pedes meos tamquam cervi , et super
excelsa statuit me.
35. Qui docet manus meas ad prælium, et posuisti arcum
æreum brachia mea,
36. et dedisti mihi protectionem salutis meae , et dextera
tua suscepit me et disciplina tua correxit me in finem , et
disciplina tua ipsa me docebit.
 PSALM. XVIII.
37. Ἐπλάτυνας τὰ διαβήματά μου ὑποκάτω μου,
καὶ οὐκ ἠσθένησαν τὰ ἴχνη μου .
38. Καταδιώξω τοὺς ἐχθρούς μου , καὶ καταλήψομαι
αὐτοὺς , καὶ οὐκ ἀποστραφήσομαι ἕως ἂν ἐκλείπωσιν .
39. Ἐκθλίψω αὐτοὺς , καὶ οὐ μὴ δύνωνται στῆναι ·
πεσοῦνται ὑπὸ τοὺς πόδας μου.
40. Καὶ περιέζωσάς με δύναμιν εἰς πόλεμον · συνε-
πόδισας πάντας τοὺς ἐπανισταμένους ἐπ᾿ ἐμὲ ὑποκάτω
μου.
41. Καὶ τοὺς ἐχθρούς μου ἔδωκάς μοι νῶτον, καὶ
τοὺς μισοῦντάς με ἐξωλόθρευσας .
42. Ἐκέκραξαν, καὶ οὐκ ἦν ὁ σώζων , πρὸς Κύριον,
καὶ οὐκ εἰςήκουεν αὐτῶν.
43. Καὶ λεπτυνῶ αὐτοὺς ὡς χοῦν κατὰ πρόςωπον
ἀνέμου · ὡς πηλὸν πλατειῶν λεανῶ αὐτούς.
44. Ῥῦσαί με ἐξ ἀντιλογιῶν λαοῦ · καταστήσεις με
εἰς κεφαλὴν ἐθνῶν.
45. Λαὸς ὃν οὐκ ἔγνων ἐδούλευσέ μοι · εἰς ἀκοὴν
ὠτίου ὑπήκουσέ μοι.
46. Υἱοὶ ἀλλότριοι ἐψεύσαντό μοι · υἱοὶ ἀλλότριοι
ἐπαλαιώθησαν, καὶ ἐχώλαναν ἀπὸ τῶν τρίβων αὐτῶν.
47. Ζῇ Κύριος , καὶ εὐλογητὸς ὁ Θεός μου , καὶ ὑψω
θήτω ὁ Θεὸς τῆς σωτηρίας μου .
48. Ὁ Θεὸς ὁ διδοὺς ἐκδικήσεις ἐμοὶ, καὶ ὑποτάξας
λαοὺς ὑπ' ἐμὲ , ὁ ῥύστης μου ἐξ ἐχθρῶν ὀργίλων.
49. Ἀπὸ τῶν ἐπανισταμένων ἐπ' ἐμὲ ὑψώσεις με
ἀπὸ ἀνδρὸς ἀδίκου ῥύσῃ με.
5ο Διὰ τοῦτο ἐξομολογήσομαί σοι ἐν ἔθνεσι , Κύριε,
καὶ τῷ ὀνόματί σου ψαλῶ.
51. Μεγαλύνων τὰς σωτηρίας τοῦ βασιλέως αὐτοῦ ,
καὶ ποιῶν ἔλεος τῷ Χριστῷ αὐτοῦ τῷ Δαυίδ καὶ τῷ
σπέρματι αὐτοῦ ἕως αἰῶνος.
ΙΗ΄.
1. Εἰς τὸ τέλος , ψαλμὸς τῷ Δαυίδ.
2. Οἱ οὐρανοὶ διηγοῦνται δόξαν Θεοῦ · ποίησιν δὲ
χειρῶν αὐτοῦ ἀναγγέλλει τὸ στερέωμα.
3. Ἡμέρα τῇ ἡμέρᾳ ἐρεύγεται ῥῆμα , καὶ νὺξ νυκτὶ
ἀναγγέλλει γνῶσιν.
4. Οὐκ εἰσὶ λαλιαὶ οὐδὲ λόγοι ὧν οὐχὶ ἀκούονται αἱ
φωναὶ αὐτῶν.
5. Εἰς πᾶσαν τὴν γῆν ἐξῆλθεν ὁ φθόγγος αὐτῶν, καὶ
εἰς τὰ πέρατα τῆς οἰκουμένης τὰ ῥήματα αὐτῶν.
6. Ἐν τῷ ἡλίῳ ἔθετο τὸ σκήνωμα αὐτοῦ , καὶ αὐ
τὸς ὡς νυμφίος ἐκπορευόμενος ἐκ παστοῦ αὐτοῦ. Ἀγαλ- sponsus procedens de thalamo suo. Exsultabit ut gigas ad
λιάσεται ὡς γίγας δραμεῖν ὁδὸν αὐτοῦ,
7. ἀπ᾿ ἄκρου τοῦ οὐρανοῦ ἡ ἔξοδος αὐτοῦ , καὶ τὸ
κατάντημα αὐτοῦ ἕως ἄκρου τοῦ οὐρανοῦ · καὶ οὐκ | ad summum coeli : nec est qui se abscondat a calore ejus.
ἔστιν ὃς ἀποκρυβήσεται τὴν θέρμην αὐτοῦ.
8. Ο νόμος τοῦ Κυρίου ἄμωμος , ἐπιστρέφων ψυχάς ·
ἡ μαρτυρία Κυρίου πιστὴ , σοφίζουσα νήπια.
9. Τὰ δικαιώματα Κυρίου εὐθέα , εὐφραίνοντα
καρδίαν · ἡ ἐντολὴ Κυρίου τηλαυγής, φωτίζουσα ὀφθαλ- | Domini lucidum , illuminans oculos .
μούς.
το . Ο φόβος Κυρίου ἁγνὸς , διαμένων εἰς αἰῶνα
αἰῶνος · τὰ κρίματα Κυρίου ἀληθινὰ , δεδικαιωμένα ἐπὶ judicia Domini vera , justificata in idipsum :
τὸ αὐτό.
1. Επιθυμητὰ ὑπὲρ χρυσίον καὶ λίθον τίμιον που
λύν, καὶ γλυκύτερα ὑπὲρ μέλι καὶ κηρίον.
107
37. Dilatasti gressus meos subter me, et non sunt infir-
mata vestigia mea.
38. Persequar inimicos meos , et comprehendam illos , et
non revertar donec deficiant.
39. Confringam illos , nec poterunt stare : cadent subtus
pedes meos.
40. Et præcinxisti me virtute ad bellum : supplantasti
omnes insurgentes in me subter me.
41. Et inimicos meos dedisti mihi dorsum , et odio ha-
bentes me disperdidisti .
42. Clamaverunt , nec erat qui salvos faceret , ad Domi-
num, nec exaudivit eos.
43. Et comminuam eos ut pulverem ante faciem venti :
ut lutum platearum delebo eos.
44. Erue me de contradictionibus populi : constitues me
in caput gentium.
45. Populus quem non cognovi servivit mihi : in auditu
auris obedivit mihi.
46. Filii alieni mentiti sunt mihi : filii alieni inveterati
sunt , et claudicaverunt a semitis suis.
47. Vivit Dominus , et benedictus Deus meus , et exalte-
tur Deus salutis meæ.
48. Deus qui das vindictas mihi , et subdis populos sub
me , liberator meus de inimicis iracundis.
49. Ab insurgentibus in me exaltabis me : a viro iniquo
eripies me.
50. Propterea confitebor tibi in gentibus , Domine , et
nomini tuo psallam .
51. Magnificans salutes regis ejus , et faciens misericor-
diam christo suo David , et semini ejus in saeculum.
XVIII.
1. In finem, psalmus ipsi David .
2. Coeli enarrant gloriam Dei : et opus manuum ejus an-
nuntiat firmamentum .
3. Dics diei eructat verbum , et nox nocti annuntiat scien-
tiam.
4. Non sunt loquelæ neque sermones quorum non audian-
tur voces eorum.
5. In omnem terram exivit sonus eorum , et in fines orbis
terræ verba eorum.
6. In sole posuit tabernaculum suum , et ipse tamquam
currendam viam suam ,
7. a summo cœlo egressio ejus , et occursus ejus usque
8. Lex Domini immaculata , convertens animas : testimo
nium Domini fidele , sapientiam præstans parvulis.
9. Justitia Domini rectae , laetificantes cor : præceptum
10. Timor Domini castus, permanens in sæculum saeculi :
11. desiderabilia super aurum et lapidem pretiosum mul-
tum , et dulciora super mel et favum.
108 ΨΑΛΜ. Κεφ . Κ'.

12. Καὶ γὰρ ὁ δοῦλός σου φυλάσσει αὐτά · ἐν τῷ φυ- 12. Etenim servus tuus custodit ea : in custodiendis illis
λάσσειν αὐτὰ ἀνταπόδοσις πολλή. retributio multa.
13. Παραπτώματα τίς συνήσει ; Ἐκ τῶν κρυφίων 13. Delicta quis intelliget? Ab occultis meis munda me ,
μου καθάρισόν με ,
14. καὶ ἀπὸ ἀλλοτρίων φεῖσαι τοῦ δούλου σου . Ἐὰν 14. et ab alienis parce servo tuo. Si mei non fuerint do-
μή μου κατακυριεύσωσι , τότε ἄμωμος ἔσομαι , καὶ ¦ minati , tunc immaculatus ero , et mundabor a delicto ma-
καθαρισθήσομαι ἀπὸ ἁμαρτίας μεγάλης. gno.
15. Καὶ ἔσονται εἰς εὐδοκίαν τὰ λόγια τοῦ στόματός 15. Et erunt in beneplacitum eloquia oris mei, et medita-
μου , καὶ ἡ μελέτη τῆς καρδίας μου ἐνώπιόν σου δια- tio cordis mei in conspectu tuo semper. Domine , adjutor
παντός . Κύριε , βοηθέ μου καὶ λυτρωτά μου. meus et redemptor meus !

ΙΘ'. ΧΙΧ.

1. Εἰς τὸ τέλος , ψαλμὸς τῷ Δαυίδ . I. In finem , psalmus ipsi David.

2. Ἐπακούσαι σου Κύριος ἐν ἡμέρᾳ θλίψεως· ὑπερ-
ασπίσαι σου τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ Ἰακώβ.
3. Ἐξαποστείλαι σοι βοήθειαν ἐξ ἁγίου , καὶ ἐκ Σιὼν
ἀντιλάβοιτό σου.
4. Μνησθείη πάσης θυσίας σου , καὶ τὸ ὁλοκαύτωμά
σου πιανάτω . Διάψαλμα.
5. Δώη σοι κατὰ τὴν καρδίαν σου , καὶ πᾶσαν τὴν
βουλὴν σου πληρώσαι .
6. Αγαλλιασόμεθα ἐν τῷ σωτηρίῳ σου , καὶ ἐν ὀνό
ματι Θεοῦ ἡμῶν μεγαλυνθησόμεθα .
7. Πληρώσαι Κύριος πάντα τὰ αἰτήματά σου · νῦν
ἔγνων ὅτι ἔσωσε Κύριος τὸν χριστὸν αὐτοῦ. Ἐπακού-
σεται αὐτοῦ ἐξ οὐρανοῦ ἁγίου αὐτοῦ , ἐν δυναστείαις ἡ
σωτηρία τῆς δεξιᾶς αὐτοῦ .
8. Οὗτοι ἐν ἅρμασι , καὶ οὗτοι ἐν ἵπποις · ἡμεῖς δὲ ἐν
ὀνόματι Κυρίου Θεοῦ ἡμῶν μεγαλυνθησόμεθα.
9. Αὐτοὶ συνεποδίσθησαν καὶ ἔπεσαν · ἡμεῖς δὲ ἀνέ-
στημεν καὶ ἀνωρθώθημεν .
10. Κύριε , σῶσον τὸν βασιλέα , καὶ ἐπάκουσον
ἡμῶν ἐν ᾗ ἂν ἡμέρᾳ ἐπικαλεσώμεθά σε .
2. Exaudiat te Dominus in die tribulationis , protegat te
nomen Dei Jacob.
3. Mittat tibi auxilium de sancto , et de Sion tueatur te.
4. Memor sit omnis sacrificii tui , et holocaustum tuum
pinguefaciat. Diapsalma.
5. Tribuat tibi secundum cor tuum , et omne consilium
tuum compleat.
6. Exsultabimus in salutari tuo , et in nomine Dei nostri
magnificabimur.
7. Impleat Dominus omnes petitiones tuas : nunc cognovi
quoniam salvum fecit Dominus christum suum. Exaudiet
illum de cœlo sancto suo , in potentatibus salus dexteræ ejus.
8. Hi in curribus , et hi in equis : nos autem in nomine
Domini Dei nostri magnificabimur.
9. Ipsi obligati sunt et deciderunt : nos autem surreximus
et erecti sumus.
10: Domine , salvum fac regem, et exaudi nos in quacum-
que die invocaverimus te.

K'. ΧΧ.

1. Εἰς τὸ τέλος , ψαλμὸς τῷ Δαυίδ. 1. In finem, psalmus ipsi David.

2. Κύριε , ἐν τῇ δυνάμει σου εὐφρανθήσεται ὁ βασι-
λεὺς, καὶ ἐπὶ τῷ σωτηρίῳ σου ἀγαλλιάσεται σφόδρα .
3. Τὴν ἐπιθυμίαν τῆς ψυχῆς αὐτοῦ ἔδωκας αὐτῷ ,
καὶ τὴν δέησιν τῶν χειλέων αὐτοῦ οὐκ ἐστέρησας αὐτ
τόν. Διάψαλμα .
4. Οτι προέφθασας αὐτὸν ἐν εὐλογίαις χρηστότη-
τος · ἔθηκας ἐπὶ τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ στέφανον ἐκ λίθου
τιμίου.
5. Ζωὴν ἠτήσατό σε , καὶ ἔδωκας αὐτῷ μακρότητα
ἡμερῶν εἰς αἰῶνα αἰῶνος.
6. Μεγάλη ἡ δόξα αὐτοῦ ἐν τῷ σωτηρίῳ σου · δόξαν
καὶ μεγαλοπρέπειαν ἐπιθήσεις ἐπ' αὐτόν.
7. Ὅτι δώσεις αὐτῷ εὐλογίαν εἰς αἰῶνα αἰῶνος ·
εὐφρανεῖς αὐτὸν ἐν χαρᾷ μετὰ τοῦ προςώπου σου .
8. Ὅτι ὁ βασιλεὺς ἐλπίζει ἐπὶ Κύριον · καὶ ἐν τῷ
ἐλέει τοῦ Ὑψίστου οὐ μὴ σαλευθῇ .
9. Εὑρεθείη ἡ χείρ σου πᾶσι τοῖς ἐχθροῖς σου · ἡ δε
ξιά σου εὕροι πάντας τοὺς μισοῦντάς σε .
10. Θήσεις αὐτοὺς ὡς κλίβανον πυρὸς εἰς καιρὸν τοῦ
προςώπου σου · Κύριος ἐν ὀργῇ αὐτοῦ συνταράξει αὐτ
τοὺς , καὶ καταφάγεται αὐτοὺς πῦρ .
2. Domine , in virtute tua laetabitur rex, et super salutare
tuum exultabit vehementer.
3. Desiderium animæ ejus dedisti ei , et petitione labio-
rum ejus non fraudasti eum. Diapsalma.
4. Quoniam prævenisti eum in benedictionibus dulcedi-
nis : posuisti super caput ejus coronam de lapide pretioso.
5. Vitam petiit a te , et dedisti ei longitudinem dierum in
saeculum saeculi .
6. Magna est gloria ejus in salutari tuo : gloriam et ma-
gnum decorem impones super eum.
7. Quoniam dabis ei benedictionem in saeculum saeculi :
lætificabis eum in gaudio cum vultu tuo.
8. Quoniam rex sperat super Dominum : et in misericor
dia Altissimi non commovebitur.
9. Inveniatur manus tua omnibus inimicis tuis : dextera
tua inveniat omnes qui te oderunt.
10. Pones eos ut clibanum ignis in tempore vultus tui :
Dominus in ira sua conturbabit eos , et devorabit eos ignis.
 PSALM. XXI. 109
11. Τὸν καρπὸν αὐτῶν ἀπὸ γῆς ἀπολεῖς , καὶ τὸ 11. Fructum illorum de terra perdes , et semen eorum a
σπέρμα αὐτῶν ἀπὸ υἱῶν ἀνθρώπων . filiis hominum.
12. Ὅτι ἔκλιναν εἰς σὲ κακὰ , διελογίσαντο βουλὴν 12. Quoniam declinaverunt in te mala , cogitaverunt con-
ἣν οὐ μὴ δύνωνται στῆσαι . silium quod non poterunt stabilire,
13. Ὅτι θήσεις αὐτοὺς νῶτον ἐν τοῖς περιλοίποις 13. Quoniam pones eos dorsum in reliquis tuis , praepara-
σου , ἑτοιμάσεις τὸ πρόςωπον αὐτῶν. bis vultum eorum.
14. Υψώθητι, Κύριε, ἐν τῇ δυνάμει σου · ἄσομεν καὶ 14. Exaltare , Domine , in virtute tua : cantabimus et
ψαλοῦμεν τὰς δυναστείας σου . psallemus virtutes tuas.

ΚΑ΄. ΧΧΙ.

1. Εἰς τὸ τέλος, ὑπὲρ τῆς ἀντιλήψεως τῆς ἑωθινῆς , ψαλμὸς τῷ I. In finem , pro susceptione matutina , psalmus ipsi David.
Δαυίδ.

2. Ὁ Θεὸς , ὁ Θεός μου , πρόσχες μοι · ἱνατί ἐγκα-
τέλιπές με ; Μακρὰν ἀπὸ τῆς σωτηρίας μου οἱ λόγοι quisti? Longe a salute mea verba delictorum meorum.
τῶν παραπτωμάτων μου .
3. Ο Θεός μου, κεκράξομαι ἡμέρας πρὸς σὲ καὶ οὐκ
εἰςακούσῃ , καὶ νυκτὸς καὶ οὐκ εἰς ἄνοιαν ἐμοί.
4. Σὺ δὲ ἐν ἁγίῳ κατοικεῖς , ὁ ἔπαινος τοῦ Ἰσραήλ.
5. Ἐπὶ σοὶ ἤλπισαν οἱ πατέρες ἡμῶν, ἤλπισαν καὶ
ἐῤῥύσω αὐτούς.
6. Πρὸς σὲ ἐκέκραξαν καὶ ἐτώθησαν · ἐπὶ σοὶ ἤλπι-
σαν καὶ οὐ κατησχύνθησαν.
7. Ἐγὼ δέ εἰμι σκώληξ καὶ οὐκ ἄνθρωπος , ὄνειδος
ἀνθρώπων καὶ ἐξουθένημα λαοῦ.
8. Πάντες οἱ θεωροῦντές με ἐξεμυκτήρισαν με , ἐλά
λησαν ἐν χείλεσιν, ἐκίνησαν κεφαλήν.
9. Ἤλπισεν ἐπὶ Κύριον, ῥυσάσθω αὐτόν · σωσάτω
αὐτὸν, ὅτι θέλει αὐτόν.
10. Ὅτι σὺ εἶ ὁ ἐκσπάσας με ἐκ γαστρὸς , ἡ ἐλπίς
μου ἀπὸ μαστῶν τῆς μητρός μου ,
11. ἐπὶ σὲ ἐπεῤῥίφην ἐκ μήτρας · ἐκ κοιλίας μη-
τρός μου Θεός μου εἶ σὺ ,
12. μὴ ἀποστῇς ἀπ' ἐμοῦ , ὅτι θλίψις ἐγγὺς , ὅτι οὐκ
ἔστιν ὁ βοηθῶν.
13. Περιεκύκλωσάν με μόσχοι πολλοὶ , ταῦροι πίο-
νες περιέσχον με.
14. Ἤνοιξαν ἐπ' ἐμὲ τὸ στόμα αὐτῶν, ὡς λέων ὁ
ἁρπάζων καὶ ὠρυόμενος.
15. Ωςεὶ ὕδωρ ἐξεχύθην, καὶ διεσκορπίσθη πάντα
τὰ ὀστᾶ μου · ἐγενήθη ἡ καρδία μου ὡςεὶ κηρὸς τηκό- mea : factum est cor meum sicut cera liquescens in medio
μενος ἐν μέσῳ τῆς κοιλίας μου.
16. Ἐξηράνθη ὡςεὶ ὄστρακον ἡ ἰσχύς μου , καὶ ἡ
γλῶσσά μου κεκόλληται τῷ λάρυγγί μου , καὶ εἰς χοῦν sit faucibus meis , et in pulverem mortis deduxisti me.
θανάτου κατήγαγές με
17. Ὅτι ἐκύκλωσάν με κύνες πολλοί , συναγωγὴ
πονηρευομένων περιέσχον με . Ωρυξαν χεῖράς μου καὶ malignantium obsedit me. Foderunt manus meas et pedes ,
πόδας ,
18. ἐξηρίθμησαν πάντα τὰ ὀστᾶ μου , αὐτοὶ δὲ κα
τενόησαν καὶ ἐπεῖδόν με.
19. Διεμερίσαντο τὰ ἱμάτιά μου ἑαυτοῖς , καὶ ἐπὶ τὸν
ἱματισμόν μου ἔβαλον κλῆρον .
20. Σὺ δὲ , Κύριε , μὴ μακρύνῃς τὴν βοήθειάν μου,
εἰς τὴν ἀντίληψίν μου πρόσχες .
21. Ῥῦσαι ἀπὸ ῥομφαίας τὴν ψυχήν μου , καὶ ἐκ
χειρὸς κυνὸς τὴν μονογενῆ μου.
22. . Σωσόν με ἐκ στόματος λέοντος , καὶ ἀπὸ κερά-
των μονοκερώτων τὴν ταπείνωσίν μου .
23. Διηγήσομαι τὸ ὄνομά σου τοῖς ἀδελφοῖς μου ,
ἐν μέσῳ ἐκκλησίας ὑμνήσω σε .
2. Deus , Deus meus , respice in me : quare me dereli-
3. Deus meus , clamabo ad te per diem et non exaudies ,
et nocte et non ad insipientiam mihi.
4. Tu autem in sancto habitas , laus Israel.
5. In te speraverunt patres nostri , speraverunt et eruisti
eos .
6. Ad te clamaverunt et salvi facti sunt : in te speraverunt
et non sunt confusi.
7. Ego autem sum vermis et non homo , opprobrium ho-
minum et abjectio plebis.
8. Omnes qui conspiciebant me subsannaverunt me , lo-
cuti sunt labiis , moverunt caput.
9. Speravit in Dominum, eruat eum : salvum faciat eum,
quoniam vult eum.
10. Quoniam tu es qui extraxisti me de ventre , spes mea
ab uberibus matris meæ ,
11. in te projectus sum ex utero : de ventre matris mea
Deus meus es tu ,
12. ne discedas a me , quoniam tribulatio proxima est ,
quoniam non est qui adjuvet.
13. Circumdederunt me vituli multi , tauri pingues obse-
derunt me.
14. Aperuerunt super me os suum, sicut leo rapiens et
rugiens.
15. Sicut aqua effusus sum , et dispersa sunt omnia ossa
ventris mei.
16. Exaruit velut testa virtus mea , et lingua mea adhae
17. Quoniam circumdederunt me canes multi , consilium
18. dinumeraverunt omnia ossa mea , ipsi vero conside-
raverunt et inspexerunt me.
19. Diviserunt sibi vestimenta mea, et super vestem meam
miserunt sortem.
20. Tu autem , Domine , ne elongaveris auxilium meum ,
in defensionem meam respice.
21. Erue a framea animam meam , et de manu canis uni-
cam meam.
22. Salvum me fac de ore leonis , et a cornibus unicor-
nium humilitatem meam.
23. Narrabo nomen tuum fratribus meis , in medio eccle-
siae cantabo te.
110 ΨΑΛΜ . ΚΓ '.

24. Οἱ φοβούμενοι Κύριον, αινέσατε αὐτὸν, ἅπαν τὸ 1 24. Qui timelis Dominum , laudate eum , universum se-
σπέρμα Ἰακώβ , δοξάσατε αὐτὸν, men Jacob , magnificate eum ,
25. φοβηθήτωσαν αὐτὸν ἅπαν τὸ σπέρμα Ἰσραὴλ , 25. timeat eum onne semen Israel , quoniam non spre-
ὅτι οὐκ ἐξουδένωσεν οὐδὲ προςώχθισε τῇ δεήσει τοῦ vit neque despexit deprecationem pauperis , neque avertit
πτωχοῦ , οὐδὲ ἀπέστρεψε τὸ πρόςωπον αὐτοῦ ἀπ᾿ faciem suam a me , et cum clamarem ad eum exaudivit me.
ἐμοῦ , καὶ ἐν τῷ κεκραγέναι με πρὸς αὐτὸν εἰςήκουσέ
μου.
26. Παρὰ σοῦ ὁ ἔπαινός μου ἐν ἐκκλησία μεγάλη , 26. A te laus mea in ecclesia magna , vota mea reddam
τὰς εὐχάς μου ἀποδώσω ἐνώπιον τῶν φοβουμένων αὐτ in conspectu timentium eum.
τόν.
27. Φάγονται πένητες καὶ ἐμπλησθήσονται , καὶ αἰ- 27. Edent pauperes et saturabuntur, et laudabunt Do-
νέσουσι Κύριον οἱ ἐκζητοῦντες αὐτόν· ζήσονται αἱ καρ- minum qui requirunt eum : vivent corda eorum in sæculum
δίαι αὐτῶν εἰς αἰῶνα αἰῶνος. saeculi.
28. Μνησθήσονται καὶ ἐπιστραφήσονται πρὸς Κύ 28. Reminiscentur et convertentur ad Dominum universi
ριον πάντα τὰ πέρατα τῆς γῆς , καὶ προςκυνήσουσιν fines terræ , et adorabunt in conspectu ejus universæ fami-
ἐνώπιον αὐτοῦ πᾶσαι αἱ πατριαὶ τῶν ἐθνῶν. liæ gentium.
20. Ὅτι τοῦ Κυρίου ἡ βασιλεία, καὶ αὐτὸς δεσπόζει 29. Quoniam Domini est regnum , et ipse dominabitur
τῶν ἐθνῶν . gentium.
30. Ἔφαγον καὶ προςεκύνησαν πάντες οἱ πίονες τῆς 30. Manducaverunt et adoraverunt omnes pingues terrae ,
γῆς , ἐνώπιον αὐτοῦ προπεσοῦνται πάντες οἱ καταβαί- - in conspectu ejus procident omnes qui descendunt in ter-
νοντες εἰς τὴν γῆν. ram .
31. Καὶ ἡ ψυχή μου αὐτῷ ζῇ , καὶ τὸ σπέρμα μου 31. Et anima mea ipsi vivet , et semen meum serviet ipsi.
δουλεύσει αὐτῷ.
32. Αναγγελήσεται τῷ Κυρίῳ γενεὰ ἡ ἐρχομένη , 32. Annuntiabitur Domino generatio ventura , et annun-
καὶ ἀναγγελοῦσι τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ λαῷ τῷ τεχθη- tabunt justitiam ejus populo qui nascetur, quem fecit Dom
σομένῳ , ὃν ἐποίησεν ὁ Κύριος. minus.

ΚΒ΄. XXII.

Ψαλμὸς τῷ Δαυίδ. Psalmus ipsi David.

1. Κύριος ποιμαίνει με , καὶ οὐδέν με ὑστερήσει
2. εἰς τόπον χλόης ἐκεῖ με κατεσκήνωσεν· ἐπὶ ὕδα-
τος ἀναπαύσεως ἐξέθρεψέ με ,
3. τὴν ψυχήν μου ἐπέστρεψεν. ὡδήγησέ με ἐπὶ
τρίβους δικαιοσύνης , ἕνεκεν τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ.
4. Ἐὰν γὰρ καὶ πορευθῶ ἐν μέσῳ σκιᾶς θανάτου ,
οὐ φοβηθήσομαι κακὰ , ὅτι σὺ μετ᾿ ἐμοῦ εἶ· ἡ ῥάβδος |
σου καὶ ἡ βακτηρία σου , αὗταί με παρεκάλεσαν .
5. Ἡτοίμασας ἐνώπιόν μου τράπεζαν , ἐξεναντίας
τῶν θλιβόντων με · ἐλίπανας ἐν ἐλαίῳ τὴν κεφαλήν |
μου , καὶ τὸ ποτήριόν σου μεθύσκον ὡς κράτιστον .
6. Καὶ τὸ ἔλεός σου καταδιώξεται με πάσας τὰς
ἡμέρας τῆς ζωῆς μου , καὶ τὸ κατοικεῖν με ἐν οἴκῳ
Κυρίου εἰς μακρότητα ἡμερῶν .
1. Dominus pascit me , et nihil mibi deerit :
2. in loco pascua ibi me collocavit : super aquam refe
ctionis educavit me ,
3. animam meam convertit. Deduxit me super semitas
justitige , propter nomen suum.
4. Nam et si ambulavero in medio umbra mortis , non
timebo mala , quoniam tu mecum es : virga tua et baculus
tuus , ipsa me consolata sunt. 1
5. Parasti in conspectu meo mensam , adversus eos qui
tribulant me : impinguasti in oleo caput meum , et calix
tuus inebrians quam præclarus est !
6. Et misericordia tua subsequetur me omnibus diebus
vitæ meæ , et ut inhabitem in domo Domini in longitudi-
nem dierum.

ΚΓ΄. XXIII.

Ψαλμὸς τῷ Δαυίδ, τῆς μιᾶς σαββάτου . Psalmus ipsi David, una sabbati.

1. Τοῦ Κυρίου ἡ γῆ καὶ τὸ πλήρωμα αὐτῆς , ἡ οἰ
κουμένη καὶ πάντες οἱ κατοικοῦντες ἐν αὐτῇ.
2. Αὐτὸς ἐπὶ θαλασσῶν ἐθεμελίωσεν αὐτὴν , καὶ ἐπὶ
ποταμῶν ἡτοίμασεν αὐτήν.
3. Τίς αναβήσεται εἰς τὸ ὄρος τοῦ Κυρίου , καὶ τίς
στήσεται ἐν τόπῳ ἁγίῳ αὐτοῦ ;
4. Αθῷος χερσὶ καὶ καθαρὸς τῇ καρδίᾳ , ὃς οὐκ ἔλα-
βεν ἐπὶ ματαίῳ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ, καὶ οὐκ ὤμοσεν ἐπὶ
δόλῳ τῷ πλησίον αὐτοῦ.
5. Οὗτος λήψεται εὐλογίαν παρὰ Κυρίου , καὶ ἐλεη
μοσύνην παρὰ Θεοῦ σωτῆρος αὐτοῦ.
1. Domini est terra et plenitudo ejus , orbis terrarum et
universi qui habitant in eo.
2. Ipse super maria fundavit eum , et super flumina prae-
paravit eum.
3. Quis ascendet in montem Domini , aut quis stabit in
loco sancto ejus ?
4. Innocens manibus et mundus corde , qui non accepit
in vano animam suam , et non juravit in dolo proximo suo.
5. Hic accipiet benedictionem à Domino , et misericor-
diam a Deo salutari suo.
 PSALM. XXIV.
6. Αὕτη ἡ γενεὰ ζητούντων αὐτὸν , ζητούντων τὸ 1
πρόςωπον τοῦ Θεοῦ Ἰακώβ. Διάψαλμα .
7. Ἄρατε πύλας , οἱ ἄρχοντες , ὑμῶν, καὶ ἐπάρθητε ,
πύλαι αἰώνιοι , καὶ εἰςελεύσεται ὁ βασιλεὺς τῆς δό- aeternales , et introibit rex gloriae.
ξης .
8. Τίς ἐστιν οὗτος ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης ; Κύριος
κραταιὸς καὶ δυνατὸς , Κύριος δυνατὸς ἐν πολέμῳ.
9. Ἄρατε πύλας, οἱ ἄρχοντες , ὑμῶν , καὶ ἐπάρθητε,
πύλαι αἰώνιοι , καὶ εἰςελεύσεται ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης .
10. Τίς ἐστιν οὗτος ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης ; Κύριος
τῶν δυνάμεων , αὐτός ἐστιν οὗτος ὁ βασιλεὺς τῆς δό
ξης.
ΚΔ΄.
Ψαλμὸς τῷ Δαυίδ.
1. Πρὸς σὲ , Κύριε , ἦρα τὴν ψυχήν μου ,
2. ὁ Θεός μου , ἐπὶ σοὶ πέποιθα · μὴ καταισχυν
θείην ,
3. μηδὲ καταγελασάτωσάν μου οἱ ἐχθροί μου· καὶ
γὰρ πάντες οἱ ὑπομένοντές σε οὐ μὴ καταισχυνθῶσιν.
4. Αἰσχυνθήτωσαν οἱ ἀνομοῦντες διακενής. Τὰς
ὁδούς σου , Κύριε , γνώρισόν μοι , καὶ τὰς τρίβους σου
δίδαξόν με.
5. Οδήγησόν με ἐπὶ τὴν ἀλήθειάν σου , καὶ δίδαξόν
με , ὅτι σὺ εἶ ὁ Θεὸς ὁ σωτήρ μου , καὶ σὲ ὑπέμεινα
ὅλην τὴν ἡμέραν .
6. Μνήσθητι τῶν οἰκτιρμῶν σου, Κύριε, καὶ τὰ ἐλέη
σου , ὅτι ἀπὸ τοῦ αἰῶνος εἰσίν.
7. Ἁμαρτίας νεότητός μου καὶ ἀγνοίας μου μὴ
μνησθῇς· κατὰ τὸ ἔλεός σου μνήσθητί μου , ἕνεκεν τῆς
χρηστότητός σου , Κύριε.
8. Χρηστὸς καὶ εὐθὺς ὁ Κύριος , διὰ τοῦτο νομοθε
τήσει ἁμαρτάνοντας ἐν ὁδῷ .
9. Οδηγήσει πραεῖς ἐν κρίσει , διδάξει πραεῖς ὁδοὺς
αὐτοῦ.
10. Πᾶσαι αἱ ὁδοὶ Κυρίου ἔλεος καὶ ἀλήθεια , τοῖς
ἐκζητοῦσι τὴν διαθήκην αὐτοῦ καὶ τὰ μαρτύρια αὐτοῦ .
11. Ἕνεκα τοῦ ὀνόματός σου , Κύριε , καὶ ἱλάσῃ τῇ
ἁμαρτία μου , πολλὴ γάρ ἐστι .
12. Τίς ἐστιν ἄνθρωπος ὁ φοβούμενος τὸν Κύριον ;
Νομοθετήσει αὐτῷ ἐν ὁδῷ ᾗ ᾑρετίσατο.
13. Ἡ ψυχὴ αὐτοῦ ἐν ἀγαθοῖς αὐλισθήσεται , καὶ τὸ
σπέρμα αὐτοῦ κληρονομήσει γῆν.
14. Κραταίωμα Κύριος τῶν φοβουμένων αὐτὸν, καὶ
διαθήκη αὐτοῦ τοῦ δηλῶσαι αὐτοῖς.
15. Οἱ ὀφθαλμοί μου διαπαντὸς πρὸς τὸν Κύριον,
ὅτι αὐτὸς ἐκσπάσει ἐκ παγίδος τοὺς πόδας μου.
16. Ἐπίβλεψον ἐπ᾿ ἐμὲ καὶ ἐλέησόν με, ὅτι μονογενὴς
καὶ πτωχός εἰμι ἐγώ.
17. Αἱ θλίψεις τῆς καρδίας μου ἐπληθύνθησαν , ἐκ
τῶν ἀναγκῶν μου ἐξάγαγέ με.
18. Ἴδε τὴν ταπείνωσίν μου καὶ τὸν κόπον μου, καὶ
ἄφες πάσας τὰς ἁμαρτίας μου.
19. Ἴδε τοὺς ἐχθρούς μου , ὅτι ἐπληθύνθησαν, καὶ
μῖσος ἄδικον ἐμίσησαν με.
20. Φύλαξον τὴν ψυχήν μου καὶ ῥῦσαί με · μὴ και
ταισχυνθείην , ὅτι ἤλπισα ἐπὶ σέ.
21. Ἄκακοι καὶ εὐθεῖς ἐκολλῶντό μοι, ὅτι ὑπέμεινά
σε , Κύριε.
111
6. Haec est generatio quaerent ium eum , quærent ium
faciem Dei Jacob. Diapsalma.
7. Tollite portas , principes , vestras , et clevamini , porta
8. Quis est iste rex gloriæ ? Dominus fortis et potens ,
Dominus potens in prælio.
9. Tollite portas , principes , vestras , et elevamini , portae
æternales , et introibit rex gloriæe.
10. Quis est iste rex gloriæ ? Dominus virtutum , ipse est
rex gloriæ.
XXIV .
Psalmus ipsi David.
1. Ad te , Domine , levavi animam meam,
2. Deus meus , in te confidi : non erubescam ,
3. neque irrideant me inimici mei : etenim universi qui
| sustinent te non confundentur .
4. Confundantur inique agentes supervacue. Vias tuas ,
Domine , notas fac mihi , et semitas tuas edoce me.
5. Deduc me in veritatem tuam , et doce me , quia tu es
Deus salvator meus , et te sustinui tota die.
6. Reminiscere miserationum tuarum, Domine , et quia
misericordiæ tuæ a sæculo sunt.
7. Delicta juventutis meæ et ignorantias meas ne memi-
| neris : secundum misericordiam tuam memor esto mei ,
propter bonitatem tuam , Domine.
8. Dulcis et rectus Dominus , propter hoc legem dabit
delinquentibus in via.
9. Deducet mansuetos in judicio , docebit mites vias
suas.
10. Universe viæ Domini misericordia et veritas , requi-
rentibus testamentum ejus et testimonia ejus .
11. Propter nomen tuum , Domine , et propitiaberis
peccato meo , multum est enim.
12. Quis est homo qui timet Dominum ? Legem statuet ei
in via quam elegit.
13. Anima ejus in bonis demorabitur, et semen ejus
hæreditabit terram.
14. Firmamentum est Dominus timentium eum , et testa-
mentum ipsius ad manifestandum eis.
15. Oculi mei semper ad Dominum , quoniam ipse evellet
de laqueo pedes meos.
16. Respice in me et miserere mei , quoniam unicus et
pauper sum ego.
17. Tribulationes cordis mei multiplicatae sunt , de neces
sitatibus meis erue me.
18. Vide humilitatem meam et laborem meum , et dimitte
omnia peccata mea.
19. Vide inimicos meos , quoniam multiplicati sunt , et
odio iniquo oderunt me.
20. Custodi animam meam et erue me : non confundar,
quoniam speravi in te.
21. Innocentes et recti adhaeserunt mihi , quoniam susti-
nui te , Domine.
112 ΨΑΛΜ . Κς'.
22. Λύτρωσαι , ὁ Θεὸς , τὸν Ἰσραὴλ ἐκ πασῶν τῶν
θλίψεων αὐτοῦ.
ΚΕ΄.
Τοῦ Δαυίδ .
1. Κρινόν με , Κύριε , ὅτι ἐγὼ ἐν ἀκακίᾳ μου ἐπο
ρεύθην , καὶ ἐπὶ τῷ Κυρίῳ ἐλπίζων οὐ μὴ σαλευθῶ .
2. Δοκίμασόν με , Κύριε , καὶ πείρασόν με , πύρω-
σον τοὺς νεφρούς μου καὶ τὴν καρδίαν μου.
3. Ὅτι τὸ ἔλεός σου κατέναντι τῶν ὀφθαλμῶν μου
ἐστὶ , καὶ εὐηρέστησα ἐν τῇ ἀληθείᾳ σου .
4. Οὐκ ἐκάθισα μετὰ συνεδρίου ματαιότητος , καὶ
μετὰ παρανομούντων οὐ μὴ εἰςἔλθω .
5. Ἐμίσησα ἐκκλησίαν πονηρευομένων, καὶ μετὰ
ἀσεβῶν οὐ μὴ καθίσω .
6. Νίψομαι ἐν ἀθώοις τὰς χεῖρας μου , καὶ κυκλώσω
τὸ θυσιαστήριόν σου , Κύριε ,
7. τοῦ ἀκοῦσαι φωνῆς αἰνέσεως , καὶ διηγήσασθαι
πάντα τὰ θαυμάσιά σου .
8. Κύριε , ἠγάπησα εὐπρέπειαν οἴκου σου καὶ τόπον
σκηνώματος δόξης σου .
9. Μὴ συναπολέσῃς μετὰ ἀσεβῶν τὴν ψυχήν μου , καὶ
μετὰ ἀνδρῶν αἱμάτων τὴν ζωήν μου ·
το. ὧν ἐν χερσὶν ἀνομίαι , ἡ δεξιὰ αὐτῶν ἐπλήσθη
δώρων.
11. Ἐγὼ δὲ ἐν ἀκακία μου ἐπορεύθην, λύτρωσαί με καὶ
ἐλέησόν με .
12. Ὁ ποῦς μου ἔστη ἐν εὐθύτητι , ἐν ἐκκλησίαις εὐ
λογήσω σε , Κύριε .
ΚϚ΄ .
Τοῦ Δαυίδ , πρὸ τοῦ χρισθῆναι .
1. Κύριος φωτισμός μου καὶ σωτήρ μου , τίνα φοβη
θήσομαι ; Κύριος ὑπερασπιστὴς τῆς ζωῆς μου , ἀπὸ τί
νος δειλιάσω ;
2. Ἐν τῷ ἐγγίζειν ἐπ᾿ ἐμὲ κακοῦντας , τοῦ φαγεῖν
τὰς σάρκας μου · οἱ θλίβοντές με καὶ οἱ ἐχθροί μου ,
αὐτοὶ ἠσθένησαν καὶ ἔπεσαν . Ἐὰν παρατάξηται ἐπ' ἐμὲ
παρεμβολὴ , οὐ φοβηθήσεται ἡ καρδία μου.
3. Ἐὰν ἐπαναστῇ ἐπ᾿ ἐμὲ πόλεμος , ἐν ταύτῃ ἐγὼ
ἐλπίζω .
4. Μίαν τήσαμην παρὰ Κυρίου , ταύτην ἐκζητήσω ·
τοῦ κατοικεῖν με ἐν οἴκῳ Κυρίου πάσας τὰς ἡμέρας τῆς
ζωῆς μου · τοῦ θεωρεῖν με τὴν τερπνότητα Κυρίου , καὶ |
ἐπισκέπτεσθαι τὸν ναὸν αὐτοῦ.
5. Ὅτι ἔκρυψέ με ἐν σκηνῇ αὐτοῦ ἐν ἡμέρᾳ κακῶν
μου , ἐσκέπασέ με ἐν ἀποκρύφῳ τῆς σκηνῆς αὐτοῦ.
6. Ἐν πέτρα ὕψωσέ με , καὶ νῦν ἰδοὺ ὕψωσε τὴν κε-
φαλήν μου ἐπ' ἐχθρούς μου . Εκύκλωσα καὶ ἔθυσα ἐν
τῇ σκηνῇ αὐτοῦ θυσίαν ἀλαλαγμοῦ , ᾄσομαι καὶ ψαλῶ
τῷ Κυρίῳ .
7. Εἰςάκουσον , Κύριε , τῆς φωνῆς μου ἧς ἐκέκραξα ,
ἐλέησόν με, καὶ εἰςάκουσόν μου.
8. Σὺὶ εἶπεν ἡ καρδία μου , ἐξεζήτησα τὸ πρόςωπόν
σου · τὸ πρόσωπόν σου , Κύριε , ζητήσω.
9. Μὴ ἀποστρέψῃς τὸ πρόςωπόν σου ἀπ᾿ ἐμοῦ , μὴ
ἐκκλίνης ἐν ὀργῇ ἀπὸ τοῦ δούλου σου . Βοηθός μου γε-
νοῦ , μὴ ἐγκαταλίπῃς με , καὶ μὴ ὑπερίδης με , ὁ Θεὸς |
ὁ σωτήρ μου
22. Redime , Deus , Israel ex omnibus tribulationibus
ejus .
XXV.
Ipsius David.
1. Judica me , Domine , quoniam ego in innocentia mea
ambulavi , et in Domino sperans non movebor.
2. Proba me , Domine , et tenta me , ure renes meos et
cor meum.
3. Quoniam misericordia tua ante oculos meos est, et com-
placui in veritate tua.
4. Non sedi cum consilio vanitatis , et cum iniqua gerenti-
bus non introibo.
5. Odio habui ecclesiam malignantium , et cum impiis
non sedebo.
6. Lavabo inter innocentes manus meas , et circumdabo
altare tuum , Domine ,
7. ut audiam vocem laudis , et enarrem universa mirabi-
lia tua.
8. Domine , dilexi decorem domus tuæ et locum habita-
tionis gloriæ tua .
9. Ne simul perdas cum impiis animam meam , et cum
viris sanguinum vitam meam :
10. in quorum manibus iniquitates sunt , dextera eorum
repleta est muneribus.
11. Ego autem in innocentia mea ambulavi , redime me
et miserere mei.
12. Pes meus stetit in rectitudine , in ecclesiis benedicam
te, Domine.
XXVI.
Ipsius David , priusquam liniretur.
1. Dominus illuminatio mea et salus mea , quem timebo ?
Dominus protector vitæ meæ , a quo trepidabo ?
2. Dum appropinquant super me nocentes , ut edant car-
nes meas qui tribulant me et inimici mei , ipsi infirmati
sunt et ceciderunt. Si consistant adversum me castra , non
timebit cor meum .
3. Si insurgat in me bellum , in hoc ego spero.
4. Unam petii a Domino , hanc requiram : ut inhabitem
in domo Domini omnes dies vitæ meæ : contempler delecta-
tionem Domini , et visitem templum ejus.
5. Quoniam abscondit me in tabernaculo suo in die malo-
rum meorum , protexit me in abscondito tabernaculi sui.
6. In petra exaltavit me , et nunc ecce exaltavit caput
meum super inimicos meos. Circuivi et immolavi in taber-
naculo ejus hostiam vociferationis , cantabo et psallam Do-
mino.
7. Exaudi , Domine , vocem meam qua clamavi ad te ,
miserere mei et exaudi me.
8. Tibi dixit cor meum , quæsivi vultum tuum : vulium
tuum , Domine , requiram .
9. Ne avertas vultum tuum a me , ne declines in ira a
servo tuo. Adjutor meus esto , ne derelinquas me , neque
despicias me , Deus salvator meus.
 PSALM. XXVIII. 113

10. Ὅτι ὁ πατήρ μου καὶ ἡ μήτηρ μου ἐγκατέλιπόν 10. Quoniam pater meus et mater mea dereliquerunt me ,
με , δ δὲ Κύριος προςελάβετό με . Dominus autem assumpsit me.
11. Νομοθέτησόν με , Κύριε , ἐν τῇ ὁδῷ σου , καὶ 11. Legem pone mihi , Domine , in via tua , et dirige me
ὁδήγησόν με εν τρίβῳ εὐθείᾳ ἕνεκα τῶν ἐχθρῶν μου. in semita justa propter inimicos meos.
12. Μὴ παραδῷς με εἰς ψυχὰς θλιβόντων με , ὅτι 12. Ne tradideris me in animas tribulantium me , quo-
ἐπανέστησάν μοι μάρτυρες ἄδικοι , καὶ ἐψεύσατο ἡ ἀδι- niam insurrexerunt mihi testes iniqui , et mentita est ini-
κία ἑαυτῇ. quitas sibi.
13. Πιστεύω τοῦ ἰδεῖν τὰ ἀγαθὰ Κυρίου ἐν γῇ ζών 13. Credo videre bona Domini in terra viventium .
των.
14. Ὑπόμεινον τὸν Κύριον, ἀνδρίζου , καὶ κραταιού- 14. Sustine Dominum , viriliter age , et confortetur cor
σθω ἡ καρδία σου , καὶ ὑπόμεινον τὸν Κύριον . tuum, et sustine Dominum.
ΚΖ' . XXVII.
Τοῦ Δαυίδ. Ipsius David.
1. Πρὸς σὲ , Κύριε , ἐκέκραξα · ὁ Θεός μου , μὴ πα- 1. Ad te , Domine , clamavi : Deus meus , ne sileas super
ρασιωπήσης ἐπ' ἐμοὶ , μήποτε παρασιωπήσης ἐπ' ἐμοὶ , me , ne quando sileas super me , et assimilabor descendenti
καὶ ὁμοιωθήσομαι τοῖς καταβαίνουσιν εἰς λάκκον. bus in lacum.
2. Εἰςάκουσον τῆς φωνῆς τῆς δεήσεώς μου , ἐν τῷ 2. Exaudi vocem deprecationis meæ , dum oro ad te , dum
δέεσθαί με πρὸς σὲ , ἐν τῷ αἴρειν με χεῖράς μου εἰς extollo manus meas ad templum sanctum tuum.
ναὸν ἅγιόν σου.
3. Μὴ συνελκύσῃς μετὰ ἁμαρτωλῶν τὴν ψυχήν μου , 3. Ne simul tralas cum peccatoribus animam meam , et
καὶ μετὰ ἐργαζομένων ἀδικίαν μὴ συναπολέσῃς με · cum operantibus iniquitatem ne comperdas me : cum his qui
τῶν λαλούντων εἰρήνην μετὰ τῶν πλησίον αὐτῶν , κακὰ loquuntur pacem cum proximis suis , mala autem in cordi-
δὲ ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν. bus eorum .
4. Δὸς αὐτοῖς κατὰ τὰ ἔργα αὐτῶν , καὶ κατὰ τὴν 4. Da illis secundum opera eorum , et secundum mali-
πονηρίαν τῶν ἐπιτηδευμάτων αὐτῶν · κατὰ τὰ ἔργα τῶν gnitatem adinventionum ipsorum secundum opera ma-
χειρῶν αὐτῶν δὸς αὐτοῖς , ἀπόδος τὸ ἀνταπόδομα αὐ nuum illorum da eis , redde retributionem eorum ipsis.
τῶν αὐτοῖς.
5. Ὅτι οὐ συνῆκαν εἰς τὰ ἔργα Κυρίου καὶ εἰς τὰ 5. Quoniam non intellexerunt in operibus Domini et in
ἔργα τῶν χειρῶν αὐτοῦ , καθελεῖς αὐτοὺς καὶ οὐ μὴ οἰ- - operibus manuum ejus , destrues illos et non aedificabis eos.
κοδομήσεις αυτούς.
6. Εὐλογητὸς Κύριος , ὅτι εἰςήκουσε τῆς φωνῆς τῆς 6. Benedictus Dominus , quoniam exaudivit vocem depre-
δεήσεώς μου . cationis meæ.
7. Κύριος βοηθός μου καὶ ὑπερασπιστής μου , ἐπ' 7. Dominus adjutor meus et protector meus , in ipso spe-
αὐτῷ ἤλπισεν ἡ καρδία μου , καὶ ἐβοηθήθην · καὶ ἀνέ ravit cor meum, et adjutus sum : et refloruit caro mea , et
θαλεν ἡ σάρξ μου , καὶ ἐκ θελήματός μου ἐξομολογή- ex voluntate mea confitebor ei .
σομαὶ αὐτῷ.
8. Κύριος κραταίωμα τοῦ λαοῦ αὐτοῦ , καὶ ὑπερα- 8. Dominus fortitudo plebis suae , et protector salutarium
σπιστὴς τῶν σωτηρίων τοῦ Χριστοῦ αὐτοῦ ἐστι . Christi sui est.
9. Σῶσον τὸν λαόν σου , καὶ εὐλόγησον τὴν κληρο- 9. Salvum fac populum tuum , et benedic haereditatem
νομίαν σου , καὶ ποίμανον αὐτοὺς , καὶ ἔπαρον αὐτοὺς tuam , et pasce illos , et extolle illos usque in saeculum.
ἕως τοῦ αἰῶνος.
KH'. XXVIII.

Ψαλμὸς τῷ Δαυὶδ ἐξοδίου σκηνῆς . Psalmus ipsi David exodii tabernaculi.

1. Ενέγκατε τῷ Κυρίῳ , υἱοὶ Θεοῦ , ἐνέγκατε τῷ
Κυρίῳ υἱοὺς κριῶν.
2. Ενέγκατε τῷ Κυρίῳ δόξαν καὶ τιμὴν, ἐνέγκατε
τῷ Κυρίῳ δόξαν ὀνόματι αὐτοῦ , προςκυνήσατε τῷ Κυ
ρίῳ ἐν αὐλῇ ἁγίᾳ αὐτοῦ.
3. Φωνή Κυρίου ἐπὶ τῶν ὑδάτων, ὁ Θεὸς τῆς δόξης
ἐβρόντησε , Κύριος ἐπὶ ὑδάτων πολλῶν.
4. Φωνὴ Κυρίου ἐν ἰσχύϊ , φωνὴ Κυρίου ἐν μεγαλο-
πρεπείᾳ .
5. Φωνὴ Κυρίου συντρίβοντος κέδρους · συντρίψει
Κύριος τὰς κέδρους του Λιβάνου.
6. Καὶ λεπτυνεῖ αὐτὰς ὡς τὸν μόσχον του Λιβάνου ,
καὶ ὁ ἠγαπημένος ὡς υἱὸς μονοκερώτων .
VETUS TESTAMENTUM. - II.
1. Afferte Domino , filii Dei , afferte Domino filios arietum.
2. Afferte Domino gloriam et honorem , afferte gloriam
nomini ejus , adorate Dominum in aula sancta ejus.
3. Vox Domini super aquas , Deus majestatis intonuit ,
Dominus super aquas multas.
4. Vox Domini in virtute , vox Domini in magnificentia .
5. Vox Domini confringentis cedros : confringet Dominus
cedros Libani.
6. Et comminuet eos tamquam vitulum Libani , et dilectus
sicut filius unicornium.
8
114 ΨΑΛΜ . Δ'.

7. Φωνή Κυρίου διακόπτοντος φλόγα πυρὸς ,
· 8. φωνὴ Κυρίου συσσείοντος ἔρημον · συσσείσει Κύ
ριος τὴν ἔρημον Κάδης.
9. Φωνὴ Κυρίου καταρτιζομένου ἐλάφους , καὶ ἀπο-
καλύψει δρυμούς , καὶ ἐν τῷ ναῷ αὐτοῦ πᾶς τις λέγει
δόξαν .
10. Κύριος τὸν κατακλυσμὸν κατοικιεῖ , καὶ καθιεῖται
Κύριος βασιλεὺς εἰς τὸν αἰῶνα.
11. Κύριος ἰσχὺν τῷ λαῷ αὐτοῦ δώσει , Κύριος εὐλο-
γήσει τὸν λαὸν αὐτοῦ ἐν εἰρήνῃ.
ΚΘ' .
7. Vox Domini intercidentis flammam ignis ,
8. vox Domini concutientis desertum : commovebit Do-
minus desertum Cades.
9. Vox Dornini perficientis cervos , et revelabit sylvas , et
in templo ejus unusquisque dicet gloriam.
10. Dominus diluvium inhabitare facit , et sedebit Domi-
nus rex in æternum .
11. Dominus virtutem populo suo dabit , Doninus bene
dicet populum suum in pace.
ΧΧΙΧ .

1. Εἰς τὸ τέλος , ψαλμὸς ᾠδῆς τοῦ ἐγκαινισμοῦ τοῦ οἴκου 1. In finem , psalmus cantici dedicationis domus ipsius
τοῦ Δαυίδ. David.

2. Υψώσω σε , Κύριε , ὅτι ὑπέλαβές με , καὶ οὐκ 2. Exaltabo te , Domine , quoniam suscepisti me , nec
εὔφρανας τοὺς ἐχθρούς μου ἐπ' ἐμέ . delectasti inimicos meos super me.
3. Κύριε ὁ Θεός μου , ἐκέκραξα πρὸς σὲ , καὶ ἰάσω 3. Domine Deus meus, clamavi ad te , et sanasti me.
με.
Κύριε , ἀνήγαγες ἐξ ᾅδου τὴν ψυχήν μου , ἔσωσάς 4. Domine , reduxisti ab inferno animam meam , salvum
με ἀπὸ τῶν καταβαινόντων εἰς λάκκον . fecisti me a descendentibus in lacum.
5. Ψάλατε τῷ Κυρίῳ , οἱ ὅσιοι αὐτοῦ , καὶ ἐξομολο- 5. Psallite Domino , sancti ejus , et confitemini memoriae
γεῖσθε τῇ μνήμῃ τῆς ἁγιωσύνης αὐτοῦ. sanctitatis ejus .
6. Ὅτι ὀργὴ ἐν τῷ θυμῷ αὐτοῦ , καὶ ζωὴ ἐν τῷ θε 6. Quoniam ira in indignatione ejus , et vita in voluntate
λήματι αὐτοῦ · τοεσπέρας αυλισθήσεται κλαυθμὸς , καὶ ejus : vespere dominabitur fletus , et in matutinum exulta-
εἰς τοπρωὶ ἀγαλλίασις . tio.
7. Ἐγὼ δὲ εἶπα ἐν τῇ εὐθηνίᾳ μου · Οὐ μὴ σαλευθῶ 7. Ego autem dixi in abundantia mea : Non movebor in
εἰς τὸν αἰῶνα . aeternum.
8. Κύριε , ἐν τῷ θελήματί σου παρέσχου τῷ κάλλει 8. Domine , in voluntate tua praestitisti decori meo virtu
μου δύναμιν · ἀπέστρεψας δὲ τὸ πρόςωπόν σου , καὶ ἐγε- tem : avertisti autem faciem tuam , et factus sum conturba-
νήθην τεταραγμένος. tus .
9. Πρὸς σὲ , Κύριε , κεκράξομαι , καὶ πρὸς τὸν Θεόν 9. Ad te , Domine , clamabo , et ad Deum meum depreca
μου δεηθήσομαι . bor .
10. Τίς ὠφέλεια ἐν τῷ αἵματί μου , ἐν τῷ καταβῆναί 10. Quæ utilitas in sanguine meo , dum descendo in cor
με εἰς διαφθοράν ; Μὴ ἐξομολογήσεταί σοι χους, ἢ ἀναγ- ruptionem ? Numquid confitebitur tibi pulvis , aut annun-
γελεῖ τὴν ἀλήθειάν σου ; tiabit veritatem tuam ?
II . Ἤκουσε Κύριος , καὶ ἠλέησέ με · Κύριος ἐγενήθη 11. Audivit Dominus, et misertus est mei : Dominus fa-
βοηθός μου. ctus est adjutor meus.
12. Εστρέψας τὸν κοπετόν μου εἰς χαρὰν ἐμοὶ , διέβ 12. Convertisti planctum meum in gaudium mihi , con-
ῥηξας τὸν σάκκον μου, καὶ περιέζωσάς με εὐφροσύνην . scidisti saccum meum, et accinxisti me laetitia.
13. Ὅπως ἂν ψάλῃ σοι ἡ δόξα μου , καὶ οὐ μὴ καὶ 13. Ut psallat tibi gloria mea , et non compungar.
τανυγῶ . Κύριε ὁ Θεός μου , εἰς τὸν αἰῶνα ἐξομολογή- Domine Deus meus , in aeternum confitebor tibi .
σομαί σοι.
A'. ΧΧΧ.

1. Εἰς τὸ τέλος , ψαλμὸς τῷ Δαυίδ, ἐκστάσεως . 1. In finem, psalmus ipsi David , exstasis.

2. Ἐπὶ σοὶ , Κύριε , ἤλπισα , μὴ καταισχυνθείην εἰς 2. In te , Domine, speravi , non confundar in aeternum :
τὸν αἰῶνα · ἐν τῇ δικαιοσύνῃ σου ῥῦσαί με καὶ ἐξελοῦ in justitia tua erue me et exime me. .
με.
3. Κλῖνον πρὸς μὲ τὸ οὖς σου , τάχυνον τοῦ ἐξελέ 3. Inclina ad me aurem tuam , accelera ut eximas me :
σθαι με · γενοῦ μοι εἰς Θεὸν ὑπερασπιστὴν καὶ εἰς | esto mihi in Deum protectorem et in domum refugii, ut sal-
οἶκον καταφυγῆς , τοῦ σῶσαι με. vum me facias.
4. Ὅτι κραταίωμά μου καὶ καταφυγή μου εἶ σὺ , 4.Quoniam fortitudo mea et refugium meum es tu , et
καὶ ἕνεκεν τοῦ ὀνόματός σου ὁδηγήσεις με καὶ διαθρέ- propter nomen tuum deduces me et enutries me.
ψεις με.
5. Εξάξεις με ἐκ παγίδος ταύτης ἧς ἔκρυψάν μοι , 5. Educes me de laqueo hoc quem absconderunt mili ,
ὅτι σὺ εἶ ὁ ὑπερασπιστής μου , Κύριε. quoniam tu es protector meus , Domine.
6. Εἰς χεῖράς σου παραθήσομαι τὸ πνεῦμά μου · ἔλυ 6. In manus tuas commendabo spiritum meum : rede
τρώσω με , Κύριε ὁ Θεὸς τῆς ἀληθείας. misti me , Domine Deus veritatis.
 PSALM. XXXI. 115

7. Εμίσησας τοὺς διαφυλάσσοντας ματαιότητας 7. Odisti observantes vanitates supervacue : ego autem
διακενῆς · ἐγὼ δὲ ἐπὶ τῷ Κυρίῳ ἤλπισα , in Domino speravi ,
8. ἀγαλλιάσομαι καὶ εὐφρανθήσομαι ἐπὶ τῷ ἐλέει 8. exsultabo et laetabor in misericordia tua. Quoniam res
σου. Ὅτι ἐπεῖδες τὴν ταπείνωσίν μου , ἔσωσας ἐκ τῶν spexisti humilitatem meam , salvam fecisti de necessitatibus
animam meam.
ἀναγκῶν τὴν ψυχήν μου.
9. Καὶ οὐ συνέκλεισάς με εἰς χεῖρας ἐχθροῦ , ἔστη 9. Nec conclusisti me in manus inimici , statuisti in loco
σας ἐν εὐρυχώρῳ τοὺς πόδας μου. spatioso pedes meos.
10. Ἐλέησόν με , Κύριε , ὅτι θλίβομαι · ἐταράχθη ἐν 10. Miserere mei , Domine , quoniam tribulor : contur-
θυμῷ ὁ ὀφθαλμός μου , ἡ ψυχή μου καὶ ἡ γαστήρ μου . batus est in ira oculus meus , anima mea et venter meus.
π . Ὅτι ἐξέλιπεν ἐν ὀδύνῃ ἡ ζωή μου , καὶ τὰ ἔτη 11. Quoniam defecit in dolore vita mea , et anima mea
μου ἐν στεναγμοῖς · ἠσθένησεν ἐν πτωχείᾳ ἡ ἰσχύς μου , in gemitibus infirmata est in paupertate virtus mea , et
καὶ τὰ ὀστᾶ μου ἐταράχθησαν. ossa mea conturbata sunt.
12. Παρὰ πάντας τοὺς ἐχθρούς μου ἐγενήθην ὄνειδος , 12. Super omnes inimicos meos factus sum opprobrium,
καὶ τοῖς γείτοσί μου σφόδρα , καὶ φόβος τοῖς γνωστοῖς et vicinis meis valde , et timor notis meis : qui videbant
μου · οἱ θεωροῦντές με ἔξω ἔφυγον ἀπ᾿ ἐμοῦ , me foras fugerunt a me ,
13. ἐπελήσθην ὡςεὶ νεκρὸς ἀπὸ καρδίας , ἐγενήθην 13. oblivioni datus sum tamquam mortuus a corde ,
ὡςεὶ σκεῦος ἀπολωλὸς , factus sum tamquam vas perditum ,
14. ὅτι ἤκουσα ψόγον πολλῶν παροικούντων κυκλό- 14. quoniam audivi vituperationem multorum accolen
θεν · ἐν τῷ συναχθῆναι αὐτοὺς ἅμα ἐπ' ἐμὲ , τοῦ λαβεῖν tium in circuitu : dum congregarentur ipsi simul adversum
τὴν ψυχήν μου ἐβουλεύσαντο . me , ut acciperent animam meam consiliati sunt.
15. Ἐγὼ δὲ ἐπὶ σοὶ ἤλπισα , Κύριε · εἶπα · Σὺ εἶ ὁ 15. Ego autem in te speravi , Domine : dixi : Tu es Deus
Θεός μου , meus ,
16. ἐν ταῖς χερσί σου οἱ κλῆροί μου . Ῥῦσαί με ἐκ 16. in manibus tuis sortes meæ. Erue me de manu ini-
χειρὸς ἐχθρῶν μου , καὶ ἐκ τῶν καταδιωκόντων με. micorum meorum , et a persequentibus me.
17. Επίφανον τὸ πρόςωπόν σου ἐπὶ τὸν δοῦλόν σου , 17. lliustra faciem tuam super servum tuum , salvum me
σωσόν με ἐν τῷ ἐλέει σου . fac in misericordia tua.
18. Κύριε , μὴ καταισχυνθείην, ὅτι ἐπεκαλεσάμην 18. Domine , non confundar, quoniam invocavi te : eru-
σε αἰσχυνθείησαν οἱ ἀσεβεῖς , καὶ καταχθείησαν εἰς | bescant impii , et deducantur in infernum.
ᾅδου.
19. Αλαλα γενηθήτω τὰ χείλη τὰ δόλια, τὰ λαλοῦντα 19 Muta fiant labia dolosa , quae loquuntur adversus ju
κατὰ τοῦ δικαίου ἀνομίαν ἐν ὑπερηφανίᾳ καὶ ἐξουδε stum iniquitatem in superbia et contemptu.
νώσει .
20. Ὡς πολὺ τὸ πλῆθος τῆς χρηστότητός σου, Κύριε , 20. Quam magna multitudo dulcedinis tua , Domine ,
ἧς ἔκρυψας τοῖς φοβουμένοις σε . Εξειργάσω τοῖς ἐλπί quam abscondisti timentibus te ! Perfecisti sperantibus in
ζουσιν ἐπὶ σὲ , ἐναντίον τῶν υἱῶν τῶν ἀνθρώπων . te , in conspectu filiorum hominum.
21. Κατακρύψεις αὐτοὺς ἐν ἀποκρύφῳ τοῦ προςώπου 21. Abscondes eos in abscondito faciei tuae a conturba-
σου ἀπὸ ταραχῆς ἀνθρώπων · σκεπάσεις αὐτοὺς ἐν σκηνῇ tione hominum : proteges eos in tabernaculo a contradi-
ἀπὸ ἀντιλογίας γλωσσῶν. ctione linguarum.
22. Εὐλογητὸς Κύριος , ὅτι ἐθαυμάστωσε τὸ ἔλεος 22. Benedictus Dominus , quoniam mirificavit misericor
αὐτοῦ ἐν πόλει περιοχῆς . diam suam in civitate munitionis.
23. Ἐγὼ δὲ εἶπα ἐν τῇ ἐκστάσει μου · Ἀπέῤῥιμμαι 23. Ego autem dixi in extasi mea : Projectus suin a fa-
ἀπὸ προςώπου τῶν ὀφθαλμῶν σου. Διὰ τοῦτο εἰςήκου- cie oculorum tuorum. Ideo exaudisti , Domine , vocem ora-
σας , Κύριε , τῆς φωνῆς τῆς δεήσεώς μου ἐν τῷ κεκρα tionis meæ dum clamarem ad te.
γέναι με πρὸς σέ.
24. Αγαπήσατε τὸν Κύριον, πάντες οἱ ὅσιοι αὐτοῦ , 24. Diligite Dominum , omnes sancti ejus , quoniam ves
ὅτι ἀληθείας ἐκζητεῖ Κύριος , καὶ ἀνταποδίδωσι τοῖς ritates requirit Dominus , et retribuet iis qui abundanter fa-
περισσῶς ποιοῦσιν ὑπερηφανίαν. cient superbiam.
25. Ἀνδρίζεσθε , καὶ κραταιούσθω ἡ καρδία ὑμῶν, 25. Viriliter agite , et confortetur cor vestrum , omnes
πάντες οἱ ἐλπίζοντες ἐπὶ Κύριον . qui speratis in Domino .

ΛΑ΄ . ΧΧΧΙ.

Συνέσεως τῷ Δαυίδ. Intelligentiæ ipsi David.

1. Μακάριοι ὧν ἀφέθησαν αἱ ἀνομίαι , καὶ ὧν ἐπε- 1. Beati quorum remissa sunt iniquitates , et quorum
καλύφθησαν αἱ ἁμαρτίαι . tecta sunt peccata.
2. Μακάριος ἀνὴρ ᾧ οὐ μὴ λογίσηται Κύριος ἁμαρ 2. Beatus vir cui non imputabit Dominus peccatum , nec
τίαν, οὐδέ ἐστιν ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ δόλος. est in ore ejus dolus.
3. Ὅτι ἐσίγησα , ἐπαλαιώθη τὰ ὀστᾶ μου , ἀπὸ τοῦ 3. Quoniam tacui , inveteraverunt ossa mea , a clamando
κράζειν με ὅλην τὴν ἡμέραν. me tota die.
8.
116 ΨΑΛΜ . ΛΒ'.
4. Ὅτι ἡμέρας καὶ νυκτὸς ἐβαρύνθη ἐπ' ἐμὲ ἡ χείρ
σου , ἐστράφην εἰς ταλαιπωρίαν ἐν τῷ ἐμπαγῆναι ἀκαν
θαν. Διάψαλμα .
5. Τὴν ἁμαρτίαν μου ἐγνώρισα , καὶ τὴν ἀνομίαν
μου οὐκ ἐκάλυψα . Εἶπα · Ἐξαγορεύσω κατ᾿ ἐμοῦ τὴν
ἀνομίαν μου τῷ Κυρίῳ , καὶ σὺ ἀφῆκας τὴν ἀσέβειαν
τῆς καρδίας μου. Διάψαλμα.
6. Ὑπὲρ ταύτης προςεύξεται πρὸς σὲ πᾶς ὅσιος , ἐν
καιρῷ εὐθέτω · πλὴν ἐν κατακλυσμῷ ὑδάτων πολλῶν
πρὸς αὐτὸν οὐκ ἐγγιοῦσι.
7. Σύ μου εἶ καταφυγὴ ἀπὸ θλίψεως τῆς περιεχού
σης με · τὸ ἀγαλλίαμά μου λύτρωσαί με ἀπὸ τῶν κυ-
κλωσάντων με. Διάψαλμα.
-011
8. Συνετιῶ σε καὶ συμβιβῶ σε ἐν ὁδῷ ταύτῃ
ρεύσῃ , ἐπιστηριῶ ἐπὶ σὲ τοὺς ὀφθαλμούς μου .
9. Μὴ γίνεσθε ὡς ἵππος καὶ ἡμίονος , οἷς οὐκ ἔστι
σύνεσις · ἐν χαλινῷ καὶ κημῷ τὰς σιαγόνας αὐτῶν ἄγξαι,
τῶν μὴ ἐγγιζόντων πρὸς σέ.
10. Πολλαὶ αἱ μάστιγες τοῦ ἁμαρτωλοῦ , τὸν δὲ ἐλ-
πίζοντα ἐπὶ Κύριον ἔλεος κυκλώσει.
11. Εὐφράνθητε ἐπὶ Κύριον καὶ ἀγαλλιᾶσθε , δίκαιοι ,
καὶ καυχᾶσθε , πάντες οἱ εὐθεῖς τῇ καρδίᾳ .
ΑΒ΄.
Τῷ Δαυίδ.
1. Αγαλλιᾶσθε , δίκαιοι , ἐν τῷ Κυρίῳ , τοῖς εὐθέσι
πρέπει αἴνεσις.
2. Ἐξομολογεῖσθε τῷ Κυρίῳ ἐν κιθάρᾳ , ἐν ψαλτη-
ρίῳ δεκαχόρδῳ ψάλατε αὐτῷ.
3. Ασατε αὐτῷ ἄσμα καινὸν , καλῶς ψάλατε ἐν ἀλα-
λαγμῷ.
4. Οτι εὐθὲς ὁ λόγος τοῦ Κυρίου , καὶ πάντα τὰ
ἔργα αὐτοῦ ἐν πίστει .
5. Αγαπᾶ ἐλεημοσύνην καὶ κρίσιν, τοῦ ἐλέους Κυ
ρίου πλήρης ἡ γῆ.
6. Τῷ λόγῳ τοῦ Κυρίου οἱ οὐρανοὶ ἐστερεώθησαν,
καὶ τῷ πνεύματι τοῦ στόματος αὐτοῦ πᾶσα ἡ δύναμις | omnis virtus eorum.
· αὐτῶν.
7. Συνάγων ὡςεὶ ἀσκὸν ὕδατα θαλάσσης , τιθεὶς ἐν
θησαυροῖς ἀβύσσους.
8. Φοβηθήτω τὸν Κύριον πᾶσα ἡ γῆ , ἀπ᾿ αὐτοῦ δὲ
σαλευθήτωσαν πάντες οἱ κατοικοῦντες τὴν οἰκουμένην . | veantur omnes inhabitantes orbem.
9. Ὅτι αὐτὸς εἶπε καὶ ἐγενήθησαν, αὐτὸς ἐνετείλατο
καὶ ἐκτίσθησαν .
10. Κύριος διασκεδάζει βουλὰς ἐθνῶν, ἀθετεῖ δὲ λο-
γισμοὺς λαῶν, καὶ ἀθετεῖ βουλὰς ἀρχόντων.
1. Ἡ δὲ βουλὴ τοῦ Κυρίου εἰς τὸν αἰῶνα μένει ,
λογισμοὶ τῆς καρδίας αὐτοῦ ἀπὸ γενεῶν εἰς γενεάς .
12. Μακάριον τὸ ἔθνος οὗ ἐστι Κύριος ὁ Θεὸς αὐτοῦ ,
λαὸς ὃν ἐξελέξατο εἰς κληρονομίαν ἑαυτῷ .
13. Εξ οὐρανοῦ ἐπέβλεψεν ὁ Κύριος , εἶδε πάντας
τοὺς υἱοὺς τῶν ἀνθρώπων,
14. ἐξ ἑτοίμου κατοικητηρίου αὐτοῦ ἐπέβλεψεν ἐπὶ
πάντας τοὺς κατοικοῦντας τὴν γῆν .
15. Ὁ πλάσας κατὰ μόνας τὰς καρδίας αὐτῶν , ὁ
συνιεὶς πάντα τὰ ἔργα αὐτῶν.
16. Οὐ σώζεται βασιλεὺς διὰ πολλὴν δύναμιν, καὶ
γίγας οὐ σωθήσεται ἐν πλήθει ἰσχύος αὐτοῦ.
4. Quoniam die ac nocte gravata est super me manus tua,
conversus sum in ærumna dum configeretur mihi spina.
Diapsalma.
5. Peccatum meum notum feci , et injustitiam meam
non operui. Dixi : Pronuntiabo adversum me injustitiam
meam Domino , et tu remisisti impietatem cordis mei. Dia-
psalma.
6. Pro hac orabit ad te omnis sanctus, in tempore oppor-
tuno verumtamen in diluvio aquarum multarum ad eum
non appropinquabunt .
7. Tu es refugium meum a tribulatione quæ circumde-
dit me exsultatio mea redime me a circumdantibus me.
Diapsalma.
8. Intellectum dabo tibi , et instruam te in via hac qua
gradieris , obfirmabo super te oculos meos.
9. Nolite fieri sicut equus et mulus, quibus non est intel-
lectus : in freno et camo maxillas eorum constringe , qui
non appropinquant ad te.
10. Multa flagella peccatoris, sperantemautem in Domino
misericordia circumdabit.
11. Laetamini in Domino et exsultate, justi, et gloriamini,
omnes recti corde.
XXXII.
Ipsi David.
1. Exsultate , justi , in Domino , rectos decet laudatio.
2. Confitemini Domino in cithara , in psalterio decachordo
psallite ei.
3. Cantate ei canticum novum , bene psallite in vocifera-
tione.
4. Quia rectum est verbum Domini , et omnia opera ejus
in fide.
5. Diligit misericordiam et judicium , misericordia Do-
mini plena est terra.
6. Verbo Domini coeli firmati sunt , et spiritu oris ejus
7. Congregans sicut utrem aquas maris , ponens in the-
sauris abyssos.
8. Timeat Dominum omnis terra , ab eo autem commo-
9. Quoniam ipse dixit et facta sunt , ipse mandavit et
creata sunt.
10. Dominus dissipat consilia gentium , reprobat autem
cogitationes populorum , et reprobat consilia principum.
11. Consilium vero Domini manet in æternum , cogitatio-
nes cordis ejus a generationibus in generationes.
12. Beata gens cujus est Dominus Deus ejus , populus
quem elegit in hæreditatem sibi.
13. De coelo respexit Dominus , vidit omnes filios homi-
num ,
14. de præparato habitaculo suo respexit super omnes
qui inhabitant terram .
15. Qui finxit sigillatim corda eorum , qui intelligit omnia
opera eorum.
16. Non salvatur rex per multam virtutem , et gigas non
salvabitur in multitudine fortitudinis suæ .
 PSALM . XXXIII.
17. Ψευδὴς ἵππος εἰς σωτηρίαν, ἐν δὲ πλήθει δυνά-
μεως αὐτοῦ οὐ σωθήσεται .
18. Ἰδοὺ οἱ ὀφθαλμοὶ Κυρίου ἐπὶ τοὺς φοβουμένους
αὐτὸν, τοὺς ἐλπίζοντας ἐπὶ τὸ ἔλεος αὐτοῦ.
19. Φύσασθαι ἐκ θανάτου τὰς ψυχὰς αὐτῶν, καὶ
διαθρέψαι αὐτοὺς ἐν λιμῷ.
20. Ἡ ψυχὴ ἡμῶν ὑπομένει τῷ Κυρίῳ , ὅτι βοηθὸς
καὶ ὑπερασπιστὴς ἡμῶν ἐστι.
21. Ὅτι ἐν αὐτῷ εὐφρανθήσεται ἡ καρδία ἡμῶν,
καὶ ἐν τῷ ὀνόματι τῷ ἁγίῳ αὐτοῦ ἠλπίσαμεν .
22. Γένοιτο τὸ ἔλεός σου , Κύριε , ἐφ' ἡμᾶς , καθάπερ
ἠλπίσαμεν ἐπὶ σέ.
ΑΓ .
Τῷ Δαυὶδ , ὁπότε ἠλλοίωσε τὸ πρόςωπον αὐτοῦ ἐναντίον Αβι-
μέλεχ, καὶ ἀπέλυσεν αὐτὸν, καὶ ἀπῆλθεν.
2. Εὐλογήσω τὸν Κύριον ἐν παντὶ καιρῷ , διαπαν
τὸς ἡ αἴνεσις αὐτοῦ ἐν τῷ στόματί μου.
3. Ἐν τῷ Κυρίῳ ἐπαινεθήσεται ἡ ψυχή μου · ἀκου-
σάτωσαν πραεῖς καὶ εὐφρανθήτωσαν.
4. Μεγαλύνατε τὸν Κύριον σὺν ἐμοὶ , καὶ ὑψώσωμεν
τὸ ὄνομα αὐτοῦ ἐπιτοαυτό.
5. Εξεζήτησα τὸν Κύριον, καὶ ἐπήκουσέ μου , καὶ
ἐκ πασῶν τῶν παροικιῶν μου ἐῤῥύσατό με .
6. Προσέλθατε πρὸς αὐτὸν καὶ φωτίσθητε , καὶ τὰ
πρόσωπα ὑμῶν οὐ μὴ καταισχυνθῇ.
7. Οὗτος ὁ πτωχὸς ἐκέκραξε , καὶ ὁ Κύριος εἰςήκου-
σεν αὐτοῦ , καὶ ἐκ πασῶν τῶν θλίψεων αὐτοῦ ἔσωσεν
αὐτόν.
8. Παρεμβαλεῖ ἄγγελος Κυρίου κύκλῳ τῶν φοβου-
μένων αὐτὸν, καὶ ῥύσεται αὐτούς.
9. Γεύσασθε , καὶ ἴδετε ὅτι χρηστὸς ὁδ Κύριος · μα-
κάριος ἀνὴρ ὃς ἐλπίζει ἐπ' αὐτόν.
10. Φοβήθητε τὸν Κύριον , πάντες οἱ ἅγιοι αὐτοῦ ,
ὅτι οὐκ ἔστιν ὑστέρημα τοῖς φοβουμένοις αὐτόν .
11. Πλούσιοι ἐπτώχευσαν καὶ ἐπείνασαν, οἱ δὲ ἐκ-
ζητοῦντες τὸν Κύριον οὐκ ἐλαττωθήσονται παντὸς ἀγα-
θοῦ. Διάψαλμα .
12. Δεῦτε , τέκνα , ἀκούσατέ μου · φόβον Κυρίου
διδάξω ὑμᾶς.
13. Τίς ἐστιν ἄνθρωπος ὁ θέλων ζωὴν , ἀγαπῶν ἡμέ
ρας ἰδεῖν ἀγαθάς;
14. Παῦσον τὴν γλῶσσάν σου ἀπὸ κακοῦ , καὶ χείλη
σου τοῦ μὴ λαλῆσαι δόλον.
15. Εκκλινον ἀπὸ κακοῦ καὶ ποίησον ἀγαθὸν, ζήτη
σον εἰρήνην καὶ δίωξον αὐτήν.
16. Οφθαλμοί Κυρίου ἐπὶ δικαίους , καὶ ὦτα αὐτοῦ
εἰς δέησιν αὐτῶν.
17. Πρόςωπον δὲ Κυρίου ἐπὶ ποιοῦντας κακὰ , τοῦ
ἐξολοθρεῦσαι ἐκ γῆς τὸ μνημόσυνον αὐτῶν.
18. Εκέκραξαν οἱ δίκαιοι , καὶ ὁ Κύριος εἰςήκουσεν
αὐτῶν, καὶ ἐκ πασῶν τῶν θλίψεων αὐτῶν ἐῤῥύσατο
αὐτούς.
19. Ἐγγὺς Κύριος τοῖς συντετριμμένοις τὴν καρδίαν ,
καὶ τοὺς ταπεινοὺς τῷ πνεύματι σώσει .
20. Πολλαὶ αἱ θλίψεις τῶν δικαίων , καὶ ἐκ πασῶν
αὐτῶν ῥύσεται αὐτοὺς ὁ Κύριος .
21. Φυλάσσει πάντα τὰ ὀστᾶ αὐτῶν, ἓν ἐξ αὐτῶν
οὐ συντριβήσεται .
117
17. Fallax equus ad salutem, in abundantia autem virtu-
tis suæ non salvabitur.
18. Ecce oculi Domini super metuentes eum , sperantes
super misericordia ejus.
19. Ut eruat a morte animas eorum , et alat eos in fame.
20. Anima nostra patiens est Domino , quoniam adjutor
et protector noster est.
21. Quia in eo lactabitur cor nostrum , et in nomine sancto
ejus speravimus.
22. Fiat misericordia tua , Domine , super nos , quemad-
modum speravimus in te.
XXXIII.
Ipsi David , cum mutavit vultum suum coram Abimelech , et
dimisit eum , et abiit.
2. Benedicam Dominum in omni tempore , semper laus
ejus in ore meo.
3. In Domino laudabitur anima mea : audiant mansueti
et laetentur.
4. Magnificate Dominum mecum , et exaltemus nomen
ejus in idipsum.
5. Exquisivi Dominum , et exaudivit me , et ex omnibus
parœciis meis eripuit me.
6. Accedite ad eum et illuminamini , et facies vestrae non
confundentur .
7. Iste pauper clamavit , et Dominus exaudivit eum, et
de omnibus tribulationibus ejus salvavit eum.
8. Immittet angelus Domini in circuitu timentium eum ,
et eripiet eos.
9. Gustate , et videte quoniam suavis est Dominus : bea-
tus vir qui sperat in eum.
10. Timete Dominum , omnes sancti ejus , quoniam non
est inopia timentibus eum .
11. Divites eguerunt et esurierunt , inquirentes autem Do-
minum non minuentur omni bono. Diapsalma,
12. Venite , filii , audite me ; timorem Domini docebo
VOS .
13. Quis est homo qui vult vitam , diligit dies videre bo-
nos ?
14. Contine linguam tuam a malo, et labia tua ne loquan-
tur dolum.
15. Declina a malo et fac bonum , quære pacem et perse-
quere eam.
16. Oculi Domini super justos , et aures ejus in precem
eorum .
17. Vultus autem Domini super facientes mala , ut perdat
de terra memoriam eorum.
18. Clamaverunt justi , et Dominus exaudivit eos , et ex
omnibus tribulationibus eorum liberavit eos.
19. Juxta est Dominus iis qui contrito sunt corde , et hu-
miles spiritu salvabit.
20. Multae tribulationes justorum , et de omnibus his libe-
rabit eos Dominus.
21. Custodit omnia ossa eorum , unum ex eis non conte-
retur.
118 ΨΑΛΜ. ΑΔ .
22. Θάνατος ἁμαρτωλῶν πονηρὸς , καὶ οἱ μισοῦντες
τὸν δίκαιον πλημμελήσουσι .
23. Λυτρώσεται Κύριος ψυχὰς δούλων αὐτοῦ , καὶ
οὐ μὴ πλημμελήσουσι πάντες οἱ ἐλπίζοντες ἐπ' αὐτόν . [ delinquent omnes qui sperant in eum .
ΑΔ΄.
Τῷ Δαυίδ ,
1. Δίκασον, Κύριε , τοὺς ἀδικοῦντάς με , πολέμησον
τοὺς πολεμοῦντάς με.
2. Επιλαβοῦ ὅπλου καὶ θυρεοῦ , καὶ ἀνάστηθι εἰς
βοήθειάν μοι .
3. Εκχεον ῥομφαίαν, καὶ σύγκλεισον ἐξεναντίας
τῶν καταδιωκόντων με εἶπον τῇ ψυχῇ μου · Σωτηρία
σου ἐγώ εἰμι .
4. Αἰσχυνθείησαν καὶ ἐντραπείησαν οἱ ζητοῦντες
τὴν ψυχήν μου , ἀποστραφείησαν εἰς τὰ ὀπίσω καὶ
καταισχυνθείησαν οἱ λογιζόμενοί μοι κακά.
5. Γενηθήτωσαν ὡςεὶ χοῦς κατὰ πρόςωπον ἀνέμου ,
καὶ ἄγγελος Κυρίου ἐκθλίβων αὐτούς .
6. Γενηθήτω ἡ ὁδὸς αὐτῶν σκότος καὶ ὀλίσθημα , καὶ
ἄγγελος Κυρίου καταδιώκων αὐτούς.
7. Ὅτι δωρεὰν ἔκρυψάν μοι διαφθορὰν παγίδος αὐτ
τῶν, μάτην ὠνείδισαν τὴν ψυχήν μου .
8. Ἐλθέτω αὐτοῖς παγὶς ἣν οὐ γινώσκουσι , καὶ ἡ
θήρα ἣν ἔκρυψαν συλλαβέτω αὐτοὺς , καὶ ἐν τῇ παγίδι
πεσοῦνται ἐν αὐτῇ,
9. Ἡ δὲ ψυχή μου ἀγαλλιάσεται ἐπὶ τῷ Κυρίῳ ,
τερφθήσεται ἐπὶ τῷ σωτηρίῳ αὐτοῦ.
10. Πάντα τὰ ὀστᾶ μου ἐροῦσι · Κύριε , τίς ὅμοιός
σοι ; Ῥυόμενος πτωχὸν ἐκ χειρὸς στερεωτέρων αὐτοῦ ,
καὶ πτωχὸν καὶ πένητα ἀπὸ τῶν διαρπαζόντων αὐτόν.
ιι. Ἀναστάντες μάρτυρες ἄδικοι , ἃ οὐκ ἐγίνωσκον
ἐπηρώτων με.
12. Ανταπεδίδοσαν μοι πονηρὰ ἀντὶ καλῶν, καὶ
ἀτεκνίαν τῇ ψυχῇ μου.
13. Ἐγὼ δὲ ἐν τῷ αὐτοὺς παρενοχλεῖν μοι ἐνεδυό-
μην σάκκον, καὶ ἐταπείνουν ἐν νηστείᾳ τὴν ψυχήν μου ,
καὶ ἡ προσευχή μου εἰς κόλπον μου ἀποστραφήσεται .
14. Ὡς πλησίον, ὡς ἀδελφὸν ἡμέτερον οὕτως εὐηρέτ
στουν, ὡς πενθῶν καὶ σκυθρωπάζων οὕτως ἐταπεινού-
μην.
15. Καὶ κατ᾿ ἐμοῦ εὐφράνθησαν καὶ συνήχθησαν,
συνήχθησαν ἐπ' ἐμὲ μάστιγες καὶ οὐκ ἔγνων · διεσχί-
σθησαν, καὶ οὐ κατενύγησαν .
16. Ἐπείρασάν με , ἐξεμυκτήρισαν με μυκτηρισμόν,
ἔβρυξαν ἐπ' ἐμὲ τοὺς ὀδόντας αὐτῶν.
17. Κύριε , πότε ἐπόψῃ , ἀποκατάστησον τὴν ψυχήν
μου ἀπὸ τῆς κακουργίας αὐτῶν, ἀπὸ λεόντων τὴν μο -
νογενῆ μου.
18. Ἐξομολογήσομαί σοι καὶ ἐν ἐκκλησίᾳ πολλῇ , ἐν
λαῷ βαρεῖ αἰνέσω σε.
19. Μὴ ἐπιχαρείησάν μοι οἱ ἐχθραίνοντές μοι μα
ταίως , οἱ μισοῦντές με δωρεάν, καὶ διανεύοντες ὀφθαλ-
μοῖς.
20. Ὅτι ἐμοὶ μὲν εἰρηνικὰ ἐλάλουν, καὶ ἐπ' ὀργῇ
δόλους διελογίζοντο.
21. Καὶ ἐπλάτυναν ἐπ᾿ ἐμὲ τὸ στόμα αὐτῶν, εἶπαν ·
Εύγε, εὖγε , εἶδον οἱ ὀφθαλμοὶ ἡμῶν.
22. Mors peccatorum pessima , et qui oderunt justum de
linquent.
23. Redimet Dominus animas servorum suorum , et non
XXXIV.
Ipsi David.
1. Judica , Domine , nocentes me , impugna impugnantes
me.
2. Apprehende arma et scutum , et exsurge in adjutorium
mihi.
3. Effunde frameam, et conclude adversus eos qui perse-
| quuntur me : dic animæ meæ : Salus tua ego sum.
4. Confundantur etrevereantur quaerentes animammeam,
| avertantur retrorsum et confundantur cogitantes mihi mala,
5, Fiant tamquam pulvis ante faciemventi , et angelus Do
mini tribulans eos.
6. Fiat via eorum tenebra et lubricum, et angelus Domini
persequens eos.
7. Quoniam gratis absconderunt mihi interitum laquei
sui , supervacue exprobraverunt animam meam.
8. Veniat illis laqueus quem ignorant , et captio quam
| occultaverunt comprehendat illos , et in laqueum cadant in
ipsum.
9. Anima autem mea exsultabit in Domino , delectabitur
super salutare ejus,
10. Omnia ossa mea dicent : Domine , quis similis tibi ?
Eripiens inopem de manu fortiorum ejus , et egenum et
pauperem a diripientibus eum.
11. Insurgentes testes iniqui , quæ ignorabam interroga-
bant me.
12. Retribuebant mihi mala pro bonis , et sterilitatem ani-
mae meae.
13. Ego autem cum mihi molesti essent induebar cilicio ,
et humiliabam in jejunio animam meam , et oratio mea in
sinum meum convertetur.
14. Quasi proximum, quasi fratrem nostrum ita compla-
cebam , quasi lugens et contristatus sic humiliabar.
15. Et adversus me latati sunt et convenerunt , congre-
gata sunt super me flagella et ignoravi : dissipati sunt , nec
compuncti.
16. Tentaverunt me , subsannaverunt me subsannatione ,
frenduerunt super me dentibus suis.
17. Domine , quando respicies , restitue animam meam a
malignitate eorum , a leonibus unicam meam.
18. Confitebor tibi et in ecclesia magna , in populo gravi
laudabo te.
19. Non supergaudeant mihi qui adversantur mihi vane ,
- qui oderunt me gratis , et annuunt oculis.
20. Quoniam mihi quidem pacifice loquebantur, et in ira-
cundia dolos cogitabant.
21. Et dilataverunt super me os suum dixerunt : Euge,
euge , viderunt oculi nostri,
 PSALM. XXXVI.
22. Εἶδες , Κύριε , μὴ παρασιωπήσῃς · Κύριε , με
ἀποστῆς ἀπ' ἐμοῦ .
23. Εξεγέρθητι , Κύριε , καὶ πρόσχες τῇ κρίσει μου ,
ὁ Θεός μου καὶ ὁ Κύριός μου εἰς τὴν δίκην μου.
24. Κρινόν με , Κύριε , κατὰ τὴν δικαιοσύνην σου ,
Κύριε ὁ Θεός μου , καὶ μὴ ἐπιχαρείησάν μοι.
25. Μὴ εἴποισαν ἐν καρδίαις αὐτῶν · Εἶγε , εὖγε τῇ
ψυχῇ ἡμῶν, μηδὲ εἴποιεν · Κατεπίομεν αὐτόν.
26. Αἰσχυνθείησαν καὶ ἐντραπείησαν ἅμα οἱ ἐπιχαί
ροντες τοῖς κακοῖς μου · ἐνδυσάσθωσαν αἰσχύνην καὶ ἐν-
τροπὴν οἱ μεγαλοῤῥημονοῦντες ἐπ᾿ ἐμέ.
27. Αγαλλιάσαιντο καὶ εὐφρανθείησαν οἱ θέλοντες
τὴν δικαιοσύνην μου · καὶ εἰπάτωσαν διαπαντός · Με-
γαλυνθείη ὁ Κύριος , οἱ θέλοντες τὴν εἰρήνην τοῦ δού
λου αὐτοῦ.
28. Καὶ ἡ γλῶσσά μου μελετήσει τὴν δικαιοσύνην
σου , ὅλην τὴν ἡμέραν τὸν ἔπαινόν σου.
ΛΕ'.
1. Εἰς τὸ τέλος , τῷ δούλῳ Κυρίου τῷ Δαυίδ .
2. Φησὶν ὁ παράνομος τοῦ ἁμαρτάνειν ἐν ἑαυτῷ , οὐκ
ἔστι φόβος Θεοῦ ἀπέναντι τῶν ὀφθαλμῶν αὐτοῦ.
3. Οτι ἐδόλωσεν ἐνώπιον αὐτοῦ , τοῦ εὑρεῖν τὴν ἀνο-
μίαν αὐτοῦ καὶ μισῆσαι .
4. Τὰ ῥήματα τοῦ στόματος αὐτοῦ ἀνομία καὶ δό
λος , οὐκ ἠβουλήθη συνιέναι τοῦ ἀγαθῦναι .
5. Ἀνομίαν ἐλογίσατο ἐπὶ τῆς κοίτης αὐτοῦ , παρέ-
στη πάσῃ ὁδῷ οὐκ ἀγαθῇ , τῇ δὲ κακίᾳ οὐ προσώχθισε.
ε . Κύριε , ἐν τῷ οὐρανῷ τὸ ἔλεος σου , καὶ ἡ ἀλήθειά
σου ἕως τῶν νεφελῶν.
7. Ἡ δικαιοσύνη σου ὡς ὄρη Θεοῦ, τὰ κρίματά σου
ὡσεὶ ἄβυσσος πολλή. Ανθρώπους καὶ κτήνη σώσεις ,
Κύριε ,
8. ὡς ἐπλήθυνας τὸ ἔλεός σου , ὁ Θεός · οἱ δὲ υἱοὶ
τῶν ἀνθρώπων ἐν σκέπῃ τῶν πτερύγων σου ἐλπιοῦσι .
9. Μεθυσθήσονται ἀπὸ πιότητος οἴκου σου , καὶ τὸν
χειμάρρουν τῆς τρυφῆς σου ποτιεῖς αὐτούς .
10. Ὅτι παρὰ σοὶ πηγὴ ζωῆς , ἐν τῷ φωτί σου ὀψό-
μεθα φως.
II . Παράτεινον τὸ ἔλεός σου τοῖς γινώσκουσί σε ,
καὶ τὴν δικαιοσύνην σου τοῖς εὐθέσι τῇ καρδίᾳ .
12. Μὴ ἐλθέτω μοι ποὺς ὑπερηφανίας , καὶ χεὶρ
ἁμαρτωλῶν μὴ σαλεύσαι με.
13. Ἐκεῖ ἔπεσον πάντες οἱ ἐργαζόμενοι τὴν ἀνομίαν,
ἐξώσθησαν καὶ οὐ μὴ δύνωνται στῆναι .
Ας' .
Τῷ Δαυίδ.
1. Μὴ παραζήλου ἐν πονηρευομένοις , μηδὲ ζήλου
τοὺς ποιοῦντας τὴν ἀνομίαν.
2. Ὅτι ὡςεὶ χόρτος ταχὺ ἀποξηρανθήσονται , καὶ
ὡσεὶ λάχανα χλόης ταχὺ ἀποπεσοῦνται .
3. Ελπισον ἐπὶ Κύριον, καὶ ποίει χρηστότητα · καὶ
κατασκήνου τὴν γῆν , καὶ ποιμανθήσῃ ἐπὶ τῷ πλούτῳ
αὐτῆς.
4. Κατατρύφησον τοῦ Κυρίου , καὶ δώσει σοι τὰ αἰ-
τήματα τῆς καρδίας σου,
119
22. Vidisti , Domine , ne sileas : Domine , ne discedas a
me.
23. Exsurge , Domine, et intende judicio meo , Deus meus
et Dominus meus in causam meam.
24. Judica me , Domine , secundumjustitiam tuam, Do-
mine Deus meus , et non supergaudeant mihi.
25. Non dicant in cordibus suis : Euge , euge animae no-
stra , nec dicant : Devoravimus eum.
26. Erubescant et revereantur simul qui gratulantur malis
meis induantur confusione et verecundia qui magna lo-
quuntur super me.
27. Exsullent et laetentur qui volunt justitiammeam : et
dicant semper Magnificetur Dominus , qui volunt pacem
servi ejus .
28. Et lingua mea meditabitur justitiam tuam , tota die
laudemtuam.
XXXV.
I. In finem , servo Domini David .
2. Dixit injustus ut delinquat in semetipso, non est timor
Dei ante oculos ejus.
3. Quoniam dolose egit in conspectu ejus , ut inveniret
iniquitatem suam et odisset.
4. Verba oris ejus iniquitas et dolus , noluit intelligere
ut bene ageret.
5. Iniquitatem meditatus est in cubili suo , astitit omni
viae non bonæ , malitiam autem non odivit.
6. Domine , in caelo misericordia tua , et veritas tua us-
que ad nubes.
7. Justitia tua sicut montes Dei , judicia tua sicut abys-
sus multa. Homines et jumenta salvabis , Domine ,
8. quemadmodum multiplicasti misericordiam tuam,
Deus filii autem hominum in tegmine alarum tuarum spe-
rabunt.
9. Inebriabuntur ab ubertate domus tuæ , et torrentem
voluptatis tuæ potabis eos.
10. Quoniam apud te est fons vitae , in lumine tuo videbi-
mus lumen.
11. Praetende misericordiam tuam scientibus te , et ju
stitiam tuam iis qui recto sunt corde.
12. Non veniat mihi pes superbia , et manus peccatorum
non moveat me.
13. Ibi ceciderunt omnes qui operantur iniquitatem , ex-
pulsi sunt et non potuerunt stare.
XXXVI:
Ipsi David.
1. Noli aemulari in malignantibus, neque zelaveris facien-
tes iniquitatem.
2. Quoniam tamquam foenum velociter arescent, et quem-
admodum olera herbarum cito decident .
3. Spera in Domino , et fac bonitatem : et inhabita ter-
ram , et pasceris in divitiis ejus.
4. Delectare in Domino , et dabit tibi petitiones cordis
tui.
120 ΨΑΛΜ . Α .

5. Ἀποκάλυψον πρὸς Κύριον τὴν ὁδόν σου , καὶ ἔλ- 5. Revela ad Dominumviam tuam, et spera in eo, et ipse
πισον ἐπ' αὐτὸν, καὶ αὐτὸς ποιήσει. faciet.
6. Καὶ ἐξοίσει ὡς φῶς τὴν δικαιοσύνην σου , καὶ τὸ 6. Et educet quasi lumen justitiam tuam , et judicium
κρίμα σου ὡς μεσημβρίαν. tuum tamquam meridiem.
7. Υποτάγηθι τῷ Κυρίῳ , καὶ ἱκέτευσον αὐτόν . Μὴ 7. Subditus esto Domino , et ora eum. Noli æmulari in
παραζήλου ἐν τῷ κατευοδουμένῳ ἐν τῇ ὁδῷ αὐτοῦ , ἐν eo qui prosperatur in via sua, in homine faciente injustitias.
ἀνθρώπῳ ποιοῦντι παρανομίας.
8. Παῦσαι ἀπὸ ὀργῆς καὶ ἐγκατάλιπε θυμὸν, μὴ πα- 8. Desine ab ira et derelinque furorem , noli æmulari ut
ραζήλου ὥςτε πονηρεύεσθαι. maligneris.
3. Ὅτι οἱ πονηρευόμενοι ἐξολοθρευθήσονται , οἱ δὲ 9. Quoniam qui malignantur exterminabuntur , sustinen
ὑπομένοντες τὸν Κύριον αὐτοὶ κληρονομήσουσι τὴν γῆν . tes autem Dominum ipsi haereditabunt terram.
10. Καὶ ἔτι ὀλίγον καὶ οὐ μὴ ὑπάρξῃ ἁμαρτωλός · 10. Et adhuc pusillum et non erit peccator : et quæres
καὶ ζητήσεις τὸν τόπον αὐτοῦ , καὶ οὐ μὴ εὕρης. locum ejus , et non invenies.
11. Οἱ δὲ πραεῖς κληρονομήσουσι γῆν, καὶ κατατρυ- 11. Mansueti autem haereditabunt terram , et delectabun-
φήσουσιν ἐπὶ πλήθει εἰρήνης. tur in multitudine pacis.
12. Παρατηρήσεται ὁ ἁμαρτωλὸς τὸν δίκαιον, καὶ 12. Observabit peccator justum , et stridebit super eum
βρύξει ἐπ' αὐτὸν τοὺς ὀδόντας αὐτοῦ. dentibus suis.
13. Ὁ δὲ Κύριος ἐκγελάσεται αὐτὸν, ὅτι προβλέπει 13. Dominus autem irridebit eum , quoniam prospicit
ὅτι ἥξει ἡ ἡμέρα αὐτοῦ. quod veniet dies ejus.
14. Ρομφαίαν ἐσπάσαντο οἱ ἁμαρτωλοὶ , ἐνέτειναν 14. Gladium evaginaverunt peccatores , intenderunt ar-
τόξον αὐτῶν τοῦ καταβαλεῖν πτωχὸν καὶ πένητα , τοῦ cum suum ut dejiciant inopem et pauperem , ut trucident
σφάξαι τοὺς εὐθεῖς τῇ καρδίᾳ . rectos corde.
15. Ἡ ῥομφαία αὐτῶν εἰςέλθοι εἰς τὴν καρδίαν αὐτ 15. Gladius eorum intret in cor eorum , et arcus eorum
τῶν, καὶ τὰ τόξα αὐτῶν συντριβείη. confringatur.
16. Κρεῖσσον ὀλίγον τῷ δικαίῳ ὑπὲρ πλοῦτον ἁμαρ- 16. Melius est modicum justi super divitias peccatorum
τωλῶν πολύν. multas.
17. Ὅτι βραχίονες ἁμαρτωλῶν συντριβήσονται , 17. Quoniam brachia peccatorum conterentur, confirmat
ὑποστηρίζει δὲ τοὺς δικαίους ὁ Κύριος. autem justos Dominus.
18. Γινώσκει Κύριος τὰς ὁδοὺς τῶν ἀμώμων, καὶ ἡ 18. Novit Dominus vias immaculatorum , et haereditas
κληρονομία αὐτῶν εἰς τὸν αἰῶνα ἔσται . eorum in æternum erit.
19. Οὐ καταισχυνθήσονται ἐν καιρῷ πονηρῷ , καὶ 19. Non confundetur in tempore morbi , et in diebus fa-
ἐν ἡμέραις λιμοῦ χορτασθήσονται . mis saturabuntur.
20. Ὅτι οἱ ἁμαρτωλοὶ ἀπολοῦνται , οἱ δὲ ἐχθροὶ τοῦ 20. Quia peccatores peribunt , inimici vero Domini , sta-
Κυρίου , ἅμα τῷ δοξασθῆναι αὐτοὺς καὶ ὑψωθῆναι , tim ut honorificati fuerint et exaltati , deficientes quemad-
ἐκλείποντες ὡςεὶ καπνὸς ἐξέλιπον . modum fumus defecerunt.
21. Δανείζεται ὁ ἁμαρτωλὸς, καὶ οὐκ ἀποτίσει · ὁ δὲ 21. Mutuatur peccator, et non solvet : justus autem mi-
δίκαιος οἰκτείρει καὶ διδοῖ, seretur et commodat.
22. Ὅτι οἱ εὐλογοῦντες αὐτὸν κληρονομήσουσι γῆν, 22. Quia benedicentes cum haereditabunt terram , male-
οἱ δὲ καταρώμενοι αὐτὸν ἐξολοθρευθήσονται . dicentes autem eum disperibunt.
23. Παρὰ Κυρίου τὰ διαβήματα ἀνθρώπου κατευθύ 23. A Domino gressus hominis diriguntur, et viam ejus
νεται , καὶ τὴν ὁδὸν αὐτοῦ θελήσει. volet.
24. Ὅταν πέσῃ οὐ καταραχθήσεται , ὅτι Κύριος ἀν- 24. Cum ceciderit non collidetur, quia Dominus confir-
τιστηρίζει χεῖρα αὐτοῦ. mat manum ejus.
25. Νεώτερος ἐγενόμην, καὶ γὰρ ἐγήρασα · καὶ οὐκ 25. Junior fui , etenim senui : et non vidi justum dereli-
εἶδον δίκαιον ἐγκαταλελειμμένον, οὐδὲ τὸ σπέρμα αὐ- ctum, nec semen ejus quaerens panes .
τοῦ ζητοῦν ἄρτους.
26. Ὅλην τὴν ἡμέραν ἐλεεῖ καὶ δανείζει , καὶ τὸ 26. Tota die miseretur et commodat , et semen illius in
σπέρμα αὐτοῦ εἰς εὐλογίαν ἔσται . benedictione erit.
27. Εκκλινον ἀπὸ κακοῦ καὶ ποίησον ἀγαθὸν, καὶ 27. Declina a malo et fae bonum,et inhabita in saeculum
κατασκήνου εἰς αἰῶνα αἰῶνος. saeculi .
28. Ὅτι Κύριος ἀγαπᾷ κρίσιν , καὶ οὐκ ἐγκαταλεί 28. Quia Dominus amat judicium , et non derelinquet
ψει τοὺς ὁσίους αὐτοῦ , εἰς τὸν αἰῶνα φυλαχθήσονται · | sanctos suos , in æternum conservabuntur : immaculati vin-
ἄμωμοι ἐκδικηθήσονται, καὶ σπέρμα ἀσεβῶν ἐξολοθρευ- dicabuntur, et semen impiorum peribit.
θήσεται.
29. Δίκαιοι δὲ κληρονομήσουσι γῆν , καὶ κατασκη 29. Justi autem hæreditabunt terram , et inhabitabunt in
νώσουσιν εἰς αἰῶνα αἰῶνος ἐπ' αὐτῆς. sæculum sæculi super eam .
30. Στόμα δικαίου μελετήσει σοφίαν, καὶ ἡ γλῶσσα 30. Os justi meditabitur sapientiam , et lingua ejus 10-
αὐτοῦ λαλήσει κρίσιν . quetur judicium.
31. Ο νόμος τοῦ Θεοῦ αὐτοῦ ἐν καρδίᾳ αὐτοῦ , καὶ 31. Lex Dei ejus in corde ipsius, et non supplantabuntur
οὐχ ὑποσκελισθήσεται τὰ διαβήματα αὐτοῦ . gressus ejus.
 PSALM. XXXVII. 121

32. Κατανοεῖ ὁ ἁμαρτωλὸς τὸν δίκαιον, καὶ ζητεῖ 32. Considerat peccator justum , et quaerit mortificare
τοῦ θανατῶσαι αὐτόν. eum .
53. Ὁ δὲ Κύριος οὐ μὴ ἐγκαταλίπῃ αὐτὸν εἰς τὰς 33. Dominus autem non derelinquet eum in manibus
χεῖρας αὐτοῦ , οὐδὲ μὴ καταδικάσαι αὐτὸν, ὅταν κρί- ejus , nec damnabit eum , cum judicabitur illi.
νηται αὐτῷ.
34. Ὑπόμεινον τὸν Κύριον, καὶ φύλαξον τὴν ὁδὸν 34. Exspecta Dominum , et custodi viam ejus , et exalta-
αὐτοῦ , καὶ ὑψώσει σε τοῦ κατακληρονομῆσαι τὴν γῆν · bit te ut haereditate capias terram : cum pereunt peccatares ,
ἐν τῷ ἐξολοθρεύεσθαι ἁμαρτωλούς , ὄψει. videbis.
35. Εἶδον τὸν ἀσεβὴ ὑπερυψούμενον, καὶ ἐπαιρόμε 35. Vidi impium superexaltatum , et elevatum sicut ce-
νον ὡς τὰς κέδρους τοῦ Λιβάνου · dros Libani :
36. καὶ παρῆλθον, καὶ ἰδοὺ οὐκ ἦν · καὶ ἐζήτησα 36. et transivi , et ecce non erat : et quaesivi eum , et non
αὐτὸν, καὶ οὐχ εὑρέθη ὁ τόπος αὐτοῦ. est inventus locus ejus.
37. Φύλασσε ἀκακίαν καὶ ἴδε εὐθύτητα , ὅτι ἐστὶν - 37. Custodi innocentiam et vide æquitatem , quoniam
ἐγκατάλειμμα ἀνθρώπῳ εἰρηνικῷ . sunt reliquiæ homini pacifico.
38. Οἱ δὲ παράνομοι ἐξολοθρευθήσονται ἐπιτοαυτὸ , 38. Injusti autem disperibunt in idipsum , reliquiae im
τὰ ἐγκαταλείμματα τῶν ἀσεβῶν ἐξολοθρευθήσονται . piorum interibunt .
39. Σωτηρία δὲ τῶν δικαίων παρὰ Κυρίου , καὶ 39. Salus autem justorum a Domino , et protector eorum
ὑπερασπιστὴς αὐτῶν ἐστιν ἐν καιρῷ θλίψεως. est in tempore tribulationis.
40. Καὶ βοηθήσει αὐτοῖς Κύριος , καὶ ῥύσεται αὐτ 40. Et adjuvabit eos Dominus , et liberabit eos , et eruet
τοὺς , καὶ ἐξελεῖται αὐτοὺς ἐξ ἁμαρτωλῶν, καὶ σώσει eos a peccatoribus, et salvabit eos, quia speraverunt in eum .
αὐτοὺς , ὅτι ἤλπισαν ἐπ' αὐτόν.

ΛΖ΄ . XXXVII.

1. Ψαλμὸς τῷ Δαυίδ , εἰς ἀνάμνησιν περὶ σαββάτου . 1. Psalmus ipsi David , in rememorationem pro sabbato.

2. Κύριε , μὴ τῷ θυμῷ σου ἐλέγξης με , μηδὲ τῇ
ὀργῇ σου παιδεύσης με.
3. Ὅτι τὰ βέλη σου ἐνεπάγησάν μοι , καὶ ἐπεστή
ριξας ἐπ᾿ ἐμὲ τὴν χεῖρά σου.
4. Οὐκ ἔστιν ἴασις ἐν τῇ σαρκί μου ἀπὸ προςώπου
τῆς ὀργῆς σου , οὐκ ἔστιν εἰρήνη τοῖς ὀστέοις μου ἀπὸ
προςώπου τῶν ἁμαρτιῶν μου .
5. Ὅτι αἱ ἀνομίαι μου ὑπερῆραν τὴν κεφαλήν μου ,
ὡςεὶ φορτίον βαρὺ ἐβαρύνθησαν ἐπ' ἐμέ.
6. Προςώζεσαν καὶ ἐσάπησαν οἱ μώλωπές μου , ἀπὸ
προςώπου τῆς ἀφροσύνης μου .
7. Ἐταλαιπώρησα καὶ κατεκάμφθην ἕως τέλους ,
ὅλην τὴν ἡμέραν σκυθρωπάζων ἐπορευόμην.
8. Ὅτι ἡ ψυχή μου ἐπλήσθη ἐμπαιγμῶν, καὶ οὐκ
ἔστιν ἴασις ἐν τῇ σαρκί μου.
9. Ἐκακώθην καὶ ἐταπεινώθην ἕως σφόδρα , ωρυό
μην ἀπὸ στεναγμοῦ τῆς καρδίας μου.
10. Καὶ ἐναντίον σου πᾶσα ἡ ἐπιθυμία μου , καὶ ὁ
στεναγμός μου οὐκ ἀπεκρύβη ἀπὸ σοῦ.
1. Ἡ καρδία μου ἐταράχθη , ἐγκατέλιπέ με ἡ
ἰσχύς μου , καὶ τὸ φῶς τῶν ὀφθαλμῶν μου οὐκ ἔστι
μετ᾿ ἐμοῦ .
12. Οἱ φίλοι μου καὶ οἱ πλησίον μου ἐξ ἐναντίας
μου ἤγγισαν καὶ ἔστησαν, καὶ οἱ ἔγγιστά μου μακρό-
θεν ἔστησαν,
13. καὶ ἐξεβιάζοντο οἱ ζητοῦντες τὴν ψυχήν μου ·
καὶ οἱ ζητοῦντες τὰ κακά μοι ἐλάλησαν ματαιότητας ,
καὶ δολιότητας ὅλην τὴν ἡμέραν ἐμελέτησαν .
14. Ἐγὼ δὲ ὡςεὶ κωφὸς οὐκ ἤκουον, καὶ ὡςεὶ ἄλαλος
οὐκ ἀνοίγων τὸ στόμα αὐτοῦ.
15. Καὶ ἐγενόμην ὡςεὶ ἄνθρωπος οὐκ ἀκούων, καὶ
οὐκ ἔχων ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ ἐλεγμούς.
ε. Ὅτι ἐπὶ σοὶ , Κύριε , ἤλπισα , σὺ εἰςακούσῃ ,
Κύριε ὁ Θεός μου.
2. Domine, ne in furore tuo arguas me , neque in ira tua
corripias me.
3. Quoniam sagittae tuæ infixa sunt mihi , et confirmasti
super me manum tuam.
4. Non est sanitas in carne mea a facie iræ tuae , non est
pax ossibus meis a facie peccatorum meorum.
5. Quoniam iniquitates meæ supergressæ sunt caput
meum , sicut onus grave gravatæ sunt super me.
6. Putruerunt et corrupta sunt cicatrices meæ , a facie
insipientiæ meæ.
7. Miser factus sum et curvatus sum usque in finem ,
tota die contristatus ingrediebar.
8. Quoniam anima mea impleta est illusionibus , et non
est sanitas in carne mea.
9. Afflictus sum et humiliatus sum usque nimis , rugie-
bam a gemitu cordis mei.
10. Et ante te omne desiderium meum , et gemitus meus
a te non est absconditus.
11. Cor meum conturbatum est , dereliquit me virtus
mea , et lumen oculorum meorum non est mecum.
12. Amici mei et proximi mei adversum me appropinqua-
- verunt et steterunt , et qui juxta me erant de longe stete-
runt ,
13. et vim faciebant qui quærebant animam meam : et
qui inquirebant mala mihi locuti sunt vanitates , et dolos
tota die meditabantur.
14. Ego autem tamquam surdus non audiebam , et sicut
mutus non aperiens os suum .
15. Et factus sum sicut homo non audiens , et non habens
in ore suo redargutiones.
16. Quoniam in te , Domine , speravi , tu exaudies , Do-
mine Deus meus.
122 ΨΑΛΜ . ΑΘ .

17. Ὅτι εἶπα · Μή ποτε ἐπιχαρῶσί μοι οἱ ἐχθροί 17. Quia dixi : Ne quando supergaudeant mihi inimici
μου , καὶ ἐν τῷ σαλευθῆναι πόδας μου , ἐπ' ἐμὲ ἐμεγα- ¦ mei , et dum commoventur pedes mei , in me magna locuti
λοῤῥημόνησαν. sunt.
18. Ὅτι ἐγὼ εἰς μάστιγας ἕτοιμος , καὶ ἡ ἀλγηδών 18. Quoniam ego in flagella paratus sum, et dolor meus
μου ἐνώπιόν
μου διαπαντός. in conspectu meo semper.
19. Ὅτι τὴν ἀνομίαν μου ἀναγγελῶν , καὶ μεριμνήσω 19. Quoniam iniquitatem meam annuntiabo , et curam
ὑπὲρ τῆς ἁμαρτίας μου. geram pro peccato meo.
20. Οἱ δὲ ἐχθροί μου ζῶσι , καὶ κεκραταίωνται 20. Inimici autem mei vivunt , et confirmati sunt super
ὑπὲρ ἐμὲ , καὶ ἐπληθύνθησαν οἱ μισοῦντές με ἀδίκως. me , et multiplicati sunt qui oderunt me inique.
21. Οἱ ἀνταποδιδόντες κακὰ ἀντὶ ἀγαθῶν ἐνδιέβαλ- 21. Qui retribuunt mala pro bonis detrahebant mihi , quo-
λόν με , ἐπεὶ κατεδίωκον δικαιοσύνην . niam persecutus sum justitiam .
22. Μὴ ἐγκαταλίπης με , Κύριε ὁ Θεός μου , μὴ 22. Ne derelinquas me , Domine Deus meus , ne disces-
ἀποστῇς ἀπ' ἐμοῦ. seris a me.
23. Πρόσχες εἰς τὴν βοήθειάν μου , Κύριε τῆς σω- 23. Intende in adjutorium meum , Domine salutis meæ .
τηρίας μου.

ΛΗ΄ . XXXVIII.

1. Εἰς τὸ τέλος , τῷ ᾿Ιδιθοὺν ᾠδὴ τῷ Δαυίδ. 1. In finem , ipsi Idithum canticum ipsi David.
2. Εἶπα · Φυλάξω τὰς ὁδούς μου , τοῦ μὴ ἁμαρτά- 2. Dixi : Custodiam vias meas , ut non delinquram in lin-
νειν ἐν γλώσσῃ μου. Ἐθέμην τῷ στόματί μου φυλα- | gua mea. Posui ori meo custodiam , cum consisteret pecca-
κὴν, ἐν τῷ συστῆναι τὸν ἁμαρτωλὸν ἐναντίον μου . tor adversum me.
3. Ἐκωρώθην καὶ ἐταπεινώθην καὶ ἐσίγησα ἐξ ἀγα- 3. Obmutui et humiliatus sum et silui a bonis , et dolor
θῶν, καὶ τὸ ἄλγημά μου ἀνεκαινίσθη . meus renovatus est.
4. Ἐθερμάνθη ἡ καρδία μου ἐντός μου , καὶ ἐν τῇ 4. Concaluit cor meum intra me , et in meditatione mea
μελέτῃ μου ἐκκαυθήσεται πῦρ. exardescet ignis.
5. Ελάλησα ἐν γλώσση μου · Γνώρισόν μοι , Κύριε , 5. Locutus sum in lingua mea : Notum fac mihi , Domine,
τὸ πέρας μου, καὶ τὸν ἀριθμὸν τῶν ἡμερῶν μου τίς finem meum , et numerum dierum meorum qui est , ut sciam
ἐστιν, ἵνα γνῶ τί ὑστερῶ ἐγώ. quid desit mihi.
6. Ἰδοὺ παλαιὰς ἔθου τὰς ἡμέρας μου , καὶ ὑπόστα 6. Ecce veteres posuisti dies meos , et substantia mea
σίς μου ὡσεὶ οὐθὲν ἐνώπιόν σου · πλὴν τὰ σύμπαντα | tamquam nihil ante te : verumtamen universa vanitas, omnis
ματαιότης , πᾶς ἄνθρωπος ζῶν . Διάψαλμα. homo vivens. Diapsalma.
7. Μέντοιγε ἐν εἰκόνι διαπορεύεται ἄνθρωπος , πλὴν 7. Verumtamen in imagine pertransit homo , sed frustra
μάτην ταράσσεται . Θησαυρίζει , καὶ οὐ γινώσκει τίνι conturbatur. Thesaurizat , et ignorat cui congregabit ea.
συνάξει αὐτά.
8. Καὶ νῦν τίς ἡ ὑπομονή μου ; οὐχὶ ὁ Κύριος , καὶ 8. Et nunc quæ est exspectatio mea? nonne Dominus , et
ἡ ὑπόστασίς μου παρὰ σοί ἐστιν ; Διάψαλμα. substantia mea apud te est ? Diapsalma.
9. Ἀπὸ πασῶν τῶν ἀνομιῶν μου ῥῦσαί με , ὄνειδος 9. Ab omnibus iniquitatibus meis erue me , opprobrium
ἄφρονι ἔδωκάς με. insipienti dedisti me.
10. Ἐκωφώθην καὶ οὐκ ἤνοιξα τὸ στόμα μου , ὅτι 10. Obmutui et non aperui os meum , quoniam tu es qui
σὺ εἶ ὁ ποιήσας με. fecisti me.
11. Απόστησον ἀπ' ἐμοῦ τὰς μάστιγας σου · ἀπὸ τῆς 11. Amove a me plagas tuas : a fortitudine manus tuæ
ἰσχύος τῆς χειρός σου ἐγὼ ἐξέλιπον. ego defeci.
12. Ἐν ἐλεγμοῖς ὑπὲρ ἀνομίας ἐπαίδευσας ἄνθρωπον 12. In increpationibus propter iniquitatem corripuisti ho
καὶ ἐξέτηξας ὡς ἀράχνην τὴν ψυχὴν αὐτοῦ , πλὴν μά- minem : et tabescere fecisti sicut araneam animam ejus ,
την ταράσσεται πᾶς ἄνθρωπος. Διάψαλμα. verumtamen vane conturbatur omnis homo. Diapsalma.
13. Εἰσάκουσον τῆς προσευχῆς μου , Κύριε , καὶ τῆς 13. Exaudi orationemmeam , Domine , et deprecationem
δεήσεώς μου , ἐνώτισαι τῶν δακρύων μου . Μὴ παρασιω- meam , auribus percipe lacrymas meas. Ne sileas , quoniam
πήσης , ὅτι πάροικος ἐγώ εἰμι ἐν τῇ γῇ καὶ παρεπίδη- advena ego sum in terra et peregrinus , sicut omnes patres
μος , καθὼς πάντες οἱ πατέρες μου . mei.
14. Ἄνες μοι ἵνα ἀναψύξω πρὸ τοῦ με ἀπελθεῖν, καὶ 14. Remitte mihi ut refrigerer priusquam abeam , et am-
οὐκέτι μὴ ὑπάρξω. plius non ero.

ΑΘ΄ . XXXIX .

1. Εἰς τὸ τέλος, τῷ Δαυίδ, ψαλμός. 1. In finem , ipsi David , psalmus.

2. Ὑπομένων ὑπέμεινα τὸν Κύριον, καὶ προςέσχε 2. Exspectans exspectavi Dominum , et attendit mili.
μοι .
3. Καὶ εἰςήκουσε τῆς δεήσεώς μου , καὶ ἀνήγαγέ με 3. Et exaudivit deprecationem meam , et eduxit me de
 PSALM. XL. 123

ἐκ λάκκου ταλαιπωρίας καὶ ἀπὸ πηλοῦ ἐλύος . Καὶ ἔστη- | lacu miseriae et de luto fecis. Et statuit super petram pedes
σεν ἐπὶ πέτραν τοὺς πόδας μου , καὶ κατεύθυνε τὰ δια- meos , et direxit gressus meos.
βήματά μου.
4. Καὶ ἐνέβαλεν εἰς τὸ στόμα μου ᾆσμα καινὸν , ὕμνον 4. Et immisit in os meum canticum novum , carmen Deo
τῷ Θεῷ ἡμῶν. Ὄψονται πολλοὶ καὶ φοβηθήσονται , καὶ nostro . Videbunt multi et timebunt, et sperabunt in Domino.
ἐλπιοῦσιν ἐπὶ Κύριον.
5. Μακάριος ἀνὴρ οὗ ἐστι τὸ ὄνομα Κυρίου ἐλπὶς αὐτ 5. Beatus vir cujus est nomen Domini spes ejus , et non
τοῦ , καὶ οὐκ ἐπέβλεψεν εἰς ματαιότητας καὶ μανίας | respexit in vanitates et insanias falsas.
ψευδεῖς.
6. Πολλὰ ἐποίησας σύ , Κύριε ὁ Θεός μου , τὰ θαυ 6. Multa fecisti tu , Domine Deus meus , mirabilia tua , et
μάσιά σου , καὶ τοῖς διαλογισμοῖς σου οὐκ ἔστι τίς ὁμοιω- | cogitationibus tuis non est qui similis sit tibi. Annuntiavi
θήσεταί σοι . Ἀπήγγειλα καὶ ἐλάλησα , ἐπληθύνθησαν et locutus sum , multiplicati sunt super numerum.
ὑπὲρ ἀριθμόν.
7. Θυσίαν καὶ προςφορὰν οὐκ ἠθέλησας , σῶμα δὲ 7. Sacrificium et oblationem noluisti , corpus autem per.
κατηρτίσω μοι · ὁλοκαύτωμα καὶ περὶ ἁμαρτίας οὐκ ᾔτη- fecisti mihi : holocaustum et pro peccato non postulasti.
σας .
8. Τότε εἶπον · Ἰδοὺ ἥκω . Ἐν κεφαλίδι βιβλίου γέ- 8. Tunc dixi : Ecce venio. In capite libri scriptum est
γραπται περὶ ἐμοῦ , de me ,
9. τοῦ ποιῆσαι τὸ θέλημά σου · ὁ Θεός μου , ἠβουλή- 9. ut facerem voluntatem tuam : Deus meus , volui , et
θην, καὶ τὸν νόμον σου ἐν μέσῳ τῆς καρδίας μου. legem tuam in medio cordis mei.
10. Εὐηγγελισάμην δικαιοσύνην ἐν ἐκκλησίᾳ μεγάλη, 10. Bene nuntiavi justitiam in ecclesia magna , ecce labia
ἰδοὺ τὰ χείλη μου οὐ μὴ κωλύσω . Κύριε , σὺ ἔγνως mea non prohibebo. Domine , tu cognovisti
ΙΙ. τὴν δικαιοσύνην μου , οὐκ ἔκρυψα ἐν τῇ καρδίᾳ 11. justitiam meam , non abscondi in corde meo veritatem
μου τὴν ἀλήθειάν σου , καὶ τὸ σωτήριόν σου εἶπα . Οὐκ | tuam , et salutare tuum dixi. Non abscondi misericordiam
ἔκρυψα τὸ ἔλεός σου καὶ τὴν ἀλήθειάν σου ἀπὸ συναγω- tuam et veritatem tuam a congregatione multa.
γῆς πολλῆς.
12. Σὺ δὲ , Κύριε , μὴ μακρύνης τοὺς οἰκτιρμούς σου 12. Tu autem , Domine , ne longe facias miserationes tuas
ἀπ᾿ ἐμοῦ · τὸ ἔλεός σου καὶ ἡ ἀλήθειά σου διαπαντὸς ἀν- a me misericordia tua et veritas tua semper susceperunt
τελάβοντό μου . me.
13. Ὅτι περιέσχον με κακὰ ὧν οὐκ ἔστιν ἀριθμὸς , 13. Quoniam circumdederunt me mala quorum non est
κατέλαβόν με αἱ ἀνομίαι μου , καὶ οὐκ ἠδυνάσθην τοῦ numerus , comprehenderunt me iniquitates meæ , et non
βλέπειν. Ἐπληθύνθησαν ὑπὲρ τὰς τρίχας τῆς κεφαλῆς | potui ut viderem. Multiplicatae sunt super capillos capitis
μου , καὶ ἡ καρδία μου ἐγκατέλιπέ με . mei , et cor meum dereliquit me.
14. Εὐδόκησον, Κύριε , τοῦ ῥύσασθαί με · Κύριε , εἰς 14. Complaceat tibi , Domine , ut eruas me : Domine , ad
τὸ βοηθῆσαί μοι πρόσχες. adjuvandum me respice.
15. Καταισχυνθείησαν καὶ ἐντραπείησαν ἅμα οἱ ζη- 15. Confundantur et revereantur simul qui quærunt ani-
τοῦντες τὴν ψυχήν μου , τοῦ ἐξάραι αὐτήν . Αποστρα mam meam , ut auferant eam . Convertantur retrorsum , et
φείησαν εἰς τὰ ὀπίσω , καὶ ἐντραπείησαν οἱ θέλοντές μοι revereantur qui volunt mihi mala.
κακά.
16. Κομιτάσθωσαν παραχρῆμα αἰσχύνην αὐτῶν οἱ 16. Ferant confestim confusionem suam qui dicunt mihi :
λέγοντές μοι · Εὖγε , εὖγε. Euge , euge.
17. Αγαλλιάσαιντο καὶ εὐφρανθείησαν ἐπὶ σοὶ πάν- 17. Exsultent et latentur super te omnes quaerentes te ,
τες οἱ ζητοῦντές σε , Κύριε , καὶ εἰπάτωσαν διὰ παντός · Domine , et dicant semper : Magnificetur Dominus , qui di-
Μεγαλυνθήτω ὁ Κύριος , οἱ ἀγαπῶντες τὸ σωτήριόν σου . ligunt salutare tuum .
18. Ἐγὼ δὲ πτωχὸς καὶ πένης εἰμὶ , Κύριος φροντιεῖ 18. Ego autem mendicus sum et pauper, Dominus curam
μου. Βοηθός μου καὶ ὑπερασπιστής μου εἶ σὺ ὁ Θεός | habebit mei. Adjutor meus et protector meus es tu , Deus
μου , μὴ χρονίσης. meus , ne tardaveris.

M'. XL.

1. Εἰς τὸ τέλος , ψαλμὸς τῷ Δαυίδ, f. In finem , psalmus ipsi David.

2. Μακάριος ὁ συνιῶν ἐπὶ πτωχὸν καὶ πένητα , ἐν 2. Beatus qui intelligit super egenum et pauperem , in
ἡμέρᾳ πονηρᾷ ῥύσεται αὐτὸν ὁ Κύριος. die mala liberabit eum Dominus.
3. Κύριος φυλάξαι αὐτὸν καὶ ζήσαι αὐτὸν, καὶ μακα- 3. Dominus conservet eum et vivificet eum, et beatum
ρίσαι αὐτὸν ἐν τῇ γῇ , καὶ μὴ παραδοῖ αὐτὸν εἰς χεῖρας | faciat eum in terra , et non tradat eum in manus inimici
ἐχθροῦ αὐτοῦ . ejus .
4. Κύριος βοηθήσαι αὐτῷ ἐπὶ κλίνης ὀδύνης αὐτοῦ, 4. Dominus opem ferat illi super lectum doloris ejus ,
ὅλην τὴν κοίτην αὐτοῦ ἔστρεψας ἐν τῇ ἀῤῥωστίᾳ αὐτοῦ . universum stratum ejus versasti in infirmitate ejus.
5. Ἐγὼ εἶπα · Κύριε , ἐλέησόν με , ἴασαι τὴν ψυχήν 5. Ego dixi : Domine , miserere mei , sana animam meam,
μου, ὅτι ἥμαρτόν σοι , quia peccavi tibi.
124
6. Οἱ ἐχθροί μου εἶπαν κακά μοι · Πότε ἀποθανεῖται
καὶ ἀπολεῖται τὸ ὄνομα αὐτοῦ ;
7. Καὶ εἰ εἰςεπορεύετο τοῦ ἰδεῖν, μάτην ἐλάλει ἡ καρ-
δία αὐτοῦ , συνήγαγεν ἀνομίαν ἑαυτῷ , ἐξεπορεύετο ἔξω ,
καὶ ἐλάλει
8. ἐπὶ τὸ αὐτό. Κατ᾿ ἐμοῦ ἐψιθύριζον πάντες οἱ ἐχθροί
μου , κατ᾿ ἐμοῦ ἐλογίζοντο κακά μοι .
9. Λόγον παράνομον κατέθεντο κατ' ἐμοῦ · μὴ ὁ κοι-
μώμενος οὐχὶ προςθήσει τοῦ ἀναστῆναι ;
10. Καὶ γὰρ ὁ ἄνθρωπος τῆς εἰρήνης μου ἐφ᾿ ὃν ἤλ
πισα · ὁ ἐσθίων ἄρτους μου , ἐμεγάλυνεν ἐπ᾿ ἐμὲ πτερνι-
σμόν .
1. Σὺ δὲ , Κύριε , ἐλέησόν με , καὶ ἀνάστησόν με , καὶ
ἀνταποδώσω αὐτοῖς .
12. Ἐν τούτῳ ἔγνων ὅτι τεθέληκάς με , ὅτι οὐ μὴ ἐπι
χαρῇ ὁδ ἐχθρός μου ἐπ' ἐμέ.
13. Ἐμοῦ δὲ διὰ τὴν ἀκακίαν ἀντελάβου , καὶ ἐβε-
βαίωσάς με ἐνώπιόν σου εἰς τὸν αἰῶνα.
14. Εὐλογητὸς Κύριος ὁ Θεὸς Ἰσραὴλ ἀπὸ τοῦ αἰῶνος
καὶ εἰς τὸν αἰῶνα. Γένοιτο , γένοιτο.
ΜΑ΄ .
I. Εἰς τὸ τέλος, εἰς σύνεσιν τοῖς υἱοῖς Κορέ .
2. Ὃν τρόπον ἐπιποθεῖ ἡ ἔλαφος ἐπὶ τὰς πηγὰς τῶν
ὑδάτων, οὕτως ἐπιποθεῖ ἡ ψυχή μου πρὸς σὲ , ὁ Θεός.
3. Ἐδίψησεν ἡ ψυχή μου πρὸς τὸν Θεὸν τὸν ζῶντα ·
πότε ἥξω καὶ ὀφθήσομαι τῷ προςώπῳ τοῦ Θεοῦ ;
4. Εγενήθη τὰ δάκρυά μου ἐμοὶ ἄρτος ἡμέρας καὶ
νυκτὸς , ἐν τῷ λέγεσθαί μοι καθ' ἑκάστην ἡμέραν · Ποῦ
ἐστιν ὁ Θεός σου ;
5. Ταῦτα ἐμνήσθην, καὶ ἐξέχεα ἐπ' ἐμὲ τὴν ψυχήν
μου , ὅτι διελεύσομαι ἐν τόπῳ σκηνῆς θαυμαστῆς ἕως
τοῦ οἴκου τοῦ Θεοῦ · ἐν φωνῇ ἀγαλλιάσεως καὶ ἐξομο-
λογήσεως , ἤχου ἑορταζόντων .
6. Ινατί περίλυπος εἶ , ἡ ψυχή μου , καὶ ἱνατί συντα-
ράσσεις με ; Ελπισον ἐπὶ τὸν Θεὸν, ὅτι ἐξομολογήσομαι
αὐτῷ · σωτήριον τοῦ προςώπου μου ,
7. ὁ Θεός μου. Πρὸς ἐμαυτὸν ἡ ψυχή μου ἐταράχθη ,
διὰ τοῦτο μνησθήσομαί σου ἐκ γῆς Ἰορδάνου , καὶ Ερ-
μωνιεὶμ ἀπὸ ὄρους μικροῦ.
8. Αβυσσος ἄβυσσον ἐπικαλεῖται εἰς φωνὴν τῶν
καταῤῥακτῶν σου . Πάντες οἱ μετεωρισμοί σου καὶ τὰ
κύματά σου ἐπ' ἐμὲ διῆλθον.
9. Ἡμέρας ἐντελεῖται Κύριος τὸ ἔλεος αὐτοῦ , καὶ
νυκτὸς δηλώσει . Παρ' ἐμοὶ προςευχὴ τῷ Θεῷ τῆς ζωῆς
μου ,
10. ἐρῶ τῷ Θεῷ · Ἀντιλήπτωρ μου εἶ , διατί μου ἐπε-
λάθου ; Ινατί σκυθρωπάζων πορεύομαι ἐν τῷ ἐκθλίβειν
τὸν ἐχθρόν μου ,
1. Ἐν τῷ καταθλᾶσθαι τὰ ὀστᾶ μου; Ὠνείδισάν με
οἱ θλίβοντές με , ἐν τῷ λέγειν αὐτούς μοι καθ' ἑκάστην
ἡμέραν · Ποῦ ἐστιν ὁ Θεός σου ;
12. Ινατί περίλυπος εἶ, ἡ ψυχή μου, καὶ ἱνατί συντα-
ράσσεις με ; Ελπισον ἐπὶ τὸν Θεὸν, ὅτι ἐξομολογήσομαι
αὐτῷ · ἡ σωτηρία τοῦ προςώπου μου καὶ ὁ Θεός μου .
ΜΒ΄ .
Ψαλμὸς τῷ Λαυίδ.
1. Κρινόν με , ὁ Θεὸς , καὶ δίκασον τὴν δίκην μου ἐξ
ΨΑΛΜ . Μ Β'.
6. Inimici mei dixerunt mala mihi : Quando morietur et
peribit nomen ejus ?
7. Et si ingrediebatur ut videret , vana loquebatur cor
ejus , congregavit iniquitatem sibi , egrediebatur foras , et
loquebatur
8. in idipsum. Adversus me susurrabant omnes inimic
mei , adversum me cogitabant mala mili.
9. Verbum iniquum constituerunt adversum me : num-
quid qui dormit non adjiciet ut resurgat?
10. Etenim homo pacis meæ in quo speravi : qui edebat
panes meos , magnificavit super me supplantationem.
11. Tu autem , Domine , miserere mei , et resuscita me,
et retribuam illis.
12. In hoc cognovi quoniam voluisti me , quoniam non
gaudebit inimicus meus super me.
13. Me autem propter innocentiam suscepisti , et confir-
masti me in conspectu tuo in æternum.
14. Benedictus Dominus Deus Israel a saeculo et in se-
culum. Fiat, fiat.
XLI.
I. In finem , in intellectum filiis Core.
2. Quemadmodum desiderat cervus ad fontes aquarum ,
ita desiderat anima mea ad te , Deus.
3. Sitivit anima mea ad Deum vivum : quando veniam et
apparebo ante faciem Dei ?
4. Fuerunt mihi lacrymæ meæ panis die ac nocte , dum
| dicitur mihi per singulos dies : Ubi est Deus tuus ?
5. Hæc recordatus sum, et effudi super me animam meam,
| quoniam transibo in locum tabernaculi admirabilis usque
| ad domum Dei : in voce exsultationis et confessionis , soni
festum celebrantium .
6. Quare tristis es , anima mea , et quare conturbas me?
| Spera in Deo , quoniam confitebor illi : salutare vultus mei ,
7. Deus meus. Ad me ipsum anima mea turbata est ,
propterea memor ero tui de terra Jordanis , et Hermoniima
monte parvo.
8. Abyssus abyssum invocat in voce cataractarum tua-
rum. omnes suspensiones tuæ et fluctus tui super me trans-
ierunt.
9. In die mandabit Dominus misericordiam suam , et
| nocte declarabit. Apud me oratio Deo vitæ meæ ,
10. dicam Deo : Susceptor meus es , quare oblitus es mei ?
. Quare contristatus incedo dum afiligit inimicus meus ,
11. dum confringit ossa mea? Exprobraverunt mihi qui
| tribulant me , dum dicunt mihi per singulos dies : Ubi est
Deus tuus ?
· 12. Quare tristis es , anima mea , et quare conturbas me ?
Spera in Deo , quoniam confitebor illi : salus vultus mei et
Deus meus.
XLII.
Psalmus ipsi David.
1. Judica me Deus , et discerne causam meam de gen-
 PSALM. XLIII. 125

ἔθνους οὐχ ὁσίου , ἀπὸ ἀνθρώπου ἀδίκου καὶ δολίου ϋ- | te non sancta , ab homine iniquo et doloso erue me.
σαί με .
2. Ὅτι σὺ εἶ , ὁ Θεὸς , κραταίωμά μου · ἱνατί ἀπώσω 2. Quia tu es , Deus , fortitudo mea : quare me repulisti ,
με , καὶ ἱνατί σκυθρωπάζων πορεύομαι ἐν τῷ ἐκθλίβειν et quare tristis incedo dum affligit inimicus meus ?
τὸν ἐχθρόν μου;
3. Εξαπόστειλον τὸ φῶς σου καὶ τὴν ἀλήθειάν σου · 3. Emitte lucem tuam et veritatem tuam : ipsa me dedu-
αὐτά με ὡδήγησαν καὶ ἤγαγόν με εἰς ὄρος ἅγιόν σου xerunt et adduxerunt in montem sanctum tuum et in taber-
καὶ εἰς τὰ σκηνώματά σου. nacula tua.
4. Καὶ εἰςελεύσομαι πρὸς τὸ θυσιαστήριον τοῦ Θεοῦ , 4. Et introibo ad altare Dei , ad Deum qui laetificat juven-
πρὸς τὸν Θεὸν τὸν εὐφραίνοντα τὴν νεότητά μου. Εξο- | tutem meam. Confitebor tibi in cithara, Deus , Deus meus :
μολογήσομαί σοι ἐν κιθάρᾳ , ὁ Θεὸς , ὁ Θεός μου
5. ἱνατί περίλυπος εἶ , ἡ ψυχή μου , καὶ ἱνατί συν- 5. quare tristis es , anima mea , et quare conturbas me?
ταράσσεις με ; Ελπισον ἐπὶ τὸν Θεὸν, ὅτι ἐξομολογή- spera in Deo , quoniam confitebor illi : salutare vultus mei ,
σομαι αὐτῷ · σωτήριον τοῦ προςώπου μου , ὁ Θεός μου . Deus meus.
ΜΓ΄ . XLIII.

1. Εἰς τὸ τέλος, τοῖς υἱοῖς Κερὲ εἰς σύνεσιν ψαλμός . 1. In finem , filiis Core ad intellectum psalmus.
2. Ὁ Θεὸς , ἐν τοῖς ὠσὶν ἡμῶν ἠκούσαμεν, οἱ πατέ- 2. Deus , in auribus nostris audivimus , patres nostri an-
ρες ἡμῶν ἀνήγγειλαν ἡμῖν ἔργον δ εἰργάσω ἐν ταῖς ἡμέ- nuntiaverunt nobis opus quod operatus es in diebus eorum ,
ραις αὐτῶν, ἐν ἡμέραις ἀρχαίαις. in diebus antiquis.
3. Ἡ χείρ σου ἔθνη ἐξωλόθρευσε , καὶ κατεφύτευσας 3. Manus tua gentes disperdidit , et plantasti eos : afflixi-
αὐτούς · ἐκάκωσας λαοὺς καὶ ἐξέβαλες αὐτούς . sti populos et expulisti eos.
4. Οὐ γὰρ ἐν τῇ ῥομφαία αὐτῶν ἐκληρονόμησαν γῆν, 4. Non enim in gladio suo possederunt terram , et bra-
καὶ ὁ βραχίων αὐτῶν οὐκ ἔσωσεν αὐτούς · ἀλλ' ἡ δεξιά chium eorum non salvavit eos : sed dextera tua et brachium
σου καὶ ὁ βραχίων σου , καὶ ὁ φωτισμὸς τοῦ προςώπου | tuum , et illuminatio vultus tui , quoniam complacuisti in
σου , ὅτι εὐδόκησας ἐν αὐτοῖς . eis.
5. Σὺ εἶ αὐτὸς ὁ βασιλεύς μου καὶ ὁ Θεός μου , ὁ ἐν 5. Tu es ipse rex meus et Deus meus, qui mandas salutes
τελλόμενος τὰς σωτηρίας Ἰακώβ. Jacob.
6. Εν σοὶ τοὺς ἐχθροὺς ἡμῶν κερατιοῦμεν, καὶ ἐν 6. In te inimicos nostros ventilabimus cornu , et in no-
τῷ ὀνόματί σου ἐξουδενώσομεν τοὺς ἐπανισταμένους | mine tuo spernemus insurgentes in nos.
ἡμῖν.
7. Οὐ γὰρ ἐπὶ τῷ τόξῳ μου ἐλπιῶ , καὶ ἡ ῥομφαία 7. Non enim in arcu meo sperabo , et gladius meus non
μου οὐ σώσει με. salvabit me.
8. Εσωσας γὰρ ἡμᾶς ἐκ τῶν θλιβόντων ἡμᾶς , καὶ 8. Salvasti enim nos de afligentibus nos , et eos qui ode-
τοὺς μισοῦντας ἡμᾶς κατήσχυνας . runt nos confudisti.
9. Ἐν τῷ Θεῷ ἐπαινεθησόμεθα ὅλην τὴν ἡμέραν, 9. In Deo laudabimur tota die , et in nomine tuo confite-
καὶ ἐν τῷ ὀνόματί σου ἐξομολογησόμεθα εἰς τὸν αἰῶνα. bimur in saeculum. Diapsalma.
Διάψαλμα.
10. Νυνὶ δὲ ἀπώσω καὶ κατῄσχυνας ἡμᾶς , καὶ οὐκ 10. Nunc autem repulisti et confudisti nos , et non egre-
ἐξελεύσῃ ἐν ταῖς δυνάμεσιν ἡμῶν . dieris in virtutibus nostris.
ii. Ἀπέστρεψας ἡμᾶς εἰς τὰ ὀπίσω παρὰ τοὺς ἐχθροὺς 11. Avertisti nos retrorsum præ inimicis nostris , et qui
ἡμῶν, καὶ οἱ μισοῦντες ἡμᾶς διήρπαζον ἑαυτοῖς. oderunt nos diripiebant sibi.
12. Ἔδωκας ἡμᾶς ὡς πρόβατα βρώσεως , καὶ ἐν 12. Dedisti nos tamquam oves escarum, et in gentibus di-
τοῖς ἔθνεσι διέσπειρας ἡμᾶς. spersisti nos.
13. Ἀπέδου τὸν λαόν σου ἄνευ τιμῆς , καὶ οὐκ ἦν 13. Vendidisti populum tuum sine pretio , et non fuit
πλῆθος ἐν τοῖς ἀλαλάγμασιν αὐτῶν . multitudo in jubilationibus eorum.
14. Ἔθου ἡμᾶς ὄνειδος τοῖς γείτοσιν ἡμῶν, μυκτη- 14. Posuisti nos opprobrium vicinis nostris , subsannatio-
ρισμὸν καὶ καταγέλωτα τοῖς κύκλῳ ἡμῶν. nem et derisum his qui sunt in circuitu nostro.
15. Ἔθου ἡμᾶς εἰς παραβολὴν ἐν τοῖς ἔθνεσι , κίνη- 15. Posuisti nos in similitudinem gentibus , commotionem
σιν κεφαλῆς ἐν τοῖς λαοῖς . capitis in populis.
16. Ολην τὴν ἡμέραν ἡ ἐντροπή μου κατεναντίον 16. Tota die verecundia mea contra me est , et confusio
μου ἐστὶ , καὶ ἡ αἰσχύνη τοῦ προςώπου μου ἐκάλυψέ faciei mea operuit me.
με
17. Ἀπὸ φωνῆς ὀνειδίζοντος καὶ παραλαλοῦντος , ἀπὸ 17. A voce exprobrantis et obloquentis , a facie inimici
προςώπου ἐχθροῦ καὶ ἐκδιώκοντος. et persequentis.
18. Ταῦτα πάντα ἦλθεν ἐφ' ἡμᾶς , καὶ οὐκ ἐπελαθό 18. Haec omnia venerunt super nos , nec obliti sumus te ,
μεθά σου , καὶ οὐκ ἠδικήσαμεν ἐν διαθήκῃ σου . et inique non egimus in testamento tuo.
19. Καὶ οὐκ ἀπέστη εἰς τὰ ὀπίσω ἡ καρδία ἡμῶν, 19. Et non recessit retro cor nostrum , et declinasti semi-
καὶ ἐξέκλινας τὰς τρίβους ἡμῶν ἀπὸ τῆς ὁδοῦ σου. tas nostras a via tua.
126 ΨΑΛΜ . ΜΔ'.

20. Ὅτι ἐταπείνωσας ἡμᾶς ἐν τόπῳ κακώσεως , καὶ
ἐπεκάλυψεν ἡμᾶς σκιὰ θανάτου .
21. Εἰ ἐπελαθόμεθα τοῦ ὀνόματος τοῦ Θεοῦ ἡμῶν,
καὶ εἰ διεπετάσαμεν χεῖρας ἡμῶν πρὸς θεὸν ἀλλότριον ,
22. οὐχὶ ὁ Θεὸς ἐκζητήσει ταῦτα ; αὐτὸς γὰρ γινώ-
σχει τὰ κρύφια τῆς καρδίας . Ὅτι ἕνεκά σου θανατού- |
μεθα ὅλην τὴν ἡμέραν, ἐλογίσθημεν ὡς πρόβατα σφα-
γῆς.
23. Εξεγέρθητι , ἱνατί ὑπνοῖς , Κύριε ; Ἀνάστηθι ,
καὶ μὴ ἀπώσῃ εἰς τέλος.
24. Ινατί τὸ πρόςωπόν σου ἀποστρέφεις ; Ἐπιλαν-
θάνῃ τῆς πτωχείας ἡμῶν καὶ τῆς θλίψεως ἡμῶν;
25. Ὅτι ἐταπεινώθη εἰς χοῦν ἡ ψυχὴ ἡμῶν, ἐκολ-
λήθη εἰς γῆν ἡ γαστὴρ ἡμῶν.
26. Ἀνάστα , Κύριε , βοήθησον ἡμῖν, καὶ λύτρωσαι
ἡμᾶς ἕνεκεν τοῦ ὀνόματός σου .
20. Quoniam humiliasti nos in loco afflictionis , et coope
ruit nos umbra mortis.
21. Si obliti sumus nomen Dei nostri , et si expandimus
manus nostras ad deum alienum ,
22. nonne Deus requiret ista ? ipse enim novit occulta
cordis. Quoniam propter te mortificamur tota die , aestimati
sumus sicut oves occisionis.
23. Exsurge , quare obdormis , Dominc ? Exsurge , et ne
repellas in finem.
24. Quare faciem tuam avertis ? Oblivisceris inopia nostra
et tribulationis nostræ ?
25. Quoniam humiliata est in pulvere anima nostra , con-
glutinatus est in terra venter noster.
26. Exsurge , Domine , adjuva nos , et redime nos propter
nomen tuum.

ΜΔ΄ . XLIV.

1. Εἰς τὸ τέλος , ὑπὲρ τῶν ἀλλοιωθησομένων , τοῖς υἱοῖς Κορὲ I. In finem , pro iis qui commutabuntur, filiis Core ad intel
εἰς σύνεσιν, ᾠδὴ ὑπὲρ τοῦ ἀγαπητοῦ . lectum, canticum pro dilecto.
2. Ἐξηρεύξατο ἡ καρδία μου λόγον ἀγαθὸν, λέγω 2. Eructavit cor meum verbum bonum , dico ego opera
ἐγὼ τὰ ἔργα μου τῷ βασιλεῖ . Ἡ γλῶσσά μου κάλαμος mea regi. Lingua mea calamus scriba velociter scribentis.
γραμματέως ὀξυγράφου.
3. Ὡραῖος κάλλει παρὰ τοὺς υἱοὺς τῶν ἀνθρώπων, 3. Speciosus forma præ filiis hominum , diffusa est gra-
ἐξεχύθη χάρις ἐν χείλεσί σου · διὰ τοῦτο εὐλόγησέ σε ὁ tia in labiis tuis : propterea benedixit te Deus in æternum .
Θεὸς εἰς τὸν αἰῶνα.
4. Περίζωσαι τὴν ῥομφαίαν σου ἐπὶ τὸν μηρόν σου , 4. Accingere gladio tuo super femur tuum , potentis-
δυνατέ . sime ,
5. τῇ ὡραιότητί σου καὶ τῷ κάλλει σου , καὶ ἔντει- 5. specie tua et pulchritudine tua , et intende , et pro-
νον, καὶ κατευοδοῦ καὶ βασίλευε , ἕνεκεν ἀληθείας καὶ spere procede et regna, propter veritatem et mansuetudinem
πραύτητος καὶ δικαιοσύνης , καὶ ὁδηγήσει σε θαυμαστῶς | et justitiam , et deducet te mirabiliter dextera tua.
ἡ δεξιά σου .
6. Τὰ βέλη σου ήκονημένα , δυνατὲ , λαοὶ ὑποκάτω 6 Sagittae tua acuta , potentissime , populi sub te ca-
σου πεσοῦνται ἐν καρδίᾳ τῶν ἐχθρῶν τοῦ βασιλέως. dent in corde inimicorum regis.
7. Ο θρόνος σου , ὁ Θεὸς , εἰς αἰῶνα αἰῶνος , ῥάβδος 7. Sedes tua, Deus, in sæculum saeculi, virga directionis
εὐθύτητος ἡ ῥάβδος τῆς βασιλείας σου. virga regni tui.
8. Ηγάπησας δικαιοσύνην καὶ ἐμίσησας ἀνομίαν · 8. Dilexisti justitiam et odisti iniquitatem : propterea
διὰ τοῦτο ἔχρισέ σε ὁ Θεὸς , ὁ Θεός σου , ἔλαιον ἀγαλ- unxit te Deus , Deus tuus , oleo exsultationis prae participi-
λιάσεως παρὰ τοὺς μετόχους σου . bus tuis..
9. Σμύρνα καὶ στακτὴ καὶ κασία ἀπὸ τῶν ἱματίων 9. Myrrha et gutta et casia a vestimentis tuis , a domi-
σου , ἀπὸ βάρεων ἐλεφαντίνων , ἐξ ὧν ηὔφρανάν σε bus eburneis , ex quibus delectaverunt te
10. θυγατέρες βασιλέων ἐν τῇ τιμῇ σου . Παρέστη ἡ 10. filia regum in honore tuo. Astitit regina a dextris
βασίλισσα ἐκ δεξιῶν σου , ἐν ἱματισμῷ διαχρύσῳ πε- tuis , in vestitu deaurato circumamicta , variegata.
ριβεβλημένη , πεποικιλμένη .
11. Ἄκουσον, θύγατερ , καὶ ἴδε , καὶ κλῖνον τὸ οὖς 11. Audi , filia , et vide , et inclina aurem tuam , et obli-
σου , καὶ ἐπιλάθου τοῦ λαοῦ σου , καὶ τοῦ οἴκου τοῦ πα- viscere populum tuum , et domum patris tui.
τρός σου.
12. Ὅτι ἐπεθύμησεν ὁ βασιλεὺς τοῦ κάλλους σου , 12. Quoniam concupivit rex decorem tuum, quia ipse est
ὅτι αὐτός ἐστιν ὁ Κύριός σου. dominus tuus.
13. Καὶ προςκυνήσουσιν αὐτῷ θυγατέρες Τύρου ἐν 13. Et adorabunt eum filia Tyri in muneribus , vultum
δώροις , τὸ πρόςωπόν σου λιτανεύσουσιν οἱ πλούσιοι τοῦ tuum deprecabuntur divites plebis terræ.
λαοῦ τῆς γῆς.
14. Πᾶσα ἡ δόξα αὐτῆς θυγατρὸς τοῦ βασιλέως 14. Omnis gloria ejus filiae regis Esebon , in fimbriis au-
Ἐσεβὼν, ἐν κροσσωτοῖς χρυσοῖς reis
Ι . περιβεβλημένη , πεποικιλμένη . Απενεχθήσονται 15. circumamicta, variegata. Afferentur regi virgines post
τῷ βασιλεῖ παρθένοι ὀπίσω αὐτῆς , αἱ πλησίον αὐτῆς eam , proxima ejus afferentur tibi.
ἀπενεχθήσονταί σοι.
16. Απενεχθήσονται ἐν εὐφροσύνῃ καὶ ἀγαλλιάσει , 16. Afferentur in laetitia et exsultatione , adducentur in
ἀχθήσονται εἰς ναὸν βασιλέως. templum regis.
 PSALM. XLVII.
17. Ἀντὶ τῶν πατέρων σου ἐγεννήθησαν σοι υἱοὶ ,
καταστήσεις αὐτοὺς ἄρχοντας ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν.
18. Μνησθήσονται τοῦ ὀνόματός σου ἐν πάσῃ γε-
νεᾷ καὶ γενεᾷ · διὰ τοῦτο λαοὶ ἐξομολογήσονταί σοι εἰς | genera
τὸν αἰῶνα , καὶ εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος.
ME'.
1. Εἰς τὸ τέλος , ὑπὲρ τῶν υἱῶν Κορὲ , ὑπὲρ τῶν κρυφίων
ψαλμός .
2. Ὁ Θεὸς ἡμῶν καταφυγὴ καὶ δύναμις , βοηθὸς ἐν
θλίψεσι ταῖς εὑρούσαις ἡμᾶς σφόδρα.
3. Διὰ τοῦτο οὐ φοβηθησόμεθα ἐν τῷ ταράσσεσθαι
τὴν γῆν, καὶ μετατίθεσθαι ὄρη ἐν καρδίαις θαλασσῶν. feruntur montes in corda marium.
4. Ἤχησαν καὶ ἐταράχθησαν τὰ ὕδατα αὐτῶν , ἐτα-
ράχθησαν τὰ ὄρη ἐν τῇ κραταιότητι αὐτοῦ. Διά
ψαλμα.
5. Τοῦ ποταμοῦ τὰ ὁρμήματα εὐφραίνουσι τὴν πό
λιν τοῦ Θεοῦ , ἡγίασε τὸ σκήνωμα αὐτοῦ ὁ Ὕψιστος .
6. Ὁ Θεὸς ἐν μέσῳ αὐτῆς , οὐ σαλευθήσεται · βοη-
θήσει αὐτῇ ὁ Θεὸς τῷ προςώπω .
7. Εταράχθησαν ἔθνη , ἔκλιναν βασιλεῖαι , ἔδωκε
φωνὴν αὐτοῦ , ἐσαλεύθη ἡ γῆ .
8. Κύριος τῶν δυνάμεων μεθ᾿ ἡμῶν , ἀντιλήπτωρ
ἡμῶν ὁ Θεὸς Ἰακώβ. Διάψαλμα .
9. Δεῦτε καὶ ἴδετε τὰ ἔργα τοῦ Κυρίου , ἃ ἔθετο
τέρατα ἐπὶ τῆς γῆς,
10. ἀνταναιρῶν πολέμους μέχρι τῶν περάτων τῆς
γῆς , τόξον συντρίψει καὶ συγκλάσει ὅπλον, καὶ θυρεούς et confringet arma , et scuta comburet in igne.
κατακαύσει ἐν πυρί .
II. Σχολάσατε , καὶ γνῶτε ὅτι ἐγώ εἰμι ὁ Θεός ·
ὑψωθήσομαι ἐν τοῖς ἔθνεσιν, ὑψωθήσομαι ἐν τῇ γῇ.
12. Κύριος τῶν δυνάμεων μεθ᾿ ἡμῶν, ἀντιλήπτωρ
ἡμῶν ὁ Θεὸς Ἰακώβ.
Μς΄.
1. Εἰς τὸ τέλος , ὑπὲρ τῶν υἱῶν Κορὲ ψαλμός.
2. Πάντα τὰ ἔθνη , κροτήσατε χεῖρας , ἀλαλάξατε τῷ
Θεῷ ἐν φωνῇ ἀγαλλιάσεως .
3. Ὅτι Κύριος ὕψιστος , φοβερὸς , βασιλεὺς μέγας
ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν.
4. Υπέταξε λαοὺς ἡμῖν, καὶ ἔθνη ὑπὸ τοὺς πόδας
ἡμῶν.
5. Ἐξελέξατο ἡμῖν τὴν κληρονομίαν αὐτοῦ , τὴν
καλλονὴν Ἰακὼβ , ἣν ἠγάπησεν. Διάψαλμα .
6. Ἀνέβη ὁ Θεὸς ἐν ἀλαλαγμῷ , Κύριος ἐν φωνῇ
σάλπιγγος .
7. Ψάλατε τῷ Θεῷ ἡμῶν, ψάλατε ψάλατε τῷ βα-
σιλεῖ ἡμῶν, ψάλατε.
8. Ὅτι βασιλεὺς πάσης τῆς γῆς ὁ Θεὸς , ψάλατε
συνετῶς.
9. Ἐβασίλευσεν ὁ Θεὸς ἐπὶ τὰ ἔθνη , ὁ Θεὸς κάθη
ται ἐπὶ θρόνου ἁγίου αὐτοῦ.
10. Ἄρχοντες λαῶν συνήχθησαν μετὰ τοῦ Θεοῦ
Ἀβραὰμ , ὅτι τοῦ Θεοῦ οἱ κραταιοὶ τῆς γῆς σφόδρα ¦
ἐπήρθησαν.
ΜΖ΄.
1. Ψαλμὸς ᾠδῆς τοῖς υἱοῖς Κορὲ δευτέρα σαββάτου .
2. Μέγας Κύριος καὶ αἰνετὸς σφόδρα ἐν πόλει τοῦ
Θεοῦ ἡμῶν, ἐν ὄρει ἁγίῳ αὐτοῦ.
127
patribus tuis nati sunt tibi filii , constitues eos
17. Pro
principes super omnem terram.
18. Memores erunt nominis tui in omni generatione et
tione : propterea populi confitebuntur tibi in æter-
num, et in saeculum saeculi.
XLV.
1. In finem , pro filiis Core , pro arcanis psalmus.
2. Deus noster refugium et virtus , adjutor in tribulatio-
nibus quæ invenerunt nos nimis.
3. Propterea non timebimus dumturbatur terra , et trans-
4. Sonuerunt et turbata sunt aquæ eorum , conturbati
sunt montes in fortitudine ejus. Diapsalma.
5. Fluminis impetus latificant civitatem Dei, sanctificavit
tabernaculum suum Altissimus.
6. Deus in medio ejus , non commovebitur : adjuvabit
eam Deus vultu.
7. Conturbatæ sunt gentes , inclinata sunt regna , dedit
vocem suam, mota est terra.
8. Dominus virtutum nobiscum , susceptor noster Deus
Jacob. Diapsalma .
9. Venite et videte opera Domini , quæ posuit prodigia
super terram ,
10. auferens bella usque ad fines terra , arcum conteret
11. Vacate , et videte quoniam ego sum Deus : exaltabor
in gentibus , exaltabor in terra.
12. Dominus virtutum nobiscum , susceptor noster Deus
Jacob.
XLVI.
I. In finem, pro filiis Core psalmus.
2. Omnes gentes , plaudite manibus, jubilate Deo in voce
exsultationis .
3. Quoniam Dominus excelsus , terribilis , rex magnus
super omnem terram.
4. Subjecit populos nobis , et gentes sub pedibus nostris.
5. Elegit nobis haereditatem suam , speciem Jacob , quam
dilexit. Diapsalma .
6. Ascendit Deus in jubilo , Dominus in voce tuba .
7. Psallite Deo nostro , psallite : psallite regi nostro ,
psallite.
8. Quoniam rex omnis terra Deus , psallite intelligenter.
9. Regnavit Deus super gentes , Deus sedet super sedem
sanctam suam.
10. Principes populorum congregati sunt
sunt.Deo Abra-
ham , quoniam Dei fortes terra valde elevati cum
XLVII.
1. Psalmus cantici filiis Core secunda sabbati.
2. Magnus Dominus et laudabilis nimis in civitate Dei
nostri , in monte sancto ejus.
128 ΨΑΛΜ . ΜΗ'.

3. Εὐρίζων ἀγαλλιάματι πάσης τῆς γῆς ὄρη Σιών , 3. Bene radicans exsultatione universæ terræ montes
τὰ πλευρὰ τοῦ βοβία , ἡ πόλις τοῦ βασιλέως τοῦ μετ Sion , latera aquilonis , civitas regis magni.
γάλου.
4. Ὁ Θεὸς ἐν ταῖς βάρεσιν αὐτῆς γινώσκεται , ὅταν 4. Deus in domibus ejus cognoscitur, cum suscipiet eam .
ἀντιλαμβάνηται αὐτῆς.
5. Ὅτι ἰδοὺ οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς συνήχθησαν, ἤλ 5. Quoniam ecce reges terræ congregati sunt , venerunt
θοσαν ἐπὶ τὸ αὐτό. in unum.
6. Αὐτοὶ ἰδόντες οὕτως ἐθαύμασαν, ἐταράχθησαν , 6. Ipsi videntes sic admirati sunt , conturbati sunt , comi-
ἐσαλεύθησαν, moti sunt.
7. τρόμος ἐπελάβετο αὐτῶν · ἐκεῖ ὠδῖνες ὡς τικτού- 7. Tremor apprehendit eos : ibi dolores ut parturientis.
σης .
8. Ἐν πνεύματι βιαίῳ συντρίψεις πλοῖα Θαρσίς. 8. In spiritu vehementi conferes naves Tharsis.
9. Καθάπερ ἠκούσαμεν, οὕτω καὶ εἴδομεν ἐν πόλει 9. Sicut audivimus , ita et vidimus in civitate Domini vir-
Κυρίου τῶν δυνάμεων, ἐν πόλει τοῦ Θεοῦ ἡμῶν · ὁ tutum , in civitate Dei nostri : Deus fundavit eam in aeter
Θεὸς ἐθεμελίωσεν αὐτὴν εἰς τὸν αἰῶνα. Διάψαλμα. num. Diapsalma.
10. Ὑπελάβομεν, ὁ Θεὸς , τὸ ἔλεός σου ἐν μέσῳ τοῦ 10. Suscepimus , Deus , misericordiam tuam in medio
λαοῦ σου. populi tui.
1. Κατὰ τὸ ὄνομά σου , ὁδ Θεὸς , οὕτω καὶ ἡ αἴνε 11. Secundum nomen tuum , Deus , sic et laus tua in fines
σίς σου ἐπὶ τὰ πέρατα τῆς γῆς · δικαιοσύνης πλήρης ἡ | terra : justitia plena est dextera tua.
δεξιά σου.
12. Εὐφρανθήτω τὸ ὄρος Σιών, ἀγαλλιάσθωσαν αἱ 12. Laetetur mons Sion , exsultent filiæ Judææ propter
θυγατέρες τῆς Ἰουδαίας ἕνεκα τῶν κριμάτων σου , Κύ- judicia tua , Domine.
ριε.
13. Κυκλώσατε Σιών, καὶ περιλάβετε αὐτὴν , διηγή 13. Circumdate Sion , et complectimini eam , narrate in
σασθε ἐν τοῖς πύργοις αὐτῆς. turribus ejus.
14. Θέσθε τὰς καρδίας ὑμῶν εἰς τὴν δύναμιν αὐτῆς , 14. Ponite corda vestra in virtute ejus , et distribuite do-
καὶ καταδιέλεσθε τὰς βάρεις αὐτῆς , ὅπως ἂν διηγήση- mus ejus , ut enarretis in progenie altera.
σθε εἰς γενεὰν ἑτέραν.
15. Ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ Θεὸς ἡμῶν εἰς τὸν αἰῶνα καὶ 15. Quoniam hic est Deus noster in æternum et in sæcu-
εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος , αὐτὸς ποιμανεῖ ἡμᾶς εἰς τοὺς | lum saeculi , ipse reget nos in saecula.
αἰῶνας.
ΜΗ'. XLVIII.
1. Εἰς τὸ τέλος , τοῖς υἱοῖς Κορὲ ψαλμός. I. In finem , filiis Core psalmus.
2. Ἀκούσατε ταῦτα , πάντα τὰ ἔθνη , ἐνωτίσασθε , 2. Audite hac , omnes gentes , auribus percipite , omnes
πάντες οἱ κατοικοῦντες τὴν οἰκουμένην, qui habitatis orbem,
3. οἵ τε γηγενεῖς καὶ οἱ υἱοὶ τῶν ἀνθρώπων, ἐπιτο- 3. quique terrigenæ et filii hominum , in unum dives et
αυτὸ πλούσιος καὶ πένης. pauper.
4. Τὸ στόμα μου λαλήσει σοφίαν, καὶ ἡ μελέτη τῆς 4. Os meum loquetur sapientiam , et meditatio cordis
καρδίας μου σύνεσιν. mei intelligentiam.
5. Κλινῶ εἰς παραβολὴν τὸ οὖς μου , ἀνοίξω ἐν 5. Inclinabo in parabolam aurem meam , aperiam in
ψαλτηρίῳ τὸ πρόβλημά μου. psalterio propositionem meam.
6. Ινατί φοβοῦμαι ἐν ἡμέρᾳ πονηρᾶ ; Ἡ ἀνομία 6. Cur timebo in die mala ? Iniquitas calcanei mei circum-
τῆς πτέρνης μου κυκλώσει με. dabit me.
7. Οἱ πεποιθότες ἐπὶ τῇ δυνάμει αὐτῶν, καὶ ἐπὶ τῷ 7. Qui confidunt in virtute sua , et in multitudine divi-
πλήθει τοῦ πλούτου αὐτῶν καυχώμενοι. tiarum suarum gloriantur.
8. Ἀδελφὸς οὐ λυτροῦται , λυτρώσεται ἄνθρωπος ; 8. Frater non redimit , redimet homo? Non dabit Deo
Οὐ δώσει τῷ Θεῷ ἐξίλασμα ἑαυτοῦ , propitiationem suam ,
9. καὶ τὴν τιμὴν τῆς λυτρώσεως τῆς ψυχῆς αὐτοῦ. 9. et pretium redemptionis animæ sua . Et laboravit in
Καὶ ἐκοπίασεν εἰς τὸν αἰῶνα , æternum ,
10. καὶ ζήσεται εἰς τέλος · 10. et vivet in finem :
11. ὅτι οὐκ ὄψεται καταφθοράν, ὅταν ἴδῃ σοφοὺς ἀπο- 11. quoniam non videbit interitum, cum viderit sapientes
θνήσκοντας , ἐπιτοαυτὸ ἄφρων καὶ ἄνους ἀπολοῦνται. morientes, simul insipiens et stultus peribunt. Et relinquent
Καὶ καταλείψουσιν ἀλλοτρίοις τὸν πλοῦτον αὐτῶν, alienis divitias suas ,
12. καὶ οἱ τάφοι αὐτῶν οἰκίαι αὐτῶν εἰς τὸν αἰῶνα , 12. et sepulcra eorum domus eorum in aeternum , taber
σκηνώματα αὐτῶν εἰς γενεὰν καὶ γενεὰν, ἐπεκαλέσαντο | nacula eorum in progeniem et progeniem , invocaverunt
τὰ ὀνόματα αὐτῶν ἐπὶ τῶν γαιῶν αὐτῶν. nomina sua in terris suis.
13. Καὶ ἄνθρωπος ἐν τιμῇ ὢν οὐ συνῆκε · παρασυν- 13. Et homo cum in honore esset non intellexit : compa-
εβλήθη τοῖς κτήνεσι τοῖς ἀνοήτοις , καὶ ὡμοιώθη αυτ ratus est jumentis insipientibus , et similis factus est illis.
τοῖς.
 PSALM. XLIX.
14. Αὕτη ἡ ὁδὸς αὐτῶν σκάνδαλον αὐτοῖς , καὶ μετὰ 129
ταῦτα ἐν τῷ στόματι αὐτῶν εὐλογήσουσιν . Διάψαλα | ben14. edicen
Haet. Diaill
c via psaoru m sca
lma . ndalum ipsis, et postea in ore suo
μα
15. Ὡς πρόβατα ἐν ᾅδῃ ἔθεντο , θάνατος ποιμανεῖ
αὐτούς . Καὶ κατακυριεύσουσιν αὐτῶν οἱ εὐθεῖς τοπρωί , 15. Sicut oves in inferno positi sunt , mors pascet eos.
καὶ ἡ βοήθεια αὐτῶν παλαιωθήσεται ἐν τῷ ᾅδῃ ἐκ τῆς Et dominabuntur eis recti mane , et auxilium eorum vete-
δόξης αὐτῶν. rascet in inferno a gloria eorum.
16. Πλὴν ὁ Θεὸς λυτρώσεται τὴν ψυχήν μου ἐκ χει-
ρὸς ᾅδου , ὅταν λαμβάνη με . Διάψαλμα . 16. Verumtamen Deus redimet animam meam de manu
17. Μὴ φοβοῦ ὅταν πλουτήσῃ ἄνθρωπος , καὶ ὅταν inferni , cum acceperit me . Diapsalma .
πληθυνθῇ ἡ δόξα τοῦ οἴκου αὐτοῦ. 17. Ne timueris cum dives factus fuerit homo , et cum
18. Ὅτι οὐκ ἐν τῷ ἀποθνήσκειν αὐτὸν λήψεται τὰ multiplicata fuerit gloria domus ejus.
πάντα , οὐδὲ συγκαταβήσεται αὐτῷ ἡ δόξα αὐτοῦ. 18. Quoniam non cum morietur sumet omnia , neque de-
19. Ὅτι ἡ ψυχὴ αὐτοῦ ἐν τῇ ζωῇ αὐτοῦ εὐλογηθή scendet cum eo gloria ejus.
σεται , ἐξομολογήσεταί σοι ὅταν ἀγαθύνης αὐτῷ . 19. Quoniam anima ejus in vita ipsius benedicetur, con-
ben
20. Εἰςελεύσεται ἕως γενεᾶς πατέρων αὐτοῦ , ἕως fitebitur tibi cum efeceris ei.
αἰῶνος οὐκ ὄψεται φῶς . 20. Introibit usque in progenies patrum suorum , usque
21. Ἄνθρωπος ἐν τιμῇ ὢν οὐ συνῆκε , παρασυνε- in æternum non videbit lumen.
βλήθη τοῖς κτήνεσι τοῖς ἀνοήτοις , καὶ ὡμοιώθη αὐτοῖς . 21. Homo cum in honore esset non intellexit , compara-
tus est jumentis insipientibus, et similis factus est illis .
MO '.
Ψαλμὸς τῷ ᾿Ασάφ . XLIX.

1. Θεὸς θεῶν Κύριος ἐλάλησε , καὶ ἐκάλεσε τὴν γῆν Psalmus ipsi Asaph .
ἀπὸ ἀνατολῶν ἡλίου μέχρι δυσμῶν , Dom
1. Deu s deo rum inus locutus est, et vocavit terram
2. ἐκ Σιὼν ἡ εὐπρέπεια τῆς ὡραιότητος αὐτοῦ. a solis ortu usque ad occasum ,
3. Ὁ Θεὸς ἐμφανῶς ἥξει , ὁ Θεὸς ἡμῶν , καὶ οὐ πα- 2. ex Sion species decoris ejus.
ρασιωπήσεται · πῦρ ἐναντίον αὐτοῦ καυθήσεται , καὶ
3. Deus manifeste veniet , Deus noster , et non silebit :
κύκλῳ αὐτοῦ καταιγὶς σφόδρα . ignis in conspectu ejus ardebit , et in circuitu ejus tempe-
Προςκαλέσεται τὸν οὐρανὸν ἄνω καὶ τὴν γῆν δια- stas valida.
κρῖναι τὸν λαὸν αὐτοῦ. 4. Advocabit coelum sursum et terram discernere popu-
6. Συναγάγετε αὐτῷ τοὺς ὁσίους αὐτοῦ , τοὺς διατι- Jumsuum.
θεμένους τὴν διαθήκην αὐτοῦ ἐπὶ θυσίαις.
5. Congregate illi sanctos ejus , qui disponunt testamen-
6. Καὶ ἀναγγελοῦσιν οἱ οὐρανοὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτ tum ejus super sacrificia.
τοῦ , ὅτι Θεὸς κριτής ἐστιν . Διάψαλμα . 6. Et annuntiabunt coeli justitiam ejus , quoniam Deus
7. Ἄκουσον, λαός μου , καὶ λαλήσω σοι , Ἰσραὴλ , judex est. Diapsalma.
καὶ διαμαρτύρομαί σοι · ὁ Θεὸς ὁ Θεός σου εἰμὶ ἐγώ . 7. Audi , populus meus , et loquar tibi , Israel , et testi-
8. Οὐκ ἐπὶ ταῖς θυσίαις σου ἐλέγξω σε , τὰ δὲ ὁλο- ficabor tibi : Deus Deus tuus ego sum .
καυτώματά σου ἐνώπιόν μου ἐστὶ διὰ παντός . 8. Non in sacrificiis tuis arguam te , holocausta autem
9. Οὐ δέξ ομα ι ἐκ τοῦ οἴκ ου σου μόσ χου ς , οὐδ ὲ ἐκ tua in conspectu meo sunt semper .
τῶν ποιμνίων σου χιμάρους . 9. Non accipiam de domo tua vitulos, neque de gregibus
10. Ὅτι ἐμά ἐστι πάντα τὰ θηρία τοῦ δρυμοῦ , tuis hircos .
κτήνη ἐν τοῖς ὄρεσι , καὶ βόες. 10. Quoniam meæ sunt omnes bestia sylva , pecora in
1. Ἔγνωκα πάντα τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ , καὶ montibus , et boves.
ὡραιότης ἀγροῦ μετ᾿ ἐμοῦ ἐστιν. 11. Cognovi omnia volatilia coli , et species agri mecum
est .
12. Ἐὰν πεινάσω , οὐ μή σοι εἴπω · ἐμὴ γάρ ἐστιν
ἡ οἰκουμένη καὶ τὸ πλήρωμα αὐτῆς . 12. Si esuriero , non dicam tibi : neus est enim orbis
plenitudo ejus .
13. Μὴ φάγομαι κρέα ταύρων , ἢ αἷμα τράγων πίο- terræ et
μαι ; 13. Numquid manducabo carnes taurorum ,
14. Θῦσον τῷ Θεῷ θυσίαν αἰνέσεως , καὶ ἀπόδος τῷ nem hircorum potabo? aut sangui-
Ὑψίστῳ τὰς εὐχάς σου . 14. Immola Deo sacrificium laudis , et redde Allissimo
15. Καὶ ἐπικάλεσαί με ἐν ἡμέρᾳ θλίψεως , καὶ ἐξε vota tua .
λοῦμαί σε , καὶ δοξάσεις με. Διάψαλμα . 15. Et invoca me in die tribulationis , et eruam te , et ho-
norificabis me . Diapsalma .
16. Τῷ δὲ ἁμαρτωλῷ εἶπεν ὁ Θεός · Ἱνατί σὺ διηγῇ
τὰ δικαιώματά μου , καὶ ἀνα ἀναλαμβάνεις τὴν διαθήκην 16. Peccatori autem dixit Deus : Quare tu enarras justi-
καὶ λαμβάνεις τὴν διαθήκην
μου διὰ στόματός σου ; tias meas , et assumis testamentum meum per os tuum ?
17. Σὺ δὲ ἐμίσησας παιδείαν , καὶ ἐξέβαλες τοὺς λό-
γους μου εἰς τὰ ὀπίσω. 17. Τu vero odisti disciplinam , et projecisti sermones
18. Εἰ ἐθεώρεις κλέπτην, συνέτρεχες αὐτῷ , καὶ meos retrorsum.
μετὰ μοιχῶν τὴν μερίδα σου ἐτίθεις . 18. Si videbas furem, currebas cum eo , et cum adulteris
VETUS TESTAMENTUM. II. portionem tuam ponebas.

9
 ΨΑΛΜ . Ν .
130 19. Os tuum abundavit malitia , et lingua tua concin-
19. Τὰ στόμα σου ἐπλεόνασε κακίαν , καὶ ἡ γλῶσσά tem
nabat dolosita
λεκε δολιότητα . 20. Sedens adve. rsus fratrem tuum loquebaris , et adver
σου περιέπήμε νος ῦ λει ς
20. Καθ ὰ
κατ τοῦ ἀδε λφο σου κατελά , sus filium matris tuæ ponebas scandalum .
καὶ κατὰ τοῦ υἱοῦ τῆς μητρός σου ἐτίθεις σκάνδαλον . 21. Haec fecisti , et tacui : suspicatus es iniquitatem , quod
21. Ταῦτα ἐποίησας , καὶ ἐσίγησα · ὑπέλαβες ἀνο- ero tibi similis . Arguam te, et statuam contra faciem tuam .
μίαν , ὅτι ἔσομαί σοι ὅμοιος . Ελέγξω σε , καὶ παρα-
ὰ πρόςωπόν σου. 22. Intelligite utique hac , qui obliviscimini Deum : ne
στήσω κατετε
22. Σύν δὴ ταῦτα , οἱ ἐπιλανθανόμενοι τοῦ Θεοῦ · quando rapiat , et non sit qui eripiat .
: 23. Sacrificium laudis honorificabit me , et illic iter quo
μήποτε ἁρπάσῃ , καὶ μὴ ᾖ ὁ δυόμενος .
23. Θυσία αἰνέσεως δοξάσει με , καὶ ἐκεῖ ὁδὸς ostendam illi salutare Dei.
δείξω αὐτῷ τὸ σωτήριον Θεοῦ .
L.
N'.
I. In finem , psalmus ipsi David , 2. cum venit ad eum
1. Εἰς τὸ τέλος , ψαλμὸς τῷ Δαυίδ , 2. ἐν τῷ ἐλθεῖν πρὸς αὐ Nathan , quando intravit ad Bersabee .
τὸν Νάθαν τὸν προφήτην , ἡνίκα εἰςῆλθε πρὸς Βηρσαβεέ .
3. Mise rere mei, Deus , secundum magnam misericordiam
3. Ἐλέησόν με , ὁ Θεὸς , κατὰ τὸ μέγα ἔλεός σου , tuam , et secundum multitudinem miserationum tuarum
καὶ κατὰ τὸ πλῆθος τῶν οἰκτιρμῶν σου ἐξάλειψον τὸ
dele uitatem meam .
4. iniq
Amplius lava me ab iniquitate mea , et a peccato meo
ἀνόμημά μου. καὶ
4. Ἐπιπλεῖον πλῦνόν με ἀπὸ τῆς ἀνομίας μου ,
ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας μου καθάρισόν με .
mun 5.da Quome.niam iniquitatem meam ego cognosco , et peccatum
5. Ὅτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω , καὶ ἡ ἁμαρ meum coram me estavisemper . um
τία ἐνώπιόν μου ἐστὶ διαπαντός . 6. Tibi soli pecc , et mal coram te feci : ut justifi-
6.μου Σοὶ μόνῳ ἥμα ρτον , καὶ τὸ πονηρὸν ἐνώπιόν σου ceris in sermonibus tuis , et vineas cum judicaris .
ἐποίησα · ὅπως ἂν δικαιωθῇς ἐν τοῖς λόγοις σου , καὶ ]
7. Ecce enim in iniquitatibus conceptus sum , et in pec-
νικήσῃς ἐν τῷ κρίνεσθαί σε .
7. Ἰδοὺ γὰρ ἐν ἀνομίαις συνελήφθην , καὶ ἐν ἁμαρ catis conceepit me r mea.
8. Ecc enim mate veritate m dilexisti , incerta et occulta
τίαις ἐκίσσησέ με ἡ μήτηρ μου.
8. Ἰδοὺ γὰρ ἀλήθειαν ἠγάπησας , τὰ ἄδηλα καὶ τὰ sapientiæ tuæ manifestasti mihi.
κρύφια τῆς σοφίας σου ἐδήλωσάς μοι . 9. Asperges me , Domine , hyssopo , et mundabor : lava-
9. Ῥαντιεῖς με ὑσσώπῳ , καὶ καθαρισθήσομαι · πλυ- bis me et super nivem dealbabor .
νεῖς με καὶ ὑπὲρ χιόνα λευκανθήσομαι . 10. Audire me facies exsultationem et laetitiam , exsulta-
10. Ακο υτι εῖς με ἀγα λλί ασι ν καὶ εὐφ ροσ ύνη ν , ἀγα λ- bunt ossa rte humiliata .
11. Ave faciem tuam a peccatis meis , et omnes ini-
λιάσονται ὀστᾶ τεταπεινωμένα .
II . Ἀπόστρεψον τὸ πρόςωπόν σου ἀπὸ τῶν ἁμαρ quit12.ates mea
Cor s dele.
mun dum crea in me , Deus , et spiritum rectum
τιῶν μου , καὶ πάσας τὰς ἀνομίας μου ἐξάλειψον .
ν ν
12. Καρδία καθαρὰ κτίσον ἐν ἐμοὶ , ὁ Θεὸς , καὶ innova in visceribus meis .
13. Ne projicias me a facie tua , et spiritum sanctum
πνεῦμα εὐθὲς ἐγκαίνισον ἐν τοῖς ἐγκάτοις μου .
13. Μὴ ἀποῤῥίψῃς με ἀπὸ τοῦ προςώπου σου , καὶ
tuum ne auferas à me. ationem
τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιόν σου μὴ ἀντανέλῃς ἀπ᾿ ἐμοῦ . 14. Redde mihi exsult salutaris tui , et spiritu
14. Από δος μοι τὴν ἀγα λλί ασι ν τοῦ σωτ ηρί ου σου , principali confirmauos
15. Docebo iniq me.vias tuas, et impii ad te convertentur .
καὶ15. πνεΔιδ τι ἡγεμονικῷ
ύμαάξω ς στή ριξ όν με .
ύς βεῖ ς
ἀνό μου τὰς ὁδο σου , καὶ ἀσε ἐπὶ
16. Libera me de sanguinibus , Dens , Deus salutis meæ :
σὲ ἐπι στρέψο υσι .
16. Ῥῦσαί με ἐξ αἱμάτων , ὁ Θεὸς , ὁ Θεὸς τῆς σω exsultabit lingua mea justitiam tuam.
τηρίας μου · ἀγαλλιάσεται ἡ γλῶσσά μου τὴν δικαιο- |
17. Domine , labia mea aperies , et os meum annuntiabit
σύν17.ην σου. ις
Κύριε , τὰ χείλη μου ἀνοίξε , καὶ τὸ στό μου μα
lau demQuo
18. am.m , si voluisses sacrificium, dedissem
tunia utique :
γγελεῖ ιτὴν αἴνεσί
ἀνα13. ν σου.
Ὅτ , εἰ ἠθέλησας θυσίαν , ἔδωκα ἄν · ὁλοκαυτώ- holocaustis non delectaberis .
19. Sacrificium Deo spiritus contribulatus , cor contritum
σεις
ματα 19. οὐκ ία οκή
Θυσεὐδ τῷ Θεῷ. πνεῦμα συντετριμμένον , καρδίαν et humiliatum Deus non despiciet .
συντετριμμένην καὶ τεταπεινωμένην ὁ Θεὸς οὐκ ἐξου-
20. Benigne fac , Domine , in bona voluntate tua Sion , ut
ώσειἈγά
δεν20. . θυνον, Κύριε , ἐν τῇ εὐδοκία σου τὴν Σιών,
ædificenturcmur i Jerusalem .
21. Tun acceptabis sacrificium justitia , oblationem et
καὶ οἰκοδομη θήτω τὰ τείχη Ἱερουσαλήμ .
καὶ21.ὁλοΤότ εὐδατα
καυετώμ οκήσει ς θυσ
· τότ ε ἀνο
ίανίσοδικ ν ἐπὶ
υσιαιο σύνης ἀναιασ
τὸ, θυσ ὰν | holocausta : tunc imponent super altare tuum vitulos.
φορτή-

ριόν σου μόσχους .

 PSALM. LIII.
ΝΑ' .
1. Εἰς τὸ τέλος συνέσεως τῷ Δαυίδ , 2. ἐν τῷ ἐλθεῖν Δωὴκ τὸν
Ιδουμαῖον, καὶ ἀναγγεῖλαι τῷ Σαούλ , καὶ εἰπεῖν αὐτῷ ·
ἦλθε Δαυίδ εἰς τὸν οἶκον Αβιμέλεχ .
3. Τί ἐγκαυχᾷ ἐν κακίᾳ , ὁ δυνατὸς ἀνομίαν ;
4. Ὅλην τὴν ἡμέραν ἀδικίαν ἐλογίσατο ἡ γλῶσσά
σου · ὡςεὶ ξυρὸν ἠκονημένον ἐποίησας δόλον.
5. Ηγάπησας κακίαν ὑπὲρ ἀγαθωσύνην, ἀδικίαν
ὑπὲρ τὸ λαλῆσαι δικαιοσύνην . Διάψαλμα .
6. Ηγάπησας πάντα τὰ ῥήματα καταποντισμοῦ ,
γλῶσσαν δολίαν.
7. Διὰ τοῦτο ὁ Θεὸς καθέλοι σε εἰς τέλος , ἐκτίλαι
σε καὶ μεταναστεύσαι σε ἀπὸ σκηνώματος , καὶ τὸ ῥί-
ζωμά σου ἐκ γῆς ζώντων. Διάψαλμα .
8. Καὶ ὄψονται δίκαιοι καὶ φοβηθήσονται , καὶ ἐπ'
αὐτὸν γελάσονται καὶ ἐροῦσιν ·
9. Ἰδοὺ ἄνθρωπος ὃς οὐκ ἔθετο τὸν Θεὸν βοηθὸν αὐ
τοῦ , ἀλλ᾽ ἐπήλπισεν ἐπὶ τὸ πλῆθος τοῦ πλούτου αὐτοῦ,
καὶ ἐνεδυναμώθη ἐπὶ τῇ ματαιότητι αὐτοῦ.
10. Ἐγὼ δὲ ὡςεὶ ἐλαία κατάκαρπος ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ
Θεοῦ , ἤλπισα ἐπὶ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ εἰς τὸν αἰῶνα καὶ
εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος.
11. Ἐξομολογήσομαί σοι εἰς τὸν αἰῶνα ὅτι ἐποίη
σας , καὶ ὑπομενῶ τὸ ὄνομά σου , ὅτι χρηστὸν ἐναντίον
τῶν ὁσίων σου.
NB'.
Εἰς τὸ τέλος ὑπὲρ Μαελὲθ συνέσεως τῷ Δαυίδ .
1. Εἶπεν ἄφρων ἐν καρδίᾳ αὐτοῦ · Οὐκ ἔστι Θεός .
2. Διέφθειραν , καὶ ἐβδελύχθησαν ἐν ἀνομίαις , οὐκ
ἔστι ποιῶν ἀγαθόν .
3. Ὁ Θεὸς ἐκ τοῦ οὐρανοῦ διέκυψεν ἐπὶ τοὺς υἱοὺς
τῶν ἀνθρώπων, τοῦ ἰδεῖν εἰ ἔστι συνιῶν, ἢ ἐκζητῶν τὸν
Θεόν.
4. Πάντες ἐξέκλιναν, ἅμα ἠχρειώθησαν · οὐκ ἔστι
ποιῶν ἀγαθὸν, οὐκ ἔστιν ἕως ἑνός.
5. Οὐχὶ γνώσονται πάντες οἱ ἐργαζόμενοι τὴν ἀνο-
μίαν , οἱ κατεσθίοντες τὸν λαόν μου βρώσει ἄρτου ;
6. Τὸν Θεὸν οὐκ ἐπεκαλέσαντο , ἐκεῖ ἐφοβήθησαν
φόβον οὗ οὐκ ἦν φόβος · ὅτι ὁ Θεὸς διεσκόρπισεν ὀστᾶ
ἀνθρωπαρέσκων · κατησχύνθησαν , ὅτι ὁ Θεὸς ἐξουδέ- |
νωσεν αὐτούς.
7. Τίς δώσει ἐκ Σιὼν τὸ σωτήριον τοῦ Ἰσραήλ ; Ἐν
τῷ ἀποστρέψαι Κύριον τὴν αἰχμαλωσίαν τοῦ λαοῦ αὐ-
τοῦ , ἀγαλλιάσεται Ἰακὼβ καὶ εὐφρανθήσεται Ἰσραήλ.
ΝΓ΄.
1. Εἰς τὸ τέλος , ἐν ὕμνοις συνέσεως τῷ Δαυίδ , 2. ἐν τῷ ἐλθεῖν
τοὺς Ζειφαίους , καὶ εἰπεῖν τῷ Σαούλ · Οὐκ ἰδοὺ Δαυίδ
κέκρυπται παρ' ἡμῖν ;
3. Ὁ Θεὸς , ἐν τῷ ὀνόματί σου σῶσον με , καὶ ἐν τῇ
δυνάμει σου κρινόν με.
4. Ὁ Θεὸς , εἰςάκουσον τῆς προσευχῆς μου , ἐνώτισαι
τὰ ῥήματα τοῦ στόματός μου .
5. Ὅτι ἀλλότριοι ἐπανέστησαν ἐπ ' ἐμὲ , καὶ κραταιοὶ
ἐζήτησαν τὴν ψυχήν μου , οὐ προέθεντο τὸν Θεὸν ἐνώ-
πιον αὐτῶν. Διάψαλμα.
131
LI.
1. In finem intellectus ipsi David , 2. cum venit Doee Idu-
mæus , et annuntiavit Sauli , et dixit ei : Venit David in
domum Abimelech.
3. Quid gloriaris in malitia , potens iniquitate?
4. Tota die injustitiam cogitavit lingua tua : sicut nova-
cula acuta fecisti dolum.
5. Dilexisti malitiam super benignitatem , iniquitatem
magis quam loqui æquitatem. Diapsalma.
6. Dilexisti omnia verba præcipitationis , linguam dolo-
sam.
7. Propterea Deus destruat te in finem , evellat te et
emigret te de tabernaculo , et radicem tuam de terra viven-
tium. Diapsalma.
8. Et videbunt justi et timebunt, et super eum ridebunt
et dicent :
9. Ecce homo qui non posuit Deum adjutorem suum ,
sed speravit in multitudine divitiarum suarum , et præva-
luit in vanitate sua.
10. Ego autem sicut oliva fructifera in domo Dei , spe-
ravi in misericordia Dei in æternum et in sæculum sæculi .
11. Confitebor tibi in saeculum quia fecisti, et expectabo
nomen tuum , quoniam bonum est in conspectu sanctorum
tuorum.
LII.
In finem pro Maeleth intellectus ipsi David.
1. Dixit insipiens in corde suo : Non est Deus.
2. Corruperunt , et abominabiles facti sunt in iniquitati-
bus , non est qui faciat bonum.
3. Deus de caelo prospexit super filios hominum , ut vi-
deat si est intelligens , aut requirens Deum.
4. Omnes declinaverunt , simul inutiles facti sunt : non
est qui faciat bonum , non est usque ad unum.
5. Nonne scient omnes qui operantur iniquitatem , qui
devorant plebem meam cibo panis ?
6. Deum non invocaverunt , ibi timuerunt timore ubi
non erat timor : quoniam Deus dissipavit ossa eorum qui
hominibus placent : confusi sunt , quoniam Deus sprevit
eos.
7. Quis dabit ex Sion salutare Israel ? In avertendo Do-
minus captivitatem populi sui , exsultabit Jacob et laetabitur
Israel.
LIII.
I. In finem, in hymnis intellectus David , 2. cum venissent Zi-
phæi , et dixissent ad Saul : Nonne ecce David absconditus
est apud nos?
3. Deus , in nomine tuo salvum me fac , et in virtute tua
judica me.
4. Deus , exaudi orationem meam , auribus percipe verba
oris mei.
5. Quoniam alieni insurrexerunt adversum me , et fortes
quaesiverunt animam meam , non proposuerunt Deum in
conspectu suo. Diapsalma.
9.
132 ΨΑΛΜ . ΝΔ'.

6. Ἰδοὺ γὰρ ὁ Θεὸς βοηθεῖ μοι , καὶ ὁ Κύριος ἀντι-
λήπτωρ τῆς ψυχῆς μου.
7. Αποστρέψει τὰ κακὰ τοῖς ἐχθροῖς μου , ἐν τῇ ἀλη
θείᾳ σου ἐξολόθρευσον αὐτούς.
8. Εκουσίως θύσω σοι , ἐξομολογήσομαι τῷ ὀνόματί
σου , Κύριε , ὅτι ἀγαθόν .
9. Ὅτι ἐκ πάσης θλίψεως ἐῤῥύσω με , καὶ ἐν τοῖς
ἐχθροῖς μου ἐπεῖδεν ὁ ὀφθαλμός μου .
6. Ecce enim Deus adjuvat me , et Dominus susceptor est
animæ meæ.
7. Avertet mala inimicis meis , in veritate tua disperde
illos .
8. Voluntarie sacrificabo tibi , confitebor nomini tuo ,
Domine , quoniam bonum est.
9. Quoniam ex omni tribulatione eripuisti me , et super
inimicos meos despexit oculus meus.

ΝΔ'. LIV.

1. Εἰς τὸ τέλος , ἐν ὕμνοις συνέσεως τῷ Δαυίδ. 1. In finem , in hymnis intellectus ipsi David.

2. Ενώτισαι , ὁ Θεὸς , τὴν προςευχήν μου , καὶ μὴ 2. Exaudi, Deus , orationem meam , et ne despexeris de-
ὑπερίδῃς τὴν δέησίν μου · precationem meam :
3. πρόσχες μοι , καὶ εἰςάκουσόν μου . Ἐλυπήθην ἐν 3. intende mihi , et exaudi me. Contristatus sum in exer-
τῇ ἀδολεσχία μου , καὶ ἐταράχθην citatione mea , et conturbatus sum
4. ἀπὸ φωνῆς ἐχθροῦ , καὶ ἀπὸ θλίψεως ἁμαρτωλοῦ · 4. a voce inimici , et a tribulatione peccatoris : quoniam
ὅτι ἐξέκλιναν ἐπ ' ἐμὲ ἀνομίαν, καὶ ἐν ὀργῇ ἐνεκότουν declinaverunt in me iniquitatem , et in ira molesti erant
μοι . mihi.
5. Ἡ καρδία μου ἐταράχθη ἐν ἐμοὶ , καὶ δειλία θα- 5. Cor meum conturbatum est in me , et formido mortis
νάτου ἐπέπεσεν ἐπ' ἐμέ. cecidit super me.
ε. Φόβος καὶ τρόμος ἦλθεν ἐπ' ἐμὲ , καὶ ἐκάλυψέ με 6. Timor et tremor venerunt super me , et contexerunt
σκότος, me tenebra.
7. Καὶ εἶπα · Τίς δώσει μοι πτέρυγας ὡςεὶ περιστε 7. Et dixi : Quis dabit mihi pennas sicut columba ? et
ρᾶς; καὶ πετασθήσομαι καὶ καταπαύσω. volabo et requiescam .
8. Ἰδοὺ ἐμάκρυνα φυγαδεύων, καὶ ηὐλίσθην ἐν τῇ 8. Ecce elongavi fugiens , et mansi in solitudine. Dia-
ἐρήμῳ. Διάψαλμα. psalma.
9. Προςεδεχόμην τὸν σώζοντά με ἀπὸ ὀλιγοψυχίας 9. Exspectabam eum qui me salvum faceret a pusillanimi-
καὶ καταιγίδος. tate et tempestate.
10. Καταπόντισον, Κύριε , καὶ καταδίελε τὰς γλώσ 10. Praecipita , Domine , et divide linguas eorum , quo-
σας αὐτῶν, ὅτι εἶδον ἀνομίαν καὶ ἀντιλογίαν ἐν τῇ πόλει . | niam vidi iniquitatem et contradictionem in civitate.
II. Ἡμέρας καὶ νυκτὸς κυκλώσει αὐτὴν ἐπὶ τὰ τείχη 11. Die ac nocte circumdabit eam super muros ejus , ini-
αὐτῆς , ἀνομία καὶ πόνος ἐν μέσῳ αὐτῆς , quitas et labor in medio ejus ,
12. καὶ ἀδικία , καὶ οὐκ ἐξέλιπεν ἐκ τῶν πλατειῶν 12. et injustitia , et non defecit de plateis ejus usura et
αὐτῆς τόκος καὶ δόλος. dolus.
13. Ὅτι , εἰ ἐχθρὸς ὤνείδισέ με , ὑπήνεγκα ἄν· καὶ 13. Quoniam, si inimicus exprobrasset mihi , sustinuis-
εἰ ὁ μισῶν ἐπ' ἐμὲ ἐμεγαλοῤῥημόνησεν , ἐκρύβην ἂν sem utique et si is qui oderat super me magna locutus
ἀπ' αὐτοῦ . fuisset , abscondissem me utique ab eo.
14. Σὺ δὲ , ἄνθρωπε ἰσόψυχε , ἡγεμών μου καὶ γνωστέ 14. Tu vero , homo unanimis , dux meus et notus meus ,
μου,
15. ὃς ἐπιτοαυτὸ ἐγλύκανας ἐδέσματα , ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ 15. qui simul dulces capiebas cibos , in domo Dei ambu-
Θεοῦ ἐπορεύθημεν ἐν ὁμονοίᾳ . lavimus cum consensu.
16. Ελθέτω θάνατος ἐπ' αὐτοὺς , καὶ καταβήτωσαν 16. Veniat mors super illos , et descendant in infernum
εἰς ᾅδου ζῶντες · ὅτι πονηρία ἐν ταῖς παροικίαις αὐτῶν, | viventes : quoniam nequitia in hospitiis eorum , in medio
ἐν μέσῳ αὐτῶν. eorum .
17. Ἐγὼ πρὸς τὸν Θεὸν ἐκέκραξα , καὶ ὁ Κύριος 17. Ego ad Deum clamavi , et Dominus exaudivit me.
εἰσήκουσέ μου.
18. Ἑσπέρας καὶ πρωὶ καὶ μεσημβρίας διηγήσομαι 18. Vespere et mane et meridie narrabo et annuntiabo ,
καὶ ἀπαγγελῶ , καὶ εἰςακούσεται τῆς φωνῆς μου. et exaudivit vocem meam .
19. Λυτρώσεται ἐν εἰρήνῃ τὴν ψυχήν μου ἀπὸ τῶν 19. Redimet in pace animam meam ab his qui appropin-
ἐγγιζόντων μοι , ὅτι ἐν πολλοῖς ἦσαν σὺν ἐμοί. quant mihi , quoniam in multis erant mecum.
20. Εἰςακούσεται ὁ Θεὸς καὶ ταπεινώσει αὐτοὺς , ὁ 20. Exaudiet Deus et humiliabit illos , qui est ante saecula.
ὑπάρχων πρὸ τῶν αἰώνων. Διάψαλμα. Οὐ γάρ ἐστιν Diapsalma. Non enim est illis commutatio , et non timue-
αὐτοῖς ἀντάλλαγμα , καὶ οὐκ ἐφοβήθησαν τὸν Θεόν. runt Deum.
21. Εξέτεινε τὴν χεῖρα αὐτοῦ ἐν τῷ ἀποδιδόναι. 21. Extendit manum suam in retribuendo. Contaminave-
Ἐβεβήλωσαν τὴν διαθήκην αὐτοῦ , runt testamentum ejus ,
22. διεμερίσθησαν ἀπὸ ὀργῆς τοῦ προςώπου αὐτοῦ , 22. divisi sunt ab ira vultus ejus , et appropinquavit cor
καὶ ἤγγισεν ἡ καρδία αὐτοῦ. Ἡπαλύνθησαν οἱ λόγοι | illius. Molliti sunt sermones ejus super oleum , et ipsi sunt
αὐτοῦ ὑπὲρ ἔλαιον, καὶ αὐτοί εἰσι βολίδες. jacula.
 PSALM . XLVI. 133

23. Ἐπίῤῥιψον ἐπὶ Κύριον τὴν μέριμναν σου , καὶ
αὐτός σε διαθρέψει · οὐ δώσει εἰς τὸν αἰῶνα σάλον τῷ
δικαίῳ.
24. Σὺ δὲ , ὁ Θεὸς , κατάξεις αὐτοὺς εἰς φρέαρ διαφθο
ρᾶς · ἄνδρες αἱμάτων καὶ δολιότητος οὐ μὴ ἡμισεύσωσι
τὰς ἡμέρας αὐτῶν, ἐγὼ δὲ ἐλπιῶ ἐπὶ σὲ , Κύριε.
NE'.
23. Jacta super Dominum curam tuam , et ipse enutriet
te : non dabit in aeternum fluctuationem justo.
24. Tu vero, Deus , deduces eos in puteum interitus :
viri sanguinum et dolositatis non dimidiabunt dies suos ,
ego autem sperabo in te , Domine.
LV.

1. Εἰς τὸ τέλος , ὑπὲρ τοῦ λαοῦ τοῦ ἀπὸ τῶν ἁγίων μεμα- I. In finem , pro populo qui a sanctis longe factus est , ipsi
R κρυμμένου , τῷ Δαυίδ εἰς στηλογραφίαν, ὁπότε ἐκράτησαν David in tituli inscriptionem , cum tenuerunt eum Allo-
αὐτὸν οἱ Ἀλλόφυλοι ἐν Γέθ. phyli in Geth.

2. Ελέησόν με , ὁ Θεὸς, ὅτι κατεπάτησέ με ἄνθρω 2. Miserere mei , Deus , quoniam conculcavit me homo ,
πος, ὅλην τὴν ἡμέραν πολεμῶν ἔθλιψέ με. tota die pugnans tribulavit me.
3. Κατεπάτησάν με οἱ ἐχθροί μου ὅλην τὴν ἡμέραν 3. Conculcaverunt me inimici mei tota die ab altitudine
ἀπὸ ὕψους ἡμέρας , ὅτι πολλοὶ οἱ πολεμοῦντές με diei , quoniam multi qui debellant me
4. φοβηθήσονται · ἐγὼ δὲ ἐλπιῶ ἐπὶ σοί. 4. timebunt : ego vero in te sperabo.
5. Ἐν τῷ Θεῷ ἐπαινέσω τοὺς λόγους μου , ὅλην τὴν 5. In Deo laudabo sermones meos , tota die in Deo spe-
ἡμέραν ἐν τῷ Θεῷ ἤλπισα , οὐ φοβηθήσομαι τί ποιήσει | ravi , non timebo quid faciat mihi caro.
μοι σάρξ.
6. Ὅλην τὴν ἡμέραν τοὺς λόγους μου ἐβδελύσσοντο , 6. Tota die verba mea aspernabantur, adversum me om-
κατ' ἐμοῦ πάντες οἱ διαλογισμοὶ αὐτῶν εἰς κακόν. nes cogitationes eorum in malum.
7. Παροικήσουσι καὶ κατακρύψουσιν αὐτοὶ , τὴν 7. Incolent et abscondent ipsi, calcaneum meum observa-
πτέρναν μου φυλάξουσι , καθάπερ ὑπέμεινα τῇ ψυχῇ | bunt , sicut sustinui anima mea.
μου .
8. Ὑπὲρ τοῦ μηθενὸς σώσεις αὐτοὺς , ἐν ὀργῇ λαοὺς 8. Pro nihilo salvos facies illos , in ira populos deduces ,
κατάξεις , ὁ Θεός. Deus.
9. Τὴν ζωήν μου ἐξήγγειλά σοι , ἔθου τὰ δάκρυά μου 9. Vitam meam annuntiavi tibi , posuisti lacrymas meas
ἐνώπιόν σου , ὡς καὶ ἐν τῇ ἐπαγγελίᾳ σου. in conspectu tuo , sicut et in promissione tua.
10. Ἐπιστρέψουσιν οἱ ἐχθροί μου εἰς τὰ ὀπίσω , ἐν ᾗ 10. Convertentur inimici mei retrorsum , in quacumque
ἂν ἡμέρᾳ ἐπικαλέσωμαί σε · ἰδοὺ ἔγνων ὅτι Θεός μου | die invocavero te : ecce cognovi quoniam Deus meus es tu .
εἶ σύ .
11. Ἐπὶ τῷ Θεῷ αἰνέσω ῥῆμα , ἐπὶ τῷ Κυρίῳ αἰνέσω 11. In Deo laudabo verbum , in Domino laudabo sermo-
λόγον · ἐπὶ τῷ Θεῷ ἤλπισα , οὐ φοβηθήσομαι τί ποιήσει nem : in Deo speravi , non timebo quid faciat homo. .
μοι ἄνθρωπος.
12. Ἐν ἐμοὶ , ὁ Θεὸς , αἱ εὐχαὶ ἃς ἀποδώσω αἰνέ- 12. In me sunt , Deus , vota quæ reddam laudationis
σεώς σου. tibi.
13. Ὅτι ἐῤῥύσω τὴν ψυχήν μου ἐκ θανάτου , καὶ 13. Quoniam eripuisti animam meam de morte , et pedes
τοὺς πόδας μου ἐξ ὀλισθήματος , τοῦ εὐαρεστῆσαι ἐνώ meos de lapsu , ut placeam coram Deo in lumine viven-
πιον τοῦ Θεοῦ ἐν φωτὶ ζώντων. tium .
NS'. LVI.
1. Εἰς τὸ τέλος , μὴ διαφθείρῃς , τῷ Δαυὶδ εἰς στηλογραφίαν, 1. In finem , ne disperdas , ipsi David in tituli inscriptionem ,
ἐν τῷ αὐτὸν ἀποδιδράσκειν ἀπὸ προςώπου Σαοὺλ εἰς τὸ cum fugeret a facie Saul in speluncam.
σπήλαιον.

2. Ελέησόν με , ὁδ Θεὸς , ἐλέησόν με , ὅτι ἐπὶ σοὶ πέ- 2. Miserere mei , Deus , miserere mei , quoniam in te
ποιθεν ἡ ψυχή μου · καὶ ἐν τῇ σκιᾷ τῶν πτερύγων σου confidit anima mea : et in umbra alarum tuarum sperabo ,
ἐλπιῶ , ἕως οὗ παρέλθῃ ἡ ἀνομία. donec transeat iniquitas.
3. Κεκράξομαι πρὸς τὸν Θεὸν τὸν ὕψιστον, τὸν Θεὸν 3. Clamabo ad Deum altissimum , Deum qui benefecit
τὸν εὐεργετήσαντά με . Διάψαλμα. mihi. Diapsalma.
4. Εξαπέστειλεν ἐξ οὐρανοῦ καὶ ἔσωσέ με , ἔδωκεν 4. Misit de coelo et salvum fecit me , dedit in opprobrium
εἰς ὄνειδος τοὺς καταπατοῦντάς με . Εξαπέστειλεν ὁ conculcantes me. Misit Deus misericordiam suam et verita-
Θεὸς τὸ ἔλεος αὐτοῦ καὶ τὴν ἀλήθειαν αὐτοῦ , temsuam ,
5. καὶ ἐῤῥύσατο τὴν ψυχήν μου ἐκ μέσου σκύμνων, 5. et eripuit animam meam de medio catulorum leonum ,
ἐκοιμήθην τεταραγμένος. Υἱοὶ ἀνθρώπων, οἱ ὀδόντες dormivi conturbatus. Filii hominum , dentes eorum arma et
2 ὅπλον καὶ βέλη , καὶ ἡ γλῶσσα αὐτῶν μάχαιρα | sagitta , et lingua eorum gladius acutus.
αὐτῶν
ὀξεία .
ε. Υψώθητι ἐπὶ τοὺς οὐρανοὺς , ὁ Θεὸς , καὶ ἐπὶ πᾶ 6. Exaltare super coelos , Deus , et super omnem terram
σαν τὴν γῆν ἡ δόξα σου . gloria tua.
134 ΨΑΛΜ . ΝΗ .
· 7. Παγίδας ἡτοίμασαν τοῖς ποσί μου , καὶ κατέκαμ
ψαν τὴν ψυχήν μου · ὤρυξαν πρὸ προςώπου μου βόθρον,
καὶ ἐνέπεσαν εἰς αὐτόν. Διάψαλμα.
8. Ετοίμη ἡ καρδία μου , ὁ Θεὸς , ἑτοίμη ἡ καρδία
μου · ἔσομαι καὶ ψαλῶ.
9. Εξεγέρθητι , ἡ δόξα μου , ἐξεγέρθητι , ψαλτήριον
καὶ κιθάρα · ἐξεγερθήσομαι ὄρθρου .
10. Εξομολογήσομαί σοι ἐν λαοῖς , Κύριε , ψαλῶ σοι
ἐν ἔθνεσιν.
11. Ὅτι ἐμεγαλύνθη ἕως τῶν οὐρανῶν τὸ ἔλεός σου ,
καὶ ἕως τῶν νεφελῶν ἡ ἀλήθειά σου.
12. Ὑψώθητι ἐπὶ τοὺς οὐρανοὺς , ὁ Θεὸς , καὶ ἐπὶ
πᾶσαν τὴν γῆν ἡ δόξα σου.
NZ .
1. Εἰς τὸ τέλος , μὴ διαφθείρης , τῷ Δαυίδ εἰς στηλογραφίαν.
2. Εἰ ἀληθῶς ἄρα δικαιοσύνην λαλεῖτε , εὐθεῖα κρί
νετε , οἱ υἱοὶ τῶν ἀνθρώπων.
3. Καὶ γὰρ ἐν καρδίᾳ ἀνομίας ἐργάζεσθε ἐν τῇ γῇ ,
ἀδικίαν αἱ χεῖρες ὑμῶν συμπλέκουσιν.
4. Απηλλοτριώθησαν οἱ ἁμαρτωλοὶ ἀπὸ μήτρας ,
ἐπλανήθησαν ἀπὸ γαστρός , ἐλάλησαν ψευδή .
5. Θυμὸς αὐτοῖς κατὰ τὴν ὁμοίωσιν τοῦ ὄφεως , ὡσεὶ
ἀσπίδος κωφῆς , καὶ βυούσης τὰ ὦτα αὐτῆς ,
· 6. ἥτις οὐκ εἰςακούσεται φωνὴν ἐπαδόντων, φαρμά
φαρμακευομένου παρὰ σοφοῦ.
. τε
κου
7. Ὁ Θεὸς συνέτριψε τοὺς ὀδόντας αὐτῶν ἐν τῷ
στόματι· αὐτῶν, τὰς μύλας τῶν λεόντων συνέθλασεν ὁ
Κύριος.
8. Εξουδενωθήσονται ὡς ὕδωρ διαπορευόμενον , ἐντε-
νεῖ τὸ τόξον αὐτοῦ ἕως οὗ ἀσθενήσουσιν .
9. Ὡςεὶ κηρὸς ὁ τακεὶς ἀνταναιρεθήσονται , ἔπεσε
πῦρ , καὶ οὐκ εἶδον τὸν ἥλιον.
10. Πρὸ τοῦ συνιέναι τὰς ἀκάνθας ὑμῶν τὴν ῥάμνον,
ὡςεὶ ζῶντας , ὡςεὶ ἐν ὀργῇ καταπίεται ὑμᾶς.
1. Εὐφρανθήσεται δίκαιος ὅταν ἴδῃ ἐκδίκησιν ἀσε-
βῶν, τὰς χεῖρας αὐτοῦ νίψεται ἐν τῷ αἵματι τοῦ ἁμαρ-
τωλοῦ.
12. Καὶ ἐρεῖ ἄνθρωπος · Εἰ ἄρα ἐστὶ καρπὸς τῷ δι
καίῳ , ἄρα ἐστὶν ὁ Θεὸς κρίνων αὐτοὺς ἐν τῇ γῇ .
ΝΗ'.
1. Εἰς τὸ τέλος , μὴ διαφθείρης , τῷ Δαυίδ εἰς στηλογραφίαν,
ὁπότε ἀπέστειλε Σαοὺλ , καὶ ἐφύλαξε τὸν οἶκον αὐτοῦ τοῦ
θανατῶσαι αὐτόν.
2. Ἐξελοῦ με ἐκ τῶν ἐχθρῶν μου , ὁ Θεὸς, καὶ ἐκ
τῶν ἐπανισταμένων ἐπ᾿ ἐμὲ λύτρωσαί με.
3. Ῥῦσαί με ἐκ τῶν ἐργαζομένων τὴν ἀνομίαν, καὶ
ἐξ ἀνδρῶν αἱμάτων σῶσόν με.
4. Οτι ἰδοὺ ἐθήρευσαν τὴν ψυχήν μου , ἐπέθεντο ἐπ᾿
ἐμὲ κραταιοί ·
5. οὔτε ἡ ἀνομία μου , οὔτε ἡ ἁμαρτία μου , Κύριε
ἄνευ ἀνομίας ἔδραμον καὶ κατεύθυνα .
6. Εξεγέρθητι εἰς συνάντησίν μου , καὶ ἴδε , καὶ σὺ ,
Κύριε ὁ Θεὸς τῶν δυνάμεων , ὁ Θεὸς τοῦ Ἰσραὴλ , πρό- Deus virtutum , Deus Israel , intende ad visitandas omnes
σχες τοῦ ἐπισκέψασθαι πάντα τὰ ἔθνη , μὴ οἰκτειρήσης | gentes , ne miserearis omnibus qui operantur iniquitatem.
πάντας τοὺς ἐργαζομένους τὴν ἀνομίαν . Διάψαλμα .
7. Laqueos paraverunt pedibus meis , et incurvaverunt
animam meam : foderunt ante faciem meam foveam , et in-
ciderunt in eam . Diapsalma.
8. Paratum cor meum , Deus , paratum cor meum : can-
tabo et psalmum dicam.
9. Exsurge , gloria mea , exsurge , psalterium et cithara :
exsurgam diluculo.
10. Confitebor tibi in populis , Domine , psalmum dicam
tibi in gentibus.
11. Quoniam magnificata est usque ad coelos misericor-
dia tua , et usque ad nubes veritas tua.
12. Exaltare super coelos , Deus , et super omnem terram
gloria tua.
LVII
1. In finem , ne disperdas , ipsi David in tituli inscriptionem.
2. Si vere utique justitiam loquimini , recta judicate , filii
hominum.
3. Etenim in corde iniquitates operamini in terra, inju-
stitiam manus vestræ concinnant .
4. Alienati sunt peccatores a vulva , erraverunt ab utero ,
locuti sunt falsa.
5. Furor illis secundum similitudinem serpentis , sicut
aspidis surdæ , et obturantis aures suas ,
6. quæ non exaudiet vocem incantantium , et medica-
menti medicati a sapiente.
7. Deus contrivit dentes eorum in ore ipsorum , molas
leonum confregit Dominus.
8. Ad nihilum devenient velut aqua decurrens , intendit
arcum suum donec infirmentur.
9. Sicut cera liquefacta auferentur, cecidit ignis , et non
viderunt solem.
10. Priusquam intelligant spinæ vestra rhamnum , sicut
viventes , sicut in ira absorbebit vos .
11. Laetabitur justus cum viderit vindictam impiorum,
manus suas lavabit in sanguine peccatoris .
12. Et dicet homo : Si utique est fruétus justo, utique est
Deus judicans eos in terra. .
LVIII.
1. In finem , ne disperdas , ipsi David in tituli inscriptionem ,
quando misit Saul , et custodivit domum ejus ut interfice-
ret eum.
2. Eripe me de inimicis meis , Deus , et ab insurgentibus .
in me libera me.
3. Erice me de operantibus iniquitatem , et de viris san-
guinum salva me.
4. Quia ecce venati sunt animam meam, irruerunt in me
fortes :
5. neque iniquitas mea, neque peccatum meum , Domine :
sine iniquitate cucurri et direxi.
6. Exsurge in occursum meum , et vide , et tu , Domine
Diapsalma.
 PSALM. LIX. 135

7. Επιστρέψουσιν εἰς ἑσπέραν, καὶ λιμώξουσιν ὡς 7. Convertentur ad vesperam , et famen patientur ut ca-
κύων, καὶ κυκλώσουσι πόλιν. nis , et circuibunt civitatem.
8. Ἰδοὺ ἀποφθέγξονται ἐν τῷ στόματι αὐτῶν, καὶ 8. Ecce loquentur in ore suo , et gladius in labiis eorum ,
ῥομφαία ἐν τοῖς χείλεσιν αὐτῶν, ὅτι τίς ἤκουσε ; quoniam quis audivit?
9. Καὶ σὺ , Κύριε , ἐκγελάσῃ αὐτοὺς , ἐξουδενώσεις 9. Et tu , Domine, deridebis eos, pro nihilo habebis omnes
πάντα τὰ ἔθνη . gentes.
10. Τὸ κράτος μου πρὸς σὲ φυλάξω , ὅτι σὺ ὁ Θεὸς 10. Fortitudinem meam ad te custodiam , quia tu Deus
ἀντιλήπτωρ μου εἶ. susceptor meus es.
II. Ὁ Θεός μου , τὸ ἔλεος αὐτοῦ προφθάσει με , 11. Deus meus , misericordia ejus præveniet me ,
12. ὁ Θεός μου δείξει μοι ἐν τοῖς ἐχθροῖς μου. Μὴ 12. Deus meus ostendet mihi in inimicis meis . Ne occi-
ἀποκτείνῃς αὐτοὺς , μήποτε ἐπιλάθωνται του νόμου | das eos , ne quando obliviscantur legis tuae. Disperge illos
σου. Διασκόρπισον αὐτοὺς ἐν τῇ δυνάμει σου , καὶ κατ in virtute tua , et depone eos , protector meus , Domine.
τάγαγε αὐτοὺς , ὁ ὑπερασπιστής μου , Κύριε.
13. Ἁμαρτίαν στόματος αὐτῶν , λόγον χειλέων αὐτ 13. Delictum oris eorum , sermonem labiorum ipsorum :
τῶν· καὶ συλληφθήτωσαν ἐν τῇ ὑπερηφανίᾳ αὐτῶν, καὶ et comprehendantur in superbia sua , et de exsecratione et
ἐξ ἀρᾶς καὶ ψεύδους διαγγελήσονται mendacio annuntiabuntur
14. συντέλειαι , ἐν ὀργῇ συντελείας , καὶ οὐ μὴ 14. consummationes , in ira consummationis , et non
ὑπάρξουσι · καὶ γνώσονται ὅτι ὁ Θεὸς τοῦ Ἰακὼβ δε- erunt et scient quia Deus Jacob dominatur finium terræ.
πόζει τῶν περάτων τῆς γῆς. Διάψαλμα. Diapsalma.
15. Επιστρέψουσιν εἰς ἑσπέραν, καὶ λιμώξουσιν ὡς 15. Convertentur ad vesperam , et famem patientur ut
κύων, καὶ κυκλώσουσι πόλιν . canis , et circuibunt civitatem.
16. Αὐτοὶ διασκορπισθήσονται τοῦ φαγεῖν, ἐὰν δὲ μὴ 16. Ipsi dispergentur ad manducandum, si vero non fue-
χορτασθῶσι , καὶ γογγύσουσιν. rint saturati , et murmurabunt.
17. Ἐγὼ δὲ ἄσομαι τῇ δυνάμει σου , καὶ ἀγαλλιά 17. Ego autem cantabo virtuti tuae , et exsultabo mane
σομαι τοπρωὶ τὸ ἔλεός σου · ὅτι ἐγενήθης ἀντιλήπτωρ | misericordiam tuam : quia factus es susceptor meus et refu
μου καὶ καταφυγή μου ἐν ἡμέρᾳ θλίψεώς μου. gium meum in die tribulationis meæ.
18. Βοηθός μου , σοὶ ψαλῶ , ὁ Θεός μου · ἀντιλήπτωρ 18. Adjutor meus , tibi psallam , Deus meus : susceptor
μου εἶ , ὁ Θεός μου τὸ ἔλεός μου . meus es , Deus meus misericordia mea.

ΝΘ΄. LIX.

1. Εἰς τὸ τέλος , τοῖς ἀλλοιωθησομένοις ἔτι , εἰς στηλογραφίαν I. In finem , iis qui immutabuntur adhuc , in tituli inscri-
τῷ Δαυίδ εἰς διδαχὴν, 2. ὁπότε ἐνεπύρισε τὴν Μεσοποτα- ptionem ipsi David in doctrinam , 2. cum succendit Meso
· μίαν Συρίας , καὶ τὴν Συρίαν Σοβὰλ , καὶ ἐπέστρεψεν Ιωὰ6 , potamiam Syriæ , et Syriam Sobal , et convertit Joab , et.
καὶ ἐπάταξε τὴν φάραγγα τῶν ἁλῶν , δώδεκα χιλιάδας . percussit vallem Salinarum , duodecim millia.
3. Ὁ Θεὸς , ἀπώσω ἡμᾶς , καὶ καθεῖλες ἡμᾶς , ὠργί 3. Deus , repulisti nos , et destruxisti nos , iratus es el
σθης καὶ ὠκτείρησας ἡμᾶς. misertus es nobis.
4. Συνέσεισας τὴν γῆν καὶ συνετάραξας αὐτήν· ἴασαι 4. Commovisti terram et conturbasti eam : sana contri-
τὰ συντρίμματα αὐτῆς , ὅτι ἐσαλεύθη . tiones ejus , quia commota est.
5. Έδειξας τῷ λαῷ σου σκληρὰ , ἐπότισας ἡμᾶς οἶ 5 Ostendisti populo tuo dura , potasti nos vino compun.
τον κατανύξεως . ctionis ,
6. Έδωκας τοῖς φοβουμένοις σε σημείωσιν, τοῦ 6. Dedisti metuentibus te significationem , ut fugiant a
φυγεῖν ἀπὸ προςώπου τόξου. Διάψαλμα. Ὅπως ἂν facie arcus. Diapsalma. Ut liberentur dilecti tui ,
ῥυσθῶσιν οἱ ἀγαπητοί σου ,
7. σῶσον τῇ δεξιᾷ σου καὶ ἐπάκουσόν μου. 7. salvum fac dextera tua et exaudi me.
8. Ὁ Θεὸς ἐλάλησεν ἐν τῷ ἁγίῳ αὐτοῦ · ἀγαλλιά- 8. Deus locutus est in sancto suo : exsultabo et partibor
σομαι καὶ διαμεριῶ Σίκιμα , καὶ τὴν κοιλάδα τῶν Sicimam , et convallem tabernaculorum dimetiar.
σκηνῶν διαμετρήσω.
9. Ἐμός ἐστι Γαλαάδ , καὶ ἐμός ἐστι Μανασσῆ , 9. Meus est Galaad , et meus est Manasse , et Ephraim
καὶ Ἐφραὶμ κραταίωσις τῆς κεφαλῆς μου . Ἰούδας βα- | fortitudo capitis mei. Judas rex meus ,
σιλεύς μου ,
10. Μωαβ λέβης τῆς ἐλπίδος μου. Ἐπὶ τὴν Ἰδου- 10. Moab olla spei meæ. In Idumæam extendam calcea-
μαίαν ἐκτενῶ τὸ ὑπόδημά μου , ἐμοὶ ἀλλόφυλοι ὑπετά- mentum meum , mihi alienigenæ subditi sunt.
γησαν.
11. Τίς ἀπάξει με εἰς πόλιν περιοχῆς ; τίς ὁδηγήσει 11. Quis deducet me in civitatem circumstantia : quis
με ἕως τῆς Ἰδουμαίας ; deducet me usque in Idumæam ?
12. Οὐχὶ σὺ , ὁ Θεὸς , ὁ ἀπωσάμενος ἡμᾶς , καὶ οὐκ 12. Nonne tu , Deus , qui repulisti nos , et non egredie-
ἐξελεύσῃ , ὁ Θεὸς , ἐν ταῖς δυνάμεσιν ἡμῶν · ris, Deus, in virtutibus nostris :
13. δὸς ἡμῖν βοήθειαν ἐκ θλίψεως , καὶ ματαία σω- 13. Da nobis auxilium de tribulatione , et vana salus ho-
τηρία ἀνθρώπου . minis .
136 ΨΑΛΜ . ΞΑ .

14. Ἐν τῷ Θεῷ ποιήσομεν δύναμιν, καὶ αὐτὸς ἐξου- 14. In deo faciemus virtutem, et ipse ad nihilum deducet
δενώσει τοὺς θλίβοντας ἡμᾶς . tribulantes nos.

E' . LX.

1. Εἰς τὸ τέλος , ἐν ὕμνοις τῷ Δαυίδ . 1. In finem , in hymnis ipsi David.

2. Εἰςάκουσον, ὁ Θεὸς , τῆς δεήσεώς μου , πρόσχες 2. Exaudi , Deus , deprecationem meam , intende orationi
τῇ προςευχῇ μου. meae.
3. Ἀπὸ τῶν περάτων τῆς γῆς πρὸς σὲ ἐκέκραξα , ἐν 3. A finibus terræ ad te clamavi , dum anxiaretur cor
τῷ ἀκηδιάσαι τὴν καρδίαν μου , ἐν πέτρα ὕψωσάς με . meum , in petra exaltasti me. Deduxisti me ,
ᾠδήγησάς με ,
4. ὅτι ἐγενήθης ἐλπίς μου , πύργος ἰσχύος ἀπὸ προς- 4. quia factus es spes mea , turris fortitudinis a facie
ώπου ἐχθροῦ . inimici.
5. Παροικήσω ἐν τῷ σκηνώματί σου εἰς τοὺς αἰῶ- 5. Inhabitabo in tabernaculo tuo in saecula , protegar in
νας , σκεπασθήσομαι ἐν σκέπῃ τῶν πτερύγων σου. velamine alarum tuarum. Diapsalma.
Διάψαλμα.
6. Ὅτι σὺ , ὁ Θεὸς , εἰςήκουσας τῶν προςευχῶν 6. Quoniam tu , Deus , exaudisti orationes meas , dedisti
μου , ἔδωκας κληρονομίαν τοῖς φοβουμένοις τὸ ὄνομά | haereditatem timentibus nomen tuum.
σου.
7. Ἡμέρας ἐφ' ἡμέρας βασιλέως προςθήσεις , τὰ ἔτη 7. Dies super dies regis adjicies , annos ejus usque in
αὐτοῦ ἕως ἡμέρας γενεᾶς καὶ γενεᾶς. diem generationis et generationis.
8. Διαμενεῖ εἰς τὸν αἰῶνα ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ , ἔλεος 8. Permanebit in æternum in conspectu Dei , misericor-
καὶ ἀλήθειαν αὐτοῦ τίς ἐκζητήσει αὐτῶν ; diam et veritatem ejus quis requiret?
9. Οὕτως ψαλῶ τῷ ὀνόματί σου εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ 9. Sic psallam nomini tuo in saeculum saeculi, ut reddam
αἰῶνος , τοῦ ἀποδοῦναί με τὰς εὐχάς μου ἡμέραν ἐξ | vota mea de die in diem.
ἡμέρας.

ΞΑ΄ . LXI.

1. Εἰς τὸ τέλος , ὑπὲρ ἰδιθοὺν ψαλμὸς τῷ Δαυίδ . I. In finem , pro Idithum psalmus ipsi Davil.

2. Οὐχὶ τῷ Θεῷ ὑποταγήσεται ἡ ψυχή μου; παρ'
αὐτοῦ γὰρ τὸ σωτήριόν μου.
3. Καὶ γὰρ αὐτὸς Θεός μου καὶ σωτήρ μου , ἀντιλή
πτωρ μου , οὐ μὴ σαλευθῶ ἐπὶ πλεῖον.
4. Εως πότε ἐπιτίθεσθε ἐπ' ἄνθρωπον ; Φονεύετε
πάντες ὡς τοίχῳ κεκλιμένῳ καὶ φραγμῷ ὀσμένῳ;
5. Πλὴν τὴν τιμήν μου ἐβουλεύσαντο ἀπώσασθαι ,
ἔδραμον ἐν δίψει . Τῷ στόματι αὐτῶν εὐλόγουν, καὶ τῇ
καρδίᾳ αὐτῶν κατηρῶντο. Διάψαλμα.
6. Πλὴν τῷ Θεῷ ὑποτάγηθι , ἡ ψυχή μου, ὅτι παρ'
αὐτοῦ ἡ ὑπομονή μου,
7. Ὅτι αὐτὸς Θεός μου καὶ σωτήρ μου , ἀντιλήπτωρ
μου , οὐ μὴ μεταναστεύσω .
8. Ἐπὶ τῷ Θεῷ τὸ σωτήριόν μου καὶ ἡ δόξα μου ·
ὁ Θεὸς τῆς βοηθείας μου , καὶ ἡ ἐλπίς μου ἐπὶ τῷ Θεῷ.
9. Ἐλπίσατε ἐπ᾿ αὐτὸν, πᾶσα συναγωγὴ λαοῦ ·
ἐκχέετε ἐνώπιον αὐτοῦ τὰς καρδίας ὑμῶν, ὅτι ὁ Θεὸς
βοηθὸς ἡμῶν. Διάψαλμα .
10. Πλὴν μάταιοι οἱ υἱοὶ τῶν ἀνθρώπων· ψευδεῖς οἱ
υἱοὶ τῶν ἀνθρώπων , ἐν ζυγοῖς τοῦ ἀδικῆσαι , αὐτοὶ ἐκ
ματαιότητος ἐπιτοαυτό,
ιι . Μὴ ἐλπίζετε ἐπ᾽ ἀδικίαν, καὶ ἐπὶ ἁρπάγματα
μὴ ἐπιποθεῖτε · πλοῦτος ἐὰν ῥέῃ , μὴ προςτίθεσθε καρ-
δίαν.
12. Απαξ ἐλάλησεν ὁ Θεὸς , δύο ταῦτα ἤκουσα , ὅτι
τὸ κράτος τοῦ Θεοῦ ,
13. καὶ σοῦ , Κύριε , τὸ ἔλεος · ὅτι σὺ ἀποδώσεις
ἑκάστῳ κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ.
2. Nonne Deo subjecta erit anima mea ? ab ipso enim
salutare meum.
3. Nam et ipse Deus meus et salvator meus , susceptor
meus , non movebor amplius.
4. Quousque apponitis super hominem ? Interficitis uni-
versi tamquam parieti inclinato et maceriæ impulsæ?
5. Verumtamen honorem meum cogitaverunt repellere,
cucurri in siti. Ore suo benedicebant , et corde suo maledi-
cebant. Diapsalma.
6. Verumtamen Deo subjecta esto, anima mea, quoniam
ab ipso patientia mea.
7. Quia ipse Deus meus et salvator meus , susceptor
meus , non emigrabo.
8. In Deo salutare meum et gloria mea : deus auxilii
mei , et spes mea in Deo est.
9. Sperate in eo , omnis congregatio populi : effundite co-
ram illo corda vestra , quia Deus adjutor noster. Dia-
psalma.
10. Verumtamen vani filii hominum : mendaces filii homi-
num , in stateris ut decipiant , ipsi de vanitate in idipsum.
11. Nolite sperare super iniquitatem , et super rapinas
| nolite concupiscere : divitiae si affluant , nolite cor appo-
nere.
12. Semel locutus est Deus, duo haec audivi, quia pote-
stas Dei est ,
13. et tua , Domine, misericordia : quia tu reddes unicui-
que secundum opera sua.
 PSALM. LXIV.
ΞΒ΄.
1. Ψαλμὸς τῷ Δαυίδ , ἐν τῷ εἶναι αὐτὸν ἐν τῇ ἐρήμῳ τῆς ἰδου-
μαίας .
2. Ὁ Θεὸς , ὁ Θεός μου , πρὸς σὲ ὀρθρίζω . Ἐδίψησε
σοι ἡ ψυχή μου , ποσαπλῶς σοι ἡ σάρξ μου ·
3. ἐν γῇ ἐρήμῳ καὶ ἀβάτῳ καὶ ἀνύδρῳ , οὕτως ἐν
τῷ ἁγίῳ ὤφθην σοι , τοῦ ἰδεῖν τὴν δύναμίν σου καὶ τὴν
δόξαν σου.
4. Ὅτι κρεῖσσον τὸ ἔλεός σου ὑπὲρ ζωὰς , τὰ χείλη
μου ἐπαινέσουσί σε .
5. Οὕτως εὐλογήσω σε ἐν τῇ ζωῇ μου , ἐν τῷ ὀνό
ματί σου ἀρῶ τὰς χεῖράς μου.
6. Ὡςεὶ στέατος καὶ πιότητος ἐμπλησθείη ἡ ψυχή
μου , καὶ χείλη ἀγαλλιάσεως αἰνέσει τὸ ὄνομά σου .
7. Εἰ ἐμνημόνευόν σου ἐπὶ τῆς στρωμνῆς μου , ἐν
τοῖς ὄρθροις ἐμελέτων εἰς σέ .
8. Ὅτι ἐγενήθης βοηθός μου , καὶ ἐν τῇ σκέπῃ τῶν
πτερύγων σου ἀγαλλιάσομαι .
9. Ἐκολλήθη ἡ ψυχή μου ὀπίσω σου , ἐμοῦ ἀντελά-
βετο ἡ δεξιά σου .
το. Αὐτοὶ δὲ εἰς μάτην ἐζήτησαν τὴν ψυχήν μου ,
εἰςελεύσονται εἰς τὰ κατώτατα τῆς γῆς ,
II. παραδοθήσονται εἰς χεῖρας ῥομφαίας , μερίδες
ἀλωπέκων ἔσονται.
12. Ὁ δὲ βασιλεὺς εὐφρανθήσεται ἐπὶ τῷ Θεῷ ,
ἐπαινεθήσεται πᾶς ὁ ὀμνύων ἐν αὐτῷ , ὅτι ἐνεφράγη
στόμα λαλούντων ἄδικα .
ΕΤ ' .
1. Εἰς τὸ τέλος , ψαλμὸς τῷ Δαυίδ.
2. Εἰςάκουσον, ὁ Θεὸς , τῆς προσευχῆς μου ἐν τῷ
δέεσθαί με πρὸς σέ · ἀπὸ φόβου ἐχθροῦ ἐξελοῦ τὴν ψυ-
χήν μου .
3. Εσκέπασάς με ἀπὸ συστροφῆς πονηρευομένων ,
ἀπὸ πλήθους ἐργαζομένων ἀδικίαν .
4. Οἵτινες ἠκόνησαν ὡς ῥομφαίαν τὰς γλώσσας αὐτ
τῶν, ἐνέτειναν τόξον πρᾶγμα πικρὸν,
5. τοῦ κατατοξεῦσαι ἐν ἀποκρύφοις ἄμωμον·
6. ἐξάπινα κατατοξεύσουσιν αὐτὸν , καὶ οὐ φοβηθή-
σονται. Ἐκραταίωσαν ἑαυτοῖς λόγον πονηρὸν, διηγή |
σαντο τοῦ κρύψαι παγίδας. Εἶπαν · Τίς ὄψεται αὐτούς ;
7. Ἐξηρεύνησαν ἀνομίαν, ἐξέλιπον ἐξερευνῶντες ἐξε-
ρευνήσει · προςελεύσεται ἄνθρωπος , καὶ καρδία βαθεῖα ,
8. καὶ ὑψωθήσεται ὁ Θεός. Βέλος νηπίων ἐγενήθη-
σαν αἱ πληγαὶ αὐτῶν,
9. καὶ ἐξουθένησαν αὐτὸν αἱ γλῶσσαι αὐτῶν · ἐτα-
ράχθησαν πάντες οἱ θεωροῦντες αὐτοὺς ,
10. καὶ ἐφοβήθη πᾶς ἄνθρωπος. Καὶ ἀνήγγειλαν τὰ
ἔργα τοῦ Θεοῦ , καὶ τὰ ποιήματα αὐτοῦ συνῆκαν .
π . Εὐφρανθήσεται δίκαιος ἐν τῷ Κυρίῳ , καὶ ἐλπιεῖ
ἐπ᾿ αὐτὸν, καὶ ἐπαινεθήσονται πάντες οἱ εὐθεῖς τῇ
καρδία
ΕΔ'.
1. Εἰς τὸ τέλος , ψαλμὸς τῷ Δαυίδ, ᾠδή.
2. Σοὶ πρέπει ὕμνος , ὁ Θεὸς , ἐν Σιών, καὶ σοὶ ἀπο-
δοθήσεται εὐχή .
137
LXII
1. Psalmus ipsi David , cum esset in deserto Idumææ
2. Deus, Deus meus, ad te de luce vigilo. Sitivit tibr anima
mea , quam multipliciter tibi caro mea :
3. in terra deserta et invia et inaquosa , sic in sancto ap-
parui tibi , ut viderem virtutem tuam et gloriam tuam.
4. Quoniam melior est misericordia tua super vitas, labia
mea laudabunt te,
5. Sic benedicam te in vita mea , in nomine tuo levabo
manus meas .
6. Sicut adipe et pinguedine repleatur anima mea , et
labia exsultationis laudabunt nomen tuum.
7. Si memoratus sum tui super stratum meum, in ma-
tutinis meditabar in te.
8. Quia fuisti adjutor meus, et in velamento alarum
tuarum exsultabo.
9. Adhæsit anima mea post te , me suscepit dextera
tua.
10. Ipsi vero in vanum quaesierunt animam meam , in-
troibunt in inferiora terræ ,
11. tradentur in manus gladii , partes vulpium erunt.
12. Rex vero lactabitur in Deo, laudabitur omnis qui ju-
rat in eo , quia obstructum est os loquentium iniqua.
LXIII.
I. In finem , psalmus ipsi David.
2. Exaudi , Deus , orationem meam cum deprecor ad te :
a timore inimici eripe animam meam.
3. Protexisti me a conventu malignantium, a multitudine
operantium iniquitatem.
4. Qui exacuerunt ut gladium linguas suas , intenderunt
arcum remamaram ,
5. ut sagittent in occultis immaculatum :
6. subito sagittabunt eum, et non timebunt. Firmaverunt
sibi sermonem malignum , narraverunt ut absconderent la-
queos. Dixerunt : Quis videbit eos ?
7. Perscrutati sunt iniquitatem , defecerunt scrutantes
scrutinio : accedet homo , et cor altum ,
8. et exaltabitur Deus. Sagittae infantium facta sunt
plagæ eorum ,
9. et pro nihilo habuerunt eum lingua eorum : contur-
bati sunt omnes qui videbant eos ,
10. et timuit omnis homo. Et annuntiaverunt opera Dei,
et facta ejus intellexerunt.
11. Laetabitur justus in Domino , et sperabit in eo , et
laudabuntur omnes recti corde,
LXIV.
1. In finem , psalmus ipsi David , canticum.
2. Te decet hymnus , Deus , in Sion , et tibi reddetur vo-
tum.
138 ΨΑΛΜ . ΞΕ .

3. Εἰςάκουσον προςευχῆς μου , πρὸς σὲ πᾶσα σὰρξ 3. Exaudi orationem meam , ad te omnis caro veniet.
ἥξει .
4. Λόγοι ἀνόμων ὑπερεδυνάμωσαν ἡμᾶς , καὶ τὰς 4. Verba impiorum prævaluerunt super nos , et impieta-
ἀσεβείας ἡμῶν σὺ ἱλάσῃ . tes nostras tu propitiabis.
5. Μακάριος ὃν ἐξελέξω καὶ προςελάβου , κατασκη 5. Beatus quem elegisti et assumpsisti , inhabitabit in
νώσει ἐν ταῖς αὐλαῖς σου . Πλησθησόμεθα ἐν τοῖς ἀγα atriis tuis. Replebimur in bonis domus tuæ , sanctum est
θοῖς τοῦ οἴκου σου , ἅγιος ὁ ναός σου , templum tuum ,
6. θαυμαστὸς ἐν δικαιοσύνῃ . Ἐπάκουσον ἡμῶν, ὁ 6. mirabile in justitia. Exaudi nos , Deus salvator noster,
Θεὸς ὁ σωτὴρ ἡμῶν, ἡ ἐλπὶς πάντων τῶν περάτων τῆς | spes omnium finium terræ , et in mari longe.
γῆς , καὶ τῶν ἐν θαλάσσῃ μακράν.
7. Ετοιμάζων ὄρη ἐν τῇ ἰσχύϊ σου , περιεζωσμένος 7. Præparans montes in fortitudine tua , circumcinctus
ἐν δυναστεία . in potentatu .
8. Ο συνταράσσων τὸ κῦτος τῆς θαλάσσης , ἤχους 8. Qui conturbas fundum maris , sonos fluctuum ejus.
κυμάτων αὐτῆς . Ταραχθήσονται τὰ ἔθνη Turbabuntur gentes
9. καὶ φοβηθήσονται οἱ κατοικοῦντες τὰ πέρατα ἀπὸ 9. et timebunt qui inhabitant fines a signis tuis. Exitus
τῶν σημείων σου . Εξόδους πρωΐας καὶ ἑσπέρας τέρψεις. matutini et vespera delectabis.
10. Επεσκέψω τὴν γῆν καὶ ἐμέθυσας αὐτὴν, ἐπλή- 10. Visitasti terram et inebriasti eam , multiplicasti lo-
θυνας τοῦ πλουτίσαι αὐτήν. Ὁ ποταμὸς τοῦ Θεοῦ ἐπλη- | cupletare eam . Flumen Dei repletum est aquis. Parasti
ρώθη ὑδάτων . Ἡτοίμασας τὴν τροφὴν αὐτῶν, ὅτι οὕτως cibum illorum , quoniam ita est præparatio.
ἡ ἑτοιμασία .
ιι. Τοὺς αὔλακας αὐτῆς μέθυσον, πλήθυνον τὰ γεν 11. Rivos ejus inebria , multiplica genimina ejus , in stil-
νήματα αὐτῆς , ἐν ταῖς σταγόσιν αὐτῆς εὐφρανθήσεται licidiis ejus lactabitur germinans.
ἀνατέλλουσα.
12. Εὐλογήσεις τὸν στέφανον τοῦ ἐνιαυτοῦ τῆς χρη- 12. Benedices coronam anni benignitatis tuae , et campi
στότητός σου , καὶ τὰ πεδία σου πλησθήσονται πιότη tui replebuntur ubertate.
τος.
13. Πιανθήσεται τὰ ὄρη τῆς ἐρήμου , καὶ ἀγαλλίασιν 13. Pinguescent montes deserti , et exaltatione colles
οἱ βουνοὶ περιζώσονται . accingentur .
14. Ἐνεδύσαντο οἱ κριοὶ τῶν προβάτων, καὶ αἱ κοι 14. Induti sunt arietes ovium , et valles abundabunt fru-
λάδες πληθυνοῦσι σίτον , κεκράξονται , καὶ γὰρ ὑμνή- mento , clamabunt , etenim hymnum dicent.
σουσιν .
ΞΕ . LXV.
Εἰς τὸ τέλος , ᾠδὴ ψαλμοῦ ἀναστάσεως . In finem , canticum psalmi resurrectionis.
1. Αλαλάξατε τῷ Θεῷ , πᾶσα ἡ γῆ , 1. Jubilate Deo , omnis terra ,
2. ψάλατε δὴ τῷ ὀνόματι αὐτοῦ. Δότε δόξαν αἰνέσει 2. psalmum dicite nomini ejus. Date gloriam laudi ejus ,
αὐτοῦ ,
3. εἴπατε τῷ Θεῷ· Ὡς φοβερὰ τὰ ἔργα σου . Ἐν τῷ 3. dicite Deo : Quam terribilia sunt opera tua , Domine !
πλήθει τῆς δυνάμεώς σου ψεύσονταί σε οἱ ἐχθροί σου . In multitudine virtutis tuæ mentientur tibi inimici tui.
4. Πᾶσα ἡ γῆ προςκυνησάτωσάν σοι , καὶ ψαλάτω 4. Omnis terra adoret te , et psallat tibi , psalmum dicat
σάν σοι , ψαλάτωσαν τῷ ὀνόματί σου . Διάψαλμα . nomini tuo. Diapsalma.
5. Δεῦτε καὶ ἴδετε τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ · φοβερὸς ἐν 5. Venite et videte opera Domini : terribilis in consiliis
βουλαῖς ὑπὲρ τοὺς υἱοὺς τῶν ἀνθρώπων. super filios hominum.
6. Ο μεταστρέφων τὴν θάλασσαν εἰς ξηρὰν , ἐν πο- 6. Qui convertit mare in aridam , in flumine pertransibunt
ταμῷ διελεύσονται ποδί . Ἐκεῖ εὐφρανθησόμεθα ἐπ' αὐ- pede. Ibi laetabimur in ipso ,
τῷ,
7. τῷ δεσπόζοντι ἐν τῇ δυναστείᾳ αὐτοῦ τοῦ αἰῶνος . 7. qui dominatur in virtute sua saeculo. Oculi ejus super
Οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτοῦ ἐπὶ τὰ ἔθνη ἐπιβλέπουσιν, οἱ παρα- | gentes respiciunt, qui exasperant non exaltentur in semet
πικραίνοντες μὴ ὑψούσθωσαν ἐν ἑαυτοῖς. Διάψαλμα. ipsis . Diapsalma.
8. Εὐλογεῖτε , ἔθνη , τὸν Θεὸν ἡμῶν, καὶ ἀκουτίσατε 8. Benedicite , gentes , Deum nostrum , et auditam facite
τὴν φωνὴν τῆς αἰνέσεως αὐτοῦ. vocem laudis ejus.
9. Τοῦ θεμένου τὴν ψυχήν μου εἰς ζωὴν, καὶ μὴ 9. Qui posuit animam meam ad vitam , et non dedit in
δόντος εἰς σάλον τοὺς πόδας μου. commotionem pedes meos.
10. Ὅτι ἐδοκίμασας ἡμᾶς, ὁ Θεὸς , ἐπύρωσας ἡμᾶς 10. Quoniam probasti nos , Deus , ignisti nos sicut igni-
ὡς πυροῦται τὸ ἀργύριον . tur argentum.
1. Εἰςήγαγες ἡμᾶς εἰς τὴν παγίδα ,· ἔθου θλίψεις ἐπὶ 11. Induxisti nos in laqueum , posuisti tribulationes in
τὸν νῶτον ἡμῶν· dorso nostro :
12. ἐπεβίβασας ἀνθρώπους ἐπὶ τὰς κεφαλὰς ἡμῶν, 12. imposuisti homines super capita nostra , transivimus
διήλθομεν διὰ πυρὸς καὶ ὕδατος , καὶ ἐξήγαγες ἡμᾶς εἰς | per ignem et aquam , et eduxisti nos in refrigerium.
ἀναψυχήν .
 PSALM. LXVII.
13. Εἰςελεύσομαι εἰς τὸν οἶκόν σου ἐν ὁλοκαυτώμα
σιν, ἀποδώσω σοι τὰς εὐχάς μου ,
14. ἃς διέστειλε τὰ χείλη μου · καὶ ἐλάλησε τὸ στό
μα μου ἐν τῇ θλίψει μου .
15. Ολοκαυτώματα μεμυαλωμένα ἀνοίσω σοι μετὰ
θυμιάματος καὶ κριῶν, ποιήσω σοι βόας μετὰ χιμά-
ρων. Διάψαλμα.
16. Δεῦτε , ἀκούσατε , καὶ διηγήσομαι , πάντες οἱ
φοβούμενοι τὸν Θεὸν, ὅσα ἐποίησε τῇ ψυχῇ μου.
17. Πρὸς αὐτὸν τῷ στόματί μου ἐκέκραξα , καὶ ὕψω
σα ὑπὸ τὴν γλῶσσάν μου .
18. Αδικίαν εἰ ἐθεώρουν ἐν καρδίᾳ μου , μὴ εἰςακου-
σάτω Κύριος.
19. Διὰ τοῦτο εἰςήκουσέ μου ὁ Θεὸς , προςέσχε τῇ
φωνῇ τῆς προσευχῆς μου.
20. Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς , ὃς οὐκ ἀπέστησε τὴν προςευ-
χήν μου , καὶ τὸ ἔλεος αὐτοῦ ἀπ' ἐμοῦ.
Ξς' .
1. Εἰς τὸ τέλος , ἐν ὕμνοις ψαλμὸς τῷ Δαυίδ.
2. Ὁ Θεὸς οἰκτειρήσαι ἡμᾶς καὶ εὐλογήσαι ἡμᾶς ·
ἐπιφάναι τὸ πρόςωπον αὐτοῦ ἐφ ' ἡμᾶς. Διάψαλμα.
3. Τοῦ γνῶναι ἐν τῇ γῇ τὴν ὁδόν σου , ἐν πᾶσιν ἔθ-
νεσι τὸ σωτήριόν σου.
4. Ἐξομολογησάσθωσάν σοι λαοὶ , ὁ Θεός · ἐξομολο-
γησάσθωσάν σοι λαοὶ πάντες.
5. Εὐφρανθήτωσαν καὶ ἀγαλλιάσθωσαν ἔθνη , ὅτι
κρινεῖς λαοὺς ἐν εὐθύτητι , καὶ ἔθνη ἐν τῇ γῇ ὁδηγή-
σεις. Διάψαλμα.
6. Εξομολογησάσθωσάν σοι λαοὶ , ὁ Θεὸς , ἐξομολο-
γησάσθωσάν σοι λαοὶ πάντες.
7. Γῆ ἔδωκε τὸν καρπὸν αὐτῆς . Εὐλογήσαι ἡμᾶς ὁ
Θεός , ὁ Θεὸς ἡμῶν,
8. εὐλογήσαι ἡμᾶς ὁ Θεὸς , καὶ φοβηθήτωσαν αὐτὸν
πάντα τὰ πέρατα τῆς γῆς.
ΞΖ' .
1. Εἰς τὸ τέλος , τῷ Λαυὶδ ψαλμὸς ᾠδῆς.
2. Αναστήτω ὁ Θεὸς καὶ διασκορπισθήτωσαν οἱ ἐχ
θροὶ αὐτοῦ, καὶ φυγέτωσαν οἱ μισοῦντες αὐτὸν ἀπὸ προς-
ώπου αὐτοῦ .
3. Ὡς ἐκλείπει καπνὸς ἐκλιπέτωσαν · ὡς τήκεται
κηρὸς ἀπὸ προςώπου πυρὸς , οὕτως ἀπόλοιντο οἱ ἁμαρ-
τωλοὶ ἀπὸ προςώπου τοῦ Θεοῦ.
4. Καὶ οἱ δίκαιοι εὐφρανθήτωσαν, ἀγαλλιάσθωσαν
ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ , τερφθήτωσαν ἐν εὐφροσύνῃ .
5. Ασατε τῷ Θεῷ , ψάλατε τῷ ὀνόματι αὐτοῦ , ὁδο-
ποιήσατε τῷ ἐπιβεβηκότι ἐπὶ δυσμῶν, Κύριος ὄνομα |
αὐτῷ , καὶ ἀγαλλιᾶσθε ἐνώπιον αὐτοῦ . Ταραχθήσονται
ἀπὸ προςώπου αὐτοῦ,
6. τοῦ πατρὸς τῶν ὀρφανῶν καὶ κριτοῦ τῶν χηρῶν,
ὁ Θεὸς ἐν τόπῳ ἁγίῳ αὐτοῦ.
7. Ὁ Θεὸς κατοικίζει μονοτρόπους ἐν οἴκῳ , ἐξάγων
πεπεδημένους ἐν ἀνδρείᾳ · ὁμοίως τοὺς παραπικραί- -
νοντας , τοὺς κατοικοῦντας ἐν τάφοις .
8. Ὁ Θεός , ἐν τῷ ἐκπορεύεσθαί σε ἐνώπιον τοῦ λαοῦ
σου , ἐν τῷ διαβαίνειν σε τὴν ἔρημον . Διάψαλμα.
139
13. Introibo in domum tuam in holocaustis , reddam tibi
vota mea ,
14. quæ distinxerunt labia mea : et locutum est os meum
in tribulatione mea.
15. Holocausta medullata offeram tibi cum incenso et
arietibus , faciam tibi boves cum hircis. Diapsalma.
16. Venite , audite , et narrabo , omnes qui timetis Deum,
quanta fecit animæ meæ.
17. Ad ipsum ore meo clamavi , et exaltavi sub lingua
mea.
18. Iniquitatem si aspexi in corde meo , non exaudiat
Dominus.
19. Propterea exaudivit me Deus , attendit voci orationis
meae.
20. Benedictus Deus , qui non amovit orationem meam ,
et misericordiam suam a me.
LXVI.
I. In finem , in hymnis psalmus ipsi David.
2. Deus misereatur nostri et benedicat nos : illuminet
vultum suum super nos. Diapsalma.
3. Ad cognoscendum in terra viam tuam , in omnibus
gentibus salutare tuum.
4. Confiteantur tibi populi , Deus : confiteantur tibi populi
omnes .
5. Latentur et exsultent gentes , quoniam judicabis popu-
los in aequitate , et gentes in terra diriges. Diapsalma.
6. Confiteantur tibi populi, Deus , confiteantur tibi populi
omnes .
7. Terra dedit fructum suum. Benedicat nos Deus , Deus
noster,
8. benedicat nos Deus , et metuant eum omnes fines
terra .
LXVII.
1. In finem , ipsi David psalmus cantici.
2. Exsurgat Deus et dissipentur inimici ejus , et fugiant
qui oderunt eum a facie ejus.
3. Sicut deficit fumus deficiant : sicut liquefit cera a fa-
cie ignis , sic pereant peccatores a facie Dei.
4. Et justi laetentur, exsultent in conspectu Dei, delecten-
tur in laetitia.
5. Cantate Deo , psallite nomini ejus , iter facite ei qui•
ascendit super occasum, Dominus nomen illi, et exsultate in
conspectu ejus. Turbabuntur a facie ejus ,
6. patris orphanorum et judicis viduarum , Deus in loco
sancto suo.
7. Deus inhabitare facit unius moris in domo , qui educit
vinctos in fortitudine : similiter eos qui exasperant , qui la-
bitant in sepulcris.
8. Deus , cum egredereris in conspectu populi tui , cum
pertransires desertum. Diapsalma.
140. ΨΑΛΜ . ΞΖ'.

9. Γῆ ἐσείσθη , καὶ γὰρ οἱ οὐρανοὶ ἔσταξαν ἀπὸ προς- 9. Terra mota est , etenim cari distillaverunt a facie Dei
ώπου τοῦ Θεοῦ τοῦ Σινὰ , ἀπὸ προςώπου τοῦ Θεοῦ Sinai , a facie Dei Israel.
Ἰσραήλ.
10. Βροχὴν ἑκούσιον ἀφοριεῖς , ὁ Θεὸς , τῇ κληρονο 10. Pluviam voluntariam segregabis , Deus , haereditati
μία σου , καὶ ἠσθένησε , σὺ δὲ κατηρτίσω αὐτήν . tuæ , et infirmata est , tu vero perfecisti eam.
1. Τὰ ζῶά σου κατοικοῦσιν ἐν αὐτῇ , ἡτοίμασας ἐν 11. Animalia tua inhabitabunt in ea , parasti in dulcedine
τῇ χρηστότητί σου τῷ πτωχῷ , ὁ Θεός. tua pauperi , Deus.
12. Κύριος δώσει ῥῆμα τοῖς εὐαγγελιζομένοις δυνά- 12. Dominus dabit verbum evangelizantibus virtute
μει πολλῇ. multa.
13. Ο βασιλεὺς τῶν δυνάμεων τοῦ ἀγαπητοῦ , τοῦ 13. Rex virtutum dilecti , dilecti , et speciei domus divi-
ἀγαπητοῦ , καὶ ὡραιότητι τοῦ οἴκου διελέσθαι σκύλα . dere spolia .
14. Ἐὰν κοιμηθῆτε ἀναμέσον τῶν κλήρων, πτέρυγες 14. Si dormiatis inter medios cleros , penna columba
περιστερᾶς περιηργυρωμέναι , καὶ τὰ μετάφρενα αὐ- deargentatæ , et posteriora dorsi ejus in viriditate auri .
τῆς ἐν χλωρότητι χρυσίου .
15. Ἐν τῷ διαστέλλειν τὸν ἐπουράνιον βασιλεῖς ἐπ' 15 Dum discernit coelestis reges super eam , nive dealba-
αὐτῆς , χιονωθήσονται ἐν Σελμών. buntur in Selmon.
16. Ὄρος τοῦ Θεοῦ , ὄρος πῖον · ὄρος τετυρωμένον , 16. Mons Dei , mons pinguis : mons coagulatus , mons
ὄρος πῖον. pinguis.
17. Ινατί ὑπολαμβάνετε ὄρη τετυρωμένα · τὸ ὄρος 17. Ut quid suspicamini montes coagulatos ? mons in quo
ὃ εὐδόκησεν ὁ Θεὸς κατοικεῖν ἐν αὐτῷ · καὶ γὰρ ὁ Κύ- beneplacitum est Deo habitare in eo : etenim Dominus inha-
ριος κατασκηνώσει εἰς τέλος . bitabit in finem.
18. Τὸ ἅρμα τοῦ Θεοῦ μυριοπλάσιον, χιλιάδες εὐθη- 18. Currus Dei decem millibus multiplex , millia laetan-
νούντων · Κύριος ἐν αὐτοῖς ἐν Σινὰ ἐν τῷ ἁγίῳ. tium : Dominus in eis in Sina in sancto.
19. Ἀναβὰς εἰς ὕψος , ἠχμαλώτευσας αἰχμαλωσίαν · 19. Ascendens in altum captivasti captivitatem : accepisti
ἔλαβες δόματα ἐν ἀνθρώπῳ , καὶ γὰρ ἀπειθοῦντες τοῦ dona in homine , etenim non credentes inhabitare.
κατασκηνῶσαι.
20. Κύριος ὁ Θεὸς εὐλογητὸς , εὐλογητός Κύριος ἡμέ 20. Dominus Deus benedictus, benedictus Dominus de die
ραν καθ᾿ ἡμέραν · καὶ κατευοδώσει ἡμῖν ὁ Θεὸς τῶν σω in diem et prosperum iter faciet nobis Deus salutarium
τηρίων ἡμῶν . Διάψαλμα . nostrorum. Diapsalma.
21. Ὁ Θεὸς ἡμῶν, ὁ Θεὸς τοῦ σώζειν, καὶ τοῦ Κυ 21. Deus noster, Deus salvos faciendi , et Domini exitus
ρίου αἱ διέξοδοι τοῦ θανάτου . mortis.
22. Πλὴν ὁ Θεὸς συνθλάσει κεφαλὰς ἐχθρῶν αὐτοῦ , 22. Verumtamen Deus confringet capita inimicorum
κορυφὴν θριχὸς διαπορευομένων ἐν πλημμελείαις αὐ suorum , verticem capilli perambulantium in delictis suis.
των.
23. Εἶπε Κύριος · Ἐκ Βασὰν ἐπιστρέψω , ἐπιστρέψω 23. Dixit Dominus : Ex Basan convertam , convertam in
ἐν βυθοῖς θαλάσσης · profundis maris :
24. ὅπως ἂν βαφῇ ὁ ποῦς σου ἐν αἵματι , ἡ γλῶσσα 24. ut intingatur pes tuus in sanguine , lingua canum
τῶν κυνῶν σου ἐξ ἐχθρῶν παρ' αὐτοῦ. tuorum ex inimicis ab ipso.
25. Εθεωρήθησαν αἱ πορεῖαί σου , ὁ Θεὸς , αἱ πο- 25. Visi sunt ingressus tui , Deus , ingressus Dei mei ,
ρεῖαι τοῦ Θεοῦ μου , τοῦ βασιλέως τοῦ ἐν τῷ ἁγίῳ. regis qui est in sancto.
26. Προέφθασαν ἄρχοντες ἐχόμενοι ψαλλόντων, ἐν 26. Prævenerunt principes conjuncti psallentibus , in me-
μέσω νεανίδων τυμπανιστριών . dio juvencularum tympanistriarum.
27. Ἐν ἐκκλησίαις εὐλογεῖτε τὸν Θεὸν, τὸν Κύριον 27. In ecclesiis benedicite Deum , Dominum de fontibus
ἐκ πηγῶν Ἰσραήλ. Israel.
28. Ἐκεῖ Βενιαμὶν νεώτερος ἐν ἐκστάσει , ἄρχοντες 28. Ibi Benjamin adolescentior in exstasi , principes Juda
Ἰούδα ἡγεμόνες αὐτῶν, ἄρχοντες Ζαβουλών, ἄρχοντες | duces eorum , principes Zabulon , principes Nephthali.
Νεφθαλί.
29. Ἔντειλαι , ὁ Θεὸς , τῇ δυνάμει σου · δυνάμωσον , 29. Manda , Deus , virtuti tuæ : confirma hoc , Deus ,
ὁ Θεὸς , τοῦτο ὃ κατηρτίσω ἐν ἡμῖν. quod perfecisti in nobis.
30. Ἀπὸ τοῦ ναοῦ σου ἐπὶ Ἱερουσαλὴμ σοὶ οἴσουσι 30. A templo tuo in Jerusalem tibi offerent reges mu-
βασιλεῖς δῶρα . nera.
31. Ἐπιτίμησον τοῖς θηρίοις τοῦ καλάμου· ἡ συνα- 3f. Increpa feras calami : congregatio taurorum in vac-
γωγὴ τῶν ταύρων ἐν ταῖς δαμάλεσι τῶν λαῶν, τοῦ cis populorum , non excludantur ii qui probați sunt ar-
μὴ ἀποκλεισθῆναι τοὺς δεδοκιμασμένους τῷ ἀργυρίῳ. gento. Dissipa gentes quæ bella volunt.
Διασκόρπισον ἔθνη τὰ τοὺς πολέμους θέλοντα .
32. Ἥξουσι πρέσβεις ἐξ Αἰγύπτου , Αιθιοπία προφθά 32. Venient legati ex Ægypto , Æthiopia præveniet ma-
σει χεῖρα αὐτῆς τῷ Θεῷ. num suam Deo.
33. Αἱ βασιλεῖαι τῆς γῆς , ᾄσατε τῷ Θεῷ , ψάλατε 33. Regna terrae , cantate Deo , psallite Domino. Dia-
τῷ Κυρίῳ . Διάψαλμα . Ψάλατε τῷ Θεῷ | psalma. Psallite Deo
 PSALM. LXVIII . 141

34. τῷ ἐπιβεβηκότι ἐπὶ τὸν οὐρανὸν τοῦ οὐρανοῦ κατὰ 34. qui ascendit super calum coeli ad orientem , ecce da -
ἀνατολὰς , ἰδοὺ δώσει ἐν τῇ φωνῇ αὐτοῦ φωνὴν δυνά- bit in voce sua vocem virtutis.
μεως.
35. Δότε δόξαν τῷ Θεῷ , ἐπὶ τὸν Ἰσραὴλ ἡ μεγα- 35. Date gloriam Deo , super Israel magnificentia ejus ,
λοπρέπεια αὐτοῦ , καὶ ἡ δύναμις αὐτοῦ ἐν ταῖς νεφέ- et virtus ejus in nubibus.
λαις.
36. Θαυμαστὴς ὁ Θεὸς ἐν τοῖς ὁσίοις αὐτοῦ , ὁ Θεὸς 36. Mirabilis Deus in sanctis suis , Deus Israel ipse dabit
Ἰσραὴλ αὐτὸς δώσει δύναμιν καὶ κραταίωσιν τῷ λαῷ | virtutem et fortitudinem plebi suae : benedictus Deus.
αὐτοῦ· εὐλογητὸς ὁ Θεός.

ΞΗ΄ . LXVIII.

1. Εἰς τὸ τέλος , ὑπὲρ τῶν ἀλλοιωθησομένων, τῷ Δαυίδ. I. In finem , pro his qui commutabuntur, ipsi David.

2. Σῶσόν με, ὁ Θεὸς , ὅτι εἰςήλθοσαν ὕδατα ἕως 2. Salvum me fac , Deus , quoniam intraverunt aqua
ψυχῆς μου. usque ad animam meam .
3. Ενεπάγην εἰς ἰλὺν βυθοῦ , καὶ οὐκ ἔστιν ὑπό- 3. Infixus sum in limo profundi , et non est substantia :
στασις· ἦλθον εἰς τὰ βάθη τῆς θαλάσσης , καὶ καταιγὶς | veni in altitudinem maris , et tempestas demersit me.
κατεπόντισέ με.
4. Εκοπίασα κράζων, ἐβραγχίασεν ὁ λάρυγξ μου · 4. Laboravi clamans , raucae factae sunt fauces meæ : de-
ἐξέλιπον οἱ ὀφθαλμοί μου ἀπὸ τοῦ ἐλπίζειν με ἐπὶ τὸν fecerunt oculi mei a sperando me in Deum meum .
Θεόν μου.
5. Ἐπληθύνθησαν ὑπὲρ τὰς τρίχας τῆς κεφαλῆς 5. Multiplicati sunt super capillos capitis mei qui oderunt
μου οἱ μισοῦντές με δωρεάν. Εκραταιώθησαν οἱ ἐχε me gratis . Confortati sunt inimici mei , qui persequuntur
θροί μου , οἱ ἐκδιώκοντές με ἀδίκως· ἃ οὐχ ἥρπασα , me injuste : quæ non rapui , tunc exsolvebam.
τότε ἀπετίννυον.
6. Ὁ Θεὸς , σὺ ἔγνως τὴν ἀφροσύνην μου , καὶ αἱ 6. Deus , tu scis insipientiam meam , et delicta mea a te
πλημμέλειαί μου ἀπὸ σοῦ οὐκ ἐκρύβησαν . non sunt abscondita.
7. Μὴ αἰσχυνθείησαν ἐπ' ἐμὲ οἱ ὑπομένοντές σε , 7. Non erubescant in me qui exspectant te , Domine vir-
Κύριε τῶν δυνάμεων · μὴ ἐντραπείησαν ἐπ' ἐμὲ οἱ ζη- tutum : non confundantur super me qui quærunt te , Deus
τοῦντές σε , ὁ Θεὸς τοῦ Ἰσραήλ. Israel .
8. Ὅτι ἕνεκά σου ὑπήνεγκα ὀνειδισμὸν, ἐκάλυψεν 8. Quoniam propter te sustinui exprobrationem , operuit
ἐντροπὴ τὸ πρόςωπόν μου. confusio faciem meam.
9. Απηλλοτριωμένος ἐγενήθην τοῖς ἀδελφοῖς μου , 9. Alienatus factus sum fratribus meis , et hospes filiis
καὶ ξένος τοῖς υἱοῖς τῆς μητρός μου . matris meæ.
10. Ὅτι ὁ ζῆλος τοῦ οἴκου σου κατέφαγέ με , καὶ οἱ 10. Quoniam zelus domus tuæ comedit me , et opprobria
ὀνειδισμοὶ τῶν ὀνειδιζόντων σε ἐπέπεσον ἐπ ' ἐμέ . exprobrantium tibi ceciderunt super me.
11. Καὶ συνέκαμψα ἐν νηστεία τὴν ψυχήν μου , καὶ 11. Et incurvavi in jejunio animam meam , et factum est
ἐγενήθη εἰς ὀνειδισμοὺς ἐμοί. mihi in opprobrium.
12. Καὶ ἐθέμην τὸ ἔνδυμά μου σάκκον, καὶ ἐγενόμην 12. Et posui vestimentum meum saccum , et factus sum
αὐτοῖς εἰς παραβολήν. illis in parabolam.
13. Κατ᾿ ἐμοῦ ἠδολέσχουν οἱ καθήμενοι ἐν πύλῃ , καὶ 13. Adversus me loquebantur qui sedebant in porta , et
εἰς ἐμὲ ἔψαλλον οἱ πίνοντες τὸν οἶνον. in me psallebant qui bibebant vinum.
14. Ἐγὼ δὲ τῇ προςευχῇ μου πρὸς σὲ , Κύριε , και 14. Ego vero oratione mea ad te , Domine , tempus bene.
ρὸς εὐδοκίας , ὁ Θεός · ἐν τῷ πλήθει τοῦ ἐλέους σου ἐπά- placiti , Deus : in multitudine misericordia tuæ exaudi me ,
κουσόν μου, ἐν ἀληθείᾳ τῆς σωτηρίας σου . in veritate salutis tuæ.
15. Σῶσόν με ἀπὸ πηλοῦ , ἵνα μὴ ἐμπαγῶ · ῥυσθείην 15. Salvum me fac de luto , ut non infigar : eruar ex iis
ἐκ τῶν μισούντων με , καὶ ἐκ τοῦ βάθους τῶν ὑδάτων. qui oderunt me , et de profundo aquarum.
16. Μή με καταποντισάτω καταιγὶς ὕδατος , μηδὲ 16. Non me demergat tempestas aquæ , neque absorbeat
καταπιέτω με βυθός , μηδὲ συσχέτω ἐπ᾿ ἐμὲ φρέαρ τὸ me profundum , neque coarctet super me puteus os suum.
στόμα αὐτοῦ .
17. Εἰςάκουσόν μου , Κύριε , ὅτι χρηστὸν τὸ ἔλεός 17. Exaudi me , Domine , quoniam suavis est misericor-
σου · κατὰ τὸ πλῆθος τῶν οἰκτιρμῶν σου ἐπίβλεψον ἐπ' dia tua : secundum multitudinem miserationum tuarum
ἐμέ. respice in me.
18. Καὶ μὴ ἀποστρέψῃς τὸ πρόςωπόν σου ἀπὸ τοῦ 18. Et ne avertas faciem tuam a puero tuo : quoniam
παιδός σου · ὅτι θλίβομαι , ταχὺ ἐπάκουσόν μου. tribulor, velociter exaudi me.
Πρόσχες τῇ ψυχῇ μου , καὶ λύτρωσαι αὐτὴν, 19. Intende animæ meæ , et redime eam , propter inimi-
ἕνεκα τῶν ἐχθρῶν μου ῥῦσαί με · cos meos eripe me :
20. σὺ γὰρ γινώσκεις τὸν ὀνειδισμόν μου , καὶ τὴν 20. tu enim agnoscis opprobrium meum , et confusionem
αἰσχύνην μου , καὶ τὴν ἐντροπήν μου · meam, et verecundiam meam :
142 ΨΑΛΜ . Ο .

21. ἐναντίον σου πάντες οἱ θλίβοντές με . Ὀνειδισμὸν 21. in conspectu tuo sunt omnes qui tribulant me. Op-
προςεδόκησεν ἡ ψυχή μου καὶ ταλαιπωρίαν · καὶ ὑπέ- | probrium exspectavit anima mea et miseriam : et sustinui
μεινα συλλυπούμενον, καὶ οὐχ ὑπῆρξε , καὶ παρακα- qui simul contristaretur, et non fuit , et qui consolaretur, et
λοῦντα , καὶ οὐχ εὗρον. non inveni.
22. Καὶ ἔδωκαν εἰς τὸ βρῶμά μου χολὴν , καὶ εἰς τὴν 22. Et dederunt in escam meam fel , et in siti mea pola-
δίψαν μου ἐπότισαν με ὄξος. verunt me aceto.
23. Γενηθήτω ἡ τράπεζα αὐτῶν ἐνώπιον αὐτῶν εἰς 23. Fiat mensa eorum coram ipsis in laqueum , et in re-
παγίδα , καὶ εἰς ἀνταπόδοσιν καὶ εἰς σκάνδαλον . tributionem et in scandalum.
24. Σκοτισθήτωσαν οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτῶν τοῦ μὴ βλέ- 24. Obscurentur oculi eorum ne videant , et dorsum eo-
πειν, καὶ τὸν νῶτον αὐτῶν διαπαντὸς σύγκαμψον. rum semper incurva.
25. Ἔκχεον ἐπ' αὐτοὺς τὴν ὀργήν σου , καὶ ὁ θυμὸς 25. Effunde super eos iram tuam , et furor ira tuæ com-
τῆς ὀργῆς σου καταλάβοι αὐτούς. prehendat eos.
26. Γενηθήτω ἡ ἔπαυλις αὐτῶν ἠρημωμένη , καὶ ἐν 26. Fiat habitatio eorum deserta , et in tabernaculis eorum
τοῖς σκηνώμασιν αὐτῶν μὴ ἔστω ὁ κατοικῶν. non sit qui inhabitet.
27. Ὅτι ὃν σὺ ἐπάταξας , αὐτοὶ κατεδίωξαν , καὶ ἐπὶ 27. Quoniam quem tu percussisti , ipsi persecuti sunt , et
super dolorem vulnerum meorum addiderunt.
τὸ ἄλγος τῶν τραυμάτων μου προςέθηκαν.
28. Πρόςθες ἀνομίαν ἐπὶ τὴν ἀνομίαν αὐτῶν, καὶ μὴ 28. Appone iniquitatem super iniquitatem ipsorum , et
non intrent in tua justitia.
εἰςελθέτωσαν ἐν δικαιοσύνῃ σου .
29. Ἐξαλειφθήτωσαν ἐκ βίβλου ζώντων, καὶ μετὰ bantur. 29. Deleantur de libro viventium , et cum justis non scri-
δικαίων μὴ γραφήτωσαν .
30. Πτωχὸς καὶ ἀλγῶν εἰμι ἐγὼ , καὶ ἡ σωτηρία τοῦ 30. Pauper et dolens ego sum , et salus vultus tui susce
προςώπου σου ἀντελάβετό μου . pit me.
31. Αἰνέσω τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ μου μετ' ᾠδῆς , μεγα- 31. Laudabo nomen Dei mei cum cantico , magnificabo
λυνῶ αὐτὸν ἐν αἰνέσει · eum in laude :
32. καὶ ἀρέσει τῷ Θεῷ ὑπὲρ μόσχον νέον κέρατα ἐκ- 32. et placebit Deo super vitulum novellum cornua pro-
φέροντα καὶ ὁπλάς. ducentem et ungulas.
33. Ἰδέτωσαν πτωχοὶ καὶ εὐφρανθήτωσαν · ἐκζητή- 33. Videant pauperes et latentur : quaerite Deum , et vi-
σατε τὸν Θεὸν, καὶ ζήσεσθε . vetis.
34. Ὅτι εἰςήκουσε τῶν πενήτων ὁ Κύριος , καὶ τοὺς 34. Quoniam exaudivit pauperes Dominus , et compedi-
πεπεδημένους αὐτοῦ οὐκ ἐξουδένωσεν. tos suos non sprevit.
35. Αἰνεσάτωσαν αὐτὸν οἱ οὐρανοὶ καὶ ἡ γῆ , θάλασσα 35. Laudent illum cali et terra , mare et omnia repentia
καὶ πάντα τὰ ἕρποντα ἐν αὐτοῖς . in eis.
36. Ὅτι ὁ Θεὸς σώσει την Σιών, καὶ οἰκοδομηθή 36. Quoniam Deus salvam faciet Sion , et aedificabuntur
σονται αἱ πόλεις τῆς Ἰουδαίας , καὶ κατοικήσουσιν ἐκεῖ , civitates Judaeæ , et inhabitabunt ibi , et haereditate acqui-
rent eam.
καὶ κληρονομήσουσιν αὐτήν .
37. Καὶ τὸ σπέρμα τῶν δούλων αὐτοῦ καθέξουσιν 37. Et semen servorum ejus obtinebunt eam , et qui di-
αὐτὴν , καὶ οἱ ἀγαπῶντες τὸ ὄνομα αὐτοῦ κατασκηνώ- | ligunt nomen ejus inhabitabunt in ea.
σουσιν ἐν αὐτῇ .
ΞΘ . LXIX.
1. Εἰς τὸ τέλος , τῷ Δαυίδ εἰς ἀνάμνησιν, εἰς τὸ σῶσαι με 1. In finem , ipsi David in rememorationem , eo quod salvum
Κύριον. me fecit Dominus.
2. Ὁ Θεὸς , εἰς τὴν βοήθειάν μου πρόσχες · Κύριε , 2. Deus , in adjutoriummeum intende : Domine , ad adju-
εἰς τὸ βοηθῆσαί μοι σπεῦτον. vandum me festina.
3. Αἰσχυνθείησαν καὶ ἐντραπείησαν οἱ ζητοῦντες τὴν 3. Confundantur et revereantur qui quærunt animam
ψυχήν μου. meam.
4. Αποστραφείησαν εἰς τὰ ὀπίσω καὶ καταισχυνθείη- 4. Avertantur retrorsum et erubescant qui volunt mihi
σαν οἱ βουλόμενοί μοι κακά · ἀποστραφείησαν παραυ- | mala : avertantur statim erubescentes qui dicunt mihi :
τίκα αἰσχυνόμενοι οἱ λέγοντές μοι · Ευγε , ευγε. Euge , euge .
5. Αγαλλιάσθωσαν καὶ εὐφρανθήτωσαν ἐπὶ σοὶ πάν 5. Exsultent et laetentur in te omnes qui quaerunt te , et
τες οἱ ζητοῦντές σε , καὶ λεγέτωσαν διαπαντός · Μεγα- | dicant semper : Magnificetur Dominus , qui diligunt salu-
λυνθήτω ὁ Θεὸς , οἱ ἀγαπῶντες τὸ σωτήριόν σου . tare tuum.
6. Ἐγὼ δὲ πτωχὸς καὶ πένης · ὁ Θεὸς , βοήθησόν μοι . 6. Ego vero egenus et pauper sum : Deus , adjuva me.
Βοηθός μου καὶ ῥύστης μου εἶ σύ · Κύριε , μὴ χρονίσης . veris
Adjutor meus et liberator meus es tu : Domine , ne tarda-
.
O'.
LXX.
Τῷ Δαυὶδ υἱῶν Ιωναδάβ , καὶ τῶν πρώτων αἰχμαλωτισθέν
των. Ipsi David filiorum Jonadab , et eorum qui primi captivi
ducti sunt.
1. Ἐπὶ σοὶ , Κύριε , ἤλπισα , μὴ καταισχυνθείην εἰς
τὸν αἰῶνα. 1. In te , Domine , speravi , non confundar in aeternum .
 PSALM . LXXI .
143
2. Ἐν τῇ δικαιοσύνῃ σου ῥῦσαί με καὶ ἐξελοῦ με , 2. In justitia tua erue me et exime me , inclina ad me
κλῖνον πρὸς μὲ τὸ οὖς σου καὶ σῶσόν με . aurem tuam et salva me.
3. Γενοῦ μοι εἰς Θεὸν ὑπερασπιστὴν καὶ εἰς τόπον 3. Esto mihi in Deum protectorem et in locum munitum,
ὀχυρὸν, τοῦ σῶσαι με, ὅτι στερέωμά μου καὶ καταφυγή
| ut salvum me facias , quoniam firmamentum meum et re-
μου εἶ σύ. fugium meum es tu.
4. Ὁ Θεός μου , ῥῦσαί με ἐκ χειρὸς ἁμαρτωλοῦ , ἐκ 4. Deus meus , erue me de manu peccatoris , de manu
χειρὸς παρανομοῦντος καὶ ἀδικοῦντος. contra legem agentis et iniqui .
5. Ὅτι σὺ εἶ ἡ ὑπομονή μου , Κύριε Κύριε , ἡ ἐλπίς 5. Quoniam tu es patientia mea , Domine : Domine , spes
μου ἐκ νεότητός μου . mea a juventute mea.
6. Ἐπὶ σὲ ἐπεστηρίχθην ἀπὸ γαστρὸς , ἐκ κοιλίας 6. In te confirmatus sum ex utero , de ventre matris meæ
μητρός μου σύ μου εἶ σκεπαστής · ἐν σοὶ ἡ ὕμνησίς μου tu es protector meus : in te cantatio mea semper.
διαπαντός .
7. Ὡςεὶ τέρας ἐγενήθην τοῖς πολλοῖς , καὶ σὺ βοηθὸς 7. Tamquam prodigium factus sum multis, et tu adjutor
κραταιός. fortis.
8. Πληρωθήτω τὸ στόμα μου αἰνέσεως, ὅπως ὑμνήσω 8. Repleatur os meum laude , ut cantem gloriam tuam ,
τὴν δόξαν σου , ὅλην τὴν ἡμέραν τὴν μεγαλοπρέπειάν | tota die magnificentiam tuam.
σου.
9. Μὴ ἀποῤῥίψης με εἰς καιρὸν γήρους · ἐν τῷ ἐκλεί 9. Ne projicias me tempore senectutis : cum deficiet vir-
πειν τὴν ἰσχύν μου μὴ ἐγκαταλίπης με. tus mea ne derelinquas me.
10. Ὅτι εἶπαν οἱ ἐχθροί μου ἐμοὶ , καὶ οἱ φυλάσσον- 10. Quia dixerunt inimici mei mihi , et qui custodiebant
τες τὴν ψυχήν μου ἐβουλεύσαντο ἐπιτοαυτό , animam meam consilium fecerunt in unum ,
ΙΙ . λέγοντες · Ὁ Θεὸς ἐγκατέλιπεν αὐτὸν, καταδιώ 11. dicentes : Deus dereliquit eum , persequimini et com-
ξατε καὶ καταλάβετε αὐτὸν , ὅτι οὐκ ἔστιν ὁ ῥυόμενος. prehendite eum , quia non est qui eripiat.
12. Ὁ Θεὸς , μὴ μακρύνῃς ἀπ᾿ ἐμοῦ · ὁ Θεός μου , 12. Deus , ne elongeris a me : Deus meus , in auxilium
εἰς τὴν βοήθειάν μου πρόσχες . meum respice.
13. Αἰσχυνθήτωσαν καὶ ἐκλιπέτωσαν οἱ ἐνδιαβάλ 13. Confundantur et deficiant detrahentes animæ meæ ,
λοντες τὴν ψυχήν μου , περιβαλλέσθωσαν αἰσχύνην καὶ | induantur confusione et verecundia qui quæerunt mala
ἐντροπὴν οἱ ζητοῦντες τὰ κακά μοι. mihi.
14. Ἐγὼ δὲ διαπαντὸς ἐλπιῶ , καὶ προςθήσω ἐπὶ 14. Ego autem semper sperabo , et adjiciam super om-
πᾶσαν τὴν αἴνεσίν σου . nem laudem tuam.
15. Τὸ στόμα μου ἐξαγγελεῖ τὴν δικαιοσύνην σου , 15. Os meum annuntiabit justitiam tuam , tota die salu-
ὅλην τὴν ἡμέραν τὴν σωτηρίαν σου · ὅτι οὐκ ἔγνων πρα- tem tuam quoniam non cognovi negotiationes.
γματείας.
16. Εἰςελεύσομαι ἐν δυναστείᾳ Κυρίου · Κύριε , μνη- 16. Introibo in potentia Domini : Domine , memorabor
σθήσομαι τῆς δικαιοσύνης σου μόνου . justitiæ tuæ solius.
17. Ἐδίδαξάς με , δὁ Θεὸς , ἐκ νεότητός μου , καὶ μέ 17. Docuisti me , Deus , ex juventute mea , et usque
χρι νῦν ἀπαγγελῶ τὰ θαυμάσιά σου , nunc annuntiabo mirabilia tua ,
18. καὶ ἕως γήρους καὶ πρεσβείου . Ὁ Θεὸς , μὴ ἐγκα- 18. et usque in senectam et senium. Deus, ne derelinquas
ταλίπης με ἕως ἂν ἀπαγγείλω τὸν βραχίονά σου πάσῃ me donec annuntiem brachium tuum omni generationi quæ
τῇ γενεᾷ τῇ ἐρχομένῃ τὴν δυναστείαν σου ventura est : potentiam tuam
19. καὶ τὴν δικαιοσύνην σου , ὁ Θεὸς , ἕως ὑψίστων, ἃ 19. et justitiam tuam , Deus , usque in altissima , quæ
ἐποίησας μεγαλεῖα. Ὁ Θεὸς , τίς ὅμοιός σοι ; fecisti magnalia. Deus , quis similis tibi ?
20. Οσας ἔδειξάς μοι θλίψεις πολλὰς καὶ κακὰς , καὶ 20. Quantas ostendisti mihi tribulationes multas et ma-
ἐπιστρέψας ἐζωοποίησάς με , καὶ ἐκ τῶν ἀβύσσων τῆς | las , et conversus vivificasti me, et de abyssis terra iterum
γῆς πάλιν ἀνήγαγές με. reduxisti me.
21. Ἐπλεόνασας τὴν δικαιοσύνην σου , καὶ ἐπιστρέ 21. Multiplicasti justitiam tuam, et conversus consolatus
μας παρεκάλεσάς με , καὶ ἐκ τῶν ἀβύσσων τῆς γῆς πάλιν es me , et de abyssis terræ iterum reduxisti me.
ἀνήγαγές με.
22. Καὶ γὰρ ἐγὼ ἐξομολογήσομαί σοι ἐν σκεύει ψαλ- 22. Nam et ego confitebor tibi in vase psalmi veritatem
μοῦ τὴν ἀλήθειάν σου , ὁ Θεός · ψαλῶ σοι ἐν κιθάρα , δ tuam , Deus : psallam tibi in cithara , sanctus Israel.
ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ.
23. Αγαλλιάσονται τὰ χείλη μου ὅταν ψάλω σοι , καὶ 23. Exsultabunt labia mea cum psallam tibi , et anima
ἡ ψυχή μου ἣν ἐλυτρώσω. mea quam redemisti.
24. Ἔτι δὲ καὶ ἡ γλῶσσά μου ὅλην τὴν ἡμέραν με 24. Adhuc autem et lingua mea tota die meditabitur ju-
λετήσει τὴν δικαιοσύνην σου , ὅταν αἰσχυνθῶσι καὶ ἐν | stitiam tuam, cum confusi fuerint et erubuerint qui quæerunt
τραπῶσιν οἱ ζητοῦντες τὰ κακά μοι . mala mihi .
OA' . LXXI .
1. Εἰς Σαλωμών. 1. In Salomonem.
2. Ὁ Θεὸς, τὸ κρίμα σου τῷ βασιλεῖ δὸς, καὶ τὴν δι- 2. Deus , judicium tuum regi da , et justitiam tuam filio
144 ΨΑΛΜ . ΟΒ΄.
καιοσύνην σου τῷ υἱῷ τοῦ βασιλέως · κρίνειν τὸν λαόν
σου ἐν δικαιοσύνῃ , καὶ τοὺς πτωχούς σου ἐν κρίσει .
3. Αναλαβέτω τὰ ὄρη εἰρήνην τῷ λαῷ σου , καὶ οἱ
βουνοί.
4. Ἐν δικαιοσύνη κρινεῖ τοὺς πτωχοὺς τοῦ λαοῦ , καὶ
σώσει τοὺς υἱοὺς τῶν πενήτων · καὶ ταπεινώσει συκο-
φάντην,
5. καὶ συμπαραμενεῖ τῷ ἡλίῳ , καὶ πρὸ τῆς σελήνης
γενεάς γενεῶν.
6. Καταβήσεται ὡς ὑετὸς ἐπὶ πόκον, καὶ ὡςεὶ σταγό
νες στάζουσαι ἐπὶ τὴν γῆν .
7. Ἀνατελεῖ ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτοῦ δικαιοσύνη καὶ
πλῆθος εἰρήνης , ἕως οὗ ἀνταναιρεθῆ ἡ σελήνη .
8. Καὶ κατακυριεύσει ἀπὸ θαλάσσης ἕως θαλάσσης ,
καὶ ἀπὸ ποταμοῦ ἕως περάτων τῆς οἰκουμένης.
9. Ενώπιον αὐτοῦ προπεσοῦνται Αἰθίοπες , καὶ οἱ
ἐχθροὶ αὐτοῦ χοῦν λείξουσι .
10. Βασιλεῖς Θαρσὶς καὶ αἱ νῆσοι δῶρα προςοίσουσι ,
βασιλεῖς Αράβων καὶ Σαβὰ δῶρα προςάξουσι .
11. Καὶ προςκυνήσουσιν αὐτῷ πάντες οἱ βασιλεῖς ,
πάντα τὰ ἔθνη δουλεύσουσιν αὐτῷ .
12. Ὅτι ἐῤῥύσατο πτωχὸν ἐκ δυνάστου , καὶ πένητα
ᾧ οὐχ ὑπῆρχε βοηθός.
13. Φείσεται πτωχοῦ καὶ πένητος , καὶ ψυχὰς πενή
των σώσει.
14. Ἐκ τόκου καὶ ἐξ ἀδικίας λυτρώσεται τὰς ψυχὰς
αὐτῶν, καὶ ἔντιμον τὸ ὄνομα αὐτῶν ἐνώπιον αὐτοῦ .
15. Καὶ ζήσεται καὶ δοθήσεται αὐτῷ ἐκ τοῦ χρυσίου
τῆς Ἀραβίας , καὶ προςεύξονται περὶ αὐτοῦ διαπαντός ·
ὅλην τὴν ἡμέραν εὐλογήσουσιν αὐτόν.
16. Εσται στήριγμα ἐν τῇ γῇ ἐπ' ἄκρων τῶν ὀρέων ·
ὑπεραρθήσεται ὑπὲρ τὸν Λίβανον ὁ καρπὸς αὐτοῦ , καὶ
ἐξανθήσουσιν ἐκ πόλεως ὡςεὶ χόρτος τῆς γῆς.
17. Ἔστω τὸ ὄνομα αὐτοῦ εὐλογημένον εἰς τοὺς
αἰῶνας , πρὸ τοῦ ἡλίου διαμενεῖ τὸ ὄνομα αὐτοῦ · καὶ
εὐλογηθήσονται ἐν αὐτῷ πᾶσαι αἱ φυλαὶ τῆς γῆς , πάντα
τὰ ἔθνη μακαριοῦσιν αὐτόν.
18. Εὐλογητός Κύριος ὁ Θεὸς τοῦ Ἰσραὴλ , ὁ ποιῶν
θαυμάσια μόνος ,
19. καὶ εὐλογητὸν τὸ ὄνομα τῆς δόξης αὐτοῦ εἰς τὸν
αἰῶνα καὶ εἰς αἰῶνα τοῦ αἰῶνος, καὶ πληρωθήσεται τῆς
δόξης αὐτοῦ πᾶσα ἡ γῆ · γένοιτο , γένοιτο.
Ἐξέλιπον οἱ ὕμνοι Δαυὶδ τοῦ υἱοῦ Ἰεσσαί.
ΟΒ΄.
Ψαλμὸς τῷ Ασάφ .
I. Ὡς ἀγαθὸς ὁ Θεὸς τῷ Ἰσραὴλ , τοῖς εὐθέσι καρδίᾳ .
2. Ἐμοῦ δὲ παρὰ μικρὸν ἐσαλεύθησαν οἱ πόδες , παρ'
ὀλίγον ἐξεχύθη τὰ διαβήματά μου .
3. Ὅτι ἐζήλωσα ἐπὶ τοῖς ἀνόμοις , εἰρήνην ἁμαρτω
λῶν θεωρῶν .
4. Ὅτι οὐκ ἔστιν ἀνάνευσις ἐν τῷ θανάτῳ αὐτῶν,
καὶ στερέωμα ἐν τῇ μάστιγι αὐτῶν .
5. Ἐν κόποις ἀνθρώπων οὐκ εἰσὶ , καὶ μετὰ ἀνθρώ-
πων οὐ μαστιγωθήσονται .
6. Διὰ τοῦτο ἐκράτησεν αὐτοὺς ἡ ὑπερηφανία , πε-
ριεβάλοντο ἀδικίαν καὶ ἀσέβειαν αὐτῶν.
7. Ἐξελεύσεται ὡς ἐκ στέατος ἡ ἀδικία αὐτῶν ·
διῆλθον εἰς διάθεσιν καρδίας.
| regis : judicare populum tuum in justitia , et pauperes tuos
in judicio.
3. Suscipiant montes pacem populo tuo , et colles.
4. In justitia judicabit pauperes populi , et salvos faciet
filios pauperum : et humiliabit calumniatorem ,
5. et permanebit cum sole , et ante lunam generationes
generationum.
6. Descendet sicut pluvia in vellus , et sicut stillicidia
stillantia super terram.
7. Orietur in diebus ejus justitia et abundantia pacis, do-
nec auferatur luna.
8. Et dominabitur a mari usque ad mare , et a flumine
usque ad terminos orbis terrarum.
9. Coram illo procident Ethiopes, et inimici ejus terram
lingent.
10. Reges Tharsis et insulae munera offerent , reges Ara-
bum et Saba dona adducent.
11. Et adorabunt eum omnes reges , omnes gentes ser-
vient ei.
12. Quia liberavit egenum a potente , et pauperem cui
non erat adjutor.
13. Parcet inopi et pauperi , et animas pauperum salvas
faciet.
14. Ex usura et iniquitate redimet animas eorum , et ho-
norabile nomen eorum coram illo.
15. Et vivet et dabitur ei de auro Arabia , et orabunt de
ipso semper : tota die benedicent ei.
16. Erit firmamentum in terra in summis montium : su-
perextolletur super Libanum fructus ejus , et florebunt de
civitate sicut foenum terræ.
17. Sit nomen ejus benedictum in sacula , ante solem
| permanebit nomen ejus ; et benedicentur in ipso omnes tri-
| bus terra , omnes gentes magnificabunt eum.
18. Benedictus Dominus Deus Israel , qui facit mirabilia
solus ,
19. Et benedictum nomen gloriæ ejus in æternum et in
| sæculum saeculi, et replebitur gloria ejus omnis terra : fiat,
fiat.
Defecerunt hymni David filii Jessæ.
LXXII.
Psalmus ipsi Asaph.
1. Quam bonus Deus Israel , rectis corde !
2. Mẹi autem pene commoti sunt pedes , paulo minus
effusi sunt gressus mei.
3. Quia zelavi super iniquos , pacem peccatorum intuens.
4. Quia non est declinatio in morte eorum , et firmamen-
tum in flagello eorum.
5. In laboribus hominum non sunt , et cum hominibus
non flagellabuntur.
6. Ideo obtinuit eos superbia , circumamicti sunt iniqui-
tate et impietate sua.
7. Prodibit quasi ex adipe iniquitas eorum : transierunt
in dispositionem cordis.
 PSALM. LXXIII. 145
8. Διενοήθησαν, καὶ ἐλάλησαν ἐν πονηρίᾳ , ἀδικίαν 8. Cogitaverunt , et locuti sunt in malignitate, iniquitatem
εἰς τὸ ὕψος ἐλάλησαν. in altum locuti sunt.
9. Ἔθεντο εἰς οὐρανὸν τὸ στόμα αὐτῶν, καὶ ἡ 9. Posuerunt in coelum os suum, et lingua eorum trans.
γλῶσσα αὐτῶν διῆλθεν ἐπὶ τῆς γῆς. ivit super terram.
10. Διὰ τοῦτο ἐπιστρέψει ὁ λαός μου ἐνταῦθα , καὶ 10. Ideo revertetur populus meus huc , et dies pleni
ἡμέραι πλήρεις εὑρεθήσονται ἐν αὐτοῖς. invenientur in eis.
1. Καὶ εἶπαν · Πῶς ἔγνω ὁ Θεὸς , καὶ εἰ ἔστι γνῶσις 11. Et dixerunt : Quomodo scivit Deus , et si est scientia
ἐν τῷ Ὑψίστῳ ; in Altissimo?
12. Ἰδοὺ οὗτοι οἱ ἁμαρτωλοὶ καὶ εὐθηνοῦντες εἰς τὸν 12. Ecce ipsi peccatores et abundantes in saeculo , obli-
αἰῶνα , κατέσχον πλούτου . nuerunt divitias.
13. Καὶ εἶπα · Ἆρα ματαίως ἐδικαίωσα τὴν καρδίαν 13. Et dixi : Ergo sine causa justificavi cor meum , et
μου , καὶ ἐνιψάμην ἐν ἀθῴοις τὰς χεῖράς μου. lavi inter innocentes manus meas .
14. Καὶ ἐγενόμην μεμαστιγωμένος ὅλην τὴν ἡμέραν, 14. Et fui flagellatus tota die , et castigatio mea in matu-
καὶ ὁ ἔλεγχός μου εἰς τὰς πρωΐας. tinis.
15. Εἰ ἔλεγον · Διηγήσομαι οὕτως , ἰδοὺ τῇ γενεᾷ 15. Si dicebam : Narrabo sic , ecce generationem filiorum
τῶν υἱῶν σου ἠσυνθέτηκα. tuorum reprobavi.
16. Καὶ ὑπέλαβον τοῦ γνῶναι , τοῦτο κόπος ἐστὶν 16. Et suscepi cognoscere , hoc labor est ante me ,
ἐναντίον μου ,
17. ἕως εἰςέλθω εἰς τὸ ἁγιαστήριον τοῦ Θεοῦ , συνῶ 17. donec intrem in sanctuarium Dei , intelligam in no-
εἰς τὰ ἔσχατα . vissima.
18. Πλὴν διὰ τὰς δολιότητας ἔθου αὐτοῖς , κατέβαλες 18. Verumtamen propter dolositates posuisti eis , deje-
αὐτοὺς ἐν τῷ ἐπαρθῆναι . cisti eos dum extollerentur.
19. Πῶς ἐγένοντο εἰς ἐρήμωσιν ; Ἐξάπινα ἐξέλιπον , 19. Quomodo facti sunt in desolationem ? Subito defece-
ἀπώλοντο διὰ τὴν ἀνομίαν αὐτῶν. runt , perierunt propter iniquitatem suam.
20. Ὡςεὶ ἐνύπνιον ἐξεγειρομένου · Κύριε , ἐν τῇ πόλει 20. Velut somnium exsurgentis : Domine , in civitate tua
σου τὴν εἰκόνα αὐτῶν ἐξουδενώσεις. imaginem ipsorum ad nihilum rediges.
21. Ὅτι ηὐφράνθη ἡ καρδία μου , καὶ οἱ νεφροί μου 21. Quia delectatum est cor meum , et renes mei mutati
ἠλλοιώθησαν. sunt.
22. Κἀγὼ ἐξουδενωμένος , καὶ οὐκ ἔγνων , 22. Et ego ad nihilum redactus sum , et non cognovi ,
23. κτηνώδης ἐγενόμην παρὰ σοι , κἀγὼ διαπαντὸς 23. ut jumentum factus sum apud te , et ego semper
μετὰ σοῦ. tecum .
24. Ἐκράτησας τῆς χειρὸς τῆς δεξιᾶς μου , ἐν τῇ 24. Tenuisti manum dexteram meam , in consilio tuo
βουλῇ σου ὡδήγησάς με , καὶ μετὰ δόξης προςελάβου με . deduxisti me, et cum gloria assumpsisti me.
25. Τί γάρ μοι ὑπάρχει ἐν τῷ οὐρανῷ , καὶ παρὰ σοῦ 25. Quid enim mihi est in coelo , et a te quid volui super
τί ἠθέλησα ἐπὶ τῆς γῆς; terram ?
26. Ἐξέλιπεν ἡ καρδία μου καὶ ἡ σάρξ μου , δὁ Θεὸς 26. Defecit cor meum et caro mea , Deus cordis mei , et
τῆς καρδίας μου , καὶ ἡ μερίς μου ὁδ Θεὸς εἰς τὸν αἰῶνα. pars mea Deus in æternum.
27. Ὅτι ἰδοὺ οἱ μακρύνοντες ἑαυτοὺς ἀπὸ σοῦ ἀπο- 27. Quia ecce qui elongant se a te peribunt : perdidisti
λοῦνται· ἐξωλόθρευσας πάντα τὸν πορνεύοντα ἀπὸ σοῦ. omnem qui fornicatur abs te.
28. Ἐμοὶ δὲ τὸ προςκολλᾶσθαι τῷ Θεῷ ἀγαθόν ἐστι , 28. Mihi autem adhaerere Deo bonum est , ponere in
τίθεσθαι ἐν τῷ Κυρίῳ τὴν ἐλπίδα μου · τοῦ ἐξαγγείλαι Domino spem meam : ut annuntiem omnes laudes tuas in
πάσας τὰς αἰνέσεις σου ἐν ταῖς πύλαις τῆς θυγατρὸς | portis filiae Sion.
Σιών.

ΟΓ΄ . LXXIII.

Συνέσεως τῷ Ασάφ . Intellectus ipsi Asaph

1. Ἱνατί ἀπώσω , ὁ Θεὸς , εἰς τέλος ; ὠργίσθη ὁ θυμός 1. Ut quid repulisti , Deus , in finem ? iratus est furor
σου ἐπὶ πρόβατα νομῆς σου; tuus super oves pascuæ tuæ ?
2. Μνήσθητι τῆς συναγωγῆς σου ἧς ἐκτήσω ἀπ' ȧp- 2. Memento congregationis tuæ quam possedisti ab ini-
χῆς · ἐλυτρώσω ῥάβδον κληρονομίας σου , ὄρος Σιών tio redemisti virgam hæreditatis tuæ , montem Sion hunc
τοῦτο δ κατεσκήνωσας ἐν αὐτῷ. in quo habitasti in eo.
3. Ἔπαρον τὰς χεῖράς σου ἐπὶ τὰς ὑπερηφανίας αὐτ 3. Leva manus tuas in superbias eorum in finem : quanta
τῶν εἰς τέλος · ὅσα ἐπονηρεύσατο ὁ ἐχθρὸς ἐν τοῖς ἁγίοις | maligne operatus est inimicus in sanctis tuis ,
σου,
4. καὶ ἐνεκαυχήσαντο οἱ μισοῦντές σε ἐν μέσῳ τῆς 4. et gloriati sunt qui oderunt te in medio solemnitatis
ἑορτῆς σου . Εθεντο τὰ σημεῖα αὐτῶν σημεῖα , tuae. Posuerunt signa sua signa ,
5. καὶ οὐκ ἔγνωσαν, ὡς εἰς τὴν εἴςοδον ὑπεράνω . Ὡς 5. et non cognoverunt , sicut in ingressu desuper. Quasi
ἐν δρυμῷ ξύλων αξίναις in sylva lignorum securibus
10
VETUS TESTAMENTUM. - II.
146 ΨΑΛΜ . ΟΔ'.

6. ἐξέκοψαν τὰς θύρας αὐτῆς ἐπιτοαυτὸ , ἐν πελέκει 6. exciderunt januas ejus in idipsum , in securi et ascia
καὶ λαξευτηρίῳ κατέῤῥαξαν αὐτήν . dejecerunt eam .
7. Ἐνεπύρισαν ἐν πυρὶ τὸ ἁγιαστήριόν σου , εἰς τὴν 7. Incenderunt in igne sanctuarium tuum in terra , pollue-
γῆν ἐβεβήλωσαν το σκήνωμα τοῦ ὀνόματός σου. runt tabernaculum nominis tui.
8. Εἶπαν ἐν τῇ καρδία αὐτῶν, ἡ συγγένεια αὐτῶν 8. Dixerunt in corde suo , cognatio eorum simul : Heus ,
ἐπιτοαυτό · Δεῦτε , καταπαύσωμεν τὰς ἑορτὰς Κυρίου quiescere faciamus solemnitates Domini a terra.
ἀπὸ τῆς γῆς.
9. Τὰ σημεῖα ἡμῶν οὐκ εἴδομεν, οὐκ ἔστιν ἔτι προ- 9. Signa nostra non vidimus , jam non est amplius pro-
φήτης , καὶ ἡμᾶς οὐ γνώσεται ἔτι . pheta , et nos non cognoscet amplius .
10. Εως πότε , ὁ Θεὸς , ὀνειδιεῖ ὁ ἐχθρὸς , παροξυνεῖ 10. Usquequo , Deus , improperabit inimicus, irritabit
ὁ ὑπεναντίος τὸ ὄνομά σου εἰς τέλος ; adversarius nomen tuum in finem ?
II . Ινατί ἀποστρέφεις τὴν χεῖρά σου , καὶ τὴν δεξιάν
11. 11. Ut quid avertis manum tuam , et dexteram tuam de
σου ἐκ μέσου τοῦ κόλπου σου εἰς τέλος ; medio sinu tuo in finem?
12. Ὁ δὲ Θεὸς βασιλεὺς ἡμῶν πρὸ αἰῶνος , εἰργάσατο 12. Deus autem rex noster ante saeculum , operatus est
salutem in medio terræ.
σωτηρίαν ἐν μέσῳ τῆς γῆς.
13. Σὺ ἐκραταίωσας ἐν τῇ δυνάμει σου τὴν θάλασ 13. Tu confirmasti in virtute tua mare , tu contrivisti
σαν, σὺ συνέτρι ψας τὰς κεφαλὰς τῶν δρακόντ ων ἐπὶ capita draconum in aqua.
τοῦ ὕδατος .
14. Σὺ συνέτριψας τὰς κεφαλὰς τοῦ δράκοντος , ἔδω- 14. Tu contrivisti capita draconis , dedisti eum escam
κας αὐτὸν βρῶμα λαοῖς τοῖς Αιθίοψι . populis Æthiopibus.
16. Σὺ διέρρηξας πηγὰς καὶ χειμάρρους , σὺ ἐξήρα- 15. Tu dirupisti fontes et torrentes , tu siccasti fluvios
νας ποταμοὺς Ἠθάμ. Etham.
16. Σή ἐστιν ἡ ἡμέρα καὶ σή ἐστιν ἡ νύξ , σὺ κατηρ- 16. Tuus est dies et tua est nox , tu perfecisti solem et
τίσω ἥλιον καὶ σελήνην. lunam.
17. Σὺ ἐποίησας πάντα τὰ ὅρια τῆς γῆς , θέρος καὶ 17. Τu fecisti omnes terminos terrae, aestatem et ver tu
ἔαρ σὺ ἐποίησας . fecisti .
18. Μνήσθητι ταύτης τῆς κτίσεώς σου · ἐχθρὸς ὠνεί- 18. Memor esto hujus creaturae tuæ : inimicus imprope-
δισε τὸν Κύριον, καὶ λαὸς ἄφρων παρώξυνε τὸ ὄνομά | ravit Domino , et populus imprudens exacerbavit nomen
σου . tuum.
19. Μὴ παραδῷς τοῖς θηρίοις ψυχὴν ἐξομολογουμέ 19. Ne tradideris bestiis animam confitentem tibi , ani-
νην σοι , τῶν ψυχῶν τῶν πενήτων σου μὴ ἐπιλάθῃ εἰς mas pauperum tuorum ne obliviscaris in finem.
τέλος.
20. Ἐπίβλεψον εἰς τὴν διαθήκην σου , ὅτι ἐπληρώ- 20. Respice in testamentum tuum , quoniam repleti sunt
θησαν οἱ ἐσκοτωμένοι τῆς γῆς οἰκων ἀνομιῶν . qui obscurati sunt terræ domibus iniquitatum .
21. Μὴ ἀποστραφήτω τεταπεινωμένος καὶ κατη 21. Ne avertatur humilis factus et confusus , egenus et
σχυμμένος , πτωχὸς καὶ πένης αἰνέσουσι τὸ ὄνομά σου. pauper laudabunt nomen tuum.
22. Ἀνάστα , ὁ Θεὸς , δίκασον τὴν δίκην σου μνή- 22. Exsurge , Deus , judica causam tuam : memento
σθητι τῶν ὀνειδισμῶν σου τῶν ὑπὸ ἄφρονος ὅλην τὴν opprobriorum tuorum eorum quæ ab imprudente sunt tota
ἡμέραν. die.
23. Μὴ ἐπιλάθῃ τῆς φωνῆς τῶν ἱκετῶν σου , ἡ ὑπε- 23. Ne obliviscaris vocem deprecantium te , superbia
ρηφανία τῶν μισούντων σε ἀναβαίη διαπαντὸς πρὸς σέ. eorum qui te oderunt ascendat semper ad te.

ΘΔ' . LXXIV .

1. Εἰς τὸ τέλος , μὴ διαφθείρης , ψαλμὸς ᾠδῆς τῷ Ασάφ . 1. In finem , ne corrumpas , psalmus cantici ipsi Asaph.

2. Ἐξομολογησόμεθά σοι, ὁ Θεὸς , ἐξομολογησόμεθα, 2. Confitebimur tibi, Deus, confitebimur, et invocabimus

καὶ ἐπικαλεσόμεθα τὸ ὄνομά σου . Διηγήσομαι πάντα
τὰ θαυμάσιά σου .
3. Οταν λάβω καιρὸν, ἐγὼ εὐθύτητας κρινῶ.
4. Ἐτάκη ἡ γῆ , καὶ πάντες οἱ κατοικοῦντες αὐτήν ·
ἐγὼ ἐστερέωσα τους στύλους αὐτῆς. Διάψαλμα.
5. Εἶπα τοῖς παρανομοῦσι · Μὴ παρανομεῖτε, καὶ τοῖς
ἁμαρτάνουσι · Μὴ ὑψοῦτε κέρας.
6. Μὴ ἐπαίρετε εἰς ὕψος τὸ κέρας ὑμῶν, μὴ λαλεῖτε
κατὰ τοῦ Θεοῦ ἀδικίαν .
7. Ὅτι οὔτε ἀπὸ ἐξόδων, οὔτε ἀπὸ δυσμῶν, οὔτε
ἀπὸ ἐρήμων ὀρέων,
8. ὅτι ὁ Θεὸς κριτής ἐστι · τοῦτον ταπεινοῖ , καὶ τοῦ
τον ὑψοῦ.
nomen tuum. Enarrabo omnia mirabilia tua.
3. Cum accepero tempus , ego justitias judicabo.
4. Liquefacta est terra , et omnes inhabitantes in ea : ege
confirmavi columnas ejus. Diapsalma.
5. Dixi iniquis : Νolite inique agere , et delinquentibus :
Nolite exaltare cornu.
6. Nolite extollere in altum cornu vestrum , nolite lo-
qui adversus Deum iniquitatem.
7. Quoniam neque ab oriente , neque ab occidente , ne-
que a desertís montium ,
8. quoniam Deus judex est : hunc humiliat , et hune
exaltat.
 PSALM . LXXVI. 147

9. Ὅτι ποτήριον ἐν χειρὶ Κυρίου , οἴνου ἀκράτου 9. Quia calix in manu Domini , vini meri plenus misto.
πλῆρες κεράσματος . Καὶ ἔκλινεν ἐκ τούτου εἰς τοῦτο , Et inclinavit ex hoc in hoc , verumtamen fex ejus non est
πλὴν ὁ τρυγίας αὐτοῦ οὐκ ἐξεκενώθη · πίονται πάντες | exinanita : bibent omnes peccatores terra .
οἱ ἁμαρτωλοὶ τῆς γῆς.
το. Ἐγὼ δὲ ἀγαλλιάσομαι εἰς τὸν αἰῶνα , ψαλῶ τῷ 10. Ego autem in saeculum gaudebo , pallam Deo Jacob .
Θεῷ Ἰακώβ.
11. Καὶ πάντα τὰ κέρατα τῶν ἁμαρτωλῶν συγκλάσω , 11. Et omnia cornua peccatorum confringam , et exalta-
καὶ ὑψωθήσεται τὰ κέρατα τοῦ δικαίου . buntur cornua justi.
OE'. LXXV.
1. Εἰς τὸ τέλος ἐν ὕμνοις , ψαλμὸς τῷ Ασάφ · ᾠδὴ πρὸς τὸν 1. In finem in hymnis , psalmus ipsi Asaph : canticum add
Ασσύριον. Assyrium .
2. Γνωστὸς ἐν τῇ Ἰουδαίᾳ ὁ Θεὸς , ἐν τῷ Ἰσραὴλ 2. Notus in Judaea Deus , in Israel magnum nomen ejus,
μέγα τὸ ὄνομα αὐτοῦ.
3. Καὶ ἐγενήθη ἐν εἰρήνῃ ὁ τόπος αὐτοῦ , καὶ τὸ και 3. Et factus est in pace locus ejus , et habitatio ejus in
τοικητήριον αὐτοῦ ἐν Σιών . Sion.
4. Ἐκεῖ συνέτριψε τὰ κράτη τῶν τόξων, ὅπλον καὶ 4. Ibi confregit potentias arcuum , scutum et gladium et
ῥομφαίαν καὶ πόλεμον . Διάψαλμα . bellum. Diapsalma.
5. Φωτίζεις σὺ θαυμαστῶς ἀπὸ ὀρέων αἰωνίων , 5. Illuminas tu mirabiliter a montibus acternis ,
6. ἐταράχθησαν πάντες οἱ ἀσύνετοι τῇ καρδίᾳ . 6. turbati sunt omnes insipientes corde. Dormierunt
Ὕπνωσαν ὕπνον αὐτῶν, καὶ οὐχ εὗρον οὐδὲν πάντες οἱ somnum suum , et nihil invenerunt omnes viri divitiarum
ἄνδρες του πλούτου ταῖς χερσὶν αὐτῶν. manibus suis.
7. Ἀπὸ ἐπιτιμήσεώς σου , δὁ Θεὸς Ἰακὼ6 , ἐνύσταξαν 7. Ab increpatione tua , Deus Jacob , dormitaverunt qui
οἱ ἐπιβεβηκότες τοὺς ἵππους. ascenderunt equos.
8. Σὺ φοβερὸς εἶ , καὶ τίς ἀντιστήσεταί σοι ἀπὸ τῆς 8. Tu terribilis es , et quis resistet tibi ab ira tua ?
ὀργῆς σου ;
9. Ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἠκούτισας κρίσιν, γῆ ἐφοβήθη 9. De coelo auditum fecisti judicium , terra timuit et
καὶ ἡσύχασεν , quievit ,
10. ἐν τῷ ἀναστῆναι εἰς κρίσιν τὸν Θεὸν, τοῦ σῶσαι 10. cum exsurgeret in judicium Deus , ut salvos faceret
πάντας τοὺς πρᾳεῖς τῇ καρδίᾳ. Διάψαλμα. omnes mites corde. Diapsalma.
11. Ὅτι ἐνθύμιον ἀνθρώπου ἐξομολογήσεταί σοι , καὶ 11. Quoniam cogitatio hominis confitebitur tibi , et reli
ἐγκατάλειμμα ἐνθυμίου ἑορτάσει σοι . quiæ cogitationis diem festum agent tibi.
12. Εὔξασθε καὶ ἀπόδοτε Κυρίῳ τῷ Θεῷ ἡμῶν · πάν- 12. Voveteret reddite Domino Deo nostro : omnes qui
τες οἱ κύκλῳ αὐτοῦ οἴσουσι δῶρα τῷ φοβερό , in circuitu ejus afferent munera terribili ,
13. καὶ ἀφαιρουμένῳ πνεύματα ἀρχόντων, φοβερῷ 13. et ei qui aufert spiritus principum , terribili apud
παρὰ τοῖς βασιλεῦσι τῆς γῆς. reges terrae.
Ος' . LXXVI.

1. Εἰς τὸ τέλος , ὑπὲρ ἐδιθούν ψαλμὸς τῷ Ασάφ .
2. Φωνῇ μου πρὸς Κύριον ἐκέκραξα , καὶ ἡ φωνή
μου πρὸς τὸν Θεὸν, καὶ προςέσχε μοι .
3. Ἐν ἡμέρᾳ θλίψεώς μου τὸν Θεὸν ἐξεζήτησα , ταῖς
χερσί μου νυκτὸς ἐναντίον αὐτοῦ , καὶ οὐκ ἠπατήθην.
Απηνήνατο παρακληθῆναι ἡ ψυχή μου ,
4. ἐμνήσθην τοῦ Θεοῦ , καὶ εὐφράνθην , ἠδολέσχησα
καὶ ὠλιγοψύχησε τὸ πνεῦμά μου. Διάψαλμα.
5. Προκατελάβοντο φυλακὰς πάντες οἱ ἐχθροί μου ,
ἐταράχθην καὶ οὐκ ἐλάλησα.
6. Διελογισάμην ἡμέρας ἀρχαίας , καὶ ἔτη αἰώνια
ἐμνήσθην ,
7. καὶ ἐμέλετησα · νυκτὸς μετὰ τῆς καρδίας μου ἠδο-
λέσχουν, καὶ ἔσκαλλον τὸ πνεῦμά μου.
8. Μὴ εἰς τοὺς αἰῶνας ἀπώσεται Κύριος , καὶ οὐ
προςθήσει τοῦ εὐδοκῆσαι ἔτι ;
9. Ἢ εἰς τέλος ἀποκόψει τὸ ἔλεος ἀπὸ γενεᾶς καὶ
γενεᾶς;
10. Η ἐπιλήσεται τοῦ οἰκτειρῆσαι ὁ Θεὸς , ἢ συνέ-
ξει ἐν τῇ ὀργῇ αὐτοῦ τοὺς οἰκτιρμοὺς αὐτοῦ ; Διά |
ψαλμα.
1. In finem , super idithum psalmus ipsi Asaph.
2. Voce mea ad Dominum clamavi, et vox mea ad Deum,
et attendit mili.
3. In die tribulationis meæ Deum exquisivi , manibus
meis nocte coram eo , et non sum deceptus. Renuit conso-
lari anima mea ,
4. memor fui Dei , et delectatus sum , garrivi et defecit
spiritus meus. Diapsalma.
5. Anticipaverunt vigilias omnes inimici mei , turbatus
sum et non sum locutus.
6. Cogitavi dies antiquos , et annorum aeternorum ne
mor fui ,
7. et meditatus sum : nocte cum corde meo garriebam ,
et sarriebam spiritum meum .
8. Numquid in secula projiciet Dominus, et non apponet
ut beneplaceat ei adhuc ?
9. Aut in finem abscidet misericordiam a generatione et
generatione?
10. Aut obliviscetur misereri Deus , aut continebit in ira
miserationes suas ? Diapsalmas
10.
148 ΨΑΛΜ . ΟΖ'.
1. Καὶ εἶπα · νῦν ἠρξάμην , αὕτη ἡ ἀλλοίωσις τῆς
δεξιᾶς τοῦ Ὑψίστου.
12. Εμνήσθην τῶν ἔργων Κυρίου , ὅτι μνησθήσομαι
ἀπὸ τῆς ἀρχῆς τῶν θαυμασίων σου .
13. Καὶ μελετήσω ἐν πᾶσι τοῖς ἔργοις σου , καὶ ἐν
τοῖς ἐπιτηδεύμασί σου ἀδολεσχήσω .
.Η. Ὁ Θεὸς , ἐν τῷ ἁγίῳ ἡ ὁδός σου · τίς Θεός μέγας
ὡς ὁ Θεὸς ἡμῶν ;
15. Σὺ εἶ ὁ Θεὸς ὁ ποιῶν θαυμάσια , ἐγνώρισας ἐν
τοῖς λαοῖς τὴν δύναμίν σου
16. ἐλυτρώσω ἐν τῷ βραχίονί σου τὸν λαόν σου , τοὺς
υἱοὺς Ἰακὼβ καὶ Ἰωσήφ . Διάψαλμα.
17. Εἴδοσάν σε ὕδατα , ὁ Θεὸς , εἴδοσάν σε ὕδατα καὶ
ἐφοβήθησαν, καὶ ἐταράχθησαν ἄβυσσοι.
18. Πλῆθος ἤχους ὑδάτων, φωνὴν ἔδωκαν αἱ νεφέλαι ,
καὶ γὰρ τὰ βέλη σου διαπορεύονται ·
19. φωνὴ τῆς βροντῆς σου ἐν τῷ τροχῷ , ἔφαναν αἱ
ἀστραπαί σου τῇ οἰκουμένῃ , ἐσαλεύθη καὶ ἔντρομος | terrarum , commota est et contremebunda facta est terra.
ἐγενήθη ἡ γῆ.
10. Ἐν τῇ θαλάσσῃ ἡ ὁδός σου , καὶ αἱ τρίβοι σου ἐν | stigia tua non cognoscentur.
ὕδασι πολλοῖς , καὶ τὰ ἴχνη σου οὐ γνωσθήσονται.
τι . Ωδήγησας ὡς πρόβατα τὸν λαόν σου ἐν χειρὶ et Aaron.
Μωϋσῆ καὶ Ααρών.
OZ'.
Συνέσεως τῷ Ασάφ .
1. Προςέχετε , λαός μου , τὸν νόμον μου · κλίνατε τὸ
οὖς ὑμῶν εἰς τὰ ῥήματα του στόματός μου.
2. Ανοίξω ἐν παραβολαῖς τὸ στόμα μου , φθέγξομαι
προβλήματα ἀπ' ἀρχῆς.
3. Όσα ἠκούσαμεν καὶ ἔγνωμεν αὐτὰ , καὶ οἱ πατέ
ρες ἡμῶν διηγήσαντο ἡμῖν.
4. Οὐκ ἐκρύβη ἀπὸ τῶν τέκνων αὐτῶν εἰς γενεὰν ἑτέ-
ραν, ἀπαγγέλλοντες τὰς αἰνέσεις Κυρίου καὶ τὰς δυνα-
στείας αὐτοῦ , καὶ τὰ θαυμάσια αὐτοῦ ἃ ἐποίησε.
5. Καὶ ἀνέστησε μαρτύριον ἐν Ἰακώβ , καὶ νόμον
ἔθετο ἐν Ἰσραήλ · ὃν ἐνετείλατο τοῖς πατράσιν ἡμῶν,
γνωρίσαι αὐτὸν τοῖς υἱοῖς αὐτῶν,
6. ὅπως ἂν γνῷ γενεὰ ἑτέρα , υἱοὶ οἱ τεχθησόμενοι ·
καὶ ἀναστήσονται καὶ ἀπαγγελοῦσιν αὐτὰ τοῖς υἱοῖς
αὐτῶν.
7. Ἵνα θῶνται ἐπὶ τὸν Θεὸν τὴν ἐλπίδα αὐτῶν, καὶ
μὴ ἐπιλάθωνται τῶν ἔργων τοῦ Θεοῦ , καὶ τὰς ἐντολὰς
αὐτοῦ ἐκζητήσωσιν.
ε. Ἵνα μὴ γένωνται ὡς οἱ πατέρες αὐτῶν, γενεὰ
σκολιὰ καὶ παραπικραίνουσα · γενεὰ ἥτις οὐ κατεύθυνε
ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῆς , καὶ οὐκ ἐπιστώθη μετὰ τοῦ Θεοῦ
τὸ πνεῦμα αὐτῆς.
9. Υἱοὶ Ἐφραὶμ ἐντείνοντες καὶ βάλλοντες τόξον
ἐστράφησαν ἐν ἡμέρᾳ πολέμου.
ια. Οὐκ ἐφύλαξαν τὴν διαθήκην τοῦ Θεοῦ , καὶ ἐν τῷ
νόμῳ αὐτοῦ οὐκ ἤθελον πορεύεσθαι.
11. Καὶ ἐπελάθοντο τῶν εὐεργεσιῶν αὐτοῦ καὶ τῶν
θαυμασίων αὐτοῦ ὧν ἔδειξεν αὐτοῖς.
12. Ἐναντίον τῶν πατέρων αὐτῶν ἃ ἐποίησε θαυμά
σια , ἐν γῇ Αἰγύπτῳ , ἐν πεδίῳ Τάνεως.
13. Διέρρηξε θάλασσαν, καὶ διήγαγεν αὐτοὺς, ἔστη
σεν ὕδατα ὡςεὶ ἀσκόν .
11. Et dixi : Nunc capi, haec immutatio dextera Excelsi.
12. Memor fui operum Domini , quia memor ero ab initio
mirabilium tuorum.
13. Et meditabor in omnibus operibus tuis , et in adin-
ventionibus tuis garriam.
14. Deus , in sancto via tua : quis Deus magnus sicut
Deus noster?
15. Tu es Deus , qui facis mirabilia , notam fecisti in po-
pulis virtutem tuam :
16. redemisti in brachio tuo populum tuum , filies Jacob
et Joseph. Diapsalma.
17. Viderunt te aquæ , Deus , viderunt te aquae et time-
runt , et turbatae sunt abyssi.
18. Multitudo sonitus aquarum , vocem dederunt nubes ,
etenim sagittæ tuæ transeunt :
19. vox tonitrui tui in rota , apparuerunt fulgura tua orbi
20. In mari via tua, et semite tuæ in aquis multis, et ve-
21. Deduxisti sicut oves populum tuum in manu Moysi
LXXVII.
Intellectus ipsi Asaph.
1. Attendite , populus meus , legem meam : inclinate au-
rem vestram in verba oris mei.
2. Aperiam in parabolis os meum , loquar propositiones
ab initio.
3. Quanta audivimus et cognovimus ea , et patres nostri
narraverunt nobis.
4. Non sunt occultata a filiis eorum in generationem al-
teram , annuntiantes laudes Domini et potentias ejus , et
mirabilia ejus quæ fecit.
5. Et suscitavit testimonium in Jacob , et legem posuit
in Israel : quam mandavit patribus nostris , ut notam face-
rent eam filiis suis ,
6. ut cognoscat generatio altera , filii qui nascentur : et
exsurgent et annuntiabunt ea filiis suis.
7. Ut ponant in Deo spem suam , et non obliviscantur
operum Dei , et mandata ejus exquirant.
8. Ne fiant sicut patres eorum, generatio prava et exa-
sperans generatio quæ non direxit in corde suo , et non est
creditus cum Deo spiritus ejus.
9. Filii Ephraim intendentes et mittentes arcum conversi
sunt in die belli.
10. Non custodierunt testamentum Dei , et in lege ejus
noluerunt ambulare.
11. Et obliti sunt beneficiorum ejus et mirabilium ejus
quæ ostendit eis.
12. Coram patribus eorum quæ fecit mirabilia, in terra
Ægypti , in campo Taneos .
13. Dirupit mare , et perduxit eos , statuit aquas quasi
utrem.
 PSALM. LXXVII.
14. Καὶ ὡδήγησεν αὐτοὺς ἐν νεφέλῃ ἡμέρας , καὶ
ὅλην τὴν νύκτα ἐν φωτισμῷ πυρός.
15. Διέῤῥηξε πέτραν ἐν ἐρήμῳ , καὶ ἐπότισεν αὐτοὺς
ὡς ἐν ἀβύσσῳ πολλῇ.
16. Καὶ ἐξήγαγεν ὕδωρ ἐκ πέτρας , καὶ κατήγαγεν
ὡς ποταμοὺς ὕδατα.
17. Καὶ προςέθεντο ἔτι τοῦ ἁμαρτάνειν αὐτῷ · πα-
ρεπίκραναν τὸν Ὕψιστον ἐν ἀνύδρω .
18. Καὶ ἐξεπείρασαν τὸν Θεὸν ἐν ταῖς καρδίαις αὐτ
τῶν, τοῦ αἰτῆσαι βρώματα ταῖς ψυχαῖς αὐτῶν.
19. Καὶ κατελάλησαν τοῦ Θεοῦ , καὶ εἶπαν · Μὴ δυ-
νήσεται ὁ Θεὸς ἑτοιμάσαι τράπεζαν ἐν ἐρήμῳ;
20. Ἐπεὶ ἐπάταξε πέτραν, καὶ ἐῤῥύησαν ὕδατα , καὶ
χείμαρροι κατεκλύσθησαν. Μὴ καὶ ἄρτον δυνήσεται
δοῦναι , ἢ ἑτοιμάσαι τράπεζαν τῷ λαῷ αὐτοῦ ;
21. Διὰ τοῦτο ἤκουσε Κύριος καὶ ἀνεβάλετο , καὶ
πῦρ ἀνήφθη ἐν Ἰακώβ, καὶ ὀργὴ ἀνέβη ἐπὶ τὸν Ἰσραήλ.
22. Ὅτι οὐκ ἐπίστευσαν ἐν τῷ Θεῷ , οὐδὲ ἤλπισαν
ἐπὶ τὸ σωτήριον αὐτοῦ.
23. Καὶ ἐνετείλατο νεφέλαις ὑπεράνωθεν, καὶ θύρας
οὐρανοῦ ἀνέωξε .
24. Καὶ ἔβρεξεν αὐτοῖς μάννα φαγεῖν, καὶ ἄρτον οὐ
ρανοῦ ἔδωκεν αὐτοῖς.
25. Ἄρτον ἀγγέλων ἔφαγεν ἄνθρωπος , ἐπισιτισμὸν
ἀπέστειλεν αὐτοῖς εἰς πλησμονήν.
20. Ἀπήρεν νότον ἐξ οὐρανοῦ , καὶ ἐπήγαγεν ἐν τῇ
δυναστείᾳ αὐτοῦ λίβα.
27. Καὶ ἔβρεξεν ἐπ᾿ αὐτοὺς ὡςεὶ χοῦν σάρκας , καὶ
ὡσεὶ ἄμμον θαλασσῶν πετεινὰ πτερωτά.
48. Καὶ ἐπέπεσον εἰς μέσον τῆς παρεμβολῆς αὐτῶν,
κύκλῳ τῶν σκηνωμάτων αὐτῶν.
29. Καὶ ἐφάγοσαν καὶ ἐνεπλήσθησαν σφόδρα , καὶ
τὴν ἐπιθυμίαν αὐτῶν ἤνεγκεν αὐτοῖς ·
30. οὐκ ἐστερήθησαν ἀπὸ τῆς ἐπιθυμίας αὐτῶν. Ἔτι
τῆς βρώσεως αὐτῶν οὔσης ἐν τῷ στόματι αὐτῶν,
31. καὶ ὀργὴ τοῦ Θεοῦ ἀνέβη ἐπ᾿ αὐτοὺς , καὶ ἀπέ-
κτεινεν ἐν τοῖς πίοσιν αὐτῶν, καὶ τοὺς ἐκλεκτοὺς τοῦ
Ἰσραὴλ συνεπόδισεν.
32. Ἐν πᾶσι τούτοις ἥμαρτον ἔτι , καὶ οὐκ ἐπίστευ
σαν τοῖς θαυμασίοις αὐτοῦ.
33. Καὶ ἐξέλιπον ἐν ματαιότητι αἱ ἡμέραι αὐτῶν, καὶ
τὰ ἔτη αὐτῶν μετὰ σπουδῆς.
34. Ὅταν ἀπέκτεινεν αὐτοὺς , ἐζήτουν αὐτὸν , καὶ
ἐπέστρεφον καὶ ὤρθριζον πρὸς τὸν Θεόν.
35. Καὶ ἐμνήσθησαν ὅτι ὁ Θεὸς βοηθὸς αὐτῶν ἐστι ,
καὶ ὁ Θεὸς ὁ ὕψιστος λυτρωτὴς αὐτῶν ἐστι .
36. Καὶ ἠγάπησαν αὐτὸν ἐν τῷ στόματι αὐτῶν, καὶ
τῇ γλώσσῃ αὐτῶν ἐψεύσαντο αὐτῷ .
37. Ἡ δὲ καρδία αὐτῶν οὐκ εὐθεία μετ ' αὐτοῦ , οὐδὲ
ἐπιστώθησαν ἐν τῇ διαθήκῃ αὐτοῦ.
38. Αὐτὸς δέ ἐστιν οἰκτίρμων καὶ ἱλάσεται ταῖς ἁμαρτ
τίαις αὐτῶν , καὶ οὐ διαφθερεῖ . Καὶ πληθυνεῖ τοῦ ἀπο-
στρέψαι τὸν θυμὸν αὐτοῦ , καὶ οὐχὶ ἐκκαύσει πᾶσαν τὴν
ὀργὴν αὐτοῦ .
39. Καὶ ἐμνήσθη ὅτι σάρξ εἰσι , πνεῦμα πορευόμενον
καὶ οὐκ ἐπιστρέφον .
40. Ποσάκις παρεπίκραναν αὐτὸν ἐν τῇ ἐρήμῳ , πα-
ρώργισαν αὐτὸν ἐν γῇ ἀνύδρῳ ;
41. Καὶ ἐπέστρεψαν καὶ ἐπείρασαν τὸν Θεὸν, καὶ τὸν
ἅγιον τοῦ Ἰσραὴλ παρώξυναν .
149
14. Et deduxit eos in nube die , et tota nocte in ullumi-
natione ignis.
15. Dirupit petram in eremo , et potavit eos velut in
abysso multa.
16. Et eduxit aquam de petra , et deduxit tamquam: flu:
mina aquas .
17. Et apposuerunt adhuc peccare ei : exacerbaverunt
Altissimum in inaquoso.
18. Ef tentaverunt Deum in cordibus suis , ut peterent
escas animabus suis.
19. Et detraxerunt de Deo , et dixerunt : Numquid pote-
rit Deus parare mensam in deserto?
20. Quoniam percussit petram , et fluxerunt aquæ , et
torrentes inundaverunt. Numquid et panem poterit dare ,
aut parare mensam populo suo?
21. Propter hoc audivit Dominus et distulit , et ignis ac-
census est in Jacob , et ira ascendit in Israel.
22. Quia non crediderunt in Deo , nec speraverunt in sa-
lutare ejus.
23. Et mandavit nubibus desuper , et januas coeli ape-
ruit.
24. Et pluit illis manna ad manducandum , et panem coeli
dedit eis.
25. Panem angelorum manducavit homo , cibaria misit
eis in abundantia.
26. Transtulit austrum de coelo , et induxit in virtute sua
africum.
27. Et pluit super eos sicut pulverem carnes , et sicut
arenam marium volatilia pennata.
28. Et ceciderunt in medio castrorum eorum , circa ta-
bernacula eorum.
29. Et manducaverunt et saturati sunt nimis , et deside-
rium eorum attulit eis :
30. non sunt privati a desiderio suo. Adhuc esca eorum
erat in ore ipsorum ,
31. et ira Dei ascendit super eos , et occidit in pinguibus
eorum , et electos Israel compedivit.
32. In omnibus his peccaverunt adhuc , et non credide-
runt mirabilibus ejus.
33. Et defecerunt in vanitate dies eorum , et anni eorum
cum festinatione.
34. Cum occideret eos , quaerebant eum , et reverteban
tur et diluculo veniebant ad Deum.
35. Et rememorati sunt quoniam Deus adjutor est eorum,
et Deus excelsus redemptor eorum est.
36. Et dilexerunt eum in ore suo , et lingua sua mentiti
sunt ei.
37. Cor autem ipsorum non erat rectum cum eo , nec fide-
les habiti sunt in testamento ejus.
38. Ipse autem est misericors et propitius fiet peccatis
eorum , et non disperdet. Et multiplicabit ad avertendam
iram suam , et non accendet omnem iram suam.
39. Et recordatus est quia caro sunt , spiritus vadens et
non rediens.
40. Quoties exacerbaverunt eum in deserto , in iram ,con-
citaverunt eum in terra sine aqua !
41. Et conversi sunt et tentaverunt Deum , et sanctum
Israel exacerbaverunt.
150 ΨΑΛΜ . ΟΖ .
42. Οὐκ ἐμνήσθησαν, τῆς χειρὸς αὐτοῦ ἡμέρας , ἧς
ἐλυτρώσατο αὐτοὺς ἐκ χειρὸς θλίβοντος .
43. Ως ἔθετο ἐν Αἰγύππω τὰ σημεῖα αὐτοῦ , καὶ τὰ
τέρατα αὐτοῦ ἐν πεδίῳ Τάνεως.
44. Καὶ μετέστρεψεν εἰς αἷμα τοὺς ποταμοὺς αὐτῶν
καὶ τὰ ὀμβρήματα αὐτῶν , ὅπως μὴ πίωσιν .
45. Εξαπέστειλεν εἰς αὐτοὺς κυνόμυιαν, καὶ κατέ
φαγεν αὐτοὺς , καὶ βάτραχον, καὶ διέφθειρεν αὐτούς .
46. Καὶ ἔδωκε τῇ ἐρυσίβῃ τὸν καρπὸν αὐτῶν, καὶ
τοὺς πόνους αὐτῶν τῇ ἀκρίδι .
47. Ἀπέκτεινεν ἐν χαλάζῃ τὴν ἄμπελον αὐτῶν, καὶ
τὰς συκαμίνους αὐτῶν ἐν τῇ πάχνη .
48. Καὶ παρέδωκεν ἐν χαλάζῃ τὰ κτήνη αὐτῶν, καὶ
τὴν ὕπαρξιν αὐτῶν τῷ πυρί.
49. Εξαπέστειλεν εἰς αὐτοὺς ὀργὴν θυμοῦ αὐτοῦ , θυ-
μὸν καὶ ὀργὴν καὶ θλίψιν, ἀποστολὴν δι' ἀγγέλων που
νηρῶν.
50. Ωδοποίησε τρίβον τῇ ὀργῇ αὐτοῦ , οὐκ ἐφείσατο
ἀπὸ θανάτου τῶν ψυχῶν αὐτῶν, καὶ τὰ κτήνη αὐτῶν
εἰς θάνατον συνέκλεισε .
51. Καὶ ἐπάταξε πᾶν πρωτότοκον ἐν γῇ Αἰγύππω ,
ἀπαρχὴν πόνων αὐτῶν ἐν τοῖς σκηνώμασι Χάμ .
12. Καὶ ἀπῆρεν ὡς πρόβατα τὸν λαὸν αὐτοῦ , ἤγα-
γεν αὐτοὺς ὡςεὶ ποίμνιον ἐν ἐρήμῳ.
53. Καὶ ὡδήγησεν αὐτοὺς ἐν ἐλπίδι , καὶ οὐκ ἐδει
λίασαν, καὶ τοὺς ἐχθροὺς αὐτῶν ἐκάλυψε θάλασσα .
54. Καὶ εἰςήγαγεν αὐτοὺς εἰς ὄρος ἁγιάσματος αὐτ
τοῦ , ὄρος τοῦτο δ' ἐκτήσατο ἡ δεξιὰ αὐτοῦ. Καὶ ἐξέβαλεν |
ἀπὸ προςώπου αὐτῶν ἔθνη, καὶ ἐκληροδότησεν αὐτοὺς
ἐν σχοινίῳ κληροδοσίας ,
55. καὶ κατεσκήνωσεν ἐν τοῖς σκηνώμασιν αὐτῶν τὰς
φυλὰς τοῦ Ἰσραήλ.
56. Καὶ ἐπείρασαν καὶ παρεπίκραναν τὸν Θεὸν τὸν
ὕψιστον , καὶ τὰ μαρτύρια αὐτοῦ οὐκ ἐφυλάξαντο.
57. Καὶ ἀπέστρεψαν, καὶ ἠσυνθέτησαν καθὼς καὶ
οἱ πατέρες αὐτῶν, μετεστράφησαν εἰς τόξον στρεβλόν .
58. Καὶ παρώργισαν αὐτὸν ἐπὶ τοῖς βουνοῖς αὐτῶν ,
καὶ ἐν τοῖς γλυπτοῖς αὐτῶν παρεζήλωσαν αὐτόν.
59. Ἤκουσεν ὁ Θεὸς καὶ ὑπερεῖδε , καὶ ἐξουδένωσε
σφόδρα τὸν Ἰσραήλ.
60. Καὶ ἀπώσατο τὴν σκηνὴν Σηλώμ , σκήνωμα αὐτ
τοῦ οὗ κατεσκήνωσεν ἐν ἀνθρώποις.
61. Καὶ παρέδωκεν εἰς αἰχμαλωσίαν τὴν ἰσχὺν αὐτ
τῶν, καὶ τὴν καλλονὴν αὐτῶν εἰς χεῖρα ἐχθροῦ.
62. Καὶ συνέκλεισεν εἰς ῥομφαίαν τὸν λαὸν αὐτοῦ ,
καὶ τὴν κληρονομίαν αὐτοῦ ὑπερεῖδε .
63. Τοὺς νεανίσκους αὐτῶν κατέφαγε πῦρ , καὶ αἱ
παρθένοι αὐτῶν οὐκ ἐπένθησαν .
64. Οἱ ἱερεῖς αὐτῶν ἐν ῥομφαίᾳ ἔπεσον, καὶ αἱ χῆ
ραι αὐτῶν οὐ κλαυσθήσονται .
65. Καὶ ἐξηγέρθη ὡς ὁ ὑπνῶν Κύριος , ὡς δυνατὸς
κεκραιπαληκὼς ἐξ οἴνου .
66. Καὶ ἐπάταξε τοὺς ἐχθροὺς αὐτοῦ εἰς τὰ ὀπίσω ,
ὄνειδος αἰώνιον ἔδωκεν αὐτοῖς.
67. Καὶ ἀπώσατο τὸ σκήνωμα Ἰωσήφ , καὶ τὴν φυ-
λὴν Ἐφραὶμ οὐκ ἐξελέξατο .
68. Καὶ ἐξελέξατο τὴν φυλὴν Ἰούδα , τὸ ὄρος τὸ
Σιὼν ὁ ἠγάπησε.
60. Καὶ ᾠκοδόμησεν ὡς μονοκερώτων τὸ ἁγίασμα
αὐτοῦ , ἐν τῇ γῇ ἐθεμελίωσεν αὐτὴν εἰς τὸν αἰῶνα.
42. Non sunt recordati manus ejus diei , qua redemit eas
de manu tribulantis .
43. Sicut posuit in Egypto signa sua , et prodigia sua in
campo Taneos.
44. Et convertit in sanguinem flumina eorum et imbres
eorum , ne biberent.
45. Misit in eos cynomyam, et comedit eos , et ranam ,
et disperdidit eos.
46. Et dedit aerugini fructum eorum , et labores eorum lo-
custae.
47. Occidit in grandine vineam eorum , et moros eorum
in pruina.
48. Et tradidit in grandine jumenta eorum , et substan
tiam eorum igni.
49. Misit in eos iram indignationis suæ , indignationem
et iram et tribulationem , immissionem per angelos malos .
50. Viam fecit semite ira suæ , non pepercit a morte
animabus eorum , et jumenta eorum in morte conclusit.
51. Et percussit omne primogenitum in terra Ægypti ,
primitias laborum eorum in tabernaculis Cham .
52. Et abstulit sicut oves populum suum , perduxit eos
tamquam gregem in deserto.
53. Et deduxit eos in spe , et non timuerunt , et inimicos
eorum operuit mare.
54. Et induxit eos in montem sanctificationis suæ , mon-
tem hunc quem acquisivit dextera ejus. Et ejecit a facie
corum gentes , et sorte divisit eis terram in funiculo distri-
butionis ,
55. Et habitare fecit in tabernaculis eorum tribus Israel.
56. Et tentaverunt et exacerbaverunt Deum excelsum ,
et testimonia ejus non custodierunt.
57. Et averterunt se , et non servaverunt pactum quem
admodum et patres eorum , conversi sunt in arcum pravum.
58. Et in iram concitaverunt eum in collibus suis , et
in sculptilibus suis ad æmulationem eum provocaverunt.
59. Audivit Deus et sprevit , et ad nihilum redegit valde
Israel.
60. Et repulit tabernaculum Selom , tabernaculum suum
ubi habitavit in hominibus.
€1 . Et tradidit in captivitatem virtutem eorum , et pul-
chritudinem eorum in manum inimici.
62. Et conclusit in gladio populum suum , et haeredita-
tem suam sprevit.
63. Juvenes eorum comedit ignis, et virgines eorum non
sunt lamentatae.
64. Sacerdotes eorum in gladio ceciderunt , et viduæ eo-
rum non plorabuntur.
65. Et excitatus est tamquam dormiens Dominus , tam-
quam potens crapulatus a vino.
€6. Et percussit inimicos suos in posteriora , opprobrium
sempiternum dedit illis.
67. Et repulit tabernaculum Joseph , et tribum Ephraim
non elegit.
68. Et elegit tribum Juda , montem Sion quem dilexit.
69. Et aedificavit sicut unicornium sanctificationem suam ,
in terra fundavit cam in æternum.
 PSALM . LXXIX.
151
70. Καὶ ἐξελέξατο Δαυὶδ τὸν δοῦλον αὐτοῦ , καὶ ἀνέ- 70. Et elegit David servum suum , et assumpsit eum de
λαβεν αὐτὸν ἐκ τῶν ποιμνίων τῶν προβάτων · ἐξόπι- . gregibus ovium : de post fotantes accepit eum ,
σθεν τῶν λοχευομένων ἔλαβεν αὐτὸν,
71. ποιμαίνειν Ἰακὼβ τὸν δοῦλον αὐτοῦ , καὶ Ἰσραὴλ 71. pascere Jacob servum suum , et Israel haereditatem
τὴν κληρονομίαν αὐτοῦ. suam.
72. Καὶ ἐποίμανεν αὐτοὺς ἐν τῇ ἀκακίᾳ τῆς καρδίας 72. Et pavit eos in innocentia cordis sui , et in intellectu
αὐτοῦ , καὶ ἐν τῇ συνέσει τῶν χειρῶν αὐτοῦ ὡδήγησεν manuum suarum deduxit eos.
αὐτούς.

ΟΗ΄.
LXXVIII.
Ψαλμὸς τῷ ᾿Ασάφ . Psalmus ipsi Asaph.
1. Ὁ Θεὸς, ἤλθοσαν ἔθνη εἰς τὴν κληρονομίαν σου , 1. Deus, venerunt gentes in haereditatem tuam, polluerunt
ἐμίαναν τὸν ναὸν τὸν ἅγιόν σου. Ἔθεντο Ἱερουσαλὴμ | templum sanctum
tuum. Posuerunt Jerusalem in pomorum
εἰς ὀπωροφυλάκιον. custodiam.
2. Ἔθεντο τὰ θνησιμαῖα τῶν δούλων σου βρώματα 2. Posuerunt morticina servorum tuorum escas volatili-
τοῖς πετεινοῖς τοῦ οὐρανοῦ , τὰς σάρκας τῶν ὁσίων σου bus cœli , carnes sanctorum tuorum bestiis terræ.
τοῖς θηρίοις τῆς γῆς.
3. Εξέχεαν τὸ αἷμα αὐτῶν ὡς ὕδωρ, κύκλῳ Ἱερου- 3. Effuderunt sanguinem eorum sicut aquam, in circuitu
σαλὴμ , καὶ οὐκ ἦν δ᾽ θάπτων. Jerusalem , et non erat qui sepeliret .
4. Εγενήθημεν εἰς ὄνειδος τοῖς γείτοσιν ἡμῶν, μυ 4. Facti sumus in opprobrium vicinis nostris , subsanna-
κτηρισμὸς καὶ χλευασμὸς τοῖς κύκλῳ ἡμῶν. tio et irrisio iis qui in circuitu nostro sunt.
5. Έως πότε , Κύριε , ὀργισθήσῃ εἰς τέλος , ἐκκαυ 5. Usquequo , Domine , irasceris in finem , exardescet
θήσεται ὡς πῦρ ὁ ζῆλός σου ; velut ignis zelus tuus?
6. Εκχεον τὴν ὀργήν σου ἐπὶ ἔθνη τὰ μὴ ἐπεγνω- 6. Effunde iram tuam in gentes quæ te non noverunt , et
κότα σε , καὶ ἐπὶ βασιλείας αἳ τὸ ὄνομά σου οὐκ ἐπε- in regna quæ nomen tuum non invocaverunt.
καλέσαντο.
7. Ὅτι κατέφαγον τὸν Ἰακώβ , καὶ τὸν τόπον αὐτ 7. Quia comederunt Jacob , et locum ejus desolaverunt.
τοῦ ἠρήμωσαν .
8. Μὴ μνησθῆς ἡμῶν ἀνομιῶν ἀρχαίων, ταχὺ προ- 8. Ne memineris iniquitatum nostrarum antiquarum ,
καταλαβέτωσαν ἡμᾶς οἱ οἰκτιρμοί σου , ὅτι ἐπτωχεύ- | cito anticipent nos misericordiæ tuæ , quia pauperes facti
σαμεν σφόδρα. sumus nimis.
9. Βοήθησον ἡμῖν, ὁ Θεὸς ὁ σωτὴρ ἡμῶν · ἕνεκα τῆς 9. Adjuva nos , Deus salutaris noster : propter gloriam
δόξης τοῦ ὀνόματός σου , Κύριε , ῥῦσαι ἡμᾶς , καὶ ἱλά nominis tui , Domine , libera nos , et propitius esto peccatis
σθητι ταῖς ἁμαρτίαις ἡμῶν ἕνεκα τοῦ ὀνόματός σου . nostris propter nomen tuum.
10. Μή ποτε εἴπωσιν ἐν τοῖς ἔθνεσι · Ποῦ ἐστιν ὁ 10. Ne quando dicant in gentibus : Ubi est Deus eorum ?
Θεὸς αὐτῶν; Καὶ γνωσθήτω ἐν τοῖς ἔθνεσιν ἐνώπιον Et innotescat in nationibus coram oculis nostris ultio san-
τῶν ὀφθαλμῶν ἡμῶν ἡ ἐκδίκησις τοῦ αἵματος τῶν δού- . guinis servorum tuorum qui effusus est.
λων σου τοῦ ἐκκεχυμένου.
11. Εἰςελθέτω ἐνώπιόν σου ὁ στεναγμὸς τῶν πεπεδη- 11. Intret in conspectum tuum gemitus compeditorum,
μένων, κατὰ τὴν μεγαλωσύνην τοῦ βραχίονός σου πε- secundum magnitudinem brachii tui posside filios mortifica-
ριποίησαι τοὺς υἱοὺς τῶν τεθανατωμένων. forum.
12. Ἀπόδος τοῖς γείτοσιν ἡμῶν ἑπταπλάσια εἰς τὸν 12. Redde vicinis nostris septuplum in sinum eorum, op-
κόλπον αὐτῶν, τὸν ὀνειδισμὸν αὐτῶν ὃν ὠνείδισάν σε , probriu ipsorum quod exprobraverunt tibi , Domine.
m
Κύριε .
13. Ἡμεῖς γὰρ λαός σου καὶ πρόβατα νομῆς σου , 13. Nos autem populus tuus et oves pascua tua , confi-
ἀνθομολογησόμεθά σοι εἰς τὸν αἰῶνα , εἰς γενεὰν καὶ tebimur tibi in sæculum , in generationem et generationem
γενεὰν ἐξαγγελοῦμεν τὴν αἴνεσίν σου . annuntiabimus laudem tuam.
ΟΘ΄. LXXIX.
1. Εἰς τὸ τέλος , ὑπὲρ τῶν ἀλλοιωθησομένων, μαρτύριον τῷ
1. In finem , pro iis qui immutabuntur, testimonium ipsi
Ασάφ , ψαλμὸς ὑπὲρ τοῦ Ασσυρίου.
Asaph, psalmus pro Assyrio .
2. Ὁ ποιμαίνων τὸν Ἰσραὴλ, πρόσχες , ὁ ὁδηγῶν
2. Qui pascis Israel , intende , qui deducis velut oves
ὡςεὶ πρόβατα τὸν Ἰωσήφ. Ὁ καθήμενος ἐπὶ τῶν Χε- |
Joseph. Qui sedes super Cherubim , appare ,
ρουβὶμ , ἐμφάνηθι ,
3. ἐναντίον Ἐφραὶμ καὶ Βενιαμὶν καὶ Μανασσῆ , ἐξέ-
3. coram Ephraim et Benjamin et Manasse, excita poten-
γειρον τὴν δυναστείαν σου καὶ ἐλθὲ εἰς τὸ σῶσαι ἡμᾶς. tiam tuam et veni ut salvos facias nos.
4. Ὁ Θεὸς, ἐπίστρεψον ἡμᾶς , καὶ ἐπίφανον τὸ πρός- 4. Deus , converte nos , et ostende faciem tuam , et salvi
ωπόν σου , καὶ σωθησόμεθα . erimus .
152 ΨΑΛΜ. Π'.
5. Κύριε ὁ Θεὸς τῶν δυνάμεων, ἕως πότε ὀργίζῃ ἐπὶ
τὴν προςευχὴν τοῦ δούλου σου ;
6. Ψωμιεῖς ἡμᾶς ἄρτον δακρύων, καὶ ποτιεῖς ἡμᾶς
ἐν δάκρυσιν ἐν μέτρῳ ;
7. Ἔθου ἡμᾶς εἰς ἀντιλογίαν τοῖς γείτοσιν ἡμῶν,
καὶ οἱ ἐχθροὶ ἡμῶν ἐμυκτήρισαν ἡμᾶς.
8. Κύριε ὁ Θεὸς τῶν δυνάμεων, ἐπίστρεψον ἡμᾶς ,
καὶ ἐπίφανον τὸ πρόςωπόν σου , καὶ σωθησόμεθα. Διά-
ψαλμα.
9. Αμπελον ἐξ Αἰγύπτου μετῆρας , ἐξέβαλες ἔθνη
καὶ κατεφύτευσας αὐτήν.
10. Ὁδοποίησας ἔμπροσθεν αὐτῆς , καὶ κατεφύτευ
σας τὰς ῥίζας αὐτῆς , καὶ ἐπλήσθη ἡ γῆ .
11. Εκάλυψεν ὄρη ἡ σκιὰ αὐτῆς , καὶ αἱ ἀναδενδρά-
δες αὐτῆς τὰς κέδρους τοῦ Θεοῦ.
12. Εξέτεινε τὰ κλήματα αὐτῆς ἕως θαλάσσης , καὶ
ἕως ποταμοῦ τὰς παραφυάδας αὐτῆς.
13. Ινατί καθεῖλες τὸν φραγμὸν αὐτῆς , καὶ τρυγῶ-
σιν αὐτὴν πάντες οἱ παραπορευόμενοι τὴν ὁδόν ;
14. Ἐλυμήνατο αὐτὴν σὓς ἐκ δρυμοῦ , καὶ μονιὸς
ἄγριος κατενεμήσατο αὐτήν.
15. Ὁ Θεὸς τῶν δυνάμεων, ἐπίστρεψον δὴ , ἐπίβλεψον
ἐξ οὐρανοῦ καὶ ἴδε , καὶ ἐπίσκεψαι τὴν ἄμπελον ταύτην .
16. Καὶ κατάρτισαι αὐτὴν, ἣν ἐφύτευσεν ἡ δεξιά
σου , καὶ ἐπὶ υἱὸν ἀνθρώπου ὃν ἐκραταίωσας σεαυτῷ.
17. Εμπεπυρισμένη πυρὶ καὶ ἀνεσκαμμένη , ἀπὸ
ἐπιτιμήσεως τοῦ προςώπου σου ἀπολοῦνται.
18. Γενηθήτω ἡ χείρ σου ἐπ' ἄνδρα δεξιᾶς σου , καὶ
ἐπὶ υἱὸν ἀνθρώπου ὃν ἐκραταίωσας σεαυτῷ.
19. Καὶ οὐ μὴ ἀποστῶμεν ἀπὸ σοῦ , ζωώσεις ἡμᾶς ,
καὶ τὸ ὄνομά σου ἐπικαλεσόμεθα.
20. Κύριε ὁ Θεὸς τῶν δυνάμεων, ἐπίστρεψον ἡμᾶς ,
καὶ ἐπίφανον τὸ πρόσωπόν σου , καὶ σωθησόμεθα.
II'.
1. Εἰς τὸ τέλος , ὑπὲρ τῶν ληνῶν ψαλμὸς , τῷ Ασάφ .
2. Αγαλλιᾶσθε τῷ Θεῷ τῷ βοηθῷ ἡμῶν, ἀλαλάξατε
τῷ Θεῷ Ἰακώβ.
3. Λάβετε ψαλμὸν καὶ δότε τύμπανον, ψαλτήριον
τερπνὸν μετὰ κιθάρας .
4. Σαλπίσατε ἐν νεομηνίᾳ σάλπιγγι , ἐν εὐσήμῳ
ἡμέρᾳ ἑορτῆς ἡμῶν.
5. Ὅτι πρόςταγμα τῷ Ἰσραήλ ἐστι , καὶ κρίμα τῷ
Θεῷ Ἰακώβ.
6. Μαρτύριον ἐν τῷ Ἰωσὴφ ἔθετο αὐτὸν, ἐν τῷ ἐξελ-
θεῖν αὐτὸν ἐκ γῆς Αἰγύπτου . Γλῶσσαν ἣν οὐκ ἔγνω |
ἤκουσεν .
7. Ἀπέστησεν ἀπὸ ἄρσεων τὸν νῶτον αὐτοῦ · αἱ
χεῖρες αὐτοῦ ἐν τῷ κοφίνῳ ἐδούλευσαν.
8. Ἐν θλίψει ἐπεκαλέσω με καὶ ἐῤῥυσάμην σε .
Ἐπήκουσά σου ἐν ἀποκρύφῳ καταιγίδος , ἐδοκίμασα |
σε ἐπὶ ὕδατος ἀντιλογίας . Διάψαλμα .
4. Ἄκουσον , λαός μου , καὶ λαλήσω σοι , Ἰσραὴλ ,
καὶ διαμαρτύρομαί σοι . Ἐὰν ἀκούσῃς μου ,
10. οὐκ ἔσται ἐν σοὶ θεὸς πρόςφατος , οὐδὲ προςκυ
νήσεις θεῷ ἀλλοτρίω.
Η . Ἐγὼ γάρ εἰμι Κύριος ὁ Θεός σου , δὁ ἀναγαγών
σε ἐκ γῆς Αἰγύπτου · πλάτυνον τὸ στόμα σου καὶ πλη
ρώσω αὐτό.
5. Domine Deus virtutum , quousque irascerts super
orationem servi tui?
6. Cibabis nos pane lacrymarum, et potabis nos iu lacry-
mis in mensura?
7. Posuisti nos in contradictionem vicinis nostris , et ini
mici nostri subsannaverunt nos.
8. Domine Deus virtutum , converte nos , et ostende fa-
ciem tuam , et salvi erimus. Diapsalma.
9. Vineam de Egypto transtulisti, ejecisti gentes et plant-
tasti eam .
10. Viam fecisti in conspectu ejus , et plantasti radices
ejus , et repleta est terra.
11. Operuit montes umbra ejus , et arbusta ejus cedros
Dei .
12. Extendit palmites ejus usque ad mare , et usque ad
flumen propagines ejus.
13. Ut quid destruxisti maceriam ejus , et vindemiant
eam omnes qui prætergrediuntur viam?
14. Devastavit eam aper de sylva , et singularis ferus
depastus est eami.
15. Deus virtutum , convertere vero , respice de coelo et
vide , et visita vineam istam .
16. Et perfice eam , quam plantavit dextera tua, et super
filium hominis quem confirmasti tibi.
17. Incensa igni et effossa , ab increpatione vultus tui per-
ibunt.
18. Fiat manus tua super virum dextera tuae , et super
filium hominis quem confirmasti tibi.
19. Et non discedemus a te , vivificabis nos , et nomen
tuum invocabimus.
20. Domine Deus virtutum , converte nos , et ostende fa-
ciem tuam , et salvi erimus.
LXXX.
1. In finem , pro torcularibus , psalmus ipsi Asaph.
2. Exsultate Deo adjutori nostro , jubilale Deo Jacob.
3. Sumite psalmum et date tympanum , psalterium ju-
cundum cum cithara.
4. Buccinate in neomenia tuba , in insigni die solemnitatis
vestra.
5. Quia præceptum ipsi Israel est , et judicium Deo Ja-
cob.
6. Testimonium in Joseph posuit ipsum , cum exiret de
terra Ægypti. Linguam quam non noverat audivit.
7. Avertit ab oneribus dorsum ejus : manus ejus in co-
phino servierunt.
8. In tribulatione invocasti me et liberavi te. Exaudivi
te in abscondito tempestatis , probavi te super aquam con-
tradictionis . Diapsalma .
9. Audi , populus meus , et loquar tibi , Israel , et testifi-
cabor tibi. Si audieris me ,
10. non erit in te Deus recens , neque adorabis Deum
alienum.
11. Ego enim sum dominus deus tuus , qui eduxi te de
terra Ægypti dilata os tuum et adimplebo illud .
 PSALM. LXXXII.
12. Καὶ οὐκ ἤκουσεν ὁ λαός μου τῆς φωνῆς μου , καὶ
Ἰσραὴλ οὐ προςέσχε μοι.
13. Καὶ ἐξαπέστειλα αὐτοὺς κατὰ τὰ ἐπιτηδεύματα
τῶν καρδιῶν αὐτῶν, πορεύσονται ἐν τοῖς ἐπιτηδεύμα- . ibunt in affectionibus suis.
σιν αὐτῶν.
14. Εἰ ὁ λαός μου ἤκουσέ μου , Ἰσραὴλ ταῖς ὁδοῖς
μου εἰ ἐπορεύθη ,
15. ἐν τῷ μηδενὶ ἂν τοὺς ἐχθροὺς αὐτῶν ἐταπείνω-
σα , καὶ ἐπὶ τοὺς θλίβοντας αὐτοὺς ἐπέβαλον ἂν τὴν | per tribulantes eos misissem manum meam.
χειρά μου .
16. Οἱ ἐχθροὶ Κυρίου ἐψεύσαντο αὐτῷ , καὶ ἔσται ὁ
καιρὸς αὐτῶν εἰς τὸν αἰῶνα.
17. Καὶ ἐψώμισεν αὐτοὺς ἐκ στέατος πυροῦ , καὶ ἐκ
πέτρας μέλι ἐχόρτασεν αὐτούς .
ΠΑʹ .
Ψαλμὸς τῷ Ασάφ.
1. Ὁ Θεὸς ἔστη ἐν συναγωγῇ θεῶν, ἐν μέσῳ δὲ θεὸς
διακρινεῖ .
2. Έως πότε κρίνετε ἀδικίαν, καὶ πρόςωπα ἁμαρ
τωλῶν λαμβάνετε ; Διάψαλμα.
3. Κρίνατε ὀρφανὸν καὶ πτωχὸν, ταπεινὸν καὶ πέ
νητα δικαιώσατε.
4. Εξέλεσθε πένητα, καὶ πτωχὸν ἐκ χειρὸς ἁμαρτω
λοῦ ῥύσασθε .
5. Οὐκ ἔγνωσαν οὐδὲ συνῆκαν , ἐν σκότει διαπορεύον-
ται· σαλευθήσονται πάντα τὰ θεμέλια τῆς γῆς.
6. Ἐγὼ εἶπα· Θεοί έστε , καὶ υἱοὶ Ὑψίστου πάντες .
7. Ὑμεῖς δὲ ὡς ἄνθρωποι ἀποθνήσκετε , καὶ ὡς εἷς
τῶν ἀρχόντων πίπτετε.
8. Ανάστα , ὁ Θεὸς , κρῖνον τὴν γῆν, ὅτι σὺ κατα-
κληρονομήσεις ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσιν .
ΠΒ΄.
1. ᾠδὴ ψαλμοῦ τῷ Ασάφ .
2. Ὁ Θεὸς , τίς ὁμοιωθήσεταί σοι ; Μὴ σιγήσῃς ,
μηδὲ καταπραύνης , ὁ Θεός.
3. Ὅτι ἰδοὺ οἱ ἐχθροί σου ἤχησαν, καὶ οἱ μισοῦντές
σε ἦραν κεφαλήν .
4. Ἐπὶ τὸν λαόν σου κατεπανουργεύσαντο γνώμην,
καὶ ἐβουλεύσαντο κατὰ τῶν ἁγίων σου .
6. Εἶπαν · Δεῦτε καὶ ἐξολοθρεύσωμεν αὐτοὺς ἐξ ἔθ
νους , καὶ οὐ μὴ μνησθῇ τὸ ὄνομα Ἰσραὴλ ἔτι .
6. Ὅτι ἐβουλεύσαντο ἐν ὁμονοίᾳ ἐπιτοαυτό , κατὰ
τοῦ διαθήκην διέθεντο.
7. Τὰ σκηνώματα τῶν Ἰδουμαίων καὶ οἱ Ἰσμαηλί
ται , Μωὰς καὶ οἱ Ἀγαρηνοί ,
8. Γεβὰλ καὶ Ἀμμὼν καὶ Ἀμαλὴκ , καὶ ἀλλόφυλοι
μετὰ τῶν κατοικούντων Τύρον.
9. Καὶ γὰρ καὶ Ἀσσούρ συμπαρεγένετο μετ᾿ αὐτῶν,
ἐγενήθησαν εἰς ἀντίληψιν τοῖς υἱοῖς Λώτ. Διάψαλμα.
10. Ποίησον αὐτοῖς ὡς τῇ Μαδιάμ καὶ τῷ Σεισάρα ,
ὡς τῷ Ἰαβεὶν ἐν τῷ χειμάῤῥῳ Κεισῶν.
11. Ἐξωλοθρεύθησαν ἐν Ἀενδώρ, ἐγενήθεσαν ὡςεὶ
κόπρος τῇ γῇ.
12. Θοῦ τοὺς ἄρχοντας αὐτῶν ὡς τὸν Ἐρὴ καὶ Ζὴβ
καὶ Ζεβεὲ καὶ Σαλμανά , πάντας τοὺς ἄρχοντας αὐτ
τῶν.
153
12. Et non audivit populus meus vocem meam , et Israel
non attendit mihi.
13. Et dimisi eos secundum affectiones cordium eorum ,
14. Si populus meus audisset me , Israel si in viis meis
ambulasset ,
15. in nihilo utique inimicos eorum humiliassem , et su-
16. Inimici Domini mentiti sunt ei , et erit tempus eorum
in aeternum .
17. Et cibavit eos ex adipe frumenti , et de petra melle
saturavit eos.
LXXXI.
Psalmus ipsi Asaph.
1. Deus stetit in synagoga deorum , in medio autem Deus
discernet.
2. Usquequo judicatis iniquitatem , et facies peccatorum
sumitis ? Diapsalma.
3. Judicate pupillum et egenum , humilem et pauperem
justificate.
4. Eripite pauperem , et egenum de manu peccatoris libe-
rate.
5. Nescierunt neque intellexerunt , in tenebris ambulant :
movebuntur omnia fundamenta terræ.
6. Ego dixi : Dii estis , et filii Excelsi omnes.
7. Vos autem sicut homines morimini , et sicut unus de
principibus caditis.
8. Surge , Deus , judica terram , quoniam tu haereditabis
in omnibus gentibus.
LXXXII.
1. Canticum psalmi ipsi Asaph.
2. Deus , quis similis erit tibi ? Ne taceas , neque compe-
scaris , Deus.
3. Quoniam ecce inimici tui sonuerunt , et qui oderunt
te extulerunt caput.
4. Super populum tuum astute cogitaverunt consilium,
et cogitaverunt adversus sanctos tuos.
5. Dixerunt : Venite et disperdamus eos de gente , et non
memoretur nomen Israel ultra.
6. Quoniam cogitaverunt unanimiter simul , adversus te
testamentum disposuerunt.
7. Tabernacula Idumæcorum et Ismaelita , Moab et Aga
reni ,
8. Gebal et Ammon et Amalec , et alienigena cum habi-
tantibus Tyrum .
9. Etenim et Assur simul venit cum illis , facti sunt in
susceptionem filiis Lot. Diapsalma.
10. Fac illis sicut Madiam et Sisara , sicut Jabin in tor
rente Cison.
11. Disperierunt in Aendor, facti sunt ut stercus terra .
12. Pone principes eorum sicut Oreb et Zeb et Zehce et
| Salmana , omnes principes eorum,
154 ΨΑΛΜ . ΠΔ .

13. Οἵτινες εἶπαν · Κληρονομήσωμεν ἑαυτοῖς τὸ θυ-
σιαστήριον τοῦ Θεοῦ.
14. Ο Θεός μου , θοῦ αὐτοὺς ὡς τροχὸν , ὡς καλάμην
κατὰ πρόςωπον ἀνέμου ,
15. ὡςεὶ πῦρ ὃ διαφλέξει δρυμὸν, ὡςεὶ φλὸξ κατα-
καύσαι ὄρη .
16. Οὕτως καταδιώξεις αὐτοὺς ἐν τῇ καταιγίδι σου ,
καὶ ἐν τῇ ὀργῇ σου ταράξεις αὐτούς .
17. Πλήρωσον τὰ πρόςωπα αὐτῶν ἀτιμίας , καὶ ζη-
τήσουσι τὸ ὄνομά σου , Κύριε .
18. Αἰσχυνθήτωσαν καὶ ταραχθήτωσαν εἰς τὸν αἰῶνα
τοῦ αἰῶνος , καὶ ἐντραπήτωσαν καὶ ἀπολέσθωσαν.
19. Καὶ γνώτωσαν ὅτι ὄνομά σοι Κύριος , σὺ μόνος
ὕψιστος ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν.
13. Qui dixerunt : Haereditate possideamus nobis altare
Dei.
14. Deus meus , pone illos ut rotam , sicut stipulam ante
faciem venti ,
15. sicut ignis qui comburet sylvam , velut si flamma
incendat montes.
16. Ita persequeris illos in tempestate tua , et in ira tua
turbabis eos .
17. Imple facies eorum ignominia , et quærent nomen
tuum, Domine.
18. Erubescant et conturbentur in saculum saeculi , et
confundantur et pereant.
19. Et cognoscant quia nomen tibi Dominus , tu scius al-
tissimus super omnem terram.

ΠΓ΄ . LXXXIII.

1. Εἰς τὸ τέλος , ὑπὲρ τῶν ληνῶν τοῖς υἱοῖς Κορὲ ψαλμός . 1. In finem , pro torcularibus filiis Core psalmus.

2. Ὡς ἀγαπητὰ τὰ σκηνώματά σου , Κύριε τῶν δυ 2. Quam amabilia sunt tabernacula tua , Domine virtu-
νάμεων. tum.
3. Ἐπιποθεῖ καὶ ἐκλείπει ἡ ψυχή μου εἰς τὰς αὐλὰς 3. Concupiscit et deficit anima mea in atria Domini : cor
τοῦ Κυρίου· ἡ καρδία μου καὶ ἡ σάρξ μου ἠγαλλιά- meum et caro mea exsultaverunt in Deum vivum.
σαντο ἐπὶ Θεὸν ζῶντα.
4. Καὶ γὰρ στρουθίον εὗρεν ἑαυτῷ οἰκίαν, καὶ τρυ 4. Nam et passer invenit sibi domum , et turtur nidum
γὼν νοσσιὰν ἑαυτῇ , οὗ θήσει τὰ νοσσία ἑαυτῆς· τὰ θυ- | sibi , ubi ponet pullos suos : altaria tua , Domine virtutum ,
σιαστήριά σου , Κύριε τῶν δυνάμεων, ὁ βασιλεύς μου rex meus et Deus meus.
καὶ ὁ Θεός μου .
5. Μακάριοι οἱ κατοικοῦντες ἐν τῷ οἴκῳ σου , εἰς τοὺς 5. Beati qui habitant in domo tua , in saecula saeculorum
αἰῶνας τῶν αἰώνων αἰνέσουσί σε. Διάψαλμα. laudabunt te. Diapsalma.
6. Μακάριος ἀνὴρ οὗ ἐστιν ἡ ἀντίληψις αὐτοῦ παρὰ 6. Beatus vir cujus est susceptio ejus abs te , Domine :
σου , Κύριε · ἀναβάσεις ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ διέθετο. ascensiones in corde suo disposuit.
7. Εἰς τὴν κοιλάδα τοῦ κλαυθμῶνος , εἰς τὸν τόπον 7. In convalle plorationis , in loco quem posuit.
ὃν ἔθετο.
8. Καὶ γὰρ εὐλογίας δώσει ὁ νομοθετῶν, πορεύσονται 8. Etenim benedictiones dabit legislator, ibunt de virtute
ἐκ δυνάμεως εἰς δύναμιν, ὀφθήσεται ὁ Θεὸς τῶν θεῶν in virtutem , videbitur Deus deorum in Sion.
ἐν Σιών.
9. Κύριε ὁ Θεὸς τῶν δυνάμεων, εἰςάκουσον τῆς προς- 9. Domine Deus virtutum, exaudi orationem meam : auri-
ευχῆς μου · ἐνώτισαι , ὁ Θεὸς Ἰακώβ. Διάψαλμα. bus percipe , Deus Jacob. Diapsalma.
10. Ὑπερασπιστὰ ἡμῶν , ἴδε , ὁ Θεὸς , καὶ ἐπίβλεψον 10. Protector noster, aspice , Deus , et respice in faciem
ἐπὶ τὸ πρόςωπον τοῦ Χριστοῦ σου. Christi tui.
11. Ὅτι κρείσσων ἡμέρα μία ἐν ταῖς αὐλαῖς σου , 11. Quia melior est dies una in atriis tuis , super millia.
ὑπὲρ χιλιάδας. Ἐξελεξάμην παραριπτεῖσθαι ἐν τῷ οἴκῳ Elegi abjici in domo Dei magis quam habitare in tabernacu-
τοῦ Θεοῦ μᾶλλον ἢ οἰκεῖν με ἐπὶ σκηνώμασιν ἁμαρτω- lis peccatorum.
λῶν.
12. Ὅτι ἔλεον καὶ ἀλήθειαν ἀγαπᾶ Κύριος , ὁ Θεὸς 12. Quia misericordiam et veritatem diligit Dominus ,
χάριν καὶ δόξαν δώσει . Deus gratiam et gloriam dabit.
13. Κύριος οὐχ ὑστερήσει τὰ ἀγαθὰ τοῖς πορευομένοις 13. Dominus non prohibebit bona ambulantibus in inno-
ἐν ἀκακίᾳ · Κύριε τῶν δυνάμεων, μακάριος ἄνθρωπος ὁ | centia : Domine virtutum beatus homo qui sperat in te.
ἐλπίζων ἐπὶ σέ.

ΠΔ΄. LXXXIV.

1. Εἰς τὸ τέλος , τοῖς υἱοῖς Κορέ ψαλμός . 1. In finem , filiis Core psalmus.

2. Εὐδόκησας , Κύριε , τὴν γῆν σου , ἀπέστρεψας τὴν
αἰχμαλωσίαν Ἰακώβ.
3. Αφῆκας τὰς ἀνομίας τῷ λαῷ σου , ἐκάλυψας πά-
σας τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν. Διάψαλμα .
4. Κατέπαυσας πᾶσαν τὴν ὀργήν σου ἀπέστρεψας
ἀπὸ ὀργῆς θυμοῦ σου.
2. Benedixisti , Domine , terram tuam , avertisti captivi-
tatem Jacob.
3 Remisisti iniquitates plebi tuæ , operuisti omnia peccata
eorum. Diapsalma.
4. Sedasti omnem iram tuam , avertisti ab ira indignatio
nis tua .
 PSALM . LXXXV. 155

5. Ἐπίστρεψον ἡμᾶς , ὁ Θεὸς τῶν σωτηρίων ἡμῶν·
καὶ ἀπόστρεψον τὸν θυμόν σου ἀφ᾿ ἡμῶν.
6. Μὴ εἰς τὸν αἰῶνα ὀργισθῆς ἡμῖν , ἢ διατενεῖς τὴν
ὀργήν σου ἀπὸ γενεᾶς εἰς γενεάν;
7. Ὁ Θεὸς , σὺ ἐπιστρέψας ζωώσεις ἡμᾶς, καὶ ὁ
λαός σου εὐφρανθήσεται ἐπὶ σοί .
8. Δεῖξον ἡμῖν, Κύριε , τὸ ἔλεός σου , καὶ τὸ σωτήριόν
σου δῴης ἡμῖν.
9. Ακούσομαι τί λαλήσει ἐν ἐμοὶ Κύριος ὁ Θεὸς , ὅτι
λαλήσει εἰρήνην ἐπὶ τὸν λαὸν αὐτοῦ , καὶ ἐπὶ τοὺς ὁσίους | loquetur pacem in plebem suam , et super sanctos suos , et
αὐτοῦ , καὶ ἐπὶ τοὺς ἐπιστρέφοντας πρὸς αὐτὸν καρδίαν. in eos qui convertunt cor ad ipsum.
10. Πλὴν ἐγγὺς τῶν φοβουμένων αὐτὸν τὸ σωτήριον
αὐτοῦ , τοῦ κατασκηνῶσαι δόξαν ἐν τῇ γῇ ἡμῶν.
11. Ἔλεος καὶ ἀλήθεια συνήντησαν, δικαιοσύνη καὶ
εἰρήνη κατεφίλησαν.
12. Αλήθεια ἐκ τῆς γῆς ἀνέτειλε , καὶ δικαιοσύνη ἐκ
τοῦ οὐρανοῦ διέκυψε.
13. Καὶ γὰρ ὁ Κύριος δώσει χρηστότητα , καὶ ἡ γῆ
ἡμῶν δώσει τὸν καρπὸν αὐτῆς .
14. Δικαιοσύνη ἐναντίον αὐτοῦ προπορεύσεται , καὶ
θήσει εἰς ὁδὸν τὰ διαβήματα αὐτοῦ .
5. Converte nos , Deus sanitatum nostrarum : et averte
iracundiam tuam a nobis.
6. Numquid in æternum irasceris nobis , aut intendes iram
tuam a generatione in generationem ?
7. Deus , tu convertens vivificabis nos , et plebs tua laeta
bitur in te.
8. Ostende nobis , Domine , misericordiam tuam, et sa-
lutare tuum da nobis.
9. Audiam quid loquetur in me Dominus Deus , quoniam
10. Verumtamen prope timentes eum salutare ipsius , ut
inhabitet gloria in terra nostra.
11. Misericordia et veritas occurrerunt, justitia et pax
osculatae sunt.
12. Veritas de terra orta est, et justitia de caelo prospexit .
13. Etenim Dominus dabit benignitatem , et terra nostra
dabit fructum suum.
14. Justitia ante eum præibit , et ponet in via gressus
ejus.

ΠΕ LXXXV.

Προςευχὴ τῷ Δαυίδ . Oratio ipsi David.

1. Κλίνον , Κύριε , τὸ οὖς σου καὶ εἰςάκουσόν μου ,
ὅτι πτωχὸς καὶ πένης εἰμὶ ἐγώ.
2. Φύλαξον τὴν ψυχήν μου ὅτι ὅσιος εἰμι · σῶσον
τὸν δοῦλόν σου , ὁ Θεὸς, τὸν ἐλπίζοντα ἐπὶ σέ.
3. Ἐλέησόν με , Κύριε , ὅτι πρὸς σὲ κεκράξομαι ὅλην
τὴν ἡμέραν.
4. Εὔφρανον τὴν ψυχὴν τοῦ δούλου σου , ὅτι πρὸς σὲ ,
Κύριε , ἦρα τὴν ψυχήν μου.
5. Ὅτι σὺ, Κύριε , χρηστὸς καὶ ἐπιεικὴς , καὶ πο-
λυέλεος πᾶσι τοῖς ἐπικαλουμένοις σε.
6. Ενώτισαι , Κύριε, τὴν προςευχήν μου , καὶ πρό-
σχες τῇ φωνῇ τῆς δεήσεώς μου.
7. Ἐν ἡμέρᾳ θλίψεώς μου ἐκέκραξα πρὸς σὲ , ὅτι εἰς-
ήκουσάς μου.
8. Οὐκ ἔστιν ὅμοιός σοι ἐν θεοῖς , Κύριε , καὶ οὐκ ἔστι
κατὰ τὰ ἔργα σου.
9. Πάντα τὰ ἔθνη ὅσα ἐποίησας ἥξουσι , καὶ προς-
κυνήσουσιν ἐνώπιόν σου , Κύριε · καὶ δοξάσουσι τὸ ὄνομά ¦ bunt coram te , Domine : et glorificabunt nomen tuum ,
σου ,
ιο. ὅτι μέγας εἶ σὺ , καὶ ποιῶν θαυμάσια · σὺ εἶ ὁ
Θεός μόνος ὁ μέγας.
11. Οδήγησόν με , Κύριε , ἐν τῇ ὁδῷ σου , καὶ πορεύ
σομαι ἐν τῇ ἀληθείᾳ σου· εὐφρανθήτω ἡ καρδία μου , tate tua : laetetur cor meum , ut timeat nomen tuum.
τοῦ φοβεῖσθαι τὸ ὄνομά σου.
12. Ἐξομολογήσομαί σοι , Κύριε ὁ Θεός μου , ἐν ὅλῃ
καρδίᾳ μου , καὶ δοξάσω τὸ ὄνομά σου εἰς τὸν αἰῶνα .
13. Ὅτι τὸ ἔλεός σου μέγα ἐπ' ἐμὲ , καὶ ἐῤῥύσω τὴν
ψυχήν μου ἐξ ᾅδου κατωτάτου .
14. Ὁ Θεὸς , παράνομοι ἐπανέστησαν ἐπ ' ἐμὲ , καὶ
συναγωγὴ κραταιῶν ἐζήτησαν τὴν ψυχήν μου , καὶ οὐ | potentium quaesierunt animam meam , et non proposuerunt
προέθεντό σε ἐνώπιον αὐτῶν.
15. Καὶ σὺ , Κύριε ὁ Θεὸς οἰκτίρμων καὶ ἐλεήμων ,
μακρόθυμος καὶ πολυέλεος καὶ ἀληθινός .
1. Inclina , Domine , aurem tuam et exaudi me , quoniam
egenus et pauper sum ego.
2. Custodi animam meam quoniam sanctus sum : salvum
fac servum tuum, Deus , sperantem in te.
3. Miserere mei , Domine , quoniam ad te clamabo tota
die.
4. Latifica animam servi tui , quoniam ad te , Domine ,
levavi animam meam.
5. Quoniam tu , Domine , suavis ac mitis , et multa mise-
ricordiæ omnibus invocantibus te.
6. Auribus percipe, Domine, orationem meam , et intende
voci deprecationis meæ.
7. In die tribulationis meæ clamavi ad te , quoniam exau-
disti me.
8. Non est similis tui in diis , Domine , et non est secun-
dum opera tua.
9. Omnes gentes quascumque fecisti venient , et adora-
10. quoniam magnus es tu , et faciens mirabilia : tu es
Deus solus magnus.
11. Deduc me , Domine, in via tua , et ambulabo in veri-
12. Confitebor tibi , Domine Deus meus , in toto corde
meo , et glorificabo nomen tuum in aeternum.
13. Quoniam misericordia tua magna est super me , et
eruisti animam meam ex inferno inferiore.
14. Deus , iniqui insurrexerunt super me , et synagoga
te in conspectu suo.
15. Et tu , Domine Deus miserator et misericors , longa-
nimis et multæ misericordiæ et verax.
156 ΨΑΛΜ . ΠΖ΄.

16. Ἐπίβλεψον ἐπ' ἐμὲ καὶ ἐλέησόν με , δὸς τὸ κρά-
της σου τῷ παιδί σου , καὶ σῶσον τὸν υἱὸν τῆς παιδί-
σχης σου .
17. Ποίησον μετ' ἐμοῦ σημεῖον εἰς ἀγαθὸν, καὶ ἰδέ-
τωσαν οἱ μισοῦντές με , καὶ αἰσχυνθήτωσαν· ὅτι σὺ ,
Κύριε , ἐβοήθησάς μοι , καὶ παρεκάλεσάς με .
16. Respice in me et miserere mei , da potestatem tuam
puero tuo , et salvum fac filium ancillae tuae.
17. Fac mecum signum in bono , et videant qui oderunt
me , et confundantur : quoniam tu , Domine , adjuvisti me ,
et consolatus es me.

LXXXVI.

Τοῖς υἱοῖς Κορὲ ψαλμὸς ᾠδῆς. Filiis Core psalmus cantici.

1. Οἱ θεμέλιοι αὐτοῦ ἐν τοῖς ὄρεσι τοῖς ἁγίοις. 1. Fundamenta ejus in montibus sanctis.
2. Αγαπᾶ Κύριος τὰς πύλας Σιὼν ὑπὲρ πάντα τὰ 2. Diligit Dominus portas Sion super omnia tabernacula
σκηνώματα Ἰακώβ. Jacob.
3. Δεδοξασμένα ἐλαλήθη περὶ σοῦ , ἡ πόλις τοῦ Θεοῦ. 3. Gloriosa dicta sunt de te , civitas Dei. Diapsalma.
Διάψαλμα.
4. Μνησθήσομαι Ραὰβ καὶ Βαβυλῶνος τοῖς γινώ- 4. Memor ero Raab et Babylonis scientibus me. Et ecce
σκουσί με. Καὶ ἰδοὺ ἀλλόφυλοι καὶ Τύρος καὶ λαὸς Αἰ- | alienigenæ et Tyrus et populus Æthiopum , hi fuerunt illic.
θιόπων, οὗτοι ἐγενήθησαν ἐκεῖ.
5. Μήτηρ Σιὼν ἐρεῖ ἄνθρωπος , καὶ ἄνθρωπος ἐγε- 5. Mater Sion dicet homo , et homo factus est in ea , et
νήθη ἐν αὐτῇ , καὶ αὐτὸς ἐθεμελίωσεν αὐτὴν ὁ Ὕψιστος. ipse fundavit eam Altissimus.
6. Κύριος διηγήσεται ἐν γραφῇ λαῶν καὶ ἀρχόντων 6. Dominus narrabit in scriptura populorum et principum
τούτων τῶν γεγενημένων ἐν αὐτῇ . Διάψαλμα. horum qui fuerunt in ea. Diapsalma.
7. Ὡς εὐφραινομένων πάντων ἡ κατοικία ἐν σοί . 7. Sicut laetantium omnium habitatio in te.

ΠΖ΄. LXXXVII.

1. Ὠδὴ ψαλμοῦ τοῖς υἱοῖς Κορὲ , εἰς τὸ τέλος , ὑπὲρ Μαελὲθ 1. Canticum psalmi filiis Core , in finem , pro Maeleth ad
τοῦ ἀποκριθῆναι , συνέσεως Αἰμὰν τῷ Ἰσραηλίτη. respondendum, intellectus Eman Israelita.

2. Κύριε ὁ Θεὸς τῆς σωτηρίας μου , ἡμέρας ἐκέκραξα
καὶ ἐν νυκτὶ ἐναντίον σου .
3. Εἰςελθέτω ἐνώπιόν σου ἡ προσευχή μου , κλίνον
τὸ οὖς σου εἰς τὴν δέησίν μου , Κύριε ,
4. ὅτι ἐπλήσθη κακῶν ἡ ψυχή μου , καὶ ἡ ζωή μου
τῷ ᾅδῃ ἤγγισε.
5. Προςελογίσθην μετὰ τῶν καταβαινόντων εἰς λάκ-
κον, ἐγενήθην ὡς ἄνθρωπος ἀβοήθητος,
6. ἐν νεκροῖς ἐλεύθερος · ὡςεὶ τραυματίαι ἐῤῥιμμέ
νοι καθεύδοντες ἐν τάφῳ , ὧν οὐκ ἐμνήσθης ἔτι · καὶ in sepulcro , quorum non meministi amplius : et ipsi de
αὐτοὶ ἐκ τῆς χειρός σου ἀπώσθησαν .
7. Εθεντό με ἐν λάκκῳ κατωτάτῳ , ἐν σκοτεινοῖς
καὶ ἐν σκιᾷ θανάτου.
ε. Ἐπ᾿ ἐμὲ ἐπεστηρίχθη ὁ θυμός σου , καὶ πάντας τοὺς
μετεωρισμούς σου ἐπήγαγες ἐπ' ἐμέ. Διάψαλμα.
9. Ἐμάκρυνας τοὺς γνωστούς μου ἀπ᾿ ἐμοῦ , ἔθεντό
με βδέλυγμα ἑαυτοῖς . Παρεδόθην , καὶ οὐκ ἐξεπορευό- | nationem sibi. Traditus sum , et non egrediebar.
μην.
το. Οἱ ὀφθαλμοί μου ἠσθένησαν ἀπὸ πτωχείας. Καὶ
ἐκέκραξα πρὸς σὲ , Κύριε , ὅλην τὴν ἡμέραν, διεπέτασα | Domine , tota die, expandi ad te manus meas.
πρὸς σὲ τὰς χεῖρας μου.
1. Μὴ τοῖς νεκροῖς ποιήσεις θαυμάσια , ἢ ἰατροὶ
ἀναστήσουσι καὶ ἐξομολογήσονταί σοι ;
12. Μὴ διηγήσεταί τις ἐν τάφῳ τὸ ἔλεός σου , καὶ τὴν
ἀλήθειάν σου ἐν τῇ ἀπωλείᾳ ;
13. Μὴ γνωσθήσεται ἐν τῷ σκότει τὰ θαυμάσιά σου ,
καὶ ἡ δικαιοσύνη σου ἐν γῇ ἐπιλελησμένῃ ;
14. Κἀγὼ πρὸς σὲ , Κύριε , ἐκέκραξα , καὶ τοπρωὶ ἡ
προςευχή μου προφθάσει σε
15. Ινατί , Κύριε , ἀπωθεῖς τὴν προσευχήν μου ,
ἀποστρέψεις τὸ πρόσωπόν σου ἀπ᾿ ἐμοῦ ;
2. Domine Deus salutis mea , in die clamavi et in nocte
coram te.
3. Intret in conspectu tuo oratio mea , inclina aurem tuam
ad precem meam, Domine ,
4. quia repleta est malis anima mea , et vita nea inferno
appropinquavit.
5. Æstimatus sum cum descendentibus in lacum , factus
sum sicut homo sine adjutorio ,
6. inter mortuos liber : sicut vulnerati projecti dormientes
manu tua expulsi sunt.
7. Posuerunt me in lacu infimo , in tenebrosis et in umbra
mortis.
8. Super me confirmatus est furor tuus , et omnes elatio-
nes tuas induxisti super me. Diapsalma.
9. Longe fecisti notos meos a me , posuerunt me abomi-
10. Oculi mei infirmati sunt præ inopia. Et clamavi ad te,
11. Numquid mortuis facies mirabilia, aut medici suscita-
bunt et confitebuntur tibi?
12. Numquid narrabit aliquis in sepulcro misericordiam
tuam , et veritatem tuam in perditione?
13. Numquid cognoscentur in tenebris mirabilia tua , et
justitia tua in terra oblita ?
14. Et ego ad te , Domine , clamavi , et mane oratio mea
pracveniet te.
15. Ut quid , Domine , repellis orationem meam , avertis
faciem tuam a me?
 PSALM. LXXXVIII .
16. Πτωχός εἰμι ἐγὼ , καὶ ἐν κόποις ἐκ νεότητός μου ,
ὑψωθεὶς δὲ ἐταπεινώθην καὶ ἐξηπορήθην.
17. Ἐπ᾿ ἐμὲ διῆλθον αἱ ὀργαί σου , καὶ οἱ φοβερι
σμοί σου ἐξετάραξαν με.
18. Ἐκύκλωσάν με ὡς ὕδωρ, ὅλην τὴν ἡμέραν πε-
ριέσχον με ἅμα .
19. Ἐμάκρυνας ἀπ᾿ ἐμοῦ φίλον, καὶ τοὺς γνωστούς
μου ἀπὸ ταλαιπωρίας.
ΠΗʹ .
1. Συνέσεως Αἰθὰμ τῷ Ισραηλίτη,
2. Τὰ ἐλέη σου , Κύριε , εἰς τὸν αἰῶνα ᾄσομαι · εἰς
γενεὰν καὶ γενεὰν ἀπαγγελῶ τὴν ἀλήθειάν σου ἐν τῷ
στόματί μου .
3. Ὅτι εἶπας· Εἰς τὸν αἰῶνα ἔλεος οικοδομηθήσεται ,
ἐν τοῖς οὐρανοῖς ἑτοιμασθήσεται ἡ ἀλήθειά σου.
4. Διεθέμην διαθήκην τοῖς ἐκλεκτοῖς μου , ὤμοσα
Δαυὶδ τῷ δούλῳ μου .
5. Ἕως τοῦ αἰῶνος ἑτοιμάσω τὸ σπέρμα σου , καὶ
οἰκοδομήσω εἰς γενεὰν καὶ γενεὰν τὸν θρόνον σου . Διά-
ψαλμα .
6. Εξομολογήσονται οἱ οὐρανοὶ τὰ θαυμάσιά σου ,
Κύριε , καὶ τὴν ἀλήθειάν σου ἐν ἐκκλησίᾳ ἁγίων.
7. Ὅτι τίς ἐν νεφέλαις ἰσωθήσεται τῷ Κυρίῳ , καὶ
τίς ὁμοιωθήσεται τῷ Κυρίῳ ἐν υἱοῖς Θεοῦ ;
8. Ὁ Θεὸς ἐνδοξαζόμενος ἐν βουλῇ ἁγίων, μέγας καὶ
φοβερὸς ἐπὶ πάντας τοὺς περικύκλῳ αὐτοῦ.
9. Κύριε ὁ Θεὸς τῶν δυνάμεων, τίς ὅμοιός σοι ; Δυ-
νατὸς εἶ , Κύριε , καὶ ἡ ἀλήθειά σου κύκλῳ σου.
10. Σὺ δεσπόζεις τοῦ κράτους τῆς θαλάσσης , τὸν
δὲ σάλον τῶν κυμάτων αὐτῆς σὺ καταπραΰνεις .
1. Σὺ ἐταπείνωσας , ὡς τραυματίαν , ὑπερήφανον·
καὶ ἐν τῷ βραχίονι τῆς δυνάμεώς σου διεσκόρπισας |
τοὺς ἐχθρούς σου.
12. Σοί εἰσιν οἱ οὐρανοὶ , καὶ σή ἐστιν ἡ γῆ τὴν οἰ-
κουμένην καὶ τὸ πλήρωμα αὐτῆς σὺ ἐθεμελίωσας.
13. Τὸν βοῤῥᾶν καὶ θάλασσαν σὺ ἔκτισας , Θαβώρ
καὶ Ἑρμὼν ἐν τῷ ὀνόματί σου ἀγαλλιάσονται.
14. Σὸς ὁ βραχίων μετὰ δυναστείας. Κραταιωθήτω
ἡ χείρ σου , ὑψωθήτω ἡ δεξιά σου.
15. Δικαιοσύνη καὶ κρίμα ἑτοιμασία του θρόνου σου
ἔλεος καὶ ἀλήθεια προπορεύσονται πρὸ προςώπου σου.
16. Μακάριος ὁ λαὸς ὁ γινώσκων ἀλαλαγμόν. Κύριε ,
ἐν τῷ φωτὶ τοῦ προςώπου σου πορεύσονται ,
17. καὶ ἐν τῷ ὀνόματί σου ἀγαλλιάσονται ὅλην τὴν
ἡμέραν, καὶ ἐν τῇ δικαιοσύνη σου ὑψωθήσονται.
18. Ὅτι τὸ καύχημα τῆς δυνάμεως αὐτῶν σὺ εἶ , καὶ
ἐν τῇ εὐδοκίᾳ σου ὑψωθήσεται τὸ κέρας ἡμῶν.
19. Ὅτι τοῦ Κυρίου ἡ ἀντίληψις , καὶ τοῦ ἁγίου
Ἰσραὴλ βασιλέως ἡμῶν.
20. Τότε ἐλάλησας ἐν δράσει τοῖς υἱοῖς σου , καὶ εἶ
πας · Ἐθέμην βοήθειαν ἐπὶ δυνατὸν, ὕψωσα ἐκλεκτὸν
ἐκ τοῦ λαοῦ μου .
21. Εὗρον Δαυὶδ τὸν δοῦλόν μου , ἐν ἐλέει ἁγίῳ ἔχρι
σα αὐτόν.
22. Ἡ γὰρ χείρ μου συναντιλήψεται αὐτῷ , καὶ ὁ
βραχίων μου κατισχύσει αὐτόν.
23. Οὐκ ὠφελήσει ἐχθρὸς ἐν αὐτῷ , καὶ υἱὸς ἀνομίας
οὐ προςθήσει τοῦ κακῶσαι αὐτόν.
157
16. Inops sum ego , et in laboribus a juventute mea , exal-
tatus autem humiliatus sum et confusus.
17. In me transierunt irae tuæ , et terrores tui conturba-
verunt me.
18. Circumdederunt me sicut aqua , tota die circumdede-
runt me simul.
19. Elongasti a me amicum , et notos meos a miseria.
LXXXVIII.
1. Intellectus Etham Israelitæ.
2. Misericordias tuas , Domine , in æternum cantabo : in
generationem et generationem annuntiabo veritatem tuam
in ore meo.
3. Quoniam dixisti : In aeternum misericordia aedificabi-
tur, in cœlis præparabitur veritas tua.
4. Disposui testamentum electis meis , juravi David servo
meo.
5. Usque in aeternum præparabo semen tuum , et aedifi-
cabo in generationem et generationem sedem tuam. Dia-
psalma.
6. Confitebuntur coeli mirabilia tua, Domine, et veritatem
tuam in ecclesia sanctorum.
7. Quoniam quis in nubibus aequabitur Domino , et quis
similis erit Domino inter filios Dei?
8. Deus qui glorificatur in consilio sanctorum , magnus et
terribilis super omnes qui in circuitu ejus sunt.
9. Domine Deus virtutum , quis similis tibi ? Potens es ,
Domine , et veritas tua in circuitu tuo.
10. Tu dominaris potestati maris, motum autem fluctuum
ejus tu mitigas.
11. Tu humiliasti , sicut vulneratum , superbum : et in
brachio virtutis tuæe dispersisti inimicos tuos.
12. Tui sunt coli , et tua est terra : orbem terrarum et
plenitudinem ejus tu fundasti.
13. Aquilonem et mare tu creasti , Thabor et Hermon in
nomine tuo exsultabunt.
14. Tuum brachium cum potentia . Firmetur manus tua ,
exaltetur dextera tua.
15. Justitia et judicium praeparatio sedis tua : misericor-
dia et veritas præibunt ante faciem tuam .
16. Beatus populus qui scit jubilationem . Domine , in
lumine vultus tui ambulabunt ,
17. et in nomine tuo exsultabunt tota die , et in tua justi-
tia exaltabuntur.
18. Quoniam gloria virtutis eorum tu es , et in benepla-
cito tuo exaltabitur cornu nostrum .
19. Quoniam Domini est susceptio, et sancti Israel regis
nostri.
20. Tunc locutus es in visione filiis tuis , et dixisti : Po-
sui adjutorium super potentem , exaltavi electum de populo
meo.
21. Inveni David servum meum , in misericordia sancta
unxi eum.
22. Manus enim mea auxiliabitur ei , et brachium meum
confortabit eum.
23. Non proficiet inimicus in eo , et filius iniquitatis non
apponet nocere ei.
158 ΨΑΛΜ . ΠΗ .
24. Καὶ συγκόψω ἀπὸ προςώπου αὐτοῦ τοὺς ἐχθροὺς
αὐτοῦ , καὶ τοὺς μισοῦντας αὐτὸν τροπώσομαι.
25. Καὶ ἡ ἀλήθειά μου καὶ τὸ ἔλεός μου μετ᾿ αὐτοῦ ,
καὶ ἐν τῷ ὀνόματί μου ὑψωθήσεται τὸ κέρας αὐτοῦ.
26. Καὶ θήσομαι ἐν θαλάσσῃ χεῖρα αὐτοῦ , καὶ ἐν
ποταμοῖς δεξιὰν αὐτοῦ .
27. Αὐτὸς ἐπικαλέσεταί με · Πατήρ μου εἶ σὺ , Θεός
μου καὶ ἀντιλήπτωρ τῆς σωτηρίας μου.
28. Κἀγὼ πρωτότοκον θήσομαι αὐτὸν, ὑψηλὸν παρὰ
τοῖς βασιλεῦσι τῆς γῆς.
29. Εἰς τὸν αἰῶνα φυλάξω αὐτῷ τὸ ἔλεός μου , καὶ ἡ
διαθήκη μου πιστὴ αὐτῷ.
30. Καὶ θήσομαι εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος τὸ σπέρ-
μα αὐτοῦ , καὶ τὸν θρόνον αὐτοῦ ὡς τὰς ἡμέρας τοῦ οὐ-
ρανοῦ .
31. Ἐὰν ἐγκαταλίπωσιν οἱ υἱοὶ αὐτοῦ τὸν νόμον μου ,
καὶ τοῖς κρίμασί μου μὴ πορευθῶσιν ,
32. ἐὰν τὰ δικαιώματά μου βεβηλώσωσι , καὶ τὰς
ἐντολάς μου μὴ φυλάξωσιν .
33. ἐπισκέψομαι ἐν ῥάβδω τὰς ἀνομίας αὐτῶν, καὶ
ἐν μάστιξι τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν .
34. Τὸ δὲ ἔλεός μου οὐ μὴ διασκεδάσω ἀπ' αὐτοῦ ,
οὐδὲ μὴ ἀδικήσω ἐν τῇ ἀληθείᾳ μου ·
35. οὐδὲ μὴ βεβηλώσω τὴν διαθήκην μου , καὶ τὰ
ἐκπορευόμενα διὰ τῶν χειλέων μου οὐ μὴ ἀθετήσω .
36. Απαξ ὤμοσα ἐν τῷ ἁγίῳ μου , εἰ τῷ Δαυὶδ ψεύ
σομαι·
37. τὸ σπέρμα αὐτοῦ εἰς τὸν αἰῶνα μενεῖ ,
38. καὶ ὁ θρόνος αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος ἐναντίον μου , καὶ
ὡς ἡ σελήνη κατηρτισμένη εἰς τὸν αἰῶνα , καὶ ὁ μάρτυς
ἐν οὐρανῷ πιστός. Διάψαλμα.
39. Σὺ δὲ ἀπώσω καὶ ἐξουδένωσας , ἀνεβάλου τὸν
Χριστόν σου .
40. Κατέστρεψας τὴν διαθήκην τοῦ δούλου σου , ἐβε
βήλωσας εἰς τὴν γῆν τὸ ἁγίασμα αὐτοῦ.
41. Καθεῖλες πάντας τοὺς φραγμοὺς αὐτοῦ , ἔθου τὰ
ὀχυρώματα αὐτοῦ δειλίαν.
42. Διήρπασαν . αὐτὸν πάντες οἱ διοδεύοντες ὁδὸν,
ἐγενήθη ὄνειδος τοῖς γείτοσιν αὐτοῦ.
43. Ὕψωσας τὴν δεξιὰν τῶν ἐχθρῶν αὐτοῦ, εὔφρανας
πάντας τοὺς ἐχθροὺς αὐτοῦ.
44. Ἀπέστρεψας τὴν βοήθειαν τῆς ῥομφαίας αὐτοῦ ,
καὶ οὐκ ἀντελάβου αὐτοῦ ἐν τῷ πολέμῳ.
45. Κατέλυσας ἀπὸ καθαρισμοῦ αὐτὸν, τὸν θρόνον
αὐτοῦ εἰς τὴν γῆν κατέῤῥαξας .
46. Ἐσμίκρυνας τὰς ἡμέρας τοῦ θρόνου αὐτοῦ , και
τέχεας αὐτοῦ αἰσχύνην. Διάψαλμα.
47. Ἕως πότε, Κύριε , ἀποστρέφῃ εἰς τέλος , ἐκκαυ-
θήσεται ὡς πῦρ ἡ ὀργή σου ;
48. Μνήσθητι τίς ἡ ὑπόστασίς μου · μὴ γὰρ ματαίως
ἔκτισας πάντας τοὺς υἱοὺς τῶν ἀνθρώπων ;
49. Τίς ἐστιν ἄνθρωπος ὃς ζήσεται καὶ οὐκ ὄψεται
θάνατον, ῥύσεται τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἐκ χειρὸς ᾅδου ;
Διάψαλμα.
50. Ποῦ ἐστιν τὰ ἐλέη σου τὰ ἀρχαῖα , Κύριε , 2 ὤμου
σας τῷ Δαυὶδ ἐν τῇ ἀληθείᾳ σου ;
51. Μνήσθητι , Κύριε , τοῦ ὀνειδισμοῦ τῶν δούλων
σου , οὗ ὑπέσχον ἐν τῷ κόλπῳ μου πολλῶν ἐθνῶν.
52. Οἱ ὠνείδισαν οἱ ἐχθροί σου , Κύριε , οὗ ὠνείδισαν
τὸ ἀντάλλαγμα τοῦ Χριστοῦ σου.
24. Et concidam a facie ipsius inimicos ejus , et odientes
eum in fugam convertam .
25. Et veritas mea et misericordia mea cum ipso , et in
nomine meo exaltabitur cornu ejus.
26. Et ponam in mari manum ejus , et in fluminibus
dexteram ejus.
27. Ipse invocabit me : Pater meus es tu , Deus meus et
susceptor salutis meæ.
28. Et ego primogenitum ponam illam, excelsum apud
reges terrae.
29. In aeternum servabo illi misericordiam meam , et
testamentum meum fidele ipsi.
30. Et ponam in saeculum saeculi semen ejus , et thronum
ejus sicut dies caeli.
31. Si dereliquerint filii ejus legem meam , et in judiciis
meis non ambulaverint ,
32. si justificationes meas profanaverint , et mandata mea
non custodierint ,
33. visitabo in virga iniquitates eorum , et in flagellis
peccata eorum.
34. Misericordiam vero meam non dispergam ab eo , non
nocebo in veritate mea :
35. neque profanabo testamentum meum, et quæ proce
dunt de labiis meis non faciam irrita.
36. Semel juravi in sancto meo , si David mentiar ,
37. semen ejus in aeternum manebit ,
38. et sedes ejus sicut sol in conspectu meo , et sicut
| luna perfecta in aeternum , et testis in caelo fidelis. Dia-
psalma.
39. Tu vero repulisti et sprevisti , distulisti Christum
tuum .
40. Evertisti testamentum servi tui , profanasti in terra
sanctitatem ejus .
41. Destruxisti omnes macerias ejus , posuisti munitio-
nes ejus formidinem.
42. Diripuerunt eum omnes transeuntes viam , factus est
opprobrium vicinis suis.
43. Exallasti dexteram inimicorum ejus , laetificasti
omnes inimicos ejus.
44. Avertisti adjutorium gladii ejus , et non es auxiliatus
ei in bello.
45. Dissolvisti eum ab emundatione , sedem ejus in ter
ram collisisti.
46. Minuisti dies sedis ejus , perfudisti eum confusione.
Diapsalma.
47. Quousque , Domine , averteris in finem , exardescet
sicut ignis ira tua?
48. Memento quae est substantia mea : numquid enim
vane constituisti omnes filios hominum ?
49. Quis est homo qui vivet et non videbit mortem , eruet
| animam suam de manu inferi ? Diapsalma.
50. Ubi sunt misericordiae tuae antiquae , Domine , quas
jurasti David in veritate tua?
51. Memento , Domine , opprobrii servorum tuorum ,
quod continui in sinu meo multarum gentium.
52. Quod exprobraverunt inimici tui , Domine , quod
exprobraverunt commutationem Christi tui.
 PSALM . XC.
53. Εὐλογητὸς Κύριος εἰς τὸν αἰῶνα · γένοιτο , γέ-
νοιτο.
ΠΘ΄ .
Προςευχὴ τοῦ Μωϋσῆ , ἀνθρώπου τοῦ Θεοῦ.
1. Κύριε , καταφυγὴ ἐγενήθης ἡμῖν ἐν γενεᾷ καὶ γε-
νεα .
2. Πρὸ τοῦ ὄρη γενηθῆναι , καὶ πλασθῆναι τὴν γῆν
καὶ τὴν οἰκουμένην, καὶ ἀπὸ τοῦ αἰῶνος ἕως τοῦ αἰῶνος |
σὺ εἶ.
3. Μὴ ἀποστρέψης ἄνθρωπον εἰς ταπείνωσιν, καὶ εἶ-
πας· Ἐπιστρέψατε , υἱοὶ ἀνθρώπων.
4. Ὅτι χίλια ἔτη ἐν ὀφθαλμοῖς σου , ὡς ἡ ἡμέρα ἡ
ἐχθὲς ἥτις διῆλθε , καὶ φυλακὴ ἐν νυκτί.
5. Τὰ ἐξουδενώματα αὐτῶν ἔτη ἔσονται.
6. Τοπρωί ὡςεὶ χλόη παρέλθοι· τοπρωί ἀνθήσαι καὶ
παρέλθοι · τὸ ἑσπέρας ἀποπέσοι , σκληρυνθείη καὶ ξη- |
ρανθείη.
7. Ὅτι ἐξελίπομεν ἐν τῇ ὀργῇ σου, καὶ ἐν τῷ θυμῷ
σου ἐταράχθημεν .
8. Εθου τὰς ἀνομίας ἡμῶν ἐνώπιόν σου, ὁ αἰὼν ἡμῶν
εἰς φωτισμὸν τοῦ προςώπου σου.
9. Ὅτι πᾶσαι αἱ ἡμέραι ἡμῶν ἐξέλιπον, καὶ ἐν τῇ
ὀργῇ σου ἐξελίπομεν . Τὰ ἔτη ἡμῶν ὡς ἀράχνη ἐμελέ- -
των,
10. αἱ ἡμέραι τῶν ἐτῶν ἡμῶν ἐν αὐτοῖς ἑβδομήκοντα
ἔτη· ἐὰν δὲ ἐν δυναστείαις , ὀγδοήκοντα ἔτη , καὶ τὸ
πλεῖον αὐτῶν κόπος και πόνος. Ὅτι ἐπῆλθε πραΰτης |
ἐφ' ἡμᾶς , καὶ παιδευθησόμεθα.
II. Τίς γινώσκει τὸ κράτος τῆς ὀργῆς σου , καὶ ἀπὸ
τοῦ φόβου τοῦ θυμοῦ σου,
12. ἐξαριθμήσασθαι ; Τὴν δεξιάν σου οὕτω γνώρι-
σον, καὶ τοὺς πεπαιδευμένους τῇ καρδίᾳ ἐν σοφίᾳ .
13. Επίστρεψον, Κύριε· ἕως πότε; καὶ παρακλήθητι
ἐπὶ τοῖς δούλοις σου.
14. Ενεπλήσθημεν τοπρωὶ τοῦ ἐλέους σου, καὶ ἠγαλ-
λιασάμεθα καὶ εὐφράνθημεν ἐν πάσαις ταῖς ἡμέραις |
ἡμῶν.
15. Εὐφρανθείημεν ἀνθ ' ὧν ἡμερῶν ἐταπείνωσας
ἡμᾶς , ἐτῶν ὧν εἴδομεν κακά.
16. Καὶ ἴδε ἐπὶ τοὺς δούλους σου καὶ ἐπὶ τὰ ἔργα σου,
καὶ ὁδήγησον τοὺς υἱοὺς αὐτῶν.
17. Καὶ ἔστω ἡ λαμπρότης Κυρίου τοῦ Θεοῦ ἡμῶν
ἐφ' ἡμᾶς , καὶ τὰ ἔργα τῶν χειρῶν ἡμῶν κατεύθυνον ἐφ '
ἡμᾶς.
4.
Αἶνος ᾠδῆς τῷ Δαυίδ.
1. Ὁ κατοικῶν ἐν βοηθείᾳ τοῦ Ὑψίστου , ἐν σκέπῃ
τοῦ Θεοῦ τοῦ οὐρανοῦ αὐλισθήσεται .
2. Ἐρεῖ τῷ Κυρίῳ · Ἀντιλήπτωρ μου εἶ καὶ κατα-
φυγή μου, ὁ Θεός μου , ἐλπιῶ ἐπ᾿ αὐτόν.
3. Ὅτι αὐτὸς ῥύσεταί σε ἐκ παγίδος θηρευτῶν, καὶ
ἀπὸ λόγου ταραχώδους.
4. Ἐν τοῖς μεταφρένοις αὐτοῦ ἐπισκιάσει σοι , καὶ
ὑπὸ τὰς πτέρυγας αὐτοῦ ἐλπιεῖς.
5. Οπλῳ κυκλώσει σε ἡ ἀλήθεια αὐτοῦ , οὐ φοβη-
θήσῃ ἀπὸ φόβου νυκτερινοῦ ·
159
53. Benedictus Dominus in aeternum : fiat , fiat.
LXXXIX.
Oratio Moysi , hominis Dei.
1. Domine , refugium factus es nobis in generatione et
generatione.
2. Priusquam montes fierent , et formaretur terra et orbis
terra , et a saeculo usque in saeculum tu es.
3. Ne avertas hominem in humilitatem , et dixisti : Con-
vertimini , filii hominum.
4. Quoniam mille anni in oculis tuis , tamquam dies he-
sterna quæ praeteriit , et custodia in nocte.
5. Quæ pro nihilo habentur eorum anni erunt.
6. Mane sicut herba transeat : mane floreat et transeat :
vespere decidat , indurescal et arescat.
7. Quia defecimus in ira tua , et in furore tuo turbati
sumus.
8. Posuisti iniquitates nostras in conspectu tuo , saecul-
lum nostrum in illuminatione vultus tui.
9. Quoniam omnes dies nostri defecerunt , et in ira tua
defecimus. Anni nostri sicut aranea meditati sunt ,
10. dies annorum nostrorum in ipsis septuaginta anni :
si autem in potentatibus , octoginta anni , et amplius eorum
labor et dolor. Quoniam supervenit mansuetudo super nos ,
et corripiemur.
11. Quis noscit potestatem irae tuae , et præ timore ira
tuæ ,
12. dinumerare ? Dexteram tuam sic notam fac , et erudi-
tos corde in sapientia.
13. Convertere , Domine : usquequo? et deprecabilis esto
super servos tuos.
14. Repleti sumus mane misericordia tua , et exsultavi-
mus et delectati sumus in omnibus diebus nostris.
15. Laetati sumus pro diebus quibus nos humiliasti ,
annis quibus vidimus mala.
16. Et respice in servos tuos et in opera tua , et dirige
filios eorum.
17. Et sit splendor Domini Dei nostri super nos , et opera
manuum nostrarum dirige super nos.
XC.
Laus cantici ipsi David.
1. Qui habitat in adjutorio Altissimi , in protectione Dei
cœli commorabitur.
2. Dicet Domino : Susceptor meus es et refugium meum,
Deus meus , sperabo in eum.
3. Quoniam ipse liberabit te de laqueo venantium , et a
verbo aspero .
4. Inter scapulas suas obumbrabit tibi , et sub alis ejus
sperabis.
5. Scuto circumdabit te veritas ejus , non timebis a ti-
more nocturno :
160 ΨΑΛΜ . ΚΑ'.
6. ἀπὸ βέλους πετομένου ἡμέρας , ἀπὸ πράγματος
αιαπορευομενου ἐν σκότει , ἀπὸ συμπτώματος καὶ δαι-
μονίου μεσημβρινοῦ .
7. Πεσεῖται ἐκ τοῦ κλίτους σου χιλιὰς , καὶ μυριὰς
ἐκ δεξιῶν σου · πρὸς σὲ δὲ οὐκ ἐγγιεῖ.
8. Πλὴν τοῖς ὀφθαλμοῖς σου κατανοήσεις , καὶ ἀντα-
πόδοσιν ἁμαρτωλῶν ὄψει .
9. Ὅτι σὺ , Κύριε , ἡ ἐλπίς μου , τὸν Ὕψιστον ἔθου
καταφυγήν σου.
10. Οὐ προςελεύσεται πρὸς σὲ κακὰ , καὶ μάστιξ οὐκ
ἐγγιεῖ τῷ σκηνώματί σου.
1. Ὅτι τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ ἐντελεῖται περί σου , τοῦ
διαφυλάξαι σε ἐν πάσαις ταῖς ὁδοῖς σου.
12. Ἐπὶ χειρῶν ἀροῦσί σε , μήποτε προςκόψης
πρὸς λίθον τὸν πόδα σου.
13. Επ' ἀσπίδα καὶ βασιλίσκον ἐπιθήσῃ , καὶ κατ
ταπατήσεις λέοντα καὶ δράκοντα.
14. Ὅτι ἐπ' ἐμὲ ἤλπισε , καὶ ῥύσομαι αὐτόν · σκε
πάσω αὐτὸν, ὅτι ἔγνω τὸ ὄνομά μου.
15. Ἐπικαλέσεται πρὸς μὲ , καὶ εἰςακούσομαι αὐτοῦ ,
μετ᾿ αὐτοῦ εἰμι ἐν θλίψει · καὶ ἐξελοῦμαι αὐτὸν, καὶ
δοξάσω αὐτόν .
16. Μακρότητι ἡμερῶν ἐμπλήσω αὐτὸν, καὶ δείξω
αὐτῷ τὸ σωτήριόν μου.
4A'.
1. Ψαλμὸς ᾠδῆς εἰς τὴν ἡμέραν τοῦ σαββάτου .
2. Ἀγαθὸν τὸ ἐξομολογεῖσθαι τῷ Κυρίῳ , καὶ ψάλ
λειν τῷ ὀνόματί σου , Ὕψιστε .
3. Τοῦ ἀναγγέλλειν τοπρωὶ τὸ ἔλεός σου , καὶ τὴν
ἀλήθειάν σου κατὰ νύκτα ,
4. ἐν δεκαχόρδῳ ψαλτηρίῳ μετ' ᾠδῆς ἐν κιθάρα .
5. Ὅτι εὔφρανάς με , Κύριε , ἐν τῷ ποιήματί σου ,
καὶ ἐν τοῖς ἔργοις τῶν χειρῶν σου ἀγαλλιάσομαι.
6. Ὡς ἐμεγαλύνθη τὰ ἔργα σου , Κύριε σφόδρα
ἐβαθύνθησαν οἱ διαλογισμοί σου.
7. Ανὴρ ἄφρων οὐ γνώσεται , καὶ ἀσύνετος οὐ συνή
σει ταῦτα .
8. Ἐν τῷ ἀνατεῖλαι τοὺς ἁμαρτωλοὺς ὡςεὶ χόρτον,
καὶ διέκυψαν πάντες οἱ ἐργαζόμενοι τὴν ἀνομίαν · ruerint omnes qui operantur iniquitatem. Ut intereant in
ὅπως ἂν ἐξολοθρευθῶσιν εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος ·
9. σὺ δὲ ὕψιστος εἰς τὸν αἰῶνα , Κύριε.
10. Ὅτι ἰδοὺ οἱ ἐχθροί σου ἀπολοῦνται , καὶ δια-
σκορπισθήσονται πάντες οἱ ἐργαζόμενοι τὴν ἀνομίαν .
11. Καὶ ὑψωθήσεται ὡς μονοκέρωτος τὸ κέρας μου ·
καὶ τὸ γῆρας μου ἐν ἐλέῳ πίονι .
12. Καὶ ἐπεῖδεν ὁ ὀφθαλμός μου ἐν τοῖς ἐχθροῖς
μου , καὶ ἐν τοῖς ἐπανισταμένοις ἐπ᾿ ἐμὲ πονηρευομέ- - qui insurgunt in me malignantibus audiet auris mea.
νοις ἀκούσεται τὸ οὖς μου.
13. Δίκαιος ὡς φοίνιξ ἀνθήσει , ὡς ἡ κέδρος ἡ ἐν
τῷ Λιβάνῳ πληθυνθήσεται.
14. Πεφυτευμένοι ἐν τῷ οἴκῳ Κυρίου , ἐν ταῖς αὐτ
λαῖς τοῦ Θεοῦ ἡμῶν ἐξανθήσουσιν.
15. Τότε πληθυνθήσονται ἐν γήρει πίονι , καὶ εὐ
παθοῦντες ἔσονται ,
16. τοῦ ἀναγγεῖλαι · ὅτι εὐθὴς Κύριος ὁ Θεός μου ,
καὶ οὐκ ἔστιν ἀδικία ἐν αὐτῷ.
6. a sagitta volante per diem , a negotio perambulante
in tenebris , a ruina et dæmonio meridiano.
7. Cadent a latere tuo mille , et decem millia a dextris
tuis ad te autem non appropinquabunt.
8. Verumtamen oculis tuis considerabis , et retributio-
nem peccatorum videbis.
9. Quoniam tu , Domine , spes mea , Altissimum po-
suisti refugium tuum.
10. Non accedent ad te mala , et flagellum non appropin-
quabit tabernaculo tuo.
11. Quoniam angelis suis mandabit de te , ut custodiant
te in omnibus viis tuis.
12. In manibus tollent te , ne quando offendas ad lapidem
pedem tuum.
13. Super aspidem et basiliscum ambulabis , et concul-
cabis leonem et draconem.
14. Quoniam in me speravit , et eruam eum : protegam
eum , quoniam cognovit nomen meum.
15. Invocabit me , et ego exaudiam eum , cum ipso sum
in tribulatione : et eximam eum, et glorificabo eum.
16. Longitudine dierum replebo eum , et ostendam illi
salutare meum.
XCI.
1. Psalmus cantici in die sabbati.
2. Bonum est confiteri Domino , et psallere nomini tuo ,
Altissime.
3. Ad annuntiandum mane misericordiam tuam , et veri-
tatem tuam per noctem ,
4. in decachordo psalterio cum cantico in cithara.
5. Quia delectasti me , Domine , in factura tua , et in
operibus manuum tuarum exsultabo.
6. Quam magnificata sunt opera tua , Domine : nimis
profundæ factæ sunt cogitationes tuæ.
7. Vir imprudens non cognoscet , et stultus non intelliget
haec.
8. Cum exorti fuerint peccatores sicut foenum , et appa-
saeculum saeculi :
9. tu autem altissimus in aeternum , Domine.
10. Quoniam ecce inimici tui peribunt , et dispergentur
omnes qui operantur iniquitatem.
11. Et exaltabitur sicut unicornis cornu meum , et sene-
ctus mea in misericordia uberii.
12. Et respexit oculus meus in inimicis meis , et in eis
13. Justus sicut palma florebit , velut cedrus quæ in Li-
bano est multiplicabitur.
14. Plantati in domo Domini , in atriis Dei nostri flore-
bunt.
15. Tunc multiplicabuntur in senecta uberi , et tranquilli
erunt ,
16. ut annuntient : quoniam rectus Dominus Deus meus ,
et non est iniquitas in co.
 PSALM. XCIII.
4B'.
Εἰς τὴν ἡμέραν τοῦ προσαββάτου , ὅτε κατῴκισται ἡ γῆ ,
αἶνος ᾠδῆς τῷ Δαυίδ.
1. Ὁ Κύριος ἐβασίλευσεν , εὐπρέπειαν ἐνεδύσατο ·
ἐνεδύσατο Κύριος δύναμιν καὶ περιεζώσατο. Καὶ γὰρ
ἐστερέωσε τὴν οἰκουμένην , ἥτις οὐ σαλευθήσεται .
2. Έτοιμος ὁ θρόνος σου ἀπὸ τότε , ἀπὸ τοῦ αἰῶνος
σὺ εἶ.
3. Επῆραν οἱ ποταμοὶ , Κύριε , ἐπῆραν οἱ ποταμοὶ
φωνὰς αὐτῶν,
4. ἀπὸ φωνῶν ὑδάτων πολλῶν . Θαυμαστοὶ οἱ μετ
τεωρισμοὶ τῆς θαλάσσης · θαυμαστὸς ἐν ὑψηλοῖς ὁ Κύ
ριος.
5. Τὰ μαρτύριά σου ἐπιστώθησαν σφόδρα · τῷ οἴκῳ
σου πρέπει ἁγίασμα , Κύριε , εἰς μακρότητα ἡμερῶν.
(Γ΄.
Ψαλμὸς τῷ Δαυὶδ τετράδι σαββάτου .
1. Θεὸς ἐκδικήσεων Κύριος , ὁ Θεὸς ἐκδικήσεων
ἐπαῤῥησιάσατο.
2. Ὑψώθητι , ὁ κρίνων τὴν γῆν, ἀπόδος ἀνταπόδοσιν
τοῖς ὑπερηφάνοις .
3. Εως πότε ἁμαρτωλοί , Κύριε , ἕως πότε ἁμαρ
τωλοὶ καυχήσονται ;
4. Φθέγξονται καὶ λαλήσουσιν ἀδικίαν , λαλήσουσι
πάντες οἱ ἐργαζόμενοι τὴν ἀνομίαν .
5. Τὸν λαόν σου , Κύριε , ἐταπείνωσαν, καὶ τὴν
κληρονομίαν σου ἐκάκωσαν .
6. Χήραν καὶ ὀρφανὸν ἀπέκτειναν, καὶ προςήλυτον
ἐφόνευσαν.
7. Καὶ εἶπαν · Οὐκ ὄψεται Κύριος , οὐδὲ συνήσει ὁ
Θεὸς τοῦ Ἰακώβ.
8. Σύνετε δὴ , ἄφρονες ἐν τῷ λαῷ καὶ μωροί , ποτὲ
φρονήσατε .
9. Ὁ φυτεύσας τὸ οὖς οὐχὶ ἀκούει , ἢ ὁ πλάσας τὸν
ὀφθαλμὸν οὐχὶ κατανοεῖ ;
10. Ὁ παιδεύων ἔθνη οὐχὶ ἐλέγξει , ὁ διδάσκων
ἄνθρωπον γνῶσιν ;
11. Κύριος γινώσκει τοὺς διαλογισμοὺς τῶν ἀνθρώ
πων, ὅτι εἰσὶ μάταιοι .
12. Μακάριος ὁ ἄνθρωπος ὃν ἂν σὺ παιδεύσης , Κύ-
ριε , καὶ ἐκ τοῦ νόμου σου διδάξῃς αὐτόν .
13. Τοῦ πραΰναι αὐτῷ ἀφ᾿ ἡμερῶν πονηρῶν, ἕως
οὗ ὀρυγῇ τῷ ἁμαρτωλῷ βόθρος.
14. Ὅτι οὐκ ἀπώσεται Κύριος τὸν λαὸν αὐτοῦ , καὶ
τὴν κληρονομίαν αὐτοῦ οὐκ ἐγκαταλείψει .
15. Ἕως οὗ δικαιοσύνη ἐπιστρέψῃ εἰς κρίσιν, καὶ
ἐχόμενοι αὐτῆς πάντες οἱ εὐθεῖς τῇ καρδίᾳ . Διάψαλμα.
16. Τίς ἀναστήσεταί μοι ἐπὶ πονηρευομένους , ἢ τίς
συμπαραστήσεταί μοι ἐπὶ τοὺς ἐργαζομένους τὴν ἀνο-
μίαν ;
17. Εἰ μὴ ὅτι Κύριος ἐβοήθησέ μοι , παραβραχὺ
παρώκησε τῷ ᾅδη ἡ ψυχή μου.
18. Εἰ ἔλεγον · Σεσάλευται ὁ ποὺς μου , τὸ ἔλεός
σου , Κύριε , ἐβοήθει μοι.
VETUS TESTAMENTUM. II.
161
XCIL.
In die ante sabbatum , quando fundata est terra , laus cantici
ipsi David.
1. Dominus regnavit , decorem induit : induit Dominus
fortitudinem et præcinxit se. Etenim firmavit orbem terræ ,
qui non commovebitur.
2. Parata sedes tua ex tunc , a saeculo tu es.
3. Elevaverunt flumina , Domine , elevaverunt flumina
voces suas ,
4. a vocibus aquarum multarum. Mirabiles elationes
maris mirabilis in excelsis Dominus .
5. Testimonia tua credita facta sunt nimis : domum tuam
decet sanctificatio , Domine , in longitudinem dierum.
XCIIL
Psalmus ipsi David quarta sabbati.
1. Deus ultionum Dominus , Deus ultionum fidenter egit .
2. Exaltare , qui judicas terram , redde retributionem
superbis .
3. Usquequo peccatores , Domine , usquequo peccatores
gloriabuntur ?
4. Effabuntur et loquentur iniquitatem, loquentur omnes
qui operantur injustitiam.
5. Populum tuum , Domine , humiliaverunt , et haeredi
tatem tuam vexaverunt.
6. Viduam et pupillum interfecerunt , et proselytum oc-
ciderunt.
7. Et dixerunt : Non videbit Dominus , neque intelliget
Deus Jacob.
8. Intelligite nunc , insipientes in populo et stulti , ali-
quando sapite.
9. Qui plantavit aurem non audit , aut qui finxit oculum
non considerat ?
10. Qui erudit gentes non arguet , qui docet hominern
scientiam ?
11. Dominus scit cogitationes hominum , quoniam vange
sunt.
12. Beatus homo quem tu erudieris , Domine , et ex lege
tua docueris eum.
13. Ut mitiges eum a diebus malis , donec fodiatur pec-
catori fovea.
14. Quia non repellet Dominus plebem suam , et haeredi-
tatem suam non derelinquet.
15. Quoadusque justitia convertatur in judicium, et juxta
illam omnes qui recto sunt corde. Diapsalma.
16. Quis exsurget mihi adversus malignantes , aut quis
stabit mecum adversus operantes iniquitatem ?
17. Nisi quia Dominus adjuvit me , paulo minus habitas-
set in inferno anima mea.
18. Si dicebam : Motus est pes meus , misericordia tua ,
Domine adjuvabat me.
Π
162 ΨΑΛΜ. ΣΕ .
19. Κύριε , κατὰ τὸ πλῆθος τῶν ὀδυνῶν μου ἐν τῇ
καρδίᾳ μου , αἱ παρακλήσεις σου ἠγάπησαν τὴν ψυ- - in corde meo , consolationes tuæ dilexerunt animam meam.
χήν μου.
20. Μὴ συμπροςέσται σοι θρόνος ἀνομίας , ὁ πλάσ-
σων κόπον ἐπὶ προςτάγματι .
21. Θηρεύσουσιν ἐπὶ ψυχὴν δικαίου , καὶ αἷμα ἀθῷον
καταδικάσονται.
22. Καὶ ἐγένετό μοι Κύριος εἰς καταφυγὴν, καὶ ὁ
Θεός μου εἰς βοηθὸν ἐλπίδος μου .
23. Καὶ ἀποδώσει αὐτοῖς τὴν ἀνομίαν αὐτῶν, καὶ
τὴν πονηρίαν αὐτῶν · ἀφανιεῖ αὐτοὺς Κύριος ὁ Θεὸς rum : disperdet illos Dominus Deus noster.
ἡμῶν.
(Δ .
Αἶνος ᾠδῆς τῷ Δαυίδ .
1. Δεῦτε , ἀγαλλιασώμεθα τῷ Κυρίῳ , ἀλαλάξωμεν
τῷ Θεῷ τῷ σωτῆρι ἡμῶν.
2. Προφθάσωμεν τὸ πρόςωπον αὐτοῦ ἐν ἐξομολο
γήσει , καὶ ἐν ψαλμοῖς ἀλαλάξωμεν αὐτῷ.
3. Ὅτι Θεὸς μέγας Κύριος , καὶ βασιλεὺς μέγας
ἐπὶ πάντας τοὺς θεούς .
4. Ὅτι οὐκ ἀπώσεται Κύριος τὸν λαὸν αὐτοῦ , ὅτι
ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ τὰ πέρατα τῆς γῆς , καὶ τὰ ὕψη τῶν
ὀρέων αὐτοῦ ἐστιν .
5. Ὅτι αὐτοῦ ἐστιν ἡ θάλασσα καὶ αὐτὸς ἐποίησεν
αὐτὴν, καὶ τὴν ξηρὰν αἱ χεῖρες αὐτοῦ ἔπλασαν.
6. Δεῦτε , προςκυνήσωμεν καὶ προςπέσωμεν αὐτῷ ·
καὶ κλαύσωμεν ἐναντίον Κυρίου τοῦ ποιήσαντος ἡμᾶς.
7. Ὅτι αὐτός ἐστιν ὁ Θεὸς ἡμῶν, καὶ ἡμεῖς λαὸς
νομῆς αὐτοῦ , καὶ πρόβατα χειρὸς αὐτοῦ.
8. Σήμερον ἐὰν τὴν φωνῆς αὐτοῦ ἀκούσητε , μὴ
σκληρύνητε τὰς καρδίας ὑμῶν, ὡς ἐν τῷ παραπικρα-
σμῷ κατὰ τὴν ἡμέραν τοῦ πειρασμοῦ ἐν τῇ ἐρήμῳ ,
9. οὗ ἐπείρασαν με οἱ πατέρες ὑμῶν. Ἐδοκίμασαν
καὶ εἶδον τὰ ἔργα μου ,
10. Τεσσαράκοντα ἔτη προςώχθισα τῇ γενεᾷ ἐκείνῃ,
καὶ εἶπα · Αεὶ πλανῶνται τῇ καρδίᾳ ,
11. καὶ αὐτοὶ οὐκ ἔγνωσαν τὰς ὁδούς μου . Ὡς
ὤμοσα ἐν τῇ ὀργῇ μου , εἰ εἰςελεύσονται εἰς τὴν κατά-
παυσίν μου .
4E'.
ὅτε ὁ οἶκος ᾠκοδόμηται μετὰ τὴν αἰχμαλωσίαν, ᾠδὴ τῷ
Δαυίδ .
1. Ἄσατε τῷ Κυρίῳ ᾆσμα καινὸν, ᾄσατε τῷ Κυρίῳ ,
πᾶσα ἡ γῆ ,
2. ᾄσατε τῷ Κυρίῳ , εὐλογήσατε τὸ ὄνομα αὐτοῦ ,
εὐαγγελίζεσθε ἡμέραν ἐξ ἡμέρας τὸ σωτήριον αὐτοῦ.
3. Αναγγείλατε ἐν τοῖς ἔθνεσι τὴν δόξαν αὐτοῦ , ἐν
πᾶσι τοῖς λαοῖς τὰ θαυμάσια αὐτοῦ.
4. Ὅτι μέγας Κύριος καὶ αἰνετὸς σφόδρα , φοβε
ρός ἐστιν ἐπὶ πάντας τοὺς θεούς.
5. Ὅτι πάντες οἱ θεοὶ τῶν ἐθνῶν δαιμόνια , ὁ δὲ
Κύριος τοὺς οὐρανοὺς ἐποίησεν .
6. Ἐξομολόγησις καὶ ὡραιότης ἐνώπιον αὐτοῦ ,
ἁγιωσύνη καὶ μεγαλοπρέπεια ἐν τῷ ἁγιάσματι αὐτοῦ.
7. Ενέγκατε τῷ Κυρίῳ, αἱ πατριαὶ τῶν ἐθνῶν, ἐνέγ
κατε τῷ Κυρίῳ δόξαν καὶ τιμήν ·
19. Domine , secundum multitudinem dolorum meorum
20. Numquid adhaerebit tibi sedes iniquitatis , formans
laborem in praecepto ?
21. Captabunt in animam justi , et sanguinem innocen
tem condemnabunt.
22. Et factus est nihi Dominus in refugium, et Deus
meus in adjutorium spei meæ.
23. Et reddet illis iniquitatem ipsorum , et malitiam eo-
XCIV .
Laus cantici ipsi David.
1. Venite , exsultemus Domino , jubilemus Deo salutari
nostro.
2. Præveniamus faciem ejus in confessione , et in psal-
mis jubilemus ei.
3. Quoniam Deus magnus Dominus, et rex magnus super
omnes deos.
4. Quoniam non repellet Dominus plebem suam , quo-
niam in manu ejus fines terra , et altitudines montium ip-
sius sunt.
5. Quoniam ipsius est mare et ipse fecit illud, et aridam
manus ejus formaverunt .
6. Venite, adoremus et procidamus ei : et ploremus ante
Dominum qui fecit nos.
7. Quoniam ipse est Deus noster, nos autem populus
pascua ejus , et oves manus ejus.
8. Hodie si vocem ejus audieritis , nolite obdurare corda
vestra, sicut in exacerbatione secundum diem tentationis
in deserto ,
9. ubi tentaverunt me patres vestri. Probaverunt et
viderunt opera mea.
10. Quadraginta annis offensus fui generationi illi, et dixi :
Semper errant corde,
11. et ipsi non cognoverunt vias meas. Sicut juravi in
ira mea , si introibunt in requiem meam.
χεν.
Quando domus ædificabatur post captivitatem , canticum
ipsi David.
1. Cantate Domino canticum novum , cantate Domino,
omnis terra ,
2. cantate Domino, benedicite nomen ejus , bene nuntiate
de die in diem salutare ejus .
3. Annuntiate in gentibus gloriam ejus , in omnibus po-
pulis mirabilia ejus.
4. Quoniam magnus Dominus et laudabilis nimis , terri-
bilis est super omnes deos.
5. Quoniam omnes dii gentium daemonia , Dominus au-
tem coelos fecit .
6. Confessio et pulchritudo in conspectu ejus , sanctitas
et magnificentia in sanctificatione ejus.
7. Afferte Domino , patriae gentium , afferte Domino glo
riam et honorem :
 PSALM. XCVII.
8. ἐνέγκατε τῷ Κυρίῳ δόξαν ὀνόματι αὐτοῦ , ἄρατε
θυσίας καὶ εἰςπορεύεσθε εἰς τὰς αὐλὰς αὐτοῦ.
9. Προςκυνήσατε τῷ Κυρίῳ ἐν αὐλῇ ἁγίᾳ αὐτοῦ ,
σαλευθήτω ἀπὸ προςώπου αὐτοῦ πᾶσα ἡ γῆ.
10. Εἴπατε ἐν τοῖς ἔθνεσιν · Ὁ Κύριος ἐβασίλευσε ,
καὶ γὰρ κατώρθωσε τὴν οἰκουμένην, ἥτις οὐ σαλευθή-
σεται · κρινεῖ λαοὺς ἐν εὐθύτητι .
1. Εὐφραινέσθωσαν οἱ οὐρανοὶ καὶ ἀγαλλιάσθω ἡ
γῆ , σαλευθήτω ἡ θάλασσα καὶ τὸ πλήρωμα αὐτῆς .
12. Χαρήσεται τὰ πεδία καὶ πάντα τὰ ἐν αὐτοῖς ·
τότε ἀγαλλιάσονται πάντα τὰ ξύλα τοῦ δρυμοῦ
13. πρὸ προςώπου τοῦ Κυρίου , ὅτι ἔρχεται , ὅτι
ἔρχεται κρῖναι τὴν γῆν . Κρινεῖ τὴν οἰκουμένην ἐν δι- | judicare terram. Judicabit orbem terrae in aequit
καιοσύνῃ , καὶ λαοὺς ἐν τῇ ἀληθείᾳ αὐτοῦ.
45'.
Τῷ Δαυίδ , ὅτε ἡ γῆ αὐτοῦ καθίσταται.
1. Ὁ Κύριος ἐβασίλευσεν, ἀγαλλιάσθω ἡ γῆ, εὐ-
φρανθήτωσαν νῆσοι πολλαί .
2. Νεφέλη καὶ γνόφος κύκλῳ αὐτοῦ , δικαιοσύνη
καὶ κρίμα κατόρθωσις τοῦ θρόνου αὐτοῦ.
3. Πῦρ ἐναντίον αὐτοῦ προπορεύσεται , καὶ φλογιεῖ
κύκλῳ τοὺς ἐχθροὺς αὐτοῦ.
4. Ἔφαναν αἱ ἀστραπαὶ αὐτοῦ τῇ οἰκουμένη , εἶδε
καὶ ἐσαλεύθη ἡ γῆ.
5. Τὰ ὄρη ὡςεὶ κηρὸς ἐτάκησαν ἀπὸ προςώπου Κυ
ρίου , ἀπὸ προςώπου Κυρίου πάσης τῆς γῆς.
6. Ἀνήγγειλαν οἱ οὐρανοὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ,
καὶ εἴδοσαν πάντες οἱ λαοὶ τὴν δόξαν αὐτοῦ.
7. Αἰσχυνθήτωσαν πάντες οἱ προςκυνοῦντες τοῖς
γλυπτοῖς , οἱ ἐγκαυχώμενοι ἐν τοῖς εἰδώλοις αὐτῶν.
Προςκυνήσατε αὐτῷ , πάντες ἄγγελοι αὐτοῦ.
8. Ἤκουσε καὶ εὐφράνθη Σιών , καὶ ἠγαλλιάσαντο
αἱ θυγατέρες τῆς Ἰουδαίας , ἕνεκεν τῶν κριμάτων σου ,
Κύριε.
9. Ὅτι σὺ εἶ Κύριος ὁ ὕψιστος ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν,
σφόδρα ὑπερυψώθης ὑπὲρ πάντας τοὺς θεούς.
10. Οἱ ἀγαπῶντες τὸν Κύριον, μισεῖτε πονηρόν .
Φυλάσσει Κύριος τὰς ψυχὰς τῶν ὁσίων αὐτοῦ , ἐκ χει-
ρὸς ἁμαρτωλῶν ῥύσεται αὐτούς .
II. Φῶς ἀνέτειλε τῷ δικαίῳ , καὶ τοῖς εὐθέσι τῇ
καρδίᾳ εὐφροσύνη.
12. Εὐφράνθητε , δίκαιοι , ἐν τῷ Κυρίῳ · καὶ ἐξομο
λογεῖσθε τῇ μνήμῃ τῆς ἁγιωσύνης αὐτοῦ.
4z .
Ψαλμὸς τῷ Δαυίδ.
1. Ασατε τῷ Κυρίῳ ᾆσμα καινὸν , ὅτι θαυμαστὰ
ἐποίησεν ὁ Κύριος · ἔσωσεν αὐτῷ ἡ δεξιὰ αὐτοῦ , καὶ ὁ
βραχίων ὁ ἅγιος αὐτοῦ.
2. Εγνώρισε Κύριος τὸ σωτήριον αὐτοῦ , ἐναντίον
τῶν ἐθνῶν ἀπεκάλυψε τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ .
3 Εμνή σθη τοῦ ἐλέου ς αὐτοῦ τῷ Ἰακὼ β , καὶ τῆς gent ium revelavit justitiam suam .
ἀληθείας αὐτοῦ τῷ οἴκῳ Ἰσραήλ. Εἴδοσαν πάντα τὰ
πέρατα τῆς γῆς τὸ σωτήριον τοῦ Θεοῦ ἡμῶν.
4. Αλαλάξατε τῷ Θεῷ , πᾶσα ἡ γῆ , ᾄσατε καὶ
ἀγαλλιᾶσθε καὶ ψάλατε .
lite.
163
8. afferte Domino gloriam nomini ejus, tollite hostias et
introite in atria ejus .
9. Adorate Dominum in atrio sancto ejus , commoveatur
a facie ejus universa terra.
10. Dicite in gentibus : Dominus regnavit , etenim cor-
rexit orbem terrae , qui non commovebitur : judicabit popu
los in æquitate .
11. Laetentur coeli et exsultet terra , commoveatur mare
et plenitudo ejus.
12. Gaudebunt campi et omnia quæ in eis sunt : tunc
exsultabunt omnia ligna sylvæ
13. ante faciem Domini , quoniam venit , quoniam venit
ate , et po-
pulos in veritate sua.
XCVI.
Ipsi David , cum terra ejus constituta est.
1. Dominus regnavit , exsuitet terra , laetentur insulae
multae.
2. Nubes et caligo in circuitu ejus , justitia et judicium
directio sedis ejus.
3. Ignis ante ipsum præcibit , et inflammabit in circuitu
inimicos ejus.
4. Illuxerunt fulgura ejus orbi terra , vidit et commota
est terra.
5. Montes sicut cera fluxerunt a facie Domini , a facie
Domini omnis terrae.
6. Annuntiaverunt coli justitiam ejus , et viderunt omnes
populi gloriam ejus.
7. Confundantur omnes qui adorant sculptilia , qui glo-
riantur in simulacris suis . Adorate eum , omnes angeli
ejus.
8. Audivit et laetata est Sion , et exsultaverunt filiae Ju
| dae , propter judicia tua , Domine.
9. Quoniam tu es Dominus altissimus super omnem ter
ram , nimis exaltatus es super omnes deos.
10. Qui diligitis Dominum, odite malignum. Custodit
Dominus animas sanctorum suorum , de manu peccatorum
liberabit eos.
11. Lux orta est justo, et rectis corde laetitia.
12. Lactamini, justi, in Domino : et confitemini memoria
sanctitatis ejus.
XCVII.
Psalmus ipsi David.
1. Cantate Domino canticum novum , quia mirabilia fe
cit Dominus : salvavit sibi dextera ejus, et brachium sanctum
ejus.
2. Notum fecit Dominus salutare suum, ante conspectum
3. Memor fuit misericordia sua Jacob , et veritatis suae
domui Israel. Viderunt omnes fines terrae salutare Dei no-
stri.
4. Jubilate Deo , omnis terra, cantate et exsultate et psal
Π.
164 ΨΑΛΜ. Ρ .
5. Ψάλατε τῷ Κυρίῳ ἐν κιθάρᾳ , ἐν κιθάρα καὶ
φωνῇ ψαλμοῦ ,
6. ἐν σάλπιγξιν ἐλαταῖς καὶ φωνῇ σάλπιγγος κερα
τίνης . Αλαλάξατε ἐνώπιον τοῦ βασιλέως Κυρίῳ ,
7. σαλευθήτω ἡ θάλασσα καὶ τὸ πλήρωμα αὐτῆς , ἡ
οἰκουμένη καὶ οἱ κατοικοῦντες αὐτήν.
8. Ποταμοὶ κροτήσουσι χειρὶ ἐπιτοαυτὸ , τὰ ὄρη
ἀγαλλιάσονται ,
9. ὅτι ἥκει κρῖναι τὴν γῆν . Κρινεῖ τὴν οἰκουμένην
ἐν δικαιοσύνη , καὶ λαοὺς ἐν εὐθύτητι.
Η΄.
Ψαλμὸς τῷ Δαυίδ .
1. Ὁ Κύριος ἐβασίλευσεν, ὀργιζέσθωσαν λαοί · ὁ
καθήμενος ἐπὶ τῶν Χερουβὶμ , σαλευθήτω ἡ γῆ .
2. Κύριος ἐν Σιών μέγας , καὶ ὑψηλός ἐστιν ἐπὶ
πάντας τοὺς λαούς.
3. Ἐξομολογησάσθωσαν τῷ ὀνόματί σου τῷ μεγάλῳ ,
ὅτι φοβερὸν καὶ ἅγιόν ἐστιν ,
4. καὶ τιμὴ βασιλέως κρίσιν ἀγαπᾶ. Σὺ ἡτοίμασας
εὐθύτητας , κρίσιν καὶ δικαιοσύνην ἐν Ἰακὼβ σὺ ἐποίη- judicium et justitiam in Jacob tu fecisti .
σας .
5. Ὑψοῦτε Κύριον τὸν Θεὸν ἡμῶν, καὶ προςκυνεῖτε
τῷ ὑποποδίῳ τῶν ποδῶν αὐτοῦ , ὅτι ἅγιός ἐστι .
6. Μωϋσῆς καὶ Ἀαρὼν ἐν τοῖς ἱερεῦσιν αὐτοῦ , καὶ
Σαμουὴλ ἐν τοῖς ἐπικαλουμένοις τὸ ὄνομα αὐτοῦ. Ἐπε- ter eos qui invocant nomen ejus . Invocabant Dominum , et
καλοῦντο τὸν Κύριον, καὶ αὐτὸς εἰςήκουεν ·
7. ἐν στύλῳ νεφέλης ἐλάλει πρὸς αὐτούς. Ἐφύλασσον
τὰ μαρτύρια αὐτοῦ , καὶ τὰ προςτάγματα & ἔδωκεν testimonia ejus , et praecepta quæ dedit illis .
αὐτοῖς.
8. Κύριε ὁ Θεὸς ἡμῶν, σὺ ἐπήκουες αὐτῶν. Ὁ
Θεός , εὐίλατος ἐγίνου αὐτοῖς , καὶ ἐκδικῶν ἐπὶ πάντα | pitius fuisti eis , et ulciscens in omnes adinventiones ec-
τὰ ἐπιτηδεύματα αὐτῶν.
9. Ὑψοῦτε Κύριον τὸν Θεὸν ἡμῶν, καὶ προςκυνεῖτε
εἰς ὄρος ἅγιον αὐτοῦ , ὅτι ἅγιος Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν .
40'.
1. Ψαλμὸς εἰς ἐξομολόγησιν .
2. Αλαλάξατε τῷ Κυρίῳ , πᾶσα ἡ γῆ · δουλεύσατε
τῷ Κυρίῳ ἐν εὐφροσύνῃ . Εἰςέλθατε ἐνώπιον αὐτοῦ ἐν
ἀγαλλιάσει.
3. Γνῶτε ὅτι Κύριος αὐτός ἐστιν ὁ Θεός · αὐτὸς
ἐποίησεν ἡμᾶς , καὶ οὐχ ἡμεῖς , λαὸς αὐτοῦ καὶ πρόβατα
τῆς νομῆς αὐτοῦ.
4. Εἰςέλθατε εἰς τὰς πύλας αὐτοῦ ἐν ἐξομολογήσει ,
τὰς αὐλὰς αὐτοῦ ἐν ὕμνοις. Ἐξομολογεῖσθε αὐτῷ , αἰ-
νεῖτε τὸ ὄνομα αὐτοῦ.
5. Ὅτι χρηστὸς Κύριος , εἰς τὸν αἰῶνα τὸ ἔλεος
αὐτοῦ , καὶ ἕως γενεᾶς καὶ γενεᾶς ἡ ἀλήθεια αὐτοῦ .
P'.
Ψαλμὸς τῷ Δαυίδ .
... Ἔλεος καὶ κρίσιν ἄσομαί σοι , Κύριε · ψαλῶ
2. καὶ συνήσω ἐν ὁδῷ ἀμώμῳ. Πότε ἥξεις πρὸς μέ ;
Διεπορευόμην ἐν ἀκακίᾳ καρδίας μου , ἐν μέσῳ τοῦ
οἴκου μου.
5. Psallite Domino in cithara , in cithara et voce psal.
mi ,
6. in tubis ductilibus et voce tubæ corneæ. Jubilate in
conspectu regis Domino ,
7. commoveatur mare et plenitudo ejus , orbis terrarum
et qui habitant in eo.
8. Flum inaplaudent manu in idipsum , montes ex sulla-
bunt ,
9. quoniam venit judicare terram. Judicabit orbem ter-
rarum in justitia , et populos in aequitate.
XCVIII.
Psalmus ipsi David.
1. Dominus regnavit , irascantur populi : qui sedet super
Cherubim , commoveatur terra.
2. Dominus in Sion magnus , et excelsus est super om-
nes populos.
3. Confiteantur nomini tuo magno , quoniam terribile et
sanctum est ,
4. et honor regis judicium diligit. Tu parasti directiones,
5. Exaltate Dominum Deum nostrum , et adorate scabel-
lum pedum ejus , quoniam sanctus est.
6. Moyses et Aaron in sacerdotibus ejus , et Samuel in-
ipse exaudiebat :
7. in columna nubis loquebatur ad eos. Custodiebant
8. Domine Deus noster, tu exaudiebas eos. Deus, tu pro-
rum.
9. Exaltate Dominum Deum nostrum , et adorate in
monte sancto ejus , quoniam sanctus Dominus Deus noster.
XCIX .
I. Psalmus in confessionem.
2. Jubilate Domino , omnis terra : servite Domino in lae-
titia . Introite in conspectu ejus in exultatione.
3. Scitote quod Dominus ipse est Deus : ipse fecit nos ,
et non nos , populus ejus et oves pascua ejus .
4. Introite portas ejus in confessione , atria ejus in hym-
nis . Confitemini illi , laudate nomen ejus.
5. Quoniam suavis est Dominus , in æternum misericor-
dia ejus , et usque in generationem et generationem veritas
ejus .
C.
Psalmus ipsi David.
1. Misericordiam et judiciumcantabo tibi, Domine : psallam
2. et intelligam in via immaculata. Quando venies ad me?
Deambulabam in innocentia cordis mei , in medio domus
meae.
 PSALM. CI.
3. Οὐ προεθέμην πρὸ ὀφθαλμῶν μου πρᾶγμα πα-
ράνομον, ποιοῦντας παραβάσεις ἐμίσησα . Οὐκ ἐκολ-
λήθη μοι
4. καρδία σκαμβή · ἐκκλίνοντος ἀπ᾿ ἐμοῦ τοῦ πονη
ροῦ , οὐκ ἐγίνωσκον.
5. Τὸν καταλαλοῦντα λάθρα τοῦ πλησίον αὐτοῦ ,
τοῦτον ἐξεδίωκον · ὑπερηφάνῳ ὀφθαλμῷ καὶ ἀπλήστῳ
καρδίᾳ , τούτῳ οὐ συνήσθιον.
6. Οἱ ὀφθαλμοί μου ἐπὶ τοὺς πιστοὺς τῆς γῆς , τοῦ
συγκαθῆσθαι αὐτοὺς μετ᾿ ἐμοῦ · πορευόμενος ἐν ὁδῷ
ἀμώμῳ , οὗτός μοι ἐλειτούργει .
7. Οὐ κατώκει ἐν μέσῳ τῆς οἰκίας μου ποιῶν ὑπε-
ρηφανίαν · λαλῶν ἄδικα οὐ κατεύθυνεν ἐναντίον τῶν
ὀφθαλμῶν μου .
8. Εἰς τὰς πρωίας ἀπέκτενον πάντας τοὺς ἁμαρτω‐
λοὺς τῆς γῆς , τοῦ ἐξολοθρεῦσαι ἐκ πόλεως Κυρίου
πάντας τοὺς ἐργαζομένους τὴν ἀδικίαν .
PA'.
1. Προςευχὴ τῷ πτωχῷ , ὅταν ἀκηδιάσῃ , καὶ ἐναντίον Κυρίου
ἐκχέῃ τὴν δέησιν αὐτοῦ .
2. Κύριε , εἰςάκουσον τῆς προσευχῆς μου , καὶ ἡ
κραυγή μου πρὸς σὲ ἐλθέτω .
3. Μὴ ἀποστρέψῃς τὸ πρόςωπόν σου ἀπ᾿ ἐμοῦ · ἐν
ἂν ἡμέρᾳ θλίβομαι , κλῖνον πρὸς μὲ τὸ οὖς σου · ἐν
ἂν ἡμέρᾳ ἐπικαλέσωμαί σε , ταχὺ εἰςάκουσόν μου.
4. Ὅτι ἐξέλιπον ὡςεὶ καπνὸς αἱ ἡμέραι μου , καὶ
τὰ ὀστᾶ μου ὡςεὶ φρύγιον συνεφρύγησαν .
5. Ἐπλήγην ὡςεὶ χόρτος , καὶ ἐξηράνθη ἡ καρδία
μου , ὅτι ἐπελαθόμην τοῦ φαγεῖν τὸν ἄρτον μου.
6. Ἀπὸ φωνῆς τοῦ στεναγμοῦ μου ἐκολλήθη τὸ
ὀστοῦν μου τῇ σαρκί μου .
7. Ωμοιώθην πελεκᾶνι ἐρημικῷ , ἐγενήθην ὡςεὶ νυ-
κτικόραξ ἐν οἰκοπέδῳ .
8. Ηγρύπνησα , καὶ ἐγενήθην ὡςεὶ στρουθίον μου
νάζον ἐπὶ δώματι .
9. Ὅλην τὴν ἡμέραν ὠνείδιζόν με οἱ ἐχθροί μου ,
καὶ οἱ ἐπαινοῦντές με κατ᾿ ἐμοῦ ὤμνυον .
10. Ὅτι σποδὸν ὡσεὶ ἄρτον ἔφαγον, καὶ τὸ πόμα μου
μετὰ κλαυθμοῦ ἐκίρνων,
11. ἀπὸ προςώπου τῆς ὀργῆς σου καὶ τοῦ θυμοῦ
σου , ὅτι ἐπάρας κατέῤῥαξάς με.
12. Αἱ ἡμέραι μου ὡςεὶ σκιὰ ἐκλίθησαν, κἀγὼ ὡςεὶ
χόρτος ἐξηράνθην .
13. Σὺ δὲ , Κύριε , εἰς τὸν αἰῶνα μένεις , καὶ τὸ
μνημόσυνόν σου εἰς γενεὰν καὶ γενεάν.
14. Σὺ ἀναστὰς οἰκτειρήσεις τὴν Σιών, ὅτι καιρὸς
τοῦ οἰκτειρῆσαι αὐτὴν , ὅτι ἥκει καιρός.
15. Ὅτι εὐδόκησαν οἱ δοῦλοί σου τοὺς λίθους αὐτῆς ,
καὶ τὸν χοῦν αὐτῆς οἰκτειρήσουσι .
16. Καὶ φοβηθήσονται τὰ ἔθνη τὸ ὄνομά σου , Κύ-
ριε , καὶ πάντες οἱ βασιλεῖς τὴν δόξαν σου.
17. Ὅτι οἰκοδόμησει Κύριος τὴν Σιών, καὶ ὀφθήσε
ται ἐν τῇ δόξῃ αὐτοῦ.
18. Ἐπέβλεψεν ἐπὶ τὴν προςευχὴν τῶν ταπεινῶν,
καὶ οὐκ ἐξουδένωσε τὴν δέησιν αὐτῶν.
19. Γραφήτω αὕτη εἰς γενεὰν ἑτέραν, καὶ λαὸς ὁ
κτιζόμενος αἰνέσει τὸν Κύριον.
165
3. Non proponebam ante oculos meos rem injustam , fa-
cientes prævaricationes odivi . Non adhæsit mihi.
4 cor pravum : cum declinaret a me malignus , non co-
gnoscebam.
5. Detrahentem occulte proximo suo , hunc persequebar :
superbo oculo et insatiabili corde , huic non convescebar.
6. Oculi mei ad fideles terra , ut sedeant mecum : am ,
bulans in via immaculata , hic mihi ministrabat.
7. Non habitavit in medio domus meæ faciens superbiam :
loquens iniqua non direxit in conspectu oculorum meorum.
8. In matutinis interficiebam omnes peccatores terræ , ut
disperderem de civitate Domini omnes operantes iniquita-
tem.
CI.
I. Oratio pauperi , cum anxius fuerit , et coram Domino effu-
derit precem suam .
2. Domine , exaudi orationem meam , et clamor meus ad
te veniat.
3. Ne avertas faciem tuam a me : in quacumque die tri-
bulor , inclina ad me aurem tuam : in quacumque die invo-
cavero te , velociter exaudi me.
4. Quia defecerunt sicut fumus dies mei , et ossa mea
sic ut cremium confrixa sunt.
5. Percussus sum sicut foenum , et aruit cor meum , quia
oblitus sum comedere panem meum.
6. A voce gemitus mei adhaesit os meum carni meæ .
7. Similis factus sum pelicano qui habitat in solitudine ,
factus sum sicut nycticorax in parietinis.
8. Vigilavi , et factus sum sicut passer solitarius in
tecto.
9. Tota die exprobrabant me inimici mei , et qui lauda-
bant me adversus me jurabant .
10. Quia cinerem tamquam panem manducabam , et po-
tum meum cum fletu miscebam ,
11. a facie irae tuæ et indignationis tuæe , quia clevans alli-
sisti me .
12. Dies mei sicut umbra declinaverunt , et ego sicut
foenum arui.
13. Tu autem , Domine , in aeternum permanes , et me-
moriale tuum in generationem et generationem .
14. Tu exsurgens misereberis 'Sion, quia tempus mise-
rendi ejus , quia venit tempus.
15. Quoniam beneplacitum habuerunt servi tui in lapi-
des ejus , et pulveris ejus miserebuntur.
16. Et timebunt gentes nomen tuum , Domine , et omnes
reges gloriam tuam.
17. Quoniam aedificabit Dominus Sion , et videbitur in
gloria sua.
18. Respexit in orationem humilium, et non sprevit pre-
ces eorum.
19. Scribantur haec in generationem alteram , et populus
qui creatur laudabit Dominum.
166 ΨΑΛΜ . ΡΒ΄.
20. Ὅτι ἐξέκυψεν ἐξ ὕψους ἁγίου αὐτοῦ , Κύριος ἐξ
οὐρανοῦ ἐπὶ τὴν γῆν ἐπέβλεψε ,
21. τοῦ ἀκοῦσαι τοῦ στεναγμοῦ τῶν πεπεδημένων,
τοῦ λύσαι τοὺς υἱοὺς τῶν τεθανατωμένων ,
22. τοῦ ἀναγγεῖλαι ἐν Σιὼν τὸ ὄνομα Κυρίου , καὶ
τὴν αἴνεσιν αὐτοῦ ἐν Ἱερουσαλήμ .
23. Ἐν τῷ συναχθῆναι λαοὺς ἐπιτοαυτὸ , καὶ βασι-
λεῖς τοῦ δουλεύειν τῷ Κυρίῳ .
24. Ἀπεκρίθη αὐτῷ ἐν ὁδῷ ἰσχύος αὐτοῦ · Τὴν ὀλι-
γότητα τῶν ἡμερῶν μου ἀνάγγειλόν μοι .
25. Μὴ ἀναγάγης με ἐν ἡμίσει ἡμερῶν μου , ἐν γενεᾷ
γενεῶν τὰ ἔτη σου.
26. Κατ' ἀρχὰς τὴν γῆν σύ , Κύριε , ἐθεμελίωσας ·
καὶ ἔργα τῶν χειρῶν σου εἰσὶν οἱ οὐρανοί .
27. Αὐτοὶ ἀπολοῦνται , σὺ δὲ διαμένεις · καὶ πάντες
ὡς ἱμάτιον παλαιωθήσονται , καὶ ὡςεὶ περιβόλαιον ελί- | vestimentum veterascent , et sicut opertorium volves eos
ξεις αὐτοὺς καὶ ἀλλαγήσονται .
28. Σὺ δὲ ὁ αὐτὸς εἶ, καὶ τὰ ἔτη σου οὐκ ἐκκλείψουσιν.
29. Οἱ υἱοὶ τῶν δούλων σου κατασκηνώσουσι , καὶ
τὸ σπέρμα αὐτῶν εἰς τὸν αἰῶνα κατευθυνθήσεται .
ΡΒ΄ .
Τῷ Δαυίδ .
1. Ευλόγει , ἡ ψυχή μου , τὸν Κύριον, καὶ πάντα
τὰ ἐντός μου τὸ ὄνομα τὸ ἅγιον αὐτοῦ.
2. Εὐλόγει , ἡ ψυχή μου , τὸν Κύριον, καὶ μὴ ἐπι
λανθάνου πάσας τὰς αἰνέσεις αὐτοῦ.
3. Τὸν εὐιλατεύοντα πάσαις ταῖς ἀνομίαις σου , τὸν
ἰώμενον πάσας τὰς νόσους σου ,
4. τὸν λυτρούμενον ἐκ φθορᾶς τὴν ζωήν σου , τὸν
στεφανοῦντά σε ἐν ἐλέει καὶ οἰκτιρμοῖς ,
5. τὸν ἐμπιπλῶντα ἐν ἀγαθοῖς τὴν ἐπιθυμίαν σου .
Ανακαινισθήσεται ὡς ἀετοῦ ἡ νεότης σου.
6. Ποιῶν ἐλεημοσύνας ὁ Κύριος , καὶ κρίμα πᾶσι
τοῖς ἀδικουμένοις.
7. Ἐγνώρισε τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ τῷ Μωϋσῇ , τοῖς υἱοῖς
Ἰσραὴλ τὰ θελήματα αὐτοῦ.
8. Οἰκτίρμων καὶ ἐλεήμων ὁ Κύριος , μακρόθυμος
καὶ πολυέλεος.
9. Οὐκ εἰς τέλος ὀργισθήσεται , οὐδὲ εἰς τὸν αἰῶνα
μηνιεῖ.
10. Οὐ κατὰ τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν ἐποίησεν ἡμῖν, οὐ-
δὲ κατὰ τὰς ἀνομίας ἡμῶν ἀνταπέδωκεν ἡμῖν .
II. Ὅτι κατὰ τὸ ὕψος τοῦ οὐρανοῦ ἀπὸ τῆς γῆς
ἐκραταίωσε Κύριος τὸ ἔλεος αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς φοβουμένους
αὐτόν.
12. Καθόσον ἀπέχουσιν ἀνατολαὶ ἀπὸ δυσμῶν, ἐμά-
κρυνεν ἀφ᾽ ἡμῶν τὰς ἀνομίας ἡμῶν.
13. Καθὼς οἰκτείρει πατὴρ υἱοὺς , ᾠκτείρησε Κύριος
τοὺς φοβουμένους αὐτόν.
14. Ὅτι αὐτὸς ἔγνω τὸ πλάσμα ἡμῶν · μνήσθητι ὅτι
τοὺς ἐσμέν.
15. Ἄνθρωπος , ὡςεὶ χόρτος αἱ ἡμέραι αὐτοῦ , ὡςεὶ
ἄνθος τοῦ ἀγροῦ οὕτως ἐξανθήσει .
16. Ὅτι πνεῦμα διῆλθεν ἐν αὐτῷ , καὶ οὐχ ὑπάρξει ,
καὶ οὐκ ἐπιγνώσεται ἔτι τὸν τόπον αὐτοῦ.
17. Τὸ δὲ ἔλεος τοῦ Κυρίου ἀπὸ τοῦ αἰῶνος καὶ ἕως
τοῦ αἰῶνος ἐπὶ τοὺς φοβουμένους αὐτόν · καὶ ἡ δικαιο-
σύνη αὐτοῦ ἐπὶ υἱοὺς υἱῶν,
20. Quoniam prospexit de excelso sancto suo , Dominus
de cœlo in terram aspexit ,
21. ut audiret gemitum compeditorum , ut solvat filios
mortificatorum ,
22. ut annuntient in Sion nomen Domini , et laudem ejus
in Jerusalem.
33. In conveniendo populos in unum , et reges ut ser-
viant Domino.
24. Respondit ei in via fortitudinis suae : Exiguitatem
dierum meorum annuntia mihi.
25. Ne revoces me in dimidio dierum meorum , in gene-
ratione generationum anni tui.
26. In principio terram tu , Domine , fundasti : et opera
manuum tuarum sunt cœli.
27. Ipsi peribunt , tu autem permanes : et omnes sicut
et mutabuntur.
28. Tu autem idem ipse es , et anni tui non deficient.
29. Filii servorum tuorum habitabunt , et semen eorum
in sæculum dirigetur.
CII.
Ipsi David ,
1. Benedic, anima mea , Dominum , et omnia interiora
mea nomen sanctum ejus.
2. Benedic, anima mea , Dominum, et noli oblivisci omnes
laudationes ejus.
3. Qui propitius fit omnibus iniquitatibus tuis , qui sanat
omnes infirmitates tuas ,
4. qui redimit de corruptione vitam tuam , qui coronat te
in misericordia et miserationibus ,
5. qui satiat in bonis desiderium tuum. Renovabitur sicut
aquilæ juventus tua.
6. Faciens misericordias Dominus , et judicium omnibus
injuriam patientibus.
7. Notas fecit vias suas Moysi , filiis Israel voluntates
suas.
8. Miserator et misericors Dominus , longanimis et multae
misericordiæ.
9. Non in finem irascetur , neque in aeternum indignabi-
tur.
10. Non secundum peccata nostra fecit nobis , neque se-
cundum iniquitates nostras retribuit nobis.
11. Quoniam secundum altitudinem coeli a terra corrobo-
ravit Dominus misericordiam suam super timentes eum .
12. Quantum distat ortus ab occidente , longe fecit a
nobis iniquitates nostras.
13. Quomodo miseretur pater filiorum , misertus est Do-
minus timentibus eum.
14. Quoniam ipse cognovit figmentumnostrum : memento
quod pulvis sumus.
15. Homo , sicut fonum dies ejus , sicut flos agri ita ef-
florebit.
16. Quoniam spiritus pertransibit in eo , et non subsistet ,
et non cognoscet amplius locum suum.
17. Misericordia autem Domini a saeculo et in saeculum
super timentes eum : et justitia ejus super filios filiorum ,
 PSALM. CIII. 167

18. τοῖς φυλάσσουσι τὴν διαθήκην αὐτοῦ , καὶ μεμνη- 18. custodientibus testamentum ejus , et memoria reti-
μένοις τῶν ἐντολῶν αὐτοῦ τοῦ ποιῆσαι αὐτάς . nentibus mandata ejus ut faciant ea.
19. Κύριος ἐν τῷ οὐρανῷ ἡτοίμασε τὸν θρόνον αὐτοῦ , 19. Dominus in coelo paravit sedem suam , et regnum
καὶ ἡ βασιλεία αὐτοῦ πάντων δεσπόζει . ejus omnium dominatur.
20. Εὐλογεῖτε τὸν Κύριον, πάντες ἄγγελοι αὐτοῦ , 20. Benedicite Dominum , omnes angeli ejus , potentes
δυνατοὶ ἰσχύϊ , ποιοῦντες τὸν λόγον αὐτοῦ , τοῦ ἀκοῦσαι fortitudine , facientes verbum ejus , ad audiendam vocem
τῆς φωνῆς τῶν λόγων αὐτοῦ. sermonum ejus.
21. Εὐλογεῖτε τὸν Κύριον , πᾶσαι αἱ δυνάμεις αὐτ 21. Benedicite Dominum , omnes virtutes ejus , ministri
τοῦ, λειτουργοὶ αὐτοῦ ποιοῦντες τὰ θελήματα αὐτοῦ . ejus qui facitis voluntates ejus.
22. Εὐλογεῖτε τὸν Κύριον, πάντα τὰ ἔργα αὐτοῦ · ἐν 22. Benedicite Dominum , omnia opera ejus : in omni
παντὶ τόπῳ τῆς δυναστείας αὐτοῦ , εὐλόγει , ἡ ψυχή | loco dominationis ejus , benedic , anima mea , Dominum.
μου , τὸν Κύριον.
ΡΓ' . CIII .
Τῷ Δαυίδ . Ipsi David .
1. Εὐλόγει , ἡ ψυχή μου , τὸν Κύριον · Κύριε ὁ Θεός 4. Benedic , anima mea , Dominum : Domine Deus meus ,
μου , ἐμεγαλύνθης σφόδρα . Ἐξομολόγησιν καὶ εὐπρέ- | magnificatus es vehementer. Confessionem et decorem in-
πειαν ἐνεδύσω , duisti ,
2. ἀναβαλλόμενος φῶς ὡς ἱμάτιον, ἐκτείνων τὸν οὐ 2. amictus lumine sicut vestimento , extendens coelum
ρανὸν ὡςεὶ δέῤῥιν. sicut pellem.
3. Ὁ στεγάζων ἐν ὕδασι τὰ ὑπερῷα αὐτοῦ , ὁ τιθεὶς 3. Qui tegit in aquis superiora ejus, qui ponit nubes ascen-
νέφη τὴν ἐπίβασιν αὐτοῦ· ὁ περιπατῶν ἐπὶ πτερύγων sum suum : qui ambulat super pennas ventorum ,
ἀνέμων,
4. ὁ ποιῶν τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ πνεύματα , καὶ τοὺς 4. qui facit angelos suos spiritus , et ministros suos ignem
λειτουργοὺς αὐτοῦ πῦρ φλέγον . flagrantem.
5. Ὁ θεμελιῶν τὴν γῆν ἐπὶ τὴν ἀσφάλειαν αὐτῆς , 5. Qui fundat terram super stabilitatem ejus , non incli-
οὐ κλιθήσεται εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος. nabitur in sæculum sæculi .
6. Ἄβυσσος ὡς ἱμάτιον τὸ περιβόλαιον αὐτοῦ , ἐπὶ 6. Abyssus sicut vestimentum amictus ejus , super mon-
τῶν ὀρέων στήσονται ὕδατα . tes stabunt aquæ .
7. Ἀπὸ ἐπιτιμήσεώς σου φεύξονται , ἀπὸ φωνῆς βρον 7. Ab increpatione tua fugient , a voce tonitrui tui for-
τῆς σου δειλιάσουσιν . midabunt.
8. Αναβαίνουσιν ὄρη , καὶ καταβαίνουσι πεδία εἰς 8. Ascendunt montes , et descendunt campi in locum quem
τόπον ὃν ἐθεμελίωσας αὐτοῖς. fundasti eis.
9. Ὅριον ἔθου ὃ οὐ παρελεύσονται , οὐδὲ ἐπιστρέ 9. Terminum posuisti quem non transgredientur, neque
ψουσι καλύψαι τὴν γῆν. revertentur operire terram .
10. Ὁ ἐξαποστέλλων πηγὰς ἐν φάραγξιν, ἀναμέσον 10. Qui emittis fontes in convallibus , inter medium mon-
τῶν ὀρέων διελεύσονται ὕδατα . tium pertransibunt aquæ.
11. Ποτιοῦσι πάντα τὰ θηρία τοῦ ἀγροῦ , προςδέξον 11. Potabunt omnes bestiae agri , suscipient onagri in si-
ται ὄναγροι εἰς δίψαν αὐτῶν. tim suam.
12. Ἐπ' αὐτὰ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατασκηνώ 12. Super ea volucres coeli habitabunt , de medio petra-
σει , ἐκ μέσου τῶν πετρῶν δώσουσι φωνήν. rum dabunt vocem.
13. Ποτίζων ὄρη ἐκ τῶν ὑπερῴων αὐτοῦ , ἀπὸ καρ- 13. Rigans montes de superioribus suis , de fructu ope-
ποῦ τῶν ἔργων σου χορτασθήσεται ἡ γῆ. rum tuorum satiabitur terra.
14. Ὁ ἐξανατέλλων χόρτον τοῖς κτήνεσι , καὶ χλόην 14. Producens foenum jumentis , et herbam servituti hom
τῇ δουλείᾳ τῶν ἀνθρώπων. Τοῦ ἐξαγαγεῖν ἄρτον ἐκ τῆς minum. Ut educat panem de terra ,
γῆς ,
15. καὶ οἶνος εὐφραίνει καρδίαν ἀνθρώπου · τοῦ ἱλα 15. et vinum latificat cor hominis : ut exhilaret faciem in
ρύναι πρόςωπον ἐν ἐλαίῳ , καὶ ἄρτος καρδίαν ἀνθρώπου | oleo , et panis cor hominis confirmat.
στηρίζει.
16. Χορτασθήσεται τὰ ξύλα τοῦ πεδίου , αἱ κέδροι 16. Saturabuntur ligna campi , cedri Libani quas planta-
τοῦ Λιβάνου ἃς ἐφύτευσεν . vit.
17. Ἐκεῖ στρουθία ἐννοσσεύσουσι , τοῦ ἐρωδιοῦ ἡ οἰ 17. Illic passeres nidificabunt , erodii domus dux est
κία ἡγεῖται αὐτῶν. eorum .
18. Ὄρη τὰ ὑψηλὰ ταῖς ἐλάφοις , πέτρα καταφυγὴ 18. Montes excelsi cervis , petra refugium herinaciis.
τοῖς χοιρογρυλλίοις.
19. Εποίησε σελήνην εἰς καιροὺς , ὁ ἥλιος ἔγνω τὴν 19. Fecit lunam in tempora , sol cognovit occasum suum .
δύσιν αὐτοῦ.
20. Ἔθου σκότος καὶ ἐγένετο νύξ , ἐν αὐτῇ διελεύσον 20. Posuisti tenebras et facta est nox , in ipsa pertransi-
ται πάντα τὰ θηρία τοῦ δρυμοῦ. bunt omnes bestiæ sylvæ .
168 ΨΑΛΜ. ΡΔ'.
21. Σκύμνοι ωρυόμενοι ἁρπάσαι , καὶ ζητῆσαι παρὰ
τοῦ Θεοῦ βρῶσιν αὐτοῖς.
22. Ανέτειλεν ὁ ἥλιος καὶ συναχθήσονται , καὶ ἐν
ταῖς μάνδραις αὐτῶν κοιτασθήσονται .
23. Ἐξελεύσεται ἄνθρωπος ἐπὶ τὸ ἔργον αὐτοῦ καὶ
ἐπὶ τὴν ἐργασίαν αὐτοῦ ἕως ἑσπέρας .
24. Ὡς ἐμεγαλύνθη τὰ ἔργα σου , Κύριε · πάντα ἐν
σοφίᾳ ἐποίησας · ἐπληρώθη ἡ γῆ τῆς κτίσεώς σου.
25. Αὕτη ἡ θάλασσα ἡ μεγάλη καὶ εὐρύχωρος · ἐκεῖ
ἑρπετὰ ὧν οὐκ ἔστιν ἀριθμὸς , ζῶα μικρὰ μετὰ μεγάλων. rum non est numerus , animalia pusilla cum magnis .
26. Ἐκεῖ πλοῖα διαπορεύονται , δράκων οὗτος ὃν
ἔπλασας ἐμπαίζειν αὐτῷ.
27. Πάντα πρὸς σὲ προςδοκῶσι , δοῦναι τὴν τροφὴν
αὐτοῖς εὔκαιρον .
28. Δόντος σου αὐτοῖς , συλλέξουσιν · ἀνοίξαντος δέ
σου τὴν χεῖρα , τὰ σύμπαντα πλησθήσονται χρηστότη- | universa implebuntur bonitate.
τος.
29. Αποστρέψαντος δέ σου τὸ πρόςωπον , ταραχθή
σονται · ἀντανελεῖς τὸ πνεῦμα αὐτῶν , καὶ ἐκλείψουσι , | spiritum eorum , et deficient , et in pulverem suum rever-
καὶ εἰς τὸν χοῦν αὐτῶν ἐπιστρέψουσιν .
30. Ἐξαποστελεῖς τὸ πνεῦμά σου καὶ κτισθήσονται ,
καὶ ἀνακαινιεῖς τὸ πρόςωπον τῆς γῆς.
31. Ἤτω ἡ δόξα Κυρίου εἰς τὸν αἰῶνα , εὐφρανθήσε
ται Κύριος ἐπὶ τοῖς ἔργοις αὐτοῦ .
32. Ὁ ἐπιβλέπων ἐπὶ τὴν γῆν καὶ ποιῶν αὐτὴν τρέ-
μειν, ὁ ἁπτόμενος τῶν ὀρέων καὶ καπνίζονται.
33. Ἄσω τῷ Κυρίῳ ἐν τῇ ζωῇ μου , ψαλῷ τῷ Θεῷ
μου ἕως ὑπάρχω .
34. Ἡδυνθείη αὐτῷ ἡ διαλογή μου , ἐγὼ δὲ εὐφρανθή-
σομαι ἐπὶ τῷ Κυρίῳ.
35. Εκλείποισαν ἁμαρτωλοὶ ἀπὸ τῆς γῆς , καὶ ἄνοι
μοι , ὥςτε μὴ ὑπάρχειν αὐτούς. Εὐλόγει , ή ψυχή μου , Benedic , anima mea , Dominum.
τὸν Κύριον.
ΡΔ',
Αλληλούϊα.
1. Ἐξομολογεῖσθε τῷ Κυρίῳ , καὶ ἐπικαλεῖσθε τὸ ὄνο
μα αὐτοῦ . Ἀπαγγείλατε ἐν τοῖς ἔθνεσι τὰ ἔργα αὐτοῦ ,
2. ᾄσατε αὐτῷ καὶ ψάλατε αὐτῷ · διηγήσασθε πάντα
τὰ θαυμάσια αὐτοῦ.
3. Επαινεῖσθε ἐν τῷ ὀνόματι τῷ ἁγίῳ αὐτοῦ· Εὐφραν
θήτω καρδία ζητούντων τὸν Κύριον.
4. Ζητήσατε τὸν Κύριον καὶ κραταιώθητε · ζητήσατε
τὸ πρόςωπον αὐτοῦ διαπαντός.
5. Μνήσθητε τῶν θαυμασίων αὐτοῦ ὧν ἐποίησε · τὰ
τέρατα αὐτοῦ καὶ τὰ κρίματα τοῦ στόματος αὐτοῦ.
6. Σπέρμα Ἀβραὰμ δοῦλοι αὐτοῦ , υἱοὶ Ἰακὼβ ἐκ-
λεκτοὶ αὐτοῦ.
7. Αὐτὸς Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν, ἐν πάσῃ τῇ γῇ τὰ
κρίματα αὐτοῦ .
8. Εμνήσθη εἰς τὸν αἰῶνα διαθήκης αὐτοῦ , λόγου
οὗ ἐνετείλατο εἰς χιλίας γενεὰς ,
9. ὃν διέθετο τῷ Ἀβραὰμ , καὶ τοῦ ὅρκου αὐτοῦ τῷ
Ἰσαάκ .
10. Καὶ ἔστησεν αὐτὴν τῷ Ἰακὼβ εἰς πρόςταγμα ,
καὶ τῷ Ἰσραὴλ εἰς διαθήκην αἰώνιον ,
11. λέγων · Σοὶ δώσω τὴν γῆν Χαναάν, σχοίνισμα
κληρονομίας ὑμῶν.
21. Catuli leonum rugientes ut rapiant , et quaerant a Deo
escam sibi.
22. Ortus est sol et congregabuntur, et in cubilibus suis
cubabunt.
23. Exibit homo ad opus suum et ad operationem suam
usque ad vesperam.
24. Quam magnificata sunt opera tua , Domine : omnia
in sapientia fecisti : repleta est terra creatura tua.
25. Hoc mare magnum et spatiosum : illic reptilia quo-
26. Illic naves pertranseunt , draco hic quem finxisti ad
illudendum ei.
27. Omnia ad te exspectant , ut des illis escam intempore.
28. Dante te illis , colligent : aperiente autem te manum ,
29. Avertente autem te faciem , turbabuntur : auferes
tentur .
30. Emittes spiritum tuum et creabuntur, et renovabis
faciem terra .
31. Sit gloria Domini in saeculum , letabitur Dominus in
operibus suis.
32. Qui respicit super terram et facit eam tremnere , qui
tangit montes et fumigant.
33. Cantabo Domino in vita mea , psallam Deo meo quam-
diu sum.
34. Jucundum sit ei eloquium meum , ego vero lalabor
in Domino.
35. Deficient peccatores a terra , et iniqui , ita ut non sint.
CIV.
Alleluia.
1. Confitemini Domino , et invocate nomen ejus. Annun-
tiate inter gentes opera ejus ,
2. cantate ei et psallite ei : narrate omnia mirabilia ejus.
3. Laudamini in nomine sancto ejus : laetetur cor quæren-
tium Dominum.
4. Quærite Dominum et confortamini : quaerite faciem
ejus semper.
5. Memento mirabilium ejus quae fecit : prodigia ejus et
judicia oris ejus.
6. Semen Abraham servi ejus , filii Jacob electi ejus.
7. Ipse Dominus Deus noster, in omni terra judicia ejus.
8. Memor fuit in saeculum testamenti sui , verbi quod
mandavit in mille generationes ,
9. quod disposuit ad Abraham , et juramenti sui ad Isaac.
10. Et statuit illud Jacob in præceptum, et Israel in te-
stamentum æternum ,
11. dicens : Tibi dabo terram Chanaam , funiculum here
ditatis vestra .
 PSALM . CIV.
12. Ἐν τῷ εἶναι αὐτοὺς ἀριθμῷ βραχεῖς , ὀλιγοστοὺς
καὶ παροίκους ἐν αὐτῇ.
13. Καὶ διῆλθον ἐξ ἔθνους εἰς ἔθνος , καὶ ἐκ βασιλείας
εἰς λαὸν ἕτερον .
14. Οὐκ ἀφῆκεν ἄνθρωπον ἀδικῆσαι αὐτοὺς , καὶ
ἤλεγξεν ὑπὲρ αὐτῶν βασιλεῖς.
15. Μὴ ἅψησθε τῶν χριστῶν μου , καὶ ἐν τοῖς προφή
ταις μου μὴ πονηρεύεσθε .
16. Καὶ ἐκάλεσε λιμὸν ἐπὶ τὴν γῆν, πᾶν στήριγμα
ἄρτου συνέτριψεν.
17. Ἀπέστειλεν ἔμπροσθεν αὐτῶν ἄνθρωπον , εἰς δοῦ-
λον ἐπράθη Ἰωσήφ.
18. Εταπείνωσαν ἐν πέδαις τοὺς πόδας αὐτοῦ , σί-
δηρον διῆλθεν ἡ ψυχὴ αὐτοῦ .
19. Μέχρι τοῦ ἐλθεῖν τὸν λόγον αὐτοῦ , τὸ λόγιον τοῦ
Κυρίου ἐπύρωσεν αὐτόν.
•
20. Απέστειλε βασιλεὺς καὶ ἔλυσεν αὐτὸν, ἄρχων
λαῶν, καὶ ἀφῆκεν αὐτόν .
21. Κατέστησεν αὐτὸν κύριον τοῦ οἴκου αὐτοῦ , καὶ
ἄρχοντα πάσης τῆς κτήσεως αὐτοῦ.
22. Τοῦ παιδεῦσαι τοὺς ἄρχοντας αὐτοῦ ὡς ἑαυτὸν ,
καὶ τοὺς πρεσβυτέρους αὐτοῦ σοφίσαι .
23. Καὶ εἰςῆλθεν Ἰσραὴλ εἰς Αἴγυπτον, καὶ Ἰακὼβ
παρώκησεν ἐν γῇ Χάμ .
24. Καὶ ηὔξησε τὸν λαὸν αὐτοῦ σφόδρα , καὶ ἐκρα-
ταίωσεν αὐτὸν ὑπὲρ τοὺς ἐχθροὺς αὐτοῦ.
25. Καὶ μετέστρεψε τὴν καρδίαν αὐτῶν τοῦ μισῆσαι
τὸν λαὸν αὐτοῦ , τοῦ δολιοῦσθαι ἐν τοῖς δούλοις αὐτοῦ.
20. Εξαπέστειλε Μωϋσῆν τὸν δοῦλον αὐτοῦ , Ἀαρὼν
ὃν ἐξελέξατο αὐτόν.
27. Ἔθετο ἐν αὐτοῖς τοὺς λόγους τῶν σημείων αὐτοῦ ,
καὶ τῶν τεράτων ἐν γῇ Χάμ .
28. Εξαπέστειλε σκότος καὶ ἐσκότασεν, καὶ παρεπί-
κραναν τοὺς λόγους αὐτοῦ .
29. Μετέστρεψε τὰ ὕδατα αὐτῶν εἰς αἷμα , καὶ ἀπέ-
κτεινε τοὺς ἰχθύας αὐτῶν.
30. Ἐξῆρψεν ἡ γῆ αὐτῶν βατράχους , ἐν τοῖς ταμείοις
τῶν βασιλέων αὐτῶν.
31. Εἶπε καὶ ἦλθε κυνόμυια , καὶ σκνίπες ἐν πᾶσι
τοῖς ὁρίοις αὐτῶν .
32. Ἔθετο τὰς βροχὰς αὐτῶν χάλαζαν, πῦρ κατα-
φλέγον ἐν τῇ γῇ αὐτῶν .
33. Καὶ ἐπάταξε τὰς ἀμπέλους αὐτῶν καὶ τὰς συκᾶς
αὐτῶν, καὶ συνέτριψε πᾶν ξύλον ὁρίου αὐτῶν .
34. Εἶπε καὶ ἦλθεν ἀκρὶς , καὶ βροῦχος οὗ οὐκ ἦν ἀρι
Ομός.
35. Καὶ κατέφαγε πάντα τὸν χόρτον ἐν τῇ γῇ αὐτῶν,
καὶ κατέφαγε τὸν καρπὸν τῆς γῆς αὐτῶν.
36. Καὶ ἐπάταξε πᾶν πρωτότοκον ἐκ τῆς γῆς αὐτῶν,
ἀπαρχὴν παντὸς πόνου αὐτῶν.
37. Καὶ ἐξήγαγεν αὐτοὺς ἐν ἀργυρίῳ καὶ χρυσίῳ , καὶ
οὐκ ἦν ἐν ταῖς φυλαῖς αὐτῶν ὁ ἀσθενῶν.
38. Εὐφράνθη Αἴγυπτος ἐν τῇ ἐξόδῳ αὐτῶν, ὅτι
ἐπέπεσεν ὁ φόβος αὐτῶν ἐπ᾿ αὐτούς .
39. Διεπέτασε νεφέλην εἰς σκέπην αὐτοῖς , καὶ πῦρ
τοῦ φωτίσαι αὐτοῖς τὴν νύκτα.
40. Ἤτησαν καὶ ἦλθεν ὀρτυγομήτρα , καὶ ἄρτον οὐ
ρανοῦ ἐνέπλησεν αὐτούς.
41. Διέρρηξε πέτραν, καὶ ἐῤῥύησαν ὕδατα · ἐπορεύ-
θησαν ἐν ἀνύδροις ποταμοί,
169
12. Cum essent numero breves , paucissimi et incolae
in ea .
13. Et transierunt de gente in gentem , et de regno ad
populum alterum.
14. Non permisit hominem nocere eis , et corripuit pro eis
reges.
15. Nolite tangere christos meos , et in prophetis meis
nolite malignari .
16. Et vocavit famem super terram , omne firmamentum
panis contrivit.
17. Misit ante eos hominem , in servum venundatus est
Joseph .
18. Humiliaverunt in compedibus pedes ejus , ferrum
pertransivit anima ejus.
19. Donec veniret verbum ejus , eloquium Domini inflam-
mavit eum.
20. Misit rex et solvit eum , princeps populorum , et di-
misit eum.
21. Constituit eum dominum domus sum , et principem
omnis possessionis suæ.
22. Ut erudiret principes ejus sicut semet ipsum , et se-
niores ejus sapientiam doceret.
23. Et intravit Israel in Ægyptum , et Jacob accola fuit
in terra Cham .
24. Et auxit populum suum vehementer, et firmavit eum
super inimicos ejus.
25. Et convertit cor eorum ut odirent populum ejus , et
dolum facerent in servis ejus.
26. Misit Moysen servum suum , Aaron quem elegit
ipsum.
27. Posuit in eis verba signorum suorum , et prodigiorum
in terra Cham.
28. Misit tenebras et obscuravit , et exacerbaverunt ser-
mones ejus .
29. Convertit aquas eorum in sanguinem, et occidit pisces
eorum .
30. Edidit terra eorum ranas , in penetralibus regum
ipsorum.
31. Dixit et venit cynomya , et cyniphes in omnibus fini-
bus eorum.
32. Posuit pluvias eorum grandinem , ignem comburen-
tem in terra ipsorum.
33. Et percussit vites eorum et ficus eorum , et contri-
vit omne lignum finis eorum.
34. Dixit et venit locusta , et bruchus cujus non erat nu-
merus .
35. Et comedit omne foenum in terra eorum , et comedit
fructum terræ eorum.
36. Et percussit omne primogenitum de terra eorum ,
primitias omnis laboris eorum.
37. Et eduxit eos in argento et auro , et non erat in tri-
bubus eorum infirmus.
38. Laetata est Egyptus in profectione corum , quia in-
cubuit timor eorum super eos.
39. Expandit nubem in protectionem eorum , et ignem
ut luceret eis per noctem.
40. Petierunt et venit coturnix , et pane coli saluravit
eos.
41. Dirupit petram , et fluxerunt aquae iverunt : in siccis
flumina.
170 ΨΑΛΜ . ΡΕ .
42. Ὅτι ἐμνήσθη τοῦ λόγου τοῦ ἁγίου αὐτοῦ , του
πρὸς Ἀβραὰμ τὸν δοῦλον αὐτοῦ .
43. Καὶ ἐξήγαγε τὸν λαὸν αὐτοῦ ἐν ἀγαλλιάσει , καὶ
τοὺς ἐκλεκτοὺς αὐτοῦ ἐν εὐφροσύνη .
44. Καὶ ἔδωκεν αὐτοῖς χώρας ἐθνῶν , καὶ πόνους
λαῶν ἐκληρονόμησαν.
45. Ὅπως ἂν φυλάξωσι τὰ δικαιώματα αὐτοῦ , καὶ
τὸν νόμον αὐτοῦ ἐκζητήσωσιν .
ΡΕ΄.
Αλληλούϊα.
1. Ἐξομολογεῖσθε τῷ Κυρίῳ ὅτι χρηστὸς , ὅτι εἰς
τὸν αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ.
2. Τίς λαλήσει τὰς δυναστείας τοῦ Κυρίου , ἀκουστὰς
ποιήσει πάσας τὰς αἰνέσεις αὐτοῦ ;
3. Μακάριοι οἱ φυλάσσοντες κρίσιν, καὶ ποιοῦντες
δικαιοσύνην ἐν παντὶ καιρῷ .
4. Μνήσθητι ἡμῶν, Κύριε , ἐν τῇ εὐδοκίᾳ τοῦ λαοῦ
σου , ἐπίσκεψαι ἡμᾶς ἐν τῷ σωτηρίω σου
5. τοῦ ἰδεῖν ἐν τῇ χρηστότητι τῶν ἐκλεκτῶν σου ,
τοῦ εὐφρανθῆναι ἐν τῇ εὐφροσύνῃ τοῦ ἔθνους σου , τοῦ tandum in laetitia gentis tuae , ad laudandum cum haereditate
ἐπαινεῖσθαι μετὰ τῆς κληρονομίας σου.
6. Ἡμάρτομεν μετὰ τῶν πατέρων ἡμῶν, ἠνομήσα-
μεν, ἠδικήσαμεν.
7. Οἱ πατέρες ἡμῶν ἐν Αἰγύπτῳ οὐ συνῆκαν τὰ
θαυμάσιά σου , καὶ οὐκ ἐμνήσθησαν τοῦ πλήθους τοῦ | tua , et non fuerunt memores multitudinis misericordia tuæ.
ἐλέους σου . Καὶ παρεπίκραναν ἀναβαίνοντες ἐν τῇ ἐρυ- | Et irritaverunt ascendentes in rubrum mare.
Ορα θαλάσση .
8. Καὶ ἔσωσεν αὐτοὺς ἕνεκεν τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ ,
τοῦ γνωρίσαι τὴν δυναστείαν αὐτοῦ.
9. Καὶ ἐπετίμησε τῇ ἐρυθρᾷ θαλάσσῃ , καὶ ἐξηράνθη
καὶ ὡδήγησεν αὐτοὺς ἐν ἀβύσσῳ ὡς ἐν ἐρήμῳ ,
10. καὶ ἔσωσεν αὐτοὺς ἐκ χειρὸς μισούντων, καὶ ἐλυ-
τρώσατο αὐτοὺς ἐκ χειρὸς ἐχθροῦ.
11. Εκάλυψεν ὕδωρ τοὺς θλίβοντας αὐτοὺς , εἷς ἐξ
αὐτῶν οὐχ ὑπελείφθη.
12. Καὶ ἐπίστευσαν τοῖς λόγοις αὐτοῦ , καὶ ἤνεσαν
τὴν αἴνεσιν αὐτοῦ.
13. Ἐτάχυναν, ἐπελάθοντο τῶν ἔργων αὐτοῦ , οὐχ
ὑπέμειναν τὴν βουλὴν αὐτοῦ.
14. Καὶ ἐπεθύμησαν ἐπιθυμίαν ἐν τῇ ἐρήμῳ , καὶ
ἐπείρασαν τὸν Θεὸν ἐν ἀνύδρω.
15. Καὶ ἔδωκεν αὐτοῖς τὸ αἴτημα αὐτῶν , καὶ ἐξα-
πέστειλε πλησμονὴν εἰς τὴν ψυχὴν αὐτῶν.
16. Καὶ παρώργισαν Μωϋσῆν ἐν τῇ παρεμβολῇ , καὶ
Ααρὼν τὸν ἅγιον Κυρίου .
17. Ἠνοίχθη ἡ γῆ καὶ κατέπιε Δαθὰν, καὶ ἐκάλυψεν
ἐπὶ τὴν συναγωγὴν Ἀβειρών.
18. Καὶ ἐξεκαύθη πῦρ ἐν τῇ συναγωγῇ αὐτῶν, καὶ
φλοξ κατέφλεξεν ἁμαρτωλούς .
19. Καὶ ἐποίησαν μόσχον ἐν Χωρὴ , καὶ προςεκύ
νησαν τῷ γλυπτῷ.
20. Καὶ ἠλλάξαντο τὴν δόξαν αὐτῶν , ἐν ὁμοιώματι
μόσχου ἔσθοντος χόρτον.
21. Ἐπελάθοντο τοῦ Θεοῦ τοῦ σώζοντος αὐτοὺς , τοῦ
ποιήσαντος μεγάλα ἐν Αἰγύπτῳ ,
22. θαυμαστὰ ἐν γῇ Χαμ , καὶ φοβερὰ ἐπὶ θαλάσσης
ἐρυθρᾶς.
23. Καὶ εἶπε τοῦ ἐξολοθρεῦσαι αὐτοὺς , εἰ μὴ Μωϋ-
42. Quoniam memor fuit verbi sancti sui , quod habuit
ad Abraham servum suum.
.
43. Et eduxit populum suum in exsultatione , et electos
suos in laetitia.
44. Et dedit eis regiones gentium , et labores populorum
possederunt.
45. Ut custodiant justificationes ejus , et legem ejus ex
quirant.
CV.
Alleluia.
1. Confitemini Domino quoniam bonus , quoniam in saccu-
lum misericordia ejus .
2. Quis loquetur potentias Domini , auditas faciet omnes
laudes ejus ?
3. Beati qui custodiunt judicium , et faciunt justitiam in
omni tempore.
4. Memento nostri , Domine , in beneplacito populi tui ,
visita nos in salutari tuo :
5. ad videndum in bonitate electorum tuorum, ad lae-
tua.
6. Peccavimus cum patribus nostris , injuste egimus
iniquitatem fecimus.
7. Patres nostri in Ægypto non intellexerunt mirabilia ,
8. Et salvavit eos propter nomen suum , ut notam faceret
potentiam suam.
9. Et increpavit mare rubrum , et exsiccatum est : et de-
duxit eos in abysso sicut in deserto ,
10. et salvavit eos de manu odientium, et redemit eos de
rnanu inimici .
11. Operuit aqua tribulantes eos , unus ex eis non reman-
sit.
12. Et crediderunt verbis ejus , et laudaverunt laudem
ejus.
13. Festinaverunt , obliti sunt operum ejus , non susti-
nuerunt consilium ejus.
14. Et concupierunt concupiscentiam in deserto , et ten-
taverunt Deum in inaquoso.
15. Et dedit eis petitionem ipsorum, et misit saturitatem
in animam eorum.
16. Et irritaverunt Moysen in castris , et Aaron sanctum
Domini.
17. Aperta est terra et deglutivit Dathan , et operuit su
per synagogam Abiron.
18. Et exarsit ignis in synagoga eorum , et flamma com-
bussit peccatores.
19. Et fecerunt vitulum in Choreb , et adoraverunt scul
ptile.
20. Et mutaverunt gloriam suam , in similitudine vituli
comedentis fœnum.
21. Obliti sunt Deum qui salvavit eos, qui fecit magna
in Ægypto ,
22. mirabilia in terra Cham , et terribilia super mare ru-
brum.
23. Et dixit ut disperderet cos, si non Moyses eiectus ejus
 PSALM. CV. 171

σῆς ὁ ἐκλεκτὸς αὐτοῦ ἔστη ἐν τῇ θραύσει ἐνώπιον αὐ- | stetisset in confractione in conspectu ejus , ut averteret ab
τοῦ , τοῦ ἀποστρέψαι ἀπὸ θυμοῦ ὀργῆς αὐτοῦ , τοῦ μὴ | indignatione irae ejus , ne disperderet.
ἐξολοθρεῦσαι .
24. Καὶ ἐξουδένωσαν γῆν ἐπιθυμητὴν, καὶ οὐκ ἐπί- 24. Et pro nihilo habuerunt terram desiderabilem , et non
στευσαν τῷ λόγῳ αὐτοῦ. crediderunt verbo ejus.
25. Καὶ ἐγόγγυσαν ἐν τοῖς σκηνώμασιν αὐτῶν, οὐκ 25. Et murmuraverunt in tabernaculis suis , non exau-
εἰςήκουσαν τῆς φωνῆς Κυρίου. dierunt vocem Domini.
26. Καὶ ἐπῆρε τὴν χεῖρα αὐτοῦ ἐπ' αὐτοὺς , τοῦ και 26. Et elevavit manum suam super eos , ut prosterneret
ταβαλεῖν αὐτοὺς ἐν τῇ ἐρήμῳ , eos in deserto ,
27. καὶ τοῦ καταβαλεῖν τὸ σπέρμα αὐτῶν ἐν τοῖς 27. et ut dejiceret semen eorum in gentibus , et disper-
ἔθνεσι , καὶ διασκορπίσαι αὐτοὺς ἐν ταῖς χώραις. geret eos in regionibus.
28. Καὶ ἐτελέσθησαν τῷ Βεελφεγώρ, καὶ ἔφαγον θυ- 28. Et initiati sunt Beelphegor, et comederunt sacrificia
σίας νεκρῶν. mortuorum.
29. Καὶ παρώξυναν αὐτὸν ἐν τοῖς ἐπιτηδεύμασιν 29. Et irritaverunt eum in adinventionibus suis , et mul-
αὐτῶν, καὶ ἐπληθύνθη ἐν αὐτοῖς ἡ πτῶσις . tiplicata est in eis ruina.
30. Καὶ ἔστη Φινεὲς καὶ ἐξιλάσατο , καὶ ἐκόπασεν ἡ 30. Et stetit Phinees et placavit , et cessavit quassatio.
θραῦσις.
31. Καὶ ἐλογίσθη αὐτῷ εἰς δικαιοσύνην, εἰς γενεὰν 31. Et reputatum est ei in justitiam , in generationem et
καὶ γενεὰν ἕως τοῦ αἰῶνος. generationem usque in sæculum.
32. Καὶ παρώργισαν αὐτὸν ἐπὶ ὕδατος ἀντιλογίας , 32. Et irritaverunt eum super aquam contradictionis , et
καὶ ἐκακώθη Μωϋσῆς δι ' αὐτούς. vexatus est Moyses propter eos.
33. Ὅτι παρεπίκραναν τὸ πνεῦμα αὐτοῦ , καὶ διέ- 33. Quia exacerbaverunt spiritum ejus , et distinxit in
στειλεν ἐν τοῖς χείλεσιν αὐτοῦ. labiis suis .
31. Οὐκ ἐξωλόθρευσαν τὰ ἔθνη ἃ εἶπε Κύριος αὐτ 34. Non disperdiderunt gentes quas dixit Dominus illis ,
τοῖς ,
35. καὶ ἐμίγησαν ἐν τοῖς ἔθνεσι καὶ ἔμαθον τὰ ἔργα 35. et commisti sunt in gentibus et didicerunt opera eo-
αὐτῶν. rum.
36. Καὶ ἐδούλευσαν τοῖς γλυπτοῖς αὐτῶν, καὶ ἐγε 36. Et servierunt sculptilibus eorum , et factum est illis
νήθη αὐτοῖς εἰς σκάνδαλον. in scandalum.
37. Καὶ ἔθυσαν τοὺς υἱοὺς αὐτῶν καὶ τὰς θυγατέρας 37. Et immolaverunt filios suos et filias suas daemoniis ,
αὐτῶν τοῖς δαιμονίοις ,
38. καὶ ἐξέχεαν αἷμα ἀθῷον, αἷμα υἱῶν αὐτῶν καὶ 38. et effuderunt sanguinem innocentem , sanguinem
θυγατέρων, ὧν ἔθυσαν τοῖς γλυπτοῖς Χαναάν . Καὶ ἐφο- | filiorum suorumet filiarum, quos sacrificaverunt sculptilibus
νοκτονήθη ἡ γῆ ἐν τοῖς αἵμασι , Chanaan. Et interfecta est terra in sanguinibus ,
39. καὶ ἐμιάνθη ἐν τοῖς ἔργοις αὐτῶν· καὶ ἐπόρνευ- 39. et contaminata est in operibus eorum : et fornicati
σαν ἐν τοῖς ἐπιτηδεύμασιν αὐτῶν. sunt in adinventionibus suis.
40. Καὶ ὠργίσθη θυμῷ Κύριος ἐπὶ τὸν λαὸν αὐτοῦ , 40. Et iratus est furore Dominus in populum suum, et
καὶ ἐβδελύξατο τὴν κληρονομίαν αὐτοῦ. abominatus est hæreditatem suam.
41. Καὶ παρέδωκεν αὐτοὺς εἰς χεῖρας ἐχθρῶν, καὶ 41. El tradidit eos in manus inimicorum , et dominati
ἐκυρίευσαν αὐτῶν οἱ μισοῦντες αὐτούς . sunt eorum qui oderunt eos.
42. Καὶ ἔθλιψαν αὐτοὺς οἱ ἐχθροὶ αὐτῶν, καὶ ἐτα- 42. Et tribulaverunt eos inimici eorum , et humiliati sunt
πεινώθησαν ὑπὸ τὰς χεῖρας αὐτῶν. sub manibus eorum.
43. Πλεονάκις ἐῤῥύσατο αὐτούς · αὐτοὶ δὲ παρεπί- 43. Saepe liberavit eos : ipsi autem exacerbaverunt eum in
κραναν αὐτὸν ἐν τῇ βουλῇ αὐτῶν , καὶ ἐταπεινώθησαν | consilio suo , et humiliati sunt in iniquitatibus suis.
ἐν ταῖς ἀνομίαις αὐτῶν.
44. Καὶ εἶδε Κύριος ἐν τῷ θλίβεσθαι αὐτοὺς , ἐν τῷ 44. Et vidit Dominus cum tribularentur, cum exaudiret
αὐτὸν εἰςακοῦσαι τῆς δεήσεως αὐτῶν. orationem eorum.
45. Καὶ ἐμνήσθη τῆς διαθήκης αὐτοῦ , καὶ μετεμε- 45. Et memor fuit testamenti sui , et ponituit eum se-
λήθη κατὰ τὸ πλῆθος τοῦ ἐλέους αὐτοῦ. cundum multitudinem misericordiæ suæ.
46. Καὶ ἔδωκεν αὐτοὺς εἰς οἰκτιρμοὺς ἐναντίον πάν 46. Et dedit eos in misericordias in conspectu omnium
των τῶν αἰχμαλωτευσάντων αὐτούς. qui ceperant eos.
47. Σῶσον ἡμᾶς , Κύριε ὁ Θεὸς ἡμῶν , καὶ ἐπισυνά- 47. Salvos nos fac , Domine Deus noster, et congrega nos
γαγε ἡμᾶς ἐκ τῶν ἐθνῶν · τοῦ ἐξομολογήσασθαι τῷ ὀνό- de gentibus : ut confiteamur nomini sancto tuo , ut glorie-
ματί σου τῷ ἁγίῳ , τοῦ ἐγκαυχᾶσθαι ἐν τῇ αἰνέσει σου . mur in laude tua.
48. Εὐλογητός Κύριος ὁ Θεὸς Ἰσραήλ , ἀπὸ τοῦ 48. Benedictus Dominus Deus Israel , a saeculo et usque
αἰῶνος καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος , καὶ ἐρεῖ πᾶς ὁ λαός · Γέ- in saeculum , et dicet omnis populus : Fiat, fiat.
νοιτο , γένοιτο.
172 ΨΑΛΜ . Ρς'.
Ρϛ΄ .
Αλληλούϊα .
1. Ἐξομολογεῖσθε τῷ Κυρίῳ ὅτι χρηστὸς , ὅτι εἰς
τὸν αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ .
2. Εἰπάτωσαν οἱ λελυτρωμένοι ὑπὸ Κυρίου , οὓς
ἐλυτρώσατο ἐκ χειρὸς ἐχθροῦ , καὶ ἐκ τῶν χωρῶν συνή- manu inimici , et de regionibus congregavit eos ,
γαγεν αὐτοὺς ,
3. ἀπὸ ἀνατολῶν καὶ δυσμῶν, καὶ βοῤῥᾶ καὶ θα-
λάσσης.
4. Επλανήθησαν ἐν τῇ ἐρήμῳ ἐν ἀνύδρῳ · ὁδὸν πό-
λεως κατοικητηρίου οὐχ εὗρον
5. πεινῶντες καὶ διψῶντες , ἡ ψυχὴ αὐτῶν ἐν αὐτοῖς
ἐξέλιπεν .
6. Καὶ ἐκέκραξαν πρὸς Κύριον ἐν τῷ θλίβεσθαι αὐτ
τοὺς , καὶ ἐκ τῶν ἀναγκῶν αὐτῶν ἐῤῥύσατο αὐτούς .
7. Καὶ ὡδήγησεν αὐτοὺς εἰς ὁδὸν εὐθεῖαν , τοῦ που
ρευθῆναι εἰς πόλιν κατοικητηρίου .
8. Εξομολογησάσθωσαν τῷ Κυρίῳ τὰ ἐλέη αὐτοῦ ,
καὶ τὰ θαυμάσια αὐτοῦ τοῖς υἱοῖς τῶν ἀνθρώπων.
9. Ὅτι ἐχόρτασε ψυχὴν κενὴν, καὶ πεινῶσαν ἐνέ-
πλησεν ἀγαθῶν.
10. Καθημένους ἐν σκότει καὶ σκιᾷ θανάτου , πεπε-
δημένους ἐν πτωχείᾳ καὶ σιδήρῳ .
11. Ὅτι παρεπίκραναν τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ , καὶ τὴν
βουλὴν τοῦ Ὑψίστου παρώξυναν.
12. Καὶ ἐταπεινώθη ἐν κόποις ἡ καρδία αὐτῶν , ἠσθέ-
νησαν καὶ οὐκ ἦν ὁ βοηθῶν.
13. Καὶ ἐκέκραξαν πρὸς Κύριον ἐν τῷ θλίβεσθαι αὐτ
τοὺς , καὶ ἐκ τῶν ἀναγκῶν αὐτῶν ἔσωσεν αὐτούς .
14. Καὶ ἐξήγαγεν αὐτοὺς ἐκ σκότους καὶ σκιᾶς θανά-
του , καὶ τοὺς δεσμούς αὐτῶν διέρρηξεν.
15. Εξομολογησάσθωσαν τῷ Κυρίῳ τὰ ἐλέη αὐτοῦ ,
καὶ τὰ θαυμάσια αὐτοῦ τοῖς υἱοῖς τῶν ἀνθρώπων .
16. Ὅτι συνέτριψε πύλας χαλκᾶς , καὶ μοχλοὺς σι-
δηροῦς συνέθλασεν.
17. Αντελάβετο αὐτῶν ἐξ ὁδοῦ ἀνομίας αὐτῶν , διὰ
γὰρ τὰς ἀνομίας αὐτῶν ἐταπεινώθησαν.
18. Πᾶν βρῶμα ἐβδελύξατο ἡ ψυχὴ αὐτῶν , καὶ ἤγε
γισαν ἕως τῶν πυλῶν τοῦ θανάτου.
19. Καὶ ἐκέκραξαν πρὸς Κύριον ἐν τῷ θλίβεσθαι
αὐτοὺς , καὶ ἐκ τῶν ἀναγκῶν αὐτῶν ἔσωσεν αὐτούς.
20. Απέστειλε τὸν λόγον αὐτοῦ , καὶ ἰάσατο αὐτοὺς ,
καὶ ἐῤῥύσατο αὐτοὺς ἐκ τῶν διαφθορῶν αὐτῶν.
21. Εξομολογησάσθωσαν τῷ Κυρίῳ τὰ ἐλέη αὐτοῦ ,
καὶ τὰ θαυμάσια αὐτοῦ τοῖς υἱοῖς τῶν ἀνθρώπων .
22. Καὶ θυσάτωσαν αὐτῷ θυσίαν αἰνέσεως , καὶ ἐξαγ-
γειλάτωσαν τὰ ἔργα αὐτοῦ ἐν ἀγαλλιάσει .
23. Οἱ καταβαίνοντες εἰς θάλασσαν ἐν πλοίοις , ποι-
οῦντες ἐργασίαν ἐν ὕδασι πολλοῖς .
24. Αὐτοὶ εἶδον τὰ ἔργα Κυρίου , καὶ τὰ θαυμάσια
αὐτοῦ ἐν τῷ βυθώ.
25. Εἶπε , καὶ ἔστη πνεῦμα καταιγίδος , καὶ ὑψώθη
τὰ κύματα αὐτῆς.
26. Αναβαίνουσιν ἕως τῶν οὐρανῶν , καὶ καταβαί-
νουσιν ἕως τῶν ἀβύσσων · ἡ ψυχὴ αὐτῶν ἐν κακοῖς | abyssos : anima eorum in malis tabescebat.
ἐτήκετο .
27. Εταράχθησαν, ἐσαλεύθησαν ὡς ὁ μεθύων , καὶ
πᾶσα ἡ σοφία αὐτῶν κατεπόθη .
CVI.
Alleluia.
1. Confitemini Domino quoniam bonus , quoniam in sae-
culum misericordia ejus.
2. Dicant qui redempti sunt a Domino , quos redemit de
3. ab oriente et occasu , et aquilone et mari.
4. Erraverunt in solitudine in inaquoso : viam civitatis
habitaculi non invenerunt
5. esurientes et sitientes , anima eorum in ipsis defecit .
6. Et clamaverunt ad Dominum cum tribularentur , et de
necessitatibus eorum eripuit eos.
7. Et deduxit eos in viam rectam , ut irent in civitatem
habitationis.
8. Confiteantur Domino misericordiæ ejus , et mirabilia
ejus filiis hominum.
9. Quoniam satiavit animam inanem , et esurientemim-
plevit bonis.
10. Sedentes in tenebris et umbra mortis , compeditos in
mendicitate et ferro.
11. Quia exacerbaverunt eloquia Dei , et consilium Altis-
simi irritaverunt.
12. Et humiliatum est in laboribus cor eorum , iufirmati
sunt nec fuit qui adjuvaret.
13. Et clamaverunt ad Dominum cum tribularentur, et de
necessitatibus eorum salvos fecit eos.
14. Et eduxit eos de tenebris et umbra mortis , et vincula
eorum dirupit.
15. Confiteantur Domino misericordiæ ejus , et mirabilia
ejus filiis hominum.
16. Quia contrivit portas areas , et vectes ferreos confre-
git.
17. Suscepit eos de via iniquitatis eorum , propter inju-
stitias enim suas humiliati sunt.
18. Omnem escam abominata est anima eorum , et ap-
propinquaverunt usque ad portas mortis.
19. Et clamaverunt ad Dominum cum tribularentur , et
de necessitatibus eorum salvos fecit eos.
20. Misit verbum suum , et sanavit eos , et eripuit eos de
corruptelis eorum.
21. Confiteantur Domino misericordiae ejus , et mirabilia
ejus filiis hominum.
22. Et sacrificent ei sacrificium laudis, et annuntient opera
ejus in exsultatione.
23. Qui descendunt in mare in navibus , facientes opera-
tionem in aquis multis.
24. Ipsi viderunt opera Domini , et mirabilia ejus in
profundo.
25. Dixit , et stetit spiritus procellæ , et exaltati sunt flu-
ctus ejus.
26. Ascendunt usque ad calos , et descendunt usque ad
27. Turbati sunt, moti sunt sicut ebrius , et omnis sapien
tia eorum absorpta est.
 PSALM. CVII.
25. Καὶ ἐκέκραξαν πρὸς Κύριον ἐν τῷ θλίβεσθαι αὐτ
τοὺς , καὶ ἐκ τῶν ἀναγκῶν αὐτῶν ἐξήγαγεν αὐτούς .
20. Καὶ ἐπέταξε τῇ καταιγίδι , καὶ ἔστη εἰς αὖραν,
καὶ ἐσίγησαν τὰ κύματα αὐτῆς.
30. Καὶ εὐφράνθησαν, ὅτι ἡσύχασαν, καὶ ὡδήγησεν
αὐτοὺς ἐπὶ λιμένα θελήματος αὐτῶν.
31. Ἐξομολογησάσθωσαν τῷ Κυρίῳ τὰ ἐλέη αὐτοῦ ,
καὶ τὰ θαυμάσια αὐτοῦ τοῖς υἱοῖς τῶν ἀνθρώπων .
32. Ὑψωσάτωσαν αὐτὸν ἐν ἐκκλησίᾳ λαοῦ , καὶ ἐν
καθέδρα πρεσβυτέρων αἰνεσάτωσαν αὐτόν.
33. Ἔθετο ποταμοὺς εἰς ἔρημον, καὶ διεξόδους ὑδά
των εἰς δίψαν.
34. Γῆν καρποφόρον εἰς ἅλμην, ἀπὸ κακίας τῶν και
τοικούντων ἐν αὐτῇ.
35. Ἔθετο ἔρημον εἰς λίμνας ὑδάτων, καὶ γῆν ἄνυδρον
εἰς διεξόδους ὑδάτων .
36. Καὶ κατῴκισεν ἐκεῖ πεινῶντας , καὶ συνεστήσαντο
πόλεις κατοικεσίας.
37. Καὶ ἔσπειραν ἀγροὺς , καὶ ἐφύτευσαν ἀμπελῶ-
νας , καὶ ἐποίησαν καρπὸν γεννήματος.
38. Καὶ εὐλόγησεν αὐτοὺς , καὶ ἐπληθύνθησαν σφό-
δρα , καὶ τὰ κτήνη αὐτῶν οὐκ ἐσμίκρυνε.
39. Καὶ ὠλιγώθησαν, καὶ ἐκακώθησαν ἀπὸ θλίψεως
κακῶν καὶ ὀδύνης.
40. Ἐξεχύθη ἐξουδένωσις ἐπ᾽ ἄρχοντας αὐτῶν, καὶ
ἐπλάνησεν αὐτοὺς ἐν ἀβάτῳ καὶ οὐχ ὁδῷ.
41. Καὶ ἐβοήθησε πένητι ἐκ πτωχείας , καὶ ἔθετο
ὡς πρόβατα πατριᾶς.
42. Ὄψονται εὐθεῖς καὶ εὐφρανθήσονται , καὶ πᾶσα
ἀνομία ἐμφράξει τὸ στόμα αὐτῆς.
43. Τίς σοφὸς καὶ φυλάξει ταῦτα , καὶ συνήσει τὰ
ἐλέη τοῦ Κυρίου ;
PZ'.
1. ᾠδὴ ψαλμοῦ τῷ Δαυίδ .
2. Ετοίμη ἡ καρδία μου , ὁ Θεὸς , ἑτοίμη ἡ καρδία
μου · ᾄσομαι καὶ ψαλῶ ἐν τῇ δόξῃ μου .
3. Εξεγέρθητι , ψαλτήριον καὶ κιθάρα · ἐξεγερθήσο
μαι ὄρθρου .
4. Εξομολογήσομαί σοι ἐν λαοῖς , Κύριε · ψαλῶ σοι
ἐν ἔθνεσιν .
5. Ὅτι μέγα ἐπάνω τῶν οὐρανῶν τὸ ἔλεός σου , καὶ
ἕως τῶν νεφελῶν ἡ ἀλήθειά σου .
6. Υψώθητι ἐπὶ τοὺς οὐρανοὺς , ὁ Θεὸς , καὶ ἐπὶ πᾶ-
σαν τὴν γῆν ἡ δόξα σου.
7. Όπως ἂν ῥυσθῶσιν οἱ ἀγαπητοί σου , σῶσον τῇ
δεξιᾷ σου καὶ ἐπάκουσόν μου .
8. Ὁ Θεὸς ἐλάλησεν ἐν τῷ ἁγίῳ αὐτοῦ · ὑψωθήσο-
μαι καὶ διαμεριῶ Σίκιμα , καὶ τὴν κοιλάδα τῶν σκηνῶν | Sicima , et vallem tabernaculorum dimetiar.
διαμετρήσω .
9. Ἐμός ἐστι Γαλαάδ , καὶ ἐμός ἐστι Μανασσῆς ,
καὶ Ἐφραὶμ ἀντίληψις τῆς κεφαλῆς μου. Ἰούδας βασι- susceptio capitis mei. Judas rex meus ,
λεύς μου ,
10. Μωὰβ λέβης τῆς ἐλπίδος μου . Ἐπὶ τὴν Ἰδου-
μαίαν ἐπιβαλῶ τὸ ὑπόδημά μου , ἐμοὶ ἀλλόφυλοι ὑπε
τάγησαν.
11. Τίς ἀπάξει με εἰς πόλιν περιοχῆς ; ἢ τίς ὁδηγή-
σει με ἕως τῆς Ἰδουμαίας;
173
28. Et clamaverunt ad Dominun cum tribularentur, et
de necessitatibus eorum eduxit eos.
29. Et imperavit procellae, et stetit in auram, et siluerunt
fluctus ejus.
30. Et laetati sunt, quia siluerunt, et deduxit eos in por-
tum voluntatis eorum.
31. Confiteantur Domino misericordia ejus, et mirabilia
ejus filiis hominum.
32. Et exaltent eum in ecclesia populi , et in cathedra
seniorum laudent eum.
33. Posuit flumina in desertum , et exitus aquarum in
sitim.
34. Terram fructiferam in salsuginem, a malitia inlabi-
tantium in ea.
35. Posuit desertum in stagna aquarum , et terram sine
aqua in exitus aquarum.
36. Et collocavit illic esurientes , et constituerunt civi-
tates habitationis.
37. Et seminaverunt agros , et plantaverunt vineas , et
fecerunt fructum geniminis.
38. Et benedixit eos , et multiplicati sunt nimis , et ju-
menta eorum non minoravit.
39. Et pauci facti sunt, et vexati sunt a tribulatione ma-
lorum et dolore.
40. Effusus est contemptus super principes eorum, et
errare fecit eos in invio et non in via.
41. Et adjuvit pauperem a mendicitate , et posuit sicut
oves familias.
42. Videbunt recti et laetabuntur, et omnis iniquitas op-
pilabit os suum .
43. Quis sapiens et custodiet haec , et intelliget miseri-
cordias Domini?
CVII.
1. Canticum psalmi ipsi David .
2. Paratum cor meum , Deus , paratum cor meum :
cantabo et psallam in gloria mea.
3. Exsurge , psalterium et cithara : exsurgam dilucule
4. Confitebor tibi in populis , Domine : psallam tibi ir
gentibus.
5. Quia magna est super coelos misericordia tua, et usque
ad nubes veritas tua.
6. Exaltare super coelos , Deus , et super omnem terram
gloria tua.
7. Ut liberentur dilecti tui, salvum fac dextera et exaudi
me.
8. Deus locutus est in sancto suo : exaltabor et dividam
9. Meus est Galaad , et meus est Manasses , et Ephraim
10. Moab lebes spei meæ . Super Idumaeam projiciam cal-
ceamentum meum , mihi alienigenæ subditi sunt.
11. Quis adducet me in civitatem circumstantiae ? ant
quis deducet me usque in Idumæam?
174 ΨΑΛΜ. ΡΗ '.
12. Οὐχὶ σὺ , ὁ Θεὸς ὁ ἀπωσάμενος ἡμᾶς , καὶ οὐκ
ἐξελεύσῃ , ὁ Θεὸς , ἐν ταῖς δυνάμεσιν ἡμῶν;
13. Δὸς ἡμῖν βοήθειαν ἐκ θλίψεως , καὶ ματαία σω-
τηρία ἀνθρώπου .
14. Ἐν τῷ Θεῷ ποιήσομεν δύναμιν, καὶ αὐτὸς ἐξου-
δενώσει τοὺς ἐχθροὺς ἡμῶν.
PH' .
1. Εἰς τὸ τέλος ψαλμὸς τῷ Δαυίδ.
2. Ὁ Θεὸς, τὴν αἴνεσίν μου μὴ παρασιωπήσης , ὅτι
στόμα ἁμαρτωλοῦ καὶ στόμα δολίου ἐπ᾿ ἐμὲ ἠνοίχθη .
3. Ελάλησαν κατ᾿ ἐμοῦ γλώσσῃ δολίᾳ , καὶ λόγοις
μίσους ἐκύκλωσάν με , καὶ ἐπολέμησαν με δωρεάν.
4. Ἀντὶ τοῦ ἀγαπᾶν με , ἐνδιέβαλλόν με · ἐγὼ δὲ
προςηυχόμην.
5. Καὶ ἔθεντο κατ ' ἐμοῦ κακὰ ἀντὶ ἀγαθῶν, καὶ μῖ-
σος ἀντὶ τῆς ἀγαπήσεώς μου .
6. Κατάστησον ἐπ' αὐτὸν ἁμαρτωλὸν, καὶ διάβολος
στήτω ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ.
7. Ἐν τῷ κρίνεσθαι αὐτὸν ἐξέλθοι καταδεδικασμέ
νος , καὶ ἡ προσευχὴ αὐτοῦ γενέσθω εἰς ἁμαρτίαν .
8. Γενηθήτωσαν αἱ ἡμέραι αὐτοῦ ὀλίγαι , καὶ τὴν
ἐπισκοπὴν αὐτοῦ λάβοι ἕτερος .
9. Γενηθήτωσαν οἱ υἱοὶ αὐτοῦ ὀρφανοί , καὶ ἡ γυνὴ
αὐτοῦ χήρα.
10. Σαλευόμενοι μεταναστήτωσαν οἱ υἱοὶ αὐτοῦ , καὶ
ἐπαιτησάτωσαν, ἐκβληθήτωσαν ἐκ τῶν οἰκοπέδων αὐ
τῶν.
II. Ἐξερευνησάτω δανειστὴς πάντα ὅσα ὑπάρχει
αὐτῷ , καὶ διαρπασάτωσαν ἀλλότριοι τοὺς πόνους αὐτοῦ.
12. Μὴ ὑπαρξάτω αὐτῷ ἀντιλήπτωρ , μηδὲ γενηθήτω
οἰκτίρμων τοῖς ὀρφανοῖς αὐτοῦ .
13. Γενηθήτω τὰ τέκνα αὐτοῦ εἰς ἐξολόθρευσιν, ἐν
γενεᾷ μια ἐξαλειφθείη τὸ ὄνομα αὐτοῦ .
14. Ἀναμνησθείη ἡ ἀνομία τῶν πατέρων αὐτοῦ ἔναντι
Κυρίου , καὶ ἡ ἁμαρτία τῆς μητρὸς αὐτοῦ μὴ ἐξαλει-
φθείη.
15. Γενηθήτωσαν ἐναντίον Κυρίου διαπαντὸς , καὶ
ἐξολοθρευθείη ἐκ γῆς τὸ μνημόσυνον αὐτῶν.
16. Ανθ' ὧν οὐκ ἐμνήσθη ποιῆσαι ἔλεος ,
17. καὶ κατεδίωξεν ἄνθρωπον πένητα καὶ πτωχὸν,
καὶ κατανενυγμένον τῇ καρδίᾳ τοῦ θανατῶσαι .
18. Καὶ ἠγάπησε κατάραν καὶ ἥξει αὐτῷ , καὶ οὐκ
ἠθέλησεν εὐλογίαν, καὶ μακρυνθήσεται ἀπ᾿ αὐτοῦ . Καὶ
ἐνεδύσατο κατάραν ὡς ἱμάτιον, καὶ εἰςῆλθεν ὡςεὶ ὕδωρ
εἰς τὰ ἔγκατα αὐτοῦ , καὶ ὡςεὶ ἔλαιον ἐν τοῖς ὀστέοις
αὐτοῦ.
19. Γενηθήτω αὐτῷ ὡς ἱμάτιον ὃ περιβάλλεται , καὶ
ὡςεὶ ζώνη ἣν διαπαντὸς περιζώννυται .
20. Τοῦτο τὸ ἔργον τῶν ἐνδιαβαλλόντων με παρὰ
Κυρίου , καὶ τῶν λαλούντων πονηρὰ κατὰ τῆς ψυχῆς
μου.
21. Καὶ σὺ , Κύριε , Κύριε , ποίησον μετ᾿ ἐμοῦ ἕνεκεν
τοῦ ὀνόματός σου , ὅτι χρηστὸν τὸ ἔλεός σου . Ῥῦσαί με ,
22. ὅτι πτωχὸς καὶ πένης εἰμὶ ἐγὼ , καὶ ἡ καρδία
μου τετάρακται ἐντός μου .
23. Ὡςεὶ σκιὰ ἐν τῷ ἐκκλῖναι αὐτὴν ἀντανῃρέθην,
ἐξετινάχθην ὡςεὶ ἀκρίδες .
12. Nonne tu , Deus qui repulisti nos , et non exibis ,
Deus , in virtutibus nostris ?
13. Da nobis auxilium de tribulatione , et vana salus ho-
minis.
14. In Deo faciemus virtutem , et ipse ad nihilum dedu .
cet inimicos nostros.
CVIII.
1. In finem psalmus ipsi David.
2. Deus , laudem meam ne tacueris , quia os peccatoris
et os dolosi super me apertum est.
3. Locuti sunt adversum me lingua dolosa , et sermoni-
bus odii circumdederunt me , et expugnaverunt me gratis.
4. Pro eo ut diligerent me , detrahebant mili : ego autem
orabam.
5. Et posuerunt adversum me mala pro bonis , et odium
pro dilectione mea.
6. Constitue super eum peccatorem , et diabolus stet a
dextris ejus.
7. Cum judicatur exeat condemnatus , et oratio ejus fial
in peccatum.
8. Fiant dies ejus pauci , et episcopatum ejus accipiat
alter.
9. Fiant filii ejus orphani , et uxor ejus vidua.
10. Nutantes transferantur filii ejus , et mendicent , eji-
ciantur de parietinis suis.
11. Scrutetur foenerator omnem substantiam ejus , et di-
ripiant alieni labores ejus.
12. Non sit illi adjutor, nec sit qui misereatur pupillis
ejus.
13. Fiant nati ejus in interitum , in generatione una de-
leatur nomen ejus .
14. In memoriam redeat iniquitas patrum ejus in con-
| spectu Domini , et peccatum matris ejus non deleatur .
15. Fiant contra Dominum semper, et dispereat de terra
memoriale eorum.
16. Pro eo quod non est recordatus facere misericordiam ,
17. et persecutus est hominem inopem et mendicum , et
compunctum corde mortificare.
18. Et dilexit maledictionem et veniet ei , et noluit bene-
| dictionem , et elongabitur ab eo. Et induit maledictionem
| sicut vestimentum , et intravit sicut aqua in interiora ejus ,
et sicut oleum in ossibus ejus.
19. Fiat ei sicut vestimentum quo operitur , et sicut zona
qua semper præcingitur .
20. Hoc opus eorum qui detrahunt mihi apud Dominum ,
| et qui loquuntur mala adversus animam meam .
21. Et tu , Domine , Domine , fac mecum propter nomen
tuum, quia suavis est misericordia tua . Libera me ,
22. quia egenus et pauper sum ego , et cor meum contur
batum est intra me.
23. Sicut umbra cum declinat ablatus sum , excussus sum
sicut locustæ.
 PSALM
24. Τὰ γόνατά μου ἠσθένησαν ἀπὸ νηστείας , καὶ ἡ
σάρξ μου ἠλλοιώθη δι' ἔλαιον.
25. Κἀγὼ ἐγενήθην ὄνειδος αὐτοῖς , εἴδοσάν με , ἐσά
λευσαν κεφαλὰς αὐτῶν.
26. Βοήθησόν μοι , Κύριε ὁ Θεός μου , καὶ σῶσόν με
κατὰ τὸ ἔλεός σου.
27. Καὶ γνώτωσαν ὅτι ἡ χείρ σου αὕτη, καὶ σὺ ,
Κύριε , ἐποίησας αὐτήν .
28. Καταράσονται αὐτοὶ , καὶ σὺ εὐλογήσεις . Οἱ ἐπαν
ιστάμενοί μοι αἰσχυνθήτωσαν , ὁ δὲ δοῦλός σου εὐφραν- | sus me confundantur, servus autem tuus laetabitur.
θήσεται .
29. Ἐνδυσάσθωσαν οἱ ἐνδιαβάλλοντές με ἐντροπὴν,
καὶ περιβαλέσθωσαν ὡς διπλοίδα αἰσχύνην αὐτῶν.
30. Εξομολογήσομαι τῷ Κυρίῳ σφόδρα ἐν τῷ στό
ματί μου , καὶ ἐν μέσῳ πολλῶν αἰνέσω αὐτόν.
31. Ὅτι παρέστη ἐκ δεξιῶν πένητος , τοῦ σῶσαι ἐκ
τῶν καταδιωκόντων τὴν ψυχήν μου.
ΡΘ΄ .
Ψαλμὸς τῷ Δαυίδ .
1. Εἶπεν ὁ Κύριος τῷ κυρίῳ μου · Κάθου ἐκ δεξιῶν
μου , ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν
σου.
2. Ράβδον δυνάμεως ἐξαποστελεῖ σοι Κύριος ἐκ
Σιὼν, κατακυρίευε ἐν μέσῳ τῶν ἐχθρῶν σου.
3. Μετὰ σοῦ ἡ ἀρχὴ ἐν ἡμέρᾳ τῆς δυνάμεώς σου , ἐν
ταῖς λαμπρότησι τῶν ἁγίων σου · ἐκ γαστρὸς πρὸ ἑωςφό-
ρου ἐγέννησά σε.
4. Ὤμοσε Κύριος καὶ οὐ μεταμεληθήσεται · Σὺ ἱε
ρεὺς εἰς τὸν αἰῶνα , κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ .
5. Κύριος ἐκ δεξιῶν σου συνέθλασεν ἐν ἡμέρᾳ ὀργῆς
αὐτοῦ βασιλεῖς .
6. Κρινεῖ ἐν τοῖς ἔθνεσι , πληρώσει πτώματα , συν-
θλάσει κεφαλὰς ἐπὶ γῆς πολλῶν.
7. Εκ χειμάρρου ἐν ὁδῷ πίεται , διὰ τοῦτο ὑψώσει
κεφαλήν.
ΡΙ'.
Αλληλούϊα.
1. Ἐξομολογήσομαί σοι , Κύριε , ἐν ὅλῃ καρδίᾳ μου ,
ἐν βουλῇ εὐθέων καὶ συναγωγῇ .
2. Μεγάλα τὰ ἔργα Κυρίου , ἐξεζητημένα εἰς πάντα
τὰ θελήματα αὐτοῦ.
3. Εξομολόγησις καὶ μεγαλοπρέπεια τὸ ἔργον αὐτοῦ,
καὶ ἡ δικαιοσύνη αὐτοῦ μένει εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος .
4. Μνείαν ἐποιήσατο τῶν θαυμασίων αὐτοῦ, ἐλεήμων
καὶ οἰκτίρμων ὁ Κύριος ·
5. τροφὴν ἔδωκε τοῖς φοβουμένοις αὐτόν . Μνησθήσε
ται εἰς τὸν αἰῶνα διαθήκης αὐτοῦ.
6. Ἰσχὺν ἔργων αὐτοῦ ἀνήγγειλε τῷ λαῷ αὐτοῦ ,
7. τοῦ δοῦναι αὐτοῖς κληρονομίαν ἐθνῶν · ἔργα χει-
ρῶν αὐτοῦ ἀλήθεια καὶ κρίσις.
8. Πισταὶ πᾶσαι αἱ ἐντολαὶ αὐτοῦ , ἐστηριγμέναι εἰς
τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος , πεποιημέναι ἐν ἀληθείᾳ καὶ εὐ-
Η θύτητι .
9. Λύτρωσιν ἀπέστειλε τῷ λαῷ αὐτοῦ · ἐνετείλατο
εἰς τὸν αἰῶνα διαθήκην αὐτοῦ , ἅγιον καὶ φοβερὸν τὸ
ὄνομα αὐτοῦ.
CX. 175
24. Genua mea infirmata sunt a jejunio , et caro mea im-
mutata est propter oleum.
25. Et ego factus sum opprobrium illis , viderunt me , mo-
verunt capita sua.
26. Adjuva me , Domine Deus meus , et salvum me fac
secundum misericordiam tuam.
27. Et sciant quia manus tua haec , et tu , Domine , fecisti
eam .
28. Maledicent illi , et tu benedices. Qui insurgunt adver
29. Induantur qui detrahunt mihi pudore , et operiantur
sicut diploide confusione sua.
30. Confitebor Domino nimis in ore meo , et in medio
multorum laudabo eum.
31. Quia adstitit a dextris pauperis , ut salvam faceret a
persequentibus animam meam.
CIX .
Psalmus ipsi David.
1. Dixit Dominus domino meo : Sede a dextris meis , do-
nec ponam inimicos tuos scabellum pedum tuorum .
2. Virgam virtutis tuae emittet tibi Dominus ex Sion , do-
minare in medio inimicorum tuorum.
3. Tecum principium in die virtutis tuae , in splendoribus
sanctorum tuorum : ex utero ante luciferum genui te.
4. Juravit Dominus et non ponitebit eum : Tu es sacerdos
in aeternum , secundum ordinem Melchisedech .
5. Dominus a dextris tuis confregit in die irae suae reges.
6. Judicabit in gentibus , implebit ruinas , conquassabit
capita super terram multorum.
7. De torrente in via bibet , propterea exaltabit caput.
CX.
Alleluia.
1. Confitebor tibi , Domine , in toto corde meo , in con.
silio justorum et congregatione.
2. Magna opera Domini , exquisita in omnes voluntates
ejus.
3. Confessio et magnificentia opus ejus , et justitia ejus
manet in sæculum sæculi.
4. Memoriam fecit mirabilium suorum , misericors et mi-
serator Dominus :
5. escam dedit timentibus se. Memor erit in saeculum te-
stamenti sui.
6. Fortitudinem operum suorum annuntiavit populo suo,
7. ut det illis haereditatem gentium : opera manuum ejus
veritas et judicium .
8. Fidelia omnia mandata ejus , confirmata in saeculum
saeculi , facta in veritate et aequitate.
9. Redemptionem misit populo suo : mandavit in aeter
num testamentum suum , sanctum et terribile nomen ejus.
176 ΨΑΛΜ. ΡΙΓ '.

το. Ἀρχὴ σοφίας φόβος Κυρίου , σύνεσις δὲ ἀγαθὴ 10. Initium sapientia timor Domini , intellectus autem
πᾶσι τοῖς ποιοῦσιν αὐτήν · ἡ αἴνεσις αὐτοῦ μένει εἰς τὸν j bonus omnibus facientibus eum : laudatio ejus nanet in sac-
αἰῶνα τοῦ αἰῶνος. culum saeculi.

ΡΙΑ΄. CXI.

Αλληλούϊα . Alleluia.

1. Μακάριος ἀνὴρ ὁ φοβούμενος τὸν Κύριον , ἐν ταῖς 1. Beatus vir qui timet Dominum , in mandatis ejus vo-
ἐντολαῖς αὐτοῦ θελήσει σφόδρα . let nimis.
2. Δυνατὸν ἐν τῇ γῇ ἔσται τὸ σπέρμα αὐτοῦ , γενεὰ 2. Potens in terra erit semen ejus , generatio rectorum
εὐθέων εὐλογηθήσεται . benedicetur.
3. Δόξα καὶ πλοῦτος ἐν τῷ οἴκῳ αὐτοῦ , καὶ ἡ δικαιο 3. Gloria et divitiae in domo ejus , et justitia ejus manet
σύνη αὐτοῦ μένει εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος . in saeculum saeculi.
4. Εξανέτειλεν ἐν σκότει φῶς τοῖς εὐθέσιν · ἐλεήμων 4. Exortum est in tenebris lumen rectis : misericors et
καὶ οἰκτίρμων καὶ δίκαιος . miserator et justus.
5. Χρηστὸς ἀνὴρ ὁ οἰκτείρων καὶ κιχρῶν, οἰκονομή - 5. Suavis vir qui miseretur et commodat , disponet ser-
σει τοὺς λόγους αὐτοῦ ἐν κρίσει , mones suos in judicio ,
6. ὅτι εἰς τὸν αἰῶνα οὐ σαλευθήσεται . 6. quoniam in aeternum non commovebitur.
7. Εἰς μνημόσυνον αἰώνιον ἔσται δίκαιος , ἀπὸ ἀκοῆς 7. In memoria aeterna erit justus , ab auditione mala non
πονηρᾶς οὐ φοβηθήσεται . Ετοίμη ἡ καρδία αὐτοῦ ἐλ- | timebit. Paratum cor ejus sperare in Domino ,
πίζειν ἐπὶ Κύριον,
8. ἐστήρικται ἡ καρδία αὐτοῦ · οὐ φοβηθῇ , ἕως οὗ 8. confirmatum est cor ejus : non timebit , donec videat
ἐπίδῃ ἐπὶ τοὺς ἐχθροὺς αὐτοῦ. super inimicos suos.
9. Ἐσκόρπισεν , ἔδωκε τοῖς πένησιν , ἡ δικαιοσύνη 9. Dispersit , dedit pauperibus , justitia ejus manet in sæ-
αὐτοῦ μένει εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος · τὸ κέρας αὐτοῦ culum saculi : cornu ejus exaltabitur in gloria.
ὑψωθήσεται ἐν δόξῃ .
10. Αμαρτωλὸς ὄψεται καὶ ὀργισθήσεται , τοὺς ὀδόν- 10. Peccator videbit et irascetur, dentibus suis fremet et
τας αὐτοῦ βρύξει καὶ τακήσεται · ἐπιθυμία ἁμαρτωλοῦ | tabescet : desiderium peccatoris peribit.
ἀπολεῖται.

PIB'. CXII.

Αλληλούϊα. Alleluia.

1. Αἰνεῖτε, παῖδες , Κύριον· αἰνεῖτε τὸ ὄνομα Κυρίου.
2. Εἴη τὸ ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον ἀπὸ τοῦ νῦν
καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος.
3. Ἀπὸ ἀνατολῶν ἡλίου μέχρι δυσμῶν αἰνετὸν τὸ
ὄνομα Κυρίου .
4. Υψηλὸς ἐπὶ πάντα τὰ ἔθνη ὁ Κύριος , ἐπὶ τοὺς
οὐρανοὺς ἡ δόξα αὐτοῦ.
5. Τίς ὡς Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν , ὁ ἐν ὑψηλοῖς κατοι-
κῶν ,
6. καὶ τὰ ταπεινὰ ἐφορῶν ἐν τῷ οὐρανῷ καὶ ἐν τῇ
γῇ;
7. Ὁ ἐγείρων ἀπὸ γῆς πτωχὸν, καὶ ἀπὸ κοπρίας
ἀνυψῶν πένητα ,
8. τοῦ καθίσαι αὐτὸν μετὰ ἀρχόντων, μετὰ ἀρ-
χόντων λαοῦ αὐτοῦ.
9. Ὁ κατοικίζων στείραν ἐν οἴκῳ , μητέρα ἐπὶ τέ
κνοις εὐφραινομένην.
1. Laudate , pueri , Dominum : laudate nomen Domini.
2. Sit nomen Domini benedictum ex hoc nunc et usque
in saeculum.
3. A solis ortu usque ad occasum laudabile nomen Do-
mini.
4. Excelsus super omnes gentes Dominus , et super cœ-
los gloria ejus .
5. Quis sicut Dominus Deus noster, qui in altis habitat,
6. et humilia respicit in coelo et in terra?
7. Qui suscitat a terra inopem , et de stercore erigit pau-
perem,
8. ut collocet eum cum principibus , cum principibus po-
puli sui.
9. Qui habitare facit sterilem in domo , matrem super
filiis lactantem .

ΡΙΓ '. CXIII.

Αλληλούϊα. Alleluia.

1. Ἐν ἐξόδῳ Ἰσραὴλ ἐξ Αἰγύπτου , οἴκου Ἰακὼβ ἐκ 1. In exitu Israel de Ægypto , domus Jacob de populo
λαοῦ βαρβάρου , barbaro ,
2. ἐγενήθη Ἰουδαία ἁγίασμα αὐτοῦ , Ἰσραὴλ ἐξου 2. facta est Judaa sanctificatio ejus , Israel potestas
σία αὐτοῦ. ejus.
 PSALM. CXIV.
3. Ἡ θάλασσα εἶδε καὶ ἔφυγεν, ὁ Ἰορδάνης ἐστράφη
εἰς τὰ ὀπίσω .
4. Τὰ ὄρη ἐσκίρτησαν ὡςεὶ κριοὶ , καὶ οἱ βουνοὶ ὡς
ἀρνία προβάτων .
5. Τί σοι ἐστὶ , θάλασσα , ὅτι ἔφυγες , καὶ σὺ , Ἰορ
δάνη , ὅτι ἐστράφης εἰς τὰ ὀπίσω ;
6. Τὰ ὄρη , ὅτι ἐσκιρτήσατε ὡςεὶ κριοί , καὶ οἱ βου-
νοὶ , ὡς ἀρνία προβάτων ;
7. Ἀπὸ προςώπου Κυρίου ἐσαλεύθη ἡ γῆ , ἀπὸ προςώτ
που τοῦ Θεοῦ Ἰακώβ,
8. τοῦ στρέψαντος τὴν πέτραν εἰς λίμνας ὑδάτων,
καὶ τὴν ἀκρότομον εἰς πηγὰς ὑδάτων .
1. Μὴ ἡμῖν, Κύριε , μὴ ἡμῖν, ἀλλ᾽ ἢ τῷ ὀνόματί
σου δὸς δόξαν,
2. ἐπὶ τῷ ἐλέει σου καὶ τῇ ἀληθείᾳ σου · μή ποτε
εἴπωσι τὰ ἔθνη · Ποῦ ἐστιν ὁ Θεὸς αὐτῶν ;
3. Ὁ δὲ Θεὸς ἡμῶν ἐν τῷ οὐρανῷ καὶ ἐν τῇ γῇ ,
πάντα ὅσα ἠθέλησεν ἐποίησε .
4. Τὰ εἴδωλα τῶν ἐθνῶν, ἀργύριον καὶ χρυσίον,
ἔργα χειρῶν ἀνθρώπων.
5. Στόμα ἔχουσι καὶ οὐ λαλήσουσιν, ὀφθαλμοὺς
ἔχουσι καὶ οὐκ ὄψονται.
6. Ὦτα ἔχουσι καὶ οὐκ ἀκούσονται , ῥῖνας ἔχουσι
καὶ οὐκ ὀσφρανθήσονται .
7. Χεῖρας ἔχουσι καὶ οὐ ψηλαφήσουσι , πόδας ἔχουσι
καὶ οὐ περιπατήσουσιν, οὐ φωνήσουσιν ἐν τῷ λάρυγγι | non ambulabunt , non clamabunt in gutture suo.
αὐτῶν.
8. Ὅμοιοι αὐτοῖς γένοιντο οἱ ποιοῦντες αὐτὰ , καὶ
πάντες οἱ πεποιθότες ἐπ' αὐτοῖς.
9. Οἶκος Ἰσραὴλ ἤλπισεν ἐπὶ Κύριον, βοηθὸς καὶ
ὑπερασπιστὴς αὐτῶν ἐστιν .
10. Οἶκος Ααρών ἤλπισεν ἐπὶ Κύριον , βοηθὸς καὶ
ὑπερασπιστὴς αὐτῶν ἐστιν.
1. Οἱ φοβούμενοι τὸν Κύριον ἤλπισαν ἐπὶ Κύριον ,
βοηθὸς καὶ ὑπερασπιστὴς αὐτῶν ἐστιν.
12. Κύριος μνησθεὶς ἡμῶν εὐλόγησεν ἡμᾶς , εὐλό
γησε τὸν οἶκον Ἰσραὴλ , εὐλόγησε τὸν οἶκον Ααρών.
13. Εὐλόγησε τοὺς φοβουμένους τὸν Κύριον, τοὺς
μικροὺς μετὰ τῶν μεγάλων.
14. Προςθείη Κύριος ἐφ' ὑμᾶς , ἐφ' ὑμᾶς καὶ ἐπὶ τοὺς
υἱοὺς ὑμῶν .
15. Εὐλογημένοι ὑμεῖς τῷ Κυρίῳ , τῷ ποιήσαντι τὸν
οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν.
16. Ὁ οὐρανὸς τοῦ οὐρανοῦ τῷ Κυρίῳ , τὴν δὲ γῆν
ἔδωκε τοῖς υἱοῖς τῶν ἀνθρώπων .
17. Οὐχ οἱ νεκροὶ αἰνέσουσί σε , Κύριε , οὐδὲ πάντες
οἱ καταβαίνοντες εἰς ᾅδου.
18. Ἀλλ᾿ ἡμεῖς οἱ ζῶντες εὐλογήσομεν τὸν Κύριον
ἀπὸ τοῦ νῦν καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος.
ΡΙΔ' .
Αλληλούϊα .
ι. Ηγάπησα , ὅτι εἰςακούσεται Κύριος τῆς φωνῆς
τῆς δεήσεώς μου.
2. Ὅτι ἔκλινε τὸ οὖς αὐτοῦ ἐμοὶ , καὶ ἐν ταῖς ἡμέ
ραις μου ἐπικαλέσομαι .
VETUS TESTAMENTUM. - II.
177
3. Mare vidit et fugit , Jordanis conversus est retrorsum.
4. Montes gestierunt velut arietes , et colles velut agni
ovium.
5. Quid est tibi , mare , quod fugisti , et tu , Jerdanis ,
quia conversus es retrorsum?
6. montes, quia gestiistis , velut arietes , et colles , velut
agni ovium?
7. A facie Domini commota est terra , a facie Dei Jacob,
8. qui convertit petram in stagna aquarum , et rupem in
fontes aquarum.
1. Non nobis , Domine , non nobis , sed nomini tuo da
gloriam ,
2. super misericordia tua et veritate tua : ne quando di-
cant gentes : Ubi est Deus eorum?
3. Deus autem noster in coelo et in terra , omnia quæ
voluit fecit.
4. Simulacra gentium , argentum et aurum , opera ma-
nuum hominum.
5. Os habent et non loquentur, oculos habent et non
videbunt.
6. Aures habent et non audient , nares habent et non odo-
rabunt.
7. Manus habent et non contrectabunt , pedes habent et
8. Similes illis fiant qui faciunt ea , et omnes qui confi-
dunt in eis.
9. Domus Israel speravit in Domino , adjutor et prote-
ctor eorum est.
10. Domus Aaron speravit in Domino , adjutor et prote-
etor eorum est.
11. Qui timent Dominum speraverunt in Domino, adjutor
et protector eorum est.
12. Dominus recordatus nostri benedixit nos , benedixit
domum Israel , benedixit domum Aaron.
13. Benedixit eos qui timent Dominum, pusillos cum ma-
guis.
14. Adjiciat Dominus super vos , super vos et super filios
vestros.
15. Benedicti vos Domino , qui fecit coelum et terram.
16. Coelum coeli Domino , terram autem dedit filiis homi-
num.
17. Non mortui laudabunt te , Domine , neque omnes qui
descendunt in infernum.
18. Sed nos qui vivimus benedicemus Dominum ex hoc
nunc et usque in sæculum.
CXIV.
Alleluia.
1. Dilexi , quoniam exaudiet Dominus vocem deprecatio-
nis meæ.
2. Quia inclinavit aurem suam mili , et in diebus meis
invocabo.
12
 178 ΨΑΛΜ . ΡΙΖ'.
3. Περιέσχον με ὠδῖνες θανάτου , κίνδυνοι ᾅδου
εὕροσάν με. Θλίψιν καὶ ὀδύνην εὗρον,
4. καὶ τὸ ὄνομα Κυρίου ἐπεκαλεσάμην . Ὦ Κύριε ,
ῥῦσαι τὴν ψυχήν μου.
5. Ἐλεήμων ὁ Κύριος καὶ δίκαιος , καὶ ὁ Θεὸς
ἡμῶν ἐλεεῖ.
6. Φυλάσσων τὰ νήπια ὁ Κύριος ; ἐταπεινώθην καὶ
ἔσωσέ με .
7. Επίστρεψον, ψυχή μου , εἰς τὴν ἀνάπαυσίν σου ,
ὅτι Κύριος ευηργέτησε σε
8. Ὅτι ἐξείλετο τὴν ψυχήν μου ἐκ θανάτου , τοὺς
ὀφθαλμούς μου ἀπὸ δακρύων, καὶ τοὺς πόδας μου ἀπὸ
ὀλισθήματος.
9. Εὐαρεστήσω ἐνώπιον Κυρίου ἐν χώρᾳ ζώντων .
PIE'.
Αλληλούϊα .
10. Ἐπίστευσα , διὸ ἐλάλησα , ἐγὼ δὲ ἐταπεινώθην
σφόδρα.
ι . Ἐγὼ δὲ εἶπα ἐν τῇ ἐκστάσει μου · Πᾶς ἄνθρω-
πος ψεύστης .
12. Τί ἀνταποδώσω τῷ Κυρίῳ περὶ πάντων ὧν ἀν-
ταπέδωκέ μοι ;
13. Ποτήριον σωτηρίου λήψομαι , καὶ τὸ ὄνομα Κυ-
ρίου ἐπικαλέσομαι.
14. Τὰς εὐχάς μου τῷ Κυρίῳ ἀποδώσω ἐναντίον
παντὸς τοῦ λαοῦ αὐτοῦ.
15. Τίμιος ἐναντίον Κυρίου ὁ θάνατος τῶν ὁσίων
αὐτοῦ.
16. Ὦ Κύριε , ἐγὼ δοῦλος σὸς, ἐγὼ δοῦλος σὸς , καὶ
υἱὸς τῆς παιδίσκης σου. Διέρρηξας τους δεσμούς μου,
17. σοὶ θύσω θυσίαν αἰνέσεως , καὶ ἐν ὀνόματι Κυρίου
ἐπικαλέσομαι .
18. Τὰς εὐχάς μου τῷ Κυρίῳ ἀποδώσω ἐναντίον
παντὸς τοῦ λαοῦ αὐτοῦ ,
19. ἐν αὐλαῖς οἴκου Κυρίου , ἐν μέσῳ σου , Ἱερου
σαλήμ.
Ρις .
Αλληλούια.
1. Αἰνεῖτε τὸν Κύριον, πάντα τὰ ἔθνη · ἐπαινέσατε
αὐτὸν , πάντες οἱ λαοί.
2. Ὅτι ἐκραταιώθη τὸ ἔλεος αὐτοῦ ἐφ᾿ ἡμᾶς , καὶ
ἡ ἀλήθεια τοῦ Κυρίου μένει εἰς τὸν αἰῶνα .
PIZ'.
Αλληλούϊα .
1. Ἐξομολογεῖσθε τῷ Κυρίῳ ὅτι ἀγαθὸς , ὅτι εἰς
τὸν αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ.
2. Εἰπάτω δὴ οἶκος Ἰσραὴλ , ὅτι ἀγαθὸς , ὅτι εἰς
τὸν αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ.
3. Εἰπάτω δὴ οἶκος Ααρών, ὅτι ἀγαθὸς , ὅτι εἰς τὸν
αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ.
4. Εἰπάτωσαν δὴ πάντες οἱ φοβούμενοι τὸν Κύριον,
ὅτι ἀγαθὸς , ὅτι εἰς τὸν αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ.
5. Ἐκ θλίψεως ἐπεκαλεσάμην τὸν Κύριον, καὶ ἐπή-
κουσέ μου εἰς πλατυσμόν .
3. Circumdederunt me dolores mortis , pericula inferni
invenerunt me. Tribulationem et dolorem inveni,
4. et nomen Domini invocavi. O Domine , erue animam
meam.
5. Misericors Dominus et justus , et Deus noster misere-
tur.
6. Custodiens parvulos Dominus , humiliatus sum et sal-
vum me fecit.
7. Convertere , anima mea , in requiem tuam , quia Do-
minus benefecit tibi.
8. Quoniam exemit aninam meam de morte, oculos meos
a lacrymis , et pedes meos a lapsu.
9. Placebo in conspectu Domini in regione vivorum.
CXV.
Alleluia.
10. Credidi , propter quod locutus sum , ego autem hu-
miliatus sum nimis .
11. Ego autem dixi in exstasi mea : Omnis homo men-
dax.
12. Quid retribuam Domino pro omnibus quæ retribuit
mihi ?
13. Calicem salutaris accipiam , et nomen Domini invo-
cabo.
14. Vota mea Domino reddam coram omni populo ejus.
15. Pretiosa in conspectu Domini mors sanctorun ejus.
16. Ο Domine, ego servus tuus, ego servus tuus, et filius
ancillæ tuæ. Dirupisti vincula mea ,
17. tibi sacrificabo sacrificium laudis , et in nomine Do-
mini invocabo.
18. Vota mea Domino reddam in conspectu omnis populi
ejus ,
19. in atriis domus Domini , in medio tui , Jerusalem.
CXVI.
Alleluia.
1. Laudate Dominum , omnes gentes : laudate eum ,
omnes populi .
2. Quoniam confirmata est super nos misericordia ejus, et
veritas Domini manet in æternum.
CXVII.
Alleluia.
1. Confitemini Domino , quoniam bonus , quoniam in
sæculum misericordia ejus.
2. Dicat nunc domus Israel , quoniam bonus , quoniam
in sæculum misericordia ejus.
3. Dicat nunc domus Aaron , quoniam bonus , quoniam
in sæculum misericordia ejus.
4. Dicant nunc omnes qui tinent Dominum , quoniam
bonus , quoniam in sæculum misericordia ejus.
5. De tribulatione invocavi Dominum , et exaudivit me
in latitudinem.
 PSALM. CXVIII.
6. Κύριος ἐμοὶ βοηθὸς , καὶ οὐ φοβηθήσομαι τί ποι
ήσει μοι ἄνθρωπος.
7. Κύριος ἐμοὶ βοηθός , κἀγὼ ἐπόψομαι τοὺς ἐχ
θρούς μου .
8. Ἀγαθὸν πεποιθέναι ἐπὶ Κύριον ἢ πεποιθέναι ἐπ'
ἄνθρωπον.
9. Ἀγαθὸν ἐλπίζειν ἐπὶ Κύριον ἢ ἐλπίζειν ἐπ' ἄρ-
χουσι.
10. Πάντα τὰ ἔθνη ἐκύκλωσάν με , καὶ τῷ ὀνόματι
Κυρίου ἠμυνάμην αὐτούς.
11. Κυκλώσαντες ἐκύκλωσάν με , καὶ τῷ ὀνόματι
Κυρίου ἠμυνάμην αὐτούς.
12. Ἐκύκλωσάν με ὡςεὶ μέλισσαι κηρίον, καὶ ἐξε
καύθησαν ὡς πῦρ ἐν ἀκάνθαις , καὶ τῷ ὀνόματι Κυρίου | sicut ignis in spinis , et nomine Domini ultus sum eos.
ἠμυνάμην αὐτούς.
13. Ωσθεὶς ἀνετράπην τοῦ πεσεῖν , καὶ ὁ Κύριος
ἀντελάβετό μου.
14. Ἰσχύς μου καὶ ὕμνησίς μου ὁ Κύριος , καὶ ἐγέ
νετό μοι εἰς σωτηρίαν.
15. Φωνὴ ἀγαλλιάσεως καὶ σωτηρίας ἐν σκηναῖς
δικαίων . Δεξιὰ Κυρίου ἐποίησε δύναμιν,
16. δεξιὰ Κυρίου ὕψωσέ με · δεξιὰ Κυρίου ἐποίησε
δύναμιν .
17. Οὐκ ἀποθανοῦμαι , ἀλλὰ ζήσομαι , καὶ διηγή
σομαι τὰ ἔργα Κυρίου .
18. Παιδεύων ἐπαίδευσέ με ὁ Κύριος , καὶ τῷ θα
νάτῳ οὐ παρέδωκέ με.
19. Ανοίξατέ μοι πύλας δικαιοσύνης , εἰςελθὼν ἐν
αὐταῖς ἐξομολογήσομαι τῷ Κυρίῳ.
20. Αὕτη ἡ πύλη του Κυρίου , δίκαιοι εἰςελεύσονται
ἐν αὐτῇ .
21. Εξομολογήσομαί σοι , ὅτι ἐπήκουσάς μου καὶ
ἐγένου μοι εἰς σωτηρίαν .
22. Λίθον ὃν ἀπεδοκίμασαν οἱ οἰκοδομοῦντες , οὗτος
ἐγενήθη εἰς κεφαλὴν γωνίας.
23. Παρὰ Κυρίου ἐγένετο αὕτη , καὶ ἔστι θαυμαστὴ
ἐν ὀφθαλμοῖς ἡμῶν.
24. Αὕτη ἡ ἡμέρα ἣν ἐποίησεν ὁ Κύριος , ἀγαλλια-
σώμεθα καὶ εὐφρανθῶμεν ἐν αὐτῇ.
25. Ὦ Κύριε , σῶσον δὴ , ὦ Κύριε , εὐόδωσον δή .
26. Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου.
Εὐλογήκαμεν ὑμᾶς ἐξ οἴκου Κυρίου .
27. Θεὸς Κύριος , καὶ ἐπέφανεν ἡμῖν. Συστήσασθε
ἑορτὴν ἐν τοῖς πυκάζουσιν, ἕως τῶν κεράτων τοῦ θυσία- solemnem in condensis , usque ad cornua altaris.
στηρίου.
28. Θεός μου εἶ σὺ , καὶ ἐξομολογήσομαί σοι · Θεός
μου εἶ σὺ , καὶ ὑψώσω σε. Ἐξομολογήσομαί σοι , ὅτι tu , et exaltabo te. Confitebor tibi , quoniam exaudisti me ,
ἐπήκουσάς μου , καὶ ἐγένου μοι εἰς σωτηρίαν .
29. Ἐξομολογεῖσθε τῷ Κυρίῳ , ὅτι ἀγαθὸς , ὅτι εἰς
τὸν αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ. .
PIH'.
Αλληλούϊα.
1. Μακάριοι ἄμωμοι ἐν ὁδῷ , οἱ πορευόμενοι ἐν
νόμῳ Κυρίου.
2. Μακάριοι οἱ ἐξερευνῶντες τὰ μαρτύρια αὐτοῦ , ἐν
ὅλῃ καρδίᾳ ἐκζητήσουσιν αὐτόν.
179
6. Dominus mihi adjutor , et non timebo quid faciet mili
homo.
7. Dominus mihi adjutor, et ego despiciam inimicos
meos.
8. Bonum est confidere in Domino quam confidere in
homine.
9. Bonum est sperare in Domino quam sperare in prin-
cipibus .
10. Omnes gentes circumdederunt me , et nomine Domini
ultus sum eos.
11. Circumdantes circumdederunt me , et nomine Do-
mini ultus sum eos.
12. Circumdederunt me sicut apes favum , et exarserunt
13. Impulsus eversus sum ut caderem , et Dominus sus-
cepit me.
14. Fortitudo mea et laudatio mea Dominus , et factus
est mihi in salutem.
15. Vox exsultationis et salutis in tabernaculis justorum.
Dextera Domini fecit virtutem ,
16. dextera Domini exaltavit me : dextera Domini fecit
virtutem.
17. Non moriar , sed vivam , et enarrabo opera Domini.
18. Castigans castigavit me Dominus , et morti non tra-
didit me.
19. Aperite mihi portas justitia , ingressus in eas con-
fitebor Domino.
20. Hac porta Domini , justi intrabunt in eam.
21. Confitebor tibi , quoniam exaudisti me et factus es
mihi in salutem.
22. Lapidem quem reprobaverunt aedificantes , hic factus
est in caput anguli.
23. A Domino facta est haec , et est mirabilis in oculis
nostris.
24. Haec est dies quam fecit Dominus , exsultemus et la-
temur in ea.
25. Ο Domine , salva nunc , ο Domine , bene prosperare
nunc.
26. Benedictus qui venit in nomine Domini. Benedixi-
mus vos de domo Domini.
27. Deus Dominus , et illuxit nobis: Constituite diem
28. Deus meus es tu , et confitebor tibi : Deus meus es
et factus es mihi in salutem.
29. Confitemini Domino , quoniam bonus , quoniam in
sæculum misericordia ejus.
CXVIII.
Alleluia.
1. Beati immaculati in via , qui ambulant in lege Domini.
2. Beati qui scrutantur testimonia ejus , in toto corde
exquirunt eum.
12.
180 ΨΑΛΜ. ΡΙΗ'.
3. Οὐ γὰρ οἱ ἐργαζόμενοι τὴν ἀνομίαν ἐν ταῖς ὁδοῖς
αὐτοῦ ἐπορεύθησαν.
4. Σὺ ἐνετείλω τὰς ἐντολάς σου , του φυλάξασθαι
σφόδρα.
5. Οφελον κατευθυνθείησαν αἱ ὁδοί μου τοῦ φυλά
ξασθαι τὰ δικαιώματά σου .
6. Τότε οὐ μὴ αἰσχυνθῶ , ἐν τῷ με ἐπιβλέπειν ἐπὶ
πάσας τὰς ἐντολάς σου.
7. Ἐξομολογήσομαί σοι ἐν εὐθύτητι καρδίας , ἐν τῷ
μεμαθηκέναι με τὰ κρίματα τῆς δικαιοσύνης σου.
8. Τὰ δικαιώματά σου φυλάξω · μή με ἐγκαταλίπῃς
ἕως σφόδρα .
9. Εν τίνι κατορθώσει νεώτερος τὴν ὁδὸν αὐτοῦ; Ἐν
τῷ φυλάξασθαι τοὺς λόγους σου .
10. Ἐν όλη καρδία μου ἐξεζήτησά σε , μὴ ἀπώσῃ με
ἀπὸ τῶν ἐντολῶν σου.
1. Ἐν τῇ καρδίᾳ μου ἔκρυψα τὰ λόγιά σου , ὅπως
ἂν μὴ ἁμάρτω σοι.
12. Εὐλογητὸς εἶ , Κύριε , δίδαξόν με τὰ δικαιώματά
σου.
13. Ἐν τοῖς χείλεσί μου ἐξήγγειλα πάντα τὰ κρίματα
τοῦ στόματός σου.
14. Ἐν τῇ ὁδῷ τῶν μαρτυρίων σου ἐτέρφθην , ὡς
ἐπὶ παντὶ πλούτῳ .
15. Ἐν ταῖς ἐντολαῖς σου ἀδολεσχήσω , καὶ κατα-
νοήσω τὰς ὁδούς σου .
16. Ἐν τοῖς δικαιώμασί σου μελετήσω , οὐκ ἐπιλή-
σομαι τῶν λόγων σου .
17. Ανταπόδος τῷ δούλῳ σου , ζήσομαι καὶ φυλάξω
τοὺς λόγους σου.
18. Ἀποκάλυψον τοὺς ὀφθαλμούς μου , καὶ κατανοήσω
τὰ θαυμάσια ἐκ τοῦ νόμου σου .
Πάροικος ἐγώ εἰμι ἐν τῇ γῇ , μὴ ἀποκρύψῃς ἀπ'
ἐμοῦ τὰς ἐντολάς σου .
20. Ἐπεπόθησεν ἡ ψυχή μου τοῦ ἐπιθυμῆσαι τὰ κρί
ματά σου ἐν παντὶ καιρῷ.
21. Ἐπετίμησας ὑπερηφάνοις , ἐπικατάρατοι οἱ ἐκε
κλίνοντες ἀπὸ τῶν ἐντολῶν σου.
23. Περίελε ἀπ' ἐμοῦ ὄνειδος καὶ ἐξουδένωσιν, ὅτι τὰ
μαρτύριά σου ἐξεζήτησα.
23. Καὶ γὰρ ἐκάθισαν ἄρχοντες , καὶ κατ᾿ ἐμοῦ καὶ
τελάλουν · ὁ δὲ δοῦλός σου ἠδολέσχει ἐν τοῖς δικαιώμασί | bantur : servus autem tuus exercebatur in justificationibus
σου .
24. Καὶ γὰρ τὰ μαρτύριά σου μελέτη μου ἐστὶ , καὶ
αἱ συμβουλίαι μου τὰ δικαιώματά σου.
25. Ἐκολλήθη τῷ ἐδάφει ἡ ψυχή μου , ζῆσόν με κατὰ
τὸν λόγον σου.
26. Τὰς ὁδούς μου ἐξήγγειλα καὶ ἐπήκουσάς μου , δί-
δαξόν με τὰ δικαιώματά σου,
27. Ὁδὸν δικαιωμάτων σου συνέτισόν με , καὶ ἀδο-
λεσχήσω ἐν τοῖς θαυμασίοις σου .
28. Ἐνύσταξεν ἡ ψυχή μου ἀπὸ ἀκηδίας , βεβαίωσόν
με ἐν τοῖς λόγοις σου.
29. Ὁδὸν ἀδικίας ἀπόστησον ἀπ' ἐμοῦ , καὶ τῷ νόμῳ
σου ἐλέησόν με .
30. Οδὸν ἀληθείας ᾑρετισάμην, καὶ τὰ κρίματά σου
οὐκ ἐπελαθόμην .
3. 31. Ἐκολλήθην τοῖς μαρτυρίοις σου, Κύριε· μή με
καταισχύνης.
3. Non enim qui operantur iniquitatem in viis ejus am-
bulaverunt.
4. Tu mandasti mandata tua , custodiri nimis.
5. Utinam dirigantur viæ meæ ad custodiendas justifica-
tiones tuas !
6. Tune non confundar , dum inspicio in omnia mandata
tua.
7. Confitebor tibi in directione cordis , in eo quod di-
dici judicia justitiæ tuæ :
8. Justificationes tuas custodiam : ne derelinquas ne
usque valde.
9. In quo corriget adolescentior vias suas ? In custodien-
do sermones tuos.
10. In toto corde meo exquisivi te , ne me repellas a man-
datis tuis.
11. In corde meo abscondi eloquia tua , ut non peccem
tibi.
12. Benedictus es , Domine , doce me justificationes tuas.
13. In labiis meis pronuntiavi omnia judicia oris tui .
14. In via testimoniorum tuorum delectatus sum , sicut
in omnibus divitiis.
15. In mandatis tuis exercebor, et considerabo vias tuas .
16. In justificationibus tuis meditabor, non obliviscar
sermones tuos.
17. Retribue servo tuo , vivam et custodiam sermones
tuos.
18. Revela oculos meos , et considerabo mirabilia de lege
tua.
19. Incola ego sum in terra , ne abscondas a me mandata
tua.
20. Concupivit anima mea desiderare judicia tua in omni
tempore.
21. Increpasti superbos, maledicti qui declinant a manda-
tis tuis.
22. Aufer a me opprobrium et contemptum , quia testi-
monia tua exquisivi.
23. Etenim sederunt principes , et adversus me obloque-
tuis.
24. Nam et testimonia tua meditatio mea est , et consilia
mea justificationes tuæ.
25. Adhaesit pavimento anima mea , vivifica me secun-
dum verbum tuum.
26. Vias meas enuntiavi et exaudisti me, doce me justi-
ficationes tuas.
27. Viam justificationum tuarum fac me intelligere , et
exercebor in mirabilibus tuis.
28. Dormitavit anima mea præ tædio , confirma me in
verbis tuis.
29. Viam iniquitatis amove a me , et lege tua miserere
mei.
30. Viam veritatis elegi , et judicia tua non sum oblitus,
31. Adhaesi testimoniis tuis, Domine : noli me confundere.
 PSALM. CXVIII.
32. Οδὸν ἐντολῶν σου ἔδραμον, ὅταν ἐπλάτυνας τὴν
καρδίαν μου.
33. Νομοθέτησόν με , Κύριε , τὴν ὁδὸν τῶν δικαιωμά
των σου , καὶ ἐκζητήσω αὐτὴν διαπαντός.
34. Συνέτισόν με , καὶ ἐξερευνήσω τὸν νόμον σου ,
καὶ φυλάξω αὐτὸν ἐν ὅλῃ καρδίᾳ μου.
35. Οδήγησόν με ἐν τῇ τρίβῳ τῶν ἐντολῶν σου , ὅτι
αὐτὴν ἠθέλησα .
36. Κλῖνον τὴν καρδίαν μου εἰς τὰ μαρτύριά σου , καὶ
μὴ εἰς πλεονεξίαν.
37. Ἀπόστρεψον τοὺς ὀφθαλμούς μου τοῦ μὴ ἰδεῖν
ματαιότητα , ἐν τῇ ὁδῷ σου ζῆσόν με.
38. Στῆσον τῷ δούλῳ σου τὸ λόγιόν σου εἰς τὸν φό-
βον σου .
39. Περίελε τὸν ὀνειδισμόν μου ὃν ὑπώπτευσα , ὅτι
τὰ κρίματά σου χρηστά.
40. Ἰδοὺ ἐπεθύμησα τὰς ἐντολάς σου , ἐν τῇ δικαιο-
σύνῃ σου ζῆσόν με.
41. Καὶ ἔλθοι ἐπ' ἐμὲ τὸ ἔλεός σου , Κύριε · τὸ σωτή-
ριόν σου κατὰ τὸν λόγον σου .
42. Καὶ ἀποκριθήσομαι τοῖς ὀνειδίζουσί μοι λόγον,
ὅτι ἤλπισα ἐπὶ τοῖς λόγοις σου.
43. Καὶ μὴ περιέλῃς ἐκ τοῦ στόματός μου λόγον
ἀληθείας ἕως σφόδρα , ὅτι ἐπὶ τοῖς κρίμασί σου ἐπήλ-
πισα.
44. Καὶ φυλάξω τὸν νόμον σου διαπαντὸς , εἰς τὸν
αἰῶνα καὶ εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος.
45. Καὶ ἐπορευόμην ἐν πλατυσμῷ , ὅτι τὰς ἐντολάς
σου ἐξεζήτησα .
46. Καὶ ἐλάλουν ἐν τοῖς μαρτυρίοις σου ἐναντίον βα-
σιλέων , καὶ οὐκ ᾔσχυνόμην.
47. Καὶ ἐμελέτων ἐν ταῖς ἐντολαῖς σου , αἷς ἠγάπησα
σφόδρα .
48. Καὶ ἦρα τὰς χεῖράς μου πρὸς τὰς ἐντολάς σου ἃς
ἠγάπησα , καὶ ἠδολέσχουν ἐν τοῖς δικαιώμασί σου.
49. Μνήσθητι τῶν λόγων σου τῷ δούλῳ σου , ὧν
ἐπήλπισάς με.
50. Αὕτη με παρεκάλεσεν ἐν τῇ ταπεινώσει μου , ὅτι
τὸ λόγιόν σου ἔζησέ με.
51. Ὑπερήφανοι παρηνόμουν ἕως σφόδρα · ἀπὸ δὲ
τοῦ νόμου σου οὐκ ἐξέκλινα .
52. Εμνήσθην τῶν κριμάτων σου ἀπ᾿ αἰῶνος , Κύριε ,
καὶ παρεκλήθην.
53. Αθυμία κατέσχε με , ἀπὸ ἁμαρτωλῶν τῶν ἐγκα-
ταλιμπανόντων τὸν νόμον σου.
54. Ψαλτὰ ἦσαν μοι τὰ δικαιώματά σου ἐν τόπῳ
παροικίας μου.
55. Ἐμνήσθην ἐν νυκτὶ τοῦ ὀνόματός σου , Κύριε ·
καὶ ἐφύλαξα τὸν νόμον σου.
56. Αὕτη ἐγενήθη μοι , ὅτι τὰ δικαιώματά σου ἐξεζή-
τησα.
57. Μερίς μου εἶ , Κύριε · εἶπα τοῦ φυλάξασθαι τὸν
νόμον σου .
58. Ἐδεήθην τοῦ προςώπου σου ἐν ὅλῃ καρδία μου ,
ἐλέησόν με κατὰ τὸ λόγιόν σου .
59. Διελογισάμην τὰς ὁδούς σου , καὶ ἐπέστρεψα τοὺς
πόδας μου εἰς τὰ μαρτύριά σου .
60. Ἡτοιμάσθην καὶ οὐκ ἐταράχθην, τοῦ φυλάξασθαι
τὰς ἐντολάς σου .
181
32. Viam mandatorum tuorum cucurri , cum dilatasti
cor meum.
33. Legem pone mihi , Domine , viam justificationum
tuarum , et exquiram eam semper .
34. Da mihi intellectum , et scrutabor legem tuam , et
custodiam illam in toto corde meo .
35. Deduc me in semita mandatorum tuorum, quia
ipsam volui.
36. Inclina cor meum in testimonia tua, et non in avari-
tiam.
37. Averte oculos meos ne videant vanitatem , in via tua
vivifica me.
38. Statue servo tuo eloquium tuum in timorem tuum.
39. Amputa opprobrium meum quod suspicatus sum ,
quia judicia tua jucunda.
40. Ecce concupivi mandata tua , in tua justitia vivifica
me.
41. Et veniat super me misericordia tua , Domine : sa-
lutare tuum secundum verbum tuum .
42. Et respondebo exprobrantibus mihi verbum , quia
speravi in sermonibus tuis .
43. Et ne auferas de ore meo verbum veritatis usque
valde , quia in judiciis tuis supersperavi.
44. Et custodiam legem tuam semper, in saeculum et in
saeculum saeculi.
45. Et ambulabam in latitudine , quia mandata tua exqui-
sivi.
46. Et loquebar in testimoniis tuis in conspectu regum ,
et non confundebar.
47. Et meditabar in mandatis tuis, quæ dilexi nimis.
48. Et levavi manus meas ad mandata tua quæ dilexi', et
exercebar in justificationibus tuis.
49. Memento verborum tuorum servo tuo , in quibus
mihi spem dedisti.
50. Haec me consolata est in humilitate mea, quia eloquium
tuum vivificavit me.
51. Superbi inique agebant usque valde : a lege autem
tua non declinavi.
52. Memor fui judiciorum tuorum a sæculo , Domine ,
et consolatus sum.
53. Tædium tenuit me , a peccatoribus derelinquentibus
legemtuam.
54. Cantabiles mihi erant justificationes tuæ in loco in-
colatus mei.
55. Memor fui in nocte nominis tui , Domine : et custo
divi legem tuam.
56. Hæc facta est mihi , quia justificationes tuas exqui-
sivi.
57. Portio mea es , Domine : dixi custodire legem tuam .
58. Deprecatus sum faciem tuam in toto corde meo ,
miserere mei secundum eloquium tuum.
59. Cogitavi vias tuas , et converti pedes meos in testi-
monia tua.
60. Paratus sum et non sum turbatus , ad custodiendum
mandata tua.
182 ΨΑΛΜ. ΡΙΗ'.
υι. Σχοινία ἁμαρτωλῶν περιεπλάκησάν μοι , καὶ
τοῦ νόμου σου οὐκ ἐπελαθόμην.
62. Μεσονύκτιον ἐξεγειρόμην, τοῦ ἐξομολογεῖσθαί σοι
ἐπὶ τὰ κρίματα τῆς δικαιοσύνης σου.
68. Μέτοχος ἐγώ εἰμι πάντων τῶν φοβουμένων σε ,
καὶ τῶν φυλασσόντων τὰς ἐντολάς σου .
64. Τοῦ ἐλέους σου , Κύριε , πλήρης ἡ γῆ , τὰ δικαιώ-
ματά σου δίδαξόν με .
65. Χρηστότητα ἐποίησας μετὰ τοῦ δούλου σου ,
Κύριε , κατὰ τὸν λόγον σου .
66. Χρηστότητα καὶ παιδείαν καὶ γνῶσιν δίδαξόν με ,
ὅτι ταῖς ἐντολαῖς σου ἐπίστευσα .
67. Πρὸ τοῦ με ταπεινωθῆναι ἐγὼ ἐπλημμέλησα ,
διὰ τοῦτο τὸ λόγιόν σου ἐφύλαξα.
68. Χρηστὸς εἶ σὺ , Κύριε , καὶ ἐν τῇ χρηστότητί σου stificationes tuas.
δίδαξόν με τὰ δικαιώματά σου .
69. Ἐπληθύνθη ἐπ' ἐμὲ ἀδικία ὑπερηφάνων, ἐγὼ δὲ autem in toto
ἐν ὅλῃ καρδία μου ἐξερευνήσω τὰς ἐντολάς σου.
· 70. Ετυρώθη ὡς γάλα ἡ καρδία αὐτῶν, ἐγὼ δὲ τὸν tuam meditatus sum.
νόμον σου ἐμελέτησα .
πι . Ἀγαθόν μοι ὅτι ἐταπείνωσάς με , ὅπως ἂν μάθω tiones tuas.
τὰ δικαιώματά σου.
72. Αγαθός μοι ὁδ νόμος τοῦ στόματός σου , ὑπὲρ χι-
λιάδας χρυσίου καὶ ἀργυρίου .
73. Αἱ χεῖρές σου ἐποίησάν με καὶ ἔπλασάν με , συνέ
τισόν με καὶ μαθήσομαι τὰς ἐντολάς σου .
74. Οἱ φοβούμενοί σε ὄψονταί με καὶ εὐφρανθήσον-
ται , ὅτι εἰς τοὺς λόγους σου ἐπήλπισα.
νη
75. Ἔγνων, Κύριε , ὅτι δικαιοσύ τὰ κρίματά σου , ritate humiliasti me.
καὶ ἀληθείᾳ ἐταπείνωσάς με.
76. Γενηθήτω δὴ τὸ ἔλεός σου τοῦ παρακαλέσαι με eloquium tuum servo tuo.
κατὰ τὸ λόγιόν σου τῷ δούλῳ σου.
77. Ἐλθέτωσάν μοι οἱ οἰκτιρμοί σου , καὶ ζήσομαι ,
ὅτι ὁ νόμος σου μελέτη μου ἐστίν.
78. Αἰσχυνθήτωσαν ὑπερήφανοι , ὅτι ἀδίκως ἠνόμη
σαν εἰς ἐμέ · ἐγὼ δὲ ἀδολε σχήσω ἐν ταῖς ἐντολ αῖς σου.
79. Ἐπιστρεψάτωσάν με οἱ φοβούμενοί σε , καὶ οἱ
γινώσκοντες τὰ μαρτύριά σου.
80. Γενηθήτω ἡ καρδία μου ἄμωμος ἐν τοῖς δικαιώ-
μασί σου , ὅπως ἂν μὴ αἰσχυνθῶ .
81. Ἐκλείπει εἰς τὸ σωτήριόν σου ἡ ψυχή μου , εἰς
τοὺς λόγους σου ἐπήλπισα.
82. Ἐξέλιπον οἱ ὀφθαλμοί μου εἰς τὸ λόγιόν σου , λέ-
γοντες · Πότε παρακαλέσεις με;
83. Ὅτι ἐγενήθην ὡς ἀσκὸς ἐν πάχνῃ , τὰ δικαιώματά
σου οὐκ ἐπελαθόμην.
84. Πόσαι εἰσὶν αἱ ἡμέραι τοῦ δούλου σου , πότε
ποιήσεις μοι ἐκ τῶν καταδιωκόντων με κρίσιν ;
85. Διηγήσαντό μοι παράνομοι αδολεσχίας , ἀλλ᾽ οὐχ
ὡς ὁ νόμος σου , Κύριε.
85. Πᾶσαι αἱ ἐντολαί σου ἀλήθεια · ἀδίκως κατεδίω-
ξάν με , βοήθησόν μοι .
87. Παρὰ βραχὺ συνετέλεσαν με ἐν τῇ γῇ , ἐγὼ δὲ
οὐκ ἐγκατέλιπον τὰς ἐντολάς σου .
88. Κατὰ τὸ ἔλεός σου ζήσόν με , καὶ φυλάξω τὰ μαρ-
τύρια τοῦ στόματός σου.
50. Εἰς τὸν αἰῶνα , Κύριε , ὁ λόγος σου διαμένει ἐν
τῷ οὐρανῷ ,
90. εἰς γενεὰν καὶ γενεὰν ἡ ἀλήθειά σου · ἐθεμελίω
σας τὴν γῆν καὶ διαμένει .
61. Funes peccatorum circumplexi sunt me , et legem
tuam non sum oblitus.
62. Media nocte surgebam , ad confitendum tibi super ju-
dicia justitiae tue.
63. Particeps ego sum omnium timentiumte , et custo-
dientium mandata tua.
64. Misericordia tua , Domine , plena est terra , justifica-
tiones tuas doce me.
65. Bonitatem fecisti cum servo tuo , Domine , secundum
verbum tuum.
66. Bonitatem et disciplinam et scientiam doce me , quia
mandatis tuis credidi.
67. Priusquam humiliarer ego deliqui, propterea eloquium
tuum custodivi.
68. Bonus es tu , Domine , et in bonitate tua doce me ju-
69. Multiplicata est super me iniquitas superborum , ego
corde meo scrutabor mandata tua.
70. Coagulatum est sicut lac cor eorum , ego vero legem
71. Bonum mihi quia humiliasti me , ut discam justifica-
72. Bona mihi lex oris tui , super millia auri et argenti.
73. Manus tuæ fecerunt me et plasmaverunt me , da
mihi intellectum et discam mandata tua.
74. Qui timent te videbunt me et laetabuntur, quia in
verba tua supersperavi.
75. Cognovi , Domine , quia justitia judicia tua , et ve-
76. Fiat nunc misericordia tua ut consoletur me secundum
77. Veniant mihi miserationes tuæ , et vivam, quia lex
tua meditatio mea est.
78. Confundantur superbi , quoniam injuste iniquitatem
fecerunt in me : ego autem exercebor in mandatis tuis.
79. Convertantur ad me qui timent te, et qui cognoscunt
testimonia tua.
80. Fiat cor meum immaculatum in justificationibus tuis,
ut non confundar.
81. Defecit in salutare tuum anima mea , in verba tua
supersperavi.
82. Defecerunt oculi mei in eloquium tuum , dicentes :
Quando consolaberis me?
83. Quia factus sum sicut uter in pruina , justificationes
tuas non sum oblitus.
84. Quot sunt dies servi tui , quando facies mihi de per-
sequenti bus me judicium ?
85. Narraverunt mihi iniqui fabulationes , sed non ut lex
tua , Domine.
86. Omnia mandata tua veritas : injuste persecuti sunt
me, adjuva me.
87. Paulo minus consummaveruntme in terra, ego autem
non dereliqui mandata tua.
88. Secundum misericordiam tuam vivifica me , et cu-
stodiam testinonia oris tui.
89. In aeternum , Domine , verbum tuum permanet in
coelo ,
90. in generationem et generationem veritas tua : fun-
dasti terram et permanet .
 PSALM . CXVIII.
1. Τῇ διατάξει σου διαμένει ἡμέρα , ὅτι τὰ σύμπαντα |
δοῦλα σά.
92. Εἰ μὴ ὅτι ὁ νόμος σου μελέτη μου ἐστὶ , τότε ἂν
ἀπωλόμην ἐν τῇ ταπεινώσει μου.
93. Εἰς τὸν αἰῶνα οὐ μὴ ἐπιλάθωμαι τῶν δικαιωμά
των σου , ὅτι ἐν αὐτοῖς ἔζησάς με.
94. Σός εἰμι ἐγὼ , σῶσόν με · ὅτι τὰ δικαιώματά σου
ἐξεζήτησα .
95. Ἐμὲ ὑπέμειναν ἁμαρτωλοὶ τοῦ ἀπολέσαι με , τὰ
μαρτύριά σου συνῆκα.
96. Πάσης συντελείας εἶδον πέρας, πλατεῖα ἡ ἐντολή
σου σφόδρα.
97. Ὡς ἠγάπησα τὸν νόμον σου , Κύριε · ὅλην τὴν
ἡμέραν μελέτη μου ἐστί.
98. Ὑπὲρ τοὺς ἐχθρούς μου ἐσόφισάς με τὴν ἐντολήν
σου , ὅτι εἰς τὸν αἰῶνα ἐμή ἐστιν.
90. Ὑπὲρ πάντας τοὺς διδάσκοντάς με συνῆκα , ὅτι
τὰ μαρτύριά σου μελέτη μου ἐστίν.
100. Ὑπὲρ πρεσβυτέρους συνῆκα , ὅτι τὰς ἐντολάς σου
ἐξεζήτησα .
IOI. Ἐκ πάσης ὁδοῦ πονηρᾶς ἐκώλυσα τοὺς πόδας
μου , ὅπως ἂν φυλάξω τοὺς λόγους σου.
102. Ἀπὸ τῶν κριμάτων σου οὐκ ἐξέκλινα , ὅτι σὺ
ἐνομοθέτησάς με .
103. Ὡς γλυκέα τῷ λάρυγγί μου τὰ λόγιά σου ,
ὑπὲρ μέλι τῷ στόματί μου .
104. Ἀπὸ τῶν ἐντολῶν σου συνῆκα , διὰ τοῦτο ἐμί-
σησα πᾶσαν ὁδὸν ἀδικίας.
105. Λύχνος τοῖς ποσί μου ὁ νόμος σου , καὶ φῶς
ταῖς τρίβοις μου .
106. Ὤμοσα καὶ ἔστησα τοῦ φυλάξασθαι τὰ κρίματα
τῆς δικαιοσύνης σου.
107. Ἐταπεινώθην ἕως σφόδρα , Κύριε · ζῆσόν με
κατὰ τὸν λόγον σου.
108. Τὰ ἑκούσια τοῦ στόματός μου εὐδόκησον δὴ ,
Κύριε , καὶ τὰ κρίματά σου δίδαξόν με.
109. Ἡ ψυχή μου ἐν ταῖς χερσί σου διαπαντὸς , καὶ
τοῦ νόμου σου οὐκ ἐπελαθόμην .
110. Ἔθεντο ἁμαρτωλοὶ παγίδα μοι , καὶ ἐκ τῶν
ἐντολῶν σου οὐκ ἐπλανήθην .
III. Ἐκληρονόμησα τὰ μαρτύριά σου εἰς τὸν αἰῶνα ,
ὅτι ἀγαλλίαμα τῆς καρδίας μου εἰσίν.
112. Ἔκλινα τὴν καρδίαν μου τοῦ ποιῆσαι τὰ δι
καιώματά σου εἰς τὸν αἰῶνα , δι' ἀντάμειψιν.
113. Παρανόμους ἐμίσησα , τὸν δὲ νόμον σου ἠγά-
πησα.
114. Βοηθός μου καὶ ἀντιλήπτωρ μου εἶ σὺ , εἰς τοὺς
λόγους σου ἐπήλπισα.
115. Ἐκκλίνατε ἀπ᾿ ἐμοῦ , πονηρευόμενοι , καὶ ἐξε
ρευνήσω τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ μου .
116. Ἀντιλαβοῦ μου κατὰ τὸ λόγιόν σου καὶ ζῆσόν
με , καὶ μὴ καταισχύνης με ἀπὸ τῆς προςδοκίας μου.
117. Βοήθησόν μοι , καὶ σωθήσομαι , καὶ μελετήσω
ἐν τοῖς δικαιώμασί σου διαπαντός.
118. Εξουδένωσας πάντας τοὺς ἀποστατοῦντας ἀπὸ
τῶν δικαιωμάτων σου , ὅτι ἄδικον τὸ ἐνθύμημα αὐτῶν . tionibus tuis , quia injusta cogitatio eorum.
119. Παραβαίνοντας ἐλογισάμην πάντας τοὺς ἁμαρτ
τωλοὺς τῆς γῆς, διὰ τοῦτο ἠγάπησα τὰ μαρτύριά σου. ideo dilexi testimonia tua.
120. Καθήλωσον ἐκ τοῦ φόβου σου τὰς σάρκας μου ,
ἀπὸ γὰρ τῶν κριμάτων σου ἐφοβήθην .
183
91. Ordinatione tua perseverat dies , quoniam omnia ser-
viunt tibi.
92. Nisi quod lex tua meditatio mea est, tunc utique
periissem in humilitate mea.
93. In aeternum non obliviscar justificationes tuas , quia
in ipsis vivificasti me.
94. Tuus sum ego , salvum me fac : quoniam justifica-
tiones tuas exquisivi .
95. Me sustinuerunt peccatores ut perderent me , testi-
monia tua intellexi.
96. Omnis consummationis vidi finem, latum mandatum
tuum valde.
97. Quomodo dilexi legem tuam , Domine : tota die me
ditatio mea est.
98. Super inimicos meos sapere me fecisti mandatum
tuum , quoniam in aeternum meum est.
99. Super omnes docentes me intellexi , quia testimonia
tua meditatio mea est.
100. Super seniores intellexi , quia mandata tua exqui-
sivi.
101. Ab omni via mala prohibui pedes meos, ut custodiam
verba tua .
102. A judiciis tuis non declinavi , quia tu legem posuisti
mihi.
103. Quam dulcia faucibus meis eloquia tua ! super mel
ori meo .
104. A mandatis tuis intellexi , propterea odio habui
omnem viam iniquitatis.
105. Lucerna pedibus meis lex tua , et lumen semitis
meis.
106. Juravi et statui custodire judicia justitiae tua .
107. Humiliatus sum usque valde , Domine : vivifica me
secundum verbum tuum.
108. Voluntaria oris mei beneplacita fac , Domine , et
judicia tua doce me.
109. Anima mea in manibus tuis semper, et legis tua
non sum oblitus.
110. Posuerunt peccatores laqueum mihi , et a mandatis
tuis non erravi.
111. Hæreditate acquisivi testimonia tua in aeternum,
quia exsultatio cordis mei sunt.
112. Inclinavi cor meum ad faciendas justificationes tuas
in æternum , propter retributionem.
113. Iniquos odio habui , et legem tuam dilexi.
114. Adjutor meus et susceptor meus es tu , in verba
tua supersperavi .
115. Declinate a me , maligni , et scrutabor mandata Dei
mei.
116. Suscipe me secundum eloquium tuum et vivifica
me , et ne confundas me ab exspectatione mea.
117. Adjuva me , et salvus ero , et meditabor in justifi-
cationibus tuis semper.
118. Ad nihilum deduxisti omnes discedentes a justifica-
119. Praevaricantes reputavi omnes peccatores terrae ,
120. Confige clavis a timore tuo carnes meas , a judiciis
enim tuis timui.
184 ΨΑΛΜ . ΡΙΗ'.
121. Ἐποίησα κρῆμα καὶ δικαιοσύνην, μὴ παραδῷς
με τοῖς ἀδικοῦσί με.
122. Ενδεξαι τὸν δοῦλόν σου εἰς ἀγαθὸν, μὴ συκο-
φαντησάτωσάν με ὑπερήφανοι .
123. Οἱ ὀφθαλμοί μου ἐξέλιπον εἰς τὸ σωτήριόν σου ,
καὶ εἰς τὸ λόγιον τῆς δικαιοσύνης σου.
124. Ποίησον μετὰ τοῦ δούλου σου κατὰ τὸ ἔλεός
σου , καὶ τὰ δικαιώματά σου δίδαξόν με.
125. Δουλός σου εἰμὶ ἐγὼ , συνέτισόν με καὶ γνώσο-
μαι τὰ μαρτύριά σου.
126. Καιρὸς τοῦ ποιῆσαι τῷ Κυρίῳ , διεσκέδασαν
τὸν νόμον σου.
127. Διὰ τοῦτο ἠγάπησα τὰς ἐντολάς σου ὑπὲρ χρυ-
σίον καὶ τοπάζιον.
128. Διὰ τοῦτο πρὸς πάσας τὰς ἐντολάς σου κατωρ-
θούμην , πᾶσαν ὁδὸν ἄδικον ἐμίσησα.
129. Θαυμαστὰ τὰ μαρτύριά σου , διὰ τοῦτο ἐξε
ρεύνησεν αὐτὰ ἡ ψυχή μου.
130. Ἡ δήλωσις τῶν λόγων σου φωτιεῖ καὶ συνετιεῖ
νηπίους .
131. Τὸ στόμα μου ἤνοιξα , καὶ εἵλκυσα πνεῦμα ,
ὅτι τὰς ἐντολάς σου ἐπεπόθουν .
132. Ἐπίβλεψον ἐπ᾿ ἐμὲ καὶ ἐλέησόν με , κατὰ τὸ
κρίμα τῶν ἀγαπώντων τὸ ὄνομά σου .
133. Τὰ διαβήματά μου κατεύθυνον κατὰ τὸ λόγιόν
σου , καὶ μὴ κατακυριευσάτω μου πᾶσα ἀνομία.
134. Λύτρωσαί με ἀπὸ συκοφαντίας ἀνθρώπων, καὶ
φυλάξω τὰς ἐντολάς σου .
135. Τὸ πρόςωπόν σου ἐπίφανον ἐπὶ τὸν δοῦλόν σου ,
καὶ δίδαξόν με τὰ δικαιώματά σου .
136. Διεξόδους ὑδάτων κατέβησαν οἱ ὀφθαλμοί μου ,
ἐπεὶ οὐκ ἐφύλαξα τὸν νόμον σου.
137. Δίκαιος εἶ , Κύριε , καὶ εὐθεῖς αἱ κρίσεις σου .
138. Ἐνετείλω δικαιοσύνην τὰ μαρτύριά σου , καὶ
ἀλήθειαν σφόδρα .
139. Εξέτηξέ με ὁδ ζῆλός σου , ὅτι ἐπελάθοντο τῶν
λόγων σου. οἱ ἐχθροί μου .
140 , Πεπυρωμένον τὸ λόγιόν σου σφόδρα , καὶ ὁ
δοῦλός σου. ἠγάπησεν αὐτό.
141. Νεώτερος ἐγώ εἰμι καὶ ἐξουδενωμένος , τὰ δι
καιώματά σου οὐκ ἐπελαθόμην.
142. Ἡ δικαιοσύνη σου δικαιοσύνη εἰς τὸν αἰῶνα ,
καὶ ὁ νόμος σου ἀλήθεια.
143. Θλίψεις καὶ ἀνάγκαι εὕροσάν με , ἐντολαί σου
μελέτη μου.
144. Δικαιοσύνη τὰ μαρτύριά σου εἰς τὸν αἰῶνα ,
συνέτισόν με , καὶ ζήσομαι .
145. Ἐκέκραξα ἐν ὅλῃ καρδίᾳ μου , ἐπάκουσόν μου ,
Κύριε · τὰ δικαιώματά σου ἐκζητήσω .
146. Εκέκραξα σοι , σῶσόν με , καὶ φυλάξω τὰ μαρ-
τύριά σου .
147. Προέφθασα ἐν ἀωρίᾳ καὶ ἐκέκραξα , εἰς τοὺς
λόγους σου ἐπήλπισα.
148. Προέφθασαν οἱ ὀφθαλμοί μου πρὸς ὄρθρον, τοῦ
μελετῶν τὰ λόγιά σου.
149. Τῆς φωνῆς μου ἄκουσον, Κύριε , κατὰ τὸ ἔλεός
σου , κατὰ τὸ κρῖμά σου ζησόν με.
150. Προςήγγισαν οἱ καταδιώκοντές με ἀνομίᾳ , ἀπὸ
δὲ τοῦ νόμου σου ἐμακρύνθησαν.
121. Feci judicium et justitiam , ne tradas me iis qui
mihi injuriam faciunt.
122. Excipe servum tuum in bonum , non calumnientur
me superbi.
123. Oculi mei defecerunt in salutare tuum , et in elo
quium justitiæ tuæ.
124. Fac cum servo tuo secundum misericordiam tuam ,
et justificationes tuas doce me.
125. Servus tuus sum ego , da mili intellectum et scian
testimonia tua.
126. Tempus faciendi Domino, dissipaverunt legem tuam.
127. Ideo dilexi mandata tua super aurum et topazion.
128. Propterea ad omnia mandata tua dirigebar, omnem
viam iniquam odio habui.
129. Mirabilia testimonia tua , ideo scrutata est ea anima
mea.
130. Manifestatio sermonum tuorum illuminabit et intel-
ligere faciet parvulos.
131. Os meum aperui , et attraxi spiritum , quia mandata
tua desiderabam.
132. Respice in me et miserere mei , secundum judicium
diligentium nomen tuum.
133. Gressus meos dirige secundum eloquium tuum , et
non dominetur mei omnis iniquitas.
134. Redime me a calumnia hominum , et custodiam
mandata tua.
135. Faciem tuam illumina super servum tuum , et doce
me justificationes tuas.
136. Exitus aquarum descenderunt ( descendere fece-
runt) oculi mei , quia non custodivi legem tuam.
137. Justus es , Domine , et recta judicia tua.
138. Mandasti justitiam testimonia tua , et veritatem
valde.
139. Tabefecit me zelus tuus , quia obliti sunt verba tua
inimici mei.
140. Ignitum eloquium tuum valde , et servus tuus di-
lexit illud.
141. Junior ego sum et contemptus , justificationes tuas
non sum oblitus.
142. Justitia tua justitia in aeternum , et lex tua veritas.
143. Tribulatio et necessitates invenerunt me , mandata
tua meditatio mea est.
144. Justitia testimonia tua in aeternum , intellectum da
mihi , et vivam.
145. Clamavi in toto corde meo , exaudi me , Domine :
justificationes tuas exquiram.
146. Clamavi tibi , salvum me fac , et custodiam testi-
monia tua.
147. Praeveni in immaturitate et clamavi , in verba tua
supersperavi.
148. Prævenerunt oculi mei ad matutinum, ut meditare
eloquia tua.
149. Vocem meam audi , Domine , secundum misericor
diam tuam , secundum judicium tuum vivifica me.
1,50. Appropinquaverunt persequentes me iniquitate , a
lege autem tua longe facti sunt.
 PSALM. CXIX.
151. Ἐγγὺς εἶ , Κύριε , καὶ πᾶσαι αἱ ὁδοί σου ἀλή
θεια.
152. Κατ᾿ ἀρχὰς ἔγνων ἐκ τῶν μαρτυρίων σου , ὅτι
εἰς τὸν αἰῶνα ἐθεμελίωσας αὐτά .
153. Ἴδε τὴν ταπείνωσίν μου καὶ ἐξελοῦ με , ὅτι
τοῦ νόμου σου οὐκ ἐπελαθόμην.
154. Κρῖνον τὴν κρίσιν μου καὶ λύτρωσαί με , διὰ
τὸν λόγον σου ζῆσόν με.
155. Μακρὰν ἀπὸ ἁμαρτωλῶν σωτηρία , ὅτι τὰ δι-
καιώματά σου οὐκ ἐξεζήτησαν.
156. Οἱ οἰκτιρμοί σου πολλοὶ , Κύριε · κατὰ τὸ κρῖμά
σου ζησόν με.
157. Πολλοὶ οἱ ἐκδιώκοντές με καὶ θλίβοντές με, ἐκ
τῶν μαρτυρίων σου οὐκ ἐξέκλινα.
158. Εἶδον ἀσυνετοῦντας καὶ ἐξετηκόμην, ὅτι τὰ
λόγια σου οὐκ ἐφυλάξαντο .
159. Ἴδε ὅτι τὰς ἐντολάς σου ἠγάπησα , Κύριε · ἐν
τῷ ἐλέει σου ζῆσόν με.
160. Ἀρχὴ τῶν λόγων σου ἀλήθεια , καὶ εἰς τὸν αἰῶνα
πάντα τὰ κρίματα τῆς δικαιοσύνης σου.
161. Ἄρχοντες κατεδίωξάν με δωρεάν, καὶ ἀπὸ τῶν
λόγων σου ἐδειλίασεν ἡ καρδία μου .
162. Αγαλλιάσομαι ἐγὼ ἐπὶ τὰ λόγιά σου , ὡς ὁ
εὑρίσκων σκύλα πολλά.
163. Αδικίαν ἐμίσησα καὶ ἐβδελυξάμην, τὸν δὲ νό-
μον σου ἠγάπησα.
164. Ἑπτάκις τῆς ἡμέρας ἤνεσά σε ἐπὶ τὰ κρίματα
τῆς δικαιοσύνης σου .
165. Εἰρήνη πολλὴ τοῖς ἀγαπῶσι τὸν νόμον σου ,
καὶ οὐκ ἔστιν αὐτοῖς σκάνδαλον.
166. Προςεδόκων τὸ σωτήριόν σου , Κύριε , καὶ τὰς
ἐντολάς σου ἠγάπησα .
167. Ἐφύλαξεν ἡ ψυχή μου τὰ μαρτύριά σου , καὶ
ἠγάπησεν αὐτὰ σφόδρα.
168. Ἐφύλαξα τὰς ἐντολάς σου καὶ τὰ μαρτύριά
σου , ὅτι πᾶσαι αἱ ὁδοί μου ἐναντίον σου , Κύριε.
169. Ἐγγυσάτω ἡ δέησίς μου ἐνώπιόν σου , Κύριε ,
κατὰ τὸ λόγιόν σου συνέτισόν με .
170. Εἰςέλθοι τὸ ἀξίωμά μου ἐνώπιόν σου , Κύριε ,
κατὰ τὸ λόγιόν σου ῥῦσαί με.
17. Ἐξερεύξαιντο τὰ χείλη μου ὕμνον , ὅταν διδά-
ξης με τὰ δικαιώματά σου .
172. Φθέγξαιτο ἡ γλῶσσά μου τὰ λόγιά σου , ὅτι
πᾶσαι αἱ ἐντολαί σου δικαιοσύνη .
173. Γενέσθω ἡ χείρ σου τοῦ σῶσαί με , ὅτι τὰς ἐν-
τολάς σου ᾑρετισάμην .
174. Ἐπεπόθησα τὸ σωτήριόν σου , Κύριε , καὶ ὁ
νόμος σου μελέτη μου ἐστί.
175. Ζήσεται ἡ ψυχή μου καὶ αἰνέσει σε , καὶ τὰ
κρίματά σου βοηθήσει μοι.
176. Ἐπλανήθην ὡς πρόβατον ἀπολωλὸς , ζήτησον
τὸν δοῦλόν σου , ὅτι τὰς ἐντολάς σου οὐκ ἐπελαθόμην .
ΡΙΘ΄.
Ὠδὴ τῶν ἀναβαθμῶν.
1. Πρὸς Κύριον, ἐν τῷ θλίβεσθαί με , ἐκέκραξα · καὶ
εἰςήκουσέ μου.
2. Κύριε , ῥῦσαι τὴν ψυχήν μου ἀπὸ χειλέων ἀδί
κων καὶ ἀπὸ γλώσσης δολίας.
185
151. Prope es , Domine , et omnes via tuae veritas.
152. Initio cognovi de testimoniis tuis , quia in aeternum
fundasti ea.
153. Vide humilitatem meam et eripe me, quia legem
tuam non sum oblitus.
154. Judica judiciummeum et redime me , propter ver-
bum tuum vivifica me.
155. Longe a peccatoribus salus , quia justificationes tuas
non exquisierunt.
156. Miserationes tuæ multae , Domine : secundumjudi-
cium tuum vivifica me.
157. Multi qui persequuntur me et tribulant me , a
testimoniis tuis non declinavi.
158. Vidi insensatos et tabescebam , quia eloquia tua
non custodierunt.
159. Vide quoniam mandata tua dilexi , Domine : in mi-
sericordia tua vivifica me.
160. Principium verborum tuorum veritas , et in aeter
num omnia judicia justitiæ tuæ.
161. Principes persecuti sunt me gratis , et a verbis tuis
formidavit cor meum.
162. Exsultabo ego super eloquia tua , sicut qui invenit
spolia multa.
163. Injustitiam odio habui et abominatus sum , legem
autem tuam dilexi.
164. Septies in die laudavi te super judicia justitiae tua .
165. Pax multa diligentibus legem tuam , et non est eis
scandalum.
166. Exspectabam salutare tuum , Domine, et mandata
tua dilexi.
167. Custodivit anima mea testimonia tua , et dilexit ea
valde.
168. Custodivi mandata tua et testimonia tua , quia
omnes viæ meæ in conspectu tuo , Domine.
169. Appropinquet oratio mea in conspectu tuo , Domine ,
secundum eloquium tuum da mihi intellectum.
170. Intret postulatio mea in conspectu tuo , Domine ,
secundum eloquium tuum eripe me.
171. Eructent labia mea hymnum , cum docueris me
justificationes tuas.
172. Pronuntiet lingua mea eloquia tua , quia omnia
mandata tua justitia.
173. Fiat manus tua ut salvet me , quia mandata tua
elegi.
174. Concupivi salutare tuum , Domine , et lex tua medi-
tatio mea est.
175. Vivet anima mea et laudabit te , et judicia tua adju-
vabunt me.
176. Erravi sicut ovis perdita , quære servum tuum , quia
mandata tua non sum oblitus.
CXIX .
Canticum graduum.
1. Ad Dominum, cum tribularer, clamavi : et exaudivit
me.
2. Domine , erue animam meam a labiis injustis et a
Lingua dolosa .
186 ΨΑΛΜ . ΡΚΒ'.
3. Τί δοθείη σοι καὶ τί προςτεθείη σοι πρὸς γλῶσ
σαν δολίαν;
4. Τὰ βέλη τοῦ δυνατοῦ ἠκονημένα σὺν τοῖς ἄνθραξι
τοῖς ἐρημικοῖς .
5. Οίμοι ὅτι ἡ παροικία μου ἐμακρύνθη , κατεσκή-
νωσα μετὰ τῶν σκηνωμάτων Κηδάρ.
6. Πολλὰ παρῴκησεν ἡ ψυχή μου.
7. Μετὰ τῶν μισούντων τὴν εἰρήνην ἤμην εἰρηνικός ·
ὅταν ἐλάλουν αὐτοῖς , ἐπολέμουν με δωρεάν.
ΡΚ'.
Ὠδὴ τῶν ἀναβαθμῶν .
1. Ἦρα τοὺς ὀφθαλμούς μου εἰς τὰ ὄρη , ὅθεν ἥξει ἡ
βοήθειά μου.
2. Η βοήθειά μου παρὰ Κυρίου τοῦ ποιήσαντος τὸν
οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν.
3. Μὴ δῴης εἰς σάλον τὸν πόδα σου , μηδὲ νυστάξῃ
ὁ φυλάσσων σε.
4. Ἰδοὺ οὐ νυστάξει οὐδὲ ὑπνώσει ὁ φυλάσσων τὸν
Ἰσραήλ.
5. Κύριος φυλάξει σε , Κύριος σκέπη σου , ἐπὶ χεῖρα
δεξιάν σου .
6. Ἡμέρας ὁ ἥλιος οὐ συγκαύσει σε , οὐδὲ ἡ σελήνη
τὴν νύκτα.
7. Κύριος φυλάξαι σε ἀπὸ παντὸς κακοῦ , φυλάξει
τὴν ψυχήν σου δὁ Κύριος.
8. Κύριος φυλάξει τὴν εἴςοδόν σου καὶ τὴν ἔξοδόν
σου , ἀπὸ τοῦ νῦν καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος.
ΡΚΑ'.
Ὠδὴ τῶν ἀναβαθμών .
1. Εὐφράνθην ἐπὶ τοῖς εἰρηκόσι μοι , εἰς οἶκον Κυ
ρίου πορευσόμεθα.
2. Ἑστῶτες ἦσαν οἱ πόδες ἡμῶν ἐν ταῖς αὐλαῖς σου ,
Ἱερουσαλήμ .
3. Ἱερουσαλὴμ οἰκοδομουμένη ὡς πόλις , ἧς ἡ μετ
τοχὴ αὐτῆς ἐπιτοαυτό.
4. Ἐκεῖ γὰρ ἀνέβησαν αἱ φυλαὶ , φυλαὶ Κυρίου ,
μαρτύριον τῷ Ἰσραὴλ , τοῦ ἐξομολογήσασθαι τῷ ὀνό-
ματι Κυρίου.
5. Ὅτι ἐκεῖ ἐκάθισαν θρόνοι εἰς κρίσιν, θρόνοι ἐπὶ
οἶκον Δαυίδ.
6. Ἐρωτήσατε δὴ τὰ εἰς εἰρήνην τὴν Ἱερουσαλήμ ,
καὶ εὐθηνία τοῖς ἀγαπῶσί σε.
7. Γενέσθω δὴ εἰρήνη ἐν τῇ δυνάμει σου , καὶ εὐθη
νία ἐν ταῖς πυργοβάρεσί σου.
8. Ἕνεκα τῶν ἀδελφῶν μου καὶ τῶν πλησίον μου
ἐλάλουν δὴ εἰρήνην περὶ σοῦ.
9. Ἕνεκα τοῦ οἴκου Κυρίου τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, ἐξεζή
τησα ἀγαθά σοι ,
ΡΚΒ .
Ὠδὴ τῶν ἀναβαθμῶν.
1. Πρὸς σὲ ἦρα τοὺς ὀφθαλμούς μου τὸν κατοικοῦντα
ἐν τῷ οὐρανῷ .
3. Quid detur tibi et quid apponatur tibi ad linguam do-
losam?
4. Sagittae potentis acuta cum carbonibus desolatoriis.
5. Heu.me quia incolatus meus prolongatus est , inlabi-
tavi cum tabernaculis Cedar.
6. Multum incola fuit anima mea.
7. Cum his qui oderunt pacem eram pacificus : cum fo-
quebar illis , impugnabant me gratis.
CXX.
Canticum graduum .
1. Levavi oculos meos ad montes , unde veniet auxiliumo
meum.
2. Auxilium meum a Domino qui fecit cœlum et terram .
3. Non des in commotionem pedem tuum , neque dormiet
qui custodit te.
4. Ecce non dormitabit neque obdormiet qui custodit
Israel.
5. Dominus custodiet te , Dominus protectio tua , super
manum dexteram tuam.
6. Per diem sol non uret te , neque luna per noctem.
7. Dominus custodiat te ab omni malo, custodiet animam
tuam Dominus.
8. Dominus custodiet introitum tuum et exitum tuum ,
ex hoc nunc et usque in sæculum.
CXXI.
Canticum graduum .
1. Lætatus sum in iis qui dixerunt mihi , in domum Do-
mini ibimus.
2. Stantes erant pedes nostri in atriis tuis , Jerusalem.
3. Jerusalem quæ ædificatur ut civitas , cujus participa-
tio ejus in idipsum.
4. Illuc enim ascenderunt tribus , tribus Domini , testi-
monium Israel , ad conftendum nomini Domini.
5. Quoniam ibi sederunt sedes in judicium , sedes super
domumDavid.
6. Interrogate quæ ad pacem sunt Jerusalem , et abun
dantia diligentibus te.
7. Fiat pax in virtute tua , et abundantia in turribus tuis.
8. Propter fratres meos et proximos meos loquebar pa-
cem de te.
9. Propter domum Domini Dei nostri, quasivi bona
tibi.
CXXII.
Canticum graduum.
1. Ad te levavi oculos meos qui habitas in coelo.
 PSALM. CXXV.
2. Ἰδοὺ ὡς ὀφθαλμοὶ δούλων εἰς χεῖρας τῶν κυρίων
αὐτῶν, ὡς ὀφθαλμοὶ παιδίσκης εἰς χεῖρας τῆς κυρίας . rum , sicut oculi ancillae ad manus dominæ suæ : ita oculi
αὐτῆς · οὕτως οἱ ὀφθαλμοὶ ἡμῶν πρὸς Κύριον τὸν Θεὸν nostri ad Dominum Deum nostrum , donec misereatur
ἡμῶν, ἕως οὗ οἰκτειρήσαι ἡμᾶς.
3. Ἐλέησον ἡμᾶς , Κύριε , ἐλέησον ἡμᾶς · ὅτι ἐπὶ
πολὺ ἐπλήσθημεν ἐξουδενώσεως.
4. Ἐπὶ πλεῖον ἐπλήσθη ἡ ψυχὴ ἡμῶν , τὸ ὄνειδος
τοῖς εὐθηνοῦσι καὶ ἡ ἐξουδένωσις τοῖς ὑπερηφάνοις .
ΡΚΓ΄.
Ὠδὴ τῶν ἀναβαθμών.
1. Εἰ μὴ ὅτι Κύριος ἦν ἐν ἡμῖν, εἰπάτω δὴ Ἰσραήλ ·
2. εἰ μὴ ὅτι Κύριος ἦν ἐν ἡμῖν, ἐν τῷ ἐπαναστῆναι
ἀνθρώπους ἐφ' ἡμᾶς ,
3. ἄρα ζῶντας ἂν κατέπιον ἡμᾶς. Ἐν τῷ ὀργισθῆναι
τὸν θυμὸν αὐτῶν ἐφ' ἡμᾶς ,
4. ἄρα τὸ ὕδωρ ἂν κατεπόντισεν ἡμᾶς .
6. Χείμαῤῥον διῆλθεν ἡ ψυχὴ ἡμῶν · ἄρα διῆλθεν ἡ
ψυχὴ ἡμῶν τὸ ὕδωρ τὸ ἀνυπόστατον .
6. Εὐλογητὸς Κύριος, ὃς οὐκ ἔδωκεν ἡμᾶς εἰς θήραν
τοῖς ὀδοῦσιν αὐτῶν.
7. Ἡ ψυχὴ ἡμῶν ὡς στρουθίον ἐῤῥύσθη ἐκ τῆς πα-
γίδος τῶν θηρευόντων · ἡ παγὶς συνετρίβη , καὶ ἡμεῖς
ἐῤῥύσθημεν.
8. Ἡ βοήθεια ἡμῶν ἐν ὀνόματι Κυρίου , τοῦ ποιή-
σαντος τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν.
ΠΚΔ΄.
Ὠδὴ τῶν ἀναβαθμῶν.
1. Οἱ πεποιθότες ἐπὶ Κύριον ὡς ὄρος Σιών · οὐ σα-
λευθήσεται εἰς τὸν αἰῶνα ὁ κατοικῶν
2. Ἱερουσαλήμ . Ορη κύκλῳ αὐτῆς , καὶ ὁ Κύριος
κύκλῳ τοῦ λαοῦ αὐτοῦ , ἀπὸ τοῦ νῦν καὶ ἕως τοῦ αἰῶ-
νος.
3. Ὅτι οὐκ ἀφήσει Κύριος τὴν ῥάβδον τῶν ἁμαρ
τωλῶν ἐπὶ τὸν κλῆρον τῶν δικαίων · ὅπως ἂν μὴ ἐκτεί-
νωσιν οἱ δίκαιοι ἐν ἀνομίαις χεῖρας αὐτῶν.
4. Αγάθυνον , Κύριε , τοῖς ἀγαθοῖς καὶ τοῖς εὐθέσι τῇ
καρδίᾳ.
5. Τοὺς δὲ ἐκκλίνοντας εἰς τὰς στραγγαλιὰς ἀπάξει
Κύριος μετὰ τῶν ἐργαζομένων τὴν ἀνομίαν · εἰρήνη ἐπὶ
τὸν Ἰσραήλ .
PKE'.
Ὠδὴ τῶν ἀναβαθμῶν.
1. Ἐν τῷ ἐπιστρέψαι Κύριον τὴν αἰχμαλωσίαν
Σιὼν ἐγενήθημεν ὡςεὶ παρακεκλημένοι.
2. Τότε ἐπλήσθη χαρᾶς τὸ στόμα ἡμῶν, καὶ ἡ γλῶσ
σα ἡμῶν ἀγαλλιάσεως. Τότε ἐροῦσιν ἐν τοῖς ἔθνεσιν ·
Ἐμεγάλυνε Κύριος τοῦ ποιῆσαι μετ' αὐτῶν .
3. Ἐμεγάλυνε Κύριος τοῦ ποιῆσαι μεθ' ἡμῶν, ἐγε
νήθημεν εὐφραινόμενοι .
4. Ἐπίστρεψον , Κύριε , τὴν αἰχμαλωσίαν ἡμῶν ὡς
χειμάρρους ἐν τῷ νότῳ.
5. Οἱ σπείροντες ἐν δάκρυσιν ἐν ἀγαλλιάσει θεριοῦ-
σι ,
18.7
2. Ecce sicut oculi servorum ad manus dominorum suo-
nostri.
3. Miserere nostri , Domine , miserere nostri : quoniam
multum repleti sumus despectione.
4. In plurimum repleta est anima nostra , opprobrium
abundantibus et despectio superbis.
CXXIII.
Canticum graduum.
1. Nisi quia Dominus erat in nobis , dicat nune Israel :
2. nisi quia Dominus erat in nobis , cum insurgerent ho-
mines super nos ,
3. forsitan vivos deglutissent nos. Cum irasceretur furor
eorum super nos ,
4. forsitan aqua absorbuisset nos.
5. Torrentem pertransivit anima nostra : fortasse pertrans-
ivit anima nostra aquam intolerabilem .
6. Benedictus Dominus , qui non dedit nos in venatio-
nem dentibus eorum.
7. Anima nostra sicut passer erepta est de laqueo venan-
tium : laqueus contritus est , et nos eruti sumus.
8. Auxilium nostrum in nomine Domini , qui fecit colum
et terram.
CXXIV.
Canticum graduum.
1. Qui confidunt in Domino sicut mons Sion : non com-
movebitur in æternum qui habitat
2. in Jerusalem. Montes in circuitu ejus , et Dominus in
circuitu populi sui , ex hoc nunc et usque in saeculum.
3. Quia non relinquet Dominus virgam peccatorum su-
per sortem justorum : ut non extendant justi ad iniquitates
manus suas.
4. Benefac , Domine , bonis et rectis corde.
5. Declinantes autem in strangulationes abducet Dominus
cum operantibus iniquitatem : pax super Israel.
CXXV.
Canticum graduum.
1. Cum converteret Dominus captivitatem Sion facti su
mus sicut consolati.
2. Tunc repletum est gaudio os nostrum , et lingua no-
stra exsultatione. Tunc dicent inter gentes : Magnificavit
Dominus facere cum eis.
3. Magnificavit Dominus facere nobiscum , facti sumus
lætantes .
4. Converte , Domine , captivitatem nostram sicut tor-
rentes in austro.
5. Qui seminant in lacrymis in exsultatione metent .
188 ΨΑΛΜ. ΡΚΘ'.
6. Πορευόμενοι ἐπορεύοντο καὶ ἔκλαιον, βάλλοντες
τὰ σπέρματα αὐτῶν· ἐρχόμενοι δὲ ἥξουσιν ἐν ἀγαλλιά-
σει , αἴροντες τὰ δράγματα αὐτῶν .
ΡΚϚ΄.
ᾠδὴ τῶν ἀναβαθμῶν.
τ. Ἐὰν μὴ Κύριος οἰκοδομήσῃ οἶκον, εἰς μάτην ἐκου
πίασαν οἱ οἰκοδομοῦντες . Ἐὰν μὴ Κύριος φυλάξῃ
πόλιν, εἰς μάτην ἠγρύπνησεν ὁ φυλάσσων.
2. Εἰς μάτην ὑμῖν ἐστι τὸ ὀρθρίζειν· ἐγείρεσθε μετὰ
τὸ καθῆσθαι , οἱ ἐσθίοντες ἄρτον ἐδύνης , ὅταν δῷ τοῖς
ἀγαπητοῖς αὐτοῦ ὕπνον .
3. Ἰδοὺ ἡ κληρονομία Κυρίου υἱοὶ , ὁ μισθὸς τοῦ καρ-
ποῦ τῆς γαστρός.
4. Ωςεὶ βέλη ἐν χειρὶ δυνατοῦ , οὕτως οἱ υἱοὶ τῶν
ἐκτετιναγμένων.
5. Μακάριος ὃς πληρώσει τὴν ἐπιθυμίαν αὐτοῦ
ἐξ αὐτῶν· οὐ καταισχυνθήσονται , ὅταν λαλῶσι τοῖς
ἐχθροῖς αὐτῶν ἐν πύλαις.
PKZ'.
ᾠδὴ τῶν ἀναβαθμῶν.
1. Μακάριοι πάντες οἱ φοβούμενοι τὸν Κύριον , οἱ
πορευόμενοι ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐτοῦ .
2. Τοὺς πόνους τῶν καρπῶν σου φάγεσαι , μακάριος
εἶ καὶ καλῶς σοι ἔσται .
3. Ἡ γυνή σου ὡς ἄμπελος εὐθηνοῦσα ἐν ταῖς κλί-
τεσι τῆς οἰκίας σου · οἱ υἱοί σου ὡς νεόφυτα ἐλαιῶν
κύκλῳ τῆς τραπέζης σου.
4. Ἰδοὺ οὕτως εὐλογηθήσεται ἄνθρωπος δὁ φοβούμε
νος τὸν Κύριον.
5. Εὐλογήσαι σε Κύριος ἐκ Σιών, καὶ ἴδοις τὰ
ἀγαθὰ Ἱερουσαλὴμ πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς σου .
6. Καὶ ἴδοις υἱοὺς τῶν υἱῶν σου · εἰρήνη ἐπὶ τὸν
Ἰσραήλ .
ΡΚΗ .
Ὠδὴ τῶν ἀναβαθμῶν.
1. Πλεονάκις ἐπολέμησάν με ἐκ νεότητός μου , εἰπά-
τω δὴ Ἰσραήλ.
2. Πλεονάκις ἐπολέμησάν με ἐκ νεότητός μου , καὶ
γὰρ οὐκ ἠδυνήθησάν μοι.
3. Ἐπὶ τὸν νῶτόν μου ἐτέκταινον οἱ ἁμαρτωλοὶ ,
ἐμάκρυναν τὴν ἀνομίαν αὐτῶν .
4. Κύριος δίκαιος συνέκοψεν αὐχένας ἁμαρτωλῶν.
5. Αἰσχυνθήτωσαν καὶ ἀποστραφήτωσαν εἰς τὰ ὀπίσω
πάντες οἱ μισοῦντες Σιών.
6. Γενηθήτωσαν ὡςεὶ χόρτος δωμάτων , ὃς πρὸ τοῦ
ἐκσπασθῆναι ἐξηράνθη
7. οὗ οὐκ ἐπλήρωσε τὴν χεῖρα αὐτοῦ ὁ θερίζων ,
καὶ τὸν κόλπον αὐτοῦ ὁ τὰ δράγματα συλλέγων.
8. Καὶ οὐκ εἶπαν οἱ παράγοντες· Εὐλογία Κυρίου
ἐφ' ὑμᾶς , εὐλογήκαμεν ὑμᾶς ἐν ὀνόματι Κυρίου .
ΡΚΘ΄.
Ὠδὴ τῶν ἀναβαθμῶν .
1. Ἐκ βαθέων ἐκέκραξα σοι, Κύριε ,
6. Euntes ibant et flebant, mittentes semina sua . venien-
tes autem venient in exsultatione , portantes manipulos
suos.
CXXVI .
Canticum graduum .
1. Nisi Dominus adificaverit domum , in vanum labora-
verunt ædificantes. Nisi Dominus custodierit civitatem ,
frustra vigilat qui custodit.
2. In vanum est vobis ante lucem surgere : surgite
postquam sederitis , qui manducatis panem doloris , cum de-
derit dilectis suis somnum .
3. Ecce haereditas Domini filii, merces fructus ventris.
4. Sicut sagittae in manu potentis , ita filii excussorum.
5. Beatus qui implebit desiderium suum ex eis : noncon-
fundentur, cum loquentur inimicis suis in porta.
CXXVII.
Canticum graduum.
1. Beati omnes qui timent Dominum , qui ambulant in
viis ejus.
2. Labores palmarum tuarum manducabis , beatus es et
bene tibi erit.
3. Uxor tua sicut vitis abundans in lateribus domus tuae :
filii tui sicut novellæ olivarum in circuitu mensæ tuæ.
4. Ecce sic benedicetur homo qui timet Dominum.
5. Benedicat te Dominus ex Sion, et videas bona Jerusa-
lem omnibus diebus vitæ tuæ.
6. Et videas filios filiorum tuorum : pax super Israel.
CXXVIII.
Canticum graduum.
1. Saepe impugnaverunt me a juventute mea , dicat numc
Israel.
2. Sæpe impugnaverunt me a juventute mea , etenim non
potuerunt mihi.
3. Supra dorsum meum fabricaverunt peccatores , pro-
longaverunt iniquitatem suam.
4. Dominus justus concidit cervices peccatorum.
5. Confundantur et avertantur retrorsum omnes qui ode-
runt Sion.
6. Fiant sicut foenum tectorum , quod priusquam evella-
tur exaruit :
7. de quo non implevit manum suam qui metit, et sinum
suum qui manipulos colligit.
8. Et non dixerunt qui præteribant : Benedictio Domini
super vos , benediximus vos in nomine Domini.
CXXIX.
Canticum graduum .
1. De profundis clamavi tibi , Domine ,
 PSALM. CXXXI.
2. Κύριε , εἰςάκουσον τῆς φωνῆς μου. Γενηθήτω τὰ
ὦτά σου προςέχοντα εἰς τὴν φωνὴν τῆς δεήσεώς μου .
3. Ἐὰν ἀνομίας παρατηρήσης, Κύριε , Κύριε , τίς
ὑποστήσεται ;
4. Ὅτι παρὰ σοὶ ὁ ἱλασμός ἐστιν · ἕνεκεν τοῦ ὀνό
ματός σου ὑπέμεινά σε , Κύριε . Υπέμεινεν ἡ ψυχή μου
εἰς τὸν λόγον σου ,
5. ἤλπισεν ἡ ψυχή μου ἐπὶ τὸν Κύριον .
6. Ἀπὸ φυλακῆς πρωίας μέχρι νυκτὸς , ἐλπισάτω
Ἰσραὴλ ἐπὶ τὸν Κύριον.
7. Ὅτι παρὰ τῷ Κυρίῳ τὸ ἔλεος , καὶ πολλὴ παρ'
αὐτῷ λύτρωσις.
8. Καὶ αὐτὸς λυτρώσεται τὸν Ἰσραὴλ ἐκ πασῶν τῶν
ἀνομιῶν αὐτοῦ.
PA'.
Ὠδὴ τῶν ἀναβαθμῶν.
1. Κύριε , οὐχ ὑψώθη ἡ καρδία μου , οὐδὲ ἐμετεω-
ρίσθησαν οἱ ὀφθαλμοί μου. Οὐδὲ ἐπορεύθην ἐν μεγά-
λοις , οὐδὲ ἐν θαυμασίοις ὑπὲρ ἐμέ.
2. Εἰ μὴ ἐταπεινοφρόνουν, ἀλλὰ ὕψωσα τὴν ψυχήν
μου· ὡς τὸ ἀπογεγαλακτισμένον ἐπὶ τὴν μητέρα αὐ
τοῦ , ὡς ἀνταποδώσεις ἐπὶ τὴν ψυχήν μου.
3. Ἐλπισάτω Ἰσραὴλ ἐπὶ τὸν Κύριον , ἀπὸ τοῦ νῦν
καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος.
ΡΛΑ΄.
Ὠδὴ τῶν ἀναβαθμῶν.
1. Μνήσθητι , Κύριε , τοῦ Δαυίδ, καὶ πάσης τῆς
πραότητος αὐτοῦ.
2. Ὡς ὤμοσε τῷ Κυρίῳ , ηὔξατο τῷ Θεῷ Ἰακώβ.
3. Εἰ εἰςελεύσομαι εἰς σκήνωμα οἴκου μου , εἰ ἀνα-
βήσομαι ἐπὶ κλίνης στρωμνῆς μου ·
4. εἰ δώσω ὕπνον τοῖς ὀφθαλμοῖς μου , καὶ τοῖς βλε
φάροις μου νυσταγμόν ,
5. καὶ ἀνάπαυσιν τοῖς κροτάφοις μου , ἕως οὗ εὕρω
τόπον τῷ Κυρίῳ , σκήνωμα τῷ Θεῷ Ἰακώβ:
6. Ἰδοὺ ἠκούσαμεν αὐτὴν ἐν Ἐφραθὰ , εὕρομεν αὐτ
τὴν ἐν τοῖς πεδίοις τοῦ δρυμοῦ .
7. Εἰςελευσώμεθα εἰς τὰ σκηνώματα αὐτοῦ , προς-
κυνήσωμεν εἰς τὸν τόπον οὗ ἔστησαν οἱ πόδες αὐτοῦ.
8. Ανάστηθι , Κύριε , εἰς τὴν ἀνάπαυσίν σου , σὺ
καὶ ἡ κιβωτὸς τοῦ ἁγιάσματός σου .
9. Οἱ ἱερεῖς σου ἐνδύσονται δικαιοσύνην , καὶ οἱ
ὅσιοί σου ἀγαλλιάσονται .
10. Ἕνεκεν Δαυίδ τοῦ δούλου σου , μὴ ἀποστρέψῃς
τὸ πρόςωπον τοῦ Χριστοῦ σου.
11. Ὤμοσε Κύριος τῷ Δαυὶδ ἀλήθειαν, καὶ οὐ μὴ
ἀθετήσει αὐτήν · Ἐκ καρποῦ τοῖς κοιλίας σου θήσομαι
ἐπὶ τοῦ θρόνου σου.
12. Ἐὰν φυλάξωνται οἱ υἱοί σου τὴν διαθήκην μου ,
καὶ τὰ μαρτύριά μου ταῦτα ἃ διδάξω αὐτούς· καὶ οἱ
υἱοὶ αὐτῶν ἕως τοῦ αἰῶνος καθιοῦνται ἐπὶ τοῦ θρόνου
σου .
13. Ὅτι ἐξελέξατο Κύριος τὴν Σιών, ᾑρετίσατο αὐτ
τὴν εἰς κατοικίαν ἑαυτῷ.
14. Αὕτη ἡ κατάπαυσίς μου εἰς αἰῶνα αἰῶνος , ὧδε
κατοικήσω ὅτι ᾑρετισάμην αὐτήν.
189
2. Domine , exaudi vocem meam. Fiant aures tuae inten-
dentes in vocem deprecationis meæ.
3. Si iniquitates observaveris , Domine , Domine , quis
sustinebit ?
4. Quoniam apud te propitiatio est : propter nomen tuum
sustinui te , Domine. Sustinuit anima mea in verbum tuum),
5. speravit anima mea in Dominum.
6. A custodia matutina usque ad noctem , speret Israel in
Dominum.
7. Quoniam apud Dominum misericordia , et multa apud
illum redemptio.
8. Et ipse redimet Israel ex omnibus iniquitatibus ejus.
CXXX.
Canticum graduum.
1. Domine , non est exaltatum cor meum , neque in altum
elati sunt oculi mei. Neque ambulavi in magnis , neque in
mirabilibus super me.
2. Si non humiliter sentiebam , sed exaltavi animam
meam : sicut ablactatus super matrem suam , sic retribues
in animam meam.
3. Speret Israel in Domino , ex hoc nunc et usque in sa-
culum.
CXXXI.
Canticum graduum.
1. Memento , Domine , David , et omnis mansuetudinis
ejus.
2. Sicut juravit Domino , votum vovit Deo Jacob.
3. Si introiero in tabernaculum domus meæ , si ascendero
super lectum strati mei :
4. si dedero somnum oculis meis , et palpebris meis dor-
mitationem ,
5. et requiem temporibus meis , donec inveniam locum
Domino , tabernaculum Deo Jacob.
6. Ecce audivimus eam in Ephrata , invenimus eam in
campis sylva.
7. Intremus in tabernacula ejus , adoremus in loco ubi
steterunt pedes ejus.
8. Surge , Domine , in requiem tuam , tu et arca sanctifi-
cationis tuae.
9. Sacerdotes tui induentur justitiam , et sancti tui exsul-
tabunt.
10. Propter David servum tuum , non avertas faciem
Christi sui.
11. Juravit Dominus David veritatem, et non frustrabi-
tur eam : De fructu ventris tui ponam super sedem tuam.
12. Si custodierint filii tui testamentum meum , et testi-
monia mea haec quæ docebo eos : et filii eorum usque in
saeculum sedebunt super sedem tuam .
13. Quoniam elegit Dominus Sion , praelegit eam in la-
bitationem sibi.
14. Haec requies mea in saeculum saeculi , hic habitabo
quoniam præelegi eam .
190 ΨΑΛΜ . ΡΑΔ .
15. Τὴν θήραν αὐτῆς εὐλογῶν εὐλογήσω , τοὺς πτω
τοὺς αὐτῆς χορτάσω ἄρτων.
16. Τοὺς ἱερεῖς αὐτῆς ἐνδύσω σωτηρίαν , καὶ οἱ ὅσιοι
αὐτῆς ἀγαλλιάσει ἀγαλλιάσονται .
17. Ἐκεῖ ἐξανατελῶ κέρας τῷ Δαυίδ , ἡτοίμασα
λύχνον τῷ Χριστῷ μου.
18. Τοὺς ἐχθροὺς αὐτοῦ ἐνδύσω αἰσχύνην , ἐπὶ δὲ
αὐτὸν ἐξανθήσει τὸ ἁγίασμά μου .
ΡΑΒ΄.
Ὠδὴ τῶν ἀναβαθμῶν .
1. Ἰδοὺ δὴ τί καλὸν, ἢ τί τερπνὸν , ἀλλ᾽ ἢ τὸ κατοι-
κεῖν ἀδελφοὺς ἐπιτοαυτό ;
2. Ὡς μύρον ἐπὶ κεφαλῆς τὸ καταβαῖνον ἐπὶ πώ
γώνα , τὸν πώγωνα τὸν Ἀαρὼν, τὸ καταβαῖνον ἐπὶ τὴν
ὦαν τοῦ ἐνδύματος αὐτοῦ.
3. Ὡς δρόσος Ἀερμὼν ἡ καταβαίνουσα ἐπὶ τὰ ὄρη
Σιών. Ὅτι ἐκεῖ ἐνετείλατο Κύριος τὴν εὐλογίαν , ζωὴν
ἕως τοῦ αἰῶνος.
ΡΑΓ΄ .
Ὠδὴ τῶν ἀναβαθμών.
1. Ἰδοὺ δὴ εὐλογεῖτε τὸν Κύριον , πάντες οἱ δοῦλοι
Κυρίου , οἱ ἑστῶτες ἐν οἴκῳ Κυρίου , ἐν αὐλαῖς οἴκου
Θεοῦ ἡμῶν .
2. Ἐν ταῖς νυξὶν ἐπάρατε τὰς χεῖρας ὑμῶν εἰς τὰ
ἅγια , καὶ εὐλογεῖτε τὸν Κύριον .
3. Εὐλογήσαι σε Κύριος ἐκ Σιών, ὁ ποιήσας τὸν οὐ-
ρανὸν καὶ τὴν γῆν.
ΡΑΔ'.
Αλληλούϊα .
1. Αἰνεῖτε τὸ ὄνομα Κυρίου , αἰνεῖτε , δοῦλοι , Κύριον .
2. Οἱ ἑστῶτες ἐν οἴκῳ Κυρίου , ἐν αὐλαῖς οἴκου Θεοῦ
ἡμῶν.
3. Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ὅτι ἀγαθὸς Κύριος , ψάλατε
τῷ ὀνόματι αὐτοῦ ὅτι καλόν.
4. Ὅτι τὸν Ἰακὼβ ἐξελέξατο ἑαυτῷ ὁ Κύριος , Ἰσ
ραὴλ εἰς περιουσιασμὸν ἑαυτῷ .
5. Ὅτι ἐγὼ ἔγνωκα ὅτι μέγας ὁ Κύριος , καὶ ὁ
Κύριος ἡμῶν παρὰ πάντας τοὺς θεούς.
6. Πάντα ὅσα ἠθέλησεν ὁ Κύριος ἐποίησεν ἐν τῷ
οὐρανῷ καὶ ἐν τῇ γῇ , ἐν ταῖς θαλάσσαις καὶ ἐν πάσαις
ταῖς ἀβύσσοις .
7. Ανάγων νεφέλας ἐξ ἐσχάτου τῆς γῆς , ἀστραπὰς
εἰς ὑετὸν ἐποίησεν . Ὁ ἐξάγων ἀνέμους ἐκ θησαυρῶν
αὐτοῦ.
9. Ὃς ἐπάταξε τὰ πρωτότοκα Αἰγύπτου ἀπὸ ἀνθρώ-
που ἕως κτήνους.
9. Εξαπέστειλε σημεῖα καὶ τέρατα ἐν μέσῳ σου ,
Αἴγυπτε , ἐν Φαραὼ καὶ ἐν πᾶσι τοῖς δούλοις αὐτοῦ.
10. Ὃς ἐπάταξεν ἔθνη πολλὰ , καὶ ἀπέκτεινε βασι-
λεῖς κραταιούς ·
11. τὸν Σηὼν βασιλέα τῶν Ἀμοῤῥαίων, καὶ τὸν Ὢγ
βασιλέα τῆς Βασὰν, καὶ πάσας τὰς βασιλείας Χαναάν.
12. Καὶ ἔδωκε τὴν γῆν αὐτῶν κληρονομίαν, κληρο-
νομίαν Ἰσραὴλ λαῷ αὐτοῦ.
15. Venationem ejus benedicens benedicam , pauperes
ejus saturabo panibus.
16. Sacerdotes ejus induam salute , et sancti ejus exsulta-
tione exsultabunt.
17. Ibi suscitabo cornu David , paravi lucernam Christo
meo.
18. Inimicos ejus induam confusione , super ipsum autem
efflorebit sanctificatio mea.
CXXXII.
Canticum graduum.
1. Ecce nunc quid bonum , vel quid jucundum , nisi habi-
tare fratres in unum?
2. Sicut unguentum in capite quod descendit in barbam ,
barbam Aaron , quod descendit in oram vestimenti ejus .
3. Sicut ros Aermon qui descendit super montes Sion.
Quoniam ibi mandavit Dominus benedictionem , vitam
usque in saeculum.
CXXXIII.
Canticum graduum .
1. Ecce nunc benedicite Dominum , omnes servi Domini ,
qui statis in domo Domini , in atriis domus Dei nostri.
2. In noctibus extollite manus vestras in sancta , et bene-
dicite Dominum.
3. Benedicat te Dominus ex Sion , qui fecit coelum et ter-
ram.
CXXXIV.
Alleluia.
1. Laudate nomen Domini , laudate , servi , Dominum.
2. Qui statis in domo Domini , in atriis domus Dei nostri.
3. Laudate Dominum quia bonus Dominus , psallite no-
mini ejus quoniam decens.
4. Quoniam Jacob elegit sibi Dominus , Israel in posses-
sionem sibi.
5. Quoniam ego cognovi quod magnus est Dominus , et
Deus noster super omnes deos.
6. Omnia quæcumque voluit Dominus fecit in cœlo et in
terra , in maribus et in omnibus abyssis .
7. Educens nubes ab extremo terræ , fulgura in pluviam
fecit. Qui educit ventos de thesauris suis.
8. Qui percussit primogenita Ægypti ab homine usque ad
pecus.
9. Emisit signa et prodigia sua in medio tui , Ægypte , in
Pharaonem et in omnes servos ejus.
10. Qui percussit gentes multas , et occidit reges fortes :
11. Seon regem Amorrhaeorum , et Og regem Basan , et
omnia regna Chanaan.
12. Et dedit terram eorum haereditatem , hæreditatem
Israel populo suo.
 PSALM. CXXXV.
13. Κύριε , τὸ ὄνομά σου εἰς τὸν αἰῶνα , καὶ τὸ μνη
μόσυνόν σου εἰς γενεὰν καὶ γενεάν.
14. Ὅτι κρινεΐ Κύριος τὸν λαὸν αὐτοῦ , καὶ ἐπὶ τοῖς
δούλοις αὐτοῦ παρακληθήσεται .
15. Τὰ εἴδωλα τῶν ἐθνῶν ἀργύριον καὶ χρυσίον, ἔργα
χειρῶν ἀνθρώπων .
16. Στόμα ἔχουσι καὶ οὐ λαλήσ ουσιν , ὀφθαλμοὺς
ἔχουσι καὶ οὐκ ὄψονται.
17. Ὦτα ἔχουσι καὶ οὐκ ἐνωτισθήσονται , οὐδὲ γάρ
ἐστι πνεῦμα ἐν τῷ στόματι αὐτῶν.
in ore ipsorum.
18. Ὅμοιοι αὐτοῖς γένοιντο οἱ ποιοῦντες αὐτὰ , καὶ
πάντες οἱ πεποιθότες ἐπ' αὐτοῖς.
dunt in eis.
19. Οἶκος Ἰσραὴλ, εὐλογ ήσατε τὸν Κύριον · οἶκος
Ααρών, εὐλογήσατε τὸν Κύριον.
benedicite Dominum .
20. Οἶκος Λευὶ , εὐλογήσατε τὸν Κύριον · οἱ φοβούμε
νοι τὸν Κύριον, εὐλογήσατε τὸν Κύριον .
minum, benedicite Dominum.
21. Εὐλογητὸς Κύριος ἐν Σιών , ὁ κατοικῶν Ἱερου-
σαλήμ .
lem.
ΡΑΕ .
Αλληλούϊα.
1. Ἐξομολογεῖσθε τῷ Κυρίῳ ὅτι ἀγαθὸς , ὅτι εἰς τὸν
αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ.
2. Ἐξομολογεῖσθε τῷ Θεῷ τῶν θεῶν, ὅτι εἰς τὸν
αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ.
3. Ἐξομολογεῖσθε τῷ Κυρίῳ τῶν κυρίων, ὅτι εἰς τὸν
αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ.
4. Τῷ ποιήσαντι θαυμάσια μεγάλα μόνῳ , ὅτι εἰς
τὸν αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ .
5. Τῷ ποιήσαντι τοὺς οὐρανοὺς ἐν συνέσει , ὅτι εἰς
τὸν αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ.
6. Τῷ στερεώσαντι τὴν γῆν ἐπὶ τῶν ὑδάτων, ὅτι εἰς
τὸν αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ.
7. Τῷ ποιήσαντι φῶτα μεγάλα μόνῳ , ὅτι εἰς τὸν
αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ .
8. Τὸν ἥλιον εἰς ἐξουσίαν τῆς ἡμέρας , ὅτι εἰς τὸν
αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ.
9. Τὴν σελήνην καὶ τοὺς ἀστέρας εἰς ἐξουσίαν τῆς
νυκτὸς , ὅτι εἰς τὸν αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ.
10. Τῷ πατάξαντι Αἴγυπτον σὺν τοῖς πρωτοτόκοις
αὐτῶν, ὅτι εἰς τὸν αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ.
1. Καὶ ἐξαγαγόντι τὸν Ἰσραὴλ ἐκ μέσου αὐτῶν, ὅτι
εἰς τὸν αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ.
12. Ἐν χειρὶ κραταιᾷ καὶ ἐν βραχίονι ὑψηλῷ , ὅτι
εἰς τὸν αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ.
13. Τῷ καταδιελόντι τὴν ἐρυθρὰν θάλασσαν εἰς διαι
ρέσεις , ὅτι εἰς τὸν αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ.
14. Καὶ διαγαγόντι τὸν Ἰσραὴλ διὰ μέσου αὐτῆς , ὅτι
εἰς τὸν αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ .
15. Καὶ ἐκτινάξαντι Φαραὼ καὶ τὴν δύναμιν αὐτοῦ
εἰς θάλασσαν ἐρυθρὰν, ὅτι εἰς τὸν αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐ- |
τοῦ.
16. Τῷ διαγαγόντι τὸν λαὸν αὐτοῦ ἐν τῇ ἐρήμῳ ,
ὅτι εἰς τὸν αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ.
17. Τῷ πατάξαντι βασιλεῖς μεγάλους , ὅτι εἰς τὸν
αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ.
18. Καὶ ἀποκτείναντι βασιλεῖς κραταιούς , ὅτι εἰς
τὸν αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ .
191
13. Domine , nomen tuum in saeculum , et memoriale tuum
in generationem et generationem.
14. Quoniam judicabit Dominus populum suum , et in
servis suis deprecabitur.
15. Idola gentium argentum et aurum , opera manuum
hominum.
16. Os habent et non loquentur, oculos habent et non
videbunt.
17. Aures habent et non audient , neque enim est spiritus
18. Similes illis fiant qui faciunt ea , et omnes qui confi-
19. Domus Israel , benedicite Dominum : domus Aaron ,
20. Domus Levi , benedicite Dominum : qui timetis Do-
21. Benedictus Dominus in Sion , qui habitat in Jerusa-
CXXXV.
Alleluia.
1. Confitemini Domino quoniam bonus , quoniam in sac-
culum misericordia ejus.
2. Confitemini Deo deorum , quoniam in sæculum mise-
ricordia ejus .
3. Confitemini Domino dominorum , quoniam in saeculum
misericordia ejus.
4. Qui facit mirabilia magna solus , quoniam in sæculuni
misericordia ejus.
5. Qui fecit coelos in intellectu , quoniam in saeculum
misericordia ejus.
6. Qui firmavit terram super aquas , quoniam in saecu
lum misericordia ejus.
7. Qui fecit luminaria magna solus , quoniam in sæculum
misericordia ejus.
8. Solem in potestatem diei , quoniam in saeculum mise-
ricordia ejus .
9. Lunam et stellas in potestatem noctis , quonian in sae-
culum misericordia ejus.
10. Qui percussit Ægyptum cum primogenitis eorum ,
quoniam in sæculum misericordia ejus.
11. Et qui eduxit Israel de medio eorum , quoniam in
sæculum misericordia ejus.
12. In manu potenti et brachio excelso, quoniam in sa-
culum misericordia ejus.
13. Qui divisit mare rubrum in divisiones , quoniam in
sæculum misericordia ejus.
14. Et traduxit Israel per medium ejus , quoniam in sa-
culum misericordia ejus.
15. Et excussit Pharaonem et virtutem ejus in mare ru-
brum, quoniam in saeculum misericordia ejus.
16. Qui traduxit populum suum in deserto , quoniam in
sæculum misericordia ejus.
17. Qui percussit reges magnos , quoniam in saeculum mi-
sericordia ejus.
18. Et occidit reges fortes , quoniam in saeculum miseri-
cordia ejus.
 ΨΑΛΜ . ΡΑΖ .
192
19. Τὸν Σηὼν βασιλέα τῶν Ἀμοῤῥαίων , ὅτι εἰς τὸν
αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ .
20. Καὶ τὸν Ὢγ βασιλέα τῆς Βασὰν, ὅτι εἰς τὸν
αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ .
21. Καὶ δόντι τὴν γῆν αὐτῶν κληρονομίαν, ὅτι εἰς
τὸν αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ.
22. Κληρονομίαν Ἰσραὴλ δούλῳ αὐτοῦ , ὅτι εἰς τὸν
αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ .
23. Ὅτι ἐν τῇ ταπεινώσει ἡμῶν ἐμνήσθη ἡμῶν ὁ
Κύριος , ὅτι εἰς τὸν αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ.
24. Καὶ ἐλυτρώσατο ἡμᾶς ἐκ τῶν ἐχθρῶν ἡμῶν, ὅτι
εἰς τὸν αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ.
25. Ὁ διδοὺς τροφὴν πάση σαρκί , ὅτι εἰς τὸν αἰῶνα
τὸ ἔλεος αὐτοῦ .
26. Ἐξομολογεῖσθε τῷ Θεῷ τοῦ οὐρανοῦ , ὅτι εἰς τὸν
αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ .
PAS' ,
Τῷ Δαυίδ , Ιερεμίου .
1. Ἐπὶ τῶν ποταμῶν Βαβυλῶνος ἐκεῖ ἐκαθίσαμεν,
καὶ ἐκλαύσαμεν ἐν τῷ μνησθῆναι ἡμᾶς τῆς Σιών.
2. Ἐπὶ ταῖς ἰτέαις ἐν μέσῳ αὐτῆς ἐκρεμάσαμεν τὰ
ὄργανα ἡμῶν.
3. Ὅτι ἐκεῖ ἐπηρώτησαν ἡμᾶς οἱ αἰχμαλωτεύσαν-
τες ἡμᾶς λόγους ᾠδῶν, καὶ οἱ ἀπαγαγόντες ἡμᾶς, ὕμνον· |
Ασατε ἡμῖν ἐκ τῶν ᾠδῶν Σιών.
4. Πῶς ᾄσωμεν τὴν ᾠδὴν Κυρίου ἐπὶ γῆς ἀλλο-
τρίας;
5. Ἐὰν ἐπιλάθωμαί σου , Ἱερουσαλήμ , ἐπιλησθείη
ἡ δεξιά μου.
6. Κολληθείη ἡ γλῶσσα μου τῷ λάρυγγί μου , ἐὰν
μή σου μνησθῶ , ἐὰν μὴ προανατάξωμαι τὴν Ἱερου- |
σαλὴμ ὡς ἐν ἀρχῇ τῆς εὐφροσύνης μου.
7. Μνήσθητι , Κύριε , τῶν υἱῶν Ἐδὼμ τὴν ἡμέραν
Ἱερουσαλήμ · τῶν λεγόντων · Ἐκκενοῦτε , ἐκκενοῦτε |
ἕως τῶν θεμελίων αὐτῆς .
8. Θυγάτηρ Βαβυλῶνος ἡ ταλαίπωρος · μακάριος ὃς
ἀνταποδώσει σοι τὸ ἀνταπόδομά σου , ὃ ἀνταπέδωκας |
ἡμῖν.
9. Μακάριος ὃς κρατήσει καὶ ἐδαφιεῖ τὰ νήπιά σου
πρὸς τὴν πέτραν.
PAZ'.
Ψαλμὸς τῷ Δαυίδ , Αγγαίου καὶ Ζαχαρίου.
ι. Ἐξομολογήσομαί σοι , Κύριε, ἐν ὅλῃ καρδίᾳ μου,
καὶ ἐναντίον ἀγγέλων ψαλῶ σοι , ὅτι ἤκουσας πάντα |
τὰ ῥήματα του στόματός μου .
2. Προςκυνήσω πρὸς ναὸν ἅγιόν σου , καὶ ἐξομολο-
γήσομαι τῷ ὀνόματί σου, ἐπὶ τῷ ἐλέει σου καὶ τῇ ἀλη-
θείᾳ σου · કેંન્દ્ર ἐμεγάλυνας ἐπὶ πᾶν τὸ ὄνομα τὸ ἅγιόν |
σου.
3. Ἐν ᾗ ἂν ἡμέρᾳ ἐπικαλέσωμαί σε , ταχὺ ἐπά-
κουσόν μου · πολυωρήσεις με ἐν ψυχῇ μου δυνάμει |
σου
4. Ἐξομολογησάσθωσάν σοι , Κύριε , πάντες οἱ βα-
σιλεῖς τῆς γῆς , ὅτι ἤκουσαν πάντα τὰ ῥήματα του
στόματός σου.
19. Seonregem Amorrhaeorum , quoniam in sæculum mi-
sericordia ejus.
20. Et Og regem Basan, quoniam in saeculummisericordia
ejus .
21. Et dedit terram eorum haereditatem , quoniam in sae-
culum misericordia ejus.
22. Haereditatem Israel servo suo , quoniam in sæculum
miserico rdia ejus .
23. Quia in humilitate nostra memor fuit nostri Domi-
nus , quoniam in sæculum misericordia ejus .
24. Et redemit nos ab inimicis nostris , quoniam in saecu
lum misericordia ejus .
25. Qui dat escam omni carni , quoniam in saeculum mi-
sericordia ejus.
26. Confitemini Deo caeli , quoniam in saeculum misericor-
dia ejus.
CXXXVI.
Ipsi David , Jeremiæ.
1. Super flumina Babylonis illic sedimus , et flevimus
dum recordaremur Sion.
2. In salicibus in medio ejus suspendimus organa nostra.
3. Quoniam illic interrogaverunt nos qui captivos duxe-
runt nos verba canticorum , et qui abduxerunt nos , hymnum :
Cantate nobis de canticis Sion.
4. Quomodo cantabimus canticum Domini in terra aliena ?
5. Si oblitus fuero tui , Jerusalem , obliviscatur dextra
mea.
6. Adhæreat lingua mea faucibus meis , si non meminero
tui , si non praeposuero Jerusalem sicut in principio laetitia
meæ.
7. Memento , Domine , filiorum Edom in die Jerusalem :
qui dicunt : Exinanite , exinanite usque ad fundamenta ejus.
8. Filia Babylonis misera : beatus qui retribuet tibi retri-
butionem tuam , quam retribuisti nobis.
9. Beatus qui tenebit et allidet parvulos tuos ad petram.
CXXXVII.
Psalmus ipsi David , Aggæi et Zachariæ .
1. Confitebor tibi , Domine , in toto corde meo , et coram
angelis psallam tibi , quoniam audisti omnia verba oris mei.
2. Adorabo ad templum sanctum tuum , et confitebor
nomini tuo , super misericordia tua et veritate tua : quoniam
magnificasti super omne nomen sanctum tuum.
3. In quacumque die invocavero te , cito exaudi me :
multiplicabis me in anima mea virtute tua.
4. Confiteantur tibi , Domine , omnes reges terrae , quo
niam audierunt omnia verba oris tui.
 PSALM. CXXXVIII.
5. Καὶ ἀσάτωσαν ἐν ταῖς ὁδοῖς Κυρίου , ὅτι μεγάλη
ἡ δόξα Κυρίου .
6. Ὅτι ὑψηλὸς Κύριος , καὶ τὰ ταπεινὰ ἐφορᾷ , καὶ
τὰ ὑψηλὰ ἀπὸ μακρόθεν γινώσκει .
7. Ἐὰν πορευθῶ ἐν μέσῳ θλίψεως , ζήσεις με · ἐπ'
ὀργὴν ἐχθρῶν μου ἐξέτεινας χεῖράς σου , καὶ ἔσωσέ με
ἡ δεξιά σου.
8. Κύριε , ἀνταποδώσεις ὑπὲρ ἐμοῦ· Κύριε , τὸ ἔλεός
σου εἰς τὸν αἰῶνα · τὰ ἔργα τῶν χειρῶν σου μὴ παρίδης. {
ΡΛΗ΄.
Εἰς τὸ τέλος , ψαλμὸς τῷ Δαυίδ .
1. Κύριε , ἐδοκίμασάς με , καὶ ἔγνως με
2. σὺ ἔγνως τὴν καθέδραν μου , καὶ τὴν ἔγερσίν μου·
3. σὺ συνῆκας τοὺς διαλογισμούς μου ἀπὸ μακρόθεν,
τὴν τρίβον μου καὶ τὴν σχοϊνόν μου ἐξιχνίασας,
4. καὶ πάσας τὰς ὁδούς μου προεῖδες , ὅτι οὐκ ἔστι
λόγος ἄδικος ἐν γλώσση μου.
5. Ἰδοὺ , Κύριε , σὺ ἔγνως πάντα τὰ ἔσχατα καὶ τὰ
ἀρχαῖα · σὺ ἔπλασας με καὶ ἔθηκας ἐπ' ἐμὲ τὴν χεῖρά
σου.
6. Ἐθαυμαστώθη ἡ γνῶσίς σου ἐξ ἐμοῦ , ἐκραταιώθη ,
οὐ μὴ δύνωμαι πρὸς αὐτήν.
7. Ποῦ πορευθῶ ἀπὸ τοῦ πνεύματός σου , καὶ ἀπὸ
τοῦ προςώπου σου που φύγω ;
8. Ἐὰν ἀναβῶ εἰς τὸν οὐρανὸν, σὺ ἐκεῖ εἶ · ἐὰν καὶ
ταβῶ εἰς τὸν ἅδην, πάρει .
9. Ἐὰν ἀναλάβω τὰς πτέρυγάς μου κατ᾿ ὄρθρον, καὶ
κατασκηνώσω εἰς τὰ ἔσχατα τῆς θαλάσσης ,
10. καὶ γὰρ ἐκεῖ ἡ χείρ σου ὁδηγήσει με , καὶ και
θέξει με ἡ δεξιά σου .
11. Καὶ εἶπα · Αρα σκότος καταπατήσει με , καὶ νὺξ
φωτισμὸς ἐν τῇ τρυφῇ μου.
12. Ὅτι σκότος οὐ σκοτισθήσεται ἀπὸ σοῦ, καὶ νὺξ
ὡς ἡμέρα φωτισθήσεται · ὡς τὸ σκότος αὐτῆς , οὕτω
καὶ τὸ φῶς αὐτῆς.
13. Ὅτι σὺ ἐκτήσω τοὺς νεφρούς μου , Κύριε · ἀν
τελάβου μου ἐκ γαστρός μητρός μου.
14. Ἐξομολογήσομαί σοι ὅτι φοβερῶς ἐθαυμαστώ
θης · θαυμάσια τὰ ἔργα σου , καὶ ἡ ψυχή μου γινώσκει
σφόδρα.
15. Οὐκ ἐκρύβη τὸ ὀστοῦν μου ἀπὸ σοῦ ὃ ἐποίησας
ἐν κρυφῇ , καὶ ἡ ὑπόστασίς μου ἐν τοῖς κατωτάτω τῆς
γῆς.
16. Ακατέργαστόν μου εἶδον οἱ ὀφθαλμοί σου , καὶ
ἐπὶ τὸ βιβλίον σου πάντες γραφήσονται . Ἡμέρας πλα-
σθήσονται καὶ οὐθεὶς ἐν αὐτοῖς.
17. Ἐμοὶ δὲ λίαν ἐτιμήθησαν οἱ φίλοι σου , ὁ Θεός ·
λίαν ἐκραταιώθησαν αἱ ἀρχαὶ αὐτῶν.
18. Εξαριθμήσομαι αὐτοὺς καὶ ὑπὲρ ἄμμον πλη-
θυνθήσονται · ἐξηγέρθην, καὶ ἔτι εἰμὶ μετὰ σοῦ.
19. Ἐὰν ἀποκτείνης ἁμαρτωλοὺς , ὁ Θεός · ἄνδρες
αἱμάτων, ἐκκλίνατε ἀπ᾿ ἐμοῦ.
20. Ὅτι ἐρεῖς εἰς διαλογισμόν · Λήψονται εἰς ματαιό
τητα τὰς πόλεις σου.
21. Οὐχὶ τοὺς μισοῦντάς σε , Κύριε , ἐμίσησα , καὶ
ἐπὶ τοὺς ἐχθρούς σου ἐξετηκόμην ;
22. Τέλειον μῖσος ἐμίσουν αὐτοὺς , εἰς ἐχθροὺς ἐγέ
γοντό μοι .
VETUS TESTAMENTUM . II.
193
5. Et cantent in viis Domini , quoniam magna est gloria
Donini.
6. Quoniam excelsus Dominus , et humilia respicit , et
excelsa a longe cognoscit.
7. Si ambulavero in medio tribulationis , vivificabis me :
super iram inimicorum meorum extendisti manus tuas , et
salvum me fecit dextera tua.
8. Domine , retribues pro me : Domine , misericordia tua
in saeculum : opera manuum tuarum ne despicias .
CXXXVIII.
In finem , psalmus ipsi David.
1. Domine , probasti me , et cognovisti me :
2. tu cognovisti sessionem meam , et resurrectionem
meam :
3. tu intellexisti cogitationes meas de longe , semitam
meam et funiculum meum investigasti ,
4. et omnes vias meas praevidisti , quia non est sermo
injustus in lingua mea.
5. Ecce , Domine , tu cognovisti omnia novissima et anti-
| qua : tu formasti me et posuisti super me manum tuam.
6. Mirificata est scientia tua ex me , invaluit , non potero
ad illam.
7. Quo ibo a spiritu tuo , et quo a facie tua fugiam ?
8. Si ascendero in coelum , tu illic es : si descendero in
infernum , ades.
9. Si recipiam pennas meas diluculo, et habitavero in ex-
tremis maris ,
10. nam et ibi manus tua deducet me , et tenebit me dex-
tera tua.
11. Et dixi : Forsitan tenebra conculcabunt me , et nox
illuminatio in deliciis meis.
12. Quoniam tenebrae non obtenebrabuntur a te , et nox
| sicut dies illuminabitur : sicut tenebrae ejus , ita et lumen
ejus. .
13. Quoniam tu possedisti renes meos , Domine : susce-
pisti me de utero matris meæ.
14. Confitebor tibi quoniam terribiliter mirificatus es :
| mirabilia opera tua , et anima mea cognoscit valde.
15. Non est absconditum os meum a te quod fecisti in
| abscondito , et substantia mea in infimis terrae.
16. Inoperatum meum viderunt oculi tui , et in libro tuo
omnes scribentur . Dies formabuntur et nemo in eis.
17. Mihi autem valde honorificati sunt amici tui , Deus :
valde confortati sunt principatus eorum .
18. Dinumerabo eos et super arenam multiplicabuntur :
exsurrexi , et adhuc sum tecum.
19. Si occideris , Deus , peccatores : viri sanguinum , de-
clinate a me.
20. Quoniam dices in cogitatione : Accipient in vanitate
civitates suas.
21. Nonne eos qui oderant te , Domine , odio habui , et
super inimicos tuos tabescebam ?
22. Perfecto odio oderam illos , inimici facti sunt mihi.
13
194 ΨΑΛΜ. ΡΜ'.
23. Δοκίμασόν με , ὁ Θεὸς , καὶ γνῶθι τὴν καρδίαν
μου · ἔτασόν με , καὶ γνῶθι τὰς τρίβους μου.
24. Καὶ ἴδε εἰ ὁδὸς ἀνομίας ἐν ἐμοὶ , καὶ ὁδήγησόν
με ἐν ὁδῷ αἰωνία .
ΡΑΘ΄.
1. Εἰς τὸ τέλος , τῷ Δαυὶδ ψαλμός .
2. Ἐξελοῦ με , Κύριε , ἐξ ἀνθρώπου πονηροῦ, ἀπὸ
ἀνδρὸς ἀδίκου ῥῦσαί με .
3. Οἵτινες ἐλογίσαντο ἀδικίας ἐν καρδίᾳ , ὅλην τὴν
ἡμέραν παρετάσσοντο πολέμους .
4. Ἠκόνησαν γλῶσσαν αὐτῶν ὡςεὶ ὄφεως , ἐὸς ἀσπί
δων ὑπὸ τὰ χείλη αὐτῶν. Διάψαλμα.
5. Φύλαξόν με , Κύριε , ἐκ χειρὸς ἁμαρτωλοῦ , ἀπὸ
ἀνθρώπων ἀδίκων ἐξελοῦ με . Οἵτινες ἐλογίσαντο τοῦ
ὑποσκελίσαι τὰ διαβήματά μου ·
6. ἔκρυψαν ὑπερήφανοι παγίδα μοι , καὶ σχοινία διέ-
τειναν παγίδας τοῖς ποσί μου , ἐχόμενα τρίβου σκάνδα
λον ἔθεντό μοι. Διάψαλμα .
7. Εἶπα τῷ Κυρίῳ · Θεός μου εἶ σύ · ἐνώτισαι , Κύ-
ριε , τὴν φωνὴν τῆς δεήσεώς μου .
8. Κύριε , Κύριε , δύναμις τῆς σωτηρίας μου ,
σκίασας ἐπὶ τὴν κεφαλήν μου ἐν ἡμέρᾳ πολέμου .
9. Μὴ παραδῷς με , Κύριε , ἀπὸ τῆς ἐπιθυμίας μου
ἁμαρτωλῷ · διελογίσαντο κατ᾿ ἐμοῦ , μὴ ἐγκαταλίπης
με , μήποτε ὑψωθῶσιν . Διάψαλμα .
10. Ἡ κεφαλὴ τοῦ κυκλώματος αὐτῶν , κόπος τῶν
χειλέων αὐτῶν καλύψει αὐτούς .
II . (*) Πεσοῦνται ἐπ᾿ αὐτοὺς ἄνθρακες πυρὸς ἐπὶ
τῆς γῆς , καὶ καταβαλεῖς αὐτοὺς ἐν ταλαιπωρίαις , οὐ
μὴ ὑποστῶσιν.
. 12. Ανήρ γλωσσώδης οὐ κατευθυνθήσεται ἐπὶ τῆς
γῆς · ἄνδρα ἄδικον κακὰ θηρεύσει εἰς καταφθοράν .
13. Ἔγνων ὅτι ποιήσει Κύριος τὴν κρίσιν τοῦ πτω-
τοῦ , καὶ τὴν δίκην τῶν πενήτων .
14. Πλὴν δίκαιοι ἐξομολογήσονται τῷ ὀνόματί σου ,
κατοικήσουσιν εὐθεῖς σὺν τῷ προςώπῳ σου.
ΡΜ΄.
Ψαλμὸς τῷ Δαυίδ .
1. Κύριε , ἐκέκραξα πρὸς σὲ , εἰςάκουσόν μου · πρόσω
χες τῇ φωνῇ τῆς δεήσεώς μου , ἐν τῷ κεκραγέναι με
πρὸς σέ.
2. Κατευθυνθήτω ἡ προςευχή μου ὡς θυμίαμα ἐνώ-
πιόν σου· ἔπαρσις τῶν χειρῶν μου θυσία ἑσπερινή .
3. Θου , Κύριε , φυλακὴν τῷ στόματί μου , καὶ θύ
ραν περιοχῆς περὶ τὰ χείλη μου.
4. Μὴ ἐκκλίνῃς τὴν καρδίαν μου εἰς λόγους πονη-
ρίας , τοῦ προφασίζεσθαι προφάσεις ἐν ἁμαρτίαις , σὺν
ἀνθρώποις ἐργαζομένοις τὴν ἀνομίαν, καὶ οὐ μὴ συν-
δοιάσω μετὰ τῶν ἐκλεκτῶν αὐτῶν.
5. Παιδεύσει με δίκαιος ἐν ἐλέει καὶ ἐλέγξει με ,
ἔλαιον δὲ ἁμαρτωλοῦ μὴ λιπανάτω τὴν κεφαλήν μου.
Ὅτι ἔτι καὶ ἡ προςευχή μου ἐν ταῖς εὐδοκίαις αὐτῶν .
6. Κατεπόθησαν ἐχόμενα πέτρας οἱ κραταιοὶ αὐτῶν .
Ακούσονται τὰ ῥήματά μου ὅτι ἡδύνθησαν .
(*) 11. Πεσοῦνται ἐπ᾿ αὐτοὺς ἄνθρακες · ἐν πυρὶ καταβα
λεῖς αὐτούς · ἐν ταλαιπωρίαις οὐ μὴ ὑποστῶσιν. (Alex .)
23. Proba me , Deus , et cognosce cor meum : scrulare
me , et cognosce semitas meas.
24. Et vide si via iniquitatis in me est , et deduc me in
via aeterna.
CXXXIX.
1. In finem , ipsi David psalmus.
2. Exime me , Domine , ab homine maligno , a viro in-
justo erue me.
3. Qui cogitaverunt injustitias in corde , tota die consti-
tuebant prælia.
4. Acuerunt linguam suam sicut serpentis , venenum
aspidum sub labiis eorum. Diapsalma.
5. Custodi me , Domine , de manu peccatoris , ab homi-
nibus injustis erue me. Qui cogitaverunt supplantare gres-
sus meos :
6. absconderunt superbi laqueum mihi , et funes exten-
derunt laqueos pedibus meis , juxta semitam scandalum
posuerunt mihi. Diapsalma.
7. Dixi Domino : Deus meus es tu : auribus percipe ,
Domine , vocem deprecationis meæ .
8. Domine , Domine , virtus salutis meæ , obumbrasti
super caput meum in die belli.
9. Ne tradas me , Domine , a desiderio meo peccatori :
cogitaverunt adversus me , ne derelinquas me, nequando
exaltentur. Diapsalma.
10. Caput circuitus eorum , labor labiorum ipsorum
operiet eos.
11. Cadent super eos carbones ignis in terra, et dejicies
eos in miseriis , non subsistent.
12. Vir linguosus non dirigetur super terram : virum
injustum mala venabuntur in interitum.
13. Cognovi quia faciet Dominus judicium inopis , et
causam pauperum.
14. Verumtamen justi confitebuntur nomini tuo , inhabi-
tabunt recti cum vultu tuo.
CXL.
Psalmus David.
1. Domine , clamavi ad te , exaudi me : intende voci
deprecationis meæ , cum clamavero ad te.
2. Dirigatur oratio mea sicut incensum in conspectu tuo :
elevatio manuum mearum sacrificium vespertinum.
3. Pone , Domine , custodiam ori meo , et ostium cir-
cumstantiæ circa labia mea.
4. Ne declines cor meum in verba malitiae , ad excusan-
das excusationes in peccatis , cum hominibus operantibus
iniquitatem , et non communicabo cum electis eorum.
5. Corripiet me justus in misericordia et arguet me,
oleum autem peccatoris non impinguet caput meum. Quo-
niam adhuc et oratio mea in beneplacitis eorum .
6. Absorpti sunt juxta petram potentes eorum. Audient
verba mea quoniam dulcuerunt .
It. Cadent super eos carbones : in ignem dejicies eos : in
miseriis non subsistent.
 PSALM. CXLII 195

7. Ὡςεὶ πάχος γῆς διεῤῥάγη ἐπὶ τῆς γῆς , διεσκορ
πίσθη τὰ ὀστᾶ ἡμῶν παρὰ τὸν ἅδην.
8. Ὅτι πρὸς σὲ, Κύριε , Κύριε, οἱ ὀφθαλμοί μου · ἐπὶ
σοὶ ἤλπισα , μὴ ἀντανέλῃς τὴν ψυχήν μου.
9. Φύλαξόν με ἀπὸ παγίδος ἧς συνεστήσαντό μοι ,
καὶ ἀπὸ σκανδάλων τῶν ἐργαζομένων τὴν ἀνομίαν.
10. Πεσοῦνται ἐν ἀμφιβληστρῳ αὐτοῦ ἁμαρτωλοί ,
καταμόνας εἰμὶ ἐγὼ ἕως οὗ ἂν παρέλθω .
7. Sicut crassitudo terrae dirupta est super terram , des
sipata sunt ossa nostra secus infernum.
8. Quoniam ad te , Domine , Domine , oculi mei : in te
speravi , ne auferas animam meam.
9. Custodi me a laqueo quem statuerunt mihi , et a scan-
dalis operantium iniquitatem.
10. Cadent in retiaculo ejus peccatores , singulariter
sum ego donec transeam.

ΡΜΑʹ. CXLI.

1. Συνέσεως τῷ Δαυίδ , ἐν τῷ εἶναι αὐτὸν ἐν τῷ σπηλαίῳ , 1. Intellectus ipsi David , cum esset in spelunca , oratio.
προςευχή .

2. Φωνῇ μου πρὸς Κύριον ἐκέκραξα , φωνῇ μου πρὸς 2. Voce mea ad Dominum clamavi , voce mea ad Domi-
Κύριον ἐδεήθην. num deprecatus sum.
3. Εκχεῶ ἐναντίον αὐτοῦ τὴν δέησίν μου , τὴν θλί 3. Effundam ante eum precem meam , tribulationem
ψίν μου ἐνώπιον αὐτοῦ ἀπαγγελῶ. meam in conspectu ejus annuntiabo.
4. Ἐν τῷ ἐκλείπειν ἐξ ἐμοῦ τὸ πνεῦμά μου , καὶ σὺ 4. In deficiendo ex me spiritum meum , et tu cognovisti
ἔγνως τὰς τρίβους μου . Ἐν ὁδῷ ταύτῃ ᾗ ἐπορευόμην, semitas meas. In via hac qua ambulabam , absconderunt
ἔκρυψαν παγίδα μοι. laqueum mihi.
5. Κατενόουν εἰς τὰ δεξιὰ καὶ ἐπέβλεπον, ὅτι οὐκ ἦν 5. Considerabam ad dexteram et videbam , quia non erat
ὁ ἐπιγινώσκων με. Ἀπώλετο φυγὴ ἀπ' ἐμοῦ , καὶ οὐκ qui cognosceret me. Perit fuga a me , et non est qui requi
ἔστιν ὁ ἐκζητῶν τὴν ψυχήν μου. rat animam meam.
6. Πρὸς σὲ , Κύριε , ἐκέκραξα , καὶ εἶπα · Σὺ εἶ ἡ 6. Ad te , Domine , clamavi , et dixi : Tu es spes mea ,
ἐλπίς μου , μερίς μου ἐν γῇ ζώντων. portio mea in terra viventium .
7. Πρόσχες πρὸς τὴν δέησίν μου , ὅτι ἐταπεινώθην 7. Intende ad deprecationem meam , quia humiliatus
σφόδρα · ῥῦσαί με ἐκ τῶν καταδιωκόντων με , ὅτι sum nimis : erue me a persequentibus me , quoniam corro-
ἐκραταιώθησαν ὑπὲρ ἐμέ. borati sunt super me.
8. Ἐξάγαγε ἐκ φυλακῆς τὴν ψυχήν μου , τοῦ ἐξο 8. Educ de custodia animam meam , ut confiteatur no-
μολογήσασθαι τῷ ὀνόματί σου , Κύριε · ἐμὲ ὑπομενοῦσι | mini tuo, Domine : me substinebunt justi quoadusque retri
δίκαιοι ἕως οὗ ἀνταποδῷς μοι . buas mihi.

ΡΜΒ΄. CXLII.

Ψαλμὸς τῷ Δαυίδ , ὅτε αὐτὸν ὁ υἱὸς κατεδιώκει . Psalmus ipsi David , quando eum filius persequebatur.
1. Κύριε , εἰςάκουσον τῆς προσευχῆς μου , ἐνώτισαι 1. Domine , exaudi orationem meam, auribus percipe
τὴν δέησίν μου ἐν τῇ ἀληθείᾳ σου , ἐπάκουσόν μου ἐν precem meam in veritate tua , exaudi me in tua justitia :
τῇ δικαιοσύνῃ σου ·
2. καὶ μὴ εἰςέλθῃς εἰς κρίσιν μετὰ τοῦ δούλου σου , 2. et non intres in judicium cum servo tuo , quia non
ὅτι οὐ δικαιωθήσεται ἐνώπιόν σου πᾶς ζῶν. justificabitur in conspectu tuo omnis vivens.
3. Ὅτι κατεδίωξεν ὁ ἐχθρὸς τὴν ψυχήν μου , έτα- 3. Quoniam persecutus est inimicus animam meam , hu-
πείνωσεν εἰς τὴν γῆν τὴν ζωήν μου · ἐκάθισέ με ἐν miliavit in terram vítam meam : collocavit me in tenebro-
σκοτεινοῖς ὡς νεκροὺς αἰῶνος , sis sicut mortuos sæculi ,
4. καὶ ἠκηδίασεν ἐπ᾿ ἐμὲ τὸ πνεῦμά μου, ἐν ἐμοὶ 4. et anxiatus est super me spiritus meus , in me turba-
ἐταράχθη ἡ καρδία μου. tum est cor meum.
5. Εμνήσθην ἡμερῶν ἀρχαίων, καὶ ἐμελέτησα ἐν 5. Memoratus sum dierum antiquorum , et meditatus
πᾶσι τοῖς ἔργοις σου , ἐν ποιήμασι τῶν χειρῶν σου ἐμε sum in omnibus operibus tuis , in facturis manuum tuarum
λέτων. meditabar .
6. Διεπέτασα πρὸς σὲ τὰς χεῖράς μου , ἡ ψυχή μου 6. Expandi manus meas ad te , anima mea sicut terra
ὡς γῆ ἄνυδρός σοι . Διάψαλμα. sine aqua tibi. Diapsalma.
7. Ταχὺ εἰςάκουσόν μου , Κύριε , ἐξέλιπε τὸ πνεῦμά 7. Cito exaudi me , Domine , defecit spiritus meus : ne
μου · μὴ ἀποστρέψῃς τὸ πρόςωπόν σου ἀπ' ἐμοῦ , καὶ avertas faciem tuam a me , et similis ero descendentibus in
ὁμοιωθήσομαι τοῖς καταβαίνουσιν εἰς λάκκον . lacum.
8. Ακουστὸν ποίησόν μοι τοπρωὶ τὸ ἔλεός σου , ὅτι 8. Auditam fac mihi mane misericordiam tuam , quia in
ἐπὶ σοὶ ἤλπισα · γνώρισόν μοι , Κύριε , ὁδὸν ἐν ᾗ που te speravi : notam fac mihi , Domine , viam in qua ambu-
ρεύσομαι , ὅτι πρὸς σὲ ἦρα τὴν ψυχήν μου. lem , quoniam ad te levavi animam meam.
9. Ἐξελοῦ μὲ ἐκ τῶν ἐχθρῶν μου , Κύριε , ὅτι πρὸς 9. Exime me de inimicis meis , Domine , quia ad te con-
σὲ κατέφυγον . fugi.
13.
196 ΨΑΛΜ . ΡΜΔ .

10. Δίδαξόν με τοῦ ποιεῖν τὸ θέλημά σου , ὅτι Θεός
μου εἶ σύ · τὸ πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν ὁδηγήσει με ἐν τῇ
εὐθεία.
πι . Ἕνεκα τοῦ ὀνόματός σου , Κύριε , ζήσεις με , ἐν
τῇ δικαιοσύνῃ σου ἐξάξεις ἐκ θλίψεως τὴν ψυχήν μου.
12. Καὶ ἐν τῷ ἐλέει σου ἐξολοθρεύσεις τοὺς ἐχθρούς
μου , καὶ ἀπολεῖς πάντας τοὺς θλίβοντας τὴν ψυχήν
μου , ὅτι δοῦλός σου εἰμὶ ἐγώ .
10. Doce me ut faciam voluntatem tuam , quia Deus
meus es tu spiritus tuus bonus deducet me in reclam.
11. Propter nomen tuum , Domine , vivificabis me , in
tua justitia educes de tribulatione animam meam .
12. Et in tua misericordia disperdes inimicos meos , et
perdes omnes qui tribulant animam meam, quoniam servus
tuus sum ego.

ΡΜΓ΄. CXLIII.

Τῷ Δαυὶδ πρὸς τὸν Γολιάδ . Ipsi David ad Goliad.

1. Εὐλογητὸς Κύριος ὁ Θεός μου ὁ διδάσκων τὰς χεῖ- 1. Benedictus Dominus Deus meus qui docet manus
ράς μου εἰς παράταξιν, τοὺς δακτύλους μου εἰς πόλε- meas ad praelium , digitos meos ad bellum.
μον.
2. Ελεός μου καὶ καταφυγή μου , ἀντιλήπτωρ μου 2. Misericordia mea et refugium meum, susceptor meus
καὶ ῥύστης μου , ὑπερασπιστής μου καὶ ἐπ' αὐτῷ ἤλ- et liberator meus , protector meus et in ipso speravi , sub-
πισα , ὁ ὑποτάσσων τὸν λαόν μου ὑπ' ἐμέ . jiciens populum meum sub me.
3. Κύριε , τί ἐστιν ἄνθρωπος ὅτι ἐγνώσθης αὐτῷ , ἢ 3. Domine , quid est homo quia innotuisti ei , aut filius
υἱὸς ἀνθρώπου ὅτι λογίζῃ αὐτόν ; hominis quia reputas eum?
4. Ἄνθρωπος ματαιότητι ώμοιώθη , αἱ ἡμέραι αὐτ 4. Homo vanitati similis factus est , dies ejus sicut umbra
τοῦ ὡςεὶ σκιὰ παράγουσι. prætereunt.
5. Κύριε , κλῖνον οὐρανούς σου καὶ κατάβηθι , ἅψαι 5. Domine , inclina coelos tuos et descende , tange mon-
τῶν ὀρέων καὶ καπνισθήσονται . tes et fumigabunt .
6. Ἄστραψον ἀστραπὴν καὶ σκορπιεῖς αὐτοὺς , ἐξα- 6. Corusca coruscationem et dissipabis eos , emitte sa-
πόστειλον τὰ βέλη σου καὶ συνταράξεις αὐτούς . gittas tuas et conturbabis eos.
7. Εξαπόστειλον τὴν χεῖρά σου ἐξ ὕψους , ἐξελοῦ με 7. Emitte manum tuam ex alto , exime me et erue me
καὶ ῥῦσαί με ἐξ ὑδάτων πολλῶν , ἐκ χειρὸς υἱῶν ἀλλο de aquis multis , de manu filiorum alienorum.
τρίων.
8. Ὧν τὸ στόμα ἐλάλησε ματαιότητα , καὶ ἡ δεξιὰ 8. Quorum os locutum est vanitatem , et dextera eorum
αὐτῶν δεξιὰ ἀδικίας. dextera iniquitatis.
9. Ὁ Θεὸς, ᾠδὴν καινὴν ᾄσομαί σοι , ἐν ψαλτηρίῳ 9. Deus , canticum novum cantabo tibi , in psalterio de-
δεκαχόρδῳ ψαλῶ σοι . cachordo psallam tibi.
10. Τῷ διδόντι τὴν σωτηρίαν τοῖς βασιλεῦσι , τῷ 10. Qui dat salutem regibus , qui redimit David servum
λυτρουμένῳ Δαυὶδ τὸν δοῦλον αὐτοῦ ἐκ ῥομφαίας πονη- suum de gladio maligno.
ρᾶς.
π . Ῥῦσαί με καὶ ἐξελοῦ με ἐκ χειρὸς υἱῶν ἀλλο 11. Erue me et exime me de manu filiorum alienorum ,
τρίων, ὧν τὸ στόμα ἐλάλησε ματαιότητα , καὶ ἡ δεξιὰ quorum os locutum est vanitatem , et dextera eorum dextera
αὐτῶν δεξιὰ ἀδικίας. iniquitatis.
12. Ὧν οἱ υἱοὶ ὡς νεόφυτα ἱδρυμένα ἐν τῇ νεότητι 12. Quorum filii sicut novella plantationes constabilitæ
αὐτῶν · αἱ θυγατέρες αὐτῶν κεκαλλωπισμέναι , περικε- | in juventute sua : filiae eorum composita , circumornata ut
κοσμημέναι ὡς ὁμοίωμα ναοῦ. similitudo templi.
13. Τὰ ταμεῖα αὐτῶν πλήρη , ἐξερευγόμενα ἐκ τού- 13. Promptuaria eorum plena , eructantia ex hoc in hoc.
του εἰς τοῦτο. Τὰ πρόβατα αὐτῶν πολύτοκα , πληθύ- oves eorum foetosa , multiplicantes in egressibus suis :
νοντα ἐν ταῖς ἐξόδοις αὐτῶν·
14. οἱ βόες αὐτῶν παχεῖς. Οὐκ ἔστι κατάπτωμα 14. boves eorum crassa . Non est ruina sepis , neque
φραγμοῦ , οὐδὲ διέξοδος , οὐδὲ κραυγὴ ἐν ταῖς ἐπαύλε- transitus , neque clamor in villis eorum.
σιν αὐτῶν.
15. Ἐμακάρισαν τὸν λαὸν ᾧ ταῦτά ἐστι , μακάριος 15. Beatum dixerunt populum cui haec sunt , beatus po-
ὁ λαὸς οὗ Κύριος ὁ Θεὸς αὐτοῦ. pulus cujus Dominus Deus ejus.

PMA'. CXLIV.

Αἴνεσις τοῦ Δαυίδ. Laudatio ipsi David.

1. Υψώσω σε , ὁ Θεός μου , ὁ βασιλεύς μου , καὶ
εὐλογήσω τὸ ὄνομά σου εἰς τὸν αἰῶνα καὶ εἰς τὸν αἰῶνα
τοῦ αἰῶνος.
2. Καθ' ἑκάστην ἡμέραν εὐλογήσω σε , καὶ αἰνέσω τὸ
ὄνομά σου εἰς τὸν αἰῶνα καὶ εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος.
1. Exaltabo te , Deus meus , rex meus, et benedicam no-
men tuum in sæculum et in sæculum sæculi.
2. Per singulos dies benedicam te , et laudabo nomen
tuum in sæculum et in sæculum sæculi.
 PSALM. CXLV.
3. Μέγας ὁ Κύριος καὶ αἰνετὸς σφόδρα , καὶ τῆς με-
γαλωσύνης αὐτοῦ οὐκ ἔστι πέρας.
4. Γενεὰ καὶ γενεὰ ἐπαινέσει τὰ ἔργα σου , καὶ τὴν
δύναμίν σου ἀπαγγελοῦσι .
5. Καὶ τὴν μεγαλοπρέπειαν τῆς δόξης τῆς ἁγιωσύ-
νης σου λαλήσουσι , καὶ τὰ θαυμάσιά σου διηγήσονται .
6. Καὶ τὴν δύναμιν τῶν φοβερῶν σου ἐροῦσι , καὶ
τὴν μεγαλωσύνην σου διηγήσονται .
7. Μνήμην τοῦ πλήθους τῆς χρηστότητός σου ἐξε
ρεύξονται , καὶ τῇ δικαιοσύνῃ σου ἀγαλλιάσονται .
8. Οἰκτίρμων καὶ ἐλεήμων ὁ Κύριος , μακρόθυμος
καὶ πολυέλεος .
9. Χρηστὸς Κύριος τοῖς ὑπομένουσι , καὶ οἱ οἰκτιρμοὶ
αὐτοῦ ἐπὶ πάντα τὰ ἔργα αὐτοῦ.
10. Εξομολογησάσθωσάν σοι , Κύριε , πάντα τὰ ἔργα
σου , καὶ οἱ ὅσιοί σου εὐλογησάτωσάν σε.
11. Δόξαν τῆς βασιλείας σου ἐροῦσι , καὶ τὴν δύνα-
στείαν σου λαλήσουσι.
12. Τοῦ γνωρίσαι τοῖς υἱοῖς τῶν ἀνθρώπων τὴν δυ-
ναστείαν σου , καὶ τὴν δόξαν τῆς μεγαλοπρεπείας τῆς
βασιλείας σου.
13. Ἡ βασιλεία σου βασιλεία πάντων τῶν αἰώνων,
καὶ ἡ δεσποτεία σου ἐν πάσῃ γενεᾷ καὶ γενεᾷ . Πιστὸς
Κύριος ἐν τοῖς λόγοις αὐτοῦ , καὶ ὅσιος ἐν πᾶσι τοῖς ἔρ-
γοις αὐτοῦ.
14. Υποστηρίζει Κύριος πάντας τοὺς καταπίπτον-
τας , καὶ ἀνορθοῖ πάντας τοὺς κατεῤῥαγμένους .
15. Οἱ ὀφθαλμοὶ πάντων εἰς σὲ ἐλπίζουσι , καὶ σὺ
δίδως τὴν τροφὴν αὐτῶν ἐν εὐκαιρίᾳ .
16. Ἀνοίγεις σὺ τὰς χεῖράς σου , καὶ ἐμπιπλᾶς πᾶν
ζῶον εὐδοκίας.
17. Δίκαιος Κύριος ἐν πάσαις ταῖς ὁδοῖς αὐτοῦ , καὶ
ὅσιος ἐν πᾶσι τοῖς ἔργοις αὐτοῦ.
18. Ἐγγὺς Κύριος πᾶσι τοῖς ἐπικαλουμένοις αὐτὸν,
πᾶσι τοῖς ἐπικαλουμένοις αὐτὸν ἐν ἀληθείᾳ.
19. Θέλημα τῶν φοβουμένων αὐτὸν ποιήσει , καὶ τῆς
δεήσεως αὐτῶν ἐπακούσεται , καὶ σώσει αὐτούς.
20. Φυλάσσει Κύριος πάντας τοὺς ἀγαπῶντας αὐ-
τὸν, καὶ πάντας τοὺς ἁμαρτωλοὺς ἐξολοθρεύσει .
21. Αἴνεσιν Κυρίου λαλήσει τὸ στόμα μου , καὶ εὐ
λογείτω πᾶσα σὰρξ τὸ ὄνομα τὸ ἅγιον αὐτοῦ εἰς τὸν
αἰῶνα καὶ εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος .
PME'.
Αλληλούϊα . Αγγαίου καὶ Ζαχαρίου .
2. Αἴνει , ἡ ψυχή μου , τὸν Κύριον · αἰνέσω Κύριον ἐν
ζωή μου , ψαλῶ τῷ Θεῷ μου ἕως ὑπάρχω . Μὴ πεποί - vita mea , psallam Deo meo quamdiu sum. Nolite confi-
θατε ἐπ' ἄρχοντας ,
3. καὶ ἐφ' υἱοὺς ἀνθρώπων, οἷς οὐκ ἔστι σωτηρία .
4. Ἐξελεύσεται τὸ πνεῦμα αὐτοῦ , καὶ ἐπιστρέψει
εἰς τὴν γῆν αὐτοῦ · ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ ἀπολοῦνται πάν- illa die peribunt omnes cogitationes eorum.
τες οἱ διαλογισμοὶ αὐτῶν.
5. Μακάριος οὗ ὁ Θεὸς Ἰακὼβ βοηθὸς αὐτοῦ , ἡ
ἐλπὶς αὐτοῦ ἐπὶ Κύριον τὸν Θεὸν αὐτοῦ,
6. τὸν ποιήσαντα τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν, τὴν θά-
λασσαν καὶ πάντα τὰ ἐν αὐτοῖς·
7. τὸν φυλάσσοντα ἀλήθειαν εἰς τὸν αἰῶνα , ποιοῦντα
κρίμα τοῖς ἀδικουμένοις , διδόντα τροφὴν τοῖς πεινῶσι . riam patientibus , dat escam esurientibus. Dominus solvi!
!
Κύριος λύει πεπεδημένους ,
197
3. Magnus Dominus et laudabilis valde , et magnitudinis
ejus non est finis.
4. Generatio et generatio laudabit opera tua , et virtutem
tuam annuntiabunt.
5. Et magnificentiam gloriæ sanctitatis tuae loquentur, et
mirabilia tua narrabunt.
6. Et virtutem terribilium tuorum dicent , et magnitudi-
nem tuam narrabunt.
7. Memoriam abundantiæ suavitatis tuæ eructabunt , et
justitia tua exsultabunt.
8. Miserator et misericors Dominus , longanimis et mul-
tum misericors.
9. Suavis est Dominus sustinentibus , et miserationes
ejus super omnia opera ejus.
10. Confiteantur tibi , Domine , omnia opera tua , et
sancti tui benedicant te.
11. Gloriam regni tui dicent , et potentiam tuam loquen-
tur .
12. Ut notam faciant filiis hominum potentiam tuam , et
gloriam magnificentiae regni tui.
13. Regnum tuum regnum omnium saeculorum , et dom
minatio tua in omni generatione et generatione. Fidelis Do-
minus in verbis suis , et sanctus in omnibus operibus suis.
14. Suffulcit Dominus omnes qui ruunt , et erigit omnes
elisos.
15. Oculi omnium in te sperant , et tu das escam illorum
in tempore opportuno.
16. Aperis tu manus tuas , et imples omne animal bene-
dictione.
17. Justus Dominus in omnibus viis suis , et sanctus in
omnibus operibus suis.
18. Prope est Dominus invocantibus eum , omnibus invo-
cantibus eum in veritate.
19. Voluntatem timentium se faciet , et deprecationem
eorum exaudiet , et salvos faciet eos.
20. Custodit Dominus omnes diligentes ipsum, et omnes
peccatores disperdet.
21. Laudationem Domini loquetur os meum , et benedi-
cat omnis caro nomen sanctum ejus in sæculum et in sæ-
cutumsaeculi .
CXLV.
Alleluia. Aggæi et Zachariæ .
2. Lauda , anima mea , Dominum : laudabo Dominum in
dere in principibus ,
3. et in filiis hominum , quibus non est salus.
4. Exibit spiritus ejus , et revertetur in terram suam : in
5. Beatus cujus Deus Jacob adjutor ejus , spes ejus in Do-
mino Deo ipsius ,
6. qui fecit coelum et terram , mare et omnia quæ in eis
sunt :
7. qui custoditveritatem in saeculum , facit judicium inju
compeditos,
198 ΨΑΛΜ . ΡΜΗ .
8. Κύριος σοφοί τυφλούς , Κύριος ἀνορθοῖ κατερ
ῥαγμένους , Κύριος ἀγαπᾶ δικαίους ,
9. Κύριος φυλάσσει τοὺς προςηλύτους. Ορφανὸν
καὶ χήραν ἀναλήψεται , καὶ ὁδὸν ἁμαρτωλῶν ἀφανιεῖ .
10. Βασιλεύσει Κύριος εἰς τὸν αἰῶνα , ὁ Θεός σου ,
Σιὼν, εἰς γενεὰν καὶ γενεάν .
ΡΜϚ΄.
Αλληλούϊα . Αγγαίου καὶ Ζαχαρίου .
1. Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ὅτι ἀγαθὸν ψαλμὸς , τῷ Θεῷ
ἡμῶν ἡδυνθείη αἴνεσις.
2. Οἰκοδομῶν Ἱερουσαλὴν ὁ Κύριος , καὶ τὰς δια-
σπορὰς τοῦ Ἰσραὴλ ἐπισυνάξει .
3. Ὁ ἰώμενος τοὺς συντετριμμένους τὴν καρδίαν,
καὶ δεσμεύων τὰ συντρίμματα αὐτῶν .
4. Ὁ ἀριθμῶν πλήθη ἄστρων, καὶ πᾶσιν αὐτοῖς
ὀνόματα καλῶν .
5. Μέγας ὁ Κύριος ἡμῶν, καὶ μεγάλη ἡ ἰσχὺς αὐτ
τοῦ , καὶ τῆς συνέσεως αὐτοῦ οὐκ ἔστιν ἀριθμός .
6. Αναλαμβάνων πρᾳεῖς ὁδ Κύριος , ταπεινῶν δὲ
ἁμαρτωλοὺς ἕως τῆς γῆς.
7. Ἐξάρξατε τῷ Κυρίῳ ἐν ἐξομολογήσει , ψάλατε
τῷ Θεῷ ἡμῶν ἐν κιθάρᾳ ·
8. τῷ περιβάλλοντι τὸν οὐρανὸν ἐν νεφέλαις , τῷ
ἑτοιμάζοντι τῇ γῇ ὑετὸν, τῷ ἐξανατέλλοντι ἐν ὄρεσι | viam , qui exoriri facit in montibus foenum , et herbam ser-
χόρτον, καὶ χλόην τῇ δουλείᾳ τῶν ἀνθρώπων,
9. καὶ διδόντι τοῖς κτήνεσι τροφὴν αὐτῶν, καὶ τοῖς
νεοσσοῖς τῶν κοράκων τοῖς ἐπικαλουμένοις αὐτόν .
10. Οὐκ ἐν τῇ δυναστείᾳ τοῦ ἵππου θελήσει , οὐδὲ
ἐν ταῖς κνήμαις τοῦ ἀνδρὸς εὐδοκεῖ.
11. Εὐδοκεῖ Κύριος ἐν τοῖς φοβουμένοις αὐτὸν, καὶ
ἐν πᾶσι τοῖς ἐλπίζουσιν ἐπὶ τὸ ἔλεος αὐτοῦ.
ΡΜΖ' .
Αλληλούϊα . Αγγαίου καὶ Ζαχαρίου .
12. Ἐπαίνει , Ἱερουσαλήμ , τὸν Κύριον, αἴνει τὸν
Θεόν σου , Σιών
13. ὅτι ἐνίσχυσε τοὺς μοχλοὺς τῶν πυλῶν σου , εὐλό
γησε τοὺς υἱούς σου ἐν σοί.
14. Ὁ τιθεὶς τὰ ὅριά σου εἰρήνην , καὶ στέαρ πυροῦ
ἐμπιπλῶν σε.
15. Ὁ ἀποστέλλων τὸ λόγιον αὐτοῦ τῇ γῇ , ἕως τά-
τους δραμεῖται ὁ λόγος αὐτοῦ .
16. Τοῦ διδόντος χιόνα ὡςεὶ ἔριον, ὁμίχλην ὡςεὶ
σποδὸν πάσσοντος.
17. Βάλλοντος κρύσταλλον αὐτοῦ ὡςεὶ ψωμούς , κατὰ
πρόςωπον ψύχους αὐτοῦ τίς ὑποστήσεται ;
18. Ἀποστελεῖ τὸν λόγον αὐτοῦ , καὶ τήξει αὐτά·
πνεύσει τὸ πνεῦμα αὐτοῦ , καὶ ῥυήσεται ὕδατα .
19. Απαγγέλλων τὸν λόγον αὐτοῦ τῷ Ἰακώβ , δι ·
καιώματα καὶ κρίματα αὐτοῦ τῷ Ἰσραήλ.
20. Οὐκ ἐποίησεν οὕτως παντὶ ἔθνει , καὶ τὰ κρί
ματα αὐτοῦ οὐκ ἐδήλωσεν αὐτοῖς.
ΡΜΗ' .
Αλληλούϊα . Αγγαίου καὶ Ζαχαρίου .
1. Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν, αἰνεῖτε αὐτὸν
ἐν τοῖς ὑψίστοις.
8. Dominus sapientes facit caecos , Dominus erigit elisos,
Dominus diligit justos.
9. Dominus custodit proselytos. Pupillum et viduam
suscipiet , et viam peccatorum exterminabit.
10. Regnabit Dominus in saculum , Deus tuus , Sion , in
generationem et generationem.
CXLVI .
Alleluia. Aggi et Zacharia .
1. Laudate Dominum quoniam bonum est psalmus , Deo
nostro jucunda sit laudatio.
2. Edificans Jerusalem Dominus , et dispersiones Israe-
lis congregabit.
3. Qui sanat contritos corde , et alligat contritiones ea
rum .
4. Qui numerat multitudines stellarum , et omnibus eis
nomina vocat.
5. Magnus Dominus noster, et magna virtus ejus , et in-
telligentiæ ejus non est numerus.
6. Suscipiens mansuetos Dominus , humilians autem
peccatores usque ad terram.
7. Incipite Domino in confessione , psallite Deo nostro
in cithara :
8. qui cooperit coelum in nubibus , qui parat terrae plu-
vituti hominum ,
9. et dat pecoribus escam ipsorum , et pullis corvorum
invocantibus eum.
10. Non in potentatu equi voluntatem habebit , neque in
tibiis viri bene sentit.
11. Bene sentit Dominus in timentibus eum , et in omni-
bus qui sperant super misericordia ejus.
CXLVII.
Alleluia. Aggæi et Zachariæ.
12. Collauda , Jerusalem , Dominum , lauda Deum tuum,
Sion :
13. quoniam confirmavit vectes portarum tuarum , bene-
dixit filios tuos in te.
14. Qui ponit fines tuos pacem , et adipe frumenti satiat
te.
15. Qui emittit eloquium suum terrae , usque in velocita-
tem currit verbum ejus.
16. Qui dat nivem sicut lanam , nebulam sicut cinerem
spargit.
17. Qui mittit crystallum suam sicut buccellas , ante fa
ciem frigoris ejus quis subsistet ?
18. Emittet verbum suum , et liquefaciet ea : spirabit
spiritus ejus , et fluent aquæ .
19. Qui annuntiat verbum suum Jacob , justificationes
et judicia sua Israel.
20. Non fecit sic omni nationi , et judicia sua non mani-
festavit eis.
CXLVIII.
Alleluia. Aggæi et Zachariæ.
1. Laudate Dominum de coelis , laudate eum in excelsis.
 PSALM. CL.
2. Αἰνεῖτε αὐτὸν, πάντες οἱ ἄγγελοι αὐτοῦ , αἰνεῖτε
αὐτὸν, πᾶσαι αἱ δυνάμεις αὐτοῦ.
3. Αἰνεῖτε αὐτὸν, ἥλιος καὶ σελήνη , αἰνεῖτε αὐτὸν,
πάντα τὰ ἄστρα καὶ τὸ φῶς.
4. Αἰνεῖτε αὐτὸν οἱ οὐρανοὶ τῶν οὐρανῶν, καὶ τὸ
ὕδωρ τὸ ὑπεράνω τῶν οὐρανῶν
5. αἰνεσάτωσαν τὴν ὄνομα Κυρίου · ὅτι αὐτὸς εἶπε καὶ
ἐγενήθησαν, αὐτὸς ἐνετείλατο καὶ ἐκτίσθησαν.
6. Ἔστησεν αὐτὰ εἰς τὸν αἰῶνα καὶ εἰς τὸν αἰῶνα
τοῦ αἰῶνος· πρόςταγμα ἔθετο , καὶ οὐ παρελεύσεται .
7. Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῆς γῆς , δράκοντες καὶ
πᾶσαι ἄβυσσοι .
8. Πῦρ , χάλαζα , χιών, κρύσταλλος , πνεῦμα και
ταιγίδος , τὰ ποιοῦντα τὸν λόγον αὐτοῦ.
9. Τὰ ὄρη καὶ πάντες βουνοὶ , ξύλα καρποφόρα καὶ
πᾶσαι κέδροι.
10. Τὰ θηρία καὶ πάντα τὰ κτήνη , ἑρπετὰ καὶ πε-
τεινὰ πτερωτά .
1. Βασιλεῖς τῆς γῆς καὶ πάντες λαοὶ , ἄρχοντες καὶ
πάντες κριταὶ γῆς.
12. Νεανίσκοι καὶ παρθένοι , πρεσβύται μετὰ νεω-
τέρων αἰνεσάτωσαν τὸ ὄνομα Κυρίου ,
13. ὅτι ὑψώθη τὸ ὄνομα αὐτοῦ μόνου.
14. Ἡ ἐξομολόγησις αὐτοῦ ἐπὶ γῆς καὶ οὐρανοῦ , καὶ
ὑψώσει κέρας λαοῦ αὐτοῦ . Ὕμνος πᾶσι τοῖς ὁσίοις αὐ-
τοῦ , τοῖς υἱοῖς Ἰσραὴλ , λαῷ ἐγγίζοντι αὐτῷ.
ΡΜΘ'.
Αλληλούϊα .
1. Ασατε τῷ Κυρίῳ ᾆσμα καινόν · ἡ αἴνεσις αὐτοῦ
ἐν ἐκκλησίᾳ ὁσίων.
2. Εὐφρανθήτω Ἰσραὴλ ἐπὶ τῷ ποιήσαντι αὐτὸν, καὶ
υἱοὶ Σιὼν ἀγαλλιάσθωσαν ἐπὶ τῷ βασιλεῖ αὐτῶν.
3. Αἰνεσάτωσαν τὸ ὄνομα αὐτοῦ ἐν χορῷ , ἐν τυμ-
πάνω καὶ ψαλτηρίῳ ψαλάτωσαν αὐτῷ.
4. Ὅτι εὐδοκεῖ Κύριος ἐν λαῷ αὐτοῦ , καὶ ὑψώσει
πραεῖς ἐν σωτηρία .
5. Καυχήσονται ὅσιοι ἐν δόξῃ , καὶ ἀγαλλιάσονται
ἐπὶ τῶν κοιτῶν αὐτῶν.
6. Αἱ ὑψώσεις τοῦ Θεοῦ ἐν λάρυγγι αὐτῶν, καὶ ῥομ
φαῖαι δίστομοι ἐν ταῖς χερσὶν αὐτῶν ·
7. τοῦ ποιῆσαι ἐκδίκησιν ἐν τοῖς ἔθνεσιν, ἐλεγμούς
ἐν τοῖς λαοῖς·
8. τοῦ δῆσαι τοὺς βασιλεῖς αὐτῶν ἐν πέδαις , καὶ
τοὺς ἐνδόξους αὐτῶν ἐν χειροπέδαις σιδηραῖς·
9. τοῦ ποιῆσαι ἐν αὐτοῖς κρῖμα ἔγγραπτον · δόξα
αὕτη ἐστὶ πᾶσι τοῖς ὁσίοις αὐτοῦ .
PN' .
Αλληλούϊα .
1. Αἰνεῖτε τὸν Θεὸν ἐν τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ , αἰνεῖτε
αὐτὸν ἐν στερεώματι δυνάμεως αὐτοῦ.
2. Αἰνεῖτε αὐτὸν ἐπὶ ταῖς δυναστείαις αὐτοῦ , αἰνεῖτε
αὐτὸν κατὰ τὸ πλῆθος τῆς μεγαλωσύνης αὐτοῦ .
3. Αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν ἤχῳ σάλπιγγος , αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν
ψαλτηρίῳ καὶ κιθάρα .
199
2. Laudate eum , omnes angeli ejus , laudate eum , omnes
virtutes ejus.
3. Laudate eum , sol et luna , laudate eum , omnes stella
et lumen.
4. Laudate eum , coeli coelorum , et aqua quæ super carlos
5. laudent nomen Domini : quoniam ipse dixit et facta
sunt , ipse mandavit et creata sunt.
6. Statuit ea in saeculum et in saeculum saeculi : præce-
ptum posuit , et non præteribit.
7. Laudate Dominum de terra , dracones et omnes
abyssi.
8. Ignis , grando , nix , glacies , spiritus tempestatis , fa-
cientia verbum ejus.
9. Montes et omnes colles , ligna fructifera et omnes ce-
dri.
10. Bestia et omnia pecora , reptilia et volatilia pennata.
11. Reges terræ et omnes populi , principes et omnes ju-
dices terra .
12. Juvenes et virgines , senes cum junioribus laudent
nomen Domini,
13. quia exaltatum est nomen ejus solius.
14. Confessio ejus super coelum et terram , et exaltabit
cornu populi sui. Hymnus omnibus sanctis ejus, filiis Israel ,
populo appropinquanti sibi.
CXLIX .
Alleluia.
1. Cantate Domino canticum novum : laus ejus in eccle-
sia sanctorum.
2. Latetur Israel in eo qui fecit eum , et filii Sion exsul-
tent in rege suo.
3. Laudent nomen ejus in choro , in tympano et psalterio
psallant ei,
4. Quia beneplacitum est Domino in populo suo , et exal-
tabit mansuetos in salute.
5. Exsultabunt sancti in gloria , et laetabuntur in cubili-
bus suis.
6. Exaltationes Dei in gutture eorum , et gladii ancipites
in manibus eorum :
7. ad faciendam vindictam in nationibus , increpationes
in populis :
8. ad alligandos reges eorum in compedibus , et nobiles
eorum in manicis ferreis :
9. ad faciendum in eis judicium conscriptum : gloria hæc
est omnibus sanctis ejus.
CL.
Alleluia.
1. Laudate Deum in sanctis ejus , laudate eum in firma-
mento virtutis ejus.
2. Laudate eum in potentatibus ejus , laudate cum secun-
dum multitudinem magnitudinis ejus.
3. Laudate eum in sono tuba , laudate eum in psalterio
et cithara.
200 ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ . Κεφ. Α΄.
4. Αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν τυμπάνῳ καὶ χορῷ , αἰνεῖτε αὐ
τὸν ἐν χορδαῖς καὶ ὀργάνῳ .
5. Αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν κυμβάλοις εὐήχοις , αἰνεῖτε αὐτ
τὸν ἐν κυμβάλοις ἀλαλαγμοῦ .
6. Πᾶσα πνοὴ αἰνεσάτω τὸν Κύριον .
ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ
ΣΑΛΩΜΩΝΤΟΣ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α'.
1. Παροιμίαι Σαλωμῶντος υἱοῦ Δαυίδ , ὃς ἐβασί
λευσεν ἐν Ἰσραὴλ ,
2. γνῶναι σοφίαν καὶ παιδείαν,
3. νοῆσαί τε λόγους φρονήσεως , δέξασθαί τε στροφὰς
λόγων , νοῆσαί τε δικαιοσύνην ἀληθῆ , καὶ κρῖμα κατευ
θύνειν ·
4. ἵνα δῷ ἀκάκοις πανουργίαν , παιδὶ δὲ νέῳ αἴσθη
σίν τε καὶ ἔννοιαν.
5. Τῶν δὲ γὰρ ἀκούσας σοφὸς σοφώτερος ἔσται , ὁ
δὲ νοήμων κυβέρνησιν κτήσεται .
6. Νοήσει τε παραβολὴν καὶ σκοτεινὸν λόγον, ῥήσεις
τε σοφῶν καὶ αἰνίγματα.
7. Ἀρχὴ σοφίας φόβος Κυρίου · σύνεσις δὲ ἀγαθὴ
πᾶσι τοῖς ποιοῦσιν αὐτήν · εὐσέβεια δὲ εἰς Θεὸν ἀρχὴ
αἰσθήσεως · σοφίαν δὲ καὶ παιδείαν ἀσεβεῖς ἐξουθενή-
σουσιν.
8. Ακουε , υἱὲ , παιδείαν πατρός σου , καὶ μὴ ἀπώσῃ
θεσμούς μητρός σου.
9. Στέφανον γὰρ χαρίτων δέξῃ τῇ κορυφῇ, καὶ κλοιὸν
χρύσεον περὶ σῷ τραχήλῳ .
10. Υιέ , μή σε πλανήσωσιν ἄνδρες ἀσεβεῖς , μηδὲ
βουληθῇς.
11. Ἐὰν παρακαλέσωσί σε , λέγοντες· Ἐλθὲ μεθ'
ἡμῶν , κοινώνησον αἵματος , κρύψωμεν δὲ εἰς γῆν ἄνδρα
δίκαιον ἀδίκως ,
12. καταπίωμεν δὲ αὐτὸν ὥςπερ ᾅδης ζῶντα , καὶ
ἄρωμεν αὐτοῦ τὴν μνήμην ἐκ γῆς ,
13. τὴν κτῆσιν αὐτοῦ τὴν πολυτελῆ καταλαβώμεθα ,
πλήσωμεν δὲ οἴκους ἡμετέρους σκύλων·
14. τὸν δὲ σὸν κλῆρον βάλε ἐν ἡμῖν, κοινὸν δὲ βα-
λάντιον κτησώμεθα πάντες καὶ μαρσίππιον ἓν γενηθήτω
ἡμῖν ·
15. μὴ πορευθῇς ἐν ὁδῷ μετ᾿ αὐτῶν, ἔκκλινον δὲ τὸν
πόδα σου ἐκ τῶν τρίβων αὐτῶν. ( * )
17. Οὐ γὰρ ἀδίκως ἐκτείνεται δίκτυα πτερωτοῖς.
18. Αὐτοὶ γὰρ οἱ φόνου μετέχοντες θησαυρίζουσιν
ἑαυτοῖς κακά· ἡ δὲ καταστροφὴ ἀνδρῶν παρανόμων
κακή.
(*) 16. Οἱ γὰρ πόδες αὐτῶν εἰς κακίαν τρέχουσιν, και τα
χινοὶ τοῦ ἐκχέαι αἷμα. (Alex.)
4. Laudate eum in tympano et choro , laudate eum in
chordis et organo .
5. Laudate eum in cymbalis bene sonantibus , laudate
eum in cymbalis jubilationis .
6. Omnis spiritus laudet Dominum.
PROVERBIA
SALOMONIS.
CAPUT I.
1. Proverbia Salomonis filii David , qui regnavit in Israel ,
2. ad sciendam sapientiam et disciplinam ,
3. et intelligendum verba prudentia , et suscipiendum
versutias sermonum , et intelligendam justitiam veram , et
judicium dirigendum :
4. ut det simplicibus astutiam , et puero novo et sensum
et cogitationem.
5. Haec enim audiens sapiens sapientior erit , intelligens
autem rationem gubernandi possidebit.
6. Animadvertetque parabolam et tenebrosum sermo-
nem, dictaque sapientum et aenigmata.
7. Principium sapientia timor Domini : intellectus autem
| bonus omnibus facientibus eum : pietas autem in Deum
principium sensus : sapientiam autem et disciplinam impii
despicient .
8. Audi , fili , disciplinam patris tui , et ne abjicias leges
matris tuæ.
9. Coronam enim gratiarum recipies vertici tuo , et tor-
quem aureum circa tuum collum.
10. Fili , ne te seducant viri impii , neque velis.
11. Si advocaverint te , dicentes : Veni nobiscum, parti-
| ceps esto sanguinis , abscondamus autem in terram virum
justum injuste ,
12. deglutiamus autem eum sicut infernus viventem , et
tollamus ejus memoriam de terra ,
13. possessionem ejus pretiosam occupemus , impleamus
autem domos nostras spoliis :
14. tuam autem sortem mitte in nobis , communem autem
] crumena possideamus omnes et marsupium unum sit no-
m
bis :
15. ne ambules in via cum eis , declina autem pedem
tuum a semitis eorum .
17. Non enim inique tenduntur retia avibus.
18. Ipsi enim qui homicidii participes sunt thesaurizant
| sibi ipsis mala : eversio autem virorum iniquorum mala.
16. Dedes enim illorum ad malum currunt , et veloces sunt
ad effundendum sanguinem .
 PROVERBIA. CAP. II. 201
19. Αὗται αἱ ὁδοί εἰσι πάντων τῶν συντελούντων 19. Hae viae sunt omnium consummantium iniqua : im
τὰ ἄνομα· τῇ γὰρ ἀσεβεία τὴν ἑαυτῶν ψυχὴν ἀφαι- pietate enim suam ipsorum animam auferunt.
ροῦνται.
20. Σοφία ἐν ἐξόδοις ὑμνεῖται , ἐν δὲ πλατείαις 20. Sapientia in exitibus canitur, in plateis autem cum
παῤῥησίαν ἄγει . libertate agit.
21. Ἐπ᾿ ἄκρων δὲ τειχέων κηρύσσεται , ἐπὶ δὲ πύ- 21. Et super summos muros clamitat , et in portis dyna-
λαις δυναστῶν παρεδρεύει , ἐπὶ δὲ πύλαις πόλεως θαρ- | starum assidet , et in portis civitatis confidenter ait :
ῥοῦσα λέγει ·
22. Ὅσον ἂν χρόνον ἄκακοι ἔχονται τῆς δικαιοσύ 22. Quanto tempore simplices inhaerent justitiae , non eru
νης , οὐκ αἰσχυνθήσονται · οἱ δὲ ἄφρονες τῆς ὕβρεως | bescent : insipientes autem dum. contumeliæ cupidi sunt ,
ὄντες ἐπιθυμηταὶ , ἀσεβεῖς γενόμενοι ἐμίσησαν αἴσθη- | impii facti oderunt sensum ,
σιν ,
23. καὶ ὑπεύθυνοι ἐγένοντο ἐλέγχοις . Ἰδοὺ προήσου 23. et subjecti facti sunt opprobriis. Ecce proferam vobis
μαι ὑμῖν ἐμῆς πνοῆς ῥῆσιν, διδάξω δὲ ὑμᾶς τὸν ἐμὸν mei spiritus dictionem, docebo autem vos meum sermonem.
λόγον.
24. Ἐπειδὴ ἐκάλουν, καὶ οὐχ ὑπηκούσατε · καὶ ἐξέ- 24. Quoniam vocabam , et non obedistis : et extendebam
τεινον λόγους , καὶ οὐ προςείχετε. verba , et non attendistis.
25. Ἀλλὰ ἀκύρους ἐποιεῖτε ἐμὰς βουλὰς , τοῖς δὲ 25. Sed irrita faciebatis mea consilia , et meis increpatio-
ἐμοῖς ἐλέγχοις ἠπειθήσατε . nibus rebelles fuistis.
26. Τοιγαροῦν κἀγὼ τῇ ὑμετέρᾳ ἀπωλείᾳ ἐπιγελά 26. Itaque et ego vestra perditione ridebo , gaudebo autem
σομαι , καταχαροῦμαι δὲ ἡνίκα ἔρχηται ὑμῖν ὄλεθρος , cum venerit vobis interitus ,
27. καὶ ὡς ἂν ἀφίκηται ὑμῖν ἄφνω θόρυβος , ἡ δὲ 27. et cum advenerit vobis subito tumultus , eversio au-
καταστροφὴ ὁμοίως καταιγίδι παρῇ , καὶ ὅταν ἔρχηται tem similis procellae affuerit , et cum venerit vobis tribulatio
ὑμῖν θλίψις καὶ πολιορκία , ἢ ὅταν ἔρχηται ὑμῖν ὄλεθρος . et oppressio , vel cum venerit vobis interitus.
28. Εσται γὰρ ὅταν ἐπικαλέσησθέ με , ἐγὼ δὲ οὐκ 28. Erit enim cum invocabitis me , ego autem non exau-
εἰςακούσομαι ὑμῶν · ζητήσουσί με κακοὶ , καὶ οὐχ εὑ diam vos : quærent me mali , et non invenient.
ρήσουσιν.
29. Ἐμίσησαν γὰρ σοφίαν, τὸν δὲ λόγον τοῦ Κυρίου 29. Oderunt enim sapientiam , verbum autem Domini
οὐ προείλαντο , non assumpserunt ,
30. οὐδὲ ἤθελον ἐμαῖς προςέχειν βουλαῖς , ἐμυκτή- 30. neque volebant meis attendere consiliis , subsanna-
ριζον δὲ ἐμοὺς ἐλέγχους . bant autem meas redargutiones.
31. Τοιγαροῦν ἔδονται τῆς ἑαυτῶν ὁδοῦ τοὺς καρποὺς, 31. Ergo comedent viæ suæ fructus , et sua ipsorum im-
καὶ τῆς ἑαυτῶν ἀσεβείας πλησθήσονται . pietate saturabuntur.
32. Ἀνθ' ὧν γὰρ ἠδίκουν νηπίους , φονευθήσονται , 32. Pro eo enim quod injuriam inferebant parvulis , occi-
καὶ ἐξετασμὸς ἀσεβεῖς ὀλεῖ . dentur, et examinatio impios perdet.
33. Ὁ δὲ ἐμοῦ ἀκούων κατασκηνώσει ἐπ᾿ ἐλπίδι , 33. Qui autem me audit habitabit in spe , et quiescet sme
καὶ ἡσυχάσει ἀφόβως ἀπὸ παντὸς κακοῦ. timore ab omni malo.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'. CAPUT II.

1. Υἱὲ , ἐὰν δεξάμενος ῥῆσιν ἐμῆς ἐντολῆς κρύψῃς
παρὰ σεαυτῷ ,
2. ὑπακούσεται σοφίας τὸ οὖς σου , καὶ παραβαλεῖς
καρδίαν σου εἰς σύνεσιν, παραβαλεῖς δὲ αὐτὴν ἐπὶ νου-
θέτησιν τῷ υἱῷ σου.
3. Ἐὰν γὰρ τὴν σοφίαν ἐπικαλέσῃ , καὶ τῇ συνέσει
δῶς φωνήν σου (τὴν δὲ αἴσθησιν ζητήσῃς μεγάλῃ τῇ
φωνῇ.)
4. καὶ ἐὰν ζητήσῃς αὐτὴν ὡς ἀργύριον, καὶ ὡς θη-
σαυροὺς ἐξερευνήσῃς αὐτὴν,
5. τότε συνήσεις φόβον Κυρίου , καὶ ἐπίγνωσιν Θεοῦ
εὑρήσεις.
6. Ὅτι Κύριος δίδωσι σοφίαν, καὶ ἀπὸ προςώπου
αὐτοῦ γνῶσις καὶ σύνεσις .
7. Καὶ θησαυρίζει τοῖς κατορθοῦσι σωτηρίαν , ὑπερ-
ασπιεῖ τὴν πορείαν αὐτῶν ,
8. τοῦ φυλάξαι ὁδοὺς δικαιωμάτων , καὶ ὁδὸν εὐλα-
βουμένων αὐτὸν διαφυλάξει .
9. Τότε συνήσεις δικαιοσύνην καὶ κρῖμα , καὶ και
τορθώσεις πάντας ἄξονας ἀγαθούς.
1. Fili , si suscipiens eloquium mei mandati absconderis
penes te ,
2. obediet sapientia auris tua , et abjicies cor tuum ad
intellectum , adjicies autem ipsum ad monitionem filio tuo.
3. Si enim sapientiam invoces , et intellectui des vocem
tuam : ( sensum autem quæsieris magna voce :)
4. et si exquiras eam tamquam argentum , et tamquam
thesauros investiges eam ,
5. tunc intelliges timorem Domini , et scientiam Dei re-
peries.
6. Quia Dominus dat sapientiam , et a facie ejus cognitio
et intellectus.
7. Et thesaurizat recte agentibus salutem, proteget egres.
sum eorum ,
8. ad custodiendas vias justificationum , et viam reve-
rentium se custodiet.
9. Tunc intelliges justitiam et judicium , et diriges omnes
semitas bonas,
202 ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ . Κεφ . Γ'.
10. Ἐὰν γὰρ ἔλθῃ ἡ σοφία εἰς τὴν διάνοιαν, ἡ δὲ 10. Si enim venerit sapientia in tuam mentem , et sensus
αἴσθησις τῇ σῇ ψυχῇ καλὴ εἶναι δόξῃ , esse animæ tuæ pulcher videbitur,
II . βουλὴ καλὴ φυλάξει σε, ἔννοια δὲ ὁσία τηρήσει 11. consilium bonum custodiet te , et cogitatio sancta ser-
σε vabit te :
12. ἵνα ῥύσηταί σε ἀπὸ ὁδοῦ κακῆς καὶ ἀπὸ ἀνδρὸς 12. ut eruat te a via mala et a viro loquente nihil fidele.
λαλοῦντος μηδὲν πιστόν .
13. Ὦ οἱ ἐγκαταλείποντες ὁδοὺς εὐθείας τοῦ που 13. O qui dereliquistis vias rectas abeundo in vias tenebra-
ρεύεσθαι ἐν ὁδοῖς σκότους , rum ,
14. οἱ εὐφραινόμενοι ἐπὶ κακοῖς καὶ χαίροντες ἐπὶ 14. qui laetamini in malis et gaudetis in eversione mala :
διαστροφή κακή
15. ὧν αἱ τρίβοι σκολιαὶ , καὶ καμπύλαι αἱ τροχιαὶ 15. quorum semitæ pravæ , et flexuosi cursus eorum ,
αὐτῶν,
16. τοῦ μακράν σε ποιῆσαι ἀπὸ ὁδοῦ εὐθείας , καὶ 16. ad longe te faciendum a via recta , et alienum a justa
ἀλλότριον τῆς δικαίας γνώμης. Υἱὲ , μή σε καταλάβῃ sententia. Fili , ne te comprehendat malum consilium.
κακὴ βουλή.
17. Ἡ ἀπολιποῦσα διδασκαλίαν νεότητος, 17. Quæ dereliquit doctrinam juventutis ,
18. καὶ διαθήκην θείαν ἐπιλελησμένη· ἔθετο γὰρ 18. et testamenti divini oblita est : posuit enim juxta
παρὰ τῷ θανάτῳ τὸν οἶκον αὐτῆς , καὶ παρὰ τῷ ᾅδῃ mortem domum suam , et penes infernum cum terrigenis or-
μετὰ τῶν γηγενῶν τοὺς ἄξονας αὐτῆς. bitas suas.
19. Πάντες οἱ πορευόμενοι ἐν αὐτῇ οὐκ ἀναστρέψου 19. Omnes euntes in ea non revertent , neque apprehen-
σιν, οὐδὲ μὴ καταλάβωσι τρίβους εὐθείας · οὐ γὰρ και det semitas rectas : non enim apprehenduntur ab annis vitæ.
ταλαμβάνονται ὑπὸ ἐνιαυτῶν ζωῆς .
20. Εἰ γὰρ ἐπορεύοντο τρίβους ἀγαθὰς , εὕροσαν ἂν 20. Nam si ambularent semitas bonas , invenissent utique
τρίβους δικαιοσύνης λείας. semitas justitiæ læves.
21. Ὅτι εὐθεῖς κατασκηνώσουσι γῆν, καὶ ὅσιοι ὑπο- 21. Quoniam recti inhabitabunt terram , et sancti rema-
λειφθήσονται ἐν αὐτῇ. nebunt in ea .
22. Ὁδοὶ ἀσεβῶν ἐκ γῆς ὀλοῦνται , οἱ δὲ παράνομοι 22. Viæ impiorum e terra perdentur, et iniqui expellen-
ἐξωσθήσονται ἀπ' αὐτῆς. tur ab ea.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'. CAPUT III.

1. Υἱὲ, ἐμῶν νομίμων μὴ ἐπιλανθάνου , τὰ δὲ ῥή-
ματά μου τηρείτω σὴ καρδία .
2. Μῆκος γὰρ βίου καὶ ἔτη ζωῆς καὶ εἰρήνην προς-
θήσουσί σοι.
(*) 3. Ἐλεημοσύναι καὶ πίστεις μὴ ἐκλειπέτωσαν
σε· ἄφαψαι δὲ αὐτὰς ἐπὶ τῷ τραχήλῳ , καὶ εὑρήσεις super collum tuum , et invenies gratiam.
χάριν.
4. Καὶ προνοοῦ καλὰ ἐνώπιον Κυρίου καὶ ἀνθρώ
πων.
5. Ἴσθι πεποιθὼς ἐν ὅλῃ τῇ καρδίᾳ ἐπὶ Θεῷ, ἐπὶ
δὲ σῇ σοφίᾳ μὴ ἐπαίρου.
6. Πάσαις ὁδοῖς σου γνώριζε αὐτὴν, ἵνα ὀρθοτομῇ
τὰς ὁδούς σου .
7. Μὴ ἴσθι φρόνιμος παρὰ σεαυτῷ , φοβοῦ δὲ τὸν
Θεὸν, καὶ ἔκκλινε ἀπὸ παντὸς κακοῦ.
8. Τότε ἴασίς ἔσται τῷ σώματί σου , καὶ ἐπιμέλεια
τοῖς ὀστέοις σου .
9. Τίμα τὸν Κύριον ἀπὸ τῶν δικαίων πόνων , καὶ
ἀπάρχου αὐτῷ ἀπὸ τῶν καρπῶν δικαιοσύνης·
10. ἵνα πίμπληται τὰ ταμιεῖά σου πλησμονῆς σίτου ,
οἴνῳ δὲ αἱ ληνοί σου ἐκβλύζωσιν .
τι. Υιέ , μὴ ὀλιγώρει παιδείας Κυρίου, μηδὲ ἐκλύου
ὑπ᾽ αὐτοῦ ἐλεγχόμενος .
12. Ὃν γὰρ ἀγαπᾶ Κύριος ἐλέγχει, μαστιγοῖ δὲ
πάντα υἱὸν ὃν παραδέχεται .
1. Fili, mearum legum ne obliviscaris , verba autem mea
servet tuum cor.
2. Longitudinem enim ætatis et annos vitæ et pacem ap.
ponent tibi.
3. Eleemosyna et fides ne deserant te : alliga autem eas
4. Et provide bona coram Domino et hominibus.
5. Esto Gidens in toto corde super Deum, in tua autem sa-
pientia ne exalteris.
6. Omnibus viis tuis cognosce illam , ut rectas facial vias
tuas.
7. Ne sis prudens apud temetipsum , time autem Deum ,
et declina ab omni malo.
8. Tunc sanitas erit corpori tuo , et curatio ossibus tuis .
9. Honora Dominum de justis tuis laboribus , et primitias
da ei de tuis fructibus justitiæ :
10. ut impleantur cellaria tua saturitate frumenti , et
vino torcularia tua redundent.
11. Fili , noli negligere disciplinam Domini , neque fatige-
ris dum ab eo argueris.
12. Quem enim diligit Dominus arguit , flagellat autem
omnem filium quem suscipit.

(*) 3. Ἐλεημοσύναι καὶ πίστις μὴ ἐκλειπέτωσάν σε · ἄφα- 3. Eleemosyna et fides non deserant te : alliga autem eas
ψαι δὲ αὐτὰς ἐπὶ σῷ τραχήλῳ , καὶ εὑρήσεις χάριν· γράψον δὲ super collum tuum , et invenies gratiam : scribe eas super las
αὐτὰς ἐπὶ τὸ πλατὸς τῆς καρδίας σου. (Alex .) titudinem cordis tui.
 PROVERBIA. CAP. IV.
13. Μακάριος ἄνθρωπος ὃς εὗρε σοφίαν, καὶ θνητὸς
ὃς εἶδε φρόνησιν .
14. Κρεῖσσον γὰρ αὐτὴν ἐμπορεύεσθαι, ἢ χρυσίου
καὶ ἀργυρίου θησαυρούς.
15. Τιμιωτέρα δέ ἐστι λίθων πολυτελῶν, οὐκ ἀντι-
τάξεται αὐτῇ οὐδὲν πονηρόν · εὔγνωστός ἐστι πᾶσι τοῖς
ἐγγίζουσιν αὐτῇ , πᾶν δὲ τίμιον οὐκ ἄξιον αὐτῆς ἐστι .
16. Μῆκος γὰρ βίου καὶ ἔτη ζωῆς ἐν τῇ δεξιᾷ αὐτ
τῆς , ἐν δὲ τῇ ἀριστερᾷ αὐτῆς πλοῦτος καὶ δόξα. Ἐκ
τοῦ στόματος αὐτῆς ἐκπορεύεται δικαιοσύνη , νόμον δὲ
καὶ ἔλεον ἐπὶ γλώσσης φορεῖ.
17. Αἱ ὁδοὶ αὐτῆς ὁδοὶ καλαὶ, καὶ πᾶσαι αἱ τρίβοι
αὐτῆς ἐν εἰρήνῃ .
18. Ξύλον ζωῆς ἐστι πᾶσι τοῖς ἀντεχομένοις αὐτῆς ,
καὶ τοῖς ἐπερειδομένοις ἐπ' αὐτὴν, ὡς ἐπὶ Κύριον, ἀσφα-
λής.
19. Ὁ Θεὸς τῇ σοφίᾳ ἐθεμελίωσε τὴν γῆν, ἡτοίμασε
δὲ οὐρανοὺς φρονήσει.
20. Ἐν αἰσθήσει ἄβυσσοι ἐῤῥάγησαν, νέφη δὲ ἐῤῥύη-
σαν δρόσους .
21. Υἱὲ , μὴ παραῤῥυῆς , τήρησον δὲ ἐμὴν βουλὴν καὶ
ἔννοιαν ·
22. ἵνα ζήσῃ ἡ ψυχή σου , καὶ χάρις ἢ περὶ τῷ τρα-
χήλῳ. Ἔσται δὲ ἴασις ταῖς σαρξί σου , καὶ ἐπιμέλεια
τοῖς σοῖς ὀστέοις·
23. ἵνα πορεύῃ πεποιθὼς ἐν εἰρήνῃ πάσας τὰς ὁδούς
σου , ὁ δὲ ποὺς σου οὐ μὴ προσκόψῃ .
24. Ἐὰν γὰρ κάθῃ ἄφοβος ἔσῃ , ἐὰν δὲ καθεύδῃς
ἡδέως ὑπνώσεις.
25. Καὶ οὐ φοβηθήσῃ πτόησιν ἐπελθοῦσαν, οὐδὲ ὁρ-
μὰς ἀσεβῶν ἐπερχομένας .
26. Ὁ γὰρ Κύριος ἔσται ἐπὶ πασῶν ὁδῶν σου , καὶ
ἐρείσει σὸν πόδα ἵνα μὴ σαλευθῇς.
27. Μὴ ἀπόσχῃ εὖ ποιεῖν ἐνδεἢ ἡνίκα ἂν ἔχῃ ἡ χείρ
σου βοηθεῖν.
28. Μὴ εἶπης· Ἐπανελθὼν ἐπάνηκε , αὔριον δώσω ,
δυνατοῦ σου ὄντος εὖ ποιεῖν· οὐ γὰρ οἶδας τί τέξεται ἡ
ἐπιοῦσα.
29. Μὴ τεκτήνῃ ἐπὶ σὺν φίλον κακὰ , παροικοῦντα
καὶ πεποιθότα ἐπὶ σοί.
30. Μὴ φιλεχθρήσῃς πρὸς ἄνθρωπον μάτην, μήτι σε
ἐργάσηται κακόν.
31. Μὴ κτήσῃ κακῶν ἀνδρῶν ὀνείδη , μηδὲ ζηλώσῃς
τὰς ὁδοὺς αὐτῶν.
32. Ακάθαρτος γὰρ ἔναντι Κυρίου πᾶς παράνομος ,
ἐν δὲ δικαίοις οὐ συνεδριάζει .
33. Κατάρα Θεοῦ ἐν οἴκοις ἀσεβῶν , ἐπαύλεις δὲ
δικαίων εὐλογοῦνται .
34. Κύριος ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται , ταπεινοῖς δὲ
δίδωσι χάριν .
35. Δόξαν σοφοί κληρονομήσουσιν , οἱ δὲ ἀσεβεῖς
ὕψωσαν ἀτιμίαν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ'.
1. Ἀκούσατε , παῖδες , παιδείαν πατρὸς , καὶ προςέ-
χετε γνῶναι ἔννοιαν.
2. Δῶρον γὰρ ἀγαθὸν δωροῦμαι ὑμῖν, τὸν ἐμὸν νό
μον μὴ ἐγκαταλίπητε.
3. Υἱὸς γὰρ ἐγενόμην κἀγὼ πατρὶ ὑπήκοος , καὶ ἀγα-
πώμενος ἐν προςώπω μητρός .
203
13. Beatus homo qui invenit sapientiam , et mortalis qui
vidit prudentiam.
14. Melius est enim illam mercari , quam auri et argenti
thesauros .
15. Pretiosior est enim lapidibus , non resistet illi ullum
malum : bene nota est omnibus appropinquantibus ei , omne
autem pretiosum non est illa dignum.
16. Longitudo enim aetatis et anni vitae in dextera ejus ,
in sinistra autem ejus divitiæ et gloria. Ex ore ejus procedit
justitia , legem autem et misericordiam in lingua portat.
17. Viæ ejus viæ pulchre , et omnes semitæ ejus in pace.
18. Lignum vitæ est omnibus qui complectuntur eam , et
qui incumbunt in eam , sicut in Domino , secura.
19. Deus sapientia fundavit terram , paravit autem coelos
prudentia.
20. In sensu abyssi eruperunt , nubes autem manaverunt
rores.
21. Fili , ne diffluas , serva autem meum consilium et sen-
tentiam :
22. ut vivat anima tua , et gratia sit circa collum tuum .
Erit autem sanitas carnibus tuis , et curatio tuis ossibus :
23. ut ambules fidens in pace omnes vias tuas, et pes tuus
non impingat.
24. Si enim sederis sine timore eris , si vero dormieris
suaviter dormies.
25. Et non timebis pavorem supervenientem , neque im-
petus impiorum ingruentes.
26. Dominus enim erit super omnes vias tuas , et firma-
bit tuum pedem ut non commovearis .
27. Ne abstineas benefacere egeno quandocumque habue
rit manus tua auxiliari.
28. Ne dixeris : Revertens redi , cras dabo , cum potens
tu sis benefacere : non enim scis quid pariat sequens dies.
29. Ne fabriceris in tuum amicum mala , incolam et fi-
dentem super te.
30. Noliinimicitias exercere adversus hominemsine causa,
ne quod tibi operetur malum.
31. Ne acquiras malorum virorum opprobria , neque ze-
laveris vias eorum.
32. Immundus enim coram Domino omnis iniquus , in
justis autem non facit concilium.
33. Maledictio Dei in domibus impiorum, tuguria autem
justorum benedicuntur.
34. Dominus superbis resistit , humilibus autem dat gra-
tiam .
35. Gloriam sapientes haereditabunt , impii autem exalta-
bunt ignominiam.
CAPUT IV.
1. Audite , pueri , disciplinam patris , et attendite ut scia-
tis cogitationem.
2. Donum enim bonum donabo vobis , meam legem ne de-
relinquatis.
3. Filius enim fui et ego patri obediens , et dilectus in fa-
cie matris.
204 ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ . Κεφ . Ε΄.

4. Οἱ ἔλεγον καὶ ἐδίδασκόν με · Ἐρειδέτω ὁ ἡμέ
τερος λόγος εἰς σὴν καρδίαν · φύλασσε ἐντολὰς , μὴ in tuo corde : custodi praecepta , non obliviscaris.
ἐπιλάθη .
(* ) 5. Μηδὲ παρίδης ῥῆσιν ἐμοῦ στόματος ,
6. μηδὲ ἐγκαταλίπῃς αὐτὴν, καὶ ἀνθέξεταί σου · ἐρά-
σθητι αὐτῆς καὶ τηρήσει σε ( **
8. Περιχαράκωσον αὐτὴν, καὶ ὑψώσει σε. Τίμησον
αὐτὴν, ἵνα σε περιλάβῃ·
9. ἵνα δῷ τῇ σῇ κεφαλῇ στέφανον χαρίτων, στέ-
φάνῳ δὲ τρυφῆς ὑπερασπίσῃ σου .
10. Ἄκουε , υἱὲ, καὶ δέξαι ἐμοὺς λόγους , καὶ πληθυν-
θήσεται ἔτη ζωῆς σου , ἵνα σοι γένωνται πολλαὶ ὁδοὶ anni vitae tuae , ut tibi sint multa viae vitae.
βίου.
II . Ὁδοὺς γὰρ σοφίας διδάσκω σε , ἐμβιβάζω δέ σε
τροχιαῖς ὀρθαῖς.
12. Ἐὰν γὰρ πορεύῃ , οὐ συγκλεισθήσεταί σου τὰ
διαβήματα · ἐὰν δὲ τρέχῃς , οὐ κοπιάσεις .
13. Ἐπιλαβοῦ ἐμῆς παιδείας , μὴ ἀφῇς· ἀλλὰ φύ
λαξον αὐτὴν σεαυτῷ εἰς ζωήν σου.
14. Ὁδοὺς ἀσεβῶν μὴ ἐπέλθῃς , μηδὲ ζηλώσῃς ὁδοὺς
παρανόμων.
15. Ἐν ᾧ ἂν τόπῳ στρατοπεδεύσωσι , μὴ ἐπέλθῃς
ἐκεῖ· ἔκκλινον δὲ ἀπ' αὐτῶν καὶ παράλλαξον .
16. Οὐ γὰρ μὴ ὑπνώσωσιν, ἐὰν μὴ κακοποιήσωσι ·
ἀφήρηται ὁ ὕπνος αὐτῶν, καὶ οὐ κοιμῶνται .
17. Οἵδε γὰρ σιτοῦνται σῖτα ἀσεβείας , οἴνῳ δὲ παρα-
νόμῳ μεθύσκονται·
18. Αἱ δὲ ὁδοὶ τῶν δικαίων ὁμοίως φωτὶ λάμπουσι ·
προπορεύονται καὶ φωτίζουσιν , ἕως κατορθώσῃ ἡ ἡμέρα .
19. Αἱ δὲ ὁδοὶ τῶν ἀσεβῶν σκοτειναὶ , οὐκ οἴδασι
πῶς προςκόπτουσιν .
20. Υἱὲ, ἐμὴ ῥήσει πρόσεχε , τοῖς δὲ ἐμοῖς λόγοις παρά-
βαλλε σὸν οὖς.
21. Ὅπως μὴ ἐκλίπωσί σε αἱ πηγαί σου , φύλασσε
αὐτὰς ἐν καρδίᾳ.
23. Ζωὴ γάρ ἐστι τοῖς εὑρίσκουσιν αὐτὰς , καὶ πάσῃ
σαρκὶ ἴασις.
23. Πάσῃ φυλακῇ τήρει σὴν καρδίαν, ἐκ γὰρ τού-
των ἔξοδοι ζωῆς.
24. Περίελε σεαυτοῦ σκολιὸν στόμα , καὶ ἄδικα χείλη
μακρὰν ἀπὸ σοῦ ἄπωσαι .
25. Οἱ ὀφθαλμοί σου ὀρθὰ βλεπέτωσαν , τὰ δὲ βλέ-
φαρά σου νευέτω δίκαια .
26. Ὀρθὰς τροχιάς ποίει σοῖς ποσὶ , καὶ τὰς ὁδούς
σου κατεύθυνε .
27. Μὴ ἐκκλίνης εἰς τὰ δεξιὰ , μηδὲ εἰς τὰ ἀριστερὰ ,
ἀπόστρεψον δὲ σὸν πόδα ἀπὸ ὁδοῦ κακῆς· ὁδοὺς γὰρ τὰς pedem tuum a via mala : vias enim quæ a dextris novit
ἐκ δεξιῶν οἶδεν ὁ Θεὸς , διεστραμμέναι δέ εἰσιν αἱ ἐξ | Deus , perversa autem sunt quæ a sinistris. Ipse autem
ἀριστερῶν . Αὐτὸς δὲ ὀρθὰς ποιήσει τὰς τροχιάς σου , τὰς rectas faciet orbitas tuas , et gressus tuos in pace promo-
δὲ πορείας σου ἐν εἰρήνῃ προάξει .
4. Qui dicebant et docebant me : Firmetur noster sermo
5. Neque despexeris eloquium oris mei ,
6. ne dereliqueris eam , et adhaerebit tibi : ama illam , et
servabit te.
8. Circumda illam , et exaltabit te. Honora eam , ut te
amplexetur :
9. ut det tuo capiti coronam gratiarum , corona autem
deliciarum protegat te.
10. Audi , fili , et suscipe mea verba , et multiplicabuntur
11. Vias enim sapientia docebo te, et ingredi te facio or-
bitis rectis.
12. Si enim ambulaveris , non concludentur tui gressus :
si autem cucurreris , non laborabis.
13. Tene meam disciplinam, ne dimittas : sed custodi eam
tibi ad vitam tuam.
14. Vias impiorum ne intres , neque zelaveris vias iniquo-
rum.
15. In quocumque loco castrametati fuerint , ne superve-
nias illuc declina autem ab eis et abscede.
16. Nonenim somnum capient, nisi malefecerint : ablatus
est somnus eorum, et non dormiunt.
17. Hi enim edunt escas impietatis , vino autem iniquo
inebriantur .
18. Viæ autemjustorum similiter ut lux fulgent : proce-
dunt et illuminant , donec dirigat se dies.
19. Viæ autem impiorum tenebrosa , nonnorunt quomodo
offendunt .
20. Fili , meo eloquio attende , et meis verbis appone au-
rem tuam.
21. Ut non derelinquant te fontes tui , custodi eos in
corde.
22. Vita enim est invenientibus eos , et omni carni sani-
tas .
23. Omni custodia serva cor tuum , ex his enim exitus
vitae.
24. Aufer a te pravum os , et injusta labia longe a te pro-
pelle.
25. Oculi tui recta videant, palpebrae tuæ annuant justa.
26. Rectas orbitas fac tuis pedibus , et vias tuas dirige .
27. Ne declines in dextera , neque in sinistra , et averte
vebit .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε΄. CAPUT V.

1. Υἱὲ , ἐμῇ σοφίᾳ πρόςεχε , ἐμοῖς δὲ λόγοις παρά- 1. Fili , meæ sapientiae attende , et meis sermonibus ap-
βαλλε σὸν οὖς , pone aurem tuam ,

(* ) 5. Κτῆσαι σοφίαν, κτῆσαι σύνεσιν · μὴ ἐπιλάθῃ , μηδὲ ἐκ- 5. Posside sapientiam , posside intelligentiam : ne oblivisca-
κλίνης ἀπὸ ῥημάτων στόματός μου. (Alex.) ris , neque declines a verbis oris mei.
( **) 7. ᾿Αρχὴ σοφίας , κτῆσαι σοφίαν, καὶ ἐν πάσῃ κτήσει 7. Principium sapientiae, posside sapientiam, et in omni pos-
σου κτῆσαι σύνεσιν. (Ald. et Compl.) sessione tua acquire intelligentiam.
 PROVERBIA. CAP. VI.
2. ἵνα φυλάξης ἔννοιαν ἀγαθήν . Αἴσθησις δὲ ἐμῶν
χειλέων ἐντέλλεταί σοι · Μὴ πρόςεχε φαύλῃ γυναικί ·
3. μέλι γὰρ ἀποστάζει ἀπὸ χειλέων γυναικὸς πόρο
νης , ἢ πρὸς καιρὸν λιπαίνει σὸν φάρυγγα
4. ὕστερον μέντοι πικρότερον χολῆς εὑρήσεις , καὶ
ἠκονημένον μᾶλλον μαχαίρας διστόμου .
5. Τῆς γὰρ ἀφροσύνης οἱ πόδες κατάγουσι τοὺς χρω-
μένους αὐτῇ μετὰ θανάτου εἰς τὸν ᾅδην, τὰ δὲ ἴχνη αὐ-
τῆς οὐκ ἐρείδεται.
6. Ὁδοὺς γὰρ ζωῆς οὐκ ἐπέρχεται , σφαλεραὶ δὲ αἱ
τροχιαὶ αὐτῆς , καὶ οὐκ εὔγνωστοι .
7. Νῦν οὖν, υἱὲ , ἄκουέ μου , καὶ μὴ ἀκύρους ποιήσεις
ἐμοὺς λόγους.
8. Μακρὰν ποίησον ἀπ ' αὐτῆς σὴν ὁδόν · μὴ ἐγγίσῃς
πρὸς θύραις οἴκων αὐτῆς ,
9. ἵνα μὴ πρόῃ ἄλλοις ζωήν σου , καὶ τὸν βίον ἀνε-
λεήμοσιν .
10. Ἵνα μὴ πλησθῶσιν ἀλλότριοι σῆς ἰσχύος , οἱ δὲ
σοὶ πόνοι εἰς οἴκους ἀλλοτρίων ἔλθωσι.
1. Καὶ μεταμεληθήσῃ ἐπ᾿ ἐσχάτων, ἡνίκα ἂν και
τατριβῶσι σάρκες σώματός σου , καὶ ἐρεῖς ·
12. Πῶς ἐμίσησα παιδείαν, καὶ ἐλέγχους ἐξέκλινεν ἡ
καρδία μου;
13. Οὐκ ἤκουον φωνὴν παιδεύοντός με καὶ διδάσκον-
τός με , οὐδὲ παρέβαλλον τὸ οὖς μου.
14. Παρ' ὀλίγον εγενόμην ἐν παντὶ κακῷ , ἐν μέσῳ
ἐκκλησίας καὶ συναγωγῆς.
15. Πίνε ὕδατα ἀπὸ τῶν ἀγγείων, καὶ ἀπὸ σῶν φρεά-
των πηγῆς.
16. Μὴ ὑπερεκχείσθω σοι ὕδατα ἐκ τῆς σῆς πηγῆς ,
εἰς δὲ σὰς πλατείας διαπορευέσθω τὰ σὰ ὕδατα.
17. Ἔστω σοι μόνῳ ὑπάρχοντα , καὶ μηδεὶς ἀλλό
τριος μετασχέτω σοι.
18. Ἡ πηγή σου τοῦ ὕδατος ἔστω σοι ἰδία , καὶ συν-
ευφραίνου μετὰ γυναικὸς τῆς ἐκ νεότητός σου .
19. Ἔλαφος φιλίας καὶ πῶλος τῶν χαρίτων ὁμιλείτω
σοι , ἡ δὲ ἰδία ἡγείσθω σου καὶ συνέστω σοι ἐν παντὶ
καιρῷ · ἐν γὰρ τῇ ταύτης φιλίᾳ συμπεριφερόμενος πολ-
λοστὸς ἔσῃ.
20. Μὴ πολὺς ἴσθι πρὸς ἀλλοτρίαν, μηδὲ συνέχου
ἀγκάλαις τῆς μὴ ἰδίας .
21. Ἐνώπιον γάρ εἰσι τῶν τοῦ Θεοῦ ὀφθαλμῶν ὁδοὶ
ἀνδρὸς , εἰς δὲ πάσας τὰς τροχιὰς αὐτοῦ σκοπεύει .
22. Παρανομίαι ἄνδρα ἀγρεύουσι , σειραῖς δὲ τῶν
ἑαυτοῦ ἁμαρτιῶν ἕκαστος σφίγγεται .
23. Οὗτος τελευτᾷ μετὰ ἀπαιδεύτων, ἐκ δὲ πλήθους
τῆς ἑαυτοῦ βιότητος ἐξεῤῥίφη , καὶ ἀπώλετο δι' ἀφρο-
σύνην.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'.
1. Υἱὲ, ἐὰν ἐγγυήσῃ τὸν φίλον , παραδώσεις σὴν χεῖρα
ἐχθρῶ.
2. Παγὶς γὰρ ἰσχυρὰ ἀνδρὶ τὰ ἴδια χείλη , καὶ ἁλί-
σκεται χείλεσιν ἰδίου στόματος.
3. Ποίει , υἱὲ , ἃ ἐγώ σοι ἐντέλλομαι , καὶ σώζου ·
ἥκεις γὰρ εἰς χεῖρας κακῶν διὰ σὸν φίλον , ἴσθι μὴ manus malorum propter tuum amicum , esto non remissus ,
ἐκλυόμενος , παρόξυνε δὲ καὶ τὸν φίλον σου ὃν ἐνεγ- | stimula autem et amicum tuum quem spopondisti.
γυήσω.
4. Μὴ δῷς ὕπνον σοῖς ὄμμασι , μηδὲ ἐπινυστάξης σοῖς
βλεφάροις ·
205
2. ut custodias cogitationem bonam. Sensus autem meo
rum labiorum mandat tibi : Noli intendere fallaci mulieri :
3. met enim destillat a labiis mulieris fornicariae , quæ ad
tempus impinguat fauces tuas :
4. postea vero amariorem felle invenies, et acutam magis
gladio bicipiti.
5. Imprudentiæ enim pedes deducunt utentes ea cum
morte ad infernum , et vestigia ejus non firmantur.
6. Vias enim vitæ non ingreditur, lubricae autem orbita
ejus , et non bene vestigabiles.
7. Nunc igitur, fili, audi me , et ne irritos facias sermones
meos.
8. Longe fac ab ea viam tuam : ne appropinques ad januas
domorum ejus ,
9. ut non prodat aliis vitam tuam , et aetatem tuam im-
mitibus.
10. Ut non impleantur alieni fortitudine tua , et labores
tui in domos alienorum veniant.
11. Et poenitebit te in novissimis , quando contritae fue
rint carnes corporis tui, et dices :
12. Quomodo odio habui disciplinam , et increpationes
devitavit cor meum?
13. Non audiebam vocem corripientis me et docentis me ,
neque adhibebam aurem meam.
14. Pene fui in omni malo , in medio ecclesiae et syna-
gogæ.
15. Bibe aquas de tuis vasis , et de puteorum tuorum
fonte.
16. Non supereffundantur tibi aquæ extra tuum fonten ,
et in tuas plateas pertranseant aquæ tuæ.
17. Sint tibi soli possesse , et nemo alienus particeps sit
tibi.
18. Fons aqua tuæ sit tibi proprius , et jucundare cum
uxore quæ a juventute tua.
19. Cervus amicitiae et pullus gratiarum confabuletur te-
cum , et propria ducat te et adsit tibi in omni tempore : in
hujus enim amicitia conversatus diuturnus eris.
20. Ne multus sis ad alienam , neque continearis ulnis non
propriae .
21. Sunt enim coram Dei oculis viæ viri , et in omnes or
bitas ejus speculatur .
22. Iniquitates virum capiunt , et catenis suorum pecca-
torum unusquisque constringitur .
23. Hic moritur cum iis qui non habent disciplinam , et
ex multitudine vitae suae dejectus est , et periit propter im-
prudentiam.
CAPUT VI.
1. Fili , si spoponderis amicum tuum , trades manum
tuam inimico.
2. Laqueus enim fortis viro propria labia , et capitur la-
biis proprii oris.
3. Fac , fili , quæ ego tibi mando , et salvare : venisti in
4. Ne dederis somnum oculis , neque indormites palpebris
tuis :
206 ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ . Κεφ . ς'.
5. ἵνα σώζῃ ὥσπερ δορκὰς ἐκ βρόχων, καὶ ὥςπερ
ὄρνεον ἐκ παγίδος .
6. Ἶθι πρὸς τὸν μύρμηκα , ὦ ὀκνηρέ , καὶ ζήλωσον
ἰδὼν τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ , καὶ γενοῦ ἐκείνου σοφώτερος .
7. Ἐκείνῳ γὰρ γεωργίου μὴ ὑπάρχοντος, μηδὲ τὸν
ἀναγκάζοντα ἔχων, μηδὲ ὑπὸ δεσπότην ὤν,
8. ἑτοιμάζεται θέρους τὴν τροφὴν, πολλήν τε ἐν τῷ
ἀμητῷ ποιεῖται τὴν παράθεσιν. « Ἢ πορεύθητι πρὸς |
<< τὴν μέλισσαν, καὶ μάθε ὡς ἐργάτις ἐστὶ , τήν τε ἐρ-
« γασίαν ὡς σεμνὴν ποιεῖται · ἧς τοὺς πόνους βασιλεῖς
« καὶ ἰδιῶται πρὸς ὑγίειαν προςφέρονται . Ποθεινὴ δέ
ἐστι πᾶσι καὶ ἐπίδοξος , καί περ οὖσα τῇ ῥώμῃ ἀσθε
νὴς , τὴν σοφίαν τιμήσασα προήχθη .
9. Εως τίνος , ὀκνηρέ , κατάκεισαι ; Πότε δὲ ἐξ ὕπνου
ἐγερθήσῃ ;
10. Ὀλίγον μὲν ὑπνοῖς , ὀλίγον δὲ κάθησαι , μικρὸν
δὲ νυστάζεις , ὀλίγον δὲ ἐναγκαλίζῃ χερσὶ στήθη
II. εἶτ᾽ ἐμπαραγίνεταί σοι ὥςπερ κακὸς ὁδοιπόρος ἡ
πενία , καὶ ἡ ἔνδεια ὥςπερ ἀγαθὸς δρομεύς· ἐὰν δὲ ἄο-
κνος ᾖς , ἥξει ὥςπερ πηγὴ ὁ ἀμητός σου , ἡ δὲ ἔνδεια
ὥςπερ κακὸς δρομεὺς ἀπαυτομολήσει.
12. Ανὴρ ἄφρων καὶ παράνομος πορεύεται ὁδοὺς οὐκ
ἀγαθάς.
13. Ὁ δ᾽ αὐτὸς ἐννεύει ὀφθαλμῷ · σημαίνει δὲ ποδὶ ,
διδάσκει δὲ ἐννεύμασι δακτύλων.
14. Διεστραμμένη καρδία τεκταίνεται κακὰ , ἐν παντὶ
καιρῷ ὁ τοιοῦτος ταραχὰς συνίστησι πόλει.
15. Διὰ τοῦτο ἐξαπίνης ἔρχεται ἡ ἀπώλεια αὐτοῦ ,
διακοπὴ καὶ συντριβὴ ἀνίατος.
16. Ὅτι χαίρει πᾶσιν οἷς μισεῖ ὁ Θεὸς , συντρίβεται
δὲ δι' ἀκαθαρσίαν ψυχῆς.
17. Ὀφθαλμὸς ὑβριστοῦ , γλῶσσα ἄδικος , χεῖρες ἐκ-
γέουσαι αἷμα δικαίου ,
18. καὶ καρδία τεκταινομένη λογισμοὺς κακοὺς , καὶ
πόδες ἐπισπεύδοντες κακοποιεῖν.
19. Εκκαίει ψευδῆ μάρτυς ἄδικος , καὶ ἐπιπέμπει
κρίσεις ἀναμέσον ἀδελφῶν.
20. Υιέ , φύλασσε νόμους πατρός σου , καὶ μὴ ἀπώσῃ
θεσμούς μητρός σου.
21. Ἄφαψαι δὲ αὐτοὺς ἐπὶ τῇ ψυχῇ διαπαντὸς , καὶ
ἐγκλοίωσαι περὶ σῷ τραχήλῳ.
22. Ἡνίκα ἂν περιπατῆς , ἐπάγου αὐτὴν καὶ μετὰ
σοῦ ἔστω · ὡς δ᾽ ἂν καθεύδης , φυλασσέτω σε , ἵνα ἐγει-
ρομένῳ συλλαλῇ σοι.
23. Ὅτι λύχνος ἐντολὴ νόμου καὶ φῶς , ὁδὸς ζωῆς ,
καὶ ἔλεγχος καὶ παιδεία ,
24. τοῦ διαφυλάσσειν σε ἀπὸ γυναικὸς ὑπάνδρου
καὶ ἀπὸ διαβολῆς γλώσσης ἀλλοτρίας.
25. Μή σε νικήση κάλλους ἐπιθυμία , μηδὲ ἀγρευθῆς
τοῖς ὀφθαλμοῖς , μηδὲ συναρπασθῇς ἀπὸ τῶν αὐτῆς βλε-
φάρων.
26. Τιμὴ γὰρ πόρνης ὅση καὶ ἑνὸς ἄρτου , γυνὴ δὲ
ἀνδρῶν τιμίας ψυχὰς ἀγρεύει .
27. Ἀποδήσει τις πῦρ ἐν κόλπῳ , τὰ δὲ ἱμάτια οὐ
κατακαύσει ;
28. Η περιπατήσει τις ἐπ᾽ ἀνθράκων πυρὸς, τοὺς δὲ
πόδας οὐ κατακαύσει ;
29. Οὕτως ὁ εἰςελθὼν πρὸς γυναῖκα ὕπανδρον , οὐκ
ἀθωωθήσεται , οὐδὲ πᾶς ὁ ἁπτόμενος αὐτῆς .
5. ut salveris tamquam damula e laqueis , et tamquam
avis e reti.
6. Vade ad formicam , o piger, et æmulare videns vias
ejus , et esto illa sapientior.
7. Nam cum ei non sit agellus , neque habeat qui cogat ,
neque sub domino sit ,
8. parat æstate alimentum , et multam in messe facit acer-
vationem. « Aut vade ad apem , et disce quomodo operaria
« est , operationem quoque quam venerabilem facit : cujus
<< labores reges et idiotæ ad sanitatem afferunt. Appetibilis
« autem est omnibus et clara eliam, cum sit robore infirma,
sapientiam honorans evecta est. >>
9. Usquequo , piger, jaces ? Quando autem e somno exci-
taberis?
10. Paulum quidem dormis , paulum autem sedes , parum
autem dormitas , paulum autem amplecteris manibus pe-
ctora :
11. deinde supervenit tibi tamquam malus viator pauper-
tas , et egestas tamquam bonus cursor si autem impiger
fueris , veniet tamquam fons messis tua , egestas autem tam-
quam malus cursor aufugiet.
12. Vir insipiens et iniquus ambulat vias non bonas.
13. Ipse autem innuit oculo : significat autem pede , docet
autem nutibus digitorum.
14. Perversum cor fabricatur mala , in omni tempore qui
talis est turbationes affert civitati.
15. Propter hoc extemplo venit perditio ipsius , intercisio
et contritio insanabilis.
16. Quoniam gaudet omnibus quæ odit Deus , conteritur
autem propter immunditiam animæ.
17. Oculus contumeliosi , lingua injusta , manus effun-
dentes sanguinem justi ,
18. et cor fabricans cogitationes malas , et pedes festinan-
tes ad malefaciendum.
19. Accendit falsa testis injustus , et immittit judicia inter
fratres.
20. Fili , custodi leges patris tui , et ne expellas jura ma-
tris tua .
21. Liga autem ea super animam tuam semper, et quasi
torquem circumda circa tuum collum.
22. Quandocumque ambulaveris , adducito eam et tecum
sit : et quandocumque dormieris , custodiat te , ut experge-
facto colloquatur tibi.
23. Quoniam lucerna mandatum legis et lumen , via vitæ ,
et correptio et disciplina ,
24. ad conservandum te a muliere nupta et a calumnia
linguæ aliena .
25. Non te vincat formæ concupiscentia , neque capiaris
tuis oculis , neque abripiaris ab ejus palpebris.
26. Pretium enim meretricis quantum et unius panis ,
mulier autem virorum pretiosas animas capit.
27. Alligabit quis ignem in sinu , vestes autem non com -
buret?
28. aut ambulabit quis super prunas ignis , et pedes non
comburet ?
29. Sic qui intrat ad mulierem nuptam , non erit inne
xius , neque omnis tangens eam.
 PROVERBIA. CAP. VII.
30. Οὐ θαυμαστὸν ἐὰν ἁλῷ τις κλέπτων · κλέπτει
γὰρ ἵνα ἐμπλήσῃ τὴν ψυχὴν πεινῶν·
31. ἐὰν δὲ ἁλῷ , ἀποτίσει ἑπταπλάσια , καὶ πάντα τὰ
ὑπάρχοντα αὐτοῦ δοὺς ῥύσεται ἑαυτόν .
32. Ὁ δὲ μοιχὸς δι' ἔνδειαν φρενῶν ἀπώλειαν τῇ
ψυχῇ αὐτοῦ περιποιεῖται ,
33. ὀδύνας τε καὶ ἀτιμίας ὑποφέρει , τὸ δὲ ὄνειδος
αὐτοῦ οὐκ ἐξαλειφθήσεται εἰς τὸν αἰῶνα.
34. Μεστὸς γὰρ ζήλου θυμὸς ἀνδρὸς αὐτῆς , οὐ φεί
σεται ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως .
3. Οὐκ ἀνταλλάξεται οὐδενὸς λύτρου τὴν ἔχθραν,
οὐδὲ μὴ διαλυθῇ πολλῶν δώρων .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ζ' .
1. Υἱὲ , φύλασσε ἐμοὺς λόγους , τὰς δὲ ἐμὰς ἐντολὰς
κρύψον παρὰ σεαυτῷ . Υἱὲ , τίμα τὸν Κύριον καὶ ἰσχύ-
σεις , πλὴν δὲ αὐτοῦ μὴ φοβοῦ ἄλλον.
2. Φύλαξον ἐμὰς ἐντολὰς καὶ βιώσεις , τοὺς δὲ ἐμοὺς
λόγους ὥςπερ κόρας ὀμμάτων .
3. Περίθου δὲ αὐτοὺς σοῖς δακτύλοις , ἐπίγραψον δὲ
ἐπὶ τὸ πλάτος τῆς καρδίας σου .
4. Εἶπον τὴν σοφίαν σὴν ἀδελφὴν εἶναι , τὴν δὲ φρό-
νησιν γνώριμον περιποίησαι σεαυτῷ ·
5. ἵνα σε τηρήσῃ ἀπὸ γυναικὸς ἀλλοτρίας καὶ πονη-
ρᾶς , ἐάν σε λόγοις τοῖς πρὸς χάριν ἐμβάλληται.
6. Ἀπὸ γὰρ θυρίδος ἐκ τοῦ οἴκου αὐτῆς εἰς τὰς πλα-
τείας παρακύπτουσα ,
7. ὃν ἂν ἴδῃ τῶν ἀφρόνων τέκνων νεανίαν ἐνδεῖ
φρενῶν,
8. παραπορευόμενον παρὰ γωνίαν ἐν διόδοις οἴκων
αὐτῆς , καὶ λαλοῦντα
9. ἐν σκότει ἑσπερινῷ , ἡνίκα ἂν ἡσυχία νυκτερινὴ
καὶ γνοφώδης ·
δὲ γυνὴ συναντᾷ αὐτῷ , εἶδος ἔχουσα πορνι
κὸν, ἣ ποιεῖ νέων ἐξίπτασθαι καρδίας.
1. Ανεπτερωμένη δέ ἐστι καὶ ἄσωτος , ἐν οἴκῳ δὲ
οὐχ ἡσυχάζουσιν οἱ πόδες αὐτῆς.
12. Χρόνον γάρ τινα ἔξω ῥέμβεται , χρόνον δὲ ἐν
πλατείαις παρὰ πᾶσαν γωνίαν ἐνεδρεύει .
13. Εἶτα ἐπιλαβομένη ἐφίλησεν αὐτὸν , ἀναιδεῖ δὲ
προςώπῳ προςεῖπεν αὐτῷ ·
14. Θυσία εἰρηνική μοι ἐστὶ , σήμερον ἀποδίδωμι
τὰς εὐχάς μου ·
15. ἕνεκα τούτου ἐξῆλθον εἰς συνάντησίν σοι , που
θοῦσα τὸ σὸν πρόςωπον εὕρηκά σε.
16. Κειρίαις τέτακα τὴν κλίνην μου , ἀμφιτάποις δὲ
ἔστρωκα τοῖς ἀπ᾿ Αἰγύπτου ·
17. διέῤῥαγκα τὴν κοίτην μου κροκίνῳ , τὸν δὲ οἶκον
μου κινναμώμῳ ·
18. ἐλθὲ καὶ ἀπολαύσωμεν φιλίας ἕως ὄρθρου , δεῦρο
καὶ ἐγκυλισθῶμεν ἔρωτι ·
19. οὐ γὰρ πάρεστιν ὁ ἀνήρ μου ἐν οἴκῳ , πεπόρευ-
ται δὲ ὁδὸν μακρὰν,
20. ἔνδεσμον ἀργυρίου λαβὼν ἐν χειρὶ αὐτοῦ , δι'
ἡμερῶν πολλῶν ἐπανήξει εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ.
21. Ἀπεπλάνησε δὲ αὐτὸν πολλῇ ὁμιλίᾳ , βρόχοις τε
τοῖς ἀπὸ χειλέων ἐξώκειλεν αὐτόν .
22. Ὁ δὲ ἐπηκολούθησεν αὐτῇ κεπφωθεὶς , ὥςπερ
δὲ βοῦς ἐπὶ σφαγὴν ἄγεται , καὶ ὥςπερ κύων ἐπὶ δε-
σμούς ,
207
30. Non mirum si deprehendatur furans : furatur enim
ut impleat animam esuriens :
31. si autem deprehensus fuerit , reddet septupla , et
omnem substantiam suam dans liberabit seipsum .
32. Adulterans autem propter inopiam cordis perditionem
animæ suæ acquirit ,
33. ac dolores et ignominias sustinet , et opprobrium ejus
non delebitur in sæculum.
34. Plenus enim zeli furor viri ejus , non parcet in die
judicii.
35. Non commutabit ulla redemptione inimicitiam , neque
dissolvetur multis donis.
CAPUT VII.
1. Fili , custodi meos sermones , et mea mandata reconde
apud teipsum. Fili , honora Dominum et valebis , praeter
eum autem ne timeas alterum.
2. Custodi mea mandata et vives , et meos sermones tam-
quam pupillas oculorum.
3. Circumpone autem illos tuis digitis , inscribe autem
super latitudinem cordis tui.
4. Dic sapientiam tuam sororem esse , et prudentiam no-
tam redde tibi :
5. ut te servet a muliere aliena et mala , si te sermonibus
qui ad gratiam adorta fuerit.
6. De fenestra enim e domo sua in plateas prospiciens ,
7. quemcumque viderit insipientum filiorum adolescen-
tem inopem cordis ,
8. prætereuntem juxta angulum in transitibus domorum
suarum , et loquentem
9. in tenebris vespertinis , simul ac quies nocturna et
caliginosa :
10. et vero mulier occurrit ei , speciem habens meretri-
ciam , quæ facit juvenum volare corda.
11. Vaga autem est et luxuriosa , et in domo non quie-
scunt pedes ejus.
12. Interdum enim foras circumvertitur, interdum vero
in plateis apud omnem angulum insidiatur.
13. Deinde apprehendens osculata est eum , et impudenti
facie alloquitur eum :
14. Sacrificiumpacificum mihi est, hodie reddo vota mea ;
15. hac ex causa progressa sum obviam tibi , desiderans
tuam faciem inveni te.
16. Institis texui lectum meum , et tapetibus ab Ægypto
stravi :
17. aspersi cubile meum croco , et domum meam cinna-
momo :
18. veni et fruamur amicitia usque in diluculum , veni
et colluctemur cupidine :
19. non enim adest vir meus in domo , abiit autem viam
longam ,
20. involucro pecuniae accepto in manu sua , per dies
multos redibit in domum suam .
21. Seduxit autem eum multa collocutione , et laqueis qui
ex labiis attraxit eum .
22. Ipse autem obsecutus est ei infatuatus , tamquam
| bos ad mactationem agitur, et tamquam canis ad vincula ,
208 ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ. Κεφ . Η'.
23. ἢ ὡς ἔλαφος τοξεύματι πεπληγὼς εἰς τὸ ἦπαρ '
σπεύδει δὲ ὥςπερ ὄρνεον εἰς παγίδα , οὐκ εἰδὼς ὅτι περὶ
ψυχῆς τρέχει.
24. Νῦν οὖν, υἱὲ , ἄκουέ μου , καὶ πρόςεχε ρήμασι
στόματός μου .
(*) 25. Μὴ ἐκκλινάτω εἰς τὰς ὁδοὺς αὐτῆς ἡ καρδία
σου ,
26. Πολλοὺς γὰρ τρώσασα καταβέβληκε , καὶ ἀνα-
ρίθμητοί εἰσιν οὓς πεφόνευκεν.
27. Ὁδοὶ ᾅδου ὁ οἶκος αὐτῆς , κατάγουσαι εἰς τὰ τα-
μιεῖα τοῦ θανάτου .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Η΄.
1. Σὺ τὴν σοφίαν κηρύξεις , ἵνα φρόνησίς σοι ὑπα-
κούσῃ.
2. Ἐπὶ γὰρ τῶν ὑψηλῶν ἄκρων ἐστὶν , ἀναμέσον δὲ
τῶν τρίβων ἕστηκε.
3. Παρὰ γὰρ πύλαις δυναστῶν παρεδρεύει , ἐν δὲ
εἰςόδοις ὑμνεῖται.
4. Ὑμᾶς , ὦ ἄνθρωποι , παρακαλῶ , καὶ προΐεμαι
ἐμὴν φωνὴν υἱοῖς ἀνθρώπων .
5. Νοήσατε , ἄκακοι , πανουργίαν · οἱ δὲ ἀπαίδευτοι ,
ἔνθεσθε καρδίαν .
6. Εἰςακούσατέ μου· σεμνὰ γὰρ ἐρῶ , καὶ ἀνοίσω
ἀπὸ χειλέων ὀρθά .
7. Ὅτι ἀλήθειαν μελετήσει ὁ φάρυγξ μου , ἐβδε-
λυγμένα δὲ ἐναντίον ἐμοῦ χείλη ψευδῆ .
8. Μετὰ δικαιοσύνης πάντα τὰ ῥήματα του στόμα
τός μου , οὐδὲν ἑαυτοῖς σκολιὸν οὐδὲ στραγγαλιῶδες .
9. Πάντα ἐνώπια τοῖς συνιοῦσι , καὶ ὀρθὰ τοῖς εὑρί
σκουσι γνῶσιν.
10. Λάβετε παιδείαν καὶ μὴ ἀργύριον , καὶ γνῶσιν
ὑπὲρ χρυσίον δεδοκιμασμένον.
1. Κρείσσων γὰρ σοφία λίθων πολυτελῶν, πᾶν δὲ
τίμιον οὐκ ἄξιον αὐτῆς ἐστιν.
12. Ἐγὼ ἡ σοφία κατεσκήνωσα βουλὴν, καὶ γνῶσιν
καὶ ἔννοιαν ἐγὼ ἐπεκαλεσάμην .
13. Φόβος Κυρίου μισεῖ ἀδικίαν, ὕβριν τε καὶ
ὑπερηφανίαν καὶ ὁδοὺς πονηρῶν · μεμίσηκα δὲ ἐγὼ διε- | superbiam et vias malorum : odi autem ego perversas vias
στραμμένας ὁδοὺς κακῶν.
14. Ἐμὴ βουλὴ καὶ ἀσφάλεια , ἐμὴ φρόνησις , ἐμὴ
δὲ ἰσχύς .
15. Δι᾿ ἐμοῦ βασιλεῖς βασιλεύουσι , καὶ οἱ δυνάσται
γράφουσι δικαιοσύνην.
16. Δι᾿ ἐμοῦ μεγιστάνες μεγαλύνονται , καὶ τύραννοι
δι᾿ ἐμοῦ κρατοῦσι γῆς.
17. Ἐγὼ τοὺς ἐμὲ φιλοῦντας ἀγαπῶ , οἱ δὲ ἐμὲ
ζητοῦντες εὑρήσουσι .
18. Πλοῦτος καὶ δόξα ἐμοὶ ὑπάρχει , καὶ κτῆσις
πολλῶν καὶ δικαιοσύνη .
19. Βέλτιον ἐμὲ καρπίζεσθαι ὑπὲρ χρυσίον καὶ λίθον
τίμιον, τὰ δὲ ἐμὰ γεννήματα κρείσσω ἀργυρίου ἐκλε- | dem pretiosum , et mea genimina meliora argento electo.
κτοῦ.
20. Ἐν ὁδοῖς δικαιοσύνης περιπατῶ , καὶ ἀναμέσον
τρίβων δικαιώματος ἀναστρέφομαι .
(*) 25. Μὴ ἐκκλινάτω εἰς τὰς ὁδοὺς αὐτῆς ἡ καρδία σου · καὶ
μὴ πλανηθῇς ἐν ἀτραποῖς αὐτῆς. (Alex.)
23. aut tamquam cervus sagitta vulneratus in jecore :
festinat autem tamquam avis in laqueum , nesciens quia pro
anima currit.
24. Nunc igitur, fili , audi me , et intende verbis oris
mei .
25. Non declinet in vias ejus cor tuum ,
26. Multos enim vulnerando dejecit , et innumerabiles
sunt quos trucidavit.
27. Viæ inferorum domus ejus , deducentes in secessus
mortis.
CAPUT VIII.
1. Τu sapientiam praedicabis , ut prudentia tibi obediat.
2. Nam super excelsas summitates est , et inter medium
semitarum stetit.
3. Apud portas enim potentum assidet , et in introilibus
canitur .
4. Vos , o homines , advoco, et profero meam vocem filiis
hominum.
5. Intelligite , simplices, astutiam : et qui non habetis di-
sciplinam , apponite cor.
6. Exaudite me : præeclara enim dicam , et proferam e
labiis recta.
7. Quoniam veritatem meditabitur guttur meum, abomi-
nata autem coram me labia mendacia.
8. Cum justitia omnia verba oris mei, nihil ipsis pravum
neque tortuosum.
9. Omnia praesentia intelligentibus , et recta invenien-
tibus scientiam.
10. Accipite disciplinam et non argentum , et scientiam
super aurum probatum.
11. Melior enim sapientia lapidibus pretiosis , omne au-
tem pretiosum non est illa dignum.
12. Ego sapientia inhabitavi consilium , et scientiam et
cogitationem ego invocavi.
13. Timor Domini odit injustitiam , et contumeliam et
malorum.
14. Meum est consilium et securitas , mea prudentia et
mea fortitudo.
15. Per me reges regnant , et dynasta scribunt justi
tiam.
16. Per me magnates magnificantur, et tyranni per me
tenent terram.
17. Ego me amantes diligo , et quærentes me inve-
nient.
18. Divitiae et gloria mihi est , et possessio multorum et
justitia.
19. Melius me pro fructu percipere super aurum et lapi-
20. In viis justitiae ambulo , et inter semitas justificatio-
nis versor .
25. Non declinet in vias illius cor tuum : neque decipiaris
in semitis ejus.
 PROVERBIA. CAP. IX. 209
21. Ἵνα μερίσω τοῖς ἐμὲ ἀγαπῶσιν ὕπαρξιν, καὶ 21. Ut distribuam amantibus me substantiam , et the-
τοὺς θησαυροὺς αὐτῶν ἐμπλήσω ἀγαθῶν. Ἐὰν ἀναγ sauros eorum impleam bonis. Si annuntiavero vobis quæ m
γείλω ὑμῖν τὰ καθ᾽ ἡμέραν γινόμενα , μνημονεύσω τὰ | diem fiunt , memor ero quæ a saeculo numerare.
ἐξ αἰῶνος ἀριθμῆσαι .
22. Κύριος ἔκτισέ με ἀρχὴν ὁδῶν αὐτοῦ εἰς ἔργα 22. Dominus condidit me initiumviarum suarum in opera
αὐτοῦ · sula :
23. πρὸ τοῦ αἰῶνος ἐθεμελίωσέ με· ἐν ἀρχῇ πρὸ τοῦ 23. ante saeculum fundavit me : in principio antequam
τὴν γῆν ποιῆσαι , terram faceret ,
24. καὶ πρὸ τοῦ τὰς ἀβύσσους ποιῆσαι , πρὸ τοῦ 24. et antequam abyssos constitueret , priusquam pro-
προελθεῖν τὰς πηγὰς τῶν ὑδάτων . cederent fontes aquarum.
25. Πρὸ τοῦ ὄρη ἑδρασθῆναι , πρὸ δὲ πάντων βου- 25. Antequam montes collocarentur, et ante omnes colles ,
νῶν, γεννα με. generat me.
26. Κύριος ἐποίησε χώρας καὶ ἀοικήτους , καὶ ἄκρα 26. Dominus fecit regiones et inhabitabiles , et summi-
οἰκούμενα τῆς ὑπ᾽ οὐρανῶν. tates habitatas ejus quæ sub cœlo.
27. Ἡνίκα ἡτοίμαζε τὸν οὐρανὸν, συμπαρήμην 27. Cum pararet coelum , aderam illi , et cum secerneret
αὐτῷ , καὶ ὅτε ἀφώριζε τὸν ἑαυτοῦ θρόνον ἐπ᾽ ἀνέμων. | suam sedem super ventos.
28. Καὶ ὡς ἰσχυρὰ ἐποίει τὰ ἄνω νέφη , καὶ ὡς 28. Et cum validas faceret desuper nubes , et cum con-
ἀσφαλεῖς ἐτίθει πηγὰς τῆς ὑπ᾽ οὐρανὸν, firmatos ponebat fontes ejus quæ sub cœlo ,
(*) 29. καὶ ὡς ἰσχυρὰ ἐποίει τὰ θεμέλια τῆς γῆς , 29. et quando fortia faciebat fundamenta terre,
30. ἤμην παρ' αὐτῷ ἁρμόζουσα · ἐγὼ ἤμην, ᾗ προςέ- 30. eram penes illum disponens : ego eram , cui adgau-
χαιρεν. Καθ' ἡμέραν δὲ εὐφραινόμην ἐν προςώπῳ αὐτοῦ debat. Quotidie autem jucundabar in facie ejus in omni
ἐν παντὶ καιρῷ · tempore :
31. ὅτε ἐνευφραίνετο τὴν οἰκουμένην συντελέσας , 31. cum laetaretur orbe perfecto , et laetaretur in filiis
καὶ ἐνευφραίνετο ἐν υἱοῖς ἀνθρώπων. hominum.
32. Νῦν οὖν, υἱὲ , ακουέ μου , ( **) 32. Nunc igitur, fili , audi me ,
34. μακάριος ἀνὴρ ὃς εἰςακούσεταί μου , καὶ ἄνθρω- 34. beatus vir qui exaudiet me , et homo qui meas vias
πος ὃς τὰς ἐμὰς ὁδοὺς φυλάξει · ἀγρυπνῶν ἐπ᾿ ἐμαῖς custodiet : vigilans ad meas fores quotidie , servans limina
θύραις καθ᾿ ἡμέραν, τηρῶν σταθμοὺς ἐμῶν εἰςόδων . meorum introituum.
35. Αἱ γὰρ ἔξοδοί μου ἔξοδοι ζωῆς , καὶ ἑτοιμάζεται 35. Egressiones enim meæ egressiones vitæ , et paratur
θέλησις παρὰ Κυρίου · voluntas a Domino :
36. οἱ δὲ ἁμαρτάνοντες εἰς ἐμὲ ἀσεβοῦσιν εἰς τὰς 36. qui autem peccant in me impie agunt in suas ipsorum
ἑαυτῶν ψυχὰς , καὶ οἱ μισοῦντές με ἀγαπῶσι θάνατον . animas , et qui oderunt me diligunt mortem.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Θ΄. CAPUT IX.

ι . Ἡ σοφία ᾠκοδόμησεν ἑαυτῇ οἶκον, καὶ ὑπήρεισε
στύλους ἑπτά.
2. Εσφαξε τὰ ἑαυτῆς θύματα , ἐκέρασεν εἰς
τῆρα τὸν ἑαυτῆς οἶνον, καὶ ἡτοιμάσατο τὴν ἑαυτῆς | suum , et paravit suam mensam.
τράπεζαν.
3. Ἀπέστειλε τοὺς ἑαυτῆς δούλους , συγκαλοῦσα μετὰ
ὑψηλοῦ κηρύγματος ἐπὶ κρατῆρα , λέγουσα ·
4. Ος ἐστιν ἄφρων , ἐκκλινάτω πρὸς μέ. Καὶ τοῖς
ἐνδεέσι φρενῶν εἶπεν ·
5. Ἔλθατε , φάγετε τῶν ἐμῶν ἄρτων, καὶ πίετε οἶνον
ὃν ἐκέρασα ὑμῖν.
6. Απολείπετε ἀφροσύνην, ἵνα εἰς τὸν αἰῶνα βασι-
λεύσητε · καὶ ζητήσατε φρόνησιν, καὶ κατορθώσατε ἐν quærite prudentiam , et corrigite in scientia intelligentiam.
γνώσει σύνεσιν.
7. Ὁ παιδεύων κακοὺς λήψεται ἑαυτῷ ἀτιμίαν ·
ἐλέγχων δὲ τὸν ἀσεβῆ μωμήσεται ἑαυτόν .
8. Μὴ ἔλεγχε κακούς , ἵνα μὴ μισήσωσί σε · ἔλεγχε
σοφὸν, καὶ ἀγαπήσει σε.
9. Δίδου σοφῷ ἀφορμὴν, καὶ σοφώτερος ἔσται · γνώ-
ριζε δικαίῳ , καὶ προςθήσει τοῦ δέχεσθαι.
1. Sapientia aedificavit sibi domum , et subdidit colum-
nas septem.
2. Mactavit hostias suas , miscuit in cratere vinum
3. Misit servos suos , convocans cum excelsa praedica -
tione ad craterem , dicens :
4. Qui est insipiens , declinet ad me. Et egentibus sensu
dixit :
5. Venite , edite de meis panibus , et bibite vinum quod
miscui vobis.
6. Derelinquite stultitiam , ut in saeculum regnetis : et
7. Qui erudit malos accipiet sibi ignominiam : et ar
guens impium maculabit seipsum.
8. Non arguas malos , ne odio habeant te : corripe sa-
pientem , et diliget te.
9. Da sapienti occasionem , et sapientior erit : notifica
justo , et addet ad recipiendum.

(*) 29. Ἐν τῷ τιθέναι τῇ θαλάσσῃ ἀκριβασμὸν αὐτοῦ , καὶ
ὕδατα οὐ παρελεύσονται στόματος αὐτοῦ , καὶ ὡς ἰσχυρὰ ἐποίει
τὰ θεμέλια τῆς γῆς. (Alex.)
(**) 33. Καὶ μακάριοι οἱ ὁδούς μου φυλάσσοντες . Ακούσατε
σοφίαν καὶ σοφίσθητε , καὶ μὴ ἀποφραγῆτε.
VETUS TESTAMENTUM. - II.
29. Quando ponebat mari terminum suum , et aquæ non
præteribunt os ejus , et quando fortia faciebat fundamenta
terræ.
33. Et beati vias meas custodientes. Audite sapientiam , et
estole sapientes et nolite separari ab ea.
14
210 ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ . Κεφ . Γ'.
10. Ἀρχὴ σοφίας φόβος Κυρίου , καὶ βουλὴ ἁγίων
σύνεσις · τὸ γὰρ γνῶναι νόμον, διανοίας ἐστὶν ἀγαθῆς .
11. Τούτῳ γὰρ τῷ τρόπῳ πολὺν ζήσεις χρόνον, καὶ
προςτεθήσεταί σοι ἔτη ζωῆς σου.
12. Τἱὲ , ἐὰν σοφὸς γένη , σεαυτῷ σοφὸς ἔσῃ καὶ τοῖς
πλησίον · ἐὰν δὲ κακὸς ἀποβῆς , μόνος ἂν ἀντλήσεις και
κά. « Ὃς ἐρείδεται ἐπὶ ψεύδεσιν, οὗτος ποιμαίνει ἀνέ-
μους , ὁ δ᾽ αὐτὸς διώξεται ὄρνεα πετόμενα . Ἀπέλιπε
" γὰρ ὁδοὺς τοῦ ἑαυτοῦ ἀμπελῶνος , τοὺς δὲ ἄξονας τοῦ
« ἰδίου γεωργίου πεπλάνηται . Διαπορεύεται δὲ δι᾿ ἀνύ-
« δρου ἐρήμου , καὶ γῆν διατεταγμένην ἐν διψώδεσι ,
« συνάγει δὲ χερσὶν ἀκαρπίαν. »
13. Γυνὴ ἄφρων καὶ θρασεῖα ἐνδεὴς ψωμοῦ γίνεται ,
ἢ οὐκ ἐπίσταται αἰσχύνην.
14. Ἐκάθισεν ἐπὶ θύραις τοῦ ἑαυτῆς οἴκου , ἐπὶ δίφρου
ἐμφανῶς ἐν πλατείαις ,
15. προςκαλουμένη τοὺς παριόντας καὶ κατευθύνον
τας ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν .
16. Ὅς ἐστιν ὑμῶν ἀφρονέστατος , ἐκκλινάτω πρὸς
μὲ , καὶ τοῖς ἐνδεέσι φρονήσεως παρακελεύομαι λέω
γουσα ·
17. Αρτων κρυφίων ἡδέως ἅψασθε , καὶ ὕδατος κλο-
πῆς γλυκεροῦ.
18. Ὁ δὲ οὐκ οἶδεν ὅτι γηγενεῖς παρ' αὐτῇ ὄλλυνται ,
καὶ ἐπὶ πέταυρον ᾅδου συναντᾷ · « ἀλλὰ ἀποπήδησον ,
« μὴ χρονίσῃς ἐν τῷ τόπῳ , μηδὲ ἐπιστήσῃς τὸ σὸν
«< ὄμμα πρὸς αὐτὴν, οὕτως γὰρ διαβήση ὕδωρ ἀλλό
« τριον · ἀπὸ δὲ ὕδατος ἀλλοτρίου ἀπόσχου , καὶ ἀπὸ
« πηγῆς ἀλλοτρίας μὴ πίης, ἵνα πολὺν ζήσης χρόνον ,
«< προςτεθῇ δέ σοι ἔτη ζωῆς . »
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 1' .
1. Υἱὸς σοφὸς εὐφραίνει πατέρα , υἱὸς δὲ ἄφρων λύπη
τῇ μητρί.
2. Οὐκ ὠφελήσουσι θησαυροὶ ἀνόμους , δικαιοσύνη
δὲ ῥύσεται ἐκ θανάτου.
3. Οὐ λιμοκτονήσει Κύριος ψυχὴν δικαίαν, ζωὴν δὲ
ἀσεβῶν ἀνατρέψει .
4. Πενία ἄνδρα ταπεινοῖ , χεῖρες δὲ ἀνδρείων πλουτί
ζουσιν. Υἱὸς πεπαιδευμένος σοφὸς ἔσται , τῷ δὲ ἄφρονι | ditant. Filius eruditus sapiens erit , imprudente autem mi-
διακόνῳ χρήσεται .
5. Διεσώθη ἀπὸ καύματος υἱὸς νοήμων, ἀνεμόφθορος
δὲ γίνεται ἐν ἀμητῷ υἱὸς παράνομος .
6. Εὐλογία Κυρίου ἐπὶ κεφαλὴν δικαίου , στόμα δὲ
ἀσεβῶν καλύψει πένθος ἄωρον .
7. Μνήμη δικαίων μετ' ἐγκωμίων, ὄνομα δὲ ἀσεβοῦς
σβέννυται .
8. Σοφὸς καρδίᾳ δέξεται ἐντολὰς , ὁ δὲ ἄστεγος χεί-
λεσι σκολιάζων ὑποσκελισθήσεται.
9. Ος πορεύεται ἁπλῶς , πορεύεται πεποιθώς · ὁ δὲ
διαστρέφων τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ , γνωσθήσεται.
10. Ὁ ἐννεύων ὀφθαλμοῖς μετὰ δόλου , συνάγει ἀν-
δράσι λύπας · ὁ δὲ ἐλέγχων μετὰ παῤῥησίας , εἰρηνο- res : qui autem arguit cum libertate , pacificat.
ποιεῖ.
τι. Πηγὴ ζωῆς ἐν χειρὶ δικαίου , στόμα δὲ ἀσεβοῦς
καλύψει ἀπώλεια.
12. Μῖσος ἐγείρει νεῖκος , πάντας δὲ τοὺς μὴ φιλο-
νεικοῦντας καλύπτει φιλία .
13. Ὃς ἐκ χειλέων προφέρει σοφίαν, ῥάβδῳ τύπτει
ἄνδρα ἀκάρδιον.
10. Initium sapientia timor Domini , et consilium san-
ctorum intelligentia cognoscere enim legem , mentis est
bonae.
11. Hoc enim modo multum vives tempus , et adjicien-
tur tibi anni vitæ tuæ.
12. Fili , si sapiens fueris , tibi eris et proximis : si autem
malus evaseris , solus utique hauries mala. « Qui fidens
« est in falsis , hic pascit ventos, idem autem ipse sequetur
<< aves volantes. Deseruit enim vias vineæ suæ, semitis vero
agelli sui erravit. Ingreditur autem per avia loca atque
«< arida , et terram destinatam in sitim , contrahit autem
« manibus infructuosa. »
13. Mulier insipiens et audax indiga bucella fit , quae
non novit pudorem.
14. Sedet in foribus suæ domus , super sellam palam
in plateis ,
15. advocans prætereuntes et eos qui recta pergunt in
viis suis.
16. Qui est vestrum insipientissimus , divertat ad me ,
et indigentibus sapientia praecipio dicens :
17. Panes occultos libenter attingite , et aquam furti dul-
cem.
18. Ipse autem non novit quia terrigenæ apud eam
pereunt , et in profundum inferni occurrit : « sed resili ,
« ne moreris in loco , neque injicias oculum tuum ad eam,
<< ita enim transibis aquam alienam : ab aqua autem aliena
« abstine te , et de fonte alieno ne bibetis , ut longum vi-
« vas tempus , adjiciantur etiam tibi anni vitae. »
CAPUT X.
1. Filius sapiens lætificat patrem , filius vero stultus
mostitia matri.
2. Non proderunt thesauri iniquis , justitia autem libe-
rabit a morte.
3. Non occidet Dominus fame animam justam , viam
autem impiorum evertet.
4. Paupertas virum humiliat , manus autem fortium
nistro utetur.
5. Incolumis evasit ab aestu filius intelligens , corruptus
autem a vento fit in messe filius iniquus.
6. Benedictio Domini super caput justi , os autem im-
piorum operiet luctum intempestivum .
7. Memoria justorum cum encomiis , nomen autem
impii exstinguitur.
8. Sapiens corde suscipiet mandata , qui autem non
est tectus labiis perverse agens supplantabitur.
9. Qui ambulat simpliciter, ambulat fidens : qui autem
distorquet vias suas , cognoscetur.
10. Qui innuit oculis cum dolo , congregat viris moero-
11. Fons vitae in manu justi , os autem impii operiet
perditio.
12. Odium suscitat contentionem , omnes autem non
contentiosos operit amicitia.
13. Qui e labiis profert sapientiam , virga percutit virum
excordem.
 PROVERBIA. CAP. XI.
14. Σοφοὶ κρύψουσιν αἴσθησιν, στόμα δὲ προπετοῦς |
ἐγγίζει συντριβῇ .
15. Κτῆσις πλουσίων πόλις ὀχυρά , συντριβὴ δὲ ἀσε
τῶν πενία.
16. Ἔργα δικαίων ζωὴν ποιεῖ , καρποὶ δὲ ἀσεβῶν
ἁμαρτίας.
17. Ὁδοὺς δικαίας ζωῆς φυλάσσει παιδεία , παιδεία
δὲ ἀνεξέλεγκτος πλανᾶται.
18. Καλύπτουσιν ἔχθραν χείλη δίκαια , οἱ δὲ ἐκφέ-
ροντες λοιδορίας ἀφρονέστατοί εἰσιν.
19. Ἐκ πολυλογίας οὐκ ἐκφεύξῃ ἁμαρτίαν , φειδόμε
νος δὲ χειλέων νοήμων ἔσῃ.
20. Αργυρος πεπυρωμένος γλῶσσα δικαίου , καρδία
δὲ ἀσεβοῦς ἐκλείψει .
21. Χείλη δικαίων ἐπίσταται ὑψηλὰ , οἱ δὲ ἄφρονες
ἐν ἐνδείᾳ τελευτῶσιν.
22. Εὐλογία Κυρίου ἐπὶ κεφαλὴν δικαίου , αὕτη
πλουτίζει , καὶ οὐ μὴ προςτεθῇ αὐτῇ λύπη ἐν καρδία . now adjicietur ei tristitia in corde.
23. Ἐν γέλωτι ἄφρων πράσσει κακὰ , ἡ δὲ σοφία
ἀνδρὶ τίκτει φρόνησιν.
24. Ἐν ἀπωλείᾳ ἀσεβὴς περιφέρεται , ἐπιθυμία δὲ
δικαίου δεκτή.
25. Παραπορευομένης καταιγίδος ἀφανίζεται ἀσε-
βὴς , δίκαιος δὲ ἐκκλίνας σώζεται εἰς τὸν αἰῶνα.
26. Ὥσπερ ὄμφαξ ὁδοῦσι βλαβερὸν καὶ καπνὸς ὄμ
μασιν, οὕτως παρανομία τοῖς χρωμένοις αὐτῇ .
27. Φόβος Κυρίου προςτίθησιν ἡμέρας , ἔτη δὲ ἀσε-
τῶν ὀλιγωθήσεται.
28. Εγχρονίζει δικαίοις εὐφροσύνη , ἐλπὶς δὲ ἀσεβῶν
ἀπολεῖται.
29. Οχύρωμα ὁσίου φόβος Κυρίου , συντριβὴ δὲ τοῖς
ἐργαζομένοις κακά.
30. Δίκαιος εἰς τὸν αἰῶνα οὐκ ἐνδώσει , ἀσεβεῖς δὲ
οὐκ οἰκήσουσι γῆν.
31 Στόμα δικαίου ἀποστάζει σοφίαν, γλῶσσα δὲ ἀδί-
κου ἐξολεῖται .
32. Χείλη ἀνδρῶν δικαίων ἀποστάζει χάριτας , στόμα
δὲ ἀσεβῶν ἀποστρέφεται .
211
14. Sapientes occultabunt sensum , os autem temerarii
appropinquat contritioni.
15. Possessio divitum civitas munita , contritio autem
impiorum paupertas.
16. Opera justorum vitam faciunt , fructus autem impio-
rum peccata .
17. Vias justas vitæ custodit disciplina , disciplina au-
tem carens increpatione errat.
18. Operiunt inimicitiam labia justa , qui autem profe-
runt contumelias insipientissimi sunt.
19. Ex multiloquentia non effugies peccatum , parcens
autem labiis sensatus eris.
20. Argentum igne examinatum lingua justi , cor autem
impii deficiet.
21. Labia justorum sciunt excelsa , insipientes autem in
egestate moriuntur.
22. Benedictio Domini super caput justi , haec ditat , et
23. In risu insipiens agit mala , sapientia autem viro
parit prudentiam.
24. In perditione impius circumfertur, desiderium au-
tem justi acceptabile.
25. Praetereunte procella deletur impius , justus autem
declinans salvatur in sæculum.
26. Sicut uva acerba dentibus noxia et fumus oculis , sic
iniquitas eis qui utuntur ea.
27. Timor Domini addit dies , anni autem impiorum mi-
nuentur.
28. Immoratur justis laetitia , spes autem impiorum perit.
29. Munitio sancti timor Domini , contritio autem oper
rantibus mala.
30. Justus in saeculum non nutabit , impii autem non
habitabunt terram .
31. Os justi destillat sapientiam , lingua autem injusti
peribit.
32. Labia virorum justorum destillant gratias , os autem
impiorum pervertit.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΑ΄. CAPUT XI.

1. Ζυγοὶ δόλιοι βδέλυγμα ἐνώπιον Κυρίου , στάθμιον
δὲ δίκαιον δεκτὸν αὐτῷ.
2. Οὗ ἐὰν εἰςέλθῃ ὕβρις , ἐκεῖ καὶ ἀτιμία · στόμα δὲ
ταπεινῶν μελετᾷ σοφίαν .
(* ) 3. Ἀποθανὼν δίκαιος ἔλιπε μετάμελον, πρόχειρος
δὲ γίνεται καὶ ἐπίχαρτος ἀσεβῶν ἀπώλεια.
5. Δικαιοσύνη ἀμώμου ὀρθοτομεῖ ὁδοὺς , ἀσέβεια δὲ
περιπίπτει ἀδικία.
6. Δικαιοσύνη ἀνδρῶν ὀρθῶν ῥύεται αὐτοὺς , τῇ δὲ
ἀπωλείᾳ αὐτῶν ἁλίσκονται παράνομοι.
7. Τελευτήσαντος ἀνδρὸς δικαίου οὐκ ὄλλυται ἐλπὶς ,
τὸ δὲ καύχημα τῶν ἀσεβῶν ὄλλυται .
1. Statera dolosa abominatio coram Domino , pondus
autem justum acceptum ei.
2. Quocumque intraverit contumelia , illuc et ignominia :
os autem humilium meditatur sapientiam.
3. Moriens justus reliquit poenitentiam , facilis autem fit
et jucundus impiorum interitus.
5. Justitia immaculata dirigit vias , impietas autem in-
cidit in injustitiam .
6. Justitia virorum rectorum liberat cos , sua autem per-
ditione capiuntur iniqui.
7. Mortuo viro justo non perit spes , gloriatio autem im-
piorum perit.

(*) 3. Τελειότης εὐθείων ὁδηγήσει αὐτοὺς , καὶ ὑποσκελισμὸς
ἀθετούντων προνομεύσει αὐτούς.
4. Οὐκ ὠφελήσει ὑπάρχοντα ἐν ἡμέρᾳ θυμοῦ , καὶ δικαιο-
σύνη ῥύσεται ἀπὸ θανάτου. Αποθανὼν δίκαιος ἔλειπεν μετά-
μελον· πρόχειρος δὲ γίνεται καὶ ἐπίχαρτος ἀσεβῶν ἀπώλεια.
(Alex. )
3. Perfectio rectorum diriget eos , et supplantatio prævari-
cantium pervastabit illos.
4. Non proderunt substantiæ in die furoris , et justitia libe-
rabit a morte. Moriens justus reliquit pœnitentiam : facilis au-
tem fit et jucundus impiorum interitus
14.
212 ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ. Κεφ. ΙΒ'.
8. Δίκαιος ἐκ θήρας ἐκδύνει , ἀντ᾽ αὐτοῦ δὲ παραδί-
δοται ὁ ἀσεβής.
9. Ἐν στόματι ἀσεβῶν παγὶς πολίταις , αἴσθησις δὲ
δικαίων εὔοδος.
(*) 10. Ἐν ἀγαθοῖς δικαίων κατώρθωσε πόλις , στό
μασι δὲ ἀσεβῶν κατεσκάφη .
12. Μυκτηρίζει πολίτας ἐνδεὴς φρενῶν, ἀνὴρ δὲ φρό-
νιμος ἡσυχίαν ἄγει.
13. Ανὴρδίγλωσσος ἀποκαλύπτει βουλὰς ἐν συνεδρίῳ ,
πιστὸς δὲ πνοῇ κρύπτει πράγματα .
14. Οἷς μὴ ὑπάρχει κυβέρνησις , πίπτουσιν ὥςπερ
φύλλα· σωτηρία δὲ ὑπάρχει ἐν πολλῇ βουλῇ.
15. Πονηρὸς κακοποιεῖ ὅταν συμμίξῃ δικαίῳ , μισεῖ
δὲ ἦχον ἀσφαλείας .
16. Γυνὴ εὐχάριστος ἐγείρει ἀνδρὶ δόξαν, θρόνος δὲ
ἀτιμίας γυνὴ μισοῦσα δίκαια . Πλούτου ὀκνηροὶ ἐνδεεῖς
γίνονται , οἱ δὲ ἀνδρεῖοι ἐρείδονται πλούτῳ.
17. Τῇ ψυχῇ αὐτοῦ ἀγαθὸν ποιεῖ ἀνὴρ ἐλεήμων , ἐξολ
λύει δὲ αὐτοῦ σῶμα ὁ ἀνελεήμων .
18. Ἀσεβὴς ποιεῖ ἔργα ἄδικα , σπέρμα δὲ δικαίων
μισθὸς ἀληθείας.
19. Υἱὸς δίκαιος γεννᾶται εἰς ζωὴν , διωγμὸς δὲ ἀσε-
βοῦς εἰς θάνατον .
20. Βδέλυγμα Κυρίῳ διεστραμμέναι ὁδοὶ, προςδεκτοὶ
δὲ αὐτῷ πάντες ἄμωμοι ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν .
21. Χειρὶ χεῖρας ἐμβαλὼν ἀδίκως οὐκ ἀτιμώρητος
ἔσται, ὁ δὲ σπείρων δικαιοσύνην λήψεται μισθὸν πιστόν .
22. Ὥςπερ ἐνώτιον ἐν ῥινὶ ὑὸς , οὕτως γυναικὶ κακό-
φρονι κάλλος.
23. Ἐπιθυμία δικαίων πᾶσα ἀγαθὴ , ἐλπὶς δὲ ἀσεβῶν
ἀπολεῖται .
24. Εἰσὶν οἳ τὰ ἴδια σπείροντες πλείονα ποιοῦσιν, εἰσὶ
δὲ καὶ οἱ συνάγοντες ἐλαττονοῦνται .
25. Ψυχὴ εὐλογουμένη πᾶσα ἁπλῆ , ἀνὴρ δὲ θυμώ
δῆς οὐκ εὐσχήμων.
26. Ὁ συνέχων σῖτον ὑπολείποιτο αὐτὸν τοῖς ἔθνεσιν ·
εὐλογία δὲ εἰς κεφαλὴν τοῦ μεταδιδόντος .
27. Τεκταινόμενος ἀγαθὰ ζητεῖ χάριν ἀγαθὴν, ἐκζη
τοῦντα δὲ κακὰ καταλήψεται αὐτόν.
28. Ὁ πεποιθὼς ἐπὶ πλούτῳ οὗτος πεσεῖται , ὁ δὲ
ἀντιλαμβανόμενος δικαίων οὗτος ἀνατελεῖ .
29. Ο μὴ συμπεριφερόμενος τῷ ἑαυτοῦ οἴκῳ κληρο-
νομήσει ἄνεμον, δουλεύσει δὲ ἄφρων φρονίμῳ .
30. Ἐκ καρποῦ δικαιοσύνης φύεται δένδρον ζωῆς ·
ἀφαιροῦνται δὲ ἄωροι ψυχαὶ παρανόμων.
31. Εἰ ὁ μὲν δίκαιος μόλις σώζεται , ὁ ἀσεβὴς καὶ
ἁμαρτωλὸς ποὺ φανεῖται ;
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΒ'.
ι. Ὁ ἀγαπῶν παιδείαν ἀγαπᾷ αἴσθησιν· ὁ δὲ μισῶν
ἐλέγχους , ἄφρων.
2. Κρείσσων ὁ εὑρὼν χάριν παρὰ Κυρίῳ , ἀνὴρ δὲ
παράνομος παρασιωπηθήσεται .
3. Οὐ κατορθώσει ἄνθρωπος ἐξ ἀνόμου , αἱ δὲ ῥίζαι
τῶν δικαίων οὐκ ἐξαρθήσονται .
(* ) 10. Ἐν ἀγαθοῖς δικαίων κατώρθωσεν πόλις , καὶ ἐν ἀπω-
λείᾳ ἀσεβῶν ἀγαλλίαμα.
11. Ἐν εὐλογίᾳ εὐθείων ὑψωθήσεται πόλις · στόμασιν δὲ ἀσε
τῶν κατεσκάφη . (Alex.)
8. Justus e captura exit , pro eo autem traditur impius.
9. In ore impiorum laqueus civibus , sensus autem justo-
rum prospere procedens .
10. In bonis justorum bene se gessit civitas , ore autem
impiorum diruta est.
12. Subsannat cives indigens corde , vir autem prudens
silentium ducit.
13. Vir bilinguis revelat consilia in consessu , fidelis au-
tem spiritu abscondit res.
14. Quibus non est gubernatio , cadunt tamquam folia :
salus autem est in multo consilio.
15. Malus malefacit cum commistus fuerit justo , odit
autem sonum securitatis.
16. Mulier gratiosa suscitat viro gloriam, thronus autem
ignominiae mulier odio habens justa. Divitiarum pigri fiunt
indigi , fortes autem nituntur divitiis.
17. Animæ sua bonum facit vir misericors , perdit autem
suum ipsius corpus immisericors.
18. Impius facit opera injusta , semen autem justorum
merces veritatis.
19. Filius justus gignitur ad vitam , persecutio autem im-
pii ad mortem.
20. Abominatio Domino perversa viæ , accepti autem ei
omnes immaculati in viis suis.
21. Manu manus injiciens injuste non impunitus erit , qui
autem seminat justitiam accipiet mercedem fidelem.
22. Sicut inauris in naribus porca , sic mulieri male pru-
denti pulchritudo.
23. Desiderium justorum omne bonum , spes autem im-
piorum peribit.
24. Sunt qui propria seminantes plura faciunt , sunt au-
tem et qui congregantes minuuntur.
25. Anima benedicta omnis simplex , vir autem animosus
inhonestus est.
26. Qui continet frumentum relinquat illud nationibus :
benedictio autem in ejus capite qui communicat.
27. Fabricans bona quaerit gratiam bonam , exquirentem
autem mala comprehendent eum .
28. Fidens in divitiis hic cadet , qui autem inhaeret justis
germinabit .
29. Qui non conversatur domi suae haereditabit ventum ,
serviet autem imprudens prudenti.
30. De fructu justitia nascitur arbor vitae : auferuntur
autem intempestivæ animæ iniquorum .
31. Si justus quidem vix salvatur, impius et peccator
ubi parebunt ?
CAPUT XII.
1. Qui diligit disciplinam diligit sensum : qui autem odit
increpationes , insipiens.
2. Melior qui invenit gratiam a Domino , vir autem ini-
quus tacebitur.
3. Non prosperabitur homo ex iniquo , radices autemju-
storum non auferentur.
10. In bonis justorum bene se gessit civitas , et in perdi-
tione impiorum exsultatio .
11. In benedictione rectorum exaltabitur civitas : ore autem
impiorum diruta est.
 PROVERBIA. CAP. XIII.
213
4. Γυνὴ ἀνδρεία , στέφανος τῷ ἀνδρὶ αὐτῆς · ὥςπερ δὲ 4. Mulier fortis , corona viro suo : sicut autem in ligno
ἐν ξύλω σκώληξ , οὕτως ἄνδρα ἀπόλλυσι γυνὴ κακο- vermis , sic virum disperdit mulier malefica.
ποιός.
5. Λογισμοὶ δικαίων κρίματα , κυβερνῶσι δὲ ἀσεβεῖς 5. Cogitationes justorum judicia , gubernant autem impii
δόλους. dolos.
6. Λόγοι ἀσεβῶν δόλιοι , στόμα δὲ ὀρθῶν ῥύσεται 6. Verba impiorum dolosa , os autem rectorum liberabit
αὐτούς. eos.
7. Οὗ ἐὰν στραφῇ ὁ ἀσεβὴς ἀφανίζεται , οἶκοι δὲ δι 7. Quocumque se verterit impius deletur, domus autem
καίων παραμένουσι . justorum permanent .
Στόμα συνετοῦ ἐγκωμιάζεται ὑπὸ ἀνδρὸς, νωθρο- 8. Os intelligentis laudatur a viro , socors autem subsan-
κάρδιος δὲ μυκτηρίζεται . natur.
9. Κρείσσων ἀνὴρ ἐν ἀτιμίᾳ δουλεύων ἑαυτῷ , ἢ 9. Melior vir in vilitate serviens sibi , quam honorem sibi
τιμὴν ἑαυτῷ περιτιθεὶς καὶ προςδεόμενος ἄρτου . circumponens et egens pane.
10. Δίκαιος οἰκτείρει ψυχὰς κτηνῶν αὐτοῦ , τὰ δὲ 10. Justus miseratur animas jumentorum suorum , vi-
σπλάγχνα τῶν ἀσεβῶν ἀνελεήμονα. scera autem impiorum immisericordia.
11. Ὁ ἐργαζόμενος τὴν ἑαυτοῦ γῆν ἐμπλησθήσεται 11. Qui operatur suam terram replebitur panibus , qui
ἄρτων, οἱ δὲ διώκοντες μάταια ἐνδεεῖς φρενῶν. Ὅς | autem sequuntur varia indigentes corde. Qui est jucundus
ἐστιν ἡδὺς ἐν οἴνων διατριβαῖς , ἐν τοῖς ἑαυτοῦ ὀχυρών in vinorum conversationibus , in suis munitionibus relinquet
μασι καταλείψει ἀτιμίαν . ignominiam.
12. Επιθυμίαι ἀσεβῶν κακαὶ , αἱ δὲ ῥίζαι τῶν εὐσε 12. Cupiditates impiorum malæ , radices autem piorum
Εῶν ἐν ὀχυρώμασι . in munitionibus.
13. Δι᾿ ἁμαρτίαν χειλέων ἐμπίπτει εἰς παγίδας ἁμαρ‐ 13. Propter peccatum labiorum incidit in laqueos pecca
τωλὸς , ἐκφεύγει δὲ ἐξ αὐτῶν δίκαιος . Ὁ βλέπων λεία | tor, effugit autem ex eis justus. Qui videt laevia misericordia
ἐλεηθήσεται , ὁ δὲ συναντῶν ἐν πύλαις ἐκθλίψει ψυχάς. dignus habebitur, qui autem occurrit in portis vexabit ani
14. Ἀπὸ καρπῶν στόματος ψυχὴ ἀνδρὸς πλησθήσεται 14. De fructibus oris anima viri implebitur bonis , et re-
ἀγαθῶν, ἀνταπόδομα δὲ χειλέων αὐτοῦ δοθήσεται αὐτῷ · tributio labiorum ejus dabitur ei.
15. Ὁδοὶ ἀφρόνων ὀρθαὶ ἐνώπιον αὐτῶν, εἰςακούει δὲ 15. Viæ insipientum recta coram ipsis , exaudit autem
συμβουλίας σοφός . consilia sapiens .
16. Ἄφρων αὐθημερὸν ἐξαγγέλλει ὀργὴν αὐτοῦ , κρύ- 16. Imprudens eadem die enuntiat iram suam, abscondit
πτει δὲ τὴν ἑαυτοῦ ἀτιμίαν ἀνὴρ πανούργος . autem inhonorationem vir astutus.
17. Επιδεικνυμένην πίστιν ἀπαγγέλλει δίκαιος , ὁ δὲ 17. Planam fidem annuntiat justus , testis autem injur
μάρτυς τῶν ἀδίκων δόλιος . storum dolosus.
rs. Εἰσὶν οἱ λέγοντες τιτρώσκουσι, μάχαιραι · γλῶσ 18. Sunt qui dicentes vulnerant, enses : linguæ autem sa-
σαι δὲ σοφῶν ἰῶνται. pientum sanant.
19. Χείλη ἀληθινὰ κατορθοῖ μαρτυρίαν, μάρτυς δὲ 19. Labia veracia dirigunt testimonium , testis autem ci-
ταχὺς γλῶσσαν ἔχει ἄδικον. tus linguam habet injustam .
20. Δόλος ἐν καρδίᾳ τεκταινομένου κακὰ , οἱ δὲ βου- 20. Dolus in corde fabricantis mala , qui autem volunt
λόμενοι εἰρήνην εὐφρανθήσονται . pacem laetabuntur .
21. Οὐκ ἀρέσει τῷ δικαίῳ οὐδὲν ἄδικον , οἱ δὲ ἀσε- 21. Non placebit justo quicquam injustum , impii autem
βεῖς πλησθήσονται κακῶν. implebuntur malis.
22. Βδέλυγμα Κυρίῳ χείλη ψευδῆ , ὁ δὲ ποιῶν πί- 22. Abominatio Domino labia mendacia , qui autem facit
στεις δεκτὸς παρ' αὐτῷ. fides acceptus apud eum.
23. Ανὴρ συνετὸς θρόνος αἰσθήσεως , καρδία δὲ ἀφρό- 23. Vir intelligens thronus sensus , cor autem insipien.
νων συναντήσεται ἀραῖς. tum occurret exsecrationibus.
24. Χεὶρ ἐκλεκτῶν κρατήσει εὐχερῶς , δόλιοι δὲ ἔσον- 24. Manus electorum dominabitur facile , dolosi autem
ται ἐν προνομῇ . erunt in direptionem.
25. Φοβερός λόγος καρδίαν ταράσσει ἀνδρὸς δικαίου , 25. Terribilis sermo cor turbat viri justi , nuntiatio au-
ἀγγελία δὲ ἀγαθὴ εὐφραίνει αὐτόν . tem bona lætificat eum.
26. Ἐπιγνώμων δίκαιος ἑαυτοῦ φίλος ἔσται , ἁμαρτ 26. Cognitor justus sui ipsius amicus erit , eos autem qui
τάνοντας δὲ καταδιώξεται κακὰ , ἡ δὲ ὁδὸς τῶν ἀσεβῶν peccant persequentur mala , et via impiorum seducet eos.
πλανήσει αὐτούς.
27. Οὐκ ἐπιτεύξεται δόλιος θήρας , κτῆμα δὲ τίμιον 27. Non consequetur dolosus venationes , possessio autem
ἀνὴρ καθαρός . pretiosa vir mundus.
28. Ἐν ὁδοῖς δικαιοσύνης ζωὴ , ὁδοὶ δὲ μνησικάκων 28. In viis justitiae vita, viæ autem eorum qui memores
εἰς θάνατον . sunt injuriarum in mortem .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΓ'.
CAPUT XIII.

1. Υἱὸς πανούργος ὑπήκοος πατρὶ , υἱὸς δὲ ἀνήκοος 1. Filius astutus obediens patri , filus autem inobediens
ἐν ἀπωλεία .
in perditione.
214 ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ . Κεφ. ΙΔ'.

2. Ἀπὸ καρπῶν δικαιοσύνης φάγεται ἀγαθός, ψυ 2. De fructibus justitiae comedet bonus , animæ autem
καὶ δὲ παρανόμων ὀλοῦνται ἄωροι . iniquorum peribunt immaturæ .
3. Ὃς φυλάσσει τὸ ἑαυτοῦ στόμα τηρεῖ τὴν ἑαυτοῦ 3. Qui custodit suum os servat suam animam , et qui
ψυχὴν, ὁ δὲ προπετὴς χείλεσιν πτοήσει ἑαυτόν. temerarius est labiis terrebit seipsum.
4. Ἐν ἐπιθυμίαις ἐστὶ πᾶς ἀεργὸς , χεῖρες δὲ ἀν- 4. In desideriis est omnis otiosus , manus autem fortium
δρείων ἐν ἐπιμελείᾳ, in sedulitate.
5. Λόγον ἄδικον μισεῖ δίκαιος , ἀσεβὴς δὲ αἰσχύνε- 5. Verbum injustum odit justus , impius autem confun-
ται , καὶ οὐχ ἕξει παῤῥησίαν. ( * ) ditur, et non habebit libertatem loquendi.
7. Εἰσὶν οἱ πλουτίζοντες ἑαυτοὺς μηδὲν ἔχοντες , 7. Sunt qui ditant se nihil habentes , et sunt qui humiliant
καὶ εἰσὶν οἱ ταπεινοῦντες ἑαυτοὺς ἐν πολλῷ πλούτῳ . se in multis divitiis.
8. Λύτρον ἀνδρὸς ψυχῆς ὁ ἴδιος πλοῦτος , πτωχὸς 8. Redemptio viri propriæ divitiæ , inops autem non sus-
δὲ οὐχ ὑφίσταται ἀπειλήν . tinet comminationem.
9. Φῶς δικαίοις διαπαντὸς , φῶς δὲ ἀσεβῶν σβέννυ- 9. Lux justis perpetuo , lux autem impiorum exstingui-
ται. Ψυχαὶ δόλιαι πλανῶνται ἐν ἁμαρτίαις , δίκαιοι δὲ tur. Animæ dolosæ errant in peccatis , justi autem miseran-
οἰκτείρουσι καὶ ἐλεοῦσι. tur et miserentur.
10. Κακὸς μεθ᾽ ὕβρεως πράσσει κακὰ , οἱ δὲ ἑαυτῶν 10. Malus cum contumelia agit mala , qui autem suiipso-
ἐπιγνώμονες σοφοί , rum cognitores sapientes.
11. Υπαρξις ἐπισπουδαζομένη μετὰ ἀνομίας ἐλάσ 11. Substantia festinata cum iniquitate minor fit , con-
σων γίνεται , ὁ δὲ συνάγων ἑαυτῷ μετ᾿ εὐσεβείας πλη- gregans autem sibi cum pietate multiplicabitur. Justus mi-
θυνθήσεται . Δίκαιος οἰκτείρει καὶ κιχρᾷ . seretur et commodat.
12. Κρείσσων ἐναρχόμενος βοηθῶν καρδίᾳ τοῦ ἐπαγ 12. Melior qui incipit auxiliari corde eo qui promittit et
γελλομένου καὶ εἰς ἐλπίδα ἄγοντος · δένδρον γὰρ ζωῆς | in spem adducit : arbor enim vitae desiderium bonum.
ἐπιθυμία ἀγαθή.
13. Ὃς καταφρονεῖ πράγματος , καταφρονηθήσεται 13. Contemnens rem , contemnetur ex ea : timens autem
ὑπ᾽ αὐτοῦ· ὁ δὲ φοβούμενος ἐντολὴν, οὗτος υγιαίνει . mandatum , hic sanus est. Filio doloso nullum erit bonum ,
Υἱῷ δολίῳ οὐδὲν ἔσται ἀγαθὸν, οἰκέτῃ δὲ σοφῷ εὔοδοι | famulo autem sapienti prospere procedent actiones , et di-
ἔσονται πράξεις , καὶ κατευθυνθήσεται ἡ ὁδὸς αὐτοῦ. rigetur via ejus.
14. Νόμος σοφοῦ πηγὴ ζωῆς , ὁ δὲ ἄνους ὑπὸ παγί 14. Lex sapientis fons vitæ , demens autem sub laqueo
δος θανεῖται. morietur.
15. Σύνεσις ἀγαθὴ δίδωσι χάριν , τὸ δὲ γνῶναι νό- 15. Intellectus bonus dat gratiam , noscere autem legem
μον διανοίας ἐστὶν ἀγαθῆς , ὁδοὶ δὲ καταφρονούντων | mentis est bonae , via autem contemnentium in perditione.
ἐν ἀπωλείᾳ.
16. Πᾶς πανούργος πράσσει μετὰ γνώσεως , ὁ δὲ 16. Omnis astutus agit cum scientia , insipiens autem
ἄφρων ἐξεπέτασεν ἑαυτοῦ κακίαν . expandit suam nequitiam.
17. Βασιλεὺς θρασὺς ἐμπεσεῖται εἰς κακὰ , ἄγγελος 17. Rex audax incidit in mala , nuntius autem sapiens li-
δὲ σοφὸς ῥύσεται αὐτόν. berabit eum.
18. Πενίαν καὶ ἀτιμίαν ἀφαιρεῖται παιδεία , ὁ δὲ 18. Paupertatem et ignominiam aufert disciplina , qui
φυλάσσων ἐλέγχους δοξασθήσεται . autem custodit increpationes glorificabitur.
19. Επιθυμίαι εὐσεβῶν ἡδύνουσι ψυχὴν, ἔργα δὲ 19. Desideria piorum delectant animam , opera autem
ἀσεβῶν μακρὰν ἀπὸ γνώσεως. impiorum longe a scientia.
20. Συμπορευόμενος σοφοῖς σοφὸς ἔσῃ , ὁ δὲ συμπο 20. Ambulans cum sapientibus sapiens eris , et qui am-
ρευόμενος ἄφροσι γνωσθήσεται. bulat cum insipientibus agnoscetur.
21. Αμαρτάνοντας καταδιώξεται κακὰ , τοὺς δὲ δι 21. Eos qui peccant persequentur mala , justos autem
καίους καταλήψεται ἀγαθά. comprehendent bona.
22. Ἀγαθὸς ἀνὴρ κληρονομήσει υἱοὺς υἱῶν, θησαυ- 22. Bonus vir haereditare faciet filios filiorum, thesauri-
ρίζεται δὲ δικαίοις πλοῦτος ἀσεβῶν. zantur autem justis divitiæ impiorum.
23. Δίκαιοι ποιήσουσιν ἐν πλούτῳ ἔτη πολλὰ , ἄδικοι 23. Justi facient in divitiis annos multos , injusti autem
δὲ ἀπολοῦνται συντόμως. peribunt brevi.
24. Ὃς φείδεται τῆς βακτηρίας , μισεῖ τὸν υἱὸν 24. Qui parcit baculo , odit filium suum : qui autemdili-
αὐτοῦ · ὁ δὲ ἀγαπῶν, ἐπιμελῶς παιδεύει. git, diligenter erudit.
25. Δίκαιος ἔσθων ἐμπιπλᾷ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ , ψυχαὶ 25. Justus comedens implet animam suam , animae autem
δὲ ἀσεβῶν ἐνδεεῖς. impiorum egenae.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΔ'. CAPUT XIV.

1. Σοφαὶ γυναῖκες ᾠκοδόμησαν οἴκους , ἡ δὲ ἄφρων 1. Sapientes mulieres adificarunt domos , imprudens au-
κατέσκαψε ταῖς χερσὶν αὐτῆς . tem demolita est suis manibus.

(*) 6. Δικαιοσύνη φυλάσσει ἀκάκους ὁδῷ · τοὺς δὲ ἀσεβεῖς 6. Justitia custodit imnocentes in via : impios autem viles
φαύλους ποιεῖ ἁμαρτία . (Alex.) facit peccatum.
 PROVERBIA. CAP. XIV.
2. Ο πορευόμενος ὀρθῶς φοβεῖται τὸν Κύριον, ὁ δὲ
σκολιάζων ταῖς ὁδοῖς αὐτοῦ ἀτιμασθήσεται .
3. Ἐκ στόματος ἀφρόνων βακτηρία ὕβρεως , χείλη
δὲ σοφῶν φυλάσσει αὐτούς .
4. Οὗ μή εἰσι βόες , φάτναι καθαραί· οὗ δὲ πολλὰ
γεννήματα , φανερὰ βοὸς ἰσχύς .
5. Μάρτυς πιστὸς οὐ ψεύδεται , ἐκκαίει δὲ ψευδῆ
μάρτυς ἄδικος.
6. Ζητήσεις σοφίαν παρὰ κακοῖς καὶ οὐχ εὑρήσεις ,
αἴσθησις δὲ παρὰ φρονίμοις εὐχερής.
7. Πάντα ἐναντία ἀνδρὶ ἄφρονι , ὅπλα δὲ αἰσθήσεως
χείλη σοφά.
8. Σοφία πανούργων ἐπιγνώσεται τὰς ὁδοὺς αὐτῶν,
ἄνοια δὲ ἀφρόνων ἐν πλάνῃ .
9. Οἰκίαι παρανόμων ὀφειλήσουσι καθαρισμόν , οἶ
κίαι δὲ δικαίων δεκταί.
10. Καρδία ἀνδρὸς αἰσθητικὴ , λυπηρὰ ψυχὴ αὐτοῦ ,
ὅταν δὲ εὐφραίνηται οὐκ ἐπιμίγνυται ὕβρει.
11. Οἰκίαι ἀσεβῶν ἀφανισθήσονται , σκηναὶ δὲ και
τορθούντων στήσονται.
12. Ἔστιν ὁδὸς ἢ δοκεῖ παρὰ ἀνθρώποις ὀρθὴ εἶναι ,
τὰ δὲ τελευταῖα αὐτῆς ἔρχεται εἰς πυθμένα ᾅδου.
13. Ἐν εὐφροσύναις οὐ προςμίγνυται λύπη , τελευ-
ταῖα δὲ χαρὰ εἰς πένθος ἔρχεται.
14. Τῶν ἑαυτοῦ ὁδῶν πλησθήσεται θρασυκάρδιος, ἀπὸ
δὲ τῶν διανοημάτων αὐτοῦ ἀνὴρ ἀγαθός.
15. Ακακος πιστεύει παντὶ λόγῳ , πανοῦργος δὲ ἔρ-
χεται εἰς μετάνοιαν .
16. Σοφὸς φοβηθεὶς ἐξέκλινεν ἀπὸ κακοῦ , ὁ δὲ ἄφρων
ἑαυτῷ πεποιθὼς μίγνυται ἀνόμῳ.
17. Οξύθυμος πράσσει μετὰ ἀβουλίας , ἀνὴρ δὲ φρό-
νιμος πολλὰ ὑποφέρει .
18. Μεριοῦνται ἄφρονες κακίαν, οἱ δὲ πανοῦργοι κρα-
τήσουσιν αἰσθήσεως.
19. Ολισθήσουσι κακοὶ ἔναντι ἀγαθῶν , καὶ ἀσεβεῖς
θεραπεύσουσι θύρας δικαίων.
20. Φίλοι μισήσουσι φίλους πτωχούς , φίλοι δὲ πλου-
σίων πολλοί.
21. Ὁ ἀτιμάζων πένητας ἁμαρτάνει , ἐλεῶν δὲ πτω-
χοὺς μακαριστός .
22. Πλανώμενοι τεκταίνουσι κακὰ , ἔλεον δὲ καὶ
ἀλήθειαν τεκταίνουσιν ἀγαθοί . Οὐκ ἐπίστανται ἔλεον
καὶ πίστιν τέκτονες κακῶν, ἐλεημοσύναι δὲ καὶ πίστεις
παρὰ τέκτοσιν ἀγαθοῖς.
23. Ἐν παντὶ μεριμνῶντι ἔνεστι περισσὸν, ὁ δὲ ἡδὺς
καὶ ἀνάλγητος ἐν ἐνδείᾳ ἔσται .
24. Στέφανος σοφῶν πανοῦργος , ἡ δὲ διατριβὴ ἀφρό-
νων κακή.
25. Ῥύσεται ἐκ κακῶν ψυχὴν μάρτυς πιστὸς , ἐκ-
καίει δὲ ψευδῆ δόλιος.
26. Ἐν φόβῳ Κυρίου ἐλπὶς ἰσχύος , τοῖς δὲ τέκνοις
αὐτοῦ καταλείπει ἔρεισμα .
27. Πρόςταγμα Κυρίου πηγὴ ζωῆς , ποιεῖ δὲ ἐκκλί
νειν ἐκ παγίδος θανάτου .
28. Ἐν πολλῷ ἔθνει δόξα βασιλέως , ἐν δὲ ἐκλείψει
λαοῦ συντριβὴ δυνάστου .
29. Μακρόθυμος ἀνὴρ πολὺς ἐν φρονήσει , ὁ δὲ ὀλι
γόψυχος ἰσχυρῶς ἄφρων.
30. Πραύθυμος ἀνὴρ καρδίας ἰατρὸς , σὴς δὲ ὀστέων
καρδία αἰσθητική.
215
2. Qui ambulat recte timet Dominum , qui autem tortuose
incedit viis suis afficietur ignominia.
3. Ex ore imprudentum baculi contumelia , labia autem
sapientum custodiunt ipsos.
4. Ubi non sunt boves , praesepia munda : ubi autem
multa genimina , manifesta bovis virtus.
5. Testis fidelis non mentitur, accendit autem falsa testis
injustus.
6. Quaeres sapientiam apud malos et non invenies , sen-
sus autem apud prudentes facilis.
7. Omnia contraria viro imprudenti , arina autem sensus
labia sapientia .
8. Sapientia astutorumcognoscet vias ipsorum , dementia
autem imprudentum in errore.
9. Domus iniquorum debebunt mundationem , domus au-
tem justorum acceptabiles.
10. Cor viri sensitivum , tristis anima ejus , quando an-
tem lætabitur non miscetur contumeliæ.
11. Domus impiorum delebuntur, tabernacula autem recte
agentium stabunt.
12. Est via quæ videtur apud homines recta esse , no-
vissima autem ejus vadunt in fundum inferni.
13. In laetitiis non admiscetur tristitia , novissime autem
gaudium in luctum vadit.
14. Suis itineribus saturabitur temerarius , et de cogita-
tionibus suis vir bonus.
15. Simplex credit omni verbo , astutus autem vadit in
poenitentiam.
16. Sapiens timens declinavit a malo , imprudens autem
sibi fidens miscetur iniquo.
17. Impatiens agit cum temeritate , vir autem prudens
multa suffert.
18. Divident imprudentes malum , astuti autem tenebunt
sensum.
19. Labentur mali coram bonis , et impii colent portas
justorum.
20. Amici odio habebunt amicos mendicos , amici autem
divitum multi .
21. Qui inhonorat pauperes peccat , qui autem misere-
tur mendicorum beatissimus.
22. Errantes fabricantur mala , misericordiam autem et
| veritatem fabricantur boni. Non sciunt misericordiam et fi-
| dem fabricatores malorum , eleemosynæ autem et fides apud
fabricatores bonos.
23. In omni sollicito inest abundantia , dulcis autem et
carens dolore in egestate erit.
24. Corona sapientum astutus , conversatio autem impru-
dentum mala.
25. Liberabit de malis animam testis fidelis , accendit au-
tem falsa dolosus.
26. In timore Domini spes fortitudinis , filiis autem suis
relinquet firmamentum.
27. Praeceptum Domini fons vitæ , facit autem declinare
de laqueo mortis.
28. In multa gente gloria regis , in defectu autem populi
contritio principis .
29. Longanimis vir multus in prudentia , pusillanimis au-
tem valde imprudens.
30. Mansuetus vir cordis medicus , tinea autem ossium
cor sensitivum.
216 ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ. Κεφ. ΙΕ΄.
31. Ὁ συκοφαντῶν πένητα παροξύνει τὸν ποιήσαντα
αὐτὸν, ὁ δὲ τιμῶν αὐτὸν ἐλεεῖ πτωχόν.
32. Ἐν κακίᾳ αὐτοῦ ἀπωσθήσεται ἀσεβὴς , ὁ δὲ πε-
ποιθὼς τῇ ἑαυτοῦ ὁσιότητι δίκαιος.
33. Εν καρδίᾳ ἀγαθῇ ἀνδρὸς σοφία , ἐν δὲ καρδίᾳ
ἀφρόνων οὐ διαγινώσκεται .
34. Δικαιοσύνη ὑψοῖ ἔθνος , ἐλασσονοῦσι δὲ φυλὰς
ἁμαρτίαι.
35. Δεκτὸς βασιλεῖ ὑπηρέτης νοήμων, τῇ δὲ ἑαυτοῦ
εὐστροφίᾳ ἀφαιρεῖται ἀτιμίαν .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΕ'.
1. Ὀργὴ ἀπόλλυσι καὶ φρονίμους · ἀπόκρισις δὲ
ὑποπίπτουσα ἀποστρέφει θυμόν· λόγος δὲ λυπηρός
ἐγείρει ὀργάς .
2. Γλῶσσα σοφῶν καλὰ ἐπίσταται , στόμα δὲ ἀφρό-
νων ἀναγγέλλει κακά .
3. Ἐν παντὶ τόπῳ ὀφθαλμοὶ Κυρίου σκοπεύουσι
κακούς τε καὶ ἀγαθούς.
4. Ἴασις γλώσσης δένδρον ζωῆς , ὁ δὲ συντηρῶν
αὐτὴν πλησθήσεται πνεύματος.
5. Ἄφρων μυκτηρίζει παιδείαν πατρὸς , ὁ δὲ φυλάσ
σων ἐντολὰς πανουργότερος. Ἐν πλεοναζούση δικαιο-
σύνῃ ἰσχὺς πολλὴ , οἱ δὲ ἀσεβεῖς ὁλόῤῥιζοι ἐκ τῆς ἀπο-
λοῦνται.
6. Οίκοις δικαίων ἰσχὺς πολλὴ , καρποὶ δὲ ἀσεβῶν
ἀπολοῦνται.
7. Χείλη σοφῶν δέδεται αἰσθήσει , καρδίαι δὲ ἀφρό
νων οὐκ ἀσφαλεῖς.
8. Θυσίαι ἀσεβῶν βδέλυγμα Κυρίῳ , εὐχαὶ δὲ και
τευθυνόντων δεκταὶ παρ᾽ αὐτῷ .
9. Βδέλυγμα Κυρίῳ ὁδοὶ ἀσεβοῦς , διώκοντας δὲ
δικαιοσύνην ἀγαπᾷ
10. Παιδεία ἀκάκου γνωρίζεται ὑπὸ τῶν παριόντων,
οἱ δὲ μισοῦντες ἐλέγχους τελευτῶσιν αἰσχρῶς.
ΙΙ . Ἅδης καὶ ἀπώλεια φανερὰ παρὰ τῷ Κυρίῳ ,
πῶς οὐχὶ καὶ αἱ καρδίαι τῶν ἀνθρώπων ;
12. Οὐκ ἀγαπήσει ἀπαίδευτος τοὺς ἐλέγχοντας αὐ-
τὸν, μετὰ δὲ σοφῶν οὐχ ὁμιλήσει .
13. Καρδίας εὐφραινομένης πρόςωπον θάλλει , ἐν δὲ
λύπαις οὔσης σκυθρωπάζει .
14. Καρδία ὀρθὴ ζητεῖ αἴσθησιν , στόμα δὲ ἀπαιδεύ-
των γνώσεται κακά.
15. Πάντα τὸν χρόνον οἱ ὀφθαλμοὶ τῶν κακῶν προς-
δέχονται κακὰ , οἱ δὲ ἀγαθοὶ ἡσυχάζουσι διαπαντός.
16. Κρεῖσσον μικρὰ μερὶς μετὰ φόβου Κυρίου , ἢ
θησαυροί μεγάλοι μετὰ ἀφοβίας.
17. Κρείσσων ξενισμὸς μετὰ λαχάνων πρὸς φιλίαν
καὶ χάριν, ἢ παράθεσις μόσχων μετὰ ἔχθρας.
18. Ανὴρ θυμώδης παρασκευάζει μάχας · μακρόθυ
μος δὲ καὶ τὴν μέλλουσαν καταπραΰνει. Μακρόθυμος
ἀνὴρ κατασβέσει κρίσεις , ὁ δὲ ἀσεβὴς ἐγείρει μᾶλλον.
19. Ὁδοὶ ἀεργῶν ἐστρωμέναι ἀκάνθαις , αἱ δὲ τῶν
ἀνδρείων τετριμμέναι .
20. Υἱὸς σοφὸς εὐφραίνει πατέρα , υἱὸς δὲ ἄφρων
μυκτηρίζει μητέρα αὐτοῦ .
21. Ανοήτου τρίβοι ἐνδεεῖς φρενῶν, ἀνὴρ δὲ φρόνι-
μας κατευθύνων πορεύεται .
22. Ὑπερτίθενται λογισμοὺς οἱ μὴ τιμῶντες συνέ-
5ρια , ἐν δὲ καρδίαις βουλευομένων μένει βουλή .
31. Qui calumniatur pauperem irritat eum qui fecit illum,
qui autem honorat illum miseretur inopis.
32. In malitia sua repelletur impius , qui autemfidit sua
sanctitati justus.
33. In corde bono viri sapientia , in corde autem impru-
dentum non dignoscitur .
34. Justitia exaltat gentem , minuunt autem tribus pec-
cata.
35. Acceptus regi minister intelligens, sua autem agilitate
aufert ignominiam.
CAPUT XV.
1. Ira perdit et prudentes : responsio autem submissa
avertit furorem : sermo autem tristis suscitat iras.
2. Lingua sapientum bona novit , et os stultorum pro-
nuntiat mala.
3. In omni loco oculi Domini speculantur et bonos et ma-
los.
4. Sanitas linguæ arbor vitæ , qui autem conservat eam
implebitur spiritu.
5. Imprudens subsannat disciplinam patris , qui autem
custodit mandata astutior. In abundanti justitia fortitudo
multa , impii autem radicitus de terra peribunt.
6. Domibus justorum fortitudo multa , fructus autem im-
piorum peribunt.
7. Labia sapientum alligata sunt sensu , corda autem im-
prudentum non secura.
8. Sacrificia impiorum abominatio Domino , vota autem
recte ambulantium accepta apud eum .
9. Abominatio Domino viæ impii , sequentes autemju-
stitiam diligit.
10. Disciplina innocentis cognoscitur a prætereuntibus ,
qui autem oderunt correptiones moriuntur turpiter.
11. Infernus et perditio manifesta apud Dominum , quo-
modo non et corda hominum ?
12. Non diliget indisciplinatus castigantem se , cum sa-
pientibus autem non conversabitur.
13. Cordis lati facies floret , in tristitiis autem positi
moesta est .
14. Cor rectum quaerit sensum , os autem indisciplinato-
rum cognoscet mala.
15. Omni tempore oculi malorum suscipiunt mala , boni
autem quiescunt semper.
16. Melius parva pars cum timore Domini, quam thesauri
magni sine timore.
17. Melior hospitalitas cum oleribus ad amicitiam et gra-
tiam , quam appositio vitulorum cum inimicitia.
18. Vir animosus parat rixas : longanimis autem et eam
quæ futura erat mitigat. Longanimis vir exstinguet judicia ,
impius autem suscitat magis.
19. Viæ otiosorum stratæ spinis , fortium vero trita .
20. Filius sapiens laetificat patrem, filius autem imprudens
subsannat matrem suam.
21. Dementis semitæ indigentes corde , vir autem pru-
dens recta tendens vadit.
22. Differunt cogitationes qui non honorant consessus , in
cordibus autem consultantium manet consilium.
 PROVERBIA. CAP. XVI. 217

23. Οὐ μὴ ὑπακούσει ὁ κακὸς αὐτῇ , οὐδὲ μὴ εἴπῃ 23. Non obediet malus illi , neque dicet opportunum quid
καίριόν τι καὶ καλὸν τῷ κοινῷ . et bonum communi.
24. Ὁδοὶ ζωῆς διανοήματα συνετοῦ , ἵνα ἐκκλίνας ἐκ 24. Viæ vitæ excogitationes intelligentis , ut declinans ex
τοῦ ᾅδου σωθῇ. inferno salvetur .
25. Οἴκους ὑβριστῶν κατασπᾷ Κύριος , ἐστήρισε δὲ 25. Domos contumeliosorum diruit Dominus , firmavit
ὅριον χήρας. autem terminum viduæ.
26. Βδέλυγμα Κυρίῳ λογισμὸς ἄδικος , ἁγνῶν δὲ 26. Abominatio Domino cogitatio injusta , purorum autem
δήσεις σεμναί. eloquia honesta.
27. Ἐξόλλυσιν ἑαυτὸν ὁ δωρολήπτης , ὁ δὲ μισῶν 27. Disperdit seipsum acceptor munerum , qui autem odit
δώρων λήψεις σώζεται . Ἐλεημοσύναις καὶ πίστεσιν munerum acceptiones salvatur. Eleemosynis et fide purgan-
ἀποκαθαίρονται ἁμαρτίαι , τῷ δὲ φόβῳ Κυρίου ἐκκλίνει tur peccata , timore autem Domini declinat omnis a malo.
πᾶς ἀπὸ κακοῦ.
28. Καρδίαι δικαίων μελετῶσι πίστεις , στόμα δὲ 28. Corda justorum meditantur fides, os autem impiorum
ἀσεβῶν ἀποκρίνεται κακά . Δεκταὶ παρὰ Κυρίῳ ὁδοὶ respondet mala. Acceptæ apud Dominum viæ hominum ju-
ἀνθρώπων δικαίων , διὰ δὲ αὐτῶν καὶ οἱ ἐχθροὶ φίλοι | storum , per ipsos autem et inimici fiunt amici .
γίνονται.
29. Μακρὰν ἀπέχει ὁ Θεὸς ἀπὸ ἀσεβῶν, εὐχαῖς δὲ 29. Longe abest Deus ab impiis , preces autem justorum
δικαίων ἐπακούει . Κρείσσων ὀλίγη λῆψις μετὰ δικαιο- - exaudiet. Melior parva acceptio cum justitia , quam multa
σύνης , ἢ πολλὰ γεννήματα μετὰ ἀδικίας . ( α) genimina cum injustitia.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ις'. CAPUT XVI .

(1) 9. Καρδία ἀνδρὸς λογιζέσθω δίκαια , ἵνα ὑπὸ τοῦ 9. Cor viri cogitet justa, ut a Deo dirigantur gressus
Θεοῦ διορθωθῇ τὰ διαβήματα αὐτοῦ. ejus .
(3) 30. Θεωρῶν ὀφθαλμὸς καλὰ εὐφραίνει καρδίαν, 30. Spectans oculus pulchra laetificat cor, fama autem
φήμη δὲ ἀγαθὴ πιαίνει ὀστᾶ. (*) bona impinguat ossa.
32. Ὃς ἀπωθεῖται παιδείαν μισεῖ ἑαυτὸν, ὁ δὲ τη 32. Qui expellit disciplinam odit seipsum , qui autem ser-
ρῶν ἐλέγχους ἀγαπᾷ ψυχὴν αὐτοῦ. vat correptiones diligit animam suam .
33. Φόβος Κυρίου παιδεία καὶ σοφία , καὶ ἀρχὴ δό- 33. Timor Domini disciplina et sapientia, et principium
ξης ἀποκριθήσεται αὐτῇ. Πάντα τὰ ἔργα τοῦ ταπεινοῦ gloriæ respondebit ei . Omnia opera humilis manifesta apud
φανερὰ παρὰ τῷ Θεῷ , οἱ δὲ ἀσεβεῖς ἐν ἡμέρᾳ κακῇ | Deum , impii autem in die mala peribunt .
ὀλοῦνται.
(**) 5. Ακάθαρτος παρὰ Θεῷ πᾶς ὑψηλοκάρδιος, χειρὶ 5. Immundus apud Deum omnis sublimis corde , manu
δὲ χεῖρας ἐμβαλῶν ἀδίκως οὐκ ἀθῳωθήσεται . Ἀρχὴ autem manus inferens injuste non erit innocens. Initium via
ὁδοῦ ἀγαθῆς τὸ ποιεῖν τὰ δίκαια , δεκτὰ δὲ παρὰ Θεῷ bone facere justa , accepta autem sunt apud Deum magis
μᾶλλον ἢ θύειν θυσίας. Ὁ ζητῶν τὸν Κύριον εὑρήσει | quam immolare hostias. Qui quaerit Dominum inveniet scien-
γνῶσιν μετὰ δικιαιοσύνης · οἱ δὲ ὀρθῶς ζητοῦντες αὐτὸν, tiam cum justitia : et qui recte quaerunt eum , invenient pa-
εὑρήσουσιν εἰρήνην . Πάντα τὰ ἔργα τοῦ Κυρίου μετὰ cem. Omnia opera Domini cum justitia , servatur autem
δικαιοσύνης , φυλάσσεται δὲ ὁ ἀσεβὴς εἰς ἡμέραν και impius in diem malam.
κήν.
10. Μαντεῖον ἐπὶ χείλεσι βασιλέως , ἐν δὲ κρίσει οὐ 10. Divinatio in labiis regis , in judicio autem non errabit
μὴ πλανηθῆ τὸ στόμα αὐτοῦ. os ejus.
11. Ροπὴ ζυγοῦ δικαιοσύνη παρὰ Κυρίῳ , τὰ δὲ 11. Momentum stateræ justitia apud Dominum , opera
ἔργα αὐτοῦ στάθμια δίκαια. autem ejus pondera justa.

(*) 31. Ὁ εἰςακούων ἐλέγχους ζωῆς, ἐν μέσῳ σοφῶν αὐτ
λισθήσεται. (Ald.)
(**) 1. Τῷ ἀνθρώπῳ προθέσεις καρδίας · καὶ παρὰ Κυρίου
ἀπόκρισις γλώσσης.
2. Πάντα τὰ ἔργα τοῦ ταπεινοῦ φανερὰ παρὰ τῷ Θεῷ· καὶ
ἑδράζων πνεύματα Κύριος.
3. Κύλισον ἐπὶ Κύριον τὰ ἔργα σου , καὶ ἑδρασθήσονται οἱ
λογισμοί σου.
4. Πάντα εἰργάσατο Κύριος δι ' ἑαυτόν · οἱ δὲ ἀσεβεῖς ἐν ἡμέρᾳ
κακῇ ὀλοῦνται . (Schol. Rom.)
6. Ἐλεημοσύναις καὶ πίστεσιν ἀποκαθαίρονται ἁμαρτίαι ·
τῷ δὲ φόβῳ Κυρίου ἐκκλίνει πᾶς ἀπὸ κακοῦ.
7. Δεκταὶ παρὰ Κυρίῳ ὁδοὶ ἀνθρώπων δικαίων · διὰ δὲ αὐτῶν
καὶ οἱ ἐχθροὶ φίλοι γίνονται .
8. Κρείσσων ὀλίγη λῆψις μετὰ δικαιοσύνης , ἢ πολλὰ γεννή-
ματα μετὰ ἀδικίας. (Alex .) (b)
31. Qui audit increpationes vitæ , in medio sapientium com-
morabitur.
I. Homini proposita cordis : et a Domino responsio lingua.
2. Omnia opera humilis manifesta apud Deum : et firmans
ipse spiritus Dominus.
3. Devolve super Dominum opera tua , et firmabuntur co-
gitationes tuæ.
4. Omnia operatus est Dominus propter seipsum : impii au-
tem in die mala peribunt.
6. Eleemosynis et fide absterguntur peccata : timore autem
Domini declinat unusquisque a malo.
7. Grata sunt apud Deum viæ hominum justorum : per eas
eliam inimici amici fiunt.
8. Melior est parva acceptio cum justitia, quam multa geni-
mina cum iniquitate.
218 ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ . Κεφ. ΙΖ'.

12. Βδέλυγμα βασιλεῖ ὁ ποιῶν κακὰ , μετὰ γὰρ δι- 12. Abominatio regi is qui facit mala , nam cum justitia
καιοσύνης ἑτοιμάζεται θρόνος ἀρχῆς . paratur solium principatus.
13. Δεκτὰ βασιλεῖ χείλη δίκαια , λόγους δὲ ὀρθοὺς 13. Accepta regi labia justa , sermones autem rectos dili-
ἀγαπᾷ. git.
14. Θυμὸς βασιλέως ἄγγελος θανάτου , ἀνὴρ δὲ σου 14. Furor regis nuntius mortis , vir autem sapiens placa-
φὸς ἐξιλάσεται αὐτόν . bit eum.
15. Ἐν φωτὶ ζωῆς υἱὸς βασιλέως , οἱ δὲ προςδεκτοὶ 15. In lumine vitæ filius regis , qui autem valde accepti
αὐτῷ ὥςπερ νέφος ὄψιμον . sunt ei tanquam nubilum serotinum.
16. Νοσσιαὶ σοφίας αἱρετώτεραι χρυσίου, νοσσιαὶ δὲ 16. Nidi sapientia magis eligendi auro , et nidi pruden-
φρονήσεως αἱρετώτεραι ὑπὲρ ἀργύριον. tiæ sunt magis eligendi super argentum.
17. Τρίβοι ζωῆς ἐκκλίνουσιν ἀπὸ κακῶν , μῆκος δὲ 17. Semitæ vitae declinant a malis , longitudo autemvitae
βίου ὁδοὶ δικαιοσύνης. « Ο δεχόμενος παιδείαν ἐν ἀγα- - viæ justitia . « Qui suscipit disciplinam in bonis erit , qui
<< θοῖς ἔσται , ὁ δὲ φυλάσσων ἐλέγχους σοφισθήσεται . Ὃς << autem custodit correptiones sapiens fiet . Qui custodit
(< φυλάσσει τὰς ἑαυτοῦ ὁδοὺς τηρεῖ τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν, << vias suas servat suam animam , et qui diligit vitam suam
<< ἀγαπῶν δὲ ζωὴν αὐτοῦ φείσεται στόματος αὐτοῦ . » << parcet ori suo. >>
18. Πρὸ συντριβῆς ἡγεῖται ὕβρις , πρὸ δὲ πτώματος 18. Ante contritionem praecedit contumelia , et ante rui-
κακοφροσύνη . nam mala cogitatio.
19. Κρείσσων πραΰθυμος μετὰ ταπεινώσεως , ἢ ὃς 19. Melior mansuetus cum humiliatione , quam qui divi-
διαιρεῖται σκύλα μετὰ ὑβριστῶν . dit spolia cum contumeliosis.
20. Συνετὸς ἐν πράγμασιν εὑρετὴς ἀγαθῶν , πεποι- 20. Intelligens in negotiis inventor bonorum , et qui fi-
θὼς δὲ ἐπὶ Θεῷ μακαριστός . dit in Deo beatissimus.
21. Τοὺς σοφοὺς καὶ συνετοὺς φαύλους καλοῦσιν, οἱ 21. Sapientes et intelligentes vocant malos , dulces autem
δὲ γλυκεῖς ἐν λόγῳ πλείονα ἀκούσονται. in sermone plura audient.
22. Πηγὴ ζωῆς ἔννοια τοῖς κεκτημένοις , παιδεία 22. Fons vitæ cogitatio possidentibus , disciplina autem
δὲ ἀφρόνων κακή. imprudentum mala.
23. Καρδία σοφοῦ νοήσει τὰ ἀπὸ τοῦ ἰδίου στόματος, 23. Cor sapientis cogitabit quæ ab ore proprio , et in la-
ἐπὶ δὲ χείλεσι φορέσει ἐπιγνωμοσύνην . biis portabit doctrinam .
24. Κηρία μέλιτος λόγοι καλοί , γλύκασμα δὲ αὐτοῦ 24. Favi mellis sermones boni , dulcedo autem ejus sa-
ἴασις ψυχῆς . nitas anima.
25. Εἰσὶν ὁδοὶ δοκοῦσαι εἶναι ὀρθαὶ ἀνδρὶ, τὰ μέντοι 25. Sunt viæ quæ videntur esse recta homini , attamen
τελευταῖα αὐτῶν βλέπει εἰς πυθμένα ᾅδου. novissima corum spectant in fundum inferni.
26. Ανὴρ ἐν πόνοις πονεῖ ἑαυτῷ καὶ ἐκβιάζεται τὴν 26. Vir in laboribus laborat sibi et vim facit in interitum
ἀπώλειαν ἑαυτοῦ. Ὁ μέν τοι σκολιὸς ἐπὶ τῷ ἑαυτοῦ suum . Perversus in ore suo portat perditionem.
στόματι φορεῖ τὴν ἀπώλειαν .
27. Ανὴρ ἄφρων ὀρύσσει ἑαυτῷ κακὰ , ἐπὶ δὲ τῶν 27. Vir imprudens fodit sibi mala , et in labiis suis ignem
ἑαυτοῦ χειλέων θησαυρίζει πῦρ. condit.
28. Ανὴρ σκολιός διαπέμπεται κακὰ , καὶ λαμπτῆρα 28. Vir perversus transmittit mala , et facem doli accen-
δόλου πυρσεύσει κακοῖς , καὶ διαχωρίζει φίλους . det malis , et disjungit amicos.
29. Ανὴρ παράνομος ἀποπειρᾶται φίλων, καὶ ἀπά 29. Vir iniquus palpat amicos , et abducit eos per vias
γει αὐτοὺς ὁδοὺς οὐκ ἀγαθάς. non bonas.
30. Στηρίζων δὲ ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ διαλογίσεται διε- 30. Qui autem obfirmat oculos suos cogitat perversa ,
στραμμένα , ὁρίζει δὲ τοῖς χείλεσιν αὐτοῦ πάντα τὰ et statuit labiis suis omnia mala : hic fornax est mali.
κακά · οὗτος καμινός ἐστι κακίας.
31. Στέφανος καυχήσεως γῆρας , ἐν δὲ ὁδοῖς δικαιο- 31. Corona gloriationis senectus , et in viis justitiae inve-
σύνης εὑρίσκεται , nitur.
32. Κρείσσων ἀνὴρ μακρόθυμος ἰσχυροῦ , ὁ δὲ κρα- 32. Melior vir longanimis forti , et qui continet iracun-
τῶν ὀργῆς κρείσσων καταλαμβανομένου πόλιν. diam melior est quam qui urbem capit.
33. Εἰς κόλπους ἐπέρχεται πάντα τοῖς ἀδίκοις , πα- 33. In sinus veniunt omnia injustis , a Domino autem
ρὰ δὲ Κυρίου πάντα τὰ δίκαια . omnia justa.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΖ' . CAPUT XVII.

1. Κρείσσων ψωμὸς μεθ᾽ ἡδονῆς ἐν εἰρήνῃ , ἢ οἶκος
πολλῶν ἀγαθῶν καὶ ἀδίκων θυμάτων μετὰ μάχης.
2. Οἰκέτης νοήμων κρατήσει δεσποτῶν ἀφρόνων ,
ἐν δὲ ἀδελφοῖς διελεῖται μέρη .
3. Ὥςπερ δοκιμάζεται ἐν καμίνῳ ἄργυρος καὶ χρυ
σὸς , οὕτως ἐκλεκταὶ καρδίαι παρὰ Κυρίῳ.
4. Κακὸς ὑπακούει γλώσσης παρανόμων, δίκαιος δὲ
οὐ προςέχει χείλεσι ψευδέσιν .
1. Melior buccella cum voluptate in pace , quam domus
multorum bonorum et injustarum victimarum cum jurgio.
2. Servus intelligens reget dominos stultos , in fratribus
autem dividet partes.
3. Sicut probatur in camino argentum et aurum , ita ele-
cta corda apud Dominum.
4. Malus obedit lingua iniquorum , justus autem non
intendit labiis mendacibus.
 PROVERBIA. CAP. XVIII. 219
5. Ὁ καταγελῶν πτωχοῦ παροξύνει τὸν ποιήσαντα 5. Qui irridet inopem irritat eum qui fecit illum, qui au-
αὐτὸν , ὁ δὲ ἐπιχαίρων ἀπολλυμένῳ οὐκ ἀθῷωθήσεται , tem laetatur pereunte non erit innocens , ille autem cujus
ὁ δὲ ἐπισπλαγχνιζόμενος ἐλεηθήσεται . viscera commoventur misericordiam consequetur.
6. Στέφανος γερόντων τέκνα τέκνων, καύχημα δὲ 6. Corona senum filii filiorum , gloriatio autem filiorum
τέκνων πατέρες αὐτῶν. « Τοῦ πιστοῦ ὅλος ὁ κόσμος | patres eorum. « Ejus qui fidelis est totus mundus divitia
« τῶν χρημάτων, τοῦ δὲ ἀπίστου οὐδὲ ὀβολός . » « rum, illius autem qui infidelis est neque obolus . »
7. Οὐχ ἁρμόσει ἄφρονι χείλη πιστὰ , οὐδὲ δικαίῳ 7. Non congruent imprudenti labia fidelia , neque justo
χείλη ψευδή. labia mendacia.
8. Μισθὸς χαρίτων παιδεία τοῖς χρωμένοις , οὗ δ' ἂν 8. Merces gratiarum disciplina iis qui utuntur, quocum-
ἐπιστρέψῃ εὐοδωθήσεται . que se verterit prosperabitur.
9. Ὃς κρύπτει ἀδικήματα , ζητεῖ φιλίαν· ὃς δὲ μι 9. Qui celat injuste facta , quærit amicitiam : qui autem
σεῖ κρύπτειν, διίστησι φίλους καὶ οἰκείους . odit celare , dividit amicos et domesticos.
10. Συντρίβει ἀπειλὴ καρδίαν φρονίμου , ἄφρων δὲ 10. Conterunt minæ cor prudentis , imprudens autem fla-
μαστιγωθεὶς οὐκ αἰσθάνεται . gellatus non sentit.
1. Αντιλογίας ἐγείρει πᾶς κακὸς , ὁ δὲ Κύριος 11. Contradictiones suscitat omnis malus , Dominus au-
ἄγγελον ἀνελεήμονα ἐκπέμψει αὐτῷ. tem angelum immisericordem emittet ei.
12. Εμπεσείται μέριμνα ἀνδρὶ νοήμονι , οἱ δὲ ἄφρο 12. Incidet sollicitudo viro intelligenti , imprudentes au-
νες διαλογιοῦνται κακά . tem excogitabunt mala.
13. Ὃς ἀποδίδωσι κακὰ ἀντὶ ἀγαθῶν, οὐ κινηθήσε - 13. Qui reddit mala pro bonis , non movebuntur mala e
ται κακὰ ἐκ τοῦ οἴκου αὐτοῦ. domo ejus.
14. Εξουσίαν δίδωσι λόγοις ἀρχὴ δικαιοσύνης , 14. Potestatem dat sermonibus principium justitia , prae-
προηγεῖται δὲ τῆς ἐνδείας στάσις καὶ μάχη . cedit autem egestatem contentio et jurgium.
15. Ὃς δίκαιον κρίνει τὸν ἄδικον, ἄδικον δὲ τὸν δί- 15. Qui justumjudicat eum qui injustus , injustum autem
καιον, ἀκάθαρτος καὶ βδελυκτὸς παρὰ Θεῷ. eum qui justus , immundus et abominabilis apud Deum.
16. Ινατί ὑπῆρξε χρήματα ἄφρονι ; κτήσασθαι γὰρ 16. Ut quid sunt divitia imprudenti ? acquirere enim sa-
σοφίαν ἀκάρδιος οὐ δυνήσεται. Ὃς ὑψηλὸν ποιεῖ τὸν pientiam excors non poterit. Qui excelsam facit suam do-
ἑαυτοῦ οἶκον, ζητεῖ συντριβὴν, ὁ δὲ σκολιάζων τοῦ μα mum , quærit contritionem , qui autem tortuose accedit ad
θεῖν ἐμπεσεῖται εἰς κακά. discendum incidet in mala.
17. Εἰς πάντα καιρὸν φίλος ὑπαρχέτω σοι , ἀδελφοὶ 17. In omne tempus amicus sit tibi , fratres autem in ne-
δὲ ἐν ἀνάγκαις χρήσιμοι ἔστωσαν, τούτου γὰρ χάριν cessitatibus utiles sint , hujus enim rei gratia nascuntur.
γεννῶνται .
18. Ανὴρ ἄφρων ἐπικροτεῖ καὶ ἐπιχαίρει ἑαυτῷ · ὡς 18. Vir imprudens plaudit et congaudet sibi : cum etiam
καὶ ὁ ἐγγυώμενος ἐγγύῃ τῶν ἑαυτοῦ φίλων. spondens spoponderit suos ipsius amicos.
19. Φιλαμαρτήμων χαίρει μάχαις, ( * ) 19. Amans peccata gaudet rixis ,
20. Ὁ δὲ σκληροκάρδιος οὐ συναντᾷ ἀγαθοῖς. Ἀνὴρ 20. Et durus corde non occurrit bonis. Vir facile mutabi-
εὐμετάβολος γλώσσῃ ἐμπεσεῖται εἰς κακὰ , lis lingua incidet in mala ,
21. καρδία δὲ ἄφρονος ὀδύνη τῷ κεκτημένῳ αὐτήν . 21. cor autem imprudentis dolor possidenti illud. Non lae-
Οὐκ εὐφραίνεται πατὴρ ἐφ ' υἱῷ ἀπαιδεύτῳ , υἱὸς δὲ tatur pater super filio indisciplinato , filius autem prudens
φρόνιμος εὐφραίνει μητέρα αὐτοῦ . lætificat matrem suam .
22. Καρδία εὐφραινομένη εὐεκτεῖν ποιεῖ , ἀνδρὸς δὲ 22. Cor latum facit bene habere , viri autem tristis sic-
λυπηροῦ ξηραίνεται τὰ ὀστᾶ. cantur ossa.
23. Λαμβάνοντος δῶρα ἀδίκως ἐν κόλποις οὐ και 23. Accipientis munera injuste in sinibus non prosperan-
τευοδοῦνται ὁδοὶ , ἀσεβὴς δὲ ἐκκλίνει ὁδοὺς δικαιοσύνης . tur viæ , impius autem declinat vias justitiæ.
24. Πρόςωπον συνετὸν ἀνδρὸς σοφοῦ , οἱ δὲ ὀφθαλμοὶ 24. Vultus intelligens viri sapientis , oculi autem impru-
τοῦ ἄφρονος ἐπ' ἄκρα γῆς . dentis ad extrema terræ.
25. Οργὴ πατρὶ υἱὸς ἄφρων, καὶ ὀδύνη τῇ τεκούσῃ 25. Ira patri filius imprudens , et dolor ei quæ peperit
αὐτόν. ipsum.
26. Ζημιοῦν ἄνδρα δίκαιον οὐ καλὸν, οὐδὲ ὅσιον 26. Damnum inferre viro justo non bonum , neque fas
ἐπιβουλεύειν δυνάσταις δικαίοις. insidiari principibus justis.
27. Ὃς φείδεται ῥῆμα προέσθαι σκληρὸν , ἐπιγνώ- 27. Qui parcit verbum promere durum , bene sentiens :
μων· μακρόθυμος δὲ ἀνὴρ φρόνιμος. longanimis autem vir prudens.
28. Ανοήτῳ ἐπερωτήσαντι σοφίαν σοφία λογισθή- 28. Dementi interroganti sapientiam sapientia reputabl-
σεται , ἐνεὸν δέ τις ἑαυτὸν ποιήσας δόξει φρόνιμος εἶναι. tur, mutum autem quis se faciens videbitur prudens esse.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΗ '. CAPUT XVIII.

1. Προφάσεις ζητεῖ ἀνὴρ βουλόμενος χωρίζεσθαι 1. Occasiones quærit vir qui vult recedere ab amicis , in
ἀπὸ φίλων, ἐν παντὶ δὲ καιρῷ ἐπονείδιστος ἔσται . omni autem tempore erit exprobrabilis .

(*) 19 .... Ὑψῶν θύραν αὑτοῦ, ζητεῖ συντριβήν. (Sym . et The.) 19. .... Exaltans ostium suum , quærit ruinam .
 220 ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ . Κεφ. ΙΘ'.

2. Οὐ χρείαν ἔχει σοφίας ἐνδεὴς φρενῶν , μᾶλλον
γὰρ ἄγεται ἀφροσύνη .
3. Ὅταν ἔλθῃ ἀσεβὴς εἰς βάθος κακῶν, καταφρονεῖ ·
ἐπέρχεται δὲ αὐτῷ ἀτιμία καὶ ὄνειδος.
4. Ὕδωρ βαθὺ λόγος ἐν καρδίᾳ ἀνδρὸς, ποταμὸς δὲ
ἀναπηδύει καὶ πηγὴ ζωῆς.
5. Θαυμάσαι πρόςωπον ἀσεβοῦς οὐ καλὸν, οὐδὲ ὅσιον
ἐκκλίνειν τὸ δίκαιον ἐν κρίσει .
6. Χείλη ἄφρονος ἄγουσιν αὐτὸν εἰς κακὰ , τὸ δὲ
στόμα αὐτοῦ τὸ θρασὺ θάνατον ἐπικαλεῖται.
7. Στόμα ἄφρονος συντριβὴ αὐτῷ , τὰ δὲ χείλη αὐτοῦ
παγὶς τῇ ψυχῇ αὐτοῦ.
8. Οκνηροὺς καταβάλλει φόβος , ψυχαὶ δὲ ἀνδρογύ
νων πεινάσουσιν.
9. Ὁ μὴ ἰώμενος αὐτὸν ἐν τοῖς ἔργοις αὐτοῦ , ἀδελ
φός ἐστι τοῦ λυμαινομένου ἑαυτόν.
10. Ἐκ μεγαλωσύνης ἰσχύος ὄνομα Κυρίου , αὐτῷ
δὲ προςδραμόντες δίκαιοι ὑψοῦνται .
II. Ὕπαρξις πλουσίου ἀνδρὸς πόλις ὀχυρὰ , ἡ δὲ
δόξα αὐτῆς μέγα ἐπισκιάζει.
12. Πρὸ συντριβῆς ὑψοῦται καρδία ἀνδρὸς , καὶ πρὸ
δόξης ταπεινοῦται.
13. Ὃς ἀποκρίνεται λόγον πρὶν ἀκοῦσαι , ἀφροσύνη
αὐτῷ ἐστι καὶ ὄνειδος .
14. Θυμὸν ἀνδρὸς πραΰνει θεράπων φρόνιμος , όλι-
γόψυχον δὲ ἄνδρα τίς ὑποίσει ;
15. Καρδία φρονίμου κτᾶται αἴσθησιν, ὦτα δὲ σοφῶν
ζητεῖ ἔννοιαν.
16. Δόμα ἀνθρώπου ἐμπλατύνει αὐτὸν, καὶ παρὰ
δυνάσταις καθιζάνει αὐτόν.
17. Δίκαιος ἑαυτοῦ κατήγορος ἐν πρωτολογίᾳ , ὡς δ'
ἂν ἐπιβάλῃ ὁ ἀντίδικος ἐλέγχεται .
18. Αντιλογίας παύει σιγηρὸς , ἐν δὲ δυναστείαις
ὁρίζει .
19. Ἀδελφὸς ὑπὸ ἀδελφοῦ βοηθούμενος , ὡς πόλις
ὀχυρὰ καὶ ὑψηλὴ , ἰσχύει δὲ ὥςπερ τεθεμελιωμένον celsa , invalescit autem tamquam fundatum regnum.
βασίλειον.
20. Ἀπὸ καρπῶν στόματος ἀνὴρ πίμπλησι κοιλίαν
αὐτοῦ , ἀπὸ δὲ καρπῶν χειλέων αὐτοῦ ἐμπλησθήσεται . fructibus labiorum suorum implebitur.
21. Θάνατος καὶ ζωὴ ἐν χειρὶ γλώσσης , οἱ δὲ κρατ
τοῦντες αὐτῆς ἔδονται τοὺς καρποὺς αὐτῆς.
22. Ὃς εὗρε γυναῖκα ἀγαθὴν, εὗρε χάριτας · ἔλαβεν
δὲ παρὰ Θεοῦ ἱλαρότητα . Ὃς ἐκβάλλει γυναίκα αγα- cepit a Deo hilaritatem. Qui ejicit mulierem bonam , ejicit
θὴν , ἐκβάλλει τὰ ἀγαθά · ὁ δὲ κατέχων μοιχαλίδα , bona : qui autem tenet adulteram , stultus et impius.
ἄφρων καὶ ἀσεβής . (*)
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΘ'.
3. ( ** ) Αφροσύνη ἀνδρὸς λυμαίνεται τὰς ὁδοὺς
αὐτοῦ , τὸν δὲ Θεὸν αἰτιᾶται τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ.
4. Πλοῦτος προςτίθησι φίλους πολλοὺς, ὁ δὲ πτωχὸς
καὶ ἀπὸ τοῦ ὑπάρχοντος φίλου λείπεται .
2. Non opus habet sapientia is qui indiget corde , magis
enim ducitur insipientia.
3. Cum venerit impius in profundum malorum , contem-
nit : supervenit autem ei inhonoratio et opprobrium.
4. Aqua profunda sermo in corde viri , flumen autem
scaturit et fons vitæ.
5. Mirari personam impii non bonum , neque sanctum
declinare justum in judicio.
6. Labia stulti ducunt eum in mala , et os ejus audax
mortem invocat.
7. Os imprudentis contritio ei , labia autem ejus laqueus
anima ejus .
8. Pigros dejicit timor, animæ autem effœminatorum
esurient.
9. Qui non medetur sibi in operibus suis , frater est per-
dentis seipsum.
10. Ex magnificentia fortitudinis nomen Domini , ei au-
tem accurrentes justi exaltantur.
11. Substantia divitis viri urbs muntia , gloria autem ejus
magnopere obumbrat.
12. Ante contritionem exaltatur cor viri , et ante gloriam
humiliatur.
13. Qui respondet verbum priusquam audiat, impruden-
tia ei est et opprobrium .
14. Furorem viri mitigat servus prudens , pusillanimem
autem virum quis sustinebit ?
15. Cor prudentis possidet sensum , aures autem sapien-
tum quærunt cogitationem .
16. Donum hominis dilatat eum , et apud principes sedere
facit eum.
17. Justus sui est accusator in principio sermonis , cum
vero adjecerit adversarius arguitur.
18. Contradictiones sedat taciturnus , et in potentatibus
definit.
19. Frater a fratre adjutus , tamquam urbs munita et ex-
20. De fructibus oris vir implet ventrem suum , et de
21. Mors et vita in manu linguae , qui autem continent
eam comedent fructus ejus.
22. Qui invenit mulierem bonam , invenit gratias : et ac-
CAPUT XIX .
3. Imprudentia viri vastat vias ejus, Deum autem accusat
corde suo.
4. Divitiae addunt amicos multos, inops autem et ab amico
qui erat deseritur.

( *) 23. Δεήσεις φθέγγεται πένης· ὁ δὲ πλούσιος ἀποκρίνεται
σκληρά.
24. ᾿Ανὴρ ἑταίρων πρὸς ἑταιρίαν, καὶ ἔστι φίλος , προςκολ-
ληθεὶς ὑπὲρ ἀδελφόν. ( Compl.)
(**) 1. Κρείσσων ἐστὶ πτωχὸς πορευόμενος ἐν ἁπλότητι αὐτ
τοῦ , ἢ στρεβλὸς τοῖς χείλεσιν. αὑτοῦ , καὶ αὐτὸς ἀνόητος.
2. Καίγε χωρὶς ἐπιστήμης , ψυχὴ οὐκ ἀγαθή · καὶ ὁ σπεύδων
τοῖς ποσὶν, ἁμαρτάνει . (Compl .)
23. Obsecrationes loquetur pauper : dives autem effabitur
rigide.
24. Vir ama bilis adsocietatem , estque amicus , agglutina-
tus super fratrem.
1. Melior est pauper gradiens in simplicitate sua , quam tor-
tuosus labiis suis , et ipse insipiens.
2. Et sine scientia, anima non est bona : et festinans pedibus,
offendit.
 PROVERBIA. CAP. XX.
5. Μάρτυς ψευδὴς οὐκ ἀτιμώρητος ἔσται , ὁ δὲ ἐγκα-
λῶν ἀδίκως οὐ διαφεύξεται .
6. Πολλοὶ θεραπεύουσι πρόςωπα βασιλέων, πᾶς δὲ
ὁ κακὸς γίνεται ὄνειδος ἀνδρί .
7. Πᾶς ὃς ἀδελφὸν πτωχὸν μισεῖ , καὶ φιλίας μακρὰν
ἔσται. Ἔννοια ἀγαθὴ τοῖς εἰδόσιν αὐτὴν ἐγγιεῖ , ἀνὴρ | longe erit. Cogitatio bona scientibus eam appropinquabit , et
δὲ φρόνιμος εὑρήσει αὐτήν. Ὁ πολλὰ κακοποιῶν τελε- vir prudens inveniet eam. Multa malefaciens perficit mali-
σιουργεῖ κακίαν, ὃς δὲ ἐρεθίζει λόγους οὐ σωθήσεται .
8. Ο κτώμενος φρόνησιν ἀγαπᾷ ἑαυτὸν , ὃς δὲ φυ-
λάσσει φρόνησιν εὑρήσει ἀγαθά.
9. Μάρτυς ψευδὴς οὐκ ἀτιμώρητος ἔσται , ὃς δ᾽ ἂν
ἐκκαύσῃ κακίαν ἀπολεῖται ὑπ' αὐτῆς.
10. Οὐ συμφέρει ἄφρονι τρυφὴ , καὶ ἐὰν οἰκέτης
ἄρξηται μεθ᾽ ὕβρεως δυναστεύειν.
11. Ἐλεήμων ἀνὴρ μακροθυμεῖ , τὸ δὲ καύχημα
αὐτοῦ ἐπέρχεται παρανόμοις .
12. Βασιλέως ἀπειλὴ ὁμοία βρυγμῷ λέοντος · ὥςπερ
δὲ δρόσος ἐπὶ χόρτῳ , οὕτως τὸ ἱλαρὸν αὐτοῦ .
13. Αἰσχύνη πατρὶ υἱὸς ἄφρων , οὐχ ἁγναὶ εὐχαὶ
ἀπὸ μισθώματος ἑταίρας .
14. Οἶκον καὶ ὕπαρξιν μερίζουσι πατέρες παισὶ ,
παρὰ δὲ Κυρίου ἁρμόζεται γυνὴ ἀνδρί.
15. Δειλία κατέχει ἀνδρόγυνον, ψυχὴ δὲ ἀεργοῦ πει-
νάσει .
16. Ὃς φυλάσσει ἐντολὴν τηρεῖ τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν,
ὁ δὲ καταφρονῶν τῶν ἑαυτοῦ ὁδῶν ἀπολεῖται .
17. Δανείζει Θεῷ ὁ ἐλεῶν πτωχὸν, κατὰ δὲ τὸ δόμα
αὐτοῦ ἀνταποδώσει αὐτῷ.
18. Παίδευε υἱόν σου , οὕτως γὰρ ἔσται εὔελπις · εἰς
δὲ ὕβριν μὴ ἐπαίρου τῇ ψυχῇ σου .
19. Κακόφρων ἀνὴρ πολλὰ ζημιωθήσεται · ἐὰν δὲ
λοιμεύηται , καὶ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ προςθήσει .
20. Ακουε , υἱὲ , παιδείαν πατρός σου , ἵνα σοφὸς
γένῃ ἐπ' ἐσχάτων σου.
21. Πολλοὶ λογισμοὶ ἐν καρδίᾳ ἀνδρὸς , ἡ δὲ βουλὴ
τοῦ Κυρίου εἰς τὸν αἰῶνα μένει .
22. Καρπὸς ἀνδρὶ ἐλεημοσύνη , κρείσσων δὲ πτωχὸς
δίκαιος ἢ πλούσιος ψευδής.
23. Φόβος Κυρίου εἰς ζωὴν ἀνδρὶ , ὁ δὲ ἄφοβος αὐτ
λισθήσεται ἐν τόποις οὗ οὐκ ἐπισκοπεῖται γνῶσις.
24. Ὁ ἐγκρύπτων εἰς τὸν κόλπον αὐτοῦ χεῖρας ἀδί-
κως , οὐδὲ τῷ στόματι οὐ μὴ προςενείκῃ αὐτάς .
25. Λοιμοῦ μαστιγουμένου ἄφρων πανουργότερος
γίνεται· ἐὰν δὲ ἐλέγχης ἄνδρα φρόνιμον, νοήσει αισθη- ripueris virum prudentem , cogitabit sensum.
σιν .
26. Ὁ ἀτιμάζων πατέρα καὶ ἀπωθούμενος μητέρα
αὐτοῦ καταισχυνθήσεται καὶ ἐπονείδιστος ἔσται .
27. Υἱὸς ἀπολειπόμενος φυλάξαι παιδείαν πατρός , bitur 27. eloqui
μελετήσει ρήσεις κακάς.
28. Ὁ ἐγγυώμενος παῖδα ἄφρονα καθυβρίσει δικαίω
μα , στόμα δὲ ἀσεβῶν καταπίεται κρίσεις .
29. Ἑτοιμάζονται ἀκολάστοις μάστιγες, καὶ τιμωρίαι
ὁμοίως ἄφροσιν .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Κ'.
1. Ακόλαστον οἶνος καὶ ὑβριστικὸν μέθη , πᾶς δὲ
ἄφρων τοιούτοις συμπλέκεται .
2. Οὐ διαφέρει ἀπειλὴ βασιλέως θυμοῦ λέοντος , ὁ δὲ
παροξύνων αὐτὸν ἁμαρτάνει εἰς τὴν ἑαυτοῦ ψυχήν.
221
5. Testis falsus non impunitus erit , et qui accusat imique
non effugiet.
6. Multi colunt facies regum , omnis autem malus fit op-
probrium viro.
7. Omnis qui fratrem inopem odit , etiam ab amicitia
tiam , qui autem contendit verbis non salvabitur.
8. Qui possidet prudentiam diligit seipsum , qui autem
custodit prudentiam inveniet bona.
9. Testis falsus non impunitus erit , qui autem accende-
rit malum peribit ab eo.
10. Non conferunt imprudenti delicia , et si famulus inci-
piat cum contumelia dominari.
11. Misericors vir longanimis est , gloriatio autem ejus su-
pervenit iniquis.
12. Regis comminatio similis fremitui leonis : tamquam
autem ros super herbam , sic hilaritas ejus.
13. Confusio patri filius imprudens , non pura vota de
mercede meretricis.
14. Domum et substantiam dividunt patres pueris , a Do-
mino autem aptatur mulier viro.
15. Pavor detinet effoeminatum , anima autem oliosi
esuriet.
16. Qui custodit mandatum servat suam animam, qui
autem negligit suas vias peribit.
17. Foenerat Deo qui miseretur pauperis , secundumda-
tum autem ejus retribuet ei.
18. Erudi filium tuum , sic enim erit bonae spei : ad con-
tumeliam autem ne eleveris animo tuo.
19. Male cogitans vir multa damna patietur : si autem cor-
ruperit , et animam suam addet.
20. Audi , fili , disciplinam patris tui , ut sapiens sis in
novissimis tuis.
21. Multa cogitationes in corde viri , consilium autem
Domini in sæculum manet.
22. Fructus viro misericordia , melior autem pauper ju-
stus quam mendax dives.
23. Timor Domini ad vitam viro , carens autem timore
morabitur in locis ubi non consideratur scientia.
24. Qui abscondit in sinum suum manus injuste , neque
ori quidem admovebit eas.
25. Pestilente flagellato stultus astutior fit : si autem cor-
26. Qui inhonorat patrem et expellit matrem suam con-
fundetur et exprobrabilis erit.
mala. custodire disciplinam patris , medita-
Filiusa omittens
28. Qui spondet puerum imprudentem contumelia afficiet
justificationem , os autem impiorum devorabit judicia.
29. Parantur intemperantibus flagella , et supplicia simili
ter imprudentibus.
CAPUT XX.
1. Prodigum est vinum et contumeliosa ebrietas , omnis
autem imprudens talibus complicatur.
2. Non differt comminatio regis a furore leonis , qui au-
tem irritat eum peccat in suam ipsius animam.
222 ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ . Κεφ . Κ .

3. Δόξα ἀνδρὶ ἀποστρέφεσθαι λοιδορίας , πᾶς δὲ
ἄφρων τοιούτοις συμπλέκεται .
4. Ονειδιζόμενος ὀκνηρὸς οὐκ αἰσχύνεται , ὡςαύτως
καὶ ὁ δανειζόμενος σῖτον ἐν ἀμητῷ.
5. Ὕδωρ βαθὺ , βουλὴ ἐν καρδίᾳ ἀνδρός · ἀνὴρ δὲ
φρόνιμος ἐξαντλήσει αὐτήν .
6. Μέγα ἄνθρωπος καὶ τίμιον ἀνὴρ ἐλεήμων, ἄν
δρα δὲ πιστὸν ἔργον εὑρεῖν.
7. Ὃς ἀναστρέφεται ἄμωμος ἐν δικαιοσύνη , μακα-
ρίους τοὺς παῖδας αὐτοῦ καταλείψει .
8. Ὅταν βασιλεὺς δίκαιος καθίσῃ ἐπὶ θρόνου , οὐκ
ἐναντιοῦται ἐν ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ πᾶν πονηρόν .
9. Τίς καυχήσεται ἁγνὴν ἔχειν τὴν καρδίαν ; ἢ τίς
παῤῥησιάσεται καθαρὸς εἶναι ἀπὸ ἁμαρτιῶν; (a)
(b) 20. Κακολογοῦντος πατέρα ἢ μητέρα σβεσθήσεται
λαμπτήρ , αἱ δὲ κόραι τῶν ὀφθαλμῶν αὐτοῦ ὄψονται | pupilla autem oculorum ejus videbunt tenebras.
σκότος.
21. Μερὶς ἐπισπουδαζομένη ἐν πρώτοις , ἐν τοῖς τε
λευταίοις οὐκ εὐλογηθήσεται .
22. Μὴ εἴπης· Τίσομαι τὸν ἐχθρὸν, ἀλλ᾽ ὑπόμεινον
τὸν Κύριον ἵνα σοι βοηθήσῃ .
(α) 10. Στάθμιον μέγα καὶ μικρὸν καὶ μέτρα δισσὰ ,
ἀκάθαρτα ἐνώπιον Κυρίου καὶ ἀμφότερα , καὶ ὁ ποιῶν | immunda sunt apud Dominum et utraque , et qui facit ea.
αὐτά.
11. Ἐν τοῖς ἐπιτηδεύμασιν αὐτοῦ συμποδισθήσεται
νεανίσκος μετὰ ὁσίου , καὶ εὐθεῖα ἡ ὁδὸς αὐτοῦ.
12. Οὖς ἀκούει καὶ ὀφθαλμὸς ὁρᾷ , Κυρίου ἔργα καὶ
ἀμφότερα.
13. Μὴ ἀγάπα καταλαλεῖν , ἵνα μὴ ἐξαρθῇς. Διά-
νοιξον τοὺς ὀφθαλμούς σου καὶ ἐμπλήσθητι ἄρτων. ( *) tuos et implere panibus.
23. Βδέλυγμα Κυρίῳ δισσὸν στάθμιον, καὶ ζυγὸς
δόλιος οὐ καλὸν ἐνώπιον αὐτοῦ.
24. Παρὰ Κυρίου εὐθύνεται τὰ διαβήματα ἀνδρὶ ,
θνητὸς δὲ πῶς ἂν νοήσαι τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ ;
25. Παγὶς ἀνδρὶ ταχύ τι τῶν ἰδίων ἁγιάσαι , μετὰ
γὰρ τὸ εὔξασθαι μετανοεῖν γίνεται .
26. Λικμήτωρ ἀσεβῶν βασιλεὺς σοφὸς , καὶ ἐπιβαλεῖ
αὐτοῖς τροχόν.
27. Φῶς Κυρίου πνοὴ ἀνθρώπων , ὃς ἐρευνᾷ ταμιεῖα
κοιλίας.
28. Ἐλεημοσύνη καὶ ἀλήθεια φυλακὴ βασιλεῖ , καὶ
περικυκλώσουσιν ἐν δικαιοσύνῃ τὸν θρόνον αὐτοῦ .
29. Κόσμος νεανίαις σοφία , δόξα δὲ πρεσβυτέρων
πολιαί.
30. Ὑπώπια καὶ συντρίμματα συναντᾷ κακοῖς ,
πληγαὶ δὲ εἰς ταμιεῖα κοιλίας.
3. Gloria viro aversari contumeliam , omnis autem im .
prudens talibus complicatur.
4. Exprobratus piger non confunditur, similiter et qui
fœnore accipit frumentum in messe.
5. Aqua profunda, consilium in corde viri : vir autem pru-
dens exhauriet illud.
6. Magnum homo et pretiosum vir misericors , hominem
autem fidelem opus est invenire.
7. Qui conversatur sine vituperatione in justitia , beatos
filios suos relinquet.
8. Cum rex justus sederit super thronum , non adversatur
in oculis ejus omne malum.
9. Quis gloriatur castum se habere cor ? aut quis gloria-
bitur mundum se esse a peccatis?
20. Maledicentis patrem aut matrem exstinguetur fax ,
21. Pars festinata in primis, in novissimis non benedicetur.
22. Ne dixeris : Ulciscar inimicum, sed sustine Dominum
ut tibi auxilio sit.
10. Pondus magnum et pusillum et mensura duplices ,
11. In adinventionibus suis compedietur adolescens cum
sancto , et recta via ejus .
12. Auris audit et oculus videt , Domini opera et utraque.
13. Noli diligere detrahere , ne extollaris. Aperi oculos
23. Abominatio Domino duplex pondus , et statera dolosa
non bonum coram eo.
24. A Domino diriguntur gressus viro , mortalis autem
quomodo cogitaverit vias suas?
25. Laqueus viro cito quid ex propriis sanctificare , po-
stea enim quam voverit evenit pœnitere.
26. Ventilator impiorum rex sapiens , et immittet illis
rotam.
27. Lux Domini spiraculum hominum , qui scrutatur se-
creta ventris.
28. Misericordia et veritas tutela regi , et circuibunt in
justitia sedem ejus.
29. Ornatus adolescentibus sapientia , gloria autem senio-
rum canities.
30. Livores et contritiones occurrunt malis , plagæ au-
tem in secreta ventris.

(*) 14. Πονηρὸν , πονηρὸν, ἐρεῖ ὁ κτώμενος· καὶ πορευθείς ,
τότε καυχήσεται .
15. Ἔστι χρυσίον καὶ πλῆθος ἐσωτάτων, καὶ σκεῦος τίμιον
χείλη γνώσεως.
16. Λάβε τὸ ἱμάτιον αὐτοῦ , ὅτι ἐνεγγυήσατο ἀλλότριον, καὶ
περὶ ξένης ἐνεχύρασεν αὑτόν .
17. Ἡδύνθη ἀνθρώπῳ ἄρτος ψεύδους· καὶ μετὰ τοῦτο πλη-
ρωθήσεται τὸ στόμα αὐτοῦ ψηφίδος.
18. Λογισμὸς ἐν βουλῇ ἑτοιμασθήσεται , καὶ ἐν κυβερνήσε
σιν ποίει πόλεμον.
19. Αποκαλύπτων μυστήριον πορεύεται δόλῳ · καὶ ἀπατῶντι
χείλη αὑτοῦ μὴ συναναμίσγου . ( Schol. Rom.) (b)
14. Malum , malum, dicet qui acquirit : et cum recesserit ,
tune gloriabitur.
15. Est aurum et multitudo penitissimorum , et vas pretio-
sum labia scientia.
16. Tolle vestimentum ejus , quia fideijussor exstitit , et pro
extranea oppigneravit se.
17. Suavis est homini panis mendax : et postea implebitur
os ejus calculo.
18. Cogitatio in consilio præparabitur , et in rationibus gu
bernandi fac bellum.
19. Revelans mysterium ambulat fraudulenter : et seducenti
labiis suis ne commiscearis.
 PROVERBIA. CAP. XXI.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΑ'.
1. Ὥςπερ ὁρμὴ ὕδατος , οὕτως καρδία βασιλέως ἐν
χειρὶ Θεοῦ· οὗ ἐὰν θέλων νεῦσαι , ἐκεῖ ἔκλινεν αὐτήν .
2. Πᾶς ἀνὴρ φαίνεται ἑαυτῷ δίκαιος , κατευθύνει δὲ
καρδίας Κύριος .
3. Ποιεῖν δίκαια καὶ ἀληθεύειν , ἀρεστὰ παρὰ Θεῷ
μᾶλλον ἢ θυσιῶν αἷμα.
4. Μεγαλόφρων ἐν ὕβρει θρασυκάρδιος , λαμπτὴρ δὲ
ἀσεβῶν ἁμαρτία . (* )
6. Ὁ ἐνεργῶν θησαυρίσματα γλώσσῃ ψευδεῖ , μάταια
διώκει ἐπὶ παγίδας θανάτου.
7. Ολεθρος ἀσεβέσιν ἐπιξενωθήσεται , οὐ γὰρ βού-
λονται πράσσειν τὰ δίκαια.
8. Πρὸς τοὺς σκολιούς σχολιὰς ὁδοὺς ἀποστέλλει ὁ
Θεὸς , ἁγνὰ γὰρ καὶ ὀρθὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ.
9. Κρεῖσσον οἰκεῖν ἐπὶ γωνίας ὑπαίθρου , ἢ ἐν κεκο-
νιαμένοις μετὰ ἀδικίας καὶ ἐν οἴκῳ κοινῷ.
το. Ψυχὴ ἀσεβοῦς οὐκ ἐλεηθήσεται ὑπ᾽ οὐδενὸς τῶν
ἀνθρώπων.
11. Ζημιουμένου ἀκολάστου πανουργότερος γίνεται
ὁ ἄκακος , συνιὼν δὲ σοφὸς δέξεται γνῶσιν.
12. Συνιεῖ δίκαιος καρδίας ἀσεβῶν, καὶ φαυλίζει
ἀσεβεῖς ἐν κακοῖς.
13. Ὃς φράσσει τὰ ὦτα αὐτοῦ τοῦ μὴ ἐπακοῦσαι
ἀσθενοῦς , καὶ αὐτὸς ἐπικαλέσεται καὶ οὐκ ἔσται ὁ εἰς |
ακούων.
14. Δόσις λάθριος ἀνατρέπει ὀργὰς , δώρων δὲ ὁ φει-
δόμενος θυμὸν ἐγείρει ἰσχυρόν.
15. Εὐφροσύνη δικαίων ποιεῖν κρῖμα , ὅσιος δὲ ἀκά-
θαρτος παρὰ κακούργοις .
16. Ανὴρ πλανώμενος ἐξ ὁδοῦ δικαιοσύνης ἐν συνα-
γωγῇ γιγάντων ἀναπαύσεται .
17. Ανὴρ ἐνδεὴς ἀγαπᾷ εὐφροσύνην, φιλῶν οἶνον καὶ
ἔλαιον εἰς πλοῦτον,
18. περικάθαρμα δὲ δικαίου ἄνομος , (**)
19. Κρεῖσσον οἰκεῖν ἐν τῇ ἐρήμῳ ἢ μετὰ γυναικὸς
μαχίμου καὶ γλωσσώδους καὶ ὀργίλου .
20. Θησαυρὸς ἐπιθυμητὸς ἀναπαύσεται ἐπὶ στόματος
σοφοῦ , ἄφρονες δὲ ἄνδρες καταπίονται αὐτόν.
21. Οδὸς δικαιοσύνης καὶ ἐλεημοσύνης εὑρήσει ζωὴν
καὶ δόξαν.
22. Πόλεις ὀχυρὰς ἐπέβη σοφὸς, καὶ καθεῖλε τὸ ὀχύ-
ρωμα ἐφ᾽ ᾧ ἐπεποίθεισαν οἱ ἀσεβεῖς .
23. Ὃς φυλάσσει τὸ στόμα αὐτοῦ καὶ τὴν γλῶσσαν,
διατηρεῖ ἐκ θλίψεως τὴν ψυχὴν αὐτοῦ.
24. Θρασὺς καὶ αὐθάδης καὶ ἀλαζὼν λοιμὸς καλεῖ
ται · ὃς δὲ μνησικακεῖ , παράνομος .
25. Ἐπιθυμίαι ὀκνηρὸν ἀποκτείνουσιν , οὐ γὰρ προ-
αιροῦνται αἱ χεῖρες αὐτοῦ ποιεῖν τι .
26. Ασεβὴς ἐπιθυμεῖ ὅλην τὴν ἡμέραν ἐπιθυμίας
κακὰς , ὁ δὲ δίκαιος ἐλεᾷ καὶ οἰκτείρει ἀφειδῶς.
27. Θυσίαι ἀσεβῶν βδέλυγμα Κυρίῳ , καὶ γὰρ πα-
ρανόμως προςφέρουσιν αὐτάς.
28. Μάρτυς ψευδὴς ἀπολεῖται , ἀνὴρ δὲ ὑπήκοος φυ-
λασσόμενος λαλήσει .
(*) 5. Λογισμοὶ συντέμνοντος πλὴν εἰς περισσείαν, καὶ πᾶς
ἐπισπουδάζων πλὴν εἰς ὑστέρημα. (Schol. Rom .)
(**) 18. καὶ ἀντὶ εὐθεὼν ἀσύντετος. ( Compl.)
223
CAPUT XXI.
1. Sicut impetus aquae , ita cor regis in manu Dei : quo-
cumque voluerit innuere , illuc inclinavit illud.
2. Omnis vir videtur sibi justus , dirigit autem corda
Dominus.
3. Facere justa et veracem esse , placita apud Deum ma-
gis quam hostiarum sanguis.
4. Magna sapiens in contumelia audax corde , fax autem
impiorum peccatum.
6. Qui operatur thesauros lingua mendaci , vana sectatur
in laqueos mortis.
7. Perditio impiis hospitio suscipietur, non enim volunt
agere justa.
8. Ad perversos perversas vias mittit Deus , munda enim
et recta opera ejus.
9. Melius habitare super angulum sub dio , quam in calce
litis cum iniquitate et in domo communi.
10. Anima impii non consequetur misericordiam ab ullo
hominum.
11. Mulctato intemperante astutior fit simplex , intelligens
autem sapiens suscipiet scientiam.
12. Intelligit justus corda impiorum , et vilipendit impios
in malis.
13. Qui obturat aures suas ne audiat imbecillum , et ipse
invocabit et non erit qui exaudiat.
14. Munus occultum avertit iras , muneribus autem qui
parcit furorem suscitat fortem.
15. Laetitia justorum facere judicium , sanctus autem
immundus est apud malos.
16. Vir errans a via justitiæ in synagoga gigantum requie-
scet.
17. Vir egenus amat laetitiam, diligens vinum et oleum ad
divitias ,
18. circumpurgatio autem justi iniquus.
19. Melius habitare in deserto quam cum muliere rixosa
et linguosa et iracunda.
20. Thesaurus desiderabilis requiescet super os sapien-
tis , imprudentes autem viri devorabunt illum.
21. Via justitiae et misericordiæ inveniet vitam et gloriam.
22. Civitates munitas ingressus est sapiens, et diruit mu-
nitionem in qua confidebant impii.
23. Qui custodit os suum et linguam , conservat de tribu-
latione animam suam.
24. Audax et arrogans et ostentator pestilens vocatur :
qui autem injuriarum memor est , iniquus.
25. Desideria pigrum interficiunt , non enim eligunt ma-
nus ejus facere quicquam .
26. Impius concupiscit tota die concupiscentias malas ,
justus autem miseretur et miseratur non parce.
27. Hostiæ impiorum abominatio Domino , etenim inique
offerunt eas.
28. Testis falsus peribit , vir autem obediens custoditus
loquetur.
5. Cogitationes collecti (solliciti hominis) tantum ad abun-
dantiam , et omnis festinans tantum ad inopiam.
18. et pro rectis iniquus.
224 ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ. Κεφ . ΚΒ΄.
29. Ασεβὴς ἀνὴρ ἀναιδῶς ὑφίσταται προςώπῳ , ὁ δὲ
εὐθὺς αὐτὸς συνιεῖ τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ.
30. Οὐκ ἔστι σοφία , οὐκ ἔστιν ἀνδρεία , οὐκ ἔστι
βουλὴ πρὸς τὸν ἀσεβή.
31. Ἵππος ἑτοιμάζεται εἰς ἡμέραν πολέμου , παρὰ
δὲ Κυρίου ἡ βοήθεια.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΒ'.
1. Αἱρετώτερον ὄνομα καλὸν ἢ πλοῦτος πολὺς , ὑπὲρ
δὲ ἀργύριον καὶ χρυσίον χάρις ἀγαθή .
2. Πλούσιος καὶ πτωχὸς συνήντησαν ἀλλήλοις , ἀμ-
φοτέρους δὲ ὁ Κύριος ἐποίησε.
3. Πανοῦργος ἰδὼν πονηρὸν τιμωρούμενον κραταιῶς ,
αὐτὸς παιδεύεται · οἱ δὲ ἄφρονες παρελθόντες ἐζημιώ-
θησαν.
4. Γενεὰ σοφίας φόβος Κυρίου , καὶ πλοῦτος καὶ
δόξα καὶ ζωή.
5. Τρίβολοι καὶ παγίδες ἐν ὁδοῖς σκολιαῖς , ὁ δὲ φυ-
λάσσων τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν ἀφέξεται αὐτῶν. ( *)
7. Πλούσιοι πτωχῶν ἄρξουσι , καὶ οἰκέται ἰδίοις δε-
σπόταις δανειοῦσιν.
8. Ο σπείρων φαῦλα θερίσει κακά , πληγὴν δὲ
ἔργων αὐτοῦ συντελέσει . Ἄνδρα ἱλαρὸν καὶ δότην εὐ
λογεῖ ὁ Θεὸς , ματαιότητα δὲ ἔργων αὐτοῦ συντελέσει .
9. Ὁ ἐλεῶν πτωχὸν αὐτὸς διατραφήσεται , τῶν γὰρ
ἑαυτοῦ ἄρτων ἔδωκε τῷ πτωχῷ . Νίκην καὶ τιμὴν
περιποιεῖται ὁ δῶρα δοὺς, τὴν μέντοι ψυχὴν ἀφαιρεῖται
τῶν κεκτημένων.
10. Εκβαλε ἐκ συνεδρίου λοιμὸν , καὶ συνεξελεύσε
ται αὐτῷ νεῖκος · ὅταν γὰρ καθίσῃ ἐν συνεδρίῳ , πάντας
ἀτιμάζει.
1. Αγαπᾷ Κύριος ὁσίας καρδίας , δεκτοὶ δὲ αὐτῷ
πάντες ἄμωμοι · χείλεσι ποιμαίνει βασιλεύς.
12. Οἱ δὲ ὀφθαλμοὶ Κυρίου διατηροῦσιν αἴσθησιν,
φαυλίζει δὲ λόγους παράνομος .
13. Προφασίζεται καὶ λέγει ὀκνηρός · Λέων ἐν ταῖς
ὁδοῖς , ἐν δὲ ταῖς πλατείαις φονευταί.
14. Βόθρος βαθὺς στόμα παρανόμου , ὁ δὲ μισηθεὶς
ὑπὸ Κυρίου ἐμπεσεῖται εἰς αὐτόν . Εἰσὶν ὁδοὶ κακαὶ
ἐνώπιον ἀνδρὸς , καὶ οὐκ ἀγαπᾷ τοῦ ἀποστρέψαι ἀπ᾽
αὐτῶν, ἀποστρέφειν δὲ δεῖ ἀπὸ ὁδοῦ σκολιᾶς καὶ και
κῆς.
15. Ἄνοια ἐξῆπται καρδίας νέου , ῥάβδος δὲ καὶ
παιδεία μακρὰν ἀπ' αὐτοῦ.
16. Ο συκοφαντῶν πένητα πολλὰ ποιεῖ τὰ ἑαυτοῦ ,
δίδωσι δὲ πλουσίῳ ἐπ' ἐλάσσονι .
17. Λόγοις σοφῶν παράβαλλε σὸν οὖς καὶ ἄκουε ἐμὸν
λόγον· τὴν δὲ σὴν καρδίαν ἐπίστησον, ἵνα γνῶς ὅτι
καλοί εἰσιν.
18. Καὶ ἐὰν ἐμβάλῃς αὐτοὺς εἰς τὴν καρδίαν σου ,
εὐφρανοῦσί σε ἅμα ἐπὶ σοῖς χείλεσι ·
19. ἵνα σου γένηται ἐπὶ Κύριον ἡ ἐλπὶς , καὶ γνω-
ρίσῃ σοι τὴν ὁδόν σου.
20. Καὶ σὺ δὲ ἀπόγραψαι αὐτὰ σεαυτῷ τρισσῶς , εἰς
βουλὴν καὶ γνῶσιν ἐπὶ τὸ πλάτος τῆς καρδίας σου .
(*) 6. Ἐγκαινισμὸς νέου κατὰ τὴν ὁδὸν αὐτοῦ · καίγε ὅταν
γηράσῃ , οὐκ ἀποστήσεται ἀπ' αὐτοῦ. (Schol. Rom.)
29. Impius vir imprudenter subsistit facie , rectus autem
ipse intelliget vias suas.
30. Non est sapientia , non est fortitudo , non est consi
lium apud impium.
31. Equus paratur ad diem belli , a Domino autem auxi-
lium.
CAPUT XXII.
1. Eligibilius nomen bonum quam divitiae multae , super
argentum vero et aurum gratia bona.
2. Dives et pauper obviaverunt sibi , utrosque autem
'Dominus fecit.
3. Callidus videns malignum punitum valde , ipse erudi-
tur : imprudentes autem praetereuntes damno affecti sunt.
4. Progenies sapientia timor Domini , et divitiae et gloria
et vila.
5. Tribuli et laquei in viis perversis , qui autem custodit
animam suam abstinebit ab eis.
7. Divites pauperibus imperabunt , et famuli propriis do-
minis foenerabunt.
8. Qui seminat mala metet mala , plagam autem operum
suorum consummabit. Virum hilarem et datorem benedicit
Deus , vanitatem vero operum ejus consummabit.
9. Qui miseretur pauperis ipse enutrietur, de suis enim
| panibus dedit pauperi. Victoriam et honorem acquirit qui
| dat munera , et animam quidem aufert possidentium.
10. Ejice e consessu pestilentem , et exibit simul cum eo
| jurgium : nam cum sederit in consessu , omnes inhonorat.
11. Diligit Dominus sancta corda , accepti autem sunt ei
omnes immaculati : labiis pascit rex.
12. Oculi autem Domini conservant sensum , vilipendit
autem verba iniquus .
13. Excusationem affert et dicit piger : Leo in viis , et in
plateis sicarii.
14. Fovea profunda os iniqui , qui autem odio habetur a
Deo incidet in illam. Sunt viæ malæ coram viro , et non di-
ligit reverti ab eis , avertere autem se oportet a via perversa
et mala.
15. Dementia pendet e corde juvenis , virga autem et
disciplina longe ab eo.
16. Qui calumniatur pauperem multa facit sua , dat au-
tem diviti ad minus.
17. Sermonibus sapientum admove aurem tuam et audi
meum sermonem : et cor tuum firma , ut cognoscas quia
boni sunt.
18. Et si immiseris eos in cor tuum , aedificabunt te simul
in tuis labiis :
19. ut tua fiat super Dominum spes , et notam tibi faciat
viam tuam.
20. Et tu vero describe ea tibi tripliciter, in consilio et
scientia super latitudinem cordis tui.
6. Dedicatio juvenis secundum viamejus : etiam cum senne-
rit , non recedet ab ea.
 PROVERBIA. CAP. XXIII. 225
ει. Διδάσκω οὖν σε ἀληθῆ λόγον, καὶ γνῶσιν ἀγα 21. Doceo igitur te verum sermonem , et scientiam bonara
θὴν ὑπακούειν, τοῦ ἀποκρίνεσθαί σε λόγους ἀληθείας | obaudire , ut respondeas sermones veritatis his qui propo-
τοῖς προβαλλομένοις σοι. nunt tibi.
22. Μὴ ἀποβιάζου πένητα , πτωχὸς γάρ ἐστι · καὶ 22. Non facias violentiam pauperi , inops enim est : neque
μὴ ἀτιμάσῃς ἀσθενῆ ἐν πύλαις. inhonores imbecillum in portis.
23. Ὁ γὰρ Κύριος κρινεῖ αὐτοῦ τὴν κρίσιν, καὶ ῥύσῃ 23. Dominus enim judicabit ejus judicium , et erues tuam
σὴν ἄσυλον ψυχήν. animam tutam .
24. Μὴ ἴσθι ἑταῖρος ἀνδρὶ θυμώδει , φίλῳ δὲ ὀργίλῳ 24. Noli esse sodalis viro furioso , neque cum amico ira-
μὴ συναυλίζου · cundo cohabites :
25. μήποτε μάθης τῶν ὁδῶν αὐτοῦ , καὶ λάβης βρό 25. ne forte discas vias ejus , et accipias laqueos anima
χους τῇ σῇ ψυχῇ . tua .
26. Μὴ δίδου σεαυτὸν εἰς ἐγγύην αἰσχυνόμενος πρόςω- 26. Ne dederis te in fidejussionem reveritus faciem :
που
27. ἐὰν γὰρ μὴ ἔχῃς πόθεν ἀποτίσῃς , λήψονται τὸ 27. si enim non habueris unde solvas , tollent stratum
στρῶμα τὸ ὑπὸ τὰς πλευράς σου. quod sub costis tuis.
28. Μὴ μέταιρε ὅρια αἰώνια , ἃ ἔθεντο οἱ πατέρες 28. Noli transferre terminos æternos , quos posuerunt
σου. patres tui.
29. Ὁρατικὸν ἄνδρα καὶ ὀξὺν ἐν τοῖς ἔργοις αὐτοῦ 29. Pervidentem virum et acutum in operibus suis opor
βασιλεῦσι δεῖ παρεστάναι , καὶ μὴ παρεστάναι ἀνδράσι tet regibus assistere , et non assistere viris socordibus,
νωθροῖς.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΓ΄. CAPUT XXIII.

1. Ἐὰν καθίσῃς δειπνεῖν ἐπὶ τραπέζης δυνάστου ,
νοητῶς νόει τὰ παρατιθέμενα σοι .
2. Καὶ ἐπίβαλλε τὴν χεῖρά σου , εἰδὼς ὅτι τοιαῦτά
σε δεῖ παρασκευάσαι . Εἰ δὲ ἀπληστότερος εἶ ,
3. μὴ ἐπιθύμει τῶν ἐδεσμάτων αὐτοῦ · ταῦτα γὰρ
ἔχεται ζωῆς ψευδοῦς.
4. Μὴ παρεκτείνου πένης ὢν πλουσίῳ , τῇ δὲ σῆ
ἐννοίᾳ ἀπόσχου.
5. Ἐὰν ἐπιστήσῃς τὸ σὸν ὄμμα πρὸς αὐτὸν, οὐδα
μου φανεῖται · κατεσκεύασται γὰρ αὐτῷ πτέρυγες ὥςπερ | rebit : paratae enim sunt ei alæ tamquam aquilae , et revertit
ἀετοῦ , καὶ ὑποστρέφει εἰς τὸν οἶκον τοῦ προεστηκότος in domum presidis sui.
αὐτοῦ.
6. Μὴ συνδείπνει ἀνδρὶ βασκάνω , μηδὲ ἐπιθύμει
τῶν βρωμάτων αὐτοῦ ·
7. ὃν τρόπον γὰρ εἴ τις καταπίοι τρίχα , οὕτως ἐσθίει
καὶ πίνει . Μηδὲ πρὸς σὲ εἰςαγάγης αὐτὸν, καὶ φάγῃς | dit et bibit. Neque ad te introducas eum , et comedas buc-
τὸν ψωμόν σου μετ' αὐτοῦ ·
8. ἐξεμέσει γὰρ αὐτὸν καὶ λυμανεῖται τοὺς λόγους
σου τοὺς καλούς.
9. Εἰς ὦτα ἄφρονος μηδὲν λέγε , μήποτε μυκτηρίσῃ
τοὺς συνετοὺς λόγους σου .
10. Μὴ μεταθῇς ὅρια αἰώνια , εἰς δὲ κτῆμα ὀρφανῶν
μὴ εἰςέλθῃς.
11. Ὁ γὰρ λυτρούμενος αὐτοὺς Κύριος , κραταιός
ἐστι , καὶ κρινεῖ τὴν κρίσιν αὐτῶν μετὰ σοῦ.
12. Δὸς εἰς παιδείαν τὴν καρδίαν σου , τὰ δὲ ὦτα
σου ἑτοίμασον λόγοις αἰσθήσεως.
13. Μὴ ἀπόσχῃ νήπιον παιδεύειν, ὅτι ἐὰν πατάξης
αὐτὸν ῥάβδῳ , οὐ μὴ ἀποθάνῃ.
14. Σὺ μὲν γὰρ πατάξεις αὐτὸν ῥάβδῳ , τὴν δὲ ψυ
χὴν αὐτοῦ ἐκ θανάτου ῥύσῃ .
15. Υιέ , ἐὰν σοφὴ γένηταί σου ἡ καρδία , εὐφρανεῖς
καὶ τὴν ἐμὴν καρδίαν ·
16. καὶ ἐνδιατρίψει λόγοις τὰ σὰ χείλη πρὸς τὰ ἐμὰ
χείλη , ἐὰν ὀρθὰ ὦσι .
17. Μὴ ζηλούτω ἡ καρδία σου ἁμαρτωλοὺς , ἀλλὰ
ἐν φόβῳ Κυρίου ἴσθι ὅλην τὴν ἡμέραν.
VETUS TESTAMENTUM. - II.
1. Si sederis coenare ad mensam potentis , sapienter in-
tellige quæ apponuntur tibi.
2. Et mitte manum tuam , sciens quod oportet te talia
præparare. Si autem insatiabilis es ,
3. noli concupiscere escas ejus : hæc enim obtinent vitam
falsam.
4. Ne extendas te cum sis pauper ad divitem , tua autem
consideratione abstine.
5. Si intenderis oculum tuum erga eum , nusquam appa-
6. Ne cœnes una cum viro invido , neque concupiscas
escas ejus :
7. quemadmodum enim si quis deglutiat pilum, sic come-
cellam tuam cum eo :
8. evomet enim illam et contaminabit sermones tuos
bonos.
9. In aures imprudentis noli quicquam dicere , ne forte
irrideat sapientes sermones tuos .
10. Ne transponas terminos aeternos , et in possessionem
orphanorum ne ingrediaris.
11. Qui enim redimit eos Dominus , validus est , et judi-
cabit judicium eorum tecum.
12. Da in disciplinam cor tuum , aures autem tuas adhibe
sermonibus sensus.
13. Ne destiteris parvulum emendare , quoniam si per-
cusseris eum virga , non morietur.
14. Nam tu quidem percutis eum virga , animam autem
ejus e morte erues.
15. Fili , si sapiens fuerit tuum cor, laetificabis et meum
cor :
16. et immorabuntur sermonibus tua labia ad mea labia ,
si recta fuerint.
17. Non amuletur cor tuum peccatores , sed in tunere
Domini esto tota die.
15
226 ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ . 1 Κεφ. ΚΔ'.
18. Ἐὰν γὰρ τηρήσῃς αὐτὰ , ἔσται σοι ἔκγονα , ἡ
δὲ ἐλπίς σου οὐκ ἀποστήσεται .
19. Ακουε , υἱὲ , καὶ σοφὸς γίνου , καὶ κατεύθυνε ἐν
νοίας σῆς καρδίας .
20. Μὴ ἴσθι οἰνοπότης , μηδὲ ἐκτείνου συμβολαῖς ,
κρεῶν τε ἀγορασμοῖς.
21. Πᾶς γὰρ μέθυσος καὶ πορνοκόπος πτωχεύσει ,
καὶ ἐνδύσεται διεῤῥηγμένα καὶ ῥακώδη πᾶς ὑπνώδης.
22. Ἄκουε , υἱὲ , πατρὸς τοῦ γεννήσαντός σε · καὶ
μὴ καταφρόνει ὅτι γεγήρακέ σου ἡ μήτηρ. ( *)
24. Καλῶς ἐκτρέφει πατὴρ δίκαιος , ἐπὶ δὲ υἱῷ σοφῷ
εὐφραίνεται ἡ ψυχὴ αὐτοῦ.
25. Εὐφραινέσθω ὁ πατὴρ καὶ ἡ μήτηρ ἐπὶ σοὶ, καὶ
χαιρέτω ἡ τεκοῦσά σε .
26. Δός μοι , υἱὲ , σὴν καρδίαν · οἱ δὲ σοὶ ὀφθαλμοὶ
ἐμὰς ὁδοὺς τηρείτωσαν.
27. Πίθος γὰρ τετρημένος ἐστὶν ἀλλότριος οἶκος ,
καὶ φρέαρ στενὸν, ἀλλότριον .
28. Οὗτος γὰρ συντόμως ἀπολεῖται , καὶ πᾶς παρά-
νομος ἀναλωθήσεται.
29. Τίνι οὐαί ; τίνι θόρυβος ; τίνι κρίσεις ; τίνι δὲ
ἀηδίαι καὶ λέσχαι ; τίνι συντρίμματα διακενῆς ; τίνος
πελιδνοὶ οἱ ὀφθαλμοί ;
30. Οὐ τῶν ἐγχρονιζόντων ἐν οἴγοις ; οὐ τῶν ἐχνευ
όντων που πότοι γίνονται ; Μὴ μεθύσκεσθε ἐν οἴνοις ,
ἀλλὰ ὁμιλεῖτε ἀνθρώποις δικαίοις , καὶ ὁμιλεῖτε ἐν πε-
ριπάτοις.
31. Ἐὰν γὰρ εἰς τὰς φιάλας καὶ τὰ ποτήρια δῶς
τοὺς ὀφθαλμούς σου , ὕστερον περιπατήσεις γυμνότερος
ὑπέρου.
32. Τὸ δὲ ἔσχατον ὥςπερ ὑπὸ ὄψεως πεπληγὼς ἐκ-
τείνεται , καὶ ὥςπερ ὑπὸ κεράστου διαχεῖται αὐτῷ ὁ
ἰός.
33. Οἱ ὀφθαλμοί σου ὅταν ἴδωσιν ἀλλοτρίαν, τὸ στόμα
σου τότε λαλήσει σκολιὰ ,
34. καὶ κατακείσῃ ὥςπερ ἐν καρδία θαλάσσης , καὶ
ὥςπερ κυβερνήτης ἐν πολλῷ κλύδωνι .
35. Ἐρεῖς δέ · Τύπτουσί με καὶ οὐκ ἐπόνεσα , καὶ
ἐνέπαιξαν μοι , ἐγὼ δὲ οὐκ ᾔδειν · πότε ὄρθρος ἔσται ,
ἵνα ἐλθὼν ζητήσω μεθ ' ὧν συνελεύσομαι ;
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΔ'.
1. Υιέ , μὴ ζηλώσης κακοὺς ἄνδρας , μηδὲ ἐπιθυμή
σης εἶναι μετ᾿ αὐτῶν.
2. Ψευδῆ γὰρ μελετᾷ ἡ καρδία αὐτῶν, καὶ πόνους
τὰ χείλη αὐτῶν λαλεῖ.
3. Μετὰ σοφίας οἰκοδομεῖται οἶκος , καὶ μετὰ συνέ
σεως ἀνορθοῦται .
4. Μετὰ αἰσθήσεως ἐμπίμπλανται ταμιεῖα , ἐκ παν
τὸς πλούτου τιμίου καὶ καλοῦ.
5. Κρείσσων σοφὸς ἰσχυροῦ, καὶ ἀνὴρ φρόνησιν ἔχων
γεωργίου μεγάλου.
6. Μετὰ κυβερνήσεως γίνεται πόλεμος , βοήθεια δὲ
μετὰ καρδίας βουλευτικῆς.
7. Σοφία καὶ ἔννοια ἀγαθὴ ἐν πύλαις σοφῶν · σοφοὶ
οὐκ ἐκκλίνουσιν ἐκ στόματος Κυρίου ,
(*) 23. Αλήθειαν κτῆσαι , καὶ μὴ ἀπώσῃ σοφίαν καὶ παι-
δείαν καὶ σύνεσιν. (Ald. et Compl.)
18. Nam si servaveris ea , erunt tibi nepotes , spes autem
tua non recedet.
19. Audi , fili , et sapiens esto , et dirige cogitationes cor-
dis tui.
20. Ne fueris bibax vini , neque extendas te ad symbolas ,
et carnium emptiones.
21. Omnis enim ebrius et scortator mendicabit , et indue-
tur disruptis et laceris omnis somnolentus.
22. Audi , fili , patrem qui genuit te : et non contemnas
quoniam senuit mater tua.
24. Bene educat pater justus , et in filio sapiente lactatur
anima ejus.
25. Laetetur pater et mater super te , et gaudeat quæ pe-
perit te.
26. Da mihi , fili , cor tuum : et oculi tui meas vias ser-
vent.
27. Dolium enim perforatum est aliena domus , et puteus
angustus , alienus.
28. Hic enim brevi peribit , et omnis iniquus absumetur.
29. Cui væ? cui tumultus ? cui judicia? cui autem mole-
| stiæ et trica ? cui contritiones supervacua ? cui lividi oculi ?
30. Nonne immorantium in vinis ? nonne vestigantium ubi
| compotationes fiant? Nolite inebriari in vinis , sed conversa-
mini cum hominibus justis , et conversamini in locis deam-
bulationis.
31. Nam si in phialas et pocula dederis oculos tuos , postea
| ambulabis nudior pistillo.
32. Novissime autem tamquam a serpente percussus ex.
. tenditur, et tamquam a ceraste diffunditur ei venenum.
33. Oculi tui cum viderint alienam , os tuum tunc loque-
tur perversa ,
34. et jacebis tamquam in corde maris , et tamquam gu-
bernator in multa tempestate.
35. Dices autem : Feriunt me et non dolui , et illuserunt
mili , ego autem non sensi : quando erit diluculum , ut va-
dens quæram quibuscum conveniam ?
CAPUT XXIV.
1. Fili , ne aemuleris malos viros , nec desideres esse cum
eis.
2. Falsa enim meditatur cor eorum , et labores labia eorum
loquuntur.
3. Cum sapientia aedificatur domus , et cum intellectu di-
rigitur .
4. Cum sensu implentur cellaria , ex omnibus divitiis pre-
tiosis et bonis.
5. Melior sapiens forti , et vir prudentiam habens agro
magno.
6. Cum ratione gubernandi fit bellum , auxilium autem
cum corde consilium habente.
7. Sapientia et cogitatio bona in portis sapientum : sa-
pientes non declinant ab ore Domini ,
33. Veritatem aequire, et ne repellas sapientiam et discipli-
nam et intellectum.
 PROVERBIA. CAP. XXIV.
8. ἀλλὰ λογίζονται ἐν συνεδρίοις . Απαιδεύτοις συ
ναυτῷ θάνατος ,
9. ἀποθνήσκει δὲ ἄφρων ἐν ἁμαρτίαις. Ακαθαρσία
δὲ ἀνδρὶ λοιμῷ ,
10. ἐμμολυνθήσεται ἐν ἡμέρᾳ κακῇ καὶ ἐν ἡμέρᾳ
θλίψεως ἕως ἂν ἐκλίπῃ .
1. Ῥῦσαι ἀγομένους εἰς θάνατον, καὶ ἐκπρίου κτει-
νομένους , μὴ φείση .
12. Ἐὰν δὲ εἴπης · Οὐκ οἶδα τοῦτον, γίνωσκε ὅτι
Κύριος καρδίας πάντων γινώσκει , καὶ ὁ πλάσας πνοὴν
πᾶσιν, αὐτὸς οἶδε πάντα , ὃς ἀποδίδωσι ἑκάστῳ κατὰ
τὰ ἔργα αὐτοῦ.
13. Φάγε μέλι , υἱὲ , ἀγαθὸν γὰρ κηρίον, ἵνα γλυ-
κανθῇ σου ὁ φάρυγξ .
14. Οὕτως αἰσθήσῃ σοφίαν τῇ σῇ ψυχῇ , ἐὰν γὰρ
εὕρης , ἔσται καλὴ ἡ τελευτή σου , καὶ ἐλπίς σε οὐκ
ἐγκαταλείψει .
15. Μὴ προςαγάγῃς ἀσεβῆ νομῇ δικαίων, μηδὲ ἀπα-
τηθῇς χορτασίᾳ κοιλίας .
16. Επτάκις γὰρ πεσεῖται δίκαιος καὶ ἀναστήσεται ,
οἱ δὲ ἀσεβεῖς ἀσθενήσουσιν ἐν κακοῖς .
17. Ἐὰν πέσῃ δὁ ἐχθρός σου , μὴ ἐπιχαρῇς αὐτῷ , ἐν
δὲ τῷ ὑποσκελίσματι αὐτοῦ μὴ ἐπαίρου.
18. Ὅτι ὄψεται Κύριος καὶ οὐκ ἀρέσει αὐτῷ , καὶ
ἀποστρέψει τὸν θυμὸν αὐτοῦ ἀπ' αὐτοῦ.
19. Μὴ χαῖρε ἐπὶ κακοποιοῖς , μηδὲ ζήλου ἁμαρτω
λούς.
20. Οὐ γὰρ μὴ γένηται ἔκγονα πονηρῷ , λαμπτήρ
δὲ ἀσεβῶν σβεσθήσεται .
21. Φοβοῦ τὸν Θεὸν, υἱὲ , καὶ βασιλέα , καὶ μηθ'
ἑτέρῳ αὐτῶν ἀπειθήσῃς ·
22. ἐξαίφνης γὰρ τίσονται τοὺς ἀσεβεῖς , τὰς δὲ τι-
μωρίας ἀμφοτέρων τίς γνώσεται ;
(Vulg., XXIX , 27.) Λόγον φυλασσόμενος υἱὸς ἀπω-
λείας ἐκτὸς ἔσται , δεχόμενος δὲ ἐδέξατο αὐτόν . Μηδὲν
ψεῦδος ἀπὸ γλώσσης βασιλεῖ λεγέσθω , καὶ οὐδὲν ψεῦδος
ἀπὸ γλώσσης αὐτοῦ οὐ μὴ ἐξέλθῃ . Μάχαιρα γλῶσσα
βασιλέως καὶ οὐ σαρκίνη , ὃς δ᾽ ἂν παραδοθῇ , συντρι
βήσεται. Ἐὰν γὰρ ὀξυνθῇ ὁ θυμὸς αὐτοῦ , σὺν νεύροις
ἀνθρώπους ἀναλίσκει , καὶ ὀστᾶ ἀνθρώπων κατατρώγει ,
καὶ συγκαίει ὥςπερ φλόξ , ὥςτε ἄβρωτα εἶναι νεοσσοῖς
ἀετῶν .
(ΧΧΧ , 1.) Τοὺς ἐμοὺς λόγους , υἱὲ , φοβήθητι , καὶ
δεξάμενος αὐτοὺς μετανόει . Τάδε λέγει ὁ ἀνὴρ τοῖς
πιστεύουσι Θεῷ, καὶ παύομαι.
2. Αφρονέστατος γάρ εἰμι ἁπάντων ἀνθρώπων, καὶ
φρόνησις ἀνθρώπων οὐκ ἔστιν ἐν ἐμοί.
3. Θεὸς δεδίδαχέ με σοφίαν , καὶ γνῶσιν ἁγίων
ἔγνωκα.
4. Τίς ἀνέβη εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ κατέβη ; τίς συνή
γαγεν ἀνέμους ἐν κόλπω ; τίς συνέστρεψεν ὕδωρ ἐν ἱματ
τίῳ ; τίς ἐκράτησε πάντων τῶν ἄκρων τῆς γῆς ; τί
ὄνομα αὐτῷ ; ἢ τί ὄνομα τοῖς τέκνοις αὐτοῦ;
5. Πάντες γὰρ λόγοι Θεοῦ πεπυρωμένοι , ὑπερα-
σπίζει δὲ αὐτὸς τῶν εὐλαβουμένων αὐτόν.
6. Μὴ προςθῆς τοῖς λόγοις αὐτοῦ , ἵνα μὴ ἐλέγξη σε
καὶ ψευδὴς γένῃ.
7. Δύο αὐτοῦμαι παρὰ σοῦ , μὴ ἀφέλης μου χάριν
πρὸ τοῦ ἀποθανεῖν· με.
8 Μάταιον λόγον καὶ ψευδῆ μακράν μου ποίησον ,
227
8. sed cogitant in consessibus. Indisciplinatis occurrit
mors ,
9. moritur autem imprudens in peccatis. Immunditia au-
tem viro pestilenti ,
10. inquinabitur in die mala et in die tribulationis quo-
adusque deficiat .
11. Libera eos qui ducuntur ad mortem, et redime eos
qui interficiuntur, ne pareas.
12. Si autem dixeris : Nescio hunc , scito quoniam Domi-
| nus corda omnium noscit , et qui figuravit spiritum omnibus ,
| ipse novit omnia , qui reddit unicuique secundum opera ejus ,
13. Comede mel , fili , bonus enim est favus , ut dulce-
scat guttur tuum .
14. Sic senties sapientiam animo tuo , si enim inveneris ,
erit bonus obitus tuus , et spes te non deseret.
15. Noli applicare impium ad pascua justorum , neque se
ducaris saturitate ventris.
16. Septies enim cadet justus et resurget , impii autem
infirmabuntur in malis.
17. Si ceciderit inimicus tuus , ne gaudeas super eum , et
in supplantatione ejus ne extollaris.
18. Quoniam videbit Dominus et non placebit ei , et aver-
tet indignationem suam ab eo.
19. Ne gaudeas in malefactoribus , neque amuleris pec-
catores.
20. Non enim fient posteri maligno , fax autem impiorum
exstinguetur.
21. Time Deum , fili , et regem , et neutri eorum sis in-
obediens :
22. subito enim ulciscentur impios , supplicia autem utro-
rumque quis cognoscet?
( Vulg. , XXIX , 27. ) Verbum custodiens filius extra per-
ditionem erit , excipiens autem excepit illud. Nihil falsi de
ore regi dicatur, et nihil falsi ex lingua ipsius exeat. Gladius
| lingua regis et non carnea , quicumque autem traditus fuerit,
conteretur. Si enim irritatus fuerit furor ejus , cum nervis
homines absumit , et ossa hominum devorat , et comburit
tamquam flamma , ita ut sint inepta esui pullis aquilarum.
(XXX , 1. ) Mea verba , fili , timeto , et suscipiens ea poeni
| tentiam age. Haec dicit vir credentibus Deo , et quiesco.
2. Insipientissimus enim sum omnium hominum , et pru-
dentia hominum non est in me.
3. Deus docuit me sapientiam , et scientiam sanctorum
cognovi.
4. Quis ascendit in coelum et descendit ? quis congregavit
ventos in sinu? quis convertit aquam in vestimento? quis
tenuit omnia extrema terrae ? quod nomen ei? aut quod no-
men filiis ejus?
5. Omnia enim verba Dei ignita , protegit autem ipse eos
qui reverentur ipsum.
6. Ne addas verbis ejus , ut non arguat te et fias mendax.
7. Duo peto a te , ne auferas a me gratiam antequam ego
moriar.
8. Vanum verbum et mendax longe fae a me , divitias
15.
228 ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ. Κεφ. ΚΔ'.
πλοῦτον δὲ καὶ πενίαν μή μοι δῶς , σύνταξον δέ μοι τὰ
δέοντα καὶ τὰ αὐτάρκη·
9. ἵνα μὴ πλησθεὶς ψευδής γένωμαι , καὶ εἴπω· Τίς
με ὁρᾷ ; ἢ πενηθεὶς κλέψω , καὶ ὀμόσω τὸ ὄνομα τοῦ
Θεοῦ.
10. Μὴ παραδῷς οἰκέτην εἰς χεῖρας δεσπότου , μή-
ποτε καταράσηταί σε καὶ ἀφανισθῇς.
11. Εκγονον κακὸν πατέρα καταρᾶται , τὴν δὲ μη-
τέρα οὐκ εὐλογεῖ.
12. Ἔκγονον κακὸν δίκαιον ἑαυτὸν κρίνει , τὴν δ᾽ ἔξο-
δον αὐτοῦ οὐκ ἀπένιψεν.
13. Ἔκγονον κακὸν ὑψηλοὺς ὀφθαλμοὺς ἔχει , τοῖς δὲ
βλεφάροις αὐτοῦ ἐπαίρεται .
14. Ἔκγονον κακὸν μαχαίρας τοὺς ὀδόντας ἔχει ,
καὶ τὰς μύλας τομίδας , ὥςτε ἀναλίσκειν καὶ κατεσθίειν |
τοὺς ταπεινοὺς ἀπὸ τῆς γῆς , καὶ τοὺς πένητας αὐτῶν
ἐξ ἀνθρώπων.
(XXIV, 23.) Ταῦτα δὲ λέγω ὑμῖν τοῖς σοφοῖς ἐπιγι
νώσκειν , αἰδεῖσθαι πρόςωπον ἐν κρίσει οὐ καλόν.
24. Ὁ εἰπὼν τὸν ἀσεβῆ, δίκαιός ἐστιν, ἐπικατάρατος
λαοῖς ἔσται καὶ μισητὸς εἰς ἔθνη·
25. οἱ δὲ ἐλέγχοντες βελτίους φανοῦνται , ἐπ᾿ αὐτοὺς
δὲ ἥξει εὐλογία .
26. Χείλη δὲ φιλήσουσιν ἀποκρινόμενα λόγους αγα-
θούς.
27. Ετοίμαζε εἰς τὴν ἔξοδον τὰ ἔργα σου , καὶ παρα-
σκευάζου εἰς τὸν ἀγρὸν, καὶ πορεύου κατόπισθέν μου
καὶ ἀνοικοδομήσεις τὸν οἶκόν σου.
28. Μὴ ἴσθι ψευδὴς μάρτυς ἐπὶ σὸν πολίτην, μηδὲ
πλατύνου σοῖς χείλεσι .
20. Μὴ εἴπης · Ον τρόπον ἐχρήσατό μοι , χρήσομαι
αὐτῷ · τίσομαι δὲ αὐτὸν ἅ με ἠδίκησεν .
30. Ὥςπερ γεώργιον ἀνὴρ ἄφρων, καὶ ὥςπερ ἀμπε-
λὼν ἄνθρωπος ἐνδεὴς φρενῶν.
31. Ἐὰν ἀφῆς αὐτὸν, χερσωθήσεται καὶ χορτομανή-
σει ὅλος , καὶ γίνεται ἐκλελειμμένος · οἱ δὲ φραγμοὶ τῶν
λίθων αὐτοῦ κατασκάπτονται .
32. Ὕστερον ἐγὼ μετενόησα , ἐπέβλεψα τοῦ ἐκλέ-
ξασθαι παιδείαν.
33. Ολίγον νυστάζω , ὀλίγον δὲ καθυπνῶ , ὀλίγον δὲ
ἐναγκαλίζομαι χερσὶ στήθη.
34. Ἐὰν δὲ τοῦτο ποιῆς , ἥξει προπορευομένη ἡ πε-
νία σου , καὶ ἡ ἔνδειά σου ὥςπερ ἀγαθὸς δρομεύς.
(ΧΧΧ , 15.) Τῇ βδέλλη τρεῖς θυγατέρες ἦσαν ἀγαπή
σει ἀγαπώμεναι , καὶ αἱ τρεῖς αὗται οὐκ ἐνεπίμπλασαν
αὐτὴν , καὶ ἡ τετάρτη οὐκ ἠρκέσθη εἰπεῖν· Ἱκανόν.
16. Αδης , καὶ ἔρως γυναικὸς , καὶ γῆ οὐκ ἐμπιπλα-
μένη ὕδατος , καὶ ὕδωρ καὶ πῦρ οὐ μὴ εἴπωσιν· Ἀρκεῖ.
17. Οφθαλμὸν καταγελῶντα πατρὸς , καὶ ἀτιμά
ζοντα γῆρας μητρὸς , ἐκκόψαισαν αὐτὸν κόρακες ἐκ τῶν
φαράγγων, καὶ καταφάγοισαν αὐτὸν νεοσσοὶ ἀετῶν.
18. Τρία δέ ἐστιν ἀδύνατά μοι νοῆσαι , καὶ τὸ τέταρ
τον οὐκ ἐπιγινώσκω·
19. ἴχνη ἀετοῦ πετομένου , καὶ ὁδοὺς ἄφεως ἐπὶ
πέτρας , καὶ τρίβους νηὸς ποντοπορούσης , καὶ ὁδοὺς ἀν-
δρὸς ἐν νεότητι.
20. Τοιαύτη ὁδὸς γυναικὸς μοιχαλίδος , ἢ ὅτε ἂν
πράξῃ , ἀπονιψαμένη οὐδέν φησι πεπραχέναι ἄτοπον .
21. Διὰ τριῶν σείεται ἡ γῆ , τὸ δὲ τέταρτον οὐ δύ
ναται φέρειν ·
autem et paupertatem ne dederis mihi , constitue autem
mihi quæ sunt necessaria et sufficientia :
9. ne saturatus mendax fiam , et dicam : Quis me videt?
aut egens furer, et perjurem nomen Dei.
10. Ne tradas famulum in manus Domini , ne quando ma-
ledicat te et delearis.
11. Filius malus patrem maledicit , et matrem non bene-
dicit.
12. Filius malus justum se judicat , exitum vero suum
non lavit.
13. Filius malus sublimes oculos habet , palpebris autem
suis extollitur.
14. Filius malus gladios dentes habet , et cultros molas ,
ut consumat et comedat humiles de terra , et pauperes eorum
ex hominibus.
(XXIV , 23. ) Haec autem dico vobis sapientibus cogno-
scere, erubescere personam in judicio non est bonum .
24. Qui dicit impium , justus est, maledictus populis erit
et odibilis in gentibus :
25. qui autem arguunt meliores parebunt , in ipsos autem
veniet benedictio.
26. Labia autem deosculabuntur quæ respondent verba
bona.
27. Præpara in egressu opera tua , et praeparare in agro ,
et vade post me et aedificabis domumtuam.
28. Non sis falsus testis in tuum civem, neque dilateris
tuis labiis.
29. Ne dixeris : Quemadmodum usus est me , utar eo :
ulciscar autem eum de injuriis quibus me affecit.
30. Tamquam ager vir imprudens , et tamquam vinea ho-
mo egens sensu.
31. Si dimiseris eum , desertus fiet et sylvescet totus , et
fit derelictus : sepes autem lapidum ejus defodientur.
32. Novissime ego egi poenitentiam , respexi ut eligerem
disciplinam .
33. Paululum dormito , paululum autem somnum capio ,
paululum vero amplexor manibus pectora.
34. Si autem hoc feceris , veniet procedens paupertas tua ,
et egestas tua tamquam bonus cursor.
(ΧΧΧ, 15.) Sanguisugae tres filiae erant dilectione dilectae,
et tres ipsa non saturaverunt eam , et quartae non suffecit
dicere : Satis est.
16. Infernus , et amor mulieris , et terra quæ non satia-
tur aqua , et aqua et ignis non dicent : Satis est.
17. Oculum qui irridet patrem , et qui despicit senectutem
matris , effoliant eum corvi de convallibus , et comedant
eum pulli aquilarum.
18. Tria sunt impossibilia mili intelligere , et quartum
non agnosco :
19. vestigia aquilae volantis , et vias serpentis in petra ,
et semitas navis navigantis , et vias viri in juventute.
20. Talis est via mulieris adultera , quæ quandocumque
egerit , lota nihil inquit fecisse absurdum.
21. Per tria concutitur terra , quartum autem ferre non
potest :
 PROVERBIA. CAP. XXV.
22. ἐὰν οἰκέτης βασιλεύσῃ , καὶ ἄφρων πλησθῇ σι-
τίων
23. καὶ οἰκέτις ἐὰν ἐκβάλῃ τὴν ἑαυτῆς κυρίαν, καὶ
μισητὴ γυνὴ ἐὰν τύχῃ ἀνδρὸς ἀγαθοῦ.
24. Τέσσαρα δὲ ἐλάχιστα ἐπὶ τῆς γῆς , ταῦτα δέ ἐστι
σοφώτερα τῶν σοφῶν·
25. οἱ μύρμηκες οἷς μὴ ἔστιν ἰσχὺς , καὶ ἑτοιμάζον
ται θέρους τὴν τροφήν·
26. καὶ οἱ χοιρογρύλλιοι ἔθνος οὐκ ἰσχυρὸν, οἳ ἐποιή
σαντο ἐν πέτραις τοὺς ἑαυτῶν οἴκους·
27. ἀβασίλευτόν ἐστιν ἡ ἀκρὶς , καὶ στρατεύει ἀφ᾿
ἑνὸς κελεύσματος εὐτάκτως·
28. καὶ καλαβώτης χερσὶν ἐρειδόμενος, καὶ εὐάλω
τος ὤν, κατοικεῖ ἐν ὀχυρώμασι βασιλέων .
20. Τρία δέ ἐστιν ἃ εξόδως πορεύεται , καὶ τέταρτον
ὃ καλῶς διαβαίνει ·
30. σκύμνος λέοντος ἰσχυρότερος κτηνῶν, ὃς οὐκ ἀπο-
στρέφεται , οὐδὲ καταπτήσσει κτήνος ·
31. καὶ ἀλέκτωρ ἐμπεριπατῶν θηλείαις εὔψυχος ,
καὶ τράγος ἡγούμενος αἰπολίου , καὶ βασιλεὺς δημηγο
ρῶν ἐν ἔθνει.
32. Ἐὰν πρόῃ σεαυτὸν ἐν εὐφροσύνῃ , καὶ ἐκτείνῃς
τὴν χεῖρά σου μετὰ μάχης , ἀτιμασθήσῃ .
33. Ἄμελγε γάλα , καὶ ἔσται βούτυρον · ἐὰν δὲ ἐκ-
πιέζης μυκτῆρας ἐξελεύσεται αἷμα · ἐὰν δὲ ἐξέλκῃς λό
γους , ἐξελεύσονται κρίσεις καὶ μάχαι .
(XXXI , 1.) Οἱ ἐμοὶ λόγοι εἴρηνται ὑπὸ Θεοῦ , βασι-
λέως χρηματισμὸς , ὃν ἐπαίδευσεν ἡ μήτηρ αὐτοῦ .
2. Τί , τέκνον, τηρήσεις ; Τί ; Ῥήσεις Θεοῦ. Πρω
τογενὲς , σοὶ λέγω , υἱέ· τί , τέκνον ἐμῆς κοιλίας ; τί ,
τέκνον ἐμῶν εὐχῶν;
3. Μὴ δῶς γυναιξὶ σὸν πλοῦτον , καὶ τὸν σὸν νοῦν
καὶ βίον εἰς ὑστεροβουλίαν . Μετὰ βουλῆς πάντα ποίει ,
μετὰ βουλῆς οἰνοπότει .
4. Οἱ δυνάσται θυμώδεις εἰσὶν, οἶνον δὲ μὴ πινέτω-
σαν,
5. ἵνα μὴ πίοντες ἐπιλάθωνται τῆς σοφίας , καὶ ὀρθὰ
κρῖναι οὐ μὴ δύνωνται τοὺς ἀσθενεῖς.
6. Δίδοτε μέθην τοῖς ἐν λύπαις , καὶ οἶνον πίνειν
τοῖς ἐν ὀδύναις ,
7. ἵνα ἐπιλάθωνται τῆς πενίας , καὶ τῶν πόνων μὴ
μνησθῶσιν ἔτι .
8. Ἄνοιγε σὸν στόμα λόγῳ Θεοῦ , καὶ κρῖνε πάντας
ὑγιῶς.
9. Ἄνοιγε σὸν στόμα καὶ κρῖνε δικαίως , διάκρινε δὲ
πένητα καὶ ἀσθενῆ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΕ'.
1. Αὗται αἱ παιδεῖαι Σαλωμῶντος αἱ ἀδιάκριτοι ,
ἃς ἐξεγράψαντο οἱ φίλοι Εζεκίου τοῦ βασιλέως τῆς
Ἰουδαίας.
2. Δόξα Θεοῦ κρύπτει λόγον, δόξα δὲ βασιλέως τιμᾷ
πράγματα .
3. Οὐρανὸς ὑψηλὸς , γῆ δὲ βαθεῖα· καρδία δὲ βασι-
λέως ἀνεξέλεγκτος .
4. Τύπτε ἀδόκιμον ἀργύριον, καὶ καθαρισθήσεται
καθαρὸν ἅπαν.
6. Κτεῖνε ἀσεβεῖς ἐκ προςώπου βασιλέως , καὶ και
τορθώσει ἐν δικαιοσύνῃ ὁ θρόνος αὐτοῦ.
229
22. si famulus regnet , et imprudens saturatus fuerit cibis :
23. et famula si ejecerit suam ipsius dominam , et odi-
bilis mulier si sortita fuerit virum bonum.
24. Quatuor autem minima super terram , hæc autem sunt
sapientiora sapientibus :
25. formicæ quibus non est fortitudo , et parant aestate
cibum :
26. et charogrylli gens non fortis , qui fecerunt in petris
domos suas :
27. sine rege est locusta , et pergit in acie ab una jussione
ordinate :
28. et calabotes manibus innitens , et captu facilis , la-
bitat in munitionibus regum.
29. Tria autem sunt quæ prospere vadunt , et quartum
quod bene incedit :
30. catulus leonis fortior bestiis, qui non avertitur, neque
horret bestiam :
31. et gallus conscendens foeminas alacer, et hircus du-
cens gregem , et rex qui concionatur in gente.
32. Si profuderis te in laetitia , et extenderis manum tuam
cum rixa , inhonoraberis.
33. Mulge lac , et erit butyrum : si autem expresseris na-
res exibit sanguis : si autem extraxeris sermones , exibunt
lites et rixa.
(XXXI, 1. ) Verba mea dicta sunt a Deo , regis admonitio ,
quem erudivit mater sua.
2. Quid , fili, servabis ? Quid ? Dictiones Dei. Primogeni-
te , tibi dico , fili : quid , fili mei ventris ? quid , fili mearum
orationum ?
3. Ne dederis mulieribus tuas divitias, et mentem tuam et
| vitam in seram consili mutationem . Cum consilio omnia
fac , cum consilio vinum pota.
4. Potentes iracundi sunt , vinum autem non bibant ,
5. ne bibentes obliviscantur sapientia , et recta judicare
non possint imbecillos.
6. Date inebriamentum iis qui in moeroribus , et vinum
bibere iis qui in doloribus ,
7. ut obliviscantur paupertatis , et laborum non recorden-
tur ultra.
8. Aperi os tuum verbo Dei , et judica omnes integre.
9. Aperi os tuum et judica juste , dijudica autem paupe-
rem et imbecillum.
CAPUT XX
1. Hæ sunt disciplina Salomonis indistincta , quas de-
scripserunt amici Ezeciae regis Judase.
2. Gloria Dei celat verbum , gloria autem regis honorat
res .
3. Coelum excelsum , terra autem profunda : cor autem
regis quod redargui non potest.
4. Percute argentum improbatum , et mundabitur mun-
dumtotum.
5. Interfice impios a facie regis , et recta procedet in ju
stitia thronus ejus.
230 ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ. Κεφ.
6. Μὴ ἀλαζονεύου ἐνώπιον βασιλέως , μηδὲ ἐν τόπ
ποις δυναστῶν ὑφίστασο .
7. Κρείσσον γάρ σοι τὸ ῥηθῆναι· Ἀνάβαινε πρὸς
μὲ, ἢ ταπεινῶσαί σε ἐν προςώπῳ δυνάστου . Ἃ εἶδον οἱ
ὀφθαλμοί σου λέγε.
8. Μὴ πρόςπιπτε εἰς μάχην ταχέως , ἵνα μὴ μετα
μεληθῇς ἐπ' ἐσχάτων . Ηνίκα ἄν σε ὀνειδίσῃ ὁ σὸς φί-
λος ,
9. Αναχώρει εἰς τὰ ὀπίσω · μὴ καταφρόνει ,
10. μή σε ονειδίσῃ μὲν ὁ φίλος · ἡ δὲ μάχη σου καὶ
ἡ ἔχθρα οὐκ ἀπέσται , ἀλλὰ ἔσται σοι ἴση θανάτω . Χά-
ρις καὶ φιλία ἐλευθεροῖ , ἃς τήρησον σεαυτῷ , ἵνα μὴ |
ἐπονείδιστος γένῃ , ἀλλὰ φύλαξον τὰς ὁδούς σου εὐσυν
αλλάκτως .
1. Μῆλον χρυσοῦν ἐν ὁρμίσκῳ σαρδίου , οὕτως εἰ
πεῖν λόγον.
12. Εἰς ἐνώτιον χρυσοῦν καὶ σάρδιον πολυτελὲς δέ-
δεται , λόγος σοφὸς εἰς εὐήκοον οὖς.
13. Ωςπερ ἔξοδος χιόνος ἐν ἀμητῷ κατὰ καῦμα
ὠφελεῖ , οὕτως ἀγγελος πιστὸς τοὺς ἀποστείλαντας αὐ-
τόν· ψυχὰς γὰρ τῶν αὐτῷ χρωμένων ὠφελεῖ.
14. Ὥςπερ ἄνεμοι καὶ νέφη καὶ ὑετοὶ , ἐπιφανέστατα,
οὕτως ὁ καυχώμενος ἐπὶ δόσει ψευδεῖ.
15. Ἐν μακροθυμίᾳ εὐοδία βασιλεῦσι , γλῶσσα δὲ
μαλακὴ συντρίβει ὀστᾶ .
τα. Μέλι εὑρὼν φάγε τὸ ἱκανὸν, μήποτε πλησθεὶς
ἐξεμέσης.
17. Σπάνιον εἴςαγε σὸν πόδα πρὸς σεαυτοῦ φίλον ·
μήποτε πλησθείς σου, μισήσῃ σε
18. Ρόπαλον καὶ μάχαιρα καὶ τόξευμα ἀκιδωτὸν, οὕ-
τως καὶ ἀνὴρ ὁ καταμαρτυρῶν κατὰ τοῦ φίλου αὐτοῦ
μαρτυρίαν ψευδή .
19. Ὁδοὺς κακοῦ καὶ τοὺς παρανόμου ὀλεῖται ἐν
ἡμέρᾳ κακῇ.
20. Ωςπερ ὄξος ἕλκει ασύμφορον , οὕτως προςπεσὸν
πάθος ἐν σώματι καρδίαν λυπεῖ . Ὥςπερ σὴς ἐν ἱματίῳ
καὶ σκώληξ ξύλῳ , οὕτως λύπη ἀνδρὸς βλάπτει καρ-
δίαν.
21. Ἐὰν πεινᾷ ὁ ἐχθρός σου , ψώμιζε αὐτόν · ἐὰν
διψα , πότιζε αὐτόν.
22. Τοῦτο γὰρ ποιῶν ἄνθρακας πυρὸς σωρεύσεις ἐπὶ
τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ , ὁ δὲ Κύριος ἀνταποδώσει σοι
ἀγαθά.
23. Ανεμος βορέας εξεγείρει νέφη , πρόςωπον δὲ
ἀναιδὲς γλῶσσαν ἐρεθίζει .
24. Κρεῖσσον οἰκεῖν ἐπὶ γωνίας δώματος , ἢ μετὰ
γυναικὸς λοιδόρου ἐν οἰκίᾳ κοινῇ .
25. Ὥςπερ ὕδωρ ψυχρόν ψυχῇ διψώση προςηνὲς ,
οὕτως ἀγγελία ἀγαθὴ ἐκ γῆς μακρόθεν.
26. Ωςπερ εἴ τις πηγὴν φράσσοι καὶ ὕδατος ἔξοδον
λυμαίνοιτο , οὕτως ἄκοσμον δίκαιον πεπτωκέναι ἐνώπιον
ἀσεβοῦς.
27. Ἐσθίειν μέλι πολὺ οὖ καλὸν, τιμᾶν δὲ χρὴ λό-
γους ἐνδόξους.
28. Ωςπερ πόλις τὰ τείχη καταβεβλημένη καὶ ἀτεί-
χιστος , οὕτως ἀνὴρ ὃς οὐ μετὰ βουλῆς τι πράσσει .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Κϛ΄.
1. Ωςπερ δρόσος ἐν ἀμητῷ , καὶ ὥςπερ ὑετὸς ἐν
θέρει , οὕτως οὐκ ἔστιν ἄφρονι τιμή.
ς'.
6. Ne gloriose te ostentes coram rege , neque in locis prin
cipum steteris.
7. Melius enim tibi dici : Ascende ad me, quam humiliare
te in facie potentis. Quæ viderunt oculi tui dic.
8. Ne procurras ad jurgium cito , ut non te pœnitcat in
novissimis. Cum te exprobraverit amicus tuus ,
9. recede in posteriora : ne contemnas ,
10. ne te quidem exprobret amicus : rixa autem tua et ini-
micitia tua non aberit , sed erit tibi æqualis morti. Gratia et
amicitia liberat , quas serva tibi , ne exprobrabilis fias , sed
custodi vias tuas composite.
11. Malum aureum in monili sardii , sic dicere verbum.
12. In auream inaurem etiam sardium pretiosum ligatum
est , sermo sapiens in aurem obedientem .
13. Sicut exitus nivis in messe per aestum prodest , sic
nuntius fidelis iis qui miserunt eum : animas enim corum
qui ipso utuntur juvat.
14. Sicut venti et nubes et pluvia, clarissima , sic qui glo-
riatur super dono falso.
15. In longanimitate prosperitas regibus , lingua autem
mollis conterit ossa.
16. Mel inveniens comede quod sufficit , ne forte repletus
evoinas .
17. Rarum introduc pedem tuum ad tuum amicum : ne
forte satiatus te , oderit te.
18. Clava et gladius et sagitta acuta , sic et vir qui contra
amicum suum dicit falsum testimonium .
19. Dens mali et pes iniqui peribit in die mala.
20. Sicut acetum trahit inutile , sic accidens passio in
corpore cor contristat. Sicut tinea vestimento et vermis li-
gno, ita tristitia viri laedit cor.
21. Si esurierit inimicus tuus , ciba illum : si sitit , po-
tum da illi.
22. Hoc enim faciens carbones ignis congeres super ca-
put ejus , Dominus autem retribuet tibi bona.
23. Ventus aquilo suscitat nubes , facies autem imprudens
linguam irritat.
24. Melius habitare super angulum domatis , quam cum
muliere contumeliosa in domo communi.
25. Sicut aqua frigida animæ sitienti blanda , sic nuntius
bonus de terra longinqua.
26. Sicut si quis fontem obstruat et aquæ exitum disper-
| dat , sic indecens est justum cecidisse coram impio.
27. Comedere mel multum non bonum , honorare autem
oportet sermones gloriosos.
28. Sicut urbs muros dejectos habens et non murata , sic
vir qui non cum consilio quid agit.
CAPUT XXVI.
1. Quomodo ros in messe , et quomodo pluvia in æstate ,
sic non est insipienti honor.
 PROVERBIA . CAP. XXVI .
2. Ὥςπερ ὄρνεα πέταται καὶ στρουθοί , οὕτως ἀρὰ
ματαία οὐκ ἐπελεύσεται οὐδενί.
3. Ὥςπερ μάστιξ ἵππῳ καὶ κέντρον ὄνῳ , οὕτως
ῥάβδος ἔθνει παρανόμω .
4. Μὴ ἀποκρίνου ἄφρονι πρὸς τὴν ἐκείνου ἀφροσύ
νην, ἵνα μὴ ὅμοιος γένῃ αὐτῷ ·
5. ἀλλὰ ἀποκρίνου ἄφρονι κατὰ τὴν ἀφροσύνην αὐ-
τοῦ , ἵνα μὴ φαίνηται σοφὸς παρ' ἑαυτῷ.
6. Ἐκ τῶν ὁδῶν ἑαυτοῦ ὄνειδος ποιεῖται ὁ ἀποστεί
λας δι' ἀγγέλου ἄφρονος λόγον.
7. Ἀφελοῦ πορείαν σκελῶν, καὶ παρανομίαν ἐκ στό-
ματος ἀφρόνων.
8. Ὃς ἀποδεσμεύει λίθον ἐν σφενδόνη , ὅμοιός ἐστι
τῷ διδόντι ἄφρονι δόξαν.
9. Ακανθαι φύονται ἐν χειρὶ μεθύσου , δουλεία δὲ
ἐν χειρὶ τῶν ἀφρόνων .
10. Πολλὰ χειμάζεται πᾶσα σὰρξ ἀφρόνων, συν-
τρίβεται γὰρ ἡ ἔκστασις αὐτῶν .
11. Ὥςπερ κύων ὅταν ἐπέλθῃ ἐπὶ τὸν ἑαυτοῦ ἔμετον
καὶ μισητὸς γένηται , οὕτως ἄφρων τῇ ἑαυτοῦ κακίᾳ
ἀναστρέψας ἐπὶ τὴν ἑαυτοῦ ἁμαρτίαν. Ἔστιν αἰσχύνη
ἐπάγουσα ἁμαρτίαν, καί ἐστιν αἰσχύνη δόξα καὶ χάρις .
12. Εἶδον άνδρα δόξαντα παρ' αὐτῷ σοφὸν εἶναι ,
ἐλπίδα μέντοι ἔσχε μᾶλλον ἄφρων αὐτοῦ.
13. Λέγει ὀκνηρὸς ἀποστελλόμενος εἰς ὁδόν · Λέων
ἐν ταῖς ὁδοῖς , ἐν δὲ ταῖς πλατείαις φονευταί .
14. Ωςπερ θύρα στρέφεται ἐπὶ τοῦ στρόφιγγος , οὕ
τως ὀκνηρὸς ἐπὶ τῆς κλίνης αὐτοῦ.
15. Κρύψας ὀκνηρὸς τὴν χεῖρα ἐν τῷ κόλπῳ αὐτοῦ,
οὐ δυνήσεται ἐπενεγκεῖν ἐπὶ στόμα .
16. Σοφώτερος ἑαυτῷ ὀκνηρὸς φαίνεται τοῦ ἐν πλη-
σμονῇ ἀποκομίζοντος ἀγγελίαν.
17. Ὥςπερ δὁ κρατῶν κέρκου κυνὸς , οὕτως ὁ προε-
στὼς ἀλλοτρίας κρίσεως.
18. Ὥςπερ οἱ ἰώμενοι προβάλλουσι λόγους εἰς ἀν-
θρώπους , ὁ δὲ ἀπαντήσας τῷ λόγῳ πρῶτος ὑποσκελι-
σθήσεται ,
19. οὕτως πάντες οἱ ἐνεδρεύοντες τοὺς ἑαυτῶν φί
λους · ὅταν δὲ δραθῶσι , λέγουσιν ὅτι παίζων ἔπραξα .
20. Εν πολλοῖς ξύλοις θάλλει πῦρ , ὅπου δὲ οὐκ ἔστι
δίθυμος ἡσυχάζει μάχη .
21. Εσχάρα ἄνθραξι καὶ ξύλα πυρὶ , ἀνὴρ δὲ λοίδο-
ρος εἰς ταραχὴν μάχης .
22. Λόγοι κερκώπων μαλακοὶ , οὗτοι δὲ τύπτουσιν
εἰς ταμιεῖα σπλάγχνων .
23. Αργύριον διδόμενον μετὰ δόλου , ὥςπερ ὄστρα-
κον ἡγητέον. Χείλη λεῖα καρδίαν καλύπτει λυπηράν.
24. Χείλεσι πάντα ἐπινεύει ἀποκλαιόμενος ἐχθρὸς ,
ἐν δὲ τῇ καρδίᾳ τεκταίνεται δόλους .
25. Ἐάν σου δέηται ὁ ἐχθρὸς μεγάλῃ τῇ φωνῇ ,
μὴ πεισθῇς · ἑπτὰ γάρ εἰσι πονηρίαι ἐν τῇ ψυχῇ αὐτοῦ.
26. Ὁ κρύπτων ἔχθραν συνίστησι δόλον , ἐκκαλύπτει
δὲ τὰς ἑαυτοῦ ἁμαρτίας εὔγνωστος ἐν συνεδρίοις .
27. Ὁ ὀρύσσων βόθρον τῷ πλησίον , ἐμπεσεῖται εἰς
αὐτόν · ὁ δὲ κυλίων λίθον , ἐφ ' ἑαυτὸν κυλίει.
28. Γλῶσσα ψευδὴς μισεῖ ἀλήθειαν , στόμα δὲ ἄστε
γον ποιεῖ ἀκαταστασίας.
231
2. Sicut aves avolant et passeres , sic maledictum vanum
non superveniet ulli.
3. Sicut flagellum equo et stimulus asino , sic virga genti
iniquæ .
4. Noli respondere imprudenti ad imprudentiam ejus , ne
similis ei fias :
5. sed responde stulto ad stultitiam ejus , ut non videa-
tur sapiens apud se.
6. Ex viis suis opprobrium facit qui misit verbum per
nuntium imprudentem .
7. Aufer gressum crarum , et iniquitatem ex ore impru-
dentum.
8. Qui alligat lapidem in funda , similis est ei qui dat im-
prudenti gloriam .
9. Spinæ nascuntur in manu temulenti , servitus autem
in manu imprudentum .
10. Multis procellis jactatur omnis caro imprudentum ,
conteritur enim exstasis eorum.
11. Sicut canis cum redierit ad suum vomitum et odibilis
efficitur, sic imprudens sua malitia revertens ad peccatum
suum. Est confusio adducens peccatum , et est confusio
gloria et gratia.
12. Vidi virum qui videtur apud se sapiens esse , spem
quidem habet magis insipiens eo.
13. Dicit piger missus ad viam : Leo in viis , et in plateis
sicarii.
14. Sicut janua vertitur super cardinem , ita piger super
lectum suum.
15. Abscondens piger manum in sinu suo , non poterit
mittere ad os.
16. Sapientior sibi piger videtur eo qui in saturitate re-
fert nuntium.
17. Sicut qui tenet caudam canis , sic qui praesidet alieno
judicio .
18. Sicut qui curantur projiciunt verba in homines , qui
autem occurrit verbo primus supplantabitur,
19. sic omnes qui insidiantur suis amicis : cum autem
visi fuerint , dicunt quia ludens feci.
20. In multis lignis germinat ignis , ubi autem non est
dissentiens quiescit rixa.
21. Craticula carbonibus et ligna igni , vir autem maledi-
cus ad tumultum rixa.
22. Sermones assentatorum molles , hi vero percutiunt
in penetralia viscerum .
23. Argentum datum cum dolo , tamquam testa reputan-
dum. Labia laevigata cor occultant triste.
24. Labiis omnia annuit deplorans inimicus , in corde au-
tem fabricatur dolos.
25. Si te rogaverit inimicus magna voce , ne credideris :
septem enim sunt nequitiae in anima ejus.
26. Qui occultat inimicitiam componit dolum , revelat
autem sua peccata bene notus in consessibus.
27. Qui fodit foveam proximo , incidet in eam : qui autem
volvit lapidem , super seipsum volvit.
28. Lingua mendax odit veritatem , os autem non tectum
facit ruinas.
232 ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ . Κεφ . ΚΖ'.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΖ'. CAPUT XXVII.

1. Μὴ καυχῶ τὰ εἰς αὔριον, οὐ γὰρ γινώσκεις τί 1. Ne glorieris in iis quae in crastinum , non enim cogno-
τέξεται ἡ ἐπιοῦσα . scis quid pariet superveniens.
2. Εγκωμιαζέτω σε ὁ πέλας καὶ μὴ τὸ σὸν στόμα , 2. Laudet te vicinus et non os tuum , alienus et non tua
ἀλλότριος καὶ μὴ τὰ σὰ χείλη. labia.
3. Βαρὺ λίθος καὶ δυςβάστακτον ἄμμος , ὀργὴ δὲ 3. Gravis est lapis et vix portabilis arena , sed ira stulti
ἄφρονος βαρυτέρα ἀμφοτέρων . gravior utroque.
4. Ανελεήμων θυμὸς καὶ ὀξεΐα ὀργὴ , ἀλλ' οὐδὲν ὑφί 4. Crudelis est indignatio et acuta ira , sed nihil sustinet
σταται ζῆλος . zelus .
6. Κρείσσους ἔλεγχοι ἀποκεκαλυμμένοι κρυπτομέ 5. Meliores correptiones manifesta abscondita amicitia.
νης φιλίας .
6. Αξιοπιστότερά ἐστι τραύματα φίλου ἢ ἑκούσια 6. Fideliora sunt vulnera amici quam spontanea oscula
φιλήματα ἐχθροῦ. inimici .
7. Ψυχὴ ἐν πλησμονῇ οὖσα κηρίοις ἐμπαίζει , ψυχῇ 7. Anima quæ in saturitate est favis illudit , animae auten
δὲ ἐνδεεῖ καὶ τὰ πικρὰ γλυκέα φαίνεται . egenti etiam amara dulcia videntur.
8. Ωςπερ ὅταν ὄρνεον καταπετασθῇ ἐκ τῆς ἰδίας 8. Sicut cum avis devolaverit e proprio nido , sic homo
νοσσιᾶς , οὕτως ἄνθρωπος δουλοῦται ὅταν ἀποξενωθῇ ἐκ servus fit cum peregrinatus fuerit e propriis locis.
τῶν ἰδίων τόπων.
9. Μύροις καὶ οἶνοις καὶ θυμιάμασι τέρπεται καρ- 9. Unguentis et vinis et odoramentis delectatur cor, dis-
δία , καταῤῥήγνυται δὲ ὑπὸ συμπτωμάτων ψυχή. rumpitur autem a calamitatibus anima.
10. Φίλον σὸν ἢ φίλον πατρῷον μὴ ἐγκαταλίπης , 10. Amicum tuum vel amicum paternum ne dereliqueris ,
εἰς δὲ τὸν οἶκον τοῦ ἀδελφοῦ σου μὴ εἰςέλθῃς ἀτυχῶν. ] in domum autem fratris tui ne ingrediaris improspere agens.
Κρείσσων φίλος ἐγγὺς ἢ ἀδελφὸς μακρὰν οἰκῶν. Melior amicus qui prope quam frater procul habitans.
11. Σοφὸς γίνου , υἱὲ , ἵνα σου εὐφραίνηται ἡ καρδία, 11. Sapiens esto , fili , ut laetetur cor tuum , et averte a
καὶ ἀπόστρεψον ἀπὸ σοῦ ἐπονειδίστους λόγους. te exprobrabiles sermones.
12. Πανούργος κακῶν ἐπερχομένων ἀπεκρύβη , ἄφρο- 12. Astutus malis supervenientibus abscondit se , impru-
νες δὲ ἐπελθόντες ζημίαν τίσουσιν . dentes autem supervenientes damnum patientur.
13. Ἀφελοῦ τὸ ἱμάτιον αὐτοῦ , παρῆλθε γὰρ ὑβρι 13. Aufer vestimentum ejus , præteriit enim injuriosus ,
στὴς , ὅςτις τὰ ἀλλότρια λυμαίνεται . qui quidem aliena vastat.
14. ὓς ἂν εὐλογῇ φίλον τοπρωί μεγάλῃ τῇ φωνῇ , 14. Qui benedixerit amicum mane grandi voce , a male-
καταρωμένου οὐδὲν διαφέρειν δόξει . dicente nihil differe videbitur.
15. Σταγόνες ἐκβάλλουσιν ἄνθρωπον ἐν ἡμέρᾳ χει 15. Stillicidia ejiciunt hominem in die hiemali de domo
μερινῇ ἐκ τοῦ οἴκου αὐτοῦ , ὡςαύτως καὶ γυνὴ λοίδορος sua , similiter et mulier maledica de propria domo.
ἐκ τοῦ ἰδίου οἴκου.
16. Βορέας σκληρὸς ἄνεμος , ὀνόματι δὲ ἐπιδέξιος 16. Aquilo durus ventus , nomine autem dexter vocatur.
καλεῖται.
17. Σίδηρος σίδηρον ὀξύνει , ἀνὴρ δὲ παροξύνει πρός- 17. Ferrum acuit ferrum , vir autem exacuit faciem amici.
ωπον ἑταίρου.
18. Ὃς φυτεύει συκῆν φάγεται τοὺς καρποὺς αὐτῆς , 18. Qui plantat ficum comedet fructus ejus , qui autem
ὃς δὲ φυλάσσει τὸν ἑαυτοῦ κύριον τιμηθήσεται . custodit suum dominum honorificabitur.
19. Ὥςπερ οὐχ ὅμοια πρόςωπα προςώποις , οὕτως 19. Sicut non similes facies faciebus , ita neque cogitatio-
οὐδὲ αἱ διάνοιαι τῶν ἀνθρώπων . nes hominum.
20. Αδης καὶ ἀπώλεια οὐκ ἐμπίμπλανται , ὡςαύτως 20. Infernus et perditio non implentur , similiter et oculi
καὶ οἱ ὀφθαλμοὶ τῶν ἀνθρώπων ἄπληστοι. Βδέλυγμα | hominum insatiabiles. Abominatio Domino obfirmans ocu-
Κυρίῳ στηρίζων ὀφθαλμὸν, καὶ οἱ ἀπαίδευτοι ἀκρατεῖς | lum , et indisciplinati incontinentes lingua.
γλώσση.
21. Δοκίμιον ἀργυρίῳ καὶ χρυσῷ πύρωσις , ἀνὴρ δὲ 21. Probatio argento et auro ignitio , vir autem probatur
δοκιμάζεται διὰ στόματος ἐγκωμιαζόντων αὐτόν. Καρ- per os laudantium eum . Cor iniqui exquirit mala , cor autem
δία ἀνόμου ἐκζητεῖ κακὰ , καρδία δὲ εὐθὺς ζητεῖ γνῶσιν . rectum quaerit scientiam.
22. Ἐὰν μαστιγοῖς ἄφρονα ἐν μέσῳ συνεδρίου ἀτι- 22. Si flagellaveris imprudentem in medio consessus in-
μάζων, οὐ μὴ περιέλῃς τὴν ἀφροσύνην αὐτοῦ. honorans , non auferes imprudentiam ejus.
23. Γνωστῶς ἐπιγνώση ψυχὰς ποιμνίου σου , καὶ 23. Evidenter cognosces animas gregis tui , et applicabis
ἐπιστήσεις καρδίαν σου σαῖς ἀγέλαις . cor tuum tuis armentis.
24. Ὅτι οὐκ εἰς τὸν αἰῶνα ἀνδρὶ κράτος καὶ ἰσχὺς, 24. Quoniam non in saeculum viro robur et fortitudo ,
οὐδὲ παραδίδωσιν ἐκ γενεᾶς εἰς γενεάν . neque tradit ex generatione in generationem.
25. Ἐπιμελοῦ τῶν ἐν τῷ πεδίῳ χλωρῶν, καὶ κερεῖς 25. Adhibe curam his quæ in campo sunt viridibus , et
πόαν, καὶ σύναγε χόρτον ὀρεινὸν , attondebis herbam , et congrega fœnum æstivum ,
26.ལྡ ἵνα ἔχης πρόβατα εἰς ἱματισμόν . Τίμα πεδίον, 26. ut habeas oves in vestimentum. Cole campum , ut
ἵνα ὦσι σοι ἄρνες . sint tibi agni.
 PROVERBIA. CAP. XXVIII.
27. Υιέ , παρ' ἐμοῦ ἔχεις ῥήσεις ἰσχυρὰς εἰς τὴν
ζωήν σου , καὶ εἰς τὴν ζωὴν σῶν θεραπόντων.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΗ΄.
1. Φεύγει ἀσεβὴς μηδενὸς διώκοντος , δίκαιος δὲ
ὥςπερ λέων πέποιθε.
2. Δι᾿ ἁμαρτίας ἀσεβῶν κρίσεις ἐγείρονται , ἀνὴρ δὲ
πανοῦργος κατασβέσει αὐτάς.
3. Ανδρεῖος ἐν ἀσεβείαις συκοφαντεῖ πτωχούς · ὥς-
περ ὑετὸς λάβρος καὶ ἀνωφελής ·
4. οὕτως οἱ ἐγκαταλείποντες τὸν νόμον ἐγκωμιάζου-
σιν ἀσέβειαν, οἱ δὲ ἀγαπῶντες τὸν νόμον περιβάλλουσιν
ἑαυτοῖς τεῖχος.
5. Ἄνδρες κακοὶ οὐ συνήσουσιν κρῖμα , οἱ δὲ ζητοῦν-
τες τὸν Κύριον συνήσουσιν ἐν παντί.
6. Κρείσσων πτωχὸς πορευόμενος ἐν ἀληθείᾳ πλου-
σίου ψευδοῦς .
7. Φυλάσσει νόμον υἱὸς συνετός · ὃς δὲ ποιμαίνει
ἀσωτίαν, ἀτιμάζει πατέρα .
8. Ὁ πληθύνων τὸν πλοῦτον αὐτοῦ μετὰ τόκων καὶ
πλεονασμῶν, τῷ ἐλεῶντι πτωχοὺς συνάγει αὐτόν .
9. Ὁ ἐκκλίνων τὸ οὖς αὐτοῦ μὴ εἰςακοῦσαι νόμου ,
καὶ αὐτὸς τὴν προςευχὴν αὐτοῦ ἐβδέλυκται .
10. Ὃς πλανᾷ εὐθεῖς ἐν ὁδῷ κακῇ , εἰς διαφθορὰν
αὐτὸς ἐμπεσεῖται · οἱ δὲ ἄνομοι διελεύσονται ἀγαθὰ ,
καὶ οὐκ εἰςελεύσονται εἰς αὐτά.
ΙΙ. Σοφὸς παρ' ἑαυτῷ ἀνὴρ πλούσιος , πένης δὲ
νοήμων καταγνώσεται αὐτοῦ.
12. Διὰ βοήθειαν δικαίων πολλὴ γίνεται δόξα , ἐν
δὲ τόποις ἀσεβῶν ἁλίσκονται ἄνθρωποι .
13. Ὁ ἐπικαλύπτων ἀσέβειαν ἑαυτοῦ , οὐκ εὐοδωθή-
σεται · ὁ δὲ ἐξηγούμενος ἐλέγχους, ἀγαπηθήσεται .
14. Μακάριος ἀνὴρ ὃς καταπτήσσει πάντα δι᾿ εὐ
λάβειαν, ὁ δὲ σκληρὸς τὴν καρδίαν ἐμπεσεῖται κακοῖς .
15. Λέων πεινῶν καὶ λύκος διψῶν ὃς τυραννεῖ πτω-
γὸς ὢν ἔθνους πενιχροῦ.
16. Βασιλεὺς ἐνδεὴς προςόδων μέγας συκοφάντης , ὁ
δὲ μισῶν ἀδικίαν μακρὸν χρόνον ζήσεται.
17. Ἄνδρα τὸν ἐν αἰτία φόνου ὁ ἐγγυώμενος , φυγὰς
ἔσται καὶ οὐκ ἐν ἀσφαλεία . Παίδευε υἱὸν καὶ ἀγαπήσει
σε , καὶ δώσει κόσμον τῇ σῇ ψυχῇ , οὐ μὴ ὑπακούσει
ἔθνει παρανόμῳ .
18. Ο πορευόμενος δικαίως βεβοήθηται , ὁ δὲ σκο-
λιαῖς ὁδοῖς πορευόμενος ἐμπλακήσεται .
19. Ὁ ἐργαζόμενος τὴν ἑαυτοῦ γῆν πλησθήσεται
ἄρτων, ὁ δὲ διώκων σχολὴν πλησθήσεται πενίας .
20. Ανὴρ ἀξιόπιστος πολλὰ εὐλογηθήσεται , ὁ δὲ
κακὸς οὐκ ἀτιμώρητος ἔσται.
21. Ὃς οὐκ αἰσχύνεται πρόςωπα δικαίων, οὐκ ἀγα -
θέση ὁ τοιοῦτος ψωμοῦ ἄρτου ἀποδώσεται ἄνδρα .
22. Σπεύδει πλουτεῖν ἀνὴρ βάσκανος , καὶ οὐκ οἶδεν
ὅτι ἐλεήμων κρατήσει αὐτοῦ.
23. Ὁ ἐλέγχων ἀνθρώπου ὁδοὺς , χάριτας ἕξει μᾶλ
λον τοῦ γλωσσοχαριτοῦντος .
24. Ὃς ἀποβάλλεται πατέρα η μητέρα καὶ δοκεῖ μὴ
ἁμαρτάνειν, οὗτος κοινωνός ἐστιν ἀνδρὸς ἀσεβοῦς .
25. Ἄπιστος ἀνὴρ κρίνει εἰκῇ , ὃς δὲ πέποιθεν ἐπὶ
Κύριον ἐν ἐπιμελείᾳ ἔσται .
26. Ὃς πέποιθε θρασεία καρδίᾳ ὁ τοιοῦτος ἄφρων ,
ὃς δὲ πορεύεται σοφία σωθήσεται .
233
27. Fili , a me habes verba fortia ad vitam tuam , et ad
vitam ministrorum tuorum.
CAPUT XXVIII.
1. Fugit impius nemine persequente , justus autem tam-
quam leo confidit.
2. Propter peccata impiorum judicia suscitantur, vir au-
tem astutus exstinguet ea.
3. Fortis in impietatibus calumniatur pauperes : tamquam
pluvia vehemens et inutilis :
4. sic qui derelinquentes legem laudant impietatem , qui
autem diligunt legem circumdant sibi murum.
5. Viri mali non intelligent judicium , quærentes autem
Dominum intelligent in omni.
6. Melior est pauper vadens in veritate divite mendaci.
7. Custodit legem filius intelligens : qui autem pascit
luxuriam , inhonorat patrem.
8. Qui multiplicat divitias suas cum usuris et excrescen-
tiis , ei qui miseretur inopum congregat eas.
9. Qui declinat aurem suam ne exaudiat legem , et ipse
orationem suam abominabilem fecit.
10. Qui seducit rectos in viam malam , in corruptionem
ipse incidet : iniqui autem transibunt bona, et non ingredien
tur in ea.
11. Sapiens apud se vir dives , pauper autem intelligens
condemnabit eum.
12. Per auxilium justorum multa fit gloria , in locis autem
impiorum capiuntur homines.
13. Qui cooperit impietatem suam , non prosperabitur :
qui autem narrat redargutiones , diligetur.
14. Beatus vir qui veretur omnia per metum , durus au-
tem corde incidet malis.
15. Leo esuriens et lupus sitiens qui cum inops sit tyran-
nide dominatur genti pauperi.
16. Rex egens proventuum magnus sycophanta , qui au-
tem odit injustitiam longum tempus vivet.
17. Virum qui in causa mortis spondens , profugus erit
et non in securitate. Erudi filium et diliget te, et dabit
ornatum animæ tuæ , non obediet genti iniqua .
18. Qui ambulat juste adjutus est , qui autem perversis
viis vadit implicabitur.
19. Qui operatur suam terram implebitur panibus , qui
autem sectatur otium implebitur paupertate.
20. Vir fidelis multa benedicetur, malus autem non im-
punitus erit.
21. Qui non reveretur facies justorum , non bonus : qui
talis est buccella panis vendet virum .
22. Festinat ditescere vir invidus , et non novit quia mi-
sericors obtinebit eum.
23. Qui corripit hominis vias , gratias reportabit magis co
qui lingua gratificatur.
24. Qui abjicit patrem vel matrem et videtur non peccare ,
hic consors est viri impii.
25. Infidelis vir judicat temere , qui autem confidit super
Dominum in cura diligenti erit.
26. Qui confidit audacia cordis talis est imprudens , qui
autem ambulat sapientia salvabitur.
234 ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ . Κεφ . ΚΘ'.
27. Ὃς δίδωσι πτωχοῖς , οὐκ ἐνδεηθήσεται · ὃς δὲ
ἀποστρέψει τὸν ὀφθαλμὸν αὐτοῦ , ἐν πολλῇ ἀπορίᾳ
ἔσται.
28. Ἐν τόποις ἀσεβῶν στένουσι δίκαιοι , ἐν δὲ τῇ
ἐκείνων ἀπωλείᾳ πληθυνθήσονται δίκαιοι .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΘ' .
1. Κρείσσων ἀνὴρ ἐλέγχων ἀνδρὸς σκληροτραχήλου ,
ἐξαπίνης γὰρ φλεγομένου αὐτοῦ οὐκ ἔστιν ἴασις.
2. Ἐγκωμιαζομένων δικαίων εὐφρανθήσονται λαοὶ ,
ἀρχόντων δὲ ἀσεβῶν στένουσιν ἄνδρες .
3. Ανδρὸς φιλοῦντος σοφίαν εὐφραίνεται πατὴρ αὐτ
τοῦ , ὃς δὲ ποιμαίνει πόρνας ἀπολεῖ πλοῦτον .
4. Βασιλεὺς δίκαιος ἀνίστησι χώραν, ἀνὴρ δὲ πα-
ράνομος κατασκάπτει .
5. Ος παρασκευάζεται ἐπὶ πρόςωπον τοῦ ἑαυτοῦ
φίλου δίκτυον , περιβάλλει αὐτὸ τοῖς ἑαυτοῦ ποσίν.
6. Ἁμαρτάνοντι ἀνδρὶ μεγάλη παγὶς , δίκαιος δὲ
ἐν χαρᾷ καὶ ἐν εὐφροσύνῃ ἔσται .
7. Επίσταται δίκαιος κρίνειν πενιχροῖς , δὁ δὲ ἀσε
βὴς οὐ νοεῖ γνῶσιν, καὶ πτωχῷ οὐχ ὑπάρχει νοῦς ἐπι- cogitat scientiam , et inopi non inest mens cognoscens.
γνώμων.
8. Ανδρες ἄνομοι ἐξέκαυσαν πόλιν, σοφοὶ δὲ ἀπέ-
στρεψαν ὀργήν.
9. Ανὴρ σοφὸς κρινεῖ ἔθνη , ἀνὴρ δὲ φαῦλος ὀργι
ζόμενος καταγελᾶται καὶ οὐ καταπτήσσει .
10. Ἄνδρες αἱμάτων μέτοχοι μισοῦσιν ὅσιον, οἱ δὲ
εὐθεῖς ἐκζητήσουσι ψυχὴν αὐτοῦ.
II. Ὅλον τὸν θυμὸν αὐτοῦ ἐκφέρει ἄφρων, σοφὸς δὲ
ταμιεύεται κατὰ μέρος.
12. Βασιλέως ὑπακούοντος λόγον ἄδικον, πάντες οἱ
ὑπ' αὐτὸν παράνομοι .
13. Δανειστοῦ καὶ χρεωφειλέτου ἀλλήλοις συνελ
θόντων , ἐπισκοπὴν ἀμφοτέρων ποιεῖται ὁ Κύριος .
14. Βασιλέως ἐν ἀληθείᾳ κρίνοντος πτωχούς , ὁ θρόνος
αὐτοῦ εἰς μαρτύριον κατασταθήσεται.
15. Πληγαὶ καὶ ἔλεγχοι διδόασι σοφίαν, παῖς δὲ
πλανώμενος αἰσχύνει γονεῖς αὐτοῦ.
16. Πολλῶν ὄντων ἀσεβῶν πολλαὶ γίνονται ἁμαρτίαι,
οἱ δὲ δίκαιοι ἐκείνων πιπτόντων κατάφοβοι γίνονται . | tem illis cadentibus timidi fiunt.
17. Παίδευε υἱόν σου καὶ ἀναπαύσει σε , καὶ δώσει
κόσμον τῇ ψυχῇ σου.
18. Οὐ μὴ ὑπάρξῃ ἐξηγητὴς ἔθνει παρανόμῳ , ὁ δὲ
φυλάσσων τὸν νόμον μακαριστός .
19. Λόγοις οὐ παιδευθήσεται οἰκέτης σκληρός · ἐὰν
γὰρ καὶ νοήσῃ , ἀλλ' οὐχ ὑπακούσεται.
20. Ἐὰν ἴδῃς ἄνδρα ταχὺν ἐν λόγοις , γίνωσκε ὅτι
ἐλπίδα ἔχει μᾶλλον ὁ ἄφρων αὐτοῦ .
21. Ὃς κατασπαταλᾶ ἐκ παιδὸς οἰκέτης ἔσται , ἔστ
χατον δὲ ὀδυνηθήσεται ἐφ' ἑαυτῷ.
22. Ανὴρ θυμώδης ἐγείρει νεῖκος , ἀνὴρ δὲ ὀργίλος
ἐξώρυξεν ἁμαρτίαν.
23. Υβρις ἄνδρα ταπεινοῖ , τοὺς δὲ ταπεινόφρονας
ἐρείδει δόξῃ Κύριος.
24. Ὃς μερίζεται κλέπτῃ μισεῖ τὴν ἑαυτοῦ ψυχήν·
ἐὰν δὲ ὅρκου προτεθέντος ἀκούσαντες μὴ ἀναγγείλωσι , | ramentum propositum audientes non annuntiaverint ,
25. φοβηθέντες καὶ αἰσχυνθέντες ἀνθρώπους ὑπε
σκελίσθησαν, ὁ δὲ πεποιθὼς ἐπὶ Κυρίῳ εὐφρανθήσεται .
27. Qui dat pauperibus , non egebit : qui autem avertit
oculum suum in multa penuria erit.
28. In locis impiorum gemunt justi , in illorum autem
perditione abundabunt justi.
CAPUT XXIX.
1. Melior vir correptionum viro duræ cervicis , repente
enim ardente eo non est medela.
2. Dum laudantur justi laetabuntur populi , imperantibus
autem impiis gemunt viri.
3. Viri amantis sapientiam lætatur pater ejus , qui autem
pascit meretrices disperdet divitias.
. 4. Rex justus erigit regionem , vir autem iniquus destruit.
5. Qui præparat ad faciem sui amici rete , illud circum-
dat suis pedibus .
6. Peccanti viro magnus laqueus , justus autem in gau-
dio et in lætitia erit.
7. Novit justus judicare pauperibus , impius autem non
8. Viri iniqui exusserunt civitatem , sapientes autem
averterunt iram .
9. Vir sapiens judicabit gentes , vir autem nequam suc-
censens deridetur et non terret.
10. Viri sanguinumparticipes odio habent sanctum , recti
autem exquirent animam ejus.
11. Totam iram suam profert insipiens , sapiens autem
dispensat per partem.
12. Rege exaudiente verbum injustum , omnes qui sub
eo iniqui.
13. Foeneratore et debitore invicem concurrentibus , vi-
sitationem utriusque facit Dominus.
14. Regis in veritate judicantis pauperes , sedes ejus in
testimonium constituetur.
15. Plaga et correptiones dant sapientiam , puer autem
errans confundit parentes suos.
16. Cum multi sunt impii multa fiunt peccata , justi au-
17. Erudi filium tuum et requiem dabit tibi , et dabit or-
natum animae tuae.
18. Non erit enarrator genti iniqua , custodiens autem
legem beatissimus.
19. Verbis non erudietur famulus durus : nam etsi intel-
lexerit , sed non obediet.
20. Si videas virum velocem in verbis , cognosce quia
spem habet magis insipiens eo.
21. Qui deliciatur a puero famulus erit , novissime autem
dolebit super se.
22. Vir indignabundus suscitat contentionem , et vir ira-
cundus effodit peccatum .
23. Contumelia virum humiliat , humiliter autem sen-
tientes firmat gloria Dominus.
24. Qui participat furi odit suam animam : si autem iu-
25. timentes et reveriti homines supplantati sunt : qui
 PROVERBIA. CAP. XXIX . 235

Ασέβεια ἀνδρὶ δίδωσι σφάλμα , ὃς δὲ πέποιθεν ἐπὶ τῷ ] autem confidit in Domino laetabitur . Impietas viro dat pro-
Δεσπότη σωθήσεται . lapsionem , qui autem confidit in Domino salvabitur.
26. Πολλοὶ θεραπεύουσι πρόςωπα ἡγουμένων, παρὰ 26. Multi colunt facies ducum , a Domino autem fit ju-
δὲ Κυρίου γίνεται τὸ δίκαιον ἀνδρί. stum viro.
27. Βδέλυγμα δίκαιος ἀνὴρ ἀνδρὶ ἀδίκῳ , βδέλυγμα 27. Abominatio justus vir viro injusto , abominatio autem
δὲ ἀνόμῳ κατευθύνουσα ὁδός. iniquo recte pergens via.
(Vulg. ΧΧΧΙ, 10.) Γυναῖκα ἀνδρείαν τίς εὑρήσει ; (Vulg. XXXI , 10. ) Mulierem fortem quis inveniet? Pre-
Τιμιωτέρα δέἐστι λίθων πολυτελῶν ἡ τοιαύτη . tiosior autem est lapidibus pretiosis quæ talis est.
11. Θαρσεῖ ἐπ' αὐτῇ ἡ καρδία τοῦ ἀνδρὸς αὐτῆς · 11. Confidit super eam cor viri ejus : que talis est pul-
ἡ τοιαύτη καλῶν σκύλων οὐκ ἀπορήσει. chris spoliis non egebit.
(*) 12. Ενεργεῖ γὰρ τῷ ἀνδρὶ εἰς ἀγαθὰ πάντα τὸν 12. Operatur enim viro ad bona omni vita ,
βίον,
13. μηρυομένη ἔρια καὶ λίνον ἐποίησεν εὔχρηστον 13. fiians lanas et linum fecit quod utile est manibus suis.
ταῖς χερσὶν αὐτῆς.
14. Εγένετο ὡςεὶ ναῦς ἐμπορευομένη μακρόθεν, 14. Facta est tamquam navis mercaturam exercens de
συνάγει δὲ αὕτη τὸν βίον. longe , congregat autem hac vitam .
15. Καὶ ἀνίσταται ἐκ νυκτῶν, καὶ ἔδωκε βρώματα 15. Et surrexit de noctibus, et dedit escas domui, et opera
τῷ οἴκῳ , καὶ ἔργα ταῖς θεραπαίναις . ancillis.
16. Θεωρήσασα γεώργιον ἐπρίατο , ἀπὸ δὲ καρπῶν 16. Considerans agrum emit , et de fructibus manuum
χειρῶν αὐτῆς κατεφύτευσε κτῆμα . suarum plantavit possessionem.
17. Ἀναζωσαμένη ἰσχυρῶς τὴν ὀσφῦν αὐτῆς ἤρεισε 17. Præcincta fortiter lumbum suum firmavit brachia
τοὺς βραχίονας αὐτῆς εἰς ἔργον. sua ad opus.
18. Καὶ ἐγεύσατο ὅτι καλόν ἐστι τὸ ἐργάζεσθαι , καὶ 18. Et gustavit quia bonum est operari , et non exstin-
οὐκ ἀποσβέννυται ὁ λύχνος αὐτῆς ὅλην τὴν νύκτα. guitur lucerna ejus totam noctem .
19. Τοὺς πήχεις αὐτῆς ἐκτείνει ἐπὶ τὰ συμφέροντα , 19. Cubitos suos extendit ad utilia , et manus suas firmat
τὰς δὲ χεῖρας αὐτῆς ἐρείδει εἰς ἄτρακτον. ad fusum.
20. Χεῖρας δὲ αὐτῆς διήνοιξε πένητι , καρπὸν δὲ 20. Manus autem suas aperuit pauperi , et palmam ex-
ἐξέτεινε πτωχῷ . tendit inopi.
21. Οὐ φροντίζει τῶν ἐν οἴκῳ ὁ ἀνὴρ αὐτῆς ὅταν που 21. Non est sollicitus de iis quæ in domo vir ejus sicubi
χρονίζῃ , πάντες γὰρ οἱ παρ᾽ αὐτῆς ἐνδεδυμένοι εἰσί . moratus fuerit , omnes enim qui ab ea induti sunt.
22. Δισσὰς χλαίνας ἐποίησε τῷ ἀνδρὶ αὐτῆς , ἐκ δὲ 22. Duplices vestes fecit viro suo , de bysso autem et
βύσσου καὶ πορφύρας ἑαυτῇ ἐνδύματα. purpura sibi indumenta .
23. Περίβλεπτος δὲ γίνεται ὁ ἀνὴρ αὐτῆς ἐν πύλαις, 23. Conspicuus autem fit vir ejus in portis , quandocum-
ἡνίκα ἂν καθίσῃ ἐν συνεδρίῳ μετὰ τῶν γερόντων κατοί- que sederit in consessu cum senibus habitatoribus terra .
κων τῆς γῆς.
24. Σινδόνας ἐποίησε καὶ ἀπέδοτο περιζώματα τοῖς 24. Sindonas fecit et vendidit cingula Chananais. Os
Χαναναίοις. Στόμα αὐτῆς διήνοιξε προςεχόντως καὶ suum aperuit attente et legitime , et ordinem posuit linguæ
ἐννόμως , καὶ τάξιν ἐστείλατο τῇ γλώσσῃ αὐτῆς. suæ .
25. Ἰσχὺν καὶ εὐπρέπειαν ἐνεδύσατο , καὶ εὐφράνθη 25. Fortitudinem et decorem induit , et laetata est in die-
ἐν ἡμέραις ἐσχάταις . ( ** ) bus novissimis.
(α) 27. Στεγναὶ διατριβαὶ οἴκων αὐτῆς , σἶτα δὲ 27. Constrictæ mansiones domorum ejus , cibos autem
ὀκνηρὰ οὐκ ἔφαγε . pigros non manducavit.
(b) 26. Τὸ στόμα δὲ ἀνοίγει σοφῶς καὶ νομοθέσμως , 26. Os autem aperit sapienter et congruenter legibus ,
28. ἡ δὲ ἐλεημοσύνη αὐτῆς ἀνέστησε τὰ τέκνα αὐτῆς 28. eleemosyna autem ejus suscitavit filios ejus et ditati
καὶ ἐπλούτησαν, καὶ ὁ ἀνὴρ αὐτῆς ᾔνεσεν αὐτήν . sunt , et vir ejus laudavit eam.
29. Πολλαὶ θυγατέρες ἐκτήσαντο πλοῦτον , πολλαὶ 29. Multae filiae acquisierunt divitias , multae fecerunt
ἐποίησαν δύναμιν · σὺ δὲ ὑπέρκεισαι , ὑπερῆρας πάσας . virtutem : tu autem emines , supergressa es universas.
30. Ψευδεῖς ἀρέσκειαι , καὶ μάταιον κάλλος γυναι- 30. Fallaces gratia , et vana pulchritudo mulieris : mu
κός· γυνὴ γὰρ συνετὴ εὐλογεῖται , φόβον δὲ Κυρίου lier enim intelligens benedicetur, timorem autem Domini
αὕτη αἰνείτω . ista laudet.
31. Δότε αὐτῇ ἀπὸ καρπῶν χειλέων αὐτῆς , καὶ 31. Date ei de fructibus labiorum ejus , et laudetur in
αἰνείσθω ἐν πύλαις ὁ ἀνὴρ αὐτῆς. portis vir ejus.

( * ) 12. Ενεργεῖ γὰρ τῷ ἀνδρὶ ἀγαθὸν, καὶ οὐ κακὸν πάντα 12. Operatur enim vero bonum , et non malum omni
τὸν βίον. (Alex .) vita.
(**) 26. Στόμα αὐτῆς διήνοιξεν προσηκόντως καὶ ἐννόμως , 26. Os suum aperuit decenter et legitime , et ordinem con-
καὶ τάξιν ἐστείλατο τῇ γλώσση αὑτῆς. (Alex.) stituit lingua sua.
236 ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΣΤΗΣ. Κεφ. Β΄.
ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΗΣ .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α' .
1. Ρήματα Εκκλησιαστοῦ υἱοῦ Δαυὶδ βασιλέως
Ἰσραὴλ ἐν Ἱερουσαλήμ .
2. Ματαιότης ματαιοτήτων, εἶπεν ὁ Ἐκκλησιαστὴς,
ματαιότης ματαιοτήτων , τὰ πάντα ματαιότης.
3. Τίς περίσσεια τῷ ἀνθρώπῳ ἐν παντὶ μόχθῳ αὐ-
τοῦ ᾧ μοχθεῖ ὑπὸ τὸν ἥλιον ;
4. Γενεὰ πορεύεται καὶ γενεὰ ἔρχεται , καὶ ἡ γῆ εἰς
τὸν αἰῶνα ἕστηκε.
5. Καὶ ἀνατέλλει ὁ ἥλιος καὶ δύνει ὁ ἥλιος , καὶ εἰς
τὸν τόπον αὐτοῦ ἕλκει · αὐτὸς ἀνατέλλων ἐκεῖ
6. πορεύεται πρὸς νότον καὶ κυκλοῖ πρὸς βοῤῥᾶν · κυ
κλοῖ κυκλῶν, πορεύεται τὸ πνεῦμα, καὶ ἐπὶ κύκλους
αὐτοῦ ἐπιστρέφει τὸ πνεῦμα.
7. Πάντες οἱ χείμαῤῥοι πορεύονται εἰς τὴν θάλασ-
σαν, καὶ ἡ θάλασσα οὐκ ἔστιν ἐμπιμπλαμένη · εἰς τὸν
τόπον οὗ οἱ χείμαῤῥοι πορεύονται , ἐκεῖ αὐτοὶ ἐπιστρέ-
φουσι τοῦ πορευθῆναι.
8. Πάντες οἱ λόγοι ἔγκοποι , οὐ δυνήσεται ἀνὴρ τοῦ
λαλεῖν, καὶ οὐ πλησθήσεται ὀφθαλμὸς τοῦ ὁρᾷν, καὶ οὐ
πληρωθήσεται οὓς ἀπὸ ἀκροάσεως.
9. Τί τὸ γεγονός ; αὐτὸ τὸ γενησόμενον. Καὶ τί τὸ
πεποιημένον ; αὐτὸ τὸ ποιηθησόμενον.
10. Καὶ οὐκ ἔστι πᾶν πρόςφατον ὑπὸ τὸν ἥλιον. Ὃς
λαλήσει καὶ ἐρεῖ · Ἴδε , τοῦτο καινόν ἐστιν, ἤδη γέγονεν
ἐν τοῖς αἰῶσι τοῖς γενομένοις ἀπὸ ἔμπροσθεν ἡμῶν.
II. Οὐκ ἔστι μνήμη τοῖς πρώτοις , καί γε τοῖς ἐσχά-
τοις γενομένοις οὐκ ἔσται αὐτῶν μνήμη μετὰ τῶν
γενησομένων εἰς τὴν ἐσχάτην.
12. Ἐγὼ Ἐκκλησιαστής ἐγενόμην βασιλεὺς ἐπὶ
Ἰσραὴλ ἐν Ἱερουσαλήμ ,
13. καὶ ἔδωκα τὴν καρδίαν μου τοῦ ἐκζητῆσαι καὶ
τοῦ κατασκέψασθαι ἐν τῇ σοφίᾳ περὶ πάντων τῶν γινο-
μένων ὑπὸ τὸν οὐρανὸν, ὅτι περισπασμὸν πονηρὸν ἔδω-
κεν ὁ Θεὸς τοῖς υἱοῖς τῶν ἀνθρώπων τοῦ περισπᾶσθαι
ἐν αὐτῷ.
14. Εἶδον σύμπαντα τὰ ποιήματα τὰ πεποιημένα
ὑπὸ τὸν ἥλιον, καὶ ἰδοὺ τὰ πάντα ματαιότης καὶ προαί-
ρεσις πνεύματος.
15. Διεστραμμένον οὐ δυνήσεται ἐπικοσμηθῆναι, καὶ
ὑστέρημα οὐ δυνήσεται ἀριθμηθῆναι .
16. Ελάλησα ἐγὼ ἐν καρδίᾳ μου , τῷ λέγειν· Ἰδοὺ
ἐγὼ ἐμεγαλύνθην καὶ προςέθηκα σοφίαν ἐπὶ πᾶσιν οἳ
ἐγένοντο ἔμπροσθέν μου ἐν Ἱερουσαλήμ . Καὶ ἔδωκα
καρδίαν μου τοῦ γνῶναι σοφίαν καὶ γνῶσιν.
17. Καὶ καρδία μου εἶδε πολλὰ , σοφίαν καὶ γνῶσιν,
παραβολὰς καὶ ἐπιστήμην · ἔγνων ἐγὼ ὅτι καί γε τοῦτό
ἐστι προαίρεσις πνεύματος.
18. Ὅτι ἐν πλήθει σοφίας πλῆθος γνώσεως , καὶ ὁ
προςτιθεὶς γνῶσιν προςθήσει ἄλγημα.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'.
1. Εἶπον ἐγὼ ἐν καρδία μου · Δεῦρο δὴ , πειράσω
σε ἐν εὐφροσύνῃ , καὶ ἴδε ἐν ἀγαθῷ · καὶ ἰδοὺ καί γε
τοῦτο ματαιότης .
ECCLESIASTES .
CAPUT I.
1. Verba Ecclesiastae filii David regis Israel in Jerusa-
lem.
2. Vanitas vanitatum , dixit Ecclesiastes , vanitas vanita-
tum, omnia vanitas.
3. Quid superest homini in omni labore suo quo laborat
sub sole?
4. Generatio vadit et generatio venit , et terra in saeculum
stat.
5. Et oritur sol et occidit sol , et ad locum suum ducit :
oriens ipse ibi
6. vadit ad austrum et gyrat ad aquilonem : gyrat gyrans,
| vadit spiritus , et in circulos suos revertitur spiritus.
7. Omnes torrentes vadunt in mare , et mare non est im-
pletum : ad locum quo torrentes erunt , illuc ipsi revertun-
tur ad eundum.
8. Omnes sermones graves , non poterit vir loqui , et non
satiabitur oculus videndo , et non implebitur auris ex auditu .
9. Quid est quod fuit? ipsum quod futurum est. Et quid
est quod factum est? ipsum quod faciendum est.
10. Et non est omne recens sub sole. Qui loquetur ac di-
| cet : Vide , hoc novum est , jam fuit in saeculis quæ fuerunt
ante nos.
11. Non est memoria primis , et quidem novissimis cum
facta fuerint non erit eorum memoria cum eis qui futuri
sunt in novissimo.
12. Ego Ecclesiastes fui rex super Israel in Jerusalem,
13. et dedi cor meum ad inquirendum et considerandum
in sapientia de omnibus quæ fiunt sub cœlo , quoniam dis-
tentionem malam dedit Deus filiis hominum ut distendan-
| tur in ea.
14. Vidi universa opera quæ facta sunt sub sole , et ecce
omnia vanitas et praesumptio spiritus.
15. Perversum non poterit adornari , et imminutio non
poterit numerari.
16. Locutus sum ego in corde meo , dicens : Ecce ego
magnificatus sum et adjeci sapientiam super omnes qui fu-
| erunt ante me in Jerusalem. Et dedi cor meum , ut nosce-
rem sapientiam et scientiam.
17. Et cor meum vidit multa , sapientiam et scientiam ,
parabolas et scientiam : cognovi ego quia et hoc est praesum-
ptio spiritus.
18. Quia in multitudine sapientiae multitudo cognitionis ,
et qui apponit scientiam apponit dolorem.
CAPUT II.
1. Dixi ego in corde meo : Veni nunc , tentabo te in lae-
titia , et vide in bono : et ecce etiam hoc vanitas.
 ECCLESIASTES . CAP. II.
2. Τῷ γέλωτι εἶπα περιφοράν, καὶ τῇ εὐφροσύνῃ ·
Τί τοῦτο ποιεῖς;
3. Καὶ κατεσκεψάμην εἰ ἡ καρδία μου ἑλκύσει ὡς
οἶνον τὴν σάρκα μου , καὶ καρδία μου ὡδήγησε ἐν
σοφίᾳ καὶ τοῦ κρατῆσαι ἐπ᾽ εὐφροσύνην, ἕως οὗ ἴδω
ποῖον τὸ ἀγαθὸν τοῖς υἱοῖς τῶν ἀνθρώπων, ὃ ποιήσουσιν
ὑπὸ τὴν ἥλιον, ἀριθμὸν ἡμερῶν ζωῆς αὐτῶν.
4. Ἐμεγάλυνα ποίημά μου , ᾠκοδόμησά μοι οἴκους ,
ἐφύτευσά μοι ἀμπελῶνας ,
5. ἐποίησά μοι κήπους καὶ παραδείσους , καὶ ἐφύ
τευσα ἐν αὐτοῖς ξύλον πᾶν καρποῦ.
6. Ἐποίησά μοι κολυμβήθρας ὑδάτων τοῦ ποτίσαι
ἀπ' αὐτῶν δρυμὸν βλαστῶντα ξύλα .
7. Ἐκτησάμην δούλους καὶ παιδίσκας, καὶ οἰκογενεῖς
ἐγένοντό μοι , καί γε κτῆσις βουκολίου καὶ ποιμνίου |
πολλὴ ἐγένετό μοι ὑπὲρ πάντας τοὺς γενομένους ἔμπρο-
σθέν μου ἐν Ἱερουσαλήμ .
8. Συνήγαγόν μοι καί γε ἀργύριον, καί γε χρυσίον,
καὶ περιουσιασμοὺς βασιλέων καὶ τῶν χωρῶν. Ἐποίησά
μοι ᾄδοντας καὶ ἀδούσας , καὶ ἐντρυφήματα υἱῶν |
ἀνθρώπων, οἰνοχόον καὶ οἰνοχόας.
9. Καὶ ἐμεγαλύνθην καὶ προςέθηκα παρὰ πάντας
τοὺς γενομένους ἀπὸ ἔμπροσθέν μου ἐν Ἱερουσαλήμ ,
καί γε σοφία μου ἐστάθη μοι.
10. Καὶ πᾶν ὃ ᾔτησαν οἱ ὀφθαλμοί μου , οὐκ ἀφεῖ
λον ἀπ' αὐτῶν. Οὐκ ἀπεκώλυσα τὴν καρδίαν μου ἀπὸ
πάσης εὐφροσύνης μου , ὅτι καρδία μου εὐφράνθη ἐν
παντὶ μόχθῳ μου , καὶ τοῦτο ἐγένετο μερίς μου ἀπὸ
παντὸς μόχθου μου.
11. Καὶ ἐπέβλεψα ἐγὼ ἐν πᾶσι ποιήμασί μου οἷς
ἐποίησαν αἱ χεῖρές μου , καὶ ἐν μόχθῳ ᾧ ἐμόχθησα τοῦ
ποιεῖν, καὶ ἰδοὺ τὰ πάντα ματαιότης καὶ προαίρεσις
πνεύματος , καὶ οὐκ ἔστι περίσσεια ὑπὸ τὸν ἥλιον.
12. Καὶ ἐπέβλεψα ἐγὼ τοῦ ἰδεῖν σοφίαν καὶ παρα
φορὰν καὶ ἀφροσύνην , ὅτι τίς ἄνθρωπος ὃς ἐπελεύσεται
ὀπίσω τῆς βουλῆς ; τὰ ὅσα ἐποίησεν αὐτήν .
13. Καὶ εἶδον ἐγὼ ὅτι ἐστὶ περίσσεια τῇ σοφίᾳ ὑπὲρ
τὴν ἀφροσύνην, ὡς περίσσεια τοῦ φωτὸς ὑπὲρ τὸ σκό-
τος.
14. Τοῦ σοφοῦ οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτοῦ ἐν κεφαλῇ αὐτοῦ ,
καὶ ὁ ἄφρων ἐν σκότει πορεύεται · καὶ ἔγνων καί γε ἐγὼ
ὅτι συνάντημα ἓν συναντήσεται τοῖς πᾶσιν αὐτοῖς.
15. Καὶ εἶπα ἐγὼ ἐν καρδίᾳ μου · Ὡς συνάντημα
τοῦ ἄφρονος , καί γε ἐμοὶ συναντήσεταί μοι , καὶ ἱνατί
ἐσοφισάμην ἐγώ ; Περισσὸν ἐλάλησα ἐν καρδίᾳ μου ,
ὅτι καί γε τοῦτο ματαιότης , διότι ὁ ἄφρων ἐκ περισσεύ-
ματος λαλεῖ.
16. Ὅτι οὐκ ἔστι ἡ μνήμη τοῦ σοφοῦ μετὰ τοῦ
ἄφρονος εἰς τὸν αἰῶνα , καθότι ἤδη αἱ ἡμέραι ἐρχόμε-
ναι τὰ πάντα ἐπελήσθη . Καὶ πῶς ἀποθανεῖται ὁ σοφὸς
μετὰ τοῦ ἄφρονος;
17. Καὶ ἐμίσησα σὺν τὴν ζωήν · ὅτι πονηρὸν ἐπ' ἐμὲ
τὸ ποίημα τὸ πεποιημένον ὑπὸ τὸν ἥλιον, ὅτι πάντα |
ματαιότης καὶ προαίρεσις πνεύματος.
18. Καὶ ἐμίσησα ἐγὼ σύμπαντα μόχθον μου ὃν ἐγὼ
κοπιῶ ὑπὸ τὸν ἥλιον, ὅτι ἀφίω αὐτὸν τῷ ἀνθρώπῳ τῷ
γινομένῳ μετ' ἐμέ.
19. Καὶ τίς εἶδεν εἰ σοφὸς ἔσται ἢ ἄφρων, καὶ εἰ
ἐξουσιάζεται ἐν παντὶ μόχθῳ μου , ᾧ ἐμόχθησα καὶ ᾧ
ἐσοφισάμην ὑπὸ τὸν ἥλιον; Καί γε τοῦτο ματαιότης.
237
2. Risui dixi circumlationem , et jucunditati : Quid hoc
facis?
3. Et consideravi si cor meum trahet tamquam vinum
carnem meam , et cor meum deduxit in sapientia et ut ob-
tinerem laetitiam , donec viderem quid sit bonum filiis ho-
minum , quod facient sub sole , numero dierum vitæ sua .
4. Magnificavi opus meum , adificavi mihi domos , plan-
tavi mihi vineas ,
5. feci mihi hortos et pomaria , et plantavi in illis lignum
omne fructus.
6. Feci mihi piscinas aquarum ad irrigandum ex eis sal-
tum germinantem ligna.
7. Mercatus sum mihi servos et ancillas , et vernaculi
fuerunt mihi , et quidem possessio armenti et ovium multa
fuit mihi super omnes qui fuerunt ante me in Jerusalem.
8. Congregavi mihi etiam argentum , etiam aurum , et
opes regum et provinciarum. Feci mihi cantores et canta-
trices , et delicias filiorum hominum , ministrum vini et
ministras.
9. Et magnificatus sum et adjeci super omnes qui fuerunt .
ab ante me in Jerusalem , et quidem sapientia mea adstitit
mihi.
10. Et omne quod postulaverunt oculi mei , non abstuli
ab eis. Non prohibui cor meum ab omni lætitia mea , quia
cor meum lætatum est in omni labore meo , et hoc fuit
portio mea ex omni labore meo.
11. Et respexi ego ad omnia opera mea quæ fecerunt ma-
nus meæ , et in laborem quo laboraveram faciendo , et ecce
omnia vanitas et voluntas spiritus , et non est abundantia
sub sole.
12. Et respexi ego ut viderem sapientiam et errorem et
stultitiam , quia quis est homo qui ingredietur post consi
lium? ea quae fecerunt ipsum.
13. Et vidi ego quia abundantia est sapientiæ super
stultitiam , sicut abundantia lucis super tenebras.
14. Sapientis oculi ejus in capite ejus , et stultus in tenem
bris ambulat : et cognovi etiam ego quia eventus unus eveniet
omnibus eis.
15. Et dixi ego in corde meo : Sicut eventus stulti , ita
et mihi eveniet , et ut quid sapiens factus sum ego ? Abu-
danter locutus sum in corde meo , quoniam hoc quoque
vanitas , quoniam insipiens ex abundantia loquitur.
16. Quia non est memoria sapientis cum stulto in aeter
num , eo quod jam dies supervenientes universa oblivio
operuit. Et quomodo morietur sapiens cum stulto?
17. Et odivi quidem vitam : quia malum super me opus
quod factum est sub sole , quia omnia vanitas et praesumptio
spiritus.
18. Et odivi ego omnem laborem meum quem ego laboro
sub sole , quia dimitto illum homini qui fit post me.
19. Et quis novit utrum sapiens sit vel stultus , et an
potestatem habeat in omni labore meo , quo laboravi et quo
sapiens factus sum sub sole? Etiam hoc vanitas.
238 ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΗΣ. Κεφ . Γ΄.
20. Καὶ ἐπέστρεψα ἐγὼ τοῦ ἀποτάξασθαι τὴν καρ
δίαν μου ἐν παντὶ μόχθω μου ᾧ ἐμόχθησα ὑπὸ τὸν
ἥλιον.
21. Ὅτι ἐστὶν ἄνθρωπος , ὅτι μόχθος αὐτοῦ ἐν σοφίᾳ
καὶ ἐν γνώσει καὶ ἐν ἀνδρίᾳ · καὶ ἄνθρωπος ᾧ οὐκ
ἐμόχθησεν ἐν αὐτῷ δώσει αὐτῷ μερίδα αὐτοῦ · καί γε
τοῦτο ματαιότης καὶ πονηρία μεγάλη
22. ὅτι γίνεται ἐν τῷ ἀνθρώπῳ ἐν παντὶ μόχθῳ
αὐτοῦ καὶ ἐν προαιρέσει καρδίας αὐτοῦ ὁ αὐτὸς μοχθεί
ὑπὸ τὸν ἥλιον.
23. Ὅτι πᾶσαι αἱ ἡμέραι αὐτοῦ ἀλγημάτων καὶ
θυμοῦ περισπασμὸς αὐτοῦ , καί γε ἐν νυκτὶ οὐ κοιμᾶται
ἡ καρδία αὐτοῦ · καί γε τοῦτο ματαιότης ἐστίν.
24. Οὐκ ἔστιν ἀγαθὸν ἀνθρώπῳ , ὃ φάγεται καὶ δ
πίεται καὶ ὃ δείξει τῇ ψυχῇ αὐτοῦ ἀγαθὸν ἐν μόχθῳ
αὐτοῦ. Καί γε τοῦτο εἶδον ἐγὼ ὅτι ἀπὸ χειρὸς τοῦ Θεοῦ
ἐστιν .
25. Ὅτι τίς φάγεται καὶ τίς πίεται παρὲξ αὐτοῦ;
26. Ὅτι τῷ ἀνθρώπῳ τῷ ἀγαθῷ πρὸ προςώπου αὐτοῦ
ἔδωκε σοφίαν καὶ γνῶσιν καὶ εὐφροσύνην, καὶ τῷ
ἁμαρτάνοντι ἔδωκε περισπασμὸν τοῦ προςθεῖναι καὶ
τοῦ συναγαγεῖν, τοῦ δοῦναι τῷ ἀγαθῷ πρὸ προςώπου
τοῦ Θεοῦ · ὅτι καί γε τοῦτο ματαιότης καὶ προαίρεσις
πνεύματος.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ' .
1. Τοῖς πᾶσιν ὁ χρόνος , καὶ καιρὸς τῷ παντὶ πρά-
γματι ὑπὸ τὸν οὐρανόν.
2. Καιρὸς τοῦ τεκεῖν καὶ καιρὸς τοῦ ἀποθανεῖν· και
ρὸς τοῦ φυτεῦσαι καὶ καιρὸς τοῦ ἐκτίλαι τὸ πεφυτευ-
μένον.
3. Καιρὸς τοῦ ἀποκτεῖναι καὶ καιρὸς τοῦ ἰάσασθαι ·
καιρὸς τοῦ καθελεῖν καὶ καιρὸς τοῦ οἰκοδομεῖν.
4. Καιρὸς τοῦ κλαῦσαι καὶ καιρὸς τοῦ γελάσαι ·
καιρὸς τοῦ κόψασθαι καὶ καιρὸς τοῦ ὀρχήσασθαι .
5. Καιρὸς τοῦ βαλεῖν λίθους καὶ καιρὸς τοῦ συναγα-
γεῖν λίθους · καιρὸς τοῦ περιλαβεῖν καὶ καιρὸς τοῦ
μακρυνθῆναι ἀπὸ περιλήψεως.
6. Καιρὸς τοῦ ζητῆσαι καὶ καιρὸς τοῦ ἀπολέσαι ·
καιρὸς τοῦ φυλάξαι καὶ καιρὸς τοῦ ἐκβαλεῖν.
7. Καιρὸς τοῦ ῥῆξαι καὶ καιρὸς τοῦ ῥάψαι · καιρὸς
τοῦ σιγᾶν καὶ καιρὸς τοῦ λαλεῖν.
8. Καιρὸς τοῦ φιλῆσαι καὶ καιρὸς τοῦ μισῆσαι · και
ρὸς πολέμου καὶ καιρὸς εἰρήνης .
9. Τίς περίσσεια τοῦ ποιοῦντος ἐν οἷς αὐτὸς μοχθεῖ;
10. Εἶδον σὺν πάντα τὸν περισπασμὸν ὃν ἔδωκεν ὁ
Θεὸς τοῖς υἱοῖς τῶν ἀνθρώπων τοῦ περισπᾶσθαι ἐν
αὐτῷ.
11. Τὰ σύμπαντα ἃ ἐποίησε καλὰ ἐν καιρῷ αὐτοῦ.
Καί γε σύμπαντα τὸν αἰῶνα ἔδωκεν ἐν καρδίᾳ αὐτῶν,
ὅπως μὴ εὕρῃ ὁ ἄνθρωπος τὸ ποίημα δ᾽ ἐποίησεν ὁ
Θεὸς ἀπ' ἀρχῆς καὶ μέχρι τέλους.
12. Ἔγνων ὅτι οὐκ ἔστιν ἀγαθὸν ἐν αὐτοῖς , εἰ μὴ τοῦ
εὐφρανθῆναι καὶ τοῦ ποιεῖν ἀγαθὸν ἐν ζωῇ αὐτοῦ.
13. Καί γε πᾶς ὁ ἄνθρωπος ὃς φάγεται καὶ πίεται
καὶ ἴδῃ ἀγαθὸν ἐν παντὶ μόχθῳ αὐτοῦ , δόμα Θεοῦ
ἐστιν.
14. Ἔγνων ὅτι πάντα ὅσα ἐποίησεν ὁ Θεὸς , αὐτὰ
20. Et conversus sum ego ut renuntiarem cordi meo in
omni labore meo quo laboravi sub sole.
21. Quia est homo , quia labor ejus est in sapientia et in
scientia et in virtute et homo cui non laboravit in eo dabit
| illi partem suam : et quidem hoc vanitas et nequitia ma-
gna :
22. quoniam fit in homine in omni labore suo et in vo
luntate cordis sui quo ipse laborat sub sole.
23. Quia omnes dies ejus dolorum et iracundiæ distentio
| ejus , et quidem in nocte non dormit cor ejus : sed et hoc
vanitas est.
24. Non est bonum homini , nisi quod comedit et quod
| bibit et quod ostendet anima sua bonum in labore suo. Et
quidem hoc vidi ego quia de manu Dei est.
25. Quis enim comedet et quis bibet sine illo?
26. quoniam homini bono coram se dedit sapientiam et
scientiam et lætitiam , et peccanti dedit sollicitudinem ut
augeat et congreget , ad dandum bono ante faciem Dei ,
| quoniam et hoc vanitas et praesumptio spiritus .
CAPUT III.
1. Omnibus tempus est , et tempus omni rei sub cœlo.
2. Tempus pariendi et tempus moriendi : tempus plantandi
et tempus evellendi quod plantatum est.
3. Tempus occidendi et tempus sanandi : tempus de-
struendi et tempus ædificandi.
4. Tempus flendi et tempus ridendi : tempus plangendi
et tempus saltandi.
5. Tempus mittendi lapides et tempus colligendi lapides :
tempus amplexandi et tempus longe fieri ab amplexu.
6. Tempus acquirendi et tempus perdendi : tempus cu-
stodiendi et tempus projiciendi.
7. Tempus scindendi et tempus consuendi : tempus ta-
cendi et tempus loquendi.
8. Tempus amandi et tempus odiendi : tempus belli et
tempus pacis.
9. Quæ abundantia est facientis in quibus ipse laborat?
10. Vidi omnem distentionem quam dedit Deus filiis ho-
minum ut distendantur in ea.
11. Universa quæ fecit bona in tempore suo. Et quidem
omne saeculum dedit in corde eorum , ut non inveniat homo
opus quod fecit Deus ab initio et usque in finem.
12. Cognovi quia non est bonum in eis , nisi laetari et fa-
cere bonum in vita sua.
13. Et quidem omnis homo qui comedet et bibet et vi
derit bonum in omni labore suo, donum Dei est.
14. Cognovi quia omnia quae fecit Deus, ipsa erunt in aeter
 ECCLESIASTES. CAP. IV.
ἔσται εἰς τὸν αἰῶνα · ἐπ' αὐτῷ οὐκ ἔστι προςθεῖναι , καὶ
ἀπ' αὐτοῦ οὐκ ἔστιν ἀφελεῖν . Καὶ ὁ Θεὸς ἐποίησεν, ἵνα
φοβηθῶσιν ἀπὸ προςώπου αὐτοῦ.
15. Τὸ γενόμενον ἤδη , ἐστί · καὶ ὅσα τοῦ γίνεσθαι ,
ἤδη γέγονε , καὶ ὁ Θεὸς ζητήσει τὸν διωκόμενον .
16. Καὶ ἔτι εἶδον ὑπὸ τὸν ἥλιον τόπον τῆς κρίσεως ,
ἐκεῖ ὁ ἀσεβής · καὶ τόπον τοῦ δικαίου , ἐκεῖ ὁ εὐσεβής.
17. Καὶ εἶπα ἐγὼ ἐν καρδίᾳ μου · Σὺν τὸν δίκαιον
καὶ σὺν τὸν ἀσεβῆ κρινεῖ ὁ Θεὸς , ὅτι καιρὸς τῷ παντὶ
πράγματι καὶ ἐπὶ παντὶ τῷ ποιήματι ἐκεῖ .
18. Εἶπα ἐγὼ ἐν καρδία μου , περὶ λαλιᾶς υἱῶν τοῦ
ἀνθρώπου , ὅτι διακρινεῖ αὐτοὺς ὁ Θεὸς , καὶ τοῦ δεῖξαι
ὅτι αὐτοὶ κτήνη εἰσί .
19. Καί γε αὐτοῖς συνάντημα υἱῶν τοῦ ἀνθρώπου ,
καὶ συνάντημα τοῦ κτήνους , συνάντημα ἓν αὐτοῖς . Ὡς
ὁ θάνατος τούτου , οὕτως ὁ θάνατος τούτου · καὶ πνεῦμα
ἓν τοῖς πᾶσιν, καὶ τί ἐπερίσσευσεν ὁ ἄνθρωπος παρὰ
τὸ κτῆνος ; Οὐδέν · ὅτι πάντα ματαιότης.
20. Τὰ πάντα εἰς τόπον ἕνα , τὰ πάντα ἐγένετο ἀπὸ
τοῦ χοὸς, καὶ τὰ πάντα ἐπιστρέψει εἰς τὸν χοῦν.
21. Καὶ τίς εἶδε πνεῦμα υἱῶν τοῦ ἀνθρώπου , εἰ
ἀναβαίνει αὐτὸ ἄνω , καὶ τὸ πνεῦμα τοῦ κτήνους , εἰ
καταβαίνει αὐτὸ κάτω εἰς γῆν ;
22. Καὶ εἶδον ὅτι οὐκ ἔστι ἀγαθὸν εἰ μὴ δ εὐφραν
θήσεται ὁδ ἄνθρωπος ἐν ποιήμασιν αὐτοῦ , ὅτι αὐτὸ μερὶς
αὐτοῦ. Ὅτι τίς ἄξει αὐτὸν τοῦ ἰδεῖν ἐν ᾧ ἐὰν γένηται
μετ᾿ αὐτόν;
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ΄.
1. Καὶ ἐπέστρεψα ἐγὼ , καὶ εἶδον συμπάσας τὰς
συκοφαντίας τὰς γενομένας ὑπὸ τὸν ἥλιον . Καὶ ἰδοὺ
δάκρυον τῶν συκοφαντουμένων, καὶ οὐκ ἔστιν αὐτοῖς |
παρακαλῶν , καὶ ἀπὸ χειρὸς συκοφαντούντων αὐτοῖς .
ἰσχὺς , καὶ οὐκ ἔστιν αὐτοῖς παρακαλῶν .
2. Καὶ ἐπήνεσα ἐγὼ σύμπαντας τοὺς τεθνηκότας
τοὺς ἤδη ἀποθανόντας ὑπὲρ τοὺς ζῶντας , ὅσοι αὐτοὶ
ζῶσιν ἕως τοῦ νῦν.
3. Καὶ ἀγαθὸς ὑπὲρ τοὺς δύο τούτους ὅςτις οὔπω
ἐγένετο , ὃς οὐκ εἶδε σὺν πᾶν τὸ ποίημα τὸ πονηρὸν τὸ
πεποιημένον ὑπὸ τὸν ἥλιον.
4. Καὶ εἶδον ἐγὼ σύμπαντα τὸν μόχθον , καὶ σύμπα
σαν ἀνδρίαν τοῦ ποιήματος, ὅτι αὐτὸ ζῆλος ἀνδρὸς ἀπὸ
τοῦ ἑταίρου αὐτοῦ · καίγε τοῦτο ματαιότης καὶ προαί- -
ρεσις πνεύματος .
5. Ὁ ἄφρων περιέβαλε τὰς χεῖρας αὐτοῦ, καὶ ἔφα-
γε τὰς σάρκας αὐτοῦ.
6. Ἀγαθὸν πλήρωμα δρακὸς ἀναπαύσεως ὑπὲρ πλη-
ρώματα δύο δρακῶν μόχθου καὶ προαιρέσεως πνεύμα-
τος.
7. Καὶ ἐπέστρεψα ἐγὼ , καὶ εἶδον ματαιότητα ὑπὸ
τὸν ἥλιον .
8. Εστιν εἷς , καὶ οὐκ ἔστι δεύτερος· καί γε υἱὸς καί
γε ἀδελφὸς οὐκ ἔστιν αὐτῷ , καὶ οὐκ ἔστι περασμὸς τῷ
παντὶ μόχθῳ αὐτοῦ. Καί γε ὀφθαλμὸς αὐτοῦ οὐκ ἐμ-
πίμπλαται πλούτου . Καὶ τίνι ἐγὼ μοχθῶ, καὶ στερίσκω
τὴν ψυχήν μου ἀπὸ ἀγαθωσύνης ; Καί γε τοῦτο μα-
ταιότης καὶ περισπασμὸς πονηρός ἐστι.
9. Ἀγαθοὶ οἱ δύο ὑπὲρ τὸν ἕνα , οἷς ἐστὶν αὐτοῖς μι
σθὸς ἀγαθὸς ἐν μόχθῳ αὐτῶν.
239
num : super illud non potest adjici , et ab illo non potest au-
ferri. Et Deus fecit , ut timeant a facie ejus.
15. Quod fuit , jam est : et quæ futura sunt , jam fuerunt ,
et Deus quæret eum qui persecutionem patitur.
16. Et adhuc vidi sub sole locum judicii , illic impius :
et locum justi , illic pius.
17. Et dixi ego in corde meo : Justum et impium judica-
| bit Deus , quia tempus est omni rei et super omne factum
ibi.
18. Dixi ego in corde meo , de loquela filiorum hominis ,
quia separabit illos Deus , et ut ostendat quia ipsi jumenta
sunt.
19. Et quidem cis eventus filiorum hominis , et eventus
| pecoris , eventus unus eis. Sicut mors hujus , ita et mors il-
| lius : et spiritus unus omnibus , et quid abundavit homo a
pecore ? Nihil : quia omnia vanitas.
20. Omnia ad locum unum , omnia facta sunt de pulvere ,
et omnia revertentur in pulverem.
21. Et quis novit spiritum filiorum hominis , si ascendat
ipse sursum , et spiritus pecoris , si descendat ipse deorsum
in terram?
22. Et vidi quia non est bonum nisi quod laetetur homo
| in operibus suis , quia haec est pars ejus. Quis enim adducet
eum ut videat in illud quod futurum est post ipsum?
CAPUT IV.
1. Et converti me ego , et vidi universas calumnias quæ
factæ sunt sub sole. Et ecce lacryma eorum qui calumnias
sustinent , et non est qui consoletur eos , et de manu calu-
mniantium eos fortitudo , et non est eis consolator.
2. Et laudavi ego omnes mortuos qui jam mortui sunt su-
per viventes , quicumque ipsi vivunt usque nunc.
3. Et bonus super hos duos qui nondum factus est , qui
non vidit omne opus malum quod factum est sub sole.
4. Et vidi ego universum laborem , et simul omnem vir-
tutem operis , quia ipsum æmulatio viri a sodali ejus et
quidem hoc vanitas et praesumptio spiritus .
5. Stultus complexus est manus suas , et comedit carnes
suas.
6. Bona plenitudo pugilli requietis super plenitudines
duorum pugillorum laboris et praesumptionis spiritus ,
7. Et conversus sum ego , et vidi vanitatem sub sole.
8. Est unus , et non est secundus : et quidem filius et
frater non est ei , nec est finis omni labori ejus. Et quidem
oculus ejus non satiatur divitiis. Et cui ego laboro , et frau-
do animam meam bonitate ? Sed et hoc vanitas et distentia
pessima est.
9. Boni duo super unum , quibus est eis merces bona in
labore suo,
240 ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΗΣ. Κεφ . Ε΄.

10. Ὅτι ἐὰν πέσωσιν, ὁ εἷς ἐγερεῖ τὸν μέτοχον αὐτοῦ. 10. Quia si ceciderint , unus eriget participem suum Et
Καὶ οὐαὶ αὐτῷ τῷ ἑνὶ , ὅταν πέσῃ καὶ μὴ ᾖ δεύτερος vae ipsi uni , cum ceciderit et non fuerit secundus qui erigat
ἐγεῖραι αὐτόν . eum.
11. Καί γε ἐὰν κοιμηθῶσιν δύο καὶ θέρμη αὐτοῖς , 11. Et quidem si dormient duo etiam calor erit illis , et
καὶ ὁ εἷς πῶς θερμανθῇ ; unus quomodo calefiet ?
12. Καὶ ἐὰν ἐπικραταιωθῇ ὁ εἷς , οἱ δύο στήσονται 12. Et si invaluerit unus , duo stabunt adversus eum , et
κατέναντι αὐτοῦ , καὶ τὸ σπαρτίον τὸ ἔντριτον οὐ τα funiculus triplex non cito rumpetur .
χέως ἀποῤῥαγήσεται .
13. Ἀγαθὸς παῖς πένης καὶ σοφὸς ὑπὲρ βασιλέα πρε- 13. Bonus est puer pauper et sapiens super regem senio-
σβύτερον καὶ ἄφρονα , ὃς οὐκ ἔγνω τοῦ προςέχειν ἔτι . rem et stultum , qui nescit providere in posterum .
14. Ὅτι ἐξ οἴκου τῶν δεσμίων ἐξελεύσεται τοῦ βα 14. Quoniam de domo vinctorum egredietur ut regnet :
σιλεῦσαι · ὅτι καί γε ἐν βασιλείᾳ αὐτοῦ ἐγενήθη πένης. | quia etiam in regno suo factus est pauper.
15. Εἶδον σύμπαντας τοὺς ζῶντας τοὺς περιπατοῦν 15. Vidi universos viventes qui ambulant sub sole cum
τας ὑπὸ τὸν ἥλιον μετὰ τοῦ νεανίσκου τοῦ δευτέρου , ὃς | adolescente secundo , qui stabit pro illo.
στήσεται ἀντ᾽ αὐτοῦ.
16. Οὐκ ἔστι περασμὸς τῷ παντὶ λαῷ , τοῖς πᾶσιν οἳ 16. Non est finis omni populo , universis qui fuerunt ante
ἐγένοντο ἔμπροσθεν αὐτῶν . Καί γε οἱ ἔσχατοι οὐκ εὐ illos. Et quidem novissimi non lætabuntur in eo : sed et hoc
φρανθήσονται ἐπ' αὐτῷ · ὅτι καί γε τοῦτο ματαιότης | vanitas et praesumptio spiritus.
καὶ προαίρεσις πνεύματος.
17. Φύλαξον τὸν πόδα σου ἐν ᾧ ἐὰν πορεύη εἰς οἶκον 17. Custodi pedem tuum cum vadis in domum Dei , et
τοῦ Θεοῦ, καὶ ἐγγὺς τοῦ ἀκούειν. Ὑπὲρ δόμα τῶν propinquus ad audiendum. Super donum insipientium sa-
ἀφρόνων θυσία σου , ὅτι οὐκ εἰσὶν εἰδότες τοῦ ποιῆσαι crificium tuum , quia nesciunt quod faciunt malum.
κακόν.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε'. CAPUT V.

ι . Μὴ σπεῦδε ἐπὶ στόματί σου , καὶ καρδία σου μὴ 1. Noli festinare in ore tuo , et cor tuum non festinet ad
ταχυνάτω τοῦ ἐξενέγκαι λόγον πρὸ προςώπου τοῦ Θεοῦ · proferendum verbum in conspectu Dei : quia Deus in cœlo
ὅτι ὁ Θεὸς ἐν τῷ οὐρανῷ ἄνω , καὶ σὺ ἐπὶ τῆς γῆς · διὰ sursum, et tu super terram : propter hoc sint verba tua pauca.
τοῦτο ἔστωσαν οἱ λόγοι σου ὀλίγοι .
2. Ὅτι παραγίνεται ἐνύπνιον ἐν πλήθει πειρασμοῦ, 2. Quia advenit somnium in multitudine sollicitudinis ,
καὶ φωνὴ ἄφρονος ἐν πλήθει λόγων. et vox stulti in multiplicatione sermonum .
3. Καθὼς εὔξῃ εὐχὴν τῷ Θεῷ, μὴ χρονίσῃς τοῦ 3. Prout voveris votum Deo , ne moreris reddere illud :
ἀποδοῦναι αὐτήν · ὅτι οὐκ ἔστι θέλημα ἐν ἄφροσι . Σὺ quia non est voluntas in insipientibus. Tu igitur quæcumque
οὖν ὅσα ἐὰν εὔξῃ ἀπόδος. voveris redde.
4. Ἀγαθὸν τὸ μὴ εὔξασθαί σε ἢ τὸ εὔξασθαί σε καὶ 4. Bonum est non vovere te quam vovere te et non reddere.
μὴ ἀποδοῦναι.
5. Μὴ δῶς τὸ στόμα σου τοῦ ἐξαμαρτῆσαι τὴν σάρκα 5. Non des os tuum ut peccare facias carnem tuam , et ne
σου , καὶ μὴ εἴπῃς πρὸ προςώπου τοῦ Θεοῦ , ὅτι ἄγνοιά | dixeris in conspectu Dei , quia ignorantia est , ne irascatur
ἐστιν, ἵνα μὴ ὀργισθῇ ὁ Θεὸς ἐπὶ φωνῇ σου , καὶ δια- | Deus super vocem tuam , et disperdat opera manuum tuarum.
φθείρῃ τὰ ποιήματα χειρῶν σου.
6. Ὅτι ἐν πλήθει ἐνυπνίων καὶ ματαιοτήτων καὶ 6. Quia in multitudine somniorum et vanitatum et verbo-
λόγων πολλῶν, ὅτι σὺ τὸν Θεὸν φοβοῦ. rum plurimorum, quare tu Deum time.
7. Ἐὰν συκοφαντίαν πένητος καὶ ἁρπαγὴν κρίματος 7. Si calumniam pauperis et direptionem judicii et justi-
καὶ δικαιοσύνης ἴδης ἐν χώρᾳ , μὴ θαυμάσης ἐπὶ τῷ tiae videris in regione , ne mireris super negotio : quia excel
πράγματι · ὅτι ὑψηλὸς ἐπάνω ὑψηλοῦ φυλάξαι , καὶ sus super excelsum ad custodiendum , et excelsi super eos.
ὑψηλοὶ ἐπ' αὐτοῖς.
8. Καὶ περίσσεια γῆς ἐπὶ παντί ἐστι βασιλεὺς τοῦ 8. Et praestantia terra in omni est rex agri culti.
ἀγροῦ εἰργασμένου.
4. Αγαπῶν ἀργύριον οὐ πλησθήσεται ἀργυρίου · καὶ 9. Qui diligit argentum non implebitur argento : et quis
τίς ἠγάπησεν ἐν πλήθει αὐτῶν γέννημα ; Καί γε τοῦτο dilexit in multitudine eorum fructum? Sed et hoc yanitas.
ματαιότης.
10. Ἐν πλήθει ἀγαθωσύνης ἐπληθύνθησαν ἔσθοντες 10. In multitudine bonitatis multiplicati sunt qui come-
αὐτήν . Καὶ τί ἀνδρεία τῷ παρ' αὐτῆς ; Ὅτι ἀρχὴ τοῦ dunt eam. Et quid fortitudo ei qui ab ea? Quia principium
ὁρᾶν ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ. videre oculis suis.
11. Γλυκὺς ὕπνος τοῦ δούλου εἰ ὀλίγον καὶ εἰ πολὺ 11. Dulcis somnus servi sive paululum et sive multum
φάγεται , καὶ τῷ ἐμπλησθέντι τοῦ πλουτῆσαι , οὐκ ἔστι comederit , et ei qui saturatus est ditescendo , non est di-
ἀφίων αὐτὸν τοῦ ὑπνῶσαι. mittens eum dormire.
12. Ἔστιν ἀῤῥωστία ἣν εἶδον ὑπὸ τὸν ἥλιον, πλοῦ- 12. Est languor quem vidi sub sole , divitias custoditas
τον φυλασσόμενον τῷ παρ᾽ αὐτοῦ εἰς κακίαν αὐτῷ , ei qui ab eis in malum ei ,
 ECCLESIASTES . CAP. VII. 241
13. καὶ ἀπολεῖται ὁ πλοῦτος ἐκεῖνος ἐν περισπασμῷ 13. et peribunt divitiae illae in distentione pessima : et
πονηρῷ · καὶ ἐγέννησεν υἱὸν, καὶ οὐκ ἔστιν ἐν χειρὶ | genuit filium , et non est in manu ejus quicquam .
αὐτοῦ οὐδέν.
14. Καθὼς ἐξῆλθεν ἀπὸ γαστρός μητρὸς αὐτοῦ γυ- 14. Sicut exivit de utero matris suæ nudus , revertetur
μνὸς , ἐπιστρέψει τοῦ πορευθῆναι ὡς ἥκει , καὶ οὐδὲν οὐ ut eat sicut venit , et nihil accipiet in labore suo , ut eat in
λήψεται ἐν μόχθῳ αὐτοῦ , ἵνα πορευθῇ ἐν χειρὶ αὐτοῦ. manu sua.
15. Καί γε τοῦτο πονηρὰ ἀῤῥωστία . Ωςπερ γὰρ πα- 15. Sed et hoc languor pessimus. Sicut enim advenit , ita
ρεγένετο , οὕτως καὶ ἀπελεύσεται . Καὶ τίς ἡ περίσσεια | et abibit. Et quæ abundantia ejus qua laborat in ventum ?
αὐτοῦ ᾗ μοχθεῖ εἰς ἄνεμον;
16. Καί γε πᾶσαι αἱ ἡμέραι αὐτοῦ ἐν σκότει , καὶ 16. Et quidem omnes dies ejus in tenebris , et in luctu ,
ἐν πένθει , καὶ θυμῷ πολλῷ , καὶ ἀῤῥωστίᾳ , καὶ χόλῳ . et iracundia multa , et languore , et insania.
17. Ἰδοὺ εἶδον ἐγὼ ἀγαθὸν, ὅ ἐστι καλὸν τοῦ φαγεῖν 17. Ecce ego vidi bonum , quod est pulchrum comedere
καὶ τοῦ πιεῖν καὶ τοῦ ἰδεῖν ἀγαθωσύνην ἐν παντὶ μόχθῳ et bibere et cernere bonitatem in omni labore suo quocum-
αὐτοῦ ᾧ ἐὰν μοχθῇ ὑπὸ τὸν ἥλιον, ἀριθμὸν ἡμερῶν que laboraverit sub sole , numero dierum vitae suae quos
ζωῆς αὐτοῦ ὧν ἔδωκεν αὐτῷ ὁ Θεὸς , ὅτι αὐτὸ μερὶς dedit ei Deus , hoc quippe est pars ejus.
αὐτοῦ.
18. Καί γε πᾶς ἄνθρωπος ᾧ ἔδωκεν αὐτῷ ὁ Θεὸς 18. Et quidem omnis homo cui dedit ei Deus divitias et
πλοῦτον καὶ ὑπάρχοντα , καὶ ἐξουσίασεν αὐτῷ φαγεῖν substantiam , concessitque ei ut vesceretur ex eis , et tolle-
ἀπ᾿ αὐτοῦ , καὶ λαβεῖν τὸ μέρος αὐτοῦ , καὶ τοῦ εὐ- ret partem suam , et laetaretur in labore suo , hoc Dei da-
φρανθῆναι ἐν μόχθω αὐτοῦ , τοῦτο δόμα Θεοῦ ἐστιν. num est.
19. Ὅτι οὐ πολλα μνησθήσεται τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς 19. Non enim multum recordabitur dierum vita sua ,
αὐτοῦ , ὅτι ὁ Θεὸς περισπᾷ αὐτὸν ἐν εὐφροσύνῃ καρδίας | quia Deus occupat eum in laetitia cordis ejus.
αὐτοῦ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'. CAPUT VI .
1. Ἔστι πονηρία ἣν εἶδον ὑπὸ τὸν ἥλιον, καὶ πολλή 1. Est malum quod vidi sub sole , et multum est sub lo-
ἐστι ὑπὸ τὸν ἄνθρωπον · mine :
2. ἀνὴρ ᾧ δώσει αὐτῷ ὁ Θεὸς πλοῦτον καὶ ὑπάρ 2. vir cui dabit ei Deus divitias et substantiam et gloriam ,
χοντα καὶ δόξαν, καὶ οὐκ ἔστι ὑστερῶν τῇ ψυχῇ αὐτοῦ et non est deficiens anima sua ex omnibus quæ desiderabit ,
ἀπὸ πάντων ὧν ἐπιθυμήσει , καὶ οὐκ ἐξουσιάσει αὐτῷ et non dabit ei Deus potestatem ut manducaret ex eo , quia
ὁ Θεὸς τοῦ φαγεῖν ἀπ' αὐτοῦ , ὅτι ἀνὴρ ξένος φάγεται vir alienus comedet illud : hoc vanitas est et languor pessi-
αὐτόν · τοῦτο ματαιότης καὶ ἀῤῥωστία πονηρά ἐστι . mus.
3. Ἐὰν γεννήσῃ ἀνὴρ ἑκατὸν, καὶ ἔτη πολλὰ ζήσε 3. Si genuerit vir centum , et annis multis vixerit , et mul-
ται , καὶ πλῆθος ὅ,τι ἔσονται αἱ ἡμέραι ἐτῶν αὐτοῦ , titudo quæcumque fuerint dies annorum ejus , et anima ejus
καὶ ψυχὴ αὐτοῦ οὐ πλησθήσεται ἀπὸ τῆς ἀγαθωσύνης , non repleatur ex bonitate , nec sepulcrum fuerit illi , dixi :
καί γε ταφὴ οὐκ ἐγένετο αὐτῷ , εἶπα · Ἀγαθὸν ὑπὲρ Bonum super eum abortivum.
αὐτὸν τὸ ἔκτρωμα .
4. Ὅτι ἐν ματαιότητι ἦλθε , καὶ ἐν σκότει πορεύε- 4. In vanitate quippe venit , et in tenebris vadit , et in
ται , καὶ ἐν σκότει ὄνομα αὐτοῦ καλυφθήσεται. tenebris nomen ejus abscondetur.
5. Καί γε ἥλιον οὐκ εἶδεν , καὶ οὐκ ἔγνω ἀναπαύσεις, 5. Et quidem solem non vidit , nec cognovit requietes ,
τούτῳ ὑπὲρ τοῦτον, huic super hunc ,
6. καὶ ἔζησε χιλίων ἐτῶν καθόδους καὶ ἀγαθωσύνην 6. et vixit mille annorum reditus et bonitatem non vidit :
οὐκ εἶδε · μὴ οὐκ εἰς τόπον ἕνα πορεύεται τὰ πάντα ; nonne ad locum unum vadunt omnia?
7. Πᾶς μόχθος ἀνθρώπου εἰς στόμα αὐτοῦ , καί γε 7. Omnis labor hominis in ore ipsius , et quidem anima
ἡ ψυχὴ οὐ πληρωθήσεται . non implebitur.
8. Ὅτι περίσσεια τῷ σοφῷ ὑπὲρ τὸν ἄφρονα , διότι 8. Quoniam abundantia sapienti super insipientem , eo
ὁ πένης οἶδε πορευθῆναι κατέναντι τῆς ζωῆς. quod pauper novit ire ad faciem vitæ.
9. Ἀγαθὸν ὅραμα ὀφθαλμῶν ὑπερπορευόμενον ψυχῇ · 9. Bonum est aspectus oculorum super ambulantem
καί γε τοῦτο ματαιότης καὶ προαίρεσις πνεύματος. anima : hoc etiam vanitas et præsumptio spiritus.
10. Εἴ τι ἐγένετο , ἤδη κέκληται ὄνομα αὐτοῦ , καὶ 10. Si quid fuit , jam vocatum est nomen ejus , et cogni-
ἐγνώσθη ὅ ἐστιν ἄνθρωπος , καὶ οὐ δυνήσεται κριθῆ tum quod est homo , et non poterit judicari cum fortiore
και μετὰ τοῦ ἰσχυροτέρου ὑπὲρ αὐτόν. super se.
II. Ὅτι εἰσὶ λόγοι πολλοὶ πληθύνοντες ματαιότητα . 11. Quia sunt verba multa multiplicantia vanitatem.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ζ΄. CAPUT VII.

1. Τί περισσὸν τῷ ἀνθρώπῳ ; Ὅτι τίς οἶδεν ἀγαθὸν
τῷ ἀνθρώπῳ ἐν τῇ ζωῇ , ἀριθμὸν ζωῆς ἡμερῶν μα
ταιότητος αὐτοῦ , καὶ ἐποίησεν αὐτὰ ἐν σκιᾷ ; Ὅτι τίς
ἀπαγγελεῖ τῷ ἀνθρώπῳ τί ἔσται ὀπίσω αὐτοῦ ὑπὸ τὸν
ἥλιον ;
VETUS TESTAMENTUM. - Π .
1. Quid plus homini ? Quis enim cognovit bonum homini
in vita, numerum dierum vanitatis ejus , et fecit ea in um-
bra? Quia quis annuntiabit homini quid erit post eum sub
sole?
16
242 ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΣΤΗΣ . Κεφ . Ζ .

2. Ἀγαθὸν ὄνομα ὑπὲρ ἔλαιον ἀγαθὸν, καὶ ἡμέρα 2. Bonum est nomen super oleum bonum , et dies mortis
τοῦ θανάτου ὑπὲρ ἡμέραν γεννήσεως . super diem nativitatis.
3. Ἀγαθὸν πορευθῆναι εἰς οἶκον πένθους ἢ ὅτι που 3. Bonum ire ad domum luctus quam ire ad domum con-
ρευθῆναι εἰς οἶκον πότου , καθότι τοῦτο τέλος παντὸς | vivii, eo quod hic est finis omnis hominis , et qui vivit dabit
ἀνθρώπου , καὶ ὁ ζῶν δώσει ἀγαθὸν εἰς καρδίαν αὐτοῦ. bonum ad cor suum.
4. Ἀγαθὸν θυμὸς ὑπὲρ γέλωτα , ὅτι ἐν κακίᾳ προςώ- 4. Bonum est ira super risum , quia in malo vultus fiet
που ἀγαθυνθήσεται καρδία . bonum cor.
5. Καρδία σοφῶν ἐν οἴκῳ πένθους, καὶ καρδία ἀφρό- 5. Cor sapientum in domo luctus , et cor insipientum in
νων ἐν οἴκῳ εὐφροσύνης . domo laetitiae.
6. Ἀγαθὸν τὸ ἀκοῦσαι ἐπιτίμησιν σοφοῦ ὑπὲρ ἄνδρα 6. Bonum est audire increpationem sapientis super virum
ἀκούοντα ᾆσμα ἀφρόνων . audientem carmen stultorum .
7. Ὡς φωνὴ ἀκανθῶν ὑπὸ τὸν λέβητα , οὕτως γέλως 7. Sicut vox spinarum sub olla , ita risus stultorum : etiam
hoc vanitas.
τῶν ἀφρόνων · καί γε τοῦτο ματαιότης.
8. Ὅτι ἡ συκοφαντία περιφέρει σοφὸν , καὶ ἀπόλλυσι 8. Quoniam calumnia circumfert sapientem , et perdit cur
τὴν καρδίαν εὐγενείας αὐτοῦ. vigoris ejus.
9. Αγαθὴ ἐσχάτη λόγων ὑπὲρ ἀρχὴν αὐτοῦ , ἀγαθὸν 9. Bonum est novissimum sermonum super principium,
μακρόθυμος ὑπὲρ ὑψηλὸν πνεύματι. bonum est longanimis super excelsum spiritu.
10. Μὴ σπεύσῃς ἐν πνεύματί σου τοῦ θυμοῦσθαι , 10. Ne festines in spiritu tuo irasci , quia furor in sinu
ὅτι θυμὸς ἐν κόλπῳ ἀφρόνων ἀναπαύσεται . stultorum requiescet .
τι . Μὴ εἴπῃς· Τί ἐγένετο , ὅτι αἱ ἡμέραι αἱ πρότεραι 11. Ne dixeris : Quid factum est , quia dies priores erant
ἦσαν ἀγαθαὶ ὑπὲρ ταύτας , ὅτι οὐκ ἐν σοφίᾳ ἐπηρώ- boni super hos , quia non in sapientia interrogasti de hoc.
τησας περὶ τούτου.
12. Αγαθὴ σοφία μετὰ κληρονομίας , καὶ περίσσεια 12. Bona est sapientia cum haereditate , et amplius viden-
τοῖς θεωροῦσι τὸν ἥλιον. tibus solem .
13. Ὅτι ἐν σκιᾷ αὐτῆς ἡ σοφία ὡς σκιὰ ἀργυρίου , 13. Quia in umbra ejus sapientia sicut umbra argenti , et
καὶ περίσσεια γνώσεως τῆς σοφίας ζωοποιήσει τὸν παρ' abundantia scientiæ sapientiæ vivificabit eum qui ab ea.
αὐτῆς .
14. Ἴδε τὰ ποιήματα τοῦ Θεοῦ , ὅτι τίς δυνήσεται 14. Vide opera Dei , quoniam quis poterit adornare quem
κοσμῆσαι ὃν ἂν ὁ Θεὸς διαστρέψῃ αὐτόν; Deus perverterit eum ?
15. Ἐν ἡμέρᾳ ἀγαθωσύνης ζῆθι ἐν ἀγαθῷ , καὶ ἴδε 15. In die bonitatis vive in bono , et vide in die mali ,
ἐν ἡμέρᾳ κακίας , ἴδε. Καί γε σὺν τούτῳ συμφώνως | vide. Et quidem huic congruenter istud fecit Deus de loquela,
τοῦτο ἐποίησεν ὁ Θεὸς περὶ λαλιᾶς , ἵνα μὴ εὕρῃ ἄν- ut non inveniat homo post eum quicquam .
θρωπος ὀπίσω αὐτοῦ οὐδέν.
16. Σύμπαντα εἶδον ἐν ἡμέραις ματαιότητός μου . 16. Omnia vidi in diebus vanitatis meæ . Estjustus periens
Ἐστὶ δίκαιος ἀπολλύμενος ἐν δικαίῳ αὐτοῦ , καὶ ἐστὶν in justo suo , et est impius manens in malitia sua.
ἀσεβὴς μένων ἐν κακίᾳ αὐτοῦ.
17. Μὴ γίνου δίκαιος πολὺ , μηδὲ σοφίζου περισσὰ , 17. Noli esse justus multum , et noli argumentari plus-
μήποτε ἐκπλαγῆς . quam oportet , nequando obstupescas.
18. Μὴ ἀσεβήσῃς πολὺ , καὶ μὴ γίνου σκληρὸς , ἵνα 18. Ne impie agas multum , et noli esse durus , ne moria-
μὴ ἀποθάνῃς ἐν οὐ καιρῷ σου. ris in tempore non tuo.
19. Ἀγαθὸν τὸ ἀντέχεσθαί σε ἐν τούτῳ , καί γε ἀπὸ 19. Bonum est inhaerere te in hoc , et quidem ab hoc ne
τούτου μὴ μιάνης τὴν χεῖρά σου , ὅτι φοβουμένοις τὸν contamines manum tuam , quoniam timentibus Deum egre-
Θεὸν ἐξελεύσεται τὰ πάντα . dientur omnia.
20. Η σοφία βοηθήσει τῷ σοφῷ ὑπὲρ δέκα ἐξουσιά- 20. Sapientia adjuvabit sapientem super decem potesta-
ζοντας τοὺς ὄντας ἐν τῇ πόλει · tem habentes qui sunt in civitate :
21. ὅτι ἄνθρωπος οὐκ ἔστι δίκαιος ἐν τῇ γῇ , ὃς ποιή- 21. quia homo non est justus in terra , qui faciet bonum
σει ἀγαθὸν καὶ οὐχ ἁμαρτήσεται . et non peccabit.
22. Καί γε εἰς πάντας λόγους οὓς λαλήσουσιν ἀσε- 22. Et quidem in omnes sermones quos loquentur impii ,
βεῖς , μὴ θῆς καρδίαν σου , ὅπως μὴ ἀκούσης τοῦ δούλου ne posueris cor tuum , ut non audias servum tuum maledi-
σου καταρωμένου σε. centem tibi.
23. Ὅτι πλειστάκις πονηρεύσεταί σε , καὶ καθόδους 23. Etenim frequenter malignabitur in te , et multis mo-
πολλὰς κακώσει καρδίαν σου , ὅτι ὡς καί γε σὺ κατη dis male afficiet cor tuum , nempe quia etiam tu maledixisti
aliis.
ράσω ἑτέρους.
24. Omnia tentavi in sapientia. Dixi : Sapiens efticiar.
24. Πάντα ταῦτα ἐπείρασα ἐν σοφίᾳ . Εἶπα · Σοφι- Et ipsa elongahaec ta est a me.
σθήσομαι . Καὶ αὕτη ἐμακρύνθη ἀπ᾿ ἐμοῦ.
25. Μακρὰν ὑπὲρ δ ἦν, καὶ βαθὺ βάθος , τίς εὑρήσει 25. Longe super id quod eram , et alta profunditas, quis
αὐτό ; inveniet eam ?
26. Εκύκλωσα ἐγὼ καὶ ἡ καρδία μου τοῦ γνῶναι 26. Circuivi ego et cor meum ut cognoscerem et conside
καὶ τοῦ κατασκέψασθαι καὶ τοῦ ζητῆσαι σοφίαν καὶ rarem et quærerem sapientiam et numerum , et ut cogno-
 ECCLESIASTES . CAP. VIII. 243

ψῆφον, καὶ τοῦ γνῶναι ἀσεβοῦς ἀφροσύνην καὶ ὀχληρίαν | scerem impii stultitiam et turbulentiam et circumlationem .
καὶ περιφοράν.
27. Καὶ εὑρίσκω ἐγὼ αὐτὴν καὶ ἐρῶ πικρότερον 27. Et invenio ego eam et dicam amariorem super mor-
ὑπὲρ θάνατον σὺν τὴν γυναῖκα ἥτις ἐστὶ θήρευμα , καὶ tem mulierem quæ laqueus venatorum est , et sagenæ cor
σαγῆναι καρδία αὐτῆς, δεσμὸς εἰς χεῖρας αὐτῆς . Ἀγα- ejus , vinculum in manibus ejus . Bonus coram Deo eruetur
θὸς πρὸ προςώπου τοῦ Θεοῦ ἐξαιρεθήσεται ἀπ ' αὐτῆς , ab ea , et qui peccat capietur in illa.
καὶ ἁμαρτάνων συλληφθήσεται ἐν αὐτῇ .
28. δε τοῦτο εὗρον, εἶπεν ὁ Ἐκκλησιαστής· μία τῇ 28. Ecce hoc inveni , dixit Ecclesiastes : una ad unam,
μιᾷ , τοῦ εὑρεῖν λογισμὸν, ut invenirem rationem ,
20. ὃν ἐπεζήτησεν ἡ ψυχή μου , καὶ οὐχ εὗρον , καὶ 29. quam quaesivit anima mea, et non inveni, et hominem
ἄνθρωπον ἕνα ἀπὸ χιλίων εὗρον , καὶ γυναῖκα ἐν πᾶσι unum de mille inveni , et mulierem in omnibus his non in-
τούτοις οὐχ εὗρον. veni.
30. Πλὴν ἴδε τοῦτο εὗρον, ὃ ἐποίησεν ὁ Θεὸς σὺν 30. Solummodo ecce hoc inveni , quod fecit Deus homi-
τὸν ἄνθρωπον εὐθῆ· καὶ αὐτοὶ ἐζήτησαν λογισμοὺς πολ- nem rectum et ipsi quæsierunt cogitationes multas . Quis
λούς. Τίς οἶδε σοφοὺς , καὶ τίς οἶδε λύσιν ῥήματος ; novit sapientes , et quis novit solutionem verbi?

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Η'. CAPUT VIII.

1. Σοφία ἀνθρώπου φωτιεῖ πρόςωπον αὐτοῦ , καὶ
ἀναιδὴς προςώπῳ αὐτοῦ μισηθήσεται .
2. Στόμα βασιλέως φύλαξον , καὶ περὶ λόγου ὅρκου
Θεοῦ
3. μὴ σπουδάσης , ἀπὸ προςώπου αὐτοῦ πορεύσῃ ,
μὴ στῆς ἐν λόγῳ πονηρῷ , ὅτι πᾶν ὃ ἐὰν θελήσῃ ποιή-
σει ,
4. καθὼς βασιλεὺς ἐξουσιάζων, καὶ τίς ἐρεῖ αὐτῷ ·
Τί ποιεῖς ;
5. Ὁ φυλάσσων ἐντολὴν οὐ γνώσεται ῥῆμα πονηρὸν,
καὶ καιρὸν κρίσεως γινώσκει καρδία σοφοῦ.
6. Ὅτι παντὶ πράγματι ἐστὶ καιρὸς καὶ κρίσις , ὅτι
γνῶσις τοῦ ἀνθρώπου πολλὴ ἐπ' αὐτόν.
7. Ὅτι οὐκ ἔστι γινώσκων τί τὸ ἐσόμενον , ὅτι και
θὼς ἔσται , τίς ἀναγγελεῖ αὐτῷ ;
8. Οὐκ ἔστιν ἄνθρωπος ἐξουσιάζων ἐν πνεύματι , τοῦ
κωλῦσαι σὺν τὸ πνεῦμα· καὶ οὐκ ἔστιν ἐξουσία ἐν
ἡμέρᾳ θανάτου , καὶ οὐκ ἔστιν ἀποστολὴ ἐν ἡμέρᾳ που
λέμου , καὶ οὐ διασώσει ἀσέβεια τὸν παρ᾽ αὐτῆς.
9. Καὶ σύμπαν τοῦτο εἶδον , καὶ ἔδωκα τὴν καρδίαν
μου εἰς πᾶν τὸ ποίημα δ πεποίηται ὑπὸ τὸν ἥλιον, τὰ
ὅσα ἐξουσιάσατο ὁ ἄνθρωπος ἐν ἀνθρώπῳ τοῦ κακῶσαι
αὐτόν.
10. Καὶ τότε εἶδον ἀσεβεῖς εἰς τάφους εἰςαχθέντας ,
καὶ ἐκ τοῦ ἁγίου· καὶ ἐπορεύθησαν καὶ ἐπηνέθησαν ἐν
τῇ πόλει , ὅτι οὕτως ἐποίησαν · καί γε τοῦτο ματαιό-
της.
11. Ὅτι οὐκ ἔστι γινομένη ἀντίῤῥησις ἀπὸ τῶν ποι-
ούντων τὸ πονηρὸν ταχὺ , διὰ τοῦτο ἐπληροφορήθη
καρδία υἱῶν τοῦ ἀνθρώπου ἐν αὐτοῖς τοῦ ποιῆσαι τὸ
πονηρόν.
12. Ὃς ἥμαρτεν ἐποίησε τὸ πονηρὸν ἀπὸ τότε καὶ
ἀπὸ μακρότητος αὐτῶν . Ὅτι καὶ γινώσκω ἐγὼ ὅτι ἐστὶν
ἀγαθὸν τοῖς φοβουμένοις τὸν Θεὸν ὅπως φοβῶνται ἀπὸ
προςώπου αὐτοῦ.
13. Καὶ ἀγαθὸν οὐκ ἔσται τῷ ἀσεβεῖ , καὶ οὐ μα
κρυνεῖ ἡμέρας ἐν σκιᾷ , ὃς οὐκ ἔστι φοβούμενος ἀπὸ
προςώπου τοῦ Θεοῦ.
14. Ἔστι ματαιότης ἢ πεποίηται ἐπὶ τῆς γῆς , ὅτι
εἰσὶ δίκαιοι , ὅτι φθάνει ἐπ᾿ αὐτοὺς ὡς ποίημα τῶν
ἀσεβῶν, καὶ εἰσὶν ἀσεβεῖς ὅτι φθάνει πρὸς αὐτοὺς ὡς
ποίημα τῶν δικαίων . Εἶπα , ὅτι καί γε τοῦτο ματαιότης·
1. Sapientia hominis illuminabit vultum ejus , et impru-
dens vultu suo odietur.
2. Os regis custodi , et de verbo juramenti Dei
3. ne festines , a facie ejus ambulabis , ne stes in verbo
malo , quoniam omne quod voluerit faciet ,
4. sicut rex potestatem habens , et quis dicet ei : Quid
facis?
5. Qui custodit mandatum non cognoscet verbum malum ,
et tempus judicii cognoscit cor sapientis.
6. Quia omni negotio est tempus et judicium , quia scien-
tia hominis multa super eum.
7. Quia non est qui cognoscat quid futurum sit , sicut
enim erit , quis annuntiabit ei ?
8. Non est homo potestatem habens in spiritum , ut pro-
| hibeat spiritum : et non est potestas in die mortis , et non
est emissio in die belli , et non salvabit impietas eum qui
ab ea.
9. Et omne hoc vidi , et dedi cor meum in omne opus
] quod factum est sub sole , quæ pro potestate fecit homo in
hominem ut affligeret eum.
10. Et tunc vidi impios in sepulcra introductos , et de
sancto : et iverunt et laudati sunt in civitate , quia sic fece-
rant : Etiam hoc vanitas.
11. Quia non est facta contradictio a facientibus malum
| cito , ideo repletum est cor filiorum hominis in eis ut faciant
malum.
12. Qui peccavit fecit malum ex tunc et ex longitudine
eorum. Quare et cognosco ego quia est bonum timentibus
Deum ut timeant a facie ejus.
13. Et bonum non erit impio et non prolongabit dies in
umbra , qui non est timens a facie Dei.
14. Est vanitas quæ facta est super terram , quia sunt
justi , quia venit super eos quasi factum impiorum , et sunt
impii quia venit ad eos quasi factum justorum . Dixi , quia
| hoc etiam vanitas est.
16.
244 ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΣΤΗΣ. Κεφ . Θ'.

15. Καὶ ἐπήνεσα ἐγὼ σὺν τὴν εὐφροσύνην , ὅτι οὐκ 15. Et laudavi ego laetitiam , quia non est bonum homini
ἔστιν ἀγαθὸν τῷ ἀνθρώπῳ ὑπὸ τὸν ἥλιον, ὅτι εἰ μὴ φα- sub sole , nisi comedere et bibere et laetari. Et ipsum simul
γεῖν καὶ τοῦ πιεῖν καὶ τοῦ εὐφρανθῆναι . Καὶ αὐτὸ συμ- aderit ei in labore ejus diebus vitae ejus , quos dedit ei Deus
προςέσται αὐτῷ ἐν μόχθῳ αὐτοῦ ἡμέρας ζωῆς αὐτοῦ , sub sole.
ὅσας ἔδωκεν αὐτῷ ὁ Θεὸς ὑπὸ τὸν ἥλιον.
16. Ἐν οἷς ἔδωκα τὴν καρδίαν μου τοῦ γνῶναι τὴν 16. In quibus dedi cor meum ut cognoscerem sapientiam,
σοφίαν, καὶ τοῦ ἰδεῖν τὸν περισπασμὸν τὸν πεποιημένον et viderem distentionem quæ facta est super terram , quia
ἐπὶ τῆς γῆς , ὅτι καὶ ἐν ἡμέρᾳ καὶ ἐν νυκτὶ ὕπνον et in die et in nocte somnum oculis suis non est videns.
ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ οὐκ ἔστι βλέπων .
17. Καὶ εἶδον σύμπαντα τὰ ποιήματα τοῦ Θεοῦ , 17. Et vidi omnia opera Dei , quia non poterit homo in-
ὅτι οὐ δυνήσεται ἄνθρωπος τοῦ εὑρεῖν σὺν τὸ ποίημα τὸ venire opus quod factum est sub sole : quæcumque labora-
πεποιημένον ὑπὸ τὸν ἥλιον· ὅσα ἂν μοχθήσῃ ἄνθρωπος | bit homo quaerere et non inveniet. Etiam quæcumque dixe-
τοῦ ζητῆσαι καὶ οὐχ εὑρήσει . Καί γε ὅσα ἂν εἴπῃ σοφὸς rit sapiens cognoscere non poterit invenire.
τοῦ γνῶναι οὐ δυνήσεται τοῦ εὑρεῖν .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Θ'. CAPUT IX .

1. Ὅτι σύμπαν τοῦτο ἔδωκα εἰς καρδίαν μου , καὶ 1. Quare omne hoc dedi in corde meo , et cor meum
καρδία μου σύμπαν εἶδε τοῦτο. Ὡς οἱ δίκαιοι καὶ οἱ omne vidit hoc. Quomodo justi et sapientes et operationes
σοφοὶ καὶ αἱ ἐργασίαι αὐτῶν ἐν χειρὶ τοῦ Θεοῦ , καί γε eorum in manu Dei , et quidem charitatem et quidem odium
ἀγάπην καί γε μῖσος οὐκ ἔστιν εἰδὼς ὁ ἄνθρωπος · τὰ non est cognoscens homo ; omnia ante faciem eorum ,
πάντα πρὸ προςώπου αὐτῶν,
2. ματαιότης ἐν τοῖς πᾶσιν. Συνάντημα ἓν τῷ δικαίῳ 2. vanitas in omnibus. Eventus unus justo et impio , bono
καὶ τῷ ἀσεβεῖ , τῷ ἀγαθῷ καὶ τῷ κακῷ , καὶ τῷ και et malo , et mundo et immundo , et sacrificanti et non sacri-
θαρῷ καὶ τῷ ἀκαθάρτῳ , καὶ τῷ θυσιάζοντι καὶ τῷ μὴ ficanti. Sic bonus ut peccator, sie jurans sicut juramentum
θυσιάζοντι . Ὡς ὁ ἀγαθὸς ὡς ὁ ἁμαρτάνων , ὡς ὁ ὀμνύων timens.
καθὼς ὁ τὸν ὅρκον φοβούμενος .
3. Τοῦτο πονηρὸν ἐν παντὶ πεποιημένῳ ὑπὸ τὸν 3. Hoc est pessimum in omni quod factum est sub sole ,
ἥλιον , ὅτι συνάντημα ἓν τοῖς πᾶσιν . Καί γε καρδία quia eventus unus omnibus . Et quidem cor filiorum hominis
υἱῶν τοῦ ἀνθρώπου ἐπληρώθη πονηροῦ · καὶ περιφέρεια repletum est malo : et circumlatio in corde eorum in vita
ἐν καρδίᾳ αὐτῶν ἐν ζωῇ αὐτῶν καὶ ὀπίσω αὐτῶν πρὸς | eorum et post haec ad mortuos.
τοὺς νεκρούς .
4. Ὅτι τίς ὃς κοινωνεῖ πρὸς πάντας τοὺς ζῶντας ; 4. Quia quis est qui communicet in omnes viventes ? Est
Ἔστιν ἐλπὶς ὅτι ὁ κύων ὁ ζῶν αὐτὸς ἀγαθὸς ὑπὲρ τὸν spes quoniam canis vivens ipse bonus super leonem mor-
λέοντα τὸν νεκρόν . tuum.
5. Ὅτι οἱ ζῶντες γνώσονται ὅτι ἀποθανοῦνται , καὶ 5. Quia viventes scient quod morientur, et mortui non
οἱ νεκροὶ οὐκ εἰσὶ γινώσκοντες οὐδέν · καὶ οὐκ ἔστιν αὐτ sunt cognoscentes quicquam et non est eis amplius mer-
τοῖς ἔτι μισθὸς , ὅτι ἐπελήσθη ἡ μνήμη αὐτῶν. ces , in oblivionem enim venit memoria eorum.
6. Καί γε ἀγάπη αὐτῶν , καί γε μῖσος αὐτῶν, καί γε 6. Etiam dilectio eorum , etiam odium eorum , etiam ze-
ζῆλος αὐτῶν ἤδη ἀπώλετο· καί γε μερὶς οὐκ ἔστιν αὐ lus eorum jam periit : etiam pars non est eis ultra in sæcu-
τοῖς ἔτι εἰς τὸν αἰῶνα ἐν παντὶ τῷ πεποιημένῳ ὑπὸ τὸν lum in omni quod factum est sub sole.
ἥλιον.
7. Δεύρο , φάγε ἐν εὐφροσύνῃ τὸν ἄρτον σου , καὶ 7. Veni , comede in laetitia panem tuum , et bibe in corde
πίε ἐν καρδίᾳ ἀγαθῇ οἶνόν σου , ὅτι ἤδη εὐδόκησεν ὁ bono vinum tuum , quoniam jam complacuerunt Deo opera
Θεὸς τὰ ποιήματά σου. tua.
8. Ἐν παντὶ καιρῷ ἔστωσαν ἱμάτιά σου λευκά , καὶ 8. In omni tempore sint vestimenta tua candida , et oleum
ἔλαιον ἐπὶ κεφαλῆς σου μὴ ὑστερησάτω . super caput tuum non desit.
9. Καὶ ἴδε ζωὴν μετὰ γυναικὸς ἧς ἠγάπησας πάσας 9. Et vide vitam cum muliere quam dilexisti omnibus
τὰς ἡμέρας ζωῆς ματαιότητός σου , τὰς δοθείσας σοι diebus vitæ vanitatis tuæ , qui dati sunt tibi sub sole , quia
ὑπὸ τὸν ἥλιον , ὅτι αὐτὸ μερίς σου ἐν τῇ ζωῇ σου , καὶ hoc est pars tua in vita tua , et in labore tuo quo tu labo-
ἐν τῷ μόχθῳ σου ᾧ σὺ μοχθεῖς ὑπὸ τὸν ἥλιον. ras sub sole.
10. Πάντα ὅσα ἂν εὕρῃ ἡ χείρ σου τοῦ ποιῆσαι , ὡς 10. Omnia quæ invenerit manus tua facere , prout virtus
ἡ δύναμίς σου ποίησον , ὅτι οὐκ ἔστι ποίημα καὶ λογι- tua fac , quia non est opus et cogitatio et scientia et sa-
σμὸς καὶ γνῶσις καὶ σοφία ἐν ᾅδῃ , ὅπου σὺ πορεύῃ ἐκεῖ. pientia in inferno , quo tu vadis illuc.
11. Ἐπέστρεψα καὶ εἶδον ὑπὸ τὸν ἥλιον , ὅτι οὗ τοῖς 11. Converti me et vidi sub sole , quoniam non est velo-
κούφοις ὁ δρόμος, καὶ οὐ τοῖς δυνατοῖς ὁ πόλεμος , καί γε cibus cursus , nec potentibus praelium , nec quidem sapienti
οὐ τῷ σοφῷ ἄρτος , καί γε οὐ τοῖς συνετοῖς πλοῦτος , panis , nec quidem intelligentibus divitiae , nec quidem
καί γε οὐ τοῖς γινώσκουσι χάρις , ὅτι καιρὸς καὶ ἀπάν- | scientibus gratia , quoniam tempus et eventus occurret
τημα συναντήσεται σύμπασιν αὐτοῖς. omnibus illis.
 ECCLESIASTES . CAP. X. 245

12. Ὅτι καί γε καὶ οὐκ ἔγνω ὁ ἄνθρωπος τὸν καιρὸν 12. Quia etiam nescit homo tempus suum , quasi pisces
αὐτοῦ , ὡς οἱ ἰχθύες οἱ θηρευόμενοι ἐν ἀμφιβλήστρῳ qui tenentur in retiaculo malo , et sicut volucres quæ ca-
κακῷ , καὶ ὡς ὄρνεα τὰ θηρευόμενα ἐν παγίδι . Ὡς αὐτὰ piuntur in laqueo. Sicut ea illaqueantur fili hominis in tem-
παγιδεύονται οἱ υἱοὶ τοῦ ἀνθρώπου εἰς καιρὸν πονηρὸν, pore malo , cum ceciderit super ipsos subito.
ὅταν ἐπιπέσῃ ἐπ᾿ αὐτοὺς ἄφνω .
13. Καί γε τοῦτο εἶδον, σοφίαν ὑπὸ τὸν ἥλιον , καὶ με 13. Etiam hoc vidi , sapientiam sub sole , et magna est
γάλη ἐστὶ πρὸς μέ. ad me.
14. Πόλις μικρὰ καὶ ἄνδρες ἐν αὐτῇ ὀλίγοι , καὶ ἔλθῃ 14. Civitas parva et viri pauci in ea , et venit super eam
ἐπ᾿ αὐτὴν βασιλεὺς μέγας καὶ κυκλώσῃ αὐτὴν, καὶ οἰ rex magnus et circumdedit eam , et ædificavit adversus
κοδομήσῃ ἐπ' αὐτὴν χάρακας μεγάλους. eam aggeres magnos.
15. Καὶ εὕρῃ ἐν αὐτῇ ἄνδρα πένητα σοφὸν , καὶ δια- 15. Et invenit in ea virum pauperem sapientem , et sal-
σώσῃ αὐτὸς τὴν πόλιν ἐν τῇ σοφίᾳ αὐτοῦ , καὶ ἄνθρω- - vavit hic civitatem in sapientia sua , et hono non recordatus
πος οὐκ ἐμνήσθη σὺν τοῦ ἀνδρὸς τοῦ πένητος ἐκείνου . est viri pauperis illius.
16. Καὶ εἶπα ἐγώ · Ἀγαθὴ σοφία ὑπὲρ δύναμιν· καὶ 16. Et dixi ego : Bona sapientia super potentiam : et
σοφία τοῦ πένητος ἐξουδενωμένη , καὶ οἱ λόγοι αὐτοῦ | sapientia pauperis pro nihilo habita , et verba ejus non
οὐκ εἰςακουόμενοι . exaudita.
17. Λόγοι σοφῶν ἐν ἀναπαύσει ἀκούονται ὑπὲρ κραυ- 17. Verba sapientum in quiete audiuntur super clamorem
γὴν ἐξουσιαζόντων ἐν ἀφροσύναις . eorum qui potestatem habent in stultitiis.
18. Αγαθὴ σοφία ὑπὲρ σκεύη πολέμου , καὶ ἁμαρτά- 18. Bona sapientia super vasa belli , et peccans unus per-
νων εἷς ἀπολέσει ἀγαθωσύνην πολλήν . det bonitatem multam.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ι'. CAPUT X.

1. Μυΐαι θανατοῦσαι σαπριοῦσι σκευασίαν ἐλαίου
ἡδύσματος. Τίμιον ὀλίγον σοφίας ὑπὲρ δόξαν ἀφροσύνης
μεγάλην.
2. Καρδία σοφοῦ εἰς δεξιὸν αὐτοῦ , καὶ καρδία ἄφρο-
νος εἰς ἀριστερὸν αὐτοῦ .
3. Καί γε ἐν ὁδῷ ὅταν ἄφρων πορεύηται , καρδία
αὐτοῦ ὑστερήσει , καὶ ἃ λογιεῖται πάντα ἀφροσύνη
ἐστίν.
4. Ἐὰν πνεῦμα τοῦ ἐξουσιάζοντος ἀνάβῃ ἐπὶ σὲ,
τόπον σοῦ μὴ ἀφῇς , ὅτι ἴαμα καταπαύσει ἁμαρτίας
μεγάλας.
5. Ἔστι πονηρία ἣν εἶδον ὑπὸ τὸν ἥλιον , ὡς ἀκού-
σιον ἐξῆλθεν ἀπὸ προςώπου ἐξουσιάζοντος.
6. Εδόθη ὁ ἄφρων ἐν ὕψεσι μεγάλοις , καὶ πλούσιοι
ἐν ταπεινῷ καθήσονται .
7. Εἶδον δούλους ἐφ᾽ ἵππους , καὶ ἄρχοντας πορευο-
μένους ὡς δούλους ἐπὶ τῆς γῆς .
8. Ὁ ὀρύσσων βόθρον, εἰς αὐτὸν ἐμπεσεῖται , καὶ
καθαιροῦντα φραγμὸν δήξεται αὐτὸν ὄφις.
9. Εξαίρων λίθους διαπονηθήσεται ἐν αὐτοῖς· σχίζων
ξύλα κινδυνεύσει ἐν αὐτοῖς·
10. ἐὰν ἐκπέσῃ τὸ σιδήριον, καὶ αὐτὸς πρόςωπον
ἐτάραξε. Καὶ δυνάμεις δυναμώσει , καὶ περίσσεια τῷ
ἀνδρὶ οὐ σοφία.
11. Ἐὰν δάκῃ ὄφις ἐν οὐ ψιθυρισμῷ , καὶ οὐκ ἔστι
περίσσεια τῷ ἐπάδοντι.
12. Λόγοι στόματος σοφοῦ χάρις , καὶ χείλη ἄφρονος
καταποντιοῦσιν αὐτόν.
13. Ἀρχὴ λόγων στόματος αὐτοῦ ἀφροσύνη , καὶ
ἐσχάτη στόματος αὐτοῦ περιφέρεια πονηρὰ ,
14. καὶ ὁ ἄφρων πληθύνει λόγους. Οὐκ ἔγνω άνθρω-
πος τί τὸ γενόμενον, καὶ τί τὸ ἐσόμενον, ὅτι ὀπίσω αὐ-
τοῦ τίς ἀναγγελεῖ αὐτῷ ;
15. Μόχθος τῶν ἀφρόνων κακώσει αὐτοὺς , ὃς οὐκ
ἔγνω τοῦ πορευθῆναι εἰς πόλιν.
16. Ουαί σοι , πόλις , ἧς ὁ βασιλεύς σου νεώτερος ,
καὶ οἱ ἄρχοντές σου πρωὶ ἐσθίουσιν,
1. Musca morientes putrefaciunt compositionem olei
| suavitatis. Pretiosum paululum sapientiæ super gloriam
insipientiæ magnam .
2. Cor sapientis in dextro ejus , et cor stulti in sinistro
ejus.
3. Etiam in via cum stultus ambulat , cor ejus deficiet ,
| et quæ cogitabit omnia stultitia sunt.
4. Si spiritus potestatem habentis ascenderit super te ,
| locum tuum ne dimiseris , quia sanitas requiescere faciet
peccata magna.
5. Est malum quod vidi sub sole , quasi non spontaneum
exivit a facie potestatem habentis.
6. Datus est stultus in sublimitatibus magnis , et divites
in humili sedebunt.
7. Vidi servos in equis , et principes ambulantes quasi
servos super terram .
8. Qui fodit foveam , in ipsam incidet , et qui dissipat
sepem mordebit eum serpens.
9. Qui subtrahit lapides dolebit in eis scindens ligna
periclitabitur in eis :
10. si exciderit ferrum , et ipse faciem turbavit. Et for-
titudines confortabit , et abundantia viro non sapientia.
11. Si momorderit serpens in non susurro , et non est
amplius incantanti.
12. Verba oris sapientis gratia , et labia insipientis deglu-
tient eum.
13. Initium verborum ejus insipientia , et novissimum
oris ejus circumlatio pessima ,
14. et stultus multiplicat verba. Ignorat homo quid sit
- quod factum est , et quid quod futurum est , quod post eun
quis annuntiabit ei ?
15. Labor stultorum affliget eos , qui nescit ire in civita-
tem.
16. Væ tibi , civitas , cujus rex tuus junior , et principes
tui mane comedunt.
246 ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΗΣ. Κεφ . ΙΒ΄.
17. Μακαρία σὺ , γῆ , ἧς ὁ βασιλεύς σου υἱὸς ἐλευθέ- 17. Beata tu , terra , cujus rex tuus filius ingenuorum, et
ρων, καὶ οἱ ἄρχοντές σου πρὸς καιρὸν φάγονται ἐν δυ- | principes tui ad tempus comedent in fortitudine , et non
νάμει , καὶ οὐκ αἰσχυνθήσονται . confundentur.
18. Ἐν ὀκνηρίαις ταπεινωθήσεται ἡ δόκωσις , καὶ ἐν 18. In pigritiis humiliabitur contignatio , et in segnitie
ἀργίᾳ χειρῶν στάξει ἡ οἰκία . manuum stillabit domus.
19. Εἰς γέλωτα ποιοῦσιν ἄρτον καὶ οἶνον καὶ ἔλαιον 19. In risu faciunt panem et vinum et oleum ad laetifi-
τοῦ εὐφρανθῆναι ζῶντας , καὶ τοῦ ἀργυρίου ταπεινώσει candum viventes , et argento humiliatione obedient omnia.
ἐπακούσεται τὰ πάντα.
20. Καί γε ἐν συνειδήσει σου βασιλέα μὴ καταράσῃ , 20. Etiam in conscientia tua regi ne maledixeris , et in
καὶ ἐν ταμιείοις κοιτώνων σου μὴ καταράσῃ πλούσιον · penetralibus cubilium tuorum ne maledixeris diviti : quia
ὅτι πετεινὸν τοῦ οὐρανοῦ ἀποίσει τὴν φωνήν σου , καὶ ὁ volucris coeli auferet vocem tuam , et habens pennas annun-
ἔχων τὰς πτέρυγας ἀπαγγελεῖ λόγον σου. tiabit verbum tuum .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΑ΄. CAPUT XI.

1. Ἀπόστειλον τὸν ἄρτον σου ἐπὶ πρόςωπον τοῦ ὕδα
τος , ὅτι ἐν πλήθει ἡμερῶν εὑρήσεις αὐτόν.
2. Δὸς μερίδα τοῖς ἑπτὰ , καί γε τοῖς ὀκτὼ , ὅτι οὐ
γινώσκεις τί ἔσται πονηρὸν ἐπὶ τὴν γῆν.
3. Ἐὰν πλησθῶσι τὰ νέφη ὑετοῦ , ἐπὶ τὴν γῆν ἐκ-
χέουσιν. Καὶ ἐὰν πέσῃ ξύλον ἐν τῷ νότῳ , καὶ ἐὰν ἐν
τῷ βοῤῥᾷ , τόπῳ οὗ πεσεῖται τὸ ξύλον, ἐκεῖ ἔσται .
4. Τηρῶν ἄνεμον οὐ σπείρει , καὶ βλέπων ἐν ταῖς
νεφέλαις οὐ θερίσει .
5. Ἐν οἷς οὐκ ἔστι γινώσκων τίς ἡ ὁδὸς τοῦ πνεύ
ματος , ὡς ὀστᾶ ἐν γαστρὶ κυοφορούσης , οὕτως οὐ γνώσῃ
τὰ ποιήματα τοῦ Θεοῦ , ὅσα ποιήσει τὰ σύμπαντα.
6. Ἐν τῷ πρωὶ σπεῖρον τὸ σπέρμα σου , καὶ ἐν
ἑσπέρα μὴ ἀφέτω ἡ χείρ σου, ὅτι οὐ γινώσκεις ποῖον
στοιχήσει ἢ τοῦτο ἢ τοῦτο , καὶ ἐὰν τὰ δύο ἐπιτο
αυτό, ἀγαθά.
7. Καὶ γλυκὺ τὸ φῶς , καὶ ἀγαθὸν τοῖς ὀφθαλμοῖς τοῦ
βλέπειν σὺν τὸν ἥλιον.
8. Ὅτι καὶ ἐὰν ἔτη πολλὰ ζήσεται ὁ ἄνθρωπος , ἐν
πᾶσιν αὐτοῖς εὐφρανθήσεται, καὶ μνησθήσεται τὰς ἡμέ-
ρας τοῦ σκότους , ὅτι πολλαὶ ἔσονται. Πᾶν τὸ ἐρχόμε-
νον ματαιότης.
9. Εὐφραίνου , νεανίσκε , ἐν νεότητί σου , καὶ ἀγα
θυνάτω σε ἡ καρδία σου ἐν ἡμέραις νεότητός σου , καὶ
περιπάτει ἐν ὁδοῖς καρδίας σου ἄμωμος , καὶ μὴ ἐν
δράσει ὀφθαλμῶν σου. Καὶ γνῶθι ὅτι ἐπὶ πᾶσι τούτοις
ἄξει σε ὁ Θεὸς ἐν κρίσει.
10. Καὶ ἀπόστησον θυμὸν ἀπὸ καρδίας σου, καὶ πά-
ραγε πονηρίαν ἀπὸ σαρκός σου , ὅτι ἡ νεότης καὶ ἡ
ἄνοια ματαιότης .
1. Mitte panem tuum super faciem aquæ , quia in multi-
tudine dierum invenies illum .
2. Da partem ipsis septem , et quidem ipsis octo , quia non
scis quid futurum malum sit super terram.
3. Si repleta fuerint nubes pluvia , super terram effun-
dunt. Et si ceciderit lignum ad austrum , et si ad aquilonem ,
loco ubi ceciderit lignum , ibi erit.
4. Qui observat ventum non seminat , et qui aspicit nubes
non metet.
5. In quibus non est cognoscens quæ sit via spiritus , si-
cut ossa in utero prægnantis , sic non cognosces opera Dei ,
quæ faciet omnia.
6. In matutino semina semen tuum , et ad vesperum ne
remittat manustua , quoniam nescis quid recte procedet aut
| hoc an illud , et si duo in idipsum , bona.
7. Et dulce lumen , et bonum oculis videre solem.
8. Quia etsi annis multis vixerit homo , in omnibus his
laetabitur, et recordabitur dierum tenebrarum , quia multi
| erunt. Omne veniens est vanitas.
9. Laetare , adolescens , in juventute tua , et bonum faciat
te cor tuum in diebus adolescentiæ tuæ , et ambula in viis
cordis tui immaculatus , et non in intuitu oculorum tuorum.
| Et scito quia super omnibus his adducet te Deus in judicium.
10. Et repelle iram a corde tuo , et aufer malitiam a carne
] tua , quia adolescentia et stultitia vanitas est.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΒ'. CAPUT XII.

1. Καὶ μνήσθητι τοῦ κτίσαντός σε ἐν ἡμέραις νεότη 1. Et memento creatoris tui in diebus juventutis tua ,
τός σου , ἕως ὅτου μὴ ἔλθωσιν αἱ ἡμέραι τῆς κακίας , usquequo non veniant dies malitia , et appropinquent anni
καὶ φθάσουσιν ἔτη ἐν οἷς ἐρεῖς· Οὐκ ἔστι μοι ἐν αὐτοῖς | in quibus dices : Non est mihi in illis voluntas.
θέλημα .
2. Ἕως οὗ μὴ σκοτισθῇ ὁ ἥλιος καὶ τὸ φῶς , καὶ ἡ 2. Usquequo non obtenebrescat sol et lumen , et luna et
σελήνη καὶ οἱ ἀστέρες , καὶ ἐπιστρέψουσι τὰ νέφη stella , et revertentur nubes post pluviam.
ὀπίσω τοῦ ὑετοῦ.
3. Ἐν ἡμέρᾳ ᾗ ἐὰν σαλευθῶσι φύλακες τῆς οἰκίας , 3. In die quo commoti fuerint custodes domus , et per-
καὶ διαστραφῶσιν ἄνδρες τῆς δυνάμεως , καὶ ἤργησαν – versi fuerint viri fortitudinis , et cessaverunt molentes quo-
αἱ ἀλήθουσαι ὅτι ὠλιγώθησαν, καὶ σκοτάσουσιν αἱ βλέ- | niam imminutæ sunt , et contenebrescent quæ vident in
πουσαι ἐν ταῖς ἐπαῖς. foraminibus.
4. Καὶ κλείσουσιν θύρας ἐν ἀγορᾷ , ἐν ἀσθενείᾳ 4. Et claudent ostia in platea , in infirmitate vocis molen-
 CANTICUM. CAP . I. 247

φωνῆς τῆς ἀληθούσης . Καὶ ἀναστήσεται εἰς φωνὴν |
τοῦ στρουθίου , καὶ ταπεινωθήσονται πᾶσαι αἱ θυγα-
τέρες τοῦ ᾄσματος.
5. Καὶ εἰς τὸ ὕψος ὄψονται , καὶ θαμβοι ἐν τῇ ὁδῷ ,
καὶ ἀνθήσῃ τὸ ἀμύγδαλον, καὶ παχυνθῇ ἡ ἀκρὶς , καὶ ¦
διασκεδασθῇ ἡ κάππαρις , ὅτι ἐπορεύθη ὁ ἄνθρωπος εἰς |
οἶκον αἰῶνος αὐτοῦ , καὶ ἐκύκλωσαν ἐν ἀγορᾷ οἱ κοι
πτόμενοι .
6. Ἕως ὅτου μὴ ἀνατραπῇ τὸ σχοινίον τοῦ ἀργυρίου
καὶ συντριβῇ τὸ ἀνθέμιον τοῦ χρυσίου , καὶ συντριβῇ ¦
ὑδρία ἐπὶ τῇ πηγῇ , καὶ συντροχάσῃ ὁ τροχὸς ἐπὶ τὸν
λάκκον,
7. καὶ ἐπιστρέψῃ ὁ γοῦς ἐπὶ τὴν γῆν ὡς ἦν, καὶ
τὸ πνεῦμα ἐπιστρέψῃ πρὸς τὸν Θεὸν ὃς ἔδωκεν αὐτό ;
8. Ματαιότης ματαιοτήτων, εἶπεν ὁ Ἐκκλησιαστὴς,
τὰ πάντα ματαιότης .
9. Καὶ περισσὸν, ὅτι ἐγένετο Εκκλησιαστής σοφός ,
ὅτι ἐδίδαξε γνῶσιν σὺν τὸν ἄνθρωπον, καὶ οὖς ἐξιχνιάσε-
ται κόσμιον παραβολῶν.
10. Πολλὰ ἐζήτησεν Ἐκκλησιαστὴς , τοῦ εὑρεῖν λό-
γους θελήματος , καὶ γεγραμμένον εὐθύτητος , λόγους |
ἀληθείας.
11. Λόγοι σοφῶν ὡς τὰ βούκεντρα , καὶ ὡς ἦλοι πε-
φυτευμένοι · οἳ παρὰ τῶν συνθεμάτων ἐδόθησαν ἐκ ποι-
μένος ἑνός.
12. Καὶ περισσὸν ἐξ αὐτῶν , υἱέ μου , φύλαξαι · τοῦ
ποιῆσαι βιβλία πολλὰ , οὐκ ἔστι περασμὸς , καὶ μελέτη
πολλὴ κόπωσις σαρκός.
13. Τέλος λόγου , τὸ πᾶν ἄκουε· τὸν Θεὸν φοβοῦ , καὶ
τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ φύλασσε· ὅτι τοῦτο πᾶς ὁ ἄνθρωπος.
14. Ὅτι σύμπαν τὸ ποίημα ὁ Θεὸς ἄξει ἐν κρίσει , ἐν
παντὶ παρεωραμένῳ , ἐὰν ἀγαθὸν καὶ ἐὰν πονηρόν .
000€
tis. Et consurget ad vocem passeris , et humiliabuntur omnes
filiæ carminis.
5. Et in sublime aspicient , et terrores in via , et florebit
amygdalum , et impinguabitur locusta , et dissipabitur cap-
paris , quoniam ivit homo in domum aeternitatis suæ , et cir
cumierunt in platea plangentes.
6. Usquequo non evertatur funiculus argenti et conteratur
vitta auri , et conferatur hydria super fontem , et convolva-
tur rota ad cisternam ,
7. et revertatur pulvis in terram sicut erat , et spiritus
redeat ad Deum qui dedit illum ?
8. Vanitas vanitatum , dixit Ecclesiastes , omnia vanitas.
9. Et amplius , quia factus est Ecclesiastes sapiens , quia
docuit scientiam hominem , et auris scrutabitur ornatumpa-
rabolarum.
10. Multum quaesivit Ecclesiastes , ut inveniret verba vo-
luntatis , et scriptum rectitudinis , verba veritatis .
11. Sermones sapientum tamquam stimuli , et quasi clavi
plantati : qui a conciliis dati sunt a pastore uno.
12. Et amplius ab ipsis, fili mi, cave : faciendi libros mul-
tos non est finis , et meditatio plurima labor est carnis.
13. Finis verbi , omne audi : Deum time , et mandata ejus
custodi : hoc est enim omnis homo.
14. Quia omne factum Deus adducet in judicium, in omni
contempto , sive bonum et sive malum.

ΑΣΜΑ . CANTICUM .
.000.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α΄. CAPUT. I.

1. Ἄσμα ᾀσμάτων, ὅ ἐστι Σαλωμών. Φιλησάτω με 1. Canticum canticorum , quod est Salomon. Osculetur
ἀπὸ φιλημάτων στόματος αὐτοῦ· ὅτι ἀγαθοὶ μαστοί σου me ab osculis oris sui : quoniam bona ubera tua super vi-
ὑπὲρ οἶνον, num ,
2. καὶ ὀσμὴ μύρων σου ὑπὲρ πάντα τὰ ἀρώματα · 2. et odor unguentorum tuorum super omnia aromata :
μῦρον ἐκκενωθὲν ὄνομα σου . Διὰ τοῦτο νεάνιδες ἠγάπη- | oleum effusum est nomen tuum. Propterea adolescentula
σαν σε , dilexerunt te,
3. εἵλκυσάν σε · ὀπίσω σου εἰς ὀσμὴν μύρων σου δρα- 3. traxerunt te : post te in odorem unguentorum tuorum
μοῦμεν. Εἰςήνεγκέ με δὁ βασιλεὺς εἰς τὸ ταμεῖον αὐτοῦ · curremus. Introduxit me rex in cubiculum suum : exsulte-
ἀγαλλιασώμεθα καὶ εὐφρανθῶμεν ἐν σοί. Αγαπήσομεν mus et laetemur in te. Diligemus ubera tua super vinum :
μαστούς σου ὑπὲρ οἶνον· εὐθύτης ἠγάπησέ σε. rectitudo dilexit te.
4. Μέλαινα εἰμι ἐγὼ καὶ καλὴ, θυγατέρες Ἱερουσα- 4. Nigra sum ego et formosa , filiae Jerusalem, ut faber-
λὴμ , ὡς σκηνώματα Κηδὰρ, ὡς δέῤῥεις Σαλωμών . nacula Cedar, ut pelles Salomonis.
5. Μὴ βλέψητέ με ὅτι ἐγώ εἰμι μεμελανωμένη , ὅτι 5. Nolite aspicere me quia ego denigrata sum , quia de-
παρέβλεψε με ὁ ἥλιος. Υἱοὶ μητρός μου ἐμαχέσαντο ἐν spexit me sol. Filii matris meæ pugnaverunt in me : po-
ἐμοί· ἔθεντό με φυλάκισσαν ἐν ἀμπελῶσιν, ἀμπελῶνα suerunt me custodem in vineis , vineam meam non custo-
ἐμὸν οὐκ ἐφύλαξα . divi.
6. Απάγγειλόν μοι , ὃν ἠγάπησεν ἡ ψυχή μου, που 6. Annuntia mihi , quem dilexit anima mea , ubi pascis ,
ποιμαίνεις, ποῦ κοιτάζεις ἐν μεσημβρία , μήποτε γένω- ubi cubas in meridie , ne forte efficiar sicut adoperta super
μαι ὡς περιβαλλομένη ἐπ' ἀγέλαις ἑταίρων σου. greges sodalium tuorum.
4248 ΑΣΜΑ. Κεφ . Β'.
7. Ἐὰνμὴ γνῶς σεαυτὴν, ἡ καλὴ ἐν γυναιξὶν, ἔξελθε·
συ εν πτέρναις τῶν ποιμνίων, καὶ ποίμαινε τὰς ἐρίφους
σου ἐπὶ σκηνώμασι τῶν ποιμένων .
8. Τῇ ἵππῳ μου ἐν ἅρμασι Φαραὼ ὁμοίωσά σε , ἡ
πλησίον μου.
9. Τί ὡραιώθησαν σιαγόνες σου ὡς τρυγόνος , τρά -
ψηλός σου ὡς ὁρμίσκοι .
10. Ομοιώματα χρυσίου ποιήσομέν σοι μετὰ στι
γμάτων τοῦ ἀργυρίου .
II. Ἕως οὗ ὁ βασιλεὺς ἐν ἀνακλίσει αὐτοῦ , νάρδος
μου ἔδωκεν ὀσμὴν αὐτοῦ.
12. Ἀπόδεσμος τῆς στακτῆς ἀδελφιδός μου ἐμοὶ ,
ἀναμέσον τῶν μαστῶν μου αυλισθήσεται .
13. Βότρυς τῆς κύπρου ἀδελφιδός μου ἐμοὶ , ἐν ἀμ-
πελῶσιν Ἐγγαδδί.
14. Ἰδοὺ εἶ καλὴ , ἡ πλησίον μου , ἰδοὺ εἶ καλή · ὀφ
θαλμοί σου περιστεραί.
15. Ἰδοὺ εἶ καλὸς ἀδελφιδός μου , καί γε ὡραῖος πρὸς
κλίνῃ ἡμῶν σύσκιος ,
16. δοκοὶ οἴκων ἡμῶν κέδροι , φατνώματα ἡμῶν κυ-
πάρισσοι.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β' .
I. Ἐγὼ ἄνθος τοῦ πεδίου , κρίνον τῶν κοιλάδων .
2. Ὡς κρίνον ἐν μέσῳ ἀκανθῶν, οὕτως ἡ πλησίον
κου ἀναμέσον τῶν θυγατέρων.
3. Ὡς μῆλον ἐν τοῖς ξύλοις τοῦ δρυμοῦ , οὕτως ἀδελ-
φιδός μου ἀναμέσον τῶν υἱῶν. Ἐν τῇ σκιᾷ αὐτοῦ ἐπε-
θύμησα , καὶ ἐκάθισα , καὶ καρπὸς αὐτοῦ γλυκὺς ἐν λά-
ρυγγί μου.
4. Εἰςαγάγετέ με εἰς οἶκον τοῦ οἴνου , τάξατε ἐπ '
ἐμὲ ἀγάπην.
5. Στηρίσατέ με ἐν μύροις , στοιβάσατέ με ἐν μή
λοις , ὅτι τετρωμένη ἀγάπης ἐγώ.
6. Εὐώνυμος αὐτοῦ ὑπὸ τὴν κεφαλήν μου , καὶ ἡ
δεξιὰ αὐτοῦ περιλήψεταί με.
7. Ὥρκισα ὑμᾶς , θυγατέρες Ἱερουσαλήμ , ἐν δυνά-
μεσι καὶ ἐν ἰσχύσεσι τοῦ ἀγροῦ · ἐὰν ἐγείρητε καὶ ἐξε- |
γείρητε τὴν ἀγάπην ἕως οὗ θελήσῃ.
8. Φωνὴ ἀδελφιδοῦ μου, ἰδοὺ οὗτος ἥκει πηδῶν ἐπὶ
τὰ ὄρη , διαλλόμενος ἐπὶ τοὺς βουνούς.
9. Ομοιός ἐστιν ἀδελφιδός μου τῇ δορκάδι ἢ νεβρῷ
ἐλάφων ἐπὶ τὰ ὄρη Βαιθήλ. Ἰδοὺ οὗτος ὀπίσω του τοί
χου ἡμῶν, παρακύπτων διὰ τῶν θυρίδων , ἐκκύπτων |
διὰ τῶν δικτύων.
10. Ἀποκρίνεται ἀδελφιδός μου , καὶ λέγει μοι· Ανά-
στα , ἐλθὲ , ἡ πλησίον μου , καλή μου , περιστερά μου.
II. Ὅτι ἰδοὺ ὁ χειμὼν παρῆλθεν, ὁ ὑετὸς ἀπῆλθεν,
ἐπορεύθη ἑαυτῷ .
12. Τὰ ἄνθη ὤφθη ἐν τῇ γῇ , καιρὸς τῆς τομῆς
ἔφθακεν, φωνὴ τῆς τρυγόνος ἠκούσθη ἐν τῇ γῇ ἡμῶν.
13. Ἡ συχὴ ἐξήνεγκεν ὀλύνθους αὐτῆς , αἱ ἄμπελοι
κυπρίζουσιν, ἔδωκαν ὀσμήν . Ἀνάστα , ἐλθὲ , ἡ πλησίον
μου , καλή μου , περιστερά μου . Καὶ ἐλθὲ ,
14. σὺ περιστερά μου , ἐν σκέπῃ τῆς πέτρας , ἐχό-
μενα τοῦ προτειχίσματος. Δεῖξόν μοι τὴν ὄψιν σου ,
καὶ ἀκούτισόν με τὴν φωνήν σου , ὅτι ἡ φωνή σου
ἡδεῖα , καὶ ἡ ὄψις σου ὡραῖα.
15. Πιάσατε ἡμῖν ἀλώπεκας μικροὺς ἀφανίζοντας
ἀμπελῶνας , καὶ αἱ ἄμπελοι ἡμῶν κυπρίζουσαι .
7. Nisi cognoveris te , o pulchra inter mulieres , egredere
tu in vestigiis gregum , et pasce haedos tuos in tabernaculis
pastorum.
8. Equæ meæ in curribus Pharaonis assimilavi te ,
proxima mea.
9. Quam speciosae facta sunt gena tuæ tamquam turtu -
ris , cervix tua sicut redimicula !
10. Similitudines auri faciemus tibi cum distinctionibus
argenti.
11. Quoadusque rex sit in recubitu suo , nardus mea de-
dit odorem suum.
12. Alligamentum gutta fratruelis meus mihi , in medio
uberum meorum demorabitur.
13. Botrus cyperi fratruelis meus mihi , invineis Engaddi.
14. Ecce es speciosa , proxima mea , ecce es speciosa :
oculi tui columbæ.
15. Ecce es bonus fraternus meus , et quidem es specio-
sus ad cubile nostrum umbrosus ,
16. trabes domorum nostrarum cedri , lacunaria nostra
cypressi.
CAPUT II.
1. Ego flos campi , lilium convallium.
2. Sicut lilium in medio spinarum , ita proxima mea in
medio filiarum.
3. Tamquam malum in lignis sylvæ, ita fraternus mens
inter medium filiorum. In umbra ejus concupivi , et sedi ,
et fructus ejus dulcis in faucibus meis.
4. Introducite me in domum vini , ordinate in me chari-
tatem.
5. Confirmate me in unguentis , stipate me in malis , quia
vulnerata charitatis ego sum.
6. Lava ejus sub capite meo , et dextera ejus amplectetur
me.
7. Adjuravi vos , filiae Jerusalem, in virtutibus et in viri-
bus agri : si suscitaveritis et resuscitaveritis chartatem
quoadusque velit.
8. Vox fraterni mei, ecce hic venit saliens super montes ,
transiliens super colles.
9. Similis est fraternus meus capreæ vel hinnulo cervo-
rum in montibus Bæthel. Ecce hic post parietem nostrum ,
incumbens per fenestras , prospiciens per retia.
10. Respondet fraternus meus, et dicit mihi : Surge, veni ,
proxima mea , formosa mea , columba mea.
11. Quoniam ecce hiems transiit , pluvia abiit , recessit
sibi.
12. Flores visi sunt in terra , tempus sectionis advenit ,
vox turturis audita est in terra nostra.
13. Arbor fici produxit germina sua , vites florent , dede-
runt odorem. Surge , veni , proxima mea , formosa mea ,
columba mea. Et veni,
14. tu columba mea , in tegimento petra , juxta promu-
rale. Ostende mihi faciem tuam , et auditam fac mihi vocem
tuam , quia vox tua suavis , et facies tua speciosa.
15. Capite nobis vulpes pusillas exterminantes vineas ,
et vineæ nostræ florentes.
 CANTICUM . CAP . IV.
16. Αδελφιδός μου ἐμοὶ , κἀγὼ αὐτῷ· ὁ ποιμαίνων
ἐν τοῖς κρίνοις ,
17. ἕως οὗ διαπνεύσῃ ἡ ἡμέρα , καὶ κινηθῶσιν αἱ
σκιαί. Ἀπόστρεψον , ὁμοιώθητε σὺ , ἀδελφιδέ μου , τῷ
δόρκωνι ἢ νεβρῷ ἐλάφων ἐπὶ ὄρη κοιλωμάτων .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ' .
1. Ἐπὶ κοίτην μου ἐν νυξὶν ἐζήτησα ὃν ἠγάπησεν ἡ
ψυχή μου· ἐζήτησα αὐτὸν, καὶ οὐχ εὗρον αὐτόν · ἐκά-
λεσα αὐτὸν, καὶ οὐχ ὑπήκουσέ μου.
2. Ἀναστήσομαι δὴ καὶ κυκλώσω ἐν τῇ πόλει , ἐν
ταῖς ἀγοραῖς καὶ ἐν ταῖς πλατείαις , καὶ ζητήσω ὃν
ἠγάπησεν ἡ ψυχή μου. Ἐζήτησα αὐτὸν, καὶ οὐχ εὗρον
αὐτόν.
3. Εὕροσάν με οἱ τηροῦντες , οἱ κυκλοῦντες ἐν τῇ
πόλει · Μὴ ὃν ἠγάπησεν ἡ ψυχή μου ἴδετε ;
4. Ὡς μικρὸν ὅτε παρῆλθον ἀπ' αὐτῶν, ἕως οὗ εὖ-
ρον ὃν ἠγάπησεν ἡ ψυχή μου. Ἐκράτησα αὐτὸν καὶ
οὐκ ἀφῆκα αὐτὸν , ἕως οὗ εἰςήγαγον αὐτὸν εἰς οἶκον
μητρός μου , καὶ εἰς ταμεῖον τῆς συλλαβούσης με .
5. Ὥρκισα ὑμᾶς , θυγατέρες Ἱερουσαλὴμ , ἐν ταῖς
δυνάμεσι καὶ ἐν ταῖς ἰσχύσεσι τοῦ ἀγροῦ · ἐὰν ἐγείρητε
καὶ ἐξεγείρητε τὴν ἀγάπην ἕως ἂν θελήση .
6. Τίς αὕτη ἡ ἀναβαίνουσα ἀπὸ τῆς ἐρήμου , ὡς στε-
λέχη καπνού , τεθυμιαμένη σμύρναν καὶ λίβανον ἀπὸ
πάντων κονιορτῶν μυρεψοῦ ;
7. Ἰδοὺ ἡ κλίνη τοῦ Σαλωμών, ἑξήκοντα δυνατοὶ
κύκλῳ αὐτῆς ἀπὸ δυνατῶν Ἰσραὴλ ,
8. πάντες κατέχοντες ῥομφαίαν , δεδιδαγμένοι πόλε-
μον · ἀνὴρ , ῥομφαία αὐτοῦ ἐπὶ μηρὸν αὐτοῦ ἀπὸ θάμ-
βους ἐν νυξί .
9. Φορεῖον ἐποίησεν ἑαυτῷ ὁ βασιλεὺς Σαλωμών
ἀπὸ ξύλων τοῦ Λιβάνου.
10. Στύλους αὐτοῦ ἐποίησεν ἀργύριον , καὶ ἀνάκλιτον
αὐτοῦ χρύσεον · ἐπίβασις αὐτοῦ πορφυρᾶ , ἐντὸς αὐτοῦ
λιθόστρωτον , ἀγάπην ἀπὸ θυγατέρων Ἱερουσαλήμ .
II. Θυγατέρες Σιών, ἐξέλθατε καὶ ἴδετε ἐν τῷ βα-
σιλεῖ Σαλωμών, ἐν τῷ στεφάνῳ ᾧ ἐστεφάνωσεν αὐτὸν
ἡ μήτηρ αὐτοῦ , ἐν ἡμέρᾳ νυμφεύσεως αὐτοῦ , καὶ ἐν
ἡμέρᾳ εὐφροσύνης καρδίας αὐτοῦ .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ'.
1. Ἰδοὺ εἶ καλὴ , ἡ πλησίον μου , ἰδοὺ εἶ καλή.
Οφθαλμοί σου περιστεραί , ἐκτὸς τῆς σιωπήσεώς σου .
Τρίχωμά σου ὡς ἀγέλαι τῶν αἰγῶν, αἱ ἀπεκαλύφθησαν
ἀπὸ τοῦ Γαλαάδ.
2. Οδόντες σου ὡς ἀγέλαι τῶν κεκαρμένων, απ
ἀνέβησαν ἀπὸ τοῦ λουτροῦ , αἱ πᾶσαι διδυμεύουσαι ,
καὶ ἀτεκνοῦσα οὐκ ἔστιν ἐν αὐταῖς.
3. Ὡς σπαρτίον τὸ κόκκινον χείλη σου , καὶ ἡ λα-
λιά σου ὡραῖα · ὡς λέπυρον ῥοᾶς μῆλόν σου ἐκτὸς τῆς
σιωπήσεώς σου .
4. Ὡς πύργος Δαυὶδ τράχηλός σου , ὁ ᾠκοδομημένος
εἰς Θαλπιώθ . Χίλιοι θυρεοὶ κρέμανται ἐπ ' αὐτὸν, πᾶ-
σαι βολίδες τῶν δυνατῶν.
5. Δύο μαστοί σου ὡς δύο νεβροὶ δίδυμοι δορκάδος
οἱ νεμόμενοι ἐν κρίνοις ,
6. ἕως οὗ διαπνεύσῃ ἡμέρα καὶ κινηθῶσιν αἱ σκιαί .
Πορεύσομαι ἐμαυτῷ πρὸς τὸ ὄρος τῆς σμύρνης καὶ πρὸς |
τὸν βουνὸν τοῦ λιβάνου .
249
16. Fraternus meus mili , et ego ei : qui pascit in liliis ,
17. donec respiret dies, et amoveantur umbra . Revertere,
similis efficere , fraterne mi , capræ vel hinnulo cervorum
super montes cavitatum.
CAPUT III.
1. In cubili meo in noctibus quæsivi quem dilexit anima
mea : quasivi eum , et non inveni eum : vocavi eum , et
non obaudivit me.
2. Exsurgam nunc et circuibo in civitate , in foris et in
plateis , et quæram quem dilexit anima mea. Quaesivi eum ,
et non inveni eum.
3. Invenerunt me custodes , qui circumeunt in civitate :
Numquid quem dilexit anima mea vidistis?
4. Quam modicum fuit cum transivi ab ipsis , quoad-
usque inveni quem dilexit anima mea. Tenui eum et non di-
misi eum , donec introduxi eum in domum matris meæ , et
in cubiculum ejus quæ concepit me.
5. Adjuravi vos , filia Jerusalem , in virtutibus et in vi-
ribus agri si suscitaveritis et exsuscitaveritis charitatem
quoadusque velit.
6. Quæ est ista quæ ascendit e deserto, tamquam truncus
fumi , incensus myrrham et thus ex omnibus pulveribus
unguentarii?
7. Ecce lectus Solomonis , sexaginta potentes in circuitu
ejus ex potentibus Israel ,
8. omnes tenentes gladium , docti bellum : vir , gladius
ejus super femur ejus a pavore in noctibus.
9. Lectum fecit sibi rex Salomon ex lignis Libani.
10. Columnas ejus fecit argentum , et acclinatorium ejus
aureum ascensus ejus purpura , intimum ejus lapidibus
constratum , charitatem a filiabus Jerusalem.
11. Filia Sion, egredimini et intuemini in regem Salomon,
in corona qua coronavit eum mater ejus , in die sponsalium
ejus , et in die jucunditatis cordis ejus.
CAPUT IV.
1. Ecce es pulchra , proxima mea , ecce es pulchra . Oculi
tui columbæ , extra taciturnitatem tuam. Capillamentum
tuum sicut greges caprarum , quæ revelatæ sunt de Ga-
laad.
2. Dentes tui sicut greges tonsarum, quæ ascenderunt de
lavacro , quæ omnes geminantes , et infœcunda non est in
eis.
3. Sicut funiculus coccineus labia tua , et eloquium tuum
decorum : sicut cortex mali punici gena tua extra taciturni-
tatem tuam.
4. Sicut turris David collum tuum , quæ ædificata est in
Thalpioth. Mille clypei pendent super eam, omnia jacula po-
tentium.
5. Duo ubera tua sicut duo hinnuli gemelli capreæ qui
pascuntur in liliis,
6. donec aspiret dies et amoveantur umbra . Ibo mili ad
montem myrrhae et ad collem thuris.
250 ΑΣΜΑ. Κεφ . Ε' .

7. Ὅλη καλὴ εἶ, πλησίον μου , καὶ μῶμος οὐκ 7. Tota pulchra es , proxima mea , et macula non est in
ἔστιν ἐν σοί. te.
8. Δεῦρο ἀπὸ Λιβάνου , νύμφη , δεῦρο ἀπὸ Λιβάνου · 8. Veni a Libano, sponsa , veni a Libano : venies et trans-
ἐλεύσῃ καὶ διελεύσῃ ἀπὸ ἀρχῆς πίστεως , ἀπὸ κεφαλῆς ibis a principio fidei , a capite Sanir et Ermon , a latibulis
Σανὶρ καὶ Ἐρμών, ἀπὸ μανδρῶν λεόντων, ἀπὸ ὀρέων | leonum , a montibus pardorum.
παρδάλεων.
9. Ἐκαρδίωσας ἡμᾶς , ἀδελφή μου νύμφη , ἐχαρ 9. Cor abstulisti nobis , soror mea sponsa , cor abstulisti
δίωσας ἡμᾶς ἑνὶ ἀπὸ ὀφθαλμῶν σου , ἐν μιᾷ ἐνθέματι | nobis uno ex oculis tuis , in uno ornamento cervicum tua-
τραχήλων σου. rum.
10. Τί ἐκαλλιώθησαν μαστοί σου , ἀδελφή μου , 10. Quam pulchra facta sunt ubera tua , soror mea , spon
νύμφη , τί ἐκαλλιώθησαν μαστοί σου ἀπὸ οἴνου , καὶ sa , quam pulchra facta sunt ubera tua a vino, et odor vesti-
ὀσμὴ ἱματίων σου ὑπὲρ πάντα ἀρώματα. mentorum tuorum super omnia aromata.
11. Κηρίον ἀποστάζουσι χείλη σου , νύμφη· μέλι 11. Farum destillant labia tua , sponsa : mel et lac sub
καὶ γάλα ὑπὸ τὴν γλῶσσάν σου , καὶ ὀσμὴ ἱματίων σου lingua tua , et odor vestimentorum tuorum sicut odor thu-
ὡς ὀσμὴ λιβάνου. ris.
12. Κῆπος κεκλεισμένος ἀδελφή μου , νύμφη· κῆπος 12. Hortus conclusus soror mea , sponsa : hortus conclu-
κεκλεισμένος , πηγὴ ἐσφραγισμένη . sus , fons signatus.
13. Αποστολαί σου παράδεισος ῥοῶν μετὰ καρποῦ 13. Emissiones tuæ paradisus malorum punicorum cum
ἀκροδρύων, κύπροι μετὰ νάρδων, fructu nucum , cyperi cum nardis ,
14. νάρδος καὶ κρόκος , κάλαμος καὶ κιννάμωμον 14. nardus et crocus , calamus et cinnamomum cum
μετὰ πάντων ξύλων τοῦ Λιβάνου · σμύρνα ἀλώθ , μετὰ omnibus lignis Libani : myrra aloth , cum omnibus primis
πάντων πρώτων μύρων , unguentis ,
15. πηγὴ κήπου καὶ φρέαρ ὕδατος ζῶντος , καὶ ῥοι- 15. fons horti et puteus aquæ viventis , et cum strepitu
ζοῦντος ἀπὸ τοῦ Λιβάνου. fluentis e Libano.
16. Εξεγέρθητι , βοῤῥᾶ , καὶ ἔρχου , νότε , καὶ διά- 16. Exsurge , aquilo , et veni , auster, et aspira hortum
πνευσον κῆπόν μου , καὶ ῥευσάτωσαν ἀρώματά μου. meum , et fluant aromata mea.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε΄. CAPUT V.

1. Καταβήτω ἀδελφιδός μου εἰς κῆπον αὐτοῦ, καὶ
φαγέτω καρπὸν ἀκροδρύων αὐτοῦ . Εἰςῆλθον εἰς κῆπόν
μου, ἀδελφή μου , νύμφη· ἐτρύγησα σμύρναν μου μετὰ
ἀρωμάτων μου , ἔφαγον ἄρτον μου μετὰ μέλιτός μου·
ἔπιον οἶνόν μου μετὰ γάλακτος μου. Φάγετε , πλήσιοι ,
καὶ πίετε καὶ μεθύσθητε , ἀδελφοί .
2. Ἐγὼ καθεύδω , καὶ ἡ καρδία μου ἀγρυπνεῖ. Φωνὴ
ἀδελφιδοῦ μου κρούει ἐπὶ τὴν θύραν · ἄνοιξόν μοι , ἡ |
πλησίον μου , ἀδελφή μου , περιστερά μου , τελεία μου·
ὅτι ἡ κεφαλή μου ἐπλήσθη δρόσου , καὶ οἱ βόστρυχοί
μου ψεκάδων νυκτός.
3. Εξεδυσάμην τὸν χιτῶνά μου , πῶς ἐνδύσομαι
αὐτόν ; Ἐνιψάμην τοὺς πόδας μου , πῶς μολυνῶ αὐτούς ; |
4. Αδελφιδός μου ἀπέστειλε χεῖρα αὐτοῦ ἀπὸ τῆς
ὀπῆς , καὶ ἡ κοιλία μου ἐθροήθη ἐπ᾿ αὐτόν.
5. Ἀνέστην ἐγὼ ἀνοῖξαι τῷ ἀδελφιδῷ μου, χεῖρές
μου ἔσταξαν σμύρναν, δάκτυλοί μου σμύρναν πλήρη
ἐπὶ χεῖρας τοῦ κλείθρου.
6. Ἤνοιξα ἐγὼ τῷ ἀδελφιδῷ μου· ἀδελφιδός μου
παρῆλθε · ψυχή μου ἐξῆλθεν ἐν λόγῳ αὐτοῦ. Εζήτησα
αὐτὸν καὶ οὐχ εὗρον αὐτὸν, ἐκάλεσα αὐτὸν καὶ οὐχ |
ὑπήκουσέ μου .
7. Εὕροσάν με οἱ φύλακες οἱ κυκλοῦντες ἐν τῇ πόλει ·
ἐπάταξάν με , ἐτραυμάτισαν με· ἦραν τὸ θέριστρον
μου ἀπ᾿ ἐμοῦ φύλακες τῶν τειχέων .
8. Ωρκισα ὑμᾶς, θυγατέρες Ἱερουσαλὴμ , ἐν ταῖς δυ-
νάμεσι καὶ ἐν ταῖς ἰσχύσεσι τοῦ ἀγροῦ · ἐὰν εὕρητε τὸν
ἀδελφιδόν μου , τί ἀπαγγείλητε αὐτῷ ; Ὅτι τετρωμένη |
ἀγάπης ἐγώ εἰμι.
9. Τί ἀδελφιδός σου ἀπὸ ἀδελφιδοῦ , ἡ καλὴ ἐν
γυναιξί ; τί ἀδελφιδός σου ἀπὸ ἀδελφιδοῦ , ὅτι οὕτως
ὥρκισας ἡμᾶς ;
1. Descendat fraternus meus in hortum suum , et co-
medat fructum nucum ejus . Introivi in hortum meum, soror
mea , sponsa : vindemiavi myrrham meam cum aromatibus
meis, manducavi panem meum cum melle meo : bibi vinum
meum cum lacte meo. Comedite , proximi , et bibite et ine-
briamini , fratres.
2. Ego dormio , et cor meum vigilat. Vox fraterni mei
pulsat ad ostium : aperi mihi , proxima mea , soror mea , co-
lumba mea , perfecta mea : quia caput meum impletum est
rore , et cincinni mei guttis noctis.
3. Exui tunicam meam , quomodo induam illam? Lavi per
des meos , quomodo inquinabo illos ?
4. Fraternus meus emisit manum suam de prospectu , et
venter meus conturbatus est super ipsum.
5. Exsurrexi ego aperire fraterno meo , manus meæ stilla-
verunt myrrham , digiti mei myrrham plenam super manus
pessuli.
6. Aperui ego fraterno meo : fraternus meus transiit : ani-
ma mea egressa est in sermone ejus. Quaesivi eum et non
inveni eum , vocavi eum et non obaudivit me.
7. Invenerunt me custodes qui circumeunt in civitate :
percusserunt me , vulneraverunt me : tulerunt theristrum
meum a me custodes murorum.
8. Adjuravi vos , filia Jerusalem , in virtutibus et viribus
agri : si inveneritis fraternum meum , quid annuntiabitis ei i
Quoniam vulnerata charitatis ego sum .
9. Quid fraternus tuus a fraterno , pulchra in mulieribus :
quid fraternus tuus a fraterno , quia sic adjurasti nos ?
 CANTICUM. CAP. VII. 251

10. Αδελφιδός μου λευκὸς καὶ πυῤῥὸς , ἐκλελογισμέ- 10. Fraternus meus candidus et rubicundus , electus e
νος ἀπὸ μυριάδων. decem millibus.
11. Κεφαλὴ αὐτοῦ χρυσίον Κεφάζ , βόστρυχοι αὐτοῦ 11. Caput ejus aurum Cephaz , cincinni ejus elatæ , nigri
ἐλαταὶ , μέλανες ὡς κόραξ. tamquam corvus.
12. Οφθαλμοὶ αὐτοῦ ὡς περιστεραὶ ἐπὶ πληρώματα 12. Oculi ejus sicut columba super plenitudines aqua-
ὑδάτων, λελουσμέναι ἐν γάλακτι , καθήμεναι ἐπὶ πλη- rum , lotae in lacte , sedentes super plenitudines.
ρώματα.
13. Σιαγόνες αὐτοῦ ὡς φιάλαι τοῦ ἀρώματος φύου- 13. Maxillae ejus sicut phialæ aromatis germinantes un-
σαι μυρεψικά , χείλη αὐτοῦ κρίνα στάζοντα σμύρναν guentaria , labia ejus lilia stillantia myrrham plenam.
πλήρη .
14. Χεῖρες αὐτοῦ τορευταί , χρυσαῖ , πεπληρωμέναι 14. Manus ejus tornata , aureæ , impletæ Tharsis : ven-
Θαρσίς · κοιλία αὐτοῦ πυξίον ἐλεφάντινον ἐπὶ λίθου ter ejus pixis eburnea super lapidem saphirum.
σαπφείρου .
15. Κνῆμαι αὐτοῦ στύλοι μαρμάρινοι , τεθεμελιωμέ 15. Crura ejus columna marmoreæ , fundatae super bases
νοι ἐπὶ βάσεις χρυσᾶς· εἶδος αὐτοῦ ὡς Λίβανος , ἐκλε- aureas : species ejus ut Libanus , electus sicut cedri.
κτὸς ὡς κέδροι.
16. Φάρυγξ αὐτοῦ γλυκασμοὶ καὶ ὅλος ἐπιθυμία. 16. Guttur ejus dulcedines et totus desiderium. Hic fra-
Οὗτος ἀδελφιδός μου καὶ οὗτος πλησίον μου, θυγατέρες | ternus meus et huic proximus meus , filiae Jerusalem.
Ἱερουσαλήμ .
17. Ποῦ ἀπῆλθεν ὁ ἀδελφιδός σου, ἡ καλὴ ἐν γυναι- 17. Quo abiit fraternus tuus , pulchra in mulieribus ? quo
ξίν ; ποὺ ἀπέβλεψεν ὁ ἀδελφιδός σου ; καὶ ζητήσομεν respexit fraternus tuus ? et quæremus eum tecum.
αὐτὸν μετὰ σοῦ.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'. CAPUT VI.

1. Αδελφιδός μου κατέβη εἰς κῆπον αὐτοῦ εἰς φιάλας
τοῦ ἀρώματος , ποιμαίνειν ἐν κήποις , καὶ συλλέγειν
κρίνα .
2. Ἐγὼ τῷ ἀδελφιδῷ μου , καὶ ἀδελφιδός μου ἐμοὶ ,
ὁ ποιμαίνων ἐν τοῖς κρίνοις.
3. Καλὴ εἶ , ἡ πλησίον μου , ὡς εὐδοκία , ὡραία ὡς
Ἱερουσαλήμ , θάμβος ὡς τεταγμέναι .
4. Ἀπόστρεψον ὀφθαλμούς σου ἀπεναντίον μου , ὅτι
αὐτοὶ ἀνεπτέρωσάν με . Τρίχωμά σου ὡς ἀγέλαι τῶν
αἰγῶν, αἱ ἀνεφάνησαν ἀπὸ τοῦ Γαλαάδ.
5. Οδόντες σου ὡς ἀγέλαι τῶν κεκαρμένων, αἱ ἀνέ
βησαν ἀπὸ τοῦ λουτροῦ , αἱ πᾶσαι διδυμεύουσαι , καὶ
ἀτεκνοῦσα οὐκ ἔστιν ἐν αὐταῖς. Ὡς σπαρτίον τὸ κόκκι
νον χείλη σου , καὶ ἡ λαλιά σου ὡραία .
6. Ὡς λέπυρον τῆς ῥοᾶς μῆλόν σου ἐκτὸς τῆς σιω-
πήσεώς σου.
7. Εξήκοντα εἰσὶ βασίλισσαι καὶ ὀγδοήκοντα παλ-
λακαὶ , καὶ νεάνιδες ὧν οὐκ ἔστιν ἀριθμός.
8. Μία ἐστὶ περιστερά μου , τελεία μου · μία ἐστὶ
τῇ μητρὶ αὐτῆς , ἐκλεκτή ἐστι τῇ τεκούσῃ αὐτήν . Εἴ-
δοσαν αὐτὴν θυγατέρες καὶ μακαριοῦσιν αὐτὴν, βασί-
λισσαι καί γε παλλακαὶ καὶ αἰνέσουσιν αὐτήν.
9. Τίς αὕτη ἡ ἐκκύπτουσα ὡςεὶ ὄρθρος , καλὴ ὡς
σελήνη , ἐκλεκτὴ ὡς ὁ ἥλιος , θάμβος ὡς τεταγμέναι ;
10. Εἰς κῆπον καρύας κατέβην ἰδεῖν ἐν γεννήμασι
τοῦ χειμάῤῥου , ἰδεῖν εἰ ἤνθησεν ἡ ἄμπελος , ἐξήνθησαν
αἱ δοαί .
1. Ἐκεῖ δώσω τοὺς μαστούς μου σοί . Οὐκ ἔγνω ἡ
ψυχή μου· ἔθετό με ἅρματα Αμιναδάβ.
12. Ἐπίστρεφε , ἐπίστρεφε , ἡ Σουναμίτις· ἐπίστρεφε,
ἐπίστρεφε , καὶ ὀψόμεθα ἐν σοί.
1. Fraternus meus descendit in hortum suum ad phialas
| aromatis , pascere in hortis , et colligere lilia.
2. Ego fraterno meo , et fraternus meus mihi , qui pascit
in liliis.
3. Pulchra es , proxima mea , sicut beneplacitum , decora
sicut Jerusalem , pavor ut ordinatae.
4. Averte oculos tuos e regione mei , quia ipsi avolare fe-
cerunt me. Capillamentum tuum sicut greges caprarum, quæ
apparuerunt e Galaad.
5. Dentes tui sicut greges tonsarum , quæ ascenderunt
de lavacro , omnes geminantes , et infecunda non est in eis.
Sicut funiculus coccineus labia tua , et eloquium tuum deco-
rum .
6. Sicut cortex mali punici gena tua extra taciturnitatem
tuam.
7. Sexaginta sunt reginæ et octuaginta concubinæ , et ado-
lescentulæ quarum non est numerus.
8. Una est columba mea, perfecta mea : una est matri suac,
| electa est ei quæ peperit ipsam . Viderunt eam filiae et beati-
| fcabunt eam , reginae et concubinae et laudabunt eam.
9. Quæ est ista quæ progreditur sicut aurora , pulchra ut
luna , electa ut sol , pavor ut ordinatæe ?
10. In hortum nucis descendi videre in genimina torren-
| tis , videre si floruit vitis , effloruerunt mala punica.
11. Ibi dabo ubera mea tibi. Non novit anima mea : po-
suit me currus Aminadab.
12. Convertere , convertere , Sunamitis : convertere , con-
vertere , et videbimus in te.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ζ' CAPUT VII.

1. Τί ὄψεσθε ἐν τῇ Σουναμίτιδι , ἢ ἐρχομένη ὡς 1. Quid videbitis in Sunamitide , quæ venit sicut chori
252 ΑΣΜΑ . Κεφ . Η'.
χοροὶ τῶν παρεμβολῶν ; Ὡραιώθησαν διαβήματά σου
ἐν ὑποδήμασί σου , θύγατερ Ναδάβ · ρυθμοὶ μηρῶν
ὅμοιοι ὁρμίσκοις , ἔργον τεχνίτου.
2. Ομφαλός σου κρατὴρ τορευτὸς , μὴ ὑστερούμενος
κράματος · κοιλία σου θημωνία σίτου πεφραγμένη ἐν
κρίνοις.
3. Δύο μαστοί σου ὡς δύο νεβροὶ δίδυμοι δορκάδος .
4. Ο τράχηλός σου ὡς πύργος ἐλεφάντινος· οἱ ὀφθαλ
μοί σου ὡς λίμναι ἐν Ἐσεβὼν , ἐν πύλαις θυγατρὸς
πολλῶν. Μυκτήρ σου ὡς πύργος τοῦ Λιβάνου σκοπεύων
πρόςωπον Δαμασκοῦ.
5. Κεφαλή σου ἐπὶ σὲ ὡς Κάρμηλος , καὶ πλόκιον
κεφαλῆς σου ὡς πορφύρα , βασιλεὺς δεδεμένος ἐν πα-
ραδρομαῖς .
6. Τί ὡραιώθης , καὶ τί ἡδύνθης, ἀγάπη, ἐν τρυφαῖς
σου;
7. Τοῦτο μέγεθός σου · ὡμοιώθης τῷ φοίνικι , καὶ οἱ
μαστοί σου τοῖς βότρυσιν.
8. Εἶπα· Ἀναβήσομαι ἐπὶ τῷ φοίνικι , κρατήσω τῶν
ὕψεων αὐτοῦ , καὶ ἔσονται δὴ μαστοί σου ὡς βότρυες
τῆς ἀμπέλου , καὶ ὀσμὴ ῥινός σου ὡς μῆλα .
9. Καὶ ὁ λάρυγξ σου ὡς οἶνος ὁ ἀγαθός . Πορευόμε
νος τῷ ἀδελφιδῷ μου εἰς εὐθύτητα, ἱκανούμενος χείλεσί
μου καὶ ὀδοῦσιν .
10. Ἐγὼ τῷ ἀδελφιδῷ μου, καὶ ἐπ' ἐμὲ ἡ ἐπιστροφὴ
αὐτοῦ.
τι . Ἐλθὲ , ἀδελφιδέ μου , ἐξέλθωμεν εἰς ἀγρὸν, αὐ-
λισθῶμεν ἐν κώμαις,
12. ὀρθρίσωμεν εἰς ἀμπελῶνας · ἴδωμεν εἰ ἤνθησεν
ἡ ἄμπελος , ἤνθησεν ὁ κυπρισμὸς , ἤνθησαν αἱ ῥοαί .
Ἐκεῖ δώσω τοὺς μαστούς μου σοί.
13. Οἱ μανδραγόραι ἔδωκαν ὀσμήν . Καὶ ἐπὶ θύραις
ἡμῶν πάντα ἀκρόδρυα νέα πρὸς παλαιὰ, ἀδελφιδέ μου,
ἐτήρησά σοι .
castrorum ? Speciosi facti sunt gressus tui in calceamentis
tuis , filia Nadab : moduli femorum similes torquibus , opus
artificis.
2. Umbilicus tuus crater tornatilis , non deficiens misto :
venter tuus acervus frumenti vallatus in liliis .
3. Duo ubera tua sicut duo hinnuli gemelli capreae.
4. Collum tuum sicut turris eburnea : oculi tui tamquam
| stagna in Esebon , in portis filiae multorum. Naris tua sicut
turris Libani prospiciens faciem Damasci.
5. Caput tuum super te sicut Carmelus , et plexus capitis
tui sicut purpura , rex ligatus in transcursibus.
6. Quam pulchra , et quam suavis facta es , charitas , in
deliciis tuis ?
7. Haec magnitudo tua : similis facta es palmæ , et ubera
tua botris.
8. Dixi : Ascendam in palmam , tenebo cacumina ejus ,
| et erunt nunc ubera tua sicut bouri vitis , et odor nasi tui
sicut poma.
9. Et guttur tuum sicut vinum bonum. Vadens fraterno
| meo in rectitudinem , sufficiens labiis meis et dentibus.
10. Ego fraterno meo , et super me conversio ejus.
11. Veni , fraterne mi , exeamus in agrum , requiescamus
in castellis ,
12. diluculo surgamus in vineas : videamus si floruit vi-
| tis , floruit propago , floruerunt mala punica. Ibi dabo ubera
mea tibi.
13. Mandragorae dederunt odorem . Et in ostiis nostris
omnes nuces novas ad veteres , fraterne mi , servavi tibi .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Η΄. CAPUT VIII .

1. Τίς δῴη σε , ἀδελφιδέ μου , θηλάζοντα μαστοὺς 1. Quis det te , fraterne mi , lactentem ubera matris meæe?
μητρός μου; Εὑροῦσά σε ἔξω φιλήσω σε , καί γε οὐκ Inveniens te foris osculabor te , et quidem non spernent me.
ἐξουδενώσουσί μοι.
2. Παραλήψομαί σε , εἰςάξω σε εἰς οἶκον μητρός μου 2. Assumam te , introducam te in domum matris meæ et
καὶ εἰς ταμεῖον τῆς συλλαβούσης με . Ποτιῶ σε ἀπὸ οἶνου in cubiculum ejus quæ concepit me. Potabo te de vino un-
τοῦ μυρεψικοῦ , ἀπὸ νάματος ῥοῶν μου. guentato , de latice malorum punicorum meorum.
3. Εὐώνυμος αὐτοῦ ὑπὸ τὴν κεφαλήν μου , καὶ ἡ 3. Lava ejus sub capite meo , et dextera illius amplexa-
δεξιὰ αὐτοῦ περιλήψεταί με. bitur me.
4. Ωρκισα ὑμᾶς , θυγατέρες Ἱερουσαλὴμ , ἐν ταῖς 4. Adjuravi vos , filia Jerusalem , in viribus agri , si su-
ἰσχύσεσι τοῦ ἀγροῦ , ἐὰν ἐγείρητε καὶ ἐὰν ἐξεγείρητε scitaveritis et si exsuscitaveritis charitatem , quoadusque
τὴν ἀγάπην, ἕως ἂν θελήσῃ . voluerit.
5. Τίς αὕτη ἡ ἀναβαίνουσα λελευκανθισμένη , ἐπι- 5. Quæ est ista quæ ascendit dealbata , innitens super
στηριζομένη ἐπὶ τὸν ἀδελφιδὸν αὐτῆς ; Ὑπὸ μῆλον fraternum ? Sub malo exsuscitavi te : ibi peperit te mater
ἐξήγειρά σε · ἐκεῖ ὠδίνησέ σε ἡ μήτηρ σου , ἐκεῖ ὠδί- tua , ibi peperit te quæ genuit te.
νησέ σε ἡ τεκοῦσά σε .
6. Θές με ὡς σφραγίδα ἐπὶ τὴν καρδίαν σου , ὡς 6. Pone me ut signaculum super cor tuum , ut signacu-
σφραγίδα ἐπὶ τὸν βραχίονά σου . Ὅτι κραταιὰ ὡς θά- lum super brachium tuum. Quia valida ut mors charitas ,
νατος ἀγάπη , σκληρὸς ὡς ᾅδης ζῆλος· περίπτερα αὐτῆς | durus sicut infernus zelus : alæ ejus alae ignis , flammæ ejus .
περίπτερα πυρὸς , φλόγες αὐτῆς.
7. Ὕδωρ πολὺ οὐ δυνήσεται σβέσαι τὴν ἀγάπην, 7. Aqua multa non poterit exstinguere charitatem , et flu-
καὶ ποταμοὶ οὐ συγκλύσουσιν αὐτήν. Ἐὰν δῷ ἀνὴρ mina non undabunt eam. Si dederit vir omnem vitam suam
πάντα τὸν βίον αὐτοῦ ἐν τῇ ἀγάπῃ , ἐξουδενώσει ἐξου- | in charitate , contemptu contemnent eum.
δεγώσουσιν αὐτόν.
 SAPIENTIA SALOMONIS . CAP. I. 253
3. Ἀδελφὴ ἡμῶν μικρὰ καὶ μαστοὺς οὐκ ἔχει . Τί 8. Soror nostra parva et ubera non habet. Quid faciemus
ποιήσωμεν τῇ ἀδελφῇ ἡμῶν ἐν ἡμέρᾳ ᾗ ἐὰν λαληθῇ sorori nostrae in die qua loquetur in ea?
ἐν αὐτῇ ;
9. Εἰ τεῖχός ἐστιν, οἰκοδομήσωμεν ἐπ' αὐτὴν ἐπάλ- 9. Si murus est , ædificemus super eam propugnacula ar.
ξεις ἀργυρᾶς · καὶ εἰ θύρα ἐστὶ , διαγράψωμεν ἐπ᾿ αὐτὴν | gentea : et si janua est , sculpamus super eam tabulam ce-
σανίδα κεδρίνην . drinam.
10. Ἐγὼ τεῖχος , καὶ μαστοί μου ὡς πύργοι. Ἐγὼ 10. Ego murus , et ubera mea sicut turres. Ego eram in
ἤμην ἐν ὀφθαλμοῖς αὐτῶν ὡς εὑρίσκουσα εἰρήνην. oculis eorum tamquam inveniens pacem .
11. Ἀμπελὼν ἐγενήθη τῷ Σαλωμὼν ἐν Βεελαμών · 11. Vinea facta est Salomoni in Beelamon : dedit vineam
ἔδωκε τὸν ἀμπελῶνα αὐτοῦ τοῖς τηροῦσιν· ἀνὴρ οἴσει suam iis qui servant : vir feret in fructus ejus mille argenti.
ἐν καρπῷ αὐτοῦ χιλίους ἀργυρίου .
12. Αμπελών μου ἐμὸς ἐνώπιόν μου , οἱ χίλιοι Σα- 12. Vinea mihi mea in conspectu meo , mille Salomoni et
λωμὼν καὶ οἱ διακόσιοι τοῖς τηροῦσι τὸν καρπὸν αὐτοῦ. ducenti servantibus fructum ejus.
13. Ὁ καθήμενος ἐν κήποις , ἑταῖροι προςέχοντες τῇ 13. Qui sedes in hortis , amici sunt attendentes voci tuae :
φωνῇ σου · ἀκούτισόν με. vocem tuam insinua mihi.
14. Φύγε , ἀδελφιδέ μου , καὶ ὁμοιώθητι τῇ δορκάδι 14. Fuge , fraterne mi , et similis esto capreolae aut lin-
ἢ τῷ νεβρῷ τῶν ἐλάφων ἐπὶ ὄρη τῶν ἀρωμάτων. nulo cervorum super montes aromatum.

ΣΟΦΙΑ SAPIENTIA

ΣΑΛΩΜΩΝ. SALOMONIS.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α΄. CAPUT I.

1. Αγαπήσατε δικαιοσύνην, οἱ κρίνοντες τὴν γῆν. 1. Diligite justitiam , qui judicatis terram. Sentite de
Φρονήσατε περὶ τοῦ Κυρίου ἐν ἀγαθότητι, καὶ ἐν ἁπλό- Domino in bonitate, et in simplicitate cordis quærite illum :
τητι καρδίας ζητήσατε αὐτόν ·
2. ὅτι εὑρίσκεται τοῖς μὴ πειράζουσιν αὐτὸν, ἐμφα- 2. quoniam invenitur ab his qui non tentant illum , appa-
νίζεται δὲ τοῖς μὴ ἀπιστοῦσιν αὐτῷ . ret autem eis qui fidem habent in illum.
3. Σκολιοὶ γὰρ λογισμοί χωρίζουσιν ἀπὸ Θεοῦ , δου 3. Perversa enim cogitationes separant a Deo , probata
κιμαζομένη τε ἡ δύναμις ἐλέγχει τοὺς ἄφρονας. autem virtus corripit insipientes.
4. Ὅτι εἰς κακότεχνον ψυχὴν οὐκ εἰςελεύσεται σοφία, 4. Quoniam in malevolam animam non introibit sapien-
οὐδὲ κατοικήσει ἐν σώματι κατάχρεῳ ἁμαρτίας . tia , neque habitabit in corpore subdito peccatis.
5. Ἅγιον γὰρ πνεῦμα παιδείας φεύξεται δόλον , καὶ 5. Spiritus enim sanctus disciplinæ effugiet dolum, et
ἀπαναστήσεται ἀπὸ λογισμῶν ἀσυνέτων, καὶ ἐλεγχθή- auferet se a cogitationibus quæ sunt sine intellectu , et cor-
σεται ἐπελθούσης αδικίας. ripietur superveniente iniquitate.
6. Φιλάνθρωπον γὰρ πνεῦμα σοφία , καὶ οὐκ ἀθῳώ- 6. Benignus est enim spiritus sapientia , et non liberabit
σει βλάσφημον ἀπὸ χειλέων αὐτοῦ · ὅτι τῶν νεφρῶν maledicum a labiis suis : quoniam renum illius testis est
αὐτοῦ μάρτυς δὁ Θεὸς , καὶ τῆς καρδίας αὐτοῦ ἐπίσκο- . Deus , et cordis illius scrutator est verus , et linguæ auditor.
πος ἀληθὴς, καὶ τῆς γλώσσης ἀκουστής:
7. Ὅτι πνεῦμα Κυρίου πεπλήρωκε τὴν οἰκουμένην, 7. Quoniam spiritus Domini replevit orbem terrarum, et
καὶ τὸ συνέχον τὰ πάντα γνῶσιν ἔχει φωνῆς. hoc quod continet omnia scientiam habet vocis.
8. Διὰ τοῦτο φθεγγόμενος ἄδικα οὐδεὶς μὴ λάθη , 8. Propter hoc qui loquitur iniqua nemo latebit , nec
οὐδὲ μὴν παροδεύσῃ αὐτὸν ἐλέγχουσα ἡ δίκη. præteriet illum corripiens judicium.
9. Ἐν γὰρ διαβουλίοις ἀσεβοῦς ἐξέτασις ἔσται , λό- 9. In cogitationibus enim impii interrogatio erit , sermo-
γων δὲ αὐτοῦ ἀκοὴ πρὸς Κύριον ἥξει , εἰς ἔλεγχον ἀνο num autem illius auditio ad Dominum veniet , ad correptio-
μημάτων αὐτοῦ. nem iniquitatum illius.
10. Ὅτι οὖς ζηλώσεως ἀκροᾶται τὰ πάντα , καὶ 10. Quoniam auris zeli audit omnia , et tumultus mur-
θροῦς γογγυσμῶν οὐκ ἀποκρύπτεται . murationum non abscondetur.
1. Φυλάξασθε τοίνυν γογγυσμὸν ἀνωφελῆ , καὶ ἀπὸ 11. Custodite ergo vos a murmuratione quæ nihil pro-
καταλαλιᾶς φείσασθε γλώσσης · ὅτι φθέγμα λαθραῖον dest , et a detractione parcite linguæ : quoniam sermo ob-
κενὸν οὐ πορεύσεται , στόμα δὲ καταψευδόμενον ἀναιρεϊ | scurus in vacuum non ibit , os autem quod mentitur occidit
ψυχήν. animam.
12. Μὴ ζηλοῦτε θάνατον ἐν πλάνῃ ζωῆς ὑμῶν, μηδὲ 12. Nolite zelare mortem in errore vitæ vestræ , neque
ἐπισπᾶσθε ὄλεθρον ἔργοις χειρῶν ὑμῶν. acquiratis perditionem operibus manuum vestrarum.
254 ΣΟΦΙΑ ΣΑΛΩΜΩΝ . Κεφ . Β'.
13. Ὅτι ὁ Θεὸς θάνατον οὐκ ἐποίησεν, οὐδὲ τέρπε-
ται ἐπ᾽ ἀπωλείᾳ ζώντων.
14. Ἔκτισε γὰρ εἰς τὸ εἶναι τὰ πάντα , καὶ σωτήριοι
αἱ γενέσεις τοῦ κόσμου , καὶ οὐκ ἔστιν ἐν αὐταῖς φάρ-
μακον ὀλέθρου , οὔτε ᾅδου βασίλειον ἐπὶ γῆς.
15. Δικαιοσύνη γὰρ ἀθάνατός ἐστιν.
16. Ἀσεβεῖς δὲ ταῖς χερσὶν καὶ τοῖς λόγοις προςεκα-
λέσαντο αὐτὸν, φίλον ἡγησάμενοι αὐτὸν ἐτάκησαν, καὶ
συνθήκην ἔθεντο πρὸς αὐτὸν, ὅτι ἄξιοί εἰσι τῆς ἐκείνου |
μερίδος εἶναι.
13. Quoniam Deus mortem non fecit , nec laetatur in per-
ditione vivorum.
14. Creavit enim ut essent omnia , et salutares generatio-
nes mundi , et non est in illis medicamentum exterminii ,
nec inferorum regnum in terra.
15. Justitia enim immortalis est.
16. Impii autem manibus et verbis accersierunt illam,
aestimantes illam amicam defluxerunt , et sponsionem posue-
runt ad illam, quoniam digni sunt qui sint ex parte illius.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'. CAPUT II.

1. Εἶπον γὰρ ἑαυτοῖς λογισάμενοι οὐκ ὀρθῶς · Ὀλί- 1. Dixerunt enim cogitantes apud se non recte : Exigua
γος ἐστὶ καὶ λυπηρὸς ὁ βίος ἡμῶν καὶ οὐκ ἔστιν ἴασις est et cum tædio vita nostra et non est remedium in fire
ἐν τελευτῇ ἀνθρώπου , καὶ οὐκ ἐγνώσθη ὁ ἀναλύσας ἐξ hominis , et non est agnitus qui sit reversus ab inferis.
ᾅδου.
2. Ὅτι αὐτοσχεδίως ἐγενήθημεν, καὶ μετὰ τοῦτο 2. Quia ex nihilo nati sumus , et post hæc erimus tam-
ἐσόμεθα ὡς οὐχ ὑπάρξαντες , ὅτι καπνὸς ἡ πνοὴ ἐν ῥισὶν quam non fuerimus , quoniam fumus est afflatus in naribus
ἡμῶν, καὶ ὁ λόγος σπινθὴρ ἐν κινήσει καρδίας ἡμῶν , nostris , et sermo scintilla ad commovendum cor nostrum ,
3. οὗ σβεσθέντος , τέφρα ἀποβήσεται τὸ σῶμα , καὶ 3. qua exstincta , cinis evadet corpus, et spiritus diffunde-
τὸ πνεῦμα διαχυθήσεται ὡς χαῦνος ἀήρ. tur tamquam mollis aer.
4. Καὶ τὸ ὄνομα ἡμῶν ἐπιλησθήσεται ἐν χρόνῳ , καὶ 4. Et nomen nostrum oblivionem accipiet in tempore , et
οὐθεὶς μνημονεύσει τῶν ἔργων ἡμῶν , καὶ παρελεύσεται nemo memoriam habebit operum nostrorum , et transibit
ὁ βίος ἡμῶν ὡς ἴχνη νεφέλης , καὶ ὡς ὁμίχλη διασκε- | vita nostra tamquam vestigium nubis, et sicut nebula dissol-
δασθήσεται διωχθεῖσα ὑπὸ ἀκτίνων ἡλίου καὶ ὑπὸ θερ- | vetur quæ fugata est a radiis solis et a calore illius aggra-
μότητος αὐτοῦ βαρυνθεῖσα . vata.
5. Σκιᾶς γὰρ πάροδος ὁ βίος ἡμῶν, καὶ οὐκ ἔστιν 5. Umbra enim transitus est vita nostra , et non est re-
ἀναποδισμὸς τῆς τελευτῆς ἡμῶν, ὅτι κατεσφραγίσθη , versio finis nostri, quoniam consignata est, et nemo rever-
καὶ οὐδεὶς ἀναστρέφει . titur.
6. Δεῦτε οὖν καὶ ἀπολαύσωμεν τῶν ὄντων ἀγαθῶν, 6. Venite ergo et fruanur bonis quae sunt , et utamur
καὶ χρησώμεθα τῇ κτίσει ὡς νεότητι σπουδαίως . creatura tamquam juver.tute celeriter.
7. Οἴνου πολυτελοῦς καὶ μύρων πλησθῶμεν , καὶ μὴ 7. Vino pretioso et unguentis nos impleamus, et non prae-
παροδευσάτω ἡμᾶς ἄνθος ἀέρος . tereat nos flos temporis.
8. Στεψώμεθα ῥόδων κάλυξιν πρινὴ μαρανθῆναι . 8. Coronemus nos rosis antequam marcescant.
9. Μηδεὶς ἡμῶν ἄμοιρος ἔστω τῆς ἡμετέρας ἀγερω 9. Nemo nostrum exsors sit luxuriæ nostrae , ubique re-
γίας , πανταχῇ καταλίπωμεν σύμβολα τῆς εὐφροσύνης , linquamus signa laetitiae , quoniam haec est pars nostra et
ὅτι αὕτη ἡ μερὶς ἡμῶν καὶ ὁ κλῆρος οὗτος. haec sors.
10. Καταδυναστεύσωμεν πένητα δίκαιον, μὴ φεισώ- 10. Opprimamus pauperem justum, non parcamus viduæ,
μεθα χήρας , μηδὲ πρεσβύτου ἐντραπῶμεν πολιὰς που nec veterani revereamur canos multi temporis.
λυχρονίους.
1. Ἔστω δὲ ἡμῶν ἡ ἰσχὺς νόμος τῆς δικαιοσύνης , 11. Sit autem fortitudo nostra lex justitia , quod enim
τὸ γὰρ ἀσθενὲς ἄχρηστον ἐλέγχεται . infirmum est inutile invenitur.
12. Ενεδρεύσωμεν δὲ τὸν δίκαιον, ὅτι δύσχρηστος 12. Circumveniamus ergo justum , quoniam insuavis est
ἡμῖν ἐστι , καὶ ἐναντιοῦται τοῖς ἔργοις ἡμῶν, καὶ ὄνει | nobis , et contrarius est operibus nostris , et exprobrat no-
δίζει ἡμῖν ἁμαρτήματα νόμου , καὶ ἐπιφημίζει ἡμῖν bis peccata legis , et diffamat in nos peccata disciplinae no-
ἁμαρτήματα παιδείας ἡμῶν. strae.
13. Ἐπαγγέλλεται γνῶσιν ἔχειν Θεοῦ , καὶ παῖδα 13. Promittit se scientiam Dei habere , et filium Dei se
Κυρίου ἑαυτὸν ὀνομάζει . nominat.
14. Εγένετο ἡμῖν εἰς ἔλεγχον ἐννοιῶν ἡμῶν. 14. Factus est nobis in traductionem cogitationum no-
15. Βαρύς ἐστιν ἡμῖν καὶ βλεπόμενος , ὅτι ἀνόμοιος strarum.
τοῖς ἄλλοις ὁ βίος αὐτοῦ , καὶ ἐξηλλαγμέναι αἱ τρίβοι 15. Gravis est nobis etiam ad videndum , quoniam dis.
αὐτοῦ . similis est aliis vita illius , et immutatæ sunt viæ ejus.
16. Εἰς κίβδηλον ἐλογίσθημεν αὐτῷ , καὶ ἀπέχεται 16. Tamquam nugaces aestimati sumus ab illo , et absti-
τῶν ὁδῶν ἡμῶν ὡς ἀπὸ ἀκαθαρσιῶν· μακαρίζει ἔσχατα | net se a viis nostris tamquam ab immunditiis : praefert no-
δικαίων, καὶ ἀλαζονεύεται πατέρα Θεόν. vissimajustorum , et gloriatur patrem Deum.
17. Ἴδωμεν εἰ οἱ λόγοι αὐτοῦ ἀληθεῖς , καὶ πειράσω- 17. Videamus si sermones illius veri sunt , et tentemus
μεν τὰ ἐν ἐκβάσει αὐτοῦ. quæ ventura sunt illi.
18. Εἰ γάρ ἐστιν ὁ δίκαιος υἱὸς Θεοῦ , ἀντιλήψεται 18. Si enim justus est filius Dei , suscipiet illum , et libe
αὐτοῦ , καὶ ῥύσεται αὐτὸν ἐκ χειρὸς ἀνθεστηκότων . rabit illum de manibus contrariorum.
 SAPIENTIA SALOMONIS . CAP. III.
10. Υβρει καὶ βασάνῳ ἐτάσωμεν αὐτὸν, ἵνα γνῶ
μεν τὴν ἐπιείκειαν αὐτοῦ , καὶ δοκιμάσωμεν τὴν ἀνε-
ξικακίαν αὐτοῦ.
20. Θανάτῳ ἀσχήμονι καταδικάσωμεν αὐτὸν, ἔσται
γὰρ αὐτοῦ ἐπισκοπὴ ἐκ λόγων αὐτοῦ.
21. Ταῦτα ἐλογίσαντο , καὶ ἐπλανήθησαν· ἀπετύ
φλωσε γὰρ αὐτοὺς ἡ κακία αὐτῶν,
22. καὶ οὐκ ἔγνωσαν μυστήρια Θεοῦ , οὐδὲ μισθὸν
ἤλπισαν ὁσιότητος , οὐδὲ ἔκριναν γέρας ψυχῶν ἀμώμων.
23. Ὅτι ὁ Θεὸς ἔκτισε τὸν ἄνθρωπον ἐπ' ἀφθαρσία ,
καὶ εἰκόνα τῆς ἰδίας ἰδιότητος ἐποίησεν αὐτόν .
24. Φθόνῳ δὲ διαβόλου θάνατος εἰςῆλθεν εἰς τὸν
κόσμον,
25. πειράζουσι δὲ αὐτὸν οἱ τῆς ἐκείνου μερίδος ὄντες.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ '.
1. Δικαίων δὲ ψυχαὶ ἐν χειρὶ Θεοῦ , καὶ οὐ μὴ ἅψη
ται αὐτῶν βάσανος.
2. Ἔδοξαν ἐν ὀφθαλμοῖς ἀφρόνων τεθνάναι , καὶ ἐλο-
γίσθη κάκωσις ἡ ἔξοδος αὐτῶν,
3. καὶ ἡ ἀφ᾿ ἡμῶν πορεία σύντριμμα · οἱ δέ εἰσιν ἐν
εἰρήνῃ .
4. Καὶ γὰρ ἐν ὄψει ἀνθρώπων ἐὰν κολασθῶσιν, ἡ
ἐλπὶς αὐτῶν ἀθανασίας πλήρης ,
5. καὶ ὀλίγα παιδευθέντες μεγάλα εὐεργετηθήσον-
ται , ὅτι ὁ Θεὸς ἐπείρασεν αὐτοὺς , καὶ εὗρεν αὐτοὺς |
ἀξίους ἑαυτοῦ .
6. Ὡς χρυσὸν ἐν χωνευτηρίῳ ἐδοκίμασεν αὐτοὺς ,
καὶ ὡς ὁλοκάρπωμα θυσίας προςεδέξατο αὐτούς.
7. Καὶ ἐν καιρῷ ἐπισκοπῆς αὐτῶν ἀναλάμψουσιν,
καὶ ὡς σπινθῆρες ἐν καλάμῃ διαδραμοῦνται .
8. Κρινοῦσιν ἔθνη καὶ κρατήσουσι λαῶν, καὶ βασι
λεύσει αὐτῶν Κύριος εἰς τοὺς αἰῶνας.
9. Οἱ πεποιθότες ἐπ᾿ αὐτῷ συνήσουσιν ἀλήθειαν,
καὶ οἱ πιστοὶ ἐν ἀγάπῃ προςμενοῦσιν αὐτῷ , ὅτι χάρις |
καὶ ἔλεος τοῖς ἐκλεκτοῖς αὐτοῦ .
10. Οἱ δὲ ἀσεβεῖς καθὰ ἐλογίσαντο ἕξουσιν ἐπιτι-
μίαν, οἱ ἀμελήσαντες τοῦ δικαίου καὶ τοῦ Κυρίου ἀπο-
στάντες.
11. Σοφίαν γὰρ καὶ παιδείαν ὁ ἐξουθενῶν ταλαίπω-
ρος , καὶ κενὴ ἡ ἐλπὶς αὐτῶν, καὶ οἱ κόποι ἀνόνητοι καὶ
ἄχρηστα τὰ ἔργα αὐτῶν .
12. Αἱ γυναῖκες αὐτῶν ἄφρονες, καὶ πονηρὰ τὰ τέκνα
αὐτῶν.
13. Ἐπικατάρατος ἡ γένεσις αὐτῶν, ὅτι μακαρία
στεῖρα ἡ ἀμίαντος , ἥτις οὐκ ἔγνω κοίτην ἐν παραπτώ-
ματι· ἕξει καρπὸν ἐν ἐπισκοπῇ ψυχῶν.
14. Καὶ εὐνοῦχος ὁ μὴ ἐργασάμενος ἐν χειρὶ ἀνό
μημα, μηδὲ ἐνθυμηθεὶς κατὰ τοῦ Κυρίου πονηρὰ , δο-
θήσεται γὰρ αὐτῷ τῆς πίστεως χάρις ἐκλεκτὴ , καὶ
κλῆρος ἐν ναῷ Κυρίου θυμηρέστερος .
15. Ἀγαθῶν γὰρ πόνων καρπὸς εὐκλεὴς , καὶ ἀδιά-
πτωτος ἡ ῥίζα τῆς φρονήσεως .
16. Τέκνα δὲ μοιχῶν ἀτέλεστα ἔσται , καὶ ἐκ παρα-
νόμου κοίτης σπέρμα ἀφανισθήσεται .
17. Ἐάν τε γὰρ μακρόβιοι γένωνται , εἰς οὐθὲν λογι-
σθήσονται , καὶ ἄτιμον ἐπ' ἐσχάτων τὸ γῆρας αὐτῶν .
18. Ἐάν τε ὀξέως τελευτήσωσιν, οὐχ ἕξουσιν ἐλπίδα ,
οὐδὲ ἐν ἡμέρᾳ διαγνώσεως παραμύθιον.
255
19. Contumelia et tormento interrogemus eum , ut scia-
mus reverentiam illius , et probemus patientiam illius.
20. Morte turpissima condemnemus eum, erit enim ei re
spectus ex sermonibus illius.
21. Hæc cogitaverunt , et erraverunt : excaecavit enim
illos malitia eorum,
22. et nescierunt sacramenta Dei , neque mercedem spe-
raverunt justitia , necjudicaverunt honorem animarum san-
ctarum .
23. Quoniam Deus creavit hominem inexterminabilem ,
et ad imaginem suæ similitudinis fecit illum .
24. Invidia autem diaboli mors introivit in orbem terra-
rum ,
25. imitantur autem illum qui sunt ex parte illius.
CAPUT III.
1. Justorum autem animæ in manu Dei sunt , et non
tanget illos tormentum .
2. Visi sunt oculis insipientium mori , et aestimata est af-
flictio exitus illorum ,
3. et quod a nobis est iter exterminium : illi autem sunt
in pace .
4. Etenim si coram hominibus tormenta passi sunt , spes
eorum immortalitate plena est,
5. et in paucis vexati in multis bene disponentur, quo-
niam Deus tentavit eos , et invenit eos dignos se.
6. Tamquam aurum in fornace probavit illos, et quasi ho-
locausti hostiam accepit illos.
7. Et in tempore respectus ipsorum fulgebunt , et tam-
quam scintillæ in arundineto discurrent.
8. Judicabunt nationes et dominabuntur populis , et re-
gnabit Dominus eorum in perpetuum .
9. Qui confidunt in illo intelligent veritatem , et fideles in
dilectione acquiescent illi , quoniam donum et pax est ele-
ctis ejus.
10. Impii autem secundum quæ cogitaverunt correptio-
nem habebunt , qui neglexerunt justum et a Domino reces-
serunt.
11. Sapientiam enim et disciplinam qui abjicit infelix est ,
et vacua est spes illorum , et labores sine fructu et inutilia
opera eorum.
12. Mulieres eorum insensata sunt , et nequissimi filii
eorum.
13. Maledicta creatura eorum , quoniam felix est sterilis
incoinquinata , quæ nescivit thorum in delicto : habebit fru-
ctum in respectione animarum.
14. Et spado qui non operatus est in manu iniquitatem,
nec cogitavit adversus Deum nequissima , dabitur enim illi
fidei donum electum , et sors in templo Domini acceptissima.
15. Bonorum enim laborum gloriosus est fructus , et quæ
non concidit radix sapientiæ.
16. Filii autem adulterorum inconsummati erunt , et ab
iniquo thoro semen exterminabitur.
17. Et si quidem longæ vitæ erunt , in nihilum computa-
buntur, et sine honore erit novissima senectus illorum.
18. Et si celerius defuncti fuerint , non habebunt spen ,
nec in die agnitionis allocutionem.
256 ΣΟΦΙΑ ΣΑΛΩΜΩΝ. Κεφ . Ε .
19. Γενεᾶς γὰρ ἀδίκου χαλεπὰ τὰ τέλη.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ' .
1. Κρείσσων ἀτεκνία μετὰ ἀρετῆς , ἀθανασία γάρ
ἐστιν ἐν μνήμῃ αὐτῆς , ὅτι καὶ παρὰ Θεῷ γινώσκεται
καὶ παρὰ ἀνθρώποις·
2. παροῦσάν τε μιμοῦνται αὐτὴν, καὶ ποθοῦσιν ἀπελ-
θοῦσαν · καὶ ἐν τῷ αἰῶνι στεφανηφοροῦσα πομπεύει ,
τὸν τῶν ἀμιάντων ἄθλων ἀγῶνα νικήσασα.
3. Πολύγονον δὲ ἀσεβῶν πλῆθος οὐ χρησιμεύσει ,
καὶ ἐκ νόθων μοσχευμάτων οὐ δώσει ῥίζαν εἰς βάθος ,
οὐδὲ ἀσφαλῆ βάσιν ἑδράσει.
4. Κὰν γὰρ ἐν κλάδοις πρὸς καιρὸν ἀναθάλῃ , ἐπι-
σφαλῶς βεβηκότα ὑπὸ ἀνέμου σαλευθήσεται , καὶ ὑπὸ
βίας ἀνέμων ἐκριζωθήσεται .
5. Περικλασθήσονται κλῶνες ἀτέλεστοι , καὶ ὁ хар-
πὸς αὐτῶν ἄχρηστος , ἄωρος εἰς βρῶσιν καὶ εἰς οὐθὲν
ἐπιτήδειος.
6. Ἐκ γὰρ ἀνόμων ὕπνων τέκνα γενώμενα μάρτυ
ρές εἰσιν πονηρίας κατὰ γονέων ἐν ἐξετασμῷ αὐτῶν·
7. δίκαιος δὲ ; ἐὰν φθάσῃ τελευτῆσαι , ἐν ἀναπαύσει
ἔσται .
8. Γῆρας γὰρ τίμιον οὐ τὸ πολυχρόνιον , οὐδὲ ἀριθμῷ
ἐτῶν μεμέτρηται .
9. Πολιὰ δέ ἐστι φρόνησις ἀνθρώποις , καὶ ἡλικία
γήρως βίος ἀκηλίδωτος .
10. Εὐάρεστος τῷ Θεῷ γενόμενος ήγαπήθη , καὶ ζῶν
μεταξὺ ἁμαρτωλῶν μετετέθη .
11. Ἡρπάγη μὴ κακία ἀλλάξῃ σύνεσιν αὐτοῦ , ἢ
δόλος ἀπατήσῃ ψυχὴν αὐτοῦ.
12. Βασκανία γὰρ φαυλότητος ἀμαυροῖ τὰ καλὰ , καὶ
ῥεμβασμὸς ἐπιθυμίας μεταλλεύει νοῦν ἄκακον.
13. Τελειωθεὶς ἐν ὀλίγῳ ἐπλήρωσε χρόνους μακρούς .
14. Ἀρεστὴ γὰρ ἦν Κυρίῳ ἡ ψυχὴ αὐτοῦ διὰ τοῦτο
ἔσπευσεν ἐκ μέσου πονηρίας. Οἱ δὲ λαοὶ ἰδόντες καὶ μὴ
νοήσαντες , μηδὲ θέντες ἐπὶ διανοίᾳ τὸ τοιοῦτο ,
15. ὅτι χάρις καὶ ἔλεος ἐν τοῖς ἐκλεκτοῖς αὐτοῦ , καὶ
ἐπισκοπὴ ἐν τοῖς ὁσίοις αὐτοῦ.
16. Κατακρινεῖ δὲ δίκαιος καμὼν τοὺς ζῶντας ἀσε-
βεῖς , καὶ νεότης τελεσθεῖσα ταχέως πολυετὲς γῆρας
ἀδίκου.
17. Ὄψονται γὰρ τελευτὴν σοφοῦ , καὶ οὐ νοήσουσι
τί ἐβουλεύσατο περὶ αὐτοῦ , καὶ εἰς τί ἠσφαλίσατο αὐτὸν
ὁ Κύριος .
18. Ὄψονται καὶ ἐξουθενήσουσιν , αὐτοὺς δὲ ὁ Κύριος
ἐκγελάσεται.
19. Καὶ ἔσονται μετὰ τοῦτο εἰς πτῶμα ἄτιμον, καὶ εἰς
ὕβριν ἐν νεκροῖς δι᾿ αἰῶνος · ὅτι ῥήξει αὐτοὺς ἀφώνους
πρηνεῖς , καὶ σαλεύσει αὐτοὺς ἐκ θεμελίων, καὶ ἕως
ἐσχάτου χερσωθήσονται , καὶ ἔσονται ἐν ὀδύνῃ , καὶ ἡ
μνήμη αὐτῶν ἀπολεῖται .
20. Ἐλεύσονται ἐν συλλογισμῷ ἁμαρτημάτων αὐτῶν
δειλοὶ , καὶ ἐλέγξει αὐτοὺς ἐξεναντίας τὰ ἀνομήματα
αὐτῶν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε΄.
1. Τότε στήσεται ἐν παῤῥησία πολλῇ ὁ δίκαιος κατὰ
πρόςωπον τῶν θλιψάντων αὐτὸν, καὶ τῶν ἀθετούντων
σοὺς πόνους αὐτοῦ.
19. Nationis enim iniquæ dirae sunt consummationes .
CAPUT IV.
1. Melius est esse sine filiis cum virtute , immortalis est
| enim memoria illius , quoniam et apud Deum nota est et apud
homines :
2. cum praesens est imitantur illam , et desiderant eam
cum se abduxerit : et in perpetuum coronata triumphat, in-
coinquinatorum certaminum prælium vincens.
3. Multigena autem impiorum multitudo non erit utilis ,
et adulterinæ plantationes non dabunt radices altas , nec sta-
bile firmamentum collocabunt .
4. Nam etsi in ramis ad tempus germinaverint , infirmiter
| posita a vento commovebuntur, et a violentia ventorum era-
dicabuntur.
5. Confringentur rami inconsummati , et fructus illorum
inutilis , acerbus ad manducandum et ad nihilum aptus.
6. Ex iniquis enim somnis filii qui nascuntur testes sunt
nequitiæ parentum in interrogatione sua :
7. justus autem, si morte præoccupatus fuerit, in refrige-
rio erit.
8. Senectus enim venerabilis est non diuturna , nec qua
annorum numero computata.
9. Canities autem est prudentia hominibus , et aetas sene-
ctutis vita immaculata.
10. Placens Deo factus dilectus est , et vivens inter pecca-
tores translatus est.
11. Raptus est ne malitia mutaret intellectum illius , aut
fictio deciperet animam illius.
12. Fascinatio enim nugacitatis obscurat bona , et incon-
stantia concupiscentiæ transvertit sensum sine malitia.
13. Consummatus in brevi explevit tempora multa.
14. Placita enim erat Domino anima illius , propter hoc
| properavit de medio iniquitatis. Populi autem videntes et
non intelligentes , nec ponentes in præcordiis talia ,
15. quoniam gratia et misericordia in electos ejus , et re-
spectus in sanctos illius.
16. Condemnat autem justus mortuus vivos impios , et
| juventus celerius consummata longaevam senectutem in-
justi.
17. Videbunt enim finem sapientis , et non intelligent quid
| cogitaverit de illo , et quare munierit illum Dominus.
18. Videbunt et contemnent , illos autem Dominus irride-
bit.
19. Et erunt post haec decidentes sine honore , et in con-
| tumelia inter mortuos in perpetuum : quoniam disrumpet
| illos sine voce inflatos , et commovebit illos a fundamentis ,
. et usque ad supremum desolabuntur , et erunt in dolore ,
et memoria illorum periet.
20. Venient in cogitationem peccatorum suorum timidi ,
| et traducent illos ex adverso iniquitates ipsorum.
CAPUT V.
1. Tunc stabunt justi in magna constantia adversus eos
qui se angustiaverunt , et qui abstulerunt labores eorum .
 SAPIENTIA SALOMONIS . CAP. V. 257
2. Ἰδόντες ταραχθήσονται φόβῳ δεινῷ , καὶ ἐκστή- 2. Videntes turbabuntur timore horribili , et mirabuntur
σονται ἐπὶ τῷ παραδόξῳ τῆς σωτηρίας . in subitatione insperatæ salutis.
3. Εροῦσιν ἐν ἑαυτοῖς μετανοοῦντες , καὶ διὰ στενο- 3. Dicent intra se pœnitentiam agentes , et præ angustia
χωρίαν πνεύματος στενάζοντες · Οὗτος ἦν ὃν ἔσχομέν spiritus gementes : Hi sunt quos habuimus aliquando in ri-
ποτε εἰς γέλωτα καὶ εἰς παραβολὴν ὀνειδισμοῦ . sum et in similitudinem improperii.
4. Οἱ ἄφρονες τὸν βίον αὐτοῦ ἐλογισάμεθα μανίαν , 4. Nos insensati vitam illorum æstimabamus insaniam ,
καὶ τὴν τελευτὴν αὐτοῦ ἄτιμον. et finem illorum sine honore.
5. Πῶς κατελογίσθη ἐν υἱοῖς Θεοῦ , καὶ ἐν ἁγίοις ὁ 5. Quomodo computati sunt inter filios Dei , et inter san-
κλῆρος αὐτοῦ ἐστιν; ctos sors illorum est?
6. Ἄρα ἐπλανήθημεν ἀπὸ ὁδοῦ ἀληθείας , καὶ τὸ τῆς 6. Ergo erravimus a via veritatis , et justitiæ lumen non
δικαιοσύνης φῶς οὐκ ἔλαμψεν ἡμῖν, καὶ ὁ ἥλιος οὐκ | luxit nobis , et sol non est ortus nobis .
ἀνέτειλεν ἡμῖν.
7. Ανομίας ἐνεπλήσθημεν τρίβοις καὶ ἀπωλείας, καὶ 7. Lassati sumus in viis iniquitatis et perditionis , et am-
διωδεύσαμεν ἐρήμους ἀβάτους , τὴν δὲ ὁδὸν Κυρίου οὐκ bulavimus solitudines difficiles , viam autem Domini igno-
ἔγνωμεν. ravimus.
8. Τί ὠφέλησεν ἡμᾶς ἡ ὑπερηφανία , καὶ τί πλοῦ 8. Quid nobis profuit superbia , et quid divitiarumjacta-
τος μετὰ ἀλαζονείας συμβέβληται ἡμῖν; tio contulit nobis?
9. Παρῆλθεν ἐκεῖνα πάντα ὡς σκιὰ καὶ ὡς ἀγγελία 9. Transierunt omnia illa tamquam umbra et tamquam
παρατρέχουσα · nuntius præcurrens :
το. ὡς ναῦς διερχομένη κυμαινόμενον ὕδωρ, ἧς δια- 10. tamquam navis quæ pertransit. fluctuantem aquam ,
βάσης οὐκ ἔστιν ἴχνος εὑρεῖν, οὐδὲ ἀτραπόν τρόπιος | cujus cum præterierit non est vestigium invenire , neque se-
αὐτῆς ἐν κύμασιν · mitam carinæ illius in fluctibus :
11. ἢ ὡς ὀρνέου διιπτάντος ἀέρα οὐθὲν εὑρίσκεται 11. aut tamquam avis quæ transvolat in aere nullum
τεκμήριον πορείας , πληγῇ δὲ ταρσῶν μαστιζόμενον invenitur argumentum itineris , sed percussione alarum ver-
πνεῦμα κοῦφον καὶ σχιζόμενον βίᾳ ῥοίζου , κινουμένων berans levem ventum et scindens per vim stridoris , com-
πτερύγων διωδεύθη , καὶ μετὰ τοῦτο οὐχ εὑρέθη σημεῖον motis alis transvolavit , et post hoc nullum signum invenitur
ἐπιβάσεως ἐν αὐτῷ · itineris in eo :
12. ἢ ὡς βέλους βληθέντος ἐπὶ σκοπὸν, τμηθεὶς ὁ 12. aut tamquam sagitta emissa in locum destinatum ,
ἀὴρ εὐθέως εἰς ἑαυτὸν ἀνελύθη , ὡς ἀγνοῆσαι τὴν δίο- | divisus aer continuo in se reclusus est , ut ignoretur transi-
δον αὐτοῦ. tus illius.
13. Οὕτως καὶ ἡμεῖς γεννηθέντες ἐξελίπομεν, καὶ 13. Sic et nos nati desivimus esse , et virtutis quidemnul-
ἀρετῆς μὲν σημεῖον οὐδὲν ἔσχομεν δεῖξαι , ἐν δὲ τῇ lum signum valuimus ostendere , in malignitate autem no-
κακίᾳ ἡμῶν κατεδαπανήθημεν. stra consumpti sumus.
14 , 15. Ὅτι ἐλπὶς ἀσεβοῦς ὡς φερόμενος χοῦς ὑπὸ 14 , 15. Quoniam spes impii tamquam pulvis est quæ a
ἀνέμου , καὶ ὡς πάχνη ὑπὸ λαίλαπος διωχθεῖσα λεπτή , vento tolletur, et tamquam spuma gracilis quæ a procella
καὶ ὡς καπνὸς ὑπὸ ἀνέμου διεχύθη , καὶ ὡς μνεία κατα- dispergitur, et tamquam fumus a vento diffusus est , et tam-
λύτου μονοημέρου παρώδευσε . quam memoria hospitis unius diei præteriit.
16. Δίκαιοι δὲ εἰς τὸν αἰῶνα ζῶσι , καὶ ἐν Κυρίῳ ὁ 16. Justi autem in perpetuum vivunt , et apud Dominum
μισθὸς αὐτῶν, καὶ ἡ φροντὶς αὐτῶν παρὰ Ὑψίστῳ . est merces illorum , et cogitatio eorum apud Altissimum .
17. Διὰ τοῦτο λήψονται τὸ βασίλειον τῆς εὐπρεπείας 17. Ideo accipient regnum decoris et diadema speciei de
καὶ τὸ διάδημα τοῦ κάλλους ἐκ χειρὸς Κυρίου , ὅτι τῇ manu Domini , quoniam dextera teget eos , et brachio defen-
δεξιᾷ σκεπάσει αὐτοὺς , καὶ τῷ βραχίονι ὑπερασπιεῖ det illos.
αὐτῶν .
18. Λήψεται πανοπλίαν τὸν ζῆλον αὐτοῦ , καὶ ὁπλο- 18. Accipiet armaturam zelum suum, et armabit creatu-
ποιήσει τὴν κτίσιν εἰς ἄμυναν ἐχθρῶν. ram ad ultionem inimicorum.
19. Ἐνδύσεται θώρακα δικαιοσύνην , καὶ περιθήσεται 19. Induet pro thorace justitiam , et accipiet pro galea
κόρυθα κρίσιν ἀνυπόκριτον. judicium certum.
20. Λήψεται ἀσπίδα ἀκαταμάχητον ὁσιότητα , 20. Sumet scutum inexpugnabile equitatem ,
21. ὀξυνεῖ δὲ ἀπότομον ὀργὴν εἰς ῥομφαίαν, συνεκ- 21. acuet autem diram iram in lanceam , et pugnabit simul
πολεμήσει δὲ αὐτῷ ὁ κόσμος ἐπὶ τοὺς παράφρονας . cum illo orbis terrarum contra insensatos.
22. Πορεύσονται εὔστοχοι βολίδες ἀστραπῶν, καὶ ὡς 22. Ibunt directæ emissiones fulgurum , et tamquam a
ἀπὸ εὐκύκλου τόξου τῶν νεφῶν ἐπὶ σκοπὸν ἁλοῦνται. bene curvato arcu nubium ad certum locum insilient.
23. Καὶ ἐκ πετροβόλου θυμοῦ πλήρεις ῥιφήσονται 23. Et a petrosa ira plenae mittentur grandines. Excan-
χάλαζαι. Ἀγανακτήσει κατ' αὐτῶν ὕδωρ θαλάσσης , που descet in illos aqua maris , et flumina concurrent duriter.
ταμοὶ δὲ συγκλύσουσιν ἀποτόμως.
24. Ἀντιστήσεται αὐτοῖς πνεῦμα δυνάμεως , καὶ ὡς 24. Contra illos stabit spiritus virtutis , et tamquam turbo
λαίλαψ ἐκλικμήσει αὐτοὺς , καὶ ἐρημώσει πᾶσαν τὴν venti dividet eos , et ad eremum perducet omnem terram
γῆν ἀνομία , καὶ ἡ κακοπραγία περιτρέψει θρόνους δυο iniquitas , et malignitas evertet sedes potentium.
ναστών .

VETUS TESTAMENTUM. - Π . 17
258 ΣΟΦΙΑ ΣΑΛΩΜΩΝ. Κεφ . Ζ'.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ '. CAPUT VI.
1 , 2. Ακούσατε οὖν, βασιλεῖς , καὶ σύνετε · μάθετε , 1, 2. Audite ergo , reges , et intelligite : discite , judices
δικασταὶ περάτων γῆς. finium terrae.
3. Ἐνωτίσασθε , οἱ κρατοῦντες πλήθους καὶ γεγαυ- 3. Praebete aures , vos qui continetis multitudinem et pla
ρωμένοι ἐπὶ ὄχλοις ἐθνῶν. cetis vobis in turbis nationum.
4. Ὅτι ἐδόθη παρὰ τοῦ Κυρίου ἡ κράτησις ὑμῖν, 4. Quoniam data est a Domino potestas vobis , et virtus
καὶ ἡ δυναστεία παρὰ Ὑψίστου , ὃς ἐξετάσει ὑμῶν τὰ ab Altissimo , qui interrogabit opera vestra , et cogitationes
ἔργα , καὶ τὰς βουλὰς διερευνήσει . scrutabitur.
5. Ὅτι ὑπηρέται ὄντες τῆς αὐτοῦ βασιλείας , οὐκ 5. Quoniam cum essetis ministri regni illius , non recte
ἐκρίνατε ὀρθῶς , οὐδὲ ἐφυλάξατε νόμον , οὐδὲ κατὰ τὴν judicastis , neque custodistis legem , neque secundum volun-
βουλὴν τοῦ Θεοῦ ἐπορεύθητε . tatem Dei ambulastis.
6. Φρικτῶς καὶ ταχέως ἐπιστήσεται ὑμῖν, ὅτι κρίσις 6. Horrende et cito apparebit vobis , quoniam judicium
ἀπότομος ἐν τοῖς ὑπερέχουσι γίνεται. durissimum in his qui præsunt fit.
7. Ο γὰρ ἐλάχιστος συγγνωστός ἐστιν ἐλέους , δυνατ 7. Exiguo enim conceditur misericordia , potentes autem
τοὶ δὲ δυνατῶς ἔτασθήσονται . potenter tormenta patientur.
8. Οὐ γὰρ ὑποστελεῖται πρόςωπον ὁ πάντων Δεσπό- 8. Non enim subtrahet personam cujusque Dominus , nec
της , οὐδὲ ἐντραπήσεται μέγεθος · ὅτι μικρὸν καὶ μέγαν | reverebitur magnitudinem : quoniam pusillum et magnum
αὐτὸς ἐποίησεν, ὁμοίως τε προνοεῖ περὶ πάντων. ipse fecit , et æqualiter cura est illi de omnibus.
9. Τοῖς δὲ κραταιοῖς ἰσχυρὰ ἐφίσταται ἔρευνα . 9. Fortioribus autem fortior instat cruciatio.
10. Πρὸς ὑμᾶς οὖν, ὦ τύραννοι , οἱ λόγοι μου , ἵνα 10. Ad vos ergo , o tyranni, sunt sermones mei, ut discatis
μάθητε σοφίαν καὶ μὴ παραπέσητε. sapientiam et non excidatis.
11. Οἱ γὰρ φυλάξαντες ὁσίως τὰ ὅσια ὁσιωθήσονται , 11. Qui enim custodierint juste justa justificabuntur, et
καὶ οἱ διδαχθέντες αὐτὰ εὑρήσουσιν ἀπολογίαν . qui didicerint ista invenient quid respondeant.
12. Ἐπιθυμήσατε οὖν τῶν λόγων μου , ποθήσατε καὶ 12. Concupiscite ergo sermones meos , diligite et habebi-
παιδευθήσεσθε. tis disciplinam .
13. Λαμπρὰ καὶ ἀμάραντός ἐστιν ἡ σοφία , καὶ εὐ 13. Clara est et quæ numquam marcescat sapientia , et
χερῶς θεωρεῖται ὑπὸ τῶν ἀγαπώντων αὐτὴν , καὶ εὑρί- quaeruntfacile videtur ab his qui diligunt eam , et invenitur ab his qui
illam.
σκεται ὑπὸ τῶν ζητούντων αὐτήν. 14. Præoccupat qui se concupiscunt ut illis se prior osten-
14. Φθάνει τοὺς ἐπιθυμοῦντας προγνωσθῆναι. dat.
15. Ὁ ὀρθρίσας ἐπ᾿ αὐτὴν οὐ κοπιάσει , πάρεδρον 15. Qui de luce vigilaverit ad illam non laborabit , assi-
γὰρ εὑρήσει τῶν πυλῶν αὐτοῦ. dentem enim illam inveniet foribus suis.
16. Τὸ γὰρ ἐνθυμηθῆναι περὶ αὐτῆς φρονήσεως τε- 16. Cogitare enim de illa sensus est consummatus , et qui
λειότης , καὶ ὁ ἀγρυπνήσας δι' αὐτὴν ταχέως ἀμέρι- vigilaverit propter illam cito erit securus.
μνος ἔσται.
17. Ὅτι τοὺς ἀξίους αὐτῆς αὕτη περιέρχεται ζη- 17. Quoniam dignos se ipsa circumit quærens , et in viis
τοῦσα , καὶ ἐν ταῖς τρίβοις φαντάζεται αὐτοῖς εὐμενῶς , ostendit se illis hilariter, et in omni providentia occurrit
καὶ ἐν πάσῃ ἐπινοίᾳ ὑπαντᾷ αὐτοῖς . illis.
18. Ἀρχὴ γὰρ αὐτῆς ἡ ἀληθεστάτη παιδείας ἐπιθυ- 18. Initium enim illius verissima est disciplinae concupi-
μία , φροντὶς δὲ παιδείας ἀγάπη , scentia , cura autem disciplinæ dilectio ,
19. ἀγάπη δὲ τήρησις νόμων αὐτῆς , προςοχὴ δὲ νό- 19. et dilectio custoditio legum illius est , custoditio au-
μων βεβαίωσις ἀφθαρσίας , tem legum confirmatio incorruptionis est,
20. ἀφθαρσία δὲ ἐγγὺς εἶναι ποιεῖ Θεοῦ. 20. incorruptio autem facit esse proximum Deo.
21. Επιθυμία ἄρα σοφίας ἀνάγει ἐπὶ βασιλείαν. 21. Concupiscentia itaque sapientiae deducit ad regnum.
22 , 23. Εἰ οὖν ἥδεσθε ἐπὶ θρόνοις καὶ σκήπτροις , τύ 22 , 23. Si ergo delectamini sedibus et sceptris , tyranni
ραννοι λαῶν, τιμήσατε σοφίαν, ἵνα εἰς τὸν αἰῶνα βασι- - populorum , diligite sapientiam , ut in perpetuum regnetis.
λεύσητε.
24. Τί δέ ἐστι σοφία καὶ πῶς ἐγένετο , ἀπαγγελῶ 24. Quid est autem sapientia et quemadmodum facta sit ,
καὶ οὐκ ἀποκρύψω ὑμῖν μυστήρια , ἀλλὰ ἀπ' ἀρχῆς γε- referam et non abscondam vobis sacramenta , sed ab initio
νέσεως ἐξιχνιάσω , καὶ θήσω εἰς τὸ ἐμφανὲς τὴν γνῶσιν nativitatis investigabo , et ponam in lucem scientiam illius ,
αὐτῆς , καὶ οὐ μὴ παροδεύσω τὴν ἀλήθειαν. et non præteribo veritatem.
25. Οὔτε μὴν φθόνῳ τετηκότι συνοδεύσω , ὅτι οὗτος 25. Neque cum invidia tabescente iter habebo , quoniam
οὐ κοινωνήσει σοφία. talis homo non erit particeps sapientiæ.
26. Πλῆθος δὲ σοφῶν σωτηρία κόσμου , καὶ βασιλεὺς 26. Multitudo autem sapientum sanitas est orbis terra-
φρόνιμος εὐστάθεια δήμου . rum, et rex sapiens populi stabilimentum est.
27. Ὥςτε παιδεύεσθε τοῖς ῥήμασίν μου , καὶ ὠφελη- 27. Ergo accipite disciplinam per sermones meos , et pro-
θήσεσθε . derit vobis.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ζ' . CAPUT VII.
1. Εἰμὶ μὲν κἀγὼ θνητὸς ἄνθρωπος , ἶσος ἅπασιν, 1. Sum quidem et ego mortalis homo, similis omnibus, et
καὶ γηγενοῦς ἀπόγονος πρωτοπλάστου · καὶ ἐν κοιλίᾳ . ex genere terreni illius qui prior factus est : et in ventre
μητρὸς ἐγλύφην σὰρξ , matris figuratus sum ,
 SAPIENTIA SALOMONIS. CAP. VII. 259

9. δεκαμηνιαίῳ χρόνῳ παγεὶς ἐν αἵματι , ἐκ σπέρμα- | 2. caro decem mensium tempore coagulatus in sanguine ,
τος ἀνδρὸς καὶ ἡδονῆς ὕπνῳ συνελθούσης. ex semine hominis et delectamento somno conveniente.
3. Καὶ ἐγὼ δὲ γενόμενος ἔσπασα τὸν κοινὸν ἀέρα , 3. Et ego natus hausi communem aerem , et in similiter
καὶ ἐπὶ τὴν ὁμοιοπαθῆ κατέπεσον γῆν, πρώτην φωνὴν factam decidi terram , primam vocem similem omnibus
τὴν ὁμοίαν πᾶσιν ἴσα κλαίων · æque plorans :
4. ἐν σπαργάνοις ἀνετράφην καὶ ἐν φροντίσιν . 4. in involumentis nutritus sum et in curis.
5. Οὐδεὶς γὰρ βασιλεὺς ἑτέραν ἔσχεν γενέσεως ἀρ 5. Nemo enim ex regibus habuit aliud nativitatis initium.
χήν .
6. Μία δὲ πάντων εἴςοδος εἰς τὸν βίον , ἔξοδός τε 6. Unus ergo est omnibus introitus ad vitam , et similis
ἴση . exitus.
7. Διὰ τοῦτο ηὐξάμην, καὶ φρόνησις ἐδόθη μοι· ἐπε- 7. Propter hoc optavi , et datus est mihi sensus : invo-
καλεσάμην, καὶ ἦλθέ μοι πνεῦμα σοφίας . cavi , et venit in me spiritus sapientia .
8. Προέκρινα αὐτὴν σκήπτρων καὶ θρόνων, καὶ 8. Praeposui illam regnis et sedibus , et divitias nihil esse
πλοῦτον οὐδὲν ἡγησάμην ἐν συγκρίσει αὐτῆς . duxi in comparatione illius.
9. Οὐδὲ ὁμοίωσα αὐτῇ λίθον ἀτίμητον, ὅτι ὁ πᾶς 9. Nec comparavi illi lapidem pretiosum , quoniam omne
χρυσὸς ἐν ὄψει αὐτῆς ψάμμος ὀλίγη , καὶ ὡς πηλὸς aurum in comparatione illius arena est exigua , et tamquam
λογισθήσεται ἄργυρος ἐναντίον αὐτῆς. lutum æstimabitur argentum in conspectu illius.
10. Ὑπὲρ ὑγίειαν καὶ εὐμορφίαν ἠγάπησα αὐτὴν, 10. Super salutem et speciem dilexi eam , et proposui pro
καὶ προειλόμην αὐτὴν ἀντὶ φωτὸς ἔχειν, ὅτι ἀκοίμητον luce habere illam , quoniam inexstinguibile est lumen illius.
τὸ ἐκ ταύτης φέγγος.
1. Ἦλθε δέ μοι τὰ ἀγαθὰ ὁμοῦ πάντα μετ' αὐτῆς , 11. Venerunt autem mihi omnia bona pariter cum illa, et
καὶ ἀναρίθμητος πλοῦτος ἐν χερσὶν αὐτῆς. innumerabilis honestas per manus illius.
12. Εὐφράνθην δὲ ἐπὶ πάντων, ὅτι αὐτῶν ἡγεῖται 12. Et letatus sum in omnibus , quoniam antecedebat
σοφία , ἠγνόουν δὲ αὐτὴν γενέτιν εἶναι τούτων. ista sapientia , et ignorabam quoniam horum ipsa mater est.
13. Αδόλως τε ἔμαθον, ἀφθόνως τε μεταδίδωμι , τὸν 13. Et sine fictione didici , et sine invidia communico ,
πλοῦτον αὐτῆς οὐκ ἀποκρύπτομαι . honestatem illius non abscondo.
14. Ανεκλιπὴς γὰρ θησαυρός ἐστιν ἀνθρώποις , ὃν οἱ 14. Infinitus enim thesaurus est hominibus , quo qui usi
χρησάμενοι πρὸς Θεὸν ἐστείλαντο φιλίαν διὰ τὰς ἐκ sunt participes facti sunt amicitia Dei propter disciplinæ
παιδείας δωρεάς συσταθέντες . dona commendati.
15. Ἐμοὶ δὲ δῴη ὁ Θεὸς εἰπεῖν κατὰ γνώμην, καὶ 15. Mihi autem Deus det dicere ex sententia , et præsu-
ἐνθυμηθῆναι ἀξίως τῶν δεδομένων, ὅτι αὐτὸς καὶ τῆς mere digna horum quæ mihi sunt data , quoniam ipse et sa-
σοφίας ὁδηγός ἐστι , καὶ τῶν σοφῶν διορθωτής. pientiæ dux est , et sapientum emendator.
16. Ἐν γὰρ χειρὶ αὐτοῦ καὶ ἡμεῖς καὶ οἱ λόγοι ἡμῶν, 16. In manu enim illius et nos et sermones nostri , et
πᾶσά τε φρόνησις καὶ ἐργατειῶν ἐπιστήμη . omnis sapientia et operum scientia.
17. Ipse enim dedit mihi horum quæ sunt scientiam ve-
17. Αὐτὸς γάρ μοι ἔδωκεν τῶν ὄντων γνῶσιν ἀψευδῆ , ram , ut sciam dispositionem orbis terrarum et virtutem
εἰδέναι σύστασιν κόσμου καὶ ἐνέργειαν στοιχείων, elementorum ,
18. ἀρχὴν καὶ τέλος καὶ μεσότητα χρόνων, τροπῶν 18. initium et consummationem et medietatem tempo-
ἀλλαγὰς καὶ μεταβολὰς καιρῶν, rum , vicissitudinum permutationes et mutationes tempo-
rum ,
19. ἐνιαυτῶν κύκλους καὶ ἀστέρων θέσεις , 19. annorum cursus et stellarum dispositiones ,
20. φύσεις ζώων καὶ θυμοὺς θηρίων, πνευμάτων βίας 20. naturas animalium et iras bestiarum , vim ventorum
καὶ διαλογισμοὺς ἀνθρώπων, διαφορὰς φυτῶν καὶ δυνά et cogitationes hominum , differentias plantarum et virtutes
μεις ῥιζῶν. radicum.
21. Ὅσα τέ ἐστι κρυπτὰ καὶ ἐμφανῆ ἔγνων · ἡ γὰρ 21. Quæcumque sunt absconsa et evidentia didici : om-
πάντων τεχνῖτις ἐδίδαξέ με σοφία . nium enim artifex docuit me sapientia.
22. Ἔστι γὰρ ἐν αὐτῇ πνεῦμα νοερόν, ἅγιον, μονο- 22. Est enim in illa spiritus intelligens , sanctus , unicus ,
γενὲς , πολυμερές , λεπτὸν, εἰκίνητον, τρανὸν, ἀμόλυν- | multiplex , subtilis , bene mobilis , disertus , immaculatus ,
τον , σαφὲς , ἀπήμαντον , φιλάγαθον , ὀξὺ , ἀκώλυτον , manifestus , inviolabilis , bonum amans , acutus , quem nihil
εὐεργετικὸν, vetat , munificus ,
23. benignus , stabilis , securus , sine sollicitudine , omni-
23. φιλάνθρωπον , βέβαιον , ἀσφαλὲς , ἀμέριμνον , παν-
τοδύναμον, πανεπίσκοπον , καὶ διὰ πάντων χωροῦν | potens , omnia spectans , et per omnes penetrans spiritus
πνευμάτων νοερῶν, καθαρῶν, λεπτοτάτων. intelligibiles , mundos , subtilissimos.
24. Πάσης γὰρ κινήσεως κινητικώτερον σοφία , διή- 24. Omnibus enim motibus mobilior est sapientia , attin-
κει δὲ καὶ χωρεῖ διὰ πάντων διὰ τὴν καθαρότητα . git autem et penetrat per omnia propter munditiam.
25. Ατμὶς γάρ ἐστι τῆς τοῦ Θεοῦ δυνάμεως , καὶ 25. Vapor est enim virtutis Dei , et emanatio Omnipoten-
ἀπόῤῥοια τῆς τοῦ Παντοκράτορος δόξης ειλικρινής · διὰ tis gloriae sincera : ideo nihil inquinatum in illam incurrit.
τοῦτο οὐδὲν μεμιαμμένον εἰς αὐτὴν παρεμπίπτει .
26. Απαύγασμα γάρ ἐστι φωτὸς ἀϊδίου, καὶ ἔσοπτρον 26. Splendor est enim lucis æternæ et speculum sine
ἀκηλίδωτον τῆς τοῦ Θεοῦ ἐνεργείας , καὶ εἰκὼν τῆς | macula operationis Dei , et imago bonitatis illius.
ἀγαθότητος αὐτοῦ .
27. Μία δὲ οὖσα πάντα δύναται , καὶ μένουσα ἐν 27. Et cum sit una omnia potest , et in se permanens
17.
260 ΣΟΦΙΑ ΣΑΛΩΜΩΝ. Κεφ . Η'.
αὑτῇ τὰ πάντα καινίζει , καὶ κατὰ γενεὰς εἰς ψυχὰς : omnia innovat , et per nationes in animas sanctas se trans-
ὁσίας μεταβαίνουσα φίλους Θεοῦ καὶ προφήτας κατα- ferens amicos Dei et prophetas constituit.
σκευάζει.
28. Οὐδένα γὰρ ἀγαπᾷ ὁ Θεὸς , εἰ μὴ τὸν σοφίᾳ συνοι-
κούντα .
29. Ἔστι γὰρ αὕτη εὐπρεπεστέρα ἡλίου καὶ ὑπὲρ
πᾶσαν ἄστρων θέσιν , φωτὶ συγκρινομένη εὑρίσκεται | sitionem stellarum , luci comparata prior invenitur.
προτέρα .
30. Τοῦτο μὲν γὰρ διαδέχεται νύξ , σοφίας δὲ οὐκ
ἀντισχύει κακία .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Η .
ι . Διατείνει δὲ ἀπὸ πέρατος εἰς πέρας εὐρώστως ,
καὶ διοικεῖ τὰ πάντα χρηστῶς .
2. Ταύτην ἐφίλησα καὶ ἐξεζήτησα ἐκ νεότητός μου,
καὶ ἐζήτησα νύμφην ἀγαγέσθαι ἐμαυτῷ , καὶ ἐραστὴς |
ἐγενόμην τοῦ κάλλους αὐτῆς.
3. Εὐγένειαν δοξάζει , συμβίωσιν Θεοῦ ἔχουσα , καὶ
ὁ πάντων δεσπότης ἠγάπησεν αὐτήν.
4. Μύστις γάρ ἐστι τῆς τοῦ Θεοῦ ἐπιστήμης , καὶ
αἱρετὶς τῶν ἔργων αὐτοῦ.
5. Εἰ δὲ πλοῦτός ἐστιν ἐπιθυμητὸν κτῆμα ἐν βίῳ ,
τί σοφίας πλουσιώτερον τῆς τὰ πάντα ἐργαζομένης ; |
6. Εἰ δὲ φρόνησις ἐργάζεται , τίς αὐτῆς τῶν ὄντων
μᾶλλον ἐστι τεχνίτης ;
7. Καὶ εἰ δικαιοσύνην ἀγαπᾶ τις , οἱ πόνοι ταύτης
εἰσὶν ἀρεταί. Σωφροσύνην γὰρ καὶ φρόνησιν ἐκδιδά- |
σκει , δικαιοσύνην καὶ ἀνδρίαν, ὧν χρησιμώτερον οὐδέν |
ἐστιν ἐν βίῳ ἀνθρώποις .
8. Εἰ δὲ καὶ πολυπειρίαν ποθεῖ τις , οἶδε τὰ ἀρχαῖα
καὶ τὰ μέλλοντα εἰκάζει , ἐπίσταται στροφὰς λόγων
καὶ λύσεις αἰνιγμάτων· σημεῖα καὶ τέρατα προγινώ-
σκει , καὶ ἐκβάσεις καιρῶν καὶ χρόνων.
9. Ἔκρινα τοίνυν ταύτην ἀγαγέσθαι πρὸς συμβίω
σιν, εἰδὼς ὅτι ἔσται μοι σύμβουλος ἀγαθῶν, καὶ πα-
ραίνεσις φροντίδων καὶ λύπης.
10. Εξω δι' αὐτὴν , δόξαν ἐν ὄχλοις , καὶ τιμὴν πα-
ρὰ πρεσβυτέροις ὁ νέος.
ιι. Ὀξὺς εὑρεθήσομαι ἐν κρίσει , καὶ ἐν ὄψει δυνα
στῶν θαυμασθήσομαι .
12. Σιγῶντά με περιμενοῦσιν , καὶ · φθεγγομένῳ
προςέξουσι , καὶ λαλοῦντος ἐπιπλεῖον, χεῖρα ἐπιθήσον- |
σιν ἐπὶ στόμα αὐτῶν.
13. Εξω δι ' αὐτὴν, ἀθανασίαν , καὶ μνήμην αἰώνιον
τοῖς μετ' ἐμὲ ἀπολείψω.
14. Διοικήσω λαούς , καὶ ἔθνη ὑποταγήσεταί μοι .
15. Φοβηθήσονται με ἀκούσαντες τύραννοι φρικτοί ,
ἐν πλήθει φανοῦμαι ἀγαθὸς , καὶ ἐν πολέμῳ ἀνδρεῖος .
16. Εἰςελθὼν εἰς τὸν οἶκόν μου προςαναπαύσομαι
αὐτῇ · οὐ γὰρ ἔχει πικρίαν ἡ συναναστροφὴ αὐτῆς , οὐδὲ
ὀδύνην ἡ συμβίωσις αὐτῆς , ἀλλὰ εὐφροσύνην καὶ χαράν .
17. Ταῦτα λογισάμενος ἐν ἐμαυτῷ , καὶ φροντίσας
ἐν καρδίᾳ μου , ὅτι ἐστὶ ἀθανασία ἐν συγγενεία σοφίας,
18. καὶ ἐν φιλίᾳ αὐτῆς τέρψις ἀγαθὴ , καὶ ἐν πόνοις
χειρῶν αὐτῆς πλοῦτος ἀνεκλιπὴς , καὶ ἐν συγγυμνασία |
ὁμιλίας αὐτῆς φρόνησις , καὶ εὔκλεια ἐν κοινωνία λόξ
γων αὐτῆς , περιήειν ζητῶν ὅπως λάβω αὐτὴν εἰς ἐμαυ
τόν.
19. Παῖς δὲ ἤμην εὐφυής , ψυχῆς τε ἔλαχον ἀγαθῆς·
28. Neminem enim diligit Deus , nisi eum qui cum sa-
pientia inhabitat.
29. Est enim haec speciosior sole et super omnem dispo-
30. Illi enim succedit nox , sapientiam autem non vincit
malitia.
CAPUT VIII.
1. Attingit ergo a fine ad finem fortiter, et disponit omnia
suaviter.
2. Hanc amavi et exquisivi a juventute mea , et quæsivi
sponsam mihi assumere , et amator factus sum forma il-
lius.
3. Generositatem glorificat , contubernium habens Dei ,
et omnium dominus dilexit illam.
4. Doctrix enim est disciplina Dei , et electrix operum il-
lius .
5. Et si divitiae sunt desiderabilis possessio in vita , quid
sapientia locupletius quae operatur omnia ?
6. Si autem sensus operatur, quis horum quæ sunt magis
quam illa est artifex?
7. Et si justitiam quis diligit, labores hujus sunt virtutes.
Sobrietatem enim et prudentiam docet, justitiam et virtu-
tem , quibus utilius nihil in vita hominibus.
8. Et si multitudinem scientia desiderat quis , scit prae-
terita et de futuris aestimat, scit versutias sermonum et dis-
solutiones argumentorum : signa et monstra scit antequam
fiant , et eventus temporum et saeculorum .
9. Proposui ergo hanc adducere mihi ad convivendum ,
sciens quoniam erit mihi consultrix bonorum , et erit allo-
cutio curarum et tædii.
10. Habebo propter hanc, claritatem ad turbas , et hono-
rem apud seniores juvenis.
11. Acutus inveniar in judicio, et in conspectu potentium
admirabilis ero.
12. Tacentem me sustinebunt , et loquentem me respi-
cient , et sermocinante me plura , manum ori suo impo-
nent.
13. Habebo per hanc , immortalitatem , et memoriam
æternam his qui post me futuri sunt relinquam.
14. Disponam populos , et nationes erunt mihi subdita .
15. Timebunt me audientes reges horrendi , in multitu-
dine bonus videbor, et in bello fortis.
16. Intrans in domum meam conquiescam cum illa : non
enim habet amaritudinem conversatio illius , nec taedium
convictus illius , sed laetitiam et gaudium.
17. Haec cogitans apud me , et commemorans in corde
meo , quoniam immortalitas est in cognatione sapientiae ,
18. et in amicitia illius delectatio bona, et in laboribus ma-
nuum ejus honestas sine defectione , et in coexercitatione
conversationis illius prudentia , et praeclaritas in communi
catione sermonum ipsius , circumibam quærens ut mihi il-
lam assumerem.
19. Puer autem eram ingeniosus , et sortitus sum ani-
mambonam :
 SAPIENTIA SALOMONIS . CAP. X.
20. μᾶλλον δὲ ἀγαθὸς ὢν ἦλθον εἰς σῶμα ἀμίαν
τον.
21. Γνοὺς δὲ ὅτι οὐκ ἄλλως ἔσομαι ἐγκρατής , ἐὰν
μὴ ὁ Θεὸς δῷ , καὶ τοῦτο δ᾽ ἦν φρονήσεως τὸ εἰδέναι
τίνος ἡ χάρις , ἐνέτυχον τῷ Κυρίῳ, καὶ ἐδεήθην αὐτοῦ ,
καὶ εἶπον ἐξ ὅλης τῆς καρδίας μου·
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Θ' .
1. Θεὲ πατέρων καὶ Κύριε τοῦ ἐλέους σου , ὁ ποιή-
σας τὰ πάντα ἐν λόγῳ σου ,
2. καὶ τῇ σοφίᾳ σου κατεσκεύασας ἄνθρωπον , ἵνα
δεσπόζη τῶν ὑπὸ σοῦ γενομένων κτισμάτων,
3. καὶ διέπῃ τὸν κόσμον ἐν ὁσιότητι καὶ δικαιοσύνῃ ,
καὶ ἐν ἐυθύτητι ψυχῆς κρίσιν κρίνῃ·
4. δός μοι τὴν τῶν σῶν θρόνων πάρεδρον σοφίαν ,
καὶ μή με ἀποδοκιμάσῃς ἐκ παίδων σου
5. ὅτι ἐγὼ δοῦλος σὸς καὶ υἱὸς τῆς παιδίσκης σου ,
ἄνθρωπος ἀσθενὴς καὶ ὀλιγοχρόνιος , καὶ ἐλάσσων ἐν
συνέσει κρίσεως καὶ νόμων.
6. Κἂν γάρ τις ᾖ τέλειος ἐν υἱοῖς ἀνθρώπων , τῆς ἀπὸ
σοῦ σοφίας ἀπούσης , εἰς οὐδὲν λογισθήσεται .
7. Σύ με προείλω βασιλέα λαοῦ σου , καὶ δικαστὴν
υἱῶν σου καὶ θυγατέρων .
8. Εἶπας , οἰκοδομῆσαι ναὸν ἐν ὄρει ἁγίῳ σου , καὶ
ἐν πόλει κατασκηνώσεώς σου θυσιαστήριον , μίμημα |
σκηνῆς ἁγίας ἣν προητοίμασας ἀπ' ἀρχῆς .
9. Καὶ μετὰ σοῦ ἡ σοφία ἡ εἰδυῖα τὰ ἔργα σου , καὶ
παροῦσα ὅτε ἐποίεις τὸν κόσμον, καὶ ἐπισταμένη τί |
ἀρεστὸν ἐν ὀφθαλμοῖς σου , καὶ τί εὐθὲς ἐν ἐντολαῖς
σου .
10. Εξαπόστειλον αὐτὴν ἐξ ἁγίων οὐρανῶν, καὶ ἀπὸ
θρόνου δόξης σου πέμψον αὐτὴν, ἵνα συμπαροῦσά |
μοι κοπιάσῃ , καὶ γνῶ τί εὐάρεστόν ἐστι παρὰ σοί .
τι. Οἶδε γὰρ ἐκείνη πάντα καὶ συνιεῖ , καὶ ὁδηγήσει
με ἐν ταῖς πράξεσί μου σωφρόνως , καὶ φυλάξει με ἐν ]
τῇ δόξῃ αὐτῆς.
12. Καὶ ἔσται προςδεκτὰ τὰ ἔργα μου , καὶ διακρινῶ
τὸν λαόν σου δικαίως , καὶ ἔσομαι ἄξιος θρόνων πατρός |
μου.
13. Τίς γὰρ ἄνθρωπος γνώσεται βουλὴν Θεοῦ , ἢ
τίς ἐνθυμηθήσεται τί θέλει ὁ Κύριος ;
14. Λογισμοὶ γὰρ θνητῶν δειλοὶ , καὶ ἐπισφαλεῖς αἱ
ἐπίνοιαι ἡμῶν .
15. Φθαρτὸν γὰρ σῶμα βαρύνει ψυχὴν, καὶ βρίθει
τὸ γεῶδες σκῆνος νοῦν πολυφροντίδα.
16. Καὶ μόλις εἰκάζομεν τὰ ἐπὶ γῆς , καὶ τὰ ἐν
χερσὶν εὑρίσκομεν μετὰ πόνου · τὰ δὲ ἐν οὐρανοῖς τίς |
ἐξιχνίασεν ;
17. Βουλὴν δέ σου τίς ἔγνω , εἰ μὴ σὺ ἔδωκας σου
φίαν, καὶ ἔπεμψας τὸ ἅγιόν σου πνεῦμα ἀπὸ ὑψίστων ;
18. Καὶ οὕτως διωρθώθησαν αἱ τρίβοι τῶν ἐπὶ γῆς ,
καὶ τὰ ἀρεστά σου ἐδιδάχθησαν ἄνθρωποι ,
19. καὶ τῇ σοφίᾳ ἐσώθησαν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ι'.
1. Αὕτη πρωτόπλαστον πατέρα κόσμου μόνον κτι-
σθέντα διεφύλαξεν , καὶ ἐξείλατο αὐτὸν ἐκ παραπτώμα
τος ἰδίου ,
261
20. magis autem cum essem bonus veni ad corpus incoin-
quinatum.
21. Et ut scivi quoniam aliter non possem esse continens,
nisi Deus det , et hoc ipsum erat sapientiæ scire cujus esset
hoc donum , adi Dominum , et deprecatus sum illum , et
dixi ex totis præcordiis meis :
CAPUT IX.
1. Deus patrum et Domine misericordiae tuae , qui fecisti
omnia in verbo tuo ,
2. et sapientia tua constituisti hominem , ut dominetur
creaturis quæ a te factæ sunt,
3. et disponat orbem terrarum in æquitate et justitia , et
in directione cordis judicium judicet :
4. da mihi sedium tuarum assistricem sapientiam , et
noli me reprobare a pueris tuis :
5. quoniam servus tuus sum ego et filius ancillae tuae ,
homo infirmus et exigui temporis , et minor ad intellectum
judicii et legum.
6. Nam etsi quis erit consummatus inter filios hominum ,
si ab illo fugerit sapientia tua , in nihilum computabitur.
7. Tu elegisti me regem populi tui , et judicem filiorum
tuorum et filiarum.
8. Dixisti , aedificare templum in monte sancto tuo, et in
civitate habitationis tuæ altare , similitudinem tabernaculi
sancti quod præparasti ab initio.
9. Et tecum sapientia quæ novit opera tua , quæ et ad-
fuit tunc cum orbem terrarum faceres , et scit quid plasi-
tum sit in oculis tuis , et quid directum in præceptis tuis :
10. Emitte illam de coelis sanctis,et a sede majestatis tuae
mitte illam , ut mecum sit et mecum laboret , et sciam quid
acceptum sit apud te.
11. Scit enim illa omnia et intelligit , et deducet me in
operibus meis sobrie , et custodiet me in sua potentia.
12. Et erunt accepta opera mea , et disponam populum
tuum juste , et ero dignus sedium patris mei.
13. Quis enim hominum poterit scire consilium Dei , aut
quis poterit cogitare quid velit Dominus ?
14. Cogitationes enim mortalium timidæ , et incertæ pro-
videntiae nostra .
15. Corruptibile enim corpus aggravat animam , et ter-
rena inhabitatio deprimit sensum multa curantem.
16. Et difficile aestimamus quæ in terra sunt , et quae in
prospectu sunt invenimus cum labore : quæ autem in coelis
sunt quis investigavit ?
17. Sensum autem tuum quis scivit , nisi tu dederis sa-
pientiam , et miseris spiritum sanctum tuum de altissimis ?
18. Et sic correcta sunt semitæ eorum qui in terris sunt,
et quæ tibi placent didicerunt homines ,
19. et per sapientiam sanati sunt.
CAPUT X.
1. Haec illum qui primus formatus est patrem orbis ter-
rarum cum solus esset creatus custodivit , et eduxit illum a
delicto suo ,
262 ΣΟΦΙΑ ΣΑΛΩΜΩΝ . Κεφ . ΙΑ'.
2. ἔδωκέ τε αὐτῷ ἰσχὺν κρατῆσαι ἁπάντων. 2. et dedit ei virtutem continendi omnia.
3. Ἀποστὰς δὲ ἀπ' αὐτῆς ἄδικος ἐν ὀργῇ αὐτοῦ , 3. Ab hac autem ut recessit injustus in ira sua , fratricidis
ἀδελφοκτόνοις συναπώλετο θυμοῖς . furoribus simul periit.
4. Δι᾿ ὃν κατακλυζομένην γῆν πάλιν διέσωσε σοφία, 4. Propter quem inundatam terram rursus salvavit sa-
δι᾿ εὐτελοῦς ξύλου τὸν δίκαιον κυβερνήσασα . pientia , per contemptibile lignum justum gubernans.
5. Αὕτη καὶ ἐν ὁμονοία πονηρίας ἐθνῶν συγχυθέν 5. Hæc et in consensu superbiæ nationibus confusis in-
των εὗρε τὸν δίκαιον, καὶ ἐτήρησεν αὐτὸν ἄμεμπτον | venit justum , et conservavit eum sine querela Deo, et super
Θεῷ , καὶ ἐπὶ τέκνου σπλάγχνοις ἰσχυρὸν ἐφύλαξεν. filii viscera fortem custodivit.
6. Αὕτη δίκαιον ἐξαπολλυμένων ἀσεβῶν ἐῤῥύσατο 6. Hæc justum pereuntibus impiis liberavit fugientem a
φυγόντα πῦρ καταβάσιον Πενταπόλεως· descendente igne in Pentapolim :
7. οἷς ἐπὶ μαρτύριον τῆς πονηρίας καπνιζομένη και 7. quibus in testimonium nequitia fumigabunda constat
θέστηκε χέρσος , καὶ ἀτελέσιν ὥραις καρποφοροῦντα | deserta terra , et imperfectis germinibus fructificantes ar-
φυτὰ , ἀπιστούσης ψυχῆς μνημεῖον ἑστηκυῖα στήλη | bores , incredulæ animæ memoria stans figmentum salis.
ἁλός.
8. Σοφίαν γὰρ παροδεύσαντες οὐ μόνον ἐβλάβησαν 8. Sapientiam enim prætereuntes non tantum in hoc læsi
τοῦ μὴ γνῶναι τὰ καλὰ , ἀλλὰ καὶ τῆς ἀφροσύνης ἀπέ- sunt ut ignorarent bona , sed et insipientiæ suæ reliquerunt
λιπον τῷ βίῳ μνημόσυνον, ἵνα ἐν οἷς ἐσφάλησαν μηδὲ | hominibus memoriam , ut in his quæ peccaverunt nec la-
λαθεῖν δυνηθῶσι. tere potuissent .
9. Σοφία δὲ τοὺς θεραπεύσαντας αὐτὴν ἐκ πόνων 9. Sapientia autem hos qui se observarunt a laboribus li-
ἐῤῥύσατο. beravit.
10. Αὕτη φυγάδα ὀργῆς ἀδελφοῦ δίκαιον ὡδήγησεν 10. Hac profugum iræ fratris justum deduxit per vias
ἐν τρίβοις εὐθείαις , ἔδειξεν αὐτῷ βασιλείαν Θεοῦ , καὶ rectas , ostendit illi regnum Dei , et dedit illi scientiam san-
ἔδωκεν αὐτῷ γνῶσιν ἁγίων · εὐπόρησεν αὐτὸν ἐν μό- ctorum : honestavit illum in laboribus , et complevit labo-
χθοις , καὶ ἐπλήθυνε τοὺς πόνους αὐτοῦ. res illius.
II . Ἐν πλεονεξίᾳ κατισχυόντων αὐτὸν παρέστη , 11. In fraude circumvenientium illum affuit, et honestum
καὶ ἐπλούτισεν αὐτόν. fecit illum.
12. Διεφύλαξεν αὐτὸν ἀπὸ ἐχθρῶν , καὶ ἀπὸ ἐνε 12. Custodivit illum ab inimicis , et a seductoribus tu-
δρευόντων ἠσφαλίσατο , καὶ ἀγῶνα ἰσχυρὸν ἐβράβευ- tavit, et certamen forte dedit illi ut vinceret, ut sciret quo-
σεν αὐτῷ , ἵνα γνῷ ὅτι παντὸς δυνατωτέρα ἐστὶν εὐ niam omnium potentior est pietas.
σέβεια .
13. Αὕτη πραθέντα δίκαιον οὐκ ἐγκατέλιπεν , ἀλλὰ 13. Haec venditum justum non dereliquit , sed a peccato
ἐξ ἁμαρτίας ἐῤῥύσατο αὐτόν. Συγκατέβη αὐτῷ εἰς | liberavit eum. Descendit cum illo in foveam ,
λάκκον,
14. καὶ ἐν δεσμοῖς οὐκ ἀφῆκεν αὐτὸν, ἕως ἤνεγκεν 14. et in vinculis non dereliquit illum , donec afferret illi
αὐτῷ σκῆπτρα βασιλείας καὶ ἐξουσίαν τυραννούντων | sceptrum regni et potentiam adversus eos qui eum depri-
αὐτοῦ. Ψευδεῖς τε ἔδειξε τοὺς μωμησαμένους αὐτὸν , mebant. Et mendaces ostendit qui maculaverant illum , et
καὶ ἔδωκεν αὐτῷ δόξαν αἰώνιον. dedit illi claritatem æternam .
15. Αὕτη λαὸν ὅσιον καὶ σπέρμα ἄμεμπτον ἐῤῥύσατο 15. Hæc populum justum et semen sine querela liber
ἐξ ἔθνους θλιβόντων. ravit a natione eorum qui illum opprimebant.
16. Εἰςῆλθεν εἰς ψυχὴν θεράποντος Κυρίου , καὶ 16. Intravit in animam servi Domini , et stetit contra re-
ἀντέστη βασιλεῦσι φοβεροῖς ἐν τέρασι καὶ σημείοις ges horrendos in portentis et signis.
17. Ἀπέδωκεν ὁσίοις μισθὸν κόπων αὐτῶν, ὡδήγη 17. Reddidit justis mercedem laborum suorum , deduxit
σεν αὐτοὺς ἐν ὁδῷ θαυμαστῇ , καὶ ἐγένετο αὐτοῖς εἰς | eos in via mirabili , et fuit illis in velamentum die, et in lu-
σκέπην ἡμέρας , καὶ εἰς φλόγα ἄστρων τὴν νύκτα. cem stellarum per noctem.
18. Διεβίβασεν αὐτοὺς θάλασσαν ἐρυθρὰν, καὶ διή- 18. Transtulit illos per mare rubrum , et transvexit illos
γαγεν αὐτοὺς δι' ὕδατος πολλοῦ · per aquam nimiam :
19. τοὺς δὲ ἐχθροὺς αὐτῶν κατέκλυσε , καὶ ἐκ βά 19. inimicos autemillorum demersit, et de profundo abyssi
θους ἀβύσσου ἀνέβρασεν αὐτούς. ejecit eos.
20. Διὰ τοῦτο δίκαιοι ἐσκύλευσαν ἀσεβεῖς , καὶ ὕμ 20. Ideo justi tulerunt spolia impiorum, et decantaverunt,
νησαν , Κύριε , τὸ ὄνομα τὸ ἅγιόν σου , τήν τε ὑπέρ- | Domine , nomen sanctum tuum , et victricem manum tuam
μαχόν σου χεῖρα ἤνεσαν ὁμοθυμαδόν. laudaverunt pariter.
21. Ὅτι ἡ σοφία ἤνοιξε στόμα κωφῶν, καὶ γλώσσας 21. Quoniam sapientia aperuit os mutorum , et linguas
νηπίων ἔθηκε τρανάς. infantium fecit disertas.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΑ'. CAPUT XI.

1. Ευώδωσε τὰ ἔργα αὐτῶν ἐν χειρὶ προφήτου 1. Direxit opera eorum in manu prophetae sancti.
ἁγίου .
2. Διώδευσαν ἔρημον αοίκητον , καὶ ἐν ἀβάτοις 2. Iter fecerunt per desertum quod non habitabatur, et
ἔπηξαν σκηνάς. in inviis fixerunt casas.
 SAPIENTIA SALOMONIS. CAP. XI. 263
3. Αντέστησαν πολεμίοις , καὶ ἠμύναντο ἐχθρούς. 3. Steterunt contra hostes, et de inimicis se vindicaverunt.
4. Ἐδίψησαν καὶ ἐπεκαλέσαντό σε , καὶ ἐδόθη αὐ 4. Sitierunt et invocaverunt te , et data est illis aqua de
τοῖς ἐκ πέτρας ἀκροτόμου ὕδωρ, καὶ ἴαμα δίψης ἐκ λί- petra durissima , et requies sitis de lapide duro.
θου σκληροῦ.
5. Δι' ὧν γὰρ ἐκολάσθησαν οἱ ἐχθροὶ αὐτῶν, 5. Per quæ enim poenas passi sunt inimici illorum,
6. διὰ τούτων αὐτοὶ ἀποροῦντες εὐεργετήθησαν . 6. per haec cum iis quibus deerat bene actum est.
7. Ἀντὶ μὲν πηγῆς ἀεννάου ποταμοῦ αἵματι λυθρώ- 7. Nam pro fonte sempiterni fluminis sanguine immundo
δει ταραχθέντες turbati
8. εἰς ἔλεγχον νηπιοκτόνου διατάγματος , ἔδωκας 8. in redargutionem præcepti de occidendis parvulis, de-
αὐτοῖς δαψιλὲς ὕδωρ ἀνελπίστως · disti ipsis abundantem aquam insperate :
9. δείξας διὰ τοῦ τότε δίψους πῶς τοὺς ὑπεναντίους 9. ostendens per sitim quæ tunc fuit quomodo adversarios
ἐκόλασας. punivisses.
10. Ὅτε γὰρ ἐπειράσθησαν, καί περ ἐν ἐλέει παι- 10. Cum enim tentati sunt , et quidem cum misericordia
δευόμενοι , ἔγνωσαν πῶς ἐν ὀργῇ κρινόμενοι ἀσεβεῖς | disciplinam accipientes , scierunt quemadmodum cum ira
ἐβασανίζοντο . judicati impii tormenta passi sint.
11. Τούτους μὲν γὰρ ὡς πατὴρ νουθετῶν ἐδοκίμα 11. Hos siquidem tamquam pater monens probasti , illos
σας , ἐκείνους δὲ ὡς ἀπότομος βασιλεὺς , καταδικάζων autem tamquam rex durus condemnans interrogasti .
ἐξήτασας .
12. Καὶ ἀπόντες δὲ καὶ παρόντες ὁμοίως ἐτρύχοντο. 12. Etabsentes autemet praesentes similiter torquebantur .
13. Διπλῆ γὰρ αὐτοὺς ἔλαβε λύπη , καὶ στεναγμὸς 13. Duplex enim taedium accepit illos , et gemitus cum
μνημῶν τῶν παρελθουσῶν. memoria præteritorum .
14. Ὅτε γὰρ ἤκουσαν διὰ τῶν ἰδίων κολάσεων εὐερ- 14. Cum enim audirent per sua tormenta bene cum illis
γετουμένους αὐτοὺς , ᾔσθοντο τοῦ Κυρίου . agi , senserunt Dominum.
15. Τὸν γὰρ ἐν ἐκθέσει πάλαι ῥιφέντα ἀπεῖπον 15. Quem enim in expositione olim projectum repudiave-
χλευάζοντες , ἐπὶ τέλει τῶν ἐκβάσεων ἐθαύμασαν, οὐχ | runt deridentes , in fine eventuum mirati sunt , non similiter
ὅμοια δικαίοις διψήσαντες. justis sitientes.
16. Ἀντὶ δὲ λογισμῶν ἀσυνέτων ἀδικίας αὐτῶν, ἐν 16. Pro cogitationibus autem insensatis iniquitatis illo-
οἷς πλανηθέντες ἐθρήσκευον ἄλογα ἑρπετὰ καὶ κνώδαλα rum , quia quidem errantes colebant mutos serpentes et
εὐτελῆ , ἐπαπέστειλας αὐτοῖς πλῆθος ἀλόγων ζώων εἰς | bestias supervacuas , immisisti illis multitudinem mutorum
ἐκδίκησιν, animalium in vindictam ,
17. ἵνα γνῶσιν ὅτι δι' ὧν τις ἁμαρτάνει , διὰ τούτων 17. ut scirent quia per quæ peccat quis , per haec torque-
κολάζεται. tur.
18. Οὐ γὰρ ἠπόρει ἡ παντοδύναμός σου χεὶρ καὶ 18. Non enim impotens erat omnipotens manus tua et
κτίσασα τὸν κόσμον ἐξ ἀμόρφου ὕλης , ἐπιπέμψαι αὐτ quæ creavit orbem terrarum ex informi materia , immittere
τοῖς πλῆθος ἄρκτων, ἢ θρασεῖς λέοντας , illis multitudinem ursorum , aut audaces leones ,
19. ἢ νεοκτίστους θυμοῦ πλήρεις θῆρας ἀγνώστους , 19. aut novi generis ira plenas ignotas bestias , aut vape-
ἤτοι πυρπνόον φυσῶντας ἆσθμα , ἢ βρόμους λικμωμέ rem igneum spirantes , aut proferentes odores fumi , aut
νους καπνοῦ, ἢ δεινοὺς ἀπ᾽ ὀμμάτων σπινθῆρας ἀστρά- horrendas ab oculis scintillas emittentes.
πτοντας.
20. Ὧν οὐ μόνον ἡ βλάβη ἠδύνατο συνεκτρίψαι 20. Quarum non solum laesura poterat illos exterminare ,
αὐτοὺς , ἀλλὰ καὶ ἡ ὄψις ἐκφοβήσασα διολέσαι . sed et aspectus per timorem occidere.
21. Καὶ χωρὶς δὲ τούτων , ἑνὶ πνεύματι πεσεῖν ἐδύ 21. Sed et sine lis uno spiritu poterant occidi , persecu
ναντο , ὑπὸ τῆς δίκης διωχθέντες , καὶ λικμηθέντες ὑπὸ tionem passi ab ipso judicio , et dispersi per spiritum virtutis
πνεύματος δυνάμεώς σου · ἀλλὰ πάντα μέτρῳ καὶ ἀρι- tua : sed omnia mensura et numero et pondere disposuisti.
θμῷ καὶ σταθμῷ διέταξας.
22. Τὸ γὰρ μεγάλως ἰσχύειν πάρεστί σοι πάν 22. Multum enim valere tibi superest semper, et virtuti
τότε , καὶ κράτει βραχίονός σου τίς ἀντιστήσεται ; brachii tui quis resistet?
23. Ὅτι ὡς ῥοπὴ ἐκ πλαστίγγων ὅλος ὁ κόσμος 23. Quoniam tamquam momentum stateræ sic est totus
ἐναντίον σου , καὶ ὡς φανὶς δρόσου ὀρθρινὴ κατελθοῦσα | orbis terrarum ante te , et tamquam gutta roris antelucana
ἐπὶ γῆν . quæ descendit in terram .
24. Ἐλεεῖς δὲ πάντας ὅτι πάντα δύνασαι , καὶ πα- 24. Sed misereris omnium quoniam omnia potes , et dis-
ρορᾷς ἁμαρτήματα ἀνθρώπων εἰς μετάνοιαν. simulas peccata hominum propter pœnitentiam .
25. Αγαπᾶς γὰρ τὰ ὄντα πάντα , καὶ οὐδὲν βδελύσσῃ 25. Diligis enim omnia quæ sunt , et nihil odisti eorum
ὧν ἐποίησας , οὐδὲ γὰρ ἂν μισῶν τι κατεσκεύασας . quæ fecisti , neque enim odio habens aliquid constituisses.
26. Πῶς δὲ ἔμεινεν ἄν τι εἰ μὴ σὺ ἠθέλησας , ἢ τὸ 26. Quomodo autem posset aliquid permanere nisi tu vo-
μὴ κληθὲν ὑπὸ σοῦ διετηρήθη; luisses , aut quod a te vocatum non esset conservaretur ?
27. Φείδῃ δὲ πάντων, ὅτι τά ἐστι , Δέσποτα φιλό 27. Parcis autem omnibus , quoniam tua sunt , Domine
ψυχε. qui amas animas.
264 ΣΟΦΙΑ ΣΑΛΩΜΩΝ. Κεφ . ΙΒ'.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΒ '. CAPUT XII.

1. Τὸ γὰρ ἄφθαρτόν σου πνεῦμά ἐστιν ἐν πᾶσι. 1. Incorruptus enim spiritus tuus est in omnibus.
2. Διὸ τοὺς παραπίπτοντας κατ' ὀλίγον ἐλέγχεις , 2. Ideo hos qui exerrant partibus corripis , et de quibus
καὶ ἐν οἷς ἁμαρτάνουσιν ὑπομιμνήσκων νουθετεῖς , ἵνα peccant admonens alloqueris , ut relicta malitia credant in
ἀπαλλαγέντες τῆς κακίας πιστεύσωσιν ἐπὶ σὲ , Κύριε. te, Domine.
3. Καὶ γὰρ τοὺς παλαιοὺς οἰκήτορας τῆς ἁγίας σου 3. Et illos enim antiquos inhabitatores sanctæ terræ tuæ
γῆς μισήσας , odiens ,
4. ἐπὶ τῷ ἔχθιστα πράσσειν ἔργα φαρμακειῶν , 4. quoniam odibilia opera faciebant per medicamina , et
καὶ τελετὰς ἀνοσίους , sacrificia injusta ,
5. τέκνων τε φονέας ἀνελεήμονας , καὶ σπλαγχνο 5. et filiorum suorum necatores sine misericordia , et
φάγων ἀνθρωπίνων σαρκῶν, θοίναν καὶ αἵματος ἐκ μέ.. | comestorum viscerum humanarum carnium , convivium et
σου μυσταθείας σου, sanguinis a medio sacramento suo ,
6. καὶ αὐθέντας γονεῖς ψυχῶν ἀβοηθήτων , ἐβουλήθης 6. et auctores caedis parentes animarum inauxiliatarum ,
ἀπολέσαι διὰ χειρῶν πατέρων ἡμῶν. voluisti perdere per manus parentum nostrorum.
7. Ἵνα ἀξίαν ἀποικίαν δέξηται Θεοῦ παίδων ἡ παρὰ 7. Ut dignam peregrinationem perciperet puerorum Dei
σοὶ πασῶν τιμιωτάτη γῆ. quæ tibi omnium carior est terra.
8. Ἀλλὰ καὶ τούτων ὡς ἀνθρώπων ἐφείσω , ἀπέ- 8. Sed et his tamquam hominibus pepercisti , et misisti
στειλάς τε προδρόμους τοῦ στρατοπέδου σου σφήκας , antecessores exercitus tui vespas , ut illos paulatim exter-
ἵνα αὐτοὺς καταβραχὺ ἐξολοθρεύσωσιν . minarent.
9. Οὐκ ἀδυνατῶν ἐν παρατάξει ἀσεβεῖς δικαίοις 9. Non quia impotens eras in bello subjicere impios ju-
ὑποχειρίους δοῦναι , ἢ θηρίοις δεινοῖς , ἢ λόγῳ ἀποτόμῳ stis , aut bestiis saevis , aut verbo duro simul exterminare :
ὑφ᾽ ἐν ἐκτρίψαι ·
10. κρίνων δὲ καταβραχὺ ἐδίδους τόπον μετανοίας , 10. sed partibus judicans dabas locum poenitentia , non
οὐκ ἀγνοῶν ὅτι πονηρὰ ἡ γένεσις αὐτῶν καὶ ἔμφυτος ἡ ignorans quoniam iniqua est natio eorum et naturalis ma-
κακία αὐτῶν, καὶ ὅτι οὐ μὴ ἀλλαγῇ ὁ λογισμὸς αὐτῶν – litia ipsorum , et quoniam non mutabitur cogitatio illorum
εἰς τὸν αἰῶνα. in perpetuum.
τι . Σπέρμα γὰρ ἦν κατηραμένον ἀπ᾿ ἀρχῆς · οὐδὲ 11. Semen enim erat maledictum ab initio : nec timens
εὐλαβούμενός τινα , ἐφ᾽ οἷς ἡμάρτανον ἄδειαν ἐδίδους. aliquem, veniam dabas peccatis illorum.
12. Τίς γὰρ ἐρεῖ · Τί ἐποίησας ; ἢ τίς ἀντιστήσεται 12. Quis enim dicet : Quid fecisti ? aut quis stabit contra
τῷ κρίματί σου ; Τίς δὲ ἐγκαλέσει σοι κατὰ ἐθνῶν ἀπο- ¦ judicium tuum ? Quis autem imputabit tibi si perierint na-
λωλότων ἃ σὺ ἐποίησας ; Ἢ τίς εἰς κατάστασίν σοι tiones quas tu fecisti ? Aut quis ad standum contra te ve-
ἐλεύσεται ἔκδικος κατὰ ἀδίκων ἀνθρώπων ; niet vindex pro iniquis hominibus ?
13. Οὔτε γὰρ Θεός ἐστι πλὴν σου , ᾧ μέλει περὶ 13. Nec enim est alius Deus quam tu , cui cura est de
πάντων, ἵνα δείξῃς ὅτι οὐκ ἀδίκως ἔκρινας . omnibus , ut ostendas quoniam non injuste judicasti.
14. Οὔτε βασιλεὺς ἢ τύραννος ἀντοφθαλμῆσαι δυνή 14. Neque rex neque tyrannus in conspectu tuo poterit
σεταί σοι περὶ ὧν ἀπώλεσας. inquirere de his quos perdidisti.
15. Δίκαιος δὲ ὢν δικαίως τὰ πάντα διέπεις , αὐτὸν 15. Cum autem sis justus juste omnia disponis , ipsum
τὸν μὴ ὀφείλοντα κολασθῆναι καταδικάσαι ἀλλότριον qui non debet puniri condemnare exterum existimans a tua
ἡγούμενος τῆς σῆς δυνάμεως . virtute.
16. Ἡ γὰρ ἰσχύς σου δικαιοσυνης ἀρχὴ , καὶ τὸ πάν 16. Virtus enim tua justitiae initium est , et hoc ipsum
των σε δεσπόζειν, πάντων φείδεσθαι ποιεῖ . quod omnium dominus es , omnibus te parcere facit.
17. Ἰσχὺν γὰρ ἐνδείκνυται ἀπιστούμενος ἐπὶ δυνά- 17. Virtutem enim ostendis tu cum non crederis in virtute
μεως τελειότητι , καὶ ἐν τοῖς εἰδόσι τὸ θράσος ἐξελέγ- esse consummatus , et in his qui sciunt audaciam traducis .
χεις.
18. Σὺ δὲ δεσπόζων ἰσχύος ἐν ἐπιεικείᾳ κρίνεις , καὶ 18. Tu autem dominator virtutis cum tranquillitate judi-
μετὰ πολλῆς φειδοῦς διοικεῖς ἡμᾶς. Πάρεστι γάρ σοι , eas , et cum magna reverentia disponis nos. Subest enim tibi,
ὅταν θέλῃς , τὸ δύνασθαι . cum volueris , posse.
το. Ἐδίδαξας δέ σου τὸν λαὸν διὰ τῶν τοιούτων 19. Docuisti autempopulumtuum per talia opera, quoniam
ἔργων, ὅτι δεῖ τὸν δίκαιον εἶναι φιλάνθρωπον · καὶ εὐέλ- | oportet justum esse humanum : et bonæ spei fecisti filios
πιδας ἐποίησας τοὺς υἱούς σου , ὅτι δίδως ἐπὶ ἁμαρ- tuos , quoniam das in peccatis penitentiam.
τήμασι μετάνοιαν.
20. Εἰ γὰρ ἐχθροὺς παίδων σου καὶ ὀφειλομένους 20. Si enim inimicos servorum tuorum et debitos inorti
θανάτῳ μετὰ τοσαύτης ἐτιμώρησας προςοχῆς καὶ δεή- cum tanta cruciasti attentione et parcimonia, dans tempora
σεως , δοὺς χρόνους καὶ τόπον δι᾽ ὧν ἀπαλλαγῶσι τῆς et locum per quæ possent mutari a malitia ,
κακίας,
21. μετὰ πόσης ἀκριβείας ἔκρινας τοὺς υἱούς σου, ὧν 21. cum quanta diligentia judicasti filios tuos , quorum
τοῖς πατράσιν ὅρκους καὶ συνθήκας ἔδωκας ἀγαθῶν | parentibus juramenta et conventiones dedisti bonarum pro-
ὑποσχέσεων ; missionum ?
22. Ἡμᾶς οὖν παιδεύων τοὺς ἐχθροὺς ἡμῶν ἐν 22. Cum ergo nobis des disciplinam inimicos nostros
 SAPIENTIA SALOMONIS . CAP. XIII. 265
οιότητι καστιγοῖς , ἵνα σου τὴν ἀγαθότητα μεριμνῶμεν | multipliciter flagellas , ut bonitatem tuam cogitemus judi-
κρινοντες , κρινόμενοι δὲ προςδοκῶμεν ἔλεος. cantes , et cum de nobis judicatur speremus misericordiam.
23. Ὅθεν καὶ τοὺς ἐν ἀφροσύνῃ ζωῆς βιώσαντας 23. Unde et illis qui in vita insensate et injuste vixerunt ,
ἀδίκους , διὰ τῶν ἰδίων ἐβασάνισας βδελυγμάτων. per proprias abominationes dedisti tormenta.
24. Καὶ γὰρ τῶν πλάνης ὁδῶν μακρότερον ἐπλανή 24. Etenim ab ipsis erroris viis longius erraverunt ,
θησαν, θεοὺς ὑπολαμβάνοντες τὰ καὶ ἐν ζώοις τῶν ἐχ- deos existimantes hæc quæ etiam in animalibus inimico .
rum sunt supervacua , infantium insensatorum more de-
θρῶν ἄτιμα , νηπίων δίκην ἀφρόνων ψευσθέντες . cepti.
25. Διὰ τοῦτο ὡς παισὶν ἀλογίστοις τὴν κρίσιν εἰς 25. Propter hoc tamquam pueris insensatis judicium
ἐμπαιγμὸν ἔπεμψας. in derisum dedisti.
26. Οἱ δὲ παιγνίοις ἐπιτιμήσεως μὴ νουθετηθέντες 26. Qui autem ludibriis increpationis non sunt correcti
ἀξίαν Θεοῦ κρίσιν πειράσουσιν . dignum Dei judicium experturi sunt.
27. Εφ᾽ οἷς γὰρ αὐτοὶ πάσχοντες ἠγανάκτουν, ἐπὶ 27. In his enim in quibus patientes indignabantur, in
τούτοις οὓς ἐδόκουν θεοὺς , ἐν αὐτοῖς κολαζόμενοι ἰδόντες his quos putabant deos , in ipsis cum exterminarentur
videntes illum quem olim negabant se nosse , verum Deum
ὃν πάλαι ἠρνοῦντο εἰδέναι , Θεὸν ἐπέγνωσαν ἀληθῆ · agnoverunt propter quod et finis condemnationis venit
διὸ καὶ τὸ τέρμα τῆς καταδίκης ἐπ᾿ αὐτοὺς ἐπῆλθεν. super illos.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΓ ', CAPUT XIII.
1. Μάταιοι μὲν γὰρ πάντες ἄνθρωποι φύσει , οἷς πα- 1. Vani enim omnes homines natura , quibus aderat Dei
ρῆν Θεοῦ ἀγνωσία , καὶ ἐκ τῶν δρωμένων ἀγαθῶν͵ οὐκ ignoratio , et ex his quæ videntur bonis non potuerunt in-
ἴσχυσαν εἰδέναι τὸν ὄντα , οὔτε τοῖς ἔργοις προσχόντες telligere eum qui est , neque operibus attendentes agnove-
ἐπέγνωσαν τὸν τεχνίτην · runt quis esset artifex :
2. ἀλλ᾽ ἢ πῦρ, ἢ πνεῦμα , ἢ ταχινὸν ἀέρα , ἢ κύκλον 2. sed aut ignem , aut spiritum , aut citatum aerem, aut
ἄστρων, ἢ βίαιον ὕδωρ, ἢ φωστῆρας οὐρανοῦ , πρυτάνεις gyrum stellarum , aut nimiam aquam , aut luminaria coli ,
κόσμου θεοὺς ἐνόμισαν. rectores orbis terrarum deos putaverunt.
3. Ὧν εἰ μὲν τῇ καλλονῇ τερπόμενοι , θεοὺς ὑπε 3. Quorum si specie delectati , deos putaverunt , sciant
λάμβανον, γνώτωσαν πόσῳ τούτων ὁ Δεσπότης ἐστὶ quanto his Dominus sit speciosior : speciei enim primus
βελτίων · ὁ γὰρ τοῦ κάλλους γενεσιάρχης ἔκτισεν αὐτά . generator ea constituit.
4. Εἰ δὲ δύναμιν καὶ ἐνέργειαν ἐκπλαγέντες , νοησά- 4. Aut si virtutem et operationem mirati sunt , intelli-
τωσαν ἀπ' αὐτῶν πόσῳ ὁ κατασκευάσας αὐτὰ δυνατών | gant ab ipsis quanto qui haec constituit fortior est illis :
τερός ἐστι ·
5. ἐκ γὰρ μεγέθους καλλονῆς κτισμάτων ἀναλόγως 5. magnitudine enim speciei creaturarum per proportio-
ὁ γενεσιουργὸς αὐτῶν θεωρεῖται. nem potest horum creator videri.
6. Ἀλλ᾽ ὅμως ἐπὶ τούτοις ἔστι μέμψις ὀλίγη , καὶ γὰρ 6. Sed tamen in his minor est querela , et hi enim for-
αὐτοὶ τάχα πλανῶνται Θεὸν ζητοῦντες καὶ θέλοντες εὑ tasse errant Deum quærentes et volentes invenire.
ρεῖν.
7. Ἐν γὰρ τοῖς ἔργοις αὐτοῦ ἀναστρεφόμενοι διερευ 7. Etenim cum in operibus illius conversentur inquirunt ,
νῶσιν, καὶ πείθονται τῇ ὄψει , ὅτι καλὰ τὰ βλεπόμενα . et persuadentur aspectu , quoniam bona sunt quæ videntur.
8. Πάλιν δὲ οὐδ᾽ αὐτοὶ συγγνωστοί. 8. Iterum autem nec his debet ignosci.
9. Εἰ γὰρ τοσοῦτον ἴσχυσαν εἰδέναι, ἵνα δύνωνται στο 9. Si enim tantum potuerunt scire , ut possent aestimare
χάσασθαι τὸν αἰῶνα , τὸν τούτων δεσπότην πῶς τάχιον | saeculum , quomodo horum dominum non facilius invene-
οὐχ εὗρον; runt ?
10. Ταλαίπωροι δὲ καὶ ἐν νεκροῖς αἱ ἐλπίδες αὐτῶν, 10. Infelices autem sunt et inter mortuos spes illorum,
οἵτινες ἐκάλεσαν θεοὺς ἔργα χειρῶν ἀνθρώπων, χρυσὸν | qui appellaverunt deos opera manuum hominum , aurum
καὶ ἄργυρον , τέχνης ἐμμελέτημα , καὶ ἀπεικάσματα | et argentum , artis inventionem , et similitudines anima-
ζώων, ἢ λίθον ἄχρηστον, χειρὸς ἔργον ἀρχαίας. lium, aut lapidem inutilem , opus manus antiquæ.
1. Εἰ δὲ καί τις ὑλοτόμος τέκτων εὐκίνητον φυτὸν 11. Aut si quis lignarius faber lignum bene mobile se-
ἐκπρίσας , περιέξυσεν εὐμαθῶς πάντα τὸν φλοιὸν αὐτοῦ, cuerit , et hujus docte eradat corticem omnem , et arte usus
καὶ τεχνησάμενος εὐπρεπῶς κατεσκεύασεν χρήσιμον | decore fabricet vas utile ad ministerium vitæ ,
σκεῦος εἰς ὑπηρεσίαν ζωῆς ,
12. τὰ δὲ ἀποβλήματα τῆς ἐργασίας εἰς ἑτοιμασίαν 12. reliquias autem operis ad præeparationem escæ insu-
τροφῆς ἀναλώσας ἐνεπλήσθη , mens satiatus sit ,
13. τὸ δὲ ἐξ αὐτῶν ἀπόβλημα εἰς οὐδὲν εὔχρηστον, 13. reliquum autem horum quod ad nullum facit usum ,
ξύλον σκολιὸν καὶ ὄζοις συμπεφυκός , λαβὼν ἔγλυψεν ἐν lignum curvum et verticibus plenum , sumens sculpat
ἐπιμελείᾳ ἀργίας αὐτοῦ , καὶ ἐμπειρίᾳ συνέσεως ἐτύ- diligenter per otium suum , et per scientiam artis figuret
πωσεν αὐτὸ , ἀπείκασεν αὐτὸ εἰκόνι ἀνθρώπου , illud , assimilet illud imagini hominis ,
14. ἢ ζώῳ τινὶ εὐτελεῖ ὁμοίωσεν αὐτὸ , καταχρίσας 14. aut alicui vili animali illud comparet , perliniens ru-
μίλτῳ καὶ φύκει ἐρυθήνας χρόαν αὐτοῦ , καὶ πᾶσαν κη brica et rubicundum faciens fuco colorem illius , et omnem
λίδα τὴν ἐν αὐτῷ καταχρίσας , maculam quæ in illo est perliniens ,
15. καὶ ποιήσας αὐτῷ αὐτοῦ ἄξιον οἴκημα , ἐν τοίχῳ 15. et faciens ei dignam habitationem , in pariete ponat
ἔθηκεν αὐτὸ , ἀσφαλισάμενος σιδήρῳ · illud , confirmans ferro :
266 ΣΟΦΙΑ ΣΑΛΩΜΩΝ . Κεφ . ΙΔ'.

16. ἵνα μὲν οὖν μὴ καταπέσῃ προενόησεν αὐτοῦ , εἰ
δὼς ὅτι ἀδυνατεῖ ἑαυτῷ βοηθῆσαι , καὶ γάρ ἐστι εἰκὼν
καὶ χρείαν ἔχει βοηθείας.
17. Περὶ δὲ κτημάτων καὶ γάμων αὐτοῦ καὶ τέκνων
προςευχόμενος , οὐκ αἰσχύνεται τῷ ἀψύχω προςλαλῶν.
18. Καὶ περὶ μὲν ὑγιείας τὸ ἀσθενὲς ἐπικαλεῖται ,
περὶ δὲ ζωῆς τὸν νεκρὸν ἀξιοῖ , περὶ δὲ ἐπικουρίας τὸν
ἀπειρότατον ἱκετεύει ·
19. περὶ δὲ ὁδοιπορίας , τὸ μηδὲ βάσει χρῆσθαι δυ
νάμενον , περὶ δὲ πορισμοῦ καὶ ἐργασίας καὶ χειρῶν
ἐπιτυχίας τὸ ἀδρανέστατον ταῖς χερσὶν εὐδράνειαν
αἰτεῖται .
16. ne forte cadat prospexit illi , sciens quoniam non
potest adjuvare se , imago enim est et opus est illi adjuto-
rium.
17. Et de substantia et de nuptiis suis et filiis votum
faciens , non erubescit loqui cum illo qui sine anima est.
18. Et pro sanitate quidem infirmum deprecatur, et pro
vita mortuum rogat , et in adjutorium inutilem invocat :
19. et pro itinere , eum qui ambulare non potest , et de
acquirendo et de operando et manuum successu petit ab
eo qui est impotentissimus manibus potentiam .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΔ'. CAPUT XIV.

1. Πλοῦν τις πάλιν στελλόμενος , καὶ ἄγρια μέλλων 1. Iterum alius navigare cogitans , et per feros fluctus
διοδεύειν κύματα, τοῦ φέροντος αὐτὸν πλοίου σαθρότερον iter facere incipiens , navigio portante se fragilius lignum
ξύλον ἐπιβοᾶται . invocat.
2. Ἐκεῖνο μὲν γὰρ ὄρεξις πορισμῶν ἐπενόησε , τεχνί 2. Illud enim cupiditas acquirendi excogitavit , et arti-
της δὲ σοφίᾳ κατεσκεύασεν . fex sapientia fabricavit.
3. Ἡ δὲ σὴ , πάτερ , διακυβερνᾷ πρόνοια , ὅτι ἔδω 3. Tua autem, pater, gubernat providentia, quoniam deli-
κας καὶ ἐν θαλάσσῃ ὁδὸν καὶ ἐν κύμασι τρίβον ἀσφαλῆ , sti et in mari viam et inter fluctus semitam firmissimam ,
4. δεικνὺς ὅτι δύνασαι ἐκ παντὸς σώζειν, ἵνα καν 4. ostendens quoniam potens es ex omnibus sanare ,
ἄνευ τέχνης τις ἐπιβῇ. etiamsi sine arte aliquis adeat mare.
5. Θέλεις δὲ μὴ ἀργὰ εἶναι τὰ τῆς σοφίας σου ἔργα· 5. Vis autem non esse otiosa sapientiae tuae opera : pro-
διὰ τοῦτο καὶ ἐλαχίστῳ ξύλῳ πιστεύουσιν ἄνθρωποι | pter hoc etiam exiguo ligno credunt homines animas , et
ψυχὰς, καὶ διελθόντες κλύδωνα σχεδία διεσώθησαν . transeuntes mare per ratem liberati sunt.
6. Καὶ ἀρχῆς γὰρ ἀπολλυμένων ὑπερηφάνων γιγάν- 6. Nam et ab initio cum perirent superbi gigantes , spes
των, ἡ ἐλπὶς τοῦ κόσμου ἐπὶ σχεδίας καταφυγούσα | orbis terrarum ad ratem confugiens remisit saeculo semen
ἀπέλιπεν αἰῶνι σπέρμα γενέσεως τῇ σῇ κυβερνηθεῖσα | nativitatis manu tua gubernata.
χειρί.
7. Εὐλόγηται γὰρ ξύλον δι᾽ οὗ γίνεται δικαιοσύνη . 7. Benedictum est enim lignum per quod fit justitia.
8. Τὸ χειροποίητον δὲ ἐπικατάρατον αὐτὸ καὶ ὁ 8. Per manus autem quod fit maledictum est ipsum et
ποιήσας αὐτὸ , ὅτι ὁ μὲν εἰργάζετο , τὸ δὲ φθαρτὸν θεὸς | qui fecit illud , quoniam ille quidem operatus est , illud autem
ὠνομάσθη . cum esset fragile deus cognominatum est.
9. Ἐν ἴσῳ γὰρ μισητὰ Θεῷ καὶ ὁ ἀσεβῶν καὶ ἡ ἀσέ- 9. Similiter enim odio sunt Deo et impius et impietas ejus.
βεια αὐτοῦ.
10. Καὶ γὰρ τὸ πραχθὲν σὺν τῷ δράσαντι κολασθή- 10. Etenim quod factum est cum illo qui fecit tormenta
σεται. patietur.
1. Διὰ τοῦτο καὶ ἐν εἰδώλοις ἐθνῶν ἐπισκοπὴ ἔσται , 11. Propter hoc et in idolis nationum erit respectus , quo-
ὅτι ἐν κτίσματι Θεοῦ εἰς βδέλυγμα ἐγενήθησαν καὶ εἰς | niam in creatura Dei in abominationem facta sunt et in
σκάνδαλα ψυχαῖς ἀνθρώπων καὶ εἰς παγίδα ποσὶν ἀφρό- | scandala animabus hominum et in muscipulam pedibus insi
νων. pientum.
12. Ἀρχὴ γὰρ πορνείας ἐπίνοια εἰδώλων, εὕρεσις δὲ 12. Initium enim fornicationis est exquisitio idolorum, et
αὐτῶν φθορὰ ζωῆς, adinventio illorum corruptio vitæ est.
13. Οὔτε γὰρ ἦν ἀπ᾿ ἀρχῆς , οὔτε εἰς τὸν αἰῶνα 13. Non enim erant ab initio , neque erunt in perpetuum.
ἔσται.
14. Κενοδοξία γὰρ ἀνθρώπων εἰςῆλθεν εἰς κόσμον , 14. Supervacua enim ambitione hominum intraverunt in
καὶ διὰ τοῦτο σύντομον αὐτῶν τέλος ἐπενοήθη. orbem terrarum , et ideo brevis illorum finis est deliberatus .
15. Αώρῳ γὰρ πένθει τρυχόμενος πατὴρ τοῦ ταχέως 15. Acerbo enim luctu dolens pater cito rapti filii fecit
ἀφαιρεθέντος τέκνου εἰκόνα ποιήσας , τὸν τότε νεκρὸν imaginem , et mortuum tunc hominem, nunc tamquam deum
ἄνθρωπον, νῦν ὡς θεὸν ἐτίμησε , καὶ παρέδωκε τοῖς | coluit , et constituit subditis sacra et sacrificia .
ὑποχειρίοις μυστήρια καὶ τελετάς.
16. Εἶτα ἐν χρόνῳ κρατυνθὲν τὸ ἀσεβὲς ἔθος ὡς νόμος 16. Deinde interveniente tempore invalescens impia con-
ἐφυλάχθη , καὶ τυράννων ἐπιταγαῖς ἐθρησκεύετο τὰ suetudo tamquam lex custodita est , et tyrannorum imperio
γλυπτά. colebantur figmenta.
17. Οὓς ἐν ὄψει μὴ δυνάμενοι τιμᾶν ἄνθρωποι , διὰ 17. Quos in palam cum homines honorare non possent ,
το μακρὰν οἰκεῖν, τὴν πόῤῥωθεν ὄψιν ἀνατυπωσάμενοι , propter hoc quod longe habitarent , e longinquo faciem figu
rantes , evidentem imaginem regis quem honorare volebant
ἐμφανὴ εἰκόνα τοῦ τιμωμένου βασιλέως ἐποίησαν, ἵνα fecerunt , ut illi qui aberat tanquam praesenti adularentur
τὸν ἀπόντα ὡς παρόντα κολακεύωσιν διὰ τῆς σπουδῆς. ' per hanc sollicitudinem.
 SAPIENTIA SALOMONIS. CAP. XV. 267

18. Εἰς ἐπίτασιν δὲ θρησκείας καὶ τοὺς ἀγνοοῦντας ἡ 18. Provexit autem ad culturam et hos qui ignorabant
τοῦ τεχνίτου προετρέψατο φιλοτιμία . artificis eximia diligentia.
19. Ὁ μὲν γὰρ τάχα τῷ κρατοῦντι βουλόμενος ἀρέ 19. Ille enim volens nimirum dominanti placere , elabora-
σαι , ἐξεβιάσατο τῇ τέχνῃ τὴν ὁμοιότητα ἐπὶ τὸ κάλ vit arte ut similitudinem in melius revocaret.
λιον.
20. Τὸ δὲ πλῆθος ἐφελκόμενον διὰ τὸ εὔχαρι τῆς 20. Multitudo autem adducta per speciem operis , eum qui
ἐργασίας , τὸν πρὸ ὀλίγου τιμηθέντα ἄνθρωπον νῦν σέ- paulo ante honoratus erat homo nunc numen æstimaverunt.
βασμα ἐλογίσαντο.
21. Καὶ τοῦτο ἐγένετο τῷ βίῳ εἰς ἔνεδρον , ὅτι ἢ 21. Et haec fuit vita humanæ deceptio , quoniam aut
συμφορᾷ ἢ τυραννίδι δουλεύσαντες ἄνθρωποι τὸ ἀκοι- affectui aut tyrannidi deservientes homines incommunica-
νώνητον ὄνομα λίθοις καὶ ξύλοις περιέθεσαν . bile nomen lapidibus et lignis imposuerunt.
22. Εἶτ᾽ οὐκ ἤρκεσε τὸ πλανᾶσθαι περὶ τὴν τοῦ Θεοῦ 22. Postea non suffecit errare circa Dei scientiam , sed
γνῶσιν, ἀλλὰ καὶ μεγάλῳ ζῶντες ἀγνοίας πολέμῳ , τὰ et in magno viventes inscientiæ bello, tot et tanta mala pacem
τοσαῦτα κακὰ εἰρήνην προςαγορεύουσιν . appellant.
23. Ἢ γὰρ τεκνοφόνους τελετὰς ἢ κρύφια μυστήρια , 23. Aut enim filios suos sacrificantes aut obscura sacrifi-
cia facientes , aut insaniæ plenas ex aliis ritibus comessatio-
ἢ ἐμμανεῖς ἐξ ἄλλων θεσμῶν κώμους ἄγοντες , nes agentes ,
24. οὔτε βίους οὔτε γάμους καθαροὺς ἔτι φυλάσσου 24. neque vitas atque nuptias mundas jam custodiunt, et
σιν, ἕτερος δ᾽ ἕτερον ἢ λοχῶν ἀναιρεί , ἢ νοθεύων ὀδυνᾷ . alius alium aut per insidias occidit, aut adulterans contristat.
25. Πάντα δ᾽ ἐπίμιξ ἔχει , αἷμα καὶ φόνος , κλοπὴ 25. Et omnia commista sunt , sanguis et homicidium , fur-
καὶ δόλος , φθορὰ , ἀπιστία , ταραχὴ , ἐπιορκία , θόρυβος | tum et dolus , corruptio , infidelitas , turbatio , perjurium ,
ἀγαθῶν, tumultus bonorum ,
26. χάριτος ἀμνησία , ψυχῶν μιασμὸς , γενέσεως ἐναλ- 26. gratiæ immemoratio, animarum inquinatio, nativitatis
λαγὴ , γάμων ἀταξία , μοιχεία καὶ ἀσέλγεια . immutatio , nuptiarum inordinatio , mœchia et impudicitia.
27. Ἡ γὰρ τῶν ἀνωνύμων εἰδώλων θρησκεία παντὸς 27. Infandorum enim cultura idolorum omnis mali ini-
ἀρχὴ κακοῦ καὶ αἰτία καὶ πέρας ἐστίν. tium est et causa et finis.
28. Ἢ γὰρ εὐφραινόμενοι μεμήνασιν , ἢ προφητεύ 28. Aut enim dum laetantur insaniunt , aut vaticinantur
ουσι ψευδή , ή ζῶσιν ἀδίκως , ἢ ἐπιορκοῦσι ταχέως. falsa , aut vivunt injuste , aut perjurant cito.
29. Αψύχοις γὰρ πεποιθότες εἰδώλοις , κακῶς ὀμό- 29. Dum enim confidunt idolis quæ sine anima sunt ,
σαντες , ἀδικηθῆναι οὐ προςδέχονται. male jurantes , noceri se non sperant.
30. Αμφότερα δὲ αὐτοὺς μετελεύσεται τὰ δίκαια , 30. Utraque autem illos insequentur jura , quoniam male
ὅτι κακῶς ἐφρόνησαν περὶ Θεοῦ προσχόντες εἰδώλοις , senserunt de Deo attendentes idolis , et injuste in dolo jura-
καὶ ἀδίκως ὤμοσαν ἐν δόλῳ καταφρονήσαντες δσιότη- | verunt contemnentes justitiam.
τος .
31. Οὐ γὰρ ἡ τῶν ὀμνυομένων δύναμις , ἀλλ᾽ ἡ τῶν 31. Non enim eorum per quos juratur virtus, sed peccan-
ἁμαρτανόντων δίκη ἐπεξέρχεται ἀεὶ τὴν τῶν ἀδίκων tium judicium insurgit semper super injustorum prævarica-
παράβασιν. tionem.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΕ΄. CAPUT XV.

1. Σὺ δὲ , ὁ Θεὸς ἡμῶν, χρηστὸς καὶ ἀληθὴς , μακρό- 1 Tu autem , Deus noster, suavis et verus es , et patiens
θυμος καὶ ἐν ἐλέει διοικῶν τὰ πάντα . et in misericordia disponens omnia.
2. Καὶ γὰρ ἐὰν ἁμάρτωμεν, σοί ἐσμεν, εἰδότες σου 2. Etenim si peccaverimus , tui sumus , scientes poten-
τὸ κράτος. Οὐχ ἁμαρτησόμεθα δὲ , εἰδότες ὅτι σοὶ tiam tuam. Non peccabimus autem , scientes quoniam tui
λελογισμεθα. sumus deputati.
3. Τὸ γὰρ ἐπίστασθαί σε ολόκληρος δικαιοσύνη , καὶ 3. Nosse enim te consummata justitia est , et scire virtu-
εἰδέναι τὸ κράτος σου ῥίζα ἀθανασίας. tem tuam radix est immortalitatis.
4. Οὔτε γὰρ ἐπλάνησεν ἡμᾶς ἀνθρώπων κακότεχνος 4. Non enim in errorem induxit nos hominum malæ artis
ἐπίνοια , οὐδὲ σκιαγράφων πόνος ἄκαρπος , εἶδος σπι- excogitatio , neque adumbrantium labor sine fructu , effigies
λωθὲν χρώμασι διηλλαγμένοις · sculpta per varios colores :
5. ὧν ὄψις ἄφροσιν εἰς ὄνειδος ἔρχεται , ποθεῖ τε 5. quorum aspectus insensatis in opprobrium venit , et
νεκρᾶς εἰκόνος εἶδος ἄπνουν. diligit mortuæ imaginis effigiem sine anima.
6. Κακῶν ἐρασταὶ ἄξιοί τε τοιούτων ἐλπίδων, καὶ 6. Malorum amatores et digni qui spem habeant in talibus,
οἱ ὁρῶντες καὶ οἱ ποθοῦντες καὶ οἱ σεβόμενοι. et qui faciunt et qui diligunt et qui colunt.
7. Καὶ γὰρ κεραμεὺς ἁπαλὴν γῆν θλίβων ἐπίμοχθον 7. Nam et figulus mollem terram premens laboriose fingit
πλάσσει πρὸς ὑπηρεσίαν ἡμῶν ἕκαστον , ἀλλ' ἐκ τοῦ ad usum nostrum unumquodque vas , sed de eodem luto
αὐτοῦ πηλοῦ ἀνεπλάσατο τά τε τῶν καθαρῶν ἔργων finxit et ea quæ mundis operibus serviunt vasa , et similiter
δοῦλα σκεύη , τά τε ἐναντία πάνθ' ὁμοίως · τούτων δὲ omnia quae his sunt contraria : horum autem utriusque quis
ἑκατέρου τίς ἑκάστου ἐστὶν ἡ χρῆσις , κριτὴς ὁ πηλους- cujusque sit usus , judex est figulus.
γός.
8. Καὶ κακόμοχθος θεὸν μάταιον ἐκ τοῦ αὐτοῦ πλάσ 8. Et male laborans deum vanum fingit de eodem luto ,
268 ΣΟΦΙΑ ΣΑΛΩΜΩΝ. Κεφ . Ις'.

σει πηλοῦ , ὃς πρὸ μικροῦ ἐκ γῆς γεννηθεὶς μετ' ὀλίγον [ ille qui paulo ante de terra factus post pusillum abit in eam
πορεύεται ἐξ ἧς ἐλήφθη , τὸ τῆς ψυχῆς ἀπαιτηθεὶς unde acceptus est , repetitus animæ debitum.
χρέος.
9. Ἀλλ᾽ ἔστιν αὐτῷ φροντὶς , οὐχ ὅτι μέλλει κάμνειν, 9. Sed cura est illi , non quia laboraturus est , nec quoniam
οὐδ᾽ ὅτι βραχυτελῆ βίον ἔχει , ἀλλ᾽ ἀντερείδεται μὲν brevis ipsi vita est , sed concertat aurificibus et argentariis ,
χρυσουργοῖς καὶ ἀργυροχόοις , χαλκοπλάστας τε μιμεῖ et aerarios imitatur, et gloriam putat quoniam res adulteri-
ται , καὶ δόξαν ἡγεῖται ὅτι κίβδηλα πλάσσει . nas fingit.
10. Σποδὸς ἡ καρδία αὐτοῦ , καὶ γῆς εὐτελεστέρα ἡ 10. Cinis est cor ejus , et terra magis supervacua spes il-
ἐλπὶς αὐτοῦ , πηλοῦ τε ἀτιμότερος ὁ βίος αὐτοῦ · lius , et luto vilior vita illius :
π . ὅτι ἠγνόησε τὸν πλάσαντα αὐτὸν, καὶ τὸν ἐμ 11. quoniam ignoravit eum qui se finxit , et qui inspiravit
πνεύσαντα αὐτῷ ψυχὴν ἐνεργοῦσαν, καὶ ἐμφυσήσαντα | sibi animam quæ operatur, et qui insuflavit spiritum vita-
πνεῦμα ζωτικόν. lem.
12. Ἀλλ᾽ ἐλογίσαντο παίγνιον εἶναι τὴν ζωὴν ἡμῶν, 12. Sed aestimaverunt lusum esse vitam nostram , et vitæ
καὶ τὸν βίον πανηγυρισμὸν ἐπικερδή . Δεῖν γὰρ φασὶν modum nundinas compositas ad lucrum. oportere enim di
ὅθεν δὴ κἂν ἐκ κακοῦ πορίζειν . cunt undecumque etiam ex malo acquirere.
13. Οὗτος γὰρ παρὰ πάντας οἶδεν ὅτι ἁμαρτάνει , 13. Hic enim scit super omnes se delinquere , qui ex
ὕλης γεώδους εὔθραυστα σκεύη καὶ γλυπτά δημιουρ- terrae materia fragilia vasa et sculptilia fingit.
γῶν.
14. Πάντες δ᾽ ἀφρονέστατοι καὶ τάλανες ὑπὲρ ψυ- 14. Omnes autem insipientes et infelices super animam
χὴν νηπίου , οἱ ἐχθροὶ τοῦ λαοῦ σου , καταδυναστεύσαν- | infantis , inimici populi tui , imperantes ei.
τες αὐτόν.
15. Ὅτι καὶ πάντα εἴδωλα τῶν ἐθνῶν ἐλογίσαντο 15. Quoniam et idola omnium nationum deos aestimave-
θεοὺς , οἷς οὔτε ὀμμάτων χρῆσις εἰς ὅρασιν οὔτε ῥῖνες | runt , quibus neque oculorum usus est ad videndum , neque
εἰς συνολκὴν ἀέρος , οὔτε ὦτα ἀκούειν, οὔτε δάκτυλοι nares ad percipiendum spiritum , neque aures ad audiendum ,
χειρῶν εἰς ψηλάφησιν , καὶ οἱ πόδες αὐτῶν ἀργοὶ πρὸς neque digiti in manibus ad tractandum , sed et pedes eorum
ἐπίβασιν. pigri ad ambulandum.
16. Ἄνθρωπος γὰρ ἐποίησεν αὐτοὺς, καὶ τὸ πνεῦμα 10. Homo enim fecit illos , et qui spiritum mutuatus est
δεδανεισμένος ἔπλασεν αὐτοὺς , οὐδεὶς γὰρ αὐτῷ ὅμοιον is finxit illos , nemo enim sibi similem homo potest deum
ἄνθρωπος ἰσχύει πλάσαι θεόν · fingere :
17. θνητὸς δὲ ὢν νεκρὸν ἐργάζεται χερσὶν ἀνόμοις · 17. cum sit autem mortalis mortuum fingit manibus ini-
κρείττων γάρ ἐστι τῶν σεβασμάτων αὐτοῦ , ὧν αὐτὸς quis : melior est enim ipse iis quos colit, quoniam ipse qui-
μὲν ἔζησεν, ἐκεῖνα δὲ οὐδέποτε. dem vixit , illi autem numquam.
18. Καὶ τὰ ζῶα δὲ τὰ ἔχθιστα σέβονται , ἄνοια γὰρ 18. Sed et animalia miserrima colunt , dementia enim
συγκρινόμενα τῶν ἄλλων ἐστὶ χείρονα . comparata aliis sunt deteriora.
19. Οὐδ᾽ ὅσον ἐπιποθῆσαι ὡς ἐν ζώων ὄψει καλὰ 19. Neque quatenus desiderentur tamquam in animalium
τυγχάνει , ἐκπέφευγε δὲ καὶ τὸν τοῦ Θεοῦ ἔπαινον καὶ aspectu bona sunt , effugerunt autem et Dei laudem et bene-
τὴν εὐλογίαν αὐτοῦ. dictionem ejus.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙϚ'. CAPUT XVI.

1. Διὰ τοῦτο δι᾿ ὁμοίων ἐκολάσθησαν ἀξίως , καὶ διὰ 1. Propter hoc per similia passi sunt digne tormenta, et
πλήθους κνωδάλων ἐβασανίσθησαν . per multitudinem bestiarum exterminati sunt.
2. Ανθ᾿ ἧς κολάσεως εὐεργέτησας τὸν λαόν σου , εἰς 2. Pro quibus tormentis bene disposuisti populum tuum ,
ἐπιθυμίαν ὀρέξεως ξένην γεῦσιν , τροφὴν ἡτοίμασας όρ- - quibus in concupiscentia appetitus novum saporem , escam
τυγομήτραν. parasti ortygometram .
3. Ἵνα ἐκεῖνοι μὲν ἐπιθυμοῦντες τροφὴν, διὰ τὴν εἰ 3. Ut illi quidem concupiscentes escam propter odiosam
δέχθειαν τῶν ἐπαπεσταλμένων καὶ τὴν ἀναγκαίαν ὄρε- | deformitatem eorum quæ immissa sunt , etiam a necessaria
ξιν ἀποστρέφωνται · αὐτοὶ δὲ ἐπ ' ὀλίγον ἐνδεεῖς γενόμενοι concupiscentia averterentur : hi autem in brevi inopes facti
καὶ ξένης μετάσχωσι γεύσεως. etiam novam gustarent escam.
4. Ἔδει γὰρ ἐκείνοις μὲν ἀπαραίτητον ἔνδειαν ἐπελ- 4. Oportebat enim illis quidem inevitabilem supervenire
θεῖν τυραννοῦσι , τούτοις δὲ μόνον δειχθῆναι πῶς οἱ inopiamexercentibus tyrannidem, his autem tantum ostendi
ἐχθροὶ αὐτῶν ἐβασανίζοντο . quemadmodum inimici ipsorum exterminabantur.
5. Καὶ γὰρ ὅτε αὐτοῖς δεινὸς ἐπῆλθε θηρίων θυμὸς , 5. Etenim cum his supervenit sava bestiarum ira , et
δήγμασί τε σκολιῶν διεφθείροντο ὄφεων, οὐ μέχρι τέ morsibus perversorum colubrorum exterminabantur, non
λους ἔμεινεν ἡ ὀργή σου · usque in finem ira tua permansit :
6. εἰς νουθεσίαν δὲ πρὸς ὀλίγον ἐταράχθησαν, σύμ 6. sed ad correptionem in brevi turbati sunt , signum la-
βουλον ἔχοντες σωτηρίας , εἰς ἀνάμνησιν ἐντολῆς νόμου | bentes salutis , ad commemorationem mandati legis tuæ .
σου .
7. Ὁ γὰρ ἐπιστραφεὶς οὐ διὰ τὸ θεωρούμενον ἐσώ- 7. Qui enim conversus est non per hoc quod videbat sa-
ζετο , ἀλλὰ διὰ σὲ τὸν πάντων σωτῆρα . nabatur, sed per te omnium salvatorem,
 SAPIENTIA SALOMONIS. CAP . XVI.
8. Καὶ ἐν τούτῳ δὲ ἔπεισας τοὺς ἐχθροὺς ἡμῶν, ὅτι
σὺ εἶ ὁ ῥυόμενος ἐκ παντὸς κακοῦ.
9. Οὺς μὲν γὰρ ἀκρίδων καὶ μυιῶν ἀπέκτεινε δή-
γματα , καὶ οὐχ εὑρέθη ἴαμα τῇ ψυχῇ αὐτῶν, ὅτι ἄξιοι
ἦσαν ὑπὸ τοιούτων κολασθῆναι .
10. Τοὺς δὲ υἱούς σου οὐδὲ ἰοβόλων δρακόντων ἐνί-
κησαν ὀδόντες , τὸ ἔλεος γάρ σου ἀντιπαρῆλθεν καὶ
ἰάσατο αὐτούς.
11. Εἰς γὰρ ὑπόμνησιν τῶν λογίων σου ἐνεκεντρί
ζοντο , καὶ ὀξέως διεσώζοντο , ἵνα μὴ εἰς βαθεῖαν ἐμ-
πεσόντες λήθην ἀπερίσπαστοι γένωνται τῆς σῆς εὐερ-
γεσίας.
12. Καὶ γὰρ οὔτε βοτάνη οὔτε μάλαγμα ἐθεράπευσεν
αὐτούς · ἀλλὰ ὁ σὸς , Κύριε , λόγος ὁ πάντα ἰώμενος.
13. Σὺ γὰρ ζωῆς καὶ θανάτου ἐξουσίαν ἔχεις , καὶ
κατάγεις εἰς πύλας ᾅδου καὶ ἀνάγεις.
14. Ἄνθρωπος δὲ ἀποκτέννει μὲν τῇ κακίᾳ αὐτοῦ,
ἐξελθὸν δὲ πνεῦμα οὐκ ἀναστρέφει , οὐδὲ ἀναλύει ψυ-
χὴν παραληφθεῖσαν.
15. Τὴν δὲ σὴν χεῖρα φυγεῖν ἀδύνατόν ἐστι .
16. Αρνούμενοι γάρ σε εἰδέναι ἀσεβεῖς , ἐν ἰσχύϊ
βραχίονός σου ἐμαστιγώθησαν, ξένοις ὑετοῖς καὶ χα-
λάζαις καὶ ὄμβροις διωκόμενοι ἀπαραιτήτοις , καὶ πυρὶ
καταναλισκόμενοι .
17. Τὸ γὰρ παραδοξότατον , ἐν τῷ πάντα σβεννύντι
ὕδατι πλεῖον ἐνήργει τὸ πῦρ, ὑπέρμαχος γὰρ δὁ κόσμος
ἐστὶ δικαίων.
18. Ποτὲ μὲν γὰρ ἡμεροῦτο φλόξ , ἵνα μὴ καταφλέ
ξῃ τὰ ἐπ᾽ ἀσεβεῖς ἀπεσταλμένα ζῶα · ἀλλ' αὐτοὶ βλέ-
ποντες ἴδωσιν, ὅτι Θεοῦ κρίσει ελαύνονται .
19. Ποτὲ δὲ καὶ μεταξὺ ὕδατος ὑπὲρ τὴν πυρὸς δύ-
ναμιν φλέγει , ἵνα ἀδίκου γῆς γεννήματα διαφθείρῃ .
20. Ανθ' ὧν ἀγγέλων τροφὴν ἐψώμισας τὸν λαόν
σου , καὶ ἕτοιμον ἄρτον αὐτοῖς ἀπ᾿ οὐρανοῦ ἔπεμψας
ἀκοπιάστως , πᾶσαν ἡδονὴν ἰσχύοντα καὶ πρὸς πᾶσαν
ἁρμόνιον γεῦσιν.
21. Ἡ μὲν γὰρ ὑπόστασίς σου τὴν σὴν γλυκύτητα
πρὸς τέκνα ἐνεφάνισε , τῇ δὲ τοῦ προςφερομένου ἐπιθυ-
μία ὑπηρετῶν πρὸς ὅ τις ἐβούλετο μετεκιρνᾶτο .
22. Χιὼν δὲ καὶ κρύσταλλος ὑπέμεινε πῦρ καὶ οὐκ
ἐτήκετο , ἵνα γνῶσιν ὅτι τοὺς τῶν ἐχθρῶν καρποὺς καὶ
τέφθειρε πῦρ φλεγόμενον ἐν τῇ χαλάζῃ , καὶ ἐν τοῖς ὑε-
τοῖς διαστράπτον .
23. Τοῦτο πάλιν δ᾽ ἵνα τραφῶσι δίκαιοι , καὶ τῆς
ἰδίας ἐπιλελῆσθαι δυνάμεως .
24. Ἡ γὰρ κτίσις σοι τῷ ποιήσαντι ὑπηρετοῦσα ἐπι-
τείνεται εἰς κόλασιν κατὰ τῶν ἀδίκων, καὶ ἀνίεται εἰς
εὐεργεσίαν ὑπὲρ τῶν εἰς σὲ πεποιθότων.
25. Διὰ τοῦτο καὶ τότε εἰς πάντα μεταλλευομένη τῇ
παντοτρόφῳ σου δωρεῖ ὑπηρετεῖ, πρὸς τὴν τῶν δεομέ-
νων θέλησιν .
26. Ἵνα μάθωσιν οἱ υἱοί σου οὓς ἠγάπησας , Κύριε ,
ὅτι οὐχ αἱ γενέσεις τῶν καρπῶν τρέφουσιν ἄνθρωπον,
ἀλλὰ τὸ ῥῆμά σου τοὺς σοὶ πιστεύοντας διατηρεί .
27. Τὸ γὰρ ὑπὸ πυρὸς μὴ φθειρόμενον ἁπλῶς ὑπὸ
βραχείας ἀκτῖνος ἡλίου θερμαινόμενον ἐτήκετο.
28. Ὅπως γνωστὸν ที่ἦ ὅτι δεῖ φθάνειν τὸν ἥλιον ἐπ'
εὐχαριστίαν σου , καὶ πρὸς ἀνατολὴν φωτὸς ἐντυγχάνειν
σου.
269
8. Et in hoc autem ostendisti inimicis nostris , quia tu es
qui liberas ab omni malo.
9. Illos enim locustarum et muscarum occiderunt morsus,
et non est inventa sanitas animæ illorum , quia digni erant
ab hujusmodi exterminari.
10. Filios autem tuos nec venenatorum draconum vice-
runt dentes , misericordia enim tua ex adverso adveniens
sanabat illos.
11. In memoriam enim sermonum tuorum examinaban-
tur, et velociter salvabantur, ne in altam incidentes oblivio-
| nem non possent uti tuo adjutorio.
12. Etenim neque herba neque malagma sanavit eos : sed
tuus , Domine , sermo qui sanat omnia.
13. Tu enim vitae et mortis habes potestatem , et deducis
ad portas inferni et reducis.
14. Homo autem occidit quidem per malitiam suam ,
| egressum autem spiritum non facit reverti , nec revocat ani-
mam quæ recepta est.
15. Sed tuam manum effugere impossibile est.
16. Negantes enim nosse te impii , per fortitudinem bra-
chi tui flagellati sunt , novis pluviis et grandinibus et imbri-
bus persecutionem passi inevitabilibus , et per ignem con-
sumpti.
17. Quod enim maxime mirabile erat , in aqua quae omnia
| exstinguit plus ignis valebat, vindex enim est orbis justorum.
18. Quodam enim tempore mansuetabatur quidem ignis ,
ne combureret quæ ad impios missa erant animalia : sed ut
ipsi videntes scirent quoniam Dei judicio patiuntur persecu-
tionem .
19. Quodam autem tempore et in aqua supra virtutem
ignis ardebat , ut iniquæ terræ germina exterminaret.
20. Pro quibus angelorum esca nutrivisti populum tuum ,
| et paratum panem de caelo praestitisti illis sine labore , omne
delectamentum in se habentem et accommodatum ad omnem
gustum.
21. Substantia enim tua dulcedinem tuam in filios osten-
debat , et deserviens uniuscujusque voluntati ad quod quis-
que volebat convertebatur.
22. Nix autem et glacies sustinebant vim ignis et non ta-
bescebant , ut scirent quoniam fructus inimicorum extermi.
nabat ignis ardens in grandine , et in pluviis coruscans.
23. Hic autem iterum ut nutrirentur justi , etiam suae
virtutis oblitus est.
24. Creatura enim tibi factori deserviens excandescit in
tormentum adversus injustos , et lenior fit ad benefaciendum
pro his qui in te confidunt.
25. Propter hoc et tunc in omnia transfigurata omnium
nutrici gratia tuæ deserviebat , ad voluntatem eorum qui
desiderabant .
26. Ut scirent filii tui quos dilexisti , Domine , quoniam
non nativitates fructuum pascunt hominem , sed sermo tuus
hos qui in te crediderunt conservat.
27. Quod enim ab igne non poterat exterminari statim ab
exiguo solis radio calefactum tabescebat.
28. Ut notum esset quoniam oportet prævenire solem ad
! benedictionem tuam , et ad ortum lucis te adorare.
270 ΣΟΦΙΑ ΣΑΛΩΜΩΝ . Κεφ . ΙΖ'.
29. Ἀχαρίστου γὰρ ἐλπὶς ὡς χειμέριος πάχνη τα
κήσεται , καὶ ῥυήσεται ὡς ὕδωρ ἄχρηστον.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΖ'.
1. Μεγάλαι γάρ σου αἱ κρίσεις καὶ δυσδιήγητοι ·
διὰ τοῦτο ἀπαίδευτοι ψυχαὶ ἐπλανήθησαν .
2. Ὑπειληφότες γὰρ καταδυναστεύειν ἔθνος ἅγιον
ἄνομοι , δέσμιοι σκότους καὶ μακρᾶς πεδῆται νυκτὸς ,
κατακλεισθέντες ὀρόφοις , φυγάδες τῆς αἰωνίου προνοίας
ἔκειντο .
3. Λανθάνειν γὰρ νομίζοντες ἐπὶ κρυφαίοις ἁμαρτή
μασιν, ἀφεγγεῖ λήθης παρακαλύμματι ἐσκορπίσθησαν,
θαμβούμενοι δεινῶς καὶ ἰνδάλμασιν ἐκταρασσόμενοι .
4. Οὐδὲ γὰρ ὁ κατέχων αὐτοὺς μυχὸς ἀφόβως διε-
φύλασσεν, ἦχοι δὲ καταράσσοντες αὐτοὺς περιεχόμ-
πουν, καὶ φάσματα ἀμειδήτοις κατηφῆ προςώποις
ἐνεφανίζετο .
5. Καὶ πυρὸς μὲν οὐδεμία βία κατίσχυε φωτίζειν,
οὔτε ἄστρων ἔκλαμπροι φλόγες καταυγάζειν ὑπέμενον
τὴν στυγνὴν ἐκείνην νύκτα.
6. Διεφαίνετο δ' αὐτοῖς μόνον αὐτομάτη πυρὰ φό-
βου πλήρης , ἐκδειματούμενοι δὲ τῆς μὴ θεωρουμένης
ἐκείνης ὄψεως ἡγοῦντο χείρω τὰ βλεπόμενα .
7. Μαγικῆς δὲ ἐμπαίγματα κατέκειτο τέχνης , καὶ
τῆς ἐπὶ φρονήσει ἀλαζονείας ἔλεγχος ἐφύβριστος .
8. Οἱ γὰρ ὑπισχνούμενοι δείματα καὶ ταραχὰς ἀπε-
λαύνειν ψυχῆς νοσούσης, οὗτοι καταγέλαστον εὐλάβειαν
ἐνόσουν.
9. Καὶ γὰρ εἰ μηδὲν αὐτοὺς ταραγῶδες ἐφόβει , κνω-
δάλων παρόδοις καὶ ἑρπετῶν συριγμοῖς ἐκσεσοβημένοι ,
διώλλυντο ἔντρομοι , καὶ τὸν μηδαμόθεν φευκτὸν ἀέρα
προςιδεῖν ἀρνούμενοι.
10. Δειλὸν γὰρ ἰδίως πονηρία μαρτυρεῖ καταδικαζο-
μένη , ἀεὶ δὲ προςείληφε τὰ χαλεπὰ , συνεχομένη τῇ
συνειδήσει .
1. Οὐδὲν γάρ ἐστι φόβος , εἰ μὴ προδοσία τῶν ἀπὸ
λογισμοῦ βοηθημάτων.
12. Ενδοθεν δὲ οὖσα ἥττων ἡ προςδοκία , πλείονα
λογίζεται τὴν ἄγνοιαν τῆς παρεχούσης τὴν βάσανον αἰ-
τίας.
13. Οἱ δὲ τὴν ἀδύνατον ὄντως νύκτα καὶ ἐξ ἀδυ
νάτου ᾅδου μυχῶν ἐπελθοῦσαν , τὸν αὐτὸν ὕπνον κοι
μώμενοι,
14. τὰ μὲν τέρασιν ἠλαύνοντο φαντασμάτων, τὰ δὲ
τῆς ψυχῆς παρελύοντο προδοσία · αἰφνίδιος γὰρ αὐτοῖς
καὶ ἀπροςδόκητος φόβος ἐπῆλθεν.
15. Εἶθ' οὕτως , ὃς δήποτ᾽ οὖν ἦν ἐκεῖ καταπίπτων,
ἐφρουρεῖτο εἰς τὴν ἀσίδηρον εἱρκτὴν κατακλεισθείς .
16. Εἴ τε γὰρ γεωργὸς ἦν τις ἢ ποιμὴν, ἢ τῶν κατ'
ἐρημίαν ἐργάτης μόχθων, προληφθεὶς τὴν δυςάλυκτον
ἔμενεν ἀνάγκην .
17. Μια γὰρ ἀλύσει σκότους πάντες ἐδέθησαν · εἴ
τε πνεῦμα συρίζον, ἢ περὶ ἀμφιλαφεῖς κλάδους ὀρνέων
ἦχος εὐμελὴς , ἡ ῥυθμὸς ὕδατος πορευομένου βία ,
18. ἢ κτύπος ἀπηνὴς καταῤῥιπτομένων πετρῶν, ἢ
σκιρτώντων ζώων δρόμος αθεώρητος , ἢ ὠρυομένων
ἀπηνεστάτων θηρίων φωνὴ , ἢ ἀντανακλωμένη ἐκ κοι-
λοτάτων ὀρέων ἠχὼ , παρέλυσεν αὐτοὺς ἐκφοβοῦντα.
19. Ὅλος γὰρ ὁ κόσμος λαμπρῷ κατελάμπετο φωτὶ ,
καὶ ἀνεμποδίστοις συνείχετο ἔργοις ·
29. Ingrati enim spes tamquam hybernalis glacies tabe-
scet , et disperiet tamquam aqua supervacua .
CAPUT XVII.
1. Magna enim sunt judicia tua et inenarrabilia : propter
hoc indisciplinatæ animæ erraverunt.
2. Dum enim persuasum habent iniqui dominari nation
sanctæ , vinculis tenebrarum et longæ noctis compediti , in-
| clusi sub tectis , fugitivi perpetuæ providentia jacuerunt.
3. Dum enim putant se latere in obscuris peccatis , tene-
broso oblivionis velamento dispersi sunt, paventes horrende
et spectris conturbati.
4. Neque enim quæ continebat illos spelunca sine timore
custodiebat , sed sonitus cum impetu descendentes ipsis
| obstrepebant , et visiones tristes maestis vultibus apparebant.
5. Et ignis quidem nulla vis poterat lumen praebere , nec
siderum limpidæ flammæ illuminare poterant illam noctem
horrendam.
6. Apparebat autem illis tantum subitaneus ignis timore
| plenus , et timore percussi illius quæ non videbatur speciei
æstimabant deteriora esse quæ videbantur.
7. Magica autem artis illusiones jacebant , et jactantia
de sapientia erat correptio cum contumelia.
8. llli enim qui promittebant timores et turbationes ex-
pellere ab anima languente , hi ridiculo timore languebant .
9. Nam etsi nihil illos turbulentum terrefaciebat , transitu
animalium et serpentum sibilatione commoti , tremebundi
| peribant , etiam aerem quemnulla rationequis effugereposset
negantes videre.
10. Cum sit enim proprie timida nequitia dat testimonium
| condemnata , semper autem praesumit saeva , perturbata per
conscientiam .
11. Nihil enim est timor, nisi proditio auxiliorum quæ a
cogitatione.
12. Et-dum ab intra minor est exspectatio , majorem con-
¦ putat inscientiam praebentis tormentum causa .
13. Illi autem qui impotentem vere noctem et ex impo-
tentis inferni speluncis supervenientem , eumdem somnum
dormiebant ,
14. partim monstris phantasmatumexagitabantur, partim
| vero anime deficiebant traditione : subitaneus enim illis et
insperatus timor supervenerat .
15. Deinde sic , quicumque illic ceciderat , custodiebatur
in carcerem sine ferro conclusus.
16. Sive enim rusticus quis erat aut pastor, vel operarius
laborum qui in deserto , praoccupatus ineffugabilem susti-
nebat necessitatem .
17. Una enim catena tenebrarum omnes erant colligati :
sive spiritus sibilans , aut inter spissos ramos avium sonus
suavis , aut rythmus aquæ decurrentis vi ,
18. aut sonus validus praecipitantium petrarum , aut lu-
dentium animalium cursus invisibilis , aut mugientium sac-
varum bestiarum vox , aut repercussa ex cavis montibus
echo , deficientes faciebant illos prae timore.
19. Omnis enim orbis terrarum limpido illuminabatur
lumine, et non impeditis continebatur operibus :
 SAPIENTIA SALOMONIS. CAP. XVIII. 271

20. μόνοις δὲ ἐκείνοις ἐπετέτατο βαρεῖα νύξ , εἰκὼν 20. solis autem illis superposita erat gravis nox , imago
τοῦ μέλλοντος αὐτοὺς διαδέχεσθαι σκότους · ἑαυτοῖς δὲ tenebrarum quæ superventuræ illis erant : ipsi autem sibi
ἦσαν βαρύτεροι σκότους. erant graviores tenebris.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΗ'. CAPUT XVIII.
1. Τοῖς δὲ ὁσίοις σου μέγιστον ἦν φῶς , ὧν φωνὴν 1. Sanctis autem tuis maxima erat lux , quorum quidem
μὲν ἀκούοντες , μορφὴν δὲ οὐχ ὁρῶντες , ὅτι μὲν οὖν vocem audientes , sed figuram non videntes , quoniam qui-
κἀκεῖνοι ἐπεπόνθεισαν , ἐμακάριζον , dem et illi passi erant , magnificabant ,
2. ὅτι δὲ οὐ βλάπτουσι προηδικημένοι , εὐχαριστοῦ 2. et quia ante laesi non nocent , gratias agebant , et ut
σιν, καὶ τοῦ διενεχθῆναι χάριν ἐδέοντο. esset differentia donum petebant.
3. Ανθ' ὧν πυριφλεγῆ στύλον, ὁδηγὸν μὲν ἄγνω- 3. Pro quibus ignis ardentem columnam , ducem quidem
στον ὁδοιπορίας , ἥλιον δὲ ἀβλαβῆ φιλοτίμου ξενιτείας | ignotae viae , solem autem sine laesura boni hospitii praesti
παρέσχες. tisti.
4. Ἄξιοι μὲν γὰρ ἐκεῖνοι στερηθῆναι φωτὸς , καὶ 4. Digni siquidem illi carere lumine , et pati carcerem
φυλακισθῆναι ἐν σκότει , οἱ κατακλείστους φυλάξαντες tenebrarum , qui inclusos custodiebant filios tuos , per quos
τοὺς υἱούς σου , δι᾽ ὧν ἤμελλε τὸ ἄφθαρτον νόμου φῶς | incipiebat incorruptum legis lumen saeculo dari.
τῷ αἰῶνι δίδοσθαι.
5. Βουλευσαμένους δ᾽ αὐτοὺς τὰ τῶν ὁσίων ἀπο- 5. Cum autem cogitassent justorum occidere infantes , et
κτεῖναι νήπια , καὶ ἑνὸς ἐκτεθέντος τέκνου , καὶ σωθέν uno exposito filio , et liberato , in traductionem illorum mul-
τος , εἰς ἔλεγχον τὸ αὐτῶν ἀφείλω πλῆθος τέκνων, καὶ titudinem filiorum abstulisti , et pariter perdidisti in aqua
ὁμοθυμαδὸν ἀπώλεσας ἐν ὕδατι σφοδρῷ . valida.
6. Εκείνη ἡ νὺξ προεγνώσθη πατράσιν ἡμῶν, ἵνα 6. Illa nos ante cognita est a patribus nostris , ut secure
ἀσφαλῶς εἰδότες οἷς ἐπίστευσαν ὅρκοις , ἐπευθυμήσωσι . scientes
sent.
quibus juramentis crediderunt , animæquiores es-
7. Προςεδέχθη δὲ ὑπὸ λαοῦ σου σωτηρία μὲν δι- 7. Suscepta est autem a populo tuo sanitas quidem justo-
καίων , ἐχθρῶν δὲ ἀπώλεια . rum , inimicorum autem exterminatio.
8. Ὧ γὰρ ἐτιμωρήσω τοὺς ὑπεναντίους , τούτῳ ἡμᾶς 8. Quo enim laesisti adversarios , hoc nos provocans ma-
προςκαλεσάμενος ἐδόξασας. gnificasti.
9. Κρυφῇ γὰρ ἐθυσίαζον ὅσιοι παῖδες ἀγαθῶν, καὶ 9. Absconse enim sacrificabant justi pueri bonorum , et
τὸν τῆς θειότητος νόμον ἐν ὁμονοίᾳ διέθεντο , τῶν αὐ- divinitatis legem in concordia disponebant , tandem simili-
τῶν ὁμοίως καὶ ἀγαθῶν καὶ κινδύνων μεταλήψεσθαι ter et bona et pericula recepturos justos , patrias jam de-
τοὺς ἁγίους , πατέρων ἤδη προαναμελπόντων αἴνους. cantantes laudes.
10. Αντήχει δ' ἀσύμφωνος ἐχθρῶν βοὴ, καὶ οἰκτρὰ 10. Resonabat autem inconveniens inimicorum vox , et
διεφέρετο θρηνουμένων παίδων. flebilis audiebatur ploratorum puerorum.
π . Ὁμοίᾳ δὲ δίκη δοῦλος ἅμα δεσπότῃ κολασθείς , 11. Simili autem poena servus cum domino afflictus est ,
καὶ δημότης βασιλεῖ τὰ αὐτὰ πάσχων. et popularis homo regi similia passus.
12. Ομοθυμαδὸν δὲ πάντες ἐν ἑνὶ ὀνόματι θανάτου 12. Similiter ergo omnes uno nomine mortis mortuos ha-
νεκροὺς εἶχον ἀναριθμήτους , οὐδὲ γὰρ πρὸς τὸ θάψαι bebant innumerabiles , nec enim ad sepeliendum vivi sufi-
οἱ ζῶντες ἦσαν ἱκανοὶ , ἐπεὶ πρὸς μίαν ῥοπὴν ἡ ἐντι- | ciebant , quoniam uno momento quæ erat praeclarior natio
μοτέρα γένεσις αὐτῶν διεφθάρη . illorum exterminabatur.
13. Πάντα γὰρ ἀπιστοῦντες διὰ τὰς φαρμακίας , 13. De omnibus enim non credentes propter veneficia ,
ἐπὶ τῷ τῶν πρωτοτόκων ὀλέθρῳ , ὡμολόγησαν Θεοῦ tunc cum fuit exterminium primogenitorum , confessi sunt
υἱὸν λαὸν εἶναι. Dei filium populum esse.
14. Ἡσύχου γὰρ σιγῆς περιεχούσης τὰ πάντα καὶ 14. Cum enim quietum silentium contineret omnia et
νυκτὸς ἐν ἰδίῳ τάχει μεσαζούσης , nox in suo cursu medium iter haberet ,
15. ὁ παντοδύναμος σου λόγος ἀπ᾿ οὐρανῶν ἐκ θρό 15. omnipotens sermo tuus de carlo a regalibus sedibus
νων βασιλειῶν ἀπότομος πολεμιστής εἰς μέσον τῆς durus bellator in mediam extermini terram prosiliit ,
ὀλεθρίας ἥλατο γῆς ,
16. ξίφος ὀξὺ τὴν ἀνυπόκριτον ἐπιταγήν σου φέρων, 16. gladius acutus insimulatum tuum imperium portans ,
καὶ στὰς ἐπλήρωσε τὰ πάντα θανάτου · καὶ οὐρανοῦ et stans replevit omnia morte : et coelum quidem tangebat ,
μὲν ἥπτετο , βεβήκει δ᾽ ἐπὶ γῆς . descenderat autem in terram.
17. Τότε παραχρῆμα φαντασίαι μὲν ὀνείρων δεινῶς 17. Tunc continuo visus quidem somniorum graviter tur-
ἐξετάραξαν αὐτοὺς , φόβοι δὲ ἐπέστησαν ἀδόκητοι · baverunt illos , et timores supervenerunt insperati :
18. καὶ ἄλλος ἀλλαχῇ ῥιφεὶς ἡμίθνητος , δι᾿ ἣν 18. et alius alibi projectus semivivus , propter quam cau-
ἔθνησκεν αἰτίαν ἐνεφάνιζεν. sam moriebatur demonstrabat.
19. Οἱ γὰρ ὄνειροι θορυβήσαντες αὐτοὺς τοῦτο προ- 19. Visiones enim quæ illos turbaverunt hoc praemone-
εμήνυσαν, ἵνα μὴ ἀγνοοῦντες δι᾿ ὃ κακῶς πάσχουσιν | bant , ne inscii quare mala patiebantur perirent.
ἀπόλωνται.
20. Ἥψατο δὲ καὶ δικαίων πεῖρα θανάτου , καὶ θραῦ 20. Tetigit autem et justos tentatio mortis , et commotio
σις ἐν ἐρήμῳ ἐγένετο πλήθους · ἀλλ᾽ οὐκ ἐπὶ πολὺ ἔμει- in eremo facta est multitudinis : sed non diu permansit
νεν ἡ ὀργή . i:a.
-272 ΣΟΦΙΑ ΣΑΛΩΜΩΝ . Κεφ . ΙΘ'.
21. Σπεύσας γὰρ ἀνὴρ ἄμεμπτος προεμάχησε , τὸ
τῆς ἰδίας λειτουργίας ὅπλον, προςευχὴν καὶ θυμιάματος
ἐξιλασμὸν κομίσας , ἀντέστη τῷ θυμῷ , καὶ πέρας
ἐπέθηκε τῇ συμφορᾷ , δεικνὺς ὅτι σός ἐστι θεράπων .
22. Ἐνίκησε δὲ τὸν ὄχλον οὐκ ἰσχύϊ τοῦ σώματος ,
οὐχ ὅπλων ἐνεργείᾳ , ἀλλὰ λόγῳ τὸν κολάζοντα ὑπέ- |
ταξεν, ὅρκους πατέρων καὶ διαθήκας ὑπομνήσας .
23. Σωρηδὸν γὰρ ἤδη πεπτωκότων ἐπ᾽ ἀλλήλων
νεκρῶν, μεταξὺ στὰς , ἀνέκοψε τὴν ὀργὴν, καὶ διέσχισε
τὴν πρὸς τοὺς ζῶντας ὁδόν.
24. Ἐπὶ γὰρ ποδήρους ἐνδύματος ἦν ὅλος ὁ κόσμος ,
καὶ πατέρων δόξαι ἐπὶ τετραστίχου λίθου γλυφῆς , καὶ
μεγαλωσύνη σου ἐπὶ διαδήματος κεφαλῆς αὐτοῦ.
25. Τούτοις εἶξεν ὁ ὀλοθρεύων, ταῦτα δὲ ἐφοβήθησαν·
ἦν γὰρ μόνη ἡ πεῖρα τῆς ὀργῆς ἱκανή .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΘ΄.
1. Τοῖς δὲ ἀσεβέσι μέχρι τέλους ἀνελεήμων θυμὸς
ἐπέστη. Προήδει γὰρ αὐτῶν καὶ τὰ μέλλοντα ,
2. ὅτι αὐτοὶ ἐπιστρέψαντες τοῦ ἀπεῖναι , καὶ μετὰ
σπουδῆς προπέμψαντες αὐτοὺς , διώξουσι μεταμεληθέν- |
τες.
3. Ἔτι γὰρ ἐν χερσὶν ἔχοντες τὰ πένθη , καὶ προςο-
δυρόμενοι τάφοις νεκρῶν , ἕτερον ἐπεσπάσαντο λογισμόν |
ἀνοίας , καὶ οὓς ἱκετεύοντες ἐξέβαλον , τούτους ὡς φυγά-
δας ἐδίωκον .
4. Εἷλκε γὰρ αὐτοὺς ἡ ἀξία ἐπὶ τοῦτο τὸ πέρας
ἀνάγκη , καὶ τῶν συμβεβηκότων ἀμνηστίαν ἐνέβαλεν,
ἵνα τὴν λείπουσαν ταῖς βασάνοις προαναπληρώσωσι |
κόλασιν,
5. καὶ ὁ μὲν λαός σου παράδοξον ὁδοιπορίαν περάσῃ ,
ἐκεῖνοι δὲ ξένον εὕρωσι θάνατον.
6. Ὅλη γὰρ ἡ κτίσις ἐν ἰδίῳ γένει πάλιν ἄνωθεν
διετυποῦτο , ὑπηρετοῦσα ταῖς ἰδίαις ἐπιταγαῖς , ἵνα οἱ
σοὶ παῖδες φυλαχθῶσιν ἀβλαβεῖς.
7. Ἡ τὴν παρεμβολὴν σκιάζουσα νεφέλη , ἐκ δὲ
προϋφεστῶτος ὕδατος ξηρᾶς ἀνάδυσις γῆς ἐθεωρήθη , ἐξ
ἐρυθρᾶς θαλάσσης ὁδὸς ἀνεμπόδιστος , καὶ χλοηφόρον
πεδίον ἐκ κλύδωνος βιαίου ,
8. δι᾿ οὗ πανεθνὶ διῆλθον οἱ τῇ σῇ σκεπαζόμενοι
χειρὶ , θεωρήσαντες θαυμαστὰ τέρατα.
9. Ὡς γὰρ ἵπποι ἐνεμήθησαν , καὶ ὡς ἀμνοὶ διεσκίρ
τησαν αἰνοῦντές σε , Κύριε , τὸν ῥυόμενον αὐτούς .
10. Ἐμέμνηντο γὰρ ἔτι τῶν ἐν τῇ παροικίᾳ αὐτῶν,
πῶς ἀντὶ μὲν γενέσεως ζώων ἐξήγαγεν ἡ γῆ σκνίπα ,
ἀντὶ δὲ ἐνύδρων ἐξηρεύξατο ὁ ποταμὸς πλῆθος βατρά-
χων.
1. Εφ᾽ ὑστέρῳ δὲ εἶδον καὶ νέαν γένεσιν ὀρνέων,
ὅτι ἐπιθυμίᾳ προαχθέντες ᾐτήσαντο ἐδέσματα τρυφῆς .
12. Εἰς γὰρ παραμυθίαν ἀνέβη αὐτοῖς ἀπὸ θαλάσσης
ὀρτυγομήτρα , καὶ αἱ τιμωρίαι τοῖς ἁμαρτωλοῖς ἐπῆλ-
θον, οὐκ ἄνευ τῶν γεγονότων τεκμηρίων τῇ βίᾳ τῶν κε-
ραυνῶν. Δικαίως γὰρ ἔπασχον ταῖς ἰδίαις αὐτῶν πονη-
ρίαις.
13. Καὶ γὰρ χαλεπωτέραν μισοξενίαν ἐπετήδευσαν.
Οἱ μὲν γὰρ τοὺς ἀγνοοῦντας οὐκ ἐδέχοντο παρόντας ,
οὗτοι δὲ εὐεργέτας ξένους ἐδουλοῦντο .
14. Καὶ οὐ μόνον , ἄλλη τις ἐπισκοπὴ ἔσται αὐτῶν,
ἐπεὶ ἀπεχθῶς προςεδέχοντο τοὺς ἀλλοτρίους ·
21. Properans enim homo sine querela propugnavit , pro-
ferens servitutis suae scutum , orationem et incensi propitia-
tionem , restitit ira , et finem imposuit necessitati , osten
dens quoniam tuus est famulus.
22. Vicit autem turbam non virtute corporis , nec arma-
tura potentia , sed verbo illum qui vexabat subjecit , jura-
menta parentum et testamentum commemorans.
23. Cum enim jam acervatim cecidissent super alterutrum
mortui , interstitit , et amputavit impetum , et divisit illaur
quæ ad vivos ducebat viam .
24. In veste enim poderis totus erat orbis terrarum , et
parentum magnalia in quatuor ordinibus lapidum sculpta
erant, et magnificentia tua in diademate capitis illius.
25. His cessit qui exterminabat , et haec extimuerunt :
erat enim sola tentatio iræ sufficiens.
CAPUT XIX .
1. Impiis autem usque in novissimum sine misericordia
ira supervenit. Præsciebat enim et futura illorum ,
2. quoniam cum ipsi permisissent ut se educerent , et
cum sollicitudine praemisissent illos , persequentur poni-
tentia ducti .
3. Adhuc enim inter manus habentes luctum , et deplo-
rantes ad monumenta mortuorum, aliam sibi assumpserunt
cogitationem inscientiae , et quos rogantes projecerant , hos
tamquam fugitivos persequebantur.
4. Ducebat enim illos ad hunc finen digna necessitas , et
eorum quæ acciderant commemorationem amittere faciebat ,
ut quæ deerant tormentis repleret punitio ,
5. et populus quidem tuus mirabiliter transiret , illi au-
tem novam mortem invenirent.
6. Omnis enim creatura in suo genere rursus desuper re-
figurabatur, deserviens tuis praeceptis , ut pueri tui custodi-
rentur illaesi.
7. Nubes castra obumbrabat , et ex aqua quæ ante erat
terrae aridae emersio apparuit , in mari rubro via sine impe-
dimento , et campus germinans de profundo nimio ,
8. per quem omnis natio transivit quæ tegebatur tua ma-
nu , videntes mirabilia monstra .
9. Tamquam enim equi depaverunt escam , et tamquam
agni exsultaverunt magnificantes te, Domine , qui liberasti
eos.
10. Memores enim adhuc erant illorum quæ in incolatu
suo facta fuerant , quemadmodum pro natione quidem ani-
malium produxit terra muscas , pro piscibus autem eructa-
vit fluvius multitudinem ranarum .
11. Novissime autem viderunt et novam creaturam avium,
cum adducti concupiscentia postulaverunt escas epulationis.
12. In allocutionem enim desiderii ascendit illis de mari
orlygometra , et vexationes peccatoribus supervenerunt ,
non sine illis quæ facta erant argumenta per vim fulminum.
Juste enim patiebantur secundum suas nequitias.
13. Etenim detestabiliorem inhospitalitatem instituerunt.
si quidem illi ignotos non recipiebant advenas , hi vero be-
neficos hospites in servitutem redigebant.
14. Et non solum haec , sed et alius quidam erit respectus
ipsorum , quoniam illi invite recipiebant extraneos :
 PROLOGUS. 273
15. οἱ δὲ μετὰ ἑορτασμάτων εἰςδεξάμενοι τοὺς ἤδη 15. hi vero cum recepissent cum solenni lætitia eos qui
τῶν αὐτῶν μετεσχηκότας δικαίων, δεινοῖς ἐκάκωσαν jam earumdem legum facti erant participes , saevissimis af-
πόνοις . flixerunt doloribus.
16. Ἐπλήγησαν δὲ καὶ ἀορασίᾳ , ὥςπερ ἐκεῖνοι ἐπὶ 16. Percussi sunt autem cacitate , sicut illi in foribus
ταῖς τοῦ δικαίου θύραις , ὅτε ἀχανεῖ περιβληθέντες | justi , cum subitaneis cooperti tenebris , unusquisque trans-
σκότει , ἕκαστος τῶν αὐτοῦ θυρῶν τὴν δίοδον ἐζήτει. itum ostiorum suorum quærebat .
17. Δι' ἑαυτῶν γὰρ τὰ στοιχεῖα μεθαρμοζόμενα , 17. In se enim elementa convertebantur , sicut in psalte-
ὥςπερ ἐν ψαλτηρίω φθόγγοι τοῦ ρυθμοῦ τὸ ὄνομα διαλ rio soni modulationis nomen mutant , semper custodientia
λάσσουσι , πάντοτε μένοντα ἤχῳ · ὅπερ ἐστὶν εἰκάσαι sonum quod æstimari potest ex ipso rerum factarum
ἐκ τῆς τῶν γεγονότων ὄψεως ἀκριβῶς. visu certo .
18. Χερσαία γὰρ εἰς ἔνυδρα μετεβάλλετο , καὶ νηκτὰ 18. Terrestria enim in aquatica convertebantur, et quæ
μετέβαινεν ἐπὶ γῆς. erant natantia in terra transibant.
19. Πῦρ ἴσχυσεν ἐν ὕδατι τῆς ἰδίας δυνάμεως , καὶ 19. Ignis in aqua valebat supra suam virtutem , et aqua
ὕδωρ τῆς σβεστικῆς δυνάμεως ἐπελανθάνετο . exstinguentis naturæ obliviscebatur.
20. Φλόγες ἀνάπαλιν εὐφθάρτων ζώων οὐκ ἐμάραναν 20. Flammæ e contrario facile corruptibilium animalium
σάρκας ἐμπεριπατούντων, οὐδὲ τηκτὸν εὐτηκτον κρυ- non vexaverunt carnes coambulantium, nec dissolvebant il-
σταλλοειδὲς γένος ἀμβροσίας τροφῆς. Κατὰ πάντα γάρ, lam quæ facile dissolvebatur sicut glaciem bonam escam . In
Κύριε , ἐμεγάλυνας τὸν λαόν σου , καὶ ἐδόξασας , καὶ οὐχ | omnibus enim magnificasti populum tuum , Domine , et
ὑπερεῖδες , ἐν παντὶ καιρῷ καὶ τόπῳ παριστάμενος . honorasti , et non despexisti , in omni tempore et loco assi-
stens.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ. PROLOGUS.

Πολλῶν καὶ μεγάλων ἡμῖν διὰ τοῦ νόμου καὶ τῶν προ-
φητῶν καὶ τῶν ἄλλων τῶν κατ᾿ αὐτοὺς ἠκολουθηκότων |
δεδομένων, ὑπὲρ ὧν δέον ἐστὶν ἐπαινεῖν τὸν Ἰσραὴλ παι-
δείας καὶ σοφίας, καὶ ὡς οὐ μόνον αὐτοὺς τοὺς ἀναγινώ- |
σκοντας δέον ἐστὶν ἐπιστήμονας γίνεσθαι , ἀλλὰ καὶ τοῖς |
ἐκτὸς δύνασθαι τοὺς φιλομαθοῦντας χρησίμους εἶναι καὶ
λέγοντας καὶ γράφοντας· ὁ πάππος μου Ἰησοῦς , ἐπὶ πλεῖον |
ἑαυτὸν δοὺς εἴς τε τὴν τοῦ νόμου καὶ τῶν προφητῶν καὶ
τῶν ἄλλων πατρίων βιβλίων ἀνάγνωσιν, καὶ ἐν τούτοις
ἱκανὴν ἕξιν περιποιησάμενος , προήχθη καὶ αὐτὸς συγ
γράψαι τι τῶν εἰς παιδείαν καὶ σοφίαν ἀνηκόντων , ὅπως
οἱ φιλομαθεῖς , καὶ τούτων ἔνοχοι γενόμενοι , πολλῷ
μᾶλλον ἐπιπροςθῶσι διὰ τῆς ἐννόμου βιώσεως . Παραχέ-
κλησθε οὖν μετ᾿ εὐνοίας καὶ προσοχῆς τὴν ἀνάγνωσιν
ποιεῖσθαι , καὶ συγγνώμην ἔχειν ἐφ᾽ οἷς ἂν δοκῶμεν
τῶν κατὰ τὴν ἑρμηνείαν πεφιλοπονημένων τισὶ τῶν
λέξεων ἀδυναμεῖν · οὐ γὰρ ἐσοδυναμεῖ αὐτὰ ἐν ἑαυτοῖς |
ἑβραϊστὶ λεγόμενα , καὶ ὅταν μεταχθῇ εἰς ἑτέραν γλῶσ-
σαν. Οὐ μόνον δὲ ταῦτα , ἀλλὰ καὶ αὐτὸς ὁ νόμος , καὶ
αἱ προφητεῖαι , καὶ τὰ λοιπὰ τῶν βιβλίων οὐ μικρὰν
ἔχει τὴν διαφορὰν ἐν ἑαυτοῖς λεγόμενα . Εν γὰρ τῷ ὀγδόῳ
καὶ τριακοστῷ ἔτει ἐπὶ τοῦ Εὐεργέτου βασιλέως παρα-
γενηθεὶς εἰς Αἴγυπτον, καὶ συγχρονίσας , εὗρον οὐ
μικρᾶς παιδείας ἀφόμοιον . Ἀναγκαιότατον ἐθέμην αὐτ
τὸς προςενέγκασθαί τινα σπουδὴν καὶ φιλοπονίαν τοῦ
μεθερμηνεῦσαι τήνδε τὴν βίβλον. Πολλὴν γὰρ ἀγρυ-
πνίαν καὶ ἐπιστήμην προςενεγκάμενος ἐν τῷ διαστήματι
τοῦ χρόνου πρὸς τὸ ἐπὶ πέρας ἄγοντα τὸ βιβλίον ἐκδό-
σθαι , καὶ τοῖς ἐν τῇ παροικία βουλομένοις φιλομαθεῖν,
προκατασκευαζομένοις τὰ ἤθη ἐν νόμῳ βιοτεύειν .
Cum multa nobis et magna per legem et prophetas et alios
qui illos secuti sunt data sint , pro quibus oportet laudare
Israel doctrinæ et sapientiæ causa , cumque eos qui legunt
non solum ipsos oporteat fieri scientes , sed etiam extraneis
studio disciplinæ ductos posse et dicendo et scribendo pro-
desse avus meus Jesus , postquam amplius se dedit ad
diligentiam lectionis legis et prophetarum et aliorum libro-
rum qui nobis a parentibus nostris traditi sunt , atque in
bis eum qui satis esse posset habitum sibi comparasset,
voluit et ipse scribere aliquid eorum quæ ad doctrinam et
sapientiam pertinent , ut desiderantes discere , etiam lo-
rum participes facti , multo magis proficiant per vitam le-
gitimam.. Hortor
Hortor itaque
itaque venire
venire vos
vos cum benevolentia
cum benevole ntia et at-
at-
gitimam
tentiori studio lectionem facere , et veniam habere in illis
in quibus videbimur in nonnullis ad interpretandi rationem
elaboratis dictionibus deficere : non enim eamdem vim ha-
bent hac in seipsis hebraice dicta, atque ad alteram translata
linguam. Nonsolum autem hac, sed et ipsa lex , et prophetiæ ,
et caeteri libri non parvam habent differentiam quando inter
se dicuntur. Nam in octave et trigesimo anno temporibus Pto-
lemæi Evergetis regis postquam perveni in Egyptum, et cum
multum temporis ibi fuissem , inveni exemplar non parva
doctrinæ . Maxime necessarium putayi ipse aliquam adhi-
bere diligentiam et laborem interpretandi librum istum. Mul-
tam enim vigiliam et doctrinam attuli in spatio temporis ad
hoc ut ad finem ducens istum librum ederem , etiam iis
qui in parcecia volunt discere , praeparati moribus ad viven-
dum in lege.

18
VETUS TESTAMENTUM. - 11 .
274 ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ. Κεφ . Α΄.

ΣΟΦΙΑ SAPIENTIA

ΣΕΙΡΑΧ . SIRACH .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α'. CAPUT I.

1. Πᾶσα σοφία παρὰ Κυρίου , καὶ μετ᾿ αὐτοῦ ἐστιν 1. Omnis sapientia a Domino est , et cum illo est in
εἰς τὸν αἰῶνα. aevum.
2. Ἄμμον θαλασσῶν καὶ σταγόνας ὑετοῦ καὶ ἡμέρας 2. Arenam maris et pluvia guttas et dies saeculi quis di-
αἰῶνος τίς ἐξαριθμήσει ; Ὕψος οὐρανοῦ καὶ πλάτος γῆς numerabit ? Altitudinem coeli et latitudinem terræ et abys .
καὶ ἄβυσσον sum
3. καὶ σοφίαν τίς ἐξιχνιάσει ; 3. et sapientiam quis investigabit ?
4. Προτέρα πάντων ἔκτισται σοφία , καὶ σύνεσις 4. Prior omnium creata est sapientia , et intellectus pru-
φρονήσεως ἐξ αἰῶνος. (* ) dentiæ ab ævo.
6. Ρίζα σοφίας τίνι ἀπεκαλύφθη ; καὶ τὰ πανουρ- 6. Radix sapientiæ cui revelata est? et astutias illius
γεύματα αὐτῆς τίς ἔγνω ; (**) quis agnovit ?
8. Εἷς ἐστι σοφὸς φοβερὸς σφόδρα καθήμενος ἐπὶ 8. Unus est sapiens metuendus nimis sedens super thro-
τοῦ θρόνου αὐτοῦ. num suum.
9. Κύριος αὐτὸς ἔκτισεν αὐτὴν , καὶ εἶδε καὶ ἐξηρίθμη- 9. Dominus ipse creavit eam , et vidit et dinumeravit
σεν αὐτὴν , eam ,
10. καὶ ἐξέχεεν αὐτὴν ἐπὶ πάντα τὰ ἔργα αὐτοῦ. Μετὰ 10. et effudit illam super omnia opera sua. Cum omni
πάσης σαρκὸς κατὰ τὴν δόσιν αὐτοῦ , καὶ ἐχορήγησεν - carne secundum datum suum , et praebuit illam diligenti-
αὐτὴν τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν . bus se.
11. Φόβος Κυρίου δόξα καὶ καύχημα , καὶ εὐφροσύνη 11. Timor Domini gloria et gloriatio , et laetitia et corona
καὶ στέφανος ἀγαλλιάματος . exsultationis.
12. Φόβος Κυρίου τέρψει καρδίαν, καὶ δώσει εὐφρο 12. Timor Domini delectabit cor, et dabit laetitiam et
σύνην καὶ χαρὰν καὶ μακροημέρευσιν . gaudium et longitudinem dierum.
13. Τῷ φοβουμένῳ τὸν Κύριον εὖ ἔσται ἐπ᾿ ἐσχάτων, 13. Timenti Dominum bene erit in extremis , et in die
καὶ ἐν ἡμέρᾳ τελευτῆς αὐτοῦ εὑρήσει χάριν. ( ***) defunctionis suæ inveniet gratiam .
16. Ἀρχὴ σοφίας φοβεῖσθαι τὸν Θεὸν, καὶ μετὰ πι 16. Initium sapientiæ timere Deum , et cum fidelibus in
στῶν ἐν μήτρα συνεκτίσθη αὐτοῖς. Καὶ μετὰ ἀνθρώπων vulva concreatum est eis. Et cum hominibus fundamentum
θεμέλιον αἰῶνος ἐνόσσευσε , καὶ μετὰ τοῦ σπέρματος αὐ- saeculi nidificavit , et cum semine eorum concredetur.
τῶν ἐμπιστευθήσεται .
20. Πλησμονὴ σοφίας φοβεῖσθαι τὸν Κύριον, καὶ 20. Plenitudo sapientiæ timere Dominum, et inebrial eos
μεθύσκει αὐτοὺς ἀπὸ τῶν καρπῶν αὐτῆς. de fructibus ejus.
21. Πάντα τὸν οἶκον αὐτῆς ἐμπλήσει ἐπιθυμημάτων, 21. Omnem domum illius implebit desideriis , et rece-
καὶ τὰ ἀποδοχεῖα ἀπὸ τῶν γεννημάτων αὐτῆς. ptacula de generationibus ejus.
22. Στέφανος σοφίας φόβος Κυρίου , ἀναθάλλων εἰρή- 22. Corona sapientia timor Domini , germinans pacem
νην καὶ ὑγίειαν ἰάσεως. et sanitatem incolumitatis .
23. Καὶ εἶδε καὶ ἐξηρίθμησεν αὐτὴν, ( ****) 23. Et vidit et dinumeravit eam ,
24. ἐπιστήμην καὶ γνῶσιν συνέσεως ἐξώμβρησε , καὶ 24. scientiam et cognitionem intellectus effudit , et glo-
δόξαν κρατούντων αὐτῆς ἀνύψωσεν. riam tenentium ipsam exaltavit.
25. Ρίζα σοφίας φοβεῖσθαι τὸν Κύριον, καὶ οἱ κλά 25. Radix sapientia est timere Dominum , et rami ejus
δοι αὐτῆς μακροημέρευσις . (*****) longavitas .

• (*) 5. Πηγὴ σοφίας λόγος Θεοῦ ἐν ὑψίστοις , καὶ αἱ πορεῖαι
αὐτῆς ἐντολαὶ αἰώνιοι. ( Compl.)
(**) 7. Επιστήμη σοφίας τίνι ἐφανερώθη ; καὶ τὴν πολυπει·
*ρίαν αὐτῆς τίς συνῆκε ; ( Compl.)
(***) 14. Αγάπησις Κυρίου ἔνδοξος σοφία ·
15. οἷς δ᾽ ὀπτάνηται , μερίζει αὐτὴν εἰς ὅρασιν αὐτοῦ.
( Schol . Rom. )
(****) 23. Αμφοτέρα δέ ἐστιν δῶρα Θεοῦ.
(*****) 27. Φόβος Κυρίου ἀπωθεῖται ἁμαρτήματα . Αφοβος
δὲ οὐ δυνήσεται δικαιωθῆναι . ( Clem . Alex .)
5. Fons sapientiæ verbum Dei in excelsis , et ingressus illius
mandata æterna.
7. Disciplina sapientiæ cui manifestata est? et multiplicatio-
nem ingressus illius quis intellexit?
14. Dilectio Dei honorabilis sapientia :
15. quibus autem apparuerit , distribuit illam in visionem
illius.
23. Utraque autem sunt dona Dei.
27. Timor Domini expellit peccata. Qui autemsine timore
est , non poterit justificari.
 SAPIENTIA SIRACH. CAP. II.
28. Οὐ δυνήσεται θυμὸς ἄδικος δικαιωθῆναι , ἡ γὰρ
ῥοπὴ τοῦ θυμοῦ αὐτοῦ πτῶσις αὐτῷ.
29. Ἕως καιροῦ ἀνθέξεται μακρόθυμος , καὶ ὕστερον
αὐτῷ ἀναδώσει εὐφροσύνη .
30. Ἕως καιροῦ κρύψει τοὺς λόγους αὐτοῦ , καὶ χείλη
πιστῶν ἐκδιηγήσεται σύνεσιν αὐτοῦ .
31. Ἐν θησαυροῖς σοφίας παραβολὴ ἐπιστήμης ,
32. βδέλυγμα δὲ ἁμαρτωλῷ θεοσέβεια .
33. Ἐπεθύμησας σοφίαν ; Διατήρησον ἐντολὰς , καὶ
Κύριος χορηγήσει σοι αὐτήν.
34. Σοφία γὰρ καὶ παιδεία φόβος Κυρίου , καὶ ἡ εὐ-
δοκία αὐτοῦ
35. πίστις καὶ πραότης .
36. Μὴ ἀπειθήσῃς φόβῳ Κυρίου , καὶ μὴ προςέλθῃς
αὐτῷ ἐν καρδίᾳ δισσῇ .
37. Μὴ ὑποκριθῇς ἐν στόμασιν ἀνθρώπων, καὶ ἐν τοῖς
χείλεσί σου πρόσεχε .
38. Μὴ ἐξύψου σεαυτὸν, ἵνα μὴ πέσῃς καὶ ἐπαγάγῃς
τῇ ψυχῇ σου ἀτιμίαν .
39. Καὶ ἀποκαλύψει Κύριος τὰ κρυπτά σου , καὶ ἐν
μέσω συναγωγῆς καταβαλεί σε.
40. Ὅτι οὐ προςῆλθες φόβῳ Κυρίου , καὶ ἡ καρδία
σου πλήρης δόλου .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'.
1. Τέκνον, εἰ προςέρχῃ δουλεύειν Κυρίῳ Θεῷ , ἑτοί
μασον τὴν ψυχήν σου εἰς πειρασμόν .
2. Εὔθυνον τὴν καρδίαν σου καὶ καρτέρησον, καὶ μὴ
σπεύσῃς ἐν καιρῷ ἐπαγωγῆς.
3. Κολλήθητι αὐτῷ καὶ μὴ ἀποστῇς , ἵνα αὐξηθῇς ἐπ᾿
ἐσχάτων σου .
4. Πᾶν ὃ ἐὰν ἐπαχθῇ σοι δέξαι , καὶ ἐν ἀλλάγμασι
ταπεινώσεώς σου μακροθύμησον .
5. Ὅτι ἐν πυρὶ δοκιμάζεται χρυσὸς , καὶ ἄνθρωποι
δεκτοὶ ἐν καμίνῳ ταπεινώσεως .
6. Πίστευσον αὐτῷ καὶ ἀντιλήψεταί σου , εὔθυνον τὰς
ὁδούς σου καὶ ἔλπισον ἐπ' αὐτόν .
7. Οἱ φοβούμενοι τὸν Κύριον, ἀναμείνατε τὸ ἔλεος
αὐτοῦ , καὶ μὴ ἐκκλίνητε , ἵνα μὴ πέσητε.
8. Οἱ φοβούμενοι Κύριον, πιστεύσατε αὐτῷ , καὶ οὐ
μὴ πταίσῃ ὁ μισθὸς ὑμῶν.
9. Οἱ φοβούμενοι Κύριον, ἐλπίσατε εἰς ἀγαθὰ καὶ
εἰς εὐφροσύνην αἰῶνος καὶ ἐλέους .
1. Ἐμβλέψατε εἰς ἀρχαίας γενεὰς καὶ ἴδετε , τίς
ἐνεπίστευσεν Κυρίῳ καὶ κατησχύνθη ;
12. ἢ τίς ἐνέμεινε τῷ φόβῳ αὐτοῦ καὶ ἐγκατελεί
φθη; ἢ τίς ἐπεκαλέσατο αὐτὸν, καὶ ὑπερεῖδεν αὐτόν ; [ quis invocavit illum , et despexit eum?
13. Διότι οἰκτίρμων καὶ ἐλεήμων ὁ Κύριος , καὶ ἀφίη-
σιν ἁμαρτίας καὶ σώζει ἐν καιρῷ θλίψεως.
14. Οὐαὶ καρδίαις δειλαῖς καὶ χερσὶν παρειμέναις ,
καὶ ἁμαρτωλῷ ἐπιβαίνοντι ἐπὶ δύο τρίβους.
15. Οὐαὶ καρδίᾳ παρειμένῃ, ὅτι οὐ πιστεύει , διὰ τοῦ
το οὐ σκεπασθήσεται.
16. Οὐαὶ ὑμῖν τοῖς ἀπολωλεκόσι τὴν ὑπομονήν ·
17. καὶ τί ποιήσετε ὅταν ἐπισκέπτηται ὁ Κύριος ;
18. Οἱ φοβούμενοι Κύριον οὐκ ἀπειθήσουσι ῥημάτων
αὐτοῦ , καὶ οἱ ἀγαπῶντες αὐτὸν συντηρήσουσι τὰς ὁδοὺς | illius , et qui diligunt illum conservabunt vias ejus.
αὐτοῦ.
275
28. Non poterit ira injusta justificari , impetus enim ire
ejus subversio est ejus.
29. Usque in tempus sustinebit patiens , et postea reddet
ei jucunditas .
30. Usque in tempus abscondet verba sua , et labia fide-
lium enarrabunt sensum ejus.
31. In thesauris sapientia parabola scientia ,
32. exsecratio autem peccatori cultura Dei.
33. Concupisti sapientiam ? Serva mandata , et Dominus
præbebit tibi eam.
34. Sapientia enim et disciplina timor Domini , et quod
beneplacitum est illi
35. fides et mansuetudo.
36. Non sis incredibilis timori Domini , et ne accesseris
ad eum duplici corde.
37. Ne fueris hypocrita in conspectu hominum, et in labia
tua intende.
38. Non exaltes te ipsum , ne cadas et adducas anima
tuæ inhonorationem.
39. Et revelabit Dominus absconsa tua , et in medio syn-
agogæ elidet te.
40. Quoniam non accessisti ad timorem Domini , et cor
tuum plenum est dolo.
CAPUT. II.
1. Fili, accedens ad servitutem Domini Dei, pracpara ani-
mam tuam ad tentationem.
2. Dirige cor tuum et sustine , et ne festines in tempore
obductionis.
3. Conjungere ei et ne recedas , ut crescas in novissimis
tuis.
4. Omne quod tibi applicitum fuerit accipe , et in humi-
litate tua patientiam habe.
5. Quoniam in igne probatur aurum , homines vero re-
ceptibiles in camino humiliationis.
6. Crede ei et recuperabit te , dirige vias tuas et spera in
illum.
7. Metuentes Dominum , sustinete misericordiam ejus , et
non deflectatis , ne cadatis.
8. Qui timetis Dominum , credite illi , et non cadet mer-
ces vestra.
9. Qui timetis Dominum, sperate in bona et in laetitiam
sæculi et misericordiæ.
11. Respicite in antiquas nationes et videte, quis confidit
in Domino et confusus est?
12. aut quis permansit in timore ejus et derelictus est ? aut
13. Quoniam pius et misericors est Dominus , et remittit
peccata et salvat in tempore tribulationis.
14. Va cordibus timidis et manibus dissolutis , et pecca-
tori ingredienti duabus viis !
15. Væ dissoluto cordi , quia non credit , ideo non pro-
tegetur.
16. Væ vobis qui perdidistis sustinentiam :
17. et quid facietis cum inspicere coeperit Dominus ?
18. Qui timent Dominum non erunt incredibiles verbis
18.
276 ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ . Κεφ . Γ'.

19. Οἱ φοβούμενοι Κύριον ζητήσουσιν εὐδοκίαν αὐτ
τοῦ , καὶ οἱ ἀγαπῶντες αὐτὸν ἐμπλησθήσονται τοῦ νό-
μου.
20. Οἱ φοβούμενοι Κύριον ἑτοιμάσουσι καρδίας αὐτ
τῶν, καὶ ἐνώπιον αὐτοῦ ταπεινώσουσι τὰς ψυχὰς αὐτῶν.
22. Εμπεσούμεθα εἰς χεῖρας Κυρίου , καὶ οὐκ εἰς
χεῖρας ἀνθρώπων ·
23. ὡς γὰρ ἡ μεγαλωσύνη αὐτοῦ , οὕτως καὶ τὸ ἔλεος
αὐτοῦ.
19. Qui timent Dominum inquirent quæ beneplacita sunt
ei , et qui diligunt illum replebuntur lege.
20. Qui timent Dominum praeparabunt corda sua , et in
conspectu illius humiliabunt animas suas.
22. Incidamus in manus Domini , et non in manus loni-
num :
23. secundum enim magnitudinem ipsius , et sic miseri-
cordia illius .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'. CAPUT III.

2. Ἐμοῦ τοῦ πατρὸς ἀκούσατε , τέκνα , καὶ οὕτως 2. Me patrem audite , filii , et sic facite , ut salvi sitis.
ποιήσατε , ἵνα σωθῆτε.
3. Ο γὰρ Κύριος ἐδόξασε πατέρα ἐπὶ τέκνοις , καὶ 3. Dominus enim honoravit patrem in filiis , et judicium
κρίσιν μητρὸς ἐστερέωσεν ἐφ ' υἱοῖς . matris firmavit in filios.
4. Ο τιμῶν πατέρα ἐξιλάσεται ἁμαρτίας , 4. Qui honorat patrem exorabit pro peccatis ,
5 , καὶ ὡς ὁ ἀποθησαυρίζων, ὁ δοξάζων μητέρα αὐτοῦ. suam.5. et sicut qui thesaurizat , ita qui honorificat matrem
6. Ο τιμῶν πατέρα εὐφρανθήσεται ὑπὸ τέκνων, καὶ 6. Qui honorat patrem jucundabitur a filiis, et in die ora-
ἐν ἡμέρᾳ προςευχῆς αὐτοῦ εἰςακουσθήσεται . tionis suæ exaudietur.
7. Ὁ δοξάζων πατέρα μακροημερεύσει , 7. Qui honorificat patrem vita vivet longiore ,
( *) 8. καὶ ὁ εἰςακούων Κυρίου ἀναπαύσει μητέρα 8. et qui obedit Domino refrigerabit matrem suam , et
αὐτοῦ , καὶ ὡς δεσπόταις δουλεύσει ἐν τοῖς γεννήσασιν | quasi dominis serviet his qui se genuerunt.
αὐτόν.
9. Ἐν ἔργῳ καὶ λόγῳ τίμα τὸν πατέρα σου , 9. In opere et sermone honora patrem tuum ,
10. ἵνα ἐπέλθῃ σοι εὐλογία παρ' αὐτοῦ. 10. ut superveniat tibi benedictio ab eo.
11. Εὐλογία γὰρ πατρὸς στηρίζει οἴκους τέκνων, και 11. Benedictio enim patris firmat domos filiorum, male-
τάρα δὲ μητρὸς ἐκριζοῖ θεμέλια . dictio autem matris eradicat fundamenta.
12. Μὴ δοξάζου ἐν ἀτιμίᾳ πατρός σου , οὐ γάρ ἐστί 12. Ne glorieris in contumelia patris tui , non est enim
σοι δόξα πατρὸς ἀτιμία . tibi gloria patris confusio.
13. Ἡ γὰρ δόξα ἀνθρώπου ἐκ τιμῆς πατρὸς αὐτοῦ , 13. Gloria enim hominis ex honore patris sui , et dedecus
καὶ ὄνειδος τέκνοις μήτηρ ἐν ἀδοξία . filiis mater sine honore.
14. Τέκνον, ἀντιλαβοῦ ἐν γήρα πατρός σου , καὶ μὴ 14. Fili, suscipe senectam patris tui, et non contristes eum
λυπήσῃς αὐτὸν ἐν τῇ ζωῇ αὐτοῦ. in vita illius.
15. Κἂν ἀπολείπῃ σύνεσιν συγγνώμην ἔχε , καὶ μὴ 15. Et si defecerit sensu veniam da , et non spernas eum
ἀτιμάσῃς αὐτὸν ἐν πάσῃ ἰσχύϊ σου . Ἐλεημοσύνη γὰρ in qualibet virtute tua. Eleemosyna enim patris non erit in
πατρὸς οὐκ ἐπιλησθήσεται , oblivione ,
16. καὶ ἀντὶ ἁμαρτιῶν 16. et pro peccatis
17. προςανοικοδομηθήσεταί σοι . Ἐν ἡμέρᾳ θλίψεώς 17. in justitia aedificabitur tibi. In die tribulationis tuae
σου ἀναμνησθήσεταί σου · ὡς εὐδία ἐπὶ παγετῷ , οὕτως | commemorabitur tui : sicut in sereno glacies , sic solventur
ἀναλυθήσονταί σου αἱ ἁμαρτίαι . tua peccata .
18. Ὡς βλάσφημος ὁ ἐγκαταλιπών πατέρα , καὶ κε 18. Tamquam blasphemus est qui dereliquit patrem , et
κατηραμένος ὑπὸ Κυρίου ὁ παροργίζων μητέρα αὐτοῦ. est maledictus a Domino qui exasperat matrem suam..
19. Τέκνον, ἐν πραΰτητι τὰ ἔργα σου διέξαγε, καὶ ὑπὸ 19. Fili, in mansuetudine opera tua perfice, et ab homine
ἀνθρώπου δεκτοῦ ἀγαπηθήσῃ . acceptabili diligeris.
20. Οσῳ μέγας εἶ , τοσούτῳ ταπεινοῦ σεαυτὸν, καὶ 20. Quanto major es , tanto magis te humilia , et coram
ἔναντι Κυρίου εὑρήσεις χάριν. Deo invenies gratiam.
21. Ὅτι μεγάλη ἡ δυναστεία τοῦ Κυρίου , καὶ ὑπὸ τῶν 21. Quoniam magna est potentia Domini , et ab humili-
ταπεινῶν δοξάζεται . bus honorificatur .
22. Χαλεπώτερά σου μὴ ζήτει , καὶ ἰσχυρότερά σου 22. Difficiliora te ne quaesieris, et fortiora te ne scrutatus
μὴ ἐξέταζε. fueris.
23. Ἃ προςετάγη σοι , ταῦτα διανοοῦ · οὐ γάρ ἐστί 23. Quæ præcepta sunt tibi , haec cogita : non est enim
σοι χρεία τῶν κρυπτῶν. tibi opus absconditis.
24. Ἐν τοῖς περισσοῖς τῶν ἔργων σου μὴ περιεργάζου 24. In supervacuis operum tuorum ne fueris curiosus :
25. πλείονα γὰρ συνέσεως ἀνθρώπων ὑπεδείχθη σοι . 25. plurima enim super sensum hominis ostensa sunt tibi.
26. Πολλοὺς γὰρ ἐπλάνησεν ἡ ὑπόληψις αὐτῶν, καὶ 26. Multos enim implanavit suspicio ipsorum : et cogitatio
ὑπόνοια πονηρὰ ὠλίσθησε διανοίας αὐτῶν. mala labefecit sensus illorum.

(*) 8. Ὁ φοβούμενος τὸν Κύριον τιμήσει πατέρα . ( Compl.) 8. Qui timet Dominum , honorabit patrem....
 SAPIENTIA SIRACH. CAP. IV.
27. Καὶ ὁ ἀγαπῶν κίνδυνον ἐν αὐτῷ ἐμπεσεῖται. Καρ-
δία σκληρὰ κακωθήσεται ἐπ' ἐσχάτων.
29. Καρδία σκληρὰ βαρυνθήσεται πόνοις , καὶ ὁ ἁμαρ
τωλὸς προςθήσει ἁμαρτίαν ἐφ᾽ ἁμαρτίαις.
30. Επαγωγῇ ὑπερηφάνου οὐκ ἔστιν ἴασις , φυτὸν
γὰρ πονηρίας ἐῤῥίζωκεν ἐν αὐτῷ .
31. Καρδία συνετοῦ διανοηθήσεται παραβολὴν, καὶ
οἷς ἀκροατοῦ ἐπιθυμία σοφοῦ.
33. Πῦρ φλογιζόμενον ἀποσβέσει ὕδωρ, καὶ ἐλεημο
σύνη ἐξιλάσεται ἁμαρτίας.
34. Ὁ ἀνταποδιδοὺς χάριτας μέμνηται εἰς τὰ μετὰ
ταῦτα , καὶ ἐν καιρῷ πτώσεως εὑρήσει στήριγμα .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ'.
ι. Τέκνον, τὴν ζωὴν τοῦ πτωχοῦ μὴ ἀποστερήσῃς ,
καὶ μὴ παρελκύσῃς ὀφθαλμοὺς ἐπιδεείς.
2. Ψυχὴν πεινῶσαν μὴ λυπήσῃς , καὶ μὴ παροργί
σης ἄνδρα ἐν ἀπορίᾳ αὐτοῦ .
3. Καρδίαν παροργισμένην μὴ προςταράξῃς , καὶ μὴ
παρελκύσης δόσιν προςδεομένου .
4. Ἱκέτην θλιβόμενον μὴ ἀπαναίνου , καὶ μὴ ἀπο-
στρέψῃς τὸ πρόςωπόν σου ἀπὸ πτωχοῦ.
5. Ἀπὸ δεομένου μὴ ἀποστρέψης ὀφθαλμὸν, καὶ μὴ
δῶς τόπον ἀνθρώπῳ καταράσασθαί σε
6. καταρωμένου γάρ σε ἐν πικρίᾳ ψυχῆς αὐτοῦ , τῆς
δεήσεως αὐτοῦ ἐπακούσεται ὁ ποιήσας αὐτόν .
7. Προςφιλή συναγωγῇ σεαυτὸν ποίει , καὶ μεγιστανι
ταπείνου τὴν κεφαλήν σου.
8. Κλῖνον πτωχῷ τὸ οὖς σου , καὶ ἀποκρίθητι αὐτῷ
εἰρηνικὰ ἐν πραύτητι .
9. Ἐξελοῦ ἀδικούμενον ἐκ χειρὸς ἀδικοῦντος , καὶ
μὴ ὀλιγοψυχήσῃς ἐν τῷ κρίνειν σε .
10. Γίνου ὀρφανοῖς ὡς πατὴρ, καὶ ἀντὶ ἀνδρὸς τῇ
μητρὶ αὐτῶν ·
11. καὶ ἔσῃ ὡς υἱὸς Ὑψίστου , καὶ ἀγαπήσει σε μᾶλ
λον ἡ μήτηρ σου.
12. Η σοφία υἱοὺς ἑαυτῇ ἀνύψωσε , καὶ ἐπιλαμβά-
νεται τῶν ζητούντων αὐτήν .
13. Ὁ ἀγαπῶν αὐτὴν ἀγαπᾷ ζωὴν, καὶ οἱ ὀρθρίζον
τες πρὸς αὐτὴν ἐμπλησθήσονται εὐφροσύνης .
14. Ὁ κρατῶν αὐτῆς κληρονομήσει δόξαν, καὶ οὗ
εἰςπορεύεται , εὐλογήσει Κύριος .
15. Οἱ λατρεύοντες αὐτῇ λειτουργήσουσιν ἁγίῳ , καὶ
τοὺς ἀγαπῶντας αὐτὴν ἀγαπᾷ ὁ Κύριος.
16. Ὁ ὑπακούων αὐτῆς κρινεῖ ἔθνη , καὶ ὁ προςελ-
θὼν αὐτῇ κατασκηνώσει πεποιθώς.
17. Ἐὰν ἐμπιστεύσης κατακληρονομήσεις αὐτὴν ,
καὶ ἐν κατασχέσει ἔσονται αἱ γενεαὶ αὐτοῦ ,
18. ὅτι διεστραμμένως πορεύεται μετ᾿ αὐτοῦ ἐν πρώ-
τοις "
19. φόβον δὲ καὶ δειλίαν ἐπάξει ἐπ' αὐτὸν, καὶ βα-
σανίσει αὐτὸν ἐν παιδιᾷ αὐτῆς , ἕως οὗ ἐμπιστεύσῃ τῇ
ψυχῇ αὐτοῦ, καὶ πειράσῃ αὐτὸν ἐν τοῖς δικαιώμασιν
αὐτῆς.
20. Καὶ πάλιν ἐπανήξει κατ᾿ εὐθεῖαν πρὸς αὐτὸν,
καὶ εὐφρανεῖ αὐτὸν,
21. καὶ ἀποκαλύψει αὐτῷ τὰ κρυπτὰ αὐτῆς.
22. Ἐὰν ἀποπλανηθῇ , ἐγκαταλείψει αὐτὸν, καὶ πα
ραδώσει αὐτὸν εἰς χεῖρας πτώσεως αὐτοῦ.
277
27. Et qui amat periculum in illud incidet. Cor durum
habebit male in novissimis.
29. Cor durum gravabitur laboribus , et peccator adjiciet
peccatum super peccata.
30. Obductioni superbi non est sanatio , frutex enim pec-
cati radicavit in illo.
31. Cor sapientis cogitabit parabolam , et auris auditoris
desiderium sapientis.
33. Ignem ardentem exstinguet aqua , et eleemosyna ex-
piabit peccata.
34. Qui reddit gratias commemoratur in posterum , et in
tempore casus inveniet firmamentum.
CAPUT IV.
1. Fili , vitam pauperis ne defraudes , et ne protrahas
oculos egenos .
2. Animam esurientem ne constristes , et non exasperes
virum in inopia sua.
3. Cor irritatum ne conturbes , et ne protrahas datum
angustianti.
4. Rogationem tribulati ne abjicias , et ne avertas faciem
tuam ab egeno.
5. Ab inope non avertas oculum , et ne relinquas locum
homini ut maledicat te :
6. maledicentis enim tibi in amaritudine animae suae, de-
precationem ejus exaudiet is qui fecit illum.
7. Congregationi amabilem te facito , et magnati humilia
caput tuum.
8. Inclina pauperi aurem tuam , et responde illi pacifica
in mansuetudine.
9. Libera eum qui injuriam patitur de manu injuriam in-
ferentis , et non acedieris in judicando .
10. Esto pupillis ut pater, et pro viro matri illorum :
11. et eris velut filius Allissimi , et diliget te magis ma-
ter tua.
12. Sapientia filios sibi exaltavit , et suscipit inquirentes
se.
13. Qui diligit illam diligit vitam , et qui mane vigilave-
rint ad illam implebuntur lætitia.
14. Qui tenuerit illam haereditabit gloriam, et quocumque
introit , benedicet Dominus.
15. Qui servient ei servient sancto , et eos qui diligunt
eam diligit Dominus.
16. Qui audit illam judicabit gentes , et qui ad illam ac-
cesserit habitabit confidens.
17. Si credideris haereditabis illam , et in possessione
erunt creaturæ ipsius ,
18. quoniam oblique ambulat cum eo in primis :
19. timorem autem et metum adducet super illum, et
cruciabit illum in disciplina sua, donec credat animæ illius,
et tentet eum in justificationibus suis.
20. Et rursus redibit recta ad illum, et laetificabit illum,
21. et denudabit absconsa sua.
22. Si autem aberraverit, derelinquet eum, et tradet eum
in manus ruinæ suæ.
278 ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ . Κεφ. Ε΄.
23. Συντήρησον καιρὸν καὶ φύλαξαι ἀπὸ πονηροῦ ,
24. καὶ περὶ τῆς ψυχῆς σου μὴ αἰσχυνθῇς.
25. Ἔστι γὰρ αἰσχύνη ἐπάγουσα ἁμαρτίαν, καὶ ἔστιν
αἰσχύνη δόξα καὶ χάρις.
26. Μὴ λάβης πρόςωπον κατὰ τῆς ψυχῆς σου ,
27. καὶ μὴ ἐντραπῇς εἰς πτῶσίν σου .
28. Μὴ κωλύσης λόγον ἐν καιρῷ σωτηρίας, (*)
29. ἐν γὰρ λόγῳ γνωσθήσεται σοφία , καὶ παιδεία ἐν
δήματι γλώσσης.
30. Μὴ ἀντίλεγε τῇ ἀληθείᾳ , καὶ περὶ τῆς ἀπαιδευ
σίας σου ἐντράπηθι .
31 , 32. Μὴ αἰσχυνθῆς ὁμολογῆσαι ἐφ᾽ ἁμαρτίαις
σου , καὶ μὴ βιάζου ῥοῦν ποταμοῦ. Καὶ μὴ ὑποστρώ-
σης σεαυτὸν ἀνθρώπῳ μωρῷ , καὶ μὴ λάβης πρόςωπον
δυνάστου.
33. Ἕως τοῦ θανάτου ἀγώνισαι περὶ τῆς ἀληθείας ,
καὶ Κύριος ὁ Θεὸς πολεμήσει ὑπὲρ σοῦ.
34. Μὴ γίνου τραχὺς ἐν γλώσσῃ σου , καὶ νωθρὸς καὶ
παρειμένος ἐν τοῖς ἔργοις σου.
35. Μὴ ἴσθι ὡς λέων ἐν τῷ οἴκῳ σου , καὶ φαντα
σιοκοπῶν ἐν τοῖς οἰκέταις σου .
36. Μὴ ἔστω ἡ χείρ σου ἐκτεταμένη εἰς τὸ λαβεῖν,
καὶ ἐν τῷ ἀποδιδόναι συνεσταλμένη .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε'.
1. Μὴ ἔπεχε ἐπὶ τοῖς χρήμασί σου , καὶ μὴ εἴπῃς ·
Αὐτάρκη μοι ἔστι.
2. Μὴ ἐξακολούθει τῇ ψυχῇ σου καὶ τῇ ἰσχύϊ σου ,
τοῦ πορεύεσθαι ἐν ἐπιθυμίαις καρδίας σου.
3. Καὶ μὴ εἴπῃς · Τίς με δυναστεύσει ; Ὁ γὰρ Κύριος
ἐκδικῶν ἐκδικήσει σε.
4. Μὴ εἴπης · Ημαρτον, καὶ τί μοι ἐγένετο ; Ὁ γὰρ
Κύριος ἐστὶ μακρόθυμος.
5. Περὶ ἐξιλασμοῦ μὴ ἄφοβος γίνου , προςθεῖναι
ἁμαρτίαν ἐφ᾽ ἁμαρτίαις.
6. Καὶ μὴ εἴπῃς · Ὁ οἰκτιρμὸς αὐτοῦ πολὺς , τὸ
πλῆθος τῶν ἁμαρτιῶν μου ἐξιλάσεται ·
7. ἔλεος γὰρ καὶ ὀργὴ παρ᾽ αὐτοῦ , καὶ ἐπὶ ἁμαρ
τωλοὺς καταπαύσει ὁ θυμὸς αὐτοῦ.
8. Μὴ ἀνάμενε ἐπιστρέψαι πρὸς Κύριον, καὶ μὴ ὑπερ-
βάλλου ἡμέραν ἐξ ἡμέρας ·
9. ἐξάπινα γὰρ ἐξελεύσεται ὀργὴ Κυρίου , καὶ ἐν
καιρῷ ἐκδικήσεως ἐξολῇ .
το. Μὴ ἔπεχε ἐπὶ χρήμασιν ἀδίκοις, οὐδὲν γὰρ ὠφε
λήσει σε ἐν ἡμέρᾳ ἐπαγωγῆς.
11. Μὴ λίκμα ἐν παντὶ ἀνέμῳ , καὶ μὴ πορεύου ἐν
πάσῃ ἀτραπῷ · οὕτως ὁ ἁμαρτωλὸς ὁ δίγλωσσος.
12. Ἴσθι ἐστηριγμένος ἐν συνέσει σου , καὶ εἷς ἔστω
σου ὁ λόγος.
13. Γίνου ταχὺς ἐν ἀκροάσει σου , καὶ ἐν μακροθυμίᾳ
φθέγγου ἀπόκρισιν.
14. Εἰ ἔστι σοι σύνεσις , ἀποκρίθητι τῷ πλησίον · εἰ
δὲ μὴ , ἡ χείρ σου ἔστω ἐπὶ στόματί σου.
15. Δόξα καὶ ἀτιμία ἐν λαλιᾷ , καὶ γλῶσσα ἀνθρώ-
που πτῶσις αὐτῷ .
(*) 28. καὶ μὴ κρύψῃς τὴν σοφίαν σου εἰς καλλονήν ·
( Compl.)
23. Conserva tempus et devita a malo ,
24. et pro anima tua ne confundaris.
25. Est enim confusio adducens peccatum , et est confu-
sio gloria et gratia.
26. Ne accipias faciem adversus animam tuam ,
27. et ne reverearis in casum tuum.
28. Non retineas verbum in tempore salutis ,
29. in sermone enim cognoscetur sapientia , et doctrina
in verbo lingua .
30. Non contradicas veritati , et de ineruditione tua con-
fundere .
31 , 32. Ne confundaris confiteri peccata tua, nec coneris
contra fluxum fluminis. Et non subjicias te homini stulto,
et ne accipias faciem potentis.
33. Usque ad mortem agonizare pro veritate, et Dominus
Deus pugnabit pro te.
34. Noli asper esse in lingua tua , et inutilis et remissus
in operibus tuis.
35. Noli esse sicut leo in domo tua , et arreptitius in do-
mesticis tuis.
36. Non sit porrecta manus tua ad accipiendum , et ad
dandum collecta.
CAPUT V.
1. Noli attendere ad divitias tuas , et ne dixeris : Suf-
ficientes mihi sunt.
2. Ne sequaris animam tuam et fortitudinem tuam , ut
ambules in concupiscentiis cordis tui.
3. Et ne dixeris : Quis me subjiciet ? Dominus enim vin-
dicans vindicabit te.
4. Ne dixeris : Peccavi , et quid mihi accidit ? Dominus
enim est patiens .
5. De propitiatu noli esse sine metu , ut adjicias pecca-
tum super peccata.
6. Et ne dicas : Miseratio ejus magna est , multitudinis
peccatorum meorum miserebitur :
7. misericordia enim et ira ab illo , et super peccatores
requiescet ira illius.
8. Ne tardes converti ad Dominum , et ne differas de die
in diem :
9. subito enim egredietur ira Domini , et in tempore vin-
dictæ disperdet.
10. Noli attentus esse in divitiis injustis , nihil enim pro-
derunt tibi in die obductionis.
11. Non ventiles in omni vento , et non eas in omni via :
sic peccator duplex lingua.
12. Esto firmus in intellectu tuo , et unus sit sermo
tuus.
13. Esto velox in auscultatione tua , et in longanimitate
profer responsum .
14. Si est tibi intellectus, responde proximo : sin autem,
sit manus tua super os tuum.
15. Gloria et inhonoratio in sermone , et lingua hominis
subversio est illius.
28. ... et non abscondas sapientiam tuam in decore suo ;
 SAPIENTIA SIRACH. CAP. VI.
16. Μὴ κληθῇς ψίθυρος , καὶ τῇ γλώσσῃ σου μὴ ἐνέ-
δρευε.
17. Ἐπὶ γὰρ τῷ κλέπτῃ ἐστὶν αἰσχύνη , καὶ κατά-
γνωσις πονηρὰ ἐπὶ διγλώσσου.
18. Ἐν μεγάλῳ καὶ ἐν μικρῷ μὴ ἀγνόει.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ' .
1. Καὶ ἀντὶ φίλου μὴ γίνου ἐχθρός · ὄνομα γὰρ πονη-
ρὸν αἰσχύνην καὶ ὄνειδος κληρονομήσει , οὕτως ὁ ἁμαρ-
τωλὸς ὁ δίγλωσσος.
2. Μὴ ἐπάρῃς σεαυτὸν ἐν βουλῇ ψυχῆς σου , ἵνα μὴ
διαρπαγῇ ὡς ταῦρος ἡ ψυχή σου.
3. Τὰ φύλλα σου καταφάγεσαι καὶ τοὺς καρπούς
σου ἀπολέσεις , καὶ ἀφήσεις σεαυτὸν ὡς ξύλον ξηρόν.
4. Ψυχὴ πονηρὰ ἀπολεῖ τὸν κτησάμενον αὐτὴν, καὶ
ἐπίχαρμα ἐχθρῶν ποιήσει αὐτόν .
5. Λάρυγξ γλυκὺς πληθυνεί φίλους αὐτοῦ, καὶ γλῶσσα
εὔλαλος πληθυνεῖ εὐπροςήγορα .
6. Οἱ εἰρηνεύοντές σοι ἔστωσαν πολλοὶ , οἱ δὲ σύμ
βουλοί σου εἷς ἀπὸ χιλίων .
7. Εἰ κτᾶσαι φίλον , ἐν πειρασμῷ κτῆσαι αὐτὸν , καὶ
μὴ ταχὺ ἐμπιστεύσης αὐτῷ .
8. Εστι γὰρ φίλος ἐν καιρῷ αὐτοῦ , καὶ οὐ μὴ πα-
ραμείνῃ ἐν ἡμέρᾳ θλίψεώς σου.
9. Καὶ ἔστι φίλος μετατιθέμενος εἰς ἔχθραν, καὶ μά-
την ὀνειδισμοῦ σου ἀποκαλύψει .
10. Καὶ ἔστι φίλος κοινωνὸς τραπεζῶν, καὶ οὐ μὴ
παραμείνῃ ἐν ἡμέρα θλίψεώς σου.
1. Καὶ ἐν τοῖς ἀγαθοῖς σου ἔσται ὡς σὺ , καὶ ἐπὶ
τοὺς οἰκέτας σου παῤῥησιάσεται .
12. Ἐὰν ταπεινωθῆς ἔσται κατὰ σοῦ , καὶ ἀπὸ τοῦ
προςώπου σου κρυβήσεται .
13. Ἀπὸ τῶν ἐχθρῶν σου διαχωρίσθητι , καὶ ἀπὸ τῶν
φίλων σου πρόσεχε .
14. Φίλος πιστὸς σκέπη κραταιὰ , ὁ δὲ εὑρὼν αὐτὸν
εὗρε θησαυρόν.
15. Φίλου πιστοῦ οὐκ ἔστιν ἀντάλλαγμα , καὶ οὐκ
ἔστι σταθμὸς τῆς καλλονῆς αὐτοῦ.
16. Φίλος πιστὸς φάρμακον ζωῆς , καὶ οἱ φοβούμενοι
Κύριον εὑρήσουσιν αὐτόν .
17. Ὁ φοβούμενος Κύριον εὐθύνει φιλίαν αὐτοῦ, ὅτι
κατ' αὐτὸν οὕτως καὶ ὁ πλησίον αὐτοῦ.
18. Τέκνον, ἐκ νεότητός σου ἐπίλεξαι παιδείαν, καὶ
ἕως πολιῶν εὑρήσεις σοφίαν.
19. Ὡς ὁ ἀροτριῶν καὶ ὁ σπείρων πρόςελθε αὐτῇ , καὶ
ἀνάμενε τοὺς ἀγαθοὺς καρποὺς αὐτῆς ·
20. ἐν γὰρ τῇ ἐργασίᾳ αὐτῆς ὀλίγον κοπιάσεις , καὶ
ταχὺ φάγεσαι γεννημάτων αὐτῆς .
21. Ὡς τραχεῖα ἐστὶ σφόδρα τοῖς ἀπαιδεύτοις , καὶ
οὐκ ἐμμενεῖ ἐν αὐτῇ ἀκάρδιος.
22. Ως λίθος δοκιμασίας ἰσχυρὸς ἔσται ἐπ' αὐτῷ ,
καὶ οὐ χρονιεῖ ἀποῤῥίψαι αὐτήν.
23. Σοφία γὰρ κατὰ τὸ ὄνομα αὐτῆς ἐστι , καὶ οὐ πολ .
λοῖς ἐστι φανερά .
24. Ακουσον, τέκνον, καὶ δέξαι γνώμην μου , καὶ μὴ
ἀπαναίνου τὴν συμβουλίαν μου.
25. Καὶ εἰςένεγκον τοὺς πόδας σου εἰς τὰς πέδας
αὐτῆς , καὶ εἰς τὸν κλοιὸν αὐτῆς τὸν τράχηλόν σου .
26. Ὑπόθες τὸν ὦμόν σου , καὶ βάσταξον αὐτὴν, καὶ
μὴ προςοχθίσῃς τοῖς δεσμοῖς αὐτῆς .
279
16. Non appelleris susurro , et lingua tua ne insidieris .
17. Super furem enim est confusio , et denotatio pessima
super bilinguem .
18. In magno et in parvo non ignores.
CAPUT VI
1. Et noli fieri pro amico inimicus : nomen enim malum
confusionem et improperium haereditabit , sic peccator bi-
linguis.
2. Ne te extollas in cogitatione animæ tuæ , ne diripiatur
velut taurus anima tua.
3. Folia tua comedes et fructus tuos perdes , et relinques
te velut lignum aridum .
4. Anima nequam disperdet eum qui se habet , et gai-
dium inimicorum faciet eum.
5. Guttur dulce multiplicabit amicos suos , et lingua be
neloquens multiplicabit bonas salutationes.
6. Multi pacifici sint tibi , consiliarii autem tui sint unus
de mille.
7. Si possides amicum, in tentatione posside eum, et non
facile credas ei.
8. Est enim amicus in tempore suo , et non permanebit
in die tribulationis tuæ.
9. Et est amicus qui convertitur ad inimicitiam, et rixam
opprobrii tui denudabit.
10. Et est amicus socius mensarum , et non permanebit
in die necessitatis tuæ .
11. Et in bonis tuis erit tamquam tu , et in domesticis
tuis fiducialiter aget .
12. Si humiliatus fueris erit contra te, et a facie tua abs-
condet se.
13. Ab inimicis tuis separa te , et ab amicis tuis at-
tende.
14. Amicus fidelis protectio fortis , et qui invenit illum
invenit thesaurum.
15. Amico fideli nulla est comparatio, et non est pondus
bonitati ejus.
16. Amicus fidelis medicamentum vitæ , et qui metuunt
Dominum invenient illum.
17. Qui timet Dominum bonam habet amicitiam suam ,
quoniam secundum ipsum sic et proximus ipsius.
18. Fili , a juventute tua excipe doctrinam , et usque ad
canos invenies sapientiam.
19. Quasi is qui arat et qui seminat accede ad illam, et
sustine bonos fructus illius :
20. in operatione enim illius paululum laborabis , et cito
edes de generationibus illius.
21. Quam aspera est nimium indoctis , et non permane-
bit in illa excors.
22. Quasi lapis probationis fortis erit in illo , et non de-
morabitur projicere illam.
23. Sapientia enim secundum nomen suum est , et non
est multis manifesta.
24. Audi , fili , et accipe sententiam meam , et ne abjicias
consilium meum.
25. Et injice pedes tuos in compedes illius, et in torquem
illius collum tuum.
26. Subjice humerum tuum , et porta illam , et ne ace-
dieris vinculis illius.
280 ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ. Κεφ. Ζ'.
27. Ἐν πάση ψυχῇ σου πρόςελθε αὐτῇ , καὶ ἐν ὅλῃ
δυνάμει σου συντήρησον τὰς ὁδοὺς αὐτῆς.
28. Ἐξίχνευσον καὶ ζήτησον , καὶ γνωσθήσεταί σοι ,
καὶ ἐγκρατὴς γενόμενος μὴ ἀφῆς αὐτήν.
29. Επ' ἐσχάτων γὰρ εὑρήσεις τὴν ἀνάπαυσιν αὐτ
τῆς , καὶ στραφήσεταί σοι εἰς εὐφροσύνην.
30. Καὶ ἔσονταί σοι αἱ πέδαι εἰς σκέπην ἰσχύος, καὶ
οἱ κλοιοὶ αὐτῆς εἰς στολὴν δόξης.
31. Κόσμος γὰρ χρύσεός ἐστιν ἐπ' αὐτῆς , καὶ οἱ δε-
σμοὶ αὐτῆς κλῶσμα ὑακίνθινον.
32. Στολὴν δόξης ἐνδύσῃ αὐτὴν, καὶ στέφανον ἀγαλ-
λιάματος περιθήσεις σεαυτῷ .
33. Ἐὰν θέλῃς , τέκνον, παιδευθήσῃ , καὶ ἐὰν δῶς
τὴν ψυχήν σου , πανοῦργος ἔσῃ .
34. Ἐὰν ἀγαπήσῃς ἀκούειν , ἐκδέξῃ , καὶ ἐὰν κλίνῃς
τὸ οὖς σου , σοφὸς ἔσῃ .
25. Ἐν πλήθει πρεσβυτέρων στῆθι , καὶ τὶς σοφὸς ,
αὐτῷ προςκολλήθητι .
35. Πᾶσαν διήγησιν θείαν θέλε ἀκούειν , καὶ παροι-
μίαι συνέσεως μὴ ἐκφευγέτωσάν σε .
36. Ἐὰν ἴδης συνετόν, ὄρθριζε πρὸς αὐτὸν, καὶ βα-
θμοὺς θυρῶν αὐτοῦ ἐκτριβέτω ὁ ποὺς σου.
37. Διανοοῦ ἐν τοῖς προςτάγμασι Κυρίου , καὶ ἐν ταῖς
ἐντολαῖς αὐτοῦ μελέτα διαπαντός . Αὐτὸς στηριεῖ τὴν | datis illius meditare semper. Ipse firmabit cor tuum , et
καρδίαν σου , καὶ ἡ ἐπιθυμία τῆς σοφίας σου δοθήσεται | concupiscentia sapientiae tuæ dabitur tibi.
σου.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ζ .
1. Μὴ ποίει κακὰ , καὶ οὐ μή σε καταλάβη κακόν.
2. Απόστηθι ἀπὸ ἀδίκου , καὶ ἐκκλινεῖ ἀπὸ σοῦ .
3. Υἱὲ , μὴ σπεῖρε ἐπ᾿ αὔλακας ἀδικίας , καὶ οὐ μὴ
θερίσῃς αὐτὰς ἑπταπλασίως.
4. Μὴ ζήτει παρὰ Κυρίου ἡγεμονίαν, μηδὲ παρὰ
βασιλέως καθέδραν δόξης .
5. Μὴ δικαιοῦ ἔναντι Κυρίου , καὶ παρὰ βασιλεῖ μὴ
σοφίζου ,
6. Μὴ ζήτει γενέσθαι κριτὴς , μὴ οὐκ ἐξισχύσεις ἐξᾶ-
ραι ἀδικίας · μήποτε εὐλαβηθῇς ἀπὸ προςώπου δυνάστου,
καὶ θήσεις σκάνδαλον ἐν εὐθύτητί σου.
7. Μὴ ἁμάρτανε εἰς πλῆθος πόλεως , καὶ μὴ κατα-
βάλης σεαυτὸν ἐν ὄχλῳ.
8. Μὴ καταδεσμεύσης δὶς ἁμαρτίαν, ἐν γὰρ τῇ μια
οὐκ ἀθῷος ἔσῃ . (a)
ιι. Μὴ εἴπῃς · Τῷ πλήθει τῶν δώρων μου ἐπόψεται ,
καὶ ἐν τῷ προςενέγκαι με Θεῷ ὑψίστῳ , προςδέξεται .
( 2) 9. Μὴ ὀλιγοψυχήσῃς ἐν τῇ προςευχῇ σου ,
10. καὶ ἐλεημοσύνην ποιῆσαι μὴ παρίδης.
12. Μὴ καταγέλα ἄνθρωπον ὄντα ἐν πικρία ψυχῆς
αὐτοῦ , ἔστι γὰρ ὁ ταπεινῶν καὶ ἀνυψῶν.
13. Μὴ ἀροτρία ψεῦδος ἐπ᾽ ἀδελφῷ σου , μηδὲ φίλῳ
τὸ ὅμοιον ποίει .
14. Μὴ θέλε ψεύδεσθαι πᾶν ψεῦδος , ὁ γὰρ ἐνδελε
χισμὸς αὐτοῦ οὐκ εἰς ἀγαθόν.
15. Μὴ ἀδολέσχει ἐν πλήθει πρεσβυτέρων, καὶ μὴ
δευτερώσῃς λόγον ἐν προςευχῇ σου.
16. Μὴ μισήσῃς ἐπίπονον ἐργασίαν καὶ γεωργίαν
ὑπὸ Ὑψίστου ἐκτισμένην.
17. Μὴπροςλογίζου σεαυτὸν ἐν πλήθει ἁμαρτωλῶν. (b)
19. Ταπείνωσον σφόδρα τὴν ψυχήν σου. (c)
27. In omni animo tuo accede ad illam , et in omni vire
tute tua conserva vias ejus.
28. Investiga et quare , et manifestabitur tibi , et conti-
nens factus ne derelinquas illam.
29. In novissimis enim invenies requiem ejus , et con-
verletur tibi in oblectationem.
30. Et erunt tibi compedes in protectionem fortitudinis ,
et torques illius in stolam gloriæ.
31. Decus enim aureum est in ea , et vincula illius fila
hyacinthina.
32. Stolam gloriæ indues eam , et coronam gratulationis
impones tibi .
33. Si volueris, fili, disces, et si accommodaveris animum
tuum , callidus eris.
34. Si dilexeris audire, excipies , et si inclinaveris aurem
tuam , sapiens eris .
25. In multitudine presbyterorum sta , et qui sapiens , ei
conjungere.
35. Omnem narrationem divinam velis audire , et pro-
verbia intellectus non effugiant te.
36. Si videris sensatum , evigila ad eum , et gradus ostio-
rum illius exterat pes tuus.
37. Cogitatum tuum habe inpræceptis Domini , et in man-
CAPUT VII.
1. Noli facere mala , et non te apprehendet malum.
2. Discede ab iniquo , et declinabit a te.
3. Fili , non semines in sulcis injustitia , et non meles
eos in septuplum.
4. Noli quærere a Domino ducatum, neque a rege cathe-
dramhonoris.
5. Non te justifices ante Dominum, et penes regem noli
velle videri sapiens .
6. Noli quaerere fieri judex , ne forte non possis auferre
iniquitates : ne forte extimescas faciem potentis , et ponas
scandalum in rectitudine tua.
7. Non pecces in multitudinem civitatis , nec te demittas
in turbam.
8. Non alliges bis peccatum , in uno enim non eris immu-
nis.
11. Ne dicas : In multitudinem munerum meorum re-
spiciet , et offerente me Deo altissimo , suscipiet.
9. Noli esse pusillanimis in oratione tua ,
10. et eleemosynam facere ne despicias.
12. Ne irrideas hominem qui sit in amaritudine anima
sua , est enim qui humiliat et qui exaltat.
13. Noli arare mendacium adversus fratrem tuum, neque
in amicum similiter facias.
14. Noli velle mentiri omne mendacium , assiduitas enim
illius non in bonum.
15. Noli verbosus esse in multitudine presbyterorum , et
non iteres verbum in oratione tua.
16. Non oderis laboriosain operationem et rusticationem
creatam ab Altissimo.
17. Non te computes in multitudine peccatorum.
19. Humilia valde spiritum tuum.
 SAPIENTIA SIRACH. CAP. VIII.
(Β) 18. Μνήσθητι ὅτι ὀργὴ οὐ χρονιεῖ ,
(c) 19. ὅτι ἐκδίκησις ἀσεβοῦς πῦρ καὶ σκώληξ.
20. Μὴ ἀλλάξῃς φίλον ἕνεκεν ἀδιαφόρου , μήδ' ἀδελ
φὸν γνήσιον ἐν χρυσίῳ Σουφείρ .
21. Μὴ ἀστόχει γυναικὸς σοφῆς καὶ ἀγαθῆς , καὶ
γὰρ χάρις αὐτῆς ὑπὲρ τὸ χρυσίον.
22. Μὴ κακώσης οἰκέτην ἐργαζόμενον ἐν ἀληθείᾳ ,
μηδὲ μίσθιον διδόντα ψυχὴν αὐτοῦ.
23. Οἰκέτην συνετὸν ἀγαπάτω σου ἡ ψυχὴ , μὴ στε
ρήσῃς αὐτὸν ἐλευθερίας.
24. Κτήνη σοί ἐστιν ; ἐπισκέπτου αὐτὰ , καὶ εἰ ἔστι
σοι χρήσιμα , ἐμμενέτω σοι .
25. Τέκνα σοί ἐστι ; παίδευσον αὐτὰ , καὶ κάμψον
ἐκ νεότητος τὸν τράχηλον αὐτῶν.
26. Θυγατέρες σοί εἰσι ; πρόςεχε τῷ σώματι αὐτῶν ,
καὶ μὴ ἱλαρώσης πρὸς αὐτὰς τὸ πρόςωπόν σου.
27. Ἔκδου θυγατέρα , καὶ ἔσῃ τετελεκὼς ἔργον μέ-
γα , καὶ ἀνδρὶ συνετῷ δώρησαι αὐτήν.
28. Γυνή σοι ἐστὶ κατὰ ψυχήν ; μὴ ἐκβάλῃς αὐτήν .
(*) Ἐν ὅλῃ καρδίᾳ
29. δόξασον τὸν πατέρα σου , καὶ μητρὸς ὠδῖνας μὴ
ἐπιλάθη.
30. Μνήσθητι ὅτι δι' αὐτῶν ἐγενήθης , καὶ τί ἀντα-
ποδώσεις αὐτοῖς καθὼς αὐτοὶ σοί;
31. Ἐν ὅλῃ ψυχῇ σου εὐλαβοῦ τὸν Κύριον, καὶ τοὺς
ἱερεῖς αὐτοῦ θαύμαζε.
32. Ἐν ὅλῃ δυνάμει ἀγάπησον τὸν ποιήσαντά σε ,
καὶ τοὺς λειτουργοὺς αὐτοῦ μὴ ἐγκαταλίπης.
33. Φοβοῦ τὸν Κύριον, καὶ δόξασον ἱερέα ,
34. καὶ δὸς τὴν μερίδα αὐτῷ καθὼς ἐντέταλταί σοι ,
ἀπαρχὴν καὶ περὶ πλημμελείας ,
35. καὶ δόσιν βραχιόνων, καὶ θυσίαν ἁγιασμοῦ καὶ
ἀπαρχὴν ἁγίων.
36. Καὶ πτωχῷ ἔκτεινον τὴν χεῖρά σου , ἵνα τελειωθῇ
ἡ εὐλογία σου.
37. Χάρις δόματος ἔναντι παντὸς ζῶντος , καὶ ἐπὶ
νεκρῷ μὴ ἀποκωλύσης χάριν .
38. Μὴ ὑστέρει ἀπὸ κλαιόντων, καὶ μετὰ πενθούν-
των πένθησον.
39. Μὴ ὄχνει ἐπισκέπτεσθαι ἄῤῥωστον, ἐκ γὰρ τῶν
τοιούτων ἀγαπηθήση .
40. Ἐν πᾶσι τοῖς λόγοις σου μιμνήσκου τὰ ἔσχατά
σου , καὶ εἰς τὸν αἰῶνα οὐχ ἁμαρτήσεις.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Η΄.
1. Μὴ διαμάχου μετὰ ἀνθρώπου δυνάστου , μήποτε
ἐμπέσης εἰς τὰς χεῖρας αὐτοῦ .
2. Μὴ ἔριζε μετὰ ἀνθρώπου πλουσίου , μήποτε ἀν
τιστήσῃ σου τὴν ὁλκήν.
3. Πολλοὺς γὰρ ἀπώλεσε τὸ χρυσίον, καὶ καρδίας
βασιλέων ἐξέκλινεν.
4. Μὴ διαμάχου μετὰ ἀνθρώπου γλωσσώδους , καὶ
μὴ ἐπιστοιβάσῃς ἐπὶ τὸ πῦρ αὐτοῦ , ξύλα.
5. Μὴ πρόςπαιζε ἀπαιδεύτῳ , ἵνα μὴ ἀτιμάζωνται
οἱ πρόγονοί σου.
6. Μὴ ὀνείδιζε ἄνθρωπον ἀποστρέφοντα ἀπὸ ἁμαρ
τίας , μνήσθητι ὅτι πάντες ἐσμὲν ἐν ἐπιτιμίοις.
( *) 28.... μισουμένῃ δὲ μὴ ἐκδῶς σεαυτόν.
281
18. Memento quoniam ira non tardabit ,
19. quoniam vindicta impii , ignis et vermis.
20. Ne commutes amicum propter indifferens , neque fra-
trem germanum in auro Suphir.
21. Noli discedere a muliere sensata et bona , gratia enim
ejus super aurum.
22. Non ladas servum in veritate operantem , neque
mercenarium dantem animam suam.
23. Servun sensatum diligat anima tua , non defraudes
illum libertate.
24. Pecora tibi sunt ? attende illis , et si sunt tibi utilia ,
perseverent apud te.
25. Filii tibi sunt ? erudi illos , et curva a pueritia collumn
eorum .
26. Filiæ tibi sunt ? serva corpus earum , et ne ostendas
hilarem faciem tuam ad illas.
27. Trade filiam , et grande opus feceris , et homini sen-
sato da illam.
28. Mulier est tibi secundum animam ? ne projicias eam .
In toto corde
29. honora patrem tuum , et gemitus matris non obiivi-
scaris.
30. Memento quia per eos natus es , et quid retribues illis
quomodo illi tibi?
31. In tota anima tua time Dominum , et sacerdotes il-
lius suspice .
32. In tota virtute dilige eum qui te fecit , et ministros
ejus non derelinquas.
33. Time Dominum , et honorifica sacerdotem,
34. et da illi parten sicut mandatum est tibi , primitias
et pro delicto ,
35. et datum brachiorum , et sacrificium sanctificationis
et primitias sanctorum.
36. Et pauperi porrige manum tuam , ut perficiatur be-
nedictio tua.
37. Gratia dati in conspectu omnis viventis , et in mor-
tuo ne prohibeas gratiam.
38. Non desis plorantibus , et cum lugentibus luge.
39. Ne pigriteris visitare ægrotum , ex his enim diligeris.
40. In omnibus verbis tuis memorare novissima tua , et
in æternum non peccabis.
CAPUT VIII.
1. Non litiges cum homine potente , ne forte incidas in
manus illius .
2. Non contendas cum viro locuplete , ne forte statuat
contra te pondus.
3. Multos enim perdidit aurum, et corda regum fecit de-
clinare.
4. Non litiges cum homine linguoso , et non struas super
ignem illius , ligna.
5. Ne colludas cum indocto , ne inhonorentur majores
tui.
6. Non improperes homini avertenti se a peccato , me-
mento quoniam omnes in corruptionibus sumus.
28.... et odibili ne credas te,
282 ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ. Κεφ. Θ' .
7. Μὴ ἀτιμάσῃς ἄνθρωπον ἐν γήρει αὐτοῦ , καὶ γὰρ
ἐξ ἡμῶν γηράσκουσιν.
8. Μὴ ἐπίχαιρε ἐπὶ νεκρῷ , μνήσθητι ὅτι πάντες τε-
λευτῶμεν.
9. Μὴ παρίδης διήγημα σοφῶν, καὶ ἐν ταῖς παροι-
μίαις αὐτῶν ἀναστρέφου
10. ὅτι παρ' αὐτῶν μαθήσῃ παιδείαν, καὶ λειτουργῆ-
σαι μεγιστᾶσιν.
11. Μὴ ἀστόχει διηγήματος γερόντων, καὶ γὰρ αὐτοὶ
ἔμαθον παρὰ τῶν πατέρων αὐτῶν,
12. ὅτι παρ' αὐτῶν μαθήσῃ σύνεσιν, καὶ ἐν καιρῷ
χρείας δοῦναι ἀπόκρισιν.
13. Μὴ ἔκκαιε άνθρακας ἁμαρτωλοῦ , μὴ ἐμπυρι-
σθῇς ἐν πυρὶ φλογὸς αὐτοῦ.
14. Μὴ ἐξαναστῆς ἀπὸ προςώπου ὑβριστοῦ , ἵνα μὴ
ἐγκαθίσῃ ὡς ἔνεδρον τῷ στόματί σου .
16. Μὴ δανείσῃς ἀνθρώπῳ ἰσχυροτέρῳ σου · καὶ ἐὰν
δανείσῃς , ὡς ἀπολωλεκώς γίνου.
16. Μὴ ἐγγυήσῃ ὑπὲρ δύναμίν σου , καὶ ἐὰν ἐγγυήσῃ ,
ὡς ἀποτίσων φρόντιζε .
17. Μὴ δικάζου μετὰ κριτοῦ , κατὰ γὰρ τὴν δόξαν
αὐτοῦ κρινοῦσιν αὐτῷ.
18. Μετὰ τολμηροῦ μὴ πορεύου ἐν ὁδῷ , ἵνα μὴ βα-
ρύνηται κατὰ σοῦ , αὐτὸς γὰρ κατὰ τὸ θέλημα αὐτοῦ
ποιήσει , καὶ τῇ ἀφροσύνῃ αὐτοῦ συναπολῇ.
19. Μετὰ θυμώδους μὴ ποιήσῃς μάχην, καὶ μὴ δια-
πορεύου μετ᾿ αὐτοῦ τὴν ἔρημον, ὅτι ὡς οὐδὲν ἐν ὀφθαλ-
μοῖς αὐτοῦ αἷμα , καὶ ὅπου οὐκ ἔστι βοήθεια καταβαλεῖ
σε
20. Μετὰ μωροῦ μὴ συμβουλεύου , οὐ γὰρ δυνήσεται
λόγον στέξαι .
21. Ἐνώπιον ἀλλοτρίου μὴ ποιήσῃς κρυπτὸν, οὐ γὰρ
γινώσκεις τί τέξεται.
22. Παντὶ ἀνθρώπῳ μὴ ἔκφαινε σὴν καρδίαν , καὶ
μὴ ἀναφερέτω σοι χάριν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Θ' .
1. Μὴ ζήλου γυναῖκα τοῦ κόλπου σου , μηδὲ διδάξῃς
ἐπὶ σεαυτὸν παιδείαν πονηράν.
2. Μὴ δῶς γυναικὶ τὴν ψυχήν σου , ἐπιβῆναι αὐτὴν
ἐπὶ τὴν ἰσχύν σου.
3. Μὴ ὑπάντα γυναικὶ ἑταιριζομένη , μήποτε ἐμ
πέσῃς εἰς τὰς παγίδας αὐτῆς.
4. Μετὰ ψαλλούσης μὴ ἐνδελέχιζε , μήποτε ἁλῶς
ἐν τοῖς ἐπιχειρήμασιν αὐτῆς.
5. Παρθένον μὴ καταμάνθανε , μήποτε σκανδαλισθῇς
ἐν τοῖς ἐπιτιμίοις αὐτῆς.
6. Μὴ δῶς πόρναις τὴν ψυχήν σου , ἵνα μὴ ἀπολέ-
σης τὴν κληρονομίαν σου .
7. Μὴ περιβλέπου ἐν ῥύμαις πόλεως , καὶ ἐν ταῖς
ἐρήμοις αὐτῆς μὴ πλανῶ.
8. Απόστρεψον ὀφθαλμὸν ἀπὸ γυναικὸς εὐμόρφου ,
καὶ μὴ καταμάνθανε κάλλος ἀλλότριον .
9. Ἐν κάλλει γυναικὸς πολλοὶ ἐπλανήθησαν, καὶ ἐκ
τούτου φιλία ὡς πῦρ ἀνακαίεται .
12. Μετὰ ὑπάνδρου γυναικὸς μὴ κάθου τὸ σύνολον, (* )
(*) 12.... καὶ μὴ συμμετακλιθῇς ἐπ᾿ ἀγκῶνα μετ᾿ αὐτῆς .
(Clem . Alex.)
7. Ne spernas hominem in sua senectute , etenim ex no-
bis senescunt.
8. Noli de mortuo gaudere , memento quoniam omnes
morimur.
9. Ne despicias narrationem sapientum , et in proverbiis
eorum conversare :
10. ab ipsis enim disces doctrinam , et servire magnatis.
11. Non te praetereat narratio seniorum , et ipsi enim di-
dicerunt a patribus suis ,
12. quoniam ab ipsis disces intellectum , et in tempore
necessitatis dare responsum.
13. Non incendas carbones peccatoris , ne incendaris in
igne flamma illius.
14. Ne contra faciem stes contumeliosi , ne insideat quasi
insidiator ori tuo.
15. Noli foenerari homini fortiori te : quod si foeneraveris,
quasi perditum habe.
16. Non spondeas super virtutem tuam , quod si spopon-
deris , quasi persoluturus , cogita.
17. Ne litiges cum judice , quoniam secundum existima
tionem ejus judicabunt ei.
18. Cum audace ne eas in via , ne gravetur contra te,
ipse enim secundum voluntatem suam faciet , et simul cum
stultitia illius peries.
19. Cum iracundo ne facias rixam , et cum illo ne eas
per desertum , quoniam quasi nihil est ante illum sanguis,
et ubi non est adjutorium elidet te.
20. Cum fatuo consilium non habeas , non enim poterit
verbum celare.
21. Coram extraneo non facias occultum , nescis enim
quid pariet.
22. Non omni homini cor tuum manifestes , et non refe-
rat tibi gratiam .
CAPUT IX .
1. Non zeles mulierem sinus tui , neque doceas super te
doctrinam nequam.
2. Non des mulieri animam tuam , ut ascendat ipsa su-
per virtutem tuam.
3. Ne respicias mulierem multivolam , ne forte incidas
in laqueos illius.
4. Cum psaltrice ne assiduus sis , ne forte capiaris in
tentationibus ejus.
5. Virginem ne aspicias , ne forte scandalizeris in decori-
bus ejus.
6. Ne des fornicariis animam tuam , ne perdas haeredita-
temtuam.
7. Noli circumspicere in vicis civitatis , nec oberraveris
in desertis illius.
8. Averte oculum a muliere formosa , et ne circumspi-
cias speciem alienam.
9. Propter speciem mulieris multi aberraverunt , et ex
hoc concupiscentia quasi ignis exardescit.
12. Cum aliena muliere non sedeas omnino,
12 ... nec accumbas cum ea super cubitum.
 SAPIENTIA SIRACH. CAP. X.
13. καὶ μὴ συμβολοκοπήσῃς μετ᾿ αὐτῆς ἐν οἴνῳ ,
μήποτε ἐκκλίνῃ ἡ ψυχή σου ἐπ' αὐτὴν, καὶ τῷ πνεύ
ματί σου ὀλισθήσῃς εἰς ἀπώλειαν.
14. Μὴ ἐγκαταλίπης φίλον ἀρχαῖον , ὁ γὰρ πρόςφα-
τος οὐκ ἔστιν ἔφισος αὐτῷ.
15. Οἶνος νέος , φίλος νέος · ἐὰν παλαιωθῇ , μετ' εὐ
φροσύνης πίεσαι αὐτόν .
16. Μὴ ζηλώσῃς δόξαν ἁμαρτωλοῦ , οὐ γὰρ οἶδας
τί ἔσται ἡ καταστροφὴ αὐτοῦ.
17. Μὴ εὐδοκήσῃς ἐν εὐδοκίᾳ ἀσεβῶν, μνήσθητι ὅτι
ἕως ᾅδου οὐ μὴ δικαιωθῶσιν .
18. Μακρὰν ἄπεχε ἀπὸ ἀνθρώπου ὃς ἔχει ἐξουσίαν
τοῦ φονεύειν, καὶ οὐ μὴ ὑποπτεύσῃς φόβον θανάτου ·
19. κἂν προςέλθης , μὴ πλημμελήσης , ἵνα μὴ ἀφέ-
ληται τὴν ζωήν σου.
20. Ἐπίγνωθι ὅτι ἐν μέσῳ παγίδων διαβαίνεις , καὶ
ἐπὶ ἐπάλξεων πόλεων περιπατεῖς.
21. Κατὰ τὴν ἰσχύν σου στόχασαι τοὺς πλησίον, καὶ
μετὰ σοφῶν συμβουλεύου , (a)
23. καὶ μετὰ συνετῶν ἔστω ὁ διαλογισμός σου , καὶ
πᾶσα διήγησίς σου ἐν νόμῳ Ὑψίστου .
(a) 22. Ἄνδρες δίκαιοι ἔστωσαν σύνδειπνοί σου , καὶ
ἐν φόβῳ Κυρίου ἔστω τὸ καύχημά σου .
24. Ἐν χειρὶ τεχνιτῶν ἔργον ἐπαινεθήσεται , καὶ ὁ
ἡγούμενος λαοῦ σοφὸς ἐν λόγῳ αὐτοῦ.
25. Φοβερὸς ἐν πόλει αὐτοῦ ἀνὴρ γλωσσώδης , καὶ
ὁ προπετὴς ἐν λόγῳ αὐτοῦ μισηθήσεται.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ι'.
1. Κριτὴς σοφὸς παιδεύσει τὸν λαὸν αὐτοῦ , καὶ ἡγε-
μονία συνετοῦ τεταγμένη ἔσται.
2. Κατὰ τὸν κριτὴν τοῦ λαοῦ αὐτοῦ , οὕτως καὶ οἱ
λειτουργοὶ αὐτοῦ , καὶ κατὰ τὸν ἡγούμενον τῆς πόλεως | qualis rector est civitatis tales omnes inhabitantes in ea.
πάντες οἱ κατοικοῦντες αὐτήν.
3. Βασιλεὺς ἀπαίδευτος ἀπολεῖ τὸν λαὸν αὐτοῦ , καὶ
πόλις οἰκισθήσεται ἐν συνέσει δυναστῶν.
4. Ἐν χειρὶ Κυρίου ἐξουσία τῆς γῆς , καὶ τὸν χρή-
σιμον ἐγερεῖ εἰς καιρὸν ἐπ' αὐτῆς .
5. Ἐν χειρὶ Κυρίου εὐοδία ἀνδρὸς , καὶ πρόςωπῳ
γραμματέως ἐπιθήσει δόξαν αὐτοῦ .
6. Ἐπὶ παντὶ ἀδικήματι μὴ μηνιάσῃς τῷ πλησίον,
καὶ μὴ πράσσε μηδὲν ἐν ἔργοις ὕβρεως .
7. Μισητὴ ἔναντι Κυρίου καὶ ἀνθρώπων ὑπερηφα
νία , καὶ ἐξ ἀμφοτέρων πλημμελήσει ἄδικα .
8. Βασιλεία ἀπὸ ἔθνους εἰς ἔθνος μετάγεται διὰ ἀδι-
κίας καὶ ὕβρεις καὶ χρήματα.
9. Τί ὑπερηφανεύεται γῆ καὶ σποδός ;
(*) 10. ὅτι ἐν ζωῇ ἔῤῥιψα τὰ ἐνδόσθια αὐτοῦ.
11. Μακρὸν ἀῤῥώστημα σκώπτει ἰατρὸς ,
12. καὶ βασιλεὺς σήμερον, καὶ αὔριον τελευτήσει .
13. Ἐν γὰρ τῷ ἀποθανεῖν ἄνθρωπον, κληρονομήσει
ἑρπετὰ καὶ θηρία καὶ σκώληκας.
14. Ἀρχὴ ὑπερηφανίας ἀνθρώπου ἀφισταμένου ἀπὸ
Κυρίου ,
15. καὶ ἀπὸ τοῦ ποιήσαντος αὐτὸν ἀπέστη ἡ καρδία
(*) 10. Φιλαργύρου μὲν γὰρ οὐδὲν ἀνομώτερον · οὗτος γὰρ
καὶ τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν ἔκπρακτον ποιεῖ.... ( Compl.)
283
13. neque agites convivia cum illa in vino , ne forte decli-
net cor tuum in illam , et spiritu tuo labaris in perditio-
nem .
14. Ne derelinquas amicum antiquum , novus enim non
est similis illi.
15. Vinum novum , amicus novus : si inveteraverit ,
cum suavitate bibes illud.
16. Non zeles gloriam peccatoris , non enim scis quae sit
illius subversio.
17. Non bene sentias de beneplacito impiorum, memen-
to quoniam usque ad inferos non justificabuntur.
18. Longe abesto ab homine potestatem habente occiden-
di , et non suspicaberis timorem mortis :
19. et si accesseris , noli delinquere , ne auferat vitam
tuam.
20. Scito quoniam in medio laqueorum ingrederis , et
super pinnacula civitatum ambulas.
21. Secundum virtutem tuam conjecta de proximis , et
cum sapientibus consulta ,
23. et cum intelligentibus sit collocutio tua , et omnis
enarratio tua in lege Altissimi .
22. Viri justi sint tibi conviva , et in timore Domini sit
gloriatio tua.
24. In manu artificum opus laudabitur, et princeps po-
puli sapiens in sermone suo.
25. Terribilis in civitate sua homo linguosus , et temera-
rius in verbo suo odibilis erit.
CAPUT X.
1. Judex sapiens erudiet populum suum , et principatus
sensati ordinatus erit.
2. Secundum judicem populi sui , sic et ministri ejus , et
3. Rex insipiens perdet populum suum, et civitas habi-
tabitur per sensum potentium.
4. In manu Domini potestas terra , et utilem suscitabit
in tempus super illam.
5. In manu Domini prosperitas hominis , et super perso-
nam scribæ imponet gloriam ipsius.
6. In omni injuria ne succenseas proximo , et nihil agas
in operibus contumelia.
7. Odibilis coram Domino est et hominibus superbia, et
ex utrisque delinquet injusta.
8. Regnum a gente in gentem transfertur propter injusti-
tias et contumelias et pecunias.
9. Quid superbit terra et cinis ?
10. quoniam in vita projeci intima ejus.
11. In prolixum languorem cavillatur medicus ,
12. et rex hodie est , et cras morietur.
13. Cum enim morietur homo , haereditabit serpentes et
bestias et vermes.
14. Initium superbiæ hominis cum apostavit a Deo ,
15. et ab eo qui fecit eum recessit cor ejus. Quoniam
10. Nam nihil quidem iniquius est amante pecuniam : hie
enim et animam suam venalem habet.
284 ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ. Κεφ . ΙΑ'.

αὐτοῦ. Ὅτι ἀρχὴ ὑπερηφανίας ἁμαρτία , καὶ ὁ κρατῶν principium superbiae peccatum, et qui tenuerit eam profun-
αὐτῆς ἐξομβρήσει βδέλυγμα. det abominationem.
16. Διὰ τοῦτο παρεδόξασε Κύριος τὰς ἐπαγωγὰς , καὶ 16. Propter hoc incredibiles fecit Dominus obductiones ,
κατέστρεψεν εἰς τέλος αὐτούς. et destruxit eos in finem.
17. Θρόνους ἀρχόντων καθεῖλεν ὁ Κύριος , καὶ ἐκά- 17. Sedes ducum destruxit Dominus, et sedere fecit mites
θισε πρᾳεῖς ἀντ᾿ αὐτῶν. pro eis.
18. Ρίζας ἐθνῶν ἐξέτιλεν ὁ Κύριος , καὶ ἐφύτευσε 18. Radices gentium evulsit Dominus , et plantavit humi-
ταπεινοὺς ἀντ᾿ αὐτῶν. les pro eis.
19. Χώρας ἐθνῶν κατέστρεψεν ὁ Κύριος , καὶ ἀπώ 19. Terras gentiumevertit Dominus, et perdidit eas usque
λεσεν αὐτὰς ἕως θεμελίων γῆς . ad fundamenta terræ.
20. Εξήρανεν ἐξ αὐτῶν καὶ ἀπώλεσεν αὐτοὺς , καὶ 20. Arefecit ex ipsis et disperdidit eos , et cessare fecit
κατέπαυσεν ἀπὸ γῆς τὸ μνημόσυνον αὐτῶν. memoriam eorum a terra.
22. Οὐκ ἔκτισται ἀνθρώποις ὑπερηφανία , οὐδὲ ὀργὴ 22. Non est creata hominibus superbia , neque ira furoris
θυμοῦ γεννήμασι γυναικῶν. generationibus mulierum .
23. Σπέρμα ἔντιμον ποῖον ; σπέρμα ἀνθρώπου . Σπέρ 23. Semen honoratum quale ? semen hominis. Semen ho-
μα ἔντιμον ποῖον ; οἱ φοβούμενοι τὸν Κύριον. Σπέρμα noratum quale ? ii qui timent Dominum . Semen inhonoratum
ἄτιμον ποῖον ; σπέρμα ἀνθρώπου. Σπέρμα ἄτιμον ποιον ; quale? semen hominis. Semen inhonoratum quale ? qui prae-
οἱ παραβαίνοντες ἐντολάς . tereunt mandata.
24. Ἐν μέσῳ ἀδελφῶν ὁ ἡγούμενος αὐτῶν ἔντιμος , 24. In medio fratrum rector illorum in honore , et qui ti-
καὶ οἱ φοβούμενοι Κύριον ἐν ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ. ment Dominum in oculis illius.
25. Πλούσιος καὶ ἐνδοξος καὶ πτωχὸς, τὸ καύχημα 25. Dives et honoratus et pauper, gloriatio eorum timor
αὐτῶν φόβος Κυρίου . Domini.
26. Οὐ δίκαιον ἀτιμάσαι πτωχὸν συνετὸν, καὶ οὐ 26. Nonjustum est despicere pauperem sensatum , et non.
καθήκει δοξάσαι ἄνδρα ἁμαρτωλόν. decet magnificare hominem peccatorem.
27. Μεγιστὰν καὶ κριτὴς καὶ δυνάστης δοξασθήσε 27. Magnus et judex et potens honorificabitur, et non est
ται , καὶ οὐκ ἔστιν αὐτῶν τις μείζων τοῦ φοβουμένου | eorum aliquis major illo qui timet Dominum.
τὸν Κύριον.
28. Οἰκέτῃ σοφῷ ἐλεύθεροι λειτουργήσουσι , καὶ ἀνὴρ 28. Servo sapienti liberi servient , et vir prudens non
ἐπιστήμων οὐ γογγύσει. murmurabit.
29. Μὴ σοφίζου ποιῆσαι τὸ ἔργον σου , καὶ μὴ δοξά- 29. Noli excusando cunctari in faciendo opere tuo , et noli
ζου ἐν καιρῷ στενοχωρίας σου . te extollere in tempore angustiæ tuæ.
30. Κρείσσων ἐργαζόμενος ἐν πᾶσιν, ἢ περιπατῶν, ἢ 30. Melior est qui operatur in omnibus , quam qui ambu-
δοξαζόμενος καὶ ἀπορῶν ἄρτων . lat , aut gloriatur et eget pane.
31. Τέκνον, ἐν πραύτητι δόξασον τὴν ψυχήν σου , 31. Fili , in mansuetudine glorifica animam tuam , et da
καὶ δὸς αὐτῇ τιμὴν κατὰ τὴν ἀξίαν αὐτῆς . illi honorem secundum meritum ejus.
32. Τὸν ἁμαρτάνοντα εἰς τὴν ψυχὴν αὐτοῦ τίς δι- 32. Peccantem in animam suam quis justificabit ? et quis
καιώσει ; Καὶ τίς δοξάσει τὸν ἀτιμάζοντα τὴν ζωὴν αὐ- | honorabit exhonorantem vitam suam?
τοῦ ;
33. Πτωχὸς δοξάζεται δι᾽ ἐπιστήμην αὐτοῦ , καὶ 33. Pauper honorificatur per scientiam suam , et dives ho-
πλούσιος δοξάζεται διὰ τὸν πλοῦτον αὐτοῦ. norificatur propter substantiam suam.
34. Ὁ δὲ δοξαζόμενος ἐν πτωχείᾳ , καὶ ἐν πλούτῳ 34. Qui autem glorificatur in paupertate , quanto magis
ποσαχῶς ; Καὶ ὁ ἄδοξος ἐν πλούτῳ , καὶ ἐν πτωχείᾳ που in substantia ? Et qui est inglorius in substantia, quanto ma-
σαχῶς ; gis in paupertate?
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΑ'. CAPUT XI.

1. Σοφία ταπεινοῦ ἀνύψωσε κεφαλὴν, καὶ ἐν μέσῳ
μεγιστάνων καθίσει αὐτόν .
2. Μὴ αἰνέσεις ἄνδρα ἐν κάλλει αὐτοῦ , καὶ μὴ βδε
λύξῃ ἄνθρωπον ἐν δράσει αὐτοῦ.
3. Μικρὰ ἐν πετεινοῖς μέλισσα , καὶ ἀρχὴ γλυκα
σμάτων ὁ καρπὸς αὐτῆς .
4. Ἐν περιβολῇ ἱματίων μὴ καυχήσῃ , καὶ ἐν ἡμέ
ρα δόξης μὴ ἐπαίρου , ὅτι θαυμαστὰ τὰ ἔργα Κυρίου , | die honoris extollaris , quoniam mirabilia opera Domini , et
καὶ κρυπτὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ ἐν ἀνθρώποις.
5. Πολλοὶ τύραννοι ἐκάθισαν ἐπὶ ἐδάφους , ὁ δὲ ἀνυ
πονόητος ἐφόρεσε διάδημα.
6. Πολλοὶ δυνάσται ἠτιμάσθησαν σφόδρα , καὶ ἔνδο-
ξοι παρεδόθησαν εἰς χεῖρας ἑτέρων.
7. Πρὶν ἐξετάσῃς μὴ μέμψῃ , νόησον πρῶτον καὶ
1. Sapientia humiliati exaltavit caput , et in medio magna-
torum consedere illum faciet.
2. Non laudes virum in specie sua , neque spernas homi-
nem in visu suo.
3. Brevis in volatilibus apis , et principium dulcorum fru-
ctus ejus.
4. In circumjectione vestimentorum ne glorieris , nec in
absconsa opera illius in hominibus.
5. Multi tyranni sederunt in solo , et insuspicabilis porta-
vit diadema.
6. Multi potentes exhonorati sunt valde , et gloriosi traditi
sunt in manus alterorum .
7. Priusquam interroges ne vituperes , intellige primum
 SAPIENTIA SIRACH. CAP. XI. 285

τότε ἐπιτίμα . Πρὶν ἢ ἀκοῦσαι μὴ ἀποκρίνου , καὶ ἐν et tunc corripe. Priusquam audias ne respondeas , et in me-
μέσῳ λόγων μὴ παρεμβάλλου . dio sermonum ne interloquaris.
8. Περὶ πράγματος οὗ οὐκ ἔστι σοι χρεία μὴ ἔριζε , 8. De re qua tibi opus non est ne certaveris , et in judicio
καὶ ἐν κρίσει ἁμαρτωλῶν μὴ συνέδρευε . peccantium ne consideas .
9. Τέκνον, μὴ περὶ πολλὰ ἔστωσαν αἱ πράξεις σου· 9. Fili , ne circa multa sint actus tui :
το. ἐὰν πληθυνῆς , οὐκ ἀθῳωθήσῃ . Καὶ ἐὰν διώκης , Εt 10. si enim
si secutu multiplicaveris
s fueris , non
, non appre eris
hende s , immunis a delicto.
et non effugi es si
οὐ μὴ καταλάβης , καὶ οὐ μὴ ἐκφύγης διαδράς. præcucurreris.
1. Ἔστι κοπιῶν καὶ πονῶν καὶ σπεύδων, καὶ τόσῳ 11. Est laborans et dolens et festinans , et tanto magis
μᾶλλον ὑστερεῖται . ipsi deest.
12. Ἔστι νωθρὸς καὶ προςδεόμενος ἀντιλήψεως , 12. Est marcidus et egens recuperatione , deficiens vir-
ἱστερῶν ἰσχύϊ καὶ πτωχείᾳ περισσεύει , tute et abundat paupertate,
13. καὶ οἱ ὀφθαλμοὶ Κυρίου ἐπέβλεψαν αὐτῷ εἰς ἀγα- 13. et occuli Domini respexerunt illum in bona , et erexit
θὰ , καὶ ἀνώρθωσεν αὐτὸν ἐκ ταπεινώσεως αὐτοῦ. Καὶ eum ab humilitate ipsius. Et exaltavit caput ejus , et mirati
ἀνύψωσε κεφαλὴν αὐτοῦ , καὶ ἀπεθαύμασαν ἐπ' αὐτῷ sunt in illo multi.
πολλοί.
14. Ἀγαθὰ καὶ κακὰ , ζωὴ καὶ θάνατος , πτωχεία καὶ 14. Bona et mala , vita et mors , paupertas et honestas a
πλοῦτος παρὰ Κυρίου ἐστί. ( *) Domino sunt.
17. Δόσις Κυρίου παραμένει εὐσεβέσι , καὶ ἡ εὐδο 17. Datio Domini permanet piis , et beneplacitum ejus
κία αὐτοῦ εἰς τὸν αἰῶνα εὐοδωθήσεται . bonos successus habebit in æternum .
18. Ἔστι πλουτῶν ἀπὸ προςοχῆς καὶ σφιγγίας αὐτοῦ, 18. Est qui locupletatur attente et parce agendo , et hæc
καὶ αὕτη ἡ μερὶς τοῦ μισθοῦ αὐτοῦ . est pars mercedis illius.
19. Ἐν τῷ εἰπεῖν αὐτόν · Εὗρον ἀνάπαυσιν, καὶ νῦν 19. In eo quod dicit : Inveni requiem , et nunc manducabo
φάγωμαι ἐκ τῶν ἀγαθῶν μου, de bonis meis,
20. καὶ οὐκ οἶδε τίς καιρὸς παρελεύσεται , καὶ κατα- 20. et nescit quod tempus pertransiet , et relinquet ea
λείψει αὐτὰ ἑτέροις καὶ ἀποθανεῖται. aliis et morietur.
21. Στῆθι ἐν διαθήκῃ σου καὶ ὁμίλει ἐν αὐτῇ , καὶ ἐν 21. Sta in testamento tuo et in illo colloquere , et in
τῷ ἔργῳ σου παλαιώθητι. opere tuo veterasce.
22. Μὴ θαύμαζε ἐν ἔργοις ἁμαρτωλοῦ , πίστευε τῷ 22. Ne mireris in operibus peccatoris , confide in Domino
Κυρίῳ καὶ ἔμμενε τῷ πόνῳ σου. et mane in labore tuo.
23. Ὅτι κοῦφον ἐν ὀφθαλμοῖς Κυρίου διὰ τάχους 23. Facile est enim in oculis Domini velociter subito ho-
ἐξάπινα πλουτίσαι πένητα . nestare pauperem .
24. Εὐλογία Κυρίου ἐν μισθῷ εὐσεβοῦς , καὶ ἐν ὥρᾳ 24. Benedictio Domini in mercede pii , et in hora veloci
ταχινῇ ἀναθάλλει εὐλογίαν αὐτοῦ. exoriri facit benedictionem suam.
25. Μὴ εἴπῃς· Τίς ἐστί μου χρεία , καὶ τίνα ἀπὸ τοῦ 25. Ne dicas : Quid est mihi opus , et quæ erunt mihi ex
νῦν ἔσται μου τὰ ἀγαθά ; hoc nunc bona?
26. Μὴ εἴπης · Αὐτάρκη μοι ἐστὶ , καὶ τί ἀπὸ τοῦ νῦν 26. Ne dicas : Sufficientia mihi sunt , et quid ex hoc nunc
κακωθήσομαι ; pessimabor?
27. Ἐν ἡμέρᾳ ἀγαθῶν ἀμνησία κακῶν, καὶ ἐν ἡμέρᾳ 27. In die bonorum oblivio malorum , et in die malorum
κακῶν οὐ μνησθήσεται ἀγαθῶν. non erit memoria bonorum.
28. Ὅτι κοῦφον ἔναντι Κυρίου ἐν ἡμέρᾳ τελευτῆς 28. Quoniam facile est coram Domino in die obitus retri-
ἀποδοῦναι ἀνθρώπῳ κατὰ τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ. buere homini secundum vias ejus.
29. Κάκωσις ὥρας ἐπιλησμονὴν ποιεῖ τρυφῆς , καὶ 29. Malitia horæ oblivionem facit luxuriae , et in fine ho-
minis denudatio operum illius.
ἐν συντελείᾳ ἀνθρώπου ἀποκάλυψις ἔργων αὐτοῦ.
30. Πρὸ τελευτῆς μὴ μακάριζε μηδένα , καὶ ἐν τέ 30. Ante mortem ne beatifices quemquam , et in filiis suis
κνοις αὐτοῦ γνωσθήσεται ἀνήρ. agnoscetur vir.
31. Μὴ πάντα ἄνθρωπον εἴςαγε εἰς τὸν οἶκόν σου , 31. Non omnem hominem inducas in domum tuam, multae
πολλὰ γὰρ τὰ ἔνεδρα τοῦ δολίου . enim sunt insidiæ dolosi.
32. Πέρδιξ θηρευτὴς ἐν καρτάλλω , οὕτως καρδία 32. Perdix venatrix in cavea, sic cor superbi, et tamquam
ὑπερηφάνου , καὶ ὡς κατάσκοπος ἐπιβλέπει πτῶσιν. speculator inspicit casum.
33. Τὰ γὰρ ἀγαθὰ εἰς κακὰ μεταστρέφων ἐνεδρεύει , 33. Bona enim in mala convertens insidiatur, et in electis
καὶ ἐν τοῖς αἱρετοῖς ἐπιθήσει μῶμον. imponet maculam.
34. Ἀπὸ σπινθῆρος πυρὸς πληθύνεται ἀνθρακία , καὶ 34. A scintilla ignis augetur pruna , et homo peccator san-
ἄνθρωπος ἁμαρτωλὸς εἰς αἷμα ἐνεδρεύει. guini insidiatur.
35. Πρόσεχε ἀπὸ κακούργου , πονηρὰ γὰρ τεκταίνει , 35. Attende a malefico , fabricat enim mala , ne forte ma-
culam det tibi in perpetuum.
μήποτε μῶμον εἰς τὸν αἰῶνα δῷ σοι.

( *) 15. Σοφία καὶ ἐπιστήμη καὶ γνῶσις νόμου παρὰ Κυρίου · 15. Sapientia et disciplina et scientia legis apud Deum : di-
ἀγάπησις καὶ ὁδοὶ καλῶν ἔργων παρ' αὐτοῦ εἰσιν. lectio et viæ bonorum operum apud ipsum sunt.
16. Πλάνη καὶ σκότος ἁμαρτωλοῖς συνέκτισται · τοῖς δὲ γαυ- 16. Error et tenebra peccatoribus concreata sunt : qui autem
ριῶσιν ἐπὶ κακίᾳ , συγγηρᾷ κακά . ( Compl.) exsultant in malis , consenescunt in malo.
286 ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ. Κεφ. 1 '.
36. Ενοίκισον ἀλλότριον καὶ διαστρέψει σε ἐν ταρα-
χαῖς , καὶ ἀπαλλοτριώσει σε τῶν ἰδίων σου.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΒ'.
1. Ἐὰν εὖ ποιῇς , γνῶθι τίνι ποιεῖς , καὶ ἔσται χάρις
τοῖς ἀγαθοῖς σου .
2. Εὐποίησον εὐσεβεῖ , καὶ εὑρήσεις ἀνταπόδομα ,
καὶ εἰ μὴ παρ᾽ αὐτοῦ , ἀλλὰ παρὰ Ὑψίστου .
3. Οὐκ ἔστιν ἀγαθὰ τῷ ἐνδελεχίζοντι εἰς κακὰ , καὶ
τῷ ἐλεημοσύνην μὴ χαριζομένῳ .
4. Δὸς τῷ εὐσεβεῖ , καὶ μὴ ἀντιλάβῃ τοῦ ἁμαρτω
λου . (*)
6. Εὐποίησον τῷ ταπεινῷ , καὶ μὴ δῶς ἀσεβεῖ. Ἐμ
πόδισον τοὺς ἄρτους αὐτοῦ καὶ μὴ δῶς αὐτῷ , ἵνα μὴ ἐν
αὐτοῖς σε δυναστεύσῃ ·
7. διπλάσια γὰρ κακὰ εὑρήσεις ἐν πᾶσιν ἀγαθοῖς
οἷς ἂν ποιήσῃς αὐτῷ . Ὅτι καὶ ὁ Ὕψιστος ἐμίσησεν
ἁμαρτωλοὺς , καὶ τοῖς ἀσεβέσιν ἀποδώσει ἐκδίκησιν . Δός
τῷ ἀγαθῷ , καὶ μὴ ἀντιλάβῃ τοῦ ἁμαρτωλοῦ.
8. Οὐκ ἐκδικηθήσεται ἐν ἀγαθοῖς ὁ φίλος , καὶ οὐ
κρυβήσεται ἐν κακοῖς ὁ ἐχθρός .
9. Ἐν ἀγαθοῖς ἀνδρὸς , οἱ ἐχθροὶ αὐτοῦ ἐν λύπῃ , καὶ
ἐν τοῖς κακοῖς αὐτοῦ καὶ ὁ φίλος διαχωρισθήσεται .
10. Μὴ πιστεύσῃς τῷ ἐχθρῷ σου εἰς τὸν αἰῶνα · ὡς
γὰρ ὁ χαλκὸς ἰοῦται , οὕτως ἡ πονηρία αὐτοῦ.
11. Καὶ ἐὰν ταπεινωθῇ καὶ πορεύηται συγκεκυφώς ,
ἐπίστησον τὴν ψυχήν σου καὶ φύλαξε ἀπ ' αὐτοῦ , καὶ
ἔσῃ αὐτῷ ὡς ἐκμεμαχὼς ἔςοπτρον, καὶ γνώσῃ ὅτι οὐκ
εἰς τέλος κατίωσε.
12. Μὴ στήσῃς αὐτὸν παρὰ σεαυτὸν , μὴ ἀνατρέψας
σε στῇ ἐπὶ τὸν τόπον σου . Μὴ καθίσῃς αὐτὸν ἐκ δεξιῶν
σου , μήποτε ζητήσῃ τὴν καθέδραν σου , καὶ ἐπ' ἐσχά-
τῳ ἐπιγνώσῃ τοὺς λόγους μου , καὶ ἐπὶ τῶν ῥημάτων
μου κατανυγήσῃ .
13. Τίς ἐλεήσει ἐπαοιδὸν ὀφιόδηκτον, καὶ πάντας τοὺς
προςάγοντας θηρίοις ; Οὕτως τὸν προςπορεύομενον ἀνδρὶ
ἁμαρτωλῷ καὶ συμφυρόμενον ἐν ταῖς ἁμαρτίαις αὐτοῦ.
14. Ὥραν μετὰ σοῦ διαμενεῖ · καὶ ἐὰν ἐκκλίνῃς , οὐ
μὴ καρτερήσῃ .
15. Καὶ ἐν τοῖς χείλεσιν αὐτοῦ γλυκανεῖ ὁ ἐχθρὸς ,
καὶ ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ βουλεύσεται ἀνατρέψαι σε εἰς
βόθρον.
16. Ἐν ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ δακρύσει ὁ ἐχθρὸς , καὶ ἐὰν
εὕρῃ καιρὸν, οὐκ ἐμπλησθήσεται ἀφ' αἵματος .
17. Κακὰ ἂν ὑπαντήσῃ σοι , εὑρήσεις αὐτὸν ἐκεῖ πρό-
τερόν σου ,
18. καὶ ὡς βοηθῶν ὑποσχάσει πτέρναν σου .
19. Κινήσει τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ καὶ ἐπικροτήσει ταῖς
χερσὶν αὐτοῦ, καὶ πολλὰ διαψιθυρίσει καὶ ἀλλοιώσει τὸ
πρόςωπον αὐτοῦ .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΓ΄.
1. Ὁ ἁπτόμενος πίσσης μολυνθήσεται καὶ ὁ κοινω-
νῶν ὑπερηφάνῳ ὁμοιωθήσεται αὐτῷ .
(*) 4. .... Φυλάσσει δὲ αὐτοὺς εἰς ἡμέραν ἐκδικήσεως αὐτ
τῶν κραταιάν. ( Compl.)
36. Admitte ad te alienigenam et subvertet te in turbatio
nibus , et alienabit te a tuis propriis.
CAPUT XII.
1. Si benefacias , scito cui facias , et erit gratia bonis tuis.
2. Benefac pio , et invenies retributionem, et si non ab
ipso , certe ab Altissimo.
3. Non est bene ei qui assiduus est in malis , et eleemo-
synam non danti .
3. Da pio , et ne suscipias peccatorem.
6. Benefac humili , et non dederis impio. Impedi panes
illius et non dederis ei , ne in ipsis te opprimat :
7. nam duplicia mala invenies in omnibus bonis quæcum-
que feceris ei. Quoniam et Altissimus odio habet peccato-
res , et impiis reddet vindictam. Da bono , et ne suscipias
peccatorem.
8. Non judicabitur in bonis amicus , et non abscondetur
in malis inimicus.
9. In bonis viri , inimici illius in tristitia , et inmalis illius
etiam amicus disjungetur.
10. Non credas inimico tuo in aeternum : sicut enim aera-
mentum æruginat , sic nequitia illius.
11. Et si humiliatus vadat curvus , adjice animum tuum
et custodi te ab illo , et eris ei tamquam qui absterseris spe-
| culum , et cognosces quod non in finem deposuit ærugi-
nem.
12. Non statuas illum penes te , ne te subverso stet in
loco tuo. Non facias eum sedere ad dexteram tuam , ne forte
inquirat cathedram tuam , et in novissimo cognoscas verba
mea , et in sermonibus meis stimuleris.
13. Quis miserebitur incantatori a serpente percusso , et
omnibus qui appropiant bestiis ? Sic qui comitatur cum viro
peccatore et convolvitur in peccatis illius .
14. Una hora permanebit tecum : si autem declinaveris ,
non supportabit.
15. Et in labiis suis indulcabit inimicus , et in corde suo
deliberavit subvertere te in foveam .
16. In oculis suis lacrymabitur inimicus , et si invenerit
tempus , non satiabitur sanguine.
17. Si incurrerint tibi mala , invenies eum illic priorem
te,
18. et quasi adjuvans subsecabit plantas tuas.
19. Caput suum movebit et plaudet manibus suis , et
multa susurrans commutabit vultum suum.
CAPUT ΧΠΙ.
1. Qui tetigerit picem inquinabitur, et qui communica-
verit superbo assimilabitur ei.
4..... custodit enim eos in diem vindictæ eorum magnam.
 SAPIENTIA SIRACH. CAP. XIII .
2. Βάρος ὑπὲρ σὲ μὴ ἄρης , καὶ ἰσχυροτέρῳ σου καὶ
πλουσιωτέρῳ μὴ κοινώνει .
3. Τί κοινωνήσει χύτρα πρὸς λέβητα ; αὕτη προς
κρούσει , καὶ αὕτη συντριβήσεται .
4. Πλούσιος ἠδίκησε , καὶ αὐτὸς προςενεβριμήσατο·
πτωχὸς ἠδίκηται , καὶ αὐτὸς προςδεηθήσεται .
5. Ἐὰν χρησιμεύσης, ἐργᾶται ἐν σοί · καὶ ἐὰν ὑστε
ρήσης , καταλείψει σε.
6. Ἐὰν ἔχης , συμβιώσεταί σοι , καὶ ἀποκενώσει σε ,
καὶ αὐτὸς οὐ πονέσει.
7. Χρείαν ἔσχηκέ σου , καὶ ἀποπλανήσει σε , καὶ
προςγελάσεταί σοι καὶ δώσει σοι ἐλπίδα. Λαλήσει σοι
καλὰ , καὶ ἐρεῖ · Τίς ἡ χρεία σου ;
8. Καὶ αἰσχυνεῖ σε ἐν τοῖς βρώμασιν αὐτοῦ , ἕως οὗ
ἀποκενώσῃ σε δὶς ἢ τρὶς , καὶ ἐπ' ἐσχάτῳ καταμωκή-
σεταί σου . Μετὰ ταῦτα ὄψεταί σε , καὶ καταλείψει σε ,
καὶ τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ κινήσει ἐπὶ σοί.
10. Πρόσεχε μὴ ἀποπλανηθῇς , καὶ μὴ ταπεινωθῇς
ἐν εὐφροσύνῃ σου. (*)
12. Προςκαλεσαμένου σε δυνάστου , ὑποχωρῶν γίνου ,
καὶ τόσῳ μᾶλλον προςκαλέσεταί σε .
13. Μὴ ἔμπιπτε ἵνα μὴ ἀπωσθῇς , καὶ μὴ μακρὰν
ἀφιστῶ ἵνα μὴ ἐπιλησθῇς.
14. Μὴ ἔπεχε εἰςηγορεῖσθαι μετ᾿ αὐτοῦ , καὶ μὴ πίσ
στευε τοῖς πλείοσι λόγοις αὐτοῦ · ἐκ πολλῆς γὰρ λαλιᾶς |
πειράσει σε , καὶ ὡς προςγελῶν ἐξετάσει .
15. Ανελεήμων ὁ μὴ συντηρῶν λόγους , καὶ οὐ μὴ
φείσηται περὶ κακώσεως καὶ δεσμῶν .
16. Συντήρησον καὶ πρόςεχε σφοδρῶς , ὅτι μετὰ τῆς
πτώσεώς σου περιπατεῖς. (**)
19. Πᾶν ζῶον ἀγαπᾶ τὸ ὅμοιον αὐτῷ , καὶ πᾶς ἄν
θρωπος τὸν πλησίον αὐτοῦ .
20. Πᾶσα σὰρξ κατὰ γένος συνάγεται , καὶ τῷ ὁμοίῳ
αὐτοῦ προςκολληθήσεται ἀνήρ.
21. Τί κοινωνήσει λύκος ἀμνῷ ; Οὕτως ἁμαρτωλὸς
πρὸς εὐσεβῆ .
22. Τίς εἰρήνη ὑαίνῃ πρὸς κύνα , καὶ τίς εἰρήνη
πλουσίῳ πρὸς πένητα ;
23. Κυνήγια λεόντων ὄναγροι ἐν ἐρήμῳ , οὕτως νο-
μαὶ πλουσίων πτωχοί.
24. Βδέλυγμα ὑπερηφάνῳ ταπεινότης , οὕτως βδέ-
λυγμα πλουσίω πτωχός.
25. Πλούσιος σαλευόμενος στηρίζεται ὑπὸ φίλων,
ταπεινὸς δὲ πεσὼν προςαπωθεῖται ὑπὸ φίλων.
26. Πλουσίου σφαλέντος πολλοὶ ἀντιλήπτορες , ἐλά-
λησεν ἀπόῤῥητα καὶ ἐδικαίωσαν αὐτόν.
27. Ταπεινὸς ἔσφαλε , καὶ προςεπετίμησαν αὐτῷ ·
ἐφθέγξατο σύνεσιν, καὶ οὐκ ἐδόθη αὐτῷ τόπος.
28. Πλούσιος ἐλάλησε καὶ πάντες ἐσίγησαν , καὶ
τὸν λόγον αὐτοῦ ἀνύψωσαν ἕως τῶν νεφελῶν ·
29. πτωχὸς ἐλάλησε , καὶ εἶπαν · Τίς οὗτος ; Κἂν
προςκόψῃ , προςανατρέψουσιν αὐτόν.
30. Ἀγαθὸς ὁ πλοῦτος ᾧ μὴ ἔστιν ἁμαρτία , καὶ που
νηρὰ ἡ πτωχεία ἐν στόμασιν ἀσεβοῦς.
(*) 11. Καὶ μὴ ταπεινωθῇς ἐν εὐφροσύνῃ καρδίας σου.
( Compl.)
(**) 17. Ακούων ταῦτα ἐν ὕπνῳ σου , γρηγόρησον.
18. Πάσῃ ζωῇ ἀγάπα τὸν Κύριον, καὶ ἐπικαλοῦ αὐτὸν εἰς
σωτηρίαν σου . (Compl.)
287
2. Pondus super te tollas , et fortiori te et ditiori ne so-
cius fueris.
3. Quid communicabit olla ad lebetem ? ipsa impinget , et
ipsa conteretur.
4. Dives injuste egit , et ipse fremuit : pauper laesus est ,
et ipse orabit.
5. Si utilitatem apportes , operatur in te : et si tibi defue-
rit , derelinquet te.
6. Si habes , convivet tecum , et evacuabit te , et ipse non
dolebit.
7. Si necessarius illi fueris supplantabit te , et subridens
spem tibi dabit. Loquetur tibi bona , et dicet : Quid opus est
tibi ?
8. Et confundet te in cibis suis , donec exinaniat te bis et
ter, et in novissimo deridebit te. Postea videbit te , et dere-
linquet te , et caput suum movebit super te .
10. Attende ne seducaris , et ne humilieris in laetitia tua.
12. Advocatus a potente , discede , et tanto magis te advo-
cabit.
13. Non intrudas te ne expellaris , et ne longe distes ne
eas in oblivionem.
14. Ne retineas colloqui cum illo , nec credas multis ver-
bis illius : ex multa enim loquela tentabit te , et tamquam
arridens interrogabit.
15. Immitis qui non conservat verba , et non parcet de
malitia et de vinculis.
16. Cave tibi et attende diligenter, quoniam cum subver.
sione tua ambulas.
19. Omne animal diligit simile sibi , et omnis homo pro-
ximum sibi.
20. Omnis caro secundum genus conjungitur, et homo
simili sibi sociabitur.
21. Quid communicabit lupus agno ? Sic peccator erga
pium.
22. Quæ pax hyænæ ad canem , et quæ pax diviti ad
pauperem?
23. Venatio leonum onagri in eremo , sic pascua divitum
sunt pauperes.
24. Abominatio superbo humilitas , sic exsecratio diviti
pauper .
25. Dives commotus confirmatur ab amicis , humilis au-
tem cum ceciderit expellitur ab amicis.
26. Divite lapso multi recuperatores , locutus est non di-
cenda et justificaverunt illum.
27. Humilis lapsus est , et insuper arguitur : locutus est
sensate , et non est datus ei locus.
28. Dives locutus est et omnes tacuerunt , et verbum ejus
usque ad nubes exaltaverunt :
29. pauper locutus est , et dicunt : Quis est hic ? Et si
offenderit , subvertent illum.
30. Bona est substantia cui non est peccatum , et nequis-
sima paupertas in ore impii.
II. Et ne humilieris in lætitia cordis tui.
17. Audiens illa in somno tuo , vigila.
18. Omni vita tua dilige Deum , et invoca illum in salute.
288 ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ. Κεφ . ΙΔ'.

31. Καρδία ἀνθρώπου ἀλλοιοῖ τὸ πρόςωπον αὐτοῦ , 31. Cor hominis immutat faciem illius , sive in bona sive
ἐὰν εἰς ἀγαθὰ ἐάν τε εἰς κακά. in mala.
32. Ιχνος καρδίας ἐν ἀγαθοῖς πρόςωπον ἱλαρὸν , καὶ 32. Vestigium cordis in bonis facies hilaris , et inventio
εὕρεσις παραβολῶν διαλογισμοὶ μετὰ κόπου . parabolarum cogitationes cum labore.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΔ'. CAPUT XIV.

1. Μακάριος ἀνὴρ ὃς οὐκ ὠλίσθησεν ἐν στόματι αὐ- 1. Beatus vir qui non est lapsus in ore suo , et non est
τοῦ , καὶ οὐ κατενύγη ἐν λύπη ἁμαρτίας. stimulatus in tristitia delicti.
2. Μακάριος οὗ οὐ κατέγνω ἡ ψυχὴ αὐτοῦ , καὶ ὃς 2. Beatus quem non condemnavit animus suus , et qui
οὐκ ἔπεσεν ἀπὸ τῆς ἐλπίδος αὐτοῦ. non excidit a spe sua.
3. Ανδρὶ μικρόλογῳ οὐ καλὸς ὁ πλοῦτος , καὶ ἀν- 3. Viro minute rationes subducenti non est pulchra sub-
θρώπω βασκάνω ἱνατί χρήματα ; stantia , et homini livido ad quid pecunia ?
4. Ὁ συνάγων ἀπὸ τῆς ψυχῆς αὐτοῦ συνάγει ἄλ 4. Qui acervat ex anima sua aliis congregat , et in bonis
λοις , καὶ ἐν τοῖς ἀγαθοῖς αὐτοῦ τρυφήσουσιν ἕτεροι . illius alii luxuriabuntur.
5. Ὁ πονηρὸς ἑαυτῷ , τίνι ἀγαθὸς ἔσται ; καὶ οὐ μὴ 5. Qui sibi nequam est , cui bonus erit : et non jucunda-
εὐφρανθήσεται ἐν τοῖς χρήμασιν αὐτοῦ. bitur in pecuniis suis.
6. Τοῦ βασκαίνοντος ἑαυτὸν οὐκ ἔστι πονηρότερος , 6. Qui sibi invidet nihil est illo nequius , et hoc est red-
καὶ τοῦτο ἀνταπόδομα τῆς κακίας αὐτοῦ. ditio malitiæ illius.
7. Κἂν εὐποιῇ , ἐν λήθῃ ποιεῖ , καὶ ἐπ᾿ ἐσχάτων 7. Et si bene faciat , in oblivione facit , et in novissimis
ἐκφαίνει τὴν κακίαν αὐτοῦ . manifestat malitiam suam .
8. Πονηρὸς ὁ βασκαίνων ὀφθαλμῷ , ἀποστρέφων 8. Nequam est invidens oculo , avertens faciem et despi-
πρόςωπον καὶ ὑπερορῶν ψυχάς . ciens animas.
9. Πλεονέκτου ὀφθαλμὸς οὐκ ἐμπίπλαται μερίδι , 9. Cupidi oculus non satiatur parte , et injustitia mala
καὶ ἀδικία πονηρὰ ἀναξηραίνει ψυχήν. arefacit animam.
10. Οφθαλμός πονηρὸς φθονερὸς ἐπ' ἄρτῳ , καὶ ἔλλι- 10. Oculus malus invidus in pane , et egenus super men-
πὴς ἐπὶ τῆς τραπέζης αὐτοῦ. sam suam.
11. Τέκνον , καθὼς ἐὰν ἔχεις εὐποίει σεαυτὸν, καὶ 11. Fili , sicut habes benefac tecum , et Domino dignas
προςφορὰς Κυρίῳ ἀξίως πρόςαγε . oblationes offer.
12. Μνήσθητι ὅτι θάνατος οὐ χρονιεῖ , καὶ διαθήκη 12. Memor esto quoniam mors non tardabit , et testamen-
ᾅδου οὐχ ὑπεδείχθη σοι. tum inferorum non est demonstratum tibi.
13. Πρίν σε τελευτῆσαι εὐποίει φίλῳ , καὶ κατὰ τὴν 13. Ante mortem benefac amico , et secundum vires tuas
ἰσχύν σου ἔκτεινον καὶ δὸς αὐτῷ . porrigens da ei.
14. Μὴ ἀφυστερήσῃς ἀπὸ ἀγαθῆς ἡμέρας , καὶ μερὶς 14. Non defraudes a die bono , et pars boni desiderii non
ἐπιθυμίας ἀγαθῆς μή σε παρελθάτω. te prætereat.
15. Οὐχὶ ἑτέρῳ καταλείψεις τοὺς πόνους σου , καὶ 15. Nonne alii relinques dolores tuos , et labores tuos in
τοὺς κόπους σου εἰς διαίρεσιν κλήρου ; divisionem sortis?
16. Δὸς καὶ λάβε , καὶ ἀπάτησον τὴν ψυχήν σου , 16. Da et accipe , et falle animam tuam,
17. ὅτι οὐκ ἔστιν ἐν ᾅδου ζητῆσαι τρυφήν. 17. quoniam non est apud inferos quarere delicias.
18. Πᾶσα σὰρξ ὡς ἱμάτιον παλαιοῦται , ἡ γὰρ δια- 18. Omnis caro sicut vestis veterascit , testamentum
θήκη ἀπ' αἰῶνος · θανάτῳ ἀποθανῇ. Ὡς φύλλον θάλλον | enim a saeculo : morte morietur. Sicut folium germinans in
ἐπὶ δένδρου δασέος , arbore densa ,
19. τὰ μὲν καταβάλλει , ἄλλα δὲ φύει · οὕτως γενεὰ 19. alia quidem dejicit , alia autem generat : sic generatio
σαρκὸς καὶ αἵματος , ἡ μὲν τελευτᾷ , ἑτέρα δὲ γεννᾶται. carnis et sanguinis , alia quidem finitur, alia vero nascitur.
20. Πᾶν ἔργον σηπόμενον ἐκλείπει , καὶ ὁ ἐργαζόμε 20. Omne opus corruptibile deficit , et qui illud operatur
νος αὐτὸ μετ αὐτοῦ ἀπελεύσεται. abibit cum illo.
22. Μακάριος ἀνὴρ ὃς ἐν σοφίᾳ τελευτήσει , καὶ ὃς 22. Beatus vir qui in sapientia morietur, et qui in sensu
ἐν συνέσει αὐτοῦ διαλεχθήσεται . suo disseret.
23. Ο διανοούμενος τὰς ὁδοὺς αὐτῆς ἐν καρδίᾳ αὐτ 23. Qui excogitat vias illius in corde suo , et in abscondi-
τοῦ , καὶ ἐν τοῖς ἀποκρύφοις αὐτῆς νοηθήσεται . Εξελθε tis ejus intelliget. Vade post illam quasi investigator, et in
ὀπίσω αὐτῆς ὡς ἰχνευτὴς , καὶ ἐν ταῖς εἰςόδοις αὐτῆς | in gressibus ejus insidiare.
ἐνέδρευε.
24. Ὁ παρακύπτων διὰ τῶν θυρίδων αὐτῆς , καὶ ἐπὶ 24. Qui respicit per fenestras illius , et in januis illius au-
τῶν θυρωμάτων αὐτῆς ἀκροάσεται . diet.
25. Ὁ καταλύων σύνεγγυς τοῦ οἴκου αὐτῆς , καὶ 25. Qui requiescit juxta domum illius , et in parietibus
πήξει πάσσαλον ἐν τοῖς τοίχοις αὐτῆς. Στήσει τὴν σκη- illius figet palum . Statuet casulam suam ad manus illius , et
νὴν αὐτοῦ κατὰ χεῖρας αὐτῆς , καὶ καταλύσει ἐν και requiescet in casula bonorum.
ταλύματι ἀγαθῶν.
· 26. Θήσει τὰ τέκνα αὐτοῦ ἐν τῇ σκέπῃ αὐτῆς , καὶ 26. Statuet filios suos sub tegmine illius , et sub ramis
ὑπὸ τοὺς κλάδους αὐτῆς αὐλισθήσεται. ejus morabitur.
 SAPIENTIA SIRACH. CAP . XVI.
27. Σκεπασθήσεται ὑπ᾽ αὐτῆς ἀπὸ καύματος , καὶ ἐν
τῇ δόξῃ αὐτῆς καταλύσει .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΕ΄.
1. Ὁ φοβούμενος Κύριον ποιήσει αὐτό , καὶ ὁ ἐγκρα
τὴς τοῦ νόμου καταλήψεται αὐτήν.
2. Καὶ ὑπαντήσεται αὐτῷ ὡς μήτηρ, καὶ ὡς γυνὴ
παρθενίας προςδέξεται αὐτόν.
3. Ψωμιεῖ αὐτὸν ἄρτον συνέσεως , καὶ ὕδωρ σοφίας
ποτίσει αὐτόν. Στηριχθήσεται ἐπ᾿ αὐτὴν καὶ οὐ μὴ |
κλιθῇ ,
4. καὶ ἐπ' αὐτῆς ἐφέξει καὶ οὐ μὴ καταισχυνθῇ. Καὶ
ὑψώσει αὐτὸν παρὰ τοὺς πλησίον αὐτοῦ ,
5. καὶ ἐν μέσῳ ἐκκλησίας ἀνοίξει στόμα αὐτοῦ.
6. Εὐφροσύνην καὶ στέφανον ἀγαλλιάματος καὶ ὄνο-
μα αἰώνιον κατακληρονομήσει .
7. Οὐ μὴ καταλήψονται αὐτὴν ἄνθρωποι ἀσύνετοι ,
καὶ ἄνδρες ἁμαρτωλοὶ οὐ μὴ ἴδωσιν αὐτήν.
8. Μακράν ἐστιν ὑπερηφανίας , καὶ ἄνδρες ψεῦσται
οὐ μὴ μνησθήσονται αὐτῆς.
9. Οὐχ ὡραῖος αἶνος ἐν στόματι ἁμαρτωλοῦ ,
10. ὅτι οὐ παρὰ Κυρίου ἀπεστάλη. Εν γὰρ σοφίᾳ
ῥηθήσεται αἶνος , καὶ ὁ Κύριος εὐοδώσει αὐτόν.
11. Μὴ εἴπῃς , ὅτι διὰ Κύριον ἀπέστην · ἃ γὰρ ἐμί
σήσεν , οὐ ποιήσεις.
12. Μὴ εἴπῃς ὅτι αὐτός με ἐπλάνησεν , οὐ γὰρ χρείαν
ἔχει ἀνδρὸς ἁμαρτωλοῦ.
13. Πᾶν βδέλυγμα ἐμίσησε Κύριος , καὶ οὐκ ἔστιν
ἀγαπητὸν τοῖς φοβουμένοις αὐτόν.
14. Αὐτὸς ἐξ ἀρχῆς ἐποίησεν ἄνθρωπον , καὶ ἀφῆκεν
αὐτὸν ἐν χειρὶ διαβουλίου αὐτοῦ.
16. Ἐὰν θέλης , συντηρήσεις ἐντολὰς , καὶ πίστιν
ποίησαι εὐδοκίας.
17. Παρέθηκέ σοι πῦρ καὶ ὕδωρ , οὗ ἐὰν θέλῃς ἐκτε-
νεῖς τὴν χεῖρά σου.
18. Εναντι ἀνθρώπων ἡ ζωὴ καὶ ὁ θάνατος · καὶ ὃ
ἐὰν εὐδοκήσῃ δοθήσεται αὐτῷ ,
19. ὅτι πολλὴ σοφία τοῦ Κυρίου , ἰσχυρὸς ἐν δυνα-
στείᾳ καὶ βλέπων τὰ πάντα.
20. Καὶ οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς φοβουμένους
αὐτὸν , καὶ αὐτὸς ἐπιγνώσεται πᾶν ἔργον ἀνθρώπου .
21. Καὶ οὐκ ἐνετείλατο οὐδενὶ ἀσεβεῖν, καὶ οὐκ ἔδω
κεν ἄνεσιν οὐδενὶ ἁμαρτάνειν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ις' .
1. Μὴ ἐπιθύμει τέκνων πλῆθος ἀχρήστων, μὴ εὐ-
φραίνου ἐπὶ υἱοῖς ἀσεβέσιν . Ἐὰν πληθύνωσιν μὴ εὐ-
φραίνου ἐπ' αὐτοῖς , εἰ μή ἐστι φόβος Κυρίου μετ᾿ αὐτῶν .
2. Μὴ ἐμπιστεύσῃς τῇ ζωῇ αὐτῶν, καὶ μὴ ἔπεχε
ἐπὶ τὸν τόπον αὐτῶν.
3. Κρείσσων γὰρ εἷς ἢ χίλιοι ,
4. καὶ ἀποθανεῖν ἄτεχνον ἢ ἔχειν τέκνα ἀσεβῆ .
5. Ἀπὸ γὰρ ἑνὸς συνετοῦ συνοικισθήσεται πόλις ,
φυλὴ δὲ ἀνόμων ἐρημωθήσεται .
6. Πολλὰ τοιαῦτα ἑώρακα ἐν ὀφθαλμοῖς μου , καὶ
ἰσχυρότερα τούτων ἀκήκοε τὸ οὖς μου.
7. Εν συναγωγῇ ἁμαρτωλῶν ἐκκαυθήσεται πῦρ ,
καὶ ἐν ἔθνει ἀπειθεῖ ἐξεκαύθη ὀργή .
VETUS TESTAMENTUM. --- II.
289
27. Protegetur sub ea a fervore , et in gloria ejus requie-
scet.
CAPUT XV.
1. Qui timet Dominum faciet illud , et qui continens est
legis apprehendet eam.
2. Et obviabit illi quasi mater, et quasi mulier virginita-
tis suscipiet eum.
3. Cibabit illum pane intellectus , et aqua sapientiae po-
tabit illum. Firmabitur in illa et non flectetur,
4. et super eam innitetur et non confundetur. Et exalta-
bit illum apud proximos ejus ,
5. et in medio ecclesia aperiet os ejus.
6. Jucunditatem et coronam exsultationis et nomen æter-
num hæreditabit.
7. Homines stulti non apprehendent eam , et viri pecca-
tores non videbunt eam.
8. Longe abest a superbia , et viri mendaces non erunt
illius memores .
9. Non est speciosa laus in ore peccatoris ,
10. quoniam non est a Domino missus. In sapientia enim
dicetur laus , et Dominus prosperabit illum.
11. Ne dixeris , quia propter Dominum recessi : quæ enim
odit , ne facias.
12. Ne dixeris quia ipse me implanavit , non enim opus
habet viro peccatore.
13. Omne exsecramentum odit Dominus , et non est ama-
bile timentibus eum .
14. Ipse ab initio fecit hominem , et reliquit illum in
manu consilii sui
16. Si volueris , conservabis mandata , et fidem facere
beneplaciti.
17. Apposuit tibi ignem et aquam , ad quodcumque vo-
lueris extendes manum tuam .
18. In conspectu hominum vita et mors : et quodcunque
placuerit dabitur ei ,
19. quoniam multa sapientia Domini , fortis ipse in po
tentia et videns omnia.
20. Et oculi ejus ad timentes eum , et ipse agnoscet
omnem operam hominis,
21. Et nemini mandavit impie agere , et nemini dedit li-
centiam peccandi .
CAPUT XVI .
1. Non concupiscas multitudinem filiorum inutilium , ne
que jucunderis in filiis impiis. Si multiplicentur ne oblecte-
ris super ipsos , si non est timor Dei cum illis.
2. Non credas vitæ illorum, et ne respexeris in locum
illorum.
3. Melior est enim unus quam mille ,
4. et mori sine filiis quam habere filios impios.
5. Ab uno enim sensato cohabitabitur civitas , tribus au-
tem impiorum desolabitur.
6. Multa talia vidi in oculis meis , et fortiora his audivit
auris nea.
7. In synagoga peccantium exardebit ignis , et in gente
incredibili exarsit ira.
19
290 ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ. Κεφ. ΙΖ'.
8. Οὐκ ἐξιλάσατο περὶ τῶν ἀρχαίων γιγάντων, οἳ
απέστησαν τῇ ἰσχύϊ αὐτῶν.
9. Οὐκ ἐφείσατο περὶ τῆς παροικίας Λὼτ , οὓς ἐβδε-
λύξατο διὰ τὴν ὑπερηφανίαν αὐτῶν .
10. Οὐκ ἠλέησεν ἔθνος ἀπωλείας , τοὺς ἐξῃρμένους ἐν
ἁμαρτίαις αὐτῶν.
ι . Καὶ οὕτως ἑξακοσίας χιλιάδας πεζῶν τοὺς ἐπι-
συναχθέντας ἐν σκληροκαρδίᾳ αὐτῶν . Κἂν ᾖ εἷς σκλη-
ροτράχηλος , θαυμαστὸν τοῦτο εἰ ἀθωωθήσεται ,
12. ἔλεος γὰρ καὶ ὀργὴ παρ᾽ αὐτοῦ · δυνάστης έξι-
λασμῶν καὶ ἐκχέων ὀργήν.
13. Κατὰ τὸ πολὺ ἔλεος αὐτοῦ , οὕτως καὶ πολὺς ὁ
ἔλεγχος αὐτοῦ · ἄνδρα κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ κρίνει .
14. Οὐκ ἐκφεύξεται ἐν ἁρπάγμασιν ἁμαρτωλὸς , καὶ
οὐ μὴ καθυστερήσει ὑπομονὴν εὐσεβοῦς.
15. Πάσῃ ἐλεημοσύνη ποιήσει τόπον, ἕκαστος κατὰ
τὰ ἔργα αὐτοῦ εὑρήσει .
16. Μὴ εἴπῃς ὅτι ἀπὸ Κυρίου κρυβήσομαι · μὴ ἐξ
ὕψους τίς μου μνησθήσεται;
17. Ἐν λαῷ πλείονι οὐ μὴ μνησθῶ , τίς γὰρ ἡ ψυχή
μου ἐν ἀμετρήτῳ κτίσει ;
18. Ἰδοὺ ὁ οὐρανὸς καὶ ὁ οὐρανὸς τοῦ οὐρανοῦ τοῦ
Θεοῦ , ἄβυσσος καὶ γῆ σαλευθήσονται ἐν τῇ ἐπισκοπῇ
αὐτοῦ.
19. Ἅμα τὰ ὄρη καὶ τὰ θεμέλια τῆς γῆς ἐν τῷ ἐπι-
βλέψαι εἰς αὐτὰ τρόμῳ συσσείονται ,
20. καὶ ἐπ' αὐτοῖς οὐ διανοηθήσεται καρδία ·
21. καὶ τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ τίς ἐνθυμηθήσεται ; Καὶ και
ταιγὶς , ἣν οὐκ ὄψεται ἄνθρωπος ,
22. τὰ δὲ πλείονα τῶν ἔργων αὐτοῦ ἐν ἀποκρύφοις .
Ἔργα δικαιοσύνης τίς ἀναγγελεῖ ἢ τίς ὑπομενεῖ ; μα
κρὰν γὰρ ἡ διαθήκη. (*)
23. Ελαττούμενος καρδίᾳ διανοεῖται ταῦτα , καὶ
ἀνὴρ ἄφρων καὶ πλανώμενος διανοεῖται μωρά.
24. Ἄκουσόν μου , τέκνον, καὶ μάθε ἐπιστήμην , καὶ
ἐπὶ τῶν λόγων μου πρόςεχε τῇ καρδίᾳ σου.
25. Ἐκφαίνω ἐν σταθμῷ παιδείαν, καὶ ἐν ἀκριβείᾳ
ἀπαγγέλλω ἐπιστήμην.
26. Ἐν κρίσει Κυρίου τὰ ἔργα αὐτοῦ ἀπ᾿ ἀρχῆς , καὶ
ἀπὸ ποιήσεως αὐτῶν διέστειλε μερίδας αὐτῶν .
27. Ἐκόσμησεν εἰς αἰῶνα τὰ ἔργα αὐτοῦ , καὶ τὰς
ἀργὰς αὐτῶν εἰς γενεὰς αὐτῶν. Οὔτε ἐπείνασαν, οὔτε
ἐκοπίασαν , καὶ οὐκ ἐξέλιπον ἀπὸ τῶν ἔργων αὐτῶν .
28. Εκαστος τὸν πλησίον αὐτοῦ οὐκ ἔθλιψεν,
29. καὶ ἕως αἰῶνος οὐκ ἀπειθήσουσι τοῦ ῥήματος
αὐτοῦ.
30. Καὶ μετὰ ταῦτα Κύριος εἰς τὴν γῆν ἐπέβλεψε ,
καὶ ἐνέπλησεν αὐτὴν τῶν ἀγαθῶν αὐτοῦ.
31. Ψυχὴ παντὸς ζώου ἐκάλυψε τὸ πρόςωπον αὐτῆς ,
καὶ εἰς αὐτὴν ἡ ἀποστροφὴ αὐτῶν .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΖ΄ .
1. Κύριος ἔκτισεν ἐκ γῆς ἄνθρωπον ,
2. καὶ πάλιν ἀπέστρεψεν αὐτὸν εἰς αὐτήν.
3. Ἡμέρας ἀριθμοῦ καὶ καιρὸν ἔδωκεν αὐτοῖς , καὶ
ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν τῶν ἐπ' αὐτῆς. Καθ' ἑαυτοὺς ἐνέ
(*) 22. ... καὶ ἐξέτασις ἁπάντων ἐν τελευτῇ .
8. Non est propitiatus pro antiquis gigantibus , qui re-
bellaverunt fortitudine sua.
9. Non pepercit pro incolatu Lot , iis quos exsecratus est
pro superbia illorum.
10. Non misertus est genti perditionis , iis qui se elevave-
rant in peccatis suis .
11. Et sic sexcentis millibus peditum qui congregati in-
surrexerunt in duritia cordis sui. Et si unus fuerit cervico-
sus , mirum hoc si erit immunis ,
12. misericordia enim et ira ab illo : princeps propitia-
tionum et effundens iram .
13. Secundum multam misericordiam ejus , sic et multa
correptio ejus hominem secundum opera ejus judicat
14. Non effugiet in rapinis peccator , et non fraudabit
sufferentiam pii.
15. Omni misericordia faciet locum , unusquisque secun-
dum opera sua inveniat.
16. Ne dicas quoniam a Domino abscondar : numquid ex
summo quis mei memorabitur?
17. In populo magno non ero in memoria , quæ est enim
anima mea in immensa creatura?
18. Ecce coelum et coelum coeli Dei , abyssus et terra
commovebuntur in visitatione ejus.
19. Montes simul et fundamenta terræ cum conspexerit
illa tremore concutiuntur,
20. et super ipsis non cogitabit cor :
21. et vias ejus quis intelliget ? Et procella , quam non
videbit homo ,
22. plurima autem operum ejus in absconsis. Opera jus-
titiæ quis annuntiabit aut quis sustinebit? longe enim est
testamentum.
23. Qui minoratur corde cogitat haec , et vir imprudens
et errans cogitat stulta.
24. Audi , fili mi , et disce scientiam , et in verbis meis
attende corde tuo.
25. Ostendo in pondere disciplinam , et veritate annun-
tio scientiam.
26. Injudicio Domini opera ejus ab initio , et ab affectione
ipsorum distinxit partes eorum.
27. Ornavit in æternum opera sua , et principia eorum in
– generationes eorum . Nec esurierunt , nec laboraverunt , et
non destiterunt ab operibus suis.
28. Unusquisque proximum suum non angustiavit ,
29. et usque in aeternum non repugnabunt verbo illius.
30. El post haec Dominus in terram respexit , et implevit
eam bonis suis.
31. Anima omnis vitalis operuit faciem ejus , et in ipsam
reversio illorum.
CAPUT XVII .
1. Dominus creavit de terra hominem ,
2. et iterum convertit illum in ipsam.
3. Dies numeri et tempus dedit illis , et dedit illis pote-
statem eorum quæ sunt super eam. Secundum seipsos ve-
22 . et interrogatio omnium in consummatione est.
 SAPIENTIA SIRACH. CAP. XVIII.
δυσεν αὐτοὺς ἰσχὺν, καὶ κατ᾿ εἰκόνα αὐτοῦ ἐποίησεν
αὐτούς.
4. Καὶ ἔθηκε τὸν φόβον αὐτοῦ ἐπὶ πάσης σαρκὸς ,
καὶ κατακυριεύειν θηρίων καὶ πετεινῶν .
5. Διαβούλιον καὶ γλῶσσαν καὶ ὀφθαλμοὺς, ὦτα καὶ
καρδίαν ἔδωκε διανοεῖσθαι αὐτοῖς.
6. Επιστήμην συνέσεως ἐνέπλησεν αὐτοὺς , καὶ
ἀγαθὰ καὶ κακὰ ὑπέδειξεν αὐτοῖς.
7. Ἔθηκε τὸν ὀφθαλμὸν αὐτοῦ ἐπὶ τὰς καρδίας αὐτ
τῶν, δεῖξαι αὐτοῖς τὸ μεγαλεῖον τῶν ἔργων αὐτοῦ .
8. Καὶ ὄνομα ἁγιασμοῦ αἰνέσουσιν, ἵνα διηγῶνται
τὰ μεγαλεῖα τῶν ἔργων αὐτοῦ .
9. Προσέθηκεν αὐτοῖς ἐπιστήμην, καὶ νόμον ζωῆς
ἐκληροδότησεν αὐτοῖς .
10. Διαθήκην αἰῶνος ἔστησε μετ᾿ αὐτῶν, καὶ τὰ
κρίματα αὐτοῦ ὑπέδειξεν αὐτοῖς.
11. Μεγαλεῖον δόξης εἶδον οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτῶν, καὶ
δόξαν φωνῆς αὐτῶν ἤκουσε τὸ οὖς αὐτῶν . Καὶ εἶπεν vocis eorum audivit auris illorum. Et dixit illis : Attendite
αὐτοῖς · Προςέχετε ἀπὸ παντὸς ἀδίκου ,
12. καὶ ἐνετείλατο αὐτοῖς ἑκάστῳ περὶ τοῦ πλησίον.
13. Αἱ ὁδοὶ αὐτῶν ἐναντίον αὐτοῦ διαπαντὸς , οὐ
κρυβήσονται ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτοῦ.
14. Εκάστῳ ἔθνει κατέστησεν ἡγούμενον,
15. καὶ μερὶς Κυρίου Ἰσραήλ ἐστιν.
16. Απαντα τὰ ἔργα αὐτῶν ὡς ὁ ἥλιος ἐναντίον αὐ-
τοῦ , καὶ οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτοῦ ἐνδελεχεῖς ἐπὶ τὰς ὁδοὺς | oculi ejus sine intermissione in vias eorum.
αὐτῶν.
17. Οὐκ ἐκρύβησαν αἱ ἀδικίαι αὐτῶν ἀπ᾿ αὐτοῦ , καὶ
πᾶσαι αἱ ἁμαρτίαι αὐτῶν ἔναντι Κυρίου.
18. Ἐλεημοσύνη ἀνδρὸς ὡς σφραγὶς μετ᾿ αὐτοῦ , καὶ
χάριν ἀνθρώπου ὡς κόρην συντηρήσει.
19. Μετὰ ταῦτα ἐξαναστήσεται καὶ ἀνταποδώσει αὐ
τοῖς , καὶ τὸ ἀνταπόδομα αὐτῶν εἰς κεφαλὴν αὐτῶν eorum in caput ipsorum reddet.
ἀποδώσει.
20. Πλὴν μετανοοῦσιν ἔδωκεν ἐπάνοδον, καὶ παρεκά
λεσεν ἐκλείποντας ὑπομονήν .
21. Ἐπίστρεφε ἐπὶ Κύριον καὶ ἀπόλειπε ἁμαρτίας ·
22. δεήθητι κατὰ πρόςωπον καὶ σμίκρυνον πρός-
κόμμα.
23. Ἐπάναγε ἐπὶ Ὕψιστον καὶ ἀπόστρεφε ἀπὸ ἀδι-
κίας , καὶ σφόδρα μίσησον βδέλυγμα . Υψίστῳ τίς αἰνέ- valde odito exsecrationem. Altissimo quis laudem dicet in
σει ἐν ᾅδου ;
25. Ἀντὶ ζώντων καὶ ζώντων καὶ διδόντων ἀνθομο-
λόγησιν.
26. Ἀπὸ νεκροῦ , ὡς μηδὲ ὄντος , ἀπόλλυται ἐξομολό
γησις ,
27. ζῶν καὶ ὑγιὴς αἰνέσει τὸν Κύριον.
28. Ὡς μεγάλη ἡ ἐλεημοσύνη τοῦ Κυρίου , καὶ
ἐξιλασμὸς τοῖς ἐπιστρέφουσιν ἐπ᾿ αὐτόν .
29. Οὐ γὰρ δύναται πάντα εἶναι ἐν ἀνθρώποις , ὅτι
οὐκ ἀθάνατος υἱὸς ἀνθρώπου .
30. Τί φωτεινότερον ἡλίου ; Καὶ τοῦτο ἐκλείπει , καὶ
πονηρὸς ἐνθυμηθήσεται σάρκα καὶ αἷμα .
31. Δύναμιν ὕψους οὐρανοῦ αὐτὸς ἐπισκέπτεται , καὶ
οἱ ἄνθρωποι πάντες γῆ καὶ σποδός.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΗ΄.
1. Ὁ ζῶν εἰς τὸν αἰῶνα ἔκτισε τὰ πάντα κοινῇ . Κύ
ριος μόνος δικαιωθήσεται .
1
291
stivit illos virtute , et secundum imaginem suam fecit eos.
4. Et posuit illius terrorem super omnem carnem , et do-
minari bestiarum et volatilium .
5. Consilium et linguam et oculos , aures et cor dedit ad
cogitandum illis.
6. Disciplina intellectus implevit illos , et bona et mala
ostendit eis.
7. Posuit oculum suum super corda illorum , ostendere
illis magnalia operum suorum.
8. Et nomen sanctificationis laudabunt , ut magnalia
enarrent operum ejus.
9. Addidit illis disciplinam , et legem vitae haereditavit
eos.
10. Testamentum aeternum constituit cum illis , et judi-
cia sua ostendit eis.
11. Magnalia honoris viderunt oculi eorum , et honorem
ab omni iniquo ,
12. et mandavit illis unicuique de proximo.
13. Viæ eorum coram illo sunt semper, non abscondentur
ab oculis ipsius.
14. Unicuique genti praeposuit rectorem ,
15. et pars Domini Israel est.
16. Omnia opera eorum velut sol in conspectu ejus , et
17. Non sunt absconsæ injustitiae illorum ab eo , et omnia
peccata eorum in conspectu Domini.
18. Eleemosyna viri quasi signaculum cum ipso , et gra-
tiam hominis quasi pupillam conservabit.
19. Postea resurget et retribuet illis , et retributionem
20. Verumtamen ponitentibus dedit reditum , et con-
firmavit deficientes sustinentia.
21. Convertere ad Dominum et relinque peccata :
22. precare ante faciem et minue offendiculum.
23. Revertere ad Altissimum et avertere ab injustitia , et
inferno?
25. Pro viventibus et viventibus et dantibus vicissim
confessionem.
26. A mortuo , tamquam eo qui non est , perit confessio ,
27. vivus et sanus laudabit Dominum.
28. Quam magna misericordia Domini , et propitiatio con-
vertentibus se ad eum!
29. Non enim omnia possunt esse in hominibus , quoniam
non est immortalis filius hominis.
30. Quid lucidius sole ? Et hoc deficit , et malus excogi-
tabit carnem et sanguinem .
31. Virtutem altitudinis coeli ipse conspicit , et omnes
homines terra et cinis.
CAPUT XVIII.
1. Qui vivit in æternum creavit omnia simul. Dominus
solus justificabitur.
19.
292 ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ . Κεφ. ΙΗ'.
2. Οὐδενὶ ἐξεποίησεν ἐξαγγεῖλαι τὰ ἔργα αὐτοῦ.
3. Καὶ τίς ἐξιχνιάσει τὰ μεγαλεῖα αὐτοῦ ;
4. Κράτος μεγαλωσύνης αὐτοῦ τίς ἐξαριθμήσεται ;
καὶ τίς προςθήσει ἐκδιηγήσασθαι τὰ ἐλέη αὐτοῦ ;
5. Οὐκ ἔστιν ἐλαττῶσαι οὐδὲ προςθεῖναι , καὶ οὐκ
. ἔστιν ἐξιχνιάσαι τὰ θαυμάσια τοῦ Κυρίου.
6. Ὅταν συντελέσῃ ἄνθρωπος τότε ἄρχεται , καὶ
όταν παύσηται τότε ἀπορηθήσεται .
7. Τί ἄνθρωπος καὶ τί ἡ χρῆσις αὐτοῦ ; Τί τὸ ἀγα-
θὸν αὐτοῦ , καὶ τί τὸ κακὸν αὐτοῦ;
8. Αριθμὸς ἡμερῶν ἀνθρώπου πολλὰ ἔτη ἑκατόν . Ὡς
σταγὼν ὕδατος ἀπὸ θαλάσσης καὶ ψῆφος ἀμμου , οὕτως |
ὀλίγα ἔτη ἐν ἡμέρᾳ αἰῶνος .
9. Διὰ τοῦτο ἐμακροθύμησε Κύριος ἐπ᾿ αὐτοῖς , καὶ
ἐξέχεεν ἐπ' αὐτοὺς τὸ ἔλεος αὐτοῦ .
10. Εἶδε καὶ ἐπέγνω τὴν καταστροφὴν αὐτῶν ὅτι
πονηρὰ ,
1. διὰ τοῦτο ἐπλήθυνε τὸν ἐξιλασμὸν αὐτοῦ.
12. Ἔλεος ἀνθρώπου ἐπὶ τὸν πλησίον αὐτοῦ , ἔλεος
δὲ Κυρίου ἐπὶ πᾶσαν σάρκα ,
13. ἐλέγχων καὶ παιδεύων καὶ διδάσκων καὶ ἐπιστρέ-
φων ὡς ποιμὴν τὸ ποίμνιον αὐτοῦ.
14. Τοὺς ἐκδεχομένους παιδείαν ἐλεεῖ , καὶ τοὺς και
τασπεύδοντας ἐπὶ τὰ κρίματα αὐτοῦ.
15. Τέκνον , ἐν ἀγαθοῖς μὴ δῶς μῶμον, καὶ ἐν πάσῃ
δόσει λύπην λόγων.
16. Οὐχὶ καύσωνα ἀναπαύσει δρόσος ; Οὕτως κρείσ-
σων λόγος ἢ δόσις.
17. Οὐκ ἰδοὺ λόγος ὑπὲρ δόμα ἀγαθόν ; Καὶ ἀμφότερα
παρὰ ἀνδρὶ κεχαριτωμένῳ.
18. Μωρὸς ἀχαρίστως ὀνειδιεῖ , καὶ δόσις βασκάνου
ἐκτήκει ὀφθαλμούς.
19. Πρινὴ λαλῆσαι μάνθανε ,
20. καὶ πρὸ ἀῤῥωστίας θεραπεύου. Πρὸ κρίσεως ἐξέ-
ταζε σεαυτὸν, καὶ ἐν ὥρᾳ ἐπισκοπῆς εὑρήσεις ἐξιλα |
σμόν.
21. Πρὶν ἀῤῥωστῆσαί σε ταπεινώθητι , καὶ ἐν καιρῷ
ἁμαρτημάτων δεῖξον ἐπιστροφήν .
22. Μὴ ἐμποδισθῆς τοῦ ἀποδοῦναι εὐχὴν εὐκαίρως ,
καὶ μὴ μείνῃς ἕως θανάτου δικαιωθῆναι .
23. Πρὶν εὔξασθαι ἑτοίμασον σεαυτὸν , καὶ μὴ γίνου
ὡς ἄνθρωπος πειράζων τὸν Κύριον .
· 24. Μνήσθητι θυμοῦ ἐν ἡμέραις τελευτῆς , καὶ καιρὸν
ἐκδικήσεως ἐν ἀποστροφῇ προςώπου.
25. Μνήσθητι καιρὸν λιμοῦ ἐν καιρῷ πλησμονῆς ,
πτωχείαν καὶ ἔνδειαν ἐν ἡμέραις πλούτου.
26. Ἀπὸ πρωΐθεν ἕως ἑσπέρας μεταβάλλει καιρὸς ,
καὶ πάντα ἐστὶ ταχινὰ ἔναντι Κυρίου.
27. Ἄνθρωπος σοφὸς ἐν παντὶ εὐλαβηθήσεται , καὶ
ἐν ἡμέραις ἁμαρτιῶν προςέξει ἀπὸ πλημμελείας .
28. Πᾶς συνετὸς ἔγνω σοφίαν, καὶ τῷ εὑρόντι αὐτὴν
δώσει ἐξομολόγησιν .
29. Συνετοὶ ἐν λόγοις καὶ αὐτοὶ ἐσοφίσαντο , καὶ
ἀνώμβρησαν παροιμίας ἀκριβεῖς .
ΕΓΚΡΑΤΕΙΑ ΨΥΧΗΣ.
30. Οπίσω τῶν ἐπιθυμιῶν σου μὴ πορεύου , καὶ ἀπὸ
τῶν ὀρέξεών σου κωλύου .
· 31. Ἐὰν χορηγήσης τῇ ψυχῇ σου εὐδοκίαν ἐπιθυ-
μίας , ποιήσει σε ἐπίχαρμα τῶν ἐχθρῶν σου .
2. Nemini potestatem fecit enarrandi opera ipsius.
3. Et quis investigabit magnalia ejus ?
4. Virtutem magnitudinis ejus quis enumerabit ? et quis
adjiciet enarrare misericordias ejus ?
5. Non est minuere neque adjicere , et non est investigare
mirabilia Domini.
6. Cum consummaverit homo tunc incipit , et cum quier
verit tunc dubitabit.
7. Quid est homo et quid usus ejus ? Quid est bonum
ejus , et quid malum ejus ?
8. Numerus dierum hominis ut multum centum anni.
Sicut gutta aqua maris et calculus arena , sic exigui anni in
die ævi.
9. Propter hoc patiens fuit Dominus in illis , et effudit
super eos misericordiam suam.
10. Vidit et cognovit subversionem eorum quoniam mala
est ,
11. ideo multiplicavit propitiationem suam.
12. Miseratio hominis circa proximum suum , misericor-
dia autem Domini super omnem carnem ,
13. corripiens et erudiens et docens et convertens quasi
pastor gregem suum.
14. Miseretur excipientium doctrinam , et eorum qui fe-
stinant ad judicia ipsius.
15. Fili , in bonis ne des querelam , et in omni dato tri-
stitiam verborum.
16. Nonne ardorem refrigerabit ros ? Sic verbum melius
quam datum.
17. Nonne ecce verbum super datum bonum? Et utraque
apud hominem gratiosum.
18. Stultus acriter improperabit , et datus invidi tabescere
facit oculos.
19. Antequam loquaris disce ,
20. et ante languorem adhibe medicinam. Ante judicium
interroga te ipsum , et in hora visitationis invenies propitia-
tionem.
21. Ante languorem humilia te , et in tempore peccatorum
ostende conversionem.
22. Non impediaris reddere votum tempestive , et non
verearis usque ad mortem justificari.
23. Ante orationem præpara te ipsum , et non sis quasi
homo qui tentat Dominum.
24. Memento iræ in diebus consummationis , et tempus
vindictæ in conversione faciei.
25 Memento temporis famis in tempore saturitatis , pau-
pertatis et necessitatis in diebus divitiarum.
26. A mane usque ad vesperam mutatur tempus , et
omnia sunt citata in oculis Domini.
27. Homo sapiens in omnibus metuet , et in diebus per-
catorum attendet a delicto.
28. Omnis intelligens novit sapientiam , et invenienti eam
dabit confessionem .
29. Sensati in verbis et ipsi sapienter egerunt , et emise-
runt quasi imbrem proverbia exquisita.
CONTINENTIA ΑΝΙΜΑ .
30. Postconcupiscentias tuas non eas , et a desideriis tuis
avertere.
31. Si praestes animae tuae beneplacitum concupiscentiae ,
faciet te gaudium inimicorum tuorum.
 SAPIENTIA SIRACH. CAP. XIX.
32. Μὴ εὐφραίνου ἐπὶ πολλῇ τρυφῇ , μηδὲ προςδεθῇς
συμβολῇ αὐτῆς .
33. Μὴ γίνου πτωχὸς συμβολοκοπῶν ἐκ δανεισμοῦ ,
καὶ οὐδέν σοί ἐστιν ἐν μαρσυπείῳ · ( *)
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΘ΄.
1. Ἐργάτης μέθυσος οὐ πλουτισθήσεται , ὁ ἐξουθε
νῶν τὰ ὀλίγα κατὰ μικρὸν πεσεῖται .
2. Οἶνος καὶ γυναῖκες ἀποστήσουσι συνετούς ,
3. καὶ ὁ κολλώμενος πόρναις τολμηρότερος ἔσται .
Σῆτες καὶ σκώληκες κληρονομήσουσιν αὐτὸν, καὶ ψυχὴ
τολμηρὰ ἐξαρθήσεται.
4. Ὁ ταχὺ ἐμπιστεύων κουφος καρδίᾳ , καὶ ὁ ἁμαρ
τάνων εἰς ψυχὴν αὐτοῦ πλημμελήσει .
6. Ὁ εὐφραινόμενος καρδίᾳ καταγνωσθήσεται , καὶ
ὁ μισῶν λαλιὰν ἐλαττονοῦται κακίᾳ.
7. Μηδέποτε δευτερώσῃς λόγον, καὶ οὐθέν σοι οὐ μὴ
ἐλαττονωθῇ .
8. Ἐν φίλῳ καὶ ἐν ἐχθρῷ μὴ διηγοῦ , καὶ εἰ μή ἐστί
σοι ἁμαρτία , μὴ ἀποκάλυπτε.
9. Ακήκος γάρ σου καὶ ἐφυλάξατό σε , καὶ ἐν καιρῷ
μισήσει σε .
10. Ακήκοας λόγον ; συναποθανέτω σοι · θάρσει , οὐ
μή σε ρήξει.
II. Ἀπὸ προςώπου λόγου ὠδινήσει μωρὸς , ὡς ἀπὸ
προςώπου βρέφους ἡ τίκτουσα.
12. Βέλος πεπηγὸς ἐν μηρῷ σαρκὸς , οὕτως λόγος ἐν
κοιλίᾳ μωροῦ .
13. Ελεγξον φίλον μήποτε οὐκ ἐποίησε καὶ εἴ τι
ἐποίησε , μήποτε προςθῇ .
14. Ἔλεγξον τὸν φίλον μήποτε οὐκ εἶπε , καὶ εἰ εἴ-
ρηκεν, ἵνα μὴ δευτερώσῃ .
15. Ἔλεγξον φίλον · πολλάκις γὰρ γίνεται διαβολὴ ,
16. καὶ μὴ παντὶ λόγῳ πίστευε . Ἔστιν ὀλισθαίνων
καὶ οὐκ ἀπὸ ψυχῆς,
17. καὶ τίς οὐχ ἡμάρτησεν ἐν τῇ γλώσσῃ αὐτοῦ ;
Ἔλεγξον τὸν πλησίον σου πρινὴ ἀπειλῆσαι ,
18. καὶ δὸς τόπον νόμῳ Ὑψίστου. Πᾶσα σοφία φόβος
Κυρίου , καὶ ἐν πάσῃ σοφίᾳ ποίησις νόμου.
19. Καὶ οὐκ ἔστι σοφία πονηρίας ἐπιστήμη , καὶ οὐκ
ἔστιν ὅπου βουλὴ ἁμαρτωλῶν φρόνησις.
20. Ἔστι πονηρία καὶ αὕτη βδέλυγμα , καὶ ἔστιν
ἄφρων ἐλαττούμενος σοφίᾳ.
21. Κρείττων ἡττώμενος ἐν συνέσει ἔμφοβος , ἢ πε-
ρισσεύων ἐν φρονήσει καὶ παραβαίνων νόμον.
22. Ἔστι πανουργία ἀκριβὴς καὶ αὕτη ἄδικος ,
23. καὶ ἔστι διαστρέφων χάριν τοῦ ἐκφᾶναι κρίμα .
Ἔστι πονηρευόμενος συγκεκυφώς μελανίᾳ , καὶ τὰ ἐν
τὸς αὐτοῦ πλήρης δόλου .
24. Συγκύφων πρόςωπον καὶ ἑτεροκωφῶν, ὅπου οὐκ
ἐπεγνώσθη προφθάσει σε.
25. Καὶ ἐὰν ὑπὸ ἐλαττώματος ἰσχύος κωλυθῇ ἁμαρ
τεῖν, ἐὰν εὕρῃ καιρὸν, κακοποιήσει .
26. Ἀπὸ δράσεως ἐπιγνωσθήσεται ἀνὴρ, καὶ ἀπὸ
ἀπαντήσεως προςώπου ἐπιγνωσθήσεται νοήμων.
(*) 33. ... ἔσῃ γὰρ ἐπίβουλος τῆς ἰδίας ζωῆς λαλητός . ( Γ .)
293
32. Ne oblecteris in multa epulatione, neque alligeris cem-
missioni ejus.
33. Non fias pauper de symbolis comessans ex foenore ,
et nihil tibi est in sacculo :
CAPUT XIX .
1. Operarius ebriosus non locupletabitur, qui spernit me-
dica paulatim decidet.
2. Vinum et mulieres apostatare facient sapientes ,
3. et qui jungit se meretricibus audacior erit. Tineæ et
vermes hæreditabunt illum , et anima audax tolletur de nu-
mero.
4. Qui credit cito levis est corde , et qui peccat in ani-
mam suam delinquet.
6. Qui gaudet corde denotabitur, et qui odit loquacitatem
minuitur malitia.
7. Numquam iteres verbum , et nihil tibi minuetur.
8. In amico et inimico noli narrare , etiamsi non sit fibi
peccatum , noli denudare.
9. Audivit enim te et custodivit te , et in tempore odiet te.
10. Audisti verbum ? commoriatur tibi : fide , quoniam te
non dirumpet.
11. A facie verbi parturiet fatuus , sicut a facie infantis ea
quæ parit.
12. Sagitta infixa in femore carnis , sic verbum in ventre
stulti.
13. Corripe amicum ne forte non fecerit, aut si quid fece-
rit , ne iterum addat.
14. Corripe amicum ne forte non dixerit , et si dixerit ,
ut non iteret.
15. Corripe amicum : saepe enim fit calumnia ,
16. et non omni verbo credas. Est qui labitur sed non ex
animo ,
17. et quis non deliquit in lingua sua ? Corripe proximum
tuum priusquam commineris ,
18. et da locum legi Altissimi. Omnis sapientia timor Do-
mini , et in omni sapientia effectio legis .
19. Et non est sapientia nequitiæ disciplina , et non est
ubi consilium peccatorum prudentia.
20. Est nequitia et ipsa exsecratio , et est insipiens qui
minuitur sapientia.
21. Melior est qui minuitur sensu in tirnore , quam qui
abundat sensu et transgreditur legem,
22. Est solertia certa et ipsa iniqua ,
23. et est pervertens gratiam ad ostendendum judicium.
Est nequiter agens qui se humiliat nigredine , et in suis in-
terioribus est plenus dolo.
24. Inclinans faciem et semisurdus , ubi non fuerit agni-
tus anticipabit te.
25. Et si ab imbecillitate virium vetetur peccare , si inve-
nerit tempus , malefaciet.
26. Ex visu cognoscetur vir, et ab occursu faciei cogno-
scetur sensatus.
33. ... eris enim insidiosus vitæ tuæ dicendus.
294 ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ. Κεφ . Κ .
27. Στολισμὸς ἀνδρὸς καὶ γέλως οδόντων καὶ βή-
ματα ἀνθρώπου ἀναγγέλλει τὰ περὶ αὐτοῦ.
28. Ἔστιν ἔλεγχος ὃς οὐκ ἔστιν ὡραῖος , καὶ ἔστι
σιωπῶν καὶ αὐτὸς φρόνιμος .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Κ .
1. Ὡς καλὸν ἐλέγξαι ἢ θυμοῦσθαι , καὶ ὁ ἀνθολο
γούμενος ἀπὸ ἐλαττώσεως κωλυθήσεται.
2. Επιθυμία εὐνούχου ἀποπαρθενῶσαι νεανίδα ,
3. οὕτως ὁ ποιῶν ἐν βίᾳ κρίματα. (* )
5. Ἔστι σιωπῶν εὑρισκόμενος σοφὸς , καὶ ἔστι μι
σητὸς ἀπὸ πολλῆς λαλιᾶς .
6. Ἔστι σιωπῶν, οὐ γὰρ ἔχει ἀπόκρισιν, καὶ ἔστι
σιωπῶν εἰδὼς καιρόν .
7. Ἄνθρωπος σοφὸς σιγήσει ἕως καιροῦ , ὁ δὲ λαπι-
στὴς καὶ ἄφρων ὑπερβήσεται καιρόν.
8. Ὁ πλεονάζων λόγῳ βδελυχθήσεται , καὶ ὁ ἐνεξου-
σιαζόμενος μισηθήσεται .
9. Ἔστιν εὐοδία ἐν κακοῖς ἀνδρὶ , καὶ ἔστιν εὕρεμα
εἰς ἐλάττωσιν.
10. Ἔστι δόσις ἢ οὐ λυσιτελήσει σοι , καὶ ἔστι δόσις
ἧς τὸ ἀνταπόδομα διπλοῦν .
1. Ἔστιν ἐλάττωσις ἕνεκεν δόξης , καὶ ἔστιν ὃς
ἀπὸ ταπεινώσεως ᾖρε κεφαλήν .
12. Ἔστιν ἀγοράζων πολλὰ ὀλίγου , καὶ ἀποτιννύων
αὐτὰ ἑπταπλάσιον.
13. Ὁ σοφὸς ἐν λόγῳ ἑαυτὸν προςφιλῆ ποιήσει , χά-
ριτες δὲ μωρῶν ἐκχυθήσονται .
14. Δόσις ἄφρονος οὐ λυσιτελήσει σοι , οἱ γὰρ ὀφθαλ-
μοὶ αὐτοῦ ἀνθ᾿ ἑνὸς πολλοί.
15. Ολίγα δώσει καὶ πολλὰ ὀνειδίσει , καὶ ἀνοίξει τὸ
στόμα αὐτοῦ ὡς κῆρυξ.
16. Σήμερον δανιεῖ καὶ αὔριον ἀπαιτήσει , μισητὸς
ἄνθρωπος ὁ τοιοῦτος .
17. Μωρὸς ἐρεῖ · Οὐχ ὑπάρχει μοι φίλος , καὶ οὐκ
ἔστι χάρις τοῖς ἀγαθοῖς μου ·
18. οἱ ἔσθοντες τὸν ἄρτον μου , φαῦλοι γλώσσῃ .
Ποσάκις καὶ ὅσοι καταγελάσονται αὐτοῦ ; (** )
20. Ολίσθημα ἀπὸ ἐδάφους μᾶλλον ἢ ἀπὸ γλώσσης,
οὕτως πτῶσις κακῶν κατὰ σπουδὴν ἥξει .
21. Ἄνθρωπος ἄχαρις , μῦθος ἄκαιρος , ἐν στόματι
ἀπαιδεύτων ἐνδελεχισθήσεται .
22. Ἀπὸ στόματος μωροῦ ἀποδοκιμασθήσεται παρα-
βολὴ , οὐ γὰρ μὴ εἴπῃ αὐτὴν ἐν καιρῷ αὐτῆς.
23. Ἔστι κωλυόμενος ἁμαρτάνειν ἀπὸ ἐνδείας , καὶ
ἐν τῇ ἀναπαύσει αὐτοῦ οὐ κατανυγήσεται.
24. Ἔστιν ἀπολλύων τὴν ψυχὴν αὐτοῦ δι' αἰσχύ
νην, καὶ ἀπὸ ἄφρονος προςώπου ἀπολεῖ αὐτήν.
25. Ἔστι χάριν αἰσχύνης ἐπαγγελλόμενος φίλῳ, καὶ
ἐκτήσατο αὐτὸν ἐχθρὸν δωρεάν.
26. Μῶμος πονηρὸς ἐν ἀνθρώπῳ ψεῦδος , ἐν στόματι
ἀπαιδεύτων ἐνδελεχισθήσεται .
27. Αἱρετὸν κλέπτης ἢ ὁ ἐνδελεχίζων ψεύδει , ἀμ-
φότεροι δὲ ἀπώλειαν κληρονομήσουσι .
(*) 4. Ὡς καλὸν ἐλεγχθέντα φανερῶσαι μετάνοιαν · οὕτως
γὰρ φεύξῃ ἑκούσιον ἁμάρτημα. ( Compl.)
( **) 19. Οὔτε γὰρ τὸ ἔχειν ἐν ὀρθῇ αἰσθήσει εἴληφεν, καὶ τὸ
μὴ ἔχειν ὁμοίως ἀδιάφορον αὐτῷ . ( Compl.)
27. Amictus viri et risus dentium et ingressus hominis
enuntiat de illo.
28. Est correptio quæ non est decora , et est tacens et
ipse prudens.
CAPUT XX.
1. Quam bonum est arguere quam irasci , et qui vicissim
confitetur prohibebitur a diminutione.
2. Concupiscentia spadonis devirginare juvenculam ,
3. sic qui facit per vim judicia .
5. Est tacens qui invenitur sapiens , et est odibilis ex
multa loquacitate .
6. Est tacens , non enim habet responsum , et est tacens
sciens tempus .
7. Homo sapiens tacebit usque ad tempus , lascivus au-
tem et imprudens transgredietur tempus.
8. Qui abundat sermone in abominatione erit , et qui po-
testatem sibi sumit odietur.
9. Est processio in malis viro , et est inventio in detri-
mentum.
10. Est datum quod non erit utile tibi , et est datum cu-
jus retributio duplex .
11. Est minoratio propter gloriam , et est qui ab humili-
tate levavit caput .
12. Est qui emat multa modico pretio , et restituens ea
in septuplum.
13. Sapiens in verbis seipsum amabilem faciet , gratia
autem fatuorum effundentur.
14. Datus insipientis non erit utilis tibi , oculi enim illius
pro uno multi .
15. Exigua dabit et multa improperabit , et aperiet os
suum tamquam præco.
16. Hodie foenerabitur et cras repetet , est odibilis homo
hujusmodi.
17. Fatuus dicet : Non est mihi amicus , et non est gratia
bonis meis :
18. qui edunt panem meum , sunt mali lingua . Quoties
et quanti irridebunt eum ?
20. Lapsus a pavimento magis quam a lingua , sic casus
malorum festinanter veniet.
21. Homo sine gratia , fabula intempestiva , in ore indi-
sciplinatorum assidua erit.
22. Ex ore fatui reprobabitur parabola , non enim dicet
illam in tempore ejus.
23. Est qui vetatur peccare præ inopia , et in requie sua
non stimulabitur.
24. Est qui perdit animam suam præ confusione , et ab
imprudenti persona perdet eam.
25. Est qui præ confusione promittit amico , et lucratus
est eum inimicum gratis.
26. Opprobrium nequam in homine mendacium , in ore
indisciplinatorum assidue erit.
27. Potior fur quam assiduus in mendacio , perditionem
autem ambo hæreditabunt.
4. Quam pulchrum est correptum manifestare penitentiam!
sic enim effugies voluntarium peccatum.
19. Neque enim quod habendum erat recto sensu intellexit ,
et quod non habendum similiter indifferens ei.
 SAPIENTIA SIRACH . CAP. XXI .
29. Πθος ἀνθρώπου ψευδοῦς ἀτιμία , καὶ ἡ αἰσχύνη
αὐτοῦ μετ' αὐτοῦ ἐνδελεχῶς .
ΛΟΓΟΙ ΠΑΡΑΒΟΛΩΝ.
29. Ὁ σοφὸς ἐν λόγοις προάξει ἑαυτὸν, καὶ ἄνθρωπος
φρόνιμος ἀρέσει μεγιστᾶσιν.
30. Ὁ ἐργαζόμενος γῆν ἀνυψώσει θημωνίαν αὐτοῦ ,
καὶ ὁ ἀρέσκων μεγιστᾶσιν ἐξιλάσεται ἀδικίαν.
31. Ξένια καὶ δῶρα ἀποτυφλοῖ ὀφθαλμοὺς σοφῶν,
καὶ ὡς φιμὸς ἐν στόματι ἀποτρέπει ἐλεγμούς .
32. Σοφία κεκρυμμένη καὶ θησαυρὸς ἀφανὴς , τίς
ὠφέλεια ἐν ἀμφοτέροις;
33. Κρείσσων ἄνθρωπος ἀποκρύπτων τὴν μωρίαν
αὐτοῦ ἢ ἄνθρωπος ἀποκρύπτων τὴν σοφίαν αὐτοῦ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΑ'.
ι . Τέκνον, ἥμαρτες ; Μὴ προςθῇς μηκέτι , καὶ περὶ
τῶν προτέρων σου δεήθητι .
2. Ὡς ἀπὸ προςώπου ὄφεως , φεῦγε ἀπὸ ἁμαρτίας ·
ἐὰν γὰρ προςέλθης , δήξεται σε.
3. Οδόντες λέοντος οἱ ὀδόντες αὐτῆς , ἀναιροῦντες
ψυχὰς ἀνθρώπων.
4. Ὡς ῥομφαία δίστομος πᾶσα ἀνομία , τῇ πληγῇ
αὐτῆς οὐκ ἔστιν ἴασις.
5. Καταπληγμὸς καὶ ὕβρις ἐρημώσουσι πλοῦτον, οὕ
τως οἶκος ὑπερηφάνου ἐρημωθήσεται .
6. Δέησις πτωχοῦ ἐκ στόματος ἕως ὠτίων αὐτοῦ ,
καὶ τὸ κρίμα αὐτοῦ κατὰ σπουδὴν ἔρχεται .
7. Μισῶν ἐλεγμὸν , ἐν ἴχνει ἁμαρτωλοῦ , καὶ ὁ φο-
βούμενος Κύριον ἐπιστρέψει ἐν καρδίᾳ.
8. Γνωστός μακρόθεν ὁ δυνατὸς ἐν γλώσσῃ , ὁ δὲ
νοήμων οἶδεν ἐν τῷ ὀλισθαίνειν αὐτόν.
9. Ὁ οἰκοδομῶν τὴν οἰκίαν αὐτοῦ ἐν χρήμασιν ἀλλο-
τρίοις , ὡς ὁ συνάγων αὐτοῦ τοὺς λίθους εἰς χειμῶνα.
10. Στυππεῖον συνηγμένον συναγωγὴ ἀνόμων , καὶ
ἡ συντέλεια αὐτῶν φλὸξ πυρός.
ιι. Οδὸς ἁμαρτωλῶν ὡμαλισμένη ἐκ λίθων, καὶ
ἐπ' ἐσχάτῳ αὐτῆς βόθρος ᾅδου .
12. Ο φυλάσσων νόμον κατακρατεῖ τοῦ ἐννοήματος
αὐτοῦ ,
13. καὶ συντέλεια του φόβου Κυρίου σοφία .
14. Οὐ παιδευθήσεται ὃς οὐκ ἔστι πανοῦργος ·
15. ἔστι πανουργία πληθύνουσα πικρίαν.
16. Γνῶσις σοφοῦ ὡς κατακλυσμὸς πληθυνθήσεται ,
καὶ ἡ βουλὴ αὐτοῦ ὡς πηγὴ ζωῆς.
17. Ἔγκατα μωροῦ ὡς ἀγγεῖον συντετριμμένον , καὶ
πᾶσαν γνῶσιν οὐ κρατήσει .
18. Λόγον σοφὸν ἐὰν ἀκούσῃ ἐπιστήμων, αἰνέσει αὐτ
τὸν, καὶ ἐπ' αὐτὸν προςθήσει · ἤκουσεν ὁ σπαταλῶν καὶ ad se adjiciet audivit luxuriosus et displicuit illi , et pro-
απήρεσεν αὐτῷ , καὶ ἀπέστρεψεν αὐτὸν ὀπίσω τοῦ νώ- jecit illud post dorsum suum.
του αὐτοῦ.
19. Εξήγησις μωροῦ ὡς ἐν ὁδῷ φορτίον , ἐπὶ δὲ χεί-
λους συνετοῦ εὑρεθήσεται χάρις .
20. Στόμα φρονίμου ζητηθήσεται ἐν ἐκκλησίᾳ , καὶ
τοὺς λόγους αὐτοῦ διανοηθήσεται ἐν καρδία .
21. Ὡς οἶκος ἠφανισμένος οὕτως μωρῷ σοφία , καὶ
γνῶσις ἀσυνέτου ἀδιεξέταστοι λόγοι .
22. Πέδαι ἐν ποσὶν ἀνοήτοις παιδεία , καὶ ὡς χειρο-
πέθαι ἐπὶ χειρὸς δεξιᾶς.
295
28. Mos hominis mendacis inhonoratio , et confusio ejus
cum ipso sine intermissione.
SERMONES PARABOLARUM .
29. Sapiens in verbis producet seipsum , et homo prudens
placebit magnatis.
30. Qui operatur terram inaltabit acervum suum , et qui
placet magnatis expiabit iniquitatem.
31. Xenia et dona excaecant oculos sapientum , et quasi
frænum in ore avertunt increpationes.
32. Sapientia absconsa et thesaurus non comparens ,
quæ utilitas in utrisque ?
33. Melior est homo qui celat insipientiam suam quam
homo qui abscondit sapientiam suam .
CAPUT XXI.
1. Fili , peccasti ? Ne adjicias iterum , et de pristinis tuis
deprecare .
2. Quasi a facie colubri , fuge a peccato : nam si accesse-
ris , mordebit te.
3. Dentes leonis dentes illius , interficientes animas ho-
minum.
4. Quasi romphaea bis acuta omnis iniquitas , plaga ejus
non est sanatio.
5. Vehemens objurgatio et contumelia annullabunt sub-
stantiam , sic domus superbi annullabitur.
6. Deprecatio pauperis ex ore usque ad aures ejus , et
judicium ejus festinato advenit.
7. Qui odit correptionem , in vestigio peccatoris , et qui
timet Dominum convertetur in corde.
8. Notus a longe potens in lingua , sensatus autem novit
cum ille labitur.
9. Qui adificat domum in pecuniis alienis , quasi qui
colligit lapides suos in hiemem.
10. Stuppa collecta synagoga peccantium , et consumma-
tio illorum flamma ignis .
11. Via peccantium complanata lapidibus , et in fine illius
fovea inferni.
12. Qui custodit legem continet sensum suum ,
13. et consummatio timoris Domini sapientia.
14. Non erudietur qui non est astutus :
15. est astutia multiplicans amaritudinem.
16. Scientia sapientis tamquam inundatio abundabit , et
consilium illius sicut fons vitæ.
17. Interiora fatui quasi vas confractum, et omnem scien-
tiam non tenebit.
18. Verbum sapiens si audierit scius , laudabit illud , et
19. Narratio fatui quasi sarcina in via , in labio autem
sensati invenietur gratia.
20. Os prudentis quæretur in ecclesia , et verba illius
cogitabit in corde.
21. Tamquam domus exterminata sic fatuo sapientia , et
scientia insensati non vestigabilia verba.
22. Compedes in pedibus stultis doctrina , et quasi vin-
cula manuum super manum dextram .
296 ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ. Κεφ . ΚΒ .
23. Μωρὸς ἐν γέλωτι ἀνυψοί φωνὴν αὐτοῦ , ἀνὴρ δὲ
πανοῦργος μόλις ἡσυχῇ μειδιάσει .
24. Ως κόσμος χρυσοῦ φρονίμῳ παιδεία , καὶ ὡς
χλιδὼν ἐπὶ βραχίονι δεξιῶ.
25. Ποῦς μωροῦ ταχὺς εἰς οἰκίαν, ἄνθρωπος δὲ πο-
λύπειρος αἰσχυνθήσεται ἀπὸ προςώπου,
26. Ἄφρων ἀπὸ θύρας παρακύπτει εἰς οἰκίαν, ἀνὴρ
δὲ πεπαιδευμένος ἔξω στήσεται .
27. Ἀπαιδευσία ἀνθρώπου ἀκροᾶσθαι παρὰ θύραν, ὁ
δὲ φρόνιμος βαρυνθήσεται ἀτιμίᾳ .
28. Χείλη ἀλλοτρίων ἐν τούτοις βαρυνθήσεται , λόγοι
δὲ φρονίμων ἐν ζυγῷ σταθήσονται .
29. Ἐν στόματι μωρῶν ἡ καρδία αὐτῶν , καρδία δὲ
σοφῶν στόμα αὐτῶν.
30. Ἐν τῷ καταρᾶσθαι ἀσεβῆ τὸν σατανᾶν, αὐτὸς
καταρᾶται τὴν ἑαυτοῦ ψυχήν.
31. Μολύνει τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν ὁ ψιθυρίζων, καὶ ἐν
παροικήσει μισηθήσεται .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΒ'.
1. Λίθῳ ἠρδαλωμένῳ συνεβλήθη ὀκνηρὸς , καὶ πᾶς
ἐκσυριεῖ ἐπὶ τῇ ἀτιμία αὐτοῦ.
2. Βολβίτῳ κοπρίων συνεβλήθη ὀκνηρὸς , πᾶς ὁ ἀναι-
ρούμενος αὐτὸν ἐκτινάξει χεῖρα .
3. Αἰσχύνη πατρὸς ἐν γεννήσει ἀπαιδεύτου , θυγά-
τηρ δὲ ἐπ᾿ ἐλαττώσει γίνεται .
4. Θυγάτηρ φρονίμη κληρονομήσει ἄνδρα αὐτῆς, καὶ
ἡ καταισχύνουσα , εἰς λύπην γεννήσαντος .
5. Πατέρα καὶ ἄνδρα καταισχύνει ἡ θρασεῖα , καὶ
ὑπὸ ἀμφοτέρων ἀτιμασθήσεται .
6. Μουσικὰ ἐν πένθει ἄκαιρος διήγησις , μάστιγες
καὶ παιδεία ἐν παντὶ καιρῷ σοφίας.
7. Συγκολλῶν ὄστρακον ὁ διδάσκων μωρόν,
8. ἐξεγείρων καθεύδοντα ἐκ βαθέως ὕπνου .
9. Διηγούμενος νυστάζοντι ὁ διηγούμενος μωρῷ , καὶ
ἐπὶ συντελείᾳ ἐρεῖ · Τί ἐστιν ;
10. Ἐπὶ νεκρῷ κλαῦσον, ἐξέλιπε γὰρ φῶς , καὶ ἐπὶ
μωρῷ κλαῦσον , ἐξέλιπε γὰρ σύνεσις.
11. Ἥδιον κλαῦσον ἐπὶ νεκρῷ , ὅτι ἀνεπαύσατο ,
12. τοῦ δὲ μωροῦ ὑπὲρ θάνατον ἡ ζωὴ πονηρά.
13. Πένθος νεκροῦ ἑπτὰ ἡμέραι , μωροῦ δὲ καὶ ἀσε-
βοῦς πᾶσαι αἱ ἡμέραι τῆς ζωῆς αὐτοῦ.
14. Μετὰ ἄφρονος μὴ πληθύνῃς λόγον, καὶ πρὸς ἀσύ-
νετον μὴ πορεύου .
15. Φύλαξαι ἀπ' αὐτοῦ , ἵνα μὴ κόπον ἔχῃς , καὶ οὐ
μὴ μολυνθῇς ἐν τῷ ἐντιναγμῷ αὐτοῦ.
16. Ἔκκλινον ἀπ' αὐτοῦ καὶ εὑρήσεις ἀνάπαυσιν,
καὶ οὐ μὴ ἀκηδιάσῃς ἐν τῇ ἀπονοίᾳ αὐτοῦ.
17. Ὑπὲρ μόλυβδον τί βαρυνθήσεται , καὶ τί αὐτῷ
ὄνομα , ἀλλ᾽ ἢ μωρός ;
18. Ἄμμον καὶ ἅλα καὶ βῶλον σιδήρου εὔκοπον
ὑπενεγκεῖν ἢ ἄνθρωπον ἀσύνετον.
19. Ιμάντωσις ξυλίνη ἐνδεδεμένη εἰς οἰκοδομὴν ἐν
συσσεισμῷ οὐ διαλυθήσεται , οὕτως καρδία ἐστηριγμένη
ἐπὶ διανοήματος βουλῆς ,
20. ἐν καιρῷ οὐ δειλιάσει . Καρδία ἡδρασμένη ἐπὶ
διανοίας συνέσεως , ὡς κόσμος ψαμμωτὸς τοίχου ξυ-
στοῦ.
21. Χάρακες ἐπὶ μετεώρου κείμενοι κατέναντι ἀνέ
μου οὐ μὴ ὑπομείνωσιν,
23. Fatuus in risu exaltat vocem suam, vir autem sapiens
vix tacite subridebit.
24. Sicut ornamentum aureum prudenti doctrina , et
quasi brachiale in brachio dextro.
25. Pes fatui velox in domum, homo autem peritus con-
fundetur a persona.
26. Stultus a janua respicit in domum , vir autem erudi-
tus foris stabit.
27. Stultitia hominis auscultare per ostium , prudens au-
tem gravabitur contumelia..
28. Labia alienorum in his gravabuntur, verba autem
prudentium statera ponderabuntur.
29. In ore fatuorum cor illorum, cor autem sapientum os
eorum.
30. Dum maledicit impius diabolum , maledicit ipse ani-
mam suam.
31. Susurro coinquinat animam suam , et in cohabita-
tione odietur.
CAPUT XXII.
1. Lapidi conspurcato comparatus est piger, et omnis
exsibilabit in ignominiam illius.
2. Stercori boum de sterquiliniis comparatus est piger,
omnis qui tollit illud excutiet manum.
3. Confusio patris de filio indisciplinato , filia autem in
minorationem fit.
4. Filia prudens haereditabit virum suum , et quae con-
fundit , in tristitiam genitoris.
5. Patrem et virum confundit audax , et ab utrisque inho-
norabitur.
6. Musica in luctu importuna narratio , flagella et do-
ctrina in omni tempore sapientiæ.
7. Qui docet fatuum conglutinat testam ,
8. excitat dormientem de gravi somno.
9. Enarrat dormitanti qui enarrat stulto , et in fine di-
cet : Quid est?
10. Super mortuum plora , defecit enim lux , et super
fatuum plora , defecit enim sensus.
11. Jucundius plora super mortuum , quoniam requievit ,
12. fatui autem super mortem vita nequissima.
13. Luctus mortui septem dies , fatui autem et impii
omnes dies vitæ illius.
14. Cum stulto ne multiplices sermonem , et ad insensa-
tum non eas.
15. Serva te ab illo , ut non molestiam habeas , et non
coinquineris in concussione illius.
16. Deflecte ab illo et invenies requiem , et non acedia-
beris in stultitia illius.
17. Super plumbum quid gravabitur, et quod illi aliud no-
men , quam fatuus ?
18. Arenam et salem et massam ferri facilius est ferre
quam hominem imprudentem.
19. Loramentum ligneum colligatum in ædificium non
dissolvetur in concussione , sic cor confirmatur in cogita-
tione consilii,
20. in tempore non metuet. Cor firmatum in cogitatione
intellectus , sicut ornatus arenosus parietis limpidi.
21. Pali in excelso positi contra faciem venti non perma-
nebunt ,
 SAPIENTIA SIRACH. CAP. XXIII. 297

22. οὕτως καρδία δειλὴ ἐπὶ διανοήματος μωροῦ 22. sic cor timidum in cogitatione stulti contra omnem
κατέναντι παντὸς φόβου οὐ μὴ ὑπομείνῃ . timorem non resistet.
24. Ὁ νύσσων ὀφθαλμὸν κατάξει δάκρυα , καὶ ὁ 24. Pungens oculum deducet lacrymas, et qui pungit eor
νύσσων καρδίαν ἐκφαίνει αἴσθησιν . profert sensum.
25. Βάλλων λίθον ἐπὶ πετεινὰ , ἀποσοβεῖ αὐτὰ, καὶ 25. Mittens lapidem in volatilia , abigit illa , et qui con-
ὁ ὀνειδίζων φίλον διαλύσει φιλίαν. vitiatur amico dissolvet amicitiam.
26. Ἐπὶ φίλον ἐὰν σπάσης ῥομφαίαν, μὴ ἀπελπί- 26. Ad amicum etsi produxeris gladium , non desperes ,
σῃς , ἔστι γὰρ ἐπάνοδος. est enim regressus .
27. Ἐπὶ φίλον ἐὰν ἀνοίξης στόμα , μὴ εὐλαβηθῇς , 27. Ad amicum si aperueris os, non timeas , est enim
ἔστι γὰρ διαλλαγή . Πλὴν ὀνειδισμοῦ καὶ ὑπερηφανίας | concordatio. Excepto improperio et superbia et mysterii
καὶ μυστηρίου ἀποκαλύψεως καὶ πληγῆς δολίας , ἐν revelatione et plaga dolosa , in his effugiet omnis amicus.
τούτοις ἀποφεύξεται πᾶς φίλος .
28. Πίστιν κτῆσαι ἐν πτωχείᾳ μετὰ τοῦ πλησίον, 28. Fidem posside in paupertate cum proximo , ut in
ἵνα ἐν τοῖς ἀγαθοῖς αὐτοῦ ὁμοῦ πλησθῇς. bonis illius simul implearis .
29. Ἐν καιρῷ θλίψεως διάμενε αὐτῷ , ἵνα ἐν τῇ 29. In tempore tribulationis permane illi , ut in hæredi-
κληρονομίᾳ αὐτοῦ συγκληρονομήσῃς . tate illius cohæres sis.
30. Πρὸ πυρὸς ἀτμὶς καμίνου καὶ καπνὸς , οὕτως 30. Ante ignem camini vapor et fumus , sic ante sangui-
πρὸ αἱμάτων λοιδορίαι . nes convicia.
31. Φίλον σκεπάσαι οὐκ αἰσχυνθήσομαι , καὶ ἀπὸ 31. Amicum protegere non confundar , et a facie illius
προςώπου αὐτοῦ οὐ μὴ κρυβῶ , καὶ εἰ κακά μοι συμβῇ non me abscondam , etiam si mala mihi evenerint per illum ,
δι' αὐτὸν,
32. πᾶς ὁ ἀκούων φυλάξεται ἀπ᾿ αὐτοῦ. 32. omnis qui audit cavebit sibi ab eo.
33. Τίς δώσει μοι ἐπὶ στόμα μου φυλακὴν, καὶ 33. Quis dabit mihi in ore meo custodiam , et super labia
ἐπὶ τῶν χειλέων μου σφραγίδα πανοῦργον, ἵνα μὴ mea signaculum astutum , ut non cadam ab illa , et lingua
πέσω ἀπ' αὐτῆς , καὶ ἡ γλῶσσά μου ἀπολέσῃ με ; mea perdat me ?

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΓ΄. CAPUT XXIII.

1. Κύριε πάτερ καὶ δέσποτα ζωῆς μου , μὴ ἐγκα- 1. Domine pater et dominator vitæ meæ , ne derelinquas
ταλίπης με ἐν βουλῇ αὐτῶν, μὴ ἀφῆς με πεσεῖν ἐν me in consilio eorum , non sinas me cadere in illis.
αὐτοῖς.
2. Τίς ἐπιστήσει ἐπὶ τοῦ διανοήματός μου μάστι 2. Quis superponet in cogitatu meo flagella , et in corde
γας , καὶ ἐπὶ τῆς καρδίας μου παιδείαν σοφίας ; ἵνα meo doctrinam sapientiæ ? ut in ignorationibus meis non
ἐπὶ τοῖς ἀγνοήμασί μου μὴ φείσωνται , καὶ οὐ μὴ | parcant , et non praetermittant delicta illorum,
παρῇ τὰ ἁμαρτήματα αὐτῶν,
3. ὅπως μὴ πληθύνωσιν αἱ ἄγνοιαί μου , καὶ αἱ 3. ut non accrescant ignorantiæ meæ , et peccata mea
ἁμαρτίαι μου πλεονάσωσι , καὶ πεσοῦμαι ἔναντι τῶν abundent , et decidam in conspectu adversariorum , et gau-
ὑπεναντίων, καὶ ἐπιχαρεῖταί μοι ὁ ἐχθρός μου. debit super me inimicus meus.
4. Κύριε πάτερ καὶ Θεὲ ζωῆς μου , 4. Domine pater et Deus vitæ meæ ,
5. μετεωρισμὸν ὀφθαλμῶν μὴ δῶς μοι , καὶ ἐπιθυ- 5. elationem oculorum ne dederis mihi , et concupiscen-
μίαν ἀπόστρεψον ἀπ᾿ ἐμοῦ . tiam averte a me.
6. Κοιλίας ὄρεξις καὶ συνουσιασμὸς μὴ καταλαβέ- 6. Ventris appetitio et concubitus ne apprehendant me ,
τωσάν με , καὶ ψυχῇ ἀναιδεῖ μὴ παραδῷς με . et animæ irreverenti ne tradas me.

ΠΑΙΔΕΙΑ ΣΤΟΜΑΤΟΣ. DOCTRINA ORIS.

7. Παιδείαν στόματος ἀκούσατε , τέκνα , καὶ ὁ φυ
λάσσων οὐ μὴ ἁλῷ ἐν τοῖς χείλεσιν αὐτοῦ.
8. Καταλειφθήσεται ἁμαρτωλὸς , καὶ λοίδορος καὶ
ὑπερήφανος σκανδαλισθήσονται ἐν αὐτοῖς.
9. Ορκῳ μὴ ἐθίσῃς τὸ στόμα σου ,
10. καὶ ὀνομασία τοῦ ἁγίου μὴ συνεθισθῇς.
11. Ωςπερ γὰρ οἰκέτης ἐξεταζόμενος ἐνδελεχῶς ἀπὸ
μώλωπος οὐκ ἐλαττωθήσεται , οὕτως καὶ ὁ ὀμνύων καὶ
ὀνομάζων διαπαντὸς ἀπὸ ἁμαρτίας οὐ μὴ καθαρισθῇ .
12. Ανὴρ πολύορκος πλησθήσεται ἀνομίας , καὶ οὐκ
ἀποστήσεται ἀπὸ τοῦ οἴκου αὐτοῦ μάστιξ .
13. Ἐὰν πλημμελήσῃ , ἁμαρτία αὐτοῦ ἐπ᾿ αὐτῷ ,
κἂν ὑπερίδη , ἥμαρτε δισσῶς.
7. Doctrinam oris audite , filii , et qui custodierit non ca-
pietur in labiis suis.
8. Apprehendetur peccator , et maledicus et superbus
scandalizabuntur in illis.
9. Jurationi non assuefacias os tuum,
10. et nominationi sancti non assuescas.
11. Sicut enim servus interrogatus assidue a livore non
minuetur, sic et jurans et nominans semper a peccato non
purgabitur.
12. Vir multum jurans implebitur iniquitate , et non dis-
cedet a domo ejus plaga.
13. Si deliquerit , delictum illius super ipsum erit , et
si dissimulaverit , deliquit dupliciter.
298 ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ. Κεφ . ΚΔ'.
14. Καὶ εἰ διακενῆς ὤμοσεν οὐ δικαιωθήσεται , πλη-
σθήσεται γὰρ ἐπαγωγῶν ὁ οἶκος αὐτοῦ.
15. Ἔστι λέξις ἀντιπεριβεβλημένη θανάτῳ , μὴ
εὑρεθήτω ἐν κληρονομία Ἰακώβ.
16. Ἀπὸ γὰρ εὐσεβῶν ταῦτα πάντα ἀποστήσεται ,
καὶ ἐν ἁμαρτίαις οὐκ ἐγκυλισθήσονται .
17. Ἀπαιδευσίαν ἀσυρῆ μὴ συνεθίσῃς τὸ στόμα σου ,
ἔστι γὰρ ἐν αὐτῇ λόγος ἁμαρτίας.
18. Μνήσθητι πατρὸς καὶ μητρός σου , ἀναμέσον
γὰρ μεγιστάνων συνεδρεύεις ·
19. μήποτ' ἐπιλάθῃ ἐνώπιον αὐτῶν, καὶ τῷ ἐθισμῷ
σου μωρανθῆς , καὶ θελήσεις εἰ μὴ ἐγεννήθης , καὶ
τὴν ἡμέραν τοῦ τοκετοῦ σου καταράση .
20. Ἄνθρωπος συνεθιζόμενος λόγοις ὀνειδισμοῦ , ἐν
πάσαις ταῖς ἡμέραις αὐτοῦ οὐ μὴ παιδευθῇ.
21. Δύο εἴδη πληθύνουσιν ἁμαρτίας , καὶ τὸ τρίτον
ἐπάξει ὀργήν ·
22. Ψυχὴ θερμὴ ὡς πῦρ καιόμενον, οὐ μὴ σβεσθῇ ,
ἕως ἂν καταποθῇ
23. ἄνθρωπος πόρνος ἐν σώματι σαρκὸς αὐτοῦ , οὐ
μὴ παύσηται ἕως ἂν ἐκκαύσῃ πῦρ.
24. Ανθρώπῳ πόρνῳ πᾶς ἄρτος ἡδὺς , οὐ μὴ κοι
πάσῃ ἕως ἂν τελευτήσῃ .
25. Άνθρωπος παραβαίνων ἀπὸ τῆς κλίνης αὐτοῦ ,
λέγων ἐν τῇ ψυχῇ αὐτοῦ · Τίς με ὁρᾷ ;
26. Σκότος κύκλῳ μου, καὶ οἱ τοῖχοί με καλύπτουσι ,
καὶ οὐθείς με ὁρᾷ , τί εὐλαβοῦμαι ; Τῶν ἁμαρτιῶν
μου οὐ μὴ μνησθήσεται δὁ Ὕψιστος ,
27. καὶ ὀφθαλμοὶ ἀνθρώπων ὁ φόβος αὐτοῦ.
28. Καὶ οὐκ ἔγνω ὅτι ὀφθαλμοὶ Κυρίου μυριοπλα
σίως ἡλίου φωτεινότεροι , ἐπιβλέποντες πάσας ὁδοὺς
ἀνθρώπων, καὶ κατανοοῦντες εἰς ἀπόκρυφα μέρη .
29. Πρινὴ κτισθῆναι , τὰ πάντα ἔγνωσται αὐτῷ ,
οὕτως καὶ μετὰ τὸ συντελεσθῆναι .
30. Οὗτος ἐν πλατείαις πόλεως ἐκδικηθήσεται , καὶ
οὗ οὐχ ὑπενόησε πιασθήσεται .
32. Οὕτως καὶ γυνὴ καταλιποῦσα τὸν ἄνδρα , καὶ
παριστῶσα κληρονόμον ἐξ ἀλλοτρίου .
33. Πρῶτον μὲν γὰρ ἐν νόμῳ Ὑψίστου ἠπείθησε ,
καὶ δεύτερον εἰς ἄνδρα ἑαυτῆς ἐπλημμέλησε , καὶ τὸ
τρίτον ἐν πορνείᾳ ἐμοιχεύθη , ἐξ ἀλλοτρίου ἀνδρὸς τέ-
κνα παρέστησεν.
34. Αὕτη εἰς ἐκκλησίαν ἐξαχθήσεται , καὶ ἐπὶ τὰ
τέκνα αὐτῆς ἐπισκοπὴ ἔσται.
35. Οὐ διαδώσουσι τὰ τέκνα αὐτῆς εἰς ῥίζαν, καὶ
οἱ κλάδοι αὐτῆς οὐ δώσουσι καρπόν.
36. Καταλείψει εἰς κατάραν τὸ μνημόσυνον αὐτῆς ,
καὶ τὸ ὄνειδος αὐτῆς οὐκ ἐξαλειφθήσεται .
37. Καὶ ἐπιγνώσονται οἱ καταλειφθέντες , ὅτι οὐθὲν
κρεῖττον φόβου Κυρίου , καὶ οὐθὲν γλυκύτερον τοῦ
προςέχειν ἐντολαῖς Κυρίου . ( * )
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΔ΄.
ΑΙΝΕΣΙΣ ΣΟΦΙΑΣ.
1. Ἡ σοφία αἰνέσει ψυχὴν αὐτῆς , καὶ ἐν μέσῳ λαοῦ
αὐτῆς καυχήσεται .
( *) 38. Δόξα μεγάλη ἀκολουθεῖν Θεῷ · μακρότης δὲ ἡμερῶν,
τὸ προςληφθῆναι σε ὑπ' αὐτοῦ . ( Compl.)
14. Et si in vacuum juraverit non justificabitur , replebi-
tur enim obductionibus domus ejus.
15. Est loquela induta morte, non inveniatur in haereditate
Jacob.
16. A piis enim omnia haec auferentur, et in peccatis non
se volutabunt.
17. Indisciplinationi temerariæ non assuefacias os tuum,
est enim in ea verbum peccati.
18. Memento patris et matris tuae , in medio enim ma-
gnatorum consistis :
19. ne quando oblivioni tradaris in conspectu illorum,
et consuetudine tua infatueris , et voles non esse natus , et
diem nativitatis tuæ maledices.
20. Homo assuescens verbis improperii , in omnibus die-
bus suis non erudietur.
21. Duo genera abundant peccatis , et tertium adducet
iram :
22. Anima calida quasi ignis ardens , non exstinguetur,
donec deglutiatur :
23. homo fornicarius in corpore carnis suæ , non desinet
donec accenderit ignem.
24. Homini fornicario omnis panis dulcis , non cessabit
usque ad finem.
25. Homo qui transgreditur lectum suum, dicens in animo
suo : Quis me videt ?
26. Tenebra circumdant me , et parietes cooperiunt me ,
et nemo me videt , quid vereor? Delictorum meorum non
memorabitur Altissimus ,
27. et oculi hominum timor ejus.
28. Et non cognovit quoniam oculi Domini decies millies
lucidiores sole , inspicientes omnes vias hominum , et in-
tuentes in absconditas partes .
29. Antequam crearentur, omnia sunt ei agnita , sic et
postquam consummata sunt.
30. Hic in plateis civitatis vindicabitur, et ubi non spe-
ravit apprehendetur .
32. Sic et mulier relinquens virum , et statuens haeredi-
tatem ex alieno.
33. Primo enim in lege Altissimi incredula fuit, et secundo
in virum suum deliquit , et tertio in fornicatione mochata
est , ex alieno viro filios statuit.
34. Hæc in ecclesiam educetur, et in filios ejus visitatio
erit.
35. Non diffundentur filii ejus in radicem , et rami ejus
non dabunt fructum.
36. Relinquetur in maledictum memoria ejus, et dedecus
ejus non delebitur.
37. Et cognoscent qui relicti sunt , quoniam nihil melius
timore Domini , et nihil dulcius quam attendere mandatis
Dei.
CAPUT XXIV.
LAUDATIO SAPIENTIA.
1. Sapientia laudabit animam suam , et in medio populi
sui gloriabitur.
38. Gloria magna est sequi Deum : longitudo autem dig
rum, assumi te ab eo.
 SAPIENTIA SIRACH. CAP. XXIV. 299

2. Ἐν ἐκκλησίᾳ Ὑψίστου στόμα αὐτῆς ἀνοίξει ,
καὶ ἔναντι δυνάμεως αὐτοῦ καυχήσεται,
5. Ἐγὼ ἀπὸ στόματος Ὑψίστου ἐξῆλθον,
6. καὶ ὡς ὁμίχλη κατεκάλυψα γῆν.
7. Ἐγὼ ἐν ὑψηλοῖς κατεσκήνωσα , καὶ ὁ θρόνος μου
ἐν στύλω νεφέλης.
8. Γῦρον οὐρανοῦ ἐκύκλωσα μόνη , καὶ ἐν βάθει
ἀβύσσων περιεπάτησα. Ἐν κύμασι θαλάσσης
9. καὶ ἐν πάσῃ τῇ γῇ , καὶ ἐν παντὶ λαῷ
10. καὶ ἔθνει ἐκτησάμην .
11. Μετὰ τούτων πάντων ἀνάπαυσιν ἐζήτησα , καὶ
ἐν κληρονομίᾳ τινὸς αὐλισθήσομαι ;
12. Τότε ἐνετείλατό μοι ὁ κτίστης ἁπάντων, καὶ ὁ
κτίσας με κατέπαυσε τὴν σκηνήν μου,
13. καὶ εἶπεν · Ἐν Ἰακὼβ κατασκήνωσον, καὶ ἐν
Ἰσραὴλ κατακληρονομήθητι .
14. Πρὸ τοῦ αἰῶνος ἀπ᾿ ἀρχῆς ἔκτισέ με , καὶ ἕως
αἰῶνος οὐ μὴ ἐκλίπω. Ἐν σκηνῇ ἁγίᾳ ἐνώπιον αὐτοῦ
ἐλειτούργησα ,
15. καὶ οὕτως ἐν Σιὼν ἐστηρίχθην. Ἐν πόλει ἠγα-
πημένῃ ὁμοίως με κατέπαυσε, καὶ ἐν Ἱερουσαλὴμ
ἡ ἐξουσία μου .
16. Καὶ ἐῤῥίζωσα ἐν λαῷ δεδοξασμένῳ , ἐν μερίδι
Κυρίου κληρονομίας αὐτοῦ.
17. Ὡς κέδρος ἀνυψώθην ἐν τῷ Λιβάνῳ , καὶ ὡς
κυπάρισσος ἐν ὄρεσιν Ἀερμών.
18. Ως φοῖνιξ ἀνυψώθην ἐν αἰγιαλοῖς , καὶ ὡς φυτὰ
ῥόδου ἐν Ιεριχώ .
19. Ὡς ἐλαία εὐπρεπὴς ἐν πεδίῳ , καὶ ἀνυψώθην
ὡς πλάτανος.
20. Ὡς κιννάμωμον καὶ ἀσπάλαθος ἀρωμάτων δέ-
δωκα ὀσμὴν, καὶ ὡς σμύρνα ἐκλεκτὴ διέδωκα εὐωδίαν . | odorem, et tamquam myrrha electa dedi suavitatem odoris.
21. Ὡς χαλβάνη καὶ ὄνυξ καὶ στακτὴ , καὶ ὡς
λιβάνου ἀτμὶς ἐν σκηνῇ .
22. Ἐγὼ ὡς τερέμινθος ἐξέτεινα κλάδους μου , καὶ
οἱ κλάδοι μου κλάδοι δόξης καὶ χάριτος.
23. Ἐγὼ ὡς ἄμπελος βλαστήσασα χάριν, καὶ τὰ
ἄνθη μου καρπὸς δόξης καὶ πλούτου . ( *)
26. Προςέλθετε πρὸς μὲ , οἱ ἐπιθυμοῦντές μου ,
ἀπὸ τῶν γεννημάτων μου ἐμπλήσθητε..
27. Τὸ γὰρ μνημόσυνόν μου ὑπὲρ μέλι γλυκὺ , καὶ
ἡ κληρονομία μου ὑπὲρ μέλιτος κηροῦ.
20. Οἱ ἐσθίοντές με ἔτι πεινάσουσι , καὶ οἱ πίνοντές
με ἔτι διψήσουσιν.
30. Ὁ ὑπακούων μου οὐκ αἰσχυνθήσεται , καὶ οἱ
ἐργαζόμενοι ἐν ἐμοὶ οὐχ ἁμαρτήσουσιν.
32. Ταῦτα πάντα , βίβλος διαθήκης Θεοῦ ὑψίστου ,
νόμον ὃν ἐνετείλατο Μωϋσῆς , κληρονομίαν συναγωγαῖς |
Ἰακώβ . . (**)
2. In ecclesia Altissimi aperiet os suum , et in conspectu
virtutis illius gloriabitur.
5. Ego ex ore Altissimi prodivi ,
6. et sicut nebula obtexi terram.
7. Ego in altissimis habitavi, et thronus meus in columna
nubis.
8. Gyrum coli circuivi sola , et in profundo abyssorum
deambulavi. In fluctibus maris
9. et in omni terra , et in omni populo
10. et gente possedi.
11. Cum his omnibus requiem quæsivi , et in haereditate
cujus morabor?
12. Tunc præcepit mihi creator omnium , et qui creavit
me quiescere fecit tabernaculum meum ,
13. et dixit : In Jacob inhabita , et in Israel haereditare.
14. Ante saeculum ab initio creavit me , et usque ad sa-
cukum non desinam. In habitatione sancta coram ipso mi-
nistravi ,
15. et sic in Sion firmata sum. In civitate dilecta similiter
quiescere me fecit , et in Jerusalem potestas mea.
16. Et radicavi in populo honorificato , in parte Domini
hæreditatis ejus.
17. Quasi cedrus exaltata sum in Libano , et quasi cu-
pressus in montibus Aermon.
18. Quasi palma exaltata sum in littoribus, et quasi plantae
rosæ in Jericho.
19. Quasi oliva speciosa in campo , et quasi platanus
exaltata sum.
20. Sicut cinnamomum et aspalathus aromatum dedi
21. Quasi galbanum et ungula et gutta , et quasi libani
vapor in tabernaculo.
22. Ego quasi terebinthus expandi ramos meos , et rami
mei rami honoris et gratiæ .
23. Ego quasi vitis fructificavi gratiam , et flores mei
fructus honoris et honestatis.
26. Accedite ad me , qui concupiscitis me , et a genera-
tionibus meis adimplemini.
27. Memoria enim mea super mel dulcis , et haereditas
mea super mellis favum.
29. Qui edunt me adhuc esurient, et qui bibunt me adhuc
sitient.
30. Qui audit me non confundetur, et qui operantur in
me non peccabunt.
32. Haec omnia , liber testamenti Dei altissimi , legem
quam mandavit Moyses , haereditatem synagogis Jacob .

(*) 24. Ἐγὼ μήτηρ τῆς ἀγαπήσεως τῆς καλῆς, καὶ φόβου 24. Ego mater pulchra dilectionis , et timoris et agnitionis
καὶ γνώσεως καὶ τῆς ὁσίας ἐλπίδος . et sanctæ spei.
25. Δίδομαι δὲ σύμπασι τοῖς τέκνοις μου ἀειγενεῖς τοῖς λε- 25. Do autem omnibus filiis meis dictis ab illo sempiternos
γομένοις ὑπ' αὐτοῦ. (Compl.) fructus.
(**) 33. Νόμος ὃν ἐνετείλατο ἡμῖν Μωϋσῆς , κληρονομίαν ἐν 33. Lex quam mandavit nobis Moyses , hæreditatem in eon-
συναγωγαῖς Ἰακώβ. Μὴ ἐκλύεσθε ἰσχύειν ἐν Κυρίῳ , ἵνα κρατ gregationibus Jacob. Ne deficiatis vires habere in Domino , ut
ταιώσῃ ὑμᾶς αὐτός. Κολλᾶσθε πρὸς αὐτόν· Κύριος παντοκράτωρ | confortet vos ipse. Conjungimini ad illum : Dominus omnipo-
ὁ Θεὸς μόνος ἐστὶ , καὶ οὐκ ἔστιν ἔτι πλὴν αὐτοῦ σωτήρ. (C.) tens Deus solus est , et non est amplius præter eum salvator,
 300 ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ . Κεφ. ΚΕ΄.
35. Ὁ πιμπλῶν ὡς Φεισὼν σοφίαν, καὶ ὡς Τίγρις
ἐν ἡμέραις νέων.
36. Ὁ ἀναπληρῶν ὡς Εὐφράτης σύνεσιν, καὶ ὡς
Ἰορδάνης ἐν ἡμέραις θερισμοῦ.
37. Ὁ ἐκφαίνων ὡς φῶς παιδείαν ὡς Γηὼν , ἐν ἡμέ
ραις τρυγητοῦ.
38. Οὐ συνετέλεσεν ὁ πρῶτος γνῶναι αὐτὴν, καὶ
οὕτως ὁ ἔσχατος οὐκ ἐξιχνίασεν αὐτήν.
39. Ἀπὸ γὰρ θαλάσσης ἐπληθύνθη διανόημα αὐτῆς ,
καὶ ἡ βουλὴ αὐτῆς ἀπὸ ἀβύσσου μεγάλης . ( *)
41. Κἀγὼ ὡς διώρυξ ἀπὸ ποταμοῦ , καὶ ὡς ὑδραγω
γὸς ἐξῆλθον εἰς παράδεισον.
42. Εἶπα · Ποτιῶ μου τὸν κῆπον, καὶ μεθύσω μου
τὴν πρασιάν
43. καὶ ἰδοὺ ἐγένετό μοι ἡ διώρυξ εἰς ποταμὸν, καὶ
ὁ ποταμός μου ἐγένετο εἰς θάλασσαν.
44. Ετι παιδείαν ὡς ὄρθρον φωτιῶ , καὶ ἐκφανῶ
αὐτὰ ἕως εἰς μακράν .
46. Ἔτι διδασκαλίαν ὡς προφητείαν ἐκχεῶ , καὶ
καταλείψω αὐτὴν εἰς γενεὰς αἰώνων.
47. Ἴδετε ὅτι οὐκ ἐμοὶ μόνῳ ἐκοπίασα , ἀλλὰ πᾶσι
τοῖς ἐκζητοῦσιν αὐτήν .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΕ'.
1. Ἐν τρισὶν ὡραΐσθην καὶ ἀνέστην ὡραία ἔναντι
Κυρίου καὶ ἀνθρώπων ·
2. ὁμόνοια ἀδελφῶν, καὶ φιλία τῶν πλησίον, καὶ
γυνὴ καὶ ἀνὴρ ἑαυτοῖς συμπεριφερόμενοι .
3. Τρία δὲ εἴδη ἐμίσησεν ἡ ψυχή μου , καὶ προςώ-
χθισα σφόδρα τῇ ζωῇ αὐτῶν ·
4. πτωχὸν ὑπερήφανον, καὶ πλούσιον ψεύστην, γέ
ροντα μοιχὸν ἔλαττούμενον συνέσει.
5. Ἐν νεότητι οὐ συναγήσχας , καὶ πῶς ἂν εὕροις ἐν
τῷ γήρᾳ σου;
6. Ὡς ὡραῖον πολιαῖς κρίσις , καὶ πρεσβυτέροις ἐπι-
γνῶναι βουλήν.
7. Ὡς ὡραία γερόντων σοφία , καὶ δεδοξασμένοις
διανόημα καὶ βουλή.
8. Στέφανος γερόντων πολυπειρία , καὶ τὸ καύχημα
αὐτῶν φόβος Κυρίου .
9. Εννέα ὑπονοήματα ἐμακάρισα ἐν καρδίᾳ , καὶ τὸ
δέκατον ἐρῶ ἐπὶ γλώσσης ·
το. Ἄνθρωπος εὐφραινόμενος ἐπὶ τέκνοις , ζῶν καὶ
βλέπων ἐπὶ πτώσει ἐχθρῶν.
II. Μακάριος ὁ συνοικῶν γυναικὶ συνετῇ , καὶ ὃς ἐν
γλώσσῃ οὐκ ὠλίσθησε , καὶ ὃς οὐκ ἐδούλευσεν ἀναξίῳ
αὐτοῦ.
12. Μακάριος ὃς εὗρε φρόνησιν, καὶ ὁ διηγούμενος εἰς
ὦτα ἀκουόντων.
13. Ὡς μέγας ὁ εὑρὼν σοφίαν, ἀλλ' οὐκ ἔστιν ὑπὲρ
τὸν φοβούμενον τὸν Κύριον.
14. Φόβος Κυρίου ὑπὲρ πᾶν ὑπερέβαλεν,
15. ὁ κρατῶν αὐτοῦ τίνι ὁμοιωθήσεται ;
18. Πᾶσαν πληγὴν καὶ μὴ πληγὴν καρδίας ,
( *) 40. Ἐγὼ ἡ σοφία ὡς διώρυξ ἀπὸ ποταμοῦ. ( Compl.)
35. Qui implet quasi Plison sapientiam , et sicut Tigris in
diebus novorum.
36. Qui adimplet quasi Euphrates sensum , et quasi Jor-
danes in diebus messis.
37. Qui emittit disciplinam sicut lucem , quasi Gelon in
diebus vindemia .
38. Non consummavit primus scire ipsam , et sic ultimus
non investigavit eam.
39. A mari enim abundavit cogitatio ejus , et consilium
ejus ab abysso magna .
41. Et ego sicut fossa de flumine, et sicut aquæeductus
exivi in paradisum.
42. Dixi : Potabo hortum meum , et inebriabo pratum
meum :
43. et ecce facta est mihi fossa in fluvium , et fluvius
meus factus est in mare.
44. Adhuc doctrinam quasi antelucanum illuminabo , et
ostendam ea usque in longinquum .
46. Adhuc doctrinam quasi prophetiam effundam , et
relinquam illam in generationes sæculorum .
47. Videte quoniam non soli mihi laboravi , sed omnibus
exquirentibus eam.
CAPUT XXV.
1. In tribus decora facta sum et surrexi decora coram
Domino et hominibus :
2. concordia fratrum , et amicitia proximorum , et vir et
mulier sibi bene consentientes .
3. Tres autem species odivit anima mea , et indignata
sum vitæ illorum:
4. pauperem superbum , et divitem mendacem , senein
adulterum diminutum intellectu.
5. In juventute tua non congregasti , et quomodo in se-
nectute tua invenies?
6. Quam speciosum canitiei judicium , et presbyteris
cognoscere consilium!
7. Quam speciosa veteranis sapientia , et gloriosis intel-
lectus et consilium !
8. Corona senum multa peritia , et gloria illorum timor
Domini.
9. Novem cogitationes beatificavi in corde , et decimam
dicam in lingua :
10. Homo qui jucundatur in filiis , vivens et videns sub-
versionem inimicorum.
11. Beatus qui habitat cum muliere sensata , et qui in
lingua non est lapsus , et qui non servivit indigno se.
12. Beatus qui invenit prudentiam , et qui narrat in au-
res audientium.
13. Quam magnus est qui invenit sapientiam ! sed non
est super timentem Dominum.
14. Timor Domini super omnia se superposuit ,
15. qui tenet illum cui assimilabitur ?
18. Omnem plagam et non plagam cordis ,
40. Ego sapientia sicut fossa a flumine.
 SAPIENTIA SIRACH. CAP. XXVI.
19. καὶ πᾶσαν πονηρίαν καὶ μὴ πονηρίαν γυναικός.
20. Πᾶσαν ἐπαγωγὴν καὶ μὴ ἐπαγωγὴν μισούντων,
21. καὶ πᾶσαν ἐκδίκησιν καὶ μὴ ἐκδίκησιν ἐχθρῶν .
22. Οὐκ ἔστι κεφαλὴ ὑπὲρ κεφαλὴν ὄψεως ,
23. καὶ οὐκ ἔστι θυμὸς ὑπὲρ θυμὸν ἐχθροῦ. Συνοικῆς
σαι λέοντι καὶ δράκοντι εὐδοκήσω , ἢ ἐνοικῆσαι μετὰ
γυναικὸς πονηρᾶς .
24. Πονηρία γυναικὸς ἀλλοιοῖ τὴν ὅρασιν αὐτῆς , καὶ
σκοτοῖ τὸ πρόςωπον αὐτῆς ὡς σάκκον. Ἀναμέσον τοῦ
πλησίον αὐτοῦ
25. ἀναπεσεῖται ὁ ἀνὴρ αὐτῆς , καὶ ἀκούσας ἀνεστέ-
ναξε πικρά.
26. Μικρὰ πᾶσα κακία πρὸς κακίαν γυναικός , κλῆ
ρος ἁμαρτωλοῦ ἐπιπέσοι αὐτῇ.
27. Ανάβασις ἀμμώδης ἐν ποσὶ πρεσβυτέρου , οὕτως
γυνὴ γλωσσώδης ἀνδρὶ ἡσύχω .
28. Μὴ προςπέσῃς ἐπὶ κάλλος γυναικὸς , καὶ γυναῖκα
μὴ ἐπιποθήσῃς.
29. Ὀργὴ καὶ ἀναίδεια καὶ αἰσχύνη μεγάλη
30. γυνὴ , ἐὰν ἐπιχορηγῇ τῷ ἀνδρὶ αὐτῆς.
31. Καρδία ταπεινὴ καὶ πρόςωπον σκυθρωπὸν καὶ
πληγὴ καρδίας , γυνὴ πονηρά .
32. Χεῖρες παρειμέναι καὶ γόνατα παραλελυμένα ,
ἥτις οὐ μακαριεῖ τὸν ἄνδρα αὐτῆς .
33. Ἀπὸ γυναικὸς ἀρχὴ ἁμαρτίας , καὶ δι᾿ αὐτὴν
ἀποθνήσκομεν πάντες .
34. Μὴ δῶς ὕδατι διέξοδον, μηδὲ γυναικὶ πονηρᾷ
ἐξουσίαν .
35. Εἰ μὴ πορεύεται κατὰ χεῖρά σου ,
36. ἀπὸ τῶν σαρκῶν σου ἀπότεμε αὐτήν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚϚ΄.
1. Γυναικὸς ἀγαθῆς μακάριος ὁ ἀνὴρ , καὶ ἀριθμὸς
τῶν ἡμερῶν αὐτοῦ διπλάσιος.
2. Γυνὴ ἀνδρεία εὐφραίνει τὸν ἄνδρα αὐτῆς, καὶ τὰ
ἔτη αὐτοῦ πληρώσει ἐν εἰρήνῃ .
3. Γυνὴ ἀγαθὴ μερὶς ἀγαθὴ , ἐν μερίδι φοβουμένων
Κύριον δοθήσεται .
4. Πλουσίου δὲ καὶ πτωχοῦ καρδία ἀγαθὴ , ἐν παντὶ
καιρῷ πρόςωπον ἱλαρόν .
5. Ἀπὸ τριῶν εὐλαβήθη ἡ καρδία μου , καὶ ἐπὶ τῷ
τετάρτῳ προςώπῳ ἐδεήθην ·
6. Διαβολὴν πόλεως , καὶ ἐκκλησίαν ὄχλου ,
7. καὶ καταψευσμόν · ὑπὲρ θάνατον πάντα μοχθηρά .
8. Αλγος καρδίας καὶ πένθος γυνὴ
9. ἀντίζηλος ἐπὶ γυναικὶ , καὶ μάστιξ γλώσσης πα
σιν ἐπικοινωνοῦσα .
10. Βοοζύγιον σαλευόμενον γυνὴ πονηρὰ , ὁ κρατῶν
αὐτῆς ὡς ὁ δρασσόμενος σκορπίου .
τ . Ὀργὴ μεγάλη γυνὴ μέθυσος , καὶ ἀσχημοσύνην
αὐτῆς οὐ συγκαλύψει .
12. Πορνεία γυναικὸς ἐν μετεωρισμοῖς ὀφθαλμῶν,
καὶ ἐν τοῖς βλεφάροις αὐτῆς γνωσθήσεται .
13. Ἐπὶ θυγατρὶ ἀδιατρέπτῳ στερέωσον φυλακὴν,
ἵνα μὴ εὑροῦσα ἄνεσιν ἑαυτῇ χρήσηται.
14. Ὀπίσω ἀναιδοὺς ὀφθαλμοῦ φύλαξαι , καὶ μὴ
θαυμάσῃς ἐὰν εἰς σὲ πλημμελήσῃ .
15. Ὡς διψῶν ὁδοιπόρος τὸ στόμα ἀνοίγει , καὶ ἀπὸ
301
19. et omnem nequitiam et non nequitiam mulieris.
20. Omnem obductionem et non obductionem odientium ,
21. et omnem vindictam et non vindictam inimicorum.
22. Non est caput super caput colubri ,
23. et non est ira super iram inimici. Commorari leoni
et draconi placebit mihi , quam habitare cum muliere ne-
quam.
24. Malitia mulieris immutat faciem ejus , et obcacat
vultum ejus quasi saccum. In medio proximorum suorum
25. concidet vir ejus , et audiens suspiravit amare.
26. Brevis omnis malitia ad malitiam mulieris , sors pec-
catoris cadat super illam.
27. Ascensus arenosus in pedibus veterani , sic mulier
linguata viro quieto.
28. Ne procidas ad speciem mulieris , et non concupiscas
mulierem.
29. Ira et irreverentia et confusio magna
30. mulier, si subministret viro suo.
31. Cor humile et facies tristis et plaga cordis , mulier
nequam .
32. Manus debiles et genua dissoluta , quæ non beatifica-
bit virum suum.
33. A muliere initium peccati , et per illam omnes mori-
mur .
34. Ne des aqua exitum, nec mulieri nequam potestatem .
35. Si non ambulaverit ad manum tuam,
36. a carnibus tuis abscinde illam .
CAPUT XXVI .
1. Mulieris bona beatus vir , et numerus annorum illius
duplex .
2. Mulier fortis oblectat virum suum , et annos illius
implebit in pace.
3. Pars bona mulier bona , in parte timentium Dominum
dabitur.
4. Divitis autem et pauperis cor bonum , in onmi tempo-
re vultus hilaris.
5. A tribus timuit cor meum, et in quarto facie suppli-
cavi :
6. Delaturam civitatis , et collectionem turba ,
7. et calumniam mendacem : super mortem omnia gra-
via.
8. Dolor cordis et luctus mulier
9. zelotypa in mulierem zelotypam , et flagellum linguae
omnibus communicans.
10. Boum jugum quod commovetur mulier nequam ,
qui tenet illam quasi qui apprehendit scorpionem .
11. Ira magna mulier ebriosa , et turpitudinem suam non
conteget.
12. Fornicatio mulieris in extollentia oculorum, et in
palpebris illius agnoscetur.
13. In filia non avertente se firma custodiam , ne inventa
remissione utatur se.
14. Post irreverentem oculum cave , et non mireris si
in te deliquerit .
15. Sicut viator sitiens os aperit ; et ab omni aqua pro-
302 ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ. Κεφ . ΚΖ'.
παντὸς ὕδατος τοῦ σύνεγγυς πίεται , κατέναντι παντὸς |
πασσάλου καθήσεται , καὶ ἔναντι βέλους ἀνοίξει φαρέ- |
τραν.
16. Χάρις γυναικὸς τέρψει τὸν ἄνδρα αὐτῆς , καὶ τὰ
ὀστᾶ αὐτοῦ πιανεῖ
17. ἡ ἐπιστήμη αὐτῆς . Δόσις Κυρίου
18. γυνὴ σιγηρὰ , καὶ οὐκ ἔστιν ἀντάλλαγμα πεπαι-
δευμένης ψυχῆς .
19. Χάρις ἐπὶ χάριτι γυνὴ αἰσχυντηρὰ ,
20. καὶ οὐκ ἔστι σταθμὸς πᾶς ἄξιος ἐγκρατούς ψυχῆς .
21. Ἥλιος ἀνατέλλων ἐν ὑψίστοις Κυρίου , καὶ κάλ
λος ἀγαθῆς γυναικὸς ἐν κόσμῳ οἰκίας αὐτοῦ.
22. Λύχνος ἐκλάμπων ἐπὶ λυχνίας ἁγίας , καὶ κάλλος
προςώπου ἐπὶ ἡλικία στασίμῃ .
23. Στῦλοι χρύσεοι ἐπὶ βάσεως ἀργυρᾶς , καὶ πόδες
ὡραῖοι ἐπὶ στέρνοις εὐσταθοῦς . ( *)
25. Ἐπὶ δυσὶ λελύπηται ἡ καρδία μου , καὶ ἐπὶ τῷ
τρίτῳ θυμός μοι ἐπῆλθεν ·
26. ἀνὴρ πολεμιστὴς ὑστερῶν δι' ἔνδειαν, καὶ ἄνδρες
συνετοὶ ἐὰν σκυβαλισθῶσιν.
27. Ἐπανάγων ἀπὸ δικαιοσύνης ἐπὶ ἁμαρτίαν , ὁ
Κύριος ἑτοιμάσει εἰς ῥομφαίαν αὐτόν.
28. Μόλις ἐξελεῖται ἔμπορος ἀπὸ πλημμελείας , καὶ
οὐ δικαιωθήσεται κάπηλος ἀπὸ ἁμαρτίας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΖ'.
1. Χάριν ἀδιαφόρου πολλοὶ ἥμαρτον, καὶ ὁ ζητῶν
πληθύναι ἀποστρέψει ὀφθαλμόν .
2. Αναμέσον ἁρμῶν λίθων παγήσεται πάσσαλος ,
καὶ ἀναμέσον πράσεως καὶ ἀγορασμοῦ συντριβήσεται |
ἁμαρτία .
4. Ἐὰν μὴ ἐν φόβῳ Κυρίου κρατήσῃ κατὰ σπουδὴν,
ἐν τάχει καταστραφήσεται αὐτοῦ ὁ οἶκος.
5. Εν σείσματι κοσκίνου διαμένει κοπρία , οὕτως
σκύβαλα ἀνθρώπου ἐν λογισμῷ αὐτοῦ.
6. Σκεύη κεραμέως δοκιμάζει κάμινος , καὶ πειρα-
σμὸς ἀνθρώπου ἐν διαλογισμῷ αὐτοῦ .
7. Γεώργιον ξύλου ἐκφαίνει δὁ καρπὸς αὐτοῦ , οὕτως
λόγος ἐνθυμήματος καρδίας ἀνθρώπου.
8. Πρὸ λογισμοῦ μὴ ἐπαινέσῃς ἄνδρα , οὗτος γὰρ
πειρασμὸς ἀνθρώπων.
9. Ἐὰν διώκῃς τὸ δίκαιον, καταλήψῃ , καὶ ἐνδύσῃ
αὐτὸ ὡς ποδήρη δόξης.
10. Πετεινὰ πρὸς τὰ ὅμοια αὐτοῖς καταλύσει , καὶ
ἀλήθεια πρὸς τοὺς ἐργαζομένους αὐτὴν ἐπανήξει .
τι. Λέων θήραν ἐνεδρεύει , οὕτως ἁμαρτίαι ἐργαζο
μένους ἄδικα.
12. Διήγησις εὐσεβοῦς διαπαντὸς σοφία , ὁ δὲ ἄφρων
ὡς σελήνη ἀλλοιοῦται.
13. Εἰς μέσον ἀσυνέτων συντήρησον καιρὸν , εἰς μέσ
σον δὲ διανοουμένων ἐνδελέχιζε.
14. Διήγησις μωρῶν προςόχθισμα , καὶ ὁ γέλως αὐτ
τῶν ἐν σπατάλῃ ἁμαρτίας.
15. Λαλιὰ πολιόρκου ὀρθώσει τρίχας , καὶ ἡ μάχη
αὐτῶν ἐμφραγμὸς ὠτίων.
(*) 24. Τέκνον, ἀκμὴν ἡλικίας σου συντήρησον ὑγιῆ , καὶ
μὴ δῶς ἀλλοτρίοις τὴν ἰσχύν σου. ( Compl .)
xima bibet , contra omnem palum sedebit , et contra sagit-
tam aperiet pharetram .
16. Gratia mulieris delectabit virum suum , et ossa illius
impinguabit
17. scientia ipsius. Datum Domini est
18. mulier taciturna , et non est commutatio erudita
anima .
19. Gratia super gratiam mulier pudorata ,
20. et non est pondus omne dignum continentis anime.
21. Sol exoriens in altissimis Domini , et species mulieris
bonæ in ornamento domus suæ.
22. Lucerna lucens super candelabrum sanctum , et spe-
cies faciei in ætate stabili.
23. Columnæ aurea super basim argenteam , et pedes
decori in pectoribus stabilis.
25. In duobus contristatum est cor meum , et in tertio
iracundia mihi advenit :
26. vir bellator deficiens per inopiam , et viri sensati si
contemnantur.
27. Regrediens a justitia ad peccatum, Dominus parabit
eum ad romphaeam.
28. Difficile exuetur negotians a delicto , et non justifica-
bitur caupo a peccato.
CAPUT XXVII.
1. Propter indifferens multi deliquerunt , et qui quaerit
locupletari avertet oculum.
2. In medio compaginis lapidum palus figetur, et inter
mediumvenditionis et emptionis angustiabitur peccatum.
4. Si non in timore Domini tenuerit se instanter, cito sub-
vertetur domus ejus .
5. In percussura cribri remanet fimus , sic quisquiliae
hominis in cogitatione ejus.
6. Vasa figuli probat fornax , et tentatio hominis in ser-
mocinatione ejus.
7. Culturam ligni ostendit fructus ipsius , sic verbum ex-
cogitatum hominis cor.
8. Ante sermonem non laudes virum , haec enim tenta-
tio est hominum.
9. Si sequaris justitiam , apprehendes , et indues illam
quasi poderem honoris.
10. Volatilia ad sibi similia divertent , et veritas ad eos
qui operantur ipsam revertetur.
11. Leo venationi insidiatur , sic peccata operantibus
iniqua.
12. Narratio pii semper sapientia , stultus autem ut luna
mutatur.
13. In medio insensatorum serva tempus , in medio au-
tem cogitantium assiduus esto.
14. Narratio fatuorum odiosa , et risus eorum in deliciis
peccati.
15. Loquela multum jurantis arriget capillos , et jurgium
eorum obturatio aurium.
24. Fili , florem aetatis tuæ conserva sanam , et ne des alienis
robur tuum.
 SAPIENTIA SIRACH . CAP. XXVIII.
16. Εκχυσις αἵματος μάχη ὑπερηφάνων, καὶ ἡ δια-
λοιδόρησις αὐτῶν ἀκοὴ μοχθηρά.
17. Ὁ ἀποκαλύπτων μυστήρια ἀπώλεσε πίστιν, καὶ
οὐ μὴ εὕρῃ φίλον πρὸς τὴν ψυχὴν αὐτοῦ.
18. Στέρξον φίλον, καὶ πιστώθητι μετ' αὐτοῦ ·
19. ἐὰν δὲ ἀποκαλύψῃς τὰ μυστήρια αὐτοῦ , οὐ μὴ
καταδιώξῃς ὀπίσω αὐτοῦ.
20. Καθὼς γὰρ ἀπώλεσεν ἄνθρωπος τὸν ἐχθρὸν αὐτ
τοῦ , οὕτως ἀπώλεσας τὴν φιλίαν τοῦ πλησίον .
21. Καὶ ὡς πετεινὸν ἐκ χειρός σου ἀπέλυσας , οὕτως
ἀφῆκας τὸν πλησίον, καὶ οὐ θηρεύσεις αὐτόν.
22. Μὴ αὐτὸν διώξης , ὅτι μακρὰν ἀπέστη , καὶ ἐξέ-
φυγεν ὡς δορκὰς ἐκ παγίδος. Ὅτι θραῦμά ἐστι
23. καταδῆσαι , καὶ λοιδορίας ἐστὶ διαλλαγή ·
24. ὁ δὲ ἀποκαλύψας μυστήρια ἀπήλπισεν .
25. Διανεύων ὀφθαλμῷ τεκταίνει κακὰ , καὶ οὐδεὶς
αὐτὸν ἀποστήσει ἀπ' αὐτοῦ.
26. Ἀπέναντι τῶν ὀφθαλμῶν σου γλυκανεῖ στόμα
σου , καὶ ἐπὶ τῶν λόγων σου ἐκθαυμάσει · ὕστερον δὲ
διαστρέψει τὸ στόμα αὐτοῦ , καὶ ἐν τοῖς λόγοις σου δώ
σει σκάνδαλον .
27. Πολλὰ ἐμίσησα καὶ οὐχ ὡμοίωσα αὐτῷ , καὶ ὁ
Κύριος μισήσει αὐτόν.
28. Ὁ βάλλων λίθον εἰς ὕψος ἐπὶ κεφαλὴν αὐτοῦ
βάλλει , καὶ πληγὴ δολία διελεί τραύματα .
29. Ὁ ὀρύσσων βόθρον εἰς αὐτὸν ἐμπεσεῖται , καὶ ὁ
ἱστῶν παγίδα ἐν αὐτῇ ἁλώσεται.
30. Ὁ ποιῶν πονηρὰ εἰς αὐτὸν κυλισθήσεται , καὶ οὐ
μὴ ἐπιγνῷ πόθεν ἥκει αὐτῷ .
31. Ἐμπαιγμὸς καὶ ὀνειδισμὸς ὑπερηφάνων, καὶ ἡ
ἐκδίκησις ὡς λέων ἐνεδρεύσει αὐτόν .
32. Παγίδι ἁλώσονται οἱ εὐφραινόμενοι πτώσει εὐ-
σεβῶν, καὶ ὀδύνη καταναλώσει αὐτοὺς πρὸ τοῦ θανάτου
αὐτῶν.
33. Μῆνις καὶ ὀργὴ καὶ ταῦτά ἐστι βδελύγματα , καὶ
ἀνὴρ ἁμαρτωλὸς ἐγκρατὴς ἔσται αὐτῶν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΗ'.
1. Ὁ ἐκδικῶν παρὰ Κυρίου εὑρήσει ἐκδίκησιν, καὶ
τὰς ἁμαρτίας αὐτοῦ διατηρῶν διατηρήσει .
2. Αφες ἀδίκημα τῷ πλησίον σου , καὶ τότε δεηθέντος
σου αἱ ἁμαρτίαι σου λυθήσονται .
3. Ἄνθρωπος ἀνθρώπῳ συντηρεῖ ὀργὴν, καὶ παρὰ
Κυρίου ζητεῖ ἴασιν .
4. Ἐπ᾿ ἄνθρωπον ὅμοιον αὐτῷ οὐκ ἔχει ἔλεος , καὶ
περὶ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτοῦ δεῖται ; 1 de peccatis suis deprecatur?
5. Αὐτὸς σὰρξ ὢν διατηρεῖ μήνιν, τίς ἐξιλάσεται τὰς
ἁμαρτίας αὐτοῦ ;
6. Μνήσθητι τὰ ἔσχατα , καὶ παῦσαι ἐχθραίνων ·
7. καταφθορὰν καὶ θάνατον, καὶ ἔμμενε ἐντολαῖς .
8. Μνήσθητι ἐντολῶν καὶ μὴ μηνίσῃς τῷ πλησίον,
9. καὶ διαθήκης Ὑψίστου , καὶ πάριδε ἄγνοιαν .
10. Ἀπόσχου ἀπὸ μάχης , καὶ ἐλαττώσεις ἁμαρτίας ·
11. ἄνθρωπος γὰρ θυμώδης ἐκκαύσει μάχην. Καὶ
ἀνὴρ ἁμαρτωλὸς ταράξει φίλους , καὶ ἀναμέσον εἰρη-
νευόντων ἐμβάλλει διαβολήν.
12. Κατὰ τὴν ὕλην πυρὸς οὕτως ἐκκαυθήσεται , κατὰ
τὴν ἰσχὺν τοῦ ἀνθρώπου ὁ θυμὸς αὐτοῦ ἔσται , καὶ κατὰ
τὸν πλοῦτον ἀνυψώσει ὀργὴν αὐτοῦ , καὶ κατὰ τὴν στε-
ρέωσιν τῆς μάχης ἐκκαυθήσεται .
303
16. Effusio sanguinis rixa superborum , et maledictio il-
lorum auditus gravis.
17. Qui denudat arcana fidem perdidit , et non inveniet
amicum ad animum suum.
18. Dilige amicum , et conjungere fide cum illo :
19. si autem denudaveris absconsa illius , non persequa-
ris post eum.
20. Sicut enim perdidit homo inimicum suum , sic qui
perdidit amicitiam proximi.
21. Et sicut qui dimisit avem de manu sua , sic demisisti
proximu » , et non eum capies.
22 Non illum sequaris , quoniam longe discessit , et ef-
fugit quasi caprea de laqueo. Quoniam vulnus est
23. colligare , et maledicti est concordatio :
24. qui autem denudavit mysteria desperavit.
25. Aunuens oculo fabricat iniqua , et nemo ipsum remo-
vebit ab ipso.
26. In conspectu oculorum tuorum indulcabit os tuum ,
et super sermones tuos admirabitur : novissime autem per-
vertet os suum , et in verbis tuis dabit scandalum .
27. Multa odivi et non coæquavi ei , et Dominus odiet
illum.
28. Qui in altum mittit lapidem super caput suum mittit,
et plaga dolosa. dividet vulnera.
29. Qui foveam fodit incidet in eam , et qui statuit la-
queum in eo capietur.
30. Qui facit mala super ipsum volventur, et non agno-
scet unde adveniant sibi.
31. Illusio et improperium superborum , et vindicta sicut
leo insidiabitur illi.
32. Laqueo capientur qui oblectantur casu justorum , et
dolor consumet illos antequam moriantur.
33. Ira et furor etiam haec sunt abominationes , et vir
peccator continens erit illorum.
CAPUT XXVIII.
1. Qui vindicat a Domino inveniet vindictam , et peccata
illius servans servabit.
2. Remitte injuriam proximo tuo , et tunc deprecanti
tibi peccata solventur.
3. Homo homini reservat iram, et a Deo quaerit medelam.
4. In hominem similem sibi non habet misericordiam , et
5. Ipse cum caro sit reservat iram , quis propitiabit pec-
cata illius ?
6. Memento novissimorum , et desine inimicari :
7. tabitudinis et mortis , et permane in mandatis.
8. Memorare mandata et ne irascaris proximo ,
9. et testamentum Altissimi , et despice ignorantiam .
10. Abstine a lite , et ninues peccata :
11. homo enim iracundus incendet litem . Et vir peccator
turbabit amicos , et in medio pacem habentium immrttit
calumniam.
12. Secundum materiam ignis sic exardescet , secundum
virtutem hominis iracundia illius erit , et secundum substan-
tiam exaltabit iram suam , et secundum firmitatem risæ
exardescet.
304 ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ . Κεφ. ΚΘ'.
13. Ἔρις κατασπευδομένη ἐκκαίει πῦρ , καὶ μάχη
κατασπεύδουσα ἐκχέει αἷμα .
14. Ἐὰν φυσήσῃς εἰς σπινθῆρα ἐκκαήσεται , καὶ ἐὰν
πτύσῃς ἐπ' αὐτὸν σβεσθήσεται , καὶ ἀμφότερα ἐκ τοῦ
στόματός σου ἐκπορεύεται .
15. Ψίθυρον καὶ δίγλωσσον καταρᾶσθαι , πολλοὺς
γὰρ εἰρηνεύοντας ἀπώλεσαν .
16. Γλῶσσα τρίτη πολλοὺς ἐσάλευσε , καὶ διέστησεν
αὐτοὺς ἀπὸ ἔθνους εἰς ἔθνος ·
17. καὶ πόλεις ὀχυρὰς καθεῖλε , καὶ οἰκίας μεγιστά
νων κατέστρεψε.
19. Γλῶσσα τρίτη γυναῖκας ἀνδρείας ἐξέβαλε , καὶ
ἐστέρησεν αὐτὰς τῶν πόνων αὐτῶν.
20. Ὁ προςέχων αὐτῇ οὐ μὴ εὕρη ἀνάπαυσιν, οὐδὲ
κατασκηνώσει μεθ᾽ ἡσυχίας.
21. Πληγὴ μάστιγος ποιεῖ μώλωπα , πληγὴ δὲ γλώσ-
σης συγκλάσει ὀστᾶ.
22. Πολλοὶ ἔπεσαν ἐν στόματι μαχαίρας , καὶ οὐχ
ὡς οἱ πεπτωκότες διὰ γλῶσσαν.
23. Μακάριος ὁ σκεπασθεὶς ἀπ᾿ αὐτῆς , ὃς οὐ διῆλθεν
ἐν τῷ θυμῷ αὐτῆς , ὃς οὐχ εἵλκυσε τὸν ζυγὸν αὐτῆς , καὶ non transivit , qui non traxit jugum illius , et in vinculis
ἐν τοῖς δεσμοῖς αὐτῆς οὐκ ἐδέθη .
24. Ὁ γὰρ ζυγὸς αὐτῆς ζυγὸς σιδηροῦς , καὶ οἱ δεσμοὶ
αὐτῆς δεσμοὶ χάλκεοι .
25. Θάνατος πονηρὸς ὁ θάνατος αὐτῆς , καὶ λυσιτε
λὴς μᾶλλον ὁ ᾅδης αὐτῆς.
26. Οὐ μὴ κρατήσῃ εὐσεβῶν, καὶ ἐν τῇ φλογὶ αὐτῆς
οὐ καήσονται .
27. Οἱ καταλείποντες Κύριον ἐμπεσοῦνται εἰς αὐτὴν ,
καὶ ἐν αὐτοῖς ἐκκαήσεται , καὶ οὐ μὴ σβεσθῇ . Ἐξαπο- | debit in illis , et non exstinguetur . Immittetur in illos quasi
σταλήσεται ἐπ' αὐτοῖς ὡς λέων, καὶ ὡς πάρδαλις λυμα- leo , et quasi pardus perdet eos .
νεῖται αὐτούς.
28. Ἴδε περίφραξον τὸ κτῆμά σου ἀκάνθαις ,
20. τὸ ἀργύριόν σου καὶ τὸ χρυσίον κατάδησον · καὶ
τοῖς λόγοις σου ποίησον ζυγὸν καὶ σταθμὸν, καὶ τῷ στό- jugum et stateram , et ori tuo fac ostium et vecten .
ματί σου ποίησον θύραν καὶ μοχλόν.
30. Πρόσεχε μήπως ὀλισθήσῃς ἐν αὐτῇ , μὴ πέσης
κατέναντι ἐνεδρεύοντος .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΘ' .
1. Ὁ ποιῶν ἔλεος δανειεῖ τῷ πλησίον, καὶ ὁ ἐπισχύων
τῇ χειρὶ αὐτοῦ τηρεῖ ἐντολάς.
2. Δάνεισον τῷ πλησίον ἐν καιρῷ χρείας αὐτοῦ , καὶ
πάλιν ἀπόδος τῷ πλησίον εἰς τὸν καιρόν.
3. Στερέωσον λόγον, καὶ πιστώθητι μετ' αὐτοῦ , καὶ
ἐν παντὶ καιρῷ εὑρήσεις τὴν χρείαν σου.
4. Πολλοὶ ὡς εὕρεμα ἐνόμισαν δάνος , καὶ παρέσχον
πόνον τοῖς βοηθήσασιν αὐτοῖς .
5. Ἕως οὗ λάβῃ καταφιλήσει χεῖρα αὐτοῦ , καὶ ἐπὶ
τῶν χρημάτων τοῦ πλησίον ταπεινώσει φωνήν.
6. Καὶ ἐν καιρῷ ἀποδόσεως παρελκύσει χρόνον, καὶ
ἀποδώσει λόγους ἀκηδίας καὶ τὸν καιρὸν αἰτιάσεται .
7. Ἐὰν ἰσχύσῃ , μόλις κομίσεται τὸ ἥμισυ , καὶ λοι
γιεῖται αὐτὸ ὡς εὕρεμα.
8. Εἰ δὲ μὴ , ἀπεστέρησεν αὐτὸν τῶν χρημάτων αὐτ
τοῦ , καὶ ἐκτήσατο αὐτὸν ἐχθρὸν δωρεάν
9. κατάρας καὶ λοιδορίας ἀποδώσει αὐτῷ , καὶ ἀντὶ
δόξης ἀποδώσει αὐτῷ ἀτιμίαν.
10. Πολλοὶ χάριν πονηρίας ἀπέστρεψαν, ἀποστερη
θῆναι δωρεάν εὐλαβήθησαν .
13. Contentio festinata incendit ignem , et rixa festinans
effundit sanguinem .
14. Si sufllaveris scintillam exardescet , et si exspueris
super illam exstinguetur, et utraque ex ore tuo proficiscun-
tur.
15. Susurronem et bilinguem maledicere , multos enim
pacem habentes perdiderunt.
16. Lingua tertia multos commovit, et dispersit illos de
gente in gentem :
17. et civitates munitas destruxit , et domos magnato-
rum subvertit.
19. Lingua tertia mulieres viriles ejecit , et privavit illas
laboribus suis.
20. Qui attendit illi non inveniet requiem , nec habitabit
cumrequie.
21. Flagelli plaga livorem faciet , plaga autem lingua com-
minuet ossa.
22. Multi ceciderunt in ore gladii , et non ut ii qui ceci-
derunt per linguam.
23. Beatus qui tectus est ab ea , qui in iracundia illius
illius non est ligatus.
24. Jugumenim illius jugum ferreum est , et vincula illius
vincula area.
25. Mors illius mors nequissima , et utilis potius infernus
quam illa.
26. Non obtinebit pios , et in flamma illius non combu
rentur.
27. Qui relinquunt Dominum incident in illam , et exar-
28. Ecce sepi possessionem tuam spiris ,
29. argentum tuum et aurum alliga : et verbis tuis fac
30. Attende ne forte labaris in ea , ne cadas in conspectu
insidiantis.
CAPUT XXIX .
1. Qui facit misericordiam foenerabitur proximo , et qui
prævalet manu sua mandata servat.
2. Fonerare proximo in tempore necessitatis illius , et
rursus redde proximo in tempore.
3. Confirma verbum et fideliter age cum illo , et in omni
tempore invenies quod tibi necessarium est.
4. Multi quasi inventionem æstimaverunt foenus , et prae
stiterunt molestiam iis qui se adjuverunt.
5. Donec accipiat osculabitur manum ejus , et in pecuniis
proximi humiliabit vocem.
6. Et in tempore redditionis protrahet tempus , et reddet
verba acediæ et tempus causabitur.
7. Si potuerit , vix reddet dimidium, et computabit illud
quasi inventionem.
8. Sin autem , fraudavit illum pecuniis ejus , et possedit
illum inimicum gratis :
9. maledicta et convicia reddet illi , et pro honore reddet
illi inhonorationem.
10. Multi propter nequitiam averterunt , fraudari gratis
tinuerunt.
 SAPIENTIA SIRACH. CAP. XXX .
11. Πλὴν ἐπὶ ταπεινῷ μακροθύμησον, καὶ ἐπ᾿ ἐλεη
μοσύνην μὴ παρελκύσῃς αὐτόν .
12. Χάριν ἐντολῆς ἀντιλαβοῦ πένητος , καὶ κατὰ τὴν
ἔνδειαν αὐτοῦ μὴ ἀποστρέψῃς αὐτὸν κενόν.
13. Ἀπόλεσον ἀργύριον δι' ἀδελφὸν καὶ φίλον, καὶ μὴ
ἰωθήτω ὑπὸ τὸν λίθον εἰς ἀπώλειαν.
14. Θὲς τὸν θησαυρόν σου κατ' ἐντολὰς Ὑψίστου , καὶ
λυσιτελήσει σοι μᾶλλον ἢ τὸ χρυσίον.
15. Σύγκλεισον ἐλεημοσύνην ἐν τοῖς ταμείοις σου , καὶ
αὕτη ἐξελεῖται σε ἐκ πάσης κακώσεως.
16 , 17, 18. Ὑπὲρ ἀσπίδα κράτους , καὶ ὑπὲρ δόρυ
ἀλκῆς κατέναντι ἐχθροῦ πολεμήσει ὑπὲρ σοῦ.
19. Ανὴρ ἀγαθὸς ἐγγυήσεται τὸν πλησίον, καὶ ὁ ἀπο-
λωλεκώς αἰσχύνην καταλείψει αὐτόν .
20. Χάριτας ἐγγύου μὴ ἐπιλάθῃ , ἔδωκε γὰρ τὴν
ψυχὴν αὐτοῦ ὑπὲρ σοῦ. (*)
22. Ἀγαθὰ ἐγγύου ἀνατρέψει ἁμαρτωλὸς , καὶ ἀχά
ριστος ἐν διανοίᾳ ἐγκαταλείψει δυσάμενον .
24. Ἐγγύη πολλοὺς ἀπώλεσε κατευθύνοντας , καὶ ἐσά-
λευσεν αὐτοὺς ὡς κῦμα θαλάσσης .
25. Ἄνδρας δυνατοὺς ἀπῴκισε , καὶ ἐπλανήθησαν ἐν
ἔθνεσιν ἀλλοτρίοις .
26. Ἁμαρτωλὸς ἐμπεσὼν εἰς ἐγγύην, καὶ διώκων
ἐργολαβείας ἐμπεσεῖται εἰς κρίσεις.
27. Αντιλαβοῦ τοῦ πλησίον κατὰ δύναμίν σου , καὶ
πρόσεχε σεαυτῷ μὴ ἐμπέσης .
28 . Ἀρχὴ ζωῆς ὕδωρ καὶ ἄρτος καὶ ἱμάτιον, καὶ οἶκος
καλύπτων ἀσχημοσύνην.
29. Κρείσσων βίος πτωχοῦ ὑπὸ σκέπην δοκῶν, ἢ ἐδέ-
σματα λαμπρὰ ἐν ἀλλοτρίοις .
30. Ἐπὶ μικρῷ καὶ μεγάλῳ εὐδοκίαν ἔχε. (**)
31. Ζωὴ πονηρὰ ἐξ οἰκίας εἰς οἰκίαν , καὶ οὗ παροική
σει , οὐκ ἀνοίξει στόμα.
32. Ξενιεῖς καὶ ποτιεῖς εἰς ἀχάριστα , καὶ πρὸς ἐπὶ
τούτοις πικρὰ ἀκούσῃ .
33. Πάρελθε , πάροικε , κόσμησον τράπεζαν, καὶ εἴτι
ἐν τῇ χειρί σου ψώμισόν με.
34. Εξελθε , πάροικε , ἀπὸ προςώπου δόξης , ἐπεξέ
νωταί μοι ὁ ἀδελφὸς , χρεία τῆς οἰκίας.
35. Βαρέα ταῦτα ἀνθρώπῳ ἔχοντι φρόνησιν , ἐπιτί
μησις οἰκίας καὶ ὀνειδισμὸς δανειστοῦ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Λ΄.
ΠΕΡΙ ΤΕΚΝΩΝ.
ι . Ὁ ἀγαπῶν τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἐνδελεχήσει μάστιγας
αὐτῷ , ἵνα εὐφρανθῇ ἐπ᾿ ἐσχάτῳ αὐτοῦ.
2. Ὁ παιδεύων τὸν υἱὸν αὐτοῦ ὀνήσεται ἐπ᾿ αὐτῷ ,
καὶ ἀναμέσον γνωρίμων ἐπ' αὐτῷ καυχήσεται.
3. Ὁ διδάσκων τὸν υἱὸν αὐτοῦ παραζηλώσει τὸν
ἐχθρὸν, καὶ ἔναντι φίλων ἐπ' αὐτῷ ἀγαλλιάσεται .
4. Ετελεύτησεν αὐτοῦ ὁ πατὴρ , καὶ ὡς οὐκ ἀπέθα
νεν · ὅμοιον γὰρ αὐτῷ κατέλιπε μετ᾿ αὐτόν.
5. Ἐν τῇ ζωῇ αὐτοῦ εἶδε καὶ εὐφράνθη , καὶ ἐν τῇ
τελευτῇ αὐτοῦ οὐκ ἐλυπήθη .
(*) 21. Ἔγγυον φεύξεται ἁμαρτωλὸς , καὶ ἄχρηστος ἐν δια-
νοίᾳ καταλείψει . ( Compl .)
(**) 30. ... καὶ ὀνειδισμὸν οἰκίας σου μὴ ἀκούσης . (C.)
VETUS TESTAMENTUM. - II.
305
11. Verumtamen super humilem longanimis esto , el pro
eleemosyna non protrahas illum .
12. Propter mandatum assume pauperem , et secundum
inopiam ejus ne dimittas eum vacuuin.
13. Perde pecuniam propter fratrem et amicum , et non
contrahat rubiginem sub lapide in perditionem.
14. Pone thesaurum tuum secundum præcepta Altissimi ,
et proderit tibi magis quam aurum.
15. Conclude eleemosynam in cellis tuis , et haec eruet te
ex omni malo.
16 , 17 , 18. Super scutum potentia , et super lanceam
roboris adversus inimicum pugnabit pro te.
19. Vir bonus fidejubet pro proximo , et qui perdidit ve-
recundiam derelinquet illum.
20. Gratias fidejussoris ne obliviscaris , dedit enim pro
te animam suam.
22. Bona fidejussoris evertet peccator, et ingratus sensu
derelinquet liberantem se.
24. Fidejussio multos perdidit dirigentes , et commovit
illos quasi fluctus maris.
25. Viros potentes migrare fecit , et vagati sunt in genti
bus alienis.
26. Peccator incidens in fidejussionem , et sectans redem.
ptiones incidet in judicia.
27. Recupera proximum secundum virtutem tuam, et
attende tibi ne incidas.
28. Initium vitæ aqua et panis et vestimentum , et domus
tegens turpitudinem.
29. Melior est victus pauperis sub tegmine asserum, quam
epulæ splendidæ in alienis.
30. Super minimum et magnum placeat tibi.
31. Vita nequam de domo in domum , et ubi hospitabitur,
non aperiet os.
32. Hospitio suscipies et potabis ad ingrata , et praeterea
in his amara audies.
33. Transi , hospes , orna mensam , et si quid in manu tua
ciba me.
34. Exi , hospes , a facie honoris , advenit mihi hospitio
suscipiendus frater, opus est domo.
35. Gravia haec homini habenti sensum , increpatio domus
et improperium fœneratoris.
CAPUT XXX.
DE LIBERIS .
1. Qui diligit filium suum assiduabit illi flagella , ut laete-
tur in novissimo suo.
2. Qui erudit filium suum lucrabitur in illo , et in medio
notorum in illo gloriabitur.
3. Qui.docet filium suum in zelum mittet inimicum , et in
medio amicorum gloriabitur in illo.
4. Mortuus est pater ejus , et quasi non est mortuus : si-
milem enim sibi reliquit post se.
5. In vita sua vidit et laetatus est , et in obitu suo non est
contristatus.
21. Fidejussorem fugiet peccator, et inutilis in cogitatione
relinquet.
30. ... et improperium peregrinationis tuæ non audies,
20
306 ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ. Κεφ. Λ'.

6. Ἐναντίον ἐχθρῶν κατέλιπεν ἔκδικον, καὶ τοῖς ¦ 6. Contra inimicos reliquit defensorem , et amicis red-
φίλοις ἀνταποδιδόντα χάριν. dentem gratiam.
7. Περιψύχων υἱὸν καταδεσμεύσει τραύματα αὐτοῦ , 7. Refrigerans filium colligabit vulnera illius , et ad omnem
καὶ ἐπὶ πάσῃ βοῇ ταραχθήσεται σπλάγχνα αὐτοῦ. clamorem turbabuntur viscera sua.
8. Ἵππος ἀδάμαστος ἀποβαίνει σκληρὸς , καὶ υἱὸς 8. Equus indomitus evadit durus , et filius remissus eva
dit præceps .
ἀνειμένος ἐκβαίνει προαλής.
9. Τιθήνησον τέκνον καὶ ἐκθαμβήσει σε , σύμπαιξον 8. Lacta filium et paventem te faciet , lude cum illo et
contristabit te.
αὐτῷ καὶ λυπήσει σε.
το. Μὴ συγγελάσης αὐτῷ ἵνα μὴ συνοδυνηθῆς , καὶ 10. Ne corrideas illi ne simul doleas , et in novissimo
ἐπ' ἐσχάτω γομφιάσεις τοὺς ὀδόντας σοῦ. quaties dentes.
11. Μὴ δῶς αὐτῷ ἐξουσίαν ἐν νεότητι , ( a) 11. Non des illi potestatem in juventute ,
(b) 12. θλάσον τὰς πλευρὰς αὐτοῦ , ὡς ἔστι νήπιος , 12. tunde latera illius , dum infans est , ne forte induratus
μήποτε σκληρυνθεὶς ἀπειθήσῃ σοι . non credat tibi.
13. Παίδευσον τὸν υἱόν σου , καὶ ἔργασαι ἐν αὐτῷ , 13. Erudi filium tuum , et operare in illo , ne in turpitu
ἵνα μὴ ἐν τῇ ἀσχημοσύνη σου προςκόψῃ. dinem tuam offendat.
(α) 11. Καὶ μὴ παρίδης τὰς ἀγνοίας αὐτοῦ. 11. Et ne despicias ignorantias illius .
(b) 12. Κάμψον τὸν τράχηλον αὐτοῦ ἐν νεότητι . ( * ) 12. Curva cervicem ejus in juventute.
ΠΕΡΙ ΥΓΙΕΙΑΣ. DE SANITATE.
14. Κρείσσων πτωχὸς ὑγιὴς καὶ ἰσχύων τῇ ἕξει , ἢ 14. Melior est pauper sanus et fortis viribus , quam dives
πλούσιος μεμαστιγωμένος εἰς σῶμα αὐτοῦ. flagellatus in corpore suo.
15. Ὑγεία καὶ εὐεξία βέλτιον παντὸς χρυσίου , καὶ 15. Sanitas et bona habitudo melior est omni auro , et
σῶμα εύρωστον ἢ ὄλβος ἀμέτρητος . corpus validum quam census immensus.
16. Οὐκ ἔστι πλοῦτος βελτίων ὑγείας σώματος , καὶ 16. Non est census melior sanitate corporis , et non est
· οὐκ ἔστιν εὐφροσύνη ὑπὲρ χαρὰν καρδίας . oblectamentum super cordis gaudium.
17. Κρείσσων θάνατος ὑπὲρ ζωὴν πικρὰν ἢ ἀῤῥώστη- 17. Melior est mors quam vita amara aut languor perse-
μα ἔμμονον. verans.
18. Αγαθὰ ἐκκεχυμένα ἐπὶ στόματι κεκλεισμένῳ , 18. Bona offusa ad os clausum , appositiones epularum
θέματα βρωμάτων παρακείμενα ἐπὶ τάφῳ. apposita super sepulcrum .
10. Τι συμφέρει κάρπωσις εἰδώλῳ ; Οὔτε γὰρ ἔδεται 19. Quid prodest oblatio idolo ? Nec enim manducabit nee
οὔτε μὴ ὀσφρανθῇ , odorabitur,
20. οὕτως ὁ ἐκδιωκόμενος ὑπὸ Κυρίου. 20. sic qui persecutionem patitur a Domino.
21. Βλέπων ἐν ὀφθαλμοῖς καὶ στενάζων, ὥςπερ εὐ- 21. Videns oculis et ingemiscens , sicut spado comple-
-νοῦχος περιλαμβάνων παρθένον καὶ στενάζων. ctens virginem et suspirans.
22. Μὴ δῶς εἰς λύπην τὴν ψυχήν σου , καὶ μὴ θλίψης 22. Non des in tristitiam animam tuam , et non affligas
σεαυτὸν ἐν βουλῇ σου. temetipsum in consilio tuo.
23. Εὐφροσύνη καρδίας ζωὴ ἀνθρώπου , καὶ ἀγαλλία- 23. Jucunditas cordis haec est vita hominis , et exsultatio
μα ἀνδρὸς μακροημέρευσις. viri est longævitas .
24. Αγάπα τὴν ψυχήν σου , καὶ παρακάλει τὴν καρ 24. Dilige animam tuam , et consolare cor tuum, et tri-
δίαν σου , καὶ λύπην μακρὰν ἀπόστησον ἀπὸ σοῦ. stitiam longe expelle a te.
25. Πολλοὺς γὰρ ἀπέκτεινεν ἡ λύπη , καὶ οὐκ ἔστιν 25. Multos enim occidit tristitia , et non est utilitas in ea.
ὠφέλεια ἐν αὐτῇ .
26. Ζῆλος καὶ θυμὸς ἐλαττοῦσιν ἡμέρας , καὶ πρὸ 26. Zelus et iracundia minuunt dies , et ante tempus se-
καιροῦ γῆρας ἄγει μέριμνα. nectam adducit cogitatus.
(**) ( Vulg. XXXII , 16.) Ὡς καλαμώμενος ὀπίσω ( Vulg. XXXIII , 16. ) Quasi qui colligit acinos post vin-
τρυγητῶν, demiatores ,
17. ἐν εὐλογία Κυρίου ἔφθασα , καὶ ὡς τρυγῶν ἐπλή- 17. in benedictione Domini perveni , et quasi qui vinde-
ρωσα ληνόν. miat replevi torcular.
18. Κατανοήσατε ὅτι οὐκ ἐμοὶ μόνῳ ἐκοπίασα, ἀλλὰ 18. Respicite quoniam non mihi soli laboravi , sed omni-
πᾶσι τοῖς ζητοῦσι παιδείαν . bus exquirentibus disciplinam .
19. Ακούσατέ μου , μεγιστάνες λαοῦ , καὶ οἱ ἡγού- 19. Audite me , magnates populi , et rectores ecclesiae ,
μενοι ἐκκλησίας , ἐνωτίσασθε . auribus percipite.
20. Υἱῷ καὶ γυναικὶ , ἀδελφῷ καὶ φίλῳ μὴ δῶς ἐξου- 20. Filio et mulieri , fratri et amico non des potestatem
σίαν ἐπὶ σὲ ἐν ζωῇ σου , καὶ μὴ δῶς ἑτέρῳ τὰ χρήματα super te in vita tua , et non dederis aliis pecunias tuas , ne
σου , ἵνα μὴ μεταμεληθεὶς δέη περὶ αὐτῶν. forte poeniteat te et depreceris pro illis.
21. Ἕως ἔτι ζῆς καὶ πνοὴ ἐν σοὶ , μὴ ἀλλάξῃς σεαυ- 21. Dum adhuc superes et spiratio in te , ne alienes te
psum omni carni.
τὸν πάσῃ σαρκί.

(*) 12. ... καὶ ἔσται σοι ὀδύνη ψυχῆς. ( Compl.) 12. ... et erit tibi dolor animæ.
(**) 46. Κἀγὼ ἔσχατος ἠγρύπνησα. 16. Et ego novissimus evigilavi.
 SAPIENTIA SIRACH. CAP. XXXI. 307

22. Κρεῖσσον γάρ ἐστι τὰ τέκνα δεηθῆναί σου , ἢ σὲ 22. Melius est enim ut filii tui te rogent , quam te re-
ἐμβλέπειν εἰς χεῖρας υἱῶν σου . spicere in manus filiorum tuorum.
23. Ἐν πᾶσι τοῖς ἔργοις σου γίνου ὑπεράγων, 23. In omnibus operibus tuis præcellens esto ,
24. μὴ δῶς μῶμον ἐν τῇ δόξῃ σου . Ἐν ἡμέρᾳ συν- 24. ne dederis maculam in gloria tua. In die consumma-
τελείας ἡμερῶν ζωῆς σου καὶ ἐν καιρῷ τελευτῆς διάδος | tionis dierum vitae tuæ et in tempore exitus distribue hae
κληρονομίαν . reditatem tuam.

ΠΕΡΙ ΔΟΥΛΩΝ. DE SERVIS .

25. Χορτάσματα καὶ ῥάβδος καὶ φορτία ὄνῳ , ἄρτος
καὶ παιδεία καὶ ἔργον οἰκέτη .
26. Εργασαι ἐν παιδὶ καὶ εὑρήσεις ἀνάπαυσιν, ἄνες
χεῖρας αὐτῷ καὶ ζητήσει ἐλευθερίαν .
27. Ζυγὸς καὶ ἱμὰς κάμψουσι τράχηλον ,
28. καὶ οἰκέτῃ κακούργω στρήβλαι καὶ βάσανοι .
Εμβαλε αὐτὸν εἰς ἐργασίαν, ἵνα μὴ ἀργῇ ·
29. πολλὴν γὰρ κακίαν ἐδίδαξεν ἡ ἀργία.
30. Εἰς ἔργα κατάστησον καθὼς πρέπει αὐτῷ , κἂν
μὴ πειθαρχῇ , βάρυνον τὰς πέδας αὐτοῦ . Καὶ μὴ πε-
ρισσεύσῃς ἐν πάσῃ σαρκὶ , καὶ ἄνευ κρίσεως μὴ ποιή-
σης μηδέν.
3r. Εἰ ἔστι σοι οἰκέτης , ἔστω ὡς σὺ , ὅτι ἐν αἵματι
ἐκτήσω αὐτόν . Εἰ ἔστι σοι οἰκέτης , ἄγε αὐτὸν ὡς σεαυ-
τὸν, ὅτι ὡς ἡ ψυχή σου ἐπιδεήσεις αὐτοῦ.
32. Ἐὰν κακώσης αὐτὸν
33. καὶ ἀπάρας ἀποδρᾷ , ἐν ποία ὁδῷ ζητήσεις αὐτ
τόν ;
25. Pabula et virga et onera asino , panis et disciplina et
opus servo .
26. Operare in puero et invenies requiem , laxa manus
illi et quæret libertatem.
27. Jugum et lorum curvabunt collum ,
28. et servo malefico torturae et tormenta. Mitte illum in
operationem , ne vacet :
29. multam enim malitiam docuit otiositas.
30. In opera constitue illum prout condecet illum , quod
si non obaudierit , aggrava pedes ejus . Et non amplifices
super omnem carnem , et sine judicio nihil facias.
31. Si est tibi servus , sit sicut tu , quoniam in sanguine
comparasti eum. Si est tibi servus, tracta eum sicut teipsum,
quoniam tamquam anima tua egebis eo.
32. Si afflixeris eum
33. et tollens aufugiat , in qua via quæres illum ?

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΛΑ΄. CAPUT XXXI.

( Vulg. XXXIV, 1. ) Κεναὶ ἐλπίδες καὶ ψευδεῖς ἀσυ-
νέτῳ ἀνδρὶ , καὶ ἐνύπνια ἀναπτεροῦσιν ἄφρονας.
2. Ως δρασσόμενος σκιᾶς καὶ διώκων ἄνεμον , οὕτως
ὁ ἐπέχων ἐνυπνίοις.
3. Τοῦτο κατὰ τούτου ὅρασις ἐνυπνίων, κατέναντι
προςώπου ὁμοίωμα προσώπου .
4. Ἀπὸ ἀκαθάρτου τί καθαρισθήσεται ; καὶ ἀπὸ
ψευδοῦς τί ἀληθεύσει ;
5. Μαντεῖαι καὶ οἰωνισμοὶ καὶ ἐνύπνια μάταια
ἐστι ,
6. καὶ ὡς ὠδινούσης φαντάζεται καρδία . Ἐὰν μὴ
παρὰ Ὑψίστου ἀποσταλῇ ἐν ἐπισκοπῇ , μὴ δῷς εἰς Altissimo fuerint missa in visitatione , ne dederis ad illa
αὐτὰ τὴν καρδίαν σου.
7. Πολλοὺς ἐπλάνησε τὰ ἐνύπνια , καὶ ἐξέπεσον ἐλ-
πίζοντες ἐπ' αὐτοῖς.
· 8. Sine mendacio consummabitur lex , et sapientia ori
8. Ανευ ψεύδους συντελεσθήσεται νόμος , καὶ σοφία
στόματι πιστῷ τελείωσις.
9. Ανὴρ πεπαιδευμένος ἔγνω πολλὰ , καὶ ὁ πολύ-
πειρος ἐκδιηγήσεται σύνεσιν .
10. Ὃς οὐκ ἐπειράθη ὀλίγα οἶδεν, ὁ δὲ πεπλανη-
μένος πληθυνεί πανουργίαν.
12. Πολλὰ ἑώρακα ἐν τῇ ἀποπλανήσει μου , καὶ
πλείονα τῶν λόγων μου , σύνεσίς μου.
13. Πλεονάκις ἕως θανάτου ἐκινδύνευσα , καὶ διεσώ-
θην τούτων χάριν.
14. Πνεῦμα φοβουμένων Κύριον ζήσεται ,
15. ἡ γὰρ ἐλπὶς αὐτῶν ἐπὶ τὸν σώζοντα αὐτούς.
16. Ὁ φοβούμενος Κύριον οὐ μὴ εὐλαβηθήσεται ,
καὶ οὐ μὴ δειλιάσῃ , ὅτι αὐτὸς ἐλπὶς αὐτοῦ.
17. Φοβουμένου τὸν Κύριον μακαρία ἡ ψυχή
( Vulg. XXXIV , 1.) Vana spes et mendaces viro insensato,
et somnia volare faciunt imprudentes.
2. Quasi qui apprehendit umbram et persequitur ventum ,
sic qui attendit somniis.
3. Hoc juxta hoc visio somniorum, ante faciem similitudo
faciei.
4. Ab immundo quid mundabitur ? et a falso quid verum
erit?
5. Divinationes et auguria et somnia vana sunt ,
6. et sicut parturientis cor phantasias patitur. Nisi ab
cor tuum.
7. Multos errare fecerunt somnia , et exciderunt speran-
tes in illis.
fideli perfectio .
9. Vir eruditus novit multa , et qui multa expertus est
enarrabit intellectum .
10. Qui non est expertus pauca novit, qui autem vagatus
est multiplicabit astutiam.
12. Multa vidi in circumerratione mea , et plura ver-
borum meorum , intellectus meus.
13. Sape usque ad mortem periclitatus sum , et salvatus
sum horum gratia.
14. Spiritus timentium Dominum vivet ,
15. spes enim illorum in salvantem illos.
16. Qui timet Dominum non trepidabit, et non parebit ,
quoniam ipse est spes ejus.
17. Timentis Dominum beata est anima :
20.
308 ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ . Κεφ . ΛΒ'.

18. τίνι ἐπέχει , καὶ τίς ἀντιστήριγμα αὐτοῦ ; 18. cui intendit, et quis est fortitudo ejus ?
19. Οἱ ὀφθαλμοὶ Κυρίου ἐπὶ τοὺς ἀγαπῶντας αὐτὸν, 19. Oculi Domini super diligentes eum , protectio po-
ὑπερασπισμὸς δυναστείας καὶ στήριγμα ἰσχύος , σκέπη tentiæ et firmamentum virtutis , tegmen ab ardore et teg-
ἀπὸ καύσωνος καὶ σκέπη ἀπὸ μεσημβρίας , men a meridie ,
20. φυλακὴ ἀπὸ προςκόμματος καὶ βοήθεια ἀπὸ πτώ- 20. custodia ab offensione et adjutorium a casu. Exal-
ματος. Ανυψῶν ψυχὴν καὶ φωτίζων ὀφθαλμοὺς , ἴασιν tans animam et illuminans oculum, dans sanitatem , vitam
διδοὺς , ζωὴν καὶ εὐλογίαν . et benedictionem.
21. Θυσιάζων ἐξ ἀδίκου , προςφορὰ μεμωκημένη , 21. Immolantis ex iniquo , oblatio subsannata , et non
καὶ οὐκ εἰς εὐδοκίαν μωκήματα ἀνόμων . sunt beneplacitæ subsannationes injustorum.
23. Οὐκ εὐδοκεῖ ὁ Ὕψιστος ἐν προςφοραῖς ἀσεβῶν, 23. Oblationes impiorum non probat Altissimus , neque
οὐδὲ ἐν πλήθει θυσιῶν ἐξιλάσκεται ἁμαρτίας. in multitudine sacrificiorum propitiatur peccatis.
24. Θύων υἱὸν ἔναντι τοῦ πατρὸς αὐτοῦ , ὁ προςά- 24. Victimat filium in conspectu patris sui , qui offert
γων θυσίαν ἐκ χρημάτων πενήτων . sacrificium ex substantia pauperum .
25. Αρτος ἐπιδεομένων ζωὴ πτωχῶν, ὁ ἀποστερῶν 25. Panis egentium vita pauperum est , qui defraudat
αὐτὴν ἄνθρωπος αἱμάτων . illam homo sanguinum est.
26. Φονεύων τὸν πλησίον , ὁ ἀφαιρούμενος συμ- 26. Qui aufert victum occidit proximum ,
βίωσιν,
27. καὶ ἐκγέων αἷμα ὁ ἀποστερῶν μισθὸν μια 27. et qui fraudat mercedem mercenarii effundit sangui
σθίου. nem .
28. Εἷς οἰκοδομῶν, καὶ εἷς καθαιρῶν, τί ὠφέλησαν 28. Unus adificans , et unus destruens , quid proficiunt
πλεῖον ἢ κόπους ; aliud quam labores ?
29. Εἷς εὐχόμενος καὶ εἷς καταρώμενος , τίνος φω- 29. Unus orans et unus maledicens , cujus vocem exau-
νῆς εἰςακούσεται ὁ Δεσπότης ; diet Dominus?
30. Βαπτιζόμενος ἀπὸ νεκροῦ καὶ πάλιν ἁπτόμενος 30. Qui baptizatur a mortuo et iterum tangit eum, quid
αὐτοῦ , τί ὠφέλησε τῷ λουτρῷ αὐτοῦ ; profecit lavatione sua?
31. Οὕτως ἄνθρωπος νηστεύων ἐπὶ τῶν ἁμαρτιῶν 31. Sic homo qui jejunat in peccatis suis, et iterum vadit
αὐτοῦ , καὶ πάλιν πορευόμενος καὶ τὰ αὐτὰ ποιῶν, τῆς | et facit eadem , orationem illius quis exaudiet , et quid pro-
προςευχῆς αὐτοῦ τίς εἰςακούσεται , καὶ τί ὠφέλησεν ἐν fecit humiliando se?
τῷ ταπεινωθῆναι αὐτόν ;
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΛΒ'. CAPUT XXXII.
(XXXV, 1.) Ὁ συντηρῶν νόμον πλεονάζει προςφοράς . (XXXV, 1. ) Qui conservat legem multiplicat oblationes.
2. Θυσιάζων σωτηρίου ὁ προςέχων ἐντολαῖς . 2. Sacrificans salutare qui attendit mandatis.
4. Ανταποδιδοὺς χάριν προςφέρων σεμίδαλιν, καὶ ὁ 4. Qui retribuit gratiam offert similaginem , et qui facit
ποιῶν ἐλεημοσύνην θυσιάζων αἰνέσεως. eleemosynam offert sacrificium laudis .
6. Εὐδοκία Κυρίου ἀποστῆναι ἀπὸ πονηρίας , καὶ 5. Beneplacitum est Domino recedere ab iniquitate , et
ἐξιλασμὸς ἀποστῆναι ἀπὸ ἀδικίας. propitiatio recedere ab injustitia.
6. Μὴ ὀφθῇς ἐν προςώπῳ Κυρίου κενὸς , 6. Non apparebis ante conspectum Domini vacuus ,
7. πάντα γὰρ ταῦτα χάριν ἐντολῆς . 7. hæc enim omnia propter mandatum.
8. Προςφορὰ δικαίου λιπαίνει θυσιαστήριον, καὶ ἡ 8. Oblatio justi impinguat altare , et odor suavitatis ejus
εὐωδία αὐτῆς ἔναντι Ὑψίστου . est in conspectu Altissimi.
9. Θυσίᾳ ἀνδρὸς δικαίου δεκτὴ , καὶ τὸ μνημόσυνον 9. Sacrificium viri justi acceptum est , et memoria ejus
· αὐτῆς οὐκ ἐπιλησθήσεται . non tradetur oblivioni.
10. Ἐν ἀγαθῷ ὀφθαλμῷ δόξασον τὸν Κύριον, καὶ 10. In bono oculo glorifica Dominum , et non minuas
μὴ σμικρύνης ἀπαρχὴν χειρῶν σου. primitias manuum tuarum.
II . Ἐν πάσῃ δόσει ἱλάρωσον τὸ πρόςωπόν σου , καὶ 11. In omni datu hilarem fac vultum tuum , et in exsul-
ἐν εὐφροσύνῃ ἁγίασον δεκάτην. tatione sanctifica decimas.
12. Δὸς Υψίστῳ κατὰ τὴν δόσιν αὐτοῦ , καὶ ἐν 12. Da Altissimo secundum datum ejus , et in bono.oculo
ἀγαθῷ ὀφθαλμῷ καθεύρεμα χειρός . inventionem manus.
13. Ὅτι Κύριος ἀνταποδιδούς ἐστι , καὶ ἑπταπλάσια 13. Quoniam Dominus retribuens est, et septies tantum
· ἀνταποδώσει σοι. reddet tibi.
14. Μὴ δωροκόπει , οὐ γὰρ προςδέξεται . 14. Ne minuas de munere , non enim suscipiet.
16. Καὶ μὴ ἔπεχε θυσίᾳ ἀδίκῳ , ὅτι Κύριος κριτής 15. Et non attendas sacrificio injusto, quoniam Dominus
ἐστι , καὶ οὐκ ἔστι παρ' αὐτῷ δόξα προςώπου. judex est, et non est apud illum gloria persona.
16. Οὐ λήψεται πρόςωπον ἐπὶ πτωχοῦ , καὶ δέησιν 16. Non accipiet personam in pauperem , et deprecatio-
ἠδικημένου εἰςακούσεται . nem laesi exaudiet.
17. Οὐ μὴ ὑπερίδῃ ἱκετείαν ὀρφανοῦ , καὶ χήραν ἐὰν 17. Non despiciet preces pupilli , nec viduam si effundat
ἐκχέῃ λαλιάν. loquelam. "
18. Οὐχὶ δάκρυα χήρας ἐπὶ σιαγόνα καταβαίνει , καὶ 18. Nonne lacrymæ viduæ ad maxillam descendunt , et
ἡ καταβόησις ἐπὶ τῷ καταγαγόντι αὐτά ; exclamatio super deducentem eas?
 SAPIENTIA SIRACH . CAP. XXXIV. 309

20. Θεραπεύων ἐν εὐδοκία δεχθήσεται , καὶ ἡ δέησις 20. Qui colit in beneplacito suscipietur , et deprecatio il-
αὐτοῦ ἕως νεφελῶν συνάψει. lius usque ad nubes attinget.
21. Προςευχὴ ταπεινοῦ νεφέλας διῆλθε , καὶ ἕως συν- 21. Oratio humiliantis se nubes penetravit , et donec
εγγίσῃ , οὐ μὴ παρακληθῇ , καὶ οὐ μὴ ἀποστῇ ἕως ἐπι- propinquet , non revocabitur, et non discedet donec aspi-
σκέψηται ὁ Ὕψιστος . Καὶ κρινεῖ δικαίως , καὶ ποιήσει | ciat Altissimus. Et judicabit juste , et faciet judicium ,
κρίσιν,
22. καὶ ὁ Κύριος οὐ μὴ βραδύνῃ , οὐδὲ μὴ μακροθυ 22. et Dominus non tardabit , et non habebit in illis pa-
μήσει ἐπ' αὐτοῖς ἕως ἂν συντρίψῃ ὀσφὺν ἀνελεημό- tientiam quousque contribulet dorsum immisericordium.
νων.
23. Καὶ τοῖς ἔθνεσιν ἀνταποδώσει ἐκδίησιν, ἕως 23. Et gentibus reddet vindictam , donec tollat multitu-
ἐξάρῃ πλῆθος ὑβριστῶν καὶ σκῆπτρα ἀδίκων συν- dinem superborum et sceptra iniquorum contribulet :
τρίψῃ ·
24. ἕως ἀνταποδῷ ἀνθρώπῳ κατὰ τὰς πράξεις αὐτοῦ , 24. donec reddat homini secundum actus ejus , et opera
καὶ τὰ ἔργα τῶν ἀνθρώπων κατὰ τὰ ἐνθυμήματα αὐ- hominum secundum cogitationes eorum :
τῶν ·
25. ἕως κρινῇ τὴν κρίσιν τοῦ λαοῦ αὐτοῦ , καὶ εὐ 25. donec judicet judicium plebis suæ , et laetificabit eos
φρανεῖ αὐτοὺς ἐν τῷ ἐλέει αὐτοῦ. misericordia sua.
26. Ὡραῖον ἔλεος ἐν καιρῷ θλίψεως αὐτοῦ , ὡς νε- 26. Speciosa misericordia in tempore tribulationis ejus ,
φέλαι ὑετοῦ ἐν καιρῷ ἀβροχίας . quasi nubes pluviæ in tempore siccitatis .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΑΓ΄ . CAPUT XXXIII .

(Vulg . XXXVI .) 1. Ἐλέησον ἡμᾶς , Δέσποτα ὁ Θεὸς
πάντων, καὶ ἐπίβλεψον.
2. Καὶ ἐπίβαλε τὸν φόβον σου ἐπὶ πάντα τὰ ἔθνη ·
3. ἔπαρον τὴν χεῖρά σου ἐπὶ ἔθνη ἀλλότρια , καὶ
ἰδέτωσαν τὴν δυναστείαν σου .
4. Ὥςπερ ἐνώπιον αὐτῶν ἡγιάσθης ἐν ἡμῖν, οὕτως
ἐνώπιον ἡμῶν μεγαλυνθείης ἐν αὐτοῖς.
5. Καὶ ἐπιγνώτωσάν σε καθάπερ καὶ ἡμεῖς ἐπέγνω-
μεν, ὅτι οὐκ ἔστι Θεὸς πλήν σου , Κύριε .
6. Ἐγκαίνισον σημεῖα , καὶ ἀλλοίωσον θαυμάσια ·
7. δόξασον χεῖρα καὶ βραχίονα δεξιὸν ,
8. ἔγειρον θυμὸν, καὶ ἔκχεον ὀργήν.
9. Εξαρον ἀντίδικον, καὶ ἔκτριψον ἐχθρόν .
10. Σπεῦσον καιρὸν καὶ μνήσθητι ὁρκισμοῦ , καὶ ἐκ-
διηγησάσθωσαν τὰ μεγαλεῖά σου .
11. Ἐν ὀργῇ πυρὸς καταβρωθήτω ὁ σωζόμενος , καὶ
οἱ κακοῦντες τὸν λαόν σου εὕροισαν ἀπώλειαν.
12. Σύντριψον κεφαλὰς ἀρχόντων ἐχθρῶν λεγόντων ·
Οὐκ ἔστι πλὴν ἡμῶν.
13. Σύναγε πάσας φυλὰς Ἰακώβ. Λαμπρὰ καρδία
καὶ ἀγαθὴ ἐπὶ ἐδέσμασι τῶν βρωμάτων αὐτῆς ἐπιμε- |
λήσεται .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΑΔ'.
( Vulg. XXXVI .) 1. Miserere nostri , Domine Deus om-
nium , et respice.
2. Et immitte timorem tuum super omnes gentes :
3. extolle manum tuam super gentes alienas , et videant
potentiam tuam.
4. Sicut coram illis sanctificatus es in nobis , ita coram
nobis magnificeris in illis.
5. Et agnoscant te secundum quod et nos agnovimus ,
quoniam non est Deus præter te , Domine.
6. Innova signa , et immuta mirabilia :
7. glorifica manum et brachium dextrum,
8. excita furorem, et effunde iram.
9. Aufer adversarium , et afflige inimicum.
10. Festina tempus et memento juramenti, et enarrentur
mirabilia tua.
11. In ira ignis devoretur qui salvatur , et qui pessimant
plebem tuam inveniant perditionem.
12. Contere capita principum inimicorum dicentium :
Non est præter nos.
13. Congrega omnes tribus Jacob. Splendidum cor et
bonum in epulis ciborum suorum diligentiam adhibebit.
CAPUT XXXIV.

( Vulg. XXXI . ) . Αγρυπνία πλούτου ἐκτήκει σάρ-
κας , καὶ ἡ μέριμνα αὐτοῦ ἀφιστῷ ὕπνον.
2. Μέριμνα ἀγρυπνίας ἀπαιτήσει νυσταγμὸν, καὶ
ἀῤῥώστημα βαρύ ἐκνήψει ὕπνος.
3. Εκοπίασε πλούσιος ἐν συναγωγῇ χρημάτων , καὶ
ἐν τῇ ἀναπαύσει ἐμπίπλαται τῶν τρυφημάτων αὐτοῦ. | requie repletur deliciis suis.
4. Εκοπίασε πτωχὸς ἐν ἐλαττώσει βίου , καὶ ἐν τῇ
ἀναπαύσει ἐπιδεὴς γίνεται .
5. Ὁ ἀγαπῶν χρυσίον οὐ δικαιωθήσεται , καὶ ὁ
διώχων διαφθορὰν αὐτὸς πλησθήσεται .
6. Πολλοὶ ἐδόθησαν εἰς πτῶμα χάριν χρυσίου , καὶ
ἐγενήθη ἀπώλεια αὐτῶν κατὰ πρόςωπον αὐτῶν.
7. Ξύλον προςκόμματός ἐστι τοῖς ἐνθυσιάζουσιν αὐτ
τῷ , καὶ πᾶς ἄφρων ἁλώσεται ἐν αὐτῷ .
( Vulg. XXXI.) 1. Vigilia divitiarum tabefacit carnes ,
et cogitatus illarum aufert somnum .
2. Sollicitudo vigilia interpellabit dormitationem , et in-
firmitatem gravem digeret somnus.
3. Laboravit dives in congregatione pecuniarum , et in
4. Laboravit pauper diminutione victus , et in requie
indigens fit.
5. Qui aurum diligit non justificabitur, et qui insequitur
corruptionem ipse replebitur.
6. Multi dati sunt in casum propter aurum , et facta
est perditio ipsorum ad faciem ipsorum.
7. Lignum offensionis est sacrificantibus ei , et omnis.
imprudens capietur in illo .
310 ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ. Κεφ . ΛΔ'.
8. Μακάριος πλούσιος ὃς εὑρέθη ἄμωμος , καὶ ὃς
ὀπίσω χρυσίου οὐκ ἐπορεύθη .
9. Τίς ἐστι καὶ μακαριοῦμεν αὐτόν ; ἐποίησε γὰρ
θαυμάσια ἐν λαῷ αὐτοῦ.
10. Τίς ἐδοκιμάσθη ἐν αὐτῷ καὶ ἐτελειώθη ; Καὶ
ἔστω εἰς καύχησιν. Τίς ἐδύνατο παραβῆναι καὶ οὐ πα-
ρέβη , καὶ ποιῆσαι κακὰ καὶ οὐκ ἐποίησεν ;
11. Στερεωθήσεται τὰ ἀγαθὰ αὐτοῦ , καὶ τὰς ἐλεημο
σύνας αὐτοῦ ἐκδιηγήσεται ἐκκλησία.
12. Ἐπὶ τραπέζης μεγάλης ἐκάθισας ; Μὴ ἀνοίξῃς
ἐπ' αὐτῆς φάρυγγά σου ,
13. καὶ μὴ εἶπης · Πολλά γε τὰ ἐπ' αὐτῆς.
14. Μνήσθητι ὅτι κακὸν ὀφθαλμὸς πονηρὸς ,
15. πονηρότερον ὀφθαλμοῦ τί ἔκτισται ; Διὰ τοῦτο
ἀπὸ παντὸς προςώπου δακρύει .
16. Οὗ ἐὰν ἐπιβλέψη , μὴ ἐκτείνης χεῖρα ,
17. καὶ μὴ συνθλίβου αὐτῷ ἐν τρυβλίω .
18. Νόει τὰ τοῦ πλησίον ἐκ σεαυτοῦ , καὶ ἐπὶ παντὶ
πράγματι διανοοῦ.
19. Φάγε ὡς ἄνθρωπος τὰ παρακείμενά σοι , καὶ μὴ
διαμασῶ , μὴ μισηθῇς.
20. Παῦσαι πρῶτος χάριν παιδείας , καὶ μὴ ἀπλη-
στεύου μήποτε προςκόψης .
21. Καὶ εἰ ἀναμέσον πλειόνων ἐκάθισας , πρότερος
αὐτῶν μὴ ἐκτείνῃς τὴν χεῖρά σου .
22. Ὡς ἱκανὸν ἀνθρώπῳ πεπαιδευμένῳ τὸ ὀλίγον,
καὶ ἐπὶ τῆς κοίτης αὐτοῦ οὐκ ἀσθμαίνει .
24. Ὕπνος ὑγιείας ἐπὶ ἐντέρῳ μετρίῳ · ἀνέστη πρωΐ ,
καὶ ἡ ψυχὴ αὐτοῦ μετ᾿ αὐτοῦ.
23. Πόνος ἀγρυπνίας καὶ χολέρας καὶ στρόφος μετὰ
ἀνδρὸς ἀπλήστου .
25. Καὶ εἰ ἐβιάσθης ἐν ἐδέσμασιν , ἀνάστα μεσοπω-
ρῶν καὶ ἀναπαύσῃ.
26. Ακουσόν μου , τέκνον, καὶ μὴ ἐξουδενώσῃς με ,
καὶ ἐπ' ἐσχάτῳ εὑρήσεις τοὺς λόγους μου .
27. Ἐν πᾶσι τοῖς ἔργοις σου γίνου ἐντρεχὴς , καὶ πᾶν
ἀῤῥώττημα οὐ μή σοι ἀπαντήσῃ .
28. Λαμπρὸν ἐπ' ἄρτοις εὐλογήσει χείλη , καὶ μαρ-
τυρία τῆς καλλονῆς αὐτοῦ πιστή .
29. Πονηρῷ ἐπ' ἄρτῳ διαγογγύσει πόλις , καὶ ἡ μαρ-
τυρία τῆς πονηρίας αὐτοῦ ἀκριβής.
30. Ἐν οἴνῳ μὴ ἀνδρίζου , πολλοὺς γὰρ ἀπώλεσεν ὁ
οἶνος.
31. Κάμινος δοκιμάζει στόμωμα ἐν βαφῇ , οὕτως
οἶνος καρδίας ἐν μάχῃ ὑπερηφάνων .
32. Επίσον ζωῆς οἶνος ἀνθρώπῳ , ἐὰν πίνῃς αὐτὸν
μέτρῳ αὐτοῦ.
33. Τίς ζωὴ ἐλασσουμένῳ οἴνῳ ;
35. Καὶ αὐτὸς ἔκτισται εἰς εὐφροσύνην ἀνθρώποις .
36. Αγαλλίαμα καρδίας καὶ εὐφροσύνη ψυχῆς οἶνος
πινόμενος ἐν καιρῷ αὐτάρκης .
38 , 39. Πικρία ψυχῆς οἶνος πινόμενος πολὺς , ἐν ἐρε-
βισμῷ καὶ ἀντιπτώματι .
40. Πληθύνει μέθη θυμὸν ἄφρονος εἰς πρόςκομμα ,
ἐλαττῶν ἰσχὺν καὶ προςποιῶν τραύματα.
41. Ἐν συμποσίῳ οἶνου μὴ ἐλέγξῃς τὸν πλησίον, καὶ
μὴ ἐξουδενώσῃς αὐτὸν ἐν εὐφροσύνῃ αὐτοῦ.
42. Λόγον ὀνειδισμοῦ μὴ εἴπῃς αὐτῷ , καὶ μὴ αὐτὸν
θλίψῃς ἐν ἀπαιτήσει .
8. Beatus dives qui inventus est sine macula, et qua post
aurum non abiit.
9. Quis est et beatificabimus eum ? fecit enim mirabilia
in populo suo.
10. Quis probatus est in illo et perfectus est ? Et sit in
gloriationem. Quis potuit transgredi et non est transgres-
sus , et facere mala et non fecit ?
11. Stabilientur bona illius , et eleemosynas illius enar-
rabit ecclesia.
12. Supra mensam magnam sedisti ? non aperias super
illam fauces ,
13. et ne dicas : Multa quidem sunt quæ super illam.
14. Memento quoniam malum est oculus nequam ,
15. nequius oculo quid creatum est ? Ideo ab omni facie
lacrymatur .
16. Quocumque aspexerit , ne extendas manum ,
17. et ne comprimaris cum eo in catino.
18. Intellige quæ sunt proximi ex te ipso , et in omni re
cogita.
19. Comede ut homo quae tibi sunt apposita , et non de-
vores , ne odio habearis.
20. Cessa prior causa disciplinæ , et noli esse insatiabilis
ne forte offendas.
21. Et si in medio multorum sedisti , prior illis ne exten-
das manum tuam.
22. Quam sufficiens est homini erudito exiguum , et in
lecto suo non laborat asthmate.
24. Somnus sanitatis in intestino moderato : surrexit
prior , et anima ipsius cum ipso.
23. Labor vigiliae et cholerae et tortura cum viro insatia-
bili .
25. Et si coactus fueris in epulis , surge in medio pomo-
rum et requiesces.
26. Audi me , fili, et ne spernas me , et in novissimo
invenies verba mea.
27. In omnibus operibus tuis esto velox , et omnis infir-
mitas non occurret tibi.
28. Splendidum in panibus benedicent labia , et testimo-
nium bonitatis illius fidele.
29. Nequissimo in pane obmurmurabit civitas , et testi-
monium nequitiæ illius certum .
30. In vino noli fortem agere , multos enim exterminavit
vinum .
31. Fornax probat aciem ferri in tinctura , sie vinum
corda in contentione superborum .
32. Æquale vitæ vinum homini , si bibas illud mensura
sua .
33. Quæ vita ei qui minuitur vino?
35. Et ipsum creatum est in jucunditatem hominis.
36. Exsultatio cordis et laetitia animæ vinum potatum in
tempore quod satis sit.
38 , 39. Amaritudo animae vinum potatum multum , in ir-
ritatione et contentione.
40. Multiplicat ebrietas furorem imprudentis in offen-
sionem , minorans virtutem et faciens vulnera.
41. In compotatione vini non arguas proximum , et non
despicias eum in jucunditate illius.
42. Verbum improperii ne dicas illi , et non premas il-
lum in repetendo.
 SAPIENTIA SIRACH. CAP. XXXVI.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΛΕ .
ΠΕΡΙ ΗΓΟΥΜΕΝΩΝ.
(Vulg. XXXII .) 1. Ἡγούμενον σε κατέστησαν ; Μὴ
ἐπαίρου , γίνου ἐν αὐτοῖς ὡς εἷς ἐξ αὐτῶν.
2. Φρόντισον αὐτῶν καὶ οὕτω κάθισον , καὶ πᾶσαν
τὴν χρείαν σου ποιήσας ἀνάπεσον ,
3. ἵνα εὐφρανθῇς δι' αὐτοὺς , καὶ εὐκοσμίας χάριν
λάβης στέφανον .
4. Λάλησον, πρεσβύτερο , πρέπει γάρ σοι ,
5. ἐν ἀκριβεῖ ἐπιστήμῃ , καὶ μὴ ἐμποδίσης μουσικά .
6. Ὅπου ἀκρόαμα , μὴ ἐκχέης λαλιὰν , καὶ ἀκαίρως
μὴ σοφίζου.
7. Σφραγὶς ἄνθρακος ἐπὶ κόσμῳ χρυσῷ , σύγκριμα
μουσικῶν ἐν συμποσίῳ οἴνου .
8. Ἐν κατασκευάσματι χρυσῷ σφραγὶς σμαράγδου ,
μέλος μουσικῶν ἐφ' ἡδεῖ οἴνω.
10. Λάλησον, νεανίσκε , εἰ χρεία σου , μόλις ·
II . δὶς ἐὰν ἐπερωτηθῇς , κεφαλαίωσον λόγον,
12. ἐν ὀλίγοις πολλά · γίνου ὡς γινώσκων, καὶ ἅμα
σιωπῶν.
13. Ἐν μέσῳ μεγιστάνων μὴ ἐξισάζου , καὶ ἑτέρου
λέγοντος μὴ πολλὰ ἀδολέσχει .
14. Πρὸ βροντῆς κατασπεύδει ἀστραπὴ , καὶ πρὸ
αἰσχυντηροῦ προελεύσεται χάρις.
15. Ἐν ὥρᾳ ἐξεγείρου καὶ μὴ οὐράγει , ἀπότρεχε εἰς
οἶκον καὶ μὴ ῥᾳθύμει . Ἐκεῖ παίζε
16. καὶ ποίει τὰ ἐνθυμήματά σου , καὶ μὴ ἁμάρτης
λόγῳ ὑπερηφάνῳ.
17. Καὶ ἐπὶ τούτοις εὐλόγησον τὸν ποιήσαντά σε ,
καὶ μεθύσκοντά σε ἀπὸ τῶν ἀγαθῶν αὐτοῦ.
18. Ὁ φοβούμενος Κύριον ἐκδέξεται παιδείαν, καὶ οἱ
ὀρθρίζοντες εὑρήσουσιν εὐδοκίαν .
19. Ὁ ζητῶν νόμον ἐμπλησθήσεται αὐτοῦ , καὶ ὁ
ὑποκρινόμενος σκανδαλισθήσεται ἐν αὐτῷ.
20. Οἱ φοβούμενοι Κύριον εὑρήσουσι κρῖμα , καὶ
δικαιώματα ὡς φῶς ἐξάψουσιν .
21. Ἄνθρωπος ἁμαρτωλὸς ἐκκλίνει ἐλεγμὸν, καὶ
κατὰ τὸ θέλημα αὐτοῦ εὑρήσει σύγκριμα.
22. Ανὴρ βουλῆς οὐ μὴ παρίδῃ διανόημα , ἀλλότριος
καὶ ὑπερήφανος οὐ καταπτήξει φόβον,
23. καὶ μετὰ τὸ ποιῆσαι μετ᾿ αὐτοῦ ἄνευ βουλῆς .
24. Ανευ βουλῆς μηδὲν ποιήσῃς , καὶ ἐν τῷ ποιῆσαί
σε μὴ μεταμελοῦ .
25. Ἐν ὁδῷ ἀντιπτώματος μὴ πορεύου , καὶ μὴ
προςκόψῃς ἐν λιθώδεσιν . Μὴ πιστεύσῃς ἐν ὁδῷ ἀπρο |
σκόπω ,
26. καὶ ἀπὸ τῶν τέκνων σου φύλαξαι .
27. Ἐν παντὶ ἔργῳ πίστευε τῇ ψυχῇ σου , καὶ γὰρ
τοῦτό ἐστι τήρησις ἐντολῶν.
28. Ὁ πιστεύων νόμῳ προςέχει ἐντολαῖς , καὶ ὁ πε-
ποιθὼς Κυρίῳ οὐκ ἐλαττωθήσεται .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Αϛ΄ .
( Vulg. XXXII .) 1. Τῷ φοβουμένῳ Κύριον οὐκ ἀπαν
τήσει κακὸν, ἀλλ' ἐν πειρασμῷ καὶ πάλιν ἐξελεῖται .
31-1
CAPUT XXXV .
DE RECTORIBUS.
(Vulg. XXXII. ) 1. Rectorem te posuerunt ? Noli extolli ,
esto in illis quasi unus ex ipsis.
2. Curam illorum habe et sic conside , et omni cura tua
explicita recumbe ,
3. ut læteris propter illos, et ornamenti gratia accipias com
ronam.
4. Loquere , major natu , decet enim te ,
5. in diligenti scientia , et non impedias musica.
6. Ubi est acroama , non effundas sermonem , et impor-
tune noli sapientiam ostentare.
7. Sigillum carbunculi in ornamento aureo , concentus
musicorum in compotatione vini.
8. In fabricatione aurea sigillum smaragdi , modulatio
musicorum in vino jucundo.
10. Adolescens , loquere , cum necessitas tui fuerit , vix :
11. si bis interrogatus fueris , in summam collige sermo-
nem ,
12. in paucis multa : esto quasi sciens , et simul tacens.
13. In medio magnatorum non agas æqualem , et alio di-
cente ne multa garrias.
14. Ante tonitruum festinat coruscatio , et ante verecun-
dum præibit gratia.
15. In hora exsurge et non sis ultimus, recurre in domum
et ne torpeas. Ibi lude
16. et fac cogitata tua , et ne pecces verbo superbo.
17. Et super his benedicito eum qui fecit te , et inebrian-
tem te de bonis suis.
18. Qui timet Dominum excipiet doctrinam , et qui mane
vigilant invenient benedictionem.
19. Qui quærit legem replebitur ea , et qui simulat scan-
dalizabitur in ea.
20. Qui timent Dominum invenient judicium , et justiti-
cationes quasi lumen accendent.
21. Homo peccator vitat correptionem , et secundum vo-
luntatem suam inveniet comparationem.
22. Vir consilii non despiciet considerationem , alienus
et superbus non pertimescet timorem ,
23. etiam postquam fecit secum sine consilio.
24. Sine consilio nihil facias , et in faciendo te non poni-
tebit.
25. In via ruins non eas , et non offendes in lapidosis.
Non credas te viae non explorata ,
26. et a filiis tuis cave.
27. In omni opere crede animae tua , hoc est enim obser-
vatio mandatorun.
28. Qui credit legi attendit mandatis , et qui confidit in
Domino non minorabitur.
CAPUT XXXVI.
( Vulg. XXXII.) 1. Timenti Dominum non occurret ma-
lum , sed in tentatione et iterum liberabit illum.
312 ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ. Κεφ . λς'.
2. Ανὴρ σοφὸς οὐ μισήσει νόμον · ὁ δὲ ὑποκρινόμενος
ἐν αὐτῷ , ὡς ἐν καταιγίδι πλοῖον.
3. Ἄνθρωπος συνετὸς ἐμπιστεύσει νόμῳ, καὶ ὁ νό
μος αὐτῷ πιστὸς
4. ὡς ἐρώτημα δικαίων. Ετοίμασον λόγον, καὶ οὕτως
ἀκουσθήσῃ · σύνδησον παιδείαν καὶ ἀποκρίθητι .
5. Τροχὸς ἁμάξης σπλάγχνα μωροῦ , καὶ ὡς ἄξων
στρεφόμενος δὁ διαλογισμὸς αὐτοῦ.
6. Ἵππος εἰς ὀχείαν ὡς φίλος μῶκος , ὑποκάτω παν-
τὸς ἐπικαθημένου χρεμετίζει .
7. Διατί ἡμέρα ἡμέρας ὑπερέχει , καὶ πᾶν φῶς ἡμέ
ρας ἐνιαυτοῦ ἀφ᾽ ἡλίου ;
8. Εν γνώσει Κυρίου διεχωρίσθησαν,
9. καὶ ἀλλοίωσε καιροὺς καὶ ἑορτάς .
10. Ἀπ᾿ αὐτῶν ἀνύψωσε καὶ ἡγίασε , καὶ ἐξ αὐτῶν
ἔθηκεν εἰς ἀριθμὸν ἡμερῶν. Καὶ ἄνθρωποι πάντες ἀπὸ |
ἐδάφους , καὶ ἐκ γῆς ἐκτίσθη Ἀδάμ.
1. Ἐν πλήθει ἐπιστήμης Κύριος διεχώρισεν αὐτοὺς ,
καὶ ἠλλοίωσε τὰς ὁδοὺς αὐτῶν.
12. Ἐξ αὐτῶν εὐλόγησε καὶ ἀνύψωσε, καὶ ἐξ αὐτῶν
ἡγίασε, καὶ πρὸς αὐτὸν ἤγγισεν · ἀπ' αὐτῶν κατηρά-
σατο καὶ ἐταπείνωσε, καὶ ἀνέστρεψεν αὐτοὺς ἀπὸ
στάσεως αὐτῶν.
13. Ὡς πηλὸς κεραμέως ἐν χειρὶ αὐτοῦ ,
14. πᾶσαι αἱ ὁδοὶ αὐτοῦ κατὰ τὴν εὐδοκίαν αὐτοῦ ·
οὕτως ἄνθρωποι ἐν χειρὶ τοῦ ποιήσαντος αὐτοὺς , ἀπο-
δοῦναι αὐτοῖς κατὰ τὴν κρίσιν αὐτοῦ.
15. Ἀπέναντι τοῦ κακοῦ τὸ ἀγαθὸν καὶ ἀπέναντι
τοῦ θανάτου ἡ ζωὴ , οὕτως ἀπέναντι εὐσεβοῦς ἁμαρ- -
τωλός. Καὶ οὕτως ἔμβλεψον εἰς πάντα τὰ ἔργα τοῦ
Υψίστου , δύο δύο , ἓν κατέναντι τοῦ ἑνός .
16. Κἀγὼ ἔσχατος ἠγρύπνησα , καὶ κατεκληρονό
μησα αὐτοὺς καθὼς ἀπ᾿ ἀρχῆς.
(Vulg. XXXVI.) 14. Ἐλέησον λαόν, Κύριε , κεκλημένον
ἐπ' ὀνόματί σου , καὶ Ἰσραὴλ ὃν πρωτογόνῳ ὁμοίωσας.
15. Οἰκτείρησον πόλιν ἁγιάσματός σου Ἱερουσαλήμ ,
πόλιν καταπαύματός σου .
16. Πλῆσον Σιὼν ἆραι τὰ λόγιά σου , καὶ ἀπὸ τῆς
δόξης σου τὸν λαόν σου .
17. Δὸς μαρτύριον τοῖς ἐν ἀρχῇ κτίσμασί σου , καὶ
ἔγειρον προφητείας τὰς ἐπ ' ὀνόματί σου.
18. Δὸς μισθὸν τοῖς ὑπομένουσί σε , καὶ οἱ προφῆταί
σου ἐμπιστευθήτωσαν. Εἰςάκουσον, Κύριε , δεήσεως
τῶν ἱκετῶν σου ,
19. κατὰ τὴν εὐλογίαν Ααρών περὶ τοῦ λαοῦ σου ,
καὶ γνώσονται πάντες οἱ ἐπὶ τῆς γῆς ὅτι σὺ Κύριος εἶ ὁ
Θεὸς τῶν αἰώνων.
20. Πᾶν βρῶμα φάγεται κοιλία , ἔστι δὲ βρῶμα βρώ
ματος κάλλιον .
21. Φάρυγξ γεύεται βρώματα θήρας , οὕτως καρδία
συνετὴ λόγους ψευδεῖς.
22. Καρδία στρεβλὴ δώσει λύπην , καὶ ἄνθρωπος
πολύπειρος ἀνταποδώσει αὐτῷ .
23. Πάντα ἄῤῥενα ἐπιδέξεται γυνὴ , ἔστι δὲ θυγάτηρ
θυγατρὸς κρείσσων.
24. Κάλλος γυναικὸς ἱλαρύνει πρόςωπον, καὶ ὑπὲρ
πᾶσαν ἐπιθυμίαν ἀνθρώπου ὑπεράγει .
25. Εἰ ἔστιν ἐπὶ γλώσσης αὐτῆς ἔλεος καὶ πραύτης ,
οὐκ ἔστιν ὁ ἀνὴρ αὐτῆς καθ' υἱοὺς ἀνθρώπων.
2. Vir sapiens non odiet legem : qui autem simulat in ea,
quasi in procella navis.
3. Homo sensatus credet legi , et lex ei fidelis
4. sicut interrogatio justorum . Para verbum , et sic au-
dieris : colliga doctrinam et responde.
5. Rota carri præcordia fatui , et quasi axis qui versatur
cogitatus illius.
6. Equus ad admissuram amicus subsannator, sub omni
supersedente hinnit.
7. Quare dies diem superat , et omne lumen diei anni`a
sole?
8. A Domini scientia separati sunt ,
9. et immutavit tempora et dies festos.
10. Ex ipsis exaltavit et sanctificavit , et ex ipsis posuit
in numerum dierum . Et omnes homines de solo , et ex terra
creatus est Adam.
11. In multitadine scientiae Dominus separavit eos , et
immutavit vias illorum .
12. Ex ipsis benedixit et exaltavit , et ex ipsis sanctifica-
vit , et ad se applicavit : ex ipsis maledixit et humiliavit , et
evertit illos a statione ipsorum.
13. Quasi lutum figuli in manu ejus ,
14. omnes viæ ejus secundum beneplacitum ejus : sic ho-
mines in manu illius qui fecit eos , ad reddendum illis secun-
dum judicium suum.
15. Contra malum bonum est et contra mortem vita , sic
contra pium peccator. Et sic intuere in omnia opera Altis-
simi , duo duo , unum contra unum.
16. Et ego novissimus evigilavi , et haereditavi eos sicut
ab initio.
( Vulg. XXXVI . 14. Miserere plebi , Domine , vocatae in
nomine tuo , et Israel quem primogenito assimilasti.
15. Miserere civitati sanctificationis tuæ Jerusalem , ci-
vitati requiei tuæ .
16. Reple Sion ad extollenda eloquia tua , et a gloria tua
populum tuum.
17. Da testimonium iis qui ab initio creatura tuae sunt ,
et suscita prophetias quæ in nomine tuo.
18. Da mercedem sustinentibus te , et prophetae tui fide-
les inveniantur. Exaudi , Domine , orationem supplicum
tuorum ,
19. secundum benedictionem Aaron de populo tuo , et
scient omnes qui super terram quia tu Dominus es Deus
saeculorum.
20. Omnem escam manducabit venter, est autem cibus
cibo melior.
21. Fauces gustant cibos venationis , sic cor sensatum
verba mendacia.
22. Cor pravum dabit tristitiam, et homo peritus retribuet
ei.
23. Omnem masculum excipiet mulier, est autem filia
melior filia.
24. Species mulieris exhilarat faciem , et super omnem
concupiscentiam hominis superducit.
25. Si est in lingua ejus misericordia et mansuetudo , non
est vir illius secundum filios hominum.
 SAPIENTIA SIRACH. CAP. XXXVII.
26. Ο κτώμενος γυναῖκα ἐνάρχεται κτήσεως , βοη-
θὸν κατ' αὐτὸν καὶ στῦλον ἀναπαύσεων .
27. Οὗ οὐκ ἔστι φραγμός , διαρπαγήσεται κτῆμα ·
καὶ οὗ οὐκ ἔστι γυνὴ , στενάξει πλανώμενος .
28. Τίς γὰρ πιστεύσει εὐζώνῳ ληστῇ σφαλλομένῳ
ἐκ πόλεως εἰς πόλιν ; Οὕτως ἀνθρώπῳ μὴ ἔχοντι νοσσιὰν
καὶ καταλύοντι οὗ ἐὰν ὀψίση .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΑΖ' .
1. Πᾶς φίλος ἐρεῖ· Ἐφιλίασα αὐτῷ κἀγὼ , ἀλλ' ἔστι
φίλος ὀνόματι μόνον φίλος. Οὐχὶ λύπη ἔνι ἕως θανάτου ,
2. ἑταῖρος καὶ φίλος τρεπόμενος εἰς ἔχθραν ;
3. Ὦ πονηρὸν ἐνθύμημα , πόθεν ἐνεκυλίσθης καλύ-
ψαι τὴν ξηρὰν ἐν δολιότητι ;
4. Ἑταῖρος φίλου ἐν εὐφροσύνῃ ἥδεται , καὶ ἐν καιρῷ
θλίψεως ἔσται ἀπέναντι .
κ. Ἑταῖρος φίλῳ συμπονεῖ χάριν γαστρὸς , ἔναντι
πολέμου λήψεται ἀσπίδα.
6. Μὴ ἐπιλάθῃ φίλου ἐν τῇ ψυχῇ σου , καὶ μὴ ἀμνη-
μονεύσῃς αὐτοῦ ἐν χρήμασί σου.
8. Πᾶς σύμβουλος ἐξαίρει βουλὴν, ἀλλ' ἔστι συμβου-
λεύων εἰς ἑαυτόν.
9. Ἀπὸ συμβούλου φύλαξον τὴν ψυχήν σου , καὶ
γνῶθι πρότερον τίς αὐτοῦ χρεία· καὶ γὰρ αὐτὸς ἑαυτῷ
βουλεύσεται ,
10. μήποτε βάλῃ ἐπὶ σοὶ κλῆρον, καὶ εἴπῃ σοι·
11. Καλὴ ἡ ὁδός σου , καὶ στήσεται ἐξ ἐναντίας ἰδεῖν
τὸ συμβησόμενόν σοι .
7. Μὴ βουλεύου μετὰ τοῦ ὑποβλεπομένου σε , καὶ
ἀπὸ τῶν ζηλούντων σε κρύψον βουλήν.
12. Μετὰ γυναικὸς περὶ ἀντιζήλου αὐτῆς , καὶ μετὰ
δειλοῦ περὶ πολέμου · μετὰ ἐμπόρου περὶ μεταβολίας , cum negotiatore de permutatione , et cum emptoré de ven-
καὶ μετὰ ἀγοράζοντος περὶ πράσεως· μετὰ βασκάνου | ditione : cum invido de gratiis reddendis ,
περὶ εὐχαριστίας ,
13. καὶ μετὰ ἀνελεήμονος περὶ χρηστοηθείας · μετὰ
ὀκνηροῦ περὶ παντὸς ἔργου,
14. καὶ μετὰ μισθίου ἐφεστίου περὶ συντελείας , οἶ-
κέτῃ ἀργῷ περὶ πολλῆς ἐργασίας· μὴ ἔπεχε ἐπὶ τούτοις servo pigro de multa operatione : non attenda's his de omni
περὶ πάσης συμβουλίας.
15. Ἀλλ᾽ ἢ μετὰ ἀνδρὸς εὐσεβοῦς ἐνδελέχιζε , ὃν ἂν
ἐπιγνῶς συντηροῦντα ἐντολάς·
16. ὃς ἐν τῇ ψυχῇ αὐτοῦ κατὰ τὴν ψυχήν σου , καὶ
ἐὰν πταίσης , συναλγήσει σοι .
17. Καὶ βουλὴν καρδίας στῆσον, οὐ γάρ ἐστί σοι
πιστότερος αὐτῆς .
18. Ψυχὴ γὰρ ἀνδρὸς ἀπαγγέλλειν ἐνίοτε εἴωθεν, ἢ | gis , quam septem circumspectores sedentes in excelso su-
ἑπτὰ σκοποὶ ἐπὶ μετεώρου καθήμενοι ἐπὶ σκοπῆς.
19. Καὶ ἐπὶ πᾶσι τούτοις δεήθητι Υψίστου , ἵνα εὐ
θύνῃ ἐν ἀληθείᾳ τὴν ὁδόν σου.
20. Ἀρχὴ παντὸς ἔργου λόγος , καὶ πρὸ πάσης πρά-
ξεως βουλή.
21. Ἴχνος ἀλλοιώσεως καρδίας · τέσσαρα μέρη ἀνα-
τέλλει , ἀγαθὸν καὶ κακὸν, ζωὴ καὶ θάνατος· καὶ κυριεύ tur, bonum et malum, vita et mors : et dominatrix assidue
ουσα ἐνδελεχῶς αὐτῶν γλῶσσά ἐστι .
22. Εστιν ἀνὴρ πανοῦργος καὶ πολλῶν παιδευτὴς,
καὶ τῇ ἰδίᾳ ψυχῇ ἄχρηστός ἐστιν .
23. Ἔστι σοφιζόμενος ἐν λόγοις μισητός , οὗτος πά-
σης τροφῆς καθυστερήσει .
313
26. Qui possidet mulierem inchoat possessionem , adju-
tricem secundum se et columnam requietis.
27. Ubi non est sepes , diripietur possessio : et ubi non
est mulier, ingemiscet errans.
28. Quis enim credet succincto latroni erranti de civitate
in civitatem? Sic homini non habenti nidum et deflectenti
ubicumque obscuraverit.
CAPUT XXXVII .
1. Omnis amicus dicet : Et ego cum illo amicitiam copu
lavi , sed est amicus solo nomine amicus. Nonne tristitia
inest usque ad mortem,
2. sodalis et anicus convertens se ad inimicitiam ?
3. Ο præsumptio nequissima , unde devoluta es coope-
rire aridam in dolositate?
4. Sodalis amico conjucundatur in oblectatione , et in
tempore tribulationis contrarius erit.
5. Sodalis amico condolet causa ventris , contra bellum
accipiet scutum.
6. Ne obliviscaris amici in animo tuo , et non immemor
sis illius in opibus tuis.
8. Omnis consiliarius extollit consilium , sed est qui con-
sulit sibi ipsi.
9. A consiliario serva animam tuam , et scito prius quæ
sit illius necessitas : etenim ipse sibi consulet ,
10. ne forte mittat super te sortem, et dicat tibi :
11. Bona est via tua , et stabit e contrario videre quid
tibi eveniat.
7. Noli consiliari cum eo qui te suspectum habet , et a
zelantibus te absconde consilium.
12. Cum muliere de æmula ejus , et cum timide de bello :
13. et cum immisericorde de beneficentia : cum pigro de
omni opere ,
14. et cum mercenario domestico de consummatione ,
consilio.
15. Sed cum viro sancto assiduus esto , quem cognoveris
observantem mandata :
16. qui in anima sua est secundum animam tuam , et si
cecideris , condolebit tibi.
17. Et consilium cordis statue , non est enim tibi fidelior
ipso.
18. Anima enim viri annuntiare interdum consuevit ma-
per speculam .
19. Et in his omnibus deprecare Altissimum, ut dirigat
in veritate viam tuam.
20. Principium omnis operis verbum , et ante omnem
actum consilium.
21. Vestigium mutationis cordis : quatuor partes oriun-
illorum est lingua.
22. Est vir astutus et multorum eruditor, et animæ pro-
priæ inutilis est.
23. Est qui sapientiam ostentat in sermonibus odibilis ,
hic omni alimento defraudabitur.
314 ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ . Κεφ. ΛΗ΄.
24. Οὐ γὰρ ἐδόθη αὐτῷ παρὰ Κυρίου χάρις, ὅτι πά-
σης σοφίας ἐστερήθη.
25. Ἔστι σοφὸς τῇ ἰδίᾳ ψυχῇ , καὶ οἱ καρποὶ τῆς
συνέσεως αὐτοῦ ἐπὶ στόματος πιστοί.
26. Ανὴρ σοφὸς τὸν ἑαυτοῦ λαὸν παιδεύσει , καὶ οἱ
καρποὶ τῆς συνέσεως αὐτοῦ πιστοί.
27. Ανὴρ σοφὸς πλησθήσεται εὐλογίας , καὶ μαχα-
ριοῦσιν αὐτὸν πάντες οἱ ὁρῶντες .
28. Ζωὴ ἀνδρὸς ἐν ἀριθμῷ ἡμερῶν, καὶ αἱ ἡμέραι
τοῦ Ἰσραὴλ ἀναρίθμητοι .
29. Ο σοφὸς ἐν τῷ λαῷ αὐτοῦ κληρονομήσει πίστιν,
καὶ τὸ ὄνομα αὐτοῦ ζήσεται εἰς τὸν αἰῶνα.
30. Τέκνον , ἐν τῇ ζωῇ σου πείρασον τὴν ψυχήν σου ,
καὶ ἴδε τί πονηρὸν αὐτῇ, καὶ μὴ δῶς αὐτῇ·
31. οὐ γὰρ πάντα πᾶσι συμφέρει , καὶ οὐ πᾶσα ψυχὴ
ἐν παντὶ εὐδοκεῖ.
32. Μὴ ἀπληστεύου ἐν πάσῃ τρυφῇ , καὶ μὴ ἐκχυ-
θῇς ἐπὶ ἐδεσμάτων.
33. Ἐν πολλοῖς γὰρ βρώμασιν ἔσται πόνος , καὶ ἡ
ἀπληστία ἐγγιεῖ ἕως χολέρας.
34. Δι' ἀπληστίαν πολλοὶ ἐτελεύτησαν, ὁ δὲ προςέ-
χων προςθήσει ζωήν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΛΗ '.
1. Τίμα ἰατρὸν πρὸς τὰς χρείας τιμαῖς αὐτοῦ , καὶ
γὰρ αὐτὸν ἔκτισε Κύριος.
2. Παρὰ γὰρ Ὑψίστου ἐστὶν ἴασις καὶ παρὰ βασιλέως
λήψεται δόμα.
3. Επιστήμη ἰατροῦ ἀνυψώσει κεραλὴν αὐτοῦ , καὶ
ἔναντι μεγιστάνων θαυμασθήσεται .
4. Κύριος ἔκτισεν ἐκ γῆς φάρμακα , καὶ ἀνὴρ φρόνι-
μος οὐ προςοχθιεῖ αὐτοῖς .
6. Οὐκ ἀπὸ ξύλου ἐγλυκάνθη ὕδωρ, εἰς τὸ γνωσθῆναι
τὴν ἰσχὺν αὐτοῦ ;
6. Καὶ αὐτὸς ἔδωκεν ἀνθρώποις ἐπιστήμην ἐνδοξά-
ζεσθαι ἐν τοῖς θαυμασίοις αὐτοῦ .
7. Ἐν αὐτοῖς ἐθεράπευσε καὶ ἦρε τὸν πόνον αὐτοῦ .
Μυρεψὸς ἐν τούτοις ποιήσει μίγμα , καὶ οὐ μὴ συντε
λέσῃ ἔργα αὐτοῦ,
8. καὶ εἰρήνη παρ᾽ αὐτοῦ ἐστιν ἐπὶ προςώπου τῆς
γῆς.
9. Τέκνον, ἐν ἀῤῥωστήματί σου μὴ παράβλεπε , ἀλλ᾽
εὖξαι Κυρίῳ , καὶ αὐτὸς ἰσεταί σε .
10. Απόστησον πλημμέλειαν καὶ εὔθυνον χεῖρας , καὶ
ἀπὸ πάσης ἁμαρτίας καθάρισον καρδίαν .
II. Δὸς εὐωδίαν καὶ μνημόσυνον σεμιδάλεως , καὶ
λίπανον προςφορὰν, ὡς μὴ ὑπάρχων .
12. Καὶ ἰατρῷ δὸς τόπον , καὶ γὰρ αὐτὸν ἔκτισε Κύ
ριος, καὶ μὴ ἀποστήτω σου , καὶ γὰρ αὐτοῦ χρεία.
13. Ἔστι καιρὸς ὅτε καὶ ἐν χερσὶν αὐτῶν εὐωδία ,
14. καὶ γὰρ αὐτοὶ Κυρίου δεηθήσονται , ἵνα εὐοδώσῃ
αὐτοῖς ἀνάπαυσιν καὶ ἴασιν χάριν ἐμβιώσεως.
15. Ὁ ἁμαρτάνων ἔναντι τοῦ ποιήσαντος αὐτὸν ,
ἐμπέσοι εἰς χεῖρας ἰατροῦ.
16. Τέκνον, ἐπὶ νεκρῷ κατάγαγε δάκρυα , καὶ ὡς δει
νὰ πάσχων ἔναρξαι θρήνου , κατὰ δὲ τὴν κρίσιν αὐτοῦ passus incipe ploratum , et secundum judicium ejus contege
περίστειλον τὸ σῶμα αὐτοῦ , καὶ μὴ ὑπερίδης τὴν τα- corpus illius , et non despicias sepulturam
φὴν αὐτοῦ.
17. Πίκρανον , κλαυθμὸν καὶ θέρμανον κοπετὸν,
24. Non est enim data illi a Domino gratia , omni enim
sapientia defraudatus est.
25. Est sapiens anina suæ , et fructus sensus illius in ore
fideles.
26. Vir sapiens plebem suam erudiet , et fructus sensus
illius fideles sunt.
27. Vir sapiens implebitur benedictione , et beatificabunt
illum omnes qui vident.
28. Vita viri in numero dierum , dies autem Israel innu-
merabiles sunt.
29. Sapiens in populo suo haereditabit fidem , et nomen
ejus vivet in æternum.
30. Fili , in vita tua tenta animam tuam , et vide quid
malum ei , et non des ei :
31. non enim omnia omnibus expediunt , et non omni
animæ omnia placent .
32. Noli esse insatiabilis in omnibus deliciis , et non te
effundas super epulas.
33. In multis enim escis erit labor, et insatiabilitas
appropinquabit usque ad choleram.
34. Propter edacitatem multi obierunt , qui autem atten-
dit adjiciet vitam.
CAPUT XXXVIII.
1. Honora medicum ad necessitates honoribus illius ,
nam et illum creavit Dominus.
2. Ab Altissimo enim est medela et a rege accipiet dona-
tionem .
3. Scientia medici exaltabit caput illius , et in conspectu
magnatorum collaudabitur.
4. Dominus creavit de terra medicamenta , et vir prudens
non abhorrebit illa.
5. Nonne a ligno indulcata est aqua , ut cognosceretur vir-
tus illius?
6. Et ipse dedit hominibus scientiam ut glorificaretur in
mirabilibus suis.
7. In his curavit et abstulit dolorem ejus. Unguentarius
in his faciet misturam , et non consummabit opera sua ,
8. et pax ab illo est super faciem terrae.
9. Fili , in infirmitate tua non despicias , sed ora Domi
num , et ipse curabit te.
10. Amove delictum et dirige manus , et ab omni peccato
munda cor.
11. Da suavitatem odoris et memoriale similaginis , et
impingua oblationem, quasi non sis.
12. Et da locum medico , nam et illum Dominus creavit ,
et non discedat a te , nam et ipso opus est.
13. Est tempus cum et in manibus eorum suavitas odo-
ris ,
14. nam et ipsi Dominum deprecabuntur, ut dirigat ipsis
requiem et sanationem propter restituendam valetudinem .
15. Qui peccat contra eum qui fecit eum , incidat in
manus medici.
16. Fili , super mortuum deduc lacrymas , et quasi dira
illius.
17. Amarum fac ploratum , et calefac planctum ,
 SAPIENTIA SIRACH. CAP. XXXIX. 315
18. καὶ ποίησον τὸ πένθος κατὰ τὴν ἀξίαν αὐτοῦ ἡμέ 18. et fac luctum secundum dignitatem ejus uno die vel
ραν μίαν καὶ δύο, χάριν διαβολῆς, καὶ παρακλήθητι λύ- duobus , propter detractionem , et admitte consolationem
πης ἕνεκα. propter tristitiam .
19. Ἀπὸ λύπης γὰρ ἐκβαίνει θάνατος , καὶ λύπη καρ- 19. Ex tristitia enim provenit mors , et tristitia cordis
δίας κάμψει ἰσχύν. flectet virtutem.
20. Ἐν ἀπαγωγῇ παραβαίνει καὶ λύπη , καὶ βίος 20. In abductione transit et tristitia , et vita pauperis
πτωχοῦ κατὰ καρδίας. secundum corda.
21. Μὴ δῶς εἰς λύπην τὴν καρδίαν σου , ἀπόστησον 21. Ne dederis in tristitiam cor tuum , repelle eam me-
αὐτὴν μνησθεὶς τὰ ἔσχατα . mor novissimorum .
22. Μὴ ἐπιλάθῃ , οὐ γάρ ἐστιν ἐπάνοδος , καὶ τοῦτον 22. Noli oblivisci , non est enim reditus , et huic non
οὐκ ὠφελήσεις , καὶ σεαυτὸν κακώσεις. proderis , et teipsum pessimabis.
23. Μνήσθητι τὸ κρῖμα αὐτοῦ , ὅτι οὕτω ὡς καὶ τὸ 23. Memento judicii ejus , quoniam sic ut etiam tuum :
σόν· ἐμοὶ χθὲς, καὶ σοὶ σήμερον. mihi heri , et tibi hodie.
24. Ἐν ἀναπαύσει νεκροῦ κατάπαυσον τὸ μνημόσυ 24. In requie mortui quiescere fac memoriam ejus , et
νον αὐτοῦ , καὶ παρακλήθητι ἐν αὐτῷ ἐν ἐξόδῳ πνεύμα- consolationem accipe in eo in exitu spiritus illius.
τος αὐτοῦ.
25. Σοφία γραμματέως ἐν εὐκαιρίᾳ σχολῆς , καὶ ὁ 25. Sapientia scribae in opportunitate otii , et qui mino-
ἐλασσούμενος πράξει αὐτοῦ σοφισθήσεται . ratur actu suo sapientiam percipiet .
26. Τί σοφισθήσεται δὁ κρατῶν ἀρότρου , καὶ καυ- 26. Quomodo sapientia replebitur qui tenet aratrum , et
χώμενος ἐν δόρατι κέντρου , βόας ἐλαύνων καὶ ἀναστρε- gloriatur in hasta stimuli , boves agitat et conversatur in
φόμενος ἐν ἔργοις αὐτῶν, καὶ ἡ διήγησις αὐτοῦ ἐν υἱοῖς operibus eorum , et enarratio ejus in filiis taurorum ?
ταύρων;
27. Καρδίαν αὐτοῦ δώσει ἐκδοῦναι αύλακας , καὶ ἡ 27. Cor suum dabit ad versandos sulcos , et vigilia ejus
ἀγρυπνία αὐτοῦ εἰς χορτάσματα δαμάλεων . in sagina vaccarum.
28. Οὕτως πᾶς τέκτων καὶ ἀρχιτέκτων, ὅςτις νύκτωρ 28. Sic omnis faber et architectus , qui noctem tamquam
ὡς ἡμέρᾳ διάγει · οἱ γλύφοντες γλύμματα σφραγίδων, diem transigit : qui sculpunt sculpturas signaculorum , et
καὶ ἡ ὑπομονὴ αὐτοῦ ἀλλοιῶσαι ποικιλίαν · καρδίαν | assiduitas ejus immutare varietatem : cor suum dabit ad
αὐτοῦ δώσει εἰς τὸ ὁμοιῶσαι ζωγραφίαν, καὶ ἡ ἀγρυ- assimilandam picturam , et vigilia ejus perficere opus.
πνία αὐτοῦ τελέσαι ἔργον .
29. Οὕτως χαλκεύς καθήμενος ἐγγὺς ἄκμονος , καὶ 29. Sic faber ferarrius sedens juxta incudem, et addi-
καταμανθάνων ἀργῷ σιδήρῳ · ἀτμὶς πυρὸς πήξει σάρ scens pigro ferro : vapor ignis durabit carnes ejus , et in
κας αὐτοῦ , καὶ ἐν θέρμη καμίνου διαμαχήσεται . calore fornacis concertabit.
30. Φωνὴ σφύρης καινιεῖ τὸ οὖς αὐτοῦ , καὶ κατέ 30. Vox mallei innovabit aurem ejus , et contra similitu-
ναντι ὁμοιώματος σκεύους οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτοῦ. dinem vasis oculi ejus .
31. Καρδίαν αὐτοῦ δώσει εἰς συντέλειαν ἔργων, καὶ 31. Cor suum dabit in consummationem operum , et vigi-
ἡ ἀγρυπνία αὐτοῦ κοσμῆσαι ἐπὶ συντελείας . lia ejus ornare in perfectionem .
32. Οὕτω κεραμεὺς καθήμενος ἐν ἔργῳ αὐτοῦ , καὶ 32. Sic figulus sedens ad opus suum , et convertens pe-
συστρέφων ἐν ποσὶν αὐτοῦ τροχὸν, ὃς ἐν μερίμνῃ κεῖται dibus suis rotam , qni in sollicitudine positus est semper in
διαπαντὸς ἐπὶ τὸ ἔργον αὐτοῦ , καὶ ἐναρίθμιος πᾶσα ἡ opus suum , et in numero omnis operatio ejus.
ἐργασία αὐτοῦ .
33. Ἐν βραχίονι αὐτοῦ τυπώσει πηλὸν, καὶ πρὸ που 33. In brachio suo formabit lutum , et ante pedes curva-
δῶν κάμψει ἰσχὺν αὐτοῦ. bit virtutem suam .
34. Καρδίαν ἐπιδώσει συντελέσαι τὸ χρίσμα , καὶ ἡ 34. Cor suum dabit ut consummet linitionem , et vigilia
ἀγρυπνία αὐτοῦ καθαρίσαι κάμινον . ejus mundare fornacem.
35. Πάντες οὗτοι εἰς χεῖρας αὐτῶν ἐνεπίστευσαν , καὶ 35. Omnes hi in manibus suis speraverunt , et unusquis-
ἕκαστος ἐν τῷ ἔργῳ αὐτοῦ σοφίζεται . que in arte sua sapiens est.
36. Ανευ αὐτῶν οὐκ οἰκισθήσεται πόλις , 36. Sine ipsis non aedificabitur civitas ,
37. καὶ οὐ παροικήσουσιν οὐδὲ περιπατήσουσιν , καὶ 37. nec inhabitabunt nec inambuiabunt , et in ecclesia
ἐν ἐκκλησίᾳ οὐχ ὑπεραλοῦνται . non transilient.
38. Ἐπὶ δίφρον δικαστοῦ οὐ καθιοῦνται , καὶ διαθήκην 38. Super sellam judicis non sedebunt , et testamentum
κρίματος οὐ διανοηθήσονται , οὐδὲ μὴ ἐκφανῶσι δικαιο- - judicii non intelligent , neque palam facient justitiam et ju
σύνην καὶ κρῖμα , καὶ ἐν παραβολαῖς οὐχ εὑρεθήσον- | dicium , et in parabolis non invenientur :
ται
39. ἀλλὰ κτίσμα αἰῶνος στηρίσουσι , καὶ ἡ δέησις 39. sed creaturam ævi confirmabunt , et deprecatio eorum
αὐτῶν ἐν ἐργασία τέχνης , πλὴν τοῦ ἐπιδόντος τὴν ψυ- - in operatione artis , tantummodo accommodantis animam
χὴν αὐτοῦ , καὶ διανοουμένου ἐν νόμῳ Ψψίστου . suam , et conquirentis in lege Altissimi.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΑΘ'. CAPUT XXXIX .
1. Σοφίαν πάντων ἀρχαίων ἐκζητήσει , καὶ ἐν προ- 1. Sapientiam omnium antiquorum exquiret sapiens , et
φητείαις ἀσχοληθήσεται . in prophetiis vacabit.
316 ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ. Κεφ. ΑΘ .
2. Διηγήσεις ἀνδρῶν ὀνομαστῶν συντηρήσει , καὶ ἐν
στροφαῖς παραβολῶν συνειςελεύσεται .
3. Απόκρυφα παροιμιῶν ἐκζητήσει , καὶ ἐν αἰνίγμασι
παραβολῶν ἀναστραφήσεται .
4. Αναμέσον μεγιστάνων ὑπηρετήσει , καὶ ἔναντι
ἡγουμένου ὀφθήσεται .
5. Ἐν γῇ ἀλλοτρίων ἐθνῶν διελεύσεται , ἀγαθὰ γὰρ
καὶ κακὰ ἐν ἀνθρώποις ἐπείρασε .
6. Τὴν καρδίαν αὐτοῦ ἐπιδώσει ὀρθρίσαι πρὸς Κύ-
ριον τὸν ποιήσαντα αὐτὸν, καὶ ἔναντι Υψίστου δεηθή-
σεται.
7. Καὶ ἀνοίξει τὸ στόμα αὐτοῦ ἐν προςευχῇ , καὶ
περὶ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτοῦ δεηθήσεται .
8. Ἐὰν Κύριος ὁ μέγας θελήσῃ , πνεύματι συνέσεως
ἐμπλησθήσεται .
9. Αὐτὸς ἀνομβρήσει ῥήματα σοφίας αὐτοῦ , καὶ ἐν
προςευχῇ ἐξομολογήσεται Κυρίῳ .
10. Αὐτὸς κατευθύνει βουλὴν αὐτοῦ καὶ ἐπιστήμην,
καὶ ἐν τοῖς ἀποκρύφοις αὐτοῦ διανοηθήσεται .
11. Αὐτὸς ἐκφανεῖ παιδείαν διδασκαλίας αὐτοῦ , καὶ
ἐν νόμῳ διαθήκης Κυρίου καυχήσεται.
12. Αἰνέσουσι τὴν σύνεσιν αὐτοῦ πολλοὶ , ἕως τοῦ
αἰῶνος οὐκ ἐξαλειφθήσεται .
13. Οὐκ ἀποστήσεται τὸ μνημόσυνον αὐτοῦ , καὶ
ὄνομα αὐτοῦ ζήσεται εἰς γενεάς γενεῶν.
14. Τὴν σοφίαν αὐτοῦ διηγήσονται ἔθνη , καὶ τὸν
ἔπαινον αὐτοῦ ἐξαγγελεῖ ἐκκλησία .
15. Ἐὰν ἐμμείνῃ , ὄνομα καταλείψει ἢ χίλιοι · καὶ
ἐὰν ἀναπαύσηται , ἐμποιεῖ αὐτῷ.
16. Ἔτι διανοηθεὶς ἐκδιηγήσομαι , καὶ ὡς διχομηνία
ἐπληρώθην.
17. Εἰςακούσατέ μου , υἱοὶ ὅσιοι , καὶ βλαστήσατε
ὡς ῥόδον φυόμενον ἐπὶ ῥεύματος ἀγροῦ ,
18. καὶ ὡς λίβανος εὐωδιάσατε ὀσμήν ·
19. καὶ ἀνθήσατε ἄνθος ὡς κρίνον , διάδοτε ὀσμὴν καὶ
αἰνέσατε ᾆσμα . Εὐλογήσατε Κύριον ἐπὶ πᾶσι τοῖς ἔρ-
γοις ,
20. δότε τῷ ὀνόματι αὐτοῦ μεγαλωσύνην . Καὶ ἐξο
μολογήσασθε ἐν αἰνέσει αὐτοῦ , ἐν ᾠδαῖς χειλέων καὶ ἐν
κινύραις , καὶ οὕτως ἐρεῖτε ἐν ἐξομολογήσει ·
21. Τὰ ἔργα Κυρίου πάντα ὅτι καλὰ σφόδρα , καὶ
πᾶν πρόςταγμα ἐν καιρῷ αὐτοῦ ἔσται , πάντα γὰρ ἐν
καιρῷ αὐτοῦ ζητηθήσεται .
22. Ἐν λόγῳ αὐτοῦ ἔστη ὡς θημωνία ὕδωρ , καὶ ἐν
ῥήματι στόματος αὐτοῦ ἀποδοχεῖα ὑδάτων .
23. Ἐν προςτάγματι αὐτοῦ πᾶσα ἡ εὐδοκία , καὶ
οὐκ ἔστιν ὃς ἐλαττώσει τὸ σωτήριον αὐτοῦ.
24. Εργα πάσης σαρκὸς ἐνώπιον αὐτοῦ , καὶ οὐκ
ἔστι κρυβῆναι ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτοῦ.
25. Ἀπὸ τοῦ αἰῶνος εἰς τὸν αἰῶνα ἐπέβλεψε , καὶ
οὐθέν ἐστι θαυμάσιον ἐναντίον αὐτοῦ.
26. Οὐκ ἔστιν εἰπεῖν · Τί τοῦτο ; εἰς τί τοῦτο ; Πάντα
γὰρ εἰς χρείας αὐτῶν ἔκτισται .
27. Ἡ εὐλογία αὐτοῦ ὡς ποταμὸς ἐπεκάλυψεν,
28. καὶ ὡς κατακλυσμὸς ξηρὰν ἐμέθυσεν · οὕτως ὀρ-
γὴν αὐτοῦ ἔθνη κληρονομήσει ,
29. ὡς μετέστρεψεν ὕδατα εἰς ἅλμην. Αἱ ὁδοὶ αὐτοῦ
τοῖς ὁσίοις εὐθεῖαι , οὕτως τοῖς ἀνόμοις προςκόμματα .
30. Ἀγαθὰ τοῖς ἀγαθοῖς ἔκτισται ἀπ᾿ ἀρχῆς , οὕτως
τοῖς ἁμαρτωλοῖς κακά.
2. Narrationes virorum nominatorum conservabit , et in
versutias parabolarum simul introibit.
3. Occulta proverbiorum exquiret , et in ænigmatibus
parabolarum conversabitur.
4. In medio magnatorum ministrabit , et in conspectu
præsidis apparebit.
5. In terram alienigenarum gentium pertransiet, bona
enim et mala in hominibus tentavit.
6. Cor suum tradet ad vigilandum diluculo ad Dominum
qui fecit illum , et in conspectu Altissimi deprecabitur.
7. Et aperiet os suum in oratione , et pro delictis suis
deprecabitur.
8. Si Dominus magnus voluerit , spiritu intelligentia
replebitur.
9. Ipse tamquam imbres emittet verba sapientia suæ , et
in oratione confitebitur Domino.
10. Ipse dirigit consilium ejus et scientiam , et in abscon-
ditis ejus meditabitur.
11. Ipse palam faciet disciplinam doctrina suæ , et in
lege testamenti Domini gloriabitur.
12. Collaudabunt multi intelligentiam ejus , usque in sae-
culum non delebitur.
13. Non recedet memoria ejus , et nomen ejus vivet in
generationes generationum .
14. Sapientiam ejus enarrabunt gentes , et laudem ejus
enuntiabit ecclesia.
15. Si permanserit , nomen derelinquet plus quam mille :
et si requieverit acquirit sibi.
16. Adhuc meditatus enarrabo , et tamquam plenilunium
repletus sum.
17. Exaudite me , filii sancti , et germinate quasi rosa
plantata super rivum agri ,
18. et quasi thus odorem suavitatis emittite :
19. et florete florem quasi lilium , diffundite odorem et
collaudate canticum. Benedicite Dominum in omnibus ope-
ribus ,
20. date nomini ejus magnificentiam. Et confitemini in
laudatione ejus , in canticis labiorum et in citharis , et sic
dicetis in confessione :
21. Opera Domini universa quia bona valde , et omne
præceptum in tempore suo erit , omnia enim in tempore suo
quaerentur.
22. In verbo ejus stetit aqua sicut congeries , et in ser-
mone oris illius exceptoria aquarum.
23. In præcepto ipsius omne beneplacitum , et non est
qui minuat salutare illius.
24. Opera omnis carnis coram illo , et non est abscondi
ab oculis ejus.
25. A saeculo in sæculum respexit , et nihil est admira-
bile in conspectu illius.
26. Non est dicere : Quid est hoc ? ad quid hoc ? Omnia
enim ad usus ipsorum creata sunt.
27. Benedictio illius quasi fluvius inundavit ,
28. et quomodo cataclysmus aridam inebriavit : sic iram
suam gentes hæreditare faciet ,
29. sicut convertit aquas in salsuginem. Viæ illius sanctis
directa , sic iniquis offensiones.
30. Bona bonis creata sunt ab initio , sic peccatoribus
mala.
 SAPIENTIA SIRACH. CAP. XL. 317

31. Ἀρχὴ πάσης χρείας εἰς ζωὴν ἀνθρώπου , ὕδωρ , 31. Principium omnis rei necessariæ ad vitam hominis ,
πῦρ, καὶ σίδηρος , καὶ ἅλς , καὶ σεμίδαλις πυροῦ , καὶ aqua , ignis , et ferrum , et sal , et siligo tritici , et mel , et
μέλι , καὶ γάλα , αἷμα σταφυλῆς , καὶ ἔλαιον , καὶ ἱμά- lac , sanguis uvæ , et oleum , et vestimentum.
τιον .
32. Ταῦτα πάντα τοῖς εὐσεβέσιν εἰς ἀγαθὰ , οὕτως 32. Haec omnia sanctis in bona , sic peccatoribus in mala
τοῖς ἁμαρτωλοῖς τραπήσεται εἰς κακά. convertentur.
33. Εστι πνεύματα ἃ εἰς ἐκδίκησιν ἔκτισται , καὶ ἐν 33. Sunt spiritus qui ad vindictam creati sunt , et in
θυμῷ αὐτῶν ἐστερέωσαν μάστιγας αὐτῶν. furore suo confirmaverunt flagella sua.
34. Καὶ ἐν καιρῷ συντελείας ἰσχὺν ἐκχέουσν, καὶ 34. Et in tempore consummationis effundunt virtutem,
τὸν θυμὸν τοῦ ποιήσαντος αὐτοὺς κοπάσουσιν . et furorem ejus qui fecit illos sedabunt.
35. Πῦρ καὶ χάλαζα καὶ λιμὸς καὶ θάνατος , πάντα 35. Ignis et grando et fames et mors , omnia haec ad vin-
ταῦτα εἰς ἐκδίκησιν ἔκτισται. dictam creata sunt.
36. Θηρίων ὀδόντες καὶ σκορπίοι καὶ ἔχεις καὶ ῥομ 36. Bestiarum dentes et scorpii et viperæ et romphæa
φαία ἐκδικοῦσα εἰς ὄλεθρον ἀσεβεῖς , vindicans in exterminium impios ,
37. ἐν τῇ ἐντολῇ αὐτοῦ εὐφρανθήσονται , καὶ ἐπὶ 37. in mandato lætabuntur, et super terram in necessi-
τῆς γῆς εἰς χρείας ἑτοιμασθήσονται , καὶ ἐν τοῖς καιροῖς | tates præparabuntur , et in temporibus suis non praeterient
αὐτῶν οὐ παραβήσονται λόγον. verbum.
38. Διὰ τοῦτο ἐξ ἀρχῆς ἐστηρίχθην, καὶ διενοήθην, 38. Propterea ab initio confirmatus sum , et meditatus
καὶ ἐν γραφῇ ἀφῆκα. sum, et in scriptura reliqui.
39. Τὰ ἔργα Κυρίου πάντα ἀγαθὰ , καὶ πᾶσαν χρείαν 39. Omnia opera Domini bona , et omnem usum in tem-
ἐν ὥρα αὐτῆς χορηγήσει . pore ejus subministrabunt.
40. Καὶ οὐκ ἔστιν εἰπεῖν · Τοῦτο τούτου πονηρότε- 40. Et non est dicere : Hoc ilio nequius est : omnia enim
ρον · πάντα γὰρ ἐν καιρῷ εὐδοκιμηθήσεται . in tempore comprobabuntur.
41. Καὶ νῦν ἐν πάσῃ καρδίᾳ καὶ στόματι ὑμνήσατε , 41. Et nunc in omni corde et ore collaudate , et benedi-
καὶ εὐλογήσατε τὸ ὄνομα Κυρίου . cite nomen Domini.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Μ '. CAPUT XL.
1. Ασχολία μεγάλη ἔκτισται παντὶ ἀνθρώπῳ , καὶ 1. Occupatio magna creata est omni homini , et jugum
ζυγὸς βαρὺς ἐπὶ υἱοὺς Ἀδὰμ , ἀφ᾿ ἡμέρας ἐξόδου ἐκ γα- grave super filios Adam , a die exitus de ventre matris eo-
στρὸς μητρὸς αὐτῶν ἕως ἡμέρας ἐπὶ ταφῇ εἰς μητέρα rum usque in diem in sepultura in matrem omnium .
πάντων.
2. Τοὺς διαλογισμοὺς αὐτῶν καὶ φόβον καρδίας , 2. Cogitationes eorum et timorem cordis , consideratio
ἐπίνοια προςδοκίας , ἡμέρα τελευτῆς . expectationis , dies finitionis.
3. Ἀπὸ καθημένου ἐπὶ θρόνου ἐν δόξῃ καὶ ἕως τετα- 3. A residente super thronum in gloria et usque ad hu-
πεινωμένου ἐν γῇ καὶ σποδῷ. miliatum in terra et cinere.
4. Ἀπὸ φοροῦντος ὑάκινθον καὶ στέφανον , καὶ ἕως 4. Ab eo qui portat hyacinthum et coronam , et usque ad
περιβαλλομένου ὠμόλινον. Θυμὸς καὶ ζῆλος καὶ τα eum qui operitur lino crudo . Furor et zelus et tumultus et
ραχὴ καὶ σάλος καὶ φόβος θανάτου καὶ μηνίαμα καὶ fluctuatio et timor mortis et iracundia perseverans et con-
ἔρις , tentio ,
5. καὶ ἐν καιρῷ ἀναπαύσεως ἐπὶ κοίτης ὕπνος νυ- 5. et in tempore refectionis in cubili somnus noctis im-
κτὸς ἀλλοιοῖ γνῶσιν αὐτοῦ. mutat cognitionem ejus.
6. Ολίγον ὡς οὐδὲν ἐν ἀναπαύσει , καὶ ἀπ᾿ ἐκείνου 6. Modicum tamquam nihil in requie , et ab eo in somnis
ἐν ὕπνοις ὡς ἐν ἡμέρᾳ σκοπιᾶς . quasi in die specula .
7. Τεθορυβημένος ἐν δράσει καρδίας αὐτοῦ, ὡς ἐκ- 7. Conturbatus est in visu cordis sui , tamquam qui eva-
πεφευγὼς ἀπὸ προςώπου πολέμου . Εν καιρῷ σωτηρίας sit a facie belli. In tempore salutis suae exsurrexit, et admi-
αὐτοῦ ἐξηγέρθη , καὶ ἀποθαυμάζων εἰς οὐδένα φόβον , rans ad nullum terrorem,
8. μετὰ πάσης σαρκὸς ἀπὸ ἀνθρώπου ἕως κτήνους , 8. cum omni carne ab homine usque ad pecus , et super
καὶ ἐπὶ ἁμαρτωλῶν ἑπταπλάσια peccatores septupla
9. πρὸς ταῦτα. Θάνατος καὶ αἷμα καὶ ἔρις καὶ ῥομ 9. ad haec. Mors et sanguis et contentio et romphaea , op-
φαία , ἐπαγωγαὶ , λιμὸς καὶ σύντριμμα και μάστιξ , pressiones , fames et contritio et flagellum ,
10. ἐπὶ τοὺς ἀνόμους ἐκτίσθη ταῦτα πάντα , καὶ δι ' 10. super peccatores creata sunt hæc omnia , et propter
αὐτοὺς ἐγένετο ὁ κατακλυσμός . illos factus est cataclysmus .
II . Πάντα ὅσα ἀπὸ γῆς εἰς γῆν ἀναστρέφει , καὶ 11. Omnia quae de terra sunt in terram revertuntur, et
ἀπὸ ὑδάτων εἰς θάλασσαν ἀνακάμπτει . ab aquis in mare reflectunt.
12. Πᾶν δῶρον καὶ ἀδικία ἐξαλειφθήσεται , καὶ πί 12. Omne munus et iniquitas delebitur, et fides in saecu
στις εἰς τὸν αἰῶνα στήσεται . lum stabit.
13. Χρήματα ἀδίκων ὡς ποταμὸς ξηρανθήσεται , 13. Substantia injustorumsicut fluvius exsiccabuntur , et
καὶ ὡς βροντὴ μεγάλη ἐν ὑετῷ ἐξηχήσει. sicut tonitruum magnum in pluvia personabit.
14. Ἐν τῷ ἀνοίξαι αὐτὸν χεῖρας εὐφρανθήσεται , ού- 14. In aperiendo ipsam manus suas laetabitur, sic praeva-
τως οἱ παραβαίνοντες εἰς συντέλειαν ἐκλείψουσιν. ricatores in consummationem deficient.
318 ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ. Κεφ . ΜΑ .
15. Ἔκγονα ἀσεβῶν οὐ πληθύνει κλάδους , καὶ ῥίζαι
ἀκάθαρτοι ἐπ' ἀκροτόμου πέτρας.
16. Ἄχει ἐπὶ παντὸς ὕδατος καὶ χείλους ποταμοῦ
πρὸ παντὸς χόρτου ἐκτιλήσεται.
17. Χάρις ὡς παράδεισος ἐν εὐλογίαις , καὶ ἐλεημο
σύνη εἰς τὸν αἰῶνα διαμένει .
18. Ζωὴ αὐτάρκους ἐργάτου γλυκανθήσεται , καὶ
ὑπὲρ ἀμφότερα ὁ εὑρίσκων θησαυρόν.
19. Τέκνα καὶ οἰκοδομὴ πόλεως στηρίζουσιν ὄνομα ,
καὶ ὑπὲρ ἀμφότερα γυνὴ ἄμωμος λογίζεται .
20. Οἶνος καὶ μουσικὰ εὐφραίνουσι καρδίαν, καὶ ὑπὲρ
ἀμφότερα ἀγάπησις σοφίας .
21. Αὐλὸς καὶ ψαλτήριον ἡδύνουσι μέλι , καὶ ὑπὲρ
ἀμφότερα γλῶσσα ἡδεῖα.
22. Χάριν καὶ κάλλος ἐπιθυμήσει δὁ ὀφθαλμός σου ,
καὶ ὑπὲρ ἀμφότερα χλόην σπόρου.
23. Φίλος καὶ ἑταῖρος εἰς καιρὸν ἀπαντῶντες , καὶ
ὑπὲρ ἀμφότερα γυνὴ μετὰ ἀνδρός.
24. Ἀδελφοὶ καὶ βοήθεια εἰς καιρὸν θλίψεως , καὶ
ὑπὲρ ἀμφότερα ἐλεημοσύνη ῥύσεται .
25. Χρυσίον καὶ ἀργύριον ἐπιστήσουσι πόδα , καὶ
ὑπὲρ ἀμφότερα βουλὴ εὐδοκιμεῖται .
20. Χρήματα καὶ ἰσχὺς ἀνυψώσουσι καρδίαν , καὶ
ὑπὲρ ἀμφότερα φόβος Κυρίου.
27. Οὐκ ἔστι φόβῳ Κυρίου ἐλάττωσις , καὶ οὐκ ἔστιν
ἐπιζητῆσαι ἐν αὐτῷ βοήθειαν.
28. Φόβος Κυρίου ὡς παράδεισος εὐλογίας , καὶ ὑπὲρ
πᾶσαν δόξαν ἐκάλυψαν αὐτόν.
29. Τέκνον, ζωὴν ἐπαιτήσεως μὴ βιώσῃς , κρεῖσσον
ἀποθανεῖν ἢ ἐπαιτεῖν.
30. Ανὴρ βλέπων εἰς τράπεζαν ἀλλοτρίαν, οὐκ ἔστιν
αὐτοῦ ὁ βίος ἐν λογισμῷ ζωῆς , ἀλισγήσει τὴν ψυχὴν
αὐτοῦ ἐν ἐδέσμασιν ἀλλοτρίοις.
31. Ανὴρ δὲ ἐπιστήμων καὶ πεπαιδευμένος φυλάξε
ται .
32. Ἐν στόματι ἀναιδοῦς γλυκανθήσεται ἐπαίτησις ,
καὶ ἐν κοιλίᾳ αὐτοῦ πῦρ καήσεται .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΑ'.
1. Ὦ θάνατε , ὡς πικρόν σου τὸ μνημόσυνόν ἐστιν
ἀνθρώπῳ εἰρηνεύοντι ἐν τοῖς ὑπάρχουσιν αὐτοῦ ,
2. ἀνδρὶ ἀπερισπάστῳ καὶ εὐοδουμένῳ ἐν πᾶσι καὶ
ἔτι ἰσχύοντι ἐπιδέξασθαι τροφήν.
3. "Ω θάνατε , καλόν σου τὸ κρῖμά ἐστιν ἀνθρώπῳ
ἐπιδεομένῳ καὶ ἐλασσομένῳ ἰσχύϊ ,
4. ἐσχατογήρῳ καὶ περισπωμένῳ περὶ πάντων, καὶ
ἀπειθοῦντι καὶ ἀπολωλεκότι ὑπομονήν ·
5. μὴ εὐλαβοῦ κρῖμα θανάτου , μνήσθητι προτέρων
σου καὶ ἐσχάτων , τοῦτο τὸ κρῖμα παρὰ Κυρίου πάσῃ
σαρκί.
6. Καὶ τί ἀπαναίνῃ ἐν εὐδοκία Ὑψίστου ; Εἴτε δέκα ,
εἴτε ἑκατὸν, εἴτε χίλια ἔτη ,
7. οὐκ ἔστιν ἐν ᾅδου ἐλεγμὸς ζωῆς .
ε. Τέκνα βδελυκτὰ γίνεται , τέκνα ἁμαρτωλῶν, καὶ
συναναστρεφόμενα παροικίαις ἀσεβῶν.
9. Τέκνων ἁμαρτωλῶν ἀπολεῖται κληρονομία , καὶ
μετὰ τοῦ σπέρματος αὐτῶν ἐνδελεχιεῖ ὄνειδος.
10. Πατρὶ ἀσεβεῖ μέμψεται τέκνα , ὅτι δι' αὐτὸν
ὀνειδισθήσονται .
15. Nepotes impiorum non multiplicant ramos , et radices
immundæ super duram petram.
16. Achi super omnem aquam et oram fluminis ante omne
foenum evelletur.
17. Gratia sicut paradisus in benedictionibus , et miseri-
cordia in sæculum permanet.
18. Vita sufficientis sibi operarii condulcabitur , et super
utraque qui invenit thesaurum.
19. Filii et aedificatio civitatis confirmant nomen, et super
utraque mulier immaculata computatur.
20. Vinum et musica laetificant cor, et super utraque di-
lectio sapientiae .
21. Tibia et psalterium jucundam faciunt melodiam , et
super utraque lingua suavis.
22. Gratiam et speciem desiderabit oculus tuus , et super
utraque viriditatem sationis.
23. Amicus et sodalis in tempore occurrentes , et super
utraque mulier cum viro.
24. Fratres et adjutorium in tempore tribulationis , et
super utraque eleemosyna liberabit.
25. Aurum et argentum statuent pedem, et super utraque
consilium bene placet.
26. Facultates et fortitudo exaltabunt cor, et super utra-
que timor Domini.
27. Non est timori Domini minoratio , et non est in eo
inquirere adjutorium.
28. Timor Domini sicut paradisus benedictionis , et super
omnem gloriam operuerunt illum.
29. Fili , vitam mendicationis ne vivas , melius est mori
quam mendicare.
30. Vir respiciens in mensam alienam , non est vita ejus
in computatione vitae , contaminabit animam suam in cibis
alienis .
31. Vir autem sciens et disciplinatus custodiet se.
32. In ore impudentis condulcabitur mendicatio , et in
ventre ejus ignis ardebit.
CAPUT XLI.
1. O mors , quam amara est memoria tua homini pacem
habenti in substantiis suis ,
2. quieto et prospere agenti in omnibus et adhuc valenti
accipere cibum.
3. Ο mors , bonum est judicium tuum homini indigenti
et qui minoratur viribus ,
4. defecto ætate et cui cura est de omnibus , et diffi-
denti et qui perdidit patientiam.
5. Noli metuere judicium mortis , memento priorum te
et novissimorum, hoc judicium a Domino omni carni.
6. Et quid renues in beneplacito Altissimi ? Sive decem ,
sive centum , sive mille anni ,
7. non est in inferno accusatio vitae.
8. Filii abominabiles fiunt , filii peccatorum , et qui con-
versantur parœciis impiorum.
9. Filiorum peccatorum periet haereditas , et cum semine
illorum erit assiduitas improperii .
10. De patre impio querentur filii , quoniam propter illum
in opprobrio erunt.
 SAPIENTIA SIRACH. CAP. XLII. 319

11. Οὐαὶ ὑμῖν, ἄνδρες ἀσεβεῖς , οἵτινες ἐγκατελίπετε 11. Va vobis , viri impii , qui dereliquistis legem Dei al-
νόμον Θεοῦ ὑψίστου . tissimi .
12. Καὶ ἐὰν γεννηθῆτε , εἰς κατάραν γεννηθήσεσθε · 12. Et si nati fueritis , ad maledictionem nascemini : et si
καὶ ἐὰν ἀποθάνητε , εἰς κατάραν μερισθήσεσθε . mortui fueritis , in maledictionem separabimini .
13. Πάντα ὅσα ἐκ γῆς εἰς γῆν ἀπελεύσεται , οὕτως 13. Omnia quæ de terra sunt in terram revertentur, sic
ἀσεβεῖς ἀπὸ κατάρας εἰς ἀπώλειαν. impii a maledicto in perditionem .
14. Πένθος ἀνθρώπων ἐν σώμασιν αὐτῶν, ὄνομα δὲ 14. Luctus hominum in corporibus ipsorum , nomen au-
ἁμαρτωλῶν οὐκ ἀγαθὸν ἐξαλειφθήσεται . tem peccatorum non bonum delebitur.
15. Φρόντισον περὶ ὀνόματος , αὐτὸ γάρ σοι διαμέ 15. Curam habe de nomine , hoc enim magis permanet
νει ἢ χίλιοι μεγάλοι θησαυροι χρυσίου. tibi quam mille magni thesauri auri.
16. Αγαθῆς ζωῆς ἀριθμὸς ἡμερῶν, καὶ ἀγαθὸν ὄνομα 16. Bonae vitae numerus dierum , et bonum nomen per-
εἰς αἰῶνα διαμένει. manet in avum.
17. Παιδείαν ἐν εἰρήνῃ συντηρήσατε , τέκνα · σοφία 17. Disciplinam in pace conservate , filii : sapientia autem
δὲ κεκρυμμένη καὶ θησαυρὸς ἀφανὴς , τίς ὠφέλεια ἐν | abscondita et thesaurus occultus , quæ utilitas in utrisque?
ἀμφοτέροις ;
18. Κρείσσων ἄνθρωπος ἀποκρύπτων τὴν μωρίαν 18. Melior est homo qui abscondit stultitiam suam quam
αὐτοῦ ἢ ἄνθρωπος ἀποκρύπτων τὴν σοφίαν αὐτοῦ . homo qui abscondit sapientiam suam.
19. Τοιγαροῦν ἐντράπητε ἐπὶ τῷ ῥήματί μου , 19. Igitur revereamini in verbo meo ,
20. οὐ γάρ ἐστι πᾶσαν αἰσχύνην διαφυλάξαι καλὸν, 20. non est enim bonum omnem reverentiam observare ,
καὶ οὐ πάντα πᾶσιν ἐν πίστει εὐδοκιμεῖται . et non omnia omnibus in fide placent.
21. Αἰσχύνεσθε ἀπὸ πατρὸς καὶ μητρὸς περὶ πορ- 21. Erubescite a patre et matre de fornicatione , et a prae-
νείας , καὶ ἀπὸ ἡγουμένου καὶ δυνάστου περὶ ψεύδους · sidente et potente de mendacio :
22. ἀπὸ κριτοῦ καὶ ἄρχοντος περὶ πλημμελείας , ἀπὸ 22. ajudice et principe de delicto , a synagoga et plebe de
συναγωγῆς καὶ λαοῦ περὶ ἀνομίας · iniquitate :
23. ἀπὸ κοινωνοῦ καὶ φίλου περὶ ἀδικίας , καὶ ἀπὸ 23. a socio et amico de injustitia , et a loco in quo ha-
τόπου οὗ παροικεῖς , bitas ,
24. περὶ κλοπῆς · καὶ ἀπὸ ἀληθείας Θεοῦ καὶ διαθή 24. de furto : et a veritate Dei et testamenti , et a fixione
κης , καὶ ἀπὸ πήξεως ἀγκῶνος ἐπ' ἄρτοις , ἀπὸ σκορα- cubiti in panibus , ab offuscatione accepti et dati ,
κισμοῦ λήψεως καὶ δόσεως ,
25. καὶ ἀπὸ ἀσπαζομένων περὶ σιωπῆς · ἀπὸ δράσεως 25. et a salutantibus de silentio : ab aspectu mulieris for-
γυναικὸς ἑταίρας , nicariae ,
26. καὶ ἀπὸ ἀποστροφῆς προςώπου συγγενοῦς · ἀπὸ 26. et ab aversione vultus cognati : ab ablatione partis et
ἀφαιρέσεως μερίδος καὶ δόσεως , dationis ,
27. καὶ ἀπὸ κατανοήσεως γυναικὸς ὑπάνδρου , ἀπὸ 27. et a consideratione mulieris conjugata , a sollicita-
περιεργείας παιδίσκης αὐτοῦ · καὶ μὴ ἐπιστῆς ἐπὶ τὴν | tione ancillae ejus : et ne steteris super lectum ejus :
κοίτην αὐτῆς ·
28. ἀπὸ φίλων περὶ λόγων ὀνειδισμοῦ , καὶ μετὰ τὸ 28. ab amicis de sermonibus improperii , et postquam
δοῦναι , μὴ ὀνείδιζε. dederis , ne improperes.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΒ'. CAPUT XLII.

1. Ἀπὸ δευτερώσεως καὶ λόγου ἀκοῆς , καὶ ἀπὸ ἀπο-
καλύψεων λόγων κρυφίων. Καὶ ἔσῃ αἰσχυντηρὸς ἀληθι
νῶς , καὶ εὑρίσκων χάριν ἔναντι παντὸς ἀνθρώπου . Μὴ |
περὶ τούτων αἰσχυνθῇς , καὶ μὴ λάβης πρόςωπον τοῦ |
ἁμαρτάνειν.
2. Περὶ νόμου Ὑψίστου καὶ διαθήκης , καὶ περὶ κρί-
ματος δικαιῶσαι τὸν ἀσεβῆ.
3. Περὶ λόγου κοινωνοῦ καὶ ὁδοιπόρων , καὶ περὶ
δόσεως κληρονομίας ἑταίρων.
4. Περὶ ἀκριβείας ζυγοῦ καὶ σταθμιῶν, περὶ κτήσεως
πολλῶν καὶ ὀλίγων.
5. Περὶ ἀδιαφόρου πράσεως καὶ ἐμπόρων, καὶ περὶ
παιδείας τέκνων πολλῆς , καὶ οἰκέτῃ πονηρῷ πλευρὰν
αἱμάξαι .
6. Ἐπὶ γυναικὶ πονηρᾷ καλὸν σφραγίς.
7. Καὶ ὅπου χεῖρες πολλαὶ , κλεῖσον. Ὃ ἐὰν παραδί-
ἕως , ἐν ἀριθμῷ καὶ σταθμῷ , καὶ δόσις καὶ λῆψις παντὶ |
ἐν γραφῇ.
8. Περὶ παιδείας ἀνοήτου καὶ μωροῦ καὶ ἐσχατογή-
1. Ab iteratione et sermone auditus , et a revelationibus
sermonum absconditorum. Et eris verecundus vere , et in-
veniens gratiam coram omni homine. Ne pro his confunda-
ris , et ne accipias personam ut delinquas.
2. De lege Altissimi et testamento , et de judicio justifi-
cando impium.
3. De verbo socii et viatorum , et de datione haereditatis
amicorum.
4. De exacta ratione stateræ et ponderum , de acquisitione
multorum et paucorum.
5. De indifferenti venditione et mercatorum , et de multa
disciplina filiorum , et servo pessimo latus sanguinare.
6. Super mulierem nequam bonum est sigillum.
7. Et ubi manus multa sunt , claude. Quodcumque tra-
dideris , in numero et pondere , et datio et acceptio omnibus
in scriptura.
8. De disciplina insensati et stulti et decrepiti litigantis
320 ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ. Κεφ . Γ'.

ρου κρινομένου πρὸς νέους , καὶ ἔσῃ πεπαιδευμένος cum adolescentibus , et eris eruditus vere , et probatus in
ἀληθινῶς , καὶ δεδοκιμασμένος ἔναντι παντὸς ζῶντος. conspectu omnis viventis.
9. Θυγάτηρ πατρὶ ἀπόκρυφος ἀγρυπνία , καὶ ἡ μέσ 9. Filia patri abscondita vigilia , et sollicitudo ejus aufert
ριμνα αὐτῆς ἀφιστὰ ὕπνον, ἐν νεότητι αὐτῆς μήποτε – somnum , in juventute sua ne forte fiat superadulta , et cum
παρακμάσῃ , καὶ συνῳκηκυῖα μήποτε μισηθῇ. viro commorata ne forte odio habeatur.
10. Ἐν παρθενία μήποτε βεβηλωθῇ , καὶ ἐν τοῖς 10. In virginitate ne forte polluatur, et in paternis suis
πατρικοῖς αὐτῆς ἔγκυος γένηται . Μετὰ ἀνδρὸς οὖσα | gravida inveniatur. Cum viro manens ne forte transgredia-
μήποτε παραβῇ , καὶ συνῳκηκυῖα μήποτε στειρώσῃ . tur, et cum cohabitaverit ne forte sit sterilis.
11. Ἐπὶ θυγατρὶ ἀδιατρέπτῳ στερέωσον φυλακὴν, 11. Super filia non avertente se confirma custodiam , ne
μήποτε ποίηση σε ἐπίχαρμα ἐχθροῖς , λαλιὰν ἐν πόλει , quando faciat te gaudium inimicis , fabulam in civitate , et
καὶ ἔγκλητον λαοῦ , καὶ καταισχύνη σε ἐν πλήθει πολύ vocatum populi , et confundat te in multitudine plurimo-
λῶν. rum.
12. Παντὶ ἀνθρώπῳ μὴ ἔμβλεπε ἐν κάλλει , καὶ ἐν 12. Omni homini noli intendere in speciem , et in medio
μέσῳ γυναικῶν μὴ συνέδρευε . mulierum noli considere.
13. Ἀπὸ γὰρ ἱματίων ἐκπορεύεται σὴς , καὶ ἀπὸ γυ- 13. De vestimentis enim procedit tinea , et a muliere ini-
ναικὸς πονηρία γυναικός. quitas mulieris.
14. Κρείσσων πονηρία ἀνδρὸς ἢ ἀγαθοποιὸς γυνὴ , 14. Melior est iniquitas viri quam mulier benefaciens , et
καὶ γυνὴ καταισχύνουσα εἰς ὀνειδισμόν. mulier confundens in opprobrium .
15. Μνησθήσομαι δὴ τὰ ἔργα Κυρίου , καὶ ἃ ἑώρακα 15. Memor ero igitur operum Domini , et quæ vidi enar-
ἐκδιηγήσομαι · ἐν λόγοις Κυρίου τὰ ἔργα αὐτοῦ. rabo in sermonibus Domini opera ejus.
16. Ἥλιος φωτίζων κατὰ πᾶν ἐπέβλεψε , καὶ τῆς 16. Sol illuminans per omnia respexit , et gloriæ ejus ple-
δόξης αὐτοῦ πλῆρες τὸ ἔργον αὐτοῦ. num est opus ejus.
17. Οὐκ ἐνεποίησε τοῖς ἁγίοις Κύριος ἐκδιηγήσασθαι 17. Nonne indidit sanctis Dominus enarrare omnia mira-
πάντα τὰ θαυμάσια αὐτοῦ , ἃ ἐστερέωσε Κύριος δὁ παν- bilia ejus , quae confirmavit Dominus omnipotens , ut firma-
τοκράτωρ , στηριχθῆναι ἐν δόξῃ αὐτοῦ τὸ πᾶν · retur in gloria ipsius universum?
18. Ἄβυσσον καὶ καρδίαν ἐξίχνευσε , καὶ ἐν πανουρ 18. Abyssum et cor investigavit , et in astutiis eorum me-
γεύμασιν αὐτῶν διενοήθη · ditatus est.
19. Ἔγνω γὰρ ὁ Κύριος πᾶσαν εἴδησιν, καὶ ἐνέβλεψεν 19. Cognovit enim Dominus omnem scientiam , et in-
εἰς σημεῖον αἰῶνος. Ἀπαγγέλλων τὰ παρεληλυθότα και spexit in signum avi. Annuntians quae praeterierunt et quae
ἐπεσόμενα , καὶ ἀποκαλύπτων ἴχνη ἀποκρύφων . superventura sunt , et revelans vestigia occultorum .
20. Οὐ παρῆλθεν αὐτὸν πᾶν διανόημα , οὐκ ἐκρύβη 20. Non praeteriit illum omnis cogitatus , non abscondit
ἀπ' αὐτοῦ οὐδὲ εἷς λόγος. se ab eo ullus sermo.
21. Τὰ μεγαλεῖα τῆς σοφίας αὐτοῦ ἐκόσμησεν, καὶ 21. Magnalia sapientiæ suæ decoravit , et quatenus est
ἕως ἔστι πρὸ τοῦ αἰῶνος καὶ εἰς τὸν αἰῶνα , οὔτε προς- ante sæculum et in sæculum , neque adjectum est ei
ετέθη
22. οὔτε ἠλαττώθη , καὶ οὐδὲ προςεδεήθη οὐδενὸς 22. neque imminutum , et non eguit aliquo consiliario.
συμβούλου .
23. Ὡς πάντα τὰ ἔργα αὐτοῦ ἐπιθυμητὰ , καὶ ὡς 23. Quam desiderabilia omnia opera ejus , et tamquam
σπινθῆρος ἐστὶ θεωρῆσαι . scintillæ est considerare.
24. Πάντα ταῦτα ζῇ καὶ μένει εἰς τὸν αἰῶνα ἐν πά 24. Omnia hæc vivunt et manent in sæculum in omnibus
σαις χρείαις , καὶ πάντα ὑπακούει . necessitatibus , et omnia obediunt.
25. Πάντα δισσὰ , ἓν κατέναντι τοῦ ἑνὸς , καὶ οὐκ 25. Omnia duplicia , unum contra unum , et non fecit
ἐποίησεν οὐδὲν ἐκλεῖπον. quicquam deficiens.
26. Εν τοῦ ἑνὸς ἐστερέωσε τὰ ἀγαθὰ , καὶ τίς πλη- 26. Unum unius confirmavit bona, et quis satiabitur videns
σθήσεται ὁρῶν δόξαν αὐτοῦ ; gloriam ejus ?
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΓ'. CAPUT XLIII.
1. Γαυρίαμα ὕψους στερέωμα καθαριότητος , εἶδος 1. Gloriatio altitudinis firmamentum puritatis , species
οὐρανοῦ ἐν δράματι δόξης . cœli in visione gloriæ.
2. Ἥλιος ἐν ὀπτασίᾳ διαγγέλλων ἐν ἐξόδῳ , σκεῦος 2. Sol in aspectu annuntians in exitu , vas admirabile ,
θαυμαστὸν, ἔργον Ὑψίστου. opus Excelsi.
3. Ἐν μεσημβρία αὐτοῦ ἀναξηραίνει χώραν, καὶ 3. In meridiano suo exsiccat regionem , et in conspectu
ἐναντίον καύματος αὐτοῦ τίς ὑποστήσεται ; Κάμινον | ardoris ejus quis sustinebit? Fornacem suflans in operibus
φυσῶν ἐν ἔργοις καύματος , ardoris ,
4. τριπλασίως ἥλιος ἐκκαίων ὄρη , ἀτμίδας πυρώδεις 4. tripliciter sol exurens montes , vapores igneos insuf-
ἐμφυσῶν, καὶ ἐκλάμπων ἀκτῖνας ἀμαυροῦ ὀφθαλμούς. fans , et refulgens radiis offuscat oculos.
5. Μέγας Κύριος ὁ ποιήσας αὐτὸν , καὶ ἐν λόγοις 5. Magnus Dominus qui fecit illum , et in sermonibus
αὐτοῦ κατέσπευσε πορείαν . ejus festinavit iter.
6. Καὶ ἡ σελήνη ἐν πᾶσιν εἰς καιρὸν αὐτῆς , ἀνάδει 6. et luna in omnibus in tempore suo , ostensionem tem-
ξιν χρόνων, καὶ σημεῖον αἰῶνος. porum , et signum ævi.
 SAPIENTIA SIRACH. CAP. XLIII.
7. Ἀπὸ σελήνης σημεῖον ἑορτῆς , φωστήρ μειούμενος
ἐπὶ συντελείας.
8. Μὴν κατὰ τὸ ὄνομα αὐτῆς ἐστιν, αὐξανομένη
θαυμαστῶς ἐν ἀλλοιώσει .
9. Σκεῦος παρεμβολῶν ἐν ὕψει, ἐν στερεώματι οὐρα-
· νοῦ ἐκλάμπων.
10. Κάλλος οὐρανοῦ , δόξα ἄστρων, κόσμος φωτίζων,
ἐν ὑψίστοις Κύριος.
11. Ἐν λόγοις ἁγίου στήσονται κατὰ κρῖμα , καὶ οὐ
μὴ ἐκλυθῶσιν ἐν φυλακαῖς αὐτῶν.
12. Ἴδε τόξον , καὶ εὐλόγησον τὸν ποιήσαντα αὐτό ·
σφόδρα ὡραῖον ἐν τῷ αὐγάσματι αὐτοῦ.
13. Ἐγύρωσεν οὐρανὸν ἐν κυκλώσει δόξης , χεῖρες
Ὑψίστου ἐτάννυσαν αὐτό.
14. Προςτάγματι αὐτοῦ κατέσπευσε χιόνα , καὶ τα
χύνει ἀστραπὰς κρίματος αὐτοῦ.
15. Διὰ τοῦτο ἀνεῴχθησαν θησαυροὶ , καὶ ἐξέπτησαν
νεφέλαι ὡς πετεινά.
16. Ἐν μεγαλείῳ αὐτοῦ ἴσχυσε νεφέλας , καὶ διεθρύ-
βησαν λίθοι χαλάζης.
17. Καὶ ἐν ὀπτασίαις αὐτοῦ σαλευθήσεται ὄρη , ἐν
θελήματι πνεύσεται νότος.
18. Φωνὴ βροντῆς αὐτοῦ ὠδίνησε γῆν, καὶ καταιγὶς
βορέου καὶ συστροφὴ πνεύματος.
19. Ὡς πετεινὰ καθιπτάμενα πάσσει χιόνα , καὶ ὡς
ἀκρὶς καταλύουσα ἡ κατάβασις αὐτῆς.
20. Κάλλος λευκότητος αὐτῆς ἐκθαυμάσει ὀφθαλμὸς ,
καὶ ἐπὶ τοῦ ὑετοῦ αὐτῆς ἐκστήσεται καρδία .
21. Καὶ πάχνην ὡς ὅλα ἐπὶ γῆς χέει , καὶ παγεῖσα
γίνεται σκολόπων ἄκρα.
29. Ψυχρὸς ἄνεμος βορέης πνεύσει , καὶ παγήσεται
κρύσταλλος ἀφ᾽ ὕδατος · ἐπὶ πᾶσαν συναγωγὴν ὕδατος |
καταλύσει , καὶ ὡς θώρακα ἐνδύσεται τὸ ὕδωρ.
23. Καταφάγεται ὄρη καὶ ἔρημον ἐκκαύσει , καὶ
ἀποσβέσει χλόην ὡς πῦρ.
24. Ἴασις πάντων κατὰ σπουδὴν ὁμίχλη , δρόσος
ἀπαντῶσα ἀπὸ καύσωνος ἱλαρώσει .
25. Λογισμῷ αὐτοῦ ἐκόπασεν ἄβυσσον, καὶ ἐφύτευσεν
αὐτὴν Ἰησοῦς.
26. Οἱ πλέοντες τὴν θάλασσαν διηγοῦνται τὸν κίνδυ
νον αὐτῆς , καὶ ἀκοαῖς ὠτίων ἡμῶν θαυμάζομεν .
27. Καὶ ἐκεῖ τὰ παράδοξα καὶ θαυμάσια ἔργα , ποι-
κιλία παντὸς ζώου , κτίσις κητῶν .
28. Δι' αὐτὸν εὐοδία τέλος αὐτοῦ , καὶ ἐν λόγῳ αὐτοῦ
σύγκειται πάντα.
29. Πολλὰ ἐροῦμεν καὶ οὐ μὴ ἐφικώμεθα , καὶ συν
τέλεια λόγων τὸ πᾶν ἐστιν αὐτός.
30. Δοξάζοντες ποῦ ἰσχύσωμεν; αὐτὸς γὰρ ὁ μέγας
παρὰ πάντα τὰ ἔργα αὐτοῦ.
31. Φοβερὸς Κύριος καὶ σφόδρα μέγας , καὶ θαυμαστὴ
ἡ δυναστεία αὐτοῦ.
32. Δοξάζοντες Κύριον ὑψώσατε καθόσον ἂν δύνησθε ,
ὑπερέξει γὰρ καὶ ἔτι.
33. Καὶ ὑψοῦντες αὐτὸν πληθύνατε ἐν ἰσχύϊ , μὴ
κοπιᾶτε , οὐ γὰρ μὴ ἐφίκησθε .
35. Τίς ἑώρακεν αὐτὸν καὶ ἐκδιηγήσεται , καὶ τίς
μεγαλύνει αὐτὸν καθώς ἐστι ;
36. Πολλὰ ἀπόκρυφά ἐστι μείζονα τούτων, ὀλίγα γὰρ
ἑωράκαμεν τῶν ἔργων αὐτοῦ.
VETUS TESTAMENTUM. -- Π.
321
7. A luna signum diei festi , luminare quod minuitur
super consummationem .
8. Mensis secundum nomen ejus est, crescens mirabiliter
mutatione.
9. Vas castrorum in celsitudine , in firmamento caeli re-
splendens.
10. Species caeli , gloria stellarum , ornatus illuminans ,
in excelsis Dominus.
11. In verbis sancti stabunt ad judicium, et non deficient
in vigiliis suis.
12. Vide arcum , et benedic eum qui fecit illum : valde
speciosus est in fulgore suo.
13. Gyravit coelum in circuitu gloriæ , manus Excelsi ape-
ruerunt illum.
14. Imperio suo acceleravit nivem , et accelerat corusca-
tiones judicii sui.
15. Propterea aperti sunt thesauri , et evolaverunt nubes
sicut aves .
16. In magnitudine sua confortavit nubes , et confracti
sunt lapides grandinis.
17. Et in aspectibus ejus commovebuntur montes , in
voluntate spirabit notus.
18. Vox tonitrui ejus parturire fecit terram, et tempestas
aquilonis et vortex spiritus.
19. Sicut aves deorsum volantes dispergit nivem , et sicut
locusta divertens descensus ejus.
20. Pulchritudinem candoris ejus admirabitur oculus , et
super imbrem ejus expavescet cor.
21. Et pruinam sicut salem effundit super terram, et cum
congelaverit fit cacumina tribulorum.
22. Frigidus ventus aquilo flabit , et gelabit crystallus ab
aqua : super omnem congregationem aquæ requiescet , et
tamquam loricam induet aqua.
23. Devorabit montes et exuret desertum , et exstinguet
viride sicut ignis.
24. Medicina omnium in festinatione nebula, ros obvians
ab ardore exhilarabit.
25. Cogitatione sua pacavit abyssum , et plantavit eam
Jesus .
26. Qui enavigant mare enarrant pericula ejus, et audien-
tes auribus nostris admiramur.
27. Et illic incredibilia et admirabilia opera, varietas omnis
animalis , creatura cetorum.
28. Per ipsum prosper processus finis ejus , et in verbo
ejus composita sunt omnia.
29. Multa dicemus et non assequemur, et consummatio
sermonum ipse est in omnibus.
30. Glorificantes quo valebimus ? ipse enim est magnus
super omnia opera sua.
31. Terribilis Dominus et magnus vehementer, et mira-
bilis potentia ipsius.
32. Glorificantes Dominum exaltate quantumcumque po-
tueritis , excedet enim et adhuc.
33. Et exaltantes illum abundate in virtute , ne laboretis ,
non enim comprehendetis.
35. Quis vidit eum et enarrabit , et quis magnificat eum
sicut est ?
36. Multa abscondita sunt majora his , pauca enim vidi-
mus operum ejus.
21
322 ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ. Κεφ . Δ'.
37. Πάντα γὰρ ἐποίησεν ὁ Κύριος , καὶ τοῖς εὐσεβέ 37. Omnia enim fecit Dominus , et piis dedit sapientiam.
σιν ἔδωκε σοφίαν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΔ΄ . CAPUT XLIV.

ΠΑΤΕΡΩΝ ΥΜΝΟΣ. PATRUM HYMNUS.

1. Αἰνέσωμεν δὴ ἄνδρας ἐνδόξους , καὶ τοὺς πατέρας
ἡμῶν τῇ γενέσει .
2. Πολλὴν δόξαν ἔκτισεν ὁ Κύριος , τὴν μεγαλωσύνην
αὐτοῦ ἀπ' αἰῶνος.
3. Κυριεύοντες ἐν ταῖς βασιλείαις αὐτῶν, καὶ ἄνδρες
ὀνομαστοὶ ἐν δυνάμει · βουλεύσονται ἐν συνέσει αὐτῶν, consiliantes in intellectu suo , annuntiantes in prophetiis.
ἀπηγγελκότες ἐν προφητείαις .
4. Ἡγούμενοι λαοῦ ἐν διαβουλίοις , καὶ συνέσει γραμ
ματείας λαοῦ ·
5. σοφοὶ λόγοι ἐν παιδείᾳ αὐτῶν, ἐκζητοῦντες μέλη
μουσικῶν, διηγούμενοι ἔπη ἐν γραφῇ .
6. Ἄνδρες πλούσιοι κεχορηγημένοι ἰσχύϊ , εἰρηνεύον--
τες ἐν παροικίαις αὐτῶν.
7. Πάντες οὗτοι ἐν γενεαῖς ἐδοξάσθησαν, καὶ ἐν ταῖς
ἡμέραις αὐτῶν καύχημα.
8. Εἰσὶν αὐτῶν οἱ κατέλιπον ὄνομα τοῦ ἐκδιηγήσα-
σθαι ἐπαίνους ,
9. καὶ εἰσὶν ὧν οὐκ ἔστι μνημόσυνον καὶ ἀπώλοντο
ὡς οὐχ ὑπάρξαντες , καὶ ἐγένοντο ὡς οὐ γεγονότες , καὶ qui non fuerint , et nati sunt quasi non nati , et filii eorum
τὰ τέκνα αὐτῶν μετ᾿ αὐτούς.
το. Ἀλλ᾽ ἢ οὗτοι ἄνδρες ἐλέους , ὧν αἱ δικαιοσύναι
οὐκ ἐπελήσθησαν.
11. Μετὰ τοῦ σπέρματος αὐτῶν διαμενεῖ
12. ἀγαθὴ κληρονομία , ἔκγονα αὐτῶν ἐν ταῖς δια-
θήκαις. Εστη σπέρμα αὐτῶν
13. καὶ τέκνα αὐτῶν δι᾿ αὐτοὺς , ἕως αἰῶνος μενεῖ
σπέρμα αὐτῶν, καὶ ἡ δόξα αὐτῶν οὐκ ἐξαλειφθήσεται .
14. Τὸ σῶμα αὐτῶν ἐν εἰρήνῃ ἐτάφη , καὶ τὸ ὄνομα
αὐτῶν ζῇ εἰς γενεάς.
15. Σοφίαν αὐτῶν διηγήσονται λαοὶ , καὶ τὸν ἔπαινον
ἐξαγγέλλει ἐκκλησία .
16. Ενώχ εὐηρέστησε Κυρίῳ , καὶ μετετέθη , ὑπό
δειγμα μετανοίας ταῖς γενεαῖς.
17. Νῶε εὑρέθη τέλειος δίκαιος , ἐν καιρῷ ὀργῆς ἐγέ
νετο ἀντάλλαγμα.
18. Διὰ τοῦτο ἐγενήθη κατάλειμμα τῇ γῇ , διὰ τοῦτο
ἐγένετο κατακλυσμός.
19. Διαθῆκαι αἰῶνος ἐτέθησαν πρὸς αὐτὸν, ἵνα μὴ
ἐξαλειφθῇ κατακλυσμῷ πᾶσα σάρξ .
20. Ἀβραὰμ μέγας πατὴρ πλήθους ἐθνῶν, καὶ οὐχ
εὑρέθη ὅμοιος ἐν τῇ δόξη , ὃς συνετήρησε νόμον Υψί- est inventus similis in gloria, qui conservavit legem Excelsi,
στου , καὶ ἐγένετο ἐν διαθήκῃ μετ᾿ αὐτοῦ·
21. καὶ ἐν σαρκὶ αὐτοῦ ἔστησε διαθήκην, καὶ ἐν
πειρασμῷ εὑρέθη πιστός.
22. Διὰ τοῦτο ἐν ὅρκῳ ἔστησεν αὐτῷ , ἐνευλογηθῆναι
ἔθνη ἐν τῷ σπέρματι αὐτοῦ , πληθῦναι αὐτὸν ὡς χοῦν semine ipsius , multiplicare illum quasi terrae cumulum ,
τῆς γῆς,
23. καὶ ὡς ἄστρα ἀνυψῶσαι τὸ σπέρμα αὐτοῦ , καὶ
κατακλορονομῆσαι αὐτοὺς ἀπὸ θαλάσσης ἕως θαλάσσης , | dare illis a mari usque ad mare , et a flumine usque ad ex-
καὶ ἀπὸ ποταμοῦ ἕως ἄκρου γῆς.
24. Καὶ ἐν τῷ Ἰσαὰκ ἔστησεν οὕτως διὰ Αβραὰμ
τὸν πατέρα αὐτοῦ ,
25. εὐλογίαν πάντων ἀνθρώπων καὶ διαθήκην , καὶ
κατέπαυσεν ἐπὶ κεφαλὴν Ἰακώβ ,
1. Laudemus nunc viros gloriosos , et parentes nostros
generatione.
2. Multam gloriam creavit Dominus, magnificentiam suam
a saeculo.
3. Dominantes in regnis suis, et viri nominati in potentia :
4. Rectores populi in consiliis , et intellectu litteratura
populi :
5. sapientes sermones in disciplina eorum , requirentes
modos musicos , narrantes carmina in scriptura.
6. Homines divites subministrati in fortitudine , pacem
habentes in habitationibus suis.
7. Omnes isti in generationibus gloriam adepti sunt , et
in diebus ipsorum gloriatio.
8. Sunt eorum qui reliquerunt nomen ad enarrandum
laudes ,
9. et sunt quorum non est memoria et perierunt quasi
post eos.
10. Sed hi viri misericordia , quorum justitiae non sunt
traditae oblivioni.
11. Cum semine eorum permanebit
12. bona hæreditas , nepotes eorum in testamentis. Stetit
semen eorum
13. et filii eorum propter illos , usque in aeternum mane-
bit semen eorum , et gloria illorum non delebitur.
14. Corpus ipsorum in pace sepultum est , et nomen
eorum vivit in generationes.
15. Sapientiam ipsorum narrabunt populi , et laudem an-
nuntiat ecclesia.
16. Enoch placuit Domino , et translatus est , exemplum
pœnitentiæ generationibus.
17. Noe inventus est perfectus justus , in tempore ira-
cundiæ factus est reconciliatio.
18. Ideo fuerunt reliquiæ ipsi terra , ideo factum est
diluvium.
19. Testamenta saeculi posita sunt apud illum , ne dele-
retur diluvio omnis caro.
20. Abraam magnus pater multitudinis gentium , et non
et fuit in testamento cum illo :
21. et in carne sua stare fecit testamentum , et in tenta-
tione inventus est fidelis.
22. Ideo in jurejurando statuit illi , benedicere gentes in
23. et sicut stellas exaltare semen illius , et haereditatem
tremum terrae.
24. Et in Isaac statuit ita propter Abraam patrem ejus ,
25. benedictionem omnium hominum et testamentum ,
et requievit super caput Jacob.
 SAPIENTIA SIRACH. CAP. XLV. 323

26. Ἐπέγνω αὐτὸν ἐν εὐλογίαις αὐτοῦ , καὶ ἔδωκεν
αὐτῷ ἐν κληρονομίᾳ · καὶ διέστειλε μερίδας αὐτοῦ , ἐν
φυλαῖς ἐμέρισε δεκαδύο.
27. Καὶ ἐξήγαγεν ἐξ αὐτοῦ ἄνδρα ἐλέους εὑρίσκοντα
χάριν ἐν ὀφθαλμοῖς πάσης σαρκός .
26. Agnovit eum in benedictionibus suis , et dedit illi in
haereditate : et divisit partes ejus , in tribus partitus est
duodecim.
27. Et eduxit ex eo virum misericordiæ invenientem
gratiam in oculis omnis carnis .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΕ . CAPUT XLV.

1. Ἠγαπημένον ὑπὸ Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων Μωϋσῆν, 1. Dilectum a Deo et hominibus Moysen , cujus memoria
οὗ τὸ μνημόσυνον ἐν εὐλογίαις. in benedictionibus est.
2 Ωμοίωσεν αὐτὸν δόξῃ ἁγίων, καὶ ἐμεγάλυνεν 2. Similem illum fecit gloriæ sanctorum , et magnificavit
αὐτὸν ἐν φόβοις ἐχθρῶν. Ἐν λόγοις αὐτοῦ σημεῖα και eum in timoribus inimicorum. In verbis ejus signa cessare
τέπαυσεν, fecit ,
3. ἐδόξασεν αὐτὸν κατὰ πρόςωπον βασιλέων · ἐνετεί 3. glorificavit eum in conspectu regum : mandavit illi ad
λατο αὐτῷ πρὸς λαὸν αὐτοῦ , καὶ ἔδειξεν αὐτῷ τῆς δόξης | populum suum , et ostendit illi gloriam suam.
αὐτοῦ.
4. Ἐν πίστει καὶ πραύτητι αὐτοῦ ἡγίασεν, ἐξελέξα- 4. In fide et lenitate ipsius sanctum fecit , elegit eum ex
το αὐτὸν ἐκ πάσης σαρκός. omni carne.
5. Ἠκούτισεν αὐτὸν τῆς φωνῆς αὐτοῦ , καὶ εἰςήγα- 5. Auditam fecit ei vocem suam , et induxit illum in ca-
γεν αὐτὸν εἰς τὸν γνόφον. liginem.
6. Καὶ ἔδωκεν αὐτῷ κατὰ πρόςωπον ἐντολὰς , νόμον 6. Et dedit illi coram præcepta , legem vitæ et scientia ,
ζωῆς καὶ ἐπιστήμης , διδάξαι τὸν Ἰακὼβ διαθήκην, καὶ docere Jacob testamentum suum , et judicia sua Israel.
κρίματα αὐτοῦ τὸν Ἰσραήλ.
7. Ααρών ὕψωσεν ἅγιον ὅμοιον αὐτῷ ἀδελφὸν αὐτ 7. Excelsum fecit Aaron sanctum similem illi fratrem
τοῦ , ἐκ φυλῆς Λευί. ejus , de tribu Levi.
8. Έστησεν αὐτῷ διαθήκην αἰῶνος , καὶ ἔδωκεν αὐτῷ 8. Statuit ei testamentum saeculi , et dedit illi sacerdo-
ἱερατείαν λαοῦ · ἐμακάρισεν αὐτὸν ἐν εὐκοσμίᾳ , tium populi : beatificavit illum in decore ,
9. καὶ περιέζωσεν αὐτὸν στολὴν δόξης , ἐνέδυσεν αὐτ 9. et circumcinxit eum stola gloriae, induit eum consum-
τὸν συντέλειαν καυχήματος , καὶ ἐστερέωσεν αὐτὸν matione gloriationis , et confirmavit eum vasis virtutis.
σκεύεσιν ἰσχύος .
10. Περισκελῆ καὶ ποδήρη καὶ ἐπωμίδα , καὶ ἐκύ- 10. Femoralia et poderem et humerale , et circumdedit
κλωσεν αὐτὸν ῥοΐσκοις χρυσοῖς , κώδωσι πλείστοις κυ- cum malis punicis aureis , tintinnabulis plurimis in gyro ,
κλόθεν,
II . ἠχῆσαι φωνὴν ἐν βήμασιν αὐτοῦ , ἀκουστὸν ποιῆ- 11. ad sonandum vocem in gressibus suis , ad faciendum
σαι ἦχον ἐν ναῷ εἰς μνημόσυνον υἱοῖς λαοῦ αὐτοῦ . audiri sonitum in templo in memoriam filiis populi sui.
12. Στολῇ ἁγίᾳ , χρυσῷ καὶ ὑακίνθῳ καὶ πορφύρα , 12. Stola sancta , auro et hyacintho et purpura , opere
ἔργῳ ποικιλτοῦ , λογείῳ κρίσεως , δήλοις ἀληθείας , variatoris , rationali judicii , manifestationibus veritatis ,
13. κεκλωσμένη κόκκῳ , ἔργῳ τεχνίτου , λίθοις που 13. torta cocco , opere artificis , lapidibus pretiosis scul-
λυτελέσι γλύμματος σφραγίδος , ἐν δέσει χρυσίου , ἔρ- | pturæ sigilli , in ligatura auri opere lapidarii , in memoriam
γῳ λιθουργοῦ , εἰς μνημόσυνον ἐν γραφῇ κεκολαμμένη in scriptura sculpta secundum numerum tribuum Israel.
κατ' ἀριθμὸν φυλῶν Ἰσραήλ.
14. Στέφανον χρυσοῦν ἐπάνω κιδάρεως , ἐκτύπωμα 14. Coronam auream super mitram, efformationem signa-
σφραγίδος ἁγιάσματος , καύχημα τιμῆς , ἔργον ἰσχύος , culi sanctitatis , gloriam honoris , opus virtutis , desideria
ἐπιθυμήματα ὀφθαλμῶν κοσμούμενα , oculorum ornata ,
15. pulchra. Ante ipsum non fuerunt talia usque in saecu
15. ὡραῖα. Πρὸ αὐτοῦ οὐ γέγονε τοιαῦτα ἕως αἰῶνος , lum,
16. οὐκ ἐνεδύσατο ἀλλογενής πλὴν τῶν υἱῶν αὐτοῦ 16. non est indutus alienigena sed filii ejus soli , et nepo-
μόνον, καὶ τὰ ἔκγονα αὐτοῦ διαπαντός. tes ejus per omne tempus.
17. Θυσίαι αὐτοῦ ὁλοκαρπωθήσονται καθημέραν ἐν- 17. Sacrificia ipsius fient holocarpomata quotidie assidue
δελεχῶς δίς . bis.
18. Ἐπλήρωσε Μωϋσῆς τὰς χεῖρας , καὶ ἔχρισεν αὐτ 18. Implevit Moyses manus , et unxit illum oleo sancto.
τὸν ἐν ἐλαίῳ ἁγίῳ.
19. Εγενήθη αὐτῷ εἰς διαθήκην αἰώνιον , καὶ ἐν τῷ 19. Factum est illi in testamentum æternum , et in se-
σπέρματι αὐτοῦ ἐν ἡμέραις οὐρανοῦ, λειτουργεῖν αὐτῷ mine ejus in diebus coeli , ministrare ei simul et sacerdotio
ἅμα καὶ ἱερατεύειν , καὶ εὐλογεῖν τὸν λαὸν αὐτοῦ ἐν τῷ fungi , et benedicere populum ejus in nomine ejus.
ὀνόματι αὐτοῦ .
20. Ipsum elegit ex omni vivente , offerre oblationem
20. Ἐξελέξατο αὐτὸν ἀπὸ παντὸς ζῶντος , προςαγα-
γεῖν κάρπωσιν Κυρίῳ , θυμίαμα καὶ εὐωδίαν εἰς μνη- Domino , incensum et bonum odorem in memoriam , pla-
μόσυνον, ἐξιλάσκεσθαι περὶ τοῦ λαοῦ σου. care pro populo suo.
21.
324 ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ. Κεφ. ς'.
21. Εδωκεν αὐτὸν ἐν ἐντολαῖς αὐτοῦ , ἐξουσίαν ἐν 21. Dedit illum in mandatis suis , potestatem in testa-
διαθήκαις κριμάτων, διδάξαι τὸν Ἰακὼβ τὰ μαρτύρια , mentis judiciorum , docere Jacob testimonia , et in lege sua
καὶ ἐν νόμῳ αὐτοῦ φωτίσαι Ἰσραήλ. lucem dare Israel.
22. Επισυνέστησαν αὐτῷ ἀλλότριοι , καὶ ἐζήλωσαν 22. Contra eum steterunt alieni, et zelaverunt eum in der
αὐτὸν ἐν τῇ ἐρήμῳ , ἄνδρες οἱ περὶ Δαθὰν καὶ Ἀβειρὼν, serto , homines qui erant cum Dathan et Abiron , et congres
καὶ ἡ συναγωγὴ Κορὲ ἐν θυμῷ καὶ ὀργῇ. gatio Core in furore et ira.
23. Εἶδε Κύριος καὶ οὐκ εὐδόκησε , καὶ συνετελέσθη 23. Vidit Dominus et non placuit illi , et consumpti sunt
σαν ἐν θυμῷ ὀργῆς. in impetu iracundiæ.
24. Ἐποίησεν αὐτοῖς τέρατα καταναλῶσαι ἐν πυρὶ 24. Fecit illis monstra ad consumendum in igne flamma
φλογὸς αὐτοῦ. suæ .
25. Καὶ προςέθηκεν Ααρὼν δόξαν, καὶ ἔδωκεν αὐτῷ 25. Et addidit Aaron gloriarn , et dedit illi hæreditatem.
κληρονομίαν. Ἀπαρχὰς πρωτογεννημάτων ἐμέρισεν αὐ- - Primitias primitivorum divisit illis :
τοῖς ·
26. ἄρτον ἐν πρώτοις ἡτοίμασε πλησμονήν · καὶ γὰρ 26. panem in primis paravit in satietatem : nam et sacrifi-
θυσίας Κυρίου φάγονται , ἃς ἔδωκεν αὐτῷ τε καὶ τῷ cia Domini edent , quæ dedit et ei et semini ejus.
σπέρματι αὐτοῦ.
27. Πλὴν ἐν γῇ λαοῦ οὐ κληρονομήσει , καὶ μερὶς 27. Caeterum in terra populi non haereditabit, et pars non
οὐκ ἔστιν αὐτῷ ἐν λαῷ , αὐτὸς γὰρ μερίς σου κληρο- | est illi in populo , ipse enim pars tua haereditas.
νομία.
28. Καὶ Φινεές υἱὸς Ἐλεάζαρ τρίτος εἰς δόξαν, ἐν 28. Et Phinees filius Eleazari tertius est in gloria , in ze-
τῷ ζηλῶσαι αὐτὸν ἐν φόβῳ Κυρίου , lando eum in timore Domini ,
29. καὶ στῆσαι αὐτὸν ἐν τροπῇ λαοῦ , ἐν ἀγαθότητι 29. et stando in versione populi , in bonitate alacritatis
προθυμίας ψυχῆς αὐτοῦ, καὶ ἐξιλάσατο περὶ τοῦ Ἰσραήλ. | anima suæ , et placavit pro Israel.
30. Διὰ τοῦτο ἐστάθη αὐτῷ διαθήκη εἰρήνης , προ- 30. Ideo statutum est illi testamentum pacis , praesidem
στάτην ἁγίων καὶ λαῷ αὐτοῦ , ἵνα αὐτῷ ἢ καὶ τῷ σπέρ- sanctorum et populo suo , ut sit illi et semini ejus sacerdo-
ματι αὐτοῦ ἱερωσύνης μεγαλεῖον εἰς τοὺς αἰῶνας. tii dignitas in sæcula.
31. Καὶ διαθήκην τῷ Δαυὶδ υἱῷ ἐκ φυλῆς Ἰούδα , 31. Et testamentum Davidi filio ex tribu Juda , haeredi-
κληρονομία βασιλέως υἱοῦ ἐξ υἱοῦ μόνου , κληρονομία | tas regis fili ex filio solo , haereditas Aaron et semini ejus.
Ἀαρὼν καὶ τῷ σπέρματι αὐτοῦ . Δώη ὑμῖν σοφίαν ἐν Det vobis sapientiam in corde vestro , judicare populum
καρδίᾳ ὑμῶν, κρίνειν τὸν λαὸν αὐτοῦ ἐν δικαιοσύνῃ , suum injustitia , ne aboleantur bona ipsorum , et gloria eo-
ἵνα μὴ ἀφανισθῇ τὰ ἀγαθὰ αὐτῶν, καὶ τὴν δόξαν αυ rum in generationes eorum.
τῶν εἰς γενεὰς αὐτῶν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Μς'. CAPUT XLVI.

1. Κραταιὸς ἐν πολέμοις Ἰησοῦς Ναυῆ , καὶ διάδο- 1. Fortis in bellis Jesus Nave , et successor Moysi in pro-
χος Μωϋσῆ ἐν προφητείαις · ὃς ἐγένετο κατὰ τὸ ὄνομα | phetiis : qui fuit secundum nomen suum
αὐτοῦ
2. μέγας ἐπὶ σωτηρίᾳ ἐκλεκτῶν αὐτοῦ , ἐκδικῆσαι 2. magnus in salutem electorum ejus, expugnare insur-
ἐπεγειρομένους ἐχθροὺς, ὅπως κληρονομήσῃ τὸν Ἰσραήλ. gentes hostes , ut haereditaret Israel.
3. Ὡς ἐδοξάσθη ἐν τῷ ἐπᾶραι χεῖρας αὐτοῦ , καὶ 3. Quam gloriam adeptus est in tollendo manus suas , et
τῷ ἐκκλῖναι ῥομφαίαν ἐπὶ πόλεις. declinando romphæam contra civitates !
4. Τίς πρότερον αὐτοῦ οὕτως ἔστη ; Τοὺς γὰρ πολε- 4. Quis ante illum sic stetit ? Nam hostes ipse Dominus
μίους Κύριος αὐτὸς ἐπήγαγεν. perduxit.
6. Οὐχὶ ἐν χειρὶ αὐτοῦ ἀνεπόδισεν ὁ ἥλιος , καὶ μία 5. An non in manu ejus retrocessit sol , et una dies facta
ἡμέρα ἐγενήθη πρὸς δύο ; est quasi duæ ?
6. Ἐπεκαλέσατο τὸν ὕψιστον Δυνάστην, ἐν τῷ θλίψαι 6. Invocavit altissimum Potentem , in oppugnando ini-
αὐτὸν ἐχθροὺς κυκλόθεν · καὶ ἐπήκουσεν αὐτῶν μέγας | micos undique : et audivit eos magnus Dominus in saxis
Κύριος ἐν λίθοις χαλάζης δυνάμεως κραταιᾶς · grandinis virtutis fortis :
7. κατέῤῥαξεν ἐπ᾽ ἔθνος πόλεμον, καὶ ἐν καταβάσει 7. erupit contra gentem bellum , et in descensu perdidit
ἀπώλεσεν ἀνθεστηκότας · contrarios :
8. ἵνα γνῶσιν ἔθνη πανοπλίαν αὐτῶν, ὅτι ἐναντίον 8. ut cognoscant gentes integram armaturam eorum, quia
Κυρίου ὁ πόλεμος αὐτοῦ , καὶ γὰρ ἐπηκολούθησεν ὀπίσω coram Domino bellum ejus , etenim secutus est post poten-
δυνάστου. tem.
9. Καὶ ἐν ἡμέραις Μωϋσέως ἐποίησεν ἔλεος , αὐτὸς 9. Et in diebus Moysi fecit misericordiam , ipse et Caleb
καὶ Χαλέβ υἱὸς Ιεφοννῆ , ἀντιστῆναι ἔναντι ἐχθροῦ , filius Jephonne , stare contra inimicum, prohibere populum
κωλῦσαι λαὸν ἀπὸ ἁμαρτίας , καὶ κοπάσαι γογγυσμόν a peccato , et sedare murmur malitiae.
πονηρίας.
το. Καὶ αὐτοὶ δύο ὄντες διεσώθησαν ἀπὸ ἑξακοσίων 10. Et ipsi cum duo essent salvati sunt e sexcentis milli-
χιλιάδων πεζῶν, εἰςαγαγεῖν αὐτοὺς εἰς κληρονομίαν, εἰς | bus peditum , inducere illos in haereditatem , in terram
γῆν ῥέουσαν γάλα καὶ μέλι . quæ manat lac et mel.
 SAPIENTIA SIRACH . CAP. XLVII. 325

11. Καὶ ἔδωκεν ὁ Κύριος τῷ Χαλέβ ἰσχὺν, καὶ ἕως 11. Et dedit Dominus ipsi Caleb fortitudinem , et usque
γήρους διέμεινεν αὐτῷ , ἐπιβῆναι αὐτὸν ἐπὶ ὕψος τῆς | in senectutem permansit illi , ut ascenderet in excelsum
γῆς , καὶ τὸ σπέρμα αὐτοῦ κατέσχε κληρονομίαν · terræ locum, et semen ejus obtinuit hæreditatem :
12. ὅπως ἴδωσι πάντες οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ ὅτι καλὸν τὸ 12. ut viderent omnes filii Israel quia bonum est obse-
πορεύεσθαι ὀπίσω Κυρίου . qui Domino.
13. Καὶ οἱ κριταὶ , ἕκαστος τῷ αὐτοῦ ὀνόματι , ὅσων 13. Et judices , singuli suo nomine , quorumcumque cor
οὐκ ἐξεπόρνευσεν ἡ καρδία , καὶ ὅσοι οὐκ ἀπεστράφησαν non est fornicatum , et quicumque non sunt aversi a Domino,
ἀπὸ Κυρίου ,
14. εἴη τὸ μνημόσυνον αὐτῶν ἐν εὐλογίαις . Τὰ ὀστᾶ 14. sit memoria eorum in benedictionibus. Ossa eorum
αὐτῶν ἀναθάλοι ἐκ τοῦ τόπου αὐτῶν, pullulent de loco suo ,
15. καὶ τὸ ὄνομα αὐτῶν ἀντικαταλλασσόμενον, ἐφ ' 15. et nomen eorum restauratum , glorificatis ipsis in fi-
υἱοῖς δεδοξασμένων αὐτῶν. liis.
16. Ηγαπημένος ὑπὸ Κυρίου αὐτοῦ Σαμουὴλ, προφή- 16. Dilectus a Domino suo Samuel , propheta Domini ,
της Κυρίου , κατέστησε βασιλείαν, καὶ ἔχρισεν ἄρχον- | constituit regnum , et unxit principes super gentem suam .
τας ἐπὶ τὸν λαὸν αὐτοῦ .
17. Ἐν νόμῳ Κυρίου ἔκρινε συναγωγὴν, καὶ ἐπε- 17. In lege Domini judicavit synagogam , et visitavit
σκέψατο Κύριος τὸν Ἰακώβ. Dominus Jacob.
18. Ἐν πίστει αὐτοῦ ἠκριβάσθη προφήτης , καὶ 18. In fide sua probatus est propheta , et cognitus est in
ἐγνώσθη ἐν πίστει αὐτοῦ πιστὸς ὁράσεως. fide sua fidelis visionis.
19. Καὶ ἐπεκαλέσατο τὸν Κύριον δυνάστην, ἐν τῷ 19. Et invocavit Dominum potentem , in oppugnando
θλίψαι ἐχθροὺς αὐτοῦ κυκλόθεν, ἐν προςφορᾷ ἀρνὸς γα- hostes suos undique , in oblatione agni lactentis.
λαθηνοῦ .
20. Καὶ ἐβρόντησεν ἀπ᾿ οὐρανοῦ Κύριος , καὶ ἐν 20. Et intonuit de coelo Dominus , et in sonitu magno
ἤχῳ μεγάλῳ ἀκουστὴν ἐποίησε τὴν φωνὴν αὐτοῦ. auditam fecit vocem suam.
21. Καὶ ἐξέτριψεν ἡγουμένους Τυρίων καὶ πάντας 21. Et contrivit principes Tyriorum et omnes duces
ἄρχοντας Φυλιστιείμ. Phylistiim.
22. Καὶ πρὸ καιροῦ κοιμήσεως αἰῶνος ἐπεμαρτύρατο 22. Et ante tempus dormitionis saeculi contestatus est
ἔναντι Κυρίου καὶ Χριστοῦ · Χρήματα καὶ ἕως ὑποδη- | in conspectu Domini et Christi : Pecunias et usque ad cal-
μάτων ἀπὸ πάσης σαρκὸς οὐκ εἴληφα , καὶ οὐκ ἐνεκά- ceamenta ab omni carne non accepi , et non accusavit eum
λεσεν αὐτῷ ἄνθρωπος. homo.
23. Καὶ μετὰ τὸ ὑπνῶσαι αὐτὸν προεφήτευσε , καὶ 23. Et postquam dormivit prophetavit , et ostendit regi
• ὑπέδειξε βασιλεῖ τὴν τελευτὴν αὐτοῦ , καὶ ἀνύψωσεν ἐκ finem ejus , et exaltavit vocem suam de terra in prophetia,
γῆς τὴν φωνὴν αὐτοῦ ἐν προφητείᾳ , ἐξαλεῖψαι ἀνομίαν delere iniquitatem populi.
λαοῦ.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΖ΄. CAPUT XLVII.

1. Καὶ μετὰ τοῦτο ἀνέστη Νάθαν προφητεύειν ἐν 1. Et post hoc surrexit Nathan prophetare in diebus
ἡμέραις Δαυίδ. David.
2. Ωςπερ στέαρ ἀφωρισμένον ἀπὸ σωτηρίου , οὕτως 2. Quasi adeps separatus a salutari , sic David a filiis
Δαυὶδ ἀπὸ τῶν υἱῶν Ἰσραήλ. Israel.
3. Ἐν λέουσιν ἔπαισεν ὡς ἐν ἐρίφοις , καὶ ἐν ἄρχοις 3. Cum leonibus lusit quasi cum hodis , et in ursis sicut
ὡς ἐν ἄρνασι προβάτων . Ἐν νεότητι αὐτοῦ in agnis ovium . In juventute sua
4. οὐχὶ ἀπέκτεινε γίγαντα , καὶ ἐξῇρεν ὀνειδισμὸν 4. numquid non occidit gigantem, et abstulit opprobrium
ἐκ λαοῦ ; de gente?
5. Ἐν τῷ ἐπᾶραι χεῖρα ἐν λίθῳ σφενδόνης , καὶ κα- 5. In tollendo manum in saxo fundæ , et dejiciendo exul-
ταβαλεῖν γαυρίαμα του Γολιάθ . tationem Goliae.
6. Ἐπεκαλέσατο γὰρ Κύριον τὸν ὕψιστον, καὶ ἔδω- 6. Nam invocavit Dominum altissimum , et dedit in dex-
κεν ἐν τῇ δεξιᾷ αὐτοῦ κράτος ἐξᾶραι ἄνθρωπον δυνατὸν tera ejus robur tollere hominem fortem in bello , exaltare
ἐν πολέμῳ , ἀνυψῶσαι κέρας λαοῦ αὐτοῦ. cornu gentis suae.
7. Οὕτως ἐν μυριάσιν ἐδόξασεν αὐτὸν, καὶ ἤνεσεν 7. Sic in decem millibus glorificavit eum , et laudavit
αὐτὸν ἐν εὐλογίαις Κυρίου, ἐν τῷ φέρεσθαι αὐτῷ διά- eum in benedictionibus Domini , in afferendo illi coronam
δημα δόξης. gloriae.
8. Εξέτριψε γὰρ ἐχθροὺς κυκλόθεν , καὶ ἐξουδένωσε 8. Contrivit enim inimicos undique et exstirpavit Phy-
Φυλιστιεὶμ τοὺς ὑπεναντίους · ἕως σήμερον συνέτριψεν | listiim contrarios : usque in hodiernum diem contrivit
αὐτῶν κέρας . cornu ipsorum.
9. Ἐν παντὶ ἔργῳ αὐτοῦ ἔδωκεν ἐξομολόγησιν Ἁγίῳ 9. In omni opere suo dedit confessionem Sancto excelso,
ὑψίστῳ , ῥήματι δόξης · verbo gloriæ :
10. ἐν πάσῃ καρδίᾳ αὐτοῦ ὕμνησε , καὶ ἠγάπησε 10. in omni corde suo laudavit , et dilexit eum qui fecit
τὸν ποιήσαντα αὐτόν, ipsum.
326 ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ. Κεφ. ΜΗ'.

11. Καὶ ἔστησε ψαλτῳδοὺς κατέναντι τοῦ θυσιαστη 11. Et stare fecit cantores contra altare , et ex sono eo-
ρίου , καὶ ἐξ ἤχου αὐτῶν γλυκαίνει μέλη. rum dulces facit modos.
12. Ἔδωκεν ἐν ἑορταῖς εὐπρέπειαν, καὶ ἐκόσμησε 12. Dedit in celebritatibus decus , et ornavit tempora
καιροὺς μέχρι συντελείας · ἐν τῷ αἰνεῖν αὐτοὺς τὸ ἅγιον usque ad consummationem : in laudando ipsos nomen
ὄνομα αὐτοῦ , καὶ ἀπὸ πρωὶ ἠχεῖν τὸ ἁγίασμα. sanctum ejus , et a mane personando sanctitatem.
13. Κύριος ἀφειλε τὰς ἁμαρτίας αὐτοῦ , καὶ ἀνύ- 13. Dominus abstulit peccata ipsius , et exaltavit in a-
ψωσεν εἰς αἰῶνα τὸ κέρας αὐτοῦ , καὶ ἔδωκεν αὐτῷ δια- ternum cornu ejus , et dedit illi testamentum regum et
θήκην βασιλέων καὶ θρόνον δόξης ἐν τῷ Ἰσραήλ. thronum gloriæ in Israel.
14. Μετὰ τούτου ἀνέστη υἱὸς ἐπιστήμων, καὶ δι' 14. Cum hoc surrexit filius sciens , et propter illum ha-
αὐτὸν κατέλυσεν ἐν πλατυσμῷ . bitavit in latitudine.
15. Σαλωμὼν ἐβασίλευσεν ἐν ἡμέραις εἰρήνης, ᾧ δ 15. Salomon regnavit in diebus pacis , cui Deus requiem
Θεὸς κατέπαυσε κυκλόθεν, ἵνα στήσῃ οἶκον ἐπ' ὀνόματι dedit in circuitu , ut conderet domum in nomine ejus , et
αὐτοῦ , καὶ ἑτοιμάσῃ ἁγίασμα εἰς τὸν αἰῶνα. pararet sanctitatem in sempiternum.
16. Ὡς ἐσοφίσθης ἐν νεότητί σου , καὶ ἐνεπλήσθης , 16. Quam sapiens fuisti in juventute tua , et impletus es ,
ὡς ποταμὸς , συνέσεως. Γῆν ἐπεκάλυψεν ἡ ψυχή σου , quasi flumen, intellectu ! Terram contexit anima tua ,
17. καὶ ἐνέπλησας ἐν παραβολαῖς αἰνιγμάτων· εἰς νή- 17. et replesti in parabolis ænigmatum : ad insulas longe
σους πόῤῥω ἀφίκετο τὸ ὄνομά σου , καὶ ἠγαπήθης ἐν τῇ pervenit nomen tuum , et dilectus fuisti in pace tua.
εἰρήνῃ σου.
18. Ἐν ᾠδαῖς καὶ παροιμίαις καὶ παραβολαῖς καὶ 18. In cantilenis et proverbiis et parabolis et interpre-
ἐν ἑρμηνείαις ἀπεθαύμασαν σε χῶραι . tationibus te miratæ sunt terræ.
19. Ἐν ὀνόματι Κυρίου τοῦ Θεοῦ τοῦ ἐπικεκλημένου 19. In nomine Domini Dei cui cognomen est Deus Israel ,
Θεοῦ Ἰσραὴλ ,
20. συνήγαγες ὡς κασσίτερον τὸ χρυσίον, καὶ ὡς μό- 20. collegisti quasi stannum aurum , et ut plumbum mul-
λιβδον ἐπλήθυνας ἀργύριον. tiplicasti argentum.
21. Παρενέκλινας τὰς λαγόνας σου γυναιξὶ , καὶ 21. Inclinasti femora tua mulieribus , et subjugatus es in
ἐνεξουσιάσθης ἐν τῷ σώματί σου . corpore tuo.
22. Ἔδωκας μῶμον ἐν τῇ δόξῃ σου, καὶ ἐβεβήλωσας 22. Dedisti maculam in gloria tua , et prophanasti semen
τὸ σπέρμα σου , ἐπαγαγεῖν ὀργὴν ἐπὶ τὰ τέκνα σου , tuum , inducere iram super filios tuos , et compunctus sum
καὶ κατενύγην ἐπὶ τῇ ἀφροσύνῃ σου · super stultitia tua :
23. γενέσθαι δίχα τυραννίδα , καὶ ἐξ Ἐφραὶμ ἄρξαι 23. ut fieret imperium bipartitum , et ex Ephraim inci-
βασιλείαν ἀπειθῆ . peret regnum inobediens.
24. Ὁ δὲ Κύριος οὐ μὴ καταλίπῃ τὸ ἔλεος αὐτοῦ, καὶ 24. Dominus autem non derelinquet misericordiam suam ,
οὐ μὴ διαφθαρῇ ἀπὸ τῶν ἔργων αὐτοῦ · οὐδὲ μὴ ἐξα- et non corrumpet opera sua : nec delebit electi nepotes , et
λείψῃ ἐκλεκτοῦ ἔκγονα , καὶ σπέρμα τοῦ ἀγαπήσαντος semen ejus qui ipsum dilexit non tollet.
αὐτὸν οὐ μὴ ἐξάρη .
25. Καὶ τῷ Ἰακὼς ἔδωκε κατάλειμμα , καὶ τῷ 25. Et dedit reliquias Jacob , et Davidi ex ipso radicem ,
Δαυὶδ ἐξ αὐτοῦ ῥίζαν.
26. Καὶ ἀνεπαύσατο Σαλωμών μετὰ τῶν πατέ 26. Et requievit Salomon cum patribus :
ρων
27. καὶ κατέλιπε μετ' αὐτὸν ἐκ τοῦ σπέρματος αὐτ 27. et reliquit post se de semine suo , gentis stultitiam ,
τοῦ , λαοῦ ἀφροσύνην,
28. καὶ ἐλασσούμενον συνέσει Ροβοάμ , ὃς ἀπέστησε 28. et imminutum prudentia Roboam, qui avertit gentem
λαὸν ἐκ βουλῆς αὐτοῦ , in consilio suo ,
29. καὶ Ἱεροβοάμ υἱὸν Ναβάτ , ὃς ἐξήμαρτε τὸν 29. et Jeroboam filium Nabat , qui peccare fecit Israel ,
Ἰσραὴλ , καὶ ἔδωκε τῷ Ἐφραὶμ ὁδὸν ἁμαρτίας. Καὶ et dedit viam peccati ipsi Ephraim. Et redundaverunt pec-
ἐπληθύνθησαν αἱ ἁμαρτίαι αὐτῶν cata ipsorum
30. σφόδρα , ἀποστῆσαι αὐτοὺς ἀπὸ τῆς γῆς αὐτῶν . 30. valde , ut averteret eos a terra.
31. Καὶ πᾶσαν πονηρίαν ἐξεζήτησαν, ἕως ἐκδίκησις 31. Et quaesiverunt omnem nequitiam , donec vindicta
ἔλθῃ ἐπ' αὐτούς. veniret super eos.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΗ΄. CAPUT XLVIII.

1. Καὶ ἀνέστη Ἠλίας προφήτης ὡς πῦρ, καὶ ὁ λόγος
αὐτοῦ ὡς λαμπὰς ἐκαίετο.
2. Ὃς ἐπήγαγεν ἐπ' αὐτοὺς λιμὸν, καὶ τῷ ζήλῳ αὐ-
τοῦ ὠλιγοποίησεν αὐτούς.
3. Ἐν λόγῳ Κυρίου ἀνέσχεν οὐρανὸν, κατήγαγεν
οὕτως τρὶς πῦρ.
4. Ὡς ἐδοξάσθης , Ἠλία , ἐν τοῖς θαυμασίοις σου ,
καὶ τίς ὅμοιός σοι καυχάσθαι ;
1. Et surrexit Elias propheta quasi ignis, et verbum illius
quasi facula ardebat.
2. Qui induxit in illos famem, et zelo suo paucos fecit
eos.
3. In verbo Domini continuit calum , deduxit sic ter
ignem.
4. Quam glorificatus fuisti , Elias , in mirabilibus tuis !
et quis similis tibi ut glorietur?
 SAPIENTIA SIRACH . CAP. XLIX . 327

5. Ὁ ἐγείρας νεκρὸν ἐκ θανάτου καὶ ἐξ ᾅδου ἐν λόγῳ 5. Qui suscitasti cadaver a morte et ab inferis in verbo
Ὑψίστου. Altissimi .
6. Ὁ καταγαγὼν βασιλεῖς εἰς ἀπώλειαν, καὶ δεδο- 6. Qui dejecisti reges in perniciem , et gloriosos de lecto
ξασμένους ἀπὸ κλίνης αὐτῶν. suo.
7. Ὁ ἀκούων ἐν Σινᾶ ἐλεγμὸν, καὶ ἐν Χωρήβ κρί- 7. Qui audis in Sina correptionem , et in Choreb judicia
ματα ἐκδικήσεως. vindicta.
8. Ὁ χρίων βασιλεῖς εἰς ἀνταπόδομα , καὶ προφήτας 8. Qui ungis reges in retributionem, et prophetas succes-
διαδόχους μετ᾿ αὐτόν . sores post te ipsum.
9. Ὁ ἀναληφθεὶς ἐν λαίλαπι πυρὸς , ἐν ἅρματι ἵπ 9. Qui assumptus es in turbine ignis , in curru equorum
πων πυρίνων . igneorum.
10. Ὁ καταγραφεὶς ἐν ἐλεγμοῖς εἰς καιρούς , κοπά- 10. Qui descriptus es in correptionibus ad tempora , le-
σαι ὀργὴν πρὸ θυμοῦ , καὶ ἐπιστρέψαι καρδίαν πατρὸς | nire iram ante furorem, et conciliare cor patris ad filium, et
πρὸς υἱὸν, καὶ καταστῆσαι φυλὰς Ἰακώβ. restituere tribus Jacob.
1. Μακάριοι οἱ ἰδόντες σε , καὶ οἱ ἐν ἀγαπήσει κε 11. Beati qui te viderunt , et qui in amicitia decorati
κοσμημένοι , sunt ,
12. καὶ γὰρ ἡμεῖς ζωῇ ζησόμεθα. 12. nam et nos vita vivemus.
13. Ἠλίας , ὃς ἐν λαίλαπι ἐσκεπάσθη · καὶ Ἐλισαιὲ 13. Elias , qui in turbine tectus est : et Elisaeus impletus
ἐνεπλήσθη πνεύματος αὐτοῦ , καὶ ἐν ἡμέραις αὐτοῦ οὐκ est spiritu illius , et in diebus suis non est commotus a prin-
ἐσαλεύθη ὑπὸ ἄρχοντος , καὶ οὐ κατεδυνάστευσεν αὐτὸν | cipe , et non subjugavit eum quisquam.
οὐδείς.
14. Πᾶς λόγος οὐχ ὑπερῇρεν αὐτὸν, καὶ ἐν κοιμήσει 14. Non superavit illum aliquod verbum , et in dormi-
ἐπροφήτευσε τὸ σῶμα αὐτοῦ . tione prophetavit corpus ejus.
15. Καὶ ἐν ζωῇ αὐτοῦ ἐποίησε τέρατα , καὶ ἐν τε- 15. Et in vita sua fecit monstra , et in morte mirabilia
λευτῇ θαυμάσια τὰ ἔργα αὐτοῦ. opera ejus.
16. Ἐν πᾶσι τούτοις οὐ μετενόησεν ὁ λαὸς , καὶ οὐκ 16. In omnibus his non poenituit populus , et non reces-
ἀπέστησαν ἀπὸ τῶν ἁμαρτιῶν, ἕως ἐπρονομεύθησαν | serunt a peccatis , usque dum direpti sunt de terra sua ,
ἀπὸ τῆς γῆς αὐτῶν, καὶ ἐσκορπίσθησαν ἐν πάσῃ τῇ γῇ . et dispersi sunt in omnem terram .
17. Καὶ κατελείφθη ὁ λαὸς ὀλιγοστός , καὶ ἄρχων τῷ 17. Et relicta est gens perpauca , et princeps domui Da-
οἴκῳ Δαυίδ. vid.
18. Τινὲς μὲν αὐτῶν ἐποίησαν τὸ ἀρεστὸν, τινὲς δὲ 18. Quidam sane ipsorum fecerunt quod placeret , qui-
ἐπλήθυσαν ἁμαρτίας. dam autem multa commiserunt peccata.
19. Εζεκίας ὠχύρωσε τὴν πόλιν αὐτοῦ , καὶ εἰςή- 19. Ezecias munivit civitatem suam , et induxit inmedio
γαγεν εἰς μέσον αὐτῶν τὸν Γώγ. Ὤρυξε σιδήρῳ ἀκρό- ipsorum Gog. Fodit ferro rupem , et aedificavit puteos ad
τομον, καὶ ᾠκοδόμησε κρήνας εἰς ὕδατα. aquas.
20. Ἐν ἡμέραις αὐτοῦ ἀνέβη Σενναχηρίμ , καὶ 20. In diebus ipsius ascendit Sennacherim , et misit
ἀπέστειλε Ῥαψάκην, καὶ ἀπῆρεν. Καὶ ἐπῆρεν ἡ χεὶρ Rapsacem, et promovit. Et promovit manus ejus in Sion, et
αὐτοῦ ἐπὶ Σιών, καὶ ἐμεγαλαύχησεν ὑπερηφανίᾳ αὐ- jactavit se in superbia sua.
τοῦ.
21. Τότε ἐσαλεύθησαν καρδίαι καὶ χεῖρες αὐτῶν, καὶ 21. Tunc commota sunt corda et manus ipsorum , et do-
ὠδίνησαν ὡς αἱ τίκτουσαι . luerunt quasi parturientes.
22. Καὶ ἐπεκαλέσαντο τὸν Κύριον τὸν ἐλεήμονα , ἐκ- 22. Et invocaverunt Dominum misericordem , expanden-
πετάσαντες τὰς χεῖρας αὐτῶν πρὸς αὐτόν. Καὶ ὁ Ἅγιος | tes manus suas ad eum . Et Sanctus de coelo cito exaudivit
ἐξ οὐρανοῦ ταχὺ ἐπήκουσεν αὐτῶν , eos ,
23. καὶ ἐλυτρώσατο αὐτοὺς ἐν χειρὶ Ἡσαΐου. 23. et redemit eos in manu Esaiae.
24. Ἐπάταξε τὴν παρεμβολὴν τῶν Ἀσσυρίων, καὶ 24. Percussit castra Assyriorum , et contrivit eos angelus
ἐξέτριψεν αὐτοὺς ὁ ἄγγελος αὐτοῦ. ejus.
25. Εποίησε γὰρ Εζεκίας τὸ ἀρεστὸν Κυρίῳ , καὶ 25. Nam fecit Ezecias quod placuit Domino , et fortiter
ἐνίσχυσεν ἐν ὁδοῖς Δαυὶδ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ , ἃς ἐνετεί- fuit in viis David patris sui, quas mandavit Esaias pro-
λατο Ἡσαΐας ὁ προφήτης ὁ μέγας καὶ πιστὸς ἐν δράσει ] pheta magnus et fidelis in visione ipsius.
αὐτοῦ.
26. Ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτοῦ ἀνεπόδισεν ὁ ἥλιος , καὶ 26. In diebus ipsius retro rediit sol , et addidit regi vitam.
προςέθηκε ζωὴν βασιλεῖ.
27. Πνεύματι μεγάλῳ εἶδε τὰ ἔσχατα , καὶ παρεκά 27. Spiritu magno vidit ultima , et consolatus est lugentes
λεσε τοὺς πενθοῦντας ἐν Σιών . Ἕως τοῦ αἰῶνος in Sion. Usque in sempiternum
28. ὑπέδειξε τὰ ἐσόμενα καὶ τὰ ἀπόκρυφα πρινὴ πα- 28. ostendit futura et abscondita antequam ipsa eveni-
ραγενέσθαι αὐτά. rent .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΘ' . CAPUT XLIX.

1. Μνημόσυνον Ἰωσίου εἰς σύνθεσιν θυμιάματος , 1. Memoria Josiæ in compositionem incensi , facta opere
ἐσκευασμένον ἔργῳ μυρεψοῦ · unguentarii :
328 ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ . Κεφ. Ν .

2. ἐν παντὶ στόματι ὡς μέλι γλυκανθήσεται , καὶ ὡς 2. in omni ore quasi mel indulcabitur, et ut musica in
μουσικὰ ἐν συμποσίῳ οἴνου . convivio vini .
3. Αὐτὸς κατευθύνθη ἐν ἐπιστροφῇ λαοῦ , καὶ ἐξῆρε 3. Ipse directus est in conversione populi , et abstulit
βδελύγματα ἀνομίας. abominationes iniquitatis.
4. Κατεύθυνε πρὸς Κύριον τὴν καρδίαν αὐτοῦ , ἐν 4. Direxit ad Dominum cor suum , in diebus iniquorum
ἡμέραις ἀνόμων κατίσχυσε τὴν εὐσέβειαν. corroboravit pietatem.
5. Παρὲξ Δαυὶδ καὶ Ἐζεκίου καὶ Ἰωσίου , πάντες 5. Praeter David et Ezeciam et Josiam , omnes delictum
πλημμέλειαν ἐπλημμέλησαν · deliquerunt :
6. κατέλιπον γὰρ τὸν νόμον τοῦ Ὑψίστου , οἱ βασι- 6. nam reliquerunt legem Altissimi , reges Juda defece-
λεῖς Ἰούδα ἐξέλιπον. runt.
7. Ἔδωκαν γὰρ τὸ κέρας αὐτῶν ἑτέροις , καὶ τὴν δό- 7. Dederunt enim cornu suum aliis , et gloriam suam
ξαν αὐτῶν ἔθνει ἀλλοτρίω . alienæ genti .
8. Ἐνεπύρισαν ἐκλεκτὴν πόλιν ἁγιάσματος , καὶ 8. Incenderunt electam sanctitatis civitatem , et desertas
ἠρήμωσαν τὰς ὁδοὺς αὐτῆς ἐν χειρὶ Ἱερεμίου . fecerunt vias ipsius in manu Jeremiæ.
9. Ἐκάκωσαν γὰρ αὐτὸν, καὶ αὐτὸς ἐν μήτρᾳ ἡγιά- 9. Nam male tractaverant illum , et ipse in utero conse-
σθη προφήτης , ἐκριζοῦν καὶ κακοῦν καὶ ἀπολλύειν , cratus est propheta , eradicare et aflligere et perdere , simi-
ὡςαύτως οἰκοδομεῖν καὶ καταφυτεύειν. liter ædificare et plantare .
10. Ἰεζεκιήλ ὃς εἶδεν ὅρασιν δόξης , ἣν ὑπέδειξεν 10. Jezeciel qui vidit conspectum gloriæ , quam ostendit
αὐτῷ ἐπὶ ἅρματος Χερουβίμ. illi in curru Cherubim.
1. Καὶ γὰρ ἐμνήσθη τῶν ἐχθρῶν ἐν ὄμβρῳ , καὶ 11. Nam commemoratus est inimicorum in imbre , et be-
ἀγαθῶσαι τοὺς εὐθύνοντας ὁδούς . nefacere illis qui dirigunt vias.
12. Καὶ τῶν δώδεκα προφητῶν τὰ ὀστᾶ ἀναθάλοι ἐκ 12. Et duodecim prophetarum ossa pullulent de loco suo ,
τοῦ τόπου αὐτῶν , παρεκάλεσε δὲ τὸν Ἰακώβ , καὶ ἐλυ- | consolatus est autem Jacob , et redemit eos in fide spei.
τρώσατο αὐτοὺς ἐν πίστει ἐλπίδος.
13. Πῶς μεγαλύνωμεν τὸν Ζοροβάβελ ; Καὶ αὐτὸς 13. Quomodo amplificemus Zorobabel ? Nam et ipse quasi
ὡς σφραγὶς ἐπὶ δεξιᾶς χειρός. signaculum in dextra manu.
14. Οὕτως Ἰησοῦς υἱὸς Ἰωσεδέκ · οἱ ἐν ἡμέραις αὐτ 14. Sic Jesus filius Josedec , qui in diebus suis adifica
τῶν ᾠκοδόμησαν οἶκον, καὶ ἀνύψωσαν λαὸν ἅγιον Κυ- verunt domum , et exaltaverunt populum sanctum Domino
ρίῳ ἡτοιμασμένον εἰς δόξαν αἰῶνος . paratum in gloriam sempiternam.
15. Καὶ Νεεμίου ἐπὶ πολὺ τὸ μνημόσυνον, τοῦ ἐγεί 15. Et Neemiae memoria in multum tempus , qui erexit
ραντος ἡμῖν τείχη πεπτωκότα , καὶ στήσαντος πύλας | nobis muros eversos , et stare fecit portas et seras , et
καὶ μοχλούς , καὶ ἀνεγείραντος τὰ οἰκόπεδα ἡμῶν . erexit sola domorum nostrarum.
16. Οὐδὲ εἷς ἐκτίσθη οἷος Ενώχ τοιοῦτος ἐπὶ τῆς 16. Nemo ereatus est qualis Enoch talis in terra , nam
γῆς , καὶ γὰρ αὐτὸς ἀνελήφθη ἀπὸ τῆς γῆς. et ipse assumptus est a terra.
17. Οὐδὲ ὡς Ἰωσὴφ ἐγεννήθη ἀνὴρ, ἡγούμενος ἀδελ 17. Neque sicut Joseph natus est vir, princeps fratrum ,
φῶν, στήριγμα λαοῦ , stabilimentum populi ,
18. καὶ τὰ ὀστᾶ αὐτοῦ ἐπεσκέπησαν. 18. et ossa ipsius visitata sunt.
19. Σὴμ καὶ Σὴθ ἐν ἀνθρώποις ἐδοξάσθησαν , καὶ 19. Sem et Seth apud homines gloriam adepti sunt , et
ὑπὲρ πᾶν ζῷον ἐν τῇ κτίσει Ἀδάμ. super omne animal in creatione Adam.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ν΄. CAPUT L.
1. Σίμων Ὀνίου υἱὸς ἱερεὺς ὁ μέγας , ὃς ἐν ζωῇ αὐτοῦ 1. Simon Oniæ filius sacerdos magnus , qui in vita sua
ὑπέῤῥαψεν οἶκον, καὶ ἐν ἡμέραις αὐτοῦ ἐστερέωσε τον ναόν . suffulsit domum , et in diebus suis corroboravit templum.
2. Καὶ ὑπ᾽ αὐτοῦ ἐθεμελιώθη ὕψος διπλῆς , ἀνάλημ‐ 2. Et ab ipso fundata est altitudo duplicis , reparatio
μα ὑψηλὸν περιβόλου ἱεροῦ. excelsa ambitus templi.
3. Ἐν ἡμέραις αὐτοῦ ἠλαττώθη ἀποδοχεῖον ὑδάτων, 3. In diebus ipsius imminutum est receptaculum aqua .
χαλκὸς ὡςεὶ θαλάσσης τὸ περίμετρον. rum , as quasi maris perimetrum.
4. Ὁ φροντίζων τοῦ λαοῦ αὐτοῦ ἀπὸ πτώσεως , καὶ 4. Curam gerens populi sui a casu , et fortificans civita-
ἐνισχύσας πόλιν ἐμπολιορκῆσαι , tem ad obsidendum,
5. ὡς ἐδοξάσθη ἐν περιστροφῇ λαοῦ , ἐν ἐξόδῳ οἴκου 5. quam glorificatus est in conversatione populi , in
καταπετάσματος. egressu domus velamenti !
6. Ὡς ἀστὴρ ἑωθινὸς ἐν μέσῳ νεφέλης , ὡς σελήνη 6. Quasi stella matutina in medio nubis , quasi luna plena
πλήρης ἐν ἡμέραις , in diebus ,
7. ὡς ἥλιος ἐκλάμπων ἐπὶ ναὸν Ὑψίστου , 7. quasi sol refulgens super templum Altissimi ,
8. καὶ ὡς τόξον φωτίζον ἐν νεφέλαις δόξης · ὡς ἄν- 8. et quasi arcus refulgens inter nubes gloriæ : quasi flos
θος ῥόδων ἐν ἡμέραις νέων, ὡς κρίνα ἐπ' ἐξόδων ὕδατος , rosarum in diebus vernis , quasi lilia super transitus aquæ ,
ὡς βλαστὸς λιβάνου ἐν ἡμέραις θέρους , quasi germen Libani in diebus æstatis ,
9. ὡς πῦρ , καὶ λίβανος ἐπὶ πυρείου , 9. quasi ignis , et thus super focum ,
10. ὡς σκεῦος χρυσίου ολοσφύρητον , κεκοσμημένον 10. quasi vas auri solidum , ornatum omni lapide pre
παντὶ λίθῳ πολυτελεῖ · tioso :
 SAPIENTIA SIRACH. CAP. LI. 329

11. ὡς ἐλαία ἀναθάλλουσα καρποὺς , καὶ ὡς κυπά 11. quasi oliva pullulans fructus , et quasi cypressus
ρισσος ὑψουμένη ἐν νεφέλαις . Ἐν τῷ ἀναλαμβάνειν αὐτ exaltata in nubibus. In accipiendo ipsum stolam gloriæ , et
τὸν στολὴν δόξης , καὶ ἐνδιδύσκεσθαι αὐτὸν συντέλειαν induendo consummationem gloriationis ,
καυχήματος ,
12. ἐν ἀναβάσει θασιαστηρίου ἁγίου ἐδόξασε περιβο 12. in ascensu altaris sancti gloriam dedit amictui san-
λὴν ἁγιάσματος. ctitatis.
13. Ἐν δὲ τῷ δέχεσθαι μέλη ἐκ χειρῶν ἱερέων καὶ 13. In accipiendo autem membra de manibus sacerdotum
αὐτὸς ἑστὼς παρ' ἐσχάρα βωμοῦ , κυκλόθεν αὐτοῦ στέ- et ipse stans juxta focum aræ , circa illum corona fratrum ,
φανος ἀδελφῶν, ὡς βλάστημα κέδρου ἐν τῷ Λιβάνῳ· quasi plantatio cedri in Libano :
14. καὶ ἐκύκλωσαν αὐτὸν ὡς στελέχη φοινίκων, καὶ 14. et circumdederunt illum quasi rami palmarum, et
πάντες οἱ υἱοὶ Ἀαρὼν ἐν δόξῃ αὐτῶν. omnes filii Aaron in gloria sua.
15. Καὶ προςφορὰ Κυρίου ἐν χερσὶν αὐτῶν ἔναντι πά- 15. Et oblatio Domini in manibus ipsorum coram omni
σης ἐκκλησίας Ἰσραὴλ , καὶ συντέλειαν λειτουργῶν ἐπὶ ecclesia Israel , et consummatione fungens super aras , ad
βωμῶν , κοσμῆσαι προςφορὰν Ὑψίστου παντοκράτο- ornandum oblationem Excelsi omnipotentis ,
ρος ,
16. ἐξέτεινεν ἐπὶ σπονδείου χεῖρα αὐτοῦ , καὶ ἔσπει 16. porrexit manum suam super libatorium , et libavit de
σεν ἐξ αἵματος σταφυλῆς· sanguine uvae :
17. ἐξέχεεν εἰς θεμέλια θυσιαστηρίου ὀσμὴν εὐωδίας 17. effudit ad fundamenta altaris odorem suavitatis excelso
ὑψίστω Παμβασιλεΐ. omnium Regi.
18. Τότε ἀνέκραγον υἱοὶ Ααρών, ἐν σάλπιγξιν ἐλα- 18. Tunc exclamaverunt filii Aaron , in tubis ductilibus
ταῖς ἤχησαν · ἀκουστὴν ἐποίησαν φωνὴν μεγάλην εἰς | sonuerunt : auditam fecerunt vocem magnam in memoriam
μνημόσυνον ἔναντι Ὑψίστου. coram Altissimo .
19. Τότε πᾶς ὁ λαὸς κοινῇ κατέσπευσε , καὶ ἔπεσαν 19. Tunc omnis populus simul properavit , et ceciderunt
ἐπὶ προσώπον ἐπὶ τὴν γῆν, προςκυνῆσαι τῷ Κυρίῳ αὐτ in faciem super terram , adorare Dominum suum omnipo-
τῶν παντοκράτορι , Θεῷ τῷ ὑψίστῳ. tentem , Deum excelsum.
20. Καὶ ἤνεσαν οἱ ψαλμῳδοὶ ἐν φωναῖς αὐτῶν, ἐν 20. Et laudaverunt psallentes in vocibus suis , in magna
πλείστω οἴκῳ ἐγλυκάνθη μέλος . domo dulce factum est melos. .
21. Καὶ ἐδεήθη ὁ λαὸς Κυρίου ὑψίστου ἐν προςευχῇ 21. Et rogavit populus Dominum excelsum in prece ante
κατέναντι ἐλεήμονος , ἕως συντελεσθῇ κόσμος Κυρίου , misericordem , usque dum perfectus est honor Domini , et
καὶ τὴν λειτουργίαν αὐτοῦ ἐτελείωσαν. ministerium ejus perfecerunt.
22. Τότε καταβὰς ἐπῆρε χεῖρας αὐτοῦ ἐπὶ πᾶσαν 22. Tunc descendens manus suas extulit in omnem eccle-
ἐκκλησίαν υἱῶν Ἰσραὴλ , δοῦναι εὐλογίαν Κυρίῳ ἐκ | siam filiorum Israel , dare benedictionem Domino in labis
χειλέων αὐτοῦ , καὶ ἐν ὀνόματι αὐτοῦ καυχᾶσθαι. suis , et in nomine ipsius gloriari.
23. Καὶ ἐδευτέρωσεν ἐν προςκυνήσει ἐπιδείξασθαι 23. Et iteravit in adoratione ad ostendendum benedictio-
τὴν εὐλογίαν παρὰ Ὑψίστου. nem ab Altissimo.
24. Καὶ νῦν εὐλογήσατε τῷ Θεῷ , πάντες , τῷ μεγα- 24. Et nunc benedicite Deum , omnes , qui magna facit
λοποιοῦντι πάντη , τὸν ὑψοῦντα ἡμέρας ἡμῶν ἐκ μή- ubique , qui exaltat dies nostros ab utero , et facit nobiscum
τρας , καὶ ποιοῦντα μεθ᾿ ἡμῶν κατὰ τὸ ἔλεος αὐτοῦ. secundum misericordiam suam.
25. Δῴη ἡμῖν εὐφροσύνην καρδίας , καὶ γενέσθαι εἰ- 25. Det nobis jucunditatem cordis , et fieri pacem in die-
ρήνην ἐν ἡμέραις ἡμῶν ἐν Ἰσραὴλ κατὰ τὰς ἡμέρας bus nostris in Israel secundum dies sæculi :
τοῦ αἰῶνος ·
26. ἐμπιστεῦσαι μεθ᾿ ἡμῶν τὸ ἔλεος αὐτοῦ , καὶ ἐν 26. fidelem faciendo nobiscum misericordiam suam , et
ταῖς ἡμέραις αὐτοῦ λυτρωσάσθω ἡμᾶς. in diebus ejus liberet nos.
27. Εν δυσὶν ἔθνεσι προςώχθισεν ἡ ψυχή μου , καὶ 27. Duas gentes odit anima mea , tertia autem non est
τὸ τρίτον οὐκ ἔστιν ἔθνος· gens :
28. οἱ καθήμενοι ἐν ὄρει Σαμαρείας , Φυλιστιεὶμ , 28. qui sedent in monte Samariæ , Phylistiim , et stultus
καὶ ὁ λαὸς μωρὸς ὁ κατοικῶν ἐν Σικίμοις. populus qui habitat in Sicimis.
29. Παιδείαν συνέσεως καὶ ἐπιστήμης ἐχάραξα ἐν 29. Doctrinam intellectus et scientiae scripsi in codice
τῷ βιβλίῳ τούτῳ , Ἰησοῦς υἱὸς Σειρὰχ Ἱεροσολυμίτης , isto , Jesus filius Sirach Jerosolymita , qui diffudit sapien-
ὃς ἀνώμβρησε σοφίαν ἀπὸ καρδίας αὐτοῦ. tiam de corde suo.
30. Μακάριος ὃς ἐν τούτοις ἀναστραφήσεται , καὶ ὁ 30. Beatus qui in istis versabitur, et qui posuerit illa in
θεὶς αὐτὰ ἐπὶ καρδίαν αὐτοῦ σοφισθήσεται . corde suo sapiens erit.
31. Ἐὰν γὰρ αὐτὰ ποιήσῃ , πρὸς πάντα ἰσχύσει , 31. Si enim haec fecerit , ad omnia valebit , quia lux Do-
ὅτι φῶς Κυρίου τὸ ἴχνος αὐτοῦ. mini vestigium ejus.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΝΑ'. CAPUT LI.
ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΙΗΣΟΥ ΥΙΟΥ ΣΕΙΡΑΧ. ORATIO JESU FILII SIRACH .

1. Εξομολογήσομαί σοι , Κύριε βασιλεῦ , καὶ αἰνέσω 1. Confitebor tibi , Domine rex , et collaudabo te Deum
σε Θεὸν τὸν σωτῆρά μου , salvatorem meum ,
330 ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ. Κεφ. ΝΑ .
2. ἐξομολογοῦμαι τῷ ὀνόματί σου , ὅτι σκεπαστὴς
καὶ βοηθὸς ἐγένου μοι,
3. καὶ ἐλυτρώσω τὸ σῶμά μου ἐξ ἀπωλείας , καὶ ἐκ
παγίδος διαβολῆς γλώσσης , ἀπὸ χειλέων ἐργαζομένων
ψεῦδος · καὶ ἔναντι τῶν παρεστηκότων ἐγένου μοι βοη-
θὸς,
4. καὶ ἐλυτρώσω με κατὰ τὸ πλῆθος ἐλέους καὶ ὀνό-
ματός σου , ἐκ βρυγμῶν ἑτοίμων εἰς βρῶμα ,
5. ἐκ χειρὸς ζητούντων τὴν ψυχήν μου· ἐκ πλειόνων
θλίψεων ὧν ἔσχον ,
6. ἀπὸ πνιγμοῦ πυρὸς κυκλόθεν, καὶ ἐκ μέσου πυρὸς
οὗ οὐκ ἐξέκαυσα .
7. Ἐκ βάθους κοιλίας ᾅδου , καὶ ἀπὸ γλώσσης ἀκα-
θάρτου , καὶ λόγου ψευδοῦς , βασιλεῖ διαβολὴ γλώσσης
ἀδίκου .
8. Ηγγισεν ἕως θανάτου ἡ ψυχή μου ,
9. καὶ ἡ ζωή μου ἦν σύνεγγυς ᾅδου κάτω .
10. Περίεσχόν με πάντοθεν καὶ οὐκ ἦν ὁ βοηθῶν, ἐμ-
βλέπων εἰς ἀντίληψιν ἀνθρώπων καὶ οὐκ ἦν.
1. Καὶ ἐμνήσθην τοῦ ἐλέους σου , Κύριε , καὶ τῆς ἐρ- 11. Et memoratus sum misericordiae tuæ , Domine , et
γασίας σου τῆς ἀπ᾿ αἰῶνος·
12. ὅτι ἐξελῇ τοὺς ὑπομένοντάς σε , καὶ σώζεις αὐτ
τοὺς ἐκ χειρὸς ἐθνῶν.
13. Καὶ ἀνύψωσα ἐπὶ γῆς ἱκετείαν μου , καὶ ὑπὲρ
θανάτου φύσεως ἐδεήθην.
14. Ἐπεκαλεσάμην Κύριον πατέρα Κυρίου μου , μή
με ἐγκαταλιπεῖν ἐν ἡμέραις θλίψεως , ἐν καιρῷ ὑπερη-
φάνων ἀβοηθησίας.
15. Αἰνέσω τὸ ὄνομά σου ἐνδελεχῶς , καὶ ὑμνήσω ἐν
ἐξομολογήσει , καὶ εἰςηκούσθη ἡ δέησίς μου .
16. Εσωσας γάρ με ἐξ ἀπωλείας , καὶ ἐξείλου με ἐκ
καιροῦ πονηροῦ.
17. Διὰ τοῦτο ἐξομολογήσομαι καὶ αἰνέσω σοι , καὶ
εὐλογήσω τῷ ὀνόματι Κυρίου.
18. Ἔτι ὢν νεώτερος , πρινὴ πλανηθῆναί με , ἐζή
τησα σοφίαν προφανῶς ἐν προςευχῇ μου ,
19. ἔναντι ναοῦ ἠξίουν περὶ αὐτῆς , καὶ ἕως ἐσχάτων
ἐκζητήσω αὐτὴν, ἐξ ἄνθους ὡς περκαζούσης σταφυλῆς . | sima inquiram eam , ex flore tamquam maturescentis uva .
20. Εὐφράνθη ἡ καρδία μου ἐν αὐτῇ , ἐπέβη ὁ ποὺς
μου ἐν εὐθύτητι , ἐκ νεότητός μου ἔχνευσα αὐτήν .
21. Εκλινα ὀλίγον τὸ οὖς μου καὶ ἐδεξάμην,
22. καὶ πολλὴν εὗρον ἐμαυτῷ παιδείαν · προκοπὴ ἐγέ
νετό μοι ἐν αὐτῇ .
23. Τῷ διδόντι μοι σοφίαν δώσω δόξαν.
24. Διενοήθην γὰρ τοῦ ποιῆσαι αὐτὴν, καὶ ἐζήλωσα
τὸ ἀγαθὸν, καὶ οὐ μὴ αἰσχυνθῶ.
25. Διαμεμάχηται ἡ ψυχή μου ἐν αὐτῇ , καὶ ἐν ποιή-
σει λιμοῦ διηκριβωσάμην.
26. Τὰς χεῖρας μου ἐξεπέτασα πρὸς ὕψος , καὶ τὰ
ἀγνοήματα αὐτῆς ἐπένθησα.
27. Τὴν ψυχήν μου κατεύθυνα εἰς αὐτὴν,
28. καρδίαν ἐκτησάμην μετ' αὐτῶν ἀπ' ἀρχῆς , καὶ
ἐν καθαρισμῷ εὗρον αὐτήν · διὰ τοῦτο οὐ μὴ ἐγκατα- veni eam : propter hoc non derelinquar.
λειφθῶ.
20. Καὶ ἡ κοιλία μου ἐταράχθη ἐκζητῆσαι αὐτήν · διὰ
τοῦτο ἐκτησάμην ἀγαθὸν κτῆμα .
30. Έδωκε Κύριος γλῶσσάν μοι μισθόν μου , καὶ
ἐν αὐτῇ αἰνέσω αὐτόν.
31. Ἐγγίσατε πρὸς μὲ , ἀπαίδευτοι , καὶ αὐλίσθητε
ἐν οἴκῳ παιδείας.
2. confiteor nomini tuo , quoniam protector et adjuter
factus es mihi ,
3. et liberasti corpus meum a perditione , et a laqueo ca-
Iumniæ lingua , a labiis operantium mendacium : et in con-
spectu astantium factus es mihi adjutor,
4. et liberasti me secundum multitudinem misericordiæ
et nominis tui , a rugitibus præparatorum ad escam,
5. de manu quaerentium animam meam : de multis tri-
bulationibus quas habui ,
6. a suffocatione flamma in circuitu , et de medio ignis
ubi non sum æstuatus.
7. Ab altitudine ventris inferni , et a lingua coinquinata ,
et a verbo mendacii , regi calumnia linguae injustae.
8. Appropinquavit usque ad mortem anima mea ,
9. et vita mea erat appropinquans inferno deorsum.
10. Circumdederunt me undique et non erat qui adjuvaret,
respiciens ad adjutorium hominum et non erat.
operationis tuæ quæ a sæculo :
12. quoniam eruis sustinentes te , et salvas eos de manu
gentium.
13. Et exaltavi super terram supplicationem meam , et
pro mortis liberatione deprecatus sum.
14. Invocavi Dominum patrem Domini mei , ut non de-
relinquat me in diebus tribulationis , in tempore superbo-
rum destitutionis.
15. Laudabo nomen tuum assidue , et collaudabo in con-
fessione , et exaudita est oratio mea.
16. Salvasti enim me de perditione , et eripuisti me de
tempore iniquo.
17. Propterea confitebor et laudem dicam tibi , et bene-
dicam nomen Domini.
18. Cum adhuc junior essem , priusquam oberrarem ,
quæsivi sapientiam palam in oratione mea,
19. ante templum postulabam pro illa , et usque in novis-
20. Laetatum est cor meum in ea , ascendit pes meus in
rectitudine , a juventute mea investigavi eam .
21. Inclinavi modice aurem meam et excepi ,
22. et multam inveni mihi doctrinam : profectus est mili
factus in ea.
23. Danti mihi sapientiam dabo gloriam.
24. Consiliatus sum enim ut facerem illam , et zelatus
sum bonum, et non confundar.
25. Colluctata est anima mea in illa , et in factione famis
diligenter egi.
26. Manus meas extendi in altum , et ignorantias ejus
luxi .
27. Animam meam direxi ad illam ,
28. cor acquisivi cum eis ab initio , et in purificatione in-
29. Et venter meus conturbatus est quaerendo eam : pre-
pterea bonam possedi possessionem.
30. Dedit Dominus linguam mihi mercedem meam , et
in ea laudabo eum.
31. Appropiate ad me, indocti, et commoramini in domo
disciplinae .
 OSEE. CAP. I. 331

32. Διότι ὑστερεῖτε ἐν τούτοις , καὶ αἱ ψυχαὶ ὑμῶν
διψῶσι σφόδρα ;
33. Ἤνοιξα τὸ στόμα μου , καὶ ἐλάλησα , κτήσασθε
ἑαυτοῖς ἄνευ ἀργυρίου .
34. Τὸν τράχηλον ὑμῶν ὑπόθετε ὑπὸ ζυγὸν, καὶ ἐπι-
δεξάσθω ἡ ψυχὴ ὑμῶν παιδείαν, ἐγγύς ἐστιν εὑρεῖν αὐτ
τήν.
Ἴδετε ἐν ὀφθαλμοῖς ὑμῶν ὅτι ὀλίγον ἐκοπίασα ,
καὶ εὗρον ἐμαυτῷ πολλὴν ἀνάπαυσιν.
36. Μετάσχετε παιδείας ἐν πολλῷ ἀριθμῷ ἀργυρίου ,
καὶ πολὺν χρυσὸν κτήσασθε ἐν αὐτῇ.
37. Εὐφρανθείη ἡ ψυχὴ ὑμῶν ἐν τῷ ἐλέει αὐτοῦ ,
καὶ μὴ αἰσχυνθείητε ἐν αἰνέσει αὐτοῦ.
38. Ἐργάζεσθε τὸ ἔργον ὑμῶν πρὸ καιροῦ, καὶ δώ-
σει τὸν μισθὸν ὑμῶν ἐν καιρῷ αὐτοῦ.
32. Quid tardatis in his , et animæ vestra sitiunt vehe-
menter ?
33. Aperui os meum, et locutus sum , comparate vobis
sine argento.
34. Collum vestrum subjicite jugo , et suscipiat anima
vestra disciplinam , in proximo est invenire eam.
35. Videte oculis vestris quia modicum laboravi , et in-
veni mihi multam requiem.
36. Acquirite disciplinam in multo numero argenti , et
copiosum aurum possidete in ea.
37. Latetur anima vestra in misericordia ejus , et non
confundamini in laude ipsius.
38. Operamini opus vestrum ante tempus, et dabit mer-
cedem vestram in tempore suo.

ΩΣΗΕ . OSEE .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α΄. CAPUT I.

1. Λόγος Κυρίου ὃς ἐγενήθη πρὸς Ὠσηὲ τὸν τοῦ 1. Verbum Domini quod factum est ad Osce filium
Βεηρεὶ , ἐν ἡμέραις Οζίου καὶ Ἰωάθαμ καὶ Ἄχαζ καὶ Beeri , in diebus Oziæ et Joatham et Achaz et Ezecia , re-
Εζεκίου , βασιλέων Ἰούδα , καὶ ἐν ἡμέραις Ιεροβοάμ | gum Juda , et in diebus Jeroboam fili Joas , regis Israel.
υἱοῦ Ἰωὰς , βασιλέως Ισραήλ.
2. Ἀρχὴ λόγου Κυρίου ἐν Ωσηέ. Καὶ εἶπε Κύριος 2. Principium verbi Domini in Osee. Et dixit Dominus
πρὸς Ωσηέ · Βάδιζε , λάβε σεαυτῷ γυναῖκα πορνείας , ad Osee : Vade , tolle tibi uxorem fornicationis , et filios
καὶ τέκνα πορνείας , διότι ἐκπορνεύουσα ἐκπορνεύσει ἡ fornicationis , quia fornicans fornicabitur terra a post Do-
γῆ ἀπὸ ὄπισθεν τοῦ Κυρίου. minum.
3. Καὶ ἐπορεύθη , καὶ ἔλαβε τὴν Γόμερ θυγατέρα 3. Et abiit , et accepit Gomer filiam Debelaim , et conce-
Δεβηλαίμ , καὶ συνέλαβε καὶ ἔτεκεν αὐτῷ υἱόν. pit et peperit ei filium.
4. Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς αὐτόν · Κάλεσον τὸ ὄνομα 4. Et dixit Dominus ad eum : Voca nomen ejus Jezrael :
αὐτοῦ Ἰεζραέλ · διότι ἔτι μικρὸν , καὶ ἐκδικήσω τὸ αἷμα | quia adhuc modicum , et ulciscar sanguinem Jezrael super
τοῦ Ἰεζραὲλ ἐπὶ τὸν οἶκον Ἰούδα , καὶ καταπαύσω βα- - domum Juda , et quiescere faciam regnum domus Israel.
σιλείαν οἴκου Ἰσραήλ.
5. Καὶ ἔσται , ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ συντρίψω τὸ τόξον 5. Et erit , in die illa conteram arcum Israel in valle
τοῦ Ἰσραὴλ ἐν κοιλάδι τοῦ Ἰεζραέλ. Jezrael.
6. Καὶ συνέλαβεν ἔτι , καὶ ἔτεκε θυγατέρα . Καὶ εἶ 6. Et concepit adhuc , et peperit filiam. Et dixit ei :
πεν αὐτῷ · Κάλεσον τὸ ὄνομα αὐτῆς , οὐκ ἠλεημένη · διότι Voca nomen ejus, absque misericordia : quia nequaquam ad-
οὐ μὴ προςθήσω ἔτι ἐλεῆσαι τὸν οἶκον Ἰσραὴλ , ἀλλ᾽ ἢ dam ultra misereri domui Israel , sed adversans adversa-
ἀντιτασσόμενος ἀντιτάξομαι αὐτοῖς. bor eis.
7. Τοὺς δὲ υἱοὺς Ἰούδα ἐλεήσω , καὶ σώσω αὐτοὺς ἐν 7. Filiorum autem Juda miserebor , et salvabo eos in
Κυρίῳ Θεῷ αὐτῶν, καὶ οὐ σώσω αὐτοὺς ἐν τόξῳ , οὐδὲ Domino Deo suo, et non salvabo eos in arcu, neque in gla-
ἐν ῥομφαίᾳ , οὐδὲ ἐν πολέμῳ , οὐδὲ ἐν ἵπποις , οὐδὲ ἐν | dio , neque in bello , neque in equis , neque in equitibus.
ἱππεῦσι.
8. Καὶ ἀπεγαλάκτισε τὴν οὐκ ἠλεημένην. Καὶ συνέ 8. Et ablactavit eam quæ erat absque misericordia. Et
λαβεν ἔτι , καὶ ἔτεκεν υἱόν . concepit adhuc , et peperit filium.
9. Καὶ εἶπε · Κάλεσον τὸ ὄνομα αὐτοῦ , οὐ λαός μου · 9. Et dixit : Voca nomen ejus , non populus meus : quia
διότι ὑμεῖς οὐ λαός μου , καὶ ἐγὼ οὐκ εἰμὶ ὑμῶν. vos non populus meus , et ego non sum vester.
10. Καὶ ἦν ὁ ἀριθμὸς τῶν υἱῶν Ἰσραὴλ ὡς ἡ ἄμμος 10. Et erat numerus filiorum Israel sicut arena maris ,
τῆς θαλάσσης , ἢ οὐκ ἐκμετρηθήσεται , οὐδὲ ἐξαριθμηθή- quæ non mensurabitur , nec numerabitur. Et erit , in loco
σεται . Καὶ ἔσται , ἐν τῷ τόπῳ οὗ ἐῤῥέθη αὐτοῖς · Οὐ λαός | ubi dictum est eis : Non populus meus vos , vocabuntur et
μου ὑμεῖς , κληθήσονται καὶ αὐτοὶ υἱοὶ Θεοῦ ζῶντος. ipsi filii Dei viventis.
1. Καὶ συναχθήσονται υἱοὶ Ἰούδα , καὶ οἱ υἱοὶ 11. Et congregabuntur filii Juda , et filii Israel simul , et
Ἰσραὴλ ἐπιτοαυτό , καὶ θήσονται ἑαυτοῖς ἀρχὴν μίαν , ponent sibi principatum unum, et ascendent de terra, quo-
καὶ ἀναβήσονται ἐκ τῆς γῆς , ὅτι μεγάλη ἡ ἡμέρα τοῦ niam magnus est dies Jezrael.
Ιεζραέλ.
332 ΩΣΗΕ. Κεφ . Β'.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'.
1. Εἴπατε τῷ ἀδελφῷ ὑμῶν, λαός μου , καὶ τῇ ἀδελφῇ
ὑμῶν, ἠλεημένη .
2. Κρίθητε πρὸς τὴν μητέρα ὑμῶν, κρίθητε , ὅτι αὕτη
οὐ γυνή μου , καὶ ἐγὼ οὐκ ἀνὴρ αὐτῆς. Καὶ ἐξαρῶ τὴν
πορνείαν αὐτῆς ἐκ προςώπου μου , καὶ τὴν μοιχείαν αὐ-
τῆς ἐκ μέσου μαστῶν αὐτῆς ,
3. ὅπως ἂν ἐκδύσω αὐτὴν γυμνὴν, καὶ ἀποκαταστήσω
αὐτὴν καθὼς ἡμέρα γενέσεως αὐτῆς · καὶ θήσω αὐτὴν |
ἔρημον, καὶ τάξω αὐτὴν ὡς γῆν ἄνυδρον, καὶ ἀποκτενῶ |
αὐτὴν ἐν δίψει.
4. Καὶ τὰ τέκνα αὐτῆς οὐ μὴ ἐλεήσω , ὅτι τέκνα πορ-
νείας ἐστίν.
5. Ὅτι ἐξεπόρνευσεν ἡ μήτηρ αὐτῶν, κατῄσχυνεν ἡ
τεκοῦσα αὐτά. Ὅτι εἶπε · Πορεύσομαι ὀπίσω τῶν ἐρα-
στῶν μου , τῶν διδόντων μοι τοὺς ἄρτους μου , καὶ τὸ |
ὕδωρ μου , καὶ τὰ ἱμάτιά μου , καὶ τὰ ὀθόνιά μου , τὸ
ἔλαιόν μου , καὶ πάντα ὅσα μοι καθήκει.
6. Διὰ τοῦτο ἰδοὺ ἐγὼ φράσσω τὴν ὁδὸν αὐτῆς ἐν σκό-
λοψι , καὶ ἀνοικοδομήσω τὰς ὁδοὺς , καὶ τὴν τρίβον αὐτῆς
οὐ μὴ εὕρῃ ,
7. καὶ καταδιώξεται τοὺς ἐραστὰς αὐτῆς , καὶ οὐ μὴ
καταλάβῃ αὐτούς · καὶ ζητήσει αὐτοὺς , καὶ οὐ μὴ εὕρῃ
αὐτούς. Καὶ ἐρεῖ · Πορεύσομαι , καὶ ἐπιστρέψω πρὸς |
τὸν ἄνδρα μου τὸν πρότερον, ὅτι καλῶς μοι ἦν τότε ἢ νῦν.
8. Καὶ αὕτη οὐκ ἔγνω ὅτι ἐγὼ ἔδωκα αὐτῇ τὸν σῖτον ,
καὶ τὸν οἶνον, καὶ τὸ ἔλαιον, καὶ ἀργύριον ἐπλήθυνα |
αὐτῇ · αὕτη δὲ ἀργυρᾶ καὶ χρυσᾶ ἐποίησε τῇ Βάαλ.
9. Διὰ τοῦτο ἐπιστρέψω , καὶ κομιοῦμαι τὸν σῖτόν
μου καθ' ὥραν αὐτοῦ , καὶ τὸν οἶνόν μου ἐν καιρῷ αὐτ
τοῦ · καὶ ἀφελοῦμαι τὰ ἱμάτιά μου καὶ τὰ ὀθόνια μου ,
τοῦ μὴ καλύπτειν τὴν ἀσχημοσύνην αὐτῆς.
10. Καὶ νῦν ἀποκαλύψω τὴν ἀκαθαρσίαν αὐτῆς ἐνώ-
πιον τῶν ἐραστῶν αὐτῆς , καὶ οὐδεὶς οὐ μὴ ἐξέληται αὐ-
τὴν ἐκ χειρός μου.
1. Καὶ ἀποστρέψω πάσας τὰς εὐφροσύνας αὐτῆς ,
ἑορτὰς αὐτῆς , καὶ τὰς νουμηνίας αὐτῆς , καὶ τὰ σάββατα
αὐτῆς , καὶ πάσας τὰς πανηγύρεις αὐτῆς.
12. Καὶ ἀφανιῶ ἄμπελον αὐτῆς καὶ τὰς συκὰς αὐτῆς ,
ὅσα εἶπε · Μισθώματά μου ταῦτά ἐστιν ἃ ἔδωκάν μοι |
οἱ ἐρασταί μου. Καὶ θήσομαι αὐτὰ εἰς μαρτύριον, καὶ |
καταφάγεται αὐτὰ τὰ θηρία τοῦ ἀγροῦ καὶ τὰ πετεινὰ |
τοῦ οὐρανοῦ καὶ τὰ ἑρπετὰ τῆς γῆς.
13. Καὶ ἐκδικήσω ἐπ' αὐτὴν τὰς ἡμέρας τῶν Βααλεὶμ ,
ἐν αἷς ἐπέθυεν αὐτοῖς , καὶ περιετίθετο τὰ ἐνώτια αὐτῆς
καὶ τὰ καθόρμια αὐτῆς , καὶ ἐπορεύετο ὀπίσω τῶν ἐρα- .
στῶν αὐτῆς · ἐμοῦ δὲ ἐπελάθετο , λέγει Κύριος.
14. Διὰ τοῦτο ἰδοὺ ἐγὼ πλανῶ αὐτὴν, καὶ τάξω αὐτ
τὴν ὡς ἔρημον, καὶ λαλήσω ἐπὶ τὴν καρδίαν αὐτῆς ,
15. καὶ δώσω αὐτῇ τὰ κτήματα αὐτῆς ἐκεῖθεν , καὶ
τὴν κοιλάδα Αχὼρ διανοῖξαι σύνεσιν αὐτῆς . Καὶ ταπει
νωθήσεται ἐκεῖ κατὰ τὰς ἡμέρας νηπιότητος αὐτῆς , καὶ |
κατὰ τὰς ἡμέρας ἀναβάσεως αὐτῆς ἐκ γῆς Αἰγύπτου .
16. Καὶ ἔσται ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ , λέγει Κύριος ·
καλέσει με , ὁ ἀνήρ μου , καὶ οὐ καλέσει με ἔτι Βαα- -
λείμ .
17. Καὶ ἐξαρῶ τὰ ὀνόματα τῶν Βααλεὶμ ἐκ στόμα
τας αὐτῆς , καὶ οὐ μὴ μνησθῶσιν οὐκ ἔτι τὰ ὀνόματα |
αὐτῶν.
CAPUT II.
1. Dicite fratri vestro , populus meus , et sorori vestræ ,
misericordiam consecuta.
2. Judicamini cum matre vestra , judicamini , quia haec
non uxor mea , et ego non vir ejus . Et auferam fornicatio-
nem ejus a facie mea , et adulterium ejus de medio uberum
illius ,
3. ut exspoliem eam nudam, et restituam eam juxta diem
nativitatis suæ : et ponam eam desertum , et statuam eam
sicut terram sine aqua , et occidam illam in siti .
4. Et filiorum ejus non miserebor, quoniam filii fornica-
tionis sunt.
5. Quia fornicata est mater eorum, confusa est quae pepe-
rit eos. Dixit enim : Vadam post amatores meos , qui dant
mihi panes meos , et aquam meam , et vestimenta mea , et
linteamina mea , oleum meum , et omnia quæ mihi neces-
saria sunt.
6. Propterea ecce ego sepiam viam ejus in sudibus, et
reædificabo vias , et semitam suam non inveniet ,
7. et persequetur amatores suos , et non apprehendet il-
los : et quaeret eos , et non inveniet eos. Et dicet : Vadam ,
et revertar ad virum meum priorem , quia melius mihi
erat tunc quam nunc.
8. Et ipsa nescivit quia ego dedi ei frumentum, et vinum ,
et oleum , et argentum multiplicavi ei : haec autem argen-
tea et aurea fecit ipsi Baal.
9. Propterea revertar , et tollam triticum meum in tem-
pore suo , et vinum meum in tempore suo et auferam
vestimenta mea et linteamina mea , ne operiant ignominiam
ejus.
10. Et nunc revelabo immunditiam ejus in conspectu
amatorum illius , et nullus eruet eam de manu mea.
11. Et avertam omnes laetitias ejus , solemnitates illius ,
et neomenias illius , et sabbata illius , et omnes festivitates
illius.
12. Et disperdam vineam ejus et ficus illius, quæ dixit :
Mercedes meæ ista sunt quas dederunt mihi amatores mei.
Et ponam ea in testimonium , et comedent ea bestiae agri et
volatilia coeli et reptilia terra .
13. Et ulciscar super eam dies Baalim, in quibus immo-
labat eis , et circumdabat sibi inaures suas et monilia sua ,
et ibat post amatores suos : mei autem oblita est , dicit Do-
minus :
14. Ideo ecce ego seducam eam , et ponam illam quasi
desertum , et loquar ad cor ejus ,
15. et dabo ei possessiones suas inde , et vallem Achor
ad aperiendam intelligentiam ejus. Et humiliabitur illic
juxta dies infantia suæ , et juxta dies ascensionis ejus de
terra Ægypti.
16. Et erit in die illa , ait Dominus : vocabit me , vir
meus , et non vocabit me ultra Baalim.
17. Et auferam nomina Baalim de ore ejus , et non recor -
dabuntur ultra nominum eorum.
 OSEE. CAP. IV.
18. Καὶ διαθήσομαι αὐτοῖς διαθήκην ἐν τῇ ἡμέρα
ἐκείνῃ μετὰ τῶν θηρίων τοῦ ἀγροῦ , καὶ μετὰ τῶν πε-
τεινῶν τοῦ οὐρανοῦ , καὶ τῶν ἑρπετῶν τῆς γῆς· καὶ τό
ξον , καὶ ῥομφαίαν, καὶ πόλεμον συντρίψω ἀπὸ τῆς γῆς ,
καὶ κατοικιῶ σε ἐπ' ἐλπίδι .
19. Καὶ μνηστεύσομαί σε ἐμαυτῷ εἰς τὸν αἰῶνα · καὶ
μνηστεύσομαί σε ἐμαυτῷ ἐν δικαιοσύνῃ καὶ ἐν κρίμασι
καὶ ἐν ἐλέει καὶ ἐν οἰκτιρμοῖς ,
20. καὶ μνηστεύσομαί σε ἐμαυτῷ ἐν πίστει , καὶ ἐπι-
γνώσῃ τὸν Κύριον.
21. Καὶ ἔσται ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ , λέγει Κύριος ,
ἐπακούσομαι τῷ οὐρανῷ , καὶ αὐτὸς ἐπακούσεται τῇ γῇ ,
22. καὶ ἡ γῆ ἐπακούσεται τὸν σῖτον καὶ τὸν οἶνον καὶ
τὸ ἔλαιον, καὶ αὐτὰ ἐπακούσεται τῷ Ἰεζραέλ.
23. Καὶ σπερῶ αὐτὴν ἐμαυτῷ ἐπὶ τῆς γῆς , καὶ ἀγα
πήσω τὴν οὐκ ἠγαπημένην,
24. καὶ ἐρῶ τῷ οὐ λαῷ μου , λαός μου εἶ σύ . Καὶ
αὐτὸς ἐρεῖ , Κύριος ὁ Θεός μου εἶ σύ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ' .
1. Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς μέ · Ετι πορεύθητι , καὶ
ἀγάπησον γυναῖκα ἀγαπῶσαν πονηρὰ , καὶ μοιχαλίν,
καθὼς ἀγαπᾷ ὁ Θεὸς τοὺς υἱοὺς Ἰσραὴλ , καὶ αὐτοὶ ἐπι-
βλέπουσιν ἐπὶ θεοὺς ἀλλοτρίους , καὶ φιλοῦσι πέμματα |
μετὰ σταφίδος.
2. Καὶ ἐμισθωσάμην ἐμαυτῷ πεντεκαίδεκα ἀργυρίου,
καὶ γομὸρ κριθῶν, καὶ νέβελ οἴνου .
3. Καὶ εἶπα πρὸς αὐτήν · Ἡμέρας πολλὰς καθήσῃ
ἐπ᾿ ἐμοὶ , καὶ οὐ μὴ πορνεύσῃς , οὐδὲ μὴ γένῃ ἀνδρὶ
καὶ ἐγὼ ἐπὶ σοί.
4. Διότι ἡμέρας πολλὰς καθήσονται οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ
οὐκ ὄντος βασιλέως , οὐδὲ ὄντος ἄρχοντος , οὐδὲ οὔσης |
θυσίας , οὐδὲ ὄντος θυσιαστηρίου , οὐδὲ ἱερατείας , οὐδὲ
δήλων.
5. Καὶ μετὰ ταῦτα ἐπιστρέψουσιν οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ ,
καὶ ἐπιζητήσουσι Κύριον τὸν Θεὸν αὐτῶν, καὶ Δαυίδ
τὸν βασιλέα αὐτῶν, καὶ ἐκστήσονται ἐπὶ τῷ Κυρίῳ , καὶ
ἐπὶ τοῖς ἀγαθοῖς αὐτοῦ ἐπ᾿ ἐσχάτων τῶν ἡμερῶν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ .
1. Ακούσατε λόγον Κυρίου , υἱοὶ Ἰσραὴλ , ὅτι κρίσις
τῷ Κυρίῳ πρὸς τοὺς κατοικοῦντας τὴν γῆν, διότι οὐκ
ἔστιν ἀλήθεια οὐδὲ ἔλεος οὐδὲ ἐπίγνωσις Θεοῦ ἐπὶ τῆς |
γῆς.
2. Αρὰ , καὶ ψεῦδος , καὶ φόνος , καὶ κλοπὴ , καὶ
μοιχεία κέχυται ἐπὶ τῆς γῆς , καὶ αἵματα ἐφ' αἵμασι |
μίσγουσι .
3. Διὰ τοῦτο πενθήσει ἡ γῆ , καὶ σμικρυνθήσεται
σὺν πᾶσι τοῖς κατοικοῦσιν αὐτὴν, σὺν τοῖς θηρίοις τοῦ
ἀγροῦ , καὶ σὺν τοῖς ἑρπετοῖς τῆς γῆς , καὶ σὺν τοῖς
πετεινοῖς τοῦ οὐρανοῦ , καὶ οἱ ἰχθύες τῆς θαλάσσης
ἐκλείψουσιν,
4. ὅπως μηδεὶς μήτε δικάζηται , μήτε ἐλέγχῃ μη-
δείς · ὁ δὲ λαός μου ὡς ἀντιλεγόμενος ἱερεύς.
5. Καὶ ἀσθενήσει ἡμέρας , καὶ ἀσθενήσει ὁ προφή
της μετὰ σοῦ. Νυκτὶ ὁμοίωσα τὴν μητέρα σου.
6. Ωμοιώθη ὁ λαός μου , ὡς οὐκ ἔχων γνῶσιν. Ὅτι
σὺ ἐπίγνωσιν ἀπώσω , κἀγὼ ἀπώσομαί σε , τοῦ μὴ |
ἱερατεύειν μοι · καὶ ἐπελάθου νόμον Θεοῦ σου , κἀγὼ
ἐπιλήσομαι τέκνων σου.
333
18. Et disponam eis testamentum in die illa cum bestiis
agri , et cumvolatilibus caeli , et reptilibus terrae : et arcum,
et gladium , et bellum conteram de terra , et habitare te
faciam in spe.
19. Et sponsabo te mihi in sempiternum : et sponsabo
te mihi in justitia et in judicio et in misericordia et in mi-
serationibus ,
20. et sponsabo te mihi in fide , et cognosces Dominum.
21. Et erit in die illa , dicit Dominus , exaudiam coelum ,
et coelum exaudiet terram ,
22. et terra exaudiet frumentum et vinum et oleum, et
hæc exaudient Jezrael.
23. Et seminabo eam mihi super terram , et diligam non
dilectam ,
24. et dicam non populo meo , populus meus es tu. Et
ipse dicet , Dominus Deus meus es tu.
CAPUT III.
1. Et dixit Dominus ad me : Adhuc vade , et dilige mu-
lierem diligentem mala , et adulteram , sicut diligit Deus
filios Israel , et ipsi respiciunt ad deos alienos , et amant
coctiones cum vinaciis .
2. Et conduxi mihi quindecim argenteis, et gomor hordei ,
et nebel vini.
3. Et dixi ad eam : Dies multos sedebis super me , et
non fornicaberis , nec eris viro , et ego super te.
4. Quia diebus multis sedebunt filii Israel sine rege ,
sine principe , sine sacrificio , sine altari , sine sacerdotio ,
sine manifestationibus.
5. Et post haec revertentur filii Israel , et quærent Do-
minum Deum suum , et David regem suum , et stupebunt
ad Dominum , et super bonis ejus in novissimis diebus .
CAPUT IV.
1. Audite verbum Domini , filii Israel , quia judicium
Domino ad habitatores terræ , quia non est veritas neque
misericordia neque scientia Dei super terram.
2. Maledictio , et mendacium , et homicidium , et fur-
tum , et adulterium effusum est super terram , et sanguines
in sanguinibus miscent.
3. Ideo lugebit terra , et minuetur cum omnibus qui
habitant eam , cum bestiis agri , et cum serpentibus terra ,
et cum volatilibus coli , et pisces maris deficient ,
4. ut nullus neque judicetur, neque arguatur quisquam :
populus autem meus quasi sacerdos cui contradicitur.
5. Et infirmabitur per diem , et infirmabitur propheta
tecum. Nocti assimilavi matrem tuam.
6. Assimilatus est populus meus , quási non habens
scientiam. Quia tu scientiam repulisti , et ego repellam te ,
ne sacerdotio fungaris mihi : et oblita es legis Dei tui , et
ego obliviscar filjorum tuorum.
334 ΩΣΗΕ. Κεφ . Ε .
7. Κατὰ τὸ πλῆθος αὐτῶν, οὕτως ἥμαρτόν μοι · τὴν 7. Secundum multitudinem eorum , sic peccaverunt mi-
δόξαν αὐτῶν εἰς ἀτιμίαν θήσομαι. hi : gloriam eorum in ignominiam ponam.
Ἁμαρτίας λαοῦ μου φάγονται , καὶ ἐν ταῖς ἀδι 8. Peccata populi mei comedent , et in iniquitatibus
κίαις αὐτῶν λήψονται τὰς ψυχὰς αὐτῶν. eorum accipient animas eorum.
9. Καὶ ἔσται καθὼς ὁ λαὸς , οὕτω καὶ ὁ ἱερεύς. Καὶ 9. Et erit sicut populus , sic et sacerdos. Et ulciscar su-
ἐκδικήσω ἐπ' αὐτὸν τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ , καὶ τὰ διαβούλια | per eum vias ejus , et cogitationes illius reddam ei.
αὐτοῦ ἀνταποδώσω αὐτῷ.
10. Καὶ φάγονται , καὶ οὐ μὴ ἐμπλησθῶσιν · ἐπόρω 10. Et comedent , et non implebuntur : fornicati sunt , と
νευσαν , καὶ οὐ μὴ κατευθύνωσι · διότι τὸν Κύριον ἐγ- | et non dirigentur : quia Dominum reliquerunt ad custo-
κατέλιπον τοῦ φυλάξαι . diendum .
II. Πορνείαν καὶ οἶνον καὶ μέθυσμα ἐδέξατο καρδία 11. Fornicationem et vinum et ebrietatem suscepit cor
λαοῦ μου. populi mei.
12. Ἐν συμβόλοις ἐπηρώτων, καὶ ἐν ῥάβδοις αὐτοῦ 12. In auguriis interrogabant , et in virgis ejus annun-
ἀπήγγελλον αὐτῷ · πνεύματι πορνείας ἐπλανήθησαν , tiabant ei : spiritu fornicationis seducti sunt , et fornicati
καὶ ἐξεπόρνευσαν ἀπὸ τοῦ Θεοῦ αὐτῶν. sunt a Deo suo.
13. Ἐπὶ τὰς κορυφὰς τῶν ὀρέων εθυσίαζον, καὶ ἐπὶ 13. Super vertices montium sacrificabant , et super col-
τοὺς βουνοὺς ἔθυον, ὑποκάτω δρυὸς , καὶ λεύκης , καὶ les immolabant , subter quereum , et populum , et nemoro-
δένδρου συσκιάζοντος , ὅτι καλὸν σκέπη . Διὰ τοῦτο ἐκε sam arborem, quia bonum erat umbraculum. Propterea
πορνεύσουσιν αἱ θυγατέρες ὑμῶν, καὶ αἱ νύμφαι ὑμῶν fornicabuntur filiae vestra , et sponsae vestra mechabuntur.
μοιχεύσουσι.
14. Καὶ οὐ μὴ ἐπισκέψωμαι ἐπὶ τὰς θυγατέρας ὑμῶν 14. Et non visitabo super filias vestras cum fuerint for-
ὅταν πορνεύσωσι , καὶ ἐπὶ τὰς νύμφας ὑμῶν ὅταν μοι- nicatae , et super sponsas vestras cum adulteraverint. Quo-
χεύσωσι . Ὅτι αὐτοὶ μετὰ τῶν πορνῶν συνεφύροντο , καὶ niam ipsi cum meretricibus miscebantur , et cum initiatis
μετὰ τῶν τετελεσμένων ἔθυον, καὶ ὁ λαὸς ὁ συνιὼν συν- immolabant , et populus non intelligens adhærebat me-
επλέκετο μετὰ πόρνης . retrici.
15. Σὺ δὲ , Ἰσραὴλ , μὴ ἀγνόει , καὶ Ἰούδα · μὴ εἰς- 15. Tu autem, Israel , ne ignores , et Juda : nolite in-
πορεύεσθε εἰς Γάλγαλα , καὶ μὴ ἀναβαίνετε εἰς τὸν οἶκον gredi in Galgala , et ne ascendatis in domum On , et ne
Ὦν, καὶ μὴ ὀμνύετε ζῶντα Κύριον · juretis viventem Dominum :
16. διότι ὡς δάμαλις παροιστρῶσα παροίστρησεν 16. quoniam sicut vacca asilo percussa insanivit Israel :
Ἰσραήλ · νῦν νεμήσει αὐτοὺς Κύριος ὡς ἀμνὸν ἐν εὐ nunc pascet eos Dominus sicut agnum in spatioso.
ρυχώρω .
17. Μέτοχος εἰδώλων Ἐφραὶμ ἔθηκεν ἑαυτῷ σκάν 17. Particeps idolorum Ephraim posuit sibi scandala ,
δαλα ,
18. ᾑρέτισε Χαναναίους . Πορνεύοντες ἐξεπόρνευσαν, 18. provocavit Chananaos . Fornicantes fornicati sunt ,
ἠγάπησαν ἀτιμίαν ἐκ φρυάγματος αὐτῆς. dilexerunt ignominiam ex fremitu ejus.
19. Συστροφή πνεύματος σὺ εἶ ἐν ταῖς πτέρυξιν αὐτ 19. Turbo spiritus tu es in alis ejus , et confundentur
τῆς , καὶ καταισχυνθήσονται ἐκ τῶν θυσιαστηρίων αὐτ ex altaribus suis.
τῶν.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε΄. CAPUT V.

1. Ἀκούσατε ταῦτα , οἱ ἱερεῖς , καὶ προςέχετε , οἶκος 1. Audite haec , sacerdotes , et attendite , domus Israel ,
Ἰσραὴλ , καὶ ὁ οἶκος τοῦ βασιλέως , ἐνωτίζεσθε · διότι et domus regis , auribus percipite : ad vos enim est judi-
πρὸς ὑμᾶς ἐστι τὸ κρῖμα , ὅτι παγὶς ἐγενήθητε τῇ σκου cium , quia laquei facti estis speculationi , et sicut rete ex-
πιᾷ , καὶ ὡς δίκτυον ἐκτεταμένον ἐπὶ τὸ Ἰταβύριον, pansum super Itabyrium,
2. δ οἱ ἀγρεύοντες τὴν θήραν κατέπηξαν. Ἐγὼ δὲ 2. quod qui capiunt venationem confixerunt. Ego enim
παιδευτής ὑμῶν, magister vester,
3. ἐγὼ ἔγνων τὸν Ἐφραὶμ , καὶ Ἰσραὴλ οὐκ ἀπέστη 3. ego cognovi Ephraim , et Israel non recessit a me.
ἀπ᾿ ἐμοῦ . Διότι νῦν ἐξεπόρνευσεν Ἐφραὶμ ἐμιάνθη | Quia nunc fornicatus est Ephraim , commaculatus est Israel.
Ἰσραήλ.
4. Οὐκ ἔδωκαν τὰ διαβούλια αὐτῶν τοῦ ἐπιστρέψαι 4. Non dederunt cogitationes suas ut reverterentur ad
πρὸς τὸν Θεὸν αὐτῶν, ὅτι πνεῦμα πορνείας ἐν αὐτοῖς | Deum suum, quia spiritus fornicationis est in eis : Domi-
ἐστι · τὸν δὲ Κύριον οὐκ ἐπέγνωσαν. num autem non cognoverunt.
5. Καὶ ταπεινωθήσεται ἡ ὕβρις τοῦ Ἰσραὴλ εἰς 5. Et humiliabitur injuria Israel in faciem ejus. Et Israel
πρόςωπον αὐτοῦ. Καὶ Ἰσραὴλ καὶ Ἐφραὶμ ἀσθενήσουσιν et Ephraim infirmabuntur in iniquitatibus suis. Et infirma-
ἐν ταῖς ἀδικίαις αὐτῶν. Καὶ ἀσθενήσει καὶ Ἰούδας μετ' bitur etiam Judas cum eis.
αὐτῶν.
6. Μετὰ προβάτων καὶ μόσχων πορεύσονται τοῦ ἐκ- 6. Cum ovibus et vitulis ibunt ad quaerendum Dominum ,
ζητῆσαι τὸν Κύριον , καὶ οὐ μὴ εὕρωσιν αὐτόν. Ὅτι et non invenient eum. Declinavit enim ab illis ,
ἐκκέκλικεν ἀπ' αὐτῶν,
 OSEE. CAP. VI.
7. ὅτι τὸν Κύριον ἐγκατέλιπον, ὅτι τέκνα ἀλλότρια
ἐγεννήθησαν αὐτοῖς · νῦν καταφάγεται αὐτοὺς ἡ ἐρυσίδη ,
καὶ τοὺς κλήρους αὐτῶν .
8. Σαλπίσατε σάλπιγγι ἐπὶ τοὺς βουνοὺς , ἠχήσατε
ἐπὶ τῶν ὑψηλῶν, κηρύξατε ἐν τῷ οἴκῳ Ὦν · Ἐξέστη |
Βενιαμίν,
9. Ἐφραὶμ εἰς ἀφανισμὸν ἐγένετο ἐν ἡμέραις ἐλέγ
χου. Ἐν ταῖς φυλαῖς τοῦ Ἰσραὴλ ἔδειξα πιστά .
10. Ἐγένοντο οἱ ἄρχοντες Ἰούδα ὡς μετατιθέντες
ὅρια , ἐπ' αὐτοὺς ἐκχεῶ ὡς ὕδωρ τὸ ὅρμημά μου .
II. Κατεδυνάστευσεν Ἐφραὶμ τὸν ἀντίδικον αὐτοῦ ,
κατεπάτησε τὸ κρῖμα , ὅτι ἤρξατο πορεύεσθαι ὀπίσω |
τῶν ματαίων .
12. Καὶ ἐγὼ ὡς ταραχὴ τῷ Ἐφραὶμ , καὶ ὡς κέν
τρον τῷ οἴκῳ Ἰούδα.
13. Καὶ εἶδεν Ἐφραὶμ τὴν νόσον αὐτοῦ , καὶ Ἰούδας
τὴν ὀδύνην αὐτοῦ . Καὶ ἐπορεύθη Ἐφραὶμ πρὸς Ἀσσυ-
ρίους , καὶ ἀπέστειλε πρέσβεις πρὸς βασιλέα Ἰαρείμ .
Καὶ οὗτος οὐκ ἠδυνάσθη ἰάσασθαι ὑμᾶς , καὶ οὐ μὴ δια-
παύσῃ ἐξ ὑμῶν ὀδύνη .
14. Διότι ἐγώ εἰμι ὡς πανθὴρ τῷ Ἐφραὶμ , καὶ ὡς
λέων τῷ οἴκῳ Ἰούδα. Καὶ ἐγὼ ἁρπῶμαι , καὶ πορεύ- |
σομαι , καὶ λήψομαι , καὶ οὐκ ἔσται ὁ ἐξαιρούμενος.
15. Πορεύσομαι καὶ ἐπιστρέψω εἰς τὸν τόπον μου ,
ἕως οὗ ἀφανισθῶσι καὶ ζητήσουσι τὸ πρόσωπόν μου.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ' .
1. Ἐν θλίψει αὐτῶν ὀρθριοῦσι πρὸς μὲ , λέγοντες ·
Πορευθῶμεν, καὶ ἐπιστρέψωμεν πρὸς Κύριον τὸν Θεὸν |
ἡμῶν, ὅτι αὐτὸς
2. ἥρπακε , καὶ ἰάσεται ἡμᾶς , πατάξει καὶ μοτώσει
ἡμᾶς ,
3. ὑγιάσει ἡμᾶς μετὰ δύο ἡμέρας · ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ
τρίτῃ ἐξαναστησόμεθα , καὶ ζησόμεθα ἐνώπιον αὐτοῦ ,
καὶ γνωσόμεθα . Διώξωμεν τοῦ γνῶναι τὸν Κύριον · ὡς
ὄρθρον ἕτοιμον εὑρήσομεν αὐτὸν, καὶ ἥξει ὡς ὑετὸς ἡμῖν
πρώϊμος καὶ ὄψιμος γῇ .
4. Τί σοι ποιήσω , Ἐφραίμ ; Τί σοι ποιήσω , Ἰούδα ;
Τὸ δὲ ἔλεος ὑμῶν ὡς νεφέλη πρωϊνὴ , καὶ ὡς δρόσος |
ὀρθρινὴ πορευομένη.
5. Διὰ τοῦτο ἀπεθέρισα τοὺς προφήτας ὑμῶν, ἀπέ-
κτεινα αὐτοὺς ἐν ῥήματι στόματός μου · καὶ τὸ κρῖμά |
μου ὡς φῶς ἐξελεύσεται .
6. Διότι ἔλεος θέλω ἢ θυσίαν, καὶ ἐπίγνωσιν Θεοῦ ἢ
ὁλοκαυτώματα .
7. Αὐτοὶ δέ εἰσιν ὡς ἄνθρωπος παραβαίνων διαθή-
κην. Ἐκεῖ κατεφρόνησέ μου
8. Γαλαὰδ , πόλις ἐργαζομένη μάταια , ταράσσουσα
ὕδωρ,
9. καὶ ἡ ἰσχύς σου ἀνδρὸς πειρατοῦ. Ἔκρυψαν ἱε-
ρεῖς ὁδὸν, ἐφόνευσαν Σίκιμα , ὅτι ἀνομίαν ἐποίησαν .
10. Ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ Ἰσραὴλ εἶδον φρικώδη , ἐκεῖ
πορνείαν τοῦ Ἐφραίμ · ἐμιάνθη Ἰσραὴλ
11. καὶ Ἰούδα. Ἄρχου τρυγᾶν σεαυτῷ , ἐν τῷ ἐπι
στρέφειν με τὴν αἰχμαλωσίαν τοῦ λαοῦ μου .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ζ΄.
1. Ἐν τῷ ἰάσασθαί με τὸν Ἰσραὴλ , καὶ ἀποκαλυ
335
7. quia Dominum reliquerunt , quia filios alienos genu-
erunt sibi : nunc devorabit eos rubigo , et cleros eorum.
8. Clangite tuba super colles , sonate super excelsa , pra-
dicate in domo On : Mente excidit Benjamin ,
9. Ephraim in desolationem factus est in diebus corre-
ptionis. In tribubus Israel ostendi fidelia.
10. Facti sunt principes Juda quasi transferentes termi-
nos , super eos effundam sicut aquam impetum meum.
11. Oppressit Ephraim adversarium suum , conculcavit
judicium , quia coepit abire post vana.
12. Et ego quasi conturbatio Ephraim , et quasi stimulus
domui Juda.
13: Et vidit Ephraim infirmitatem suam, et Judas dolo-
rem suum. Et abit Ephraim ad Assyrios , et misit legatos
ad regem Jarim. Et ipse non potuit sanare vos , et non ces-
sabit a vobis dolor.
14. Quia ego sum quasi panther Ephraim , et quasi leo
domui Juda. Et ego rapiam , et vadam , et tollam , et non
erit qui eruat.
15. Ibo et revertar in locum meum , donec dispereant et
quærent faciem meam.
CAPUT VI .
1. In tribulatione sua mane vigilabunt ad me , dicentes :
Eamus , et revertamur ad Dominum Deum nostrum , quia
ipse
2. rapuit , et sanabit nos , percutiet et curabit nos ,
3. sanos nos faciet post dies duos : in die tertio resurge-
mus , et vivemus coram eo , et sciemus. Persequamur ut
cognoscamus Dominum : quasi mane paratum inveniemus
eum , et veniet nobis quasi pluvia temporanea et serotina
terrae.
4. Quid faciam tibi , Ephraim ? Quid faciam tibi , Juda ?
Misericordia autem vestra quasi nubes matutina , et quasi
ros matutinus pertransiens.
5. Propterea succidi prophetas vestros , occidi eos in
verbo oris mei : et judicium meum quasi lux egredietur.
6. Quia misericordiam volo quam sacrificium , et scien-
tiam Dei magis quam holocausta.
7. Ipsi vero sunt sicut homo praeteriens testamentum. Ibi
contempsit me
8. Galaad , civitas quæ operatur vana , conturbat aquam ,
9. et fortitudo tua viri pirata . Absconderunt sacerdotes
viam , interfecerunt Sicima , quia iniquitatem operati sunt.
10. In domo Israel vidi horribilia , ibi fornicationem
Ephraim : contaminatus est Israel ,
11. et Juda. Incipe vindemiare tibi , cum convertero ca-
ptivitatem populi mei.
CAPUT VII.
1. Cum sanarem ego Israel , et revelabitur iniquitas
336 ΩΣΗΕ. Κεφ . Η .

φθήσεται ἡ ἀδικία Ἐφραὶμ, καὶ ἡ κακία Σαμαρείας , | Ephraim , et malitia Samariae , quia operati sunt mendacia.
ὅτι εἰργάσαντο ψευδῆ . Καὶ κλέπτης πρὸς αὐτὸν εἰςε- | Et fur ad eum ingredietur, spolians latro in via ejus ,
λεύσεται , ἐκδιδύσκων λῃστὴς ἐν τῇ ὁδῷ αὐτοῦ ,
2. ὅπως συνάδωσιν ὡς ᾄδοντες τῇ καρδίᾳ αὐτῶν. 2. ut concinant quasi canentes corde suo. Omnes mali-
Πάσας τὰς κακίας αὐτῶν ἐμνήσθην νῦν ἐκύκλωσαν tias eorum recordatus sum : nunc circumdederunt eos co-
αὐτοὺς τὰ διαβούλια αὐτῶν, ἀπέναντι τοῦ προςώπου μου | gitationes suæ , contra faciem meam facta sunt.
ἐγένοντο.
3. Ἐν ταῖς κακίαις αὐτῶν εὔφραναν βασιλεῖς , καὶ 3. In malitiis suis laetificaverunt reges , et in mendaciis
ἐν τοῖς ψεύδεσιν αὐτῶν ἄρχοντας . suis principes.
4. Πάντες μοιχεύοντες , ὡς κλίβανος καιόμενος εἰς 4. Omnes adulterantes , quasi clibanus accensus ad co-
πέψιν, κατακαύματος ἀπὸ τῆς φλογὸς , ἀπὸ φυράσεως quendum , deustionis a flamma , a commistione fermenti ,
στέατος , ἕως τοῦ ζυμωθῆναι αὐτό. donec ipsum fermentaretur.
5. Ἡμέραι τῶν βασιλέων ὑμῶν, ἤρξαντο οἱ ἄρχοντες 5. Dies regum vestrorum , coeperunt principes furere a
θυμοῦσθαι ἐξ οἴνου , ἐξέτεινε τὴν χεῖρα αὐτοῦ μετὰ | vino , extendit manum suam cum pestilentibus :
λοιμῶν ·
6. διότι ἀνεκαύθησαν ὡς κλίβανος αἱ καρδίαι αὐτῶν, 6. quia succensa sunt quasi clibanus corda eorum, cum
ἐν τῷ καταράσσειν αὐτοὺς , ὅλην τὴν νύκτα ὕπνου | præcipitarentur , tota nocte Ephraim somno repletus est :
Ἐφραὶμ ἐνεπλήσθη · πρωὶ ἐνεγενήθη , ἀνεκαύθη ὡς mane factum est , accensus est quasi ignis flamma.
πυρὸς φέγγος .
7. Πάντες ἐθερμάνθησαν ὡς κλίβανος , καὶ κατέφαγον 7. Omnes calefacti sunt quasi clibanus , et devoraverunt
τοὺς κριτὰς αὐτῶν. Πάντες οἱ βασιλεῖς αὐτῶν ἔπεσαν, judices suos. Omnes reges eorum ceciderunt , non fuit in
οὐκ ἦν ἐν αὐτοῖς ὁ ἐπικαλούμενος πρὸς μέ. eis qui invocaret me.
8. Ἐφραὶμ ἐν τοῖς λαοῖς αὐτοῦ συνεμίγνυτο, Ἐφραὶμ 8. Ephraim in populis suis commiscebatur, Ephraim factus
ἐγένετο ἐγκρυφίας , οὐ μεταστρεφόμενος. est subcineritius , qui non reversatur.
9. Κατέφαγον ἀλλότριοι τὴν ἰσχὺν αὐτοῦ , αὐτὸς δὲ 9. Comederunt alieni fortitudinem ejus , ipse vero nesci-
οὐκ ἔγνω , καὶ πολιαὶ ἐξήνθησαν αὐτῷ , καὶ αὐτὸς οὐκ - vit , et cani efloruerunt ei , et ipse ignoravit.
ἔγνω .
10. Καὶ ταπεινωθήσεται ἡ ὕβρις Ἰσραὴλ εἰς πρόςω- 10. Et humiliabitur contumelia Israel in facie ejus , et
πον αὐτοῦ , καὶ οὐκ ἐπέστρεψαν πρὸς Κύριον τὸν Θεὸν non sunt reversi ad Dominum Deum suum , et non quæsie-
αὐτῶν, καὶ οὐκ ἐξεζήτησαν αὐτὸν ἐν πᾶσι τούτοις. runt eum in omnibus his.
1. Καὶ ἦν Ἐφραὶμ ὡς περιστερὰ ἄνους , οὐκ ἔχουσα 11. Et erat Ephraim quasi columba insipiens , non habens
καρδίαν. Αἴγυπτον ἐπεκαλεῖτο , καὶ εἰς Ἀσσυρίους ἐπου cor. Ægyptum invocabat , et in Assyrios abierunt.
ρεύθησαν.
12. Καθὼς ἂν πορεύωνται ἐπιβαλῶ ἐπ᾿ αὐτοὺς τὸ 12. Sicut ibunt mittam super eos rete meum , ut volatilia
δίκτυόν μου , καθὼς τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατάξω | coeli detraham illos , corripiam eos in auditu tribulationis
αὐτοὺς , παιδεύσω αὐτοὺς ἐν τῇ ἀκοῇ τῆς θλίψεως αὐτ eorum .
των.
13. Οὐαὶ αὐτοῖς , ὅτι ἀπεπήδησαν ἀπ᾿ ἐμοῦ · δείλαιοί 13. Væ eis , quoniam resilierunt a me : meticulosi sunt ,
εἰσιν, ὅτι ἠσέβησαν εἰς ἐμέ · ἐγὼ δὲ ἐλυτρωσάμην αὐ- quoniam impie egerunt in me : ego vero redemi eos , ipsi
τοὺς , αὐτοὶ δὲ κατελάλησαν κατ᾿ ἐμοῦ ψευδή . vero locuti sunt contra me mendacia.
14. Καὶ οὐκ ἐβόησαν πρὸς μὲ αἱ καρδίαι αὐτῶν, 14. Et non clamaverunt ad me corda eorum , sed ulula-
ἀλλ᾽ ἢ ὠλόλυζον ἐν ταῖς κοίταις αὐτῶν . Ἐπὶ σίτῳ καὶ | bant in cubilibus suis. Super tritico et vino dissecabantur :
οἴνῳ κατετέμνοντο
15. ἐπαιδεύθησαν ἐν ἐμοὶ , κἀγὼ κατίσχυσα τοὺς βρα- 15. eruditi sunt in me , et ego confortavi brachia eorum ,
χίονας αὐτῶν, καὶ εἰς ἐμὲ ἐλογίσαντο πονηρά . et contra me cogitaverunt mala.
16. Απεστράφησαν εἰς οὐδὲν, ἐγένοντο ὡς τόξον ἐν 16. Conversi sunt in nihilum , facti sunt quasi arcus in-
τεταμένον , πεσοῦνται ἐν ῥομφαίᾳ οἱ ἄρχοντες αὐτῶν tentus , cadent in gladio principes eorum propter imperitiam
δι' ἀπαιδευσίαν γλώσσης αὐτῶν. Οὗτος ὁ φαυλισμός linguae eorum. Haec est subsannatio eorum in terra Egypto.
αὐτῶν ἐν γῇ Αἰγύπτῳ .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Η΄. CAPUT VIII.
1. Εἰς κόλπον αὐτῶν, ὡς γῆ , ὡς ἀετὸς ἐπ᾽ οἶκον 1. In sinu eorum , quasi terra , sicut aquila super domum
Κυρίου, ἀνθ' ὧν παρέβησαν τὴν διαθήκην μου , καὶ κατὰ Domini , pro eo quod transgressi sunt testamentum meum ,
τοῦ νόμου μου ἠσέβησαν. et contra legem meam impie egerunt.
2. Ἐμὲ κεκράξονται· ὁ Θεὸς , ἐγνώκαμέν σε 2. Me clamabunt : Deus , cognovimus te :
3. ὅτι Ἰσραὴλ ἀπεστρέψατο ἀγαθὰ , ἐχθρὸν κατε- 3. quia Israel aversatus est bona , inimicum persecuti
δίωξαν. sunt.
4. ἑαυτοῖς ἐβασίλευσαν , καὶ οὐ δι' ἐμοῦ ἦρξαν, καὶ 4. Sibimet ipsis regnaverunt , et non per me principes
οὐκ ἐγνώρισαν μοι τὸ ἀργύριον αὐτῶν , καὶ τὸ χρυσίον | exstiterunt , et non indicaverunt mihi argentum suum , et
αὐτῶν ἐποίησαν ἑαυτοῖς εἴδωλα , ὅπως ἐξολοθρευθῶσιν . aurum suum fecerunt sibi idola , ut dispereant.
 OSEE. CAP. IX. 337

5. Ἀπότριψαι τὸν μόσχον σου , Σαμάρεια , παρω-
ξύνθη ὁ θυμός μου ἐπ' αὐτούς . Ἕως τίνος οὐ μὴ δύνων-
ται καθαρισθῆναι
6. ἐν τῷ Ἰσραήλ ; Καὶ αὐτὸ τέκτων ἐποίησε , καὶ
οὐ Θεός ἐστι · διότι πλανῶν ἦν ὁ μόσχος σου , Σαμά-
ρεια ,
7. ὅτι ἀνεμόφθορα ἔσπειραν , καὶ ἡ καταστροφὴ αὐτῶν
ἐκδέξεται αὐτά. Δράγμα οὐκ ἔχον ἰσχὺν τοῦ ποιῆσαι
ἄλευρον · ἐὰν δὲ καὶ ποιήσῃ , ἀλλότριοι καταφάγονται
αὐτό .
8. Κατεπόθη Ἰσραὴλ , νῦν ἐγένετο ἐν τοῖς ἔθνεσιν
ὡς σκεῦος ἄχρηστον ,
9. ὅτι αὐτοὶ ἀνέβησαν εἰς Ἀσσυρίους. Ἀνέβαλε καθ'
ἑαυτὸν Ἐφραὶμ , δῶρα ἠγάπησαν,
10. διὰ τοῦτο παραδοθήσονται ἐν τοῖς ἔθνεσι. Νῦν
εἰςδέξομαι αὐτοὺς , καὶ κοπάσουσι μικρὸν τοῦ χρίειν
βασιλέα καὶ ἄρχοντας.
11. Ὅτι ἐπλήθυνεν Ἐφραὶμ θυσιαστήρια , εἰς ἁμαρ
τίας ἐγένοντο αὐτῷ θυσιαστήρια ἠγαπημένα..
12. Καταγράψω αὐτῷ πλῆθος , καὶ τὰ νόμιμα αὐτοῦ ,
εἰς ἀλλότρια ελογίσθησαν θυσιαστήρια τὰ ἠγαπημένα.
13. Διότι ἐὰν θύσωσι θυσίαν, καὶ φάγωσι κρέα , Κύ
ριος οὐ προςδέξεται αὐτά. Νῦν μνησθήσεται τὰς ἀδικίας
αὐτῶν, καὶ ἐκδικήσει τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν . Αὐτοὶ εἰς
Αἴγυπτον ἀπέστρεψαν, καὶ ἐν Ἀσσυρίοις ἀκάθαρτα φά-
γονται.
14. Καὶ ἐπελάθετο Ἰσραὴλ τοῦ ποιήσαντος αὐτὸν,
καὶ ᾠκοδόμησαν τεμένη · καὶ Ἰούδας ἐπλήθυνε πόλεις
τετειχισμένας , καὶ ἐξαποστελῶ πῦρ εἰς τὰς πόλεις αὐ
τοῦ , καὶ καταφάγεται τὰ θεμέλια αὐτῶν.
5. Projice vitulum tuum, Samaria , concitatus est furor
meus super eos . Usquequo non poterunt emundari
6. in Israel ? Et hoc artifex fecit , et non est Deus : quia
seducens erat vitulus tuus , Samaria ,
7. quia corrupta vento seminaverunt , et subversio eorum
suscipiet ea. Manipulus non habens vires ut faciat farinam :
quod etsi fecerit , alieni comedent eam .
8. Devoratus est Israel , nunc factus est in nationibus
quasi vas inutile ,
9. quia ipsi ascenderunt ad Assyrios. Germinavit apud
seipsum Ephraim , munera dilexerunt ,
10. idcirco tradentur in gentibus. Nunc suscipiam eos ,
et quiescent parum ut ungant regem et principes.
11. Quia multiplicavit Ephraim altaria , in peccata facta
sunt ei altaria dilecta.
12. Scribam ei multitudinem , et legitima ejus , in aliena
reputata sunt altaria dilecta.
13. Quia si immolaverint hostiam , et comederint carnes ,
Dominus non suscipiet ea. Nunc recordabitur iniquitates
eorum , et ulciscetur peccata eorum. Ipsi in Ægyptum con-
versi sunt , et in Assyriis immunda comedent.
14. Et oblitus est Israel eum qui fecit illum , et aedifica-
verunt delubra et Judas multiplicavit urbes muratas , et
emittam ignem in civitates ejus , et devorabit fundamenta
earum.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Θ΄ . CAPUT IX.

1. Μὴ χαῖρε , Ἰσραὴλ , μηδὲ εὐφραίνου καθὼς οἱ 1. Noli gaudere , Israel , et noli laetari sicut populi , quia
λαοὶ , διότι ἐπόρνευσας ἀπὸ τοῦ Θεοῦ σου · ἠγάπησας | fornicatus es a Deo tuo : dilexisti munera super omnem
δόματα ἐπὶ πάντα ἅλωνα σίτου · aream tritici :
2. ἅλων καὶ ληνὸς οὐκ ἔγνω αὐτοὺς , καὶ ὁ οἶνος ἐψεύ- 2. area et torcular non cognovit eos , et vinum mentitum
σατο αὐτούς. est illis.
3. Οὐ κατῴκησαν ἐν τῇ γῇ τοῦ Κυρίου · κατώκησεν 3. Non habitaverunt in terra Domini : habitavit Ephraim
Ἐφραὶμ Αἴγυπτον, καὶ ἐν Ἀσσυρίοις ἀκάθαρτα φάγον- Ægyptum , et in Assyris immunda comedent.
ται.
4. Οὐκ ἔσπεισαν τῷ Κυρίῳ οἶνον, καὶ οὐχ ἥδυναν 4. Non libaverunt Domino vinum, et non placuerunt ei.
αὐτῷ. Αἱ θυσίαι αὐτῶν, ὡς ἄρτος πένθους αὐτοῖς· πάν Sacrificia eorum , quasi panis luctus eis : omnes qui man-
τες οἱ ἐσθίοντες αὐτὰ μιανθήσονται , διότι οἱ ἄρτοι αὐτ ducaverunt ea contaminabuntur, quia panes eorum anima-
τῶν ταῖς ψυχαῖς αὐτῶν οὐκ εἰςελεύσονται εἰς τὸν οἶκον bus eorum non intrabunt in domum Domini.
Κυρίου .
5. Τί ποιήσετε ἐν ἡμέραις πανηγύρεως , καὶ ἐν ἡμέ 5. Quid facietis in die conventus , et in die solemnitatis
ρα ἑορτῆς τοῦ Κυρίου ; Domini?
6. Διὰ τοῦτο ἰδοὺ πορεύονται ἐκ ταλαιπωρίας Αἰγύ 6. Ideo ecce vadunt de miseria Ægypti , et suscipiet eos
πτου , καὶ ἐκδέξεται αὐτοὺς Μέμφις , καὶ θάψει αὐτοὺς | Memphis , et sepeliet eos Machmas. Argentum eorum inte
Μαχμάς. Τὸ ἀργύριον αὐτῶν ὄλεθρος κληρονομήσει αὐτ ritus possidebit , spinæ in tabernaculis eorum.
τὸ , ἄκανθαι ἐν τοῖς σκηνώμασιν αὐτῶν.
7. Ἥκασιν αἱ ἡμέραι τῆς ἐκδικήσεως , ἥκασιν αἱ 7. Venerunt dies ultionis , venerunt dies tribulationis
ἡμέραι τῆς ἀνταποδόσεώς σου , καὶ κακωθήσεται Ἰσραὴλ tuae , et affligetur Israel sicut propheta insaniens , homo qui
ὥςπερ ὁ προφήτης ὁ παρεξεστηκώς , ἄνθρωπος ὁ πνευ a spiritu agitatur : propter multitudinem iniquitatum tua-
ματοφόρος · ὑπὸ τοῦ πλήθους τῶν ἀδικῶν σου ἐπλη- rum multiplicata est amentia tua.
θύνθη μανία σου.
8. Σκοπὸς Ἐφραὶμ μετὰ Θεοῦ, προφήτης παγὶς 8. Speculator Ephraim cum Deo , propheta laqueus tor-
σκολιὰ ἐπὶ πάσας τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ , μανίαν ἐν οἴκῳ . tuosus super omnes vias ejus, insaniam in domo Dei confixe
Θεοῦ κατέπηξαν. runt.
7223

22
VETUS TESTAMENTUM. Π.
338 ΩΣΠΕ. Κεφ . Γ' .

9. Ἐφθάρησαν κατὰ τὰς ἡμέρας τοῦ βουνοῦ , μνη- 9. Corrupti sunt secundum dies collis , recordabitur ini-
σθήσεται ἀδικίας αὐτῶν, ἐκδικήσει ἁμαρτίας αὐτῶν . quitates eorum , ulciscetur peccata eorum .
10. Ὡς σταφυλὴν ἐν ἐρήμῳ εὗρον τὸν Ἰσραὴλ , καὶ 10. Sicut uvam in deserto inveni Israel, et sicut scopum
ὡς σκοπὸν ἐν συκῇ πρώϊμον πατέρας αὐτῶν εἶδον. Αὐτ in ficu temporaneum vidi patres eorum. Ipsi ingressi sunt
τοὶ εἰςῆλθον πρὸς τὸν Βεελφεγώρ, καὶ ἀπηλλοτριώθη | ad Beelphegor, et abalienati sunt in confusionem : et facti
σαν εἰς αἰσχύνην · καὶ ἐγένοντο οἱ ἐβδελυγμένοι ὡς οἱ sunt abominabiles sicut dilecti.
ἠγαπημένοι.
11. Ἐφραὶμ ὡς ὄρνεον ἐξεπετάσθη , αἱ δόξαι αὐτῶν 11. Ephraim quasi avis avolavit , gloriæ eorum ex partu
ἐκ τόκων καὶ ὠδίνων καὶ συλλήψεων· et parturitionibus et conceptibus :
12. διότι , καὶ ἐὰν ἐκθρέψωσι τὰ τέκνα αὐτῶν, ἀτε 12. quia , etiamsi enutrierint filios suos , sine filiis erunt
κνωθήσονται ἐξ ἀνθρώπων· διότι καὶ οὐαὶ αὐτοῖς ἐστι , ex hominibus : quia et væ eis est , caro mea ex eis.
σάρξ μου ἐξ αὐτῶν.
13. Ἐφραὶμ , ὃν τρόπον εἶδον , εἰς θήραν παρέστησαν 13. Ephraim , sicut vidi , in captionem praebuerunt filios
τὰ τέκνα αὐτῶν, καὶ Ἐφραὶμ , τοῦ ἐξαγαγεῖν εἰς ἀπο- suos , et Ephraim , ut educeret ad interfectionem filios
κέντησιν τὰ τέκνα αὐτοῦ. suos.
14. Δὸς αὐτοῖς , Κύριε , τί δώσεις αὐτοῖς ; Μήτραν 14. Da eis , Domine , quid dabis eis ? Vulvam sine filiis ,
ἀτεκνοῦσαν, καὶ μαστοὺς ξηρούς . et ubera arentia.
15. Πᾶσαι αἱ κακίαι αὐτῶν ἐν Γαλγάλ , ὅτι ἐκεῖ 15. Omnes nequitiæ eorum in Galgal , quia ibi exosos
ἐμίσησα αὐτοὺς , διὰ τὰς κακίας τῶν ἐπιτηδευμάτων habui eos, propter malitias adinventionum eorum. De domo
αὐτῶν. Ἐκ τοῦ οἴκου μου ἐκβαλῶ αὐτοὺς , οὐ μὴ προς- mea ejiciam eos , non addam ut diligam eos : omnes princi-
θήσω τοῦ ἀγαπῆσαι αὐτούς · πάντες οἱ ἄρχοντες αὐ pes eorum inobedientes.
τῶν ἀπειθοῦντες.
16. Ἐπόνεσεν Ἐφραὶμ , τὰς ῥίζας αὐτοῦ ἐξηράνθη , 16. Doluit Ephraim, radices suas arefactus est , fructum
καρπὸν οὐκ ἔτι μὴ ἐνέγκῃ · διότι καὶ ἐὰν γεννήσωσιν, nequaquam ultra afferet : quia etsi genuerint , interficiam
ἀποκτενῶ τὰ ἐπιθυμήματα κοιλίας αὐτῶν. desiderabilia uteri eorum.
17. Ἀπώσεται αὐτοὺς ὁ Θεὸς , ὅτι οὐκ εἰςήκουσαν 17. Repellet eos Deus , quia non exaudierunt eum, et
αὐτοῦ , καὶ ἔσονται πλανῆται ἐν τοῖς ἔθνεσιν . erunt vagi in nationibus.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ι' . CAPUT X.
1. Ἄμπελος εὐκληματοῦσα Ἰσραὴλ , ὁ καρπὸς εὐθη 1. Vitis bonas habens propagines Israel, fructus abundans
νῶν αὐτῆς , κατὰ τὸ πλῆθος τῶν καρπῶν αὐτῆς ἐπλήθυνε | ejus , secundum multitudinem fructuum suorummultiplica-
τὰ θυσιαστήρια , κατὰ τὰ ἀγαθὰ τῆς γῆς αὐτοῦ ᾠκοδό- vit altaria , secundum bona terrae ejus aedificavit titulos.
μησε στήλας.
2. Ἐμέρισαν καρδίας αὐτῶν, νῦν ἀφανισθήσονται . 2. Diviserunt corda sua , nunc peribunt. Ipse suffodiet
Αὐτὸς κατασκάψει τὰ θυσιαστήρια αὐτῶν, ταλαιπωρή- | altaria eorum , afligentur tituli eorum.
σουσιν αἱ στῆλαι αὐτῶν.
3. Διότι νῦν ἐροῦσιν · Οὐκ ἔστι βασιλεὺς ἡμῖν, ὅτι 3. Propterea nunc dicent : Non est rex nobis , quia non
οὐκ ἐφοβήθημεν τὸν Κύριον. Ὁ δὲ βασιλεὺς τί ποιήσει | timuimus Dominum. Rex autem quid faciet nobis ,
ἡμῖν ,
4. λαλῶν ῥήματα, προφάσεις ψευδεῖς ; Διαθήσεται δια- 4. loquens verba , occasiones mendaces ? Disponet testa-
θήκην, ἀνατελεῖ ὡς ἄγρωστις κρῖμα ἐπὶ χέρσον ἀγροῦ. mentum, orietur sicut gramen judicium super desertum agri.
5. Τῷ μόσχῳ τοῦ οἴκου ἂν παροικήσουσι οἱ κατοι- 5. Apud vitulum domus On morabuntur qui habitant in
κοῦντες Σαμάρειαν, ὅτι ἐπένθησε λαὸς αὐτοῦ ἐπ' αὐ- | Samaria , quia luxit populus ejus super eum. Et sicut irrita-
τόν . Καὶ καθὼς παρεπίκραναν αὐτὸν, ἐπιχαροῦνται ἐπὶ verunt illum , gaudebunt super gloria ejus , quia translata
τὴν δόξαν αὐτοῦ , ὅτι μετωκίσθη ἀπ' αὐτοῦ. est ab eo.
6. Καὶ αὐτὸν εἰς Ἀσσυρίους δήσαντες , ἀπήνεγκαν 6. Et ipsum in Assyrios ligantes , tulerunt munera regi
ξένια τῷ βασιλεῖ Ἰαρείμ · ἐν δόματι Ἐφραὶμ δέξεται , | Jarim : in domo Ephraim suscipiet , et confundetur Israel
in consilio suo.
καὶ αἰσχυνθήσεται Ἰσραὴλ ἐν τῇ βουλῇ αὐτοῦ.
7. Απέρριψε Σαμάρεια βασιλέα αὐτῆς ὡς φρύγανον 7. Projecit Samaria regem suum sicut cremium super fa-
ἐπὶ προςώπου ὕδατος· ciemaquæ :
8. καὶ ἐξαρθήσονται βωμοὶ ἂν ἁμαρτήματα τοῦ 8. et auferentur ara On peccata Israel , spinæ et tribuli
Ἰσραὴλ , ἄκανθαι καὶ τρίβολοι ἀναβήσονται ἐπὶ τὰ θυ- ascendent super altaria eorum. Et dicent montibus : Operite
· σιαστήρια αὐτῶν . Καὶ ἐροῦσι τοῖς ὄρεσι· Καλύψατε nos , et collibus : Cadite super nos.
ἡμᾶς , καὶ τοῖς βουνοῖς· Πέσατε ἐφ' ἡμᾶς.
9. Αφ' οὗ οἱ βουνοὶ ἥμαρτεν Ἰσραὴλ , ἐκεῖ ἔστησαν. 9. Ex quo colles sunt peccavit Israel , ibi steterunt. Non
Οὐ μὴ καταλάβῃ αὐτοὺς ἐν τῷ βουνῷ πόλεμος ἐπὶ τὰ ] comprehendet eos in colle bellum super filios iniquitatis ,
τέκνα ἀδικίας ,
10. παιδεῦσαι αὐτούς. Καὶ συναχθήσονται ἐπ' αὐτ 10. ut corriperem eos. Et congregabuntur super illos po-
τοὺς λαοὶ , ἐν τῷ παιδεύεσθαι αὐτοὺς ἐν ταῖς δυσὶν ἀδι- | puli , quando correpti fuerint in duabus iniquitatibus suis,
κίκις αὐτῶν .
;
 OSEE. CAP. XI. 339
τι. Ἐφραὶμ δάμαλις δεδιδαγμένη ἀγαπᾶν νεῖκος , 11. Ephraim vitula docta diligere contentionem , ego au
ἐγὼ δὲ ἐπελεύσομαι ἐπὶ τὸ κάλλιστον του τραχήλου | tem veniam super pulchritudinem colli ejus. Supponam
αὐτῆς. Ἐπιβιβῶν Ἐφραὶμ , παρασιωπήσομαι Ἰούδαν , | Ephraim , reticebo Judam , roborabitur sibi Jacob.
ἐνισχύσει αὐτῷ Ἰακώβ.
12. Σπείρατε ἑαυτοῖς εἰς δικαιοσύνην, τρυγήσατε εἰς 12. Seminate vobis in justitia , vindemiate in fructum
καρπὸν ζωῆς , φωτίσατε ἑαυτοῖς φῶς γνώσεως , ἐκζητή- vita , illuminate vobis lumen scientia , quaerite Dominum
σατε τὸν Κύριον ἕως τοῦ ἐλθεῖν γεννήματα δικαιοσύνης | donec veniant fruges justitiae vobis.
ὑμῖν.
13. Ινατί παρεσιωπήσατε ἀσέβειαν , καὶ τὰς ἀδικίας 13. Quid reticuistis impietatem , et iniquitates ejus vin-
αὐτῆς ἐτρυγήσατε ; Ἐφάγετε καρπὸν ψευδῆ , ὅτι ἤλπι- demiastis ? Comedistis fructum mendacem , quia sperasti in
σας ἐν τοῖς ἁμαρτήμασί σου , ἐν πλήθει δυνάμεώς σου . peccatis tuis , in multitudine fortitudinis tuæ.
14. Καὶ ἐξαναστήσεται ἀπώλεια ἐν τῷ λαῷ σου , καὶ 14. Et consurget perditio in populo tuo, et omnia murata
πάντα τὰ περιτετειχισμένα σου οἰχήσεται · ὡς ἄρχων tua abibunt : sicut princeps Salmanan de domo Jeroboam ,
Σαλαμὰν ἐκ τοῦ οἴκου τοῦ Ἱεροβοάμ , ἐν ἡμέραις πολέ in diebus belli matrem super filios alliserunt ,
μου μητέρα ἐπὶ τέκνοις ἠδάφισαν,
15. οὕτω ποιήσω ὑμῖν, οἶκος τοῦ Ἰσραὴλ, ἀπὸ προς- 15. sic faciam vobis , domus Israel , a facie injustitia
ώπου ἀδικίας κακιῶν ὑμῶν . malitiarum vestraruin.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΑ'. CAPUT XI.

1. Ὄρθρου ἀπεῤῥίφησαν· ἀπεῤῥίφη βασιλεὺς Ἰσραήλ·
(*) ὅτι νήπιος Ἰσραὴλ , καὶ ἐγὼ ἀγάπησα αὐτὸν, καὶ |
ἐξ Αἰγύπτου μετεκάλεσα τὰ τέκνα αὐτοῦ.
2. Καθὼς μετεκάλεσα αὐτοὺς , οὕτως ἀπῴχοντο ἐκ
προςώπου μου · αὐτοὶ τοῖς Βααλεὶμ ἔθυον, καὶ τοῖς γλυ-
πτοῖς ἐθυμίων.
3. Καὶ ἐγὼ συνεπόδισα τὸν Ἐφραὶμ , ἀνέλαβον αὐτ
τὸν ἐπὶ τὸν βραχίονά μου , καὶ οὐκ ἔγνωσαν ὅτι ἴαμαι |
αὐτούς.
4. Ἐν διαφθορᾷ ἀνθρώπων ἐξέτεινα αὐτοὺς ἐν δε
σμοῖς ἀγαπήσεώς μου , καὶ ἔσομαι αὐτοῖς ὡς ῥαπίζων
ἄνθρωπος ἐπὶ τὰς σιαγόνας αὐτοῦ· καὶ ἐπιβλέψομαι πρὸς |
αὐτὸν, δυνήσομαι αὐτῷ.
5. Κατώκησεν Ἐφραὶμ ἐν Αἰγύπτῳ , καὶ Ἀσσούρ
αὐτὸς βασιλεὺς αὐτοῦ · ὅτι οὐκ ἠθέλησεν ἐπιστρέψαι .
6. Καὶ ἠσθένησεν ἐν ῥομφαίᾳ ἐν ταῖς πόλεσιν αὐτοῦ ,
καὶ κατέπαυσεν ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ· καὶ φάγονται ἐκ |
τῶν διαβουλίων αὐτῶν.
7. Καὶ ὁ λαὸς αὐτοῦ ἐπικρεμάμενος ἐκ τῆς κατοικίας
αὐτοῦ · καὶ ὁ Θεὸς ἐπὶ τὰ τίμια αὐτοῦ θυμωθήσεται ,
καὶ οὐ μὴ ὑψώσῃ αὐτόν.
8. Τί σε διαθῶμαι , Εφραίμ ; ὑπερασπιῶ σου , Ἰσ
ραήλ; Τί σε διαθῶ ; Ὡς Ἀδάμα θήσομαί σε , καὶ ὡς
Σεβοείμ . Μετεστράφη ἡ καρδία μου ἐν τῷ αὐτῷ , συνε
ταράχθη ἡ μεταμέλειά μου.
9. Οὐ μὴ ποιήσω κατὰ τὴν ὀργὴν τοῦ θυμοῦ μου ,
οὐ μὴ ἐγκαταλίπω τοῦ ἐξαλειφθῆναι τὸν Ἐφραίμ · διότι
Θεὸς ἐγώ εἰμι , καὶ οὐκ ἄνθρωπος · ἐν σοὶ ἅγιος , καὶ
οὐκ εἰςελεύσομαι εἰς πόλιν .
10. Οπίσω Κυρίου πορεύσομαι . Ὡς λέων ἐρεύξεται ,
ὅτι αὐτὸς ὠρύσεται , καὶ ἐκστήσονται τέκνα ὑδάτων .
1. Ἐκστήσονται ὡς ὄρνεον ἐξ Αἰγύπτου , καὶ ὡς
περιστερὰ ἐκ γῆς Ἀσσυρίων · καὶ ἀποκαταστήσω αὐτ
τοὺς εἰς τοὺς οἴκους αὐτῶν, λέγει Κύριος.
12. Εκύκλωσέ με ἐν ψεύδει Ἐφραὶμ , καὶ ἐν ἀσε-
βείαις οἶκος Ἰσραὴλ καὶ Ἰούδα · νῦν ἔγνω αὐτοὺς ὁ
Θεὸς, καὶ ὁ λαὸς ἅγιος κεκλήσεται Θεοῦ.
1. Mane projecti sunt : projectus est rex Israel : quia
parvulus Israel , et ego dilexi eum , et ex Ægypto vocavi
filios ejus.
2. Sicut vocavi eos , ita abierunt a facie mea : ipsi Baa-
lim immolabant , et sculptilibus adolebant.
3. Et ego ligavi pedes Ephraim , suscepi eum super bra-
chium meum , et non cognoverunt quia sano illos.
4. In corruptione hominum extendi eos in vinculis cha-
ritatis meæ , et ero illis quasi dans alapas homo super ma-
xillas ejus : et respiciam ad eum , praevalebo ei.
5. Habitavit Ephraim in Ægypto , et Assur ipse rex ejus :
quia noluit converti.
6. Et infirmatus est in gladio in civitatibus suis , et ces-
savit in manibus suis : et comedent de cogitationibus suis .
7. Et populus ejus suspensus ex incolatu suo : et Deus
super pretiosa ejus irascetur, et non exaltabit eum.
8. Quomodo te disponam , Ephraim? protegam te , Israel ?
Quid te disponam ? Sicut Adama ponam te , et sicut Seboim.
Conversum est cor meum in ipso , conturbata est pœnitudo
mea.
9. Non faciam juxta iram furoris mei , non derelinquam
ut deleatur Ephraim : quoniam Deus ego sum, et non homo :
in te sanctus , et non ingrediar in civitatem .
10. Post Dominum ambulabo. Sicut leo rugiet , quia ipse
rugiet , et formidabunt filii aquarum.
11. Pavebunt quasi avis ex Ægypto , et quasi columba
de terra Assyriorum et restituam eos in domos suas , dicit
Dominus.
12. Circumdedit me in mendacio Ephraim , et in impie-
tatibus domus Israel et Juda nunc cognovit eos Deus , et
populus sanctus vocabitur Dei.

(*) 1. ὅτι παῖς Ἰσραὴλ , καὶ ἠγάπησα αὐτὸν, καὶ ἀπὸ I. ... quia puer Israel , et dilexi eum, et ex Ægypto vocavi
Αἰγύπτου ἐκάλεσα τὸν υἱόν μου . (Aquil.) filium meum.
22.
340 ΩΣΗΕ . Κεφ . Π .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΒ'.
1. Ὁ δὲ Ἐφραὶμ πονηρὸν πνεῦμα ἐδίωξε , καύσωνα
ὅλην τὴν ἡμέραν · κενὰ καὶ μάταια ἐπλήθυνε , καὶ δια-
θήκην μετὰ Ἀσσυρίων διέθετο , καὶ ἔλαιον εἰς Αἴγυπτον
ἐνεπορεύετο.
2. Καὶ κρίσις τῷ Κυρίῳ πρὸς Ἰούδαν, τοῦ ἐκδικῆσαι
τὸν Ἰακώβ · κατὰ τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ καὶ κατὰ τὰ ἐπιτη-
δεύματα αὐτοῦ ἀποδώσει αὐτῷ .
3. Ἐν τῇ κοιλίᾳ ἐπτέρνισε τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ , καὶ
ἐν κόποις αὐτοῦ ἐνίσχυσε πρὸς Θεόν
4. καὶ ἐνίσχυσε μετὰ ἀγγέλου , καὶ ἠδυνάσθη . Ἔ-
κλαυσαν, καὶ ἐδεήθησαν μου · ἐν τῷ οἴκῳ Ὦν εὕροσάν
με , καὶ ἐκεῖ ἐλαλήθη πρὸς αὐτούς ·
5. ὁ δὲ Κύριος ὁ Θεὸς ὁδ παντοκράτωρ ἔσται μνημό
συνον αὐτοῦ.
6. Καὶ σὺ ἐν Θεῷ σου ἐπιστρέψεις , ἔλεον καὶ хрёих
φυλάσσου , καὶ ἔγγιζε πρὸς τὸν Θεόν σου διαπαντός .
7. Χαναὰν ἐν χειρὶ αὐτοῦ ζυγὸς ἀδικίας , καταδυνα-
στεύειν ἠγάπησε .
8. Καὶ εἶπεν Εφραίμ · Πλὴν πεπλούτηκα , εὕρηκα
ἀναψυχὴν ἐμαυτῷ . Πάντες οἱ πόνοι αὐτοῦ οὐχ εὑρεθή-
σονται αὐτῷ , δι᾿ ἀδικίας ἃς ἥμαρτεν.
9. Ἐγὼ δὲ Κύριος ὁ Θεός σου ἀνήγαγόν σε ἐκ γῆς
Αἰγύπτου , ἔτι κατοικιῶ σε ἐν σκηναῖς , καθὼς ἡμέραι
ἑορτῆς.
10. Καὶ λαλήσω πρὸς προφήτας , καὶ ἐγὼ δράσεις
ἐπλήθυνα , καὶ ἐν χερσὶ προφητῶν ὡμοιώθην.
1. Εἰ μὴ Γαλαάδ ἐστιν, ἄρα ψευδεῖς ἦσαν ἐν Γαλαάδ
ἄρχοντες θυσιάζοντες , καὶ τὰ θυσιαστήρια αὐτῶν ὡς
χελῶναι ἐπὶ χέρσον ἀγροῦ.
12. Καὶ ἀνεχώρησεν Ἰακὼβ εἰς πεδίον Συρίας , καὶ
ἐδούλευσεν Ἰσραὴλ ἐν γυναικὶ , καὶ γυναικὶ ἐφυλάξατο .
13. Καὶ ἐν προφήτῃ ἀνήγαγε Κύριος τὸν Ἰσραὴλ ἐκ
τῆς Αἰγύπτου , καὶ ἐν προφήτῃ διεφυλάχθη .
14. Εθύμωσεν Ἐφραὶμ , καὶ παρώργισε , καὶ τὸ
αἷμα αὐτοῦ ἐπ᾿ αὐτὸν ἐκχυθήσεται , καὶ τὸν ὀνειδισμόν
αὐτοῦ ἀνταποδώσει Κύριος αὐτῷ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΓ΄.
1. Κατὰ τὸν λόγον Ἐφραὶμ δικαιώματα ἔλαβεν αὐτ
τὸς ἐν τῷ Ἰσραὴλ , καὶ ἔθετο αὐτὰ τῇ Βάαλ καὶ ἀπέθανε.
2. Καὶ νῦν προςέθεντο τοῦ ἁμαρτάνειν, καὶ ἐποίησαν
ἑαυτοῖς χώνευμα ἐκ τοῦ ἀργυρίου αὐτῶν, κατ' εἰκόνα
εἰδώλων , ἔργα τεκτόνων συντετελεσμένα . Αὐτοῖς αὐτοὶ
λέγουσι · Θύσατε ἀνθρώπους , μόσχοι γὰρ ἐκλελοίπασι .
3. Διὰ τοῦτο ἔσονται ὡς νεφέλη πρωϊνὴ , καὶ ὡς δρό-
σος ὀρθρινὴ πορευομένη , ὡς χνοῦς ἀποφυσώμενος ἀφ᾽
ἅλωνος , καὶ ὡς ἀτμὶς ἀπὸ δακρύων.
4. Ἐγὼ δὲ Κύριος ὁ Θεός σου ὁ στερεῶν τὸν οὐρανὸν
καὶ κτίζων γῆν, οὗ αἱ χεῖρες ἔκτισαν πᾶσαν τὴν στρα-
τιὰν τοῦ οὐρανοῦ , καὶ οὐ παρέδειξα σοι αὐτὰ τοῦ που
ρεύεσθαι ὀπίσω αὐτῶν. Καὶ ἐγὼ ἀνήγαγόν σε ἐκ γῆς
Αἰγύπτου , καὶ Θεὸν πλὴν ἐμοῦ οὐ γνώσῃ , καὶ σώζων
οὐκ ἔστι παρὲς ἐμοῦ.
5. Ἐγὼ ἐποίμαινόν σε ἐν τῇ ἐρήμῳ , ἐν γῇ ἀοικήτῳ
6. κατὰ τὰς νομὰς αὐτῶν , καὶ ἐνεπλήσθησαν εἰς
πλησμονὴν, καὶ ὑψώθησαν αἱ καρδίαι αὐτῶν · ἕνεκα
τούτου ἐπελάθοντό μου.
CAPUT XII.
1. Ephraimautem pessimus spiritus persecutus est, æstum
tota die inania et vana multiplicavit , et testamentum cum
| Assyriis pepigit , et oleum in Ægyptum mercabatur.
2. Et judicium Domino cum Juda , ut ulciscatur Jacob :
| juxta vias ejus et juxta adinventiones ejus reddet ei.
3. In utero supplantavit fratrem suum , et in laboribus
suis prævaluit erga Deum :
4. et confortatus est cum angelo , et potuit. Fleverunt, et
deprecati sunt me : in domo On invenerunt me , et ibi dictum
est ad eos :
5. Dominus autem Deus omnipotens erit memoriale ejus.
6. Et tu in Deo tuo converteris, misericordiam etjudicium
custodi , et appropinqua Deo tuo semper.
7. Chanaan in manu ejus statera iniquitatis , opprimere
per potentiam dilexit.
8. Et dixit Ephraim : Verumtamen dives effectus sum ,
inveni requiem mihi. Omnes labores ejus non invenientur ei,
propter iniquitates in quibus peccavit.
9. Ego autem Dominus Deus tuus eduxi te de terra
| Ægypti , adhuc habitare te faciam in tabernaculis , sicut dies
solemnitatis.
10. Et loquar ad prophetas , et ego visiones multiplicavi ,
et in manibus prophetarum assimilatus sum.
11. Si non Galaad est , ergo falsi erant in Galaad principes
| immolantes , et altaria eorum quasi testudines super deser-
tum agri.
12. Et recessit Jacob in campum Syria , et servivit Israel
| in uxore , et uxori custodivit .
13. Et in propheta eduxit Dominus Israel de terra Ægy-
pti , et in propheta servatus est.
14. Indignari fecit Ephraim , et ad iracundiam provoca-
vit , et sanguis ejus super ipsum effundetur, et opprobrium
illius restituet ei Dominus.
CAPUT XIII.
1. Juxta verbum Ephraim justificationes accepit ipse in
Israel , et posuit eas Baal et mortuus est.
2. Et nunc apposuerunt ut peccarent , et fecerunt sibi
| conflatile ex argento suo , secundum imaginem idolorum ,
. opera artificum completa. His ipsi dicunt : Immolate homi-
nes , vituli enim defecerunt.
3. Idcirco erunt quasi nubes matutina , et sicut ros ma-
tutinus pertransiens , sicut pulvis exsuflatus ab area , et
sicut vapor de lacrymis.
4. Ego autem Dominus Deus tuus firmans cœlum et creans
terram , cujus manus creaverunt omnem militiam cœli , et
non ostendi ea tibi ut ambulares post ea. Et ego eduxi te de
terra Ægypti , et Deum praeter me non cognosces , et salva-
| tor non est absque me.
5. Ego pascebam te in solitudine , in terra inhabitabili
6. secundum pascua sua , et repleti sunt in saturitate , et
| elevata sunt corda eorum : idcirco obliti sunt mei.
 OSEE. CAP. XIV.
7. Καὶ ἔσομαι αὐτοῖς ὡς πανθὴρ καὶ ὡς πάρδαλις ·
κατὰ τὴν ὁδὸν Ἀσσυρίων ·
8. ἀπαντήσομαι αὐτοῖς ὡς ἄρκος ἡ ἀπορουμένη , καὶ
διαῤῥήξω συγκλεισμὸν καρδίας αὐτῶν · καὶ καταφάγον-
ται αὐτοὺς ἐκεῖ σκύμνοι δρυμοῦ , θηρία ἀγροῦ διασπά |
σει αὐτούς.
9. Τῇ διαφθορᾷ σου , Ἰσραὴλ , τίς βοηθήσει ;
10. Ποῦ ὁ βασιλεύς σου οὗτος ; καὶ διασωσάτω σε ἐν
πάσαις ταῖς πόλεσί σου . Κρινάτω σε ὃν εἶπας · Δός |
μοι βασιλέα καὶ ἄρχοντα .
11. Καὶ ἔδωκά σοι βασιλέα ἐν ὀργῇ μου , καὶ ἔσχον
ἐν τῷ θυμῷ μου.
12. Συστροφὴν ἀδικίας Ἐφραὶμ , ἐγκεκρυμμένη ἡ
ἁμαρτία αὐτοῦ ,
13. ὠδῖνες ὡς τικτούσης ἥξουσιν αὐτῷ . Οὗτος ὁ υἱός
σου ὁ φρόνιμος , διότι οὐ μὴ ὑποστῇ ἐν συντριβῇ τέκνων.
14. Ἐκ χειρὸς ᾅδου ῥύσομαι , καὶ ἐκ θανάτου λυτρώ-
σομαι αὐτούς. Ποῦ ἡ δίκη σου , θάνατε ; ποῦ τὸ κέντρον |
σου , ᾅδη ; Παράκλησις κέκρυπται ἀπὸ ὀφθαλμῶν μου
15. διότι οὗτος ἀναμέσον ἀδελφῶν διαστελεῖ , ἐπάξει
καύσωνα ἄνεμον Κύριος ἐκ τῆς ἐρήμου ἐπ' αὐτόν· καὶ
ἀναξηρανεῖ τὰς φλέβας αὐτοῦ , ἐξερημώσει τὰς πηγὰς |
αὐτοῦ · αὐτὸς καταξηρανεῖ τὴν γῆν αὐτοῦ , καὶ πάντα
τὰ σκεύη τὰ ἐπιθυμητὰ αὐτοῦ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΔ .
1. Αφανισθήσεται Σαμάρεια , ὅτι ἀντέστη πρὸς τὸν
Θεὸν αὐτῆς. Ἐν ῥομφαία πεσοῦνται αὐτοὶ, καὶ τὰ ὑπο-
τίτθια αὐτῶν ἐδαφισθήσονται , καὶ αἱ ἐν γαστρὶ ἔχουσαι
αὐτῶν διαῤῥαγήσονται.
2. Επιστράφηθι , Ἰσραὴλ , πρὸς Κύριον τὸν Θεόν
σου , διότι ἠσθένησαν ἐν ταῖς ἀδικίαις σου .
3. Λάβετε μεθ᾿ ἑαυτῶν λόγους καὶ ἐπιστράφητε πρὸς
Κύριον τὸν Θεὸν ὑμῶν. Εἴπατε αὐτῷ · Ὅπως μὴ λά-
βητε ἀδικίαν, καὶ λάβητε ἀγαθὰ , καὶ ἀνταποδώσομεν |
καρπὸν χειλέων ἡμῶν.
4. Ασσούρ οὐ μὴ σώσῃ ἡμᾶς , ἐφ᾿ ἵππον οὐκ ἀναβη-
σόμεθα · οὐκ ἔτι μὴ εἴπωμεν, θεοὶ ἡμῶν , τοῖς ἔργοις |
τῶν χειρῶν ἡμῶν · ὁ ἐν σοὶ ἐλεήσει ὀρφανόν.
5. Ἰάσομαι τὰς κατοικίας αὐτῶν, ἀγαπήσω αὐτοὺς
ὁμολόγως , ὅτι ἀπέστρεψε τὴν ὀργήν μου ἀπ᾿ αὐτοῦ .
6. Ἔσομαι ὡς δρόσος τῷ Ἰσραὴλ , ἀνθήσει ὡς κρί
νον, καὶ βαλεῖ τὰς ῥίζας αὐτοῦ ὡς ὁ λίβανος.
7. Πορεύσονται οἱ κλάδοι αὐτοῦ , καὶ ἔσται ὡς ἐλαία
κατάκαρπος , καὶ ἡ ὀσφρασία αὐτοῦ ὡς Λιβάνου .
8. Ἐπιστρέψουσι καὶ καθιοῦνται ὑπὸ τὴν σκέπην
αὐτοῦ , ζήσονται καὶ μεθυσθήσονται σίτω · καὶ ἐξανθή- |
σει ὡς ἄμπελος μνημόσυνον αὐτοῦ , ὡς οἶνος λιβάνου
9. τῷ Ἐφραίμ . Τί αὐτῷ ἔτι καὶ εἰδώλοις ; Ἐγὼ
ἐταπείνωσα αὐτὸν, καὶ κατισχύσω αὐτόν. Ἐγὼ ὡς ἄρ- .
κευθος πυκάζουσα , ἐξ ἐμοῦ δὁ καρπός σου εὕρηται .
10. Τίς σοφὸς καὶ συνήσει ταῦτα ; ἢ συνετὸς , καὶ
ἐπιγνώσεται αὐτά ; Ὅτι εὐθεῖαι αἱ ὁδοὶ τοῦ Κυρίου ,
καὶ δίκαιοι πορεύσονται ἐν αὐταῖς , οἱ δὲ ἀσεβεῖς ἀσθε- |
νήσουσιν ἐν αὐταῖς.
341
7. Et ero eis quasi panther et sicut pardus : in via Assy-
riorum :
8. occurram eis sicut ursa indigens cibo , et disrumpam
conclusionem cordis eorum : et devorabunt eos ibi catuli syl-
va , bestia agri discerpent eos.
9. Corruptioni tua , Israel , quis auxiliabitur ?
10. Ubi est rex tuus iste? et salvum te faciat in cunctis
urbibus tuis. Judicet te de quo dixisti : Da miliregem et prin-
cipem.
11. Et dedi tibi regem in ira mea , et habui in furore
meo.
12. Conglobationem iniquitatis Ephraim , absconditum
peccatum ejus ,
13. dolores quasi parturientis venient ei . Iste est filius
tuus sapiens , quia nunc non subsistet in contritione filio-
rum .
14. De manu inferni liberabo , et de morte redimam illos.
Ubi est causa tua , mors ? ubi est aculeus tuus , inferne? Con-
solatio abscondita est ab oculis meis :
15. quia hic inter fratres dividet , adducet urentem ven-
tum Dominus de deserto in eum et siccabit venas ejus ,
desolabit fontes illius : ipse arefaciet terram ejus , et omnia
vasa desiderabilia ejus.
CAPUT XIV.
1. Disperdetur Samaria , quoniamrestitit Deo suo. In gla-
dio corruent ipsi , et lactentes eorum allidentur , et eorum
habentes in utero dirumpentur.
2. Convertere , Israel , ad Dominum Deum tuum , quia
infirmati sunt in iniquitatibus tuis .
3. Sumite vobiscum sermones et revertimim ad Domi-
num Deum vestrum. Dicite ei : Ut non tollatis iniquitatem ,
sed assumatis bona , et reddemus fructum labiorum nostro-
rum.
4. Assur non salvabit nos , super equum non ascende-
mus : nequaquam ultra dicemus , dii nostri , operibus ma
nuum nostrarum : qui in te est miserebitur pupilli.
5. Sanabo habitationes eorum , diligam eos manifeste ,
quia avertit iram meam a se.
6. Ero quasi ros Israel , florebit ut lilium , et mittel ra-
dices suas quasi Libanus.
7. Ibunt rami ejus , et erit quasi oliva fructifera , et odor
illius quasi Libani.
8. Convertentur et sedebunt sub umbra ejus , vivent et
inebriabuntur frumento : et eflorebit ut vinea memoriale
ejus , quasi vinum Libani
9. Ephraim. Quid ei ultra et idolis ? Ego humiliavi eum ,
et confortabo illum. Ego sicut juniperus condensa , ex me
fructus tuus inventus est.
10. Quis sapiens et intelliget haec aut intelligens , et co-
gnoscet ea ? Quia rectae vis Domini, et justi ambulabunt in
eis , qui autem impii sunt infirmabuntur in illis .
342 ΑΜΩΣ. Κεφ . Α ' .

ΑΜΩΣ. AMOS.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α΄ . CAPUT I.

1. Λόγοι Αμώς , οἳ ἐγένοντο ἐν Ἀκκαρεὶμ ἐκ Θε 1. Sermones Amos , qui facti sunt in Accarim de Thecue ,
κουὲ , οὓς εἶδεν ὑπὲρ Ἱερουσαλὴμ ἐν ἡμέραις Οζίου quos vidit pro Jerusalem in diebus Oziæ regis Juda et in die-
βασιλέως Ἰούδα καὶ ἐν ἡμέραις Ἱεροβοάμ τοῦ Ἰωάς bus Jeroboam filii Joas regis Israel , ante duos annos terra
βασιλέως Ἰσραὴλ , πρὸ δύο ἐτῶν τοῦ σεισμοῦ. motus.
2. Καὶ εἶπε · Κύριος ἐκ Σιὼν ἐφθέγξατο , καὶ ἐξ Ιε- 2. Et ait : Dominus de Sion effatus est , et de Jerusalem
ρουσαλὴμ ἔδωκε φωνὴν αὐτοῦ , καὶ ἐπένθησαν αἱ νομαὶ | dedit vocem suam , et luxerunt pascua pastorum , et arefa-
τῶν ποιμένων, καὶ ἐξηράνθη ἡ κορυφὴ τοῦ Καρμήλου. ctus est vertex Carmeli.
3. Καὶ εἶπε Κύριος · Ἐπὶ ταῖς τρισὶν ἀσεβείαις Δα- 3. Et dixit Dominus : Super tribus impietatibus Damasci
μασκοῦ καὶ ἐπὶ ταῖς τέσσαρσιν οὐκ ἀποστραφήσομαι et super quatuor non aversabor eum , pro eo quod secuerunt
αὐτὸν, ἀνθ' ὧν ἔπριζον πρίοσι σιδηροῖς τὰς ἐν γαστρὶ serris ferreis praegnantes eorum qui in Galaad.
ἐχούσας τῶν ἐν Γαλαάδ.
4. Καὶ ἀποστελῶ πῦρ εἰς τὸν οἶκον Αζαήλ , καὶ 4. Et mittam ignem in domum Azael , et devorabit fun-
καταφάγεται τὰ θεμέλια υἱοῦ Ἄδερ. damenta filii Ader.
5. Καὶ συντρίψω μοχλοὺς Δαμασκοῦ , καὶ ἐξολο 5. Et conteram vectes Damasci , et disperdam habitatores
θρεύσω κατοικοῦντας ἐκ πεδίου Ὦν, καὶ κατακόψω φυ- de campo On , et concidam tribum ex viris Charrhan , et ca-
λὴν ἐξ ἀνδρῶν Χαῤῥὰν , καὶ αἰχμαλωτευθήσεται λαὸς | ptivus ducetur populus Syriae nominatus , dicit Dominus.
Συρίας ἐπίκλητος , λέγει Κύριος .
6. Τάδε λέγει Κύριος · Ἐπὶ ταῖς τρισὶν ἀσεβείαις 6. Hæc dicit Dominus : Super tribus impietatibus Gaza
Γάζης καὶ ἐπὶ ταῖς τέσσαρσιν οὐκ ἀποστραφήσομαι et super quatuor non aversabor eos, eo quod captivam duxe-
αὐτοὺς , ἕνεκεν τοῦ αἰχμαλωτεῦσαι αὐτοὺς αἰχμαλωσίαν | runt captivitatem Salomonis , ut concluderent in Idumaeam.
τοῦ Σαλωμών, τοῦ συγκλεῖσαι εἰς τὴν Ἰδουμαίαν .
7. Καὶ ἐξαποστελῶ πῦρ ἐπὶ τὰ τείχη Γάζης , καὶ 7. Et emittam ignem super muros Gaza , et devorabit
καταφάγεται τὰ θεμέλια αὐτῆς . fundamenta ejus.
8. Καὶ ἐξολοθρεύσω κατοικοῦντας ἐξ Ἀζώτου , καὶ 8. Et disperdam habitatores de Azoto , et auferetur tribus
ἐξαρθήσεται φυλὴ ἐξ Ἀσκάλωνος , καὶ ἐπάξω τὴν χεῖρά | de Ascalone , et inferam manum meam in Accaronem , et pe-
μου ἐπὶ Ακκάρων, καὶ ἀπολοῦνται οἱ κατάλοιποι τῶν ribunt reliqui alienigenarum , dicit Dominus.
ἀλλοφύλων, λέγει Κύριος .
9. Τάδε λέγει Κύριος · Ἐπὶ ταῖς τρισὶν ἀσεβείαις 9. Hæc dicit Dominus : Super tribus impietatibus Tyri
Τύρου καὶ ἐπὶ ταῖς τέσσαρσιν οὐκ ἀποστραφήσομαι et super quatuor non aversabor eam , pro eo quod conclu-
αὐτὴν, ἀνθ' ὧν συνέκλεισαν αἰχμαλωσίαν τοῦ Σαλω serunt captivitatem Salomonis in Idumæa , et non sunt re-
μὼν εἰς τὴν Ἰδουμαίαν, καὶ οὐκ ἐμνήσθησαν διαθήκης | cordati testamenti fratrum.
ἀδελφῶν.
10. Καὶ ἐξαποστελῶ πῦρ ἐπὶ τὰ τείχη Τύρου , καὶ 10. Et emittam ignem super muros Tyri , et devorabit
καταφάγεται τὰ θεμέλια αὐτῆς . fundamenta ejus.
1. Τάδε λέγει Κύριος · Ἐπὶ ταῖς τρισὶν ἀσεβείαις 11. Haec dicit Dominus : Super tribus impietatibus Idu-
τῆς Ἰδουμαίας καὶ ἐπὶ ταῖς τέσσαρσιν οὐκ ἀποστραφή- mææ et super quatuor non aversabor eos , eo quod ipsi per-
σομαι αὐτοὺς , ἕνεκα τοῦ διῶξαι αὐτοὺς ἐν ῥομφαίᾳ τὸν secuti sint in gladio fratrem suum , et violavit matrem su-
ἀδελφὸν αὐτοῦ , καὶ ἐλυμήνατο μητέρα ἐπὶ γῆς , καὶ per terram , et rapuit in testimonium horrorem suum , et
ἥρπασεν εἰς μαρτύριον φρίκην αὐτοῦ , καὶ τὸ ὅρμημα impetum suum custodivit in victoriam .
αὐτοῦ ἐφύλαξεν εἰς νίκος.
12. Καὶ ἐξαποστελῶ πῦρ εἰς Θαμάν, καὶ καταφάγε- 12. Et emittam ignem in Thaman , et devorabit funda-
ται θεμέλια τειχέων αὐτῆς. menta murorum ejus.
13. Τάδε λέγει Κύριος · Ἐπὶ ταῖς τρισὶν ἀσεβείαις 13. Hæc dicit Dominus : Super tribus impietatibus filio-
υἱῶν Ἀμμὼν καὶ ἐπὶ ταῖς τέσσαρσιν οὐκ ἀποστραφήσο- rum Ammon et super quatuor non aversabor eum , eo quod
μαι αὐτὸν , ἀνθ' ὧν ἀνέσχιζον τὰς ἐν γαστρὶ ἐχούσας | desecuerit praegnantes Galaaditarum, ut dilatarent terminos
τῶν Γαλααδιτῶν, ὅπως ἐμπλατύνωσι τὰ ὅρια ἑαυτῶν. suos.
14. Καὶ ἀνάψω πῦρ ἐπὶ τείχη Ραββάθ , καὶ κατα- 14. Et succendam ignem super muros Rabbath , et devo-
φάγεται θεμέλια αὐτῆς μετὰ κραυγῆς ἐν ἡμέρᾳ πολέ rabit fundamenta ejus cum clamore in die belli , et commo-
μου, καὶ σεισθήσεται ἐν ἡμέραις συντελείας αὐτῆς , vebitur in die consummationis suæ ,
15. καὶ πορεύσονται οἱ βασιλεῖς αὐτῆς ἐν αἰχμαλω 15. et ibunt reges ejus in captivitatem , sacerdotes eorum
σία , οἱ ἱερεῖς αὐτῶν καὶ οἱ ἄρχοντες αὐτῶν ἐπιτοαυτὸ , et principes eorum simul , dicit Dominus.
λέγει Κύριος.
 AMOS . CAP. III. 343
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'. CAPUT II.

1. Τάδε λέγει Κύριος · Ἐπὶ ταῖς τρισὶν ἀσεβείαις 1. Haec dicit Dominus : Super tribus impietatibus Moal
Μωάβ καὶ ἐπὶ ταῖς τέσσαρσιν οὐκ ἀποστραφήσομαι et super quatuor non aversabor eum , pro eo quod incende-
αὐτὸν, ἀνθ' ὧν κατέκαυσαν τὰ ὀστᾶ βασιλέως τῆς Ἰδου- runt ossa regis Idumææ in cinerem .
μαίας εἰς κονίαν.
3. Καὶ ἐξαποστελῶ πῦρ εἰς Μωάβ , καὶ καταφάγεται 2. Et emittam ignem in Moab , et devorabit fundamenta
τὰ θεμέλια τῶν πόλεων αὐτῆς , καὶ ἀποθανεῖται ἐν ἀδυ- | civitatum ejus , et morietur in infirmitate Moab cum cla-
ναμία Μωαβ μετὰ κραυγῆς καὶ μετὰ φωνῆς σάλπιγγος . more et cum voce tuba .
3. Καὶ ἐξολοθρεύσω κριτὴν ἐξ αὐτῆς , καὶ πάντας τοὺς 3. Et disperdam judicem ex ea , et omnes principes ejus
ἄρχοντας αὐτῆς ἀποκτενῶ μετ' αὐτοῦ , λέγει Κύριος. interficiam cum eo , dicit Dominus.
4. Τάδε λέγει Κύριος · Ἐπὶ ταῖς τρισὶν ἀσεβείαις 4. Hæc dicit Dominus : Super tribus impietatibus filio-
υἱῶν Ἰούδα καὶ ἐπὶ ταῖς τέσσαρσιν οὐκ ἀποστραφήσο- rum Juda et super quatuor non aversabor eum , quia repu-
μαι αὐτὸν, ἕνεκα τοῦ ἀπώσασθαι αὐτοὺς τὸν νόμον τοῦ | lerunt legem Domini , et praecepta illius non custodierunt ,
Κυρίου , καὶ τὰ προςτάγματα αὐτοῦ οὐκ ἐφυλάξαντο , et deceperunt eos vanitates suae quas fecerunt , quas secuti
καὶ ἐπλάνησεν αὐτοὺς τὰ μάταια αὐτῶν ἃ ἐποίησαν, ] sunt patres eorum post eas .
οἷς ἐξηκολούθησαν οἱ πατέρες αὐτῶν ὀπίσω αὐτῶν .
5. Καὶ ἐξαποστελῶ πῦρ ἐπὶ Ἰούδαν, καὶ καταφάγε 5. Et emittam ignemin Judam , et devorabit fundamenta
ται θεμέλια Ἱερουσαλήμ . Jerusalem.
6. Τάδε λέγει Κύριος · Ἐπὶ ταῖς τρισὶν ἀσεβείαις 6. Hæc dicit Dominus : Super tribus impietatibus Israel
Ἰσραὴλ καὶ ἐπὶ ταῖς τέσσαρσιν οὐκ ἀποστραφήσομαι et super quatuor non aversabor eum , pro eo quod vendide-
αὐτὸν, ἀνθ' ὧν ἀπέδοντο ἀργυρίου δίκαιον, καὶ πένητα | rint argento justum , et pauperem propter calceamenta ,
ἕνεκεν ὑποδημάτων,
7. τὰ πατοῦντα ἐπὶ τὸν χοῦν τῆς γῆς , καὶ ἐκονδύ- 7. quæ calcant super pulverem terra , et pugno percutie-
λιζον εἰς κεφαλὰς πτωχῶν, καὶ ὁδὸν ταπεινῶν ἐξέκλιναν, bant in capita pauperum , et viam humilium declinabant ,
καὶ υἱὸς καὶ πατὴρ αὐτοῦ εἰσεπορεύοντο πρὸς τὴν αὐτὴν et filius et pater ejus ingrediebantur ad eamdem puellam ,
παιδίσκην, ὅπως βεβηλῶσι τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ αὐτῶν. ut contaminarent nomen Dei sui.
8. Καὶ τὰ ἱμάτια αὐτῶν δεσμεύοντες σχοινίοις , παρ 8. Et vestimenta sua alligantes funibus , faciebant vela-
ραπετάσματα ἐποίουν ἐχόμενα τοῦ θυσιαστηρίου , καὶ | mina juxta altare , et vinum de calumniis bibebant in domo
οἶνον ἐκ συκοφαντιῶν ἔπινον ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ Θεοῦ αὐτ Dei sui.
τῶν.
9. Ἐγὼ δὲ ἐξῆρα τὸν Ἀμοῤῥαῖον ἐκ προςώπου αὐτῶν 9. Ego autem abstuli Amorrhæum a facie eorum cujus
οὗ ἦν, καθὼς ὕψος κέδρου , τὸ ὕψος αὐτοῦ , καὶ ἰσχυρὸς - erat, sicut altitudo cedri, sublimitas ejus, et fortis erat quasi
ἦν ὡς δρῦς , καὶ ἐξήρανα τὸν καρπὸν αὐτοῦ ἐπάνωθεν, - quercus , et arefeci fructum ejus desuper, et radices ejus
καὶ τὰς ῥίζας αὐτοῦ ὑποκάτωθεν . deorsum.
10. Καὶ ἐγὼ ἀνήγαγον ὑμᾶς ἐκ γῆς Αἰγύπτου , καὶ 10. Et ego eduxi vos de terra Ægypti , et circumduxi vos
περιήγαγον ὑμᾶς ἐν τῇ ἐρήμῳ τεσσαράκοντα ἔτη , τοῦ in deserto quadraginta annis , ut possideretis terram Amor-
κατακληρονομῆσαι τὴν γῆν τῶν Ἀμοῤῥαίων. rhaeorum.
11. Καὶ ἔλαβον ἐκ τῶν υἱῶν ὑμῶν εἰς προφήτας , καὶ 11. Et assumpsi de filiis vestris in prophetas , et de ju-
ἐκ τῶν νεανίσκων ὑμῶν εἰς ἁγιασμόν . Μὴ οὐκ ἔστι venibus vestris in sanctificationem. Numouid non sunt hæc
ταῦτα υἱοὶ Ἰσραὴλ , λέγει Κύριος ; filii Israel , dicit Dominus ?
12. Καὶ ἐποτίζετε τοὺς ἡγιασμένους οἶνον, καὶ τοῖς 12. Et propinabatis sanctificatis vinum , et prophetis
προφήταις ἐνετέλλεσθε , λέγοντες · Οὐ μὴ προφητεύσητε. mandabatis , dicentes : Ne prophetetis.
13. Διὰ τοῦτο ἰδοὺ ἐγὼ κυλίω ὑποκάτω ὑμῶν, ὃν 13. Quapropter ecce ego volvo subter vos , sicut volvi-
τρόπον κυλίεται ἡ ἅμαξα ἡ γέμουσα καλάμης · tur plaustrum plenum stipula :
14. καὶ ἀπολεῖται φυγὴ ἐκ δρομέως , καὶ ὁ κραταιὸς 14. et peribit fuga a cursore , et fortis non obtinebit for-
οὐ μὴ κρατήσῃ τῆς ἰσχύος αὐτοῦ , καὶ ὁ μαχητὴς οὐ titudinem suam , et pugnator non salvabit animam suam,
μὴ σώσῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ,
15. καὶ ὁ τοξότης οὐ μὴ ὑποστῇ , καὶ ὁ ὀξὺς τοῖς 15. et sagittarius non substinebit , et velox pedibus suis
ποσὶν αὐτοῦ οὐ μὴ διασωθῇ , καὶ ὁ ἱππεὺς οὐ μὴ σώσῃ | salvari non poterit , et eques non salvabit animam suam ,
τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ,
16. καὶ ὁ κραταιὸς οὐ μὴ εὑρήσει τὴν καρδίαν αὐτοῦ 16. et fortis non inveniet cor suum in potentatibus : nu-
ἐν δυναστείαις · ὁ γυμνὸς διώξεται ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ , dus persequetur in die illa , dicit Dominus.
λέγει Κύριος .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ' . CAPUT HII .

1. Ακούσατε τὸν λόγον τοῦτον , ὃν ἐλάλησε Κύριος 1. Audite verbum hoc , quod locutus est Dominus super
ἐφ᾽ ὑμᾶς , οἶκος Ἰσραήλ , καὶ κατὰ πάσης φυλῆς ἧς | vos , domus Israel , et contra omnem tribum quam eduxi de
ἀνήγαγον ἐκ γῆς Αἰγύπτου , λέγων · terra Egypti , dicens :
344 ΑΜΩΣ. Κεφ. Δ'.

2. Πλὴν ὑμᾶς ἔγνων ἐκ πασῶν τῶν φυλῶν τῆς γῆς ,
διὰ τοῦτο ἐκδικήσω ἐφ' ὑμᾶς πάσας τὰς ἁμαρτίας ὑμῶν .
3. Εἰ πορεύσονται δύο ἐπιτοαυτὸ καθόλου , ἐὰν μὴ
γνωρίσωσιν ἑαυτούς ;
4. Εἰ ἐρεύξεται λέων ἐκ τοῦ δρυμοῦ αὐτοῦ θήραν οὐκ
ἔχων ; Εἰ δώσει σκύμνος φωνὴν αὐτοῦ ἐκ τῆς μάνδρας |
αὐτοῦ καθόλου , ἐὰν μὴ ἁρπάσῃ τί ;
5. Εἰ πεσεῖται ὄρνεον ἐπὶ τῆς γῆς ἄνευ ἐξευτοῦ; Εἰ
σχασθήσεται παγὶς ἐπὶ τῆς γῆς ἄνευ τοῦ συλλαβεῖν τί ; |
6. Εἰ φωνήσει σάλπιγξ ἐν πόλει , καὶ λαὸς οὐ πτοη-
θήσεται ; Εἰ ἔσται κακία ἐν πόλει , ἣν Κύριος οὐκ ἐποίη-
σεν;
7. Διότι οὐ μὴ ποιήσῃ Κύριος ὁ Θεὸς πρᾶγμα , ἐὰν
μὴ ἀποκαλύψῃ παιδείαν πρὸς τοὺς δούλους αὐτοῦ τοὺς |
προφήτας.
8. Λέων ἐρεύξεται , καὶ τίς οὐ φοβηθήσεται ; Κύριος
ὁ Θεὸς ἐλάλησε , καὶ τίς οὐ προφητεύσει ;
9. Αναγγείλατε χώραις ἐν Ἀσσυρίοις , καὶ ἐπὶ τὰς
χώρας τῆς Αἰγύπτου , καὶ εἴπατε · Συνάχθητε ἐπὶ τὸ
ὄρος Σαμαρείας , καὶ ἴδετε θαυμαστὰ πολλὰ ἐν μέσῳ
αὐτῆς , καὶ καταδυναστείαν τὴν ἐν αὐτῇ .
10. Καὶ οὐκ ἔγνω ἃ ἔσται ἐναντίον αὐτῆς , λέγει
Κύριος , οἱ θησαυρίζοντες ἀδικίαν καὶ ταλαιπωρίαν ἐν |
ταῖς χώραις αὐτῶν.
11. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος ὁ Θεός · Τύρος κυ
κλόθεν ἡ γῆ σου ἐρημωθήσεται , καὶ κατάξει ἐκ σοῦ ἰσχύν
σου , καὶ διαρπαγήσονται αἱ χῶραί σου .
12. Τάδε λέγει Κύριος · Ον τρόπον ὅταν ἐκσπάσῃ ὁ
ποιμὴν ἐκ στόματος τοῦ λέοντος δύο σκέλη ἢ λοβόν
ὠτίου , οὕτως ἐκσπασθήσονται οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ οἱ κατοι-
κοῦντες ἐν Σαμαρείᾳ κατέναντι τῆς φυλῆς καὶ ἐν Δα-
μασκό .
13. Ἱερεῖς , ἀκούσατε , καὶ ἐπιμαρτύρασθε τῷ οἴκῳ
Ἰακώβ , λέγει Κύριος ὁ Θεὸς ὁ παντοκράτωρ.
14. Διότι ἐν τῇ ἡμέρᾳ ὅταν ἐκδικῶ ἀσεβείας τοῦ
Ἰσραὴλ ἐπ' αὐτὸν, καὶ ἐκδικήσω ἐπὶ τὰ θυσιαστήρια |
Βαιθήλ. Καὶ κατασκαφήσεται τὰ κέρατα τοῦ θυσία-
στηρίου , καὶ πεσοῦνται ἐπὶ τὴν γῆν.
15. Συγχεῶ καὶ πατάξω τὸν οἶκον τὸν περίπτερον
ἐπὶ τὸν οἶκον τὸν θερινὸν, καὶ ἀπολοῦνται οἶκοι ἐλεφάν-
τινοι , καὶ προςτεθήσονται ἕτεροι οἶκοι πολλοὶ , λέγει |
Κύριος.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ'.
2. Verumtamen vos cognovi de universis tribubus terra ,
idcirco ulciscar super vos omnia peccata vestra.
3. Si ambulabunt duo simul omnino , nisi cognoverint se ?
4. Si ructabit leo de saltu suo praedam non habens ? Si
dabit catulus leonis vocem suam de cubili suo omnino , nisi
aliquid rapuerit ?
5. Si cadet avis super terram sine aucupe ? Si deponetur
laqueus super terram nisi aliquid apprehenderit ?
6. Si clanget tuba in civitate , et populus non timebit ? Si
erit malitia in urbe , quam Dominus non fecit ?
7. Quia non faciet Dominus Deus aliquid , nisi revelave-
rit eruditionem suam ad servos suos prophetas.
8. Leo ructabit , et quis non timebit? Dominus Deus lo-
cutus est , et quis non prophetabit ?
9. Annuntiate regionibus in Assyriis , et ad regiones
Ægypti , et dicite : Congregamini super montem Samaria ,
et videte mirabilia multa in medio ejus , et oppressionem
quae in ea .
10. Et ignoravit quæ futura sint coram ea , dicit Domi
nus , qui thesaurizant iniquitatem et miseriam in regionibus
suis..
11. Propterea haec dicit Dominus Deus : Tyrus in circuitu
terra tua deserta erit , et detrahet de te fortitudinem tuam ,
et diripientur regiones tuæ.
12. Hæc dicit Dominus : Quomodo si avellat pastor de
ore leonis duo crura aut extremum auricula , sic avellentur
filii Israel qui habitant in Samaria contra tribum et in Da-
masco.
13. Sacerdotes , audite , et contestamini domum Jacob ,
dicit Dominus Deus omnipotens.
14. Quia in die qua ulciscar impietates Israel super eum ,
ulciscar et super altaria Bathel. Et suffodientur cornua
altaris , et cadent super terram.
15. Confundam et percutiam domum pinnatam super
domum aestivam , et peribunt domus eburneæ , et adjicien-
tur domus aliæ multæ , dicit Dominus.
CAPUT IV.

1. Ἀκούσατε τὸν λόγον τοῦτον , δαμάλεις τῆς Βασα 1. Audite verbum hoc , vacca Basanitidis , quæ estis in
νίτιδος, αἱ ἐν τῷ ὄρει τῆς Σαμαρείας , αἱ καταδυνα- monte Samariæ , quæ opprimitis pauperes , et conculcatis
στεύουσαι πτωχούς , καὶ καταπατοῦσαι πένητας , αἱ egenos , quæ dicitis dominis vestris : Date nobis ut biba-
λέγουσαι τοῖς κυρίοις αὐτῶν · Ἐπίδοτε ἡμῖν ὅπως πίω mus.
μεν .
2. Ομνύει Κύριος κατὰ τῶν ἁγίων αὐτοῦ , διότι ἰδοὺ 2. Jurat Dominus per sanctos suos , quoniam ecce dies
ἡμέραι ἔρχονται ἐφ' ὑμᾶς , καὶ λήψονται ὑμᾶς ἐν ὅπλοις , veniunt super vos, et tollent vos in armis , et eos qui vo
καὶ τοὺς μεθ᾽ ὑμῶν εἰς λέβητας ὑποκαιομένους ἐμβα- | biscum sunt in ollas succensas injicient , ferventes , pesti-
λοῦσιν, ἔμπυροι , λοιμοί , lentes ,
3. καὶ ἐξενεχθήσεσθε γυμναὶ κατέναντι ἀλλήλων, 3. et ejiciemini nudæ contra invicem, et projiciemini in
καὶ ἀποῤῥιφήσεσθε εἰς τὸ ὄρος τὸ Ῥομμὰν, λέγει Κύριος . montem Romman , dicit Dominus.
4. Εἰςήλθατε εἰς Βαιθήλ , καὶ ἠσεβήσατε , καὶ εἰς 4. Introistis in Bathel , et impie egistis , et in Galgala
Γάλγαλα ἐπληθύνατε τοῦ ἀσεβῆσαι · καὶ ἠνέγκατε εἰς | multiplicastis impie agere : et intulistis mane hostias vestras,
τοπρωὶ θυσίας ὑμῶν, εἰς τὴν τριημερίαν τὰ ἐπιδέκατα | in triduum decimas vestras.
ὑμῶν.
 AMOS . CAP. V.
5. Καὶ ἀνέγνωσαν ἔξω νόμον, καὶ ἐπεκαλέσαντο
ὁμολογίας · ἀναγγείλατε ὅτι ταῦτα ἠγάπησαν οἱ υἱοὶ
Ἰσραὴλ , λέγει Κύριος.
6. Καὶ ἐγὼ δώσω ὑμῖν γομφιασμὸν ὀδόντων ἐν πά-
σαις ταῖς πόλεσιν ὑμῶν, καὶ ἔνδειαν ἄρτων ἐν πᾶσι τοῖς
τόποις ὑμῶν, καὶ οὐκ ἐπεστρέψατε πρὸς μὲ , λέγει Κύ
ριος.
7. Καὶ ἐγὼ ἀνέσχον ἐξ ὑμῶν τὸν ὑετὸν πρὸ τριῶν
μηνῶν τοῦ τρυγητοῦ , καὶ βρέξω ἐπὶ πόλιν μίαν, ἐπὶ δὲ
πόλιν μίαν οὐ βρέξω . Μερὶς μία βραχήσεται , καὶ μερὶς
ἐφ᾽ ἣν οὐ βρέξω ξηρανθήσεται .
8. Καὶ συναθροισθήσονται δύο καὶ τρεῖς πόλεις εἰς
πόλιν μίαν τοῦ πιεῖν ὕδωρ , καὶ οὐ μὴ ἐμπλησθῶσι ,
καὶ οὐκ ἐπεστράφητε πρὸς μὲ , λέγει Κύριος .
9. Ἐπάταξα ὑμᾶς ἐν πυρώσει, καὶ ἐν ἰκτέρῳ . Ἐπλη-
θύνατε κήπους ὑμῶν, ἀμπελῶνας ὑμῶν · καὶ συκεῶνας
ὑμῶν, καὶ ἐλαιῶνας ὑμῶν κατέφαγεν ἡ κάμπη , καὶ
οὐδ᾽ ὡς ἐπεστρέψατε πρὸς μὲ , λέγει Κύριος.
10. Εξαπέστειλα εἰς ὑμᾶς θάνατον ἐν ὁδῷ Αἰγύ
πτου , καὶ ἀπέκτεινα ἐν ῥομφαία τοὺς νεανίσκους ὑμῶν,
μετὰ αἰχμαλωσίας ἵππων σου , καὶ ἀνήγαγον ἐν πυρὶ
τὰς παρεμβολὰς ἐν τῇ ὀργῇ ὑμῶν, καὶ οὐδ᾽ ὡς ἐπεστρέ-
ψατε πρὸς μὲ , λέγει Κύριος .
1. Κατέστρεψα ὑμᾶς , καθὼς κατέστρεψεν ὁ Θεὸς
Σόδομα και Γόμορρα , καὶ ἐγένεσθε ὡς δαλὸς ἐξεσπα-
σμένος ἐκ πυρὸς , καὶ οὐδ᾽ ὡς ἐπεστρέψατε πρός με ,
λέγει Κύριος .
12. Διὰ τοῦτο οὕτως ποιήσω σοι , Ἰσραήλ · πλὴν ὅτι
οὕτως ποιήσω σοι , ἑτοιμάζου τοῦ ἐπικαλεῖσθαι τὸν
Θεόν σου , Ἰσραήλ.
13. Διότι ἰδοὺ ἐγὼ στερεῶν βροντὴν, καὶ κτίζων
πνεῦμα , καὶ ἀπαγγέλλων εἰς ἀνθρώπους τὸν Χριστὸν
αὐτοῦ , ποιῶν ὄρθρον καὶ ὁμίχλην, καὶ ἐπιβαίνων ἐπὶ
τὰ ὑψηλὰ τῆς γῆς . Κύριος ὁ Θεὸς ὁ παντοκράτωρ ὄνομα |
αὐτῷ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε΄.
I. Ακούσατε τὸν λόγον Κυρίου τοῦτον, ὃν ἐγὼ λαμ-
βάνω ἐφ' ὑμᾶς , θρῆνον · οἶκος Ἰσραὴλ ἔπεσεν , οὐκέτι
μὴ προςθήσει τοῦ ἀναστῆναι .
2. Παρθένος τοῦ Ἰσραὴλ ἔσφαλεν ἐπὶ τῆς γῆς αὐτοῦ,
οὐκ ἔστιν ὁ ἀναστήσων αὐτήν.
3. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος Κύριος · Ἡ πόλις
ἐξ ἧς ἐξεπορεύοντο χίλιοι , ὑπολειφθήσονται ἑκατόν ·
καὶ ἐξ ἧς ἐξεπορεύοντο ἑκατὸν, ὑπολειφθήσονται δέκα
τῷ οἴκῳ Ἰσραήλ.
4. Διότι τάδε λέγει Κύριος πρὸς τὸν οἶκον Ἰσραήλ ·
Ἐκζητήσατέ με , καὶ ζήσεσθε ,
5. καὶ μὴ ἐκζητεῖτε Βαιθήλ , καὶ εἰς Γάλγαλα μὴ
εἰςπορεύεσθε , καὶ ἐπὶ τὸ φρέαρ τοῦ ὅρκου μὴ διαβαί-
νετε , ὅτι Γάλγαλα αἰχμαλωτευομένη αἰχμαλωτευθή- |
σεται , καὶ Βαιθὴλ ἔσται ὡς οὐχ ὑπάρχουσα.
6. Εκζητήσατε τὸν Κύριον, καὶ ζήσατε , ὅπως μὴ
ἀναλάμψῃ ὡς πῦρ ὁ οἶκος Ἰωσὴφ , καὶ καταφάγῃ αὐ-
τὸν, καὶ οὐκ ἔσται ὁ σβέσων τῷ οἴκῳ Ἰσραήλ.
7. Ὁ ποιῶν εἰς ὕψος κρῖμα , καὶ δικαιοσύνην εἰς γῆν
ἔθηκεν.
8. Ὁ ποιῶν πάντα καὶ μετασκευάζων , καὶ ἐκτρέπων
εἰς τοπρωί σκιάν, καὶ ἡμέραν εἰς νύκτα συσκοτάζων ·
345
5. Et legerunt foris legem , et invocaverunt confessiones :
annuntiate quia hæc dilexerunt filii Israel , dicit Dominus.
6. Et ego dabo vobis stuporem dentium in cunctis urhi-
bus vestris , et indigentiam panum in omnibus locis vestris,
et non estis reversi ad me , dicit Dominus.
7. Et ego repressi a vobis pluviam ante tres menses vin-
demiæ , et pluam super civitatem unam , et super civitatem
unam non pluam. Pars una irrigabitur, et pars super quam
non pluero arefiet.
8. Et congregabuntur duæ et tres civitates in civitatem
unam ut bibant aquam , et non satiabuntur, et non estis
reversi ad me , dicit Dominus.
9. Percussi vos in ardore , et in aurugine. Multiplicastis
hortos vestros , vineas vestras , et ficeta vestra , et oliveta
vestra comedit eruca , et ne sic quidem conversi estis ad
me, dicit Dominus.
10. Emisi in vos mortem in via Ægypti , et occidi in gla-
dio juvenes vestros , cum captivitate equorum vestrorum ,
et eduxi in igne castra in ira vestra , et ne sic quidem re-
versi estis ad me , dicit Dominus.
11. Subverti vos , sicut subvertit Deus Sodomam et Go-
morrham , et facti estis sicut torris erutus de igne , et ne
sic quidem conversi estis ad me , dicit Dominus.
12. Propterea sic faciam tibi , Israel : verumtamen quia
sic faciam tibi , præparare ut invoces Deum tuum , Israel .
13. Quia ecce ego firmans tonitruum , et creans spiritum ,
et annuntians in homines Christum suum , faciens mane et
nebulam , et ascendens super excelsa terræ . Dominus Deus
omnipotens nomen ei.
CAPUT V.
1. Audite verbum Domini istud , quod ego assuno su-
per vos , planctum : domus Israel cecidit , non adjiciet am-
plius ut resurgat.
2. Virgo Israel projecta est super terram ejus , non est
qui suscitet eam.
3. Propterea haec dicit Dominus Dominus : Urbs de qua
egrediebantur mille , relinquentur centum : et de qua egre-
diebantur centum , relinquentur decem domui Israel.
4. Quia haec dicit Dominus ad domum Israel : Quærite
me , et vivetis ,
5. et nolite quaerere Bathel, et in Galgala ne ingredia-
mini, et super puteum juramenti non transeatis , quia Gal-
gala captivata captivabitur, et Barthel erit quasi non sit.
6. Quærite Dominum , et vivite , ne succendatur ut ignis
domus Joseph , et devoret eam , et non erit qui exstinguat
domui Israel.
7. Qui facit in excelso judicium, et justitiam in terra posuit.
8. Qui facit omnia et transformat , et convertit in mane
umbram , et diem in noctem contenebrat : qui vocat aquam
346 ΑΜΩΣ . Κεφ . ς' .

ὁ προςκαλούμενος τὸ ὕδωρ τῆς θαλάσσης , καὶ ἐκχέων ] maris , et effundit eam super faciem terrae. Dominus no-
αὐτὸ ἐπὶ πρόςωπον τῆς γῆς. Κύριος ὄνομα αὐτῷ. men ei.
9. Ο διαιρῶν συντριμμὸν ἐπὶ ἰσχὺν, καὶ ταλαιπω 9. Qui dividit contritionem super fortitudinem , et mise-
ρίαν ἐπὶ ὀχύρωμα ἐπάγων . riam super munitionem adducit.
10. Ἐμίσησαν ἐν πύλαις ἐλέγχοντα, καὶ λόγον ὅσιον 10. Odio habuerunt in portis arguentem , et verbum san-
ἐβδελύξαντο. ctum abominati sunt.
1. Διὰ τοῦτο , ἀνθ' ὧν κατεκονδύλιζον πτωχούς , 11. Propterea , quia pugno percutiebant pauperes , et mu-
καὶ δῶρα ἐκλεκτὰ ἐδέξασθε παρ' αὐτῶν, οἴκους ξεστοὺς – nera electa accipiebatis ab eis , domos dolatis lapidibus aedi-
ᾠκοδομήσατε , καὶ οὐ μὴ κατοικήσητε ἐν αὐτοῖς · ἀμ- ficastis , et non habitabitis in eis : vineas desiderabiles
πελῶνας ἐπιθυμητοὺς ἐφυτεύσατε , καὶ οὐ μὴ πίητε τὸν plantastis , et non bibetis vinum earum.
οἶνὸν αὐτῶν.
12. Ὅτι ἔγνων πολλὰς ἀσεβείας ὑμῶν, καὶ ἰσχυραὶ 12. Quia cognovi multas impietates vestras , et fortia sunt
αἱ ἁμαρτίαι ὑμῶν, καταπατοῦντες δίκαιον, λαμβάνοντες peccata vestra , conculcantes justum , accipientes commuta-
ἀλλάγματα , καὶ πένητας ἐν πύλαις ἐκκλίνοντες . tiones , et pauperes in portis declinantes.
13. Διὰ τοῦτο ὁ συνιὼν ἐν τῷ καιρῷ ἐκείνῳ σιωπή- 13. Ideo qui intelligit in tempore illo silebit , quia tempus
σεται , ὅτι καιρὸς πονηρῶν ἐστιν. malorum est.
14. Εκζητήσατε τὸ καλὸν, καὶ μὴ πονηρὸν, ὅπως 14. Quærite bonum , et non malum , ut vivatis , et erit
ζήσητε , καὶ ἔσται οὕτως μεθ᾽ ὑμῶν Κύριος ὁ Θεὸς ὁ sic vobiscum Dominus Deus omnipotens. Sicut dixistis :
παντοκράτωρ . Ὃν τρόπον εἴπατε ·
15. Μεμισήκαμεν τὰ πονηρὰ , καὶ ἠγαπήσαμεν τὰ 15. Odio habuimus mala , et dileximus bona , et reddite
καλὰ , καὶ ἀποκαταστήσατε ἐν πύλαις κρῖμα , όπως in portis judicium , ut misereatur Dominus Deus omnipotens
ἐλεήση Κύριος δὁ Θεὸς ὁ παντοκράτωρ τοὺς περιλοίπους | his qui reliqui sunt de Joseph .
τοῦ Ἰωσήφ.
16. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος ὁ Θεὸς ὁ παντο- 16. Ideo haec dicit Dominus Deus omnipotens : In cunctis
κράτωρ · Ἐν πάσαις ταῖς πλατείαις κοπετὸς , καὶ ἐν ᾗ plateis planctus , et in omnibus viis dicetur Væ , Va ! Voca-
πάσαις ταῖς ὁδοῖς ῥηθήσεται Οὐαὶ , οὐαί . Κληθήσεται bitur agricola ad luctum et planctum , et in eis qui sciunt
γεωργὸς εἰς πένθος καὶ κοπετὸν, καὶ εἰς εἰδότας θρῆ- | lamentationem:
νου
17. καὶ ἐν πάσαις ὁδοῖς κοπετὸς , διότι ἐλεύσομαι 17. et in omnibus viis planctus , quia pertransibo per me-
διὰ μέσου σου , εἶπε Κύριος. dium tui , dicit Dominus.
18. Οὐαὶ οἱ ἐπιθυμοῦντες τὴν ἡμέραν Κυρίου . Ινατί 18. Væ desiderantibus diem Domini ! Ut quid haec vobis
αὕτη ὑμῖν ἡ ἡμέρα τοῦ Κυρίου ; Καὶ αὕτη ἐστὶ σκό- dies Domini ? Et ea est tenebrae et non lux.
τος καὶ οὐ φῶς.
19. Ὃν τρόπον ἐὰν φύγῃ ἄνθρωπος ἐκ προςώπου 19. Quomodo si fugiat homo a facie leonis , et incidat in
τοῦ λέοντος , καὶ ἐμπέσῃ αὐτῷ ἡ ἄρκος , καὶ εἰςπηδήσῃ | eum ursus , et introeat in domum suam , et innitatur mani-
εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ , καὶ ἀπερείσηται τὰς χεῖρας αὐτοῦ bus suis super parietem , et mordeat eum coluber.
ἐπὶ τὸν τοῖχον, καὶ δάκῃ αὐτὸν ὄφις.
20. Οὐχὶ σκότος ἡ ἡμέρα τοῦ Κυρίου , καὶ οὐ φῶς; 20. Nonne tenebra dies Domini , et non lux ? et caligo non
καὶ γνόφος οὐκ ἔχων φέγγος αὕτη ; habens splendorem hæc?
21. Μεμίσηκα , ἀπῶσμαι ἑορτὰς ὑμῶν, καὶ οὐ μὴ 21. Odio habui , repuli festivitates vestras , nec odorabor
ὀσφρανθῶ θυσίας ἐν ταῖς πανηγύρεσιν ὑμῶν · hostias in conventionibus vestris :
22. διότι , ἐὰν ἐνέγκητέ μοι ὁλοκαυτώματα καὶ θυ 22. quia , si obtuleritis mihi holocausta et sacrificia ve-
σίας ὑμῶν, οὐ προςδέξομαι , καὶ σωτηρίους ἐπιφανείας | stra , non suscipiam , et salutares presentia vestra non
ὑμῶν οὐκ ἐπιβλέψομαι . respiciam.
23. Μετάστησον ἀπ' ἐμοῦ ἦχον ᾠδῶν σου , καὶ ψαλ 23. Transfer a me sonitum carminum tuorum, et psalmum
μὸν ὀργάνων σου οὐκ ἀκούσομαι . organorum tuorum non audiam.
24. Καὶ κυλισθήσεται ὡς ὕδωρ κρῖμα , καὶ δικαιο- 24. Et volvetur sicut aqua judicium , et justitia sicut tor-
σύνη ὡς χειμάρρους ἄβατος. rens invius.
25. Μὴ σφάγια καὶ θυσίας προςηνέγκατέ μοι , οἶκος 25. Numquid victimas et hostias obtulistis mihi , domus
Ἰσραὴλ , τεσσαράκοντα ἔτη ἐν τῇ ἐρήμῳ; Israel , quadraginta annis in eremo?
26. Καὶ ἀνελάβετε τὴν σκηνὴν τοῦ Μολόχ , καὶ τὸ 26. Et assumpsistis tabernaculum Moloch , et sidus dei
ἄστρον τοῦ θεοῦ ὑμῶν Ῥαιφὰν, τοὺς τύπους αὐτῶν | vestri Rhæphan, figuras eorum quas fecistis vobis.
οὺς ἐποιήσατε ἑαυτοῖς.
27. Καὶ μετοικιῶ ὑμᾶς ἐπέκεινα Δαμασκοῦ , λέγει 27. Et transferam vos trans Damascum , dicit Dominus :
Κύριος · ὁ Θεὸς παντοκράτωρ ὄνομα αὐτῷ. Deus omnipotens nomen ei.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'. CAPUT VI.

1. Οὐαὶ τοῖς ἐξουθενοῦσι Σιών, καὶ τοῖς πεποιθόσιν 1. Væ qui despiciunt Sion , et qui confidunt in monte Sa-
ἐπὶ τὸ ὄρος Σαμαρείας · ἀπετρύγησαν ἀρχὰς ἐθνῶν, καὶ maria : vindemiarunt primitias gentium , et ingressi sunt
εἰςῆλθον αὐτοί . Οἶκος τοῦ Ἰσραὴλ , insi. Domus Israel ,
 AMOS. CAP. VII. 347

2. διάβητε πάντες καὶ ἴδετε , καὶ διέλθατε ἐκεῖθεν 2. transite omnes et videte , et pertransite inde in Emat-
εἰς Ἐματραββὰ , καὶ κατάβητε ἐκεῖθεν εἰς Γὲθ ἀλλο- | rabba et descendite inde in Geth alienigenarum optimas ex
φύλων τὰς κρατίστας ἐκ πασῶν τῶν βασιλειῶν τούτων · | omnibus regnis his : si ampliores sunt termini eorum terminis
vestris.
εἰ πλέονα τὰ ὅρια αὐτῶν ἐστι τῶν ὑμετέρων δρίων.
3. Οἱ ἐρχόμενοι εἰς ἡμέραν κακὴν, οἱ ἐγγίζοντες καὶ 3. Venientes in diem malum , appropinquantes et tan-
ἐφαπτόμενοι σαββάτων ψευδῶν, gentes sabbata mendacia,
4. οἱ καθεύδοντες ἐπὶ κλινῶν ἐλεφαντίνων, καὶ και 4. dormientes in lectis eburneis , affluentes deliciis in stra-
τασπαταλῶντες ἐπὶ ταῖς στρωμναῖς αὐτῶν, καὶ ἔσθοντες | tis suis , et comedentes hados de gregibus , et lactentes vi-
ἐρίφους ἐκ ποιμνίων, καὶ μοσχάρια ἐκ μέσου βουκολίων | tulos de medio armentorum,
γαλαθηνά ,
5. οἱ ἐπικροτοῦντες πρὸς τὴν φωνὴν τῶν ὀργάνων, 5. complaudentes ad vocem organorum , quasi stantia pu-
ὡς ἑστηκότα ελογίσαντο , καὶ οὐχ ὡς φεύγοντα . taverunt , et non quasi fugientia.
6. Οἱ πίνοντες τὸν διυλισμένον οἶνον, καὶ τὰ πρῶτα 6. Qui bibunt vinum defæcatum , et primis unguentis un-
μῦρα χριόμενοι , καὶ οὐκ ἔπασχον οὐδὲν ἐπὶ τῇ συν- guntur, et nihil patiebantur super contritione Joseph.
τριβῇ Ἰωσήφ.
7. Διὰ τοῦτο νῦν αἰχμάλωτοι ἔσονται ἀπ᾿ ἀρχῆς δυνα- 7. Propterea nunc captivi erunt ab initio fortium , et au-
τῶν, καὶ ἐξαρθήσεται χρεμετισμὸς ἵππων ἐξ Εφραίμ· feretur hinnitus equorum ex Ephraim :
8. ὅτι ὤμοσε Κύριος καθ᾿ ἑαυτοῦ , διότι βδελύσσομαι 8. quia juravit Dominus per semetipsum , quia abominor
ἐγὼ πᾶσαν τὴν ὕβριν Ἰακώβ , καὶ τὰς χώρας αὐτοῦ ego omnem contumeliam Jacob , et regiones ejus odi, et au-
μεμίσηκα , καὶ ἐξαρῶ πόλιν σὺν πᾶσι τοῖς κατοικοῦσιν feram civitatem cum omnibus habitatoribus suis.
αὐτήν.
9. Καὶ ἔσται , ἐὰν ὑπολειφθῶσι δέκα ἄνδρες ἐν οἶ- 9. Et erit , si remanserint decem viri in domo una , et mo-
κίᾳ μιᾷ, καὶ ἀποθανοῦνται καὶ ὑπολειφθήσονται οἱ και rientur et remanebunt reliqui ,
τάλοιποι ,
10. καὶ λήψονται οἱ οἰκεῖοι αὐτῶν, καὶ παραβιῶνται 10. et tollent domestici eorum , et conabuntur ut efferant
τοῦ ἐξενέγκαι τὰ ὀστᾶ αὐτῶν ἐκ τοῦ οἴκου . Καὶ ἐρεῖ ossa eorum de domo. Et dicet his qui præsunt domui : Si
τοῖς προεστηκόσι τῆς οἰκίας · Εἰ ἔτι ὑπάρχει παρὰ σοί ; | adhuc est apud ter
11. Καὶ ἐρεῖ· Οὐκ ἔτι . Καὶ ἐρεῖ · Σίγα , ἕνεκα τοῦ 11. Et dicet : Nequaquam. Et dicet : Tace , ut non nomines
μὴ ὀνομάσαι τὸ ὄνομα Κυρίου . nomen Domini .
12. Διότι ἰδοὺ Κύριος ἐντέλλεται , καὶ πατάξει τὸν 12. Propterea ecce Dominus mandat , et percutiet domum
οἶκον τὸν μέγαν θλάσμασι , καὶ τὸν οἶκον τὸν μικρὸν magnam ruinis , et domum parvam scissionibus .
ῥάγμασιν.
13. Εἰ διώξονται ἐν πέτραις ἵπποι , εἰ παρασιωπή- 13. Si persequentur in petris equi , si reticebunt ad foemi-
σονται ἐν θηλείαις ; Ὅτι ἐξεστρέψατε εἰς θυμὸν κρῖμα , nas? Quoniam convertistis in furorem judicium , et fructum
καὶ καρπὸν δικαιοσύνης εἰς πικρίαν , justitiæ in amaritudinem ,
14. οἱ εὐφραινόμενοι ἐπ᾽ οὐδενὶ λόγῳ , οἱ λέγοντες · 14. qui lactamini super nullo verbo , qui dicitis : Nonne in
Οὐκ ἐν τῇ ἰσχύϊ ἡμῶν ἔσχομεν κέρατα ; fortitudine nostra habuimus cornua?
15. Διότι ἰδοὺ ἐγὼ ἐπεγερῶ ἐφ' ὑμᾶς, οἶκος Ἰσραὴλ , 15. Quia ecce ego suscitabo super vos , domus Israel ,
ἔθνος , λέγει Κύριος τῶν δυνάμεων, καὶ ἐκθλίψουσιν gentem , ait Dominus virtutum , et conterent vos , ut non in-
ὑμᾶς , τοῦ μὴ εἰςελθεῖν εἰς Αἰμαθ, καὶ ὡς τοῦ χειμάρρου troeatis in Emath , et usque ad torrentem occidentis.
τῶν δυσμῶν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ζ' . CAPUT VII.

1. Οὕτως ἔδειξέ μοι Κύριος ὁ Θεὸς , καὶ ἰδοὺ ἐπι-
γονὴ ἀκρίδων ἐρχομένη ἑωθινὴ , καὶ ἰδοὺ βροῦχος εἷς |
Γὼγ ὁ βασιλεύς.
2. Καὶ ἔσται , ἐὰν συντελέσῃ τοῦ καταφαγεῖν τὸν
χόρτον τῆς γῆς , καὶ εἶπα · Κύριε , Κύριε , ἵλεως γενοῦ .
Τίς ἀναστήσει τὸν Ἰακώβ ; ὅτι ὀλιγοστός ἐστι .
3. Μετανόησον, Κύριε , ἐπὶ τούτῳ . Καὶ τοῦτο οὐκ
ἔσται , λέγει Κύριος.
4. Οὕτως ἔδειξέ μοι Κύριος , καὶ ἰδοὺ ἐκάλεσε τὴν
δίκην ἐν πυρὶ Κύριος , καὶ κατέφαγε τὴν ἄβυσσον τὴν |
πολλὴν, καὶ κατέφαγε τὴν μερίδα Κυρίου .
5. Καὶ εἶπα · Κύριε , κόπασον δή . Τίς ἀναστήσει
τὸν Ἰακώβ; ὅτι ὀλιγοστός ἐστι .
6. Μετανόησον, Κύριε, ἐπὶ τούτῳ. Καὶ τοῦτο οὐ μὴ
γένηται , λέγει Κύριος.
7. Οὕτως ἔδειξέ μοι Κύριος . Καὶ ἰδοὺ ἑστηκὼς ἐπὶ
τείχους ἀδαμαντίνου , καὶ ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ ἀδάμας.
1. Sic ostendit mihi Dominus Deus , et ecce foetus locus-
tarum veniebat matutinus , et ecce bruchus unus Gog rex.
2. Et erit , si compleverit ut devoret fanum terra , et
dixi : Domine , Domine , propitius esto. Quis suscitabit Ja-
cob ? quoniam modicus est.
3. Poniteat te , Domine , super hoc. Et hoc non erit , di-
cit Dominus.
4. Sic ostendit mihi Dominus , et ecce vocavit judicium
in igne Dominus , et devoravit abyssum multam , et comedit
partem Domini.
5. Et dixi : Domine , desine nunc. Quis suscitabit Jacob ?
quoniam parvulus est.
6. Poeniteat te , Domine , super hoc. Et hoc non fiet , di-
cit Dominus.
7. Sic ostendit mihi Dominus. Et ecce stabat supermurum
adamantinum , et in manu ejus adamas.
348 ΑΜΩΣ. Κεφ . Η'.

8. Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς μέ · Τί σὺ ὁρᾷς , Αμώς , 8. Et dixit Dominus ad me : Quid tu vides, Amos ? Et
Καὶ εἶπα · Ἀδάμαντα. Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς μέ · Ἰδοὺ dixi : Adamantem. Et dixit Dominus ad me : Ecce ego im-
ἐγὼ ἐντάσσω ἀδάμαντα ἐν μέσῳ λαοῦ μου Ἰσραὴλ , pono adamantem in medio populi mei Israel , nequaquam
οὐκ ἔτι μὴ προςθῶ τοῦ παρελθεῖν αὐτόν. ultra addam ut pertranseam eum.
9. Καὶ ἀφανισθήσονται βωμοὶ τοῦ γέλωτος , καὶ αἱ 9. Et dissipabuntur aræ risus , et sacrificia Israel desola-
τελεταὶ τοῦ Ἰσραὴλ ἐρημωθήσονται , καὶ ἀναστήσομαι buntur, et consurgam super domum Jeroboam in gladio.
ἐπὶ τὸν οἶκον Ἱεροβοὰμ ἐν ῥομφαία.
10. Καὶ ἐξαπέστειλεν Αμασίας ὁ ἱερεὺς Βαιθὴλ πρὸς 10. Et misit Amasias sacerdos Bethel ad Jeroboam regem
Ἱεροβοὰμ βασιλέα Ἰσραὴλ , λέγων · Συστροφὰς ποιεῖ- Israel , dicens : Congregationes facit contra te Amos in me-
ταὶ κατὰ σοῦ Ἀμὼς ἐν μέσῳ οἴκου Ἰσραὴλ , οὐ μὴ δύ- | dio domus Israel , non poterit terra sustinere omnes sermo-
νηται ἡ γῆ ὑπενεγκεῖν πάντας τοὺς λόγους αὐτοῦ . nes ejus.
1. Διότι τάδε λέγει Αμώς · Ἐν ῥομφαίᾳ τελευτήσει 11. Hæc enim dicit Amos : In gladio morietur Jeroboam ,
Ἱεροβοάμ , ὁ δὲ Ἰσραὴλ αἰχμάλωτος ἀχθήσεται ἀπὸ τῆς Israel autem captivus ducetur de terra sua.
γῆς αὐτοῦ.
12. Καὶ εἶπεν Ἀμασίας πρὸς Ἀμώς · Ὁ ὁρῶν, βά 12. Et dixit Amasias ad Amos : Qui vides , egredere , re-
διζε , ἐκχώρησον σὺ εἰς γῆν Ἰούδα , καὶ ἐκεῖ καταβίου , cede tu in terram Juda , et ibi vive , et ibi prophetabis :
καὶ ἐκεῖ προφητεύσεις ·
13. εἰς δὲ Βαιθὴλ οὐκ ἔτι προςθήσεις τοῦ προφητεῦ 13. in Barthel autem non adjicies ultra prophetare , quia
σαι , ὅτι ἁγίασμα βασιλέως ἐστὶ , καὶ οἶκος βασιλείας sanctificatio regis est , et domus regni est.
ἐστί.
14. Καὶ ἀπεκρίθη Ἀμως , καὶ εἶπε πρὸς Ἀμασίαν · 14. Et respondit Amos , et dixit ad Amasiam : Non eram
Οὐκ ἤμην προφήτης ἐγὼ , οὐδὲ υἱὸς προφήτου , ἀλλ᾽ ἢ propheta ego , neque filius propheta , sed pastor eram et
αἰπόλος ἤμην καὶ κνίζων συκάμινα . vellicans sycamina.
15. Καὶ ἀνέλαβέ με Κύριος ἐκ τῶν προβάτων , καὶ 15. Et tulit me Dominus ex ovibus , et dixit Dominus ad
εἶπε Κύριος πρὸς μέ · Βάδιζε , καὶ προφήτευσον ἐπὶ τὸν me : Vade , et prophetiza super populum meum Israel.
λαόν μου Ἰσραήλ.
16. Καὶ νῦν ἄκουε λόγον Κυρίου . Σὺ λέγεις · Μὴ προ 16. Et nunc audi sermonem Domini. Tu dicis : Noli pro-
φήτευε ἐπὶ τὸν Ἰσραὴλ, καὶ οὐ μὴ ὀχλαγωγήσῃς ἐπὶ phetare super Israel , et ne congreges turbas contra domum
τὸν οἶκον Ἰακώβ. Jacob.
17. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος · Ἡ γυνή σου ἐν τῇ 17. Propterea haec dicit Dominus : Uxor tua in civitate
πόλει πορνεύσει καὶ οἱ υἱοί σου καὶ αἱ θυγατέρες σου fornicabitur, et filii tui et filiæ tuæ in gladio cadent , et terra
ἐν ῥομφαίᾳ πεσοῦνται , καὶ ἡ γῆ σου ἐν σχοινίῳ κατα- tua in funiculo dimensurabitur, et tu in terra immunda mo-
μετρηθήσεται , καὶ σὺ ἐν γῇ ἀκαθάρτῳ τελευτήσεις · δ . rieris : Israel autem captivus ducetur de terra sua.
δὲ Ἰσραὴλ αἰχμάλωτος ἀχθήσεται ἀπὸ τῆς γῆς αὐτοῦ .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Η' . CAPUT VIII.
1. Οὕτως ἔδειξέ μοι Κύριος Κύριος. Καὶ ἰδοὺ ἄγγος 1. Sic ostendit mihi Dominus Dominus. Et ecce vas au-
ἐξευτοῦ . cupis.
2. Καὶ εἶπε · Τί σὺ βλέπεις , Αμώς; Καὶ εἶπα · Αγ 2. Et dixit : Quid tu vides , Amos ? Et dixi : Vas aucupis.
γος ἐξευτοῦ . Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς μέ · Ἥκει τὸ πέρας | Et dixit Dominus ad me : Venit finis super populum meum
ἐπὶ τὸν λαόν μου Ἰσραὴλ , οὐ προςθήσω ἔτι τοῦ παρελ- Israel , non addam ultra ut pertranseam eum.
θεῖν αὐτόν.
3. Καὶ ὀλολύξει τὰ φατνώματα τοῦ ναοῦ ἐν τῇ ἡμέρᾳ 3. Et ululabunt laquearia templi in die illa , dicit Dominus
ἐκείνῃ , λέγει Κύριος Κύριος. Πολὺς ὁ πεπτωκὼς ἐν Dominus . Multi cadentes erunt in omni loco , injiciam silen-
παντὶ τόπῳ , ἐπιῤῥίψω σιωπήν. tium.
4. Ακούσατε δὴ ταῦτα , οἱ ἐκτρίβοντες εἰς τοπρωί 4. Audite nunc haec , qui conteritis mane pauperem, et
πένητα , καὶ καταδυναστεύοντες πτωχοὺς ἀπὸ τῆς γῆς , opprimitis egenos de terra ,
5. λέγοντες · Πότε διελεύσεται ὁ μὴν, καὶ ἐμπολήσο- 5. dicentes : Quando pertransibit mensis , et negotiabi-
μεν; Καὶ τὰ σάββατα , καὶ ἀνοίξομεν θησαυρὸν, τοῦ mur ? Et sabbata , et aperiemus thesaurum, ut faciamus
ποιῆσαι μέτρον μικρὸν, καὶ τοῦ μεγαλῦναι στάθμιον , | mensuram parvam , et pondus magnum , et faciamus state-
καὶ ποιῆσαι ζυγὸν ἄδικον, ram iniquam ,
6. τοῦ κτᾶσθαι ἐν ἀργυρίῳ καὶ πτωχοὺς καὶ πένητα 6. ut possideamus in pecunia et pauperes et egenum pro
ἀντὶ ὑποδημάτων, καὶ ἀπὸ παντὸς γεννήματος ἐμπο- calceamentis , et de omni genimine negotiabimur?
ρευσόμεθα;
7. Ομνύει Κύριος κατὰ τῆς ὑπερηφανίας Ἰακώβ , εἰ 7. Jurat Dominus contra superbiam Jacob, si obliviscetur
ἐπιλησθήσεται εἰς νίκος πάντα τὰ ἔργα ὑμῶν. in finem omnia opera vestra.
8. Καὶ ἐπὶ τούτοις οὐ ταραχθήσεται ἡ γῆ , καὶ πενθή 8. Et super his non conturbabitur terra , et lugebit omnis
σει πᾶς ὁ κατοικῶν ἐν αὐτῇ , καὶ ἀναβήσεται ὡς ποτα habitator ejus , et ascendet quasi flumen consummatio , et
μὸς συντέλεια , καὶ καταβήσεται ὡς ποταμὸς Αιγύ- | descendet quasi fluvius Ægypti?
πτου ;
 AMOS. CAP. IX .
5. Καὶ ἔσται ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ , λέγει Κύριος Κύ
ριος , δύσεται ὁ ἥλιος μεσημβρίας , καὶ συσκοτάσει ἐπὶ
τῆς γῆς ἐν ἡμέρα τὸ φῶς ,
10. καὶ μεταστρέψω τὰς ἑορτὰς ὑμῶν εἰς πένθος , καὶ
πάσας τὰς ᾠδὰς ὑμῶν εἰς θρῆνον, καὶ ἀναβιβῶ ἐπὶ πᾶ-
σαν ὀσφὺν σάκκον, καὶ ἐπὶ πᾶσαν κεφαλὴν φαλάκρωμα :
καὶ θήσομαι αὐτὸν ὡς πένθος ἀγαπητοῦ , καὶ τοὺς μετ᾿
αὐτοῦ ὡς ἡμέραν ὀδύνης.
11. Ἰδοὺ ἡμέραι ἔρχονται , λέγει Κύριος , καὶ ἐξαπο-
στελῶ λιμὸν ἐπὶ τὴν γῆν, οὐ λιμὸν ἄρτων οὐδὲ δίψαν
ὕδατος , ἀλλὰ λιμὸν τοῦ ἀκοῦσαι τὸν λόγον Κυρίου .
12. Καὶ σαλευθήσονται ὕδατα ἀπὸ τῆς θαλάσσης ἕως
θαλάσσης , καὶ ἀπὸ βοῤῥᾶ ἕως ἀνατολῶν περιδραμοῦν-
ται ζητοῦντες τὸν λόγον τοῦ Κυρίου , καὶ οὐ μὴ εὕρωσιν .
13. Ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἐκλείψουσιν αἱ παρθένοι αἱ
καλαὶ , καὶ οἱ νεανίσκοι ἐν δίψει ,
14. οἱ ὀμνύοντες κατὰ τοῦ ἱλασμοῦ Σαμαρείας , καὶ
οἱ λέγοντες · Ζῇ ὁ Θεός σου , Δὰν, καὶ ζῇ ὁ Θεός σου ,
Βηρσαβεέ · καὶ πεσοῦνται , καὶ οὐ μὴ ἀναστῶσιν ἔτι .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Θ΄ .
1. Εἶδον τὸν Κύριον ἐφεστῶτα ἐπὶ τοῦ θυσιαστηρίου ,
καὶ εἶπε · Πάταξον ἐπὶ τὸ ἱλαστήριον , καὶ σεισθήσεται |
τὰ πρόπυλα , καὶ διάκοψον εἰς κεφαλὰς πάντων. Καὶ
τοὺς καταλοίπους αὐτῶν ἐν ῥομφαίᾳ ἀποκτενῶ · οὐ μὴ
διαφύγῃ ἐξ αὐτῶν φεύγων, καὶ οὐ μὴ διασωθῇ ἐξ αὐτῶν
ἀνασωζόμενος.
2. Ἐὰν κατακρυβῶσιν εἰς ᾅδου , ἐκεῖθεν ἡ χείρ μου
ἀνασπάσει αὐτούς · καὶ ἐὰν ἀναβῶσιν εἰς τὸν οὐρανὸν ,
ἐκεῖθεν κατάξω αὐτούς.
3. Ἐὰν ἐγκατακρυβῶσιν εἰς τὴν κορυφὴν τοῦ Καρ-
μήλου , ἐκεῖθεν ἐξερευνήσω καὶ λήψομαι αὐτούς · καὶ ἐὰν
καταδύσωσιν ἐξ ὀφθαλμῶν μου εἰς τὰ βάθη τῆς θαλάσ-
σης , ἐκεῖ ἐντελοῦμαι τῷ δράκοντι , καὶ δήξεται αὐτούς ·
4. καὶ ἐὰν πορευθῶσιν ἐν αἰχμαλωσία πρὸ προςώ-
που τῶν ἐχθρῶν αὐτῶν, ἐκεῖ ἐντελοῦμαι τῇ ῥομφαίᾳ ,
καὶ ἀποκτενεῖ αὐτούς . Καὶ στηριῶ τοὺς ὀφθαλμούς μου
ἐπ᾿ αὐτοὺς εἰς κακὰ , καὶ οὐκ εἰς ἀγαθά.
5. Καὶ Κύριος Κύριος ὁ Θεὸς ὁ παντοκράτωρ , ὁ ἐφα-
πτόμενος τῆς γῆς , καὶ σαλεύων αὐτὴν, καὶ πενθήσουσι |
πάντες οἱ κατοικοῦντες αὐτὴν, καὶ ἀναβήσεται ὡς ποτα-
μὸς συντέλεια αὐτῆς , καὶ καταβήσεται ὡς ποταμὸς Αἰ-
γύπτου .
6. Ὁ οἰκοδομῶν εἰς τὸν οὐρανὸν ἀνάβασιν αὐτοῦ , καὶ
τὴν ἐπαγγελίαν αὐτοῦ ἐπὶ τῆς γῆς θεμελιῶν · ὁ προςκα-
λούμενος τὸ ὕδωρ τῆς θαλάσσης , καὶ ἐκχέων αὐτὸ ἐπὶ
πρόςωπον τῆς γῆς · Κύριος παντοκράτωρ ὄνομα αὐτῷ .
7. Οὐχ ὡς υἱοὶ Αἰθιόπων ὑμεῖς ἐστε ἐμοὶ , υἱοὶ Ἰσ
ραήλ ; λέγει Κύριος. Οὐ τὸν Ἰσραὴλ ἀνήγαγον ἐκ γῆς Αἰ
γύπτου , καὶ τοὺς ἀλλοφύλους ἐκ Καππαδοκίας , καὶ |
τοὺς Σύρους ἐκ βόθρου ;
s . Ἰδοὺ οἱ ὀφθαλμοὶ Κυρίου τοῦ Θεοῦ ἐπὶ τὴν βασι
λείαν τῶν ἁμαρτωλῶν, καὶ ἐξαρῶ αὐτὴν ἀπὸ προςώπου |
τῆς γῆς. Πλὴν ὅτι οὐκ εἰς τέλος ἐξαρῶ τὸν οἶκον Ἰακώβ ,
λέγει Κύριος.
9. Διότι ἐγὼ ἐντέλλομαι , καὶ λικμήσω ἐν πᾶσι τοῖς
ἔθνεσι τὸν οἶκον Ἰσραὴλ , ὃν τρόπον λικμᾶται ἐν τῷ
λικμῷ , καὶ οὐ μὴ πέση σύντριμμα ἐπὶ τὴν γῆν.
10. Ἐν ῥομφαία τελευτήσουσι πάντες ἁμαρτωλοὶ
349
9. Et erit in die illa , dicit Dominus Dominus , decidet sol
meridie , et contenebrescet super terram in die lux ,
10. et convertam solemnitates vestras in luctum, et omnia
cantica vestra in lamentationem , et inducam super omnem
lumbum saccum , et super omne caput calvitium : et ponam
eum quasi luctum dilecti , et eos qui cum eo sunt quasi diem
doloris.
11. Ecce dies veniunt , dicit Dominus , et emittam famem
super terram , non famem panum neque sitimaquæ , sed fa-
mem audiendi verbum Domini.
12. Et commovebuntur aquæ de mari usque ad mare , et
ab aquilone usque ad orientem circuibunt quærentes ver-
bum Domini , et non invenient.
13. In die illa deficient virgines pulchra , et juvenes in
siti ,
14. qui jurant per propitiationem Samariae , et qui dicunt :
Vivit Deus tuus , Dan , et vivit Deus tuus , Bersabe : et ca
dent , et non resurgent amplius.
CAPUT IX.
1. Vidi Dominum stantem super altare , et dixit : Percule
super propitiatorium , et commovebuntur vestibula , et di-
scide in capita omnium. Et reliquos eorum in gladio interfi-
ciam : non effugiet ex eis qui fugerit, et non salvabitur ex illis
qui fuerit resalvatus .
2. Si absconditi fuerint in inferno , inde manus mea evel-
let eos : et si ascenderint in coelum , inde detraham illos.
3. Si absconditi fuerint in vertice Carmeli , inde scrutans
auferam eos : et si demerserint se ab oculis meis in profunda
maris , ibi mandabo draconi , et mordebit eos :
4. et si abierint in captivitatem ante faciem inimicorum
suorum , ibi præcipiam gladio , et interficiet eos . Et obfir-
mabo oculos meos super illos in mala , et non in bona.
5. Et Dominus Dominus Deus omnipotens , qui tangit
terram , et commovet eam , et lugebunt omnes labitatores
ejus , et ascendet sicut fluvius consummatio ejus , et descen⚫
det sicut flumen Ægypti.
6. Qui aedificat in coelo ascensionem suam , et promis-
sionem suam super terram fundat : qui vocat aquam maris ,
et effundit eam super faciem terræ : Dominus omnipotens
nomen ei.
7. Nonne ut filii Æthiopum vos estis mihi , filii Israel ? di-
cit Dominus. Nonne Israel eduxi de terra Ægypti , et alieni-
genas de Cappadocia , et Syros de fovea?
8. Ecce occuli Domini Dei super regnum peccatorum , et
auferam illud a facie terra . Verumtamen non in finem aufe-
ram domum Jacob , dicit Dominus.
9. Quia ego praecipio , et ventilabo in cunctis gentibus
domum Israel , sicut ventilatur in ventilabro , et non cadet
contritio super terram.
10. In gladio morientur omnes peccatores populi mei , qui
350 ΜΙΧΑΙΑΣ. Κεφ . Α΄ .
λαοῦ μου , οἱ λέγοντες · Οὐ μὴ ἐγγίσῃ , οὐδὲ μὴ γένηται
ἐφ᾿ ἡμᾶς τὰ κακά.
11. Ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἀναστήσω τὴν σκηνὴν Δα-
υἱδ τὴν πεπτωκυῖαν , καὶ ἀνοικοδομήσω τὰ πεπτωκότα
αὐτῆς , καὶ τὰ κατεσκαμμένα αὐτῆς ἀναστήσω , καὶ
ἀνοικοδομήσω αὐτὴν καθὼς αἱ ἡμέραι τοῦ αἰῶνος ·
12. ὅπως ἐκζητήσωσιν οἱ κατάλοιποι τῶν ἀνθρώπων
καὶ πάντα τὰ ἔθνη , ἐφ᾽ οὓς ἐπικέκληται τὸ ὄνομά μου
ἐπ᾿ αὐτοὺς , λέγει Κύριος , ὁ ποιῶν πάντα ταῦτα .
13. Ἰδοὺ ἡμέραι ἔρχονται , λέγει Κύριος , καὶ κατα-
λήψεται ὁ ἀμητὸς τὸν τρυγητὸν, καὶ περκάσει ἡ σταφυλή
ἐν τῷ σπόρῳ . Καὶ ἀποσταλάξει τὰ ὄρη γλυκασμὸν, καὶ
πάντες οἱ βουνοὶ σύμφυτοι ἔσονται .
14. Καὶ ἐπιστρέψω τὴν αἰχμαλωσίαν τοῦ λαοῦ μου
Ἰσραὴλ , καὶ οἰκοδομήσουσι πόλεις τὰς ἀφανισμένας ,
καὶ κατοικήσουσι , καὶ φυτεύσουσιν ἀμπελῶνας , καὶ
πίονται τὸν οἶνον αὐτῶν, καὶ ποιήσουσι κήπους , καὶ φά-
γονται τὸν καρπὸν αὐτῶν.
15. Καὶ καταφυτεύσω αὐτοὺς ἐπὶ τῆς γῆς αὐτῶν , καὶ
οὐ μὴ ἐκσπασθῶσιν οὐκέτι ἀπὸ τῆς γῆς ἧς ἔδωκα αὐτοῖς ,
λέγει Κύριος ὁ Θεὸς παντοκράτωρ .
000
ΜΙΧΑΙΑΣ .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α΄.
1. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς Μιχαίαν τὸν τοῦ
Μωρασθεὶ , ἐν ἡμέραις Ἰωάθαμ , καὶ Ἄχαζ , καὶ Ἐζες |
κίου βασιλέων Ἰούδα , ὑπὲρ ὧν εἶδε περὶ Σαμαρείας καὶ
περὶ Ἱερουσαλήμ .
2. Ακούσατε , λαοὶ , λόγους , καὶ προςεχέτω ἡ γῆ ,
καὶ πάντες οἱ ἐν αὐτῇ. Καὶ ἔσται Κύριος Κύριος ἐν ὑμῖν |
εἰς μαρτύριον, Κύριος ἐξ οἴκου ἁγίου αὐτοῦ.
3. Διότι ἰδοὺ Κύριος ἐκπορεύεται ἐκ τοῦ τόπου αὐτ
τοῦ , καὶ καταβήσεται , καὶ ἐπιβήσεται ἐπὶ τὰ ὕψη τῆς |
γῆς,
4. καὶ σαλευθήσεται τὰ ὄρη ὑποκάτωθεν αὐτοῦ , καὶ
αἱ κοιλάδες τακήσονται ὡς κηρὸς ἀπὸ προςώπου πυρὸς , |
καὶ ὡς ὕδωρ καταφερόμενον ἐν καταβάσει .
5. Δι' ἀσέβειαν Ἰακὼβ πάντα ταῦτα , καὶ δι᾽ ἁμαρ
τίαν οἴκου Ἰσραήλ. Τίς ἡ ἀσέβεια τοῦ Ἰακώβ ; οὐχ ἡ
Σαμάρεια ; Καὶ τίς ἡ ἁμαρτία οἴκου Ἰούδα ; οὐχὶ Ἱε
ρουσαλήμ ,
6. Καὶ θήσομαι Σαμάρειαν εἰς ὀπωροφυλάκιον
ἀγροῦ , καὶ εἰς φυτείαν ἀμπελῶνος , καὶ κατασπάσω εἰς
χάος τοὺς λίθους αὐτῆς , καὶ τὰ θεμέλια αὐτῆς ἀποκα- |
λύψω.
7. Καὶ πάντα τὰ γλυπτὰ αὐτῆς κατακόψουσι , καὶ
πάντα τὰ μισθώματα αὐτῆς ἐμπρήσουσιν ἐν πυρὶ , καὶ |
πάντα τὰ εἴδωλα αὐτῆς θήσομαι εἰς ἀφανισμόν · διότι ἐκ
μισθωμάτων πορνείας συνήγαγε , καὶ ἐκ μισθωμάτων |
πορνείας συνέστρεψεν.
8. Ἕνεκεν τούτου κόψεται , καὶ θρηνήσει , πορεύσεται
ἀνυπόδετος καὶ γυμνή · ποιήσεται κοπετὸν ὡς δρακόντων ,
καὶ πένθος ὡς θυγατέρων σειρήνων.
| dicunt : Non appropinquabit , neque venient super nos mala .
11. In die illa suscitabo tabernaculum David quod ceci-
- derat , et reædificabo ea quæ corruerant ex ipso , et quae suf-
fossa sunt ex eo suscitabo , et instaurabo illud sicut dies sæ-
culi :
12. ut quaerant reliqui hominum et omnes gentes , super
| quos invocatum est nomen meum super eos , dicit Dominus ,
faciens hæc omnia.
13. Ecce dies veniunt , dicit Dominus , et apprehendet
| messis vindemiam , et maturescet uva in semente. Et stilla-
bunt montes dulcedinem , et omnes colles consiti erunt.
14. Et convertam captivitatem populi mei Israel , et adi-
ficabunt civitates dissipatas , et habitabunt , et plantabunt
| vineas , et bibent vinum earum , et facient hortos, et come-
| dent fructum eorum.
15. Et plantabo eos super terram suam , et non avellentur
amplius de terra quam dedi eis , dicit Dominus Deus omni-
potens.
MICHEAS .
CAPUT I.
1. Et factum est verbum Domini ad Michæam Morasthi-
tem , in diebus Joatham , et Achaz , et Ezeciae regum Juda ,
de quibus vidit de Samaria et de Jerusalem.
2. Audite , populi , verba , et auscultet terra , et omnes
qui sunt in ea. Et erit Dominus Dominus in vobis in testi-
monium , Dominus ex domo sancta sua.
3. Ecce enim Dominus egreditur de loco suo , et descen-
det , et ascendet super excelsa terræ ,
4. et commovebuntur montes subter eum , et valles taber
scent sicut cera a facie ignis , et sicut aqua profluens in de-
scensu .
5. Propter impietatem Jacob omnia hac , et propter pec-
catum domus Israel. Quæ est impietas Jacob ? nonne Sama-
ria ? Et quod est peccatum domus Juda ? nonne Jerusalem ?
6. Et ponam Samariam in pomorum custodiam in agro ,
et in plantationem vineæ, et detraham in voraginem lapides
ejus , et fundamenta ejus revelabo .
7. Et cuncta sculptilia ejus concident , et omnes mercedes
ejus comburent in igni, et cuncta idola ejus ponam in perdi-
tionem : quia ex mercedibus fornicationis congregavit, et ex
mercedibus fornicationis convertit.
8. Propter hoc planget , et lamentabitur, ibit discalceata
et nuda : faciet planctum quasi draconum , et luctum quasi
filiarum sirenarum .
 MICHEAS CAP. II.
9. Ὅτι κατεκράτησεν ἡ πληγὴ αὐτῆς , διότι ἦλθεν
ἕως Ἰούδα , καὶ ἥψατο ἕως πύλης λαοῦ μου ἕως Ἱερου-
σαλήμ.
το. Οἱ ἐν Γέθ , μὴ μεγαλύνεσθε , καὶ οἱ Ἐνακεὶμ ,
μὴ ἀνοικοδομεῖτε ἐξ οἴκου κατὰ γέλωτα · γῆν καταπά-
σασθε κατὰ γέλωτα ὑμῶν ·
Ι . κατοικοῦσα καλῶς τὰς πόλεις αὐτῆς , οὐκ ἐξῆλθε
κατοικοῦσα Σενναάρ · κόψασθαι οἶκον ἐχόμενον αὐτῆς ,
λήψεται ἐξ ὑμῶν πληγὴν ὀδύνης.
12. Τίς ἤρξατο εἰς ἀγαθὰ κατοικούσῃ ὀδύνας ; Ὅτι
κατέβη κακὰ παρὰ Κυρίου ἐπὶ πύλας Ἱερουσαλήμ ,
13. ψόφος ἁρμάτων καὶ ἱππευόντων. Κατοικοῦσα
Λαχείς, ἀρχηγὸς ἁμαρτίας αὕτη ἐστὶ τῇ θυγατρὶ Σιών,
ὅτι ἐν σοὶ εὑρέθησαν ἀσέβειαι τοῦ Ἰσραήλ.
14. Διὰ τοῦτο δώσει ἐξαποστελλομένους ἕως κληρο-
νομίας Γεθ , οἴκους ματαίους , εἰς κενὸν ἐγένοντο τοῖς |
βασιλεῦσιν τοῦ Ἰσραήλ,
15. ἕως τοὺς κληρονόμους ἀγάγωσι , κατοικοῦσα Λα-
χείς · κληρονομία ἕως Ὀδολλὰμ ἥξει , ἡ δόξα τῆς θυ-
γατρὸς Ἰσραήλ.
16. Ξύρησαι , καὶ κεῖραι ἐπὶ τὰ τέκνα τὰ τρυφερά
σου · ἐμπλάτυνον τὴν χηρείαν σου ὡς ἀετὸς , ὅτι ήχμα- |
λωτεύθησαν ἀπὸ σοῦ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'.
1. Εγένοντο λογιζόμενοι κόπους , καὶ ἐργαζόμενοι
κακὰ ἐν ταῖς κοίταις αὐτῶν, καὶ ἅμα τῇ ἡμέρᾳ συνε-
τέλουν αὐτά . Διότι οὐκ ἦραν πρὸς τὸν Θεὸν χεῖρας αὐ-
τῶν ·
2. καὶ ἐπεθύμουν ἀγροὺς , καὶ διήρπαζον ὀρφανοὺς ,
καὶ οἴκους κατεδυνάστευον, καὶ διήρπαζον ἄνδρα καὶ
τὸν οἶκον αὐτοῦ , καὶ ἄνδρα καὶ τὴν κληρονομίαν αὐτ
τοῦ.
3. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος : Ἰδοὺ ἐγὼ λογίζομαι
ἐπὶ τὴν φυλὴν ταύτην κακὰ , ἐξ ὧν οὐ μὴ ἄρητε τοὺς
τραχήλους ὑμῶν, καὶ οὐ μὴ πορευθῆτε ὀρθοὶ ἐξαίφνης ,
ὅτι καιρὸς πονηρός ἐστιν .
4. Ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ληφθήσεται ἐφ ' ὑμᾶς παρα-
βολὴ , καὶ θρηνηθήσεται θρῆνος ἐν μέλει , λέγων · Τα-
λαιπωρίᾳ ἐταλαιπωρήσαμεν · μερὶς λαοῦ μου κατεμε
τρήθη ἐν σχοινίῳ , καὶ οὐκ ἦν ὁ κωλύων αὐτὸν τοῦ
ἀποστρέψαι . Οἱ ἀγροὶ ὑμῶν διεμερίσθησαν ·
5. διὰ τοῦτο οὐκ ἔσται σοι βάλλων σχοινίον ἐν κλή
ρῳ ἐν ἐκκλησία Κυρίου.
6. Μὴ κλαίετε δάκρυσι , μηδὲ δακρυέτωσαν ἐπὶ τού-
τοις. Οὐδὲ γὰρ ἀπώσεται ὀνείδη
7. ὁ λέγων · Οἶκος Ἰακὼβ παρώργισε πνεῦμα Κυρίου .
Οὐ ταῦτα τὰ ἐπιτηδεύματα αὐτοῦ ἐστιν ; Οὐχ οἱ λόγοι
αὐτοῦ εἰσι καλοὶ μετ᾿ αὐτοῦ; καὶ ὀρθοὶ πεπόρευνται ;
8. Καὶ ἔμπροσθεν ὁ λαός μου εἰς ἔχθραν ἀντέστη ,
κατέναντι τῆς εἰρήνης αὐτοῦ. Τὴν δορὰν αὐτοῦ ἐξέδει
ραν, τοῦ ἀφελέσθαι ἐλπίδας , συντριμμὸν πολέμου.
9. Ἡγούμενοι λαοῦ μου ἀποῤῥιφήσονται ἐκ τῶν οἰ
κιῶν τρυφῆς αὐτῶν, διὰ τὰ πονηρὰ ἐπιτηδεύματα αὐτῶν
ἐξώσθησαν. Ἐγγίσατε ὄρεσιν αἰωνίοις.
10. Ανάσθητι καὶ πορεύου , ὅτι οὐκ ἔστι σοι αὕτη
ἀνάπαυσις ἕνεκεν ἀκαθαρσίας . Διεφθάρητε φθορά ,
1. κατεδιώχθητε οὐδενὸς διώκοντος. Πνεῦμα έστησε
ψεῦδος , ἐστάλαξέ σοι εἰς οἶνον καὶ μέθυσμα . Καὶ ἔσται ,
ἐκ τῆς σταγόνος τοῦ λαοῦ τούτου
351
9. Quia obtinuit plaga ejus , quia venit usque ad Judam
et tetigit usque ad portam populi mei usque Jerusalem .
10. Qui in Geth , nolite magnificari , et Enacim, nolite
reædificare ex domo in derisum : terra aspergite derisum
vestrum :
11. quae habitas bene civitates ejus , non est egressa habi
tatrix Sennaar : plangite domumjuxta eam, accipiet ex vo-
bis plagam doloris.
12. Quis coepit in bona ei quae habitat dolores ? Quia de-
scenderunt mala a Domino super portas Jerusalem ,
13. sonitus curruum et equitum. Quæ habitas Lachis ,
princeps peccati haec est filia Sion, quia in te inventa sunt
impietates Israel.
14. Ideo dabit emissarios usque ad haereditatem Geth ,
domos vanas , in vanum facta sunt regibus Israel ,
15. donec haeredes adducant , quæ habitas Lachis : haere-
ditas usque Odollam veniet , gloria filiæ Israel.
16. Decalvare , et detondere super filios delicatos tuos :
dilata tonsuram tuam sicut aquila , quoniam captivi ducti
sunt ex te.
CAPUT II.
1. Facti sunt cogitantes labores , et operantes mala in cu-
bilibus suis, et simul cum die consummabant ea. Quia non
levaverunt ad Deum manus suas :
2. et desiderabant agros , et diripiebant pupillos , et domos
| opprimebant , et rapiebant virum et domum ejus , et virum
et hæreditatem ejus.
3. Propterea haec dicit Dominus : Ecce ego cogito super
| tribum istam mala , de quibus non auferetis colla vestra ,
et non ambulabitis recti subito , quia tempus pessimum est.
4. In die illa sumetur super vos parabola , et plangetur
- planctus in cantico , dicendo : Miseria miseri facti sumus :
pars populi mei dimensa est in funiculo , et non erat qui
prohiberet eum ut averteretur. Agri vestri divisi sunt :
5. propter hoc non erit tibi mittens funiculum in hære-
ditate. In ecclesia Domini
6. nolite flere lacrymis , neque plorent super his. Non
enim abjiciet opprobria
7. qui dicit : Domus Jacob ad iram provocavit spiritum
| Domini. Nonne hae sunt adinventiones ejus ? Nonne serma-
nes ejus boni sunt cum eo? et recti ambulaverunt ?
8. Et antea populus meus in inimicitia restitit , contra
| pacem suam. Pellem ejus excoriaverunt, ut auferrent spem,
contritionem belli.
9. Duces populi mei projicientur de domibus deliciarum
suarum , propter malas adinventiones suas ejecti sunt. Pro
pinquate montibus æternis.
10. Surge et ambula , quia non est tibi hæc requies
propter immunditiam . Consumpti estis corruptione ,
11. fugistis nemine persequente. Spiritus statuit menda-
| cium , stillavit tibi in vinum et ebrietatem. Et erit , de
stilla populi hujus
352 ΜΙΧΑΙΑΣ. Κεφ . Δ'.
12. συναγόμ ενος συναχθή σεται Ἰακὼβ σὺν πᾶσιν. 12. congregandus congregabitur Jacob cum omnibus.
Ἐκδεχόμ ενος ἐκδέξομ αι τοὺς καταλοί πους τοῦ Ἰσραὴλ , suscipie ns suscipiam reliquos de Israel , in idipsum ponam
ἐπιτοαυτὸ θήσομαι τὴν ἀποστροφὴν αὐτοῦ . Ὡς πρόβατα | aversionem ejus. Sicut oves in tribulatione , quasi gregem
ἐν θλίψει , ὡς ποίμνιον ἐν μέσῳ κοίτης αὐτῶν , ἐξαλοῦν- | in medio cubilis sui, exsilient ex hominibus
ται ἐξ ἀνθρώπων
13. διὰ τῆς διακοπῆς πρὸ προςώπου αὐτῶν . Διέκο 13. per divisionem ante faciem eorum. Diviserunt, et
ψαν, καὶ διῆλθον πύλην, καὶ ἐξῆλθον δι' αὐτῆς , καὶ transierunt portam , et egressi sunt per eam , et exivit rex
ἐξῆλθεν ὁ βασιλεὺς αὐτῶν πρὸ προςώπου αὐτῶν · ὁ δὲ eorum ante faciem eorum : Dominus autem princeps erit
Κύριος ἡγήσεται αὐτῶν. eorum.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'. CAPUT III.

1. Καὶ ἐρεῖ · Ἀκούσατε δὴ ταῦτα , αἱ ἀρχαὶ οἴκου
Ἰακὼβ , καὶ οἱ κατάλοιποι οἴκου Ἰσραήλ. Οὐχ ὑμῖν ἐστι
τοῦ γνῶναι τὸ κρῖμα ;
2. Μισοῦντες τὰ καλὰ , καὶ ζητοῦντες τὰ πονηρὰ ,
ἁρπάζοντες τὰ δέρματα αὐτῶν ἀπ᾿ αὐτῶν , καὶ τὰς |
σάρκας αὐτῶν ἀπὸ τῶν ὀστέων αὐτῶν.
3. Ὃν τρόπον κατέφαγον τὰς σάρκας τοῦ λαοῦ μου ,
καὶ τὰ δέρματα αὐτῶν ἀπ' αὐτῶν ἐξέδειραν, καὶ τὰ
ὀστέα αὐτῶν συνέθλασαν , καὶ ἐμέλισαν ὡς σάρκας εἰς
λέβητα , καὶ ὡς κρέα εἰς χύτραν,
4. οὕτως κεκράξονται πρὸς τὸν Κύριον, καὶ οὐκ εἰςα-
κούσεται αὐτῶν · καὶ ἀποστρέψει τὸ πρόςωπον αὐτοῦ |
ἀπ' αὐτῶν ἐν τῷ καιρῷ ἐκείνῳ , ἀνθ' ὧν ἐπονηρεύσαντο |
ἐν τοῖς ἐπιτηδεύμασιν αὐτῶν ἐπ' αὐτούς.
5. Τάδε λέγει Κύριος ἐπὶ τοὺς προφήτας τοὺς πλα-
νῶντας τὸν λαόν μου , τοὺς δάκνοντας ἐν τοῖς ὀδοῦσιν
αὐτῶν, καὶ κηρύσσοντας εἰρήνην ἐπ' αὐτὸν, καὶ οὐκ
ἐδόθη εἰς τὸ στόμα αὐτῶν, ἤγειραν ἐπ' αὐτὸν πόλεμον .
6. Διὰ τοῦτο νὺξ ὑμῖν ἔσται ἐξ ὁράσεως , καὶ σκοτία
ἔσται ὑμῖν ἐκ μαντείας , καὶ δύσεται ὁ ἥλιος ἐπὶ τοὺς |
προφήτας , καὶ συσκοτάσει ἐπ᾿ αὐτοὺς ἡ ἡμέρα.
7. Καὶ καταισχυνθήσονται οἱ ὁρῶντες τὰ ἐνύπνια ,
καὶ καταγελασθήσονται οἱ μάντεις , καὶ καταλαλήσουσι
κατ' αὐτῶν πάντες αὐτοὶ , διότι οὐκ ἔσται ὁ ἐπακούων |
αὐτῶν ·
8. ἐὰν μὴ ἐγὼ ἐμπλήσω ἰσχὺν ἐν πνεύματι Κυρίου
καὶ κρίματος καὶ δυναστείας , τοῦ ἀπαγγείλαι τῷ Ἰα-
κὼς ἀσεβείας αὐτοῦ , καὶ τῷ Ἰσραὴλ ἁμαρτίας αὐτοῦ.
9. Ἀκούσατε δὴ ταῦτα , οἱ ἡγούμενοι οἴκου Ἰακώβ ,
καὶ οἱ κατάλοιποι οἴκου Ἰσραὴλ , οἱ βδελυσσόμενοι |
κρῖμα , καὶ πάντα τὰ ὀρθὰ διαστρέφοντες ,
10. οἱ οἰκοδομοῦντες Σιὼν ἐν αἵμασι , καὶ Ἱερουσα-
λὴμ ἐν ἀδικίαις.
1. Οἱ ἡγούμενοι αὐτῆς μετὰ δώρων ἔκρινον, καὶ οἱ
ἱερεῖς αὐτῆς μετὰ μισθοῦ ἀπεκρίνοντο , καὶ οἱ προφῆται
αὐτῆς μετὰ ἀργυρίου ἐμαντεύοντο , καὶ ἐπὶ τὸν Κύριον |
ἐπανεπαύοντο , λέγοντες · Οὐχὶ ὁ Κύριος ἐν ἡμῖν ἐστιν ;
Οὐ μὴ ἐπέλθῃ ἐφ' ἡμᾶς κακά .
12. Διὰ τοῦτο δι᾽ ὑμᾶς Σιών ὡς ἀγρὸς ἀροτριαθήσε
ται , καὶ Ἱερουσαλὴμ ὡς ὀπωροφυλάκιον ἔσται , καὶ τὸ |
ὄρος τοῦ οἴκου εἰς ἄλσος δρυμοῦ.
1. Et dicet : Audite nunc haec , principia domus Jacob ,
et reliqui domus Israel . Nonne vestrum est cognoscere ju-
dicium ?
2. Qui odio habetis bona , et quaeritis mala , diripientes
pelles eorum ab eis , et carnes eorum ab ossibus eorum.
3. Sicut devoraverunt carnes populi mei, et pelles eorum
ab eis excoriaverunt , et ossa eorum confregerunt , et conci-
derunt sicut carnes in lebete, et sicut carnem in olla ,
4. sic clamabunt ad Dominum , et non exaudiet eos : et
avertet faciem suam ab eis in tempore illo, eo quod pessime
egerunt in adinventionibus suis super eos .
5. Haec dicit Dominus super prophetas qui seducunt po-
pulum meum , qui mordent dentibus suis , et praedicant su-
per eum pacem , et non est data in ore eorum, excitaverunt
super eum praelium.
6. Propterea nox vobis erit ex visione , et tenebra erunt
vobis ex divinatione , et occumbet sol super prophetas , et
contenebrescet super eos dies.
7. Et confundentur qui vident somnia , et irridebuntur
arioli, et loquentur adversum eos omnes isti , quia non erit
qui exaudiat eos :
8. nisi ego implevero fortitudinem in spiritu Domini et
judicii et potentia , ut annuntiem Jacob impietates ejus , et
Israel peccata ejus.
9. Audite nunc haec , duces domus Jacob , et reliqui do-
mus Israel , qui abominamini judicium , et omnia recta per-
vertitis ,
10. qui aedificatis Sion in sanguinibus, et Jerusalem in
iniquitatibus.
11. Duces ejus cum muneribus judicabant , et sacerdo-
tes ejus cum mercede respondebant , et prophetae ejus cum
pecunia divinabant , et super Dominum requiescebant , di-
centes : Nonne Dominus in nobis est? Non venient super
nos mala.
12. Idcirco propter vos Sion quasi ager arabitur, et Jeru
salem ut custodia pomari erit , et mons domus in lucum
saltus.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ'. CAPUT IV.

1. Καὶ ἔσται ἐπ᾿ ἐσχάτων τῶν ἡμερῶν ἐμφανὲς τὸ 1. Et erit in novissimis dierum manifestus mons Domini ,
ὄρος Κυρίου , ἕτοιμον ἐπὶ τὰς κορυφὰς τῶν ὀρέων , καὶ praeparatus super vertices montium , et elevabitur super
μετεωρισθήσεται ὑπεράνω τῶν βουνῶν . Καὶ σπεύσου- colles. Et festinabunt ad eum populi ,
σι πρὸς αὐτὸ λαοί ,
 MICHEAS . CAP. V.
2. καὶ πορεύσονται ἔθνη πολλὰ καὶ ἐροῦσι · Δεῦτε ,
ἀναβῶμεν εἰς τὸ ὄρος Κυρίου , καὶ εἰς τὸν οἶκον τοῦ
Θεοῦ Ἰακώβ · καὶ δείξουσιν ἡμῖν τὴν ὁδὸν αὐτοῦ , καὶ
πορευσόμεθα ἐν ταῖς τρίβοις αὐτοῦ · ὅτι ἐκ Σιὼν ἐξε-
λεύσεται νόμος , καὶ λόγος Κυρίου ἐξ Ἱερουσαλήμ.
3. Καὶ κρινεῖ ἀναμέσον λαῶν πολλῶν, καὶ ἐξελέγξει
ἔθνη ἰσχυρὰ ἕως εἰς μακράν · καὶ κατακόψουσι τὰς ῥομ-
φαίας αὐτῶν εἰς ἄροτρα , καὶ τὰ δόρατα αὐτῶν εἰς δρέ- |
πανα , καὶ οὐκέτι μὴ ἀντάρῃ ἔθνος ἐπ᾽ ἔθνος ῥομφαίαν , |
καὶ οὐκέτι μὴ μάθωσι πολεμεῖν.
4. Καὶ ἀναπαύσεται ἕκαστος ὑποκάτω ἀμπέλου αὐ
τοῦ , καὶ ἕκαστος ὑποκάτω συκῆς αὐτοῦ , καὶ οὐκ ἔσται
ὁ ἐκφοβῶν, διότι τὸ στόμα Κυρίου παντοκράτορος ἐλά- |
λησε ταῦτα ·
5. ὅτι πάντες οἱ λαοὶ πορεύσονται ἕκαστος τὴν ὁδὸν
αὐτοῦ , ἡμεῖς δὲ πορευσόμεθα ἐν ὀνόματι Κυρίου Θεοῦ |
ἡμῶν εἰς τὸν αἰῶνα , καὶ ἐπέκεινα.
6. Ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνη , λέγει Κύριος , συνάξω τὴν
συντετριμμένην, καὶ τὴν ἐξωσμένην εἰςδέξομαι , καὶ οὓς
ἀπωσάμην .
7. Καὶ θήσομαι τὴν συντετριμμένην εἰς ὑπόλειμμα ,
καὶ τὴν ἀπωσμένην εἰς ἔθνος δυνατὸν, καὶ βασιλεύσει
Κύριος ἐπ᾿ αὐτοὺς ἐν ὄρει Σιὼν ἀπὸ τοῦ νῦν ἕως εἰς τὸν
αἰῶνα.
8. Καὶ σὺ πύργος ποιμνίου αὐχμώδης , θυγάτηρ
Σιὼν, ἐπὶ σὲ ἥξει , καὶ εἰςελεύσεται ἡ ἀρχὴ ἡ πρώτη
βασιλεία ἐκ Βαβυλῶνος τῇ θυγατρὶ Ἱερουσαλήμ .
9. Καὶ νῦν ἱνατί ἔγνως κακά ; Μὴ βασιλεὺς οὐκ ἦν
σοι , ἢ ἡ βουλή σου ἀπώλετο , ὅτι κατεκράτησαν σου
ὠδῖνες ὡς τικτούσης ;
το. Ὤδινε καὶ ἀνδρίζου καὶ ἔγγιζε , θυγάτηρ Σιών,
ὡς τίκτουσα · διότι νῦν ἐξελεύσῃ ἐκ πόλεως , καὶ κατα
σκηνώσεις ἐν πεδίῳ , καὶ ἥξεις ἕως Βαβυλῶνος. Ἐκεῖ-
θεν ῥύσεταί σε , καὶ ἐκεῖθεν λυτρώσεταί σε Κύριος δ
Θεός σου ἐκ χειρὸς ἐχθρῶν σου.
1. Καὶ νῦν ἐπισυνήχθησαν ἐπὶ σὲ ἔθνη πολλὰ , λέ-
γοντες · ἐπιχαρούμεθα , καὶ ἐπόψονται ἐπὶ Σιὼν οἱ ὀφ-
θαλμοὶ ἡμῶν.
12. Αὐτοὶ δὲ οὐκ ἔγνωσαν τὸν λογισμὸν Κυρίου , καὶ
οὐ συνῆκαν τὴν βουλὴν αὐτοῦ , ὅτι συνήγαγεν αὐτοὺς |
ὡς δράγματα ἅλωνος.
13. Ανάστηθι , καὶ ἀλόα αὐτοὺς , θυγάτηρ Σιών , ὅτι
τὰ κέρατά σου θήσομαι σιδηρᾶ , καὶ τὰς ὁπλάς σου θή
σομαι χαλκᾶς · καὶ κατατήξεις λαοὺς πολλοὺς , καὶ
ἀναθήσεις τῷ Κυρίῳ τὸ πλῆθος αὐτῶν, καὶ τὴν ἰσχὺν
αὐτῶν τῷ Κυρίῳ πάσης τῆς γῆς .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε΄.
1. Νῦν ἐμφραχθήσεται θυγάτηρ ἐμφραγμῷ , συνο
χὴν ἔταξεν ἐφ' ἡμᾶς , ἐν ῥάβδῳ πατάξουσιν ἐπὶ σιαγόνα | super nos , in virga percutient super maxillam tribus Israel.
τὰς φυλὰς τοῦ Ἰσραήλ.
2. Καὶ σὺ , Βηθλεὲμ οἶκος Εφραθὰ , ὀλιγοστὸς εἶ τοῦ
εἶναι ἐν χιλιάσιν Ἰούδα · ἐκ σοῦ μοι ἐξελεύσεται , τοῦ millibus Juda. Ex te mihi egredietur, ut sit in principem
εἶναι εἰς ἄρχοντα τοῦ Ἰσραὴλ , καὶ ἔξοδοι αὐτοῦ ἀπ ' ἀρ- Israel , et egressus ejus ab initio ex diebus saeculi.
χῆς ἐξ ἡμερῶν αἰῶνας.
3. Διὰ τοῦτο δώσει αὐτοὺς ἕως καιροῦ τικτούσης·
τέξεται , καὶ οἱ ἐπίλοιποι τῶν ἀδελφῶν αὐτῶν ἐπιστρέψ et reliquiae fratrum eorum revertentur ad filios Israel.
ψουσιν ἐπὶ τοὺς υἱοὺς Ἰσραήλ.
4. Καὶ στήσεται καὶ ὄψεται , καὶ ποιμανεῖ τὸ ποί- Ι 4. Et stabit et videbit , et pascet gregem suum in fortitu-
VETUS TESTAMENTUM. - II.
353
2. et ibunt gentes multa et dicent : Venite , ascendamus
ad montem Domini , et in domum Dei Jacob : et ostendent
nobis viam ejus , et ambulabimus in semitis ejus : quia de
Sion exiet lex , et verbum Domini de Jerusalem .
3. Et judicabit inter populos multos , et arguet gentes
fortes usque in longinquum : et concident gladios suos in
aratra , et hastas suas in falces , et ultra non tollet gens con-
tra gentem gladium , et nequaquam ultra discent bellare.
4. Et requiescet unusquisque sub vite sua , et unusquis-
que sub ficu sua , et non erit qui exterreat , quia os Domini
omnipotentis locutum est haec :
5. quia omnes populi ibunt unusquisque viam suam ,
nos autem ibimus in nomine Domini Dei nostri in æternum ,
et ultra.
6. In die illa , dicit Dominus , congregabo eam quæ con-
trita est , et eam quæ ejecta fuerat suscipiam , et quos re-
puleram .
7. Et ponam contritam in reliquias , et repulsam in gen-
tem fortem , et regnabit Dominus super eos in monte Sion
ex hoc nunc usque in sæculum.
8. Et tu turris gregis squalens , filia Sion , ad te veniet ,
et ingredietur principatus primum regnum de Babylone fi-
liæ Jerusalem .
α
9. Et nunc quare cognovisti mala ? Numquid rex non
erat tibi , aut consilium tuum periit , quia obtinuerunt te
dolores sicut parturientis ?
10. Dole et viriliter age et appropinqua , filia Sion , quasi
pariens : quia nunc egredieris de civitate, et habitabis in
campo , et venies usque ad Babylonem. Inde liberabit te ,
et inde redimet te Dominus Deus tuus de manu inimicorum
tuorum.
11. Et nunc congregata sunt super te gentes multae , di-
centes : Insultabimus , et videbunt in Sion oculi nostri.
12. Ipsi autem nescierunt cogitationem Domini , et non
intellexerunt consilium ejus , quia congregavit eos ut mani-
pulos area .
13. Surge , et tritura eos , filia Sion , quia cornua tua po-
nam ferrea, et ungulas tuas ponam æreas : et consumes
populos multos , et consecrabis Domino multitudinem eo-
rum , et robur eorum Domino universa terra .
CAPUT V.
1. Nunc obstruetur filia obstructione , angustiam posuit
2. Et tu , Bethleem domus Ephrata , minima es ut sis in
3. Propterea dabit eos usque ad tempus parientis : pariet ,
23
354 ΜΙΧΑΙΑΣ. Κεφ. ς' .

μνιον αὐτοῦ ἐν ἰσχύι Κύριος , καὶ ἐν τῇ δόξῃ ὀνόματος
Κυρίου Θεοῦ αὐτῶν ὑπάρξουσι · διότι νῦν μεγαλυνθή
σονται ἕως ἄκρων τῆς γῆς .
5. Καὶ ἔσται αὐτῇ εἰρήνη · Ασσούρ ὅταν ἐπέλθῃ ἐπὶ
τὴν γῆν ὑμῶν, καὶ ὅταν ἐπιβῇ ἐπὶ τὴν χώραν ὑμῶν,
καὶ ἐπεγερθήσονται ἐπ' αὐτὸν ἑπτὰ ποιμένες , καὶ ὀκτὼ
δήγματα ἀνθρώπων,
6. καὶ ποιμανοῦσι τὸν Ἀσσούρ ἐν ῥομφαίᾳ , καὶ τὴν
γῆν τοῦ Νεβρὼδ ἐν τῇ τάφρῳ αὐτῆς · καὶ ῥύσεται ἐκ
τοῦ Ἀσσοὺρ ὅταν ἐπέλθῃ ἐπὶ τὴν γῆν ὑμῶν, καὶ ὅταν
ἐπιβῇ ἐπὶ τὰ ὅρια ὑμῶν.
7. Καὶ ἔσται τὸ ὑπόλειμμα τοῦ Ἰακὼβ ἐν τοῖς ἔθνε-
σιν ἐν μέσῳ λαῶν πολλῶν ὡς δρόσος παρὰ Κυρίου πίς
πτουσα , καὶ ὡς ἄρνες ἐπὶ ἄγρωστιν, ὅπως μὴ συναχθῇ
μηδεὶς , μηδὲ ὑποστῇ ἐν υἱοῖς ἀνθρώπων.
8. Καὶ ἔσται τὸ ὑπόλειμμα Ἰακὼβ ἐν τοῖς ἔθνεσιν
ἐν μέσῳ λαῶν πολλῶν ὡς λέων ἐν κτήνεσιν ἐν τῷ δρυ-
μῷ , καὶ ὡς σκύμνος ἐν ποιμνίοις προβάτων , ὃν τρόπον
ὅταν διέλθῃ , καὶ διαστείλας ἁρπάσῃ , καὶ μὴ ᾖ 'δ ἐξαι-
ρούμενος.
9. Υψωθήσεται ἡ χείρ σου ἐπὶ τοὺς θλίβοντάς σε ,
καὶ πάντες οἱ ἐχθροί σου ἐξολοθρευθήσονται .
10. Καὶ ἔσται ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ , λέγει Κύριος ,
ἐξολοθρεύσω τοὺς ἵππους ἐκ μέσου σου , καὶ ἀπολῶ τὰ
ἅρματά σου ,
11. καὶ ἐξολοθρεύσω τὰς πόλεις τῆς γῆς σου , καὶ
ἐξαρῶ πάντα τὰ ὀχυρώματά σου .
12. Καὶ ἐξολοθρεύσω τὰ φάρμακά σου ἐκ τῶν χει
ρῶν σου , καὶ ἀποφθεγγόμενοι οὐκ ἔσονται ἐν σοί .
13. Καὶ ἐξολοθρεύσω τὰ γλυπτά σου , καὶ τὰς στή-
λας σοῦ ἐκ μέσου σου , καὶ οὐκ ἔτι μὴ προςκυνήσεις
τοῖς ἔργοις τῶν χειρῶν σου ,
14. καὶ ἐκκόψω τὰ ἄλση ἐκ μέσου σου , καὶ ἀφανιῶ
τὰς πόλεις σου,
15. καὶ ποιήσω ἐν ὀργῇ καὶ ἐν θυμῷ ἐκδίκησιν ἐν τοῖς
ἔθνεσιν ἀνθ' ὧν οὐκ εἰςήκουσαν .
| dine Dominus , et in gloria nominis Domini Dei sui erunt :
quia nunc magnificabuntur usque ad terminos terrae,
5. Et erit hæc pax : Assur quando supervenerit in terram
vestram , et quando ascenderit super regionem vestram , et
consurgent super eum septem pastores , et octo morsus ho-
minum ,
6. et pascent Assur in gladio , et terram Nebrod in fovea
ejus : et liberabit de Assur cum venerit super terram ve-
stram , et cum ascenderit super terminos vestros.
7. Et erunt reliquiæ Jacob in gentibus in medio populorum
multorum quasi ros a Domino cadens, et quasi agni super
| gramen , ut non congregetur quispiam , neque sit in filis
hominum.
8. Et erunt reliquiae Jacob in gentibus in medio populo-
rum multorum quasi leo in jumentis in saltu , et quasi catu-
| lus leonis in gregibus pecorum , quomodo si pertranseat ,
et dividens rapiat , et non sit qui eruat.
9. Elevabitur manus tua super eos qui tribulant te , et
omnes inimici tui perdentur.
10. Et erit in die illa , dicit Dominus , interficiam equos
] tuos de medio tui , et disperdam currus fuos ,
11. et subvertam civitates terrae tuae , et auferam omnes
munitiones tuas.
12. Et auferam veneficia tua de manibus tuis , et qui
loquuntur non erunt in te.
13. Et disperdam sculptilia tua , et statuas tuas de medio
| tui , et ultra non adorabis opera manuum tuarum ,
14. et succidam lucos de medio tui , et demoliar civitates
tuas ,
15. et faciam in ira et furore ultionem in gentibus pro eo
quod non exaudierunt.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'. CAPUT VI.

1. Ακούσατε δὴ λόγον· Κύριος Κύριος εἶπεν· Ἀνάστη- 1. Audite nunc verbum : Dominus Dominus dixit : Surge ,
θι , κρίθητι πρὸς τὰ ὄρη , καὶ ἀκουσάτωσαν βουνοὶ φω- | judicare apud montes , et audiant colles vocem tuam.
νήν σου.
2. Ακούσατε , ὄρη , τὴν κρίσιν τοῦ Κυρίου , καὶ αἱ 2. Audite , montes , judicium Domini , et valles funda-
φάραγγες θεμέλια τῆς γῆς , ὅτι κρίσις τῷ Κυρίῳ πρὸς | menta terra , quia judicium Domino adversus populum
τὸν λαὸν αὐτοῦ , καὶ μετὰ τοῦ Ἰσραὴλ διελεγχθήσεται . suum , et cum Israel judicabitur.
3. Λαός μου , τί ἐποίησά σοι , ἢ τί ἐλύπησά σε , ἢ τί 3. Populus meus , quid feci tibi , aut quid contristavi te,
παρηνώχλησά σοι ; ἀποκρίθητί μοι . aut in quo molestus fui tibi ? responde mihi.
4. Διότι ἀνήγαγόν σε ἐκ γῆς Αἰγύπτου , καὶ ἐξ οἴκου 4. Quia eduxi te de terra Ægypti , et de domo servitutis
δουλείας ἐλυτρωσάμην σε , καὶ ἐξαπέστειλα πρὸ προς- redemi te , et misi ante faciem tuam Moysem et Aaron et
ώπου σου τὸν Μωσῆν καὶ Ἀαρὼν καὶ Μαριάμ ; Mariam ?
5. Λαός μου , μνήσθητι δή , τί ἐβουλεύσατο κατὰ 5. Populus meus , recordare nunc , quid cogitaverit ad-
σοῦ Βαλὰκ βασιλεὺς Μωάβ , καὶ τί ἀπεκρίθη αὐτῷ Βα- versum te Balac rex Moab, et quid responderit ei Balaam
λαὰμ υἱὸς τοῦ Βεωρ, ἀπὸ τῶν Σχοίνων ἕως τοῦ Γαλγάλ, filius Beor, de Schonis usque ad Galgal , ut cognosceretur
ὅπως γνωσθῇ ἡ δικαιοσύνη τοῦ Κυρίου . justitia Domini.
6. Ἐν τίνι καταλάβω τὸν Κύριον, ἀντιλήψομαι Θεοῦ 6. In quo apprehendam Dominum , suscipiam Deum
μου ὑψίστου ; Εἰ καταλήψομαι αὐτὸν ἐν ὁλοκαυτώμα meum excelsum ? Si apprehendam eum in holocaustis , în
σιν, ἐν μόσχοις ἐνιαυσίοις ; vitulis anniculis ?
7. Εἰ προςδέξεται Κύριος ἐν χιλιάσι κριῶν, ἢ ἐν μυ 7. Si suscipiet Dominus in millibus arietum , vel in de-
ριάσι χιμάρων πιόνων ; Εἰ δῶ πρωτότοκά μου ὑπὲρ ἀσε cem millibus hircorum pinguium ? Si dabo primogenita mea
βείας , καρπὸν κοιλίας μου ὑπὲρ ἁμαρτίας ψυχῆς μου; | pro impietate , fructum ventris mei pro peccato animae meae ?
 MICHEAS . CAP. VII. 355
8. Εἰ ἀνηγγέλη σοι , ἄνθρωπε , τί καλόν ; Ἢ τί Κύ- 8. Si annuntiatum est tibi, homo , quid bonum ? Aut quid
ριος ἐκζητεῖ παρὰ σοῦ , ἀλλ᾽ ἢ τοῦ ποιεῖν κρῖμα καὶ Dominus quærat a te , nisi ut facias judicium et diligas mi-
ἀγαπᾶν ἔλεον, καὶ ἕτοιμον εἶναι τοῦ πορεύεσθαι μετά sericordiam , et paratus sis ambulare cum Domino Deo tuo ?
Κυρίου Θεοῦ σου ;
9. Φωνὴ Κυρίου τῇ πόλει ἐπικληθήσεται , καὶ σώ 9. Vox Domini civitati clamabit , et salvabit timentes
σει φοβουμένους τὸ ὄνομα αὐτοῦ . Ἄκουε , φυλή· καὶ τίς nomen ejus . Audi , tribus : et quis ornabit civitatem
κοσμήσει πόλιν ;
ιο. Μὴ πῦρ καὶ οἶκος ἀνόμου θησαυρίζων θησαυροὺς 10. Numquid ignis et domus iniqui thesaurizans thesau-
ἀνόμους , καὶ μετὰ ὕβρεως ἀδικίας ; ros iniquos , et cum contumelia injurias ?
1. Εἰ δικαιωθήσεται ἐν ζυγῷ ἄνομος , καὶ ἐν μαρ 11. Si justificabitur in statera iniquus , et in saccello pon-
τίππῳ στάθμια δόλου , dera fraudulenta ,
12. ἐξ ὧν τὸν πλοῦτον αὐτῶν ἀσεβείας ἔπλησαν, 12. de quibus divitias suas impietatis repleverunt , et
καὶ οἱ κατοικοῦντες αὐτὴν ἐλάλουν ψεύδη , καὶ ἡ γλῶσ- qui habitant in ea locuti sunt mendacia , et lingua eorum
σα αὐτῶν ὑψώθη ἐν τῷ στόματι αὐτῶν ; exaltata est in ore eorum ?
13. Καὶ ἐγὼ ἄρξομαι τοῦ πατάξαι σε , ἀφανιῶ σε ἐν 13. Et ego incipiam percutere te , delebo te in peccatis
ταῖς ἁμαρτίαις σου. tuis.
14. Σὺ φάγεσαι , καὶ οὐ μὴ ἐμπλησθῇς· καὶ συσκοτά 14. Τu comedes , et non saturaberis : et contenebrescet
σει ἐν σοὶ , καὶ ἐκνεύσει , καὶ οὐ μὴ διασωθῇς· καὶ ὅσοι in te , et declinabit , et non salvaberis : et quicumque sal-
ἂν διασωθῶσιν, εἰς ῥομφαίαν παραδοθήσονται . vati fuerint , gladio tradentur.
15. Σὺ σπερεῖς , καὶ οὐ μὴ ἀμήσης · σὺ πιέσεις ἐλαίαν , 15. Tu seminabis , et non metes : tu premes olivam, et
καὶ οὐ μὴ ἀλείψῃ ἔλαιον, καὶ οἶνον, καὶ οὐ μὴ πίητε , non ungeris oleo , et vinum , et non bibetis , et dissipabun .
καὶ ἀφανισθήσεται νόμιμα λαοῦ μου. tur legitima populi mei.
16. Καὶ ἐφύλαξας τὰ δικαιώματα Παμβρὶ , καὶ πάν- 16. Et custodisti justificationes Zambri , et omnia opera
τα τὰ ἔργα οἴκου Αχαάβ , καὶ ἐπορεύθητε ἐν ταῖς ὁδοῖς | domus Achaab , et ambulastis in viis eorum , ut traderem
αὐτῶν, ὅπως παραδῶ σε εἰς ἀφανισμὸν, καὶ τοὺς και te in perditionem , et habitatores ejus in sibilum , et oppro-
τοικοῦντας αὐτὴν εἰς συρισμὸν, καὶ ὀνείδη λαῶν λή- bria populorum accipietis .
ψεσθε.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ζ'. CAPUT VII.

1. Οἴμοι , ὅτι ἐγενήθην ὡς συνάγων καλάμην ἐν
ἀμητῷ , καὶ ὡς ἐπιφυλλίδα ἐν τρυγητῷ , οὐχ ὑπάρχοντος
βότρυος τοῦ φαγεῖν τὰ πρωτόγονα. Οἴμοι , ψυχή,
2. ὅτι ἀπολωλεν εὐσεβὴς ἀπὸ τῆς γῆς , καὶ κατορ
θῶν ἐν ἀνθρώποις οὐχ ὑπάρχει . Πάντες εἰς αἵματα δι
κάζονται , ἕκαστος τὸν πλησίον αὐτοῦ ἐκθλίβουσιν ἐκε
θλιβῇ ,
3. ἐπὶ τὸ κακὸν τὰς χεῖρας αὐτῶν ἑτοιμάζουσιν . Ο
ἄρχων αἰτεῖ , καὶ ὁ κριτὴς εἰρηνικοὺς λόγους ἐλάλησε ,
καταθύμιον ψυχῆς αὐτοῦ ἐστιν . Καὶ ἐξελοῦμαι τὰ ἀγαθὰ
αὐτῶν,
4. ὡς τὴς ἐκτρώγων, καὶ βαδίζων ἐπὶ κανόνος ἐν
ἡμέρᾳ σκοπιᾶς. Οὐαὶ , αἱ ἐκδικήσεις σου ἥκασι , νῦν
ἔσονται κλαυθμοὶ αὐτῶν.
5. Μὴ καταπιστεύετε ἐν φίλοις , καὶ μὴ ἐλπίζετε ἐπὶ
ἡγουμένοις , ἀπὸ τῆς συγκοίτου του φύλαξαι τοῦ ἀνα-
θέσθαι τι αὐτῇ.
6. Διότι υἱὸς ἀτιμάζει πατέρα , θυγάτηρ ἐπαναστή
σεται ἐπὶ τὴν μητέρα αὐτῆς , νύμφη ἐπὶ τὴν πενθερὰν
αὐτῆς , ἐχθροὶ πάντες ἀνδρὸς οἱ ἐν τῷ οἴκῳ αὐτοῦ.
7. Ἐγὼ δὲ ἐπὶ τὸν Κύριον ἐπιβλέψομαι , ὑπομενῶ
ἐπὶ τῷ Θεῷ τῷ σωτῆρί μου , εἰςακούσεταί μου ὁ Θεός
μου.
8. Μὴ ἐπίχαιρέ μοι , ἡ ἐχθρά μου , ὅτι πέπτωκα ,
καὶ ἀναστήσομαι· διότι ἐὰν καθίσω ἐν τῷ σκότει , Κύ-
ριος φωτιεῖ μοι.
9. Οργὴν Κυρίου ὑποίσω , ὅτι ἥμαρτον αὐτῷ , ἕως
τοῦ δικαιῶσαι αὐτὸν τὴν δίκην μου. Καὶ ποιήσει τὸ
κρῖμά μου , καὶ ἐξάξει με εἰς τὸ φῶς· ὄψομαι τὴν δικαιο
σύνην αὐτοῦ ,
1. Væ mihi , quia factus sum sicut qui congregat stipu-
| lam in messe , et sicut racemum in vindemia , cum non sit
botrus ad comedendum primitiva. Væ mihi , anima ,
2. quia periit pius de terra , et qui corrigat in hominibus
non est. Omnes in sanguines judicantur, unusquisque proxi-
mum suum tribulat tribulatione ,
3. in malum manus suas praeparant. Princeps postulat, et
judex verba pacifica locutus est, desiderium anima suæ est.
. Et auferam bona eorum,
4. quasi tinea comedens , et ambulans super regulam in
die speculationis . Væ ! ultiones tuæ venerunt , nunc erunt
fletus eorum .
5. Nolite credere in amicis , neque speretis in ducibus ,
ab ea quæ cubat tecum cave concredere quicquam ei.
6. Quia filius contumeliam facit patri , filia insurgit adver-
sus matrem suam, nurus contra socrum suam, inimici omnes
viri domestici ejus.
7. Ego autem in Dominum intuebor, exspectabo Deum
| salvatorem meum , exaudiet me Deus meus .
8. Ne insultes mihi , inimica mea , quia cecidi , et resur-
gam : quia si sedero in tenebris , Dominus illuminabit me.
9. Iram Domini sustinebo , quia peccavi ei , donec ipse
justificet causam meam. Et faciet judicium meum , et edu
cet me in lucem videbo justitiam ejus ,
23.
356 ΙΩΗΑ. Κεφ. Α'.
το. καὶ ὄψεται ἡ ἐχθρά μου , καὶ περιβαλεῖται αἰ-
σχύνην ἡ λέγουσα· Ποῦ Κύριος ὁ Θεός σου ; Οἱ ὀφθαλ
μοί μου ἐπόψονται αὐτὴν, νῦν ἔσται εἰς καταπάτημα |
ὡς πηλὸς ἐν ταῖς ὁδοῖς.
II. Ἡμέρα ἀλοιφῆς πλίνθου , ἐξάλειψίς σου ἡ ἡμέρα
ἐκείνη , καὶ ἀποτρίψεται νόμιμά σου ἡ ἡμέρα ἐκείνη .
12. Καὶ αἱ πόλεις σου ἥξουσιν εἰς ὁμαλισμὸν, καὶ
εἰς διαμερισμὸν Ἀσσυρίων, καὶ αἱ πόλεις σου αἱ ὀχυ
ραὶ εἰς διαμερισμὸν ἀπὸ Τύρου ἕως τοῦ ποταμοῦ , καὶ
ἀπὸ θαλάσσης ἕως θαλάσσης , καὶ ἀπὸ ὄρους ἕως τοῦ
ὄρους.
13. Καὶ ἔσται ἡ γῆ εἰς ἀφανισμὸν σὺν τοῖς κατοι-
κοῦσιν αὐτὴν, ἀπὸ καρπῶν ἐπιτηδευμάτων αὐτῶν .
14. Ποίμαινε λαόν σου ἐν ῥάβδῳ σου , πρόβατα κλη-
ρονομίας σου , κατασκηνοῦντας καθ᾿ ἑαυτοὺς δρυμὸν ἐν |
μέσῳ τοῦ Καρμήλου · νεμήσονται τὴν Βασανίτιν, καὶ
τὴν Γαλααδίτιν καθὼς αἱ ἡμέραι τοῦ αἰῶνος ,
15. καὶ κατὰ τὰς ἡμέρας ἐξοδίας σου ἐξ Αἰγύπτου .
Ὄψεσθε θαυμαστά ,
16. ὄψονται ἔθνη καὶ καταισχυνθήσονται καὶ ἐκ πά-
σης τῆς ἰσχύος αὐτῶν, ἐπιθήσουσι χεῖρας ἐπὶ τὸ στόμα
αὐτῶν, τὰ ὦτα αὐτῶν ἀποκωφωθήσεται ,
17. λείξουσι χοῦν ὡς ὄφις σύροντες γῆν, συγχυθήσον-
ται ἐν συγκλεισμῷ αὐτῶν · ἐπὶ τῷ Κυρίῳ Θεῷ ἡμῶν
ἐκστήσονται , καὶ φοβηθήσονται ἀπὸ σοῦ.
18. Τίς Θεὸς ὥςπερ σὺ , ἐξαίρων ἀνομίας , καὶ ὑπερ-
βαίνων ἀσεβείας τοῖς καταλοίποις τῆς κληρονομίας |
αὐτοῦ ; Καὶ οὐ συνέσχεν εἰς μαρτύριον ὀργὴν αὐτοῦ ,
ὅτι θελητὴς ἐλέους ἐστίν .
19. Ἐπιστρέψει , καὶ οἰκτειρήσει ἡμᾶς , καταδύσει
τὰς ἀδικίας ἡμῶν, καὶ ἀποῤῥίψει εἰς τὰ βάθη τῆς θα
λάσσης πάσας τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν.
20. Δώσει εἰς ἀλήθειαν τῷ Ἰακώβ, ἔλεον τῷ Ἀβραὰμ ,
καθότι ὤμοσας τοῖς πατράσιν ἡμῶν , κατὰ τὰς ἡμέρας |
τὰς ἔμπροσθεν .
10. et videbit inimica mea, et operietur confusione quæ di-
cit : Ubi est Dominus Deus tuus ? Oculi mei videbunt eam ,
nunc erit in conculcationem sicut lutum in viis.
11. Dies litura lateris , deletio tua dies illa , et atteret
legitima tua dies illa.
12. Et urbes tuæ venient in complanationem , et in di-
visionem Assyriorum, et civitates tuæ munita in divisionem
a Tyro usque ad flumen , et a mari usque ad mare , et de
monte usque ad montem .
13. Et erit terra in dissipationem cum habitatoribus suis,
propter fructus adinventionum eorum.
14. Pasce populum tuum in virga tua , oves haereditatis
tuæ , habitantes seorsum in saltu in medio Carmeli : pa-
scentur Basanitin , et Galaaditin sicut dies sæculi ,
15. et juxta dies egressionis tuæ de Agypto. Videte mira-
bilia ,
16. videbunt gentes et confundentur et ex omni fortitu-
dine sua , imponent manus super os suum , aures eorum
surda erunt ,
17. lingent humum sicut serpentes quæ trahunt terram ,
turbabuntur in conclusione sua : super Domino Deo no-
stro formidabunt , et timebunt a te.
18. Quis Deus sicut tu , auferens iniquitates, et transcen-
dens impietates his qui reliqui sunt de haereditate tua? Et
non tenuit in testimonium iram suam , quia cupidus mise-
ricordia est.
19. Revertetur , et miserebitur nostri , demerget peccala
nostra, et projiciet in profunda maris omnia peccata nostra,
20. Dabit in veritatem Jacob , misericordiam Abraham ,
sicut jurasti patribus nostris , juxta dies priores.

ΙΩΗΛ . JOEL .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α'. CAPUT I.

1. Λόγος Κυρίου , ὃς ἐγενήθη πρὸς Ἰωὴλ τὸν τοῦ 1. Verbum Domini , quod factum est ad Joel filium Ba-
Βαθουήλ. thuel.
2. Ακούσατε ταῦτα , οἱ πρεσβύτεροι , καὶ ἐνωτίσα- 2. Audite haec , senes , et auribus percipite , omnes habi-
σθε , πάντες οἱ κατοικοῦντες τὴν γῆν · εἰ γέγονε τοιαῦτα tatores terræ : si facta sunt talia in diebus vestris , aut in
ἐν ταῖς ἡμέραις ὑμῶν, ἢ ἐν ταῖς ἡμέραις τῶν πατέ- diebus patrum vestrorum ?
ρων ὑμῶν ;
3. Ὑπὲρ αὐτῶν, τοῖς τέκνοις ὑμῶν διηγήσασθε , 3. Pro his , filiis vestris narrate , et filii vestri filiis suis ,
καὶ τὰ τέκνα ὑμῶν τοῖς τέκνοις αὐτῶν, καὶ τὰ τέκνα et filii eorum in generationem alteram.
αὐτῶν εἰς γενεὰν ἑτέραν.
4. Τὰ κατάλοιπα τῆς κάμπης κατέφαγεν ἡ ἀκρὶς , 4. Residua erucæ comedit locusta , et residua locustæ co-
καὶ τὰ κατάλοιπα τῆς ἀκρίδος κατέφαγεν ὁ βροῦχος , medit bruchus , et residua bruchi comedit rubigo.
καὶ τὰ κατάλοιπα τοῦ βρούχου κατέφαγεν ἡ ἐρυσίβη .
5. Εκνήψατε , οἱ μεθύοντες ἐξ οἴνου αὐτῶν , καὶ 5. Evigilate , qui ebrii estis ex vino vestro , et plorate :
κλαύσατε · θρηνήσατε , πάντες οἱ πίνοντες οἶνον εἰς | plangite , omnes qui bibitis vinum ad ebrietatem , quoniam
μέθην, ὅτι ἐξήρθη ἐκ στόματος ὑμῶν εὐφροσύνη καὶ ablatum est de ore vestro gaudium et laetitia
χαρά.
 JOEL. CAP. II. 357

6. Ὅτι ἔθνος ἀνέβη ἐπὶ τὴν γῆν μου ἰσχυρὸν καὶ
ἀναρίθμητον · οἱ ὀδόντες αὐτοῦ ὀδόντες λέοντος , καὶ αἱ
μῦλαι αὐτοῦ σκύμνου.
7. Ἔθετο τὴν ἄμπελόν μου εἰς ἀφανισμὸν, καὶ τὰς
συκᾶς μου εἰς συγκλασμόν. Ἐρευνῶν ἐξηρεύνησεν αὐτ
τὴν, καὶ ἔῤῥιψεν · ἐλεύκανε τὰ κλήματα αὐτῆς.
8. Θρήνησον πρὸς μὲ ὑπὲρ νύμφην περιεζωσμένην
σάκκον, ἐπὶ τὸν ἄνδρα αὐτῆς τὸν παρθενικόν.
9. Ἐξῆρται θυσία καὶ σπονδὴ ἐξ οἴκου Κυρίου .
Πενθεῖτε , οἱ ἱερεῖς οἱ λειτουργοῦντες θυσιαστηρίῳ |
Κυρίου ,
10. ὅτι τεταλαιπώρηκε τὰ πεδία · πενθείτω ἡ γῆ ,
ὅτι τεταλαιπώρηκε σίτος , ἐξηράνθη οἶνος , ὠλιγώθη |
ἔλαιον,
ιι. ἐξηράνθησαν γεωργοί . Θρηνεῖτε κτήματα ὑπὲρ
πυροῦ καὶ κριθῆς , ὅτι ἀπολωλε τρυγητὸς ἐξ ἀγροῦ ,
12. ἡ ἄμπελος ἐξηράνθη , καὶ αἱ συκαῖ ὠλιγώθησαν.
Ροὰ, καὶ φοῖνιξ , καὶ μῆλον, καὶ πάντα τὰ ξύλα τοῦ
ἀγροῦ ἐξηράνθησαν, ὅτι ᾔσχυναν χαρὰν οἱ υἱοὶ τῶν
ἀνθρώπων.
13. Περιζώσασθε καὶ κόπτεσθε , οἱ ἱερεῖς , θρηνεῖτε ,
οἱ λειτουργοῦντες θυσιαστηρίῳ · εἰςέλθετε , ὑπνώσατε
ἐν σάκκοις , λειτουργοῦντες Θεῷ , ὅτι ἀπέσχηκεν ἐξ |
οἴκου Θεοῦ ὑμῶν θυσία καὶ σπονδή.
14. Ἁγιάσατε νηστείαν, κηρύξατε θεραπείαν, συνα-
γάγατε πρεσβυτέρους , πάντας κατοικοῦντας γῆν εἰς |
οἶκον Θεοῦ ὑμῶν, καὶ κεκράξετε πρὸς Κύριον ἐκτενῶς ·
15. Οίμοι , οἴμοι , οἴμοι εἰς ἡμέραν, ὅτι ἐγγὺς ἡ
ἡμέρα Κυρίου , καὶ ὡς ταλαιπωρία ἐκ ταλαιπωρίας
ἥξει.
16. Κατέναντι τῶν ὀφθαλμῶν ὑμῶν βρώματα ἐξω-
λοθρεύθη , ἐξ οἴκου Θεοῦ ὑμῶν εὐφροσύνη καὶ χαρά.
17. Εσκίρτησαν δαμάλεις ἐπὶ ταῖς φάτναις αὐτῶν,
ἠφανίσθησαν θησαυροί , κατεσκάφησαν ληνοὶ , ὅτι ἐξη- |
ράνθη σῖτος.
18. Τί ἀποθήσομεν ἑαυτοῖς ; Ἔκλαυσαν βουκόλια
βοῶν, ὅτι οὐχ ὑπῆρχε νομὴ αὐτοῖς , καὶ τὰ ποίμνια |
τῶν προβάτων ἠφανίσθησαν .
19. Πρὸς σὲ , Κύριε , βοήσομαι , ὅτι πῦρ ἀνήλωσε
τὰ ὡραῖα τῆς ἐρήμου , καὶ φλὸξ ἀνῆψε πάντα τὰ ξύλα |
τοῦ ἀγροῦ ,
20. καὶ τὰ κτήνη τοῦ πεδίου ἀνέβλεψαν πρὸς σὲ ,
ὅτι ἐξηράνθησαν ἀφέσεις ὑδάτων, καὶ πῦρ κατέφαγε
τὰ ὡραῖα τῆς ἐρήμου.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'.
6. Quia gens ascendit super terram meam fortis et inau-
merabilis dentes ejus dentes leonis , et molares ejus catuli
leonis.
7. Posuit vineam meam in dissipationem, et ficus meas
in confractionem . Scrutans scrutatus est eam , et projecit :
dealbavit ramos ejus.
8. Plange ad me super sponsam accinctam cilicio , super
virum suum virgineum.
9. Ablatum est sacrificium et libatio de domo Domini.
Lugete , sacerdotes , qui ministratis altari Domini ,
10. quoniam desolati sunt campi : lugeat terra , quoniam
aflictum est triticum , aruit vinum, imminutum est oleum,
11. aruerunt agricola . Lugete possessiones pro frumento
et hordeo , quia periit vindemia de agro,
12. vinea aruit , et ficus imminutae sunt. Malogranatum ,
et palma , et malum , et omnia ligna agri arefacta sunt , quo-
niam confuderunt gaudium filii hominum.
13. Accingite vos et plangite , sacerdotes , lamentamini ,
qui ministratis altari : ingredimini , dormite in saccis , mini-
stri Dei , quoniam defecit de domo Dei vestri sacrificium et
libatio.
14. Sanctificate jejunium, prædicate curationem, congre-
gate senes , omnes habitatores terra in domum Dei vestri ,
et clamate ad Dominum vehementer :
15. Heu mihi ! heu mihi ! heu mihi in die ! quoniam juxta
est dies Domini , et quasi miseria de miseria veniet.
16. Ante oculos vestros alimenta perierunt, de domo Dei
nostri lætitia et gaudium.
17. Subsultaverunt vituli in præsepibus suis , dissipati
sunt thesauri , suffossa sunt torcularia , quia arefactum est
triticum.
18. Quid reponemus nobis ? Fleverunt armenta boum ,
quia non erant pascua eis , et greges ovium disperierunt,
19. Ad te , Domine , clamabo , quoniam ignis consumpsit
speciosa deserti , et flamma succendit omnia ligna agri,
20. et jumenta campi suspexerunt ad te , quoniam are-
facta sunt emissiones aquarum, et ignis devoravit speciosa
deserti.
CAPUT II.

1. Σαλπίσατε σάλπιγγι ἐν Σιών, κηρύξατε ἐν ὄρει 1. Canite tuba in Sion , praedicate in monte sancto meo ,
ἁγίῳ μου , καὶ συγχυθήτωσαν πάντες οἱ κατοικοῦντες et conturbentur omnes habitatores terræ , quoniam adest
τὴν γῆν, διότι πάρεστιν ἡμέρα Κυρίου , ὅτι ἐγγὺς dies Domini , quoniam juxta est
2. ἡμέρα σκότους καὶ γνόφου , ἡμέρα νεφέλης καὶ 2. dies tenebrarum et caliginis , dies nubis et nebulae.
ὁμίχλης. Ὡς ὄρθρος χυθήσεται ἐπὶ τὰ ὄρη λαὸς πολὺς | Sicut mane fundetur super montes populus multus et fortis ,
καὶ ἰσχυρὸς , ὅμοιος αὐτῷ οὐ γέγονεν ἀπὸ τοῦ αἰῶνος , similis ei non fuit a saeculo, et post eum non adjicietur usque
καὶ μετ᾿ αὐτὸν οὐ προςτεθήσεται ἕως ἐτῶν εἰς γενεὰς ad annos in generationes generationum.
γενεῶν.
3. Τὰ ἔμπροσθεν αὐτοῦ πῦρ ἀναλίσκον, καὶ τὰ 3. Quæ ante eum consumens ignis , et quæ post eum
ὀπίσω αὐτοῦ ἀναπτομένη φλόξ. Ως παράδεισος του flamma succensa. Sicut paradisus voluptatis terra ante fa-
φῆς ἡ γῆ πρὸ προςώπου αὐτοῦ , καὶ τὰ ὄπισθεν αὐτοῦ ciem ejus , et posteriora illius sicut campus solitudinis , et
πεδίον ἀφανισμοῦ , καὶ ἀνασωζόμενος οὐκ ἔσται αὐτῷ. qui salvetur non erit ei.
4. Ὡς ὅρασις ἵππων ἡ ὅρασις αὐτῶν , καὶ ὡς ἱππεῖς 4. Sicut aspectus equorum aspectus eorum , et sicut equi-
οὕτως καταδιώξονται . tes sic persequentur .
358 ΙΩΗΛ. Κεφ. Β'.
5. Ὡς φωνὴ ἁρμάτων ἐπὶ τὰς κορυφὰς τῶν ὀρέων 5. Sicut vox quadrigarum super vertices montium exsi-
ἐξαλοῦνται , καὶ ὡς φωνὴ φλογὸς πυρὸς κατεσθιούσης lient, et sicut vox flammæ ignis devorantis stipulam , et
καλάμην, καὶ ὡς λαὸς πολὺς καὶ ἰσχυρὸς παρατασ‐ sicut populus multus et fortis præparatus ad prælium.
σόμενος εἰς πόλεμον.
6. Ἀπὸ προςώπου αὐτοῦ συντριβήσονται λαοὶ , πᾶν 6. A facie ejus conterentur populi , omnis vultus sicut
πρόςωπον ὡς πρόςκαυμα χύτρας. adustio ollæ.
7. Ὡς μαχηταὶ δραμοῦνται , καὶ ὡς ἄνδρες πολε- 7. Sicut pugnatores current, et sicut viri bellatores ascen-
μισταὶ ἀναβήσονται ἐπὶ τὰ τείχη , καὶ ἕκαστος ἐν τῇ dent super muros , et unusquisque in via sua ambulabit , et
ὁδῷ αὐτοῦ πορεύσεται , καὶ οὐ μὴ ἐκκλίνωσι τὰς τρί- non declinabunt a semitis suis ,
βους αὐτῶν,
8. καὶ ἕκαστος ἀπὸ τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ οὐκ ἀφέξε 8. et unusquisque a fratre suo non recedet. Aggravati in
ται . Καταβαρυνόμενοι ἐν τοῖς ὅπλοις αὐτῶν πορεύσον- armis suis ibunt , et in jaculis suis cadent , et non consu-
ται , καὶ ἐν τοῖς βέλεσιν αὐτῶν πεσοῦνται , καὶ οὐ μὴ mentur.
συντελεσθῶσι .
9. Τῆς πόλεως ἐπιλήψονται , καὶ ἐπὶ τῶν τειχέων 9. Urbem apprehendent , et super muros current, et super
δραμοῦνται , καὶ ἐπὶ ταῖς οἰκίαις ἀναβήσονται , καὶ domos ascendent , et per fenestras intrabunt sicut fures.
διὰ θυρίδων εἰςελεύσονται ὡς κλέπται .
10. Πρὸ προςώπου αὐτοῦ συγχυθήσεται ἡ γῆ , καὶ 10. Ante faciem ejus confundetur terra , et commovebitur
σεισθήσεται ὁ οὐρανός · ὁ ἥλιος καὶ ἡ σελήνη συσκοτά- - coelum : sol et luna contenebrabuntur, et stellae deponent
σουσι , καὶ ἄστρα δύσουσιν τὸ φέγγος αὐτῶν. lumen suum.
1. Καὶ Κύριος δώσει φωνὴν αὐτοῦ πρὸ προςώπου 11. Et Dominus dabit vocem suam ante faciem fortitudi-
δυνάμεως αὐτοῦ , ὅτι πολλή ἐστι σφόδρα ἡ παρεμβολὴ nis suae , quoniam multa sunt nimis castra ejus , quoniam
αὐτοῦ , ὅτι ἰσχυρὰ ἔργα λόγων αὐτοῦ , διότι μεγάλη ή fortia opera sermonum illius , quia magna dies Domini ,
ἡμέρα Κυρίου , ἐπιφανὴς σφόδρα , καὶ τίς ἔσται ἱκα illustris nimis , et quis erit sufficiens ad eam ?
νὸς αὐτῇ ;
12. Καὶ νῦν λέγει Κύριος ὁ Θεὸς ὑμῶν · Ἐπιστρά 12. Et nunc dicit Dominus Deus vester : Convertimini ad
φητε πρὸς μὲ ἐξ ὅλης τῆς καρδίας ὑμῶν, καὶ ἐν νησ me ex toto corde vestro , et in jejunio , et in fletu , et in
στείᾳ , καὶ ἐν κλαυθμῷ , καὶ ἐν κοπετῷ, planctu ,
13. καὶ διαῤῥήξατε τὰς καρδίας ὑμῶν , καὶ μὴ τὰ 13. et scindite corda vestra, et non vestimenta vestra. Et
ἱμάτια ὑμῶν. Καὶ ἐπιστράφητε πρὸς Κύριον τὸν Θεὸν convertimini ad Dominum Deum vestrum, quia misericors
ὑμῶν, ὅτι ἐλεήμων καὶ οἰκτίρμων ἐστὶ , μακρόθυμος | et miserator est , patiens et multae misericordiae , et penitens
καὶ πολυέλεος , καὶ μετανοῶν ἐπὶ ταῖς κακίαις . super malitiis.
14. Τίς οἶδεν εἰ ἐπιστρέψει , καὶ μετανοήσει , καὶ 14. Quis novit si revertatur, et poniteat , et relinquat
ὑπολείψεται ὀπίσω αὐτοῦ εὐλογίαν , καὶ θυσίαν, καὶ post se benedictionem , et sacrificium , et libamen Domino
σπονδὴν Κυρίῳ τῷ Θεῷ ὑμῶν ; Deo vestro ?
15. Σαλπίσατε σάλπιγγι ἐν Σιών, ἁγιάσατε νηστείαν, 15. Clangite tuba in Sion , sanctificate jejunium , prædi-
κηρύξατε θεραπείαν, cale curationem ,
16. συναγάγετε λαὸν , ἁγιάσατε ἐκκλησίαν, ἐκλέξασθε 16. congregate populum , sanctificate ecclesiam, eligite
πρεσβυτέρους , σαναγάγετε νήπια θηλάζοντα μαστούς, senes , congregate parvulos sugentes ubera, egrediatur spon-
ἐξελθέτω νυμφίος ἐκ τοῦ κοιτῶνος αὐτοῦ καὶ νύμφη ἐκ sus de cubili suo et sponsa de thalamo suo.
τοῦ παστοῦ αὐτῆς.
17. Ἀναμέσον τῆς κρηπίδος τοῦ θυσιαστηρίου κλαύ- 17. Inter crepidinem altaris plorabunt sacerdotes ministri
σονται οἱ ἱερεῖς οἱ λειτουργοῦντες τῷ Κυρίῳ , καὶ ἐροῦσι · Domini , et dicent : Parce , Domine , populo tuo , et ne dede-
Φεῖσαι , Κύριε , τοῦ λαοῦ σου , καὶ μὴ δῶς τὴν κληρο- - ris haereditatem tuam in opprobrium , ut dominentur eorum
νομίαν σου εἰς ὄνειδος , τοῦ κατάρξαι αὐτῶν ἔθνη, ὅπως | gentes , ne dicant in nationibus : Ubi est Deus eorum?
μὴ εἴπωσιν ἐν τοῖς ἔθνεσι · Ποῦ ἐστιν ὁ Θεὸς αὐτῶν ;
18. Καὶ ἐζήλωσε Κύριος τὴν γῆν αὐτοῦ , καὶ ἐφείσα- 18. Et zelatus est Dominus terram suam , et pepercit po-
το τοῦ λαοῦ αὐτοῦ. pulo suo.
19. Καὶ ἀπεκρίθη Κύριος , καὶ εἶπε τῷ λαῷ αὐτοῦ · 19. Et respondit Dominus , et dixit populo suo : Ecce ego
Ἰδοὺ ἐγὼ ἐξαποστέλλω ὑμῖν τὸν σῖτον καὶ τὸν οἶνον καὶ mitto vobis frumentum et vinum et oleum , et implebimini
τὸ ἔλαιον, καὶ ἐμπλησθήσεσθε αὐτῶν , καὶ οὐ δώσω | eis , et non dabo vos ultra in opprobrium in gentibus :
ὑμᾶς οὐκ ἔτι εἰς ὀνειδισμὸν ἐν τοῖς ἔθνεσι ·
20. καὶ τὸν ἀπὸ βοῤῥᾶ ἐκδιώξω ἀφ᾽ ὑμῶν , καὶ ἐξώ 20. et eum qui ab aquilone est repellam a vobis , et ex-
σω αὐτὸν εἰς γῆν ἄνυδρον, καὶ ἀφανιῶ τὸ πρόςωπον pellam eum in terram quæ est sine aqua , et disperdam fa-
αὐτοῦ εἰς τὴν θάλασσαν τὴν πρώτην, καὶ τὰ ὀπίσω αὐ- - ciem ejus in mare primum , et posteriora ejus in mare no-
τοῦ εἰς τὴν θάλασσαν τὴν ἐσχάτην. Καὶ ἀναβήσεται ἡ vissimum. Et ascendet putredo ejus , et ascendet foetor ejus ,
σαπρία αὐτοῦ , καὶ ἀναβήσεται ὁ βρόμος αὐτοῦ , ὅτι quia magnificavit opera sua.
ἐμεγάλυνε τὰ ἔργα αὐτοῦ.
21. Θάρσει, γῆ , χαῖρε καὶ εὐφραίνου, ὅτι ἐμεγάλυνε 21. Confide , terra , gaude alque laetare , quia magnifica-
Κύριος τοῦ ποιῆσαι . vit Dominus ut faceret.
 JOEL. CAP. III. 359
22. Θαρσείτε , κτήνη τοῦ πεδίου , ὅτι βεβλάστηκε 22. Confidite , jumenta campi , quoniam germinaverunt
τὰ πεδία τῆς ἐρήμου , ὅτι ξύλον ἤνεγκε τὸν καρπὸν αὐ- campi solitudinis , quia lignum attulit fructum suum , ficus
τοῦ , συχῆ καὶ ἄμπελος ἔδωκαν τὴν ἰσχὺν αὐτῶν . et vitis dederunt fortitudinem suam.
23. Καὶ τὰ τέκνα Σιών, χαίρετε καὶ εὐφραίνεσθε ἐπὶ 23. Et filii Sion , gaudete atque latamini in Domino Deo
τῷ Κυρίῳ Θεῷ ὑμῶν, διότι ἔδωκεν ὑμῖν τὰ βρώματα vestro , quoniam dedit vobis escas in justitia , et pluet vobis
εἰς δικαιοσύνην, καὶ βρέξει ὑμῖν ὑετὸν πρώϊμον καὶ imbrem temporaneum et serotinum , sicut a principio ,
ὄψιμον, καθὼς ἔμπροσθεν ,
24. καὶ πλησθήσονται αἱ ἅλωνες σίτου , καὶ ὑπερχυ- 24. et replebuntur area tritico , et redundabunt torcula-
θήσονται αἱ ληνοὶ οἴνου καὶ ἐλαίου. ria vino et oleo.
25. Καὶ ἀνταποδώσω ὑμῖν ἀντὶ τῶν ἐτῶν ὧν κατέ- 25. Et reddam vobis pro annis quos comedit locusta et
φαγεν ἡ ἀκρὶς καὶ ὁ βροῦχος καὶ ἡ ἐρυσίβη καὶ ἡ κάμ- bruchus et rubigo et eruca : fortitudo mea magna quam
πη · ἡ δύναμίς μου ἡ μεγάλη ἣν ἐξαπέστειλα εἰς ὑμᾶς, misi in vos ,
26. καὶ φάγεσθε ἐσθίοντες καὶ ἐμπλησθήσεσθε , καὶ 26. et vescemini comedentes et saturabimini , et lauda-
· αἰνέσετε τὸ ὄνομα Κυρίου τοῦ Θεοῦ ὑμῶν , ἃ ἐποίησε bitis nomen Domini Dei vestri , qui fecit vobiscum in mi-
μεθ᾽ ὑμῶν εἰς θαυμάσια · καὶ οὐ μὴ καταισχυνθῇ ὁ rabilia : et non confundetur populus meus in aeternum.
λαός μου εἰς τὸν αἰῶνα.
27. Καὶ ἐπιγνώσεσθε ὅτι ἐν μέσῳ τοῦ Ἰσραὴλ ἐγώ 27. Et scietis quia in medio Israel ego sum , et ego Domi-
εἰμι , καὶ ἐγὼ Κύριος ὁ Θεὸς ὑμῶν, καὶ οὐκ ἔστιν ἔτι nus Deus vester, et non est amplius praeter me : et non con-
πλὴν ἐμοῦ· καὶ οὐ μὴ καταισχυνθῶσιν ἔτι ὁ λαός μου | fundetur ultra populus meus in aeternum.
εἰς τὸν αἰῶνα.
28. Καὶ ἔσται μετὰ ταῦτα , καὶ ἐκχεῶ ἀπὸ τοῦ πνεύ- 28. Et erit post hæc , et effundam de spiritu meo super
ματός μου ἐπὶ πᾶσαν σάρκα , καὶ προφητεύσουσιν οἱ omnem carnem , et prophetabunt filii vestri et filiæ vestræ ,
υἱοὶ ὑμῶν καὶ αἱ θυγατέρες ὑμῶν, καὶ οἱ πρεσβύτεροι et senes vestri somnia somniabunt , et juvenes vestri vi-
ὑμῶν ἐνύπνια ἐνυπνιασθήσονται , καὶ οἱ νεανίσκοι ὑμῶν | siones videbunt.
δράσεις ὄψονται.
29. Καὶ ἐπὶ τοὺς δούλους μου καὶ ἐπὶ τὰς δούλας ἐν 29. Et super servos meos et super ancillas in diebus
ταῖς ἡμέραις ἐκείναις ἐκχεῶ ἀπὸ τοῦ πνεύματός μου. illis effundam de spiritu meo.
30. Καὶ δώσω τέρατα ἐν οὐρανῷ , καὶ ἐπὶ τῆς γῆς 30. Et dabo prodigia in coelo , et super terram sanguinem
αἷμα καὶ πῦρ καὶ ἀτμίδα καπνοῦ. et ignem et vaporem fumi.
31. Ὁ ἥλιος μεταστραφήσεται εἰς σκότος , καὶ ἡ 31. Sol convertetur in tenebras , et luna in sanguinem ,
σελήνη εἰς αἷμα , πρὶν ἐλθεῖν τὴν ἡμέραν Κυρίου τὴν antequam veniat dies Domini magnus et illustris.
μεγάλην καὶ ἐπιφανῆ .
32. Καὶ ἔσται , πᾶς ὃς ἂν ἐπικαλέσηται τὸ ὄνομα 32. Et erit , omnis qui invocaverit nomen Domini salvus
Κυρίου σωθήσεται . Ὅτι ἐν τῷ ὄρει Σιὼν καὶ ἐν Ἱερου- | erit. Quia in monte Sion et in Jerusalem erit salvatus , sicut
σαλὴμ ἔσται ἀνασωζόμενος , καθότι εἶπε Κύριος , καὶ dixit Dominus , et evangelizati quos Dominus vocavit.
εὐαγγελιζόμενοι οὓς Κύριος προςκέκληται .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'. CAPUT III.
1. Ὅτι ἰδοὺ ἐγὼ ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις καὶ ἐν τῷ 1. Quia ecce ego in diebus illis et in tempore illo , quando
καιρῷ ἐκείνῳ , ὅταν ἐπιστρέψω τὴν αἰχμαλωσίαν Ἰούδα | convertero captivitatem Juda et Jerusalem ,
καὶ Ἱερουσαλήμ ,
2. καὶ συνάξω πάντα τὰ ἔθνη , καὶ κατάξω αὐτὰ εἰς 2. et congregabo omnes gentes , et detraham eas in val-
τὴν κοιλάδα Ἰωσαφάτ , καὶ διακριθήσομαι πρὸς αὐτοὺς lem Josaphat , et disceptabo cum eis ibi pro populo meo et
ἐκεῖ ὑπὲρ τοῦ λαοῦ μου καὶ τῆς κληρονομίας μου Ἰσραὴλ, haereditate mea Israel , qui dispersi sunt in gentibus , et ter-
οἳ διεσπάρησαν ἐν τοῖς ἔθνεσι , καὶ τὴν γῆν μου κατε- ram meam diviserunt ,
διείλαντο ,
3. καὶ ἐπὶ τὸν λαόν μου ἔβαλον κλήρους , καὶ ἔδω 3. et super populum meum miserunt sortes , et dederunt
καν τὰ παιδάρια πόρναις , καὶ τὰ κοράσια ἐπώλουν | pueros meretricibus , et puellas vendebant pro vino , et bi-
ἀντὶ τοῦ οἴνου , καὶ ἔπινον . bebant.
4. Καὶ τί ὑμεῖς ἐμοὶ , Τύρος καὶ Σιδὼν, καὶ πᾶσα 4. Et quid vos mihi , Tyrus et Sidon , et omnis Galilaea
Γαλιλαία ἀλλοφύλων ; Μὴ ἀνταπόδομα ὑμεῖς ἀνταπο- alienigenarum? Numquid retributionem vos redditis mihi p
δίδοτέ μοι; ἢ μνησικακεῖτε ὑμεῖς ἐπ᾿ ἐμοί ; Οξέως . aut iram in corde retinetis adversum me ? Velociter et cito
καὶ ταχέως ἀνταποδώσω τὸ ἀνταπόδομα ὑμῶν εἰς κε- reddam retributionem vestram in capita vestra ,
φαλὰς ὑμῶν,
5. ἀνθ' ὧν τὸ ἀργύριόν μου καὶ τὸ χρυσίον μου ἐλά- 5. pro eo quod argentum meum et aurum meum tulistis ,
βετε , καὶ τὰ ἐπίλεκτά μου τὰ καλὰ εἰςηνέγκατε εἰς τοὺς et electa mea optima intulistis in templa vestra,
ναοὺς ὑμῶν,
6. καὶ τοὺς υἱοὺς Ἰούδα καὶ τοὺς υἱοὺς Ἱερουσαλὴμ 6. et filios Juda et filios Jerusalem vendidistis. filiis Grae
ἀπέδοσθε τοῖς υἱοῖς τῶν Ἑλλήνων, ὅπως ἐξώσητε αυ corum , ut ejiceretis eos de finibus suis.
τοὺς ἐκ τῶν ὁρίων αὐτῶν.
360 ΟΒΔΙΟΥ. Κεφ. Α'.
7. Καὶ ἰδοὺ ἐγὼ ἐξεγείρω αὐτοὺς ἐκ τοῦ τόπου οὗ 7. Et ecce ego suscito eos de loco in quo vendidistis eos
ἀπέδοσθε αὐτοὺς ἐκεῖ , καὶ ἀνταποδώσω τὸ ἀνταπόδομα | ibi , et reddam retributionem vestram in capita vestra ,
ὑμῶν εἰς κεφαλὰς ὑμῶν,
8. καὶ ἀποδώσομαι τοὺς υἱοὺς ὑμῶν καὶ τὰς θυγατέ 8. et vendam filios vestros et filias vestras in manus filio-
ρας ὑμῶν εἰς χεῖρας τῶν υἱῶν Ἰούδα , καὶ ἀποδώσονται rum Juda , et venumdabunt eos in captivitatem genti quæ
αὐτοὺς εἰς αἰχμαλωσίαν εἰς ἔθνος μακρὰν ἀπέχον, ὅτι | procul abest, quoniam Dominus locutus est.
Κύριος ἐλάλησε .
9. Κηρύξατε ταῦτα ἐν τοῖς ἔθνεσιν, ἁγιάσατε πόλε- 9. Prædicate hac in gentibus , sanctificate bellum , susci-
μον, ἐξεγείρατε τοὺς μαχητὰς , προςαγάγετε καὶ ἀνα- tate pugnatores , adducite et ascendite , omnes viri bellato
βαίνετε , πάντες ἄνδρες πολεμισταὶ , res ,
10. συγκόψατε τὰ ἄροτρα ὑμῶν εἰς ῥομφαίας , καὶ τὰ 10. concidite aratra vestra in gladios , et falces vestras in
δρέπανα ὑμῶν εἰς σειρομάστας. Ὁ ἀδύνατος λεγέτω , lanceas . Infirmus dicat , quia praevaleo ego.
ὅτι ἰσχύω ἐγώ.
11. Συναθροίζεσθε καὶ εἰςπορεύεσθε , πάντα τὰ ἔθνη 11. Congregamini et introite , omnes gentes per circui-
κυκλόθεν, καὶ συνάχθητε ἐκεῖ · ὁ πραὺς ἔστω μαχητής. tum , et congregamini illuc : mansuetus sit pugnator.
12. Εξεγειρέσθωσαν , ἀναβαινέτωσαν πάντα τὰ ἔθνη 12. Consurgant , ascendant omnes gentes in vallem Jo-
εἰς τὴν κοιλάδα Ἰωσαφὰτ , διότι ἐκεῖ καθιῷ τοῦ δια saphat , quia ibi sedebo ut judicem omnes gentes in circuitu.
κρῖναι πάντα τὰ ἔθνη κυκλόθεν .
13. Ἐξαποστείλατε δρέπανα , ὅτι παρέστηκεν ὁ τρυ 13. Emittite falces , quoniam adest vindemia : introite ,
γητός · εἰςπορεύεσθε , πατεῖτε , διότι πλήρης ἡ ληνός · calcate , quia plenum est torcular : supereffundite torcula-
ὑπερεκχεῖτε τὰ ὑπολήνια , ὅτι πεπλήθυνται τὰ κακὰ ria , quia repleta sunt mala eorum.
αὐτῶν.
14. Ἦχοι ἐξήχησαν ἐν τῇκοιλάδι τῆς δίκης , ὅτι ἐγγὺς 14. Sonitus exauditi sunt in valle judicii , quia juxta est
ἡμέρα Κυρίου ἐν τῇ κοιλάδι τῆς δίκης. dies Domini in valle judicii.
15. Ὁ ἥλιος καὶ ἡ σελήνη συσκοτάσουσι , καὶ οἱ 15. Sol et luna obtenebrabuntur, et stella occidere facient
ἀστέρες δύσουσι φέγγος αὐτῶν. splendorem suum.
16. Ὁ δὲ Κύριος ἐκ Σιὼν ἀνακεκράξεται , καὶ ἐξ 16. Dominus autem de Sion clamavit , et de Jerusalem
Ἱερουσαλὴμ δώσει φωνὴν αὐτοῦ , καὶ σεισθήσεται ὁ dabit vocem suam, et movebitur cœlum et terra : Dominus
οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ · ὁ δὲ Κύριος φείσεται τοῦ λαοῦ αὐ- autem parcet populo suo et confortabit filios Israel.
τοῦ καὶ ἐνισχύσει τοὺς υἱοὺς Ἰσραήλ.
17. Καὶ ἐπιγνώσεσθε διότι ἐγὼ Κύριος ὁ Θεὸς ὑμῶν, 17. Et scietis quia ego Dominus Deus vester, habitans in
ὁ κατασκηνῶν ἐν Σιών ὄρει ἁγίῳ . Καὶ ἔσται Ἱερου- Sion monte sancto meo. Et erit Jerusalem sancta , et alieni-
σαλὴμ ἁγία , καὶ ἀλλογενεῖς οὐ διελεύσονται δι ' αὐτῆς | genæ non transibunt per eam amplius .
οὐκέτι .
18. Καὶ ἔσται , ἐν τῇ ἡμέρα ἐκείνῃ ἀποσταλάξει τὰ 18. Et erit , in die illa stillabunt montes dulcedinem, et
ὄρη γλυκασμὸν, καὶ οἱ βουνοὶ ῥυήσονται γάλα , καὶ colles fluent lacte , et omnes emissiones Judæ fluent aquis ,
πᾶσαι αἱ ἀφέσεις Ἰούδα ῥυήσονται ὕδατα , καὶ πηγὴ et fons de domo Domini egredietur, et irrigabit torrentem
ἐξ οἴκου Κυρίου ἐξελεύσεται , καὶ ποτιεῖ τὸν χειμάρρουν funiculorum.
τῶν σχοίνων.
19. Αἴγυπτος εἰς ἀφανισμὸν ἔσται , καὶ ἡ Ἰδουμαία 19. Ægyptus in perditione erit , et Idumæa in campum
εἰς πεδίον ἀφανισμοῦ ἔσται , ἐξ ἀδικιῶν υἱῶν Ἰούδα , desolationis erit , ex iniquitatibus filiorum Juda , pro eo
ἀνθ' ὧν ἐξέχεαν αἷμα δίκαιον ἐν τῇ γῇ αὐτῶν. quod effuderunt sanguinem justum in terra sua.
20. Ἡ δὲ Ἰουδαία εἰς τὸν αἰῶνα κατοικηθήσεται , 20. Judaa autem in æternum habitabitur, et Jerusalem
καὶ Ἱερουσαλὴμ εἰς γενεάς γενεῶν. in generationes generationum .
21. Καὶ ἐκζητήσω τὸ αἷμα αὐτῶν, καὶ οὐ μὴ ἀθω- 21. Et requiram sanguinem eorum , inultumque esse non
ώσω , καὶ Κύριος κατασκηνώσει ἐν Σιών. patiar, et Dominus habitabit in Sion.

ΟΒΔΙΟΥ. OBDIU .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α'. CAPUT L

1. Ορασις Οβδιού . Τάδε λέγει Κύριος ὁ Θεὸς τῇ 1. Visio Obdiu. Hæc dicit Dominus Deus Idumææ : Au-
Ἰδουμαία · Ἀκοὴν ἤκουσα παρὰ Κυρίου , καὶ περιοχὴν ditum audivi a Domino , et munitionem in gentes misit :
εἰς τὰ ἔθνη ἐξαπέστειλεν · ἀνάστητε , καὶ ἐξαναστῶμεν surgite , et consurgamus adversus eam in prælium.
ἐπ᾿ αὐτὴν εἰς πόλεμον .
 OBDIU. CAP. I.
2. Ἰδοὺ ὀλιγοστὸν δέδωκά σε ἐν τοῖς ἔθνεσιν, ήτι
μωμένος εἶ σὺ σφόδρα.
3. Υπερηφανία τῆς καρδίας σου ἐπῆρε σε κατα-
σκηνοῦντα ἐν ταῖς ὀπαῖς τῶν πετρῶν· ὑψῶν κατοικίαν
αὐτοῦ , λέγων ἐν καρδίᾳ αὐτοῦ · Τίς κατάξει με ἐπὶ
τὴν γῆν ;
4. Ἐὰν μετεωρισθῇς ὡς ἀετὸς, καὶ ἐὰν ἀναμέσον τῶν
ἄστρων θῆς νοσσιάν σου , ἐκεῖθεν κατάξω σε , λέγει
Κύριος .
5. Εἰ κλέπται εἰςῆλθον πρὸς σὲ , ἢ λῃσταὶ νυκτὸς ,
ποὺ ἂν ἀπεῤῥίφης ; Οὐκ ἂν ἔκλεψαν τὰ ἱκανὰ ἑαυτοῖς ;
Καὶ εἰ τρυγηταὶ εἰςῆλθον πρὸς σὲ , οὐκ ἂν ἐπελείποντο
ἐπιφυλλίδα ;
6. Πῶς ἐξηρευνήθη Ἡσαῦ , καὶ κατελήφθη τὰ κε-
κρυμμένα αὐτοῦ ;
7. Ἕως τῶν ὁρίων ἐξαπέστειλάν σε · πάντες οἱ ἄνδρες
τῆς διαθήκης σου ἀντέστησαν σοι , ἠδυνάσθησαν πρὸς
σὲ ἄνδρες εἰρηνικοί σου , ἔθηκαν ἔνεδρα ὑποκάτω σου ,
οὐκ ἔστι σύνεσις αὐτοῖς.
8. Ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ , λέγει Κύριος , ἀπολῶ σοφοὺς
ἐκ τῆς Ἰδουμαίας , καὶ σύνεσιν ἐξ ὄρους Ἡσαῦ.
9. Καὶ πτοηθήσονται οἱ μαχηταί σου οἱ ἐκ Θαιμάν,
ὅπως ἐξαρθῇ ἄνθρωπος ἐξ ὄρους Ἡσαῦ,
10. διὰ τὴν σφαγὴν, καὶ τὴν ἀσέβειαν ἀδελφοῦ σου
Ἰακώβ , καλύψει σε αἰσχύνη , καὶ ἐξαρθήσῃ εἰς τὸν
αἰῶνα.
II. Ἀφ' ἧς ἡμέρας ἀντέστης ἐξεναντίας ἐν ἡμέραις
αἰχμαλωτευόντων ἀλλογενῶν δύναμιν αὐτοῦ , καὶ ἀλλό-
τριοι εἰςῆλθον εἰς πύλας αὐτοῦ, καὶ ἐπὶ Ἱερουσαλὴμ
ἔβαλον κλήρους , καὶ σὺ ἦς ὡς εἷς ἐξ αὐτῶν.
12. Καὶ μὴ ἐπίδης ἡμέραν ἀδελφοῦ σου ἐν ἡμέρᾳ
ἀλλοτρίων, καὶ μὴ ἐπιχαρῆς ἐπὶ τοὺς υἱοὺς Ἰούδα ἐν
ἡμέρᾳ ἀπωλείας αὐτῶν , καὶ μὴ μεγαλοῤῥημονῆς ἐν
ἡμέρᾳ θλίψεως ,
13. μηδὲ εἰςέλθῃς εἰς πύλας λαῶν ἐν ἡμέρᾳ πόνων
αὐτῶν, μηδὲ ἐπίδῃς καὶ σὺ τὴν συναγωγὴν αὐτῶν ἐν
ἡμέρᾳ ὀλέθρου αὐτῶν, καὶ μὴ συνεπιθῇ ἐπὶ τὴν δύνα-
μιν αὐτῶν ἐν ἡμέρᾳ ἀπωλείας αὐτῶν,
14. μηδὲ ἐπιστῆς ἐπὶ τὰς διεκβολὰς αὐτῶν , ἐξολο
θρεῦσαι τοὺς ἀνασωζομένους αὐτῶν, μηδὲ συγκλείσῃς
τοὺς φεύγοντας αὐτοῦ ἐν ἡμέρᾳ θλίψεως ,
15. διότι ἐγγὺς ἡμέρα Κυρίου ἐπὶ πάντα τὰ ἔθνη ,
Ὃν τρόπον ἐποίησας , οὕτως ἔσται σοι . Τὸ ἀνταπόδομα
σου ἀνταποδοθήσεται εἰς κεφαλήν σου.
16. Διότι , ὃν τρόπον ἔπιες ἐπὶ τὸ ὄρος τὸ ἅγιόν μου ,
πίονται πάντα τὰ ἔθνη οἶνον · πίονται καὶ καταβήσον-
ται , καὶ ἔσονται καθὼς οὐχ ὑπάρχοντες.
17. Ἐν δὲ τῷ ὄρει Σιὼν ἔσται σωτηρία , καὶ ἔσται
ἅγιον · καὶ κατακληρονομήσουσιν ὁ οἶκος Ἰακὼβ τοὺς
κατακληρονομήσαντας αὐτούς.
18. Καὶ ἔσται ὁ οἶκος Ἰακὼβ πῦρ , ὁ δὲ οἶκος Ἰωσὴφ
φλόξ , ὁ δὲ οἶκος Ἡσαῦ εἰς καλάμην, καὶ ἐκκαυθήσονται
εἰς αὐτοὺς , καὶ καταφάγονται αὐτοὺς , καὶ οὐκ ἔσται
πυροφόρος τῷ οἴκῳ Ἡσαῦ , διότι Κύριος ἐλάλησε.
19. Καὶ κατακληρονομήσουσιν οἱ ἐν Ναγὲβ τὸ ὄρος
τὸ Ἡσαῦ , καὶ οἱ ἐν τῇ Σεφηλὰ τοὺς ἀλλοφύλους. Καὶ
κατακληρονομήσουσι τὸ ὄρος Ἐφραὶμ , καὶ τὸ πεδίον
Σαμαρείας , καὶ Βενιαμὶν, καὶ τὴν Γαλααδίτιν .
20. Καὶ τῆς μετοικεσίας ἡ ἀρχὴ αὕτη τοῖς υἱοῖς
361.
2. Ecce minimum dedi te in gentibus , inhonoratus es tu
valde.
3. Superbia cordis tui elevavit te habitantem in foramini-
bus petrarum : exaltans habitaculum suum , dicens in corde
suo : Quis me detrahet in terram ?
4. Si exaltatus fueris ut aquila , et si inter media sidera
ponas nidum tuum , inde te detraham , dicit Dominus.
5. Si fures introissent ad te , vel latrones per noctem ,
| ubicumque projectus esses ? Nonne furati essent sufficientia
sibi? Et si vindemiatores introissent ad te , nonne reliquis-
sent racemum ?
6. Quomodo investigatus est Esau , et deprehensa sunt
abscondita ejus ?
7. Usque ad terminos dimiserunt te : omnes viri testa-
| menti tui restiterunt tibi , prævaluerunt adversum te viri
pacifici tui , posuerunt insidias subter te , non est intelle-
ctus eis.
8. In die illa , dicit Dominus , perdam sapientes ex Idu-
mæa, et intelligentiam de monte Esau.
9. Et pavebunt pugnatores tui qui de Thæman , ut aufe-
ratur homo de monte Esau ,
10. propter interfectionem, et impietatem fratris tui Ja-
cob, operiet te confusio , et aufereris in æternum.
11. Ex die qua restitisti contra in diebus captivantium
alienigenarum fortitudinem ejus , et alieni ingressi sunt in
portas ejus , et super Jerusalem miserunt sortes , et tu eras
quasi unus ex eis.
12. Et non despicies diem fratris tui in die alienorum ,
et non lætaberis super filios Juda in die perditionis eorum ,
et non magna loqueris in die angustia ,
13. neque ingredieris portas populorum in die laborum
eorum , et non despicies etiam tu congregationem eorum in
| die perditionis eorum , neque simul apponeris fortitudini
eorum in die perditionis eorum ,
14. neque stabis in egressibus eorum , ut interficias eos
| qui salvi fuerint ex eis , neque concludes fugitivos ejus in
die tribulationis.,
15. quia juxta est dies Domini super omnes gentes. Sicut
fecisti , sic erit tibi. Retributio tua reddetur in caput tuum.
16. Quia , quomodo bibisti super montem sanctummeum,
| bibent omnes gentes vinum : bibent et descendent , et
erunt quasi non sint.
17. In monte autem Sion erit salvatio , et erit sanctus : et
| possidebunt domus Jacob eos qui se possederant.
18. Et erit domus Jacob ignis , et domus Joseph flamma,
| domus autem Esau in stipulam , et succendentur in eos , et
devorabunt illos , et non erit frumentarius domui Esau, quia
Dominus locutus est.
19. Et possidebunt qui in Nageb montem Esau , et qui
in Sephela alienigenas. Et possidebunt montem Ephraim ,
et campum Samariæ , et Benjamin , et Galaaditin.
20. Et transmigrationis principium istud filiis Israel,
362 ΙΩΝΑΣ. Κεφ . Α'.

Ἰσραὴλ , γῆ τῶν Χαναναίων ἕως Σαρεπτῶν, καὶ ἡ με- | terra Chananaorum usque Sareptam , et transmigratio Je-
τοικεσία Ἱερουσαλὴμ ἕως Ἐφραθά . Κληρονομήσουσι rusalem usque Ephratha. Possidebunt civitates Nagel :
τὰς πόλεις του Ναγές
21. καὶ ἀναβήσονται ἀνασωζόμενοι ἐξ ὅρους Σιών, 21. et ascendent qui salvi fuerint de monte Sion, ut pu-
τοῦ ἐκδικῆσαι τὸ ὄρος Ἡσαῦ , καὶ ἔσται τῷ Κυρίῳ ἡ | niant montem Esau , et erit Domino regnum.
βασιλεία .

ΙΩΝΑΣ. JONAS .

0001-

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α'. CAPUT I.

1. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου προς Ἰωνᾶν τὸν τοῦ 1. Et factum est verbum Domini ad Jonam filium Ama-
Αμαθί , λέγων. thi , dicens :
2. Ανάστηθι , καὶ πορεύθητι εἰς Νινευὴ τὴν πόλιν 2. Surge , et vade in Ninevem civitatem magnam , et
τὴν μεγάλην, καὶ κήρυξον ἐν αὐτῇ , ὅτι ἀνέβη ἡ κραυγή prædica in ea , quia ascendit clamor malitiae ejus ad me.
τῆς κακίας αὐτῆς πρὸς μέ .
3. Καὶ ἀνέστη Ἰωνᾶς τοῦ φυγεῖν εἰς Θαρσὶς ἐκ προς- 3. Et surrexit Jonas ut fugeret in Tharsis a facie Domini ,
ώπου Κυρίου , καὶ κατέβη εἰς Ἰόππην , καὶ εὗρε πλοῖον et descendit in Joppen , et invenit navem euntem in Thar-
βαδίζον εἰς Θαρσὶς , καὶ ἔδωκε τὸ ναῦλον αὐτοῦ , καὶ sis , deditque naulum suum , et ascendit in eam , ut naviga-
ἀνέβη εἰς αὐτὸ , τοῦ πλεῦσαι μετ᾿ αὐτῶν εἰς Θαρσὶς ἐκ ret cum eis in Tharsis a facie Domini.
προςώπου Κυρίου .
4. Καὶ Κύριος ἐξήγειρε πνεῦμα ἐπὶ τὴν θάλασσαν, 4. Et Dominus suscitavit spiritum in mare , et facta est
καὶ ἐγένετο κλύδων μέγας ἐν τῇ θαλάσσῃ , καὶ τὸ πλοῖον | tempestas magna in mari , et navis periclitabatur conteri.
ἐκινδύνευε τοῦ συντριβῆναι .
5. Καὶ ἐφοβήθησαν οἱ ναυτικοὶ , καὶ ἀνεβόησαν ἕκα 5. Et timuerunt nauta , et clamaverunt unusquisque ad
στος πρὸς τὸν θεὸν αὐτοῦ , καὶ ἐκβολὴν ἐποιήσαντο τῶν deum suum , et jactum fecerunt vasorum quæ erant in navi
σκευῶν τῶν ἐν τῷ πλοίῳ εἰς τὴν θάλασσαν, τοῦ κουφι in mare, ut allevaretur ab eis. Jonas autem descendit in
σθῆναι ἀπ' αὐτῶν . Ἰωνᾶς δὲ κατέβη εἰς τὴν κοίλην ventrem navis , et dormiebat , et stertebat.
τοῦ πλοίου , καὶ ἐκάθευδε , καὶ ἔρεγχε .
6. Καὶ προςῆλθε πρὸς αὐτὸν ὁ πρωρεὺς , καὶ εἶπεν 6. Et accessit ad eum proreta , et dixit ei : Quid tu ster-
αὐτῷ · Τί σὺ ῥέγχεις ; Ανάστα , καὶ ἐπικαλοῦ τὸν θεόν tis ? Surge , et invoca deum tuum , ut salvos faciat nos Deus,
σου , ὅπως διασώσῃ ὁ Θεὸς ἡμᾶς , καὶ οὐ μὴ ἀπολώμεθα . et non pereamus.
7. Καὶ εἶπεν ἕκαστος πρὸς τὸν πλησίον αὐτοῦ · Δεῦτε , 7. Et dixit unusquisque ad proximum suum : Venite ,
βάλωμεν κλήρους , καὶ ἐπιγνῶμεν τίνος ἕνεκεν ἡ κακία | mittamus sortes , et cognoscamus cujus gratia malitia haec
αὕτη ἐστὶν ἐν ἡμῖν. Καὶ ἔβαλον κλήρους , καὶ ἔπεσεν ὁ est super nos. Et miserunt sortes , et cecidit sors super Jo-
κλῆρος ἐπὶ Ἰωνᾶν. nam .
8. Καὶ εἶπον πρὸς αὐτόν · Ἀπάγγειλον ἡμῖν τίς σου 8. Et dixerunt ad eum : Annuntia nobis quod est opus
ἡ ἐργασία ἐστὶ , καὶ πόθεν ἔρχῃ , καὶ ἐκ ποίας χώρας , tuum , et unde venis , et ex qua regione , et ex quo populo
καὶ ἐκ ποίου λαοῦ εἶ σύ; es tu ?
9. Καὶ εἶπε πρὸς αὐτούς · Δοῦλος Κυρίου εἰμὶ ἐγώ , 9. Et dixit ad eos : Servus Domini ego sum , et Dominum
καὶ τὸν Κύριον Θεὸν τοῦ οὐρανοῦ ἐγὼ σέβομαι , ὃς | Deum coeli ego colo , qui fecit mare et aridam.
ἐποίησε τὴν θάλασσαν καὶ τὴν ξηράν.
το. Καὶ ἐφοβήθησαν οἱ ἄνδρες φόβον μέγαν, καὶ 10. Et timuerunt viri timore magno , et dixerunt ad eum :
εἶπαν πρὸς αὐτόν · Τί τοῦτο ἐποίησας ; Διότι ἔγνωσαν Quid hoc fecisti? Cognoverunt enim viri quod a facie Dei
οἱ ἄνδρες ὅτι ἐκ προςώπου Κυρίου ἦν φεύγων, ὅτι ἀπήγ- fugeret , eo quod indicasset eis .
γειλεν αὐτοῖς.
1. Καὶ εἶπαν πρὸς αὐτόν · Τί ποιήσομέν σοι , καὶ 11. Et dixerunt ad eum : Quid tibi faciemus , et quiescet
κοπάσει ἡ θάλασσα ἀφ᾿ ἡμῶν; Ὅτι ἡ θάλασσα ἐπορεύετο mare a nobis? Quia mare ibat et suscitabat magis fluctum.
καὶ ἐξήγειρε μᾶλλον κλύδωνα .
12. Καὶ εἶπεν Ἰωνᾶς πρὸς αὐτούς · Ἄρατέ με , καὶ 12. Et dixit Jonas ad eos : Tollite me , et mittite me in
ἐμβάλετέ με εἰς τὴν θάλασσαν, καὶ κοπάσει ἡ θάλασσα mare , et quiescet mare a vobis. Ego enim novi quod propter
ἀφ᾽ ὑμῶν. Διότι ἔγνωκα ἐγὼ ὅτι δι᾿ ἐμὲ ὁ κλύδων ὁ me fluctus isti magni contra vos sunt.
μέγας οὗτος ἐφ' ὑμᾶς ἐστι .
13. Καὶ παρεβιάζοντο οἱ ἄνδρες τοῦ ἐπιστρέψαι πρὸς 13. Et conabantur viri ut reverterentur ad terram , et non
τὴν γῆν, καὶ οὐκ ἠδύναντο , ὅτι ἡ θάλασσα ἐπορεύετο , poterant , quia mare ibat , et insurgebat magis contra eos,
καὶ ἐξηγείρετο μᾶλλον ἐπ' αὐτούς .
 JONAS . CAP . III. 363

14. Καὶ ἀνεβόησαν πρὸς Κύριον, καὶ εἶπαν · Μηδα-
μῶς , Κύριε · μὴ ἀπολώμεθα ἕνεκεν τῆς ψυχῆς τοῦ ἀν-
θρώπου τούτου , καὶ μὴ δῶς ἐφ' ἡμᾶς αἷμα δίκαιον ·
διότι σὺ , Κύριε , ὃν τρόπον ἐβούλου πεποίηκας.
15. Καὶ ἔλαβον τὸν Ἰωνᾶν, καὶ ἐξέβαλον αὐτὸν εἰς
τὴν θάλασσαν, καὶ ἔστη ἡ θάλασσα ἐκ τοῦ σάλου αὐτῆς .
16. Καὶ ἐφοβήθησαν οἱ ἄνδρες φόβῳ μεγάλῳ τὸν
Κύριον , καὶ ἔθυσαν θυσίαν τῷ Κυρίῳ , καὶ ηὔξαντο τὰς
εὐχάς.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'.
14. Et clamaverunt ad Dominum , et dixerunt : Nequa-
quam , Domine ne pereamus propter animam viri hujus ,
et non des super nos sanguinem justum : tu enim , Domine ,
sicut voluisti fecisti.
15. Et tulerunt Jonam , et miserunt eum in mare , et
stetit mare a commotione sua.
16. Et timuerunt viri timore magno Dominum , et immo-
laverunt hostiam Domino , et voverunt vota,
CAPUT II.

1. Καὶ προςέταξε Κύριος κήτει μεγάλῳ καταπιεῖν
τὸν Ἰωνᾶν · καὶ ἦν Ἰωνᾶς ἐν τῇ κοιλίᾳ τοῦ κήτους |
τρεῖς ἡμέρας καὶ τρεῖς νύκτας .
2. Καὶ προςηύξατο Ἰωνᾶς πρὸς Κύριον τὸν Θεὸν αὐτ
τοῦ ἐκ τῆς κοιλίας τοῦ κήτους ,
3. καὶ εἶπεν · Ἐβόησα ἐν θλίψει μου προς Κύριον
τὸν Θεόν μου , καὶ εἰςήκουσέ μου · ἐκ κοιλίας ᾅδου |
κραυγῆς μου , ἤκουσας φωνῆς μου ,
4. ἀπέῤῥιψάς με εἰς βάθη καρδίας θαλάσσης , καὶ
ποταμοὶ ἐκύκλωσάν με , πάντες οἱ μετεωρισμοί σου καὶ |
τὰ κύματά σου ἐπ' ἐμὲ διῆλθον.
5. Καὶ ἐγὼ εἶπα· Ἀπῶσμαι ἐξ ὀφθαλμῶν σου · ἄρα
προςθήσω τοῦ ἐπιβλέψαι με πρὸς ναὸν τὸν ἅγιόν σου ;
6. Περιεχύθη μοι ὕδωρ ἕως ψυχῆς , ἄβυσσος ἐκύ-
κλωσέ με ἐσχάτη , ἔδυ ἡ κεφαλή μου
7. εἰς σχισμὰς ὀρέων, κατέβην εἰς γῆν ἧς οἱ μοχλοὶ
αὐτῆς κάτοχοι αἰώνιοι . Καὶ ἀναβήτω φθορὰ ζωῆς μου,
Κύριε ὁ Θεός μου.
8. Ἐν τῷ ἐκλείπειν ἀπ᾿ ἐμοῦ τὴν ψυχήν μου , τοῦ
Κυρίου ἐμνήσθην, καὶ ἔλθοι πρὸς σὲ ἡ προσευχή μου |
εἰς ναὸν τὸν ἅγιόν σου.
9. Φυλασσόμενοι μάταια καὶ ψευδῆ ἔλεος αὐτῶν
ἐγκατέλιπον·
10. ἐγὼ δὲ μετὰ φωνῆς αἰνέσεως καὶ ἐξομολογή
σεως θύσω σοι , ὅσα ηὐξάμην ἀποδώσω σοι σωτηρίου |
τῷ Κυρίῳ .
1. Καὶ προςετάγη ἀπὸ Κυρίου τῷ κήτει , καὶ ἐξέ
βαλε τὸν Ἰωνᾶν ἐπὶ τὴν ξηράν.
1. et praecepit Dominus ceto magno devorare Jonam :
Et erat Jonas in ventre ceti tribus diebus et tribus nocti-
bus.
2. Et oravit Jonas ad Dominum Deum suum de utero
piscis ,
3. et dixit : Clamavi iu tribulatione mea ad Dominum
Deum meum , et exaudivit me : de ventre inferi clamoris
mei , audisti vocem meam ,
4. projecisti me in profunda cordis maris , et flumina me
circumdederunt , omnes elevationes tuae et fluctus tui super
me transierunt .
5. Et ego dixi : Abjectus sum ex oculis tuis : putasne
addam ut videam templum sanctum tuum ?
6. Circumfusa est mihi aqua usque ad animam , abyssus
vallavit me novissima , intravit caput meum
7. in scissuras montium , descendi in terram cujus vectes
ejus sunt retinacula sempiterna. Et ascendat corruptio vitæ
meæ , Domine Deus meus .
8. Cum deficeret ex me anima mea , Domini recordatus
sum , et veniat ad te oratio mea in templum sanctum tuum .
9. Qui custodiunt vana et mendacia misericordiam suam
reliquerunt :
10. ego autem cum voce laudis et confessionis immolabo
tibi, quæcumque vovi reddam tibi salutaris Domino.
11. Et a Domino praeceptum est ceto , et ejecit Jonam su-
per siccam.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'. CAPUT III .

1. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς Ἰωνᾶν ἐκ δευτέ 1. Et factus est sermo Domini ad Jonam secundo , di-
ρου, λέγων · cens :
2. Ανάστηθι , πορεύθητι εἰς Νινευὴ τὴν πόλιν τὴν 2. Surge , vade in Nineven civitatem magnam , et prae-
μεγάλην, καὶ κήρυξον ἐν αὐτῇ κατὰ τὸ κήρυγμα τὸ ἔμ- dica in ea juxta praedicationem priorem quam ego locutus
προσθεν δὃ ἐγὼ ἐλάλησα πρὸς σέ . sum ad te.
3. Καὶ ἀνέστη Ἰωνᾶς , καὶ ἐπορεύθη εἰς Νινευή , και 3. Et surrexit Jonas , et abiit in Nineven , sicut ei locutus
θὰ ἐλάλησε Κύριος. Ἡ δὲ Νινευὴ ἦν πόλις μεγάλη τῷ fuerat Dominus. Erat autem Nineve civitas magna Deo,
Θεῷ , ὡςεὶ πορείας ὁδοῦ τριῶν ἡμερῶν. quasi itinere viæ dierum trium.
4. Καὶ ἤρξατο Ἰωνᾶς τοῦ εἰςελθεῖν εἰς τὴν πόλιν , 4. Et coepit Jonas ingredi in civitatem , quasi itinere diei
ὡςεὶ πορείαν ἡμέρας μιᾶς · καὶ ἐκήρυξε , καὶ εἶπεν · Ἔτι | unius : et prædicavit , et dixit : Adhuc tres dies , et Nineve
τρεῖς ἡμέραι , καὶ Νινευὴ καταστραφήσεται. subvertetur.
5. Καὶ ἐπίστευσαν οἱ ἄνδρες Νινευὴ τῷ Θεῷ , καὶ 5. Et crediderunt viri Nineve Deo , et prædicaverunt
ἐκήρυξαν νηστείαν, καὶ ἐνεδύσαντο σάκκους ἀπὸ μεγά- jejunium , et vestiti sunt saccis a magno eorum usque ad
λου αὐτῶν ἕως μικροῦ αὐτῶν. parvum eorum.
6. Καὶ ἤγγισεν ὁ λόγος πρὸς τὸν βασιλέα τῆς Νινευή , 6. Et appropinquavit sermo ad regem Nineve , et surrexit
καὶ ἐξανέστη ἀπὸ τοῦ θρόνου αὐτοῦ , καὶ περιείλατο τὴν de throno suo , et abstulit stolam suam a se , et coopertus
στολὴν αὐτοῦ ἀφ' ἑαυτοῦ, καὶ περιεβάλετο σάκκον, καὶ est sacco , et sedit in cinere.
ἐκάθισεν ἐπὶ σποδοῦ.
364 ΙΩΝΑΣ. Κεφ. Δ'.

7. Καὶ ἐκηρύχθη καὶ ἐῤῥέθη ἐν τῇ Νινευὴ παρὰ 7. Et prædicatum est et dictum est in Nineve a rege et a
τοῦ βασιλέως καὶ παρὰ τῶν μεγιστάνων αὐτοῦ, λέγων · magnatibus ejus , dicendo : Homines et jumenta et boves et
Οἱ ἄνθρωποι καὶ τὰ κτήνη καὶ οἱ βόες καὶ τὰ πρόβατα oves non gustent quicquam nec pascantur, et aquam non
μὴ γευσάσθωσαν μηδὲ νεμέσθωσαν, μηδὲ ὕδωρ πιέ- | bibant.
τωσαν.
8. Καὶ περιεβάλλοντο σάκκους οἱ ἄνθρωποι καὶ τὰ 8. Et cooperti sunt saccis homines et jumenta , et clama-
κτήνη , καὶ ἀνεβόησαν πρὸς τὸν Θεὸν ἐκτενῶς . Καὶ verunt ad Deum vehementer. Et reversi sunt unusquisque
ἀπέστρεψαν ἕκαστος ἀπὸ τῆς ὁδοῦ αὐτῶν τῆς πονηρᾶς, de via sua mala , et ab iniquitate quæ erat in manibus
καὶ ἀπὸ τῆς ἀδικίας τῆς ἐν χερσὶν αὐτῶν, λέγοντες · eorum , dicentes :
9. Τίς οἶδεν εἰ μετανοήσει ὁ Θεὸς, καὶ ἀποστρέψει 9. Quis scit si poeniteat Deum , et avertatur ab ira furo-
ἐξ ὀργῆς θυμοῦ αὐτοῦ , καὶ οὐ μὴ ἀπολώμεθα ; ris sui , et non pereamus?
το. Καὶ εἶδεν ὁ Θεὸς τὰ ἔργα αὐτῶν, ὅτι ἀπέστρεψαν 10. Et vidit Deus opera eorum , quoniam reversi sunt
ἀπὸ τῶν ὁδῶν αὐτῶν τῶν πονηρῶν · καὶ μετενόησεν ὁ de viis suis malis : et egit poenitentiam Deus super malitia
Θεὸς ἐπὶ τῇ κακία ᾗ ἐλάλησε τοῦ ποιῆσαι αὐτοῖς , καὶ quam locutus fuerat ut faceret eis , et non fecit.
οὐκ ἐποίησε .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ'. CAPUT IV.

1. Καὶ ἐλυπήθη Ἰωνᾶς λύπην μεγάλην, καὶ συνε 1. Et contristatus est Jonas tristitia magna , et confusus
χύθη , est ,
2. καὶ προςηύξατο πρὸς Κύριον , καὶ εἶπεν · Κύριε , 2. oravitque ad Dominum , et ait : O Domine , nonne
οὐχ οὗτοι οἱ λόγοι μου, ἔτι ὄντος μου ἐν τῇ γῇ μου; Διά | isti sunt sermones mei , cum adhuc essem in terra mea ?
τοῦτο προέφθασα τοῦ φυγεῖν εἰς Θαρσίς , διότι ἔγνων | Propterea præoccupavi fugere in Tharsis , quia sciebam
ὅτι σὺ ἐλεήμων καὶ οἰκτίρμων, μακρόθυμος καὶ πολυέ- quod tu misericors et miserator , patiens et multa misera-
λεος , καὶ μετανοῶν ἐπὶ ταῖς κακίαις. tionis , et agens pœnitentiam super malitiis.
3. Καὶ νῦν, δέσποτα Κύριε , λάβε τὴν ψυχήν μου 3. Et nunc , dominator Domine , tolle animam meam a
ἀπ' ἐμοῦ , ὅτι καλὸν τὸ ἀποθανεῖν με ἢ ζῆν με. me , quia melius est mihi mori quam vivere.
4. Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς Ἰωνᾶν · Εἰ σφόδρα λελύπη- 4. Et dixit Dominus ad Jonam : Si vehementer contri-
σαι σύ; status es tu ?
6. Καὶ ἐξῆλθεν Ἰωνᾶς ἐκ τῆς πόλεως , καὶ ἐκάθισεν 5. Et egressus est Jonas de civitate , et sedit contra civi-
ἀπέναντι τῆς πόλεως · καὶ ἐποίησεν αὐτῷ ἐκεῖ σκηνὴν, tatem : et fecit sibi tabernaculum ibi , et sedebat subter
καὶ ἐκάθητο ὑποκάτω αὐτῆς , ἕως οὗ ἀπίδῃ τί ἔσται τῇ | illud , donec videret quid esset civitati.
πόλει.
6. Καὶ προςέταξε Κύριος ὁ Θεὸς κολοκύνθη , καὶ 6. Et præcepit Dominus Deus cucurbita , et ascendit
ἀνέβη ὑπὲρ κεφαλῆς τοῦ Ἰωνᾶ , τοῦ εἶναι σκιὰν ὑπερ- super caput Jonæ , ut esset umbraculum super caput ejus ,
άνω τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ , τοῦ σκιάζειν αὐτῷ ἀπὸ τῶν ut protegeret eum a suis malis. Lætatusque est Jonas super
κακῶν αὐτοῦ. Καὶ ἐχάρη Ἰωνᾶς ἐπὶ τῇ κολοκύνθῃ χα- | cucurbita gaudio magno .
ρὰν μεγάλην.
7. Καὶ προςέταξεν ὁ Θεὸς σκώληκι ἑωθινῇ τῇ ἐπαύ- 7. Et præcepit Deus vermi mane in crastinum , et per-
ριον, καὶ ἐπάταξε τὴν κολόκυνθαν, καὶ ἀπεξηράνθη . cussit cucurbitam , et arefacta est.
8. Καὶ ἐγένετο , ἅμα τῷ ἀνατεῖλαι τὸν ἥλιον , καὶ 8. Et factum est, simul atque exortus est sol , et præcepit
προςέταξεν ὁ Θεὸς πνεύματι καύσωνι , συγκαίοντι , καὶ Deus spiritui ardenti , urenti , et percussit sol super caput
ἐπάταξεν ὁ ἥλιος ἐπὶ τὴν κεφαλὴν τοῦ Ἰωνᾶ , καὶ ὠλι- Jonæ , et angustiatus est , et tæduit eum animæ suæ, et
γοψύχησε, καὶ ἀπελέγετο τὴν ψυχὴν αὐτοῦ , καὶ εἶπε · dixit : Melius est mihi mori quam vivere.
Καλόν μοι ἀποθανεῖν με ἢ ζῆν.
9. Καὶ εἶπεν ὁ Θεὸς πρὸς Ἰωνᾶν : Εἰ σφόδρα λελύ 9. Et dixit Deus ad Jonam : Si valde contristatus es tu
πησαι σὺ ἐπὶ τῇ κολοκύνθη ; Καὶ εἶπε · Σφόδρα λελύ- - super cucurbita ? Et ait : Valde contristatus sum ego usque
πημαι ἐγὼ ἕως θανάτου. ad mortem.
10. Καὶ εἶπε Κύριος · Σὺ ἐφείσω ὑπὲρ τῆς κολοκύν 10. Et dixit Dominus : Tu pepercisti super cucurbita ,
θης , ὑπὲρ ἧς οὐκ ἐκακοπάθησας ἐπ ' αὐτὴν, καὶ οὐδὲ pro qua non laborasti super eam , neque nutristi eam , quae
ἐξέθρεψας αὐτὴν, ἢ ἐγενήθη ὑπὸ νύκτα , καὶ ὑπὸ νύκτα | nata est sub noctem , et sub noctem periit :
ἀπώλετο·
ΙΙ. ἐγὼ δὲ οὐ φείσομαι ὑπὲρ Νινευὴ τῆς πόλεως 11. ego autem non parcam super Nineve civitate magna ,
τῆς μεγάλης , ἐν ᾗ κατοικοῦσι πλείους ἢ δώδεκα μυριά- in qua habitant plures quam centum viginti millia homi-
δες ἀνθρώπων, οἵτινες οὐκ ἔγνωσαν δεξιὰν αὐτῶν ἢ num , qui non noverunt dextram suam et sinistram suam ,
ἀριστερὰν αὐτῶν , καὶ κτήνη πολλά; et pecora multa?
 NAUM. CAP. II.' 365

ΝΑΟΥΜ . NAUM .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α'. CAPUT I.

1. Λῆμμα Νινευή , βιβλίον δράσεως Ναούμ τοῦ Ἐλ 1. Assumptio Nineve , libri visionis Naum Elcesæi.
κεσαίου .
2. Θεὸς ζηλωτὴς , καὶ ἐκδικῶν Κύριος , ἐκδικῶν Κύ- 2. Deus aemulator, et ulciscens Dominus , ulciscens Do-
ριος μετὰ θυμοῦ , ἐκδικῶν Κύριος τοὺς ὑπεναντίους αὐτ minus cum furore , ulciscens Dominus adversarios suos , et
τοῦ , καὶ ἐξαίρων αὐτὸς τοὺς ἐχθροὺς αὐτοῦ. tollens ipse inimicos suos.
3. Κύριος μακρόθυμος , καὶ μεγάλη ἡ ἰσχὺς αὐτοῦ , 3. Dominus longanimis , et magna fortitudo ejus , et
καὶ ἀθῶον οὐκ ἀθωώσει Κύριος. Ἐν συντελείᾳ , καὶ ἐν innocentem non faciet innocentem Dominus. In consumma-
συσσεισμῷ ἡ ὁδὸς αὐτοῦ , καὶ νεφέλαι κονιορτός ποδῶν tione , et in commotione via ejus , et nubes pulvis pedum
αὐτοῦ . ejus.
4. Ἀπειλῶν θαλάσσῃ , καὶ ξηραίνων αὐτὴν , καὶ 4. Increpans mare , et exsiccans illud , et omnia flumina
πάντας τοὺς ποταμοὺς ἐξερημῶν . Ωλιγώθη ἡ Βασανί- ad desertum perducens . Imminuta est Basanitis , et Carme
τις , καὶ ὁ Κάρμηλος , καὶ τὰ ἐξανθοῦντα τοῦ Λιβάνου | lus , et quæ forebant Libani defecerunt.
ἐξέλιπε.
5. Τὰ ὄρη ἐσείσθησαν ἀπ' αὐτοῦ , καὶ οἱ βουνοὶ ἐσα- 5. Montes commoti sunt ab eo , et colles concussi sunt :
λεύθησαν· καὶ ἀνεστάλη ἡ γῆ ἀπὸ προςώπου αὐτοῦ ἡ . et contracta est terra a facie ejus universa , et omnes qui
σύμπασα , καὶ πάντες οἱ κατοικοῦντες ἐν αὐτῇ . habitant in ea.
6. Ἀπὸ προςώπου ὀργῆς αὐτοῦ τίς ὑποστήσεται ; 6. A facie iræ ejus quis sustinebit ? et quis resistet in ira
καὶ τίς ἀντιστήσεται ἐν ὀργῇ θυμοῦ αὐτοῦ ; Ὁ θυμὸς | furoris ejus ? Furor ejus consumit principatus , et petrae
αὐτοῦ τήκει ἀρχὰς , καὶ αἱ πέτραι διεθρύβησαν ἀπ' contritae sunt ab eo.
αὐτοῦ.
7. Χρηστὸς Κύριος τοῖς ὑπομένουσιν αὐτὸν ἐν ἡμέ 7. Suavis Dominus exspectantibus eum in die tribulatio-
ρα θλίψεως , καὶ γινώσκων τοὺς εὐλαβουμένους αὐτόν . nis , et cognoscens timentes se.
8. Καὶ ἐν κατακλυσμῷ πορείας συντέλειαν ποιήσε 8. Et in diluvio transeunte consummationem faciet :
ται · τοὺς ἐπεγειρομένους καὶ τοὺς ἐχθροὺς αὐτοῦ διώ- | consurgentes et inimicos ejus persequentur tenebra .
ξεται σκότος.
9. Τί λογίζεσθε ἐπὶ τὸν Κύριον ; Συντέλειαν αὐτὸς 9. Quid cogitatis contra Dominum ? Consummationem
ποιήσεται , οὐκ ἐκδικήσει δὶς ἐπιτοαυτὸ ἐν θλίψει . ipse faciet , non vindicabit bis in idipsum in tribulatione.
10. Ὅτι ἕως θεμελίου αὐτοῦ χερσωθήσεται , καὶ ὡς 10. Quia usque ad fundamentum suum redigetur in ve-
σμίλαξ περιπλεκομένη βρωθήσεται , καὶ ὡς καλάμη pres , et quasi volvola circumdata comedetur, et quasi sti-
ξηρασίας μεστή. pula ariditate plena.
1. Ἐκ σοῦ ἐξελεύσεται λογισμὸς κατὰ τοῦ Κυρίου , 11. Ex te exibit cogitatio contra Dominum, pessima, cogi-
πονηρὰ , βουλευόμενος ἐναντία . tans contraria.
12. Τάδε λέγει Κύριος κατάρχων ὑδάτων πολλῶν , 12. Haec dicit Dominus imperans aquis multis , et sic
καὶ οὕτως διασταλήσονται , καὶ ἡ ἀκοή σου οὐκ ἐνα- dividentur, et auditus tuus non audietur amplius.
κουσθήσεται ἔτι .
13. Καὶ νῦν συντρίψω τὴν ῥάβδον αὐτοῦ ἀπὸ σοῦ , 13. Et nunc conteram virgam ejus a te , et vincula dis-
καὶ τοὺς δεσμοὺς διαῤῥήξω. rumpam.
14. Καὶ ἐντελεῖται περὶ σοῦ Κύριος , οὐ σπαρήσεται 14. Et praecipiet de te Dominus , non seminabitur ex
ἐκ τοῦ ὀνόματός σου ἔτι · ἐξ οἴκου Θεοῦ σου ἐξολοθρεύ- . nomine tuo amplius : de domo Dei tui disperdam sculpti-
σω τὰ γλυπτὰ καὶ χωνευτὰ , θήσομαι ταφήν σου , ὅτι | lia et conflatilia , ponam sepulcrum tuum , quia veloces :
ταχεῖς·
15. ἰδοὺ ἐπὶ τὰ ὄρη οἱ πόδες εὐαγγελιζομένου , καὶ 15. ecce super montes pedes evangelizantis , et annun-
ἀπαγγέλλοντος εἰρήνην. Ἑόρταζε , Ἰούδα , τὰς ἑορτάς | tiantis pacem. Celebra , Juda , festivitates tuas , redde vola
σου , ἀπόδος τὰς εὐχάς σου , διότι οὐ μὴ προςθήσωσιν tua , quia nequaquam apponent ultra transire per te in
ἔτι τοῦ διελθεῖν διὰ σοῦ εἰς παλαίωσιν. Συντετέλεσται vetustatem. Consummatus est , sublatus est ,
ἐξῆρται ,

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'. CAPUT II.

1. ἀνέβη ἐμφυσῶν εἰς πρόςωπόν σου , ἐξαιρούμενος 1. ascendit insuflans in faciem tuam , eruens de tribula-
ἐκ θλίψεως . Σκόπευσον ὁδὸν, κράτησον ὀσφύος , ἄνδρι | tione. Contemplare viam , tene lumbum , confortare robore
σαι τῇ ἰσχύϊ σφόδρα valde :
2. διότι ἀπέστρεψε Κύριος τὴν ὕβριν Ἰακὼβ καθὼς 2. quoniam avertit Dominus contumeliam Jacob sicut
3GG ΝΑΟΥΜ . Κεφ. Γ' .
ὕβριν τοῦ Ἰσραὴλ , διότι ἐκτινάσσοντες ἐξετίναξαν αὐτ
τοὺς , καὶ τὰ κλήματα αὐτῶν διέφθειραν .
3. Όπλα δυναστείας αὐτῶν ἐξ ἀνθρώπων, ἄνδρας
δυνατοὺς ἐμπαίζοντας ἐν πυρί · αἱ ἡνίαι τῶν ἁρμάτων
αὐτῶν ἐν ἡμέρᾳ ἑτοιμασίας αὐτοῦ , καὶ οἱ ἱππεῖς θορυ- |
βηθήσονται
4. ἐν ταῖς ὁδοῖς , καὶ συγχυθήσονται τὰ ἅρματα , καὶ
συμπλακήσονται ἐν ταῖς πλατείαις. Ἡ ὅρασις αὐτῶν
ὡς λαμπάδες πυρὸς , καὶ ὡς ἀστραπαὶ διατρέχουσαι .
5. Καὶ μνησθήσονται οἱ μεγιστάνες αὐτῶν, καὶ φεύ-
ξονται ἡμέρας , καὶ ἀσθενήσουσιν ἐν τῇ πορείᾳ αὐτῶν ,
καὶ σπεύσουσιν ἐπὶ τὰ τείχη αὐτῆς , καὶ ἑτοιμάσουσι |
τὰς προφυλακὰς αὐτῶν.
6. Πύλαι τῶν πόλεων διηνοίχθησαν , καὶ τὰ βασίλεια
διέπεσε ,
7. καὶ ἡ ὑπόστασις ἀπεκαλύφθη , καὶ αὕτη ἀνέβαινε .
Καὶ αἱ δοῦλαι αὐτῆς ἤγοντο , καθὼς περιστεραὶ φθεγ- |
γόμεναι ἐν καρδίαις αὐτῶν.
8. Καὶ Νινευὴ ὡς κολυμβήθρα ὕδατος τὰ ὕδατα αὐ-
τῆς , καὶ αὐτοὶ φεύγοντες οὐκ ἔστησαν , καὶ οὐκ ἦν ὁ
ἐπιβλέπων.
9. Διήρπαζον τὸ ἀργύριον, διήρπαζον τὸ χρυσίον,
καὶ οὐκ ἦν πέρας τοῦ κόσμου αὐτῆς · βεβάρυνται ἐπὶ
πάντα τὰ σκεύη τὰ ἐπιθυμητὰ αὐτῆς.
10. Ἐκτιναγμὸς , καὶ ἀνατιναγμὸς, καὶ ἐκβρασμὸς ,
καὶ καρδίας θραυσμὸς , καὶ ὑπόλυσις γονάτων, καὶ
ὠδῖνες ἐπὶ πᾶσαν ὀσφύν· καὶ τὸ πρόςωπον πάντων ὡς |
πρόςκαυμα χύτρας.
1. Ποῦ ἐστι τὸ κατοικητήριον τῶν λεόντων , καὶ ἡ
νομὴ ἡ οὖσα τοῖς σκύμνοις ; Ποῦ ἐπορεύθη λέων, τοῦ
εἰςελθεῖν ἐκεῖ σκύμνον λέοντος , καὶ οὐκ ἦν ὁ ἐκφοβῶν ;
12. Λέων ἥρπασε τὰ ἱκανὰ τοῖς σκύμνοις αὐτοῦ, καὶ
ἀπέπνιξε τοῖς λέουσιν αὐτοῦ , καὶ ἔπλησε θήρας νοσ
σιὰν αὐτοῦ , καὶ τὸ κατοικητήριον αὐτοῦ ἁρπαγῆς .
13. Ἰδοὺ ἐγὼ ἐπὶ σὲ , λέγει Κύριος παντοκράτωρ ,
καὶ ἐκκαύσω ἐν καπνῷ πλῆθός σου , καὶ τοὺς λέοντας |
σου καταφάγεται ῥομφαία , καὶ ἐξολοθρεύσω ἐκ τῆς γῆς |
τὴν θήραν σου , καὶ οὐ μὴ ἀκουσθῇ οὐκέτι τὰ ἔργα |
σου.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ '.
1. Ὦ πόλις αἱμάτων, ὅλη ψευδὴς , ἀδικίας πλήρης,
οὐ ψηλαφηθήσεται θήρα.
2. Φωνὴ μαστίγων, καὶ φωνὴ σεισμοῦ τροχῶν, καὶ
ἵππου διώκοντος , καὶ ἅρματος ἀναβράσσοντος , καὶ ἱπ-
πέως ἀναβαίνοντος ,
3. καὶ στιλβούσης ῥομφαίας , καὶ ἐξαστραπτόντων
ὅπλων, καὶ πλήθους τραυματιῶν, καὶ βαρείας πτώσεως· |
καὶ οὐκ ἦν πέρας τοῖς ἔθνεσιν αὐτῆς , καὶ ἀσθενήσουσιν ¦
ἐν τοῖς σώμασιν αὐτῶν ἀπὸ πλήθους πορνείας.
4. Πόρνη καλὴ καὶ ἐπίχαρις , ἡγουμένη φαρμάκων,
ἡ πωλοῦσα ἔθνη ἐν τῇ πορνείᾳ αὐτῆς , καὶ λαοὺς ἐν τοῖς
φαρμάκοις αὐτῆς.
5. Ἰδοὺ ἐγὼ ἐπὶ σὲ , λέγει Κύριος ὁ Θεὸς ὁ παντο-
κράτωρ , καὶ ἀποκαλύψω τὰ ὀπίσω σου ἐπὶ τὸ πρόςω- .
πόν σου , καὶ δείξω ἔθνεσι τὴν αἰσχύνην σου , καὶ βασι-
λείαις τὴν ἀτιμίαν σου .
6. Καὶ ἐπιῤῥίψω ἐπὶ σὲ βδελυγμὸν κατὰ τὰς ἀκα-
θαρσίας σου , καὶ θήσομαί σε εἰς παράδειγμα .
contumeliam Israel , quia excutientes excusserunt eos , et
propagines eorum corruperunt.
3. Arma potentiæ eorum ex hominibus , viros fortes il-
ludentes in igne : habenæ curruum eorum in die præpara-
tionis ejus , et equites timebunt
4. in viis , et confundentur currus , et collidentur in pla-
teis. Aspectus eorum quasi lampades ignis , et quasi ful-
gura discurrentia.
5. Et commemorabuntur optimates eorum , et fugient
die , et infirmabuntur in itinere suo, et festinabunt ad mu-
ros ejus , et praeparabunt propugnacula sua.
6. Porta civitatum apertae sunt , et regalia conciderunt ,
7. et substantia revelata est , et ipsa ascendebat. Et an-
cillae ejus ducebantur, sicut columba loquentes in cordibus
suis. ·
8. Et Nineve sicut piscina aquæ aquæ ejus , et ipsi fu-
gientes non steterunt , et non erat qui respiceret .
9. Diripiebant argentum, diripiebant aurum , et non erat
finis ornamenti ejus : aggravati sunt super omnia vasa de-
siderabilia ejus.
10. Excussio , et rediscussio , et ebullitio , et cordis con-
fractio , et dissolutio genuum , et dolores super omnem
lumbum : et facies omnium sicut adustio olla .
11. Ubi est habitaculum leonum , et pascua quæ erat
catulis leonum ? Quo ivit leo , ut ingrederetur illuc catulus
leonis , et non est qui exterreat?
12. Leo rapuit sufficientia catulis suis , et suffocavit leo-
nibus suis , et implevit præda nidum suum , et habitaculum
suum rapina.
13. Ecce ego ad te , dicit Dominus omnipotens , et suc-
cendam in fumo multitudinem tuam , et leones tuos come-
det gladius , et auferam de terra praedam tuam , et non
audientur ultra opera tua.
CAPUT III.
1. Ο civitas sanguinum , tota mendax , iniquitate plena ,
non contrectabitur venatio.
2. Vox flagellorum , et vox commotionis rotarum , et
equi persequentis , et currus ferventis , et equitis ascen
dentis ,
3. et splendentis gladii , et fulgentium armorum , et mul-
titudinis vulneratorum et gravis ruina : et non fuit finis
gentibus ejus , et infirmabuntur in corporibus suis a mul-
titudine fornicationis.
4. Meretrix speciosa et grala , dux maleficiorum , qua
vendit gentes in fornicatione sua , et populos in maleficiis
suis.
5. Ecce ego ad te, dicit Dominus Deus omnipotens, et dis
cooperiam posteriora tua super faciem tuam , et ostendam
gentibus confusioem tuam ; et regnis ignominiam tuam ,
6. Et projiciam super te abominationem secundum im-
munditias tuas , et ponam te in exemplum.
 AMBACUM. CAP . I. 367

7. Καὶ ἔσται , πᾶς ὁ ὁρῶν σε καταβήσεται ἀπὸ σοῦ , 7. Et erit , omnis qui viderit te descendet a te , et dicet :
καὶ ἐρεῖ· Διελαία Νινευή , τίς στενάξει αὐτήν ; Πόθεν | Misera Nineve , quis gemet eam? Unde quaeram consolatio-
ζητήσω παράκλησιν αὐτῇ ; nem illi?
8. Ετοιμάσαι μερίδα , ἁρμόσαι χορδὴν , ἑτοιμάσαι 8. Parare partem , aptare chordam , parare partem Am-
μερίδα Ἀμμών· ἡ κατοικοῦσα ἐν ποταμοῖς , ὕδωρ κύ mon : quæ habitas fluminibus , aqua in circuitu ejus , cujus
κλῳ αὐτῆς , ἧς ἡ ἀρχὴ θάλασσα , καὶ ὕδωρ τὰ τείχη principium mare est , et aqua muri ejus ,
αὐτῆς ,
9. καὶ Αἰθιοπία ἰσχὺς αὐτῆς, καὶ Αἴγυπτος , καὶ 9. et Æthiopia fortitudo ejus , et Ægyptus , et non stetit
οὐκ ἔστη πέρας τῆς φυγῆς. Καὶ Λίβυες ἐγένοντο βοηθοί | finis fuga . Et Libyes facti sunt auxiliatores illius :
αὐτῆς·
10. καὶ αὐτὴ εἰς μετοικεσίαν πορεύσεται αἰχμάλω 10. et ipsa in transmigrationem ibit captiva , et parvulos
τος , καὶ τὰ νήπια αὐτῆς ἐδαφιοῦσιν ἐπ᾿ ἀρχὰς πασῶν [ ejus allident in principiis omnium viarum ejus , et super
τῶν ὁδῶν αὐτῆς , καὶ ἐπὶ πάντα τὰ ἔνδοξα αὐτῆς βα- omnia inclyta ejus mittent sortes : et universi optimates
λοῦσι κλήρους · καὶ πάντες οἱ μεγιστᾶνες αὐτῆς δεθή- ejus alligabuntur compedibus.
σονται χειροπέδαις.
11. Καὶ σὺ μεθυσθήσῃ , καὶ ἔσῃ ὑπερεωραμένη , καὶ 11. Et tu inebriaberis , et eris despecta , et tu quæres
σὺ ζητήσεις σεαυτῇ στάσιν ἐξ ἐχθρῶν. tibi stationem ab inimicis.
12. Πάντα τὰ ὀχυρώματά σου συκαΐ σκοποὺς ἔχου- 12. Omnes munitiones tuae ficus quae scopos habent :
σαι · ἐὰν σαλευθῶσι , πεσοῦνται εἰς στόμα ἔσθοντος. si commotæ fuerint , cadent in os comedentis.
13. Ἰδοὺ ὁ λαός σου ὡς γυναῖκες ἐν σοί · τοῖς ἐχθροῖς 13. Ecce populus tuus quasi mulieres in te : inimicis
σου ἀνοιγόμεναι ἀνοιχθήσονται πύλαι τῆς γῆς σου , tuis aperiendo aperientur portæ terræ tuæ , comedet ignis
καταφάγεται πῦρ τοὺς μοχλούς σου. vectes tuos .
14. ὕδωρ περιοχῆς ἐπίσπασαι σεαυτῇ , καὶ κατα 14. Aquam obsidionis hauri tibi , et obtine munitiones
κράτησοι τῶν ὀχυρωμάτων σου · ἔμβηθι εἰς πηλὸν, καὶ tuas : ingredere in lutum , et conculcare in paleis , obtine
συμπατήθητι ἐν ἀγύροις , κατακράτησον ὑπὲρ πλίνθον . | super laterem.
15. Ἐκεῖ καταφάγεται σε πῦρ, ἐξολοθρεύσει σε δομ 15. Ibi comedet te ignis , disperdet te gladius , comedet
φαία , καταφάγεται σε ὡς ἀκρὶς , καὶ βαρυνθήσῃ ὡς te quasi locusta , et aggravaberis quasi bruchus .
βροῦχος.
16. Ἐπλήθυνας τὰς ἐμπορίας σου ὑπὲρ τὰ ἄστρα 16. Multiplicasti negotiationes tuas super stellas coli :
τοῦ οὐρανοῦ · βροῦχος ὥρμησε , καὶ ἐξεπετάσθη . bruchus irruit , et evolavit.
17. Ἐξήλατο ὡς ἀττέλεβος ὁ συμμικτός σου , ὡς 17. Exsiliit quasi attelabus commistus tuus , sicut lo-
ἀκρὶς ἐπιβεβηκυῖα ἐπὶ φραγμὸν ἐν ἡμέρᾳ πάγους. Ο | custa quæ ascendit super sepem in die gelus. Sol ortus est,
ἥλιος ἀνέτειλε , καὶ ἀφήλατο , καὶ οὐκ ἔγνω τὸν τόπον et exsilivit , et non cognovit locum suum. Væ ipsis !
αὐτῆς. Οὐαὶ αὐτοῖς.
18. Ἐνύσταξαν οἱ ποιμένες σου , βασιλεὺς Ασσύριος 18. Dormitaverunt pastores tui , rex Assyrius consopivit
· ἐκοίμισε τοὺς δυνάστας σου , ἀπῇρεν ὁ λαός σου ἐπὶ τὰ fortes tuos , abiit populus tuus super montes , et non erat
ὄρη , καὶ οὐκ ἦν ὁ ἐκδεχόμενος . qui susciperet.
19. Οὐκ ἔστιν ἴασις τῇ συντριβή σου , ἐφλέγμανεν 19. Non est sanatio contritioni tuae , intumuit plaga tua,
ἡ πληγή σου , πάντες οἱ ἀκούοντες τὴν ἀγγελίαν σου | omnes qui audierint nuntium tuum plaudent manibus super
κροτήσουσι χεῖρας ἐπὶ σέ · διότι ἐπὶ τίνα οὐκ ἐπῆλθεν | te : quia super quem non supervenit malitia tua semper !
ἡ κακία σου διαπαντός ;

ΑΜΒΑΚΟΥΜ . AMBACUM .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α'. CAPUT I.

1. Τὸ λῆμμα ὃ εἶδεν Ἀμβακούμ ὁ προφήτης . 1. Assumptio quam vidit Ambacum propheta.

2. Εως τίνος , Κύριε , κεκράξομαι , καὶ οὐ μὴ εἰςα- 2. Usquequo , Domine , clamabo , et non exaudies ? voci-
κούσεις; βοήσομαι πρὸς σὲ ἀδικούμενος , καὶ οὐ σώσεις ; | ferabor ad te vim paliens , et non salvabis ?
3. Ινατί ἔδειξάς μοι κόπους καὶ πόνους , ἐπιβλέ- 3. Quare mihi ostendisti labores et dolores , videre mise-
πειν ταλαιπωρίαν καὶ ἀσέβειαν ; Εξεναντίας μου γέ- riam et impietatem ? Contra me factum est judicium , et
γονε κρίσις , καὶ ὁ κριτὴς λαμβάνει . judex accipit.
4. Διὰ τοῦτο διεσκέδασται νόμος , καὶ οὐ διεξάγεται 4. Propterea lacerata est lex , et non pervenit ad finem
εἰς τέλος κρῖμα , ὅτι ἀσεβὴς καταδυναστεύει τὸν δίκαιον · judicium , quia impius praevalet adversus justum : propter-
ἕνεκεν τούτου ἐξελεύσεται τὸ κρῖμα διεστραμμένον . ea egredietur judicium perversum .
368 ΑΜΒΑΚΟΥΜ . Κεφ. Β'.

5. Ιδετε , οἱ καταφρονηταὶ , καὶ ἐπιβλέψατε , καὶ 5. Videte , contemptores , et respicite , et admiramini

θαυμάσατε θαυμάσια , καὶ ἀφανίσθητε · διότι ἔργον mirabilia , et disperdimini : quia opus ego operor in diebus
ἐγὼ ἐργάζομαι ἐν ταῖς ἡμέραις ὑμῶν δ' οὐ μὴ πιστεύ- vestris quod non credetis , si quis narraverit.
σητε , ἐάν τις ἐκδιηγῆται .
6. Διότι ἰδοὺ ἐγὼ ἐξεγείρω τοὺς Χαλδαίους , τὸ ἔθνος 6. Quia ecce ego suscito Chaldæos , gentem amaram et
τὸ πικρὸν καὶ τὸ ταχινὸν, τὸ πορευόμενον ἐπὶ τὰ πλάτη | velocem, quæ ambulat super latitudines terrae, ut possideat
τῆς γῆς , τοῦ κατακληρονομῆσαι σκηνώματα οὐκ αὐτοῦ. | tabernacula non sua.
7. Φοβερὸς καὶ ἐπιφανής ἐστιν, ἐξ αὐτοῦ τὸ κρῖμα 7. Terribilis et illustris est , ex ipsa judicium ejus erit ,
αὐτοῦ ἔσται , καὶ τὸ λῆμμα αὐτοῦ ἐξ αὐτοῦ ἐξελεύσε- . et assumptio ejus ex se egredietur.
ται .
8. Καὶ ἐξαλοῦνται ὑπὲρ παρδάλεις οἱ ἵπποι αὐτοῦ , 8. Et exsilient super pardos equi ejus , et velociores lupis
καὶ ὀξύτεροι ὑπὲρ τοὺς λύκους τῆς Ἀραβίας. Καὶ ἐξιπ- | Arabia . Et equitabunt equites ejus , et impetu venient de
πάσονται οἱ ἱππεῖς αὐτοῦ , καὶ ὁρμήσουσι μακρόθεν, | longinquo , et volabunt quasi aquila prompta ad comeden-
καὶ πετασθήσονται ὡς ἀετὸς πρόθυμος εἰς τὸ φαγεῖν. dum.
9. Συντέλεια εἰς ἀσεβεῖς ἥξει , ἀνθεστηκότας προςώ 9. Consummatio in impios veniet , resistentes faciebus
ποις αὐτῶν ἐξεναντίας , καὶ συνάξει ὡς ἄμμον αἰχμα- ipsorum ex adverso , et congregabit quasi arenam captivi-
λωσίαν. tatem.
10. Καὶ αὐτὸς ἐν βασιλεῦσιν ἐντρυφήσει , καὶ τύραν 10. Et ipse in regibus delectabitur , et tyranni ludibria
νοι παίγνια αὐτοῦ , καὶ αὐτὸς εἰς πᾶν ὀχύρωμα ἐμπαί- ejus , et ipse in omnem munitionem illudet , et mittet ag
ξεται , καὶ βαλεῖ χῶμα , καὶ κρατήσει αὐτοῦ . gerem , et obtinebit eam.
II. Τότε μεταβαλεῖ τὸ πνεῦμα , καὶ διελεύσεται , 11. Tunc mutabit spiritum , et pertransiet , et propitia-
καὶ ἐξιλάσεται · αὕτη ἡ ἰσχὺς τῷ Θεῷ μου. bitur : haec est fortitudo Deo meo.
12. Οὐχὶ σὺ ἀπ' ἀρχῆς , Κύριε ὁ Θεὸς ὁ ἅγιός μου ; 12. Nonne tu a principio , Domine Deus sancte meus ? et
καὶ οὐ μὴ ἀποθάνωμεν ; Κύριε, εἰς κρῖμα τέταχας αὐτὸ, non moriemur? Domine, in judicium posuisti ipsam, et plas-
καὶ ἔπλασέ με τοῦ ἐλέγχειν παιδείαν αὐτοῦ. mavit me ut arguam disciplinam ejus.
13. Καθαρὸς ὁ ὀφθαλμὸς τοῦ μὴ ὁρᾶν πονηρὰ , καὶ 13. Mundus oculus ne videat mala , et aspiciat super
ἐπιβλέπειν ἐπὶ πόνους ὀδύνης. Ινατί ἐπιβλέπεις ἐπὶ | labores doloris. Quare aspicis super contemptores : tacebis
καταφρονοῦντας ; παρασιωπήσῃ ἐν τῷ καταπίνειν ἀσεβῆ dum impius devorat justum?
τὸν δίκαιον ;
14. Καὶ ποιήσεις τοὺς ἀνθρώπους ὡς τοὺς ἰχθύας 14. Et facies homines quasi pisces maris , et quasi re-
τῆς θαλάσσης , καὶ ὡς τὰ ἑρπετὰ τὰ οὐκ ἔχοντα ἡγού- ptilia non habentia ducem?
μενον ;
15. Συντέλειαν ἐν ἀγκίστρῳ ἀνέσπασε , καὶ εἵλκυσεν 15. Consummationem in hamo sublevavit , et attraxit
αὐτὸν ἐν ἀμφιβλήστρῳ , καὶ συνήγαγεν αὐτὸν ἐν ταῖς eum in reti , et congregavit eum in sagenis suis. Propter
σαγήναις αὐτοῦ. Ἕνεκεν τούτου εὐφρανθήσεται , καὶ hoc laetabitur , et gaudebit cor ejus.
χαρήσεται ἡ καρδία αὐτοῦ. 16. Propterea immolabit sagenæ suæ , et incendet reti
16. Ἕνεκεν τούτου θύσει τῇ σαγήνῃ αὐτοῦ , καὶ θυ- suo , quia in ipsis incrassavit partem suam , et esca ejus
μιάσει τῷ ἀμφιβληστρῳ αὐτοῦ , ὅτι ἐν αὐτοῖς ἐλίπανε | electae.
μερίδα αὐτοῦ , καὶ τὰ βρώματα αὐτοῦ ἐκλεκτά .
17. Διὰ τοῦτο ἀμφιβαλεῖ τὸ ἀμφίβληστρον αὐτοῦ ,
καὶ διαπαντὸς ἀποκτέννειν ἔθνη οὐ φείσεται . 17. Propterea expandet rete suum , et semper interficere
gentes non parcet.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'. CAPUT II.
1. Ἐπὶ τῆς φυλακῆς μου στήσομαι , καὶ ἐπιβήσου 1. Super custodiam meam stabo , et ascendam super pe-
μαι ἐπὶ πέτραν , καὶ ἀποσκοπεύσω τοῦ ἰδεῖν τί λαλήσει tram , et contemplabor ut videam quid loquatur in me , et
ἐν ἐμοὶ , καὶ τί ἀποκριθῶ ἐπὶ τὸν ἔλεγχόν μου. quid respondeam ad correptionem meam.
2. Καὶ ἀπεκρίθη πρὸς μὲ Κύριος , καὶ εἶπε· Γράψον 2. Et respondit ad me Dominus, et dixit : Scribe visionem ,
ὅρασιν, καὶ σαφῶς εἰς πυξίον, ὅπως διώκῃ ὁ ἀναγινώ- . et manifeste in buxum , ut persequatur qui legit ea :
σκων αὐτά·
3. διότι ἔτι ὅρασις εἰς καιρὸν , καὶ ἀνατελεῖ εἰς πέρας, 3. quia adhuc visio in tempus , et orietur in finem , et
καὶ οὐκ εἰς κενόν . Ἐὰν ὑστερήσῃ , ὑπόμεινον αὐτὸν , non in vacuum. Si defecerit, sustine eum , quia veniens ve-
ὅτι ἐρχόμενος ἥξει , καὶ οὐ μὴ χρονίσῃ . niet , et non tardabit.
4. Ἐὰν ὑποστείληται , οὐκ εὐδοκεῖ ἡ ψυχή μου ἐν 4. Si retraxerit se , non placet animæ meæ in eo : justus
αὐτῷ · ὁ δὲ δίκαιος ἐκ πίστεώς μου ζήσεται. autem ex fide mea vivet.
5. Ὁ δὲ κατοιόμενος , καὶ καταφρονητής , ἀνὴρ ἀλα- 5. Qui autem arrogans est , et contemptor, vir superbus ,
ζών, οὐθὲν μὴ περάνῃ · ὃς ἐπλάτυνε καθὼς ᾅδης τὴν nihil perducet ad finem : qui dilatavit sicut infernus animam
ψυχὴν αὐτοῦ, καὶ οὗτος ὡς θάνατος οὐκ ἐμπιπλάμενος , suam , et iste quasi mors non adimplebitur, et congregabit
καὶ ἐπισυνάξει ἐπ᾿ αὐτὸν πάντα τὰ ἔθνη , καὶ εἰςδέξε- | ad se omnes gentes , et accipiet ad se omnes populos.
ται πρὸς αὐτὸν πάντας τοὺς λαούς.
 AMBACUM . CAP. III.
369
6. Οὐχὶ ταῦτα πάντα κατ ' αὐτοῦ παραβολὴν λήψον- 6. Nonne universa haec adversum eum parabolam sument,
ται , καὶ πρόβλημα εἰς διήγησιν αὐτοῦ ; Καὶ ἐροῦσιν · et propositionem ad narrationem ejus ? Et dicent : Væ qui
Οὐαὶ ὁ πληθύνων ἑαυτῷ τὰ οὐκ ὄντα αὐτοῦ ἕως τίνος , multiplicat sibi quæ non sunt sua usquequo , et aggravat
καὶ βαρύνων τὸν κλοιὸν αὐτοῦ στιβαρῶς. torquem suam graviter !
7. Ὅτι ἐξαίφνης ἀναστήσονται δάκνοντες αὐτὸν, 7. Quia subito consurgent mordentes eum , et vigilabunt
καὶ ἐκνήψουσιν οἱ ἐπίβουλοί σου , καὶ ἔσῃ εἰς διαρπα- insidiatores tui , et eris in rapinam illis.
γὴν αὐτοῖς.
8. Διότι ἐσκύλευσας ἔθνη πολλὰ , σκυλεύσουσι πάν- 8. Quia expoliasti gentes multas , exspoliabunt omnes re-
τες οἱ ὑπολελειμμένοι λαοὶ , δι ' αἵματα ἀνθρώπων, καὶ liqui populi , propter sanguines hominum , et impietates
ἀσεβείας γῆς καὶ πόλεως , καὶ πάντων τῶν κατοικούν terræ et civitatis , et omnium habitatorum ejus.
των αὐτήν.
9. Ὢ ὁ πλεονεκτῶν πλεονεξίαν κακὴν τῷ οἴκῳ αὐτ 9. Ο qui multiplicat avaritiam malam domui suae , ut
τοῦ , τοῦ τάξαι εἰς ὕψος νοσσιὰν αὐτοῦ , τοῦ ἐκσπασθῆ- | ponat in excelso nidum suum, ut eruatur de manu malo-
ναι ἐκ χειρὸς κακῶν. rum.
το. Εβουλεύσω αἰσχύνην τῷ οἴκῳ σου , συνεπέρανας 10. Cogitasti confusionem domui tua , consumpsisti po-
πολλοὺς λαοὺς , καὶ ἐξήμαρτεν ἡ ψυχή σου. pulos multos , et peccavit anima tua.
1. Διότι λίθος ἐκ τοίχου βοήσεται , καὶ κάνθαρος ἐκ 11. Propter quod lapis de pariete clamabit , et scarabeus
ξύλου φθέγξεται αὐτά. de ligno loquetur ea.
12. Οὐαὶ ὁ οἰκοδομῶν πόλιν ἐν αἵμασι , καὶ ἑτοιμά 12. Væ qui aedificat civitatem in sanguinibus , et praeparat
ζων πόλιν ἐν ἀδικίαις. urbem in iniquitatibus !
13. Οὐ ταῦτά ἐστι παρὰ Κυρίου παντοκράτορος ; 13. Non haec sunt a Domino omnipotente ? Et defecerunt
Καὶ ἐξέλιπον λαοὶ ἱκανοὶ ἐν πυρὶ , καὶ ἔθνη πολλὰ ὠλι- populi multi in igne , et gentes multa coangustatæ sunt.
γοψύχησαν
14. Ὅτι ἐμπλησθήσεται ἡ γῆ τοῦ γνῶναι τὴν δόξαν 14. Quia replebitur terra ut cognoscat gloriam Domini ,
Κυρίου , ὡς ὕδωρ κατακαλύψει αὐτούς. quasi aqua operiet eos.
15. Ὦ ὁ ποτίζων τὸν πλησίον αὐτοῦ ἀνατροπή θο- 15. O qui propinat proximo suo subversionem turbidam ,
λερᾷ , καὶ μεθύσκων ὅπως ἐπιβλέπῃ ἐπὶ τὰ σπήλαια | et inebriat ut aspiciat in speluncas eorum :
αὐτῶν·
16. πλησμονὴν ἀτιμίας ἐκ δόξης πίε καὶ σύ · καρδία 16. saturitatem ignominiæ de gloria bibe et tu : cor com-
σαλεύθητι καὶ σείσθητι· ἐκύκλωσεν ἐπὶ σὲ ποτήριον movere , et concutere : circumdedit te calix dexterae Domi-
δεξιᾶς Κυρίου , καὶ συνήχθη ἀτιμία ἐπὶ τὴν δόξαν σου . ni , et congregata est ignominia super gloriam tuam .
17. Διότι ἀσέβεια τοῦ Λιβάνου καλύψει σε , καὶ τα 17. Quia impietas Libani operiet te , et miseria bestiarum
λαιπωρία θηρίων πτοήσει σε , δι' αἵματα ἀνθρώπων, terrebit te , propter sanguines hominum , et impietates terrae
καὶ ἀσεβείας γῆς καὶ πόλεως , καὶ πάντων τῶν κατοι- el civitatis , et omnium habitantium in ea.
κούντων αὐτήν.
18. Τί ὠφελεῖ γλυπτὸν, ὅτι ἔγλυψαν αὐτό ; Ἔπλασεν 18. Quid prodest sculptile , quia sculpserunt illud ? For-
αὐτὸ χώνευμα , φαντασίαν ψευδῆ , ὅτι πέποιθεν ὁ πλά- mavit illud conflatile , imaginem falsam, quia confidit fictor
σας ἐπὶ τὸ πλάσμα αὐτοῦ , τοῦ ποιῆσαι εἴδωλα κωφά . in figmento suo , ut faciat idola muta.
19. Οὐαὶ ὁ λέγων τῷ ξύλῳ· Εκνηψον, ἐξεγέρθητι , 19. Va qui dicit ligno : Evigila , exsurge , et lapidi : Ele-
καὶ τῷ λίθῳ· Υψώθητι· καὶ αὐτό ἐστι φαντασία · τοῦτο vare et ipsum est imago : istud vero est productio auri et
δέ ἐστιν ἔλασμα χρυσίου καὶ ἀργυρίου , καὶ πᾶν πνεῦμα | argenti , et omnis spiritus non est in eo.
οὐκ ἔστιν ἐν αὐτῷ.
20. Ὁ δὲ Κύριος ἐν ναῷ ἁγίῳ αὐτοῦ , εὐλαβείσθω 20. Dominus autem in templo sancto suo , revereatur a
ἀπὸ προςώπου αὐτοῦ πᾶσα ἡ γῆ. facie ejus omnis terra.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ '. CAPUT III.

ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΑΜΒΑΚΟΥΜ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΟΥ ORATIO AMBACUM PROPHETÆ

ΜΕΤΑ ΩΔΗΣ. CUM CANTICO.

1. Κύριε , εἰςακήκοα τὴν ἀκοήν σου , καὶ ἐφοβήθην 1. Domine , audivi auditum tuum , et timui :
2. κατενόησα τὰ ἔργα σου , καὶ ἐξέστην. Εν μέσω 2. consideravi opera tua , et obstupui. In medio duorum
δύο ζώων γνωσθήσῃ , ἐν τῷ ἐγγίζειν τὰ ἔτη ἐπιγνω- | animalium cognosceris , cum appropinquaverint anni cogno-
σθήσῃ. Ἐν τῷ παρεῖναι τὸν καιρὸν ἀναδειχθήσῃ· ἐν τῷ sceris. Cum advenerit tempus demonstraberis : cum turbata
ταραχθῆναι τὴν ψυχήν μου ἐν ὀργῇ , ἐλέους μνησθήσῃ . fuerit anima mea in ira , misericordiae recordaberis.
3. Ὁ Θεὸς ἐκ Θαιμὰν ἥξει , καὶ ὁ ἅγιος ἐξ ὄρους 3. Deus a Thseman veniet , et sanctus de monte Pharan
Φαρὰν κατασκίου δασέος . Διάψαλμα . Εκάλυψεν umbroso condenso. Diapsalma. Operuit carlos virtus ejus,
οὐρανοὺς ἡ ἀρετὴ αὐτοῦ , καὶ αἰνέσεως αὐτοῦ πλήρης | et laudis ejus plena est terra.
ἡ γῆ.
21
VETUS TESTAMENTUM. - II.
 370 ΣΟΦΟΝΙΑΣ. Κεφ . Α '.
4. Καὶ φέγγος αὐτοῦ ὡς φῶς ἔσται. Κέρατα ἐν χερ-
σὶν αὐτοῦ , καὶ ἔθετο ἀγάπησιν κραταιὰν ἰσχύος αὐτοῦ.
5. Πρὸ προςώπου αὐτοῦ πορεύσεται λόγος , καὶ ἐξε
λεύσεται εἰς πεδία · κατὰ πόδας αὐτοῦ
6. ἔστη , καὶ ἐσαλεύθη ἡ γῆ. Ἐπέβλεψε , καὶ διε
τάκη ἔθνη . Διεθρύβη τὰ ὄρη βίᾳ , ἐτάκησαν βουνοὶ αἰώ-
νιοι πορείας αἰωνίας αὐτοῦ .
7. Ἀντὶ κόπων εἶδον σκηνώματα Αἰθιόπων , πτοηθή-
σονται καὶ αἱ σκηναί γῆς Μαδιάμ.
8. Μὴ ἐν ποταμοῖς ὠργίσθης , Κύριε ; ἢ ἐν ποταμοῖς
ὁ θυμός σου ; ἢ ἐν θαλάσσῃ τὸ ὅρμημά σου ; Ὅτι ἐπι-
βήσῃ ἐπὶ τοὺς ἵππους σου , καὶ ἡ ἱππασία σου σωτη-
ρία.
9. Εντείνων ἐνέτεινας τόξον σου ἐπὶ σκῆπτρα , λέ-
γει Κύριος. Διάψαλμα. Ποταμῶν ῥαγήσεται γῆ ,
10. ὄψονταί σε , καὶ ὠδινήσουσι λαοί· σκορπίζων
ὕδατα πορείας , ἔδωκεν ἡ ἄβυσσος φωνὴν αὐτῆς , ὕψος
φαντασίας αὐτῆς.
II. Ἐπήρθη ὁ ἥλιος , καὶ ἡ σελήνη ἔστη ἐν τῇ τάξει
αὐτῆς . Εἰς φῶς βολίδες σου πορεύσονται , εἰς φέγγος
ἀστραπῆς ὅπλων σου.
12. Ἐν ἀπειλῇ ὀλιγώσεις γῆν, καὶ ἐν θυμῷ κατάξεις
ἔθνη .
13. Ἐξῆλθες εἰς σωτηρίαν λαοῦ σου , τοῦ σῶσαι τὸν
Χριστόν σου. Βαλεῖς εἰς κεφαλὰς ἀνόμων θάνατον, ἐξή-
γειρας δεσμοὺς ἕως τραχήλου. Διάψαλμα.
14. Διέκοψας ἐν ἐκστάσει κεφαλὰς δυνάστων, σει-
σθήσονται ἐν αὐτῇ· διανοίξουσι χαλινοὺς αὐτῶν, ὡς
ἔσθων πτωχὸς λάθρα .
15. Καὶ ἐπιβιβὰς εἰς θάλασσαν τοὺς ἵππους σου ,
ταράσσοντας ὕδωρ πολύ.
16. Ἐφυλαξάμην, καὶ ἐπτοήθη ἡ κοιλία μου ἀπὸ
φωνῆς προςευχῆς χειλέων μου , καὶ εἰςῆλθε τρόμος εἰς
τὰ ὀστᾶ μου , καὶ ὑποκάτωθεν μου ἐταράχθη ἡ ἕξις
μου . Αναπαύσομαι ἐν ἡμέρᾳ θλίψεως , τοῦ ἀναθῆναι εἰς
λαὸν παροικίας μου.
17. Διότι συκῆ οὐ καρποφορήσει , καὶ οὐκ ἔσται γεν-
νήματα ἐν ταῖς ἀμπέλοις · ψεύσεται ἔργον ἐλαίας , καὶ
τὰ πεδία οὐ ποιήσει βρῶσιν. Ἐξέλιπεν ἀπὸ βρώσεως
πρόβατα , καὶ οὐχ ὑπάρχουσι βόες ἐπὶ φάτναις.
18. Ἐγὼ δὲ ἐν τῷ Κυρίῳ ἀγαλλιάσομαι , χαρήσο
μαι ἐπὶ τῷ Θεῷ τῷ σωτῆρί μου.
19. Κύριος ὁ Θεὸς δύναμίς μου , καὶ τάξει τοὺς πό-
δας μου εἰς συντέλειαν. Ἐπὶ τὰ ὑψηλὰ ἐπιβιβᾷ με ,
τοῦ νικῆσαι ἐν τῇ ᾠδὴ αὐτοῦ.
ΣΟΦΟΝΙΑΣ .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α΄.
1. Λόγος Κυρίου , ὃς ἐγενήθη πρὸς Σοφονίαν τὸν τοῦ
Χουσὶ , υἱὸν Γοδολίου , τοῦ Ἀμορίου , τοῦ Ἐζεκίου , ἐν
ἡμέραις Ἰωσίου υἱοῦ Ἀμών, βασιλέως Ἰούδα .
2. Εκλείψει ἐκλιπέτω ἀπὸ προςώπου τῆς γῆς , λέγει
Κύριος
4. Et splendor ejus quasi lux erit. Cornua in manibus
ejus , et posuit dilectionem robustam fortitudinis suae.
5. Ante faciem ejus ibit verbum , et egredietur in campos :
ad pedes ejus
6. stetit , et commota est terra. Aspexit , et distabuerunt
gentes. Contriti sunt montes violentia , tabuerunt colles
sempiterni itineris sempiterni ejus.
7. Pro laboribus vidi tabernacula Æthiopum , pavebunt
et tabernacula terræ Madiam .
8. Numquid in fluminibus iratus es , Domine? aut in flu-
| minibus furor tuus ? vel in mari impetus tuus? Quia ascen
des super equos tuos , et equitatio tua salus.
9. Intendens intendisti arcum tuum super sceptra , dicit
Dominus. Diapsalma. Fluviorum scindetur terra ,
10. Videbunt te , et dolebunt ( sive parturient) populi :
| dispergens aquas itineris , dedit abyssus vocem suam , alli-
tudo phantasiæ ejus.
11. Elevatus est sol , et luna stetit in ordine suo. In luce
| jacula tua ibunt , in splendore coruscationis armorum tuo-
rum.
12. In comminatione imminues terram , et in furore de-
trahes gentes.
13. Egressus es in salutem populi tui , ut salvares Chri-
| stum tuum. Mittes in capita iniquorum mortem, suscitasti
vincula usque ad collum . Diapsalma.
14. Divisisti in stupore capita potentium , commovebun-
tur in eo : aperient fraenos suos , sicut comedens pauper in
absconso .
15. Et superducis in mare equos tuos, conturbantes aquam
multam.
16. Custodivi , et extimuit venter meus a voce orationis
| labiorum meorum , et ingressus est tremor in ossa mea , et
| subter me conturbata est habitudo mea. Requiescam in die
| tribulationis , ut ascendam ad populum peregrinationis meæ.
17. Quia ficus non afferet fructum , et non erunt germi-
na in vineis mentietur opus olivæ , et campi non facient
escam. Defecerunt ab esca oves , et non sunt boves in prae-
sepibus.
18. Ego autem in Domino exsultabo , gaudebo super Deo
salvatore meo.
19. Dominus Deus fortitudo mea , et ponet pedes meos
in consummationem. Super excelsa ascendere facit me, ut
vincam in cantico ejus.
SOPHONIAS .
CAPUT I.
1. Verbum Domini, quod factum est ad Sophoniam filium
Clusi , filium Godoliae , fili Amoriæ , filii Ezeciæ , in diebus
Josiae filii Amon , regis Juda.
2. Defectione deficiat a facie terrae , dicit Dominus :
 SOPHONIAS. CAP. 1. 371
3. ἐκλιπέτω ἄνθρωπος καὶ κτήνη , ἐκλιπέτω τὰ πε- 3. deficiat homo et jumenta , deficiant volatilia coli et
τεινὰ τοῦ οὐρανοῦ καὶ οἱ ἰχθύες τῆς θαλάσσης · καὶ pisces maris : et infirmabuntur impii , et auferam iniquos a
ἀσθενήσουσιν οἱ ἀσεβεῖς , καὶ ἐξαρῶ τοὺς ἀνόμους ἀπὸ facie terra , dicit Dominus .
προςώπου τῆς γῆς , λέγει Κύριος.
4. Καὶ ἐκτενῶ τὴν χεῖρά μου ἐπὶ Ἰούδα , καὶ ἐπὶ 4. Et extendam manum meam super Judam , et super
πάντας τοὺς κατοικοῦντας Ἱερουσαλήμ · καὶ ἐξαρῶ ἐκ omnes qui habitant Jerusalem : et auferam de loco hoc no-
τοῦ τόπου τούτου τὰ ὀνόματα τῆς Βαάλ , καὶ τὰ ὀνό mina ipsius Baal , et nomina sacerdotum ,
ματα τῶν ἱερέων,
5. καὶ τοὺς προςκυνοῦντας ἐπὶ τὰ δώματα τῇ στρα- 5. et eos qui adorant super tecta militiam coeli , et eos
τιᾷ τοῦ οὐρανοῦ , καὶ τοὺς προςκυνοῦντας καὶ τοὺς | qui adorant et jurant per Dominum , et jurant per regem
ὀμνύοντας κατὰ τοῦ Κυρίου , καὶ τοὺς ὀμνύοντας κατὰ suum ,
τοῦ βασιλέως αὐτῶν,
6. καὶ τοὺς ἐκκλίνοντας ἀπὸ τοῦ Κυρίου , καὶ τοὺς 6. et eos qui declinant a Domino , et qui non requirunt
μὴ ζητοῦντας τὸν Κύριον, καὶ τοὺς μὴ ἀντεχομένους | Dominum , et qui non retinent Dominum.
τοῦ Κυρίου .
7. Εὐλαβεῖσθε ἀπὸ προςώπου Κυρίου τοῦ Θεοῦ , 7. Timete a facie Domini Dei, quia juxta est dies Domini ,
διότι ἐγγὺς ἡμέρα τοῦ Κυρίου , ὅτι ἡτοίμακε Κύριος | quia paravit Dominus sacrificium suum , et sanctificavit
τὴν θυσίαν αὐτοῦ , καὶ ἡγίακε τοὺς κλητοὺς αὐτοῦ. vocatos suos .
8. Καὶ ἔσται , ἐν ἡμέρᾳ θυσίας Κυρίου , καὶ ἐκδι- 8. Et erit , in die hostiæe Domini , et ulciscar super prin-
κήσω ἐπὶ τοὺς ἄρχοντας, καὶ ἐπὶ τὸν οἶκον τοῦ βασι- cipes , et super domum regis , et super omnes qui induti
λέως , καὶ ἐπὶ πάντας τοὺς ἐνδεδυμένους ἐνδύματα ἀλ- sunt vestimentis alienis.
λότρια.
9. Καὶ ἐκδικήσω ἐμφανῶς ἐπὶ τὰ πρόπυλα ἐν ἐκείνῃ 9. Et ulciscar manifeste super vestibula in die illa , qui
τῇ ἡμέρᾳ , τοὺς πληροῦντας τὸν οἶκον Κυρίου Θεοῦ | complent domum Domini Dei sui impietate et dolo.
αὐτῶν ἀσεβείας καὶ δόλου .
10. Καὶ ἔσται ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ , λέγει Κύριος , 10. Et erit in illa die , dicit Dominus , vox clamoris de
φωνὴ κραυγῆς ἀπὸ πύλης ἀποκεντούντων, καὶ ὀλολυ- | porta compungentium , et ululatus a secunda , et contritio
γμὸς ἀπὸ τῆς δευτέρας , καὶ συντριμμὸς μέγας ἀπὸ τῶν magna a collibus.
βουνῶν.
11. Θρηνήσατε, οἱ κατοικοῦντες τὴν κατακεκομμέ 11. Plangite , qui habitatis concisam , quia assimilatus
νην, ὅτι ὡμοιώθη πᾶς ὁ λαὸς Χαναάν, καὶ ἐξωλοθρεύ- | est omnis populus Chanaan, et disperierunt omnes qui erecti
θησαν πάντες οἱ ἐπηρμένοι ἀργυρίῳ . sunt argento.
12. Καὶ ἔσται ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ , ἐξερευνήσω τὴν 12. Et erit in die illa , scrutabor Jerusalem cum lucerna ,
Ἱερουσαλὴμ μετὰ λύχνου , καὶ ἐκδικήσω ἐπὶ τοὺς ἄν- et ulciscar super viros qui contemnunt custodias suas. Qui
δρας τοὺς καταφρονοῦντας ἐπὶ τὰ φυλάγματα αὐτῶν. autem dicunt in cordibus suis : Non faciet bene Dominus ,
Οἱ δὲ λέγοντες ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν · Οὐ μὴ ἀγα- et non faciet male ,
θοποιήσῃ Κύριος , οὐδὲ μὴ κακώσῃ ,
13. καὶ ἔσται ἡ δύναμις αὐτῶν εἰς διαρπαγὴν, καὶ 13. et erit fortitudo eorum in rapinam , et domus eorum
οἱ οἶκοι αὐτῶν εἰς ἀφανισμόν . Καὶ οἰκοδομήσουσιν οἰ in dissipationem. Et ædificabunt domos , et non habitabunt
κίας , καὶ οὐ μὴ κατοικήσουσιν ἐν αὐταῖς · καὶ κατα in eis : et plantabunt vineas , et non bibent vinum earum :
φυτεύσουσιν ἀμπελῶνας , καὶ οὐ μὴ πίωσι τὸν οἶνον
αὐτῶν ·
14. ὅτι ἐγγὺς ἡμέρα Κυρίου ἡ μεγάλη , ἐγγὺς καὶ 14. quia juxta est dies Domini magnus , juxta et velox
ταχεῖα σφόδρα. Φωνὴ ἡμέρας Κυρίου πικρὰ καὶ σκληρὰ | nimis. Vox diei Domini amara et dura posita est :
τέτακται ·
15. δυνατὴ ἡμέρα ὀργῆς , ἡ ἡμέρα ἐκείνη , ἡμέρα 15. fortis dies ira , dies illa , dies tribulationis et neces-
θλίψεως καὶ ἀνάγκης , ἡμέρα ἀωρίας καὶ ἀφανισμοῦ , sitatis , dies immaturitatis et perditionis , dies caliginis et
ἡμέρα γνόφου καὶ σκότους , ἡμέρα νεφέλης καὶ ὁμίχλης , tenebrarum , dies nubis et nebulae ,
16. ἡμέρα σάλπιγγος καὶ κραυγῆς ἐπὶ τὰς πόλεις 16. dies tuba et clamoris super civitates munitas , et su-
τὰς ὀχυρὰς, καὶ ἐπὶ τὰς γωνίας τὰς ὑψηλάς. per angulos excelsos.
17. Καὶ ἐκθλίψω τοὺς ἀνθρώπους , καὶ πορεύσονται 17. Et tribulabo homines , et ambulabunt ut cacci : quia
ὡς τυφλοί · ὅτι τῷ Κυρίῳ ἐξήμαρτον. Καὶ ἐκχεεῖ τὸ Domino peccaverunt. Et effundet sanguinem eorum sicut
αἷμα αὐτῶν ὡς χοῦν, καὶ τὰς σάρκας αὐτῶν ὡς βόλ- pulverem , et carnes eorum sicut stercora boum :
βιτα
18. καὶ τὸ ἀργύριον αὐτῶν καὶ τὸ χρυσίον αὐτῶν 18. et argentum eorum et aurum eorum non poterit
οὐ μὴ δύνηται ἐξελέσθαι αὐτοὺς ἐν ἡμέρα ὀργῆς Κυ eruere eos in die iræ Domini : et in igne zeli ejus consume-
ρίου · καὶ ἐν πυρὶ ζήλου αὐτοῦ καταναλωθήσεται πᾶσα tur omnis terra , consummationem enim et festinationem fa-
ἡ γῆ , διότι συντέλειαν καὶ σπουδὴν ποιήσει ἐπὶ πάντας | ciet super omnes habitantes terram .
τοὺς κατοικοῦντας τὴν γῆν. 24.
372 ΣΟΦΟΝΙΑΣ . Κεφ . Γ' .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'. CAPUT II .

1. Συνάχθητε καὶ συνδέθητε , τὸ ἔθνος τὸ ἀπαί 1. Congregamini et colligamini , gens inerudita ,

δευτον,
2. πρὸ τοῦ γενέσθαι ὑμᾶς ὡς ἄνθος παραπορευόμε 2. antequam sitis sicut flos pertransiens , antequam ve-
νον, πρὸ τοῦ ἐπελθεῖν ἐφ' ὑμᾶς ὀργὴν Κυρίου , πρὸ τοῦ niat ira Domini super vos , antequam super vos irruat dies
ἐπελθεῖν ἐφ' ὑμᾶς ἡμέραν θυμοῦ Κυρίου . furoris Domini.
3. Ζητήσατε τὸν Κύριον , πάντες ταπεινοὶ γῆς, κρῖμα 3. Quærite Dominum , omnes humiles terra , judicium
ἐργάζεσθε , καὶ δικαιοσύνην ζητήσατε , καὶ ἀποκρίνασθε operamini , et justitiam quaerite , et respondete ea , ut prote-
αὐτὰ , ὅπως σκεπασθῆτε ἐν ἡμέρᾳ ὀργῆς Κυρίου . gamini in die iræ Domini.
4. Διότι Γάζα διηρπασμένη ἔσται , καὶ Ἀσκάλων 4. Quia Gaza direpta erit , et Ascalon in desolationem ,
εἰς ἀφανισμὸν, καὶ Ἄζωτος μεσημβρίας ἐκριφήσεται , et Azotus meridie projicietur, et Accaron eradicabitur.
καὶ Ἀκκαρὼν ἐκριζωθήσεται .
5. Οὐαὶ οἱ κατοικοῦντες τὸ σχοίνισμα τῆς θαλάσσης, 5. Væ qui habitatis funiculum maris , advena Creten-
πάροικοι Κρητῶν. Λόγος Κυρίου ἐφ ' ὑμᾶς , Χαναάν, sium . Verbum Domini super vos , Chanaan , terra alienige-
γῆ ἀλλοφύλων, καὶ ἀπολῶ ὑμᾶς ἐκ κατοικίας. narum , et perdam vos de habitatione.
6. Καὶ ἔσται Κρήτη νομὴ ποιμνίων, καὶ μάνδρα 6. Et erit Creta pascua gregum , et ovile pecorum.
προβάτων.
7. Καὶ ἔσται τὸ σχοίνισμα τῆς θαλάσσης τοῖς κατα- 7. Et erit funiculus maris his qui reliqui sunt de domo
λοίποις οἴκου Ἰούδα , ἐπ᾿ αὐτοὺς νεμήσονται ἐν τοῖς | Juda , super ipsos pascentur in domibus Ascalonis , ad ve-
οἴκοις Ασκάλωνος , δείλης καταλύσουσιν ἀπὸ προςώπου | speram divertent a facie filiorum Juda , quia visitat eos
υἱῶν Ἰούδα , ὅτι ἐπέσκεπται αὐτοὺς Κύριος ὁ Θεὸς | Dominus Deus eorum, et avertet captivitatem eorum.
αὐτῶν, καὶ ἀποστρέψει τὴν αἰχμαλωσίαν αὐτῶν.
8. Ἤκουσα ὀνειδισμοὺς Μωάβ , καὶ κονδυλισμοὺς 8. Audivi opprobria Moab , et contumelias filiorum Am-
υἱῶν Ἀμμών, ἐν οἷς ὠνείδιζον τὸν λαόν μου , καὶ ἐμε- | mon , in quibus exprobrabant populo meo , et magnificaban-
γαλύνοντο ἐπὶ τὰ ὅριά μου. tur super terminos meos.
9. Διὰ τοῦτο , ζῶ ἐγώ , λέγει Κύριος τῶν δυνάμεων 9. Propterea , vivo ego , dicit Dominus virtutum Deus
ὁ Θεὸς Ἰσραὴλ , διότι Μωαβ ὡς Σόδομα ἔσται , καὶ | Israel , quia Moab sicut Sodoma erit , et fili Ammon quasi
υἱοὶ Ἀμμών ὡς Γόμοῤῥα , καὶ Δαμασκὸς ἐκλελειμμένη | Gomorrha , et Damascus derelicta quasi acervus areæ , et
ὡς θιμωνία ἅλωνος , καὶ ἠφανισμένη εἰς τὸν αἰῶνα . | dissipata usque in sempiternum. Et qui reliqui fuerint de
Καὶ οἱ κατάλοιποι λαοῦ μου διαρπῶνται αὐτοὺς , καὶ | populo meo diripient eos , et residui gentis meæ possidebunt
eos.
οἱ κατάλοιποι ἔθνους μου κληρονομήσουσιν αὐτούς .
ιο. Αὕτη αὐτοῖς ἀντὶ τῆς ὕβρεως αὐτῶν, διότι ὠνεί- 10. Haec erit eis pro contumelia sua , quia exprobrave-
δισαν, καὶ ἐμεγαλύνθησαν ἐπὶ τὸν Κύριον τὸν παντο- runt , et magnificati sunt super Dominum omnipotentem.
κράτορα .
11. Ἐπιφανήσεται Κύριος ἐπ᾿ αὐτοὺς , καὶ ἐξολο 11. Apparebit Dominus super eos , et disperdet omnes
θρεύσει πάντας τοὺς θεοὺς τῶν ἐθνῶν τῆς γῆς , καὶ deos gentium terræ , et adorabunt eum singuli de loco suo ,
προςκυνήσουσιν αὐτῷ ἕκαστος ἐκ τοῦ τόπου αὐτοῦ , omnes insulæ gentium.
πᾶσαι αἱ νῆσοι τῶν ἐθνῶν.
12. Καὶ ὑμεῖς , Αἰθίοπες , τραυματίαι ῥομφαίας μου 12. Et vos , Æthiopes , vulnerati estis gladii mei.
ἐστέ.
13. Et extendet manum suam super aquilonem , et perdet
13. Καὶ ἐκτενεῖ τὴν χεῖρα αὐτοῦ ἐπὶ βοῤῥᾶν, καὶ
ἀπολεῖ τὸν Ἀσσύριον, καὶ θήσει τὴν Νινευὴ εἰς ἀφα- | Assyrium , et ponet Ninevem in desolationem inaquosam,
quasi desertum.
νισμὸν ἄνυδρον, ὡς ἔρημον .
14. Καὶ νεμήσονται ἐν μέσῳ αὐτῆς ποίμνια , καὶ 14. Et pascentur in medio ejus greges , et omnes bestiae
πάντα τὰ θηρία τῆς γῆς , καὶ χαμαιλέοντες καὶ ἐχῖνοι terrae , et chamaeleontes et ericii in praesepibus ejus cuba-
ἐν τοῖς φατνώμασιν αὐτῆς κοιτασθήσονται · καὶ θηρία bunt : et bestiae clamabunt in foveis ejus et corvi in portis
φωνήσει ἐν τοῖς διορύγμασιν αὐτῆς καὶ κόρακες ἐν τοῖς ejus , quia cedrus altitudo ejus.
πυλῶσιν αὐτῆς , διότι κέδρος τὸ ἀνάστημα αὐτῆς.
15. Αὕτη ἡ πόλις ἡ φαυλίστρια , ἡ κατοικοῦσα ἐπ' 15. Haec est civitas vilipendens , quæ habitat in spe , quae
ἐλπίδι , ἡ λέγουσα ἐν καρδίᾳ αὐτῆς· Ἐγώ εἰμι , καὶ οὐκ dicit in corde suo : Ego sum , et non est post me amplius.
ἔστι μετ' ἐμὲ ἔτι . Πῶς ἐγενήθη εἰς ἀφανισμόν , νομὴ | Quomodo facta est in solitudinem , pascua bestiarum ?
θηρίων ; Πᾶς ὁ διαπορευόμενος δι' αὐτῆς συριεῖ , καὶ Omnis qui transit per eam sibilabit, et amovebit manus suas.
κινήσει τὰς χεῖρας αὐτοῦ,

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ' . CAPUT III.

1. Ὦ ἡ ἐπιφανὴς καὶ ἀπολελυτρωμένη πόλις , ἡ πε- 1. O illustris et redempta civitas , columba

ριστερὰ
2. οὐκ εἰςήκουσε φωνῆς · οὐκ ἐδέξατο παιδείαν , ἐπὶ 2. non audivit vocem : non suscepit disciplinam , in De-
 SOPHONIAS . CAP. III .
τῷ Κυρίῳ οὐκ ἐπεποίθει , καὶ πρὸς τὸν Θεὸν αὐτῆς οὐκ
ἤγγισεν.
3. Οἱ ἄρχοντες αὐτῆς ἐν αὐτῇ ὡς λέοντες ὠρυόμενοι,
οἱ κριταὶ αὐτῆς ὡς λύκοι τῆς Ἀραβίας , οὐχ ὑπελίποντο
εἰς τοπρωί.
4. Οἱ προφῆται αὐτῆς πνευματοφόροι , ἄνδρες και
ταφρονηταί · ἱερεῖς αὐτῆς βεβηλοῦσι τὰ ἅγια , καὶ ἀσε-
βοῦσι νόμον ·
5. ὁ δὲ Κύριος δίκαιος ἐν μέσῳ αὐτῆς , καὶ οὐ μὴ
ποιήσῃ ἄδικον · πρωί πρωί δώσει κρῖμα αὐτοῦ εἰς φῶς ·
καὶ οὐκ ἀπεκρύβη καὶ οὐκ ἔγνω ἀδικίαν ἐν ἀπαιτήσει,
καὶ οὐκ εἰς νεῖκος ἀδικίαν.
6. Ἐν διαφθορᾷ κατέσπασα ὑπερηφάνους , ἠφανί
σθησαν γωνίαι αὐτῶν · ἐξερημώσω τὰς ὁδοὺς αὐτῶν τὸ
παράπαν, τοῦ μὴ διοδεύειν · ἐξέλιπον αἱ πόλεις αὐτῶν,
παρὰ τὸ μηδένα ὑπάρχειν, μηδὲ κατοικεῖν.
7. Εἶπα · πλὴν φοβεῖσθέ με , καὶ δέξασθε παιδείαν,
καὶ οὐ μὴ ἐξολοθρευθῆτε ἐξ ὀφθαλμῶν αὐτῆς πάντα
ὅσα ἐξεδίκησα ἐπ ' αὐτήν. Ἑτοιμάζου, ὄρθρισον · ἔφθαρ-
ται πᾶσα ἡ ἐπιφυλλὶς αὐτῶν.
8. Διὰ τοῦτο ὑπόμεινόν με , λέγει Κύριος , εἰς ἡμέ
ραν ἀναστάσεώς μου εἰς μαρτύριον · διὸ τὸ κρῖμα μου
εἰς συναγωγὰς ἐθνῶν, τοῦ εἰςδέξασθαι βασιλεῖς , τοῦ
ἐκχέαι ἐπ᾿ αὐτοὺς πᾶσαν ὀργὴν θυμοῦ μου · διότι ἐν
πυρὶ ζήλου μου καταναλωθήσεται πᾶσα ἡ γῆ
9. ὅτι τότε μεταστρέψω ἐπὶ λαοὺς γλῶσσαν εἰς γενεὰν
αὐτῆς , τοῦ ἐπικαλεῖσθαι πάντας τὸ ὄνομα Κυρίου , τοῦ
δουλεύειν αὐτῷ ὑπὸ ζυγὸν ἕνα.
10. Ἐκ περάτων ποταμῶν Αἰθιοπίας προςδέξομαι ἐν
διεσπαρμένοις μου , οἴσουσι θυσίας μοι .
11. Ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ , οὐ μὴ καταισχυνθῇς ἐκ
πάντων τῶν ἐπιτηδευμάτων σου , ὧν ησέβησας εἰς ἐμέ·
ὅτι τότε περιελῶ ἀπὸ σοῦ τὰ φαυλίσματα τῆς ὕβρεως
σου , καὶ οὐκ ἔτι μὴ προςθῆς τοῦ μεγαλαυχῆσαι ἐπὶ τὸ
ὄρος τὸ ἅγιόν μου.
12. Καὶ ὑπολήψομαι ἐν σοὶ λαὸν πραὺν καὶ ταπει-
νὸν, καὶ εὐλαβηθήσονται ἀπὸ τοῦ ὀνόματος Κυρίου
13. οἱ κατάλοιποι τοῦ Ἰσραὴλ , καὶ οὐ ποιήσουσιν
ἀδικίαν, καὶ οὐ λαλήσουσι μάταια , καὶ οὐ μὴ εὑρεθῇ
ἐν τῷ στόματι αὐτῶν γλῶσσα δολία · διότι αὐτοὶ νε-
μήσονται , καὶ κοιτασθήσονται , καὶ οὐκ ἔσται ὁ ἐκφο-
βῶν αὐτούς.
14. Χαῖρε , θύγατερ Σιών, κήρυσσε , θύγατερ Ἱε
ρουσαλήμ · εὐφραίνου καὶ κατατέρπου ἐξ ὅλης τῆς
καρδίας σου , θύγατερ Ἱερουσαλήμ .
15. Περιεῖλε Κύριος τὰ ἀδικήματά σου , λελύτρωταί
σε ἐκ χειρὸς ἐχθρῶν σου · βασιλεὺς Ἰσραὴλ Κύριος ἐν
μέσῳ σου , οὐκ ὄψη κακὰ οὐκέτι .
16. Ἐν τῷ καιρῷ ἐκείνῳ ἐρεῖ Κύριος τῇ Ἱερουσα
λήμ· Θάρσει , Σιών, μὴ παρείσθωσαν αἱ χεῖρές σου·
17. Κύριος ὁ Θεός σου ἐν σοὶ , ὁ δυνατὸς σώσει σε ,
ἐπάξει ἐπὶ σὲ εὐφροσύνην, καὶ καινιεῖ σε ἐν τῇ ἀγαπή-
σει αὐτοῦ , καὶ εὐφρανθήσεται ἐπὶ σὲ ἐν τέρψει ὡς ἐν
ἡμέρα ἑορτῆς.
18. Καὶ συνάξω τοὺς συντετριμμένους σου. Οὐαὶ , τίς
ἔλαβεν ἐπ' αὐτὴν ὀνειδισμόν ;
19. Ἰδοὺ ἐγὼ ποιῶ ἐν σοὶ , ἕνεκέν σου ἐν τῷ καιρῷ
ἐκείνῳ , λέγει Κύριος , καὶ σώσω τὴν ἐκπεπιεσμένην,
καὶ τὴν ἀπωσμένην εἰςδέξομαι , καὶ θήσομαι αὐτοὺς
εἰς καύχημα , καὶ ὀνομαστοὺς ἐν πάσῃ τῇ γῇ.
373
¦ mino non est confisa , et ad Deum suum non appropin-
quavit.
3. Principes ejus in ea veluti rugientes leones , judices
ejus sicut lupi Arabiæ , non dimittebant in mane.
4. Prophetae ejus portantes spiritum , viri contemptores :
sacerdotes ejus polluunt sancta , et impie faciunt legem :
5. Dominus autem justus in medio ejus , et non faciet
iniquitatem : mane mane judicium suum dabit in luce : et
non est absconditus et nescit iniquitatem in exactione , nec
in contentione injustitiam.
6. In corruptione detraxi superbos , dissipati sunt anguli
eorum : desertas faciam vias eorum penitus , ut non trans-
eant : defecerunt civitates eorum , eo quod nullus subsiste-
ret , neque habitaret .
7. Dixi : verumtamen timete me, et suscipite disciplinam ,
| et non peribitis de oculis ejus in omnibus in quibus ultus
| sum super eam . Praeparare , consurge diluculo : dissipata est
omnis frondositas eorum .
8. Propterea exspecta me , dicit Dominus , in diem resur-
rectionis meæ in testimonium : quia judicium meum in con-
gregationes gentium , ut suscipiam reges , ut effundam super
eos omnem iram furoris mei : quia in igne zeli mei consu-
metur omnis terra :
9. quia tunc convertam super populos linguam in gene-
rationem ejus , ut invocent omnes nomen Domini , ut ser-
viant'ei sub jugo uno.
10. De finibus fluminum Æthiopia suscipiam in dispersis
meis , afferent victimas mihi.
11. In die illa non confunderis ex omnibus adinventioni-
bus tuis , quibus impie egisti in me : quia tunc auferam a
| te vilipendia contumelia tuæ , et ultra non adjicies ut ma-
| guifice glorieris super montem sanctum meum.
12. Et relinquam in te populum mansuetum et humilem ,
et verebuntur a nomine Domini
13. qui fuerint reliqui de Israel , et non facient iniquita-
tem , et non loquentur vana , et non invenietur in ore eorum
lingua dolosa : quoniam ipsi pascentur, et accubabunt , et
. non erit qui exterreat eos.
14. Gaude , filia Sion , prædica , filia Jerusalem : exsulta
et delectare de toto corde tuo , filia Jerusalem.
15. Abstulit Dominus iniquitates tuas, redemit te de manu
inimicorum tuorum : rex Israel Dominus in medio tui , non
videbis mala ultra.
16. In tempore illo dicet Dominus Jerusalem : Confide ,
Sion , non dissolvantur manus tuæ :
17. Dominus Deus tuus in te , fortis salvabit te , adducet
| super te laetitiam , et innovabit te in charitate sua , et laeta-
bitur in te in delectatione quasi in die solemni.
18. Et congregabo confractos tuos. Væ , quis accepit su-
per eam opprobrium?
19. Ecce ego facio in te , propter te in tempore illo , dicit
Dominus , et salvabo expressam , et repulsam suscipiam ,
| et ponam eos in gloriam, et nominatos in omni terra.
374 ΑΓΓΑΙΟΣ. Κεφ . Α΄.

20. Καὶ καταισχυνθήσονται ἐν τῷ καιρῷ ἐκείνῳ ,
ὅταν καλῶς ὑμῖν ποιήσω , καὶ ἐν τῷ καιρῷ , ὅταν εἰς -
δέξωμαι ὑμᾶς · διότι δώσω ὑμᾶς ὀνομαστούς , καὶ εἰς
καύχημα ἐν πᾶσι τοῖς λαοῖς τῆς γῆς , ἐν τῷ ἐπιστρέφειν
με τὴν αἰχμαλωσίαν ὑμῶν ἐνώπιον ὑμῶν, λέγει Κύ
ριος.
20. Et confundentur in tempore illo , quando bene vobis
fecero , et in tempore , cum suscepero vos : quia dabo vos
nominatos , et in gloriam in cunctis populis terrae , quando
convertero captivitatem vestram coram vobis , dicit Do-
minus.

ΑΓΓΑΙΟΣ. AGGAUS .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α'. CAPUT I.

1. Ἐν τῷ δευτέρῳ ἔτει ἐπὶ Δαρείου τοῦ βασιλέως , 1. In anno secundo Darii regis , in mense sexto , una men-
ἐν τῷ μηνὶ τῷ ἔκτῳ, μιᾷ τοῦ μηνὸς , ἐγένετο λόγος Κυ- sis , factum est verbum Domini in manu Aggæi prophetae ,
ρίου ἐν χειρὶ Ἀγγαίου τοῦ προφήτου , λέγων · Εἰπὸν | dicens : Dic ad Zorobabel filium Salathiel de tribu Juda , et
πρὸς Ζοροβάβελ τὸν τοῦ Σαλαθιὴλ ἐκ φυλῆς Ἰούδα , ad Jesum filium Josedec sacerdotem magnum , dicens :
καὶ πρὸς Ἰησοῦν τὸν τοῦ Ἰωσεδὲκ τὸν ἱερέα τὸν μέγαν,
λέγων·
2. Τάδε λέγει Κύριος παντοκράτωρ, λέγων· Ὁ λαὸς 2. Haec dicit Dominus omnipotens, dicens : Populus iste
οὗτος λέγουσιν · Οὐχ ἧκεν ὁ καιρὸς τοῦ οἰκοδομῆσαι dicunt : Non venit tempus aedificandi domum Domini.
τὸν οἶκον Κυρίου .
3. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου ἐν χειρὶ Ἀγγαίου τοῦ 3. Et factum est verbum Domini in manu Aggaei pro-
προφήτου , λέγων· phetæ, dicens :
4. Εἰ καιρὸς μὲν ὑμῖν ἐστιν τοῦ οἰκεῖν ἐν οἴκοις ὑμῶν 4. Si tempus quidem vobis est habitandi in domibus ve-
κοιλοστάθμοις , ὁ δὲ οἶκος ἡμῶν ἐξηρήμωται ; stris concavis , domus autem nostra deserta est?
5. Καὶ νῦν τάδε λέγει Κύριος παντοκράτωρ· Τάξατε 5. Et nunc haec dicit Dominus omnipotens : Ponite nunc
δὴ καρδίας ὑμῶν εἰς τὰς ὁδοὺς ὑμῶν. corda vestra ad vias vestras.
6. Εσπείρατε πολλὰ καὶ εἰςενέγκατε ὀλίγα , ἐφάγετε 6. Seminastis multa et intulistis pauca , comedistis et non
καὶ οὐκ εἰς πλησμονὴν, ἐπίετε καὶ οὐκ εἰς μέθην , περ ad saturitatem , bibistis et non ad ebrietatem , operuistis
ριεβάλεσθε καὶ οὐκ ἐθερμάνθητε ἐν αὐτοῖς , καὶ ὁ τοὺς vos et non estis calefacti in ipsis , et qui mercedes congre-
μισθοὺς συνάγων συνήγαγεν εἰς δεσμὸν τετρυπημένον . gabat congregavit in sacculum pertusum.
7. Τάδε λέγει Κύριος παντοκράτωρ· Θέσθε τὰς 7. Hæc dicit Dominus omnipotens : Ponite corda vestra in
καρδίας ὑμῶν εἰς τὰς ὁδοὺς ὑμῶν, vias vestras ,
8. ἀνάβητε εἰς τὸ ὄρος , καὶ κόψατε ξύλα , οἰκοδομή- 8. ascendite in montem , et præcidite ligna , adificate
σατε τὸν οἶκον, καὶ εὐδοκήσω ἐν αὐτῷ , καὶ ἐνδοξα- domum , et placebit mihi in ea , et glorificabor, dicit Du-
σθήσομαι , εἶπε Κύριος . minus.
9. Επεβλέψατε εἰς πολλὰ καὶ ἐγένετο ὀλίγα , καὶ 9. Respexistis in multa et facta sunt pauca , et illata sunt
εἰςηνέχθη εἰς τὸν οἶκον, καὶ ἐξεφύσησα αὐτά· διὰ τοῦτο in domum , et exsuflavi ea : quamobrem hac dicit Dominus
τάδε λέγει Κύριος παντοκράτωρ · Ἀνθ' ὧν ὁ οἶκός μου omnipotens : Eo quod domus mea deserta est , vos autem
ἐστὶν ἔρημος, ὑμεῖς δὲ διώκετε ἕκαστος εἰς τὸν οἶκον sectanini unusquisque in domum suam,
αὐτοῦ ,
10. διὰ τοῦτο ἀνέξει ὁ οὐρανὸς ἀπὸ δρόσου, καὶ ἡ γῆ 10. propterea abstinebit coelum a rore , et terra subtrahet
ὑποστελεῖται τὰ ἐκφόρια αὐτῆς . procreationes suas.
11. Καὶ ἐπάξω ῥομφαίαν ἐπὶ τὴν γῆν, καὶ ἐπὶ τὰ 11. Et inducam gladium super terram , et super montes ,
ὄρη , καὶ ἐπὶ τὸν σίτον, καὶ ἐπὶ τὸν οἶνον, καὶ ἐπὶ τὸ et super triticum , et super vinum , et super oleum , et qua-
ἔλαιον, καὶ ὅσα ἐκφέρει ἡ γῆ , καὶ ἐπὶ τοὺς ἀνθρώπους , cunque profert humus , et super homines , et super ju-
καὶ ἐπὶ τὰ κτήνη , καὶ ἐπὶ πάντας τοὺς πόνους τῶν χει- menta , et super omnes labores manuum eorum.
ρῶν αὐτῶν.
12. Καὶ ἤκουσε Ζοροβάβελ ὁ τοῦ Σαλαθιὴλ ἐκ ψυ 12. Et audivit Zorobabel filius Salathiel de tribu Juda,
λῆς Ἰούδα , καὶ Ἰησοῦς ὁ τοῦ Ἰωσεδὲκ ὁ ἱερεὺς ὁ μέ- et Jesus filius Josedec sacerdos magnus , et omnes residui
γας, καὶ πάντες οἱ κατάλοιποι τοῦ λαοῦ , τῆς φωνῆς de populo , vocem Domini Dei sui, et verba Aggei propheta ,
Κυρίου τοῦ Θεοῦ αὐτῶν, καὶ τῶν λόγων τοῦ Ἀγγαίου | sicut misit eum Dominus Deus eorum ad eos : et timuit po-
τοῦ προφήτου , καθότι ἐξαπέστειλεν αὐτὸν Κύριος ὁ pulus a facie Domini.
Θεὸς αὐτῶν πρὸς αὐτούς · καὶ ἐφοβήθη ὁ λαὸς ἀπὸ
προςώπου Κυρίου.
13. Καὶ εἶπεν Αγγαῖος ἄγγελος Κυρίου ἐν ἀγγέλοις 13. Et dixit Aggeus nuntius Domini in nuntiis Donini po-
Κυρίου τῷ λαῷ· Ἐγώ εἰμι μεθ' ὑμῶν, λέγει Κύριος. pulo : Ego sum vobiscum , dicit Dominus.
 AGGAUS . CAP. II .
14. Καὶ ἐξήγειρε Κύριος τὸ πνεῦμα Ζοροβάβελ του 14. Et suscitavit Dominus spiritum Zorobabel filii Sa-
Σαλαθιὴλ ἐκ φυλῆς Ἰούδα , καὶ τὸ πνεῦμα Ἰησοῦ τοῦ lathiel de tribu Juda , et spiritum Jesu filii Josedec sacer-
Ἰωσεδὲκ τοῦ ἱερέως τοῦ μεγάλου , καὶ τὸ πνεῦμα τῶν dotis magni , et spiritum reliquorum de omni populo , et
καταλοίπων παντὸς τοῦ λαοῦ , καὶ εἰςῆλθον, καὶ ἐποίουν | ingressi sunt , et faciebant opera in domo Domini omnipo-
ἔργα ἐν τῷ οἴκῳ Κυρίου παντοκράτορος Θεοῦ αὐτῶν. tentis Dei sui.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β' .
1. Τῇ τετράδι καὶ εἰκάδι τοῦ μηνὸς τοῦ ἕκτου , τῷ
δευτέρῳ ἔτει ἐπὶ Δαρείου τοῦ βασιλέως ,
2. τῷ μηνὶ τῷ ἑβδόμῳ , μιᾷ καὶ εἰκάδι τοῦ μηνὸς ,
ἐλάλησε Κύριος ἐν χειρὶ Ἀγγαίου τοῦ προφήτου , λέ-
γων
3. Εἰπὸν δὴ πρὸς Ζοροβάβελ τὸν τοῦ Σαλαθιὴλ ἐκ
φυλῆς Ἰούδα , καὶ πρὸς Ἰησοῦν τοῦ Ἰωσεδὲκ τὸν ἱερέα |
τὸν μέγαν, καὶ πρὸς πάντας τοὺς καταλοίπους τοῦ λαοῦ,
λέγων·
4. Τίς ἐξ ὑμῶν ὃς εἶδε τὸν οἶκον τοῦτον ἐν τῇ δόξῃ
αὐτοῦ τῇ ἔμπροσθεν ; καὶ πῶς ὑμεῖς βλέπετε αὐτὸν νῦν
καθὼς οὐχ ὑπάρχοντα ἐνώπιον ὑμῶν ;
5. Καὶ νῦν κατίσχυε , Ζοροβάβελ, λέγει Κύριος, καὶ
κατίσχυε , Ἰησοῦ ὁ τοῦ Ἰωσεδέκ , ὁ ἱερεὺς δὁ μέγας, καὶ
κατισχυέτω πᾶς ὁ λαὸς τῆς γῆς , λέγει Κύριος , καὶ
ποιεῖτε , διότι μεθ' ὑμῶν ἐγώ εἰμι , λέγει Κύριος δ
παντοκράτωρ ,
6. (*) καὶ τὸ πνεῦμα μου ἐφέστηκεν ἐν μέσῳ ὑμῶν.
Θαρσείτε ,
7. διότι τάδε λέγει Κύριος παντοκράτωρ . Ἔτι ἅπαξ
ἐγὼ σείσω τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν, καὶ τὴν θάλασσαν
καὶ τὴν ξηράν,
8. καὶ συσσείσω πάντα τὰ ἔθνη , καὶ ἥξει τὰ ἐκλεκτὰ
πάντων τῶν ἐθνῶν · καὶ πλήσω τὸν οἶκον τοῦτον δόξης ,
λέγει Κύριος παντοκράτωρ.
9. Ἐμὸν τὸ ἀργύριον, καὶ ἐμὸν τὸ χρυσίον, λέγει
Κύριος παντοκράτωρ.
10. Διότι μεγάλη ἔσται ἡ δόξα τοῦ οἴκου τούτου , ἡ
ἐσχάτη ὑπὲρ τὴν πρώτην, λέγει Κύριος παντοκράτωρ .
Καὶ ἐν τῷ τόπῳ τούτῳ δώσω εἰρήνην , λέγει Κύριος
παντοκράτωρ, καὶ εἰρήνην ψυχῆς εἰς περιποίησιν παν-
τὶ τῷ κτίζοντι , τοῦ ἀναστῆσαι τὸν ναὸν τοῦτον .
ι . Τετράδι καὶ εἰκάδι τοῦ ἐνάτου μηνὸς , ἔτους
δευτέρου ἐπὶ Δαρείου , ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς Ἀγ-
γαῖον τὸν προφήτην, λέγων·
12. Τάδε λέγει Κύριος παντοκράτωρ· Ἐπερώτησον
δὴ τοὺς ἱερεῖς νόμον, λέγων·
13. Ἐὰν λάβῃ ἄνθρωπος κρέας ἅγιον ἐν τῷ ἄκρῳ
τοῦ ἱματίου αὐτοῦ , καὶ ἅψηται τὸ ἄκρον τοῦ ἱματίου
αὐτοῦ ἄρτου , ἢ ἑψέματος, ἢ οἴνου , ἢ ἐλαίου , ἢ παντὸς
βρώματος , εἰ ἁγιασθήσεται ; Καὶ ἀπεκρίθησαν οἱ ἱε
ρεῖς, καὶ εἶπαν· Ο .
14. Καὶ εἶπεν Αγγαῖος· Ἐὰν ἅψηται μεμιασμένος
ἀκάθαρτος ἐπὶ ψυχῇ ἐπὶ παντὸς τούτων, εἰ μιανθήσεται ;
Καὶ ἀπεκρίθησαν οἱ ἱερεῖς , καὶ εἶπαν · Μιανθήσεται .
15. Καὶ ἀπεκρίθη Αγγαῖος , καὶ εἶπεν· Οὕτως ὁ
λαὸς οὗτος , καὶ οὕτως τὸ ἔθνος τοῦτο ἐνώπιον ἐμοῦ , λέ-
γει Κύριος , καὶ οὕτως πάντα τὰ ἔργα τῶν χειρῶν αὐτ
τῶν, καὶ ὃς ἐὰν ἐγγίσῃ ἐκεῖ , μιανθήσεται ἕνεκεν τῶν
λημμάτων αὐτῶν τῶν ὀρθρινῶν , ὀδυνηθήσονται ἀπὸ
(*) 6. τὸ ῥῆμα ὃ διέθηκα πρὸς ὑμᾶς ἐν τῷ ἐξελθεῖν ὑμᾶς ἐκ
γῆς Αἰγύπτου... ( Compl.)
375
CAPUT II.
1. In quarta et vigesima mensis sexti , anno secundo Darii
regis ,
2. in mense septimo , una et vigesima mensis , locutus
est Dominus in manu Aggæi prophetæ , dicens :
3. Dicito nunc ad Zorobabel filium Salathiel de tribu
Juda , et ad Jesum Josedec filium sacerdotem magnum , et
ad omnes reliquos populi , dicens :
4. Quis ex vobis qui vidit domum istam in gloria sua
prima? et quomodo vos videtis ipsam nunc quasi non sit
coram vobis?
5. Et nunc confortare , Zorobabel , dicit Dominus , et
confortare , Jesu fili Josedec , sacerdos magne , et conforte-
tur omnis populus terræ , dicit Dominus , et facite , quoniam
ego vobiscum sum , dicit Dominus omnipotens ,
6. et spiritus meus stetit in medio vestrum. Confidite ,
7. quia haec dicit Dominus omnipotens : Adhuc semel
ego commovebo cœlum et terram , et mare et aridam ,
8. et commovebo omnes gentes, et venient electa omnium
gentium : et implebo domum istam gloria , dicit Dominus
omnipotens.
9. Meum est argentum , et meum est aurum , dicit Dom
minus omnipotens.
10. Quare magna erit gloria domus istius , novissima su-
per primam , dicit Dominus omnipotens. Et in loco isto dabo
pacem, dicit Dominus omnipotens , et pacem animæ in ac-
quisitionem omni condenti , ut suscitet templum istud.
11. Quarta et vigesima noni mensis , anno secundo sub
Dario , factus est sermo Domini ad Aggæum prophetam ,
dicens :
12. Haec dicit Dominus omnipotens : Interroga nunc sa-
cerdotes legem , dicens :
13. Si sumpserit homo carnem sanctam in summitate ve-
stimenti sui , et tetigerit summitas vestimenti ejus panem ,
aut coctionem , aut vinum , aut oleum , aut omnem cibum ,
si sanctificabitur ? Et responderunt sacerdotes , et dixerunt :
Non.
14. El dixit Aggæus : Si tetigerit pollutus immundus in
anima de omnibus his , si contaminabitur ? Et responderunt
sacerdotes , et dixerunt : Contaminabitur.
15. Et respondit Aggæus , et dixit : Sic populus iste , et
sic gens hæc coram me , dicit Dominus , et sic omnia opera
manuum eorum , et quicumque appropinquaverit ibi ,
contaminabitur propter munera eoruin matutina , dolebunt
6. verbum quod pepigi vobiscum cum egrederemini de
terra Egypti....
376 ΖΑΧΑΡΙΑΣ. Κεφ. Α'.

προςώπου πόνων αὐτῶν, καὶ ἐμισεῖτε ἐν πύλαις ἐλέγ-
γοντα.
16. Καὶ νῦν θέσθε δὴ εἰς τὰς καρδίας ὑμῶν ἀπὸ τῆς
ἡμέρας ταύτης καὶ ὑπεράνω , πρὸ τοῦ θεῖναι λίθον ἐπὶ
λίθον ἐν τῷ ναῷ Κυρίου , τίνες ἦτε ,
17. ὅτε ἐνεβάλλετε εἰς κυψέλην κριθῆς εἴκοσι σάτα ,
καὶ ἐγένετο κριθῆς δέκα σάτα· καὶ εἰςπορεύεσθε εἰς τὸ
ὑπολήνιον ἐξαντλῆσαι πεντήκοντα μετρητὰς , καὶ ἐγέ-
νοντο εἴκοσι .
18. Επάταξα ὑμᾶς ἐν ἀφορίᾳ , καὶ ἐν ἀνεμοφθορία
καὶ ἐν χαλάζῃ πάντα τὰ ἔργα τῶν χειρῶν ὑμῶν, καὶ
οὐκ ἐπεστρέψατε πρὸς μὲ , λέγει Κύριος.
19. Ὑποτάξατε δὴ τὰς καρδίας ὑμῶν ἀπὸ τῆς ἡμέ
ρας ταύτης καὶ ἐπέκεινα , ἀπὸ τῆς τετράδος καὶ εἰκά-
δος τοῦ ἐνάτου μηνὸς , καὶ ἀπὸ τῆς ἡμέρας ἧς τεθεμε-
λίωται ὁ ναὸς Κυρίου · θέσθε ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν,
20. εἰ ἐπιγνωσθήσεται ἐπὶ τῆς ἅλω , καὶ εἰ ἔτι ἡ
ἄμπελος , καὶ ἡ συκῆ , καὶ ἡ ῥοὰ , καὶ τὰ ξύλα τῆς
ἐλαίας τὰ οὐ φέροντα καρπὸν, ἀπὸ τῆς ἡμέρας ταύτης
εὐλογήσω.
21. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου ἐκ δευτέρου πρὸς Ἀγγαῖον
τὸν προφήτην, τετράδι καὶ εἰκάδι τοῦ μηνὸς , λέγων ·
22. Εἰπὸν πρὸς Ζοροβάβελ τὸν τοῦ Σαλαθιὴλ ἐκ
φυλῆς Ἰούδα , λέγων· Ἐγὼ σείω τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν
γῆν, καὶ τὴν θάλασσαν καὶ τὴν ξηράν,
. 23. καὶ καταστρέψω θρόνους βασιλέων, καὶ ὀλοθρεύ
σω δύναμιν βασιλέων τῶν ἐθνῶν, καὶ καταστρέψω άρ-
ματα καὶ ἀναβάτας , καὶ καταβήσονται ἵπποι καὶ ἀνα-
βάται αὐτῶν ἕκαστος ἐν ῥομφαίᾳ πρὸς τὸν ἀδελφὸν
αὐτοῦ.
24. Ἐν τῇ ἡμέρα ἐκείνῃ , λέγει Κύριος παντοκρά
τωρ, λήψομαί σε Ζοροβάβελ τὸν τοῦ Σαλαθιήλ , τὸν
δουλόν μου , λέγει Κύριος , καὶ θήσομαί σε ὡς σφραγί-
δα , διότι σὲ ᾑρέτισα , λέγει Κύριος παντοκράτωρ.
, a facie laborum suorum , et oderatis in portis arguentemn.
16. Et nunc ponite , quaeso , in corda vestra a die hac et
supra , antequam poneretur lapis super lapidem in templo
Domini , qui eratis ,
17. quando mittebatis in cypselen hordei viginti sata , et
fiebant decem sata hordei : et ingrediebamini torcular ut
| hauriretis quinquaginta amphoras , et fiebant viginti.
18. Percussi vos sterilitate , et corruptione aeris et gran.
dine omnia opera manuum vestrarum , et non reversi estis
ad me , dicit Dominus.
19. Supponite nunc corda vestra a die ista et in futurum,
a quarta et vigesima noni mensis , et a die qua fundamen-
| ta jacta sunt templi Domini : ponite in cordibus vestris ,
20. si cognoscetur super aream , et si adhuc vinea, et fi-
cus , et malogranatum , et ligna oliva quæ non ferunt fru-
| ctum , a die hac benedicam.
21. Et factum est verbum Domini secundo ad Aggæum
prophetam, quarta et vigesima mensis , dicens :
22. Dic ad Zerobabel filium Salathiel de tribu Juda , di-
cens : Ego commoveo coelum et terram , et mare et aridam,
23. et subvertam thronos regum , et disperdam fortitudi-
nem regum gentium , et subvertam currus et ascensores ,
et descendent equi et ascensores eorum unusquisque in
| gladio adversus fratrem suum.
24. In die illa , dicit Dominus omnipotens , assumam te
Zorobabel filium Salathiel , servum meum , dicit Dominus ,
et ponam te quasi signaculum , quia te elegi , dicit Dominus
omnipotens.

ΖΑΧΑΡΙΑΣ . ZACHARIAS .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α'. CAPUT I.

1. Ἐν τῷ ὀγδόῳ μηνὶ ἔτους δευτέρου , ἐπὶ Δαρείου , 1. In octavo mense anni secundi , sub Dario , factum est
ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς Ζαχαρίαν τὸν τοῦ Βαραχίου, verbum Domini ad Zachariam Barachise , filium Addo , pro-
υἱὸν Ἀδδώ , τὸν προφήτην, λέγων · phetam , dicens :
2. Ωργίσθη Κύριος ἐπὶ τοὺς πατέρας ὑμῶν ὀργὴν 2. Iratus est Dominus super patres vestros ira magna ,
μεγάλην,
3. καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς· Τάδε λέγει Κύριος παν- 3. et dices ad eos : Hæc dicit Dominus omnipotens : Con-
τοκράτωρ· Ἐπιστρέψατε πρὸς μὲ , λέγει Κύριος τῶν | vertimini ad me , dicit Dominus virtutum , et convertar ad
δυνάμεων, καὶ ἐπιστραφήσομαι πρὸς ὑμᾶς, λέγει Κύ- vos , dicit Dominus virtutum.
ριος τῶν δυνάμεων.
4. Καὶ μὴ γίνεσθε καθὼς οἱ πατέρες ὑμῶν, οἷς ἐνε 4. Et nolite fieri sicut patres vestri , quos arguerunt
κάλεσαν αὐτοῖς οἱ προφῆται ἔμπροσθεν, λέγοντες· Τά- prophetae qui prius fuerant , dicentes : Haec dicit Dominus
δε λέγει Κύριος παντοκράτωρ · Ἀποστρέψατε ἀπὸ τῶν omnipotens : Avertimini a viis vestris pessimis, et ab adin-
ὁδῶν ὑμῶν τῶν πονηρῶν, καὶ ἀπὸ τῶν ἐπιτηδευμάτων | ventionibus vestris malis, et non exaudierunt , et non atten
ὑμῶν τῶν πονηρῶν, καὶ οὐκ εἰςήκουσαν, καὶ οὐ προς- - derunt ut exaudirent me , dicit Dominus.
έσχον τοῦ εἰσακοῦσαί μου , λέγει Κύριος.
5. Οἱ πατέρες ὑμῶν ποῦ εἰσι , καὶ οἱ προφῆται; Μὴ 5. Patres vestri ubi sunt , et propheta ? Numquid in
τὸν αἰῶνα ζήσονται ; sempiternum vivent?
 ZACHARIAS . CAP. I.
6. Πλὴν τοὺς λόγους μου καὶ τὰ νόμιμα μου δέχε
σθε , ὅσα ἐγὼ ἐντέλλομαι ἐν πνεύματί μου τοῖς δούλοις
μου τοῖς προφήταις , οἳ κατελάβοσαν τοὺς πατέρας
ὑμῶν · καὶ ἀπεκρίθησαν , καὶ εἶπαν · Καθὼς παρατέτα-
κται Κύριος παντοκράτωρ τοῦ ποιῆσαι ἡμῖν κατὰ τὰς
ὁδοὺς ἡμῶν καὶ κατὰ τὰ ἐπιτηδεύματα ἡμῶν, οὕτως
ἐποίησεν ἡμῖν.
7. Τῇ τετράδι καὶ εἰκάδι , τῷ ἑνδεκάτῳ μηνὶ , οὗτός
ἐστιν ὁ μὴν σαβὰτ , ἐν τῷ δευτέρῳ ἔτει ἐπὶ Δαρείου ,
ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς Ζαχαρίαν τὸν τοῦ Βαραχίου,
υἱὸν Ἀδδώ , τὸν προφήτην, λέγων ·
8. Εώρακα τὴν νύκτα , καὶ ἰδοὺ ἀνὴρ ἐπιβεβηκὼς
ἐπὶ ἵππον πυῤῥὸν, καὶ οὗτος εἱστήκει ἀναμέσον τῶν
ὀρέων τῶν κατασκίων, καὶ ὀπίσω αὐτοῦ ἵπποι πυῤῥοὶ ,
καὶ ψαροὶ, καὶ ποικίλοι , καὶ λευκοί .
9. Καὶ εἶπα· Τί οὗτοι , Κύριε ; Καὶ εἶπε πρὸς μὲ ὁ
ἄγγελος ὁ λαλῶν ἐν ἐμοί · Ἐγὼ δείξω σοι τί ἐστι ταῦτα .
10. Καὶ ἀπεκρίθη ὁ ἀνὴρ ὁ ἐφεστηκὼς ἀναμέσον τῶν
ὀρέων, καὶ εἶπε πρὸς μέ· Οὗτοί εἰσιν οὓς ἐξαπέστειλε
Κύριος , περιοδεῦσαι τὴν γῆν.
11. Καὶ ἀπεκρίθησαν τῷ ἀγγέλῳ Κυρίου τῷ ἐφεστῶτι
ἀναμέσον τῶν ὀρέων, καὶ εἶπον · Περιωδεύσαμεν πᾶσαν
τὴν γῆν, καὶ ἰδοὺ πᾶσα ἡ γῆ κατοικεῖται , καὶ ἡσυχά-
ζει.
12. Καὶ ἀπεκρίθη ὁ ἄγγελος Κυρίου , καὶ εἶπε· Κύ-
ριε παντοκράτωρ, ἕως τίνος οὐ μὴ ἐλεήσῃς τὴν Ἱερου-
σαλὴμ , καὶ τὰς πόλεις Ἰούδα , ἃς ὑπερεῖδες , τοῦτο
ἑβδομηκοστὸν ἔτος ;
13. Καὶ ἀπεκρίθη Κύριος παντοκράτωρ τῷ ἀγγέλῳ
τῷ λαλοῦντι ἐν ἐμοὶ , ῥήματα καλὰ καὶ λόγους παρα-
κλητικούς .
14. Καὶ εἶπε πρὸς μὲ ὁ ἄγγελος ὁ λαλῶν ἐν ἐμοί ·
Ανάκραγε λέγων· Τάδε λέγει Κύριος παντοκράτωρ
Ἐζήλωκα τὴν Ἱερουσαλὴμ καὶ τὴν Σιών ζῆλον μέ-
γαν,
15. καὶ ὀργὴν μεγάλην ἐγὼ ὀργίζομαι ἐπὶ τὰ ἔθνη
τὰ συνεπιτιθέμενα , ἀνθ' ὧν μὲν ἐγὼ ὠργίσθην ὀλίγα ,
αὐτοὶ δὲ συνεπέθεντο εἰς κακά.
16. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος · Ἐπιστρέψω ἐπὶ
Ἱερουσαλὴμ ἐν οἰκτιρμῶ , καὶ ὁ οἶκός μου ἀνοικοδο-
μηθήσεται ἐν αὐτῇ , λέγει Κύριος παντοκράτωρ , καὶ
μέτρον ἐκταθήσεται ἐπὶ Ἱερουσαλὴμ ἔτι .
17. Καὶ εἶπε πρὸς μὲ ὁ ἄγγελος ὁ λαλῶν ἐν ἐμοί·
Ἔτι ἀνάκραγε λέγων· Τάδε λέγει Κύριος παντοκρά-
τωρ· Ἔτι διαχυθήσονται πόλεις ἐν ἀγαθοῖς , καὶ ἐλεή-
σει Κύριος ἔτι τὴν Σιών, καὶ αἱρετιεῖ τὴν Ἱερουσαλήμ.
18. Καὶ ἦρα τοὺς ὀφθαλμούς μου , καὶ ἴδον, καὶ ἰδοὺ
τέσσαρα κέρατα.
19. Καὶ εἶπα πρὸς τὸν ἄγγελον τὸν λαλοῦντα ἐν ἐμοί·
Τί ἐστι ταῦτα , κύριε ; Καὶ εἶπε πρὸς μέ· Ταῦτα τὰ
κέρατα τὰ διασκορπίσαντα τὸν Ἰούδαν καὶ τὸν Ἰσραὴλ
καὶ Ἱερουσαλήμ .
20. Καὶ ἔδειξέ μοι Κύριος τέσσαρας τέκτονας ,
21. καὶ εἶπα· Τί οὗτοι ἔρχονται ποιῆσαι ; Καὶ εἶπε ·
Ταῦτα τὰ κέρατα τὰ διασκορπίσαντα τὸν Ἰούδα καὶ τὸν
Ἰσραὴλ κατέαξαν, καὶ οὐδεὶς αὐτῶν ἦρε κεφαλήν .
Καὶ ἐξήλθοσαν οὗτοι τοῦ ὀξῦναι αὐτὰ εἰς χεῖρας αὐτ
τῶν, τὰ τέσσαρα κέρατα , τὰ ἔθνη τὰ ἐπαιρόμενα κέρας
ἐπὶ τὴν γῆν Κυρίου , τοῦ διασκορπίσαι αὐτήν.
377
6. Verumtamen sermones meos et legitima mea suscipite,
quæ ego præcipio in spiritu meo servis meis prophetis , qui
comprehenderunt patres vestros : et responderunt , et dixe-
runt : Sicut praeparatus est Dominus omnipotens ut faceret
nobis secundum vias nostras et secundum adinventiones
nostras , sic fecit nobis.
7. Quarta et vigesima , undecimo mense , hic est mensis
sabat , in secundo anno sub Dario , factus est sermo Domi-
ni ad Zachariam Barachiæ , filium Addo , prophetam , di-
cens :
8. Vidi nocte , et ecce vir ascendens super equum rufum,
et ipse stabat inter montes umbrosos , et post eum equi
rufi , et varii , et albi.
9. Et dixi : quid sunt isti , Domine ? Et dixit ad me an-
gelus qui loquebatur in me : Ego ostendam tibi quid sunt hæc .
10. Et respondit vir qui stabat inter montes , et dixit ad
me : Isti sunt quos misit Dominus , ut circuirent terram.
11. Et responderunt angelo Domini qui stabat inter
| montes , et dixerunt : Circuivimus omnem terram , et ecce
omnis terra habitatur, et quiescit.
12. Et respondit angelus Domini , et dixit : Domine omni-
| potens , usquequo non misereberis Jerusalem , et urbium
| Juda , quas despexisti , hic est septuagesimus annus ?
13. Et respondit Dominus omnipotens angelo qui loque-
batur in me , verba bona et sermones consolatorios.
14. Et dixit ad me angelus qui loquebatur in me : Clama
dicens : Haec dicit Dominus omnipotens : Zelatus sum Je
rusalem et Sion zelo magno ,
15. et ira magna ego irascor super gentes quæ superim
positae sunt , pro eo quod ego quidem iratus sum modicum,
ipsi vero superimpositi sunt in mala.
16. Propterea haec dicit Dominus : Convertar ad Jeru-
salem in misericordia, et domus mea instaurabitur in ea, di-
| cit Dominus omnipotens , et mensura extendetur super
Jerusalem adhuc.
17. Et dixit ad me angelus qui loquebatur in me : Adhuc
clama dicens : Hæc dicit Dominus omnipotens : Adhuc dif-
| fundentur civitates in bonis , et miserebitur Dominus adhuc
Sion , et eliget Jerusalem.
18. Et levavi oculos meos , et vidi , et ecce quatuor cor-
nna.
19. Et dixi ad angelum qui loquebatur in me : Quid sunt
| haec , domine ? Et dixit ad me : Haec sunt cornua quæ dis-
| perserunt Judam et Israel et Jerusalem.
20. Et ostendit mihi Dominus quatuor fabros ,
21. et dixi : Quid isti veniunt facere ? Et dixit : Hæc sunt
cornua quæ disperserunt Judam et Israel confregerunt , et
nullus eorum levavit caput. Et egressi sunt isti ut exacuant
ea in manibus suis , quatuor cornua , gentes quæ levaverunt
| cornu super terram Domini , ut dispergerent eam.
378 ΖΑΧΑΡΙΑΣ. Κεφ. Γ'.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'.
1. Καὶ ἦρα τοὺς ὀρθαλμούς μου καὶ ἴδον , καὶ ἰδοὺ
ἀνὴρ, καὶ ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ σχοινίον γεωμετρικόν.
2. Καὶ εἶπα πρὸς αὐτόν · Ποῦ σὺ πορεύῃ ; Καὶ εἶπε
πρὸς μέ· Διαμετρῆσαι τὴν Ἱερουσαλήμ , τοῦ ἰδεῖν πη-
λίκον τὸ πλάτος αὐτῆς ἐστι καὶ πηλίκον τὸ μῆκος.
3. Καὶ ἰδοὺ ὁ ἄγγελος ὁ λαλῶν ἐν ἐμοὶ εἱςτήκει ,
καὶ ἄγγελος ἕτερος ἐξεπορεύετο εἰς συνάντησιν αὐτῷ .
4. Καὶ εἶπε πρὸς αὐτὸν, λέγων· Δράμε , καὶ λάλη
σον πρὸς τὸν νεανίαν ἐκεῖνον, λέγων · Κατακάρπως και
τοικηθήσεται Ἱερουσαλὴμ ἀπὸ πλήθους ἀνθρώπων καὶ
κτηνῶν ἐν μέσῳ αὐτῆς·
5. καὶ ἐγὼ ἔσομαι αὐτῇ , λέγει Κύριος , τεῖχος πυ-
ρὸς κυκλόθεν, καὶ εἰς δόξαν ἔσομαι ἐν μέσῳ αὐτῆς.
6. Ὦ ὦ φεύγετε ἀπὸ γῆς βοῤῥᾶ , λέγει Κύριος ,
διότι ἐκ τῶν τεσσάρων ἀνέμων τοῦ οὐρανοῦ συνάξω
ὑμᾶς , λέγει Κύριος ,
7. εἰς Σιών, ἀνασώζεσθε , οἱ κατοικοῦντες θυγατέρα
Βαβυλῶνος.
8. Διότι τάδε λέγει Κύριος παντοκράτωρ· Ὀπίσω
δόξης ἀπέσταλκέ με ἐπὶ τὰ ἔθνη τὰ σκυλεύσαντα ὑμᾶς,
διότι ὁ ἁπτόμενος ὑμῶν ὡς ὁ ἁπτόμενος τῆς κόρης τοῦ
ὀφθαλμοῦ αὐτοῦ.
9. Διότι ἰδοὺ ἐγὼ ἐπιφέρω τὴν χεῖρά μου ἐπ' αὐτ
τοὺς , καὶ ἔσονται σκῦλα τοῖς δουλεύουσιν αὐτοῖς , καὶ
γνώσεσθε ὅτι Κύριος παντοκράτωρ ἀπέσταλκέ με .
10. Τέρπου καὶ εὐφραίνου , θύγατερ Σιών, διότι ἰδοὺ
ἐγὼ ἔρχομαι , καὶ κατασκηνώσω ἐν μέσῳ σου , λέγει
Κύριος.
1. Καὶ καταφεύξονται ἔθνη πολλὰ ἐπὶ τὸν Κύριον
ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ , καὶ ἔσονται αὐτῷ εἰς λαὸν, καὶ κατ
τασκηνώσουσιν ἐν μέσῳ σου , καὶ ἐπιγνώσῃ ὅτι Κύριος
παντοκράτωρ ἐξαπέσταλκέ με πρὸς σέ .
12. Καὶ κατακληρονομήσει Κύριος τὸν Ἰούδαν, τὴν
μερίδα αὐτοῦ ἐπὶ τὴν ἁγίαν· καὶ αἱρετιεῖ ἔτι τὴν Ἱε
ρουσαλήμ .
13. Εὐλαβείσθω πᾶσα σὰρξ ἀπὸ προςώπου Κυρίου ,
ὅτι ἐξεγήγερται ἐκ νεφελῶν ἁγίων αὐτοῦ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'.
1. Καὶ ἔδειξέ μοι Κύριος τὸν Ἰησοῦν τὸν ἱερέα τὸν
μέγαν, ἑστῶτα πρὸ προςώπου ἀγγέλου Κυρίου , καὶ ὁ
διάβολος εἱςτήκει ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ , τοῦ ἀντικεῖσθαι
αὐτῷ.
2. Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς τὸν διάβολον · Ἐπιτιμήσαι
Κύριος ἐν σοὶ , διάβολε , καὶ ἐπιτιμήσαι Κύριος ἐν σοὶ
ὁ ἐκλεξάμενος τὴν Ἱερουσαλήμ . Οὐκ ἰδοὺ τοῦτο ὡς δα-
λὸς ἐξεσπασμένος ἐκ πυρός;
3. Καὶ Ἰησοῦς ἦν ἐνδεδυμένος ἱμάτια ῥυπαρὰ , καὶ
εἱςτήκει πρὸ προσώπου τοῦ ἀγγέλου.
4. Καὶ ἀπεκρίθη καὶ εἶπε πρὸς τοὺς ἑστηκότας πρὸ
προςώπου αὐτοῦ, λέγων· Ἀφέλετε τὰ ἱμάτια τὰ ῥυπαρὰ
ἀπ' αὐτοῦ . Καὶ εἶπε πρὸς αὐτόν· Ἰδοὺ ἀφῄρηκα τὰς
ἀνομίας σου , καὶ ἐνδύσατε αὐτὸν ποδήρη ,
5. καὶ ἐπίθετε κίδαριν καθαρὰν ἐπὶ τὴν κεφαλὴν
αὐτοῦ . Καὶ ἐπέθηκαν κίδαριν καθαρὰν ἐπὶ τὴν κεφα-
λὴν αὐτοῦ, καὶ περιέβαλον αὐτὸν ἱμάτια. Καὶ ὁ ἄγγελος |
Κυρίου εἱστήκει .
CAPUT II.
1. Et levavi oculos meos et vidi , et ecce vir , et in manu
ejus funiculus geometricus.
2. Et dixi ad eum : Quo tu vadis ? Et dixit ad me : Ut
dimetiar Jerusalem , ut videam quanta sit latitudo ejus et
quanta longitudo.
3. Et ecce angelus qui loquebatur in me stabat , et ange-
lus alius egrediebatur in occursum ejus.
4. Et dixit ad eum , dicens : Curre , et loquere adole-
scentulo illi , dicens : Frugifere habitabitur Jerusalem a
| multitudine hominum et jumentorum in medio ejus :
5. et ego ero illi , dicit Dominus , murus ignis in circuitu,
et in gloriam ero in medio ejus.
6. O o fugite de terra,aquilonis , dicit Dominus , quia de
| quatuor ventis coeli congregabo vos , dicit Dominus ,
7. in Sion , salvamini , qui habitatis filiam Babylonis.
8. Hæc enim dicit Dominus omnipotens : Post gloriam
misit me ad gentes quæ spoliaverunt vos : quia qui tetige-
rit vos quasi qui tangat pupillam oculi ejus.
9. Quia ecce ego infero manum meam super eos , et erunt
] prædæ iis qui servierant eis , et cognoscetis quia Dominus
omnipotens misit me.
10. Laetare et gaude , filia Sion , quia ecce ego venio , et
| habitabo in medio tui , dicit Dominus.
11. Et confugient gentes multa ad Dominum in die illa ,
et erunt ei in populum , et habitabunt in medio tui , et scies
| quoniam Dominus omnipotens misit me ad te.
12. Et possidebit Dominus Judam , parte sua in terra
sancta : et eliget adhuc Jerusalem.
13. Timeat omnis caro a facie Domini , quoniam surre-
xit de nubibus sanctis suis.
CAPUT HI.
1. Et ostendit mihi Dominus Jesum sacerdotem magnum,
stantem ante faciem angeli Domini , et diabolus stabat a
dextris ejus , ut adversaretur ei.
2. Et dixit Dominus ad diabolum : Increpet Dominus in
te , diabole , et increpet in te Dominus qui elegit Jerusalem.
Nonne ecce hoc ut torris est erutus de igne?
3. Et Jesus indutus erat vestibus sordidis , et stabat
ante faciem angeli.
4. Et respondit et ait ad adstantes coram facie sua , di-
cens : Auferte vestimenta sordida ab eo. Et dixit ad eum :
Ecce abstuli iniquitates tuas , et induite eum poderem ,
5. et imponite cidarim mundam super caput ejus. Et
imposuerunt cidarim mundam super caput ejus , et circum
dederunt eum vestimentis. Et angelus Domini adstabat :
 ZACHARIAS. CAP. IV. 379
6. καὶ διεμαρτύρατο ὁ ἄγγελος Κυρίου πρὸς Ἰησοῦν, 6. et contestabatur angelus Domini ad Jesum , dicens :
λέγων·
7. Τάδε λέγει Κύριος παντοκράτωρ · Ἐὰν ταῖς ὁδοῖς 7. Haec dicit Dominus omnipotens : Si viis meis ambu-
μου πορεύῃ , καὶ ἐν τοῖς προστάγμασί μου φυλάξῃ, καὶ laveris , et praecepta mea custodieris , et tu judicabis do-
σὺ διακρινεῖς τὸν οἶκον μου· καὶ ἐὰν διαφυλάσσῃς τὴν mum meam : et si custodieris atrium meum , et dabo tibi
αὐλήν μου , καὶ δώσω σοι ἀναστρεφομένους ἐν μέσῳ qui conversentur in medio stantium istorum.
τῶν ἑστηκότων τούτων.
8. Ἄκουε δὴ , Ἰησοῦ ὁ ἱερεὺς ὁ μέγας , σὺ καὶ οἱ 8. Audi ergo , Jesu sacerdos magne , tu et proximi tui
πλησίον σου οἱ καθήμενοι πρὸ προςώπου, διότι ἄνδρες | qui sedent ante faciem, quia viri portentorum spectatores
τερατοσκόποι εἰσὶ , διότι ἰδοὺ ἐγὼ ἄγω τὸν δοῦλόν μου | sunt , quia ecce ego adduco servum meum Orientem :
Ανατολήν·
9. διότι ὁ λίθος ὃν ἔδωκα πρὸ προςώπου τοῦ Ἰη- 9. quia lapis quem dedi ante faciem Jesu , super lapidem
σοῦ , ἐπὶ τὸν λίθον τὸν ἕνα ἑπτὰ ὀφθαλμοί εἰσιν. Ἰδοὺ unum septem oculi sunt. Ecce ego fodio foveam , dicit Do-
ἐγὼ ὀρύσσω βόθρον, λέγει Κύριος παντοκράτωρ , καὶ minus omnipotens , et contrectabo omnem iniquitatem terræ
ψηλαφήσω πᾶσαν τὴν ἀδικίαν τῆς γῆς ἐκείνης ἐν ἡμέρᾳ | illius in die una .
μια.
10. Ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ , λέγει Κύριος παντοκρά 10. In die illo , dicit Dominus omnipotens , convocabitis
τωρ, συγκαλέσετε ἕκαστος τὸν πλησίον αὑτοῦ ὑποκάτω unusquisque proximum suum subter vitem et subter fi
ἀμπέλου καὶ ὑποκάτω συκῆς. cum.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ'. CAPUT IV.

1. Καὶ ἐπέστρεψεν δὁ ἄγγελος ὁ λαλῶν ἐν ἐμοὶ , καὶ 1. Et reversus est angelus qui loquebatur in me , et su-
ἐξήγειρέ με ὃν τρόπον ὅταν ἐξεγερθῇ ἄνθρωπος ἐξ ὕπνου scitavit me sicut suscitari solet homo de somno suo :
αὐτοῦ ,
2. καὶ εἶπε πρὸς μέ· Τί σὺ βλέπεις ; Καὶ εἶπα· 2. et dixit ad me : Quid tu vides ? Et dixi : Vidi , et ecce
Εώρακα , καὶ ἰδοὺ λυχνία χρυσῆ ὅλη , καὶ τὸ λαμπά candelabrum aureum totum, et lampas super ipsum, et
διον ἐπάνω αὐτῆς, καὶ ἑπτὰ λύχνοι ἐπάνω αὐτῆς , καὶ septem lucernæ super illud , et septem infusoria lucernis
ἑπτὰ ἐπαρυστρίδες τοῖς λύχνοις τοῖς ἐπάνω αὐτῆς , quæ erant super illud ,
3. καὶ δύο ἐλαῖαι ἐπάνω αὐτῆς , μία ἐκ δεξιῶν τοῦ 3. et duæ olivæ super illud , una a dextris lampadis ejus ,
λαμπαδίου αὐτῆς , καὶ μία ἐξ εὐωνύμων. et una a sinistris.
4. Καὶ ἐπηρώτησα , καὶ εἶπα πρὸς τὸν ἄγγελον τὸν 4. Et interrogavi , et dixi ad angelum qui loquebatur in
λαλοῦντα ἐν ἐμοὶ , λέγων · Τί ἐστι ταῦτα , κύριε ; me , dicens : Quid sunt haec , domine ?
6. Καὶ ἀπεκρίθη ὁ ἄγγελος ὁ λαλῶν ἐν ἐμοὶ , καὶ εἶπε 5. Responditque angelus qui loquebatur in me , et dixit
πρὸς μὲ , λέγων · Οὐ γινώσκεις τί ἐστι ταῦτα ; Καὶ εἶπα · ad me , dicens : Non cognoscis quid sunt hæc ? Et dixi :
Οὐχὶ , κύριε. Non, domine.
6. Καὶ ἀπεκρίθη , καὶ εἶπε πρὸς μὲ , λέγων · Οὗτος 6. Et respondit , et ait ad me , dicens : Iste est sermo
ὁ λόγος Κυρίου πρὸς Ζοροβάβελ , λέγων · Οὐκ ἐν δυνά- | Domini ad Zorobabel, dicens : Non in fortitudine magna ,
μει μεγάλῃ , οὐδὲ ἐν ἰσχύϊ , ἀλλὰ ἐν πνεύματί μου , λέγει neque in robore , sed in spiritu meo , dicit Dominus omni-
Κύριος παντοκράτωρ. potens.
7. Τίς εἶ σὺ , τὸ ὄρος τὸ μέγα τὸ πρὸ προςώπου Ζο- 7. Quis es tu , mons magne qui ante faciem Zorobabel ,
ροβάβελ , τοῦ κατορθῶσαι ; Καὶ ἐξοίσω τὸν λίθον τῆς ut corrigas ? Et educam lapidem haereditatis , aequalitatem
κληρονομίας , ἰσότητα χάριτος , χάριτα αὐτῆς. gratia , gratiam ejus.
8. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων · 8. Et factus est sermo Domini ad me , dicens :
9. Αἱ χεῖρες Ζοροβάβελ ἐθεμελίωσαν τὸν οἶκον τοῦ 9. Manns Zorobabel fundaverunt domum istam , et ma-
τον, καὶ αἱ χεῖρες αὐτοῦ ἐπιτελέσουσιν αὐτὸν, καὶ ἐπι nus ejus complebunt eam , et scies quoniam Dominus omni-
γνώσῃ διότι Κύριος παντοκράτωρ ἐξαπέσταλκέ με πρὸς | potens misit me ad te.
σέ.
10. Διότι τίς ἐξουδένωσεν εἰς ἡμέρας μικρὰς, καὶ 10. Quis enim despexit in dies parvos , et laetabuntur, et
χαροῦνται , καὶ ὄψονται τὸν λίθον τὸν κασσιτέρινον ἐν videbunt lapidem stanneum in manu Zorobabel. Septem
χειρὶ Ζοροβάβελ. Ἑπτὰ οὗτοι ὀφθαλμοί εἰσιν οἱ ἐπι- isti sunt oculi qui respiciunt super omnem terram.
βλέποντες ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν.
11. Καὶ ἀπεκρίθην, καὶ εἶπα πρὸς αὐτόν · Τί αἱ δύο 11. Et respondi , et dixi ad eum : Quid sunt duæ oliva
ἐλαῖαι αὗται αἱ ἐκ δεξιῶν τῆς λυχνίας καὶ ἐξ εὐωνύμων ; istæ quæ a dextris candelabri et a sinistris?
12. Καὶ ἐπηρώτησα ἐκ δευτέρου , καὶ εἶπα πρὸς αὐτ 12. Et interrogavi secundo , et dixi ad eum : Quid sunt
τόν · Τί οἱ δύο κλάδοι τῶν ἐλαιῶν οἱ ἐν ταῖς χερσὶ τῶν duo rami olivarum qui sunt in manibus duarum narium au-
δύο μυξωτήρων τῶν χρυσῶν τῶν ἐπιχεόντων καὶ ἐπα- rearum quæ infundunt et retrahunt suffusoria aurea?
ναγόντων τὰς ἐπαρυστρίδας τὰς χρυσᾶς ;
13. Καὶ εἶπε πρὸς μέ · Οὐκ οἶδας τί ἐστι ταῦτα ; Καὶ 13. Et dixit ad me : Non nosti quid sunt hæc? Et dixi :·
εἶπα · Οὐχὶ , κύριε. Nequaquam, domine.
380 ΖΑΧΑΡΙΑΣ. Κεφ. ς' .

14. Καὶ εἶπεν · Οὗτοι οἱ δύο υἱοὶ τῆς πιότητος πα- 14. Et ait : Isti duo filii pinguedinis assistunt Domino
ρεστήκασι Κυρίῳ πάσης τῆς γῆς . universae terrae.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε'. CAPUT V.

1. Et conversus sum , et levavi oculos meos , et vidi , et

1. Καὶ ἐπέστρεψα , καὶ ἦρα τοὺς ὀφθαλμούς μου , καὶ
ἴδον, καὶ ἰδοὺ δρέπανον πετόμενον. ecce falx volans.
2. Καὶ εἶπε πρὸς μέ · Τί σὺ βλέπεις ; Καὶ εἶπα ἐγώ · 2. Et dixit ad me : Quid tu vides ? Et dixi ego : Video
Ὁρῶ δρέπανον πετόμενον μήκους πήχεων εἴκοσι , καὶ falcem volantem longitudinis cubitorum viginti , et latitudi-
πλάτους πήχεων δέκα. nis cubitorum decem.
3. Καὶ εἶπε πρὸς μέ · Αὕτη ἡ ἀρὰ ἡ ἐκπορευομένη 3. Et dixit ad me : Hæc est maledictio quæ egreditur
ἐπὶ πρόςωπον πάσης τῆς γῆς · διότι πᾶς ὁ κλέπτης ἐκ | super faciem omnis terrae : quia omnis fur ex hoc usque ad
τούτου ἕως θανάτου ἐκδικηθήσεται , καὶ πᾶς ὁ ἐπίορκος | mortem punietur, et omnis perjurus ex hoc cruciabitur.
ἐκ τούτου ἐκδικηθήσεται .
4. Καὶ ἐξοίσω αὐτὸ , λέγει Κύριος παντοκράτωρ , καὶ 4. Et educam illud , dicit Dominus omnipotens , et ingre-
εἰςελεύσεται εἰς τὸν οἶκον τοῦ κλέπτου , καὶ εἰς τὸν οἶκον dietur in domum furis , et in domum jurantis nomine meo
τοῦ ὀμνύοντος τῷ ὀνόματί μου ἐπὶ ψεύδει , καὶ καταλύ- super mendacio , et requiescet inmedio domus ejus , et con-
σει ἐν μέσῳ τοῦ οἴκου αὐτοῦ , καὶ συντελέσει αὐτὸν, καὶ | summabit eam , et ligna ejus , et lapides ejus .
τὰ ξύλα αὐτοῦ , καὶ τοὺς λίθους αὐτοῦ.
5. Καὶ ἐξῆλθεν ὁ ἄγγελος ὁ λαλῶν ἐν ἐμοὶ , καὶ εἶπε 5. Et egressus est angelus qui loquebatur in me , et dixit
πρὸς μέ · Ἀνάβλεψον τοῖς ὀφθαλμοῖς σου , καὶ ἴδε τὸ ad me : Suspice oculis tuis , et vide hoc quod egreditur.
ἐκπορευόμενον τοῦτο.
6. Καὶ εἶπα · Τί ἐστι ; Καὶ εἶπε · Τοῦτο τὸ μέτρον 6. Et dixi : Quid est ? Et ait : Haec est mensura quae
τὸ ἐκπορευόμενον . Καὶ εἶπεν · Αὕτη ἡ ἀδικία αὐτῶν ἐν egreditur. Et ait : Haec est iniquitas eorum in omni terra.
πάσῃ τῇ γῇ.
7. Καὶ ἰδοὺ τάλαντον μολίβδου ἐξαιρόμενον · καὶ 7. Et ecce talentum plumbi elevatum : et ecce mulier una
ἰδοὺ γυνὴ μία ἐκάθητο ἐν μέσῳ τοῦ μέτρου. sedebat in medio mensuræ.
8. Καὶ εἶπεν · Αὕτη ἐστὶν ἡ ἀνομία. Καὶ ἔῤῥιψεν 8. Et dixit : Haec est iniquitas. Et projecit eam in me-
αὐτὴν εἰς μέσον τοῦ μέτρου , καὶ ἔῤῥιψε τὸν λίθον τοῦ dium mensuræ , et projecit lapidem plumbi in os ejus.
μολίβδου εἰς τὸ στόμα αὐτῆς.
9. Καὶ ἦρα τοὺς ὀφθαλμούς μου , καὶ ἴδον, καὶ ἰδοὺ 9. Et elevavi oculos meos , et vidi , et ecce duæ mulieres
δύο γυναῖκες ἐκπορευόμεναι , καὶ πνεῦμα ἐν ταῖς πτέ- egredientes , et spiritus in alis earum , et ipsa habebant
ρυξιν αὐτῶν, καὶ αὗται εἶχον πτέρυγας ἔποπος , καὶ alas upupæ , et elevaverunt mensuram inter terram et co-
ἀνέλαβον τὸ μέτρον ἀναμέσον τῆς γῆς καὶ ἀναμέσον τοῦ lum.
οὐρανοῦ.
10. Καὶ εἶπα πρὸς τὸν ἄγγελον τὸν λαλοῦντα ἐν ἐμοί · 10. Et dixi ad angelum qui loquebatur in me : Quo ista
Ποῦ αὗται ἀποφέρουσι τὸ μέτρον ; deferunt mensuram ?
1. Καὶ εἶπε πρὸς μέ · Οἰκοδομῆσαι αὐτῷ οἰκίαν ἐν 11. Et dixit ad me : Ut ædificent ei domum in terra
γῇ Βαβυλῶνος , καὶ ἑτοιμάσαι , καὶ θήσουσιν αὐτὸ ἐκεῖ | Babylonis , et præparent , et ponant eam ibi super praepa-
ἐπὶ τὴν ἑτοιμασίαν αὐτοῦ. rationem suam.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ς'. CAPUT VI.

1. Καὶ ἐπέστρεψα , καὶ ἦρα τοὺς ὀφθαλμούς μου , 1. Et conversus sum , et levavi oculos meos , et vidi , et
καὶ ἴδον, καὶ ἰδοὺ τέσσαρα ἅρματα ἐκπορευόμενα ἐκ ecce quatuor quadrigæ egredientes de medio duorum mon-
μέσου δύο ὀρέων, καὶ τὰ ὄρη ἦν ὄρη χαλκα. tium , et montes erant montes anei.
2. Ἐν τῷ ἅρματι τῷ πρώτῳ ἵπποι πυῤῥοὶ , καὶ ἐν τῷ 2. In quadriga prima equi rufi , et in quadriga secunda
ἅρματι τῷ δευτέρῳ ἵπποι μέλανες , equi nigri ,
3. καὶ ἐν τῷ ἁρματι τῷ τρίτῳ ἵπποι λευκοὶ , καὶ ἐν 3. et in quadriga tertia equi albi , et in quadriga quarta
τῷ ἅρματι τῷ τετάρτῳ ἵπποι ποικίλοι ψαροί. equi varii sturnini.
4. Καὶ ἀπεκρίθην, καὶ εἶπα πρὸς τὸν ἄγγελον τὸν 4. Et respondi , et dixi ad angelum qui loquebatur in me :
λαλοῦντα ἐν ἐμοί · Τί ἐστι ταῦτα , κύριε ; Quid sunt haec , domine?
5. Καὶ ἀπεκρίθη ὁ ἄγγελος ὁ λαλῶν ἐν ἐμοὶ , καὶ εἶπε · 5. Et respondit angelus qui loquebatur in me , et dixit
Ταῦτά ἐστιν οἱ τέσσαρες ἄνεμοι τοῦ οὐρανοῦ , ἐκπο- Hi sunt quatuor venti cœli , egrediuntur ut assistant Do-
ρεύονται παραστῆναι τῷ Κυρίῳ πάσης τῆς γῆς. mino omnis terræ.
6. Ἐν ᾧ ἦσαν ἵπποι οἱ μέλανες , ἐξεπορεύοντο ἐπὶ 6. In qua erant equi nigri , egrediebantur super terram
γῆν βοῤῥᾶ, καὶ οἱ λευκοὶ ἐξεπορεύοντο κατόπισθεν αὐ- | aquilonis , et albi egrediebantur post eos , et varii exibant
τῶν, καὶ οἱ ποικίλοι ἐξεπορεύοντο ἐπὶ γῆν νότου , in terram austri ,
7. καὶ οἱ ψαροὶ ἐξεπορεύοντο , καὶ ἐπέβλεπον τοῦ που 7. et sturnini egrediebantur, et considerabant ut irent
 ZACHARIAS . CAP. VII.
ρεύεσθαι τοῦ περιοδεῦσαι τὴν γῆν. Καὶ εἶπε · Πο- |
ρεύεσθε , καὶ περιοδεύσατε τὴν γῆν . Καὶ περιώδευσαν ]
τὴν γῆν.
8. Καὶ ἀνεβόησε , καὶ ἐλάλησε πρὸς μὲ , λέγων ·
Ἰδοὺ οἱ ἐκπορευόμενοι ἐπὶ γῆν βοῤῥᾶ , καὶ ἀνέπαυσαν
τὸν θυμόν μου ἐν γῇ βοῤῥᾶ.
9. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων ·
10. Λάβε τὰ ἐκ τῆς αἰχμαλωσίας παρὰ τῶν ἀρχόν
των, καὶ παρὰ τῶν χρησίμων αὐτῆς , καὶ παρὰ τῶν
ἐπεγνωκότων αὐτὴν, καὶ εἰςελεύσῃ σὺ ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκεί
νῃ εἰς τὸν οἶκον Ἰωσίου τοῦ Σοφονίου τοῦ ἥκοντος ἐκ |
Βαβυλῶνος ·
τι . καὶ λήψῃ ἀργύριον καὶ χρυσίον , καὶ ποιήσεις
στεφάνους , καὶ ἐπιθήσεις ἐπὶ τὴν κεφαλὴν Ἰησοῦ τοῦ
Ἰωσεδὲκ τοῦ ἱερέως τοῦ μεγάλου ·
12. καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτόν · Τάδε λέγει Κύριος παν-
τοκράτωρ · Ἰδοὺ ἀνὴρ , Ἀνατολὴ ὄνομα αὐτῷ , καὶ ὑπο-
κάτωθεν αὐτοῦ ἀνατελεῖ ,
13. καὶ οἰκοδομήσει τὸν οἶκον Κυρίου , καὶ αὐτὸς λή-
ψεται ἀρετὴν, καὶ καθιεῖται , καὶ κατάρξει ἐπὶ τοῦ θρό-
νου αὐτοῦ , καὶ ἔσται ἱερεὺς ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ , καὶ βουλὴ |
εἰρηνικὴ ἔσται ἀναμέσον ἀμφοτέρων .
14. Ὁ δὲ στέφανος ἔσται τοῖς ὑπομένουσι , καὶ τοῖς
χρησίμοις αὐτῆς , καὶ τοῖς ἐπεγνωκόσιν αὐτὴν, καὶ εἰς |
χάριτα υἱοῦ Σοφονίου , καὶ εἰς ψαλμὸν ἐν οἴκῳ Κυρίου .
15. Καὶ οἱ μακρὰν ἀπ' αὐτῶν ἥξουσι , καὶ οἰκοδομή
σουσιν ἐν τῷ οἴκῳ Κυρίου , καὶ γνώσεσθε διότι Κύριος
παντοκράτωρ ἀπέσταλκέ με πρὸς ὑμᾶς. Καὶ ἔσται , ἐὰν
εἰςακούοντες εἰςακούσητε τῆς φωνῆς Κυρίου τοῦ Θεοῦ
ὑμῶν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ζ' .
1. Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ τετάρτῳ ἔτει , ἐπὶ Δαρείου τοῦ
βασιλέως, ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς Ζαχαρίαν τετράδι
τοῦ μηνὸς τοῦ ἐνάτου , ὅς ἐστι χασελεῦ.
2. Καὶ ἐξαπέστειλεν εἰς Βαιθήλ , Σαρασὰρ καὶ Ἀρ-
βεσεὲρ ὁ βασιλεὺς καὶ οἱ ἄνδρες αὐτοῦ , ἐξιλάσασθαι τὸν
Κύριον,
3. λέγων πρὸς τοὺς ἱερεῖς τοὺς ἐν τῷ οἴκῳ Κυρίου
παντοκράτορος , καὶ πρὸς τοὺς προφήτας , λέγων · Εἰςε- |
λήλυθεν ὧδε ἐν τῷ μηνὶ τῷ πέμπτῳ τὸ ἁγίασμα , καθότι
ἐποίησεν ἤδη ἱκανὰ ἔτη.
4. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου τῶν δυνάμεων πρὸς
ἐμὲ , λέγων ·
5. Εἰπὸν πρὸς ἅπαντα τὸν λαὸν τῆς γῆς , καὶ πρὸς
τοὺς ἱερεῖς , λέγων · Ἐὰν νηστεύσητε ἢ κόψησθε ἐν ταῖς
πέμπταις ἢ ἐν ταῖς ἑβδόμαις , καὶ ἰδοὺ ἑβδομήκοντα
ἔτη , μὴ νηστείαν νενηστεύκατέ μοι ;
6. Καὶ ἐὰν φάγητε ἢ πίητε , οὐχ ὑμεῖς ἔσθετε καὶ
πίνετε;
7. Οὐχ οὗτοι οἱ λόγοι οὓς ἐλάλησε Κύριος ἐν χερσὶ
τῶν προφητῶν τῶν ἔμπροσθεν , ὅτε ἦν Ἱερουσαλήμ nus in manibus prophetarum qui fuerunt prius , quando
κατοικουμένη , καὶ εὐθηνοῦσα , καὶ αἱ πόλεις κυκλόθεν | Jerusalem habitabatur, et erat abundans , et civitates ejus
αὐτῆς , καὶ ἡ ὀρεινὴ καὶ ἡ πεδινὴ κατῳκεῖτο;
8. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς Ζαχαρίαν, λέγων ·
9. Τάδε λέγει Κύριος παντοκράτωρ · Κρίμα δίκαιον
κρίνετε , καὶ ἔλεος καὶ οἰκτιρμὸν ποιεῖτε ἕκαστος πρὸς
τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ ,
381
circuire terram. Et dixit : Ile , et circuite terram. Et cir
cuierunt terram.
8. Et clamavit , et locutus est ad me , dicens : Ecce qui
egrediuntur super terram aquilonis , et requiescere fecerant
furorem meum in terra aquilonis.
9. Et factus est sermo Domini ad me , dicens :
10. Accipe quæ de captivitate sunt a principibus , et al
utilibus ejus , et ab iis qui cognoverunt eam , et ingredieris
tu in die illa in domum Josiæ filii Sophoniæ qui venit de
Babylone :
11. et accipies argentum et aurum , et facies coronas ,
et impones super caput Jesu Josedec sacerdotis magni :
12. et dices ad eum : Hæc dicit Dominus omnipotens :
Ecce vir , Oriens nomen ejus , et subter eum orietur,
13. et aedificabit domum Domini , et ipse accipiet virtu-
tem, et sedebit , et imperabit super throno suo , et erit sa-
cerdos a dextris ejus , et consilium pacis erit inter utros-
que.
14. Corona autem erit exspectantibus , et utilibus ejus ,
et qui cognoverunt eam , et in gratiam filii Sophoniæ , et
in psalmum in domo Domini.
15. Et qui longe sunt ab eis venient , et aedificabunt in
domo Domini , et scietis quia Dominus omnipotens misit
ine ad vos. Et erit , si exaudientes exaudieritis vocem Do-
mini Dei vestri .
CAPUT VII .
1. Et factum est in quarto anno , sub Dario rege , factus
est sermo Domini ad Zachariam quarta die mensis noni ,
qui est chaseleu.
2. Et misit in Bathel , Sarasar et Arbeseer rex et viri
ejus , ad deprecandum Dominum ,
3. dicens ad sacerdotes qui in domo Domini omnipoten-
tis , et ad prophetas , dicens : Ingressa est huc in mense
quinto sanctificatio , juxta quod fecit jam annis pluribus.
4. Et factus est sermo Domini virtutum ad me , dicens :
5. Dic ad omnem populum terra , et ad sacerdotes,
dicens : Si jejunatis et plangitis in quintis aut septimis , et
ecce septuaginta anni , numquid jejunium jejunastis mihi ?
6. Et si comeditis aut bibitis , nonne vos comeditis et
bibitis?
7. Numquid non ista sunt verba quæ locutus est Domi-
per circuitum , et montana et campestria habitabantur?
8. Et factus est sermo Domini ad Zachariam , dicens :
9. Hæc dicit Dominus omnipotens Judicium justum
judicate , et misericordiam et miserationem facite unusquis-
que ad fratrem suum ,
382 ΖΑΧΑΡΙΑΣ. Κεφ . Η'.

10. καὶ χήραν καὶ ὀρφανὸν καὶ προςήλυτον καὶ πέ-
νητα μὴ καταδυναστεύετε , καὶ κακίαν ἕκαστος τοῦ
ἀδελφοῦ αὐτοῦ μὴ μνησικακείτω ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν.
11. Καὶ ἠπείθησαν τοῦ προςέχειν, καὶ ἔδωκαν νῶτον
παραφρονοῦντα , καὶ τὰ ὦτα αὐτῶν ἐβάρυναν τοῦ μὴ
εἰςακούειν ·
12. καὶ τὴν καρδίαν αὐτῶν ἔταξαν ἀπειθῆ τοῦ μὴ
εἰςακούειν τοῦ νόμου μου , καὶ τοὺς λόγους οὓς ἐξαπέ- |
στειλε Κύριος παντοκράτωρ ἐν πνεύματι αὐτοῦ ἐν χερσὶ
τῶν προφητῶν τῶν ἔμπροσθεν · καὶ ἐγένετο ὀργὴ με- |
γάλη παρὰ Κυρίου παντοκράτορος .
13. Καὶ ἔσται , ὃν τρόπον εἶπε , καὶ οὐκ εἰςήκουσαν,
οὕτως κεκράξονται , καὶ οὐ μὴ εἰςακούσω , λέγει Κύριος
παντοκράτωρ .
14. Καὶ ἐκβαλῶ αὐτοὺς εἰς πάντα τὰ ἔθνη ἃ οὐκ
ἔγνωσαν · καὶ ἡ γῆ ἀφανισθήσεται κατόπισθεν αὐτῶν
ἐκ διοδεύοντος καὶ ἐξ ἀναστρέφοντος · καὶ ἔταξαν γῆν
ἐκλεκτὴν εἰς ἀφανισμόν .
10. et viduam et pupillum et advenam et pauperem non
opprimatis , et malitiae unusquisque fratris sui nolit memi-
nisse in cordibus vestris.
11. Et noluerunt attendere , et dederunt dorsum con-
temnens , et aures suas aggravaverunt ut non audirent :
12. et cor suum posuerunt inobediens ut non audirent
legem meam , et verba quæ misit Dominus omnipotens in
spiritu suo in manibus prophetarum priorum : et facta est
ira magna a Domino omnipotente.
13. Et erit , sicut dixit , et non audierunt , sic clamabunt,
et non exaudiam , dicit Dominus omnipotens .
14. Et ejiciam eos in omnes gentes quas ignoraverunt :
et terra desolabitur post eos a perambulante et a revertente :
et posuerunt terram electam in solitudinem.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Η'. CAPUT VIII.

1. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου παντοκράτορος , λέγων· 1. Et factus est sermo Domini omnipotentis , dicens :
2. Τάδε λέγει Κύριος παντοκράτωρ · Ἐζήλωκα τὴν 2. Hac dicit Dominus omnipotens : Zelatus sum Jerusa-
Ἱερουσαλὴμ καὶ τὴν Σιὼν ζῆλον μέγαν, καὶ θυμῷ με lem et Sion zelo magno , et furore maximo zelatus sum
γάλῳ ἐζήλωκα αὐτήν . eam.
3. Τάδε λέγει Κύριος · Ἐπιστρέψω ἐπὶ Σιών, καὶ 3. Hæc dicit Dominus : Revertar ad Sion , et habitabo in
κατασκηνώσω ἐν μέσῳ Ἱερουσαλήμ , καὶ κληθήσεται medio Jerusalem , et vocabitur Jerusalem civitas vera , et
ἡ Ἱερουσαλὴμ πόλις ἀληθινὴ , καὶ τὸ ὄρος Κυρίου παν- mons Domini omnipotentis , mons sanctus.
τοκράτορος , ὄρος ἅγιον.
4. Τάδε λέγει Κύριος παντοκράτωρ · Ετι καθήσον- 4. Haec dicit Dominus omnipotens : Adhuc sedebunt se-
ται πρεσβύτεροι καὶ πρεσβύτεραι ἐν ταῖς πλατείαις nes et anus in plateis Jerusalem , unusquisque virgam suam
Ἱερουσαλήμ , ἕκαστος τὴν ῥάβδον αὐτοῦ ἔχων ἐν τῇ habens in manu sua , prae multitudine dierum :
χειρὶ αὐτοῦ , ἀπὸ πλήθους ἡμερῶν·
5. καὶ αἱ πλατεῖαι τῆς πόλεως πλησθήσονται παιδα- 5. et platea civitatis replebuntur pueris et puellis luden-
ρίων καὶ κορασίων παιζόντων ἐν ταῖς πλατείαις αὐ- | tibus in plateis ejus.
τῆς.
6. Τάδε λέγει Κύριος παντοκράτωρ · Εἰ ἀδυνατήσει 6. Hæc dicit Dominus omnipotens : Si impossibile erit
ἐνώπιον τῶν καταλοίπων τοῦ λαοῦ τούτου ἐν ταῖς ἡμέ- coram reliquis populi hujus in diebus illis , numquid et co-
ραις ἐκείναις , μὴ καὶ ἐνώπιόν μου ἀδυνατήσει ; λέγει | ram me impossibile erit? dicit Dominus omnipotens.
Κύριος παντοκράτωρ.
7. Τάδε λέγει Κύριος παντοκράτωρ · Ἰδοὺ ἐγὼ σώζω 7. Haec dicit Dominus omnipotens : Ecce ego salvo popu-
τὸν λαόν μου ἀπὸ γῆς ἀνατολῶν καὶ ἀπὸ γῆς δυσμῶν, lum meum de terra orientis et de terra occasus ,
8. καὶ εἰςάξω αὐτοὺς , καὶ κατασκηνώσω ἐν μέσῳ 8. et introducam eos , et habitabo in medio Jerusalem ,
Ἱερουσαλήμ , καὶ ἔσονται ἐμοὶ εἰς λαόν, κἀγὼ ἔσομαι . et erunt mihi in populum , et ego ero eis in Deum in veri-
αὐτοῖς εἰς Θεὸν ἐν ἀληθείᾳ καὶ ἐν δικαιοσύνῃ . tate et in justitia .
9. Τάδε λέγει Κύριος παντοκράτωρ · Κατισχυέτωσαν 9. Hæc dicit Dominus omnipotens : Confortentur manus
αἱ χεῖρες ὑμῶν, τῶν ἀκουόντων ἐν ταῖς ἡμέραις ταύταις | vestrae , qui auditis in diebus his sermones istos ex ore
τοὺς λόγους τούτους ἐκ στόματος τῶν προφητῶν, ἀφ' prophetarum , ex quo die fundata est domus Domini omni-
ἧς ἡμέρας τεθεμελίωται ὁ οἶκος Κυρίου παντοκράτορος , potentis , et ex quo templum aedificatum est.
καὶ ὁ ναὸς ἀφ᾽ οὗ ᾠκοδόμηται .
10. Διότι πρὸ τῶν ἡμερῶν ἐκείνων ὁ μισθὸς τῶν 10. Quia ante dies illos merces hominum non erit in lucrum,
ἀνθρώπων οὐκ ἔσται εἰς ὄνησιν, καὶ ὁ μισθὸς τῶν κτη et merces jumentorum non subsistet, et egredienti et ingre-
νῶν οὐχ ὑπάρξει , καὶ τῷ ἐκπορευομένῳ καὶ τῷ εἰςπο- dienti non erit pax præ tribulatione : et emittam omnes ho-
ρευομένῳ οὐκ ἔσται εἰρήνη ἀπὸ τῆς θλίψεως · καὶ ἐξα- | mines , unumquemque super proximum suum.
·ποστελῶ πάντας τοὺς ἀνθρώπους , ἕκαστον ἐπὶ τὸν
πλησίον αὐτοῦ.
11. Καὶ νῦν, οὐ κατὰ τὰς ἡμέρας τὰς ἔμπροσθεν ἐγὼ 11. Et nunc , non juxta dies priores ego facio reliquis po.
ποιῶ τοῖς καταλοίποις τοῦ λαοῦ τούτου , λέγει Κύριος | puli hujus , dicit Dominus omnipotens ,
παντοκράτωρ ,
12. ἀλλ᾽ ἢ δείξω εἰρήνην. Ἡ ἄμπελος δώσει τὸν 1 12. sed pacem monstrabo. Vinea dabit fructum suum ,
 ZACHARIAS . CAP. IX. 383
καρπὸν αὐτῆς , καὶ ἡ γῆ δώσει τὰ γεννήματα αὐτῆς , et terra dabit germina sua , et cœlum dabit rorem suum ,
καὶ ὁ οὐρανὸς δώσει τὴν δρόσον αὐτοῦ , καὶ κατακλη- . et possidere faciam reliquos populi mei hujus haec omnia.
ρονομήσω τοῖς καταλοίποις τοῦ λαοῦ μου τούτου ταῦτα
πάντα.
13. Καὶ ἔσται , ὃν τρόπον ἦτε ἐν κατάρᾳ ἐν τοῖς 13. Et erit , sicut eratis in maledictione inter gentes , do-
ἔθνεσιν, ὁ οἶκος Ἰούδα καὶ οἶκος Ἰσραὴλ , οὕτως δια mus Juda et domus Israel , sic salvabo vos , et eritis in be-
σώσω ὑμᾶς , καὶ ἔσεσθε ἐν εὐλογία. Θαρσεῖτε καὶ κατι- nedictione . Confidite et confortamini in manibus vestris ,
σχύετε ἐν ταῖς χερσὶν ὑμῶν,
14. διότι τάδε λέγει Κύριος παντοκράτωρ · Ὃν τρό- 14. quia haec dicit Dominus omnipotens : Sicut cogitavi
πον διενοήθην τοῦ κακῶσαι ὑμᾶς ἐν τῷ παροργίσαι ut afligerem vos in eo quod me ad iracundiam provocassent
με τοὺς πατέρας ὑμῶν, λέγει Κύριος παντοκράτωρ , patres vestri , dicit Dominus omnipotens ,
15. καὶ οὐ μετενόησα · οὕτως παρατέταγμαι , καὶ 15. et non me penituit : sic paratus sum , et cogitavi in
διανενόημαι ἐν ταῖς ἡμέραις ταύταις , τοῦ καλῶς ποιῆσαι | diebus istis , ut benefaciam Jerusalem et domui Juda. Con-
τὴν Ἱερουσαλὴμ καὶ τὸν οἶκον Ἰούδα. Θαρσεῖτε . fidite.
16. Οὗτοι οἱ λόγοι οὓς ποιήσετε · Λαλεῖτε ἀλήθειαν 16. Isti sermones sunt quos facietis : Loquimini verita-
ἕκαστος πρὸς τὸν πλησίον αὐτοῦ , ἀλήθειαν καὶ κρῖμα tem unusquisque ad proximum suum, veritatem et judicium
εἰρηνικὸν κρίνατε ἐν ταῖς πύλαις ὑμῶν, pacificum judicate in portis vestris ,
17. καὶ ἕκαστος τὴν κακίαν τοῦ πλησίον αὐτοῦ μὴ 17. et unusquisque malum proximi sui non cogitate in
λογίζεσθε ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν, καὶ ὅρκον ψευδῆ μὴ cordibus vestris , et juramentum mendax ne diligatis , quia
ἀγαπᾶτε , διότι ταῦτα πάντα ἐμίσησα , λέγει Κύριος haec omnia odi , dicit Dominus omnipotens.
παντοκράτωρ .
18. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου παντοκράτορος πρὸς 18. Et factus est sermo Domini omnipotentis ad me , di-
μὲ , λέγων· cens :
19. Τάδε λέγει Κύριος παντοκράτωρ Νηστεία ἡ 19. Hæc dicit Dominus omnipotens : Jejunium quartum,
τετρὰς , καὶ νηστεία ἡ πέμπτη , καὶ νηστεία ἡ ἑβδόμη , et jejunium quintum , et jejunium septimum , et jejunium
καὶ νηστεία ἡ δεκάτη ἔσονται τῷ οἴκῳ Ἰούδα εἰς χαρὰν | decimum erunt domui Juda in gaudium et laetitiam, et in
καὶ εὐφροσύνην, καὶ εἰς ἑορτὰς ἀγαθάς · καὶ εὐφραν- festivitates bonas : et laetamini , et veritatem et pacem dili-
θήσεσθε , καὶ τὴν ἀλήθειαν καὶ τὴν εἰρήνην ἀγαπήσατε. gite.
20. Τάδε λέγει Κύριος παντοκράτωρ · Ἔτι ἥξουσι 20. Haec dicit Dominus omnipotens : Adhuc venient po-
λαοὶ πολλοὶ, καὶ κατοικοῦντες πόλεις πολλὰς , puli multi , et habitatores urbium multarum,
21. καὶ συνελεύσονται κατοικοῦντες πέντε πόλεις εἰς 21. et congregabuntur qui habitant quinque civitates in
μίαν πόλιν, λέγοντες · Πορευθῶμεν δεηθῆναι τοῦ προςώ- unam civitatem , dicentes : Eamus ut deprecemur faciem
που Κυρίου καὶ ἐκζητῆσαι τὸ πρόςωπον Κυρίου παν- Domini , et quæramus vultum Domini omnipotentis : vadam
τοκράτορος · πορεύσομαι καγώ . etiam ego.
22. Καὶ ἥξουσι λαοὶ πολλοὶ καὶ ἔθνη πολλὰ ἐκζητή 22. Et venient populi multi et gentes plurimæ ut quærant
σαι τὸ πρόςωπον Κυρίου παντοκράτορος ἐν Ἱερουσα- - faciem Domini omnipotentis in Jerusalem , et ut exorent
λήμ , καὶ ἐξιλάσασθαι τὸ πρόςωπον Κυρίου. faciem Domini .
23. Τάδε λέγει Κύριος παντοκράτωρ · Ἐν ταῖς ἡμέ 23. Haec dicit Dominus omnipotens : In diebus illis , si
ραις ἐκείναις , ἐὰν ἐπιλάβωνται δέκα ἄνδρες ἐκ πασῶν apprehenderint decem viri de omnibus linguis gentium , et
τῶν γλωσσῶν τῶν ἐθνῶν, καὶ ἐπιλάβωνται του κρασπέ- tenuerint fimbriam viri Judai , dicentes : Ibimus tecum ,
δου ἀνδρὸς Ἰουδαίου , λέγοντες · Πορευσόμεθα μετὰ quia audivimus quod Deus vobiscum est.
σοῦ , διότι ἀκηκόαμεν ὅτι ὁ Θεὸς μεθ᾽ ὑμῶν ἐστιν.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Θ΄. CAPUT IX .

1. Λήμμα λόγου Κυρίου ἐν γῇ Σεδράχ , καὶ Δαμα-
σκοῦ θυσία αὐτοῦ , διότι Κύριος ἐφορᾷ ἀνθρώπους , καὶ
πάσας φυλὰς τοῦ Ἰσραήλ.
2. Καὶ ἐν Ἠμαθ᾽ ἐν τοῖς ὁρίοις αὐτῆς Τύρος καὶ
Σιδών, διότι ἐφρόνησαν σφόδρα.
3. Καὶ ᾠκοδόμησε Τύρος ὀχυρώματα αὐτῇ , καὶ
ἐθησαύρισεν ἀργύριον ὡς χοῦν, καὶ συνήγαγε χρυσίον
ὡς πηλὸν ὁδῶν.
4. Καὶ διὰ τοῦτο Κύριος κληρονομήσει αὐτοὺς , καὶ
πατάξει εἰς θάλασσαν δύναμιν αὐτῆς , καὶ αὕτη ἐν πυρὶ
καταναλωθήσεται.
5. Ὄψεται Ἀσκάλων, καὶ φοβηθήσεται , καὶ Γάζα ,
καὶ ὀδυνηθήσεται σφόδρα , καὶ Ἀκκάρων, ὅτι ησχύνθη
ἐπὶ τῷ παραπτώματι αὐτῆς · καὶ ἀπολεῖται βασιλεὺς
ἐκ Γάζης , καὶ Ἀσκάλων οὐ μὴ κατοικηθῇ ·
1. Assumptio verbi Domini in terra Sedrach , el Damasci
| sacrificium ejus , quia Dominus.respicit homines , et omnes
tribus Israel.
2. Et in Emath in finibus ejus Tyrus et Sidon , quoniam
sapientes fuerunt nimis.
3. Et ædificavit Tyrus munitiones suas , et thesaurizavit
| argentum ut humum , et congregavit aurum ut lutum via-
rum.
4. Et propterea Dominus possidebit eos , et percutiet in
mari fortitudinem ejus , et ipsa in igne concremabitur.
5. Videbit Ascalon , et timebit, et Gaza , et dolebit nimis ,
| et Accaron , quoniam confusa est super ruina sua : et peri-
| bit rex de Gaza , et Ascalon non habitabitur :
384 ΖΑΧΑΡΙΑΣ. Κεφ. 1 .

6. καὶ κατοικήσουσιν ἀλλογενεῖς ἐν Ἀζώτῳ , καὶ
καθελῶ ὕβριν ἀλλοφύλων ·
7. καὶ ἐξαρῶ τὸ αἷμα αὐτῶν ἐκ στόματος αὐτῶν,
καὶ τὰ βδελύγματα αὐτῶν ἐκ μέσου ὀδόντων αὐτῶν.
Καὶ ὑπολειφθήσονται καὶ οὗτοι τῷ Θεῷ ἡμῶν, καὶ
ἔσονται ὡς χιλίαρχος ἐν Ἰούδᾳ , καὶ Ἀκκάρων ὡς ὁ
Ἰεβουσαΐος.
8. Καὶ ὑποστήσομαι τῷ οἴκῳ μου ἀνάστημα , τοῦ
μὴ διαπορεύεσθαι , μηδὲ ἀνακάμπτειν, καὶ οὐ μὴ
ἐπέλθῃ ἐπ' αὐτοὺς οὐκέτι ἐξελαύνων · διότι νῦν ἑώρακα |
ἐν τοῖς ὀφθαλμοῖς μου.
9. Χαῖρε σφόδρα , θύγατερ Σιών , κήρυσσε , θύγατερ
Ἱερουσαλήμ · ἰδοὺ ὁ βασιλεὺς ἔρχεταί σοι δίκαιος καὶ
σώζων, αὐτὸς πραὺς , καὶ ἐπιβεβηκὼς ἐπὶ ὑποζύγιον
καὶ πῶλον νέον.
10. Καὶ ἐξολοθρεύσει ἅρματα ἐξ Ἐφραὶμ , καὶ ἵππον
ἐξ Ἱερουσαλὴμ , καὶ ἐξολοθρεύσεται τόξον πολεμικὸν,
καὶ πλῆθος καὶ εἰρήνη ἐξ ἐθνῶν, καὶ κατάρξει υδάτων
ἕως θαλάσσης , καὶ ποταμῶν διεκβολὰς γῆς.
1. Καὶ σὺ ἐν αἵματι διαθήκης σου ἐξαπέστειλας
δεσμίους σου ἐκ λάκκου οὐκ ἔχοντος ὕδωρ.
12. Καθήσεσθε ἐν ὀχυρώμασι δέσμιοι τῆς συναγω
γῆς , καὶ ἀντὶ μιᾶς ἡμέρας παροικεσίας σου διπλᾶ
ἀνταποδώσω σοι·
13. διότι ἐνέτεινά σε , Ἰούδα , ἐμαυτῷ τόξον , ἔπλησα
τὸν Ἐφραὶμ , καὶ ἐξεγερῶ τὰ τέκνα σου , Σιών, ἐπὶ τὰ
τέκνα τῶν Ἑλλήνων, καὶ ψηλαφήσω σε ὡς ῥομφαίαν
μαχητοῦ ·
14. καὶ Κύριος ἔσται ἐπ᾿ αὐτοὺς , καὶ ἐξελεύσεται
ὡς ἀστραπὴ βολὶς , καὶ Κύριος παντοκράτωρ ἐν σάλ-
πιγγι σαλπιεῖ , καὶ πορεύσεται ἐν σάλῳ ἀπειλῆς αὐ-
τοῦ.
15. Κύριος παντοκράτωρ ὑπερασπιεῖ αὐτοὺς , καὶ
καταναλώσουσιν αὐτοὺς , καὶ καταχώσουσιν αὐτοὺς ἐν
λίθοις σφενδόνης , καὶ ἐκπίονται αὐτοὺς ὡς οἶνον, καὶ
πλήσουσι τὰς φιάλας ὡς θυσιαστήριον.
16. Καὶ σώσει αὐτοὺς Κύριος ὁ Θεὸς αὐτῶν ἐν τῇ
ἡμέρᾳ ἐκείνῃ , ὡς πρόβατα , λαὸν αὐτοῦ , διότι λίθοι
ἅγιοι κυλίονται ἐπὶ γῆς αὐτοῦ.
17. Ὅτι εἴ τι ἀγαθὸν αὐτοῦ , καὶ εἴ τι καλὸν αὐτοῦ ,
σῖτος νεανίσκοις , καὶ οἶνος εὐωδιάζων εἰς παρθένους .
6. et habitabunt alienigenæ in Azoto , et destruam inju-
riam alienigenarum :
7. et auferam sanguinem eorum de ore illorum , et abo-
minationes eorum de medio dentium illorum. Et relinquen-
tur et isti Deo nostro , et erunt ut chiliarchus in Juda , et
Accaron sicut Jebusaeus .
8. Et supponam domui meæ elevationem , ut non per-
transeat , neque revertatur, et nequaquam superveniat eis
ultra abactor : quia nunc vidi in oculis meis.
9. Gaude vehementer, filia Sion , prædica , filia Jerusa-
lem : ecce rex tuus venit tibi justus et salvans , ipse man-
| suetus , et ascendens super subjugalem et pullum novum.
10. Et disperdet quadrigas ex Ephraim , et equum de Je-
rusalem , et disperdetur arcus bellicus , et multitudo et pax
ex gentibus , et dominabitur aquis usque ad mare , et lumi-
nibus exitus terra .
11. Et tu in sanguine testamenti tui emisisti vinctos tuos
de lacu qui non habet aquam .
12. Sedebitis in munitionibus vincti congregationis , et
¦ pro una die peregrinationis tuæ duplicia reddam tibi :
13. quoniam tetendi te , Juda , mihi arcum , implevi
| Ephraim, et suscitabo filios tuos , Sion , super filios Grae-
corum , et attrectabo te quasi gladium pugnatoris :
14. et Dominus erit super eos , et egredietur sicut fulgur
| sagitta , et Dominus omnipotens in tuba sonabit , et ibit in
| commotione terroris sui.
15. Dominus omnipotens proteget. eos , et consument eos ,
et obruent eos in lapidibus fundæ , et bibent eos sicut vi-
num , et implebunt phialas sicut altare.
16. Et salvabit eos Dominus Deus eorum in die illa , sicut
| oves , populum suum, quia lapides sancti volvuntur super
terram ejus.
17. Quia si quid optimum illius , et si quid bonum ejus ,
frumentum juvenibus , et vinum boni odoris ad virgines.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ι . CAPUT X.

1. Αἰτεῖσθε παρὰ Κυρίου ὑετὸν καθ᾿ ὥραν, πρώϊμον 1. Petite a Domino pluviam opportunam, temporaneam et
καὶ ὄψιμον. Κύριος ἐποίησε φαντασίας , καὶ ὑετὸν χει- serotinam . Dominus fecit plantasias , et pluviam liemalem
μερινὸν δώσει αὐτοῖς , ἑκάστῳ βοτάνην ἐν ἀγρῷ. dabit eis , unicuique herbam in agro.
2. Διότι οἱ ἀποφθεγγόμενοι ἐλάλησαν κόπους , καὶ 2. Quoniam hi qui loquebantur locuti sunt labores , et di-
οἱ μάντεις δράσεις ψευδεῖς , καὶ τὰ ἐνύπνια ψευδῆ ἐλά | vini visiones falsas , et somnia falsa loquebantur, vane con-
λουν, μάταια παρεκάλουν · διὰ τοῦτο ἐξηράνθησαν ὡς | solabantur : ideo arefacti sunt sicut oves , et afflicti sunt ,
πρόβατα , καὶ ἐκακώθησαν, διότι οὐκ ἦν ἴασις. quia non erat sanatio.
3. Ἐπὶ τοὺς ποιμένας παρωξύνθη ὁ θυμός μου , καὶ 3. Super pastores concitatus est furor meus , et super
ἐπὶ τοὺς ἀμνοὺς ἐπισκέψομαι . Καὶ ἐπισκέψεται Κύριος agnos visitabo. Et visitabit Dominus Deus omnipotens gre.
ὁ Θεὸς ὁ παντοκράτωρ τὸ ποίμνιον αὐτοῦ , τὸν οἶκον gem suum , domum Juda , et ponet eos sicut equum decorum
Ἰούδα , καὶ τάξει αὐτοὺς ὡς ἵππον εὐπρεπῆ αὐτοῦ ἐν suum in praelio ,
πολέμῳ ,
4. καὶ ἀπ' αὐτοῦ ἐπέβλεψε , καὶ ἀπ ' αὐτοῦ ἔταξε , 4. et ex ipso respexit , et ex ipso posuit , et ex ipso arcum
καὶ ἀπ' αὐτοῦ τόξον ἐν θυμῷ · ἀπ᾿ αὐτοῦ ἐξελεύσεται in furore : ex ipso egredietur omnis qui abigit in eo.
πᾶς ὁ ἐξελαύνων ἐν τῷ αὐτῷ.
5. Καὶ ἔσονται ὡς μαχηταὶ πατοῦντες πηλὸν ἐν ταῖς 5. Et erunt quasi bellatores conculcantes lutum in viis in
 ZACHARIAS . CAP. XI. 385

ὁδοῖς ἐν πολέμῳ , καὶ παρατάξονται , διότι Κύριος μετ᾿ praelio , et in acie stabunt , quia Dominus cum eis est : et
confundentur ascensores equorum.
αὐτῶν · καὶ καταισχυνθήσονται ἀναβάται ἵππων .
6. Καὶ κατισχύσω τὸν οἶκον Ἰούδα , καὶ τὸν οἶκον 6. Et confortabo domum Juda , et domum Joseph sal-
Ἰωσὴφ σώσω , καὶ κατοικιῶ αὐτοὺς , ὅτι ἠγάπησα vabo , et habitare eos faciam , quia dilexi eos , et erunt sicut
αὐτοὺς , καὶ ἔσονται ὃν τρόπον οὐκ ἀπεστρεψάμην αὐτ non evertissem eos : quia ego Dominus Deus eorum , et
τούς · διότι ἐγὼ Κύριος ὁ Θεὸς αὐτῶν , καὶ ἐπακούσομαι exaudiam eos.
αὐτοῖς.
7. Καὶ ἔσονται ὡς μαχηταὶ τοῦ Ἐφραὶμ , καὶ χαρή 7. Et erunt quasi bellatores Ephraim, et laetabitur cor eo-
σεται ἡ καρδία αὐτῶν ὡς ἐν οἴνῳ · καὶ τὰ τέκνα αὐτῶν rum quasi in vino et filii eorum videbunt et lætabuntur,
ὄψονται καὶ εὐφρανθήσονται , καὶ χαρεῖται ἡ καρδία et gaudebit cor eorum in Domino.
αὐτῶν ἐπὶ τῷ Κυρίῳ .
8. Σημανῶ αὐτοῖς , καὶ εἰςδέξομαι αὐτοὺς , διότι 8. Significabo eis , et suscipiam illos , quia redimam eos ,
λυτρώσομαι αὐτοὺς , καὶ πληθυνθήσονται καθότι ἦσαν et multiplicabuntur sicut erant plurimi.
πολλοί.
9. Καὶ σπερῶ αὐτοὺς ἐν λαοῖς , καὶ οἱ μακρὰν μνη- 9. Et seminabo eos in populis , et qui de longe recorda-
σθήσονταί μου , ἐκθρέψουσι τὰ τέκνα αὐτῶν , καὶ ἐπι- buntur mei , nutrient filios suos , et convertentur.
στρέψουσι .
10. Καὶ ἐπιστρέψω αὐτοὺς ἐκ γῆς Αἰγύπτου , καὶ ἐξ 10. Et convertam eos de terra Ægypti , et de Assyriis sus-
Ασσυρίων εἰςδέξομαι αὐτοὺς, καὶ εἰς τὴν Γαλααδίτιν cipiam illos , et in Galaaditin et in Libanum introducam
καὶ εἰς τὸν Λίβανον εἰςάξω αὐτοὺς , καὶ οὐ μὴ ὑπολει eos , et nullus ex eis deerit.
φθῇ ἐξ αὐτῶν οὐδὲ εἷς.
11. Καὶ διελεύσονται ἐν θαλάσσῃ στενῇ , καὶ πατά 11. Et pertransibunt in mari angusto , et percutient in
ξουσιν ἐν θαλάσσῃ κύματα , καὶ ξηρανθήσεται πάντα mari fluctus , et siccabuntur omnia profunda fluviorum, et
τὰ βάθη ποταμῶν , καὶ ἀφαιρεθήσεται πᾶσα ὕβρις | auferetur universa injuria Assyriorum, et sceptrum Ægypti
Ασσυρίων , καὶ σκῆπτρον Αἰγύπτου περιαιρεθήσεται . tolletur.
12. Καὶ κατισχύσω αὐτοὺς ἐν Κυρίῳ Θεῷ αὐτῶν, 12. Et confortabo eos in Domino Deo suo , et in nomine
καὶ ἐν τῷ ὀνόματι αὐτοῦ κατακαυχήσονται , λέγει | ejus gloriabuntur , dicit Dominus.
Κύριος.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΑ΄. CAPUT XI.

1. Διάνοιξον, ὁ Λίβανος, τας θύρας σου , καὶ καταφα
γέτω πῦρ τὰς κέδρους σου .
2. Ολολυξάτω πίτυς , διότι πέπτωκε κέδρος , ὅτι
μεγάλως μεγιστάνες ἐταλαιπώρησαν · ὀλολύξατε , δρύες |
τῆς Βασανίτιδος , ὅτι κατεσπάσθη ὁ δρυμὸς δὁ σύμφυ-
τος.
3. Φωνὴ θρηνούντων ποιμένων, ὅτι τεταλαιπώρηκεν
ἡ μεγαλωσύνη αὐτῶν. Φωνὴ ὠρυομένων λεόντων , ὅτι |
τεταλαιπώρηκε τὸ φρύαγμα τοῦ Ἰορδάνου.
4. Τάδε λέγει Κύριος παντοκράτωρ· Ποιμαίνετε τὰ
πρόβατα τῆς σφαγῆς ,
5. ἃ οἱ κτησάμενοι κατέσφαζον , καὶ οὐ μετεμέλοντο ,
καὶ οἱ πωλοῦντες αὐτὰ ἔλεγον · Εὐλογητὸς Κύριος , καὶ
πεπλουτήκαμεν, καὶ οἱ ποιμένες αὐτῶν οὐκ ἔπασχον
οὐδὲν ἐπ' αὐτοῖς.
6. Διὰ τοῦτο οὐ φείσομαι οὐκέτι ἐπὶ τοὺς κατοικοῦν-
τας τὴν γῆν , λέγει Κύριος. Καὶ ἰδοὺ ἐγὼ παραδίδωμι |
τοὺς ἀνθρώπους , ἕκαστον εἰς χεῖρα τοῦ πλησίον αὐτοῦ ,
καὶ εἰς χεῖρα βασιλέως αὐτοῦ , καὶ κατακόψουσι τὴν
γῆν, καὶ οὐ μὴ ἐξέλωμαι ἐκ χειρὸς αὐτῶν.
7. Καὶ ποιμανῶ τὰ πρόβατα τῆς σφαγῆς εἰς τὴν
Χαναανῖτιν. Καὶ λήψομαι ἐμαυτῷ δύο ῥάβδους , τὴν
μὲν μίαν ἐκάλεσα κάλλος , καὶ τὴν ἑτέραν ἐκάλεσα
σχοίνισμα , καὶ ποιμανῶ τὰ πρόβατα .
8. Καὶ ἐξαρῶ τοὺς τρεῖς ποιμένας ἐν μηνὶ ἑνὶ , καὶ
βαρυνθήσεται ἡ ψυχή μου ἐπ' αὐτούς · καὶ γὰρ αἱ ψυ-
καὶ αὐτῶν ἐπωρύοντο ἐπ' ἐμέ.
9. Καὶ εἶπα· Οὐ ποιμανῶ ὑμᾶς , τὸ ἀποθνῆσκον
VETUS TESTAMENTUM. -. II.
1. Aperi , Libane , portas tuas , et comedat ignis cedros
tuas.
2. Ululet pinus , quia cecidit cedrus , quia valde miseri
facti sunt optimates : ululate , quercus Basanitidis , quia
succisus est saltus consitus.
3. Vox lugentium pastorum , quoniam misera facta est
magnificentia eorum . Vox rugientium leonum , quia affli-
ctus est fremitus Jordanis.
4. Hæc dicit Dominus omnipotens : Pascite oves occisio-
nis ,
5. quas qui possederunt interficiebant , et non agebant
penitentiam , et qui vendebant eas dicebant : Benedictus
Dominus , et divites facti sumus , et pastores earum nihil
patiebantur super eis.
6. Ideo non parcam ultra super habitatores terra , dicit
Dominus. Et ecce ego trado homines , unumquemque in
manum proximi sui , et in manum regis ejus , et concident
terram , et non eruam de manu eorum.
7. Et pascam oves occisionis in Chanaanitide. Et assumam
mihi duas virgas, unam vocavi decorem , et alteram vocavi
funiculum , et pascam oves.
8. Et auferam tres pastores in mense uno , et ingraves-
cet anima mea super eos : siquidem et animæ eorum rugies
bant super me.
9. Et dixi : Non pascam vos , quod moritur moriatur , et
25
386 ΖΑΧΑΡΙΑΣ. Κεφ. ΙΒ΄.
ἀποθνησκέτω , καὶ τὸ ἐκλεῖπον ἐκλιπέτω , καὶ τὰ κατά-
λοιπα κατεσθιέτωσαν ἕκαστος τὰς σάρκας τοῦ πλησίον
αὐτοῦ .
10. Καὶ λήψομαι τὴν ῥάβδον μου τὴν καλὴν , καὶ
ἀποῤῥίψω αὐτὴν , τοῦ διασκεδάσαι τὴν διαθήκην μου ,
ἣν διεθέμην πρὸς πάντας τοὺς λαούς ·
11. καὶ διασκεδασθήσεται ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ , καὶ
γνώσονται οἱ Χαναναῖοι τὰ πρόβατα τὰ φυλασσόμενα
μοι , διότι λόγος Κυρίου ἐστί .
12. Καὶ ἐρῶ πρὸς αὐτούς · Εἰ καλὸν ἐνώπιον ὑμῶν
ἐστι , δότε τὸν μισθόν μου , ἢ ἀπείπασθε . Καὶ ἔστησαν
τὸν μισθόν μου τριάκοντα ἀργυροῦς.
13. Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς μέ· Κάθες αὐτοὺς εἰς τὸ
χωνευτήριον, καὶ σκέψομαι εἰ δόκιμόν ἐστιν , ὃν τρόπον
ἐδοκιμάσθην ὑπὲρ αὐτῶν. Καὶ ἔλαβον τοὺς τριάκοντα
ἀργυροῦς , καὶ ἐνέβαλον αὐτοὺς εἰς τὸν οἶκον Κυρίου
εἰς τὸ χωνευτήριον.
14. Καὶ ἀπέρριψα τὴν ῥάβδον τὴν δευτέραν τὸ σχοί-
νισμα , τοῦ διασκεδάσαι τὴν κατάσχεσιν ἀναμέσον
Ἰούδα καὶ ἀναμέσον Ἰσραήλ .
15. Καὶ εἶπε Κύριος προς μέ· Ἔτι λάβε σεαυτῷ
σκεύη ποιμενικὰ ποιμένος ἀπείρου ,
ια. διότι ἰδοὺ ἐγὼ ἐξεγείρω ποιμένα ἐπὶ τὴν γῆν, τὸ
ἐκλιμπάνον οὐ μὴ ἐπισκέψηται , καὶ τὸ ἐσκορπισμένον
οὐ μὴ ζητήσῃ , καὶ τὸ συντετριμμένον οὐ μὴ ἰάσηται ,
καὶ τὸ ὁλόκληρον οὐ μὴ κατευθύνῃ , καὶ τὰ κρέα τῶν
ἐκλεκτῶν καταφάγεται , καὶ τοὺς ἀστραγάλους αὐτῶν
ἐκστρέψει .
17. Ὦ οἱ ποιμαίνοντες τὰ μάταια , καταλελοιπότες
τὰ πρόβατα , μάχαιρα ἐπὶ τοὺς βραχίονας αὐτοῦ , καὶ
ἐπὶ τὸν ὀφθαλμὸν τὸν δεξιὸν αὐτοῦ· ὁ βραχίων αὐτοῦ
ξηραινόμενος ξηρανθήσεται , καὶ ὁ ὀφθαλμὸς ὁ δεξιός
αὐτοῦ ἐκτυφλούμενος ἐκτυφλωθήσεται.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΒ'.
1. Λῆμμα λόγου Κυρίου ἐπὶ τὸν Ἰσραήλ. Λέγει
Κύριος, ἐκτείνων οὐρανὸν καὶ θεμελιῶν γῆν, καὶ πλάσ--
σων πνεῦμα ἀνθρώπου ἐν αὐτῷ ·
2. Ἰδοὺ ἐγὼ τίθημι τὴν Ἱερουσαλὴμ ὡς πρόθυρα
σαλευόμενα πᾶσι τοῖς λαοῖς κύκλῳ , καὶ ἐν τῇ Ἰουδαία
ἔσται περιοχὴ ἐπὶ Ἱερουσαλήμ .
3. Καὶ ἔσται , ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ θήσομαι τὴν Ἱε
ρουσαλὴμ λίθον καταπατούμενον πᾶσι τοῖς ἔθνεσι· πᾶς
ὁ καταπατῶν αὐτὴν ἐμπαίζων ἐμπαίζεται , καὶ ἐπισυν-
αχθήσονται ἐπ' αὐτὴν πάντα τὰ ἔθνη τῆς γῆς.
4. Ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνη , λέγει Κύριος παντοκράτωρ ,
πατάξω πάντα ἵππον ἐν ἐκστάσει , καὶ τὸν ἀναβάτην
αὐτοῦ ἐν παραφρονήσει· ἐπὶ δὲ τὸν οἶκον Ἰούδα διανοίξω
τοὺς ὀφθαλμούς μου , καὶ πάντας τοὺς ἵππους τῶν λαῶν
πατάξω ἐν ἀποτυφλώσει .
5. Καὶ ἐροῦσιν οἱ χιλίαρχοι Ἰούδα ἐν ταῖς καρδίαις
αὐτῶν · Εὑρήσομεν ἑαυτοῖς τοὺς κατοικοῦντας Ἱερουσα-
λὴμ ἐν Κυρίῳ παντοκράτορι Θεῷ αὐτῶν.
6. Ἐν τῇ ἡμέρα ἐκείνῃ θήσομαι τοὺς χιλιάρχους
Ἰούδα ὡς δαλὸν πυρὸς ἐν ξύλοις , καὶ ὡς λαμπάδα πυρὸς
ἐν καλάμῃ , καὶ καταφάγονται ἐκ δεξιῶν καὶ ἐξ εὐωνύ-
μων πάντας τοὺς λαοὺς κυκλόθεν, καὶ κατοικήσει Ιε-
ρουσαλὴμ ἔτι καθ᾿ ἑαυτὴν ἐν Ἱερουσαλήμ .
7. Καὶ σώσει Κύριος τὰ σκηνώματα Ἰούδα , καθὼς
, quod deficit deficiat , et reliquia devorent unusquisque
carnes proximi sui.
10. Et assumam virgam meam pulchram , et projiciam
eam , ut dissipem testamentum meum , quod disposui ad
omnes populos :
11. et dissipabitur in die illa , et cognoscent Chananaei
| oves quæ custodiuntur mihi, quia verbum Domini est.
12. Et dicam ad eos : Si bonum est in conspectu vestro,
{ date mercedem meam , aut renuite. Et statuerunt merce-
dem meam triginta argenteos .
13. Et dixit Dominus ad me : Depone eos in conflatorium,
et considerabo si probatum est , sicut probatus sum pro
| eis. Et tuli triginta argenteos , et misi eos in domum Do-
| mini in conflatorium.
14. Et abjeci virgam meam secundam funiculum , ut dis-
| siparem possessionem inter Judam et Israel.
15. Et dixit Dominus ad me : Adhuc sume tibi vasa pa-
storalia pastoris imperiti ,
16. quia ecce ego suscito pastorem super terram , quod
| deficit non visitabit , et dispersum non requiret , et contri-
tum non sanabit, et integrum non diriget , et carnes electo-
rum devorabit , et talos eorum pervertet.
17. O qui pascitis vana , qui dereliquistis oves , gladius
| super brachium ejus , et super oculum ejus dextrum : bra-
chium ejus arescens arefiet , et oculus dexter ejus excaeca-
| tus excaecabitur.
CAPUT XII.
1. Assumptio verbi Domini super Israel. Dicit Dominus,
extendens caelum et fundans terram, et fingens spiritum ho-
minis in eo :
2. Ecce ego pono Jerusalem ut superliminaria quæ mo-
| ventur omnibus populis in circuitu , et in Judaea erit obsi-
dio super Jerusalem.
3. Et erit , in die illo ponam Jerusalem lapidem qui con-
| culcatur cunctis gentibus : omnis qui conculcaverit eam
| illudens illudet , et congregabuntur super eam omnes gen-
tes terrae.
4. In die illa, dicit Dominus omnipotens, percutiam om-
nem equum in stupore , et ascensorem ejus in amentia :
| super domum autem Juda aperiam oculos meos , et omnes
| equos populorum percutiam in caecitate.
5. Et dicent tribuni Juda in cordibus suis : Inveniemus
nobis eos qui habitant Jerusalem in Domino omnipotente
Deo eorum.
6. In die illa ponam tribunos Juda sicut torrem ignis in
| lignis , et sicut facem ignis in stipula , et devorabunt a dex-
tris et a sinistris omnes populos per circuitum , et habitabit
adhuc Jerusalem per seipsa in Jerusalem.
7. Et salva faciet Dominus tabernacula Juda , sicut a
 ZACHARIAS. CAP. XIII. 387

ἀπ' ἀρχῆς , ὅπως μὴ μεγαλύνηται καύχημα οἴκου Δα- | principio , ut non magnificetur gloria domus David , et ela
υίδ , καὶ ἔπαρσις τῶν κατοικούντων Ἱερουσαλὴμ ἐπὶ tio habitatorum Jerusalem super Judam.
τὸν Ἰούδα .
8. Καὶ ἔσται , ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ὑπερασπιεῖ Κύριος 8. Et erit , in die illa proteget Dominus habitatores Je-
ὑπὲρ τῶν κατοικούντων Ἱερουσαλήμ , καὶ ἔσται ὁ ἀσθε- | rusalem , et qui infirmus in eis fuerit in die illa erit sicut
νῶν ἐν αὐτοῖς ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ ὡς Δαυίδ , ὁ δὲ οἶκος | David, et domus David quasi domus Dei, sicut angelus Do-
Δαυὶδ ὡς οἶκος Θεοῦ , ὡς ἄγγελος Κυρίου ἐνώπιον αὐτ mini in conspectu eorum .
τῶν.
9. Καὶ ἔσται , ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ζητήσω ἐξᾶραι 9. Et erit , in die illa quæeram auferre omnes gentes qua
πάντα τὰ ἔθνη τὰ ἐρχόμενα ἐπὶ Ἱερουσαλήμ , veniunt contra Jerusalem ,
10. καὶ ἐκχεῶ ἐπὶ τὸν οἶκον Δαυίδ , καὶ ἐπὶ τοὺς 10. et effundam super domum David , et super habitalo-
κατοικοῦντας Ἱερουσαλὴμ πνεῦμα χάριτος καὶ οἰκτιρ- | res Jerusalem spiritum gratiae et misericordiae. Et aspicient
μοῦ. Καὶ ἐπιβλέψονται πρὸς μὲ , ἀνθ' ὧν κατωρχήσαντο. in me , pro eo quod insultaverunt : et plangent super eum
καὶ κόψονται ἐπ' αὐτὸν κοπετὸν ὡς ἐπ᾿ ἀγαπητῷ , καὶ planctum quasi super dilectum , et dolebunt dolore quasi
ὀδυνηθήσονται οδύνην ὡς ἐπὶ τῷ πρωτοτόκῳ . super primogenito.
1. Ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ μεγαλυνθήσεται ὁ κοπετὸς 11. In die illa magnus erit planctus in Jerusalem , sicut
ἐν Ἱερουσαλὴμ , ὡς κοπετὸς ῥοῶνος ἐν πεδίῳ ἐκκοπτο- | planctus malogranati quod in campo succiditur,
μένου ,
12. καὶ κόψεται ἡ γῆ κατὰ φυλὰς φυλάς · φυλὴ οἴκου 12. et planget terra per tribus tribus : tribus domus David
Δαυὶδ καθ᾿ ἑαυτὴν, καὶ αἱ γυναῖκες αὐτῶν καθ ' ἑαυτάς· seorsum , et mulieres eorum seorsum :
13. φυλὴ οἴκου Νάθαν καθ᾿ ἑαυτὴν, καὶ αἱ γυναῖκες 13. tribus domus Nathan seorsum, et mulieres eorum
αὐτῶν καθ᾿ ἑαυτάς· φυλὴ οἴκου Λευὶ καθ᾿ ἑαυτὴν, καὶ seorsum tribus domus Levi seorsum , et mulieres eorum
αἱ γυναῖκες αὐτῶν καθ᾿ ἑαυτάς · φυλὴ τοῦ Συμεὼν καθ᾿ seorsum : tribus Symeon seorsum , et mulieres eorum seor
ἑαυτὴν , καὶ αἱ γυναῖκες αὐτῶν καθ᾿ ἑαυτάς. sum.
14. Πᾶσαι αἱ ὑπολελειμμέναι φυλαὶ , φυλὴ καθ' ἑαυ 14. Omnes reliquæ tribus , tribus seorsum , et mulieres
τὴν, καὶ αἱ γυναῖκες αὐτῶν καθ᾿ ἑαυτάς. eorum seorsum.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΓ '. CAPUT XIII.

ι . Ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἔσται πᾶς τόπος διανοιγό 1. In die illa erit omnis locus apertus domui David , et
μενος τῷ οἴκῳ Δαυίδ , καὶ τοῖς κατοικοῦσιν Ἱερουσαλὴμ habitantibus Jerusalem in transmutationem et in separatio-
εἰς τὴν μετακίνησιν καὶ εἰς τὸν χωρισμόν. nem.
2. Καὶ ἔσται ἐν τῇ ἡμέρα ἐκείνη , λέγει Κύριος σα 2. Et erit in die illa , dicit Dominus sabaoth , disperdam
βαθ , ἐξολοθρεύσω τὰ ὀνόματα τῶν εἰδώλων ἀπὸ τῆς nomina idolorum de terra, et non erit ultra eorum memoria :
γῆς , καὶ οὐκ ἔτι αὐτῶν ἔσται μνεία · καὶ τοὺς ψευδο- et pseudoprophetas , et spiritum immundum auferam de
προφήτας , καὶ τὸ πνεῦμα τὸ ἀκάθαρτον ἐξαρῶ ἀπὸ terra.
τῆς γῆς.
3. Καὶ ἔσται , ἐὰν προφητεύσῃ ἄνθρωπος ἔτι , καὶ 3. Et erit , si prophetaverit homo ultra , et dicet ad eum
ἐρεῖ πρὸς αὐτὸν ὁ πατὴρ αὐτοῦ καὶ ἡ μήτηρ αὐτοῦ , οἱ | pater suus er mater sua , qui genuerunt eum : Non vives ,
γεννήσαντες αὐτόν· Οὐ ζήσῃ , ὅτι ψευδῆ ἐλάλησας ἐπ᾿ quoniam mendacia locutus es in nomine Domini. Et com-
ὀνόματι Κυρίου. Καὶ συμποδιοῦσιν αὐτὸν ὁ πατὴρ αὐ- pedient eum pater ejus et mater ejus , qui genuerunt eum ,
τοῦ καὶ ἡ μήτηρ αὐτοῦ , οἱ γεννήσαντες αὐτὸν, ἐν τῷ dum ipse prophetat.
προφητεύειν αὐτόν.
4. Καὶ ἔσται , ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ κατισχυνθήσονται 4. Et erit, in die illa confundentur prophetae, unusquis-
οἱ προφῆται , ἕκαστος ἐκ τῆς δράσεως αὐτοῦ , ἐν τῷ que ex visione sua , cum prophetaverit , et induentur pelle
προφητεύειν αὐτὸν, καὶ ἐνδύσονται δέῤῥιν τριχίνην , cilicina , quia mentiti sunt.
ἀνθ' ὧν ἐψεύσαντο .
5. Καὶ ἐρεῖ· Οὐκ εἰμὶ προφήτης ἐγώ , διότι ἄνθρω- 5. Et dicet : Non sum propheta ego , quia homo operans
πος ἐργαζόμενος τὴν γῆν ἐγώ εἰμι , ὅτι ἄνθρωπος ἐγέν- terram ego sum , quia homo genuit me a juventute mea.
νησέ με ἐκ νεότητός μου .
L 6. Καὶ ἐρῶ πρὸς αὐτόν · Τί αἱ πληγαὶ αὗται ἀνα- 6. Et dicam ad eum : Quid sunt plaga istae in medio ma-
μέσον τῶν χειρῶν σου ; Καὶ ἐρεῖ· Ἂς ἐπλήγην ἐν τῷ nuum tuarum ? Et dicet : Quibus percussus sum in domo
οἴκῳ τῷ ἀγαπητῷ μου. dilecta mea.
7. Ρομφαία , εξεγέρθητι ἐπὶ τοὺς ποιμένας μου , 7. Framea , consurge super pastores meos , et super vi-
καὶ ἐπὶ ἄνδρα πολίτην μου , λέγει Κύριος παντοκρά- | rum civem meum , dicit Dominus omnipotens , percutite
τωρ, πατάξατε τοὺς ποιμένας , καὶ ἐκσπάσατε τὰ pastores , et avellite oves. Et inducam manum meam super
πρόβατα. Καὶ ἐπάξω τὴν χεῖρά μου ἐπὶ τοὺς μικρούς. parvulos.
s. Καὶ ἔσται, ἐν πάσῃ τῇ γῇ , λέγει Κύριος , τὰ δύο 8. Et erit , in omni terra, dicit Dominus, duae partes ejus
μέρη αὐτῆς ἐξολοθρευθήσεται , καὶ ἐκλείψει , τὸ δὲ τρί- peribunt , et deficient , et tertia relinquetur in ca.
τον ὑπολειφθήσεται ἐν αὐτῇ .
25.
388 ΖΑΧΑΡΙΑΣ. Κεφ . ΙΔ'.
4. Καὶ διάξω τὸ τρίτον διὰ πυρὸς , καὶ πυρώσω αὐτ
τοὺς ὡς πυροῦται τὸ ἀργύριον, καὶ δοκιμῶ αὐτοὺς ὡς
δοκιμάζεται τὸ χρυσίον. Αὐτὸς ἐπικαλέσεται τὸ ὄνομά
μου , κἀγὼ ἐπακούσομαι αὐτῷ , καὶ ἐρῶ · Λαός μου οὗ
τός ἐστι . Καὶ αὐτὸς ἐρεῖ· Κύριος ὁ Θεός μου .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΔ΄.
1. Ἰδοὺ ἡμέραι ἔρχονται Κυρίου , καὶ διαμερισθή
σονται τὰ σκυλά σου ἐν σοί ·
2. καὶ ἐπισυνάξω πάντα τὰ ἔθνη ἐπὶ Ἱερουσαλὴμ
εἰς πόλεμον, καὶ ἁλώσεται ἡ πόλις , καὶ διαρπαγήσονται
αἱ οἰκίαι , καὶ αἱ γυναῖκες μολυνθήσονται · καὶ ἐξελεύσε-
ται τὸ ἥμισυ τῆς πόλεως ἐν αἰχμαλωσίᾳ , οἱ δὲ κατάλοι-
ποι τοῦ λαοῦ μου οὐ μὴ ἐξολοθρευθῶσιν ἐκ τῆς πόλεως.
3. Καὶ ἐξελεύσεται Κύριος , καὶ παρατάξεται ἐν τοῖς
ἔθνεσιν ἐκείνοις , καθὼς ἡμέρα παρατάξεως αὐτοῦ ἐν
ἡμέρα πολέμου.
4. Καὶ στήσονται οἱ πόδες αὐτοῦ ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνη
ἐπὶ τὸ ὄρος τῶν ἐλαιῶν, τὸ κατέναντι Ἱερουσαλήμ ἐξ
ἀνατολῶν. Καὶ σχισθήσεται τὸ ὄρος τῶν ἐλαιῶν, τὸ
ἥμισυ αὐτοῦ πρὸς ἀνατολὰς καὶ θάλασσαν, χάος μέγα
σφόδρα · καὶ κλίνεῖ τὸ ἥμισυ τοῦ ὄρους πρὸς τὸν βοῤῥᾶν,
καὶ τὸ ἥμισυ αὐτοῦ πρὸς νότον .
5. Καὶ φραχθήσεται ἡ φάραγξ τῶν ὀρέων μου , καὶ
ἐγκολληθήσεται φάραγξ ὀρέων ἕως Ἰασοδ , καὶ ἐμ-
φραχθήσεται καθὼς ἐνεφράγη ἐν ταῖς ἡμέραις τοῦ συστ
σεισμοῦ , ἐν ἡμέραις Οζίου βασιλέως Ἰούδα. Καὶ ἥξει
Κύριος ὁ Θεός μου , καὶ πάντες οἱ ἅγιοι μετ' αὐτοῦ .
6. Καὶ ἔσται , ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ οὐκ ἔσται φῶς ,
καὶ ψύχος καὶ πάγος
7. ἔσται μίαν ἡμέραν, καὶ ἡ ἡμέρα ἐκείνη γνωστὴ
τῷ Κυρίῳ , καὶ οὐχ ἡμέρα , καὶ οὐ νύξ , καὶ πρὸς ἑσπέ-
ραν ἔσται φῶς.
8. Καὶ ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἐξελεύσεται ὕδωρ ζῶν ἐξ
Ἱερουσαλὴμ , τὸ ἥμισυ αὐτοῦ εἰς τὴν θάλασσαν τὴν
πρώτην, καὶ τὸ ἥμισυ αὐτοῦ εἰς τὴν θάλασσαν τὴν
ἐσχάτην, καὶ ἐν θέρει καὶ ἐν ἔαρι ἔσται οὕτως.
9. Καὶ ἔσται Κύριος εἰς βασιλέα ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν ·
ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἔσται Κύριος εἷς , καὶ τὸ ὄνομα
αὐτοῦ ἕν,
10. κυκλῶν πᾶσαν τὴν γῆν, καὶ τὴν ἔρημον ἀπὸ
Γαβὲ ἕως Ῥεμμὼν κατὰ νότον Ἱερουσαλήμ . Ραμά
δὲ ἐπὶ τόπου μενεῖ , ἀπὸ τῆς πύλης Βενιαμὶν ἕως τοῦ
τόπου τῆς πύλης τῆς πρώτης , ἕως τῆς πύλης τῶν γω-
νιῶν, καὶ ἕως τοῦ πύργου Αναμεὴλ , ἕως τῶν ἀπολη-
νίων τοῦ βασιλέως·
11. κατοικήσουσιν ἐν αὐτῇ , καὶ ἀνάθεμα οὐκ ἔσται
ἔτι , καὶ κατοικήσει Ἱερουσαλὴμ πεποιθότως .
12. Καὶ αὕτη ἔσται ἡ πτῶσις ἣν κόψει Κύριος πάντας
τοὺς λαοὺς , ὅσοι ἐπεστράτευσαν ἐπὶ Ἱερουσαλήμ . Τα-
κήσονται αἱ σάρκες αὐτῶν, ἑστηκότων ἐπὶ τοὺς πόδας
αὐτῶν, καὶ οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτῶν ῥυήσονται ἐκ τῶν ὀπῶν
αὐτῶν, καὶ ἡ γλῶσσα αὐτῶν τακήσεται ἐν τῷ στόματι
αὐτῶν.
13. Καὶ ἔσται ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἔκστασις Κυρίου
μεγάλη ἐπ' αὐτοὺς , καὶ ἐπιλήψονται ἕκαστος τῆς et apprehendent unusquisque manum proximi sui, et con-
χειρὸς τοῦ πλησίον αὐτοῦ , καὶ συμπλακήσεται ἡ χεὶρ | plicabitur manns ejus ad manum proximi sui.
αὐτοῦ πρὸς τὴν χεῖρα τοῦ πλησίον αὐτοῦ.
9. Et transducam tertiam partem per ignem , et uram
eos sicut uritur argentum , et probabo eos sicut probatur
aurum. Ipse invocabit nomen meum, et ego exaudiam eum,
et dicam : Populus meus is est. Et ipse dicet : Dominus
Deus meus.
CAPUT XIV.
1. Ecce dies Domini veniunt , et dividentur spolia tua in
te :
2. et congregabo omnes gentes super Jerusalem ad bel-
lum, et capietur civitas , et diripientur domus , et mulieres
polluentur : et egredietur dimidia pars civitatis in captivitate,
reliqui autem populi mei non peribunt de civitate.
3. Et egredietur Dominus , et præliabitur contra gentes
illas , sicut dies commissionis ejus in die praelii.
4. Et stabunt pedes ejus in die illa super montem oliva-
| rum , qui est contra Jerusalem ab oriente. Et scindetur mons
olivarum , dimidium ejus ad orientem et mare , voragine
magna nimis : et inclinabit dimidium montis ad aquilonem,
et dimidium ejus ad austrum.
5. Et obturabitur vallis montium meorum , et adjungetur
vallis montium usque Jasod , et replebitur sicut repleta est
in diebus terrae motus , in diebus Ozia regis Juda. Et ve-
| niet Dominus Deus meus , et omnes sancti cum eo.
6. Et erit , in illa die non erit lux , et frigus et gelu
7. erit una die , et dies illa nota Domino , et non dies ,
neque nox , et ad vesperam erit lux.
8. Et in die illa egredietur aqua vivens de Jerusalem , di-
midium ejus ad mare primum, et dimidium ejus ad mare no-
vissimum , et in aestate et in vere erit sic.
9. Et erit Dominus in regem super omnem terram : in die
illa erit Dominus unus , et nomen ejus unum ;
10. circumiens omnem terram , et desertum a Gabee
usque Remmon ad austrum Jerusalem. Rhama vero in loco
permanebit , a porta Benjamin usque ad locum portae primae ,
usque ad portam angulorum , et usque ad turrim Anameel ,
| usque ad forcularia regis :
11. habitabunt in ea , et anathema ultra non erit , et ha-
bitabit Jerusalem confidenter.
12. Et haec erit ruina qua percutiet Dominus omnes po-
| pulos , quicumque militaverunt contra Jerusalem. Tabescent
carnes eorum , stantium super pedes suos , et oculi eorum
¦ defluent de foraminibus suis , et lingua eorum tabescet in ore
eorum.
13. Et erit in die illa stupor Domini magnus super eos ,
 MALACHIAS . CAP . I.
14. Καὶ Ἰούδας παρατάξεται ἐν Ἱερουσαλὴμ , καὶ
συνάξει τὴν ἰσχὺν πάντων τῶν λαῶν κυκλόθεν, χρυσίον
καὶ ἀργύριον καὶ ἱματισμὸν εἰς πλῆθος σφόδρα .
15. Καὶ αὕτη ἔσται ἡ πτῶσις τῶν ἵππων, καὶ τῶν
ἡμιόνων, καὶ τῶν καμήλων, καὶ τῶν ὄνων, καὶ πάντων
τῶν κτηνῶν τῶν ὄντων ἐν ταῖς παρεμβολαῖς ἐκείναις ,
κατὰ τὴν πτῶσιν ταύτην .
16. Καὶ ἔσται , ὅσοι ἐὰν καταλειφθῶσιν ἐκ πάντων
τῶν ἐθνῶν τῶν ἐλθόντων ἐπὶ Ἱερουσαλήμ , καὶ ἀναβή-
πονται κατ' ἐνιαυτὸν, τοῦ προςκυνῆσαι τῷ βασιλεῖ
Κυρίῳ παντοκράτορι , καὶ τοῦ ἑορτάσαι τὴν ἑορτὴν
τῆς σκηνοπηγίας .
17. Καὶ ἔσται , ὅσοι ἐὰν μὴ ἀναβῶσιν ἐκ πασῶν τῶν
φυλῶν τῆς γῆς εἰς Ἱερουσαλήμ , τοῦ προςκυνῆσαι τῷ
βασιλεῖ Κυρίῳ παντοκράτορι , καὶ οὗτοι ἐκείνοις προς-
τεθήσονται.
18. Ἐὰν δὲ φυλὴ Αἰγύπτου μὴ ἀναβῇ , μηδὲ ἔλθῃ ,
καὶ ἐπὶ τούτους ἔσται ἡ πτῶσις , ἣν πατάξει Κύριος
πάντα τὰ ἔθνη ὅσα ἂν μὴ ἀναβῇ τοῦ ἑορτάσαι τὴν
ἑορτὴν τῆς σκηνοπηγίας.
19. Αὕτη ἔσται ἡ ἁμαρτία Αἰγύπτου , καὶ ἡ ἁμαρ
τία πάντων τῶν ἐθνῶν, ὃς ἂν μὴ ἀναβῇ ἑορτάσαι τὴν
ἑορτὴν τῆς σκηνοπηγίας.
20. Ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἔσται τὸ ἐπὶ τὸν χαλινὸν
τοῦ ἵππου ἅγιον τῷ Κυρίῳ παντοκράτορι · καὶ ἔσονται
οἱ λέβητες ἐν τῷ οἴκῳ Κυρίου ὡς φιάλαι πρὸ προςώπου
τοῦ θυσιαστηρίου .
21. Καὶ ἔσται πᾶς λέβης ἐν Ἱερουσαλὴμ καὶ ἐν τῷ
Ἰούδα ἅγιος τῷ Κυρίῳ παντοκράτορι · καὶ ἥξουσι
πάντες οἱ θυσιάζοντες , καὶ λήψονται ἐξ αὐτῶν , καὶ
ἑψήσουσιν ἐν αὐτοῖς , καὶ οὐκ ἔσται Χαναναῖος ἔτι ἐν
τῷ οἴκῳ Κυρίου παντοκράτορος ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ .
ΜΑΛΑΧΙΑΣ .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α'.
1. Λήμμα λόγου Κυρίου ἐπὶ τὸν Ἰσραὴλ ἐν χειρὶ
Αγγέλου αὐτοῦ. Θέσθε δὴ ἐπὶ τὰς καρδίας ὑμῶν .
2. Ηγάπησα ὑμᾶς , λέγει Κύριος . Καὶ εἴπατε · Ἐν
τίνι ἠγάπησας ἡμᾶς ; Οὐκ ἀδελφὸς ἦν Ἠσαῦ τοῦ Ἰακώβ,
λέγει Κύριος , καὶ ἠγάπησα τὸν Ἰακὼβ,
3. τὸν δὲ Ἠσαῦ ἐμίσησα ; καὶ ἔταξα τὰ ὅρια αὐτοῦ
εἰς ἀφανισμὸν, καὶ τὴν κληρονομίαν αὐτοῦ εἰς δώματα
ἐρήμου.
4. Διότι ἐρεῖ · Ἡ Ἰδουμαία κατέστραπται , καὶ ἐπι-
στρέψωμεν, καὶ ἀνοικοδομήσωμεν τὰς ἐρήμους . Τάδε
λέγει Κύριος παντοκράτωρ · Αὐτοὶ οἰκοδομήσουσι , καὶ
ἐγὼ καταστρέψω · καὶ ἐπικληθήσεται αὐτοῖς ὅρια ἀνο-
μίας , καὶ λαὸς ἐφ᾿ ὃν παρατέτακται Κύριος ἕως αἰῶνος .
5. Καὶ οἱ ὀφθαλμοὶ ὑμῶν ὄψονται , καὶ ὑμεῖς ἐρεῖτε ·
Εμεγαλύνθη Κύριος ὑπεράνω τῶν ὁρίων τοῦ Ἰσραήλ.
6. Υἱὸς δοξάζει πατέρα , καὶ δοῦλος τὸν κύριον ἑαυ
τοῦ. Καὶ εἰ πατήρ εἰμι ἐγώ , ποῦ ἐστιν ἡ δόξα μου ;
Καὶ εἰ κύριός εἰμι ἐγὼ , ποῦ ἐστιν ὁ φόβος μου ; λέγει
389
14. Et Judas praeparabitur in Jerusalem , et congregabit
| robur omnium populorum per circuitum , aurum et argen-
tum et vestes in multitudine nimis.
15. Et haec erit ruina equorum , et mulorum , et came-
¦ lorum, et asinorum , et omnium jumentorum quæ fuerint
in castris illis , juxta ruinam hanc.
16. Et erit , quicumque relicti fuerint de cunctis gentibus
quæ venerint contra Jerusalem , et ascendent per annos sin-
| gulos , ut adorent regem Dominum omnipotentem , et cele-
brent festivitatem tabernaculorum.
17. Et erit, qui non ascenderint ex omnibus tribubus terra
ad Jerusalem , ut adorent regem Dominum omnipotentem ,
et isti illis apponentur.
18. Sin autem tribus Egypti non ascenderit , nec venerit ,
et super eos erit ruina , qua percutiet Dominus omnes gen-
tes quæ non ascenderunt ut agerent solemnitatem scenope-
giæ .
19. Hoc erit peccatum Ægypti , et peccatum omnium gen-
tium , quicumque non ascenderit ut celebret festivitatem
scenopegiæ.
20. In die illa erit quod super frenum equi est sanctum
Domino omnipotenti : et erunt lebetes in domo Domini sicut
| phialae ante faciem altaris.
21. Et erit omnis lebes in Jerusalem et in Juda sanctus
Domino omnipotenti : et venient omnes qui immolant , et
sument ex eis , et coquent in illis , et non erit Chananæus
ultra in domo Domini omnipotentis in die illa.
MALACHIAS .
CAPUT I.
1. Assumptio verbi Domini super Israel in manu angeli
ejus. Ponite nunc super corda vestra.
2. Dilexi vos , dicit Dominus. Et dixistis : In quo dilexisti
nos ? Nonne frater erat Esau Jacob , dicit Dominus , et dilexi
Jacob ,
3. Esau autem odio habui ? et posui terminos ejus in de-
| solationem , et haereditatem ejus in domata deserti .
4. Quia dicet : Idumæa destructa est , et revertamur , et
| remedificemus deserta. Haec dicit Dominus omnipotens : Ipsi
| aedificabunt , et ego destruam : et vocabuntur eis termini
| iniquitatis , et populus super quem praeparatus est Dominus
usque in aeternum.
5. Et oculi vestri videbunt , et vos dicetis : Magnificatus
est Dominus super terminos Israel.
6. Filius glorificat patrem , et servus dominum suum. Et
si pater ego sum , ubi est gloria mea? Et si dominus sum
| ego , ubi est timor meus ? dicit Dominus omnipotens. Vos
890 ΜΑΛΑΧΙΑΣ. Κεφ . Β'.
Κύριος παντοκράτωρ. Ὑμεῖς οἱ ἱερεῖς οἱ φαυλίζοντες sacerdotes qui despicitis nomen meum , et dixistis : In quo
το όνομά μου , καὶ εἴπατε · Ἐν τίνι ἐφαυλίσαμεν τὸ despeximus nomen tuum ?
ὄνομά σου ;
7. Προςάγοντες πρὸς τὸ θυσιαστήριόν μου ἄρτους 7. Offerentes ad altare meum panes pollutos , et dixistis :
ἠλισγημένους , καὶ εἴπατε · Ἐν τίνι ἠλισγήσαμεν αὐτ In quo polluimus ipsos? In eo quod dicitis : Mensa Domini
τούς ; Ἐν τῷ λέγειν ὑμᾶς· Τράπεζα Κυρίου ἠλισγημένη | polluta est , et quae superposita sunt despexistis.
ἐστὶ , καὶ τὰ ἐπιτιθέμενα ἐξουδενώσατε.
8. Διότι , ἐὰν προςαγάγητε τυφλὸν εἰς θυσίας , οὐ 8. Quia , si offeratis caecum in sacrificia , nonne malum
, nonne malum
κακόν ; Καὶ ἐὰν προςαγάγητε χωλὸν ἢ ἄῤῥωστον, οὐ est? Et si offeratis claudum aut languidum
κακόν ; Προςάγαγε δὴ αὐτῷ τῷ ἡγουμένῳ σου , εἰ προς est? Offer nunc illud duci tuo , si suscipiet te , si accipiet
δέξεταί σε , εἰ λήψεται πρόςωπόν σου , λέγει Κύριος | faciem tuam , dicit Dominus omnipotens.
παντοκράτωρ .
9. Καὶ νῦν ἐξιλάσκεσθε τὸ πρόςωπον τοῦ Θεοῦ ὑμῶν, 9. Et nunc deprecamini faciem Dei vestri , et rogate eum.
καὶ δεήθητε αὐτοῦ. Ἐν χερσὶν ὑμῶν γέγονε ταῦτα · εἰ In manibus vestris facta sunt hæc si accipiam ex vobis fa-
λήψομαι ἐξ ὑμῶν πρόςωπα ὑμῶν, λέγει Κύριος παντο- cies vestras , dicit Dominus omnipotens.
κράτωρ.
10. Διότι καὶ ἐν ὑμῖν συγκλεισθήσονται θύραι , καὶ 10. Quia et in vobis claudentur ostia , et non succendetur
οὐκ ἀνάψεται τὸ θυσιαστήριόν μου δωρεάν. Οὐκ ἔστι altare meum gratis. Non est voluntas mea in vobis , dicit
μου θέλημα ἐν ὑμῖν, λέγει Κύριος παντοκράτωρ , καὶ Dominus omnipotens , et sacrificium non suscipiam de ma-
θυσίαν οὐ προςδέξομαι ἐκ τῶν χειρῶν ὑμῶν · nibus vestris :
11. διότι ἀπὸ ἀνατολῶν ἡλίου καὶ ἕως δυσμῶν τὸ 11. quia ab ortu solis et usque ad occasum clarificatum
ὄνομά μου δεδόξασται ἐν τοῖς ἔθνεσι , καὶ ἐν παντὶ τόπῳ est nomen meum in gentibus , et in omni loco incensum of-
θυμίαμα προςάγεται τῷ ὀνόματί μου , καὶ θυσία και fertur nomini meo , et sacrificium mundum : quia magnum
θαρά · διότι μέγα τὸ ὄνομα μου ἐν τοῖς ἔθνεσι , λέγει | est nomen meum in gentibus , dicit Dominus omnipotens.
Κύριος παντοκράτωρ.
12. Ὑμεῖς δὲ βεβηλοῦτε αὐτὸ ἐν τῷ λέγειν ὑμᾶς · 12. Vos autem contaminatis illud in eo quod dicitis :
Τράπεζα Κυρίου Αλισγημένη ἐστὶ , καὶ τὰ ἐπιτιθέμενα | Mensa Domini polluta est , et qui superponuntur despecti
ἐξουδένωται βρώματα αὐτοῦ . sunt cibi ejus.
13. Καὶ εἴπατε · Ταῦτα ἐκ κακοπαθείας ἐστὶ , καὶ 13. Et dixistis : Hæc de afflictione sunt , et exsufflavi ea
ἐξεφύσησα αὐτὰ , λέγει Κύριος παντοκράτωρ , καὶ εἰςε- | dicit Dominus omnipotens , et inferebatis rapinas , et clau-
φέρετε ἁρπάγματα , καὶ τὰ χωλὰ , καὶ τὰ ἐνοχλούμενα· da , et debilia : et si afferatis sacrificium , si suscipiam ea de
καὶ ἐὰν φέρητε τὴν θυσίαν, εἰ προςδέξομαι αὐτὰ ἐκ manibus vestris , dicit Dominus omnipotens.
τῶν χειρῶν ὑμῶν, λέγει Κύριος παντοκράτωρ.
14. Καὶ ἐπικατάρατος ὃς ἦν δυνατὸς , καὶ ὑπῆρχεν 14. Et maledictus qui erat potens , et habebat in grege
ἐν τῷ ποιμνίῳ αὐτοῦ ἄρσεν, καὶ εὐχὴ αὐτοῦ ἐπ' αὐτῷ , suo masculum , et votum ejus super eo , et immolat corru
καὶ θύει διεφθαρμένον τῷ Κυρίῳ . Διότι βασιλεὺς μέγας | ptum Domino. Quia rex magnus ego sum , dicit Dominus
ἐγώ εἰμι , λέγει Κύριος παντοκράτωρ , καὶ τὸ ὄνομά omnipotens , et nomen meum illustre in gentibus.
μου ἐπιφανὲς ἐν τοῖς ἔθνεσι.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'. CAPUT II.

1. Καὶ νῦν ἡ ἐντολὴ αὕτη πρὸς ὑμᾶς , οἱ ἱερεῖς. 1. Et nunc mandatum hoc ad vos , o sacerdotes.
2. Ἐὰν μὴ ἀκούσητε , καὶ ἐὰν μὴ θῆσθε εἰς τὴν 2. Si non audieritis , et si non posueritis in cor vestrum
καρδίαν ὑμῶν, τοῦ δοῦναι δόξαν τῷ ὀνόματί μου , λέγει ut detis gloriam nomini meo , dicit Dominus omnipotens
Κύριος παντοκράτωρ , καὶ ἐξαποστελῶ ἐφ' ὑμᾶς τὴν et mittam super vos maledictionem , et maledicam benedi
κατάραν, καὶ ἐπικαταράσομαι τὴν εὐλογίαν ὑμῶν, καὶ ctioni vestræ , et maledicam ei : et dissipabo benedictionem
καταράσομαι αὐτήν · καὶ διασκεδάσω τὴν εὐλογίαν vestram , et non erit in vobis , quia vos non ponitis in co
ὑμῶν, καὶ οὐκ ἔσται ἐν ὑμῖν, ὅτι ὑμεῖς οὐ τίθεσθε εἰς vestrum.
τὴν καρδίαν ὑμῶν.
3. Ἰδοὺ ἐγὼ ἀφορίζω ὑμῖν τὸν ὦμον, καὶ σκορπιῶ 3. Ecce ego separo vobis humerum , et dispergam ventri
ἔνυστρον ἐπὶ τὰ προςώπα ὑμῶν, ἔνυστρον ἑορτῶν ὑμῶν, culum super facies vestras , ventriculum solemnitatum ve
καὶ λήψομαι ὑμᾶς εἰς τὸ αὐτό. strarum, et suscipiam vos simul.
4. Καὶ ἐπιγνώσεσθε διότι ἐγὼ ἐξαπέσταλκα πρὸς 4. Et cognoscetis quia ego misi ad vos mandatum hoc
ὑμᾶς τὴν ἐντολὴν ταύτην, τοῦ εἶναι τὴν διαθήκην μου ut esset testamentum meum ad Levitas , dicit Dominu
πρὸς τοὺς Λευίτας , λέγει Κύριος παντοκράτωρ. omnipotens.
5. Ἡ διαθήκη μου ἦν μετ' αὐτοῦ τῆς ζωῆς καὶ τῆς 5. Testamentum meum fuit cum eo vitae et pacis , et ded
εἰρήνης , καὶ ἔδωκα αὐτῷ ἐν φόβῳ φοβεῖσθαί με , καὶ ei ut in timore timeret me , et a facie nominis mei formida
ἀπὸ προςώπου ὀνόματός μου στέλλεσθαι αὐτόν. ret.
6. Νόμος ἀληθείας ἦν ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ , καὶ 6. Lex veritatis fuit in ore ejus , et iniquitas non es
 MALACHIAS . CAP. III.
ἀδικία οὐχ εὑρέθη ἐν χείλεσιν αὐτοῦ · ἐν εἰρήνῃ και
τευθύνων ἐπορεύθη μετ' ἐμοῦ , καὶ πολλοὺς ἐπέστρεψεν
ἀπὸ ἀδικίας.
7. Ὅτι χείλη ἱερέως φυλάξεται γνῶσιν, καὶ νόμον
ἐκζητήσουσιν ἐκ στόματος αὐτοῦ · διότι ἄγγελος Κυρίου |
παντοκράτορός ἐστιν.
8. Ὑμεῖς δὲ ἐξεκλίνατε ἐκ τῆς ὁδοῦ , καὶ ἠσθενήσατε
πολλοὺς ἐν νόμῳ , διεφθείρατε τὴν διαθήκην τοῦ Λευί ,
λέγει Κύριος παντοκράτωρ .
9. Κἀγὼ δέδωκα ὑμᾶς ἐξουδενωμένους καὶ ἀπεῤῥιμ
μένους εἰς πάντα τὰ ἔθνη · ἀνθ' ὧν ὑμεῖς οὐκ ἐφυλάξα-
σθε τὰς ὁδούς μου , ἀλλὰ ἐλαμβάνετε πρόςωπα ἐν νόμῳ .
10. Οὐχὶ πατὴρ εἷς πάντων ὑμῶν ; Οὐχὶ Θεὸς εἷς
ἔκτισεν ὑμᾶς ; Τί ὅτι ἐγκατελίπετε ἕκαστος τὸν ἀδελφὸν
αὐτοῦ , τοῦ βεβηλῶσαι τὴν διαθήκην τῶν πατέρων |
ὑμῶν;
11. Εγκατελείφθη Ἰούδας , καὶ βδέλυγμα ἐγένετο
ἐν τῷ Ἰσραὴλ καὶ ἐν Ἱερουσαλήμ · διότι ἐβεβήλωσεν
Ἰούδας τὰ ἅγια Κυρίου , ἐν οἷς ἠγάπησε , καὶ ἐπετή- |
δευσεν εἰς θεοὺς ἀλλοτρίους.
12. Εξολοθρεύσει Κύριος τὸν ἄνθρωπον τὸν ποιοῦντα
ταῦτα , ἕως καὶ ταπεινωθῇ ἐκ σκηνωμάτων Ἰακώβ , καὶ
ἐκ προςαγόντων θυσίαν τῷ Κυρίῳ παντοκράτορι ·
13. Καὶ ταῦτα , ἃ ἐμίσουν, ἐποιεῖτε· ἐκαλύπτετε δά-
κρυσι τὸ θυσιαστήριον Κυρίου , καὶ κλαυθμῷ καὶ στε
ναγμῷ ἐκ κόπων. Ἔτι ἄξιον ἐπιβλέψαι εἰς θυσίαν, ἢ |
λαβεῖν δεκτὸν ἐκ τῶν χειρῶν ὑμῶν ;
14. Καὶ εἴπατε· Ἕνεκεν τίνος; Ὅτι Κύριος διεμαρτ
τύρατο ἀναμέσον σου καὶ ἀναμέσον γυναικός νεότητός |
σου , ἣν ἐγκατέλιπες , καὶ αὕτη κοινωνός σου , καὶ γυνὴ
διαθήκης σου.
15. Καὶ οὐ καλὸν ἐποίησε , καὶ ὑπόλειμμα πνεύμα
τος αὐτοῦ ; Καὶ εἴπατε· Τί ἄλλο ἢ σπέρμα ζητεῖ ὁ Θεός ; |
Καὶ φυλάξασθε ἐν τῷ πνεύματι ὑμῶν, καὶ γυναῖκα |
νεότητός σου μὴ ἐγκαταλίπης ,
16. ἀλλὰ ἐὰν μισήσας ἐξαποστείλης , λέγει Κύριος ὁ
Θεὸς τοῦ Ἰσραὴλ , καὶ καλύψει ἀσέβεια ἐπὶ τὰ ἐνθυμή
ματά σου , λέγει Κύριος παντοκράτωρ , καὶ φυλάξασθε
ἐν τῷ πνεύματι ὑμῶν, καὶ οὐ μὴ ἐγκαταλίπητε ,
17. οἱ παροξύναντες τὸν Θεὸν ἐν τοῖς λόγοις ὑμῶν,
καὶ εἴπατε· Ἐν τίνι παρωξύναμεν αὐτόν ; Ἐν τῷ λέγειν
ὑμᾶς· Πᾶς ποιῶν πονηρὸν, καλὸν ἐνώπιον Κυρίου , καὶ
ἐν αὐτοῖς αὐτὸς εὐδόκησε , καὶ ποῦ ἐστιν ὁ Θεὸς τῆς
δικαιοσύνης ;
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ '.
1. Ἰδοὺ ἐξαποστέλλω τὸν ἄγγελόν μου , καὶ ἐπιβλέ
ψεται ὁδὸν πρὸ προςώπου μου , καὶ ἐξαίφνης ἥξει εἰς
τὸν ναὸν ἑαυτοῦ Κύριος , ὃν ὑμεῖς ζητεῖτε , καὶ ὁ ἄγγε
λος τῆς διαθήκης , ὃν ὑμεῖς θέλετε . Ἰδοὺ ἔρχεται , λέγει
Κύριος παντοκράτωρ·
2. καὶ τίς ὑπομενεῖ ἡμέραν εἰςόδου αὐτοῦ ; ἢ τίς
ὑποστήσεται ἐν τῇ ὀπτασίᾳ αὐτοῦ ; Διότι αὐτὸς εἰςπο-
ρεύεται ὡς πῦρ χωνευτηρίου , καὶ ὡς ποιὰ πλυνόντων.
3. Καθιεῖται χωνεύων καὶ καθαρίζων ὡς τὸ ἀργύ
ριον, καὶ ὡς τὸ χρυσίον, καὶ καθαρίσει τοὺς υἱοὺς Λευὶ ,
καὶ χεεῖ αὐτοὺς ὥςπερ τὸ χρυσίον καὶ τὸ ἀργύριον . Καὶ
ἔσονται τῷ Κυρίῳ προςάγοντες θυσίαν ἐν δικαιοσύνῃ ,
391
inventa in labiis ejus : in pace dirigens ambulavit mecum ,
et multos convertit ab iniquitate.
7. Quoniam labia sacerdotis custodient scientiam , et le-
gem requirent ex ore ejus : quia angelus Domini omnipoten-
tis est.
8. Vos autem declinastis de via , et infirmos fecistis mul-
tos in lege , corrupistis testamentum Levi , dicit Dominus
omnipotens .
9. Et ego dedi vos contemptos et abjectos in omnes
gentes : pro eo quod non custodistis vias meas, sed accipie-
batis personas in lege.
10. Nonne pater unus omnium vestrum ? Nonne Deus
unus creavit vos ? Quare reliqnistis unusquisque fratrem
suum : ut abominabile faceret testamentum patrum ve-
strorum ?
11. Derelictus est Judas, et abominatio facta est in Israel
et in Jerusalem : quia contaminavit Judas sancta Domini ,
in quibus dilexit , et adinvenit in diis alienis.
12. Disperdet Dominus hominem qui facit hæc , donec
et humilietur de tabernaculis Jacob , et de his qui offerunt
sacrificium Domino omnipotenti.
13. Et haec , quæ oderam , faciebatis : operiebatis lacry-
mis altare Domini, et planctu et gemitu de laboribus . Adhuc
dignum respicere sacrificium, aut suscipere acceptabile de
manibus vestris ?
14. Et dixistis : Propter quid ? Quia Dominus testificatus
est inter te et uxorem adolescentiae tuæ , quam reliquisti , et
hæc particeps tua , et uxor testamenti tui.
15. Et nonne bonum fecit, et reliquiæ spiritus ejus ? Et
dixistis : Quid aliud praeter semen quaerit Deus ? Et custo-
dite in spiritu vestro , et uxorem adolescentiae tuæ ne de-
relinguas ,
16. sed si odio habens dimiseris eam , dicit Dominus
Deus Israel , et operiet impietas super cogitationes tuas ,
dicit Dominus omnipotens , et custodite in spiritu vestro,
et nolite derelinquere ,
17. qui provocastis Deum in sermonibus vestris, et dixis-
tis : In quo provocavimus eum ? In eo quod dicitis : Om-
nis qui facit malum , bonum est in conspectu Domini , et
in his sibi complacuit , et ubi est Deus justitiæ ?
CAPUT III.
1. Ecce mitto angelum meum , et respiciet viam ante
faciem meam , et subito veniet ad templum suum Domi-
nus , quem vos quæritis , et angelus testamenti , quem vos
vultis . Ecce venit , dicit Dominus omnipotens :
2. et quis sustinebit diem introitus ejus ? aut quis ferre
poterit ut aspiciat eum ? Quia ipse ingreditur quasi ignis
conflatorii , et quasi herba lavantium.
3. Sedebit conflans et emundans sicut argentum , et sicut
aurum , et emundabit filios Levi , et fundet eos sicut aurum
et argentum. Et crunt Domino offerentes hostiam in justi-
tia,
392 ΜΑΛΑΧΙΑΣ. Κεφ. Δ'.

4. καὶ ἀρέσει τῷ Κυρίῳ θυσία Ἰούδα καὶ Ἱερουσα- 4. et placebit Domino sacrificium Juda et Jerusalem , sic-
λήμ , καθώς αἱ ἡμέραι τοῦ αἰῶνος , καὶ καθὼς τὰ ἔτη τὰ ut dies saeculi , et sicut anni pristini.
ἔμπροσθεν.
5. Καὶ προςάξω πρὸς ὑμᾶς ἐν κρίσει , καὶ ἔσομαι 5. Et accedam ad vos in judicio , et ero testis velox super
μάρτυς ταχὺς ἐπὶ τοὺς φαρμακοὺς , καὶ ἐπὶ τὰς μοιχα, maleficos , et super adulteras , et super eos qui jurant nomine
λίδας , καὶ ἐπὶ τοὺς ὀμνύοντας τῷ ὀνόματί μου ἐπὶ meo in mendacio , et qui fraudant mercedem mercenarii , et
ψεύδει , καὶ ἐπὶ τοὺς ἀποστεροῦντας μισθὸν μισθωτοῦ , qui opprimunt per potentiam viduam , et percutiunt pupil-
καὶ τοὺς καταδυναστεύοντας χήραν, καὶ τοὺς κονδυλίζον- los , et pervertunt judicium advenæ , et qui non timent me ,
τας ὀρφανοὺς , καὶ τοὺς ἐκκλίνοντας κρίσιν προςηλύτου , | dicit Dominus omnipotens.
καὶ τοὺς μὴ φοβουμένους με, λέγει Κύριος παντοκράτωρ .
6. Διότι ἐγὼ Κύριος ὁ Θεὸς ὑμῶν , καὶ οὐκ ἠλλοίω 6. Quoniam ego Dominus Deus vester, et non mutor.
μαι.
7. Καὶ ὑμεῖς , οἱ υἱοὶ Ἰακώβ , οὐκ ἀπέχεσθε ἀπὸ τῶν 7. Et vos , filii Jacob , non recessistis ab injustitiis patrum
ἀδικιῶν τῶν πατέρων ὑμῶν, ἐξεκλίνατε νόμιμά μου , καὶ | vestrorum , declinastis legitima mea , et non custodistis. Re-
οὐκ ἐφυλάξασθε. Επιστρέψατε πρὸς μὲ , καὶ ἐπιστρα- | vertimini ad me , et revertar ad vos , dicit Dominus omnipo -
φήσομαι πρὸς ὑμᾶς , λέγει Κύριος παντοκράτωρ . Καὶ tens. Et dixistis : In quo revertemur ?
εἴπατε· Ἐν τίνι ἐπιστρέψομεν ;
8. Μήτι πτερνιεῖ ἄνθρωπος Θεόν ; διότι ὑμεῖς πτερ- 8. Numquid supplantabit homo Deum ? quia vos supplan-
νίζετέ με . Καὶ ἐρεῖτε · Ἐν τίνι ἐπτερνίσαμέν σε ; Ὅτι tatis me. Et dicetis : In quo supplantavimus te ? Quia de-
τὰ ἐπιδέκατα καὶ αἱ ἀπαρχαὶ μεθ᾽ ὑμῶν εἰσιν · cimæ et primitiæ vobiscum sunt :
9. καὶ ἀποβλέποντες ὑμεῖς ἀποβλέπετε , καὶ ἐμὲ 9. et vos respicientes respicitis , et me vos supplantatis.
ὑμεῖς πτερνίζετε. Τὸ ἔτος συνετελέσθη , Annus impletus est,
10. καὶ εἰςηνέγκατε πάντα τὰ ἐκφόρια εἰς τοὺς θη- 10. et intulistis omnes fructus in thesauros , et erit rapina
σαυροὺς , καὶ ἔσται ἡ διαρπαγὴ αὐτοῦ ἐν τῷ οἴκῳ αὐ- ejus in domo ejus. Revertimini ergo in hoc , dicit Dominus
τοῦ. Ἐπιστρέψατε δὴ ἐν τούτῳ , λέγει Κύριος παντο- omnipotens. Nisi aperuero vobis cataractas cœli , et effudero
κράτωρ. Ἐὰν μὴ ἀνοίξω ὑμῖν τοὺς καταρράκτας τοῦ | benedictionem meam vobis , usque dum sufficiat :
οὐρανοῦ , καὶ ἐκχεῶ τὴν εὐλογίαν μου ὑμῖν, ἕως τοῦ
ἱκανωθῆναι ·
1. καὶ διαστελῶ ὑμῖν εἰς βρῶσιν, καὶ οὐ μὴ δια- 11. et dividam vobis in cibum , et non disperdam fructum
φθείρω ὑμῶν τὸν καρπὸν τῆς γῆς , καὶ οὐ μὴ ἀσθενήσῃ terrae vestra , et non infirmabitur vinea vestra in agro , dicit
ὑμῶν ἡ ἄμπελος ἡ ἐν τῷ ἀγρῷ , λέγει Κύριος παντο Dominus omnipotens.
κράτωρ.
12. Καὶ μακαριοῦσιν ὑμᾶς πάντα τὰ ἔθνη , διότι 12. Et beatos vos dicent omnes gentes , quia eritis vos
ἔσεσθε ὑμεῖς γῆ θελητή , λέγει Κύριος παντοκράτωρ. terra accepta , dicit Dominus omnipotens.
13. Ἐβαρύνατε ἐπ᾿ ἐμὲ τοὺς λόγους ὑμῶν, λέγει 13. Ingravastis super me verba vestra , dicit Dominus , et
Κύριος , καὶ εἴπατε· Ἐν τίνι κατελαλήσαμεν κατὰ σοῦ ; | dixistis : In quo locuti sumus contra te ?
14. Εἴπατε· Μάταιος ὁ δουλεύων Θεῷ , καὶ τί πλέον, 14. Dixistis : Vanus est qui servit Deo , et quid amplius ,
ὅτι ἐφυλάξαμεν τὰ φυλάγματα αὐτοῦ , καὶ διότι ἐπο- quia custodivimus custodias ejus , et quia ambulavimus sup-
ρεύθημεν ἱκέται πρὸ προςώπου Κυρίου παντοκράτορος ; | plices ante faciem Domini omnipotentis ?
15. Καὶ νῦν ἡμεῖς μακαρίζομεν ἀλλοτρίους , καὶ 15. Et nunc nos beatos dicimus alienos , et aedificantur
ἀνοικοδομοῦνται πάντες ποιοῦντες ἄνομα , καὶ ἀντέστη- | omnes qui faciunt iniqua , et restiterunt Deo , et salvi facti
σαν τῷ Θεῷ, καὶ ἐσώθησαν. sunt.
16. Ταῦτα κατελάλησαν οἱ φοβούμενοι τὸν Κύριον, 16. Hæc oblocuti sunt qui timent Dominum, unusquisque
ἕκαστος πρὸς τὸν πλησίον αὐτοῦ . Καὶ προςέσχε Κύ- | ad proximum suum. Et attendit Dominus , et audivit , et
ριος , καὶ εἰςήκουσε , καὶ ἔγραψε βιβλίον μνημοσύνου – scripsit librum monumenti in conspectu suo his qui timent
ἐνώπιον αὐτοῦ τοῖς φοβουμένοις τὸν Κύριον, καὶ εὐλα- | Dominum , et qui reverentur nomen ejus.
βουμένοις τὸ ὄνομα αὐτοῦ.
17. Καὶ ἔσονταί μοι , λέγει Κύριος παντοκράτωρ , εἰς 17. Et erunt mihi , dicit Dominus omnipotens , in die qua
ἡμέραν ἣν ἐγὼ ποιῶ , εἰς περιποίησιν, καὶ αἱρετιῶ αὐ- ego facio , in acquisitionem , et eligam cos , sicut eligit homo
τοὺς , ὃν τρόπον αἱρετίζει ἄνθρωπος τὸν υἱὸν αὐτοῦ , τὸν filium suum, qui servit ei.
δουλεύοντα αὐτῷ .
18. Καὶ ἐπιστραφήσεσθε , καὶ ὄψεσθε ἀναμέσον δι- 18. Et convertemini , et videbitis inter justum et ini-
καίου καὶ ἀναμέσον ἀνόμου , καὶ ἀναμέσον τοῦ δουλεύ- quum , et inter servientem Deo et non servientem.
εντος Θεῷ καὶ τοῦ μὴ δουλεύοντος.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ'. CAPUT IV.

1. Διότι ἰδοὺ ἡμέρα ἔρχεται καιομένη ὡς κλίβανος , 1. Quia ecce dies venit ardens sicut clbanus , et combu-
καὶ φλέξει αὐτοὺς , καὶ ἔσονται πάντες οἱ ἀλλογενεῖς , ret eos , et erunt omnes alienigena , et universi qui faciunt
καὶ πάντες οἱ ποιοῦντες ἄνομα , καλάμη , καὶ ἀνάψει iniqua , stipula , et succendet eos dies veniens , dicit Domi
 ESAIAS CAP. I. 393

αὐτοὺς ἡ ἡμέρα ἡ ἐρχομένη , λέγει Κύριος παντοκρά- |
τωρ, καὶ οὐ μὴ ὑπολειφθῇ ἐξ αὐτῶν ῥίζα οὐδὲ κλῆμα .
2. Καὶ ἀνατελεῖ ὑμῖν τοῖς φοβουμένοις τὸ ὄνομά μου
ἥλιος δικαιοσύνης , καὶ ἴασις ἐν ταῖς πτέρυξιν αὐτοῦ·
καὶ ἐξελεύσεσθε , καὶ σκιρτήσετε ὡς μοσχάρια ἐκ δεσμῶν
ἀνειμένα ·
3. καὶ καταπατήσετε ἀνόμους , διότι ἔσονται σποδὸς
ὑποκάτω τῶν ποδῶν ὑμῶν ἐν τῇ ἡμέρᾳ ᾗ ἐγὼ ποιῶ ,
λέγει Κύριος παντοκράτωρ.
5. Καὶ ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστελῶ ὑμῖν Ἠλίαν τὸν Θεσβίτην,
πρὶν ἐλθεῖν τὴν ἡμέραν Κυρίου τὴν μεγάλην καὶ ἐπι
φανῆ ,
6. ὃς ἀποκαταστήσει καρδίαν πατρὸς πρὸς υἱὸν, καὶ
καρδίαν ἀνθρώπου πρὸς τὸν πλησίον αὐτοῦ , μὴ ἔλθω
καὶ πατάξω τὴν γῆν ἄρδην.
4. Μνήσθητε νόμου Μωϋσῆ τοῦ δούλου μου , καθότι
ἐνετειλάμην αὐτῷ ἐν Χωρήβ πρὸς πάντα τὸν Ἰσραὴλ ,
προςτάγματα καὶ δικαιώματα .
nus omnipotens , et non relinquetur ex eis radix neque ra-
mus .
2. Et orietur vobis qui timetis nomen meum sol justitia ,
et sanitas in pennis ejus et egrediemini , et salietis sicut
vituli de vinculis relaxati :
3. et conculcabitis iniquos , quia erunt cinis subter pedes
vestros in die qua ego facio , dicit Dominus omnipotens.
5. Et ecce ego mittam vobis Eliam Thesbiten , antequam
veniat dies Domini magna et illustris ,
6. qui convertet cor patris ad filium , et cor hominis ad
proximum suum , ne forte veniam et percutiam terram pe-
nitus.
4. Mementote legis Moysi servi mei , sicut mandavi ei in
Choreb ad omnem Israel , praecepta et justificationes.

ΗΣΑΙΑΣ. ESAIAS .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α΄. CAPUT I.

1. Ορασις ἣν εἶδεν Ἡσαΐας υἱὸς Ἀμως , ἣν εἶδε 1. Visio quam vidit Esaias filius Amos , quam vidit con-
κατὰ τῆς Ἰουδαίας καὶ κατὰ Ἱερουσαλὴμ , ἐν βασιλείᾳ tra Judaam et contra Jerusalem , in regno Oziæ et Joa-
Ὀζείου καὶ Ἰωάθαμ , καὶ Ἄχαζ καὶ Ἐζεκίου , οἱ ἐβα- tham , et Achaz et Ezeciæ , qui regnaverunt in Judæa.
σίλευσαν τῆς Ἰουδαίας.
2. Ακουε , οὐρανέ , καὶ ἐνωτίζου , γῆ , ὅτι Κύριος 2. Audi , coelum , et auribus percipe , terra , quia Do-
ἐλάλησεν · Υἱοὺς ἐγέννησα καὶ ὕψωσα , αὐτοὶ δέ με minus locutus est : Filios genui et exaltavi , ipsi autem
ἠθέτησαν. spreverunt me.
3. Ἔγνω βοῦς τὸν κτησάμενον, καὶ ὄνος τὴν φάτνην 3. Cognovit bos possessorem, et asinus præsepe domini
τοῦ κυρίου αὐτοῦ · Ἰσραὴλ δέ με οὐκ ἔγνω , καὶ ὁ λαός | sui : Israel autem me non cognovit , et populus me non
με οὐ συνῆκεν. intellexit.
4. Οὐαὶ , ἔθνος ἁμαρτωλὸν , λαὸς πλήρης ἁμαρτιῶν , 4. Væ gens peccatrix , populus plenus peccatis , semen
σπέρμα πονηρὸν, υἱοὶ ἄνομοι · ἐγκατελίπατε τὸν Κύ nequam , filii scelesti : dereliquistis Dominum, et ad ira-
ριον, καὶ παρωργίσατε τὸν ἅγιον τοῦ Ἰσραήλ. cundiam concitastis sanctum Israel.
5. Τί ἔτι πληγῆτε προςτιθέντες ἀνομίαν ; Πᾶσα 5. Quid adhuc percutiamini addentes iniquitatem? Omne
κεφαλὴ εἰς πόνον , καὶ πᾶσα καρδία εἰς λύπην · caput in labore , et omne cor in moerore :
6. ἀπὸ ποδῶν ἕως κεφαλῆς οὐκ ἔστιν ἐν αὐτῷ ὁλο 6. a pedibus usque ad caput non est in eo integritas ,
κληρία , οὔτε τραῦμα , οὔτε μώλωψ , οὔτε πληγὴ φλε- | neque vulnus , neque livor, neque plaga tumens : non est
γμαίνουσα · οὐκ ἔστι μάλαγμα ἐπιθεῖναι , οὔτε ἔλαιον , malagma imponere , neque oleum, neque alligaturas.
οὔτε καταδέσμους.
7. Ἡ γῆ ὑμῶν ἔρημος , αἱ πόλεις ὑμῶν πυρίκαυ- 7. Terra vestra deserta , civitates vestrae igne succens :
στοι τὴν χώραν ὑμῶν ἐνώπιον ὑμῶν ἀλλότριοι κατε regionem vestram in conspectu vestro alieni devorant
σθίουσιν αὐτὴν, καὶ ἠρήμωται κατεστραμμένη ὑπὸ eam , et desolata est subversa a populis alienis.
λαῶν ἀλλοτρίων .
8. Ἐγκαταλειφθήσεται ἡ θυγάτηρ Σιών ὡς σκηνὴ 8.. Derelinquetur filia Sion sicut tabernaculum in vinea ,
ἐν ἀμπελῶνι , καὶ ὡς ὀπωροφυλάκιον ἐν σικυηράτῳ , et sicut pomorum custodia in cucumerario , sicut civitas
ὡς πόλις πολιορκουμένη . expugnata.
9. Καὶ εἰ μὴ Κύριος σαβαὼθ ἐγκατέλιπεν ἡμῖν 9. Et nisi Dominus sabaoth reliquisset nobis semen , quasi
σπέρμα , ὡς Σόδομα ἂν ἐγενήθημεν, καὶ ὡς Γόμοῤῥα | Sodoma facti essemus , et quasi Gomorra similes essemus .
ἂν ὁμοιώθημεν.
10. Ἀκούσατε λόγον Κυρίου , ἄρχοντες Σοδόμων 10. Audite verbum Domini , principes Sodomorum :
προςέχετε νόμον Θεοῦ , λαὸς Γομόρρας, attendite legi Dei , populus Gomorrhae.
391 ΗΣΑΙΑΣ . Κεφ. Α' .
11. Τί μοι πλῆθος τῶν θυσιῶν ὑμῶν λέγει Κύριος ;
Πλήρης εἰμὶ ὁλοκαυτωμάτων κριῶν, καὶ στέαρ ἀρνῶν |
καὶ αἷμα ταύρων καὶ τράγων οὐ βούλομαι·
12. οὐδ' ἂν ἔρχησθε ὀφθῆναί μοι · τίς γὰρ ἐξεζήτησε
ταῦτα ἐκ τῶν χειρῶν ὑμῶν ; Πατεῖν τὴν αὐλήν μου οὐ
προςθήσεσθε.
13. Ἐὰν φέρητε σεμίδαλιν, μάταιον θυμίαμα , βδέ
λυγμά μοι ἐστί . Τὰς νουμηνίας ὑμῶν, καὶ τὰ σάββατα,
καὶ ἡμέραν μεγάλην οὐκ ἀνέχομαι · νηστείαν, καὶ ἀρ-
γίαν,
14. καὶ τὰς νουμηνίας ὑμῶν, καὶ τὰς ἑορτὰς ὑμῶν
μισεῖ ἡ ψυχή μου. Εγενήθητέ μοι εἰς πλησμονὴν, οὐκ |
ἔτι ἀνήσω τὰς ἁμαρτίας ὑμῶν.
15. Ὅταν ἐκτείνητε τὰς χεῖρας , ἀποστρέψω τοὺς
ὀφθαλμούς μου ἀφ᾽ ὑμῶν· καὶ ἐὰν πληθύνητε τὴν δέη-
σιν, οὐκ εἰςακούσομαι ὑμῶν, αἱ γὰρ χεῖρες ὑμῶν αἵ
ματος πλήρεις.
16. Λούσασθε , καθαροὶ γένεσθε , ἀφέλετε τὰς πονη-
ρίας ἀπὸ τῶν ψυχῶν ὑμῶν ἀπέναντι τῶν ὀφθαλμῶν
μου , παύσασθε ἀπὸ τῶν πονηριῶν ὑμῶν,
17. μάθετε καλὸν ποιεῖν, ἐκζητήσατε κρίσιν, ῥύσασθε
ἀδικούμενον · κρίνατε ὀρφανῷ , καὶ δικαιώσατε χήραν,
18. καὶ δεῦτε , διελεγχθῶμεν, λέγει Κύριος. Καὶ ἐὰν
ὦσιν αἱ ἁμαρτίαι ὑμῶν ὡς φοινικοῦν, ὡς χιόνα λευκα-
νῶ · ἐὰν δὲ ὦσιν ὡς κόκκινον, ὡς ἔριον λευκανῶ.
19. Καὶ ἐὰν θέλητε καὶ εἰςακούσητέ μου , τὰ ἀγαθὰ
τῆς γῆς φάγεσθε .
20. Ἐὰν δὲ μὴ θέλητε, μηδὲ εἰςακούσητέ μου , μάτ
χαιρα ὑμᾶς κατέδεται· τὸ γὰρ στόμα Κυρίου ἐλάλησε
ταῦτα.
21. Πῶς ἐγένετο πόρνη πόλις πιστή , Σιὼν πλήρης
κρίσεως ; ἐν ᾗ δικαιοσύνη ἐκοιμήθη ἐν αὐτῇ , νῦν δὲ |
φονευταί.
22. Τὸ ἀργύριον ὑμῶν ἀδόκιμον , οἱ κάπηλοί σου
μίσγουσι τὸν οἶνον ὕδατι·
23. οἱ ἄρχοντές σου ἀπειθοῦσι , κοινωνοὶ κλεπτῶν,
ἀγαπῶντες δῶρα , διώκοντες ἀνταπόδομα , ὀρφανοῖς οὐ |
κρίνοντες , καὶ κρίσιν χηρῶν οὐ προςέχοντες.
24. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος ὁ δεσπότης σαβαώθ·
Οὐαὶ οἱ ἰσχύοντες Ἰσραήλ · οὐ παύσεται γάρ μου ὁ θυ-
μὸς ἐν τοῖς ὑπεναντίοις , καὶ κρίσιν ἐκ τῶν ἐχθρῶν μου
ποιήσω·
25. καὶ ἐπάξω τὴν χεῖρά μου ἐπὶ σὲ , καὶ πυρώσω
εἰς καθαρόν · τοὺς δὲ ἀπειθοῦντας ἀπολέσω , καὶ ἀφελῶ
πάντας ἀνόμους ἀπὸ σοῦ.
26. Καὶ ἐπιστήσω τοὺς κριτάς σου ὡς τὸ πρότερον,
καὶ τοὺς συμβούλους σου ὡς τὸ ἀπ᾿ ἀρχῆς . Καὶ μετὰ
ταῦτα κληθήσῃ πόλις δικαιοσύνης , μητρόπολις πιστὴ |
Σιών.
27. Μετὰ γὰρ κρίματος σωθήσεται ἡ αἰχμαλωσία
αὐτῆς , καὶ μετὰ ἐλεημοσύνης.
28. Καὶ συντριβήσονται οἱ ἄνομοι , καὶ οἱ ἁμαρτω
λοὶ ἅμα , καὶ οἱ ἐγκαταλιπόντες τὸν Κύριον συντελε- -
σθήσονται.
29. Διότι αἰσχυνθήσονται ἀπὸ τῶν εἰδώλων αὐτῶν
ἃ αὐτοὶ ἠβούλοντο , καὶ ᾐσχύνθησαν ἐπὶ τοῖς κήποις ἃ
ἐπεθύμησαν.
30. Ἔσονται γὰρ ὡς τερέβινθος ἀποβεβληκυῖα τὰ
φύλλα , καὶ ὡς παράδεισος ὕδωρ μὴ ἔχων.
11. Quo mihi multitudinem sacrificiorum vestrorum dicit
Dominus ? Plenus sum holocaustis arietum , et adipemagno-
rum et sanguinem taurorum et hircorum nolo :
12. neque veniatis ut appareatis mihi : quis enim quasi-
vit hæc de manibus vestris? Calcare atrium meum non
apponetis.
13. Si afferatis similam vanum , incensum , abominatio
mihi est . Neomenias vestras , et sabbata , et diem magnum
non fero : jejunium , et olium ,
14. et neomenias vestras , et solemnitates vestras odit
anima mea. Facti estis mihi in satietatem , nequaquam ultra
dimittam peccata vestra.
15. Cum extenderitis manus , avertam oculos meos a vo-
bis : et si multiplicetis orationem , non exaudiam vos , ma-
nus enim vestræ sanguine plenæ sunt.
16. Lavamini , mundi estote , auferte mala ex animabus
vestris ab oculis meis , quiescite a malitis vestris ,
17. discite facere bonum , quærite judicium , liberate op-
pressum , judicate pupillo , et justificate viduam,
18. et venite , arguamur, dicit Dominus. Et si fuerint
peccata vestra quasi phoeniceum , sicut nivem dealbabo : et
si fuerint ut coccinum , sicut lanam dealbabo.
19. Et si volueritis et audieritis me , bona terræ come-
detis.
20. Si autem nolueritis , neque exaudieritis me , gladius
devorabit vos : os enim Domini locutum est haec.
21. Quomodo facta est meretrix civitas fidelis , Sion plena
judicii in qua dormivit justitia in ea , nunc autem homi-
cida .
22. Argentum vestrum non probum , caupones tui miscent
vinum aqua :
23. principes tui inobedientes sunt , participes furum ,
diligentes munera , sequentes retributionem , pupillis non
judicantes , et judicio viduarum non attendentes .
24. Propterea haec dicit Dominus dominator sabaoth :
Væ fortes Israel ! non cessabit enim furor meus contra ad-
versarios , et judicium de inimicis meis faciam.
25. Et inducam manum meam super te , et excoquam ad
purum : inobedientes autem perdam , et auferam omnes
prævaricatores a te.
26. Et imponam judices tuos sicut prius , et consiliarios
tuos sicut ab initio. Et post haec vocaberis civitas justitia ,
metropolis fidelis Sion.
27. Nam cum judicio salvabitur captivitas ipsius , et cum
misericordia.
28. Et conterentur scelesti , et peccatores simul , et qui
dereliquerunt Dominum consumentur.
29. Confundentur enim ab idolis suis quæ ipsi volebant ,
et confusi sunt super hortis quos concupierunt.
30. Erunt enim quasi terebinthus quae abjecit folia , et
velut hortus non habens aquam.
 ESAIAS . CAP. II.
31. Καὶ ἔσται ἡ ἰσχὺς αὐτῶν ὡς καλάμη στιππύου , ] 31. Et erit fortitudo eorum ut stipula stuppæ , et opera-
καὶ αἱ ἐργασίαι αὐτῶν ὡς σπινθῆρες , καὶ κατακαυ tiones eorum sicut scintillæ , et comburentur scelusi , et
θήσονται οἱ ἄνομοι , καὶ οἱ ἁμαρτωλοὶ ἅμα , καὶ οὐκ peccatores simul , et non erit qui exstinguat.
ἔσται ὁ σβέσων.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'.
1. Ὁ λόγος ὁ γενόμενος πρὸς Ἡσαΐαν υἱὸν Ἀμὼς
περὶ τῆς Ἰουδαίας , καὶ περὶ Ἱερουσαλήμ .
2. Ὅτι ἔσται ἐν ταῖς ἐσχάταις ἡμέραις ἐμφανὲς τὸ
ὄρος Κυρίου , καὶ ὁ οἶκος τοῦ Θεοῦ ἐπ᾿ ἄκρου τῶν
ὀρέων, καὶ ὑψωθήσεται ὑπεράνω τῶν βουνῶν, καὶ ἥξου-
σιν ἐπ' αὐτὸ πάντα τὰ ἔθνη.
3. Καὶ πορεύσονται ἔθνη πολλὰ , καὶ ἐροῦσι · Δεῦτε,
καὶ ἀναβῶμεν εἰς τὸ ὄρος Κυρίου , καὶ εἰς τὸν οἶκον τοῦ
Θεοῦ Ἰακώβ , καὶ ἀναγγελεῖ ἡμῖν τὴν ὁδὸν αὐτοῦ, καὶ
πορευσόμεθα ἐν αὐτῇ . Ἐκ γὰρ Σιὼν ἐξελεύσεται νό-
μος , καὶ λόγος Κυρίου ἐξ Ἱερουσαλήμ .
4. Καὶ κρινεῖ ἀναμέσον τῶν ἐθνῶν, καὶ ἐξελέγξει
λαὸν πολύν . Καὶ συγκόψουσι τὰς μαχαίρας αὐτῶν εἰς
ἄροτρα , καὶ τὰς ζιβύνας αὐτῶν εἰς δρέπανα · καὶ οὐ
λήψεται ἔθνος ἐπ᾽ ἔθνος μάχαιραν, καὶ οὐ μὴ μάθωσιν
ἔτι πολεμεῖν.
5. Καὶ νῦν, ὁ οἶκος Ἰακὼβ, δεῦτε , πορευθῶμεν τῷ
φωτὶ Κυρίου .
6. Ανῆκε γὰρ τὸν λαὸν αὐτοῦ τὸν οἶκον τοῦ Ἰσραήλ·
ὅτι ἐνεπλήσθη ὡς τὸ ἀπ' ἀρχῆς ἡ χώρα αὐτῶν κληδο-
νισμῶν, ὡς ἡ τῶν ἀλλοφύλων, καὶ τέκνα πολλὰ ἀλλό
φυλα ἐγενήθη αὐτοῖς.
7. Ενεπλήσθη γὰρ ἡ χώρα αὐτῶν ἀργυρίου καὶ
χρυσίου , καὶ οὐκ ἦν ἀριθμὸς τῶν θησαυρῶν αὐτῶν.
8. Καὶ ἐνεπλήσθη ἡ γῆ ἵππων, καὶ οὐκ ἦν ἀριθμὸς
τῶν ἁρμάτων αὐτῶν . Καὶ ἐνεπλήσθη ἡ γῆ βδελυγμάτων
τῶν ἔργων τῶν χειρῶν αὐτῶν, καὶ προςεκύνησαν οἷς
ἐποίησαν οἱ δάκτυλοι αὐτῶν .
9. Καὶ ἔκυψεν ἄνθρωπος , καὶ ἐταπεινώθη ἀνὴρ, καὶ
οὐ μὴ ἀνήσω αὐτούς.
10. Καὶ νῦν εἰςέλθετε εἰς τὰς πέτρας , καὶ κρύπτεσθε
εἰς τὴν γῆν ἀπὸ προςώπου του φόβου Κυρίου , καὶ ἀπὸ
τῆς δόξης τῆς ἰσχύος αὐτοῦ , ὅταν ἀναστῇ θραῦσαι τὴν
γῆν.
1. Οἱ γὰρ ὀφθαλμοὶ Κυρίου ὑψηλοί · ὁ δὲ ἄνθρωπος
ταπεινός . Καὶ ταπεινωθήσεται τὸ ὕψος τῶν ἀνθρώπων,
καὶ ὑψωθήσεται Κύριος μόνος ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ .
12. Ἡμέρα γὰρ Κυρίου σαβαὼν ἐπὶ πάντα ὑβριστὴν
καὶ ὑπερήφανον, καὶ ἐπὶ πάντα ὑψηλὸν καὶ μετέωρον ,
καὶ ταπεινωθήσονται.
13. Καὶ ἐπὶ πᾶσαν κέδρον τοῦ Λιβάνου τῶν ὑψηλῶν
καὶ μετεώρων, καὶ ἐπὶ πᾶν δένδρον βαλάνου Βασαν.
14. Καὶ ἐπὶ πᾶν ὑψηλὸν ὄρος , καὶ ἐπὶ πάντα βουνὸν
ὑψηλὸν,
15. καὶ ἐπὶ πάντα πύργον ὑψηλὸν, καὶ ἐπὶ πᾶν τεῖ-
χος ὑψηλὸν,
16. καὶ ἐπὶ πᾶν πλοῖον θαλάσσης, καὶ ἐπὶ πᾶσαν θέαν
πλοίων κάλλους.
17. Καὶ ταπεινωθήσεται πᾶς ἄνθρωπος , καὶ πεσεῖ-
ται ὕβρις τῶν ἀνθρώπων, καὶ ὑψωθήσεται Κύριος μό-
νος ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ .
18. Καὶ τὰ χειροποίητα πάντα κατακρύψουσιν ,
19. εἰςενέγκαντες εἰς τὰ σπήλαια καὶ εἰς τὰς σχισ
395
CAPUT II.
1. Verbum quod factum est ad Esaiam filium Amos de
Judaa , et de Jerusalem.
2. Quia erit in novissimis diebus manifestus mons Do-
mini , et domus Dei in vertice montium , et elevabitur su-
per colles , et venient ad eum omnes gentes.
3. Et ibunt gentes multae , et dicent : Venite , et ascenda-
mus ad montem Domini , et ad domum Dei Jacob , et an-
nuntiabit nobis viam suam , et ambulabimus in ea. Quia de
Sion exibit lex , et verbum Domini de Jerusalem.
4. Et judicabit inter gentes , et arguet populum multum.
Et contundent gladios suos in aratra , et lanceas suas in fal-
ces : et non levabit gens contra gentem gladium , et non di-
| scent ultra bellare.
5. Et nunc , domus Jacob , venite , ambulemus lumine
Domini.
6. Dimisit enim populum suum domum Israel : quia re-
| pleta est ut ab initio regio eorum auguriis , ut ea quæ alieni-
genarum , et filii multi alienigenæ facti sunt eis.
7. Repleta est enim regio eorum argento et auro , et non
fuit numerus thesaurorum eorum.
8. Et impleta est terra equis , et non fuit numerus qua-
drigarum eorum. Et repleta est terra abominationibus ope-
rum manuum eorum , et adoraverunt ea quæ fecerant
digiti ipsorum.
9. Et procubuit homo , et humiliatus est vir , et non di-
mittam eos.
10. Et nunc ingredimini in petras , et occultamini in ter-
ram a facie timoris Domini , et a gloria fortitudinis ejus ,
quando surrexerit quassare terram.
11. Oculi enim Domini sublimes : homo autem humilis.
| Et humiliabitur altitudo hominum , et exaltabitur Dominus
solus in die illa.
12. Dies enim Domini sabaoth super omnem contume-
liosum et superbum , et super omnem excelsum et subli
mem, et humiliabuntur.
13. Et super omnem cedrum Libani excelsarum et subli-
mium , et super omnem arborem glandis Basan.
14. Et super omnem excelsum montem , et super omnem
collem excelsum,
15. et super omnem turrim excelsam , et super omnem
murum excelsum ,
16. et super omne navigium maris , et super omnem
aspectum pulchritudinis navium.
17. Et humiliabitur omnis homo , et cadet contumelia
| hominum, et exaltabitur Dominus solus in die illa.
18. Et manufacta omnia abscondent ,
19. inferentes in speluncas et in scissuras petrarum et in
396 ΗΣΑΪΑΣ. Κεφ . Γ' .

μὰς τῶν πετρῶν καὶ εἰς τὰς τρώγλας τῆς γῆς, ἀπὸ προς- cavernas terra , a facie timoris Domini , et a gloria fortitu-
ώπου του φόβου Κυρίου , καὶ ἀπὸ τῆς δόξης τῆς ἰσχύος | dinis ejus , cum surrexerit frangere terram .
αὐτοῦ , ὅταν ἀναστῇ θραῦσαι τὴν γῆν.
20. Τῇ γὰρ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἐκβαλεῖ ἄνθρωπος τὰ βδε 20. Die enim illa ejiciet homo abominationes suas argen-
λύγματα αὐτοῦ τὰ ἀργυρᾶ καὶ τὰ χρυσᾶ , ἃ ἐποίησαν teas et aureas , quas fecerunt ad adorandum vana , et ve-
προςκυνεῖν τοῖς ματαίοις , καὶ ταῖς νυκτερίσι , spertiliones ,
21. τοῦ εἰςελθεῖν εἰς τὰς τρώγλας τῆς στερεᾶς πέ- 21. ad intrandum in cavernas firmæ petræ , et in scissu-
τρας , καὶ εἰς τὰς σχισμὰς τῶν πετρῶν ἀπὸ προςώπου | ras petrarum a facie timoris Domini , et a gloria fortitudinis
τοῦ φόβου Κυρίου , καὶ ἀπὸ τῆς δόξης τῆς ἰσχύος | ejus , cum surrexerit frangere terram.
αὐτοῦ , ὅταν ἀναστῇ θραῦσαι τὴν γῆν . ( * )
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'. CAPUT III.

1. Ἰδοὺ δὴ ὁ δεσπότης Κύριος σαβαώθ ἀφελεῖ ἀπὸ
Ἱερουσαλὴμ , καὶ ἀπὸ τῆς Ἰουδαίας ἰσχύοντα καὶ ἰσχύ- |
ουσαν, ἰσχὺν ἄρτου καὶ ἰσχὺν ὕδατος ,
2. γίγαντα καὶ ἰσχύοντα , καὶ ἄνθρωπον πολεμιστήν,
καὶ δικαστὴν, καὶ προφήτην , καὶ στοχαστὴν, καὶ πρε-
σβύτερον,
3. καὶ πεντηκόνταρχον , καὶ θαυμαστὸν σύμβουλον,
καὶ σοφὸν ἀρχιτέκτονα , καὶ συνετὸν ἀκροατήν.
4. Καὶ ἐπιστήσω νεανίσκους ἄρχοντας αὐτῶν, καὶ
ἐμπαίκται κυριεύσουσι αὐτῶν.
5. Καὶ συμπεσεῖται ὁ λαὸς , ἄνθρωπος πρὸς ἄνθρω-
πον, καὶ ἄνθρωπος πρὸς τὸν πλησίον αὐτοῦ· προκόψει
τὸ παιδίον πρὸς τὸν πρεσβύτην, ἄτιμος πρὸς τὸν ἔντιμον,
6. ὅτι ἐπιλήψεται ἄνθρωπος τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ, ἢ
τοῦ οἰκείου τοῦ πατρὸς αὐτοῦ , λέγων· ἱμάτιον ἔχεις ,
ἀρχηγὸς γενοῦ ἡμῶν, καὶ τὸ βρῶμα τὸ ἐμὸν ὑπὸ σὲ
ἔστω.
7. Καὶ ἀποκριθεὶς ἐν τῇ ἡμέρα ἐκείνῃ ἐρεῖ· Οὐκ ἔσο-
μαί σου ἀρχηγὸς , οὐ γὰρ ἔστιν ἐν τῷ οἴκῳ μου ἄρτος ,
οὐδὲ ἱμάτιον · οὐκ ἔσομαι ἀρχηγὸς τοῦ λαοῦ τούτου ,
8. ὅτι ἀνεῖται Ἱερουσαλὴμ , καὶ ἡ Ἰουδαία συμπέ
πτωκε , καὶ αἱ γλῶσσαι αὐτῶν μετὰ ἀνομίας , τὰ πρὸς |
Κύριον ἀπειθοῦντες.
9. Διότι νῦν ἐταπεινώθη ἡ δόξα αὐτῶν, καὶ ἡ αἰ-
σχύνη τοῦ προςώπου αὐτῶν ἀντέστη αὐτοῖς· τὴν δὲ
ἁμαρτίαν αὐτῶν ὡς Σοδόμων ἀνήγγειλαν καὶ ἐνεφά- |
νισαν. Οὐαὶ τῇ ψυχῇ αὐτῶν, διότι βεβούλευνται βου- |
λὴν πονηρὰν καθ᾿ ἑαυτῶν,
10. εἰπόντες· Δήσωμεν τὸν δίκαιον, ὅτι δύσχρηστος
ἡμῖν ἐστι . Τοίνυν τὰ γεννήματα τῶν ἔργων αὐτῶν
φάγονται.
1. Οὐαὶ τῷ ἀνόμῳ, πονηρὰ κατὰ τὰ ἔργα τῶν χει
ρῶν αὐτοῦ συμβήσεται αὐτῷ.
12. Λαός μου , οἱ πράκτορες ὑμῶν καλαμῶνται
ὑμᾶς , καὶ οἱ ἀπαιτοῦντες κυριεύουσιν ὑμῶν · λαός μου,
οἱ μακαρίζοντες ὑμᾶς πλανῶσιν ὑμᾶς , καὶ τὸν τρίβον |
τῶν ποδῶν ὑμῶν ταράσσουσιν.
13. Ἀλλὰ νῦν καταστήσεται εἰς κρίσιν Κύριος , καὶ
στήσει εἰς κρίσιν τὸν λαὸν αὐτοῦ.
14. Αὐτὸς Κύριος εἰς κρίσιν ἥξει μετὰ τῶν πρεσβυ-
τέρων τοῦ λαοῦ, καὶ μετὰ τῶν ἀρχόντων αὐτοῦ. Ὑμεῖς
δὲ τί ἐνεπυρίσατε τὸν ἀμπελῶνα μου , καὶ ἡ ἁρπαγὴ
τοῦ πτωχοῦ ἐν τοῖς οἴκοις ὑμῶν ;
15. Τί ὑμεῖς ἀδικεῖτε τὸν λαόν μου , καὶ τὸ πρόςω-
πον τῶν πτωχῶν καταισχύνετε ;
1. Ecce itaque dominator Dominus sabaoth aufert de Je
rusalem , et de Judaea validum et validam , robur panis et
robur aquæ ,
2. gigantem et fortem , et hominem bellatorem , et judi-
cem , et prophetam , et conjectorem , et presbyterum ,
3. et quinquagenarium , et admirabilem consiliarium , et
sapientem architectum , et prudentem auditorem.
4. Et imponam adolescentes principes eorum , et illusores
dominabuntur eis.
5. Et corruet populus , homo ad hominem , et homo ad
proximum suum : impinget puer ad senem , et inhonoratus
ad honoratum ,
6. quia apprehendet homo fratrem suum , vel domesti-
cum patris sui , dicens : Vestimentum habes , princeps
esto nostrum , et cibus meus sub te sit.
7. Et respondens in die illa dicet : Non ero tuus prin-
ceps , non enim est in domo mea panis , neque vestimen-
tum : non ero princeps populi hujus,
8. quia dissoluta est Jerusalem , et Judaa concidit , et
linguæ eorum cum iniquitate , in his quæ ad Dominum in-
creduli.
9. Quare nunc humiliata est gloria eorum , et confusio
vultus eorum restitit eis : et peccatum suum quasi Sodo-
morum annuntiaverunt et ostenderunt. Væ animae eorum ,
quoniam consiliati sunt consilium pessimum contra semet-
ipsos ,
10. dicentes : Alligemus justum , quoniam inutilis est
nobis. Itaque fructus operum suorum comedent.
11. Væ iniquo ! mala secundum opera manuum ejus ac-
cident ei.
12. Popule meus , exactores vestri spoliant vos , et
exigentes dominantur vobis : popule meus , qui beatos vos
dicunt decipiunt vos , et semitam pedum vestrorum tur-
bant.
13. Sed nunc stabit in judicio Dominus , et statuet ad
judicium populum suum.
14. Ipse Dominus ad judicium veniet cum senioribus
populi , et cum principibus ejus. Vos autem quare incen-
distis vineam meam , et rapina pauperis in domibus vestris ?
15. Quare vos injuriis afficitis populum meum , et fa-
ciem pauperum confunditis ?

22. Παύσασθε ὑμῖν ἀπὸ τοῦ ἀνθρώπου , ᾧ ἀγαπνοὴ ἐν μυκ- 22. Quiescite ab homine , cujus spiritus in naribus ejus est ,
τῆρι αὐτοῦ· ὅτι ἐν τίνι ἐλογίσθη αὐτός; ( Compl . ex Aquil.) quoniam in quo reputatus est ipse?
 ESAIAS . CAP. V. 397

16. Τάδε λέγει Κύριος· Ἀνθ' ὧν ὑψώθησαν αἱ θυ- 16. Haec dicit Dominus : Pro eo quod exaltatae sunt
γατέρες Σιών, καὶ ἐπορεύθησαν ὑψηλῷ τραχήλῳ , καὶ filiæ Sion , et ambulaverunt collo excelso , et in nutibus
ἐν νεύμασιν ὀφθαλμῶν, καὶ τῇ πορείᾳ τῶν ποδῶν ἅμα | oculorum , et incessu pedum simul trahentes tunicas , et
σύρουσαι τοὺς χιτῶνας , καὶ τοῖς ποσὶν ἅμα παίζουσαι , pedibus simul ludentes ,
17. καὶ ταπεινώσει ὁ Θεὸς ἀρχούσας θυγατέρας 17. et humiliabit Deus principales filias Sion , et Dor
Σιών, καὶ Κύριος ἀνακαλύψει τὸ σχῆμα αὐτῶν minus denudabit habitum earum
18. ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ , καὶ ἀφελεῖ Κύριος τὴν 18. in die illa , et auferet Dominus gloriam vestimenti
δόξαν τοῦ ἱματισμοῦ αὐτῶν, τὰ ἐμπλόκια , καὶ τοὺς earum , et reticulos , et cincinnos , et lunulas ,
κοσύμβους , καὶ τοὺς μηνίσκους ,
19. καὶ τὸ κάθεμα , καὶ τὸν κόσμον τοῦ προςώπου 19. et monile demissum , et ornatum faciei eorum ,
αὐτῶν,
20. καὶ τὴν σύνθεσιν τοῦ κόσμου τῆς δόξης , καὶ τοὺς 20. et compositionem ornatus gloriæ , et brachialia , et
χλιδῶνας , καὶ τὰ ψέλια , καὶ τὸ ἐμπλόκιον, καὶ τοὺς | armillas , et reticulum , et annulos , et dextralia , et inaures ,
δακτυλίους , καὶ τὰ περιδέξια , καὶ τὰ ἐνώτια ,
21. καὶ τὰ περιπόρφυρα , καὶ τὰ μεσοπόρφυρα , 21. et prætextas purpureas , et purpuras clavatas ,
22. καὶ τὰ ἐπιβλήματα τὰ κατὰ τὴν οἰκίαν, καὶ τὰ 22. et indumenta quæ per domum , et perspicua la-
διαφανῆ Λακωνικά , conica ,
23. καὶ τὰ βύσσινα , καὶ τὰ ὑακίνθινα , καὶ κόκκινα , 23. et byssina , et hyacinthina , et coccinea , et byssum
καὶ τὴν βύσσον σὺν χρυσῷ καὶ ὑακίνθῳ συγκαθυφα cum auro et hyacintho contexta , et theristra accubitoria.
σμένα , καὶ θέριστρα κατάκλιτα.
24. Καὶ ἔσται ἀντὶ ὀσμῆς ἡδείας κονιορτὸς , καὶ ἀντὶ 24. Et erit pro odore suavi pulvis , et pro zona funiculo
ζώνης σχοινίῳ ζώση · καὶ ἀντὶ τοῦ κόσμου τῆς κεφαλῆς | cingeris : et pro ornamento capitis aureo calvitium habebis
τοῦ χρυσίου φαλάκρωμα ἕξεις διὰ τὰ ἔργα σου· καὶ propter opera tua : et pro tunica clavatæ purpura circum-
ἀντὶ τοῦ χιτῶνος τοῦ μεσοπορφύρου περιζώσῃ σάκκον . cingeris sacco.
25. Καὶ ὁ υἱός σου ὁ κάλλιστος , ὃν ἀγαπᾶς , μαχαίρα 25. Et filius tuus pulcherrimus , quem diligis , gladio ca-
πεσεῖται , καὶ οἱ ἰσχύοντες ὑμῶν μαχαίρα πεσοῦνται , det, et fortes vestri gladio cadent ,
26. καὶ ταπεινωθήσονται , καὶ πενθήσουσιν αἱ θῆκαι 26. et humiliabuntur, atque lugebunt theca ornatus
τοῦ κόσμου ὑμῶν· καὶ καταλειφθήσῃ μόνη , καὶ εἰς τὴν ¦ vestri : et relinqueris sola, et ad terram allideris.
γῆν ἐδαφισθήσῃ .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ'. CAPUT IV.

1. Καὶ ἐπιλήψονται ἑπτὰ γυναῖκες ἀνθρώπου ἑνὸς , 1. Et apprehendent septem mulieres hominem unum,
λέγουσαι· Τὸν ἄρτον ἡμῶν φαγόμεθα , καὶ τὰ ἱμάτια | dicentes : Panem nostrum comedemus , et vestimentis no-
ἡμῶν περιβαλούμεθα · πλὴν τὸ ὄνομα τὸ σὸν κεκλήσθω stris operiemur : tantummodo nomen tuum vocetur super
ἐφ' ἡμᾶς , ἄφελε τὸν ὀνειδισμὸν ἡμῶν. nos, aufer opprobrium nostrum.
2. Τῇ δὲ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἐπιλάμψει ὁ Θεὸς ἐν βουλῇ 2. Die autem illa illucescet Deus in consilio cum gloria
μετὰ δόξης ἐπὶ τῆς γῆς , τοῦ ὑψῶσαι καὶ δοξάσαι τὸ super terram , ut exaltet et glorificet residuum Israel.
καταλειφθὲν τοῦ Ἰσραήλ.
3. Καὶ ἔσται , τὸ ὑπολειφθὲν ἐν Σιών, καὶ τὸ κατα- 3. Et erit , quod reliquum fuerit in Sion , et quod reman-
λειφθὲν ἐν Ἱερουσαλὴμ , ἅγιοι κληθήσονται πάντες οἱ | serit in Jerusalem , sancti vocabuntur omnes scripti ad vi-
γραφέντες εἰς ζωὴν ἐν Ἱερουσαλήμ . tam in Jerusalem.
4. Ὅτι ἐκπλυνεῖ Κύριος τὸν ῥύπον τῶν υἱῶν καὶ 4. Abluet enim Dominus sordem filiorum et filiarum
τῶν θυγατέρων Σιὼν, καὶ τὸ αἷμα ἐκκαθαριεῖ ἐκ μέσου Sion , et sanguinem emundabit de medio eorum , in spiritu
αὐτῶν, ἐν πνεύματι κρίσεως καὶ πνεύματι καύσεως . judicii et spiritu combustionis.
5. Καὶ ἥξει , καὶ ἔσται πᾶς τόπος τοῦ ὄρους Σιών, 5. Et veniet , et erit omnis locus montis Sion , et omnia
καὶ πάντα τὰ περικύκλῳ αὐτῆς σκιάσει νεφέλη ἡμέρας , quæ in circuitu ejus sunt obumbrabit nubes per diem , et
καὶ ὡς καπνοῦ καὶ φωτὸς πυρὸς καιομένου νυκτὸς , καὶ tanquam fumo et luce ignis ardente per noctem , et omni
πάσῃ τῇ δόξῃ σκεπασθήσεται . gloria protegetur.
6. Καὶ ἔσται εἰς σκιὰν ἀπὸ καύματος , καὶ ἐν σκέπῃ 6. Et erit in umbram ab æstu , et in protectionem et in
καὶ ἐν ἀποκρύφῳ ἀπὸ σκληρότητος καὶ ὑετοῦ. absconsionem ab asperitate et pluvia.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε΄. CAPUT V.

1. Ἄσω δὴ τῷ ἠγαπημένῳ ἄσμα τοῦ ἀγαπητοῦ μου
τῷ ἀμπελῶνί μου. Αμπελὼν ἐγενήθη τῷ ἠγαπημένῳ ,
ἐν κέρατι , ἐν τόπῳ πίονι.
2. Καὶ φραγμὸν περιέθηκα , καὶ ἐχαράκωσα , καὶ
ἐφύτευσα ἄμπελον Σωρὴκ , καὶ ᾠκοδόμησα πύργον ἐν
μέσῳ αὐτοῦ , καὶ προλήνιον ὤρυξα ἐν αὐτῷ , καὶ ἔμεινα
τοῦ ποιῆσαι σταφυλὴν, καὶ ἐποίησεν ἀκάνθας.
1. Cantabo nunc dilecto canticum dilecti mei vineæ meæ .
Vinea facta est dilecto , in cornu , in loco pingui.
2. Et sepem circumposui , et vallavi , et plantavi vineam
Sorec , et ædificavi turrim in medio ejus , et torcular fodi
in ea , et exspectavi ut faceret uvam , et fecit spinas.
398 ΗΣΑΙΑΣ. Κεφ. Ε'.
3. Καὶ νῦν, οἱ ἐνοικοῦντες ἐν Ἱερουσαλήμ , καὶ ἄν
θρωπος τοῦ Ἰούδα , κρίνατε ἐν ἐμοὶ καὶ ἀναμέσον τοῦ
ἀμπελῶνός μου.
4. Τί ποίησω ἔτι τῷ ἀμπελῶνί μου , καὶ οὐκ ἐποί-
ησα αὐτῷ ; Διότι ἔμεινα τοῦ ποιῆσαι σταφυλήν, ἐποί-
ησε δὲ ἀκάνθας.
5. Νῦν δὲ ἀναγγελῶ ὑμῖν τί ἐγὼ ποιήσω τῷ ἀμπε-
λωνί μου . Ἀφελῶ τὸν φραγμὸν αὐτοῦ , καὶ ἔσται εἰς
διαρπαγήν · καὶ καθελῶ τὸν τοῖχον αὐτοῦ , καὶ ἔσται εἰς
καταπάτημα.
6. Καὶ ἀνήσω τὸν ἀμπελῶνά μου , καὶ οὐ τμηθῇ ,
οὐδὲ μὴ σκαφῇ · καὶ ἀναβήσονται εἰς αὐτὸν ὡς εἰς χέρ
σον ἄκανθαι· καὶ ταῖς νεφέλαις ἐντελοῦμαι , τοῦ μὴ
βρέξαι εἰς αὐτὸν ὑετόν .
7. Ὁ γὰρ ἀμπελὼν Κυρίου σαβαὼθ οἶκος τοῦ Ἰσραὴλ,
καὶ ἄνθρωπος τοῦ Ἰούδα νεόφυτον ἠγαπημένον. Ἔμεινα
τοῦ ποιῆσαι κρίσιν , ἐποίησε δὲ ἀνομίαν, καὶ οὐ δικαιο-
σύνην, ἀλλὰ κραυγήν.
8. Οὐαὶ οἱ συνάπτοντες οἰκίαν πρὸς οἰκίαν , καὶ
ἀγρὸν πρὸς ἀγρὸν ἐγγίζοντες , ἵνα τοῦ πλησίον ἀφέλων
ταί τι · μὴ οἰκήσετε μόνοι ἐπὶ τῆς γῆς;
9. Ἠκούσθη γὰρ εἰς τὰ ὦτα Κυρίου σαβαὼθ ταῦτα·
ἐὰν γὰρ γένωνται οἰκίαι πολλαὶ , εἰς ἔρημον ἔσονται ·
μεγάλαι καὶ καλαί , καὶ οὐκ ἔσονται οἱ ἐνοικοῦντες ἐν
αὐταῖς.
ιο. Οὗ γὰρ ἐργῶνται δέκα ζεύγη βοῶν, ποιήσει κε
ράμιον ἕν· καὶ ὁ σπείρων ἀρτάβας ἓξ , ποιήσει μέτρα
τρία.
πι . Οὐαὶ οἱ ἐγειρόμενοι τοπρωί , καὶ τὸ σίκερα διώ
κοντες , οἱ μένοντες τὸ ὀψέ · δ γὰρ οἶνος αὐτοὺς συγ-
καύσει.
12. Μετὰ γὰρ κιθάρας καὶ ψαλτηρίου καὶ τυμπάνων
καὶ αὐλῶν τὸν οἶνον πίνουσι , τὰ δὲ ἔργα Κυρίου οὐκ
ἐμβλέπουσι , καὶ τὰ ἔργα τῶν χειρῶν αὐτοῦ οὐ κατα
νοοῦσι .
13. Τοίνυν αἰχμάλωτος ὁ λαός μου ἐγενήθη , διὰ τὸ
μὴ εἰδέναι αὐτοὺς τὸν Κύριον· καὶ πλῆθος ἐγενήθη νε
κρῶν διὰ λιμὸν καὶ δίψος ὕδατος.
14. Καὶ ἐπλάτυνεν ὁ ᾅδης τὴν ψυχὴν αὐτοῦ , καὶ
διήνοιξε τὸ στόμα αὐτοῦ , τοῦ μὴ διαλιπεῖν. Καὶ κατα-
βήσονται οἱ ἔνδοξοι καὶ οἱ μεγάλοι καὶ οἱ πλούσιοι καὶ |
οἱ λοιμοὶ αὐτῆς·
15. καὶ ταπεινωθήσεται ἄνθρωπος , καὶ ἀτιμασθή
σεται ἀνὴρ , καὶ οἱ ὀφθαλμοὶ οἱ μετέωροι ταπεινωθή-
σονται .
16. Καὶ ὑψωθήσεται Κύριος σαβαὼθ ἐν κρίματι , καὶ
ὁ Θεὸς ὁ ἅγιος δοξασθήσεται ἐν δικαιοσύνῃ·
17. καὶ βοσκηθήσονται οἱ διηρπασμένοι ὡς ταῦροι ,
καὶ τὰς ἐρήμους τῶν ἀπειλημμένων ἄρνες φάγονται .
18. Οὐαὶ οἱ ἐπισπώμενοι τὰς ἁμαρτίας ὡς σχοινίῳ
μακρῷ , καὶ ὡς ζυγοῦ ἱμάντι δαμάλεως τὰς ἀνομίας·
19. οἱ λέγοντες · Τὸ τάχος ἐγγισάτω 2 ποιήσει , ἵνα
ἴδωμεν· καὶ ἐλθάτω ἡ βουλὴ τοῦ ἁγίου Ἰσραὴλ , ἵνα
γνῶμεν.
20. Οὐαὶ οἱ λέγοντες τὸ πονηρὸν καλὸν, καὶ τὸ κα
λὸν πονηρὸν, οἱ τιθέντες τὸ σκότος φῶς, καὶ τὸ φῶς σκό-
τος , οἱ τιθέντες πικρὸν γλυκὺ , καὶ τὸ γλυκὺ πικρόν .
21. Οὐαὶ οἱ συνετοὶ ἐν ἑαυτοῖς , καὶ ἐνώπιον αὐτῶν
ἐπιστήμονες ,
3. Et nunc , habitatores Jerusalem , et homo Juda , judi-
cate in me et inter vineam meam.
4. Quid faciam ultra vineæ meæ , et non feci ei ? Quo-
niam exspectavi ut faceret uvam , fecit autem spinas.
5. Nunc autem annuntiabo vobis quid ego faciam vineæ
mea . Auferam sepem ejus, et erit in direptionem : et diruam
murum ejus , et erit in conculcationem.
6. Et dimittam vineam meam , et non putabitur, neque
| fodietur : et ascendent in eam tamquam in terram incultam
spinæ : et nubibus mandabo , ne pluant in eam imbrem.
7. Vinea enim Domini sabaoth domus Israel , et homo
| Juda novella plantatio dilecta. Exspectavi ut faceret judi-
| cium , fecit autem iniquitatem , et non justitiam , sed cla-
morem.
8. Væ qui conjungunt domum ad domum , et agrum ad
| agrum appropinquant , ut a proximo auferant aliquid : num-
quid habitabitis soli super terram ?
9. Audita enim sunt haec in auribus Domini sabaoth :
Nam si fuerint domus multæ , in desertum erunt : magnæ
et pulchræ , et non erunt qui habitant in eis.
10. Ubi enim operantur decem juga boum , faciet lagun-
| culam unam : et qui seminat artabas sex , faciet mensuras
tres.
11. Væ qui surgunt mane , et siceram sequuntur, qui
- exspectant vesperam : vinum enim comburet eos.
12. Nam cum cithara et psalterio et tympanis et tibiis
vinum bibunt , opera autem Domini non respiciunt , et opera
manuum ejus non considerant.
13. Ergo captivus populus meus factus est , eo quod ipsi
non cognoverunt Dominum : et facta est multitudo mortuo.
rum propter famem et sitim aquæ.
14. Et dilatavit infernus animam suam , et aperuit os
suum , ut non cesset. Et descendent inclyti et magni et
divites et pestilentes ejus :
15. et humiliabitur homo , et dehonorabitur vir, et oculi
sublimes humiliabuntur.
16. Et exaltabitur Dominus sabaoth in judicio , et Deus
sanctus glorificabitur in justitia :
17. et pascentur direpti quasi tauri , et deserta eorum qui
capti sunt agni comedent.
18. Væ qui trahunt peccata quasi funiculo longo , et quasi
jugi corrigia vitulæ iniquitates :
19. qui dicunt : Cito appropinquent quae faciet , ut videa
mus : et veniat consilium sancti Israel , ut cognoscamus .
20. Væ qui dicunt malum bonum , et bonum malum , qui
ponunt tenebras lucem , et lucem tenebras , qui ponunt
amarum dulce , et dulce amarum.
21. Væ qui sunt arguti in semetipsis , et coram semet.
ipsis scientes .
 ESAIAS . CAP. VI.
399
22. Οὐαὶ οἱ ἰσχύοντες ὑμῶν, οἱ πίνοντες τὸν οἶνον, 22. Va valentes vestri , qui bibunt vinum , et potentes
καὶ οἱ δυνάσται οἱ κεραννύντες τὸ σίκερα ,
qui miscent siceram ,
23. οἱ δικαιοῦντες τὸν ἀσεβῆ ἕνεκεν δώρων, καὶ τὸ 23. qui justificant impium propter munera , et justum
δίκαιον τοῦ δικαίου αἴροντες .
justi tollunt .
24. Διὰ τοῦτο ὃν τρόπον καυθήσε ται καλάμη ὑπὸ
24. Propter hoc sicut uretur stipula a carbone ignis , et
ἄνθρακος πυρὸς , καὶ συγκαυθήσεται ὑπὸ φλογὸς ἀνει-
| comburetur a flamma resoluta , radix eorum quasi lanugo
μένης, ἡ ῥίζα αὐτῶν ὡς χνοῦς ἔσται , καὶ τὸ ἄνθος |
erit , et flos eorum quasi pulvis ascendet : non enim volue-
αὐτῶν ὡς κονιορτὸς ἀναβήσεται· οὐ γὰρ ἠθέλησαν τὸν
| runt legem Domini sabaoth , sed eloquium sancti Israel irri-
νόμον Κυρίου σαβαώθ , ἀλλὰ τὸ λόγιον τοῦ ἁγίου Ἰσ taverunt.
ραὴλ παρώξυναν.
25. Καὶ ἐθυμώθη ὀργῇ Κύριος σαβαὼθ ἐπὶ τὸν λαὸν 25. Et indignatus est ira Dominus sabaoth super populum
αὐτοῦ , καὶ ἐπέβαλε τὴν χεῖρα ἐπ ' αὐτοὺς , καὶ ἐπάταξεν
| suum , et immisit manum suam super eos , et percussit eos .
αὐτούς . Καὶ παρωξύνθη τὰ ὄρη , καὶ ἐγενήθη τὰ θνησι- | Et acerba sunt monte et facta sunt mortic eorum sicut
ti s, ina
μαῖα αὐτῶν ὡς κόπρια ἐν μέσῳ ὁδοῦ. Καὶ ἐν πᾶσι stercus in medio viæ. Et in omnibus his non est aversus
τούτοις οὐκ ἀπεστράφη ὁ θυμὸς αὐτοῦ , ἀλλὰ ἔτι ἡ χεὶρ | furor ejus , sed adhuc manus excelsa.
ὑψηλή.
26. Τοιγαροῦν ἀρεῖ σύσσημον ἐν τοῖς ἔθνεσι τοῖς 26. Ergo levabit signum in nationibus quæ procul , et
μακρὰν, καὶ συριεῖ αὐτοὺς ἀπ᾿ ἄκρου τῆς γῆς , καὶ ἰδοὺ sibilabit eos ab extremo terræ , et ecce cito leviter veniunt.
ταχὺ κούφως ἔρχονται .
27. Οὐ πεινάσουσιν , οὐδὲ κοπιάσουσιν, οὐδὲ νυστά
27. Non esurient , neque laborabunt , neque dormitabunt ,
ξουσιν, οὐδὲ κοιμηθήσονται , οὐδὲ λύσουσι τὰς ζώνας
neque dormient , neque solvent zonas suas a lumbo suo,
αὐτῶν ἀπὸ τῆς ὀσφύος αὐτῶν, οὐδὲ μὴ ῥαγῶσιν οἱ
neque rumpentur corrigia calceamentorum eorum.
ἱμάντες τῶν ὑποδημάτων αὐτῶν .
28. ὧν τὰ βέλη ὀξέα ἐστὶ , καὶ τὰ τόξα αὐτῶν ἐντε- 28. Quorum sagitta acutae sunt , et arcus eorum intenti :
ταμένα · οἱ πόδες τῶν ἵππων αὐτῶν ὡς στερεὰ πέτρα
pedes equorum eorum quasi solida petra reputati sunt : rota
ἐλογίσθησαν · οἱ τροχοὶ τῶν ἁρμάτων αὐτῶν ὡς καταιγίς · | curruum eorum quasi tempestas :
29. ὀργιῶσιν ὡς λέοντες , καὶ παρέστηκαν ὡς σκύμνοι 29. fremunt ut leones , et adstiterunt sicut catuli leonum.
λέοντος . Καὶ ἐπιλήψεται , καὶ βοήσει ὡς θηρίον , καὶ
ἐκβαλεῖ , καὶ οὐκ ἔσται ὁ δυόμενος αὐτούς. Et apprehendet , et clamabit quasi fera, et ejiciet , et non erit
qui liberet eos.
30. Καὶ βοήσει δι' αὐτοὺς τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ , ὡς φωνὴ 30. Et clamabit propter eos in die illa , sicut vox maris
θαλάσσης κυμαινούσης · καὶ ἐμβλέψονται εἰς τὴν γῆν , fluctuantis et respicient in terram , et ecce tenebræ duræ
καὶ ἰδοὺ σκότος σκληρὸν ἐν τῇ ἀπορία αὐτῶν . in indigentia eorum .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'.
CAPUT VI .
1. Καὶ ἐγένετο τοῦ ἐνιαυτοῦ οὗ ἀπέθανεν Ὀζίας ὁ
1. Et factum est anno quo mortuus est Ozias rex , vidi
βασιλεὺς , εἶδον τὸν Κύριον καθήμενον ἐπὶ θρόνου ὑψη- |
Domi num sedentem super thronum excelsum et elevatum ,
λοῦ καὶ ἐπηρμένου , καὶ πλήρης δ' οἶκος τῆς δόξης αὐτοῦ . et plena domus gloria ejus.
2. Καὶ Σεραφ ὶμ εἱστή κεισα ν κύκλῳ αὐτοῦ · ἓξ πτέ- 2. Et Seraphim stabant in circuitu ejus : sex alae uni , et
ρυγες τῷ ἑνὶ , καὶ ἐξ πτέρυγες τῷ ἑνί· καὶ ταῖς μὲν δυσὶ sex alæ uni et duabu quide operiebant faciem duabu
: s m , s
κατεκάλυπτον τὸ πρόςωπον, ταῖς δὲ δυσὶ κατεκάλυπτον
autem operiebant pedes , et duabus volabant.
τοὺς πόδας , καὶ ταῖς δυσὶν ἐπέταντο.
3. Καὶ ἐκέκραγεν ἕτερος πρὸς τὸν ἕτερον, καὶ ἔλεγον·
3. Et clamabat alter ad alterum , et dicebant : Sanctus ,
Ἅγιος, ἅγιος , ἅγιος Κύριος σαβαώθ , πλήρης πᾶσα ἡ
| sanctus , sanctus Dominus sabaoth , plena est omnis terra
γῆ τῆς δόξης αὐτοῦ.
gloria ejus.
4. Καὶ ἐπήρθη τὸ ὑπέρθυρον ἀπὸ τῆς φωνῆς ἧς ἐκέ
4. Et elevatum est superliminare a voce qua clamabant ,
κραγον, καὶ ὁ οἶκος ἐνεπλήσθη καπνοῦ. domus impleta est fumo.
Καὶ εἶπον τάλας ἐγὼ ὅτι καταν ένυγμ αι , ὅτι et
5. · Ὦ ,
5. Et dixi : O miser ego , quia compunctus sum , quia
ἄνθρωπος ὤν, καὶ ἀκάθαρτα χείλη ἔχων, ἐν μέσῳ λαοῦ homo cum sim et immunda labia haben in medio populi
, s,
ἀκάθαρτα χείλη ἔχοντος ἐγὼ οἰκῶ , καὶ τὸν βασιλέα
Κύριον σαβαώθ εἶδον τοῖς ὀφθαλμοῖς μου. | immunda labia habentis ego habito , et regem Dominum
sabaoth vidi oculis meis .
6. Καὶ ἀπεστάλη πρὸς μὲ ἓν τῶν Σεραφὶμ , καὶ ἐν
6. Et missus est ad me unus de Seraphim , et in manu
τῇ χειρὶ εἶχεν ἄνθρακα , ὃν τῇ λαβίδι ἔλαβεν ἀπὸ τοῦ
θυσιαστηρίου , habebat carbonem , quem forcipe sumpsit de altari ,
7. καὶ ἥψατο τοῦ στόματός μου , καὶ εἶπεν· Ἰδοὺ
ἥψατο τοῦτο τῶν χειλέων σου , καὶ ἀφελεῖ τὰς ἀνομίας | 7. et tetigit os meum , et dixit : Ecce tetigit hoc labia tua ,
σου , καὶ τὰς ἁμαρτίας σου περικαθαριεῖ . et auferet iniquitates tuas , et peccata tua circumpurgabit.
8. Καὶ ἤκουσα τῆς φωνῆς Κυρίου λέγοντος· Τίνα
ἀποστείλω , καὶ τίς πορεύσεται πρὸς τὸν λαὸν τοῦτον ; 8. Et audivi vocem Domini dicentis : Quem mittam, et
Καὶ εἶπα · Ἰδοὺ ἐγώ εἰμι , ἀπόστειλόν με . quis ibit ad populum hunc ? Et dixi : Ecce ego sum , mitte
me.
400 ΗΣΑΙΑΣ . Κεφ . Ζ'.

9. Καὶ εἶπε · Πορεύθητι , καὶ εἶπον τῷ λαῷ τούτων 9. Et dixit : Vade , et die populo huic : Auditu audietis et
Ἀκοῇ ἀκούσετε καὶ οὐ μὴ συνῆτε , καὶ βλέποντες βλέ- non intelligetis , et videntes videbitis et non perspicietis :
ψετε καὶ οὐ μὴ ἴδητε·
10. ἐπαχύνθη γὰρ ἡ καρδία τοῦ λαοῦ τούτου , καὶ 10. incrassatum est enim . cor populi hujus , et auribus
τοῖς ὠσὶν αὐτῶν βαρέως ἤκουσαν, καὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς | suis graviter audierunt , et oculos compresserunt , ne forte
ἐκάμμυσαν, μήποτε ἴδωσι τοῖς ὀφθαλμοῖς , καὶ τοῖς ὠσὶ videant oculis , et auribus audiant , et corde intelligant , et
ἀκούσωσι , καὶ τῇ καρδίᾳ συνῶσι , καὶ ἐπιστρέψωσι , καὶ convertant se , et sanabo illos.
ἰάσομαι αὐτούς .
ι . Καὶ εἶπα· Ἕως πότε , Κύριε ; Καὶ εἶπεν · Ἕως 11. Et dixi : Usquequo , Domine ? Et dixit : Donec deso-
ἂν ἐρημωθῶσι πόλεις , παρὰ τὸ μὴ κατοικεῖσθαι , καὶ latæ fuerint civitates , eo quod non habitentur, et domus
οἶκοι παρὰ τὸ μὴ εἶναι ἀνθρώπους , καὶ ἡ γῆ καταλει- eo quod non sint homines , et terra derelinquetur deserta .
φθήσεται ἔρημος.
12. Καὶ μετὰ ταῦτα μακρυνεῖ ὁ Θεὸς τοὺς ἀνθρώ 12. Et post hac longe faciet Deus homines , et multipli-
πους , καὶ πληθυνθήσονται οἱ ἐγκαταλειφθέντες ἐπὶ τῆς | cabuntur derelicti super terram ,
γῆς ,
13. καὶ ἔτι ἐπ' αὐτῆς ἐστι τὸ ἐπιδέκατον, καὶ πάλιν 13. et adhuc super ipsam est decimatio , et rursum erit
ἔσται εἰς προνομὴν ὡς τερέβινθος καὶ ὡς βάλανος , ὅταν in deprædationem sicut terebinthus et sicut glans , cum
ἐκπέσῃ ἐκ τῆς θήκης αὐτῆς , ( * ) exciderit e theca sua,

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ζ΄. CAPUT VII.

1. Καὶ ἐγένετο ἐν ταῖς ἡμέραις Ἄχαζ τοῦ Ἰωάθαμ
τοῦ υἱοῦ Ὀζίου , βασιλέως Ἰούδα , ἀνέβη Ρασὶν βασι-
λεὺς Ἀρὰμ , καὶ Φακεὲ υἱὸς Ρομελίου , βασιλεὺς |
Ἰσραὴλ , ἐπὶ Ἱερουσαλήμ , πολεμῆσαι αὐτὴν , καὶ οὐκ
ἠδυνήθησαν πολιορκῆσαι αὐτήν.
2. Καὶ ἀνηγγέλη εἰς τὸν οἶκον Δαυίδ , λέγων· Συνε
φώνησεν Αρὰμ πρὸς τὸν Ἐφραὶμ , καὶ ἐξέστη ἡ ψυχή |
αὐτοῦ , καὶ ἡ ψυχὴ τοῦ λαοῦ αὐτοῦ , δν τρόπον ἐν δρυμῷ
ξύλον ὑπὸ πνεύματος σαλευθῇ.
3. Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς Ἡσαΐαν· Ἔξελθε εἰς συν
άντησιν Ἄχαζ, σὺ καὶ ὁ καταλειφθεὶς Ἰασοὺς ὁ υἱός |
σου , πρὸς τὴν κολυμβήθραν τῆς ἄνω ὁδοῦ ἀγροῦ τοῦ
αναφέως ,
4. καὶ ἐρεῖς αὐτῷ· Φύλαξαι τοῦ ἡσυχάσαι , καὶ μὴ
φοβοῦ , μηδὲ ἡ ψυχή σου ἀσθενείτω ἀπὸ τῶν δύο ξύλων
τῶν δαλῶν τῶν καπνιζομένων τούτων · ὅταν γὰρ ὀργὴ |
τοῦ θυμοῦ μου γένηται , πάλιν ἰάσομαι.
5. Καὶ ὁ υἱὸς τοῦ Ἀρὰμ , καὶ ὁ υἱὸς τοῦ Ρομελίου ,
ὅτι ἐβουλεύσαντο βουλὴν πονηράν.
6. Ἀναβησόμεθα εἰς τὴν Ἰουδαίαν, καὶ συλλαλή
σαντες αὐτοῖς ἀποστρέψομεν αὐτοὺς πρὸς ἡμᾶς , καὶ
βασιλεύσομεν αὐτῆς τὸν υἱὸν Ταβεήλ.
7. Τάδε λέγει Κύριος σαβαώθ · Οὐ μὴ μείνῃ ἡ βουλὴ
αὕτη , οὐδὲ ἔσται ,
8. ἀλλ᾽ ἡ κεφαλὴ Ἀρὰμ Δαμασκὸς, καὶ ἡ κεφαλὴ
Δαμασκοῦ Ῥασίμ . Ἀλλ' ἔτι ἑξήκοντα καὶ πέντε ἐτῶν, ]
ἐκλείψει ἡ βασιλεία Ἐφραὶμ ἀπὸ λαοῦ,
9. καὶ ἡ κεφαλὴ Ἐφραὶμ Σομόρων, καὶ ἡ κεφαλὴ
Σομόρων υἱὸς τοῦ Ῥομελίου. Καὶ ἐὰν μὴ πιστεύσητε , .
οὐδὲ μὴ συνῆτε .
10. Καὶ προςέθετο Κύριος λαλῆσαι τῷ Αχαζ , λέγων·
II. Αἴτησαι σεαυτῷ σημεῖον παρὰ Κυρίου Θεοῦ σου
εἰς βάθος , ἢ εἰς ὕψος.
12. Καὶ εἶπεν Ἄχαζ· Οὐ μὴ αἰτήσω , οὐδὲ μὴ πει-
ράσω Κύριον.
13. Καὶ εἶπεν · Ἀκούσατε δὴ , οἶκος Δαυίδ· Μὴ μι
κρὸν ὑμῖν ἀγῶνα παρέχειν ἀνθρώποις , καὶ πῶς Κυρίῳ
παρέχετε ἀγῶνα ;
--
(*) 13. ... σπέρμα ἅγιον τὸ στήλωμα αὐτῆς . ( Theod.)
1. Et factum est in diebus Achaz filii Joatham filii Oziæ ,
regis Juda , ascendit Rasin rex Aram , et Placee filius Rome-
liae , rex Israel , super Jerusalem , ad oppugnandam eam , et
non potuerunt expugnare eam .
2. Et annuntiatum est in domum David , dicendo : Con-
sensit Aram cum Ephraim , et expavit anima ejus , et anima
populi sui , quomodo in sylva lignum a spiritu commoveatur.
3. Et dixit Dominus ad Esaiam : Egredere in occursum
Achaz , tu et qui derelictus est Jasub filius tuus , ad pisci-
nam superioris viæ agri fullonis ,
4. et dices ei : Observa ut sileas , et noli timere , neque
anima tua infirmetur a duobus lignis titionum fumigantium
istorum ; cumenim ira furoris mei exstiterit , rursus sanabo.
5. Et filius Aram , et filius Romeliæ , quoniam inierunt
consilium pessimum .
6. Ascendamus in Judaam , et colloquentes eis avertemus
eos ad nos , et faciemus regem ejus filium Tabeel.
7. Hæc dicit Dominus sabaoth : Non stabit consilium
hoc , neque erit,
8. sed caput Aram Damascus , et caput Damasci Rasim.
Sed adhuc sexaginta et quinque annis , deficiet regnum
Ephraim de populo ,
9. et caput Ephraim Somorom , et caput Somorom filius
Romelia . Et nisi credideritis , non intelligetis.
10. Et adjecit Dominus loqui ad Achaz , dicens :
11. Pete tibi signum a Domino Deo tuo in profundum,
sive in excelsum.
12. Et dixit Achaz : Non petam , neque tentabo Dominum.
13. Et dixit : Audite nunc, domus David : Numquid
parum vobis est certamen praebere hominibus , et quomodo
Domino præbetis certamen?
13. ... semen sanctum columna fundationis ejus.
 ESAIAS. CAP. VIII. 401
14. Διὰ τοῦτο δώσει Κύριος αὐτὸς ὑμῖν σημεῖον . 14. Propterea dabit Dominus ipse vobis signum. Ecce
Ἰδοὺ ἡ παρθένος ἐν γαστρὶ λήψεται , καὶ τέξεται υἱὸν, | virgo in utero concipiet , et pariet filium , et vocabis nomen
καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἐμμανουήλ. ejus Emmanuel.
15. Βούτυρον καὶ μέλι φάγεται πρινὴ γνῶναι αὐτὸν 15. Butyrum et mel comedet antequam sciat aut praeli-
ἢ προελέσθαι πονηρὰ , ἐκλέξασθαι τὸ ἀγαθόν. gere mala , eligere bonum.
16. Διότι πρινὴ γνῶναι τὸ παιδίον ἀγαθὸν ἢ κακὸν , 16. Quoniam antequam cognoscat puer bonum vel ma-
ἀπειθεῖ πονηρίᾳ , ἐκλέξασθαι τὸ ἀγαθόν. Καὶ καταλει- | lum, reprobat malitiam , eligendo bonum. Et relinquetur
φθήσεται ἡ γῆ , ἣν σὺ φοβῇ , ἀπὸ προςώπου τῶν δύο βα- terra , quam tu times , a facie duorum regum.
σιλέων.
17. Ἀλλὰ ἐπάξει ὁ Θεὸς ἐπὶ σὲ καὶ ἐπὶ τὸν λαόν σου 17. Sed adducet Dominus super te et super populum tuum
καὶ ἐπὶ τὸν οἶκον τοῦ πατρός σου ἡμέρας , αἳ οὔπω ἥκα- et super domum patris tui dies , qui necdum venerunt ex
σιν ἀφ᾿ ἧς ἡμέρας ἀφεῖλεν Ἐφραὶμ ἀπὸ Ἰούδα τον βασι- qua die abstulit Ephraim a Juda regem Assyriorum.
λέα τῶν Ἀσσυρίων.
18. Καὶ ἔσται , ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ συριεῖ Κύριος 18. Et erit , in die illa sibilabit Dominus muscis , qui
μυίαις , δ κυριεύσει μέρος ποταμοῦ Αἰγύπτου , καὶ τῇ ¦ dominabitur parti fluminis Egypti , et api quæ est in regione
μελίσσῃ ἡ ἐστιν ἐν χώρᾳ Ἀσσυρίων . Assyriorum.
19. Καὶ ἐλεύσονται πάντες ἐν ταῖς φάραγξι τῆς χώ 19. Et venient omnes in convalles regionis , et in caver-
nas petrarum , et in speluncas , et in omnem fissuram.
ρας , καὶ ἐν ταῖς τρώγλαις τῶν πετρῶν, καὶ εἰς τὰ σπή
λαια , καὶ εἰς πᾶσαν ῥαγάδα.
20. Ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ξυρήσει Κύριος ἐν τῷ ξυρῷ 20. In die illa radet Dominus in novacula conducta trans
τῷ μεμισθωμένῳ πέραν τοῦ ποταμοῦ βασιλέως Ασσυ flumen regis Assyriorum caput , et pilos pedum et barbam
ρίων τὴν κεφαλὴν, καὶ τὰς τρίχας τῶν ποδῶν καὶ τὸν auferet.
πώγωνα ἀφελεῖ.
21. Καὶ ἔσται , ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ θρέψει ἄνθρωπος 21. Et erit , in die illa nutriet homo vaccam boum , et
δάμαλιν βοῶν, καὶ δύο πρόβατα . duas oves.
22. Καὶ ἔσται , ἀπὸ τοῦ πλεῖστον πιεῖν γάλα , βού- 22. Et erit , ex plurima potione lactis , butyrum et mel
τυρον καὶ μέλι φάγεται πᾶς ὁ καταλειφθεὶς ἐπὶ τῆς γῆς. comedet omnis relictus super terram.
23. Καὶ ἔσται ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ , πᾶς τόπος οὗ ἐὰν 23. Et erit in die illa , omnis locus ubi fuerint mille vites
ὦσι χίλιαι ἄμπελοι χιλίων σίκλων, εἰς χέρσον ἔσονται mille siclorum , in desertum erunt et in spinam ,
καὶ εἰς ἄκανθαν,
24. μετὰ βέλους καὶ τοξεύματος εἰςελεύσονται ἐκεῖ · 24. cum sagitta et arcu ingredientur illuc : quoniam de-
ὅτι χέρσος καὶ ἄκανθα ἔσται πᾶσα ἡ γῆ , sertum et spina erit omnis terra ,
25. καὶ πᾶν ὄρος ἠροτριωμένον ἀροτριωθήσεται . Οὐ 25. et omnis mons arando arabitur . Non superveniet
μὴ ἐπέλθῃ ἐκεῖ φόβος. Ἔσται γὰρ ἀπὸ τῆς χέρσου καὶ illuc timor. Erit enim præ solitudine et spina in pastum
ἀκάνθης εἰς βόσκημα προβάτου , καὶ καταπάτημα βοός . ovis , et conculcationem bovis.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Η΄. CAPUT VIII.

1. Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς μέ· Λάβε σεαυτῷ τόμον 1. Et dixit Dominus ad me : Sume tibi tomum novi
καινοῦ μεγάλου , καὶ γράψον εἰς αὐτὸν γραφίδι ἀνθρώ- magni , et scribe in eo hominis stylo, ut velociter deprada-
που , τοῦ ὀξέως προνομὴν ποιῆσαι σκύλων · πάρεστι | tionem faciat spoliorum : adest enim :
γάρο
2. καὶ μάρτυράς μοι ποίησον πιστοὺς ἀνθρώπους , 2. et testes mihi fac fideles homines , Uriam et Zachariam
τὸν Οὐρίαν καὶ Ζαχαρίαν υἱὸν Βαραχίου. filium Barachiæ.
3. Καὶ προςῆλθον πρὸς τὴν προφῆτιν, καὶ ἐν γαστρὶ 3. Et accessi ad prophetissam , et in utero concepit , et
ἔλαβε , καὶ ἔτεκεν υἱόν . Καὶ εἶπε Κύριός μοι· Κάλεσον peperit filium. Et dixit Dominus mihi : Voca nomen ejus ,
τὸ ὄνομα αὐτοῦ, Ταχέως σκύλευσον, οξέως προνόμευσον· Cito spolia , velociter deprædare :
4. διότι , πρινὴ γνῶναι τὸ παιδίον καλεῖν πατέρα ἢ 4. quia , antequam sciat puer vocare patrem aut matrem ,
μητέρα , λήψεται δύναμιν Δαμασκοῦ, καὶ τὰ σκῦλα tollet virtutem Damasci , et spolia Samariæ coram rege As-
Σαμαρείας ἔναντι βασιλέως Ασσυρίων. syriorum.
5. Καὶ προςέθετο Κύριος λαλῆσαί μοι ἔτι · 5. Et adjecit Dominus loqui mihi adhuc :
6. Διὰ τὸ μὴ βούλεσθαι τὸν λαὸν τοῦτον τὸ ὕδωρ 6. Eo quod populus hic non vult aquam Siloam quæ va-
τοῦ Σιλωὰμ τὸ πορευόμενον ἡσυχῆ , ἀλλὰ βούλεσθαι dit cum silentio , sed vult habere Rasin et filium Romelia
ἔχειν τὸν Ῥασσὶν καὶ τὸν υἱὸν Ρομελίου βασιλέα ἐφ ' regem super vos ,
ὑμῶν,
7. διὰ τοῦτο ἰδοὺ Κύριος ἀνάγει ἐφ' ὑμᾶς τὸ ὕδωρ 7. propterea ecce Dominus adducit super vos aquam flu-
τοῦ ποταμοῦ τὸ ἰσχυρὸν καὶ τὸ πολὺ , τὸν βασιλέα τῶν minis fortem et multam , regem Assyriorum , et gloriam
Ασσυρίων, καὶ τὴν δόξαν αὐτοῦ · καὶ ἀναβήσεται ἐπὶ ejus : et ascendet super omnem convallem vestram , et am
πᾶσαν φάραγγα ὑμῶν, καὶ περιπατήσει ἐπὶ πᾶν τεῖχος | bulabit super omnem murum vestrum ,
ὑμῶν,
8. καὶ ἀφελεῖ ἀπὸ τῆς Ἰουδαίας ἄνθρωπον ὃς δυνή 8. et auferet de Judaa hominem qui possit caput levare ,
VETUS TESTAMENTUM. II. 26
402
Η ΣΑΙΑΣ. Κεφ. Θ'.
σεται κεφαλὴν ἄραι , ἢ δυνατὸν συντελέσασθαί τι .
Καὶ ἔσται ἡ παρεμβολὴ αὐτοῦ , ὥςτε πληρῶσαι τὸ
πλάτος τῆς χώρας σου · μεθ᾿ ἡμῶν ὁ Θεός .
9. Γνῶτε , ἔθνη , καὶ ἡττᾶσθε· ἐπακούσατε ἕως ἐσχά
του τῆς γῆς , ἰσχυκότες , ἡττᾶσθε. Ἐὰν γὰρ πάλιν ἰσχύ-
σητε , πάλιν ἡττηθήσεσθε·
10. καὶ ἣν ἂν βουλεύσησθε βουλὴν , διασκεδάσει Κύ-
ριος · καὶ λόγον ὃν ἐὰν λαλήσητε , οὐ μὴ ἐμμείνῃ ἐν
ὑμῖν, ὅτι μεθ᾽ ὑμῶν ὁ Θεός .
11. Οὕτω λέγει Κύριος· Τῇ ἰσχυρᾷ χειρὶ ἀπειθοῦσι
τῇ πορεία τῆς ὁδοῦ τοῦ λαοῦ τούτου , λέγοντες·
12. Μήποτε εἴπωσι , Σκληρόν. Πᾶν γὰρ δ ἐὰν εἴπῃ
ὁ λαὸς οὗτος , σκληρόν ἐστι. Τὸν δὲ φόβον αὐτοῦ οὐ μὴ
φοβηθῆτε οὐδὲ μὴ ταραχθῆτε .
13. Κύριον αὐτὸν ἁγιάσατε , καὶ αὐτὸς ἔσται σου
φόβος.
14. Κἂν ἐπ' αὐτῷ πεποιθὼς ἦς , ἔσται σοι εἰς ἁγία
σμα , καὶ οὐχ ὡς λίθου προςκόμματι συναντήσεσθε , οὐδὲ
ὡς πέτρας πτώματι· Οἱ δὲ οἶκοι Ἰακὼβ ἐν παγίδι , καὶ
ἐν κοιλάσματι ἐγκαθήμενοι ἐν Ἱερουσαλήμ
15. διὰ τοῦτο ἀδυνατήσουσιν ἐν αὐτοῖς πολλοὶ , καὶ
πεσοῦνται καὶ συντριβήσονται , καὶ ἐγγιοῦσι , καὶ ἁλώ-
σονται ἄνθρωποι ἐν ἀσφαλεία .
16. Τότε φανεροὶ ἔσονται οἱ σφραγιζόμενοι τὸν νόμον
τοῦ μὴ μαθεῖν.
17. Καὶ ἐρεῖ· Μενῶ τὸν Θεὸν τὸν ἀποστρέψαντα τὸ
πρόςωπον αὐτοῦ ἀπὸ τοῦ οἴκου Ἰακὼ6 , καὶ πεποιθὼς
ἔσομαι ἐπ' αὐτῷ .
18. Ἰδοὺ ἐγὼ καὶ τὰ παιδία ἅ μοι ἔδωκεν ὁ Θεός .
Καὶ ἔσται σημεῖα καὶ τέρατα ἐν τῷ οἴκῳ Ἰσραὴλ παρὰ
Κυρίου σαβαὼθ , ὃς κατοικεῖ ἐν τῷ ὄρει Σιών .
19. Καὶ ἐὰν εἴπωσι πρὸς ὑμᾶς· Ζητήσατε τοὺς ἐγ-
γαστριμύθους , καὶ τοὺς ἀπὸ τῆς γῆς φωνοῦντας , τοὺς
κενολογοῦντας , οἱ ἐκ τῆς κοιλίας φωνοῦσιν, οὐκ ἔθνος
πρὸς θεὸν αὐτοῦ ἐκζητήσουσι ; Τί ἐκζητοῦσι περὶ τῶν
ζώντων τοὺς νεκρούς ;
20. Νόμον γὰρ εἰς βοήθειαν ἔδωκεν , ἵνα εἴπωσιν ·
Οὐχ ὡς τὸ ῥῆμα τοῦτο , περὶ οὗ οὐκ ἔστι δῶρα δοῦναι
περὶ αὐτοῦ.
21. Καὶ ἥξει ἐφ' ὑμᾶς σκληρὰ λιμὸς , καὶ ἔσται , ὡς ἂν
πεινάσητε , λυπηθήσεσθε καὶ κακῶς ἐρεῖτε τὸν ἄρχοντα
καὶ τὰ πάτρια , καὶ ἀναβλέψονται εἰς τὸν οὐρανὸν ἄνω ,
22. καὶ εἰς τὴν γῆν κάτω ἐμβλέψονται · καὶ ἰδοὺ ἀπο-
ρία στενὴ καὶ σκότος , θλίψις καὶ στενοχωρία καὶ σκό-
τος , ὥςτε μὴ βλέπειν, καὶ οὐκ ἀπορηθήσεται ὁ ἐν στε
νοχωρία ὢν ἕως καιροῦ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Θ΄.
1. Τοῦ το πρῶ τον πίε , ταχὺ ποίει , χώρα Ζαβουλών,
ἡ γῆ Νεφθαλὶμ , καὶ οἱ λοιποὶ οἱ τὴν παραλίαν , καὶ | Nephthalim, et reliqui qui juxta mare , et trans Jordanem
πέραν τοῦ Ἰορδάνου Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν.
2. Ὁ λαὸς ὁ πορευόμενος ἐν σκότει , ἴδετε φῶς μέγα·
οἱ κατοικοῦντες ἐν χώρᾳ σκιᾷ θανάτου , φῶς λάμψει ἐφ ' gnum : qui habitatis in regione umbra mortis , lumen luce-
ὑμᾶς·
3. τὸ πλεῖστον τοῦ λαοῦ , ὃ κατήγαγες ἐν εὐφροσύνῃ
σου καὶ εὐφρανθήσονται ἐνώπιόν σου , ὡς οἱ εὐφραι-
νόμενοι ἐν ἀμήτῳ, καὶ ὃν τρόπον οἱ διαιρούμενοι σκύλα · et sicut hi qui dividunt spolia :
4. διότι ἀφῄρηται ὁ ζυγὸς ὁ ἐπ' αὐτῶν κείμενος, καὶ ἡ
ῥάβδος ἡ ἐπὶ τοῦ τραχήλου αὐτῶν. Τὴν γὰρ ῥάβδον τῶν
ἀπαιτούντων διεσκέδασεν, ὡς τῇ ἡμέρᾳ τῇ ἐπὶ Μαδιάμ ·
1 gentium dissipavit , sicut die quæ super Madiam :
aut fortem aliquid facere . Et erunt castra ejus , ut impleant.
| latitudinem regionis tuæ , nobiscum Deus.
9. Cognoscite, gentes , et vincimini : exaudite usque ad
extremum terra , qui prævaluistis , vincimini. Nam si
rursus praevalueritis , rursus vincemini :
10. et quodcumque consilium consultaveritis , dissipabit
Dominus : et verbum quodcumque locuti fueritis , non ma-
nebit in vobis , quia nobiscum Deus.
11. Sic dicit Dominus : Forti manu recedunt ab itinere
viæ populi hujus , dicentes :
12. Ne forte dicant , Durum. Omne enim quicquid dixe-
| rit populus iste , durum est. Timorem autem ejus ne timue-
ritis neque conturbemini.
13. Dominum ipsum sanctificate , et ipse erit timor tuus.
14. Et si in ipso confisus fueris , erit tibi in sanctificatio-
nem , et non ut lapidi offensionis occurretis , neque ut petræ
ruina . Domus autem Jacob in laqueo , et in convalle seden-
tes in Jerusalem :
15. ideo infirmi erunt in ipsis plurimi , et cadent et con-
terentur, et appropinquabunt , et capientur homines in tui-
tione .
16. Tunc manifesti erunt qui signantur ut non discant
legem.
17. Et dicet : Exspectabo Deum qui avertit faciem suam
a domo Jacob , et fidens ero super eum.
18. Ecce ego et pueri quos dedit mihi Deus. Et erunt
signa et portenta in domo Israel a Domino sabaoth , qui
habitat in monte Sion.
19. Et si dixerint ad vos : Quærite ventriloquus , et eos
| qui de terra loquuntur, vana loquentes , qui de ventre cla-
| mitant , nonne gens ad deum suum exquirent : Quid exqui-
runt de vivis mortuos ?
20. Legem enim in auxiliumdedit , ut dicant : Non sicut
verbum hoc, pro quo non est dare munera pro eo.
21. Et veniet super vos dura fames, et erit , ut esurieri-
| tis , contristabimini et maledicetis principem et paterna , et
suspicient in coelum sursum,
22. et in terram deorsum inspicient : et ecce egestas an-
gusta et tenebra , tribulatio et angustia et tenebræ , ita ut
non sit videre , et non deficiet qui in angustia fuerit usque
ad tempus.
CAPUT IX.
1. Hoc primum bibe , velociter fac, regio Zabulon , terra
Galilæa gentium .
2. Populus qui ambulabat in tenebris , videte lumen ma-
bit super vos :
3. plurima pars populi , quam deduxisti in laetitia tua : et
laetabuntur in conspectu tuo, sicut qui laetantur in messe ,
4. quia ablatum est jugum quod supra ipsos erat posi
tum , et virga quæ super collum eorum. Virgam enim exi-
 ESAIAS . CAP. X.
5. ὅτι πᾶσαν στολὴν ἐπισυνηγμένην δόλῳ, καὶ ἱμά
των μετὰ καταλλαγῆς ἀποτίσουσιν · καὶ θελήσουσιν, εἰ
ἐγένοντο πυρίκαυστοι .
(*) 6. Ὅτι παιδίον ἐγεννήθη ἡμῖν, υἱὸς καὶ ἐδόθη ἡμῖν,
οὗ ἡ ἀρχὴ ἐγενήθη ἐπὶ τοῦ ὤμου αὐτοῦ , καὶ καλεῖται
τὸ ὄνομα αὐτοῦ , μεγάλης βουλῆς ἄγγελος . Ἄξω γὰρ
εἰρήνην ἐπὶ τοὺς ἄρχοντας , καὶ ὑγίειαν αὐτῷ.
7. Μεγάλη ἡ ἀρχὴ αὐτοῦ , καὶ τῆς εἰρήνης αὐτοῦ
οὐκ ἔστιν ὅριον · ἐπὶ τὸν θρόνον Δαβὶδ , καὶ τὴν βασι
λείαν αὐτοῦ , κατορθῶσαι αὐτὴν, καὶ ἀντιλαβέσθαι ἐν
κρίματι καὶ ἐν δικαιοσύνῃ , ἀπὸ τοῦ νῦν καὶ εἰς τὸν
αἰῶνα · ὁ ζῆλος Κυρίου σαβαὼθ ποιήσει ταῦτα .
8. Θάνατον ἀπέστειλε Κύριος ἐπὶ Ἰακώβ, καὶ ἦλθεν
ἐπὶ Ἰσραήλ.
9. Καὶ γνώσονται πᾶς ὁ λαὸςτοῦ Ἐφραὶμ , καὶ οἱ καθή-
μενοι ἐν Σαμαρείᾳ, ἐφ᾽ ὕβρει καὶ ὑψηλῇ καρδίᾳ λέγοντες ·
10. Πλίνθοι πεπτώκασιν , ἀλλὰ δεῦτε , λαξεύσωμεν
λίθους , καὶ κόψωμεν συκαμίνους καὶ κέδρους , καὶ οἰ
κοδομήσωμεν ἑαυτοῖς πύργον.
1. Καὶ ῥάξει ὁ Θεὸς τοὺς ἐπανισταμένους ἐπὶ ὄρος
Σιὼν ἐπὶ αὐτὸν, καὶ τοὺς ἐχθροὺς διασκεδάσει ·
12. Συρίαν ἀφ᾽ ἡλίου ἀνατολῶν, καὶ τοὺς Ἕλληνας
ἀφ᾽ ἡλίου δυσμῶν, τοὺς κατεσθίοντας τὸν Ἰσραὴλ ὅλῳ
τῷ στόματι . Ἐπὶ πᾶσι τούτοις οὐκ ἀπεστράφη ὁ θυμὸς,
ἀλλ' ἔτι ἡ χεὶρ ὑψηλή.
13. Καὶ ὁ λαὸς οὐκ ἐπεστράφη , ἕως ἐπλήγη , καὶ
τὸν Κύριον οὐκ ἐζήτησαν.
14. Καὶ ἀφεῖλε Κύριος ἀπὸ Ἰσραὴλ κεφαλὴν καὶ
οὐρὰν, μέγαν καὶ μικρὸν, ἐν μιᾷ ἡμέρᾳ ,
15. πρεσβύτην, καὶ τοὺς τὰ πρόςωπα θαυμάζοντας ·
αὕτη ἡ ἀρχὴ , καὶ προφήτην διδάσκοντα ἄνομα · οὗτος
ἡ οὐρά.
16. Καὶ ἔσονται οἱ μακαρίζοντες τὸν λαὸν τοῦτον
πλανῶντες , καὶ πλανῶσιν, ὅπως καταπίνωσιν αὐτούς .
17. Διὰ τοῦτο ἐπὶ τοὺς νεανίσκους αὐτῶν οὐκ εὐ
φρανθήσεται ὁ Κύριος , καὶ τοὺς ὀρφανοὺς αὐτῶν καὶ
τὰς χήρας αὐτῶν οὐκ ἐλεήσει , ὅτι πάντες ἄνομοι καὶ
πονηροὶ , καὶ πᾶν στόμα λαλεῖ ἄδικα. Ἐπὶ πᾶσι τού-
τοις οὐκ ἀπεστράφη ὁ θυμὸς , ἀλλ᾽ ἔτι ἡ χεὶρ ὑψηλή.
18. Καὶ καυθήσεται ὡς πῦρ ἡ ἀνομία , καὶ ὡς ἀγρο-
στις ξηρὰ βρωθήσεται ὑπὸ πυρός · καὶ καυθήσεται ἐν
τοῖς δάσεσι τοῦ δρυμοῦ , καὶ συγκαταφάγεται τὰ κύκλῳ
τῶν βουνῶν πάντα ·
19. διὰ θυμὸν ὀργῆς Κυρίου συγκέκαυται ἡ γῆ ὅλη ,
καὶ ἔσται ὁ λαὸς ὡς κατακεκαυμένος ὑπὸ πυρὸς , ἄν-
θρωπος τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ οὐκ ἐλεήσει ,
20. ἀλλὰ ἐκκλινεῖ εἰς τὰ δεξιὰ , ὅτι πεινάσει , καὶ
φάγεται ἐκ τῶν ἀριστερῶν, καὶ οὐ μὴ ἐμπλησθῇ ἄν-
θρωπος ἔσθων τὰς σάρκας τοῦ βραχίονος αὐτοῦ. Φά
γεται γὰρ Μανασσῆς τοῦ Ἐφραὶμ , καὶ Ἐφραὶμ τοῦ
Μανασσῆ , ὅτι ἅμα πολιορκήσουσι τὸν Ἰούδαν.
21. Ἐπὶ τούτοις πᾶσιν οὐκ ἀπεστράφη ὁ θυμὸς , ἀλλ᾽
ἔτι ἡ χεὶρ ὑψηλή.
(*) 6. Ὅτι παιδίον ἐγεννήθη ἡμῖν, υἱὸς καὶ ἐδόθη ἡμῖν, οὗ ἡ
ἀρχὴ ἐγενήθη ἐπὶ τοῦ ὤμου αὐτοῦ · καὶ καλεῖται τὸ ὄνομα | nobis , cujus factus est principatus super humerum ejus : et
αὐτοῦ μεγάλης βουλῆς ἄγγελος , θαυμαστὸς , σύμβουλος , ἰσχυ
ρὸς , ἐξουσιαστής , ἄρχων εἰρήνης , πατὴρ τοῦ μέλλοντος αἰῶ- siliarius , fortis , potens , princeps pacis , pater futuri saeculi,
νος. Ἐγὼ γὰρ ἄξω εἰρήνην ἐπὶ τοὺς ἄρχοντας , εἰρήνην καὶ Ego enim adducam pacem super principes , pacem et sanita-
ὑγείαν αὐτῷ. (Alex.)
403
5. quia omnem stolam congregatam dolo , et vestimen-
tum cum commutatione restituent : et cupient , si fiant igne
combusti .
6. Quia parvulus natus est nobis , filius et datus est no-
bis , cujus principatus factus est super humerum ejus , et
vocatur nomen ejus , magni consilii angelus. Adducam enim
pacem super principes , et sanitatem ei.
7. Magnus principatus illius , et pacis ejus non est ter-
minus super thronum David , et regnum ejus , ut corrigat
illud , et auxilietur in judicio et in justitia , ex hoc nunc et
in sæculum : zelus Domini sabaoth faciet hæc.
8. Mortem misit Dominus super Jacob , et venit super
Israel .
9. Et cognoscent omnis populus Ephraim , et sedentes in
Samaria , in contumelia et excelso corde dicentes :
10. Lateres ceciderunt , sed venite, dolemus lapides , et
succidamus sycomoros et cedros , et ædificemus nobis tur-
rim.
11. Et allidet Deus eos qui consurgunt contra montem
Sion super eum , et inimicos dissipabit :
12. Syriam a solis ortu , et Græcos a solis occasu , devo-
rantes Israel toto ore. In omnibus his non est aversus furor,
sed adhuc manus excelsa.
13. Et populus non est reversus , donec percussus est , et
Dominum non quæsierunt .
14. Et abstulit Dominus ab Israel caput et caudam, ma-
gnum et parvum, in una die ,
15. senem , et eos qui facies admirantur : hoc est princi-
| pium , et prophetam docentem iniqua : hic est cauda.
16. Et erunt qui beatum dicunt populum istum sedu-
centes , et seducunt , ut devorent eos .
17. Propter hoc super adolescentulis eorum non laeta-
bitur Dominus , et pupillorum eorum et viduarum eorum
non miserebitur, quoniam omnes iniqui et nequam , et
omne os loquitur injusta. In omnibus his non est aversus
furor, sed adhuc manus excelsa.
18. Et succendetur quasi ignis iniquitas , et tamquam
gramen siccum vorabitur ab igne et succendetur in den-
| sitatibus saltus , et devorabit quæ in circuitu collium om-
nia :
19. propter furorem ira Domini combusta est tota terra ,
et erit populus tamquam combustus ab igne , homo fratris
sui non miserebitur,
20. sed declinabit ad dexteram, quia esuriet , et comedet
a sinistris , et non saturabitur homo comedens carnes bra-
chii sui. Comedet enim Manasses Ephraim , et Ephraim
| Manassem , quoniam simul oppugnabunt Judam.
21. In his omnibus non est aversus furor, sed adhuc ma-
nus excelsa .
6. Quoniam parvulus natus est nobis , et filius datus est
vocatur nomen ejus magni consilii angelus , admirabilis , con-
tem ipsi.
26.
 404 ΗΣΑΪΑΣ. Κεφ . Ι .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ι' .
1. Οὐαὶ τοῖς γράφουσι πονηρίαν , γράφοντες γὰρ
πονηρίαν γράφουσιν ·
· 2. ἐκκλίνοντες κρίσιν πτωχῶν, ἁρπάζοντες κρίμα
πενήτων τοῦ λαοῦ μου , ὥςτε εἶναι αὐτοῖς χήραν εἰς
διαρπαγὴν, καὶ ὀρφανὸν εἰς προνομήν.
3. Καὶ τί ποιήσουσιν ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς ἐπισκοπῆς ;
Ἡ γὰρ θλίψις ὑμῖν πόῤῥωθεν ἥξει · καὶ πρὸς τίνα και
ταφεύξεσθε τοῦ βοηθηθῆναι ; καὶ ποῦ καταλείψετε τὴν |
δόξαν ὑμῶν,
4. τοῦ μὴ ἐμπεσεῖν εἰς ἀπαγωγήν ; Ἐπὶ πᾶσι τού-
τοις οὐκ ἀπεστράφη ἡ ὀργὴ , ἀλλ' ἔτι ἡ χεὶρ ὑψηλή.
5. Οὐαὶ Ἀσσυρίοις , ἡ ῥάβδος τοῦ θυμοῦ μου , καὶ
ὀργή ἐστιν ἐν ταῖς χερσὶν αὐτῶν .
6. Τὴν ὀργήν μου εἰς ἔθνος ἄνομον ἀποστελῶ , καὶ
τῷ ἐμῷ λαῷ συντάξω ποιῆσαι σκύλα καὶ προνομὴν, καὶ
καταπατεῖν τὰς πόλεις, καὶ θεῖναι αὐτὰς εἰς κονιορτόν .
7. Αὐτὸς δὲ οὐχ οὕτως ἐνεθυμήθη , καὶ τῇ ψυχῇ οὐχ
οὕτως λελόγισται · ἀλλὰ ἀπαλλάξει ὁ νοῦς αὐτοῦ , καὶ
τοῦ ἔθνη ἐξολοθρεῦσαι οὐκ ὀλίγα.
8. Καὶ ἐὰν εἶπωσιν αὐτῷ · Σὺ μόνος εἶ ἄρχων,
9. καὶ ἐρεῖ · Οὐκ ἔλαβον τὴν χώραν τὴν ἐπάνω Βα-
βυλῶνος καὶ Χαλάνης , οὗ ὁ πύργος ᾠκοδομήθη , καὶ
ἔλαβον Αραβίαν καὶ Δαμασκὸν καὶ Σαμάρειαν ;
10. Ὃν τρόπον ταύτας ἔλαβον, καὶ πάσας τὰς ἀρχὰς
λήψομαι . Ολολύξατε , τὰ γλυπτά , ἐν Ἱερουσαλὴμ καὶ
ἐν Σαμαρεία .
1. Ὃν τρόπον γὰρ ἐποίησα Σαμαρείᾳ καὶ τοῖς χει
ροποιήτοις αὐτῆς , οὕτω ποίησω καὶ Ἱερουσαλὴμ καὶ
τοῖς εἰδώλοις αὐτῆς.
12. Καὶ ἔσται , ὅταν συντελέση Κύριος πάντα ποιῶν
ἐν τῷ ὄρει Σιὼν καὶ Ἱερουσαλὴμ , ἐπισκέψομαι ἐπὶ
τὸν νοῦν τὸν μέγαν, ἐπὶ τὸν ἄρχοντα τῶν Ἀσσυρίων,
καὶ ἐπὶ τὸ ὕψος τῆς δόξης τῶν ὀφθαλμῶν αὐτοῦ.
13. Εἶπε γάρ · Ἐν τῇ ἰσχύϊ ποιήσω , καὶ ἐν τῇ σοφίᾳ
τῆς συνέσεως ἀφελῶ ὅρια ἐθνῶν, καὶ τὴν ἰσχὺν αὐτῶν
προνομεύσω ·
14. καὶ σείσω πόλεις κατοικουμένας , καὶ τὴν οἰ
κουμένην ὅλην καταλήψομαι τῇ χειρὶ ὡς νοσσιὰν, καὶ
ὡς καταλελειμμένα ὐὰ ἀρῶ · καὶ οὐκ ἔστιν ὃς δια-
φεύξεταί με , ἢ ἀντείπῃ μοι .
15. Μὴ δοξασθήσεται ἀξίνη ἄνευ τοῦ κόπτοντος ἐν
αὐτῇ ; Ἢ ὑψωθήσεται πριὼν ἄνευ τοῦ ἕλκοντος αὐτόν ; |
Ὡς ἄν τις ἄρῃ ῥάβδον ἢ ξύλον · καὶ οὐχ οὕτως ,
16. ἀλλὰ ἀποστελεῖ Κύριος σαβαώθ εἰς τὴν σὴν
τιμὴν ἀτιμίαν, καὶ εἰς τὴν σὴν δόξαν πῦρ καιόμενον |
καυθήσεται.
17. Καὶ ἔσται τὸ φῶς τοῦ Ἰσραὴλ εἰς πῦρ , καὶ ἁγιά
σει αὐτὸν ἐν πυρὶ καιομένῳ , καὶ φάγεται ὡςεὶ χόρτον |
τὴν ὕλην .
18. Τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἀποσβεσθήσεται τὰ ὄρη , καὶ
οἱ βουνοὶ , καὶ οἱ δρυμοί , καὶ καταφάγεται ἀπὸ ψυχῆς
ἕως σαρκῶν. Καὶ ἔσται ὁ φεύγων, ὡς ὁδ φεύγων ἀπὸ
φλογὸς καιομένης ·
19. καὶ οἱ καταλειφθέντες ἀπ' αὐτῶν ἀριθμὸς ἔσον-
ται , καὶ παιδίον γράψει αὐτούς.
20. Καὶ ἔσται ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ , οὐκέτι προςτε-
θήσεται τὸ καταλειφθὲν Ἰσραὴλ , καὶ οἱ σωθέντες τοῦ
Ἰακὼβ οὐκέτι μὴ πεποιθότες ὦσιν ἐπὶ τοὺς ἀδικήσαντας
CAPUT X.
1. Væ scribentibus iniquitatem ! scribentes enim iniqui-
tatem scribunt :
2. declinantes judicium inopum , rapientes causam pau-
perum populi mei , ut sit ipsis vidua in direptionem , et
pupillus in prædam.
3. Et quid facient in die visitationis ? Tribulatio enim
vobis de longe veniet : et ad quem confugietis ut auxilium
consequamini ? et ubi derelinquetis gloriam vestram,
4. ut non incidatis in abductionem ? In omnibus his non
est aversa ira , sed adhuc manus excelsa.
5. Væ Assyriis ! virga furoris mei , et ira est in mani-
bus eorum .
6. Iram meam in gentem iniquam mittam , et populo
meo præcipiam ut faciat spolia et prædam , et conculcet
civitates , et ponat eas in pulverem.
7. Ipse autem non sic cogitavit , et animo non ita arbi-
tratus est sed abscedet mens ejus , etiam ut disperdat
gentes plurimas.
8. Quod si dixerint ei : Tu solus es princeps ,
9. et dicet : Non cepi regionem quæ est supra Baby-
lonem et Chalanen , ubi turris ædificata est , cepi autem
Arabiam et Damascum et Samariam ?
10. Sicut has cepi , sic omnes principatus capiam. Ulu-
late , sculptilia , in Jerusalem et in Samaria.
11. Sicut enim feci Samariæ et manufactis ejus , sic
faciam et Jerusalem et idolis ejus.
12. Et erit , cum consummaverit Dominus omnia faciens
in monte Sion et Jerusalem , visitabo super sensum ma-
gnum , super principem Assyriorum , et super altitudinem
gloriæ oculorum ejus.
13. Dixit enim : In fortitudine faciam , et in sapientia
intellectus auferam terminos gentium , et fortitudinem
eorum depradabor :
14. et concutiam civitates habitatas , et orbem terra
totum apprehendam manu quasi nidum , et quasi ova de-
relicta tollam et non est qui effugiat me , aut contradicat
mihi.
15. Numquid glorificabitur securis sine eo qui cædit in
ipsa ? Aut exaltabitur serra sine eo qui ipsam trahit ? Quo-
modo si quis elevet virgam aut lignum : et non sic,
16. sed mittet Dominus sabaoth in honorem tuum
ignominiam , et in gloriam tuam ignem ardentem accendet.
17. Et erit lumen Israel in igne , et sanctificabit eum in
igne ardenti , et comedet sicut foenum silvam.
18. Die illa exstinguentur montes , et colles , et saltus ,
et devorabit ab anima usque ad carnes. Et erit qui fugit ,
quasi qui fugit a flamma ardenti :
19. et residui ex eis numerus erunt , et parvulus scri-
bet eos .
20. Et erit in die illa , non ultra adjiciet residuum Israel ,
et salvati de Jacob non ultra fidentes erunt super eos qui
 ESAIAS. CAP. XI. 405

αὐτοὺς, ἀλλὰ ἔσονται πεποιθότες ἐπὶ τὸν Θεὸν τὸν ἅγιον ipsos injuriis afficiunt , sed erunt fidentes super Deum
τοῦ Ἰσραὴλ τῇ ἀληθείᾳ. sanctum Israel veritate.
21. Καὶ ἔσται τὸ καταλειφθὲν τοῦ Ἰακὼβ ἐπὶ Θεὸν 21. Et erit residuum Jacob super Deum fortem.
ἰσχύοντα.
22. Καὶ ἐὰν γένηται ὁ λαὸς Ἰσραὴλ ὡς ἡ ἄμμος τῆς 22. Quod si fuerit populus Israel quasi arena maris ,
θαλάσσης , τὸ κατάλειμμα αὐτῶν σωθήσεται . reliquiæ eorum salvabuntur.
23. Λόγον συντελῶν καὶ συντέμνων ἐν δικαιοσύνῃ , 23. Verbum consummans et brevians in justitia , quo-
ὅτι λόγον συντετμημένον Κύριος ποιήσει ἐν τῇ οἰκου- | niam sermonem breviatum faciet Dominus in toto orbe
μένη όλη . terrae.
24. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος σαβαώθ · Μὴ φο- 24. Propter hoc haec dicit Dominus sabaoth : Noli timere,
6οῦ , ὁ λαός μου , οἱ κατοικοῦντες ἐν Σιών, ἀπὸ Ἀσσυ- populus meus , qui habitatis in Sion , ab Assyriis , quia
ρίων, ὅτι ἐν ῥάβδῳ πατάξει σε · πληγὴν γὰρ ἐπάγω | in virga percutiet te : plagam enim induco super te , ad
ἐπὶ σὲ , τοῦ ἰδεῖν ὁδὸν Αἰγύπτου . videndam viam Ægypti .
25. Ἔτι γὰρ μικρὸν, καὶ παύσεται ἡ ὀργὴ , ὁ δὲ 25. Adhuc enim paululum , et cessabit ira , furor autem
θυμός μου ἐπὶ τὴν βουλὴν αὐτῶν . meus super consilium eorum.
26. Καὶ ἐγερεῖ ὁ Θεὸς ἐπ᾿ αὐτοὺς κατὰ τὴν πληγὴν 26. Et suscitabit Dominus super eos secundum plagam
Μαδιὰμ ἐν τόπῳ θλίψεως · καὶ ὁ θυμὸς αὐτοῦ τῇ ὁδῷ | Madiam in loco tribulationis : et furor ejus in via quæ
τῇ κατὰ θάλασσαν, εἰς τὴν ὁδὸν τὴν κατ' Αἴγυπτον . super mare , in viam quæ super Ægyptum.
27. Καὶ ἔσται , ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἀφαιρεθήσεται ὁ 27. Et erit , in die illa auferetur jugum ejus ab humero
ζυγὸς αὐτοῦ ἀπὸ τοῦ ὤμου σου , καὶ ὁ φόβος αὐτοῦ ἀπὸ tuo , et timor ejus a te , et computrescet jugum ab humeris
σοῦ , καὶ καταφθαρήσεται ὁ ζυγὸς ἀπὸ τῶν ὤμων ὑμῶν. vestris.
28. Ἥξει γὰρ εἰς τὴν πόλιν Ἀγγαὶ , καὶ παρελεύσεται 28. Veniet enim in civitatem Angæ , et transibit in Mag-
εἰς Μαγγεδώ , καὶ ἐν Μαχμὰς θήσει τὰ σκεύη αὐτοῦ. gedo , et in Machmas ponet vasa sua.
29. Καὶ παρελεύσεται φάραγγα, καὶ ἥξει εἰς Ἀγγαί· 29. Et transibit vallem, et veniet in Angæ : timor ap-
φόβος λήψεται Ραμᾶ , πόλιν Σαούλ. prehendet Rama , civitatem Saul.
30. Φεύξεται ἡ θυγάτηρ Γαλλεὶμ , ἐπακούσεται Λαϊ- 30. Fugiet filia Gallim , audietur Laisa , audietur in Ana-
σὰ , ἐπακούσεται ἐν Ἀναθώθ · thoth :
31. καὶ ἐξέστη Μαδεβηνὰ , καὶ οἱ κατοικοῦντες 31. et obstupuit Madebena , et habitatores Gibbir .
Γιββεΐρ.
32. Παρακαλεῖτε σήμερον ἐν ὁδῷ τοῦ μεῖναι · τῇχει 32. Consolamini hodie in via ut maneat : manu consu-
ρὶ παρακαλεῖτε τὸ ὄρος , τὴν θυγατέρα Σιών, καὶ οἱ lamini montem, filiam Sion , et colles qui in Jerusalem.
βουνοὶ οἱ ἐν Ἱερουσαλήμ .
33. Ἰδοὺ ὁ δεσπότης Κύριος σαβαὼθ συνταράσσει 33. Ecce dominator Dominus sabaoth conturbabit glo-
τοὺς ἐνδόξους μετὰ ἰσχύος , καὶ οἱ ὑψηλοὶ τῇ ὕβρει | riosos cum fortitudine , et excelsi superbia conterentur, et
συντριβήσονται , καὶ οἱ ὑψηλοὶ ταπεινωθήσονται , sublimes humiliabuntur ,
34. καὶ πεσοῦνται ὑψηλοὶ μαχαίρᾳ · ὁ δὲ Λίβανος 34. et cadent sublimes gladio : Libanus autem cum ex-
σὺν τοῖς ὑψηλοῖς πεσεῖται . celsis cadet.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΑ'. CAPUT XI.

1. Καὶ ἐξελεύσεται ῥάβδος ἐκ τῆς ῥίζης Ἰεσσαὶ , καὶ 1. Et egredietur virga de radice Jessa , et flos de radice
ἄνθος ἐκ τῆς ῥίζης ἀναβήσεται , ascendet ,
2. καὶ ἀναπαύσεται ἐπ' αὐτὸν πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, πνεῦ 2. et requiescet super eum spiritus Dei , spiritus sapien-
μα σοφίας·καὶ συνέσεως , πνεῦμα βουλῆς καὶ ἰσχύος , tiae et intellectus , spiritus consilii et fortitudinis , spiritus
πνεῦμα γνώσεως καὶ εὐσεβείας · scientiæ et pietatis :
3. ἐμπλήσει αὐτὸν πνεῦμα φόβου Θεοῦ. Οὐ κατὰ 3. replebit eum spiritus timoris Domini. Non secundum
τὴν δόξαν κρινεῖ , οὐδὲ κατὰ τὴν λαλιὰν ἐλέγξει , gloriam judicabit , neque juxta sermonem arguet ,
4. ἀλλὰ κρινεῖ ταπεινῷ κρίσιν, καὶ ἐλέγξει τοὺς 4. sedjudicabit humili judicium, etarguet humiles terra,
ταπεινοὺς τῆς γῆς , καὶ πατάξει γῆν τῷ λόγῳ τοῦ στό- et percutiet terram verbo oris sui , et in spiritu per labia
ματος αὐτοῦ, καὶ ἐν πνεύματι διὰ χειλέων ἀνελεῖ ἀσεβῆ . interfciet impium.
5. Καὶ ἔσται δικαιοσύνῃ ἐζωσμένος τὴν ὀσφὺν αὐτ 5. Et erit justitia cinctus lumbum suum , et veritate in-
τοῦ , καὶ ἀληθείᾳ εἱλημένος τὰς πλευράς . volutus costas.
6. Καὶ συμβοσκηθήσεται λύκος μετὰ ἀρνὸς , καὶ 6. Et simul pascetur lupus cum agno , et pardus simul
πάρδαλις συναναπαύσεται ἐρίφῳ , καὶ μοσχάριον καὶ accubabit cum haedo , et vitulus et taurus et leo simul pa-
ταῦρος καὶ λέων ἅμα βοσκηθήσονται , καὶ παιδίον μι- | scentur, et puer parvus ducet eos :
κρὸν ἄξει αὐτούς·
7. καὶ βοῦς καὶ ἄρκος ἅμα βοσκηθήσονται , καὶ ἅμα τὰ 7. et bos et ursus pascentur simul , et erunt simul catuli
παιδία αὐτῶν ἔσονται· καὶ λέων ὡς βοῦς φάγεται ἄχυρα , eorum : et leo quasi bos comedet paleas ,
8. καὶ παιδίον νήπιον ἐπὶ τρωγλῶν ἀσπίδων, καὶ 8. et puer infans super foramina aspidum , et in cubile
ἐπὶ κοίτην ἐκγόνων ἀσπίδων τὴν χεῖρα ἐπιβαλεῖ foetuum aspidum manum mittet :
9. καὶ οὐ μὴ κακοποιήσουσιν, οὐδὲ μὴ δύνωνται 9. et non nocebunt , neque poterunt perdere quemquam
406 ΗΣΑΙΑΣ. Κεφ . ΙΓ'.
ἀπολέσαι οὐδένα ἐπὶ τὸ ὄρος τὸ ἅγιόν μου· ὅτι ἐνεπλή-
σθη ἡ σύμπασα τοῦ γνῶναι τὸν Κύριον, ὡς ὕδωρ πολὺ
κατακαλύψαι θαλάσσας .
10. Καὶ ἔσται ἐν τῇ ἡμέρα ἐκείνη ἡ ῥίζα τοῦ Ἰεσ
σαὶ , καὶ ὁ ἀνιστάμενος ἄρχειν ἐθνῶν· ἐπ᾿ αὐτῷ ἔθνη
ἐλπιοῦσι , καὶ ἔσται ἡ ἀνάπαυσις αὐτοῦ τιμή.
11. Καὶ ἔσται τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ προςθήσει ὁ Κύριος
τοῦ δεῖξαι τὴν χεῖρα αὐτοῦ , τοῦ ζηλῶσαι τὸ καταλει-
φθὲν ὑπόλοιπον τοῦ λαοῦ , ὃ ἂν καταλειφθῇ ὑπὸ τῶν
Ασσυρίων, καὶ ἀπὸ Αἰγύπτου , καὶ ἀπὸ Βαβυλωνίας ,
καὶ ἀπὸ Αἰθιοπίας , καὶ ἀπὸ Ἐλαμιτῶν, καὶ ἀπὸ ἡλίου
ἀνατολῶν, καὶ ἐξ Ἀραβίας.
12. Καὶ ἀρεῖ σημεῖον εἰς τὰ ἔθνη , καὶ συνάξει τοὺς
ἀπολομένους Ἰσραὴλ , καὶ τοὺς διεσπαρμένους Ἰούδα
συνάξει ἐκ τῶν τεσσάρων πτερύγων τῆς γῆς.
13. Καὶ ἀφαιρεθήσεται δ ' ζῆλος Ἐφραὶμ , καὶ οἱ
ἐχθροὶ Ἰούδα ἀπολοῦνται . Ἐφραὶμ οὐ ζηλώσει Ἰούδαν,
καὶ Ἰούδας οὐ θλίψει Ἐφραίμ.
14. Καὶ πετασθήσονται ἐν πλοίοις ἀλλοφύλων · θάλασ
σαν ἅμα προνομεύσουσι , καὶ τοὺς ἀφ᾽ ἡλίου ἀνατολῶν,
καὶ Ἰδουμαίαν, καὶ ἐπὶ Μωάβ πρῶτον τὰς χεῖρας
ἐπιβαλοῦσιν · οἱ δὲ υἱοὶ Ἀμμὼν πρῶτοι ὑπακούσονται .
15. Καὶ ἐρημώσει Κύριος τὴν θάλασσαν Αἰγύπτου ,
καὶ ἐπιβαλεῖ τὴν χεῖρα αὐτοῦ ἐπὶ τὸν ποταμὸν πνεύ
ματι βιαίῳ , καὶ πατάξει ἑπτὰ φάραγγας , ὥςτε διαπο-
ρεύεσθαι αὐτὸν ἐν ὑποδήμασι .
16. Καὶ ἔσται δίοδος τῷ καταλειφθέντι μου λαῷ ἐν
Αἰγύπτῳ · καὶ ἔσται τῷ Ἰσραὴλ , ὡς ἡ ἡμέρα ὅτε ἐξῆλ-
θεν ἐκ γῆς Αἰγύπτου .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΒ'.
in monte sancto meo : quia repleta estterra cognitione Do-
| mini , quasi aqua multa cooperiat maria.
10. Et erit in die illa radix Jessæ , et qui consurgit ut
princeps sit gentium : in ipso gentes sperabunt , et erit re-
quies ejus honor.
11. Et erit die illa adjiciet Dominus ostendere manum
| suam , ad zelandum relictum residuum populi , quod reli-
ctum fuerit ab Assyriis , et ab Ægypto , et a Babylonia , et ab
Ethiopia , et ab Elamitis , et a solis ortu , et ex Arabia.
12. Et levabit signum in nationes , et congregabit perdi-
| tos Israel , et dispersos Juda colliget a quatuor alis terra .
13. Et auferetur zelus Ephraim , et hostes Juda peribunt.
| Ephraim non aemulabitur Judam , et Judas non tribulabit
Ephraim.
14. Et volabunt in navibus alienigenarum : mare simul
prædabuntur, et eos qui a solis ortu , et Idumaeam , et su-
per Moab primum manus mittent : fili autem Ammon primi
obedient.
15. Et desolabit Dominus mare Ægypti, et mittet manum
suam super flumen spiritu violento , et percutiet septem
- valles , ita ut transeatur illud in calceamentis.
16. Et erit via residuo populo meo in Ægypto : et erit
ipsi Israel , sicut dies quando egressus est de terra Ægypti,
CAPUT XII.

1. Καὶ ἐρεῖς ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ· Εὐλογῶ σε, Κύριε , 1. Et dices in die illa : Benedico te , Domine , quoniam
διότι ὠργίσθης μοι , καὶ ἀπέστρεψας τὸν θυμόν σου , iratus es mihi , et avertisti furorem tuum , et misertus es
καὶ ἠλέησάς με. mei.
2. Ἰδοὺ ὁ Θεός μου σωτήρ μου , πεποιθὼς ἔσομαι 2. Ecce Deus meus salvator meus , fidens ero in eo , et
ἐπ' αὐτῷ , καὶ οὐ φοβηθήσομαι · διότι ἡ δόξα μου καὶ non timebo : quoniam gloria mea et laus mea Dominus , et
ἡ αἴνεσίς μου Κύριος , καὶ ἐγένετό μοι εἰς σωτηρίαν . factus est mihi in salutem.
3. Καὶ ἀντλήσατε ὕδωρ μετ᾿ εὐφροσύνης ἐκ τῶν 3. Et haurite aquam cum laetitia de fontibus salutaris.
πηγῶν τοῦ σωτηρίου .
4. Καὶ ἐρεῖς ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ· Ὑμνεῖτε Κύριον, 4. Et dices in illa die : Hymnis celebrate Dominum , cla-
βοᾶτε τὸ ὄνομα αὐτοῦ , ἀναγγείλατε ἐν τοῖς ἔθνεσι τὰ | mate nomen ejus , annuntiate in gentibus gloriosa ejus :
ἔνδοξα αὐτοῦ · μιμνήσκεσθε ὅτι ὑψώθη τὸ ὄνομα αὐτοῦ. mementote quoniam exaltatum est nomen ejus.
5. Ὑμνήσατε τὸ ὄνομα Κυρίου , ὅτι ὑψηλὰ ἐποίη 5. Laudate nomen Domini , quoniam excelsa fecit : an-
σεν· ἀναγγείλατε ταῦτα ἐν πάσῃ τῇ γῇ. nuntiate hæc in omni terra.
6. Ἀγαλλιᾶσθε , καὶ εὐφραίνεσθε , οἱ κατοικοῦντες 6. Exsultate , et laetamini , qui habitatis Sion , quia exal-
Σιών, ὅτι ὑψώθη ὁ ἅγιος τοῦ Ἰσραὴλ ἐν μέσῳ αὐτῆς. tatus est sanctus Israel in medio ejus.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΓ '. CAPUT XIII.

1. Ορασις ἣν εἶδεν Ἡσαΐας υἱὸς Ἀμὼς κατὰ Βαβυ- 1. Visio quam vidit Esaias filius Amos contra Babylo-
λῶνος. nem.
2. Επ᾿ ὄρους πεδινοῦ ἄρατε σημεῖον, ὑψώσατε τὴν 2. Super montem campestrem levate signum , exaltate
φωνὴν αὐτοῖς , παρακαλεῖτε τῇ χειρὶ , ἀνοίξατε , οἱ ἄρ- vocem eis , consolamini manu , aperite , principes.
χοντες.
3. Ἐγὼ συντάσσω , καὶ ἐγὼ ἄγω αὐτούς . Γίγαντες 3. Ego præcipio , et ego adduco eos. Gigantes veniunt
ἔρχονται πληρῶσαι τὸν θυμόν μου χαίροντες ἅμα καὶ implere furorem meum gaudentes simul et contumeliam
ὑβρίζοντες. facientes.
4. Φωνὴ ἐθνῶν πολλῶν ἐπὶ τῶν ὀρέων, ὁμοία ἐθνῶν 4. Vox gentium multarum super montes , similis gentium
πολλῶν, φωνὴ βασιλέων καὶ ἐθνῶν συνηγμένων. Κύριος | multarum , vox regum et gentium congregatarum. Dominus
καβαωθ ἐντέταλται ἔθνει ὁπλομάχῳ , sabaoth mandavit genti bellicosæ ,
 ESAIAS. CAP. XIV.
5. ἔρχεσθαι ἐκ γῆς πόῤῥωθεν ἀπ᾿ ἄκρου θεμελίου
τοῦ οὐρανοῦ , Κύριος καὶ οἱ ὁπλομάχοι αὐτοῦ , κατα-
φθεῖραι πᾶσαν τὴν οἰκουμένην .
6. Ολολύζετε , ἐγγὺς γὰρ ἡμέρα Κυρίου , καὶ συν-
τριβὴ παρὰ τοῦ Θεοῦ ἥξει.
7. Διὰ τοῦτο πᾶσα χεὶρ ἐκλυθήσεται , καὶ πᾶσα
ψυχὴ ἀνθρώπου δειλιάσει.
8. Ταραχθήσονται οἱ πρέσβεις , καὶ ὠδῖνες αὐτοὺς
ἕξουσιν, ὡς γυναικὸς τικτούσης· καὶ συμφοράσουσιν ἕτε-
ρος πρὸς τὸν ἕτερον, καὶ ἐκστήσονται , καὶ τὸ πρόςωπον
αὐτῶν ὡς φλὸξ μεταβαλοῦσιν.
9. Ἰδοὺ γὰρ ἡμέρα Κυρίου ἔρχεται ἀνίατος θυμοῦ
καὶ ὀργῆς , θεῖναι τὴν οἰκουμένην ἔρημον, καὶ τοὺς
ἁμαρτωλοὺς ἀπολέσαι ἐξ αὐτῆς .
10. Οἱ γὰρ ἀστέρες τοῦ οὐρανοῦ καὶ ὁ Ὠρίων καὶ
πᾶς ὁ κόσμος τοῦ οὐρανοῦ , τὸ φῶς οὐ δώσουσι · καὶ
σκοτισθήσεται τοῦ ἡλίου ἀνατέλλοντος , καὶ ἡ σελήνη
οὐ δώσει τὸ φῶς αὐτῆς.
1. Καὶ ἐντελοῦμαι τῇ οἰκουμένῃ ὅλῃ κακὰ , καὶ
τοῖς ἀσεβέσι τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν · καὶ ἀπολῷ ὕβριν ἀνό-
μων, καὶ ὕβριν ὑπερηφάνων ταπεινώσω .
12. Καὶ ἔσονται οἱ καταλελειμμένοι ἔντιμοι μᾶλλον
ἢ τὸ χρυσίον τὸ ἄπυρον · καὶ ἄνθρωπος μᾶλλον ἔντιμος
ἔσται ἢ ὁ λίθος ὁ ἐν Σουφίρ .
13. Ο γὰρ οὐρανὸς θυμωθήσεται , καὶ ἡ γῆ σεισθή-
σεται ἐκ τῶν θεμελίων αὐτῆς , διὰ θυμὸν ὀργῆς Κυ
ρίου σαβαώθ , ἐν τῇ ἡμέρᾳ ᾗ ἂν ἐπέλθῃ ὁ θυμὸς αὐτοῦ .
14. Καὶ ἔσονται οἱ καταλελειμμένοι ὡς δορκάδιον
φεῦγον, καὶ ὡς πρόβατον πλανώμενον, καὶ οὐκ ἔσται ὁ
συνάγων, ὥςτε ἄνθρωπον εἰς τὸν λαὸν αὐτοῦ ἀποστρα
φῆναι , καὶ ἄνθρωπος εἰς τὴν χώραν ἑαυτοῦ διώξεται .
15. Ὃς γὰρ ἂν ἁλῷ ἡττηθήσεται , καὶ οἵτινες συνη-
γμένοι εἰσὶ πεσοῦνται μαχαίρα .
16. Καὶ τὰ τέκνα αὐτῶν ῥάξουσιν ἐνώπιον αὐτῶν,
καὶ τὰς οἰκίας αὐτῶν προνομεύσουσι , καὶ τὰς γυναῖκας
αὐτῶν ἕξουσιν .
17. Ἰδοὺ ἐπεγείρω ὑμῖν τοὺς Μήδους , οἳ ἀργύριον οὐ
λογίζονται , οὐδὲ χρυσίου χρείαν ἔχουσι.
18. Τοξεύματα νεανίσκων συντρίψουσι , καὶ τὰ τέκνα
ὑμῶν οὐ μὴ ἐλεήσωσιν, οὐδὲ ἐπὶ τοῖς τέκνοις σου φεί-
σονται οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτῶν .
19. Καὶ ἔσται Βαβυλών, ἢ καλεῖται ἔνδοξος ἀπὸ βα
σιλέως Χαλδαίων, ὃν τρόπον κατέστρεψεν ὁ Θεὸς Σό-
δομα καὶ Γόμορρα ,
20. οὐ κατοικηθήσεται εἰς τὸν αἰῶνα χρόνον , οὐδὲ
μὴ εἰςέλθωσιν εἰς αὐτὴν διὰ πολλῶν γενεῶν , οὐδὲ μὴ
διέλθωσιν αὐτὴν Ἄραβες , οὐδὲ ποιμένες οὐ μὴ ἀναπαύ
σονται ἐν αὐτῇ .
21. Καὶ ἀναπαύσονται ἐκεῖ θηρία , καὶ ἐμπλησθή
σονται αἱ οἰκίαι ἤχου · καὶ ἀναπαύσονται ἐκεῖ σειρῆνες ,
καὶ δαιμόνια ἐκεῖ ὀρχήσονται ,
22. καὶ ὀνοκένταυροι ἐκεῖ κατοικήσουσι , καὶ νοσσο-
ποιήσουσιν ἐχῖνοι ἐν τοῖς οἴκοις αὐτῶν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΔ΄.
1. Ταχὺ ἔρχεται καὶ οὐ χρονιεῖ , καὶ ἐλεήσει Κύριος
τὸν Ἰακώβ , καὶ ἐκλέξεται ἔτι τὸν Ἰσραὴλ , καὶ ἀνα- | Jacob , et eliget adhuc Israel , et requiescent super terram
παύσονται ἐπὶ τῆς γῆς αὐτῶν, καὶ ὁ γειώρας προςτε- suam , et advena apponetur ad eos , et apponetur ad domum
θήσεται πρὸς αὐτοὺς , καὶ προςτεθήσεται πρὸς τὸν οἶ Jacob :
κον Ἰακώβ .
407
5. ut veniat de terra longinqua a summo fundamento
cæli , Dominus el armati bellatores ejus , ad corrumpendum
universum orbem terræ.
6. Ululate , prope enim dies Domini , et contritio a Deo
veniet.
7. Propter hoc omnis manus dissolvetur, et omnis anima
hominis formidabit.
8. Turbabuntur legati , et dolores eos tenebunt , quasi
| mulieris parturientis : et condolebunt alter ad alterum , et
| stupebunt , et faciem suam quasi flamma mutabunt.
9. Ecce enim dies Domini venit insanabilis furoris et ira ,
| ad ponendum orbem terra desertum , et peccatores perden-
dos ex eo.
10. Stella enim coeli et Orion et omnis ornatus coeli , non
| dabunt lumen : et obtenebrabuntur oriente sole , et luna
non dabit lumen suum .
11. Et mandabo universo orbi terra mala , et impiis
peccata eorum : et perdam superbiam iniquorum, et contu-
meliam superborum humiliabo.
12. Et erunt qui derelicti fuerunt honorati magis quam
| aurum incoctum : et homo magis honoratus erit quam lapis
qui de Suphir.
13. Calum enim indignabitur , et terra concutietur a
fundamentis suis , propter furorem iræ Domini sabaoth , in
die illa qua supervenerit furor ejus .
14. Et erunt residui quasi damula fugiens , et quasi ovis
errans , et non erit qui congreget , ita ut homo ad populum
suum revertatur, et homo ad regionem suam expelletur.
15. Quicumque enim deprehensus fuerit opprimetur, et
qui congregati fuerint cadent gladio.
16. Et filios eorum allident coram eis , et domos eorum
deprædabuntur , et uxores eorum habebunt.
17. Ecce suscito vobis Medos, qui argentum non reputant ,
neque auro opus habent.
18. Arcus adolescentium conterent , et filiorum vestrorum
non miserebuntur, neque super filiis vestris parcent oculi
eorum .
19. Et erit Babylon , quæ vocatur inclyta a rege Chaldao-
rum , sicut subvertit Deus Sodomam et Gomorrham ,
20. non habitabitur in æternum tempus , neque ingre-
dientur in eam per multas generationes , neque permeabunt
eam Arabes , neque pastores requiescent in ea.
21. Et requiescent illic bestia , et implebuntur domus
sonitu : et accubabunt ibi sirenes , et damonia illic salta-
bunt ,
22. et onocentauri illic habitabunt , et nidificabunt hericii
in domibus eorum.
CAPUT XIV.
1. Cito venit et non tardabit , et miserebitur Dominus
408 Η ΣΑΙΑΣ . Κεφ . ΙΔ'.
2. καὶ λήψονται αὐτοὺς ἔθνη , καὶ εἰςάξουσιν εἰς
τὸν τόπον αὐτῶν, καὶ κατακληρονομήσουσι , καὶ πληθυν-
θήσονται ἐπὶ τῆς γῆς εἰς δούλους καὶ δούλας · καὶ ἔσον-
ται αἰχμάλωτοι οἱ αἰχμαλωτεύσαντες αὐτοὺς , καὶ κυ
ριευθήσονται οἱ κυριεύσαντες αὐτῶν.
3. Καὶ ἔσται ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ , ἀναπαύσει σε
Κύριος ἀπὸ τῆς ὀδύνης καὶ τοῦ θυμοῦ σου , τῆς δουλείας |
σου τῆς σκληρᾶς , ἧς ἐδούλευσας αὐτοῖς.
4. Καὶ λήψῃ τὸν θρῆνον τοῦτον ἐπὶ τὸν βασιλέα
Βαβυλῶνος· Πῶς ἀναπέπαυται ὁ ἀπαιτῶν, καὶ ἀναπέ- |
παυται ὁ ἐπισπουδαστής ;
5. Συνέτριψε Κύριος τὸν ζυγὸν τῶν ἁμαρτωλῶν,
τὸν ζυγὸν τῶν ἀρχόντων ·
6. πατάξας ἔθνος θυμῷ , πληγῇ ἀνιάτῳ , παίων ἔθνος
πληγὴν θυμοῦ , ἢ οὐκ ἐφείσατο·
7. ἀνεπαύσατο πεποιθὼς πᾶσα ἡ γῆ , βοᾷ μετ᾿ εὐ
φροσύνης ,
8. καὶ τὰ ξύλα τοῦ Λιβάνου εὐφράνθησαν ἐπὶ σοὶ ,
καὶ ἡ κέδρος τοῦ Λιβάνου , ἀφ᾽ οὗ σὺ κεκοίμησαι , οὐκ
ἀνέβη ὁ κόπτων ἡμᾶς.
9. Ο ᾅδης κάτωθεν ἐπικράνθη συναντήσας σοι ·
συνηγέρθησαν σοι πάντες οἱ γίγαντες οἱ ἄρξαντες τῆς
γῆς , οἱ ἐγείραντες ἐκ τῶν θρόνων αὐτῶν πάντας βασι- -
λεῖς ἐθνῶν.
10. Πάντες ἀποκριθήσονται , καὶ ἐροῦσί σοι · Καὶ
σὺ ἑάλως , ὥςπερ καὶ ἡμεῖς· ἐν ἡμῖν δὲ κατελογίσθης.
11. Κατέβη εἰς ᾅδου ἡ δόξα σου , ἡ πολλὴ εὐφροσύνη
σου· ὑποκάτω σου στρώσουσι σῆψιν, καὶ τὸ κατακά-
λυμμά σου σκώληξ.
12. Πῶς ἐξέπεσεν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ὁ Ἑωςφόρος δ
πρωΐ ἀνατέλλων ; συνετρίβη εἰς τὴν γῆν ὁ ἀποστέλλων
πρὸς πάντα τὰ ἔθνη;
13. Σὺ δὲ εἶπας ἐν τῇ διανοίᾳ σου · Εἰς τὸν οὐρανὸν
ἀναβήσομαι , ἐπάνω τῶν ἀστέρων τοῦ οὐρανοῦ θήσω
τὸν θρόνον μου , καθιῶ ἐν ὄρει ὑψηλῷ , ἐπὶ τὰ ὄρη τὰ
ὑψηλὰ τὰ πρὸς βορράν,
14. ἀναβήσομαι ἐπάνω τῶν νεφῶν, ἔσομαι ὅμοιος τῷ
Ὑψίστῳ.
15. Νῦν δὲ εἰς ᾅδην καταβήσῃ , καὶ εἰς τὰ θεμέ
λια τῆς γῆς.
16. Οἱ ἰδόντες σε θαυμάσονται ἐπὶ σοὶ , καὶ ἐροῦσιν ·
Οὗτος ὁ ἄνθρωπος ὁ παροξύνων τὴν γῆν, ὁ σείων βασι-
λεῖς ,
17. ὁ θεὶς τὴν οἰκουμένην ὅλην ἔρημον, καὶ τὰς πό-
λεις αὐτοῦ καθεῖλε , τοὺς ἐν ἐπαγωγὴ οὐκ ἔλυσε.
18. Πάντες οἱ βασιλεῖς τῶν ἐθνῶν ἐκοιμήθησαν ἐν
τιμῇ , ἄνθρωπος ἐν τῷ οἴκῳ αὐτοῦ.
19. Σὺ δὲ ῥιφήσῃ ἐν τοῖς ὄρεσιν, ὡς νεκρὸς ἐβδελυ-
γμένος μετὰ πολλῶν τεθνηκότων ἐκκεκεντημένων μα-
χαίραις , καταβαινόντων εἰς ᾅδου.
20. Ὃν τρόπον ἱμάτιον ἐν αἵματι πεφυρμένον οὐκ
ἔσται καθαρὸν, οὕτως οὐδὲ σὺ ἔσῃ καθαρός . Διότι τὴν
γῆν μου ἀπώλεσας , καὶ τὸν λαόν μου ἀπέκτεινας · οὐ
μὴ μείνῃς εἰς τὸν αἰῶνα χρόνον, σπέρμα πονηρόν .
21. Ετοίμασον τὰ τέκνα σου , σφαγῆναι ταῖς ἁμαρ
τίαις τοῦ πατρὸς αὐτῶν, ἵνα μὴ ἀναστῶσι καὶ κληρο- |
νομήσωσι τὴν γῆν, καὶ ἐμπλήσωσι τὴν γῆν πολέμων.
22. Καὶ ἐπαναστήσομαι αὐτοῖς , λέγει Κύριος σα
βαὼθ , καὶ ἀπολῶ αὐτῶν ὄνομα , καὶ κατάλειμμα , καὶ
σπέρμα · τάδε λέγει Κύριος .
2. et assument eos gentes , et introducent in locum eo
rum , et possidebunt , et multiplicabuntur super terramin
servos et servas : et erunt captivi qui captivaverant eos , et
subjicientur dominationi qui dominati fuerant eis .
3. Et erit in die illa , requiescere te faciet Dominus a do-
lore et furore tuo , a servitute tua dura , quam servivisti
eis .
4. Et sumes lamentationem hanc super regem Babylonis :
Quomodo cessavit exactor, et cessavit sollicitator ?
5. Contrivit Dominus jugum peccatorum , jugum princi-
pum :
6. percutiens gentem furore , plaga insanabili , percutiens
gentem plaga furoris , quæ non pepercit :
7. requievit confidenter omnis terra , clamat cum laetitia ,
8. et ligna Libani lætata sunt super te , et cedrus Libani ,
ex quo tu dormivisti , non ascendit qui cædat nos.
9. Infernus subter exacerbatus est occurrens tibi : con-
surrexerunt tibi omnes gigantes qui principabantur terrae ,
qui excitabant de solis eorum omnes reges gentium.
10. Omnes respondebunt , et dicent tibi : Et tu captus es ,
sicut et nos et in nobis reputatus es.
11. Descendit ad infernum gloria tua , multa laetitia tua :
subter te sternent putredinem , et operculum tuum vermis.
12. Quomodo cecidit de coelo Lucifer qui mane orieba-
tur? contritus est ad terram qui mittebat ad omnes gentes?
13. Tu autem dixeras in mente tua : In coelum ascen
dam , super sidera coeli ponam thronum meum , sedebo in
monte excelso , super moutes excelsos qui ad aquilonem,
14. ascendam super nubes , ero similis Altissimo.
15. Nunc autem in infernum descendes, et ad fundamenta
terra .
16. Qui vident te mirabuntur super te , et dicent : Iste
homo qui irritabat terram, qui concutiebat reges ,
17. qui ponebat orbem totum desertum, et civitates ejus
destruxit , qui in obductione erant non solvit.
18. Omnes reges gentium dormierunt in honore , homo
in domo sua.
19. Tu autem projectus eris in montibus , sicut mortuus
abominatus cum multis mortuis confossis gladio , descen-
dentibus ad infernum.
20. Quemadmodum vestimentum in sanguine conspersum
non erit mundum , ita neque tu eris mundus. Quoniam ter-
ram meam perdidisti , et populum meum interfecisti : non
manebis in æternum tempus , semen pessimum.
21. Præpara filios tuos , ut occidantur pro peccatis patris
eorum , ut non resurgant neque haereditent terram , et in-
pleant terram bellis.
22. Et consurgam super eos , dicit Dominus sabaoth , et
perdam eorum nomen , et reliquias , et semen : hae dicit
Dominus.
 ESAIAS. CAP. XV.
23. Καὶ θήσω τὴν Βαβυλωνίαν ἔρημον, ὥςτε κατοι-
κεῖν ἐχίνους , καὶ ἔσται εἰς οὐδέν · καὶ θήσω αὐτὴν πηλοῦ
βάραθρον εἰς ἀπώλειαν.
24. Τάδε λέγει Κύριος σαβαώθ · Ον τρόπον εἴρηκα ,
οὕτως ἔσται , καὶ ὃν τρόπον βεβούλευμαι , οὕτως μενεῖ ,
25. τοῦ ἀπολέσαι τοὺς Ἀσσυρίους ἐπὶ τῆς γῆς τῆς
ἐμῆς , καὶ ἐπὶ τῶν ὀρέων μου · καὶ ἔσονται εἰς καταπά-
τημα , καὶ ἀφαιρεθήσεται ἀπ᾿ αὐτῶν ὁ ζυγὸς αὐτῶν,
καὶ τὸ κῦδος αὐτῶν ἀπὸ τῶν ὤμων ἀφαιρεθήσεται .
26. Αὕτη ἡ βουλὴ ἣν βεβούλευται Κύριος ἐπὶ τὴν
ὅλην οἰκουμένην, καὶ αὕτη ἡ χεὶρ ἡ ὑψηλὴ ἐπὶ πάντα
τὰ ἔθνη .
27. Α γὰρ ὁ Θεὸς ὁ ἅγιος βεβούλευται , τίς διασκευ
δάσει ; καὶ τὴν χεῖρα αὐτοῦ τὴν ὑψηλὴν τίς ἀποστρέ-
ψει;
28. Τοῦ ἔτους οὗ ἀπέθανεν ὁ βασιλεὺς Αχαζ , ἐγε
νήθη τὸ ῥῆμα τοῦτο ·
29. Μὴ εὐφρανθείητε , οἱ ἀλλόφυλοι πάντες , συνε-
τρίβη γὰρ ὁ ζυγὸς τοῦ παίοντος ὑμᾶς. Ἐκ γὰρ σπέρ-
ματος ὄφεως ἐξελεύσεται ἔκγονα ἀσπίδων , καὶ τὰ ἔκγονα
αὐτῶν ἐξελεύσονται ὄφεις πετάμενοι ,
30. καὶ βοσκηθήσονται πτωχοὶ δι' αὐτοῦ · πτωχοὶ
δὲ ἄνθρωποι ἐπὶ εἰρήνης ἀναπαύσονται · ἀνελεῖ δὲ ἐν
λιμῷ τὸ σπέρμα σου , καὶ τὸ κατάλειμμά σου ἀνελεῖ.
31. Ολολύξατε , πύλαι πόλεων, κεκραγέτωσαν πό-
λεις τεταραγμέναι , οἱ ἀλλόφυλοι πάντες · ὅτι ἀπὸ βοῤῥᾶ
καπνὸς ἔρχεται , καὶ οὐκ ἔστι τοῦ εἶναι.
32. Καὶ τί ἀποκριθήσονται βασιλεῖς ἐθνῶν ; Ὅτι
Κύριος ἐθεμελίωσε Σιὼν, καὶ δι᾿ αὐτοῦ σωθήσονται οἱ
ταπεινοὶ τοῦ λαοῦ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΕ'.
ΤΟ ΡΗΜΑ ΤΟ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΜΩΑΒΙΤΙΔΟΣ.
ι . Νυκτὸς ἀπολεῖται ἡ Μωαβίτις , νυκτὸς γὰρ ἀπο-
λεῖται τὸ τεῖχος τῆς Μωαβίτιδος .
2. Λυπεῖσθε ἐφ᾿ ἑαυτοὺς , ἀπολεῖται γὰρ καὶ Δηβὼν,
οὗ ὁ βωμὸς ὑμῶν. Ἐκεῖ ἀναβήσεσθε κλαίειν ἐπὶ Να-
βαῦ τῆς Μωαβίτιδος. Ὀλυλύξατε · ἐπὶ πάσης κεφαλῆς
φαλάκρωμα , πάντες βραχίονες κατατετμημένοι ,
3. ἐν ταῖς πλατείαις αὐτῆς περιζώσασθε σάκκους ,
καὶ κόπτεσθε ἐπὶ τῶν δωμάτων αὐτῆς , καὶ ἐν ταῖς
πλατείαις αὐτῆς , καὶ ἐν ταῖς ῥυμαῖς αὐτῆς · πάντες
ὀλολύζετε μετὰ κλαυθμοῦ .
4. Ὅτι κέκραγεν Ἐσεβὼν καὶ Ἐλεαλὴ , ἕως Ἰασσὰ
ἠκούσθη ἡ φωνὴ αὐτῶν · διὰ τοῦτο ἡ ὀσφὺς τῆς Μωα-
βίτιδος βοᾷ , ἡ ψυχὴ αὐτῆς γνώσεται.
5. Ἡ καρδία τῆς Μωαβίτιδος βοᾷ ἐν αὐτῇ ἕως Ση-
γώρ · δάμαλις γάρ ἐστι τριετὴς , ἐπὶ δὲ τῆς ἀναβάσεως
Λουεὶθ , πρὸς σὲ κλαίοντες ἀναβήσονται τῇ ὁδῷ Ἀρω-
νιείμ . Βοᾷ σύντριμμα καὶ σεισμὸς ,
6. τὸ ὕδωρ τῆς Νεμηρεὶμ ἔρημον ἔσται , καὶ ὁ χόρ
τος αὐτῆς ἐκλείψει · χόρτος γὰρ χλωρὸς οὐκ ἔσται.
7. Μὴ καὶ οὕτως μέλλει σωθῆναι ; Ἐπάξω γὰρ ἐπὶ
τὴν φάραγγα Αραβας , καὶ λήψονται αὐτήν.
8. Συνῆψε γὰρ ἡ βοὴ τὸ ὅριον τῆς Μωαβίτιδος τῆς
Αγαλείμ , καὶ ὀλολυγμὸς αὐτῆς ἕως τοῦ φρέατος τοῦ
Αἰλείμ .
9. Τὸ δὲ ὕδωρ τὸ Δειμὼν πλησθήσεται αἵματος ·
409
23. Et ponam Babyloniam desertum , ut inhabitent her-
cii , et erit in nihilum : et ponam eam luti voraginem in
perditionem.
24. Hæc dicit Dominus sabaoth : Sicut dixi , ita erit , et
sicut consilium cepi , sic manebit ,
25. ad perdendum Assyrios super terram meam , et super
montes meos : et erunt in conculcationem, et auferetur ab
eis jugum eorum , et gloria eorum ab humeris auferetur.
26. Hoc est consilium quod decrevit Dominus super to-
tum terræ orbem , et hæc manus excelsa super omnes
gentes.
27. Quæ enim Deus sanctus decrevit , quis dissipabit ? et
manum ejus excelsam quis avertet?
28. Anno quo mortuus est rex Achaz , factum est verbum
hoc :
29. Nolite laetari , alienigena omnes , contritum est enim
jugum percutientis vos. Nam ex semine serpentis egredientur
fœtus aspidum , et fœtus eorum egredientur serpentes vo-
lantes ,
30. et pascentur inopes per eum : inopes autem homines
super pacem requiescent : interficiet autem in fame semen
tuum , et reliquias tuas interficiet.
31. Ululate , porta civitatum, clament urbes turbata ,
alienigena omnes : quoniam ab aquilone fumus venit , et
non est ut sit.
32. Et quid respondebunt reges gentium ? Quoniam Do-
minus fundavit Sion , et per ipsum salvabuntur humiles
plebis.
CAPUT XV .
VERBUM QUOD CONTRA MOABITIDEM .
1. Nocte peribit Moabitis , nocte enim peribit murus
Moabitidis.
2. Contristamini super vos ipsos , peribit enim et Debon ,
ubi est ara vestra. Illuc ascendetis plorare super Nabay
Moabitidis. Ululate : super omne caput calvitium , omnia
brachia dissecta ,
3. in plateis ejus circumcingimini saccis , et plangite su-
per domos ejus , et in plateis ejus , et in vicis ejus : omnes
ululate cum ploratu.
4. Quoniam clamavit Esebon et Eleale, usque Jassa audita
est vox eorum : propter hoc lumbus Moabitidis clamat, anima
ejus cognoscet.
5. Cor Moabitidis clamat in se usque Segor : vitula enim
triennis est , super ascensum autem Luith , ad te flentes
ascendent via Aroniim. Clamat contritio et concussio ,
6. aqua Nemerim deserta erit , et herba ejus deficiet :
herba enim viridis non erit.
7. Numquid et sic salvanda est ? Inducam enim super
vallem Arabas, et capient eam.
8. Pertigit enim clamor terminum Moabitidis ipsius Aga-
lim , et ululatus ejus usque ad puteum Elim.
9. Aqua autem Dimon implebitur sanguine : inducam
410 ΗΣΑΙΑΣ. Κεφ . ΙΖ΄.
ἐπάξω γὰρ ἐπὶ Δειμὼν Αραβας , καὶ ἀρῶ τὸ σπέρμα | enim super Dimon Arabas , et tollam semen Moab , et Ariel
Μωάβ , καὶ Ἀριὴλ καὶ τὸ κατάλοιπον Ἄδαμα. et residuum Adama.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ις'.
1. Ἀποστελῶ ὡς ἑρπετὰ ἐπὶ τὴν γῆν. Μὴ πέτρα
ἔρημός ἐστι τὸ ὄρος θυγατρὸς Σιών ;
2. Ἔση γὰρ ὡς πετεινοῦ ἀνιπταμένου νοσσὸς ἀφη-
ρημένος , ἔσῃ θυγάτηρ Μωάβ ,
3. ἔπειτα δὲ , Ἀρνῶν , πλείονα βουλεύου , ποίει τε
σκέπην πένθους αὕτη διαπαντὸς , ἐν μεσημβρινῇ σκο
τίᾳ φεύγουσιν, ἐξέστησαν . Μὴ ἀχθῇς ,
4. παροικήσουσί σοι οἱ φυγάδες Μωάβ · ἔσονται
σκέπη ὑμῖν ἀπὸ προςώπου διώκοντος , ὅτι ἤρθη ἡ συμ-
μαχία σου , καὶ ὁ ἄρχων ἀπώλετο ὁ καταπατῶν ἀπὸ |
τῆς γῆς.
5. Καὶ διορθωθήσεται μετ' ἐλέους θρόνος , καὶ καθιεῖ-
ται ἐπ᾿ αὐτοῦ μετὰ ἀληθείας ἐν σκηνῇ Δαυίδ , κρίνων |
καὶ ἐκζητῶν κρῖμα καὶ σπεύδων δικαιοσύνην.
6. Ἠκούσαμεν τὴν ὕβριν Μωάβ · ὑβριστὴς σφόδρα ,
τὴν ὑπερηφανίαν ἐξῆρα . Οὐχ οὕτως ἡ μαντεία σου , |
οὐχ οὕτως.
7. Ολολύξει Μωάβ , ἐν γὰρ τῇ Μωαβίτιδι πάντες
ὀλολύξουσι · τοῖς κατοικοῦσι δὲ Σεθ μελετήσεις , καὶ |
οὐκ ἐντραπήσῃ .
8. Τὰ πεδία Ἐσεβῶν πενθήσει · ἄμπελος Σεβαμά.
Καταπίνοντες τὰ ἔθνη , καταπατήσατε τὰς ἀμπέλους |
αὐτῆς ἕως Ἰαζήρ · οὐ μὴ συνάψητε , πλανήθητε τὴν
ἔρημον , οἱ ἀπεσταλμένοι ἐγκατελείφθησαν, διέβησαν
γὰρ πρὸς τὴν θάλασσαν .
9. Διὰ τοῦτο κλαύσομαι ὡς τὸν κλαυθμὸν Ἰαζὴρ ,
ἄμπελον Σεβαμά . Τὰ δένδρα σου κατέβαλεν Ἐσεβῶν
καὶ Ἐλεαλὴ , ὅτι ἐπὶ τῷ θερισμῷ καὶ ἐπὶ τῷ τρυγητῷ
σου καταπατήσω , καὶ πάντα πεσοῦνται.
10. Καὶ ἀρθήσεται εὐφροσύνη καὶ ἀγαλλίαμα ἐκ
τῶν ἀμπελώνων, καὶ ἐν τοῖς ἀμπελῶσι σου οὐ μὴ
εὐφρανθήσονται , καὶ οὐ μὴ πατήσουσιν οἶνον εἰς τὰ |
ὑπολήνια , πέπαυται γάρ.
1. Διὰ τοῦτο ἡ κοιλία μου ἐπὶ Μωάβ ὡς κιθάρα
ἠχήσει , καὶ τὰ ἐντός μου ὡς τεῖχος ἐνεκαίνισας .
12. Καὶ ἔσται εἰς τὸ ἐντραπῆναί σε , ὅτι ἐκοπίασε
Μωὰβ ἐπὶ τοῖς βωμοῖς , καὶ εἰςελεύσεται εἰς τὰ χειρο
ποίητα αὐτῆς , ὥστε προςεύξασθαι , καὶ οὐ μὴ δύνηται
ἐξελέσθαι αὐτόν .
13. Τοῦτο τὸ ῥῆμα ὃ ἐλάλησε Κύριος ἐπὶ Μωάβ ,
ὁπότε ἐλάλησε.
14. Καὶ νῦν λέγω · Ἐν τρισὶν ἔτεσιν ἐτῶν μισθωτοῦ
ἀτιμασθήσεται ἡ δόξα Μωάβ παντὶ τῷ πλούτῳ τῷ
πολλῷ , καὶ καταλειφθήσεται ὀλιγοστὸς , καὶ οὐκ ἔντι-
μας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΖ'.
ΤΟ ΡΗΜΑ ΤΟ ΚΑΤΑ ΔΑΜΑΣΚΟΥ.
1. Ἰδοὺ Δαμασκὸς ἀρθήσεται ἀπὸ πόλεων, καὶ
ἔσται εἰς πτῶσιν,
2. καταλελειμμένη εἰς τὸν αἰῶνα , εἰς κοίτην ποι
μνίων καὶ ἀνάπαυσιν, καὶ οὐκ ἔσται ὁ διώκων ·
3. καὶ οὐκέτι ἔσται ὀχυρὰ τοῦ καταφυγεῖν Ἐφραίμ ·
CAPUT XVI.
1. Mittam quasi reptilia super terram . Numquid petra
deserta est mons filiæ Sion?
2. Eris enim velut avis avolantis pullus ablatus , eris filia
Moab ,
3. deinde vero , Arnon , plura consulta , et fac tegmen
luctus ipsa semper, in meridianis tenebris fugiunt , obstu-
puerunt. Ne abducaris ,
4. accolent tibi profugi Moab : erunt tegmen vobis a facie
persequentis , quia sublatum est auxilium tuum , et princeps
periit qui conculcabat de terra.
5. Et dirigetur cum misericordia thronus , et sedebit su-
per illum cum veritate in tabernaculo David , et judicans et
exquirens judicium et accelerans justitiam.
6. Audivimus superbiam Moab : contumeliosus valde ,
superbiam sustuli. Non sic divinatio tua , non sic.
7. Ululabit Moab , in Moabitide enim omnes plorabunt :
habitatoribus autem Seth meditationes , et non confunderis.
8. Campi Esebon lugebunt : vinea Sebama. Qui absorbe-
tis gentes , conculcate vites ejus usque Jazer : nolite contin-
gere , oberrate desertum , qui missi estis derelicti sunt ,
transierunt enim ad mare.
9. Propter hoc plorabo quasi ploratum Jazer, vineam
Sebama. Arbores tuas dejecit Esebon et Eleale , quoniam
super messem et super vindemiam tuam conculcabo , et
omnia cadent.
10. Et tolletur laetitia et exsultatio de vineis , et in vineis
tuis non lætabuntur, et non calcabunt vinum in torculari-
bus , nam cessivit.
11. Propter hoc venter meus super Moab velut cithara
sonabit , et interiora mea quasi murum renovasti.
12. Et erit in confusionem tuam , quia laboravit Moab in
aris, et ingredietur in manufacta sua , ut deprecetur , et non
poterunt eximere eum.
13. Hoc verbum quod locutus est Dominus super Moab ,
quando locutus est.
14. Et nunc dico : In tribus annis annorum mercenarii
inhonorabitur gloria Moab omnibus divitiis multis , et relin-
quetur paucus , et non honoratus.
CAPUT XVII.
VERBUM QUOD CONTRA DAMASCUM.
1. Ecce Damascus tolletur de civitatibus , et erit in rui-
nam ,
2. derelicta in saeculum , in cubile gregum et requiem , et
non erit persequens :
3. et non erit ultra munita ad confugiendum Ephraim :
 ESAIAS. CAP. XVIII.
καὶ οὐκέτι βασιλεία ἐν Δαμασκῷ , καὶ τὸ λοιπὸν τῶν
Σύρων. Οὐ γὰρ σὺ βελτίων εἶ τῶν υἱῶν Ἰσραὴλ , τῆς ¦
δόξης αὐτῶν · τάδε λέγει Κύριος σαβαώθ.
4. Ἔσται ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνη ἔκλειψις δόξης Ἰακώβ ,
καὶ τὰ πίονα τῆς δόξης αὐτοῦ σεισθήσεται .
5. Καὶ ἔσται ὃν τρόπον ἐάν τις συναγάγῃ ἀμητὸν
ἑστηκότα καὶ σπέρμα σταχύων ἀμήσῃ , καὶ ἔσται ὃν
τρόπον ἐάν τις συναγάγῃ στάχυν ἐν φάραγγι στερεά ,
6. καὶ καταλειφθῇ ἐν αὐτῇ καλάμη , ἢ ὡς ῥῶγες
ἐλαίας δύο ἢ τρεῖς ἐπ' ἄκρου μετεώρου , ἢ τέσσαρες ἢ
πέντε ἐπὶ τῶν κλάδων αὐτῶν καταλειφθῇ · τάδε λέγει
Κύριος ὁ Θεὸς Ἰσραήλ.
7. Τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ πεποιθὼς ἔσται ὁ ἄνθρωπος ἐπὶ
τῷ ποιήσαντι αὐτὸν , οἱ δὲ ὀφθαλμοὶ αὐτοῦ εἰς τὸν
ἅγιον τοῦ Ἰσραὴλ ἐμβλέψονται ,
8. καὶ οὐ μὴ πεποιθότες ὦσιν ἐπὶ τοῖς βωμοῖς , οὐδὲ
ἐπὶ τοῖς ἔργοις τῶν χειρῶν αὐτῶν, ἃ ἐποίησαν οἱ δά-
κτυλοι αὐτῶν, καὶ οὐκ ὄψονται τὰ δένδρα οὐδὲ τὰ βδε-
λύγματα αὐτῶν.
9. Τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἔσονται αἱ πόλεις σου ἐγκατα
λελειμμέναι , ὃν τρόπον κατέλιπον οἱ Ἀμοῤῥαῖοι καὶ
οἱ Εὐαῖοι ἀπὸ προςώπου τῶν υἱῶν Ἰσραήλ · καὶ ἔσονται
ἔρημοι ,
10. διότι κατέλιπες τὸν Θεὸν τὸν σωτῆρά σου , καὶ
Κυρίου τοῦ βοηθοῦ σου οὐκ ἐμνήσθης · διὰ τοῦτο φυτεύ- |
τεις φύτευμα ἄπιστον, καὶ σπέρμα ἄπιστον.
1. Τῇ ἡμέρᾳ ᾗ ἂν φυτεύσης , πλανηθήσῃ . Τὸ δὲ
πρωὶ ἐὰν σπείρης , ἀνθήσει εἰς ἀμητὸν ᾗ ἂν ἡμέρᾳ κλη-
ρώσῃ , καὶ ὡς πατὴρ ἀνθρώπου κληρώση τοῖς υἱοῖς σου.
12. Οὐαὶ πλῆθος ἐθνῶν πολλῶν, ὡς θάλασσα κυμαί-
νουσα , οὕτω ταραχθήσεσθε · καὶ νῶτος ἐθνῶν πολλῶν
ὡς ὕδωρ ἠχήσει ·
13. ὡς ὕδωρ πολὺ ἔθνη πολλὰ , ὡς ὕδατος πολλοῦ
βία φερομένου . Καὶ ἀποσκορακιεῖ αὐτὸν, καὶ πόῤῥω αὐ-
τὸν διώξεται , ὡς χνοῦν ἀχύρου λικμώντων ἀπέναντι |
ἀνέμου , καὶ ὡς κονιορτον τροχοῦ καταιγὶς φέρουσα .
14. Πρὸς ἑσπέραν καὶ ἔσται πένθος , πρινὴ πρωΐ , καὶ
οὐκ ἔσται . Αὕτη ἡ μερὶς τῶν προνομευσάντων ὑμᾶς ,
καὶ κληρονομία τοῖς ὑμᾶς κληρονομήσασιν .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΗ'.
1. Οὐαὶ γῆς πλοίων πτέρυγες , ἐπέκεινα ποταμῶν
Αιθιοπίας ·
2. ὁ ἀποστέλλων ἐν θαλάσσῃ ὅμηρα , καὶ ἐπιστολὰς
βιβλίνας ἐπάνω τοῦ ὕδατος. Πορεύσονται γὰρ ἄγγελοι |
κοῦφοι πρὸς ἔθνος μετέωρον, καὶ ξένον λαὸν καὶ χαλε-
πόν. Τίς αὐτοῦ ἐπέκεινα ; Ἔθνος ἀνέλπιστον καὶ κατα-
πεπατημένον. Νῦν οἱ ποταμοὶ τῆς γῆς
3. πάντες ὡς χώρα κατοικουμένη , κατοικηθήσεται ἡ
χώρα αὐτῶν. Ὡςεὶ σημεῖον ἀπὸ ὄρους ἀρθῇ , ὡς σάλ
πιγγος φωνὴ ἀκουστὸν ἔσται.
4. Διότι οὕτως εἶπε Κύριός μοι · Ασφάλεια ἔσται ἐν
τῇ ἐμῇ πόλει , ὡς φῶς καύματος μεσημβρίας , καὶ ὡς |
νεφέλη δρόσου ἡμέρας ἀμητοῦ ἔσται
5. πρὸ τοῦ θερισμοῦ , ὅταν συντελεσθῇ ἄνθος , καὶ
ὄμφαξ ἐξανθήση , ἄνθος ὀμφανίζουσα . Καὶ ἀφελεῖ τὰ
βοτρύδια τὰ μικρὰ τοῖς δρεπάνοις , καὶ τὰς κληματίδας |
ἀφελεῖ , καὶ ἀποκόψει ,
6. καὶ καταλείψει ἅμα τοῖς πετεινοῖς τοῦ οὐρανοῦ ,
411
et non ultra regnum in Damasco , et reliquum Syrorum. Non
enim tu melior es filiis Israel , gloria eorum : haec dicit
Dominus sabaoth.
4. Erit in die illa defectio gloriæ Jacob , et pinguia gloria
ejus concutientur.
5. Et erit quomodo si quis congreget messem stantem et
semen spicarum metat , et erit quomodo si quis congreget
spicam in valle dura ,
6. et relicta in ea fuerit stipula , vel sicut grana oliva duo
vel tria in summitate excelsa , vel quatuor aut quinque su-
per ramos earum sint relicta : hæc dicit Dominus Israel.
7. Die illa fidens erit homo in eo qui fecit eum , oculi
autem ejus in sanctum Israel intuebuntur ,
8. et non erunt fidentes in aris , neque in operibus ma-
nuum suarum , quæ fecerunt digiti ipsorum, et non aspicient
arbores neque abominationes eorum.
9. Die illa erunt civitates tuæ derelicta , sicut derelique-
runt Amorrhæi et Evæi a facie filiorum Israel : et erunt de-
sertæ ,
10. quia dereliquisti Deum salvatorem tuum , et Domini
adjutoris tui non es recordata : ideo plantabis plantationem
infidelem, et semen infidele.
11. Quacumque die plantaveris, errabis. Mane autem si se-
minaveris , florebit in messem quacumque die haereditaveris ,
et tamquam pater hominis hæreditatem distribues filiis tuis.
12. Va multitudo gentium plurimarum! tamquam mare
fluctuans , sic turbabimini : et dorsum gentium multarum
tamquam aqua sonabit :
13. tamquam aqua multa gentes multae , quasi aqua multa
per vim impulsa . Et exterminabit eum , et longe eum perse-
quetur, tamquam pulverem paleæ ventilantium coram vento,
et quasi pulverem rotæ tempestas impellens.
14. Ad vesperam et erit luctus , priusquam mane , et non
erit. Hæc est pars eorum qui deprædati sunt vos , et haeredi-
las iis qui hæreditarunt vos.
CAPUT XVIII.
1. Væ terrae navium alis , trans flumina Ethiopiae :
2. qui mittit in mari obsides , et epistolas biblinas super
aquam. Ibunt enim nuntii leves ad gentem excelsam , et
peregrinum populum et pessimum. Quis ultra illum? Gens
absque spe et conculcata. Nunc fluvii terræ
3. omnes tamquam regio habitata, habitabitur regio eo-
rum. Quasi signum de monte levabitur, quasi tubae vox au-
dibile erit.
4. Quia sic dixit Dominus mihi : Securitas erit in civitate
mea , sicut lux aestus in meridie , et sicut nubes roris in die
messis erit
5. ante messem , quando consummatus fuerit flos , et uva
immatura efloruerit , immature florem germinans . Et au-
feret racemulos parvos falcibus , et sarmenta auferet , et
abscidet ,
6. et relinquet simul volatilibus coeli , et bestiis terra . Εt
412 ΗΣΑΪΑΣ. Κεφ . ΙΘ' .

καὶ τοῖς θηρίοις τῆς γῆς. Καὶ συναχθήσεται ἐπ' αὐτοὺς | congregabuntur super eos volatilia coeli , et omnes bestim
τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ , καὶ πάντα τὰ θηρία τῆς γῆς | terra super eum venient.
ἐπ' αὐτὸν ἥξει .
7. Ἐν τῷ καιρῷ ἐκείνῳ ἀνενεχθήσεται δῶρα Κυρίῳ 7. In tempore illo afferentur munera Domino sabaoth de
σαβαὼθ ἐκ λαοῦ τεθλιμμένου καὶ τετιλμένου , καὶ ἀπὸ populo tribulato et avulso , et a populo magno , ex hoc nunc
λαοῦ μεγάλου , ἀπὸ τοῦ νῦν καὶ εἰς τὸν αἰῶνα χρόνον. et usque in aeternum tempus. Gens sperans et conculcata ,
Ἔθνος ἐλπίζον καὶ καταπεπατημένον , ὅ ἐστιν ἐν μέρει quæ est in parte fluvii regionis ejus , in locum ubi nomen
ποταμοῦ τῆς χώρας αὐτοῦ , εἰς τὸν τόπον οὗ τὸ ὄνομα | Domini sabaoth , montem Sion.
Κυρίου σαβαώθ , ὄρος Σιών.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΘ΄ . CAPUT XIX .

ΟΡΑΣΙΣ ΑΙΓΥΠΤΟΥ. VISIO ÆGYPTI.

1. Ἰδοὺ Κύριος κάθηται ἐπὶ νεφέλης κούφης , καὶ 1. Ecce Dominus sedet super nubem levem, et veniet in
ἥξει εἰς Αἴγυπτον, καὶ σεισθήσεται τὰ χειροποίητα Αἰ- Ægyptum , et concutientur manufacta Ægypti a facie ejus ,
γύπτου ἀπὸ προςώπου αὐτοῦ , καὶ ἡ καρδία αὐτῶν ἡτ- et cor eorum deficiet in ipsis.
τηθήσεται ἐν αὐτοῖς.
2. Καὶ ἐπεγερθήσονται Αἰγύπτιοι ἐπ᾽ Αἰγυπτίους, 2. Et incitabuntur Ægyptii super Ægyptios , et oppugna-
καὶ πολεμήσει ἄνθρωπος τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ , καὶ ἄνθρω- | bit homo fratrem suum , et homo proximum suum , civitas
πος τὸν πλησίον αὐτοῦ , πόλις ἐπὶ πόλιν, καὶ νόμος ἐπὶ | super civitatem , et lex super legem.
νόμον .
3. Καὶ ταραχθήσεται τὸ πνεῦμα τῶν Αἰγυπτίων ἐν 3. Et turbabitur spiritus Egyptiorum in ipsis , et conci-
αὐτοῖς , καὶ τὴν βουλὴν αὐτῶν διασκεδάσω , καὶ ἐπε- | lium eorum dissipabo , et interrogabunt deos suos , et sima-
ρωτήσουσι τοὺς θεοὺς αὐτῶν, καὶ τὰ ἀγάλματα αὐτῶν, lacra sua , et eos qui de terra vocem edunt , et ventriloquos.
καὶ τοὺς ἐκ τῆς γῆς φωνοῦντας , καὶ τοὺς ἐγγαστριμύ
θους.
4. Καὶ παραδώσω τὴν Αἴγυπτον εἰς χεῖρας ἀνθρώ 4. Et tradam Ægyptum in manus hominum dominorum
πων κυρίων σκληρῶν, καὶ βασιλεῖς σκληροί κυριεύσου - durorum, et reges duri dominabuntur eorum : haec dicit Dom
σιν αὐτῶν · τάδε λέγει Κύριος σαβαώθ. minus sabaoth.
5. Καὶ πίονται οἱ Αἰγύπτιοι ὕδωρ τὸ παρὰ θάλασ 5. Et bibent Ægyptii aquam quæ juxta mare , fluvius au-
σαν , ὁ δὲ ποταμὸς ἐκλείψει καὶ ξηρανθήσεται · tem deficiet et arescet :
6. καὶ ἐκλείψουσιν οἱ ποταμοὶ , καὶ αἱ διώρυχες τοῦ 6. et deficient fluvii , et rivi fluvii et arescet omnis con-
ποταμοῦ · καὶ ξηρανθήσεται πᾶσα συναγωγή ὕδατος , gregatio aquæ , etiam in omni palude calami et papyri ,
καὶ ἐν παντὶ ἕλει καλάμου καὶ παπύρου ,
7. καὶ τὸ ἄχι τὸ χλωρὸν πᾶν τὸ κύκλῳ τοῦ ποταμοῦ , 7. et achi viride omne quod in circuitu fluminis , et omne
καὶ πᾶν τὸ σπειρόμενον διὰ τοῦ ποταμοῦ ξηρανθήσεται | quod seminatur circa fluvium arescet a vento corruptum.
ἀνεμόφθορον.
8. Καὶ στενάξουσιν οἱ ἁλιεῖς , καὶ στενάξουσι πάντες 8. Et gement piscatores , et gement omnes qui jaciunt
οἱ βάλλοντες ἄγκιστρον εἰς τὸν ποταμὸν , καὶ οἱ βάλω hamum in fluvium , et qui jaciunt sagenas et qui retia luge-
λοντες σαγήνας καὶ οἱ ἀμφιβολεῖς πενθήσουσι . bunt.
9. Καὶ αἰσχύνη λήψεται τοὺς ἐργαζομένους τὸ λίνον 9. Et confusio capiet operantes linum fissile , et operantes
τὸ σχιστὸν, καὶ τοὺς ἐργαζομένους τὴν βύσσον byssum :
10. Καὶ ἔσονται οἱ ἐργαζόμενοι αὐτὰ ἐν ὀδύνῃ , καὶ 10. et erunt operantes ea in dolore , et omnes qui faciunt
πάντες οἱ ποιοῦντες τὸν ζύθον λυπηθήσονται , καὶ τὰς | zythum moerebunt , et animis laborabunt.
ψυχὰς πονέσουσι .
11. Καὶ μωροὶ ἔσονται οἱ ἄρχοντες Τάνεως , οἱ σοφοὶ 11. Et stulti erunt principes Taneos , sapientes consiliarii
σύμβουλοι τοῦ βασιλέως · ἡ βουλὴ αὐτῶν μωρανθήσε- regis : consilium eorum infatuabitur. Quomodo dicetis regi :
ται. Πῶς ἐρεῖτε τῷ βασιλεῖ · Υἱοὶ συνετῶν ἡμεῖς , υἱοὶ | Fili sapientum nos , fili regum qui a principio.
βασιλέων τῶν ἐξ ἀρχῆς.
12. Ποῦ εἰσι νῦν οἱ σοφοί σου , καὶ ἀναγγειλάτωσάν 12. Ubi sunt nunc sapientes tui , et annuntient tibi , et
σοι καὶ εἰπάτωταν · Τί βεβούλευται Κύριος σαβαὼθ ἐπ' dicant : Quid deliberavit Dominus sabaoth super Ægyptum?
Αἴγυπτον;
13. Ἐξέλιπον οἱ ἄρχοντες Τάνεως , καὶ ὑψώθησαν 13. Defecerunt principes Taneos , et exaltati sunt princi-
οἱ ἄρχοντες Μέμφεως , καὶ πλανήσουσιν Αἴγυπτον κατὰ pes Mempheos , et decipient Ægyptum per tribus.
φυλάς.
14. Κύριος γὰρ ἐκέρασεν αὐτοῖς πνεῦμα πλανήσεως , 14. Dominus enim miscuit eis spiritum seductionis , et .
καὶ ἐπλάνησαν Αἴγυπτον ἐν πᾶσι τοῖς ἔργοις αὐτῶν, seduxerunt Ægyptum in omnibus operibus suis, sicut errat
ὡς πλανᾶται ὁ μεθύων, καὶ ὁ ἐμῶν ἅμα. ebrius , et vomens simul.
 ESAIAS. CAP . XX . 413
15. Καὶ οὐκ ἔσται τοῖς Αἰγυπτίοις ἔργον δ ποιήσει 15. Et non erit Ægyptiis opus quod faciat caput et cau-
κεφαλὴν καὶ οὐράν, καὶ ἀρχὴν καὶ τέλος. dam, et principium et finem.
16. Τῇ δὲ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἔσονται οἱ Αἰγύπτιοι ὡς γυ- 16. Die autem illa erunt Ægyptii quasi mulieres in ti-
ναῖκες ἐν φόβῳ καὶ ἐν τρόμῳ ἀπὸ προςώπου τῆς χειρὸς | more et tremore a facie manus Domini sabaoth , quam ipse
Κυρίου σαβαώθ , ἣν αὐτὸς ἐπιβαλεῖ αὐτοῖς. immittet eis.
17. Καὶ ἔσται ἡ χώρα τῶν Ἰουδαίων τοῖς Αἰγυπτίοις 17. Et erit regio Judaeorum Ægyptiis in terrorem. Qui-
εἰς φόβητρον . Πᾶς ὃς ἐὰν ὀνομάσῃ αὐτὴν αὐτοῖς , φο- cumque nominaverit eam ipsis , timebunt propter consilium
βηθήσονται διὰ τὴν βουλὴν ἣν βεβούλευται Κύριος σα- quod deliberavit Dominus sabaoth super ipsam.
βαωθ ἐπ' αὐτήν.
18. Τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἔσονται πέντε πόλεις ἐν τῇ Αἰ 18. Die illa erunt quinque civitates in Egypto loquentes
γύπτῳ λαλοῦσαι τῇ γλώσσῃ τῇ χαναανίτιδι , καὶ ὀμ- lingua chanaanitide , et jurantes nomine Domini sabaoth .
νύντες τῷ ὀνόματι Κυρίου σαβαώθ . Πόλις Ἀσεδέκ κλη- Civitas Asedec vocabitur una civitas.
θήσεται ἡ μία πόλις.
19. Τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἔσται θυσιαστήριον τῷ Κυρίῳ 19. Die illa erit altare Domino in regione Ægyptiorum ,
ἐν χώρᾳ Αἰγυπτίων, καὶ στήλη πρὸς τὸ ὅριον αὐτῆς τῷ et titulus ad terminum ejus Domino.
Κυρίῳ .
20. Καὶ ἔσται εἰς σημεῖον εἰς τὸν αἰῶνα Κυρίῳ ἐν 20. Et erit in signum in sæculum Domino in regione
χώρα Αἰγύπτου . Ὅτι κεκράξονται πρὸς Κύριον διὰ Ægypti. Quia clamabunt ad Dominum propter tribulantes
τοὺς θλίβοντας αὐτοὺς , καὶ ἀποστελεῖ αὐτοῖς ἄνθρωπον eos , et mittet eis hominem qui salvabit eos , judicans sal-
ὃς σώσει αὐτοὺς , κρίνων σώσει αὐτούς . vabit eos .
21. Καὶ γνωστὸς ἔσται Κύριος τοῖς Αἰγυπτίοις. Καὶ 21. Et notus erit Dominus Ægyptiis. Et cognoscent
γνώσονται οἱ Αἰγύπτιοι τὸν Κύριον ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ , Egyptii Dominum in die illa , et facient sacrificia , et vove-
καὶ ποιήσουσι θυσίας , καὶ εὔξονται εὐχὰς τῷ Κυρίῳ , bunt vota Domino , et reddent.
καὶ ἀποδώσουσι .
22. Καὶ πατάξει Κύριος τοὺς Αἰγυπτίους πληγῇ , καὶ 22. Et percutiet Dominus Ægyptios plaga , et sanabit eos
ἰάσεται αὐτοὺς ἰάσει , καὶ ἐπιστραφήσονται πρὸς Κύριον, sanatione , et convertentur ad Dominum , et exaudiet eos , et
καὶ εἰςακούσεται αὐτῶν , καὶ ἰάσεται αὐτοὺς ἰάσει . sanabit eos sanatione.
23. Τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἔσται ἡ ὁδὸς ἀπὸ Αἰγύπτου 23. Die illa erit via ab Ægypto ad Assyrios , et ingre-
πρὸς Ἀσσυρίους , καὶ εἰςελεύσονται Ασσύριοι εἰς Αἴγυ- | dientur Assyrii in Ægyptum : et ibunt Ægyptii ad Assyrios ,
πτον · καὶ Αἰγύπτιοι πορεύσονται πρὸς Ἀσσυρίους , καὶ et servient Ægyptii Assyriis.
δουλεύσουσιν Αἰγύπτιοι τοῖς Ἀσσυρίοις .
24. Τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἔσται Ἰσραὴλ τρίτος ἐν τοῖς 24. Die illa erit Israel tertius in Ægyptiis , et in Assyriis
Αἰγυπτίοις , καὶ ἐν τοῖς Ἀσσυρίοις εὐλογημένος ἐν τῇ γῇ benedictus in terra
25. ἣν εὐλόγησε Κύριος σαβαώθ , λέγων · Εὐλογημέ 25. quam benedixit Dominus sabaoth , dicens : Benedi-
νος ὁ λαός μου ὁ ἐν Αἰγύπτῳ , καὶ ὁ ἐν Ἀσσυρίοις , καὶ ctus populus meus qui in Ægypto , et qui in Assyriis , et
ἡ κληρονομία μου Ἰσραήλ. hæreditas mea Israel.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Κ'. CAPUT XX .

1. Τοῦ ἔτους ὅτε εἰςῆλθε Τανάθαν εἰς Ἄζωτον, ἡνίκα
ἀπεστάλη ὑπὸ Ἀρνᾶ βασιλέως Ασσυρίων, καὶ ἐπολέμησε
τὴν Ἄζωτον, καὶ ἔλαβεν αὐτὴν,
2. τότε ἐλάλησε Κύριος πρὸς Ἡσαΐαν υἱὸν Ἀμὼς,
λέγων · Πορεύου , καὶ ἄφελε τὸν σάκκον ἀπὸ τῆς ὀσφύος
σου , καὶ τὰ σανδάλιά σου ὑπόλυσαι ἀπὸ τῶν ποδῶν σου ,
καὶ ποίησον οὕτως , πορευόμενος γυμνὸς καὶ ἀνυπόδετος.
3. Καὶ εἶπε Κύριος · Ὃν τρόπον πεπόρευται ὁ παῖς
μου Ἡσαΐας γυμνὸς καὶ ἀνυπόδετος τρία ἔτη , τρία ἔτη
ἔσται εἰς σημεῖα καὶ τέρατα τοῖς Αἰγυπτίοις καὶ Αἰθίοψιν ·
4. ὅτι οὕτως ἄξει βασιλεὺς Ἀσσυρίων τὴν αἰχμαλω
σίαν Αἰγύπτου καὶ Αἰθιόπων, νεανίσκους καὶ πρεσβύ-
τας , γυμνοὺς καὶ ἀνυποδέτους , ἀνακεκαλυμμένους τὴν
αἰσχύνην Αἰγύπτου.
5. Καὶ αἰσχυνθήσονται ἡττηθέντες ἐπὶ τοῖς Αἰθίοψιν,
ἐφ᾽ οἷς ἦσαν πεποιθότες οἱ Αἰγύπτιοι , ἦσαν γὰρ αὐτοῖς
δόξα .
6. Καὶ ἐροῦσιν οἱ κατοικοῦντες ἐν τῇ νήσῳ ταύτῃ ἐν
τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνη · Ἰδοὺ ἡμεῖς ἦμεν πεποιθότες τοῦ φυ-
γεῖν εἰς αὐτοὺς εἰς βοήθειαν, οἳ οὐκ ἠδύναντο σωθῆναι
ἀπὸ βασιλέως Ασσυρίων, καὶ πῶς ἡμεῖς σωθησόμεθα ;
1. Anno quo ingressus est Tanathan in Azotum , cum
missus esset ab Arna rege Assyriorum , et oppugnavit Azo-
tum, et cepit eam,
2. tunc locutus est Dominus ad Esaiam filium Amos , di-
cens : Vade , et aufer saccum a lumbo tuo , et calceamenta
tua solve de pedibus tuis , et fac ita , vadens nudus et dis-
calceatus.
3. Et dixit Dominus : Quo modo ivit puer meus Esaias
nudus et discalceatus tres annos , tres anni erunt in signa et
prodigia Ægyptiis et Ethiopibus :
4. quoniam sic ducet rex Assyriorum captivitatem Ægypti
et Æthiopum , juvenes et senes , nudos et discalceatos , dis-
coopertos confusionem Ægypti.
5. Et confundentur justi super Æthiopibus , in quibus
erant fidentes Ægyptii , erant enim eis gloria .
6. Et dicent habitatores insulae hujus in die illa : Ecce
nos fuimus fidentes ad fugiendum ad eos in auxilium , qui
non potuerunt salvari a rege Assyriorum , et quomodo nos
salvabimur?
414 Η ΣΑΙΑΣ . Κεφ . ΚΒ'.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΑ'. CAPUT XXI.

ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΗΣ ΕΡΗΜΟΥ. VISIO DESERTI.

1. Ὡς καταιγὶς δι' ἐρήμου διέλθοι ἐξ ἐρήμου ἐρχομένη 1. Sicut tempestas per desertum transeat e deserto ve-
ἐκ γῆς , φοβερὸν niens de terra , terribilis
2. τὸ ὅραμα καὶ σκληρὸν ἀνηγγέλη μοι . Ὁ ἀθετῶν 2. visio et dura annuntiata est mihi. Prævaricans præva-
ἀθετεῖ , ὁ ἀνομῶν ἀνομεῖ. Ἐπ᾿ ἐμοὶ οἱ Ἐλαμῖται , καὶ | ricatur, iniquus inique agit. Super me Elamitæ , et legati
οἱ πρέσβεις τῶν Περσῶν ἐπ' ἐμὲ ἔρχονται . Νῦν στενάξω | Persarum super me veniunt. Nunc gemam et consolabor
καὶ παρακαλέσω ἐμαυτόν. meipsum.
3. Διὰ τοῦτο ἐνεπλήσθη ἡ ὀσφύς μου ἐκλύσεως , καὶ 3. Propter hoc impletus est lumbus meus dissolutione ,
ὠδῖνες ἔλαβόν με ὡς τὴν τίκτουσαν · ἠδίκησα τοῦ μὴ et dolores apprehenderunt me sicut parturientem : injuste
ἀκοῦσαι , ἐσπούδασα τοῦ μὴ βλέπειν . egi non audiendo , studiose egi ne viderem .
4. Ἡ καρδία μου πλανᾶται , καὶ ἡ ἀνομία με βαπτί- 4. Cor meum errat , et iniquitas me demergit , anima mea
ζει , ἡ ψυχή μου ἐφέστηκεν εἰς φόβον. incubuit in timorem.
5. Ετοίμασον τὴν τράπεζαν, φάγετε , πίετε . Ανα- 5. Para mensam , comedite , bibite. Surgentes , principes ,
στάντες , οἱ ἄρχοντες , ἑτοιμάσατε θυρεούς , parate clypeos ,
6. ὅτι οὕτως εἶπε πρὸς μὲ Κύριος · Βαδίσας σεαυτῷ 6. quia sic dixit ad me Dominus : Vadens tibi statue spe-
στῆσον σκοπὸν, καὶ δ ἂν ἴδῃς , ἀνάγγειλον. culatorem , et quodcumque videris , annuntia.
7. Καὶ εἶδον ἀναβάτας ἱππεῖς δύο , καὶ ἀναβάτην 7. Et vidi ascensores equites duos , et ascensorem asini ,
ὄνου , καὶ ἀναβάτην καμήλου . Ακρόασαι ἀκρόασιν πολ- et ascensorem cameli. Ausculta auscultatione multa ,
λὴν,
8. καὶ κάλεσον Οὐρίαν εἰς τὴν σκοπιάν . Κύριος εἶπεν · 8. et voca Uriam in speculam . Dominus dixit : Steti
Ἔστην διαπαντὸς ἡμέρας , καὶ ἐπὶ τῆς παρεμβολῆς ἐγὼ | semper die , et super castra ego steti tota nocte ,
ἔστην ὅλην τὴν νύκτα ,
9. καὶ ἰδοὺ αὐτὸς ἔρχεται ἀναβάτης ξυνωρίδος . Καὶ 9. et ecce ipse venit ascensor biga . Et respondens dixit :
ἀποκριθεὶς εἶπε · Πέπτωκε, πέπτωκε Βαβυλῶν , καὶ πάντα Cecidit , cecidit Babylon , et omnia simulacra ejus , et manu
τὰ ἀγάλματα αὐτῆς , καὶ τὰ χειροποίητα αὐτῆς συνετρί- facta ejus contrita sunt in terram.
βησαν εἰς τὴν γῆν.
10. Ακούσατε , οἱ καταλελειμμένοι , καὶ οἱ ὀδυνώ- 10. Audite , qui derelicti estis , et qui doletis , audite ,
μενοι , ἀκούσατε , ἃ ἤκουσα παρὰ Κυρίου σαβαὼθ , ὁ quæ audivi a Domino sabaoth , Deus Israel annuntiavit no-
Θεὸς τοῦ Ἰσραὴλ ἀνήγγειλεν ἡμῖν. bis.

ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΗΣ ΙΔΟΥΜΑΙΑΣ. VISIO IDUMÆÆ.

11. Πρὸς ἐμὲ κάλει παρὰ τοῦ Σηεὶρ , φυλάσσετε 11. Ad me voca de Seir, custodite propugnacula.
ἐπάλξεις.
12. Φυλάσσω τοπρωὶ καὶ τὴν νύκτα. Ἐὰν ζητῆς 12. Custodio mane et noctu. Si quæsieris quære, et apud
ζήτει , καὶ παρ' ἐμοὶ οἴκει , me habita ,
13. ἐν τῷ δρυμῷ ἑσπέρας κοιμηθῇς , ἢ ἐν τῇ ὁδῷ 13. in saltu vespere dormies , aut in via Dadan.
Δαιδάν.
14. Εἰς συνάντησιν διψῶντι ὕδωρ φέρετε , οἱ ἐνοι- 14. In occursum sitienti aquam ferte, qui habitatis in re-
κοῦντες ἐν χώρᾳ Θαιμάν, ἄρτοις συναντᾶτε τοῖς φεύ- | gione Thaeman , panes obviam ferte fugientibus
γουσι
15. διὰ τὸ πλῆθος τῶν πεφονευμένων, καὶ διὰ τὸ 15. propter multitudinem occisorum , et propter turbam
πλῆθος τῶν πλανωμένων, καὶ διὰ τὸ πλῆθος τῆς μα- errantium , et propter multitudinem gladii , et propter mul-
χαίρας , καὶ διὰ τὸ πλῆθος τῶν τοξευμάτων τῶν διατε- titudinem arcuum intentorum , et propter multitudinem eo-
ταμένων, καὶ διὰ τὸ πλῆθος τῶν πεπτωκότων ἐν τῷ rum qui ceciderunt in bello.
πολέμῳ.
16. Διότι οὕτως εἶπέ μοι Κύριος · Ἔτι ἐνιαυτὸς ὡς 16. Quia sic dixit mihi Dominus : Adhuc annus quasi
ἐνιαυτὸς μισθωτοῦ , ἐκλείψει ἡ δόξα τῶν υἱῶν Κηδάρ, | annus mercenarii , deficiet gloria filiorum Cedar,
17. καὶ τὸ κατάλοιπον τῶν τοξευμάτων τῶν ἰσχυρῶν 17. et residuum arcuum fortium filiorum Cedar erit pau-
υἱῶν Κηδὰρ ἔσται ὀλίγον, ὅτι Κύριος ὁ Θεὸς Ἰσραὴλ | cum, quia Dominus Deus Israel locutus est.
ἐλάλησεν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΒ΄. CAPUT XXII.

ΤΟ ΡΗΜΑ ΤΗΣ ΦΑΡΑΓΓΟΣ ΣΙΩΝ. VERBUM VALLIS SION.

ι. Τί ἐγένετό σοι , ὅτι νῦν ἀνέβητε πάντες εἰς δώ- 1. Quid factum est tibi , quia nunc ascendistis omnes in
ματα μάταια ; tecta vana?
 ESAIAS. CAP. XXII.
2. Ἐνεπλήσθη ἡ πόλις βοώντων, οἱ τραυματίαι σου
οὐ τραυματίαι ἐν μαχαίραις , οὐδὲ οἱ νεκροί σου νεκροί
πολέμων
3. πάντες οἱ ἄρχοντές σου πεφεύγασι , καὶ οἱ ἁλόν-
τες σκληρῶς δεδεμένοι εἰσὶ , καὶ οἱ ἰσχύοντες ἐν σοὶ
πόῤῥω πεφεύγασι.
4. Διὰ τοῦτο εἶπα · Ἄφετέ με , πικρῶς κλαύσομαι ·
μὴ κατισχύσητε παρακαλεῖν με ἐπὶ τὸ σύντριμμα τῆς
θυγατρὸς τοῦ γένους μου ,
5. ὅτι ἡμέρα ταραχῆς καὶ ἀπωλείας καὶ καταπατή-
ματος , καὶ πλάνησις παρὰ Κυρίου σαβαώθ . Ἐν φά-
ραγγι Σιὼν πλανῶνται , ἀπὸ μικροῦ ἕως μεγάλου πλα
νῶνται ἐπὶ τὰ ὄρη .
6. Οἱ δὲ Ἐλαμῖται ἔλαβον φαρέτρας , καὶ ἀναβάται
ἄνθρωποι ἐφ᾽ ἵππους , καὶ συναγωγὴ παρατάξεως .
7. Καὶ ἔσονται αἱ ἐκλεκταὶ φάραγγές σου , πλησθή
σονται ἁρμάτων, οἱ δὲ ἱππεῖς ἐμφράξουσι τὰς πύλας
σου ,
8. καὶ ἀνακαλύψουσι τὰς πύλας Ἰούδα · καὶ ἐμβλέ-
ψονται τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ εἰς τοὺς ἐκλεκτοὺς οἴκους τῆς
πόλεως , καὶ ἀνακαλύψουσι τὰ κρυπτὰ τῶν οἴκων τῆς
ἄκρας Δαυίδ.
9. Καὶ εἴδοσαν ὅτι πλείους εἰσὶ , καὶ ὅτι ἀπέστρεψε
τὸ ὕδωρ τῆς ἀρχαίας κολυμβήθρας εἰς τὴν πόλιν,
10. καὶ ὅτι καθείλοσαν τοὺς οἴκους Ἱερουσαλὴμ εἰς
ὀχυρώματα τείχους τῇ πόλει .
11. Καὶ ἐποιήσατε ἑαυτοῖς ὕδωρ ἀναμέσον τῶν δύο
τειχῶν, ἐσώτερον τῆς κολυμβήθρας τῆς ἀρχαίας , καὶ
οὐκ ἐνεβλέψατε εἰς τὸν ἀπ᾿ ἀρχῆς ποιήσαντα αὐτὴν ,
καὶ τὸν κτίσαντα αὐτὴν οὐκ εἴδετε.
12. Καὶ ἐκάλεσε Κύριος , Κύριος σαβαώθ, ἐν τῇ
ἡμέρᾳ ἐκείνῃ κλαυθμὸν καὶ κοπετὸν, καὶ ξύρησιν καὶ
ζῶσιν σάκκων,
13. αὐτοὶ δὲ ἐποιήσαντο εὐφροσύνην καὶ ἀγαλλίαμα,
σφάζοντες μόσχους καὶ θύοντες πρόβατα , ὥςτε φαγεῖν
κρέατα καὶ πιεῖν οἶνον, λέγοντες· Φάγωμεν καὶ πίωμεν,
αὔριον γὰρ ἀποθνήσκομεν .
14. Καὶ ἀνακεκαλυμμένα ταῦτα ἐστὶν ἐν τοῖς ὠσὶ
Κυρίου σαβαώθ , ὅτι οὐκ ἀφεθήσεται ὑμῖν αὕτη ἡ ἁμαρ-
τία , ἕως ἂν ἀποθάνητε.
15. Τάδε λέγει Κύριος σαβαώθ · Πορεύου εἰς τὸ
παστοφόριον, πρὸς Σομνᾶν τὸν ταμίαν, καὶ εἶπον αὐτ
τῷ
16. Τί σὺ ὧδε , καὶ τί σοί ἐστιν ὧδε , ὅτι ἐλατόμη-
σας σεαυτῷ ὧδε μνημεῖον , καὶ ἐποίησας σεαυτῷ ἐν
ὑψηλῷ μνημεῖον, καὶ ἔγραψας σεαυτῷ ἐν πέτρα σκη-
νήν ;
17. Ἰδοὺ δὴ Κύριος σαβαὼθ ἐκβάλλει καὶ ἐκτρίψει
ἄνδρα , καὶ ἀφελεῖ τὴν στολήν σου
18. καὶ τὸν στέφανόν σου τὸν ἔνδοξον, καὶ ῥίψει σε
εἰς χώραν μεγάλην καὶ ἀμέτρητον, καὶ ἐκεῖ ἀποθανῇ ·
καὶ θήσει τὸ ἅρμα σου τὸ καλὸν εἰς ἀτιμίαν, καὶ τὸν
οἶκον τοῦ ἄρχοντός σου εἰς καταπάτημα ,
19. καὶ ἀφαιρεθήσῃ ἐκ τῆς οἰκονομίας σου καὶ ἐκ
τῆς στάσεώς σου .
20. Καὶ ἔσται ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ , καὶ καλέσω τὸν
παῖδά μου Ελιακεὶμ τὸν τοῦ Χελκίου,
21. καὶ ἐνδύσω αὐτὸν τὴν στολήν σου , καὶ τὸν στέ-
φανόν σου δώσω αὐτῷ κατὰ κράτος , καὶ τὴν οἰκονο
415
2. Impleta est civitas clamantium , vulnerati tui non vul-
| nerati in gladiis , neque mortui tui mortui praeliorum :
3. omnes principes tui fugerunt , et capti dure ligati sunt,
et fortes in te longe fugerunt.
4. Propter hoc dixi : Dimittite me , amare plorabo : no-
lite contendere ut consolemini me super contritione filiae ge-
neris mei ,
5. quoniam dies tumultus est et perditionis et conculca-
tionis , et error a Domino saboth. In valle Sion errant , a
parvo usque ad magnum errant super montes.
6. Elamitæ autem sumpserunt pharetras , et ascensores
homines super equos , et congregatio aciei.
7. Et erunt electæ valles tua , implebuntur curribus , et
| equites stipabunt portas tuas ,
8. et revelabunt portas Juda : et inspicient die illa in
electas domos civitatis , et revelabunt occulta domorum
arcis David.
9. Et viderunt quia plures sunt , et quia avertit aquam
veteris piscina in civitatem ,
10. et quia destruxerunt domos Jerusalem in munitiones
muri civitati.
11. Et fecistis vobis aquam inter duos muros , intra pi-
scinam antiquam , et non aspexistis in eum qui a principio
| fecit eam , et creatorem illius non vidistis.
12. Et vocavit Dominus , Dominus sabaoth , in die illa
ploratum et planctum , et rasuram et cincturam sacco-
rum ,
13. ipsi autem fecerunt laetitiam et exsultationem , jugn-
lantes vitulos et immolantes oves , et ad comedendas car-
nes et bibendum vinum , dicentes : Edamus et bibamus ,
cras enim morimur.
14. Et revelata haec sunt in auribus Domini sabaoth , quia
| non auferetur vobis hoc peccatum , donec mortui sitis.
15. Hæc dicit Dominus sabaoth : Vade in pastophorium,
ad Somnam quaestorem , et dic ei :
16. Quid tu hic , et quid tibi est hic ? quia excidisti tibi
hic monumentum , et fecisti tibi ipsi in excelso monumen-
tum , et scripsisti tibi in petra tabernaculum ?
17. Ecce nunc Dominus sabaoth ejicit et conteret virum ,
el auferet stolam tuam
18. et coronam tuam gloriosam , et projiciet te in regio-
nem magnam et immensam , et ibi morieris : et ponet cur-
rum tuum optimum in ignominiam , et domum principis tui
in conculcationem ,
19. et tolleris de dispensatione tua et de gradu tuo.
20. Et erit in die illa , et vocabo puerum meum Eliacim
filium Chelciæ ,
21. et induam illum stola tua , et coronam tuam dabo ei
per imperium , et dispensationem tuam dabo in manus ejus ;
416 ΗΣΑΙΑΣ. Κεφ. ΚΙ'.

μίαν σου δώσω εἰς τὰς χεῖρας αὐτοῦ · καὶ ἔσται ὡς et erit velut pater habitatoribus Jerusalem , et inhabitanti-
πατὴρ τοῖς ἐνοικοῦσιν ἐν Ἱερουσαλὴμ , καὶ τοῖς ἐνοι- bus in Juda.
κοῦσιν ἐν Ἰούδα .
22. Καὶ δώσω τὴν δόξαν Δαυὶδ αὐτῷ , καὶ ἄρξει , 22. Et dabo gloriam David ei , et principabitur, et non
καὶ οὐκ ἔσται ὁ ἀντιλέγων · καὶ δώσω αὐτῷ τὴν κλεῖδα erit qui contradicat : et dabo ei clavem domus David super
οἴκου Δαυὶδ ἐπὶ τῷ ὤμῳ αὐτοῦ , καὶ ἀνοίξει , καὶ οὐκ humerum ejus , et aperiet , et non erit qui claudat : et clau-
ἔσται ὁ ἀποκλείων · καὶ κλείσει , καὶ οὐκ ἔσται ὁ ἀνοί- det , et non erit qui aperiat.
γων.
23. Καὶ στήσω αὐτὸν ἄρχοντα ἐν τόπῳ πιστῷ , καὶ 23. Et statuam eum principem in loco fideli , et erit in
ἔσται εἰς θρόνον δόξης τοῦ οἴκου τοῦ πατρὸς αὐτοῦ · solium gloriæ domus patris ejus' :
24. καὶ ἔσται πεποιθὼς ἐπ᾿ αὐτὸν πᾶς ἔνδοξος ἐν 24. et erit confidens super eum omnis gloriosus in domo
τῷ οἴκῳ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ , ἀπὸ μικροῦ ἕως μεγάλου , patris sui , a parvo usque ad magnum , et erunt pendentes
καὶ ἔσονται ἐπικρεμάμενοι αὐτῷ ab eo
25. τῇ ἡμέρα ἐκείνῃ . Τάδε λέγει Κύριος σαβαώθ · 25. die illa. Haec dicit Dominus sabaoth : Movebitur
Κινηθήσεται ὁ ἄνθρωπος ὁ ἐστηριγμένος ἐν τόπῳ πι- homo qui stabilitus fuerat in loco fideli , et tolletur, et ca-
στῷ , καὶ ἀφαιρεθήσεται , καὶ πεσεῖται , καὶ ἐξολοθρευ- | det , et disperibit gloria quæ erat super eum , quoniam Do-
θήσεται ἡ δόξα ἡ ἐπ ' αὐτὸν , ὅτι Κύριος ἐλάλησεν. minus locutus est.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΓ΄. CAPUT XXIII.

ΤΟ ΡΗΜΑ ΤΥΡΟΥ. VERBUM TYRI.

1. Ολολύξατε , πλοῖα Καρχηδόνος , ὅτι ἀπώλετο ,
καὶ οὐκέτι ἔρχονται ἐκ γῆς Κιτιαίων · ἦκται αἰχμά-
λωτος.
2. Τίνι ὅμοιοι γεγόνασιν οἱ ἐνοικοῦντες ἐν τῇ νήσῳ ,
μετάβολοι Φοινίκης , διαπερῶντες τὴν θάλασσαν
3. ἐν ὕδατι πολλῷ , σπέρμα μεταβόλων ; Ὡς ἀμητοῦ
εἰςφερομένου , οἱ μετάβολοι τῶν ἐθνῶν.
4. Αἰσχύνθητι, Σιδών, εἶπεν ἡ θάλασσα· ἡ δὲ ἰσχὺς
τῆς θαλάσσης εἶπεν · Οὐκ ὤδινον, οὐδὲ ἔτεκον, οὐδὲ |
ἐξέθρεψα νεανίσκους , οὐδὲ ὕψωσα παρθένους .
5. Ὅταν δὲ ἀκουστὸν γένηται Αἰγύπτῳ , λήψεται
αὐτοὺς ὀδύνη περὶ Τύρου .
6. Ἀπέλθατε εἰς Καρχηδόνα , ὀλολύξατε , οἱ κατοι-
κοῦντες ἐν τῇ νήσῳ ταύτῃ.
7. Οὐχ αὕτη ἦν ὑμῶν ἡ ὕβρις ἀπ' ἀρχῆς , πρινὴ
παραδοθῆναι αὐτήν ;
8. Τίς ταῦτα ἐβούλευσεν ἐπὶ Τύρον ; Μὴ ἥσσων
ἐστὶν, ἢ οὐκ ἰσχύει ; Οἱ ἔμποροι αὐτῆς ἔνδοξοι , ἄρχον- |
τες τῆς γῆς.
9. Κύριος σαβαώθ ἐβουλεύσατο παραλῦσαι πᾶσαν
τὴν ὕβριν τῶν ἐνδόξων, καὶ ἀτιμάσαι πᾶν ἔνδοξον |
ἐπὶ τῆς γῆς.
10. Εργάζου τὴν γῆν σου , καὶ γὰρ πλοῖα οὐκέτι
ἔρχεται ἐκ Καρχηδόνος.
1. Ἡ δὲ χείρ σου οὐκέτι ἰσχύει κατὰ θάλασσαν, ἡ
παροξύνουσα βασιλεῖς. Κύριος σαβαὼθ ἐνετείλατο περὶ
Χαναὰν, ἀπολέσαι αὐτῆς τὴν ἰσχύν.
12. Καὶ ἐροῦσιν · Οὐκέτι οὐ μὴ προςτεθῆτε τοῦ
ὑβρίζειν καὶ ἀδικεῖν τὴν θυγατέρα Σιδῶνος. Καὶ ἐὰν
ἀπέλθῃς εἰς Κιτιεῖς, οὐδὲ ἐκεῖ ἀνάπαυσις ἔσται σοι ·
13. καὶ εἰς γῆν Χαλδαίων, καὶ αὕτη ἠρήμωται
ἀπὸ τῶν Ἀσσυρίων, ὅτι ὁ τοῖχος αὐτῆς πέπτωκεν .
14. Ολολύξατε , πλοῖα Καρχηδόνος , ὅτι ἀπόλωλε
τὸ ὀχύρωμα ὑμῶν.
15. Καὶ ἔσται ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ , καταλειφθήσεται
Τύρος ἔτη ἑβδομήκοντα , ὡς χρόνος βασιλέως , ὡς
χρόνος ἀνθρώπου · καὶ ἔσται μετὰ ἑβδομήκοντα ἔτη ,
ἔσται Τύρος ὡς ἆσμα πόρνης.
1. Ululate , naves Carthaginis , quia periit , et non ultra
veniunt de terra Citigorum : ducta est captiva.
2. Cui similes facti sunt habitantes in insula , negotiate-
res Phoenicia , transmittentes mare
3. in aqua multa, semen negotiatorum ? Quasi messis in-
feratur, negotiatores gentium.
4. Erubesce , Sidon , dixit mare : fortitudo autem maris
dixit : Non parturivi, neque peperi, neque enutrivi juvenes,
neque exaltavi virgines.
5. Quando autem auditum fuerit Ægypto , capiet eos do-
lor pro Tyro.
6. Abite in Carthaginem , ululate , qui habitatis in insula
hac.
7. Nonne haec erat superbia vestra a principio, priusquam
ipsa traderetur?
8. Quis hac decrevit super Tyrum? Numquid imbecillior
est , aut non valet ? Mercatores ejus gloriosi , principes
terra .
9. Dominus sabaoth decrevit dissolvere universam su-
perbiam gloriosorum , et inhonorare omne gloriosum super
terram.
10. Operare terram tuam, etenim naves non ultra veniunt
de Carthagine.
11. Manus autem tua non ultra valet per mare , irritans
reges. Dominus sabaoth mandavit de Chanaan , perdere
ejus fortitudinem.
12. Et dicent : non ultra adjicietis coutumeliosi esse et
afficere injuris filiam Sidonis. Quod si abieris ad Citiæos ,
neque ibi requies erit tibi :
13. et in terram Chaldaeorum , et haec desolata est ab
Assyriis , quoniam murus ejus corruit.
14. Ululate , naves Carthaginis , quoniam periit munitio
vestra .
15. Et erit in die illa , derelinquetur Tyrus annos septua-
ginta , sicut tempora regis , sicut tempus hominis : et erit
post septuaginta annos , erit Tyrus quasi canticum mere-
tricis .
 ESAIAS . CAP. XXIV.
16. Λάβε κιθάραν , ῥέμβευσον , πόλις πόρνη ἐπιλε-
λησμένη , καλῶς κιθάρισον, πολλὰ ᾆσον , ἵνα σου μνεία
γένηται.
17. Καὶ ἔσται μετὰ τὰ ἑβδομήκοντα ἔτη , ἐπισκο
πὴν ποιήσει ὁ Θεὸς Τύρου , καὶ πάλιν ἀποκαταστήσε
ται εἰς τὸ ἀρχαῖον, καὶ ἔσται ἐμπόριον πάσαις ταῖς
βασιλείαις τῆς οἰκουμένης ἐπὶ πρόςωπον τῆς γῆς ·
18. καὶ ἔσται αὐτῆς ἡ ἐμπορία καὶ ὁ μισθὸς ἅγιον
Κυρίῳ , οὐκ αὐτοῖς συναχθήσεται , ἀλλὰ τοῖς κατοικοῦ
σιν ἔναντι Κυρίου · πᾶσα ἡ ἐμπορία αὐτῆς , φαγεῖν καὶ
πιεῖν καὶ ἐμπλησθῆναι , καὶ εἰς συμβολὴν μνημόσυνον
ἔναντι Κυρίου .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΔ΄.
1. Ἰδοὺ Κύριος καταφθείρει τὴν οἰκουμένην, καὶ
ἐρημώσει αὐτὴν, καὶ ἀνακαλύψει τὸ πρόςωπον αὐτῆς ,
καὶ διασπερεῖ τοὺς ἐνοικοῦντας ἐν αὐτῇ ·
2. καὶ ἔσται ὁ λαὸς ὡς ἱερεὺς , καὶ ὁ παῖς ὡς ὁ κύριος ,
καὶ ἡ θεράπαινα ὡς ἡ κυρία · ἔσται ὁ ἀγοράζων ὡς δ
πωλῶν, ὁ δανείζων ὡς ὁ δανειζόμενος , καὶ ὁ ὀφείλων |
ὡς ᾧ ὀφείλει .
3. Φθορᾷ φθαρήσεται ἡ γῆ , καὶ προνομῇ προνομευ-
θήσεται ἡ γῆ , τὸ γὰρ στόμα Κυρίου ἐλάλησε ταῦτα .
4. Ἐπένθησεν ἡ γῆ , καὶ ἐφθάρη ἡ οἰκουμένη ,
ἐπένθησαν οἱ ὑψηλοὶ τῆς γῆς ·
5. ἡ δὲ ἠνόμησε διὰ τοὺς κατοικοῦντας αὐτὴν, διότι
παρήλθοσαν τὸν νόμον, καὶ ἤλλαξαν τὰ προςτάγματα ,
διαθήκην αἰώνιον.
6. Διὰ τοῦτο ἀρὰ ἔδεται τὴν γῆν, ὅτι ἡμάρτησαν οἱ
κατοικοῦντες αὐτήν. Διὰ τοῦτο πτωχοὶ ἔσονται οἱ ἐνοι-
κοῦντες ἐν τῇ γῇ , καὶ καταλειφθήσονται ἄνθρωποι |
ὀλίγοι.
7. Πενθήσει οἶνος , πενθήσει ἄμπελος , στενάξουσι
πάντες οἱ εὐφραινόμενοι τὴν ψυχήν
8. Πέπαυται εὐφροσύνη τυμπάνων, πέπαυται φωνὴ
κιθάρας.
9. Ἠσχύνθησαν, οὐκ ἔπιον οἶνον , πικρὸν ἐγένετο τὸ
σίκερα τοῖς πίνουσιν .
10. Ἠρημώθη πᾶσα πόλις , κλείσει οἰκίαν τοῦ μὴ
εἰςελθεῖν.
11. Ολολύζεται περὶ τοῦ οἴνου πανταχή , πέπαυται
πᾶσα εὐφροσύνη τῆς γῆς , ἀπῆλθε πᾶσα εὐφροσύνη τῆς |
γῆς.
12. Καὶ καταλειφθήσονται πόλεις ἔρημοι , καὶ οἶκοι
ἐγκαταλελειμμένοι ἀπολοῦνται .
13. Ταῦτα πάντα ἔσονται ἐν τῇ γῇ ἐν μέσῳ τῶν
ἐθνῶν . Ὃν τρόπον ἐάν τις καλαμήσηται ἐλαίαν , οὕτως
καλαμήσονται αὐτούς · καὶ ἐὰν παύσηται ὁ τρυγητὸς ,
14. οὗτοι βοῇ φωνήσουσιν, οἱ δὲ καταλειφθέντες ἐπὶ
τῆς γῆς εὐφρανθήσονται ἅμα τῇ δόξῃ Κυρίου , ταρα- |
χθήσεται τὸ ὕδωρ τῆς θαλάσσης .
15. Διὰ τοῦτο ἡ δόξα Κυρίου ἐν ταῖς νήσοις ἔσται
τῆς θαλάσσης , τὸ ὄνομα Κυρίου ἔνδοξον ἔσται .
16. Κύριε ὁ Θεὸς Ἰσραὴλ , ἀπὸ τῶν πτερύγων τῆς
γῆς τέρατα ἠκούσαμεν , ἐλπὶς τῷ εὐσεβεῖ. Καὶ ἐροῦσι ·
Οὐαὶ τοῖς ἀθετοῦσιν, οἱ ἀθετοῦντες τὸν νόμον ·
17. φόβος καὶ βόθυνος καὶ παγὶς ἐφ' ὑμᾶς τοὺς ἐνοι-
κούντας ἐπὶ τῆς γῆς.
18. Καὶ ἔσται , ὁ φεύγων τον φόβον ἐμπεσεῖται εἰς
VETUS TESTAMENTUM. II.
417
16. Sume citharam , vagare , civitas meretrix oblivioni
tradita , bene cithariza , multum cane , ut tui memoria
sit.
17. Et erit post septuaginta annos , visitationem faciet
Deus Tyri , et rursus restituetur in antiquum , et erit em
porium omnibus regnis orbis super faciem terræ :
18. et erit ejus negotiatio et merces sanctum Domino ,
non ipsis congregabitur, sed habitantibus ante Dominum :
omnis negotiatio ejus, edere et bibere et implere, et in sym
bolam memoriale coram Domino.
CAPUT XXIV.
1. Ecce Dominus disperdit orbem terræ , et desolabit
eum , et revelabit faciem ejus , et disseminabit inhabitantes
in eo :
2. et erit populus sicut sacerdos , et puer sicut dominus,
et ancilla sicut domina : erit emens sicut vendens, fœnerator
sicut qui mutuum accipit , et qui debet sicut cui debet.
3. Dissipatione dissipabitur terra , et direptione diripie
tur terra, os enim Domini locutum est hæc.
4. Luxit terra , et corruptus est orbis , luxerunt excelsi
terrae :
5. ipsa vero impie egit propter habitatores suos , quia
praevaricati sunt legem , et mutaverunt praecepta, testamen
tum aeternum.
6. Propter hoc maledictio devorabit terram , quia pecca
verunt habitatores ejus. Ideo pauperes erunt habitatores
terre , et derelinquentur homines pauci.
7. Lugebit vinum , lugebit vitis , gement omnes laetantes
animo :
8. cessavit laetitia tympanorum , cessavit vox cithara .
9. Confusi sunt , non biberunt vinum , amara facta est
sicera bibentibus.
10. Desolata est universa civitas , claudet domum ad
non ingrediendum.
11. Ululat pro vino ubique, cessavit omnis laetitia terra ,
abiit omnis laetitia terrae.
12. Et derelinquentur civitates desolate , et domus de-
relicta peribunt.
13. Haec omnia erunt in terra in medio gentium. Quo-
modo si quis excutiat olivami , sic excutient eos : et si quie-
scat vindemia ,
14. isti clamore vociferabuntur, qui autem relicti fuerint
super terram laetabuntur simul cum gloria Domini , contur-
babitur aqua maris.
15. Propterea gloria Domini in insulis erit maris , nomen
Domini gloriosum erit.
16. Domine Deus Israel , ab alis terrae portenta audivis
mus , spes pio. Et dicent : Væ prævaricatoribus , qui praes
varicantur legem :
17. timor et fovea et laqueus super vos qui habitatis ter
ram .
18. Et erit , qui fugerit timorem incidet in foveam : et qui
27
418 ΗΣΑΙΑΣ . Κεφ . Κς .

τὸν βόθυνον · καὶ ὁ ἐκβαίνων ἐκ τοῦ βοθύνου ἁλώσεται
ὑπὸ τῆς παγίδος · ὅτι θυρίδες ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἀνεῴ-
χθησαν, καὶ σεισθήσεται τὰ θεμέλια τῆς γῆς .
19. Ταραχῇ ταραχθήσεται ἡ γῆ , καὶ ἀπορίᾳ ἀπο-
ρηθήσεται ἡ γῆ .
20. Ἔκλινεν ὡς ὁ μεθύων καὶ κραιπαλῶν, καὶ σει-
σθήσεται ὡς ὀπωροφυλάκιον ἡ γῆ , κατίσχυσε γὰρ ἐπ᾽
αὐτῆς ἡ ἀνομία , καὶ πεσεῖται , καὶ οὐ μὴ δύνηται ἀνα
στῆναι.
21. Καὶ ἐπάξει ὁ Θεὸς ἐπὶ τὸν κόσμον τοῦ οὐρανοῦ
τὴν χεῖρα , καὶ ἐπὶ τοὺς βασιλεῖς τῆς γῆς.
22. Καὶ συνάξουσι συναγωγὴν αὐτῆς εἰς δεσμωτή
ριον , καὶ ἀποκλείσουσιν εἰς ὀχύρωμα , διὰ πολλῶν
γενεῶν ἐπισκοπὴ ἔσται αὐτῶν .
23. Καὶ τακήσεται ἡ πλίνθος , καὶ πεσεῖται τὸ τεῖχος.
Ὅτι βασιλεύσει Κύριος ἐκ Σιὼν καὶ ἐξ Ἱερουσαλήμ ,
καὶ ἐνώπιον τῶν πρεσβυτέρων δοξασθήσεται .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΕ'.
exierit de fovea capietur a laqueo : quia fenestra de cœlo
aperta sunt , et concutientur fundamenta terra .
19. Turbatione turbabitur terra , et egestate egebit terra.
20. Declinavit sicut ebrius et plenus crapulæ , et concu-
tietur quasi pomorum custodia terra , invaluit enim super
eam iniquitas , et cadet , et non poterit resurgere.
21. Et inducet Dominus super ornatum coeli manum , et
super reges terrae.
22. Et congregabunt congregationem ejus in carcerem,
et claudent in munitionem , per multas generationes visita-
tio erit eorum.
23. Et liquefiet later, et cadet murus. Quoniam regnabit
Dominus e Sion et de Jerusalem , et in conspectu seniorum
glorificabitur.
CAPUT XXV.

1. Κύριε ὁ Θεὸς , δοξάσω σε , ὑμνήσω τὸ ὄνομά 1. Domine Deus , glorificabo te , laudabo nomen tuum ,
σου , ὅτι ἐποίησας θαυμαστὰ πράγματα , βουλὴν ἀρ- quoniam fecisti admirabiles res , consilium antiquum verum .
γαίαν ἀληθινήν . Γένοιτο. Fiat.
2. Οτι ἔθηκας πόλεις εἰς χῶμα, πόλεις ὀχυρὰς, τοῦ 2. Quia posuisti civitates in tumulum , civitates munitas ,
μὴ πεσεῖν αὐτῶν τὰ θεμέλια · τῶν ἀσεβῶν πόλις τὸν ut non caderent fundamenta earum : impiorum civitas in
αἰῶνα οὐ μὴ οἰκοδομηθῇ . æternum non ædificabitur.
3. Διὰ τοῦτο εὐλογήσει σε ὁ λαὸς ὁ πτωχὸς , καὶ 3. Propterea benedicet tibi populus pauper, et civitates
πόλεις ἀνθρώπων ἀδικουμένων εὐλογήσουσί σε . hominum injuriam sustinentium benedicent tibi.
4. Ἐγένου γὰρ πάσῃ πόλει ταπεινῇ βοηθὸς , καὶ 4. Fuisti enim omni civitati humili auxiliator, et tristibus
τοῖς ἀθυμήσασι δι᾽ ἔνδειαν σκέπη · ἀπὸ ἀνθρώπων propter inopiam protectio : ab hominibus pessimis liberabis
πονηρῶν ῥύσῃ αὐτούς · σκέπη διψώντων , καὶ πνεῦμα eos : umbraculum sitientium , et spiritus hominum iniqui-
ἀνθρώπων ἀδικουμένων. tatem sustinentium.
5. Ὡς ἄνθρωποι ὀλιγόψυχοι διψῶντες ἐν Σιών, ἀπὸ 5. Quasi homines pusillanimes sitientes in Sion , ab ho-
ἀνθρώπων ἀσεβῶν, οἷς ἡμᾶς παρέδωκας . minibus impiis , quibus nos tradidisti.
6. Καὶ ποιήσει Κύριος σαβαὼθ πᾶσι τοῖς ἔθνεσιν · 6. Et faciet Dominus sabaoth omnibus gentibus : super
ἐπὶ τὸ ὄρος τοῦτο πίονται εὐφροσύνην, πίονται οἶνον · montem istum bibent lætitiam , bibent vinum :
7. χρίσονται μύρον ἐν τῷ ὄρει τούτῳ . Παράδος 7. ungentur unguento in monte isto Trade haec omnia
ταῦτα πάντα τοῖς ἔθνεσιν · ἡ γὰρ βουλὴ αὕτη ἐπὶ πάντα | gentibus : consilium enim hoc super omnes gentes.
τὰ ἔθνη.
8. Κατέπιεν ὁ θάνατος ἰσχύσας , καὶ πάλιν ἀφείλε 8. Devorabit mors prævalens , et rursum abstulit Domi-
Κύριος ὁ Θεὸς πᾶν δάκρυον ἀπὸ παντὸς προςώπου, τὸ nus Deus omnem lacrymam ab omni facie , opprobrium po-
ὄνειδος τοῦ λαοῦ ἀφεῖλεν ἀπὸ πάσης τῆς γῆς , τὸ γὰρ puli abstulit ab omni terra , os enim Domini locutum est .
στόμα Κυρίου ἐλάλησε .
5. Καὶ ἐροῦσι τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ · Ἰδοὺ ὁ Θεὸς ἡμῶν 9. Et dicent die illa : Ecce Deus noster in quo speraba-
ἐφ᾽ ᾧ ἠλπίζομεν, καὶ σώσει ἡμᾶς. Οὗτος Κύριος , ὑπε- | mus , et salvabit nos. Iste Dominus , sustinuimus eum, et
μείναμεν αὐτῷ , καὶ ἠγαλλιώμεθα , καὶ εὐφρανθησόμεθα | exsultavimus , et laetabimur in salute nostra.
ἐπὶ τῇ σωτηρία ἡμῶν.
10. Ἀνάπαυσιν δώσει ὁ Θεὸς ἐπὶ τὸ ὄρος τοῦτο, καὶ 10. Requiem dabit Dominus in monte isto , et conculca-
καταπατηθήσεται ἡ Μωαβίτις , ὃν τρόπον πατοῦσιν bitur Moabitis , quemadmodum calcant aream in plaustris.
ἅλωνα ἐν ἁμάξαις.
11. Καὶ ἀνήσει τὰς χεῖρας αὐτοῦ , ὃν τρόπον καὶ αὐ 11. Et remittet manus suas , quomodo et ipse humiliavit
τὸς ἐταπείνωσε τοῦ ἀπολέσαι · καὶ ταπεινώσει τὴν ad perdendum : et humiliabit superbiam ejus , super quæ
ὕβριν αὐτοῦ , ἐφ᾽ ἃ τὰς χεῖρας ἐπέβαλε . manus injecit.
12. Καὶ τὸ ὕψος τῆς καταφυγῆς τοῦ τοίχου ταπεινώ- 12. Et altitudinem refugii muri humiliabit , et descendet
σει , καὶ καταβήσεται ἕως τοῦ ἐδάφους . usque ad pavimentum.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚϚ΄. CAPUT XXVI.

1. Τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἄσονται τὸ ᾆσμα τοῦτο ἐπὶ γῆς 1. Die illa cantabunt canticum istud super terram Ju-
τῆς Ἰουδαίας · Ἰδοὺ πόλις ἰσχυρὰ καὶ σωτήριον θήσει | dæam : Ecce civitas fortis , et salutare ponet murum , et
τὸ τεῖχος , καὶ περίτειχος. } circummurale.
 ESAIAS . CAP. XXVII . 419

2. Ανοίξατε πύλας , εἰςελθέτω λαὸς φυλάσσων δι 2. Aperite portas , ingrediatur populus custodiens justi-
καιοσύνην, καὶ φυλάσσων ἀλήθειαν, tiam , et custodiens veritatem ,
3. ἀντιλαμβανόμενος ἀληθείας , καὶ φυλάσσων εἰ- 3. apprehendens veritatem , et custodiens pacem :
ρήνην ·
4. ὅτι ἐπὶ σοὶ ἐλπίδι ἤλπισαν , Κύριε, ἕως τοῦ αἰῶνος, 4. quoniam in te spe speraverunt , Domine , usque in
ὁ Θεὸς ὁ μέγας , ὁ αἰώνιος , sempiternum , Deus magne , aeterne ,
5. ὃς ταπεινώσας κατήγαγες τοὺς ἐνοικοῦντας ἐν 5. qui humilians detraxisti eos qui habitant in excelsis.
ὑψηλοῖς. Πόλεις ὀχυρὰς καταβαλεῖς , καὶ κατάξεις ἕως | Civitates munitas destrues , et sternes usque ad pavimen-
ἐδάφους. tum .
6. Καὶ πατήσουσιν αὐτοὺς πόδες πραέων καὶ ταπει- 6. Et conculcabunt eos pedes mansuetorum et humilium.
νῶν.
7. Οδὸς εὐσεβῶν εὐθεῖα ἐγένετο , ἡ ὁδὸς τῶν εὐσε 7. Via piorum recta facta est , et præeparata via piorum.
Εῶν καὶ παρεσκευασμένη .
8. Ἡ γὰρ ὁδὸς Κυρίου , κρίσις. Ἠλπίσαμεν ἐπὶ τῷ 8. Via enim Domini , judicium . Speravimus in nomine
ὀνόματί σου , καὶ ἐπὶ τῇ μνείᾳ ᾗ ἐπιθυμεῖ ἡ ψυχή tuo , et in memoria qua desiderat anima nostra.
ἡμῶν.
9. Ἐκ νυκτὸς ὀρθρίζει τὸ πνεῦμά μου πρὸς σὲ , δ 9. De nocte mane consurgit spiritus meus ad te , Deus ,
Θεὸς , διότι φῶς τὰ προςτάγματά σου ἐπὶ τῆς γῆς. Δι- quia lux praecepta tua super terram. Justitiam discite, qui
καιοσύνην μάθετε , οἱ ἐνοικοῦντες ἐπὶ τῆς γῆς. habitatis super terram.
10. Πέπαυται γὰρ ὁ ἀσεβής. Πᾶς ὃς οὐ μὴ μάθη δι 10. Cessavit enim impius. Omnis qui non didicerit justi-
καιοσύνην ἐπὶ τῆς γῆς , ἀλήθειαν οὐ μὴ ποιήσει. Αρθήτω tiam super terram , veritatem non faciet. Auferatur impius ,
ὁ ἀσεβὴς , ἵνα μὴ ἴδῃ τὴν δόξαν Κυρίου. ut non videat gloriam Domini.
1. Κύριε , ὑψηλός σου δ& βραχίων, καὶ οὐκ ᾔδεισαν, 11. Domine , excelsum est brachium tuum , et nescie-
γνόντες δὲ αἰσχυνθήσονται . Ζῆλος λήψεται λαὸν ἀπαί- runt , scientes autem confundentur . Zelus apprehendet
δευτον , καὶ νῦν πῦρ τοὺς ὑπεναντίους ἔδεται. populum ineruditum , et nunc ignis adversarios comedet.
12. Κύριε ὁ Θεὸς ἡμῶν, εἰρήνην δὸς ἡμῖν, πάντα γὰρ 12. Domine Deus noster, pacem da nobis , omnia enim
ἀπέδωκας ἡμῖν. reddidisti nobis.
13. Κύριε ὁ Θεὸς ἡμῶν, κτῆσαι ἡμᾶς · Κύριε , ἐκτός 13. Domine Deus noster, posside nos : Domine , extra te
σου ἄλλον οὐκ οἴδαμεν · τὸ ὄνομά σου ὀνομάζομεν . alium nescimus : nomen tuum nominamus.
14. Οἱ δὲ νεκροὶ ζωὴν οὐ μὴ ἴδωσιν, οὐδὲ ἰατροὶ οὐ μὴ 14. Mortui autem vitam non videbunt , neque medici
ἀναστήσουσι . Διὰ τοῦτο ἐπήγαγες , καὶ ἀπώλεσας , καὶ | suscitabunt. Idcirco induxisti , et perdidisti , et tulisti omne
ἦρας πᾶν ἄρσεν αὐτῶν . masculum eorum.
15. Πρόςθες αὐτοῖς κακὰ , Κύριε , πρόςθες κακὰ τοῖς 15. Adde eis mala , Domine , adde mala gloriosis terrae.
ἐνδόξοις τῆς γῆς.
16. Κύριε , ἐν θλίψει ἐμνήσθην σου , ἐν θλίψει μικρά 16. Domine , in tribulatione recordatus sum tui , in tri-
ἡ παιδεία σου ἡμῖν. bulatione parva disciplina tua nobis.
17. Καὶ ὡς ἡ ὠδίνουσα ἐγγίζει τεκεῖν , ἐπὶ τῇ ὠδῖνι 17. Et sicut parturiens appropinquat ad pariendum , in
αὐτῆς ἐκέκραξεν, οὕτως ἐγενήθημεν τῷ ἀγαπητῷ σου. dolore suo clamavit , sic facti sumus dilecto tuo.
18. Διὰ τὸν φόβον σου , Κύριε , ἐν γαστρὶ ἐλάβομεν, 18. Propter timorem tuum , Domine , in utero accepimus ,
καὶ ὠδινήσαμεν, καὶ ἐτέκομεν πνεῦμα σωτηρίας σου , et parturivimus , et peperimus spiritum salutis tuæ , quem
ὃ ἐποιήσαμεν ἐπὶ τῆς γῆς . Οὐ πεσούμεθα , ἀλλὰ πε- fecimus super terram . Non cademus , sed cadent omnes
σοῦνται πάντες οἱ ἐνοικοῦντες ἐπὶ τῆς γῆς . habitatores terræ.
19. Ἀναστήσονται οἱ νεκροὶ , καὶ ἐγερθήσονται οἱ ἐν 19. Resurgent mortui , et expergiscentur qui in monumen
τοῖς μνημείοις , καὶ εὐφρανθήσονται οἱ ἐν τῇ γῇ. Ἡ γὰρ | tis , et lætabuntur qui sunt in terra. Ros enim qui a te
δρόσος ἡ παρὰ σοῦ ἴαμα αὐτοῖς ἐστιν, ἡ δὲ γῆ τῶν ἀσε sanatio eis est , terra autem impiorum cadet.
βῶν πεσεῖται.
20. Βάδιζε , λαός μου , εἴςελθε εἰς τὰ ταμεῖά σου , 20. Vade , populus meus , ingredere in cubicula tua ,
ἀπόκλεισον τὴν θύραν σου , ἀποκρύβηθι μικρὸν ὅσον claude ostium tuum , abscondere paululum quantulum-
ὅσον, ἕως ἂν παρέλθῃ ἡ ὀργὴ Κυρίου . cumque , donec pertranseat ira Domini.
21. Ἰδοὺ γὰρ Κύριος ἀπὸ τοῦ ἁγίου ἐπάγει τὴν ὀρ 21. Ecce enim Dominus de sancto inducit iram super ha
γὴν ἐπὶ τοὺς ἐνοικοῦντας ἐπὶ τῆς γῆς · καὶ ἀνακαλύψει bitatores terra : et revelabit terra sanguinem suum , et non
ἡ γῆ τὸ αἷμα αὐτῆς , καὶ οὐ κατακαλύψει τοὺς ἀνηρη- abscondet interfectos.
μένους.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΖ'. CAPUT XXVII.

1. In die illa inducet Deus gladium sanctum , et magnum,

1. Ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἐπάξει ὁ Θεὸς τὴν μάχαιραν
τὴν ἁγίαν, καὶ τὴν μεγάλην, καὶ τὴν ἰσχυρὰν ἐπὶ τὸν et fortem super draconem colubrum fugientem , super dra
conem colubrum tortuosum : occidet draconem.
δράκοντα ὄφιν φεύγοντα , ἐπὶ τὸν δράκοντα ὄφιν σκου
λιόν · ἀνελεῖ τὸν δράκοντα .
27.
420 ΗΣΑΙΑΣ. Κεφ . ΚΙ'.
2. Τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ , ἀμπελὼν καλὸς , ἐπιθύμημα 2. Die illo , vinea bona , desiderium cantare super earn.
ἐξάρχειν κατ' αὐτῆς.
3. Ἐγὼ πόλις οχυρά , πόλις πολιορκουμένη · μάτην 3. Ego civitas munita , civitas quæ oppugnatur : frustra
ποτιῶ αὐτήν . Ἁλώσεται γὰρ νυκτὸς , ἡμέρας δὲ πεσεῖ- potum dabo illi . Capietur enim nocte , die autem cadet mu-
ται τεῖχος. Οὐκ ἔστιν ἢ οὐκ ἐπελάβετο αὐτῆς . rus. Non est quæ non apprehenderit eam.
4. Τις με θήσει φυλάσσειν καλάμην ἐν ἀγρῷ ; Διὰ 4. Quis ponet me custodem stipulæ in agro ? Propter
τὴν πολεμίαν ταύτην ἠθέτηκα αὐτήν . Τοίνυν διὰ τοῦτο adversariam hanc repuli eam. Idcirco igitur fecit Dominus
ἐποίησε Κύριος πάντα ὅσα συνέταξε. Κατακέκαυμαι , omnia quæ disposuit. Conibusta sum,
5. βοήσονται οἱ ἐνοικοῦντες ἐν αὐτῇ , ποιήσωμεν εἰ 5. clamabunt habitatores ejus , faciamus pacem illi , fa-
ciamus pacem ,
ρήνην αὐτῷ , ποιήσωμεν εἰρήνην,
6. οἱ ἐρχόμενοι τέκνα Ἰακώβ . Βλαστήσει καὶ ἐξαν- 6. venientes filii Jacob. Germinabit et florebit Israel , et
θήσει Ἰσραὴλ , καὶ ἐμπλησθήσεται ἡ οἰκουμένη τοῦ implebitur orbis terrarum fructu ejus.
καρποῦ αὐτοῦ .
7. Μὴ ὡς αὐτὸς ἐπάταξε , καὶ αὐτὸς οὕτως πληγήσε- 7. Non sicut ipse percussit , et ipse sic percutietur ? et
ται ; καὶ ὡς αὐτὸς ἀνεῖλεν, οὕτως ἀναιρεθήσεται ; | sicut ipse interfecit , sic interficietur ?
8. Μαχόμενος καὶ ὀνειδίζων ἐξαποστελεῖ αὐτούς. Οὐ 8. Rixans et exprobrans emittet eos. Nonne tu eras qui
σὺ ἦσθα μελετῶν τῷ πνεύματι τῷ σκληρῷ , ἀνελεῖν αὐ- meditabaris spiritu duro interficere eos spiritu furoris ?
τοὺς πνεύματι θυμοῦ;
9. Διὰ τοῦτο ἀφαιρεθήσεται ἀνομία Ἰακώβ , καὶ 9. Propterea auferetur iniquitas Jacob , et hoc est bene-
τοῦτό ἐστιν ἡ εὐλογία αὐτοῦ , ὅταν ἀφέλωμαι τὴν ἁμαρ- dictio ejus , cum abstulero peccatum ejus, quando posuerint
τίαν αὐτοῦ , ὅταν θῶσι πάντας τοὺς λίθους τῶν βωμῶν omnes lapides ararum contritos , quasi cinerem minutum :
κατακεκομμένους , ὡς κονίαν λεπτήν · καὶ οὐ μὴ μείνῃ et non perseverabunt arbores eorum , et idola eorum suc-
τὰ δένδρα αὐτῶν, καὶ τὰ εἴδωλα αὐτῶν ἐκκεκομμένα , cisa , quasi lucus longe :
ὥσπερ δρυμὸς μακράν
10. τὸ κατοικούμενον ποίμνιον ἀνειμένον ἔσται , ὡς 10. habitans grex dimittetur, sicut grex derelictus , et
ποίμνιον καταλελειμμένον , καὶ ἔσται πολὺν χρόνον εἰς erit multo tempore in pastionem , et ibi requiescent greges.
βόσκημα , καὶ ἐκεῖ ἀναπαύσονται ποίμνια.
11. Καὶ μετὰ χρόνον οὐκ ἔσται ἐν αὐτῇ πᾶν χλωρὸν, 11. Et post tempus non erit in ea omne viride , quia ex-
διὰ τὸ ξηρανθῆναι . Γυναῖκες ἐρχόμεναι ἀπὸ θέας , δεῦτε· siccatum est. Mulieres venientes a spectaculo , venite : non
οὐ γὰρ λαός ἐστιν ἔχων σύνεσιν · διὰ τοῦτο οὐ μὴ οἰ- est enim populus habens intelligentiam : propterea non mi-
κτειρήσῃ ὁ ποιήσας αὐτοὺς , οὐδὲ ὁ πλάσας αὐτοὺς οὐ μὴ serebitur eorum qui fecit eos , et qui formavit eos non par-
ἐλεήσῃ. cet.
12. Καὶ ἔσται ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ , συμφράξει ὁδ 12. Et erit in die illa , concludet Deus a fossa fluminis
Θεὸς ἀπὸ τῆς διώρυγος τοῦ ποταμοῦ ἕως Ρινοκο usque ad Rhinocoruram. Vos autem congregate singulos
ρούρων. Ἡμεῖς δὲ συναγάγετε κατὰ ἕνα τοὺς υἱοὺς | filios Israel.
Ἰσραήλ.
13. Καὶ ἔσται ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνη , σαλπιοῦσι τῇ 13. Et erit in die illa , canent tuba magna , et venient qui
σάλπιγγι τῇ μεγάλη , καὶ ἥξουσιν οἱ ἀπολόμενοι ἐν τῇ perierant in regione Assyriorum , et qui perierant in Ægy-
χώρᾳ τῶν Ἀσσυρίων , καὶ οἱ ἀπολόμενοι ἐν Αἰγύπτῳ , pto , et adorabunt Dominum super montem sanctum in Je-
καὶ προςκυνήσουσι τῷ Κυρίῳ ἐπὶ τὸ ὄρος τὸ ἅγιον ἐν rusalem.
Ιερουσαλήμ .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΗ΄. CAPUT XXVIII.

1. Οὐαὶ τῷ στεφάνῳ τῆς ὕβρεως , οἱ μισθωτοί 1. Va corona injuriæ , mercenarii Ephraim : flos cadens
Ἐφραίμ· τὸ ἄνθος τὸ ἐκπεσὸν ἐκ τῆς δόξης ἐπὶ τῆς κοι de gloria super verticem montis pinguis , qui ebrii estis abs-
ρυφῆς τοῦ ὄρους τοῦ παχέως , οἱ μεθύοντες ἄνευ οἴνου . que vino.
2. Ἰδοὺ ἰσχυρὸν καὶ σκληρὸν δὁ θυμὸς Κυρίου , ὡς 2. Ecce forte et durum furor Domini , sicut grando quae
γάλαζα καταφερομένη οὐκ ἔχουσα σκέπην, βίᾳ κατα- fertur in pronum non habens tegmen , quæ violenter deci.
φερομένη· ὡς ὕδατος πολὺ πλῆθος σύρον χωραν, τῇ γῇ dit : sicut aquæ magna multitudo trahens regionem , terra
ποιήσει ἀνάπαυμα . Ταῖς χερσὶ faciet requiem . Manibus
3. καὶ τοῖς ποσὶ καταπατηθήσεται ὁ στέφανος τῆς 3. et pedibus conculcabitur corona injuriæ , mercenarii
ὕβρεως , οἱ μισθωτοὶ τοῦ Ἐφραίμ . Ephraim .
4. Καὶ ἔσται τὸ ἄνθος τὸ ἐκπεσὸν τῆς ἐλπίδος τῆς 4. Et erit flos qui decidit de spe gloriæ , in summitate
δόξης , ἐπ' ἄκρου τοῦ ὄρους τοῦ ὑψηλοῦ · ὡς πρόδρομος | montis excelsi : sicut praematura ficus , quam qui viderit ,
σύκου , ὁ ἰδὼν αὐτὸ , πρὶν εἰς τὴν χεῖρα αὐτοῦ λαβεῖν | antequam sumat manu , cupiet eam devorare.
αὐτὸ , θελήσει αὐτὸ καταπιεῖν.
5. Τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἔσται Κύριος σαβαὼθ ὁ στέφα 5. Die illa erit Dominus sabaoth corona spei , quae
νος τῆς ἐλπίδος , ὁ πλεκεὶς τῆς δόξης , τῷ καταλειφθέντι | compacta est gloriæ , reliquiis populi.
τοῦ λαοῦ .
 ESAIAS. CAP. XXVIII.
421
6. Καταλειφθήσονται ἐπὶ πνεύματι κρίσεως ἐπὶ κρί- 6. Relinquentur in spiritu judicii super judicium , et for-
σιν, καὶ ἰσχὺν κωλυόντων ἀνελεῖν. titudinem vetantium interficere.
7. Οὗτοι γὰρ οἴνῳ πεπλημμελημένοι εἰσὶν, ἐπλανή- 7. Isti enim vino deliquerunt , errarunt propter siceram ,
θησαν διὰ τὸ σίκερα , ἱερεὺς καὶ προφήτης ἐξέστησαν | sacerdos et propheta exciderunt mente propter siceram ,
διὰ τὸ σίκερα , κατεπόθησαν διὰ τὸν οἶνον, ἐσείσθησαν absorp sunt propte vinum vacill
ti r , averunt propter ebrieta-
ἀπὸ τῆς μέθης , ἐπλανήθησαν · τουτέστι φάσμα . tem , erraverunt : hoc est phasma.
8. Αρὰ ἔδεται ταύτην τὴν βουλὴν, αὕτη γὰρ ἡ βουλὴ 8. Maledictio comedet hoc consilium, siquidem istud con-
ἕνεκα πλεονεξίας . silium propter avaritiam est.
9. Τίνι ἀνηγγείλαμεν κακὰ , καὶ τίνι ἀνηγγείλαμεν 9. Cui annuntiavimus mala , et cui annuntiavimus nun-
ἀγγελίαν ; Οἱ ἀπογεγαλακτισμένοι ἀπὸ γάλακτος , οἱ tium ? Qui ablactati sunt a lacte , qui abstracti ab ubere.
ἀπεσπασμένοι ἀπὸ μαστοῦ ,
10. Θλίψιν ἐπὶ θλῖψιν προςδέχου , ἐλπίδα ἐπ᾿ ἐλπίδι · 10. Tribulationem super tribulationem exspecta , spem
ἔτι μικρὸν , ἔτι μικρὸν, super spem : adhuc parum , adhuc parum ,
11. διὰ φαυλισμὸν χειλέων, διὰ γλώσσης ἑτέρας , ὅτι 11. propter irrisionem labiorum, propter linguam alteram,
λαλήσουσι τῷ λαῷ τούτῳ ,
quia loquentur populo huic,
12. λέγοντες αὐτοῖς· Τοῦτο τὸ ἀνάπαυμα τῷ πει- 12. dicentes eis : Hæc est requies esurienti , et hæc con-
νῶντι , καὶ τοῦτο τὸ σύντριμμα , καὶ οὐκ ἠθέλησαν | tritio , et noluerunt audire .
ἀκούειν.
13. Καὶ ἔσται αὐτοῖς τὸ λόγιον τοῦ Θεοῦ , θλίψις ἐπὶ 13. Et erit eis sermo Domini , tribulatio super tribulatio-
θλῖψιν, ἐλπὶς ἐπ' ἐλπίδι · ἔτι μικρὸν, ἔτι μικρὸν, ἵνα που nem , spes super spem : adhuc parum , adhuc parum, ut
ρεύσωσι καὶ πέσωσιν ὀπίσω , καὶ συντριβήσονται , καὶ vadant et cadant retrorsum , et conterentur , et periclitabun-
κινδυνεύσουσι , καὶ ἁλώσονται . tur, et capientur.
14. Διὰ τοῦτο ἀκούσατε λόγον Κυρίου, ἄνδρες τεθλιμ 14. Propterea audite verbum Domini , viri tribulati , et
μένοι , καὶ οἱ ἄρχοντες τοῦ λαοῦ τούτου τοῦ ἐν Ἱερου- | principes populi hujus qui est in Jerusalem :
σαλήμ.
15. ὅτι εἴπατε · Ἐποιήσαμεν διαθήκην μετὰ τοῦ 15. quia dixistis : Fecimus testamentum cum inferno , et
ᾅδου , καὶ μετὰ τοῦ θανάτου συνθήκας· καταιγὶς φερομέ-
cum morte pacta : tempestas irruens si pertransierit , non
νη ἐὰν παρέλθῃ , οὐ μὴ ἔλθῃ ἐφ' ἡμᾶς· ἐθήκαμεν ψεῦ- veniet super nos posuimus mendacium spem nostr
: am , et
δος τὴν ἐλπίδα ἡμῶν, καὶ τῷ ψεύδει σκεπασθησόμεθα . mendacio protegemur .
16. Διὰ τοῦτο οὕτω λέγει Κύριος Κύριος· Ἰδοὺ ἐγὼ 16. Propterea sic dicit Dominus Dominus : Ecce ego im-
ἐμβάλλω εἰς τὰ θεμέλια Σιὼν λίθον πολυτελή , ἐκλε mittam in fundamenta Sion lapidem pretiosum , electum ,
κτὸν, ἀκρογωνιαῖον, ἔντιμον, εἰς τὰ θεμέλια αὐτῆς , καὶ summ
um, angularem, honorabilem , in fundamenta ejus ,
ὁ πιστεύων οὐ μὴ καταισχυνθῇ . et qui crediderit non confundetur.
17. Καὶ θήσω κρίσιν εἰς ἐλπίδα , ἡ δὲ ἐλεημοσύνη 17. Et ponam judicium in spem , misericordia autemmea
μου εἰς σταθμοὺς , καὶ οἱ πεποιθότες μάτην ψεύδει · ὅτι |
in pondera , et qui confiderunt frustra mendacio : quoniam
οὐ μὴ παρέλθῃ ὑμᾶς καταιγὶς , non transibit per vos tempestas ,
18. μὴ καὶ ἀφέλῃ ὑμῶν τὴν διαθήκην τοῦ θανάτου , 18. nonne etiam auferet testamentum mortis , et spes
καὶ ἡ ἐλπὶς ὑμῶν ἡ πρὸς τὸν ἅδην οὐ μὴ ἐμμείνῃ ; Και vestra quæ erga infernum non permanebit ? Tempestas ruens
ταιγὶς φερομένη ἐὰν ἐπέλθῃ , ἔσεσθε αὐτῇ εἰς κατα- si supervenerit , eritis ei in conculcationem :
πάτημα ·
19. ὅταν παρέλθῃ , λήψεται ὑμᾶς , πρωί πρωῒ παρε- 19. cum pertransierit , tollet vos , mane mane transibit
λεύσεται ἡμέρας , καὶ ἐν νυκτὶ ἔσται ἐλπὶς πονηρά.
die, et in nocte erit spes pessima. Discite audire ,
Μάθετε ἀκούειν ,
20. στενοχωρούμενοι · οὐ δυνάμεθα μάχεσθαι , αὐτοὶ 20. qui estis in tribulatione : non possumus pugnare ,
δὲ ἀσθενοῦμεν τοῦ ὑμᾶς συναχθῆναι . ipsi autem infirmi sumus ut vos congregemini.
21. Ωςπερ ὄρος ἀσεβῶν ἀναστήσεται Κύριος , καὶ 21. Sicut mons impiorum consurget Dominus , et erit in
ἔσται ἐν τῇ φάραγγι Γαβαών, μετὰ θυμοῦ ποιήσει τὰ valle Gabaon , cum furore faciet opera sua ,
amaritudinis
ἔργα αὐτοῦ , πικρίας ἔργον · ὁ δὲ θυμὸς αὐτοῦ ἀλλοτρίως | opus : et furor ejus aliene utetur, et perditio ejus aliena.
χρήσεται , καὶ ἡ σαπρία αὐτοῦ ἀλλοτρία.
22. Καὶ ὑμεῖς μὴ εὐφρανθείητε , μηδὲ ἐσχυσάτωσαν 22. Et vos nolite lætari , neque confortentur vincula ve-
ὑμῶν οἱ δεσμοί · διότι συντετελεσμένα καὶ συντετμημένα stra : quia consummatas et abbreviatas res audivi a Domino
πράγματα ἤκουσα παρὰ Κυρίου σαβαώθ , ἃ ποιήσει ἐπὶ sabaoth , quas facturus est super omnem terram.
πᾶσαν τὴν γῆν.
23. Ἐνωτίζεσθε καὶ ἀκούετε τῆς φωνῆς μου , προςέ- 23. Auribus percipite et audite vocem meam , attendite
χετε καὶ ἀκούετε τοὺς λόγους μου. et audite sermones meos .
24. Μὴ ὅλην τὴν ἡμέραν ἀροτριάσει ὁ ἀροτριῶν, ἢ 24. Numquid tota die arabit qui arat , aut sementem præ-
σπόρον προετοιμάσει πρὶν ἐργάσασθαι τὴν γῆν ; parabit antequam operetur terram?
25. Ούχ, ὅταν ὁμαλίσῃ τὸ πρόςωπον αὐτῆς, τότε σπεί
25. Nonne cum adæquaverit faciem ejus , tune seminat
ρει μικρὸν μελάνθιον ἢ κύμινον , καὶ πάλιν σπείρε: πυ- parvum melan, thium aut cyminum
, et rursus seminat triti-
ρὸν, καὶ κριθὴν, καὶ κέγχρον καὶ ζέαν ἐν τοῖς ὁρίοις σου ;
cum, et hordeum, et milium et speltam in finibus tuis ?
422 ΗΣΑΙΑΣ. Κεφ. ΚΘ'.

26. Καὶ παιδευθήσῃ κρίματι Θεοῦ σου , καὶ εὐφραν
θήση.
27. Οὐ γὰρ μετὰ σκληρότητος καθαίρεται τὸ μελάν
θιον, οὐδὲ τροχὸς ἁμάξης περιάξει ἐπὶ τὸ κύμινον· ἀλλὰ
ῥάβδῳ τινάσσεται τὸ μελάνθιον ,
28. τὸ δὲ κύμινον μετὰ ἄρτου βρωθήσεται . Οὐ γὰρ
εἰς τὸν αἰῶνα ἐγώ εἰμι ὑμῖν ὀργισθήσομαι , οὐδὲ φωνὴ
τῆς πικρίας μου καταπατήσει ὑμᾶς.
29. Καὶ ταῦτα παρὰ Κυρίου σαβαώθ ἐξῆλθε τὰ τέ
ρατα . Βουλεύσασθε , ὑψώσατε ματαίαν παράκλησιν .
26. Et erudieris judicio Dei tui , et laetaberis.
27. Non enim cum duritia mundatur melanthium , neque
rota plaustri circuit super cyminum : sed virga excutitur
melanthium,
28. eyminum autem cum pane comedetur. Neque enim in
sempiternum equidem irascar vobis , nec vox amaritudinis
meæ conculcabit vos.
29. Et haec a Domino sabaoth sunt egressa portenta. Inite
consilium , exaltate vanam consolationem.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΘ'. CAPUT XXIX .

1. Οὐαὶ Ἀριὴλ πόλις , ἣν ἐπολέμησε Δαυίδ. Συνα- 1. Va Ariel civitas , quam expugnavit David. Congregate
γάγετε γεννήματα , ἐνιαυτὸν ἐπὶ ἐνιαυτὸν, φάγεσθε , genimina , annum super annum , comedite , comedetis enim
φάγεσθε γὰρ σὺν Μωάβ· cum Moab :
2. ἐκθλίψω γὰρ Ἀριὴλ , καὶ ἔσται αὐτῆς ἡ ἰσχὺς καὶ 2. coangustabo enim Ariel , et erit fortitudo illius et divi-
ὁ πλοῦτος ἐμοί . tiae mihi.
3. Καὶ κυκλώσω ὡς Δαυὶδ ἐπὶ σὲ , καὶ βαλῶ περὶ 3. Et circumdabo sicut David super te , et mittam vallum
σὲ χάρακα , καὶ θήσω περὶ σὲ πύργους , in circuitu tuo , et ponam per gyrum tui turres ,
4. καὶ ταπεινωθήσονται εἰς τὴν γῆν οἱ λόγοι σου , καὶ 4. et humiliabuntur in terram sermones tui , et in terram
εἰς τὴν γῆν οἱ λόγοι σου δύσονται · καὶ ἔσονται ὡς οἱ occident verba tua : et erunt sicut loquentium de terra vox
φωνοῦντες ἐκ τῆς γῆς ἡ φωνή σου , καὶ πρὸς τὸ ἔδαφος | tua , et ad pavimentum vox tua infirmabitur.
ἡ φωνή σου ἀσθενήσει .
5. Καὶ ἔσται ὡς κονιορτὸς ἀπὸ τροχοῦ δὁ πλοῦτος τῶν 5. Et erunt sicut pulvis de rota divitiae impiorum , et sicut
ἀσεβῶν, καὶ ὡς χνοῦς φερόμενος τὸ πλῆθος τῶν καταδυ- lanugo quæ rapitur multitudo opprimentium te : eritque
ναστευόντων σε· καὶ ἔσται ὡς στιγμὴ quasi punctus
6. παραχρῆμα παρὰ Κυρίου σαβαώθ. Ἐπισκοπὴ γὰρ 6. repente a Domino sabaoth. Visitatio enim erit cum
ἔσται μετὰ βροντῆς καὶ σεισμοῦ καὶ φωνῆς μεγάλης , tonitru et commotione et voce magna , tempestas ruens et
καταιγὶς φερομένη καὶ φλὸξ πυρὸς κατεσθίουσα . flamma ignis devorans.
7. Καὶ ἔσται ὡς ἐνυπνιαζόμενος καθ᾽ ὕπνους νυκτὸς , 7. Et erunt sicut somnians per somnos noctis , divitiae
ὁ πλοῦτος ἁπάντων τῶν ἐθνῶν ὅσοι ἐπεστράτευσαν ἐπὶ omnium gentium quæ militaverunt contra Ariel , et omnes
Ἀριὴλ, καὶ πάντες οἱ στρατευόμενοι ἐπὶ Ἱερουσαλήμ , qui pugnabant contra Jerusalem , et universi qui congregati
καὶ πάντες οἱ συνηγμένοι ἐπ' αὐτὴν, καὶ οἱ θλίβοντες αὐ- sunt super eam , et qui affligebant eam.
τήν.
8. Καὶ ὡς οἱ ἐν τῷ ὕπνῳ πίνοντες καὶ ἔσθοντες , καὶ 8. Et sicut qui in somno bibunt et comedunt, cumque surre.
ἐξαναστάντων, μάταιον τὸ ἐνύπνιον· καὶ ὃν τρόπον ἐνυ- xerint , vanum est somnium : et sicut somniat qui sitit quasi
πνιάζεται ὁ διψῶν ὡς ὁ πίνων, καὶ ἐξαναστὰς ἔτι διψᾶ , bibens , et cum surrexerit adhuc sitit , et anima ejus frustra
ἡ δὲ ψυχὴ αὐτοῦ εἰς κενὸν ἤλπισεν, οὕτως ἔσται ὁ πλοῦ- speravit , sic erunt divitia omnium gentium , quicumque
τος τῶν ἐθνῶν πάντων, ὅσοι ἐπεστράτευσαν ἐπὶ τὸ ὄρος | militaverunt contra montem Sion.
Σιών.
9. Ἐκλύθητε καὶ ἔκστητε , καὶ κραιπαλήσατε οὐκ 9. Dissolvimini et obstupescite , et crapulamini non a si-
ἀπὸ σίκερα οὐδὲ ἀπὸ οἴνου , cera neque a vino ,
10. ὅτι πεπότικεν ὑμᾶς Κύριος πνεύματι κατανύ- 10. quoniam potavit vos Dominus spiritu compunctionis ,
ξεως , καὶ καμμύσει τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτῶν , καὶ τῶν et claudet oculos eorum , et prophetarum eorum, et prin-
προφητῶν αὐτῶν, καὶ τῶν ἀρχόντων αὐτῶν, οἱ ὁρῶντες | cipum eorum , qui vident occulta.
τὰ κρυπτά .
11. Καὶ ἔσται ὑμῖν τὰ ῥήματα πάντα ταῦτα ὡς οἱ 11. Et erunt vobis omnia verba haec sicut verba libri si-
λόγοι του βιβλίου τοῦ ἐσφραγισμένου τούτου , ὃ ἐὰν δῶ- gnati hujus , quem si dederint ipsum homini scienti litteras ,
σιν αὐτὸ ἀνθρώπῳ ἐπισταμένῳ γράμματα , λέγοντες· dicentes : Lege haec , et dicet : Non possum legere , signatus
Ἀνάγνωθι ταῦτα , καὶ ἐρεῖ· Οὐ δύναμαι ἀναγνῶναι , enim est.
ἐσφράγισται γάρ.
12. Καὶ δοθήσεται τὸ βιβλίον τοῦτο εἰς χεῖρας ἀνθρώ 12. Et dabitur liber hic in manus hominis nescientis
που μὴ ἐπισταμένου γράμματα , καὶ ἐρεῖ αὐτῷ· Ἀνά- litteras , et dicet ei : Lege hunc , et dicet : Nescio litteras.
γνωθι τοῦτο , καὶ ἐρεῖ· Οὐκ ἐπίσταμαι γράμματα .
13. Καὶ εἶπε Κύριος· Ἐγγίζει μοι ὁ λαὸς οὗτος ἐν 13. Et ait Dominus : Appropinquat mili populus iste ore
τῷ στόματι αὐτοῦ , καὶ ἐν τοῖς χείλεσιν αὐτῶν τιμῶσί suo, et in labiis suis honorant me , cor autem eorum longe
με , ἡ δὲ καρδία αὐτῶν πόῤῥω ἀπέχει ἀπ' ἐμοῦ. Μάτην abest a me. Frustra autem colunt me , docentes hominum
δὲ σέβονταί με , διδάσκοντες ἐντάλματα ἀνθρώπων καὶ ! præcepta atque doctrinas.
διδασκαλίας.
 ESAIAS. CAP. XXX .
1. Διὰ τοῦτο ἰδοὺ προςθήσω τοῦ μεταθεῖναι τὸν λαὸν
τοῦτον, καὶ μεταθήσω αὐτοὺς , καὶ ἀπολῶ τὴν σοφίαν
τῶν σοφῶν , καὶ τὴν σύνεσιν τῶν συνετῶν κρύψω .
15. Οὐαὶ οἱ βαθέως βουλὴν ποιοῦντες, καὶ οὐ διὰ Κυ-
ρίου. Οὐαὶ οἱ ἐν κρυφῇ βουλὴν ποιοῦντες , καὶ ἔσται ἐν
σκότει τὰ ἔργα αὐτῶν · καὶ ἐροῦσι· Τίς ἑώρακεν ἡμᾶς ;
καὶ τίς ἡμᾶς γνώσεται ἢ ἃ ἡμεῖς ποιοῦμεν;
16. Οὐχ ὡς πηλὸς τοῦ κεραμέως λογισθήσεσθε ; Μὴ
ἐρεῖ τὸ πλάσμα τῷ πλάσαντι αὐτό· Οὐ σύ με ἔπλασας ;
Ἢ τὸ ποίημα τῷ ποιήσαντι· Οὐ συνετῶς με ἐποίησας ;
17. Οὐκέτι μικρὸν, καὶ μετατεθήσεται ὁ Λίβανος , ὡς
τὸ ὄρος τὸ Χέρμελ , καὶ τὸ Χέρμελ εἰς δρυμὸν λογισθή-
σεται ;
18. Καὶ ἀκούσονται ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ κωφοὶ λόγους
βιβλίου , καὶ οἱ ἐν τῷ σκότει , καὶ οἱ ἐν τῇ ὁμίχλῃ.
Οφθαλμοὶ τυφλῶν ὄψονται ,
18. καὶ ἀγαλλιάσονται πτωχοὶ διὰ Κύριον ἐν εὐ
φροσύνῃ , καὶ οἱ ἀπηλπισμένοι τῶν ἀνθρώπων ἐμπλη-
σθήσονται εὐφροσύνης.
20. Ἐξέλιπεν ἄνομος , καὶ ἀπώλετο ὑπερήφανος , καὶ
ἐξωλοθρεύθησαν οἱ ἀνομοῦντες ἐπὶ κακία ,
21. καὶ οἱ ποιοῦντες ἁμαρτεῖν ἀνθρώπους ἐν λόγῳ ·
πάντας δὲ τοὺς ἐλέγχοντας ἐν πύλαις πρόςκομμα θή-
σουσιν, ὅτι ἐπλαγίασαν ἐπ᾽ ἀδίκοις δίκαιον.
22. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος ἐπὶ τὸν οἶκον Ἰακὼ6,
ὃν ἀφώρισεν ἐξ Ἀβραάμ · Οὐ νῦν αἰσχυνθήσεται Ἰα-
κωβ , οὐδὲ νῦν τὸ πρόςωπον μεταβαλεῖ ·
23. ἀλλ᾽ ὅταν ἴδωσι τὰ τέκνα αὐτῶν τὰ ἔργα μου ,
δι' ἐμὲ ἁγιάσουσι τὸ ὄνομά μου, καὶ ἁγιάσουσι τὸν ἅγιον
Ἰακώβ , καὶ τὸν Θεὸν τοῦ Ἰσραὴλ φοβηθήσονται.
24. Καὶ γνώσονται οἱ πλανώμενοι τῷ πνεύματι σύν
εσιν, οἱ δὲ γογγύζοντες μαθήσονται ὑπακούειν , καὶ αἱ
γλῶσσαι αἱ ψελλίζουσαι μαθήσονται λαλεῖν εἰρήνην.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α΄.
1. Οὐαὶ τέκνα ἀποστάται , λέγει Κύριος · ἐποιήσατε
βουλὴν οὐ δι' ἐμοῦ , καὶ συνθήκας οὐ διὰ τοῦ πνεύματός
μου , προςθεῖναι ἁμαρτίας ἐφ᾽ ἁμαρτίας ,
2. οἱ πορευόμενοι καταβῆναι εἰς Αἴγυπτον , ἐμὲ δὲ
οὐκ ἐπηρώτησαν , τοῦ βοηθηθῆναι ὑπὸ Φαραὼ, καὶ σκευ
πασθῆναι ὑπὸ Αἰγυπτίων.
3. Εσται γὰρ ὑμῖν σκέπη Φαραὼ εἰς αἰσχύνην, καὶ
τοῖς πεποιθόσιν ἐπ᾽ Αἴγυπτον ὄνειδος.
4. Ὅτι εἰσὶν ἐν Τάνει ἀρχηγοί , ἄγγελοι πονηροί .
5. Μάτην κοπιάσουσι πρὸς λαὸν, ὃς οὐκ ὠφελήσει
αὐτοὺς εἰς βοήθειαν, ἀλλὰ εἰς αἰσχύνην καὶ ὄνειδος.
Η ΟΡΑΣΙΣ ΤΩΝ ΤΕΤΡΑΠΟΔΩΝ ΤΩΝ ΕΝ ΤΗ
ΕΡΗΜΩ.
6. Ἐν τῇ θλίψει καὶ τῇ στενοχωρία , λέων καὶ σκύ
μνος λέοντος , ἐκεῖθεν καὶ ἀσπίδες, καὶ ἔκγονα ἀσπίδων |
πετομένων, οἳ ἔφερον ἐπὶ ὄνων καὶ καμήλων τὸν πλοῦ--
τον αὐτῶν πρὸς ἔθνος ὃ οὐκ ὠφελήσει αὐτούς.
7. Αἰγύπτιοι μάταια καὶ κενὰ ὠφελήσουσιν ὑμᾶς ;
Απάγγειλον αὐτοῖς ὅτι ματαία ἡ παράκλησις ὑμῶν
αὕτη.
8. Νῦν οὖν καθίσας γράψον ἐπὶ πυξίου ταῦτα καὶ
εἰς βιβλίον , ὅτι ἔσται εἰς ἡμέρας ταῦτα καιρῷ , καὶ ἕως |
εἰς τὸν αἰῶνα .
423
14. Propterea ecce adjiciam ut transferam populum ju-
| stum , et transferam eos , et perdam sapientiam sapientum ,
et prudentiam prudentium abscondam.
15. Væ qui profundum consilium faciunt , et non per Do-
minum. Væ qui in occulto consilium faciunt , et erunt in
| tenebris opera eorum : et dicent : Quis vidit nos ? et quis
sciet nos vel quæ nos facimus?
16. Nonne ut lutum figuli reputabimini ? Numquid dicet
| figmentum fictori suo : Non tu me formasti ? Aut factura
factori : Non sapienter me fecisti ?
17. Nonne adhuc modicum , et transferetur Libanus , sic-
ut mons Chermel , et Chermel in saltum reputabitur ?
18. Et audient in die illa surdi verba libri , et qui in tene-
bris , et qui in nebula. Oculi cæcorum videbunt ,
19. et laetabuntur inopes propter Dominum in laetitia , et
desperati homines implebuntur laetitia.
20. Defecit iniquus , et periit superbus , et exterminati
sunt qui inique agunt in malitia,
21. et qui faciunt peccare homines in verbo : omnes autem
arguentes in portis offensionem ponent , quia obliquaverunt
pro injustis justum.
22. Propterea haec dicit Dominus super domum Jacob ,
- quam separavit ex Abraam : Non confundetur modo Jacob ,
neque nunc faciem mutabit :
23. sed cum viderint filii eorum opera mea , propter me
sanctificabunt nomen meum , et sanctificabunt sanctum
ipsius Jacob , et Deum Israel timebunt.
24. Et scient qui errant spiritu intelligentiam, et mussi-
tatores discent obedire , et linguæ balbutientes discent lo-
qui pacem.
CAPUT XXX.
1. Væ filii desertores , dicit Dominus : fecistis consilium
non per me , et pacta non per spiritum meum, ut adderetis
peccata peccatis ,
2. qui vadunt descendere in Ægyptum , me autem non
interrogaverunt , ut acciperent auxilium a Pharaone , et
protegerentur ab Ægyptiis.
3. Erit enim vobis protectio Pharaonis in confusionem ,
et his qui confidunt in Ægypto opprobrium.
4. Sunt enim in Tani principes , nuntii pessimi .
5. Frustra laborabunt ad populum , qui eis non proderit
ad auxilium , sed ad confusionem et opprobrium.
VISIO QUADRUPEDUM IN DESERTO.
6. In tribulatione et angustia , leo et catulus leonis , inde
etiam aspides , et genimina aspidum volantium , qui fere-
bant super asinos et camelos divitias suas ad gentem quæ
eis non proderit.
7. Ægyptii inania et vacua proderunt vobis ? Annuntia
eis quia vana consolatio vestra haec.
8. Nunc igitur sedens scribe super buxum haec etin li-
bro , quoniam erunt in dies haec tempore , et usque in æter-
num.
424 Η ΣΑΙΑΣ. Κεφ . Δ '.

9. Ὅτι ὁ λαὸς ἀπειθής ἐστι , υἱοὶ ψευδεῖς , οἳ οὐκ 9. Quia populus inobediens est , filii mendaces , qui nom
ἠβούλοντο ἀκούειν τὸν νόμον τοῦ Θεοῦ · lunt audire legem Dei :
10. οἱ λέγοντες τοῖς προφήταις · Μὴ ἀναγγέλλετε 10. qui dicunt prophetis : Nolite annuntiare nobis , et
ἡμῖν, καὶ τοῖς τὰ ὁράματα ὁρῶσι · Μὴ λαλεῖτε ἡμῖν, ἀλ- videntibus visiones : Nolite loqui nobis , sed nobis loquimini
λὰ ἡμῖν λαλεῖτε καὶ ἀναγγέλλετε ἡμῖν ἑτέραν πλάνησιν, et annuntiate nobis alteram seductionem ,
11. καὶ ἀποστρέψατε ἡμᾶς ἀπὸ τῆς ὁδοῦ ταύτης · 11. et avertite nos a via hac : auferte a nobis semitam
ἀφέλετε ἀφ᾿ ἡμῶν τὸν τρίβον τοῦτον, καὶ ἀφέλετε ἀφ ' hanc , et auferte a nobis eloquium Israel.
ἡμῶν τὸ λόγιον τοῦ Ἰσραήλ.
12. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει ὁ ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ . Ότι 12. Propterea haec dicit sanctus Israel : Quia increduli
ἠπειθήσατε τοῖς λόγοις τούτοις , καὶ ἠλπίσατε ἐπὶ ψεύ- fuistis verbis his , et sperastis in mendacio , et quia murmu-
δει , καὶ ὅτι ἐγόγγυσας , καὶ πεποιθὼς ἐγένου ἐπὶ τῷ rasti , et fidens fuisti in verbo isto ,
λόγω τούτω,
13. διὰ τοῦτο ἔσται ὑμῖν ἁμαρτία αὕτη ὡς τεῖχος 13. propterea erit vobis peccatum hoc sicut murus deci-
πίπτον παραχρῆμα πόλεως ὀχυρᾶς ἑαλωκυίας , ἧς πα- dens subito civitatis munitæ captæ , cujus repente adest
ραχρῆμα πάρεστι τὸ πτῶμα · ruina :
14. καὶ τὸ πτῶμα αὐτῆς ἔσται ὡς σύντριμμα ἀγ- 14. et ruina ejus erit sicut contritio vasis testacei , ex
γείου ὀστρακίνου , ἐκ κεραμίου λεπτὰ , ὥστε μὴ εὑρεῖν figuli officina comminuta , ita ut non inveniatur in eis testa ,
ἐν αὐτοῖς ὄστρακον, ἐν ᾧ πῦρ ἀρεῖς , καὶ ἐν ᾧ ἀποσυ in qua ignem tollas , et in qua extrahas aquam pusillam .
ριεῖς ὕδωρ μικρόν.
15. Οὕτω λέγει Κύριος Κύριος ὁ ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ . 15. Sic dicit Dominus Dominus sanctus Israel. Cum re-
Ὅταν ἀποστραφεὶς στενάξης , τότε σωθήσῃ, καὶ γνώσῃ | versus ingemueris , tunc salvus eris , et scies ubi fueris :
ποῦ ἦσθα · ὅτι ἐπεποίθεις ἐπὶ τοῖς ματαίοις , ματαία ἡ | quia confidebas super vanis , vana facta est fortitudo vestra.
ἰσχὺς ὑμῶν ἐγενήθη . Καὶ οὐκ ἐβούλεσθε ἀκούειν, Et noluistis audire ,
16. ἀλλ᾽ εἴπατε · Ἐφ᾽ ἵππων φευξόμεθα , διὰ τοῦτο 16. sed dixistis : Super equos fugiemus , propterea fu-
φεύξεσθε , καὶ ἐπὶ κούφοις ἀναβάταις ἐσόμεθα · διὰ | gietis , et super levibus ascensoribus erimus : ideo leves
τοῦτο κοῦφοι ἔσονται οἱ διώκοντες ὑμᾶς. erunt qui persequuntur vos.
17. Χίλιοι διὰ φωνὴν ἑνὸς φεύξονται , καὶ διὰ φω- 17. Mille ad vocem unius fugient , et ad vocem quinque
νὴν πέντε φεύξονται πολλοὶ , ἕως ἂν καταλειφθῆτε, ὡς fugient multi , donec relinquamini , quasi malus navis su-
ἱστὸς ἐπ᾽ ὄρους , καὶ ὡς σημαῖαν φέρων ἐπὶ βουνοῦ. per montem , et quasi signum ferens super collem.
18. Καὶ πάλιν μενεῖ ὁ Θεὸς τοῦ οἰκτειρῆσαι ὑμᾶς , 18. Et rursus exspectabit Deus ut misereatur vestri , et
καὶ διὰ τοῦτο ὑψωθήσεται τοῦ ἐλεῆσαι ὑμᾶς · διότι κρι, propterea exaltabitur ut pareat vobis : quia judex Dominus
τὴς Κύριος ὁ Θεὸς ὑμῶν . Μακάριοι οἱ ἐμμένοντες ἐπ' Deus vester. Beati qui immanent in eo ,
αὐτῷ ,
19. διότι λαὸς ἅγιος ἐν Σιών οἰκήσει , καὶ Ἱερουσα- 19. quia populus sanctus in Sion habitavit , et Jerusalem
λὴμ κλαυθμῷ ἔκλαυσεν · Ἐλέησόν με . Ἐλέησει σε , τὴν ploratu ploravit : Miserere mei. Miserebitur tui , vocem
φωνὴν τῆς κραυγῆς σου ἡνίκα εἶδεν, ἐπήκουσέ σου . clamoris tui quando vidit , exaudivit te.
20. Καὶ δώσει Κύριος ὑμῖν ἄρτον θλίψεως , καὶ ὕδωρ 20. Et dabit Dominus vobis panem tribulationis, et aquam
στενὸν, καὶ οὐκ ἔτι μὴ ἐγγίσωσί σοι οἱ πλανῶντές σε angustam , et nequaquam ultra appropinquabunt tibi qui
ὅτι οἱ ὀφθαλμοί σου ὄψονται τοὺς πλανῶντάς σε , decipiant te : quia oculi tui videbunt eos qui te seducebant ,
21. καὶ τὰ ὦτά σου ἀκούσονται τοὺς λόγους τῶν ὀπίσω 21. et aures tuæ audient verba post te decipientium , qui
σε πλανησάντων, οἱ λέγοντες · Αὕτη ἡ ὁδὸς , πορευθῶ- dicebant : Hæc via , ambulemus in ea , sive ad dextram sive
μεν ἐν αὐτῇ , εἴτε δεξιὰ εἴτε ἀριστερά . ad sinistram .
22. Καὶ μιανεῖς τὰ εἴδωλα τὰ περιηργυρωμένα , καὶ 22. Et contaminabis idola deargentata , et deaurata com-
περικεχρυσωμένα λεπτὰ ποιήσῃς, καὶ λικμήσῃς ὡς minues ea , et disperges sicut aquam menstruata , et sicut
ὕδωρ ἀποκαθημένης , καὶ ὡς κόπρον ὤσεις αὐτά. stercus abjicies ea.
23. Τότε ἔσται ὁ ὑετὸς τῷ σπέρματι τῆς γῆς σου , καὶ 23. Tunc erit pluvia semini terra tuæ , et panis frugum
ὁ ἄρτος τοῦ γεννήματος τῆς γῆς σου ἔσται πλησμονὴ | terra tuæ erit abundans et pinguis. Et pascentur jumenta
καὶ λιπαρός. Καὶ βοσκηθήσεταί σου τὰ κτήνη τῇ ἡμέρᾳ tua in die illa locum pinguem et spatiosum .
ἐκείνῃ τόπον πίονα καὶ εὐρύχωρον .
24. Οἱ ταῦροι ὑμῶν καὶ οἱ βόες , οἱ ἐργαζόμενοι τὴν 24. Tauri vestri et boves , qui operantur terram , come-
γῆν , φάγονται ἄχυρα ἀναπεποιημένα ἐν κριθῇ λελι- | dent paleas commistas in hordeo ventilato,
κμημένη .
25. Καὶ ἔσται ἐπὶ παντὸς ὄρους ὑψηλοῦ, καὶ ἐπὶ 25. Et erit super omnem montem excelsum , et super
παντὸς βουνοῦ μετεώρου ὕδωρ διαπορευόμενον ἐν τῇ omnem collem elevatum aqua transiens in die illa, cum peri-
ἡμέρᾳ ἐκείνῃ, ὅταν ἀπόλωνται πολλοὶ, καὶ ὅταν πέσωσι | erint multi , et cum ceciderint turres.
πύργοι.
26. Καὶ ἔσται τὸ φῶς τῆς σελήνης ὡς τὸ φῶς τοῦ 26. Et erit lumen luna sicut lumen solis , et lunen solis
ἡλίου , καὶ τὸ φῶς τοῦ ἡλίου ἔσται ἑπταπλάσιον ἐν τῇ erit septuplum in die , quando sanaverit Dominus contritio-
ἡμέρᾳ , ὅταν ἰάσηται Κύριος τὸ σύντριμμα τοῦ λαοῦ nem populi sui , et dolorem plagæ tuæ curabit.
αὐτοῦ , καὶ τὴν ὀδύνην τῆς πληγῆς σου ἰάσεται .
 ESAIAS. CAP. XXXI. 425

27. Ἰδοὺ τὸ ὄνομα Κυρίου ἔρχεται διὰ χρόνου , καιό- 27. Ecce nomen Domini venit post tempus , ardens furor :
μενος θυμός · μετὰ δόξης τὸ λόγιον τῶν χειλέων αὐτοῦ , cum gloria eloquium labiorum ejus , eloquium iræ plenum ,
λόγιον ὀργῆς πλῆρες , καὶ ἡ ὀργὴ τοῦ θυμοῦ ὡς πῦρ et ira furoris sicut ignis devorabit.
ἔδεται .
28. Καὶ τὸ πνεῦμα αὐτοῦ ὡς ὕδωρ ἐν φάραγγι σύρον, 28. Et spiritus ejus sicut aqua in valle trahens , veniet
ἥξει ἕως τοῦ τραχήλου , καὶ διαιρεθήσεται , τοῦ ταρά- usque ad collum , et dividetur, ut conturbet gentes super
ξαι ἔθνη ἐπὶ πλανήσει ματαίᾳ , καὶ διώξεται αὐτοὺς errore vano , et persequetur eos error, et capiet eos ad fa-
πλάνησις , καὶ λήψεται αὐτοὺς κατὰ πρόςωπον αὐτῶν . ciemipsorum.
29. Μὴ διαπαντὸς δεῖ ὑμᾶς εὐφραίνεσθαι καὶ εἰςπου 29. Numquid semper oportet vos lætari et ingredi in
ρεύεσθαι εἰς τὰ ἅγιά μου διαπαντός , ὡσεὶ ἑορτάζοντας, | sancta mea jugiter, quasi festa celebrantes , et quasi gau-
καὶ ὡσεὶ εὐφραινομένους εἰςελθεῖν μετὰ αὐλοῦ εἰς τὸ dentes ingredi cum tibia in montem Domini ad Deum Israel ?
ὄρος Κυρίου πρὸς τὸν Θεὸν τοῦ Ἰσραήλ;
30. Καὶ ἀκουστὴν ποιήσει Κύριος τὴν δόξαν τῆς φω 30. Et auditam faciet Dominus gloriam vocis sum , et fu-
νῆς αὐτοῦ , καὶ τὸν θυμὸν τοῦ βραχίονος αὐτοῦ , δεῖξαι rorem brachii sui , ostendere cum furore et ira et flamma
μετὰ θυμοῦ καὶ ὀργῆς καὶ φλογὸς κατεσθιούσης , κε- devorante , fulminabit vehementer, et sicut aqua et grando
ραυνώσει βιαίως , καὶ ὡς ὕδωρ καὶ χάλαζα συγκατα- descendens cum vi.
φερομένη βία.
31. Διὰ γὰρ τῆς φωνῆς Κυρίου ἡττηθήσονται Ασσύ- 31. Per vocem enim Domini superabuntur Assyrii plaga
ριοι τῇ πληγῇ ᾗ ἂν πατάξῃ αὐτούς. qua percutiet eos.
32. Καὶ ἔσται αὐτῷ κυκλόθεν , ὅθεν ἦν αὐτῶν ἡ ἐλπὶς 32. Et erit ei per circuitum , unde erat eorum spes auxi-
τῆς βοηθείας , ἐφ᾽ ᾧ αὐτὸς ἐπεποίθει · αὐτοὶ μετὰ τυμ- lii , in qua ipse confidebat : ipsi cum tympanis et cithara
πάνων καὶ κιθάρας πολεμήσουσιν αὐτὸν ἐκ μετα- pugnabunt contra eum ex commutatione.
βολής.
33. Σὺ γὰρ πρὸ ἡμερῶν ἀπαιτηθήσῃ . Μὴ καί σοι 33. Tu enim ante dies exigeris. Numquid et tibi paratum
ἡτοιμάσθη βασιλεύειν ; Φάραγγα βαθείαν, ξύλα κείμενα, est regnare ? Vallem profundam , ligna posita , ignem et ligna
πῦρ καὶ ξύλα πολλὰ , ὁ θυμὸς Κυρίου ὡς φάραγξ ὑπὸ multa , furor Domini sicut vallis sulphure succensa.
θείου καιομένη .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΛΑ΄. CAPUT XXXI.

1. Οὐαὶ οἱ καταβαίνοντες εἰς Αἴγυπτον ἐπὶ βοήθειαν, 1. Væ qui descendunt in Ægyptum ad auxilium, qui in
οἱ ἐφ᾽ ἵπποις πεποιθότες καὶ ἐφ᾽ ἅρμασι· ἔστι γὰρ πολλὰ , equis fidentes sunt et in currubus : quia multi sunt , et in
καὶ ἐφ᾽ ἵπποις πλῆθος σφόδρα . Καὶ οὐκ ἦσαν πεποι- equis multitudo magna. Et non fuerunt fidentes super san-
θότες ἐπὶ τὸν ἅγιον τοῦ Ἰσραὴλ, καὶ τὸν Κύριον οὐκ ctum Israel , et Dominum non requisierunt.
ἐζήτησαν.
2. Καὶ αὐτὸς σοφῶς ἦγεν ἐπ᾿ αὐτοὺς κακὰ , καὶ ὁ 2. Et ipse sapienter adduxit super eos mala , et verbum
λόγος αὐτοῦ οὐ μὴ ἀθετηθῇ , καὶ ἐπαναστήσεται ἐπ' οἶ- ejus non frustrabitur, et insurget super domos hominum-
κους ἀνθρώπων πονηρῶν , καὶ ἐπὶ τὴν ἐλπίδα αὐτῶν τὴν | pessimorum , et super spem eorum vanam ,
ματαίαν,
3. Αἰγύπτιον ἄνθρωπον, καὶ οὐ Θεὸν, ἵππων σάρ- 3. Egyptium hominem , et non Deum , equorum carnes ,
κας, καὶ οὐκ ἔστι βοήθεια · ὁ δὲ Κύριος ἐπάξει τὴν | et non est auxilium : Dominus autem inducet manum suam
χεῖρα αὐτοῦ ἐπ᾿ αὐτούς · καὶ κοπιάσουσιν οἱ βοηθοῦν- super eos : et laborabunt auxiliatores , et simul omnes per-
τες, καὶ ἅμα πάντες ἀπολοῦνται. ibunt.
4. Ὅτι οὕτως εἶπέ μοι Κύριος . Ον τρόπον βοήσῃ ὁ 4. Quia sic dixit mihi Dominus : Quomodo clamabit leo ,
λέων, ἢ ὁ σκύμνος ἐπὶ τῇ θήρᾳ ᾗ ἔλαβε , καὶ κεκράξῃ aut catulus leonis super venatione quam cepit , et vocifera-
ἐπ' αὐτῇ , ἕως ἂν ἐμπλησθῇ τὰ ὄρη τῆς φωνῆς αὐτοῦ, bitur super ea , donec impleantur montes voce ejus, et victi
καὶ ἡττήθησαν, καὶ τὸ πλῆθος τοῦ θυμοῦ ἐπτοήθησαν , fuerint , et multitudinem furoris expaverint , sic descendet
οὕτως καταβήσεται Κύριος σαβαὼθ ἐπιστρατεῦσαι ἐπὶ Dominus sabaoth ut prælietur super montem Sion, super
τὸ ὄρος τὸ Σιών, ἐπὶ τὰ ὄρη αὐτῆς. montes ejus.
5. Ὡς ὄρνεα πετόμενα , οὕτως ὑπερασπιεῖ Κύριος 5. Sicut aves volantes , sic proteget Dominus sabaoth
σαβαωθ ὑπὲρ Ἱερουσαλήμ , ὑπερασπιεῖ , καὶ ἐξελεῖται , super Jerusalem , proteget , et eruet, et conservabit , et
καὶ περιποιήσεται , καὶ σώσει , salvabit.
6. Επιστράφητε , οἱ τὴν βαθείαν βουλὴν βουλευό- 6. Convertimini , qui profundum consilium consultabatis
μενοι καὶ ἄνομον, υἱοὶ Ἰσραήλ. et iniquum , filii Israel.
7. Ὅτι τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἀπαρνήσονται οἱ ἄνθρωποι 7. In die enim illa abjicient homines manufacta sua ar-
τὰ χειροποίητα αὐτῶν τὰ ἀργυρᾶ , καὶ τὰ χειροποίητα gentea , et manufacta aurea , quæ fecerant manus eorum,
τὰ χρυσᾶ , âἃ ἐποίησαν αἱ χεῖρες αὐτῶν,
8. καὶ πεσεῖται Ασσούρ · οὐ μάχαιρα ἀνδρὸς , οὐδὲ 8. et cadet Assur : non gladius viri , neque gladius ho-
μάχαιρα ἀνθρώπου καταφάγεται αὐτὸν, καὶ φεύξεται minis vorabit eum , et fugiet non a facie gladii. Juvenes au-
οὐκ ἀπὸ προςώπου μαχαίρας. Οἱ δὲ νεανίσκοι ἔσονται tem erunt in cladem ,
εἰς ἥττημα,
 426 Η Σ ΑΙ Α Σ. Κεφ. ΛΒ'.

9. πέτρα γὰρ περιληφθήσονται ως χάρακι , καὶ ἡτ 9. petra enim circumdabuntur quasi vallo, et vincentur :
τηθήσονται · ὁ δὲ φεύγων ἁλώσεται . Τάδε λέγει Κύριος · qui autem fugerit capietur. Hæc dicit Dominus : Beatus qui
Μακάριος ὃς ἔχει ἐν Σιὼν σπέρμα , καὶ οἰκείους ἐν Ἱε- habet in Sion semen, et domesticos in Jerusalem.
ρουσαλήμ .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΛΒ' .
CAPUT XXXII.

1. Ἰδοὺ γὰρ βασιλεὺς δίκαιος βασιλεύσει , καὶ ἄρ- 1. Ecce enim rex justus regnabit, et principes cum judi-
γοντες μετὰ κρίσεως ἄρξουσι . cio præerunt.
2. Καὶ ἔσται ὁ ἄνθρωπος κρύπτων τοὺς λόγους αὐτ 2. Et erit homo occultans sermones suos , et abscondetur,
τοῦ , καὶ κρυβήσεται , ὡς ἀφ᾽ ὕδατος φερομένου · καὶ quasi ab aqua quæ fertur : et apparebit in Sion sicut flu-
φανήσεται ἐν Σιὼν ὡς ποταμὸς φερόμενος ἔνδοξος ν vius currens inclytus in terra sitienti.
γῇ διψώση.
3. Καὶ οὐκέτι ἔσονται πεποιθότες ἐπ' ἀνθρώποις , 3. Et nequaquam ultra erunt confidentes in hominibus ,
ἀλλὰ τὰ ὦτα ἀκούειν δώσουσι . sed aures ad audiendum dabunt.
4. Καὶ ἡ καρδία τῶν ἀσθενούντων προςέξει τῷ ἀκούειν, 4. Et cor infirmorum attendet auditui , et linguae balbu-
καὶ αἱ γλῶσσαι αἱ ψελλίζουσαι ταχὺ μαθήσονται λα- tientes cito discent loqui pacem ,
λεῖν εἰρήνην ,
5. καὶ οὐκέτι μὴ εἴπωσι τῷ μωρῷ ἄρχειν, καὶ οὐκ
5. et nequaquam ultra dicent stulto ut princeps sit , nec
έτι μὴ εἴπωσιν οἱ ὑπηρέται σου· Σίγα. ultra dicent ministri tui : Tace.
6. Ὁ γὰρ μωρὸς μωρὰ λαλήσει , καὶ ἡ καρδία αὐτοῦ 6. Fatuus enim fatua loquetur, et cor ejus vana intelliget
μάταια νοήσει τοῦ συντελεῖν ἄνομα , καὶ λαλεῖν πρὸς |
ad perficiendum iniqua , et loquendum ad Dominum erro-
Κύριον πλάνησιν , τοῦ διασπεῖραι ψυχὰς πεινώσας , καὶ
rem , ut disperdat animas esurientes , et animas sitientes
τὰς ψυχὰς τὰς διψώσας κενὰς ποιήσει . vacuas faciet.
7. Ἡ γὰρ βουλὴ τῶν πονηρῶν ἄνομα βουλεύσεται , 7. Consilium enim pessimorum iniqua cogitabit , interfi-
καταφθεῖραι ταπεινοὺς ἐν λόγοις ἀδίκοις , καὶ διασκεδά cere humiles in sermonibus iniquis , et dissipare verba hu-
σαι λόγους ταπεινῶν ἐν κρίσει . milium in judicio .
8. Οἱ δὲ εὐσεβεῖς συνετὰ ἐβουλεύσαντο , καὶ αὕτη ἡ 8. Pii autem sapientia cogitarunt , et hoc consilium per-
βουλὴ μενεῖ. manet.
9. Γυναῖκες πλούσιαι , ἀνάστητε , καὶ ἀκούσατε τῆς 9. Mulieres divites , surgite , et audite vocem meam :
φωνῆς μου· θυγατέρες , ἐν ἐλπίδι εἰςακούσατε λόγους | filiae , in spe audite verba mea.
μου.
10. Ἡμέρας ἐνιαυτοῦ μνείαν ποιήσασθε ἐν ὀδύνῃ 10. Diei anni memoriam facite in dolore cum spe. Con-
μετ᾽ ἐλπίδος. Ἀνήλωται ὁ τρυγητὸς , πέπαυται , οὐκέτι | sumpt
a est vindemia , cessavit , non ultra veniet :
μὴ ἔλθη
ιι. ἔκστητε , λυπήθητε αἱ πεποιθυῖαι , ἐκδύσασθε , 11. obstupescite , tristamini confidentes , exuimini , nuda
γυμναὶ γένεσθε , περιζώσασθε τὰς ὀσφύας, fiamini , accingite lumbos ,
12. καὶ ἐπὶ τῶν μαστῶν κόπτεσθε , ἀπὸ ἀγροῦ ἐπιθυ-
12. et super ubera plangite , de agro desiderii , et vite ge-
μήματος , καὶ ἀμπέλου γεννήματος . niminis .
13. Ἡ γῆ τοῦ λαοῦ μου , ἄκανθα καὶ χόρτος ἀναβή- 13. Terra populi mei , spina et foenum ascendet, et ex
σεται , καὶ ἐκ πάσης οἰκίας εὐφροσύνη ἀρθήσεται· πόλις ]
omni domo laetitia tolletur : civitas opulenta ,
πλουσία ,
14. οἶκοι ἐγκαταλελειμμένοι πλοῦτον πόλεως ἀφή 14. domus derelicta divitias civitatis dimittent , domos
σουσιν, οἴκους ἐπιθυμήματος . Καὶ ἔσονται αἱ κῶμαι
| desiderii . Et erunt villæ spelunca usque in sæculum , læ-
σπήλαια ἕως τοῦ αἰῶνος , εὐφροσύνη ὄνων ἀγρίων, βο-
| titia asinorum agrestium , pascua pastorum ,
σχήματα ποιμένων,
15. ἕως ἂν ἔλθῃ ἐφ' ὑμᾶς πνεῦμα ἀφ᾽ Ὑψηλοῦ. Καὶ 15. donec venerit super vos spiritus ab Excelso. Et Cher-
ἔσται ἔρημος ὁ Χέρμελ , καὶ ὁ Χέρμελ εἰς δρυμὸν λο-
mel erit desertum , et Chermel in saltum deputabitur.
γισθήσεται.
16. Καὶ ἀναπαύσεται ἐν τῇ ἐρήμῳ κρῖμα, καὶ δι- 16. Et requiescet in deserto judicium , et justitia in Car-
καιοσύνη ἐν τῷ Καρμήλῳ κατοικήσει . melo habitabit.
17. Καὶ ἔσται τὰ ἔργα τῆς δικαιοσύνης , εἰρήνη · καὶ 17. Et erunt opera justitia , pax : et obtinebit justitia
κρατήσει ἡ δικαιοσύνη ἀνάπαυσιν, καὶ πεποιθότες ἕως requiem
τοῦ αἰῶνος , , et confidentes usque in sæculum ,
18. καὶ κατοικήσει ὁ λαὸς αὐτοῦ ἐν πόλει εἰρήνης , 18. et habitabit populus ejus in civitate pacis , et inha-
καὶ ἐνοικήσει πεποιθὼς , καὶ ἀναπαύονται μετὰ πλού- | bitabit confidenter, et requiescent cum divitiis
του. .
19. Ἡ δὲ χάλαζα ἐὰν καταβῇ , οὐκ ἐφ' ὑμᾶς ἥξει. 19. Grando autem si descenderit , non veniet super vos.
Καὶ ἔσονται οἱ ἐνοικοῦντες ἐν τοῖς δρυμοις πεποιθότες , | Et erunt qui inhabitant in sylvis fidentes , sicut qui in cam-
ὡς οἱ ἐν τῇ πεδινῇ . pestri.
 ESAIAS . CAP. XXXIII.
20. Μακάριοι οἱ σπείροντες ἐπὶ πᾶν ὕδωρ, οὗ βοῦς
καὶ ὄνος πατεῖ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΛΓ΄.
1. Οὐαὶ τοῖς ταλαιπωροῦσιν ὑμᾶς , ὑμᾶς δὲ οὐδεὶς
ποιεῖ ταλαιπώρους , καὶ ὁ ἀθετῶν ὑμᾶς οὐκ ἀθετεῖ.
Ἁλώσονται οἱ ἀθετοῦντες , καὶ παραδοθήσονται , καὶ ὡς |
σὴς ἐφ᾽ ἱματίου , οὕτως ἡττηθήσονται.
2. Κύριε , ἐλέησον ἡμᾶς , ἐπὶ σοὶ γὰρ πεποίθαμεν.
Εγενήθη τὸ σπέρμα τῶν ἀπειθούντων εἰς ἀπώλειαν , ἡ |
δὲ σωτηρία ἡμῶν ἐν καιρῷ θλίψεως .
3. Διὰ φωνὴν τοῦ φόβου ἐξέστησαν λαοὶ ἀπὸ τοῦ
φόβου σου , καὶ διεσπάρησαν τὰ ἔθνη .
4. Νῦν δὲ συναχθήσεται τὰ σκῦλα ὑμῶν μικροῦ καὶ
μεγάλου · ὃν τρόπον ἐάν τις συναγάγῃ ἀκρίδας , οὕτως
ἐμπαίξουσιν ὑμῖν.
5. Ἅγιος ὁ Θεὸς ὁ κατοικῶν ἐν ὑψηλῷ , ἐνεπλήσθη
Σιὼν κρίσεως καὶ δικαιοσύνης.
6. Εν νόμῳ παραδοθήσονται , ἐν θησαυροῖς ἡ σωτη-
ρία ἡμῶν, ἐκεῖ σοφία καὶ ἐπιστήμη καὶ εὐσέβεια πρὸς |
τὸν Κύριον· οὗτοι εἰσὶ θησαυροὶ δικαιοσύνης .
7. Ἰδοὺ δὲ ἐν τῷ φόβῳ ὑμῶν οὗτοι φοβηθήσονται ·
οὓς ἐφοβεῖσθε , βοήσονται ἀφ᾽ ὑμῶν· ἄγγελοι ἀποστολή- |
σονται , πικρῶς κλαίοντες , παρακαλοῦντες εἰρήνην.
8. Ερημωθήσονται γὰρ αἱ τούτων ὁδοί· πέπαυται ὁ
φόβος τῶν ἐθνῶν, καὶ ἡ πρὸς τούτους διαθήκη αἴρεται , |
καὶ οὐ μὴ λογίσησθε αὐτοὺς ἀνθρώπους.
9. Ἐπένθησεν ἡ γῆ , ᾐσχύνθη ὁ Λίβανος , ἕλη ἐγένετο
ὁ Σάρων. Φανερὰ ἔσται ἡ Γαλιλαία , καὶ ὁ Χέρμελ.
10. Νῦν ἀναστήσομαι , λέγει Κύριος , νῦν δοξασθή
σομαι , νῦν ὑψωθήσομαι.
τι . Νῦν ὄψεσθε , νῦν αἰσθηθήσεσθε · ματαία ἔσται ἡ
ἰσχὺς τοῦ πνεύματος ὑμῶν , πῦρ κατέδεται ὑμᾶς·
12. καὶ ἔσονται ἔθνη κατακεκαυμένα , ὡς ἄκανθα ἐν
ἀγρῷ ἐῤῥιμένη καὶ κατακεκαυμένη.
13. Ακούσονται οἱ πόῤῥωθεν â ἃ ἐποίησα , γνώσονται
οἱ ἐγγίζοντες τὴν ἰσχύν μου .
14. Ἀπέστησαν οἱ ἐν Σιὼν ἄνομοι , λήψεται τρόμος
τοὺς ἀσεβεῖς. Τίς ἀναγγελεῖ ὑμῖν ὅτι πῦρ καίεται ; Τίς
ἀναγγελεῖ ὑμῖν τὸν τόπον τὸν αἰώνιον;
15. Πορευόμενος ἐν δικαιοσύνῃ , λαλῶν εὐθεῖαν ὁδὸν,
μισῶν ἀνομίαν καὶ ἀδικίαν, καὶ τὰς χεῖρας ἀποσειόμε- |
νος ἀπὸ δώρων· βαρύνων τὰ ὦτα , ἵνα μὴ ἀκούσῃ κρίσιν
αἵματος , καμμύων τοὺς ὀφθαλμοὺς ἵνα μὴ ἴδῃ ἀδικίαν ,
16. οὗτος οἰκήσει ἐν ὑψηλῷ σπηλαίῳ πέτρας ἰσχυ
ρᾶς · ἄρτος αὐτῷ δοθήσεται , καὶ τὸ ὕδωρ αὐτοῦ πιστόν.
17. Βασιλέα μετὰ δόξης ὄψεσθε , οἱ ὀφθαλμοὶ ὑμῶν
ὄψονται γῆν πόῤῥωθεν,
18. ἡ ψυχὴ ὑμῶν μελετήσει φόβον. Ποῦ εἰσιν οἱ γραμ-
ματικοί , ποῦ εἰσιν οἱ συμβουλεύοντες ; ποῦ ἐστιν ὁ |
ἀριθμῶν τοὺς τρεφομένους ,
19. μικρὸν καὶ μέγαν λαὸν , ᾧ οὐ συμβουλεύσατο ,
οὐδὲ ᾔδει βαθύφωνον, ὥςτε μὴ ἀκοῦσαι λαὸς πεφαυλι-
σμένος , καὶ οὐκ ἔστι τῷ ἀκούοντι σύνεσις .
20. Ἰδοὺ Σιὼν ἡ πόλις , τὸ σωτήριον ἡμῶν, οἱ ὀφθαλ-
μοί σου ὄψονται Ἱερουσαλὴμ , πόλις πλουσία , σκηναί |
αἳ οὐ μὴ σεισθῶσιν, οὐδὲ μὴ κινηθῶσιν οἱ πάσσαλοι |
τῆς σκηνῆς αὐτῆς εἰς τὸν αἰῶνα χρόνον, οὐδὲ τὰ σχοινία
αὐτῆς οὐ μὴ διαῤῥαγῶσιν ,
21. ὅτι τὸ ὄνομα Κυρίου μέγα ὑμῖν · τόπος ὑμῖν
427
20. Beati seminantes super omnem aquam , ubi bos et
asinus calcat.
CAPUT XXXIII.
1. Væ qui vos miseros faciunt , vos autem nemo facit
miseros , et qui reprobat vos non reprobat. Capientur re-
probantes , et tradentur, et quasi tinea in vestimento , sic
superabuntur.
2. Domine , miserere nostri , in te enim confidimus. Fa-
ctum est semen incredulorum in perditionem , salus autem
nostra in tempore tribulationis.
3. Propter vocem timoris obstupuerunt populi a timore
tuo, et dispersæ sunt gentes.
4. Nunc autem congregabuntur spolia vestra parvi et
magni : quomodo si quis congreget locustas , sic illudent
vobis.
5. Sanctus Deus qui habitat in excelso , repleta est Sion
judicio et justitia.
6. In lege tradentur, in thesauris salus nostra , illic sa-
pientia et scientia et pietas erga Dominum : isti sunt the-
sauri justitiae.
7. Ecce nunc in timore vestro ipsi timebunt : quos time-
batis , clamabunt a vobis : angeli mittentur, amare flentes ,
obsecrantes pacem .
8. Desolabuntur enim istorum viæ : cessavit timor gen-
tium , et testamentum quod erga istos tollitur, et non repu-
tabitis istos homines.
9. Luxit terra , confusus est Libanus , paludes factus est
Saron. Manifesta erit Galilæa , et Chermel.
10. Nunc exsurgam , dicit Dominus , nunc glorificabor ,
nunc exaltabor.
11. Nunc videbitis , nunc sentietis : vana erit fortitudo
spiritus vestri , ignis devorabit vos :
12. et erunt gentes combusta , sicut spina in agro pro -
jecta et combusta.
13. Audient qui longe sunt quæ feci , scient qui appropin-
quant fortitudinem meam.
14. Recesserunt qui erant in Sion iniqui , apprehendet
tremor impios. Quis annuntiabit vobis quia ignis ardet ? Quis
annuntiabit vobis locum æternum ?
15. Qui ambulat in justitia , qui loquitur rectam viam ,
odit impietatem et iniquitatem , et manus excutit a muneri-
bus : qui obturat aures , ut non audiat judicium sanguinis ,
claudit oculos ne videat iniquitatem ,
16. iste habitabit in excelsa spelunca petra fortissima :
panis ei dabitur, et aqua ejus fidelis.
17. Regem cum gloria videbitis , oculi vestri videbunt
terram de longe ,
18. anima vestra meditabitur timorem. Ubi sunt gram-
matici ? ubi consiliatores ? ubi est qui numerat eos qui nu-
triuntur,
19. parvum et magnumpopulum, cui non dedit consilium,
neque sciebat profundam vocem habentem , ita ut non audi
ret populus contemptus , et non est audienti intelligentia.
20. Ecce Sion civitas , salutare nostrum , oculi tui vide-
bunt Jerusalem , civitas dives , tabernacula quæ non com
movebuntur, neque movebuntur paxilli tabernaculi ejus
in sempiternum tempus , et funiculi ejus non disrumpentur,
21. quia nomen Domini magnum vobis : locus vobis erit ,
428 ΗΣΑΪΑΣ. Κεφ . Δ' .
ἔσται , ποταμοὶ καὶ διώρυχες πλατεῖς καὶ εὐρύχωροι . | flumina et rivi lati et spatiosi. Non ibis hanc viam , neque
Οὐ πορεύσῃ ταύτην τὴν ὁδὸν , οὐδὲ πορεύσεται πλοῖον ibit navis impellens remigio.
ἐλαΰνον .
22. Ὁ γὰρ Θεός μου μέγας ἐστίν. Οὐ παρελεύσεταί 22. Deus enim meus magnus est. Non transibit me Do-
με Κύριος κριτὴς ἡμῶν, Κύριος ἄρχων ἡμῶν, Κύριος minus judex noster, Dominus princeps noster, Dominus rex
ἄρχων ἡμῶν · Κύριος οὗτος ἡμᾶς σώσει . noster : Dominus iste salvabit nos.
23. Ἐῤῥάγησαν τὰ σχοινία σου , ὅτι οὐκ ἐνίσχυσαν. 23. Disrupti sunt funiculi tui , quia non prævaluerunt.
Ὁ ἱστός σου ἔκλινεν , οὐ χαλάσει τὰ ἱστία , οὐκ ἀρεῖ | Malus tuus inclinatus est , non demittet vela , non elevabit
σημεῖον, ἕως οὗ παραδοθῇ εἰς προνομήν . Τοίνυν πολ- signum , donec tradatur in direptionem. Multi igitur claudi
λοὶ χωλοὶ προνομὴν ποιήσουσι , prædam facient ,
24. καὶ οὐ μὴ εἴπωσι· Κοπιῶ , ὁ λαὸς ἐνοικῶν ἐν αὐ 24. et non dicent : Laborabo , populus qui habitat in eis :
τοῖς· ἀφεθῇ γὰρ αὐτοῖς ἡ ἁμαρτία . dimittetur enim eis delictum .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΑΔ΄. CAPUT XXXIV.
1. Προςαγάγετε , ἔθνη , καὶ ἀκούσατε , ἄρχοντες. 1. Accedite , gentes , et audite , principes . Audiat terra et
Ακουσάτω ἡ γῆ καὶ οἱ ἐν αὐτῇ , ἡ οἰκουμένη καὶ ὁ λαὸς qui in ea , orbis terra et populus qui in ea.
ὁ ἐν αὐτῇ .
2. Διότι θυμὸς Κυρίου ἐπὶ πάντα τὰ ἔθνη , καὶ ὀργὴ 2. Quia furor Domini super omnes gentes , et ira super
ἐπὶ τὸν ἀριθμὸν αὐτῶν, τοῦ ἀπολέσαι αὐτοὺς , καὶ πα- numerum earum , ad perdendos eos , et tradendos eos in
ραδοῦναι αὐτοὺς εἰς σφαγήν. occisionem.
3. Οἱ δὲ τραυματίαι αὐτῶν ῥιφήσονται , καὶ οἱ νε- 3. Vulnerati autem eorum projicientur, etiam mortui , et
κροὶ , καὶ ἀναβήσεται αὐτῶν ἡ ὀσμὴ , καὶ βραχήσεται ascendet eorum odor, et rigabuntur montes a sanguine eo-
τὰ ὄρη ἀπὸ τοῦ αἵματος αὐτῶν. rum .
4. Καὶ τακήσονται πᾶσαι αἱ δυνάμεις τῶν οὐρανῶν, 4. Et tabescent omnes virtutes coelorum , et complicabitur
καὶ ἐλιγήσεται δὁ οὐρανὸς ὡς βιβλίον, καὶ πάντα τὰ cœlum sicut liber, et omnes stella cadent sicut folia ex vite ,
ἄστρα πεσεῖται ὡς φύλλα ἐξ ἀμπέλου , καὶ ὡς πίπτει et sicut cadunt folia de ficu.
φύλλα ἀπὸ συκῆς.
5. Ἐμεθύσθη ἡ μάχαιρά μου ἐν τῷ οὐρανῷ· ἰδοὺ 5. Inebriatus est gladius meus in coelo : ecce super Idu-
ἐπὶ τὴν Ἰδουμαίαν καταβήσεται , καὶ ἐπὶ τὸν λαὸν τῆς mæam descendet , et super populum perditionis cum judicio.
ἀπωλείας μετὰ κρίσεως .
6. Ἡ μάχαιρα τοῦ Κυρίου ἐνεπλήσθη αἵματος , ἐπα- 6. Gladius Domini impletus est sanguine , incrassatus
χύνθη ἀπὸ στέατος , ἀπὸ αἵματος τράγων καὶ ἀμνῶν, est de adipe , de sanguine hircorum et agnorum, et de adipe
καὶ ἀπὸ στέατος τράγων καὶ κριῶν · ὅτι θυσία τῷ Κυ hircorum et arietum : sacrificium enim Domino in Bosor, et
ρίῳ ἐν Βοσόρ, καὶ σφαγὴ μεγάλη ἐν τῇ Ἰδουμαία· mactatio magna in Idumæa :
7. καὶ συμπεσοῦνται οἱ ἁδροὶ μετ᾿ αὐτῶν, καὶ οἱ 7. et concident robusti cum eis , et arietes et tauri , et
κριοὶ καὶ οἱ ταῦροι , καὶ μεθυσθήσεται ἡ γῆ ἀπὸ τοῦ inebriabitur terra ex sanguine , et ex adipe eorum implebi-
αἵματος , καὶ ἀπὸ τοῦ στέατος αὐτῶν ἐμπλησθήσεται , tur.
8. Ἡμέρα γὰρ κρίσεως Κυρίου , καὶ ἐνιαυτὸς ἀνταπο 8. Dies enim judicii Domini , et annus retributionis judicii
δόσεως κρίσεως Σιών. Sion.
9. Καὶ στραφήσονται αἱ φάραγγες αὐτῆς εἰς πίσσαν , 9. Et vertentur valles ejus in picem , et terra ejus in sul-
καὶ ἡ γῆ αὐτῆς εἰς θεῖον · καὶ ἔσται ἡ γῆ αὐτῆς ὡς πίσσα | phur : et erit terra ejus quasi pix ardens
καιομένη
10. νυκτὸς καὶ ἡμέρας , καὶ οὐ σβεσθήσεται εἰς τὸν 10. nocte et die , et non exstinguetur in sempiternum
αἰῶνα χρόνον , καὶ ἀναβήσεται ὁ καπνὸς αὐτῆς ἄνω , εἰς tempus , et ascendet fumus ejus sursum , in generationes
γενεὰς αὐτῆς ἐρημωθήσεται , καὶ εἰς χρόνον πολὺν suas desolabitur, et in tempus multum
τι . ὄρνεα καὶ ἐχῖνοι , καὶ ἴβεις, καὶ κόρακες κατοικήσου 11. aves et ericii , et ibes , et corvi habitabunt in ea. Et
σιν ἐν αὐτῇ . Καὶ ἐπιβληθήσεται ἐπ' αὐτὴν σπαρτίον γεω- immittetur super eam funiculus geometria deserti , et ono-
μετρίας ἐρήμου , καὶ ὀνοκένταυροι οἰκήσουσιν ἐν αὐτῇ . centauri habitabunt in ea .
12. Οἱ ἄρχοντες αὐτῆς οὐκ ἔσονται · οἱ γὰρ βασιλεῖς , 12. Principes ejus non erunt : reges enim et magnates
καὶ οἱ μεγιστάνες αὐτῆς ἔσονται εἰς ἀπώλειαν . ejus erunt in perditionem.
13. Καὶ ἀναφυήσει εἰς τὰς πόλεις αὐτῶν ἀκάνθινα 13. Et pullulabunt in civitatibus eorum spinea ligna , et
ξύλα , καὶ εἰς τὰ ὀχυρώματα αὐτῆς · καὶ ἔσται ἐπαύλεις | in munitionibus ejus : et erit caula sirenum , et atrium
σειρήνων, καὶ αὐλὴ στρουθῶν. struthionum.
14. Καὶ συναντήσουσι δαιμόνια ὀνοκενταύροις , καὶ 14. Et occurrent damonia onocentauris , et clamabunt
βοήσονται ἕτερος πρὸς τὸν ἕτερον · ἐκεῖ ἀναπαύσονται alter ad alterum : illic requiescent onocentauri , invenientes
ὀνοκένταυροι , εὑρόντες αὐτοῖς ἀνάπαυσιν. sibi requiem.
15. Ἐκεῖ ἐνόσσευσεν ἐχῖνος , καὶ ἔσωσεν ἡ γῆ τὰ 15. Illic nidificavit ericius , et salvavit terra filios ejus
παιδία αὐτῆς μετὰ ἀσφαλείας· ἐκεῖ συνήντησαν ἔλαφοι , cum securitate ibi occurrerunt cervi , et viderunt facies
καὶ εἶδον τὰ πρόςωπα ἀλλήλων. inter se.
16. Αριθμῷ παρῆλθον , καὶ μία αὐτῶν οὐκ ἀπώλετο · 16. Numero transierunt , et una ipsarum non periit : al-
 ESAIAS. CAP. XXXVI. 429
ἑτέρα τὴν ἑτέραν οὐκ ἐζήτησαν, ὅτι ὁ Κύριος αὐτοῖς ! tera alteram non requisierunt , quia Dominus eis mandavit ,
ἐνετείλατο , καὶ τὸ πνεῦμα αὐτοῦ συνήγαγεν αὐτά. et spiritus ipsius congregavit ea.
17. Καὶ αὐτὸς ἐπιβαλεῖ αὐτοῖς κλήρους , καὶ ἡ χεὶρ 17. Et ipse mittet eis sortes , et manus ejus distribuit ut
αὐτοῦ διεμέρισε βόσκεσθαι· εἰς τὸν αἰῶνα χρόνον κληρο- pascantur : in aeternum tempus possidebitis , in generatio-
νομήσετε , εἰς γενεὰς γενεῶν ἀναπαύσονται ἐπ' αὐτῆς . nes generationum requiescent super eam.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΛΕ'. CAPUT XXXV.

1. Εὐφράνθητι , ἔρημος διψῶσα, ἀγαλλιάσθω ἔρημος, 1. Lætare , desertum sitiens , exsultet solitudo , et floreat
καὶ ἀνθείτω ὡς κρίνον . quasi lilium.
2. Καὶ ἐξανθήσει καὶ ἀγαλλιάσεται τὰ ἔρημα τοῦ 2. Et efflorebunt et exsultabunt deserta Jordanis : gloria
Ἰορδάνου · ἡ δόξα τοῦ Λιβάνου ἐδόθη αὐτῇ, καὶ ἡ τιμὴ Libani data est ei , et honor Carmeli , et populus meus vi-
τοῦ Καρμήλου , καὶ ὁ λαός μου ὄψεται τὴν δόξαν Κυ- debit gloriam Domini et altitudinem Dei.
ρίου καὶ τὸ ὕψος τοῦ Θεοῦ.
3. Ἰσχύσατε , χεῖρες ἀνειμέναι καὶ γόνατα παραλε 3. Confortamini , manus remissa et genua dissoluta.
λυμένα.
4. Παρακαλέσατε , οἱ ὀλιγόψυχοι τῇ διανοίᾳ · ἰσχύ 4. Consolamini vos , pusillanimes mente : confortamini ,
σατε , μὴ φοβεῖσθε . Ἰδοὺ ὁ Θεὸς ἡμῶν κρίσιν ἀνταποδί- nolite timere. Ecce Deus noster judicium retribuit , et retri-
δωσι , καὶ ἀνταποδώσει · αὐτὸς ἥξει καὶ σώσει ἡμᾶς. buet : ipse veniet et salvabit nos.
5. Τότε ἀνοιχθήσονται ὀφθαλμοὶ τυφλῶν, καὶ ὦτα 5. Tunc aperientur oculi cæcorum , et aures surdorum
κωφῶν ἀκούσονται . audient.
6. Τότε ἁλεῖται ὡς ἔλαφος ὁ χωλός , τρανὴ δὲ ἔσται 6. Tunc saliet sicut cervus claudus , expedita autem erit
γλῶσσα μογιλάλων, ὅτι ἐῤῥάγη ἐν τῇ ἐρήμῳ ὕδωρ , καὶ lingua balborum , quia scissa est in deserto aqua, et vallis
φάραγξ ἐν γῇ διψώση . in terra sitienti.
7. Καὶ ἔσται ἡ ἄνυδρος εἰς ἕλη , καὶ εἰς τὴν διψῶ 7. Et erit inaquosa in paludes , et in sitiente terra fons
σαν γῆν πηγὴ ὕδατος ἔσται · ἐκεῖ εὐφροσύνη ὀρνέων, aquæ erit : ibi laetitia avium , caulae arundinis et paludes.
ἐπαύλεις καλάμου καὶ ἕλη .
8. Εσται ἐκεῖ ὁδὸς καθαρὰ , καὶ ὁδὸς ἁγία κληθή- 8. Erit ibi via munda , et via sancta vocabitur, et non
σεται , καὶ οὐ μὴ παρέλθῃ ἐκεῖ ἀκάθαρτος , οὐδὲ ἔσται transibit illic immundus , neque erit ibi via immunda : qui
ἐκεῖ ὁδὸς ἀκάθαρτος · οἱ δὲ διεσπαρμένοι πορεύσονται | autem dispersi sunt ibunt super eam , et non errabunt.
ἐπ' αὐτῆς , καὶ οὐ μὴ πλανηθῶσι .
9. Καὶ οὐκ ἔσται ἐκεῖ λέων, οὐδὲ τῶν πονηρῶν θη- 9. Et non erit ibi leo , et mala bestia non ascendet in
ρίων οὐ μὴ ἀναβῇ εἰς αὐτὴν, οὐδὲ μὴ εὑρεθῇ ἐκεῖ , ἀλλὰ eam , neque invenietur ibi , sed ambulabunt in ea redem-
πορεύσονται ἐν αὐτῇ λελυτρωμένοι , pti.
10. καὶ συνηγμένοι διὰ Κύριον , καὶ ἀποστραφήσον- 10. et congregati per Dominum , et revertentur, et venient
ται , καὶ ἥξουσιν εἰς Σιὼν μετ' εὐφροσύνης , καὶ εὐφρο- in Sion cum laetitia , et laetitia sempiterna super caput eo-
σύνη αἰώνιος ὑπὲρ κεφαλῆς αὐτῶν · ἐπὶ γὰρ τῆς κεφα rum : super caput enim eorum laus et exsultatio , et lætitia
λῆς αὐτῶν αἴνεσις καὶ ἀγαλλίαμα , καὶ εὐφροσύνη | apprehendet eos , fugit dolor et tristitia et gemitus.
καταλήψεται αὐτοὺς , ἀπέδρα ὀδύνη καὶ λύπη καὶ στε
ναγμός.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΑϚ΄ . CAPUT XXXVI.

1. Καὶ ἐγένετο τοῦ τεσσαρεςκαιδεκάτου ἔτους βασι- 1. Et factum est in quarto et decimo anno regnante Eze-
λεύοντος Εζεκίου , ἀνέβη Σενναχηρείμ βασιλεὺς Ἀσσυ- cia , ascendit Sennacherim rex Assyriorum super civitates
ρίων ἐπὶ τὰς πόλεις τῆς Ἰουδαίας τὰς ὀχυρὰς , καὶ ἔλαβεν | Judaea munitas , et cepit eas .
αὐτάς.
2. Καὶ ἀπέστειλε βασιλεὺς Ἀσσυρίων τὸν Ῥαβσά- 2. Et misit rex Assyriorum Rabsacen de Laches in Jeru-
κην ἐκ Λάχης εἰς Ἱερουσαλὴμ πρὸς τὸν βασιλέα Ἐζε- | salem ad regem Ezeciam cum virtute multa , et stetit in
κίαν μετὰ δυνάμεως πολλῆς , καὶ ἔστη ἐν τῷ ὑδραγωγῷ aquæeductu piscina superioris in via agri fullonis.
τῆς κολυμβήθρας τῆς ἄνω ἐν τῇ ὁδῷ τοῦ ἀγροῦ τοῦ
κναφέως .
3. Καὶ ἐξῆλθε πρὸς αὐτὸν Ἑλιακεὶμ ὁ τοῦ Χελκίου 3. Et egressus est ad eum Eliacim filius Chelcia œcono-
ὁ οἰκονόμος , καὶ Σομνᾶς ὁ γραμματεὺς , καὶ Ἰωὰχ ὁ mus , et Somnas scriba , et Joach filius Asaph a commenta-
τοῦ Ἀσὰρ ὁ ὑπομνηματογράφος . riis.
4. Καὶ εἶπεν αὐτοῖς Ῥαβσάκης · Εἴπατε Εζεκίᾳ · 4. Et dixit eis Rabsaces : Dicite Ezecia : Hæc dicit rex
Τάδε λέγει ὁ βασιλεὺς ὁ μέγας , βασιλεὺς Ἀσσυρίων · magnus , rex Assyriorum : Quid fidens es
Τί πεποιθὼς εἶ;
5. Numquid in consilio et sermonibus labiorum prælium
5. Μὴ ἐν βουλῇ καὶ λόγοις χειλέων παράταξις γίνε- sit? Et nunc super quem confidisti , quia inobediens es
ται ; Καὶ νῦν ἐπὶ τίνα πέποιθας , ὅτι ἀπειθεῖς μοι ; mihi ?
6. Ἰδοὺ πεποιθὼς εἶ ἐπὶ τὴν ῥάβδον τὴν καλαμίνην 6. Ecce fidens es super virgam arundineam confractam
τὴν τεθλασμένην ταύτην, ἐπ' Αἴγυπτον · ὡς ἂν ἐπιστη | istam , super Ægyptum : sicut si innitatur vir super eam ,
430 ΗΣΑΙΑΣ. Κεφ . Α '.
ρισθῇ ἀνὴρ ἐπ᾽ αὐτὴν, εἰσελεύσεται εἰς τὴν χεῖρα αὐτοῦ , ]
καὶ τρήσει αὐτήν · οὕτως ἐστὶ Φαραὼ βασιλεὺς Αἰγύ- |
πτου , καὶ πάντες οἱ πεποιθότες ἐπ' αὐτῷ.
(*) 7. Εἰ δὲ λέγετε · Ἐπὶ Κύριον τὸν Θεὸν ἡμῶν πε-
ποίθαμεν,
8. νῦν μίχθητε τῷ κυρίῳ μου τῷ βασιλεῖ Ἀσσυρίων,
καὶ δώσω ὑμῖν διςχιλίαν ἵππον, εἰ δυνήσεσθε δοῦναι
ἀναβάτας ἐπ' αὐτούς.
9. Καὶ πῶς δύνασθε ἀποστρέψαι εἰς πρόςωπον τῶν
τοπαρχῶν; Οἰκέται εἰσὶν οἱ πεποιθότες ἐπ᾿ Αἰγύπτιοις , |
εἰς ἵππον καὶ ἀναβάτην .
10. Καὶ νῦν μὴ ἄνευ Κυρίου ἀνέβημεν ἐπὶ τὴν χώ-
ραν ταύτην πολεμῆσαι αὐτήν ; Κύριος εἶπε πρὸς μέ ·
Ανάβηθι ἐπὶ τὴν γῆν ταύτην, καὶ διάφθειρον αὐτήν.
11. Καὶ εἶπε πρὸς αὐτὸν Ἑλιακείμ , καὶ Σομνᾶς ,
καὶ Ἰωάχ · Λάλησον πρὸς τοὺς παῖδας σου συριστί ·
ἀκούομεν γὰρ ἡμεῖς · καὶ μὴ λάλει πρὸς ἡμᾶς ἰουδαϊστί ·
καὶ ἱνατί λαλεῖς εἰς τὰ ὦτα τῶν ἀνθρώπων ἐπὶ τῷ τείχει ;
12. Καὶ εἶπε πρὸς αὐτοὺς Ῥαβσάκης · Μὴ πρὸς τὸν
κύριον ὑμῶν ἢ πρὸς ὑμᾶς ἀπέσταλκέ με ὁ κύριός μου ,
λαλῆσαι τοὺς λόγους τούτους ; Οὐχὶ πρὸς τοὺς ἀνθρώπους |
τοὺς καθημένους ἐπὶ τῷ τείχει , ἵνα φάγωσι κόπρον, |
καὶ πίωσιν οὖρον μεθ᾽ ὑμῶν ἅμα ;
13. Καὶ ἔστη Ραβσάκης , καὶ ἀνεβόησε φωνῇ μετ
γάλη ἰουδαϊστὶ , καὶ εἶπεν · Ἀκούσατε τοὺς λόγους τοῦ
βασιλέως τοῦ μεγάλου , βασιλέως Ασσυρίων .
14. Τάδε λέγει ὁ βασιλεύς · Μὴ ἀπατάτω ὑμᾶς Ἐζε-
κίας λόγοις , οὐ μὴ δύνηται ῥύσασθαι ὑμᾶς ·
15. καὶ μὴ λεγέτω ὑμῖν Εζεκίας ὅτι δύσεται ὑμᾶς
ὁ Θεὸς , καὶ οὐ μὴ παραδοθῇ ἡ πόλις αὕτη ἐν χειρὶ βα-
σιλέως Ασσυρίων.
16. Μὴ ἀκούετε Εζεκίου . Τάδε λέγει ὁ βασιλεὺς
Ἀσσυρίων · Εἰ βούλεσθε εὐλογηθῆναι , ἐκπορεύεσθε προς
μὲ , καὶ φάγεσθε ἕκαστος τὴν ἄμπελον αὐτοῦ καὶ τὰς |
συκᾶς , καὶ πίεσθε ὕδωρ ἐκ τοῦ λάκκου ὑμῶν,
17. ἕως ἂν ἔλθω , καὶ λάβω ὑμᾶς εἰς γῆν, ὡς ἡ γῆ
ὑμῶν, γῆ σίτου καὶ οἴνου καὶ ἄρτων καὶ ἀμπελώνων.
18. Μὴ ἀπατάτω ὑμᾶς Εζεκίας , λέγων · Ὁ Θεὸς
ῥύσεται ὑμᾶς. Μὴ ἐῤῥύσαντο οἱ θεοὶ τῶν ἐθνῶν, ἕκαστος |
τὴν ἑαυτοῦ χώραν ἐκ χειρὸς βασιλέως Ασσυρίων;
19. Ποῦ ἐστιν ὁ θεὸς Ἐμαθ καὶ Ἀρφάθ; καὶ ποὺ ὁ
θεὸς τῆς πόλεως Ἐπφαρουαίμ ; Μὴ ἐδύναντο δύσασθαι |
Σαμάρειαν ἐκ χειρός μου ;
20. Τίς τῶν θεῶν πάντων τῶν ἐθνῶν τούτων ὅςτις
ἐῤῥύσατο τὴν γῆν αὐτοῦ ἐκ χειρός μου , ὅτι ῥύσεται ὁ
Θεὸς τὴν Ἱερουσαλὴμ ἐκ χειρός μου ;
21. Καὶ ἐσιώπησαν, καὶ οὐδεὶς ἀπεκρίθη αὐτῷ λόγον,
διὰ τὸ προςτάξαι τὸν βασιλέα μηδένα ἀποκριθῆναι .
22. Καὶ εἰςῆλθεν Ελιακεὶμ ὁ τοῦ Χελκίου οἰκονόμος ,
καὶ Σομνᾶς ὁ γραμματεὺς τῆς δυνάμεως , καὶ Ἰωὰχ ὁ
τοῦ Ἀσὰρ ὁ ὑπομνηματογράφος , πρὸς Εζεκίαν, ἐσχι-
σμένοι τοὺς χιτῶνας , καὶ ἀνήγγειλαν αὐτῷ τοὺς λόγους |
Ραβσάκου.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΑΖ' .
1. Καὶ ἐγένετο , ἐν τῷ ἀκοῦσαι τὸν βασιλέα Εζεκίαν,
(*) 7. Εἰ δὲ λέγετε πρὸς μέ · Ἐπὶ Κύριον τὸν Θεὸν ἡμῶν πε-
ποίθαμεν, καὶ μὴν οὗτός ἐστιν οὗ περιεῖλεν Εζεκίας τὰ ὑψηλὰ quidem ipse est cujus abstulit Ezecias excelsa ejus , et dixit
αὐτοῦ , καὶ εἶπε τῷ Ἰούδᾳ καὶ τῇ Ἱερουσαλήμ. Κατὰ πρόςωπον | Judae et Jerusalem : Ad faciem altaris hujus adorabitis.
τοῦ θυσιαστηρίου τούτου προςκυνεῖτε. (Ald. Compl:)
intrabit in manum ejus , et perforabit eam : sic erit Pharao
rex Ægypti , et omnes qui confidunt in eo.
7. Sin autem dicitis : Super Dominum Deum nostrum
confidimus ,
8. nunc admiscemini domino meo regi Assyriorum, et
dabo vobis duo millia equorum , si poteritis præbere ascen-
sores super eos.
9. Et quomodo potestis avertere in faciem toparcharum ?
Servi sunt qui confiderunt in Egyptiis , in equum et ascen-
sorem.
10. Et nunc num sine Domino ascendimus super regio-
nem hanc ad oppugnandam eam ? Dominus dixit ad me :
Ascende super terram istam , et disperde eam .
11. Et dixit ad eum Eliacim , et Somnas , et Joach : Lo-
quere ad servos tuos syriace : audimus enim nos : et ne lo-
quaris ad nos judaice : et ut quid loqueris in aures homi-
num , super murum ?
12. Et dixit ad eos Rabsaces : Numquid ad dominum ve-
strum vel ad vos misit me dominus meus, loqui verba hæc?
Nonne ad homines qui sedent super murum , ut comedant
stercus , et bibant urinam vobiscum simul ?
13. Et stelit Rabsaces , et exclamavit voce magna ju-
daice , et dixit : Audite verba regis magni , regis Assyrio-
rum.
14. Haec dicit rex : Non seducat vos Ezecias sermonibus,
non poterit eruere vos :
15. neque dicat vobis Ezecias quia eruet vos Deus , et
non tradetur civitas hæc in manu regis Assyriorum .
16. Nolite audire Ezeciam. Haec dicit rex Assyriorum :
si vultis benedici, egredimini ad me, et comedite unusquis-
que vitem suam et ficus , et bibite aquam de cisterna ve-
stra ,
17. donec veniam, et tollam vos ad terram , sicut terra
vestra , terra frumenti et vini et panum et vinearum.
18. Ne seducat vos Ezecias , dicens : Deus liberabit vos .
Numquid liberaverunt dii gentium , unusquisque regionem
suam de manu regis Assyriorum?
19. Ubi est deus Emath et Arphath? et ubi deus civitatis
Eppharvam? Numquid potuerunt eruere Samariam de
manu mea?
20. Quis est ex omnibus diis gentium istarum qui erue-
rit terram suam de manu mea , quia eruet Deus Jerusalem
de manu mea?
21. Et siluerunt , et nemo respondit ei verbum, quia:
mandaverat rex neminem respondere.
22. Et ingressus est Eliacim filius Chelcia ceconomus , et
Somnas scriba virtutis , et Joach filius Asaph a commenta-:
riis , ad Ezeciam , scissis tunicis , et nuntiaverunt ei verba
Rabsacis.
CAPUT XXXVII.
1. Et factum est , cum audisset rex Ezecias , scidit ve-
7. Si dicitis ad me : In Domino Deo nostro confidimus , et
 ESAIAS. CAP. XXXVII. 431

ἔσχισε τὰ ἱμάτια , καὶ περιεβάλετο σάκκον, καὶ ἀνέβη | stinenta , et obvolutus est sacco , et ascendit in domum
εἰς τὸν οἶκον Κυρίου , Domini ,
2. καὶ ἀπέστειλεν Ελιακεὶμ τὸν οἰκονόμον, καὶ Σου 2. et misit Eliacim ceconomum , et Somnam scribam, et
μνᾶν τὸν γραμματέα , καὶ τοὺς πρεσβυτέρους τῶν ἱερέων seniores sacerdotum opertos saccis, ad Esaiam filium Amos,
περιβεβλημένους σάκκους , πρὸς Ἡσαΐαν υἱὸν Ἀμώς , prophetam,
τὸν προφήτην,
3. καὶ εἶπαν αὐτῷ · Τάδε λέγει Εζεκίας · Ἡμέρα 3. et dixerunt ei : Hæc dicit Ezecias : Dies tribulationis
θλίψεως καὶ ὀνειδισμοῦ καὶ ἐλεγμοῦ καὶ ὀργῆς ἡ σήμε- et opprobrii et correptionis et irae hodierna dies , quia venit
ρον ἡμέρα , ὅτι ἥκει ἡ ὠδὲν τῇ τικτούσῃ , ἰσχὺν δὲ οὐκ dolor parturienti , virtutem autem non habet pariendi .
ἔχει τοῦ τεκεῖν.
4. Εἰςακούσαι Κύριος ὁ Θεός σου τοὺς λόγους Ῥαβ- 4. Exaudiat Dominus Deus tuus verba Rabsacis , quæ
σάκου , οὓς ἀπέστειλε βασιλεὺς Ἀσσυρίων, ὀνειδίζειν | misit rex Assyriorum , ad exprobrandum Deum viventem ,
Θεὸν ζῶντα , καὶ ὀνειδίζειν λόγους οὓς ἤκουσε Κύριος ὁ et exprobrandum sermonibus quos audivit Dominus Deus
Θεός σου , καὶ δεηθήσῃ πρὸς Κύριόν σου περὶ τῶν κα- tuus , et orabis ad Dominum tuum pro derelictis his.
ταλελειμμένων τούτων.
5. Καὶ ἦλθον οἱ παῖδες τοῦ βασιλέως Εζεκίου πρὸς 5. Et venerunt pueri regis Ezeciæ ad Esaiam ,
Ἡσαΐαν,
6. καὶ εἶπεν αὐτοῖς Ἡσαΐας · Οὕτως ἐρεῖτε πρὸς τὸν 6. et dixit eis Esaias : Sic dicetis ad dominum vestrum :
κύριον ὑμῶν · Τάδε λέγει Κύριος · Μὴ φοβηθῆς ἀπὸ τῶν Hæc dicit Dominus : Ne timeas a verbis quæ audisti , qui-
λόγων ὧν ἤκουσας , οὓς ὠνείδισαν με οἱ πρέσβεις βασι- bus exprobraverunt me legati regis Assyriorum.
λέως Ασσυρίων.
7. Ἰδοὺ ἐγὼ ἐμβάλλω εἰς αὐτὸν πνεῦμα , καὶ ἀκού- 7. Ecce ego immitto in eum spiritum, et audiens nuntium
σας ἀγγελίαν ἀποστραφήσεται εἰς τὴν χώραν αὐτοῦ , revertetur in regionem suam , et cadet gladio in terra sua.
καὶ πεσεῖται μαχαίρᾳ ἐν τῇ γῇ αὐτοῦ.
8. Καὶ ἀπέστρεψε Ῥαβσάκης , καὶ κατέλαβε τὸν 8. Et revertit Rabsaces , et invenit regem Assyriorum
βασιλέα Ασσυρίων πολιορκοῦντα Λοβνάν · καὶ ἤκουσεν | oppugnantem Lobnam : et audiverat quia promoverat de
ὅτι ἀπῆρε ἀπὸ Λαχίς. Lachis.
9. Καὶ ἐξῆλθε Θαρακὰ βασιλεὺς Αιθιόπων πολιορ- 9. Et egressus est Tharaca rex Ethiopum ad oppugnan-
κῆσαι αὐτόν · καὶ ἀκούσας ἀπέστρεψε , καὶ ἀπέστειλεν dumeum : et audiens revertit, et misit nuntios ad Ezeciam ,
ἀγγέλους πρὸς Εζεκίαν, λέγων · dicens :
10. Οὕτως ἐρεῖτε Εζεκίᾳ βασιλεῖ τῆς Ἰουδαίας · Μή 10. Sic dicetis Ezeciæ regi Judaeæ : Non te decipiat Deus
σε ἀπατάτω δ Θεός σου , ἐφ᾽ ᾧ πέποιθας ἐπ᾿ αὐτῷ , tuus , in quo confidisti in eo , dicens : Non tradetur Jeru-
λέγων · Οὐ μὴ παραδοθῇ Ἱερουσαλὴμ ἐν χειρὶ βασιλέως | salem in manu regis Assyriorum.
Ασσυρίων.
11. Σὺ οὐκ ἤκουσας ἃ ἐποίησαν βασιλεῖς Ἀσσυρίων, 11. Tu non audisti quæ fecerunt reges Assyriorum , uni-
πᾶσαν τὴν γῆν ὡς ἀπώλεσαν ; καὶ σὺ ῥυσθήση ; versam terram quomodo disperdiderunt ? et tu liberaberis ?
12. Μὴ ἐῤῥύσαντο αὐτοὺς οἱ θεοὶ τῶν ἐθνῶν, οὓς ἀπώ- 12. Numquid eruerunt eos dii gentium , quos disperdide-
λεσαν οἱ πατέρες μου , τήν τε Γωζᾶν, καὶ Χαῤῥὸν, καὶ runt patres mei , Gozan , et Charran , et Rapheth , quæ sunt
Ραφὲθ, αἱ εἰσιν ἐν χώρᾳ Θεεμάθ; in regione Theemath ?
13. Ποῦ εἰσι βασιλεῖς Ἐμάθ καὶ ποῦ Ἀρφὰθ , καὶ 13. Ubi sunt reges Emath et ubi Arphath, et ubi civitatis
ποῦ πόλεως Ἐπφαρουαὶμ , Ἀναγουγάνα ; Eppharvæm , Anagugana ?
14. Καὶ ἔλαβεν Εζεκίας τὸ βιβλίον παρὰ τῶν ἀγγέ 14. Et accepit Ezecias librum a nuntiis , et legit illum, et
λων, καὶ ἀνέγνω αὐτὸ , καὶ ἀνέβη εἰς οἶκον Κυρίου , | ascendit in domum Domini , et aperuit illum ante Domi-
καὶ ἤνοιξεν αὐτὸ ἐναντίον Κυρίου . num.
15. Καὶ προςηύξατο Εζεκίας πρὸς Κύριον, λέγων · 15. Et oravit Ezecias ad Dominum , dicens :
16. Κύριος σαβαώθ , ὁ Θεὸς Ἰσραὴλ , ὁ καθήμενος 16. Dominus sabaoth , Deus Israel , qui sedes super Che-
ἐπὶ τῶν Χερουβὶμ , σὺ εἶ ὁ Θεὸς μόνος πάσης βασιλείας | rubim , tu es Deus solus omnis regni orbis terrarum , tu
τῆς οἰκουμένης , σὺ ἐποίησας τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν. fecisti coelum et terram .
17. Κλίνον, Κύριε , τὸ οὖς σου · εἰσάκουσον , Κύριε , 17. Inclina , Domine , aurem tuam : exaudi , Domine ,
ἄνοιξον, Κύριε , τοὺς ὀφθαλμούς σου · εἴςβλεψον, Κύριε , aperi, Domine, oculos tuos : inspice, Domine, et vide verba
καὶ ἴδε τοὺς λόγους Σενναχηρεὶμ , οὓς ἀπέστειλεν ὀνει- - Sennacherim, quæ misit ad exprobrandum Deum viven-
δίζειν Θεὸν ζῶντα . tem.
18. Ἐπ᾿ ἀληθείας γὰρ , Κύριε , ήρήμωσαν βασιλεῖς 18. In veritate enim , Domine , desolaverunt reges Assy-
Ασσυρίων τὴν οἰκουμένην ὅλην, καὶ τὴν χώραν αὐτῶν, riorum totum orbem terrae , et regionem eorum ,
19. καὶ ἐνέβαλον τὰ εἴδωλα αὐτῶν εἰς τὸ πῦρ · οὐ γὰρ 19. et injecerunt idola eorum in ignem : non enim dii
θεοὶ ἦσαν, ἀλλὰ ἔργα χειρῶν ἀνθρώπων, ξύλα καὶ λίθοι , | erant , sed opera manuum hominum , ligna et lapides , et
καὶ ἀπώσαντο αὐτούς. abjecerunt eos.
20. Νῦν δὲ , Κύριε ὁ Θεὸς ἡμῶν, σῶσον ἡμᾶς ἐκ χει- 20. Nunc autem, Domine Deus noster, salva nos de manu
ρὸς αὐτοῦ , ἵνα γνῷ πᾶσα βασιλεία τῆς γῆς ὅτι σὺ εἶ δ ' ejus , ut cognoscat omne regnum terrae quia tu es Deus so-
Θεός μόνος . lus.
432 ΗΣΑΙΑΣ. Κεφ . ΛΗ΄.

21. Καὶ ἀπεστάλη Ἡσαΐας υἱὸς Ἀμὼς πρὸς Εζεκίαν , 21. Et missus est Esaias filius Amos ad Ezeciam, et dixit
καὶ εἶπεν αὐτῷ · Τάδε λέγει Κύριος ὁ Θεὸς Ἰσραήλ · εἰ : Hæc dicit Dominus Deus Israel : Audivi quae orasti ad
Ἤκουσα ἃ προςηύξω πρὸς μὲ περὶ Σενναχηρείμ βασι- me de Sennacherim rege Assyriorum.
λέως Ασσυρίων.
22. Οὗτος ὁ λόγος ὃν ἐλάλησε περὶ αὐτοῦ ὁ Θεός · 22. Hoc est verbum quod locutus est de eo Deus : Vili-
Ἐφαύλισέ σε , καὶ ἐμυκτήρισέ σε , παρθένος θυγάτηρ pendit te , et subsannavit te , virgo filia Sion : super te ca-
Σιών · ἐπὶ σοὶ κεφαλὴν ἐκίνησε , θυγάτηρ Ιερουσαλήμ . put movit , filia Jerusalem .
23. Τίνα ὠνείδισας καὶ παρώξυνας ; ἢ πρὸς τίνα 23. Quem exprobrasti et irritasti ? aut erga quem exal-
ὕψωσας τὴν φωνήν σου ; Καὶ οὐκ ἦρας εἰς ὕψος τοὺς tasti vocem tuam ? Et non elevasti in altitudinem oculos
ὀφθαλμούς σου πρὸς τὸν ἅγιον τοῦ Ἰσραήλ ; tuos ad sanctum Israel ;
24. Ὅτι δι᾿ ἀγγέλων ὠνείδισας Κύριον . Σὺ γὰρ εἶπας · 24. Quia per nuntios exprobrasti Dominum . Τu enim di-
Τῷ πλήθει τῶν ἁρμάτων ἐγὼ ἀνέβην εἰς ὕψος ὀρέων, καὶ xisti : Multitudine curruum ego ascendi in altitudinem mon-
εἰς τὰ ἔσχατα τοῦ Λιβάνου , καὶ ἔκοψα τὸ ὕψος τῆς κέ- tium, et in ultima Libani , et succidi altitudinem cedri ejus ,
δρου αὐτοῦ , καὶ τὸ κάλλος τῆς κυπαρίσσου , καὶ εἰςῆλθον et pulchritudinem cupressi , et intravi in altitudinem par-
εἰς ὕψος μέρους τοῦ δρυμοῦ, tis sylva ,
25. καὶ ἔθηκα γέφυραν, καὶ ἠρήμωσα ὕδατα καὶ πᾶ- 25. et posui pontem, et desolavi aquas et omnem con-
σαν συναγωγὴν ὕδατος . gregationem aquæ.
26. Οὐ ταῦτα ἤκουσας πάλαι ἃ ἐγὼ ἐποίησα ; Ἐξ 23. Non haec audisti olim quae ego feci ? Ex diebus anti
ἡμερῶν ἀρχαίων συνέταξα , νῦν δὲ ἐπέδειξα ἐξερημῶσαι quis constitui , nunc autem ostendi desolare gentes in mu-
ἔθνη ἐν ὀχυροῖς , καὶ οἰκοῦντας ἐν πόλεσιν ὀχυραῖς . nitionibus , et habitantes in civitatibus munitis.
27. Ανήκα τὰς χεῖρας , καὶ ἐξηράνθησαν, καὶ ἐγένοντο 27. Remisi manus , et exaruerunt , et facti sunt quasi
ὡς χόρτος ξηρὸς ἐπὶ δωμάτων, καὶ ὡς ἄγρωστις. foenum aridum super tecta , et quasi gramen.
28. Νῦν δὲ τὴν ἀνάπαυσίν σου , καὶ τὴν ἔξοδόν σου , 28. Nunc autem requiem tuam , et exitum tuum , et in
καὶ τὴν εἴςοδόν σου ἐγὼ ἐπίσταμαι · troitum tuum ego scio :
29. ὁ δὲ θυμός σου ὃν ἐθυμώθης , καὶ ἡ πικρία σου 29. furor autem tuus quo furis, et amaritudo tua ascendit
ἀνέβη πρὸς μὲ , καὶ ἐμβαλῶ φιμὸν εἰς τὴν ῥινά σου , καὶ | ad me , et immittam circulum in nasum tuum , et fraenum
χαλινὸν εἰς τὰ χείλη σου , καὶ ἀποστρέψω σε τῇ ὁδῷ ᾗ in labia tua , et avertam te via qua venisti in ea.
ἦλθες ἐν αὐτῇ .
30. Τοῦτο δέ σοι τὸ σημεῖον. Φάγε τοῦτον τὸν ἐνιαυ- 30. Hoc autem tibi signum . Comede loc anno quæ semi-
τὸν ἃ ἔσπαρκας , τῷ δὲ ἐνιαυτῷ τῷ δευτέρῳ τὸ κατά- nasti , anno autem secundo reliquias , tertio autem semi-
λειμμα , τῷ δὲ τρίτῳ σπείραντες ἀμήσατε , καὶ φυτεύ nantes metite , et plantate vineas , et comedite fructum ea-
σατε ἀμπελῶνας , καὶ φάγεσθε τὸν καρπὸν αὐτῶν. rum.
31. Καὶ ἔσονται οἱ καταλελειμμένοι ἐν τῇ Ἰουδαίᾳ , 31. Et erunt derelicti in Judaea , pullulabunt radicem
φυήσουσι ῥίζαν κάτω , καὶ ποιήσουσι σπέρμα ἄνω. deorsum , et facient semen sursum.
32. Ὅτι ἐξ Ἱερουσαλὴμ ἔσονται οἱ καταλελειμμένοι , 32. Quoniam de Jerusalem erunt relicti , et salvati de
καὶ οἱ σωζόμενοι ἐξ ὄρους Σιών · ὁ ζῆλος Κυρίου σαβαωθ monte Sion : zelus Domini sabaoth faciet hæc.
ποιήσει ταῦτα.
33. Διὰ τοῦτο οὕτως λέγει Κύριος ἐπὶ βασιλέα Ασσυ 33. Propterea sic dicit Dominus super regem Assyriorum :
ρίων · Οὐ μὴ εἰςέλθῃ εἰς τὴν πόλιν ταύτην, οὐδὲ μὴ βάλῃ | Non ingredietur in civitatem hanc, neque jaciet in eam sagit-
ἐπ᾿ αὐτὴν βέλος , οὐδὲ μὴ ἐπιβάλῃ ἐπ' αὐτὴν θυρεόν, tam, neque immittet super eam scutum , neque circumdabit
οὐδὲ μὴ κυκλώσῃ ἐπ' αὐτὴν χάρακα · super eam vallum:
34. ἀλλὰ τῇ ὁδῷ ᾗ ἦλθεν ἐν αὐτῇ ἀποστραφήσεται , 34. sed via qua venit in ea revertetur, et in civitatem
καὶ εἰς τὴν πόλιν ταύτην οὐ μὴ εἰςέλθῃ · τάδε λέγει Κύ- hanc non ingredietur : hæc dicit Dominus :
ριος
35. Ὑπερασπιῶ ὑπὲρ τῆς πόλεως ταύτης τοῦ σῶσαι 35. Protegam pro civitate hac ad salvandam eam propter
αὐτὴν δι' ἐμὲ , καὶ διὰ Δαυὶδ τὸν παῖδά μου. me , et propter David puerum meum.
36. Καὶ ἐξῆλθεν ἄγγελος Κυρίου , καὶ ἀνεῖλεν ἐκ τῆς 36. Et egressus est angelus Domini , et occidit de castris
παρεμβολῆς τῶν Ἀσσυρίων ἑκατὸν ὀγδοηκονταπέντεχι- | Assyriorum centum octuaginta quinque millia : et surgentes
λιάδας · καὶ ἀναστάντες τοπρωὶ εὗρον πάντα τὰ σώματα | mane invenerunt omnia corpora mortua.
νεκρά.
37. Καὶ ἀπῆλθεν ἀποστραφείς Σενναχηρεὶμ βασιλεὺς 37. Et abiit reversus Sennacherim rex Assyriorum , et
Ασσυρίων, καὶ ᾤκησεν ἐν Νινευῇ · habitavit in Nineve :
38. καὶ ἐν τῷ αὐτὸν προςκυνεῖν ἐν τῷ οἴκῳ Νασαράχ 38. et cumipse adoraret in domo Nasarach patriarchum
τὸν πάτραρχον αὐτοῦ , Ἀδραμέλεχ καὶ Σαρασὰρ , οἱ υἱοὶ suum , Adramelech et Sarasar, fili ejus , percusserunt eum
αὐτοῦ , ἐπάταξαν αὐτὸν μαχαίραις · αὐτοὶ δὲ διεσώθησαν gladiis : ipsi autem salvati sunt in Armeniam , et regnavit
εἰς Ἀρμενίαν, καὶ ἐβασίλευσεν Ἀσορδὰν ὁ υἱὸς αὐτοῦ | Asordan filius ejus pro ed.
ἀντ᾽ αὐτοῦ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΛΗ '. CAPUT XXXVIII

1. Εγένετο δὲ ἐν τῷ καιρῷ ἐκείνῳ , ἐμαλακίσθη Εζε- 1. Factum est autem in tempore illo, aegrotavit Ezecias usu
 ESAIAS . CAP. XXXVIII
433
κίας ἕως θανάτου . Καὶ ἦλθε πρὸς αὐτὸν Ἡσαΐας υἱὸς [ que ad mortem . Et venit ad eum Esaias filius Amos , pro-
Αμώς , ὁδ προφήτης , καὶ εἶπε πρὸς αὐτόν · Τάδε λέγει pheta , et dixit ad eum : Haec dicit Dominus : Dispone de
Κύριος · Τάξαι περὶ τοῦ οἴκου σου , ἀποθνήσκεις γὰρ σὺ , domo tua , morieris enim tu , et non vives.
καὶ οὐ ζήσῃ ,
2. Καὶ ἀπέστρεψεν Εζεκίας τὸ πρόςωπον αὐτοῦ πρὸς 2. Et convertit Ezecias faciem suam ad parietem , et ora-
τὸν τοῖχον, καὶ προςηύξατο πρὸς Κύριον . vit ad Dominum ,
3. λέγων · Μνήσθητι , Κύριε , ὡς ἐπορεύθην ἐνώπιόν 3. dicens : Memento , Domine , quomodo ambulaverim
σου μετὰ ἀληθείας , ἐν καρδίᾳ ἀληθινῇ , καὶ τὰ ἀρεστὰ coram te cum veritate , in corde vero , et placita coram te
ἐνώπιόν σου ἐποίησα. Καὶ ἔκλαυσεν Εζεκίας κλαυθμῷ fecerim. Et ploravit Ezecias ploratione magna
.
μεγάλῳ.
4. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς Ἡσαΐαν, λέγων · 4. Et factum est verbum Domini ad Esaiam , dicens :
5. Πορεύθητι , καὶ εἶπον Εζεκίᾳ · Τάδε λέγει Κύριος 5. Vade , et dic Ezecim : Hæc dicit Dominus Deus David
ὁ Θεὸς Δαυὶδ τοῦ πατρός σου · Ἤκουσα τῆς προσευχῆς | patris tui : Audivi orationem tuam , et vidi lacrymas tuas :
σου , καὶ εἶδον τὰ δάκρυά σου · ἰδοὺ προςτίθημι πρὸς τὸν ecce adjicio ad tempus tuum quindecim annos ,
χρόνον σου δεκαπέντε ἔτη ,
6. καὶ ἐκ χειρὸς βασιλέως Ασσυρίων ῥύσομαί σε καὶ 6. et de manu regis Assyriorum eruam te et civitatem hanc,
τὴν πόλιν ταύτην, καὶ ὑπερασπιῶ ὑπὲρ τῆς πόλεως ταύ- et protegam super civitatem hanc.
της.
7. Τοῦτο δέ σοι τὸ σημεῖον παρὰ Κυρίου , ὅτι ποιήσει 7. Hoc autem tibi signum a Domino , quia faciet Deus ver-
ὁ Θεὸς τὸ ῥῆμα τοῦτο. bum hoc.
8. Ἰδοὺ ἐγὼ στρέψω τὴν σκιὰν τῶν ἀναβαθμῶν οὓς 8. Ecce ego vertam umbram graduum quos descendit de-
κατέβη τοὺς δέκα ἀναβαθμοὺς τοῦ οἴκου τοῦ πατρός σου cem gradus domus patris tui sol : redire faciam solem decem
ὁ ἥλιος · ἀποστρέψω τὸν ἥλιον τοὺς δέκα ἀναβαθμούς. gradus. Et ascendit sol decem gradus , quos descenderat
Καὶ ἀνέβη ὁ ἥλιος τοὺς δέκα ἀναβαθμούς, οὓς κατέβη ἡ umbra.
σκιά.
ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΕΖΕΚΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΤΗΣ ORATIO EZECIÆ REGIS JUDÆÆ,
ΙΟΥΔΑΙΑΣ ,
QUANDO LANGUIT , ET SURREXIT DE INFIRMITATE
ΗΝΙΚΑ ΕΜΑΛΑΚΙΣΘΗ , ΚΑΙ ΑΝΕΣΤΗ ΕΚ ΤΗΣ ΜΑ-
SUA.
ΛΑΚΙΑΣ ΑΥΤΟΥ.
10. Ἐγὼ εἶπα ἐν τῷ ὕψει τῶν ἡμερῶν μου , πορεύ 10. Ego dixi in excelso dierum meorum , vadam ad por-
σομαι ἐν πύλαις ᾅδου · Καταλείψω τὰ ἔτη τὰ ἐπίλοιπα. tas inferi Relinquam annos residuos.
1. Εἶπα · Οὐκέτι οὐ μὴ ἴδω τὸ σωτήριον τοῦ Θεοῦ 11. Dixi : Nequaquam ultra videbo salutare Dei in terra
ἐπὶ γῆς ζώντων, οὐκέτι μὴ ἴδω τὸ σωτήριον τοῦ Ἰσραὴλ viventium, non amplius videbo salutare Israel super terram ,
ἐπὶ γῆς , οὐκέτι μὴ ἴδω ἄνθρωπον. nec videbo ultra hominem.
12. Ἐξέλιπεν ἐκ τῆς συγγενείας μου , κατέλιπον τὸ 12. Defecit ex cognatione mea , dereliqui residuum vitæ
ἐπίλοιπον τῆς ζωῆς μου , ἐξῆλθε καὶ ἀπῆλθεν ἀπ᾿ ἐμοῦ meæ , exivit et recessit a me sicut tabernaculum solvens
ὥςπερ ὁ σκηνὴν καταλύων πήξας · ὡς ἱστὸς τὸ πνεῦμά qui fixerat : sicut tela spiritus meus apud me factus est, te-
μου παρ' ἐμοὶ ἐγένετο , ἐρίθου ἐγγιζούσης ἐκτεμεῖν. xente appropinquante ad succidendum .
13. Ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνη παρεδόθην ἕως πρωὶ ὡς 13. In illa die traditus sum usque mane sicut leoni , sic
λέοντι , οὕτως συνέτριψε πάντα τὰ ὀστᾶ μου · ἀπὸ γὰρ | contrivit omnia ossa mea : a die enim usque ad noctem tra-
τῆς ἡμέρας ἕως νυκτὸς παρεδόθην. ditus sum.
14. Ως χελιδών, οὕτω φωνήσω , καὶ ὡς περιστερὰ , 14. Quasi hirundo , sic clamabo , et quasi columba , sic
οὕτω μελετῶ . Ἐξέλιπον γάρ μου οἱ ὀφθαλμοὶ τοῦ βλέ- meditor. Defecerunt enim oculi mei aspiciendo in excelsum
πειν εἰς τὸ ὕψος τοῦ οὐρανοῦ πρὸς τὸν Κύριον, ὃς ἐξείλατό | cali ad Dominum , qui eruit me , et abstulit a me dolorem
με, καὶ ἀφείλατό μου τὴν ὀδύνην τῆς ψυχῆς. ( *) anima .
16. Κύριε , περὶ αὐτῆς γὰρ ἀνηγγέλη σοι , καὶ ἐξήγει 16. Domine , de ipsa enim annuntiatum est tibi , et susci-
ράς μου τὴν πνοὴν , καὶ παρακληθεὶς ἔζησα. tasti spiritum meum , et consolationem accipiens vixi.
17. Είλου γάρ μου τὴν ψυχὴν, ἵνα μὴ ἀπόληται , καὶ 17. Eruisti enim animam meam , ut non periret , et pro-
ἀπέῤῥιψας ὀπίσω μου πάσας τὰς ἁμαρτίας . jecisti post me omnia peccata.
18. Οὐ γὰρ οἱ ἐν ᾅδου αἰνέσουσί σε , οὐδὲ οἱ ἀποθα- 18. Non enim qui in inferno laudabunt te , neque mortui
νόντες εὐλογήσουσί σε , οὐδὲ ἐλπιοῦσιν οἱ ἐν ᾅδου τὴν | benedicent te , neque sperabunt qui apud inferos sunt mise-
ἐλεημοσύνην σου. ricordiam tuam.
19. Οἱ ζῶντες εὐλογήσουσί σε ὃν τρόπον κἀγώ . Ἀπὸ 19. Viventes benedicent tibi sicut et ego. Ab hodie enim
γὰρ τῆς σήμερον παιδία ποιήσω , ἃ ἀναγγελοῦσι τὴν δι filios faciam , qui annuntiabunt justitiam tuam ,
καιοσύνην σου ,
20. Θεὲ τῆς σωτηρίας μου , καὶ οὐ παύσομαι εὐλογῶν 20. Dee salutis meæ , et non cessabo benedicens tibi cum
-
(*) 15. Καὶ αὐτὸς ἐποίησε καθοδήγησιν πάντας ἐνιαυτούς 15. Et ipse fecit deductionem omnes annos meos.
μου. (Compl.)
VETUS TESTAMENTUM . -- II. 28
431 ΗΣΑΪΑΣ . Κεφ . Μ '.

σε μετὰ ψαλτηρίου πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς μου ,
κατέναντι τοῦ οἴκου τοῦ Θεοῦ.
21. Καὶ εἶπεν Ἡσαΐας πρὸς Ἐζεκίαν · Λάβε παλάθην
ἐκ σύκων, καὶ τρίψον, καὶ κατάπλασαι , καὶ ὑγιὴς ἔσῃ .
22. Καὶ εἶπεν Εζεκίας · Τοῦτο σημεῖον πρὸς Ἐζε
κίαν, ὅτι ἀναβήσομαι εἰς τὸν οἶκον τοῦ Θεοῦ ;
psalterio omnibus diebus vitæ meæ , in conspectu domas
Dei.
21. Et dixit Esaias ad Ezeciam : Sume massam de ficis ,
et tere , et cataplasma , et sanus eris.
22. Et dixit Ezecias : Hoc signum ad Ezeciam, quia as-
cendam in domum Dei?

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΑΘ΄ . CAPUT XXXIX.

1. Ἐν τῷ καιρῷ ἐκείνῳ ἀπέστειλε Μαρωδάχ Βαλα-
δὰν ὁ υἱὸς τοῦ Βαλαδὰν, ὁ βασιλεὺς τῆς Βαβυλωνίας ,
ἐπιστολὰς καὶ πρέσβεις καὶ δῶρα Εζεκίᾳ · ἤκουσε γὰρ
ὅτι ἐμαλακίσθη ἕως θανάτου , καὶ ἀνέστη .
2. Καὶ ἐχάρη ἐπ' αὐτοῖς Ἐζεκίας , καὶ ἔδειξεν αὐτοῖς
τὸν οἶκον τοῦ Νεχωθᾶ , καὶ τοῦ ἀργυρίου καὶ τοῦ χρυ
σίου , καὶ τῆς στακτῆς , καὶ τῶν θυμιαμάτων , καὶ τοῦ
μύρου , καὶ πάντας τοὺς οἴκους τῶν σκευῶν τῆς γάζης ,
καὶ πάντα ὅσα ἦν ἐν τοῖς θησαυροῖς αὐτοῦ . Καὶ οὐκ ἦν
οὐθὲν ὃ οὐκ ἔδειξεν Εζεκίας ἐν τῷ οἴκῳ αὐτοῦ , καὶ ἐν
πάσῃ τῇ ἐξουσία αὐτοῦ.
3. Καὶ ἦλθεν Ἡσαΐας ὁ προφήτης πρὸς τὸν βασιλέα
Ἐζεκίαν, καὶ εἶπε πρὸς αὐτόν · Τί λέγουσιν οἱ ἄνθρωποι |
οὗτοι , καὶ πόθεν ἥκασι πρὸς σέ ; Καὶ εἶπεν Εζεκίας · Ἐκ
γῆς πόῤῥωθεν ἥκασι πρὸς μὲ ἐκ Βαβυλῶνος .
4. Καὶ εἶπεν Ἡσαΐας · Τί εἴδοσαν ἐν τῷ οἴκῳ σου ;
Καὶ εἶπεν Εζεκίας · Πάντα τὰ ἐν τῷ οἴκῳ μου εἴδοσαν,
καὶ οὐκ ἔστιν ἐν τῷ οἴκῳ μου δ οὐκ εἴδοσαν , ἀλλὰ καὶ τὰ
ἐν τοῖς θησαυροῖς μου.
5. Καὶ εἶπεν Ἡσαΐας αὐτῷ · Ἄκουσον τὸν λόγον Κυ
ρίου σαβαώθ ·
6. Ἰδοὺ ἡμέραι ἔρχονται , καὶ λήψονται πάντα τὰ ἐν
τῷ οἴκῳ σου , καὶ ὅσα συνήγαγον οἱ πατέρες σου ἕως τῆς |
ἡμέρας ταύτης , εἰς Βαβυλῶνα ἥξει , καὶ οὐδὲν οὐ μὴ |
καταλείπωσιν · εἶπε δὲ ὁ Θεός ·
7. Ὅτι καὶ ἀπὸ τῶν τέκνων σου , ὧν γεννήσεις , λή
ψονται, καὶ ποιήσουσι σπάδοντας ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ βασι-
λέως τῶν Βαβυλωνίων.
8. Καὶ εἶπεν Εζεκίας Ἡσαΐα · Ἀγαθὸς ὁ λόγος Κυ
ρίου ὃν ἐλάλησε · γενέσθω δὴ εἰρήνη καὶ δικαιοσύνη ἐν
ταῖς ἡμέραις μου.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Μ΄.
1. In tempore illo misit Marodach Baladan filius Baladan ,
rex Babyloniæ , epistolas et legatos et munera Ezecia : au-
dierat enim quod ægrotasset usque ad mortem , et surrexis-
set.
2. Laetatusque est super eis Ezecias, et ostendit eis domum
Neclotha , et argenti et auri , et stacles , et thymiamatum,
et unguenti , et omnes domos vasorum gazæ , et omnia quæ-
cumque erant in thesauris ipsius. Et non fuit quicquamquod
non ostenderit Ezecias in domo sua , et in omni potestate
sua.
3. Et venit Esaias propheta ad regem Ezeciam , et dixit
ad eum : Quid dicunt homines isti , et unde venerunt ad te
Et dixit Ezecias : De terra longinqua venerunt ad mede Ba-
bylone.
4. Et dixit Esaias : Quid viderunt in domo tua ? Et dixit
Ezecias : Omnia quæ in domo mea sunt viderunt , et non est
in domo mea quod non viderint , sed etiam quæ in thesauris
meis.
5. Et dixit Esaias ei : Audi verbum Domini sabaoth :
6. Ecce dies veniunt , et tollent omnia quæ in domo tua
sunt , et quaecumque congregaverunt patres tui usque ad
diem hanc , in Babylonem venient , et nihil relinquent : dixit
autem Deus :
7. Quia et de filiis tuis , quos genueris , tollent , et facient
spadones in domo regis Babyloniorum.
8. Et dixit Ezecias Esaia : Bonum verbum Domini quod
locutus est : fiat nunc pax et justitia in diebus meis.
CAPUT XL.

1. Παρακαλεῖτε , παρακαλεῖτε τὸν λαόν μου , λέγει 1. Consolamini , consolamini populum meum, dicit Deus
ὁ Θεός ·
2. ἱερεῖς , λαλήσατε εἰς τὴν καρδίαν Ἱερουσαλήμ , 2. sacerdotes , loquimini ad cor Jerusalem , consolamini
παρακαλέσατε αὐτὴν, ὅτι ἐπλήσθη ἡ ταπείνωσις αὐτῆς , eam , quia repleta est humilitas ejus , solutum est peccatum
λέλυται αὐτῆς ἡ ἁμαρτία , ὅτι ἐδέξατο ἐκ χειρὸς Κυρίου | illius , quia recepit de manu Domini duplicia peccata su .
διπλᾶ τὰ ἁμαρτήματα αὐτῆς .
3. Φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ · Ἑτοιμάσατε τὴν 3. Vox clamantis in deserto : Parate viam Domini , reclas
ὁδὸν Κυρίου , εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους τοῦ Θεοῦ facite semitas Dei nostri.
ἡμῶν.
4. Πᾶσα φάραγξ πληρωθήσεται , καὶ πᾶν ὄρος καὶ 4. Omnis vallis implebitur , et omnis mons et coliis humi-
βουνὸς ταπεινωθήσεται · καὶ ἔσται πάντα τὰ σκολιὰ liabitur : et erunt omnia prava in directam , et aspera in cam-
εἰς εὐθεῖαν , καὶ ἡ τραχεῖα εἰς πεδία , pos ,
5. καὶ ὀφθήσεται ἡ δόξα Κυρίου , καὶ ὄψεται πᾶσα 5. et apparebit gloria Domini , et videbit omnis caro salu-
σὰρξ τὸ σωτήριον τοῦ Θεοῦ , ὅτι Κύριος ἐλάλησε . tare Dei , quia Dominus locutus est.
6. Φωνὴ λέγοντος · Βόησον. Καὶ εἶπα · Τί βοήσω ; 6. Vox dicentis : Clama. Et dixi : Quid clamabo ? Omnis
Πᾶσα σὰρξ χόρτος , καὶ πᾶσα δόξα ἀνθρώπου ὡς ἄν- caro fœnum , et omnis gloria hominis quasi flos fœni.
θος χόρτου.
7. Εξηράνθη δὁ χόρτος , καὶ τὸ ἄνθος ἐξέπεσε , 7. Aruit foenum, et flos cecidit ,
 ESAIAS . CAP. XL.
8. τὸ δὲ ῥῆμα τοῦ Θεοῦ ἡμῶν μένει εἰς τὸν αἰῶνα .
9. Ἐπ᾿ ὄρος ὑψηλὸν ἀνάβηθι , ὁ εὐαγγελιζόμενος
Σιών, ὕψωσον τῇ ἰσχύϊ τὴν φωνήν σου , ὁ εὐαγγελι
ζόμενος Ἱερουσαλήμ · ὑψώσατε , μὴ φοβεῖσθε · εἶπον
ταῖς πόλεσιν Ἰούδα · Ἰδοὺ ὁ Θεὸς ὑμῶν,
το. ἰδοὺ Κύριος. Κύριος μετὰ ἰσχύος ἔρχεται , καὶ
ὁ βραχίων μετὰ κυρίας. Ἰδοὺ ὁ μισθὸς αὐτοῦ μετ᾿ αὐτ
τοῦ , καὶ τὸ ἔργον ἐναντίον αὐτοῦ .
1. Ὡς ποιμὴν ποιμανεῖ τὸ ποίμνιον αὐτοῦ , καὶ
τῷ βραχίονι αὐτοῦ συνάξει ἄρνας, καὶ ἐν γαστρὶ ἐχού-
σας παρακαλέσει .
12. Τίς ἐμέτρησε τῇ χειρὶ τὸ ὕδωρ , καὶ τὸν οὐρα
νὸν σπιθαμῇ , καὶ πᾶσαν τὴν γῆν δρακί ; Τίς ἔστησε
τὰ ὄρη σταθμῷ , καὶ τὰς νάπας ζυγῷ ;
13. Τίς ἔγνω νοῦν Κυρίου , καὶ τίς αὐτοῦ σύμβου
λος ἐγένετο , ὃς συμβιβᾷ αὐτόν ;
14. Ἢ πρὸς τίνα συνεβουλεύσατο , καὶ συνεβίβασεν
αὐτόν ; Η τίς ἔδειξεν αὐτῷ κρίσιν ; ἢ ὁδὸν συνέσεως
τίς ἔδειξεν αὐτῷ ;
15. Εἰ πάντα τὰ ἔθνη ὡς σταγὼν ἀπὸ κάδου , καὶ
ὡς ῥοπὴ ζυγοῦ ἐλογίσθησαν, ὡς σίελος λογισθήσονται ;
16. Ὁ δὲ Λίβανος οὐχ ἱκανὸς εἰς καῦσιν, καὶ πάντα
τὰ τετράποδα οὐχ ἱκανὰ εἰς ὁλοκάρπωσιν,
17. καὶ πάντα τὰ ἔθνη ὡς οὐδέν εἰσι , καὶ εἰς οὐθὲν
ἐλογίσθησαν.
18. Τίνι ὁμοιώσατε Κύριον, καὶ τίνι ὡμοιώματι
ὡμοιώσατε αὐτόν ;
19. Μὴ εἰκόνα ἐποίησε τέκτων, ἢ χρυσοχόος χω-
νεύσας χρυσίον περιεχρύσωσεν αὐτόν ; ὁμοίωμα και
τεσκεύασεν αὐτόν ;
20. Ξύλον γὰρ ἄσηπτον ἐκλέγεται τέκτων, καὶ σο-
φῶς ζητήσει πῶς στήσει εἰκόνα αὐτοῦ , καὶ ἵνα μὴ σα-
λεύηται.
21. Οὐ γνώσεσθε ; οὐκ ἀκούσεσθε ; οὐκ ἀνηγγέλη
ἐξ ἀρχῆς ὑμῖν; οὐκ ἔγνωτε τὰ θεμέλια τῆς γῆς ;
22. Ὁ κατέχων τὸν γῦρον τῆς γῆς , καὶ οἱ ἐνοικοῦντες
ἐν αὐτῇ ὡς ἀκρίδες. Ὁ στήσας ὡς καμάραν τὸν οὐρα-
νὸν, καὶ διατείνας ὡς σκηνὴν κατοικεῖν .
23. Ὁ διδοὺς ἄρχοντας ὡς οὐδὲν ἄρχειν, τὴν δὲ γῆν
ὡς οὐδὲν ἐποίησεν .
24. Οὐ γὰρ μὴ φυτεύσωσιν, οὐδὲ μὴ σπείρωσιν,
οὐδὲ μὴ ῥιζωθῇ εἰς τὴν γῆν ἡ ῥίζα αὐτῶν. Ἔπνευσεν ἐπ'
αὐτοὺς , καὶ ἐξηράνθησαν , καὶ καταιγὶς ὡς φρύγανα
λήψεται αὐτούς.
25. Νῦν οὖν τίνι με ὡμοιώσατε , καὶ ὑψωθήσομαι ,
εἶπεν ὁ Ἅγιος.
26. Ἀναβλέψατε εἰς ὕψος τοὺς ὀφθαλμοὺς ὑμῶν, καὶ
ἴδετε τίς κατέδειξε ταῦτα πάντα ; Ὁ ἐκφέρων κατ'
ἀριθμὸν τὸν κόσμον αὐτοῦ , πάντας ἐπ ' ὀνόματι καλέσει
ἀπὸ πολλῆς δόξης , καὶ ἐν κράτει ἰσχύος αὐτοῦ οὐδέν
σε ἔλαβε.
27. Μὴ γὰρ εἴπῃς Ἰακώβ , καὶ τί ἐλάλησας Ἰσραήλ ;
Ἀπεκρύβη ἡ ὁδός μου ἀπὸ τοῦ Θεοῦ, καὶ ὁ Θεός μου
τὴν κρίσιν ἀφειλε , καὶ ἀπέστη.
28. Καὶ νῦν οὐκ ἔγνως , εἰ μὴ ἤκουσας ; Θεὸς αἰώ
νιος , ὁ Θεὸς ὁ κατασκευάσας τὰ ἄκρα τῆς γῆς , οὐ
πεινάσει , οὐδὲ κοπιάσει , οὐδὲ ἔστιν ἐξεύρεσις τῆς φρο
νήσεως αὐτοῦ ·
29. διδοὺς τοῖς πεινῶσιν ἰσχὺν, καὶ τοῖς μὴ ὀδυνω-
μένοις λύπην .
435
8. verbum autem Dei nostri manet in sempiternum.
9. Super montem excelsum ascende, qui evangelizas Sion,
exalta in fortitudine vocem tuam, qui evangelizas Jerusalem :
exaltate , nolite timere : dic civitatibus Juda : Ecce Deus ve
ster,
10. ecce Dominus. Dominus cum virtute venit , et bra-
chium cum dominatione . Ecce merces ejus cum eo , et opus
in conspectu illius.
11. Sicut pastor pascet gregem suum , et brachio suo con-
gregabit agnos , et praegnantes consolabitur.
12. Quis mensus est manu aquam , et coelum palmo , et
omnem terram pugillo ? Quis statuit montes pondere , et ru-
pes statera?
13. Quis cognovit mentem Domini , aut quis consiliarius
ejus fuit , qui doceat eum?
14. Aut cum quo consilium iniit , et instruxit illum? Vel
quis ostendit ei judicium ? vel viam intelligentiae quis osten-
dit illi?
15. Si omnes gentes sicut stilla de situla , et quasi momen-
tum stateræ reputatæ sunt , quasi saliva reputabuntur ?
16. Libanus autem non sufficit ad comburendum , et
omnia quadrupedia non sufficiunt ad holocaustum ,
17. et cuncta gentes quasi nihilum sunt , et in nihilum re-
putata sunt.
18. Cui similem fecistis Dominum , et cui simulacro assi-
milastis eum?
19. Numquid imaginem fecit faber, aut aurifex fundens
aurum circumauravit illum ? simulacrum apparavit eum ?
20. Lignum enim imputribile elegit faber, et sapienter
quæret quomodo statuet imaginem ejus , et ut non movea-
tur.
21. Nonne scietis ? nonne audietis ? nonne annuntiatum est
vobis a principio? non cognovistis fundamenta terræ ?
22. Qui tenet gyrum terra , et habitatores ejus quasi locu-
| sta . Qui statuit quasi cameram colum , et extendit quasi
tabernaculum ad habitandum.
23. Qui dat principes quasi nihil praeesse , terram autem
quasi nihil fecit.
24. Siquidem non plantabunt , neque serent , nec radica
bitur in terram radix eorum. Flavit super eos , et arefacti
| sunt , et tempestas tamquam stipulas tollet eos.
25. Nunc ergo cui assimilastis me , et exaltabor, dixit
Sanctus.
26. Elevate in excelsum oculos vestros , et videte quis
ostendit hæc omnia ? Qui eduxit juxta numerum ornatum
suum , omnes in nomine vocabit a multa gloria , et in robore
fortitudinis suæ nihil te latuit.
27. Non enim dicas Jacob , et quid locutus es Israel? Ab-
scondita est via mea a Deo , et Deus meum judicium abstu-
lit , et recessit.
28. Et nunc nescis , et non audisti ? Deus aeternus , Deus
qui apparavit terminos terra , non esuriet, nec laborabit , nec
est inventio prudentiæ ejus :
29. qui dat esurientibus fortitudinem et non dolentibus
moerorem.
28.
436 ΗΣΑΙΑΣ. Κεφ .
30. Πεινάσουσι γὰρ νεώτεροι , καὶ κοπιάσουσι νεα- 30. Esurient enim juvenes , et laborabunt adolescentes , et
νίσκοι , καὶ ἐκλεκτοὶ ἀνίσχυες ἔσονται . electi infirmi erunt.
31. Οἱ δὲ ὑπομένοντες τὸν Θεὸν ἀλλάξουσιν ἰσχὺν, 31. Qui autem exspectant Deum mutabunt fortitudinem,
πτεροφυήσουσιν ὡς ἀετοὶ , δραμοῦνται καὶ οὐ κοπιά- assument alas quasi aquila , current et non laborabunt , gra-
σουσι , βαδιοῦνται καὶ οὐ πεινάσουσιν. dientur et non esurient.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΑ΄.
1. Ἐγκαινίζεσθε πρὸς μὲ , νῆσοι , οἱ γὰρ ἄρχοντες
ἀλλάξουσιν ἰσχύν · ἐγγισάτωσαν καὶ λαλησάτωσαν |
ἅμα , τότε κρίσιν ἀναγγειλάτωσαν.
2. Τίς ἐξήγειρεν ἀπὸ ἀνατολῶν δικαιοσύνην, ἐκά-
λεσεν αὐτὴν κατὰ πόδας αὐτοῦ , καὶ πορεύσεται ; Δώσει
ἐναντίον ἐθνῶν, καὶ βασιλεῖς ἐκστήσει . Καὶ δώσει εἰς |
γῆν τὰς μαχαίρας αὐτῶν, καὶ ὡς φρύγανα ἐξωσμένα |
τὰ τόξα αὐτῶν ·
3. καὶ διώξεται αὐτοὺς , διελεύσεται ἐν εἰρήνῃ ἡ
ὁδὸς τῶν ποδῶν αὐτοῦ.
4. Τίς ἐνήργησε , καὶ ἐποίησε ταῦτα ; Ἐκάλεσεν αὐτ
τὴν ὁ καλῶν αὐτὴν ἀπὸ γενεῶν ἀρχῆς . Ἐγὼ Θεὸς
πρῶτος , καὶ εἰς τὰ ἐπερχόμενα ἐγώ εἰμι.
5. Εἴδοσαν ἔθνη καὶ ἐφοβήθησαν, τὰ ἄκρα τῆς γῆς
ἤγγισαν, καὶ ἦλθον ἅμα ,
6. κρίνων ἕκαστος τῷ πλησίον, καὶ τῷ ἀδελφῷ βοη-
θῆσαι , καὶ ἐρεῖ ·
7. Ισχυσεν ἀνὴρ τέκτων, καὶ χαλκεὺς τύπτων
σφύρῃ , ἅμα ἐλαύνων · πότε μὲν ἐρεῖ · Σύμβλημα και
λόν ἐστιν, ἰσχύρωσαν αὐτὰ ἐν ἥλοις , θήσουσιν αὐτὰ ,
καὶ οὐ κινηθήσονται.
8. Σὺ δὲ , Ἰσραὴλ , παῖς μου Ἰακώβ , καὶ ὃν ἐξε--
λεξάμην , σπέρμα Αβραὰμ , ὃν ἠγάπησα ,
9. οὗ ἀντελαβόμην ἀπ᾿ ἄκρων τῆς γῆς , καὶ ἐκ τῶν
σκοπιῶν αὐτῆς ἐκάλεσά σε , καὶ εἶπά σοι · Παῖς μου |
εἶ , ἐξελεξάμην σε , καὶ οὐκ ἐγκατέλιπόν σε .
10. Μὴ φοβοῦ , μετὰ σοῦ γάρ εἰμι , μὴ πλανῶ · ἐγὼ
γάρ εἰμι ὁ Θεός σου , ὁ ἐνισχύσας σε , καὶ ἐβοήθησά |
σοι , καὶ ἠσφαλισάμην σε τῇ δεξιᾷ τῇ δικαίᾳ μου.
11. Ἰδοὺ αἰσχυνθήσονται καὶ ἐντραπήσονται πάν
τες οἱ ἀντικείμενοί σοι , ἔσονται γὰρ ὡς οὐκ ὄντες , καὶ
ἀπολοῦνται πάντες οἱ ἀντίδικοί σου.
12. Ζητήσεις αὐτοὺς , καὶ οὐ μὴ εὕρης τοὺς ἀνθρώ-
πους οἳ παροινήσουσιν εἰς σέ. Ἔσονται γὰρ ὡς οὐκ
ὄντες , καὶ οὐκ ἔσονται οἱ ἀντιπολεμοῦντές σε ·
13. ὅτι ἐγὼ ὁ Θεός σου , ὁ κρατῶν τῆς δεξιᾶς σου ,
ὁ λέγων σοι · Μὴ φοβοῦ ,
14. Ἰακὼβ ὀλιγοστός Ἰσραὴλ , ἐγὼ ἐβοήθησά σοι ,
λέγει ὁ Θεός σου , ὁ λυτρούμενός σε Ἰσραήλ.
15. Ἰδοὺ ἐποίησά σε ὡς τροχοὺς ἁμάξης ἁλοῶντας
καινοὺς πριστηροειδεῖς , καὶ ἁλοήσεις ὄρη , καὶ λεπτυ-
νεῖς βουνοὺς , καὶ ὡς χνοῦν θήσεις ,
16. καὶ λικμήσεις , καὶ ἄνεμος λήψεται αὐτοὺς , καὶ
καταιγὶς διασπερεῖ αὐτούς. Σὺ δὲ εὐφρανθήσῃ ἐν τοῖς |
ἁγίοις Ἰσραήλ .
17. Καὶ ἀγαλλιάσονται οἱ πτωχοὶ καὶ οἱ ἐνδεεῖς.
Ζητήσουσι γὰρ ὕδωρ , καὶ οὐκ ἔσται · ἡ γλῶσσα αὐτῶν ¦
ἀπὸ τῆς δίψης ἐξηράνθη. Ἐγὼ Κύριος ὁ Θεὸς , ἐγὼ ἐπα-
κούσομαι ὁ Θεὸς Ἰσραὴλ , καὶ οὐκ ἐγκαταλείψω αὐτοὺς,
18. ἀλλὰ ἀνοίξω ἐπὶ τῶν ὀρέων ποταμούς , καὶ ἐν
μέσῳ πεδίων πηγάς · ποιήσω τὴν ἔρημον εἰς ἕλη ὑδάτων,
καὶ τὴν διψῶσαν γῆν ἐν ὑδραγωγοῖς .
ΜΑ΄ .
CAPUT XLI.
1. Innovamini ad me , insula , principes enim mutabunt
fortitudinem : appropinquent et loquantur simul, tunc judi-
cium annuntient.
2. Quis suscitavit de oriente justitiam , vocavit eam ad
pedes suos , et vadet ? Dabit in conspectu gentium , et reges
obstupefaciet. Et dabit in terram gladios eorum , et sicut sti-
pulas projectas arcus eorum :
3. et persequetur eos , transilit in pace via pedum ejus.
4. Quis operatus est, et fecit haec ? Vocavit eam qui vocat
eam a generationum principio. Ego Deus primus , et in
ea quæ ventura sunt ego sum .
5. Viderunt gentes et timuerunt , termini terra acces-
serunt , et venerunt simul ,
6. judicans unusquisque proximo , et fratri ad auxilian-
dum, et dicet :
7. Prævaluit vir artifex , et aerarius percutiens malleo ,
simul producens : aliquando quidem dicet : Solidatio bona
est , confortaverunt ea in clavis , ponent ea , et non move-
buntur .
8. Tu autem , Israel , puer meus Jacob , et quem elegi ,
semen Abraam , quem dilexi ,
9. quem assumpsi ab extremis terrae , et a summitati-
bus ejus vocavi te , et dixi tibi : Puer meus es , elegi te ,
et non dereliqui te.
10. Noli timere , tecum enim sum , non fallo : ecce enim
sum Deus tuus , qui confortavi te , et auxiliatus sum tibi ,
et roboravi te dextera justa mea.
11. Ecce confundentur et erubescent omnes adversarii
tui , erunt enim quasi non sint , et peribunt omnes inimici
tui.
12. Quares eos , et non invenies homines qui insanient
in te. Erunt enim quasi non sint , et non erunt pugnantes
adversus te :
13. quia ego Deus tuus , qui teneo dexteram tuam , qui
dico tibi :
14. Ne timeas , Jacob parvule Israel , ego auxiliatus sum
tibi , dicit Deus tuus , qui redimo te Israel.
15. Ecce feci te quasi rotas plaustri triturantes novas
in serrarum modum , et triturabis montes , et comminues
colles , et ut pulverem pones ,
16. et ventilabis , et ventus auferet eos , et tempestas
disperget illos. Tu autem laetaberis in sanctis Israel.
17. Et exsultabunt pauperes et inopes. Quærent enim
aquam , et non erit : lingua eorum præ siti exaruit. Ego
Dominus Deus , ego exaudiam Deus Israel , et non derelin-
quam eos ,
18. sed aperiam in montibus flumina , et in medio cam-
porum fontes : faciam desertum in paludes aquarum , et
sitientem terram in aquæductus.
 ESAIAS. CAP. XLII.
19. Θήσω εἰς τὴν ἄνυδρον γῆν κέδρον καὶ πύξον,
μυρσίνην καὶ κυπάρισσον καὶ λεύκην ·
20. ἵνα ἴδωσι καὶ γνῶσι , καὶ ἐννοηθῶσι καὶ ἐπιστῶν-
ται ἅμα , ὅτι χεὶρ Κυρίου ἐποίησε ταῦτα , καὶ ὁ ἅγιος
τοῦ Ἰσραὴλ κατέδειξεν.
21. Ἐγγίζει ἡ κρίσις ὑμῶν, λέγει Κύριος ὁ Θεός ·
ἤγγισαν αἱ βουλαὶ ὑμῶν, λέγει ὁ βασιλεὺς Ἰακώβ .
22. Ἐγγισάτωσαν, καὶ ἀναγγειλάτωσαν ὑμῖν ἃ συμ-
βήσεται , ἢ τὰ πρότερον τίνα ἦν · εἴπατε , καὶ ἐπιστής
| sunt , aut priora quænam erant : dicite , et apponemus
σομεν τὸν νοῦν, καὶ γνωσόμεθα τί τὰ ἔσχατα καὶ τὰ
ἐπερχόμενα. Εἴπατε ἡμῖν,
23. ἀναγγείλατε ἡμῖν τὰ ἐπερχόμενα ἐπ᾿ ἐσχάτου , καὶ
γνωσόμεθα ὅτι θεοί ἐστε . Εὐποιήσατε καὶ κακώσατε ,
καὶ θαυμασόμεθα , καὶ ὀψόμεθα ἅμα
24. ὅτι πόθεν ἐστὲ ὑμεῖς , καὶ πόθεν ἡ ἐργασία ὑμῶν ·
ἐκ γῆς βδέλυγμα ἐξελέξαντο ὑμᾶς .
25. ἐγὼ δὲ ἤγειρα τὸν ἀπὸ βοῤῥᾶ , καὶ τὸν ἀφ᾽ ἡλίου
ἀνατολῶν · κληθήσονται τῷ ὀνόματί μου . Ἐρχέσθωσαν
ἄρχοντες , καὶ ὡς πηλὸς κεραμέως , καὶ ὡς κεραμεὺς και
ταπατῶν τὸν πηλὸν, οὕτω καταπατηθήσεσθε .
26. Τίς γὰρ ἀναγγελεῖ τὰ ἐξ ἀρχῆς , ἵνα γνῶμεν καὶ
τὰ ἔμπροσθεν; Καὶ ἐροῦμεν, ὅτι ἀληθῆ ἐστιν. Οὐκ ἔστιν
ὁ προλέγων, οὐδὲ ὁ ἀκούων ὑμῶν τοὺς λόγους.
27. Ἀρχὴν Σιὼν δώσω , καὶ Ἱερουσαλὴμ παρακα-
λέσω εἰς ὁδόν.
28. Ἀπὸ γὰρ τῶν ἐθνῶν ἰδοὺ οὐδεὶς , καὶ ἀπὸ τῶν
εἰδώλων αὐτῶν οὐκ ἦν ὁ ἀναγγέλλων · καὶ ἐὰν ἐρωτήσω
αὐτοὺς , πόθεν ἐστὲ , οὐ μὴ ἀποκριθῶσί μοι ·
29. εἰσὶ γὰρ οἱ ποιοῦντες ὑμᾶς , καὶ μάτην οἱ πλα-
νῶντες ὑμᾶς.
437
19. Ponam in terram absque aqua cedrum et buxun,
myrtum. et cyparissum et populum :
20. ut videant et sciant , et cogitent et noverint sirui ,
| quia manus Domini fecit hac , et sanctus Israel ostendit.
21. Juxta est judicium vestrum , dicit Dominus Deus :
appropinquaverunt consilia vestra , dicit rex Jacob.
22. Appropinquent , et annuntient vobis quæ ventura
sensum , et sciemus quæ sint novissima et ventura. Dicite
nobis ,
23. nuntiate nobis quæ ventura in novissimo , et scie-
mus quoniam dii estis. Benefacite et malefacite , et admi-
rabimur, et videbimus simul
24. unde sitis vos , et unde sit opus vestrum : de terra
abominationem elegerunt vos.
25. Ego autem suscitavi eum qui ab aquilone est , et
qui ab ortu solis : vocabuntur nomine meo. Veniant princi-
pes , et sicut lutuin figuli , et sicut figulus conculcans lutum ,
sic conculcabimini.
26. Quis enim annuntiabit ea quæ a principio sunt , ut
cognoscamus ea quæ ad faciem sunt? Et dicemus , quia
vera sunt. Non est qui prædicat, neque qui audiat verba
vestra .
27. Principium Sion dabo , et Jerusalem consolabor in
via..
28. Nam de gentibus ecce nullus est , et de idolis ipsorum
non erat qui annuntiaret : et si interrogavero eos , unde
estis , non respondebunt mihi :
29. sunt enim factores vestri , et frustra qui seducunt
VOS.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΒ΄. CAPUT XLII.

1. Ἰακὼβ ὁ παῖς μου , ἀντιλήψομαι αὐτοῦ · Ἰσραὴλ 1. Jacob puer meus , assumam eum : Israel electus
ὁ ἐκλεκτός μου , προςεδέξατο αὐτὸν ἡ ψυχή μου , ἔδωκα meus , suscepit eum anima mea , dedi spiritum meum su-
τὸ πνεῦμά μου ἐπ᾿ αὐτὸν, κρίσιν τοῖς ἔθνεσιν ἐξοίσει , per eum , judicium gentibus proferet ,
2. οὐ κεκράξεται , οὐδὲ ἀνήσει , οὐδὲ ἀκουσθήσεται 2. non clamabit , neque dimittet , nec audietur foris vox
ἔξω ἡ φωνὴ αὐτοῦ. ejus.
3. Κάλαμον τεθλασμένον οὐ συντρίψει , καὶ λίνον 3. Calamum fractum non conteret , et linum fumigans
καπνιζόμενον οὐ σβέσει , ἀλλὰ εἰς ἀλήθειαν ἐξοίσει κρί-
non exstinguet , sed in veritate proferet judicium.
σιν.
4. Αναλάμψει , καὶ οὐ θραυσθήσεται , ἕως ἂν θῇ ἐπὶ 4. Splendebit, et non conteretur, donec ponat super
τῆς γῆς κρίσιν, καὶ ἐπὶ τῷ ὀνόματι αὐτοῦ ἔθνη ἐλπιοῦ- terra judic
σιν. m ium , et in nomine ejus gentes sperabunt.
5. Οὕτω λέγει Κύριος ὁ Θεὸς , ὁ ποιήσας τὸν οὐρα
5. Sic dicit Dominus Deus , qui fecit coelum et defixit
ὸν καὶ πήξας αὐτὸν, ὁ στερεώσας τὴν γῆν καὶ τὰ ἐν
illud , qui firmavit terram et quæ in ea , et qui dat spira-
αὐτῇ, καὶ διδοὺς πνοὴν τῷ λαῷ τῷ ἐπ᾿ αὐτῆς, καὶ πνεῦμα tionem populo
| qui super eam , et spiritum calcantibus eam :
οἷς πατοῦσιν αὐτήν ·
6. Ἐγὼ Κύριος ὁ Θεὸς ἐκάλεσά σε ἐν δικαιοσύνῃ , 6. Ego Dominus Deus vocavi te in justitia , et tenebo
αὶ κρατήσω τῆς χειρός σου, καὶ ἐνισχύσω σε, καὶ ἔδωκά dexteram tuam , et confortabo te , et dedi te in testamen-
ε εἰς διαθήκην γένους , εἰς φῶς ἐθνῶν, tum generis , in lucem gentium ,
7. ἀνοῖξαι ὀφθαλμοὺς τυφλῶν, ἐξαγαγεῖν ἐκ δεσμῶν 7. ad aperiendum oculos cæcorum , ad educendum de
εδεμένους καὶ ἐξ οἴκου φυλακῆς, καὶ καθημένους ἐν vinculis vinctos et de domo carceris , et sedentes in tene-
ιότει. bris.
8. Ἐγὼ Κύριος ὁ Θεὸς , τοῦτό μου ἐστὶ τὸ ὄνομα , 8. Ego Dominus Deus, hoc meum est nomen, gloriam
ὴν δόξαν μου ἑτέρῳ οὐ δώσω , οὐδὲ τὰς ἀρετάς μου meam alteri non dabo , neque virtutes meas sculptilibus.
ἧς γλυπτοῖς.
9. Τὰ ἀπ' ἀρχῆς ἰδοὺ ἥκασι , καὶ καινὰ ἃ ἐγὼ ἀναγ 9. Quæ a principio ecce venerunt , et nova quæ ego an-
λλω , καὶ πρὸ τοῦ ἀναγγεῖλαι ἐδηλώθη ὑμῖν. nuntio , et antequam annuntientur manifestata sunt vobis.
10. Ὑμνήσατε τῷ Κυρίῳ ὕμνον καινόν : ἡ ἀρχὴ 10. Canite Domino canticum novum : principatus ejus,
438 ΗΣΑΙΑΣ. Κεφ. ΜΓ .
αὐτοῦ , δοξάζετε τὸ ὄνομα αὐτοῦ ἀπ᾿ ἄκρου τῆς γῆς , οἱ
καταβαίνοντες εἰς τὴν θάλασσαν, καὶ πλέοντες αὐτὴν ,
αἱ νῆσοι καὶ οἱ κατοικοῦντες αὐτάς.
11. Εὐφράνθητι , ἔρημος καὶ αἱ κῶμαι αὐτῆς , ἐπαύσ
λεις καὶ οἱ κατοικοῦντες Κηδάρ · εὐφρανθήσονται οἱ
κατοικοῦντες πέτραν, ἀπ᾿ ἄκρου τῶν ὀρέων βοήσουσι.
12. Δώσουσι τῷ Θεῷ δόξαν, τὰς ἀρετὰς αὐτοῦ ἐν ταῖς
νήσοις ἀναγγελοῦσι .
13. Κύριος ὁ Θεὸς τῶν δυνάμεων ἐξελεύσεται , καὶ
συντρίψει πόλεμον · ἐπεγερεῖ ζῆλον, καὶ βοήσεται ἐπὶ
τοὺς ἐχθροὺς αὐτοῦ μετὰ ἰσχύος.
14. Εσιώπησα , μὴ καὶ ἀεὶ σιωπήσομαι καὶ ἀνέξο
μαι ; Ὡς ἡ τίκτουσα ἐκαρτέρησα , ἐκστήσω καὶ ξηρανῶ
ἅμα ,
15. ἐρημώσω ὄρη καὶ βουνοὺς , καὶ πάντα χόρτον
αὐτῶν ξηρανῶ , καὶ θήσω ποταμοὺς εἰς νήσους , καὶ
ἕλη ξηρανῶ .
16. Καὶ ἄξω τυφλοὺς ἐν ὁδῷ ᾗ οὐκ ἔγνωσαν, καὶ τρί-
βους ἃς οὐκ ᾔδεισαν πατῆσαι ποιήσω αὐτούς · ποιήσω
αὐτοῖς τὸ σκότος εἰς φῶς , καὶ τὰ σκολιὰ εἰς εὐθεῖαν .
Ταῦτα τὰ ῥήματα ποιήσω καὶ οὐκ ἐγκαταλείψω αὐτούς.
17. Αὐτοὶ δὲ ἀπεστράφησαν εἰς τὰ ὀπίσω . Αἰσχύν
θητε αἰσχύνην, οἱ πεποιθότες ἐπὶ τοῖς γλυπτοῖς , οἱ λέ-
γοντες τοῖς χωνευτοῖς · Ὑμεῖς ἐστε θεοὶ ἡμῶν.
18. Οἱ κωφοί , ἀκούσατε , καὶ οἱ τυφλοί , ἀναβλέψατε
ἰδεῖν.
19. Καὶ τίς τυφλὸς ἀλλ᾽ ἢ οἱ παῖδές μου , καὶ κωφοὶ
ἀλλ᾽ ἢ οἱ κυριεύοντες αὐτῶν ; Καὶ ἐτυφλώθησαν οἱ δοῦ-
λοι τοῦ Θεοῦ.
20. Εἴδετε πλεονάκις, καὶ οὐκ ἐφυλάξασθε· ἠνοιγμένα
τὰ ὦτα , καὶ οὐκ ἠκούσατε.
21. Κύριος ὁ Θεὸς ἐβουλεύσατο ἵνα δικαιωθῇ , καὶ
μεγαλύνῃ αἴνεσιν .
22. Καὶ εἶδον, καὶ ἐγένετο ὁ λαὸς πεπρονομευμένος
καὶ διηρπασμένος . Ἡ γὰρ παγὶς ἐν τοῖς ταμείοις παν-
ταχοῦ , καὶ ἐν οἴκοις ἅμα , ὅπου ἔκρυψαν αὐτούς· ἐγέ-
νοντο εἰς προνομὴν, καὶ οὐκ ἦν ἐξαιρούμενος ἅρπαγμα ,
καὶ οὐκ ἦν ὁ λέγων· Ἀπόδος.
23. Τίς ἐν ὑμῖν ὃς ἐνωτιεῖται ταῦτα ; Εἰςακούσατε
εἰς τὰ ἐπερχόμενα .
24. Τίς ἔδωκεν εἰς διαρπαγὴν Ἰακὼβ καὶ Ἰσραὴλ
τοῖς προνομεύουσιν αὐτόν ; Οὐχὶ ὁ Θεὸς ᾧ ἡμάρτοσαν
αὐτῷ , καὶ οὐκ ἠβούλοντο ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐτοῦ πορεύε-
σθαι , οὐδὲ ἀκούειν τοῦ νόμου αὐτοῦ ;
25. Καὶ ἐπήγαγεν ἐπ᾿ αὐτοὺς ὀργὴν θυμοῦ αὐτοῦ ,
καὶ κατίσχυσεν αὐτοὺς πόλεμος , καὶ οἱ συμφλέγοντες
αὐτοὺς κύκλῳ , καὶ οὐκ ἔγνωσαν ἕκαστος αὐτῶν , οὐδὲ
ἔθεντο ἐπὶ ψυχήν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΓ' .
1. Καὶ νῦν οὕτως λέγει Κύριος ὁ Θεὸς ὁ ποιήσας σε ,
Ἰακώβ , καὶ ὁ πλάσας σε, Ἰσραήλ · Μὴ φοβοῦ , ὅτι ἐλυ-
τρωσάμην σε · ἐκάλεσά σε τὸ ὄνομά σου . Ἐμὸς εἶ σύ.
3. Καὶ ἐὰν διαβαίνῃς δι' ὕδατος , μετὰ σοῦ εἰμι , καὶ
ποταμοὶ οὐ συγκλύσουσί σε · καὶ ἐὰν διέλθῃς διὰ πυ-
ρὸς; οὐ μὴ κατακαυθῇς , φλὸξ οὐ κατακαύσει σε
3. ὅτι ἐγὼ Κύριος ὁ Θεός σου , ὁ ἅγιος Ἰσραὴλ , δ'
σώζων σε . Εποίησα ἄλλαγμά σου Αἴγυπτον, καὶ Αἰ-
θιοπίαν, καὶ Σοήνην ὑπὲρ σοῦ .
glorificate nomen ejus a summitate terræ , qui descendun
in mare , et navigant illud , insulae et habitatores earum.
11. Laetare , desertum et vici ejus , villae et habitatores
| Cedar : latabuntur qui habitant in petra , de summitat
montium clamabunt.
12. Dabunt Deo gloriam , virtutes ejus in insulis nuntia
bunt.
13. Dominus Deus virtutum egredietur, et conteret bel
| lum : suscitabit zelum , et clamabit super inimicos suo
cum fortitudine.
14. Tacui , num et semper tacebo et sustinebo ? Sicu
¦ pariens patienter egi , erumpam et arefaciam simul ,
15. vastabo montes et colles , et omne foenum eorum
arefaciam , et ponam flumina in insulas , et paludes siccabo
16. Et adducam caecos in via quam nesciunt , et semitas
quas ignoraverunt calcare eos faciam : faciam eis tenebras
in lucem , et prava in directum. Haec verba faciam et nor
derelinquam eos.
17. Ipsi vero conversi sunt retrorsum. Confundamin
confusione , qui confiditis super sculptilibus , qui diciti
conflatis : Vos estis dii nostri.
18. Surdi , audite , et caeci , suspicite ut videatis.
19. Et quis est caecus nisi pueri mei , et surdi nisi qu
| dominantur eorum ? Et excaecati sunt servi Dei.
20. Vidistis saepe , et non custodistis : apertae sunt au
res , et non audistis.
21. Dominus Deus cogitavit ut justificaretur, et magnifi
caret laudem.
22. Et vidi , et erat populus vastatus atque direptus. La
queus enim in cubilibus ubique , et in domibus simul , in
quibus absconderunt eos : facti sunt in direptionem , et nor
erat qui erueret praedam , et non erat qui diceret : Redde.
23. Quis est in vobis qui hac auribus percipiat ? Exaudit
in futura.
24. Quis dedit in direptionem Jacob et Israel vastantibus
eum : Nonne Deus cui peccaverunt ei , et noluerunt in vii
| illius ambulare , neque audire legem ejus ?
25. Et induxit super eos iram furoris sui , et praevalui
| adversus eos bellum , et qui comburebant eos per circuitum
et non cognoverunt unusquisque eorum , nec posuerunt su
per animam.
CAPUT XLIII.
1. Et nunc sic dicit Dominus Deus qui fecit te , Jacob
et qui formavit te , Israel : Noli timere , quoniam redemi te
vocavi te nomine tuo. Meus es tu.
2. Et si transieris per aquam , tecum sum , et flumina nor
cooperient te : et si transieris per ignem , non combureris
flamma non exuret te :
3. quia ego Dominus Deus tuus , sanctus Israel , salvato
tuus. Feci commutationem tuam Egyptum , et Ethiopiam
et Soenem pro te.
 ESAIAS . CAP. XLIII.
4. Ἀφ' οὗ ἔντιμος ἐγένου ἐναντίον ἐμοῦ , ἐδοξάσθης ,
καὶ ἐγώ σε ἠγάπησα , καὶ δώσω ἀνθρώπους ὑπὲρ σοῦ,
καὶ ἄρχοντας ὑπὲρ τῆς κεφαλῆς σου.
5. Μὴ φοβοῦ , ὅτι μετὰ σοῦ εἰμι . Ἀπὸ ἀνατολῶν
ἄξω τὸ σπέρμα σου , καὶ ἀπὸ δυσμῶν συνάξω σε .
6. Ερῶ τῷ βοῤῥᾳ · Ἄγε , καὶ τῷ λιβί · Μὴ κώλυε ·
ἄγε τοὺς υἱούς μου ἀπὸ τῆς πόῤῥωθεν , καὶ τὰς θυγατές |
ρας μου ἀπ᾿ ἄκρων τῆς γῆς ,
7. πάντας ὅσοι ἐπικέκληνται τῷ ὀνόματί μου . Ἐν
γὰρ τῇ δόξῃ μου κατεσκεύασα αὐτὸν, καὶ ἔπλασα αὐ- -
τὸν, καὶ ἐποίησα αὐτὸν,
5. καὶ ἐξήγαγον λαὸν τυφλὸν, καὶ ὀφθαλμοί εἰσιν
ὡςαύτως τυφλοὶ , καὶ κωφοὶ τὰ ὦτα ἔχοντες.
9. Πάντα τὰ ἔθνη συνήχθησαν ἅμα , καὶ συναχθή
σονται ἄρχοντες ἐξ αὐτῶν . Τίς ἀναγγελεῖ ταῦτα ; ἢ τὰ
ἐξ ἀρχῆς τίς ἀναγγελεῖ ὑμῖν ; Αγαγέτωσαν τοὺς μάρτυ- |
ρας αὐτῶν καὶ δικαιωθήτωσαν , καὶ ἀκουσάτωσαν, καὶ
εἰπάτωσαν ἀληθῆ.
10. Γένεσθέ μοι μάρτυρες , καὶ ἐγὼ μάρτυς , λέγει
Κύριος ὁ Θεὸς, καὶ ὁ παῖς μου ὃν ἐξελεξάμην , ἵνα
γνῶτε καὶ πιστεύσητε καὶ συνῆτε ὅτι ἐγώ εἰμι . Ἔμπρο- .
σθέν μου οὐκ ἐγένετο ἄλλος Θεὸς , καὶ μετ' ἐμὲ οὐκ
ἔσται.
II. Ἐγὼ ὁ Θεὸς , καὶ οὐκ ἔστι παρὲξ ἐμοῦ σώζων .
12. Ἐγὼ ἀνήγγειλα καὶ ἔσωσα , ὠνείδισα καὶ οὐκ
ἦν ἐν ὑμῖν ἀλλότριος . Ὑμεῖς ἐμοὶ μάρτυρες , καὶ ἐγὼ |
Κύριος ὁ Θεὸς
13. ἔτι ἀπ' ἀρχῆς , καὶ οὐκ ἔστιν ὁ ἐκ τῶν χειρῶν
μου ὁ ἐξαιρούμενος . Ποιήσω , καὶ τίς ἀποστρέψει αὐτό ;
14. Οὕτως λέγει Κύριος ὁ Θεὸς , ὁ λυτρούμενος ὑμᾶς ,
ὁ ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ. Ἕνεκεν ὑμῶν ἀποστελῶ εἰς Βαβυ-
λῶνα , καὶ ἐπεγερῶ φεύγοντας πάντας , καὶ Χαλδαῖοι
ἐν πλοίοις δεθήσονται .
15. Ἐγὼ Κύριος ὁ Θεὸς ὁ ἅγιος ὑμῶν , ὁ καταδείξας
Ἰσραὴλ βασιλέα ὑμῶν.
16. Οὕτως λέγει Κύριος ὁ διδοὺς ἐν θαλάσσῃ ὁδὸν ,
καὶ ἐν ὕδατι ἰσχυρῷ τρίβον,
17. ὁ ἐξαγαγὼν ἅρματα καὶ ἵππον καὶ ὄχλον ἰσχυ
ρόν . Ἀλλ᾽ ἐκοιμήθησαν, καὶ οὐκ ἀναστήσονται · ἐσβέ
σθησαν ὡς λίνον ἐσβεσμένον .
18. Μὴ μνημονεύετε τὰ πρῶτα , καὶ τὰ ἀρχαῖα μὴ
συλλογίζεσθε ·
19. ἰδοὺ ἐγὼ ποιῶ καινὰ , ἃ νῦν ἀνατελεῖ , καὶ γνώ-
σεσθε αὐτά · καὶ ποιήσω ἐν τῇ ἐρήμῳ ὁδὸν, καὶ ἐν τῇ
· ἀνύδρῳ ποταμούς.
20. Εὐλογήσουσί με τὰ θηρία τοῦ ἀγροῦ , Σειρήνες ,
καὶ θυγατέρες στρουθῶν, ὅτι ἔδωκα ἐν τῇ ἐρήμῳ ὕδωρ ,
καὶ ποταμοὺς ἐν τῇ ἀνύδρῳ · ποτίσαι τὸ γένος μου τὸ
ἐκλεκτὸν,
21. λαόν μου ὃν περιεποιησάμην τὰς ἀρετάς μου
διηγεῖσθαι .
22. Οὐ νῦν ἐκάλεσά σε , Ἰακώβ , οὐδὲ κοπιάσαι σε
ἐποίησα , Ἰσραήλ
23. οὐκ ἤνεγκάς μοι πρόβατά σου τῆς ὁλοκαρπώσεώς
σου , οὐδὲ ἐν ταῖς θυσίαις σου ἐδόξασάς με , οὐκ ἐδούλω- | victimis tuis magnificasti me , nec servire te feci in hostiis ,
σά σε ἐν θυσίαις , οὐδὲ ἔγκοπον ἐποίησά σε ἐν λιβάνῳ . nec laborem tibi praebui in thure.
24. Οὐδὲ ἐκτήσω μοι ἀργυρίου θυσίασμα , οὐδὲ τὸ
στέαρ τῶν θυσιῶν σου ἐπεθύμησα , ἀλλὰ ἐν ταῖς ἁμαρ- stiarum tuarum concupivi , sed in peccatis tuis ante me
τίαις σου προέστης μου καὶ ἐν ταῖς ἀδικίαις σου .
439
4. Ex quo honorabilis factus es in conspectu meo , glori-
ficatus es , et ego dilexi te , et dabo homines pro te , et prin-
cipes pro capite tuo.
5. Noli timere , quoniam tecum sum. Ab oriente adducam
semen tuum , et ab occidente congregabo te.
6. Dicam aquiloni : Adduc , et africo : Noli prohibere :
adduc filios meos de terra longinqua , et filias meas a termi-
nis.terrae ,
7. omnes qui vocantur nomine meo. In gloria enim mea
creavi illum , et plasmavi eum , et feci illum,
8. et eduxi populum caecum , et oculi sunt caeci similiter,
et surdi qui aures habent.
9. Omnes gentes congregata sunt simul , et convenient
principes ex eis. Quis annuntiabit haec aut quæ a principio
sunt quis annuntiabit vobis ? Adducant testes suos et justi-
ficentur, et audiant , et loquantur vera.
10. Estote mihi testes , et ego testis , dicit Dominus Deus ,
et puer meus quem elegi , ut sciatis et credatis et intelliga-
tis quia ego sum . Ante me non fuit alius Deus , et post me
non erit.
11. Ego Deus , et non est praeter me salvator.
12. Ego annuntiavi et salvavi , exprobravi et non erat in
vobis alienus. Vos mei testes , et ego Dominus Deus
13. usque a principio , et non est qui de manibus meis
eruat . Faciam, et quis avertet illud?
14. Sic dicit Dominus Deus , qui redimit vos , sanctus
Israel. Propter vos mittam in Babylonem , et suscitabo fu-
gientes universos , et Chaldaei in navibus vincientur.
15. Ego Dominus Deus sanctus vester, qui ostendi Israel
regem vestrum.
16. Sic dicit Dominus qui dat in mari viam , et in aqua
vehementi semitam ,
17. qui educit currus et equum et multitudinem robu-
stam. Sed dormierunt, et non resurgent : exstincti sunt quasi
linum exstinctum.
18. Nolite meminisse priorum , et vetera ne recogitetis :
19. ecce ego facio nova, quæ nunc orientur, et cognoscetis
ea : et faciam in deserto viam , et in inaquoso flumina.
20. Benedicent me bestiæ agri , Sirenes , et filiae struthio-
num , quia dedi in deserto aquam , et flumina in inaquoso :
ut bibere faciam genus meum electum ,
21. populum meum quem acquisivi ut virtutes meas nar-
ret.
22. Non nunc vocavi te , Jacob , neque laborare te feci,
Israel :
23. non attulisti mihi oves tuas holocausti tui , neque in
24. Nec emisti mihi argento thymiama , nec adipem ho-
stetisti et in iniquitatibus tuis.
440 Η ΣΑΙΑΣ. Κεφ . Μ Δ΄ .
25. Ἐγώ εἰμι , ἐγώ εἰμι ὁ ἐξαλείφων τὰς ἀνομίας
σου ἕνεκεν ἐμοῦ , καὶ τὰς ἁμαρτίας σου , καὶ οὐ μὴ |
μνησθήσομαι.
26. Σὺ δὲ μνήσθητι , καὶ κριθῶμεν . Λέγε σὺ τὰς
ἀνομίας σου πρῶτος , ἵνα δικαιωθῇς .
27. Οἱ πατέρες ὑμῶν πρῶτοι , καὶ οἱ ἄρχοντες ὑμῶν
ἠνόμησαν εἰς ἐμέ ·
28. καὶ ἐμίαναν οἱ ἄρχοντες τὰ ἅγιά μου , καὶ ἔδωκα
ἀπωλέσαι Ἰακὼβ καὶ Ἰσραὴλ εἰς ὀνειδισμόν .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΔ'.
ι . Νῦν δὲ ἄκουσον, Ἰακὼβ ὁ παῖς μου , καὶ Ἰσραὴλ
1.
ὃν ἐξελεξάμην.
2. Οὕτω λέγει Κύριος ὁ Θεὸς ὁ ποιήσας σε , καὶ ὁ πλά
σας σε ἐκ κοιλίας , ἔτι βοηθηθήσῃ · μὴ φοβοῦ , παῖς
μου Ἰακώβ , καὶ ἠγαπημένος Ἰσραὴλ ὃν ἐξελεξάμην .
3. Ὅτι ἐγὼ δώσω ὕδωρ ἐν δίψει τοῖς πορευομένοις
ἐν ἀνύδρῳ , ἐπιθήσω τὸ πνεῦμά μου ἐπὶ τὸ σπέρμα σου ,
καὶ τὰς εὐλογίας μου ἐπὶ τὰ τέκνα σου ,
4. καὶ ἀνατελοῦσιν ὡς ἀναμέσον ὕδατος χόρτος , καὶ
ὡς ἰτέα ἐπὶ παραῤῥέον ὕδωρ.
5. Οὗτος ἐρεῖ · Τοῦ Θεοῦ εἰμι , καὶ οὗτος βοήσεται
ἐπὶ τῷ ὀνόματι Ἰακώβ , καὶ ἕτερος ἐπιγράψει χειρὶ αὐ-
τοῦ · Τοῦ Θεοῦ εἰμι , καὶ ἐπὶ τῷ ὀνόματι Ἰσραὴλ βοή-
σεται.
6. Οὕτως λέγει ὁ Θεὸς ὁ βασιλεὺς Ἰσραὴλ , καὶ ῥυ
σάμενος αὐτὸν Θεὸς σαβαώθ · Ἐγὼ πρῶτος , καὶ ἐγὼ
μετὰ ταῦτα · πλὴν ἐμοῦ οὐκ ἔστι Θεός.
7. Τίς ὥσπερ ἐγώ ; Στήτω, καὶ καλεσάτω, καὶ ἀναγ-
γειλάτω , καὶ ἑτοιμασάτω μοι ἀφ᾽ οὗ ἐποίησα ἄνθρω-
πον εἰς τὸν αἰῶνα , καὶ τὰ ἐπερχόμενα πρὸ τοῦ ἐλθεῖν
ἀναγγειλάτωσαν ὑμῖν.
8. Μὴ παρακαλύπτεσθε , μηδὲ πλανᾶσθε. Οὐκ ἀπ'
ἀρχῆς ἠνωτίσασθε , καὶ ἀπήγγειλα ὑμῖν ; Μάρτυρες
ὑμεῖς ἐστε , εἰ ἔστι Θεὸς πλὴν ἐμοῦ.
9. Καὶ οὐκ ἤκουσαν τότε οἱ πλάσσοντες , καὶ οἱ γλύ
φοντες , πάντες μάταιοι , ποιοῦντες τὰ καταθύμια αὐ-
τῶν, ἃ οὐκ ὠφελήσει αὐτούς · ( * ) ἀλλὰ αἰσχυνθήσονται
10. οἱ πλάσσοντες θεὸν , καὶ γλύφοντες πάντες ἀνω-
φελῆ ,
11. καὶ πάντες ὅθεν ἐγένοντο ἐξηράνθησαν . Καὶ κωφοὶ
ἀπὸ ἀνθρώπων συναχθήτωσαν πάντες · καὶ στησάτωσαν
ἅμα , καὶ ἐντραπήτωσαν, καὶ αἰσχυνθήτωσαν ἅμα ·
12. ὅτι ώξυνε τέκτων σίδηρον, σκεπάρνω εἰργάσατο
αὐτὸ , καὶ ἐν τερέτρῳ ἔστησεν αὐτὸ , καὶ εἰργάσατο αὐτὸ
ἐν τῷ βραχίονι τῆς ἰσχύος αὐτοῦ · καὶ πεινάσει , καὶ
ἀσθενήσει , καὶ οὐ μὴ πίῃ ὕδωρ.
13. Ἐκλεξάμενος τέκτων ξύλον, ἔστησεν αὐτὸ ἐν
μέτρῳ , καὶ ἐν κόλλῃ ἐῤῥύθμισεν αὐτὸ , καὶ ἐποίησεν
αὐτὸ ὡς μορφὴν ἀνδρὸς , καὶ ὡς ὡραιότητα ἀνθρώπου ,
στῆσαι αὐτὸ ἐν οἴκῳ .
14. Ἔκοψε ξύλον ἐκ τοῦ δρυμοῦ , δὃ ἐφύτευσε Κύ
ριος , πίτιν , καὶ ὑετὸς ἐμήκυνεν,
15. ἵνα ᾖ ἀνθρώποις εἰς καῦσιν, καὶ λαβὼν ἀπ' αὐ
τοῦ ἐθερμάνθη , καὶ καύσαντες ἔπεψαν ἄρτους ἐπ' αὐτ
τῶν · τὸ δὲ λοιπὸν εἰργάσαντο θεοὺς , καὶ προςκυνοῦσιν
αὐτοῖς.
(*) 9. ... καὶ μάρτυρες αὐτῶν εἰσιν , οὐκ ὄψονται , καὶ οὐ
γνώσονται... (Schol. Rom.)
25. Ego sum, ego sum qui deleo iniquitates tuas propter
me , et peccata tua , et non recordabor.
26. Tu vero memento , et judicemur. Dic tu iniquitates
tuas primus , ut justificeris.
27. Patres vestri primi , et principes vestri inique egerunt
in me :
28. et contaminaverunt principes sancta mea , et dedi ut
perderem Jacob et Israel in opprobrium .
CAPUT XLIV.
1. Nunc autem audi , Jacob puer meus , et Israel quem
elegi .
2. Sic dicit Dominus Deus qui fecit te , et qui plasmavit
te de ventre , adhuc habebis auxilium : noli timere , puer
meus Jacob , et dilecte Israel quem elegi.
3. Quia ego dabo aquam in siti iis qui ambulant in ina-
quoso , imponam spiritum meum super semen tuum , et
benedictiones meas super filios tuos ,
4. et orientur ut in medio aquæ foenum, et sicut salix
super præterfluentem aquam.
5. Iste dicet : Dei sum , et iste clamabit in nomine Jacob ,
et alius scribet in manu sua : Dei sum , et in nomine Israel
- clamabit.
6. Sic dicit Deus rex Israel , et qui eruit eum Deus sa-
baoth : Ego primus , et ego post haec : praeter me non est
Deus .
7. Quis sicut ego ? Stet , et vocet , et annuntiet , et paret
| mihi ex quo feci hominem in saeculum , et futura antequam
| veniant annuntient vobis.
8. Ne abscondamini , neque erretis. Nonne a principio
| auribus percepistis , et annuntiavi vobis ? Testes vos estis ,
si est Deus præter me.
9. Et non audierunt tunc qui formabant , et sculpebant ,
omnes vani , facientes desideria sua , quæ non proderunt
| ipsis : sed confundentur
10. qui plasmant deum , et omnes sculpentes inutilia ,
11. et omnes unde facti sunt exaruerunt. Et surdi ex ho-
| minibus congregentur omnes : et stent simul , et confun-
dantur, et erubescant simul :
12. quoniam acuit faber ferrum , lima operatus est illud ,
et in terebro statuit illud , et operatus est illud in brachio
| fortitudinis sum : et esuriet, et infirmus erit , et non bibet
aquam.
13. Eligens faber lignum , statuit illud in mensura , et in
glutine composuit illud , et fecit ipsum quasi formam viri ,
et tamquam speciem hominis , ad statuendum illud in domo.
14. Succidit lignum de sylva , quod plantavit Dominus ,
pinum , et pluvia produxit in longitudinem ,
15. ut sit hominibus ad accendendum , et sumens ex eo
| calefactus est , et succendentes coxerunt panes super ea :
| residuum autem fabricati sunt deos , et adorant eos.
9. ... et testes eorum sunt , non videbunt , neque cognoscent."
 ESAIAS. CAP. XLV. 441

ισ. Οὗ τὸ ἥμισυ αὐτοῦ κατέκαυσεν ἐν πυρὶ , καὶ ἐπὶ
τοῦ ἡμίσους αὐτοῦ ἔπεψεν ἐν τοῖς ἄνθραξιν ἄρτους , καὶ
ἐπ' αὐτοῦ κρέας ὀπτήσας ἔφαγε , καὶ ἐνεπλήσθη , καὶ
θερμανθεὶς εἶπεν· Ἡδύ μοι ὅτι ἐθερμάνθην καὶ εἶδον πῦρ .
17. Τὸ δὲ λοιπὸν ἐποίησεν εἰς θεὸν γλυπτὸν, καὶ
προςκυνεῖ , καὶ προςεύχεται , λέγων · Ἐξελοῦ με , ὅτι |
Θεός μου εἶ σύ.
18. Οὐκ ἔγνωσαν φρονῆσαι , ὅτι ἀπημαυρώθησαν τοῦ
βλέπειν τοῖς ὀφθαλμοῖς αὐτῶν, καὶ τοῦ νοῆσαι τῇ καρ
δία αὐτῶν .
19. Καὶ οὐκ ἐλογίσατο τῇ ψυχῇ αὐτοῦ , οὐδὲ ἔγνω τῇ
φρονήσει , ὅτι τὸ ἥμισυ αὐτοῦ κατέκαυσεν ἐν πυρὶ , καὶ
ἔπεψεν ἐπὶ τῶν ἀνθράκων αὐτοῦ ἄρτους , καὶ ὀπτήσας |
κρέα ἔφαγε , καὶ τὸ λοιπὸν αὐτοῦ εἰς βδέλυγμα ἐποίησε ,
καὶ προςκυνοῦσιν αὐτῷ.
20. Γνῶθι ὅτι σποδὸς ἡ καρδία αὐτῶν, καὶ πλανῶν-
ται , καὶ οὐδεὶς δύναται ἐξελέσθαι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ.
Ιδετε, οὐκ ἐρεῖτε , ὅτι ψεῦδος ἐν τῇ δεξιᾷ μου .
21. Μνήσθητι ταῦτα , Ἰακὼβ καὶ Ἰσραὴλ, ὅτι παῖς
μου εἶ σύ · ἔπλασά σε παϊδά μου, καὶ σὺ , Ἰσραὴλ , μή |
ἐπιλανθάνου μου.
22. Ἰδοὺ γὰρ ἀπήλειψα ὡς νεφέλην τὰς ἀνομίας σου ,
καὶ ὡς γνόφον τὴν ἁμαρτίαν σου . Επιστράφηθι πρὸς |
μὲ , καὶ λυτρώσομαί σε.
23. Εὐφράνθητε , οὐρανοὶ , ὅτι ἠλέησεν ὁ Θεὸς τὸν
Ἰσραήλ · σαλπίσατε , τὰ θεμέλια τῆς γῆς , βοήσατε,
ὄρη , εὐφροσύνην, οἱ βουνοὶ καὶ πάντα τὰ ξύλα τὰ ἐν
αὐτοῖς , ὅτι ἐλυτρώσατο ὁ Θεὸς τὸν Ἰακώβ , καὶ Ἰσραὴλ
δοξασθήσεται.
24. Οὕτω λέγει Κύριος ὁ λυτρούμενός σε , καὶ πλάσε
σων σε ἐκ κοιλίας · Ἐγὼ Κύριος ὁ συντελῶν πάντα , ἐξέ-
τεινα τὸν οὐρανὸν μόνος , καὶ ἐστερέωσα τὴν γῆν.
25. Τίς ἕτερος διασκεδάσει σημεῖα ἐγγαστριμύθων ,
καὶ μαντείας ἀπὸ καρδίας ; Αποστρέφων φρονίμους εἰς |
τὰ ὀπίσω , καὶ τὴν βουλὴν αὐτῶν μωραίνων,
26. καὶ ἱστῶν ῥῆμα παιδὸς αὐτοῦ , καὶ τὴν βουλὴν
τῶν ἀγγέλων αὐτοῦ ἀληθεύων · ὁ λέγων τῇ Ἱερουσαλήμ
Κατοικηθήσῃ , καὶ ταῖς πόλεσι τῆς Ἰδουμαίας · Οἰκο
δομηθήσεσθε , καὶ τὰ ἔρημα αὐτῆς ἀνατελεῖ.
27. Ὁ λέγων τῇ ἀβύσσῳ · Ἐρημωθήσῃ , καὶ τοὺς
ποταμούς σου ξηρανῶ ·
28. δ λέγων Κύρω φρονεῖν, καὶ πάντα τὰ θελήματά
μου ποιήσει · ὁ λέγων Ἱερουσαλήμ · Οἰκοδομηθήσῃ ,
καὶ τὸν οἶκον τὸν ἅγιόν μου θεμελιώσω .
16. Cujus dimidium ejus combussit in igni , et super di-
midium ejus coxit in carbonibus panes , et super illud assans
carnes comedit , et saturatus est , et calefactus dixit : Suave
mihi quia calefactus sum et vidi ignem.
17. Residuum vero fecit in deum sculptum , et adorat , et
orat , dicens : Erue me , quia Deus meus es tu.
18. Nescierunt sapere , quia obscurati sunt ne videant
oculis suis , et intelligant corde suo.
19. Et non cogitavit animo suo , neque cognovit per pru-
dentiam , quia dimidium ejus combussit in igni , et combus-
sit super carbones ejus panes , et assatas carnes comedit ,
et residuum ejus in abominationem fecit et adorant eum.
20. Scito quia cinis cor eorum , et errant , et nemo potest
liberare animam suam. Videte , non dicetis , quia menda-
cium in dextera mea.
21. Memento horum , Jacob et Israel , quoniam puer meus
es tu : formavi te puerum meum , et tu , Israel , ne oblivi-
scaris mei.
22. Ecce enim delevi sicut nubem iniquitates tuas , et
sicut caliginem peccatum tuum . Revertere ad me , et redi-
mam te.
23. Latamini , coeli , quoniam misertus est Deus Israelis :
canite tuba , fundamenta terra , clamate , montes , laetitian ,
colles et omnia ligna quæ in eis sunt , quoniam redemit Deus
Jacob , et Israel glorificabitur.
24. Sic dicit Dominus qui redimit te , et formans te ex
utero : Ego Dominus qui compleo omnia , extendi coelum
solus , et firmavi terram.
25. Quis alius dissipabit signa pythonum , et divinationes
de corde ? Avertens prudentes retrorsum , et consilium eorum
stultum faciens ,
26. et statuens verbum pueri sui , et consilium angelorum
suorum verum probans : dicens ad Jerusalem : Habitaberis ,
et civitatibus Idumææ : Habitabimini , et deserta illius ger-
minabunt.
27. Dicens abysso : Desolaberis , et flumina tua arefaciam :
28. dicens Cyro ut sapiat , et omnes voluntates meas fa-
ciet : dicens ad Jerusalem : Ædificaberis , et domum san-
ctam meam fundabo.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΕ΄. CAPUT XLV.

1. Οὕτω λέγει Κύριος ὁ Θεὸς τῷ Χριστῷ μου Κύρῳ , 1. Sic dicit Dominus Deus christo meo Cyro , cujus ap-
οὗ ἐκράτησα τῆς δεξιᾶς , ἐπακοῦσαι ἔμπροσθεν αὐτοῦ prehendi dexteram , ut obediant ante faciem ejus gentes , et
ἔθνη , καὶ ἰσχὺν βασιλέων διαῤῥήξω , ἀνοίξω ἔμπροσθεν fortitudinem regum disrumpam , aperiam ante eum januas ,
αὐτοῦ θύρας , καὶ πόλεις οὐ συγκλεισθήσονται . et civitates non claudentur.
2. Ἐγὼ ἔμπροσθέν σου πορεύσομαι , καὶ ὄρη ὁμα- 2. Ego ante te ibo , et montes complanabo , portas areas
λιῶ, θύρας χαλκᾶς συντρίψω , καὶ μοχλοὺς σιδηροῦς | conteram , et vectes ferreos confringam.
συγκλάσω.
3. Καὶ δώσω σοι θησαυροὺς σκοτεινούς , ἀποκρύφους , 3. Et dabo tibi thesauros tenebrosos , absconditos , invi-
ἀοράτους ἀνοίξω σοι , ἵνα γνῶς ὅτι ἐγὼ Κύριος ὁ Θεός | sibiles aperiam tibi , ut scias quia ego Dominus Deus tuus ,
σου , ὁ καλῶν τὸ ὄνομά σου , ὁ Θεὸς Ἰσραήλ. qui voco nomen tuum , Deus Israel.
4. Ενεκεν τοῦ παιδός μου Ἰακὼβ καὶ Ἰσραὴλ τοῦ 4. Propter puerum meum Jacob et Israel electum meum,
ἐκλεκτοῦ μου , ἐγὼ καλέσω σε τῷ ὀνόματι σου , καὶ ego vocabo te nomine tuo , et suscipiam te. Tu autem non
προςδέξομαί σε. Σὺ δὲ οὐκ ἔγνως με , cognovisti me ,
442 Η Σ Α Ι Α Σ. Κεφ. ΜΕ'.
5. ὅτι ἐγὼ Κύριος ὁ Θεὸς , καὶ οὐκ ἔστιν ἔτι πλὴν
ἐμοῦ Θεός. Ενίσχυσά σε , καὶ οὐκ ᾔδεις με
6. ἵνα γνῶσιν οἱ ἀπ ' ἀνατολῶν ἡλίου καὶ οἱ ἀπὸ δυ-
σμῶν, ὅτι οὐκ ἔστι Θεὸς πλὴν ἐμοῦ. Ἐγὼ Κύριος ὁ |
Θεὸς , καὶ οὐκ ἔστιν ἔτι.
7. Ἐγὼ ὁ κατασκευάσας φῶς , καὶ ποιήσας σκότος ,
ὁ ποιῶν εἰρήνην, καὶ κτίζων κακά · ἐγὼ Κύριος ὁ Θεὸς ,
ὁ ποιῶν πάντα ταῦτα.
8. Εὐφρανθήτω ὁ οὐρανὸς ἄνωθεν, καὶ αἱ νεφέλαι
ξανάτωσαν δικαιοσύνην · ἀνατειλάτω ἡ γῆ , καὶ βλα-
στησάτω ἔλεος , καὶ δικαιοσύνην ἀνατειλάτω ἅμα · ἐγώ |
εἰμι Κύριος ὁ κτίσας σε .
9. Ποϊον βέλτιον κατεσκεύασα ὡς πηλὸν κεραμέως ;
Μὴ δὁ ἀροτριῶν ἀροτριάσει τὴν γῆν ὅλην τὴν ἡμέραν ; |
Μὴ ἐρεῖ ὁ πηλὸς τῷ κεραμεῖ · Τί ποιεῖς , ὅτι οὐκ ἐρ-
γάζη , οὐδὲ ἔχεις χεῖρας ; Μὴ ἀποκριθήσεται τὸ πλάσμα
πρὸς τὸν πλάσαντα αὐτό;
10. Ὁ λέγων τῷ πατρί · Τί γεννήσεις ; καὶ τῇ μη-
τρί · Τί ὠδίνεις ;
11. Ὅτι οὕτω λέγει Κύριος ὁ Θεὸς ὁ ἅγιος Ἰσραὴλ ,
ὁ ποιήσας τὰ ἐπερχόμενα · Ἐρωτήσατέ με περὶ τῶν
υἱῶν μου , καὶ περὶ τῶν ἔργων τῶν χειρῶν μου ἐντεί
λασθέ μοι.
12. Ἐγὼ ἐποίησα γῆν καὶ ἄνθρωπον ἐπ᾿ αὐτῆς , ἐγὼ
τῇ χειρί μου ἐστερέωσα τὸν οὐρανὸν, ἐγὼ πᾶσι τοῖς
ἄστροις ἐνετειλάμην.
13. Ἐγὼ ἤγειρα αὐτὸν μετὰ δικαιοσύνης βασιλέα ,
καὶ πᾶσαι αἱ ὁδοὶ αὐτοῦ εὐθεῖαι . Οὗτος οἰκοδομήσει |
τὴν πόλιν μου , καὶ τὴν αἰχμαλωσίαν τοῦ λαοῦ μου ἐπι-
στρέψει , οὐ μετὰ λύτρων, οὐδὲ μετὰ δώρων, εἶπε Κύ-
ριος σαβαώθ.
14. Οὕτω λέγει Κύριος σαβαώθ · Ἐκοπίασεν Αἴγυ
πτος , καὶ ἐμπορία Αἰθιόπων, καὶ οἱ Ζαβαεὶμ ἄνδρες |
ὑψηλοὶ ἐπὶ σὲ διαβήσονται , καὶ σοὶ ἔσονται δοῦλοι ,
καὶ ὀπίσω σου ἀκολουθήσουσι δεδεμένοι χειροπέδαις ,
καὶ διαβήσονται πρὸς σέ , καὶ προςκυνήσουσί σοι , καὶ
ἐν σοὶ προςεύξονται · ὅτι ἐν σοὶ ὁ Θεός ἐστι , καὶ οὐκ ἔστι
Θεὸς πλὴν σοῦ.
15. Σὺ γὰρ εἶ Θεὸς , καὶ οὐκ ᾔδειμεν, ὁ Θεὸς τοῦ
Ἰσραὴλ σωτήρ.
16. Αἰσχυνθήσονται καὶ ἐντραπήσονται πάντες οἱ
ἀντικείμενοι αὐτῷ , καὶ πορεύσονται ἐν αἰσχύνῃ . Ἐγκαι-
νίζεσθε πρὸς μὲ , νῆσοι ·
17. Ἰσραὴλ σώζεται ὑπὸ Κυρίου σωτηρίαν αἰώνιον ·
οὐκ αἰσχυνθήσονται , οὐδὲ μὴ ἐντραπῶσιν ἕως τοῦ αἰῶ-
νος ἔτι.
18. Οὕτως λέγει Κύριος ὁ ποιήσας τὸν οὐρανὸν, οὗ
τος ὁ Θεὸς ὁ καταδείξας τὴν γῆν, καὶ ποιήσας αὐτὴν, |
αὐτὸς διώρισεν αὐτήν · οὐκ εἰς κενὸν ἐποίησεν αὐτὴν,
ἀλλὰ κατοικεῖσθαι ἔπλασεν αὐτήν . Ἐγώ εἰμι Κύριος ,
καὶ οὐκ ἔστιν ἔτι.
19. Οὐκ ἐν κρυφῇ λελάληκα , οὐδὲ ἐν τόπῳ γῆς σκου
τεινῷ. Οὐκ εἶπα τῷ σπέρματι Ἰακώβ · Μάταιον ζητή- |
σατε. Ἐγώ εἰμι , ἐγώ εἰμι Κύριος ὁ λαλῶν δικαιοσύνην,
καὶ ἀναγγέλλων ἀλήθειαν.
20. Συνάχθητε καὶ ἥκετε , βουλεύσασθε ἅμα , οἱ
σωζόμενοι ἀπὸ τῶν ἐθνῶν. Οὐκ ἔγνωσαν οἱ αἴροντες τὸ
ξύλον γλύμμα αὐτῶν , καὶ οἱ προςευχόμενοι πρὸς θεοὺς |
οἱ οὐ σώζουσιν .
21. Εἰ ἀναγγελοῦσιν , ἐγγισάτωσαν , ἵνα γνῶσιν ἅμα
5. quia ego Dominus Deus , et non est amplius praeter
me Deus. Confortavi te , et non novisti me :
6. ut sciant hi qui ab ortu solis et qui ab occidente ,
quoniam non est Deus praeter me. Ego Dominus Deus , et
non est amplius.
7. Ego qui fabricavi lucem , et feci tenebras , faciens pa-
cem , et creans mala : ego Dominus Deus , faciens omnia
hæc.
8. Laetetur coelum desuper, et nubes spargant justitiam :
germinet terra , et proferat misericordiam , et justitiam ger-
minet simul : ego sum Dominus qui creavi te.
9. Quid melius feci quam lutum figuli ? Numquid arans
arabit terram tota die ? Numquid dicet lutum figulo : Quid
facis , quoniam non operaris , nec habes manus ? Numquid
respondebit figmentum ad fictorem suum?
10. Qui dicit patri : Quid generabis ? et matri : Quid par-
turis ?
11. Sic enim dicit Dominus Deus sanctus Israel , qui fecit
ventura : Interrogate me de filiis meis , et de operibus ma-
nuum mearum mandate mihi:
12. Ego feci terram et hominem super eam , ego manu
mea firmavi cœlum , ego omnibus stellis mandavi.
13. Ego suscitavi eum cum justitia regem , et omnes viae
illius recta . Ipse aedificabit civitatem meam , et captivitatem
populi mei convertet , non cum pretio , neque cum muneri-
bus , dixit Dominus sabaoth.
14. Sic dicit Dominus sabaoth : Laboravit Ægyptus , et
negotiatio Ethiopum, et Sabaim viri excelsi ad te transi-
bunt , et tui erunt servi , et post te sequentur vincti manicis ,
et transibunt ad te , et adorabunt te , et in te orabunt : quo-
niam in te Deus est , et non est Deus absque te.
15. Tu enim Deus es , et nesciebamus , Deus Israel salva-
tor .
16. Confundentur et erubescent omnes adversarii ejus ,
et ambulabunt in confusione. Innovamini ad me , insula :
17. Israel salvatur a Domino salute aeterna : non confun-
dentur, neque erubescent usque in æternum amplius,
18. Sic dicit Dominus qui fecit coelum , iste Deus qui
ostendit terram , et fecit eam , ipse distinxit eam : non in va-
cuum fecit eam , sed ut habitaretur plasmavit eam . Ego sum
Dominus , et non est ultra.
19. Non in abscondito locutus sum , neque in loco terra
tenebroso . Non dixi semini Jacob : Vanum quaerite. Ego sum,
ego sum Dominus qui loquor justitiam , et annuntio verita-
tem.
20. Congregamini et venite , consulite simul, qui salva-
mini de gentibus. Non cognoverunt qui portant lignum seul-
pturam suam , et orant deos non salvantes.
21. Si annuntiant , appropinquent , ut sciant simul quis
 ESAIAS. CAP. XLVII. 443
atum est vobis . Ego
τίς ἀκουστα ἐποίησε ταῦτα ἀπ᾿ ἀρχῆς · τότε ἀνηγγέλη | audita fecit haec ab initio : tunc annunti
ὑμῖν. Ἐγὼ ὁ Θεὸς , καὶ οὐκ ἔστιν ἄλλος πλὴν ἐμοῦ · Deus , et non est alius absque me : justus et salvator, non
δίκαιος καὶ σωτὴρ, οὐκ ἔστι πάρεξ ἐμοῦ. est praeter me.
22. Επιστράφητε ἐπ᾿ ἐμὲ , καὶ σωθήσεσθε , οἱ ἀπ᾿ 22. Convertimini ad me , et salvi eritis , qui ab extremis
ἐσχάτου τῆς γῆς . Ἐγώ εἰμι ὁ Θεὸς , καὶ οὐκ ἔστιν ἄλ- terra . Ego sum Deus , et non est alius.
λος.
23. Κατ' ἐμαυτοῦ ὀμνύω · εἰ μὴ ἐξελεύσεται ἐκ τοῦ 23. Per memetipsum juro : nisi egredietur de ore meo ju-
στόματός μου δικαιοσύνη , οἱ λόγοι μου οὐκ ἀποστραφή- | stitia , sermones mei non avertentur :
σονται
24. ὅτι ἐμοὶ κάμψει πᾶν γόνυ , καὶ ὀμεῖται πᾶσα 24. quia mihi incurvabit omne genu , et jurabit omnis
γλῶσσα τὸν Θεὸν, lingua Deum,
25. λέγων · Δικαιοσύνη καὶ δόξα πρὸς αὐτὸν ἥξει , 25. dicens : Justitia et gloria ad eum veniet , et confun-
καὶ αἰσχυνθήσονται πάντες οἱ διορίζοντες αὐτοὺς ἀπὸ dentur omnes qui separant se a Domino :
Κυρίου -
26. δικαιωθήσονται , καὶ ἐν τῷ Θεῷ ἐνδοξασθήσεται 26. justificabuntur, et in Deo glorificabitur omne semen
πᾶν τὸ σπέρμα τῶν υἱῶν Ἰσραήλ. filiorum Israel.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜϚ΄. CAPUT XLVI.

1. Cecidit Bel , contritus est Nabo , facta sunt sculptilia
1. Επεσε Βήλ, συνετρίβη Ναβὼ , ἐγένετο τὰ γλυπτὰ
eorum in bestias , et jumenta : portatis ea colligata quasi
αὐτῶν εἰς θηρία , καὶ τὰ κτήνη · αἴρετε αὐτὰ καταδεδε
onus laboranti ,
μένα ὡς φορτίον κοπιῶντι , 2. deficienti , et esurienti , nec praevalenti simul : qui non
2. ἐκλελυμένῳ , καὶ πεινῶντι , οὐκ ἰσχύοντι ἅμα · οἳ
οὐ δυνήσονται σωθῆναι ἀπὸ πολέμου , αὐτοὶ δὲ αἰχμά- . poterunt salvari a bello , ipsi autem captivi ducti sunt.
λωτοι ἤχθησαν. 3. Audite me , domus Jacob , et omnes reliquia Israel ,
3. Ακούετέ μου , οἶκος τοῦ Ἰακὼβ , καὶ πᾶν τὸ κα-
τάλοιπον τοῦ Ἰσραὴλ , οἱ αἰρόμενοι ἐκ κοιλίας , καὶ παι- qui portamini de utero , et erudimini a parvulo
δευόμενοι ἐκ παιδίου
4. ἕως γήρως . Ἐγώ εἰμι , καὶ ἕως ἂν καταγηράσητε , 4. usque ad senectutem. Ego sum , et donec senescatis ,
σα
ἐγώ εἰμι · ἐγὼ ἀνέχομαι ὑμῶν, ἐγὼ ἐποίη , καὶ ἐγὼ | ego sum : ego sustineo vos , ego feci , et ego portabo : ego
ἀνήσω · ἐγὼ ἀναλήψομαι , καὶ σώσω ὑμᾶς. suscipiam , et salvos vos faciam.
5. Τίνι με ὡμοιώσατε ; Ἴδετε , τεχνάσασθε , οἱ πλα- 5. Cui assimilastis me ? Videle , excogitate , qui erratis ,
νώμενοι , 6. qui confertis aurum de sacculo, et argentum in statera :
6. οἱ συμβαλλόμενοι χρυσίον ἐκ μαρσυππίου , καὶ
statuent in pondere, et conducentes aurificemfecerunt opera
ἀργύριον ἐν ζυγῷ · στήσουσιν ἐν σταθμῷ , καὶ μισθωσά-
μενοι χρυσοχόον ἐποίησαν χειροποίητα , καὶ κύψαντες | manuum , et incurvati adorant ea :
προςκυνοῦσιν αὐτοῖς ·
7. αἴρουσιν αὐτὸ ἐπὶ τοῦ ὤμου , καὶ πορεύονται · ἐὰν 7. portant illud super humerum , et vadunt : si autem po-
δὲ θῶσιν αὐτὸ ἐπὶ τοῦ τόπου αὐτοῦ , μένει , οὐ μὴ κι suerint illud in loco suo , manet , non movebitur : et quisquis
clamaverit ad ipsum , non exaudiet , de malis non salvabit
νηθῇ · καὶ ὃς ἐὰν βοήσῃ πρὸς αὐτὸν, οὐ μὴ εἰςακούσῃ ,
eum.
ἀπὸ κακῶν οὐ μὴ σώσῃ αὐτόν. 8. Mementote horum, et ingemiscite : agite poenitentiam,
8. Μνήσθητε ταῦτα , καὶ στενάξατε · μετανοήσατε ,
qui errastis : revertimini corde ,
οἱ πεπλανημένοι · ἐπιστρέψατε τῇ καρδίᾳ ,
9. et mementote priorum a sæculo , quoniam ego sum
9. καὶ μνήσθητε τὰ πρότερα ἀπὸ τοῦ αἰῶνος , ὅτι ἐγώ
Deus , et non est ultra praeter me ,
εἰμι ὁ Θεὸς , καὶ οὐκ ἔστιν ἔτι πλὴν ἐμοῦ ,
10. ἀναγγέλλων πρότερον τὰ ἔσχατα πρὶν γενέσθαι , 10. qui annuntio prius novissima antequam fiant , et si-
mul completa sunt. Et dixi : Omne consilium meum stabit,
καὶ ἅμα συνετελέσθη . Καὶ εἶπα · Πᾶσα ἡ βουλή μου
στήσεται , καὶ πάντα όσα βεβούλευμαι ποιήσω . et cuncta quæ deliberavi faciam.
1. Καλῶν ἀπὸ ἀνατολῶν πετεινὸν, καὶ ἀπὸ γῆς 11. Qui voco ab oriente avem , et de terra longinqua ea de
υμαι quibus cogitavi : locutus sum , et adduxi : creavi et feci ,
πόρρωθεν περὶ ὧν βεβούλε · ἐλάλησα , καὶ ἤγαγον ·
ἔκτισα καὶ ἐποίησα , ἤγαγον αὐτὸν, καὶ εὐώδωσα τὴν | adduxi eum , et prosperavi viam ejus.
ὁδὸν αὐτοῦ . 12. Audite me , qui perdidistis cor, qui longe estis a ju-
12. Ακούσατέ μου , οἱ ἀπολωλεκότες τὴν καρδίαν,
stitia.
οἱ μακρὰν ἀπὸ τῆς δικαιοσύνης .
13. Prope feci justitiam meam, et salutem quæ a me est
τὴν13.παρ᾿
Ηγγισα
ἐμοῦ οὐ δικαιοσ.ύνην
τὴνβραδυνῶ Δέδωκαμου ,ἐν
καὶΣιὼν σωτηρίανν | tardare non faciam. Dedi in Sion salutem Israeli in gloriam.
τὴν σωτηρία

τῷ Ἰσραὴλ εἰς δόξασμα .

CAPUT XLVII.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΖ' .
1. Descende , sede super terram , virgo filia Babylonis :
1. Κατάβηθι , κάθισον ἐπὶ τὴν γῆν , παρθένος θυγά
444 ΗΣΑΪΑΣ . Κεφ. ΜΗ .

της Βαβυλῶνος · κάθισον εἰς τὴν γῆν, θυγάτηρ Χαλ- sede in terram , filia Chaldæorum , quoniam nequaquam ul-
δαίων, ὅτι οὐκέτι προςτεθήσῃ κληθῆναι ἁπαλὴ καὶ τρυ tra apponeris vocari mollis et tenera.
φερά.
2. Λάβε μύλον, ἄλεσον ἄλευρον, ἀποκάλυψαι τὸ κατ 2. Tolle molam , mole farinam, revela operimentum tuum ,
τακάλυμμά σου , ἀνακάλυψαι τὰς πολιὰς , ἀνάσυρε τὰς denuda canos , discooperi tibias , transi flumina :
κνήμας , διάβηθι ποταμούς·
3. ἀνακαλυφθήσεται ἡ αἰσχύνη σου , φανήσονται οἱ 3. revelabitur ignominia tua , apparebunt opprobria tua :
ὀνειδισμοί σου · τὸ δίκαιον ἐκ σοῦ λήψομαι , οὐκέτι μὴ quod justum est de te auferam , nequaquam ultra tradam
παραδῶ ἀνθρώποις. hominibus.
4. Ὁ δυσάμενός σε Κύριος σαβαώθ , ὄνομα αὐτῷ 4. Qui eruit te Dominus sabaoth , nomen ei sanctus Israel.
ἅγιος Ἰσραήλ.
5. Κάθισον κατανενυγμένη, εἴςελθε εἰς τὸ σκότος, θύ- 5. Sede compuncta , ingredere in tenebras , filia Clialdo-
γατερ Χαλδαίων · οὐκέτι μὴ κληθήσῃ ἰσχὺς βασιλείας . rum : nequaquam ultra vocaberis fortitudo regni.
6. Παρωξύνθην ἐπὶ τῷ λαῷ μου , ἐμίανας τὴν κλη- 6. Iratus sum contra populum meum , contaminasti haere-
ρονομίαν μου . Ἐγὼ ἔδωκα αὐτοὺς εἰς τὴν χεῖρά σου , ditatem meam. Ego dedi eos in manum tuam , tu vero non
σὺ δὲ οὐκ ἔδωκας αὐτοῖς ἔλεος , τοῦ πρεσβυτέρου ἐβά- dedisti eis misericordiam , seni aggravasti jugum valde ,
ρυνας τὸν ζυγὸν σφόδρα ,
7. καὶ εἶπας· Εἰς τὸν αἰῶνα ἔσομαι ἄρχουσα. Οὐκ 7. et dixisti : In aeternum ero domina. Non intellexisti
ἐνόησας ταῦτα ἐν τῇ καρδίᾳ σου , οὐδὲ ἐμνήσθης τὰ haec in corde tuo , neque recordata es novissimorum ?
ἔσχατα ;
8. Νῦν δὲ ἄκουε ταῦτα , τρυφερὰ , ἡ καθημένη , ἡ 8. Nunc autemaudi haec , delicata , quae sedes , quæ con-
πεποιθυΐα , ἡ λέγουσα ἐν καρδίᾳ αὐτῆς· Ἐγώ εἰμι , καὶ fidis , quæ dicis in corde tuo : Ego sum , et non est altera :
οὐκ ἔστιν ἑτέρα · οὐ καθιῶ χήρα , οὐδὲ γνώσομαι ὀρφα- non sedebo.vidua , neque cognoscam orbitatem ,
νίαν.
9. Νῦν δὲ ἥξει ἐπὶ σὲ τὰ δύο ταῦτα ἐξαίφνης ἐν ἡμέρᾳ 9. Nunc autemvenient super te duo hæc subito in die una :
μια· ἀτεκνία καὶ χηρεία ἥξει ἐξαίφνης ἐπὶ σὲ , ἐν τῇ orbitas et viduitas venient repente super te , in maleficio tuo,
φαρμακεία σου , ἐν τῇ ἰσχύϊ τῶν ἐπαοιδῶν σου σφόδρα , in fortitudine incantatorum tuorum valde ,
10. τῇ ἐλπίδι τῆς πονηρίας σου . Σὺ γὰρ εἶπας· Ἐγώ 10. spe malitiae tuæ . Tu enim dixisti : Ego sum, et non
εἰμι , καὶ οὐκ ἔστιν ἑτέρα . Γνῶθι · ἡ σύνεσις τούτων ἔσται, est altera. Scito : intelligentia horum erit , et fornicatio tua
καὶ ἡ πορνεία σου σοὶ αἰσχύνη . Καὶ εἶπας τῇ καρδίᾳ tibi confusio. Et dixisti corde tuo : Ego sum , et non est al-
σου· Ἐγώ εἰμι , καὶ οὐκ ἔστιν ἑτέρα. tera.
1. Καὶ ἥξει ἐπὶ σὲ ἀπώλεια , καὶ οὐ μὴ γνῶς· βό 11. Et veniet super te perditio , et nescies : fovea , et inci-
θυνος , καὶ ἐμπεσῇ εἰς αὐτόν · καὶ ἥξει ἐπὶ σὲ ταλαιπω des in eam : et veniet super te miseria , et non poteris munda
ρία , καὶ οὐ μὴ δυνήσῃ καθαρὰ γενέσθαι · καὶ ἥξει ἐπὶ fieri : et veniet super te subito perditio , et nescies,
σὲ ἐξαπίνης ἀπώλεια , καὶ οὐ μὴ γνώση.
12. Στῆθι νῦν ἐν ταῖς ἐπαοιδαῖς σου , καὶ ἐν τῇ πολ- 12. Sta nunc in incantationibus tuis , et in multo maleficio
λῇ φαρμακεία σου , ἃ ἐμάνθανες ἐκ νεότητός σου , εἰ tuo , quæ discebas ab adolescentia tua , si poteris adjuvari.
δυνήσῃ ὠφεληθῆναι.
13. Κεκοπίακας ἐν ταῖς βουλαῖς σου · στήτωσαν δὴ, 13. Laborasti in consiliis tuis : stent nunc , et salvam te
καὶ σωσάτωσάν σε οἱ ἀστρολόγοι τοῦ οὐρανοῦ , οἱ ὁρῶν | faciant astrologi coli , qui contemplantur stellas annuntient
τες τοὺς ἀστέρας ἀναγγειλάτωσάν σοι τί μέλλει ἐπὶ tibi quid venturum sit super te.
σὲ ἔρχεσθαι .
14. Ἰδοὺ πάντες ὡς φρύγανα ἐπὶ πυρὶ κατακαυθή 14. Ecce omnes quasi phrygana in igne comburentur , et
σονται , καὶ οὐ μὴ ἐξέλωνται τὴν ψυχὴν αὐτῶν ἐκ φλο- non eruent animam suam de flamma , quia habes carbones
γὸς, ὅτι ἔχεις ἄνθρακας πυρός , κάθισαι ἐπ' αὐτοὺς , ignis , sede super eos ,
15. οὗτοι ἔσονταί σοι βοήθεια · ἐκοπίασας ἐν τῇ μετ 15. hi erunt tibi adjutorium : laborasti in commutatione
ταβολῇ ἐκ νεότητος , ἄνθρωπος καθ' ἑαυτὸν ἐπλανήθη , ab adolescentia , homo in semetipso erravit , tibi autem non
σοὶ δὲ οὐκ ἔσται σωτηρία. erit salus.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΗ'. CAPUT XLVIII.
1. Ἀκούσατε ταῦτα , οἶκος Ἰακώβ , κεκλημένοι ἐπὶ 1. Audite haec , domus Jacob , qui vocati estis in nomine
τῷ ὀνόματι Ἰσραὴλ , καὶ ἐξ Ἰούδα ἐξελθόντες , οἱ ὀμνύ- Israel , et de Juda existis , quijuralis in nomine Domini Dei
οντες τῷ ὀνόματι Κυρίου Θεοῦ Ἰσραὴλ , μιμνησκόμενοι | Israel , commemorantes non cum veritate , neque cum justi-
οὐ μετὰ ἀληθείας , οὐδὲ μετὰ δικαιοσύνης , tia ,
2. καὶ ἀντεχόμενοι τῷ ὀνόματι τῆς πόλεως τῆς ἁγίας, 2. et inhaerentes nomini civitatis sanctae , et super Deum
καὶ ἐπὶ τῷ Θεῷ Ἰσραὴλ ἀντιστηριζόμενοι · κύριος σα- Israel innitentes : dominus sabaoth nomen ei.
βαώθ ὄνομα αὐτῷ.
3. Τὰ πρότερα ἔτι ἀνήγγειλα , καὶ ἐκ τοῦ στόματός 3. Priora adhuc annuntiavi , et de ore meo egressa sunt ,
μου ἐξῆλθε , καὶ ἀκουστὸν ἐγένετο · ἐξάπινα ἐποίησα , et auditum factum est : subito feci , et advenerunt.
καὶ ἐπῆλθεν.
 ESAIAS . CAP. XLIX . 445

4. Γινώσκω ὅτι σκληρὸς εἶ , καὶ νεῦρον σιδηροῦν δ 4. Scio quia durus es , et nervus ferreus collum tuum , et
τράχηλός σου , καὶ τὸ μέτωπόν σου χαλκοῦν. frons tua ænea.
5. Καὶ ἀνήγγειλά σοι πάλαι ἃ πρὶν ἐλθεῖν ἐπὶ σέ. 5. Et annuntiavi tibi olim quæ antequam venirent super
Ακουστόν σοι ἐποίησα , μήποτε εἴπῃς ὅτι τὰ εἴδωλά μοι te. Auditum tibi feci , ne forte diceres quia idola mihi fecit ,
ἐποίησε , καὶ εἴπῃς ὅτι τὰ γλυπτὰ καὶ τὰ χωνευτὰ ἐνε- et dicas quia sculptilia et conflatilia mandavit mihi.
τείλατό μοι .
6. Ἠκούσατε πάντα , καὶ ὑμεῖς οὐκ ἔγνωτε. Ἀλλὰ 6. Audistis omnia , et vos non cognovistis. Sed audita tibi
ἀκουστά σοι ἐποίησα τὰ καινὰ ἀπὸ τοῦ νῦν, ἃ μέλλει feci nova a nunc , quæ futura sunt.
γίνεσθαι.
7. Καὶ οὐκ εἶπας · Νῦν γίνεται , καὶ οὐ πάλαι , καὶ 7. Et non dixisti : Nunc fiunt , et non olim , et non prior-
οὐ προτέραις ἡμέραις ἤκουσας αὐτά. Μὴ εἴπῃς · Ναὶ για bus diebus audisti ea. Ne dicas : Etiam novi ea.
νώσκω αὐτά.
8. Οὔτε ἔγνως , οὔτε ἐπίστω , οὔτε ἀπ' ἀρχῆς ἤνοιξά 8. Neque nosti , neque scisti , neque a principio aperui
σου τὰ ὦτα · ἔγνων γὰρ ὅτι ἀθετῶν ἀθετήσεις , καὶ aures tuas scio enim quoniam prævaricans prævaricaberis ,
et iniquus adhuc ex utero vocaberis.
ἄνομος ἔτι ἐκ κοιλίας κληθήσῃ .
9. Ἕνεκεν τοῦ ἐμοῦ ὀνόματος δείξω σοι τὸν θυμόν 9. Propter nomen meumostendam tibi furoremmeum, et
μου , καὶ τὰ ἔνδοξά μου ἐπάξω ἐπὶ σὲ , ἵνα μὴ ἐξολο- | gloriosa mea inferam super te , ut non te interficiam.
θρεύσω σε.
10. Ἰδοὺ πέπρακά σε , οὐχ ἕνεκεν ἀργυρίου · ἐξειλά- 10. Ecce vendidi te , non propter argentum : erui autem
μην δέ σε ἐκ καμίνου πτωχείας. te de fornace paupertatis.
1. Ἕνεκεν ἐμοῦ ποιήσω σοι , ὅτι τὸ ἐμὸν ὄνομα βε- 11. Propter me faciam tibi, quia nomen meum polluitur,
βηλοῦται , καὶ τὴν δόξαν μου ἑτέρῳ οὐ δώσω. et gloriam meam alteri non dabo.
12. Ακουέ μου , Ἰακώβ , καὶ Ἰσραὴλ ὃν ἐγὼ καλῶ. 12. Audi me , Jacob , et Israel quem ego voco . Ego sum
Ἐγώ εἰμι πρῶτος , καὶ ἐγώ εἰμι εἰς τὸν αἰῶνα · primus , et ego sum in sempiternum :
13. καὶ ἡ χείρ μου ἐθεμελίωσε τὴν γῆν, καὶ ἡ δεξιά 13. et manus mea fundavit terram , et dextera mea firma-
μου ἐστερέωσε τὸν οὐρανόν. Καλέσω αὐτοὺς , καὶ στή- vit coelum. Vocabo eos , et stabunt simul ,
σονται ἅμα ,
14. καὶ συναχθήσονται πάντες , καὶ ἀκούσονται. Τίς 14. et congregabuntur omnes , et audient. Quis eis nuntia-
αὐτοῖς ἀνήγγειλε ταῦτα ; Αγαπῶν σε ἐποίησα τὸ θέλεμά vit hæc ? Diligens te feci voluntatem tuam super Babylonem ,
σου ἐπὶ Βαβυλῶνα , τοῦ ἄραι σπέρμα Χαλδαίων. ut auferrem semen Chaldæorum.
15. Ἐγὼ ἐλάλησα , ἐγὼ ἐκάλεσα , ἤγαγον αὐτὸν, καὶ 15. Ego locutus sum , ego vocavi , adduxi eum, et prospe-
εὐώδωσα τὴν ὁδὸν αὐτοῦ. ram feci viam ejus.
16. Προςαγάγετε πρὸς μὲ , καὶ ἀκούσατε ταῦτα · οὐκ 16. Accedite ad me , et audite haec : non a principio in abs-
ἀπ' ἀρχῆς ἐν κρυφῇ λελάληκα · ἡνίκα ἐγένετο , ἐκεῖ ἤμην, condito locutus sum : quando fiebat , ibi eram , et nunc Do-
καὶ νῦν Κύριος Κύριος ἀπέστειλέ με , καὶ τὸ πνεῦμα | minus Dominus misit me , et spiritus ejus .
αὐτοῦ.
17. Οὕτω λέγει Κύριος , ὁδ φυσάμενός σε , ἅγιος Ἰσ- 17. Sic dicit Dominus , qui eruit te , sanctus Israel : Ego
ραήλ · Ἐγώ εἰμι ὁ Θεός σου , δέδειχα σοι τοῦ εὑρεῖν σε sum Deus tuus , docui te ut invenires viam in qua ambulabis
in ea.
τὴν ὁδὸν ἐν ᾗ πορεύσῃ ἐν αὐτῇ .
18. Καὶ εἶ ἤκουσας τῶν ἐντολῶν μου , ἐγένετο ἂν ὡσεὶ 18. Quod si audisses mandata mea , facta esset sicut flu-
ποταμὸς ἡ εἰρήνη σου , καὶ ἡ δικαιοσύνη σου ὡς κῦμα men pax tua , et justitia tua sicut gurges maris :
θαλάσσης ·
19. καὶ ἐγένετο ἂν ὡς ἡ ἄμμος τὸ σπέρμα σου , καὶ 19. et fuisset sicut arena semen tuum , et foetus uteri tui
τὰ ἔκγονα τῆς κοιλίας σου ὡς ὁ χοὺς τῆς γῆς · οὐδὲ νῦν quasi pulvis terræ : neque nunc exterminaberis , neque peri-
οὐ μὴ ἐξολοθρευθῇς , οὐδὲ ἀπολεῖται τὸ ὄνομά σου ἐνώ bit nomen tuum coram me.
πιον ἐμοῦ.
20. Εξελθε ἐκ Βαβυλῶνος , φεύγων ἀπὸ τῶν Χαλ- 20. Egredere de Babylone , fugiens a Chaldaeis : vocem la-
δαίων · φωνὴν εὐφροσύνης ἀναγγείλατε , καὶ ἀκουστὸν γε- titiæ annuntiate , et auditum fiat hoc annuntiate usque ad
· νέσθω τοῦτο · ἀναγγείλατε ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς. Λέγετε · extremum terra . Dicite : Liberavit Dominus servum suum
Εῤῥύσατο Κύριος τὸν δοῦλον αὐτοῦ Ἰακώβ , Jacob,
21. καὶ ἐὰν διψήσωσι , δι' ἐρήμου ἄξει αὐτοὺς , ὕδωρ 21. et si sitierint , per desertum ducet eos , aquam de pe-
ἐκ πέτρας ἐξάξει αὐτοῖς , σχισθήσεται πέτρα , καὶ ῥυή | tra educet eis , scindetur petra et fluet aqua , et bibet populus
σεται ὕδωρ, καὶ πίεται ὁ λαός μου . meus.
22. Οὐκ ἔστι χαίρειν, λέγει Κύριος , τοῖς ἀσεβέσιν. 22. Non est gaudere , dicit Dominus , impiis.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΘ'. CAPUT XLIX.

1. Ακούσατέ μου , νῆσοι , καὶ προςέχετε, ἔθνη · Διὰ
χρόνου πολλοῦ στήσεται , λέγει Κύριος · ἐκ κοιλίας μη-
τρός μου ἐκάλεσε τὸ ὄνομά μου ,
"
1. Audite me, insula , et attendite , gentes : Per multum
tempus stabit , dicit Dominus : ex utero matris meæ vocavit
nomen meum ,
446 ΗΣΑΙΑΣ . Κεφ. ΜΘ' ,

2. καὶ ἔθηκε τὸ στόμα μου ὡς μάχαιραν ἐξεῖαν, καὶ 2. et posuit os meum quasi gladium acutum , et sub pro-
ὑπὸ τὴν σκέπην τῆς χειρὸς αὐτοῦ ἔκρυψέ με . Ἔθηκε με tectione manus suæ abscondit me. Posuit me quasi sagittam
ὡς βέλος ἐκλεκτὸν , καὶ ἐν τῇ φαρέτρᾳ αὐτοῦ ἔκρυψέ με , electam , et in pharetra sua abscondit me ,
3. καὶ εἶπέ μοι · Δουλός μου εἶ σὺ , Ἰσραὴλ , καὶ ἐν 3. et dixit mihi : Servus meus es tu , Israel , et in te glori-
σοὶ ἐνδοξασθήσομαι . ficabor .
4. Καὶ ἐγὼ εἶπα · Κενῶς ἐκοπίασα , εἰς μάταιον καὶ 4. Et ego dixi : In vacuum laboravi , in vanum et in nibi-
εἰς οὐδὲν ἔδωκα τὴν ἰσχύν μου · διὰ τοῦτο ἡ κρίσις μου lum dedi fortitudinem meam : propterea judicium meum
παρὰ Κυρίῳ , καὶ ὁ πόνος μου ἐναντίον τοῦ Θεοῦ μου. apud Dominum , et labor meus coram Deo meo.
5. Καὶ νῦν οὕτω λέγει Κύριος , ὁ πλάσας με ἐκ κοι- 5. Et nunc sic dicit Dominus , qui formavit me ex utero
λίας δοῦλον ἑαυτῷ , τοῦ συναγαγεῖν τὸν Ἰακὼβ πρὸς | servum sibi , ut congregarem Jacob ad eum et Israel . Con
αὐτὸν καὶ Ἰσραήλ. Συναχθήσομαι καὶ δοξασθήσομαι gregabor et glorificabor coram Domino , et Deus meus erit
ἐναντίον Κυρίου , καὶ ὁ Θεός μου ἔσται μοι ἰσχύς. mihi fortitudo.
6. Καὶ εἶπέ μοι · Μέγα σοι ἐστὶ τοῦ κληθῆναι σε 6. Et dixit mihi : Magnum tibi est ut voceris puer meus ,
παῖδά μου , τοῦ στῆσαι τὰς φυλὰς Ἰακὼβ , καὶ τὴν δια- ut suscites tribus Jacob , et dispersionem Israel convertas.
σπορὰν τοῦ Ἰσραὴλ ἐπιστρέψαι . Ἰδοὺ δέδωκά σε εἰς | Ecce dedi te in testamentum generis , in lucem gentium , ut
διαθήκην γένους , εἰς φῶς ἐθνῶν, τοῦ εἶναί σε εἰς σωτη- sis in salutem usque ad extremum terræ.
ρίαν ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς.
7. Οὕτως λέγει Κύριος , ὁ φυσάμενός σε , ὁ Θεὸς 7. Sic dicit Dominus , qui eruit te , Deus Israel. Sanctifi-
Ἰσραήλ. Ἁγιάσατε τὸν φαυλίζοντα τὴν ψυχὴν αὐτοῦ , cate eum qui despicit animam suam , qui abominatur a gen-
τὸν βδελυσσόμενον ὑπὸ τῶν ἐθνῶν τῶν δούλων τῶν ἀρ- tibus servis principum. Reges videbunt eum , et consurgent
χόντων. Βασιλεῖς ὄψονται αὐτὸν, καὶ ἀναστήσονται ἄρ- principes , et adorabunt eum propter Dominum : quia fidelis
χοντες , καὶ προςκυνήσουσιν αὐτῷ ἕνεκεν Κυρίου · ὅτι est sanctus Israel , et elegi te.
πιστός ἐστιν ὁ ἅγιος Ἰσραὴλ , καὶ ἐξελεξάμην σε .
8. Οὕτως λέγει Κύριος · Καιρῷ δεκτῷ ἐπήκουσά σου , 8. Sic dicit Dominus : Tempore accepto exaudivi te , et
καὶ ἐν ἡμέρᾳ σωτηρίας ἐβοήθησά σοι , καὶ ἔπλασά σε , in die salutis auxiliatus sum tibi , et plasmavi te , et dedi te
καὶ ἔδωκά σε εἰς διαθήκην ἐθνῶν , τοῦ καταστῆσαι τὴν | in testamentum gentium , ut constitueres terram , et possi-
γῆν, καὶ κληρονομῆσαι κληρονομίας ἐρήμους , deres hæreditates desertas ,
9. λέγοντα τοῖς ἐν δεσμοῖς · Ἐξέλθατε , καὶ τοῖς ἐν 9. dicens his qui in vinculis sunt : Exite , et his qui in
τῷ σκότει , ἀνακαλυφθῆναι . Ἐν πάσαις ταῖς ὁδοῖς βο- tenebris , ut revelentur . In omnibus viis pascentur, et iu
σκηθήσονται , καὶ ἐν πάσαις ταῖς τρίβοις ἡ νομὴ αὐτῶν . omnibus semitis pascua eorum.
10. Οὐ πεινάσουσιν, οὐδὲ διψήσουσιν, οὐδὲ πατάξει 10. Non esurient , neque sitient , neque percutiet eos
αὐτοὺς ὁ καύσων, οὐδὲ ὁ ἥλιος, ἀλλ' ὁ ἐλεῶν αὐτοὺς πα- æstus , neque sol , sed qui miseretur eorum consolabitur
ρακαλέσει , καὶ διὰ πηγῶν ὑδάτων ἄξει αὐτούς . eos , et per fontes aquarum ducet illos.
11. Καὶ θήσω πᾶν ὄρος εἰς ὁδὸν, καὶ πᾶσαν τρίβον 11. Ponamque omnem montem in viam , et omnem semi-
εἰς βόσκημα αὐτοῖς. tam in pascuam eis.
12. Ἰδοὺ οὗτοι πόῤῥωθεν ἥξουσιν, οὗτοι ἀπὸ βοῤῥᾶ 12. Ecce isti de longe venient , isti ab aquilone et mari ,
καὶ θαλάσσης , ἄλλοι δὲ ἐκ γῆς Περσῶν. alii autem de terra Persarum.
13. Εὐφραίνεσθε, οὐρανοὶ , καὶ ἀγαλλιάσθω ἡ γῆ ρηξά- 13. Latamini , coli , et exsultet terra : erumpant montes
τωσαν τὰ ὄρη εὐφροσύνην , ὅτι ἠλέησεν ὁ Θεὸς τὸν λαὸν laetitiam , quia misertus est Deus populi sui , et humiles po-
αὐτοῦ , καὶ τοὺς ταπεινοὺς τοῦ λαοῦ αὐτοῦ παρεκάλεσεν. puli sui consolatus est.
14. Εἶπε δὲ Σιών · Ἐγκατέλιπέ με Κύριος , καὶ ὅτι 14. Dixit autem Sion : Dereliquit me Dominus , et quia
Κύριος ἐπελάθετό μου. Dominus oblitus est mei.
15. Μὴ ἐπιλήσεται γυνὴ τοῦ παιδίου αὐτῆς , ἢ τοῦ 15. Numquid obliviscetur mulier parvuli sui , ut non mi-
μὴ ἐλεῆσαι τὰ ἔκγονα τῆς κοιλίας αὐτῆς ; Εἰ δὲ καὶ | sereatur foetuum uteri sui ? Sin autem et horum oblita fuerit
ταῦτα ἐπιλάθοιτο γυνὴ , ἀλλ' ἐγὼ οὐκ ἐπιλήσομαί σου , mulier, sed ego non obliviscar tui , dixit Dominus.
εἶπε Κύριος .
16. Ἰδοὺ ἐπὶ τῶν χειρῶν μου ἐζωγράφηκά σου τὰ 16. Ecce super manus meas depinxi muros tuos , et co-
τείχη , καὶ ἐνώπιόν μου εἶ διαπαντὸς, ram me es semper,
17. καὶ ταχὺ οἰκοδομηθήσῃ ὑφ᾽ ὧν καθῃρέθης , καὶ 17. citoque aedificaberis a quibus destructa fueras , et
οἱ ἐρημώσαντές σε ἐξελεύσονται ἐκ σοῦ. qui te dissipaverant egredientur ex te.
18. Ἆρον κύκλῳ τοὺς ὀφθαλμούς σου , καὶ ἴδε πάν 18. Leva in circuitu oculos tuos , et vide omnes : ecce con-
τας · ἰδοὺ συνήχθησαν καὶ ἤλθοσαν πρὸς σέ . Ζῶ ἐγώ , gregati sunt et venerunt ad te. Vivo ego , dicit Dominus ,
λέγει Κύριος , ὅτι πάντας αὐτοὺς ὡς κόσμον ἐνδύσῃ, καὶ quia omnibus his quasi ornamento vestieris , et circumdabis
περιθήσεις αὐτοὺς ὡς κόσμον νύμφη · tibi eos sicut ornamentum sponsa :
19. ὅτι τὰ ἔρημά σου καὶ τὰ κατεφθαρμένα καὶ πε- 19. quoniam deserta tua et quæ dissipata et quae corrue-
πτωκότα , ὅτι νῦν στενοχωρήσει ἀπὸ τῶν κατοικούντων, runt , quia nunc angustabuntur prae habitatoribus , et longe
καὶ μακρυνθήσονται ἀπὸ σοῦ οἱ καταπίνοντές σε . fient a te qui te devorabant.
20. Ἐροῦσι γὰρ εἰς τὰ ὦτά σου οἱ υἱοί σου , οὓς ἀπο- 20. Dicent enim in auribus tuis filii tui , quos perdidisti :
λώλεκας · Στενός μοι ὁδ τόπος , ποίησόν μοι τόπον ἵνα | Angustus mihi locus est , fac mihi locum ut habitem.
κατοικήσω .
 ESAIAS . CAP. L.
21. Καὶ ἐρεῖς ἐν τῇ καρδίᾳ σου · Τίς ἐγέννησέ μοι
τούτους ; Ἐγὼ δὲ ἄτεκνος καὶ χήρα , τούτους δὲ τίς
ἐξέθρεψέ μοι ; Ἐγὼ δὲ κατελείφθην μόνη , οὗτοι δέ μοι
ποὺ ἦσαν;
22. Οὕτως λέγει Κύριος Κύριος · Ἰδοὺ αἴρω εἰς τὰ
ἔθνη τὴν χεῖρά μου , καὶ εἰς τὰς νήσους ἀρῶ σύστημόν
μου , καὶ ἄξουσι τοὺς υἱούς σου ἐν κόλπῳ , τὰς δὲ θυ-
γατέρας σου ἐπ᾽ ὤμων ἀροῦσι ,
23. καὶ ἔσονται βασιλεῖς τιθηνοί σου , αἱ δὲ ἄρχουσαι
αὐτῶν τροφοί σου. Ἐπὶ πρόςωπον τῆς γῆς προςκυνής
σουσί σε , καὶ τὸν χοῦν τῶν ποδῶν σου λείξουσι , καὶ
γνώσῃ ὅτι ἐγὼ Κύριος , καὶ οὐκ αἰσχυνθήσονται οἱ ὑπο-
μένοντές με.
24. Μὴ λήψεταί τις παρὰ γίγαντος σκῦλα ; καὶ ἐὰν
αἰχμαλωτεύση τις ἀδίκως , σωθήσεται ;
25. Ὅτι οὕτω λέγει Κύριος · Εάν τις αἰχμαλωτεύσῃ
γίγαντα , λήψεται σκυλα · λαμβάνων δὲ παρὰ ἰσχύον
τος σωθήσεται . Ἐγὼ δὲ τὴν κρίσιν σου κρινῶ , καὶ ἐγὼ
τοὺς υἱούς σου δύσομαι ,
26. καὶ φάγονται οἱ θλίψαντές σε τὰς σάρκας αὐτῶν,
καὶ πίονται ὡς οἶνον νέον τὸ αἷμα αὐτῶν , καὶ μεθυσθή-
σονται , καὶ αἰσθανθήσεται πᾶσα σὰρξ ὅτι ἐγὼ Κύριος
ὁ ῥυσάμενός σε καὶ ἀντιλαμβανόμενος ἰσχύος Ἰακώβ .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ν .
1. Οὕτως λέγει Κύριος · Ποῖον τὸ βιβλίον τοῦ ἀπο-
στασίου τῆς μητρὸς ὑμῶν, ᾧ ἐξαπέστειλα αὐτήν ; ἢ |
τίνι ὑπόχρεῳ πέπρακα ὑμᾶς ; Ἰδοὺ ταῖς ἁμαρτίας ὑμῶν |
ἐπράθητε , καὶ ταῖς ἀνομίαις ὑμῶν ἐξαπέστειλα τὴν
μητέρα ὑμῶν .
2. Τί ὅτι ἦλθον, καὶ οὐκ ἦν ἄνθρωπος ; ἐκάλεσα, καὶ
οὐκ ἦν ὁ ὑπακούων ; Μὴ οὐκ ἰσχύει ἡ χείρ μου τοῦ ῥύ-
σασθαι , ἢ οὐκ ἰσχύω τοῦ ἐξελέσθαι ; Ἰδοὺ τῷ ἐλεγμῷ
μου ἐξερημώσω τὴν θάλασσαν , καὶ θήσω ποταμούς |
ἐρήμους , καὶ ξηρανθήσονται οἱ ἰχθύες αὐτῶν ἀπὸ τοῦ
μὴ εἶναι ὕδωρ, καὶ ἀποθανοῦνται ἐν δίψει.
3. Ἐνδύσω τὸν οὐρανὸν σκότος , καὶ ὡς σάκκον θήσω
τὸ περιβόλαιον αὐτοῦ.
4. Κύριος Κύριος δίδωσί μοι γλῶσσαν παιδείας, τοῦ
γνῶναι ἡνίκα δεῖ εἰπεῖν λόγον . Ἔθηκέ μοι πρωΐ , προς- |
έθηκέ μοι ὠτίον ἀκούειν,
5. καὶ ἡ παιδεία Κυρίου Κυρίου ἀνοίγει μου τὰ
ὦτα , ἐγὼ δὲ οὐκ ἀπειθῶ , οὐδὲ ἀντιλέγω.
6. Τὸν νῶτόν μου ἔδωκα εἰς μάστιγας , τὰς δὲ σια-
γόνας μου εἰς ῥαπίσματα , τὸ δὲ πρόςωπόν μου οὐκ
ἀπέστρεψα ἀπὸ αἰσχύνης ἐμπτυσμάτων,
7. καὶ Κύριος Κύριος βοηθός μοι ἐγενήθη · διὰ τοῦτο
οὐκ ἐνετράπην, ἀλλὰ ἔθηκα τὸ πρόςωπόν μου ὡς στε
ρεὰν πέτραν, καὶ ἔγνων ὅτι οὐ μὴ αἰσχυνθῶ ·
8. ὅτι ἐγγίζει ὁ δικαιώσας με. Τίς ὁ κρινόμενός μοι ;
ἀντιστήτω μοι ἅμα . Καὶ τίς ὁ κρινόμενός μοι ; ἐγγι-
σάτω μοι .
9. Ἰδοὺ Κύριος Κύριος βοηθήσει μοι · τίς κακώσει
με; Ἰδοὺ πάντες ὑμεῖς ὡς ἱμάτιον παλαιωθήσεσθε , καὶ
σὴς καταφάγεται ὑμᾶς.
το. Τίς ἐν ὑμῖν ὁ φοβούμενος τὸν Κύριον ; ὑπακου-
σάτω τῆς φωνῆς τοῦ παιδὸς αὐτοῦ . Οἱ πορευόμενοι ἐν
σκότει , καὶ οὐκ ἔστιν αὐτοῖς φῶς , πεποίθατε ἐπὶ τῷ
ὀνόματι Κυρίου , καὶ ἀντιστηρίσασθε ἐπὶ τῷ Θεῷ.
Η. Ἰδοὺ πάντες ὑμεῖς πῦρ καίετε , καὶ κατισχύετε
4.17
21. Et dices in corde tuo : Quis genuit mihi istos ? Ego
autem absque liberis et vidua , et istos quis enutrivit mibi?
Ego autem derelicta sum sola , et isti mihi ubi erant?
22. Sic dicit Dominus Dominus : Ecce elevo ad gentes
manum meam , et ad insulas levabo signum meum , et ad-
ducent filios tuos in sinu , et filias tuas super humeros por-
tabunt ,
23. et erunt reges nutritii tui , et principes foeminae eorum
| natrices tuæ . Super faciem terrae adorabunt te , et pulverem
|
pedum tuorum lingent , et scies quia ego Dominus , et non
confundentur qui exspectant me.
24. Numquid accipiet quis a gigante spolia ? et si capti-
vum duxerit quis inique , salvabitur ?
25. Quoniam sic dicit Dominus : Si quis captivaverit
gigantem , accipiet spolia : qui autem accipit a forti salvabi-
tur . Ego autem judicium tuum judicabo , et ego filios tuos
eruam ,
26. et comedent qui tribulaverunt le carnes suas , et bi-
bent quasi vinum novum sanguinem suum , et inebriabun-
| tur , et sentiet omnis caro quia ego Dominus qui erui te et
| qui adjuvo fortitudinem Jacob.
CAPUT L.
1. Sic dicit Dominus : Qualis est liber repudii matris ve-
stræ , quo dimisi eam ? aut cui creditori vendidi vos ? Ecce
peccatis vestris venumdati estis , et in vestris iniquitatibus
dimisi matrem vestram.
2. Quid quia veni , et non erat homo ? vocavi , et non erat
qui obediret ? Numquid non potest manus mea liberare , aut
non praevaleo ut eruam ? Ecce increpatione mea desertum
faciam mare , et ponam flumina deserta , et arefient pisces
eorum eo quod non sit aqua , et morientur in siti.
3. Induam coelum tenebris , et quasi cilicium ponam ope
rimentum ejus.
4. Dominus Dominus dat mihi linguam disciplinae , ut
sciam quando oporteat loqui verbum. Posuit mihi mane ,
addidit mihi aurem ad audiendum ,
5. et disciplina Domini Domini aperit aures meas , ego
autem non renuo , neque contradico.
6. Dorsum meum dedi ad flagella , et genas meas ad ala-
pas , et faciem meam non averti a confusione sputorum ,
7. et Dominus Dominus auxiliator meus factus est : pro-
pterea non sum confusus , sed posui faciem meam sicut
solidam petram , et novi quoniam non confundar :
8. quia juxta est qui justificavit me. Quis est qui judice-
tur mecum? resistat mihi simul. Et quis est qui judicium
ineat adversum me? appropinquet mihi.
9. Ecce Dominus Dominus adjuvabit me : quis affliget
me? Ecce omnes vos quasi vestimentum veterascetis , et
tinea comedet vos.
10. Quis est in vobis qui timeat Dominum? exaudiat vo-
cem pueri ejus. Qui ambulant in tenebris , et non est eis
lux , confidite in nomine Domini , et innitimini super Deo.
11. Eece omnes vos ignem accenditis , et confortatis flam-
448 ΗΣΑΙΑΣ. Κεφ . ΝΑ΄.
φλόγα · πορεύεσθε τῷ φωτὶ τοῦ πυρὸς ὑμῶν, καὶ τῇ mam : ambulate in lumine ignis vestri , et in flamma quam
φλογὶ ᾗ ἐξεκαύσατε · δι᾿ ἐμὲ ἐγένετο ταῦτα ὑμῖν , ἐν | succendistis : propter me facta sunt haec vobis , in marore
λύπῃ κοιμηθήσεσθε. dormietis.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΝΑ΄. CAPUT LI.
1. Ἀκούσατέ μου , οἱ διώκοντες τὸ δίκαιον, καὶ ζη- 1. Audite me , qui persequimini quod justum est , et
τοῦντες τὸν Κύριον · ἐμβλέψατε εἰς τὴν στερεὰν πέτραν quaeritis Dominum : inspicite in solidam petram quam exci-
ἣν ἐλατομήσατε, καὶ εἰς τὸν βόθυνον τοῦ λάκκου ὃν ὠρύ- distis , et in foveam laci quam fodistis.
ξατε .
2. Εμβλέψατε εἰς Ἀβραὰμ τὸν πατέρα ὑμῶν, καὶ 2. Respicite in Abraam patrem vestrum , et in Sarram
εἰς Σάῤῥαν τὴν ὠδίνουσαν ὑμᾶς · ὅτι εἷς ἦν, καὶ ἐκά- quæ peperit vos : quia unus erat, et vocavi eum , et bene-
λεσα αὐτὸν, καὶ εὐλόγησα αὐτὸν, καὶ ἠγάπησα αὐτὸν, dixi eum, et dilexi illum , et multiplicavi eum.
καὶ ἐπλήθυνα αὐτόν.
3. Καὶ σὲ νῦν παρακαλέσω , Σιὼν , καὶ παρεκάλεσα 3. Et te nunc consolabor, Sion , et consolatus sum omnia
πάντα τὰ ἔρημα αὐτῆς , καὶ θήσω τὰ ἔρημα αὐτῆς ὡς | deserta ejus , et ponam deserta ejus quasi paradisum , et ea
παράδεισον, καὶ τὰ πρὸς δυσμὰς αὐτῆς ὡς παράδεισον | quæ ad occidentem ejus sunt quasi paradisum Domini :
Κυρίου · εὐφροσύνην καὶ ἀγαλλίαμα εὑρήσουσιν ἐν αὐτῇ , latitiam et exsultationem invenient in ea , confessionem et
ἐξομολόγησιν καὶ φωνὴν αἰνέσεως . vocem laudis.
4. Ακούσατέ μου , ἀκούσατέ μου , λαός μου , καὶ οἱ 4. Audite me , audite me , populus meus , et reges , ad
βασιλεῖς , πρὸς μὲ ἐνωτίσασθε , ὅτι νόμος παρ' ἐμοῦ | me auribus attendite , quia lex a me egredietur, et judicium
ἐξελεύσεται , καὶ ἡ κρίσις μου εἰς φῶς ἐθνῶν. meum in lucem gentium.
5. Ἐγγίζει ταχὺ ἡ δικαιοσύνη μου , καὶ ἐξελεύσεται 5. Appropinquat cito justitia mea , et egredietur sicut
ὡς φῶς τὸ σωτήριόν μου , καὶ εἰς τὸν βραχίονά μου ἔθνη | lux salutare meum , et in brachio meo gentes sperabunt :
ἐλπιοῦσιν · ἐμὲ νῆσοι ὑπομενοῦσι , καὶ εἰς τὸν βρα- | me insula exspectabunt , et in brachio meo sperabunt.
χίονά μου ἐλπιοῦσιν.
6. Ἄρατε εἰς τὸν οὐρανὸν τοὺς ὀφθαλμοὺς ὑμῶν, καὶ 6. Levate in coelum oculos vestros , et inspicite in terram
ἐμβλέψατε εἰς τὴν γῆν κάτω , ὅτι ὁ οὐρανὸς ὡς καπνὸς | deorsum , quoniam coelum sicut fumus firmatum est ,
ἐστερεώθη, ἡ δὲ γῆ ὡς ἱμάτιον παλαιωθήσεται , οἱ δὲ κα-- terra autem sicut vestimentum veterascet , et habitatores
τοικοῦντες ὥςπερ ταῦτα ἀποθανοῦνται · τὸ δὲ σωτήριόν | ejus sicut haec morientur : salutare autem meum in sempi-
μου εἰς τὸν αἰῶνα ἔσται , ἡ δὲ δικαιοσύνη μου οὐ μὴ | ternum erit , etjustitia mea non deficiet.
ἐκλείπη .
7. Ἀκούσατέ μου , οἱ εἰδότες κρίσιν, λαὸς οὗ ὁ νόμος 7. Audite me , qui scitis judicium , populus cujus lex
μου ἐν τῇ καρδίᾳ ὑμῶν · μὴ φοβεῖσθε ὀνειδισμὸν ἀν- mea in corde vestro nolite timere opprobrium hominum ,
θρώπων, καὶ τῷ φαυλισμῷ αὐτῶν μὴ ἡττᾶσθε . et contemptu eorum ne vincamini.
8. Ὡς γὰρ ἱμάτιον βρωθήσεται ὑπὸ χρόνου , καὶ ὡς 8. Sicut enim vestimentum comedentur a tempore , et
ἔρια βρωθήσεται ὑπὸ σητός · ἡ δὲ δικαιοσύνη μου εἰς | sicut lanae comedentur a tinea : justitia autem mea in aeter-
τὸν αἰῶνα ἔσται , τὸ δὲ σωτήριόν μου εἰς γενεάς γενεῶν. num erit , et salus mea in generationes generationun .
9. Εξεγείρου , ἐξεγείρου , Ἱερουσαλήμ , καὶ ἐνδυσαι 9. Exsurge , exsurge , Jerusalem , et induere fortitudine
τὴν ἰσχὺν τοῦ βραχίονος σου · ἐξεγείρου ὡς ἐν ἀρχῇ | brachii tui : exsurge sicut in principio diei , sicut generatio
ἡμέρας, ὡς γενεὰ αἰῶνος. sempiterna.
10. Οὐ σὺ εἶ ἡ ἐρημοῦσα θάλασσαν, ὕδωρ ἀβύσσου 10. Nonne tu es quæ desertum fecisti mare , aquam abyssi
πλῆθος ; ἡ θεῖσα τὰ βάθη τῆς θαλάσσης ὁδὸν διαβά- multam quæ posuisti profunda maris viam transitus his
σεως δυομένοις qui fuerant liberati
11. καὶ λελυτρωμένοις ; Ὑπὸ γὰρ Κυρίου ἀποστρα 11. et redempti ? A Domino enim reducentur, et venient
φήσονται , καὶ ἥξουσιν εἰς Σιὼν μετ᾿ εὐφροσύνης καὶ in Sion cum laetitia et exsultatione aeterna. Super caput enim
ἀγαλλιάματος αἰωνίου . Ἐπὶ κεφαλῆς γὰρ αὐτῶν αἴνε- | eorum laus , et laetitia apprehendet eos : fugit dolor et me-
σις , καὶ εὐφροσύνη καταλήψεται αὐτούς · ἀπέδρα ὀδύνη | ror et gemitus.
καὶ λύπη καὶ στεναγμός.
12. Ἐγώ εἰμι , ἐγώ εἰμι ὁ παρακαλῶν σε · γνῶθι τίς 12. Ego sum, ego sum qui consolor te : scito quae cum
οὖσα ἐφοβήθης ἀπὸ ἀνθρώπου θνητοῦ , καὶ ἀπὸ υἱοῦ esses timueris ab homine mortali , et a filio hominis , qui
ἀνθρώπου , οἳ ὡσεὶ χόρτος ἐξηράνθησαν. quasi foenum arefacti sunt.
13. Καὶ ἐπελάθου Θεὸν τὸν ποιήσαντά σε , τὸν ποι- 13. Et oblita es Dei factoris tui , qui fecit coelum et fun-
ήσαντα τὸν οὐρανὸν καὶ θεμελιώσαντα τὴν γῆν · καὶ davit terram : et timebas semper cunctis diebus faciem fu-
ἐφοβοῦ ἀεὶ πάσας τὰς ἡμέρας τὸ πρόςωπον τοῦ θυμοῦ roris tribulantis te. Sicut enim cogitavit auferre te , et nunc
τοῦ θλίβοντός σε. Ὃν τρόπον γὰρ ἐβουλεύσατο τοῦ ubi est furor tribulantis te?
ἆραί σε , καὶ νῦν ποῦ ὁ θυμὸς τοῦ θλίβοντός σε ;
14. Ἐν γὰρ τῷ σώζεσθαί σε οὐ στήσεται , οὐδὲ χρο- 14. Cum enim salva facta fueris non stabit , neque per-
νιεῖ , (*) manebit ,

(*) 14. . . . καὶ οὐ θανατώσει εἰς διαφθορὰν, καὶ οὐ μὴ 14. ... et non mortificabit in corruptionem , et non deficiet
ὑστερήσει ἄρτος αὐτοῦ. (Compl. ) panis ejus.
 ESAIAS. CAP. LII. 449

15. Ὅτι ἐγὼ ὁ Θεός σου , ὁδ ταράσσων τὴν θάλασσαν,
καὶ ἠχῶν τὰ κύματα αὐτῆς · Κύριος σαβαὼθ ὄνομά μοι .
16. Θήσω τοὺς λόγους μου εἰς τὸ στόμα σου , καὶ
ὑπὸ τὴν σκιὰν τῆς χειρός μου σκεπάσω σε, ἐν ᾗ ἔστησα
τὸν οὐρανὸν, καὶ ἐθεμελίωσα τὴν γῆν · καὶ ἐρεῖ Σιών ·
Λαός μου εἶ σύ .
17. Εξεγείρου , ἐξεγείρου , ἀνάστηθι , Ἱερουσαλήμ ,
πιοῦσα ἐκ χειρὸς Κυρίου τὸ ποτήριον τοῦ θυμοῦ αὐτ
τοῦ · τὸ ποτήριον γὰρ τῆς πτώσεως , τὸ κόνδυ τοῦ θυ-
μοῦ ἐξέπιες καὶ ἐξεκένωσας ,
18. καὶ οὐκ ἦν ὁ παρακαλῶν σε ἀπὸ πάντων τῶν
τέκνων σου ὧν ἔτεκες , καὶ οὐκ ἦν ὁ ἀντιλαμβανόμενος |
τῆς χειρός σου , οὐδὲ ἀπὸ πάντων τῶν υἱῶν σου ὧν
ὕψωσας .
19. Διὸ ταῦτα ἀντικείμενά σοι , τίς συλλυπηθήσεταί
σοι ; Πτῶμα καὶ σύντριμμα , λιμὸς καὶ μάχαιρα · τίς
παρακαλέσει σε ;
20. Οἱ υἱοί σου , οἱ ἀπορούμενοι , οἱ καθεύδοντες ἐπ '
ἄκρου πάσης ἐξόδου ὡς σευτλίον ἡμίεφθον, οἱ πλήρεις |
θυμοῦ Κυρίου , ἐκλελυμένοι διὰ Κυρίου τοῦ Θεοῦ.
21. Διὰ τοῦτο ἄκουε , τεταπεινωμένη , καὶ μεθύουσα
οὐκ ἀπὸ οἴνου .
22. Οὕτω λέγει Κύριος ὁ Θεὸς ὁ κρίνων τὸν λαὸν
αὐτοῦ · Ἰδοὺ εἴληφα ἐκ τῆς χειρός σου τὸ ποτήριον τῆς |
πτώσεως , τὸ κόνδυ τοῦ θυμοῦ μου , καὶ οὐ προςθήσῃ -
ἔτι πιεῖν αὐτό·
. 23. et dabo eum in manus eorum qui te inique oppresse-
23. καὶ δώσω αὐτὸ εἰς τὰς χεῖρας τῶν ἀδικησάντων
σε καὶ τῶν ταπεινωσάντων σε , οἳ εἶπαν τῇ ψυχῇ σου
Κύψον, ἵνα παρέλθωμεν · καὶ ἔθηκας ἴσα τῇ γῇ τὰ
μέσα σου ἔξω τοῖς παραπορευομένοις.
15. Quia ego Deus tuus , qui conturbo mare , el sonare
facio fluctus ejus Dominus sabaoth nomen mihi.
16. Ponam verba mea in ore tuo , et sub umbra manus
meæ protegam te , in qua statui coelum , et fundavi terram :
et dicet Sion : Populus meus es tu.
17. Exsurge, exsurge, elevare, Jerusalem, quae bibist de
manu Domini calicem furoris ejus calicem enim ruinæ ,
condy furoris ebibisti et evacuasti ,
18. et non erat qui consolaretur te ex omnibus filiis tuis
quos genuisti , et non erat qui apprehenderet manum tuam ,
neque ex omnibus filiis tuis quos exaltasti.
19. Quare haec contraria tibi , quis contristabitur tecum ?
Ruina et contritio , fames et gladius : quis consolabitur te
20. Filii tui , indigentes , dormientes in capite omnis viae
sicut beta semicocta , pleni furoris Domini , deficientes per
Dominum Deum.
21. Propterea audi , humiliaía , et ebria non a vino.
22. Sic dicit Dominus Deus qui judicat populum suum :
Ecce tuli de manu tua calicem ruina , condy furoris mei ,
et non adjicies bibere illum ultra :
runt et humiliaverunt , qui dixerunt anima tuae : Inclinare ,
ut transeamus et posuisti æqualia terræ media tua foris
t: anseuntibus.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΝΒ΄. CAPUT LII.

1. Εξεγείρου , εξεγείρου , Σιών · ἔνδυσαι τὴν ἰσχύν 1. Exsurge, exsurge, Sion : induere fortitudine tua, Sion :
σου , Σιών · καὶ σὺ ἔνδυσαι τὴν δόξαν σου , Ἱερουσαλήμ , et tu induere gloria tua , Jerusalem , civitas sancta : nequa
πόλις ἡ ἁγία · οὐκέτι προςτεθήσεται διελθεῖν διὰ σοῦ quam ultra adjiciet ut pertranseat per te incircumcisus et
ἀπερίτμητος καὶ ἀκάθαρτος. immundus.
2. Ἐκτίναξαι τὸν χοῦν καὶ ἀνάστηθι · κάθισον, Ἱε 2. Excute pulverem et surge : sede , Jerusalem : solve
ρουσαλήμ · ἔκδυσαι τὸν δεσμὸν τοῦ τραχήλου σου , ἡ | vinculum colli tui , captiva filia Sion.
αἰχμάλωτος θυγάτηρ Σιών.
3. Οτι τάδε λέγει Κύριος · Δωρεὰν ἐπράθητε , καὶ 3. Quia haec dicit Dominus : Gratis venumdati estis , et
οὐ μετὰ ἀργυρίου λυτρωθήσεσθε. non cum argento redimemini.
4. Οὕτως λέγει Κύριος · Εἰς Αἴγυπτον κατέβη ὁ 4. Sic dicit Dominus : In Ægyptum descendit populus
λαός μου τὸ πρότερον παροικῆσαι ἐκεῖ , καὶ εἰς Ἀσσυ meus prius ut peregrinaretur ibi , et in Assyrios violenter
ρίους βίᾳ ἤχθησαν · abducti sunt :
5. καὶ νῦν τί ἐστὲ ὧδε ; Τάδε λέγει Κύριος · Ὅτι 5. et nunc quid estis hic? Hac dicit Dominus : Quia
ἐλήφθη ὁ λαός μου δωρεὰν, θαυμάζετε καὶ ὀλολύζετε. ablatus est populus meus gratis , admiramini et ululate.
Τάδε λέγει Κύριος · Δι' ὑμᾶς διαπαντὸς τὸ ὄνομά μου Hæc dicit Dominus : Propter vos semper nomen meum bla-
βλασφημεῖται ἐν τοῖς ἔθνεσι . sphematur in gentibus.
4 6. Διὰ τοῦτο γνώσεται ὁ λαός μου τὸ ὄνομά μου ἐν 6. Propterea sciet populus meus nomen meum in die
τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ , ὅτι ἐγώ εἰμι αὐτὸς ὁ λαλῶν πάρειμι · illa , quia ego ipse qui loquebar adsum :
7. ὡς ὥρα ἐπὶ τῶν ὀρέων, ὡς πόδες εὐαγγελιζομένου 7. sicut hora super montes , sicut pedes evangelizantis
ἀκοὴν εἰρήνης , ὡς εὐαγγελιζόμενος ἀγαθά . Οτι ἀκου- auditum pacis , sicut evangelizans bona. Quia auditam fa-
στὴν ποιήσω τὴν σωτηρίαν σου , λέγων · Σιών, βασιλεύ- ciam salutem meam , dicens : Sion , regnabit Deus tuus .
σει σου ὁ Θεός.
8. Ὅτι φωνὴ τῶν φυλασσόντων σε ὑψώθη , καὶ τῇ 8. Quia vox custodientium te exaltata est , et voce simul
φωνῇ ἅμα εὐφρανθήσονται · ὅτι ὀφθαλμοὶ πρὸς ὀφθαλ- laetabuntur : quia oculi ad oculos videbunt , quando miser
μοὺς ὄψονται , ἡνίκα ἂν ἐλεήσῃ Κύριος τὴν Σιών. tus fuerit Dominus Sion.
VETUS TESTAMENTUM. - II. 29
450 ΗΣΑΙΑΣ. Κεφ . ΝΙ .

9. Ρηξάτω εὐφροσύνην ἅμα τὰ ἔρημα Ἱερουσαλήμ , 9. Erumpant laetitiam simul deserta Jerusalem , quia
ὅτι ἠλέησε Κύριος αὐτὴν, καὶ ἐῤῥύσατο Ἱερουσαλήμ . misertus est Dominus ejus , et eruit Jerusalem .
10. Καὶ ἀποκαλύψει Κύριος τὸν βραχίονα τὸν ἅγιον 10. Et revelabit Dominus brachium sanctum suum in
αὐτοῦ ἐνώπιον πάντων τῶν ἐθνῶν, καὶ ὄψονται πάντα conspectu cunctarum gentium , et videbunt omnes fines
ἄκρα τῆς γῆς τὴν σωτηρίαν τὴν παρὰ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν. terra salutem quæ a Deo nostro.
11. Ἀπόστητε , ἀπόστητε , ἐξέλθατε ἐκεῖθεν, καὶ ἀκα- 11. Recedite , recedite , egredimini inde , et immundum
θάρτου μὴ ἅψησθε · ἐξέλθετε ἐκ μέσου αὐτῆς , ἀφορί- nolite tangere : exite de medio ejus , separamini , qui porta-
σθητε , οἱ φέροντες τὰ σκεύη Κυρίου , tis vasa Domini ,
12. ὅτι οὐ μετὰ ταραχῆς ἐξελεύσεσθε , οὐδὲ φυγῇ 12. quia non cum tumultu exibitis , neque cum fuga ibi.
πορεύσεσθε . Προπορεύσεται γὰρ πρότερος ὑμῶν Κύριος , tis. Praecedet enim prior vobis Dominus , et qui congregat
καὶ ὁ ἐπισυνάγων ὑμᾶς , Θεός Ισραήλ. vos , Deus Israel.
13. Ἰδοὺ συνήσει ὁ παῖς μου , καὶ ὑψωθήσεται , καὶ 13. Ecce intelliget puer meus , et exaltabitur, et glorifi-
δοξασθήσεται σφόδρα . cabitur valde.
14. Ὃν τρόπον ἐκστήσονται ἐπὶ σὲ πολλοὶ, οὕτως 14. Sicut stupebunt super te multi , sic ingloria erit ab
ἀδοξήσει ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων τὸ εἶδός σου , καὶ ἡ δόξα | hominibus species tua , et gloria tua a filiis hominum .
σου ἀπὸ υἱῶν ἀνθρώπων.
15. Οὕτω θαυμάσονται ἔθνη πολλὰ ἐπ᾿ αὐτῷ , καὶ 15. Sic mirabuntur gentes multa super eo , et contine-
συνέξουσι βασιλεῖς τὸ στόμα αὐτῶν · ὅτι οἷς οὐκ ἀνηγγέλη bunt reges os suum : quia quibus non est annuntiatum de
περὶ αὐτοῦ , ὄψονται , καὶ οἳ οὐκ ἀκηκόασι , συνήσουσι . eo , videbunt , et qui non audierunt , intelligent.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΝΓ΄. CAPUT LIII.

1. Κύριε , τίς ἐπίστευσε τῇ ἀκοῇ ἡμῶν, καὶ ὁ βρα-
γίων Κυρίου τίνι ἀπεκαλύφθη ;
2. Ανηγγείλαμεν ὡς παιδίον ἐναντίον αὐτοῦ , ὡς
ῥίζα ἐν γῇ διψώσῃ · Οὐκ ἔστιν εἶδος αὐτῷ , οὐδὲ δόξα ·
καὶ εἴδομεν αὐτὸν, καὶ οὐκ εἶχεν εἶδος οὐδὲ κάλλος ·
3. ἀλλὰ τὸ εἶδος αὐτοῦ ἄτιμον, καὶ ἐκλεῖπον παρὰ
τοὺς υἱοὺς τῶν ἀνθρώπων . Ἄνθρωπος ἐν πληγῇ ὤν , καὶ
εἰδὼς φέρειν μαλακίαν, ὅτι ἀπέστραπται τὸ πρόςωπον |
αὐτοῦ , ἦτιμάσθη , καὶ οὐκ ἐλογίσθη.
4. Οὗτος τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν φέρει , καὶ περὶ ἡμῶν
ὀδυνᾶται , καὶ ἡμεῖς ἐλογισάμεθα αὐτὸν εἶναι ἐν πόνῳ ,
καὶ ἐν πληγῇ , καὶ ἐν κακώσει ·
5. αὐτὸς δὲ ἐτραυματίσθη διὰ τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν,
καὶ μεμαλάκισται διὰ τὰς ἀνομίας ἡμῶν · παιδεία |
εἰρήνης ἡμῶν ἐπ' αὐτὸν, τῷ μώλωπι αὐτοῦ ἡμεῖς ἰάθη-
μεν.
6. Πάντες ὡς πρόβατα ἐπλανήθημεν · ἄνθρωπος τῇ
ὁδῷ αὐτοῦ ἐπλανήθη . Καὶ Κύριος παρέδωκεν αὐτὸν
ταῖς ἁμαρτίαις ἡμῶν,
7. καὶ αὐτὸς διὰ τὸ κεκακῶσθαι οὐκ ἀνοίγει τὸ στόμα
αὐτοῦ. Ὡς πρόβατον ἐπὶ σφαγὴν ἤχθη , καὶ ὡς ἀμνὸς
ἐναντίον τοῦ κείροντος ἄφωνος , οὕτως οὐκ ἀνοίγει τὸ
στόμα.
8. Ἐν τῇ ταπεινώσει ἡ κρίσις αὐτοῦ ἤρθη.Τὴν γε-
νεὰν αὐτοῦ τίς διηγήσεται ; Ὅτι αἴρεται ἀπὸ τῆς γῆς ἡ
ζωὴ αὐτοῦ , ἀπὸ τῶν ἀνομιῶν τοῦ λαοῦ μου ἤχθη εἰς
θάνατον.
9. Καὶ δώσω τοὺς πονηροὺς ἀντὶ τῆς ταφῆς αὐτοῦ ,
καὶ τοὺς πλουσίους ἀντὶ τοῦ θανάτου αὐτοῦ · ὅτι ἀνο-
μίαν οὐκ ἐποίησεν, οὐδὲ δόλον ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ .
10. Καὶ Κύριος βούλεται καθαρίσαι αὐτὸν τῆς πλη-
γῆς. Ἐὰν δῶτε περὶ ἁμαρτίας , ἡ ψυχὴ ὑμῶν ὄψεται
σπέρμα μακρόβιον. Καὶ βούλεται Κύριος
II. ἀφελεῖν ἀπὸ τοῦ πόνου τῆς ψυχῆς αὐτοῦ , δεῖξαι
αὐτῷ φῶς, καὶ πλάσαι τῇ συνέσει , δικαιῶσαι δίκαιον
εὖ δουλεύοντα πολλοῖς , καὶ τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν αὐτὸς |
ἀνοίσει .
1. Domine , quis credidit auditui nostro , et brachium
Domini cui revelatum est ?
2. Annuntiavimus quasi parvulum in conspectu ejus ,
sicut radix in terra sitienti : Non est species ei, neque gloria :
et vidimus eum , et non habebat speciem neque decorem :
3. sed species ejus in honorata , et deficiens præ filiis
hominum. Homo in plaga positus , et sciens ferre infirmi-
tatem , quia aversa est facies ejus , despecta , et non repu-
Lata.
4. Iste peccata nostra portat , et pro nobis dolet , et nos
reputavimus eum esse in labore , et in plaga , et in afli-
ctione.
5. Ipse autem vulneratus est propter peccata nostra , et
infirmatus est propter iniquitates nostras : disciplina pacis
nostra super eum , livore ejus nos sanati sumus.
6. Omnes quasi oves erravimus : homo in via sua erra-
vit . Et Dominus tradidit eum propter iniquitates nostras ,
7. et ipse propter afflictionem non aperit os suum. Sicut
ovis ad victimam ductus est , et sicut agnus coram tondente
mutus , sic non aperit os.
8. In humilitate judicium ejus sublatum est. Generatio-
nem ejus quis enarrabit ? Quia tollitur de terra vita ejus ,
ab iniquitatibus populi mei ductus est ad mortem.
9. Et dabo pessimos pro sepultura ejus , et divites pro
morte illius : quia iniquitatem non fecit , neque dolum in
ore suo.
10. Et Dominus vult mundare eum a plaga. Si dederitis
pro peccato , anima vestra videbit semen longaevum. Et
vult Dominus
11. auferre de dolore animam ejus , ostendere ei lucem,
et formare intelligentia , justificare justum bene servientem
multis , et peccata eorum ipse portabit.
 ESAIAS . CAP. LV.
12. Διὰ τοῦτο αὐτὸς κληρονομήσει πολλοὺς , καὶ τῶν
ἰσχυρῶν μεριεῖ σκύλα · ἀνθ' ὧν παρεδόθη εἰς θάνατον ἡ - spolia : pro eo quod tradita est ad mortem anima ejus , et
ψυχὴ αὐτοῦ , καὶ ἐν τοῖς ἀνόμοις ἐλογίσθη , καὶ αὐτὸς | in iniquis reputatus est , et ipse peccata multorum tulit , et
ἁμαρτίας πολλῶν ἀνήνεγκε , καὶ διὰ τὰς ἀνομίας αὐτῶν propter iniquitates eorum traditus est.
παρεδόθη .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΝΔ'.
1. Εὐφράνθητι , στεῖρα ἡ οὐ τίκτουσα · ῥῆξον καὶ
βόησον, ἡ οὐκ ὠδίνουσα · ὅτι πολλὰ τὰ τέκνα τῆς ἐρή-
μου μᾶλλον ἢ τῆς ἐχούσης τὸν ἄνδρα . Εἶπε γὰρ Κύριος
2. Πλάτυνον τὸν τόπον τῆς σκηνῆς σου καὶ τῶν αὐτ
λαιῶν σου · πῆξον, μὴ φείσῃ · μάκρυνον τὰ σχοινίσματα
σου , καὶ τοὺς πασσάλους σου κατίσχυσον ·
3. ἔτι εἰς τὰ δεξιὰ καὶ τὰ ἀριστερὰ ἐκπέτασον · καὶ
τὸ σπέρμα σου ἔθνη κληρονομήσει , καὶ πόλεις ἠρημωμέ-
νας κατοικιεῖς .
4. Μὴ φοβοῦ , ὅτι κατησχύνθης, μηδὲ ἐντραπῆς , ὅτι
ὠνειδίσθης · ὅτι αἰσχύνην αἰώνιον ἐπιλήσῃ , καὶ ὄνειδος |
τῆς χηρείας σου οὐ μὴ μνησθήσῃ ἔτι .
5. Ὅτι Κύριος ὁ ποιῶν σε , Κύριος σαβαώθ ὄνομα
αὐτῷ · καὶ ὁ ῥυσάμενός σε , αὐτὸς Θεὸς Ἰσραὴλ , πάσῃ |
τῇ γῇ κληθήσεται .
6. Οὐχ ὡς γυναῖκα καταλελειμμένην καὶ ὀλιγόψυχον
κέκληκέ σε ὁ2 Κύριος , οὐδ᾽ ὡς γυναῖκα ἐκ νεότητος με
μισημένην, εἶπεν ὁ Θεός σου .
7. Χρόνον μικρόν κατέλιπόν σε , καὶ μετ' ἐλέους με
γάλου ἐλεήσω σε.
8. Ἐν θυμῷ μικρῷ ἀπέστρεψα τὸ πρόςωπόν μου ἀπὸ
σοῦ , καὶ ἐν ἐλέει αἰωνίῳ ἐλεήσω σε , εἶπεν ὁ φυσάμενός
σε Κύριος.
». Ἀπὸ τοῦ ὕδατος τοῦ ἐπὶ Νῶς τοῦτό μοι ἐστὶ , και
θότι ὤμοσα αὐτῷ ἐν τῷ χρόνῳ ἐκείνῳ τῇ γῇ , μὴ θυμω-
θήσεσθαι ἐπὶ σοὶ ἔτι ,
10. μηδὲ ἐν ἀπειλῆ σου τὰ ὄρη μεταστήσεσθαι , οὐδ᾽
οἱ βουνοί σου μετακινηθήσονται . Οὕτως οὐδὲ τὸ παρ'
ἐμοῦ σοι ἔλεος ἐκλείψει , οὐδὲ ἡ διαθήκη τῆς εἰρήνης σου
οὐ μὴ μεταστῇ · εἶπε γὰρ ἵλεώς σοι , Κύριε.
11. Ταπεινὴ καὶ ἀκατάστατος οὐ παρεκλήθης. Ἰδοὺ
ἐγὼ ἑτοιμάζω σοι ἄνθρακα τὸν λίθον σου , καὶ τὰ θεμέ-
λιά σου σάπφειρον ,
12. καὶ θήσω τὰς ἐπάλξεις σου ἴασπιν, καὶ τὰς πύλας
σου λίθους κρυστάλλου , καὶ τὸν περίβολόν σου λίθους |
ἐκλεκτούς ,
13. καὶ πάντας τοὺς υἱούς σου διδακτοὺς Θεοῦ · καὶ
ἐν πολλῇ εἰρήνῃ τὰ τέκνα σου .
14. Καὶ ἐν δικαιοσύνῃ οἰκοδομηθήσῃ . Ἀπέχου ἀπὸ
ἀδίκου , καὶ οὐ φοβηθήσῃ , καὶ τρόμος οὐκ ἐγγιεῖ σοι .
15. Ἰδοὺ προςήλυτοι προςελεύσονταί σοι δι' ἐμοῦ ,
καὶ παροικήσουσί σοι , καὶ ἐπὶ σὲ καταφεύξονται .
Ἰδοὺ ἐγὼ ἔκτισά σε , οὐχ ὡς χαλκεὺς φυσῶν
ἄνθρακας , καὶ ἐκφέρων σκεῦος εἰς ἔργον · ἐγὼ δὲ ἐκτισά
σε , οὐκ εἰς ἀπώλειαν φθεῖραι .
17. Πᾶν σκεῦος σκευαστὸν ἐπὶ σὲ οὐκ εὐοδώσω · καὶ
πᾶσα φωνὴ ἀναστήσεται ἐπὶ σὲ εἰς κρίσιν , πάντας αὐτ
τοὺς ἡττήσεις , οἱ δὲ ἔνοχοί σου ἔσονται ἐν αὐτῇ . Ἔστι
κληρονομία τοῖς θεραπεύουσι Κύριον, καὶ ὑμεῖς ἔσεσθέ
μοι δίκαιοι , λέγει Κύριος.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΝΕ'.
1. Οἱ διψῶντες , πορεύεσθε ἐφ᾽ ὕδωρ , καὶ ὅσοι μὴ
451
12. Propterea ipse possidebit multos , et fortium dividet
CAPUT LIV.
1. Laetare , sterilis quæ non paris : erumpe et clama ,
quæ non parturis : quia multi filii desertæ quam ejus qua
habet virum . Dicit enim Dominus :
2. Dilata locum tabernaculi tui et aulaeorum tuorum :
fige , ne parcas : protende funiculos tuos , et palos tuos con-
forta :
3. adhuc in dextris et sinistris dilata : et semen tuum
possidebit gentes , et civitates desertas habitare facies.
4. Noli timere , quia confusa es , neque confundaris , quia
exprobratum tibi est : confusionem enim aeternam oblivi-
sceris , et opprobrii viduitatis tuæ memor non eris ultra.
5. Quia Dominus qui facit te , Dominus sabaoth nomen
illi : et qui eruit te , ipse Deus Israel , omni terrae vocabi-
tur.
6. Non ut mulierem derelictam et pusillanimem vocavit
te Dominus , neque ut mulierem quæ ab adolescentia odiosa
est , dixit Deus tuus.
7. Tempore modico reliqui te , et cum misericordia ma-
gna miserebor tui.
8. In furore parvo averti faciem meam a te , et in miseri-
cordia sempiterna miserebor tui , dixit qui eruit te Domi
nus .
9. Ab aqua quæ fuit sub Noe hoc mihi est , sicut juravf
ei in tempore illo terrae, nequaquam ultra irasci super te ,
10. neque in comminatione tua montes transferre , neque
colles tui transferentur. Sic neque quæ a me tibi misericor
dia deficiet , nec testamentum pacis tuæ auferetur : dixit
enim propitius tibi , Domine :
11. Humilis et instabilis non habuisti consolationem,
Ecce ego praeparo tibi carbunculum lapidem tuum , et fun-
damenta tua sapphirum ,
12. et ponam propugnacula tua laspin , et portas tuas
lapides crystalli , et murum tuum lapides electos ,
13. et omnes filos tuos discipulos Dei : et in multa pace
filii tui .
14. Et in justitia aedificaberis. Recede ab iniquo , et nou
timebis , et tremor non appropinquabit tibi.
15. Ecce proselyti accedent ad te per me , et coloni erunt
tui , et ad te confugient.
16. Ecce ego creavi te , non ut ærarius sufflans prunas ,
et proferens .vas in opus : ego autem creari te , non in per-
ditionem interficere.
17. Omne vas quod factum est contra te non prosperabo :
et omnis vox surget contra te in judicium , omnes eos vin-
ces , et obnoxii tui erunt in ea. Est haereditas servientibus
Domino , et vos eritis mihi justi , dicit Dominus .
CAPUT LV.
1. Qui sititis , ite ad aquam , et quotquot non habetis,pe
29.
452 ΗΣΑΙΑΣ. Κεφ. Νς' .
ἔχετε ἀργύριον, βαδίσαντες ἀγοράσατε , καὶ φάγετε ἄνευ cuniam , euntes emite , et comedite sine argento et pretio
ἀργυρίου καὶ τιμῆς οἶνον καὶ στέαρ . vinum et adipem.
2. Ινατί τιμᾶσθε ἀργυρίου , καὶ τὸν μόχθον ὑμῶν 2. Quare emitis pecunia , et laborem vestrum non in sa-
οὐκ εἰς πλησμονήν ; Ακούσατέ μου , καὶ φάγεσθε ἀγαθὰ , | turitatem ? Audite me , et comedite bona , et delectabitur in
καὶ ἐντρυφήσει ἐν ἀγαθοῖς ἡ ψυχὴ ὑμῶν. bonis anima vestra.
3. Προσέχετε τοῖς ὠσὶν ὑμῶν, καὶ ἐπακολουθήσατε 3. Attendite auribus vestris , et sequimini vias meas :
ταῖς ὁδοῖς μου · εἰςακούσατέ μου , καὶ ζήσεται ἐν ἀγαθοῖς exaudite me , et vivet in bonis anima vestra , et constituam
ἡ ψυχὴ ὑμῶν, καὶ διαθήσομαι ὑμῖν διαθήκην αἰώνιον , | vobis testamentum aeternum , sancta David fidelia.
τὰ ὅσια Δαυὶδ τὰ πιστά.
4. Ἰδοὺ μαρτύριον ἐν ἔθνεσιν ἔδωκα αὐτὸν ἄρχοντα 4. Ecce testimonium in gentibus dedi eum principem et
καὶ προςτάσσοντα ἔθνεσιν . præcipientem gentibus.
5. Εθνη ἃ οὐκ οἴδασίν σε ἐπικαλέσονταί σε , καὶ λαοὶ 5. Gentes quæ nesciebant te invocabunt te , et populi
οἳ οὐκ ἐπίστανται σε ἐπὶ σὲ καταφεύξονται , ἕνεκεν qui ignorabant te ad te confugient , propter DominumDeum
Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου τοῦ ἁγίου Ἰσραὴλ , ὅτι ἐδόξασέ σε . tuum sanctum Israel , quia glorificavit te.
6. Ζητήσατε τὸν Κύριον , καὶ ἐν τῷ εὑρίσκειν αὐτὸν 6. Quærite Dominum , et in inveniendo eum invocate.
ἐπικαλέσασθε. Ἡνίκα δ' ἂν ἐγγίζῃ ὑμῖν , Et postquam vobis appropinquaverit ,
7. ἀπολιπέτω ὁ ἀσεβὴς τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ , καὶ ἀνὴρ 7. relinquat impius vias suas , et vir iniquus cogitationes
ἄνομος τὰς βουλὰς αὐτοῦ , καὶ ἐπιστραφήτω ἐπὶ Κύριον, suas , et convertatur ad Dominum , et misericordiam con-
καὶ ἐλεηθήσεται , ὅτι ἐπὶ πολὺ ἀφήσει τὰς ἁμαρτίας | sequetur, quia multum dimittet peccata vestra.
ὑμῶν.
8. Οὐ γάρ εἰσιν αἱ βουλαί μου ὥςπερ αἱ βουλαὶ ὑμῶν, 8. Neque enim sunt cogitationes meæ sicut cogitationes
οὐδ᾽ ὥςπερ αἱ ὁδοὶ ὑμῶν αἱ ὁδοί μου , λέγει Κύριος . vestræ , nec sicut viæ meæ viæ vestræ , dicit Dominus.
9. Αλλ' ὡς ἀπέχει ὁ οὐρανὸς ἀπὸ τῆς γῆς , οὕτως 9. Sed sicut distat coelum a terra , sic distat via mea a
ἀπέχει ἡ ὁδός μου ἀπὸ τῶν ὁδῶν ὑμῶν , καὶ τὰ διανοή- viis vestris , et cogitationes vestrae a cogitatione mea.
ματα ὑμῶν ἀπὸ τῆς διανοίας μου.
10. Ὡς γὰρ ἂν καταβῇ ὁ ὑετὸς ἢ χιὼν ἐκ τοῦ οὐ 10. Quomodo enim si descendat pluvia aut nix de coelo ,
ρανοῦ , καὶ οὐ μὴ ἀποστραφῇ ἕως ἂν μεθύσῃ τὴν γῆν, et non revertatur donec inebriet terram , et generet , et oria-
καὶ ἐκτέκῃ , καὶ ἐκβλαστήσῃ , καὶ δῷ σπέρμα τῷ σπεί- tur, et det semen seminanti , et panem ad comedendum ,
ροντι , καὶ ἄρτον εἰς βρῶσιν ,
11. οὕτως ἔσται τὸ ῥῆμά μου , ὃ ἐὰν ἐξέλθῃ ἐκ τοῦ 11. sic erit verbum meum, quod exierit de ore meo : non
στόματός μου · οὐ μὴ ἀποστραφῇ , ἕως ἂν τελεσθῇ revertetur, donec compleat quæ volui , et prosperas faciam
ὅσα ἂν ἠθέλησα , καὶ εὐοδώσω τὰς ὁδούς σου , καὶ τὰ | vias tuas , et præcepta mea.
ἐντάλματά μου.
12. Ἐν γὰρ εὐφροσύνῃ ἐξελεύσεσθε , καὶ ἐν χαρᾷ 12. In laetitia enim egrediemini , et in gaudio docebemini.
διδαχθήσεσθε . Τὰ γὰρ ὄρη καὶ οἱ βουνοὶ ἐξαλοῦνται | Montes enim et colles exilient exspectantes vos in gaudio, et
προςδεχόμενοι ὑμᾶς ἐν χαρᾷ , καὶ πάντα τὰ ξύλα τοῦ omnia ligna agri applaudent ramis.
ἀγροῦ ἐπικροτήσει τοῖς κλάδοις.
13. Καὶ ἀντὶ τῆς στοιβῆς ἀναβήσεται κυπάρισσος , 13. Et pro stœba ascendet cyparissus , et pro conyza
ἀντὶ δὲ τῆς κονύζης ἀναβήσεται μυρσίνη . Καὶ ἔσται | ascendet myrtus. Et erit Dominus in nomen, et in signum
Κύριος εἰς ὄνομα , καὶ εἰς σημεῖον αἰώνιον, καὶ οὐκ sempiternum , et non deficiet.
ἐκλείψει.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΝϚ'. CAPUT LVI.

1. Τάδε λέγει Κύριος · Φυλάσσεσθε κρίσιν καὶ ποι-
ήσατε δικαιοσύνην, ἤγγικε γὰρ τὸ σωτήριόν μου πα-
ραγίνεσθαι , καὶ τὸ ἔλεός μου ἀποκαλυφθῆναι .
2. Μακάριος ἀνὴρ ὁ ποιῶν ταῦτα , καὶ ἄνθρωπος
ὁ ἀντεχόμενος αὐτῶν, καὶ φυλάσσων τὰ σάββατα μὴ |
βεβηλοῦν, καὶ διατηρῶν τὰς χεῖρας αὐτοῦ μὴ ποιεῖν
ἄδικα.
3. Μὴ λεγέτω ὁ ἀλλογενὴς ὁ προςκείμενος πρὸς
Κύριον · Ἀφοριεῖ με ἄρα Κύριος ἀπὸ τοῦ λαοῦ αὐτοῦ.
Καὶ μὴ λεγέτω ὁ εὐνοῦχος , ὅτι ξύλον ἐγώ εἰμι ξηρόν. |
4. Τάδε λέγει Κύριος τοῖς εὐνούχοις · Ὅσοι ἂν
φυλάξωνται τὰ σάββατά μου , καὶ ἐκλέξωνται ἃ ἐγὼ
θέλω , καὶ ἀντέχωνται τῆς διαθήκης μου,
5. δώσω αὐτοῖς ἐν τῷ οἴκῳ μου , καὶ ἐν τῷ τείχει
μου τόπον ὀνομαστὸν, κρείττω υἱῶν καὶ θυγατέρων ·
ὄνομα αἰώνιον δώσω αὐτοῖς , καὶ οὐκ ἐκλείψει.
1. Haec dicit Dominus : Custodite judicium et facite ju-
stitiam , quia juxta est salutare meum ut adveniat , et mi-
sericordia mea ut reveletur.
2. Beatus vir qui facit hæc , et homo qui retinet ista , et
custodit sabbata ut non profanet ea , et servat manus suas
ne faciat iniqua.
3. Ne dicat alienigena qui appositus est Domino : Sepa-
rabit me utique Dominus a populo suo. Et ne dicat eunu-
chus , quia ego sum lignum aridum.
4. Haec dicit Dominus eunuchis : Quicumque custodierint
sabbata nea , et elegerint quæ ego volo , et tenuerint testa-
mentum meum,
5. dabo eis in domo mea , et in muro meo locum nomi-
natum , meliorem filiis et filiabus : nomen sempiternum
dabo eis , et non deficiet.
 ESAIAS . CAP. LVII.
6. Καὶ τοῖς ἀλλογενέσι τοῖς προςκειμένοις Κυρίῳ ,
δουλεύειν αὐτῷ καὶ ἀγαπᾶν τὸ ὄνομα Κυρίου , τοῦ εἶναι
αὐτῷ εἰς δούλους καὶ δούλας · καὶ πάντας τοὺς φυλασ-
σομένους τὰ σάββατά μου μὴ βεβηλοῦν, καὶ ἀντεχο-
μένους τῆς διαθήκης μου ,
7. εἰςάξω αὐτοὺς εἰς τὸ ὄρος τὸ ἅγιόν μου , καὶ εὐ
φρανῶ αὐτοὺς ἐν τῷ οἴκῳ τῆς προσευχῆς μου. Τὰ
ὁλοκαυτώματα αὐτῶν καὶ αἱ θυσίαι αὐτῶν ἔσονται δε-
κταὶ ἐπὶ τὸ θυσιαστήριόν μου . Ὁ γὰρ οἶκός μου οἶκος
προςευχῆς κληθήσεται πᾶσι τοῖς ἔθνεσιν,
8. εἶπε Κύριος ὁ συνάγων τοὺς διεσπαρμένους
Ἰσραήλ · ὅτι συνάξω ἐπ᾿ αὐτὸν συναγωγήν.
9. Πάντα τὰ θηρία τὰ ἄγρια , δεῦτε · φάγετε , πάντα
τὰ θηρία τοῦ δρυμοῦ.
10. Ἴδετε ὅτι ἐκτετύφλωνται πάντες , οὐκ ἔγνωσαν ·
κύνες ἐνεοὶ οὐ δυνήσονται ὑλακτεῖν · ἐνυπνιαζόμενοι
κοίτην, φιλοῦντες νυστάξαι .
11. Καὶ οἱ κύνες ἀναιδεῖς τῇ ψυχῇ , οὐκ εἰδότες πλη-
σμονήν . Καί εἰσι πονηροί , οὐκ εἰδότες σύνεσιν · πάντες
ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν ἐξηκολούθησαν , ἕκαστος κατὰ τὸ ἑαυ
τοῦ . (*)
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΝΖ΄.
1. Ἴδετε ὡς ὁ δίκαιος ἀπώλετο , καὶ οὐδεὶς ἐκδέχε-
ται τῇ καρδίᾳ , καὶ ἄνδρες δίκαιοι αἴρονται , καὶ οὐδεὶς
κατανοεῖ . Ἀπὸ γὰρ προςώπου ἀδικίας ἦρται ὁ δίκαιος ,
2. ἔσται ἐν εἰρήνῃ ἡ ταφὴ αὐτοῦ , ἦρται ἐκ τοῦ μέ-
σου .
3. Ὑμεῖς δὲ προςαγάγετε ὧδε , υἱοὶ ἄνομοι , σπέρμα
μοιχῶν καὶ πόρνης.
4. Ἐν τίνι ἐνετρυφήσατε , καὶ ἐπὶ τίνα ἠνοίξατε τὸ
στόμα ὑμῶν, καὶ ἐπὶ τίνα ἐχαλάσατε τὴν γλῶσσαν
ὑμῶν ; Οὐχ ὑμεῖς ἐστὲ τέκνα ἀπωλείας , σπέρμα ἄνομον,
5. οἱ παρακαλοῦντες εἴδωλα ὑπὸ δένδρα δασέα , σφά
ζοντες τὰ τέκνα αὐτῶν ἐν ταῖς φάραγξιν ἀναμέσον τῶν
πετρῶν ;
6. Ἐκείνη σου ἡ μερὶς , οὗτός σου ὁ κλῆρος , κἀκεί-
νοις ἐξέχεας σπονδὰς , καὶ τούτοις ἀνήνεγκας θυσίας.
Ἐπὶ τούτοις οὖν οὐκ ὀργισθήσομαι ;
7. Ἐπ᾽ ὄρος ὑψηλὸν καὶ μετέωρον , ἐκεῖ σου ἡ κοίτη ,
καὶ ἐκεῖ ἀνεβίβασας θυσίας σου ,
8. καὶ ὀπίσω τῶν σταθμῶν τῆς θύρας σου ἔθηκας
μνημόσυνά σου . Ὤου ὅτι ἐὰν ἀπ᾿ ἐμοῦ ἀποστῆς ,
πλεῖόν τι ἕξεις ; Ηγάπησας τοὺς κοιμωμένους μετὰ σοῦ ,
9. καὶ ἐπλήθυνας τὴν πορνείαν σου μετ' αὐτῶν, καὶ
πολλοὺς ἐποίησας τοὺς μακρὰν ἀπὸ σοῦ , καὶ ἀπέστει-
λας πρέσβεις ὑπὲρ τὰ ὅριά σου , καὶ ἐταπεινώθης ἕως
ᾅδου.
10. Ταῖς πολυοδίαις σου ἐκοπίασας , καὶ οὐκ εἶπας ·
Παύσομαι ἐνισχύουσα , ὅτι ἔπραξας ταῦτα , διὰ τοῦτο
οὐ κατεδεήθης μου σύ.
II. Τίνα εὐλαβηθεῖσα ἐφοβήθης ; καὶ ἐψεύσω με ,
καὶ οὐκ ἐμνήσθης, οὐδὲ ἔλαβές με εἰς τὴν διάνοιαν ,
οὐδὲ εἰς τὴν καρδίαν σου ; Καὶ ἐγώ σε ἰδὼν παρορῶ ,
καὶ ἐμὲ οὐκ ἐφοβήθης .
(*) 11. ... πλεονέκτημοι ἅμα , ἀπ᾿ ἄκρου αὐτοῦ.
12. Δεῦτε , λάβωμεν οἶνον, καὶ οἰνοφλυγήσωμεν μέθην, καὶ
ἔσται τοιαύτη ἡμέρα αὔριον μεγάλη μᾶλλον σφόδρα . ( Compl .)
453
6. Et alienigenis qui additi sunt Domino , servire ei et
ἡ diligere nomen ejus , ut sint ei in servos et ancillas : et
| omnes qui custodiunt sabbata mea ut non violent ea , et te-
nent testamentum meum,
7. inducam illos in montem sanctum meum , et laetifi-
] cabo eos in domo orationis meæ . Holocaustomata eorum et
victimæ eorum erunt acceptabiles super altare meum. Do-
mus enim mea domus orationis vocabitur cunctis gentibus ,
8. dixit Dominus qui congregat dispersos Israel : quia
congregabo ad eum congregationem .
9. Omnes bestiae ferae , venite : comedite , omnes bestia
sylva .
10. Videte quoniam excaecati sunt omnes , non cognove-
| runt : canes muti non poterunt latrare : somniantes lectu
lum, amantes dormitationem.
11. Et canes impudentes animo , ignorantes saturitatem .
| Et sunt mali , nescientes intelligentiam : omnes vias suas
secuti sunt , unusquisque juxta suum.
CAPUT LVII.
1. Videte quomodo justus periit , et nemo suscipit corde ,
et viri justi tolluntur, et nemo considerat. A facie enim ini-
| quitatis ablatus est justus ,
2. erit in pace sepultura ejus , ablatus est de medio.
3. Vos autem accedite huc , filii iniqui , semen adultero-
rum et meretricis.
4. In quo oblectati estis , et super quem aperuistis os
vestrum , et super quem ejecistis linguam vestram ? Nonne
vos estis fili perditionis , semen iniquum ,
5. qui vocatis idola subter frondosas arbores , immolantes
filios vestros in vallibus in medio petrarum ?
6. Illa est pars tua , hæc est sors tua , et illis effudisti
libamina , et his obtulisti hostias. Super his ergo non ira-
scar ?
7. Super montem excelsum et sublimem , illic cubile
tuum , et illuc ascendere fecisti hostias tuas ,
8. et post ostii tui postes posuisti memorialia tua. Puta-
bas quoniam si recessisses a me , plus aliquid haberes ? Di-
lexisti dormientes tecum ,
9. et multiplicasti fornicationem tuam cum eis , multosque
| fecisti eos qui procul a te, et misisti legatos ultra terminos
| tuos , et humiliata es usque ad inferos.
10. Multis itineribus tuis laborasti , et non dixisti : Desi-
nam confortata , quia fecisti hac, propterea non rogasti me.
11. Quem timens perterrita es? et mentita es mihi , nec
] recordata es mei , neque sumpsisti me in mentem , neque in
cor tuum ? Et ego te videns despicio , et me non timuisti.
II . ... Suam avaritiam , a summo ejus.
12. Venite , sumamus vinum , et inebriemur ebrietate , et
erit talis dies crastina magna abundanter nimis.
454 Η Σ ΑΙ Α Σ. Κεφ. ΝΗ .
12. Καὶ ἐγὼ ἀπαγγελῶ τὴν δικαιοσύνην σου , καὶ τὰ β
κακά σου , ἃ οὐκ ὠφελήσει σε
13. ὅταν ἀναβοήσης , ἐξελέσθωσαν σε ἐν τῇ θλίψει
σου · τούτους γὰρ πάντας άνεμος λήψεται , καὶ ἀποίσει
καταιγίς . Οἱ δὲ ἀντεχόμενοί μου κτήσονται γῆν, καὶ |
κληρονομήσουσι τὸ ὄρος τὸ ἅγιόν μου ,
14. καὶ ἐροῦσι · Καθαρίσατε ἀπὸ προςώπου αὐτοῦ
ὁδοὺς , καὶ ἄρατε σκῶλα ἀπὸ τῆς ὁδοῦ τοῦ λαοῦ μου.
15. Τάδε λέγει ὁ Ὕψιστος ἐν ὑψηλοῖς κατοικῶν
τὸν αἰῶνα , ἅγιος ἐν ἁγίοις , ὄνομα αὐτῷ , Ὕψιστος ἐν
ἁγίοις ἀναπαυόμενος καὶ ὀλιγοψύχοις διδοὺς μακρο-
θυμίαν, καὶ διδοὺς ζωὴν τοῖς συντετριμμένοις τὴν καρ- -
δίαν.
16. Οὐκ εἰς τὸν αἰῶνα ἐκδικήσω ὑμᾶς , οὐδὲ διαπαν-
τὸς ὀργισθήσομαι ὑμῖν · πνεῦμα γὰρ παρ' ἐμοῦ ἐξελεύ
σεται , καὶ πνοὴν πᾶσαν ἐγὼ ἐποίησα .
17. Δι' ἁμαρτίαν βραχύ τι ἐλύπησα αὐτὸν, καὶ
ἐπάταξα αὐτὸν, καὶ ἀπέστρεψα τὸ πρόςωπόν μου ἀπ'
αὐτοῦ , καὶ ἐλυπήθη , καὶ ἐπορεύθη στυγνὸς ἐν ταῖς |
ὁδοῖς αὐτοῦ .
18. Τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ ἑώρακα , καὶ ἰασάμην αὐτὸν,
καὶ παρεκάλεσα αὐτὸν, καὶ ἔδωκα αὐτῷ παράκλησιν
ἀληθινὴν,
19. εἰρήνην ἐπ' εἰρήνῃ τοῖς μακρὰν καὶ τοῖς ἐγγὺς
οὖσι. Καὶ εἶπε Κύριος · Ἰάσομαι αὐτούς ·
20. οἱ δὲ ἄδικοι κλυδωνισθήσονται , καὶ ἀναπαύ
σασθαι οὐ δυνήσονται .
21. Οὐκ ἔστι χαίρειν τοῖς ἀσεβέσιν, εἶπεν ὁ Θεός.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΝΙ .
1. Ἀναβόησον ἐν ἰσχύϊ , καὶ μὴ φείση · ὡς σάλπιγγι
ὕψωσον τὴν φωνήν σου , καὶ ἀνάγγειλον τῷ λαῷ μου
τὰ ἁμαρτήματα αὐτῶν , καὶ τῷ οἴκῳ Ἰακὼβ τὰς ἀνο-
μίας αὐτῶν.
2. Ἐμὲ ἡμέραν ἐξ ἡμέρας ζητοῦσιν, καὶ γνῶναί μου
τὰς ὁδοὺς ἐπιθυμοῦσιν, ὡς λαὸς δικαιοσύνην πεποιηκώς ,
καὶ κρίσιν Θεοῦ αὐτοῦ μὴ ἐγκαταλελοιπώς. Αἰτοῦσί -
με νῦν κρίσιν δικαίαν, καὶ ἐγγίζειν Θεῷ ἐπιθυμοῦσι ,
3. λέγοντες · Τί ὅτι ἐνηστεύσαμεν, καὶ οὐκ εἶδες ;
ἐταπεινώσαμεν τὰς ψυχὰς ἡμῶν, καὶ οὐκ ἔγνως ; Ἐν
γὰρ ταῖς ἡμέραις τῶν νηστειῶν ὑμῶν εὑρίσκετε τὰ θε- |
λήματα ὑμῶν , καὶ πάντας τοὺς ὑποχειρίους ὑμῶν ὑπο-
νύσσετε.
4. Εἰ εἰς κρίσεις καὶ μάχας νηστεύετε , καὶ τύπτετε
πυγμαῖς ταπεινὸν, ἱνατί μοι νηστεύετε ὡς σήμερον ,
ἀκουσθῆναι ἐν κραυγῇ τὴν φωνὴν ὑμῶν;
5. Οὐ ταύτην τὴν νηστείαν ἐξελεξάμην, καὶ ἡμέραν
ταπεινοῦν ἄνθρωπον τὴν ψυχὴν αὐτοῦ , οὐδ' ἂν κάμψης
ὡς κρίκον τὸν τράχηλόν σου , καὶ σάκκον καὶ σποδὸν
ὑποστρώση , οὐδ᾽ οὕτω καλέσετε νηστείαν δεκτήν .
6. Οὐχὶ τοιαύτην νηστείαν ἐξελεξάμην, λέγει Κύριος ,
ἀλλὰ λύε πάντα σύνδεσμον ἀδικίας , διάλυε στραγγα
λιὰς βιαίων συναλλαγμάτων, ἀπόστελλε τεθραυσμέ- |
νους ἐν ἀφέσει , καὶ πᾶσαν συγγραφὴν ἄδικον διάσπα .
7. Διάθρυπτε πεινῶντι τὸν ἄρτον σου , καὶ πτωχοὺς
ἀστέγους εἴςαγε εἰς τὸν οἶκόν σου . Ἐὰν ἴδῃς γυμνόν,
περίβαλε , καὶ ἀπὸ τῶν οἰκείων τοῦ σπέρματός σου οὐχ
ὑπερόψει .
8. Τότε ῥαγήσεται πρώϊμον τὸ φῶς σου , καὶ τὰ
12. Et ego anmuntiabo justitiam tuam , et mala tua , quae
non proderunt tibi :
13. cum clamaveris , eruant te in tribulatione tua : istos
enim omnes tollet ventus , et auferet tempestas. Qui autem
inituntur mihi possidebunt terram , et haereditate conse-
quentur montem sanctum meum ,
14. et dicent : Mundas facite a facie ejus vias , et auferte
offendicula de via populi mei.
15. Haec dicit Excelsus in excelsis habitans in alernum ,
sanctus in sanctis , nomen illi , Excelsus in sanctis requie-
scens , et pusillanimis dans patientiam , et dans vitam his
qui corde contriti sunt.
16. Non in aeternum ulciscar in vos , neque semper ira-
scar vobis : spiritus enim a me egredietur, et flatum omnem
ego feci.
17. Propter peccatum ad modicum quid contristavi eum ,
et percussi eum , et averti faciem meam ab eo , et contri-
status est , et ambulavit tristis in viis suis.
18. Vias ejus vidi , et sanavi eum , et consolatus sum il-
lum , et dedi ei consolationem veram ,
19. pacem super pacem his qui longe et qui prope sunt.
Et dixit Dominus : Sanabo eos :
20. qui autem iniqui sunt fluctuabunt , et quiescere non
poterunt.
dixit Deus.
&21. Non est gaudium impiis ,
CAPUT LVIII.
1. Clama in fortitudine , et ne parcas : quasi tuba exalta
vocem tuam , et annuntia populo meo peccata eorum , et
domui Jacob iniquitates eorum .
2. Me de die in diem quaerunt , et scire vias meas volunt ,
quasi gens quæ justitiam fecerit , et judicium Dei sui non
dereliquerit. petunt me nunc judicium justum , et appropin-
quare Deo cupiunt ,
3. dicentes : Quare jejunavimus , et non vidisti ? humilia-
vimus animas nostras , et non cognovisti ? In diebus enim
jejuniorum vestrorum invenitis voluntates vestras, et omnes
subjectos vobis afiligitis.
4. Si ad judicia et jurgia jejunatis , et percutitis pugnis
humilem , ut quid mili jejunatis ut hodie , audiatur in cla-
more vox vestra?
5. Non tale jejunium elegi , et die humiliare hominem
animam suam , neque si incurvaveris quasi circulum collum
tuum et cilicium , et cinerem substraveris , nec sic vocabi-
tis jejunium acceptabile.
6. Non hoc jejunium elegi , dicit Dominus , sed solve
omnem colligaturam iniquitatis , dissolve obligationes vio-
lentorum contractuum , dimitte fractos in remissionem , et
omnem scripturam iniquam conscinde.
7. Frange esurienli panem tuum , et pauperes sine tecto
induc in domum tuam. Si videris nudum , operi , et domesti-
cos seminis tui ne despexeris.
8. Tunc erumpet matutinum lumen tuum , et sanitates
 ESAIAS . CAP. LIX. 455

ἰάματά σου ταχὺ ἀνατελεῖ · καὶ προπορεύσεται ἔμπρο | tuæ cito orientur : et praeibit in conspectu tuo justitia tua ,
σθέν σου ἡ δικαιοσύνη σου , καὶ ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ περι- et gloria Dei circumdabit te.
στελεῖ σε.
9. Τότε βοήσῃ , καὶ ὁ Θεὸς εἰςακούσεταί σου · ἔτι 9. Tunc clamabis , et Deus exaudiet te : adhuc loquente
λαλοῦντός σου ἐρεῖ · Ἰδοὺ πάρειμι . Ἐὰν ἀφέλης ἀπὸ te dicet : Ecce adsum. Si abstuleris a te colligationem et or-
σοῦ σύνδεσμον καὶ χειροτονίαν, καὶ ῥῆμα γογγυσμοῦ , dinationem, et verbum murmurationis ,
10. καὶ δῷς πεινῶντι τὸν ἄρτον ἐκ ψυχῆς σου , καὶ 10. et dederis esurienti panem ex anima tua , et animam
ψυχὴν τεταπεινωμένην ἐμπλήσης , τότε ἀνατελεῖ ἐν humiliatam saturaveris , tunc orietur in tenebris lumen
τῷ σκότει τὸ φῶς σου , καὶ τὸ σκότος σου ὡς μεσημβρία , tuum , et tenebra tuæ erunt sicut meridies ,
II . καὶ ἔσται ὁ Θεός σου μετὰ σοῦ διαπαντός · καὶ 11. et erit Deus tuus tecum semper : et impleberis sicut
ἐμπλησθήσῃ καθάπερ ἐπιθυμεῖ ἡ ψυχή σου , καὶ τὰ desiderat anima tua , et ossa tua pinguescent , et erunt sicut
ὀστᾶ σου πιανθήσεται , καὶ ἔσται ὡς κῆπος μεθύων, καὶ hortus ebrius , et sicut fons cui non defecit aqua.
ὡς πηγὴ ἣν μὴ ἐξέλιπεν ὕδωρ.
12. Καὶ οἰκοδομηθήσονταί σου αἱ ἔρημοι αἰώνιοι , 12. Et aedificabuntur tibi deserta a saeculo , et erunt fun-
καὶ ἔσται τὰ θεμέλιά σου αἰώνια γενεῶν γενεαῖς , καὶ damenta tua sempiterna generationum generationibus , et
κληθήσῃ οἰκοδόμος φραγμῶν, καὶ τὰς τρίβους σου ἀνα- vocaberis ædificator sepium , et semitas tuas in medio quie-
μέσον παύσεις. scere facies.
13. Ἐὰν ἀποστρέψῃς τὸν πόδα σου ἀπὸ τῶν σαββά 13. Si averteris pedem tuum a sabbatis , ut non facias
των, τοῦ μὴ ποιεῖν τὰ θελήματά σου ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ voluntates tuas in die sancta , et vocabis sabbata delicata ,
ἁγίᾳ , καὶ καλέσεις τὰ σάββατα τρυφερά , ἅγια τῷ sancta Deo non tolles pedem tuum ad opus , neque loqueris
Θεῷ · οὐκ ἀρεῖς τὸν πόδα σου ἐπ᾽ ἔργῳ , οὐδὲ λαλήσεις verbum in ira de ore tuo ,
λόγον ἐν ὀργῇ ἐκ τοῦ στόματός σου ,
14. καὶ ἔσῃ πεποιθὼς ἐπὶ Κύριον, καὶ ἀναβιβάσει σε 14. et eris confidens super Dominum , et elevabit te super
ἐπὶ τὰ ἀγαθὰ τῆς γῆς , καὶ ψωμιεῖ σε τὴν κληρονομίαν bona terra , et cibabit te haereditate Jacob patris tui : os enim
Ἰακὼβ τοῦ πατρός σου · τὸ γὰρ στόμα Κυρίου ἐλάλησε | Domini locutum est haec.
ταῦτα.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΝΘ' . CAPUT LIX.

1. Μὴ οὐκ ἰσχύει ἡ χεὶρ Κυρίου τοῦ σῶσαι; ἢ 1. Numquid non valet manus Domini salvos facere? aut
ἐβάρυνε τὸ οὖς αὐτοῦ τοῦ μὴ εἰςακοῦσαι; gravavit aurem suam ut non exaudiat ?
2. Ἀλλὰ τὰ ἁμαρτήματα ὑμῶν διϊστῶσιν ἀναμέσον 2. Sed peccata vestra separant inter vos et Deum , et pro-
ὑμῶν καὶ ἀναμέσον τοῦ Θεοῦ , καὶ διὰ τὰς ἁμαρτίας pter peccata vestra avertit faciem a vobis ne misereatur.
ὑμῶν ἀπέστρεψε τὸ πρόςωπον ἀφ᾽ ὑμῶν τοῦ μὴ ἐλεῆσαι .
3. Αἱ γὰρ χεῖρες ὑμῶν μεμολυσμέναι αἵματι , καὶ 3. Manus enim vestrae inquinatae sunt sanguine , et digiti
οἱ δάκτυλοι ὑμῶν ἐν ἁμαρτίαις · τὰ δὲ χείλη ὑμῶν ἐλά - vestri in peccatis : labia autem vestra locuta sunt iniquita-
λησεν ἀνομίαν, καὶ ἡ γλῶσσα ὑμῶν ἀδικίαν μελετᾷ. tem, et lingua vestra injustitiam meditatur.
4. Οὐθεὶς λαλεῖ δίκαια , οὐδὲ ἔστι κρίσις ἀληθινή . 4. Nemo loquitur justa , neque est judicium verum. Fidunt
Πεποίθασιν ἐπὶ ματαίοις , καὶ λαλοῦσι κενά , ὅτι κύουσι in vanis , et loquuntur inania , quia parturiunt dolorem , et
πόνον, καὶ τίκτουσιν ἀνομίαν. pariunt iniquitatem.
5. Ωὰ ἀσπίδων ἔῤῥηξαν, καὶ ἱστὸν ἀράχνης ὑφαί 5. Ova aspidum fregerunt , et telam araneæ texunt : et qui
νουσιν· καὶ ὁ μέλλων τῶν ὠῶν αὐτῶν φαγεῖν, συντρί- de ovis eorum comedere voluerit , frangens putridum , repe-
ψας οὔριον, εὗρε καὶ ἐν αὐτῷ βασιλίσκον . riit etiam in eo regulum.
6. Ὁ ἱστὸς αὐτῶν οὐκ ἔσται εἰς ἱμάτιον, οὐδὲ μὴ πε- 6. Tela eorum non erit in vestimentum , neque operientur
ριβάλωνται ἀπὸ τῶν ἔργων αὐτῶν · τὰ γὰρ ἔργα αὐτῶν de operibus suis : opera enim eorum opera iniquitatis :
ἔργα ἀνομίας ·
7. οἱ δὲ πόδες αὐτῶν ἐπὶ πονηρίαν τρέχουσι , ταχινοὶ 7. et pedes eorum ad malitiam currunt , veloces ad effun-
ἐκχέαι αἷμα , καὶ οἱ διαλογισμοὶ αὐτῶν διαλογισμοὶ ἀπὸ dendum sanguinem, et cogitationes eorum cogitationes de
φόνων · σύντριμμα καὶ ταλαιπωρία ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν, homicidiis : contritio et miseria in viis eorum,
8. καὶ ὁδὸν εἰρήνης οὐκ οἴδασι , καὶ οὐκ ἔστι κρίσις 8. et viam pacis non cognoverunt , et non est judicium in
ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν · αἱ γὰρ τρίβοι αὐτῶν διεστραμ- viis eorum : semita enim eorum perversae , quas transeunt ,
μέναι , ἃς διοδεύουσι , καὶ οὐκ οἴδασιν εἰρήνην. et nesciunt pacem.
9. Διὰ τοῦτο ἀπέστη ἡ κρίσις ἀπ' αὐτῶν, καὶ οὐ μὴ 9. Propterea recessit judicium ab eis , et non apprehendet
καταλάβῃ αὐτοὺς δικαιοσύνη · ὑπομεινάντων αὐτῶν eos justitia : cum exspectarent lucem facta sunt eis tenchræ ,
φῶς ἐγένετο αὐτοῖς σκότος , μείναντες αὐγὴν ἐν ἀωρία praestolantes splendorem in obscuritate ambularunt.
περιεπάτησαν.
10. Ψηλαφήσουσιν ὡς τυφλοὶ τοῖχον, καὶ ὡς οὐχ 10. Palpabunt sicut caeci parietem , et quasi non habentes
ὑπαρχόντων ὀφθαλμῶν ψηλαφήσουσι , καὶ πεσοῦνται ἐν oculos attrectabunt , et cadent in meridie quasi in nocte
μεσημβρίᾳ ὡς ἐν μεσονυκτίῳ , ὡς ἀποθνήσκοντες στενά- media , quasi morientes gement ,
ξουσιν,
456 ΗΣΑΙΑΣ. Κεφ . Ξ'.

ΙΙ. ὡς ἄρχος καὶ ὡς περιστερὰ ἅμα πορεύσονται . 11. quasi ursus et quasi columba pariter ambulabunt.
Ανεμείναμεν κρίσιν, καὶ οὐκ ἔστι σωτηρία , μακρὰν | Exspectavimus judicium , et non est salus, longe recessit a
ἀφέστηκεν ἀφ᾿ ἡμῶν. nobis.
12. Πολλὴ γὰρ ἡμῶν ἡ ἀνομία ἐναντίον σου , καὶ αἱ 12. Multa enim est iniquitas nostra in conspectu tuo, et
ἁμαρτίαι ἡμῶν ἀντέστησαν ἡμῖν. Αἱ γὰρ ἀνομίαι ἡμῶν peccata nostra restiterunt nobis. Iniquitates enim nostra
ἐν ἡμῖν, καὶ τὰ ἀδικήματα ἡμῶν ἔγνωμέν. in nobis sunt , et injustitias nostras cognovimus.
13. Ἠσεβήσαμεν καὶ ἐψευσάμεθα , καὶ ἀπέστημεν 13. Impie egimus et mentiti sumus , et recessimus a Deo
ὄπισθεν τοῦ Θεοῦ ἡμῶν · ἐλαλήσαμεν ἄδικα , καὶ ἠπει- | nostro : locuti sumus iniqua , et inobedientes fuimus : par-
θήσαμεν · ἐκύομεν , καὶ ἐμελετήσαμεν ἀπὸ καρδίας turivimus , et meditati sumus de cordibus nostris verba ini-
ἡμῶν λόγους ἀδίκους , qua ,
14. καὶ ἀπεστήσαμεν ὀπίσω τὴν κρίσιν , καὶ ἡ δι 14. et recessimus a judicio , et justitia longe stetit : quia
καιοσύνη μακρὰν ἀφέστηκεν · ὅτι κατηναλώθη ἐν ταῖς consumpta est in viis eorum veritas , et per rectum iter
ὁδοῖς αὐτῶν ἡ ἀλήθεια , καὶ δι᾿ εὐθείας οὐκ ἐδύναντο transire non poterant.
διελθεῖν.
15. Καὶ ἡ ἀλήθεια ἦρται , καὶ μετέστησαν τὴν διά- 15. Et veritas sublata est , et transtulerunt mentem ab
νοιαν τοῦ συνιέναι. Καὶ εἶδε Κύριος , καὶ οὐκ ἤρεσεν | intelligendo. Et vidit Dominus , et non placuit ei , quoniam
αὐτῷ , ὅτι οὐκ ἦν κρίσις. non erat judicium.
16. Καὶ εἶδε , καὶ οὐκ ἦν ἀνὴρ, καὶ κατενόησε , καὶ 16. Et vidit , et non erat vir, et consideravit , et non erat
οὐκ ἦν ὁ ἀντιληψόμενος· καὶ ἠμύνατο αὐτοὺς τῷ βραχί qui defenderet : et ultus est eos brachio suo , et misericordia
ονι αὐτοῦ , καὶ τῇ ἐλεημοσύνῃ ἐστηρίσατο. sustinuit.
17. Καὶ ἐνεδύσατο δικαιοσύνην ὡς θώρακα , καὶ πε- 17. Et indutus est justitiam quasi loricam , et posuit
ριέθετο περικεφαλαίαν σωτηρίου ἐπὶ τῆς κεφαλῆς , καὶ galeam salutis in capite , et circumdatus est vestimento vin-
περιεβάλετο ἱμάτιον ἐκδικήσεως , καὶ τὸ περιβόλαιον dictæ , et pallio suo ,
αὐτοῦ ,
18. ὡς ἀνταποδώσων ἀνταπόδοσιν ὄνειδος τοῖς ὑπε 18. quasi retributurus retributionem opprobrium adver-
ναντίοις... (* ) sariis.
19. Καὶ φοβηθήσονται οἱ ἀπὸ δυσμῶν τὸ ὄνομα Κυ- 19. Et timebunt qui ab occidente nomen Domini , et qui
ρίου , καὶ οἱ ἀπ᾽ ἀνατολῶν ἡλίου τὸ ὄνομα τὸ ἔνδοξον. ab ortu solis nomen inclytum. Veniet enim quasi fluvius
Ἤξει γὰρ ὡς ποταμὸς βίαιος ἡ ὀργὴ παρὰ Κυρίου , ἥξει | violentus ira a Domino , veniet cum furore.
μετὰ θυμοῦ.
20. Καὶ ἥξει ἕνεκεν Σιὼν ὁ ρυόμενος , καὶ ἀποστρέ 20. Et veniet propter Sion qui liberat , et avertet impie-
ψει ἀσεβίας ἀπὸ Ἰακώβ. tates a Jacob.
21. Καὶ αὕτη αὐτοῖς ἡ παρ᾿ ἐμοῦ διαθήκη , εἶπε 21. Et hoc erit eis a me testamentum , dixit Dominus :
Κύριος · τὸ πνεῦμα τὸ ἐμὸν, ὅ ἐστιν ἐπὶ σοὶ , καὶ τὰ | spiritus meus , qui est in te , et verba quæ dedi in ore tuo ,
ῥήματα & ἔδωκα εἰς τὸ στόμα σου , οὐ μὴ ἐκλίπῃ ἐκ non deficient de ore tuo , et ex ore seminis tui : ait enim
τοῦ στόματός σου , καὶ ἐκ τοῦ στόματος τοῦ σπέρμα- Dominus ex nunc et in aeternum.
τός σου · εἶπε γὰρ Κύριος ἀπὸ τοῦ νῦν καὶ εἰς τὸν αἰῶνα.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ξ . CAPUT LX.

1. Φωτίζου , φωτίζου , Ἱερουσαλὴμ , ἥκει γάρ σου τὸ 1. Illuminare , illuminare , Jerusalem , venit enim lumen
φῶς, καὶ ἡ δόξα Κυρίου ἐπὶ σὲ ἀνατέταλκεν , tuum , et gloria Domini super te orta est.
2. Ἰδοὺ σκότος καλύψει γῆν, καὶ γνόφος ἐπ᾽ ἔθνη 2. Ecce tenebrae operient terram , et caligo super gentes :
ἐπὶ δὲ σὲ φανήσεται Κύριος , καὶ ἡ δόξα αὐτοῦ ἐπὶ σὲ super te autem apparebit Dominus , et gloria illius in te
ὀφθήσεται · videbitur :
3. καὶ πορεύσονται βασιλεῖς τῷ φωτί σου , καὶ ἔθνη 3. et ambulabunt reges in lumine tuo , et gentes in splen-
τῇ λαμπρότητί σου. dore tuo.
4. Ἆρον κύκλῳ τοὺς ὀφθαλμούς σου , καὶ ἴδε συνη 4. Leva in circuitu oculos tuos , et vide congregatos filios
γμένα τὰ τέκνα σου · ἥκασι πάντες οἱ υἱοί σου μακρό tuos venerunt omnes filii tui de longe , et filiæ tuæ super
θεν, καὶ αἱ θυγατέρες σου ἐπ᾽ ὤμων ἀρθήσονται . humeros portabuntur .
5. Τότε ὄψη , καὶ φοβηθήσῃ , καὶ ἐκστήσῃ τῇ καρδίᾳ, 5. Tunc videbis , et timebis , et stupebis corde , quoniam
ὅτι μεταβαλεῖ εἰς σὲ πλοῦτος θαλάσσης , καὶ ἐθνῶν καὶ transferentur in te divitiæ maris , et gentium et populorum ,
λαῶν,
6, καὶ ἥξουσί σοι ἀγέλαι καμήλων, καὶ καλύψουσί 6. et venient tibi greges camelorum , et operient te ca-
σε κάμηλοι Μαδιάμ καὶ Γαιφά. Πάντες ἐκ Σαβὰ ἥξουσι | meli Madiam et Gæpha. Omnes de Saba venient ferentes
φέροντες χρυσίον, καὶ λίβανον οἴσουσι , καὶ τὸ σωτήριον | aurum , et thus deferent , et salutare Domini annuntiabunt.
Κυρίου εὐαγγελιοῦνται .

18. ... αὐτοῦ, ἄμυναν τοὺς ἐχθροὺς αὐτοῦ , ταῖς νήσοις ἀντα 18. ... suis , vindictam inimicis suis , insulis retributionem
πόδωμα ἀνταποδώσει . (Ex Grab .) | retribuet .
 ESAIAS. CAP. LXI .
7. Καὶ πάντα τὰ πρόβατα Κηδὰρ συναχθήσονται ,
καὶ κριοὶ Ναβαιωθ ἥξουσι , καὶ ἀνενεχθήσεται δεκτὰ
ἐπὶ τὸ θυσιαστήριόν μου , καὶ ὁ οἶκος τῆς προςευχῆς μου
δοξασθήσεται .
8. Τίνες οἵδε , ὡς νεφέλαι πέτανται , καὶ ὡςεὶ περι-
στεραὶ σὺν νοσσοῖς ἐπ' ἐμέ ;
9. Ἐμὲ αἱ νῆσοι ὑπέμειναν, καὶ πλοῖα Θαρσὶς ἐν
πρώτοις, ἀγαγεῖν τὰ τέκνα σου μακρόθεν, καὶ τὸν ἄργυ- |
ρον καὶ τὸν χρυσὸν αὐτῶν μετ᾿ αὐτῶν, καὶ διὰ τὸ
ὄνομα Κυρίου τὸ ἅγιον, καὶ διὰ τὸ τὸν ἅγιον τοῦ Ἰσραὴλ |
ἔνδοξον εἶναι.
10. Καὶ οἰκοδομήσουσιν ἀλλογενεῖς τὰ τείχη σου ,
καὶ οἱ βασιλεῖς αὐτῶν παραστήσονταί σοι · διὰ γὰρ ὄρ-
γήν μου ἐπάταξά σε , καὶ διὰ ἔλεον ἠγάπησά σε .
11. Καὶ ἀνοιχθήσονται αἱ πύλαι σου διαπαντὸς, ἡμέ
ρας καὶ νυκτὸς οὐ κλεισθήσονται , εἰςαγαγεῖν πρὸς σὲ
δύναμιν ἐθνῶν, καὶ βασιλεῖς αὐτῶν ἀγομένους.
12. Τὰ γὰρ ἔθνη καὶ οἱ βασιλεῖς , οἵτινες οὐ δουλεύ
σουσί σοι , ἀπολοῦνται , καὶ τὰ ἔθνη ἐρημίᾳ ἐρημωθή- |
σεται.
13. Καὶ ἡ δόξα τοῦ Λιβάνου πρὸς σὲ ἥξει , ἐν κυ
παρίσσῳ καὶ πεύκῃ καὶ κέδρῳ ἅμα , δοξάσαι τὸν τόπον
τὸν ἅγιόν μου .
14. Καὶ πορεύσονται πρὸς σὲ δεδοικότες υἱοὶ ταπεινω-
σάντων σε καὶ παροξυνάντων σε ( * ) , καὶ κληθήσῃ πόλις |
Σιὼν ἁγίου Ἰσραήλ ·
15. διὰ τὸ γεγενῆσθαί σε ἐγκαταλελειμμένην καὶ με-
μισημένην, καὶ οὐκ ἦν ὁ βοηθῶν. Καὶ θήσω σε ἀγαλ-
λίαμα αἰώνιον , εὐφροσύνην γενεῶν γενεαῖς.
16. Καὶ θηλάσεις γάλα ἐθνῶν, καὶ πλοῦτον βασιλέων
φάγεσαι · καὶ γνώσῃ ὅτι ἐγὼ Κύριος ὁ σώζων σε , καὶ
ἐξαιρούμενός σε Θεὸς Ἰσραήλ.
17. Καὶ ἀντὶ χαλκοῦ οἴσω σοι χρυσίον, ἀντὶ δὲ σι-
δήρου οἴσω σοι ἀργύριον · ἀντὶ δὲ ξύλων οἴσω σοι χαλ- |
κὸν, ἀντὶ δὲ λίθων σίδηρον. Καὶ δώσω τοὺς ἄρχοντάς |
σου ἐν εἰρήνῃ, καὶ τοὺς ἐπισκόπους σου ἐν δικαιοσύνῃ · |
18. καὶ οὐκ ἀκουσθήσεται ἔτι ἀδικία ἐν τῇ γῇ σου ,
οὐδὲ σύντριμμα , οὐδὲ ταλαιπωρία ἐν τοῖς ὁρίοις σου ,
ἀλλὰ κληθήσεται σωτήριον τὰ τείχη σου , καὶ αἱ πύλαι
σου γλύμμα.
1 19. Καὶ οὐκ ἔσται σοι ἔτι ὁ ἥλιος εἰς φῶς ἡμέρας ,
οὐδὲ ἀνατολὴ σελήνης φωτιεῖ σου τὴν νύκτα , ἀλλ᾿
ἔσται σοι Κύριος φῶς αἰώνιον , καὶ ὁ Θεὸς δόξα σου .
20. Οὐ γὰρ δύσεται ὁ ἥλιός σοι , καὶ ἡ σελήνη σοι
οὐκ ἐκλείψει · ἔσται γάρ σοι Κύριος φῶς αἰώνιον, καὶ
ἀναπληρωθήσονται αἱ ἡμέραι τοῦ πένθους σου .
21. Καὶ ὁ λαός σου πᾶς δίκαιος , δι' αἰῶνος κληρο-
νομήσουσι τὴν γῆν, φυλάσσων τὸ φύτευμα , ἔργα χει- |
ρῶν αὐτοῦ εἰς δόξαν.
22. Ὁ ὀλιγοστὸς ἔσται εἰς χιλιάδας, καὶ ὁ ἐλάχιστος
εἰς ἔθνος μέγα · ἐγὼ Κύριος κατὰ καιρὸν συνάξω αὐτούς .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΞΑ΄ .
1. Πνεῦμα Κυρίου ἐπ᾿ ἐμὲ , οὗ εἵνεκεν ἔχρισέ με , 1. Spiritus Domini super me , propter quod unxit me ,
εὐαγγελίσασθαι πτωχοῖς ἀπέσταλκέ με , ἰάσασθαι τοὺς | evangelizare pauperibus misit me , sanare contritos corde ,
συντετριμμένους τὴν καρδίαν, κηρύξαι αἰχμαλώτοις | prædicare captivis remissionem , et cæcis visum ,
ἄφεσιν, καὶ τυφλοῖς ἀνάβλεψιν,
(*) 14. ... καὶ προςκυνήσουσιν ἐπὶ τὰ ἴχνη τῶν ποδῶν σου
πάντες οἱ παρωξύναντές σε ... (Schol. Rom.)
457
7. Et omnes oves Cedar congregabuntur, et arietes Na-
bæoth venient , et offerentur acceptabilia super altare meum,
et domus orationis meæ glorificabitur.
8. Quinam isti , ut nubes volant , et sicut columbæ cum
pullis ad me?
9. Me insula exspectarunt, et naves Tharsis in primis, ut
adducant filios tuos de longe , et argentum et aurum eorum
cum eis , et propter nomen Domini sanctum , et quia sanctus
Israel glorificatus est.
10. Et aedificabunt alienigena muros tuos , et reges eorum
assistent tibi : propter iram enim meam percussi te , et pro-
pter misericordiam dilexi te.
11. Et aperientur portæ tuæ semper , die ac nocte non
claudentur , ut introducant ad te fortitudinem gentium , et
reges earum qui adducendi sunt.
12. Gentes enim et reges, qui non servient tibi, peribunt ,
et gentes solitudine desolabuntur .
13. Et gloria Libani ad te veniet , in cyparisso et pino et
cedro simul , ut glorificetur locus sanctus meus.
14. Et ibunt ad te timentes filii eorum qui te humilave-
runt et irritaverunt te , et vocaberis civitas Sion sancti
Israel :
15. pro eo quod fuisti derelicta et odio habita , et non erat
qui auxiliaretur. Et ponam te exsultationem aeternam , gau-
dium generationum generationibus.
16. Et suges lac gentium , et divitias regum comedes : et
scies quia ego Dominus qui salvabo te , et qui eruo te Deus
Israel .
17. Et pro aere afferam tibi aurum , et pro ferro afferan
tibi argentum : et pro lignis afferam tibi as , et pro lapidibus
ferrum. Et dabo principes tuos in pace , et episcopos tuos in
justitia :
18. et non audietur ultra iniquitas in terra tua , neque
contritio , neque miseria in finibus tuis , sed vocabuntur sa-
lutare muri tui , et portae tuae sculptura.
19. Et non erit tibi sol ultra in lucem diei, neque ortus
lunæ lumen præbebit tibi nocte , sed erit tibi Dominus lux
æterna , et Deus gloria tua.
20. Nonenim occidet sol tibi , et luna tibi non deficiet : erit
enim tibi Dominus lux sempiterna , et complebuntur dies
luctus tui.
21. Et populus tuus omnis justus , semper possidebunt
terram , custodiens plantationem , opera manuum suarum
in gloriam.
22. Qui paucus est erit in millia , et qui minimus in gen.
tem magnam : ego Dominus in tempore congregabo eos.
CAPUT LXI.
14. ... et adorabunt vestigia pedum tuorum omnes qui exa-
cerbaverunt te :
458 ΗΣΑΙΑΣ. Κεφ. ΞΒ΄.
2. καλέσαι ἐνιαυτὸν Κυρίου δεκτὸν, καὶ ἡμέραν ἀν- 2. vocare annum Domini acceptabilem , et diem retribu-
ταποδόσεως , παρακαλέσαι πάντας τοὺς πενθοῦντας , tionis , consolari omnes lugentes ,
3. δοθῆναι τοῖς πενθοῦσι Σιὼν αὐτοῖς δόξαν ἀντὶ 3. ut detur lugentibus Sion gloria eis pro cinere , unctio
σποδοῦ , ἄλειμμα εὐφροσύνης τοῖς πενθοῦσιν, κατὰ στο lætitiæ lugentibus , secundum stolam gloriæ pro spiritu mo-
λὴν δόξης ἀντὶ πνεύματος ἀκηδίας · καὶ κληθήσονται | roris : et vocabuntur generationes justitia , plantatio Domini
γενεαὶ δικαιοσύνης , φύτευμα Κυρίου εἰς δόξαν. in gloriam.
4. Καὶ οἰκοδομήσουσιν ἐρήμους αἰωνίας , ἐξηρημω 4. Et aedificabunt deserta sempiterna , quæ desolata fue-
μένας πρότερον ἐξαναστήσουσι , καὶ καινιοῦσι πόλεις rant prius suscitabunt , et innovabunt civitates desertas , de-
ἐρήμους , ἐξηρημωμένας εἰς γενεάς. solatas in generationes.
5. Καὶ ἥξουσιν ἀλλογενεῖς ποιμαίνοντες τὰ πρόβατά 5. Et venient alienigena pascentes oves tuas , et aliarum
σου , καὶ ἀλλόφυλοι ἀροτῆρες καὶ ἀμπελουργοί . gentium aratores et vinitores.
6. Ὑμεῖς δὲ ἱερεῖς Κυρίου κληθήσεσθε , λειτουργοὶ 6. Vos autem sacerdotes Domini vocabimini , ministri
Θεοῦ , ἰσχὺν ἐθνῶν κατέδεσθε , καὶ ἐν τῷ πλούτῳ αὐ- Dei , fortitudinem gentium comedetis , et in divitiis earum
τῶν θαυμασθήσεσθε. eritis admirabiles.
(*) 7. Οὕτως ἐκ δευτέρας κληρονομήσουσι τὴν γῆν, 7. Sic terram secundo possidebunt , et gaudium sempi-
καὶ εὐφροσύνη αἰώνιος ὑπὲρ κεφαλῆς αὐτῶν. ternum erit super caput eorum.
8. Ἐγὼ γάρ εἰμι Κύριος ὁ ἀγαπῶν δικαιοσύνην, 8. Ego enim sum Dominus qui diligo justitiam , et odi ra-
καὶ μισῶν ἁρπάγματα ἐξ ἀδικίας . Καὶ δώσω τον μό- pinas ex iniquitate. Et dabo laborem eorum justis , et testa-
χθον αὐτῶν δικαίοις , καὶ διαθήκην αἰώνιον διαθήσομαι mentum aeternum disponam eis.
αὐτοῖς .
9. Καὶ γνωσθήσεται ἐν τοῖς ἔθνεσι τὸ σπέρμα αὐτῶν , 9. Et scietur in gentibus semen eorum , et nepotes eorum
καὶ τὰ ἔκγονα αὐτῶν ἐν μέσῳ τῶν λαῶν. Πᾶς ὁ ὁρῶν in medio populorum. Omnis qui viderit eos cognoscet illos,
αὐτοὺς ἐπιγνώσεται αὐτοὺς , ὅτι οὗτοί εἰσι σπέρμα ηὐ- - quia isti sunt semen benedictum a Deo,
λογημένον ὑπὸ Θεοῦ ,
10. καὶ εὐφροσύνῃ εὐφρανθήσονται ἐπὶ Κύριον . Αγαλ- 10. et laetitia laetabuntur super Dominum. Exsultet anima
λιάσθω ἡ ψυχή μου ἐπὶ τῷ Κυρίῳ · ἐνέδυσε γάρ με ἱμά- mea in Domino : induit enim me vestimento salutis et tunica
τιον σωτηρίου καὶ χιτῶνα εὐφροσύνης , ὡς νυμφίῳ πε- lætitiæ , sicut sponso circumposuit mihi mitram , et sicut
ριέθηκέ μοι μίτραν, καὶ ὡς νύμφην κατεκόσμησέ με sponsam ornavit me mundo muliebri :
κόσμῳ ·
Ι . καὶ ὡς γῆν αὔξουσαν τὸ ἄνθος αὐτῆς , καὶ ὡς 11. et sicut terram efferentem florem suum , et sicut hor-
κῆπος τὰ σπέρματα αὐτοῦ , οὕτως ἀνατελεϊ Κύριος Κύ- tus semina sua , sic germinare faciet Dominus Dominus ju-
ριος δικαιοσύνην καὶ ἀγαλλίαμα ἐναντίον πάντων τῶν stitiam et exsultationem in conspectu omnium gentium .
ἐθνῶν.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΞΒ΄. CAPUT LXII.

1. Διὰ Σιών οὐ σιωπήσομαι , καὶ διὰ Ἱερουσαλὴμ 1. Propter Sion non tacebo , et propter Jerusalem non re
οὐκ ἀνήσω , ἕως ἂν ἐξέλθῃ ὡς φῶς ἡ δικαιοσύνη αὐτῆς , linquam , donec egrediatur sicut lumen justitia ejus , et salu-
τὸ δὲ σωτήριόν μου ὡς λαμπὰς καυθήσεται · tare meum sicut lampas ardebit :
2. καὶ ὄψονται ἔθνη τὴν δικαιοσύνην σου , καὶ βασι- 2. et videbunt gentes justitiam tuam , et reges gloriam
λεῖς τὴν δόξαν σου , καὶ καλέσει σε τὸ ὄνομα τὸ καινὸν, tuam , et vocabit te nomen novum , quod Dominus nominabit
ὁ ὁ Κύριος ὀνομάσει αὐτό. illud.
3. Καὶ ἔσῃ στέφανος κάλλους ἐν χειρὶ Κυρίου , καὶ 3. Et eris corona decoris in manu Domini , et diadema
διάδημα βασιλείας ἐν χειρὶ Θεοῦ σου. regni in manu Dei tui.
4. Καὶ οὐκέτι κληθήση Καταλελειμμένη , καὶ ἡ γῆ 4. Et nequaquam ultra vocaberis Derelicta , et terra tua
σου οὐ κληθήσεται ἔτι ἔρημος. Σοὶ γὰρ κληθήσεται , θέ non vocabitur adhuc deserta. Tibi enim vocabitur, voluntas
λημα ἐμὸν, καὶ τῇ γῇ σου , οἰκουμένη , ὅτι εὐδόκησε mea , et terrae tuae , habitata , quia complacuit Domino in te ,
Κύριος ἐν σοὶ , καὶ ἡ γῆ σου συνοικισθήσεται . et terra tua cohabitabitur.
5. Καὶ ὡς συνοικῶν νεανίσκος παρθένῳ , οὕτω κατοι- 5. Et sicut habitans juvenis cum virgine , sic habitabunt
κήσουσιν οἱ υἱοί σου · καὶ ἔσται , ὃν τρόπον εὐφρανθή- filii tui : et erit , quomodo lætabitur sponsus super sponsa ,
σεται νυμφίος ἐπὶ νύμφῃ , οὕτως εὐφρανθήσεται Κύριος | sic laetabitur super te Dominus.
ἐπὶ σοί.
6. Καὶ ἐπὶ τῶν τειχῶν σου , Ἱερουσαλήμ , κατέστη 6. Et super muros tuos , Jerusalem , constitui custodes
σα φύλακας ὅλην τὴν ἡμέραν καὶ ὅλην τὴν νύκτα , οἳ tota die et tota nocte , qui numquam tacebunt recordantes
διὰ τέλους οὐ σιωπήσονται μιμνησκόμενοι Κυρίου . Domini.
7. Οὐκ ἔστι γὰρ ὑμῖν ὅμοιος . Ἐὰν διορθώσῃ , καὶ 7. Non est enim vestri similis. Si correxerit , et fecerit
ποιήσῃ Ἱερουσαλὴμ γαυρίαμα ἐπὶ τῆς γῆς· Jerusalem gaudium super terram :

(*) 7. ᾿Αντὶ τῆς αἰσχύνης ὑμῶν διπλᾶς καὶ ἐντροπῆς ἀγαλλιά- 7. Pro pudore vestro duplici et confusione exsultabit portio
σονται μερὶς αὐτῶν... (Ex Grab .) corum ....
 ESAIAS. CAP. LXIII. 459

8. ὤμοσε Κύριος κατὰ τῆς δόξης αὐτοῦ , καὶ κατὰ 8. juravit Dominus per gloriam suam, et per fortitudinem
τῆς ἰσχύος τοῦ βραχίονος αὐτοῦ , εἰ ἔτι δώσω τὸν σῖτόν | brachii sui , si ultra dedero triticum tuum , et cibos tuos ini-
σου , καὶ τὰ βρώματά σου τοῖς ἐχθροῖς σου , καὶ εἰ ἔτι | micis tuis , et si ultra biberint filii alieni vinum tuum , in
πίονται υἱοὶ ἀλλότριοι τὸν οἶνόν σου , ἐφ᾽ ᾧ ἐμόχθησας. quo laborasti.
9. Ἀλλ' οἱ συναγαγόντες φάγονται αὐτὰ , καὶ αἰνέ- 9. Sed qui congregaverint comedent ea et laudabunt Do-
σουσι Κύριον, καὶ οἱ συναγαγόντες πίονται αὐτὰ ἐν ταῖς minum , et qui congregaverint bibent ea in atriis sanctis
ἐπαύλεσι ταῖς ἁγίαις μου. meis.
10. Πορεύεσθε διὰ τῶν πυλῶν μου , καὶ ὁδοποιήσατε 10. Ite per portas meas , et viam facite populo meo , et
τῷ λαῷ μου , καὶ τοὺς λίθους ἐκ τῆς ὁδοῦ διαῤῥίψατε , lapides de via projicite , levate signum in gentes.
ἐξάρατε σύσσημον εἰς τὰ ἔθνη .
1. Ἰδοὺ γὰρ Κύριος ἐποίησεν ἀκουστὸν ἕως ἐσχά 11. Ecce enim Dominus fecit auditum usque ad extremum
του τῆς γῆς. Εἴπατε τῇ θυγατρὶ Σιών· Ἰδοὺ ὁ Σωτήρ terra. Dicite filia Sion : Ecce Salvator tuus venit habens
σου παραγέγονεν ἔχων τὸν ἑαυτοῦ μισθὸν, καὶ τὸ ἔργον mercedem suam , et opus suum ante faciem suam.
αὐτοῦ πρὸ προςώπου αὐτοῦ.
12. Καὶ καλέσει αὐτὸν λαὸν ἅγιον, λελυτρωμένον ὑπὸ 12. Et vocabit eumpopulum sanctum, redemptum a Do-
Κυρίου · σὺ δὲ κληθήσῃ ἐπιζητουμένη πόλις , καὶ οὐκ | mino : tu autem vocaberis requisita civitas , et non derelicta.
ἐγκαταλελειμμένη .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΕΓ΄. CAPUT LXIII.
1. Quis est iste qui venit de Edom, rubor vestium de Bo-
1. Τίς οὗτος ὁ παραγενόμενος ἐξ Εδώμ , ἐρύθημα
ἱματίων ἐκ Βοσόρ ; Οὕτως ὡραῖος ἐν στολῇ , βία μετὰ | sor ? Sic formosus in stola , violentia cum fortitudine ? Ego
ἰσχύος; Ἐγὼ διαλέγομαι δικαιοσύνην καὶ κρίσιν σωτη loquor justitiam et judicium salutaris .
ρίου.
2. Quare rubra sunt vestimenta tua , et indumenta tua
2. Διατί σου ἐρυθρὰ τὰ ἱμάτια , καὶ τὰ ἐνδύματά
σου ὡς ἀπὸ πατητοῦ ληνοῦ ; sicut de calcato torculari?
3. Πλήρης καταπεπατημένης , καὶ τῶν ἐθνῶν οὐκ 3. Plenus percalcato , et de gentibus non est vir mecum :
ἔστιν ἀνὴρ μετ᾿ ἐμοῦ· καὶ κατεπάτησα αὐτοὺς ἐν θυμῷ et conculcavi eos in furore meo , et confregi eos quasi ter-
μου , καὶ κατέθλασα αὐτοὺς ὡς γῆν, καὶ κατήγαγον τὸ ram , et deduxi sanguinem eorum in terram .
αἷμα αὐτῶν εἰς γῆν.
4. Ἡμέρα γὰρ ἀνταποδόσεως ἐπῆλθεν αὐτοῖς , καὶ 4. Dies enim retributionis venit eis , et annus redem-
ἐνιαυτὸς λυτρώσεως πάρεστι . ptionis adest.
5. Καὶ ἐπέβλεψα , καὶ οὐκ ἦν βοηθός· καὶ προςενόη 5. Et aspexi , et non erat auxiliator : et consideravi , et
σα , καὶ οὐθεὶς ἀντελαμβάνετο. Καὶ ἐῤῥύσατο αὐτοὺς ὁ [ nullus praebebat auxilium. Et eruit eos brachium meum, et
βραχίων μου, καὶ ὁ θυμός μου ἐπέστη , furor meus advenit ,
6. et conculvavi eos in ira mea , et deduxi in terram san-
6. καὶ κατεπάτησα αὐτοὺς τῇ ὀργῇ μου , καὶ κατή
γαγον τὸ αἷμα αὐτῶν εἰς γῆν. guinem eorum.
7. Misericordiae Domini recordatus sum , virtutum Do-
7. Τὸν ἔλεον Κυρίου ἐμνήσθην, τὰς ἀρετὰς Κυρίου
ἐν πᾶσιν οἷς ἡμῖν ἀνταποδίδωσι . Κύριος κριτὴς ἀγαθὸς mini in omnibus quæ retribuit nobis. Dominus judex bonus
domui Israel, adducit nobis secundum misericordiam suam,
τῷ οἴκῳ Ἰσραὴλ , ἐπάγει ἡμῖν κατὰ τὸ ἔλεος αὐτοῦ ,
et secundum multitudinem justitiæ suæ .
καὶ κατὰ τὸ πλῆθος τῆς δικαιοσύνης αὐτοῦ.
8. Et dixit : Nonne populus meus ? filii non reprobabunt.
8. Καὶ εἶπεν · Οὐχ ὁ λαός μου ; τέκνα οὐ μὴ ἀθετή-
Et factus est eis in salutem
σωσι. Καὶ ἐγένετο αὐτοῖς εἰς σωτηρίαν
9. ἐκ πάσης θλίψεως αὐτῶν . Οὐ πρέσβυς , οὐδὲ ἄγε 9. ex omni tribulatione eorum. Non legatus , neque an-
γελος , ἀλλ' αὐτὸς ἔσωσεν αὐτοὺς , διὰ τὸ ἀγαπᾶν αὐ- gelus , sed ipse salvavit eos , quod diligeret eos et parceret
eos
τοὺς καὶ φείδεσθαι αὐτῶν. Αὐτὸς ἐλυτρώσατο αὐτοὺς , eis. Ipse redemit eos , et suscepit illos , et exaltavit
καὶ ἀνέλαβεν αὐτοὺς , καὶ ὕψωσεν αὐτοὺς πάσας τὰς | omnibus diebus sæculi .
ἡμέρας τοῦ αἰῶνος. 10. Ipsi autem non crediderunt , et exacerbaverunt spi-
10. Αὐτοὶ δὲ ἠπείθησαν, καὶ παρώξυναν τὸ πνεῦμα ritum sanctum ejus. Et conversus est eis in inimicitiam ,
τὸ ἅγιον αὐτοῦ. Καὶ ἐστράφη αὐτοῖς εἰς ἔχθραν, αὐτὸς
ipse pugnavit contra eos ,
ἐπολέμησεν αὐτοὺς, 11. et recordatus est dierum antiquorum . Ubi est qui
II. καὶ ἐμνήσθη ἡμερῶν αἰωνίων . Ποῦ ὁ ἀναβιβά-
eduxit e mari pastorem ovium? ubi est qui posuit in eis
σας ἐκ τῆς θαλάσσης τὸν ποιμένα τῶν προβάτων ; ποῦ
spiritum sanctum?
ἐστιν ὁ θεὶς ἐν αὐτοῖς τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον ; 12. Qui eduxit dextra Moysem , brachium gloriae sua ?
12. Ὁ ἀγαγὼν τῇ δεξιᾷ Μωσήν , ὁ βραχίων τῆς δό
Superavit aquam a facie ejus , ut faceret sibi nomen sem-
ξης αὐτοῦ ; Κατίσχυσεν ὕδωρ ἀπὸ προςώπου αὐτοῦ ,
ποιῆσαι ἑαυτῷ ὄνομα αἰώνιον. piternum.
13. Adduxit eos per abyssum , sicut equum per solitudi-
13. Ἤγαγεν αὐτοὺς δι᾽ ἀβύσσου , ὡς ἵππον δι' ἐρή
nem , et non laboraverunt ,
μου, καὶ οὐκ ἐκοπίασαν, 14. et sicut jumenta per campum. Descendit spiritus a
14. καὶ ὡς κτήνη διὰ πεδίου . Κατέβη πνεῦμα παρὰ
Domino , et dux eorum fuit : sic adduxisti populum tuum ,
Κυρίου , καὶ ὡδήγησεν αὐτούς · οὕτως ἤγαγες τὸν λαόν
σου , ποιῆσαι σεαυτῷ ὄνομα δόξης. ut faceres tibi nomen gloriæ .
460 ΗΣΑΙΑΣ. Κεφ . ΞΕ .
15. Ἐπίστρεψον ἐκ τοῦ οὐρανοῦ , καὶ ἴδε ἐκ τοῦ οἴκου 15. Convertere de coelo , et vide de domo sancta tua et
τοῦ ἁγίου σου καὶ δόξης σου . Ποῦ ἐστιν ὁ ζῆλός σου καὶ gloriae tue. Ubi est zelus tuus et fortitudo tua ? Ubi est
ἡ ἰσχύς σου ; Ποῦ ἐστι τὸ πλῆθος τοῦ ἐλέους σου , καὶ multitudo misericordiæ tuæ, et miserationum tuarum, quia
οἰκτιρμῶν σου , ὅτι ἀνέσχου ἡμῶν ; sustinuisti nos ?
16. Σὺ γὰρ εἶ πατὴρ ἡμῶν, ὅτι Ἀβραὰμ οὐκ ἔγνω 16. Tu enim es pater noster, quia Abraam non cognovit
ἡμᾶς , καὶ Ἰσραὴλ οὐκ ἐπέγνω ἡμᾶς , ἀλλὰ σύ , Κύριε nos , et Israel non cognovit nos , sed tu, Domine pater no-
πατὴρ ἡμῶν, ῥῦσαι ἡμᾶς· ἀπ᾿ ἀρχῆς τὸ ὄνομά σου ἐφ' ster, libera nos : a principio nomen tuum super nos est.
ἡμᾶς ἐστι.
17. Τί ἐπλάνησας ἡμᾶς , Κύριε , ἀπὸ τῆς ὁδοῦ σου; 17. Quare seduxisti nos , Domine , de via tua ? Indurasti
Εσκλήρυνας τὰς καρδίας ἡμῶν, τοῦ μὴ φοβεῖσθαί σε ; corda nostra , ne timeremus te ? Convertere propter servos
Ἐπίστρεψον διὰ τοὺς δούλους σου , διὰ τὰς φυλὰς τῆς | tuos , propter tribus haereditatis tuae ,
κληρονομίας σου ,
18. ἵνα μικρὸν κληρονομήσωμεν τοῦ ὄρους τοῦ ἁγίου 18. ut modicum possideamus montis sancti tui.
σου. (*)
19. Εγενόμεθα ὡς τὸ ἀπ᾿ ἀρχῆς , ὅτε οὐκ ἦρξας 19. Facti sumus quasi a principio , cum non dominareris
ἡμῶν, οὐδὲ ἐκλήθη τὸ ὄνομά σου ἐφ ' ἡμᾶς. nostri , neque invocatum esset nomen tuum super nos.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΕΔ'. CAPUT LXIV.

1. Ἐὰν ἀνοίξῃς τὸν οὐρανὸν, τρόμος λήψεται ἀπὸ
σοῦ ὄρη , καὶ τακήσονται ,
2. ὡς κηρὸς ἀπὸ προςώπου πυρὸς τήκεται , καὶ και
τακαύσει πῦρ τοὺς ὑπεναντίους , καὶ φανερὸν ἔσται τὸ
ὄνομά σου ἐν τοῖς ὑπεναντίοις . Ἀπὸ προςώπου σου ἔθνη
ταραχθήσονται ,
3. ὅταν ποιῆς τὰ ἔνδοξα· τρόμος λήψεται ἀπὸ σοῦ ὄρη .
4. Ἀπὸ τοῦ αἰῶνος οὐκ ἠκούσαμεν , οὐδὲ οἱ ὀφθαλ
μοὶ ἡμῶν εἶδον Θεὸν πλὴν σοῦ , καὶ τὰ ἔργα σου , ἃ
ποιήσεις τοῖς ὑπομένουσιν ἔλεον.
5. Συναντήσεται γὰρ τοῖς ποιοῦσι τὸ δίκαιον, καὶ
τῶν ὁδῶν σου μνησθήσονται . Ἰδοὺ σὺ ὠργίσθης , καὶ
ἡμεῖς ἡμάρτομεν. Διὰ τοῦτο ἐπλανήθημεν,
6. καὶ ἐγενήθημεν ὡς ἀκάθαρτοι πάντες ἡμεῖς , ὡς
ῥάκος ἀποκαθημένης πᾶσα ἡ δικαιοσύνη ἡμῶν· καὶ
ἐξεῤῥύημεν ὡς φύλλα διὰ τὰς ἀνομίας ἡμῶν. Οὕτως
ἄνεμος οἴσει ἡμᾶς ,
7. καὶ οὐκ ἔστιν ὁ ἐπικαλούμενος τὸ ὄνομά σου , καὶ
ὁ μνησθεὶς ἀντιλαβέσθαι σου . Ὅτι ἀπέστρεψας τὸ πρός-
ωπόν σου ἀφ᾿ ἡμῶν, καὶ παρέδωκας ἡμᾶς διὰ τὰς
ἁμαρτίας ἡμῶν.
8. Καὶ νῦν, Κύριε , πατὴρ ἡμῶν σύ · ἡμεῖς δὲ πη-
λὸς , ἔργα τῶν χειρῶν σου πάντες.
9. Μὴ ὀργίζου ἡμῖν σφόδρα , καὶ μὴ ἐν καιρῷ μνη-
σθῆς ἁμαρτιῶν ἡμῶν. Καὶ νῦν ἐπίβλεψον, ὅτι λαός σου
πάντες ἡμεῖς.
10. Πόλις τοῦ ἁγίου σου ἐγενήθη ἔρημος , Σιών ὡς
ἔρημος ἐγενήθη , Ἱερουσαλὴμ εἰς κατάραν.
11. Ὁ οἶκος τὸ ἅγιον ἡμῶν, καὶ ἡ δόξα ἣν εὐλόγη
σαν οἱ πατέρες ἡμῶν, ἐγενήθη πυρίκαυστος , καὶ πάντα
ἔνδοξα ἡμῶν συνέπεσε.
12. Καὶ ἐπὶ πᾶσι τούτοις ἀνέσχου , Κύριε , καὶ ἐσιώ-
πησας , καὶ ἐταπείνωσας ἡμᾶς σφόδρα.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΞΕ΄.
1. Si aperueris coelum , tremor apprehendet ex te montes ,
et liquescent ,
2. sicut cera a facie ignis liquescit , et comburet ignis
adversarios , et manifestum erit nomen tuum in adversariis.
| A facie tua gentes turbabuntur,
3. cum feceris gloriosa : tremor apprehendet ex te montes.
4. A sæculo non audivimus , neque oculi nostri viderunt
Deum præter te , et opera tua , quæ facies exspectantibus
misericordiam.
5. Occurret enim facientibus justitiam, et viarumtuarum
recordabuntur. Ecce tu iratus es , et nos peccavimus. Id-
circo erravimus ,
6. et facti sumus quasi immundi omnes nos , ut pannus
sedentis omnis justitia nostra : et defluximus quasi folia
| propter iniquitates nostras. Sic ventus auferet nos ,
7. et non est qui invocet nomen tuum , et qui recordatus
apprehendat te. Quoniam avertisti faciem tuam a nobis , et
| tradidisti nos propter peccata nostra.
8. Et nunc , Domine , pater noster tu : nos autem lutum ,
opera manuum tuarum omnes.
9. Ne irascaris nobis nimis , et ne in tempore memineris
peccatorum nostrorum. Et nunc respice , quoniam populus
tuus omnes nos.
10. Civitas sancti tui facta est deserta , Sion quasi soli-
tudo facta est , Jerusalem in maledictionem.
11. Domus sanctuarium nostrum , et gloria cui benedi-
| xerunt patres nostri , facta est igni combusta , et omnia
gloriosa nostra conciderunt.
12. Et super omnibus his sustinuisti , Domine , et tacui-
sti , et humiliasti nos valde.
CAPUT LXV.

1. Εμφανὴς ἐγενήθην τοῖς ἐμὲ μὴ ἐπερωτῶσιν, εὖ- 1. Manifestus factus sum non interrogantibus me , inven-
ρέθην τοῖς ἐμὲ μὴ ζητοῦσιν. Εἶπα· Ἰδού εἰμι τῷ ἔθνει , tus sum ab his qui me non quærebant. Dixi : Ecce ego
οἳ οὐκ ἐκάλεσάν μου τὸ ὄνομα. genti , qui non vocaverunt nomen meum.

(*) 18. ... οἱ ὑπεναντίοι ἡμῶν κατεπάτησαν τὸ ἁγίασμά 18. ... hostes nostri conculcaverunt sanctificationem tuam.
σου. (Alex .)
 ESAIAS . CAP. LXV.
2. Εξεπέτασα τὰς χεῖράς μου ὅλην τὴν ἡμέραν πρὸς
λαὸν ἀπειθοῦντα καὶ ἀντιλέγοντα , τοῖς πορευομένοις
ὁδῷ οὐ καλῇ , ἀλλ᾽ ὀπίσω τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν ·
3. ὁ λαὸς οὗτος ὁ παροξύνων με ἐναντίον ἐμοῦ δια-
παντός. Αὐτοὶ θυσιάζουσιν ἐν τοῖς κήποις , καὶ θυμιῶσιν
ἐπὶ ταῖς πλίνθοις τοῖς δαιμονίοις ἃ οὐκ ἔστιν ·
4. ἐν τοῖς μνήμασι καὶ ἐν τοῖς σπηλαίοις κοιμῶνται
διὰ ἐνύπνια , οἱ ἔσθοντες κρέας υἵειον, καὶ ζωμὸν θυσιῶν ·
μεμολυμμένα πάντα τὰ σκεύη αὐτῶν,
5. οἱ λέγοντες · Πόῤῥω ἀπ᾿ ἐμοῦ , μὴ ἐγγίσης μοι ,
ὅτι καθαρός εἰμι . Οὗτος καπνὸς τοῦ θυμοῦ μου , πῦρ
καίεται ἐν αὐτῷ πάσας τὰς ἡμέρας .
6. Ἰδοὺ γέγραπται ἐνώπιόν μου · Οὐ σιωπήσω ἕως
ἂν ἀποδώσω εἰς τὸν κόλπον αὐτῶν
7. τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν καὶ τῶν πατέρων αὐτῶν, λέ-
γει Κύριος. Οἱ ἐθυμίασαν ἐπὶ τῶν ὀρέων, καὶ ἐπὶ τῶν
βουνῶν ὠνείδισάν με , ἀποδώσω τὰ ἔργα αὐτῶν εἰς τὸν
κόλπον αὐτῶν.
8. Οὕτως λέγει Κύριος · Ον τρόπον εὑρεθήσεται ὁ
ῥὼς ἐν τῷ βότρυϊ , καὶ ἐροῦσι · Μὴ λυμήνῃ αὐτὸν , ὅτι
εὐλογία ἐστὶν ἐν αὐτῷ , οὕτως ποιήσω ἕνεκεν τοῦ δου
λεύοντός μοι , τούτου ἕνεκεν οὐ μὴ ἀπολέσω πάντας.
9. Καὶ ἐξάξω τὸ ἐξ Ἰακὼβ σπέρμα καὶ ἐξ Ἰούδα ,
καὶ κληρονομήσει τὸ ὄρος τὸ ἅγιόν μου , καὶ κληρονο-
μήσουσιν οἱ ἐκλεκτοί μου καὶ οἱ δοῦλοί μου , καὶ και
τοικήσουσιν ἐκεῖ ·
10. καὶ ἔσονται ἐν τῷ δρυμῷ ἐπαύλεις ποιμνίων, καὶ
φάραγξ Αχὼρ εἰς ἀνάπαυσιν βουκολίων τῷ λαῷ μου ,
οἱ ἐζήτησαν με.
1. Ὑμεῖς δὲ οἱ ἐγκαταλιπόντες με , καὶ ἐπιλανθα-
νόμενοι τὸ ὄρος τὸ ἅγιόν μου, καὶ ἑτοιμάζοντες τῷ
δαιμονίῳ τράπεζαν καὶ πληροῦντες τῇ τύχῃ κέρασμα ,
12. ἐγὼ παραδώσω ὑμᾶς εἰς μάχαιραν , πάντες ἐν
σφαγῇ πεσεῖσθε · ὅτι ἐκάλεσα ὑμᾶς , καὶ οὐχ ὑπηκού
σατε · ἐλάλησα , καὶ παρηκούσατε , καὶ ἐποιήσατε τὸ
πονηρὸν ἐναντίον ἐμοῦ , καὶ ἃ οὐκ ἐβουλόμην ἐξελέ-
ξασθε.
13. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος · Ἰδοὺ οἱ δουλεύοντές
μοι φάγονται , ὑμεῖς δὲ πεινάσετε · ἰδοὺ οἱ δουλεύοντές
μοι πίονται , ὑμεῖς δὲ διψήσετε ·
14. ἰδοὺ οἱ δουλεύοντές μοι εὐφρανθήσονται , ὑμεῖς
δὲ αἰσχυνθήσεσθε · ἰδοὺ οἱ δουλεύοντές μοι ἀγαλλιάσον-
ται ἐν εὐφροσύνῃ , ὑμεῖς δὲ κεκράξεσθε διὰ τὸν πόνον
τῆς καρδίας ὑμῶν, καὶ ἀπὸ συντριβῆς πνεύματος ὑμῶν
ὀλολύξετε.
15. Καταλείψετε γὰρ τὸ ὄνομα ὑμῶν εἰς πλησμονὴν
τοῖς ἐκλεκτοῖς μου , ὑμᾶς δὲ ἀνελεῖ Κύριος · τοῖς δὲ δου-
λεύουσί μοι κληθήσεται ὄνομα καινὸν,
16. ὁ εὐλογηθήσεται ἐπὶ τῆς γῆς · εὐλογήσουσι γὰρ
τὸν Θεὸν τὸν ἀληθινόν · καὶ οἱ ὀμνύοντες ἐπὶ τῆς γῆς
ἐμοῦνται τὸν Θεὸν τὸν ἀληθινόν. Επιλήσονται γὰρ τὴν
θλίψιν τὴν πρώτην, καὶ οὐκ ἀναβήσεται αὐτῶν ἐπὶ τὴν
καρδίαν.
17. Ἔσται γὰρ ὁ οὐρανὸς καινὸς καὶ ἡ γῆ καινὴ ,
καὶ οὐ μὴ μνησθῶσι τῶν προτέρων, οὐδ᾽ οὐ μὴ ἐπέλθῃ
αὐτῶν ἐπὶ τὴν καρδίαν,
18. ἀλλ᾽ εὐφροσύνην καὶ ἀγαλλίαμα εὑρήσουσιν ἐν
αὐτῇ · ὅτι ἰδοὺ ἐγὼ ποιῶ ἀγαλλίαμα Ἱερουσαλὴμ , καὶ
τὸν λαόν μου εὐφροσύνην ·
461
] 2. Expandi manus meas tota die ad populum incredulum
| et contradicentem , qui ambulabant in via non bona , sed
post peccata sua :
3. populus hic qui exacerbat me in conspectu meo sem-
per. Ipsi immolant in hortis , et adolent incensum super
laterem dæmonibus qui non sunt :
4. in sepulcris et specubus dormiunt propter somnia ,
qui comedunt carnem suillam , et jus hostiarum : inquinata
omnia vasa eorum ,
5. qui dicunt : Longe a me , ne appropinques mili , quo-
niam mundus sum. Iste est fumus furoris mei , ignis ardet
in eo cunctis diebus.
6. Ecce scriptum est in conspectu meo : Non tacebo
donec retribuam in sinum eorum
7. peccata sua et patrum suorum , dicit Dominus. Qui
adolebant incensum super montes , et super colles exprobra-
| verunt mihi , reddam opera eorum in sinum eorum.
8. Sic dicit Dominus : Quomodo invenietur acinum in
| botro , et dicent : Ne perdas illud , quia benedictio est in eo ,
sic faciam propter servientem mihi , propter hunc non dis-
perdam omnes.
9. Et educam quod de Jacob semen et de Juda , et hae
| reditabit montem sanctum meum , et haereditabunt electi
mei et servi mei , et habitabunt ibi :
10. et erunt in saltu ovilia gregum , et vallis Achor in
requiem armentorum populo meo , qui requisierunt me.
11. Vos autem qui dereliquistis me , et obliti estis mon-
tis sancti mei , et paratis daemoni mensam et impletis for-
tunæ potionem ,
12. ego tradam vos in gladium , omnes in mactationem
| cadetis : quia vocavi vos , et non obedistis : locutus sum ,
et contempsistis , et fecistis malum in conspectu meo , et
| quæ nolebam elegistis.
13. Propterea haec dicit Dominus : Ecce qui serviunt mili
| manducabunt , vos autem esurietis : ecce qui serviunt
mihi bibent , vos autem sitietis :
14. ecce qui serviunt mihi laetabuntur, vos autem con-
| fundemini : ecce qui serviunt mihi exsultabunt in laetitia ,
vos autem clamabitis propter dolorem cordis vestri , et pro-
| pter contritionem spiritus vestri ululabitis.
15. Relinquetis enim nomen vestrum in saturitatem ele-
ctis meis , vos autem mterficiet Dominus : servientibus autem
mihi vocabitur nomen novum,
16. cui benedicetur super terram : benedicent enim Deum
verum : et qui jurant super terram jurabunt Deum verum .
obliviscentur enim tribulationis prioris, et non ascendet su-
per cor eorum.
17. Erit enim coelum novumet terra nova , et non recor
dabuntur priorum , et non venient super cor eorum,
18. sed gaudium et exsultationem invenient in ea : quia
ecce ego facio exsultationem Jerusalem , et populum meum
laetitiam :
462 ΗΣΑΪΑΣ. Κεφ . Ξς' .

19. καὶ ἀγαλλιάσομαι ἐπὶ Ἱερουσαλήμ , καὶ εὐφραν 19. et exsultabo super Jerusalem , et laetabor super po
θήσομαι ἐπὶ τῷ λαῷ μου · καὶ οὐκέτι μὴ ἀκουσθῇ ἐν pulo meo : et non ultra audietur in ea vox fletus, et vox ela-
αὐτῇ φωνὴ κλαυθμοῦ , καὶ φωνὴ κραυγῆς , moris ,
20. οὐδ᾽ οὐ μὴ γένηται ἔτι ἐκεῖ ἄωρος καὶ πρεσβύ 20. neque fiet ibi ultra imnaturus et senex , qui non in-
της , ὃς οὐκ ἐμπλήσει τὸν χρόνον αὐτοῦ. Ἔσται γὰρ ὁ pleat tempus suum . Erit enim adolescens centum annorum ,
νέος ἑκατὸν ἐτῶν, ὁ δὲ ἀποθνήσκων ἁμαρτωλὸς ἑκατὸν | qui autem moritur peccator centenarius , etiam maledictus
ἐτῶν, καὶ ἐπικατάρατος ἔσται . erit .
21. Καὶ οἰκοδομήσουσιν οἰκίας , καὶ αὐτοὶ ἐνοική 21. Et aedificabunt domos, et ipsi inhabitabunt : et planta-
σουσι · καὶ καταφυτεύσουσιν ἀμπελῶνας , καὶ αὐτοὶ bunt vineas , et ipsi comedent genimina earum.
φάγονται τὰ γεννήματα αὐτῶν.
22. Οὐ μὴ οἰκοδομήσουσι , καὶ ἄλλοι ἐνοικήσουσι , 22. Non aedificabunt, et alii inhabitabunt , et non plan-
καὶ οὐ μὴ φυτεύσουσι , καὶ ἄλλοι φάγονται · κατὰ γὰρ tabunt , alii vero comedent : etenim secundum dies ligni
τὰς ἡμέρας τοῦ ξύλου τῆς ζωῆς ἔσονται αἱ ἡμέραι τοῦ vitæ erunt dies populi mei : opera enim laborum suorum
λαοῦ μου τὰ γὰρ ἔργα τῶν πόνων αὐτῶν παλαιώσου- inveterascere facient.
σιν.
23. Οἱ ἐκλεκτοί μου οὐ κοπιάσουσιν εἰς κενὸν, οὐδὲ 23. Electi mei non laborabunt in vacuum , neque filios
τεκνοποιήσουσιν εἰς κατάραν, ὅτι σπέρμα εὐλογημένον | generabunt in maledictionem, quia semen benedictum a
ὑπὸ Θεοῦ ἐστι , καὶ τὰ ἔκγονα αὐτῶν μετ᾿ αὐτῶν. Deo est , et nepotes eorum cum eis.
24. Καὶ ἔσται , πρὶν ἢ κεκράξαι αὐτοὺς , ἐγὼ ὑπα- 24. Et erit , antequam ipsi clament , ego exaudiam eos :
κούσομαι αὐτῶν · ἔτι λαλούντων αὐτῶν ἐρῶ · Τί ἐστι ; adhuc loquentibus illis dicam : Quid est?
25. Τότε λύκοι καὶ ἄρνες βοσκηθήσονται ἅμα , καὶ 25. Tunc lupi et agni pascentur simul , et leo quasi bos
λέων ὡς βοῦς φάγεται ἄχυρα , ὄφις δὲ γῆν ὡς ἄρτον · comedet paleas , serpens autem terram quasi panem : non
οὐκ ἀδικήσουσιν, οὐδὲ λυμανοῦνται ἐπὶ τὸ ὄρει τῷ ἁγίῳ nocebunt , neque corrumpent in monte sancto meo , dicit
μου , λέγει Κύριος. Dominus.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΕϚ΄ . CAPUT LXVI.

1. Οὕτως λέγει Κύριος · Ὁ οὐρανός μου θρόνος , καὶ
ἡ γῆ ὑποπόδιον τῶν ποδῶν μου. Ποῖον οἶκον οἰκοδο-
μήσετέ μοι ; καὶ ποῖος τόπος τῆς καταπαύσεώς μου ;
2. Πάντα γὰρ ταῦτα ἐποίησεν ἡ χείρ μου , καὶ ἔστιν
ἐμὰ πάντα ταῦτα , λέγει Κύριος . Καὶ ἐπὶ τίνα ἐπι-
βλέψω ἀλλ᾽ ἢ ἐπὶ τὸν ταπεινὸν καὶ ἡσύχιον, καὶ τρέ-
μοντα τοὺς λόγους μου ;
3. Ὁ δὲ ἄνομος ὁ θύων μοι μόσχον , ὡς ὁ ἀποκτέν-
νων κύνα · ὁ δὲ ἀναφέρων σεμίδαλιν, ὡς αἷμα υἵειον · ὁ
διδοὺς λίβανον εἰς μνημόσυνον, ὡς βλάσφημος. Καὶ αὐτ
τοὶ ἐξελέξαντο τὰς ὁδοὺς αὐτῶν, καὶ τὰ βδελύγματα αὐ-
τῶν ἡ ψυχὴ αὐτῶν ἠθέλησε ,
4. καὶ ἐγὼ ἐκλέξομαι τὰ ἐμπαίγματα αὐτῶν, καὶ τὰς
ἁμαρτίας ἀνταποδώσω αὐτοῖς. Ὅτι ἐκάλεσα αὐτοὺς ,
καὶ οὐχ ὑπήκουσάν μου · ἐλάλησα , καὶ οὐκ ἤκουσαν, καὶ
ἐποίησαν τὸ πονηρὸν ἐναντίον ἐμοῦ , καὶ ἃ οὐκ ἐβουλό-
μην ἐξελέξαντο.
5. Ακούσατε ῥήματα Κυρίου , οἱ τρέμοντες τὸν λόγον
αὐτοῦ · εἴπατε , ἀδελφοὶ ἡμῶν, τοῖς μισοῦσιν ὑμᾶς καὶ
βδελυσσομένοις , ἵνα τὸ ὄνομα Κυρίου δοξασθῇ , καὶ
ὀφθῇ ἐν τῇ εὐφροσύνῃ αὐτῶν, καὶ ἐκεῖνοι αἰσχυνθήσον-
ται.
6. Φωνὴ κραυγῆς ἐκ πόλεως , φωνὴ ἐκ ναοῦ, φωνὴ
Κυρίου ἀνταποδιδόντος ἀνταπόδοσιν τοῖς ἀντικειμένοις .
7. Πρὶν τὴν ὠδίνουσαν τεκεῖν, πρὶν ἐλθεῖν τὸν πό-
νον τῶν ὠδίνων, ἐξέφυγε καὶ ἔτεκεν ἄρσεν .
8. Τίς ἤκουσε τοιοῦτο , καὶ τίς ἑώρακεν οὕτως , εἰ
ὤδινε γῆ ἐν ἡμέρᾳ μιᾷ , ἢ καὶ ἐτέχθη ἔθνος εἰς ἅπαξ ,
ὅτι ἔδινε καὶ ἔτεκε Σιὼν τὰ παιδία αὐτῆς ;
9. Ἐγὼ δὲ ἔδωκα τὴν προςδοκίαν ταύτην, καὶ οὐκ
ἐμνήσθης μου , εἶπε Κύριος . Οὐκ ἰδοὺ ἐγὼ γεννῶσαν καὶ
στείραν ἐποίησα , εἶπεν ὁ Θεός σου ;
10. Εὐφράνθητι , Ἱερουσαλήμ , καὶ πανηγυρίσατε ἐν
1. Sic dicit Dominus : Coelum thronus meus, et terra sup-
pedaneum pedum meorum. Quam mihi domum aedificabitis "
aut quis locus requietis meæ ?
2. Omnia enim ista fecit manus mea , et mea sunt omnia
| ista , dicit Dominus. Et super quem respiciam nisi super
[ humilem et quietum , et trementem sermones meos ?
3. Iniquus autem qui immolat mihi vitulum , quasi qui
| occidat canem : qui autem offert similam , quasi sanguinem
suillum : qui dat thus in memoriale , quasi blasphemus. Εt
ipsi elegerunt vias suas, et abominationes suas anima eorum
voluit ,
4. et ego eligam illusiones eorum , et peccata retribuam
¦ eis. Quia vocavi eos , et non obedierunt mihi : locutus sum ,
et non audierunt , et fecerunt malum in conspectu meo , et
quæ nolebam elegerunt.
5. Audite verba Domini , qui tremitis sermonem ejus :
dicite , fratres nostri , iis qui oderunt vos et abominantur,
ut nomen Domini glorificetur, et appareat in lætitia eorum,
| et illi confundentur.
6. Vox clamoris de civitate , vox de templo , vox Domini
retribuentis retributionem adversariis.
7. Antequam parturiens pariat , antequam veniat labor
parturiginum , effugit et peperit masculum .
8. Quis audivit tale , et quis vidit sic , si parturivit terra
in die una , aut etiam nata est gens tota simul , quia partu-
rivit et peperit Sion parvulos suos ?
9. Ego autem dedi exspectationem hanc , et non recordata
es mei , dicit Dominus. Nonne ego parientem et sterilem
feci , dixit Deus tuus ?
10. Laetare, Jerusalem , et conventum facite in ea, omnes
 ESAIAS. CAP. LXVI. 463

αὐτῇ , πάντες οἱ ἀγαπῶντες αὐτήν · χάρητε ἅμα αὐτῇ | qui diligitis eam : gaudete simul cum ea gaudio, qui lugetis
χαρᾶ , πάντες ὅσοι πενθεῖτε ἐπ' αὐτῇ , super eam ,
11. ἵνα θηλάσητε , καὶ ἐμπλησθῆτε ἀπὸ μαστοῦ πα- 11. ut sugatis , et impleamini ab ubere consolationis ejus ,
ρακλήσεως αὐτῆς, ἵνα ἐκθηλάσαντες τρυφήσητε ἀπὸ εἰς- ut postquam suxeritis delectemini ab introitu gloriæ ejus :
όδου δόξης αὐτῆς ·
12. ὅτι τάδε λέγει Κύριος· Ἰδοὺ ἐγὼ ἐκκλίνω εἰς αὐτ 12. quia haec dicit Dominus : Ecce ego declino ad eos
τοὺς ὡς ποταμὸς εἰρήνης , καὶ ὡς χειμάῤῥους ἐπικλύζων quasi fluvius pacis , et quasi torrens inundans gloriam gen-
δόξαν ἐθνῶν. Τὰ παιδία αὐτῶν ἐπ᾽ ὤμων ἀρθήσονται , tium. Parvuli eorum in humeris portabuntur, et super genua
καὶ ἐπὶ γονάτων παρακληθήσονται . consolabuntur .
13. Ὡς εἴ τινα μήτηρ παρακαλέσει , οὕτω κἀγὼ 13. Quomodo si quem mater consoletur , ita et ego con-
παρακαλέσω ὑμᾶς , καὶ ἐν Ἱερουσαλὴμ παρακληθή- solabor vos , et in Jerusalem consolabimini.
σεσθε.
14. Καὶ ὄψεσθε , καὶ χαρήσεται ἡ καρδία ὑμῶν, καὶ 14. Et videbitis , et gaudebit cor vestrum , et ossa vestra
τὰ ὀστᾶ ὑμῶν ὡς βοτάνη ἀνατελεῖ. Καὶ γνωσθήσεται ἡ sicut herba germinabunt . Et cognoscetur manus Domini ti-
χεὶρ Κυρίου τοῖς φοβουμένοις αὐτὸν, καὶ ἀπειλήσει τοῖς mentibus eum , et minabitur contumacibus.
ἀπειθοῦσιν.
15. Ἰδοὺ γὰρ Κύριος ὡς πῦρ ἥξει , καὶ ὡς καταιγὶς 15. Ecce enim Dominus sicut ignis veniet , et sicut pro-
τὰ ἅρματα αὐτοῦ , ἀποδοῦναι ἐν θυμῷ ἐκδίκησιν αὐτοῦ , cella currus ejus , reddere in furore ultionem suam , et in-
καὶ ἀποσκορακισμὸν αὐτοῦ ἐν φλογὶ πυρός . crepationem suam in flamma ignis.
16. Ἐν γὰρ τῷ πυρὶ Κυρίου κριθήσεται πᾶσα ἡ γῆ , 16. In igne enim Domini judicabitur omnis terra , et in
καὶ ἐν τῇ ῥομφαίᾳ αὐτοῦ πᾶσα σάρξ · πολλοί τραυμα- | gladio illius universa caro : multi vulnerati erunt a Do
τίαι ἔσονται ὑπὸ Κυρίου . mino.
17. Οἱ ἁγνιζόμενοι καὶ καθαριζόμενοι εἰς τοὺς κή 17. Qui purificantur et mundantur in hortis , et in limi-
πους , καὶ ἐν τοῖς προθύροις ἔσθοντες κρέας υἵειον, καὶ nibus comedentes carnem porcinam , et abominationes, et
τὰ βδελύγματα , καὶ τὸν μῦν, ἐπιτοαυτὸ ἀναλωθήσον- murem, simul consumentur, dixit Dominus.
ται , εἶπε Κύριος .
18. Κἀγὼ τὰ ἔργα αὐτῶν καὶ τὸν λογισμὸν αὐτῶν, 18. Et ego opera eorum et cogitationem eorum , venio
ἔρχομαι συναγαγεῖν πάντα τὰ ἔθνη καὶ τὰς γλώσσας , congregare omnes gentes et linguas , et venient et videbunt
καὶ ἥξουσι καὶ ὄψονται τὴν δόξαν μου. gloriam meam.
19. Καὶ καταλείψω ἐπ' αὐτῶν σημεῖον, καὶ ἐξαπο 19. Et dimittam super eos signum , et emittam ex eis qui
στελῶ ἐξ αὐτῶν σεσωσμένους εἰς τὰ ἔθνη εἰς Θαρσίς , salvati fuerint ad gentes in Tharsis, et Phud, et Lud, et Mo-
καὶ Φούδ, καὶ Λοὺδ, καὶ Μοσόχ , καὶ εἰς Θοβέλ , καὶ soch, et in Thobel , et in Græciam, et in insulas quæ longe ,
εἰς τὴν Ἑλλάδα , καὶ εἰς τὰς νήσους τὰς πόῤῥω , οἳ οὐκ qui non audierunt nomen meum , neque viderunt gloriam
ἀκηκόασί μου τὸ ὄνομα , οὔτε ἑωράκασί μου τὴν δόξαν . meam. Et annuntiabunt gloriam meam in gentibus ,
Καὶ ἀναγγελοῦσι τὴν δόξαν μου ἐν τοῖς ἔθνεσι ,
20. καὶ ἄξουσι τοὺς ἀδελφοὺς ὑμῶν ἐκ πάντων τῶν 20. et adducent fratres vestros de omnibus nationibus
ἐθνῶν δῶρον Κυρίῳ , μεθ᾽ ἵππων καὶ ἁρμάτων , ἐν λαμ- donum Domino , cum equis et rhedis , in lampenis mulo-
πήναις ἡμιόνων μετὰ σκιαδίων , εἰς τὴν ἁγίαν πόλιν rum cum umbraculis , in sanctam civitatem Jerusalem ,
Ἱερουσαλήμ , εἶπε Κύριος , ὡς ἀνενέγκαισαν οἱ υἱοὶ dixit Dominus , quasi afferant filii Israel victimas suas mihi
Ἰσραὴλ τὰς θυσίας αὐτῶν ἐμοὶ μετὰ ψαλμῶν εἰς τὸν cum psalmis in domum Domini.
οἶκον Κυρίου .
21. Καὶ ἀπ᾿ αὐτῶν λήψομαι ἱερεῖς καὶ Λευίτας , εἶπε 21. Et ex eis sumam sacerdotes et Levitas, dixit Dominus.
Κύριος.
22. Ον τρόπον γὰρ ὁ οὐρανός καινὸς καὶ ἡ γῆ καινὴ , 22. Sicut enim coelum novum et terra nova , quae ego
ἃ ἐγὼ ποιῶ , μένει ἐνώπιον ἐμοῦ , λέγει Κύριος , οὕτω | facio , permanent in conspectu meo , dicit Dominus , sic
στήσεται τὸ σπέρμα ὑμῶν καὶ τὸ ὄνομα ὑμῶν . stabit semen vestrum et nomen vestrum.
23. Καὶ ἔσται μὴν ἐκ μηνὸς , καὶ σάββατον ἐκ σαβ- 23. Et erit mensis ex mense , et sabbatum ex sabbato :
βάτου · ἥξει πᾶσα σὰρξ τοῦ προςκυνῆσαι ἐνώπιον ἐμοῦ veniet omnis caro ut adoret in conspectu meo in Jerusalem ,
ἐν Ἱερουσαλήμ , εἶπε Κύριος. dixit Dominus.
24. Καὶ ἐξελεύσονται , καὶ ὄψονται τὰ κώλα τῶν 24. Et egredientur, et videbunt cadavera hominum qui
ἀνθρώπων τῶν παραβεβηκότων ἐν ἐμοί · ὁ γὰρ σκώ- prævaricati sunt in me : vermis enim eorum non morietur,
ληξ αὐτῶν οὐ τελευτήσει , καὶ τὸ πῦρ αὐτῶν οὐ σβεσθή- et ignis eorum non exstinguetur, et erunt in visionem omni
σεται , καὶ ἔσονται εἰς ὅρασιν πάση σαρκί . carni .

000
464 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ . Α'.
ΙΕΡΕΜΙΑΣ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α' .
1. Τὸ ῥῆμα τοῦ Θεοῦ , δὃ ἐγένετο ἐπὶ Ἱερεμίαν τὸν
τοῦ Χελκίου , ἐκ τῶν ἱερέων, ὃς κατῴκει ἐν Αναθώθ ἐν
γῆ Βενιαμείν ·
2. ὡς ἐγενήθη λόγος τοῦ Θεοῦ πρὸς αὐτὸν ἐν ταῖς
ἡμέραις Ἰωσία υἱοῦ Ἀμὴς βασιλέως Ἰούδα , ἔτους
τριςκαιδεκάτου ἐν τῇ βασιλείᾳ αὐτοῦ.
3. Καὶ ἐγένετο ἐν ταῖς ἡμέραις Ἰωακεὶμ υἱοῦ Ἰωσία
βασιλέως Ἰούδα , ἕως ἑνδεκάτου ἔτους τοῦ Σεδεκία υἱοῦ
Ἰωσία βασιλέως Ἰούδα , ἕως τῆς αἰχμαλωσίας Ἱερου-
σαλὴμ ἐν τῷ πέμπτῳ μηνί.
4. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς αὐτόν ·
5. Πρὸ τοῦ με πλάσαι σε ἐν κοιλίᾳ , ἐπίσταμαί σε ,
καὶ πρὸ τοῦ σὲ ἐξελθεῖν ἐκ μήτρας , ἡγίακά σε προφή-
την εἰς ἔθνη τέθεικά σε .
6. Καὶ εἶπα · Ὦ ὢν , δέσποτα Κύριε , ἰδοὺ οὐκ ἐπί
σταμαι λαλεῖν, ὅτι νεώτερος ἐγώ εἰμι.
7. Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς μέ · Μὴ λέγε , ὅτι νεώτερος
ἐγώ εἰμι , ὅτι πρὸς πάντας οὓς ἐὰν ἐξαποστείλω σε , που
ρεύσῃ , καὶ κατὰ πάντα ὅσα ἐὰν ἐντείλωμαί σοι , λαλή-
σεις.
8. Μὴ φοβηθῇς ἀπὸ προςώπου αὐτῶν, ὅτι μετὰ σοῦ
ἐγώ εἰμι τοῦ ἐξαιρεῖσθαί σε , λέγει Κύριος.
9. Καὶ ἐξέτεινε Κύριος τὴν χεῖρα αὐτοῦ πρὸς μὲ , καὶ
ἥψατο τοῦ στόματός μου , καὶ εἶπε Κύριος πρὸς μέ ·
Ἰδοὺ δέδωκα τοὺς λόγους μου εἰς τὸ στόμα σου .
10. Ἰδοὺ καθέστακά σε σήμερον ἐπὶ ἔθνη καὶ ἐπὶ
βασιλείας , ἐκριζοῦν, καὶ κατασκάπτειν, καὶ ἀπολύειν,
καὶ ἀνοικοδομεῖν, καὶ καταφυτεύειν .
1. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων · Τί
σὺ ὁρᾶς ; Καὶ εἶπα · Βακτηρίαν καρυΐνην.
12. Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς μέ · Καλῶς ἑώρακας ,
διότι ἐγρήγορα ἐγὼ ἐπὶ τοὺς λόγους μου τοῦ ποιῆσαι
αὐτούς.
13. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου ἐκ δευτέρου πρὸς μὲ ,
λέγων · Τί σὺ ὁρᾷς; Καὶ εἶπα · Λέβητα ὑποκαιόμενον ,
καὶ τὸ πρόςωπον αὐτοῦ ἀπὸ προςώπου βορρά.
14. Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς μέ · Ἀπὸ προςώπου βορ
ῥᾶ ἐκκαυθήτεται τὰ κακὰ ἐπὶ πάντας τοὺς κατοικοῦν
τας τὴν γῆν.
15. Διότι ἰδοὺ ἐγὼ συγκαλῶ πάσας τὰς βασιλείας
τῆς γῆς ἀπὸ βοῤῥᾶ , λέγει Κύριος. Καὶ ἥξουσι , καὶ
θήσουσιν ἕκαστος τὸν θρόνον αὐτοῦ ἐπὶ τὰ πρόθυρα τῶν
πυλῶν Ἱερουσαλὴμ , καὶ ἐπὶ πάντα τὰ τείχη τὰ κύκλῳ
αὐτῆς , καὶ ἐπὶ πάσας τὰς πόλεις Ἰούδα .
16. Καὶ λαλήσω πρὸς αὐτοὺς μετὰ κρίσεως περὶ πά-
σης τῆς κακίας αὐτῶν , ὡς ἐγκατέλιπόν με , καὶ ἔθυσαν
θεοῖς ἀλλοτρίοις , καὶ προςεκύνησαν τοῖς ἔργοις τῶν χει-
ρῶν αὐτῶν .
17. Καὶ σὺ περίζωσαι τὴν ὀσφύν σου , καὶ ἀνάστηθι ,
καὶ εἶπον πάντα ὅσα ἂν ἐντείλομαί σοι . Μὴ φοβηθης
ἀπὸ προςώπου αὐτῶν, μηδὲ πτοηθῇς ἐναντίον αὐτῶν,
ὅτι μετὰ σοῦ εἰμι τοῦ ἐξαιρεῖσθαί σε , λέγει Κύριος.
18. Ἰδοὺ τέθεικά σε ἐν τῇ σήμερον ἡμέρᾳ ὡς πόλιν
HIEREMIAS .
CAPUT I.
1. Verbum Dei , quod factum est ad Jeremiam filium
Chelciæ , de sacerdotibus , qui habitabat in Anathoth in
terra Benjamin :
2. sicut factum est verbum Dei ad illum in diebus Josia
| fili Amos regis Juda , anno tertio decimo in regno ejus.
3. Et factum est in diebus Joacim filii Josiae regis Juda ,
usque ad undecimum annum Sedeciæ filii Josiæ regis Juda ,
usque ad captivitatem Jerusalem in quinto mense.
4. Et factum est verbum Domini ad eum :
5. Antequam formarem te in utero , novi te , et antequam
exires de vulva , sanctificavi te : prophetam in gentes po-
sui te.
6. Et dixi : O On, dominator Domine , ecce nescio 10
qui , quia junior ego sum.
7. Et dixit Dominus ad me : Noli dicere , quia junior ego
sum , quoniam ad omnes ad quos misero te , ibis , et juxta
| omnia quæ mandavero tibi , loqueris.
8. Ne timeas a facie eorum , quia ego tecum sum ut
eruam te , dicit Dominus.
9. Et extendit Dominus manum suam ad me , et tetigit
os meum , et dixit Dominus ad me.: Ecce dedi verba mea
in os tuum.
10. Ecce constitui te hodie super gentes et super regna ,
| ut eradices , et destruas , et disperdas , et reædifices , et
plantes.
11. Et factum est verbum Domini ad me , dicens : Quid
tu vides ? Et dixi : Baculum nuceum.
12. Et dixit Dominus ad me : Bene vidisti , quia vigilavi
| ego super verba mea ut faciam illa.
13. Et factum est verbum Domini secundo ad me , di-
cens : Quid tu vides ? Et dixi : Ollam succensam , et faciem
ejus a facie aquilonis.
14. Et dixit Dominus ad me : A facie aquilonis exarde-
scent mala super omnes habitatores terræ.
15. Quia ecce ego convoco omnia regna terrae ab aqui-
lone , ait Dominus. Et venient , et ponent unusquisque so-
lium suum super vestibula portarum Jerusalem , et super
omnes muros qui in circuitu ejus , et super universas urbes
Judae.
16. Et loquar ad eos cum judicio de omni malitia eorum ,
quomodo dereliquerunt me , et sacrificaverunt diis alienis ,
et adoraverunt opera manuum suarum.
17. Et tu accinge lumbum tuum , et surge , et dic omnia
| quæcumque mandavero tibi. Ne timeas a facie eorum , ne.
que exterrearis coram eis , quia tecum sum ut liberem te ,
dicit Dominus.
18. Ecce posui te in hodierna die in civitatem munitam,
 JEREMIAS . CAP. II.
465
ὀχυρὰν, καὶ ὡς τεῖχος χαλκοῦν ὀχυρὸν πᾶσι τοῖς βασι- f et in murum aeneum munitum regibus Juda , et principibus
λεῦσιν Ἰούδα , καὶ τοῖς ἄρχουσιν αὐτοῦ , καὶ τῷ λαῷ ejus , et populo terrae.
τῆς γῆς.
19. Καὶ πολεμήσουσί σε , καὶ οὐ μὴ δύνωνται πρὸς 19. Et bellabunt adversum te , et non praevalebunt ad-
σὲ , διότι μετὰ σοῦ ἐγώ εἰμι , τοῦ ἐξαιρεῖσθαί σε , εἶπε versum te , quia tecum ego sum , ut liberem te, ait Domi-
Κύριος. nus.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'. CAPUT II.

(*) 2. Καὶ εἶπε · Τάδε λέγει Κύριος · Εμνήσθην 2. Et dixit : Hæc dicit Dominus : Recordatus sum mise-
ἐλέους νεότητός σου , καὶ ἀγάπης τελειώσεώς σου , τοῦ ricordiæ adolescentiæ tuæ , et dilectionis perfectionis tuæ ,
ἐξακολουθῆσαί σε τῷ ἁγίῳ Ἰσραὴλ λέγει Κύριος. quando tu secuta es sanctum Israel , dicit Dominus.
3. Ὁ ἅγιος Ἰσραὴλ τῷ Κυρίῳ , ἀρχὴ γεννημάτων 3. Sanctus Israel Domino , principium geniminum ejus :
αὐτοῦ · πάντες οἱ ἔσθοντες αὐτὸν πλημμελήσουσι , κακὰ omnes qui comedent eum delinquent , mala venient super
ἥξει ἐπ᾿ αὐτοὺς , φησὶ Κύριος . eos , dicit Dominus.
4. Ακούσατε λόγον Κυρίου , οἶκος Ἰακώβ , καὶ πᾶσα 4. Audite verbum Domini , domus Jacob , et omnis co-
πατριὰ οἴκου Ἰσραήλ. gnatio domus Israel.
5. Τάδε λέγει Κύριος · Τί εὕροσαν οἱ πατέρες ὑμῶν 5. Hæc dicit Dominus : Quod invenerunt patres vestri in
ἐν ἐμοὶ πλημμέλημα , ὅτι ἀπέστησαν μακρὰν ἀπ' ἐμοῦ , me delictum , quia recesserunt longe a me , et ambulaverunt
καὶ ἐπορεύθησαν ὀπίσω τῶν ματαίων, καὶ ἐματαιώθησαν; post vana , et vani facti sunt?
6. Καὶ οὐκ εἶπαν · Ποῦ ἐστι Κύριος ὁ ἀναγαγὼν 6. Et non dixerunt : Ubi est Dominus qui eduxit nos de
ἡμᾶς ἐκ γῆς Αἰγύπτου , ὁ καθοδηγήσας ἡμᾶς ἐν τῇ ἐρή- terra Ægypti , qui deduxit nos in deserto in terra inusitata
μῳ ἐν γῇ ἀπείρῳ καὶ ἀβάτῳ , ἐν γῇ ἀνύδρῳ καὶ ἀκάρπῳ , et invia , in terra inaquosa et infructuosa , in terra in qua
ἐν γῇ ᾗ οὐ διώδευσεν ἐν αὐτῇ ἀνὴρ οὐθὲν, καὶ οὐ κατώ non pertransivit in ea vir unquam , neque habitavit homo
κησεν ἄνθρωπος ἐκεῖ ; illic?
7. Καὶ ἤγαγον ὑμᾶς εἰς τὸν Κάρμηλον, τοῦ φαγεῖν 7. Et duxi vos in Carmelum , ut comederetis fructus ejus
ὑμᾶς τοὺς καρποὺς αὐτοῦ καὶ τὰ ἀγαθὰ αὐτοῦ · καὶ et bona ejus : et ingressi estis, et contaminastis terram meam ,
εἰςήλθετε , καὶ ἐμιάνατε τὴν γῆν μου , καὶ τὴν κληρονο- et hæreditatem meam posuistis in abominationem .
μίαν μου ἔθεσθε εἰς βδέλυγμα .
8. Οἱ ἱερεῖς οὐκ εἶπαν · Ποῦ ἐστι Κύριος; Καὶ οἱ ἀν- 8. Sacerdotes non dixerunt : Ubi est Dominus ? Et tenentes
τεχόμενοι τοῦ νόμου οὐκ ἠπίσταντό με , καὶ οἱ ποιμένες legem nescierunt me , et pastores impie egerunt in me , et
ἠσέβουν εἰς ἐμὲ , καὶ οἱ προφῆται ἐπροφήτευον τη Βάαλ , prophetae prophetabant in Baal , et post inutile ambulave-
καὶ ὀπίσω ἀνωφελοῦς ἐπορεύθησαν . runt .
9. Διὰ τοῦτο ἔτι κριθήσομαι πρὸς ὑμᾶς , καὶ πρὸς 9. Propterea adhuc judicio contendam vobiscum , et
τοὺς υἱοὺς τῶν υἱῶν ὑμῶν κριθήσομαι. cum filiis filiorum vestrorum judicio contendam.
10. Διότι ἔλθετε εἰς νήσους Χεττιεὶμ , καὶ ἴδετε , καὶ 10. Idcirco venite ad insulas Chettiim , et videte , et in
εἰς Κηδὰρ ἀποστείλατε , καὶ νοήσατε σφόδρα , καὶ ἴδετε Cedar mittite , et considerate vehementer, et videte si facta
εἰ γέγονε τοιαῦτα ; sunt hujusmodi?
τι. Εἰ ἀλλάξωνται ἔθνη θεοὺς αὐτῶν, καὶ οὗτοι οὐκ 11. Si mutaverint gentes deos suos , et isti non sunt dii.
εἰσὶ θεοί. Ὁ δὲ λαός μου ἠλλάξατο τὴν δόξαν αὐτοῦ , Populus vero meus mutavit gloriam suam in id , ex quo ni-
ἐξ ἧς οὐκ ὠφεληθήσονται . hil juvabuntur .
12. Εξέστη ὁ οὐρανὸς ἐπὶ τούτῳ , καὶ ἔφριξεν ἐπὶ 12. Obstupuit coelum super hoc , et inhorruit extra mo-
πλεῖον σφόδρα , λέγει Κύριος. dum vehementer, dicit Dominus.
13. Ὅτι δύο καὶ πονηρὰ ἐποίησεν ὁ λαός μου · ἐμὲ 13. Duo enim et mala fecit populus meus : me derelique-
ἐγκατέλιπον πηγὴν ὕδατος ζωῆς , καὶ ὤρυξαν ἑαυτοῖς runt fontem aquae vivae , et foderunt sibi cisternas contritas,
λάκκους συντετριμμένους , οἳ οὐ δυνήσονται ὕδωρ συνέ- quæ non poterunt continere aquam .
χειν .
14. Μὴ δοῦλός ἐστιν Ἰσραὴλ , ἢ οἰκογενής ἔστι ; 14. Numquid servus est Israel, aut vernaculus est ? Quare
Διατί εἰς προνομὴν ἐγένετο ; factus est in prædam ?
15. Ἐπ' αὐτὸν ὠρύοντο λέοντες , καὶ ἔδωκαν τὴν 15. Super eum rugierunt leones , et dederunt vocem suam
φωνὴν αὐτῶν οἱ ἔταξαν τὴν γῆν αὐτοῦ εἰς ἔρημον , καὶ αἱ . qui posuerunt terram ejus in solitudinem , et civitates illius
πόλεις αὐτοῦ κατεσκάφησαν, παρὰ τὸ μὴ κατοικεῖσθαι . destructæ sunt , eo quod non habitentur.
16. Καὶ υἱοὶ Μέμφεως καὶ Τάφνας ἔγνωσάν σε , καὶ 16. Et filii Mempheos et Taphnas cognoverunt te , et illu-
κατέπαιζόν σου. serunt tibi.
17. Οὐχὶ ταῦτα ἐποίησέ σοι τὸ καταλιπεῖν σὲ ἐμὲ , 17. Nonne hæc fecittibi illud quod dereliquisti me , dicit
λέγει Κύριος ὁ Θεός σου . Dominus Deus tuus?

(*) 1. Καὶ ἐγένετο ῥῆμα Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων · 1. Et factum est verbum Domini ad me , dicens :
2. Πορεύου καὶ βόα εἰς τὰ ὦτα Ἱερουσαλήμ , . ἐν τῇ 2. Vade et clama in aures Jerusalem... in deserto , in terra
ἐρήμῳ , ἐν γῇ μὴ σπαρείσῃ... ( Compl.) quæ non seminatur...
VETUS TESTAMENTUM. -- 11. 30
466 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ . Β΄.

18. Καὶ νῦν τί σοι καὶ τῇ ὁδῷ Αἰγύπτου , τοῦ πιεῖν 18. Et nune quid tibi et via Egypti , ut bibas aquam
ὕδωρ Γηῶν ; Καὶ τί σοι καὶ τῇ ὁδῷ Ἀσσυρίων, τοῦ Geon? Et quid tibi et viæ Assyriorum , ut bibas aquam flu-
πιεῖν ὕδωρ ποταμῶν ; minum ?
19. Παιδεύσει σε ἡ ἀποστασία σου , καὶ ἡ κακία σου 19. Corripiet te rebellio tua , et malitia tua arguet te. Et
ἐλέγξει σε . Καὶ γνῶθι , καὶ ἴδε , ὅτι πικρόν σοι τὸ κα- scito , et vide , quia amarum tibi quod dereliqueris me , di-
ταλιπεῖν σε ἐμὲ , λέγει Κύριος ὁ Θεός σου · καὶ οὐκ εὐ- cit Dominus Deus tuus : et non complacui in te , dicit Dom
δόκησα ἐπὶ σοὶ , λέγει Κύριος ὁ Θεός σου minus Deus tuus :
20. ὅτι ἀπ' αἰῶνος συνέτριψας τὸν ζυγόν σου , καὶ 20. quia a saeculo confregisti jugum tuum , et dirupisti
διέσπασας τοὺς δεσμούς σου , καὶ εἶπας · Οὐ δουλεύσω vincula tua , et dixisti : Non serviam tibi , sed ibo ad omnem
σοι , ἀλλὰ πορεύσομαι ἐπὶ πάντα βουνὸν ὑψηλὸν, καὶ collem excelsum , et subter omne lignum umbrosum, ibi
ὑποκάτω παντὸς ξύλου κατασκίου , ἐκεῖ διαχυθήσομαι | diffundar in fornicatione mea.
ἐν τῇ πορνεία μου.
21. Ἐγὼ δὲ ἐφύτευσά σε ἄμπελον καρποφόρον πᾶ- 21. Ego autem plantavi te vitem fructiferam omnem ve-
σαν ἀληθινήν · πῶς ἐστράφης εἰς πικρίαν , ἡ ἄμπελος ἡ ram : quomodo conversa es in amaritudinem , vitis aliena ?
ἀλλοτρία ;
22. Ἐὰν ἀποπλύνῃ ἐν νίτρῳ , καὶ πληθυνῆς σεαυτῇ 22. Si laveris te in nitro , et multiplicaveris tibi herbam ,
ποίαν, κεκηλίδωσαι ἐν ταῖς ἀδικίαις σου ἐναντίον ἐμοῦ , maculata es in tuis iniquitatibus coram me , dicit Dominus .
λέγει Κύριος .
23. Πῶς ἐρεῖς · Οὐκ ἐμιάνθην, καὶ ὀπίσω τῆς Βάαλ 23. Quomodo dices : Non sum polluta , et post Baal non
οὐκ ἐπορεύθην ; Ἴδε τὰς ὁδούς σου ἐν τῷ πολυανδρίῳ , ambulavi ? Vide vias tuas in sepulcro multitudinis , et
καὶ γνῶθι τί ἐποίησας . Ὀψὲ φωνὴ αὐτῆς ὠλόλυξε , nosce quid feceris . Ad vesperam vox ejus ululavit ,
24. τὰς ὁδοὺς αὐτῆς ἐπλάτυνεν ἐφ᾽ ὕδατα ἐρήμου , ἐν 24. vias suas dilatavit super aquas solitudinis , in desi-
ἐπιθυμίαις ψυχῆς αὐτῆς ἐπνευματοφορεῖτο , παρεδόθη · deriis animæ suæ spiritu portabatur, tradita est : quis con-
τίς ἐπιστρέψει αὐτήν ; Πάντες οἱ ζητοῦντες αὐτὴν οὐ vertet eam ? Omnes qui quaerunt illam non laborabunt , in
κοπιάσουσιν , ἐν τῇ ταπεινώσει αὐτῆς εὑρήσουσιν αὐτήν . humilitate illius reperient illam.
25. Απόστρεψον τὸν πόδα σου ἀπὸ ὁδοῦ τραχείας , 25. Averte pedem tuum a via aspera , et guttur tuum a
καὶ τὸν φάρυγγά σου ἀπὸ δίψους. Ἡ δὲ εἶπεν · Ἀνδριου- siti. Illa vero dixit : Viriliter agam , quia dilexit alienos , et
μαι , ὅτι ἠγαπήκει ἀλλοτρίους , καὶ ὀπίσω αὐτῶν ἐπο- post eos ambulabat.
ρεύετο .
26. Ὡς αἰσχύνη κλέπτου ὅταν ἁλῷ , οὕτως αἰσχυνθή- 26. Sicut confusio furis cum deprehensus fuerit , sic
σονται οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ , αὐτοὶ καὶ οἱ βασιλεῖς αὐτῶν, confundentur filii Israel , ipsi et reges eorum , et principes
καὶ οἱ ἄρχοντες αὐτῶν, καὶ οἱ ἱερεῖς αὐτῶν, καὶ οἱ προ- eorum , et sacerdotes eorum , et prophetae eorum.
φῆται αὐτῶν .
27. Τῷ ξύλῳ εἶπαν, ὅτι πατήρ μου εἶ σὺ, καὶ τῷ 27. Ligno dixerunt , quia pater meus es tu , et lapidi , tu
λίθῳ , σὺ ἐγέννησάς με . Καὶ ἔστρεψαν ἐπ᾿ ἐμὲ νῶτα , genuisti me. Et converterunt ad me dorsa , et non facies
καὶ οὐ πρόςωπα αὐτῶν. Καὶ ἐν τῷ καιρῷ τῶν κακῶν suas. Et in tempore malorum suorum dicent : Surge et salva
αὐτῶν ἐροῦσιν · Ἀνάστα καὶ σῶσον ἡμᾶς. nos.
28. Καὶ ποῦ εἰσὶν οἱ θεοί σου , οὓς ἐποίησας σεαυτῷ ; 28. Et ubi sunt dii tui , quos fecisti tibi ? Si surgent et sal-
Εἰ ἀναστήσονται καὶ σώσουσιν ἐν καιρῷ τῆς κακώσεώς vabunt in tempore afflictionis tuæ ? Quia juxta numerum
σου ; Ὅτι κατ' ἀριθμὸν τῶν πόλεών σου ἦσαν θεοί σου , civitatum tuarum erant dii tui , Juda , et juxta numerum
Ἰούδα , καὶ κατ' ἀριθμὸν διόδων τῆς Ἱερουσαλὴμ ἔθυον | viarum Jerusalem immolabant Baal.
τῇ Βάαλ.
29. Ινατί λαλεῖτε πρὸς μέ ; Πάντες ὑμεῖς ἀσεβήσα- 29. Ut quid loquimini ad me? Omnes vos impie egistis ,
τε , καὶ πάντες ὑμεῖς ἠνομήσατε εἰς ἐμὲ , λέγει Κύριος. et omnes vos inique egistis in me , dicit Dominus.
30. Μάτην ἐπάταξα τὰ τέκνα ὑμῶν, παιδείαν οὐκ 30. Frustra percussi filios vestros , disciplinam non re-
ἐδέξασθε . Μάχαιρα κατέφαγε τοὺς προφήτας ὑμῶν ὡς cepistis. Gladius devoravit prophetas vestros quasi leo va-
λέων ὀλοθρεύων, καὶ οὐκ ἐφοβήθητε . stator, et non timuistis.
31. Ἀκούσατε λόγον Κυρίου· Τάδε λέγει Κύριος · Μὴ 31. Audite verbum Domini : Haec dicit Dominus : Num-
ἔρημος ἐγενόμην τῷ Ἰσραὴλ , ἡ γῆ κεχερσωμένη ; Διατί quid solitudo factus sum Israeli , terra plena sentium? Cur
εἶπεν ὁ λαός μου · Οὐ κυριευθησόμεθα , καὶ οὐχ ἥξομεν dixit populus meus : Non serviemus , nec veniemus ultra
πρὸς σὲ ἔτι ; ad te?
32. Μὴ ἐπιλήσεται νύμφη τὸν κόσμον αὐτῆς , καὶ 32. Numquid obliviscetur sponsa ornamenti sui , et virgo
παρθένος τὴν στηθοδεσμίδα αὐτῆς; Ὁ δὲ λαός μου ἐπε- fascia pectoralis suæ ? Populus autem meus oblitus est mei
λάθετό μου ἡμέρας ὧν οὐκ ἔστιν ἀριθμός. diebus quorum non est numerus.
33. Τί ἔτι καλὸν ἐπιτηδεύσεις ἐν ταῖς ὁδοῖς σου , τοῦ 33. Quod adhuc bonum adinvenies in viis tuis , ad quaeren
ζητῆσαι ἀγάπησιν ; Οὐχ οὕτως · ἀλλὰ καὶ σὺ ἐπονη- | dam dilectionem ? Non sic : sed et tu malignata es polluendo
ρεύσω τοῦ μιάναι τὰς ὁδούς σου , vias tuas ,
34. et in manibus tuis inventi sunt sanguines animarum
34. καὶ ἐν ταῖς χερσί σου εὑρέθησαν αἵματα ψυχῶν
αθῴων. Οὐκ ἐν διορύγμασιν εὗρον αὐτοὺς , ἀλλ᾽ ἐπὶ innocentium . Non in fossis inveni eos , sed in omni quercu
πάσῃ δρυΐ.
 JEREMIAS . CAP. III.
35. Καὶ εἶπας · Ἀθῷός εἰμι , ἀλλὰ ἀποστραφήτω δ
θυμὸς αὐτοῦ ἀπ' ἐμοῦ . Ἰδοὺ ἐγὼ κρίνομαι πρὸς σέ , ἐν
τῷ λέγειν σε · Οὐχ ἥμαρτον .
36. Οτι κατεφρόνησας σφόδρα τοῦ δευτερῶσαι τὰς
ὁδούς σου . Καὶ ἀπὸ Αἰγύπτου καταισχυνθήσῃ , καθὼς |
κατησχύνθης ἀπὸ Ἀσσούρ ,
37. ὅτι καὶ ἐντεῦθεν ἐξελεύσῃ , καὶ αἱ χεῖρές σου ἐπὶ
τῆς κεφαλῆς σου · ὅτι ἀπώσατο Κύριος τὴν ἐλπίδα σου ,
καὶ οὐκ εὐοδωθήσῃ ἐν αὐτῇ .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'.
1. Ἐὰν ἐξαποστείλῃ ἀνὴρ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ , καὶ
ἀπέλθῃ ἀπ' αὐτοῦ , καὶ γένηται ἀνδρὶ ἑτέρῳ , μὴ ἀνα-
κάμπτουσα ἀνακάμψει πρὸς αὐτὸν ἔτι ; οὐ μιαινομένη
μιανθήσεται ἡ γυνὴ ἐκείνη ; Καὶ σὺ ἐξεπόρνευσας ἐν
ποιμέσι πολλοῖς , καὶ ἀνέκαμπτες πρὸς μὲ , λέγει Κύριος .
2. Ἆρον τοὺς ὀφθαλμούς σου εἰς εὐθεῖαν, καὶ ἴδε ποῦ
οὐχὶ ἐξεφύρθης. Ἐπὶ ταῖς ὁδοῖς ἐκάθισας αὐτοῖς ὡςεὶ
κορώνη ἐρημουμένη , καὶ ἐμίανας τὴν γῆν ἐν ταῖς πορ-
νείαις σου καὶ ἐν ταῖς κακίαις σου ,
3. καὶ ἔσχες ποιμένας πολλοὺς εἰς πρόςκομμα σεαυτῇ .
Ὄψις πόρνης ἐγένετό σου, ἀπηναισχύντησας πρὸς πάντας .
4. Οὐχ ὡς οἶκόν με ἐκάλεσας καὶ πατέρα καὶ ἀρχη
γὸν τῆς παρθενίας σου;
5. Μὴ διαμενεῖ εἰς τὸν αἰῶνα , ἢ φυλαχθήσεται εἰς
νίκος; Ἰδοὺ ἐλάλησας , καὶ ἐποίησας τὰ πονηρὰ ταῦτα ,
καὶ ἠδυνάσθης.
6. Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς μὲ ἐν ταῖς ἡμέραις Ἰωσίου
τοῦ βασιλέως · Εἶδες ἃ ἐποίησέ μοι ἡ κατοικία τοῦ Ἰσ-
ραήλ ; Ἐπορεύθησαν ἐπὶ πᾶν ὄρος ὑψηλὸν , καὶ ὑποκάτω
παντὸς ξύλου ἀλσώδους , καὶ ἐπόρνευσαν ἐκεῖ.
7. Καὶ εἶπα , μετὰ τὸ πορνεῦσαι αὐτὴν ταῦτα πάντα ·
Πρὸς μὲ ἀνάστρεψον . Καὶ οὐκ ἀνέστρεψε . Καὶ εἶδε τὴν
ἀσυνθεσίαν αὐτῆς ἡ ἀσύνθετος Ἰούδα . Καὶ εἶδον,
8. ὅτι περὶ πάντων ὧν κατελήφθη , ἐν οἷς ἐμοιχᾶτο
ἡ κατοικία Ἰσραήλ · καὶ ἐξαπέστειλα αὐτὴν , καὶ ἔδωκα
αὐτῇ βιβλίον ἀποστασίου εἰς τὰς χεῖρας αὐτῆς. Καὶ οὐκ
ἐφοβήθη ἡ ἀσύνθετος Ἰούδα , καὶ ἐπορεύθη , καὶ ἐπόρ- |
νευσε καὶ αὐτὴ ,
9. καὶ ἐγένετο εἰς οὐθὲν ἡ πορνεία αὐτῆς , καὶ ἐμοί-
χευσε τὸ ξύλον καὶ τὸν λίθον.
10. Καὶ ἐν πᾶσι τούτοις οὐκ ἐπεστράφη πρὸς μὲ ἡ
ἀσύνθετος Ἰούδα ἐξ ὅλης τῆς καρδίας αὐτῆς , ἀλλ' ἐπὶ
ψεύδει.
11. Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς μέ · Ἐδικαίωσε τὴν ψυχὴν
αὐτοῦ Ἰσραὴλ ἀπὸ τῆς ἀσυνθέτου Ἰούδα.
12. Πορεύου , καὶ ἀνάγνωθι τοὺς λόγους τούτους πρὸς
βοῤῥᾶν, καὶ ἐρεῖς · Ἐπιστράφηθι πρὸς μὲ , ἡ κατοικία
τοῦ Ἰσραὴλ, λέγει Κύριος · καὶ μὴ στηριῶ τὸ πρόςω-
πόν μου ἐφ' ὑμᾶς , ὅτι ἐλεήμων ἐγώ εἰμι , λέγει Κύριος , |
καὶ οὐ μηνιῶ ὑμῖν εἰς τὸν αἰῶνα.
13. Πλὴν, γνῶθι τὴν ἀδικίαν σου · ὅτι εἰς Κύριον τὸν
Θεόν σου ησέβησας , καὶ διέχεας τὰς ὁδούς σου εἰς ἀλ- |
λοτρίους ὑποκάτω παντὸς ξύλου ἀλσώδους , τῆς δὲ φω- |
νῆς μου οὐχ ὑπήκουσας , λέγει Κύριος.
14. Ἐπιστράφητε , υἱοὶ ἀφεστηκότες , λέγει Κύριος ,
διότι ἐγὼ κατακυριεύσω ὑμῶν, καὶ λήψομαι ὑμᾶς ἕνα |
ἐκ πόλεως καὶ δύο ἐκ πατριᾶς , καὶ εἰςάξω ὑμᾶς εἰς Σιών ,
467
35. Et dixisti : Innocens sum , sed avertatur furor ejus a
me. Ecce ego judicio contendo tecum , in dicendo te : Non
peccavi .
36. Quia contempsisti valde iterando vias tuas. Et ab
Agypto confunderis , sicut confusa es ab Assur,
37. quia et hinc egredieris , et manus tuæ super caput
tuum : quoniam repulit Dominus spem tuam , et non pro-
speraberis in ea.
CAPUT III.
1. Si dimiserit vir uxorem suam , et recesserit ab eo , et
facta fuerit viro alteri , numquid revertens revertetur ad
eum ultra ? nonne inquinata inquinabitur mulier illa ? Et
tu fornicata es in pastoribus multis , et revertebaris ad me ,
dicit Dominus.
2. Leva oculos tuos in directum , et vide ubi non fueris
permista. In viis sedebas eis quasi cornix deserta , et pol-
luisti terram in fornicationibus tuis et in malis tuis ,
3. et habuisti pastores multos in offensionem tibi. Fa-
cies tua facta est meretricis , sine rubore facta es ad omnes.
4. Nonne tamquam domum me vocasti et patrem et du-
cem virginitatis tuæ ?
5. Numquid permanebit in perpetuum , aut conservabi-
tur in victoriam ? Ecce locuta es , et fecisti mala haec , et
potuisti.
6. Et dixit Dominus ad me in diebus Josiae regis : Vi-
disti quæ fecit mihi domus Israel ? Iverunt super omnem
montem excelsum , et subter omne lignum frondosum , et
fornicati sunt ibi.
7. Et dixi , postquam fornicata erat haec omnia : Ad me
revertere. Et non est reversa. Et vidit praevaricationem ejus
prævaricatrix Juda. Et viderunt ,
8. quia pro omnibus in quibus deprehensa est , in quibus
moschata est domus Israel : et dimisi eam , et dedi ei libel-
lum repudii in manus ejus Et non timuit praevaricatrix
Juda , et ivit , et fornicata est etiam ipsa ,
9. et facta est in nihilum fornicatio ipsius , et machata
est lignum et lapidem.
10. Et in omnibus his non est reversa ad me praevarica-
trix Juda ex toto corde suo , sed in mendacio.
11. Et dixit Dominus ad me : Justificavit animam suam
Israel præ prævaricatrice Juda ,
12. Vade , et lege sermones istos contra aquilonem , et
dices : Revertere ad me , domus Israel , dicit Dominus : et
non firmabo faciem meam super vos , quia misericors ego
sum , dicit Dominus , et non irascar vobis in perpetuum.
13. Verumtamen , scito injustitiam tuam : quoniam in
Dominum Deum tuum impie egisti , et effudisti vias tuas
ad alienos sub omni ligno frondoso , voci autem meæ non
obedisti , dicit Dominus.
14. Convertimini , filii qui recessistis , dicit Dominus ,
quia ego dominabor vestri , et assumam vos unum de civi-
tate et duos ex cognatione , et introducam vos in Sion ,
30.
468 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ. Δ'.
15. καὶ δώσω ὑμῖν ποιμένας κατὰ τὴν καρδίαν μου ,
καὶ ποιμανοῦσιν ὑμᾶς ποιμαίνοντες μετ' ἐπιστήμης.
16. Καὶ ἔσται , ἐὰν πληθυνθῆτε , καὶ αὐξηθῆτε ἐπὶ
τῆς γῆς , λέγει Κύριος , ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις οὐκ
ἐροῦσιν ἔτι , κιβωτος διαθήκης Ἁγίου Ἰσραήλ · οὐκ
ἀναβήσεται ἐπὶ καρδίαν, οὐκ ὀνομασθήσεται , οὐδὲ ἐπι-
σκεφθήσεται , καὶ οὐ ποιηθήσεται ἔτι .
17. Ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις καὶ ἐν τῷ καιρῷ ἐκείνῳ
καλέσουσι τὴν Ἱερουσαλὴμ θρόνον Κυρίου , καὶ συν
αχθήσονται πάντα τὰ ἔθνη εἰς αὐτὴν, καὶ οὐ πορεύσον-
ται ἔτι ὀπίσω τῶν ἐνθυμημάτων τῆς καρδίας αὐτῶν
τῆς πονηρᾶς.
18. Ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις συνελεύσονται ὁ οἶκος
Ἰούδα ἐπὶ τὸν οἶκον τοῦ Ἰσραὴλ , καὶ ἥξουσιν ἐπιτοαυτὸ
ἀπὸ γῆς βοῤῥᾶ καὶ ἀπὸ πασῶν τῶν χωρῶν ἐπὶ τὴν γῆν
ἣν κατεκληρονόμησα τοὺς πατέρας αὐτῶν.
19. Καὶ ἐγὼ εἶπα · Γένοιτο , Κύριε · ὅτι τάξω σε εἰς
τέκνα , καὶ δώσω σοι γῆν ἐκλεκτὴν , κληρονομίαν Θεοῦ
παντοκράτορος ἐθνῶν . Καὶ εἶπα · Πατέρα καλέσετέ με ,
καὶ ἀπ᾿ ἐμοῦ οὐκ ἀποστραφήσεσθε.
20. Πλὴν ὡς ἀθετεῖ γυνὴ εἰς τὸν συνόντα αὐτῇ , οὕ
τως ἠθέτησεν εἰς ἐμὲ ὁ οἶκος Ἰσραὴλ , λέγει Κύριος.
21. Φωνὴ ἐκ χειλέων ἠκούσθη κλαυθμοῦ καὶ δεή
σεως υἱῶν Ἰσραὴλ , ὅτι ἠδίκησαν ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν,
ἐπελάθοντο Θεοῦ ἁγίου αὐτῶν.
22. Ἐπιστράφητε , υἱοὶ , ἐπιστρέφοντες , καὶ ἰάσομαι
τὰ συντρίμματα ὑμῶν. Ἰδοὺ δοῦλοι ἡμεῖς ἐσόμεθά σοι ,
ὅτι σὺ Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν εἶ.
23. Ὄντως εἰς ψεῦδος ἦσαν οἱ βουνοὶ , καὶ ἡ δύναμις
τῶν ὀρέων · πλὴν διὰ Κυρίου Θεοῦ ἡμῶν ἡ σωτηρία
τοῦ Ἰσραήλ.
24. Ἡ δὲ αἰσχύνη κατηνάλωσε τοὺς μόχθους τῶν
πατέρων ἡμῶν ἀπὸ νεότητος ἡμῶν, τὰ πρόβατα αὐτῶν
καὶ τοὺς μόσχους αὐτῶν, καὶ τοὺς υἱοὺς αὐτῶν καὶ τὰς
θυγατέρας αὐτῶν.
25. Εκοιμήθημεν ἐν τῇ αἰσχύνῃ ἡμῶν , καὶ ἐπεκά-
λυψεν ἡμᾶς ἡ ἀτιμία ἡμῶν, διότι ἔναντι τοῦ Θεοῦ ἡμῶν
ἡμάρτομεν ἡμεῖς , καὶ οἱ πατέρες ἡμῶν, ἀπὸ νεότητος
ἡμῶν ἕως τῆς ἡμέρας ταύτης · καὶ οὐχ ὑπηκούσαμεν
τῆς φωνῆς Κυρίου τοῦ Θεοῦ ἡμῶν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ',
1. Ἐὰν ἐπιστραφῇ Ἰσραὴλ , λέγει Κύριος , πρὸς μὲ ,
ἐπιστραφήσεται · καὶ ἐὰν περιέλῃ τὰ βδελύγματα αὐτοῦ
ἐκ στόματος αὐτοῦ , καὶ ἀπὸ τοῦ προςώπου μου εὐλα
βηθῇ ,
2. καὶ ὀμόσῃ , ζῇ Κύριος , μετὰ ἀληθείας ἐν κρίσει
καὶ ἐν δικαιοσύνῃ , καὶ εὐλογήσουσιν ἐν αὐτῷ ἔθνη ,
καὶ ἐν αὐτῷ αἰνέσουσι τῷ Θεῷ ἐν Ἱερουσαλήμ .
3. Οτι τάδε λέγει Κύριος τοῖς ἀνδράσιν Ἰούδα ,
καὶ τοῖς κατοικοῦσιν Ἱερουσαλήμ . Νεώσατε ἑαυτοῖς
νεώματα , καὶ μὴ σπείρητε ἐπ' ἀκάνθαις.
4. Περιτμήθητε τῷ Θεῷ ὑμῶν, καὶ περιτέμεσθε τὴν
σκληροκαρδίαν ὑμῶν, ἄνδρες Ιούδα καὶ οἱ κατοικοῦντες
Ἱερουσαλήμ · μὴ ἐξέλθῃ ὡς πῦρ ὁ θυμός μου , καὶ ἐκκαυ-
θήσεται , καὶ οὐκ ἔσται ὁ σβέσων, ἀπὸ προςώπου πονη
ρίας ἐπιτηδευμάτων ὑμῶν.
5. Αναγγείλατε ἐν τῷ Ἰούδα , καὶ ἀκουσθήτω ἐν
15. et dabo vobis pastores juxta car meum , et pascent
vos pascentes cum scientia.
16. Et erit , si multiplicati eritis , et creveritis super ter-
ram , ait Dominus , in diebus illis non dicent ultra , arca
testamenti Sancti Israel : neque ascendet super cor, non
nominabitur, neque visitabitur, neque fiet ultra.
17. In diebus illis et in tempore illo vocabunt Jerusalem
solium Domini , et congregabuntur omnes gentes ad eam , et
non ambulabunt ultra post cogitationes cordis sui pessimi.
18. In diebus illis convenient domus Juda ad domum
Israel , et venient simul de terra aquilonis et de omnibus
regionibus ad terram quam dedi in hæreditatem patribus
vestris.
19. Et ego dixi : Fiat , Domine : quia ponam te in filios ,
et dabo tibi terram electam , hæreditatem Dei omnipotentis
gentium. Et dixi : Patrem vocabitis me , et a me non aver-
temini..
20. Verumtamen sicut praevaricatur mulierin cohabitan-
tem ei , sic praevaricata est in me domus Israel , dicit Dom
minus.
21. Vox de labiis audita est ploratus et deprecationis
filiorum Israel , quoniam injuste egerunt in viis suis , obliti
sunt Dei sancti sui.
22. Revertimini , filii , revertentes , et sanabo contritiones
vestras. Ecce servi nos erimus tibi , tu enim es Dominus
Deus noster.
23. Vere in mendacium erant colles , et fortitudo montium :
tantum per Dominum Deum nostrum salus Israel.
24. Confusio autem consumpsit labores patrum nostrorum
ab adolescentia nostra , oves eorum et vitulos eorum, et
filios eorum et filias eorum .
25. Dormivimus in confusione nostra , et cooperuit nos
ignominia nostra , quoniam coram Deo nostro peccavimus
nos , et patres nostri ab adolescentia nostra usque in diem
hanc : et non obedivimus voci Domini Dei nostr .
CAPUT IV.
1. Si conversus fuerit Israel , ait Dominus , ad me , con-
vertetur : et si abstulerit abominationes suas de ore suc , et
a facie mea reveritus fuerit ,
2. et juraverit , vivit Dominus , cum veritate in judicio
et justitia , et benedicent in eo gentes , et in eo laudem di-
cent Deo in Jerusalem.
3. Haec enim dicit Dominus viris Juda , et habitatoribus
Jerusalem Novate vobis novalia , et nolite serere super
spinas.
4. Circumcidimini Deo vestro , et circumcidite duritiam
cordis vestri , viri Juda et habitatores Jerusalem : ne egre
diatur ut ignis indignatio mea , et succendetur, et non erit
qui exstinguat , a facie nequitiæ adinventionum vestrarum.
5. Annuntiate in Juda , et audiatur in Jerusalem : dicite :
 JEREMIAS. CAP . IV.
469
Ἱερουσαλήμ · εἴπατε · Σημάνατε ἐπὶ τῆς γῆς σάλπιγγι , | Significate super terram tuba , clamate fortiter, dicite :
κεκράξατε μέγα , εἴπατε · Συνάχθητε , καὶ εἰςέλθωμεν . Congregamini , et ingrediamur in civitates muratas,
εἰς τὰς πόλεις τὰς τειχήρεις ,
6. ἀναλαβόντες φεύγετε εἰς Σιών · σπεύσατε , μὴ
στῆτε , ὅτι κακὰ ἐγὼ ἐπάγω ἀπὸ βοῤῥᾶ , καὶ συντριβὴν 6. assumentes: fugite in Sion : festinate , nolite stare ,
μεγάλην. quia mala ego adduco ab aquilone , et contritionem ma-
gnam.
7. Ἀνέβη λέων ἐκ τῆς μάνδρας αὐτοῦ , ἐξολοθρεύων
7. Ascendit leo de cubili suo , exterminans gentes leva-
ἔθνη ἐξῆρε , καὶ ἐξῆλθ εν ἐκ τοῦ τόπου αὐτοῦ , τοῦ θεῖναι
τὴν γῆν εἰς ἐρήμωσιν · καὶ αἱ πόλεις καθαι ρεθήσ ονται , vit se , et egressus est de loco suo , ut ponat terram in soli-
tudinem : et civitates destruentur , eo quod non habitentur.
παρὰ τὸ μὴ κατοικεῖσθαι αὐτάς.
8. Ἐπὶ τούτοις περιζώσασθε σάκκους , καὶ κόπτεσθε ,
καὶ ἀλαλάξατε , διότι οὐκ ἀπεστράφη ὁ θυμὸς Κυρίου 8. Super his accingite vos ciliciis , et plangite , et ululate ,
ἀφ' ὑμῶν. quia non est aversus furor Domini a vobis .
9. Καὶ ἔσται ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ , λέγει Κύριος ,
ἀπολεῖται ἡ καρδία τοῦ βασιλέως καὶ ἡ καρδία τῶν 9. Et erit in die illa , dicit Dominus , peribit cor regis et
principum , et obstupescent sacerdotes , et prophetæ
ἀρχόντων, καὶ οἱ ἱερεῖς ἐκστήσονται , καὶ οἱ προφῆται | cor
θαυμάσονται . mirabuntur.
10. Καὶ εἶπα · Ὦ δέσποτα Κύριε , ἆρά γε ἀπατῶν
ἠπάτησας τὸν λαὸν τοῦτον καὶ τὴν Ἱερουσαλήμ , λέγων · 10. Et dixi : O dominator Domine , ergone decipiens de-
Εἰρήνη ἔσται , καὶ ἰδοὺ ἥψατο ἡ μάχαιρα ἕως τῆς | cepist i populum istum et Jerusalem , dicens : Pax erit , et
ecce tetigit gladius usque ad animam eorum ?
ψυχῆς αὐτῶν ;
11. Ἐν τῷ καιρῷ ἐκείνῳ ἐροῦσι τῷ λαῷ τούτῳ καὶ
11. In tempore illo dicent populo huic et Jerusalem :
τῇ Ἱερουσαλήμ . Πνεῦμα πλανήσεως ἐν τῇ ἐρήμῳ ,
Spiritus erroris in deserto , via filiæ populi mei non ad
ὁδὸς τῆς θυργατὸς τοῦ λαοῦ μου οὐκ εἰς καθαρὸν , οὐδ'
εἰς ἅγιον · purum, neque ad sanctum :
12. πνεῦμα πληρώσεως ἥξει μοι · νῦν δὲ ἐγὼ λαλῶ 12. spiritus repletionis veniet mihi : nunc autem ego lo-
κρίματά μου πρὸς αὐτούς. quor judicia mea adversus eos.
13. Ἰδοὺ ὡς νεφέλη ἀναβήσεται , καὶ ὡς καταιγὶς τὰ 13. Ecce quasi nubes ascendet , et quasi tempestas cur-
ἅρματα αὐτοῦ · κουφότεροι ἀετῶν οἱ ἵπποι αὐτοῦ . Οὐαὶ rus ejus : leviores aquilis equi ejus . Væ nobi quia misere
s,
ἡμῖν, ὅτι ταλαιπωροῦμεν. vexamur.
14. Ἀπόπ λυνε ἀπὸ κακία ς τὴν καρδί αν σου , Ἱερου
14. Lava a malitia cor tuum , Jerusalem , ut salva fias.
σαλήμ , ἵνα σωθῇς . Ἕως πότε ὑπάρχουσιν ἐν σοὶ δια- | Usquequo subsistunt in te cogitationes laborum tuorum ?
λογισμοὶ πόνων σου;
15. Διότι φωνὴ ἀγγέλλοντος ἐκ Δὲν ἥξει , καὶ ἀκου- 15. Vox enim annuntiantis e Dan veniet , et audietur
σθήσεται πόνος ἐξ ὄρους Εφραίμ . dolor de monte Ephraim.
16. Ἀναμνήσατε ἔθνη , ἰδοὺ ἥκασιν · ἀναγγείλατε ἐν 16. Commonefacite gentes , ecce venerunt : annuntiate
Ἱερουσαλήμ , συστροφαὶ ἔρχονται ἐκ γῆς μακρόθεν,
καὶ ἔδωκαν ἐπὶ τὰς πόλεις Ἰούδα φωνὴν αὐτῶν · in Jerus alem , catervæ veniunt de terra longinqua , et dede .
runt super civitates Juda vocem suam :
17. ὡς φυλάσσοντες ἀγρὸν ἐγένοντο ἐπ' αὐτὴν κύ- 17. quasi custodes agri facti sunt super eam in circuitu ,
κλῳ , ὅτι ἐμοῦ ἠμέλησας , λέγει Κύριος. quia me neglexisti , dicit Dominus.
18. Αἱ ὁδοί σου καὶ τὰ ἐπιτηδεύματά σου ἐποίησαν 18. Viæ tuæ et adinventiones tuæ fecerunt hæc tibi :
ταῦτά σοι · αὕτη ἡ κακία σου ὅτι πικρὰ , ὅτι ἥψατο | ista malitia tua quia amara , quia tetigit usque ad cor tuum .
ἕως τῆς καρδίας σου.
19. Τὴν κοιλίαν μου , τὴν κοιλίαν μου ἀλγῶ , καὶ
19. Ventrem meum , ventrem meum doleo , et sensoria
τὰ αἰσθητήρια τῆς καρδίας μου , μαιμάσσει ἡ ψυχή
σπαράσσ καρδία μου . Οὐ σιωπήσο μαι , ὅτι | cordis mei , fluctuat anima mea , dilaceratur cor meum.
μου , εται ἡ Non tacebo , quoniam vocem tubæ audivit anima mea ,
φωνὴν σάλπιγγος ἤκουσεν ἡ ψυχή μου, κραυγὴν πολέμου clamorem praeli
20. καὶ ταλαιπωρίας , συντριμμὸν ἐπικαλεῖται , ὅτι
τεταλαιπώρηκε πᾶσα ἡ γῆ , ἄφνω τεταλαιπώρηκεν ἡ 20. et miseria , contritionem advocat , quia vastata est
διεσπάσ omnis terra , repente vastatum est tabernaculum, dilaceratae
σκηνὴ , θησαν αἱ δέῤῥεις μου .
sunt pelles meæ .
21. Ἕως πότε ὄψομαι φεύγοντας, ἀκούων φωνὴν 21. Usquequo videbo fugientes , audiens vocem tubarum ?
σαλπίγγων ;
22. Διότι οἱ ἡγούμενοι τοῦ λαοῦ μου ἐμὲ οὐκ ᾔδει 22. Quia duces populi mei me non cognoverunt. Filii
σαν. Υἱοὶ ἀφρονές εἰσι καὶ οὐ συνετοί , σοφοί εἰσὶ τοῦ insipientes sunt et non intelligente sapien
s, tes sunt ut fa-
κακοποιῆσαι , τὸ δὲ καλῶς ποιῆσαι οὐκ ἐπέγνωσαν.
ciant mala , bene autem facere nescierunt.
23. Ἐπέβλεψα ἐπὶ τὴν γῆν, καὶ ἰδοὺ οὐθὲν, καὶ εἰς 23. Aspexi super terram , et ecce nihil , et in coelum, et
τὸν οὐρανὸν, καὶ οὐκ ἦν τὰ φῶτα αὐτοῦ. non erant lumina ejus.
24. Εἶδον τὰ ὄρη , καὶ ἦν τρέμοντ α , καὶ πάντας τοὺς
24. Vidi montes , et erant trementes, et omnes colles
βουνοὺς ταρασσομένους . turbatos.
25. Ἐπέβλεψα, καὶ ἰδοὺ οὐκ ἦν ἄνθρωπος , καὶ
πάντα τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ ἐπτοεῖτο. 25. Inspexi , et ecce non erat homo , et omnia volatilia
cocli pavebant .
470 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ . Ε΄.
26. Εἶδον, καὶ ἰδοὺ ὁ Κάρμηλος ἔρημος , καὶ πᾶσαι
αἱ πόλεις ἐμπεπυρισμέναι πυρὶ ἀπὸ προςώπου Κυρίου ,
καὶ ἀπὸ προςώπου ὀργῆς θυμοῦ αὐτοῦ ἠφανίσθησαν .
27. Τάδε λέγει Κύριος · Ερημος ἔσται πᾶσα ἡ γῆ ,
συντέλειαν δὲ οὐ μὴ ποιήσω.
28. Ἐπὶ τούτοις πενθείτω ἡ γῆ , καὶ συσκοτασάτω
ὁ οὐρανὸς ἄνωθεν · διότι ἐλάλησα , καὶ οὐ μετανοήσω ·
ὥρμησα , καὶ οὐκ ἀποστρέψω ἀπ' αὐτῆς .
29. Ἀπὸ φωνῆς ἱππέως , καὶ ἐντεταμένου τόξου , ἀνε-
χώρησε πᾶσα ἡ χώρα . Εἰςέδυσαν εἰς τὰ σπήλαια , καὶ
εἰς τὰ ἄλση ἐκρύβησαν, καὶ ἐπὶ τὰς πέτρας ἀνέβησαν.
Πᾶσα πόλις ἐγκατελείφθη , οὐ κατῴκει ἐν αὐταῖς ἄν-
θρωπος.
30. Καὶ σὺ , τί ποιήσεις ; Ἐὰν περιβάλῃ κόκκινον,
καὶ κοσμήσῃ κόσμῳ χρυσῷ , ἐὰν ἐγχρίσῃ στίβι τοὺς ὀφ-
θαλμούς σου , εἰς μάταιον ὡραϊσμός σου. Ἀπώσαντό σε
οἱ ἐρασταί σου , τὴν ψυχήν σου ζητοῦσιν,
31. ὅτι φωνὴν ὡς ὠδινούσης ἤκουσα , τοῦ στεναγμοῦ
σου ὡς πρωτοτοκούσης · φωνὴ θυγατρὸς Σιὼν ἐκλυθή-
σεται , καὶ παρήσει τὰς χεῖρας αὐτῆς· οἴμοι ἐγώ , ὅτι
ἐκλείπει ἡ ψυχή μου ἐπὶ τοῖς ἀνηρημένοις.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε΄.
1. Περιδράμετε ἐν ταῖς ὁδοῖς Ἱερουσαλὴμ , καὶ ἴδετε ,
καὶ γνῶτε , καὶ ζητήσατε ἐν ταῖς πλατείαις αὐτῆς , ἐὰν
εὕρητε , εἰ ἔστι ποιῶν κρῖμα , καὶ ζητῶν πίστιν, καὶ
ἵλεως ἔσομαι αὐτοῖς , λέγει Κύριος.
2. Ζῇ Κύριος , λέγουσι , διὰ τοῦτο οὐκ ἐν ψεύδεσιν
ὀμνύουσι.
3. Κύριε , οἱ ὀφθαλμοί σου εἰς πίστιν · ἐμαστίγωσας
αὐτοὺς, καὶ οὐκ ἐπόνεσαν · συνετέλεσας αὐτοὺς , καὶ
οὐκ ἠθέλησαν δέξασθαι παιδείαν · ἐστερέωσαν τὰ πρός-
ωπα αὐτῶν ὑπὲρ πέτραν, καὶ οὐκ ἠθέλησαν ἐπιστρα-
φῆναι .
4. Καὶ ἐγὼ εἶπα · Ἴσως πτωχοί εἰσι , διότι οὐκ ἐδυ-
νάσθησαν, ὅτι οὐκ ἔγνωσαν ὁδὸν Κυρίου καὶ κρίσιν
Θεοῦ.
6. Πορεύσομαι πρὸς τοὺς ἁδροὺς, καὶ λαλήσω αὐτ
τοῖς , ὅτι αὐτοὶ ἐπέγνωσαν ὁδὸν Κυρίου καὶ κρίσιν Θεοῦ ·
καὶ ἰδοὺ ὁμοθυμαδὸν συνέτριψαν ζυγὸν, διέῤῥηξαν δε-
σμούς.
6. Διὰ τοῦτο ἔπαισεν αὐτοὺς λέων ἐκ τοῦ δρυμοῦ,
καὶ λύκος ἕως τῶν οἰκιῶν ὠλόθρευσεν αὐτοὺς , καὶ πάρ-
δαλις ἐγρηγόρησεν ἐπὶ τὰς πόλεις αὐτῶν. Πάντες οἱ
ἐκπορευόμενοι ἀπ' αὐτῶν θηρευθήσονται , ὅτι ἐπλήθυναν
ἀσεβείας αὐτῶν, ἴσχυσαν ἐν ταῖς ἀποστροφαῖς αὐτῶν.
7. Ποίᾳ τούτων ἵλεως γένωμαί σοι ; Οἱ υἱοί σου
ἐγκατέλιπόν με , καὶ ὤμνυον ἐν τοῖς οὐκ οὖσι θεοῖς · καὶ
ἐχόρτασα αὐτοὺς , καὶ ἐμοιχῶντο , καὶ ἐν οἴκοις πορνῶν
κατέλυον.
8. ἵπποι θηλυμανεῖς ἐγενήθησαν, ἕκαστος ἐπὶ τὴν
γυναῖκα τοῦ πλησίον αὐτοῦ ἐχρεμέτιζον .
9. Μὴ ἐπὶ τούτοις οὐκ ἐπισκέψομαι , λέγει Κύριος ;
ἢ ἐν ἔθνει τοιούτῳ οὐκ ἐκδικήσει ἡ ψυχή μου;
10. Ανάβητε ἐπὶ τοὺς προμαχῶνας αὐτῆς , καὶ κα
τασκάψατε· συντέλειαν δὲ μὴ ποιήσητε , ὑπολίπεσθε τὰ
ὑποστηρίγματα αὐτῆς , ὅτι τοῦ Κυρίου εἰσίν.
II . Ὅτι ἀθετῶν ἠθέτησεν εἰς ἐμὲ , λέγει Κύριος ,
οἶκος Ἰσραὴλ , καὶ οἶκος Ἰούδα
26. Vidi , et ecce Carmelus desertus , et omnes civitates
inflammate igni a facie Domini , et a facie irae furoris ejus
deletæ erant.
27. Haec dicit Dominus : Deserta erit omnis terra , con-
summationem autem non faciam .
28. Super his lugeat terra , et contenebrescat coelum de-
super : eo quod locutus sum , et non me penitebit : aggres
sus sum, et non avertam me ab ea.
29. A voce equitis , et intenti arcus , recessit omnis regio.
Ingressi sunt in speluncas , et in nemora se absconderunt ,
et super petras ascenderunt. Omnis civitas derelicta est ,
non habitabat in eis homo.
30. Et tu , quid facies ? Si circumdederis tibi coccinum ,
et ornaveris te ornatu aureo , si unxeris stibio oculos tuos ,
in vanum pulchritudo tua. Repulerunt te amatores tui , ani-
mam tuam quarunt ,
31. quia vocem quasi parturientis audivi , genitum tuum
quasi primo parientis : vox filia Siou dissolvetur , et dimit-
tet manus suas : heu mihi , quia deficit anima mea super
interfectis.
CAPUT V.
1. Circumcurrite in viis Jerusalem , et videte , et cogno-
| scite , et quaerite in plateis ejus , si inveniatis , si est faciens
| judicium, et quaerens fidem , et propitius ero eis , dicit Do-
minus.
2. Vivit Dominus , dicunt , nihilominus in mendaciis ju-
rant.
3. Domine , oculi tui ad fidem : flagellasti eos , et non
doluerunt : consummasti eos , et noluerunt recipere disci-
plinam : firmaverunt facies suas super petram , et noluerunt
reverti.
4. Et ego dixi : Fortasse inopes sunt , quia non potue-
| runt , quia non cognoverunt viam Domini et judicium Dei.
5. Ibo ad optimates , et loquar eis , quia ipsi cognoverunt
viam Domini et judicium Dei : et ecce unanimiter confrege-
| runt jugum , diruperunt vincula .
6. Ideo percussit eos leo de sylva , et lupus usque ad
domos vastavit eos , et pardus vigilavit super civitates eo-
rum. Omnes egredientes ab eis capientur , quia multiplica-
| verunt impietates suas , confortati sunt in aversionibus suis.
7. Quanam harum propitius fiam tibi ? Filii tui dereli-
querunt me , et jurabant in diis qui non sunt : et satiavi
eos , et mochabantur , et in domibus meretricum diversa
bantur.
8. Equi furentes in fœminas facti sunt , unusquisque su
per uxorem proximi sui hinniebant.
9. Numquid super his non visitabo , dicit Dominus ? aut
in gentem talem non ulciscetur anima mea?
10. Ascendite super propugnacula vestra , et destruite :
consummationem autem ne faciatis , relinquite sustentacula
ejus , quia Domini sunt.
11. Praevaricans enim praevaricata est in me , dicit Dom
minus , domus Israel , et domus Juda
 JEREMIAS. CAP. VI.
12. ἐψεύσατο τῷ Κυρίῳ αὐτῶν, καὶ εἶπαν · Οὐκ ἔστι
ταῦτα , οὐχ ἥξει ἐφ' ἡμᾶς κακὰ , καὶ μάχαιραν καὶ λιμὸν
οὐκ ὀψόμεθα .
13. Οἱ προφῆται ἡμῶν ἦσαν εἰς ἄνεμον, καὶ λόγος
Κυρίου οὐχ ὑπῆρχεν ἐν αὐτοῖς .
14. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος παντοκράτωρ · Ἀνθ᾿
ὧν ἐλαλήσατε τὸ ῥῆμα τοῦτο , ἰδοὺ ἐγὼ δέδωκα τοὺς
λόγους μου εἰς τὸ στόμα σου πῦρ , καὶ τὸν λαὸν τοῦτον
ξύλα , καὶ καταφάγεται αὐτούς .
15. Ἰδοὺ ἐγὼ ἐπάγω ἐφ᾽ ὑμᾶς ἔθνος πόῤῥωθεν, οἶκος
Ἰσραὴλ , λέγει Κύριος , ἔθνος οὗ οὐκ ἀκούσει τῆς φωνῆς
τῆς γλώσσης αὐτοῦ ·
(*) 16. πάντες ἰσχυροί ,
17. καὶ κατέδονται τὸν θερισμὸν ὑμῶν καὶ τοὺς ἄρ-
τους ὑμῶν, καὶ κατέδονται τοὺς υἱοὺς ὑμῶν καὶ τὰς
θυγατέρας ὑμῶν, καὶ κατέδονται τὰ πρόβατα ὑμῶν
καὶ τοὺς μόσχους ὑμῶν, καὶ κατέδονται τοὺς ἀμπελῶ-
νας ὑμῶν καὶ τοὺς συκῶνας ὑμῶν καὶ τοὺς ἐλαιῶνας
ὑμῶν · καὶ ἀλοήσουσι τὰς πόλεις τὰς ὀχυρὰς ὑμῶν, ἐφ'
αἷς ὑμεῖς πεποίθατε ἐπ' αὐταῖς , ἐν ῥομφαία.
18. Καὶ ἔσται ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις , λέγει Κύριος
ὁ Θεός σου , οὐ μὴ ποιήσω ὑμᾶς εἰς συντέλειαν .
19. Καὶ ἔσται , ὅταν εἴπητε · Τίνος ἕνεκεν ἐποίησε
Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν ἡμῖν πάντα ταῦτα ; Καὶ ἐρεῖς αὐ-
τοῖς · Ἀνθ' ὧν ἐδουλεύσατε θεοῖς ἀλλοτρίοις ἐν τῇ γῇ
ὑμῶν, οὕτως δουλεύσετε ἀλλοτρίοις ἐν τῇ γῇ οὐχ᾽ ὑμῶν .
20. Αναγγείλατε ταῦτα εἰς τὸν οἶκον Ἰακώβ , καὶ
ἀκουσθήτω ἐν τῷ οἴκῳ Ἰούδα .
21. Ἀκούσατε δὴ ταῦτα , λαὸς μωρὸς καὶ ἀκάρδιος ·
ὀφθαλμοὶ αὐτοῖς καὶ οὐ βλέπουσιν, ὦτα αὐτοῖς καὶ οὐκ
ἀκούουσι .
22. Μὴ ἐμὲ οὐ φοβηθήσεσθε , λέγει Κύριος , ἢ ἀπὸ
προςώπου μου οὐκ εὐλαβηθήσεσθε ; Τὸν τάξαντα ἄμμον
ὅριον τῇ θαλάσσῃ , πρόςταγμα αἰώνιον , καὶ οὐχ ὑπερ-
βήσεται αὐτὸ , καὶ ταραχθήσεται , καὶ οὐ δυνήσεται · καὶ
ἠχήσουσι τὰ κύματα αὐτῆς καὶ οὐχ ὑπερβήσεται αὐτό.
23. Τῷ δὲ λαῷ τούτῳ ἐγενήθη καρδία ἀνήκοος καὶ
ἀπειθὴς , καὶ ἐξέκλιναν καὶ ἀπήλθοσαν,
24. καὶ οὐκ εἶπον ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῶν · Φοβηθῶμεν
δὴ Κύριον τὸν Θεὸν ἡμῶν, τὸν διδόντα ἡμῖν ὑετὸν
πρώϊμον καὶ ὄψιμον, κατὰ καιρὸν πληρώσεως προςτά-
γματος θερισμοῦ , καὶ ἐφύλαξεν ἡμῖν.
25. Αἱ ἀνομίαι ὑμῶν ἐξέκλιναν ταῦτα , καὶ αἱ ἁμαρ
τίαι ὑμῶν ἀπέστησαν τὰ ἀγαθὰ ἀφ᾽ ὑμῶν.
26. Ὅτι εὑρέθησαν ἐν τῷ λαῷ μου ἀσεβεῖς , καὶ πα-
γίδας ἔστησαν τοῦ διαφθείραι ἄνδρας , καὶ συνελαμ-
βάνοσαν.
27. Ὡς παγὶς ἐφεσταμένη πλήρης πετεινῶν, οὕτως
οἱ οἶκοι αὐτῶν πλήρεις δόλου . Διὰ τοῦτο ἐμεγαλύνθη
σαν, καὶ ἐπλούτησαν,
28. καὶ παρέβησαν κρίσιν, οὐκ ἔκριναν κρίσιν ὀρφα-
νοῦ, καὶ κρίσιν χήρας οὐκ ἐκρίνοσαν.
29. Μὴ ἐπὶ τούτοις οὐκ ἐπισκέψομαι , λέγει Κύριος ,
ἢ ἐν ἔθνει τῷ τοιούτῳ οὐκ ἐκδικήσει ἡ ψυχή μου ;
30. Εκστασις καὶ φρικτὰ ἐγενήθη ἐπὶ τῆς γῆς.
31. Οἱ προφῆται προφητεύουσιν ἄδικα , καὶ οἱ ἱερεῖς
ἐπεκρότησαν ταῖς χερσὶν αὐτῶν, καὶ ὁ λαός μου ἠγά-
πησεν οὕτως · καὶ τί ποιήσετε εἰς τὰ μετὰ ταῦτα ;
(*) 16. ἡ φάρετρα αὐτοῦ ὡς τάφος ἀνεῳγμένος .... ( Compl.)
471
12. mentita est Domino suo , et dixerunt : Non sunt haec ,
non venient super nos mala , et gladium et famem non vi-
debimus.
13. Prophetae nostri fuerunt in ventum , et verbum Do-
mini non fuit in eis.
14. 1deo haec dicit Dominus omnipotens : Pro eo quod
locuti estis verbum istud , ecce ego dedi verba mea in os
tuum ignem, et populum istum ligna , et devorabit eos.
15. Ecce ego adduco super vos gentem de longe , domus
| Israel , dicit Dominus , gentem cujus non audiet vocem lin-
guæ ejus :
16. universi fortes ,
17. et devorabunt messem vestram et panes vestros , et
devorabunt filios vestros et filias vestras , et devorabunt
oves vestras et vitulos vestros , et devorabunt vineas ve-
stras et fceta vestra et oliveta vestra : et triturabunt civi-
| tates munitas vestras , in quibus vos fidistis in eis , iu
gladio.
18. Et erit in diebus illis , dicit Dominus Deus tuus , non
faciam vos in consummationem .
19. Et erit , quando dixeritis : Cur fecit Dominus Deus
noster nobis omnia haec ? Et dices eis : Pro eo quod servi-
stis diis alienis in terra vestra , sic servietis alienis in terra
non vestra.
20. Annuutiate hac in domum Jacob : et audiatur in
domo Juda.
21. Audite nunc haec , populus stultus et sine corde :
oculi eis et non vident , aures eis et non audiunt.
22. Numquid me non timebitis , dicit Dominus , aut a
| facie mea non verebimini ? Qui posui arenam terminum
| mari , praeceptum aeternum , et non supergredietur illud , et
turbabitur , et non poterit : et sonabunt fluctus ejus et non
| supergredientur illud.
23. Populo autem huic factum est cor non audiens et
contumax , et declinaverunt et abierunt ,
24. et non dixerunt in corde suo : Timeamus nune Do-
minum Deum nostrum, qui dat nobis pluviam temporaneam
et serotinam , secundum tempus impletionis præcepti mes
sis , et custodivit nobis.
25. Iniquitates vestra declinaverunt haec , et peccata
vestra repulerunt bona a vobis.
26. Quia inventi sunt in populo meo impii , et laqueos
statuerunt ad perdendos viros , et ceperunt.
27. Sicut laqueus superpositus plenus avium , sic domus
| eorum plena dolo. Ideo magnificati sunt, et dilati ,
28. et transgressi sunt judicium , non judicaverunt judi-
cium pupilli , et judicium viduæ non judicaverunt.
29. Numquid super his non visitabo , dicit Dominus , aut
in gentem talem non ulciscetur anima mea?
30. Stupor et horribilia facta sunt super terram.
31. Prophetae prophetant iniqua , et sacerdotes applause-
runt manibus suis , et populus meus dilexit sic : et quid fa-
cietis post haec
16. pharetra ejus sicut sepulcrum apertum : ...
472 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ. 5 .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'.
1. Ενισχύσατε , υἱοὶ Βενιαμὶν, ἐκ μέσου τῆς Ἱερου-
σαλὴμ , καὶ ἐν Θεκουὲ σημάνατε σάλπιγγι , καὶ ὑπὲρ
Βαιθαχαρμὰ ἄρατε σημεῖον, ὅτι κακὰ ἐκκέκυφεν ἀπὸ
βοῤῥᾶ , καὶ συντριβὴ μεγάλη γίνεται ,
2. καὶ ἀφαιρεθήσεται τὸ ὕψος , θύγατερ Σιών.
3. Εἰς αὐτὴν ἥξουσι ποιμένες καὶ τὰ ποίμνια αὐτῶν,
καὶ πήξουσιν ἐπ᾿ αὐτὴν σκηνὰς κύκλῳ , καὶ ποιμανοῦσιν
ἕκαστος τῇ χειρὶ αὐτοῦ.
4. Παρασκευάσασθε ἐπ᾿ αὐτὴν εἰς πόλεμον, ἀνά-
στητε , καὶ ἀναβῶμεν ἐπ' αὐτὴν μεσημβρίας · οὐαὶ
ἡμῖν, ὅτι κέκλικεν ἡ ἡμέρα , ὅτι ἐκλείπουσιν αἱ σκιαὶ
τῆς ἡμέρας.
5. Ἀνάστητε , καὶ ἀναβῶμεν ἐπ' αὐτὴν νυκτὶ , καὶ
διαφθείρωμεν τὰ θεμέλια αὐτῆς .
6. Οτι τάδε λέγει Κύριος · Ἔκκοψον τὰ ξύλα αὐ
τῆς , ἔκχεον ἐπὶ Ἱερουσαλὴμ δύναμιν. Ω πόλις ψευδής ,
ὅλη καταδυναστεία ἐν αὐτῇ .
7. Ὡς ψύχει λάκκος ὕδωρ, οὕτω ψύχει κακία αὐτῆς .
Ασέβεια καὶ ταλαιπωρία ἀκουσθήσεται ἐν αὐτῇ ἐπὶ
πρόςωπον αὐτῆς διαπαντός .
8. Πόνῳ καὶ μάστιγι παιδευθήσῃ , Ἱερουσαλὴμ , μὴ
ἀποστῇ ἡ ψυχή μου ἀπὸ σοῦ , μὴ ποιήσω σε ἄβατον
γῆν, ἥτις οὐ κατοικισθῇ.
9. Ὅτι τάδε λέγει Κύριος · Καλαμᾶσθε , καλαμᾶσθε
ὡς ἄμπελον τὰ κατάλοιπα τοῦ Ἰσραὴλ , ἐπιστρέψατε
ὡς ὁ τρυγῶν ἐπὶ τὸν κάρταλλον αὐτοῦ.
10. Πρὸς τίνα λαλήσω , καὶ διαμαρτύρωμαι , καὶ
εἰςακούσεται ; Ἰδοὺ ἀπερίτμητα τὰ ὦτα αὐτῶν, καὶ οὐ
δυνήσονται ἀκούειν . Ἰδοὺ τὸ ῥῆμα Κυρίου ἐγένετο
αὐτοῖς εἰς ὀνειδισμόν, οὐ μὴ βουληθῶσιν αὐτό.
1. Καὶ τὸν θυμόν μου ἔπλησα , καὶ ἐπέσχον, καὶ
οὐ συνετέλεσα αὐτούς. Εκχεῶ ἐπὶ νήπια ἔξωθεν, καὶ
ἐπὶ συναγωγὴν νεανίσκων ἅμα , ὅτι ἀνὴρ καὶ γυνὴ συλ-
ληφθήσονται , πρεσβύτερος μετὰ πλήρους ἡμερῶν.
12. Καὶ μεταστραφήσονται αἱ οἰκίαι αὐτῶν εἰς ἑτέ-
ρους , ἀγροὶ καὶ αἱ γυναῖκες αὐτῶν ἐπιτοαυτό · ὅτι ἐκ-
τενῶ τὴν χεῖρά μου ἐπὶ τοὺς κατοικοῦντας τὴν γῆν ταύ-
την, λέγει Κύριος .
13. Ὅτι ἀπὸ μικροῦ αὐτῶν καὶ ἕως μεγάλου πάντες
συνετελέσαντο ἄνομα , ἀπὸ ἱερέως καὶ ἕως ψευδοπρο-
φήτου πάντες ἐποίησαν ψευδῆ .
14. Καὶ ἰῶντο σύντριμμα τοῦ λαοῦ μου , ἐξουθενοῦν
τες καὶ λέγοντες · Εἰρήνη , εἰρήνη. Καὶ ποῦ ἐστιν εἰρήνη ;
15. Κατησχύνθησαν, ὅτι ἐξελίποσαν · καὶ οὐδ᾽ ὡς
καταισχυνόμενοι κατησχύνθησαν, καὶ τὴν ἀτιμίαν αὐ-
τῶν οὐκ ἔγνωσαν. Διὰ τοῦτο πεσοῦνται ἐν τῇ πτώσει
αὐτῶν , καὶ ἐν καιρῷ ἐπισκοπῆς ἀπολοῦνται, εἶπε Κύριος .
16. Τάδε λέγει Κύριος · Στῆτε ἐπὶ ταῖς ὁδοῖς , καὶ
ἴδετε , καὶ ἐρωτήσατε τρίβους Κυρίου αἰωνίους · καὶ
ἴδετε ποία ἐστὶν ἡ ὁδὸς ἡ ἀγαθὴ, καὶ βαδίζετε ἐν αὐτῇ,
καὶ εὑρήσετε ἁγνισμὸν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν . Καὶ εἶπαν ·
Οὐ πορευσόμεθα .
17. Καθέστακα ἐφ' ὑμᾶς σκοπούς· ἀκούσατε τῆς φω-
νῆς τῆς σάλπιγγος , καὶ εἶπαν · Οὐκ ἀκουσόμεθα.
18. Διὰ τοῦτο ἤκουσαν τὰ ἔθνη , καὶ οἱ ποιμαίνοντες
τὰ ποίμνια αὐτῶν.
19. Ἄκουε , γῆ · ἰδοὺ ἐγὼ ἐπάγω ἐπὶ τὸν λαὸν τοῦτον
κακὰ , τὸν καρπὸν ἀποστροφῆς αὐτῶν, ὅτι τῶν λόγων
μου οὐ προςέσχον, καὶ τὸν νόμον μου ἀπώσαντο .
CAPUT VI
1. Confortamini , filii Benjamin, de medio Jerusalem , et
in Thecue significate tuba , et super Bathacharma levate
signum , quia mala incubuerunt ab aquilone , et contritio
magna fit ,
2. et auferetur celsitudo tua , filia Sion.
3. In eam venient pastores et greges eorum , et figent
| super eam tabernacula in circuitu , et pascent unusquisque
manu sua.
4. Paramini super eam in bellum , consurgite , et ascen-
damus super eam meridie : væ nobis , quia declinavit dies ,
quia deficiunt umbræ diei.
5. Surgite , et ascendamus super eam nocte , et dissipe-
mus fundamenta illius.
6. Quia haec dicit Dominus : Cæde ligna ejus , effunde
super Jerusalem virtutem. Ο civitas mendax ! tota oppressio
in ea.
7. Sicut frigidam facit cisterna aquam , sic frigidam facit
malitia ejus. Impietas et miseria audietur in ea super faciem
ejus semper .
8. Dolore et flagello erudieris , Jerusalem , ne recedat
anima mea a te , ne faciam te inviam terram , quæ non ia-
bitetur.
9. Quia hac dicit Dominus : Racemate , racemate quasi
| vineam reliquias Israel , convertimini quasi vindemiator ad
cartallum suum.
10. Ad quem loquar, et contestabor, et exaudiet ? Ecce
incircumcisa aures eorum , et non poterunt audire. Ecce
| verbum Domini factum est eis in opprobrium , non volent
illud.
11. Et furorem meum implevi , et sustinui , et non con-
sumpsi eos. Effundam super parvulos deforis , et super
| congregationem juvenum simul , quia vir et uxor capien-
tur, senior cum pleno dierum.
12. Et transibunt domus eorum ad alteros, agri et uxores
eorum pariter : quia extendam manum meam super habi-
tantes terram hanc , dicit Dominus.
13. A parvo enim eorum et usque ad magnum omnes
consummaverunt iniqua , a sacerdote et usque ad pseudo-
prophetam omnes fecerunt mendacia.
14. Et curabant contritionem populi mei , spernentes et
| dicentes : Pax , pax . Et ubi est pax ?
15. Confusi sunt , quia defecerunt : et neque sicut qui
confunduntur confusi sunt , et inhonorationem suam non
cognoverunt. Quamobrem cadent in ruina sua, et in tempore
visitationis peribunt , dicit Dominus .
16. Hæc dicit Dominus : State super vias , et videte , et
| interrogate semitas Domini quæ a sæculo : et videte qualis
est via bona , et ambulate in ea , et invenietis purifica-
tionem animabus vestris. Et dixerunt : Non ibimus.
17. Constitui super eos speculatores : audite vocem tubae,
et dixerunt : Non audiemus.
18. Ideo audierunt gentes , et qui pascunt greges suos.
19. Audi , terra : ecce ego adduco super populum hunc
mala , fructum aversionis eorum , quia sermonibus meis
non attenderunt , et legem meam projecerunt.
 JEREMIAS . CAP. VII. 473

20. Ινατί μοι λίβανον ἐκ Σαβὰ φέρετε , καὶ κινά
μωμον ἐκ γῆς μακρόθεν ; Τὰ ὁλοκαυτώματα ὑμῶν οὐκ
εἰσὶ δεκτὰ , καὶ αἱ θυσίαι ὑμῶν οὐχ ἥδυνάν μοι .
21. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος · Ἰδοὺ ἐγὼ δίδωμι
ἐπὶ τὸν λαὸν τοῦτον ἀσθένειαν , καὶ ἀσθενήσουσι πα-
τέρες καὶ υἱοὶ ἅμα , γείτων καὶ ὁ πλησίον αὐτοῦ ἀπο-
λοῦνται.
22. Τάδε λέγει Κύριος · Ἰδοὺ λαὸς ἔρχεται ἀπὸ βοῤῥᾶ,
καὶ ἔθνη ἐξεγερθήσονται ἀπ' ἐσχάτου τῆς γῆς ·
23. τόξον καὶ ζιβύνην κρατήσουσιν . Ιταμός ἐστι ,
καὶ οὐκ ἐλεήσει · φωνὴ αὐτοῦ , ὡς θάλασσα κυμαίνουσα ·
ἐφ᾽ ἵπποις καὶ ἅρμασι παρατάξεται ὡς πῦρ εἰς πόλε-
μον πρὸς σὲ , θύγατερ Σιών.
24. Ἠκούσαμεν τὴν ἀκοὴν αὐτῶν, παρελύθησαν αἱ
χεῖρες ἡμῶν, θλίψις κατέσχεν ἡμᾶς , ὠδῖνες ὡς τικτού-
σης.
25. Μὴ ἐκπορεύεσθε εἰς ἀγρὸν , καὶ ἐν ταῖς ὁδοῖς μὴ
βαδίζετε , ὅτι ῥομφαία τῶν ἐχθρῶν παροικεῖ κυκλόθεν .
26. Θύγατερ λαοῦ μου , περίζωσαι σάκκον, κατά
πασσε ἐν σποδῷ , πένθος ἀγαπητοῦ ποίησαι σεαυτῇ
κοπετὸν οἰκτρὸν, ὅτι ἐξαίφνης ἥξει ταλαιπωρία ἐφ '
ὑμᾶς.
27. Δοκιμαστὴν δέδωκά σε ἐν λαοῖς δεδοκιμασμέ
νοις , καὶ γνώσῃ με ἐν τῷ δοκιμάσαι με τὴν ὁδὸν αὐτῶν,
28. πάντες ἀνήκοοι , πορευόμενοι σκολιῶς . Χαλκὸς
καὶ σίδηρος πάντες διεφθαρμένοι εἰσίν .
29. Ἐξέλιπε φυσητὴρ ἀπὸ πυρὸς , ἐξέλιπε μόλιβδος .
Εἰς κενὸν ἀργυροκόπος ἀργυροκοπεῖ , πονηρία αὐτῶν
οὐκ ἐτάκη.
30. Αργύριον ἀποδεδοκιμασμένον καλέσατε αὐτοὺς ,
ὅτι ἀπεδοκίμασεν αὐτοὺς Κύριος.
20. Ut quid mihi thus de Saba affertis , et cinamomum
de terra longinqua? Holocaustomata vestra non sunt ac-
cepta , et sacrificia vestra non mihi jucunda fuerunt.
21. Propterea haec dicit Dominus : Ecce ego do super
populum istum infirmitatem , et infirmabuntur patres et
filii simul , vicinus et proximus ejus peribunt.
22. Hæc dicit Dominus : Ecce populus venit ab aquilone,
et gentes exsurgent ab extremo terræ :
23. arcum et zibynam tenebunt. Impudens est , et non
miserebitur : vox ejus , quasi mare fluctuans : in equis et
in currubus instruetur quasi ignis ad bellum adversus te ,
filia Sion.
24. Audivimus famam eorum , dissolutae sunt manus
nostra , tribulatio apprehendit nos , dolores quasi partu
rientis.
25. Nolite exire in agrum , et in viis ne ambuletis , quo-
niam gladius inimicorum accolit in circuitu.
26. Filia populi mei , accingere cilicio , conspergere in
cinere , luctum dilecti fac tibi planctum miserabilem , quia
repente veniet miseria super vos.
27. Probatorem dedi te in populis probatis , et cognosces
me in probando me viam eorum ,
28. omnes inobedientes , ambulantes perverse . As et
ferrum universi corrupti sunt.
29. Defecit sufflatorium ab igne, defecit plumbum. Fru-
stra argentum conflat argenti conflator , malitia eorum non
est consumpta .
30. Argentum reprobum vocate eos , quia reprobavit eos
Dominus.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ζ' . CAPUT VII.

(*) 2. Ακούσατε λόγον Κυρίου , πᾶσα Ἰουδαία . 2. Audite verbum Domini , omnis Judaa.
3. Τάδε λέγει Κύριος ὁ Θεὸς Ἰσραήλ · Διορθώσατε 3. Haec dicit Dominus Deus Israel : Dirigite vias vestras
τὰς ὁδοὺς ὑμῶν καὶ τὰ ἐπιτηδεύματα ὑμῶν, καὶ κατοι- et studia vestra , et habitare vos faciam in loco isto.
κιῶ ὑμᾶς ἐν τῷ τόπῳ τούτῳ.
4. Μὴ πεποίθατε ἐφ' ἑαυτοῖς , ἐπὶ λόγοις ψευδέσιν, 4. Nolite confidere in vobis ipsis, in verbis mendacibus,
ὅτι τὸ παράπαν οὐκ ὠφελήσουσιν ὑμᾶς, λέγοντες · Ναὸς | quoniam omnino non proderunt vobis , dicentes : Templum
Κυρίου , ναὸς Κυρίου ἐστίν. Domini , templum Domini est.
5. Ὅτι ἐὰν διορθοῦντες διορθώσητε τὰς ὁδοὺς ὑμῶν 5. Quoniam si dirigentes direxeritis vias vestras et
καὶ τὰ ἐπιτηδεύματα ὑμῶν, καὶ ποιοῦντες ποιήσητε studia vestra , et facientes feceritis judicium inter virum et
κρίσιν ἀναμέσον ἀνδρὸς καὶ ἀναμέσον τοῦ πλησίον αὐ- | proximum ejus ,
τοῦ ,
6. καὶ προςήλυτον καὶ ὀρφανὸν καὶ χήραν μὴ κατα- 6. et advenam et pupillum et viduam non oppresseritis ,
δυναστεύσητε, καὶ αἷμα ἀθῷον μὴ ἐκχέητε ἐν τῷ τόπῳ nec sanguinem innocentem effuderitis in loco hoc , et post
τούτῳ , καὶ ὀπίσω θεῶν ἀλλοτρίων μὴ πορεύησθε εἰς | deos alienos non ambulaveritis in malum vobis ,
κακὸν ὑμῖν,
7. καὶ κατοικιῶ ὑμᾶς ἐν τῷ τόπῳ τούτῳ , ἐν γῇ ᾗ 7. et habitare vos faciam in loco isto , in terra quam dedi
ἔδωκα τοῖς πατράσιν ὑμῶν ἐξ αἰῶνος καὶ ἕως αἰῶνος. patribus vestris a sæculo et usque in sæculum.
8. Εἰ δὲ ὑμεῖς πεποίθατε ἐπὶ λόγοις ψευδέσιν, ὅθεν 8. Si autem confiditis vos in verbis mendacibus , unde
οὐκ ὠφεληθήσεσθε , non erit vobis utilitas ,
9. καὶ φονεύετε , καὶ μοιχᾶσθε , καὶ κλέπτετε , καὶ 9. et occiditis, et mochamini, et furamini, et juratis su-
ὀμνύετε ἐπ' ἀδίκῳ , καὶ θυμιᾶτε τῇ Βάαλ καὶ ἐπορεύεσθε per iniquo , et adolebatis ipsi Baal et ambulabatis post deos
ὀπίσω θεῶν ἀλλοτρίων, ὧν οὐκ οἴδατε , τοῦ κακῶς εἶναι alienos , quos non novistis , ut male sit vobis ,
ὑμῖν,

(*) 1. Ῥῆμα ὃ ἐγένετο πρὸς Ἱερεμίαν παρὰ Κυρίου , λέγον 1. Verbum quod factum est ad Jeremiam a Domino , dicens :
2. Ἵστα ἐπὶ τὴν πύλην τοῦ οἴκου Κυρίου , καὶ ἀνάγνωθι ἐκεῖ 2. Sta in porta domus Domini , et prædica ibi verbum istud ,
τὸ ῥῆμα τοῦτο , καὶ εἰπέ... (Compl.) et dic...
474 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ. Ζ'

10. καὶ ἤλθετε καὶ ἔστητε ἐνώπιον ἐμοῦ ἐν τῷ οἴκῳ 10. et venistis et stetistis coram me in domo in qua in-
οὗ ἐπικέκληται τὸ ὄνομά μου ἐπ᾿ αὐτῷ , καὶ εἴπατε · vocatum est nomen meum in ea , et dixistis : Abstinuimus
Ἀπεσχήμεθα τοῦ μὴ ποιεῖν πάντα τὰ βδελύγματα ne faceremus omnes abominationes has.
ταῦτα.
11. Μὴ σπήλαιον λῃστῶν ὁ οἶκός μου , οὗ ἐπικέκληται 11. Numquid spelunca latronum est domus mea , ubi in-
τὸ ὄνομά μου ἐπ᾿ αὐτῷ ἐκεῖ ἐνώπιον ὑμῶν ; Καὶ ἰδοὺ vocatum est nomen meum in ea ibi coram vobis ? Et ecce
ἐγὼ ἑώρακα , λέγει Κύριος , ego vidi , dicit Dominus ,
12. ὅτι πορεύθητε εἰς τὸν τόπον μου τὸν ἐν Σηλώ , οὗ 12. quare ite ad locum meum qui in Selo , ubi collocavi
κατεσκήνωσα τὸ ὄνομά μου ἐκεῖ ἔμπροσθεν, καὶ ἴδετε ἃ nomen meum ibi antea , et videte quæ feci ei a facie ma-
ἐποίησα αὐτῷ ἀπὸ προςώπου κακίας λαοῦ μου Ἰσραήλ. litiæe populi mei Israel.
13. Καὶ νῦν ἀνθ' ὧν ἐποιήσατε πάντα τὰ ἔργα ταῦτα, 13. Et nunc pro eo quod fecistis omnia opera haec , et lo-
καὶ ἐλάλησα πρὸς ὑμᾶς καὶ οὐκ ἠκούσατέ μου , καὶ cutus sum ad vos et non audistis me , et vocavi vos et non
ἐκάλεσα ὑμᾶς καὶ οὐκ ἀπεκρίθητε , respondistis ,
14. τοίνυν κἀγὼ ποιήσῳ τῷ οἴκῳ ᾧ ἐπικέκληται τὸ 14. igitur et ego faciam domui in qua invocatum est no-
ὄνομά μου ἐπ' αὐτῷ , ἐφ᾽ ᾧ ὑμεῖς πεποίθατε ἐπ' αὐτῷ , men meum in ea , in qua vos confidistis in ea, et loco quem
καὶ τῷ τόπῳ ᾧ ἔδωκα ὑμῖν καὶ τοῖς πατράσιν ὑμῶν, dedi vobis et patribus vestris , sicut feci Selo :
καθὼς ἐποίησα τη Σηλώ
15. καὶ ἀποῤῥίψω ὑμᾶς ἀπὸ προςώπου μου , καθὼς 15. et projiciam vos a facie mea , sicut projeci fratres
ἀπέρριψα τοὺς ἀδελφοὺς ὑμῶν, πᾶν τὸ σπέρμα Ἐ- vestros , omne semen Ephraim.
φραίμ.
16. Καὶ σὺ μὴ προςεύχου περὶ τοῦ λαοῦ τούτου , καὶ 16. Et tu noli orare pro populo isto , neque postules ut
μὴ ἀξιοῦ τοῦ ἐλεηθῆναι αὐτοὺς , καὶ μὴ εὔχου , καὶ μὴ miserear illorum , et ne ores , et ne accedas ad me pro his ,
προςέλθῃς μοι περὶ αὐτῶν, ὅτι οὐκ εἰςακούσομαι . quia non exaudiam.
17. Ἢ οὐχ ὁρᾷς τί αὐτοὶ ποιοῦσιν ἐν ταῖς πόλεσιν 17. Numquid non vides quid ipsi faciunt in civitatibus
Ἰούδα καὶ ἐν ταῖς ὁδοῖς Ἱερουσαλήμ ; Juda et in viis Jerusalem ?
18. Οἱ υἱοὶ αὐτῶν συλλέγουσι ξύλα , καὶ οἱ πατέρες 18. Filii eorum colligunt ligna , et patres eorum succen-
αὐτῶν καίουσι πῦρ, καὶ αἱ γυναῖκες αὐτῶν τρίβουσι dunt ignem , et mulieres eorum terunt similam , ut faciant
σταῖς , τοῦ ποιῆσαι καυῶνας τῇ στρατιᾷ τοῦ οὐρανοῦ , chavonas militiæ cœli , et libaverunt libamina diis alienis ,
καὶ ἔσπεισαν σπονδὰς θεοῖς ἀλλοτρίοις, ἵνα παροργίσωσί | ut me ad iracundiam provocent.
με.
19. Numquid me ipsi ad iracundiam provocant , dicit
19. Μὴ ἐμὲ αὐτοὶ παροργίζουσι , λέγει Κύριος ; Οὐχὶ Dominus? Nonne semetipsos , ut confundantur facies co-
ἑαυτοὺς , ὅπως καταισχυνθῇ τὰ πρόςωπα αὐτῶν ; rum ?
20. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος · Ἰδοὺ ὀργὴ καὶ θυ- 20. ideo haec dicit Dominus : Ecce ira et furor meus
μός μου χεῖται ἐπὶ τὸν τόπον τοῦτον, καὶ ἐπὶ τοὺς ἀν- funditur super locum istum , et super homines , et super
θρώπους , καὶ ἐπὶ τὰ κτήνη , καὶ ἐπὶ πᾶν ξύλον τοῦ jumenta , et super omne lignum agri eorum, et super geni-
ἀγροῦ αὐτῶν, καὶ ἐπὶ τὰ γεννήματα τῆς γῆς , καὶ καυ- mina terræ , et accendetur et non exstinguetur.
θήσεται καὶ οὐ σβεσθήσεται.
21. Τάδε λέγει Κύριος · Τὰ ὁλοκαυτώματα ὑμῶν 21. Hæc dicit Dominus : Holocaustomata vestra congre
συναγάγετε μετὰ τῶν θυσιῶν ὑμῶν, καὶ φάγετε κρέα · gate cum sacrificiis vestris , et comedite carnes :
22. ὅτι οὐκ ἐλάλησα πρὸς τοὺς πατέρας ὑμῶν, καὶ 22. quia non sum locutus ad patres vestros, et non man-
οὐκ ἐνετειλάμην αὐτοῖς ἐν ἡμέρᾳ ἡ ἀνήγαγον αὐτοὺς ἐκ davi eis in die qua eduxi eos de terra Ægypti de holocaustis
γῆς Αἰγύπτου περὶ ὁλοκαυτωμάτων καὶ θυσίας · et sacrificio :
23. ἀλλ᾽ ἢ τὸ ῥῆμα τοῦτο ἐνετειλάμην αὐτοῖς, λέγων · 23. sed verbum hoc mandavi eis , dicens : Audite vocem
Ἀκούσατε τῆς φωνῆς μου , καὶ ἔσομαι ὑμῖν εἰς Θεόν, meam , et ero vobis in Deum , et vos eritis mihi in populum :
καὶ ὑμεῖς ἔσεσθέ μοι εἰς λαόν · καὶ πορεύεσθε ἐν πάσαις et ambulate in omnibus viis meis , quascumque mandavero
ταῖς ὁδοῖς μου , αἷς ἂν ἐντείλωμαι ὑμῖν, ὅπως ἂν εὖ ἢ vobis , ut bene vobis sit.
ὑμῖν.
24. Καὶ οὐκ ἤκουσάν μου , καὶ οὐ προςέσχε τὸ οὖς 24. Et non audierunt me , et non attendit auris eorum ,
αὐτῶν, ἀλλ' ἐπορεύθησαν ἐν τοῖς ἐνθυμήμασι τῆς καρ sed iverunt in desideriis cordis sui mali , et facti sunt in
δίας αὐτῶν τῆς κακῆς , καὶ ἐγενήθησαν εἰς τὰ ὄπισθεν, posteriora , et non in anteriora ,
καὶ οὐκ εἰς τὰ ἔμπροσθεν,
25. ἀφ᾿ ἧς ἡμέρας ἐξήλθοσαν οἱ πατέρες αὐτῶν ἐκ γῆς 25. ex qua die exierunt patres eorum e terra Ægypti , et
Αἰγύπτου , καὶ ἕως τῆς ἡμέρας ταύτης. Καὶ ἐξαπέστειλα | usque in diem hanc. Et misi ad vos omnes servos meos
πρὸς ὑμᾶς πάντας τοὺς δούλους μου τους προφήτας, prophetas , die et diluculo, et misi ,
ἡμέρας καὶ ὄρθρου , καὶ ἀπέστειλα ,
26. καὶ οὐκ εἰςήκουσάν μου , καὶ οὐ προςέσχε τὸ οὖς 26. et non exaudierunt me , et non attendit auris eorum,
αὐτῶν, καὶ ἐσκλήρυναν τον τράχηλον αὐτῶν ὑπὲρ τοὺς | et induraverunt cervicem suam super patres ipsorum.
πατέρας αὐτῶν.
 JEREMIAS. CAP. VIII. 475

( * ) 27, 28. Καὶ ἐρεῖς αὐτοῖς τοῦτον τὸν λόγον · Τοῦτο 27 , 28. Et dices eis hunc sermonem : Hæc est gens quæ
τὸ ἔθνος ὃ οὐκ ἤκουσε τῆς φωνῆς Κυρίου , οὐδὲ ἐδέξατο non audivit vocem Domini , neque recepit disciplinam : de-
παιδείαν · ἐξέλιπεν ἡ πίστις ἐκ στόματος αὐτῶν. fecit fides ex ore eorum.
29. Κεῖρε τὴν κεφαλήν σου , καὶ ἀπόῤῥιπτε καὶ ἀνα- 29. Tonde caput tuum, et projice, et assume super labia
λαβὲ ἐπὶ χειλέων θρῆνον, ὅτι ἀπεδοκίμασε Κύριος, καὶ lamentationem , quia reprobavit Dominus , et repulit gene-
ἀπώσατο τὴν γενεὰν τὴν ποιοῦσαν ταῦτα· rationem facientem hæc :
30. ὅτι ἐποίησαν οἱ υἱοὶ Ἰούδα τὸ πονηρὸν ἐναντίον 30. quia fecerunt filii Juda malum coram me , dicit Do-
ἐμοῦ , λέγει Κύριος · ἔταξαν τὰ βδελύγματα αὐτῶν ἐν minus posuerunt abominationes suas in domo ubi invoca-
τῷ οἴκῳ οὗ ἐπικέκληται τὸ ὄνομά μου ἐπ᾿ αὐτὸν, τοῦ tum est nomen meum super eam , ad polluendam eam :
μιάναι αὐτόν ·
31. καὶ ᾠκοδόμησαν τὸν βωμὸν τοῦ Ταφεθ , ὅς ἐστιν 31. et aedificaverunt aram Tapheth , quæ est in valle
ἐν φάραγγι υἱοῦ Ἐννὸμ , τοῦ κατακαίειν τοὺς υἱοὺς αὐ filii Ennom , ad comburendum filios et filias suas in igni,
τῶν καὶ τὰς θυγατέρας αὐτῶν ἐν πυρὶ, ὃ οὐκ ἐνετειλάμην | quod non mandavi eis , neque cogitavi in corde meo.
αὐτοῖς, καὶ οὐ διενοήθην ἐν τῇ καρδίᾳ μου.
32. Διὰ τοῦτο ἰδοὺ ἡμέραι ὄρχονται , λέγει Κύριος , 32. Idcirco ecce dies veniunt , dicit Dominus , et non
καὶ οὐκ ἐροῦσιν ἔτι , βωμὸς τοῦ Ταφὲθ καὶ φάραγξ υἱοῦ dicent amplius , ara Tapheth et vallis filii Ennom , sed val-
Ἐννόμ , ἀλλ' ἡ φάραγξ τῶν ἀνηρημένων · καὶ θάψουσιν lis interfectorum : et sepelient in Tapheth , eo quod non sit
ἐν τῷ Ταφὲθ , διὰ τὸ μὴ ὑπάρχειν τόπον . locus.
33. Καὶ ἔσονται οἱ νεκροὶ τοῦ λαοῦ τούτου εἰς βρῶ- 33. Et erunt mortui de populo hoc in escam volatilibus
σιν τοῖς πετεινοῖς τοῦ οὐρανοῦ καὶ τοῖς θηρίοις τῆς γῆς , coli et bestiis terra , et non erit qui abigat.
καὶ οὐκ ἔσται ὁ ἀποσοβῶν.
34. Καὶ καταλύσω ἐκ πόλεων Ἰούδα καὶ ἐκ διόδων 34. Et cessare faciam de civitatibus Juda et de viis Jeru-
Ἱερουσαλὴμ φωνὴν εὐφραινομένων καὶ φωνὴν χαιρόν- | salem vocem latantium et vocem gaudentium , vocem
των, φωνὴν νυμφίου καὶ φωνὴν νύμφης , ὅτι εἰς ἐρή- | sponsi et vocem sponsæ , quia in desolationem erit uni-
μωσιν ἔσται πᾶσα ἡ γῆ. versa terra.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Η΄ . CAPUT VIII.

1. Ἐν τῷ καιρῷ ἐκείνῳ , λέγει Κύριος , ἐξοίσουσι τὰ
ὀστᾶ τῶν βασιλέων Ἰούδα , καὶ τὰ ὀστᾶ τῶν ἀρχόντων
αὐτοῦ , καὶ τὰ ὀστᾶ τῶν ἱερέων, καὶ τὰ ὀστᾶ προφητῶν,
καὶ τὰ ὀστᾶ τῶν κατοικούντων ἐν Ἱερουσαλὴμ ἐκ τῶν
τάφων αὐτῶν,
2. καὶ ψύξουσιν αὐτὰ πρὸς τὸν ἥλιον καὶ τὴν σελή
νην, καὶ πρὸς πάντας τοὺς ἀστέρας , καὶ πρὸς πᾶσαν
τὴν στρατιὰν τοῦ οὐρανοῦ , ἃ ἠγάπησαν, καὶ οἷς ἐδού-
λευσαν, καὶ ὧν ἐπορεύθησαν ὀπίσω αὐτῶν, καὶ ὧν ἀν-
τείχοντο, καὶ οἷς προςεκύνησαν αὐτοῖς . Οὐ κοπήσονται ,
καὶ οὐ ταφήσονται , καὶ ἔσονται εἰς παράδειγμα ἐπὶ
προςώπου τῆς γῆς ,
3. ὅτι εἵλοντο τὸν θάνατον ἢ τὴν ζωὴν, καὶ πᾶσιν
τοῖς καταλοίποις τοῖς καταλειφθεῖσιν ἀπὸ τῆς γενεᾶς
ἐκείνης , ἐν παντὶ τόπῳ οὗ ἐὰν ἐξώσω αὐτοὺς ἐκεῖ.
4. Ὅτι τάδε λέγει Κύριος · Μὴ ὁ πίπτων οὐκ ἀνί-
σταται , ἢ ὁ ἀποστρέφων οὐκ ἀναστρέφει ;
5. Διατί ἀπέστρεψεν ὁ λαός μου οὗτος ἀποστροφὴν
ἀναιδῆ , καὶ κατεκρατήθησαν ἐν τῇ προαιρέσει αὐτῶν ,
καὶ οὐκ ἠθέλησαν τοῦ ἐπιστρέψαι ;
6. Ἐνωτίσασθε δὴ , καὶ ἀκούσατε. Οὐχ οὕτω λαλή
σουσιν, οὐκ ἔστιν ἄνθρωπος ὁ μετανοῶν ἀπὸ τῆς κακίας
αὐτοῦ , λέγων · Τί ἐποίησα ; Διέλιπεν ὁ τρέχων ἀπὸ τοῦ
δρόμου αὐτοῦ , ὡς ἵππος κάθιδρος ἐν χρεμετισμῷ αὐτοῦ.
7. Καὶ ἡ ἀσίδα ἐν τῷ οὐρανῷ ἔγνω τὸν καιρὸν αὐ
τῆς · τρυγὼν καὶ χελιδὼν ἀγροῦ , στρουθία ἐφύλαξαν
καιροὺς εἰςόδων ἑαυτῶν · ὁ δὲ λαός μου οὗτος οὐκ ἔγνω
τὰ κρίματα Κυρίου.
8. Πῶς ἐρεῖτε , ὅτι σοφοί ἐσμεν ἡμεῖς , καὶ νόμος
1. In tempore illo , dicit Dominus , efferent ossa regum
| Juda , et ossa principum ejus , et ossa sacerdotum , et ossa
prophetarum , et ossa habitantium inJerusalem de sepulcris
eorum ,
2. et torrebunt ea ad solem et lunam , et ad omnia si-
dera , et ad omnem militiam coeli , quæ dilexerunt , et
| quibus servierunt , et post quæ ambulaverunt post ea , et
- quibus adhaserunt , et quæ adoraverunt ea. Non plangentur,
et non sepelientur, et erunt in exemplum super faciem
terra ,
3. quia elegerunt mortem quam vitam , etiam de omni-
bus residuis qui relicti fuerint de generatione illa , in omni
loco quocumque expulero eos illuc.
4. Quia haec dicit Dominus : Numquid qui cadit non re-
surgit , aut qui avertit se non revertitur ?
5. Quare aversus est populus meus hic aversione im-
| pudenti , et confirmati sunt in electione sua , et noluerunt
reverti ?
6. Auribus percipite nunc , et audite. Nonne sic loquen-
tur, non est homo qui poenitentiam agat a peccato suo , di-
cens : Quid feci? Defecit currens a cursu suo , quasi equus
defessus in hinnitu suo.
7. Et asida in coelo cognovit tempus suum : turtur et hi-
rundo agri , passeres custodierunt tempora ingressuum
suorum : populus autem meus hic non cognovit judicia Dor
mini.
8. Quomodo dicetis , quia sapientes sumus nos , et lex

(*) 27. Καὶ ἐρεῖς αὐτοῖς τὸν λόγον τοῦτον, καὶ οὐκ ἀκούσον· 27. Et dices eis sermonem hunc, et non audient te, et vocabia
ταί σε , καὶ καλέσεις αὐτοὺς , καὶ οὐκ ἀποκρινοῦσί σοι . ( Compl.) eos , et non respondebunt tibi.
476 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ . Θ' . Γ
Κυρίου μεθ᾿ ἡμῶν ἐστι ; Εἰς μάτην ἐγενήθη σχοῖνος
ψευδὴς γραμματεῦσιν.
9. Ἠσχύνθησαν σοφοὶ , καὶ ἐπτοήθησαν, καὶ ἑάλω-
σαν, ὅτι τὸν νόμον Κυρίου ἀπεδοκίμασαν. Σοφία τίς
ἐστιν ἐν αὐτοῖς ;
10. Διὰ τοῦτο δώσω τὰς γυναῖκας αὐτῶν ἑτέροις , καὶ
τοὺς ἀγροὺς αὐτῶν τοῖς κληρονόμοις , (*)
13. Καὶ συνάξουσι τὰ γεννήματα αὐτῶν , λέγει Κύ
ριος. Οὐκ ἔστι σταφυλὴ ἐν ταῖς ἀμπέλοις , καὶ οὐκ ἔστι
σῦκα ἐν ταῖς συκαῖς , καὶ τὰ φύλλα κατεῤῥύηκεν .
14. Ἐπὶ τί ἡμεῖς καθήμεθα; Συνάχθητε , καὶ εἰς
έλθωμεν εἰς τὰς πόλεις τὰς ὀχυρὰς , καὶ ἀποῤῥιφῶμεν
ἐκεῖ , ὅτι ὁ Θεὸς ἀπέῤῥιψεν ἡμᾶς , καὶ ἐπότισεν ἡμᾶς
ὕδωρ χολῆς , ὅτι ἡμάρτομεν ἐναντίον αὐτοῦ.
15. Συνήχθημεν εἰς εἰρήνην, καὶ οὐκ ἦν ἀγαθά · εἰς
καιρὸν ἰάσεως , καὶ ἰδοὺ σπουδή.
16. Ἐκ Δὰν ἀκουσόμεθα φωνὴν ὀξύτητος ἵππων αὐ-
τοῦ · ἀπὸ φωνῆς χρεμετισμοῦ ἱππασίας ἵππων αὐτοῦ
ἐσείσθη πᾶσα ἡ γῆ , καὶ ἥξει καὶ καταφάγεται τὴν γῆν
καὶ τὸ πλήρωμα αὐτῆς , πόλιν καὶ τοὺς κατοικοῦντας
ἐν αὐτῇ .
17. Διότι ἰδοὺ ἐγὼ ἐξαποστέλλω εἰς ὑμᾶς ὄφεις θανα-
τοῦντας , οἷς οὐκ ἔστιν ἐπάσαι , καὶ δήξονται ὑμᾶς
18. ἀνίατα μετ᾿ ὀδύνης καρδίας ὑμῶν ἀπορουμένης.
19. Ἰδοὺ φωνὴ κραυγῆς θυγατρὸς λαοῦ μου ἀπὸ γῆς
μακρόθεν · Μὴ Κύριος οὐκ ἔστιν ἐν Σιών ; ἢ βασιλεὺς
οὐκ ἔστιν ἐκεῖ ; Διότι παρώργισαν με ἐν τοῖς γλυπτοῖς
αὐτῶν, καὶ ἐν ματαίοις ἀλλοτρίοις.
20. Διῆλθε θέρος , παρῆλθεν ἀμητὸς , καὶ ἡμεῖς οὐ
διεσώθημεν .
21. Ἐπὶ συντρίμματι θυγατρὸς λαοῦ μου ἐσκοτώθην
ἐν ἀπορίᾳ · κατίσχυσάν με ὠδῖνες ὡς τικτούσης .
22. Καὶ μὴ ῥητίνη οὐκ ἔστιν ἐν Γαλαάδ , ἢ ἰατρὸς
οὐκ ἔστιν ἐκεῖ ; Διατί οὐκ ἀνέβη ἴασις θυγατρὸς λαοῦ
μου;
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Θ' .
1. Τίς δώσει κεφαλῇ μου ὕδωρ , καὶ ὀφθαλμοῖς μου
πηγὴν δακρύων ; Καὶ κλαύσομαι τὸν λαόν μου τοῦτον
ἡμέρας καὶ νυκτὸς , τοὺς τετραυματισμένους θυγατρός
λαοῦ μου.
2. Τίς δῴῃ μοι ἐν τῇ ἐρήμῳ σταθμὸν ἔσχατον, καὶ
καταλείψω τὸν λαόν μου , καὶ ἀπελεύσομαι ἀπ' αὐτῶναὐτῶν;;
Ὅτι πάντες μοιχῶνται , σύνοδος ἀθετούντων,
3. καὶ ἐνέτειναν τὴν γλῶσσαν αὐτῶν ὡς τόξον · ψεῦ
δος , καὶ οὐ πίστις ἐνίσχυσεν ἐπὶ τῆς γῆς , ὅτι ἐκ κακῶν
εἰς κακὰ ἐξήλθοσαν, καὶ ἐμὲ οὐκ ἔγνωσαν, φησὶ Κύ-
ριος.
4. Ἕκαστος ἀπὸ τοῦ πλησίον αὐτοῦ φυλάξασθε , καὶ
.(*) 10. ... ὅτι ἀπὸ μικροῦ ἕως μεγάλου πάντες φιλαργυρίαν
ἀποδιώκουσι , καὶ ἐκ προφήτου ἕως ἱερέως πάντες ποιοῦσι ψεῦ-
δος.
11. Καὶ ἰατρεύοντο σύντριμμα θυγατρὸς τοῦ λαοῦ μου
πρὸς ἀτιμίαν, λέγοντες , εἰρήνη . εἰρήνη , καὶ οὐκ ἦν εἰρήνη.
12. Ἠσχύνθησαν, ὅτι βδέλυγμα ἐποίησαν, καὶ αἰσχύνῃ οὐκ
ᾐσχύνθησαν , καὶ αἰσχυνθῆναι οὐκ οἴδασι · διὰ τοῦτο πεσοῦν-
ται πίπτοντες , ἐν καιρῷ ἐπισκοπῆς αὐτοῦ πεσοῦνται , λέγει
Κύριος. ( Compl.)
| Domini nobiscum est ? Frustra factus est juncus mendax
scribis.
9. Confusi sunt sapientes , et perterriti , et capti sunt ,
quia legem Domini reprobaverunt. Sapientia quae est in
eis ?
10. Propterea dabo uxores eorum aliis , et agros eorum
haeredibus ,
13. Et colligent genimina eorum, dicit Dominus. Non est
uva in vitibus , et non sunt ficus in ficis , et folia defluxe-
runt .
14. Quare nos sedemus ? Convenite , et ingrediamur in
civitates munitas , et projiciamur ibi , quoniam Deus proje-
| cit nos , et potum dedit nobis aquam fellis, quia peccavimus
coram eo.
15. Congregati sumus ad pacem , et non fuerunt bona :
ad tempus medela , et ecce trepidatio.
16. Ε Dan audiemus vocem fremitus equorum ejus : a
voce hinnitus equitatus equorum ejus commota est omnis
terra , et veniet et devorabit terram et plenitudinem ejus ,
| urbem et habitantes in ea.
17. Quia ecce ego mitto in vos serpentes mortiferos , qui-
bus non est incantatio , et mordebunt vos
18. insanabiliter cum dolore cordis vestri deficientis.
19. Ecce vox clamoris filiæ populi mei de terra longin-
qua : Numquid Dominus non est in Sion ? aut rex non est
| ibi ? Quoniam ad iracundiam concitaverunt me in sculpti-
libus suis , et in vanitatibus alienis.
20. Transiit aestas, praeteriit messis, et nos salvati non su-
mus .
21. Super contritione filiæ populi mei obtenebratus sum
in afflictione tenuerunt me dolores quasi parientis.
22. Et numquid resina non est in Galaad , aut medicus
non est ibi ? Quare non ascendit sanatio filiæ populi mei ?
CAPUT IX.
1. Quis dabit capiti meo aquam , et oculis meis fontem
| lacrymarum? Et plorabo populum meum hunc die ac nocte,
| interfectos filiae populi mei.
2. Quis det mihi in solitudine mansionem novissimam ,
} et relinquam populum meum , et recedam ab eis ? Quia
omnes mechantur, coetus prævaricatorum ,
3. et intenderunt linguam suam quasi arcum : menda-
cium , et non fides invaluit super terram , quia de malis in
| mala egressi sunt, et me non cognoverunt , dicit Domi
nus.
4. Unusquisque a proximo suo vos custodite , et super
10. ... quia a parvo usque ad magnum omnes avaritiam se-
quuntur, et a propheta usque ad sacerdotem cuncti faciunt
mendacium.
II. Et sanabant contritionem filiæ populi mei ad ignominiam,
dicentes , pax , pax , et non erat pax.
12. Confusi sunt , quoniam abominationem fecerunt, et con-
fusione non sunt confusi , et erubescere nescierunt : propterea
cadent cadentes , in tempore visitationis suæ cadent, dicit Do-
minus
 JEREMIAS . CAP. IX.
ἐπ᾽ ἀδελφοῖς αὐτῶν μὴ πεποίθατε , ὅτι πᾶς ἀδελφὸς
πτέρνῃ πτερνιεῖ , καὶ πᾶς φίλος δολίως πορεύσεται .
5. Εκαστος κατὰ τοῦ φίλου αὐτοῦ καταπαίξεται ,
ἀλήθειαν οὐ μὴ λαλήσωσι . Μεμάθηκεν ἡ γλῶσσα αὐ
τῶν λαλεῖν ψευδῆ , ἠδίκησαν, καὶ οὐ διέλιπον τοῦ ἐπι-
στρέψαι .
6. Τόκος ἐπὶ τόκῳ , καὶ δόλος ἐπὶ δόλῳ · οὐκ ἤθελον
εἰδέναι με , φησὶ Κύριος.
7. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος · Ἰδοὺ ἐγὼ πυρώσω
αὐτοὺς , καὶ δοκιμῶ αὐτοὺς , ὅτι ποιήσω ἀπὸ προςώπου
πονηρίας θυγατρὸς λαοῦ μου.
8. Βολὶς τιτρώσκουσα ἡ γλῶσσα αὐτῶν, δόλια τὰ
ῥήματα του στόματος αὐτῶν · τῷ πλησίον αὐτοῦ λαλεῖ
εἰρηνικὰ , καὶ ἐν ἑαυτῷ ἔχει τὴν ἔχθραν .
9. Μὴ ἐπὶ τούτοις οὐκ ἐπισκέψομαι , λέγει Κύριος ,
ἢ ἐν λαῷ τοιούτῳ οὐκ ἐκδικήσει ἡ ψυχή μου ;
10. Ἐπὶ τὰ ὄρη λάβετε κοπετὸν , καὶ ἐπὶ τὰς τρίβους
τῆς ἐρήμου θρῆνον , ὅτι ἐξέλιπον παρὰ τὸ μὴ εἶναι ἀν-
θρώπους. Οὐκ ἤκουσαν φωνὴν ὑπάρξεως ἀπὸ πετεινῶν
τοῦ οὐρανοῦ καὶ ἕως κτηνῶν, ἐξέστησαν, ᾤχοντο.
1. Καὶ δώσω τὴν Ἱερουσαλὴμ εἰς μετοικίαν καὶ εἰς
κατοικητήριον δρακόντων, καὶ τὰς πόλεις Ἰούδα εἰς
ἀφανισμὸν θήσομαι , παρὰ τὸ μὴ κατοικεῖσθαι .
12. Τίς ὁ ἄνθρωπος ὁ συνετὸς , καὶ συνέτω τοῦτο ;
Καὶ ᾧ λόγος στόματος Κυρίου πρὸς αὐτὸν, ἀναγγειλάτω
ὑμῖν, ἕνεκεν τίνος ἀπώλετο ἡ γῆ , ἀνήφθη ὡς ἔρημος ,
παρὰ τὸ μὴ διοδεύεσθαι αὐτήν ;
13. Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς μέ · Διὰ τὸ ἐγκαταλιπεῖν
αὐτοὺς τὸν νόμον μου , ὃν ἔδωκα πρὸ προςώπου αὐτῶν ,
καὶ οὐκ ἤκουσαν τῆς φωνῆς μου ,
14. ἀλλ' ἐπορεύθησαν ὀπίσω τῶν ἀρεστῶν τῆς καρ
δίας αὐτῶν τῆς κακῆς , καὶ ὀπίσω τῶν εἰδώλων ἃ ἐδί
δαξαν αὐτοὺς οἱ πατέρες αὐτῶν.
15. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος ὁ Θεὸς Ἰσραήλ ·
Ἰδοὺ ἐγὼ ψωμιῶ αὐτοὺς ἀνάγκας , καὶ ποτιῶ αὐτοὺς
ὕδωρ χολῆς ,
16. καὶ διασκορπιῶ αὐτοὺς ἐν τοῖς ἔθνεσιν , εἰς οὓς
οὐκ ἐγίνωσκον αὐτοὶ καὶ οἱ πατέρες αὐτῶν, καὶ ἐπαπο-
στελῶ ἐπ' αὐτοὺς τὴν μάχαιραν , ἕως τοῦ ἐξαναλῶσαι
αὐτοὺς ἐν αὐτῇ.
17. Τάδε λέγει Κύριος · Καλέσατε τὰς θρηνούσας , καὶ
ἐλθέτωσαν , καὶ πρὸς τὰς σοφὰς ἀποστείλατε , καὶ φθεγ-
ξάσθωσαν ,
18. καὶ λαβέτωσαν ἐφ' ὑμᾶς θρῆνον , καὶ καταγαγέ-
τωσαν οἱ ὀφθαλμοὶ ὑμῶν δάκρυα , καὶ τὰ βλέφαρα ὑμῶν
δείτω ὕδωρ,
19. ὅτι φωνὴ οἰκτροῦ ἠκούσθη ἐν Σιών · Πῶς ἐταλαι-
πωρήσαμεν , κατησχύνθημεν σφόδρα , ὅτι ἐγκατελίπο-
μεν τὴν γῆν, καὶ ἀπεῤῥίψαμεν τὰ σκηνώματα ἡμῶν ;
20. Ακούσατε δὴ , γυναῖκες , λόγον Θεοῦ , καὶ δε
ξάσθω τὰ ὦτα ὑμῶν λόγους στόματος αὐτοῦ , καὶ διδά-
ξατε τὰς θυγατέρας ὑμῶν οἶκτον, καὶ γυνὴ τὴν πλησίον
αὐτῆς θρῆνον .
21. Ὅτι ἀνέβη θάνατος διὰ τῶν θυρίδων ὑμῶν , εἰς
ῆλθεν εἰς τὴν γῆν ὑμῶν , τοῦ ἐκτρίψαι νήπια ἔξωθεν ,
καὶ νεανίσκους ἀπὸ τῶν πλατειῶν ·
22. καὶ ἔσονται οἱ νεκροὶ τῶν ἀνθρώπων εἰς παρά-
δειγμα ἐπὶ προςώπου τοῦ πεδίου τῆς γῆς ὑμῶν, ὡς νό-
φτος ὀπίσω θερίζοντος , καὶ οὐκ ἔσται ὁ συνάγων .
23. Τάδε λέγει Κύριος
477
fratribus suis non habeatis fiduciam , quia omnis frater sup-
plantatione supplantabit , et omnis amicus dolose incedet.
5. Unusquisque contra fratrem suum illudet , veritatem
non loquentur. Didicit lingua eorum loqui mendacia, inique
egerunt , et non intermiserunt ut converterentur.
6. Usura super usuram , et dolus super dolum : nolue-
runt scire me , dicit Dominus ,
7. Propterea haec dicit Dominus : Ecce ego igne exami-
nabo eos , et probabo eos , quia faciam a facie malitiae filiae
populi mei.
8. Sagitta vulnerans lingua eorum , dolosa verba oris
eorum proximo suo loquitur pacifica , et in seipso habet
inimicitiam.
9. Numquid super his non visitabo , dicit Dominus , aut
in populo hujuscemodi non ulciscetur anima mea?
10. Super montes assumite planctum , et super semilas
deserti lamentationem , quoniam defecerunt eo quod non
sint homines. Non audierunt vocem substantiæ a volucribus
coeli et usque ad pecora , obstupuerunt , recesserunt.
11. Et dabo Jerusalem in transmigrationem et in habita-
| culum draconum , et civitates Juda ponam in desolationem,
eo quod non habitentur.
12. Quis est homo intelligens , et intelligat hoc ? Et cui
| sermo oris Domini ad eum , annuntiet vobis , quare perit
terra , exusta est quasi desertum , eo quod non sit qui
pertranseat eam?
13. Et dixit Dominus ad me : Quia ipsi dereliquerunt
| legem meam , quam dedi ante faciem eorum , et non au-
dierunt vocem meam ,
14. sed iverunt post placita cordis sui mali , et post
idola quæ docuerunt eos patres eorum.
15. Idcirco haec dicit Dominus Deus Israel : Ecce ego
| cibabo eos angustiis , et potum dabo eis aquam fellis ,
16. et dispergam eos in gentibus , quas non noverunt
| ipsi et patres eorum , et immittam super eos gladium ,
| donec ipsi consumantur in eo .
17. Haec dicit Dominus : Vocate lamentatrices , et ve-
| niant , et ad eas quæ sapientes sunt mittite , et loquan-
tur ,
18. et assumant super vos lamentum , et deducant oculi
vestri lacrymas , et palpebra vestra fluant aquam ,
19. quoniam vox lamentationis audita est in Sion : Quo-
modo misere vexati sumus , confusi sumus vehementer ,
quoniam dereliquimus terram , et abjecimus tabernacula
nostra ?
20. Audite nunc , mulieres , verbum Dei , et assumant
aures vestræ sermones oris ejus , et docete filias vestras
| lamentum , et mulier proximam suam planctum.
21. Quia ascendit mors per fenestras vestras , ingressa
est in terram vestram , disperdere parvulos deforis , et ju-
venes de plateis :
22. et erunt morticina hominum in exemplum super fa-
ciem campi terra vestra , quasi foenum post metentem, et
non est qui colligat.
23. Hæc dicit Dominus :
478 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ. Ι΄.

23. Μὴ καυχάσθω ὁ σοφὸς ἐν τῇ σοφίᾳ αὐτοῦ , καὶ 23. Non glorietur sapiens in sapientia sua , et non glorie-
μὴ καυχάσθω ὁδ ἰσχυρὸς ἐν τῇ ἰσχύϊ αὐτοῦ , καὶ μὴ tur fortis in fortitudine sua , et non glorietur dives in divi-
καυχάσθω 6 πλούσιος ἐν τῷ πλούτῳ αὐτοῦ , Liis suis,
24. ἀλλ᾽ ἢ ἐν τούτῳ καυχάσθω ὁ καυχώμενος , συνιεῖν 24. sed in hoc glorietur qui gloriatur , intelligere et nosse
καὶ γινώσκειν ὅτι ἐγώ εἰμι Κύριος ὁ ποιῶν ἔλεος καὶ quia ego sum Dominus faciens misericordiam et judicium
κρῖμα καὶ δικαιοσύνην ἐπὶ τῆς γῆς , ὅτι ἐν τούτοις τὸ et justitiam super terram , quia in istis est voluntas mea ,
θέλημά μου , λέγει Κύριος. dicit Dominus.
25. Ἰδοὺ ἡμέραι ἔρχονται , λέγει Κύριος , καὶ ἐπισκέ- 25. Ecce dies veniunt , dicit Dominus , et visitabo super
ψομαι ἐπὶ πάντας περιτετμημένους ἀκροβυστίας αὐτῶν · omnes qui circumcisa habent præputia sua :
26. ἐπ᾽ Αἴγυπτον, καὶ ἐπὶ Ἰδουμαίαν , καὶ ἐπὶ Εδώμ, 26. super Ægyptum, et super Idumæam, et super Edom,
καὶ ἐπὶ υἱοὺς Ἀμμών, καὶ ἐπὶ υἱοὺς Μωάβ , καὶ ἐπὶ et super filios Ammon, et super filios Moab , et super
πάντα περικειρόμενον τὰ κατὰ πρόςωπον αὐτοῦ , τοὺς ] omnem attonsum circa faciem suam , habitantes in deserto :
κατοικοῦντας ἐν τῇ ἐρήμῳ · ὅτι πάντα τὰ ἔθνη ἀπερί- | quia omnes gentes incircumcisa carne , et omnis domus
τμητα σαρκὶ , καὶ πᾶς οἶκος Ἰσραὴλ ἀπερίτμητοι καρδίας | Israel incircumcisi cordibus suis.
αὐτῶν.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ι' . CAPUT X.

1. Ἀκούσατε τὸν λόγον Κυρίου , ὃν ἐλάλησεν ἐφ'
ὑμᾶς , οἶκος Ἰσραήλ.
2. Τάδε λέγει Κύριος· Κατὰ τὰς ὁδοὺς τῶν ἐθνῶν
μὴ μανθάνετε , καὶ ἀπὸ τῶν σημείων τοῦ οὐρανοῦ μὴ
φοβεῖσθε , ὅτι φοβοῦνται αὐτὰ τοῖς προςώποις αὐτῶν,
3. ὅτι τὰ νόμιμα τῶν ἐθνῶν μάταια · ξύλον ἐστὶν ἐκ
τοῦ δρυμοῦ ἐκκεκομμένον, ἔργον τέκτονος ,
4. καὶ χώνευμα , ἀργυρίῳ καὶ χρυσίῳ κεκαλλωπι-
σμένα ἐν σφύραις , καὶ ἥλοις ἐστερέωσαν αὐτά .
5. Θήσουσιν αὐτὰ , καὶ οὐ κινηθήσονται . (a) ( * )
9. Αργύριον τορευτόν ἐστιν , οὐ πορεύσονται· ἀργύ
ριον προςβλητόν ἐστι ἀπὸ Θαρσίς , ἥξει χρυσίον Μω
φάζ , καὶ χεὶρ χρυσοχόων · ἔργα τεχνικῶν πάντα , ὑάκιν-
θον καὶ πορφύραν ἐνδύσουσιν αὐτά. ( ** )
5. (2) Αιρόμενα ἀρθήσονται , ὅτι οὐκ ἐπιβήσονται .
Μὴ φοβηθῆτε αὐτὰ , ὅτι οὐ μὴ κακοποιήσωσιν, καὶ
ἀγαθὸν οὐκ ἔστιν ἐν αὐτοῖς .
II . Οὕτως ἐρεῖτε αὐτοῖς · Θεοὶ οἳ τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν
γῆν οὐκ ἐποίησαν, ἀπολέσθωσαν ἐκ τῆς γῆς , καὶ ὑπο-
κάτωθεν τοῦ οὐρανοῦ τούτου.
12. Κύριος ὁ ποιήσας τὴν γῆν ἐν τῇ ἰσχύϊ αὐτοῦ , ὁ
ἀνορθώσας τὴν οἰκουμένην ἐν τῇ σοφίᾳ αὐτοῦ , καὶ τῇ
φρονήσει αὐτοῦ ἐξέτεινε τὸν οὐρανὸν ,
13. καὶ πλῆθος ὕδατος ἐν οὐρανῷ. Καὶ ἀνήγαγε νε-
φέλας ἐξ ἐσχάτου τῆς γῆς , ἀστραπὰς εἰς ὑετὸν ἐποίησε ,
καὶ ἐξήγαγε φῶς ἐκ θησαυρῶν αὐτοῦ.
14. Ἐμωράνθη πᾶς ἄνθρωπος ἀπὸ γνώσεως , κατη
σχύνθη πᾶς χρυσοχόος ἐπὶ τοῖς γλυπτοῖς αὐτοῦ , ὅτι
ψευδῆ ἐχώνευσεν, οὐκ ἔστι πνεῦμα ἐν αὐτοῖς.
15. Μάταιά ἐστιν ἔργα , ἐμπεπαιγμένα , ἐν καιρῷ
ἐπισκοπῆς αὐτῶν ἀπολοῦνται.
1. Audite verbum Domini , quod locutus est super vos ,
domus Israel.
2. Haec dicit Dominus : Juxta vias gentium nolite discere,
et a signis caeli nolite metuere , quia timent ea faciebus
suis ,
3. quia legitima gentium vana sunt : lignum est de saltu
præcisum , opus artificis ,
4. et conflatio , argento et auro decorata in malleis , et
clavis firmaverunt illas.
5. Collocabunt ea , et non movebuntur.
9. Argentum tornatile est , non ibunt : argentum produ-
ctum e Tharsis , veniet aurum Mophaz , et manus aurificum :
opera artificum omnia , hyacintho et purpura induent ea.
5. Portata tollentur, quia non conscendent. Ne timeatis
ea , quia non malefacient , et bonum non est in eis.
11. Sic dicetis eis : Dii qui coelum et terram non fecerunt ,
dispereant de terra , et de subter coelo hoc.
12. Dominus qui fecit terram in fortitudine sua , qui ere-
xit orbem in sapientia sua , et prudentia sua extendit ca
lum ,
13. et multitudinem aquæ in colo. Et eduxit nubes ab
extremo terrae , fulgura in pluvias fecit , et eduxit lumen
ex thesauris suis.
14. Stultus factus est omnis homo a scientia , confusus
est omnis aurifex in sculptilibus suis , quia falsa conflavit ,
non est spiritus in eis.
15. Vana sunt opera , ridicula , in tempore visitationis
sua peribunt.

(*) 6. οὐκ ἔστιν ὅμοιός σοι , Κύριε · μέγας εἶ σὺ , καὶ μέγα
τὸ ὄνομά σου ἐν τῇ ἰσχύϊ.
7. Τίς οὐ φοβηθήσεταί σε , βασιλεῦ ἐθνῶν ; σοὶ γὰρ πρέ-
πει , ὅτι ἐν πᾶσι τοῖς σοφοῖς τῶν ἐθνῶν καὶ ἐν πάσαις ταῖς βασι-
λείαις αὐτῶν οὐκ ἔστιν ὅμοιός σοι .
8. Αμα ἄφρονες καὶ ἀνόητοί εἰσι · διδασκαλία ματαίων
αὐτῶν ξύλον ἐστίν. (Compl. )
(**) 10. Ὁ δὲ Κύριος ἀληθινὸς Θεός ἐστιν, Θεὸς ζώντων,
καὶ βασιλεὺς αἰώνιος · ἀπὸ παροξυσμοῦ αὐτοῦ σεισθήσεται ἡ
γῆ , καὶ οὐχ ὑποίσουσιν ἔθνη ἐμβρίμησιν αὐτοῦ. (Theodor.)
6. Non est similis tui , Domine : magnus es tu , et magnum
nomen tuum in fortitudine.
7. Quis non timebit te , rex gentium ? tuum enim est decus ,
quoniam in omnibus sapientibus gentium et in omnibus regnis
earum non est similis tui.
8. Pariter fatui et insipientes sunt : doctrina vanitatum li-
gnum eorum est.
10. Dominus autem Deus verus est , Deus viventium , et rex
sæculi ab indignatione ejus movebitur terra, et non sustine-
bunt gentes comminationem ejus.
 JEREMIAS . CAP. XI. 479
16. Οὐκ ἔστι τοιαύτη μερὶς τῷ Ἰακώβ , ὅτι ὁ πλά- 16. Non est talis pars Jacob , qui enim formavit omnia ,
σας τὰ πάντα , αὐτὸς κληρονομία αὐτοῦ· Κύριος ὄνομα ipse est hæreditas ejus : Dominus nomen illi.
αὐτῷ.
17. Συνήγαγεν ἔξωθεν τὴν ὑπόστασιν σου , κατοι 17. Congregavit de foris substantiam tuam , quæ habitat
κοῦσαν ἐν ἐκλεκτοῖς . in electis.
18. Ὅτι τάδε λέγει Κύριος· Ἰδοὺ ἐγὼ σκελίζω τοὺς 18. Quia haec dicit Dominus ' : Ecce ego supplantabo ha-
κατοικοῦντας τὴν γῆν ταύτην ἐν θλίψει , ὅπως εὑρεθῇ ἡ | bitatores terrae hujus in tribulatione , ut inveniatur plaga
πληγή σου . tua.
19. Οὐαὶ ἐπὶ συντρίμματί σου , ἀλγηρὰ ἡ πληγή 19. Va super contritione tua , doloris plena est plaga
σου . Κἀγὼ εἶπα· Ὄντως τοῦτο τὸ τραῦμά σου , καὶ κατέ tua. Et ego dixi : Plane hoc est vulnus tuum , et apprehen-
λαβέ σε. dit te.
20. Ἡ σκηνή σου ἐταλαιπώρησεν , ὤλετο , καὶ πᾶσαι 20. Tabernaculum tuum vastatum est , periit , et omnes
αἱ δέῤῥεις σου διεσπάσθησαν . Οἱ υἱοί μου καὶ τὰ πρό- pelles tuæ conscissa sunt. Filii mei et oves meæ non
βατά μου οὐκ εἰσὶν, οὐκ ἔστιν ἔτι τόπος τῆς σκηνῆς μου , sunt , .non est locus ultra tabernaculi mei , locus pellium
τόπος τῶν δέῤῥεών μου . mearum.
21. Ὅτι οἱ ποιμένες ἠφρονεύσαντο, καὶ τὸν Κύριον 21. Quia pastores stulte egerunt , et Dominum non quae-
οὐκ ἐζήτησαν · διὰ τοῦτο οὐκ ἐνόησε πᾶσα ἡ νομὴ , καὶ sierunt propterea non intellexit omnis grex , et dispersi
διεσκορπίσθησαν. sunt.
22. Φωνὴ ἀκοῆς ἰδοὺ ἔρχεται , καὶ σεισμὸς μέγας ἐκ 22. Vox auditionis ecce venit , et commotio magna de
γῆς βοῤῥᾶ , τοῦ τάξαι τὰς πόλεις Ἰούδα εἰς ἀφανισμὸν, | terra aquilonis , ut ponat civitates Juda in solitudinem , et
καὶ κοίτην στρουθῶν. cubile struthionum .
23. Οἶδα , Κύριε , ὅτι οὐχὶ τοῦ ἀνθρώπου ἡ ὁδὸς αὐτ 23. Scio , Domine , quia non est hominis via ejus , neque
τοῦ , οὐδὲ ἀνὴρ πορεύσεται καὶ κατορθώσει πορείαν αὐ- vir ibit et diriget gressum suum.
τοῦ .
24. Παίδευσον ἡμᾶς , Κύριε , πλὴν ἐν κρίσει , καὶ μὴ 24. Corripe nos , Domine , verumtamen in judicio , et
ἐν θυμῷ , ἵνα μὴ ὀλίγους ἡμᾶς ποιήσης. non in furore , ut paucos non facias nos.
25. Εκχεον τὸν θυμόν σου ἐπὶ ἔθνη τὰ μὴ εἰδότα 25. Effunde indignationem tuam super gentes quæ non
σε , καὶ ἐπὶ γενεὰς αἳ τὸ ὄνομά σου οὐκ ἐπεκαλέσαντο , cognoverunt te , et super generationes quæ nomen fuum
ὅτι κατέφαγον τὸν Ἰακὼβ καὶ ἐξανήλωσαν αὐτὸν , καὶ non invocaverunt , quia devoraverunt Jacob et consumpse-
τὴν νομὴν αὐτοῦ ἠρήμωσαν. runt eum , et pascuam ejus ad solitudinem redegerunt.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΑ'. CAPUT XI.

1. Ὁ λόγος ὁ γενόμενος παρὰ Κυρίου πρὸς Ἱερεμίαν, 1. Verbum quod factum est a Domino ad Jeremiam , di-
λέγων· cens :
2. Ακούσατε τοὺς λόγους τῆς διαθήκης ταύτης , καὶ 2. Audite verba testamenti hujus , et loqueris ad viros
λαλήσεις πρὸς ἄνδρας Ἰούδα , καὶ πρὸς τοὺς κατοικοῦν- Juda , et ad habitatores Jerusalem,
τας ἐν Ἱερουσαλὴμ ,
3. καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς· Τάδε λέγει Κύριος ὁ Θεὸς 3. et dices ad eos : Haec dicit Dominus Deus Israel : Ma-
Ἰσραήλ· Ἐπικατάρατος ὁ ἄνθρωπος ὃς οὐκ ἀκούσεται | ledictus homo qui non audiet verba testamenti hujus ,
τῶν λόγων τῆς διαθήκης ταύτης ,
4. ἧς ἐνετειλάμην τοῖς πατράσιν ὑμῶν ἐν ἡμέρᾳ τ 4. quod mandavi patribus vestris in die qua eduxi eos
ἀνήγαγον αὐτοὺς ἐκ γῆς Αἰγύπτου , ἐκ καμίνου τῆς σι de terra Ægypti , de fornace ferrea , dicens : Audite vocem
δηρᾶς , λέγων· Ἀκούσατε τῆς φωνῆς μου , καὶ ποιήσατε meam , et facite omnia quæcumque mandavero vobis , et
πάντα ὅσα ἐὰν ἐντείλωμαι ὑμῖν , καὶ ἔσεσθέ μοι εἰς λαόν , eritis mihi in populum , et ego ero vobis in Deum ,
καὶ ἐγὼ ἔσομαι ὑμῖν εἰς Θεὸν,
5. ὅπως στήσω τὸν ὅρκον μου , ὃν ὤμοσα τοῖς πα- 5. ut statuam juramentum meum, quod juravi patribus
τράσιν ὑμῶν, τοῦ δοῦναι αὐτοῖς γῆν ῥέουσαν γάλα καὶ vestris , daturum me eis terram fuentem lacte et melle ,
μέλι , καθὼς ἡ ἡμέρα αὕτη . Καὶ ἀπεκρίθην καὶ εἶπα · sicut est dies hac. Et respondi et dixi : Fiat , Domine.
Γένοιτο , Κύριε.
6. Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς μέ· Ἀνάγνωθι τοὺς λόγους 6. Et dixit Dominus ad me : Lege verba haec in civitati-
τούτους ἐν πόλεσιν Ἰούδα , καὶ ἔξωθεν Ἱερουσαλήμ , λέ- bus Juda , et foris Jerusalem , dicens : Audite verba testa-
γων · Ἀκούσατε τοὺς λόγους τῆς διαθήκης ταύτης , καὶ menti hujus , et facite illa.
ποιήσατε αὐτούς. (*)

(*) 7. Ὅτι συμμαρτυρόμενος συνεμαρτυρόμην τοῖς πατράσιν 7. Quia contestans contestatus sum patribus vertris , in die
ὑμῶν, ἐν ἡμέρᾳ ᾗ ἐξήγαγον αὐτοὺς ἐκ γῆς Αἰγύπτου , ἕως τῆς qua eduxi eos e terra Ægypti usque ad hanc diem : mane con-
ἡμέρας ταύτης · ὀρθρίζων συνεμαρτυρόμην, λέγων· Ἀκούσατε surgens contestatus sum , dicens : Audite vocem meam .
τῆς φωνῆς μου. ( Compl.)
480 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ . ΙΑ'.

(*) 8. Καὶ οὐκ ἐποίησαν. 8. Et non fecerunt.

ο Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς μέ· Εὑρέθη σύνδεσμος ἐν 9. Et dixit Dominus ad me : Inventa est colligatio in vi-
ἀνδράσιν Ἰούδα, καὶ ἐν τοῖς κατοικοῦσιν ἐν Ἱερουσαλήμ ris Juda , et in habitatoribus Jerusalem :
10. ἐπεστράφησαν ἐπὶ τὰς ἀδικίας τῶν πατέρων αὐτ 10. reversi sunt ad iniquitates patrum suorum priores ,
τῶν τῶν πρότερον , οἳ οὐκ ἠθέλησαν εἰςακοῦσαι τῶν λό- qui noluerunt exaudire verba mea , et ecce ipsi abeunt post
γων μου , καὶ ἰδοὺ αὐτοὶ πορεύονται ὀπίσω θεῶν ἀλλο- deos alienos , ad serviendum eis , et dissipavit domus Israel
τρίων, τοῦ δουλεύειν αὐτοῖς , καὶ διεσκέδασεν οἶκος et domus Juda testamentum meum , quod disposui ad pa-
Ἰσραὴλ καὶ οἶκος Ἰούδα τὴν διαθήκην μου , ἣν διεθέμην tres eorum.
πρὸς τοὺς πατέρας αὐτῶν .
11. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος Ἰδοὺ ἐγὼ ἐπάγω 11. Propterea haec dicit Dominus : Ecce ego induco super
ἐπὶ τὸν λαὸν τοῦτον κακὰ , ἐξ ὧν οὐ δυνήσονται ἐξελ- | populum hunc mala , ex quibus exire non poterunt ex eis :
non exaudiam eos ,
θεῖν ἐξ αὐτῶν · καὶ κεκράξονται πρὸς μὲ , καὶ οὐκ εἰςα- et clamabunt ad me , et
κούσομαι αὐτῶν,
12. καὶ πορεύσονται πόλεις Ἰούδα καὶ οἱ κατοικοῦν- 12. et ibunt civitates Juda et habitatores Jerusalem , et
τες Ἱερουσαλὴμ , καὶ κεκράξονται πρὸς τοὺς θεοὺς οἷς clamabunt ad deos quibus ipsi adolent eis , qui non salva-
αὐτοὶ θυμιῶσιν αὐτοῖς , οἳ μὴ σώσουσιν αὐτοὺς ἐν τῷ bunt eos in tempore malorum eorum.
καιρῷ τῶν κακῶν αὐτῶν .
13. Ὅτι κατ' ἀριθμὸν τῶν πόλεών σου ἦσαν θεοί σου , 13. Juxta enim numerum civitatum tuarum erant dii tui ,
Ἰούδα , καὶ κατ' ἀριθμὸν ἐξόδων τῆς Ἱερουσαλὴμ ἐτά- Juda , et juxta numerum viarum Jerusalem posuistis aras ad
incensum adolendum Baal.
ξατε βωμοὺς θυμιᾶν τῇ Βάαλ .
14. Καὶ σὺ μὴ προςεύχου περὶ τοῦ λαοῦ τούτου , καὶ 14. Et tu noli orare pro populo hoc , et noli postulare pro
μὴ ἀξίου περὶ αὐτῶν ἐν δεήσει καὶ προςευχῇ , ὅτι οὐκ eis in oratione et deprecatione , quia non exaudiam in tem-
εἰςακούσομαι ἐν τῷ καιρῷ ἐν ᾧ ἐπικαλοῦνταί με , ἐν pore in quo invocabunt me , in tempore afflictionis suæ.
καιρῷ κακώσεως αὐτῶν .
15. Τί ἡ ἠγαπημένη ἐν τῷ οἴκῳ μου ἐποίησε βδέ- 15. Quid dilecta in domo mea fecit abominationem ?
λυγμα ; Μὴ εὐχαὶ καὶ κρέα ἅγια ἀφελοῦσιν ἀπὸ σοῦ τὰς | Numquid vota et carnes sancta auferent a te malitias tuas ,
κακίας σου , ἢ τούτοις διαφεύξῃ ; aut propter ista effugies ;
16. Ελαίαν ὡραίαν, εὔσκιον τῷ εἴδει, ἐκάλεσε Κύριος 16. Olivam pulchram , bene opacam specie , vocavit Do-
minus nomen tuum , ad vocem circumcisionis ejus , accen-
τὸ ὄνομά σου , εἰς φωνὴν περιτομῆς αὐτῆς , ἀνήφθη πῦρ
sus est ignis super eam , magna tribulatio super te , inuti-
ἐπ' αὐτὴν, μεγάλη ἡ θλίψις ἐπὶ σὲ , ἠχρειώθησαν οἱ
κλάδοι αὐτῆς , les facti sunt rami ejus ,
16. et Dominus qui plantavit te locutus est super te mala
17. καὶ Κύριος ὁδ καταφυτεύσας σε ἐλάλησεν ἐπὶ σὲ
κακὰ ἀντὶ τῆς κακίας οἴκου Ἰσραὴλ καὶ οἴκου Ἰούδα , pro malitia domus Israel et domus Juda , quicquid fecerunt
ὅ τι ἐποίησαν ἑαυτοῖς τοῦ παροργίσαι με ἐν τῷ θυμιᾷν | sibi ad irritandum me in adolendo ipsos Baal.
αὐτοὺς τῇ Βάαλ.
18. Κύριε , γνώρισόν μοι , καὶ γνώσομαι . Τότε εἶδον 18. Domine , notum fac mihi , et cognoscam. Tunc vidi
studia eorum ,
τὰ ἐπιτηδεύματα αὐτῶν,
19. ἐγὼ δὲ ὡς ἀρνίον ἄκακον ἀγόμενον τοῦ θύεσθαι , 19. ego autem quasi agnus innocens ductus ad immolan-
οὐκ ἔγνων. Ἐπ' ἐμὲ ἐλογίσαντο λογισμὸν πονηρὸν, λέ- | dum , non cognoscebam. Super me cogitaverunt cogitatio-
γοντες· Δεῦτε , καὶ ἐμβάλωμεν ξύλον εἰς τὸν ἄρτον αὐτ nem malam , dicentes : Venite , et mittamus lignum in pa-
τοῦ , καὶ ἐκτρίψωμεν αὐτὸν ἀπὸ γῆς ζώντων, καὶ τὸ nem ejus , et exteramus eum de terra viventium , et nomen
ὄνομα αὐτοῦ οὐ μὴ μνησθῇ οὐκέτι . ejus non memoretur amplius.
20. Κύριε κρίνων δίκαια , δοκιμάζων νεφροὺς καὶ 20. Domine judicans justa , probans renes et corda , vi-
καρδίας , ἴδοιμι τὴν παρὰ σοῦ ἐκδίκησιν ἐξ αὐτῶν, ὅτι | deam eam quæ a te ultionem ex eis , quoniam ad te revelavi
πρὸς σὲ ἀπεκάλυψα τὸ δικαίωμά μου. justificationem meam.
21. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος ἐπὶ τοὺς ἄνδρας 21. Idcirco hæc dicit Dominus super viros Anathoth qui
Αναθὼθ τοὺς ζητοῦντας τὴν ψυχήν μου , τοὺς λέγοντας· quaerunt animam meam , dicentes : Non prophetabis in no-
Οὐ μὴ προφητεύσεις ἐπὶ τῷ ὀνόματι Κυρίου , εἰ δὲ μὴ , mine Domini , alioqui morieris in manibus nostris.
ἀποθάνῃ ἐν ταῖς χερσὶν ἡμῶν.
22. Ἰδοὺ ἐγὼ ἐπισκέψομαι ἐπ᾿ αὐτούς · οἱ νεανί- 22. Ecce ego visitabo super eos : juvenes eorum in
σκοι αὐτῶν ἐν μαχαίρᾳ ἀποθανοῦνται , καὶ οἱ υἱοὶ αὐ- gladio morientur, et fili eorum et filiæ eorum morientur in
fame ,
τῶν καὶ αἱ θυγατέρες αὐτῶν τελευτήσουσιν ἐν λιμῷ ,
23. καὶ ἐγκατάλειμμα οὐκ ἔσται αὐτῶν · ὅτι ἐπάξω 25. et reliquiae non erunt eorum : inducam enim mala
super habitatores Anathoth , in anno visitationis eorum .
κακὰ ἐπὶ τοὺς κατοικοῦντας ἐν Ἀναθώθ, ἐν ἐνιαυτῷ ἐπι-
σκέψεως αὐτῶν .

(*) 8. Καὶ οὐκ ἤκουσαν, οὐδὲ ἔκλιναν τὸ οὖς αὐτῶν, καὶ ἐπο- 8. Et non audierunt , neque inclinaverunt aurem suam , et
ρεύοντο ἕκαστος ἐν σκολιότητι τῆς καρδίας αὐτοῦ τῆς πονηρᾶς · abierunt unusquisque in pravitate cordis sui : et induxi super
καὶ εἰςήγαγον ἐπ᾿ αὐτοὺς πάντα τὰ ῥήματα τῆς διαθήκης ταύ- 1 eos omnia verba testamenti hujus quod præcepi ut facerent ,
της , ἧς ἐνετειλάμην τοῦ ποιῆσαι καὶ οὐκ ἐποίησαν. ( Compl.) 1 et non fecerunt.
 JEREMIAS . CAP. XII.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΒ '.
1. Δίκαιος εἶ , Κύριε , ὅτι ἀπολογήσομαι πρὸς σέ
πλὴν κρίματα λαλήσω πρὸς σέ . Τί ὅτι ὁδὸς ἀσεβῶν εὐ-
οδοῦται ; εὐθήνησαν πάντες οἱ ἀθετοῦντες ἀθετήματα ;
2. Ἐφύτευσας αὐτοὺς, καὶ ἐῤῥιζώθησαν· ἐτεκνοποιή-
σαντο , καὶ ἐποίησαν καρπόν. Ἐγγὺς εἶ σὺ τοῦ στόματος
αὐτῶν, καὶ πόῤῥω ἀπὸ τῶν νεφρῶν αὐτῶν.
3. Καὶ σὺ , Κύριε , γινώσκεις με , δεδοκίμακας τὴν
καρδίαν μου ἐναντίον σου · ἅγνισον αὐτοὺς εἰς ἡμέραν
σφαγῆς αὐτῶν.
4. Έως πότε πενθήσει ἡ γῆ , καὶ πᾶς ὁ χόρτος τοῦ
ἀγροῦ ξηρανθήσεται ἀπὸ κακίας τῶν κατοικούντων ἐν
αὐτῇ ; Ηφανίσθησαν κτήνη καὶ πετεινὰ , ὅτι εἶπαν · Οὐκ
ὄψεται ὁ Θεὸς ὁδοὺς ἡμῶν.
5. Σοῦ οἱ πόδες τρέχουσι , καὶ ἐκλύουσί σε · πῶς πα-
ρασκευάσῃ ἐφ᾽ ἵπποις , καὶ ἐν γῇ εἰρήνης σου πέποιθας ;
Πῶς ποιήσεις ἐν φρυάγματι τοῦ Ἰορδάνου ;
6. Ὅτι καὶ οἱ ἀδελφοί σου καὶ ὁ οἶκος τοῦ πατρός
σου , καὶ οὗτοι ἠθέτησάν σε , καὶ αὐτοὶ ἐβόησαν, ἐκ τῶν
ὀπίσω σου ἐπισυνήχθησαν · μὴ πιστεύσῃς ἐν αὐτοῖς , ὅτι
λαλήσουσι πρὸς σὲ καλά .
7. Ἐγκαταλέλοιπα τὸν οἶκόν μου , ἀφῆκα τὴν κλη-
ρονομίαν μου , ἔδωκα τὴν ἠγαπημένην ψυχήν μου εἰς
χεῖρας ἐχθρῶν αὐτῆς.
8. Εγενήθη ἡ κληρονομία μου ἐμοὶ ὡς λέων ἐν δρυ-
μῷ , ἔδωκεν ἐπ᾿ ἐμὲ τὴν φωνὴν αὐτῆς , διὰ τοῦτο ἐμί-
σησα αὐτήν.
9. Μὴ σπήλαιον ὑαίνης ἡ κληρονομία μου ἐμοὶ , ἢ
σπήλαιον κύκλῳ αὐτῆς ; Βαδίσατε , συναγάγετε πάντα
τὰ θηρία τοῦ ἀγροῦ , καὶ ἐλθέτωσαν τοῦ φαγεῖν αὐτήν.
10. Ποιμένες πολλοὶ διέφθειραν τὸν ἀμπελῶνά μου ,
ἐμόλυναν τὴν μερίδα μου , ἔδωκαν τὴν μερίδα τὴν
ἐπιθυμητήν μου εἰς ἔρημον ἄβατον ,
11. ἐτέθη εἰς ἀφανισμὸν ἀπωλείας . Δι' ἐμὲ ἀφανι
σμῷ ἠφανίσθη πᾶσα ἡ γῆ , ὅτι οὐκ ἔστιν ἀνὴρ τιθέ-
μενος ἐν καρδίᾳ.
12. Ἐπὶ πᾶσαν διεκβολὴν ἐν τῇ ἐρήμῳ ἦλθον ταλαι
πωροῦντες , ὅτι μάχαιρα τοῦ Κυρίου καταφάγεται |
ἀπ᾿ ἄκρου τῆς γῆς ἕως ἄκρου τῆς γῆς , οὐκ ἔστιν εἰρήνη
πάσῃ σαρκί.
13. Σπείρατε πυροὺς , καὶ ἀκάνθας θερίζετε · οἱ
κλῆροι αὐτῶν οὐκ ὠφελήσουσιν αὐτούς · αἰσχύνθητε
ἀπὸ καυχήσεως ὑμῶν, ἀπὸ ὀνειδισμοῦ ἔναντι Κυρίου ,
14. ὅτι τάδε λέγει Κύριος περὶ πάντων τῶν γειτόνων
τῶν πονηρῶν, τῶν ἁπτομένων τῆς κληρονομίας μου ,
ἧς ἐμέρισα τῷ λαῷ μου Ἰσραήλ. Ἰδοὺ ἐγὼ ἀποσπῶ
αὐτοὺς ἀπὸ τῆς γῆς αὐτῶν, καὶ τὸν Ἰούδαν ἐκβαλῶ ἐκ
μέσου αὐτῶν.
15. Καὶ ἔσται , μετὰ τὸ ἐκβαλεῖν με αὐτοὺς , ἐπι-
στρέψω καὶ ἐλεήσω αὐτοὺς , καὶ κατοικιῶ αὐτοὺς,
ἕκαστον εἰς τὴν κληρονομίαν αὐτοῦ , καὶ ἕκαστον εἰς |
τὴν γῆν αὐτοῦ .
16. Καὶ ἔσται , ἐὰν μαθόντες μάθωσι τὴν ὁδὸν τοῦ
λαοῦ μου , τοῦ ὀμνύειν τῷ ὀνόματί μου , ζῇ Κύριος ,
καθὼς ἐδίδαξαν τὸν λαόν μου ὀμνύειν τῇ Βάαλ , καὶ |
οἰκοδομηθήσεται ἐν μέσῳ τοῦ λαοῦ μου.
17. Ἐὰν δὲ μὴ ἐπιστρέψωσι , καὶ ἐξαρῶ τὸ ἔθνος
ἐκεῖνο ἐξάρσει καὶ ἀπωλείᾳ .
VETUS TESTAMENTUM. ΙΙ.
481
CAPUT XII.
1. Justus es , Domine , quia satisfaciam tibi : verumtamen
judicia loquar ad te. Quid est quod via impiorum prospera-
tur? abundaverunt omnes qui prævaricantur prævaricatio-
nes?
2. Plantasti eos , et radicem miserunt : filios fecerunt ,
et fecerunt fructum. Prope es tu ori eorum, et longe a reni-
bus eorum.
3. Et tu , Domine , cognoscis me , probasti cor meum
coram te : purifica eos in diem occisionis.
4. Usquequo lugebit terra , et omnis herba agri siccabitut
a malitia habitantium in ea? Deleta sunt jumenta et volati-
lia , quia dixerunt : Non videbit Deus vias nostras.
5. Tui pedes currunt , et dissolvunt te : quomodo praepa
raberis in equis , et in terra pacis confidisti ? Quomodo facies
in fremitu Jordanis ?
6. Nam et fratres tui et domus patris tui , etiam ipsi
spreverunt te , et ipsi clamaverunt , ex posterioribus tuis
congregati sunt : ne credas in eis , quia loquentur ad te
bona.
7. Reliqui domum meam , dimisi haereditatem meam , dedi
dilectam animam meam in manus inimicorum ejus.
8. Facta est haereditas mea mihi quasi leo in sylva , dedit
super me vocem suam , ideo odivi eam.
9. Nonne spelunca hyænæ hæreditas mea mihi, an spelunca
in circuitu ejus ? Pergite , congregate omnes bestias agri , et
veniant ad comedendam eam.
10. Pastores multi disruperuut vineam meam , polluerunt
partem meam , dederunt portionem meam desiderabilem
in desertum invium,
11. posita est in dissipationem perditionis. Propter me
dissipatione dissipata est universa terra , quia non est vir
qui ponat in corde.
12. Ad omne diverticulum in deserto venerunt vastatores,
quia gladius Domini devorabit ab extremo terrae usque ad
extremum terræ , non est pax universæ carni.
13. Seminate frumenta , et spinas metite : cleri eorum
non proderunt eis : confundimini a gloriatione vestra , ab ope
probrio in conspectu Domini ,
14. quia haec dicit Dominus de omnibus vicinis pessimis ,
qui tangunt hæreditatem meam , quam distribui populo
meo Israel. Ecce ego evello eos de terra sua , et Judam eji.
ciam de medio eorum .
15. Et erit , postquam ejecero eos , revertar et misere
bor eorum , et habitare faciam eos , unumquemque in haere-
ditate sua , et unumquemque in terra sua.
16. Et erit , si discentes didicerint viam populi mei , ad
jurandum in nomine meo , vivit Dominus , sicut docuerunt
populum meum jurare in Baal , et ædificabitur in medio
populi mei.
17. Si autem non fuerint reversi , et auferam gentem il
lam ablatione et perditione.
31
482 ΙΕΡΕΜΙΑΣ . Κεφ . ΙΓ'.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΓ΄.
1. Τάδε λέγει Κύριος · Βάδισον καὶ κτῆσαι σεαυτῷ
περίζωμα λινοῦν, καὶ περίθου περὶ τὴν ὀσφύν σου , καὶ
ἐν ὕδατι οὐ διελεύσεται.
2. Καὶ ἐκτησάμην το περίζωμα κατὰ τὸν λόγον
Κυρίου , καὶ περιέθηκα περὶ τὴν ὀσφύν μου.
3. Καὶ ἐγενήθη λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων ·
4. Λάβε τὸ περίζωμα τὸ περὶ τὴν ὀσφύν σου , καὶ
ἀνάστηθι , καὶ βάδισον ἐπὶ τὸν Εὐφράτην, καὶ κατά-
κρυψον αὐτὸ ἐκεῖ ἐν τῇ τρυμαλιᾷ τῆς πέτρας.
5. Καὶ ἐπορεύθην, καὶ ἔκρυψα αὐτὸ ἐν τῷ Εὐφράτη ,
καθὼς ἐνετείλατό μοι Κύριος .
6. Καὶ ἐγένετο μεθ᾿ ἡμέρας πολλὰς , καὶ εἶπε Κύ
ριος πρὸς μέ · Ἀνάστηθι , βάδισον ἐπὶ τὸν Εὐφράτην,
καὶ λάβε ἐκεῖθεν τὸ περίζωμα , ὃ ἐνετειλάμην σοι τοῦ
κατακρύψαι ἐκεῖ.
7. Καὶ ἐπορεύθην ἐπὶ τὸν Εὐφράτην ποταμὸν, καὶ
ὤρυξα , καὶ ἔλαβον τὸ περίζωμα ἐκ τοῦ τόπου οὗ και
τώρυξα αὐτὸ ἐκεῖ · καὶ ἰδοὺ διεφθαρμένον ἦν, ὃ οὐ μὴ
χρησθῇ εἰς οὐθέν.
8. Καὶ ἐγενήθη λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων ·
9. Τάδε λέγει Κύριος ·Οὕτω φθερῶ τὴν ὕβριν Ἰούδα
καὶ τὴν ὕβριν Ἱερουσαλὴμ
10. τὴν πολλὴν ταύτην ὕβριν, τοὺς μὴ βουλομένους
ὑπακούειν τῶν λόγων μου , καὶ πορευθέντας ὀπίσω |
θεῶν ἀλλοτρίων τοῦ δουλεύειν αὐτοῖς , καὶ τοῦ προςκυ-
νεῖν αὐτοῖς · καὶ ἔσονται ὥςπερ τὸ περίζωμα τοῦτο , δ '
οὐ χρησθήσεται εἰς οὐθέν.
1. Ὅτι καθάπερ κολλᾶται τὸ περίζωμα περὶ τὴν
ὀσφὺν τοῦ ἀνθρώπου , οὕτως ἐκόλλησα πρὸς ἐμαυτὸν
τὸν οἶκον τοῦ Ἰσραὴλ καὶ πάντα οἶκον Ἰούδα , τοῦ γε- -
νέσθαι μοι εἰς λαὸν ὀνομαστὸν, καὶ εἰς καύχημα καὶ
εἰς δόξαν, καὶ οὐκ εἰςήκουσάν μου .
12. Καὶ ἐρεῖς πρὸς τὸν λαὸν τοῦτον · Πᾶς ἀσκὸς
πληρωθήσεται οἴνου . Καὶ ἔσται , ἐὰν εἴπωσι πρὸς σέ ·
Μὴ γνόντες οὐ γνωσόμεθα ὅτι πᾶς ἀσκὸς πληρωθήσεται
οἴνου ;
13. Καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς · Τάδε λέγει Κύριος·
Ἰδοὺ ἐγὼ πληρῶ τοὺς κατοικοῦντας τὴν γῆν ταύτην ,
καὶ τοὺς βασιλεῖς αὐτῶν τοὺς καθημένους υἱοὺς τοῦ
Δαυὶδ ἐπὶ τοῦ θρόνου αὐτῶν, καὶ τοὺς ἱερεῖς καὶ τοὺς
προφήτας , καὶ τὸν Ἰούδαν καὶ πάντας τοὺς κατοικοῦν-
τας ἐν Ἱερουσαλὴμ μεθύσματι ,
14. καὶ διασκορπιῶ αὐτοὺς ἄνδρα καὶ τὸν ἀδελφὸν
αὐτοῦ , καὶ τοὺς πατέρας αὐτῶν καὶ τοὺς υἱοὺς αὐτῶν
ἐν τῷ αὐτῷ . Οὐκ ἐπιποθήσω , λέγει Κύριος , καὶ οὐ
φείσομαι , καὶ οὐκ οἰκτειρήσω ἀπὸ διαφθορᾶς αὐτῶν.
15. Ἀκούσατε καὶ ἐνωτίσασθε , καὶ μὴ ἐπαίρεσθε , ὅτι
Κύριος ἐλάλησε.
16. Δότε τῷ Κυρίῳ Θεῷ ὑμῶν δόξαν πρὸ τοῦ συ
σκοτάσαι , καὶ πρὸ τοῦ προςκόψαι πόδας ὑμῶν ἐπ᾽ ὄρη |
σκοτεινά · καὶ ἀναμενεῖτε εἰς φῶς , καὶ ἐκεῖ σκιὰ θα
νάτου , καὶ τεθήσονται εἰς σκότος .
17. Ἐὰν δὲ μὴ ἀκούσητε , κεκρυμμένως κλαύσεται
ἡ ψυχὴ ὑμῶν ἀπὸ προςώπου ὕβρεως , καὶ κατάξουσιν
οἱ ὀφθαλμοὶ ὑμῶν δάκρυα , ὅτι συνετρίβη τὸ ποίμνιον
Κυρίου .
18. Εἴπατε τῷ βασιλεῖ καὶ τοῖς δυναστεύουσι · Τα-
πεινώθητε καὶ καθίσατε , ὅτι καθηρέθη ἀπὸ κεφαλῆς |
ὑμῶν στέφανος δόξης ὑμῶν.
CAPUT XIII .
1. Hæc dicit Dominus : Vade et posside tibi cinctorium
lineum , et pone circa lumbun. tuum , et per aquam non
transibit.
2. Et possedi cinctorium juxta verbum Domini , et po-
sui circa lumbum meum.
3. Et factus est sermo Domini ad me , dicens :
4. Tolle cinctorium quod circa lumbum tuum , et surge ,
et vade ad Euphratem , et absconde illud ibi in foramine
petra .
5. Et ivi , et abscondi illud in Euphrate , sicut præcepe-
rat mihi Dominus.
6. Et factum est post dies multos , et dixit Dominus ad
me : Surge , vade ad Euphratem , et tolle inde cinctorium,
quod praecepi tibi ut absconderes ibi.
7. Et abii ad Euphratem fluvium , et fodi , et tuli cin-
ctorium de loco ubi defoderam illud ibi : et ecce corruptum
erat , ita ut nulli usui aptum esset.
8. Et factum est verbum Domini ad me, dicens :
9. Hæc dicit Dominus : Sic corrumpam contumeliam
Juda et contumeliam Jerusalem ,
10. multam contumeliam hanc , eos qui nolunt obedire
verbis meis , et ambulaverunt post deos alienos ut serviant
eis , et adorent eos : et erunt sicut cinctorium istud, quod
nulli erit usui .
11. Sicut enim adhaeret cinctorium circa lumbum homi-
nis , sic agglutinavi ad me domum Israel et omnem domum
Juda , ut esset mihi in populum nominatum , et in gloriatio-
nem et in gloriam , et non exaudierunt me.
12. Et dices ad populum istum : Omnis uter implebitur
vino. Et erit , si dixerint ad te : Nonne cognoscentes cogno-
scemus quia omnis uter implebitur vino?
13. Et dices ad eos : Hæc dicit Dominus : Ecce ego
impleo habitatores terrae hujus, et reges eorum sedentes
filios David super thronum ipsorum , et sacerdotes et pro-
phetas , et Judam et omnes habitatores Jerusalem ebrie-
tate,
14. et dispergam eos virum et fratrem ejus , et patres
eorum et filios eorum pariter. Non desiderabo , ait Domi-
nus , et non parcam , et non miserebor a perditione eorum.
15. Audite et auribus percipite , et nolite elevari , quia
Dominus locutus est.
16. Date Domino Deo vestro gloriam antequam contene-
brescat , et antequam offendant pedes vestri ad montes
tenebrosos : et exspectabitis ad lucem , et ibi umbra mortis ,
et ponentur in tenebris.
17. Quod si non audieritis , in abscondito plorabit anima
vestra a facie superbiae , et deducent oculi vestri lacrymas ,
quia contritus est grex Domini.
18. Dicite regi et potentibus : Humiliamini et sedete,
quia sublata est de capite vestro corona gloriae vestra .
 JEREMIAS . CAP. XIV. 483
19. Πόλεις αἱ πρὸς νότον συνεκλείσθησαν, καὶ οὐκ 19. Civitates quae ad austrum conclusa sunt , et non
ἦν ὁ ἀνοίγων. Ἀπωκίσθη Ἰούδας , συνετέλεσαν ἀποι- est qui aperiat. Translatus est Judas , consummaverunt
κίαν τελείαν. transmigrationem perfectam.
20. Ανάλαβε ὀφθαλμούς σου , Ἱερουσαλήμ , καὶ ἴδε 20. Leva oculos tuos , Jerusalem , et vide venientes al
τοὺς ἐρχομένους ἀπὸ βοῤῥᾶ. Ποῦ ἐστι τὸ ποίμνιον ὃ aquilone. Ubi est grex qui datus est tibi , oves gloriae tuae
ἐδόθη σοι , πρόβατα δόξης σου ;
21. Τί ἐρεῖς ὅταν ἐπισκέπτωνταί σε ; Καὶ σὺ ἐδίδα- 21. Quid dices cum visitaverint te? Et tu docuisti eos
ξας αὐτοὺς ἐπὶ σὲ μαθήματα εἰς ἀρχήν . Οὐκ ὠδῖνες | adversum te doctrinas in principatum. Numquid non dolo-
καθέξουσί σε καθὼς γυναῖκα τίκτουσαν ; res apprehendent te quasi mulierem parturientem?
22. Καὶ ἐὰν εἴπῃς ἐν τῇ καρδίᾳ σου · Διατί ἀπήν 22. Quod si dixeris in corde tuo : Quare occurrerunt
τησέ μοι ταῦτα ; Διὰ τὸ πλῆθος τῆς ἀδικίας σου ἀνε mihi hæc? Propter multitudinem iniquitatis tuæ revelata
καλύφθη τὰ ὀπίσθιά σου , παραδειγματισθῆναι τὰς sunt posteriora tua , ut dehonestentur calcanei tui.
πτέρνας σου .
23. Εἰ ἀλλάξεται Αἰθίοψ τὸ δέρμα αὐτοῦ , καὶ πάρ- 23. Si mutabit Ethiops pellem suam , et pardus varieta
δαλις τὰ ποικίλματα αὐτῆς , καὶ ὑμεῖς δυνήσεσθε tes suas , et vos poteritis benefacere cum didiceritis mala .
εὐποιῆσαι μεμαθηκότες τὰ κακά .
24. Καὶ διέσπειρα αὐτοὺς , ὡς φρύγανα φερόμενα 24. Et disseminavi eos quasi stipulas quæ feruntur a
ὑπὸ ἀνέμου εἰς ἔρημον . vento in desertum.
25. Οὕτως ὁ κλῆρός σου , καὶ μερὶς τοῦ ἀπειθεῖν 25. Sic sors tua , et pars inobedientia vestrae adversum
ὑμᾶς ἐμοὶ , λέγει Κύριος . Ὡς ἐπελάθου μου , καὶ ἤλ- me , dicit Dominus. Sicut oblita es mei , et sperasti in men
πισας ἐπὶ ψεύδεσι , daciis ,
26. κἀγὼ ἀποκαλύψω τὰ ὀπίσω σου ἐπὶ τὸ πρόςω- 26. et ego nudabo posteriora tua super faciem tuam , et
πόν σου , καὶ ὀφθήσεται ἡ ἀτιμία σου , videbitur ignominia tua ,
27. καὶ ἡ μοιχεία σου , καὶ χρεμετισμός σου , καὶ 27. et adulterium tuum , et hinnitus tuus , et alienatio
ἡ ἀπαλλοτρίωσις τῆς πορνείας σου . Ἐπὶ τῶν βουνῶν | fornicationis tuæ . Super colles et in agris vidi abominatio-
καὶ ἐν τοῖς ἀγροῖς ἑώρακα τὰ βδελύγματά σου . Οὐαί nes tuas. Væ tibi , Jerusalem , quia non es mundata post
σοι , Ἱερουσαλήμ , ὅτι οὐκ ἐκαθαρίσθης ὀπίσω μου ἕως me usquequo adhuc ?.
τίνος ἔτι ;
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΔ΄. CAPUT XIV.
ΚΑΙ ΕΓΕΝΕΤΟ ΛΟΓΟΣ ΚΥΡΙΟΥ ΠΡΟΣ ΙΕΡΕΜΙΑΝ ET FACTUM EST VERBUM DOMINI AD JEREMIAM
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΒΡΟΧΙΑΣ. DE SICCITATE .

2. Ἐπένθησεν ἡ Ἰουδαία , καὶ αἱ πύλαι αὐτῆς ἐκε 2. Luxit Judaea , et porta ejus vacua facta sunt , et
νώθησαν, καὶ ἐσκοτώθησαν ἐπὶ τῆς γῆς , καὶ ἡ κραυγή | contenebrata sunt super terram , et clamor Jerusalem
τῆς Ἱερουσαλὴμ ἀνέβη , ascendit,
3. καὶ οἱ μεγιστᾶνες αὐτῆς ἀπέστειλαν τοὺς νεωτέ 3. et magnates ejus miserunt juniores suos ad aquam ,
ρους αὐτῶν ἐφ᾽ ὕδωρ. Ἤλθοσαν ἐπὶ τὰ φρέατα , καὶ | Venerunt ad puteos , et non invenerunt aquam , et repor
οὐχ εὕροσαν ὕδωρ , καὶ ἀπέστρεψαν τὰ ἀγγεῖα αὐτῶν taverunt vasa sua vacua :
κενά· ( *)
4. καὶ τὰ ἔργα τῆς γῆς ἐξέλιπεν, ὅτι οὐκ ἦν ὑετός . 4. et opera terra defecerunt , quia non erat pluvia. Con
Ἠσχύνθησαν οἱ γεωργοὶ , ἐπεκάλυψαν τὰς κεφαλὰς αὐτῶν . fusi sunt agricole , operuerunt capita sua.
5. Καὶ ἔλαφοι ἐν ἀγρῷ ἔτεκον, καὶ ἐγκατέλιπον, 5. Et cervae in agro pepererunt , et reliquerunt , quia
ὅτι οὐκ ἦν βοτάνη . non erat herba.
6. Ονοι ἄγριοι ἔστησαν ἐπὶ νάπας , καὶ εἵλκυσαν 6. Onagri steterunt in rupibus , et traxerunt ventum :
ἄνεμον · ἐξέλιπον οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτῶν, ὅτι οὐκ ἦν χόρτος . defecerunt oculi eorum , quia non erat foenum.
7. Αἱ ἁμαρτίαι ἡμῶν ἀντέστησαν ἡμῖν. Κύριε , ποί 7. Peccata nostra restiterunt nobis. Domine , fac nobis
ησον ἡμῖν ἕνεκέν σου , ὅτι πολλαὶ αἱ ἁμαρτίαι ἡμῶν propter te , quoniam multa sunt peccata nostra coram te ,
ἐναντίον σου , ὅτι σοὶ ἡμάρτομεν. quia tibi peccavimus.
8. Ὑπομονὴ Ἰσραὴλ , Κύριε , καὶ σώζεις ἐν καιρῷ 8. Expectatio Israel , Domine , et salvabis in tempore
κακῶν. Ινατί ἐγενήθης ὡςεὶ πάροικος ἐπὶ τῆς γῆς , καὶ malorum. Quare factus es sicut advena in terra , et quasi
ὡς αὐτόχθων ἐκκλίνων εἰς κατάλυμα ; indigena divertens ad diversorium?
9. Μὴ ἔσῃ ὥσπερ ἄνθρωπος ὑπνῶν, ἢ ὡς ἀνὴρ οὐ 9. Numquid eris quasi homo dormiens , vel quasi vir qui
δυνάμενος σώζειν ; Καὶ σὺ ἐν ἡμῖν εἶ , Κύριε , καὶ τὸ salvare non possit ? Et tu in nobis es , Domine , et nomen
ὄνομά σου ἐπικέκληται ἐφ' ἡμᾶς · μὴ ἐπιλάθῃ ἡμῶν . tuum invocatum est super nos : ne obliviscaris nostri.
10. Οὕτως λέγει Κύριος τῷ λαῷ τούτῳ · Ηγάπησαν
κινεῖν πόδας αὐτῶν, καὶ οὐκ ἐφείσαντο , καὶ ὁ Θεὸς 10. Sic dicit Dominus populo huic : Dilexerunt movere

(*) 3. ... ᾐσχύνθησαν, καὶ ἠρυθρίασαν, καὶ ἐκάλυψαν τὰς 3. ... confusi sunt, et erubuerunt , et operuerunt capita
κεφαλὰς αὐτῶν. ( Compl.) sua.
31.
484 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ . ΙΕ'.

οὐκ εὐώδωσεν ἐν αὐτοῖς , νῦν μνησθήσεται τῆς ἀδικίας | pedes suos , et non pepercerunt , et Deus non prosperavit
αὐτῶν . (* ) in eis , nunc recordabitur iniquitatis eorum.
11. Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς μέ · Μὴ προςεύχου περὶ 11. Et dixit Dominus ad me : Noli orare pro populo isto
τοῦ λαοῦ τούτου εἰς ἀγαθὰ , in bona ,
12. ὅτι , ἐὰν νηστεύσωσιν, οὐκ εἰςακούσομαι τῆς 12. quoniam , si jejunaverint , non exaudiam orationem
δεήσεως αὐτῶν, καὶ ἐὰν προςενέγκωσιν ὁλοκαυτώματα eorum , et si obtulerint holocaustomata et sacrificia , non
καὶ θυσίας , οὐκ εὐδοκήσω ἐν αὐτοῖς · ὅτι ἐν μαχαίρᾳ placebo mihi in eis : quoniam in gladio et in fame et in
καὶ ἐν λιμῷ καὶ ἐν θανάτῳ ἐγὼ συντελέσω αὐτούς. morte ego consummabo eos.
13. Καὶ εἶπα · Ὁ Ὢν Κύριε , ἰδοὺ οἱ προφῆται αὐτ 13. Et dixi : O On Domine ! ecce propheta eorum pro-
τῶν προφητεύουσι , καὶ λέγουσιν · Οὐκ ὄψεσθε μάχαι- phetant , et dicunt : Non videbitis gladium , et fames non
ραν, οὐδὲ λιμὸς ἔσται ἐν ὑμῖν, ὅτι ἀλήθειαν καὶ εἰρήνην erit in vobis , quia veritatem et pacem dabo super terram ,
δώσω ἐπὶ τῆς γῆς , καὶ ἐν τῷ τόπῳ τούτῳ. et in loco isto.
14. Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς μέ · Ψευδὴ οἱ προφῆται 14. Et dixit Dominus ad me : Falsa prophetae prophe-
προφητεύουσιν ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου , οὐκ ἀπέστειλα αὐ tant in nomine meo , non misi eos , et non præcepi eis , et
τοὺς, καὶ οὐκ ἐνετειλάμην αὐτοῖς , καὶ οὐκ ἐλάλησα non sum locutus ad eos : visiones enim mendaces , et divi-
πρὸς αὐτούς · ὅτι δράσεις ψευδεῖς , καὶ μαντείας καὶ nationes et auguria , et electiones cordis sui ipsi prophe-
οἰωνίσματα , καὶ προαιρέσεις καρδίας αὐτῶν αὐτοὶ tant vobis.
προφητεύουσιν ὑμῖν.
15. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος περὶ τῶν προφη 15. Ideo hæc dicit Dominus de prophetis qui prophetant
τῶν τῶν προφητευόντων ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου ψευδῆ , καὶ in nomine meo falsa , et ego non misi eos , qui dicunt , gla-
ἐγὼ οὐκ ἀπέστειλα αὐτοὺς , οἳ λέγουσι , μάχαιρα καὶ dius et fames non erit in terra hac in morte morbosa
λιμὸς οὐκ ἔσται ἐπὶ τῆς γῆς ταύτης · ἐν θανάτῳ νοσερῷ morientur, et in fame consumentur prophetae.
ἀποθανοῦνται , καὶ ἐν λιμῷ συντελεσθήσονται οἱ προ-
φῆται.
16. Καὶ ὁ λαὸς οἷς αὐτοὶ προφητεύουσιν αὐτοῖς , καὶ 16. Et populus quibus ipsi prophetant eis , et projecti
ἔσονται ἐῤῥιμμένοι ἐν ταῖς ὁδοῖς Ἱερουσαλὴμ , ἀπὸ προσ- erunt in viis Jerusalem , a facie gladii et famis , et non erit
ώπου μαχαίρας καὶ τοῦ λιμοῦ, καὶ οὐκ ἔσται ὁ θά qui sepeliat eos , et uxores eorum , et filii eorum , et filia
πτων αὐτοὺς , καὶ αἱ γυναῖκες αὐτῶν, καὶ οἱ υἱοὶ αὐτῶν, eorum , et effundam super eos mala sua.
καὶ αἱ θυγατέρες αὐτῶν, καὶ ἐκχεῶ ἐπ᾿ αὐτοὺς τὰ κακὰ
αὐτῶν.
17. Καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτοὺς τὸν λόγον τοῦτον · Κατα- 17. Et dices ad eos verbum istud : Deducite super ocu-
γάγετε ἐπ' ὀφθαλμοὺς ὑμῶν δάκρυα ἡμέρας καὶ νυκτὸς , | los vestros lacrymas die ac nocte , et non cessent , quoniam
καὶ μὴ διαλιπέτωσαν, ὅτι συντρίμματι συνετρίβη θυ- | contritione contrita est filia populi mei , et plaga dolorosa
γάτηρ λαοῦ μου , καὶ πληγὴ ὀδυνηρὰ σφόδρα. valde.
18. Ἐὰν ἐξέλθω εἰς τὸ πεδίον, καὶ ἰδοὺ τραυματίαι 18. Si egressus fuero in campum , et ecce occisi gladio :
μαχαίρας · καὶ ἐὰν εἰςἔλθω εἰς τὴν πόλιν, καὶ ἰδοὺ πόνος et si introiero in civitatem , et ecce dolor famis , quia sacer-
λιμοῦ , ὅτι ἱερεὺς καὶ προφήτης ἐπορεύθησαν εἰς γῆν dos et propheta abierunt in terram quam ignorabant .
ἣν οὐκ ᾔδεισαν .
19. Μὴ ἀποδοκιμάζων ἀπεδοκίμασας τὸν Ἰούδαν, 19. Numquid reprobans reprobasti Judam , et a Sion
καὶ ἀπὸ Σιὼν ἀπέστη ἡ ψυχή σου ; Ινατί ἔπαισας ἡμᾶς , recessit anima tua Quare percussisti nos , et non est
καὶ οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἴασις ; Ὑπεμείναμεν εἰς εἰρήνην, καὶ nobis sanatio ? Sustinuimus ad pacem , et non fuerunt bona
οὐκ ἦν ἀγαθὰ εἰς καιρὸν ἰάσεως , καὶ ἰδοὺ ταραχή. ad tempus sanationis , et ecce turbatio.
20. Ἔγνωμεν, Κύριε , ἁμαρτήματα ἡμῶν, ἀδικίας 20. Cognovimus , Domine , peccata nostra , iniquitates
πατέρων ἡμῶν, ὅτι ἡμάρτομεν ἐναντίον σου. patrum nostrorum , quia peccavimus coram te.
21. Κόπασον διὰ τὸ ὄνομά σου , μὴ ἀπολέσης θρό 21. Cessa propter nomen tuum , ne perdas thronum glo-
νον δόξης σου · μνήσθητι , μὴ διασκεδάσῃς τὴν διαθήκην riæ tuæ : recordare , ne dissipes testamentum tuum quod
σου τὴν μεθ᾿ ἡμῶν. nobiscum.
22. Μὴ ἔστιν ἐν εἰδώλοις τῶν ἐθνῶν ὑετίζων ; Καὶ 22. Numquid est in idolis gentium qui pluat ? Quod si
εἰ ὁ οὐρανὸς δώσει πλησμονὴν αὐτοῦ , οὐχὶ σὺ εἶ αὐτ coelum dabit satietatem suam , nonne tu es ipse ? Et susti-
τός; Καὶ ὑπομενοῦμέν σε , Κύριε , ὅτι σὺ ἐποίησας | nebimus te , Domine , quia tu fecisti omnia haec.
πάντα ταῦτα .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΕ'. CAPUT XV.
1. Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς μέ· Ἐὰν στῇ Μωσῆς καὶ 1. Et dixit Dominus ad me : Si steterit Moyses et Samuel
Σαμουὴλ πρὸ προςώπου μου , οὐκ ἔστιν ἡ ψυχή μου ante faciem meam , non est anima mea ad eos : emitte po-
πρὸς αὐτούς · ἐξαπόστειλον τὸν λαὸν τοῦτον, καὶ ἐξελ- pulum istum , et egrediantur.
θέτωσαν.

(*) 10. ... καὶ ἐπεσκέψατο τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν . ( Compl.) 10. ... et visitavit peccata eorum,
 JEREMIAS. CAP. XV.
2. Καὶ ἔσται , ἐὰν εἴπωσι πρὸς σέ· Ποῦ ἐξελευσόμε
θα ; καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς· Τάδε λέγει Κύριος · Οσοι
εἰς θάνατον , εἰς θάνατον· καὶ ὅσοι εἰς μάχαιραν, εἰς
μάχαιραν · καὶ ὅσοι εἰς λιμὸν, εἰς λιμόν · καὶ ὅσοι εἰς
αἰχμαλωσίαν , εἰς αἰχμαλωσίαν.
3. Καὶ ἐκδικήσω ἐπ᾿ αὐτοὺς τέσσαρα εἴδη , λέγει
Κύριος · τὴν μάχαιραν εἰς σφαγὴν, καὶ τοὺς κύνας εἰς
διασπασμὸν, καὶ τὰ θηρία τῆς γῆς καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ
οὐρανοῦ , εἰς βρῶσιν καὶ διαφθοράν.
4. Καὶ παραδώσω αὐτοὺς εἰς ἀνάγκας πάσαις ταῖς
βασιλείαις τῆς γῆς διὰ Μανασσῆ υἱὸν Εζεκίου βασιλέως
Ἰούδα , περὶ πάντων ὧν ἐποίησεν ἐν Ἱερουσαλήμ .
5. Τίς φείσεται ἐπὶ σοὶ , Ἱερουσαλήμ ; καὶ τίς δει-
λιάσει ἐπὶ σοί ; ἢ τίς ἀνακάμψει εἰς εἰρήνην σοι ;
6. Σὺ ἀπεστράφης με , λέγει Κύριος , ὀπίσω πορεύσῃ ,
καὶ ἐκτενῶ τὴν χεῖρά μου , καὶ διαφθερῶ σε , καὶ οὐκέτι
ἀνήσω αὐτούς.
7. Καὶ διασπερῶ αὐτοὺς ἐν διασπορᾷ , ἐν πύλαις
λαοῦ μου ἠτεκνώθησαν, ἀπώλεσαν τὸν λαόν μου διὰ τὰς
κακίας αὐτῶν,
8. ἐπληθύνθησαν αἱ χῆραι αὐτῶν ὑπὲρ τὴν ἄμμον
τῆς θαλάσσης . Ἐπήγαγον ἐπὶ μητέρα νεανίσκους , τα
λαιπωρίαν ἐν μεσημβρία · ἐπέρριψα ἐπ' αὐτὴν ἐξαίφνης
τρόμον καὶ σπουδήν.
9. Ἐκενώθη ἡ τίκτουσα ἑπτὰ , ἀπεκάκησεν ἡ ψυχὴ
αὐτῆς , ἐπέδυ ὁ ἥλιος αὐτῇ ἔτι μεσούσης τῆς ἡμέρας ,
κατησχύνθη καὶ ὠνειδίσθη · τοὺς καταλοίπους αὐτῶν εἰς
μάχαιραν δώσω ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν αὐτῶν.
10. Οἴμοι ἐγώ , μῆτερ, ὡς τινά με ἔτεκες ἄνδρα δι-
καζόμενον, καὶ διακρινόμενον πάσῃ τῇ γῇ ; Ούτε ὠφέ-
λησα , οὔτε ὠφέλησέν με οὐδείς. Ἡ ἰσχύς μου ἐξέλιπεν
ἐν τοῖς καταρωμένοις με.
11. Γένοιτο , Δέσποτα , κατευθυνόντων αὐτῶν· εἰ μὴ
παρέστην σοι ἐν καιρῷ τῶν κακῶν αὐτῶν, καὶ ἐν καιρῷ
θλίψεως αὐτῶν, εἰς ἀγαθὰ πρὸς τὸν ἐχθρόν.
12. Εἰ γνωσθήσεται σίδηρος , καὶ περιβόλαιον χαλ-
κοῦν ἡ ἰσχύς σου;
13. Καὶ τοὺς θησαυρούς σου εἰς προνομὴν δώσω ,
ἀντάλλαγμα διὰ πάσας τὰς ἁμαρτίας σου , καὶ ἐν πᾶσι
τοῖς ὁρίοις σου.
14. Καὶ καταδουλώσω σε κύκλῳ τοῖς ἐχθροῖς σου ,
ἐν τῇ γῇ ᾗ οὐκ ᾔδεις· ὅτι πῦρ ἐκκέκαυται ἐκ τοῦ θυμοῦ
μου , ἐφ' ὑμᾶς καυθήσεται .
15. Κύριε , μνήσθητί μου , καὶ ἐπίσκεψαί με , καὶ
ἀθώωσόν με ἀπὸ τῶν καταδιωκόντων με , καὶ μὴ εἰς |
μακροθυμίαν · γνῶθι ὡς ἔλαβον περὶ σοῦ ὀνειδισμὸν
16. ὑπὸ τῶν ἀθετούντων τοὺς λόγους σου · συντέλεσον
αὐτοὺς , καὶ ἔσται ὁ λόγος σου ἐμοὶ εἰς εὐφροσύνην καὶ
χαρὰν καρδίας μου , ὅτι ἐπικέκληται τὸ ὄνομά σου ἐπ᾽
ἐμοὶ , Κύριε παντοκράτωρ.
17. Οὐκ ἐκάθισα ἐν συνεδρίῳ αὐτῶν παιζόντων, ἀλλὰ
εὐλαβούμην ἀπὸ προςώπου χειρός σου · καταμόνας ἐκα-
θήμην, ὅτι πικρίας ἐνεπλήσθην .
18. Ἱνατί οἱ λυποῦντές με κατισχύουσί μου ; Ἡ πληγή
μου στερεά , πόθεν ἰαθήσομαι ; Γινομένη ἐγενήθη μοι ὡς
ὕδωρ ψευδὲς , οὐκ ἔχον πίστιν.
19. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος· Ἐὰν ἐπιστρέψῃς ,
καὶ ἀποκαταστήσω σε , καὶ πρὸ προςώπου μου στήσῃ
485
2. Et erit , si dixerint ad te : Quo egrediemur? et dices
ad eos : Hæc dicit Dominus : Quicumque ad mortem, ad
mortem : et quicumque ad gladium , ad gladium : et qui-
- cumque ad famem, ad famem : et quicumque ad captivita-
tem , ad captivitatem.
3. Et ulciscar super eos quatuor species , dicit Dominus :
| gladium ad occisionem , et canes ad lacerationem , et bestias
terræ et volatilia cœli , ad comestionem et corruptionem.
4. Et tradam eos in angustias omnibus regnis terra pro-
| pter Manassen filium Ezeciæ regis Juda , pro omnibus quæ
fecit in Jerusalem.
5. Quis parcet super te , Jerusalem ? et quis contristabi-
tur super te? aut quis curvabit se ad pacem tibi?
6. Tu aversata es me , dicit Dominus , retrorsum ibis , et
extendam manum meam, et disperdam te , et nequaquam
ultra dimittam eos.
7. Et dispergam eos in dispersionem , in portis populi
| mei orbati filiis sunt , disperdiderunt populum meum pro-
pter malitias suas ,
8. multiplicata sunt viduæ eorum super arenam maris.
Induxi super matrem adolescentes , miseriam in meridie :
| injeci super eam repente tremorem et trepidationem.
9. Vacua facta est quæ parit septem , afflicta est anima
ejus , subiit sol ei cum adhuc medius dies esset , confusa est
et maledicta reliquos eorum in gladium dabo in conspectu
inimicorum suorum.
10. Heu me , mater, quare genuisti me virum qui judicer,
et discernar omni terra ? Non profui , nec profuit mihi quis-
| quam. Fortitudo unea defecit in iis qui maledicunt mili.
11. Fiat , Domine , dirigentibus illis : si non astiti tibi in
tempore malorum eorum , et in tempore tribulationis eorum,
in bona contra inimicum .
12. Si cognoscetur ferrum , et operimentum æneum for-
titudo tua?
13. Et thesauros tuos in direptionem dabo , commuta-
tionem propter omnia peccata tua , et in cunctis terminis
tuis.
14. Et servire te faciam in circuitu inimicis tuis , in terra
quam non novisti : quia ignis accensus est e furore meo ,
super vos ardebit.
15. Domine , recordare mei , et visita me , et tuere me al
his qui persequuntur me , et non in longanimitate : scito
quoniam accepi pro te opprobrium
16. ab his qui reprobant sermones tuos : consumma eos ,
et erit mihi verbum tuum in lætitiam et gaudium cordis mei,
quoniam invocatum est nomen tuum super me , Domine
omnipotens .
17. Non sedi in consessu ipsorum ludentium , sed metue-
bam a facie manus tuæ : solus sedebam , quoniam amaritu
dine repletus sum.
18. Ut quid qui contristant me prævalent adversum me?
Plaga mea solida est , unde sanabor ? Dum fit facta est mihi
quasi aqua mendax , non habens fidem.
19. 1deo haec dicit Dominus : Si reverteris , et restitnam
te , et ante faciem meam stabis : et si eduxeris pretiosum a
486 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ . Ις' .
καὶ ἐὰν ἐξαγάγης τίμιον ἀπὸ ἀναξίου , ὡς τὸ στόμα , vili , quasi os meum eris. Et convertentur ipsi ad te , et tu
μου ἔσῃ . Καὶ ἀναστρέψουσιν αὐτοὶ πρὸς σὲ , καὶ σὲ οὐκ non converteris ad eos.
ἀναστρέψεις πρὸς αὐτούς.
20. Καὶ δώσω σε τῷ λαῷ τούτῳ ὡς τεῖχος ὀχυρὸν, 20. Et dabo te in populo isto quasi murum munitum ,
χαλκοῦν · καὶ πολεμήσουσι πρὸς σὲ , καὶ οὐ μὴ δύνων- æneum : et bellabunt adversum te , et non poterunt adver
ται πρὸς σὲ , διότι μετὰ σοῦ εἰμι τοῦ σώζειν σε , sum te , quia tecum sum ut salvem te ,
21. καὶ τοῦ ἐξαιρεῖσθαί σε ἐκ χειρὸς πονηρῶν, καὶ 21. et eruam te de manu pessimorum , et redimam te de
λυτρώσομαί σε ἐκ χειρὸς λοιμῶν. manu pestilentium.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ις'. CAPUT XVI.
(*) 1. Καὶ σὺ μὴ λάβῃς γυναῖκα , λέγει Κύριος ὁ 1. Et tu ne accipias uxorem , dicit Dominus Deus Israel ,
Θεὸς Ἰσραὴλ,
2. καὶ οὐ γεννηθήσεταί σοι υἱὸς , οὐδὲ θυγάτηρ ἐν τῷ 2 et non gignetur tibi filius , neque filia in loco isto.
τόπω τούτῳ.
3. Ὅτι τάδε λέγει Κύριος περὶ τῶν υἱῶν καὶ περὶ 3. Quia haec dicit Dominus de filiis et de filiabus qui na-
τῶν θυγατέρων τῶν γεννωμένων ἐν τῷ τόπῳ τούτῳ , scuntur in loco isto , et de matribus eorum quæ pepererunt
καὶ περὶ τῶν μητέρων αὐτῶν τῶν τετοκυιῶν αὐτοὺς , eos , et de patribus eorum qui genuerunt eos in terra ista.
καὶ περὶ τῶν πατέρων αὐτῶν τῶν γεγεννηκότων αὐτοὺς
ἐν τῇ γῇ ταύτῃ.
4. Ἐν θανάτῳ νοσερῷ ἀποθανοῦνται , οὐ κοπήσονται, 4. In morte morbosa morientur, non plangentur, et non
καὶ οὐ ταφήσονται · εἰς παράδειγμα ἐπὶ πρωςώπου τῆς | sepelientur : in exemplum super faciem terrae erunt , et be
γῆς ἔσονται , καὶ τοῖς θηρίοις τῆς γῆς ἔσονται καὶ τοῖς | stiis terrae erunt et volatilibus coeli : in gladio cadent , et in
πετεινοῖς τοῦ οὐρανοῦ · ἐν μαχαίρα πεσοῦνται , καὶ ἐν fame consummabuntur.
λιμῷ συντελεσθήσονται .
5. Τάδε λέγει Κύριος · Μὴ εἰςέλθης εἰς θίασον αὐτῶν, 5. Hæc dicit Dominus : Ne ingrediaris in thiasum eorum ,
καὶ μὴ πορευθῆς τοῦ κόψασθαι , καὶ μὴ πενθήσῃς αὐτ et non vadas ad plangendum , neque lugeas eos , quia abstuli
τοὺς , ὅτι ἀφέστακα τὴν εἰρήνην μου ἀπὸ τοῦ λαοῦ τού- pacem meam a populo isto.
του .
(**) 6. Οὐ μὴ κόψονται αὐτοὺς , οὐδὲ ἐντομίδας οὐ 6. Non plangent se , neque incisiones facient , neque ra-
μὴ ποιήσουσι , καὶ οὐ ξυρηθήσονται , dentur,
7. καὶ οὐ μὴ κλασθῇ ἄρτος ἐν πένθει αὐτῶν εἰς πα- 7. neque frangetur panis in luctu eorum in consolationem
ράκλησιν ἐπὶ τεθνηκότι · οὐ ποτιοῦσιν αὐτὸν ποτήριον super mortuum : non dabunt ei potum calicis in consolatio-
εἰς παράκλησιν ἐπὶ πατρὶ καὶ μητρὶ αὐτοῦ. nem super patrem et matrem ejus.
8. Εἰς οἰκίαν πότου οὐκ εἰςελεύσῃ σὺ , συγκαθίσαι 8. In domum convivii non ingredieris tu , ut sedeas cum
μετ᾿ αὐτῶν τοῦ φαγεῖν καὶ πιεῖν. eis ad comedendum et bibendum.
9. Διότι τάδε λέγει Κύριος ὁ Θεὸς Ἰσραήλ· Ἰδοὺ 9. Quia haec dicit Dominus Deus Israel : Ecce ego abire
ἐγὼ καταλύω ἐκ τοῦ τόπου τούτου ἐνώπιον τῶν ὀφθαλ- facio de loco isto coram oculis vestris , et in diebus vestris ,
μῶν ὑμῶν, καὶ ἐν ταῖς ἡμέραις ὑμῶν, φωνὴν χαρᾶς καὶ vocem gaudii et vocem lætitiæ , vocem sponsi et vocem
φωνὴν εὐφροσύνης , φωνὴν νυμφίου καὶ φωνὴν νύμφης . sponsa .
10. Καὶ ἔσται , ὅταν ἀναγγείλης τῷ λαῷ τούτῳ 10. Et erit , cum annuntiaveris populo huic omnia verba
ἅπαντα τὰ ῥήματα ταῦτα , καὶ εἴπωσι πρὸς σέ. Διατί haec , et dixerint ad te : Quare locutus est Dominus super
ἐλάλησε Κύριος ἐφ' ἡμᾶς πάντα τὰ κακὰ ταῦτα ; τίς ἡ nos omnia mala ista ? quæ iniquitas nostra, et quod pecca-
ἀδικία ἡμῶν, καὶ τίς ἡ ἁμαρτία ἡμῶν ἣν ἡμάρτομεν tum nostrum quod peccavimus coram Domino Deo nostro
ἔναντι Κυρίου τοῦ Θεοῦ ἡμῶν;
11. Καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς· Ἀνθ᾽ ὧν ἐγκατέλιπόν με 11. Et dices ad eos : Pro eo quod dereliquerunt me patres
οἱ πατέρες ὑμῶν, λέγει Κύριος , καὶ ᾤχοντο ὀπίσω θεῶν vestri , dicit Dominus , et abierunt post deos alienos , et ser-
ἀλλοτρίων , καὶ ἐδούλευσαν αὐτοῖς καὶ προςεκύνησαν | vierunt eis et adoraverunt eos, et me dereliquerunt, et legem
αὐτοῖς , καὶ ἐμὲ ἐγκατέλιπον, καὶ τὸν νόμον μου οὐκ meam non custodierunt ,
ἐφυλάξαντο ,
12. καὶ ὑμεῖς ἐπονηρεύσασθε ὑπὲρ τοὺς πατέρας 12. et vos male egistis super patres vestros : et ecce vos
ὑμῶν · καὶ ἰδοὺ ὑμεῖς πορεύεσθε ἕκαστος ὀπίσω τῶν ambulatis unusquisque post placita cordis vestri pessimi ,
ἀρεστῶν τῆς καρδίας ὑμῶν τῆς πονηρᾶς , τοῦ μὴ ὑπα- ad non obediendum mihi.
κούειν μου .
13. Καὶ ἀποῤῥίψω ὑμᾶς ἀπὸ τῆς γῆς ταύτης εἰς τὴν 13. Et abjiciam vos de terra hac in terram quam non no-
γῆν ἣν οὐκ ᾔδειτε ὑμεῖς καὶ οἱ πατέρες ὑμῶν, καὶ δου- vistis vos et patres vestri , et servietis ibi diis aliis qui non
λεύσετε ἐκεῖ θεοῖς ἑτέροις οἳ οὐ δώσουσιν ὑμῖν ἔλεος. dabunt vobis misericordiam.

(*) 1. Καὶ ἐγένετο ῥῆμα Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων ... ( Compl.) 1. Et factum est verbum Domini ad me , dicens :
(**) 6. Καὶ ἀποθανοῦνται μεγάλοι καὶ μικροὶ ἐν τῇ γῇ 6. Et morientur magni et parvi in terra ista , non sepelientur,
ταύτῃ , οὐ ταφήσονται , καὶ ( Compl.) et...
 JEREMIAS . CAP. XVII. 487

14. Διὰ τοῦτο ἰδοὺ ἡμέραι ἔρχονται , λέγει Κύριος ,
καὶ οὐκ ἐροῦσιν ἔτι· Ζῇ Κύριος ὁ ἀναγαγὼν τοὺς υἱοὺς |
Ἰσραὴλ ἐκ γῆς Αἰγύπτου ,
15. ἀλλὰ ζῇ Κύριος , ὃς ἀνήγαγε τὸν οἶκον Ἰσραὴλ
ἀπὸ γῆς βοῤῥᾶ , καὶ ἀπὸ πασῶν τῶν χωρῶν οὗ ἐξώ-
σθησαν ἐκεῖ , καὶ ἀποκαταστήσω αὐτοὺς εἰς τὴν γῆν αὐ-
τῶν ἦν ἔδωκα τοῖς πατράσιν αὐτῶν.
16. Ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω τοὺς ἁλιεῖς τοὺς πολλοὺς ,
λέγει Κύριος , καὶ ἁλιεύσουσιν αὐτούς· καὶ μετὰ ταῦτα
ἀποστέλλω τοὺς πολλοὺς θηρευτὰς , καὶ θηρεύσουσιν
αὐτοὺς ἐπάνω παντὸς ὄρους , καὶ ἐπάνω παντὸς βουνοῦ ,
καὶ ἐκ τῶν τρυμαλιῶν τῶν πετρῶν
17. ὅτι οἱ ὀφθαλμοί μου ἐπὶ πάσας τὰς ὁδοὺς αὐτῶν,
καὶ οὐκ ἐκρύβη τὰ ἀδικήματα αὐτῶν ἀπέναντι τῶν
ὀφθαλμῶν μου.
18. Καὶ ἀνταποδώσω διπλὰς τὰς κακίας αὐτῶν , καὶ
τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν ἐφ᾽ αἷς ἐβεβήλωσαν τὴν γῆν μου
ἐν τοῖς θνησιμαίοις τῶν βδελυγμάτων αὐτῶν καὶ ἐν |
ταῖς ἀνομίαις αὐτῶν, ἐν οἷς ἐπλημμέλησαν τὴν κληρο-
νομίαν μου .
19. Κύριε , σὺ ἰσχύς μου , καὶ βοήθειά μου , καὶ και
ταφυγή μου ἐν ἡμέραις κακῶν. Πρὸς σὲ ἔθνη ἥξουσιν |
ἀπ᾿ ἐσχάτου τῆς γῆς , καὶ ἐροῦσιν · Ὡς ψευδῆ ἐκτή-
σαντο οἱ πατέρες ἡμῶν εἴδωλα , καὶ οὐκ ἔστιν ἐν αὐτοῖς ¦
ὠφέλημα.
20. Εἰ ποιήσει ἑαυτῷ ἄνθρωπος θεοὺς , καὶ οὗτοι
οὐκ εἰσὶ θεοί ;
21. Διὰ τοῦτο ἰδοὺ ἐγὼ δηλώσω αὐτοῖς ἐν τῷ καιρῷ
τούτῳ τὴν χεῖρά μου , καὶ γνωριῶ αὐτοῖς τὴν δύναμίν |
μου , καὶ γνώσονται ὅτι ὄνομά μοι Κύριος.
14. Propterea ecce dies veniunt , dicit Dominus , et non
dicent ultra : Vivit Dominus qui eduxit filios Israel de terra
Ægypti ,
15. sed vivit Dominus, qui eduxit domum Israel de terra
aquilonis , et de universis regionibus quo expulsi sunt il-
luc , et restituam eos in terram suam quam dedi patribus
eorum .
16. Ecce ego mitto piscatores multos , dicit Dominus , et
piscabuntur eos : et post haec mitto multos venatores , et
venabuntur eos desuper omni monte, et desuper omni colle ,
et de cavernis petrarum :
17. quia oculi mei super omnes vias eorum , et non sunt
absconditae iniquitates eorum ab oculis meis.
18. Et reddam duplices malitias eorum , et peccata eorum
in quibus contaminaverunt terram meam in morticinis abo-
minationum suarum et in suis iniquitatibus , in quibus de-
linquere fecerunt haereditatem meam.
19. Domine , tu fortitudo mea , et auxilium meum, et res
fugium meum in diebus malorum. Ad te gentes venient ab
extremo terra , et dicent : Quam falsa possederunt patres
nostri idola , et non est in eis utilitas.
20. Si faciet sibi homo deos , et ipsi non sunt dii?
21. Idcirco ecce ego ostendam eis in tempore illo manuni
meam , et notam faciam eis virtutem meam , et scient quia
nomen mihi Dominus.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΖ'. CAPUT XVII.

(*) 5. Ἐπικατάρατος ὁ ἄνθρωπος ὃς τὴν ἐλπίδα ἔχει 5. Maledictus homo qui spem habet in homine , et firma-
ἐπ᾽ ἄνθρωπον, καὶ στηρίσει σάρκα βραχίονος αὐτοῦ ἐπ᾿ bit carnem brachii sui super se , et a Domino discedet cor
αὐτὸν, καὶ ἀπὸ Κυρίου ἀποστῇ ἡ καρδία αὐτοῦ · ejus :
6. καὶ ἔσται ὡς ἡ ἀγριομυρίκη ἡ ἐν τῇ ἐρήμῳ, οὐκ 6. Et erit sicut myrica sylvestris quæ in deserto est , non
ὄψεται ὅταν ἔλθῃ τὰ ἀγαθὰ , καὶ κατασκηνώσει ἐν ἁλί- | videbit cum venient bona , et habitabit in salsis , et in de-
μοις , καὶ ἐν ἐρήμῳ , ἐν γῇ ἁλμυρᾷ ἥτις οὐ κατοικεῖται . serto , in terra salsa quæ non habitabitur .
7. Καὶ εὐλογημένος ὁ ἄνθρωπος ὃς πέποιθεν ἐπὶ τῷ 7. Et benedictus homo qui fidit in Domino , et erit Do-
Κυρίῳ , καὶ ἔσται Κύριος ἐλπὶς αὐτοῦ · minus spes ejus :
8. καὶ ἔσται ὡς ξύλον εὐθηνοῦν παρ᾽ ὕδατα , καὶ ἐπὶ 8. et erit tamquam lignum fructiferum secus aquas , et
ἰκμάδα βαλεῖ ῥίζαν αὐτοῦ . Οὐ φοβηθήσεται ὅταν ἔλθῃ | ad humorem mittet radicem suam . Non timebit cum venerit
καῦμα , καὶ ἔσται ἐπ' αὐτῷ στελέχη ἀλσώδη · ἐν ἐνι- aestus , et erunt in eo propagines nemorosa : in anno sicci-
αυτῷ ἀβροχίας οὐ φοβηθήσεται , καὶ οὐ διαλείψει ποιῶν tatis non timebit , et non deficiet faciens fructum.
καρπόν.
9. Βαθεῖα ἡ καρδία παρὰ πάντα , καὶ ἄνθρωπός 9. Profundum est cor super omnia , et homo est , et quis
ἐστι καὶ τίς γνώσεται αὐτόν ; cognoscet eum?

(* ) 1. Αμαρτία Ἰούδα γεγραμμένη ἐστὶν ἐν γραφίδι σιδηρᾷ ,
ἐν ὄνυχι ἀδαμαντίνῳ , γεγλυμμένη ἐπὶ πλακὸς τῆς καρδίας αὐτ
τῶν, καὶ ἐπὶ τῶν κεράτων τῶν βωμῶν αὐτῶν.
2. Ἐν τῷ μνημονεύειν τοὺς υἱοὺς αὐτῶν τῶν βωμῶν αὐτῶν,
καὶ τῶν ἀλσῶν αὐτῶν ἐπὶ ξύλῳ ἀλσώδει , ἐπὶ τῶν βουνῶν τῶν
ὑψηλῶν.
3. Ω ὀρεινὲ ἐν τῷ πεδίῳ , τὸν πλοῦτόν σου καὶ πάντας τοὺς
θησαυρούς σου τῇ προνομῇ δώσω , τὰ ὑψηλά σου ἐν ἁμαρτίᾳ
ἐν πᾶσι τοῖς ὁρίοις σου.
4. Καὶ καταλειφθήσῃ ἀπὸ τῆς κληρονομίας σου , ἣν ἔδωκά
σοι , καὶ δουλεύειν σε ποιήσω τοῖς ἐχθροῖς σου ἐν τῇ γῇ ἣν
οὐκ οἶδας , ὅτι πῦρ ἀνήψατε ἐν τῷ θυμῷ μου , ἕως τοῦ αἰῶνος
φλέξει . ( Compl.)
1. Peccatum Juda inscriptum est in scriptura ferrea, in
ungue adamantino , sculptum in tabula cordis eorum , et in
cornibus altarium eorum.
2. Cum recordati fuerint filii eorum altarium suorum, et
lucorum suorum super lignum condensum , super colles subli-
mes.
3. O montane in campo , divitias tuas et omnes thesauros
tuos in direptionem dabo , excelsa tua in peccato in omnibus
finibus tuis.
4. Et derelinqueris ab hæreditate tua , quam dedi tibi , et ser-
vire te faciam inimicis tuis in terra quam ignoras , quoniam
ignem accendistis in furore meo , usque in aeternum ardebit.
488 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ . ΙΖ'.
10. Ἐγὼ Κύριος ἐτάζων καρδίας καὶ δοκιμάζων νε
φροὺς , τοῦ δοῦναι ἑκάστῳ κατὰ τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ , καὶ
κατὰ τοὺς καρποὺς τῶν ἐπιτηδευμάτων αὐτοῦ.
ι . Ἐφώνησε πέρδιξ , συνήγαγεν ἃ οὐκ ἔτεκε , ποιῶν
πλοῦτον αὐτοῦ οὐ μετὰ κρίσεως · ἐν ἡμίσει ἡμερῶν αὐτ
τοῦ ἐγκαταλείψουσιν αὐτὸν, καὶ ἐπ᾿ ἐσχάτων αὐτοῦ
ἔσται ἄφρων .
12. Θρόνος δόξης ὑψωμένος , ἁγίασμα ἡμῶν,
13. ὑπομονὴ Ἰσραήλ . Κύριε , πάντες οἱ καταλιπόν-
τες σε καταισχυνθήτωσαν, ἀφεστηκότες ἐπὶ τῆς γῆς
γραφήτωσαν, ὅτι ἐγκατέλιπον πηγὴν ζωῆς τὸν Κύριον.
14. Ιασαί με , Κύριε , καὶ ἰαθήσομαι · σῶσόν με , καὶ
σωθήσομαι , ὅτι καύχημά μου σὺ εἶ
15. Ἰδοὺ αὐτοὶ λέγουσι πρὸς μέ · Ποῦ ἐστιν ὁ λόγος
Κυρίου ; Ἐλθέτω.
16. Ἐγὼ δὲ οὐκ ἐκοπίασα κατακολουθῶν ὀπίσω σου ,
καὶ ἡμέραν ἀνθρώπου οὐκ ἐπεθύμησα , σὺ ἐπίστῃ . Τὰ
ἐκπορευόμενα διὰ τῶν χειλέων μου , πρὸ προςώπου σου
ἐστί ·
17. μὴ γενηθῇς μοι εἰς ἀλλοτρίωσιν, φειδόμενός μου
ἐν ἡμέρᾳ πονηρᾷ .
18. Καταισχυνθήτωσαν οἱ διώκοντές με , καὶ μὴ
καταισχυνθείην ἐγώ · πτοηθείησαν αὐτοὶ , καὶ μὴ πτοη
θείην ἐγώ · ἐπάγαγε ἐπ᾿ αὐτοὺς ἡμέραν πονηρὰν, δισσὸν
σύντριμμα σύντριψον αὐτούς .
19. Τάδε λέγει Κύριος · Βάδισον , καὶ στῆθι ἐν ταῖς
πύλαις υἱῶν λαοῦ σου , ἐν αἷς εἰςπορεύονται ἐν αὐταῖς
βασιλεῖς Ἰούδα , καὶ ἐν αἷς ἐκπορεύονται ἐν αὐταῖς , καὶ
ἐν πάσαις ταῖς πύλαις Ἱερουσαλήμ ,
20. καὶ ἐρεῖς αὐτοῖς · Ἀκούσατε τὸν λόγον Κυρίου ,
βασιλεῖς Ἰούδα , καὶ πᾶσα Ἰουδαία , καὶ πᾶσα Ἱερου-
σαλήμ , οἱ εἰςπορευόμενοι ἐν ταῖς πύλαις ταύταις ·
21. τάδε λέγει Κύριος · Φυλάσσεσθε τὰς ψυχὰς ὑμῶν,
καὶ μὴ αἴρετε βαστάγματα ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῶν σαββά-
των καὶ μὴ ἐκπορεύεσθε ταῖς πύλαις Ἱερουσαλήμ ,
22. καὶ μὴ ἐκφέρετε βαστάγματα ἐξ οἰκιῶν ὑμῶν ἐν
τῇ ἡμέρᾳ τῶν σαββάτων , καὶ πᾶν ἔργον οὐ ποιήσετε.
Ἁγιάσατε τὴν ἡμέραν τῶν σαββάτων, καθὼς ἐνετειλά-
μην τοῖς πατράσιν ὑμῶν.
23. Καὶ οὐκ ἤκουσαν, καὶ οὐκ ἔκλιναν τὸ οὖς αὐτῶν,
καὶ ἐσκλήρυναν τὸν τράχηλον αὐτῶν ὑπὲρ τοὺς πατέ-
ρας αὐτῶν, τοῦ μὴ ἀκοῦσαί μου , καὶ τοῦ μὴ δέξασθαι
παιδείαν.
24. Καὶ ἔσται , ἐὰν εἰςακούσητέ μου , λέγει Κύριος ,
τοῦ μὴ εἰςφέρειν βαστάγματα διὰ τῶν πυλῶν τῆς πό
λεως ταύτης ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῶν σαββάτων, καὶ ἁγιάζειν
τὴν ἡμέραν τῶν σαββάτων, τοῦ μὴ ποιεῖν πᾶν ἔργον,
25. καὶ εἰςελεύσονται διὰ τῶν πυλῶν τῆς πόλεως ταύ-
της βασιλεῖς καὶ ἄρχοντες καθήμενοι ἐπὶ θρόνου Δαυίδ ,
καὶ ἐπιβεβηκότες ἐφ᾽ ἅρμασι καὶ ἵπποις αὐτῶν, αὐτοὶ
καὶ οἱ ἄρχοντες αὐτῶν, ἄνδρες Ἰούδα καὶ οἱ κατοικοῦν-
τες ἐν Ἱερουσαλήμ · καὶ κατοικισθήσεται ἡ πόλις αὕτη
εἰς τὸν αἰῶνα.
26. Καὶ ἥξουσιν ἐκ τῶν πόλεων Ἰούδα , καὶ κυκλόθεν
Ἱερουσαλήμ , καὶ ἐκ γῆς Βενιαμὶν, καὶ ἐκ γῆς πεδινής ,
καὶ ἐκ τοῦ ὄρους καὶ ἐκ τῆς πρὸς νότον, φέροντες ὁλο-
καυτώματα καὶ θυσίας καὶ θυμιάματα καὶ μάννα καὶ
λίβανον, φέροντες αἴνεσιν εἰς οἶκον Κυρίου .
27. Καὶ ἔσται , ἐὰν μὴ ἀκούσητέ μου τοῦ ἁγιάζειν
τὴν ἡμέραν τῶν σαββάτων, τοῦ μὴ αἴρειν βαστάγματα ,
10. Ego Dominus scrutans corda et probans renes , ad
| dandum unicuique juxta vias ejus , et secundum fructus
adinventionum ejus.
11. Clamavit perdix , congregavit quæ non peperit , fa-
| ciens divitias suas non cum judicio : in dimidio dierum ejus
| relinquent eum , et in novissimis suis erit insipiens.
12. Solium gloriæ elevatum , sanctificatio nostra ,
13. exspectatio Israel. Domine, omnes qui te dereliquerint
confundantur, qui recesserint in terra scribantur, quoniam
dereliquerunt fontem vitae Dominum.
14. Sana me , Domine , et sanabor : salva me , et salva-
bor, quoniam gloriatio mea tu es.
15. Ecce ipsi dicunt ad me : Ubi est verbum Domini ?
Veniat.
16. Ego autem non laboravi sequens post te , et diem ho-
| minis non desideravi , tu scis. Quæ egrediuntur per labia
mea , ante faciem tuam sunt :
17. non fias mili in alienationem , parcens mihi in die
malo.
18. Confundantur qui persequuntur me, et non confundar
ego : paveant illi , et non paveam ego : induc super eos diem
pessimum , duplici contritione contere eos.
19. hæc dicit Dominus : Vade , et sta in portis filiorum
. populi tui , in quibus ingrediuntur in eis reges Juda , et in
quibus egrediuntur in eis , et in omnibus portis Jerusalem ,
20. et dices eis : Audite verbum Domini , reges Juda , et
| omnis Judaa , et omnis Jerusalem , qui ingredimini in portis
his :
21. Haec dicit Dominus : Custodite animas vestras , et
nolite portare pondera in die sabbatorum neque egrediamini
portis Jerusalem ,
22, neque efferatis pondera e domibus vestris in die sab-
. latorum , et omne opus non facietis. Sanctificate diem sab-
| batorum , sicut præcepi patribus vestris,
23. Et non audierunt , nec inclinaverunt aurem suam , et
induraverunt cervicem suam super patres suos , ne audirent
me , et ne acciperent disciplinam,
24. Et erit , si exaudieritis me , dicit Dominus , ut non
inferatis onera per portas civitatis hujus in die sabbatorum ,
et sanctificelis diem sabbatorum , non faciendo omne opus ,
25. et introibunt per portas civitatis hujus reges et prin-
cipes sedentes super solium David, et ascendentes in curribus
et equis suis , ipsi et principes eorum , viri Juda et habitato-
res Jerusalem : et habitabitur civitas hæc in sempiternum ,
26. Et venient de civitatibus Juda , et de circuitu Jerusa-
lem , et de terra Benjamin , et de terra campestri , et de
monte et de ea quae ad austrum , portantes holocaustomata
et sacrificia et thymiamata et manna et thus , afferentes lau-
dem in domum Domini .
27. Et erit , si non audieritis me ut sanctificetis diem
sabbatorum , non portando onera , et non ingrediendo pors
 JEREMIAS. CAP . XVIII.
καὶ μὴ εἰςπορεύεσθαι ταῖς πύλαις Ἱερουσαλὴμ ἐν τῇ | tis Jerusalem in die sabbatorum , et accendam ignem in
ἡμέρᾳ τῶν σαββάτων, καὶ ἀνάψω πῦρ ἐν ταῖς πύλαις | portis ejus , et devorabit bivia Jerusalem , et non exstin-
αὐτῆς , καὶ καταφάγεται ἄμφοδα Ἱερουσαλήμ , καὶ οὐ guetur.
σβεσθήσεται .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΗ '.
1. Ὁ λόγος ὁ γενόμενος παρὰ Κυρίου πρὸς Ἱερε
μίαν, λέγων ·
2. Ανάστηθι , καὶ κατάβηθι εἰς οἶκον τοῦ κεραμέως ,
καὶ ἐκεῖ ἀκούσῃ τοὺς λόγους μου.
3. Καὶ κατέβην εἰς τὸν οἶκον τοῦ κεραμέως , καὶ
ἰδοὺ αὐτὸς ἐποίει ἔργον ἐπὶ τῶν λίθων ,
4. καὶ ἔπεσε τὸ ἀγγεῖον ὁ αὐτὸς ἐποίει ἐν ταῖς χερ
σὶν αὐτοῦ , καὶ πάλιν αὐτὸς ἐποίησεν αὐτὸ ἀγγεῖον ἔτε
ρον, καθὼς ἤρεσεν ἐνώπιον αὐτοῦ ποιῆσαι.
5. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων ·
6. Εἰ καθὼς ὁ κεραμεὺς οὗτος οὐ δυνήσομαι τοῦ
ποιῆσαι ὑμᾶς , οἶκος Ἰσραήλ ; Ἰδοὺ ὡς ὁ πηλὸς τοῦ κε-
ραμέως ὑμεῖς ἐστε ἐν χερσίν μου .
7. Πέρας λαλήσω ἐπὶ ἔθνος ἢ ἐπὶ βασιλείαν, τοῦ
ἐξᾶραι αὐτοὺς , καὶ τοῦ ἀπολλύειν,
8. καὶ ἐπιστραφῇ τὸ ἔθνος ἐκεῖνο ἀπὸ πάντων τῶν
κακῶν αὐτῶν, καὶ μετανοήσω περὶ τῶν κακῶν ὧν ἐλο- |
γισάμην τοῦ ποιῆσαι αὐτοῖς .
9. Καὶ πέρας λαλήσω ἐπὶ ἔθνος καὶ βασιλείαν, τοῦ
ἀνοικοδομεῖσθαι καὶ τοῦ καταφυτεύεσθαι ,
10. καὶ ποιήσωσι τὰ πονηρὰ ἐναντίον μου , τοῦ μὴ
ἀκούειν τῆς φωνῆς μου · καὶ μετανοήσω περὶ τῶν ἀγα- |
θῶν ὧν ἐλάλησα τοῦ ποιῆσαι αὐτοῖς.
1. Καὶ νῦν εἰπὸν πρὸς ἄνδρας Ἰούδα καὶ πρὸς τοὺς
κατοικοῦντας Ἱερουσαλήμ · Ἰδοὺ ἐγὼ πλάσσω ἐφ' ὑμᾶς |
κακὰ , καὶ λογίζομαι ἐφ᾽ ὑμᾶς λογισμόν. Ἀποστραφήτω
δὴ ἕκαστος ἀπὸ ὁδοῦ αὐτοῦ τῆς πονηρᾶς , καὶ καλλίονα
ποιήσατε τὰ ἐπιτηδεύματα ὑμῶν.
12. Καὶ εἶπαν · Ἀνδριούμεθα , ὅτι ὀπίσω τῶν ἀπο-
στροφῶν ἡμῶν πορευσόμεθα , καὶ ἕκαστος τὰ ἀρεστὰ τῆς
καρδίας αὐτοῦ τῆς πονηρᾶς ποιήσομεν,
13. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος Ἐρωτήσατε δὴ
ἐν ἔθνεσι , τίς ἤκουσε τοιαῦτα φρικτὰ ἃ ἐποίησε σφό-
δρα παρθένος Ἰσραήλ ;
14. Μὴ ἐκλείψουσιν ἀπὸ πέτρας μαστοὶ , ἢ χιὼν ἀπὸ
τοῦ Λιβάνου ; μὴ ἐκκλίνη ὕδωρ βιαίως ἀνέμῳ φερόμε-
νον ;
15. Ὅτι ἐπελάθοντό μου λαός μου , εἰς κενὸν ἐθυμία-
σαν , καὶ ἀσθενήσουσιν ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν σχοίνους |
αἰωνίους , τοῦ ἐπιβῆναι τρίβους οὐκ ἔχοντας ὁδὸν εἰς
πορείαν,
16. τοῦ τάξαι τὴν γῆν αὐτῶν εἰς ἀφανισμὸν, καὶ σύ
ριγμα αἰώνιον · πάντες οἱ διαπορευόμενοι δι' αὐτῆς
ἐκστήσονται , καὶ κινήσουσι τὴν κεφαλὴν αὐτῶν.
17. Ὡς ἄνεμον καύσωνα διασπερῶ αὐτοὺς κατὰ
πρόςωπον ἐχθρῶν αὐτῶν, δείξω αὐτοῖς ἡμέραν ἀπω-
λείας αὐτῶν.
18. Καὶ εἶπαν · Δεῦτε καὶ λογισώμεθα ἐπὶ Ἱερεμίαν
λογισμὸν, ὅτι οὐκ ἀπολεῖται νόμος ἀπὸ ἱερέως , καὶ
βουλὴ ἀπὸ συνετοῦ , καὶ λόγος ἀπὸ προφήτου · δεῦτε ,
καὶ πατάξωμεν αὐτὸν ἐν γλώσσῃ , καὶ ἀκουσόμεθα πάν-
τας τοὺς λόγους αὐτοῦ.
19. Εἰςάκουσόν μου , Κύριε , καὶ εἰςάκουσον τῆς φω-
γῆς τοῦ δικαιώματός μου.
489
CAPUT XVIII.
1. Verbum quod factum est a Domino ad Jeremiam, di-
cens :
2. Surge , et descende in domum figuli , et ibi audies
verba mea .
3. Et descendi in domum figuli , et ecce ipse faciebat
opus super lapides ,
4. et cecidit vas quod ipse faciebat in manibus suis , et
rursus ipse fecit illud vas alterum , sicut placuerat in cons-
pectu suo facere.
5. Et factum est verbum Domini ad me , dicens :
6. Si quomodo figulus iste non potero facere vos , domus
Israel ? Ecce sicut lutum figuli vos estis in manibus meis.
7. Ad summam loquar super gentem aut super regnum,
ut auferam illos , et disperdam ,
8. et convertetur gens illa ab omnibus malis suis , et
agam poenitentiam de malis quæ cogitaveram facere eis.
9. Et ad summam loquar super gentem et regnum , ad
reædificandum et plantandum ,
10. et facient mala coram me , non audiendo vocem
meam : et penitentiam agam de bonis quæ locutus eram
facere eis.
11. Et nunc dic ad viros Juda et ad habitatores Jerusa-
lem : Ecce ego fingo super vos mala , et cogito super vos
cogitationem. Avertatur nunc unusquisque a via sua mala,
et meliora facite studia vestra.
12. Et dixerunt : Confortabimur , quia post aversiones
nostras ibimus , et unusquisque placita cordis sui mali fa-
ciemus.
13. Ideo haec dicit Dominus : Interrogate nunc in genti
bus , quis audivit talia horribilia quæ fecit nimis virgo
Israel?
14. Numquid deficient de petra ubera , aut nix de Li-
bano? numquid declinabit aqua violenter sublata vento ?
15. Quia obliti sunt mei populus meus , in vacuum ado-
luerunt , et infirmabuntur in viis suis funiculos sempiter-
nos , ad conscendendum semitas non habentes viam ad
iter,
16. ad ponendum terram suam in desolationem , et sibilum
sempiternum : omnes transeuntes per eam obstupescent, et
movebunt caput suum .
17. Sicut ventum urentem dispergam eos ad faciem ini-
micorum suorum , ostendam eis diem perditionis eorum .
18. Et dixerunt : Venite et cogitemus super Jeremiam
cogitationem , non enim peribit lex a sacerdote , neque con,
silium a sapiente, nec sermo a propheta : venite , et percu-
tiamus eum in lingua , et audiemus universos sermones
ejus.
19. Exaudi me , Domine , et exaudi vocem justificationis
mere.
490 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ . ΙΘ΄.
20. Εἰ ἀνταποδίδοται ἀντὶ ἀγαθῶν κακὰ , ὅτι συνε-
λάλησαν ῥήματα κατὰ τῆς ψυχῆς μου , καὶ τὴν κόλασιν
αὐτῶν ἔκρυψάν μοι ; Μνήσθητι ἑστηκότος μου κατὰ
πρόςωπόν σου , τοῦ λαλῆσαι ὑπὲρ αὐτῶν ἀγαθὰ , τοῦ
ἀποστρέψαι τὸν θυμόν σου ἀπ' αὐτῶν.
21. Διὰ τοῦτο δὸς τοὺς υἱοὺς αὐτῶν εἰς λιμὸν, καὶ
ἄθροισον αὐτοὺς εἰς χεῖρας μαχαίρας. Γενέσθωσαν αἱ
γυναῖκες αὐτῶν ἄτεκνοι καὶ χῆραι , καὶ οἱ ἄνδρες αὐ-
τῶν γενέσθωσαν ἀνηρημένοι θανάτῳ , καὶ οἱ νεανίσκοι |
αὐτῶν πεπτωκότες μαχαίρᾳ ἐν πολέμῳ .
22. Γενηθήτω κραυγὴ ἐν ταῖς οἰκίαις αὐτῶν . Ἐπά-
ξεις ἐπ᾿ αὐτοὺς λῃστὰς ἄφνω , ὅτι ἐνεχείρησαν λόγον
εἰς σύλληψίν μου , καὶ παγίδας ἔκρυψαν ἐπ' ἐμέ.
23. Καὶ σὺ , Κύριε , ἔγνως ἅπασαν τὴν βουλὴν αὐτ
τῶν ἐπ᾿ ἐμὲ εἰς θάνατον · μὴ ἀθῳώσῃς τὰς ἀδικίας αὐ -
τῶν, καὶ τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν ἀπὸ προςώπου σου μὴ
ἐξαλείψῃς. Γενέσθω ἡ ἀσθένεια αὐτῶν ἐναντίον σου , ἐν |
καιρῷ θυμοῦ σου ποίησον ἐν αὐτοῖς.
20. Si redduntur pro bonis mala , quia collocuti sunt
verba contra animam meam , et punitionem suam occul-
tarunt mihi ? Recordare quod steterim ego ad faciem tuam ,
ut loquerer pro eis bona, ut averterem indignationem tuam
ab eis.
21. Propterea da filios eorum in famem, et congrega eos
in manus gladii. Fiant uxores eorum absque liberis et vi-
duæ , et viri earum sint sublati morte , et juvenes eorum
jacentes gladio in praelio.
22. Fiat clamor in domibus eorum . Adduces super eos
repente latrones , quia aggressi sunt verbum in captionem
mei , et laqueos absconderunt super me.
23. Et tu, Domine, scis omne consilium eorum super me
in mortem : ne mundes iniquitates eorum , et peccata eo-
rum a facie tua ne deleas . Fiat infirmitas eorum coram te,
in tempore furoris tui fac in eis.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΘ΄. CAPUT XIX .

1. Τότε εἶπε Κύριος πρὸς μέ · Βάδισον, καὶ κτῆσαι 1. Tunc dixit Dominus ad me : Vade, et posside doliolum
βικὸν πεπλασμένον ὀστράκινον , καὶ ἄξεις ἀπὸ τῶν πρε- | fictum testeum , et adduces de senioribus populi et de sa-
σβυτέρων τοῦ λαοῦ καὶ ἀπὸ τῶν ἱερέων, cerdotibus ,
2. καὶ ἐξελεύσῃ εἰς τὸ πολυάνδριον υἱῶν τῶν τέκνων 2. et exibis in polyandrion filiorum filiorum eorum, quod
αὐτῶν, ὅ ἐστιν ἐπὶ τῶν προθύρων πύλης τῆς Χαρσείθ · est super vestibula portæ Charsith : et lege ibi omnia
καὶ ἀνάγνωθι ἐκεῖ πάντας τοὺς λόγους τούτους , οὓς ἂν verba haec , quæcumque locutus fuero ad te ,
λαλήσω πρὸς σὲ ,
3. καὶ ἐρεῖς αὐτοῖς· Ἀκούσατε τὸν λόγον Κυρίου , 3. et dices eis : Audite verbum Domini , reges Juda , et
βασιλεῖς Ἰούδα , καὶ ἄνδρες Ἰούδα , καὶ οἱ κατοικοῦντες viri Juda , et habitatores Jerusalem , et qui ingredimini in
ἐν Ἱερουσαλὴμ , καὶ οἱ εἰςπορευόμενοι ἐν ταῖς πύλαις portis his. Haec dicit Dominus Deus Israel : Ecce ego in-
ταύταις. Τάδε λέγει Κύριος ὁ Θεὸς Ἰσραήλ. Ἰδοὺ ἐγὼ duco super locum istum mala , ut omnis qui audivit illa ti-
ἐπάγω ἐπὶ τὸν τόπον τοῦτον κακὰ , ὥςτε παντὸς ἀκού- nniant aures ejus ,
οντος αὐτὰ ἠχήσει τὰ ὦτα αὐτοῦ,
4. ἀνθ' ὧν ἐγκατέλιπόν με , καὶ ἀπηλλοτρίωσαν τὸν 4. pro eo quod dereliquerunt me , et alienum fecerunt
τόπον τοῦτον, καὶ ἐθυμίασαν ἐν αὐτῷ θεοῖς ἀλλοτρίοις , locum istum , et adoluerunt in eo diis alienis , quos ne-
οἷς οὐκ ᾔδεισαν αὐτοὶ καὶ οἱ πατέρες αὐτῶν · καὶ οἱ | scierunt ipsi et patres eorum : et reges Juda repleverunt
βασιλεῖς Ἰούδα ἔπλησαν τὸν τόπον τοῦτον αἱμάτων locum istum sanguinibus innocentibus ,
ἀθῴων ,
5. καὶ ᾠκοδόμησαν ὑψηλὰ τῇ Βάαλ , τοῦ κατακαίειν 5. et aedificaverunt excelsa Baal , ad comburendos filios
τοὺς υἱοὺς αὐτῶν ἐν πυρὶ , ἃ οὐκ ἐνετειλάμην, οὐδὲ διε- | suos in igne, quæ non præcepi , neque cogitavi in corde
νοήθην ἐν τῇ καρδία μου. meo.
6. Διὰ τοῦτο ἰδοὺ ἡμέραι ἔρχονται , λέγει Κύριος , 6. Idcirco ecce dies veniunt , dicit Dominus , et non vo-
καὶ οὐ κληθήσεται τῷ τόπῳ τούτῳ ἔτι διάπτωσις καὶ cabitur locus iste amplius ruina et polyandrion filii Ennon,
πολυάνδριον υἱοῦ Ἐννώμ , ἀλλ᾽ ἢ πολυάνδριον τῆς σφα- sed polyandrion occisionis.
γῆς.
7. Καὶ σφάξω τὴν βουλὴν Ἰούδα καὶ τὴν βουλὴν 7. Et jugulabo consilium Juda et consilium Jerusalem in
Ἱερουσαλὴμ ἐν τῷ τόπῳ τούτῳ , καὶ καταβαλῶ αὐτοὺς loco isto , et subvertam eos in gladio in conspectu inimico-
ἐν μαχαίρᾳ ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν αὐτῶν, καὶ ἐν χερσὶ rum suorum, et in manibus quaerentium animam eorum :
τῶν ζητούντων τὰς ψυχὰς αὐτῶν · καὶ δώσω τοὺς νε et dabo mortuos eorum in escam volatilibus cœli et bestiis
κροὺς αὐτῶν εἰς βρῶσιν τοῖς πετεινοῖς τοῦ οὐρανοῦ καὶ terra ,
τοῖς θηρίοις τῆς γῆς ,
8. καὶ κατάξω τὴν πόλιν ταύτην εἰς ἀφανισμὸν καὶ 8. et detraham civitatem hanc in desolationem et in si-
εἰς συρισμόν. Πᾶς ὁ παραπορευόμενος ἐπ᾿ αὐτῆς σκυ bilum. Omnis qui præterit per eam tristabitur, et sibilabit
θρωπάσει , καὶ συριεῖ ὑπὲρ πάσης τῆς πληγῆς αὐτῆς. super universa plaga ejus.
9. Καὶ ἔδονται τὰς σάρκας τῶν υἱῶν αὐτῶν καὶ τὰς 9. Et edent carnes fiiliorum suorum et carnes filiarum
σάρκας τῶν θυγατέρων αὐτῶν, καὶ ἕκαστος τὰς σάρκας | suarum , et unusquisque carnes proximi sui comedent in
τοῦ πλησίον αὐτοῦ ἔδονται ἐν τῇ περιοχῇ καὶ ἐν τῇ που angustia et in obsidione qua obsidebunt eos inimici eorum.
λιορκία η πολιορκήσουσιν αὐτοὺς οἱ ἐχθροὶ αὐτῶν.
 JEREMIAS . CAP. XX. 491
13. Καὶ συντρίψεις τὸν βικὸν κατ' ὀφθαλμοὺς τῶν 10. Et conteres doliolum ad oculos virorum egredientium
ἀνδρῶν τῶν ἐκπορευομένων μετὰ σοῦ , tecum ,
1. καὶ ἐρεῖς· Τάδελέγει Κύριος· Οὕτως συντρίψω τὸν 11. et dices : Hæc dicit Dominus : Sic conteram populum
λαὸν τοῦτον καὶ τὴν πόλιν ταύτην, καθὼς συντρίβεται istum et civitatem istam , sicut conteritur vas testaceum ,
ἄγγος ὀστράκινον , ὃ οὐ δυνήσεται ἰαθῆναι ἔτι . quod non poterit ultra sanari.
12. Οὕτως ποιήσω , λέγει Κύριος , τῷ τόπῳ τούτῳ 12. Sic faciam , ait Dominus , loco huic et habitantibus in
καὶ τοῖς κατοικοῦσιν ἐν αὐτῷ , τοῦ δοθῆναι τὴν πόλιν eo, ut detur civitas ista , sicut quæ corruit.
ταύτην, ὡς τὴν διαπίπτουσαν.
13. Καὶ οἶκοι Ἱερουσαλὴμ καὶ οἶκοι βασιλέων Ἰούδα 13. Et domus Jerusalem et domus regum Juda erunt sic-
ἔσονται καθὼς ὁ τόπος ὁ διαπίπτων, ἀπὸ τῶν ἀκαθαρ‐ | ut locus corruens , ab immunditiis eorum in omnibus do-
σιῶν αὐτῶν ἐν πάσαις ταῖς οἰκίαις , ἐν οἷς ἐθυμίασαν ἐπὶ | mibus , in quibus sacrificaverunt super tecta earum omni
τῶν δωμάτων αὐτῶν πάσῃ τῇ στρατιᾷ τοῦ οὐρανοῦ , καὶ militiæ cæli, et libaverunt libamina diis alienis.
ἔσπεισαν σπονδὰς θεοῖς ἀλλοτρίοις.
14. Καὶ ἦλθεν Ἱερεμίας ἀπὸ τῆς διαπτώσεως οὗ 14. Et venit Jeremias de ruina quo miserat eum Domi-
ἀπέστειλεν αὐτὸν Κύριος ἐκεῖ τοῦ προφητεῦσαι· καὶ nus illuc ad prophetandum : et stetit in atrio domus Domini,
ἔστη ἐν τῇ αὐλῇ οἴκου Κυρίου , καὶ εἶπε πρὸς πάντα et dixit ad omnem populum :
τὸν λαόν
15. Τάδε λέγει Κύριος · Ἰδοὺ ἐγὼ ἐπάγω ἐπὶ τὴν πό- 15. Hæc dicit Dominus : Ecce ego induco super civitatem
λιν ταύτην, καὶ ἐπὶ πάσας τὰς πόλεις αὐτῆς , καὶ ἐπὶ hanc , et super omnes urbes ejus , et super pagos ejus , uni-
τὰς κώμας αὐτῆς , ἅπαντα τὰ κακὰ ἃ ἐλάλησα ἐπ᾿ αὐ versa mala quæ locutus sum super eam , quoniam indura.
τὴν, ὅτι ἐσκλήρυναν τὸν τράχηλον αὐτῶν, τοῦ μὴ εἰςα- - verunt cervicem suam , ut non exaudirent mandata mea.
κούειν τῶν ἐντολῶν μου.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Κ . CAPUT XX .

1. Καὶ ἤκουσε Πασχὼρ ὁ υἱὸς Ἐμμὴρ ὁ ἱερεὺς , καὶ
οὗτος ἦν καθεσταμένος ἡγούμενος οἴκου Κυρίου , τοῦ Ἱe-
ρεμίου προφητεύοντος τοὺς λόγους τούτους.
2. Καὶ ἐπάταξεν αὐτὸν, καὶ ἐνέβαλεν αὐτὸν εἰς τὸν
καταράκτην, ὃς ἦν ἐν πύλῃ οἴκου ἀποτεταγμένου του
ὑπερῴου , ὃς ἦν ἐν οἴκῳ Κυρίου .
3. Καὶ ἐξήγαγε Πασχὼς τὸν Ἱερεμίαν ἐκ τοῦ κατ
ταράκτου , καὶ εἶπεν αὐτῷ Ἱερεμίας· Οὐχὶ Πασχὼρ |
ἐκάλεσε τὸ ὄνομά σου , ἀλλ᾽ ἢ μέτοικον .
4. Διότι τάδε λέγει Κύριος· Ἰδοὺ ἐγὼ δίδωμί σε εἰς
μετοικίαν σὺν πᾶσι τοῖς φίλοις σου · καὶ πεσοῦνται ἐν
μαχαίρᾳ ἐχθρῶν αὐτῶν, καὶ οἱ ὀφθαλμοί σου ὄψονται ,
καὶ σὲ καὶ πάντα Ἰούδα δώσω εἰς χεῖρας βασιλέως Βα-
βυλῶνος , καὶ μετοικιοῦσιν αὐτοὺς , καὶ κατακόψουσιν
ἐν μαχαίραις.
5. Καὶ δώσω τὴν πᾶσαν ἰσχὺν τῆς πόλεως ταύτης ,
καὶ πάντας τοὺς πόνους αὐτῆς , καὶ πάντας τοὺς θησαυ-
ροὺς τοῦ βασιλέως Ἰούδα εἰς χεῖρας ἐχθρῶν αὐτοῦ, καὶ
ἄξουσιν αὐτοὺς εἰς Βαβυλῶνα.
6. Καὶ σὺ καὶ πάντες οἱ κατοικοῦντες ἐν τῷ οἴκῳ
σου πορεύσεσθε ἐν αἰχμαλωσίᾳ , καὶ ἐν Βαβυλῶνι ἀπο-
θανῇ , καὶ ἐκεῖ ταφήσῃ σὺ καὶ πάντες οἱ φίλοι σου ,
οἷς ἐπροφήτευσας αὐτοῖς ψευδῆ .
7. Μπάτησάς με . Κύριε , καὶ ἠπατήθην · ἐκράτησας ,
καὶ ἠδυνάσθης· ἐγενόμην εἰς γέλωτα , πᾶσαν ἡμέραν
διετέλεσα μυκτηριζόμενος·
8. ὅτι πικρῷ λόγῳ μου γελάσομαι ἀθεσίαν, καὶ τα-
λαιπωρίαν ἐπικαλέσομαι , ὅτι ἐγενήθη λόγος Κυρίου εἰς |
ὀνειδισμὸν ἐμοὶ καὶ εἰς χλευασμὸν πᾶσαν ἡμέραν μου.
9. Καὶ εἶπα· Οὐ μὴ ὀνομάσω τὸ ὄνομα Κυρίου , καὶ
οὐ μὴ λαλήσω ἔτι ἐπὶ τῷ ὀνόματι αὐτοῦ. Καὶ ἐγένετο
ὡς πῦρ καιόμενον φλέγον ἐν τοῖς ὀστοῖς μου , καὶ πα-
ρεῖμαι πάντοθεν, καὶ οὐ δύναμαι φέρειν,
10. ὅτι ἤκουσα ψόγον πολλῶν συναθροιζομένων κυ
κλόθεν· Ἐπισύστητε , καὶ ἐπισυστῶμεν ἐπ᾿ αὐτῷ πάντες !
1. Et audivit Paschor filius Emmer sacerdos et hic con-
stitutus erat praefectus domus Domini , Jeremiam prophe-
tantem sermones istos.
2. Et percussit eum , et misit eum in cataractam , quae
erat in porta domus assignatae superioris, quae erat in domo
Domini.
3. Et eduxit Paschor Jeremiam de cataracta , et dixit ei
Jeremias : Non Paschor vocavit Dominus nomen tuum ,
sed migrantem.
4. Quia haec dicit Dominus : Ecce ego do te in migratio-
nem cum omnibus amicis tuis : et cadent in gladio inimi-
corum suorum , et oculi tui videbunt, et te et omnem Judam
dabo in manus regis Babylonis , et migrare facient eos , et
trucidabunt in gladiis.
5. Et dabo omnem fortitudinem civitatis hujus , et om
nes labores ejus , et omnes thesauros regis Juda in manus
inimicorum ejus , et ducent eos in Babylonem .
6. Et tu et omnes habitantes in domo tua ibitis in capti-
vitatem , et in Babylone inorieris , et ibi sepelieris tu et
omnes amici tui , quibus prophetasti eis falsa.
7. Decepisti me , Domine , et deceptus sum : obtinuisti ,
et potuisti : factus sum in derisum , tota die perseveravi
subsannatus :
8. quia amaro verbo meo ridebo praevaricationem, et mise-
riam invocabo , quia factus est sermo Domini in opprobrium
mihi et in derisum tota die mea.
9. Et dixi : Nou nominabo nomen Domini , nec loquar
ultra in nomine ipsius. Et factus est quasi ignis ardens urens
in ossibus meis , et dissolutus sum undique , et non possum
ferre ,
10. quia audivi vituperationem multorum congregatorum
undique : Insultate , et insultemus in eum omnes viri amici
 492 ΙΕΡΕΜΙΑΣ . Κεφ. ΚΑ'.
ἄνδρες φίλοι αὐτοῦ. Τηρήσατε τὴν ἐπίνοιαν αὐτοῦ , εἰ , ejus . Observate mentem ejus , si decipietur, et prævalebi-
ἀπατηθήσεται , καὶ δυνησόμεθα αὐτῷ , καὶ ληψόμεθα | mus ei , et sumemus vindictam nostram ex eo.
τὴν ἐκδίκησιν ἡμῶν ἐξ αὐτοῦ.
πι. Ὁ δὲ Κύριος μετ᾿ ἐμοῦ καθὼς μαχητὴς ἰσχύων· 11. Dominus autem mecum quasi bellator fortis. Idcirco
διὰ τοῦτο ἐδίωξαν, καὶ νοῆσαι οὐκ ἠδύναντο ᾐσχύν-
persecuti sunt , et intelligere non potuerunt : confortati sunt
θησαν σφόδρα , ὅτι οὐκ ἐνόησαν ἀτιμίας αὐτῶν, αἳ δι'
αἰῶνος οὐκ ἐπιλησθήσονται. valde , quia non intellexerunt ignominias suas , quæ per
sæculum non tradentur oblivioni .
12. Κύριε δοκιμάζων δίκαια, συνιῶν νεφροὺς καὶ καρ- 12. Domine probans justa , intelligens renes et corda , vi-
δίας , ἴδοιμι τὴν παρὰ σοῦ ἐκδίκησιν ἐν αὐτοῖς, ὅτι πρὸς |
deam ultionem quæ a te in eis , quia ad te revelavi defen-
σὲ ἀπεκάλυψα τὰ ἀπολογήματά μου. siones meas.
13. Ἄσατε τῷ Κυρίῳ , αἰνέσατε αὐτῷ , ὅτι ἐξείλατο 13. Cantate Domino , laudate eum , quia liberavit ani-
τὴν ψυχὴν πένητος ἐκ χειρὸς πονηρευομένων . mam pauperis de manu malignantium.
14. Επικατάρατος ἡ ἡμέρα ἐν ᾗ ἐτέχθην ἐν αὐτῇ· ἡ 14. Maledicta dies in qua natus sum in ea : dies in qua
ἡμέρα ἐν ᾗ ἔτεκέ με ἡ μήτηρ μου μὴ ἔστω ἐπευκτή . peperi me mater mea non sit benedi
t cta.
15. Ἐπικατάρατος ὁ ἄνθρωπος ὁ εὐαγγελισάμενος τῷ 15. Maledictus homo qui evangelizavit patri meo , di-
πατρί μου , λέγων· Ἐτέχθη σοι ἄρσην. cens : Natus est tibi masculus.
16. Εὐφραινόμενος ἔστω ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος ὡς αἱ 16. Lætans sit homo ille sicut civitates quas subvertit
πόλεις ἃς κατέστρεψε Κύριος ἐν θυμῷ , καὶ οὐ μετεμε Dominus in furore , et non pœnituit eum : audiat clamorem
λήθη · ἀκουσάτω κραυγῆς τῷ πρωΐ , καὶ ἀλαλαγμοῦ mane, et ululatum meridie,
μεσημβρίας ,
17. ὅτι οὐκ ἀπέκτεινέ με ἐν μήτρᾳ , καὶ ἐγένετό μοι 17. quia non interfecit me in vulva , et facta est mihi
ἡ μήτηρ μου τάφος μου , καὶ ἡ μήτρα συλλήψεως αἰω- mater mea sepulcrum meum , et vulva conceptionis æ-
νίας. ternae .
18. Ινατί τοῦτο ἐξῆλθον ἐκ μήτρας , τοῦ βλέπειν κό- 18. Ut quid ita egressus sum e vulva , ut viderem labores
πους καὶ πόνους , καὶ διετέλεσαν ἐν αἰσχύνῃ αἱ ἡμέραι | et dolores , et consummati sunt in confusione dies mei ?
μου;

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΑ΄.
CAPUT XXI.

1. Ὁ λόγος ὁ γενόμενος παρὰ Κυρίου πρὸς Ἱερε 1. Verbum quod factum est a Domino ad Jeremiam ,
μίαν, ὅτε ἀπέστειλε πρὸς αὐτὸν ὁ βασιλεὺς Σεδεκίας | quando misit ad eumrex Sedecias Plaschor filium Melchia
,
τὸν Πασχὼρ υἱὸν Μελγίου , καὶ Σοφονίαν υἱὸν Βασαίου et Sophoniam filium Basaiæ sacerdotem , dicens :
τὸν ἱερέα , λέγων ·
2. Επερώτησον περὶ ἡμῶν Κύριον, ὅτι βασιλεὺς 2. Interroga pro nobis Dominum , quia rex Babylonis
Βαβυλῶνος ἐφέστηκεν ἐφ' ἡμᾶς , εἰ ποιήσει Κύριος κατὰ insurrexit super nos , si faciet Dominus secundum omnia
πάντα τὰ θαυμάσια αὐτοῦ , καὶ ἀπελεύσεται ἀφ ' ἡμῶν ; | mirabilia sua , et recedet a nobis ?
3. Καὶ εἶπε πρὸς αὐτοὺς Ἱερεμίας · Οὕτως ἐρεῖτε 3. Et dixit ad eos Jeremias Sic dicetis ad Sedeciam
πρὸς Σεδεκίαν βασιλέα Ἰούδα· regem Juda :
4. Τάδε λέγει Κύριος · Ἰδοὺ ἐγὼ μεταστρέφω τὰ 4. Hæc dicit Dominus : Ecce ego converto arma bellica ,
ὅπλα τὰ πολεμικὰ , ἐν οἷς ὑμεῖς πολεμεῖτε ἐν αὐτοῖς | in quibus vos pugnatis in eis adversus Chaldæos qui con-
πρὸς τοὺς Χαλδαίους τοὺς συγκεκλεικότας ὑμᾶς ἔξωθεν cluserunt vos extra murum : et congregabo eos in medio
τοῦ τείχους · καὶ συνάξω αὐτοὺς εἰς τὸ μέσον τῆς πό civitatis hujus ,
λεως ταύτης ,
5. καὶ πολεμήσω ἐγὼ ὑμᾶς ἐν χειρὶ ἐκτεταμένῃ , καὶ 5. et debellabo ego vos in manu extenta , et in brachio
ἐν βραχίονι κραταιῷ μετὰ θυμοῦ καὶ ὀργῆς μεγάλης: forti cum furore et ira magna :
6. καὶ πατάξω πάντας τοὺς κατοικοῦντας ἐν τῇ πόλει 6. et percutiam omnes habitantes in civitate hac , homi-
ταύτη , τοὺς ἀνθρώπους καὶ τὰ κτήνη , ἐν θανάτῳ με nes et jumenta , in morte magna , et morientur.
γάλῳ , καὶ ἀποθανοῦνται.
7. Καὶ μετὰ ταῦτα οὕτως λέγει Κύριος· Δώσω τὸν 7. Et post haec sic ait Dominus : Dabo Sedeciam regem
Σεδεκίαν βασιλέα Ἰούδα , καὶ τοὺς παῖδας αὐτοῦ , καὶ | Juda , et pueros ejus , et populum derelictum in civitate hac
τὸν λαὸν καταλειφθέντα ἐν τῇ πόλει ταύτῃ ἀπὸ τοῦ a morte et a fame et a gladio , in manus inimicorum eorum,
θανάτου καὶ ἀπὸ τοῦ λιμοῦ καὶ ἀπὸ τῆς μαχαίρας , εἰς | quaerentium animas eorum , et trucidabunt eos in ore gla-
χεῖρας ἐχθρῶν αὐτῶν, τῶν ζητούντων τὰς ψυχὰς αὐτῶν, dii : non parcam super eis , et non miserebor eorum.
καὶ κατακόψουσιν αὐτοὺς ἐν στόματι μαχαίρας · οὐ φεί-
σομαι ἐπ' αὐτοῖς , καὶ οὐ μὴ οἰκτειρήσω αὐτούς.
8. Καὶ πρὸς τὸν λαὸν τοῦτον ἐρεῖς· Τάδε λέγει Κύ- 8. Et ad populum hunc dices : Hæc dicit Dominus : Ecce
ριος· Ἰδοὺ ἐγὼ δέδωκα πρὸ προςώπου ὑμῶν τὴν ὁδὸν ego dedi ante faciem vestram viam vitæ et viam mortis.
τῆς ζωῆς καὶ τὴν ὁδὸν τοῦ θανάτου.
9. Ο καθήμενος ἐν τῇ πόλει ταύτῃ ἀποθανεῖται ἐν 9. Sedens in urbe hac morietur in gladio et in fame : et
 JEREMIAS . CAP. XXII . 493
μαχαίρᾳ καὶ ἐν λιμῷ· καὶ ὁ ἐκπορευόμενος προςχωρή- | egrediens accedere ad Chaldaeos qui concluserunt vos vivet,
σαι πρὸς τοὺς Χαλδαίους τοὺς συγκεκλεικότας ὑμᾶς ζή- et erit anima ejus in spolia , et vivet.
σεται , καὶ ἔσται ἡ ψυχὴ αὐτοῦ εἰς σκῦλα , καὶ ζήσεται .
10. Διότι ἐστήρικα τὸ πρόςωπόν μου ἐπὶ τὴν πόλιν 10. Obfirmavi enim faciem meam super civitatem hanc
ταύτην εἰς κακὰ , καὶ οὐκ εἰς ἀγαθά . Εἰς χεῖρας βασι- in mala , et non in bona. In manus regis Babylonis trade-
λέως Βαβυλῶνος παραδοθήσεται , καὶ κατακαύσει αὐ- tur, et comburet eam in igne.
τὴν ἐν πυρί.
II. Ὁ Οἶκος βασιλέως Ἰούδα , ἀκούσατε λόγον Κυ 11. Domus regis Juda , audite verbum Domini ,
ρίου ,
12. οἶκος Δαυίδ , τάδε λέγει Κύριος · Κρίνατε πρωτ 12. domus David , Hæc dicit Dominus : Judicate mane
κρῖμα , καὶ κατευθύνατε καὶ ἐξέλεσθε διηρπασμένον | judicium , et dirigite et liberate direptum de manu oppri-
ἐκ χειρὸς ἀδικοῦντος αὐτὸν, ὅπως μὴ ἀναφθῇ ὡς πῦρ mentis eum , ut non accendatur quasi ignis ira mea , et ar-
ἡ ὀργή μου , καὶ καυθήσεται , καὶ οὐκ ἔσται ὁ σβέσων. debit , et non erit qui exstinguat.
13. Ἰδοὺ ἐγὼ πρὸς σὲ τὸν κατοικοῦντα τὴν κοιλάδα 13. Ecce ego ad te inhabitantem vallem Sor, campestrem,
Σόρ , τὴν πεδεινὴν, τοὺς λέγοντας · Τίς πτοήσει ἡμᾶς , qui dicitis : Quis terrebit nos , aut quis ingredietur in ha-
ἢ τίς εἰσελεύσεται πρὸς τὸ κατοικητήριον ἡμῶν ; bitaculum nostrum ?
14. Καὶ ἀνάψω πῦρ ἐν τῷ δρυμῷ αὐτῆς , καὶ ἔδεται 14. Et succendam ignem in saltu ejus , et devorabit
πάντα τὰ κύκλῳ αὐτῆς. omnia quæ in circuitu ejus.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΒ'. CAPUT XXII.

1. Τάδε λέγει Κύριος · Πορεύου καὶ κατάβηθι εἰς τὸν
οἶκον τοῦ βασιλέως Ιούδα , καὶ λαλήσεις ἐκεῖ τὸν λόγον
τοῦτον,
2. καὶ ἐρεῖς · Ἄκουε λόγον Κυρίου , βασιλεῦ Ἰούδα ,
ὁ καθήμενος ἐπὶ θρόνου Δαυίδ, σὺ καὶ ὁ οἶκός σου καὶ
ὁ λαός σου , καὶ οἱ εἰςπορευόμενοι ταῖς πύλαις ταύταις. |
3. Τάδε λέγει Κύριος· Ποιεῖτε κρίσιν καὶ δικαιοσύ
νην, καὶ ἐξαιρεῖσθε διηρπασμένον ἐκ χειρὸς ἀδικοῦντος |
αὐτὸν, καὶ προςήλυτον καὶ ὀρφανὸν καὶ χήραν μὴ και
ταδυναστεύετε , καὶ μὴ ἀσεβεῖτε , καὶ αἷμα ἀθῷον μὴ
ἐκχέητε ἐν τῷ τόπω τούτῳ .
4. Διότι ἐὰν ποιοῦντες ποιήσητε τὸν λόγον τοῦτον,
καὶ εἰςελεύσονται ἐν ταῖς πύλαις τοῦ οἴκου τούτου βα-
σιλεῖς καθήμενοι ἐπὶ θρόνου Δαυίδ , καὶ ἐπιβεβηκότες |
ἐφ᾽ ἁρμάτων καὶ ἵππων, αὐτοὶ καὶ οἱ παῖδες αὐτῶν καὶ
ὁ λαὸς αὐτῶν.
5. Ἐὰν δὲ μὴ ποιήσητε τοὺς λόγους τούτους , κατ'
ἐμαυτοῦ ὤμοσα , λέγει Κύριος , ὅτι εἰς ἐρήμωσιν ἔσται
ὁ οἶκος οὗτος.
6. Ὅτι τάδε λέγει Κύριος κατὰ τοῦ οἴκου βασιλέως
Ἰούδα · Γαλαάδ , σύ μοι ἀρχὴ τοῦ Λιβάνου , ἐὰν μὴ θῶ
σε εἰς ἔρημον, πόλεις μὴ κατοικηθησομένας ,
7. καὶ ἐπάξω ἐπὶ σὲ ὀλοθρεύοντα ἄνδρα , καὶ τὸν
πέλεκυν αὐτοῦ , καὶ ἐκκόψουσι τὰς ἐκλεκτὰς κέδρους |
σου , καὶ ἐμβαλοῦσιν εἰς τὸ πῦρ.
8. Καὶ διελεύσονται ἔθνη διὰ τῆς πόλεως ταύτης ,
καὶ ἐρεῖ ἕκαστος πρὸς τὸν πλησίον αὐτοῦ · Διατί ἐποίησε
Κύριος οὕτως τῇ πόλει ταύτῃ τῇ μεγάλη ;
9. Καὶ ἐροῦσιν, ἀνθ' ὧν ἐγκατέλιπον τὴν διαθήκην
Κυρίου Θεοῦ αὐτῶν, καὶ προςεκύνησαν θεοῖς ἀλλοτρίοις , |
καὶ ἐδούλευσαν αὐτοῖς.
το. Μὴ κλαίετε τὸν τεθνηκότα , μηδὲ θρηνεῖτε αὐτ
τόν · κλαύσατε κλαυθμῷ τὸν ἐκπορευόμενον , ὅτι οὐκ
ἐπιστρέψει ἔτι , οὐδὲ ὄψεται τὴν γῆν πατρίδος αὐτοῦ .
11. Διότι τάδε λέγει Κύριος ἐπὶ Σελλὴμ υἱὸν Ἰωσία
τὸν βασιλεύοντα ἀντὶ Ἰωσίου τοῦ πατρὸς αὐτοῦ , ὃς |
ἐξῆλθεν ἐκ τοῦ τόπου τούτου · Οὐκ ἀναστρέψει ἐκεῖ ἔτι ,
12. ἀλλ᾽ ἢ ἐν τῷ τόπῳ τούτῳ οὗ μετώκισα αὐτὸν ,
ἐκεῖ ἀποθανεῖται , καὶ τὴν γῆν ταύτην οὐκ ὄψεται ἔτι .
1. Haec dicit Dominus : Vade et descende in domum re-
gis Juda , et loqueris ibi verbum hoc,
2. et dices : Audi verbum Domini , rex Juda , qui sedes
super solium David , tu et domus tua et populus tuus , et
qui ingredimini per portas istas.
3. Haec dicit Dominus : Facite judicium et justitiam, et
liberate direptum de manu injuriantis eum , et advenam et
pupillum et viduam non opprimatis , neque impie agatis ,
et sanguinem innocentem ne effundatis in loco isto.
4. Si enim facientes feceritis verbum istud , et ingredien-
tur in portis domus hujus reges sedentes super thronum
David , et ascendentes super currus et equos , ipsi et pueri
eorum et populus eorum.
5. Quod si non feceritis verba haec , per memetipsumju-
ravi , dicit Dominus , quia in solitudinem erit domus haec.
6. Quia haec dicit Dominus super domum regis Juda :
Galaad , tu mihi principium Libani , si non posuero te in
solitudinem , urbes non habitandas ,
7. et inducam super te exterminantem virum , et secu-
rim ejus , et succident electas cedros tuas , et mittent in
ignem.
8. Et pertransibunt gentes per civitatem hanc , et dicet
unusquisque ad proximum suum : Quare fecit Dominus
sic civitati huic magnæ ?
9. Et dicent , pro eo quod dereliquerunt testamentum
Domini Dei sui , et adoraverunt deos alienos , et servierunt
eis.
10. Nolite flere mortuum , neque lamentemini eum :
plorate ploratione eum qui egreditur, quia non revertetur
ultra, nec videbit terram patriæ suæ.
11. Quia haec dicit Dominus ad Sellem filium Josiae re
gnantem pro Josia patre ejus , qui egressus est de loco
isto : Non revertetur huc amplius ,
12. sed in loco isto quo transtuli eum , ibi morietur, et
terram hanc non videbit amplius.
494 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ. ΚΙ'.
13. Ὁ οἰκοδομῶν οἰκίαν αὐτοῦ οὐ μετὰ δικαιοσύνης , 13. Qui aedificat domum suam non cum justitia , et ca
καὶ τὰ ὑπερῷα αὐτοῦ οὐκ ἐν κρίματι , παρὰ τῷ πλη- nacula sua non in judicio , apud proximum suum operatur
σίον αὐτοῦ ἐργᾶται δωρεὰν , καὶ τὸν μισθὸν αὐτοῦ οὐ μὴ | gratis , et mercedem ejus non redet ei.
ἀποδώσει αὐτῷ .
14. Ωκοδόμησας σεαυτῷ οἶκον σύμμετρον , ὑπερῷα 14. Edificasti tibi domum commensuratam , coenacula
ῥιπιστὰ διεσταλμένα θυρίσι , καὶ ἐξυλωμένα ἐν κέδρῳ | perflatilia distincta fenestris , et contignata in cedro et li-
καὶ κεχρισμένα ἐν μίλτῳ. nita in sinopide.
15. Μὴ βασιλεύσης , ὅτι σὺ παροξυνῇ ἐν Ἄχαζ τῷ 15. Numquid regnabis , quia tu contendis in Achaz pa-
πατρί σου ; οὐ φάγονται , καὶ οὐ πίονται . Βέλτιόν σε tre tuo ? non comedent , et non bibent. Melius tibi erat facere
ποιεῖν κρῖμα καὶ δικαιοσύνην . judicium et justitiam .
16. Οὐκ ἔγνωσαν, οὐκ ἔκριναν κρίσιν ταπεινῷ , οὐδὲ 16. Non cognoverunt , non judicaverunt judicium humili,
κρίσιν πένητος. Οὐ τοῦτό ἐστι τὸ μὴ γνῶναί σε ἐμὲ , neque judicium pauperis . Nonne hoc est te ignorare me ,
λέγει Κύριος ; dicit Dominus ?
17. Ἰδοὺ οὐκ εἰσὶν οἱ ὀφθαλμοί σου , οὐδὲ ἡ καρδία 17. Ecce non sunt oculi tui , neque cor tuum bonum ,
σου καλὴ , ἀλλὰ εἰς τὴν πλεονεξίαν σου , καὶ εἰς τὸ αἷμα | sed ad avaritiam tuam , et ad sanguinem innocentem , ut
τὸ ἀθῷον , τοῦ ἐκχέαι αὐτό , καὶ εἰς ἀδικήματα καὶ εἰς ¦ effundas illum , et ad iniquitates et homicidium , ut facias
φόνον , τοῦ ποιεῖν αὐτά. ea.
18. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος ἐπὶ Ἰωακεὶμ υἱὸν 18. Propterea hae dicit Dominus ad Joacim filium Josia
Ἰωσία βασιλέα Ἰούδα , καὶ ἐπὶ τὸν ἄνδρα τοῦτον · Οὐ regem Juda , et super virum istum : Non plangent eum ,
κόψονται αὐτὸν , ὦ ἀδελφὲ , οὐδὲ μὴ κλαύσονται αὐτὸν , ο frater, neque plorabunt eum , heu mihi , Domine.
οἴμοι , Κύριε .
19. Ταφὴν ὄνου ταφήσεται , συμψησθεὶς ῥιφήσεται 19. Sepulcro asimi sepelietur, raptatus projicietur ultra
ἐπέκεινα τῆς πύλης Ιερουσαλήμ . portam Jerusalem.
20. Ανάβηθι εἰς τὸν Λίβανον καὶ κράξον, καὶ εἰς τὴν 20. Ascende in Libanum et clama , et in Basan da vocem
Βασὰν δὸς τὴν φωνήν σου , καὶ βόησον εἰς τὸ πέρας τῆς tuam , et clama trans mare , quia contriti sunt omnes ama-
θαλάσσης , ὅτι συνετρίβησαν πάντες οἱ ἐρασταί σου. tores tui.
21. Ελάλησα πρὸς σὲ ἐν τῇ παραπτώσει σου , καὶ 21. Locutus sum ad te in ruina tua , et dixisti : Non
εἶπας · Οὐκ ἀκούσομαι . Αὕτη ἡ ὁδός σου ἐκ νεότητός | audiam . Hæc est via tua ab adolescentia tua , non audisti
σου , οὐκ ἤκουσας τῆς φωνῆς μου. vocem meam.
22. Πάντας τοὺς ποιμένας σου ποιμανεῖ ἄνεμος , καὶ 22. Omnes pastores tuos pascet ventus , et amatores tui
οἱ ἐρασταί σου ἐν αἰχμαλωσίᾳ ἐξελεύσονται , ὅτι τότε in captivitatem egredientur, quia tunc confunderis et inho-
αἰσχυνθήσῃ καὶ ἀτιμωθήσῃ ἀπὸ πάντων τῶν φιλούν- | noraberis ab omnibus diligentibus te.
των σε.
23. Κατοικοῦσα ἐν τῷ Λιβάνῳ , ἐννοσσεύουσα ἐν ταῖς 23. Quæ habitas in Libano , quæ nidificas in cedris , in-
κέδροις , καταστενάξεις ἐν τῷ ἐλθεῖν σοι οδύνας ὡς τι gemisces cum venerint tibi dolores quasi parientis.
κτούσης.
24. Ζῶ ἐγώ , λέγει Κύριος , ἐὰν γενόμενος γένηται 24. Vivo ego , dicit Dominus , si factus fuerit Jechonias
Ἰεχονίας υἱὸς Ἰωακεὶμ βασιλεὺς Ἰούδα ἀποσφράγισμα | filius Joacim rex Juda sigillum super manum dexteram
ἐπὶ τῆς χειρὸς τῆς δεξιᾶς μου , ἐκεῖθεν ἐκσπάσω σε , meam , inde evellam te,
25. καὶ παραδώσω σε εἰς χεῖρας τῶν ζητούντων τὴν 25. et tradam te in manus quærentium animam tuam ,
ψυχήν σου , ὧν σὺ εὐλαβῇ ἀπὸ προςώπου αὐτῶν , εἰς | quorum tu formidas a facie eorum , in manus Chaldæo
χεῖρας τῶν Χαλδαίων , rum ,
26. καὶ ἀποῤῥίψω σε καὶ τὴν μητέρα σου τὴν τεκοῦ 26. et projiciam te et matrem tuam quæ peperit te , in
σάν σε, εἰς γῆν ου οὐκ ἐτέχθης ἐκεῖ , καὶ ἐκεῖ ἀποθανεῖσθε . | terram ubi non es natus illic , ibique moriemini.
27. Εἰς δὲ τὴν γῆν ἣν αὐτοὶ εὔχονται ταῖς ψυχαῖς 27. In terram autem quam ipsi optant animabus suis ,
non revertentur.
αὐτῶν, οὐ μὴ ἀποστρέψωσιν.
28. Ἠτιμώθη Ἰεχονίας ὡς σκεῦος οὗ οὐκ ἔστι χρεία 28. Inhonoratus est Jechonias quasi vas cujus non est
αὐτοῦ , ὅτι ἐξεῤῥίφη , καὶ ἐξεβλήθη εἰς γῆν ἣν οὐκ ᾔδει . utilitas ejus, quia abjectus est , et ejectus in terram quam
ignoravit.
29. Γῆ , γῆ , ἄκουε λόγον Κυρίου · 29. Terra , terra , audi sermonem Domini :
30. Γράψον τὸν ἄνδρα τοῦτον , ἐκκήρυκτον ἄνθρω 30. Scribe virum istum , abdicatum hominem , a qui non
πον, ὅτι οὐ μὴ αὐξηθῇ ἐκ τοῦ σπέρματος αὐτοῦ καθή- crescet de semine ejus qui sedeat super thronum David ,
μενος ἐπὶ θρόνου Δαυίδ , ἄρχων ἔτι ἐν τῷ Ἰούδα . princeps ultra in Juda.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΓ΄, CAPUT ΧΧΙΙ.

1. Ὢ ποιμένες οἱ ἀπολλύοντες καὶ διασκορπίζοντες 1. O pastores qui disperditis et dissipatis oves pascum
τὰ πρόβατα τῆς νομῆς αὐτῶν, eorum ,
2. διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος ἐπὶ τοὺς ποιμαίνον- 2. ideo hæc dicit Dominus super pascentes populum
τας τὸν λαόν μου · Ὑμεῖς διεσκορπίσατε τὰ πρόβατά | meum : Vos dispersistis oves meas et expulistis eas , et non
 JEREMIAS . CAP. XXIII. 495
μου καὶ ἐξώσατε αὐτὰ , καὶ οὐκ ἐπεσκέψασθε αὐτά · ἰδοὺ visitastis eas : ecce ego ulciscar super vos juxta pessimas
ἐγὼ ἐκδικῶ ἐφ' ὑμᾶς κατὰ τὰ πονηρὰ ἐπιτηδεύματα | adinventiones vestras ,
ὑμῶν,
3. καὶ ἐγὼ εἰςδέξομαι τοὺς καταλοίπους τοῦ λαοῦ 3. et ego suscipiam residuos populi mei super omnem
μου ἐπὶ πάσης τῆς γῆς οὗ ἔξωσα αὐτοὺς ἐκεῖ , καὶ και terram quo expuli eos illuc , et constituam illos in pascua
ταστήσω αὐτοὺς εἰς τὴν νομὴν αὐτῶν, καὶ αὐξηθήσον- | ipsorum , et crescent , et multiplicabuntur.
ται , καὶ πληθυνθήσονται.
4. Καὶ ἀναστήσω αὐτοῖς ποιμένας οἱ ποιμανοῦσιν 4. Et suscitabo eis pastores qui pascent eos , et non for-
αὐτοὺς , καὶ οὐ φοβηθήσονται ἔτι , οὐδὲ πτοηθήσονται , midabunt ultra , neque pavebunt , dicit Dominus.
λέγει Κύριος.
5. Ἰδοὺ ἡμέραι ἔρχονται , λέγει Κύριος , καὶ ἀνα- 5. Ecce dies veniunt , dicit Dominus , et suscitabo ipsi
στήσω τῷ Δαυὶδ Ἀνατολὴν δικαίαν , καὶ βασιλεύσει βα- | David Orientem justum , et regnabit rex , et intelliget ,
σιλεὺς, καὶ συνήσει , καὶ ποιήσει κρῖμα καὶ δικαιοσύνην et faciet judicium et justitiam super terram.
ἐπὶ τῆς γῆς.
6. Ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτοῦ , καὶ σωθήσεται Ἰούδας , 6. In diebus ejus , et salvabitur Judas , et Israel habitabit
καὶ Ἰσραὴλ κατασκηνώσει πεποιθώς· καὶ τοῦτο τὸ confidenter et hoc est nomen ejus , quod vocabit eum Do-
ὄνομα αὐτοῦ , ὃ καλέσει αὐτὸν Κύριος , Ἰωσεδέκ , ἐν τοῖς | minus , Josedec , in prophetis.
προφήταις . (a)
9. Συνετρίβη ἡ καρδία μου ἐν ἐμοὶ , ἐσαλεύθη πάντα 9. Contritum est cor meum in me , commota sunt omnia
τὰ ὀστᾶ μου , ἐγενήθην ὡς ἀνὴρ συντετριμμένος , καὶ ὡς ossa mea , factus sum quasi vir contritus , et quasi homo
ἄνθρωπος συνεχόμενος ἀπὸ οἴνου ἀπὸ προςώπου Κυ- captus a vino a facie Domini et a facie decoris gloriæ ejus :
ρίου καὶ ἀπὸ προςώπου εὐπρεπείας δόξης αὐτοῦ ·
10. ὅτι ἀπὸ προςώπου τούτων ἐπένθησεν ἡ γῆ , ἐξη- 10. quia a facie horum luxit terra , arefacta sunt pascua
ράνθησαν αἱ νομαὶ τῆς ἐρήμου · καὶ ἐγένετο ὁ δρόμος | deserti : et factus est cursus eorum malus , et fortitudo
αὐτῶν πονηρὸς , καὶ ἡ ἰσχὺς αὐτῶν οὕτως. eorum sic.
Ι . Ὅτι ἱερεὺς καὶ προφήτης ἐμολύνθησαν, καὶ ἐν 11. Quia sacerdos et propheta polluti sunt , et in domo
τῷ οἴκῳ μου εἶδον πονηρίας αὐτῶν . mea vidi nequitias eorum.
12. Διὰ τοῦτο γενέσθω ἡ ὁδὸς αὐτῶν αὐτοῖς εἰς ὀλί 12. Idcirco fiat via eorum ipsis in lubricum in caligine ,
σθημα ἐν γνόφῳ , καὶ ὑποσκελισθήσονται , καὶ πεσοῦν- et supplantabuntur, et cadent in ea : quia inferam super
ται ἐν αὐτῇ · διότι ἐπάξω ἐπ᾿ αὐτοὺς κακὰ ἐν ἐνιαυτῷ eos mala in anno visitationis eorum.
ἐπισκέψεως αὐτῶν.
13. Καὶ ἐν τοῖς προφήταις Σαμαρείας εἶδον ἀνομή 13. Et in prophetis Samaria vidi iniquitates. Propheta-
ματα. Επροφήτευσαν διὰ τῆς Βάαλ , καὶ ἐπλάνησαν runt per Baal , et seduxerunt populum meum Israel.
τὸν λαόν μου Ἰσραήλ .
14. Καὶ ἐν τοῖς προφήταις Ἱερουσαλὴμ ἑώρακα 14. Et in prophetis Jerusalem vidi horribilia , adulteran-
φρικτὰ , μοιχωμένους , καὶ πορευομένους ἐν ψεύδεσι , tes , et ambulantes in mendacis , et suscipientes manus
καὶ ἀντιλαμβανομένους χειρῶν πολλῶν, τοῦ μὴ ἀποστρα- multorum , ut non averteretur unusquisque a via sua pes-
φῆναι ἕκαστον ἀπὸ τῆς ὁδοῦ αὐτοῦ τῆς πονηρᾶς. Εγε- | sima. Facti sunt mihi omnes quasi Sodoma , et habitatores
νήθησάν μοι πάντες ὡς Σόδομα , καὶ οἱ κατοικοῦντες | ejus quasi Gomorra.
αὐτὴν ὥςπερ Γόμορρα.
15. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος Ἰδοὺ ἐγὼ ψωμιῶ 15. Propterea haec dicit Dominus : Ecce ego cibabo eos
αὐτοὺς ὀδύνην, καὶ ποτιῶ αὐτοὺς ὕδωρ πικρὸν, ὅτι ἀπὸ dolore , et potabo eos aqua amara , quia a prophetis Jerusa-
τῶν προφητῶν Ἱερουσαλὴμ ἐξῆλθε μολυσμὸς πάσῃ τῇ γῇ . lem egressa est pollutio omni terra .
16. Οὕτως λέγει Κύριος παντοκράτωρ · Μὴ ἀκούετε 16. Sic dicit Dominus omnipotens : Nolite audire verba
τοὺς λόγους τῶν προφητῶν, ὅτι ματαιοῦσιν ἑαυτοῖς ὅρα- | prophetarum , quia vanam faciunt vobis visionem , de corde
σιν, ἀπὸ καρδίας αὐτῶν λαλοῦσι , καὶ οὐκ ἀπὸ στόματος | suo loquuntur, et non ex ore Domini.
Κυρίου.
17. Λέγουσι τοῖς ἀπωθουμένοις τὸν λόγον Κυρίου · 17. Dicunt iis qui abjiciunt verbum Domini : Pax erit
Εἰρήνη ἔσται ὑμῖν, καὶ πᾶσι τοῖς πορευομένοις τοῖς | vobis , et omnibus ambulantibus in voluntatibus suis , et
θελήμασιν αὐτῶν, καὶ παντὶ τῷ πορευομένῳ πλάνη καρ- | omni ambulanti in errore cordis sui dixerunt : Non venient
δίας αὐτοῦ εἶπαν · Οὐχ ἥξει ἐπὶ σὲ κακά. super te mala.
18. Ὅτι τίς ἔστη ἐν ὑποστήματι Κυρίου , καὶ εἶδε 18. Quoniam quis stetit in subsistentia Domini , et vidit
τὸν λόγον αὐτοῦ ; τίς ἐνωτίσατο , καὶ ἤκουσεν ; sermonem ejus ? quis auribus percepit , et audivit?
19. Ἰδοὺ σεισμὸς παρὰ Κυρίου , καὶ ὀργὴ ἐκπορεύε 19. Ecce commotio a Domino , et ira egreditur in commo-
ται εἰς συσσεισμὸν, συστρεφομένη ἐπὶ τοὺς ἀσεβεῖς | tionem , conferta super impios veniet ,
ἥξει ,
20. καὶ οὐκ ἔτι ἀποστρέψει ὁδ θυμὸς Κυρίου , ἕως 20. et non ultra avertetur furor Domini , donec fecerit
ποιήσῃ αὐτὸ , καὶ ἕως ἂν στήσῃ αὐτὸ ἀπὸ ἐγχειρήμα- illud , et donec statuerit illud ab aggressione cordis sui : in
τος καρδίας αὐτοῦ · ἐπ᾿ ἐσχάτου τῶν ἡμερῶν νοήσου- | novissimo dierum intelligent illud.
σιν αὐτά.
496 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ . ΚΓ' .
21. Non mittebam prophetas , et ipsi currebant : neque
21. Οὐκ ἀπέστελλον τοὺς προφήτας , καὶ αὐτοὶ ἔτρε-
χον οὐδὲ ἐλάλησα πρὸς αὐτοὺς , καὶ αὐτοὶ ἐπροφήτευον .locutus eram ad eos , et ipsi prophetabant.
22. Quod si stetissent in subsistentia mea , et si audis-
22. Καὶ εἰ ἔστησαν ἐν τῇ ὑποστάσει μου , καὶ εἰ
sent verba mea , et populum meum avertissent eos a pessi-
ἤκουσαν τῶν λόγων μου , καὶ τὸν λαόν μου ἂν ἀπέστρε‐
φον αὐτοὺς ἀπὸ τῶν πονηρῶν ἐπιτηδευμάτων αὐτῶν. mis studiis eorum.
23. Deus appropinquans ego sum , dicit Dominus , et non
23. Θεὸς ἐγγίζων ἐγώ εἰμι , λέγει Κύριος , καὶ οὐχὶ
Deus de longe.
Θεὸς πόῤῥωθεν. σεταί 24. Si abscondetur quis in absconditis , et ego non videbo
24. Εἰ κρυβή τις ἐν κρυφαίοις , καὶ ἐγὼ οὐκ
eum ? Numquid non coelum et terram ego impleo ? dicit
ὄψομαι αὐτόν ; Μὴ οὐχὶ τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν ἐγὼ |
Dominus.
πληρῶ ; λέγει Κύριος. 25. Audivi quæ loquuntur propheta , quæ prophetant in
25. Ηκουσα ἃ λαλοῦσιν οἱ προφῆται , ἃ προφητεύ- nomine meo , mendacia dicentes : Somniavi somnium.
ουσιν ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου , ψευδή λέγοντες· Ηνύπνια- |
σάμην ἐνύπνιον.
26. Ἕως πότε ἔσται ἐν καρδίᾳ τῶν προφητῶν τῶν 26. Usquequo erit in corde prophetarum prophetantium
nt
προφητευόντων ψευδῆ , ἐν τῷ προφητεύειν αὐτοὺς τὰ | falsa , dum ipsi propheta voluntates cordis sui ,
θελήματα τῆς καρδίας αὐτῶν ,
27. τῶν λογιζομένων τοῦ ἐπιλαθέσθαι τοῦ νόμου μου 27. cogitantium ut oblivio fiat legis meæ in somniis ipso-
rum , quæ narrant unusquisque proximo suo , sicut obliti
ἐν τοῖς ἐνυπνίοις αὐτῶν, ἃ διηγοῦντο ἕκαστος τῷ πλη-
σίον αὐτοῦ , καθάπερ ἐπελάθοντο οἱ πατέρες αὐτῶν τοῦ sunt patres eorum nominis mei in Baal?
ὀνόματός μου ἐν τῇ Βάαλ ;
28. Ὁ προφήτης ἐν ᾧ τὸ ἐνύπνιόν ἐστι διηγησάσθω 28. Propheta in quo somnium est narret somnium suum ,
τὸ ἐνύπνιον αὐτοῦ , καὶ ἐν ᾧ ὁ λόγος μου πρὸς αὐτὸν ¦ et in quo sermo meus ad eum narret sermonem meum in
διηγησάσθω τὸν λόγον μου ἐπ' ἀληθείας. Τί τὸ ἄχυρον | veritate. Quid palea ad triticum ? Sic verba mea , dicit Do-
πρὸς τὸν σῖτον ; Οὕτως οἱ λόγοι μου , λέγει Κύριος. minus.
29. Nonne ecce verba mea sicut ignis , dicit Dominus , et
29. Οὐκ ἰδοὺ οἱ λόγοι μου ὥςπερ πῦρ, λέγει Κύριος,
sicut securis cædens petram ?
καὶ ὡς πέλυξ κόπτων πέτραν; 30. Ecce ego propterea ad prophetas , dicit Dominus
30. Ἰδοὺ ἐγὼ διὰ τοῦτο πρὸς τοὺς προφήτας , λέγει
Deus , qui furantur verba mea , unusquisque a proximo
Κύριος ὁ Θεὸς , τοὺς κλέπτοντας τοὺς λόγους μου , κα- |
suo.
στον παρὰ τοῦ πλησίον αὐτοῦ. 31. Ecce ego ad prophetas qui emittunt prophetias lin-
31. Ἰδοὺ ἐγὼ πρὸς τοὺς προφήτας τοὺς ἐκβάλλοντας
προφητείας γλώσσης , καὶ νυστάζοντας νυσταγμὸν αὐ- guæ , et dormitant dormitationem suam .
τῶν. 32. Propterea ecce ego ad prophetas qui prophetant
32. Διὰ τοῦτο ἰδοὺ ἐγὼ πρὸς τοὺς προφήτας τοὺς
somnia falsa , et non narrant ea , et seduxerunt populum
προφητεύοντας ἐνύπνια ψευδῆ , καὶ οὐ διηγοῦντο αὐτὰ, meum in mendaciis suis et in erroribus suis , et ego non
καὶ ἐπλάνησαν τὸν λαόν μου ἐν τοῖς ψεύδεσιν αὐτῶν
καὶ ἐν τοῖς πλάνοις αὐτῶν , καὶ ἐγὼ οὐκ ἀπέστειλα αὐτ miseram eos , et non mandaram eis , et adjumento non adju.
τοὺς , καὶ οὐκ ἐνετειλάμην αὐτοῖς , καὶ ὠφέλειαν οὐκ vabunt populum hunc.
ὠφελήσουσι τὸν λαὸν τοῦτον. 33. Quod si interrogaverint populus iste , vel sacerdos ,
33. Καὶ ἐὰν ἐρωτήσωσιν ὁ λαὸς οὗτος , ἢ ἱερεὺς , ἢ
vel propheta , quæ est assumptio Domini? et dices eis :
προφήτης , τί τὸ λῆμμα Κυρίου ; καὶ ἐρεῖς αὐτοῖς · Vos estis assumptio , et allidam vos , dicit Dominus.
Ὑμεῖς ἐστε τὸ λῆμμα , καὶ ῥάξω ὑμᾶς , λέγει Κύριος. 34. Propheta , et sacerdotes , et populus , quicumque
34. Ο προφήτης , καὶ οἱ ἱερεῖς , καὶ ὁ λαὸς , οἱ ἂν
dixerint , assumptio Domini , et ulciscar hominem illum et
εἴπωσι , λήμμα Κυρίου , καὶ ἐκδικήσω τὸν ἄνθρωπον
domum ejus.
ἐκεῖνον καὶ τὸν οἶκον αὐτοῦ . 35. Sic dicetis unusquisque ad proximum suum , et unus-
35. Οὕτως ἐρεῖτε ἕκαστος πρὸς τὸν πλησίον αὐτοῦ , quisque ad fratrem suum : Quid respondit Dominus , et
καὶ ἕκαστος πρὸς τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ · Τί ἀπεκρίθη Κύ-
quid locutus est Dominus ?
ριος , καὶ τί ἐλάλησε Κύριος; 36. Et assumptionem Domini nolite nominare ultra , quia
36. Καὶ λῆμμα Κυρίου μὴ ὀνομάζετε ἔτι , ὅτι τὸ
assumptio homini erit sermo ejus.
λῆμμα τῷ ἀνθρώπῳ ἔσται ὁ λόγος αὐτοῦ. (*) 37. Et quare locutus est Dominus Deus nobis ?
37. Καὶ διὰ τί ἐλάλησε Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῖν ; 38. Propter hoc haec dicit Dominus Deus noster : Pro eo
38. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν · Ἀνθ' quod dixistis sermonem istum , assumptio Domini , et misi
ὧν εἴπατε τὸν λόγον τοῦτον, λῆμμα Κυρίου , καὶ ἀπέ-
ad vos , dicens : Non dicetis assumptio Domini..
στειλα πρὸς ὑμᾶς , λέγων· Οὐκ ἐρεῖτε λήμμα Κυρίου. 39. Propterea ecce ego assumo , et allido vos , et civita-
39. Διὰ τοῦτο ἰδοὺ ἐγὼ λαμβάνω , καὶ ῥάσσω ὑμᾶς,
tem quam dedi vobis et patribus vestris.
καὶ τὴν πόλιν ἣν ἔδωκα ὑμῖν καὶ τοῖς πατράσιν ὑμῶν. 40. Et dabo super vos opprobrium sempiternum , et
40. Καὶ δώσω ἐφ᾽ ὑμᾶς ὀνειδισμὸν αἰώνιον , καὶ ἀτι- ignominiam sempiternam , quæ oblivioni non tradetur.
μίαν αἰώνιον, ἥτις οὐκ ἐπιλησθήσεται .
36. ... Et pervertistis sermones Dei viventis.
τρέψατε τοὺς λόγους Θεοῦ ζῶντος .
(*) 36. ... καὶ ἐξεσ 37. Sic dicetis ad prophetam : ...
37. Οὕτως ἐρεῖτε πρὸς τὸν προφήτην ... ( Compl .)
 JEREMIAS . CAP. XXV. 497
(α) 7. Διὰ τοῦτο ἰδοὺ ἡμέραι ἔρχονται , λέγει Κύριος , 7. Idcirco ecce dies veniunt , dicit Dominus , et non
καὶ οὐκ ἐροῦσιν ἔτι· Ζῇ Κύριος , ὃς ἀνήγαγε τὸν οἶκον | dicent ultra : Vivit Dominus , qui eduxit domum Israel de
Ἰσραὴλ ἐκ γῆς Αἰγύπτου , terra Ægypti ,
8. ἀλλὰ ζῇ Κύριος ὃς συνήγαγε πᾶν τὸ σπέρμα 8. sed vivit Dominus qui congregavit omne semen Israel
Ἰσραὴλ ἀπὸ γῆς βοῤῥᾶ , καὶ ἀπὸ πασῶν τῶν χωρῶν οὗ a terra aquilonis , et ab omnibus regionibus quo expulerat
ἔξωσεν αὐτοὺς ἐκεῖ , καὶ ἀπεκατέστησεν αὐτοὺς εἰς τὴν | eos illuc , et restituit eos in terram ipsorum.
γῆν αὐτῶν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΔ'. CAPUT XXIV.

1. Ἔδειξέ μοι Κύριος δύο καλάθους σύκων , κειμέ 1. Ostendit mihi Dominus duos calathos ficuum , positos
νους κατὰ πρόςωπον ναοῦ Κυρίου , μετὰ τὸ ἀποικίσαι ad faciem templi Domini , postquam transtulit Nabuchodc .
Ναβουχοδονόσορ βασιλέα Βαβυλῶνος τὸν Ἰεχονίαν nosor rex Babylonis Jechoniam filium Joacim regem Juda ,
υἱὸν Ἰωακεὶμ βασιλέα Ἰούδα , καὶ τοὺς ἄρχοντας , καὶ et principes , et artifices , et vinctus , et divites ex Jerusa-
τοὺς τεχνίτας , καὶ τοὺς δεσμώτας , καὶ τοὺς πλουσίους lem , et adduxit eos in Babylonem.
ἐξ Ἱερουσαλήμ , καὶ ἤγαγεν αὐτοὺς εἰς Βαβυλῶνα .
2. Ὁ κάλαθος ὁ εἷς σύκων χρηστῶν σφόδρα , ὡς τὰ 2. Calathus unus ficuum bonarum valde, sicut ficus primi
οῦκα τὰ πρώϊμα· καὶ ὁ κάλαθος ὁ ἕτερος σύκων πονη- temporis et calathus alter ficuum malarum valde , quæ
ρῶν σφόδρα, ἃ οὐ βρωθήσεται ἀπὸ πονηρίας αὐτῶν. non comedentur præ malitia sua.
3. Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς μέ · Τί σὺ ὁρᾷς, Ἱερεμία ; 3. Et dixit Dominus ad me : Quid tu vides , Jeremia ?
Καὶ εἶπα· Σῦκα · σῦκα τὰ χρηστὰ , χρηστὰ λίαν· καὶ Et dixi : Ficus : ficus bonas , bonas nimis : et malas , malas
τὰ πονηρὰ , πονηρὰ λίαν, ἃ οὐ βρωθήσεται ἀπὸ πονη nimis , quæ non comedentur præ malitia sua.
ρίας αὐτῶν.
4. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων · 4. Et factum est ad me verbum Donini , dicens :
5. Τάδε λέγει Κύριος ὁ Θεὸς Ἰσραήλ · Ὡς τὰ σῦκα 5. Hæc dicit Dominus Deus Israel : Sicut ficus hae bonae ,
τὰ χρηστὰ ταῦτα , οὕτως ἐπιγνώσομαι τοὺς ἀποικι sic cognoscam Judæos qui transmigrarunt , quos emisi de
σθέντας Ἰουδαίους , οὓς ἐξαπέσταλκα ἐκ τοῦ τόπου τού- loco isto in terram Chaldæorum in bona.
του εἰς γῆν Χαλδαίων εἰς ἀγαθά.
6. Καὶ στηριῶ τοὺς ὀφθαλμούς μου ἐπ᾿ αὐτοὺς εἰς 6. Et firmabo oculos meos super eos in bona , et resti-
ἀγαθὰ , καὶ ἀποκαταστήσω αὐτοὺς εἰς τὴν γῆν ταύτην tuam eos in terram hanc in bona : et reædificabo eos , et
εἰς ἀγαθά· καὶ ἀνοικοδομήσω αὐτοὺς, καὶ οὐ μὴ καθελῶ non destruam eos , et plantabo eos , et non evellam.
αὐτοὺς , καὶ καταφυτεύσω αὐτοὺς , καὶ οὐ μὴ ἐκτίλω.
7. Καὶ δώσω αὐτοῖς καρδίαν τοῦ εἰδέναι αὐτοὺς 7. Et dabo eis cor ut sciant me , quia ego sum Dominus ,
ἐμὲ , ὅτι ἐγώ εἰμι Κύριος , καὶ ἔσονταί μοι εἰς λαόν, και et erunt mihi in populum , et ego ero eis in Deum , quia
ἐγὼ ἔσομαι αὐτοῖς εἰς Θεὸν, ὅτι ἐπιστραφήσονται ἐπ᾿ revertentur ad me ex toto corde suo.
ἐμὲ ἐξ ὅλης τῆς καρδίας αὐτῶν.
8. Καὶ ὡς τὰ σῦκα τὰ πονηρὰ , ἃ οὐ βρωθήσονται 8. Et sicut ficus pessima , quæ non comedentur prae
ἀπὸ πονηρίας αὐτῶν, τάδε λέγει Κύριος , οὕτως παρα- malitia sua , hæc dicit Dominus , sic tradam Sedeciam re-
δώσω τὸν Σεδεκίαν βασιλέα Ἰούδα , καὶ τοὺς μεγιστα- gem Juda , et principes ejus , et residuum Jerusalem qui
νας αὐτοῦ , καὶ τὸ κατάλοιπον Ἱερουσαλὴμ τοὺς ὑπολε- | remanserunt in terra hac , et qui habitant in Egypto.
λειμμένους ἐν τῇ γῇ ταύτῃ , καὶ τοὺς κατοικοῦντας ἐν
Αἰγύπτῳ.
9. Καὶ δώσω αὐτοὺς εἰς διασκορπισμὸν εἰς πάσας 9. Et dabo eos in dispersionem in omnia regna terrae , et
τὰς βασιλείας τῆς γῆς , καὶ ἔσονται εἰς ὀνειδισμὸν καὶ erunt in opprobrium et in parabolam , et in odium , et in
εἰς παραβολὴν, καὶ εἰς μῖσος , καὶ εἰς κατάραν ἐν παντὶ maledictionem in omni loco quo ejeci eos illuc.
τόπῳ οὗ ἔξωσα αὐτοὺς ἐκεῖ.
10. Καὶ ἀποστελῶ εἰς αὐτοὺς τὸν λιμὸν καὶ τὸν θά- 10. Et mittam in eos famem et mortem , et gladium,
νατον, καὶ τὴν μάχαιραν, ἕως ἂν ἐκλείπωσιν ἀπὸ τῆς donec deficiant de terra quam dedi eis.
γῆς ἧς ἔδωκα αὐτοῖς.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΕ΄ . CAPUT XXV.

( Hebr. c. 25 , 1-13. c. 49 , 34-39.) ( Hebr. c. 25 , 1 -- 13. c. 49 , 34-39. )

ι. Ὁ λόγος ὁ γενόμενος πρὸς Ἱερεμίαν ἐπὶ πάντα
τὸν λαὸν Ἰούδα ἐν τῷ ἔτει τῷ τετάρτῳ τοῦ Ἰωακεὶμ
υἱοῦ Ἰωσία βασιλέως Ἰούδα ,
2. ὃν ἐλάλησε πρὸς πάντα τὸν λαὸν Ἰούδα , καὶ πρὸς
τοὺς κατοικοῦντας Ἱερουσαλήμ , λέγων ·
3. Ἐν τριςκαιδεκάτῳ ἔτει Ἰωσία υἱοῦ Ἀμὼς βασι-
λέως Ἰούδα , καὶ ἕως τῆς ἡμέρας ταύτης εἴκοσι καὶ τρία
ἔτη , καὶ ἐλάλησα πρὸς ὑμᾶς ὀρθρίζων, καὶ λέγων ·
VETUS TESTAMENTUM. 1 II.
1. Verbum quod factum est ad Jeremiam super omnem
populum Juda in anno quarto Joacim filii Josiæ regis Juda ,
2. quod locutus est ad omnem populum Juda , et ad ha-
bitatores Jerusalem , dicens :
3. In tertio decimo anno Josiæ filii Amos regis Juda , et
usque ad diem hanc viginti et tres anni , et locutus sum ad
vos ante lucem surgens , et dicens :
32
498 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ . Κς'.
4. Καὶ ἀπέστελλον πρὸς ὑμᾶς τοὺς δούλους μου τοὺς
προφήτας , ὄρθρου ἀποστέλλων, καὶ οὐκ εἰσηκούσατε ,
καὶ οὐ προςέσχετε τοῖς ὠσὶν ὑμῶν, λέγων·
5. Ἀποστράφητε ἕκαστος ἀπὸ τῆς ὁδοῦ αὐτοῦ τῆς
πονηρᾶς , καὶ ἀπὸ τῶν πονηρῶν ἐπιτηδευμάτων ὑμῶν,
καὶ κατοικήσετε ἐπὶ τῆς γῆς ἧς ἔδωκα ὑμῖν καὶ τοῖς παρ
τράσιν ὑμῶν, ἀπ' αἰῶνος καὶ ἕως αἰῶνος.
6. Μὴ πορεύεσθε ὀπίσω θεῶν ἀλλοτρίων, τοῦ δου
λεύειν αὐτοῖς , καὶ τοῦ προςκυνεῖν αὐτοῖς , ὅπως μὴ πα-
ροργίζητέ με ἐν τοῖς ἔργοις τῶν χειρῶν ὑμῶν, τοῦ και
κῶσαι ὑμᾶς ,
7. καὶ οὐκ ἠκούσατέ μου.
8. Διὰ τοῦτο τάδελέγει Κύριος · Ἐπειδὴ οὐκ ἐπιστεύ
σατε τοῖς λόγοις μου,
9. ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω , καὶ λήψομαι πατριὰν ἀπὸ
βοῤῥᾶ, καὶ ἄξω αὐτοὺς ἐπὶ τὴν γῆν ταύτην, καὶ ἐπὶ τοὺς
κατοικοῦντας αὐτὴν, καὶ ἐπὶ πάντα τὰ ἔθνη τὰ κύκλῳ
αὐτῆς, καὶ ἐξερημώσω αὐτοὺς , καὶ δώσω αὐτοὺς εἰς
ἀφανισμὸν, καὶ εἰς συριγμὸν, καὶ εἰς ὀνειδισμὸν αἰώ
γιον
10. καὶ ἀπολῶ ἀπ' αὐτῶν φωνὴν χαρᾶς, καὶ φωνὴν
εὐφροσύνης , φωνὴν νυμφίου καὶ φωνὴν νύμφης , ὀσμὴν
μύρου καὶ φῶς λύχνου ,
11. Καὶ ἔσται πᾶσα ἡ γῆ εἰς ἀφανισμὸν, καὶ δου-
λεύσουσιν ἐν τοῖς ἔθνεσιν ἑβδομήκοντα ἔτη ,
12. καὶ ἐν τῷ πληρωθῆναι τὰ ἑβδομήκοντα ἔτη , ἐκ-
δικήσω τὸ ἔθνος ἐκεῖνο , καὶ θήσομαι αὐτοὺς εἰς ἀφα
νισμὸν αἰώνιον,
13. καὶ ἐπάξω ἐπὶ τὴν γῆν ἐκείνην πάντας τοὺς λό-
γους μου , οὓς ἐλάλησα κατ' αὐτῆς , πάντα τὰ γεγραμ-
μένα ἐν τῷ βιβλίῳ τούτῳ . (*)
34. Α ' ἐπροφήτευσεν Ἱερεμίας ἐπὶ τὰ ἔθνη τὰ Αἰ
λάμ.
35. Τάδε λέγει Κύριος Συνετρίβη τὸ τόξον Αἰλαμ,
ἀρχὴ δυναστείας αὐτῶν.
36. Καὶ ἐπάξω ἐπὶ Αἰλὰμ τέσσαρας ἀνέμους ἐκ τῶν
τεσσάρων ἄκρων τοῦ οὐρανοῦ , καὶ διασπερῶ αὐτοὺς
ἐν πᾶσι τοῖς ἀνέμοις τούτοις , καὶ οὐκ ἔσται ἔθνος δ' οὐχ
ἥξει ἐκεῖ , οἱ ἐξωσμένοι Αἰλάμ .
37. Καὶ πτοήσω αὐτοὺς ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν αὐτῶν ,
τῶν ζητούντων τὴν ψυχὴν αὐτῶν, καὶ ἐπάξω ἐπ' αὐτ
τοὺς κατὰ τὴν ὀργὴν τοῦ θυμοῦ μου , καὶ ἐπαποστελῶ
ὀπίσω αὐτῶν τὴν μάχαιράν μου , ἕως τοῦ ἐξαναλῶσαι
αὐτούς.
38. Καὶ θήσω τὸν θρόνον μου ἐν Αἰλάμ , καὶ ἐξαπο
στελῶ ἐκεῖθεν βασιλέα καὶ μεγιστάνας ,
39. καὶ ἔσται ἐπ᾿ ἐσχάτου τῶν ἡμερῶν, καὶ ἀπο-
στρέψω τὴν αἰχμαλωσίαν Αἰλὰμ , λέγει Κύριος.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚϚ΄. ( Hebr. c. 46. )
1. Ἐν ἀρχῇ βασιλεύοντος Σεδεκίου βασιλέως ἐγένετο
ὁ λόγος οὗτος περὶ Αἰλάμ ·
2. Τῇ Αἰγύπτῳ ἐπὶ δύναμιν Φαραώ Νεχαώ βασι-
λέως Αἰγύπτου , ὃς ἦν ἐπὶ τῷ ποταμῷ Εὐφράτη ἐν
(*) 14. "Οτι ἐδούλευσαν ἐν αὐτοῖς , καταδουλώσονται γὰρ
αὐτοὺς ἔθνη πολλὰ , καὶ βασιλεῖς μεγάλοι · καὶ ἀνταποδώσω
αὐτοῖς κατὰ τὰ ἔργα αὐτῶν, καὶ κατὰ τὴν πονηρίαν τῶν ἐπιτη-
δευμάτων αὐτῶν. ( Compl.)
4. Et mittebam ad vos servos meos prophetas , diluculo
mittens , et non exaudistis , et non attendebatis auribus ve-
stris , dicens :
5. Avertimini unusquisque a via sua pessima , et a pes-
simis studiis vestris , et habitabitis super terram quam dedi
vobis et patribus vestris , a sæculo et usque in sæculum.
6. Nolite ire post deos alienos , ut serviatis eis , adoretis-
que eos , ne me ad iracundiam provocetis in operibus ma-
nuum vestrarum , ad affligendum vos ,
7. et non audistis me.
8. Propterea hæc dicit Dominus : Quoniam non credi
distis verbis meis ,
9. ecce ego mitto , et sumam cognationem ab aquilone ,
et adducam eos super terram istam , et super habitatores
ejus , et super omnes nationes quæ in circuitu illius sunt ,
et desolabo eos , et dabo eos in perditionem , et in sibilum ,
et in opprobrium sempiternum :
10. et perdam ex eis vocem gaudii , et vocem laetitiae ,
vocem sponsi et vocem sponsae , odorem unguenti et lumen
lucerna .
11. Et erit universa terra in solitudinem , et servient in
gentibus annos septuaginta ,
12. cumque impleti fuerint septuaginta anni , ulciscar
gentem illam , et ponam eos in perditionem sempiternam ,
13. et inducam super terram illam omnia verba mer ,
quæ locutus sum contra eam , omnia quæ scripta sunt in
libro isto.
34. Quæ prophetavit Jeremias super gentes quæ Ælam.
35. Hæc dicit Dominus : Contritus est arcus Elam , prin-
cipium potentatus eorum.
36. Et inducam super Elam quatuor ventos a quatuor
extremis cœli , et dispergam eos in omnibus ventis istis , et
non erit gens quæ non veniet illuc , expulsi Elam.
37. Et terrefaciam eos coram inimicis eorum , quærenti-
bus animam eorum , et inducam super eos secundum iram
furoris mei , et immittam post eos gladium meum , donec
absumpsero eos.
38. Et ponam thronum meum in Flam , et emittam inde
regem et magnates ,
39. et erit in novissimo dierum, et reducam captivitatem
Ælam, dicit Dominus.
CAPUT XXVI. ( Hebr. c . 46.)
1. In principio regnantis Sedecia regis factum est verbum
hoc de Alam :
2. Ipsi Ægypto super virtutem Pharaonis Nechao regis
Ægypti, qui erat ad flumen Euphratem in Charmis , quem
14. Et servient in eis , redigent enim eos in servitutemgentes
multæ , et reges magni : et retribuam eis secundum opera
eorum, et secundum malitiam studiorum eorum.
 JEREMIAS, CAP. XXVI.
Χαρμεὶς , ὃν ἐπάταξε Ναβουχοδονόσορ βασιλεὺς Βα-
βυλῶνος , ἐν τῷ ἔτει τῷ τετάρτῳ Ἰωακεὶμ βασιλέως
Ἰούδα .
3. Ἀναλάβετε ὅπλα καὶ ἀσπίδας , καὶ προςαγάγετε
εἰς πόλεμον,
4. καὶ ἐπισάξατε τοὺς ἵππους , ἐπίβητε , οἱ ἱππεῖς ,
καὶ κατάστητε ἐν ταῖς περικεφαλαίαις ὑμῶν , προςβά-
λετε τὰ δόρατα , καὶ ἐνδύσασθε τοὺς θώρακας ὑμῶν.
5. Τί ὅτι αὐτοὶ πτοοῦνται , καὶ ἀποχωροῦσιν εἰς τὸ
ὀπίσω ; Διότι οἱ ἰσχυροὶ αὐτῶν κοπήσονται , φυγῇ ἔφυ-
γον, καὶ οὐκ ἀνέστρεψαν, περιεχόμενοι κυκλόθεν, λέγει
Κύριος.
6. Μὴ φευγέτω ὁδ κοῦφος , καὶ μὴ ἀνασωζέσθω ὁ
ἰσχυρὸς ἐπὶ βοῤῥᾶν · τὰ παρὰ τὸν Εὐφράτην ἠσθένησε
καὶ πεπτώκασι.
7. Τίς οὗτος ὡς ποταμὸς ἀναβήσεται , καὶ ὡς ποτα-
μοὶ κυμαίνουσιν ὕδωρ ;
8. Ὕδατα Αἰγύπτου ὡς ποταμὸς ἀναβήσεται . Καὶ
εἶπεν· Ἀναβήσομαι , καὶ κατακαλύψω τὴν γῆν καὶ
ἀπολῶ τοὺς κατοικοῦντας ἐν αὐτῇ .
9. Ἐπίβητε ἐπὶ τοὺς ἵππους , παρασκευάσατε τὰ
ἅρματα , ἐξέλθατε , οἱ μαχηταὶ Αἰθιόπων καὶ Λίβυες
καθωπλισμένοι ὅπλοις καὶ Λυδοί , ἀνάβητε , ἐντείνατε
τόξον
10. καὶ ἡ ἡμέρα ἐκείνη Κυρίῳ τῷ Θεῷ ἡμῶν ἡμέρα
ἐκδικήσεως , τοῦ ἐκδικῆσαι τοὺς ἐχθροὺς αὐτοῦ. Καὶ
καταφάγεται ἡ μάχαιρα Κυρίου , καὶ ἐμπλησθήσεται ,
καὶ μεθυσθήσεται ἀπὸ τοῦ αἵματος αὐτῶν , ὅτι θυσία
τῷ Κυρίῳ ἀπὸ γῆς βοῤῥᾶ ἐπὶ ποταμῷ Εὐφράτη .
1. Ανάβηθι , Γαλαάδ, καὶ λάβε ῥητίνην τῇ παρθένῳ
θυγατρὶ Αἰγύπτου · εἰς τὸ κενὸν ἐπλήθυνας ἰάματά σου ,
ὠφέλεια οὐκ ἔστιν ἐν σοί.
12. Ἤκουσαν ἔθνη φωνήν σου , καὶ τῆς κραυγῆς σου
ἐπλήσθη ἡ γῆ , ὅτι μαχητὴς πρὸς μαχητὴν ἠσθένησαν ,
ἐπιτοαυτὸ ἔπεσαν ἀμφότεροι .
13. Ἃ ἐλάλησε Κύριος ἐν χειρὶ Ἱερεμίου , τοῦ ἐλθεῖν
τὸν βασιλέα Βαβυλῶνος τοῦ κόψαι γῆν Αἰγύπτου.
14. Ἀναγγείλατε εἰς Μαγδωλὸν , καὶ παραγγείλατε
εἰς Μέμφιν · εἴπατε· Ἐπίστηθι , καὶ ἑτοίμασον, ὅτι κατ
τέφαγε μάχαιρα τὴν σμίλακά σου .
15. Διατί ἔφυγεν ἀπὸ σοῦ ὁ Ἄπις , δ μόσχος ὁ ἐκλε-
κτός σου ; Οὐκ ἔμεινεν , ὅτι Κύριος παρέλυσεν αὐτόν·
16. καὶ τὸ πλῆθός σου ἠσθένησε , καὶ ἔπεσε · καὶ
ἕκαστος πρὸς τὸν πλησίον αὐτοῦ ἐλάλει · Ἀναστῶμεν,
καὶ ἀναστρέψωμεν πρὸς τὸν λαὸν ἡμῶν εἰς τὴν πατρίδα
ἡμῶν , ἀπὸ προςώπου μαχαίρας Ἑλληνικῆς .
17. Καλέσατε τὸ ὄνομα Φαραώ Νεχαώ βασιλέως
Αἰγύπτου , Σαὼν Ἐσβειὲ Μωήδ.
18. Ζῶ ἐγώ , λέγει Κύριος ὁ Θεὸς , ὅτι , ὡς τὸ Ἰτα
βύριον ἐν τοῖς ὄρεσι καὶ ὡς ὁ Κάρμηλος ὁ ἐν τῇ θα
λάσση , ἥξει .
19. Σκεύη ἀποικισμοῦ ποίησον σεαυτῇ , κατοικοῦσα
θύγατερ Αἰγύπτου , ὅτι Μέμφις εἰς ἀφανισμὸν ἔσται , quoniam Memphis in solitudinem erit, et vocabitur Væ , eo
καὶ κληθήσεται Οὐαὶ , διὰ τὸ μὴ ὑπάρχειν κατοικοῦν- | quod non sint habitantes in ea.
τας ἐν αὐτῇ .
20. Δάμαλις κεκαλλωπισμένη Αἴγυπτος , ἀπόσπασμα
ἀπὸ βοῤῥα ἦλθεν ἐπ' αὐτὴν,
21. καὶ οἱ μισθωτοὶ αὐτῆς ἐν αὐτῇ , ὥςπερ μόσχοι
σιτευτοὶ τρεφόμενοι ἐν αὐτῇ · διότι καὶ αὐτοὶ ἐπεστρά- ' in ea : nam et ipsi conversi sunt , et fugerunt unanimiter :
499
percussit Nabuchodonosor rex Babylonis , in anno quarto
Joacim regis Juda.
3. Assumite arma et scuta , et accedite ad bellum,
4. et insternite equos, ascendite, equites, et state in galeis
vestris , applicate lanceas , et induimini loricis vestris.
5. Quid quodipsi pavent, et recedunt in posteriora ? Quia
fortes eorum cadentur, fuga fugerunt , et non sunt reversi ,
obsessi undique , dicit Dominus.
6. Non fugiat levis , et non evadat fortis ad aquilonem :
quae ad Euphratem infirmata sunt et ceciderunt.
7. Quis iste quasi flumen ascendet , et velut flumina flu-
ctuant aquam ?
8. Aquæ Ægypti quasi flumen ascendent . Et dixit : Ascen-
dam , et operiam terram et perdam habitantes in ea.
9. Ascendite super equos , præeparate currus , egredimini ,
pugnatores Athiopum et Lybes armati armis et Lydi , ascen-
dite , intendite arcum :
10. et dies illa Domino Deo nostro dies ultionis , ut sumat
vindictam de inimicis suis . Et devorabit gladius Domini , et
saturabitur, et inebriabitur de sanguine eorum , quia sacri .
ficium Domino de terra aquilonis super flumen Euphratem .
11. Ascende , Galaad , et sume resinam virgini filiae
Ægypti in vanum multiplicasti medicamina tua , utilitas
non est in te.
12. Audierunt gentes vocem tuam , et clamore tuo im-
pleta est terra , quia pugnator adversus pugnatorem infir-
matus est , in idipsum ceciderunt utrique.
13. Quæ locutus est Dominus in manu Jeremia , cum
veniret rex Babylonis ad percutiendam terram Ægypti.
14. Annuntiate in Magdolum, et annuntiate in Memphim :
dicite Sta, et præpara te , quia devoravit gladius similacem
tuam.
15. Quare fugit a te Apis , vitulus electus tuus ? Non per-
stitit , quia Dominus dissolvit eum :
16. et multitudo tua infirmata est , et cecidit : et unus-
quisque ad proximum suum loquebatur : Surgamus , et re-
vertamur ad populum nostrum in patriam nostrarn, a facie
gladii Graeci.
17. Vocate nomen Pharaonis Nechao regis Ægypti , Saon
Esbie Moed.
18. Vivo ego , dicit Dominus Deus , quia , sicut Itabyrium
in montibus et sicut Carmelus in mari , veniet.
19. Vasa transmigrationis fac tibi, habitatrix filia Ægypti,
20. Vitula adornata Ægyptus , excidium ab aquilone ve-
nit super eam ,
21. et mercenarii ejus in ea , quasi vituli saginati nutriti
32.
 500 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ . ΚΖ'.
φησαν , καὶ ἔφυγον ὁμοθυμαδόν · οὐκ ἔστησαν , ὅτι
ἡμέρα ἀπωλείας ἦλθεν ἐπ᾿ αὐτοὺς , καὶ καιρὸς ἐκδική- |
σεως αὐτῶν.
22. Φωνὴ αὐτῶν ὡς ὄφεως συρίζοντος , ὅτι ἐν ἄμμῳ
πορεύονται , ἐν ἀξίναις ἥξουσιν ἐπ' αὐτήν.
23. Ὡς κόπτοντες ξύλα ἐκκόψουσι τὸν δρυμὸν αὐτῆς,
λέγει Κύριος , ὅτι οὐ μὴ εἰκασθῇ , ὅτι πληθύνει ὑπὲρ |
ἀκρίδα , καὶ οὐκ ἔστιν αὐτοῖς ἀριθμός.
24. Κατησχύνθη ἡ θυγάτηρ Αἰγύπτου , παρεδόθη
εἰς χεῖρας λαοῦ ἀπὸ βοῤῥᾶ .
25. Ἰδοὺ ἐγὼ ἐκδικῶ τὸν Ἀμμὼν τὸν υἱὸν αὐτῆς ἐπὶ
Φαραὼ , καὶ ἐπὶ τοὺς πεποιθότας ἐπ' αὐτῷ . ( * )
27. Σὺ δὲ μὴ φοβηθῇς , δοῦλός μου Ἰακώβ , μηδὲ
πτοηθῇς , Ἰσραήλ· διότι ἐγὼ ἰδοὺ σώζων σε μακρόθεν ,
καὶ τὸ σπέρμα σου ἐκ τῆς αἰχμαλωσίας αὐτῶν. Καὶ
ἀναστρέψει Ἰακώβ , καὶ ἡσυχάσει καὶ ὑπνώσει , καὶ
οὐκ ἔσται ὁ παρενοχλῶν αὐτόν.
28. Μὴ φοβοῦ , παῖς μου Ἰακώβ , λέγει Κύριος , ὅτι
μετὰ σοῦ ἐγώ εἰμι . Ἡ ἀπτόητος καὶ τρυφερὰ παρεδόθη ,
ὅτι ποιήσω ἔθνει συντέλειαν ἐν παντὶ ἔθνει εἰς οὓς ἔξωσά |
σε ἐκεῖ · σὲ δὲ οὐ μὴ ποιήσω ἐκλιπεῖν, καὶ παιδεύσω σε
εἰς κρῖμα , καὶ ἀθῷον οὐκ ἀθῳώσω σε.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΖ'. (Hebr. c. 50.)
1. Λόγος Κυρίου ὃν ἐλάλησε ἐπὶ Βαβυλῶνα.
2. Αναγγείλατε ἐν τοῖς ἔθνεσι , καὶ ἀκουστὰ ποι-
ήσατε , καὶ μὴ κρύψητε. Εἴπατε· Ἑάλωκε Βαβυλών,
κατησχύνθη Βῆλος , ἡ ἀπτόητος , ἡ τρυφερὰ παρεδόθη |
Μαιρωδάχ ,
3. ὅτι ἀνέβη ἐπ' αὐτὴν ἔθνος ἀπὸ βοῤῥᾶ. Οὗτος θέ
σει τὴν γῆν αὐτῆς εἰς ἀφανισμὸν , καὶ οὐκ ἔσται ὁ και
τοικῶν ἐν αὐτῇ ἀπὸ ἀνθρώπου καὶ ἕως κτήνους .
4. Ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις καὶ ἐν τῷ καιρῷ ἐκείνῳ
ἥξουσιν οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ , αὐτοὶ καὶ οἱ υἱοὶ Ἰούδα ἐπὶ τὸ
αὐτὸ, βαδίζοντες καὶ κλαίοντες πορεύσονται , τὸν Κύριον |
Θεὸν αὑτῶν ζητοῦντες .
:
5. Ἕως Σιὼν ἐρωτήσουσι τὴν ὁδὸν , ὧδε γὰρ τὸ
πρόςωπον αὐτῶν δώσουσι , καὶ ἥξουσι , καὶ καταφεύ
ξονται πρὸς Κύριον τὸν Θεόν. Διαθήκη γὰρ αἰώνιος
οὐκ ἐπιλησθήσεται .
6. Πρόβατα ἀπολωλότα ἐγενήθη ὁ λαός μου , οἱ
ποιμένες αὐτῶν ἔξωσαν αὐτοὺς , ἐπὶ τὰ ὄρη ἀπεπλά-
νησαν αὐτοὺς , ἐξ ὄρους ἐπὶ βουνὸν ᾤχοντο , ἐπελάθοντο |
κοίτης αὐτῶν.
7. Πάντες οἱ εὑρίσκοντες αὐτοὺς ἀνήλισκον αὐτούς .
Οἱ ἐχθροὶ αὐτῶν εἶπαν · Μὴ ἀνῶμεν αὐτοὺς , ἀνθ' ὧν
ἥμαρτον τῷ Κυρίῳ . Νομὴ δικαιοσύνης τῷ συναγαγόντι
τοὺς πατέρας αὐτῶν.
8. Απαλλοτριώθητε ἐκ μέσου Βαβυλῶνος καὶ ἀπὸ
γῆς Χαλδαίων καὶ ἐξέλθατε , καὶ γένεσθε ὥςπερ δρά-
κοντες κατὰ πρόςωπον προβάτων .
9. Ὅτι ἰδοὺ ἐγὼ ἐγείρω ἐπὶ Βαβυλῶνα συναγωγὰς
(*) 26. Καὶ δώσω αὐτοὺς εἰς χεῖρα τῶν ζητούντων τὴν
ψυχὴν αὐτῶν, καὶ εἰς χεῖρα Ναβουχοδονόσορ βασιλέως Βαβυ-
λῶνος , καὶ εἰς χεῖρα τῶν δούλων αὐτοῦ · καὶ μετὰ ταῦτα κατοι-
κισθήσεται , ὥςπερ ἐν ταῖς ἡμέραις ταῖς ἀρχαίαις , λέγει Κύ
ριος. ( Compl. et Theodor.)
non steterunt, quia dies perditionis venit super eos, et tem-
pus nltionis eorum.
22. Vox eorum quasi serpentis sibilantis , quia in arena
ambulant , in securibus venient super eam,
23. Quasi cadentes ligna excident sylvam ejus , dicit
Dominus , quoniam non supputabitur, quoniam multiplica-
vit super locustam , et non est eis numerus.
24. Confusa est filia Ægypti , tradita est in manus populi
ab aquilone .
25. Ecce ego ulciscar Ammon filium ejus super Pharao-
nem , et super eos qui fiderunt in eo.
27. Tu autem ne timueris , serve meus Jacob , neque
paveas , Israel : quia ecce ego salvans te de longe , et semen
tuum ex captivitate ipsorum. Et revertet Jacob , et quiescet
et dormiet , et non erit qui perturbet eum .
28. Ne timeas , puer meus Jacob , dicit Dominus , quia
tecum ego sum. Intrepida et delicata tradita est, quia faciam
genti consummationem in omni gente ad quos expuli te
illuc : te autem non faciam deficere , et castigabo te in judi-
cio , et innocentem faciens non faciam innocentem te.
CAPUT XXVII. ( Hebr . c. 50. )
1. Verbum Domini quod locutus est super Babylonem.
2. Annuntiate in gentibus , et audita facite , et ne ab-
scondatis. Dicite : Capta est Babylon , confusus est Belus ,
interrita , delicata tradita est Mærodach ,
3. quia ascendit super eam gens ab aquilone . Hic ponet
terram ejus in desolationem , et non erit qui habitet in ea
ab homine et usque ad pecus .
4. In diebus illis et in tempore illo venient filii Israel ,
ipsi et fili Juda in id ipsum , euntes et plorantes ibunt , Do-
minum Deum suum quærentes.
5. Usque ad Sion interrogabunt viam , huc enim faciem
suam dabunt, et venient, et confugient ad Dominum Deum.
Testamentum enim æternum oblivioni non tradetur.
6. Oves perditae factus est populus meus , pastores eo-
rum expulerunt eos , in montes seduxerunt eos , de monte
in collem abierunt , obliti sunt cubilis sui.
7. Omnes invenientes eos absumebant eos. Inimici eo-
rum dixerunt : Ne dimittamus eos , eo quod peccaverunt
Domino. Pascua justitiae ei qui congregavit patres eorum.
8. Abalienamini de medio Babylonis et de terra Chaldaeo-
rum et egredimini , et estote velut dracones ante faciem
ovium .
9. Quia ecce ego suscito super Babylonem congregationes
26. Et dabo eos in manum quærentium animam eorum , et
in manum Nabuchodonosor regis Babylonis , et in manum ser-
vorum ejus et postea habitabitur, sicut in diebus antiquis ,
dicit Dominus.
 JEREMIAS . CAP. XXVI
XXVIII..
501
ἐθνῶν ἐκ γῆς βοῤῥᾶ , καὶ παρατάξονται αὐτῇ· ἐκεῖθεν ] gentium
de terra aquilonis , et aciem opponent ei : inde
ἁλώσεται , ὡς βολὶς μαχητοῦ συνετοῦ οὐκ ἐπιστρέψει
capietur, quasi jaculum pugnatoris intelligentis non redibit
κενή. vacuum.
10. Καὶ ἔσται ἡ Χαλδαία εἰς προνομὴν, πάντες οἱ 10. Et erit Chaldaea in direptionem , omnes diripientes
προνομεύοντες αὐτὴν ἐμπλησθήσονται , eam implebuntur,
II . ὅτι ηὐφραίνεσθε , καὶ κατεκαυχᾶσθε , διαρπάζον- 11. quia lætabamini , et gloriabamini , diripientes hære-
τες τὴν κληρονομίαν μου , διότι ἐσκιρτᾶτε ὡς βοΐδια ἐν | ditatemmeam, quia gestiebatis quasi vituli in herba, et cor-
βοτάνῃ , καὶ ἐκερατίζετε ὡς ταῦροι. nupetebatis velut tauri.
12. Ἠσχύνθη ἡ μήτηρ ὑμῶν σφόδρα , ἐνετράπη ἡ 12. Confusa est mater vestra valde, pudefacta est mater
τεκοῦσα ὑμᾶς μήτηρ ἐπ᾽ ἀγαθὰ , ἐσχάτη ἐθνῶν, ἔρη- | quæ peperit vos ad bona , novissima gentium , deserta ,
μας ,
13. ἀπὸ ὀργῆς Κυρίου οὐ κατοικηθήσεται . Καὶ ἔσται 13. præ ira Domini non habitabitur. Et erit universa in
εἰς ἀφανισμὸν πᾶσα , καὶ πᾶς ὁ διοδεύων διὰ Βαβυ- , solitudinem, et omnis qui transibit per Babylon tristabi-
em
λῶνος σκυθρωπάσει , καὶ συριοῦσιν ἐπὶ πᾶσαν τὴν πλη- tur, sibilabun
et t super omnem plagam ejus.
γὴν αὐτῆς.
14. Παρατάξασθε ἐπὶ Βαβυλῶνα κύκλῳ , πάντες 14. Instruimini super Babylonem in circuitu , omnes qui
τείνοντες τόξον, τοξεύσατε ἐπ' αὐτὴν, μὴ φείσησθε ἐπὶ tenditis arcum , jaculamini super eam , ne parcatis in jaculis
τοῖς τοξεύμασιν ὑμῶν, vestris ,
15. καὶ κατακρατήσατε αὐτήν. Παρελύθησαν αἱ 15. et subjicite eam . Dissolutae sunt manus ejus , cecider
χεῖρες αὐτῆς , ἔπεσαν αἱ ἐπάλξεις αὐτῆς , καὶ κατεσκάφη | runt propugnacula ejus , et suffossus est murus ejus : quia
τὸ τεῖχος αὐτῆς· ὅτι ἐκδίκησις παρὰ Θεοῦ ἐστιν, ἐκδι- ultio a Deo est , ulciscimini super eam : sicut fecit facite
κεῖτε ἐπ' αὐτήν· καθὼς ἐποίησε ποιήσατε αὐτῇ . ei.
16. Εξολοθρεύσασθε σπέρμα ἐκ Βαβυλῶνος , κατέ- 16. Exterminate semen de Babylone , tenentem falcem in
χοντα δρέπανον ἐν καιρῷ θερισμοῦ ἀπὸ προςώπου μα tempore messis a facie gladii Græci , unusquisque ad popu-
χαίρας Ἑλληνικῆς , ἕκαστος εἰς τὸν λαὸν αὐτοῦ ἀπο- lum suum revertentur, et unusquisque in terram suam fu-
στρέψουσι , καὶ ἕκαστος εἰς τὴν γῆν αὐτοῦ φεύξεται . giet.
17. Πρόβατον πλανώμενον Ἰσραὴλ , λέοντες ἔξωσαν 17. Ovis errans Israel , leones expulerunt eum. Primus
αὐτόν . Ὁ πρῶτος ἔφαγεν αὐτὸν βασιλεὺς Ἀσσούρ , καὶ comedit eum rex Assur, et hic posterius ossa ejus rex Ba-
οὗτος ὕστερον τὰ ὀστᾶ αὐτοῦ βασιλεὺς Βαβυλῶνος. bylonis.
18. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος Ἰδοὺ ἐγὼ ἐκδικῶ 18. Propterea hæc dicit Dominus : Ecce ego ulciscor su-
ἐπὶ τὸν βασιλέα Βαβυλῶνος , καὶ ἐπὶ τὴν γῆν αὐτοῦ , per regem Babylonis , et super terram ėjus , sicut ultus sum
καθὼς ἐξεδίκησα ἐπὶ τὸν βασιλέα Ασσούρ. super regem Assur.
19. Καὶ ἀποκαταστήσω τὸν Ἰσραὴλ εἰς τὴν νομὴν 19. Et restituam Israel in pascuam suam , et pascet in
αὐτοῦ , καὶ νεμήσεται ἐν τῷ Καρμήλῳ , καὶ ἐν ὄρει Carmelo , et in monte Ephraim , et in Galaad , et implebitur
Ἐφραὶμ , καὶ ἐν τῷ Γαλαὰδ , καὶ πλησθήσεται ἡ ψυχὴ anima ejus.
αὐτοῦ.
20. Ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις καὶ ἐν τῷ καιρῷ ἐκείνῳ 20. In diebus illis et in tempore illo quærent iniquitatem
ζητήσουσι τὴν ἀδικίαν Ἰσραὴλ , καὶ οὐχ ὑπάρξει , καὶ Israel , et non erit , et peccata Judæ , et non invenientur,
τὰς ἁμαρτίας Ἰούδα , καὶ οὐ μὴ εὑρεθῶσιν, ὅτι ἵλεως quia propitius ero residuis
ἔσομαι τοῖς ὑπολελειμμένοις
21. ἐπὶ τῆς γῆς , λέγει Κύριος Πικρῶς ἐπίβηθι 21. super terram, dicit Dominus. Amare ascende super
ἐπ' αὐτὴν, καὶ ἐπὶ τοὺς κατοικοῦντας ἐπ' αὐτήν· ἐκδί eam , et super habitantes in ea : ulciscere gladio , et dele ,
κησον μαχαίρᾳ , καὶ ἀφάνισον, λέγει Κύριος , καὶ ποίει dicit Dominus , et fac secundum omnia quæ mandavero
κατὰ πάντα ὅσα ἐντέλλομαί σοι . tibi.
22. Φωνὴ πολέμου καὶ συντριβὴ μεγάλη ἐν γῇ 22. Vox belli et contritio magna in terra Chaldæorum.
Χαλδαίων .
23. Πῶς ἐκλάσθη καὶ συνετρίβη ἡ σφυρὰ πάσης τῆς 23. Quomodo fractus et contritus est malleus universæ
terræ? quomodo facta est in solitudinem Babylon in genti-
γῆς ; πῶς ἐγενήθη εἰς ἀφανισμὸν Βαβυλὼν ἐν ἔθνεσιν ; τ
24. Ἐπιβήσονταί σοι , καὶ οὐ γνώσῃ ὡς Βαβυλών , 24. Ascendent in te , et non cognosces quia Babylon , et
καὶ ἁλώσῃ · εὑρέθης , καὶ ἐλήφθης , ὅτι τῷ Κυρίῳ ἀν- | capieris : inventa es , et capta , quia Domino restitisti.
τέστης·
25. Ἤνοιξε Κύριος τὸν θησαυρὸν αὐτοῦ , καὶ ἐξή- 25. Aperuit Dominus thesaurum suum , et protulit vasa
νεγκε τὰ σκεύη ὀργῆς αὐτοῦ , ὅτι ἔργον τῷ Κυρίῳ Θεῷ | iræ suæ , quoniam opus Domino Deo in terra Chaldaeorum ,
ἐν γῇ Χαλδαίων,
26. ὅτι ἐληλύθασιν οἱ καιροὶ αὐτῆς. Ἀνοίξατε τὰς 26. quoniam venerunt tempora ejus. Aperite apothecas
ἀποθήκας αὐτῆς , ἐρευνήσατε αὐτὴν ὡς σπήλαιον, καὶ | ejus , scrutamini eam velut speluncam , et exterminate eam :
ἐξολοθρεύσατε αὐτήν · μὴ γενέσθω αὐτῆς κατάλειμμα . non sint ejus reliquiæ.
27. Ἀναξηράνατε αὐτῆς πάντας τοὺς καρποὺς , καὶ 27. Exsiccate omnes ejus fructus , et descendant in occi-
καταβήτωσαν εἰς σφαγήν. Οὐαὶ αὐτοῖς , ὅτι ἥκει ἡ sionem. Væ eis , quia venit dies ipsorum , et tempus ultionis
ἡμέρα αὐτῶν, καὶ καιρὸς ἐκδικήσεως αὐτῶν. eorum .
502 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ . ΚΖ'.
28. Φωνὴ φευγόντων καὶ ἀνασωζομένων ἐκ γῆς Βα- 28. Vox fugientium et evadentium de terra Babylon »,
βυλῶνος , τοῦ ἀναγγεῖλαι εἰς Σιὼν τὴν ἐκδίκησιν παρὰ | ad annuntiandum in Sion ultionem a Domino Deo nostro.
Κυρίου Θεοῦ ἡμῶν.
20. Παραγγείλατε ἐπὶ Βαβυλῶνα πολλοῖς , παντὶ 29. Annuntiate super Babylonem multis, omni intendenti
ἐντείνοντι τόξον, παρεμβάλλετε ἐπ' αὐτὴν κυκλόθεν · arcum , castrametamini super eam in circuitu : non sit ex
μὴ ἔστω αὐτῆς ἀνασωζόμενος , ἀνταπόδοτε αὐτῇ κατὰ ea qui evadat , retribuite ei secundum opera ejus juxta
τὰ ἔργα αὐτῆς · κατὰ πάντα ὅσα ἐποίησε , ποιήσατε omnia quæcumque fecit , facite ei , quoniam adversus Do-
αὐτῇ , ὅτι πρὸς Κύριον ἀντέστη , Θεὸν ἅγιον τοῦ Ἰσ- minum stetit , Deum sanctum Israel.
ραήλ .
30. Διὰ τοῦτο πεσοῦνται οἱ νεανίσκοι αὐτῆς ἐν ταῖς 30. Propter hoc cadent adolescentes ejus in plateis ejus ,
πλατείαις αὐτῆς , καὶ πάντες οἱ ἄνδρες οἱ πολεμισταί et omnes viri ejus bellatores projicientur, dixit Dominus.
αὐτῆς ῥιφήσονται , εἶπε Κύριος.
31. Ἰδοὺ ἐγὼ ἐπὶ σὲ τὴν ὑβρίστριαν, λέγει Κύριος · 31. Ecce ego super te superbiam contumeliosam , dicit
ὅτι ἥκει ἡ ἡμέρα σου καὶ ὁ καιρὸς ἐκδικήσεώς σου , Dominus : quia venit dies tua et tempus ultionis tuæ ,
32. καὶ ἀσθενήσει ἡ ὕβρις σου , καὶ πεσεῖται , καὶ 32. et infirmabitur superbia tua , et cadet , et nemo erit
οὐδεὶς ἔσται ὁ ἀνιστῶν αὐτήν · καὶ ἀνάψω πῦρ ἐν τῷ qui restituat eam : et accendam ignem in sylva ejus , et de-
δρυμῷ αὐτῆς , καὶ καταφάγεται πάντα τὰ κύκλῳ αὐτῆς. vorabit omnia quæ in circuitu ejus.
33. Τάδε λέγει Κύριος. Καταδεδυνάστευνται οἱ υἱοὶ 33. Hæc dicit Dominus . Oppressi fuerunt filii Israel et
Ἰσραὴλ καὶ οἱ υἱοὶ Ἰούδα , ἅμα πάντες οἱ αἰχμαλω- | fili Juda , simul omnes qui captivaverunt eos oppresserunt
τεύσαντες αὐτοὺς κατεδυνάστευσαν αὐτοὺς , ὅτι οὐκ | eos , quia noluerunt emittere eos.
ἠθέλησαν ἐξαποστεῖλαι αὐτούς .
34. Καὶ ὁ λυτρούμενος αὐτοὺς Ἰσχυρὸς, Κύριος παν- 34. Et quiredimit eos Fortis, Dominus omnipotens nomen
τοκράτωρ ὄνομα αὐτῷ · κρίσιν κρινεῖ πρὸς τοὺς ἀντι- εἰ : judicium judicabit contra adversarios ejus , ut liberet
δίκους αὐτοῦ , ὅπως ἐξάρῃ τὴν γῆν · καὶ παροξυνεῖ τοῖς | terram : et acuet habitantibus Babylonem.
κατοικοῦσι Βαβυλῶνα.
35. Μάχαιραν ἐπὶ τοὺς Χαλδαίους , καὶ ἐπὶ τοὺς και 35. Gladium super Chaldaeos , et super habitantes Baby-
τοικοῦντας Βαβυλῶνα , καὶ ἐπὶ τοὺς μεγιστᾶνας αὐτῆς , | lonem , et super magnates ejus , et super sapientes ejus.
καὶ ἐπὶ τοὺς συνετούς αὐτῆς.
36. Μάχαιραν ἐπὶ τοὺς μαχητὰς αὐτῆς , καὶ παρα- 36. Gladium super pugnatores ejus , et dissolventur :
λυθήσονται ·
37. μάχαιραν ἐπὶ τοὺς ἵππους αὐτῶν καὶ ἐπὶ τὰ ἄρ 37. gladium super equos eorum et super currus eorum :
ματα αὐτῶν · μάχαιραν ἐπὶ τοὺς μαχητὰς αὐτῶν, καὶ | gladium super pugnatores eorum , et super commistum qui
ἐπὶ τὸν σύμμικτον τὸν ἐν μέσῳ αὐτῆς , καὶ ἔσονται | in medio ejus , et erunt quasi mulieres : gladium super the-
ὡςεὶ γυναῖκες · μάχαιραν ἐπὶ τοὺς θησαυρούς , καὶ δια sauros , et dispergentur :
σκορπισθήσονται · 38. super aquam ejus , et confundentur, quia terra seul-
38. ἐπὶ τῷ ὕδατι αὐτῆς, καὶ καταισχυνθήσονται , ὅτι
γῆ τῶν γλυπτῶν ἐστι , καὶ ἐν ταῖς νήσοις οὗ κατεκαυ- | ptilium est , et in insulis ubi gloriabantur.
χῶντο.
39. Διὰ τοῦτο κατοικήσουσιν ἐνδάλματα ἐν ταῖς νή- 39. Propter hoc habitabunt phantasmata in insulis , et ha-
σοις , καὶ κατοικήσουσιν ἐν αὐτῇ θυγατέρες Σειρήνων · | bitabunt in ea filiae Sirenum : non habitabitur ultra in sac-
οὐ μὴ κατοικηθῇ οὐκέτι εἰς τὸν αἰῶνα. culum.
40. Καθώς κατέστρεψεν ὁ Θεὸς Σόδομα και Γό 40. Sicut evertit Deus Sodomam et Gomorram et vicinas
μοῤῥα καὶ τὰς ὁμορούσας αὐταῖς , εἶπε Κύριος , οὐ μὴ eis , ait Dominus , non habitabit ibi homo , et non incolet ibi
κατοικήσει ἐκεῖ ἄνθρωπος , καὶ οὐ μὴ παροικήσει ἐκεῖ filius hominis.
υἱὸς ἀνθρώπου .
41. Ἰδοὺ λαὸς ἔρχεται ἀπὸ βοῤῥᾶ , καὶ ἔθνος μέγα , 41. Ecce populus venit ab aquilone , et gens magna , et
καὶ βασιλεῖς πολλοὶ ἐξεγερθήσονται ἀπ᾿ ἐσχάτου τῆς | reges multi excitabuntur ab extremo terra ,
γῆς, 42. arcum et gladium habentes : crudelis est, et non mi-
42. τόξον καὶ ἐγχειρίδιον ἔχοντες · ἰταμός ἐστι , καὶ
οὐ μὴ ἐλεήσῃ. Ἡ φωνὴ αὐτῶν ὡς θάλασσα ἠχήσει, ἐφ ' serebitur. Vox eorum quasi mare sonabit , in equis equita-
ἵπποις ἱππάσονται παρεσκευασμένοι , ὥςπερ πῦρ εἰς bunt praeparati , quasi ignis ad praelium , adversus te , filia
πόλεμον, πρὸς σὲ , θύγατερ Βαβυλῶνος. Babylonis.
43. Ἤκουσε βασιλεὺς Βαβυλῶνος τὴν ἀκοὴν αὐτῶν, 43. Audivit rex Babylonis famam eorum , et dissolutae
καὶ παρελύθησαν αἱ χεῖρες αὐτοῦ · θλῖψις κατεκρά τησεν | sunt manus ejus : tribulatio obtinuit eum , dolores quasi pa-
rientis.
αὐτοῦ , ὠδῖνες ὡς τικτούσης.
44. Ἰδοὺ ὥςπερ λέων ἀναβήσεται ἀπὸ τοῦ Ἰορδάνου 44. Ecce sicut leo ascendet de Jordane in Gæthan , quia
εἰς Γαιθὰν, ὅτι ταχέως ἐκδιώξω αὐτοὺς ἀπ᾿ αὐτῆς , καὶ cito expellam eos ab illa , et omnem adolescentem super
πάντα νεανίσκον ἐπ' αὐτὴν ἐπιστήσω · ὅτι τίς ὥςπερ | eam statuam : quoniam quis sicut ego ? et quis resistet mihi ?
ἐγώ ; καὶ τίς ἀντιστήσεταί μοι ; καὶ τίς οὗτος ποιμὴν | et quis iste pastor qui stabit contra faciem meam?
ὃς στήσεται κατὰ πρόςωπόν μου ;
 JEREMIAS . CAP. XXVIII. 503
45. Διὰ τοῦτο ἀκούσατε τὴν βουλὴν Κυρίου ἣν βε- 45. Propter hoc audite consilium Domini quod decrevit
βούλευται ἐπὶ Βαβυλῶνα , καὶ λογισμοὺς αὐτοῦ οὓς | super Babylonem , et cogitationes ejus quas cogitavit super
ἐλογίσατο ἐπὶ τοὺς κατοικοῦντας Χαλδαίους , ἐὰν μὴ | habitatores Chaldaeos , si non corrumpantur agni ovium eo-
διαφθαρῇ τὰ ἀρνία τῶν προβάτων αὐτῶν, ἐὰν μὴ ἀφα- rum , si non disperdantur pascua ab eis.
νισθῇ νομὴ ἀπ' αὐτῶν.
46. Ὅτι ἀπὸ φωνῆς ἁλώσεως Βαβυλῶνος σεισθήσεται 46. Quia a voce captivitatis Babylonis commovebitur
ἡ γῆ , καὶ κραυγὴ ἐν ἔθνεσιν ἀκουσθήσεται . terra , et clamor in gentibus audietur.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΗ'. ( Hebr. c . 51.) CAPUT XXVIII. ( Hebr. c. 51.)

1. Τάδε λέγει Κύριος· Ἰδοὺ ἐγὼ ἐξεγείρω ἐπὶ Βαβυ- 1. Hæc dicit Dominus : Ecce ego suscito super Babylo-
λῶνα καὶ ἐπὶ τοὺς κατοικοῦντας Χαλδαίους ἄνεμον καύ nem et super habitatores Chaldæos ventum urentem cor-
σωνα διαφθείροντα . rumpentem.
2. Καὶ ἐξαποστελῶ εἰς Βαβυλῶνα ὑβριστὰς , καὶ κα- 2. Et emittam in Babylonem contumeliosos , et contume-
θυβρίσουσιν αὐτὴν, καὶ λυμανοῦνται τὴν γῆν αὐτῆς . lia afficient eam , et vastabunt terram ejus. Va super Baby-
Οὐαὶ ἐπὶ Βαβυλῶνα κυκλόθεν ἐν ἡμέρᾳ κακώσεως αὐτ lonem in circuitu in die afflictionis ejus .
τῆς.
3. Τεινέτω ὁ τείνων τὸ τόξον αὐτοῦ , καὶ περιθέσθω 3. Tendat qui tendit arcum suum , et circumponat cui
ᾧ ἐστιν ὅπλα αὐτοῦ , καὶ μὴ φείσησθε ἐπὶ τοὺς νεανί sunt arma sua , et ne parcatis super adolescentibus ejus , et
σκους αὐτῆς , καὶ ἀφανίσατε πᾶσαν τὴν δύναμιν αὐ- | delete omnem virtutem ejus .
τῆς .
4. Καὶ πεσοῦνται τραυματίαι ἐν γῇ Χαλδαίων, καὶ 4. Et cadent interfecti in terra Chaldæorum, et confossi
κατακεκεντημένοι ἔξωθεν αὐτῆς. deforis ejus .
5. Διότι οὐκ ἐχήρευσεν Ἰσραὴλ καὶ Ἰούδας ἀπὸ 5. Quia non fuit viduatus Israel et Judas a Deo suo , a
Θεοῦ αὐτῶν, ἀπὸ Κυρίου παντοκράτορος , ὅτι ἡ γῆ αὐτ Domino omnipotente , quia terra eorum repleta est iniqui-
τῶν ἐπλήσθη ἀδικίας ἀπὸ τῶν ἁγίων Ισραήλ. tate a sanctis Israel.
6. Φεύγετε ἐκ μέσου Βαβυλῶνος , καὶ ἀνασώζετε 6. Fugite de medio Babylonis , et salvate unusquisque
ἕκαστος τὴν ψυχὴν αὐτοῦ , καὶ μὴ ἀποῤῥιφῆτε ἐν τῇ animam suam , et ne projiciamini in iniquitate ejus , quoniam
ἀδικίᾳ αὐτῆς , ὅτι καιρὸς ἐκδικήσεως αὐτῆς ἐστι παρὰ | tempus ultionis ejus est a Domino : retributionem ipse re-
Κυρίου · ἀνταπόδομα αὐτὸς ἀνταποδίδωσιν αὐτῇ . tribuit ei.
7. Ποτήριον χρυσοῦν Βαβυλὼν ἐν χειρὶ Κυρίου , με 7. Calix aureus Babylon in manu Domini , inebrians
θύσκον πᾶσαν τὴν γῆν · ἀπὸ τοῦ οἴνου αὐτῆς ἐπίοσαν omnem terram : de vino ejus biberunt gentes , ideo commota
ἔθνη , διὰ τοῦτο ἐσαλεύθησαν, sunt ,
8. καὶ ἄφνω ἔπεσε Βαβυλών, καὶ συνετρίβη . Θρη 8. et repente cecidit Babylon , et contrita est. Lamenta-
νεῖτε αὐτὴν, λάβετε ῥητίνην τῇ διαφθορᾷ αὐτῆς , εἴ πως mini eam , sumite resinam corruptioni ejus , si quomodo
ἰαθήσεται. sanabitur .
9. Ἰατρεύσαμεν τὴν Βαβυλῶνα, καὶ οὐκ ἰάθη · ἐγκα- 9. Curavimus Babylonem , et non est sanata : derelinqua-
ταλίπωμεν αὐτὴν , καὶ ἀπέλθωμεν ἕκαστος εἰς τὴν γῆν mus eam , et abeamus unusquisque in terram suam, quo-
αὐτοῦ , ὅτι ἤγγικεν εἰς οὐρανὸν τὸ κρῖμα αὐτῆς , ἐξῆρεν niam appropinquavit ad cœlum judicium ejus , elevavit se
ἕως τῶν ἄστρων · usque ad astra :
10. ἐξήνεγκε Κύριος τὸ κρῖμα αὐτοῦ. Δεῦτε , καὶ 10. protulit Dominus judicium suum. Venite , et annun-
ἀναγγείλωμεν ἐν Σιὼν τὰ ἔργα Κυρίου τοῦ Θεοῦ ἡμῶν. tiemus in Sion opera Domini Dei nostri.
11. Παρασκευάζετε τὰ τοξεύματα , πληροὔτε τὰς 11. Praeparate arcus , implete pharetras. Suscitavit Do-
φαρέτρας . Ηγειρε Κύριος τὸ πνεῦμα βασιλέως Μή- minus spiritum regis Medorum, quoniam in Babylonem ira
δων, ὅτι εἰς Βαβυλῶνα ἡ ὀργὴ αὐτοῦ , τοῦ ἐξολοθρεῦσαι ejus , ad disperdendam eam , quia ultio Domini est , ultio
αὐτὴν, ὅτι ἐκδίκησις Κυρίου ἐστὶν , ἐκδίκησις λαοῦ αὐ- populi ejus est.
τοῦ ἐστιν.
12. Ἐπὶ τειχέων Βαβυλῶνος ἄρατε σημεῖον , ἐπι- 12. Super muros Babylonis levate signum , statuite pla-
στήσατε φαρέτρας, ἐγείρατε φυλακάς, ἑτοιμάσατε ὅπλα , retras , suscitate custodias , parate arma , quoniam aggres
ὅτι ἐνεχείρισε , καὶ ποιήσει Κύριος ἃ ἐλάλησεν ἐπὶ τοὺς sus est , et faciet Dominus quæ locutus est super habitatores
κατοικοῦντας Βαβυλῶνα, Babylonis ,
13. κατασκηνοῦντας ἐφ᾽ ὕδασι πολλοῖς, καὶ ἐπὶ πλή- 13. habitantes in aquis multis , et in multitudine thesau-
θει θησαυρῶν αὐτῆς . Ηκει τὸ πέρας σου ἀληθῶς εἰς τὰ rorum ejus. Venit finis tuus vere in viscera tua ,
σπλάγχνα σου ,
14. ὅτι ὤμοσε Κύριος κατὰ τοῦ βραχίονος αὐτοῦ , 14. quia juravit Dominus per brachium suum , quia im-
διότι πληρώσω σε ἀνθρώπων ὡςεὶ ἀκρίδων, καὶ φθέγ- plebo te hominibus sicut locustis , et loquentur super te
ξονται ἐπὶ σὲ οἱ καταβαίνοντες . descendentes.
15. Κύριος ποιῶν γῆν ἐν τῇ , ἰσχύϊ αὐτοῦ , ἑτοιμάζων 15. Dominus faciens terram in fortitudine sua , parans
οἰκουμένην ἐν τῇ σοφίᾳ αὐτοῦ , ἐν τῇ συνέσει αὐτοῦ orbem in sapientia sua , in intellectu suo extendit cœlum ,
ἐξέτεινε τὸν οὐρανὸν,
504 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ . Κ Η'.
16. εἰς φωνὴν ἔθετο ἦχος ὕδατος ἐν οὐρανῷ , καὶ ἀνή
γαγε νεφέλας ἀπ' ἐσχάτου τῆς γῆς , ἀστραπὰς εἰς ὑετὸν
ἐποίησε , καὶ ἐξήγαγε φῶς ἐκ τῶν θησαυρῶν αὐτοῦ .
17. Ἐματαιώθη πᾶς ἄνθρωπος ἀπὸ γνώσεως , κατη
σχύνθη πᾶς χρυσοχόος ἀπὸ τῶν γλυπτῶν αὐτοῦ , ὅτι
ψευδῆ ἐχώνευσαν, οὐκ ἔστι πνεῦμα ἐν αὐτοῖς.
18. Μάταιά ἐστιν ἔργα μεμωκημένα, ἐν καιρῷ ἐπι-
σκέψεως αὐτῶν ἀπολοῦνται .
19. Οὐ τοιαύτη μερὶς τῷ Ἰακώβ , ὅτι ὁ πλάσας τὰ
πάντα αὐτός ἐστι κληρονομία αὐτοῦ , Κύριος ὄνομα |
αὐτῷ .
20. Διασκορπίζεις σύ μοι σκεύη πολέμου , καὶ δια-
σκορπιῶ ἐν σοὶ ἔθνη , καὶ ἐξαρῶ ἐκ σοῦ βασιλεῖς.
21. Καὶ διασκορπιῶ ἐν σοὶ ἵππον καὶ ἐπιβάτην αὐ
τοῦ , καὶ διασκορπιῶ ἐν σοὶ ἅρματα καὶ ἀναβάτας αὐ- |
τῶν.
22. Καὶ διασκορπιῶ ἐν σοὶ νεανίσκον καὶ παρθένον ,
καὶ διασκορπιῶ ἐν σοὶ ἄνδρα καὶ γυναῖκα ,
23. καὶ διασκορπιῶ ἐν σοὶ ποιμένα καὶ τὸ ποίμνιον
αὐτοῦ , καὶ διασκορπιῶ ἐν σοὶ γεωργὸν καὶ τὸ γεώργιον
αὐτοῦ , καὶ διασκορπιῶ ἐν σοὶ ἡγεμόνας καὶ στρατηγούς |
σου.
24. Καὶ ἀνταποδώσω τῇ Βαβυλῶνι καὶ πᾶσι τοῖς κα
τοικοῦσι Χαλδαίοις πάσας τὰς κακίας αὐτῶν, ἃς ἐποίη- |
σαν ἐπὶ Σιὼν κατ᾽ ὀφθαλμοὺς ὑμῶν, λέγει Κύριος.
25. Ἰδοὺ ἐγὼ πρὸς σὲ τὸ ὄρος τὸ διεφθαρμένον , τὸ
διαφθεῖρον πᾶσαν τὴν γῆν, καὶ ἐκτενῶ τὴν χεῖρά μου
ἐπὶ σὲ , καὶ κατακυλιῶ σε ἐπὶ τῶν πετρῶν, καὶ δώσω |
σε ὡς ὄρος ἐμπεπυρισμένον,
26. καὶ οὐ μὴ λάβωσιν ἀπὸ σοῦ λίθον εἰς γωνίαν , καὶ
λίθον εἰς θεμέλιον, ὅτι εἰς ἀφανισμὸν ἔσῃ εἰς τὸν αἰῶνα ,
λέγει Κύριος,
27. Ἄρατε σημεῖον ἐπὶ τῆς γῆς , σαλπίσατε ἐν ἔθε
νεσι σάλπιγγι , ἁγιάσατε ἐπ' αὐτὴν ἔθνη , παραγγείλατε |
ἐπ ' αὐτὴν, βασιλεῖς ἄρατε παρ᾿ ἐμοῦ , καὶ τοῖς Ἀχα- |
ναζέοις · ἐπιστήσατε ἐπ αὐτὴν βελοστάσεις , ἀναβι- |
βάσατε ἐπ' αὐτὴν ἵππον ὡς ἀκρίδων πλῆθος.
28. Ἀναβιβάσατε ἐπ' αὐτὴν ἔθνη, τὸν βασιλέα τῶν
Μήδων καὶ πάσης τῆς γῆς , τοὺς ἡγουμένους αὐτοῦ καὶ
πάντας τοὺς στρατηγοὺς αὐτοῦ.
29. Εσείσθη ἡ γῆ , καὶ ἐπόνεσε , διότι ἐξανέστη ἐπὶ
Βαβυλῶνα λογισμὸς Κυρίου , τοῦ θεῖναι τὴν γῆν Βαβυ-
λῶνος εἰς ἀφανισμὸν, καὶ μὴ κατοικεῖσθαι αὐτήν.
30. Ἐξέλιπε μαχητής Βαβυλῶνος τοῦ πολεμεῖν, και
θήσονται ἐκεῖ ἐν περιοχῇ , ἐθραύσθη ἡ δυναστεία αὐτῶν, |
ἐγενήθησαν ὡςεὶ γυναῖκες · ἐνεπυρίσθη τὰ σκηνώματα |
αὐτῆς , συνετρίβησαν οἱ μοχλοὶ αὐτῆς.
31. Διώκων εἰς ἀπάντησιν διώκοντος διώξεται , καὶ
ἀναγγέλλων εἰς ἀπάντησιν ἀναγγέλλοντος τοῦ ἀναγγεῖλαι
τῷ βασιλεῖ Βαβυλῶνος ὅτι ἑάλωκεν ἡ πόλις αὐτοῦ .
32. Ἀπ᾿ ἐσχάτου τῶν διαβάσεων αὐτοῦ ἐλήφθησαν,
καὶ τὰ συστήματα αὐτῶν ἐνέπρησαν ἐν πυρὶ , καὶ ἄνδρες |
αὐτοῦ οἱ πολεμισταὶ ἐξέρχονται .
33. Διότι τάδε λέγει Κύριος · Οἶκοι βασιλέως Βα-
βυλῶνος , ὡς ἅλων ὥριμος αλοηθήσονται · ἔτι μικρὸν,
καὶ ἥξει ὁ ἀμητὸς αὐτῆς.
34. Κατέφαγέ με , ἐμερίσατό με, κατέλαβέ με σκότος
λεπτὸν, Ναβουχοδονόσορ βασιλεὺς Βαβυλῶνος κατέπιέ
με , ὡς δράκων ἔπλησε τὴν κοιλίαν αὐτοῦ ἀπὸ τῆς τρυ-
φῆς μου.
16. ad vocem posuit sonum aquæ in caelo , et eduxit
nubes ab extremo terræ , fulgura in pluviam fecit , et eduxit
lumen de thesauris suis.
17. Stultus factus est omnis homo a scientia , confusus
est omnis aurifex a sculptilibus suis , quia falsa conflave-
runt , non est spiritus in eis.
18. Vana sunt opera ridicula , in tempore visitationis
ipsorum peribunt.
19. Non talis pars ipsi Jacob , quoniam qui plasmavit
omnia ipse est haereditas ejus , Dominus nomen illi.
20. Dispergis tu mihi vasa belli , et dispergam in te gen-
tes , et tollam de te reges.
21. Et dispergam in te equum et ascensorem ejus , et di-
spergam in te currus et ascensores eorum .
22. Et dispergam in te adolescentem et virginem , et di-
spergam in te virum et mulierem ,
23. et dispergam in te pastorem et gregem ejus , et disper-
gam in te agricolam et agriculturam ejus, et dispergam inte
praefectos et duces militia tuos.
24. Et retribuam Babyloni et omnibus habitatoribus
Chaldais omnes malitias eorum , quas fecerunt super Sion
ante oculos vestros , dicit Dominus .
25. Ecce ego ad te montem corruptum , qui corrumpis
universam terram , et extendam manum meam super te , et
devolvam te super petras , et dabo te sicut montem combu-
stum ,
26. et non accipient de te lapidem in angulum , et lapi-
dem in fundamentum , quia in desolationem eris in sæcu-
lum, dicit Dominus.
27. Levate signum super terram , clangite in gentibus
tuba , sanctificate super eam gentes , annuntiate super eam ,
reges tollite a me , et Achanazeis : statuite super eam ma-
chinas , facite ascendere super eam equum quasi locustarum
multitudinem.
28. Facite ascendere super eam gentes , regem Medorum
et universae terrae , praefectos ejus et omnes duces ejus.
29. Commota est terra , et laboravit , quia insurrexit
super Babylonem cogitatio Domini , ad ponendam terram
Babylonis in desolationem , et ut ea non habitetur.
30. Defecit pugnator Babylonis a bellando , sedebunt
illic in praesidio , quassata est potentia eorum , facti sunt
quasi mulieres : combusta sunt tabernacula ejus , contriti
sunt vectes ejus.
31. Persequens in occursum persequentis persequetur,
et nuntians in occursum nuntiantis ad nuntiandum regi Ba-
bylonis quia capta est civitas ejus.
32. Ab extremo transituum ejus capti sunt , et collectio-
nes eorum incensa sunt in igni , et viri ejus bellatores egre-
diuntur.
33. Quia hæc dicit Dominus : Domus regis Babylonis ,
quasi area matura triturabuntur : adhuc modicum , et veniet
messis ejus.
34. Comedit me , divisit me , apprehenderunt me tenebrae
tenues , Nabuchodonosor rex Babylonis absorbuit me,
quasi draco implevit ventrem suum de teneritudine mea.
 JEREMIAS . CAP. XXVIII. 505
35. Εξωσάν με οἱ μόχθοι μου καὶ αἱ ταλαιπωρίαι 35. Expulerunt me labores mei et vexationes meæ in
μου εἰς Βαβυλῶνα , ἐρεῖ κατοικοῦσα Σιών, καὶ τὸ αἷμά | Babylonem , dicet habitatrix Sion , et sanguis meus super
μου ἐπὶ τοὺς κατοικοῦντας Χαλδαίους, ἐρεῖ Ἱερουσαλήμ . habitatores Chaldæos , dieet Jerusalem.
36. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος · Ἰδοὺ ἐγὼ κρινῶ 36. Ideo haec dicit Dominus : Ecce ego judicabo adver-
τὴν ἀντίδικόν σου , καὶ ἐκδικήσω τὴν ἐκδίκησίν σου , sariam tuam , et ulciscar ultionem tuam , et desolabo mare
καὶ ἐρημώσω τὴν θάλασσαν αὐτῆς , καὶ ξηρανῶ τὴν ejus , et arefaciam fontem ejus .
πηγὴν αὐτῆς.
37. Καὶ ἔσται Βαβυλὼν εἰς ἀφανισμὸν, καὶ οὐ κατοι- 37. Et erit Babylon in solitudinem , et non habitabitur.
κηθήσεται .
38. Ὅτι ἅμα ὡς λέοντες ἐξηγέρθησαν, καὶ ὡς σκύ 38. Simul enim ut leones excitati sunt , et sicut catuli
μνοι λεόντων. leonum.
39. Ἐν τῇ θερμασίᾳ αὐτῶν δώσω πότημα αὐτοῖς , 39. In calore eorum dabo potum eis , et inebriabo eos ,
καὶ μεθύσω αὐτοὺς , ὅπως καρωθῶσι , καὶ ὑπνώσωσιν ut sopiantur, et dormiant somnum sempiternum , et non
ὕπνον αἰώνιον , καὶ οὐ μὴ ἐξεγερθῶσι , λέγει Κύριος . consurgant , dicit Dominus.
40. Καὶ καταβίβασον αὐτοὺς ὡς ἄρνας εἰς σφαγὴν, 40. Et deduc eos quasi agnos ad mactationem , et quasi
καὶ ὡς κριοὺς μετ᾽ ἐρίφων. arietes cum hœdis.
41. Πῶς ἑάλω καὶ ἐθηρεύθη τὸ καύχημα πάσης τῆς 41. Quomodo capta est et per venationem occupata glo-
γῆς ; πῶς ἐγένετο Βαβυλὼν εἰς ἀφανισμὸν ἐν τοῖς ἔθνε riatio universæ terræ? quomodo facta est Babylon in desola-
σιν ; tionem in gentibus ?
42. Ἀνέβη ἐπὶ Βαβυλῶνα ἡ θάλασσα ἐν ἤχῳ κυμά- 42. Ascendit super Babylonem mare in sonitu fluctuum
των αὐτῆς , καὶ κατεκαλύφθη . ejus , et cooperta est.
43. Εγενήθησαν αἱ πόλεις αὐτῆς ὡς γῆ ἄνυδρος καὶ 43. Facta sunt civitates ejus quasi terra sine aqua et in-
ἄβατος , οὐ κατοικήσει ἐν αὐτῇ οὐδὲ εἷς , οὐδὲ μὴ κατα- via , nemo habitabit in ea , neque divertet in ea filius homi-
λύσει ἐν αὐτῇ υἱὸς ἀνθρώπου . nis.
44. Καὶ ἐκδικήσω ἐπὶ Βαβυλῶνα , καὶ ἐξοίσω ἃ 44. Et ulciscar super Babylonem , et extraham quæ ab-
κατέπιεν ἐκ τοῦ στόματος αὐτῆς , καὶ οὐ μὴ συναχ sorbuit ex ore ejus , et non congregabuntur ad eam gentes
ultra ,
θῶσι πρὸς αὐτὴν ἔτι τὰ ἔθνη , (*)
49. καὶ ἐν Βαβυλῶνι πεσοῦνται τραυματίαι πάσης 49. Et in Babylone cadent interfecti universae terra.
τῆς γῆς.
50. Ανασωζόμενοι ἐκ γῆς , πορεύεσθε , καὶ μὴ ἵστα 50. Qui evaditis de terra , ite , et non subsistatis : qui de
σθε · οἱ μακρόθεν, μνήσθητε τοῦ Κυρίου , καὶ Ἱερουσα- | longe , recordamini Domini, et Jerusalem ascendat super
λὴμ ἀναβήτω ἐπὶ τὴν καρδίαν ὑμῶν. cor vestrum.
51. Ἠσχύνθημεν, ὅτι ἠκούσαμεν ὀνειδισμὸν ἡμῶν, 51. Confusi sumus , quia audivimus opprobrium no-
κατεκάλυψεν ἀτιμία τὸ πρόςωπον ἡμῶν, εἰςῆλθον ἀλ strum , cooperuit ignominia faciem nostram , intrarunt alie-
λογενεῖς εἰς τὰ ἅγια ἡμῶν, εἰς οἶκον Κυρίου. nigenæ in sancta nostra , in domum Domini.
52. Διὰ τοῦτο ἰδοὺ ἡμέραι ἔρχονται , λέγει Κύριος , 52. Propter hoc ecce dies veniunt , dicit Dominus , et ul-
καὶ ἐκδικήσω ἐπὶ τὰ γλυπτὰ αὐτῆς , καὶ ἐν πάσῃ τῇ γῇ ciscar super sculptilia ejus , et in omni terra ejus cadent
αὐτῆς πεσοῦνται τραυματίαι · interfecti :
53. ὅτι ἐὰν ἀναβῇ Βαβυλὼν ὡς ὁ οὐρανὸς, καὶ ὅτι 53. quia si ascenderit Babylon tamquam coelum , et quia
ἐὰν ὀχυρώσῃ τὰ τείχη ἰσχύϊ αὐτῆς , παρ' ἐμοῦ ἥξουσιν si munierit muros fortitudine sua , a me venient qui exter-
ἐξολοθρεύοντες αὐτὴν, λέγει Κύριος. minent eam , dicit Dominus.
54. Φωνὴ κραυγῆς ἐν Βαβυλῶνι , καὶ συντριβὴ μετ 54. Vox clamoris in Babylone , et contritio magna in terra
γάλη ἐν γῇ Χαλδαίων, Chaldæorum ,
55. ὅτι ἐξωλόθρευσε Κύριος τὴν Βαβυλῶνα , καὶ ἀπώ 55. quia exterminavit Dominus Babylonem , et disperdi-
λεσεν ἀπ᾿ αὐτῆς φωνὴν μεγάλην ἠχοῦσαν ὡς ὕδατα dit ex ea vocem magnam sonantem quasi aquas multas , de-
πολλὰ , ἔδωκεν εἰς ὄλεθρον φωνὴν αὐτῆς · dit in perditionem vocem ejus :

(*) 44. ... καί γε τεῖχος Βαβυλῶνος πεσεῖται.
45. Ἐξέλθετε ἀπὸ μέσου αὐτοῦ , λαὸς ἐμὸς , καὶ σώσατε
ἕκαστος τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν ἀπὸ ὀργῆς θυμοῦ Κυρίου .
46. Μήποτε ἁπαλωθῇ ἡ καρδία ὑμῶν, καὶ φοβηθῆτε διὰ
τὴν ἀκοὴν, ἣ ἀκουσθήσεται ἐν τῇ γῇ , καὶ ἥξει ἐν ἐνιαυτῷ ἡ
ἀκοὴ , καὶ μετὰ τὸν ἐνιαυτὸν ἀκοὴ , ταλαιπωρία , καὶ ἀδικία ἐπὶ
τῆς γῆς , καὶ κυριεύων ἐπὶ κυριεύοντα .
47. Διὰ τοῦτο ἰδοὺ ἡμέραι ἔρχονται , καὶ ἐκδικήσω ἐπὶ τὰ
γλυπτὰ Βαβυλῶνος , καὶ πᾶσα ἡ γῆ αὐτῶν αἰσχυνθήσεται ,
πάντες τραυματίαι αὐτῶν πεσοῦνται ἐν μέσῳ αὐτῆς.
48. Καὶ εὐφρανθήσονται ἐπὶ Βαβυλῶνα οἱ οὐρανοὶ καὶ ἡ γῆ ,
καὶ πάντα τὰ ἐν αὐτοῖς · ὅτι ἀπὸ βοῤῥᾶ ἔρχονται πρὸς αὐτὸν
ἐξολοθρεύοντες , λέγει Κύριος · καί γε Βαβυλὼν πεσεῖν ἐποίησε
τοὺς τραυματίας Ἰσραὴλ , ( Compl .)
44. ... etenim murus Babylonis cadet.
45. Egredimini e medio ejus , popule meus , et salvate unus-
quisque animam suam ab ira furoris Domini.
46. Ne forte mollescat cor vestrum , et timeatis propter audi-
tum, qui audietur in terra , et veniet in anno auditio , et post
annum auditio , miseria , et iniquitas in terra , et dominator su-
per dominatorem.
47. Idcirco ecce dies veniunt , et ulciscar super sculptilia Ba-
bylonis , et omnis terra eorum confundetur, universi interfecti
eorum cadent in medio ejus.
48. Et lætabuntur super Babylonem cœli et terra , et omnia
quæ in eis : quia ab aquilone veniunt ad eum exterminantes ,
dicit Dominus : atqui Babylon cadere fecit interfectos Israel ,
506 ΙΕΡΕΜΙΑΣ . Κεφ ΚΘ'.

56. ὅτι ἦλθεν ἐπὶ Βαβυλῶνα ταλαιπωρία , ἑάλωσαν 56. Quoniam venit super Babylonem calamitas , capti
οἱ μαχηταὶ αὐτῆς, ἐπτόηται τὸ τόξον αὐτῶν, ὅτι ὁ Θεὸς sunt pugnatores ejus , tremuit arcus eorum , quia Deus re-
ἀνταποδίδωσιν αὐτοῖς. tribuit eis.
57. Κύριος ἀνταποδίδωσι , καὶ μεθύσει μέθῃ τοὺς 57. Dominus retribuit , et inebriabit ebrietate praefectos
ἡγεμόνας αὐτῆς , καὶ τοὺς σοφοὺς αὐτῆς καὶ τοὺς στρα- ejus , et sapientes ejus et duces ejus , dicit rex , Dominus
τηγοὺς αὐτῆς , λέγει ὁ βασιλεὺς , Κύριος παντοκράτωρ | omnipotens nomen illi.
ὄνομα αὐτῷ .
58. Τάδε λέγει Κύριος · Τεῖχος Βαβυλῶνος ἐπλατύν- 58. Hæc dicit Dominus : Murus Babylonis dilatus est ,
θη , κατασκαπτόμενον κατασκαφήσεται , καὶ αἱ πύλαι | effodiendo effodietur, et porta ejus excelsa comburentur,
αὐτῆς αἱ ὑψηλαὶ ἐμπυρισθήσονται , καὶ οὐ κοπιάσουσι et non laborabunt populi in vacuum , et gentes in principio
λαοὶ εἰς κενὸν, καὶ ἔθνη ἐν ἀρχῇ ἐκλείψουσιν . deficient.
59. Ὁ λόγος ὃν ἐνετείλατο Κύριος Ἱερεμίᾳ τῷ προ- 59. Verbum quod mandavit Dominus Jeremiæ propheta ,
φήτῃ , εἰπεῖν τῷ Σαραίᾳ υἱῷ Νηρείου υἱοῦ Μαασαίου , ut diceret Saraeæ filio Neriæ filii Maasiæ , quando ibat a Se-
ὅτε ἐπορεύετο παρὰ Σεδεκίου βασιλέως Ἰούδα εἰς Βα- decia rege Juda in Babylonem , in anno quarto regni ejus ,
βυλῶνα , ἐν τῷ ἔτει τῷ τετάρτῳ τῆς βασιλείας αὐτοῦ , et Saræas princeps donorum.
καὶ Σαραίας ἄρχων δώρων.
60. Καὶ ἔγραψεν Ἱερεμίας πάντα τὰ κακὰ ἃ ἥξει 60. Et scripsit Jeremias omnia mala quæ venient super
ἐπὶ Βαβυλῶνα ἐν βιβλίω , πάντας τοὺς λόγους τούτους | Babylonem in libro, omnia verba haec scripta super Baby-
τοὺς γεγραμμένους ἐπὶ Βαβυλῶνα. lonem.
61. Καὶ εἶπεν Ἱερεμίας πρὸς Σαραίαν · Ὅταν ἔλθῃς 61. Et dixit Jeremias ad Saraam : Cum veneris in Baby-
εἰς Βαβυλῶνα , καὶ ὄψῃ καὶ ἀναγνώσῃ πάντας τοὺς λό- lonem , et videris et legeris omnia verba haec ,
γους τούτους,
62. καὶ ἐρεῖς · Κύριε , Κύριε , σὺ ἐλάλησας ἐπὶ τὸν 62. et dices : Domine , Domine , tu locutus es super lo-
τόπον τοῦτον τοῦ ἐξολοθρεῦσαι αὐτὸν, καὶ τοῦ μὴ εἶναι cum istum ad disperdendum eum , et ut non sint in eo habi-
ἐν αὐτῷ κατοικοῦντας ἀπὸ ἀνθρώπου ἕως κτήνους , ὅτι tantes ab homine usque ad pecus , quia solitudo in saeculum
ἀφανισμὸς εἰς τὸν αἰῶνα ἔσται . erit.
63. Καὶ ἔσται , ὅταν παύσῃ τοῦ ἀναγινώσκειν τὸ βι- 63. Et erit , cum cessaveris legere librum hunc , et liga-
βλίον τοῦτο , καὶ ἐπιδήσεις ἐπ᾿ αὐτὸ λίθον , καὶ ῥίψεις | bis lapidem ad eum , et projicies eum in medium Euphratis ,
αὐτὸ εἰς μέσον τοῦ Εὐφράτου ,
64. καὶ ἐρεῖς · Οὕτως καταδύσεται Βαβυλών, καὶ οὐ 64. et dices : Sic demergetur Babylon , et non resurget a
μὴ ἀναστῇ ἀπὸ προςώπου τῶν κακῶν ὧν ἐγὼ ἐπάγω facie malorum quæ ego induco super eam .
ἐπ' αὐτήν .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΘ'. CAPUT ΧΧΙΧ.

(Hebr. c. 47 , 1-7, et 49,7 - 22.) (Hebr. c. 47, 1-7, et 49, 7-22.)

( *) 1. Ἐπὶ τοὺς ἀλλοφύλους τάδε λέγει Κύριος ·
2. Ἰδοὺ ὕδατα ἀναβαίνει ἀπὸ βοῤῥᾶ , καὶ ἔσται εἰς
χειμάρρουν κατακλύζοντα , καὶ κατακλύσει γῆν καὶ τὸ
πλήρωμα αὐτῆς , πόλιν καὶ τοὺς κατοικοῦντας ἐν αὐτῇ .
Καὶ κεκράξονται οἱ ἄνθρωποι , καὶ ἀλαλάξουσιν ἅπαντες
οἱ κατοικοῦντες τὴν γῆν,
3. ἀπὸ φωνῆς ὁρμῆς αὐτοῦ , ἀπὸ τῶν ὅπλων τῶν που
δῶν αὐτοῦ , καὶ ἀπὸ σεισμοῦ τῶν ἁρμάτων αὐτοῦ , ἤχου
τροχῶν αὐτοῦ. Οὐκ ἐπέστρεψαν πατέρες ἐφ' υἱοὺς αὐτ
τῶν ἀπὸ ἐκλύσεως χειρῶν αὐτῶν,
4. ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ ἐπερχομένῃ τοῦ ἀπολέσαι πάντας
τοὺς ἀλλοφύλους. Καὶ ἀφανιῶ τὴν Τύρον καὶ τὴν Σι-
δῶνα , καὶ πάντας τοὺς καταλοίπους τῆς βοηθείας αὐτ
τῶν, ὅτι ἐξολοθρεύσει Κύριος τοὺς καταλοίπους τῶν νή-
σων.
5. Ηκει φαλάκρωμα ἐπὶ Γάζαν, ἀπεῤῥίφη Ασκάλων,
καὶ οἱ κατάλοιποι Ενακίμ.
6. Ἕως τίνος κόψεις , ἡ μάχαιρα τοῦ Κυρίου ; ἕως
τίνος οὐχ ἡσυχάσεις ; Αποκατάστηθι εἰς τὸν κολεόν σου ,
ἀνάπαυσαι , καὶ ἐπάρθητι .
1. Super alienigenas hæc dicit Dominus :
2. Ecce aqua ascendunt ab aquilone , et erunt in torren-
tem inundantem , et inundabunt terram et plenitudinem
ejus , civitatem et habitantes in ea. Et clamabunt homines ,
| et ululabunt omnes habitatores terra ,
3. a voce impetus ejus , ab armis pedum ejus , et a con-
| cussione curruum ejus , sonitu rotarum ejus. Non converte-
runt se patres super filios suos præ dissolutione manuum
suarum,
4. in die superveniente ad perdendum omnes alienigenas.
. Εt delebo Tyrum et Sidonem , et omnes reliquos auxili
| eorum, quia exterminabit Dominus reliquos insularum .
5. Venit calvitium super Gazam , projecta est Ascalon ,
et reliqui Enacim.
6. Usquequo concides , gladius Domini ? usquequo non
quiesces ? Regredere in vaginam tuam , requiesce , et tollere.

(*) 1. Καὶ ἐγένετο ῥῆμα Κυρίου πρὸς Ἱερεμίαν τὸν προφήτην 1. Et factum est verbum Domini ad Jeremiam prophetam
ἐπὶ τοὺς ἀλλοφύλους , πρὸ τοῦ πατάξαι Φαραὼ τὴν Γάζαν. super alienigenas , antequam percuteret Pharao Gazam.
(Compl.)
 JEREMIAS . CAP. XXΧ . 507

7. Πῶς ἡσυχάσει ; καὶ Κύριος ἐνετείλατο αὐτῇ ἐπὶ 7. Quomodo requiescet ? et Dominus mandavit ei super
τὴν Ἀσκάλωνα , καὶ ἐπὶ τὰς παραθαλασσίους , ἐπὶ τὰς | Ascalonem , et adversus maritimas , super reliquas ut in-
καταλοίπους ἐπεγερθῆναι . surgat.
(Vulg. XLIX , 7. ) Τῇ Ἰδουμαίᾳ τάδε λέγει Κύριος · ( Vulg. XLIX , 7.) Idumææ haec dicit Dominus : Non est
Οὐκ ἔστιν ἔτι σοφία ἐν Θαιμάν, ἀπώλετο βουλὴ ἐκ συν- ultra sapientia in Thaman , periit consilium a prudentibus ,
ετῶν, ᾤχετο σοφία αὐτῶν, abiit sapientia eorum ,
8. ἠπατήθη ὁ τόπος αὐτῶν· βαθύνατε εἰς κάθισιν, οἱ 8. conculcatus est locus eorum : demergite in sessionem,
κατοικοῦντες ἐν Δαιδάμ · ὅτι δύσκολα ἐποίησεν. Ηγα- qui habitatis in Dadan : quia dura fecit. Adduxi super eum
γον ἐπ' αὐτὸν ἐν χρόνῳ ᾧ ἐπεσκεψάμην ἐπ' αὐτὸν, in tempore quo visitavi super eum ,
9. ὅτι τρυγηταὶ ἦλθον, οἳ οὐ καταλείψουσί σοι και 9. quia vindemiatores venerunt , qui non relinquent tibi
τάλειμμα · ὡς κλέπται ἐν νυκτὶ , ἐπιθήσουσι χεῖρα αὐ- reliquias : quasi fures in nocte , imponent manum suam ,
τῶν,
10. ὅτι ἐγὼ κατέσυρα τὸν Ἡσαῦ , ἀνεκάλυψα τὰ 10. quia ego detraxi Esau , revelavi abscondita eorum ,
κρυπτὰ αὐτῶν, κρυβῆναι οὐ μὴ δύνωνται · ὄλοντο διὰ abscondi non poterunt : perierunt per manum fratris sui ,
χεῖρα ἀδελφοῦ αὐτοῦ , γείτονος μου , καὶ οὐκ ἔστιν vicini mei , et non est
11. ὑπολείπεσθαι ὀρφανόν σου , ἵνα ζήσηται· καὶ ἐγὼ 11. relinqui pupillum tuum , ut vivat : et ego faciam vi-
ζήσομαι , καὶ αἱ χῆραι ἐπ' ἐμὲ πεποίθασιν . vere , et viduæ super me confiderunt.
12. Ὅτι τάδε εἶπε Κύριος · Οἷς οὐκ ἦν νόμος πιεῖν 12. Quia hæc dicit Dominus : Quibus non erat lex bibere
τὸ ποτήριον, ἔπιον · καὶ σὺ ἀθῳωμένη οὐ μὴ ἀθωωθῇς , calicem, biberunt : et tu absoluta non absolveris ,
13. ὅτι κατ' ἐμαυτοῦ ὤμοσα , λέγει Κύριος , ὅτι εἰς 13. quoniam per meipsum juravi , dicit Dominus , quo-
ἄβατον καὶ εἰς ὀνειδισμὸν καὶ εἰς κατάρασιν ἔσῃ ἐν niam in invium et in opprobrium et in maledictionem eris
μέσῳ αὐτῆς , καὶ πᾶσαι αἱ πόλεις αὐτῆς ἔσονται ἔρημοι in medio ejus , et omnes civitates ejus erunt desertæ in
εἰς αἰῶνα . saeculum.
14. Ακοὴν ἤκουσα παρὰ Κυρίου , καὶ ἀγγέλους εἰς 14. Auditum audivi a Domino , et angelos ad gentes mi-
ἔθνη ἀπέστειλε · συνάχθητε , καὶ παραγένεσθε εἰς αὐτὴν, sit : congregamini , et advenite ad eam , exsurgite in bel-
ἀνάστητε εἰς πόλεμον. lum.
15. Μικρὸν ἔδωκά σε ἐν ἔθνεσιν , εὐκαταφρόνητο ν ἐν 15. Parvulum dedi te in gentibus , contemptibilem in ho-
minibus.
ἀνθρώποις.
16. Lusio tua molita est tibi , impudentia cordis tui :
16. Ἡ παιγνία σου ἐνεχείρησέ σοι , ἰταμία καρδίας
σου · κατέλυσε τρυμαλιὰς πετρῶν, συνέλαβεν ἰσχὺν βου- | habitavit cavernas petrarum, apprehendit fortitudinem col-
νοῦ ὑψηλοῦ· ὅτι ὕψωσεν ὥςπερ ἀετὸς νοσσιὰν αὐτοῦ , lis excelsi : quoniam exaltavit quasi aquila nidum suum ,
ἐκεῖθεν καθελῶ σε. inde detraham te.
17. Καὶ ἔσται ἡ Ἰδουμαία εἰς ἄβατον, πᾶς δὁ παρα- 17. Et erit Idumæa in invium , omnis præteriens super
πορευόμενος ἐπ' αὐτὴν συριεῖ. eam sibilabit.
18. Sicut subversa est Sodoma et Gomorra et vicinæ
18. Ωςπερ κατεστράφη Σόδομα καὶ Γόμοῤῥα καὶ αἱ
πάροικοι αὐτῆς , εἶπε Κύριος παντοκράτωρ , οὐ μὴ και ejus , dixit Dominus omnipotens , non sedebit ibi homo, et
θίσει ἐκεῖ ἄνθρωπος , καὶ οὐ μὴ κατοικήσει ἐκεῖ υἱὸς | non habitabit ibi filius hominis.
ἀνθρώπου .
19. Ἰδοὺ ὥςπερ λέων ἀναβήσεται ἐκ μέσου τοῦ Ἰορ 19. Ecce quasi leo ascendet de medio Jordanis in locum
δάνου εἰς τόπον Αἰθαμ , ὅτι ταχὺ ἐκδιώξω αὐτοὺς ἀπ' Ætham , quia cito expellam eos ab ea , et juvenes super
αὐτῆς , καὶ τοὺς νεανίσκους ἐπ' αὐτὴν ἐπιστήσατε. Ὅτι eam state. Nam quis sicut ego ? et quis resistet mihi ? Et
τίς ὥςπερ ἐγώ ; καὶ τίς ἀντιστήσεταί μοι ; Καὶ τίς οὗ | quis iste pastor qui stabit ante faciem meam ?
τος ποιμὴν ὃς στήσεται κατὰ πρόςωπόν μου ;
20. Διὰ τοῦτο ἀκούσατε βουλὴν Κυρίου , ἣν ἐβουλεύ- 20. Propterea audite consilium Domini , quod delibera-
σατο ἐπὶ τὴν Ἰδουμαίαν, καὶ λογισμὸν αὐτοῦ ὃν ἐλογί- vit super Idumæam , et cogitationem ejus quam cogitavit
σατο ἐπὶ τοὺς κατοικοῦντας Θαιμάν, ἐὰν μὴ συμψηθῶσι | super habitantes Thæman, si non abripiantur minima ovium,
τὰ ἐλάχιστα τῶν προβάτων, ἐὰν μὴ ἀβατωθῇ ἐπ᾿ αὐτοὺς | si non invia fiet super eos habitatio ipsorum ,
κατάλυσις αὐτῶν,
21. quoniam a voce ruinæ eorum timuit terra , et clamor
21. ὅτι ἀπὸ φωνῆς πτώσεως αὐτῶν ἐφοβήθη ἡ γῆ ,
maris non est auditus.
καὶ κραυγὴ θαλάσσης οὐκ ἠκούσθη .
22. Ἰδοὺ ὥςπερ ἀετὸς ὄψεται , καὶ ἐκτενεῖ τὰς πτέ 22. Ecce sicut aquila videbit , et extendet alas super mu-
ρυγας ἐπ' ὀχυρώματα αὐτῆς· καὶ ἔσται ἡ καρδία τῶν nitiones ejus et erit cor fortium Idumææ in die illa quasi
ἰσχυρῶν τῆς Ἰδουμαίας ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ὡς καρδία | cor mulieris parturientis .
γυναικὸς ὠδινούσης.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α΄. CAPUT XXX.

(Hebr. c. 49, v. 1-5 , v. 28 --- 33 , v. 23-27.) (Hebr. c. 49, v. 1 . 5 , v. 28-33 , v. 23-27.)

1. Τοῖς υἱοῖς Ἀμμών οὕτως εἶπε Κύριος · Μὴ υἱοὶ 1. Filiis Ammon sic dixit Dominus : Numquid filii non
sunt in Israel , vel qui accipiat hæreditatem non est eis ?
οὐκ εἰσὶν ἐν Ἰσραὴλ , ἢ παραληψόμενος οὐκ ἔστιν αὐτ
508 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ . ΛΑ΄.
τοῖς ; Διατί παρέλαβε Μελχὸλ τὴν Γαλαάδ , καὶ ὁ λαὸς
αὐτῶν ἐν πόλεσιν αὐτῶν ἐνοικήσει ;
2. Διὰ τοῦτο ἰδοὺ ἡμέραι ἔρχονται , φησὶ Κύριος ,
καὶ ἀκουτιῶ ἐπὶ Ῥαββὰθ θόρυβον πολέμων, καὶ ἔσον-
ται εἰς ἄβατον καὶ εἰς ἀπώλειαν, καὶ βωμοὶ αὐτῆς ἐν
πυρὶ κατακαυθήσονται , καὶ παραλήψεται Ἰσραὴλ τὴν
ἀρχὴν αὐτοῦ.
3. Ἀλάλαξον, Ἐσεβών , ὅτι ὤλετο Γαΐ . Κεκράξατε ,
θυγατέρες Ῥαββὰθ , περιζώσασθε σάκκους καὶ κόψασθε ,
ὅτι Μελχὸλ βαδιεῖται ἐν ἀποικίᾳ , οἱ ἱερεῖς αὐτοῦ καὶ οἱ
ἄρχοντες αὐτοῦ ἅμα.
4. Τί ἀγαλλιᾶσθε ἐν τοῖς πεδίοις Ἐνακεὶμ , θύγατερ
ἶταμίας , ἡ πεποιθυῖα ἐπὶ θησαυροῖς , ἡ λέγουσα· Τίς
εἰςελεύσεται ἐπ' ἐμέ ;
5. Ἰδοὺ ἐγὼ φέρω φόβον ἐπὶ σὲ , εἶπε Κύριος , ἀπὸ
πάσης τῆς περιοίκου σου , καὶ διασπαρήσεσθε ἕκαστος
εἰς τὸ πρόςωπον αὐτοῦ , καὶ οὐκ ἔστιν ὁ συνάγων.
28. Τῇ Κηδὰρ τῇ βασιλίσσῃ τῆς αὐλῆς , ἣν ἐπάταξε
Ναβουχοδονόσορ βασιλεὺς Βαβυλῶνος , οὕτως εἶπε Κύ-
ριος· Ἀνάστητε , καὶ ἀνάβητε ἐπὶ Κηδάρ , καὶ πλήσατε
τοὺς υἱοὺς Κεδέμ.
28. Σκηνὰς αὐτῶν καὶ τὰ πρόβατα αὐτῶν λήψονται ·
ἱμάτια αὐτῶν καὶ πάντα τὰ σκεύη αὐτῶν καὶ καμήλους
αὐτῶν λήψονται ἑαυτοῖς · καὶ καλέσατε ἐπ᾿ αὐτοὺς ἀπώ-
λειαν κυκλόθεν.
30. Φεύγετε , λίαν ἐμβαθύνατε εἰς κάθισιν , καθήμε
νοι ἐν τῇ αὐλῇ , ὅτι ἐβουλεύσατο ἐφ᾽ ὑμᾶς βασιλεὺς
Βαβυλῶνος βουλὴν, καὶ ἐλογίσατο λογισμόν .
31. Ανάστηθι καὶ ἀνάβηθι ἐπ᾽ ἔθνος εὐσταθοῦν,
καθήμενον εἰς ἀναψυχὴν, οἷς οὐκ εἰσὶ θύραι , οὐ βάλα-
νοι , οὐ μοχλοί , μόνοι καταλύουσι .
32. Καὶ ἔσονται κάμηλοι αὐτῶν εἰς προνομὴν, καὶ
πλῆθος κτηνῶν αὐτῶν εἰς ἀπώλειαν, καὶ λικμήσω αὐ-
τοὺς παντὶ πνεύματι κεκαρμένους πρὸ προςώπου αὐτῶν ·
ἐκ παντὸς πέραν αὐτῶν οἴσω τὴν τροπὴν αὐτῶν , εἶπε
Κύριος.
33. Καὶ ἔσται ἡ αὐλὴ διατριβὴ στρουθῶν, καὶ ἄβα-
τος ἕως αἰῶνος· οὐ μὴ καθίσῃ ἐκεῖ ἄνθρωπος , καὶ οὐ μὴ
κατοικήσει ἐκεῖ υἱὸς ἀνθρώπου.
23. Τῇ Δαμασκῷ. Κατησχύνθη Ημαθ , καὶ Ἀρφάθ ,
ὅτι ἤκουσαν ἀκοὴν πονηρὰν, ἐξέστησαν, ἐθυμώθησαν,
ἀναπαύσασθαι οὐ μὴ δύνωνται.
24. Ἐξελύθη Δαμασκός, ἀπεστράφη εἰς φυγήν , τρό-
μος ἐπελάβετο αὐτῆς .
25. Πῶς οὐχὶ ἐγκατέλιπε πόλιν ἐμὴν , κώμην ἠγά-
πησαν ;
26. Διὰ τοῦτο πεσοῦνται νεανίσκοι ἐν πλατείαις σου ,
καὶ πάντες οἱ ἄνδρες οἱ πολεμισταί σου πεσοῦνται , φησὶ
Κύριος ,
27. καὶ καύσω πῦρ ἐν τείχει Δαμασκοῦ , καὶ κατα-
φάγεται ἄμφοδα υἱοῦ Ἄδες.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΛΑ' . (Hebr. c . 48.)
1. Τῇ Μωὰβ οὕτως εἶπε Κύριος· Οὐαὶ ἐπὶ Ναβαῦ ,
ὅτι ὅλετο· ἐλήφθη Καριαθὲμ , ησχύνθη Ἀμὰθ καὶ Ἀγάθ.
2. Οὐκ ἔστιν ἰατρεία ἔτι Μωαβ, γαυρίαμα ἐν Ἐσεβὼν,
ἐλογίσατο ἐπ' αὐτὴν κακά· ἐκόψαμεν αὐτὴν ἀπὸ ἔθνους ,
καὶ παῦσιν παύσεται . Ὄπισθέν σου βαδιεῖται μάχαιρα ,
3. ὅτι φωνὴ κεκραγότων ἐξ Ωρωναίμ , ὄλεθρον καὶ
σύντριμμα μέγα.
† Cur haereditate accepit Melchol ipsam Galaad , et populus
eorum in civitatibus eorum inhabitabit?
2. Propterea ecce dies veniunt , ait Dominus, et auditum
| faciam super Rabbath tumultum bellorum , et erunt in in-
vium et in perditionem , et aræ ejus in igne comburentur,
et assumet Israel principatum suum.
3. Ulula , Esebon , quia periit Gai. Clamate , filiae Rab-
bath , accingimini saccis et plangite , quia Melchol ibit in
] transmigrationem , sacerdotes ejus et principes ejus si-
mul.
4. Quid exsultatis in campis Enacim, filia impudentiae,
| quæ confidisti in thesauris , quæ dicebas : Quis ingredietur
super me?
5. Ecce ego porto timorem super te , ait Dominus , ab
| omni circuitu tuo , et dispergemini unusquisque in faciem
suam , et non est qui congreget.
28. Ipsi Cedar reginæ aulae , quam percussit Nabucho-
| donosor rex Babylonis , sic dixit Dominus : Surgite , et as-
| cendite super Cedar , et implete filios Cedem.
29. Tabernacula eorum et oves eorum tollent : vestimenta
| eorum et omnia vasa eorum et.camelos eorum tollent sibi :
et vocate super eos perditionem undique.
30. Fugite , valde demergite vos in sessionem , qui sede-
| tis in aula , quoniam consultavit super vos rex Babylonis
consilium, et cogitavit cogitationem.
31. Surge , et ascende super gentem tranquillam , seden-
tem in refrigerio , quibus non sunt portae , non serte , non
vectes , soli habitant.
32. Et erunt cameli eorum in direptionem , et multitudo
pecorum eorum in perditionem , et ventilabo eos omni spi-
ritu attonsos ante faciem ipsorum : ex omni termino eorum
afferam eversionem eorum , ait Dominus.
33. Et erit aula commoratio struthionum , et invia in
| saeculum : non sedebit ibi homo , et non habitabit ibi filius
hominis.
23. Damasco. Confusa est Emath , et Arphath , quia au1-
dierunt auditum pessimum , obstupuerunt , indignati sunt,
requiescere non poterunt.
24. Dissoluta est Damascus , aversa est in fugam , tre-
mor apprehendit eam.
25. Quomodo non reliquit civitatem meam , pagum di-
lexerunt ?
26. Propter hoc cadent juvenes in plateis tuis , et omnes
| viri bellatores tui cadent , ait Dominus ,
27. et succendam ignem in muro Damasci , et devorabit
bivia filii Ader.
CAPUT XXXI. ( Hebr. c. 48.)
1. Ad Moab sic dixit Dominus : Va super Nabau, quia
periit : capta est Cariathem , confusa est Amath et Agath.
2. Non est ultra medicamen Moab, exsultatio in Esebon,
cogitavit super eam mala : excidimus eam de gente , et
quiete quiescet. Post te vadet gladius ,
3. quia vox clamantium ex Oronam , perditio et contri-
tio magna.
 JEREMIAS . CAP. XXXI.
4. Συνετρίβη Μωάβ , ἀναγγείλατε εἰς Ζαγόρα ,
5. ὅτι ἐπλήσθη Ἀλὼθ ἐν κλαυθμῷ . Ἀναβήσεται
κλαίων ἐν ὁδῷ Ὀρωναΐμ , κραυγὴν συντρίμματος ἠκού-
σατε ,
6. φεύγετε καὶ σώσατε τὰς ψυχὰς ὑμῶν, καὶ ἔσεσθε
ὥςπερ ὄνος ἄγριος ἐν ἐρήμῳ ,
7. ἐπειδὴ ἐπεποίθεις ἐν ὀχυρώματί σου , καὶ σὺ συλ-
ληφθήσῃ · καὶ ἐξελεύσεται Χαμὼς ἐν ἀποικίᾳ , καὶ οἱ
ἱερεῖς αὐτοῦ , καὶ οἱ ἄρχοντες αὐτοῦ ἅμα.
8. Καὶ ἥξει ὄλεθρος ἐπὶ πᾶσαν πόλιν , οὐ μὴ σωθῇ ,
καὶ ἀπολεῖται ὁ αὐλὼν, καὶ ἐξολοθρευθήσεται ἡ πεδινὴ ,
καθὼς εἶπε Κύριος.
9. Δότε σημεῖα τῇ Μωάβ , ὅτι ἀφῇ ἀφθήσεται , καὶ
πᾶσαι αἱ πόλεις αὐτῆς εἰς ἄβατον ἔσονται . Πόθεν ἔνοι-
κος αὐτῇ ;
10. Επικατάρατος ὁ ποιῶν τὰ ἔργα Κυρίου ἀμελῶς ,
ἐξαίρων μάχαιραν αὐτοῦ ἀφ᾽ αἵματος.
11. Ανεπαύσατο Μωὰβ ἐκ παιδαρίου , καὶ πεποιθὼς
ἦν ἐπὶ τῇ δόξῃ αὐτοῦ , οὐκ ἐνέχεεν ἐξ ἀγγείου εἰς ἀγ-
γεῖον, καὶ εἰς ἀποικισμὸν οὐκ ᾤχετο · διὰ τοῦτο ἔστη
γεῦμα αὐτοῦ ἐν αὐτῷ , καὶ ὀσμὴ αὐτοῦ οὐκ ἐξέλιπε.
12. Διὰ τοῦτο ἰδοὺ ἡμέραι αὐτοῦ ἔρχονται , φησὶ
Κύριος , καὶ ἀποστελῶ αὐτῷ κλίνοντας , καὶ κλινοῦσιν
αὐτὸν, καὶ τὰ σκεύη αὐτοῦ λεπτυνοῦσι , καὶ τὰ κέρατα
αὐτοῦ συγκόψουσι ,
13. καὶ καταισχυνθήσεται Μωαβ ἀπὸ Χαμώς , ὥςπερ
κατησχύνθη οἶκος Ἰσραὴλ ἀπὸ Βαιθὴλ ἐλπίδος αὐτῶν,
πεποιθότες ἐπ' αὐτοῖς.
14. Πῶς ἐρεῖτε· Ἰσχυροί ἐσμεν, καὶ ἄνθρωπος ἰσχύων
εἰς τὰ πολεμικά ;
15. Ὤλετο Μωάβ πόλις αὐτοῦ , καὶ ἐκλεκτοί νεανί
σκοι αὐτοῦ κατέβησαν εἰς σφαγήν.
16. Ἐγγὺς ἡμέρα Μωὰ6 ἐλθεῖν, καὶ πονηρία αὐτοῦ
ταχεῖα σφόδρα .
17. Κινήσατε αὐτῷ , πάντες κυκλόθεν αὐτοῦ , πάντες
ἔκδοτε ὄνομα αὐτοῦ , εἴπατε· Πῶς συνετρίβη βακτηρία |
εὐκλεὴς , ῥάβδος μεγαλώματος ;
18. Κατάβηθι ἀπὸ δόξης , καὶ κάθισον ἐν ὑγρασία
καθημένη · Δαιβὼν ἐκτριβήσεται , ὅτι ὤλετο Μωάβ ,
ἀνέβη εἰς σὲ λυμαινόμενος ὀχύρωμά σου .
19. Ἐφ᾽ ὁδοῦ στῆθι , καὶ ἔπιδε καθημένη ἐν Ἀρὴρ ,
καὶ ἐρώτησον φεύγοντα , καὶ σωζόμενον, καὶ εἶπον· Τί
ἐγένετο ;
20. Κατησχύνθη Μωάβ , ὅτι συνετρίβη . Ὀλόλυξον
καὶ κέκραξον, ἀνάγγειλον ἐν Ἀρνὼν ὅτι ὤλετο Μωάβ ,
21. καὶ κρίσις ἔρχεται εἰς τὴν γῆν Μεισὼρ ἐπὶ Χε-
λών, καὶ Ῥεφὰς , καὶ Μωφὰς ,
22. καὶ ἐπὶ Δαιβὼν, καὶ ἐπὶ Ναβαῦ , καὶ ἐπ᾽ οἶκον
Δαιθλαθαίμ ,
23. καὶ ἐπὶ Καριαθαὶμ , καὶ ἐπ' οἶκον Γαιμώλ, καὶ
ἐπ᾽ οἶκον Μαών,
24. καὶ ἐπὶ Καριώθ , καὶ ἐπὶ Βοσόρ , καὶ ἐπὶ πάσας
τὰς πόλεις Μωὰν τὰς πόῤῥω καὶ τὰς ἐγγύς.
25. Κατεάχθη κέρας Μωαβ , καὶ τὸ ἐπίχειρον αὐτοῦ
συνετρίβη .
26. Μεθύσατε αὐτὸν, ὅτι ἐπὶ Κύριον ἐμεγαλύνθη .
Καὶ ἐπικρούσει Μωαβ ἐν χειρὶ αὐτοῦ , καὶ ἔσται εἰς |
γέλωτα καὶ αὐτός·
27. καὶ εἰ μὴ εἰς γελοιασμὸν ἦν σοι Ἰσραὴλ , καὶ
ἐν κλοπαῖς σου εὑρέθη , ὅτι ἐπολέμεις αὐτόν.
509
4. Contrita est Moab , annuntia te in Zogoram ,
5. quia repleta est Aloth in ploratu. Ascendet plorans in
via Oronam , clamorem contritionis audistis ,
6. fugite et salvate animas vestras , et eritis quasi asinus
agrestis in deserto ,
7. quoniam confidisti in munitione tua , et tu capieris :
et egredietur Chamos in transmigrationem, et sacerdotes
ejus , et principes ejus simul.
8. Et veniet vastatio super universam civitatem , non
salvabitur, et peribit vallis , et exterminabitur campestris ,
sicut dixit Dominus.
9. Date signa Moab , quia tactu tangetur, et omnes civi-
tates ejus in invium erunt. Unde habitator ei?
10. Maledictus qui facit opera Domini negligenter, qui
subtrahit gladium suum a sanguine.
11. Quievit Moab a parvulo , et fidens erat super gloria
sua , non effundebat de vase in vas , et in transmigrationem
non abiit ideo mansit gustus ejus in ipso, et odor ejus non
defecit.
12. Propterea ecce dies ejus veniunt , ait Dominus , et
mittam ei sternentes , et sternent eum , et vasa ejus com-
minuent , et cornua ejus concident ,
13. et confundetur Moab a Chamos , sicut confusa est
domus Israel a Bethel spe sua , fidentes in ipsis.
14. Quomodo dicetis : Fortes sumus , et homo validus
ad bellica?
15. Periit Moab civitas ejus , et electi juvenes ejus de-
scenderunt in occisionem .
16. Prope est dies Moab ad veniendum , et malitia ejus
velox valde.
17. Movete ei , omnes qui in circuitu ejus , omnes edite
nomen ejus , dicite : Quomodo contritus est baculus glorio-
sus , virga magnificentiae ?
18. Descende de gloria , et sede in humilitate sedens :
Dabon exteretur, quia periit Moab , ascendit ad te vastans
munitionem tuam.
19. In via sta , et prospice sedens in Arer, et interroga
fugientem , et evadentem , et dic : Quid factum est?
20. Confusus est Moab , quoniam contritus est. Ulula et
clama , annuntia in Arnon quia periit Moab ,
21. et judicium venit in terram Misor super Chelom ,
et Rephas , et Mophas .
22. et super Dabon , et super Nabau , et super domum
Dathlathem ,
23. et super Cariathem, et super domum Gæmol, et su-
per domum Maon ,
24. et super Carioth , et super Bosor, et super omnes ci-
vitates Moab quæ procul et quæ prope.
25. Confractum est cornu Moab , et brachium ejus con-
tritumest.
26. Inebriate eum , quia super Dominum se magnificavit.
Et pulsabit Moab in manu sua , et erit in risum eliam ipse :
27. et quidem in derisum erat tibi Israel, et in furtis tuis
inventus est , quia oppugnabas eum.
510 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ . ΑΒ΄.
28. Κατέλιπον τὰς πόλεις , καὶ ᾤκησαν ἐν πέτραις
οἱ κατοικοῦντες Μωάβ· ἐγενήθησαν ὥςπερ περιστεραὶ
νοσσεύουσαι ἐν πέτραις , στόματι βοθύνου.
29. Καὶ ἤκουσα ὕβριν Μωάβ , ὕβρισε λίαν, ὕβριν αὐτ
τοῦ καὶ ὑπερηφανίαν αὐτοῦ · καὶ ὑψώθη ἡ καρδία αὐτοῦ ,
30. ἐγὼ δὲ ἔγνων ἔργα αὐτοῦ· οὐχὶ τὸ ἱκανὸν αὐτῷ ,
οὐχ οὕτως ἐποίησε ;
31. Διὰ τοῦτο ἐπὶ Μωαβ ολολύζετε πάντοθεν βοή-
σατε ἐπ' ἄνδρας κειράδας αὐχμοῦ·
32. ὡς κλαυθμὸν Ἰαζὴρ ἀποκλαύσομαί σοι , ἄμπελος
Ασερημά· κλήματά σου διῆλθε θάλασσαν, πόλεις Ἰαζὴρ |
ἥψαντο , ἐπὶ ὀπώραν σου , ἐπὶ τρυγηταῖς σου ὄλεθρος |
ἐπέπεσε.
33. Συνεψήσθη χαρμοσύνη καὶ εὐφροσύνη ἐκ τῆς
Μωαβίτιδος , καὶ οἶνος ἦν ἐπὶ ληνοῖς σου · πρωὶ οὐκ
ἐπάτησαν, οὐδὲ δείλης οὐκ ἐποίησαν αἱδέ.
34. Ἀπὸ κραυγῆς Ἐσεβὼν ἕως Αἰθὰμ αἱ πόλεις αὐ-
τῶν ἔδωκαν φωνὴν αὐτῶν, ἀπὸ Ζογὰρ ἕως Ωρωναίμ ,
καὶ ἀγγελίαν Σαλασία , ὅτι καὶ τὸ ὕδωρ Νεβρεὶν εἰς |
κατάκαυμα ἔσται.
35. Καὶ ἀπολῶ τὸν Μωάβ , φησὶ Κύριος , ἀναβαί-
νοντα ἐπὶ τὸν βωμὸν, καὶ θυμιῶντα θεοῖς αὐτοῦ .
36. Διὰ τοῦτο καρδία τοῦ Μωάβ , ὥςπερ αυλοί βομ
βήσουσι , καρδία μου ἐπ᾽ ἀνθρώπους κειράδας ὥςπερ |
αὐτὸς βομβήσει· διὰ τοῦτο ἃ περιποιήσατο ἀπώλετο ἀπὸ |
ἀνθρώπου.
37. Πᾶσαν κεφαλὴν ἐν παντὶ τόπῳ ξυρηθήσονται ,
καὶ πᾶς πώγων ξυρηθήσεται , καὶ πᾶσαι χεῖρες κόψον
ται , καὶ ἐπὶ πάσης ὀσφύος σάκκος ,
38. καὶ ἐπὶ πάντων τῶν δωμάτων Μωάβ , καὶ ἐπὶ
ταῖς πλατείαις αὐτῆς , ὅτι συνέτριψα , φησὶ Κύριος , ὡς |
ἀγγεῖον οὗ οὐκ ἔστι χρεία αὐτοῦ.
39. Πῶς κατήλλαξε ; πῶς ἔστρεψε νῶτον Μωάβ ;
Ἠσχύνθη , καὶ ἐγένετο Μωὰβ εἰς γέλωτα , καὶ ἐγκότημα
πᾶσι τοῖς κύκλῳ αὐτῆς.
40. Ὅτι οὕτως εἶπε Κύριος" (*)
41. Ελήφθη Καριώθ , καὶ τὰ ὀχυρώματα συνελήφθη ,
42. καὶ ἀπολεῖται Μωὰ ἀπὸ ὄχλου , ὅτι ἐπὶ τὸν Κύ-
ριον ἐμεγαλύνθη .
43. Παγὶς καὶ φόβος καὶ βόθυνος ἐπὶ σὲ , καθήμενος
Μωάβ.
44. Ὁ φεύγων ἀπὸ προςώπου τοῦ φόβου , ἐμπεσεῖται
εἰς τὸν βόθυνον , καὶ ὁ ἀναβαίνων ἐκ τοῦ βοθύνου , καὶ |
συλληφθήσεται ἐν τῇ παγίδι, ὅτι ἐπάξω ταῦτα ἐπὶ Μωαβ
ἐν ἐνιαυτῷ ἐπισκέψεως αὐτῶν . (**)
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΛΒ'. ( Hebr. c. 25 , 15 - 38.)
15. Οὕτως εἶπε Κύριος ὁ Θεὸς Ἰσραήλ · Λάβε τὸ που
τήριον τοῦ οἴνου τοῦ ἀκράτου τούτου ἐκ χειρός μου ,
καὶ ποτιεῖς πάντα τὰ ἔθνη πρὸς ἃ ἐγὼ ἀποστέλλω σε
πρὸς αὐτοὺς,
(*) 40. ... ἰδοὺ ὡς ἀετὸς πετάσεται , καὶ ἐκτενεῖ τὰς πτέρυ-
γας αὐτοῦ ἐπὶ Μωάβ. ( Compl .)
(**) 45. Ἐν σκιᾷ Ἐσεβὼν ἐστάθησαν ἀπὸ δυνάμεως φυγόν-
τες , ὅτι πῦρ ἐξῆλθεν ἀπὸ Ἐσεβὼν, καὶ φλὸξ ἀπὸ μέσου Σεών,
καὶ κατέφαγε τὸ κλίτος Μωὰβ καὶ τὴν κορυφὴν υἱῶν Σαών.
46. Ουαί σοι , Μωαβ , ἀπώλετο ὁ λαὸς Καμὼς , ὅτι ἔλαβον
τοὺς υἱούς σου καὶ τὰς θυγατέρας σου εἰς αἰχμαλωσίαν.
47. Καὶ ἐπιστρέψω αἰχμαλωσίαν τοῦ Μωὰβ ἐν ταῖς ἐσχάταις
ἡμέραις , λέγει Κύριος. Ἕως τούτου τὸ κρῖμα τοῦ Μωάβ. ( C. )
28. Reliquerunt civitates , et habitaverunt in petiis ha-
bitatores Moab : facti sunt quasi columbæ nidificantes in
petris , ore foveæ.
29. Et audivi contumeliam Moab , contumeliosus est
valde , contumeliam ejus et superbiam ejus : et exaltatum
est cor ejus ,
30. ego autem cognovi opera ejus : non quod satis ei
erat , non sic fecit ?
31. Ideo super Moab ululate undique. Clamate super vi-
ros tonsos squaloris :
32. quasi plorationem Jazer plorabo tibi , vitis Aserema :
propagines tuæ transierunt mare , civitates Jazer attigerunt,
super tempus fructuum tuorum, super vindemias tuas per-
nicies irruit.
33. Corrasum est gaudium et latitia de Moabitide , et vi-
num erat in torcularibus tuis : mane non calcarunt , et ve-
spere non fecerunt hæde.
34. A clamore Esebon usque Ætham civitates ipsorum
dederunt vocem suam , a Zogor usque Oronam , et angeliam
Salasia , quoniam et aqua Nebrin in combustionem erit.
35. Et disperdam Moab, ait Dominus, ascendentem super
aram , et adolentem diis ejus.
36. Idcirco cor Moab, quasi tibiae bombos edent, cor meum
super viros tonsos quasi tibia sonabit : idea quæ acquisivit
perierunt ab homine.
37. Omne caput in omni loco radent , et omnis barba ra-
detur, et omnes manus incidentur, et super omnem lumbum
cilicium ,
38. et super omnia tecta Moab , et in plateis ejus , quia
contrivi , ait Dominus , tamquam vas cujus non est usus
ejus.
39. Quomodo commutavit? quomodo vertit dorsum
Moab ? Confusus est , et factus est Moab in risum , et odium
omnibus qui in circuitu ejus.
40. Quia sic dixit Dominus :
41. Capta est Carioth , et munitiones occupatae sunt ,
42. et peribit Moab a turba , quia super Dominum se ma-
gnificavit.
43. Laqueus et timor et fovea super te , qui sedes Moab.
44. Qui fugit a facie timoris , incidet in foveam , et qui
ascendit de fovea , et capietur in laqueo , quoniam inducam
haec super Moab in anno visitationis ejus.
CAPUT. XXXII. ( Hebr. c. 25 , 15 — 38.)
15. Sic dixit Dominus Deus Israel : Sume calicem vini
meri hujus de manu mea , et potare facies omnes gentes ad
quas ego mitto te ad eos ,
40. ... ecce quasi aquila volabit , et extendet alas suas su-
per Moab.
45. In umbra Esebon steterunt ab exercitu fugientes,quiaignis
egressus est ab Esebon , et flamma de medio Seon , et devoravit
latus Moab et verticem filiorum Saon.
46. Væ tibi, Moab, periit populus Camos, quia comprehende-
runt filios tuos et filias tuas in captivitatem.
47. Et convertam captivitatem Moab in novissimis diebus ,
ait Dominus. Hucusque judicium Moab .
 JEREMIAS. CAP . XXXII.
511
16. καὶ πίονται , καὶ ἐξεμοῦνται , καὶ ἐκμανήσονται 16. et bibent , et evoment , et insanient a facie gladii quem
ἀπὸ προςώπου τῆς μαχαίρας ἧς ἐγὼ ἀποστέλλω ἀνα- ego mitto inter eos.
μέσον αὐτῶν.
17. Καὶ ἔλαβον τὸ ποτήριον ἐκ χειρὸς Κυρίου , καὶ
17. Et accepi calicem de manu Domini , et propinavi gen-
ἐπότισα τὰ ἔθνη πρὸς ἃ ἀπέστειλέ με Κύριος πρὸς αὐτὰ ,
tibus ad quas misit me Dominus ad eas ,
18. τὴν Ἱερουσαλὴμ καὶ τὰς πόλεις Ἰούδα , καὶ βασι 18. Jerusalem et civitatibus Juda , et regibus Juda et
λεῖς Ἰούδα καὶ ἄρχοντας αὐτοῦ , τοῦ θεῖναι αὐτὰς εἰς
| principibus ejus , ad ponendum eas in desolationem , et in
ἐρήμωσιν, καὶ εἰς ἄβατον, καὶ εἰς συριγμόν· invium , et in sibilum :
19. καὶ τὸν Φαραώ βασιλέα Αἰγύπτου , καὶ τοὺς 19. et Pharaoni regi Egypti , et pueris ejus , et principi-
παῖδας αὐτοῦ , καὶ τοὺς μεγιστάνας αὐτοῦ , καὶ πάντα |
bus ejus , et omni populo ejus ,
τὸν λαὸν αὐτοῦ ,
20. καὶ πάντας τους συμμίκτους , καὶ πάντας τοὺς 20. et omnibus mistitiis , et omnibus regibus alienigena-
βασιλεῖς ἀλλοφύλων, καὶ τὴν Ἀσκάλωνα , καὶ τὴν Γάζαν,
rum , et Ascaloni , et Gazae , et Accaron, et reliquiis Azoti ,
καὶ τὴν Ακκάρων, καὶ τὸ ἐπίλοιπον Αζώτου ,
21. καὶ τὴν Ἰδουμαίαν, καὶ τὴν Μωαβίτιν, καὶ τοὺς 21. et Idumææ , et Moabitidi , et filis Ammon,
υἱοὺς Ἀμμών,
22. καὶ βασιλεῖς Τύρου , καὶ βασιλεῖς Σιδώνος , καὶ 22. et regibus Tyri , et regibus Sidonis , et regibus qui
βασιλεῖς τοὺς ἐν τῷ πέραν τῆς θαλάσσης , trans mare ,
23. καὶ τὴν Δαιδὰν, καὶ τὴν Θαιμάν, καὶ τὴν Ῥῶς , 23. et Dædan , et Thæman , et Rhos, et omni circumtonso
καὶ πᾶν περικεκαρμένον κατὰ πρόςωπον αὐτοῦ , secundum faciem suam ,
24. καὶ πάντας τοὺς συμμίκτους τοὺς καταλύοντας 24. et omnibus mistitiis habitantibus in deserto ,
ἐν τῇ ἐρήμῳ,
25. καὶ πάντας βασιλεῖς Αἰλάμ , καὶ πάντας βασι- 25. et omnibus regibus Ælam, et omnibus regibus Per-
λεῖς Περσῶν, sarum ,
26. καὶ πάντας βασιλεῖς ἀπὸ ἀπηλιώτου τοὺς πόῤῥω 26. et omnibus regibus a subsolano qui longe et qui prope,
καὶ τοὺς ἐγγὺς , ἕκαστον πρὸς τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ , καὶ | unicuique adver
sus proximum suum, et omnibus regnis quæ
πάσας βασιλείας τὰς ἐπὶ προςώπου τῆς γῆς. super faciem terræ.
27. Καὶ ἐρεῖς αὐτοῖς · Οὕτως εἶπε Κύριος παντοκρά 27. Et dices eis : Sic dixit Dominus omnipotens : Bibite ,
τωρ · Πίετε , μεθύσθητε , καὶ ἐξεμέσετε , καὶ πεσεῖσθε , inebriam
ini , et vometis , et cadetis , et non resurgatis a fa-
καὶ οὐ μὴ ἀναστῆτε ἀπὸ προςώπου τῆς μαχαίρας ἧς
cie gladii quem ego mitto inter vos.
ἐγὼ ἀποστέλλω ἀναμέσον ὑμῶν·
28. Καὶ ἔσται , ὅταν μὴ βούλωνται δέξασθαι τὸ που 28. Et erit , cum noluerint accipere calicem de manu tua ,
τήριον ἐκ τῆς χειρός σου , ὥςτε πιεῖν, καὶ ἐρεῖς· Οὕτως | ut bibant , et dices : Sic dixit Dominus : Bibentes bibetis ,
εἶπε Κύριος· Πιόντες πίεσθε ,
20. ὅτι ἐν πόλει ἐν ᾗ ὠνομάσθη τὸ ὄνομά μου ἐπ' 29. quia in civitate in qua nominatum est nomen meum
αὐτὴν ἐγὼ ἄρχομαι κακῶσαι , καὶ ὑμεῖς καθάρσει οὐ super eam ego incipio affligere , et vos munditia non mun-
μὴ καθαρισθῆτε , ὅτι μάχαιραν ἐγὼ καλῶ ἐπὶ πάντας | dabimini , gladium enim ego voco super omnes sedentes su-
τοὺς καθημένους ἐπὶ τῆς γῆς. per terram.
30. Καὶ σὺ προφητεύσεις ἐπ ' αὐτοὺς τοὺς λόγους τού- 30. Et tu prophetabis ad eos verba haec , et dices : Domi-
τους , καὶ ἐρεῖς · Κύριος ἀφ᾽ ὑψηλοῦ χρηματιεῖ , ἀπὸ nus de excelso responsum dabit , de sancto suo dabit vocem
τοῦ ἁγίου αὐτοῦ δώσει φωνὴν αὐτοῦ , λόγον χρηματιεῖ | suam, verbum respondebit super locum suum illi autem
ἐπὶ τοῦ τόπου αὐτοῦ , καὶ οἵδε ὥσπερ τρυγῶντες ἀπο- quasi vindemiantes respondebunt, et super habitato ,
res terræ
κριθήσονται , καὶ ἐπὶ καθημένους τὴν γῆν ἥκει ὄλεθρος· venit interitus :
31. ἐπὶ μέρος τῆς γῆς , ὅτι κρίσις τῷ Κυρίῳ ἐν τοῖς
31. super partem terra , quoniam judicium Domino in
ἔθνεσι · κρίνεται αὐτὸς πρὸς πᾶσαν σάρκα , οἱ δὲ ἀσε- gentibus judicatur ipse cum omni carne , impii autem dati
βεῖς ἐδόθησαν εἰς μάχαιραν, λέγει Κύριος.
sunt in gladium , dicit Dominus.
32. Οὕτως εἶπε Κύριος· Ἰδοὺ κακὰ ἔρχεται ἀπὸ ἔθ- 32. Sic dixit Dominus : Ecce mala veniunt de gente in
νους ἐπὶ ἔθνος , καὶ λαίλαψ μεγάλη ἐκπορεύεται ἀπ᾿ gentem , et tempestas magna egreditur ab extremo terræ,
ἐσχάτου τῆς γῆς ,
33. καὶ ἔσονται τραυματίαι ὑπὸ Κυρίου ἐν ἡμέρᾳ 33. et erunt vulnerati a Domino in die Domini , de parte
Κυρίου , ἐκ μέρους τῆς γῆς , καὶ ἕως εἰς μέρος τῆς γῆς. terrae et usque ad partem terra Non defodien
, . tur, in ster-
Οὐ μὴ κατορυγῶσιν, εἰς κόπρια ἐπὶ προςώπου τῆς γῆς quilinia super faciem terrae erunt.
ἔσονται .
34. Αλαλάξατε , ποιμένες , καὶ κεκράξατε , καὶ κό- 34. Ululate , pastores , et clamate , et plangite , arietes
πτεσθε , οἱ κριοὶ τῶν προβάτων, ὅτι ἐπληρώθησαν αἱ ovium quia completi sunt dies vestri ad interfectionem , et
,
ἡμέραι ὑμῶν εἰς σφαγὴν, καὶ πεσεῖσθε ὥςπερ οἱ κριοί cadetis quasi arietes electi ,
οἱ ἐκλεκτοί ,
35. καὶ ἀπολεῖται φυγὴ ἀπὸ τῶν ποιμένων, καὶ σω-
35. et peribit fuga a pastoribus , et salus ab arietibus
τηρία ἀπὸ τῶν κριῶν τῶν προβάτων. ovium .
512 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ . ΛΓ'.

36. Φωνὴ κραυγῆς τῶν ποιμένων, καὶ ἀλαλαγμὸς 36. Vox clamoris pastorum , et ululatus ovium et arietum,
τῶν προβάτων καὶ τῶν κριῶν, ὅτι ὠλόθρευσε Κύριος τὰ quia vastavit Dominus pascua eorum,
βοσκήματα αὐτῶν,
37. καὶ παύσεται τὰ κατάλοιπα τῆς εἰρήνης ἀπὸ 37. et cessabunt residua pacis a facie irae furoris mei.
προςώπου ὀργῆς θυμοῦ μου.
38. Ἐγκατέλιπεν ὥςπερ λέων κατάλυμα αὐτοῦ , ὅτι 38. Dereliquit quasi leo diversorium suum , quia facta est
ἐγενήθη ἡ γῆ αὐτῶν εἰς ἄβατον ἀπὸ προςώπου τῆς μα- terra eorum in invium a facie gladii magni.
χαίρας τῆς μεγάλης.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΑΓ΄. ( Hebr. c. 26.) CAPUT XXXIII . (Hebr. c. 26.)
1. Ἐν ἀρχῇ βασιλέως Ἰωακεὶμ υἱοῦ Ἰωσία ἐγενήθη 1. In principio regis Joacim filii Josiæ factum est verbum
ὁ λόγος οὗτος παρὰ Κυρίου · istud a Domino :
2. Οὕτως εἶπε Κύριος · Στῆθι ἐν αὐλῇ οἴκου Κυρίου , 2. Sic dixit Dominus : Sta in atrio domus Domini , et
καὶ χρηματιεῖς ἅπασι τοῖς Ἰουδαίοις , καὶ πᾶσι τοῖς ἐρ- respondebis omnibus Judaeis , et omnibus venientibus ado-
χομένοις προςκυνεῖν ἐν οἴκῳ Κυρίου , ἅπαντας τοὺςλόγους rare in domo Domini , universos sermones quos mandavi
οὓς συνέταξά σοι χρηματίσαι αὐτοῖς · μὴ ἀφέλης ῥῆμα . tibi respondere eis : noli subtrahere verbum.
3. Ἴσως ἀκούσονται , καὶ ἀποστραφήσονται ἕκαστος 3. Fortasse audient , et avertentur unusquisque a via sua
ἀπὸ τῆς ὁδοῦ αὐτοῦ τῆς πονηρᾶς , καὶ παύσομαι ἀπὸ mala , et cessabo a malis quæ ego cogito facere eis propter
τῶν κακῶν ὧν ἐγὼ λογίζομαι τοῦ ποιῆσαι αὐτοῖς ἕνεκεν pessima studia eorum.
τῶν πονηρῶν ἐπιτηδευμάτων αὐτῶν,
4. καὶ ἐρεῖς· Οὕτως εἶπε Κύριος · Ἐὰν μὴ ἀκούσητέ 4. et dices : Sic dixit Dominus : Si non audieritis me ,
μου , τοῦ πορεύεσθαι ἐν τοῖς νομίμοις μου οἷς ἔδωκα | ambulando in legitimis meis quæ dedi ante faciem vestram,
κατὰ πρόςωπον ὑμῶν,
5. εἰςακούειν τῶν λόγων τῶν παίδων μου τῶν προ
5. exaudiendo verba puerorum meorum prophetarum ,
φητῶν, οὓς ἐγὼ ἀποστέλλω πρὸς ὑμᾶς ὄρθρου , καὶ ἀπέ- quos ego mitto ad vos diluculo , et misi , et non audistis
στειλα καὶ οὐκ ἠκούσατέ μου , me,
6. καὶ δώσω τὸν οἶκον τοῦτον ὥςπερ Σηλώ , καὶ τὴν 6. et dabo domum hanc sicut Selo , et civitatem dabo in
πόλιν δώσω εἰς κατάραν πᾶσι τοῖς ἔθνεσι πάσης τῆς γῆς . | maledictionem cunctis gentibus universa terra .
7. Καὶ ἤκουσαν οἱ ἱερεῖς καὶ οἱ ψευδοπροφῆται καὶ 7. Et audierunt sacerdotes et pseudoprophetae et univer-
πᾶς ὁ λαὸς τοῦ Ἱερεμίου λαλοῦντος τοὺς λόγους τούτους sus populus Jeremiam loquentem verba hæc in domo Do-
ἐν οἴκῳ Κυρίου . mini.
8. Καὶ ἐγένετο , Ἱερεμίου παυσαμένου λαλοῦντος 8. Et factum est , cum Jeremias consummasset loquens
πάντα ἃ συνέταξε Κύριος αὐτῷ λαλῆσαι παντὶ τῷ λαῷ , omnia quæ præceperat ei Dominus loqui universo populo,
καὶ συνελάβοσαν αὐτὸν οἱ ἱερεῖς , καὶ οἱ ψευδοπροφή- et apprehenderunt eum sacerdotes , et pseudoprophetae , et
ται , καὶ πᾶς ὁ λαὸς λέγων · Θανάτῳ ἀποθανῇ , omnis populus dicens : Morte moriaris ,
9. ὅτι ἐπροφήτευσας τῷ ὀνόματι Κυρίου , λέγων · 9. quia prophetasti nomine Domini , dicens : Sicut Selo
Ὥςπερ Σηλὼ ἔσται ὁ οἶκος οὗτος , καὶ ἡ πόλις αὕτη , erit domus hac , et urbs ista desolabitur ab habitantibus.
ἐρημωθήσεται ἀπὸ κατοικούντων . Καὶ ἐξεκκλησιάσθη | Et convenit ecclesia universi populi superJeremiam in domo
πᾶς ὁ λαὸς ἐπὶ Ἱερεμίαν ἐν οἴκῳ Κυρίου. Domini .
10. Καὶ ἤκουσαν οἱ ἄρχοντες Ἰούδα τὸν λόγον τοῦ 10. Et audierunt principes Juda verbumhoc, et ascende-
τον, καὶ ἀνέβησαν ἐξ οἴκου τοῦ βασιλέως εἰς οἶκον Κυ- | runt de domo regis in domum Domini , et sederunt in ve-
ρίου , καὶ ἐκάθισαν ἐν προθύροις πύλης τῆς καινῆς. stibulis portae nova .
ιι. Καὶ εἶπαν οἱ ἱερεῖς καὶ οἱ ψευδοπροφῆται πρὸς 11. Et dixerunt sacerdotes et pseudoprophetæ ad princi-
τοὺς ἄρχοντας καὶ παντὶ τῷ λαῷ · Κρίσις θανάτου τῷ pes et omni populo : Judicium mortis homini huic , quia
ἀνθρώπῳ τούτῳ , ὅτι ἐπροφήτευσε κατὰ τῆς πόλεως prophetavit adversus civitatem istam , sicut audistis in au-
ταύτης , καθὼς ἠκούσατε ἐν τοῖς ὠσὶν ὑμῶν. ribus vestris.
12. Καὶ εἶπεν Ἱερεμίας πρὸς τοὺς ἄρχοντας καὶ παντὶ 12. Et dixit Jeremias ad principes et omni populo, dicens :
τῷ λαῷ , λέγων · Κύριος ἀπέστειλέ με προφητεῦσαι | Dominus misit me prophetare super domum istam et super
ἐπὶ τὸν οἶκον τοῦτον καὶ ἐπὶ τὴν πόλιν ταύτην πάντας | civitatem hanc omnia verba quae audistis.
τοὺς λόγους οὓς ἠκούσατε.
13. Καὶ νῦν βελτίους ποιήσατε τὰς ὁδοὺς ὑμῶν καὶ 13. Et nunc meliores facite vias vestras et opera vestra ,
τὰ ἔργα ὑμῶν, καὶ ἀκούσατε τῆς φωνῆς Κυρίου , καὶ et audite vocem Domini , et cessabit Dominus a malis quæ
παύσεται Κύριος ἀπὸ τῶν κακῶν ὧν ἐλάλησεν ἐφ' ὑμᾶς. locutus est super vos.
14. Καὶ ἰδοὺ ἐγὼ ἐν χερσὶν ὑμῶν, ποιήσατέ μοι ὡς 14. Et ecce ego in manibus vestris , facite mihi sicut ex-
συμφέρει , καὶ ὡς βέλτιον ὑμῖν. pedit , et sicut melius vobis .
15. Αλλ' ἢ γνόντες γνώσεσθε , ὅτι εἰ ἀναιρεῖτέ με , 15. Verumtamen cognoscentes cognoscetis , quod si oc-
αἷμα ἀθῷον δίδοτε ἐφ᾽ ὑμᾶς , καὶ ἐπὶ τὴν πόλιν ταύ- cideritis me , sanguinem innocentem datis super vos et
την, καὶ ἐπὶ τοὺς κατοικοῦντας ἐν αὐτῇ · ὅτι ἐν ἀληθείᾳ super civitatem hanc , et super habitatores ejus : quia in
ἀπέσταλκε με Κύριος πρὸς ὑμᾶς λαλῆσαι εἰς τὰ ὦτα veritate misit me Dominus ad vos loqui in aures vestras
ὑμῶν πάντας τοὺς λόγους τούτους. omnia verba haec.
 JEREMIAS. CAP. XXXIV. 513

16. Καὶ εἶπον οἱ ἄρχοντες καὶ πᾶς ὁ λαὸς πρὸς τοὺς
ἱερεῖς καὶ πρὸς τοὺς ψευδοπροφήτας· Οὐκ ἔστι τῷ ἀν-
θρώπῳ τούτῳ κρίσις θανάτου , ὅτι ἐπὶ τῷ ὀνόματι Κυ-
ρίου τοῦ Θεοῦ ἡμῶν ἐλάλησε πρὸς ἡμᾶς.
17. Καὶ ἀνέστησαν ἄνδρες τῶν πρεσβυτέρων τῆς
γῆς , καὶ εἶπαν πάσῃ τῇ συναγωγῇ τοῦ λαοῦ ·
18. Μιχαίας ὁ Μωραθίτης ἦν ἐν ταῖς ἡμέραις Ἐζε-
κίου βασιλέως Ἰούδα , καὶ εἶπε παντὶ τῷ λαῷ Ἰούδα ·
Οὕτως εἶπε Κύριος · Σιὼν ὡς ἀγρὸς ἀροτριαθήσεται ,
καὶ Ἱερουσαλὴμ εἰς ἄβατον ἔσται , καὶ τὸ ὄρος τοῦ οἴ-
κου εἰς ἄλσος δρυμοῦ.
19. Μὴ ἀνελὼν ἀνεῖλεν αὐτὸν Ἐζεκίας καὶ πᾶς Ἰούδα ;
Οὐχ ὅτι ἐφοβήθησαν τὸν Κύριον, καὶ ὅτι ἐδεήθησαν τοῦ
προςώπου
2 Κυρίου , καὶ ἐπαύσατο Κύριος ἀπὸ τῶν κα
κῶν ὧν ἐλάλησεν ἐπ᾿ αὐτούς ; Καὶ ἡμεῖς ἐποιήσαμεν
κακὰ μεγάλα ἐπὶ ψυχὰς ἡμῶν.
20. Καὶ ἄνθρωπος ἦν προφητεύων τῷ ὀνόματι Κυ
ρίου , Οὐρίας υἱὸς Σαμαίου ἐκ Καριαθιαρίμ , καὶ ἐπρο-
φήτευσε περὶ τῆς γῆς ταύτης κατὰ πάντας τοὺς λόγους
Ἱερεμίου ·
21. καὶ ἤκουσεν ὁ βασιλεὺς Ἰωακεὶμ καὶ πάντες οἱ ἄρ-
χοντες πάντας τοὺς λόγους αὐτοῦ, καὶ ἐζήτουν ἀποκτεῖναι
αὐτὸν, καὶ ἤκουσεν Ουρίας, καὶ εἰςῆλθεν εἰς Αἴγυπτον.
22. Καὶ ἐξαπέστειλεν ὁ βασιλεὺς ἄνδρας εἰς Αἴγυπτον,
23. καὶ ἐξηγάγοσαν αὐτὸν ἐκεῖθεν, καὶ εἰςηγάγοσαν
αὐτὸν πρὸς τὸν βασιλέα, καὶ ἐπάταξεν αὐτὸν ἐν μαχαίρᾳ ,
καὶ ἔῤῥιψεν αὐτὸν εἰς τὸ μνῆμα υἱῶν λαοῦ αὐτοῦ .
24. Πλὴν χεὶρ Ἀχεικὰμ υἱοῦ Σαφὰν ἦν μετὰ Ἱερε-
μίου , τοῦ μὴ παραδοῦναι αὐτὸν εἰς χεῖρας τοῦ λαοῦ μὴ
ἀνελεῖν αὐτόν.
16. Et dixerunt principes et omnis populus ad sacerdo-
tes et ad pseudoprophetas : Non est homini huic judicium
mortis , quia in nomine Domini Dei nostri locutus est ad
nos.
17. Et surrexerunt viri de senioribus terrae , et dixerunt
omni synagogæ populi :
18. Michaeas Morathites fuit in diebus Ezeciæ regis Juda,
et dixit omni populo Juda : Sic dixit Dominus : Sion quasi
| ager arabitur , et Jerusalem in inviam erit , et mons domus
in lucum sylva .
19. Numquid interficiens interfecit eum Ezecias et omnis
Juda ? Nonne quia timuerunt Dominum , et quia deprecati
sunt faciem Domini , et cessavit Dominus a malis quæ lo-
| cutus fuerat super eos ? Et nos fecimus mala magna super
animas nostras.
20. Et homo fuit prophetans nomine Domini , Urias filius
Sama de Cariatliarim , et prophetavit de terra hac juxta
| omnia verba Jeremiæ :
21. et audivit rex Joacim et omnes principes omnia verba
| ejus , et quaerebant interficere eum , et audivit Urias , et in-
| gressus est in Agyptum.
22. Et emisit rex viros in Ægyptum ,
23. et eduxerunt eum inde, et adduxerunt eum ad regem,
et percussit eum in gladio , et projecit eum in monumentum
filiorum populi sui.
24. Verumtamen manus Achicam filii Saphan erat cum
| Jeremia , ut non traderetur in manus populi ne interficerent
eum.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΛΔ'. CAPUT XXXIV.

( Hebr. c. 27, 2 - 22.) (Hebr. c. 27, 2 -

— 22.)

( * ) 2. Οὕτως εἶπε Κύριος · Ποίησον σεαυτῷ δεσμούς 2. Sic dixit Dominus : Fac tibi vincula et catenas , et
καὶ κλοιοὺς , καὶ περίθου περὶ τὸν τράχηλόν σου , circumpone circa collum tuum ,
3. καὶ ἀποστελεῖς αὐτοὺς πρὸς βασιλέα Ιδουμαίας , 3. et mittes ea ad regem Idumææ , et ad regem Moab ,
καὶ πρὸς βασιλέα Μωάβ, καὶ πρὸς βασιλέα υἱῶν Ἀμ et ad regem filiorum Ammon , et ad regem Tyri , et ad re-
μὴν, καὶ πρὸς τὸν βασιλέα Τύρου , καὶ πρὸς βασιλέα | gem Sidonis , in manibus nuntiorum eorum venientium in
Σιδῶνος , ἐν χερσὶν ἀγγέλων αὐτῶν τῶν ἐρχομένων εἰς occursu suo in Jerusalem ad Sedeciam regem Juda.
ἀπάντησιν αὐτῶν εἰς Ἱερουσαλὴμ πρὸς Σεδεκίαν βασι
λέα Ἰούδα.
4. Καὶ συντάξεις αὐτοῖς πρὸς τοὺς κυρίους αὐτῶν 4. Et præcipies eis ad dominos suos dicere : Sic dixit
εἰπεῖν· Οὕτως εἶπε Κύριος ὁ Θεὸς Ἰσραήλ · Οὕτως | Dominus Deus Israel : Sic dicetis ad dominos vestros ,
ἐρεῖτε πρὸς τοὺς κυρίους ὑμῶν,
5. ὅτι ἐγὼ ἐποίησα τὴν γῆν ἐν τῇ ἰσχύϊ μου τῇ με 5. quia ego feci terram in fortitudine mea magna , et in
γάλῃ , καὶ ἐν τῷ ἐπιχείρῳ μου τῷ ὑψηλῷ, καὶ δώσω brachio meo excelso , et dabo eam cuicumque visum fuerit
αὐτὴν ᾧ ἐὰν δόξῃ ἐν ὀφθαλμοῖς μου . in oculis meis.
6. Έδωκα τὴν γῆν τῷ Ναβουχοδονόσορ βασιλεῖ 6. Dedi terram Nabuchodonosor regi Babylonis ad ser-
Βαβυλῶνος δουλεύειν αὐτῷ , καὶ τὰ θηρία τοῦ ἀγροῦ viendum ei , et bestias agri ad operandum ei.
ἐργάζεσθαι αὐτῷ . (**)
8. Καὶ τὸ ἔθνος καὶ ἡ βασιλεία , ὅσοι ἐὰν μὴ ἐμβά-
λωσι τὸν τράχηλον αὐτῶν ὑπὸ τὸν ζυγὸν βασιλέως Βα- 8. Et gens et regnum , quicumque non injecerint collum

(*) 1. Ἐν ἀρχῇ τῆς βασιλείας Ἰωακὶμ υἱοῦ Ἰωσίου βασιλέως
Ἰούδα , ἐγένετο τὸ ῥῆμα τοῦτο πρὸς Ἱερεμίαν παρὰ Κυρίου ,
λέγων· ( Compl. et Theodor.)
(**) 7. Καὶ δουλεύσουσιν αὐτῷ πάντα τὰ ἔθνη , καὶ τῷ υἱῷ
τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ , ἕως ἔλθῃ ὁ καιρὸς τῆς γῆς αὐτοῦ , καὶ δουλεύσει
αὐτῷ ἔθνη πολλὰ καὶ βασιλεῖς μεγάλοι . ( Grab . ex cod. reg.)
VETUS TESTAMENTUM. - II.
1. In principio regni Joacim filii Josiæ regis Juda , factum est
verbum hoc ad Jeremiam a Domino , dicens :
7. Et servient ei omnes gentes , et filio filii ejus , donec veniat
tempus terræ ejus , et servient ei gentes multæ et reges magni.
33
 514 ΙΕΡΕΜΙΑΣ, Κεφ . ΛΔ'.
βυλῶνος , ἐν μαχαίρᾳ καὶ ἐν λιμῷ ἐπισκέψομαι αὐτοὺς ,
εἶπε Κύριος , ἕως ἐκλίπωσιν ἐν χειρὶ αὐτοῦ.
9. Καὶ ὑμεῖς μὴ ἀκούετε τῶν ψευδοπροφητῶν ὑμῶν,
καὶ τῶν μαντευομένων ὑμῖν, καὶ τῶν ἐνυπνιαζομένων |
ὑμῖν, καὶ τῶν οἰωνισμάτων ὑμῶν, καὶ τῶν φαρμακῶν
ὑμῶν , τῶν λεγόντων· Οὐ μὴ ἐργάσησθε τῷ βασιλεῖ
Βαβυλῶνος.
10. Ὅτι ψευδῆ αὐτοὶ προφητεύουσιν ὑμῖν, πρὸς τὸν
μακρῦναι ὑμᾶς ἀπὸ τῆς γῆς ὑμῶν.
II. Καὶ τὸ ἔθνος ὃ ἐὰν εἰςαγάγῃ τὸν τράχηλον αὐ
τοῦ ὑπὸ τὸν ζυγὸν βασιλέως Βαβυλῶνος , καὶ ἐργάση-
ται αὐτῷ , καὶ καταλείψω αὐτὸν ἐπὶ τῆς γῆς αὐτοῦ ,
καὶ ἐργᾶται αὐτῷ , καὶ ἐνοικήσει ἐν αὐτῇ..
12. Καὶ πρὸς Σεδεκίαν βασιλέα Ἰούδα ἐλάλησα
κατὰ πάντας τοὺς λόγους τούτους , λέγων· Εἰςαγάγετε
τὸν τράχηλον ὑμῶν , καὶ ἐργάσασθε τῷ βασιλεῖ Βαβυ- |
λῶνος, ( * )
14. ὅτι ἄδικα αὐτοὶ προφητεύουσιν ὑμῖν,
15. ὅτι οὐκ ἀπέστειλα αὐτοὺς , φησὶ Κύριος , καὶ
προφητεύουσι τῷ ὀνόματί μου ἐπ᾽ ἀδίκῳ , πρὸς τὸ
ἀπολέσαι ὑμᾶς · καὶ ἀπολεῖσθε ὑμεῖς , καὶ οἱ προφῆται
ὑμῶν, οἱ προφητεύοντες ὑμῖν ἐπ᾽ ἀδίκῳ ψευδῆ.
16. Ὑμῖν καὶ παντὶ τῷ λαῷ τούτῳ καὶ τοῖς ἱερεῦ
σιν ἐλάλησα , λέγων· Οὕτως εἶπε Κύριος · Μὴ ἀκούετε
τῶν λόγων τῶν προφητῶν τῶν προφητευόντων ὑμῖν,
λεγόντων· Ἰδοὺ σκεύη οἴκου Κυρίου επιστρέψει ἐκ Βα
βυλῶνος , ὅτι ἄδικα αὐτοὶ προφητεύουσιν ὑμῖν·
17. οὐκ ἀπέστειλα αὐτούς . ( **)
18. Εἰ προφῆταί εἰσι , καὶ εἰ ἔστι λόγος Κυρίου ἐν
αὐτοῖς , ἀπαντησάτωσάν μοι , ( *** )
19. ὅτι οὕτως εἶπε Κύριος · Καὶ τῶν ἐπιλοίπων σκευ-
ῶν,
20. ὧν οὐκ ἔλαβε βασιλεὺς Βαβυλῶνος, ὅτε ἀπώ
κισε τὸν Ἰεχονίαν ἐξ Ἱερουσαλήμ ,
22. εἰς Βαβυλῶνα εἰςελεύσεται , λέγει Κύριος .
(*) 12. ... καὶ τῷ λαῷ αὐτοῦ , καὶ ζῆτε.
13. Ινατί ἀποθνήξεσθε σὺ καὶ ὁ λαός σου ἐν μαχαίρα ,
καὶ ἐν λιμῷ , καὶ ἐν λοιμῷ , ὡς ἐλάλησε Κύριος κατὰ ἔθνους ὃ
· οὐκ ἐδούλευσε τῷ βασιλεῖ Βαβυλῶνος ;
14. Μὴ ἀκούσητε τὰ ῥήματα τῶν προφητῶν, λεγόντων ὑμῖν·
Μὴ δουλεύητε τῷ βασιλεῖ Βαβυλῶνος.... ( Compl.)
(**) 17. Μὴ ἀκούετε αὐτῶν, ἀλλὰ δουλεύετε τῷ βασιλεῖ τῆς
Βαβυλῶνος , καὶ ζῆτε· ἱνατί ἐσται ἡ πόλις εἰς ἐρήμοσιν; (Compl.)
(*** ) 18. ... ἵνα μὴ εἰςενεχθήσωνται τὰ σκεύη τὰ καταλει
φθέντα ἐν οἴκῳ Κυρίου , καὶ ἐν οἴκῳ τοῦ βασιλέως Ἰούδα καὶ
Ἱερουσαλὴμ εἰς Βαβυλῶνα.
19. Ὅτι οὕτως εἶπε Κύριος περὶ τῶν στύλων, καὶ περὶ
τῆς θαλάσσης , καὶ περὶ τῶν μεχωνὼθ , καὶ πρὸς τὰ ἐπίλοιπα
σκευῶν τὰ καταλειφθέντα ἐν τῇ πόλει ταύτῃ ,
20. ὧν οὐκ ἔλαβε βασιλεύς Βαβυλῶνος , ὅτε ἀπῴκισε
τὸν Ἰεχονίαν υἱὸν Ἰωακὶμ βασιλέως Ιούδα ἐξ Ἱερουσαλὴμ εἰς
.
Βαβυλῶνα , καὶ πάντας τοὺς ἄρχοντας Ἰούδα καὶ Ἱερουσα
λήμ.
21. Ὅτι τάδε λέγει Κύριος τῶν δυνάμεων ὁ Θεὸς Ἰσραὴλ
περὶ τῶν σκευῶν τῶν καταλειφθέντων ἐν οἴκῳ Κυρίου , καὶ ἐν
οἴκῳ βασιλέως Ἰούδα καὶ Ἱερουσαλήμ
22. Εἰς Βαβυλῶνα εἰςελεύσονται , καὶ ἐκεῖ ἔσονται ἕως τῆς
ἡμέρας τῆς ἐπισκέψεως αὐτῶν, καὶ ἀνάξω αὐτὰ , καὶ ἀναστρέψω
αὐτὰ εἰς τὸν τόπον τοῦτον. ( Compl.)
suum sub jugum regis Babylonis , in gladio et in fame visi.
tabo eos , dixit Dominus , donec deficiant in manu ejus.
9. Et vos nolite audire pseudoprophetas vestros , et qui
divinant vobis , et qui somniant vobis , et auguria vestra ,
et maleficos vestros , qui dicunt : Non operabimini regi Ba-
bylonis.
10. Quia mendacia ipsi prophetant vobis , ad elongandos
vos a terra vestra.
11. Et gens quæ injecerit cervicem suam sub jugo regis
Babylonis , et operata fuerit ei , et relinquam eam in terra
sua , et operabitur ei , et inhabitabit in ea.
12. Et ad Sedeciam regem Juda locutus sum juxta omnia
verba haec, dicens : Injicite collum vestrum , et operamini
regi Babylonis ,
14. quia iniqua ipsi prophetant vobis ,
15. quia non misi eos , ait Dominus , et prophetant no-
mine meo super iniquo , ad perdendos vos : et peribitis vos,
et prophetae vestri , qui prophetant vobis super iniqu
mendacia.
16. Vobis et omni populo huic et sacerdotibus locutus
sum , dicens : Sic ait Dominus : Νolite audire verba pro-
pletarum qui prophetant vobis , dicentes : Ecce vasa domus
Domini revertentur de Babylone , quia iniqua ipsi prophe-
tant vobis :
17. non misi eos.
18. Si prophetæ sunt , et si est verbum Domini in eis ,
occurrant mihi ,
19. quia sic dixit Dominus : Etreliqua vasa,
20. quæ non tulit rex Babylonis , quando transtulit Je-
choniam de Jerusalem ,
22. in Babylonem intrabunt , dicit Dominus.
12. ... et populo ejus , et vivite.
13. Quare moriemini tu et populus tuus in gladio, et in fame,
et in peste , sicut locutus est Dominus contra gentem quæ non
servierit regi Babylonis ?
14. Nolite audire verba prophetarum, dicentium vobis : No
lite servire regi Babylonis ....
17. Nolite audire eos , sed servite regi Babylonis , et vivite -
quare erit civitas in solitudinem ?
18. ... ut non inferantur vasa quæ derelicta fuerant in domo
Domini , et in domo regis Juda et Jerusalem in Babylonem.
19. Quia sic dixit Dominus de columnis , et de mari , et de
mechonoth , et ad reliqua vasorum quæ remanserunt in civi-
tate hac ,
20. quæ non tulit rex Babylonis , quando transtulit Jecho-
niam filium Joacim regem Juda a Jerusalem in Babylonem , et
omnes principes Juda et Jerusalem.
21. Quia hæc dicit Dominus exercituum Deus Israel de va-
sis quæ derelicta sunt in domo Domini , et in domo regis Juda
et Jerusalem :
22. In Babylonem intrabunt , et ibi erunt usque ad diem
visitationis eorum , et reducam ea , et redire faciam ea in lo-
cumistum.
 JEREMIAS. CAP. XXXVI. 515

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΛΕ΄ . (Hebr . c . 28.) CAPUT XXXV. ( Hebr. c. 28.)

1. Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ τετάρτῳ ἔτει Σεδεκία βασι- 1. Et factum est in quarto anno Sedeciæ regis Juda , in
λέως Ἰούδα , ἐν μηνὶ τῷ πέμπτῳ , εἶπέ μοι Ἀνανίας mense quinto , dixit mihi Ananias filius Azor pseudopro-
υἱὸς Ἀζὼρ ὁ ψευδοπροφήτης ἀπὸ Γαβαὼν ἐν οἴκῳ pheta de Gabaon in domo Domini , ante oculos sacerdotum
Κυρίου , κατ' ὀφθαλμοὺς τῶν ἱερέων καὶ παντὸς τοῦ et omnis populi , dicens :
λαοῦ , λέγων·
2. Οὕτως εἶπε Κύριος. Συνέτριψα τον ζυγὸν τοῦ βα- 2. Sic dixit Dominus : Contrivi jugum regis Babylonis.
σιλέως Βαβυλῶνος.
3. Ἔτι δύο ἔτη ἡμερῶν , καὶ ἐγὼ ἀποστρέψω εἰς τὸν 3. Adhuc duo anni dierum , et ego redire faciam ad locum
τόπον τοῦτον τὰ σκεύη οἴκου Κυρίου , istum vasa domus Domini ,
4. Καὶ Ἰεχονίαν , καὶ τὴν ἀποικίαν Ἰούδα , ὅτι συν 4. et Jechoniam , et transmigrationem Juda , quia con-
τρίψω τὸν ζυγὸν βασιλέως Βαβυλῶνος . teram jugum regis Babylonis.
5. Καὶ εἶπεν Ἱερεμίας πρὸς Ἀνανίαν κατ᾽ ὀφθαλμοὺς 5. Et dixit Jeremias ad Ananiam ante oculos omnis po-
παντὸς τοῦ λαοῦ καὶ κατ᾽ ὀφθαλμοὺς τῶν ἱερέων τῶν puli et ante oculos sacerdotum stantium in domo Domini ,
ἑστηκότων ἐν οἴκῳ Κυρίου ,
6. καὶ εἶπεν Ἱερεμίας · Ἀληθῶς οὕτω ποιήσαι Κύ- 6. et dixit Jeremias : Vere sic faciat Dominus , statuat
ριος , στήσαι τὸν λόγον σου ὃν σὺ προφητεύεις , τοῦ verbum tuum quod tu prophetas , ut revertantur vasa do-
ἐπιστρέψαι τὰ σκεύη οἴκου Κυρίου καὶ πᾶσαν τὴν mus Domini et omnis transmigratio de Babylone ad locum
ἀποικίαν ἐκ Βαβυλῶνος εἰς τὸν τόπον τοῦτον. istum.
7. Πλὴν ἀκούσατε τὸν λόγον Κυρίου , ὃν ἐγὼ λέγω 7. Verumtamen audite verbum Domini , quod ego dico
εἰς τὰ ὦτα ὑμῶν καὶ εἰς τὰ ὦτα παντὸς τοῦ λαοῦ. in auribus vestris et in auribus universi populi.
8. Οἱ προφῆται οἱ γεγονότες πρότεροί μου καὶ πρό- 8. Prophetæ qui fuerunt priores me et priores vobis a
τεροι ὑμῶν ἀπὸ τοῦ αἰῶνος , καὶ ἐπροφήτευσαν ἐπὶ γῆς | saeculo , et prophetaverunt super terram multam , et super
πολλῆς , καὶ ἐπὶ βασιλείας μεγάλας εἰς πόλεμον . regna magna in bellum.
9. Ο προφήτης ὁ προφητεύσας εἰς εἰρήνην, ἐλθόν 9. Propheta qui prophetavit in pacem , veniente verbo ,
τος τοῦ λόγου , γνώσονται τὸν προφήτην ὃν ἀπέστειλεν | cognoscent prophetam quem misit eis Dominus in fide.
αὐτοῖς Κύριος ἐν πίστει.
10. Καὶ ἔλαβεν Ἀνανίας ἐν ὀφθαλμοῖς παντὸς τοῦ 10. Et tulit Ananias in oculis universi populi catenas de
λαοῦ τοὺς κλοιοὺς ἀπὸ τοῦ τραχήλου Ἱερεμίου , καὶ συν- collo Jeremia , et contrivit eas.
έτριψεν αὐτούς.
11. Καὶ εἶπεν Ἀνανίας κατ᾽ ὀφθαλμοὺς παντὸς τοῦ 11. Et dixit Ananias ante oculos omnis populi , dicens :
λαοῦ , λέγων· Οὕτως εἶπε Κύριος· Οὕτως συντρίψω | Sic dixit Dominus : Sic conteram jugum regis Babylonis de
τὸν ζυγὸν βασιλέως Βαβυλῶνος ἀπὸ τραχήλων πάντων collis omnium gentium .
τῶν ἐθνῶν.
12. Καὶ ᾤχετο Ἱερεμίας εἰς τὴν ὁδὸν αὐτοῦ. Καὶ 12. Et abiit Jeremias in viam suam. Et factum est ver-
ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς Ἱερεμίαν μετὰ τὸ συντρί- bum Domini ad Jeremiam postquam contrivit Ananias ca-
ψαι Ανανίαν τοὺς κλοιοὺς ἀπὸ τοῦ τραχήλου αὐτοῦ , tenas de collo ejus , dicens :
λέγων·
13. Βάδιζε , καὶ εἰπὸν πρὸς Ἀνανίαν, λέγων · Οὕτως 13. Vade, et dic ad Ananiam , dicens : Sic dixit Dominus :
εἶπε Κύριος· Κλοιοὺς ξυλίνους συνέτριψας , καὶ ποιήσω Catenas ligneas contrivisti , et faciam pro eis catenas fer-
ἀντ᾿ αὐτῶν κλοιοὺς σιδηροῦς , reas ,
14. ὅτι οὕτως εἶπε Κύριος· Ζυγὸν σιδηροῦν ἔθηκα 14. quia sic ait Dominus : Jugum ferreum posui super
ἐπὶ τὸν τράχηλον πάντων τῶν ἐθνῶν, ἐργάζεσθαι τῷ collum cunctarum gentium , ad operandum regi Babylonis.
βασιλεῖ Βαβυλῶνος.
15. Καὶ εἶπεν Ἱερεμίας τῷ Ἀνανίᾳ· Οὐκ ἀπέσταλκέ 15. Et dixit Jeremias Anania : Non misit te Dominus ,
σε Κύριος , καὶ πεποιθέναι ἐποίησας τὸν λαὸν τοῦτον et confidere fecisti populum istum super iniquo.
ἐπ' ἀδίκω.
16. Διὰ τοῦτο οὕτως εἶπε Κύριος · Ἰδοὺ ἐγὼ ἐξαπο- 16. Idcirco sic dixit Dominus : Ecce ego emitto te a fa-
στέλλω σε ἀπὸ προςώπου τῆς γῆς , τούτῳ τῷ ἐνιαυτῷ cie terrae , hoc anno morieris.
ἀποθανή .
17. Καὶ ἀπέθανεν ἐν τῷ μηνὶ τῷ ἑβδόμῳ. 17. Et mortuus est in mense septimo.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ λς'. ( Hebr . c. 29.) CAPUT XXXVI. ( Hebr . c. 29.)

1. Καὶ οὗτοι οἱ λόγοι τῆς βίβλου οὓς ἀπέστειλεν
Ἱερεμίας ἐξ Ἱερουσαλὴμ πρὸς τοὺς πρεσβυτέρους τῆς
ἀποικίας , καὶ πρὸς τοὺς ἱερεῖς , καὶ πρὸς τοὺς ψευδο-
προφήτας , ἐπιστολὴν εἰς Βαβυλῶνα τῇ ἀποικίᾳ , καὶ
πρὸς ἅπαντα τὸν λαὸν,
1. Et haec sunt verba libri quae misit Jeremias de Jerusa-
lem ad seniores transmigrationis , et ad sacerdotes , et ad
pseudoprophetas , epistolam in Babylonem transmigrationi ,
et ad omnem populum ,
33.
516 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ. λς' .

2. ὕστερον ἐξελθόντος Ἰεχονίου τοῦ βασιλέως , καὶ
τῆς βασιλίσσης , καὶ τῶν εὐνούχων , καὶ παντὸς ἐλευ-
θέρου , καὶ δεσμώτου , καὶ τεχνίτου ἐξ Ἱερουσαλήμ ,
3. ἐν χειρὶ Ἐλεασὰν υἱοῦ Σαφὰν, καὶ Γαμαρίου
υἱοῦ Χελκίου , ὃν ἀπέστειλε Σεδεκίας βασιλεὺς Ἰούδα
πρὸς βασιλέα Βαβυλῶνος εἰς Βαβυλῶνα , λέγων·
4. Οὕτως εἶπε Κύριος ὁ Θεὸς Ἰσραὴλ ἐπὶ τὴν ἀποι-
κίαν ἣν ἀπώκισα ἀπὸ Ἱερουσαλήμ ·
5. Οἰκοδομήσατε οἴκους , καὶ κατοικήσατε , καὶ φυ
τεύσατε παραδείσους , καὶ φάγετε τοὺς καρποὺς αὐτῶν,
6. καὶ λάβετε γυναῖκας , καὶ τεκνοποιήσατε υἱοὺς
καὶ θυγατέρας , καὶ λάβετε τοῖς υἱοῖς ὑμῶν γυναῖκας ,
καὶ τὰς θυγατέρας ὑμῶν δότε ἀνδράσι , καὶ πληθύνεσθε ,
καὶ μὴ σμικρυνθῆτε ,
7. καὶ ζητήσατε εἰς εἰρήνην τῆς γῆς εἰς ἣν ἀπώκισα
ὑμᾶς ἐκεῖ , καὶ προςεύξεσθε περὶ αὐτῶν πρὸς Κύριον,
ὅτι ἐν εἰρήνῃ αὐτῆς εἰρήνη ὑμῖν .
8. Ὅτι οὕτως εἶπε Κύριος · Μὴ ἀναπειθέτωσαν ὑμᾶς
οἱ ψευδοπροφῆται οἱ ἐν ὑμῖν , καὶ μὴ ἀναπειθέτωσαν
ὑμᾶς οἱ μάντεις ὑμῶν, καὶ μὴ ἀκούετε εἰς τὰ ἐνύπνια
ὑμῶν & ὑμεῖς ἐνυπνιάζεσθε ,
9. ὅτι ἄδικα αὐτοὶ προφητεύουσιν ὑμῖν ἐπὶ τῷ ὀνό
ματί μου , καὶ οὐκ ἀπέστειλα αὐτούς.
10. Ὅτι οὕτως εἶπε Κύριος· Ὅταν μέλλη πληροΰ-
σθαι Βαβυλῶνι ἑβδομήκοντα ἔτη , ἐπισκέψομαι ὑμᾶς ,
καὶ ἐπιστήσω τοὺς λόγους μου ἐφ' ὑμᾶς, τοῦ ἀποστρέ-
ψαι τὸν λαὸν ὑμῶν εἰς τὸν τόπον τοῦτον.
11. Καὶ λογιοῦμαι ἐφ' ὑμᾶς λογισμὸν εἰρήνης , καὶ
οὐ κακὰ , τοῦ δοῦναι ὑμῖν ταῦτα.
12. Καὶ προςεύξασθε πρὸς μὲ , καὶ εἰςακούσομαι ὑμῶν·
13. Καὶ ἐκζητήσατέ με , καὶ εὑρήσετέ με. Ὅτι ζη-
τήσετέ με ἐν ὅλῃ καρδίᾳ ὑμῶν,
14. καὶ ἐπιφανοῦμαι ὑμῖν, ( * )
15. Ὅτι εἴπατε· Κατέστησεν ἡμῖν Κύριος προφήτας
ἐν Βαβυλῶνι . (**)
21. Οὕτως εἶπε Κύριος ἐπὶ Ἀχιὰβ καὶ ἐπὶ Σεδεκίαν·
Ἰδοὺ ἐγὼ δίδωμι αὐτοὺς εἰς χεῖρας βασιλέως Βαβυλῶ-
νος , καὶ πατάξει αὐτοὺς κατ᾽ ὀφθαλμοὺς ὑμῶν.
2. postquam egressus est Jechonias rex , et regina , et
eunuchi , et omnis liber , et vinctus , et artifex de Jerusa-
lem ,
3. in manu Eleasan filii Saphan , et Gamariae filii Chel-
ciæ , quem misit Sedecias rex Juda ad regem Babylonis in
Babylonem , dicens :
4. Sic dixit Dominus Deus Israel super transmigrationem
quam transtuli de Jerusalem :
5. Ædificate domos , et habitate , et plantate pomaria , et
comedite fructus eorum ,
6. Et accipite uxores , et generate filios et filias , et acci-
pite filiis vestris uxores , et filias vestras date viris , et mul-
tiplicamini, et nolite minui ,
7. et quærite ad pacem terræ ad quam transmigrare vos
feci illuc , et orate pro eis ad Dominum , quia in pace ejus
pax vobis.
8. Sic enim dixit Dominus : Non seducant vos pseudopro-
phetae qui in vobis , et non seducant vos divini vestri, et
nolite audire ad somnia vestra quæ vos somniatis ,
9. quia iniqua ipsi prophetant vobis in nomine meo , et
non misi eos.
10. Quia sic dixit Dominus : Cum ceperint impleri Ba-
byloni septuaginta anni , visitabo vos , et suscitabo verba
mea super vos , ad reducendum populum vestrum in locum
istum.
11. Et cogitabo super vos cogitationem pacis , et non
mala , ad dandum vobis hæc.
12. Et orate ad me , et exaudiam vos :
13. et quaerite me, et invenietis me. Quia quærelis me in
toto corde vestro ,
14. et apparebo vobis.
15. Quia dixistis : Constituit nobis Dominus prophetas
in Babylone.
21. Sic dixit Dominus super Achiab et super Sedeciam :
Ecce ego do eos in manus regis Babylonis , et percutiet eos
ante oculos vestros.

(*) 14. φησὶ Κύριος , καὶ ἐπιστρέψω τὴν αἰχμαλωσίαν 14. ... dicit Dominu , et conver
s tam captivitatem vestram ,
ὑμῶν , καὶ ἀθροίσω ὑμᾶς ἐκ πάντων τῶν ἐθνῶν , καὶ ἐκ πάντων et congregabo vos ex omnibus gentibus , et ex omnibus locis ,
τῶν τόπων, οὗ διέσπειρα ὑμᾶς ἐκεῖ , φησὶ Κύριος · καὶ ἐπι· in quibus dispersi vos illuc , dicit Dominus : et convertam vos
στρέψω ὑμᾶς εἰς τὸν τόπον ὅθεν ἀπῴκισα ὑμᾶς ἐκεῖ. ( Grab. | in locum unde migrare feci vos illuc .
ex cod. reg.)
(**) 16. Οὕτω λέγει Κύριος πρὸς τὸν βασιλέα τὸν καθήμενον 16. Sic dicitDominus ad regem sedentemsuper soliumDavid ,
ἐπὶ θρόνου Δαυίδ , καὶ πρὸς πάντα τὸν λαὸν τὸν κατοικοῦντα ἐν et ad omnem populum habitantem in hac civitate , et ad fra-
τῇ πόλει ταύτῃ , καὶ πρὸς τοὺς ἀδελφοὺς ὑμῶν, οἳ οὐκ ἐξεπο- tres vestros , qui non sunt egressi vobiscum in captivitatem.
ρεύθησαν μεθ᾽ ὑμῶν εἰς αἰχμαλωσίαν.
17. Οὕτω λέγει Κύριος τῶν δυνάμεων· Ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστελῶ 17. Sic dicit Dominus exercituum : Ecce ego mittam in eos
εἰς αὐτοὺς μάχαιραν, καὶ λιμὸν, καὶ λοιμὸν, καὶ θήσω αὐτοὺς | gladium , et famem , et pestem , et ponam eos ut ficus malas ,
ὡς σῦκα πονηρὰ , ἃ οὐκ ἔδεσθαι δύνανται ὑπὸ τῆς πονηρίας. quæ comedi non possunt propter malitiam.
18. Καὶ διώξω αὐτοὺς ἐν μαχαίρᾳ , καὶ λιμῷ , καὶ λοιμῷ, 18. Et persequar ees in gladio , et fame , et peste , et dabo
καὶ δώσω αὐτοὺς εἰς κίνησιν ἐν πάσαις ταῖς βασιλείαις τῆς eos in vexationem in omnibus regnis terræ , et in maledictio-
γῆς , καὶ εἰς κατάραν, καὶ εἰς ἀπορίαν, καὶ εἰς συρισμὸν, καὶ nem , et in penuriam , et in sibilum , et in opprobrium cunctis
εἰς ὀνειδισμὸν πᾶσι τοῖς ἔθνεσι , πρὸς οὓς ἐγὼ ἐκβάλλω αὐ- gentibus , ad quas ego ejicio eos.
τούς.
19. Διότι οὐκ ἤκουσαν τὰ ῥήματά μου , λέγει Κύριος , ἃ 19. Eo quod non audierint verba mea , dicit Dominus , quæ
ἀπέσταλκα πρὸς αὐτοὺς διὰ τοὺς δούλους μου τοὺς προφήτας , misi ad eos per servos meos prophetas , diluculo consurgens et
ὀρθρίζων καὶ ἀποστέλλων · καὶ οὐκ ἠκούσατε , λέγει Κύριος. mittens : et non audistis , dicit Dominus.
20. Ὑμεῖς οὖν ἀκούσατε τῶνλόγων Κυρίου , πᾶσα ἡ μετοικε- 20. Vos ergo audite sermones Domini , omnis transmigratio ,
σία , ἣν ἀπέσταλκα ἀπὸ Ἱερουσαλὴμ εἰς Βαβυλῶνα. ( Compl. ) quam emisi de Jerusalem in Babylonem.
 JEREMIAS . CAP. XXXVII.
22. Καὶ λήψονται ἀπ' αὐτῶν κατάραν ἐν πάσῃ τῇ
ἀποικία Ἰούδα , ἐν Βαβυλῶνι , λέγοντες · Ποιήσαι σε
Κύριος ὡς Σεδεκίαν ἐποίησε , καὶ ὡς Ἀχιὰβ, οὓς ἀπε-
τηγάνισε βασιλεὺς Βαβυλῶνος ἐν πυρὶ ,
23. δι᾿ ἣν ἐποίησαν ἀνομίαν ἐν Ἰσραὴλ , καὶ ἐμοι-
χῶντο τὰς γυναῖκας τῶν πολιτῶν αὐτῶν, καὶ λόγον |
ἐχρημάτισαν ἐν τῷ ὀνόματί μου ὃν οὐ συνέταξα αὐτοῖς ; |
καὶ ἐγὼ μάρτυς , φησὶ Κύριος .
24. Καὶ πρὸς Σαμαίαν τὸν Αἰλαμίτην ἐρεῖς·
(*) 25. Οὐκ ἀπέστειλά σε τῷ ὀνόματί μου . Καὶ πρὸς
Σοφονίαν υἱὸν Μαασαίου τὸν ἱερέα εἰπέ·
26. Κύριος ἔδωκέ σε ἱερέα ἀντὶ Ἰωδαὲ τοῦ ἱερέως ,
γενέσθαι ἐπιστάτην ἐν τῷ οἴκῳ Κυρίου παντὶ ἀνθρώπῳ |
προφητεύοντι , καὶ παντὶ ἀνθρώπῳ μαινομένῳ , καὶ
δώσεις αὐτὸν εἰς τὸ ἀπόκλεισμα καὶ εἰς τὸν καταρά-
κτην.
27. Καὶ νῦν διατί συνελοιδορήσατε Ἱερεμίαν τὸν ἐξ
Αναθώθ , τὸν προφητεύσαντα ὑμῖν ;
28. Οὐ διὰ τοῦτο ἀπέστειλε , ὅτι διὰ τοῦ μηνὸς τού-
του ἀπέστειλε πρὸς ὑμᾶς εἰς Βαβυλῶνα , λέγων · Μα- |
κράν ἐστιν, οἰκοδομήσατε οἰκίας , καὶ κατοικήσατε , καὶ
φυτεύσατε κήπους καὶ φάγεσθε τὸν καρπὸν αὐτῶν.
29. Καὶ ἀνέγνω Σοφονίας τὸ βιβλίον εἰς τὰ ὦτα
Ἱερεμίου.
30. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς Ἱερεμίαν , λέ-
γων
31. Ἀπόστειλον πρὸς τὴν ἀποικίαν, λέγων · Οὕτως
εἶπε Κύριος ἐπὶ Σαμαίαν τὸν Αἰλαμίτην · Ἐπειδὴ
ἐπροφήτευσεν ὑμῖν Σαμαίας , καὶ ἐγὼ οὐκ ὑπέστειλα |
αὐτὸν , καὶ πεποιθέναι ἐποίησεν ὑμᾶς ἐπ᾽ ἀδίκοις ,
32. διὰ τοῦτο οὕτως εἶπε Κύριος , Ἰδοὺ ἐγὼ ἐπισκέ
ψομαι ἐπὶ Σαμαίαν, καὶ ἐπὶ τὸ γένος αὐτοῦ , καὶ οὐκ
ἔσται αὐτῶν ἄνθρωπος ἐν μέσῳ ὑμῶν , τοῦ ἰδεῖν , τὰ ]
ἀγαθὰ & ἃ ἐγὼ ποιήσω ὑμῖν · οὐκ ὄψονται.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΛΖ΄ . ( Hebr. c . 30.)
1. Ὁ λόγος ὁ γενόμενος πρὸς Ἱερεμίαν παρὰ Κυ
ρίου, εἰπεῖν ·
2. Οὕτως εἶπε Κύριος ὁ Θεὸς Ἰσραὴλ, λέγων· Γρά
ψον πάντας τοὺς λόγους οὓς ἐχρημάτισα πρὸς σὲ ἐπὶ
βιβλίου
3. ὅτι ἰδοὺ ἡμέραι ἔρχονται , φησὶ Κύριος , καὶ ἀπο-
στρέψω τὴν ἀποικίαν λαοῦ μου Ἰσραὴλ καὶ Ἰούδα ,
εἶπε Κύριος , καὶ ἀποστρέψω αὐτοὺς εἰς τὴν γῆν ἣν
ἔδωκα τοῖς πατράσιν αὐτῶν , καὶ κυριεύσουσιν αὐτῆς .
4. Καὶ οὗτοι οἱ λόγοι οὓς ἐλάλησε Κύριος ἐπὶ Ἰσραὴλ
καὶ Ἰούδα.
5. Οὕτως εἶπε Κύριος · Φωνὴν φόβου ἀκούσεσθε · φό-
βος , καὶ οὐκ ἔστιν εἰρήνη .
6. Ἐρωτήσατε, καὶ ἴδετε , εἰ ἔτεκεν ἄρσεν ; καὶ περὶ
φόβου ἐν ᾧ καθέξουσιν ὀσφὺν καὶ σωτηρίαν ; διότι ἑώ-
ρακα πάντα ἄνθρωπον , καὶ αἱ χεῖρες αὐτοῦ ἐπὶ τῆς
ὀσφύος αὐτοῦ ; Ἐστράφησαν πρόςωπα εἰς ἴκτερον.
(*) 25. Τάδε λέγει Κύριος τῶν δυνάμεων ὁ Θεὸς Ἰσραὴλ ,
λέγων· ᾿Ανθ᾽ ὧν σὺ ἀπέστειλας ἐν τῷ ὀνόματί μου τὰ βιβλία
πρὸς πάντα τὸν λαόν μου τὸν ἐν Ἱερουσαλήμ , καὶ πρὸς Σοφο-
νίαν υἱὸν Μαασίου τὸν ἱερέα , καὶ πρὸς πάντας τοὺς ἱερεῖς ,
λέγων· (Εx Schol. rom .)
517
22. Et assument de eis maledictionem in omni transmi-
gratione Juda , in Babylone , dicentes : Faciat te Dominus
sicut Sedeciam fecit , et sicut Achiab , quos frixit rex Bar
bylonis in igne ,
23. pro eo quod fecerunt iniquitatem in Israel , et me-
chabantur uxores civium suorum , et verbum responderunt
in nomine meo quod non præcepi eis , et ego testis, ait Do-
minus.
24. Et ad Samæam Elamitem dices :
25. Non misi te nomine meo. Et ad Sophoniam filium
Maasiæ sacerdotem dic :
26. Dominus dedit te sacerdotem pro Jodae sacerdote ,
ut esses praefectus in domo Domini omni homini prophe-
tanti , et omni homini insanienti, et dabis eum in custodiam
et in cataractam .
27. Et nunc quare simul contumeliis affecistis Jeremiam
qui ex Anathoth , qui prophetavit vobis ?
28. Non propter hoc misit , quia per mensem hunc misit
ad vos in Babylonem , dicens : Longe est , aedificate domos
et habitate , et plantate hortos et comedite fructum eo-
rum .
29. Et legit Sophonias librum in auribus Jeremia .
30. Et factum est verbum Domini ad Jeremiam , dicens :
31. Mitte ad transmigrationem , dicens : Sic dixit Pomi-
nus super Samæam Ælamitem : Quoniam prophetavit vobis
Samæas , et ego non misi eum , et confidere vos fecit super
iniquis ,
32. propter hoc sic dixit Dominus : Ecce ego visitabo su-
per Samæam , et super genus ejus , et non erit de eis homo
in medio vestri , ad videndum bona quæ ego faciam vobis :
non videbunt.
CAPUT XXXVII. ( Hebr. c. 30.)
1. Verbum quod factum est ad Jeremiam a Domino ,
dicendo :
2. Sic dixit Dominus Deus Israel , dicens : Scribe omnia
verba quæ respondi ad te super librum :
3. quia ecce dies veniunt , dicit Dominus , et redire fa-
ciam transmigrationem populi mei Israel et Juda , ait Do-
minus, et reducam eos in terram quam dedi patribus eorum,
et dominabuntur ejus .
4. Et hæc sunt verba quæ locutus est Dominus super
Israel et Judam.
5. Sic ait Dominus : Vocem timoris audietis : timor, et
non est pax.
6. Interrogate , et videte , si generat masculus ? et de ti-
more in quo detinebunt lumbum et salutem? quare vidi om-
nem hominem , et manus ejus super lumbum ejus ? Verga
sunt facies in auruginem .
25. Hæc dicit Dominus exercituum Deus Israel , dicens : Pro
eo quod tu misisti in nomine meo libellos ad omnem populum
meum qui in Jerusalem , et ad Sophoniam filium Maasiæ sacer-
dotem , et ad omnes sacerdotes , dicens :
518 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ . ΛΖ΄.

7. Ὅτι ἐγενήθη μεγάλη ἡ ἡμέρα ἐκείνη , καὶ οὐκ 7. Quia facta est magna dies illa , et non est talis , et
ἔστι τοιαύτη , καὶ χρόνος στενός ἐστι τῷ Ἰακώβ, καὶ ¦ tempus angustum est Jacob , et ex isto salvabitur .
ἀπὸ τούτου σωθήσεται.
8. Ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ , εἶπε Κύριος , συντρίψω τὸν 8. In die illa , dixit Dominus , conteram jugum de collo
ζυγὸν ἀπὸ τοῦ τραχήλου αὐτῶν, καὶ τοὺς δεσμούς αὐ- eorum , et vincula eorum dirumpam : et non operabuntur
τῶν διαῤῥήξω · καὶ οὐκ ἐργῶνται αὐτοὶ ἔτι ἀλλοτρίοις , | ipsi ultra alienis,
9. καὶ ἐργῶνται τῷ Κυρίῳ Θεῷ αὐτῶν , καὶ τὸν 9. et operabuntur Domino Deo suo , et David regem eo-
Δαυὶδ βασιλέα αὐτῶν ἀναστήσω αὐτοῖς . ( *) rum suscitabo eis.
12. Οὕτως εἶπε Κύριος. Ἀνέστησα σύντριμμα , αλ 12. Sic ait Dominus. Suscitavi contritionem, dolorosa est
γηρὰ ἡ πληγή σου , plaga tua ,
13. οὐκ ἔστι κρίνων κρίσιν σου , εἰς ἀλγηρὸν ἰατρεύ 13. non est qui judicet judicium tuum , in dolore curata
θης , ὠφέλειά σοι οὐκ ἔστι . es , utilitas tibi non est.
14. Πάντες οἱ φίλοι σου ἐπελάθοντό σου , οὐ μὴ ἐπε- 14. Omnes amici tui obliti sunt tui , non interrogabunt :
ρωτήσωσιν · ὅτι πληγὴν ἐχθροῦ ἔπαισά σε , παιδείαν . quia plaga inimici percussi te, disciplina forti : super omnem
στερεάν · ἐπὶ πᾶσαν ἀδικίαν σου ἐπλήθυναν αἱ ἁμαρ- | iniquitatem tuam multiplicata sunt peccata tua.
τίαι σου. (**)
16. Διὰ τοῦτο πάντες οἱ ἔσθοντές σε βρωθήσονται , 16. Propterea omnes qui comedunt te devorabuntur, et
καὶ πάντες οἱ ἐχθροί σου κρέας αὐτῶν πᾶν ἔδονται · omnes inimici tui carnem suam omnem comedent : propter
ἐπὶ πλῆθος ἀδικιῶν σου ἐπληθύνθησαν αἱ ἁμαρτίαι multitudinem iniquitatum tuarum multiplicata sunt peccata
σου , ἐποίησαν ταῦτά σοι · καὶ ἔσονται οἱ διαφοροῦντές | tua , fecerunt haec tibi : et erunt qui vastant te in vastatio
σε εἰς διαφόρημα , καὶ πάντας τοὺς προνομεύσαντάς σε nem , et omnes qui diripuerunt te dabo in direptionem :
δώσω εἰς προνομήν ·
17. ὅτι ἀνάξω τὸ ἴαμά σου , ἀπὸ πληγῆς ὀδυνηρᾶς 17. quia obducam curationem tuam, a plaga dolorosa cu-
ἰατρεύσω σε , φησὶ Κύριος · ὅτι ἐσπαρμένη ἐκλήθης, | rabo te, ait Dominus : quia dispersa vocata es, venatio ve
θήρευμα ὑμῶν ἐστιν, ὅτι ζητῶν οὐκ ἔστιν αὐτήν . stra est , quia non est qui quaerat eam.
18. Οὕτως εἶπε Κύριος · Ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστρέψω τὴν 18. Sic dixit Dominus : Ecce ego reducam transmigratio-
ἀποικίαν Ἰακώβ , καὶ τὴν αἰχμαλωσίαν αὐτοῦ ἐλεήσω . nem Jacob, et captivitati ejus miserebor. Et ædificabitur
Καὶ οἰκοδομηθήσεται πόλις ἐπὶ τὸ ὕψος αὐτῆς , καὶ ὁ | civitas super altitudinem suam , et populus juxta judicium
λαὸς κατὰ τὸ κρῖμα αὐτοῦ καθεδεῖται . suum sedebit.
19. Καὶ ἐξελεύσονται ἀπ' αὐτῶν ἄδοντες , φωνὴ παι- 19. Et egredientur ex eis canentes , vox ludentium . Et
ζόντων. Καὶ πλεονάσω αὐτοὺς , καὶ οὐ μὴ ἐλαττωθῶσι . | multiplicabo eos , et non minuentur.
20. Καὶ εἰςελεύσονται οἱ υἱοὶ αὐτῶν ὡς τὸ πρότερον, 20. Et ingredientur filii eorum ut antea , et testimonia
καὶ τὰ μαρτύρια αὐτῶν κατὰ πρόςωπόν μου ὀρθωθήσε- | eorum ante faciem meam dirigentur : et visitabo tribulantes
ται · καὶ ἐπισκέψομαι τοὺς θλίβοντας αὐτοὺς , eos ,
21. καὶ ἔσονται ἰσχυρότεροι αὐτοῦ ἐπ᾿ αὐτοὺς , καὶ 21. et erunt fortiores ejus super eos, et princeps ejus ex
ὁ ἄρχων αὐτοῦ ἐξ αὐτοῦ ἐξελεύσεται . Καὶ συνάξω αὐ- ipso egredietur. Et congregabo eos , et revertentur ad me ,
τοὺς , καὶ ἀποστρέψουσι πρὸς μὲ , ὅτι τίς ἐστιν οὗτος ὃς quoniam quis est iste qui dedit cor suum reverti ad me?
ἔδωκε τὴν καρδίαν αὐτοῦ ἀποστρέψαι προς μέ ; φησὶ dicit Dominus.
Κύριος. (***)
23. Ὅτι ὀργὴ Κυρίου ἐξῆλθε θυμώδης , ἐξῆλθεν ὀργὴ 23. Quoniam ira Domini egressa est furoris plena, egressa
στρεφομένη , ἐπ' ἀσεβεῖς ἥξει . est ira ruens , super impios veniet.
24. Οὐ μὴ ἀποστραφῇ ὀργὴ θυμοῦ Κυρίου , ἕως 24. Non avertetur ira furoris Domini , donec faciet , et
ποιήσει , καὶ ἕως καταστήσῃ ἐγχείρημα καρδίας αὐτοῦ. donec constituet incoeptum cordis sui. In novissimis diebus
Ἐπ' ἐσχάτων τῶν ἡμερῶν γνώσεσθε αὐτά. cognoscetis ea.

(*) 10. Σὺ δὲ μὴ φοβοῦ , δοῦλέ μου Ἰακώβ , λέγει Κύριος , 10. Tu autem ne timeas , serve meus Jacob , ait Dominus ,
οὐδὲ μὴ πτοηθῇς , Ἰσραήλ · ὅτι ἰδοὺ ἐγὼ σώσω σε ἐκ γῆς μα- neque paveas , Israel : quia ecce ego salvabo te de terra longin-
κρόθεν, καὶ τὸ σπέρμα σου ἐκ γῆς τῆς αἰχμαλωσίας αὐτῶν · καὶ qua, et semen tuum de terra captivitatis eorum : et revertetur
ἀποστραφήσεται Ἰακώβ , καὶ ἀναπαύσει , καὶ περισσεύσει πᾶσι | Jacob , et quiescet , et cunctis affluet bonis , et non erit quem
τοῖς ἀναθοῖς , καὶ οὐκ ἔσται ὁ φοβούμενος . formidet.
11. Ὅτι μετὰ σοῦ εἰμι , λέγει Κύριος, τοῦ σώζειν σε · ποιήσω II. Quoniam tecum sum , ait Dominus , ut salvemte : faciam
γὰρ συντέλειαν ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσι , ἐν οἷς διέσπειρά σε · σὲ δὲ enim consummationem in cunctis gentibus , in quibus dispersi
οὐ μὴ ποιήσω εἰς συντέλειαν, ἀλλὰ παιδεύσω σε ἐν κρίσει , καὶ te te autem non faciam in consummationem , sed castigabo
καθαρίζων οὐ καθαριῶ σε. ( Compl. et Theodor . ) te injudicio , et mundans non mundabo te.
( **) 15. Τί βοᾷς ἐπὶ συντρίμματί σου ; Ἀνίατος ὁ πόνος σου 15. Quid clamas super contritione tua ? Insanabilis est dolor
διὰ τοῦ πλήθους τῆς ἀδικίας σου , καὶ διὰ τῶν ἁμαρτιῶν σου tuus ; propter multitudinem iniquitatis tuæ , et propter dura
τῶν σκληρῶν ἐποίησά σοι ταῦτα . ( Compl . et Theodor .) peccata tua feci hæc tibi.
( ***) 22. Καὶ ἔσεσθέ μοι εἰς λαόν, κἀγὼ ἔσομαι ὑμῖν εἰς Κύ- 22. Et eritis mihi in populum , et ego ero vobis in Dominum
ειον. (Compl.)
 JEREMIAS. CAP. XXXVIII.
519
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΛΗ΄. (Hebr. c. 31. ) CAPUT XXXVIII . (Hebr. c 31.)

1. Ἐν τῷ χρόνῳ ἐκείνῳ , εἶπε Κύριος , ἔσομαι εἰς 1. In tempore illo , dixit Dominus , ero in Deum generi
Θεὸν τῷ γένει Ἰσραὴλ , καὶ αὐτοὶ ἔσονταί μοι εἰς λαόν . Israel , et ipsi erunt mihi in populum.
2. Οὕτως εἶπε Κύριος · Εὗρον θερμὸν ἐν ἐρήμῳ μετὰ 2. Sic dixit Dominus : Inveni calidum in deserto cum iis
ὀλωλότων ἐν μαχαίρα . Βαδίσατε , καὶ μὴ ὀλέσητε τὸν qui perierant gladio. Ite, et nolite interficere Israel ,
Ἰσραὴλ ,
3. Κύριος πόῤῥωθεν ὤφθη αὐτῷ . Αγάπησιν αἰώνιον 3. Dominus de longe apparuit ei . Dilectione perpetua di-
ἠγάπησά σε , διὰ τοῦτο εἵλκυσά σε εἰς οἰκτείρημα . lexi te , ideo attraxi te in miseratione.
4. Ὅτι οἰκοδομήσω σε , καὶ οἰκοδομηθήση παρθένος 4. Quoniam aedificabo te , et adificaberis virgo Israel :
Ἰσραήλ · ἔτι λήψῃ τύμπανόν σου , καὶ ἐξελεύση μετά | adhuc assumes tympanum tuum , et egredieris cum syna
συναγωγῆς παιζόντων. goga ludentium.
5. Ὅτι ἐφυτεύσατε ἀμπελῶνας ἐν ὄρεσι Σαμαρείας , 5. Quia plantastis vineas in montibus Samariæ , plantate
φυτεύσατε καὶ αἰνέσατε, et laudate ,
6. ὅτι ἔστιν ἡμέρα κλήσεως ἀπολογουμένων ἐν ὄρε 6. quia est dies vocationis respondentium in montibu
σιν Ἐφραίμ. Ἀνάστητε , καὶ ἀνάβητε εἰς Σιὼν πρὸς | Ephraim. Surgite , et ascendite in Sion ad Dominum Deum
Κύριον τὸν Θεὸν ὑμῶν, vestrum,
7. ὅτι οὕτως εἶπε Κύριος τῷ Ἰακώβ · Εὐφράνθητε , 7. quia sic dixit Dominus ad Jacob : Latamini , et hin
καὶ χρεμετίσατε ἐπὶ κεφαλὴν ἐθνῶν · ἀκουστὰ ποιή- nite super caput gentium : audita facite , et laudate : di-
σατε , καὶ αἰνέσατε · εἴπατε · Ἔσωσε Κύριος τὸν λαὸν cite : Salvavit Dominus populum suum , residuum Israel.
αὐτοῦ , τὸ κατάλοιπον τοῦ Ἰσραήλ.
8. Ἰδοὺ ἐγὼ ἄγω αὐτοὺς ἀπὸ βοῤῥᾶ , καὶ συνάξω 8. Ecce ego adduco eos ab aquilone , et congregabo eɔ s
αὐτοὺς ἀπ᾿ ἐσχάτου τῆς γῆς ἐν ἑορτῇ φασέκ . Καὶ τε ab extremo terræ in solemnitate phasec. Et generabit fi-
κνοποιήσει ὄχλον πολὺν, καὶ ἀποστρέψουσιν ὧδε . liorum turbam multam , et revertentur huc.
9. Ἐν κλαυθμῷ ἐξῆλθον, καὶ ἐν παρακλήσει ἀνά 9. In ploratu exierunt , et in consolatione adducam eos ,
ξω αὐτοὺς , αὐλίζων ἐπὶ διώρυγας ὑδάτων ἐν ὁδῷ ὀρθῇ , divertere faciens super fossas aquarum in via recta , et non
καὶ οὐ μὴ πλανηθῶσιν ἐν αὐτῇ · ὅτι ἐγενόμην τῷ Ἰσ errabunt in ea quoniam factus sum Israeli in patrem , et
ραὴλ εἰς πατέρα , καὶ Ἐφραὶμ πρωτότοκός μου ἐστίν . | Ephraim primogenitus meus est.
10. Ἀκούσατε λόγους Κυρίου , ἔθνη , καὶ ἀναγγείλατε 10. Audite verba Domini, gentes, et annuntiate in insulas
εἰς νήσους τὰς μακρόθεν · εἴπατε · Ὁ λικμήσας τὸν | longinquas : dicite : Qui ventilabit Israel et congregabit
Ἰσραὴλ καὶ συνάξει αὐτὸν , καὶ φυλάξει αὐτὸν, ὡς δ eum , et custodiet eum , quasi pastor gregem suum.
βόσκων ποίμνιον αὐτοῦ .
11. Ὅτι ἐλυτρώσατο Κύριος τὸν Ἰακώβ , ἐξείλατο 11. Redemit enim Dominus Jacob , liberavit eum de
αὐτὸν ἐκ χειρὸς στερεωτέρων αὐτοῦ . manu vandiorumeo.
12. Καὶ ἥξουσι , καὶ εὐφρανθήσονται ἐν τῷ ὄρει Σιών, 12. Et venient , et laetabuntur in monte Sion , et venient
καὶ ἥξουσιν ἐπ᾽ ἀγαθὰ Κυρίου , ἐπὶ γῆν σίτου καὶ οἴνου ad bona Domini , ad terram frumenti et vini et fructuum ,
καὶ καρπῶν, καὶ κτηνῶν καὶ προβάτων. Καὶ ἔσται ἡ et jumentorum et ovium. Et erit anima eorum quasi lignum
ψυχὴ αὐτῶν ὥσπερ ξύλον ἔγκαρπον, καὶ οὐ πεινάσου- | fructiferum , et non esurient ultra.
σιν ἔτι.
13. Τότε χαρήσονται παρθένοι ἐν συναγωγή νεα 13. Tunc gaudebunt virgines in synagoga juvenum , et
νίσκων, καὶ πρεσβύται χαρήσονται , καὶ στρέψω τὸ senes gaudebunt , et vertam luctum eorum in gaudium , et
πένθος αὐτῶν εἰς χαρμονὴν, καὶ ποιήσω αὐτοὺς εὐφραι- | faciam eos laetantes.
νομένους.
14. Μεγαλυνῶ καὶ μεθύσω τὴν ψυχὴν τῶν ἱερέων 14. Magnificabo et inebriabo animam sacerdotum filiorum
υἱῶν Λευὶ , καὶ ὁ λαός μου τῶν ἀγαθῶν μου ἐμπλησθή- | Levi , et populus meus bonis meis implebitur .
σεται .
15. Οὕτως εἶπε Κύριος · Φωνὴ ἐν Ῥαμᾶ ἠκούσθη 15. Sic dixit Dominus : Vox in Rhama audita est lamen-
θρήνου καὶ κλαυθμοῦ καὶ ὀδυρμοῦ, Ῥαχὴλ ἀποκλαιο- tationis et plorationis et fletus , Rachel deplorans noluit
μένη οὐκ ἤθελε παύσασθαι ἐπὶ τοῖς υἱοῖς αὐτῆς , ὅτι | conquiescere super filiis suis , quia non sunt.
οὐκ εἰσίν.
16. Οὕτως εἶπε Κύριος Διαλειπέτω ἡ φωνή σου ἀπὸ 16. Sic dixit Dominus : Desinat vox tua a ploratu , et
κλαυθμοῦ , καὶ οἱ ὀφθαλμοί σου ἀπὸ δακρύων σου , ὅτι oculi tui a lacrymis tuis , quia est merces operibus tuis, et.
ἔστι μισθὸς τοῖς σοῖς ἔργοις , καὶ ἐπιστρέψουσιν ἐκ γῆς revertentur de terra inimicorum ,
ἐχθρῶν,
(*) 17. μόνιμον τοῖς σοῖς τέκνοις. 17. stabile filiis tuis.
18. Ακοὴν ἤκουσα Ἐφραὶμ ὀδυρομένου · Ἐπαίδευ- 18. Auditu audivi Ephraim lamentantem : Castigasti

(*) 17. Καὶ ἔσται ἐλπὶς τοῖς ἐσχάτοις σου , λέγει Κύριος , καὶ 17. Et erit spes novissimis tuis , ait Dominus , et revertentur
ἐπιστρέψονται οἱ υἱοὶ εἰς τὰ ὅρια αὐτῶν. (Compl.) filii ad terminos suos.
520 ΙΕΡΕΜΙΑΣ . Κεφ. ΛΗ΄.
σάς με , καὶ ἐπαιδεύθην · ἐγὼ ώςπερ μόσχος οὐκ ἐδιδά
χθην. Ἐπίστρεψόν με , καὶ ἐπιστρέψω , ὅτι σὺ Κύριος δὁ |
Θεός μου .
10. Ὅτι ὕστερον αἰχμαλωσίας μου μετενόησα , καὶ
ὕστερον τοῦ γνῶναί με , ἐστέναξα ἐφ' ἡμέρας αἰσχύ-
νης , καὶ ὑπέδειξά σοι , ὅτι ἔλαβον ὀνειδισμὸν ἐκ νεότη- |
τός μου .
20. Υἱὸς ἀγαπητὸς Ἐφραὶμ ἐμοὶ , παιδίον ἐντρυφῶν,
ὅτι ἀνθ' ὧν οἱ λόγοι μου ἐν αὐτῷ , μνείᾳ μνησθήσομαι |
αὐτοῦ , διὰ τοῦτο ἔσπευσα ἐπ' αὐτῷ , ἐλεῶν ἐλεήσω αὐ-
τὸν, φησὶ Κύριος.
21. Στῆσον σεαυτὴν Σιών, ποίησον τιμωρίαν, δὸς
καρδίαν σου εἰς τοὺς οἴμους · ὁδὸν ᾗ ἐπορεύθης , ἀπο-
στράφηθι , παρθένος Ἰσραὴλ , ἀποστράφηθι εἰς τὰς πό
λεις σου πενθοῦσα .
22. Εως πότε ἀποστρέψεις , θυγάτηρ ήτιμωμένη ;
ὅτι ἔκτισε Κύριος σωτηρίαν εἰς καταφύτευσιν καινὴν, |
ἐν σωτηρία περιελεύσονται ἄνθρωποι ·
23. ὅτι οὕτως εἶπε Κύριος · ἔτι ἐροῦσι τὸν λόγον τοῦ
τον ἐν γῇ Ἰούδα καὶ ἐν πόλεσιν αὐτοῦ , ὅταν ἀποστρέψω
τὴν αἰχμαλωσίαν αὐτοῦ · Εὐλογημένος Κύριος ἐπὶ δί-
καιον ὄρος τὸ ἅγιον αὐτοῦ ·
21. καὶ ἐνοικοῦντες ἐν ταῖς πόλεσιν Ἰούδα , καὶ ἐν
πάσῃ τῇ γῇ αὐτοῦ , ἅμα γεωργῷ , καὶ ἀρθήσεται ἐν
ποιμνίω .
25. Ὅτι ἐμέθυσα πᾶσαν ψυχὴν διψῶσαν, καὶ πᾶσαν
ψυχὴν πεινῶσαν ἐνέπλησα .
26. Διὰ τοῦτο ἐξηγέρθην, καὶ εἶδον, καὶ ὁ ὕπνος μου
ἡδύς μοι ἐγενήθη.
27. Διὰ τοῦτο ἰδοὺ ἡμέραι ἔρχονται , φησὶ Κύριος ,
καὶ σπερῶ τὸν Ἰσραὴλ καὶ τὸν Ἰούδαν, σπέρμα αν
θρώπου καὶ σπέρμα κτήνους.
28. Καὶ ἔσται , ὥςπερ ἐγρηγόρουν ἐπ᾿ αὐτοὺς καθαι
ρεῖν καὶ κακοῦν, οὕτως γρηγορήσω ἐπ᾿ αὐτοὺς τοῦ |
οἰκοδομεῖν καὶ καταφυτεύειν, φησὶ Κύριος .
29. Ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις οὐ μὴ εἴπωσιν · Οἱ πα-
τέρες ἔφαγον ὄμφακα , καὶ οἱ ὀδόντες τῶν τέκνων ἡμω- |
δίασαν.
30. Ἀλλ᾽ ἢ ἕκαστος ἐν τῇ ἑαυτοῦ ἁμαρτία ἀποθα
νεῖται , καὶ τοῦ φαγόντος τὸν ὄμφακα αἱμωδιάσουσιν οἱ
ὀδόντες αὐτοῦ .
31. Ἰδοὺ ἡμέραι ἔρχονται , φησὶ Κύριος , καὶ διαθή
σομαι τῷ οἴκῳ Ἰσραὴλ καὶ τῷ οἴκῳ Ἰούδα διαθήκην
καινὴν,
32. οὐ κατὰ τὴν διαθήκην ἣν διεθέμην τοῖς πατρά
σιν αὐτῶν, ἐν ἡμέρᾳ ἐπιλαβομένου μου τῆς χειρὸς αὐτ
τῶν ἐξαγαγεῖν αὐτοὺς ἐκ γῆς Αἰγύπτου , ὅτι αὐτοὶ οὐκ
ἐνέμειναν ἐν τῇ διαθήκῃ μου , καὶ ἐγὼ ἠμέλησα αὐτῶν ,
φησὶ Κύριος.
33. Ὅτι αὕτη ἡ διαθήκη μου ἣν διαθήσομαι τῷ οἴκῳ
Ἰσραὴλ μετὰ τὰς ἡμέρας ἐκείνας , φησὶ Κύριος · διδοὺς
δώσω νόμους μου εἰς τὴν διάνοιαν αὐτῶν, καὶ ἐπὶ хара
δίας αὐτῶν γράψω αὐτοὺς , καὶ ἔσομαι αὐτοῖς εἰς Θεὸν,
καὶ αὐτοὶ ἔσονταί μοι εἰς λαόν .
34. Καὶ οὐ μὴ διδάξωσιν ἕκαστος τὸν πολίτην αὐ
τοῦ , καὶ ἕκαστος τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ , λέγων· Γνῶθι
τὸν Κύριον· ὅτι πάντες εἰδήσουσί με ἀπὸ μικροῦ αὐτῶν
ἕως μεγάλου αὐτῶν, ὅτι ἵλεως ἔσομαι ταῖς ἀδικίαις αὐτ
τῶν, καὶ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν οὐ μὴ μνησθῶ ἔτι .
37. Ἐὰν ὑψωθῇ ὁ οὐρανὸς εἰς τὸ μετέωρον, φησὶ
me , et sum castigatus : ego tamquam vitulus non didici
Converte me , et convertar , quia tu Dominus Deus meus.
19. Quia post captivitatem meam egi penitentiam , et
postquam cognovi , ingemui super diem confusionis , et
ostendi tibi , quoniam accepi opprobrium ab adolescentia
mea.
20. Filius dilectus Ephraim mihi , parvulus delicatus ,
quia ex quo verba mea in eo , memoria memorabor ejus ,
idcirco sollicitus fui super eo, miserans miserebor ejus ,
ait Dominus.
21. Statue teipsam Sion , fac poenam , da cor tuum in
vias : via in qua ambulasti , revertere , virgo Israel , rever-
tere in civitates tuas lugens .
22. Usquequo converteris , filia despecta ? quoniam crea-
vit Dominus salutem in plantatione nova , in salute circui-
bunt homines :
23. quia sic dixit Dominus : Adhuc dicent sermonem
istum in terra Juda et in urbibus ejus , quando reduxero
captivitatem ejus : Benedictus Dominus super justum mon-
tem sanctum ejus :
24. et qui habitant in urbibus Juda , et in omni terra
ejus , simul cum agricola , et elevabitur in grege.
25. Quia inebriavi omnem animam sitientem , et omnem
animam esurientem saturavi.
26. Ideo expergefactus sum , et vidi , et somnus meus
jucundus mihi factus est.
27. Idcirco ecce dies veniunt , ait Dominus , et seminabo
Israel et Judam , semine hominis et semine jumenti .
28. Et erit , sicut vigilabam super eos ad destruendum et
afligendum , sic vigilabo super eos ad aedificandum et plan-
tandum , ait Dominus.
29. In diebus illis non dicent : Patres comederunt uvam
acerbarn , et dentes filiorum obstupuerunt.
30. Sed unusquisque in peccato suo morietur , et come-
dentis uvam acerbam obstupescent dentes ejus.
31. Ecce dies veniunt , ait Dominus , et disponam domui
Israel et domui Juda testamentum novum ,
32. non juxta testamentum quod disposui patribus eorum,
in die cum apprehendi ego manum eorum ad educendum
eos de terra Ægypti , quia ipsi non manserunt in testamento
meo , et ego neglexi eos , ait Dominus.
33. Hoc enim est testamentum meum quod disponam
domui Israel post dies illos , ait Dominus : dans dabo leges
meas in mentem eorum , et in corde eorum scribam eas ,
et ero eis in Deum , et ipsi erunt mihi in populum.
34. Et non docebunt unusquisque civem suum , et unus-
quisque fratrem suum , dicens : Nosce Dominum : quia
omnes intelligent me a parvo eorum usque ad magnum
eorum , quoniam propitius ero iniquitatibus eorum , et
peccatorum eorum non recordabor amplius.
37. Si elevatum fuerit coelum in sublime , ait Dominus ,
 JEREMIAS. CAP. XXXIX . 521

Κύριος , καὶ ἐὰν ταπεινωθῇ τὸ ἔδαφος τῆς γῆς κάτω , ] et si humiliatum fuerit pavimentum terrae deorsum , et ego
καὶ ἐγὼ οὐκ ἀποδοκιμῶ τὸ γένος Ἰσραὴλ , φησὶ Κύριος , non reprobabo genus Israel , dicit Dominus , pro omnibus
περὶ πάντων ὧν ἐποίησαν . quæ fecerunt.
35. Οὕτως εἶπε Κύριος· Ὁ δοὺς τὸν ἥλιον εἰς φῶς 35. Sic dixit Dominus : Qui dat solem in lumen diei ,
τῆς ἡμέρας , σελήνην καὶ ἀστέρας εἰς φῶς τῆς νυκτός , lunam et stellas in lumen noctis , et clamorem in mari , et
καὶ κραυγὴν ἐν θαλάσσῃ , καὶ ἐβόμβησε τὰ κύματα αὐτ sonuerunt fluctus ejus , Dominus omnipotens nomen illi :
τῆς , Κύριος παντοκράτωρ ὄνομα αὐτῷ ·
36. ἐὰν παύσωνται οἱ νόμοι οὗτοι ἀπὸ προςώπου μου , 36. si cessaverint leges hae a facie mea , dicit Dominus ,
φησὶ Κύριος , καὶ τὸ γένος Ἰσραὴλ παύσεται γενέσθαι et genus Israel cessabit esse gens ante faciem meam cunctis
ἔθνος κατὰ πρόςωπόν μου πάσας τὰς ἡμέρας. diebus.
38. Ἰδοὺ ἡμέραι ἔρχονται , φησὶ Κύριος , καὶ οἰκο- 38. Ecce dies veniunt , dicit Dominus , et aedificabitur
δομηθήσεται πόλις τῷ Κυρίῳ ἀπὸ πύργου Αναμεήλ | civitas Domino a turri Anameel usque ad portam anguli ,
ἕως πύλης τῆς γωνίας ,
39. καὶ ἐξελεύσεται ἡ διαμέτρησις αὐτῆς ἀπέναντι 39. et exibit dimensio ejus contra eos usque ad colles
αὐτῶν ἕως βουνῶν Γαρὴβ , καὶ περικυκλωθήσεται κύ- | Gareb , et circumdabitur in circuitu ex electis lapidibus ,
κλῳ ἐξ ἐκλεκτῶν λίθων,
40. καὶ πάντες Ἀσαρημωθ ἕως Νάχαλ Κέδρων, ἕως 40. et omnes Asaremoth usque ad Nachal Cedron , usque
γωνίας πύλης ἵππων ἀνατολῆς , ἁγίασμα τῷ Κυρίῳ , ad angulum porta equorum orientis , sanctificium Domino ,
καὶ οὐκέτι οὐ μὴ ἐκλίπῃ , καὶ οὐ μὴ καθαιρεθῇ ἕως τοῦ et nequaquam ultra deficiet , et non destruetur usque in
αἰῶνος. sacculum.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΑΘ΄. (Hebr. c. 32.) CAPUT XXXIX . (Hebr. c. 32.)

1. Ὁ λόγος ὁ γενόμενος παρὰ Κυρίου πρὸς Ἱερεμίαν 1. Verbum quod factum est a Domino ad Jeremiam in
ἐν τῷ ἐνιαυτῷ δεκάτω βασιλεῖ Σεδεκίᾳ · οὗτος ἐνιαυτὸς anno decimo regi Sedeciæ hic est annus cctavus decimus
ὀκτωκαιδέκατος τῷ βασιλεῖ Ναβουχοδονόσορ , βασιλεῖ regi Nabuchodonosor, regi Babylonis.
Βαβυλῶνος.
2. Καὶ δύναμις βασιλέως Βαβυλῶνος ἐχαράκωσεν 2. Et virtus regis Babylonis vallum fecit super Jerusa-
ἐπὶ Ἱερουσαλὴμ , καὶ Ἱερεμίας ἐφυλάσσετο ἐν αὐλῇ τῆς | lem , et Jeremias custodiebatur in atrio carceris qui est in
φυλακῆς ἡ ἐστιν ἐν οἴκῳ βασιλέως , domo regis,
3. ἐν ᾗ κατέκλεισεν αὐτὸν ὁ βασιλεὺς Σεδεκίας , 3. in quo clauserat eum rex Sedecias , dicens : Quare tu
λέγων · Διατί σὺ προφητεύεις ; λέγων· Οὕτως εἶπε Κύ- prophetas ? dicens : Sic dixit Dominus : Ecce ego do civi-
ριος· Ἰδοὺ ἐγὼ δίδωμι τὴν πόλιν ταύτην ἐν χερσὶ βα- | tatem istam in manibus regis Babylonis , et capiet eam ,
σιλέως Βαβυλῶνος , καὶ λήψεται αὐτὴν,
4. καὶ Σεδεκίας οὐ μὴ σωθῇ ἐκ χειρὸς τῶν Χαλδαίων , 4. et Sedecias non salvabitur de manu Chaldaeorum , quia
ὅτι παραδόσει παραδοθήσεται εἰς χεῖρας βασιλέως Βα- traditione tradetur in manus regis Babylonis , et loquetur
βυλῶνος , καὶ λαλήσει στόμα αὐτοῦ πρὸς στόμα αὐτ os ipsius ad os ejus , et oculi ipsius oculos illius videbunt ,
τοῦ , καὶ οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτοῦ τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ
ὄψονται ,
5. καὶ εἰςελεύσεται Σεδεκίας εἰς Βαβυλῶνα , καὶ ἐκεῖ 5. et intrabit Sedesias in Babylonem , et ibi demittet se.
καθίεται . ( *)
6. Καὶ ὁ λόγος Κυρίου ἐγενήθη πρὸς Ἱερεμίαν, λέγων· 6. Et verbum Domini factum est ad Jeremiam , dicens :
7. Ἰδοὺ Ἀναμεὴλ υἱὸς Σαλώμ ἀδελφοῦ πατρός σου 7. Ecce Anameel filius Salom fratris patris tui venit ad
ἔρχεται πρὸς σὲ , λέγων· Κτῆσαι σεαυτῷ τὸν ἀγρόν μου te , dicens : Posside tibi agrum meum qui in Anathoth ,
τὸν ἐν Ἀναθώθ , ὅτι σοὶ κρίσις παραλαβεῖν εἰς κτῆσιν. quia tibi judicium est accipere in possessionem.
8. Καὶ ἦλθε πρὸς μὲ Αναμεήλ υἱὸς Σαλώμ ἀδελ 8. Et venit ad me Anameel filius Salom fratris patris mei
φοῦ πατρός μου εἰς τὴν αὐλὴν τῆς φυλακῆς , καὶ εἶπε· in atrium carceris , et dixit : Posside tibi agrum meum qui
Κτῆσαι σεαυτῷ τὸν ἀγρόν μου τὸν ἐν γῇ Βενιαμὶν τὸν in terra Benjamin qui in Anathoth , quia tibi judicium est
ἐν Ἀναθώθ , ὅτι σοὶ κρῖμα κτήσασθαι αὐτὸν, καὶ σὺ possidere eum , et tu es senior. Et cognovi quia verbum
πρεσβύτερος. Καὶ ἔγνων ὅτι λόγος Κυρίου ἐστὶ , Domini est ,
9. καὶ ἐκτησάμην τὸν ἀγρὸν Ἀναμεὴλ υἱοῦ ἀδελφοῦ 9. et possedi agrum Anameel filii fratris patris mei , et
πατρός μου , καὶ ἔστησα αὐτῷ ἑπτὰ σίκλους καὶ δέκα | appendi ei septem siclos et decem argenti ,
ἀργυρίου ,
10. καὶ ἔγραψα εἰς βιβλίον , καὶ ἐσφραγισάμην, καὶ 10. et scripsi in libello , et sigillavi , et contestatus sum
διεμαρτυράμην μάρτυρας , καὶ ἔστησα τὸ ἀργύριον ἐν testes , et appendi argentum in statera.
ζυγῷ.

(*) 5. ... καθιεῖται ἕως οὗ σκέψωμαι αὐτὸν, λέγει Κύριος · 5. ... sedebit donec visitem eum , ait Dominus : quod si pu-
ἐὰν δὲ πολεμήσητε κατὰ τῶν Χαλδαίων , οὐκ εὐοδωθήσεσθε . gnaveritis adversus Chaldæos , nihil prosperum habebitis .
(Compl.)
522 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ . ΛΘ'.
11. Καὶ ἔλαβον τὸ βιβλίον τῆς κτήσεως τὸ ἐσφραγι
σμένον,
12. καὶ ἔδωκα αὐτὸ τῷ Βαρούχ υἱῷ Νηρίου υἱῷ
Μαασαίου , κατ᾽ ὀφθαλμοὺς Ἀναμεὴλ υἱοῦ ἀδελφοῦ
πατρός μου , καὶ κατ᾽ ὀφθαλμοὺς τῶν ἀνδρῶν τῶν πα-
ρεστηκότων καὶ γραφόντων ἐν τῷ βιβλίῳ τῆς κτήσεως ,
καὶ κατ᾿ ὀφθαλμοὺς τῶν Ἰουδαίων τῶν ἐν τῇ αὐλῇ τῆς
φυλακῆς.
13. Καὶ συνέταξα τῷ Βαρούχ κατ' ὀφθαλμοὺς αὐτῶν,
λέγων·
14. Οὕτως εἶπε Κύριος παντοκράτωρ· Λάβε τὸ βι
βλιον τῆς κτήσεως τοῦτο , καὶ τὸ βιβλίον τὸ ἀνεγνω-
σμένον, καὶ θήσεις αὐτὸ εἰς ἀγγεῖον ἐστράκινον, ἵνα
διαμείνη ἡμέρας πλείους.
15. Ὅτι οὕτως εἶπε Κύριος · Ἔτι κτισθήσονται ἀγροὶ
καὶ οἰκίαι καὶ ἀμπελῶνες ἐν τῇ γῇ ταύτῃ.
16. Καὶ προςευξάμην πρὸς Κύριον μετὰ τὸ δοῦναί
με τὸ βιβλίον τῆς κτήσεως πρὸς Βαρούχ υἱὸν Νηρίου ,
λέγων·
17. Ὁ ὤν, Κύριε , σὺ ἐποίησας τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν
γῆν τῇ ἰσχύει σου τῇ μεγάλη , καὶ τῷ βραχίονί σου τῷ
ὑψηλῷ καὶ τῷ μετεώρω · οὐ μὴ ἀποκρυβῇ ἀπὸ σοῦ οὐθὲν,
18. ποιῶν ἔλεος εἰς χιλιάδας , καὶ ἀποδιδοὺς ἁμαρ
τίας πατέρων εἰς κόλπους τέκνων αὐτῶν μετ᾿ αὐτούς·
ὁ Θεὸς ὁ μέγας , 8ὁ ἰσχυρὸς ,
19. Κύριος μεγάλης βουλῆς , καὶ δυνατὸς τοῖς ἔργοις ,
ὁ Θεὸς δ' μέγας , δὁ παντοκράτωρ , καὶ μεγαλώνυμος
Κύριος · οἱ ὀφθαλμοί σου εἰς τὰς ὁδοὺς τῶν υἱῶν τῶν
ἀνθρώπων, δοῦναι ἑκάστῳ κατὰ τὴν ὁδὸν αὐτοῦ.
20. Ὃς ἐποίησας σημεῖα καὶ τέρατα ἐν γῇ Αἰγύπτῳ
ἕως τῆς ἡμέρας ταύτης , καὶ ἐν Ἰσραὴλ , καὶ ἐν τοῖς
γηγενέσι · καὶ ἐποίησας σεαυτῷ ὄνομα ὡς ἡμέρα αὕτη ,
21. καὶ ἐξήγαγες τὸν λαόν σου Ἰσραὴλ ἐκ γῆς Αἰ-
γύπτου ἐν σημείοις καὶ ἐν τέρασιν, ἐν χειρὶ κραταιᾷ
καὶ ἐν βραχίονι ὑψηλῷ , καὶ ἐν δράμασι μεγάλοις ,
22. καὶ ἔδωκας αὐτοῖς τὴν γῆν ταύτην, ἣν ὤμοσας
τοῖς πατράσιν αὐτῶν, γῆν ῥέουσαν γάλα καὶ μέλι ·
23. καὶ εἰςήλθοσαν καὶ ἔλαβον αὐτὴν , καὶ οὐκ ἤκου-
σαν τῆς φωνῆς σου , καὶ ἐν τοῖς προςτάγμασί σου οὐκ
ἐπορεύθησαν · ἅπαντα ἃ ἐνετείλω αὐτοῖς οὐκ ἐποίησαν,
καὶ ἐποίησαν συμβῆναι αὐτοῖς πάντα τὰ κακὰ ταῦτα.
24. Ἰδοὺ ὄχλος ἥκει εἰς τὴν πόλιν συλλαβεῖν αὐτὴν,
καὶ ἡ πόλις ἐδόθη εἰς χεῖρας Χαλδαίων τῶν πολεμούν
των αὐτὴν ἀπὸ προςώπου μαχαίρας καὶ τοῦ λιμοῦ · ὡς
ἐλάλησας , οὕτως ἐγένετο.
25. Καὶ σὺ λέγεις πρὸς μέ· Κτῆσαι σαυτῷ τὸν ἀγρὸν
ἀργυρίου · καὶ ἔγραψα βιβλίον, καὶ ἐσφραγισάμην, καὶ
ἐπεμαρτυράμην μάρτυρας , καὶ ἡ πόλις ἐδόθη εἰς χεῖρας
Χαλδαίων.
26. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων ·
27. Ἐγὼ Κύριος ὁ Θεὸς πάσης σαρκός · μὴ ἀπ᾿ ἐμοῦ
κρυβήσεταί τι;
28. Διὰ τοῦτο οὕτως εἶπε Κύριος ὁ Θεὸς Ἰσραήλ ·
Δοθεῖσα παραδοθήσεται ἡ πόλις αὕτη εἰς χεῖρας βασι-
λέως Βαβυλῶνος , καὶ λήψεται αὐτὴν,
20. καὶ ἥξουσιν οἱ Χαλδαῖοι πολεμοῦντες ἐπὶ τὴν
πόλιν ταύτην, καὶ καύσουσι τὴν πόλιν ταύτην ἐν πυρὶ ,
καὶ κατακαύσουσι τὰς οἰκίας ἐν αἷς ἐθυμιῶσαν ἐπὶ τῶν
δωμάτων αὐτῶν τῇ Βάαλ , καὶ ἔσπενδον σπονδὰς θεοῖς
ἑτέροις , πρὸς τὸ παραπικράναι με.
11. Et sumpsi libellum possessionis obsignatum ,
12. et dedi illum Baruch filio Neriæ filio Maasiae , ante
oculos Anameel filii fratris patris mei , et ante oculos viro-
rum qui adstiterant et scripserant in libello possessionis ,
et ante oculos Judaeorum qui in atrio carceris.
13. Et præcepi Baruch ante oculos eorum , dicens :
14. Sic dixit Dominus omnipotens : Sume librum posses-
| sionis istum , et librum qui lectus est , et pones illum in
Vase testaceo , ut permaneat dies plures.
15. Quia sic dixit Dominus : Adhuc possidebuntur agri
et domus et vineæ in terra hac.
16. Et oravi ad Dominum postquam dedi librum posses-
sionis ad Baruch filium Neriæ , dicens :
17. O qui es , Domine , tu fecisti coelum et terram fortitu
dine tua magna , et brachio tuo excelso et sublimi : non
| abscondetur a te quicquam,
18. qui facis misericordiam in millia , et reddis peccata
patrum in sinus filiorum eorum post eos : deus magnus ,
fortis ,
19. Dominus magni consilii , et potens operibus , Deus
| magnus , omnipoteus , et magni nominis Dominus : oculi
tui ad vias filiorum hominum , ut des unicuique juxta viam
ejus.
20. Qui fecisti signa et prodigia in terra Ægypto usque
in diem hanc , et in Israel , et in terrigenis : et fecisti tibi
nomen sicut dies hæc ,
21. et eduxisti populum tuum Israel de terra Ægypti in
signis et in prodigis , in manu valida et in brachio excelso ,
et in visionibus magnis ,
22. et dedisti eis terram hanc , quam jurasti patribus
eorum , terram fluentem lac et mel :
23. et intraverunt et acceperunt eam', et non audierunt
vocem tuam , et in præceptis tuis non ambularunt : omnia ,
quæ mandabas eis non fecerunt , et fecerunt ut evenirent
sibi omnia mala hæc.
24. Ecce turba venit ad civitatem ad capiendam eam , et
| urbs data est in manus Chaldæorum qui oppugnant eam a
facie gladii et famis : sicut locutus es , ita factum est.
25. Et tu dicis ad me : Acquire tibi agrum argento : et
scripsi librum , et obsignavi , et contestatus sum testes , et
| urbs data est in manus Chaldaeorum.
26. Et factum est verbum Domini ad me , dicens :
27. Ego Dominus Deus universa carnis : numquid a me
abscondetur quicquam?
28. Propterea sic dixit Dominus Deus Israel : Data tra-
| detur civitas ista in manus regis Babylonis , et capiet eam ,
29. et venient Chaldaei oppugnantes super civitatem
istam , et succendent urbem hanc igne , et comburent domos
in quibus adolebant super tecta earum Baal , et libabant
| libamina diis alienis , ad exacerbandum me.
 JEREMIAS. CAP. XL. 523

30. Ὅτι ἦσαν οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ καὶ οἱ υἱοὶ Ἰούδα μόν 30. Quia fuerunt filii Israel et filii Juda soli facientes ma-
νοι ποιοῦντες τὸ πονηρὸν κατ᾽ ὀφθαλμούς μου ἐκ νεό- | lum ante oculos meos ab adolescentia sua ,
τητος αὐτῶν ,
31. ὅτι ἐπὶ τὴν ὀργήν μου , καὶ ἐπὶ τὸν θυμόν μου 31. quia super iram meam , et super furorem meum fuit
ἦν ἡ πόλις αὕτη , ἀφ᾿ ἧς ἡμέρας ᾠκοδόμησαν αὐτὴν civitas haec , ex qua die adificaverunt eam et usque ad diem
καὶ ἕως τῆς ἡμέρας ταύτης , ἀπαλλάξαι αὐτὴν ἀπὸ hanc , ad amovendam eam a facie mea ,
προςώπου μου ,
32. διὰ πάσας τὰς πονηρίας τῶν υἱῶν Ἰσραὴλ καὶ 32. propter omnes nequitias filiorum Israel et Juda , qua
Ἰούδα , ὧν ἐποίησαν πικράναι με , αὐτοὶ καὶ οἱ βασι- fecerunt ad exacerbandum me , ipsi et reges eorum , et
λεῖς αὐτῶν, καὶ οἱ ἄρχοντες αὐτῶν, καὶ οἱ ἱερεῖς αὐτῶν, principes eorum , et sacerdotes eorum , et prophetæ eorum
καὶ οἱ προφῆται αὐτῶν, ἄνδρες Ἰούδα καὶ οἱ κατοικοῦν- viri Juda et habitatores Jerusalem ,
τες ἐν Ἱερουσαλήμ ,
33. καὶ ἀπέστρεψαν πρὸς μὲ νῶτον, καὶ οὐ πρόςω- 33. et averterunt ad me dorsum , et non faciem . Et docui
πον. Καὶ ἐδίδαξα αὐτοὺς ὄρθρου , καὶ οὐκ ἤκουσαν ἔτι eos diluculo , et non audierunt ultra accipere disciplinam :
λαβεῖν παιδείαν·
34. καὶ ἔθηκαν τὰ μιάσματα αὐτῶν ἐν τῷ οἴκῳ οὗ 34. et posuerunt inquinamenta sua in domo in qua invo-
ἐπεκλήθη τὸ ὄνομά μου ἐπ' αὐτῷ , ἐν ἀκαθαρσίαις αὐτῶν · catum est nomen meum in ea , in immunditiis suis :
35. καὶ ᾠκοδόμησαν τοὺς βωμοὺς τῇ Βάαλ τοὺς ἐν 35. et adificaverunt aras Baal quæ in valle filii Ennom ,
φάραγγι υἱοῦ Ἐννόμ , τοῦ ἀναφέρειν τοὺς υἱοὺς αὐτῶν ad offerendos filios suos et filias suas Moloch regi , quae non
καὶ τὰς θυγατέρας αὐτῶν τῷ Μολόχ βασιλεῖ , ἃ οὐ συνέ- praecepi eis , nec ascendit in cor meum ad faciendum abo-
ταξα αὐτοῖς , καὶ οὐκ ἀνέβη ἐπὶ καρδίαν μου τοῦ ποιῆ- minationem istam , ad faciendum peccare Judam.
σαι τὸ βδέλυγμα τοῦτο, πρὸς τὸ ἐφαμαρτεῖν τὸν Ἰούδαν.
36. Καὶ νῦν οὕτως εἶπε Κύριος ὁ Θεὸς Ἰσραὴλ ἐπὶ 36. Et nunc sic dixit Dominus Deus Israel super civita-
τὴν πόλιν ἣν σὺ λέγεις · Παραδοθήσεται εἰς χεῖρας | tem quam tu dicis : Tradetur in manus regis Babylonis in
βασιλέως Βαβυλῶνος ἐν μαχαίρᾳ , καὶ ἐν λιμῷ , καὶ ἐν | gladio , et in fame , et amissione.
ἀποστολῇ.
37. Ἰδοὺ ἐγὼ συνάγω αὐτοὺς ἐκ πάσης τῆς γῆς , οὗ 37. Ecce ego congrego eos ex universa terra , quo dispersi
διέσπειρα αὐτοὺς ἐκεῖ ἐν ὀργῇ μου καὶ τῷ θυμῷ μου eos illuc in ira mea et furore meo et in irritatione magna :
καὶ ἐν παροξυσμῷ μεγάλῳ · καὶ ἐπιστρέψω αὐτοὺς εἰς | Et convertam eos in locum istum , et sedere eos faciam con-
τὸν τόπον τοῦτον , καὶ καθιῶ αὐτοὺς πεποιθότας , fidentes ,
38. καὶ ἔσονταί μοι εἰς λαὸν, καὶ ἐγὼ ἔσομαι αὐτοῖς 38. et erunt mihi in populum , et ego ero eis in Deum .
εἰς Θεόν.
39. Καὶ δώσω αὐτοῖς ὁδὸν ἑτέραν καὶ καρδίαν ἑτέραν, 39. Et dabo eis viam aliam et cor aliud , ut timeant me
φοβηθῆναί με πάσας τὰς ἡμέρας , καὶ εἰς ἀγαθὸν αὐ- | omnibus diebus , et in bonum ipsis et filiis eorum post eos.
τοῖς καὶ τοῖς τέκνοις αὐτῶν μετ' αὐτούς.
40. Καὶ διαθήσομαι αὐτοῖς διαθήκην αἰωνίαν, ἣν οὐ 40. Et disponam eis testamentum aeternum , quod non
μὴ ἀποστρέψω ὄπισθεν αὐτῶν · καὶ τὸν φόβον μου δώσω avertam a post eos : et timorem meum dabo in cor eorum ,
εἰς τὴν καρδίαν αὐτῶν, πρὸς τὸ μὴ ἀποστῆναι αὐτοὺς | ut non recedant ipsi a me :
ἀπ' ἐμοῦ ·
41. καὶ ἐπισκέψομαι τοῦ ἀγαθῶσαι αὐτοὺς , καὶ φυ
qu- 41. et visitabo ad bene faciendum eis , et plantabo eos in
τεύσω αὐτοὺς ἐν τῇ γῇ ταύτῃ ἐν πίστει , καὶ ἐν πάσῃ terra ista in fide , et in omni corde meo , et in omni anima.
καρδίᾳ μου , καὶ ἐν πάσῃ ψυγῆ .
42. Ὅτι οὕτως εἶπε Κύριος · Καθὰ ἐπήγαγον ἐπὶ τὸν 42. Quia sic dixit Dominus : Sicut induxi super populum
λαὸν τοῦτον πάντα τὰ κακὰ τὰ μεγάλα ταῦτα , οὕτως | istum omnia mala magna hac , sic ego inducam super eos
ἐγὼ ἐπάξω ἐπ' αὐτοὺς πάντα τὰ ἀγαθὰ ἃ ἐλάλησα ἐπ' omnia bona quæ locutus sum super eos.
αὐτούς.
43. Καὶ κτηθήσονται ἔτι ἀγροὶ ἐν τῇ γῇ ᾗ σὺ λέγεις · 43. Et possidebuntur adhuc agri in terra de qua tu di-
Ἄβατος ἔσται ἀπὸ ἀνθρώπων καὶ κτήνους , καὶ παρε cis Invia erit ab hominibus et a pecore , et traditi sunt in
δόθησαν εἰς χεῖρας Χαλδαίων . manibus Chaldæorum .
44. Et ement agros in argento. Et scribes librum et
44. Καὶ κτήσονται ἀγροὺς ἐν ἀργυρίῳ . Καὶ γράψεις
βιβλίον καὶ σφραγιῇ , καὶ διαμαρτύρῃ μάρτυρας ἐν γῇ obsignabis , et contestaberis testes in terra Benjamin, et
Βενιαμὶν, καὶ κύκλῳ τῆς Ἱερουσαλὴμ , καὶ ἐν πόλεσιν in circuitu Jerusalem , et in civitatibus Juda , et in civitati-
Ἰούδα , καὶ ἐν πόλεσι τοῦ ὄρους , καὶ ἐν πόλεσι τῆς Σε bus montis , et in civitatibus ipsius Sephela , et in civitati-
φηλὰ , καὶ ἐν πόλεσι τῆς Ναγέβ · ὅτι ἀποστρέψω τὰς bus Nageb : quia redire faciam transmigrationes eorum.
ἀποικίας αὐτῶν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Μ'. ( Hebr. c . 33. ) CAPUT XL. ( Hebr. c. 33.)

1. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς Ἱερεμίαν δεύτε 1. Et factum est verbum Domini ad Jeremiam secundo ,
ρον, καὶ αὐτὸς ἦν ἔτι δεδεμένος ἐν τῇ αὐλῇ τῆς φυλα- et ipse erat adhuc ligatus in atrio carceris , dicens :
κῆς , λέγων ·
 524 ΙΕΡΕΜΙΑΣ . Κεφ . Μ΄.
2. Οὕτως εἶπε Κύριος ποιῶν γῆν, καὶ πλάσσων αὐ-
τὴν, τοῦ ἀνορθῶσαι αὐτὴν, Κύριος ὄνομα αὐτῷ.
3. Κέκραξον πρὸς μὲ , καὶ ἀποκριθήσομαί σοι , καὶ
ἀπαγγελῶ σοι μεγάλα καὶ ἰσχυρὰ , ἃ οὐκ ἔγνως αὐτά .
4. Ὅτι οὕτως εἶπε Κύριος περὶ οἴκων τῆς πόλεως
ταύτης , καὶ περὶ οἴκων βασιλέως Ἰούδα τῶν καθῃρη- |
μένων εἰς χάρακας καὶ προμαχῶνας ,
5. τοῦ μάχεσθαι πρὸς τοὺς Χαλδαίους , καὶ πληρῶ-
σαι αὐτὴν τῶν νεκρῶν τῶν ἀνθρώπων, οὓς ἐπάταξα ἐν
ὀργῇ μου καὶ ἐν θυμῷ μου · καὶ ἀπέστρεψα τὸ πρόςω-
πόν μου ἀπ' αὐτῶν, περὶ πασῶν τῶν πονηριῶν αὐτῶν.
6. Ἰδοὺ ἐγὼ ἀνάγω αὐτῇ συνούλωσιν καὶ ἴαμα , καὶ
φανερώσω αὐτοῖς, καὶ ἰατρεύσω αὐτὴν, καὶ ποιήσω καὶ
εἰρήνην καὶ πίστιν,
7. καὶ ἀποστρέψω τὴν ἀποικίαν Ἰούδα καὶ ἀποικίαν
Ἰσραὴλ , καὶ οἰκοδομήσω αὐτοὺς καθὼς καὶ τοπρότε-
ρον,
8. καὶ καθαριῶ αὐτοὺς ἀπὸ πασῶν τῶν ἀδικιῶν αὐ-
τῶν ὧν ἡμάρτοσάν μοι , καὶ οὐ μὴ μνησθήσομαι ἁμαρ-
τιῶν αὐτῶν ὧν ἡμαρτόν μοι καὶ ἀπέστησαν ἀπ᾿ ἐμοῦ.
9. Καὶ ἔσται εἰς εὐφροσύνην καὶ αἴνεσιν καὶ εἰς μετ
γαλειότητα παντὶ τῷ λαῷ τῆς γῆς , οἵτινες ἀκούσονται |
πάντα τὰ ἀγαθὰ ἃ ἐγὼ ποιήσω , καὶ φοβηθήσονται καὶ
πικρανθήσονται περὶ πάντων τῶν ἀγαθῶν , καὶ περὶ πά-
σης τῆς εἰρήνης ἧς ἐγὼ ποιήσω αὐτοῖς.
10. Οὕτως εἶπε Κύριος · Ἔτι ἀκουσθήσεται ἐν τῷ
τόπῳ τούτῳ , ᾧ ὑμεῖς λέγετε · Ερημός ἐστιν ἀπὸ ἀν-
θρώπων καὶ κτηνῶν, ἐν πόλεσιν Ἰούδα , καὶ ἔξωθεν Ιε-
ρουσαλήμ , ταῖς ἠρημωμέναις , παρὰ τὸ μὴ εἶναι ἄνθρω
πον καὶ κτήνη ·
11. φωνὴ εὐφροσύνης καὶ φωνὴ χαρμοσύνης, φωνὴ
νυμφίου καὶ φωνὴ νύμφης , φωνὴ λεγόντων · Ἐξομολο- |
γεῖσθε Κυρίῳ παντοκράτορι , ὅτι χρηστὸς Κύριος , ὅτι |
εἰς τὸν αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ . Καὶ εἰςοίσουσι δῶρα εἰς |
οἶκον Κυρίου , ὅτι ἀποστρέψω πᾶσαν τὴν ἀποικίαν τῆς
γῆς ἐκείνης κατὰ τοπρότερον, εἶπε Κύριος.
12. Οὕτως εἶπε Κύριος τῶν δυνάμεων · Ἔτι ἔσται
ἐν τῷ τόπῳ τούτῳ τῷ ἐρήμῳ , παρὰ τὸ μὴ εἶναι ἄνθρω-
πον καὶ κτῆνος , ἐν πάσαις ταῖς πόλεσιν αὐτοῦ καταλύ-
ματα ποιμένων κοιταζόντων πρόβατα ,
13. ἐν πόλεσιν τῆς ὀρεινῆς, καὶ ἐν πόλεσι τῆς Σεφηλὰ,
καὶ ἐν πόλεσι τῆς Ναγὲβ , καὶ ἐν γῇ Βενιαμὶν, καὶ ἐν
ταῖς κύκλῳ Ἱερουσαλὴμ , καὶ ἐν πόλεσιν Ἰούδα , ἔτι |
[ παρελεύσεται πρόβατα ἐπὶ χεῖρα ἀριθμοῦντος , εἶπε
Κύριος . (* )
(*) 14. Ἰδοὺ ἡμέραι ἔρχονται , λέγει Κύριος , καὶ ἀναστήσω
τὸ ῥῆμα τὸ ἀγαθὸν ὃ ἐλάλησα ἐπὶ τὸν οἶκον Ἰσραὴλ , καὶ ἐπὶ
τὸν οἶκον Ἰούδα.
15. Ἐν ἐκείναις ταῖς ἡμέραις καὶ ἐν τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, βλα-
στῆσαι ποιήσω τῷ Δαυὶδ βλαστὸν δικαιοσύνης , καὶ βασιλεύσει
βασιλεὺς , καὶ συνήσεται , καὶ ποιήσει κρῖμα καὶ δικαιοσύνην
ἐν τῇ γῇ.
16. Ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις σωθήσεται Ἰούδας , καὶ Ἱη·
ρουσαλὴμ κατοικήσει πεποιθότως. Καὶ τοῦτό ἐστι τὸ ὄνομα ὃ
καλέσουσιν αὐτῷ · Κύριος δίκαιος ἡμῶν.
17. Ὅτι οὕτω λέγει Κύριος · Οὐκ ἐπιλείψει τῷ Δαυὶδ ἀνὴρ
καθήμενος ἐπὶ τοῦ θρόνου Ἰσραήλ.
18. Καὶ ἐκ τῶν ἱερέων καὶ Λευιτῶν οὐκ ἐπιλείψει ἀνὴρ ἐνώ-
πιόν μου προςφέρων ὁλοκαύτωμα , καὶ θυμιῶν δῶρον , καὶ ποιῶν
θυσίαν πάσας τὰς ἡμέρας.
2. Sic dixit Dominus faciens terram , et formans eam ,
ad erigendam eam , Dominus nomen illi :
3. Clama ad me , et respondebo tibi , et annuntiabo tibi
magna et fortia , quæ non nosti ea.
4. Quia sic dixit Dominus de domibus urbis hujus, et de
domibus regis Juda quæ destructa sunt in valla et propu-
gnacula ,
5. ad pugnandum adversus Chaldaeos , et implendam eam
cadaveribus hominum , quos percussi in ira mea et in furore
meo : et averti faciem meam ab eis , pro omnibus malitiis
eorum .
6. Ecce ego adduco ei cicatricem et sanitatem , et de-
monstrabo eis , et curabo eam , et faciam etiam pacem et
fidem,
7. et reducam transmigrationem Juda et transmigratio-
nem Israel , et aedificabo eos sicut et antea ,
8. et mundabo eos ab omnibus iniquitatibus eorum qui-
bus peccaverunt mili , et non recordabor peccatorum eorum
quibus peccaverunt mihi et recesserunt a me.
9. Et erit in lætitiam et laudem et in magnificentiam
omni populo terrae , qui quidem audient omnia bona quae
ego faciam , et timebunt et inamarescent pro omnibus bonis ,
et pro omni pace quam ego faciam eis.
10. Sic dixit Dominus : Adhuc audietur in loco isto , de
quo vos dicitis : Desertus est ab hominibus et jumentis , in
civitatibus Juda , et foris Jerusalem , quæ desolatæ sunt ,
eo quod non sit homo et pecus :
11. vox laetitiae et vox gaudii , vox sponsi et vox sponsa ,
vox dicentium : Confitemini Domino omnipotenti , quoniam
bonus est Dominus , quia in sæculum misericordia ejus. Et
inferent dona in domum Domini , quia reducam omnem
transmigrationem terrae illius juxta id quod antea , dixit
Dominus.
12. Sic dixit Dominus virtutum : Adhuc erunt in loco hee
deserto , eo quod non sint homo et pecus , in omnibus civi-
tatibus ejus habitacula pastorum accubare facientium oves ,
13. in civitatibus montanæ , et in civitatibus Sephela , et
in civitatibus Nagel , et in terra Benjamin , et in iis quæ in
circuitu Jerusalem , et in civitatibus Juda , adhuc transibunt
oves ad manum numerantis , ait Dominus.
14. Ecce dies veniunt , dicit Dominus , et suscitabo verbum
bonum quod locutus sum ad domum Israel, et ad domum Juda.
15. In illis diebus et in tempore illo, germinare faciam David
germen justitia , et regnabit rex , et intelliget , et faciet judi-
cium et justitiam in terra.
16. In diebus illis salvabitur Judas , et Jerusalem habitabit
confidenter. Et hoc est nomen quod vocabunt ei : Dominus
justus noster.
17. Quoniam sic dicit Dominus : Non deficiet ipsi David vir
sedens super thronum Israel.
18. Et de sacerdotibus et Levitis non deficiet vir coram me
offerens holocaustoma , et adolens donum , et faciens sacrifi-
cium omnibus diebus.
 JEREMIAS . CAP. XLI. 525

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΑ'. ( Hebr. c. 34.) CAPUT XLI. ( Hebr . c. 34.)

1. Ὁ λόγος ὁ γενόμενος πρὸς Ἱερεμίαν παρὰ Κυ 1. Verbum , quod factum est ad Jeremiam a Domino , et
ρίου , καὶ Ναβουχοδονόσορ βασιλεὺς Βαβυλῶνος , καὶ | Nabuchodonosor rex Babylonis , et omnis exercitus ejus , et
πᾶν τὸ στρατόπεδον αὐτοῦ , καὶ πᾶσα ἡ γῆ ἀρχῆς αὐτοῦ universa terra principatus ejus bellabant super Jerusalem ,
ἐπολέμουν ἐπὶ Ἱερουσαλὴμ , καὶ ἐπὶ πάσας τὰς πόλεις et super omnes civitates Juda , dicens :
Ἰούδα , λέγων ·
2. Οὕτως εἶπε Κύριος · Βάδισον πρὸς Σεδεκίαν βασι- 2. Sic dixit Dominus : Vade ad Sedeciam regem Juda ,
λέα Ἰούδα , καὶ ἐρεῖς αὐτῷ · Οὕτως εἶπε Κύριος · Πα et dices ei : Sic dixit Dominus : Traditione tradetur civitas
ραδόσει παραδοθήσεται ἡ πόλις αὕτη εἰς χεῖρας βασιλέως haec in manus regis Babylonis , et capiet eam , et incendet
Βαβυλῶνος , καὶ συλλήψεται αὐτὴν, καὶ καύσει αὐτὴν eam in igne.
ἐν πυρί.
3. Καὶ σὺ οὐ μὴ σωθῇς ἐκ χειρὸς αὐτοῦ , καὶ συλλή 3. Et tu non salvaberis de manu ejus , et comprehensione
ψει συλληφθήσῃ , καὶ εἰς χεῖρας αὐτοῦ δοθήσῃ , καὶ capieris , et in manus ejus daberis , et oculi tui oculos ejus
ὀφθαλμοί σου τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ ὄψονται , καὶ εἰς | videbunt , et in Babylonem ingredieris.
Βαβυλῶνα εἰςελεύση .
4. Ἀλλὰ ἄκουσον τὸν λόγον Κυρίου , Σεδεκία βασι- 4. Sed audi verbum Domini , Sedecia rex Juda. Sic dicit
λεῦ Ἰούδα . Οὕτω λέγει Κύριος · Dominus :
5. Ἐν εἰρήνῃ ἀποθανῇ , καὶ ὡς ἔκλαυσαν τοὺς πα- 5. In pace morieris , et sicut ploraverunt patres tuos qui
τέρας σου τοὺς βασιλεύσαντας πρότερόν σου , κλαύσονται regnarunt ante te , plorabunt et te , Va , Domine , et usque
καὶ σὲ , Οὐαὶ , Κύριε , καὶ ἕως ᾅδου κόψονταί σε , ὅτι ad infernum plangent te , quia verbum ego locutus sum ,
λόγον ἐγὼ ἐλάλησα , εἶπε Κύριος. dixit Dominus.
6. Καὶ ἐλάλησεν Ἱερεμίας πρὸς τὸν βασιλέα Σεδε 6. Et locutus est Jeremias ad regem Sedeciam omnia
κίαν πάντας τοὺς λόγους τούτους ἐν Ἱερουσαλήμ . verba hæc in Jerusalem.
7. Καὶ ἡ δύναμις βασιλέως Βαβυλῶνος ἐπολέμει ἐπὶ 7. Et virtus regis Babylonis bellabat super Jerusalem , et
Ἱερουσαλὴμ , καὶ ἐπὶ τὰς πόλεις Ἰούδα , καὶ ἐπὶ Λαχὶς , super civitates Juda , et super Lachis , et super Azeca , quia
καὶ ἐπὶ Ἄζηκα , ὅτι αὗται κατελείφθησαν ἐν πόλεσιν la remanserant in civitatibus Juda civitates munita .
Ἰούδα πόλεις οχυραί .
8. Ὁ λόγος ὁ γενόμενος πρὸς Ἱερεμίαν παρὰ Κυ 8. Verbum quod factum est ad Jeremiam a Domino ,
ρίου , μετὰ τὸ συντελέσαι τὸν βασιλέα Σεδεκίαν διαθή- postquam rex Sedecias consummavit testamentum erga po-
κην πρὸς τὸν λαὸν, τοῦ καλέσαι ἄφεσιν, pulum , vocando dimissionem ,
9. τοῦ ἐξαποστεῖλαι ἕκαστον τὸν παῖδα αὐτοῦ , καὶ 9. ut dimitteret unusquisque puerum suum , et unus.
ἕκαστον τὴν παιδίσκην αὐτοῦ , τὸν Ἑβραῖον καὶ τὴν quisque ancillam suam , Hebræum et Hebræam liberos , ut
Ἑβραίαν ἐλευθέρους , πρὸς τὸ μὴ δουλεύειν ἄνδρα ἐξ | non serviret vir e Juda.
Ἰούδα.

19. Καὶ ἐγένετο ῥῆμα Κυρίου πρὸς Ἱερεμίαν, λέγον
20. Οὕτω λέγει Κύριος· Ἐὰν ἠθετημένην ποιήσητε τὴν δια-
θήκην μου τὴν μετὰ τῆς ἡμέρας , καὶ τὴν διαθήκην μου τὴν μετὰ
τῆς νυκτὸς , ὥςτε μὴ εἶναι ἡμέραν καὶ νύκτα ἐν τῷ καιρῷ αὐτ
τῶν,
21. καὶ ἡ διαθήκη μου ἠθετημένη ἔσται μετὰ τοῦ Δαυὶδ τοῦ
δούλου μου , ὥςτε μὴ εἶναι ἐξ αὐτοῦ υἱὸς βασιλεύων ἐπὶ τὸν θρό-
νον αὐτοῦ , καὶ μετὰ τῶν Λευιτῶν καὶ ἱερέων τῶν λειτουργῶν
μου.
22. Ὥςπερ οὐκ ἀριθμηθήσεται ἡ στρατιὰ τοῦ οὐρανοῦ , καὶ
οὐ μετρηθήσεται ἡ ἄμμος τῆς θαλάσσης , οὕτως πληθύνω τὸ
σπέρμα τοῦ Δαυὶδ τοῦ δούλου μου , καὶ τοὺς Λευίτας τοὺς λει
τουργούς μου.
23. Καὶ ἐγένετο ῥῆμα Κυρίου πρὸς Ἱερεμίαν, λέγον ·
24. Οὐκ είδες τί ὁ λαὸς οὗτος ἐλάλησε , λέγων · Δύο συγγε
νείας , ἃς ἐξελέξατο ὁ Κύριος , ἔξωσεν αὐτάς · καὶ τὸν λαόν μου
παρώξυναν, ἵνα μὴ ᾖ ἔθνος ἐνώπιον αὐτῶν.
25. Οὕτω λέγει Κύριος · Ἐὰν μὴ εἶεν ἡ διαθήκη μου τῇ
ἡμέρᾳ καὶ τῇ νυκτὶ , καὶ νόμους τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς μὴ
ἐθέμην,
26. οὕτως τὸ σπέρμα τοῦ Ἰακὼβ καὶ Δαυὶδ τοῦ δούλου μου
ἔξωσα ἄν, ὥστε μὴ λαβεῖν ἐμὲ ἀπὸ τοῦ σπέρματος αὐτοῦ ἄρ-
χοντας ἐν τῷ σπέρματι τοῦ Ἀβραὰμ καὶ τοῦ Ἰσαὰκ καὶ τοῦ
Ἰακώβ · ὅτι ἀναστρέψω τὴν αἰχμαλωσίαν αὐτῶν, καὶ ἐλεήσω
αὐτούς. ( Compl. et Theodor.)
19. Et factum est verbum Domini ad Jeremiam, dicens :
20. Sic dicit Dominus : Si irritum feceritis testamentum
meum quod cum die , et testamentum meum quod cum nocte ,
ut non sit dies et nox in tempore suo ,
21. et testamentum meum irritum erit cum David servo meo
ut non sit ex eo filius regnans super thronum ejus , et cum Le-
vitis et sacerdotibus ministris meis.
22. Sicut non numerabitur militia coli , et non mensurabitur
arena maris , sic multiplicabo semen David servi mei , et Le-
vitas ministros meos.
23. Et factum est verbum Domini ad Jeremiam , dicens :
24. Numquid non vidisti quid populus hic locutus sit , di-
cens : Duas cognationes , quas elegerat Dominus , expulit eas :
et populum meum irritaverunt , ut non sit gens coram eis.
25. Sic dicit Dominus : Si non esset testamentum meum diei
et nocti , et leges cœli et terræ non posuissem ,
26. sic semen Jacob et David servi mei expulissem utique ,
ut non acciperem de semine ejus principes in semine Abraam
et Isaac et Jacob : reducam enim captivitatem eorum , et mi-
serebor eis.
526 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ. ΜΒ .
10. Καὶ ἐπεστράφησαν πάντες οἱ μεγιστάνες , καὶ 10. Et conversi sunt omnes magnates , et omnis populus
πᾶς ὁ λαὸς οἱ εἰςελθόντες ἐν τῇ διαθήκῃ , τοῦ ἀποστεῖ qui ingressi erant in testamentum , ut dimitteret unusquis-
λαι ἕκαστον τὸν παῖδα αὐτοῦ , καὶ ἕκαστον τὴν παιδί- que puerum suum , et unusquisque ancillam suam , et dimi-
σκην αὐτοῦ , (*) καὶ ἐῶσαν serunt....
11. αὐτοὺς εἰς παῖδας καὶ παιδίσκας. 11. eos in pueros et ancillas .
12. Καὶ ἐγενήθη λόγος Κυρίου πρὸς Ἱερεμίαν, λέ- 12. Et factum est verbum Domini ad Jeremiam , dicens :
γων
13. Οὕτως εἶπε Κύριος· Ἐγὼ διεθέμην διαθήκην 13. Sic dixit Dominus : Ego disposui testamentum ad
πρὸς τοὺς πατέρας ὑμῶν ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἡ ἐξειλάμην αὐ- patres vestros in die qua erui eos de terra Ægypti, e domo
τοὺς ἐκ γῆς Αἰγύπτου , ἐξ οἴκου δουλείας , λέγων· servitutis , dicens :
14. Ὅταν πληρωθῇ ἓξ ἔτη , ἀποστελεῖς τὸν ἀδελφόν 14. Cum impleti fuerint sex anni , mittes fratrem tuum
σου τὸν Ἑβραῖον, ὃς πραθήσεταί σοι , καὶ ἐργᾶταί σοι Hebræum , qui emptus erit tibi , et operabitur tibi sex an-
ἐξ ἔτη , καὶ ἐξαποστελεῖς αὐτὸν ἐλεύθερον . Καὶ οὐκ nos , et dimittes eum liberum. Et non audierunt me et non
ἤκουσάν μου καὶ οὐκ ἔκλιναν τὸ οὖς αὐτῶν. inclinaverunt aurem suam.
15. Καὶ ἐπέστρεψαν σήμερον ποιῆσαι τὸ εὐθὲς πρὸ 15. Et conversi sunt hodie ad faciendum rectum ante
ὀφθαλμῶν μου, τοῦ καλέσαι ἄφεσιν ἕκαστον τοῦ πλη- oculos meos , cum vocaret unusquisque dimissionem pro-
σίον αὐτοῦ · καὶ συνετέλεσαν διαθήκην κατὰ πρόςωπόν | ximi sui : et consummaverunt testamentum ante faciem
μου , ἐν τῷ οἴκῳ οὗ ἐπεκλήθη τὸ ὄνομά μου ἐπ' αὐτῷ. meam , in domo in qua invocatum est nomen meum in ea .
16. Καὶ ἐπεστρέψατε , καὶ ἐβεβηλώσατε τὸ ὄνομά 16. Et revertistis , et polluistis nomen meum , cum redu-
μου , τοῦ ἐπιστρέψαι ἕκαστον τὸν παῖδα αὐτοῦ καὶ ceret unusquisque puerum suum et unusquisque ancillam
ἕκαστον τὴν παιδίσκην αὐτοῦ , οὓς ἐξαπεστείλατε ἐλευ suam , quos dimiseratis liberos animæ suæ , ut sint vobis
θέρους τῇ ψυχῇ αὐτῶν, τοῦ εἶναι ὑμῖν εἰς παῖδας καὶ in pueros et ancillas.
παιδίσκας.
17. Διὰ τοῦτο οὕτως εἶπε Κύριος · Ὑμεῖς οὐκ ἠκού 17. Propterea sic dixit Dominus : Vos non audistis me ,
σατέ μου , τοῦ καλέσαι ἄφεσιν ἕκαστος πρὸς τὸν πλη- | ut vocaret dimissionem unusquisque ad proximum suum.
σίον αὐτοῦ. Ἰδοὺ ἐγὼ καλῶ ἄφεσιν ὑμῖν εἰς μάχαιραν, | Ecce ego voco dimissionem vobis in gladium , et in mortem,
καὶ εἰς τὸν θάνατον, καὶ εἰς τὸν λιμὸν, καὶ δώσω ὑμᾶς et in famem , et dabo vos in dispersionem omnibus regnis
εἰς διασπορὰν πάσαις ταῖς βασιλείαις τῆς γῆς. terra .
18. Καὶ δώσω τοὺς ἄνδρας τοὺς παρεληλυθότας τὴν 18. Et dabo viros qui transgressi sunt testamentum
διαθήκην μου , τοὺς μὴ στήσαντας τὴν διαθήκην μου meum , qui non stabilierunt testamentum meum quod fece-
ἣν ἐποίησαν κατὰ πρόςωπόν μου , τὸν μόσχον ἂν ἐποίη- rant ad faciem meam , vitulum quem fecerant ad operandum
σαν ἐργάζεσθαι αὐτῷ ,
19. τοὺς ἄρχοντας Ἰούδα , καὶ τοὺς δυνάστας , καὶ 19. principes Juda , et potentes , et sacerdotes , et popu-
lum,
τοὺς ἱερεῖς , καὶ τὸν λαὸν,
20. καὶ δώσω αὐτοὺς τοῖς ἐχθροῖς αὐτῶν, καὶ ἔσται 20. et dabo eos inimicis eorum , et erunt morticina eo-
rum esca volatilibus cœli et bestiis terræ.
τὰ θνησιμαῖα αὐτῶν βρῶσις τοῖς πετεινοῖς τοῦ οὐρανοῦ
καὶ τοῖς θηρίοις τῆς γῆς.
21. Καὶ τὸν Σεδεκίαν βασιλέα τῆς Ἰουδαίας , καὶ 21. Et Sedeciam regem Judææ , et principes eorum dabo
τοὺς ἄρχοντας αὐτῶν δώσω εἰς χεῖρας ἐχθρῶν αὐτῶν, in manus inimicorum eorum , et virtus regis Babylonis rece-
καὶ δύναμις βασιλέως Βαβυλῶνος τοῖς ἀποτρέχουσιν dentibus ab eis .
ἀπ' αὐτῶν.
22. Ἰδοὺ ἐγὼ συντάσσω, φησὶ Κύριος, καὶ ἐπιστρέψω 22. Ecce ego præcipio , dicit Dominus, et reducam eos in
αὐτοὺς εἰς τὴν γῆν ταύτην, καὶ πολεμήσουσιν ἐπ' αὐτ terram hanc , et bellabunt super eam , et capient eam , et
τὴν, καὶ λήψονται αὐτὴν, καὶ κατακαύσουσιν αὐτὴν ἐν comburent eam in igne : et civitates Juda , et dabo eas de-
πυρί · καὶ τὰς πόλεις Ἰούδα , καὶ δώσω αὐτὰς ἐρήμους | sertas ab habitatoribus.
ἀπὸ τῶν κατοικούντων.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΒ'. ( Hebr . c. 35.) CAPUT XLII. ( Hebr. c. 35.)

1. Ὁ λόγος ὁ γενόμενος πρὸς Ἱερεμίαν παρὰ Κυρίου 1. Verbum quod factum est ad Jeremiam a Domino in
ἐν ἡμέραις Ἰωακεὶμ βασιλέως Ἰούδα , λέγων· diebus Joacim regis Juda, dicens :
2. Βάδισον εἰς οἶκον Αρχαβεὶν , καὶ ἄξεις αὐτοὺς εἰς 2. Vade in domum Archabin , et duces eos in domum
οἶκον Κυρίου , εἰς μίαν τῶν αὐλῶν, καὶ ποτιεῖς αὐτοὺς | Domini , in unum atriorum , et potabis eos vino .
οἶνον .

(*) 10. ἐλευθέρους , τοῦ μὴ δουλεύειν ἔτι ἐν αὐτοῖς , καὶ
ἤκουσαν, καὶ ἀφῆκαν,
11. καὶ ἐπεστράφησαν μετὰ ταῦτα , καὶ ἀνήγαγον τοὺς δού
λους καὶ τὰς παιδίσκας , οὓς ἀπέστειλαν ἐλευθέρους , καὶ ὑπέ-
ταξαν αὐτοὺς εἰς δούλους καὶ παιδίσκας. ( Compl.)
10. ... liberos , ut non servirent amplius in eis , et audierunt ;
et dimiserunt ,
II. et conversi sunt deinceps , et retraxerunt servos et an-
cillas, quos dimiserant liberos , et subjugaverunt eos in servos
et ancillas.
 JEREMIAS. CAP. XLII. 527

3. Καὶ ἐξήγαγον τὸν Ἰεχονίαν υἱὸν Ἱερεμὶν υἱοῦ Χα- 1 3. Et eduxi Jeconiam filium Jeremin filii Chabasin , et
βασὶν, καὶ τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ , καὶ τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ , fratres ejus , et filios ejus , et omnem domum Archalin ,
καὶ πᾶσαν τὴν οἰκίαν Ἀρχαβείν,
4. καὶ εἰςήγαγον αὐτοὺς εἰς οἶκον Κυρίου , εἰς τὸ πα- 4. et introduxi eos in domum Domini , in pastophorium
στοφόριον υἱῶν Ἰωνὸν υἱοῦ Ἀνανίου υἱοῦ Γοδολίου , filiorum Jonam fili Ananiae filii Godoliæ , hominis Dei , qui
ἀνθρώπου τοῦ Θεοῦ , ὅς ἐστιν ἐγγὺς τοῦ οἴκου τῶν ἀρ- est prope domum principum eorum qui supra domum Maa-
χόντων τῶν ἐπάνω τοῦ οἴκου Μαασαίου υἱοῦ Σελώμ , siae fili Selom , custodientis atrium.
τοῦ φυλάσσοντος τὴν αὐλήν.
5. Καὶ ἔδωκα κατὰ πρόςωπον αὐτῶν κεράμιον οἴνου , 5. Et dedi ante faciem eorum lagunculam vini , et po-
καὶ ποτήρια , καὶ εἶπα · Πίετε οἶνον . cula , et dixi : Bibite vinum.
6. Καὶ εἶπον · Οὐ μὴ πίωμεν οἶνον , ὅτι Ιωναδάβ 6. Et dixerunt : Non bibemus vinum , quia Jonadab filius
υἱὸς Ῥηχὰβ ὁ πατὴρ ἡμῶν ἐνετείλατο ἡμῖν, λέγων· Rechab pater noster mandavit nobis , dicens : Non bibetis
Οὐ μὴ πίητε οἶνον ὑμεῖς καὶ οἱ υἱοὶ ὑμῶν ἕως αἰῶνος , vinum vos et filii vestri usque in saeculum ,
7. καὶ οἰκίας οὐ μὴ οἰκοδομήσητε , καὶ σπέρμα οὐ 7. et domos ne aedificetis , et semen ne seminetis , et vi-
μὴ σπείρητε , καὶ ἀμπελὼν οὐκ ἔσται ὑμῖν, ὅτι ἐν σκη- nea non erit vobis , quia in tabernaculis habitabitis cunctis
ναῖς οἰκήσετε πάσας τὰς ἡμέρας ὑμῶν, ὅπως ἂν ζήσητε diebus vestris , ut vivatis diebus multis super terram super
ἡμέρας πολλὰς ἐπὶ τῆς γῆς ἐφ᾿ ἧς διατρίβετε ὑμεῖς ἐπ' quam incolitis vos super eam.
αὐτῆς.
8. Καὶ ἠκούσαμεν τῆς φωνῆς Ἰωναδὰβ τοῦ πατρὸς 8. Et audivimus vocem Jonadab patris nostri , non biben-
ἡμῶν, πρὸς τὸ μὴ πιεῖν οἶνον πάσας τὰς ἡμέρας ἡμῶν, di vinum cunctis diebus nostris , nos et uxores nostra , et
ἡμεῖς καὶ αἱ γυναῖκες ἡμῶν, καὶ οἱ υἱοὶ ἡμῶν, καὶ αἱ filii nostri , et filiae notra ,
θυγατέρες ἡμῶν,
9. καὶ πρὸς τὸ μὴ οἰκοδομεῖν οἰκίας τοῦ κατοικεῖν 9. et non aedificandi domos ad habitandum ibi , et vinea
ἐκεῖ , καὶ ἀμπελὼν καὶ ἀγρὸς καὶ σπέρμα οὐκ ἐγένετο et ager et semen non fuit nobis :
ἡμῖν·
10. καὶ ᾠκήσαμεν ἐν σκηναῖς , καὶ ἠκούσαμεν , καὶ 10. et habitavimus in tabernaculis , et audivimus , et fe-
ἐποιήσαμεν κατὰ πάντα ἃ ἐνετείλατο ἡμῖν Ἰωναδάβ δ | cimus secundum omnia quæ mandavit nobis Jonadab pater
πατὴρ ἡμῶν. noster.
· ι . Καὶ ἐγενήθη , ὅτε ἀνέβη Ναβουχοδονόσορ ἐπὶ 11. Et factum est , quando ascendit Nabuchodonosor su-
τὴν γῆν, καὶ εἴπαμεν εἰςελθεῖν, καὶ εἰςήλθομεν εἰς Ἱe- per terram , et diximus ingredi , et ingressi sumus in Jeru-
ρουσαλὴμ , ἀπὸ προςώπου τῆς δυνάμεως τῶν Χαλ- salem , a facie virtutis Chaldaeorum , et a facie virtutis As-
δαίων, καὶ ἀπὸ προςώπου τῆς δυνάμεως τῶν Ἀσσυρίων , syriorum , et habitavimus ibi .
καὶ ᾠκοῦμεν ἐκεῖ,
12. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων · 12. Et factum est verbum Domini ad me , dicens :
13. Οὕτως λέγει Κύριος : Πορεύου , καὶ εἶπον ἀν 13. Sic dicit Dominus : Vade , et dic homini Juda , et ha-
θρώπῳ Ἰούδα , καὶ τοῖς κατοικοῦσιν Ἱερουσαλήμ · Οὐ | bitatoribus Jerusalem : Non accipietis disciplinam audiendi
μὴ λάβητε παιδείαν τοῦ ἀκούειν τοὺς λόγους μου; verba mea ?
14. Έστησαν ῥῆμα υἱοὶ Ἰωναδάβ υἱοῦ Ῥηχὰβ , δ 14. Firmaverunt verbum filii Jonadab filii Rechab , quod
ἐνετείλατο τοῖς τέκνοις αὐτοῦ , πρὸς τὸ μὴ πιεῖν οἶνον , mandavit filiis suis , non bibendi vinum , et non biberunt .
καὶ οὐκ ἐπίοσαν. Καὶ ἐγὼ ἐλάλησα πρὸς ὑμᾶς ὄρθρου , | Et ego locutus sum ad vos diluculo , et non audistis.
καὶ οὐκ ἠκούσατε .
15. Καὶ ἀπέστειλα πρὸς ὑμᾶς τοὺς παῖδας μου τοὺς 15. Et misi ad vos pueros meos prophetas , dicens :
προφήτας , λέγων · Ἀποστράφητε ἕκαστος ἀπὸ τῆς ὁδοῦ Avertimini unusquisque a via sua pessima, et meliora facite
αὐτοῦ τῆς πονηρᾶς , καὶ βελτίω ποιήσατε τὰ ἐπιτηδεύ- studia vestra, et non ambulate post deos alios serviendo eis ,
ματα ὑμῶν, καὶ οὐ πορεύεσθε ὀπίσω θεῶν ἑτέρων τοῦ et habitabitis super terram quam dedi vobis et patribus ve-
δουλεύειν αὐτοῖς , καὶ οἰκήσετε ἐπὶ τῆς γῆς ἧς ἔδωκα stris : et non inclinastis aurem vestram , et non exaudistis.
ὑμῖν καὶ τοῖς πατράσιν ὑμῶν · καὶ οὐκ ἐκλίνατε τὰ ὦτα
ὑμῶν, καὶ οὐκ εἰςηκούσατε .
16. Καὶ ἔστησαν υἱοὶ Ἰωναδάβ υἱοῦ Ῥηχὰ τὴν 16. Et firmaverunt filii Jonadab filii Rechab mandatum
ἐντολὴν τοῦ πατρὸς αὐτῶν, ὁ δὲ λαὸς οὗτος οὐκ ἤκουσέ | patris sui , populus autem iste non audivit me.
μου.
17. Διὰ τοῦτο οὕτως εἶπε Κύριος · Ἰδοὺ ἐγὼ φέρω 17. Idcirco sic dixit Dominus : Ecce ego aftero super Ju-
ἐπὶ Ἰούδαν καὶ ἐπὶ τοὺς κατοικοῦντας Ἱερουσαλὴμ | dam et super habitatores Jerusalem omnia mala quæ locu-
πάντα τὰ κακὰ ἃ ἐλάλησα ἐπ᾿ αὐτούς. tus sum super eos.
18. Διὰ τοῦτο οὕτως εἶπε Κύριος · Ἐπειδὴ ἤκουσαν 18. Propterea sic dixit Dominus : Quoniam audierunt
υἱοὶ Ἰωναδὰβ υἱοῦ Ῥηχὰβ τὴν ἐντολὴν τοῦ πατρὸς | filii Jonadab filii Rechab mandatum patris sui , faciendo
αὐτῶν, ποιεῖν καθότι ἐνετείλατο αὐτοῖς ὁ πατὴρ αὐτῶν, sicut mandavit eis pater eorum ,
19. οὐ μὴ ἐκλείπη ἀνὴρ τῶν υἱῶν Ἰωναδάβ υἱοῦ 19. non deficiet vir filiorum Jonadab filii Rechab stans
Ρηχὰβ παρεστηκὼς κατὰ πρόςωπόν μου πάσας τὰς | ante faciem meam cunctis diebus terra.
ἡμέρας τῆς γῆς.
528 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ. ΜΙ .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'. ( Hebr . c. 36.)
1. Ἐν τῷ ἐνιαυτῷ τῷ τετάρτῳ Ἰωακεὶμ υἱοῦ Ἰωσία
βασιλέως Ἰούδα , ἐγενήθη λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέ-
γων
2. Λάβε σεαυτῷ χαρτίον βιβλίου , καὶ γράψον ἐπ᾿
αὐτοῦ πάντας τοὺς λόγους οὓς ἐλάλησα πρὸς σὲ ἐπὶ Ιε-
ρουσαλὴμ , καὶ ἐπὶ Ἰούδα , καὶ ἐπὶ πάντα τὰ ἔθνη , ἀφ'
ἧς ἡμέρας λαλήσαντος μου πρὸς σὲ , ἀφ᾿ ἡμερῶν Ἰω
σία βασιλέως Ἰούδα , καὶ ἕως τῆς ἡμέρας ταύτης.
3. Ἴσως ἀκούσεται ὁ οἶκος Ἰούδα πάντα τὰ κακὰ ἃ
ἐγὼ λογίζομαι ποιῆσαι αὐτοῖς , ἵνα ἀποστρέψωσιν ἀπὸ
τῆς ὁδοῦ αὐτῶν τῆς πονηρᾶς , καὶ ἵλεως ἔσομαι ταῖς
ἀδικίαις αὐτῶν καὶ ταῖς ἁμαρτίαις αὐτῶν.
4. Καὶ ἐκάλεσεν Ἱερεμίας τὸν Βαρούχ υἱὸν Νη
ρίου , καὶ ἔγραψεν ἀπὸ στόματος Ἱερεμίου πάντας τοὺς
λόγους Κυρίου , οὓς ἐλάλησε πρὸς αὐτὸν, εἰς χαρτίον |
βιβλίου.
5. Καὶ ἐνετείλατο Ἱερεμίας τῷ Βαρούχ , λέγων ·
Ἐγὼ φυλάσσομαι , οὐ μὴ δύνωμαι εἰςελθεῖν εἰς οἶκον
Κυρίου.
6. Καὶ ἀναγνώσῃ ἐν τῷ χαρτίῳ τούτῳ εἰς τὰ ὦτα
τοῦ λαοῦ ἐν οἴκῳ Κυρίου , ἐν ἡμέρᾳ νηστείας , καὶ ἐν
ὠσὶ παντὸς Ἰούδα τῶν ἐρχομένων ἐκ πόλεων αὐτῶν,
ἀναγνώσῃ αὐτοῖς.
7. Ἴσως πεσεῖται ἔλεος αὐτῶν κατὰ πρόςωπον Κυ-
ρίου , καὶ ἀποστρέψουσιν ἐκ τῆς ὁδοῦ αὐτῶν τῆς πονη-
ρᾶς , ὅτι μέγας ὁ θυμὸς καὶ ἡ ὀργὴ Κυρίου , ἣν ἐλάλη- |
σεν ἐπὶ τὸν λαὸν τοῦτον .
8. Καὶ ἐποίησε Βαροὺχ κατὰ πάντα ἃ ἐνετείλατο
αὐτῷ Ἱερεμίας , τοῦ ἀναγνῶναι ἐν τῷ βιβλίῳ τοὺς λό-
γους Κυρίου ἐν οἴκῳ Κυρίου.
9. Καὶ ἐγενήθη ἐν τῷ ἔτει τῷ ὀγδόῳ τῷ βασιλεῖ
Ἰωακεὶμ ἐν τῷ μηνὶ τῷ ἐννάτῳ , ἐξεκκλησίασαν νηστείαν
κατὰ πρόςωπον Κυρίου πᾶς ὁ λαὸς ἐν Ἱερουσαλήμ ,
καὶ οἶκος Ἰούδα.
10. Καὶ ἀνεγίνωσκε Βαρούχ ἐν τῷ βιβλίῳ τοὺς λό-
γους Ἱερεμίου ἐν οἴκῳ Κυρίου , ἐν οἴκῳ Γαμαρίου , υἱοῦ
Σαφὰν τοῦ γραμματέως , ἐν τῇ αὐλῇ τῇ ἐπάνω , ἐν
προθύροις πύλης τοῦ οἴκου Κυρίου τῆς καινῆς , καὶ ἐν
ὠσὶ παντὸς τοῦ λαοῦ.
11. Καὶ ἤκουσε Μιχαίας υἱὸς Γαμαρίου υἱοῦ Σαφὰν
ἅπαντας τοὺς λόγους Κυρίου ἐκ τοῦ βιβλίου ,
12. καὶ κατέβη εἰς οἰκίαν τοῦ βασιλέως , εἰς τὸν
οἶκον τοῦ γραμματέως , καὶ ἰδοὺ ἐκεῖ πάντες οἱ ἄρχον
τες ἐκάθηντο , Ελισαμὰ δὁ γραμματεὺς , καὶ Δαλαίας |
υἱὸς Σελεμίου , καὶ Ἰωνάθαν υἱὸς Ἀκχοβώρ , καὶ Γα- |
μαρίας υἱὸς Σαφαν, καὶ Σεδεκίας υἱὸς Ἀνανίου , καὶ
πάντες οἱ ἄρχοντες.
13. Καὶ ἀνήγγειλεν αὐτοῖς Μιχαίας πάντας τοὺς
λόγους οὓς ἤκουσεν ἀναγινώσκοντος Βαρούχ εἰς τὰ ὦτα
τοῦ λαοῦ.
14. Καὶ ἀπέστειλαν πάντες οἱ ἄρχοντες πρὸς Βαρούχ
υἱὸν Νηρίου τὸν Ἰουδὶν υἱὸν Ναθανίου υἱοῦ Σελεμίου |
υἱοῦ Χουσὶ , λέγοντες· Τὸ χαρτίον ἐν ᾧ σὺ ἀναγινώσκεις |
ἐν αὐτῷ ἐν ὠσὶ τοῦ λαοῦ , λάβε αὐτὸ εἰς τὴν χεῖρά σου ,
καὶ ἧκε . Καὶ ἔλαβε Βαρούχ τὸ χαρτίον, καὶ κατέβη |
πρὸς αὐτούς.
15. Καὶ εἶπον αὐτῷ · Πάλιν ἀνάγνωθι εἰς τὰ ὦτα
ἡμῶν . Καὶ ἀνέγνω Βαρούχ .
CAPUT XLIII. ( Hebr. c. 36.)
1. In anno quarto Joacim filii Josiae regis Juda , factum
est verbum Domini ad me , dicens :
2. Sume tibi volumen libri , et scribe super illud omnia
verba quæ locutus sum ad te super Jerusalem , et super Ju-
dam , et super omnes gentes , ex qua die loquente me ad te,
a diebus Josiæ regis Juda , et usque ad diem hanc.
3. Fortasse audiet domus Juda omnia mala quæ ego co-
gito facere eis , ut avertantur a via sua pessima , et propi
tius ero iniquitatibus eorum et peccatis eorum.
4. Et vocavit Jeremias Baruch filium Neria , et scripsit
ex ore Jeremiæ omnia verba Domini , quæ locutus est ad
eum , in volumine libri.
5. Et mandavit Jeremias Baruch , dicens : Ego custodior,
non potero ingredi in domum Domini.
6. Et leges in volumine isto in auribus populi in domo
Domini , in die jejunii , et in auribus universi Juda venien
tium de civitatibus suis , leges eis.
7. Fortasse cadet misericordia eorum ante faciem Do-
mini , et avertent se a via sua pessima , quia magnus est
furor et ira Domini , quam locutus est super populum
istum.
8. Et fecit Baruch secundum omnia quæ mandavit ei Je-
remias , legendo in libro verba Domini in domo Domini.
9. Et factum est in anno octavo regi Joacim in mense
nono , convocaverunt jejunium ad faciem Domini omnis po-
pulus in Jerusalem , et domus Juda.
10. Et legit Baruch in libro verba Jeremiæ in domo Do-
mini , in domo Gamariæ , filii Saphan scribae , in atrio
superiore , in vestibulis portæ domus Domini nova , et in
auribus universi populi .
11. Et audivit Michæas filius Gamariæ filii Saphan omnia
verba Domini ex libro ,
12. et descendit in domum regis , in domum scribae , et
ecce ibi omnes principes sedebant , Elisama scriba , et
Dalaras filius Selemie , et Jonathan filius Acchobor, et
Gamarias filius Saphan , et Sedecias filius Anania , et omnes
principes.
13. Et annuntiavit eis Michaeas omnia verba quæ audi-
verat legentem Baruch in auribus populi.
14. Et miserunt omnes principes ad Baruch filium Neria
Judin filium Nathaniæ fli Selemia filii Clusi , dicentes :
Volumen in quo tu legis in eo in auribus populi , sume il-
lud in manu tua , et veni. Et sumpsit Baruch volumen , et
descendit ad eos.
15. Et dixerunt ei : Iterum lege in auribus nostris. Et
legit Baruch.
 JEREMIAS . CAP. XLIII. 529

το. Καὶ ἐγενήθη , ὡς ἤκουσαν πάντας τοὺς λόγους , 16. Et factum est , ut audierunt omnia verba , consulta
συνεβουλεύσαντο ἕκαστος πρὸς τὸν πλησίον αὐτοῦ , καὶ verunt unusquisque ad proximum suum , et dixerunt : An-
εἶπον· Ἀναγγέλλοντες ἀναγγείλωμεν τῷ βασιλεῖ ἅπαν- nuntiantes annuntiemus regi omnia verba haec.
τας τοὺς λόγους τούτους.
17. Καὶ τὸν Βαρούχ ἠρώτησαν, λέγοντες · Ποῦ ἔγρα 17. Et interrogaverunt Baruch , dicentes : Ubi scripsisti
ψας πάντας τοὺς λόγους τούτους ; omnes sermones istos ?
18. Καὶ εἶπε Βαρούχ᾽ Ἀπὸ στόματος αὐτοῦ ἀνήγε 18. Et dixit Baruch : Ex ore suo annuntiabat mihi Jere-
γειλέ μοι Ἱερεμίας πάντας τοὺς λόγους τούτους , καὶ mias omnia verba hæc , et scribebam in libro.
ἔγραφον ἐν βιβλίῳ.
19. Καὶ εἶπον τῷ Βαρούχ · Βάδισον, καὶ κατακρύ 19. Et dixerunt ad Baruch : Vade , et abscondere tu et
βηθι σὺ καὶ Ἱερεμίας , ἄνθρωπος μὴ γνώτω ποὺ ὑμεῖς. Jeremias , homo non sciat ubi vos.
20. Καὶ εἰςῆλθον πρὸς τὸν βασιλέα εἰς τὴν αὐλὴν, 20. Et ingressi sunt ad regem in atrium , et volumen de-
καὶ τὸ χαρτίον ἔδωκαν φυλάσσειν ἐν οἴκῳ Ἐλισαμά · derunt ad custodiendum in domo Elisama : et annuntiave-
καὶ ἀνήγγειλαν τῷ βασιλεῖ πάντας τοὺς λόγους τού runt regi omnia verba ista.
τους .
21. Καὶ ἀπέστειλεν ὁ βασιλεὺς τὸν Ἰουδὶν λαβεῖν τὸ 21. Et misit rex Judin ad sumendum volumen . Et sum-
χαρτίον. Καὶ ἔλαβεν αὐτὸ ἐξ οἴκου Ελισαμά · καὶ psit illud e domo Elisama : et legit Judin in aures regis , et
ἀνέγνω Ἰουδὶν εἰς τὰ ὦτα τοῦ βασιλέως , καὶ εἰς τὰ in aures omnium principum stantium circa regem.
ὦτα πάντων τῶν ἀρχόντων τῶν ἑστηκότων περὶ τὸν
βασιλέα .
22. Καὶ ὁ βασιλεὺς ἐκάθητο ἐν οἴκῳ χειμερινῷ , καὶ 22. Et rex sedebat in domo hyemali , et focus ad faciem
ἐσχάρα πυρὸς κατὰ πρόςωπον αὐτοῦ. ejus.
23. Καὶ ἐγενήθη , ἀναγινώσκοντος Ἰουδὶν τρεῖς σελί- 23. Et factum est , legente Judin tres pagellas et quatuor,
δας καὶ τέσσαρας , ἀπέτεμεν αὐτὰς τῷ ξυρῷ τοῦ γραμ- abscidebat illas novacula scribae , et jaciebat in ignem qui
ματέως , καὶ ἔῤῥιπτεν εἰς τὸ πῦρ τὸ ἐπὶ τῆς ἐσχάρας , super arulam , donec defecit totum volumen in igne qui
ἕως ἐξέλιπε πᾶς ὁ χάρτης εἰς τὸ πῦρ τὸ ἐπὶ τῆς ἐσχά- super arulam.
ρας.
24. Καὶ οὐκ ἐζήτησαν, καὶ οὐ διέῤῥηξαν τὰ ἱμάτια 24. Et non quaesierunt , neque sciderunt vestimenta sua
αὐτῶν ὁ βασιλεὺς καὶ οἱ παῖδες αὐτοῦ οἱ ἀκούοντες πάν- rex et pueri ejus audientes omnia verba hæc.
τας τοὺς λόγους τούτους.
25. Καὶ Ἐλνάθαν καὶ Γοδολίας ὑπέθεντο τῷ βασι 25. Et Elnathan et Godolias suggesserunt regi , de com-
λεῖ, πρὸς τὸ κατακαῦσαι τὸ χαρτίον. burendo volumine.
26. Καὶ ἐνετείλατο ὁ βασιλεὺς τῷ Ἱερεμεήλ υἱῷ 26. Et mandavit rex Jeremeel filio regis , et Sarææ filio
τοῦ βασιλέως , καὶ τῷ Σαραίᾳ υἱῷ Ἐσριὴλ , συλλαβείν | Esriel , ut comprehenderent Baruch et Jeremiam , et occul
τὸν Βαροὺχ καὶ τὸν Ἱερεμίαν, καὶ κατεκρύβησαν. tati sunt.
27. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς Ἱερεμίαν, μετὰ 27. Et factum est verbum Domini ad Jeremiam , post-
τὸ κατακαῦσαι τὸν βασιλέα τὸ χαρτίον , πάντας τοὺς quam rex combusserat volumen , omnes sermones quos
λόγους οὓς ἔγραψε Βαρούχ ἀπὸ στόματος Ἱερεμίου , scripserat Baruch ex ore Jeremiae , dicens :
λέγων·
28. Πάλιν λάβε σὺ χαρτίον ἕτερον, καὶ γράψον πάν- 28. Rursus sume tu volumen aliud , et scribe omnia
τας τοὺς λόγους τοὺς ὄντας ἐπὶ τοῦ χαρτίου , οὓς κατέ- verba quæ erant super volumen , quæ combussit rex Jo-
καυσεν ὁ βασιλεὺς Ἰωακεὶμ , acim.
20. καὶ ἐρεῖς · Οὕτως εἶπε Κύριος · Σὺ κατέκαυσας 29. et dices : Sic dixit Dominus : Tu combassisti volu-
τὸ χαρτίον τοῦτο , λέγων · Διατί ἔγραψας ἐπ' αὐτῷ , men istud , dicens : Quare scripsisti in eo , dicens : Ingre-
λέγων · Εἰςπορευόμενος εἰςπορεύσεται βασιλεὺς Βαβυ- diens ingredietur rex Babylonis , et exterminabit terram
λῶνος , καὶ ἐξολοθρεύσει τὴν γῆν ταύτην , καὶ ἐκλείψει istam , et deficient ab ea homo et jumenta ?
ἀπ' αὐτῆς ἄνθρωπος καὶ κτήνη ;
30. Διὰ τοῦτο οὕτως εἶπε Κύριος ἐπὶ Ἰωακεὶμ βα- 30. Propterea sic dixit Dominus super Joacim regem
σιλέα Ἰούδα · Οὐκ ἔσται αὐτῷ καθήμενος ἐπὶ θρόνου Juda : Non erit ei sedens super thronum David , et morti-
Δαυίδ, καὶ τὸ θνησιμαῖον αὐτοῦ ἔσται ἐῤῥιμμένον ἐν cinum ejus erit projectum in æstu diei , et in gelu noctis.
τῷ καύματι τῆς ἡμέρας , καὶ ἐν τῷ παγετῷ τῆς νυκτός .
31. Καὶ ἐπισκέψομαι ἐπ' αὐτὸν, καὶ ἐπὶ τὸ γένος 31. Et visitabo super eum , et super genus ejus , et super
αὐτοῦ , καὶ ἐπὶ τοὺς παῖδας αὐτοῦ , καὶ ἐπάξω ἐπ᾿ αὐτ pueros ejus , et inducam super eum , et super habitantes
τὸν, καὶ ἐπὶ τοὺς κατοικοῦντας Ἱερουσαλήμ , καὶ ἐπὶ Jerusalem , et super terram Juda omnia mala quæ locutus
γῆν Ἰούδα πάντα τὰ κακὰ ἃ ἐλάλησα πρὸς αὐτοὺς , sum ad eos , et non audierunt.
καὶ οὐκ ἤκουσαν .
32. Καὶ ἔλαβε Βαροὺχ χαρτίον ἕτερον, καὶ ἔγρα- 32. Et sumpsit Baruch volumen aliud , et scripsit in eo
ψεν ἐπ' αὐτῷ ἀπὸ στόματος Ἱερεμίου ἅπαντας τοὺς ex ore Jeremiæ omnes sermones libri quos combusserat
λόγους τοῦ βιβλίου οὓς κατέκαυσεν Ἰωακεὶμ , καὶ ἔτι | Joacim , et praeterea additi sunt ei sermones plures , sicut
προςετέθησαν αὐτῷ λόγοι πλείονες , ὡς οὗτοι , isti .
VETUS TESTAMENTUM. - IL 34
530 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ . Μ Δ΄.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ'. ( Hebr. c . 37.) CAPUT XLIV. ( Hebr . c. 37.)

1. Καὶ ἐβασίλευσε Σεδεκίας υἱὸς Ἰωσία ἀντὶ Ἰωά-
κεὶμ , ὃν ἐβασίλευσε Ναβουχοδονόσορ βασιλεύειν τοῦ
Ἰούδα ,
2. καὶ οὐκ ἤκουσαν αὐτὸς καὶ οἱ παῖδες αὐτοῦ καὶ
ὁ λαὸς τῆς γῆς τοὺς λόγους Κυρίου , οὓς ἐλάλησεν ἐν
χειρὶ Ἱερεμίου .
3. Καὶ ἀπέστειλεν ὁ βασιλεὺς Σεδεκίας τὸν Ἰωάχαλ
υἱὸν Σελεμίου , καὶ τὸν Σοφονίαν υἱὸν Μαασαίου τὸν
ἱερέα , πρὸς Ἱερεμίαν, λέγων · Πρόςευξαι δὴ περὶ ἡμῶν |
1. Et regnavit Sedecias filius Josiæ pro Joacim , queri
constituit regem Nabuchodonosor ut regnaret in Juda ,
2. et non audierunt ipse et pueri ejus et populus terræ
verba Domini , quæ locutus est in manu Jeremia.
3. Et misit rex Sedecias Joachal filium Selemiæ , et So-
phoniam filium Maasiæ sacerdotem, ad Jeremiam , dicens :
Ora nunc pro uobis ad Dominum.

πρὸς Κύριον.
4. Καὶ Ἱερεμίας ἦλθε , καὶ διῆλθε διὰ μέσου τῆς 4. Et Jeremias venit , et transfit per medium civitatis , et
non dederunt eum in domum carceris. Et virtus Pharaonis
πόλεως , καὶ οὐκ ἔδωκαν αὐτὸν εἰς τὸν οἶκον τῆς φυλα-
κῆς. Καὶ δύναμις Φαραὼ ἐξῆλθεν ἐξ Αἰγύπτου , καὶ exiit ex Ægypto , et audierunt Chaldæi famam eorum , et
ἤκουσαν οἱ Χαλδαῖοι τὴν ἀκοὴν αὐτῶν, καὶ ἀνέβησαν ascenderunt a Jerusalem.
ἀπὸ Ἱερουσαλήμ .
5. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς Ἱερεμίαν , λέγων · 5. Et factum est verbum Domini ad Jeremiam , dicens :
6. Οὕτως εἶπε Κύριος · Οὕτως ἐρεῖς πρὸς βασιλέα 6. Sic dixit Dominus : Sic dices ad regem Juda qui misit
Ἰούδα τὸν ἀποστείλαντα πρὸς σὲ , τοῦ ἐκζητῆσαί με · ad te , ad exquirendum me Ecce virtus Pharaonis quæ
Ἰδοὺ δύναμις Φαραὼ ἡ ἐξελθοῦσα ὑμῖν εἰς βοήθειαν, egressa est vobis in auxilium , revertent in terram Ægypti ,
ἀποστρέψουσιν εἰς γῆν Αἰγύπτου ,
7. καὶ ἀναστρέψουσιν αὐτοὶ οἱ Χαλδαῖοι , καὶ πολε- 7. et revertent ipsi Chaldaei , et bellabunt super civitatem
μήσουσιν ἐπὶ τὴν πόλιν ταύτην , καὶ συλλήψοντα αὐ-ι hanc , et capient eam , et succendent eam in igne.
τὴν, καὶ καύσουσιν αὐτὴν ἐν πυρί .
8. Quoniam sic dixit Dominus : Non existimetis anima
8. Ὅτι οὕτως εἶπε Κύριος · Μὴ ὑπολάβητε ταῖς ψυ
bus vestris , dicentes : Recurrentes abibunt a nobis Chaldaei ,
χαῖς ὑμῶν, λέγοντες · Ἀποτρέχοντες ἀπελεύσονται ἀφ '
ἡμῶν οἱ Χαλδαῖοι , ὅτι οὐ μὴ ἀπέλθωσι . quia non abibunt.
9. Καὶ ἐὰν πατάξητε πᾶσαν δύναμιν τῶν Χαλδαίων , 9. Et si percusseritis omnem virtutem Chaldaeorum ,
τοὺς πολεμοῦντας ὑμᾶς , καὶ καταλειφθῶσί τινες ἐκκε- eos qui oppugnant vos , et remanserint quidam transfixi ,
·κεντημένοι , ἕκαστος ἐν τῷ τόπῳ αὐτοῦ , οὗτοι ἀναστή- unusquisque in loco suo , isti consurgent , et incendent civi-
σονται , καὶ καύσουσι τὴν πόλιν ταύτην ἐν πυρί . tatem hanc in igne.
10. Καὶ ἐγένετο , ὅτε ἀνέβη ἡ δύναμις τῶν Χαλδαίων 10. Et factum est , quando ascendit virtus Chaldaeorum a
ἀπὸ Ἱερουσαλὴμ ἀπὸ προςώπου τῆς δυνάμεως Φαραώ , Jerusalem a facie virtutis Pharaonis ,
11. egressus est Jeremias de Jerusalem , ut iret in terram
11. ἐξῆλθεν Ιερεμίας ἀπὸ Ἱερουσαλὴμ , τοῦ πορευ-
θῆναι εἰς γῆν Βενιαμὶν , τοῦ ἀγοράσαι ἐκεῖθεν ἐν μέσῳ | Benjami n , ut emeret inde in medio populi.
τοῦ λαοῦ.
12. Καὶ ἐγένετο αὐτὸς ἐν πύλῃ Βενιαμὶν, καὶ ἐκεῖ 12. Et fuit ipse in porta Benjamin , et ibi homo apud
quem divertebat , Sarvia filius Selemiæ filii Anania , et
ἄνθρωπος παρ᾽ ᾧ κατέλυε , Σαρουία υἱὸς Σελεμίου υἱοῦ
comprehendit Jeremiam , dicens : Ad Chaldæos tu fugis ?
Ανανίου , καὶ συνέλαβε τὸν Ἱερεμίαν, λέγων · Πρὸς |
τοὺς Χαλδαίους σὺ φεύγεις; 13. Et dixit : Mendacium , non ad Chaldaeos ego fugio. Εt
13. Καὶ εἶπε · Ψεῦδος , οὐκ εἰς τοὺς Χαλδαίους ἐγὼ
φεύγω . Καὶ οὐκ εἰςήκουσεν αὐτοῦ, καὶ συνέλαβε Σαρουία | non exaudivit eum , et comprehendit Sarvia Jeremiam , et
τὸν Ἱερεμίαν , καὶ εἰςήγαγεν αὐτὸν πρὸς τοὺς ἄρχον- introduxit eum ad principes.
τας.
14. Καὶ ἐπικράνθησαν οἱ ἄρχοντες ἐπὶ Ἱερεμίαν , καὶ 14. Et exacerbati sunt principes super Jeremiam , et per-
ἐπάταξαν αὐτὸν , καὶ ἀπέστειλαν αὐτὸν εἰς τὴν οἰκίαν cusserunt eum , et miserunt eum in domum Jonathan scribæ,
Ἰωνάθαν τοῦ γραμματέως , ὅτι ταύτην ἐποίησαν εἰς | quia hanc fecerant in domumcarceris .
οἰκίαν φυλακῆς . 15. Et venit Jeremias in domum laci , et in Chereth , et
15. Καὶ ἦλθεν Ιερεμίας εἰς οἰκίαν τοῦ λάκκου , καὶ
sedit ibi diebus multis.
εἰς τὴν Χερὲθ , καὶ ἐκάθισεν ἐκεῖ ἡμέρας πολλάς .
16. Καὶ ἀπέστειλε Σεδεκίας , καὶ ἐκάλεσεν αὐτὸν, 16. Et misit Sedecias , et vocavit eum, et interrogabat
eum rex abscondite , dicendo : Si est verbum a Domino? Et
καὶ ἠρώτα αὐτὸν ὁ βασιλεὺς κρυφαίως , εἰπεῖν · Εἰ ἔστιν
dixit : Est : in manus regis Babylonis traderis.
ὁ λόγος παρὰ Κυρίου ; Καὶ εἶπεν · Ἔστιν · εἰς χεῖρας |
βασιλέως Βαβυλῶνος παραδοθήσῃ .
17. Et dixit Jeremias regi : Quid lasi te , et pueros tuos ,
17. Καὶ εἶπεν Ἱερεμίας τῷ βασιλεῖ · Τί ἠδίκησά σε ,
καὶ τοὺς παῖδάς σου , καὶ τὸν λαὸν τοῦτον, ὅτι σὺ δί et populum istum , quia tu das me in domum carceris?

ἕως με εἰς οἰκίαν φυλακῆς;

 JEREMIAS . CAP. XLV. 531
18. Καὶ ποῦ εἰσιν οἱ προφῆται ὑμῶν οἱ προφητεύ 18. Et ubi sunt prophetae vestri qui propletabant vobis ,
παντες ὑμῖν, λέγοντες , ὅτι οὐ μὴ ἔλθῃ βασιλεὺς Βαβυ- | dicentes , quia non veniet rex Babylonis super terram hanc ,
λῶνος ἐπὶ τὴν γῆν ταύτην;
19. Καὶ νῦν, κύριε βασιλεῦ , πεσέτω τὸ ἔλεός μου 19. Et nunc , domine rex , procidat misericordia mea ad
κατὰ πρόςωπόν σου . Καὶ τί ἀποστρέφεις με εἰς οἰκίαν faciem tuam. Et quid redire me facis in domum Jonathan
Ἰωνάθαν τοῦ γραμματέως ; καὶ οὐ μὴ ἀποθάνω ἐκεῖ . scriba ? et non moriar ibi .
20. Καὶ συνέταξεν ὁ βασιλεὺς , καὶ ἐνεβάλοσαν αὐ- 20. Et praecepit rex , et miserunt eum in domum carce-
τὸν εἰς οἰκίαν τῆς φυλακῆς , καὶ ἐδίδοσαν αὐτῷ ἄρτον | ris , et dederunt ei panem unum die , deforis ubi panem
ἕνα τῆς ἡμέρας , ἔξωθεν οὗ πέσσουσιν , ἕως ἐξέλιπον οἱ | faciebant , donec defecerunt panes de civitate : et sedit Jere-
ἄρτοι ἐκ τῆς πόλεως · καὶ ἐκάθισεν Ἱερεμίας ἐν τῇ αὐλῇ mias in atrio carceris .
τῆς φυλακῆς .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΕ΄. ( Hebr . c . 38.) CAPUT XLV. ( Hebr. c. 38.)
1. Καὶ ἤκουσε Σαφανίας υἱὸς Νάθαν, καὶ Γοδολίας 1. Et audivit Saphanias filius Nathan , et Godolias filius
υἱὸς Πασχὼρ , καὶ Ἰωάχαλ υἱὸς Σελεμίου , τοὺς λόγους | Paschor, et Joachal filius Semeliæ , verba quæ Jeremias lo-
οὓς Ἱερεμίας ἐλάλει ἐπὶ τὸν λαὸν, λέγων · quebatur ad populum , dicens :
2. Οὕτως εἶπε Κύριος · Ὁ κατοικῶν ἐν τῇ πόλει 2. Sic dixit Dominus : Habitans in civitate ista morietur
ταύτῃ ἀποθανεῖται ἐν ῥομφαίᾳ καὶ ἐν λιμῷ , καὶ ὁ ἐκ- in gladio et in fame , et qui egreditur ad Chaldæos vivet, et
πορευόμενος πρὸς τοὺς Χαλδαίους ζήσεται , καὶ ἔσται erit anima ejus in rem inventam , et vivet.
ἡ ψυχὴ αὐτοῦ εἰς εὕρημα , καὶ ζήσεται .
3. Ὅτι οὕτως εἶπε Κύριος· Παραδιδομένη παραδο- 3. Quoniam sic dixit Dominus : Tradendo tradetur civitas
θήσεται ἡ πόλις αὕτη εἰς χεῖρας δυνάμεως βασιλέως | haec in manus virtutis regis Babylonis , et capiet eam .
Βαβυλῶνος , καὶ συλλήψεται αὐτήν.
4. Καὶ εἶπον τῷ βασιλεῖ · Ἀναιρεθήτω δὴ ὁ ἄνθρω- 4. Et dixerunt regi : Occidatur nunc homo iste , quia ipse
πος ἐκεῖνος , ὅτι αὐτὸς ἐκλύει τὰς χεῖρας τῶν ἀνθρώπων | dissolvit manus hominum bellantium qui remanserunt in
τῶν πολεμούντων τῶν καταλειπομένων ἐν τῇ πόλει , civitate , et manus universi populi , loquens ad eos juxta
καὶ τὰς χεῖρας παντὸς τοῦ λαοῦ , λαλῶν πρὸς αὐτοὺς verba hæc homo enim iste non vaticinatur pacem populo
κατὰ τοὺς λόγους τούτους · ὅτι ὁ ἄνθρωπος οὗτος οὐ huic , sed mala.
χρησμολογεῖ εἰρήνην τῷ λαῷ τούτῳ , ἀλλ᾽ ἢ πονηρά .
5. Καὶ εἶπεν ὁ βασιλεύς· Ἰδοὺ αὐτὸς ἐν χερσὶν ὑμῶν. 5. Et dixit rex : Ecce ipse in manibus vestris. Non enim
Ὅτι οὐκ ἠδύνατο ὁ βασιλεὺς πρὸς αὐτούς. poterat rex adversus eos .
6. Καὶ ἔῤῥιψαν αὐτὸν εἰς λάκκον Μελχίου υἱοῦ τοῦ 6. Et projecerunt eum in lacum Melchiæ filii regis , qui
βασιλέως , ὃς ἦν ἐν τῇ αὐλῇ τῆς φυλακῆς , καὶ ἐχάλα- erat in atrio carceris , et demiserunt eum in lacum , et in lacu
σαν αὐτὸν εἰς τὸν λάκκον, καὶ ἐν τῷ λάκκῳ οὐκ ἦν non erat aqua , sed lutum , et fuit in luto.
ὕδωρ , ἀλλ' ἡ βόρβορος , καὶ ἦν ἐν τῷ βορβόρω.
7. Καὶ ἤκουσεν Αβδεμέλεχ ὁ Αἰθίου , καὶ αὐτὸς ἐν 7. Et audivit Abdemelech Ethiops , et ipse in domo re-
οἰκίᾳ τοῦ βασιλέως , ὅτι ἔδωκαν Ἱερεμίαν εἰς τὸν λάκ- gis , quia dederant Jeremiam in lacum : et rex erat in porta
κον · καὶ ὁ βασιλεὺς ἦν ἐν τῇ πύλη Βενιαμὶν, Benjamin ,
8. καὶ ἐξῆλθε πρὸς αὐτὸν , καὶ ἐλάλησε πρὸς τὸν 8. et egressus est ad eum , et locutus est ad regem , et
βασιλέα , καὶ εἶπεν · dixit :
9. Ἐπονηρεύσω ἃ ἐποίησας , τοῦ ἀποκτεῖναι τὸν 9. Malefecisti quae fecisti , interficiendo hominem istum a
ἄνθρωπον τοῦτον ἀπὸ προςώπου τοῦ λιμοῦ , ὅτι οὐκ facie famis , quoniam non sunt amplius panes in civitate.
εἰσὶν ἔτι ἄρτοι ἐν τῇ πόλει.
10. Καὶ ἐνετείλατο ὁ βασιλεὺς τῷ Ἀβδεμέλεχ , λέ- 10. Et mandavit rex Abdemelech , dicens : Tolle in manus
γων · Λάβε εἰς τὰς χεῖράς σου ἐντεῦθεν τριάκοντα ἀν- tuas hinc triginta homines , et educ eum e lacn , ut non mo-
θρώπους, καὶ ἀνάγαγε αὐτὸν ἐκ τοῦ λάκκου , ἵνα μὴ | riatur.
ἀποθάνη .
τι . Καὶ ἔλαβεν Αβδεμέλεχ τοὺς ἀνθρώπους , καὶ 11. Et assumpsit Abdemelech homines , et ingressus est
εἰςῆλθεν εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ βασιλέως τὴν ὑπόγαιον, καὶ in domum regis subterraneam , et sumpsit inde veteres pan-
ἔλαβεν ἐκεῖθεν παλαιὰ ῥάκη καὶ παλαιὰ σχοινία , καὶ nos et veteres funiculos , et projecit ea ad Jeremiam in la-
ἔῤῥιψεν αὐτὰ πρὸς Ἱερεμίαν εἰς τὸν λάκκον, cum ,
12. καὶ εἶπε · Ταῦτα θὲς ὑποκάτω τῶν σχοινίων . 12. et dixit : Ista pone sub funiculis. Et fecit Jeremias
Καὶ ἐποίησεν Ἱερεμίας οὕτως. ita.
13. Καὶ εἵλκυσαν αὐτὸν τοῖς σχοινίοις, καὶ ἀνήγαγον 13. Et traxerunt eum funiculis, et eduxerunt eum e lacu :
αὐτὸν ἐκ τοῦ λάκκου · καὶ ἐκάθισεν Ἱερεμίας ἐν τῇ et sedit Jeremias in atrio carceris,
αὐλῇ τῆς φυλακῆς .
14. Καὶ ἀπέστειλεν ὁ βασιλεὺς , καὶ ἐκάλεσεν αὐτὸν 14. Et misit rex , et vocavit eum ad se in domum Aseli-
πρὸς ἑαυτὸν εἰς οἰκίαν Ἀσελεισὴλ , τὴν ἐν οἴκῳ Κυρίου . sel , quæ in domo Domini. Et dixit ei rex : Interrogabo te
Καὶ εἶπεν αὐτῷ ὁ βασιλεύς · Ἐρωτήσω σε λόγον καὶ sermonem , et ne abscondas , quaeso , a me verbum .
μὴ δὴ κρύψης ἀπ' ἐμοῦ ῥῆμα .
34 .
532 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ . Μς .

15. Καὶ εἶπεν Ἱερεμίας τῷ βασιλεῖ· Ἐὰν ἀναγγείλω 15. Et dixit Jeremias regi : Si annuntiavero tibi , numquid
σοι , οὐχὶ θανάτῳ με θανατώσεις ; καὶ ἐὰν συμβουλεύσω morte me mortificabis ? et si consilium dedero tibi , numquid
audies me?
σοι , οὐ μὴ ἀκούσῃς μου ;
16. Καὶ ὤμοσεν αὐτῷ ὁ βασιλεὺς , λέγων · Ζῇ Κύ- 16. Et juravit ei rex , dicens : Vivit Dominus , qui fecit
ριος , ὃς ἐποίησεν ἡμῖν τὴν ψυχὴν ταύτην, εἰ ἀποκτενῶ nobis animam hanc , si interficiam te , et si dabo te in manus
σε , καὶ εἰ δώσω σε εἰς χεῖρας τῶν ἀνθρώπων τούτων. hominum istorum .
17. Et dixit ei Jeremias : Sic dixit Dominus : Si exiens
17. Καὶ εἶπεν αὐτῷ Ἱερεμίας · Οὕτως εἶπε Κύριος ·
Ἐὰν ἐξελθὼν ἐξέλθῃς πρὸς ἡγεμόνας βασιλέως Βαβυ- exiveris ad duces regis Babylonis , vivet anima tua , et civi-
λῶνος , ζήσεται ἡ ψυχή σου , καὶ ἡ πόλις αὕτη οὐ μὴ tas hæc non comburetur in igni , et vives tu et domus tua.
κατακαυθῇ ἐν πυρὶ , καὶ ζήσῃ σὺ καὶ ἡ οἰκία σου .
18. Καὶ ἐὰν μὴ ἐξέλθης , δοθήσεται ἡ πόλις αὕτη εἰς 18. Quod si non exieris , dabitur civitas haec in manus
χεῖρας τῶν Χαλδαίων , καὶ καύσουσιν αὐτὴν ἐν πυρὶ , Chaldaeorum, et incendent eam in igne , et tu non salvabe-
ris.
καὶ σὺ οὐ μὴ σωθῇς. 19. Et dixit rex Jeremia : Ego rationem habeo Judaeorum
19. Καὶ εἶπεν ὁ βασιλεὺς τῷ Ἱερεμίᾳ · Ἐγὼ λόγον
ἔχω τῶν Ἰουδαίων τῶν πεφευγότων πρὸς τοὺς Χαλ- qui fugerunt ad Chaldæos , ne daturi sint me in manus eo-
rum, et illudent mihi.
δαίους , μὴ δώσειν με εἰς χεῖρας αὐτῶν, καὶ καταμω-
κήσονταί μου. 20. Et dixit Jeremias : Non tradent te. Audi verbum
20. Καὶ εἶπεν Ἱερεμίας · Οὐ μὴ παραδῶσί σε .
Ἄκουσον τὸν λόγον Κυρίου , ὃν ἐγὼ λέγω πρὸς σὲ , καὶ Domini , quod ego dico ad te , et melius erit tibi , et vivet
βέλτιον ἔσται σοι , καὶ ζήσεται ἡ ψυχή σου. anima tua.
21. Καὶ εἰ μὴ θέλῃς σὺ ἐξελθεῖν , οὗτος ὁ λόγος ὃν 21. Quod si nolueris tu exire , iste est sermo quem osten-
dit mihi Dominus.
ἔδειξέ μοι Κύριος. 22. Et ecce omnes mulieres quæ remanserunt in domo
22. Καὶ ἰδοὺ πᾶσαι αἱ γυναῖκες αἱ καταλειφθεῖσαι
ἐν οἰκίᾳ βασιλέως Ἰούδα , ἐξήγοντο πρὸς ἄρχοντας βα- - regis Juda , educta sunt ad principes regis Babylonis , et hae
σιλέως Βαβυλῶνος , καὶ αὗται ἔλεγον · Ἠπάτησάν σε , dicebant : Seduxerunt te , et prævalebunt tibi viri pacifici
καὶ δυνήσονταί σοι ἄνδρες εἰρηνικοί σου , καὶ καταλύ tui , et deponent in lubricis pedem tuum , recesserunt a te,
σουσιν ἐν ὀλισθήμασι πόδα σου , ἀπέστρεψαν ἀπὸ σοῦ,
23. καὶ τὰς γυναῖκάς σου , καὶ τὰ τέκνα σου ἐξά 23. et uxores tuas , et filios tuos educent ad Chaldaeos .
ξουσι πρὸς τοὺς Χαλδαίους . Καὶ σὺ οὐ μὴ σωθῇς , ὅτι Et tu non salvaberis , quia in manu regis Babylonis capieris ,
ἐν χειρὶ βασιλέως Βαβυλῶνος συλληφθήσῃ , καὶ ἡ πόλις et civitas hae comburetur.
αὕτη κατακαυθήσεται . 24. Et dixit ei rex : Homo non sciat de verbis his , et tu
24. Καὶ εἶπεν αὐτῷ ὁ βασιλεύς· Ἄνθρωπος μὴ γνώτω
ἐκ τῶν λόγων τούτων, καὶ σὺ οὐ μὴ ἀποθάνῃ ς. non morieris.
25. Quod si principes audierint quia locutus sum tibi , et
25. Καὶ ἐὰν οἱ ἄρχοντες ἀκούσωσιν ὅτι ἐλάλησά σοι ,
καὶ ἔλθωσι πρὸς σὲ , καὶ εἴπωσί σοι · Ἀνάγγειλον ἡμῖν | venerint ad te , et dixerint tibi : Annuntia nobis quid locutus
est tibi rex , ne celes a nobis , et non interficiemus te : et
τί ἐλάλησέ σοι ὁ βασιλεὺς , μὴ κρύψῃς ἀφ᾿ ἡμῶν, καὶ οὐ
μὴ ἀνέλωμέν σε · καὶ τί ἐλάλησε πρὸς σὲ ὁ βασιλεύς ; | quid locutus esteisad: teProjicio
rex ?
ego misericordiam meam ante
26. Et dices
26. Καὶ ἐρεῖς αὐτοῖς · Ρίπτω ἐγὼ τὸ ἔλεός μου κατ '
oculos regis ad hoc ut redire me non faciat in domum Jona-
ὺς ς
ὀφθαλμο τοῦ βασιλέω πρὸς τὸ μὴ ἀποστρέ ψαι με
than , ad moriendum me ibi.
εἰς οἰκίαν Ἰωνάθαν , ἀποθανεῖν με ἐκεῖ.
27. Et venerunt omnes principes ad Jeremiam , et inter
27. Καὶ ἤλθοσαν πάντες οἱ ἄρχοντες πρὸς Ἱερεμίαν,
αν λεν rogaveru nt eum. Et annuntiavit eis juxta omnia verba hac
καὶ ἠρώτησ αὐτόν . Καὶ ἀνήγγει αὐτοῖς κατὰ
quæ præceper at ei rex. Et tacuerunt , quia non erat auditum
πάντας τοὺς λόγους τούτους οὓς ἐνετείλατο αὐτῷ ὁ βα-
σιλεύς. Καὶ ἀπεσιώπησαν , ὅτι οὐκ ἠκούσθη ὁ λόγος | verbum Domini.
Κυρίου . 28. Et sedit Jeremias in atrio carceris , usque ad tempus
28. Καὶ ἐκάθισεν Ἱερεμίας ἐν τῇ αὐλῇ τῆς φυλακῆς,
quo capta est Jerusalem.
ἕως χρόνου οὗ συνελήφθη Ἱερουσαλήμ .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Μς' . (Hebr . c . 39.) CAPUT XLVI. (Hebr. c. 39.)
1. Et factum est mense nono Sedeciæ regis Juda, advenit
1. Καὶ ἐγένετο τῷ μηνὶ τῷ ἐννάτῳ τοῦ Σεδεκία βα-
σιλέως Ἰούδα , παρεγένετο Ναβουχοδονόσορ βασιλεὺς | Nabuchodonosor rex Babylonis , et omnis virtus ejus super
Βαβυλῶνος , καὶ πᾶσα ἡ δύναμις αὐτοῦ ἐπὶ Ἱερουσα- | Jerusalem , et obsidebant eam.
λὴμ , καὶ ἐπολιόρκουν αὐτήν . 2. Et in undecimo anno Sedecim , in mense quarto, nona
2. Καὶ ἐν τῷ ἑνδεκάτῳ ἔτει τοῦ Σεδεκία , ἐν τῷ
μηνὶ τῷ τετάρτῳ , ἐννάτῃ τοῦ μηνὸς , ἐῤῥάγη ἡ πόλις , mensis , diffissa est civitas ,
3. et ingressi sunt omnes duces regis Babylonis , et sede-
3. καὶ εἰςῆλθον πάντες οἱ ἡγούμενοι βασιλέως Βα-
runt in porta media Marganasar , et Samagoth , et Nabusa-
βυλῶνος , καὶ ἐκάθισαν ἐν πύλῃ τῇ μέσῃ Μαργανασάρ , |
καὶ Σαμαγώθ , καὶ Ναβουσάχαρ , καὶ Ναβουσαρείς , char, et Nabusaris , Nagargas , Naserrabamath , et reliqui
Ναγαργᾶς , Νασεῤῥαβαμὰθ , καὶ οἱ κατάλοιποι ἡγεμόνες | duces regis Babylonis .
βασιλέως Βαβυλῶνος.
 JEREMIAS. CAP. XLVII. 533

( *) 14. Καὶ ἀπέστειλαν, καὶ ἔλαβον τὸν Ἱερεμίαν ἐξ 14. Et miserunt , et tulerunt Jeremiam de atrio carceris,
αὐλῆς τῆς φυλακῆς , καὶ ἔδωκαν αὐτὸν πρὸς τὸν Γοδο- et dederunt eum ad Godoliam filium Achican filii Saphan ,
λίαν υἱὸν Ἀχεικὰν υἱοῦ Σαφὰν, καὶ ἐξήγαγον αὐτὸν, et eduxerunt eum , et sedit in medio populi.
καὶ ἐκάθισεν ἐν μέσῳ τοῦ λαοῦ.
15. Καὶ πρὸς Ἱερεμίαν ἐγένετο λόγος Κυρίου ἐν τῇ 15. Et ad Jeremiam factum est verbum Domini in atrio
αὐλῇ τῆς φυλακῆς , λέγων· carceris , dicens :
16. Πορεύου καὶ εἰπὲ πρὸς Ἀβδεμέλεχ τὸν Αἰθίοπα· 16. Vade et dic ad Abdemelech Ethiopem : Sic dixit Do-
Οὕτως εἶπε Κύριος ὁ Θεὸς Ἰσραήλ· Ἰδοὺ ἐγὼ φέρω minus Deus Israel : Ecce ego affero verba mea super civi-
τοὺς λόγους μου ἐπὶ τὴν πόλιν ταύτην εἰς κακὰ καὶ οὐκ tatem hanc in mala et non in bona ,
εἰς ἀγαθὰ ,
17. καὶ σώσω σε ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ , καὶ οὐ μὴ 17. et salvabo te in die illa , et non dabo te in manus
δώσω σε εἰς χεῖρας τῶν ἀνθρώπων ὧν σὺ φοβῇ ἀπὸ hominum quos tu times a facie eorum,
προςώπου αὐτῶν,
18. ὅτι σώζων σώσω σε , καὶ ἐν ῥομφαίᾳ οὐ μὴ πέ- 18. salvans enim salvabo te , et in gladio non cades : et
σης καὶ ἔσται ἡ ψυχή σου εἰς εὕρημα , ὅτι ἐπεποίθεις | erit anima tua in rem inventam , quoniam fidisti super me,
ἐπ' ἐμοὶ , φησὶ Κύριος. ait Dominus.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΖ΄ . (Hebr. c. 40.) CAPUT XLVII . (Hebr. c. 40.)

1. Ὁ λόγος ὁ γενόμενος παρὰ Κυρίου πρὸς Ἱερε
μίαν, μετὰ τὸ ἀποστεῖλαι αὐτὸν Ναβουζαρδὰν τὸν ἀρ-
χιμάγειρον τὸν ἐκ Ῥαμὰ , ἐν τῷ λαβεῖν αὐτὸν ἐν χει-
ροπέδαις , ἐν μέσῳ ἀποικίας Ἰούδα τῶν ἠγμένων εἰς
Βαβυλῶνα.
2. Καὶ ἔλαβεν αὐτὸν ὁ ἀρχιμάγειρος , καὶ εἶπεν
αὐτῷ· Κύριος ὁ Θεός σου ἐλάλησε τὰ κακὰ ταῦτα ἐπὶ
τὸν τόπον τοῦτον ,
3. καὶ ἐποίησε Κύριος , ὅτι ἡμάρτετε αὐτῷ , καὶ οὐκ
ἠκούσατε τῆς φωνῆς αὐτοῦ .
1. Verbum quod factum est a Domino ad Jeremiam ,
postquam dimisit eum Nabuzardan princeps coquorum ex
Rama, quando tulit eum in manicis , in medio transmigra-
tionis Juda eorum qui ducebantur in Babylonem.
2. Et tulit eum princeps coquorum , et dixit ei : Dominus
Deus tuus locutus est mala hæc super locum istum ,
3. et fecit Dominus , quia peccastis ei , et non audistis
vocem ejus.

(*) 4. Εγένετο δὲ , ἡνίκα εἶδεν αὐτοὺς Σεδεκίας ὁ βασιλεὺς
Ἰούδα , καὶ πάντες οἱ ἄνδρες τοῦ πολέμου , ἔφυγον καὶ ἐξῆλθον
νυκτὸς ἐκ τῆς πόλεως ὁδὸν κήπου τοῦ βασιλέως , διὰ τῆς πύλης
τῆς ἀναμέσον τῶν δύο τειχῶν, καὶ ἐξῆλθον καθ᾽ ὁδὸν τῆς ἐρή-
μου .
5. Καὶ κατεδίωξε δύναμις Χαλδαίων κατόπισθεν αὐτῶν, καὶ
κατέλαβον τὸν Σεδεκίαν ἐν ἀραβωθ Ἱεριχώ . Καὶ ἔλαβον αὐτὸν,
καὶ ἀνήγαγον πρὸς Ναβουχοδονόσορ βασιλέα Βαβυλῶνος ἐν Δε-
βλαθᾶ, ἐν γῇ Ἐμὰθ , καὶ ἐλάλησε μετ᾿ αὐτοῦ κρίματα.
6. Καὶ ἔσφαξε βασιλεὺς Βαβυλῶνος τοὺς υἱοὺς Σεδεκίου ἐν
Δεβλαθᾶ κατ᾿ ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ , καὶ πάντας τοὺς ἐλευθέρους
Ἰούδα ἔσφαξε βασιλεὺς Βαβυλῶνος.
7. Καὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς Σεδεκίου ἐξετύφλωσε , καὶ ἔδησεν αὐτ
τὸν ἐν πέδαις χαλκαῖς , τοῦ ἀγαγεῖν αὐτὸν εἰς Βαβυλῶνα.
8. Καὶ τὸν οἶκον τοῦ βασιλέως , καὶ τοὺς οἴκους τοῦ λαοῦ
ἐνέπρησαν οἱ Χαλδαῖοι ἐν πυρὶ , καὶ τὸ τεῖχος Ἱερουσαλὴμ και
θεῖλον .
9. Καὶ τὸ λοιπὸν τοῦ λαοῦ , τοὺς ὑπολειφθέντας ἐν τῇ πόλει ,
καὶ τοὺς ἐμπεσόντας οἱ ἐνέπεσον αὐτῷ , καὶ τὸ λοιπὸν τοῦ λαοῦ
τῶν καταλελειμμένων ἀπῴκισε Ναβουζαρδὰν ὁ ἀρχιμάγειρος εἰς
Βαβυλῶνα.
10. ᾿Απὸ τοῦ λαοῦ τῶν πενήτων, οἷς ὑπῆρχεν οὐδὲν, κατέλιπε
Ναβουζαρδὰν ὁ ἀρχιμάγειρος ἐν τῇ γῇ Ἰούδα , καὶ ἔδωκεν αὐτ
τοῖς ἀμπελῶνας καὶ ὑδρεύματα ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ .
11. Καὶ ἐνετείλατο Ναβουχοδονόσορ ὁ βασιλεὺς Βαβυλῶνος
περὶ Ἱερεμίου Ναβουζαρδὰν τῷ ἀρχιμαγείρῳ , λέγων ·
12. Λάβε αὐτὸν, καὶ τοὺς ὀφθαλμούς σου θὲς ἐπ' αὐτὸν, καὶ
μὴ ποιήσῃς αὐτῷ μηδὲν κακὸν , ὅτι ἀλλ᾽ ἢ καθὼς ἐὰν λαλήσῃ
πρὸς σὲ , οὕτως ποίησον μετ' αὐτοῦ.
13. Απέστειλε δὲ Ναβουζαρδὰν ὁ ἀρχιμάγειρος , καὶ Να
βουσὰρ Σελχὶμ Ραβσάρης , Νηργὲλ Σαρασὰρ , Ῥαβαμάχ , καὶ
πάντες οἱ μεγιστάνες βασιλέως Βαβυλῶνος . (Ex Cod. regio |
Angl .)
4. Et factum est , ut vidit eos Sedecias rex Juda , et omnes
viri bellatores , fugerunt et egressi sunt nocte de civitate per
viam horti regis , per portam quæ erat inter duos muros , et
egressi sunt per viam deserti.
5. Et persecutus est exercitus Chaldæorumpost eos , et com-
prehenderunt Sedeciam in araboth Jericho. Et ceperunt eum ,
et adduxerunt ad Nabuchodonosor regem Babylonis in Debla-
tha , quæ est in terra Emath , et locutus est cum eo judicia.
6. Et jugulavit rex Babylonis filios Sedeciæ in Deblatha
ante oculos ejus , et omnes liberos Juda jugulavit rex Baby-
lonis.
7. Et oculos Sedeciæ excaecavit , et vinxit eum in compedi-
bus æneis , ut duceretur in Babylonem.
8. Et domum regis , et domos populi succenderunt Chaldai
in igne , et murum Jerusalem subverterunt.
9. Et residuum populi , eos qui remanserant in civitate , et
transfugas qui transfugerant ad eum , et residuum populi ,
eos qui derelicti fuerant transtulit Nabuzardan princeps co-
quorum in Babylonem.
10. De pauperibus populi , quibus non erat quicquam , reli-
quit Nabuzardan princeps coquorum in terra Juda , et dedit
eis vineas et cisternas in die illa.
II. Et præcepit Nabuchodonosor rex Babylonis de Jeremia
Nabuzardan principi coquorum , dicens :
12. Tolle illum, et oculos tuos pone super eum , nihilque ei
mali facias , sed sicut locutus fuerit ad te , sic fac cum eo.
13. Misit ergo Nabuzardan princeps coquorum, et Nabu-
sar Selchim Rabsares , Nergel Sarasar, Rabamach , et omnes
magnates regis Babylonis,
534 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ . ΜΠ .

4. Ἰδοὺ ἔλυσά σε ἀπὸ τῶν χειροπέδων τῶν ἐπὶ τὰς 4. Ecce solvi te a manicis quæ super manus tuas. Si Dom
χεῖράς σου. Εἰ καλὸν ἐναντίον σου ἐλθεῖν μετ᾿ ἐμοῦ εἰς num coram te venire mecum in Babylonem , et ponam ocu-
Βαβυλῶνα , καὶ θήσω τοὺς ὀφθαλμούς μου ἐπὶ σέ· los meos super te :
5. εἰ δὲ μὴ , ἀπότρεχε , ἀναστρεψον πρὸς τὸν Γοδο 5. sin minus , recurre , redi ad Godoliam filium Achicam
λίαν υἱὸν Ἀχεικὰμ υἱοῦ Σαφὰν, ὃν κατέστησε βασιλεὺς | filii Saplan , quem constituit rex Babylonis in terra Juda ,
Βαβυλῶνος ἐν γῇ Ἰούδα , καὶ οἴκησον μετ᾿ αὐτοῦ ἐν ᾧ et habita cum eo in medio populi in terra Juda , ad omnia
μέσῳ τοῦ λαοῦ ἐν γῇ Ἰούδα , εἰς ἅπαντα τὰ ἀγαθὰ ἐν quae bona in oculis tuis ad eundum illuc , et vade. Et dedit
ὀφθαλμοῖς σου τοῦ πορευθῆναι ἐκεῖ , καὶ πορεύου . Καὶ ei magister coquorum dona , et dimisit eum.
ἔδωκεν αὐτῷ ὁ ἀρχιμάγειρος δῶρα , καὶ ἀπέστειλεν αὐτ
τόν.
6. Καὶ ἦλθε πρὸς Γοδολίαν εἰς Μασσηφὰ , καὶ ἐκά- 6. Et venit ad Godoliam in Massepha , et sedit in medio
θισεν ἐν μέσῳ τοῦ λαοῦ αὐτοῦ τοῦ καταλειφθέντος ἐν | populi sui qui remanserat in terra,
τῇ γῇ.
7. Καὶ ἤκουσαν πάντες οἱ ἡγεμόνες τῆς δυνάμεως 7. Et audierunt omnes duces virtutis quæ in agro , ipsi
τῆς ἐν ἀγρῷ , αὐτοὶ καὶ οἱ ἄνδρες αὐτῶν, ὅτι κατέστησε et viri eorum , quia constituit rex Babylonis Godoliam in
βασιλεὺς Βαβυλῶνος τὸν Γοδολίαν ἐν τῇ γῇ , καὶ παρα- terra , et commendarunt ei viros et uxores eorum , quos non
κατέθεντο αὐτῷ ἄνδρας καὶ γυναῖκας αὐτῶν , οὓς οὐ και transtulerat in Babylonem.
τῴκισεν εἰς Βαβυλῶνα .
8. Καὶ ἦλθε πρὸς Γοδολίαν εἰς Μασσηφὰ Ἰσμαὴλ 8. Et venit ad Godoliam in Massephia Ismael filius Na-
υἱὸς Ναθανίου , καὶ Ἰωάναν υἱὸς Κάρης , καὶ Σαραίας | thania , et Joanam filius Caree , et Saræas filius Thanaes
υἱὸς Θαναεμέθ , καὶ υἱοὶ Ἰωφὲ τοῦ Νετωφαθὶ , καὶ Ἐζο meth , et filii Jophe Netophathitæ , et Ezonias filius Mocha-
νίας υἱὸς τοῦ Μωχαθὶ , αὐτοὶ καὶ οἱ ἄνδρες αὐτῶν . thi , ipsi et viri eorum.
9. Καὶ ὤμοσεν αὐτοῖς Γοδολίας καὶ τοῖς ἀνδράσιν 9. Etjuravit eis Godolias et viris eorum, dicens : Ne ti-
αὐτῶν, λέγων · Μὴ φοβηθῆτε ἀπὸ προςώπου τῶν παίδων meatis a facie puerorum Chaldaeorum : habitate in terra , et
τῶν Χαλδαίων· κατοικήσατε ἐν τῇ γῇ , καὶ ἐργάσασθε operamini regi Babylonis , et melius erit vobis.
τῷ βασιλεῖ Βαβυλῶνος , καὶ βέλτιον ἔσται ὑμῖν .
10. Καὶ ἰδοὺ ἐγὼ κάθημαι ἐναντίον ὑμῶν εἰς Μασ 10. Et ecce ego sedeo coram vobis in Massepha , ad stan-
σηφὰ , στῆναι κατὰ πρόςωπον τῶν Χαλδαίων, οἳ ἂν ἔλ- dum ante faciem Chaldaeorum , quicumque venerint super
θωσιν ἐφ' ὑμᾶς· καὶ ὑμεῖς συνάγετε οἶνον καὶ ὀπώραν vos : et vos colligite vinum et fructus et oleum, et mittite
καὶ ἔλαιον, καὶ βάλετε εἰς τὰ ἀγγεῖα ὑμῶν, καὶ οἰκή- - in vasa vestra , et habitate in urbibus quas tenuistis.
σατε ἐν ταῖς πόλεσιν αἷς κατεκρατήσατε.
11. Καὶ πάντες οἱ Ἰουδαῖοι οἱ ἐν Μωάβ , καὶ ἐν 11. Et omnes Judai qui in Moab , et in filiis Ammon , et
υἱοῖς Ἀμμών, καὶ οἱ ἐν τῇ Ἰδουμαίᾳ , καὶ οἱ ἐν πάσῃ qui in Idumæa , et qui in omni terra , audierunt quia dedit
τῇ γῇ , ἤκουσαν ὅτι ἔδωκε βασιλεὺς Βαβυλῶνος κατά- rex Babylonis reliquias Juda , et quia constituit super eos
λειμμα τῷ Ἰούδα , καὶ ὅτι κατέστησεν ἐπ᾿ αὐτοὺς τὸν | Godoliam filium Achicam.
Γοδολίαν υἱὸν Ἀχεικάμ.
12. Καὶ ἦλθον πρὸς Γοδολίαν εἰς γῆν Ἰούδα εἰς 12. Et venerunt ad Godoliam in terram Juda in Masser
Μασσηφά , καὶ συνήγαγον οἶνον καὶ ὀπώραν πολλὴν pha , et collegerunt vinum et fructus multos valde , et
σφόδρα , καὶ ἔλαιον. oleum.
13. Καὶ Ἰωάναν υἱὸς Κάρης , καὶ πάντες οἱ ἡγεμόνες 13. Et Joanan filius Caree , et omnes duces virtutis qui
τῆς δυνάμεως οἱ ἐν τοῖς ἀγροῖς , ἦλθον πρὸς τὸν Γοδο- in agris , venerunt ad Godoliam in Massepha ,
λίαν εἰς Μασσηφά ,
14. καὶ εἶπον αὐτῷ · Εἰ γνώσει γινώσκεις ὅτι Βελεισ 14. et dixerunt ei : Si cognitione cognoscis quia Belissa
σὰ βασιλεὺς υἱὸς Ἀμμὼν ἀπέστειλε πρὸς σὲ τὸν Ἰσμαὴλ rex filius Ammon misit ad te Ismael ad percutiendum ani-
πατάξαι σου ψυχήν ; Καὶ οὐκ ἐπίστευσεν αὐτοῖς Γοδο- mam tuam ? Et non credidit eis Godolias.
λίας.
15. Καὶ εἶπε Ἰωάναν τῷ Γοδολίᾳ κρυφαίως ἐν Μαστ 15. Et dixit Joanam Godoliæ occulte in Massepha : Ibo
σηφᾷ. Πορεύσομαι δὴ καὶ πατάξω τὸν Ἰσμαήλ , καὶ nunc et percntiam Ismael , et nemo sciat, ne percutiat ani-
μηδεὶς γνώτω , μὴ πατάξη σου ψυχὴν, καὶ διασπαρῇ mam tuam , et dispergatur omnis Juda qui convenerunt ad
πᾶς Ἰούδα οἱ συνηγμένοι πρὸς σὲ , καὶ ἀπολοῦνται οἱ te , et peribunt residui Juda.
κατάλοιποι Ἰούδα.
16. Καὶ εἶπε Γοδολίας πρὸς Ἰωάναν · Μὴ ποιήσης 16. Et dixit Godolias ad Joanan : Ne facias rem , quia
τὸ πρᾶγμα , ὅτι ψευδῆ συ λέγεις ὑπὲρ Ἰσμαήλ. falsa tu dicis super Ismael.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΗ΄ . ( Hebr. c. 41.) CAPUT XLVIII. (Hebr. c. 41.)

· Καὶ ἐγένετο , τῷ μηνὶ τῷ ἑβδόμῳ ἦλθεν Ἰσμαὴλ 1. Et factum est , mense septimo venit Ismael filius Na.
υἱὸς Ναθανίου υἱοῦ Ἐλεασὰ , ἀπὸ γένους τοῦ βασιλέως, thaniae filii Eleasa, de genere regis, et decem viri cum eo, ad
καὶ δέκα ἄνδρες μετ᾿ αὐτοῦ , πρὸς Γοδολίαν εἰς Μασση- | Godoliam in Massepha , et comederunt ihi panem simul.
φὰ , καὶ ἔφαγον ἐκεῖ ἄρτον ἅμα .
 JEREMIAS. CAP. XLIX. 535

2. Καὶ ἀνέστη Ἰσμαήλ, καὶ οἱ δέκα άνδρες οἱ ἦσαν 2. Et surrexit Ismael , et decem viri qui erant cum eo ,
μετ' αὐτοῦ , καὶ ἐπάταξαν τὸν Γοδολίαν , ὃν κατέστησε et percusserunt Godoliam , quem constituerat rex Babylo-
βασιλεὺς Βαβυλῶνος ἐπὶ τῆς γῆς , nis super terram,
3. καὶ πάντας τοὺς Ἰουδαίους τοὺς ὄντας μετ᾿ αὐτοῦ 3. et omnes Judaeos qui erant cum eo in Massepha , et
ἐν Μασσηφά , καὶ πάντας τοὺς Χαλδαίους τοὺς εὑρεθέν- omnes Chaldæos qui reperti sunt ibi.
τας ἐκεῖ.
4. Καὶ ἐγένετο τῇ ἡμέρᾳ τῇ δευτέρα , πατάξαντος 4. Et factum est die secunda , cum ipse percussisset Go
αὐτοῦ τὸν Γοδολίαν, καὶ ἄνθρωπος οὐκ ἔγνω . doliam , et homo non cognovit.
5. Καὶ ἤλθοσαν ἄνδρες ἀπὸ Συχὲμ καὶ ἀπὸ Σαλὴμ 5. Et venerunt viri de Sychem et de Salem et de Sama-
καὶ ἀπὸ Σαμαρείας , ὀγδοήκοντα ἄνδρες , ἐξυρημένοι | ria , octuaginta viri , rasi barbas et scissis vestibus et plan-
πώγωνας καὶ διεῤῥηγμένοι τὰ ἱμάτια καὶ κοπτόμενοι , gentes , et manna et thus in manibus eorum , ad inferendum
καὶ μάννα καὶ λίβανος ἐν χερσὶν αὐτῶν, τοῦ εἰςενεγκεῖν | in domum Domini.
εἰς οἶκον Κυρίου .
6. Καὶ ἐξῆλθεν εἰς ἀπάντησιν αὐτοῖς Ἰσμαήλ , αὐ 6. Et egressus est in occursum illis Ismael , ipsi ibant et
τοὶ ἐπορεύοντο καὶ ἔκλαιον . Καὶ εἶπεν αὐτοῖς· Εἰςέλθετε | flebant. Et dixit eis : Ingredimini ad Godoliam .
πρὸς Γοδολίαν.
7. Καὶ ἐγένετο , εἰςελθόντων αὐτῶν εἰς τὸ μέσον τῆς 7. Et factum est , ingressis illis in medium civitatis , ju-
πόλεως , ἔσφαξεν αὐτοὺς εἰς τὸ φρέαρ. gulavit eos in puteo.
8. Καὶ δέκα ἄνδρες εὑρέθησαν ἐκεῖ , καὶ εἶπον τῷ 8. Et decem viri reperti sunt ibi , et dixerunt ad Ismael :
Ισμαήλ· Μὴ ἀνέλῃς ἡμᾶς , ὅτι εἰσὶν ἡμῖν θησαυροὶ ἐν Noli occidere nos , quia sunt nobis thesauri in agro , fru.
ἀγρῷ , πυροὶ καὶ κριθαὶ , μέλι καὶ ἔλαιον. Καὶ παρῆλ- menta et hordea , mel et oleum. Et praeteriit , et non inter-
θε , καὶ οὐκ ἀνεῖλεν αὐτοὺς ἐν μέσῳ τῶν ἀδελφῶν αὐτ fecit eos in medio fratrum eorum .
τῶν.
9. Καὶ τὸ φρέαρ εἰς ὃ ἔῤῥιψεν ἐκεῖ Ἰσμαὴλ πάντας 9. Et puteus in quem projecit illuc Ismael omnes quos
οὓς ἐπάταξε , φρέαρ μέγα τοῦτό ἐστιν, ὃ ἐποίησεν ὁ percusserat , puteus magnus hic est , quem fecit rex Asa a
βασιλεὺς Ἀσὰ ἀπὸ προςώπου Βαασὰ βασιλέως Ἰσραὴλ , facie Baasa regis Israel , hunc implevit Ismael occisis.
τοῦτο ἐνέπλησεν Ἰσμαὴλ τραυματιῶν.
10. Καὶ ἀπέστρεψεν Ἰσμαὴλ πάντα τὸν λαὸν τὸν 10. Et abduxit Ismael omnem populum qui remanserat
καταλειφθέντα εἰς Μασσηφά , καὶ τὰς θυγατέρας τοῦ in Massepha , et filias regis , quas commendaverat magister
βασιλέως , ἃς παρακατέθετο ὁ ἀρχιμάγειρος τῷ Γοδο- coquorum Godoliæ filio Achicam , et abiit ut transiret ad
λίᾳ υἱῷ Ἀχεικὰμ , καὶ ᾤχετο εἰς τὸ πέραν υἱῶν Ἀμμών. filios Ammon.
11. Καὶ ἤκουσεν Ἰωάναν υἱὸς Κάρης , καὶ πάντες 11. Et audivit Joanan filius Caree , et omnes duces vir-
οἱ ἡγεμόνες τῆς δυνάμεως οἱ μετ᾿ αὐτοῦ , πάντα τὰ tutis qui cum eo , omnia mala quæ fecerat Ismael ,
κακὰ ἃ ἐποίησεν Ἰσμαὴλ ,
12. καὶ ἤγαγον ἅπαν τὸ στρατόπεδον αὐτῶν , καὶ 12. et adduxerunt omnem exercitum suum, et abierunt
ᾤχοντο πολεμεῖν αὐτὸν, καὶ εὗρον αὐτὸν ἐπὶ ὕδατος | impugnare eum , et invenerunt eum super aquam multam
πολλοῦ ἐν Γαβαών. in Gabaon.
13. Καὶ ἐγένετο, ὅτε εἶδε πᾶς ὁ λαὸς ὁ μετὰ Ἰσμαὴλ 13. Et factum est , quando vidit omnis populus qui cum
τὸν Ἰωάναν καὶ τοὺς ἡγεμόνας τῆς δυνάμεως τῆς μετ' Ismael Joanam et duces virtutis quæ cum eo ,
αὐτοῦ ,
14. καὶ ἀνέστρεψαν πρὸς Ἰωάναν . 14. et redierunt ad Joanam.
15. Καὶ Ἰσμαὴλ ἐσώθη σὺν ὀκτὼ ἀνθρώποις , καὶ 15. Et Ismael evasit cum octo hominibus , et abiit ad
ᾤχετο πρὸς τοὺς υἱοὺς Ἀμμών. filios Ammon.
16. Καὶ ἔλαβεν Ἰωάναν, καὶ πάντες οἱ ἡγεμόνες τῆς 16 Et tulit Joanan , et omnes duces virtutis qui cum eo,
δυνάμεως οἱ μετ᾿ αὐτοῦ , πάντας τοὺς καταλοίπους τοῦ omnes residuos populi , quos reduxerat ab Ismael , potentes
λαοῦ , οὓς ἀπέστρεψεν ἀπὸ Ἰσμαὴλ , δυνατοὺς ἄνδρας | viros in bello , et mulieres , et reliqua , et eunuchos , quos
ἐν πολέμῳ , καὶ τὰς γυναῖκας , καὶ τὰ λοιπὰ , καὶ τοὺς | reduxerant de Gabaon ,
εὐνούχους , οὓς ἀπέστρεψαν ἀπὸ Γαβαών,
17. et abierunt , et sederunt in Gaberochamaa , quæ ad
17. καὶ ᾤχοντο , καὶ ἐκάθισαν ἐν Γαδηρωχαμάα,
εἰς Αἴγυπτον Bethleem , ut irent in Ægyptum
τῇ πρὸς Βηθλεὲμ , τοῦ πορευθῆναι
18. a facie Chaldaeorum, quia timuerunt a facie eorum :
18. ἀπὸ προςώπου τῶν Χαλδαίων, ὅτι ἐφοβήθησαν
ἀπὸ προςώπου αὐτῶν· ὅτι ἐπάταξεν Ἰσμαὴλ τὸν Γοδο- quia percusserat Ismael Godoliam , quem constituerat rex
Babylonis in terra .
λίαν, ὃν κατέστησεν ὁ βασιλεὺς Βαβυλῶνος ἐν τῇ γῇ .
CAPUT XLIX. ( Hebr. c. 42. )
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΘ' . ( Hebr. c. 42.)
1. Et accesserunt omnes duces virtutis , et Joanan , et
1. Καὶ προςῆλθον πάντες οἱ ἡγεμόνες τῆς δυνάμεως , Azarias filius Maasiæ , et omnis populus a parvo et usque
καὶ Ἰωάναν, καὶ Ἀζαρίας υἱὸς Μαασαίου , καὶ πᾶς ὁ ad magnum , ad Jeremiam prophetam , et dixerunt ei :
λαὸς ἀπὸ μικροῦ καὶ ἕως μεγάλου , πρὸς Ἱερεμίαν τὸν
προφήτην, καὶ εἶπαν αὐτῷ ·
536 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ . ΜΘ'.
2. Πεσέτω δὴ τὸ ἔλεος ἡμῶν κατὰ πρόςωπόν σου ,
καὶ πρόςευξαι πρὸς Κύριον τον Θεόν σου περὶ τῶν και
ταλοίπων τούτων· ὅτι κατελείφθημεν ὀλίγοι ἀπὸ πολὺ
λῶν, καθὼς οἱ ὀφθαλμοί σου βλέπουσι .
3. Καὶ ἀναγγειλάτω ἡμῖν Κύριος ὁ Θεός σου τὴν
ὁδὸν ᾗ πορευσόμεθα ἐν αὐτῇ , καὶ λόγον ὃν ποιήσομεν .
4. Καὶ εἶπεν αὐτοῖς Ἱερεμίας· Ἤκουσα , ἰδοὺ ἐγὼ
προςεύξομαι ὑπὲρ ὑμῶν πρὸς Κύριον τὸν Θεὸν ἡμῶν,
κατὰ τοὺς λόγους ὑμῶν· καὶ ἔσται , ὁ λόγος ὃν ἂν ἀπο-
κριθήσεται Κύριος ὁ Θεὸς , ἀναγγελῶ ὑμῖν, οὐ μὴ κρύ-
ψω ἀφ' ὑμῶν ῥῆμα.
5. Καὶ αὐτοὶ εἶπαν τῷ Ἱερεμίᾳ · Εστω Κύριος ἐν
ἡμῖν εἰς μάρτυρα δίκαιον καὶ πιστὸν, εἰ μὴ κατὰ πάντα
τὸν λόγον ὃν ἐὰν ἀποστείλῃ Κύριος πρὸς ἡμᾶς , οὕτως
ποιήσωμεν ·
6. καὶ ἐὰν ἀγαθὸν καὶ ἐὰν κακὸν, τὴν φωνὴν Κυρίου
τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, οὗ ἡμεῖς ἀποστέλλομέν σε πρὸς αὐτὸν,
ἀκουσόμεθα , ἵνα βέλτιον ἡμῖν γένηται , ὅτι ἀκουσό-
μεθα τῆς φωνῆς Κυρίου τοῦ Θεοῦ ἡμῶν.
7. Καὶ ἐγενήθη μεθ' ἡμέρας δέκα , ἐγενήθη λόγος
Κυρίου πρὸς Ἱερεμίαν .
8. Καὶ ἐκάλεσε τὸν Ἰωάναν, καὶ τοὺς ἡγεμόνας τῆς
δυνάμεως , καὶ πάντα τὸν λαὸν ἀπὸ μικροῦ καὶ ἕως μετ
γάλου ,
9. καὶ εἶπεν αὐτοῖς · Οὕτως εἶπε Κύριος ·
10. Ἐὰν καθίσαντες καθίσητε ἐν τῇ γῇ ταύτη , οι
κοδομήσω ὑμᾶς , καὶ οὐ μὴ καθελῶ , καὶ φυτεύσω ὑμᾶς ,
καὶ οὐ μὴ ἐκτίλω , ὅτι ἀναπέπαυμαι ἐπὶ τοῖς κακοῖς
οἷς ἐποίησα ὑμῖν.
1. Μὴ φοβηθῆτε ἀπὸ προςώπου βασιλέως Βαβυ-
λῶνος , οὗ ὑμεῖς φοβεῖσθε · ἀπὸ προςώπου αὐτοῦ μὴ φο
βηθῆτε , φησί Κύριος , ὅτι μεθ᾽ ὑμῶν ἐγώ , ἐξαιρεῖσθαι
ὑμᾶς , καὶ σώζειν ὑμᾶς ἐκ χειρὸς αὐτῶν.
12. Καὶ δώσω ὑμῖν ἔλεος , καὶ ἐλεήσω ὑμᾶς , καὶ
ἐπιστρέψω ὑμᾶς εἰς τὴν γῆν ὑμῶν .
13. Καὶ εἰ λέγετε ὑμεῖς · Οὐ μὴ καθίσωμεν ἐν τῇ γῇ
ταύτῃ , πρὸς τὸ μὴ ἀκοῦσαι φωνῆς Κυρίου ,
14. ὅτι εἰς γῆν Αἰγύπτου εἰςελευσόμεθα , καὶ οὐ μὴ
ἴδωμεν πόλεμον, καὶ φωνὴν σάλπιγγος οὐ μὴ ἀκούσω
μεν, καὶ ἐν ἄρτοις οὐ μὴ πεινάσωμεν, καὶ ἐκεῖ οἰκήσομεν ·
15. διὰ τοῦτο ἀκούσατε λόγον Κυρίου · Οὕτως εἶπε
Κύριος · Ἐὰν ὑμεῖς δῶτε τὸ πρόςωπον ὑμῶν εἰς Αἴγυ-
πτον , καὶ εἰςέλθητε ἐκεῖ κατοικεῖν ,
16. καὶ ἔσται, ἡ ῥομφαία ἣν ὑμεῖς φοβεῖσθε ἀπὸ προς-
ώπου αὐτῆς , εὑρήσει ὑμᾶς ἐν γῇ Αἰγύπτου , καὶ ὁ λιμὸς ,
οὗ ὑμεῖς λόγον ἔχετε ἀπὸ προςώπου αὐτοῦ , καταλήψε-
ται ὑμᾶς ὀπίσω ὑμῶν ἐν Αἰγύπτῳ , καὶ ἐκεῖ ἀποθανεῖσθε.
17. Καὶ ἔσονται πάντες οἱ ἄνθρωποι , καὶ πάντες οἱ
ἀλλογενεῖς οἱ θέντες τὸ πρόςωπον αὐτῶν εἰς γῆν Αἰγύ-
πτου ἐνοικεῖν ἐκεῖ , ἐκλείψουσιν ἐν τῇ ῥομφαίᾳ καὶ ἐν τῷ
λιμῷ , καὶ οὐκ ἔσται αὐτῶν οὐδεὶς σωζόμενος ἀπὸ τῶν
κακῶν ὧν ἐγὼ ἐπάγω ἐπ' αὐτούς.
18. Ὅτι οὕτως εἶπε Κύριος · Καθὼς ἔσταξεν ὁ θυμός
μου ἐπὶ τοὺς κατοικοῦντας Ἱερουσαλήμ , οὕτως στάξει
ὁ θυμός μου ἐφ' ὑμᾶς , εἰςελθόντων ὑμῶν εἰς Αἴγυπτον ·
καὶ ἔσεσθε εἰς ἄβατον, καὶ ὑποχείριοι , καὶ εἰς ἀρὰν,
καὶ εἰς ὀνειδισμὸν, καὶ οὐ μὴ ἴδητε οὐκέτι τὸν τόπον
τοῦτον.
19. Ἃ ἐλάλησε Κύριος ἐφ' ὑμᾶς τοὺς καταλοίπους Ἰού- nolite intrare in Ægyptum. Et nunc cognoscentes cogno-
δα, μὴ εἰςέλθητε εἰς Αἴγυπτον . Καὶ νῦν γνόντες γνώσεσθε ¦ scetis
2. Cadat nunc misericordia nostra ante faciem tuam , et
ora ad Dominum Deum tuum pro residuis his : quia relicti
sumus pauci e multis , sicut oculi tui vident.
3. Et annuntiet nobis Dominus Deus tuus viam qua ibi-
mus in ea , et verbum quod faciemus.
4. Et dixit eis Jeremias : Audivi , ecce ego orabo pro vo-
bis ad Dominum Deum nostrum , secundum verba vestra :
et erit , verbum quodcumque respondebit Dominus Deus ,
annuntiabo vobis , non celabo a vobis verbum.
5. Et ipsi dixerunt Jeremia : Sit Dominus in nobis in
testem justum et fidelem , si non juxta omne verbum quod
| miserit Dominus ad nos , sic fecerimus :
6. et sive bonum et sive malum , vocem Domini Dei
nostri , ad quem nos mittimus te ad eum , audiemus , ut
melius nobis fiat , quia audiemus vocem Domini Dei no-
stri.
7. Et factum est post dies decem, factum est verbum
Domini ad Jeremiam.
8. Et vocavit Joanan , et duces virtutis , et universum
populum a parvo et usque ad magnum ,
9. et dixit eis : Sic dixit Dominus :
10. Si sedentes sederitis in terra hac , aedificabo vos ,
et non destruam , et plantabo vos , et non evellam , quia
requievi super malis quæ feci vobis.
11. Nolite timere a facie regis Babylonis , quem vos
timetis a facie ejus ne timeatis , dicit Dominus , quia
. vobiscum ego , ut eruam vos , et salvem vos de mauu
eorum.
12. Et dabo vobis misericordiam , et miserebor vestri ,
et reducam vos in terram vestram.
13. Quod si dicitis vos : Non sedebimus in terra hac ,
ut non audiamus vocem Domini ,
14. quia in terram Ægypti ingrediemur, et non videbi
mus bellum, et vocem tubæ non audiemus , et in pani-
bus non esuriemus , et ibi habitabimus :
15. propter hoc audite verbum Domini : Sic dixit Do-
| minus : Si vos dederitis faciem vestram in Ægyptum , et
intraveritis illuc ad habitandum ,
16. et erit , gladius quem vos timetis a facie ejus , in-
veniet vos in terra Ægypti , et fames , cujus vos rationem
| habetis a facie ejus, comprehendet vos post vos in Ægypto,
et ibi moriemini.
17. Et erunt omnes homines , et omnes alienigenae qui
| posuerint faciem suam ad terram Ægypti ad inhabitandum
ibi, deficient in gladio et in fame, et non erit eorum quis-
quam salvus a malis quæ ego induco super eos :
18. Quia sic dixit Dominus : Sicut stillavit furor meus
super habitatores Jerusalem , sic stillabit furor meus super
vos , ingressis vobis in Ægyptum : et eritis in invium ,
et subjecti , et in maledictionem , et in opprobrium , et non
| videbitis ultra locum istum.
19. Quae locutus est Dominus super vos residuos Judae ,
 JEREMIAS. CAP. LI.
20. ὅτι ἐπονηρεύσασθε ἐν ψυχαῖς ὑμῶν ἀποστείλαν
τές με , λέγοντες · Πρόςευξαι περὶ ἡμῶν πρὸς Κύριον ,
καὶ κατὰ πάντα ἃ ἐὰν λαλήσει σοι Κύριος , ποιήσομεν ·
21. καὶ οὐκ ἠκούσατε τῆς φωνῆς Κυρίου , ἧς ἀπέ
στειλέ με πρὸς ὑμᾶς·
22. καὶ νῦν ἐν ῥομφαία καὶ ἐν λιμῷ ἐκλείψετε ἐν τῷ
τόπῳ ᾧ ὑμεῖς βούλεσθε εἰςελθεῖν κατοικεῖν ἐκεῖ .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ν΄ . ( Hebr . c. 43.)
ι . Καὶ ἐγενήθη , ὡς ἐπαύσατο Ἱερεμίας λέγων πρὸς
τὸν λαὸν πάντας τοὺς λόγους Κυρίου , οὓς ἀπέστειλεν
αὐτὸν Κύριος πρὸς αὐτοὺς , πάντας τοὺς λόγους τούτους , |
2. καὶ εἶπεν Αζαρίας υἱὸς Μαασαίου , καὶ Ἰωάναν
υἱὸς Κάρης , καὶ πάντες οἱ ἄνδρες οἱ εἰπόντες τῷ Ἱερε- |
μία , λέγοντες · Ψεύδη , οὐκ ἀπέστειλέ σε Κύριος πρὸς |
ἡμᾶς , λέγων · Μὴ εἰςέλθητε εἰς Αἴγυπτον οἰκεῖν ἐκεῖ , ]
3. ἀλλ᾽ ἢ Βαρούχ υἱὸς Νηρίου συμβάλλει σε πρὸς
ἡμᾶς , ἵνα δῶς ἡμᾶς εἰς χεῖρας τῶν Χαλδαίων , τοῦ θα
νατῶσαι ἡμᾶς καὶ ἀποικισθῆναι ἡμᾶς εἰς Βαβυλῶνα .
4. Καὶ οὐκ ἤκουσεν Ἰωάναν, καὶ πάντες ἡγεμόνες
τῆς δυνάμεως , καὶ πᾶς ὁ λαὸς , τῆς φωνῆς Κυρίου , και
τοικῆσαι ἐν γῇ Ἰούδα,
5. Καὶ ἔλαβεν Ἰωάναν, καὶ πάντες οἱ ἡγεμόνες τῆς
δυνάμεως , πάντας τοὺς καταλοίπους Ἰούδα , τοὺς ἀπο-
στρέψαντας κατοικεῖν ἐν τῇ γῇ ,
6. τοὺς δυνατοὺς ἄνδρας , καὶ τὰς γυναῖκας , καὶ τὰ
νήπια τὰ λοιπὰ , καὶ τὰς θυγατέρας τοῦ βασιλέως , καὶ
τὰς ψυχὰς ἃς κατέλιπε Ναβουζαρδὰν μετὰ Γοδολίου
υἱοῦ Ἀχεικάμ , καὶ Ἱερεμίαν τὸν προφήτην, καὶ Βαρούχ |
υἱὸν Νηρίου ,
7. καὶ εἰςῆλθον εἰς Αἴγυπτον, ὅτι οὐκ ἤκουσαν τῆς
φωνῆς Κυρίου , καὶ εἰςῆλθον εἰς Τάφνας.
8. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς Ἱερεμίαν ἐν Τά-
φνας , λέγων ·
9. Λάβε σεαυτῷ λίθους μεγάλους , καὶ κατάκρυψον
αὐτοὺς ἐν προθύροις ἐν πύλη τῆς οἰκίας Φαραὼ ἐν Τά-
φνας , κατ' ὀφθαλμοὺς ἀνδρῶν Ἰούδα ,
10. καὶ ἐρεῖς · Οὕτως εἶπε Κύριος · Ἰδοὺ ἐγὼ ἀπο-
στέλλω , καὶ ἄξω Ναβουχοδονόσορ βασιλέα Βαβυλῶ-
γος , καὶ θήσει αὐτοῦ τὸν θρόνον ἐπάνω τῶν λίθων τούτων
ὧν κατέκρυψας , καὶ ἀρεῖ τὰ ὅπλα ἐπ ' αὐτοὺς,
11. καὶ εἰςελεύσεται , καὶ πατάξει γῆν Αἰγύπτου ,
οὓς εἰς θάνατον εἰς θάνατον , καὶ οὓς εἰς ἀποικισμὸν εἰς
ἀποικισμὸν, καὶ οὓς εἰς ῥομφαίαν εἰς ῥομφαίαν .
12. Καὶ καύσει πῦρ ἐν οἰκίαις τῶν θεῶν αὐτῶν, καὶ
ἐμπυριεῖ αὐτὰς , καὶ ἀποικιεῖ αὐτοὺς , καὶ φθειριεῖ γῆν
Αἰγύπτου , ὥςπερ φθειρίζει ποιμὴν τὸ ἱμάτιον αὐτοῦ .
Καὶ ἐξελεύσεται ἐν εἰρήνῃ ,
13. καὶ συντρίψει τους στύλους Ἡλιουπόλεως τοὺς
ἐν Ὢν, καὶ τὰς οἰκίας αὐτῶν κατακαύσει ἐν πυρί .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΝΑ΄ . (Hebr. c . 44 et 45. )
1. Ὁ λόγος ὁ γενόμενος πρὸς Ἱερεμίαν ἅπασι τοῖς
Ἰουδαίοις τοῖς κατοικοῦσιν ἐν γῇ Αἰγύπτου , καὶ τοῖς
καθημένοις ἐν Μαγδωλῷ καὶ ἐν Τάφνας καὶ ἐν γῇ Πα-
θούρης, λέγων ·
2. Οὕτως εἶπε Κύριος ὁ Θεὸς Ἰσραήλ · Ὑμεῖς ἑωρά-
κατε πάντα τὰ κακὰ ἃ ἐπήγαγον ἐπὶ Ἱερουσαλὴμ καὶ
ἐπὶ τὰς πόλεις Ἰούδα · καὶ ἰδού εἰσιν ἔρημοι ἀπὸ ἐνοίκων
537
20. quia maligne egistis in animas vestras mittentes
me , dicentes : Ora pro nobis ad Dominum , et juxta om .
nia quæcumque loquetur tibi Dominus , faciemus :
21. et non audistis vocem Domini , qua misit me ad
VOS :
22. et nunc in gladio et in fame deficietis in loco quo vos
vultis intrare ad habitandum ibi.
CAPUT L. ( Hebr. c. 43.)
1. Et factum est , ut cessavit Jeremias dicens ad populum
omnes sermones Domini , quibus miserat eum Dominus ad
eos , omnia verba haec ,
2. et dixit Azarias filius Maasiæ, et Joanan filius Caree ,
et omnes viri qui dixerunt Jeremia , dicentes : Menda-
cia , non misit te Dominus ad nos , dicens : Ne ingredia-
mini in Ægyptum ad habitandum illic ,
3. sed Baruch filius Neria concitat te adversus nos , ut
des nos in manus Chaldæorum, ad occidendum nos et trans-
ferendum nos in Babylonem .
4. Et non audivit Joanan , et omnes duces virtutis , et
omnis populus , vocem Domini , ut habitarent in terra
Juda.
5. Et assumpsit Joanan, et universi duces virtutis , om.
nes residuos Juda , qui reverterant habitare in terra,
6. potentes viros , et mulieres , et parvulos reliquos , et
filias regis, et animas quas reliquerat Nabuzardan cum Go-
dolia filio Achicam , et Jeremiam prophetam , et Baruch fi-
lium Neriæ ,
7. et ingressi sunt in Ægyptum , quia non audierunt vo-
cem Domini , et intrarunt in Taphnas .
8. Et factum est verbum Domini ad Jeremiam in Taph-
nas, dicens :
9. Sume tibi lapides grandes , et absconde eos in vesti-
bulis in porta domus Pharaonis in Taphnas , ante oculos
virorum Juda ,
10. et dices : Sic dixit Dominus : Ecce ego mitto, et ad-
ducam Nabuchodonosor regem Babylonis , et ponet suum
thronum super lapides istos quos abscondisti , et elevabit
arma super eos ,
11. et ingredietur, et percutiet terram Ægypti , quos in
mortem in mortem , et quos in transmigrationem in trans-
migrationem, et quos in gladium in gladium .
12. Et succendet ignem in domibus deorum eorum, et
comburet eos , et transferet eos , et pediculis excutiet ter-
ram Ægypti , sicut excutit pastor vestimentum suum . Et
egredietur in pace ,
13. et conteret titulos Heliopolis qui in On , et domos
eorum comburet in igni.
CAPUT LI. (Hebr. c. 44 et 45.)
1. Verbum quod factum est ad Jeremiam omnibus Ju-
dæis habitantibus in terra Ægypti , et sedentibus in Mag-
dolo et in Taphnas et in terra Pathures , dicens :
2. Sic dixit Dominus Deus Israel : Vos vidistis omnia
mala quæ induxi super Jerusalem et super civitates Juda :
et ecce sunt desertæ ab habitatoribus
538 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ. ΝΑ .

3. ἀπὸ προςώπου πονηρίας αὐτῶν, ἧς ἐποίησαν πα- 3. a facie malitiæ ipsorum , quam fecerunt ad exacer-
ραπικράναι με , πορευθέντες θυμιᾶν θεοῖς ἑτέροις οἷς bandum me , euntes adolere diis aliis quos nesciebatis.
οὐκ ἔγνωτε.
4. Καὶ ἀπέστειλα πρὸς ὑμᾶς τοὺς παῖδας μου τοὺς 4. Et misi ad vos pueros meos prophetas diluculo , et
προφήτας ὄρθρου , καὶ ἀπέστειλα , λέγων · Μὴ ποιήσητε misi , dicens : Nolite facere rem contaminationis hujus ,
τὸ πρᾶγμα τῆς μολύνσεως ταύτης , ἧς ἐμίσησα . quam odi .
5. Καὶ οὐκ ἤκουσάν μου , καὶ οὐκ ἔκλιναν τὸ οὖς 5. Et non audierunt me, et non inclinaverunt aurem suam
αὐτῶν ἀποστρέψαι ἀπὸ τῶν κακῶν αὐτῶν, πρὸς τὸ μὴ ut averterent se a malis suis , ad non adolendum diis alie-
θυμιᾶν θεοῖς ἑτέροις. nis.
6. Καὶ ἔσταξεν ἡ ὀργή μου καὶ ὁ θυμός μου, καὶ ἐξεκαύ 6. Et stillavit ira mea et furor meus , et succensus est in
θη ἐν πύλαις Ἰούδα καὶ ἔξωθεν Ἱερουσαλήμ · καὶ ἐγενή- portis Juda et extra Jerusalem : et facti sunt in desolatio-
θησαν εἰς ἐρήμωσιν καὶ εἰς ἄβατον ὡς ἡ ἡμέρα αὕτη. nem et in invium sicut dies hæc.
7. Καὶ νῦν οὕτως εἶπε Κύριος παντοκράτωρ · Ινατί 7. Et nunc sic dixit Dominus omnipotens : Ut quid vos
ὑμεῖς ποιεῖτε κακὰ μεγάλα ἐπὶ ψυχαῖς ὑμῶν ; ἐκκόψαι facitis mala magna in animas vestras ? ad succidendum vo -
ὑμῶν ἄνθρωπον καὶ γυναῖκα , νήπιον καὶ θηλάζοντα ἐκ bis hominem et mulierem , parvulum et lactentem de me-
μέσου Ἰούδα , πρὸς τὸ μὴ καταλειφθῆναι ὑμῶν μηδένα , dio Juda , ut non relinquatur ex vobis ullus ,
8. παραπικράναι με ἐν τοῖς ἔργοις τῶν χειρῶν ὑμῶν, 8. exacerbando me in operibus manuum vestrarum, ado-
θυμιᾶν θεοῖς ἑτέροις ἐν γῇ Αἰγύπτῳ , εἰς ἣν ἦλθετε και lendo diis alienis in terra Ægypto , ad quam venistis habi-
τοικεῖν ἐκεῖ , ἵνα κοπῆτε , καὶ ἵνα γένησθε εἰς κατάραν tare illic , ut excidamini , et ut fatis in maledictionem et in
καὶ εἰς ὀνειδισμὸν ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσι τῆς γῆς. opprobrium in omnibus gentibus terræ.
9. Μὴ ἐπιλέλησθε ὑμεῖς τῶν κακῶν τῶν πατέρων 9. Numquid obliti estis vos malorum patrum vestrorum,
ὑμῶν, καὶ τῶν κακῶν τῶν βασιλέων Ἰούδα , καὶ τῶν et malorum regum Juda , et malorum principum vestrorum,
κακῶν τῶν ἀρχόντων ὑμῶν, καὶ τῶν κακῶν τῶν γυναι et malorum mulierum vestrarum, quæ fecerunt in terra
κῶν ὑμῶν, ὧν ἐποίησαν ἐν γῇ Ἰούδα καὶ ἔξωθεν Ιε- | Juda et extra Jerusalem ?
ρουσαλήμ ;
10. Καὶ οὐκ ἐπαύσαντο ἕως τῆς ἡμέρας ταύτης , καὶ 10. Et non cessaverunt usque ad diem hanc , et non ad-
οὐκ ἀντείχοντο τῶν προςταγμάτων μου , ὧν ἔδωκα κατὰ haeserunt præceptis neis , quæ dedi ante faciem patrum
πρόςωπον τῶν πατέρων αὐτῶν . eorum .
11. Διὰ τοῦτο οὕτως εἶπε Κύριος · Ἰδοὺ ἐγὼ ἐφίστημι 11. Idcirca sic dixit Dominus : Ecce ego statuo faciem
τὸ πρόσωπόν μου , (*) meam
12. τοῦ ἀπολέσαι πάντας τοὺς καταλοίπους τοὺς ἐν 12. ad disperdendum omnes residuos qui in Ægypto : et
Αἰγύπτῳ · καὶ πεσοῦνται ἐν ῥομφαία καὶ ἐν λιμῷ , καὶ cadent in gladio et in fame , et deficient a parvo usque ad
ἐκλείψουσιν ἀπὸ μικροῦ ἕως μεγάλου , καὶ ἔσονται εἰς | magnum , et erunt in opprobrium et in perditionem et in
ὀνειδισμὸν καὶ εἰς ἀπώλειαν καὶ εἰς κατάραν. maledictionem.
13. Καὶ ἐπισκέψομαι ἐπὶ τοὺς καθημένους ἐν γῇ 13. Et visitabo super sedentes in terra Ægypto , sicut
Αἰγύπτῳ , ὡς ἐπεσκεψάμην ἐπὶ Ἱερουσαλὴμ ἐν ῥομφαία | visitavi super Jerusalem in gladio et in fame ,
καὶ ἐν λιμῷ ,
14. καὶ οὐκ ἔσται σεσωσμένος οὐδεὶς τῶν ἐπιλοίπων 14. et non erit salvus quisquam de residuis Juda qui
Ἰούδα τῶν παροικούντων ἐν γῇ Αἰγύπτῳ , τοῦ ἐπιστρέ- incolunt in terra Ægypto , ad revertendum in terram Juda,
ψαι εἰς γὴν Ἰούδα , ἐφ᾽ ἣν αὐτοὶ ἐλπίζουσιν ταῖς ψυ- | ad quam ipsi sperant animabus suis reverti illuc : non re-
χαῖς αὐτῶν τοῦ ἐπιστρέψαι ἐκεῖ· οὐ μὴ ἐπιστρέψωσιν , vertentur, nisi qui evaserint .
ἀλλ᾽ ἢ οἱ ἀνασεσωσμένοι .
15. Καὶ ἀπεκρίθησαν τῷ Ἱερεμία πάντες οἱ ἄνδρες 15. Et responderunt Jeremiæ omnes viri qui sciebant
οἱ γνόντες ὅτι θυμιῶσιν αἱ γυναῖκες αὐτῶν , καὶ πᾶσαι quia adolent uxores sua , et omnes mulieres , synagoga ma-
αἱ γυναῖκες , συναγωγὴ μεγάλη , καὶ πᾶς ὁ λαὸς οἱ και gna, et omnis populus sedentes in terra Ægypto in Pathure ,
θήμενοι ἐν γῇ Αἰγύπτῳ ἐν Παθουρῇ , λέγοντες· dicentes :
13. Ὁ λόγος ὃν ἐλάλησας πρὸς ἡμᾶς τῷ ὀνόματι 16. Verbum quod locutus es ad nos nomine Domini ,
Κυρίου , οὐκ ἀκούσομέν σου , non audiemus te,
17. ὅτι ποιοῦντες ποιήσομεν πάντα τὸν λόγον ὃς 17. quia facientes faciemus omne verbum quod egredie-
ἐξελεύσεται ἐκ τοῦ στόματος ἡμῶν, θυμιᾶν τῇ βασι- tur ex ore nostro , adolendo regina coli , et libando ei li-
λίσσῃ τοῦ οὐρανοῦ , καὶ σπένδειν αὐτῇ σπονδὰς , καθὰ bamina , sicut fecimus nos et patres nostri, et reges nostri,
ἐποιήσαμεν ἡμεῖς καὶ οἱ πατέρες ἡμῶν, καὶ οἱ βασι- et principes nostri in civitatibus Juda et extra Jerusalem :
λεῖς ἡμῶν, καὶ οἱ ἄρχοντες ἡμῶν ἐν πόλεσιν Ἰούδα καὶ et impleti sumus panibus , et fuimus jucundi , et mala non
ἔξωθεν Ἱερουσαλήμ · καὶ ἐπλήσθημεν ἄρτων, καὶ ἐγε- | vidimus.
νόμεθα χρηστοὶ , καὶ κακὰ οὐκ εἴδομεν.

(*) 11. ... ἐφ' ὑμᾶς εἰς κακὸν τοῦ ἀπολέσαι πάντα Ἰούδα. ll.... super vos in mala ad disperdendum omnem Judam.
12. Καὶ λήψομαι τοὺς καταλοίπους Ἰούδα , οἳ ἔθεντο τὸ πρός- 12. Et assumam reliquias Judæ , qui posuerunt faciem suam
ωπον αὐτῶν τοῦ εἰςελθεῖν εἰς γῆν Αἰγύπτου , τοῦ κατοικῆσαι ut ingrederentur terram Ægypti , ad habitandum ibi....
ἐκεῖ, ... (Compl.)
 JEREMIAS . CAP. LI. 535
18. Καὶ ὡς διελίπομεν θυμιῶντες τῇ βασιλίσσῃ τοῦ 18. Et ut omisimus adolentes reginæ coeli , imminuti su-
οὐρανοῦ , ἐλαττώθημεν πάντες , καὶ ἐν ῥομφαία καὶ ἐν mus omnes , et in gladio et in fame defecimus.
λιμῷ ἐξελίπομεν.
19. Καὶ ὅτι ἡμεῖς ἐθυμιῶμεν τῇ βασιλίσσῃ τοῦ οὐ 19. Et quia nos adolebamus reginae coeli , et libavimus
ρανοῦ , καὶ ἐσπείσαμεν αὐτῇ σπονδὰς , μὴ ἄνευ τῶν ei libamina , numquid sine viris nostris fecimus ei placentas
ἀνδρῶν ἡμῶν ἐποιήσαμεν αὐτῇ χαυῶνας καὶ ἐσπείσα- et libavimus ei libamina?
μεν αὐτῇ σπονδάς;
20. Καὶ εἶπεν Ἱερεμίας παντὶ τῷ λαῷ, τοῖς δυνατοῖς 20. Et dixit Jeremias omni populo , potentibus et mulie-
καὶ ταῖς γυναιξὶ , καὶ παντὶ τῷ λαῷ τοῖς ἀποκριθεῖσιν ribus , et omni populo iis qui responderant ei verba , di-
αὐτῷ λόγους , λέγων· cens :
21. Οὐχὶ τοῦ θυμιάματος οὗ ἐθυμιάσατε ἐν ταῖς πό- 21. Nonne incensi quod adolebatis in civitatibus Juda
λεσιν Ἰούδα καὶ ἔξωθεν Ἱερουσαλὴμ , ὑμεῖς καὶ οἱ πα- et extra Jerusalem, vos et patres vestri , et reges vestri et
τέρες ὑμῶν, καὶ οἱ βασιλεῖς ὑμῶν καὶ οἱ ἄρχοντες ὑμῶν, principes vestri , et populus terra , meminit Dominus , et
καὶ ὁ λαὸς τῆς γῆς , ἐμνήσθη Κύριος , καὶ ἀνέβη ἐπὶ τὴν ascendit super cor ipsius ?
καρδίαν αὐτοῦ ;
22. Καὶ οὐκ ἠδύνατο Κύριος ἔτι φέρειν ἀπὸ προςώ- 22. Et non potuit Dominus ultra ferre a facie malitiae re-
που πονηρίας πραγμάτων ὑμῶν, καὶ ἀπὸ τῶν βδελυ rum vestrarum , et a vestris abominationibus quas fecistis .
γμάτων ὑμῶν ὧν ἐποιήσατε . Καὶ ἐγενήθη ἡ γῆ ὑμῶν . Et facta est terra vestra in desolationem, et in invium, et
εἰς ἐρήμωσιν, καὶ εἰς ἄβατον, καὶ εἰς ἀρὰν, ὡς ἐν τῇ in maledictum , sicut in die hac ,
ἡμέρᾳ ταύτῃ ,
23. ἀπὸ προςώπου ὧν ἐθυμιᾶτε καὶ ὧν ἡμάρτετε τῷ 23. a facie eorum quæ adolebatis et quae peccabatis Do-
Κυρίῳ. Καὶ οὐκ ἠκούσατε τῆς φωνῆς Κυρίου , καὶ ἐν mino. Et non audistis vocem Domini , et in præceptis
τοῖς προςτάγμασιν αὐτοῦ , καὶ ἐν τῷ νόμῳ καὶ ἐν τοῖς ejus , et in lege et in testimoniis ejus non ambulastis ,
μαρτυρίοις αὐτοῦ οὐκ ἐπορεύθητε , καὶ ἐπελάβετο ὑμῶν et apprehenderunt vos mala hæc.
τὰ κακὰ ταῦτα.
24. Καὶ εἶπεν Ἱερεμίας τῷ λαῷ καὶ ταῖς γυναιξίν· 24. Et dixit Jeremias populo et mulieribus : Audite ver-
Ακούσατε λόγον Κυρίου . bum Domini.
25. Οὕτως εἶπε Κύριος ὁ Θεὸς Ἰσραήλ· Ὑμεῖς γυ- 25. Sic dixit Dominus Deus Israel : Vos mulieres ore
ναῖκες τῷ στόματι ὑμῶν ἐλαλήσατε , καὶ ταῖς χερσὶν vestro locuta estis , et manibus vestris implestis , dicentes :
ὑμῶν ἐπληρώσατε , λέγουσαι · Ποιοῦσαι ποιήσομεν τὰς Facientes faciemus confessiones nostras quas confessæ su-
ὁμολογίας ἡμῶν ἃς ὡμολογήκαμεν, θυμιᾷν τῇ βασιλίσ mus , adolendo regina coli et libando ei libamina : perseve-
σῃ τοῦ οὐρανοῦ καὶ σπένδειν αὐτῇ σπονδάς · ἐμμείνα rantes perseverastis in confessionibus vestris , et facientes
σαι ἐνεμείνατε ταῖς ὁμολογίαις ὑμῶν, καὶ ποιοῦσαι fecistis.
ἐποιήσατε.
26. Διὰ τοῦτο ἀκούσατε λόγον Κυρίου , πᾶς Ἰούδα , 26. Ideo audite verbum Domini , omnis Juda , qui sede-
οἱ καθήμενοι ἐν γῇ Αἰγύπτῳ · Ἰδοὺ ὤμοσα τῷ ὀνόματί tis in terra Ægypto : Ecce juravi nomine meo magno , ait
μου τῷ μεγάλω , εἶπε Κύριος , ἐὰν γένηται ἔτι ὄνομά | Dominus , si erit ultra nomen meum in ore universi Juda
μου ἐν τῷ στόματι παντὸς Ἰούδα εἰπεῖν · Ζῇ Κύριος ad dicendum : Vivit Dominus in omni terra Ægypti :
ἐπὶ πάσῃ γῇ Αἰγύπτῳ ·
27. ὅτι ἐγὼ ἐγρήγορα ἐπ' αὐτοὺς , τοῦ κακῶσαι αὐτ 27. quia ego vigilavi super eos , ad affligendum eos , et
τοὺς , καὶ οὐκ ἀγαθῶσαι · καὶ ἐκλείψουσι πᾶς Ἰούδα , non benefaciendum : et deficient omnis Juda , habitantes in
οἱ κατοικοῦντες ἐν γῇ Αἰγύπτῳ , ἐν ῥομφαίᾳ καὶ ἐν λι- terra Ægypto , in gladio et in fame , donec defecerint.
μῶν , ἕως ἂν ἐκλείπωσιν.
28. Καὶ οἱ σεσωσμένοι ἀπὸ ῥομφαίας ἐπιστρέψουσιν 28. Et qui evaserint a gladio revertentur in terram Juda
εἰς γῆν Ἰούδα ὀλίγοι ἀριθμῷ , καὶ γνώσονται οἱ κατά- pauci numero , et agnoscent residui Juda qui steterunt in
λοιποι Ἰούδα οἱ καταστάντες ἐν γῇ Αἰγύπτῳ κατοικῆσαι terra Ægypto ad habitandum ibi , verbum cujus permaneat.
ἐκεῖ , λόγος τίνος ἐμμενεῖ.
29. Καὶ τοῦτο τὸ σημεῖον ὑμῖν, ὅτι ἐπισκέψομαι 29. Et hoc signum vobis , quia visitabo ego super vos in
ἐγὼ ἐφ' ὑμᾶς εἰς πονηρά. mala.
30. Οὕτως εἶπε Κύριος· Ἰδοὺ ἐγὼ δίδωμι τὸν Οὐα- 30. Sic dixit Dominus : Ecce ego do Vaphre regem Ægypti
φρῆ βασιλέα Αἰγύπτου εἰς χεῖρας ἐχθροῦ αὐτοῦ , καὶ | in manus inimici ejus , et in manus quærentis animam ejus ,
εἰς χεῖρας ζητοῦντος τὴν ψυχὴν αὐτοῦ , καθὰ ἔδωκα τὸν sicut dedi Sedeciam regem Juda in manus Nabuchodonosor
Σεδεκίαν βασιλέα Ἰούδα εἰς χεῖρας Ναβουχοδονόσορ | regis Babylonis inimici ejus , et quaerentis animam ejus.
βασιλέως Βαβυλῶνος ἐχθροῦ αὐτοῦ , καὶ ζητοῦντος τὴν
ψυχὴν αὐτοῦ.
(Vulg. XLV,) 1. Ὁ λόγος ὃν ἐλάλησε Ἱερεμίας ὁ (Vulg . XLV, 1. ) Verbum quod locutus est Jeremias pro-
προφήτης πρὸς Βαροὐχ υἱὸν Νηρίου , ὅτε ἔγραφε τοὺς pheta ad Baruch filium Neriæ , quando scripsi verba hæc in
λόγους τούτους ἐν τῷ βιβλίῳ ἀπὸ στόματος Ἱερεμίου , libro ex ore Jeremiae, in anno quarto Joacim filio Josiae regis
ἐν τῷ ἐνιαυτῷ τῷ τετάρτῳ Ἰωακεὶμ υἱῷ Ἰωσία βασι- Juda :
λέως Ἰούδα ·
540 ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Κεφ . ΝΒ .

2. Οὕτως εἶπε Κύριος ἐπὶ σοὶ Βαρούχ , 2. Sic dixit Dominus super te Baruch ,
3. ὅτι εἶπας · Οἶμαι , οἴμοι , ὅτι προςέθηκε Κύριος 3. quia dixisti : Hen mihi , heu mihi , quia addidit Do-
κόπον ἐπίπονόν μοι · ἐκοιμήθην ἐν στεναγμοῖς, ἀνάπαυ- | minus laborem super dolorem meum : dormivi in gemiti-
σιν οὐχ εὗρον. bus , requiem non inveni.
4. Εἶπον αὐτῷ · Οὕτως εἶπε Κύριος · Ἰδοὺ οὓς ἐγὼ 4. Dic ei : Sic dixit Dominus : Ecce quos ego medificavi ,
ᾠκοδόμησα , ἐγὼ καθαιρῶ , καὶ οὓς ἐγὼ ἐφύτευσα , ἐγὼ ego destruam , et quos ego plantavi , ego evello.
ἐκτίλλω .
5. Καὶ σὺ ζητήσεις σεαυτῷ μεγάλα ; Μὴ ζητήσης , 5. Et tu quæres tibi grandia ? Noli quærere , quia ecce
ὅτι ἰδοὺ ἐγὼ ἐπάγω κακὰ ἐπὶ πᾶσαν σάρκα , λέγει | ego induco mala super omnem carnem , ait Dominus : et
Κύριος · καὶ δώσω τὴν ψυχήν σου εἰς εὕρημα ἐν παντὶ | dabo animam tuam in rem iuventam in omni loco , quocum-
τόπῳ , οὗ ἐὰν βαδίσῃς ἐκεῖ . que iveris illuc.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΝΒ΄. CAPUT LII.

1. Ὄντος εἰκοστοῦ καὶ ἑνὸς ἔτους Σεδεκίου ἐν τῷ βα-
σιλεύειν αὐτὸν, καὶ ἕνδεκα ἔτη ἐβασίλευσεν ἐν Ἱερουσα- |
λήμ· καὶ ὄνομα τῇ μητρὶ αὐτοῦ Ἀμειτάαλ , θυγάτηρ |
Ἱερεμίου ἐκ Λοβενά. (* )
4. Καὶ ἐγένετο τῷ ἔτει τῷ ἐννάτῳ τῆς βασιλείας
αὐτοῦ , ἐν μηνὶ τῷ ἐνάτῳ , δεκάτῃ τοῦ μηνός , ἦλθε Να- -
βουχοδονόσορ βασιλεὺς Βαβυλῶνος , καὶ πᾶσα ἡ δύνα- |
μις αὐτοῦ ἐπὶ Ἱερουσαλήμ , καὶ περιεχαράκωσαν αὐτὴν,
καὶ περιῳκοδόμησαν αὐτὴν τετραπέδοις λίθοις κύκλῳ .
5. Καὶ ἦλθεν ἡ πόλις εἰς συνοχὴν ἕως ἑνδεκάτου
ἔτους τῷ βασιλεῖ Σεδεκία ,
6. ἐν τῇ ἐννάτῃ τοῦ μηνὸς , καὶ ἐστερεώθη ὁ λιμὸς
ἐν τῇ πόλει , καὶ οὐκ ἦσαν ἄρτοι τῷ λαῷ τῆς γῆς .
7. Καὶ διεκόπη ἡ πόλις , καὶ πάντες οἱ ἄνδρες οἱ
πολεμισταὶ ἐξῆλθον νυκτὸς κατὰ τὴν ὁδὸν τῆς πύλης ,
ἀναμέσον τοῦ τείχους καὶ τοῦ προτειχίσματος δ ἦν
κατὰ τὸν κῆπον τοῦ βασιλέως , καὶ οἱ Χαλδαῖοι ἐπὶ τῆς
πόλεως κύκλῳ , καὶ ἐπορεύθησαν ὁδὸν τὴν εἰς Ἄραβα .
8. Καὶ κατεδίωξεν ἡ δύναμις τῶν Χαλδαίων ὀπίσω
τοῦ βασιλέως , καὶ κατέλαβον αὐτὸν ἐν τῷ πέραν Ἱε- |
ριχὼ , καὶ πάντες οἱ παῖδες αὐτοῦ διεσπάρησαν ἀπ᾿
αὐτοῦ.
9. Καὶ συνέλαβον τὸν βασιλέα , καὶ ἤγαγον αὐτὸν
πρὸς τὸν βασιλέα Βαβυλῶνος εἰς Δεβλαθὰ , καὶ ἐλά-
λησεν αὐτῷ μετὰ κρίσεως.
το. Καὶ ἔσφαξε βασιλεὺς Βαβυλῶνος τοὺς υἱοὺς Σε
δεκίου κατ' ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ , καὶ πάντας τοὺς ἄρχον- |
τας Ἰούδα ἔσφαξεν ἐν Δεβλαθά .
11. Καὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς Σεδεκίου ἐξετύφλωσε , καὶ
ἔδησεν αὐτὸν ἐν πέδαις. Καὶ ἤγαγεν αὐτὸν βασιλεὺς |
Βαβυλῶνος εἰς Βαβυλῶνα , καὶ ἔδωκεν αὐτὸν εἰς οἰκίαν
κύλωνος ἕως ἡμέρας ἧς ἀπέθανε.
12. Καὶ ἐν μηνὶ πέμπτῳ , δεκάτη τοῦ μηνός , ἦλθε
Ταβουζαρδὰν ὁ ἀρχιμάγειρος , ἑστηκὼς κατὰ πρόςωπον |
οῦ βασιλέως Βαβυλῶνος εἰς Ἱερουσαλήμ ,
13. Καὶ ἐνέπρησε τὸν οἶκον Κυρίου , καὶ τὸν οἶκον
τοῦ βασιλέως καὶ πάσας τὰς οἰκίας τῆς πόλεως · καὶ |
πᾶσαν οἰκίαν μεγάλην ἐνέπρησεν ἐν πυρί·
14. καὶ πᾶν τεῖχος Ἱερουσαλὴμ κύκλῳ καθεῖλεν ἡ
δύναμις τῶν Χαλδαίων ἡ μετὰ τοῦ ἀρχιμαγείρου .
1. Cum viginti unius annorum esset Sedecias in reguando
ipsum , et undecim annis regnavit in Jerusalem : et nomen
matri ejus Amitaal , filia Jeremise de Lobena.
4. Et factum est anno nouo regni ipsius , in mense nono ,
decima mensis , venit Nabuchodonosor rex Babylonis , et
omnis virtus ejus super Jerusalem , et circumvallarunt eam ,
et circumaedificarunt eam quadratis lapidibus in circuitu.
5. Et venit civitas in obsidionem usque ad annum unde-
cimum regi Sedeciæ ,
6. in nona mensis , et invaluit fames in civitate , et non
erant panes populo terræ.
7. Et dirupta est civitas , et omnes viri bellatores exie-
runt nocte per viam portæ , inter murum et antemurale quod
erat ad hortum regis , et Chaldæi super civitatem in cir-
cuitu , et iverunt viam quæ ad Araba.
8. Et persecuta est virtus Chaldaeorum post regem , et
apprehenderunt eum trans Jericho , et omnes pueri ejus
dispersi sunt ab eo.
9. Et ceperunt regem , et duxerunt eum ad regem Baby.
lonis in Deblatha , et locutus est ei cum judicio.
10. Et jugulavit rex Babylonis filios Sedecia ante oculos
ejus , et omnes principes Juda jugulavit in Deblatha.
11. Et oculos Sedeciæ excaecavit , et ligavit eum in com-
pedibus. Et duxit eum rex Babylonis in Babylonem , et de-
dit eum in domum pistrini usque in diem qua mortuus est.
12. Et in mense quinto , decima mensis , venit Nabuzar-
dan princeps coquorum, qui stabat ante faciem regis Babylo
nis in Jerusalem ,
13. et incendit domum Domini , et domum regis et omnes
domos civitatis : et omnem domum magnam incendit in
igne :
14. et omnem murum Jerusalem in circuitu destruxit
virtus Chaldæorum quæ cum principe coquorum.

(*) 2. Καὶ ἐποίησε τὸ πονηρὸν ἐνώπιον Κυρίου κατὰ πάντα
ὅσα ἐποίησε Ἰωακείμ ·
3. ὅτι ὀργὴ Κυρίου ἦν ἐν Ἱερουσαλὴμ καὶ ἐν Ἰούδα , ἕως οὗ
τοῦ ἀποβαλεῖν αὐτοὺς ἀπὸ προςώπου αὐτοῦ , καὶ ἀφέστησε Σε-
δεκίας ἐπὶ τὸν βασιλέα Βαβυλῶνος. ( Compl. et Theodor . )
2. Et fecit malum coram Domino juxta omnia quæ fecerat
Joacim.
3. Quoniam ira Domini erat in Jerusalem et in Juda , usque-
quo projiceret eos a facie sua , et recessit Sedecias a rege Baby-
lonis.
 JEREMIAS . CAP. LII.
( *) 16. Καὶ τοὺς καταλοίπους τοῦ λαοῦ κατέλιπεν ὁ
ἀρχιμάγειρος εἰς ἀμπελουργοὺς καὶ εἰς γεωργούς.
17. Καὶ τοὺς στύλους τοὺς χαλκοῦς τοὺς ἐν οἴκῳ
Κυρίου , καὶ τὰς βάσεις καὶ τὴν θάλασσαν τὴν χαλκήν
τὴν ἐν οἴκῳ Κυρίου , συνέτριψαν οἱ Χαλδαῖοι , καὶ
ἔλαβον τὸν χαλκὸν αὐτῶν , καὶ ἀπήνεγκαν εἰς Βαβυ-
λῶνα.
18. Καὶ τὴν στεφάνην, καὶ τὰς φιάλας καὶ τὰς
κρεάγρας καὶ πάντα τὰ σκεύη τὰ χαλκᾶ , ἐν οἷς ἐλει
τούργουν ἐν αὐτοῖς ,
19. καὶ τὰς ἀπφὼθ , καὶ τὰς μασμαρὼθ , καὶ τοὺς
ὑποχυτῆρας , καὶ τὰς λυχνίας, καὶ τὰς θυίσκας , καὶ
τοὺς κυάθους, ἃ ἦν χρυσὰ χρυσᾶ , καὶ ἃ ἦν ἀργυρᾶ ἀρ-
γυρᾶ , ἔλαβεν δὁ ἀρχιμάγειρος.
20. Καὶ οἱ στύλοι δύο , καὶ ἡ θάλασσα μία , καὶ οἱ
μόσχοι δώδεκα χαλκοῖ ὑποκάτω τῆς θαλάσσης, ἃ ἐποίη-
σεν ὁ βασιλεὺς Σαλωμὼν εἰς οἶκον Κυρίου , οὗ οὐκ ἦν
σταθμὸς τοῦ χαλκοῦ αὐτῶν·
21. καὶ οἱ στύλοι τριακονταπέντε , πηχῶν ὕψος τοῦ
στύλου τοῦ ἑνός· καὶ σπαρτίον δώδεκα πήχεων περιε-
κύκλου αὐτὸν, καὶ τὸ πάχος αὐτοῦ δακτύλων τεσσάρων
κύκλῳ ,
22. καὶ γεῖσος ἐπ' αὐτοῖς χαλκοῦν, καὶ πέντε πήχεων
τὸ μῆκος , ὑπεροχὴ τοῦ γείσους τοῦ ἑνὸς , καὶ δίκτυον
καὶ ῥοαὶ ἐπὶ τοῦ γείσους κύκλῳ , τὰ πάντα χαλκᾶ· καὶ
κατὰ ταῦτα τῷ στύλῳ τῷ δευτέρῳ , ὀκτὼ ῥοαὶ τῷ πή-
χει , τοῖς δώδεκα πήχεσι .
23. Καὶ ἦσαν αἱ ῥοαὶ ἐνενηκονταὲς τὸ ἓν μέρος , καὶ
ἦσαν αἱ πᾶσαι ῥοαὶ ἑκατὸν ἐπὶ τοῦ δικτύου κύκλω .
24. Καὶ ἔλαβεν ὁ ἀρχιμάγειρος τὸν ἱερέα τὸν πρῶτ
τον, καὶ τὸν ἱερέα τὸν δευτεροῦντα , καὶ τοὺς τρεῖς τοὺς
φυλάττοντας τὴν ὁδὸν,
25. καὶ εὐνοῦχον ἕνα ὁς ἦν ἐπιστάτης τῶν ἀνδρῶν
τῶν πολεμιστῶν, καὶ ἑπτὰ ἄνδρας ὀνομαστούς , τοὺς ἐν
προςώπῳ τοῦ βασιλέως , τοὺς εὑρεθέντας ἐν τῇ πόλει ,
καὶ τὸν γραμματέα τῶν δυνάμεων τὸν γραμματεύοντα
τῷ λαῷ τῆς γῆς , καὶ ἑξήκοντα ἀνθρώπους ἐκ τοῦ λαοῦ
τῆς γῆς, τοὺς εὑρεθέντας ἐν μέσῳ τῆς πόλεως.
20. Καὶ ἔλαβεν αὐτοὺς Ναβουζαρδὰν ὁ ἀρχιμάγειρος
τοῦ βασιλέως , καὶ ἤγαγεν αὐτοὺς πρὸς βασιλέα Βαβυ-
λῶνος εἰς Δεβλαθά ,
27. καὶ ἐπάταξεν αὐτοὺς βασιλεὺς Βαβυλῶνος ἐν Δε
βλαθὰ , ἐν γῇ Αἰμάθ. (**)
31. Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ τριακοστῷ καὶ ἑβδόμῳ ἔτει ,
ἀποικισθέντος τοῦ Ἰωακεὶμ βασιλέως Ἰούδα , ἐν τῷ
δωδεκάτῳ μηνὶ , ἐν τῇ τετράδι καὶ εἰκάδι τοῦ μηνός ,
(*) 15. Καὶ ἀπὸ τῶν πενήτων τοῦ λαοῦ , καὶ τὸ λοιπὸν τοῦ
λαοῦ , καὶ τοὺς καταλειφθέντας ἐν τῇ πόλει , καὶ τοὺς ἐμπεπτω
κότας οἱ ἐνέπεσαν πρὸς τὸν βασιλέα τῆς Βαβυλῶνος , καὶ τὸ
περισσὸν τοῦ ὄχλου μεθῆκεν ὁ ἀρχιμάγειρος . ( Compl.)
(**) 27. ... καὶ ἀπῳκίσθη Ἰούδας ἀπὸ ἐπάνωθεν τῆς γῆς αὐτ
τοῦ .
28. Καὶ οὗτος ὁ λαὸς ὃν ἀπῴκισε Ναβουχοδονόσορ · ἐν τῷ
ἔτει τῷ ἑβδόμῳ Ἰουδαίους τριςχιλίους καὶ εἴκοσι τρεῖς.
29. Ἐν τῷ ἔτει τῷ ὀκτωκαιδεκάτῳ Ναβουχοδονόσορ , ἐξ
Ἱερουσαλὴμ ψυχὰς ὀκτακοσίας τριάκοντα δύο.
30. Ἐν τῷ ἔτει τῷ τρίτῳ καὶ εικοστῷ τοῦ Ναβουχοδονόσορ ,
ἀπῴκισε Ναβουζαρδὰν ὁ ἀρχιμάγειρος Ἰουδαίων ψυχὰς ἑπτα-
κοσίας τεσσαράκοντα πέντε · πᾶσαι αἱ ψυχαί τετρακιςχίλιαι
καὶ ἑξακόσιαι . (Ex Cod. regio Angl.)
541
16. Et reliquos de populo reliquit princeps coquorum in
vinearum et agrorum cultores.
17. Et columnas aeneas quæ in domo Domini , et bases et
mare æneum quæ in domo Domini , contriverunt Chaldaei ,
et tulerunt æs eorum , et asportarunt in Babylonem.
18. Et coronam , et phialas et creagras et omnia vasa
ænea, in quibus ministrabant in eis ,
19. et ipsas apploth , et ipsas masmaroth , et pelves , et
candelabra , et mortariola , et cyathos , quæ erant aurea au-
rea , et quæ erant argentea argentea , tulit princeps coquo-
rum.
20. Et columnae duæ , et mare unum , et vituli duodecim
anei subter mare , quæ fecerat rex Salomon in domo Do-
mini , cujus non erat pondus aeris eorum :
21. et columnæ triginta quinque , cubitorum altitudo co-
| lumuæ unius : et funiculus duodecim cubitorum circumda-
| bat eam, et crassities ejus digitorum quatuor in circuitu ,
22. et gisum super eas aeneum , et quinque cubitorum
| longitudo , excessus gisi unius , et rete et malogranata super
| gisum in circuitu , omnia anea : et juxta haec columnae se-
cunda , octo malogranata cubito, duodecim cubitis.
23. Et erant malogranata nonaginta sex latus unum , et
erant omnia malogranata centum super rete in circuitu .
24. Et tulit princeps coquorum sacerdotem primum, et
| sacerdotem secundum , et tres illos qui custodiebant viam ,
25. et eunuchum unum qui erat praefectus virorum bel-
latorum , et septem viros nominatos , qui in facie regis , in-
ventos in civitate , et scribam virtutum scribentem populo
| terrae , et sexaginta homines de populo terrae , inventos in
medio civitatis.
26. Et tulit eos Nabuzardan princeps coquorum regis , et
duxit eos ad regem Babylonis in Deblatha ,
27. et percussit eos rex Babylonis in Deblatha , in terra
#math.
31. Et factum est in trigesimo et septimo anno transmi-
grationis Joachim regis Juda , in duodecimo mense , in vi-
gesima quarta mensis , accepit Ulaemadachar rex Babylonis ,
15. Et de pauperibus populi , et reliquum vulgi , et eos qui
remanserant in civitate , et profugos qui transfugerant ad
regem Babylonis , et reliquum multitudinis transtulit princeps
coquorum.
27... et translatus est Judas de desuper terram suam.
28. Et iste est populus quem transtulit Nabuchodonosor : in
anno septimo Judæos tria millia et viginti tres.
29. In anno octavo decimo Nabuchodonosor, de Jerusalem
animas octingentas triginta duas.
30. In anno tertio et vigesimo Nabuchodonosor, transtulit
Nabuzardan princeps coquorum Judæorum animas septingen-
tas quadraginta quinque omnes animæ quatuor millia sex
centae.
542 ΒΑΡΟΥΧ. Κεφ . Α΄.

ἔλαβεν Οὐλαιμαδάχαρ βασιλεὺς Βαβυλῶνος , ἐν τῷ ] in anno quo regnum adiit , caput Joacim regis Juda , et ta-
ἐνιαυτῷ ᾧ ἐβασίλευσε , τὴν κεφαλὴν Ἰωακεὶμ βασι- tondit eum , et eduxit eum de domo in qua custodiebatur ,
λέως Ἰούδα , καὶ ἔκειρεν αὐτὸν, καὶ ἐξήγαγεν αὐτὸν ἐξ
οἰκίας ἧς ἐφυλάσσετο,
32. καὶ ἐλάλησεν αὐτῷ χρηστὰ , καὶ ἔδωκε τὸν θρό 32. et locutus est ei bona , et dedit thronum ejus super
νον αὐτοῦ ἐπάνω τῶν βασιλέων τῶν μετ' αὐτοῦ ἐν Βα reges qui secum in Babylone ,
βυλώνι ,
33. καὶ ἤλλαξε τὴν στολὴν τῆς φυλακῆς αὐτοῦ , καὶ 33. et mutavit stolam carceris ejus , et comedebat panem
ἤσθιεν ἄρτον διαπαντὸς κατὰ πρόςωπον αὐτοῦ πάσας | semper ante faciem ejus cunctis diebus quibus vixit.
τὰς ἡμέρας ἃς ἔζησε.
34. Καὶ ἡ σύνταξις αὐτῷ ἐδίδοτο διαπαντὸς παρὰ 34. Et demensum ei dabatur perpetuo a rege Babylonis de
τοῦ βασιλέως Βαβυλῶνος ἐξ ἡμέρας εἰς ἡμέραν, ἕως | die in diem , usque ad diem qua mortuus est.
ἡμέρας ἧς ἀπέθανεν .

ΒΑΡΟΥΧ . BARUCH.
000

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α'. CAPUT I.

1. Καὶ οὗτοι οἱ λόγοι τοῦ βιβλίου , οὓς ἔγραψε Βα-
ροὺχ υἱὸς Νηρίου υἱοῦ Μαασαίου υἱοῦ Σεδεκίου υἱοῦ
Ασαδίου υἱοῦ Χελκίου , ἐν Βαβυλῶνι ,
2. ἐν τῷ ἔτει τῷ πέμπτῳ , ἐν ἑβδόμῃ τοῦ μηνὸς, ἐν
τῷ καιρῷ ᾧ ἔλαβον οἱ Χαλδαῖοι τὴν Ἱερουσαλήμ , και
ἐνέπρησαν αὐτὴν ἐν πυρί .
3. Καὶ ἀνέγνω Βαρούχ τοὺς λόγους του βιβλίου τού-
του ἐν ὠσὶν Ἰεχονίου υἱοῦ Ἰωακεὶμ βασιλέως Ἰούδα ,
καὶ ἐν ὠσὶ παντὸς τοῦ λαοῦ τῶν ἐρχομένων πρὸς τὴν |
βίβλον,
4. καὶ ἐν ὠσὶ τῶν δυνατῶν καὶ υἱῶν τῶν βασιλέων ,
καὶ ἐν ὠσὶ τῶν πρεσβυτέρων, καὶ ἐν ὠσὶ παντὸς τοῦ
λαοῦ , ἀπὸ μικροῦ ἕως μεγάλου , πάντων τῶν κατοι-
κούντων ἐν Βαβυλῶνι ἐπὶ ποταμοῦ Σούδ.
5. Καὶ ἔκλαιον, καὶ ἐνήστευον, καὶ ηὔχοντο ἐναν
τίον Κυρίου ,
6. καὶ συνήγαγον ἀργύριον, καθὸ ἑκάστου ἠδύνατο
ἡ χείρ.
7. Καὶ ἀπέστειλαν εἰς Ἱερουσαλὴμ πρὸς Ἰωακεὶμ
υἱὸν Χελκίου υἱοῦ Σαλώμ, τὸν ἱερέα , καὶ πρὸς τοὺς
ἱερεῖς, καὶ πρὸς πάντα τὸν λαὸν τοὺς εὑρεθέντας μετ'
αὐτοῦ ἐν Ἱερουσαλήμ ,
8. ἐν τῷ λαβεῖν αὐτὸν τὰ σκεύη οἴκου Κυρίου , τὰ
ἐξενεχθέντα ἐκ τοῦ ναοῦ , ἀποστρέψαι εἰς γῆν Ἰούδα ,
τῇ δεκάτῃ τοῦ Σειουάλ , σκεύη ἀργυρᾶ , ἃ ἐποίησε
Σεδεκίας υἱὸς Ἰωσία βασιλεὺς Ἰούδα ,
9. μετὰ τὸ ἀποικίσαι Ναβουχοδονόσορ βασιλέα Βα-
βυλῶνος τὸν Ἰεχονίαν, καὶ τοὺς ἄρχοντας , καὶ τοὺς
δεσμώτας , καὶ τοὺς δυνατοὺς , καὶ τὸν λαὸν τῆς γῆς
ἀπὸ Ἱερουσαλήμ , καὶ ἤγαγεν αὐτὸν εἰς Βαβυλῶνα .
10. Καὶ εἶπαν· Ἰδοὺ ἀπεστείλαμεν πρὸς ὑμᾶς ἀρ
γύριον, καὶ ἀγοράσατε τοῦ ἀργυρίου ὁλοκαυτώματα καὶ
περὶ ἁμαρτίας , καὶ λίβανον , καὶ ποιήσατε μάννα, καὶ |
ἀνοίσατε ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον Κυρίου τοῦ Θεοῦ ἡμῶν,
11. καὶ προςεύξασθε περὶ τῆς ζωῆς Ναβουχοδονόσορ
βασιλέως Βαβυλῶνος , καὶ εἰς ζωὴν Βαλτάσαρ υἱοῦ αὐ-
τοῦ, ἵνα ὦσιν αἱ ἡμέραι αὐτῶν ὡς αἱ ἡμέραι τοῦ οὐ-
ρανοῦ ἐπὶ τῆς γῆς.
1. Et hæc verba libri , quæ scripsit Baruch filius Neriæ
filii Maasææ filii Sedeciæ filii Asadiæ filii Chelciæ , in Baby.
lone ,
2. in anno quinto , in septima mensis , in tempore quo
ceperant Chaldaei Jerusalem , et incenderant eam in igne.
3. Et legit Baruch verba libri hujus in auribus Jechonia
filii Joacim regis Juda , et in auribus universi populi venien-
tium ad librum ,
4. et in auribus potentum et filiorum regum, et in auribus
seniorum , et in auribus universi populi , a parvo usque ad
magnum, omnium habitantium in Babylone super flumen
Sud.
5. Et plorabant , et jejunabant , et orabant ante Domi-
num ,
6. et collegerunt argentum , secundum quod cujusque
potuit manus ,
7. et miserunt in Jerusalem ad Joacim filium Chelciæ filii
Salom , sacerdotem , et ad sacerdotes , et ad omnem popu-
lum qui sunt inventi cum eo in Jerusalem ,
8. in accipiendo ipsum vasa domus Domini , quæ fuerant
exportata e templo , ad reducendum in terram Juda , deci-
ma Sival , vasa argentea , quæ fecerat Sedecias filius Josiae
regis Juda ,
9. postquam Nabuchodonosor rex Babylonis transtulit
Jechoniam , et principes , et vinctos , et potentes , et popu
lum terra a Jerusalem , et duxit eum in Babylonem .
10. Et dixerunt : Ecce misimus ad vos argentum , et
emite argento holocaustomata et pro peccato , et thus , et fa.
cite manna , et offerte super altare Domini Dei nostri ,
11. et orate pro vita Nabuchodonosor regis Babylonis , et
ad vitam Baltasar filii ejus , ut sint dies eorum sicut dies
coeli super terram.
 BARUCH. CAP. 11. 543

12. Καὶ δώσει Κύριος ἰσχὺν ἡμῖν, καὶ φωτίσει τοὺς
ὀφθαλμοὺς ἡμῶν, καὶ ζησόμεθα ὑπὸ τὴν σκιὰν Na
βουχοδονόσορ βασιλέως Βαβυλῶνος , καὶ ὑπὸ τὴν σκιάν
Βαλτάσαρ υἱοῦ αὐτοῦ , καὶ δουλεύσομεν αὐτοῖς ἡμέρας
πολλὰς , καὶ εὑρήσομεν χάριν ἐναντίον αὐτῶν .
13. Καὶ προςεύξασθε περὶ ἡμῶν πρὸς Κύριον τὸν
Θεὸν ἡμῶν, ὅτι ἡμάρτομεν τῷ Κυρίῳ Θεῷ ἡμῶν, καὶ
οὐκ ἀπέστρεψεν δ ὁ θυμὸς Κυρίου καὶ ἡ ὀργὴ αὐτοῦ ἀφ '
ἡμῶν ἕως τῆς ἡμέρας ταύτης.
14. Καὶ ἀναγνώσεσθε τὸ βιβλίον τοῦτο ὁ ἀπεστείλα-
μὲν πρὸς ὑμᾶς , ἐξαγορεῦσαι ἐν οἴκῳ Κυρίου , ἐν ἡμέρᾳ
ἑορτῆς καὶ ἐν ἡμέραις καιροῦ ,
15. καὶ ἐρεῖτε · Τῷ Κυρίῳ Θεῷ ἡμῶν ἡ δικαιοσύνη ,
ἡμῖν δὲ αἰσχύνη τῶν προςώπων, ὡς ἡ ἡμέρα αὕτη ,
ἀνθρώπῳ Ἰούδα , καὶ τοῖς κατοικοῦσιν Ἱερουσαλὴμ ,
16. καὶ τοῖς βασιλεῦσιν ἡμῶν, καὶ τοῖς ἄρχουσιν ἡ-
μῶν, καὶ τοῖς ἱερεῦσιν ἡμῶν, καὶ τοῖς προφήταις ἡμῶν ,
καὶ τοῖς πατράσιν ἡμῶν,
17. ὧν ἡμάρτομεν ἔναντι Κυρίου ,
18. καὶ ἠπειθήσαμεν αὐτῷ , καὶ οὐκ ἠκούσαμεν
τῆς φωνῆς Κυρίου Θεοῦ ἡμῶν, πορεύεσθαι τοῖς προς-
τάγμασι Κυρίου , οἷς ἔδωκε κατὰ πρόςωπον ἡμῶν,
19. ἀπὸ τῆς ἡμέρας ἧς ἐξήγαγε Κύριος τοὺς πατέρας
ἡμῶν ἐκ γῆς Αἰγύπτου , καὶ ἕως τῆς ἡμέρας ταύτης
ἤμεθα ἀπειθοῦντες πρὸς Κύριον Θεὸν ἡμῶν, καὶ ἐσχε-
διάζομεν πρὸς τὸ μὴ ἀκούειν τῆς φωνῆς αὐτοῦ.
20. Καὶ ἐκολλήθη εἰς ἡμᾶς τὰ κακὰ καὶ ἡ ἀρὰ , ἣν
συνέταξε Κύριος τῷ Μωϋσῇ παιδὶ αὐτοῦ ἐν ἡμέρᾳ ᾗ
ἐξήγαγε τοὺς πατέρας ἡμῶν ἐκ γῆς Αἰγύπτου , δοῦναι
ἡμῖν γῆν ῥέουσαν γάλα καὶ μέλι , ὡς ἡ ἡμέρα αὕτη .
21. Καὶ οὐκ ἠκούσαμεν τῆς φωνῆς Κυρίου τοῦ Θεοῦ
ἡμῶν , κατὰ πάντας τοὺς λόγους τῶν προφητῶν ὧν
ἀπέστειλε πρὸς ἡμᾶς.
22. Καὶ ὀχόμεθα ἕκαστος ἐν διανοίᾳ καρδίας αὐτοῦ
τῆς πονηρᾶς , ἐργάζεσθαι θεοῖς ἑτέροις , ποιῆσαι τὰ | ligni , operari diis alienis , facere mala ante oculos Domini
κακὰ κατ' ὀφθαλμοὺς Κυρίου Θεοῦ ἡμῶν.
12. Et dabit Dominus fortitudinem nobis , et illuminabit
oculos nostros , et vivemus sub umbra Nabuchodonosor re-
gis Babylonis , et sub umbra Baltasar filii ejus , et serviemus
| eis dies multos , et inveniemus gratiam coram eis.
13. Et orate pro nobis ad Dominum Deum nostrum , quia
peccavimus Domino Deo nostro , et non avertit se furor Do
mini et ira ejus a nobis usque ad diem hanc.
14. Et legetis librum hunc quem misimus ad vos , re-
| citari in domo Domini , in die solemnitatis et in diebus tem-
poris ,
15. et dicetis : Domino Deo nostro justitia , nobis autem
confusio facierum , sicut dies haec , homini Juda , et inhabi-
tantibus Jerusalem ,
16. et regibus nostris, et principibus nostris, et sacerdoti-
bus nostris , et prophetis nostris , et patribus nostris ,
17. quæ peccavimus ante Dominum,
18. et non credidimus ei , et non audivimus vocem Do-
mini Dei nostri , ut ambularemus in mandatis Domini , quæ
dedit ante faciem nostram ,
19. a die qua eduxit Dominus patres nostros de terra
| Egypti , et usque ad diem hanc fuimus increduli erga Do-
| minum Deum nostrum , et vagabamur ne audiremus vocem
ipsius.
20. Et adhaeserunt in nos mala et maledictio , quam con-
stituit Dominus Moysi puero suo in die qua eduxit patres
nostros de terra Ægypti , ad dandam nobis terram fluentem
lac et mel , sicut dies haec.
21. Et non audivimus vocem Domini Dei nostri , secun-
dum omnia verba prophetarum quos misit ad nos.
22. Et abivimus unusquisque in sensu cordis nostri ma-
Dei nostri .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'. CAPUT II.

1. Καὶ ἔστησε Κύριος τὸν λόγον αὐτοῦ , ὃν ἐλάλη 1. Et statuit Dominus verbum suum , quod locutus est
σεν ἐφ' ἡμᾶς , καὶ ἐπὶ τοὺς δικαστὰς ἡμῶν τοὺς δικά- super nos , et super judices nostros judicantes Israel, et super
σαντας τὸν Ἰσραὴλ , καὶ ἐπὶ τοὺς βασιλεῖς ἡμῶν, καὶ reges nostros , et super principes nostros , et super hominem
ἐπὶ τοὺς ἄρχοντας ἡμῶν, καὶ ἐπὶ ἄνθρωπον Ἰσραὴλ καὶ Israel et Juda ,
Ἰούδα ,
2. τοῦ ἀγαγεῖν ἐφ' ἡμᾶς κακὰ μεγάλα , ἃ οὐκ ἐποιή 2. ut adduceret super nos mala magna , quæ non facta
θη ὑποκάτω παντὸς τοῦ οὐρανοῦ , καθὰ ἐποίησεν ἐν sunt sub omni caelo , quemadmodum fecit in Jerusalem , se-
Ἱερουσαλήμ , κατὰ τὰ γεγραμμένα ἐν τῷ νόμῳ Μωϋ- cundum quæ scripta sunt in lege Moysi ,
ση ,
3. τοῦ φαγεῖν ἡμᾶς , ἄνθρωπον σάρκας υἱοῦ αὐτοῦ , 3. ut manducaremus nos , homo carnes filii sui , et homo
καὶ ἄνθρωπον σάρκας θυγατρὸς αὐτοῦ . carnes filiæ suæ.
4. Καὶ ἔδωκεν αὐτοὺς ὑποχειρίους πάσαις ταῖς βα- 4. Et dedit eos subjectos omnibus regnis quæ in circuitu
σιλείαις ταῖς κύκλῳ ἡμῶν, εἰς ὀνειδισμὸν καὶ ἄβατον | nostro , in improperium et invium in omnibus populis in cir-
ἐν πᾶσι τοῖς λαοῖς τοῖς κύκλῳ οὗ διέσπειρεν αὐτοὺς Κύ- cuitu quo dispersit eos Dominus illuc.
ριος ἐκεῖ.
5. Καὶ ἐγενήθησαν ὑποκάτω καὶ οὐκ ἐπάνω , ὅτι 5. Et facti sunt subtus et non supra , quia peccavimus
ἡμάρτομεν Κυρίῳ Θεῷ ἡμῶν, πρὸς τὸ μὴ ἀκούειν Domino Deo nostro , non audiendo vocem ipsius.
τῆς φωνῆς αὐτοῦ .
6. Τῷ Κυρίῳ Θεῷ ἡμῶν ἡ δικαιοσύνη , ἡμῖν δὲ καὶ 6. “
Domino Deo nostro justitia , nobis autem et patribus
τοῖς πατράσιν ἡμῶν ἡ αἰσχύνη τῶν προςώπων, ὡς ἡ nostris confusio facierum , sicut est dies haec.
ἡμέρα αὕτη .
544 ΒΑΡΟΥΧ . Κεφ . Β' .
7. " ἐλάλησε Κύριος ἐφ' ἡμᾶς , πάντα τὰ κακὰ 7. Quae locutus est Dominus super nos, omnia mala hec
ταῦτα ἃ ἦλθεν ἐφ' ἡμᾶς. quæ venerunt super no3 ,
8. Καὶ οὐκ ἐδεήθημεν του προςώπου Κυρίου , τοῦ 8. Et non sumus deprecati faciem Domini , ut revertere-
ἀποστρέψαι ἕκαστον ἀπὸ τῶν νοημάτων τῆς καρδίας | tur unusquisque a cogitationibus cordis sui pessimi.
αὐτῶν τῆς πονηράς .
9. Καὶ ἐγρηγόρησε Κύριος ἐπὶ τοῖς κακοῖς , καὶ ἐπή- 9. Et vigilavit Dominus in malis , et adduxit Dominus
γαγε Κύριος ἐφ' ἡμᾶς , ὅτι δίκαιος ὁ Κύριος ἐπὶ πάντα super nos , quia justus est Dominus in omnibus operibus
τὰ ἔργα αὐτοῦ ἃ ἐνετείλατο ἡμῖν. suis quæ mandavit nobis.
10. Καὶ οὐκ ἠκούσαμεν τῆς φωνῆς αὐτοῦ , πορεύε 10. Et non audivimus vocem ipsius , ut iremus in prae-
σθαι τοῖς προςτάγμασι Κυρίου οἷς ἔδωκε κατὰ πρόςω- | ceptis Domini quæ dedit ante faciem nostram.
πον ἡμῶν.
πι . Καὶ νῦν, Κύριε ὁ Θεὸς Ἰσραὴλ , ὃς ἐξήγαγες τὸν 11. Et nunc , Domine Deus Israel , qui eduxisti populum
λαόν σου ἐκ γῆς Αἰγύπτου ἐν χειρὶ κραταιᾷ , καὶ ἐν tuum de terra Ægypti in manu valida , et in signis et in
σημείοις καὶ ἐν τέρασι καὶ ἐν δυνάμει μεγάλῃ καὶ ἐν prodigiis et in virtute magna et in brachio excelso, et fecisti
βραχίονι ὑψηλῷ, καὶ ἐποίησας σεαυτῷ ὄνομα , ὡς ἡ tibi nomen , sicut est dies ista,
ἡμέρα αὕτη ,
12. ἡμάρτομεν, ἠσεβήσαμεν , ἠδικήσαμεν, Κύριε ὁ 12. peccavimus , impie egimus , inique gessimus , Do-
Θεὸς ἡμῶν, ἐπὶ πᾶσι τοῖς δικαιώμασί σου. mine Deus noster, in omnibus justificationibus tuis.
13. Αποστραφήτω ὁ θυμός σου ἀφ᾿ ἡμῶν, ὅτι κατε- 13. Avertatur ira tua a nobis , quia derelicti sumus pauci
λείφθημεν ὀλίγοι ἐν τοῖς ἔθνεσιν οὗ διέσπειρας ἡμᾶς | inter gentes quo dispersisti nos illuc.
ἐκεῖ .
14. Εἰςάκουσον, Κύριε , τῆς προςευχῆς ἡμῶν καὶ 14. Exaudi , Domine , preces nostras et orationem nos-
τῆς δεήσεως ἡμῶν, καὶ ἐξελοῦ ἡμᾶς ἕνεκέν σου , καὶ tram , et erue nos propter te , et da nobis gratiam ante faciem
δὸς ἡμῖν χάριν κατὰ πρόςωπον τῶν ἀποικισάντων eorum qui nos abduxerunt ,
ἡμᾶς ,
15. ἵνα γνῷ πᾶσα ἡ γῆ ὅτι σὺ Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν, 15. ut sciat omnis terra quia tu es Dominus Deus noster,
ὅτι τὸ ὄνομά σου ἐπεκλήθη ἐπὶ Ἰσραὴλ καὶ ἐπὶ τὸ quia nomen tuum invocatum est super Israel et super ge-
γένος αὐτοῦ . nus ipsius.
16. Κύριε , κάτιδε ἐκ τοῦ οἴκου τοῦ ἁγίου σου , καὶ 16. Respice , Domine , de domo sancta tua , et intende in
ἐννόησον εἰς ἡμᾶς , καὶ κλίνον, Κύριε , τὸ οὖς σου , καὶ nos , et inclina , Domine , aurem tuam , et audi.
ἄκουσον.
17. Ἄνοιξον ὀφθαλμούς σου , καὶ ἴδε ὅτι οὐχ οἱ τε 17. Aperi oculos tuos , et vide quia non mortui qui sunt
θνηκότες ἐν τῷ ᾅδῃ , ὧν ἐλήφθη τὸ πνεῦμα αὐτῶν ἀπὸ in inferno , quorum assumptus est spiritus eorum a visce-
τῶν σπλάγχνων αὐτῶν , δώσουσι δόξαν καὶ δικαίωμα | ribus suis , dabunt honorem et justificationem Domino :
τῷ Κυρίῳ·
18. ἀλλὰ ἡ ψυχὴ ἡ λυπουμένη ἐπὶ τὸ μέγεθος , δ 18. sed anima quæ tristatur in magnitudinem , qui ince-
βαδίζει κύπτον καὶ ἀσθενοῦν, καὶ οἱ ὀφθαλμοὶ οἱ ἐκ- dit curvus et infirmus , et oculi deficientes , et anima esu-
λείποντες , καὶ ἡ ψυχὴ ἡ πεινῶσα δώσουσί σοι δόξαν riens dabunt tibi gloriam et justitiam , Domine.
καὶ δικαιοσύνην, Κύριε.
19. Ὅτι οὐκ ἐπὶ τὰ δικαιώματα τῶν πατέρων ἡμῶν 19. Quia non super justificationibus patrum nostrorum
καὶ τῶν βασιλέων ἡμῶν ἡμεῖς καταβάλλομεν τὸν ἔλεον et regum nostrorum nos fundimus misericordiam ante fa-
κατὰ πρόςωπόν σου , Κύριε óὁ Θεὸς ἡμῶν, ciem tuam , Domine Deus noster ,
20. ὅτι ἐνῆκας τὸν θυμόν σου καὶ τὴν ὀργήν σου εἰς 20. quia immisisti furorem tuum et iram tuam in nos ,
ἡμᾶς , καθάπερ ἐλάλησας ἐν χειρὶ τῶν παίδων σου τῶν sicut locutus es in manu puerorum tuorum prophetarum .
προφητῶν.
21. Οὕτως εἶπε Κύριος · Κλίνατε τὸν ὦμον ὑμῶν 21. Sic dixit Dominus : Inclinate humerum vestrum et
ἐργάσασθαι τῷ βασιλεῖ Βαβυλῶνος , καὶ καθίσατε ἐπὶ opera facite regi Babylonis , et sedete super terram quam
τὴν γῆν ἣν δέδωκα τοῖς πατράσιν ὑμῶν . dedi patribus vestris .
22. Καὶ ἐὰν μὴ ἀκούσητε τῆς φωνῆς Κυρίου , ἐργά 22. Quod si non audieritis vocem Domini , operari regi
σασθαι τῷ βασιλεῖ Βαβυλῶνος , Babylonis ,
23. ἐκλείψειν ποιήσω ἐκ πόλεων Ἰούδα καὶ ἔξωθεν 23. deficere faciam de civitatibus Juda et a foris Jerusa-
Ἱερουσαλὴμ φωνὴν εὐφροσύνης καὶ φωνὴν χαρμοσύνης, lem vocem laetitia et vocem gaudii , vocem sponsi et vocem
φωνὴν νυμφίου καὶ φωνὴν νύμφης , καὶ ἔσται πᾶσα ἡ sponsæ , et erit omnis terra sine vestigio ab inhabitantibus.
γῆ εἰς ἄβατον ἀπὸ ἐνοικούντων .
24. Καὶ οὐκ ἠκούσαμεν τῆς φωνῆς σου , ἐργάσασθαι 24. Et non audivimus vocem tuam , ut operaremur regi
τῷ βασιλεῖ Βαβυλῶνος. Καὶ ἔστησας τοὺς λόγους σου , | Babylonis. Et statuisti verba tua , quæ locutus es in mani-
οὓς ἐλάλησας ἐν χερσὶ τῶν παίδων σου τῶν προφητῶν, bus puerorum tuorum prophetarum , ut transferrentur
τοῦ ἐξενεχθῆναι τὰ ὀστᾶ βασιλέων ἡμῶν καὶ τὰ ὀστᾶ ossa regum nostrorum et ossa patrum nostrorum de loco
τῶν πατέρων ἡμῶν ἐκ τοῦ τόπου αὐτῶν. suo.
25. Καὶ ἰδού ἐστιν ἐξεῤῥιμμένα τῷ καύματι τῆς ἡμέ 25. Et ecce projecta sunt aestui diei , et gelu noctis , et
 BARUCH. CAP. III.
545
ρας, καὶ τῷ παγετῷ τῆς νυκτὸς , καὶ ἀπεθάνοσαν ἐν mortui sunt in doloribus pessimis , in fame et in gladio , et
πόνοις πονηροῖς , ἐν λιμῷ καὶ ἐν ῥομφαίᾳ , καὶ ἐν ἀπο- + in emissione.
στολή.
26. Καὶ ἔθηκας τὸν οἶκον οὗ ἐπεκλήθη τὸ ὄνομά σου 26. Et posuisti domum in qua invocatum est nomen
ἐπ' αὐτῷ , ὡς ἡ ἡμέρα αὕτη , διὰ πονηρίαν οἴκου Ἰσραὴλ tuum
in ipsa , sicut haec dies , propter iniquitatem domus
καὶ οἴκου Ἰούδα . Israel et domus Juda.
27. Καὶ ἐποίησας εἰς ἡμᾶς, Κύριε ὁ Θεὸς ἡμῶν, κατὰ 27. Et fecisti in nos , Domine Deus noster , secundum
πᾶσαν ἐπιείκειάν σου καὶ κατὰ πάντα οἰκτιρμόν σου omnem bonitatem tuam et secundum omnem miserationem
τὸν μέγαν, tuam illam magnam ,
28. καθὰ ἐλάλησας ἐν χειρὶ παιδός σου Μωϋσῆ , ἐν 28. sicut locutus es in manu pueri tui Moysi , in die qua
ἡμέρᾳ ἐντειλαμένου σου αὐτῷ γράψαι τὸν νόμον σου præcepisti ei scribere legem tuam coram filiis Israel , di-
ἐναντίον υἱῶν Ἰσραὴλ , λέγων · cens :
29. Ἐὰν μὴ ἀκούσητε τῆς φωνῆς μου , εἰ μὴν ἡ βόμ 29. Si non audieritis vocem meam , profecto turba magna
βησις ἡ μεγάλη ἡ πολλὴ αὕτη ἀποστρέψει εἰς μικρὰν | multa haec convertetur in parvam in gentibus quo disper-
ἐν τοῖς ἔθνεσιν οὗ διασπερῶ αὐτοὺς ἐκεῖ· gam eos illuc :
30. ὅτι ἔγνων ὅτι οὐ μὴ ἀκούσωσί μου , ὅτι λαὸς σκλη- 30. quia scio quod non audient me , quia populus est
ροτράχηλός ἐστι. Καὶ ἐπιστρέψουσιν ἐπὶ καρδίαν αὐτῶν dura cervice. Et convertentur ad cor suum in terra trans-
ἐν γῇ ἀποικισμοῦ αὐτῶν, migrationis suæ ,
31. καὶ γνώσονται ὅτι ἐγὼ Κύριος ὁ Θεὸς αὐτῶν. 31. et scient quia ego sum Dominus Deus eorum . Et
Καὶ δώσω αὐτοῖς καρδίαν καὶ ὦτα ἀκούοντα , dabo eis cor et aures audientes ,
32. καὶ αἰνέσουσί με ἐν γῇ ἀποικισμοῦ αὐτῶν, καὶ 32. et laudabunt me in terra captivitatis suæ , et memo-
μνησθήσονται τοῦ ὀνόματός μου, res erunt nominis mei ,
33. καὶ ἀποστρέψουσιν ἀπὸ τοῦ νώτου αὐτῶν τοῦ 33. et avertent se a dorso suo duro , et a malignis nego-
σκληροῦ, καὶ ἀπὸ πονηρῶν προςταγμάτων αὐτῶν , ὅτι
tiis suis , quia reminiscentur viæ patrum suorum peccan-
μνησθήσονται τῆς ὁδοῦ πατέρων αὐτῶν τῶν ἁμαρτόν- tium ante Dominum.
των ἔναντι Κυρίου .
34. Καὶ ἀποστρέψω αὐτοὺς εἰς τὴν γῆν ἣν ὤμοσα 34. El revocabo illos in terram quam juravi patribus
τοῖς πατράσιν αὐτῶν, τῷ Ἀβραὰμ καὶ τῷ Ἰσαὰκ καὶ eorum Abraa et Isaac et Jacob , et dominabunt ejus :
, m ur
τῷ Ἰακώβ , καὶ κυριεύσουσιν αὐτῆς · καὶ πληθυνῶ αὐ-
et multiplicabo eos , et non minorabuntur.
τοὺς, καὶ οὐ μὴ σμικρυνθῶσι .
35. Καὶ στήσω αὐτοῖς διαθήκην αἰώνιον , τοῦ εἶναι 35. Et statuam illis testamentum sempiternum, ut sim
με αὐτοῖς εἰς Θεὸν, καὶ αὐτοὶ ἔσονταί μοι εἰς λαόν. illis in Deum , et ipsi erunt mihi in populum. Et non mo-
Καὶ οὐ κινήσω ἔτι τὸν λαόν μου Ἰσραὴλ ἀπὸ τῆς γῆς | vebo ampli
us populum meum Israel a terra quam dedi
ἷς ἔδωκα αὐτοῖς. eis.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ ' .
CAPUT III.
Κύριε παντοκράτωρ ὁ Θεὸς Ἰσραὴλ , ψυχὴ ἐν στε- 1. Domine omnipotens Deus Israel , anima in angustiis
νοῖς καὶ πνεῦμα ἀκηδιῶν κέκραγε πρὸς σέ.
et spiritus anxiatus clamat ad te.
2. Ἄκουσον, Κύριε , καὶ ἐλέησον , (* ) ὅτι ἡμάρτο- 2. Audi , Domine , et miserere , quia peccavimus ante te.
μεν ἐναντίον σου.
3. Ὅτι σὺ καθήμενος τὸν αἰῶνα , καὶ ἡμεῖς ἀπολλύ- 3. Quia tu sedes in sempiternum , et nos perimus in
μενοι τὸν αἰῶνα. aevum .
4. Κύριε παντοκράτωρ ὁ Θεὸς Ἰσραὴλ , ἄκουσον δὴ 4. Domine omnipotens Deus Israel, audi nunc orationem
τῆς προσευχῆς τῶν τεθνηκότων Ἰσραὴλ , καὶ υἱῶν τῶν mortuorum Israel , et filiorum eorum qui peccaverunt ante
ἁμαρτανόντων ἐναντίον σου , οἳ οὐκ ἤκουσαν τῆς φωνῆς
| te , qui non audierunt vocem tuam Dei sui , et agglutinata
σου Θεοῦ αὐτῶν, καὶ ἐκολλήθη ἡμῖν τὰ κακά. sunt nobis mala.
5. Μὴ μνησθῇς ἀδικιῶν πατέρων ἡμῶν, ἀλλὰ μνή- 5. Noli meminisse iniquitatum patrum nostrorum, sed
σθητι χειρός σου καὶ ὀνόματός σου ἐν τῷ καιρῷ τούτῳ , memento manus tuæ et nominis tui in tempore isto ,
6. ὅτι σὺ Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν, καὶ αἰνέσομέν σε , 6. quia tu es Dominus Deus noster, et laudabimus te ,
Κύριε Domine :
7. ὅτι διὰ τοῦτο ἔδωκας τὸν φόβον σου ἐπὶ καρδίαν 7. quia propter hoc dedisti timorem tuum in cor nostrum,
ἡμῶν, καὶ ἐπικαλεῖσθαι τὸ ὄνομά σου. Καὶ αἰνέσομέν | et ut invocemus nomen tuum. Et laudabimus te in captivi-
σε ἐν τῇ ἀποικίᾳ ἡμῶν, ὅτι ἀπεστρέψαμεν ἀπὸ καρδίας | tale nostra , quia avertimus a corde nostro omnem iniqui-
ἡμῶν πᾶσαν ἀδικίαν πατέρων ἡμῶν, τῶν ἡμαρτηκότων tatem patrum nostrorum, qui peccaverunt ante te.
ἐναντίον σου.
8. Ἰδοὺ ἡμεῖς σήμερον ἐν τῇ ἀποικίᾳ ἡμῶν, οὗ διέ 8. Ecce nos hodie in transmigratione nostra , quo nos
σπειρας ἡμᾶς ἐκεῖ εἰς ὀνειδισμὸν, καὶ εἰς ἀρὰν, καὶ εἰς | dispersisti illuc in improperum , et in maledictum , et in

(*) 2... δι : Θεὸς ἐλεήμων εἶ · καὶ ἐλέησον , ὅτι .... (Alex.) 2.... quia Deus misericors es : et miserere , quia....
VETUS TESTAMENTUM. - 11.
35
546 ΒΑΡΟΥΧ. Κεφ . Γ' .

ὄφλησιν κατὰ πάσας τὰς ἀδικίας πατέρων ἡμῶν οἱ debitum secundum omnes iniquitates patrum nostrorum
ἀπέστησαν ἀπὸ Κυρίου Θεοῦ ἡμῶν. qui discesserunt a Domino Deo nostro.
9. Ακουε , Ἰσραὴλ , ἐντολὰς ζωῆς· ἐνωτίσασθε , γνῶ- 9. Audi , Israel , mandata vitæ : auribus percipite , ut
και φρόνησιν. sciatis prudentiam .
ιο. Τί ἐστιν, Ἰσραὴλ , τί ὅτι ἐν γῇ τῶν ἐχθρῶν εἶ; 10. Quid est , Israel , quid quod in terra mimicorum es?
11. Ἐπαλαιώθης ἐν γῇ ἀλλοτρία , συνεμιάνθης τοῖς 11. Inveterasti in terra aliena , coinquinatus es cum
νεκροῖς , προςελογίσθης μετὰ τῶν εἰς ᾅδου , mortuis , deputatus es cum iis qui in infernum ,
12. ἐγκατέλιπες τὴν πηγὴν τῆς σοφίας . 12. dereliquisti fontem sapientia .
13. Τῇ ὁδῷ τοῦ Θεοῦ εἰ ἐπορεύθης , κατῴκεις ἂν ἐν 13. In via Dei si ambulasses , habitasses utique in pace
εἰρήνῃ τὸν αἰῶνα. in saeculum.
14. Μάθε ποῦ ἐστι φρόνησις , ποῦ ἐστιν ἰσχὺς , ποῦ 14. Disce ubi sit prudentia , ubi sit virtus , ubi sit intel-
ἐστι σύνεσις , τοῦ γνῶναι ἅμα ποῦ ἐστι μακροβίωσις καὶ lectus , ut scias simul ubi sit longiturnitas vitæ et victus ,
ζωὴ , ποῦ ἐστι φῶς ὀφθαλμῶν καὶ εἰρήνη . ubi sit lumen oculorum et pax.
15. Τίς εὗρε τὸν τόπον αὐτῆς , καὶ τίς εἰςῆλθεν εἰς 15. Quis invenit locum ejus , et quis intravit in thesau-
τοὺς θησαυροὺς αὐτῆς ; ros ejus ?
16. Ποῦ εἰσιν οἱ ἄρχοντες τῶν ἐθνῶν, καὶ οἱ κυριεύ 16. Ubi sunt principes gentium , et qui dominantur be-
οντες τῶν θηρίων τῶν ἐπὶ τῆς γῆς , stiis quæ sunt super terram ,
17. οἱ ἐν τοῖς ὀρνέοις τοῦ οὐρανοῦ ἐμπαίζοντες , καὶ 17. qui in avibus coli ludunt , et argentum thesaurizant ,
τὸ ἀργύριον θησαυρίζοντες , καὶ τὸ χρυσίον ᾧ ἐπεποί- et aurum in quo confidunt homines , et non est fins acqui-
θεισαν ἄνθρωποι, καὶ οὐκ ἔστι τέλος τῆς κτήσεως αὐτῶν ; sitionis eorum?
18. Ὅτι οἱ τὸ ἀργύριον τεκταίνοντες καὶ μεριμνῶν 18. Qui enim argentum fabricant et solliciti sunt , nec est
τες , καὶ οὐκ ἔστιν ἐξεύρεσις τῶν ἔργων αὐτῶν . inventio operum illorum .
19. Ἠφανίσθησαν καὶ εἰς ᾅδου κατέβησαν, καὶ ἄλλοι 19. Exterminati sunt et ad inferos descenderunt, et alii
ἀνέστησαν ἀντ᾿ αὐτῶν. loco eorum exsurrexerunt.
20. Νεώτεροι εἶδον φῶς , καὶ κατῴκησαν ἐπὶ τῆς γῆς , 20. Juvenes viderunt lumen , et habitaverunt super ter-
ὁδὸν δὲ ἐπιστήμης οὐκ ἔγνωσαν , ram , viam autem scientia ignoraverunt ,
21. οὐδὲ συνῆκαν τρίβους αὐτῆς , οὐδὲ ἀντελάβοντο 21. neque intellexerunt semitas ejus , neque susceperunt
αὐτῆς οἱ υἱοὶ αὐτῶν· ἀπὸ τῆς ὁδοῦ αὐτῶν πόῤῥω ἐγενή eam filii eorum : a via ipsorum longe facti sunt ,
θησαν,
22. οὐδὲ ἠκούσθη ἐν Χαναάν , οὐδὲ ὤφθη ἐν Θαιμάν. 22. neque audita est in Chanaan , neque visa est Tha
man.
23. Οἴτε υἱοὶ Ἄγαρ οἱ ἐκζητοῦντες τὴν σύνεσιν οἱ 23. Filii quoque Agar exquirentes prudentiam qui super
ἐπὶ τῆς γῆς , οἱ ἔμποροι τῆς Μεῤῥάν, καὶ Θαιμάν, καὶ terram , negotiatores Merran , et Thæeman , et fabulatores
οἱ μυθολόγοι καὶ οἱ ἐκζητηταὶ τῆς συνέσεως , ὁδὸν δὲ
et exquisitores intelligentiæ , viam autem sapientiæ nescie-
σοφίας οὐκ ἔγνωσαν, οὐδὲ ἐμνήσθησαν τὰς τρίβους αὐτ runt , neque commemorati sunt
semitas ejus.
τῆς.
24. Ὦ Ἰσραήλ , ὡς μέγας ὁ οἶκος τοῦ Θεοῦ, καὶ 24. Ο Israel , quam magna est domus Dei , et ingens lo
ἐπιμήκης ὁ τόπος τῆς κτήσεως αὐτοῦ. cus possessionis ejus !
25. Μέγας , καὶ οὐκ ἔχει τελευτὴν, ὑψηλὸς καὶ ἀμέσ 25. Magnus est , et non habet finem , excelsus et immen-
τρητος. sus.
26. Ἐκεῖ ἐγεννήθησαν οἱ γίγαντες οἱ ὀνομαστοὶ ἀπ' 26. Ibi fuerunt gigantes nominati qui ab initio fuerunt
ἀρχῆς γενόμενοι εὐμεγέθεις , ἐπιστάμενοι πόλεμον . statura magna , scientes bellum.
27. Οὐ τούτους ἐξελέξατο ὁ Θεὸς , οὐδὲ ὁδὸν ἐπιστή- 27. Non hos elegit Deus , neque viam scientiae dedit eis ,
μης ἔδωκεν αὐτοῖς ,
28. καὶ ἀπώλοντο παρὰ τὸ μὴ ἔχειν φρόνησιν , ἀπώ 28. et perierunt eo quod non haberent prudentiam , pe-
λοντο διὰ τὴν ἀβουλίαν αὐτῶν. rierunt propter temeritatem suam .
29. Τίς ἀνέβη εἰς τὸν οὐρανὸν , καὶ ἔλαβεν αὐτὴν, 29. Quis ascendit in coelum , et accepit eam , et deduxit
καὶ κατεβίβασεν αὐτὴν ἐκ τῶν νεφελῶν ; eam de nubibus?
30. Τίς διέβη πέραν τῆς θαλάσσης , καὶ εὗρεν αὐτὴν, 30. Quis transtrelavit mare , et invenit illam , et afferet
καὶ οἴσει αὐτὴν χρυσίου ἐκλεκτοῦ ; eam auro electo?
31. Οὐκ ἔστιν ὁ γινώσκων τὴν ὁδὸν αὐτῆς , οὐδὲ ὁ 31. Non est qui sciat viam ejus , nec qui excogitet semi-
ἐνθυμούμενος τὴν τρίβον αὐτῆς . tam ejus.
32. Ἀλλ᾽ ὁ εἰδὼς τὰ πάντα γινώσκει αὐτὴν, ἐξεῦρεν 32. Sed qui scit universa novit eam , adinvenit eam intel-
αὐτὴν τῇ συνέσει αὐτοῦ · ὁ κατασκευάσας τὴν γῆν εἰς lectu suo qui præparavit terram in æternum tempus ,
τὸν αἰῶνα χρόνον, ἐνέπλησεν αὐτὴν κτηνῶν τετραπόδων. | replevit eam jumentis quadrupedibus.
33. Ὁ ἀποστέλλων τὸ φῶς καὶ πορεύεται , ἐκάλεσεν 33. Qui mittit lumen et vadit , vocavit illud , et obedivit
αὐτὸ , καὶ ὑπήκουσεν αὐτῷ τρόμω. illi in tremore.
34. Οἱ δὲ ἀστέρες ἔλαμψαν ἐν ταῖς φυλυκαῖς αὐτῶν, 34. Stelle autem fulserunt in custodiis suis , et laetale
καὶ εὐφράνθησαν · sunt :
35. ἐκάλεσεν αὐτοὺς , καὶ εἶπον · Πάρεσμεν · ἔλαμ- 35. vocavit eas , et dixerunt : Adsumus : luxerunt cum
ψαν μετ ' εὐφροσύνης τῷ ποιήσαντι αὐτούς. jucunditate ei qui fecit illas.
 BARUCH. CAP. IV. 547
36. Οὗτος ὁ Θεὸς ἡμῶν, οὐ λογισθήσεται ἕτερος πρὸς 36. Hic est Deus noster, non aestimabitur alius ad eum .
αὐτόν .
37. Εξευρε πᾶσαν ὁδὸν ἐπιστήμης , καὶ ἔδωκεν αὐτ 37. Adinvenit omnem viam scientiae , et dedit eam Jacob
τὴν Ἰακὼβ τῷ παιδὶ αὐτοῦ καὶ Ἰσραὴλ τῷ ἠγαπημένῳ puero suo et Israel dilecto suo.
ὑπ᾽ αὐτοῦ.
38. Μετὰ τοῦτο ἐπὶ τῆς γῆς ὤφθη , καὶ ἐν τοῖς ἀν- 38. Post hoc in terra visus est , et cum hominibus con-
θρώποις συνανεστράφη . versatus est.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ'. CAPUT IV.

1. Αὕτη ἡ βίβλος τῶν προςταγμάτων τοῦ Θεοῦ, καὶ 1. Hic liber mandatorum Dei , et lex quæ est in aeternum :
ὁ νόμος ὁ ὑπάρχων εἰς τὸν αἰῶνα · πάντες οἱ κρατοῦν- | Omnes qui tenent eam , ad vitam : qui autem dereliquerint
τες αὐτὴν, εἰς ζωήν · οἱ δὲ καταλείποντες αὐτὴν ἀποθα eam morientur.
νοῦνται.
2. Επιστρέφου , Ἰακὼβ , καὶ ἐπιλαβοῦ αὐτῆς · διό 2. Convertere , Jacob , et apprehende eam : ambula per
δευσον πρὸς τὴν λάμψιν κατέναντι τοῦ φωτὸς αὐτῆς. viam ad splendorem contra lumen ejus.
3. Μὴ δῶς ἑτέρῳ τὴν δόξαν σου , καὶ τὰ συμφέροντά 3. Ne tradas alteri gloriam tuam, et quæ conferunt tibi ,
σοι , ἔθνει ἀλλοτρίῳ . genti aliena .
4. Μακάριοι ἐσμὲν, Ἰσραὴλ , ὅτι τὰ ἀρεστὰ τοῦ Θεοῦ 4. Beati sumus , Israel , quia quae Deo placent manifesta
ἡμῖν γνωστά ἐστιν. sunt nobis.
5. Θαρσεῖτε , λαός μου , μνημόσυνον Ἰσραήλ. 5. Confidite , populus meus , memoriale Israel.
6. Επράθητε τοῖς ἔθνεσιν οὐκ εἰς ἀπώλειαν, διὰ τὸ 6. Venumdati estis gentibus non in perditionem , eo quod
παροργίσαι ὑμᾶς τὸν Θεὸν, παρεδόθητε τοῖς ὑπεναν ad iracundiam provocastis -Deum , traditi estis adversariis .
τίοις.
7. Παρωξύνατε γὰρ τὸν ποιήσαντα ὑμᾶς , θύσαντες 7. Exacerbastis enim eum qui fecit vos , immolantes da-
δαιμονίοις , καὶ οὐ Θεῷ. moniis , et non Deo.
8. Ἐπελάθεσθε τὸν τροφεύσαντα ὑμᾶς , Θεὸν αἰώ 8. Obliti estis eum qui nutrivit vos , Deum aeternum,
νιον, ἐλυπήσατε δὲ καὶ τὴν ἐκθρέψασαν ὑμᾶς Ἱερου- | contristastis autem et nutricem vestram Jerusalem.
σαλήμ .
9. Εἶδε γὰρ τὴν ἐπελθοῦσαν ὑμῖν ὀργὴν παρὰ τοῦ 9. Vidit enim supervenientem vobis iram a Deo, et dixit :
Θεοῦ , καὶ εἶπεν· Ἀκούσατε , αἱ πάροικοι Σιών· ἐπήγαγέ | Audite , confines Sion : adduxit mihi Deus luctum magnum.
μοι ὁδ Θεὸς πένθος μέγα.
10. Εἶδον γὰρ τὴν αἰχμαλωσίαν τῶν υἱῶν μου καὶ 10. Vidi enim captivitatem filiorum meorum et filiarum ,
τῶν θυγατέρων, ἣν ἐπήγαγεν αὐτοῖς ὁ Αἰώνιος . quam superduxit illis Æternus.
11. Ἔθρεψα γὰρ αὐτοὺς μετ᾿ εὐφροσύνης , ἐξαπέ 11. Nutrivi enim illos cum jucunditate , dimisi autem cum
στειλα δὲ μετὰ κλαυθμοῦ καὶ πένθους . fetu et luctu.
12. Μηδεὶς ἐπιχαιρέτω μοι τῇ χήρᾳ καὶ καταλει 12. Nemo gaudeat super me viduam et relictam a multis ,
φθείσῃ ὑπὸ πολλῶν, ἠρημώθην διὰ τὰς ἁμαρτίας τῶν desolata sum propter peccata filiorum meorum , quia de-
τέκνων μου , διότι ἐξέκλιναν ἐκ νόμου Θεοῦ , clinaverunt a lege Dei ,
13. καὶ δικαιώματα αὐτοῦ οὐκ ἔγνωσαν , οὐδὲ ἐπο- 13. et justificationes ejus nescierunt , nec ambulaverunt
ρεύθησαν ὁδοῖς ἐντολῶν Θεοῦ , οὐδὲ τρίβους παιδείας ἐν per vias mandatorum Dei , neque per semitas disciplinae in
δικαιοσύνῃ αὐτοῦ ἐπέβησαν. justitia ejus ascenderunt.
14. Ἐλθέτωσαν αἱ πάροικοι Σιών, καὶ μνήσθητε τὴν 14. Veniant confines Sion , et memoremini captivitatem
αἰχμαλωσίαν τῶν υἱῶν μου καὶ θυγατέρων, ἣν ἐπήγα- | filiorum meorum et filiarum, quam superduxit illis Æternus.
γεν αὐτοῖς ὁ Αἰώνιος .
15. Ἐπήγαγε γὰρ ἐπ' αὐτοὺς ἔθνος μακρόθεν, ἔθνος 15. Adduxit enim super illos gentem de longinquo , gen-
ἀναιδὲς καὶ ἀλλόγλωσσον · ὅτι οὐκ ᾐσχύνθησαν πρεσβύ- tem impudentem et alterius lingua : quia non reveriti sunt
τὴν οὐδὲ παιδίον ἠλέησαν, senem neque parvuli miserti sunt ,
16. καὶ ἀπήγαγον τοὺς ἀγαπητοὺς τῆς χήρας , καὶ 16. et abduxerunt dilectos viduae , et a filiabus solam de-
ἀπὸ τῶν θυγατέρων τὴν μόνην ἠρήμωσαν . solaverunt .
17. Ἐγὼ δὲ τί δυνατὴ βοηθῆσαι ὑμῖν ; 17. Ego autem quid possum adjuvare vos ?
18. Ὁ γὰρ ἐπαγαγὼν τὰ κακὰ ἐξελεῖται ὑμᾶς ἐκ 18. Qui enim adduxit mala eripiet vos de manu inimico-
χειρὸς ἐχθρῶν ὑμῶν. rum vestrorum.
19. Βαδίζετε , τέκνα , βαδίζετε , ἐγὼ γὰρ κατελεί 19. Ambulate , filii , ambulate , ego enim derelic: a sum
φθην ἔρημος . deserta.
20. Εξεδυσάμην τὴν στολὴν τῆς εἰρήνης , ἐνεδυσά- 20. Exui me stola pacis , indui autem me sacco obsecra-
μην δὲ σάκκον τῆς δεήσεώς μου· κεκράξομαι πρὸς τὸν | tionis mem : clamabo ad Æternum in diebus meis.
αἰώνιον ἐν ταῖς ἡμέραις μου.
21. Θαῤῥεῖτε , τέκνα , βοήσατε πρὸς τὸν Θεὸν, καὶ 21. Confidite , filii , clamate ad Deum , et eripiet vos de
ἐξελεῖται ὑμᾶς ἐκ δυναστείας , ἐκ χειρὸς ἐχθρῶν . dominatione , de manu inimicorum.
35.
548 ΒΑΡΟΥΧ . Κεφ . Ε΄.

22. Ἐγὼ γὰρ ἤλπισα ἐπὶ τῷ Αἰωνίῳ τὴν σωτηρίαν 22. Ego enim speravi in Æterno salutem vestram : et
ὑμῶν· καὶ ἦλθέ μοι χαρὰ παρὰ τοῦ ἁγίου ἐπὶ τῇ ἐλεη- venit mihi gaudium a sancto super misericordia , quæ veniet
μοσύνη , ἣ ἥξει ὑμῖν ἐν τάχει παρὰ τοῦ Αἰωνίου σωτῆς | vobis velociter ab Æterno salvatore nostro.
ρος ἡμῶν.
23. Εξέπεμψα γὰρ ὑμᾶς μετὰ κλαυθμοῦ καὶ πέν 23. Emisi enim vos cum ploratu et luctu , reddet autem
θους , ἀποδώσει δέ μοι ὁ Θεὸς ὑμᾶς μετὰ χαρμοσύνης vos mihi Deus cum gaudio et jucunditate in sempiternum .
καὶ εὐφροσύνης εἰς τὸν αἰῶνα .
24. Ωςπερ γὰρ νῦν ἑωράκασιν αἱ πάροικοι Σιὼν τὴν 24. Sicut enim nunc viderunt vicina Sion captivitatem
ὑμετέραν αἰχμαλωσίαν, οὕτως ὄψονται ἐν τάχει τὴν vestram , sic videbunt in celeritate vestram quæ a Deo sa-
παρὰ τοῦ Θεοῦ ὑμῶν σωτηρίαν, ἢ ἐπελεύσεται ὑμῖν lutem , quæ superveniet vobis cum gloria magna et splen-
μετὰ δόξης μεγάλης καὶ λαμπρότητος τοῦ Αἰωνίου . dore ipsius Æterni.
25. Τέκνα , μακροθυμήσατε τὴν παρὰ τοῦ Θεοῦ 25. Filii , patienter sustinete supervenientem vobis a Deo
ἐπελθοῦσαν ὑμῖν ὀργὴν, κατεδίωξέ σε ὁ ἐχθρὸς, καὶ iram , persecutus est te inimicus , et videbis ipsius perditio-
ὄψει αὐτοῦ τὴν ἀπώλειαν ἐν τάχει , καὶ ἐπὶ τραχήλους | nem cito , et super cervices eorum ascendes.
αὐτῶν ἐπιβήση .
26. Οἱ τρυφεροί μου ἐπορεύθησαν ὁδοὺς τραχείας , 26. Delicati mei ambulaverunt vias asperas , ablati sunt
ἤρθησαν ὡς ποίμνιον ἡρπασμένον ὑπὸ ἐχθρῶν. ut grex direptus ab inimicis.
27. Θαρσήσατε , τέκνα , καὶ βοήσατε πρὸς τὸν Θεόν · 27. Confidite , filii , et clamate ad Deum : erit enim ve-
ἔσται γὰρ ὑμῶν ὑπὸ τοῦ ἐπάγοντος μνεία. stri memoria ab eo qui induxit.
28. Ὥςπερ γὰρ ἐγένετο ἡ διάνοια ὑμῶν εἰς τὸ πλα- 28. Sicut enim fuit sensus vester ut erraretis a Deo , de-
νηθῆναι ἀπὸ τοῦ Θεοῦ , δεκαπλασιάσατε ἐπιστραφέντες | cies tantum conversi quæretis eum.
ζητῆσαι αὐτόν.
29. Ὁ γὰρ ἐπαγαγὼν ὑμῖν τὰ κακὰ , ἐπάξει ὑμῖν 29. Qui enim induxit vobis mala , inducet vobis sempi-
τὴν αἰώνιον εὐφροσύνην μετὰ τῆς σωτηρίας ὑμῶν. ternam jucunditatem cum salute vestra.
30. Θάρσει , Ἱερουσαλήμ , παρακαλέσει σε ὁδ ὀνομά- 30. Confide , Jerusalem , consolabitur te qui te nomina-
σας σε. vit.
31. Δείλαιοι οἱ σὲ κακώσαντες καὶ ἐπιχαρέντες τῇ 31. Miseri qui te vexaverunt et qui gratulati sunt in ruina
σῇ πτώσει , tua,
32. δείλαιαι αἱ πόλεις αἷς ἐδούλευσαν τὰ τέκνα σου , 32. misera civitates quibus servierunt filii tui , misera
δειλαία ἡ δεξαμένη τοὺς υἱούς σου . quæ accepit filios tuos.
33. Ὥςπερ γὰρ ἐχάρη ἐπὶ τῇ σῇ πτώσει καὶ εὐφράνθη 33. Sicut enim gavisa est in tua ruina et laetata est in
ἐπὶ τῷ πτώματί σου , οὕτως λυπηθήσεται ἐπὶ τῇ ἑαυτῆς casu tuo , sic contristabitur in sua desolatione.
ἐρημία.
34. Καὶ περιελῶ αὐτῆς τὸ ἀγαλλίαμα τῆς πολυο- 34. Et amputabo ab ea exsultationem multitudinis , et
χλίας , καὶ τὸ ἀγαυρίαμα αὐτῆς εἰς πένθος. exsultatio ejus in luctum.
35. Πῦρ γὰρ ἐπελεύσεται αὐτῇ παρὰ τοῦ Αἰωνίου εἰς 35. Ignis enim superveniet ei ab Æterno in dies longos ,
ἡμέρας μακρὰς , καὶ κατοικηθήσεται ὑπὸ δαιμονίων τὸν et habitabitur a dæmoniis multo tempore.
πλείονα χρόνον .
36. Περίβλεψον πρὸς ἀνατολὰς Ἱερουσαλὴμ , καὶ 36. Circumspice Jerusalem ad orientem , et vide jucun-
ἴδε τὴν εὐφροσύνην τὴν παρὰ τοῦ Θεοῦ σοι ἐρχομέ ditatem a Deo tibi venientem .
νην.
37. Ἰδοὺ ἔρχονται οἱ υἱοί σου οὓς ἐξαπέστειλας , ἔρ- 37. Ecce veniunt filii tui quos dimisisti , veniunt collecti
χονται συνηγμένοι ἀπὸ ἀνατολῶν ἕως δυσμῶν τῷ ῥή- ab oriente usque ad occidentem in verbo sancti , gaudentes
ματι τοῦ ἁγίου , χαίροντες τῇ τοῦ Θεοῦ δόξη . Dei gloria.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε΄. CAPUT V.
1. Ἔκδυσαι , Ἱερουσαλήμ , τὴν στολὴν τοῦ πένθους 1. Exue te , Jerusalem , stola luctus et vexationis tuae , et
καὶ τῆς κακώσεώς σου , καὶ ἔνδυσαι τὴν εὐπρέπειαν τῆς | indue te decore gloriæ quæ a Deo in sempiternum.
παρὰ τοῦ Θεοῦ δόξης εἰς τὸν αἰῶνα.
2. Περιβαλοῦ τὴν διπλοΐδα τῆς παρὰ τοῦ Θεοῦ δι- 2. Circumda te diploide justitiae quæ a Deo , impone mi
καιοσύνης , ἐπίθου τὴν μίτραν ἐπὶ τὴν κεφαλήν σου τῆς | tram super caput tuum gloriæ Æterni.
· δόξης τοῦ Αἰωνίου.
3. Ο γὰρ Θεὸς δείξει τῇ ὑπ᾽ οὐρανὸν πάσῃ τὴν σὴν 3. Deus enim ostendet universae quæ sub caelo splendo-
remtuum.
λαμπρότητα .
4. Κληθήσεται γάρ σου τὸ ὄνομα παρὰ τοῦ Θεοῦ 4. Vocabitur enim nomen tuum a Deo in sempiternum ,
εἰς τὸν αἰῶνα , εἰρήνη δικαιοσύνης καὶ δόξα θεοσεβείας . pax justitiae et gloria pietatis.
5. Ανάσθητε , Ἱερουσαλήμ , καὶ στῆθι ἐπὶ τοῦ ὑψη 5. Exsurge , Jerusalem, et sta in excelso , et circumspice
λοῦ , καὶ περίβλεψαι πρὸς ἀνατολὰς , καὶ ἴδε συνηγμένα | ad orientem , et vide collectos filios tuos ab occasu solis
τὰ τέκνα σου ἀπὸ ἡλίου δυσμῶν ἕως ἀνατολῶν τῷ ῥή- usque ad ortum verbo sancti , gaudentes Dei memoria.
ματι τοῦ ἁγίου , χαίροντας τῇ τοῦ Θεοῦ μνείᾳ.
 LAMENTATIONES JEREMIA . CAP . I.
6. Ἐξῆλθον γὰρ παρὰ σοῦ πεζοὶ ἀγόμενοι ὑπὸ ἐχ
θρῶν, εἰςάγει δὲ αὐτοὺς ὁ Θεὸς πρὸς σὲ αἰρομένους μετὰ
δόξης ὡς θρόνον βασιλείας .
7. Συνέταξε γὰρ ὁ Θεὸς ταπεινοῦσθαι πᾶν ὄρος ὑψη
λὸν, καὶ θῆνας ἀεννάους , καὶ φάραγγας πληροῦσθαι
εἰς ὁμαλισμὸν τῆς γῆς , ἵνα βαδίσῃ Ἰσραὴλ ἀσφαλῶς
τῇ τοῦ Θεοῦ δόξη.
8. Ἐσκίασαν δὲ καὶ οἱ δρυμοὶ καὶ πᾶν ξύλον εὐωδίας
τῷ Ἰσραὴλ προςτάγματι τοῦ Θεοῦ.
9. Ἡγήσεται γὰρ ὁ Θεὸς Ἰσραὴλ μετ᾿ εὐφροσύνης
τῷ φωτὶ τῆς δόξης αὐτοῦ σὺν ἐλεημοσύνῃ καὶ δικαιο-
σύνῃ τῇ παρ' αὐτοῦ.
ΘΡΗΝΟΙ
ΙΕΡΕΜΙΟΥ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α'.
Καὶ ἐγένετο , μετὰ τὸ αἰχμαλωτισθῆναι τὸν Ἰσραὴλ ,
καὶ Ἱερουσαλὴμ ἐρημωθῆναι , ἐκάθισεν Ἱερεμίας κλαί-
ων, καὶ ἐθρήνησε τὸν θρῆνον τοῦτον ἐπὶ Ἱερουσαλήμ ,
καὶ εἶπε·
ΑΛΕΦ. 1. Πῶς ἐκάθισε μόνη ἡ πόλις ἡ πεπληθυμ-
μένη λαῶν; Εγενήθη ὡς χήρα πεπληθυμμένη ἐν ἔθνε- |
σιν, ἄρχουσα ἐν χώραις ἐγενήθη εἰς φόρον.
ΒΗΘ . 2. Κλαίουσα ἔκλαυσεν ἐν νυκτὶ , καὶ τὰ δάκρυα
αὐτῆς ἐπὶ τῶν σιαγόνων αὐτῆς, καὶ οὐχ ὑπάρχει ὁ πα-
ρακαλῶν αὐτὴν ἀπὸ πάντων τῶν ἀγαπώντων αὐτήν· |
πάντες οἱ φιλοῦντες αὐτὴν ἠθέτησαν ἐν αὐτῇ , ἐγένοντο |
αὐτῇ εἰς ἐχθρούς.
ΓΙΜΕΛ. 3. Μετωκίσθη Ἰουδαία ἀπὸ ταπεινώσεως
αὐτῆς , καὶ ἀπὸ πλήθους δουλείας αὐτῆς· ἐκάθισεν ἐν
ἔθνεσιν , οὐχ εὗρεν ἀνάπαυσιν · πάντες οἱ καταδιώκοντες
αὐτὴν κατέλαβον αὐτὴν ἀναμέσον τῶν θλιβόντων.
ΔΑΛΕΘ . 4. Ὁδοὶ Σιὼν πενθοῦσι παρὰ τὸ μὴ εἶναι
ἐρχομένους ἐν ἑορτῇ · πᾶσαι αἱ πύλαι αὐτῆς ἠφανισμέ-
ναι , οἱ ἱερεῖς αὐτῆς ἀναστενάζουσιν, αἱ παρθένοι αὐτῆς |
ἀγόμεναι , καὶ αὐτὴ πικραινομένη ἐν ἑαυτῇ .
Η. 5. Ἐγένοντο οἱ θλίβοντες αὐτὴν εἰς κεφαλὴν , καὶ
οἱ ἐχθροὶ αὐτῆς εὐθηνοῦσαν, ὅτι Κύριος ἐταπείνωσεν
αὐτὴν ἐπὶ τὸ πλῆθος τῶν ἀσεβειῶν αὐτῆς · τὰ νήπια |
αὐτῆς ἐπορεύθησαν ἐν αἰχμαλωσίᾳ κατὰ πρόςωπον θλί- |
βοντος .
· ΟΥΑΥ. 6. Καὶ ἐξήρθη ἐκ θυγατρὸς Σιὼν πᾶσα ἡ
εὐπρέπεια αὐτῆς · ἐγένοντο οἱ ἄρχοντες αὐτῆς ὡς κριοί
οὐχ εὑρίσκοντες νομὴν , καὶ ἐπορεύοντο ἐν οὐκ ἰσχύϊ |
κατὰ πρόςωπον διώκοντος .
ΖΑΙΝ. 7. Εμνήσθη Ἱερουσαλὴμ ἡμερῶν ταπεινώσεως
αὐτῆς , καὶ ἀπωσμῶν αὐτῆς , πάντα τὰ ἐπιθυμήματα |
αὐτῆς ὅσα ἦν ἐξ ἡμερῶν ἀρχαίων, ἐν τῷ πεσεῖν τὸν
λαὸν αὐτῆς εἰς χεῖρας θλίβοντος , καὶ οὐκ ἦν ὁ βοηθῶν
αὐτῇ · ἰδόντες οἱ ἐχθροὶ αὐτῆς ἐγέλασαν ἐπὶ κατοικεσίᾳ |
αὐτῆς.
549
6. Exierunt enim abs te pedibus ducti ab inimicis , addu
cit autem illos Deus ad te portatos cum gloria sicut solium
regni.
7. Constituit enim Deus humiliare omnem montemexcel-
sum , et cumulos perennes , et valles replere in aequalitatem
terra , ut ambulet Israel secure in Dei gloria.
8. Obumbraverunt autem etiam sylvæ et omne lignum
suavitatis ipsi Israel mandato Dei.
9. Adducet enim Deus Israel cum jucunditate lumine ma-
jestatis suæ cum justitia et misericordia quæ ex ipso est.
LAMENTATIONES
· JEREMIÆ
CAPUT I.
Et factum est , postquam in captivitatem redactus est
Israel , et Jerusalem deserta est , sedit Jeremias flens , et
lamentatus est lamentationem hanc super Jerusalem , et
dixit :
ALEPH. 1. Quomodo sedit sola civitas quæ repleta fuit
populis ? Facta est quasi vidua plena in gentibus , princeps
in provinciis facta est in tributum.
BETH . 2. Plorans ploravit in nocte , et lacryma ejus in
maxillis ejus , et non est qui consoletur eam ex omnibus
diligentibus eam : omnes amici ejus spreverunt eam , facti
sunt ei in inimicos.
GIMEL. 3. Migravit Judæa propter humiliationem suam,
et propter multitudinem servitutis suæ sedit in gentibus ,
non invenit requiem : omnes persecutores ejus apprehende-
runt eam in medio tribulantium.
DALETH. 4. Via Sion lugent eo quod non sint qui ve-
niant ad solemnitatem : omnes porta ejus destructa , sacer-
dotes ejus gemunt , virgines ejus abducta , et ipsa oppressa
amaritudine in se.
HE. 5. Facti sunt tribulantes eam in caput , et inimici
ejus locupletati sunt , quia Dominus humiliavit eam propter
multitudinem impietatum ejus : parvuli ejus abierunt in ca-
ptivitatem ante faciem tribulantis.
VAU. 6. Et ablatus est a filia Sion omnis decor ejus :
facti sunt principes ejus velut arietes non invenientes pa-
scuam , et abibant absque fortitudine ante faciem perse-
quentis.
ZAIN. 7: Recordata est Jerusalem dierum humiliationis
suæ , et rebellionum suarum , omnium desiderabilium suo-
rum quæ fuerunt a diebus antiquis , cum caderet populus
ejus in manus tribulantis , et non esset qui auxiliaretur ei :
videntes inimici ejus riserunt super habitatione ejus.
550 ΘΡΗΝΟΙ ΙΕΡΕΜΙΟΥ . Κεφ . Α΄.
ΗΘ. 8. Ἁμαρτίαν ἥμαρτεν Ἱερουσαλήμ , διὰ τοῦτο HETH. 8. Peccatum peccavit Jerusalem , propterea in
εἰς σάλον ἐγένετο . Πάντες οἱ δοξάζοντες αὐτὴν ἐταπεί , fluctuationem facta est. Omnes qui glorificabant eam lumi
νωσαν αὐτήν · εἶδον γὰρ τὴν ἀσχημοσύνην αὐτῆς , καί laverunt illam : viderunt enim ignominiam ejus , atque ipsa
γε αὐτὴ στενάζουσα καὶ ἀπεστράφη ὀπίσω . gemens et conversa est retrorsum.
ΤΗΘ. 9. Ακαθαρσία αὐτῆς πρὸ ποδῶν αὐτῆς , οὐκ TETH. 9. Immunditia ejus ante pedes ejus , non est re-
ἐμνήσθη ἔσχατα αὐτῆς , καὶ κατεβίβασεν ὑπέρογκα · cordata novissimorum suorum , et fecit se descendere im-
οὐκ ἔστιν ὁ παρακαλῶν αὐτήν. Ἴδε , Κύριε , τὴν ταπεί- mense : non est qui consoletur eam. Vide , Domine , humi-
νωσίν μου , ὅτι ἐμεγαλύνθη ὁ ἐχθρός. liationem meam , quoniam magnificatus est inimicus.
ΙΩΔ . 10. Χεῖρα αὐτοῦ ἐξεπέτασε θλίβων ἐπὶ πάντα IOD. 10. Manum suam extendit tribulans ad omnia desi-
τὰ ἐπιθυμήματα αὐτῆς , εἶδε γὰρ ἔθνη εἰςελθόντα εἰς derabilia ejus , vidit enim gentes ingressas in sanctuarium
τὸ ἁγίασμα αὐτῆς ἃ ἐνετείλω μὴ εἰςελθεῖν αὐτὰ εἰς ejus quas præceperas non intrare eas in ecclesiam tuam.
ἐκκλησίαν σου .
ΧΑΦ. 11. Πᾶς ὁ λαὸς αὐτῆς καταστενάζοντες , ζητοῦν CHAPH. 11. Omnis populus ejus gementes , quærentes
τες ἄρτον · ἔδωκαν τὰ ἐπιθυμήματα αὐτῆς ἐν βρώσει panem : dederunt desiderabilia ejus in cibum ad revocandam
τοῦ ἐπιστρέψαι ψυχήν . Ἴδε , Κύριε , καὶ ἐπίβλεψον, ὅτι animam . Vide , Domine , et considera , quoniam facta est
ἐγενήθη ἠτιμωμένη. vilis.
ΛΑΜΕΔ. 12. Οἱ πρὸς ὑμᾶς , πάντες παραπορευόμενοι LAMED. 12. Qui ad vos , omnes qui transitis per viam ,
ὁδὸν, ἐπιστρέψατε καὶ ἴδετε εἰ ἔστιν ἄλγος κατὰ τὸ convertite vos et videte si est dolor juxta dolorem meum,
ἄλγος μου , ὃ ἐγενήθη . Φθεγξάμενος ἐν ἐμοὶ ἐταπείνωσέ qui factus est. Locutus in me humiliavit me Dominus in die
με Κύριος ἐν ἡμέρα ὀργῆς θυμοῦ αὐτοῦ. irae furoris sui.
ΜΗΜ. 13. Εξ ὕψους αὐτοῦ ἀπέστειλε πῦρ , ἐν τοῖς MEM. 13. De excelso suo misit ignem , in ossa mea de-
ὀστέοις μου κατήγαγεν αὐτό. Διεπέτασε δίκτυον τοῖς duxit eum . Expandit rete pedibus meis , convertit me re-
ποσί μου , ἀπέστρεψε με εἰς τὰ ὀπίσω , ἔδωκέ με ἠφα- | trorsum , dedit me desolatam , tota die marore confectam.
νισμένην, ὅλην τὴν ἡμέραν ὠδυνωμένην .
ΝΟΥΝ. 14. Ἐγρηγορήθη ἐπὶ τὰ ἀσεβήματά μου , ἐν NUN. 14. Vigilavit super impietates meas , in manibus
χερσί μου συνεπλάκησαν· ἀνέβησαν ἐπὶ τὸν τράχηλόν meis complicata sunt : ascenderunt super collum meum ,
μου , ἠσθένησεν ἡ ἰσχύς μου , ὅτι ἔδωκε Κύριος ἐν χερσί | infirmata est virtus mea , quia dedit Dominus in manibus
μου ὀδύνας , οὐ δυνήσομαι στῆναι . meis dolores , non potero stare.
SAMECH. 15. Abstulit omnes fortes meos Dominus de
ΣΑΜΕΧ. 15. Ἐξῆρε πάντας τοὺς ἰσχυρούς μου ὁ Κύ
ριος ἐκ μέσου μου, ἐκάλεσεν ἐπ' ἐμὲ καιρὸν τοῦ συντρί- medio mei , vocavit super me tempus conferendi electos
ψαι ἐκλεκτούς μου. Ληνὸν ἐπάτησε Κύριος παρθένῳ meos. Torcular calcavit Dominus virgini filiae Juda, super
θυγατρὶ Ἰούδα , ἐπὶ τούτοις ἐγὼ κλαίω . his ego ploro.
ΑΙΝ. 16. Ὁ ὀφθαλμός μου κατήγαγεν ὕδωρ, ὅτι ἐμα- AIN. 16. Oculus meus deduxit aquam , quia longe factus
δ
κρύνθη ἀπ᾿ ἐμοῦ ὁ παρακαλῶν με , ὁ ἐπιστρέφων ψυχήν est a me qui consoletur me , qui reducat animam meam :
μου · ἐγένοντο οἱ υἱοί μου ἠφανισμένοι , ὅτι ἐκραταιώθη facti sunt filii mei perditi , quoniam invaluit inimicus .
ὁ ἐχθρός .
ΦΗ. 17. Διεπέτασε Σιών χεῖρα αὐτῆς , οὐκ ἔστιν ὁ PHE. 17. Expandit Sion manum suam , non est qui con-
παρακαλῶν αὐτήν. Ἐνετείλατο Κύριος τῷ Ἰακώβ, soletur eam. Mandavit Dominus ipsi Jacob , in circuitu ejus
κύκλῳ αὐτοῦ οἱ θλίβοντες αὐτόν · ἐγενήθη Ἱερουσαλήμ | tribulantes eum : facta est Jerusalem in pollutam menstruis
εἰς ἀποκαθημένην ἀναμέσον αὐτῶν . inter eos.
ΤΣΑΔΗ. 18. Δίκαιός ἐστι Κύριος , ὅτι στόμα αὐτοῦ TSADE. 18. Justus est Dominus , quia os ejus ad iracun-
παρεπίκρανα. Ακούσατε δὴ , πάντες οἱ λαοὶ , καὶ ἴδετε diam provocavi. Audite , obsecro , universi populi , et vi-
τὸ ἄλγος μου. Παρθένοι μου καὶ νεανίσκοι μου ἐπορεύ- | dete dolorem meum . Virgines meæ et juvenes mei abierunt
in captivitatem.
θησαν ἐν αἰχμαλωσία .
COPH. 19. Vocavi amatores meos , ipsi autem decepe-
ΚΩΦ. 19. Εκάλεσα τοὺς ἐραστάς μου , αὐτοὶ δὲ
,
παρελογίσαντό με . Οἱ ἱερεῖς μου καὶ οἱ πρεσβύτεροι ¦ runt me. Sacerdotes mei et seniores mei in urbe defecerunt
μου ἐν τῇ πόλει ἐξέλιπον, ὅτι ἐζήτησαν βρῶσιν αὐτοῖς ¦ quia quæsierunt cibum sibi ut refocillarent animas suas , et
non invenerunt .
ἵνα ἐπιστρέψωσι ψυχὰς αὐτῶν, καὶ οὐχ εὗρον .
ΡΗΧΣ. 20. Ἴδε , Κύριε , ὅτι θλίβομαι , ἡ κοιλία μου RECHS. 20. Vide , Domine , quoniam tribulor, conturba-
ἐταράχθη , καὶ ἡ καρδία μου ἐστράφη ἐν ἐμοὶ , ὅτι πα- tus est venter meus , et cor ineum versum est in me , quo-
niam exacerbans exacerbata sum foris orbavit me filiis
ραπικραίνουσα παρεπικράνθην· ἔξωθεν ἠτέκνωσέ με
μάχαιρα , ὥςπερ θάνατος ἐν οἴκῳ . gladius , sicut mors in domo.
ΧΣΕΝ. 21. Ακούσατε δὴ, ὅτι στενάζω ἐγώ , οὐκ ἔστιν CHSEN. 21. Audite obsecro , quia ingemisco ego , non
ὁ παρακαλῶν με . Πάντες οἱ ἐχθροί μου ἤκουσαν τὰ est qui consoletur me. Omnes inimici mei audierunt mala
κακά μου , καὶ ἐχάρησαν, ὅτι σὺ ἐποίησας, ἐπήγαγες | mea , et laetati sunt , quoniam tu fecisti , adduxisti diem ,
ἡμέραν, ἐκάλεσας καιρὸν, ἐγένοντο ὅμοιοι ἐμοί . vocasti tempus , facti sunt similes mihi.
ΘΑΥ. 22. Εἰςέλθοι πᾶσα ἡ κακία αὐτῶν κατὰ πρός- THAU. 22. Ingrediatur omnis malitia eorum ante faciem
, καὶ ἐπιφύλλ ισον αὐτοῖς , ὃν τρόπον ἐποίη- tuam , et vindemia eos , sicut vindemiam fecerunt pro om-
ωπόν σου
σαν ἐπιφυλλίδα περὶ πάντων τῶν ἁμαρτημάτων μου · nibus peccatis meis : multi enim gemitus mei , et cor meum
ὅτι πολλοὶ οἱ στεναγμοί μου , καὶ ἡ καρδία μου λυπεῖται . meret.
 LAMENTATIONES JEREMIA . CAP . II .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β΄.
ΑΛΕΦ. 1. Πῶς ἐγνόφωσεν ἐν ὀργῇ αὐτοῦ Κύριος τὴν
θυγατέρα Σιών, κατέῤῥιψεν ἐξ οὐρανοῦ εἰς γῆν δόξα-
σμα Ἰσραὴλ , καὶ οὐκ ἐμνήσθη ὑποποδίου ποδῶν αὐ- |
τοῦ ;
ΒΗΘ. 2. Ἐν ἡμέρᾳ ὀργῆς αὐτοῦ κατεπόντισε Κύριος,
οὐ φεισάμενος · πάντα τὰ ὡραῖα Ἰακὼβ καθεῖλεν ἐν
θυμῷ αὐτοῦ , τὰ ὀχυρώματα τῆς θυγατρὸς Ἰούδα ἐκόλ-
λησεν εἰς τὴν γῆν, ἐβεβήλωσε βασιλέα αὐτῆς καὶ ἄρ-
χοντας αὐτῆς.
ΓΙΜΕΛ. 3. Συνέκλασεν ἐν ὀργῇ θυμοῦ αὐτοῦ πᾶν
κέρας Ἰσραὴλ , ἀπέστρεψεν ὀπίσω δεξιὰν αὐτοῦ ἀπὸ
προςώπου ἐχθροῦ , καὶ ἀνῆψεν ἐν Ἰακὼβ ὡς πῦρ φλόγα,
καὶ κατέφαγε πάντα τὰ κύκλῳ .
ΔΑΛΕΘ. 4. Ενέτεινε τόξον αὐτοῦ ὡς ἐχθρὸς ὑπεναν-
τίος , ἐστερέωσε δεξιὰν αὐτοῦ ὡς ὑπεναντίος , καὶ ἀπέ-
κτεινε πάντα τὰ ἐπιθυμήματα τῶν ὀφθαλμῶν μου ἐν
σκηνῇ θυγατρὸς Σιών, ἐξέχεεν ὡς πῦρ τὸν θυμὸν αὐτοῦ.
Η. 6. Εγενήθη Κύριος ὡς ἐχθρὸς , κατεπόντισεν Ἰσ
ραὴλ , κατεπόντισε τὰς βάρεις αὐτῆς , διέφθειρε τὰ ὀ-
χυρώματα αὐτοῦ , καὶ ἐπλήθυνε τῇ θυγατρὶ Ἰούδα τα-
πεινουμένην καὶ τεταπεινωμένην.
ΟΥΑ . 6. Καὶ διεπέτασεν ὡς ἄμπελον τὸ σκήνωμα
αὐτοῦ , διέφθειρεν ἑορτὴν αὐτοῦ . Ἐπελάθετο Κύριος &
ἐποίησεν ἐν Σιὼν ἑορτῆς καὶ σαββάτου , καὶ παρώξυ-
νεν ἐμβριμήματι ὀργῆς αὐτοῦ βασιλέα καὶ ἱερέα καὶ
ἄρχοντα .
ΖΑΙΝ. 7. Απώσατο Κύριος θυσιαστήριον αὐτοῦ , ἀπὸ
ετίναξεν ἁγίασμα αὐτοῦ , συνέτριψεν ἐν χειρὶ ἐχθροῦ
τεῖχος βάρεων αὐτῆς· φωνὴν ἔδωκαν ἐν οἴκῳ Κυρίου ὡς |
ἐν ἡμέρᾳ ἑορτῆς .
ΗΘ. 8. Καὶ ἐπέστρεψε διαφθεῖραι τεῖχος θυγατρὸς
Σιὼν, ἐξέτεινε μέτρον , οὐκ ἀπέστρεψε χεῖρα αὐτοῦ
ἀπὸ καταπατήματος · καὶ ἐπένθησε τὸ προτείχισμα ,
καὶ τεῖχος ὁμοθυμαδὸν ἠσθένησε .
ΤΗΘ. 9. Ενεπάγησαν εἰς γῆν πύλαι αὐτῆς , ἀπώλεσε
καὶ συνέτριψε μοχλοὺς αὐτῆς , βασιλέα αὐτῆς καὶ ἄρ-
χοντα αὐτῆς ἐν τοῖς ἔθνεσιν . Οὐκ ἔστι νόμος , καί γε
προφῆται αὐτῆς οὐκ εἶδον ὅρασιν παρὰ Κυρίου .
ΙΩΔ. 10. Ἐκάθισαν εἰς τὴν γῆν, ἐσιώπησαν πρεσβύ-
τεροι θυγατρὸς Σιών, ἀνεβίβασαν χοῦν ἐπὶ τὴν κεφα-
λὴν αὐτῶν , περιεζώσαντο σάκκους , κατήγαγον εἰς γῆν
ἀρχηγοὺς παρθένους ἐν Ἱερουσαλήμ .
ΧΑΦ. II. Ἐξέλιπον ἐν δάκρυσιν οἱ ὀφθαλμοί μου ,
ἐταράχθη ἡ καρδία μου , ἐξεχύθη εἰς τὴν γῆν ἡ δόξα |
μου , ἐπὶ τὸ σύντριμμα τῆς θυγατρὸς λαοῦ μου , ἐν τῷ
ἐκλείπειν νήπιον καὶ θηλάζοντα ἐν πλατείαις πόλεως.
ΛΑΜΕΔ . 12. Ταῖς μητράσιν αὐτῶν εἶπαν · Ποῦ σῖτος
καὶ οἶνος ; ἐν τῷ ἐκλύεσθαι αὐτοὺς ὡς τραυματίας ἐν
πλατείαις πόλεως , ἐν τῷ ἐκχεῖσθαι ψυχὰς αὐτῶν εἰς |
κόλπον μητέρων αὐτῶν.
ΜΗΜ. 13. Τί μαρτυρήσω σοι ἢ τί ὁμοιώσω σοι , θύ-
γατερ Ἱερουσαλήμ ; Τίς σώσει καὶ παρακαλέσει σε ,
παρθένος θύγατερ Σιών ; Ὅτι ἐμεγαλύνθη ποτήριον
συντριβῆς σου , τὶς ἰάσεταί σε ;
ΝΟΥΝ. 14. Προφῆταί σου εἴδοσάν σοι μάταια καὶ
ἀφροσύνην , καὶ οὐκ ἀπεκάλυψαν ἐπὶ τὴν ἀδικίαν σου ,
τοῦ ἐπιστρέψαι αἰχμαλωσίαν σου , καὶ εἴδοσάν σοι λήμ. |
ματα μάταια καὶ ἐξώσματα .
551
CAPUT II.
ALEPH. 1. Quomodo obtexit caligine in ira sua Domi-
nus filiam Sion , projecit de cœlo in terram gloriationem
Israel , et non est recordatus scabelli pedum suorum ?
BETH. 2. In die iræ suæ absorbuit Dominus , non par-
cens : omnia speciosa Jacob destruxit in furore suo , muni-
tiones filiæ Juda adhærere fecit ad terram , polluit regem
ejus et principes ejus.
GIMEL. 3. Confregit in ira furoris sui omne cornu Israel,
avertit retrorsum dexteram suam à facie inimici , et accen-
dit in Jacob quasi ignem flammam , et devoravit omnia quae
in gyro.
DALETH. 4. Tetendit arcum suum quasi inimicus adver-
sarius , firmavit dexteram suam quasi adversarius , et occi
dit omnia desiderabilia oculorum meorum in tabernaculo
filia Sion , effudit quasi ignem indignationem suam.
HE. 5. Factus est Dominus velut inimicus , absorbuit
Israel , absorbuit palatia ejus , dissipavit munitiones ejus ,
et multiplicavit filiæ Juda humiliatam et humiliatam.
VAU. 6. Etfecit avolare quasi vitem tabernaculum suum,
corrupit festivitatem suam. Oblitus est Dominus quae fecit
in Sion festivitatis et sabbati , et irritavit fremitu irae suae
regem et sacerdotem et principem.
ZAIN. 7. Repulit Dominus altare suum , excussit sancti-
ficationem suam , contrivit in manu inimici murum turrium
ejus : vocem dederunt in domo Domini sicut in die festivi-
tatis.
HETH. 8. Et convertit se ad dissipandum murum filiæ
Sion , tetendit mensuram , non avertit manum suam a con-
culcatione : luxitque antemurale , et murus pariter infirma-
tus est.
TETH. 9. Defixa sunt in terram porta ejus , perdidit et
contrivit vectes ejus , regem ejus et principem ejus in gen-
tibus. Non est lex , et etiam prophetæ ejus non viderunt vi-
sionem a Domino.
IOD. 10. Sederunt in terra , conticuerunt senes filiae
Sion , imposuerunt cinerem super caput suum, accincti sunt
ciliciis , deduxerunt in terram principes virgines in Jeru-
salem.
CHAPH. 11. Defecerunt in lacrymis oculi mei , contur-
batum est cor meum, effusa est in terram gloria mea , super
contritionem filiae populi mei , cum deficeret parvulus et
lactens in plateis civitatis.
LAMED. 12. Matribus suis dixerunt : Ubi est triticum et
vinum ? cum dissolverentur quasi vulnerati in plateis civi-
tatis , cum effunderent animas suas in sinum matrum sua-
rum.
MEM. 13. Quid testificabor tibi aut quid assimilabo tibi ,
filia Jerusalem? Quis salvabit et consolabitur te , virgo filia
Sion ? Quoniam magnificatum est poculum contritionis tuae ,
quis medebitur tui?
NUN. 14. Prophetae tui viderunt tibi vana et stultitiam ,
et non revelarunt super iniquitatem tuam , ad reducendam
captivitatem tuam , et viderunt tibi assumptiones falsas et
ejectiones.
552 ΘΡΗΝΟΙ ΙΕΡΕΜΙΟΥ. Κεφ . Γ' .
ΣΑΜΕΧ. 15. Ἐκρότησαν ἐπὶ σὲ χεῖρας πάντες οἱ
παραπορευόμενοι ὁδὸν, ἐσύρισαν καὶ ἐκίνησαν τὴν κε-
φαλὴν αὐτῶν ἐπὶ τὴν θυγατέρα Ἱερουσαλήμ · Αὕτη ἡ
πόλις , ἐροῦσι , στέφανος εὐφροσύνης πάσης τῆς γῆς ;
ΑΙΝ. 16. Διήνοιξαν ἐπὶ σὲ στόμα αὐτῶν πάντες οἱ
ἐχθροί σου , ἐσύρισαν καὶ ἔβρυξαν ὀδόντας , καὶ εἶπαν ·
Κατεπίομεν αὐτήν · πλὴν αὕτη ἡ ἡμέρα ἣν προςεδοκῶ
μεν· εὕρομεν αὐτὴν, εἴδομεν.
ΦΗ. 17. Ἐποίησε Κύριος ἃ ἐνεθυμήθη , συνετέλεσε
ῥῆμα αὐτοῦ , ἃ ἐνετείλατο ἐξ ἡμερῶν ἀρχαίων · και
θεῖλε , καὶ οὐκ ἐφείσατο , καὶ ηὔφρανεν ἐπὶ σὲ ἐχθρὸν ,
ὕψωσε κέρας θλίβοντός σε.
ΤΣΑΔΗ. 18. Εβόησε καρδία αὐτῶν πρὸς Κύριον
Τείχη Σιών, καταγάγετε ὡς χειμάρρους δάκρυα ἡμέρας
καὶ νυκτός· μὴ δῶς ἔκνηψιν σεαυτῇ , μὴ σιωπήσαιτο
θυγάτηρ ὀφθαλμῶν σου.
ΚΩΦ. 19. Ἀνάστα , ἀγαλλίασαι ἐν νυκτὶ εἰς ἀρχὰς
φυλακῆς σου , ἔκχεον ὡς ὕδωρ καρδίαν σου ἀπέναντι
προςώπου Κυρίου , ἆρον πρὸς αὐτὸν χεῖράς σου περὶ
ψυχῆς νηπίων σου , τῶν ἐκλυομένων λιμῷ ἐπ' ἀρχῆς
πασῶν ἐξόδων.
ΡΗΧΣ. 20. Ιδε , Κύριε , καὶ ἐπίβλεψον τίνι ἐπεφύλ
λισας οὕτως. Εἰ φάγονται γυναῖκες καρπὸν κοιλίας αὐ-
τῶν ; Ἐπιφυλλίδα ἐποίησε μάγειρος , φονευθήσονται
νήπια θηλάζοντα μαστούς ; Αποκτενεῖς ἐν ἁγιάσματι
Κυρίου ἱερέα καὶ προφήτην;
ΧΣΕΝ. 21. Εκοιμήθησαν εἰς τὴν ἔξοδον παιδάριον
καὶ πρεσβύτης , παρθένοι μου καὶ νεανίσκοι μου ἐπο-
ρεύθησαν ἐν αἰχμαλωσία· ἐν ῥομφαίᾳ καὶ ἐν λιμῷ
ἀπέκτεινας , ἐν ἡμέρᾳ ὀργῆς σου ἐμαγείρευσας , οὐκ
ἐφείσω.
ΘΑΥ. 22. Ἐκάλεσεν ἡμέραν ἑορτῆς παροικίας μου
κυκλόθεν, καὶ οὐκ ἐγένοντο ἐν ἡμέρᾳ ὀργῆς Κυρίου
ἀνασωζόμενος καὶ καταλελειμμένος , ὡς ἐπεκράτησα
καὶ ἐπλήθυνα ἐχθρούς μου πάντας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'.
ΑΛΕΦ. Ι . Ἐγὼ ἀνὴρ ὁ βλέπων πτωχείαν, ἐν ῥάβδῳ
θυμοῦ αὐτοῦ ἐπ᾿ ἐμέ.
2. Παρέλαβέ με καὶ ἀπήγαγέ με εἰς σκότος , καὶ οὐ
φως.
3. Πλὴν ἐν ἐμοὶ ἐπέστρεψε χεῖρα αὐτοῦ ὅλην τὴν
ἡμέραν ,
4. ἐπαλαίωσε σάρκα μου καὶ δέρμα μου, ὀστέα μου
συνέτριψεν.
ΒΗΘ. 5. Ἀνωκοδόμησε κατ' ἐμοῦ , καὶ ἐκύκλωσε κε-
φαλήν μου, καὶ ἐμόχθησεν ·
6. ἐν σκοτεινοῖς ἐκάθισέ με ὡς νεκροὺς αἰῶνος.
7. Ανῳκοδόμησε κατ᾿ ἐμοῦ , καὶ οὐκ ἐξελεύσομαι ,
ἐβάρυνε χαλκόν μου.
ΓΙΜΕΛ. 8. Καί γε κεκράξομαι καὶ βοήσω , ἀπέφραξε
προςευχήν μου.
ΔΑΛΕΘ. 9. Ἀνῳκοδόμησεν ὁδούς μου , ἐνέφραξε τρί
βους μου , ἐτάραξεν.
το. Ἄρχος ἐνεδρεύουσα, αὐτός μοι λέων ἐν κρυφαίοις,
ΙΙ. κατεδίωξεν ἀφεστηκότα , καὶ κατέπαυσέ με ,
ἔθετό με ἠφανισμένην .
Η. 12. Ἐνέτεινε τόξον αὐτοῦ , καὶ ἐστήλωσέ με ὡς
σκοπὸν εἰς βέλος ·
SAMECH. 15. Plauserunt super te manibus omnes trans-
euntes per viam , sibilaverunt et moverunt caput suum
super filiam Jerusalem . Haccine est urbs , dicent , corona
lætitiæ universæ terræ ?
AIN. 16. Aperuerunt super te os suum omnes inimici
tui , sibilaverunt et fremuerunt dentibus , et dixerunt : Ab-
sorbuimus eam : profecto haec est dies quam exspectabanus :
invenimus eam , vidimus.
PHE. 17. Fecit Dominus quae cogitavit, complevit sermo-
nem suum , quæ præceperat a diebus antiquis : destruxit ,
et non pepercit , et laetificavit super te inimicum , exaltavit
cornu tribulantis te.
TSADE . 18. Clamavit cor eorum ad Dominum : Muri
| Sion, deducite quasi torrentes lacrymas per diem et noctem :
non des requiem tibi , non taceat filia oculorum tuorum.
COPH. 19. Surge, exsulta in nocte in principiis custodia
tuæ , effunde sicut aquam cor tuum ante faciem Domini,
leva ad eum manus tuas pro anima parvulorum tuorum ,
qui dissolvuntur fame in principio omnium compitorum.
RECHS. 20. Vide , Domine , et considera quem vinde-
miaris ita. Si comedent mulieres fructum ventris sui? Vinde-
miam fecit coquus , occidentur parvuli sugentes ubera ? Oc-
cides in sanctuario Domini sacerdotem et prophetam
CHSEN. 21. Dormierunt in via parvulus et senex , vir-
| gines meæ etjuvenes mei abierunt in captivitatem : in gladio
et in fame occidisti , in die irae tuæ mactasti , non peper-
cisti.
THAU. 22. Vocavit diem solemnitatis parœcias meas de
| circuitu , et non fuerunt in die irae Domini qui effugeret sal-
| vus et qui relinqueretur, sicut invalescere feci et multipli-
cavi inimicos meos omnes.
CAPUT III.
ALEPH. 1. Ego vir videns paupertatem , in virga furoris
ejus super me.
2. Minavit me et abduxit me in tenebras , et non lucem .
3. Tantum in me convertit manum suam tota die ,
4. vetustam fecit carnem meam et pellem meam , ossa
mea contrivit.
BETH. 5. Ædificavit contra me , et circumdedit caput
meum , et laborare fecit :
6. in tenebrosis collocavit me quasi mortuos saeculi.
7. Ædificavit contra me , et non egrediar, aggravavit aes
meum.
GIMEL. 8. Etiam vociferabor et clamabo , obstruxit ora-
tionem meam.
DALETH . 9. Circumædificavit vias meas , obstruxit se-
mitas meas , conturbavit.
10. Ursus insidians , ipse mihi leo in absconditis ,
11. persecutus est recedentem , et cessare me fecit, posuit
me desolatam.
HE. 12. Tetendit arcum suum , et statuit me quasi si-
gnum ad sagittam :
 LAMENTATIONES JEREMIÆ . CAP. II.
13. εἰςήγαγεν ἐν τοῖς νεφροῖς μου ἰοὺς φαρέτρας
αὐτοῦ.
14. Εγενήθην γέλως παντὶ λαῷ μου , ψαλμὸς αὐτ
τῶν ὅλην τὴν ἡμέραν.
ΟΥΑΥ. 15. Ἐχόρτασέ με πικρίας, ἐμέθυσέ με χολῆς,
16. καὶ ἐξέβαλε ψήφῳ ὀδόντας μου · ἐψώμισέ με
σποδόν,
17. καὶ ἀπώσατο ἐξ εἰρήνης ψυχήν μου , ἐπελαθόμην
ἀγαθά ·
18. καὶ ἀπώλετο νϊκός μου καὶ ἡ ἐλπίς μου ἀπὸ Κυρίου .
ΖΑΙΝ. 19. Εμνήσθην ἀπὸ πτωχείας μου , καὶ ἐκ διω-
γμοῦ πικρία , καὶ χολή μου
20. μνησθήσεται , καὶ καταδολεσχήσει ἐπ᾿ ἐμὲ ἡ
ψυχή μου .
21. Ταύτην τάξω εἰς τὴν καρδίαν μου , διὰ τοῦτο
ὑπομενῶ.
ΗΘ. 22. Τὰ ἐλέη Κυρίου , ὅτι οὐκ ἐξέλιπέ με , ὅτι οὐ
συνετελέσθησαν οἱ οἰκτιρμοὶ αὐτοῦ. Μῆνας εἰς τὰς
πρωίας ἐλέησον, Κύριε , ὅτι οὐ συνετελέσθημεν, ὅτι οὐ
συνετελέσθησαν οἱ οἰκτιρμοὶ αὐτοῦ.
23. Καινὰ εἰς τὰς πρωίας , πολλὴ ἡ πίστις σου.
24. Μερίς μου Κύριος , εἶπεν ἡ ψυχή μου · διὰ τοῦτο
ὑπομενῶ αὐτῷ.
ΤΗΘ. 25. Ἀγαθὸς Κύριος τοῖς ὑπομένουσιν αὐτὸν,
26. ψυχὴ ἡ ζητήσει αὐτὸν, ἀγαθόν· καὶ ὑπομενεῖ ,
καὶ ἡσυχάσει εἰς τὸ σωτήριον Κυρίου.
ΤΗΘ. 27. Ἀγαθὸν ἀνδρὶ ὅταν ἄρῃ ζυγὸν ἐν νεότητι
αὐτοῦ ,
28. καθήσεται κατὰ μόνας , καὶ σιωπήσεται , ὅτι
ἦρεν ἐφ' ἑαυτῷ. (*)
ΙΩΔ. 30. Δώσει τῷ παίοντι αὐτὸν σιαγόνα , χορτα-
σθήσεται ὀνειδισμῶν ,
31. ὅτι οὐκ εἰς τὸν αἰῶνα ἀπώσεται Κύριος .
ΧΑΦ. 32. Ὅτι ὁ ταπεινώσας οἰκτηρήσει , καὶ κατὰ
τὸ πλῆθος τοῦ ἐλέους αὐτοῦ ,
33. οὐκ ἀπεκρίθη ἀπὸ καρδίας αὐτοῦ , καὶ ἐταπεί
νωσεν υἱοὺς ἀνδρός.
ΛΑΜΕΔ . 34. Τοῦ ταπεινῶσαι ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτοῦ
πάντας δεσμίους γῆς ,
35. τοῦ ἐκκλίναι κρίσιν ἀνδρὸς κατέναντι προςώπου
Υψίστου,
36. καταδικάσαι ἄνθρωπον ἐν τῷ κρίνεσθαι αὐτὸν,
Κύριος οὐκ εἶπε.
37. Τίς οὕτως εἶπε , καὶ ἐγενήθη ; Κύριος οὐκ ἐνε-
τείλατο.
38. Ἐκ στόματος Ὑψίστου οὐκ ἐξελεύσεται τὰ κακὰ
καὶ τὸ ἀγαθόν.
ΜΗΜ. 39. Τί γογγύσει ἄνθρωπος ζῶν , ἀνὴρ περὶ τῆς
ἁμαρτίας αὐτοῦ;
ΝΟΥΝ. 40. Εξηρευνήθη ἡ ὁδὸς ἡμῶν καὶ ἠτάσθη ,
καὶ ἐπιστρέψομεν ἕως Κυρίου .
41. Ἀναλάβωμεν καρδίας ἡμῶν ἐπὶ χειρῶν πρὸς
Ὑψηλὸν ἐν οὐρανῷ.
42. Ἡμαρτήσαμεν, Ασεβήσαμεν, καὶ οὐχ ἵλάσθης .
ΣΑΜΕΧ. 43. Επεσκέπασας ἐν θυμῷ , καὶ ἀπεδίωξας
ἡμᾶς · ἀπέκτεινας , οὐκ ἐφείσω .
(*). 29. Θήσει ἐν κοκορτῷ τὸ στόμα αὐτοῦ , εἶποτε ᾗ ἐλπίς.
(Compl .)
553
13. immisit in renes meos sagittas pharetra sua .
14. Factus sum risus omni populo meo , psalmus eorum
tota die.
VAU. 15. Saturavit me amaritudine, inebriavit me felle,
16. et ejecit calculo dentes meos : cibavit me cinere ,
17. et repulit a pace animam meam , oblitus sum bono-
rum :
18. et periit victoria mea et spes mea a Domino.
ZAIN. 19. Recordatus sum a paupertate mea , et de per-
secutione amaritudo , et fel meum
20. in memoria erit , et recolet super me anima mea.
21. Hanc ponam in cor meum , propter hoc sustinebo.
HETH. 22. Misericordiæ Domini , quia non fecit deficere
me , quia non sunt consumptæ miserationes ejus . Menses
in matutinis miserere , Domine , quia consumpti non sumus,
quia non sunt consummatæ miserationes ejus.
23. Nova in matutinis , multa est fides tua.
24. Pars mea Dominus , dixit anima mea : propterea ex-
pectabo eum.
ΤΕΤΗ. 25. Bonus est Dominus sustinentibus eum,
26. anima quæ quæret illum, bonum : et sustinebit , et
silebit in salutare Domini.
ΤΕΤΗ. 27. Bonum est viro cum portaverit jugumin ju-
ventute sua ,
28. sedebit singulariter, et silebit , quia tulit super se.
IOD. 30. Dabit percutienti se maxillam, saturabitur op-
probriis ,
31. quia non repellet in sempiternum Dominus.
CHAPH. 32. Quoniam qui humiliavit miserebitur, et se-
cundum multitudinem misericordiæ suæ ,
33. non reprobavit ex corde suo , et humiliavit filios
viri.
LAMED. 34. Ad humiliandum sub pedibus ejus omnes
vinctos terræ ,
35. ad declinare faciendum judicium viri coram facie Al-
tissimi ,
36. ad condemnandum hominem cum ipse judicatur, Do-
minus non dixit.
37. Quis ita dixit , et factum est : Dominus non mandavit.
38. Ex ore Allissimi non egredientur mala et bonum .
MEM. 39. Quid murmurabit homo vivens , vir pro pec-
catis suis ?
NUN. 40. Investigata est via nostra et examinata , et re-
vertemur usque ad Dominum.
41. Levemus corda nostra cum manibus ad Excelsum in
ccelo.
42. Peccavimus , impie egimus , et non es placatus.
SAMECH. 43. Operuisti in furore , et persecutus es nos :
occidisti , non pepercisti.
29. Ponet in pulvere os suum , si forte sit spes,
554 ΘΡΗΝΟΙ ΙΕΡΕΜΙΟΥ. Κεφ . Δ'.
44. Επεσκέπασας νεφέλην σεαυτῷ ἕνεκεν προςευ
χῆς , καμμύσαι με
45. καὶ ἀπωσθῆναι ,
ΑΙΝ. Ἔθηκας ἡμᾶς ἐν μέσῳ τῶν λαῶν,
46. διήνοιξαν ἐφ ' ἡμᾶς τὸ στόμα αὐτῶν πάντες οἱ
ἐχθροὶ ἡμῶν ·
47. φόβος καὶ θυμὸς ἐγενήθη ἡμῖν, ἔπαρσις καὶ συν-
τριβή.
48. Ἀφέσεις ὑδάτων κατάξει ὁ ὀφθαλμός μου ἐπὶ τὸ
σύντριμμα τῆς θυγατρὸς τοῦ λαοῦ μου .
ΦΗ. 49. Ὁ ὀφθαλμός μου κατεπόθη , καὶ οὐ σιγήσο
μαι , τοῦ μὴ εἶναι ἔκνηψιν,
50. ἕως οὗ διακύψῃ καὶ ἴδῃ Κύριος ἐξ οὐρανοῦ .
5Ι. Ὁ ὀφθαλμός μου ἐπιφυλλιεῖ ἐπὶ τὴν ψυχήν μου
παρὰ πάσας θυγατέρας πόλεως.
ΤΣΑΔΗ . 52. Θηρεύοντες ἐθήρευσάν με ὡς στρουθίον ,
πάντες οἱ ἐχθροί μου δωρεάν
53. ἐθανάτωσαν ἐν λάκκῳ ζωήν μου , καὶ ἐπέθηκαν
λίθον ἐπ' ἐμοί.
54. Ὑπερεχύθη ὕδωρ ἐπὶ τὴν κεφαλήν μου , εἶπα ·
Ἄπωσμαι .
ΚΩΦ. 55. Ἐπεκαλεσάμην τὸ ὄνομά σου , Κύριε , ἐκ
λάκκου κατωτάτου ,
56. φωνήν μου ἤκουσας · μὴ κρύψῃς τὰ ὦτά σου
εἰς τὴν δέησίν μου,
57. εἰς τὴν βοήθειάν μου ἤγγισας , ἐν ἡμέρᾳ ᾗ ἐπε-
καλεσάμην σε εἶπάς μοι · Μὴ φοβοῦ,
ΡΗΧΣ. 58. Ἐδίκασας , Κύριε , τὰς δίκας τῆς ψυχῆς
μου , ἐλυτρώσω τὴν ζωήν μου .
59. Ἴδες , Κύριε , τὰς ταραχάς μου , ἔκρινας τὴν
κρίσιν μου.
60. Εἶδες πᾶσαν τὴν ἐκδίκησιν αὐτῶν, εἰς πάντας
διαλογισμοὺς αὐτῶν ἐν ἐμοί .
ΧΕΝ. 61. Ἤκουσας τὸν ὀνειδισμὸν αὐτῶν, πάντας
τοὺς διαλογισμοὺς αὐτῶν κατ᾿ ἐμοῦ ,
62. χείλη ἐπανισταμένων μοι καὶ μελέτας αὐτῶν
κατ' ἐμοῦ ὅλην τὴν ἡμέραν,
63. καθέδραν αὐτῶν καὶ ἀνάστασιν αὐτῶν. Ἐπίβλε
ψον ἐπὶ ὀφθαλμοὺς αὐτῶν,
64. ἀποδώσεις αὐτοῖς ἀνταπόδομα , Κύριε , κατὰ τὰ
ἔργα τῶν χειρῶν αὐτῶν.
ΘΑΥ. 65. Αποδώσεις αὐτοῖς ὑπερασπισμόν, καρδίας
μου μόχθου.
66. Σὺ αὐτοὺς καταδιώξεις ἐν ὀργῇ , καὶ ἐξαναλώ
σεις αὐτοὺς ὑποκάτωθεν τοῦ οὐρανοῦ , Κύριε .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ'.
ΑΛΕΦ. Ι . Πῶς ἀμαυρωθήσεται χρυσίον , ἀλλοιωθή-
σεται τὸ ἀργύριον τὸ ἀγαθόν; Ἐξεχύθησαν λίθοι ἅγιοι | argentum bonum ? Effusi sunt lapides sancti in principio
ἐπ᾿ ἀρχῆς πασῶν ἐξόδων.
ΒΗΘ. 2. Οἱ υἱοὶ Σιὼν οἱ τίμιοι , οἱ ἐπηρμένοι ἐν
χρυσίῳ , πῶς ἐλογίσθησαν εἰς ἀγγεῖα ἐστράκινα , ἔργα | reputati sunt in vasa testea , opera manuum figali
χειρῶν κεραμέως;
ΓΙΜΕΛ. 3. Καί γε δράκοντες ἐξέδυσαν μαστοὺς, ἐθή-
λασαν σκύμνοι αὐτῶν θυγατέρας λαοῦ μου εἰς ἀνίατον , verunt catuli eorum filias populi mei in incurabile , quasi
ὡς στρουθίον ἐν ἐρήμῳ.
ΔΑΛΕΘ . 4. Ἐκολλήθη ἡ γλῶσσα θηλάζοντος πρὸς
τὸν φάρυγγα αὐτοῦ ἐν δίψει · νήπια ᾔτησαν ἄρτον, ὁ in siti , parvuli petierunt panem , qui frangat non est eis.
διακλῶν οὐκ ἔστιν αὐτοῖς.
44. Opposuisti nubem tibi propter orationem , ad clan-
dendum mihi oculos
45. et abjiciendum ,
AIN. Posuisti nos in medio populorum ,
46. aperuerunt super nos os suum omnes inimici nostri :
47. timor et furor factus est nobis , tumor et contritio.
48. Emissiones aquarum deducet oculus meus super con-
tritionem filiæ populi mei.
PHE. 49. Oculus meus absorptus est , et non tacebo , eo
quod non sit requies ,
50. donec respiciat et videat Dominus de coelo.
51. Oculus meus racemabit super animam meam præ
cunctis filiabus urbis.
TSADE. 52. Venantes venati sunt me quasi avem,
omnes inimici mei gratis
53. occiderunt in lacu vitam meam , et imposuerunt lapi-
demsuper me.
54. Supereffusa est aqua super caput meum, dixi : Re-
pulsus sum.
COPH. 55. Invocavi nomen tuum , Domine , de lacu
infimo ,
56. vocem meam audisti : ne abscondas aures tuas ad
deprecationem meam ,
57. in auxilium meum appropinquasti , in die qua invo-
cavi te dixisti mihi : Ne timeas.
RECHS . 58. Judicasti , Domine , judicia animæ meæ ,
redemisti vitam meam.
59. Vidisti , Domine , turbationes meas , judicasti judi-
ciummeum.
60. Vidisti omnem ultionem eorum , in omnes cogitatio-
nes eorum in me.
CHSEN. 61. Audisti opprobrium eorum , omnes cogita-
tiones eorum adversum me ,
62. labia insurgentium mihi et meditationes eorum adver-
sum me tota die ,
63. sessionem eorum et resurrectionem eorum . Inspice
in oculos eorum ,
64. retribues eis retributionem, Domine , juxta opera
manuum suarum .
THAU. 65. Reddes eis tegumentum , cordis mei laborem.
66. Tu persequeris eos in ira , et absumes eos de sub
coelo , Domine.
CAPUT IV.
ALEPH. 1. Quomodo obscurabitur aurum , mutabitur
omnium viarum.
BETH. 2. Filii Sion inclyti , elevati in auro , quomodo
GIMEL . 3. Etiam dracones nudaverunt mammas , lacta-
struthio in deserto.
DALETH. 4. Adhæsit lingua lactentis ad palatum ejus
 LAMENTATIONES JEREMIE. CA P. V. 555
Η. 5. Οἱ ἔσθοντες τὰς τρυφὰς ἠφανίσθησαν ἐν ταῖς HE. 5. Qui vescebantur deliciis perierunt in viis , qui
ἐξόδοις , οἱ τιθηνούμενοι ἐπὶ κόκκων περιεβάλλοντο | nutriebantur super coccinea amplexati sunt stercora.
κοπρίας.
ΟΥΑΥ. 6. Καὶ ἐμεγαλύνθη ἀνομία θυγατρὸς λαοῦ VAU. 6. Et magnificata est iniquitas filiae populi mei su-
μου ὑπὲρ ἀνομίας Σοδόμων τῆς κατεστραμμένης ὥς- per iniquitatem Sodomorum quæ subversa est quasi re-
περ σπουδὴ , καὶ οὐκ ἐπόνεσαν ἐν αὐτῇ χεῖρας. pente , et non laboraverunt in ea manibus.
ΖΑΙΝ. 7. Ἐκαθαριώθησαν Ναζιραῖοι αὐτῆς ὑπὲρ ZAIN. 7. Mundati sunt Nazeræi ejus super nivem , splen-
χιόνα , ἔλαμψαν ὑπὲρ γάλα , ἐπυρώθησαν, ὑπὲρ λίθους duerunt super lac , rubuerunt , super lapides sapphiri
σαπφείρου τὸ ἀπόσπασμα αὐτῶν. excisio eorum .
ΗΘ. 8. Ἐσκότασεν ὑπὲρ ἀσβόλην τὸ εἶδος αὐτῶν, HETH . 8. Obtenebrata est super fuliginem species eo-
οὐκ ἐπεγνώσθησαν ἐν ταῖς ἐξόδοις · ἐπάγη δέρμα αὐτῶν rum , non sunt cogniti in plateis : adhæsit pellis eorum su-
ἐπὶ τὰ ὀστέα αὐτῶν, ἐξηράνθησαν, ἐγενήθησαν ὥςπερ | per ossa eorum , aruerunt , facti sunt quasi lignum.
ξύλον.
ΤΗΘ. 9. Καλοὶ ἦσαν οἱ τραυματίαι ῥομφαίας ἢ οἱ TETH. 9. Boni fuerunt occisi gladio quam occisi peste ,
τραυματίαι λιμοῦ, ἐπορεύθησαν ἐκκεκεντημένοι ἀπὸ γεν- | abierunt perfossi a frugibus agrorum.
νημάτων ἀγρῶν .
ΙΩΔ. 10. Χεῖρες γυναικῶν οἰκτιρμόνων ἥψησαν τὰ IOD. 10. Manus mulierum misericordium coxerunt filios»
παιδία αὐτῶν, ἐγενήθησαν εἰς βρῶσιν αὐταῖς , ἐν τῷ suos , facti sunt in escam illis , in contritione filiae populi
συντρίμματι τῆς θυγατρὸς τοῦ λαοῦ μου. mei.
ΧΑΦ. 11. Συνετέλεσε Κύριος θυμὸν αὐτοῦ, ἐξέχεε θυ- CHAPH. 11. Complevit Dominus furorem suum , effudit
μὸν ὀργῆς αὐτοῦ , καὶ ἀνῆψε πῦρ ἐν Σιών, καὶ κατέφαγε | indignationem iræ suæ , et succendit ignem in Sion , et de-
τὰ θεμέλια αὐτῆς. voravit fundamenta ejus.
ΛΑΜΕΔ. 12. Οὐκ ἐπίστευσαν βασιλεῖς γῆς , πάντες LAMED. 12. Non crediderunt reges terra , universi ha-
οἱ κατοικοῦντες τὴν οἰκουμένην, ὅτι εἰςελεύσεται ἐχθρὸς | bitatores orbis , quoniam ingredietur inimicus et tribulans
καὶ ἐκθλίβων διὰ τῶν πυλῶν Ἱερουσαλήμ . per portas Jerusalem.
ΜΗΜ. 13. Ἐξ ἁμαρτιῶν προφητῶν αὐτῆς , ἀδικιῶν MEM. 13. Propter peccata prophetarum ejus, iniquitates
ἱερέων αὐτῆς , τῶν ἐκχεόντων αἷμα δίκαιον ἐν μέσῳ αὐτ sacerdotum ejus , effundentium sanguinem justum in medio
τῆς. ejus.
ΝΟΥΝ. 14. Ἐσαλεύθησαν ἐγρήγοροι αὐτῆς ἐν ταῖς NUN. 14. Commoti sunt vigiles ejus in plateis , polluti
ἐξόδοις , ἐμολύνθησαν ἐν αἵματι ἐν τῷ μὴ δύνασθαι αὐ sunt in sanguine cum ipsi non possent , tetigerunt vesti-
τοὺς , ἥψαντο ἐνδυμάτων αὐτῶν. menta eorum.
ΣΑΜΕΧ. 15. Απόστητε ἀκαθάρτων , καλέσατε αὐτοὺς, SAMECH. 15. Recedite ab immundis , vocate eos , rece-
ἀπόστητε , ἀπόστητε , μὴ ἅπτεσθε · ὅτι ἀνήφθησαν, καί | dite , recedite , nolite tangere : quia succensi sunt , atque
γε ἐσαλεύθησαν· εἴπατε ἐν τοῖς ἔθνεσιν · Οὐ μὴ προςθῶσι | etiam , commoti sunt : dicite in gentibus : Non addent ha-
τοῦ παροικεῖν . bitare.
ΑΙΝ. 16. Πρόςωπον Κυρίου μερὶς αὐτῶν, οὐ προςθή AIN. 16. Facies Domini pars eorum , non addet respice-
σει ἐπιβλέψαι αὐτοῖς. Πρόςωπον ἱερέων οὐκ ἔλαβον, re eos . Faciem sacerdotum non acceperunt, prophetarum
προφήτας οὐκ ἠλέησαν. miserti non sunt.
ΦΗ. 17. Ἔτι ὄντων ἡμῶν ἐξέλιπον οἱ ὀφθαλμοὶ ἡμῶν, PHE. 17. Cum adhuc subsisteremus defecerunt oculi no-
εἰς τὴν βοήθειαν ἡμῶν μάταια ἀποσκοπευόντων ἡμῶν. stri , ad auxilium nostrum vana speculantibus nobis .
ΤΣΑΔΗ. 18. Απεσκοπεύσαμεν εἰς ἔθνος οὐ σῶζον, TSADE. 18. Respeximus in gentem non salvantem , ve-
ἐθηρεύσαμεν μικροὺς ἡμῶν, τοῦ μὴ πορεύεσθαι ἐν ταῖς . | nati sumus parvulos nostros , ne irent in plateis nostris.
πλατείαις ἡμῶν.
ΚΩΦ. 19. Ἤγγικεν ὁ καιρὸς ἡμῶν, ἐπληρώθησαν αἱ COPH. 19. Appropinquavit tempus nostrum , completi
ἡμέραι ἡμῶν, πάρεστιν ὁ καιρὸς ἡμῶν. Κοῦφοι ἐγένοντο | sunt dies nostri , adest tempus nostrum. Leves facti sunt
οἱ διώκοντες ἡμᾶς ὑπὲρ ἀετοὺς οὐρανοῦ , ἐπὶ τῶν ὀρέων | persecutores nostri super aquilas coli , super montes evo-
ἐξέπτησαν, ἐν ἐρήμῳ ἐνήδρευσαν ἡμᾶς. laverunt , in deserto insidiati sunt nobis.
ΡΗΧΣ. 20. Πνεῦμα προςώπου ἡμῶν Χριστὸς Κύριος RECHS . 20. Spiritus faciei nostrae Christus Dominus
συνελήφθη ἐν ταῖς διαφθοραῖς αὐτῶν, οὗ εἴπαμεν · Ἐν captus est in corruptionibus ipsorum , de quo diximus : In
τῇ σκιᾷ αὐτοῦ ζησόμεθα ἐν τοῖς ἔθνεσι. umbra ejus vivemus in gentibus.
ΧΣΕΝ . 21. Χαῖρε καὶ εὐφραίνου , θύγατερ Ἰδουμαίας, CHSEN. 21. Gaude et laetare , filia Idumææ , quæ habi-
ἡ κατοικοῦσα ἐπὶ γῆς· καί γε ἐπὶ σὲ διελεύσεται τὸ tas super terram etiam super te transibit calix Domini ,
ποτήριον Κυρίου , μεθυσθήσῃ καὶ ἀποχέεις. inebriaberis et effundes.
ΘΑΥ. 22. Ἐξέλιπεν ἡ ἀνομία σου , θύγατερ Σιών, οὐ THAU. 22. Defecit iniquitas tua , filia Sion , non adjiciet
προςθήσει τοῦ ἀποικίσαι σε . Ἐπεσκέψατο ἀνομίας σου , transmigrare te. Visitavit iniquitates tuas , filia Edor , reve-
θύγατερ Εδώμ , ἀπεκάλυψεν ἐπὶ τὰ ἀσεβήματά σου . lavit super impietates tuas.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε'. CAPUT V.

1. Μνήσθητι , Κύριε , ὅ τι ἐγενήθη ἡμῖν · ἐπίβλεψον , 1. Recordare , Domine , quod factum est nobis : respice,
καὶ ἴδε τὸν ὀνειδισμὸν ἡμῶν. et vide opprobrium nostrum.
556 ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΙΕΡΕΜΙΟΥ.
2. Κληρονομία ἡμῶν μετεστράφη ἀλλοτρίοις , οἱ οἶκοι
ἡμῶν ξένοις.
3. Ορφανοὶ ἐγενήθημεν, οὐχ ὑπάρχει πατὴρ , μητέ-
ρες ἡμῶν ὡς αἱ χήραι .
4. Υδωρ ἡμῶν ἐν ἀργυρίῳ ἐπίομεν, ξύλα ἡμῶν
ἐν ἀλλάγματι ἦλθεν ἐπὶ τὸν τράχηλον ἡμῶν.
5. Ἐδιώχθημεν, ἐκοπιάσαμεν, οὐκ ἀνεπαύθημεν.
6. Αἴγυπτος ἔδωκε χεῖρα , Ασσούρ εἰς πλησμονὴν
αὐτῶν.
7. Οἱ πατέρες ἡμῶν ἥμαρτον, οὐχ ὑπάρχουσιν, ἡμεῖς
τὰ ἀνομήματα αὐτῶν ὑπέσχομεν.
8. Δοῦλοι ἐκυρίευσαν ἡμῶν, λυτρούμενος οὐκ ἔστιν
ἐκ τῆς χειρὸς αὐτῶν.
. 9. Ἐν ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν εἰςοίσομεν ἄρτον ἡμῶν,
ἀπὸ προςώπου ῥομφαίας τῆς ἐρήμου .
το. Τὸ δέρμα ἡμῶν ὡς κλίβανος ἐπελιώθη , συνε-
σπάσθησαν ἀπὸ προςώπου καταιγίδων λιμοῦ.
11. Γυναῖκας ἐν Σιὼν ἐταπείνωσαν , παρθένους ἐν
πόλεσιν Ἰούδα.
12. Ἄρχοντες ἐν χερσὶν αὐτῶν ἐκρεμάσθησαν, πρε-
σβύτεροι οὐκ ἐδοξάσθησαν.
13. Εκλεκτοὶ κλαυθμὸν ἀνέλαβον, καὶ νεανίσκοι ἐν
ξύλῳ ἠσθένησαν.
14. Καὶ πρεσβύται ἀπὸ πύλης κατέπαυσαν, ἐκλε-
κτοὶ ἐκ ψαλμῶν αὐτῶν κατέπαυσαν.
15. Κατέλυσε χαρὰ καρδίας ἡμῶν, ἐστράφη εἰς πέν-
θος ὁ χορὸς ἡμῶν,
16. ἔπεσεν ὁ στέφανος ἡμῶν τῆς κεφαλῆς . Οὐαὶ δὲ
ἡμῖν, ὅτι ἡμάρτομεν.
17. Περὶ τούτου ἐγενήθη οδύνη , οδυνηρὰ ἡ καρδία
ἡμῶν, περὶ τούτου ἐσκότασαν οἱ ὀφθαλμοὶ ἡμῶν.
· 18. Επ᾿ ὄρος Σιών, ὅτι ἠφανίσθη , ἀλώπεκες διῆλθον
ἐν αὐτῇ .
19. Σὺ δὲ , Κύριε , εἰς τὸν αἰῶνα κατοικήσεις , ὁ θρό
νος σου εἰς γενεὰν καὶ γενεάν.
20. Ινατί εἰς νῖκος ἐπιλήσῃ ἡμῶν, καταλείψεις ἡμᾶς
εἰς μακρότητα ἡμερῶν ;
21. Επίστρεψον ἡμᾶς , Κύριε , πρὸς σὲ , καὶ ἐπιστρα-
φησόμεθα· καὶ ἀνακαίνισον ἡμέρας ἡμῶν καθὼς ἔμπρο-
σθεν.
22. Ὅτι ἀπωθούμενος ἀπώσω ἡμᾶς , ὠργίσθης ἐφ'
ἡμᾶς ἕως σφόδρα .
ΕΠΙΣΤΟΛΗ
ΙΕΡΕΜΙΟΥ.
1. Αντίγραφον ἐπιστολῆς ἧς ἀπέστειλεν Ἱερεμίας
πρὸς τοὺς ἀχθησομένους αἰχμαλώτους εἰς Βαβυλῶνα |
ὑπὸ τοῦ βασιλέως τῶν Βαβυλωνίων, ἀναγγεῖλαι αὐτοῖς |
καθότι ἐπετάγη αὐτῷ ὑπὸ τοῦ Θεοῦ. Διὰ τὰς ἁμαρτίας |
ἃς ἡμαρτήκατε ἐναντίον τοῦ Θεοῦ , ἀχθήσεσθε εἰς Βα- |
βυλῶνα αἰχμάλωτοι ὑπὸ Ναβουχοδονόσορ βασιλέως
τῶν Βαβυλωνίων.
2. Haereditas nostra versa est ad alienos , domus nostra
ad extraneos.
3. Pupilli facti sumus , non est pater, matres nostrae
quasi viduæ.
4. Aquam nostram in argento bibimus , ligna nostra in
commutatione venerunt super collum nostrum.
5. Passi sumus persecutionem , laboravimus , non ha-
buimus requiem.
6. Ægyptus dedit manum , Assur ad satietatem ipsorum.
7. Patres nostri peccaverunt , non sunt , nos iniquitates
eorum portavimus.
8. Servi dominati sunt nostri , qui redimat non est de
manu eorum.
9. In animabus nostris afferemus panem nostrum , a fa-
cie gladii deserti .
10. Pellis nostra quasi clibanus exusta est , convulsa
sunt a facie tempestatum famis.
11. Mulieres in Sion humiliaverunt , virgines in civitati-
bus Juda.
12. Principes in manibus ipsorum suspensi fuerunt , se-
niores non sunt glorificati.
13. Electi ploratum assumpserunt , et adolescentes in
ligno infirmati sunt.
14. Et senes a porta cessaverunt , electi a psalmis suis
cessaverunt.
15. Defecit gaudium cordis nostri , versus est in luctum
chorus noster ,
16. cecidit corona capitis nostri. Væ autem nobis , quia
peccavimus.
17. Propterea fuit moeror, moestum cor nostrum , ideo
contenebrati sunt oculi nostri.
18. Super montem Sion , quia disperiit , vulpes ambula-
verunt in ea.
19. Tu autem , Domine , in æternum habitabis , solium
tuum in generationem et generationem .
20. Quare in finem oblivisceris nostri , derelinques nos
in longitudinem dierum?
21. Converte nos , Domine , ad te , et convertemur : et
innova dies nostros sicut a principio.
22. Repellens enim repulisti nos , iratus es super nos
usque valde.
EPISTOLA
JEREMIA .
1. Exemplum epistola quam misit Jeremias ad abducen-
dos captivos in Babylonem a rege Babyloniorum , ut annun-
tiaret illis secundum quod præceptum est illi a Deo. Pro-
pter peccata qua peccastis ante Deum , abducemini in
Babylonem captivi a Nabuchodonosor rege Babyloniorum.
 EPISTOLA JEREMIE. 557

2. Εἰςελθόντες οὖν εἰς Βαβυλῶνα ἔσεσθε ἐκεῖ ἔτη 2. Ingressi itaque in Babylonem eritis ibi annis plurimis
πλείονα καὶ χρόνον μακρὸν, ἕως γενεῶν ἑπτά. Μετὰ et tempore longo, usque ad generationes septem. Post hoc
τοῦτο δὲ ἐξάξω ὑμᾶς ἐκεῖθεν μετ' εἰρήνης. autem educam vos inde in pace.
3. Νυνὶ δὲ ὄψεσθε ἐν Βαβυλῶνι θεοὺς ἀργυροῦς καὶ 3. Nunc autem videbitis in Babylonia deos argenteos et
χρυσοῦς καὶ ξυλίνους ἐπ᾽ ὤμοις αἰρομένους , δεικνύντας aureos et ligneos in humeris portari , ostentantes metum
φόβον τοῖς ἔθνεσιν. gentibus .
4. Εὐλαβήθητε οὖν μὴ καὶ ὑμεῖς ἀφομοιωθέντες τοῖς 4. Cavete ergo ne et vos assimilati assimilemini alieni-
ἀλλοφύλοις ἀφομοιωθῆτε , καὶ φόβος ὑμᾶς λάβῃ ἐπ' αὐ- genis , et metus vos capiat in ipsis ,
τοῖς,
5. ἰδόντας ὄχλον ἔμπροσθεν καὶ ὄπισθεν αὐτῶν προς- 5. videntes turbam ab ante et de retro eorum adorantes
κυνοῦντας αὐτά . Εἴπατε δὲ τῇ διανοία· Σοὶ δεῖ προς eos. Dicite autem mente : Te oportet adorare , Domine :
κυνεῖν, Δέσποτα
6. ὁ γὰρ ἄγγελός μου μεθ᾽ ὑμῶν ἐστιν, αὐτός τε 6. angelus enim meus vobiscum est , et ipse exquirens
ἐκζητῶν τὰς ψυχὰς ὑμῶν. animas vestras .
7. Γλῶσσα γὰρ αὐτῶν ἐστι κατεξυσμένη ὑπὸ τέκτο 7. Nam lingua ipsorum est polita a fabro , ipsaque inau-
νος , αὐτά τε περίχρυσα καὶ περιάργυρα , ψευδῆ δ᾽ ἐστὶ rata et inargentata , falsa autem sunt et non possunt loqui.
καὶ οὐ δύνανται λαλεῖν.
8. Καὶ ὥςπερ παρθένῳ φιλοκόσμῳ λαμβάνοντες χρυ- 8. Et sicut virgini amanti ornamenta accipientes aurum,
σίον,
9. κατασκευάζουσι στεφάνους ἐπὶ τὰς κεφαλὰς τῶν 9. fabricant coronas super capita deorum suorum. Est
θεῶν αὐτῶν. Ἔστι δὲ , καὶ ὅτε ὑφαιρούμενοι οἱ ἱερεῖς ἀπὸ autem , et quando subtrahentes sacerdotes a diis suis au-
τῶν θεῶν αὐτῶν χρυσίον καὶ ἀργύριον, εἰς ἑαυτοὺς κα- rum et argentum , in semetipsos insumunt ,
ταναλοῦσι ,
10. δώσουσι δὲ ἀπ᾿ αὐτῶν καὶ ταῖς ἐπὶ τοῦ στέγους 10. dabunt autem de eis etiam meretricibus quæ sub
πόρναις . Κοσμοῦσί τε αὐτοὺς ὡς ἀνθρώπους τοῖς ἐνδύ- tecto. Ornantque eos quasi homines vestimentis , deos ar-
μασι , θεοὺς ἀργυροῦς καὶ θεοὺς χρυσοῦς καὶ ξυλίνους . genteus et deos aureos et ligneos.
11. Οὗτοι δὲ οὐ διασώζονται ἀπὸ ἰοῦ καὶ βρωμάτων, 11. Hi autem non liberantur ab aerugine et tineis , opertis
περιβεβλημένων αὐτῶν ἱματισμὸν πορφυροῦν . ipsis veste purpurea.
12. Εκμάσσονται τὸ πρόςωπον αὐτῶν διὰ τὸν ἐκ τῆς 12. Extergent faciem ipsorum propter pulverem qui ex
οἰκίας κονιορτόν, ὅς ἐστι πλείω ἐπ' αὐτοῖς. domo , qui est plurimus super eos.
13. Καὶ σκῆπτρον ἔχει ὡς ἄνθρωπος κριτὴς χώρας , 13. Et sceptrum habet ut homo judex regionis , qui in se
ὃς τὸν εἰς αὐτὸν ἁμαρτάνοντα οὐκ ἀνελεῖ. peccantem non interficiet.
14. Ἔχει δὲ ἐγχειρίδιον δεξιᾷ καὶ πέλεκυν , ἑαυτὸν 14. Habet autem gladiolumdextera et securim , se autem
δὲ ἐκ πολέμου καὶ λῃστῶν οὐκ ἐξελεῖται . Ὅθεν γνώ- de bello et de latronibus non liberabit. Unde manifesti sunt
ριμοί εἰσιν οὐκ ὄντες θεοί. Μὴ οὖν φοβηθῆτε αὐτούς . non esse dii. Non ergo timeatis eos.
15. Ὥςπερ γὰρ σκεῦος ἀνθρώπου συντριβὲν ἀχρεῖον 15. Sicut enim vas hominis contritum efficitur inutile ,
γίνεται ,
16. τοιοῦτοι ὑπάρχουσιν οἱ θεοὶ αὐτῶν, κατιδρυμέ 16. tales sunt dii illorum , constitutis illis in domibus.
νων αὐτῶν ἐν τοῖς οἴκοις . Οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτῶν πλήρεις | Oculi eorum pleni sunt pulvere a pedibus introeuntium :
εἰσὶ κονιορτοῦ ἀπὸ τῶν ποδῶν τῶν εἰςπορευομένων·
17. καὶ ὥςπερ τινὶ ἠδικηκότι βασιλέα , περιπεφρα- 17. et sicut alicui qui regem offendit , circumsepta sunt
γμέναι εἰσὶν αἱ αὐλαί · ὡς ἐπὶ θανάτῳ ἀπηγμένῳ τοὺς atria : sicut ad mortem abducto domos eorum muniunt sa-
οἴκους αὐτῶν ὀχυροῦσιν οἱ ἱερεῖς θυρώμασί τε καὶ κλεί cerdotes et ostiis et claustris et seris , ne a latronibus exspo-
θροις καὶ μοχλοῖς, ὅπως ὑπὸ τῶν λῃστῶν μὴ συληθῶσιν. lientur.
18. Λύχνους καίουσι , καὶ πλείους ἢ ἑαυτοῖς , ὧν οὐ 18. Lucernas accendunt , et plures quam sibi ipsis , ex
δένα δύνανται ἰδεῖν. quibus nullam videre possunt.
19. Ἔστι μὲν ὥςπερ δοκὸς τῶν ἐκ τῆς οἰκίας , τὰς δὲ 19. Est quidem sicut trabs earum quæ e domo , corda
καρδίας αὐτῶν φασιν ἐκλείχεσθαι τῶν ἀπὸ τῆς γῆς ἑρ- - vero eorum dicunt elingi ab iis qui de terra sunt serpenti-
πετῶν· κατεσθόντων αὐτούς τε καὶ τὸν ἱματισμὸν αὐ bus : dum comedunt et eos et vestimentum eorum , non sen-
τῶν , οὐκ αἰσθάνονται . tiunt.
20. Μεμελανωμένοι τὸ πρόςωπον αὐτῶν ἀπὸ τοῦ 20. Nigri facti faciem suam a fumo qui e domo fit.
καπνοῦ τοῦ ἐκ τῆς οἰκίας.
21. Ἐπὶ τὸ σῶμα αὐτῶν καὶ ἐπὶ τὴν κεφαλὴν αὐτῶν 21. Supra corpus eorum et supra caput eorum volant
ἐφίπτανται νυκτερίδες , χελιδόνες , καὶ τὰ ὄρνεα , ὡςαύ- - noctus , hirundines , et aves , similiter autem et cati ,
τως δὲ καὶ οἱ αἴλουροι ,
22. ὅθεν γνώσεσθε ὅτι οὐκ εἰσὶ θεοί . Μὴ οὖν φοβεῖ 22. unde scietis quia non sunt dii. Ne ergo timueritis ea.
σθε αὐτά.
23. Τὸ γὰρ χρυσίον ὃ περίκεινται εἰς κάλλος , ἐὰν 23. Aurum enim quo circumdati sunt ad specimen , nisi
μή τις ἐκμάξῃ τὸν ἰὸν, οὐ μὴ στίλψωσιν, οὐδὲ γὰρ , ὅτε aliquis exterserit aeruginem , non fulgebunt , neque enim ,
ἐχωνεύοντο , ᾐσθάνοντο , dum conflarentur, sentiebant.
558 ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΙΕΡΕΜΙΟΥ.

24. Ἐκ πάσης τιμῆς ἠγορασμένα ἐστὶν, ἐν οἷς οὐκ 24. Ex omni pretio empta sunt , in quibus non est spiri-
ἔστι πνεῦμα . tus :
25. Ἄνευ ποδῶν ἐπ᾽ ὤμοις φέρονται , ἐνδεικνύμενοι 25. Sine pedibus in humeris portantur, ostentantes igno-
τὴν ἑαυτῶν ἀτιμίαν τοῖς ἀνθρώποις , αἰσχύνονταί τε bilitatem suam hominibus , confundunturque etiam qui co-
καὶ οἱ θεραπεύοντες αὐτὰ , lunt ea ,
26. διὰ τὸ , εἴποτε ἐπὶ τὴν γῆν πέσῃ , μὴ δι' αὐτῶν 26. propterea quod , si forte ceciderint in terram , a
ἀνίστασθαι· μήτε ἐάν τις αὐτὸ ὀρθὸν στήσῃ , δι᾿ ἑαυτοῦ semetipsis non consurgunt : neque si quis illud statuerit
κινηθήσεται , μήτε ἐὰν κλιθῇ , οὐ μὴ ὀρθωθῇ , ἀλλ᾿ ὥςπερ rectum , per seipsum movebitur, neque si inclinatum fue-
νεκροῖς τὰ δῶρα αὐτοῖς παρατίθεται · rit , dirigetur , sed sicut mortuis munera ipsis apponuntur :
27. τὰς δὲ θυσίας αὐτῶν ἀποδόμενοι οἱ ἱερεῖς αὐτῶν 27. Hostias autem illorum vendentes sacerdotes ipsis
καταχρῶνται. Ωςαύτως δὲ καὶ αἱ γυναῖκες ἀπ᾿ αὐτῶν abutuntur. Similiter autem et mulieres de eis condientes ,
ταριχεύουσαι , οὔτε πτωχῷ οὔτε ἀδυνάτῳ μὴ μεταδῶσι . neque mendicanti neque infirmo impartiunt.
28. Τῶν θυσιῶν αὐτῶν ἀποκαθημένη καὶ λεχὼ 28. Sacrificia eorum menstruata et puerpera tangunt .
ἅπτονται. Γνόντες οὖν ἀπὸ τούτων ὅτι οὐκ εἰσὶ θεοὶ , Scientes itaque ex his quia non sunt dii , ne timeatis eos .
μὴ φοβηθῆτε αὐτούς.
29. Πόθεν γὰρ κληθείησαν θεοί ; ὅτι γυναῖκες παρα- 29. Unde enim vocentur dii ? quia mulieres apponunt
τιθέασι θεοῖς ἀργυροῖς καὶ χρυσοῖς καὶ ξυλίνοις . diis argenteis et aureis et ligneis.
30. Καὶ ἐν τοῖς οἴκοις αὐτῶν οἱ ἱερεῖς διφρεύουσιν, 30. Et in domibus eorum sacerdotes sedent , habentes
ἔχοντες τοὺς χιτῶνας διεῤῥωγότας καὶ τὰς κεφαλὰς καὶ tunicas scissas et capita et barbas rasas : quorum capità
τοὺς πώγωνας ἐξυρημένους · ὧν αἱ κεφαλαὶ ἀκάλυπτοί | nuda sunt ,
εἰσιν,
31. ωρύονται δὲ βοῶντες ἐναντίον τῶν θεῶν αὐτῶν 31. rugiunt autem clamantes ante deos suos sicut aliqui
ὥςπερ τινὲς ἐν περιδείπνῳ νεκροῦ. in coena mortui.
32. Ἀπὸ τοῦ ἱματισμοῦ αὐτῶν ἀφελόμενοι οἱ ἱερεῖς 32. De vestimento eorum auferentes sacerdotes vestient
ἐνδύσουσι τὰς γυναῖκας αὐτῶν καὶ τὰ παιδία , οὔτε ἐὰν uxores suas et filios , neque si quid mali patiantur ab aliquo,
κακὸν πάθωσιν ὑπό τινος ,
33. οὔτε ἐὰν ἀγαθὸν, δυνήσονται ἀνταποδοῦναι · οὔτε 33. neque si quid boni , poterunt retribuere : neque con-
καταστῆσαι βασιλέα δύνανται , οὔτε ἀφελέσθαι . stituere regem possunt , neque auferre.
34. Ὡςαύτως οὔτε πλοῦτον , οὔτε χαλκὸν οὐ μὴ δύ- 34. Similiter neque divitias , neque as dare possunt. Si
νωνται διδόναι . Εάν τις εὐχὴν αὐτοῖς εὐξάμενος μὴ | quis illis votum voverit et non reddiderit , non requirent.
ἀποδῷ , οὐ μὴ ἐπιζητήσωσιν.
35. Ἐκ θανάτου ἄνθρωπον οὐ μὴ ῥύσωνται , οὔτε 35. A morte hominem non liberabunt , neque infirmiorem
ἥττονα ἀπὸ ἰσχυροῦ μὴ ἐξέλωνται . a potenti eripient.
36. Ἄνθρωπον τυφλὸν εἰς ὅρασιν οὐ μὴ περιστήσω 36. Hominem cæcum ad visum non restituent , de ne-
σιν, ἐν ἀνάγκῃ ἄνθρωπον ὄντα οὐ μὴ ἐξέλωνται . cessitate hominem non liberabunt.
37. Χήραν οὐ μὴ ἐλεήσωσιν, οὔτε ὀρφανὸν εὐ ποιήσωσι . 37. Viduæ non miserebuntur, neque orphano benefacient.
38. Τοῖς ἀπὸ τοῦ ὄρους λίθοις ὁμοιωμένοι εἰσὶ τὰ 38. Lapidibus de monte similes sunt lignea et inaurata
ξύλινα καὶ τὰ περίχρυσα καὶ τὰ περιάργυρα · οἱ δὲ θε- et inargentata : qui autem colunt ea confundentur.
ραπεύοντες αὐτὰ καταισχυνθήσονται .
39. Πῶς οὖν νομιστέον ἢ κλητέον ὑπάρχειν αὐτοὺς 39. Quomodo ergo æstimandum est aut dicendum illos
θεούς; esse deos ?
40. Ἔτι δὲ καὶ αὐτῶν τῶν Χαλδαίων ἀτιμαζόντων 40. Adhuc autem et ipsis Chaldaeis inhonorantibus ea ,
αὐτὰ, οἳ ὅταν ἴδωσιν ἐνεὸν μὴ δυνάμενον λαλῆσαι , qui cum viderint mutum non posse loqui , offerentes Belum
προςενεγκάμενοι τὸν βῆλον ἀξιοῦσι φωνῆσαι , ὡς δυνα - postulant loqui , quasi potens ipse sit sentire ,
τοῦ ὄντος αὐτοῦ αἰσθέσθαι ,
41. καὶ οὐ δύνανται αὐτοὶ νοήσαντες καταλιπεῖν 41. et non possunt ipsi intelligentes relinquere ea , sen-
αὐτὰ , αἴσθησιν γὰρ οὐκ ἔχουσιν. sum enim non habent.
42. Αἱ δὲ γυναῖκες περιθέμεναι σχοινία ἐν ταῖς ὁδοῖς 42. Mulieres autem circumdata funibus in viis sedent ,
ἐγκάθηνται , θυμιῶσαι τὰ πίτυρα. adolentes furfura.
43. Ὅταν δέ τις αὐτῶν ἐφελκυσθεῖσα ὑπό τινος τῶν 43. Cum autem aliqua ex ipsis attracta ab aliquo fran-
παραπορευομένων κοιμηθῇ , τὴν πλησίον ὀνειδίζει , ὅτι seuntium dormierit , proximæ suæ exprobrat , quod non sit
οὐκ ἠξίωται ὥςπερ καὶ αὐτὴ , οὔτε τὸ σχοινίον αὐτῆς | digna habita sicut et ipsa , neque funis ejus diruptus sit.
διεῤῥάγη.
44. Πάντα τὰ γενόμενα ἐν αὐτοῖς ἐστὶ ψευδῆ . Πῶς 44. Omnia quæ fiunt in illis falsa sunt. Quomodo ergo
οὖν νομιστέον ἢ κλητέον ὡς θεοὺς αὐτοὺς ὑπάρχειν ; æstimandum est aut dicendum illos esse ut deos ?
45. Ὑπὸ τεκτόνων καὶ χρυσοχόων κατεσκευασμένα 45. A fabris et aurificibus facta sunt. Nihil aliud erunt
εἰσίν . Οὐθὲν ἄλλο μὴ γένηται ἢ ὃ βούλονται οἱ τεχνί-- nisi id quod volunt artifices ea esse.
ται αὐτὰ γενέσθαι .
46. Αὐτοί τε οἱ κατασκευάζοντες αὐτὰ οὐ μὴ γένων 46. Et ipsi qui fabricant ea non erunt longi temporis :
ται πολυχρόνιοι · πῶς τε δὴ μέλλει τὰ ὑπ' αὐτῶν κατα- quomodo igitur futura sunt quæ ab illis sunt fabricata ?
σκευασθέντα ;
 EPISTOLA JEREMIE.
47. Κατέλιπον γὰρ ψεύδη καὶ ὄνειδος τοῖς ἐπιγι
νομένοις.
48. Ὅταν γὰρ ἐπέλθῃ ἐπ᾿ αὐτὰ πόλεμος καὶ κακὰ ,
βουλεύονται πρὸς ἑαυτοὺς οἱ ἱερεῖς ποῦ συναποκρυβῶσι
μετ' αὐτῶν .
49. Πῶς οὖν οὐκ ἔστιν αἰσθέσθαι ὅτι οὐκ εἰσὶ θεοί ;
οἳ οὔτε σώζουσιν ἑαυτοὺς ἐκ πολέμου , οὔτε ἐκ κακῶν ;
50. Ὑπάρχοντα γὰρ ξύλινα καὶ περίχρυσα καὶ περι-
άργυρα , γνωσθήσεται μετὰ ταῦτα ὅτι ἐστὶ ψευδῆ · τοῖς
ἔθνεσι πᾶσι τοῖς τε βασιλεῦσι φανερὸν ἔσται ὅτι οὐκ
εἰσὶ θεοὶ , ἀλλὰ ἔργα χειρῶν ἀνθρώπων , καὶ οὐδὲν Θεοῦ
ἔργον ἐν αὐτοῖς ἐστι.
51. Τίνι οὖν γνωστέον ἐστὶν ὅτι οὐκ εἰσὶ θεοί ;
52. Βασιλέα γὰρ χώρας οὐ μὴ ἀναστήσωσιν, οὔτε ὑε-
τὸν ἀνθρώποις οὐ μὴ δῶσι ,
53. κρίσιν τε οὐ μὴ διακρίνωσιν ἑαυτῶν , οὐδὲ μὴ
ῥύσωνται ἀδίκημα , ἀδύνατοι ὄντες ·
54. ὥσπερ γὰρ κορῶναι ἀναμέσον τοῦ οὐρανοῦ καὶ
τῆς γῆς. Καὶ γὰρ ὅταν ἐμπέσῃ εἰς οἰκίαν θεῶν ξυλίνων
ἢ περιχρύσων ἢ περιαργύρων πῦρ, οἱ μὲν ἱερεῖς αὐτῶν
φεύξονται καὶ διασωθήσονται , αὐτοὶ δὲ ὥςπερ δοκοὶ
μέσοι κατακαυθήσονται ,
55. βασιλεῖ δὲ καὶ πολεμίοις οὐ μὴ ἀντιστῶσι .
56. Πῶς οὖν ἐκδεκτέον ἢ νομιστέον ὅτι εἰσὶ θεοί ;
Οὔτε ἀπὸ κλεπτῶν οὔτε ἀπὸ λῃστῶν οὐ μὴ διασωθῶσι
θεοὶ ξύλινοι καὶ περιάργυροι καὶ περίχρυσοι ·
57. ὧν οἱ ἰσχύοντες περιελοῦνται τὸ χρυσίον καὶ τὸ
ἀργύριον καὶ τὸν ἱματισμὸν τὸν περικείμενον αὐτοῖς ,
ἀπελεύσονται ἔχοντες , οὔτε ἑαυτοῖς οὐ μὴ βοηθήσωσιν .
58. Ὥστε κρεῖσσον εἶναι βασιλέα ἐπιδεικνύμενον τὴν
ἑαυτοῦ ἀνδρείαν, ἢ σκεῦος ἐν οἰκίᾳ χρήσιμον, ἐφ᾽ ᾧ
κεχρήσεται ὁ κεκτημένος , ἢ οἱ ψευδεῖς θεοί · ἢ καὶ θύρα
ἐν οἰκίᾳ , διασώζουσα τὰ ἐν αὐτῇ ὄντα , ἢ οἱ ψευδεῖς
θεοί · καὶ ξύλινος στῦλος ἐν βασιλείοις , ἢ οἱ ψευδείς θεοί .
59. Ἥλιος μὲν γὰρ καὶ σελήνη καὶ ἄστρα ὄντα λαμ-
πρὰ , παὶ ἀποστελλόμενα ἐπὶ χρείας , εὐήκοά εἰσιν .
60. Ωςαύτως καὶ ἀστραπὴ ὅταν ἐπιφανῇ , εὔοπτός
ἐστι . Τὸ δ' αὐτὸ καὶ πνεῦμα ἐν πάσῃ χώρᾳ πνεῖ.
6ι . Καὶ νεφέλαις ὅταν ἐπιταγῇ ὑπὸ τοῦ Θεοῦ ἐπι-
πορεύεσθαι ἐφ' ὅλην τὴν οἰκουμένην , συντελοῦσι τὸ
ταχθέν.
62. Τό τε πῦρ ἐξαποσταλὲν ἄνωθεν ἐξαναλῶσαι ὄρη
καὶ δρυμοὺς , ποιεῖ τὸ συνταχθέν. Ταῦτα δὲ οὔτε ταῖς εἰ-
δέαις , οὔτε ταῖς δυνάμεσιν αὐτῶν ἀφωμοιωμένα ἐστίν .
63. Ὅθεν οὔτε νομιστέον οὔτε κλητέον ὑπάρχειν αὐ-
τοὺς θεοὺς , οὐ δυνατῶν ὄντων αὐτῶν οὔτε κρίσιν κρί-
ναι , οὔτε εὖ ποιῆσαι ἀνθρώποις .
64. Γνόντες οὖν ὅτι οὐκ εἰσὶ θεοὶ , μὴ φοβηθῆτε αὐτούς ·
65. οὔτε γὰρ βασιλεῦσιν οὐ μὴ καταράσωνται , οὔτε
μὴ εὐλογήσωσιν .
66. Σημεῖα τε ἐν ἔθνεσιν ἐν οὐρανῷ οὐ μὴ δείξωσιν,
οὐδὲ ὡς ὁ ἥλιος λάμψουσιν, οὔτε φωτιοῦσιν ὡς ἡ σελήνη .
67. Τὰ θηρία αὐτῶν ἐστὶ κρείττω , ἃ δύνανται ἐκ-
φυγόντα εἰς σκέπην ἑαυτὰ ὠφελῆσαι .
68. Κατ᾿ οὐδένα οὖν τρόπον ἡμῖν ἐστι φανερὸν ὅτι
εἰσὶ θεοί · διὸ μὴ φοβηθῆτε αὐτούς .
60. Ὥσπερ γὰρ ἐν σικυηράτῳ προβασκάνιον οὐδὲν
φυλάσσον, οὕτως οἱ θεοὶ αὐτῶν εἰσι ξύλινοι καὶ περίχρυ- |
σοι καὶ περιάργυροι .
559
47. Reliquerunt enim falsa et opprobrium postea futuris.
48. Nam cum supervenerit illis bellum et mala, cogitant
secum ipsi sacerdotes ubi se abscondant cum illis.
49. Quomodo ergo non est sentire quia non sunt dii ? qui
nec de bello salvant semetipsos , neque de malis ?
50. Nam cum sint lignea et inaurata et inargentata , scie-
tur postea quia falsa sunt : gentibus universis et regibus
manifestum erit quia non sunt dii , sed opera manuum ho-
minum , et nullum Dei opus in ipsis est.
51. Quo ergo cognoscendum est quia non sunt dii?
52. Regem enim regionis non suscitabunt , neque pluviam
hominibus dabunt ,
53. judicium quoque non discernent suiipsorum , neque
eripient injuriam , quia impotentes sunt :
54. sicut enim corniculae inter medium coli et terrae.
Etenim si inciderit ignis in domum deorum ligneorum aut
inauratorum aut inargentatorum , sacerdotes quideın ipso-
rum fugient et salvabuntur, ipsi vero sicut trabes medii
comburentur ,
55. regi autem et hostibus non resistent.
56. Quomodo ergo recipiendum est aut æstimandum quia
dii sunt? Neque a furibus , neque a latronibus se liberabunt
dii lignei et inargentati et inaurati :
57. quorum fortes circumauferent aurum et argentum
et vestimentum circumpositum illis , abibunt habentes , nec
sibiipsis auxilium ferent.
58. Itaque melius est esse regem ostentantem virtutem
suam , aut vas in domo utile , in quo usum habebit qui
possidet illud , quam falsi dii , vel etiam ostium in domo ,
quod salvat ea quæ in ipsa sunt , quam falsi dii : et lignea
columna in regiis , quam falsi dii.
59. Nam sol quidem et luna ac sidera , cum sint splendida
et emissa ad utilitates , obedientia sunt.
60. Similiter et fulgur cum apparuerit , perspicuum est.
Idipsum autem et spiritus in omni regione spirat.
61. Et nubibus cum imperatum fuerit a Deo perambu-
lare in universum orbem , perficiunt quod imperatum est.
62. Ignis etiam missus desuper ut consumat montes et
sylvas , facit quod præceptum est. Haec autem neque spe-
ciebus , neque virtutibus ipsorum assimilia sunt.
63. Unde neque aestimandum est neque dicendum illos
esse deos , quando non possunt neque judicium judicare ,
neque benefacere hominibus.
64. Scientes itaque quia non sunt dii , ne timueritis eos :
65. neque enim regibus maledicent , neque benedicent.
66. Signaque in gentibus in coelo non ostendent , neque
ut sol lucebunt , neque illuminabunt ut luna.
67. Bestiae meliores sunt illis , quæ possunt fugientes
sub tectum prodesse sibi.
68. Nullo itaque modo nobis est manifestum quia sunt
dii : propter quod ne timeatis eos.
69. Nam sicut in cucumerario formido nihil custodiens,
ita sunt dii illorum lignei et inaurati et inargentali.
560 ΙΕΖΕΚΙΗΛ Κεφ. Α'.

70. Τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ τῇ ἐν κήπῳ ῥάμνω , ἐφ' 70. Eodem modo et spinæ quæ in horto , supra quam
ἧς πᾶν ὄρνεον ἐπικάθηται , ὡςαύτως δὲ καὶ νεκρῷ ἐῤῥιμ- | omnis avis sedet , similiter autem et mortuo projecto in
μένῳ ἐν σκότει ἀφωμοίωνται οἱ θεοὶ αὐτῶν ξύλινοι καὶ tenebris similes sunt dii illorum liguei et inaurati et inar-
περίχρυσοι καὶ περιάργυροι . gentati.
7. Από τε τῆς πορφύρας καὶ τῆς μαρμάρου τῆς ἐπ ' 71. A purpura quoque et murice quæ super eos putrefit ,
αὐτοὺς σηπομένης , γνωσθήσονται ὅτι οὐκ εἰσὶ θεοί. cognoscentur quia non sunt dii . Et ipsa postremo come-
Αὐτά τε ἐξ ὑστέρου βρωθήσονται , καὶ ἔσται ὄνειδος ἐν | dentur, et erit opprobrium in regione.
τῇ χώρα.
72. Κρεῖσσον οὖν ἄνθρωπος δίκαιος οὐκ ἔχων εἴδωλα , 72. Melior igitur homo justus qui non habet idola , nam
ἔσται γὰρ μακρὰν ἀπὸ ὀνειδισμοῦ. erit longe ab opprobrio.

ΙΕΖΕΚΙΗΛ . EZECHIEL .

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α'. CAPUT I.

1. Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ τριακοστῷ ἔτει , ἐν τῷ τε 1. Et factum est in tricesimo anno , in quarto mense ,
τάρτῳ μηνὶ , πέμπτη τοῦ μηνὸς , καὶ ἐγὼ ἤμην ἐν μέσῳ quinta mensis , et ego eram in medio captivitatis super
τῆς αἰχμαλωσίας ἐπὶ τοῦ ποταμοῦ τοῦ Χοβάρ · καὶ fluvium Chobar : et aperti sunt coeli , et vidi visiones Dei.
ἠνοίχθησαν οἱ οὐρανοὶ , καὶ ἴδον ὁράσεις Θεοῦ.
2. Πέμπτῃ τοῦ μηνὸς , τοῦτο τὸ ἔτος τὸ πέμπτον τῆς 2. Quinta mensis , hic est annus quintus captivitatis
αἰχμαλωσίας τοῦ βασιλέως Ἰωακεὶμ , regis Joacim ,
3. καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς Ἰεζεκιὴλ υἱὸν Βου- 3. et factum est verbum Domini ad Ezechiel filium Buzi,
ζεὶ , τὸν ἱερέα , ἐν γῇ Χαλδαίων, ἐπὶ τοῦ ποταμοῦ τοῦ sacerdotem , in terra Chaldaeorum , super fluvium Chobar.
Χοβάρ. Καὶ ἐγένετο ἐπ' ἐμὲ χεὶρ Κυρίου , Et facta est super me manus Domini ,
4. καὶ ἴδον , καὶ ἰδοὺ πνεῦμα ἐξαῖρον ἤρχετο ἀπὸ 4. et vidi , et ecce spiritus auferens veniebat ab aqui-
βοῤῥᾶ , καὶ νεφέλη μεγάλη ἐν αὐτῷ , καὶ φέγγος κύκλω lone , et nubes magna in eo , et splendor in circuitu ejus
αὐτοῦ καὶ πῦρ ἐξαστράπτον · καὶ ἐν τῷ μέσῳ αὐτοῦ ὡς et ignis fulgurans : et in medio ejus quasi visio electri in
ὅρασις ἠλέκτρου ἐν μέσῳ τοῦ πυρὸς, καὶ φέγγος ἐν αὐτῷ. medio ignis , et splendor in eo.
5. Καὶ ἐν τῷ μέσῳ ὡς ὁμοίωμα τεσσάρων ζώων · 5. Et in medio quasi similitudo quatuor animalium :
καὶ αὕτη ἡ ὅρασις αὐτῶν . Ὁμοίωμα ἀνθρώπου ἐπ' αὐτ et hæc visio eorum. Similitudo hominis in eis :
τοῖς ·
6. καὶ τέσσαρα πρόςωπα τῷ ἑνὶ , καὶ τέσσαρες πτέ- 6. et quatuor facies uni , et quatuor alæ uni ,
ρυγες τῷ ἑνὶ ,
7. καὶ τὰ σκέλη αὐτῶν ὀρθὰ , καὶ πτερωτοὶ οἱ πόδες 7. et crura eorum recta , et pedes eorum pennati , et .
αὐτῶν, καὶ σπινθῆρες ὡς ἐξαστράπτων χαλκός. Καὶ | scintillae quasi fulgurans æs. Et leves penne eorum ,
ἐλαφραὶ αἱ πτέρυγες αὐτῶν,
8. καὶ χεὶρ ἀνθρώπου ὑποκάτωθεν τῶν πτερύγων 8. et manus hominis sub pennis eorum in quatuor par-
αὐτῶν ἐπὶ τὰ τέσσαρα μέρη αὐτῶν, tibus ipsorum ,
9. καὶ τὰ πρόςωπα αὐτῶν τῶν τεσσάρων οὐκ ἐπε- 9. et facies eorum quatuor non revertebantur cum in-
στρέφοντο ἐν τῷ βαδίζειν αὐτά · ἕκαστον ἀπέναντι τοῦ cederent ipsa : unumquodque ante faciem suam gradie-
προςώπου αὐτῶν ἐπορεύοντο. bantur .
10. Καὶ ὁμοίωσις τῶν προςώπων αὐτῶν, πρόςωπον 10. Et similitudo facierum eorum , facies hominis , et
ἀνθρώπου , καὶ πρόςωπον τοῦ λέοντος ἐκ δεξιῶν τοῖς facies leonis a dextris ipsis quatuor , et facies vituli a sini-
τέσσαρσι , καὶ πρόςωπον μόσχου ἐξ ἀριστερῶν τοῖς τέσ- stris ipsis quatuor, et facies aquilae ipsis quatuor.
σαρσι , καὶ πρόςωπον ἀετοῦ τοῖς τέσσαρσι .
11. Καὶ αἱ πτέρυγες αὐτῶν ἐκτεταμέναι ἄνωθεν τοῖς 11. Et alæ eorum extent desuper ipsis quatuor : uni-
τέσσαρσιν· ἑκατέρῳ δύο συνεζευγμέναι πρὸς ἀλλήλας , cuique duæ conjunctae ad se invicem , et duæ cooperiebant
καὶ δύο ἐπεκάλυπτον ἐπάνω του σώματος αὐτῶν, desuper corpus ipsorum ,
12. καὶ ἑκάτερον κατὰ πρόςωπον αὐτοῦ ἐπορεύετο · 12. et unumquodque coram facie sua ambulabat : quo-
οὗ ἂν ἦν τὸ πνεῦμα πορευόμενον ἐπορεύοντο , καὶ οὐκ | cumque ambulabat spiritus ibant , et non revertebantur.
ἐπέστρεφον.
13. Καὶ ἐν μέσῳ τῶν ζώων ὅρασις ὡς ἀνθράκων 13. Et in medio animalium visio quasi carbonum ignis
πυρὸς καιομένων , ὡς ὄψις λαμπάδων συστρεφομένων | ardentium , quasi visio lampadarum discurrentium inter
 EZECHIEL. CAP. II. 561
ἀναμέσον τῶν ζώων, καὶ φέγγος τοῦ πυρὸς , καὶ ἐκ ] medium animalium , et splendor ignis , et de igne egredie-
τοῦ πυρὸς ἐξεπορεύετο ἀστραπή . ( *) batur fulgur .
15. Καὶ ἴδον, καὶ ἰδοὺ τροχὸς εἷς ἐπὶ τῆς γῆς ἐχό- 15. Et vidi , et ecce rota una super terram juxta animalia
μενος τῶν ζώων τοῖς τέσσαρσι· ipsis quatuor :
16. καὶ τὸ εἶδος τῶν τροχῶν ὡς εἶδος Θαρσεὶς , καὶ 16. et species rotarum quasi species Tharsis , et simili-
ὁμοίωμα ἓν τοῖς τέσσαρσι . Καὶ τὸ ἔργον αὐτῶν ἦν και tudo una ipsis quatuor. Et opus earum erat quasi si esset
θὼς ἂν εἴη τροχὸς ἐν τροχῷ. rota in rota.
17. Ἐπὶ τὰ τέσσαρα μέρη αὐτῶν ἐπορεύοντο · οὐκ 17. In quatuor partes carum ambulabant : non rever
ἐπέστρεφον ἐν τῷ πορεύεσθαι αὐτὰ , tebantur cum ambularent ,
18. οὐδ᾽ οἱ νῶτοι αὐτῶν, καὶ ὕψος ἦν αὐτοῖς. Καὶ 18. neque dorsa earum , et altitudo erat eis. Et vidi ea ,
ἴδον αὐτὰ , καὶ οἱ νῶτοι αὐτῶν πλήρεις ὀφθαλμῶν κυ et dorsa earum plena oculis in circuitu ipsis quatuor.
κλόθεν τοῖς τέσσαρσιν.
19. Καὶ ἐν τῷ πορεύεσθαι τὰ ζῶα , ἐπορεύοντο οἱ 19. Et cum ambularent animalia , ambulabant rotae juxta
τροχοὶ ἐχόμενοι αὐτῶν · καὶ ἐν τῷ ἐξαίρειν τὰ ζῶα ἀπὸ ea et cum elevarentur animalia de terra , elevabantur
τῆς γῆς , ἐξήροντο οἱ τροχοί. rotæ.
20. Οὗ ἂν ἦν ἡ νεφέλη , ἐκεῖ τὸ πνεῦμα τοῦ πορεύ- 20. Ubicumque erat nubes , illic et spiritus ad eundum :
εσθαι · ἐπορεύοντο οἱ τροχοὶ καὶ ἐξῄροντο σὺν αὐτοῖς , ibant rolae et elevabantur cum eis , spiritus enim vitae erat
διότι πνεῦμα ζωῆς ἐν τοῖς τροχοῖς. in rotis.
21. Ἐν τῷ πορεύεσθαι αὐτὰ ἐπορεύοντο , καὶ ἐν τῷ 21. Cum illa irent ibant , et cum illa starent stabant :
ἑστάναι αὐτὰ εἱστήκεισαν · καὶ ἐν τῷ ἐξαίρειν αὐτὰ ἀπὸ et cum illa elevarentur a terra , elevabantur cum eis,
τῆς γῆς , ἐξῄροντο σὺν αὐτοῖς , ὅτι πνεῦμα ζωῆς ἦν ἐν quia spiritus vitae erat in rotis.
τοῖς τροχοῖς.
22. Καὶ ὁμοίωμα ὑπὲρ κεφαλῆς αὐτῶν τῶν ζώων 22. Et similitudo super caput ipsorum animalium quasi
ὡςεὶ στερέωμα , ὡς ὅρασις κρυστάλλου , ἐκτεταμένον firmamentum, quasi aspectus crystalli, extentum super alas
ἐπὶ τῶν πτερύγων αὐτῶν ἐπάνωθεν, eorum desuper,
23. καὶ ὑποκάτωθεν τοῦ στερεώματος αἱ πτέρυγες 23. et sub firmamento alæ eorum extentae , volantes al-
αὐτῶν ἐκτεταμέναι , πτερυσσόμεναι ἑτέρα τῇ ἑτέρα , tera alteri , unicuique duæ tegentes corpora ipsorum.
ἑκάστῳ δύο ἐπικαλύπτουσαι τὰ σώματα αὐτῶν.
(**) 24. Καὶ ἤκουον τὴν φωνὴν τῶν πτερύγων αὐτῶν, 24. Et audivi vocem alarum ipsorum , dum ipsa irent ,
ἐν τῷ πορεύεσθαι αὐτὰ , ὡς φωνὴν ὕδατος πολλοῦ · καὶ quasi vocem aquæ multa : cumque ipsa starent, cessabant
ἐν τῷ ἑστάναι αὐτὰ , κατέπαυον αἱ πτέρυγες αὐτῶν. aloe eorum.
25. Καὶ ἰδοὺ φωνὴ ὑπεράνωθεν του στερεώματος 25. Et ecce vox desuper firmamento quod erat super
τοῦ ὄντος ὑπὲρ κεφαλῆς αὐτῶν, caput eorum ,
26. ὡς ὅρασις λίθου σαπφείρου , ὁμοίωμα θρόνου ἐπ' 26. quasi aspectus lapidis sapphiri , similitudo throni
αὐτοῦ , καὶ ἐπὶ τοῦ ὁμοιώματος τοῦ θρόνου ὁμοίωμα ὡς | super illud, et super similitudinem throni similitudo quasi
εἶδος ἀνθρώπου ἄνωθεν. species hominis desuper.
27. Καὶ ἴδον ὡς ὄψιν ηλέκτρου ἀπὸ δράσεως ὀσφύος 27. Et vidi quasi aspectum electri a visione lumbi et
καὶ ἐπάνω , καὶ ἀπὸ δράσεως ὀσφύος καὶ ἕως κάτω ἴδον supra , et a visione lumbi et usque deorsum vidi visionem
ὅρασιν πυρὸς , καὶ τὸ φέγγος αὐτοῦ κύκλῳ ignis , et splendor ejus in circuitu
28. ὡς ὅρασις τόξου ὅταν ᾗ ἐν τῇ νεφέλη ἐν ἡμέραις 28. velut visio arcus cum fuerit in nube in diebus pluviae :
ὑετοῦ · οὕτως ἡ στάσις τοῦ φέγγους κυκλόθεν . sic statio splendoris per gyrum.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'. CAPUT II.

1. Αὕτη ἡ ὅρασις ὁμοιώματος δόξης Κυρίου . Καὶ 1. Haec visio similitudinis gloriæ Domini. Et vidi , et

(*) 14. Καὶ τὰ ζῶα ἔτρεχον καὶ ἀνέκαμπτον, ὡς εἶδος τοῦ 14. Et animalia currebant et revertebantur, quasi species
βεζέκ. (Alex. et Theodot.) bezec (fulguris).
(**) 24. Καὶ ἤκουον τὴν φωνὴν τῶν πτερύγων αὐτῶν ἐν τῷ 24. Et audiebam vocem alarum eorum quando ibant , ut vo-
πορεύεσθαι αὐτὰ , ὡς φωνὴν ὕδατος πολλοῦ , ὡς φωνὴν Ἱκανοῦ· cem aquæ multae , ut vocem Potentis : cum irent ea , vox ser-
ἐν τῷ πορεύεσθαι αὐτὰ , φωνὴ τοῦ λόγου ὡς φωνὴ παρεμ- monis quasi vox castrorum , cumque starent , cessabant alæ
βολῆς , καὶ ἐν τῷ ἑστάναι αὐτὰ , κατέπαυον αἱ πτέρυγες αὐτῶν. eorum.
25. Καὶ ἰδοὺ φωνὴ ὑπεράνω του στερεώματοςτοῦ ὄντος ὑπὲρ 25. Et ecce vox super firmamentum quod erat super caput
κεφαλῆς αὐτῶν· ἐν τῷ ἑστάναι αὐτά, ἀνίεντο αἱ πτέρυγες αὐτῶν . eorum : cum starent ea , demittebantur alæ eorum.
26. Καὶ ὑπεράνω του στερεώματος τοῦ ὑπὲρ κεφαλῆς αὐτῶν, 26. Et super firmamentum quod erat super caput eorum ,
ὡς ὅρασις λίθου σαπφείρου , ὁμοίωμα θρόνου ἐπ' αὐτῷ , καὶ quasi aspectus lapidis sapphiri , similitudo throni in eo , et
ἐπὶ τοῦ ὁμοιώματος τοῦ θρόνου ὁμοίωμα ὡς εἶδος ἀνθρώπου | super similitudinem throni similitudo quasi forma hominis
ἄνωθεν. desuper
27. Καὶ εἶδον ὡς ὄψιν ἠλέκτρου , ὡς ὅρασιν πυρὸς ἔσωθεν 27. Et vidi quasi speciem electri , velut aspectum ignis intrin-
αὐτοῦ κύκλῳ , ἀπὸ ὁράσεως ὀσφύος καὶ ἐπάνω , καὶ ἀπὸ ὁρά secus ejus per circuitum , ab aspectu lumbi et desuper, et ab
σεως ὀσφύος καὶ ἕως κάτω , εἶδον ὡς ὄρασιν πυρὸς , καὶ τὸ aspectu lumbi et usque deorsuin , vidi quasi visionem ignis ,
φέγγος αὐτοῦ κύκλῳ. (Alex.) et splendorem ejus in circuitu.
VETUS TESTAMENTUM. - Π. 36
562 ΙΕΖΕΚΙΗΛ. Κεφ . Γ'.

ἴδον, καὶ πίπτω ἐπὶ πρόςωπόν μου , καὶ ἤκουσα φωνὴν
λαλοῦντος , καὶ εἶπε πρὸς μέ· Υἱὲ ἀνθρώπου , στῆθι
ἐπὶ τοὺς πόδας σου , καὶ λαλήσω πρὸς σέ.
2. Καὶ ἦλθεν ἐπ' ἐμὲ πνεῦμα , καὶ ἀνέλαβέ με , καὶ
ἐξῆρέ με , καὶ ἔστησέ με ἐπὶ τοὺς πόδας μου , καὶ
ἤκουον αὐτοῦ λαλοῦντος πρὸς μὲ ,
(* ) 3. Καὶ εἶπε πρὸς μέ · Υἱὲ ἀνθρώπου , ἐξαποστέλλω
ἐγώ σε πρὸς τὸν οἶκον τοῦ Ἰσραὴλ , τοὺς παραπικραί-
νοντάς με , οἵτινες παρεπίκραναν με , αὐτοὶ καὶ οἱ πα-
τέρες αὐτῶν, ἕως τῆς σήμερον ἡμέρας ,
4. καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς · Τάδε λέγει Κύριος
5. Ἐὰν ἄρα ἀκούσωσιν ἢ πτοηθῶσι , διότι οἶκος πα-
ραπικραίνων ἐστὶ , καὶ γνώσονται ὅτι προφήτης εἶ σὺ ἐν
μέσῳ αὐτῶν.
6. Καὶ σὺ , υἱὲ ἀνθρώπου , μὴ φοβηθῇς αὐτοὺς , μηδὲ
ἐκστῇς ἀπὸ προςώπου αὐτῶν · διότι παροιστρήσουσι ,
καὶ ἐπισυστήσονται ἐπὶ σὲ κύκλῳ , καὶ ἐν μέσῳ σκορ-
πίων σὺ κατοικεῖς. Τοὺς λόγους αὐτῶν μὴ φοβηθῆς , καὶ
ἀπὸ προςώπου αὐτῶν μὴ ἐκστῆς , διότι οἶκος παραπι-
κραίνων ἐστί.
7. Καὶ λαλήσεις τοὺς λόγους μου πρὸς αὐτοὺς , ἐὰν
ἆρα ἀκούσωσιν ἢ πτοηθῶσιν, ὅτι οἶκος παραπικραίνων
ἐστί.
s. Καὶ σὺ , υἱὲ ἀνθρώπου , ἄκουε τοῦ λαλοῦντος
πρὸς σὲ , μὴ γίνου παραπικραίνων , καθὼς ὁ οἶκος ὁ
παραπικραίνων. Χάνε τὸ στόμα σου , καὶ φάγε δ ἐγὼ
δίδωμί σοι.
9. Καὶ ἴδον, καὶ ἰδοὺ χεὶρ ἐκτεταμένη πρὸς μὲ, καὶ
ἐν αὐτῇ κεφαλὶς βιβλίου , καὶ ἀνείλησεν αὐτὴν ἐνώπιόν
μου , καὶ ἦν ἐν αὐτῇ γεγραμμένα τὰ ἔμπροσθεν καὶ τὰ
ὀπίσω , καὶ ἐγέγραπτο θρῆνος καὶ μέλος καὶ οὐαί .
] cado in faciem meam , et audivi vocem loquentis , et dixit
ad me : Fili hominis , sta super pedes tuos , et loquar ad
te.
2. Et venit ad me spiritus , et assumpsit me , et elevavit
me , et statuit me super pedes meos , et audiebam eum lo-
quentem ad me ,
3. et dixit ad me : Fili hominis , mitto ego te ad domum
Israel , exacerbantes me , qui quidem exacerbaverunt me ,
ipsi et patres eorum , usque ad hodiernam diem ,
4. et dices ad eos : Hæc dicit Dominus :
5. Si forte audiant aut paveant , quia domus exacerbans
est , et scient quia propheta es tu in medio eorum.
6. Et tu , fili hominis , non timeas eos , nec formides a
facie eorum : quoniam insanient , et congregabuntur contra
te in circuitu , et in medio scorpionum tu babitas. Verba
eorum ne timeas, et a facie eorum ne formides, quia domus
exasperans est.
7. Et loqueris verba mea ad eos , si forte audiant aut ti-
| meant , quia domus exacerbans est.
8. Et tu , fili hominis , audi loquentem ad te , noli esse
exasperans , sicut domus exasperatrix est. Aperi os tuum ,
et comede quod ego do tibi.
9. Et vidi , et ecce manus extenta ad me , et in ea capi-
| tulum libri , et expandit illud coram me , et erant in eo
] scripta anteriora et posteriora , et inscripta erat lamentatio
et carmen et væ.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'. CAPUT III.

1. Καὶ εἶπε πρὸς μέ · Υἱὲ ἀνθρώπου , κατάφαγε τὴν 1. Et dixit ad me : Fili hominis , comede capitulum istud ,
κεφαλίδα ταύτην, καὶ πορεύθητι καὶ λάλησον τοῖς υἱοῖς . et vade et loquere filiis Israel.
Ἰσραήλ.
2. Καὶ διήνοιξε τὸ στόμα μου , καὶ ἐψώμισέ με τὴν 2. Et aperuit os meum , et cibavit me capitulo.
κεφαλίδα .
3. Καὶ εἶπε πρὸς μέ · Υἱὲ ἀνθρώπου , τὸ στόμα σου 3. Et dixit ad me : Fili hominis , os tuum comedet , et
φάγεται , καὶ ἡ κοιλία σου πλησθήσεται τῆς κεφαλίδος venter tuus implebitur capitulo isto tibi dato. Et comedi il-
ταύτης τῆς δεδομένης εἰς σέ . Καὶ ἔφαγον αὐτὴν, καὶ lud , et factum est in ore meo sicut mel dulcescens.
ἐγένετο ἐν τῷ στόματί μου ὡς μέλι γλυκάζον.
4. Καὶ εἶπε πρὸς μέ · Υἱὲ ἀνθρώπου , βάδιζε καὶ 4. Et dixit ad me : Fili hominis , vade et ingredere ad
εἴςελθε πρὸς τὸν οἶκον τοῦ Ἰσραὴλ , καὶ λάλησον τοὺς | domum Israel , et loquere verba mea ad eos ,
λόγους μου πρὸς αὐτοὺς ,
5. διότι οὐ πρὸς λαὸν βαθύγλωσσον σὺ ἐξαποστέλλῃ 5. non enim ad populum profundæ linguæ tu mitteris ad
πρὸς τὸν οἶκον τοῦ Ἰσραὴλ , domum Israel ,
6. οὐδὲ πρὸς λαοὺς πολλοὺς ἀλλοφώνους ἢ ἀλλογλώσ- 6. neque ad populos multos alterius vocis aut alterius
σους , οὐδὲ στιβαροὺς τῇ γλώσσῃ ὄντας , ὧν οὐκ ἀκούσῃ linguae , neque qui graves lingua sint , quorum non audias
τοὺς λόγους · καὶ εἰ πρὸς τοιούτους ἐξαπέστειλά σε , sermones et si ad tales misissem te , hi utique exaudis-
οὗτοι ἂν εἰςήκουσάν σου. sent te.

(*) 3. Καὶ εἶπε πρὸς μέ · Υἱὲ ἀνθρώπου , ἐξαποστελῶ ἐγώ
σε πρὸς τὸν οἶκον τοῦ Ἰσραὴλ, τοὺς παραπικραίνοντάς με , οἱ
τινες παρεπίκραναν με , αὐτοὶ καὶ οἱ πατέρες αὐτῶν ἠθέτησαν
ἐν ἐμοὶ , ἕως τῆς σήμερον ἡμέρας.
4. Καὶ υἱοὶ σκληροπρόςωποι καὶ στερεοκάρδιοι · ἐγὼ ἀπο-
στέλλω σε πρὸς αὐτούς. Καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς · Τάδε λέγει
Κύριος Κύριος " (Alex.)
3. Et dixit ad me : Fili hominis , emittam ego te ad domur
Israel, ad exacerbantes me, qui exacerbaverunt me, ipsi et pa-
tres eorum prævaricati sunt in me , usque in hodiernum diem.
4. Et filii dura facie et solido corde : ego emitto te ad eos. Et
dices ad eos : Haec dicit Dominus Dominus :
 EZECHIEL. CAP. III. 563
7. Ὁ δὲ οἶκος τοῦ Ἰσραὴλ οὐ μὴ θελήσουσιν εἰςα- 7. Domus autem Israel nolent exaudire te , quia nolunt
κοῦσαί σου , διότι οὐ βούλονται εἰςακούειν μου , ὅτι πᾶς j exaudire me, omnis quippe domus Israel contentiosi sunt et
ὁ οἶκος Ἰσραὴλ φιλόνεικοί εἰσι καὶ σκληροκάρδιοι . duri corde.
8. Καὶ ἰδοὺ δέδωκα τὸ πρόςωπόν σου δυνατὸν και 8. Et ecce dedi faciem tuam potentem contra facies eo-
τέναντι τῶν προςώπων αὐτῶν , καὶ τὸ νϊκός σου κατι- rum , et pervicaciam tuam confortabo contra pervicaciam
σχύσω κατέναντι τοῦ νίκους αὐτῶν , eorum ,
9. καὶ ἔσται διαπαντὸς κραταιότερον πέτρας. Μὴ 9. et erit semper firmior petra. Ne timeas ab eis , neque
φοβηθῆς ἀπ' αὐτῶν, μηδὲ πτοηθῇς ἀπὸ προςώπου αὐτ metuas a facie eorum , quia domus exasperans est.
τῶν, διότι οἶκος παραπικραίνων ἐστί.
10. Καὶ εἶπε πρὸς μέ · Υἱὲ ἀνθρώπου , πάντας τοὺς 10. Et dixit ad me : Fili hominis , omnes sermones quos
λόγους οὓς λελάληκα μετὰ σοῦ , λάβε εἰς τὴν καρδίαν locutus sum tecum , assume in cor tuum , et auribus tuis
σου , καὶ τοῖς ὠσί σου ἄκουε , audi ,
11. καὶ βάδιζε , εἴςελθε εἰς τὴν αἰχμαλωσίαν , πρὸς 11. et vade , ingredere ad captivitatem , ad filios populi
τοὺς υἱοὺς τοῦ λαοῦ σου , καὶ λαλήσεις πρὸς αὐτοὺς , tui , et loqueris ad eos , et dices ad eos : Hæc dicit Dominus :
καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς · Τάδε λέγει Κύριος · Ἐὰν ἆρα Si forte audiant , si forte remittant se.
ἀκούσωσιν, ἐὰν ἄρα ἐνδῶσι.
12. Καὶ ἀνέλαβε με πνεῦμα , καὶ ἤκουσα κατόπισθέν 12. Et assumpsit me spiritus , et audivi post me vocem
μου φωνὴν σεισμοῦ μεγάλου , εὐλογημένη ἡ δόξα Κυ- | commotionis magna , benedicta gloria Domini de loco suo.
ρίου ἐκ τοῦ τόπου αὐτοῦ.
13. Καὶ ἴδον φωνὴν τῶν πτερύγων τῶν ζώων πτε- 13. Et vidi vocem alarum animalium percutientium al-
ρυσσομένων ἑτέρα πρὸς τὴν ἑτέραν , καὶ φωνὴ τῶν tera ad alteram , et vox rotarum juxta ea , et vox commo-
τροχῶν ἐχομένη αὐτῶν, καὶ φωνὴ τοῦ σεισμοῦ. tionis.
14. Καὶ τὸ πνεῦμα ἐξῆρέ με , καὶ ἐνέλαβέ με, καὶ 14. Et spiritus elevavit me , et suscepit me , et abii in
ἐπορεύθην ἐν ὁρμῇ τοῦ πνεύματός μου , καὶ χεὶρ Κυ- | impetu spiritus mei , et manus Domini facta est super me
ρίου ἐγένετο ἐπ' ἐμὲ κραταιὰ , fortis ,
15. καὶ εἰςῆλθον εἰς τὴν αἰχμαλωσίαν μετέωρος , 15. et intravi ad captivitatem sublimis , et circuivi habi-
καὶ περιῆλθον τοὺς κατοικοῦντας ἐπὶ τοῦ ποταμοῦ τοῦ tantes super fluvium Chobar qui erant ibi. Et sedi ibi se-
Χοβὰρ τοὺς ὄντας ἐκεῖ. Καὶ ἐκάθισα ἐκεῖ ἑπτὰ ἡμέρας , | ptem diebus , conversans in medio eorum .
ἀναστρεφόμενος ἐν μέσῳ αὐτῶν.
16. Καὶ ἐγένετο μετὰ τὰς ἑπτὰ ἡμέρας λόγος Κυ 16. Et factum est post septem dies verbum Domini ad
ρίου πρὸς μὲ , λέγων · me, dicens :
17. Υἱὲ ἀνθρώπου , σκοπὸν δέδωκά σε τῷ οἴκῳ 17. Fili hominis , speculatorem dedi te domui Israel , et
Ἰσραὴλ , καὶ ἀκούσῃ ἐκ στόματός μου λόγον, καὶ δια- | audies de ore meo verbum , et comminaberis eis ex me :
πειλήσῃ αὐτοῖς παρ' ἐμοῦ ·
18. ἐν τῷ λέγειν με τῷ ἀνόμῳ · Θανάτω θανατω- 18. in dicendo me iniquo : Morte morieris , et non dis-
θήσῃ , καὶ οὐ διεστείλω αὐτῷ τοῦ διαστείλασθαι τῷ tinxisti ei ad distinguendum iniquo, ut avertat se a viis suis,
ἀνόμῳ , ἀποστρέψαι ἀπὸ τῶν ὁδῶν αὐτοῦ , τοῦ ζῆσαι ut vivat : iniquus ille in sua iniquitate morietur, et sangui
αὐτόν · ὁ ἄνομος ἐκεῖνος τῇ ἀδικίᾳ αὐτοῦ ἀποθανεῖται , nem ejus de manu tua requiram .
καὶ τὸ αἷμα αὐτοῦ ἐκ τῆς χειρός σου ἐκζητήσω.
19. Καὶ σὺ ἐὰν διαστείλῃ τῷ ἀνόμῳ , καὶ μὴ ἀπο- 19. Et tu si distinxeris iniquo , et non se averterit ab
στρέψῃ ἀπὸ τῆς ἀνομίας αὐτοῦ καὶ ἀπὸ τῆς ὁδοῦ αὐτοῦ , iniquitate sua et a via sua , iniquus ille in sua injustitia mo-
ὁ ἄνομος ἐκεῖνος ἐν τῇ ἀδικίᾳ αὐτοῦ ἀποθανεῖται , καὶ rietur, et tu animam tuam liberabis.
σὺ τὴν ψυχήν σου φύση.
20. Καὶ ἐν τῷ ἀποστρέφειν δίκαιον ἀπὸ τῶν δικαιο- 20. Et in avertendo se justum a justitiis suis , et faciet
συνῶν αὐτοῦ , καὶ ποιήσει παράπτωμα , καὶ δώσω τὴν | delictum , et dabo tormentum in faciem ejus , ipse morietur,
βάσανον εἰς πρόςωπον αὐτοῦ , αὐτὸς ἀποθανεῖται , ὅτι οὐ quia non distinxisti ei : et in peccatis suis morietur, quia
διεστείλω αὐτῷ · καὶ ἐν ταῖς ἁμαρτίαις αὐτοῦ ἀποθανεῖ- non erunt in memoria justitiæ ejus , et sanguinem ejus de
ται , διότι οὐ μὴ μνησθῶσιν αἱ δικαιοσύναι αὐτοῦ , καὶ manu tua requiram.
τὸ αἷμα αὐτοῦ ἐκ τῆς χειρός σου ἐκζητήσω .
21. Σὺ δὲ ἐὰν διαστείλῃ τῷ δικαίῳ τοῦ μὴ ἁμαρτεῖν, 21. Tu autem si distinxeris justo ut non peccet , et ipse
καὶ αὐτὸς μὴ ἁμάρτη , ὁ δίκαιος ζωῇ ζήσεται , ὅτι διε - non peccaverit , justus vita vivet , quia distinxisti ei , et tu
στείλω αὐτῷ , καὶ σὺ τὴν σεαυτοῦ ψυχὴν φύση . animam tuam liberabis .
22. Καὶ ἐγένετο ἐπ' ἐμὲ χεὶρ Κυρίου , καὶ εἶπε πρὸς 22. Et facta est super me manus Domini , et dixit ad me :
μέ · Ἀνάστηθι , καὶ ἔξελθε εἰς τὸ πεδίον, καὶ ἐκεῖ λα Surge , et egredere in campum , et ibi allocutio fiet ad te.
ληθήσεται πρὸς σέ
23. Καὶ ἀνέστην καὶ ἐξῆλθον πρὸς τὸ πεδίον, καὶ 23. Et surrexi et egressus sum ad campum , et ecce ibi
ἰδοὺ ἐκεῖ δόξα Κυρίου εἱςτήκει , καθὼς ἡ ὅρασις καὶ gloria Domini stabat, sicut aspectus et sicut gloria Domini
καθὼς ἡ δόξα Κυρίου ἣν ἴδον ἐπὶ τοῦ ποταμοῦ τοῦ Χο- quam vidi super fluvium Chobar. Et cado in faciem meam ,
βάρ. Καὶ πίπτω ἐπὶ πρόςωπόν μου ,
36 .
504 ΙΕΖΕΚΙΗΛ. Κεφ . Δ'.
24. καὶ ἦλθεν ἐπ' ἐμὲ πνεῦμα , καὶ ἔστησέ με ἐπὶ
τοὺς πόδας μου , καὶ ἐλάλησε πρὸς μὲ , καὶ εἶπέ μοι ·
Εἴςελθε , καὶ ἐγκλείσθητι ἐν μέσῳ τοῦ οἴκου σου.
25. Καὶ σὺ , υἱὲ ἀνθρώπου , ἰδοὺ δέδονται ἐπὶ σὲ δε-
σμοὶ , καὶ δήσουσί σε ἐν αὐτοῖς , καὶ οὐ μὴ ἐξέλθῃς ἐκ
μέσου αὐτῶν ·
26. καὶ τὴν γλῶσσάν σου συνδήσω , καὶ ἀποχωρω-
θήσῃ , καὶ οὐκ ἔσῃ αὐτοῖς εἰς ἄνδρα ἐλέγχοντα , διότι
οἶκος παραπικραίνων ἐστί.
27. Καὶ ἐν τῷ λαλεῖν με πρὸς σέ , ἀνοίξω τὸ στόμα
σου, καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς· Τάδε λέγει Κύριος · Ὁ ἀκούων
ἀκουέτω , καὶ δ᾽ ἀπειθῶν ἀπειθείτω , διότι οἶκος παραπι-
κραίνων ἐστί .
24. et venit in me spiritus , et statuit me super pedes
meos , et locutus est ad me , et dixit mihi : Ingredere , et
includere in medio domus tuæ.
25. Et tu , fili hominis , ecce data sunt super te vincula ,
et ligabunt te in eis , et non egredieris de medio eorum :
26. et linguam tuam colligabo , et eris mutus , et non eris
eis in virum objurgantem, quia domus exasperans est .
27. Et in loquendo me ad te, aperiam os tuum , et dices
ad eos : Haec dicit Dominus : Qui audit audiat , et qui est
inobediens non obediat , quia domus exasperans est.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ'. CAPUT IV.

1. Καὶ σὺ , υἱὲ ἀνθρώπου , λάβε σεαυτῷ πλίνθον, καὶ 1. Et tu , fili hominis , sume tibi laterem , et pones eum
θήσεις αὐτὴν πρὸ προςώπου σου , καὶ διαγράψεις ἐπ' ante faciem tuam , et describes in eo civitatem Jerusalem ,
αὐτὴν πόλιν τὴν Ἱερουσαλήμ ,
2. καὶ δώσεις ἐπ' αὐτὴν περιοχὴν, καὶ οἰκοδομήσεις 2. et dabis super eam obsidionem, et adificabis super
ἐπ' αὐτὴν προμαχῶνας , καὶ περιβαλεῖς ἐπ' αὐτὴν χά eam propugnacula , et circumjacies super eam vallum, et
ρακα , καὶ δώσεις ἐπ' αὐτὴν παρεμβολὰς , καὶ τάξεις τὰς | dabis super eam castra , et ordinabis machinas missilium in
βελοστάσεις κύκλῳ. gyro.
3. Καὶ σὺ λάβε σεαυτῷ τήγανον σιδηροῦν, καὶ θή 3. Et tu sure tibi sartaginem ferream , et pones eam
σεις αὐτὸ τοῖχον σιδηροῦν ἀναμέσον σου καὶ ἀναμέσον murum ferreum inter te et civitatem, et parabis faciem tuam
τῆς πόλεως , καὶ ἑτοιμάσεις τὸ πρόςωπόν σου ἐπ' αὐτὴν, super eam , et erit in conclusione , et concludes eam : si-
καὶ ἔσται ἐν συγκλεισμῷ , καὶ συγκλείσεις αὐτήν · ση- gnum est hoc filiis Israel.
μεῖόν ἐστι τοῦτο τοῖς υἱοῖς Ἰσραήλ.
4. Καὶ σὺ κοιμηθήσῃ ἐπὶ τὸ πλευρόν σου τὸ ἀριστε 4. Et tu dormies super latus tuum sinistrum , et pones
ρὸν, καὶ θήσεις τὰς ἀδικίας τοῦ οἴκου Ἰσραὴλ ἐπ' αὐ- iniquitates domus Israel super eo , juxta numerum dierum
τοῦ , κατὰ ἀριθμὸν τῶν ἡμερῶν πεντήκοντα καὶ ἑκατὸν, quinquaginta et centum , quos dormies super illud , et assu-
ἃς κοιμηθήσῃ ἐπ' αὐτοῦ , καὶ λήψῃ τὰς ἀδικίας αὐτῶν . mes iniquitates eorum.
5. Καὶ ἐγὼ δέδωκά σοι τὰς ἀδικίας αὐτῶν εἰς ἀρι 5. Et ego dedi tibi iniquitates eorum in numero dierum
· θμὸν ἡμερῶν ἐνενήκοντα καὶ ἑκατὸν ἡμέρας , καὶ λήψη | nonaginta et centum dies , et sumes iniquitates domus
τὰς ἀδικίας τοῦ οἴκου Ἰσραήλ. Israel.
6. Καὶ συντελέσεις ταῦτα , καὶ κοιμηθήσῃ ἐπὶ τὸ 6. Et consummabis hac , et dormies super latus tuum
πλευρόν σου τὸ δεξιὸν, καὶ λήψῃ τὰς ἀδικίας τοῦ οἴκου dextrum , et assumes iniquitates domus Juda quadraginta
Ἰούδα τεσσαράκοντα ἡμέρας · ἡμέραν εἰς ἐνιαυτὸν τέ- diebus : diem in annum posui tibi.
θεικά σοι .
7. Καὶ εἰς τὸν συγκλεισμὸν Ἱερουσαλὴμ ἑτοιμάσεις 7. Et ad conclusionem Jerusalem parabis faciem tuam ,
τὸ πρόςωπόν σου , καὶ τὸν βραχίονά σου στερεώσεις , et brachium tuum roborabis , et prophetabis super eam.
· καὶ προφητεύσεις ἐπ᾿ αὐτήν .
8. Καὶ ἐγὼ ἰδοὺ δέδωκα ἐπὶ σὲ δεσμούς , καὶ μὴ 8. Et ego ecce dedi super te vincula , et non te convertas
στραφῆς ἀπὸ τοῦ πλευροῦ σου ἐπὶ τὸ πλευρόν σου , ἕως de latere tuo in latus tuum , donec completi fuerint dies
οὗ συντελεσθῶσιν ἡμέραι τοῦ συγκλεισμού σου. conclusionis tua .
9. Καὶ σὺ λάβε σεαυτῷ πυροὺς καὶ κριθὰς καὶ κύα- 9. Et tu sume tibi triticum et hordeum et fabam et lentem
μον καὶ φακὸν καὶ κέγχρον καὶ ὀλύραν, καὶ ἐμβαλεῖς et milium et olyram , et mittes ea in vas unum testeum : et
αὐτὰ εἰς ἄγγος ἓν ὀστράκινον · καὶ ποιήσεις αὐτὰ σεαυτῷ facies ea tibi in panes , et juxta numerum dierum quibus tu
εἰς ἄρτους , καὶ κατὰ ἀριθμὸν τῶν ἡμερῶν ἃς σὺ και dormis super latus tuum , nonaginta et centum diebus co-
medes ea.
θεύδεις ἐπὶ τοῦ πλευροῦ σου , ἐνενήκοντα καὶ ἑκατὸν
ἡμέρας φάγεσαι αὐτά.
10. Καὶ τὸ βρῶμά σου φάγεσαι ἐν σταθμῷ , εἴκοσι 10. Et cibum tuum comedes in pondere , viginti siclos
σίκλους τὴν ἡμέραν, ἀπὸ καιροῦ ἕως καιροῦ φάγεσαι | die , a tempore usque ad tempus comedes ea.
αὐτά.
11. Καὶ ὕδωρ ἐν μέτρῳ πίεσαι , καὶ τὸ ἕκτον τοῦ εἶν 11. Et aquam in mensura bibes , et sextam partem In a
ἀπὸ καιροῦ ἕως καιροῦ πίεσαι . tempore usque ad tempus bibes.
12. Καὶ ἐγκρυφίαν κρίθινον φάγεσαι αὐτὰ , ἐν βοβλί 12. Et subcinericium hordeaceum comedes ea , in fimo
τοις κόπρου ἀνθρωπίνης ἐγκρύψεις αὐτὰ κατ' ὀφθαλμοὺς | stercoris humani abscondes ea ante oculos eorum ,
αὐτῶν,
 EZECHIEL. CAP. V. 565

13. καὶ ἐρεῖς · Τάδε λέγει Κύριος ὁ Θεὸς τοῦ Ἰσραήλ · 13. et dices : Hæc dicit Dominus Deus Israel : Sic co
Οὕτως φάγονται οἱ υἱοὶ τοῦ Ἰσραὴλ ἀκάθαρτα ἐν τοῖς | medent filii Israel immunda in gentibus.
ἔθνεσιν .
14. Καὶ εἶπα · Μηδαμῶς , Κύριε Θεὲ Ἰσραήλ · εἰ ἡ 14. Et dixi : Nequaquam , Domine Dee Israel : si anima
ψυχή μου οὐ μεμίανται ἐν ἀκαθαρσίᾳ , καὶ θνησιμαῖον mea non est polluta in immunditia , et morticinum et a be-
καὶ θηριάλωτον οὐ βέβρωκα ἀπὸ γενέσεώς μου ἕως τοῦ stiis laceratum non comedi a nativitate mea usque nunc , et
νῦν, οὐδὲ εἰςελήλυθεν εἰς τὸ στόμα μου πᾶν κρέας ἕω- non est ingressa in os meum omnis caro rancida.
λον.
15. Καὶ εἶπε πρὸς μέ · Ἰδοὺ δέδωκά σοι βόβλιτα 15. Et dixit ad me : Ecce dedi tibi stercora boum pro
βοῶν ἀντὶ τῶν ἀνθρωπίνων, καὶ ποιήσεις τοὺς ἄρτους | stercoribus humanis , et facies panes tuos super ea.
σου ἐπ' αὐτῶν.
16. Καὶ εἶπε πρὸς μέ · Υἱὲ ἀνθρώπου , ἰδοὺ ἐγὼ συν- 16. Et dixit ad me : Fili hominis , ecce ego contero ful-
τρίβω στήριγμα ἄρτου ἐν Ἱερουσαλήμ , καὶ φάγονται cimentum panis in Jerusalem , et comedent panem in pon-
ἄρτον ἐν σταθμῷ καὶ ἐν ἐνδείᾳ , καὶ ὕδωρ ἐν μέτρῳ καὶ dere et in penuria, et aquam in mensura et in interitu
ἐν ἀφανισμῷ πίονται , bibent ,
17. ὅπως ἐνδεεῖς γένωνται ἄρτου καὶ ὕδατος · καὶ 17. ut egentes fiant panis et aquæ ; et delebitur homo
ἀφανισθήσεται ἄνθρωπος καὶ ἀδελφὸς αὐτοῦ , καὶ ἐντα- et frater ejus , et contabescent in iniquitatibus suis.
κήσονται ἐν ταῖς ἀδικίαις αὐτῶν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε΄. CAPUT V.

1. Καὶ σὺ , υἱὲ ἀνθρώπου , λάβε σεαυτῷ ῥομφαίαν
ὀξεῖαν ὑπὲρ ξυρὸν κουρέως , κτήσῃ αὐτὴν σεαυτῷ , καὶ
ἐπάξεις αὐτὴν ἐπὶ τὴν κεφαλήν σου καὶ ἐπὶ τὸν πώγωνα |
σου. Καὶ λήψῃ ζυγὸν σταθμίων, καὶ διαστήσεις αὐτούς ·
2. τὸ τέταρτον ἐν πυρὶ ἀνακαύσεις ἐν μέσῃ τῇ πό-
λει κατὰ τὴν πλήρωσιν τῶν ἡμερῶν τοῦ συγκλεισμοῦ ,
καὶ λήψῃ τὸ τέταρτον, καὶ κατακαύσεις αὐτὸ ἐν μέσῳ
αὐτῆς , καὶ τὸ τέταρτον κατακόψεις ἐν ῥομφαίᾳ κύκλῳ
αὐτῆς , καὶ τὸ τέταρτον διασκορπιεῖς τῷ πνεύματι · καὶ
μάχαιραν ἐκκενώσω ὀπίσω αὐτῶν.
3. Καὶ λήψῃ ἐκεῖθεν ὀλίγους ἐν ἀριθμῷ , καὶ συμπε-
ριλήψῃ αὐτοὺς τῇ ἀναβολῇ σου.
4. Καὶ ἐκ τούτων λήψῃ ἔτι , καὶ ῥίψεις αὐτοὺς εἰς
μέσον τοῦ πυρὸς , καὶ κατακαύσεις αὐτοὺς ἐν πυρί. Ἐξ |
αὐτῆς ἐξελεύσεται πῦρ . Καὶ ἐρεῖς παντὶ οἴκῳ Ἰσραήλ · |
5. Τάδε λέγει Κύριος · Αὕτη ἡ Ἱερουσαλήμ , ἐν μέσῳ
τῶν ἐθνῶν τέθεικα αὐτὴν, καὶ τὰς κύκλῳ αὐτῆς χώρας.
6. Καὶ ἐρεῖς τὰ δικαιώματά μου τῇ ἀνόμῳ ἐκ τῶν
ἐθνῶν , καὶ τὰ νόμιμα μου τῶν χωρῶν τῶν κύκλῳ αὐτῆς ·
διότι τὰ δικαιώματά μου ἀπώσαντο , καὶ ἐν τοῖς νομί-
μοις μου οὐκ ἐπορεύθησαν ἐν αὐτοῖς.
7. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος · Ἀνθ' ὧν ἡ ἀφορμὴ
ὑμῶν ἐκ τῶν ἐθνῶν τῶν κύκλῳ ὑμῶν, καὶ ἐν τοῖς νομί-
μοις μου οὐκ ἐπορεύθητε , καὶ τὰ δικαιώματά μου οὐκ
ἐποιήσατε , ἀλλ᾽ οὐδὲ κατὰ τὰ δικαιώματα τῶν ἐθνῶν
τῶν κύκλῳ ὑμῶν οὐ πεποιήκατε
5. διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος · Ἰδοὺ ἐγὼ ἐπὶ σὲ ,
καὶ ποιήσω ἐν μέσῳ σου κρῖμα ἐνώπιον τῶν ἐθνῶν,
9. καὶ ποιήσω ἐν σοὶ ἃ οὐ πεποίηκα, καὶ ἃ οὐ ποιήσω
ὅμοια αὐτοῖς ἔτι κατὰ πάντα τὰ βδελύγματά σου .
10. Διὰ τοῦτο πατέρες φάγονται τέκνα ἐν μέσῳ σου ,
καὶ τέκνα φάγονται πατέρας. Καὶ ποιήσω ἐν σοὶ κρί-
ματα , καὶ διασκορπιῶ πάντας τοὺς καταλοίπους του εἰς |
πάντα ἄνεμον .
( *) 1. Διὰ τοῦτο , ζῶ ἐγώ , λέγει Κύριος , ἦ μὴν ἀνθ'
- -
(*) 11. Διὰ τοῦτο ζῶ ἐγώ , λέγει Αδωναί Κύριος , εἰ μὴ
ἀνθ' ὧν τὰ ἅγιά μου ἐμίανας ἐν πᾶσι τοῖς προςοχθίσμασί σου ,
καὶ ἐν πᾶσι τοῖς βδελύγμασί σου , καὶ ἐγὼ ἀπώσομαί σε , καὶ
οὐ φείσεταί μου ὁ ὀφθαλμὸς, καὶ ἐγὼ οὐκ ἐλεήσω σε. (Alex.)
1. Et tu , fili hominis , sume tibi gladium acutum super
novaculam tonsoris , posside eam tibi , et duces eam su-
per caput tuum et super barbam tuam . Et assumes stateram
ponderum , et divides eos :
2. quartam partem in igni combures in media civitate
juxta completionem dierum conclusionis , et assumes quar-
tam , et combures eam in medio ejus , et quartam concides
in gladio in circuitu ejus , et quartam disperges vento : et
gladium nudabo post eos.
3. Et assumes inde paucos in numero , et circumligabis
eos indumento tuo.
4. Et ex his sumes adhuc , et projicies eos in medium
ignis , et combures eos in igni. Ex ea egredietur ignis. Et
dices omni domui Israel :
5. Hæc dicit Dominus : Ista est Jerusalem , in medio
gentium posui eam , et quæ sunt in circuitu ejus terras.
6. Et dices justificationes meas ipsi iniquæ ex gentibus ,
et legitima mea de regionibus quæ sunt in circuitu ejus :
justificationes enim meas projecerunt , et in legitimis meis
non ambulaverunt in eis.
7. Idcirco haec dicit Dominus : Quia occasio vestra de
gentibus quæ in circuitu vestro sunt , et in legitimis meis
non ambulastis , et justificationes meas non fecistis , sed
neque juxta justificationes gentium quæ in circuitu vestro
sunt fecistis :
8. ideo haec dicit Dominus : Ecce ego super te , et faciam
in medio tui judicium coram gentibus ,
9. et faciam in te quae non feci , et quæ non faciam simi-
lia eis ultra secundum omnes abominationes tuas.
10. Idcirco patres comedent filios in medio tui , et filii
comedent patres . Et faciam in te judicia , et dispergam omnes
residuos tuos in omnem ventum .
11. Idcirco vivo ego, dicit Dominus, profecto pro eo quod
11. Idcirco vivo ego , dicit Dominus Dominus , nisi pro eo
quod sancta mea violasti in omnibus offensionibus tuis , et in
omnibus abominationibus tuis , et ego repellam te , et non par-
cet oculus meus , et ego non miserebor tui.
360 ΙΕΖΕΚΙΗΛ. Κεφ. ς'.

ὧν τὰ ἅγιά μου ἐμίανας ἐν πᾶσι τοῖς βδελύγμασί σου , | sancta mea polluisti in omnibus abominationibus tuis , et
κἀγὼ ἀπώσομαί σε · οὐ φείσεταί μου ὁ ὀφθαλμός , ego abjiciam te : non parcet oculus meus , et ego non nise-
κἀγὼ οὐκ ἐλεήσω. rebor.
12. Τὸ τέταρτόν σου ἐν θανάτῳ ἀναλωθήσεται , καὶ 12. Quarta tui pars in morte consumetur, et quarta tui
τὸ τέταρτόν σου ἐν λιμῷ συντελεσθήσεται ἐν μέσῳ σου , pars in fame consumetur in medio tui , et quartam tui par-
καὶ τὸ τέταρτόν σου εἰς πάντα ἄνεμον σκορπιῶ αὐ tem in omnem ventum dispergam eos , et quarta pars tui
τοὺς , καὶ τὸ τέταρτόν σου ἐν ῥομφαία πεσούνται κύ in gladio cadent in circuitu tuo , et gladium nudabo post
κλῳ σου , καὶ μάχαιραν ἐκκενώσω ὀπίσω αὐτῶν. eos.
13. Καὶ συντελεσθήσεται ὁ θυμός μου καὶ ἡ ὀργή 13. Et complebitur furor meus et ira mea super eos , et
μου ἐπ᾿ αὐτοὺς , καὶ ἐπιγνώσῃ διότι ἐγὼ Κύριος λε- scies quia ego Dominus locutus sum in zelo meo , in com-
λάληκα ἐν ζήλῳ μου , ἐν τῷ συντελέσαι με τὴν ὀργήν plendo me iram meam super eos.
μου ἐπ' αὐτούς.
14. Καὶ θήσομαί σε εἰς ἔρημον , καὶ τὰς θυγατέρας 14. Et ponam te in desertum , et filias tuas in circuitu
σου κύκλῳ σου ἐνώπιον παντὸς διοδεύοντος· tuo in conspectu omnis prætereuntis :
15. καὶ ἔσῃ στενακτὴ καὶ δηλαϊστὴ ἐν τοῖς ἔθνεσι 15. et eris gemibilis et misera in gentibus quæ in circuitu
τοῖς κύκλῳ σου , ἐν τῷ ποιῆσαί με ἐν σοὶ κρίματα ἐν tuo , in faciendo me judicia in te in ultione furoris mei.
ἐκδικήσει θυμοῦ μου...
16. Ἐγὼ Κύριος λελάληκα . Καὶ ἐν τῷ ἀποστεῖλαί 16. Ego Dominus locutus sum. Et in emittendo me sagit-
με βολίδας του λιμοῦ ἐπ᾿ αὐτοὺς , καὶ ἔσονται εἰς ἔκλει- tas famis super eos , et erunt in defectionem , et conteram
ψιν, καὶ συντρίψω στήριγμα άρτου σου · firmamentum panis tui :
17. καὶ ἐξαποστελῶ ἐπὶ σὲ λιμὸν καὶ θηρία που 17. et emittam super te famem et bestias pessimas , et
νηρὰ , καὶ τιμωρήσομαί σε , καὶ θάνατος καὶ αἷμα puniam te , et mors et sanguis transibunt super te , et gla-
διελεύσονται ἐπὶ σὲ , καὶ ῥομφαίαν ἐπάξω ἐπὶ σὲ κυ- dium inducam super te in circuitu. Ego Dominus locutus
κλόθεν. Ἐγὼ Κύριος λελάληκα . sum.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'. CAPUT VI .

1. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων·
2. Υἱὲ ἀνθρώπου , στήρισον τὸ πρόσωπόν σου ἐπὶ τὰ
ὄρη Ἰσραὴλ , καὶ προφήτευσον ἐπ' αὐτὰ,
3. καὶ ἐρεῖς· Τὰ ὄρη Ἰσραὴλ , ἀκούσατε λόγον Κυ
ρίου. Τάδε λέγει Κύριος τοῖς ὄρεσι καὶ τοῖς βουνοῖς καὶ }
ταῖς φάραγξι καὶ ταῖς νάπαις· Ἰδοὺ ἐγὼ ἐπάγω ἐφ' ὑμᾶς |
ῥομφαίαν, καὶ ἐξολοθρευθήσεται τὰ ὑψηλὰ ὑμῶν,
4. καὶ συντριβήσονται τὰ θυσιαστήρια ὑμῶν καὶ τὰ
τεμένη ὑμῶν, καὶ καταβαλῶ τραυματίας ὑμῶν ἐνώ- |
πιον τῶν εἰδώλων ὑμῶν.
( *) 5. Καὶ διασκορπιῶ τὰ ὀστᾶ ὑμῶν κύκλῳ τῶν
θυσιαστηρίων ὑμῶν
6. καὶ ἐν πάσῃ τῇ κατοικίᾳ ὑμῶν . Αἱ πόλεις ἐξερη-
μωθήσονται καὶ τὰ ὑψηλὰ ἀφανισθήσεται , ὅπως ἐξολο- |
θρευθῇ τὰ θυσιαστήρια ὑμῶν, καὶ συντριβήσονται τὰ |
εἴδωλα ὑμῶν καὶ ἐξαρθῇ τὰ τεμένη ὑμῶν.
7. Καὶ πεσοῦνται τραυματίαι ἐν μέσῳ ὑμῶν, καὶ
ἐπιγνώσεσθε ὅτι ἐγὼ Κύριος .
8. Ἐν τῷ γενέσθαι ἐξ ὑμῶν ἀνασωζομένους ἐκ ῥομ
φαίας ἐν τοῖς ἔθνεσι , καὶ ἐν τῷ διασκορπισμῷ ὑμῶν ἐν
ταῖς χώραις ,
9. καὶ μνησθήσονταί μου οἱ ἀνασωζόμενοι ἐξ ὑμῶν
ἐν τοῖς ἔθνεσιν, οὗ ᾐχμαλωτεύθησαν ἐκεῖ . Ομώμοχα |
τῇ καρδίᾳ αὐτῶν τῇ ἐκπορνευούσῃ ἀπ᾿ ἐμοῦ , καὶ τοῖς ]
1. Et factus est sermo Domini ad me , dicens :
2. Fili hominis , firma faciem tuam ad montes Israel , et
propheta ad eos ,
3. et dices : Montes Israel , audite verbum Domini. Haec
dicit Dominus montibus et collibus et vallibus et rupibus :
Ecce ego induco super vos gladium , et disperdentur excelsa
vestra ,
4. et conterentur altaria vestra et delubra vestra , et deji-
ciam interfectos vestros ante idola vestra.
5. Et dispergamossa vestra in circuitu altarium vestro-
rum
6. et in omni habitatione vestra. Urbes deserta erunt et
excelsa delebuntur, ut exterminentur altaria vestra , et
conterentur idola vestra et auferentur delubra vestra.
7. Et cadent interfecti in medio vestri , et scietis quia
ego Dominus.
8. Dum fuerint ex vobis evadentes a gladio in gentibus ,
et in dispersione vestra in regionibus ,
9. et recordabuntur mei qui evaserint ex vobis in gen-
tibus , quo captivi ducti fuerint illuc. Juravi cordi eorum
fornicanti a me , et oculis eorum fornicantibus post adin-

(*) 5. Καὶ δώσω τὰ πτώματα τῶν υἱῶν Ἰσραὴλ κατὰ πρός- 5. Et dabo cadavera filiorum Israel ante faciem simulacro-
ωπον τῶν εἰδώλων αὐτῶν, καὶ διασκορπιῶ τὰ ὀστᾶ ὑμῶν rum suorum , et dispergam ossa vestra circum aras vestras.
κύκλῳ τῶν θυσιαστηρίων ὑμῶν.
6. Ἐν πάσῃ τῇ κατοικίᾳ ὑμῶν αἱ πόλεις ἐξερημωθήσονται , 6. In omni habitatione vestra urbes desert erunt , et ex-
καὶ τὰ ὑψηλὰ ἀφανισθήσονται , ὅπως ἐξολεθρευθῇ τὰ θυσια- celsa evanescent , ut disperdantur aræ vestræ : et conterentur
στήρια ὑμῶν· καὶ συντριβήσονται τὰ εἴδωλα ὑμῶν, καὶ ἐξαρ- | idola vestra , et tollentur delubra vestra , et delebuntur opera
θήσεται τὰ τεμένη ὑμῶν, καὶ ἐξαλειφθῶσι τὰ ἔργα ὑμῶν. vestra.
(.flex . )
 EZECHIEL . CAP. VII. 567
ὀφθαλμοῖς αὐτῶν τοῖς ἐκπορνεύουσιν ὀπίσω τῶν ἐπιτη- ventiones suas. Et percutient facies suas in omnibus abo-
δευμάτων αὐτῶν . Καὶ κόψονται πρόςωπα αὐτῶν ἐν minationibus suis ,
πᾶσι τοῖς βδελύγμασιν αὐτῶν,
(*) 10. καὶ ἐπιγνώσονται διότι ἐγὼ Κύριος λελάληκα . 10. et scient quia ego Dominus locutus sum .
1. Τάδε λέγει Κύριος · Κρότησον τῇ χειρὶ καὶ ψό- 11. Hæc dicit Dominus : Plaude manu et obstrepe pede ,
φησον τῷ ποδὶ , καὶ εἰπόν · Εὖγε , εὖγε , ἐπὶ πᾶσι τοῖς et dic : Euge , euge , super omnibus abominationibus domus
βδελύγμασιν οἴκου Ἰσραήλ. Ἐν ῥομφαίᾳ καὶ ἐν θανά- Israel. In gladio et in morte et in fame cadent :
της καὶ ἐν λιμῷ πεσοῦνται ·
12. ὁ ἐγγὺς ἐν ῥομφαίᾳ πεσεῖται , ὁ δὲ μακρὰν ἐν 12. qui prope in gladio cadet , qui vero longe in morte
θανάτω τελευτήσει , καὶ ὁ περιεχόμενος ἐν λιμῷ συντε peribit, et qui circumdatus fuerit in fame consumetur. Et
λεσθήσεται . Καὶ συντελέσω τὴν ὀργήν μου ἐπ' αὐτοὺς , | implebo iram meam super eos ,
(**) 13. καὶ γνώσεσθε διότι ἐγὼ Κύριος , ἐν τῷ εἶναι 13. et scietis quia ego Dominus , cum fuerint interfecti
τοὺς τραυματίας ὑμῶν ἐν μέσῳ τῶν εἰδώλων ὑμῶν vestri in medio idolorum vestrorum in circuitu altarium
κύκλῳ τῶν θυσιαστηρίων ὑμῶν , ἐπὶ πάντα βουνὸν vestrorum , super omnem collem excelsum, et subter arbo-
ὑψηλὸν, καὶ ὑποκάτω δένδρου συσκίου , οὗ ἔδωκαν ἐκεῖ rem umbrosam , ubi dederunt iilie odorem suavitatis univer -
ὀσμὴν εὐωδίας πᾶσι τοῖς εἰδώλοις αὐτῶν. sis idolis suis.
14. Καὶ ἐκτενῶ τὴν χεῖρά μου ἐπ᾿ αὐτοὺς , καὶ θή- 14. Et extendam manum meam super eos , et ponam
σομαι τὴν γῆν εἰς ἀφανισμὸν καὶ εἰς ὄλεθρον ἀπὸ τῆς | terram in desolationem et in perditionem a deserto Debla-
ἐρήμου Δεβλαθὰ ἐκ πάσης τῆς κατοικεσίας αὐτῶν · tha ex omni habitatione eorum : scietis quia ego Dominus.
ἐπιγνώσεσθε ὅτι ἐγὼ Κύριος.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ζ΄ . CAPUT VII.

1. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων · 1. Et factum est verbum Domini ad me , dicens :
2. Καὶ σὺ , υἱὲ ἀνθρώπου , εἰπόν · Τάδε λέγει Κύ- 2. Et tu , fili hominis , dic : Hæc dicit Dominus : Terra
ριος· Τῇ γῇ τοῦ Ἰσραὴλ πέρας ἥκει , τὸ πέρας ἥκει ἐπὶ Israel finis venit , finis venit super quatuor alas terræ.
τὰς τέσσαρας πτέρυγας τῆς γῆς . (a)
7. Ηκει τὸ πέρας ἐπὶ σὲ , τὸν κατοικοῦντα τὴν γῆν · 7. Venit finis super te , qui habitas terram : venit tem-
ἥκει ὁ καιρὸς , ἤγγικεν ἡ ἡμέρα , οὐ μετὰ θορύβων , οὐδὲ pus , appropinquavit dies , non cum perturbationibus , ne-
μετὰ ὠδίνων. que cum doloribus.
8. Νῦν ἐγγύθεν ἐκχεῶν τὴν ὀργήν μου ἐπὶ σὲ , καὶ 8. Nunc de propinquo effundam iram meam super te , et
συντελέσω τὸν θυμόν μου ἐν σοὶ , καὶ κρινῶ σε ἐν ταῖς . complebo furorem meum in te , et judicabo te in vis tuis ,
ὁδοῖς σου , καὶ δώσω ἐπὶ σὲ πάντα τὰ βδελύγματά σου · et dabo super te omnes abominationes tuas :
9. οὐ φείσεται ὁ ὀφθαλμός μου , οὐδὲ μὴ ἐλεήσω · 9. non parcet oculus meus , neque miserebor : quia vias
διότι τὰς ὁδούς σου ἐπὶ σὲ δώσω , καὶ τὰ βδελύγματά tuas super te dabo , et abominationes tuæ in medio tui
σου ἐν μέσῳ σου ἔσονται , καὶ ἐπιγνώσῃ διότι ἐγώ εἰμι | erunt , et scies quia ego Dominus qui percutio.
Κύριος ὁ τύπτων.
(***) (a) 3. Νῦν τὸ πέρας πρὸς σὲ , καὶ ἀποστελῶ ἐγὼ 3. Nunc finis ad te , et mittam ego super te , et ulciscar
ἐπὶ σὲ , καὶ ἐκδικήσω ἐν ταῖς ὁδοῖς σου , καὶ δώσω ἐπὶ in vias tuas , et dabo super te omnes abominationes tuas ,
σὲ πάντα τὰ βδελύγματά σου ,
4. οὐ φείσεται ὁ ὀφθαλμός μου , οὐδὲ μὴ ἐλεήσω , 4. non parcet oculus meus , neque miserebor, quia viam
διότι τὴν ὁδόν σου ἐπὶ σὲ δώσω , καὶ τὰ βδελύγματά σου tuam super te dabo , et abominationes tuæ in medio tui
ἐν μέσῳ σου ἔσται , καὶ ἐπιγνώση διότι ἐγὼ Κύριος. erunt , et scies quia ego Dominus.
5. Διότι τάδε λέγει Κύριος · (**** ) 5. Hæc enim dicit Dominus :
10. Ἰδοὺ τὸ πέρας ἥκει , ἰδοὺ ἡ ἡμέρα Κυρίου · εἰ καὶ 10. Ecce finis venit , ecce dies Domini : si et virga floruit ,
ἡ ῥάβδος ἤνθηκεν, ἡ ὕβρις ἐξανέστηκε . contumelia surrexit.
11. Καὶ συντρίψει στήριγμα ἀνόμου , καὶ οὐ μετὰ 11. Et conteret firmamentum iniqui , et non cum pertur
θορύβου , οὐδὲ μετὰ σπουδῆς. batione , neque cum festinatione.

(* ) 10. Καὶ ἐπιγνώσονται ὅτι ἐγὼ Κύριος οὐκ εἰς δωρεὰν 10. Et cognoscent, quia ego Dominus non frustra locutus
λελάληκα τοῦ ποιῆσαι αὐτοῖς ἅπαντα τὰ κακὰ ταῦτα . (Alex .) | sum , ut facerem eis omnia mala hac.
(**) 13. Καὶ γνώσεσθε διότι ἐγὼ Κύριος , ἐν τῷ εἶναι τοὺς 13. Et cognoscetis quia ego Dominus , cum fuerint inter-
τραυματίας ὑμῶν ἐν μέσῳ τῶν εἰδώλων ὑμῶν, κύκλῳ τῶν fecti vestri in medio idolorum vestrorum , in circuitu ararum
θυσιαστηρίων ὑμῶν · ἐπὶ πάντα βουνὸν ὑψηλὸν καὶ ἐν πάσαις vestrarum in omni colle excelso et in omnibus summita-
κορυφαῖς τῶν ὀρέων, καὶ ὑποκάτω δένδρου συσκίου , καὶ ὑπο- tibus montium , et subtus omne lignum umbrosum , et subtus
κάτω πάσης δρυός δασείας , οὗ ἔδωκαν ἐκεῖ ὀσμὴν εὐωδίας omnem quercum frondosam , ubi dederunt odorem suaveo-
πᾶσι τοῖς εἰδώλοις αὐτῶν. (Alex. ) lentiæ omnibus idolis suis.
(***) 3. Ἥκει τὸ πέρας, νῦν τὸ πέρας πρός σε , καὶ ἀποστελῶ 3. Venit finis , nunc finis ad te , et emittam ego super te , et
ἐγὼ ἐπὶ σὲ , καὶ ἐκδικήσω σε ἐν ταῖς ὁδοῖς σου , καὶ δώσω ἐπὶ vindicabo te in omnibus viis tuis , et dabo super te omnes abo..
σὲ πάντα τὰ βδελύγματά σου . (Alex.) minationes tuas.
(****) 6. Τὸ πέρας ἥκει , ἥκει τὸ πέρας , ἐξηγέρθη πρὸς 6. Finis venit , venit finis , evigilavit adversum te , ecce venit
σὲ , ἰδοὺ ἥκει τὸ πέρας. ( Grab. ex Cod. reg .) finis.
568 IEZEKIA . Kɛp . Z' .

12. Ηκει ὁ καιρὸς , ἰδοὺ ἡ ἡμέρα. Ὁ κτώμενος μὴ
χαιρέτω , καὶ ὁ πωλῶν μὴ θρηνείτω · (*)
13. διότι ὁ κτώμενος πρὸς τὸν πωλοῦντα οὐκέτι μὴ
ἐπιστρέψει , καὶ ἄνθρωπος ἐν ὀφθαλμῷ ζωῆς αὐτοῦ οὐ
κρατήσει .
14. Σαλπίσατε ἐν σάλπιγγι , καὶ κρίνατε τὰ σύμ-
παντα.
15. Ο πόλεμος ἐν ῥομφαίᾳ ἔξωθεν, καὶ ὁ λιμὸς καὶ
ὁ θάνατος ἔσωθεν. Ὁ ἐν τῷ πεδίῳ ἐν ῥομφαία τελευτή- |
σει , τοὺς δ' ἐν τῇ πόλει λιμὸς καὶ θάνατος συντελέσει .
(**) 16 . Καὶ ἀνασωθήσονται οἱ ἀνασωζόμενοι ἐξ αὐ-
τῶν, καὶ ἔσονται ἐπὶ τῶν ὀρέων . Καὶ πάντας ἀποκτενῶ ,
ἕκαστον ἐν ταῖς ἀδικίαις αὐτοῦ.
17. Πᾶσαι χεῖρες ἐκλυθήσονται , καὶ πάντες μηροὶ
μολυνθήσονται ὑγρασία ,
18. καὶ περιζώσονται σάκκους , καὶ καλύψει αὐτοὺς
θάμβος · καὶ ἐπὶ πᾶν πρόςωπον αἰσχύνη ἐπ' αὐτοὺς, καὶ
ἐπὶ πᾶσαν κεφαλὴν φαλάκρωμα .
(***) 19. Τὸ ἀργύριον αὐτῶν ῥιφήσεται ἐν ταῖς πλα-
τείαις , καὶ τὸ χρυσίον αὐτῶν ὑπεροφθήσεται . Αἱ ψυχαὶ
αὐτῶν οὐ μὴ ἐμπλησθῶσι , καὶ αἱ κοιλίαι αὐτῶν οὐ μὴ |
πληρωθῶσι , διότι βάσανος τῶν ἀδικιῶν αὐτῶν ἐγένετο.
20. Εκλεκτὰ κόσμου εἰς ὑπερηφανίαν ἔθεντο αὐτὰ ,
καὶ εἰκόνας τῶν βδελυγμάτων αὐτῶν ἐποίησαν ἐξ αὐτῶν.
Ἕνεκεν τούτου δέδωκα αὐτὰ αὐτοῖς εἰς ἀκαθαρσίαν,
21. καὶ παραδώσω αὐτὰ εἰς χεῖρας ἀλλοτρίων, τοῦ
διαρπάσαι αὐτὰ , καὶ τοῖς λοιμοῖς τῆς γῆς εἰς σκύλα ,
καὶ βεβηλώσουσιν αὐτά.
22. Καὶ ἀποστρέψω τὸ πρόςωπόν μου ἀπ' αὐτῶν ,
καὶ μιανοῦσι τὴν ἐπισκοπήν μου , καὶ εἰςελεύσονται εἰς |
αὐτὰ ἀφυλάκτως , καὶ βεβηλώσουσιν αὐτὰ ,
23. καὶ ποιήσουσι φυρμόν · διότι ἡ γῆ πλήρης λαῶν,
καὶ ἡ πόλις πλήρης ἀνομίας.
(****) 24. Καὶ ἀποστρέψω τὸ φρύαγμα τῆς ἰσχύος
αὐτῶν, καὶ μιανθήσεται τὰ ἅγια αὐτῶν.
25. Καὶ ἐξιλασμὸς ἥξει , καὶ ζητήσει εἰρήνην, καὶ
οὐκ ἔσται.
26. Οὐαὶ ἐπὶ οὐαὶ ἔσται , καὶ ἀγγελία ἐπὶ ἀγγελίαν
ἔσται , καὶ ζητηθήσεται ὅρασις ἐκ προφήτου , καὶ νόμος |
ἀπολεῖται ἐξ ἱερέως , καὶ βουλὴ ἐκ πρεσβυτέρων.
12. Venit tempus , ecce dies. Qui emit non latetur, et
qui vendit non lugeat :
13. quia emens ad vendentem non ultra revertetur, et
homo in oculo vitæ suæ non obtinebit.
14. Clangite in tuba , et judicate omnia .
15. Bellum in gladio foris , et fames et mors intrinsecus.
Qui in campo est in gladio morietur, eos autem qui in civi-
tate fames et mors consumet.
16. Et salvi evadent qui evadunt ex eis , et erunt super
montes. Et omnes occidam, unumquemque in iniquitatibus
suis.
17. Omnes manus dissolventur, et omnia femora pol
luentur humore,
18. et accingent se ciliciis , et operiet eos formido : et su-
per omnem faciem confusio super eos , et super omne caput
calvitium.
19. Argentum eorum in plateis projicietur, et aurum eo-
rum erit contemptui. Anima eorum non saturabuntur, et
ventres eorum non implebuntur, quia cruciatus iniquitatum
eorum fuit.
20. Electa mundi in superbiam posuerunt ea , et imagi-
nes abominationum suarum fecerunt ex eis. Propter hoc
dedi ea illis in immunditiam ,
21. et tradam ea in manus alienorum, ut diripiant ea , et
pestilentibus terra in spolia , et polluent ea.
22. Et avertam faciem meam ab eis , et violabunt visita-
tionem meam, et ingredientur in ea temere, et contaminabunt
ea,
23. et facient perturbationem : quia terra plena populo-
rum, et civitas plena iniquitatis.
24. Et avertam fremitum fortitudinis eorum , et polluen-
tur sancta eorum.
25. Et propitiatio veniet , et quaeret pacem , et non erit.
26. Va super va erit , et nuntius super nuntium erit , et
quæretur visio de propheta , et lex peribit a sacerdote , et
consilium a senioribus.

(*) 12. ... ὅτι ὀργὴ εἰς πᾶν τὸ πλῆθος αὐτῆς. 12... quia ira in omnem multitudinem ejus.
13. Διότι ὁ κτώμενος πρὸς τὸν πωλοῦντα οὐκέτι οὐ μὴ 13. Quia emens ad vendentem non amplius revertetur,
ἐπιστρέψῃ , καὶ ἔτι ἐν ζωῇ τὸ ζῆν αὐτῶν, ὅτι ὅρασις εἰς πᾶν τὸ et adhuc in viventibus vita eorum , quia visio in omnem
πλῆθος αὐτῆς οὐκ ἀνακάμψει , καὶ ἄνθρωπος ἐν ὀφθαλμῷ ζωῆς multitudinem ejus non revertetur, et homo in oculo vitæ suæ
αὐτοῦ οὐ κρατήσει. non confortatibur.
14. Σαλπίσατε ἐν σάλπιγγι , κρίνατε τὰ σύμπαντα , καὶ οὐκ 14. Canite in tuba , judicate universa , et non est vadens in
ἔστι πορευόμενος εἰς τὸν πόλεμον, ὅτι ἡ ὀργή μου εἰς πᾶν τὸ | bellum , quia ira mea in omnem multitudinem ejus.
πλῆθος αὐτῆς. (Alex.)
(** ) 16. Καὶ ἀνασωθήσονται οἱ ἀνασωζόμενοι ἐξ αὐτῶν, καὶ 16. Et salvabuntur qui fugerint ex eis , et erunt in montibus
ἔσονται ἐπὶ τῶν ὀρέων ὡς περιστεραὶ μηλετητικαί · πάντας quasi columba (Vulg. convallium) : omnes interficiam, unum-
ἀποκτενῶ , ἕκαστον ἐν ταῖς ἀδικίαις αὐτοῦ . (Alex.) quemque in iniquitatibus suis.
(***) 19. Τὸ ἀργύριον αὐτῶν ῥιφήσεται ἐν ταῖς πλατείαις , 19. Argentum eorum projicietur in plateis , et aurum eorum
καὶ τὸ χρυσίον αὐτῶν ὑπεροφθήσεται . Τὸ ἀργύριον αὐτῶν καὶ despicietur. Argentum eorum et aurum eorum non poterit eri-
τὸ χρυσίον αὐτῶν οὐ δυνηθήσεται ἐξελέσθαι αὐτοὺς ἐν ἡμέρᾳ pere eos in die iræ Domini : animæ eorum non saturabuntur,
ὀργῆς Κυρίου · αἱ ψυχαὶ αὐτῶν οὐ μὴ ἐμπλησθῶσι , καὶ αἱ κοι- et ventres eorum non implebuntur , quia exploratio iniquita-
λίαι αὐτῶν οὐ μὴ πληρωθῶσι , διότι βάσανος τῶν ἀδικιῶν αὐ- tum eorum facta est.
τῶν ἐγένετο. (Alex.)
(**** ) 24. Καὶ ἄξω πονηροὺς ἐθνῶν, καὶ κληρονομήσουσι τοὺς 24. Et adducam pessimos de gentibus , et hæreditabunt do-
οἴκους αὐτῶν· καὶ ἀποστρέψω τὸ φρύαγμα τῆς ἰσχύος αὐτῶν , mos eorum et avertam fremitum fortitudinis eorum , et pol-
καὶ μιανθήσεται τὰ ἅγια αὐτῶν. (Alex .) luentur sancta corum .
 EZECHIEL. CAP. VIII.
(*) 27. Ἄρχων ἐνδύσεται ἀφανισμὸν, καὶ αἱ χεῖρες τοῦ
λαοῦ τῆς γῆς παραλυθήσονται . Κατὰ τὰς ὁδοὺς αὐτῶν
ποιήσω αὐτοῖς , καὶ ἐν τοῖς κρίμασιν αὐτῶν ἐκδικήσω
αὐτοὺς , καὶ γνώσονται ὅτι ἐγὼ Κύριος .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Η΄.
1. Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ ἔκτῳ ἔτει , ἐν τῷ πέμπτῳ μηνὶ ,
πέμπτῃ τοῦ μηνὸς , ἐγὼ ἐκαθήμην ἐν τῷ οἴκῳ , καὶ οἱ
πρεσβύτεροι Ἰούδα ἐκάθηντο ἐνώπιόν μου . Καὶ ἐγένετο
ἐπ' ἐμὲ χεὶρ Κυρίου ,
2. καὶ ἴδον, καὶ ἰδοὺ ὁμοίωμα ἀνδρός · ἀπὸ τῆς
ὀσφύος αὐτοῦ καὶ ἕως κάτω πῦρ, καὶ ἀπὸ τῆς ὀσφύος
αὐτοῦ ὑπεράνω αὐτοῦ ὡς ὅρασις ἠλέκτρου.
3. Καὶ ἐξέτεινεν ὁμοίωρα χειρὸς , καὶ ἀνέλαβέ με τῆς
κορυφῆς μου , καὶ ἀνέλαβέ με πνεῦμα ἀναμέσον τῆς
γῆς καὶ ἀναμέσον τοῦ οὐρανοῦ , καὶ ἤγαγέ με εἰς Ἱε-
ρουσαλὴμ ἐν δράσει Θεοῦ ἐπὶ τὰ πρόθυρα τῆς πύλης
τῆς βλεπούσης εἰς βοῤῥᾶν, οὗ ἦν ἡ στήλη τοῦ κτωμένου .
4. Καὶ ἰδοὺ ἦν ἐκεῖ δόξα Κυρίου Θεοῦ Ἰσραὴλ κατὰ
τὴν ὅρασιν ἣν ἴδον ἐν τῷ πεδίῳ.
5. Καὶ εἶπε πρὸς μέ· Υἱὲ ἀνθρώπου , ἀνάβλεψον τοῖς
ὀφθαλμοῖς σου πρὸς βοῤῥᾶν. Καὶ ἀνέβλεψα τοῖς ὀφθαλ-
μοῖς μου πρὸς βοῤῥᾶν, καὶ ἰδοὺ ἀπὸ βοῤῥᾶ ἐπὶ τὴν
πύλην (**) τὴν πρὸς ἀνατολάς.
6. Καὶ εἶπε πρὸς μέ · Υἱὲ ἀνθρώπου , ἑώρακας τί οὗ
τοι ποιοῦσιν ; Ἀνομίας μεγάλας ποιοῦσιν ὧδε , τοῦ ἀπέ-
χεσθαι ἀπὸ τῶν ἁγίων μου , καὶ ἔτι ὄψει ἀνομίας μεί-
ζονας.
(***) 7. Καὶ εἰςήγαγέ με ἐπὶ τὰ πρόθυρα τῆς αὐλῆς ,
8. καὶ εἶπε πρὸς μέ · Υἱὲ ἀνθρώπου , ὄρυξον. Καὶ
ὤρυξα , καὶ ἰδοὺ θύρα .
9. Καὶ εἶπε πρὸς μέ · Εἴςελθε , καὶ ἴδε τὰς ἀνομίας
ἃς οὗτοι ποιοῦσιν ὧδε.
10. Καὶ εἰσῆλθον, καὶ ἴδον, καὶ ἰδοὺ μάταια , βδε
λύγματα , καὶ πάντα τὰ εἴδωλα οἴκου Ἰσραὴλ διαγε-
γραμμένα ἐπ' αὐτοὺς κύκλῳ .
1. Καὶ ἑβδομήκοντα ἄνδρες ἐκ τῶν πρεσβυτέρων
οἴκου Ἰσραὴλ , καὶ Ἰεχονίας ὁ τοῦ Σαφὰν ἐν μέσῳ αὐ-
τῶν εἱστήκει πρὸ προςώπου αὐτῶν, καὶ ἕκαστος θυ-
μιατήριον αὐτοῦ εἶχεν ἐν τῇ χειρὶ , καὶ ἡ ἀτμὶς τοῦ
θυμιάματος ἀνέβαινε.
12. Καὶ εἶπε πρὸς μέ · Εώρακας , υἱὲ ἀνθρώπου , ἃ
οἱ πρεσβύτεροι οἴκου Ἰσραὴλ ποιοῦσιν, ἕκαστος αὐτῶν
ἐν τῷ κοιτῶνι τῷ κρυπτῷ αὐτῶν · διότι εἶπαν · Οὐχ ὁρᾷ
ὁ Κύριος , ἐγκαταλέλοιπε Κύριος τὴν γῆν.
13. Καὶ εἶπε πρὸς μέ · Ἔτι ὄψει ἀνομίας μείζονας
ἃς οὗτοι ποιοῦσι.
14. Καὶ εἰςήγαγέ με ἐπὶ τὰ πρόθυρα τῆς πύλης οἴκου
Κυρίου τῆς βλεπούσης προς βοῤῥᾶν · καὶ ἰδοὺ ἐκεῖ
γυναῖκες καθήμεναι θρηνοῦσαι τὸν Θαμμούζ.
(*) 5 . τοῦ θυσιαστηρίου ἡ εἰκὼν τοῦ ζήλου τούτου ἐν
τῷ εἰσπορεύεσθαι αὐτήν... (Alex.)
(**) 27. Ὁ βασιλεὺς πενθήσει , καὶ ὁ ἄρχων ἐνδύσεται ἀφα-
νισμὸν, καὶ αἱ χεῖρες τοῦ λαοῦ τῆς γῆς παραλυθήσονται · κατὰ
τὰς ὁδοὺς αὐτῶν ποιήσω αὐτοῖς , καὶ ἐν τοῖς κρίμασιν αὐτῶν
ἐκδικήσω αὐτοὺς , καὶ γνώσονται ὅτι ἐγὼ Κύριος. (Alex.)
(***) 7 Καὶ εἰςήγαγέ με ἐπὶ τὰ πρόθυρα τῆς αὐλῆς , καὶ
ἴδον, καὶ ἰδοὺ ὀπὴ μία ἐν τῷ τοίχῳ. (Alex. )
569
27. Princeps induetur interitu , et manus populi terrae
dissolventur. Secundum vias eorum faciam eis , et in judi-
ciis eorum ulciscar eos , et scient quia ego Dominus.
CAPUT VIII .
1. Et factum est in sexto anno , in quinto mense , quinta
mensis , ego sedebam in domo, et seniores Juda sedebant
coram me . Et facta est super me manus Domini ,
2. et vidi , et ecce similitudo viri : a lumbo ejus et usque
deorsum ignis , et a lumbo ejus et supra eum quasi visio
electri .
3. Et extendit similitudinem manus , et assumpsit me
vertice meo, et assumpsit me spiritus inter terram et cœlum ,
et adduxit me in Jerusalem in visione Dei ad vestibula porta
quæ respicit ad aquilonem, ubi erat statua possidentis.
4. Et ecce erat ibi gloria Domini Dei Israel secundum vi-
sionem quam vidi in campo.
5. Et dixit ad me : Fili hominis , respice oculis tuis ad
aquilonem . Et respexi oculis meis ad aquilonem , et ecce ab
aquilone ad portam orientalem.
6. Et dixit ad me : Fili hominis , vidisti quid hi faciunt ?
Iniquitates magnas faciunt hic , ut abstineant a sanctis meis,
et adhuc videbis iniquitates majores.
7. Et introduxit me ad vestibula atrii ,
8. et dixit ad me : Fili hominis , fode. Et fodi , et ecce
ostium.
9. Et dixit ad me : Ingredere , et vide iniquitates quas
isti faciunt hic.
10. Et introivi , et vidi , et ecce vana , abominationes ,
et universa idola domus Israel descripta super eos in cir-
cuitu.
11. Et septuaginta viri de senioribus domus Israel , et
Jechonias filius Saphan in medio eorum stabat ante faciem
eorum , et unusquisque thuribulum suum habebat in manu ,
et vapor incensi ascendebat.
12. Et dixit ad me : Vidisti , fili hominis , quæ seniores
domus Israel faciunt , unusquisque ipsorum in cubiculo
abscondito suo : quia dixerunt : Non videt Dominus , dere-
liquit Dominus terram.
13. Et dixit ad me : Adhuc videbis iniquitates majores
quas isti faciunt .
14. Et introduxit me in vestibula portæ domus Domini
quæ respicit ad aquilonem : et ecce ibi mulieres sedentes
plangentes Thammuz.
5. ... altaris idolum zeli hujus in ipso introitu...
27. Rex lugebit , et princeps induetur moerore , et manus po-
puli terræ dissolventur : secundum vias eorum faciam eis, et
in judiciis eorum vindicabo eos , et cognoscent quia ego Do-
minus.
7. Et introduxit me ad ostium atrii , et vidi , et ecce foramen
unum in pariete.
 570 ΙΕΖΕΚΙΗΛ. Κεφ . Θ'.
15. Et dixit ad me : Fili hommis , vidisti , et adhuc vi-
15. Καὶ εἶπε πρὸς μέ · Υἱὲ ἀνθρώπου , ἑώρακας , καὶ
ἔτι ὄψει ἐπιτηδεύματα μείζονα τούτων. debis adinventiones majores his.
16. Καὶ εἰςήγαγέ με εἰς τὴν αὐλὴν οἴκου Κυρίου τὴν 16. Et introduxit me in atrium domus Domini interius ,
et super vestibula templi Domini inter ælam et altare , quasi
ἐσωτέραν, καὶ ἐπὶ τῶν προθύρων τοῦ ναοῦ Κυρίου ἀνα-
μέσον τῶν αἰλὰμ καὶ ἀναμέσον τοῦ θυσιαστηρίου , ὡς | viginti viri posteriora sua ad templum Domini , et facies suas
εἴκοσιν ἄνδρες τὰ ὀπίσθια αὐτῶν πρὸς τὸν ναὸν τοῦ Κυ- | contra , et hi adorant solem.
ρίου , καὶ τὰ πρόςωπα αὐτῶν ἀπέναντι , καὶ οὗτοι προς-
κυνοῦσι τῷ ἡλίῳ.
17. Καὶ εἶπε πρὸς μέ· Εώρακας , υἱὲ ἀνθρώπου· μὴ 17. Et dixit ad me : Vidisti , fili hominis : numquid parva
μικρὰ τῷ οἴκῳ Ἰούδα τοῦ ποιεῖν τὰς ἀνομίας ἃς πε- domui Juda ut facerent iniquitates quas fecerunt hic , quia
ποιήκασιν ὧδε , διότι ἔπλησαν τὴν γῆν ἀνομίας ; Καὶ ἡ repleverunt terrram iniquitate ? Et ecce ipsi quasi subsan-
ἰδοὺ αὐτοὶ ὡς μυκτηρίζοντες . nantes.
18. Et ego faciam eis cum furore : non parcet oculus
(*) 18. Καὶ ἐγὼ ποιήσω αὐτοῖς μετὰ θυμοῦ · οὐ φείσε -
meus , nec miserebor .
ται ὁ ὀφθαλμός μου , οὐδὲ μὴ ἐλεήσω.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Θ΄. CAPUT IX .

1. Καὶ ἀνέκραγεν εἰς τὰ ὦτά μου φωνῇ μεγάλη , λέ-
γων · Ἤγγικεν ἡ ἐκδίκησις τῆς πόλεως. Καὶ ἕκαστος |
εἶχε τὰ σκεύη τῆς ἐξολοθρεύσεως ἐν χειρὶ αὐτοῦ.
2. Καὶ ἰδοὺ ἓξ ἄνδρες ἤρχοντο ἀπὸ τῆς ὁδοῦ τῆς πύ-
λης τῆς ὑψηλῆς τῆς βλεπούσης πρὸς βοῤῥῶν, καὶ ἑκά-
στου πέλυξ ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ . Καὶ εἰς ἀνὴρ ἐν μέσῳ
αὐτῶν ἐνδεδυκὼς ποδήρη , καὶ ζώνη σαπφείρου ἐπὶ τῆς |
ὀσφύος αὐτοῦ , καὶ εἰςήλθοσαν καὶ ἔστησαν ἐχόμενοι τοῦ
θυσιαστηρίου τοῦ χαλκοῦ.
3. Καὶ δόξα Θεοῦ τοῦ Ἰσραὴλ ἀνέβη ἀπὸ τῶν Χε
ρουβὶμ , ἡ οὖσα ἐπ' αὐτῶν εἰς τὸ αἴθριον τοῦ οἴκου . Καὶ
ἐκάλεσε τὸν ἄνδρα τὸν ἐνδεδυκότα τὸν ποδήρη , ὃς εἶχεν
ἐπὶ τῆς ὀσφύος αὐτοῦ τὴν ζώνην ,
4. καὶ εἶπε πρὸς αὐτόν · Δίελθε μέσην Ἱερουσαλήμ ,
καὶ δὸς σημεῖον ἐπὶ τὰ μέτωπα τῶν ἀνδρῶν τῶν κατα-
στεναζόντων καὶ τῶν κατωδυνωμένων ἐπὶ πάσαις ταῖς |
ἀνομίαις ταῖς γινομέναις ἐν μέσῳ αὐτῶν.
5. Καὶ τούτοις εἶπεν ἀκούοντός μου · Πορεύεσθε ὀπίσω
αὐτοῦ εἰς τὴν πόλιν, καὶ κόπτετε , καὶ μὴ φείδεσθε τοῖς
ὀφθαλμοῖς ὑμῶν, καὶ μὴ ἐλεήσητε ·
6. πρεσβύτερον καὶ νεανίσκον καὶ παρθένον καὶ νή-
πια καὶ γυναῖκας ἀποκτείνατε εἰς ἐξάλειψιν. Ἐπὶ δὲ
πάντας ἐφ᾽ οὕς ἐστι τὸ σημεῖον μὴ ἐγγίσητε ἀπὸ τῶν
ἁγίων μου ἄρξασθε . Καὶ ἤρξαντο ἀπὸ τῶν ἀνδρῶν τῶν
πρεσβυτέρων οἱ ἦσαν ἔσω ἐν τῷ οἴκῳ .
7. Καὶ εἶπε πρὸς αὐτούς · Μιάνατε τὸν οἶκον, καὶ
πλήσατε τὰς ὁδοὺς νεκρῶν ἐκπορευόμενοι , καὶ κόπτετε.
8. Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ κόπτειν αὐτοὺς , καὶ πίπτω ἐπὶ
πρόςωπόν μου , καὶ ἀνεβόησα , καὶ εἶπα · Οίμοι , Κύριε ,
ἐξαλείφεις σὺ τοὺς καταλοίπους τοῦ Ἰσραὴλ , ἐν τῷ ἐκ-
χέαι σε τὸν θυμόν σου ἐπὶ Ἱερουσαλήμ;
1. El clamavit in aures meas voce magna , dicens : Ap-
propinquavit ultio urbis. Et unusquisque habebat vasa ex-
terminationis in manu sua.
2. Et ecce sex viri veniebant de via portæ excelsæ quæ
respicit ad aquilonem , et uniuscujusque securis in manu
ejus. Et unus vir in medio eorum indutus podere , et zona
sapphiri super lumbum ejus , ingressique sunt et steterunt
juxta altare aeneum.
3. Et gloria Dei Israel ascendit de Cherubim , quæ erat
super ipsa in sub dio domus. Et vocavit virum indutum
podere , qui habebat super lumbum suum zonam ,
4. et dixit ad eum : Transi mediam Jerusalem , et da si-
gnum super frontes virorum gementium et dolentium super
cunctis iniquitatibus quae funt in medio ipsorum.
5. Et illis dixit audiente me : Ite post eum in civitatem ,
et percutite , et non parcite oculis vestris , et non misere-
mini :
6. senem et adolescentem et virginem et parvulos et mu-
lieres interficite ad internecionem . Super omnes autem
super quos est signum ne appropinquetis : a sanctis meis
incipite. Et coeperunt a viris senioribus qui erant intus
in domo.
7. Et dixit ad eos : Contaminate domum , et implete vias
interfectis exeuntes , et percutite.
8. Et factum est dum ipsi percuterent , et cado in facienn
meam, et exclamavi , et dixi : Heu mihi , Domini , deles tu
residuos Israel , in effundendo te furorem tuum super Jeru-
salem?

· 9. Καὶ εἶπε πρὸς μέ · Ἀδικία τοῦ οἴκου Ἰσραὴλ καὶ
Ἰούδα μεμεγάλυνται σφόδρα σφόδρα , ὅτι ἐπλήσθη ἡ γῆ
λαῶν πολλῶν, καὶ ἡ πόλις ἐπλήσθη ἀδικίας καὶ ἀκαθαρ-
σίας . Ὅτι εἶπαν · Ἐγκατέλιπε Κύριος τὴν γῆν, οὐκ ἐφορᾷ
ὁ Κύριος.
10. Καὶ οὐ φείσεταί μου ὁ ὀφθαλμὸς , οὐδὲ μὴ ἐλεήσω ,
τὰς ὁδοὺς αὐτῶν εἰς κεφαλὰς αὐτῶν δέδωκα.
9. Et dixit ad me : Iniquitas domus Israel et Juda ma-
gnificata est valde valde , quia repleta est terra populis mul-
tis , et civitas repleta est iniquitate et immunditia . Quia
dixerunt : Dereliquit Dominus terram , non inspicit Dominus.
10. Et non parcet oculus meus , neque miserebor, vias
eorum super caput eorum dedi.

(*) 18. Καὶ ἐγὼ ποιήσω αὐτοῖς μετὰ θυμοῦ · οὐ φείσεται ὁ 18. Et ego faciam eis cum furore : non parcet oculus meus ,
ὀφθαλμός μου , οὐδὲ μὴ ἐλεήσω · καὶ καλέσουσιν ἐν τοῖς ὠσί nec miserebor : et vocabunt in auribus meis , et non exaudiam
μου , καὶ οὐ μὴ εἰςακούσω αὐτῶν. (Alex.) eos.
 EZECHIEL . CAP. X.
11. Καὶ ἰδοὺ ὁ ἀνὴρ ὁ ἐνδεδυκὼς τὸν ποδήρη καὶ 11. Et ecce vir qui indutus erat podere et accinctus zona
ἐζωσμένος τῇ ζώνῃ τὴν ὀσφὺν αὐτοῦ , καὶ ἀπεκρίνατο | lumbum suum , et respondit dicens : Feci sicut mandasti
λέγων · Πεποίηκα καθὼς ἐνετείλω μοι. mihi.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ι' .
1. Καὶ ἴδον, καὶ ἰδοὺ ἐπάνω τοῦ στερεώματος τοῦ
ὑπὲρ κεφαλῆς τῶν Χερουβὶμ , ὡς λίθος σαπφείρου ὁμοί-
ωμα θρόνου ἐπ' αὐτῶν.
2. Καὶ εἶπε πρὸς τὸν ἄνδρα τὸν ἐνδεδυκότα τὴν στο
λήν · Εἴςελθε εἰς τὸ μέσον τῶν τροχῶν τῶν ὑποκάτω τῶν
Χερουβὶμ, καὶ πλῆσον τὰς δράκας σου ἀνθράκων πυρὸς
ἐκ μέσου τῶν Χερουβὶμ , καὶ διασκόρπισον ἐπὶ τὴν πό
λιν. Καὶ εἰςῆλθεν ἐνώπιον ἐμοῦ ·
3. καὶ τὰ Χερουβὶμ εἱστήκει ἐκ δεξιῶν τοῦ οἴκου ἐν
τῷ εἰςπορεύεσθαι τὸν ἄνδρα , καὶ ἡ νεφέλη ἔπλησε τὴν
αὐλὴν τὴν ἐσωτέραν.
4. Καὶ ἀπῇρεν ἡ δόξα Κυρίου ἀπὸ τῶν Χερουβὶμ εἰς
τὸ αἴθριον τοῦ οἴκου , καὶ ἔπλησε τὸν οἶκον ἡ νεφέλη ·
καὶ ἡ αὐλὴ ἐπλήσθη τοῦ φέγγους τῆς δόξης Κυρίου .
5. Καὶ φωνὴ τῶν πτερύγων τῶν Χερουβὶμ ηκούετο
ἕως τῆς αὐλῆς τῆς ἐξωτέρας , ὡς φωνὴ Θεοῦ σαδδαΐ λα-
λοῦντος.
6. Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ ἐντέλλεσθαι αὐτὸν τῷ ἀνδρὶ τῷ
ἐνδεδυκότι τὴν στολὴν τὴν ἁγίαν, λέγων · Λάβε πῦρ ἐκ
μέσου τῶν τροχῶν ἐκ μέσου τῶν Χερουβὶμ , καὶ εἰςῆλθε
καὶ ἔστη ἐχόμενος τῶν τροχῶν.
7. Καὶ ἐξέτεινε τὴν χεῖρα αὐτοῦ εἰς μέσον τοῦ πυ
ρὸς τοῦ ὄντος εἰς μέσον τῶν Χερουβὶμ , καὶ ἔλαβε καὶ
ἔδωκεν εἰς τὰς χεῖρας τοῦ ἐνδεδυκότος τὴν στολὴν τὴν
ἁγίαν, καὶ ἔλαβε καὶ ἐξῆλθε.
8. Καὶ ἴδον τὰ Χερουβὶμ ὁμοίωμα χειρῶν ἀνθρώπων
ὑποκάτωθεν τῶν πτερύγων αὐτῶν.
9. Καὶ ἴδον, καὶ ἰδοὺ τροχοὶ τέσσαρες εἱστήκεισαν
ἐχόμενοι τῶν Χερουβίμ · τροχὸς εἷς ἐχόμενος Χερουβ
ἑνὸς , καὶ ἡ ὄψις τῶν τροχῶν ὡς ὄψις λίθου ἄνθρακος ·
10. καὶ ὄψις αὐτῶν ὁμοίωμα ἐν τοῖς τέσσαρσιν, ὃν
τρόπον ὅταν ἦ τροχὸς ἐν μέσῳ τροχού.
11. Ἐν τῷ πορεύεσθαι αὐτὰ , εἰς τὰ τέσσαρα μέρη
αὐτῶν ἐπορεύοντο , οὐκ ἐπέστρεφον ἐν τῷ πορεύεσθαι
αὐτά · ὅτι εἰς ὃν ἂν τόπον ἐπέβλεψεν ἡ ἀρχὴ ἡ μία , ἐπο-
ρεύοντο, καὶ οὐκ ἐπέστρεφον ἐν τῷ πορεύεσθαι αὐτά .
12. Καὶ οἱ νῶτοι αὐτῶν, καὶ αἱ χεῖρες αὐτῶν , καὶ αἱ
πτέρυγες αὐτῶν, καὶ οἱ τροχοὶ πλήρεις ὀφθαλμῶν κυκλό-
θεν τοῖς τέσσαρσι τροχοῖς .
13. Τοῖς δὲ τροχοῖς τούτοις ἐπεκλήθη Γελγὲλ ἀκού-
οντός μου. (* )
15. Καὶ τὰ Χερουβὶμ ἦσαν τοῦτο τὸ ζῶον ὁ ἴδον ἐπὶ
τοῦ ποταμοῦ τοῦ Χοβάρ.
16. Καὶ ἐν τῷ πορεύεσθαι τὰ Χερουβὶμ , ἐπορεύοντο
οἱ τροχοὶ , καὶ οὗτοι ἐχόμενοι αὐτῶν. Καὶ ἐν τῷ ἐξαίρειν
τὰ Χερουβὶμ τὰς πτέρυγας αὐτῶν τοῦ μετεωρίζεσθαι
ἀπὸ τῆς γῆς , οὐκ ἐπέστρεφον οἱ τροχοὶ αὐτῶν ·
17. ἐν τῷ ἑστᾶναι αὐτὰ , εἱστήκεισαν, καὶ ἐν τῷ μετ
τεωρίζεσθαι αὐτὰ , μετεωρίζοντο μετ' αὐτῶν · διότι
πνεῦμα ζωῆς ἐν αὐτοῖς ἦν.
(*) 14. Καὶ τέσσαρα πρόςωπα τῷ ἑνί · τὸ πρόςωπον τοῦ ἑνὸς
πρόςωπον Χερουβ , καὶ τὸ πρόςωπον τοῦ δευτέρου πρόςωπον
ἀνθρώπου , καὶ τὸ πρόςωπον τοῦ τρίτου πρόςωπον λέοντος, καὶ
τὸ τέταρτον πρόςωπον ἀετοῦ . (Alex .)
571
CAPUT X.
1. Et vidi , et ecce super firmamentum quod supra caput
ipsorum Cherubim , quasi lapis sapphiri similitudo tluroni
super ea.
2. Et dixit ad virum indutum stola : Ingredere in medio
rotarum quæ sunt subtus Cherubim , et imple pugnos tuos
carbonibus ignis de medio Cherubim , et disperge super ci-
vitatem. Ingressusque est in conspectu meo :
3. et Cherubim stabant a dextris domus cum ingredere-
tur vir, et nubes implevit atrium interius.
4. Et elevata est gloria Domini ab ipsis Cherubim in sub
dio domus , et implevit domum nubes : et atrium repletum
est splendore gloriæ Domini.
5. Et vox alarum Cherubim audiebatur usque ad atrium
exterius , quasi vox Dei saddai loquentis.
6. Et factum est in mandando ipsum viro induto stola
sancta , dicens : Sume ignem de medio rotarum de medio
Cherubim , et intravit et stetit juxta rotas.
7. Et extendit manum suam in medium ignis qui erat in-
ter Cherubim , et sumpsit et dedit in manus ejus qui indu-
tus erat stola sancta , et accepit et egressus est.
8. Et vidi ipsa Cherubim similitudinem manus hominum
subtus alas eorum.
9. Et vidi , et ecce rotæ quatuor stabant juxta Cherubin :
rota una juxta Cherub unum , et aspectus rotarum quasi
aspectus lapidis carbunculi :
10. et aspectus earum similitudo una ipsis quatuor , quem-
admodum cum fuerit rota in medio rotæ.
11. In eundo ipsa , in quatuor suas partes ibant , non re-
vertebantur in eundo ipsa : quoniam in quemcumque locum
respiciebat principium unam , ibant , et non revertebantur
in eundo ipsa.
12. Et dorsa eorum , et manus eorum , et alæ eorum, et
rotæ plenæ erant oculis in circuitu in quatuor rotis.
13. Rotis autem istis acclamatum est Gelgel audiente
me.
15. Et ipsa Cherubim erant idipsum animal quod vide-
ram super fluvium Chobar.
16. Cumque ambularent Cherubim , ibant rotæ , et ha
juxta ea. Et cum elevarent Cherubim alas suas ut exalta
rentur de terra , non revertebantur rolæ eorum :
17. stantibus illis stabant , et cum illa elevarentur eleva
bantur cum eis : spiritus enim vitæ erat in eis.
14. Et quatuor facies uni : facies unius facies Cherub , et fa-
cies secundi facies hominis , et facies tertii facies leonis , et
quarta facies aquila .
 572 ΙΕΖΕΚΙΗΛ. Κεφ. ΙΑ'.
18. Καὶ ἐξῆλθε δόξα Κυρίου ἀπὸ τοῦ οἴκου καὶ ἐπέβη 18. Et egressa est gloria Domini de domo et conccendit
ἐπὶ τὰ Χερουβὶμ ,
super Cherubim ,
19. καὶ ἀνέλαβον τὰ Χερουβὶμ τὰς πτέρυγας αὐτῶν , 19. et assumpserunt Cherubim alas suas , et elevati sunt
καὶ ἐμετεωρίσθησαν ἀπὸ τῆς γῆς ἐνώπιον ἐμοῦ · ἐν τῷ de terra coram
me : illis egredientibus , etiam rota juxta
ἐξελθεῖν αὐτὰ , καὶ οἱ τροχοὶ ἐχόμενοι αὐτῶν . Καὶ ἔστη |
illa. Et steterunt super vestibula porta domus Domini quæ
σαν ἐπὶ τὰ πρόθυρα τῆς πύλης οἴκου Κυρίου τῆς ἀπέν e regione, et gloria Dei Israel erat super ea desuper.
αντι , καὶ δόξα Θεοῦ Ἰσραὴλ ἦν ἐπ' αὐτῶν ὑπεράνω .
20. Τοῦτο τὸ ζῶον ἐστὶν ὁ ἴδον ὑποκάτω Θεοῦ Ἰσραὴλ 20. Ipsum est animal quod vidi subter Deum Israel super
ἐπὶ τοῦ ποταμοῦ τοῦ Χοβὰρ , καὶ ἔγνων ὅτι Χερουβίμ | fluvium Chobar, et intellexi quia Cherubim essent.
ἐστι.
21. Τέσσαρα πρόςωπα τῷ ἑνὶ , καὶ ὀκτὼ πτέρυγες 21. Quatuor facies uni , et octo alae uni , et similitudo
τῷ ἑνὶ , καὶ ὁμοίωμα χειρῶν ἀνθρώπων ὑποκάτωθεν τῶν manuum hominum sub alis eorum .
πτερύγων αὐτῶν.
22. Καὶ ὁμοίωσις τῶν προςώπων αὐτῶν, ταῦτα τὰ 22. Et similitudo facierum eorum , ipsi vultus erant quos
πρόςωπα ἐστὶν ἃ ἴδον ὑποκάτω τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ vider subtu gloria Dei Israel super fluvium Chobar,
am s m
Ἰσραὴλ ἐπὶ τοῦ ποταμοῦ τοῦ Χοβάρ , καὶ αὐτὰ ἕκαστον et hæc unumquodque ante faciem suam ibant.
κατὰ πρόςωπον αὐτῶν ἐπορεύοντο .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΑ'. CAPUT XI.
1. Καὶ ἀνέλαβέ με πνεῦμα , καὶ ἤγαγέ με ἐπὶ τὴν 1. Et assumpsit me spiritus , et duxit me ad portam do-
πύλην τοῦ οἴκου Κυρίου τὴν κατέναντι , τὴν βλέπουσαν |
mus Domini quæ e regione , quæ respicit ad orientem. Et
κατὰ ἀνατολάς. Καὶ ἰδοὺ ἐπὶ τῶν προθύρων τῆς πύλης |
ecce super vestibula portæ quasi viginti et quinque viri ,
ὡς εἴκοσι καὶ πέντε ἄνδρες , καὶ ἴδον ἐν μέσῳ αὐτῶν τὸν et vidi in medio eorum Jechoniam filium Ezer, et Phaltiam
Ἰεχονίαν τὸν τοῦ Ἔζερ , καὶ Φαλτίαν τὸν τοῦ Βαναίου , | filium Banææ , principes populi.
τοὺς ἀφηγουμένους τοῦ λαοῦ.
2. Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς μέ · Υἱὲ ἀνθρώπου , οὗτοι οἱ 2. Et dixit Dominus ad me : Fili hominis , hi viri qui
ἄνδρες οἱ λογιζόμενοι μάταια καὶ βουλευόμενοι βουλὴν | cogitant vana et tractant consilium pessimum in urbe ista ,
πονηρὰν ἐν τῇ πόλει ταύτῃ ,
3. οἱ λέγοντες · Οὐχὶ προςφάτως ᾠκοδόμηνται αἱ οἶ- 3. dicentes : Nonne recenter aedificatae sunt domus ? Hac
κίαι ; Αὕτη ἐστὶν ὁ λέβης , ἡμεῖς δὲ τὰ κρέα. est lebes , nos autem carnes.
4. Διὰ τοῦτο προφήτευσον ἐπ᾿ αὐτοὺς , προφήτευσον, 4. Idcirco propheta super eos , propheta, fili hominis.
υἱὲ ἀνθρώπου .
5. Καὶ ἔπεσεν ἐπ' ἐμὲ πνεῦμα Κυρίου , καὶ εἶπε πρὸς 5. Et irruit in me spiritus Domini , et dixit ad me : Dic :
μέ · Λέγε · Τάδε λέγει Κύριος · Οὕτως εἴπατε , οἶκος Ἰσ- Haec dicit Dominus : Sic dixistis , domus Israel , et cogita-
ραὴλ , καὶ τὰ διαβούλια τοῦ πνεύματος ὑμῶν ἐγὼ ἐπί- tiones spiritus vestri ego novi :
σταμαι ·
6. ἐπληθύνατε νεκροὺς ὑμῶν ἐν τῇ πόλει ταύτῃ , καὶ 6. multiplicastis mortuos vestros in urbe hac , et imple-
ἐνεπλήσατε τὰς ὁδοὺς αὐτῶν τραυματιών . stis vias earum interfectis.
7. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος · Τοὺς νεκροὺς ὑμῶν 7. Propterea hæc dicit Dominus : Mortuos vestros quos
οὓς ἐπατάξατε ἐν μέσῳ αὐτῆς , οὗτοί εἰσι τὰ κρέα , αὐτὴ percussistis in medio ejus , hi sunt carnes , hæc autem le-
δὲ ὁ λέβης ἐστὶ, καὶ ὑμᾶς ἐξάξω ἐκ μέσου αὐτῆς. bes est , et vos educam de medio ejus.
8. Ρομφαίαν φοβεῖσθε , καὶ ῥομφαίαν ἐπάξω ἐφ' 8. Gladium timetis, et gladium inducam super vos , ait
ὑμᾶς , λέγει Κύριος. Dominus.
9. Καὶ ἐξάξω ὑμᾶς ἐκ μέσου αὐτῆς , καὶ παραδώσω 9. Et educam vos de medio ejus , et tradam vos in manus
ὑμᾶς εἰς χεῖρας ἀλλοτρίων, καὶ ποιήσω ἐν ὑμῖν κρί- | alienorum , et faciam in vobis judicia.
ματα.
10. Ἐν ῥομφαίᾳ πεσεῖσθε , ἐπὶ τῶν ὀρέων τοῦ Ἰσραὴλ 10. In gladio cadetis , in montibus Israel judicabo vos , et
κρινῶ ὑμᾶς , καὶ ἐπιγνώσεσθε ὅτι ἐγὼ Κύριος. (*) scietis quia ego Dominus.
13. Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ προφητεύειν με , καὶ Φαλτίας 13. Et factum est cum prophetarem , et Phaltias filius
δ τοῦ Βαναίου ἀπέθανε , καὶ πίπτω ἐπὶ πρόςωπόν μου, Banææ mortuus est , et cado in faciem meam , et exclamavi
καὶ ἀνεβόησα φωνῇ μεγάλῃ , καὶ εἶπα · Οἴμοι , οἴμοι , voce magna , et dixi : Heu , heu, Domine , in consumma-
Κύριε , εἰς συντέλειαν ποιεῖς σὺ τοὺς καταλοίπους τοῦ tionem tu facis residuos Israel?
Ἰσραήλ ;

(*) 11. Αὕτη ὑμῖν οὐκ ἔσται εἰς λέβητα , καὶ ὑμεῖς οὐ μὴ II. Hæc vobis non erit in lebetem , et vos non eritis in medio
γένησθε ἐν μέσῳ αὐτῆς εἰς κρέα · ἐπὶ τῶν ὁρίων τοῦ Ἰσραὴλ | ejus in carnem : in finibus Israel judicabo vos.
κρινῶ ὑμᾶς. (Alex.)
12. Καὶ ἐπιγνώσεσθε διότι ἐγὼ Κύριος· ὅτι ἐν τοῖς δικαιών 12. Et cognoscetis quia ego Dominus : quia in justificatio-
μασί μου οὐκ ἐπορεύθητε , καὶ τὰ κρίματά μου οὐκ ἐποιήσατε , nibus meis non ambulastis , et judicia mea non fecistis, et juxta
καὶ κατὰ τὰ κρίματα τῶν ἐθνῶν τῶν περικύκλῳ ὑμῶν ἐποιή . I judicia gentium quæ in circuitu vestro sunt fecistis.
σατε. (Compl.)
 EZECHIEL. CAP. XII. 573

14. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων ·
15. Υἱὲ ἀνθρώπου , οἱ ἀδελφοί σου καὶ οἱ ἄνδρες τῆς
αἰχμαλωσίας σου καὶ πᾶς ὁ οἶκος τοῦ Ἰσραὴλ συντετέ |
λεσται , οἷς εἶπαν αὐτοῖς οἱ κατοικοῦντες Ἱερουσαλήμ .
Μακρὰν ἀπέχετε ἀπὸ τοῦ Κυρίου , ἡμῖν δέδοται ἡ γῆ
εἰς κληρονομίαν.
16. Διὰ τοῦτο εἰπόν · Τάδε λέγει Κύριος · Ὅτι ἀπώ-
σομαι αὐτοὺς εἰς τὰ ἔθνη , καὶ διασκορπιῶ αὐτοὺς εἰς
πᾶσαν γῆν, καὶ ἔσομαι αὐτοῖς εἰς ἁγίασμα μικρὸν ἐν
ταῖς χώραις οὗ ἐὰν εἰςέλθωσιν ἐκεῖ.
17. Διὰ τοῦτο εἰπόν · Τάδε λέγει Κύριος · Καὶ εἰςδέ-
ξομαι αὐτοὺς ἐκ τῶν ἐθνῶν, καὶ συνάξω αὐτοὺς ἐκ τῶν
χωρῶν οὗ διέσπειρα αὐτοὺς ἐν αὐταῖς , καὶ δώσω αὐτοῖς |
τὴν γῆν τοῦ Ἰσραὴλ,
18. καὶ εἰςελεύσονται ἐκεῖ , καὶ ἐξαροῦσι πάντα τὰ
βδελύγματα αὐτῆς καὶ πάσας τὰς ἀνομίας αὐτῆς ἐξ |
αὐτῆς.
19. Καὶ δώσω αὐτοῖς καρδίαν ἑτέραν, καὶ πνεῦμα
καινὸν δώσω ἐν αὐτοῖς , καὶ ἐκσπάσω τὴν καρδίαν τὴν
λιθίνην ἐκ τῆς σαρκὸς αὐτῶν, καὶ δώσω αὐτοῖς καρδίαν |
σαρχίνην,
20. ὅπως ἐν τοῖς προςτάγμασί μου πορεύωνται , καὶ
τὰ δικαιώματά μου φυλάσσωνται καὶ ποιῶσιν αὐτὰ , καὶ
ἔσονταί μοι εἰς λαόν, καὶ ἐγὼ ἔσομαι αὐτοῖς εἰς Θεόν.
21. Καὶ εἰς τὴν καρδίαν τῶν βδελυγμάτων αὐτῶν καὶ
τῶν ἀνομιῶν αὐτῶν, ὡς ἡ καρδία αὐτῶν ἐπορεύετο , τὰς
ὁδοὺς αὐτῶν εἰς τὰς κεφαλὰς αὐτῶν δέδωκα , λέγει Κύ- |
ριος.
22. Καὶ ἐξῆραν τὰ Χερουβὶμ τὰς πτέρυγας αὐτῶν,
καὶ οἱ τροχοὶ ἐχόμενοι αὐτῶν, καὶ ἡ δόξα Θεοῦ Ἰσραὴλ
ἐπ' αὐτὰ ὑπεράνω αὐτῶν.
23. Καὶ ἀνέβη ἡ δόξα Κυρίου ἐκ μέσης τῆς πόλεως ,
καὶ ἔστη ἐπὶ τοῦ ὄρους ὃ ἦν ἀπέναντι τῆς πόλεως .
24. Καὶ ἀνέλαβέ με πνεῦμα , καὶ ἤγαγέ με εἰς γῆν
Χαλδαίων εἰς τὴν αἰχμαλωσίαν ἐν δράσει ἐν πνεύματι |
Θεοῦ. Καὶ ἀνέβην ἀπὸ τῆς δράσεως ἧς ἴδον,
25. καὶ ἐλάλησα πρὸς τὴν αἰχμαλωσίαν πάντας τοὺς
λόγους τοῦ Κυρίου οὓς ἔδειξέ μοι.
14. Et factus est sermo Domini ad me , dicens :
15. Fili hominis , fratres tui et viri captivitatis tuae et
omnis domus Israel consummata est , quibus dixerunt eis
habitatores Jerusalem : Longe abestis a Domino , nobis data
est terra in hereditatem.
16. Propterea dic : Hac dicit Dominus : Quia repellam
eos in gentes , et dispergam eos in omnem terram , et ero
eis in sanctificationem parvulam in regionibus quocumque
ingressi fuerint illuc.
17. Propterea dic : Hæc dicit Dominus : Et suscipiam
eos de gentibus , et congregabo eos de regionibus quo disse-
minavi eos in illas , et dabo eis terram Israel ,
18. et ingredientur illuc , et auferent omnes abominatio-
nes ejus cunctasque iniquitates ejus de illa.
19. Et dabo eis cor alterum , et spiritum novum dabo in
eis , et extraham cor lapideum de carne eorum , et dabo eis
cor carneum ,
20. ut in praeceptis meis ambulent , et justificationes meas
custodiant faciantque eas , et erunt mihi in populum , et ego
ero eis in Deum.
21. Et ad cor abominationum suarum et iniquitatum sua-
rum , quomodo cor eorum ibat , vias eorum in capita eorum
dedi , dicit Dominus.
22. Et sustulerunt Cherubim alas suas, et rotæ juxta ea,
et gloria Dei Israel super ea desuper est.
23. Et ascendit gloria Domini de medio civitatis , stetit-
que super montem qui est e regione civitatis.
24. Et assumpsit me spiritus , et duxit me in terram
Chaldaeorum ad captivitatem in visione in spiritu Dei. Et
ascendi a visione quam vidi ,
25. et locutus sum ad captivitatem omnia verba Domini
quæ ostenderat mihi.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΒ'. CAPUT XII.

1. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων · 1. Et factus est sermo Domini ad me , dicens :
2. Υἱὲ ἀνθρώπου , ἐν μέσῳ τῶν ἀδικιῶν αὐτῶν σὺ 2. Fili hominis , in medio iniquitatum eorum tu habitas ,
κατοικεῖς , οἱ ἔχουσιν ὀφθαλμοὺς τοῦ βλέπειν καὶ οὐ ] qui oculos habent ad videndum et non vident , et aures ha-
βλέπουσι , καὶ ὦτα ἔχουσι τοῦ ἀκούειν καὶ οὐκ ἀκού- | bent ad audiendum et non audiunt , quia domus exasperans
ουσι , διότι οἶκος παραπικραίνων ἐστί. est.
3. Καὶ σὺ , υἱὲ ἀνθρώπου , ποίησον σεαυτῷ σκεύη 3. Et tu , fili hominis , fac tibi vasa captivitatis per diem
αἰχμαλωσίας ἡμέρας ἐνώπιον αὐτῶν, καὶ αἰχμαλωτευ- coram eis , et captivaberis de loco tuo in locum alterum in
θήσῃ ἐκ τοῦ τόπου σου εἰς ἕτερον τόπον ἐνώπιον αὐτῶν, conspectu eorum , ut videant , quia domus exasperans est.
ὅπως ἴδωσι , διότι οἶκος παραπικραίνων ἐστί.
4. Καὶ ἐξοίσεις τὰ σκεύη σου σκεύη αἰχμαλωσίας 4. Et proferes vasa tua vasa captivitatis per diem in ocu-
ἡμέρας κατ' ὀφθαλμοὺς αὐτῶν, καὶ σὺ ἐξελεύσῃ ἑσπέ- lis eorum , et tu egredieris vespere, sicut egreditur capti-
ρας , ὡς ἐκπορεύεται αἰχμάλωτος , ἐνώπιον αὐτῶν. vus , in conspectu eorum.
5. Διόρυξον σεαυτῷ εἰς τὸν τοῖχον, καὶ διεξελεύσῃ 5. Perfode tibi parietem , et transibis per eum
δι' αὐτοῦ
6. ἐνώπιον αὐτῶν. Ἐπ' ὤμων ἀναληφθήσῃ , καὶ κε- 6. in conspectu eorum. Super humeros assumeris , et
κρυμμένος ἐξελεύσῃ , τὸ πρόςωπόν σου συγκαλύψεις , | absconditus egredieris , faciem tuam cooperies , et non vi-
καὶ οὐ μὴ ἴδῃς τὴν γῆν, διότι τέρας δέδωκά σε τῷ οἴκῳ debis terram , quia portentum dedi te domui Israel.
Ἰσραήλ.
7. Καὶ ἐποίησα οὕτω κατὰ πάντα ὅσα ἐνετείλατό 7. Et foci sic juxta omnia quæ mandaverat mihi , vasaque
574 ΙΕΖΕΚΙΗΛ. Κεφ. ΙΒ'.
μοι , καὶ σκεύη ἐξήνεγκα αἰχμαλωσίας ἡμέρας , καὶ
ἑσπέρας διώρυξα ἐμαυτῷ τὸν τοῖχον, καὶ κεκρυμμένος
ἐξῆλθον, ἐπ᾽ ὤμων ἀνελήφθην ἐνώπιον αὐτῶν.
8. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου τοπρωὶ πρὸς μὲ , λέ
γων
9. Υἱὲ ἀνθρώπου , οὐκ εἶπαν πρὸς σὲ ὁ οἶκος τοῦ
Ἰσραὴλ , οἶκος ὁ παραπικραίνων · Τί σὺ ποιεῖς ;
10. Εἰπὸν πρὸς αὐτούς · Τάδε λέγει Κύριος Κύριος ·
Ὁ ἄρχων καὶ ὁ ἀφηγούμενος ἐν Ἱερουσαλὴμ καὶ παντὶ
οἴκῳ Ἰσραὴλ , οἵ εἰσιν ἐν μέσῳ αὐτῶν,
11. εἰπὸν, ὅτι ἐγὼ τέρατα ποιῶ · ὃν τρόπον πεποίηκα ,
οὕτως ἔσται αὐτῷ . Ἐν μετοικεσίᾳ καὶ ἐν αἰχμαλωσίᾳ
πορεύσονται ,
12. καὶ ὁ ἄρχων ἐν μέσῳ αὐτῶν ἐπ᾽ ὤμων ἀρθήσε-
ται , καὶ κεκρυμμένος ἐξελεύσεται διὰ τοῦ τοίχου , καὶ
διορύξει τοῦ ἐξελθεῖν αὐτὸν δι᾿ αὐτοῦ · τὸ πρόςωπον αὐ-
τοῦ συγκαλύψει , ὅπως μὴ ὁραθῇ ὀφθαλμῷ , καὶ αὐτὸς
τὴν γῆν οὐκ ὄψεται .
13. Καὶ ἐκπετάσω τὸ δίκτυόν μου ἐπ' αὐτὸν, καὶ
συλληφθήσεται ἐν τῇ περιοχῇ μου , καὶ ἄξω αὐτὸν εἰς
Βαβυλῶνα εἰς γῆν Χαλδαίων, καὶ αὐτὴν οὐκ ὄψεται , καὶ
ἐκεῖ τελευτήσει .
14. Καὶ πάντας τοὺς κύκλῳ αὐτοῦ τοὺς βοηθοὺς αὐτ
τοῦ , καὶ πάντας τοὺς ἀντιλαμβανομένους αὐτοῦ διασπε-
ρῶ εἰς πάντα ἄνεμον, καὶ ῥομφαίαν ἐκκενώσω ὀπίσω
αὐτῶν,
15. καὶ γνώσονται διότι ἐγὼ Κύριος , ἐν τῷ διασκορ
πίσαι με αὐτοὺς ἐν τοῖς ἔθνεσι , καὶ διασπερῶ αὐτοὺς
ἐν ταῖς χώραις .
16. Καὶ ὑπολείψομαι ἐξ αὐτῶν ἄνδρας ἀριθμῷ ἐκ
ῥομφαίας καὶ ἐκ λιμοῦ καὶ ἐκ θανάτου , ὅπως ἐκδιηγῶν-
ται πάσας τὰς ἀνομίας αὐτῶν ἐν τοῖς ἔθνεσιν οὗ εἰςήλ-
θοσαν ἐκεῖ , καὶ γνώσονται ὅτι ἐγὼ Κύριος.
17. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων ·
18. Υἱὲ ἀνθρώπου , τὸν ἄρτον σου μετὰ ὀδύνης φά-
γεσαι , καὶ τὸ ὕδωρ μετὰ βασάνου καὶ θλίψεως πίεσαι .
19. Καὶ ἐρεῖς πρὸς τὸν λαὸν τῆς γῆς · Τάδε λέγει
Κύριος τοῖς κατοικοῦσιν Ἱερουσαλὴμ ἐπὶ τῆς γῆς τοῦ
Ἰσραήλ · Τοὺς ἄρτους αὐτῶν μετὰ ἐνδείας φάγονται ,
καὶ τὸ ὕδωρ αὐτῶν μετὰ ἀφανισμοῦ πίονται , ὅπως ἀφα-
νισθῇ ἡ γῆ σὺν πληρώματι αὐτῆς · ἐν ἀσεβείᾳ γὰρ πάν-
τες οἱ κατοικοῦντες ἐν αὐτῇ.
20. Καὶ αἱ πόλεις αὐτῶν αἱ κατοικούμεναι ἐξερη
μωθήσονται , καὶ ἡ γῆ εἰς ἀφανισμὸν ἔσται , καὶ ἐπι-
γνώσεσθε διότι ἐγὼ Κύριος.
21. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων ·
22. Υἱὲ ἀνθρώπου , τίς ἡ παραβολὴ ὑμῖν ἐπὶ τῆς γῆς
τοῦ Ἰσραὴλ , λέγοντες · Μακραὶ αἱ ἡμέραι , ἀπόλωλεν
ὅρασις ;
23. Διὰ τοῦτο εἰπὸν πρὸς αὐτούς · Τάδε λέγει Κύ
ριος · Καὶ ἀποστρέψω τὴν παραβολὴν ταύτην, καὶ οὐκ-
ἔτι μὴ εἴπωσι τὴν παραβολὴν ταύτην οἶκος τοῦ Ἰσ–
ραὴλ , ὅτι λαλήσεις πρὸς αὐτούς · Ἀγγίκασιν αἱ ἡμέραι ,
καὶ λόγος πάσης δράσεως .
. 24. Ὅτι οὐκ ἔσται ἔτι πᾶσα ὅρασις ψευδὴς , καὶ
μαντευόμενος τὰ πρὸς χάριν ἐν μέσῳ τῶν υἱῶν Ἰσραήλ ,
25. Διότι ἐγὼ Κύριος λαλήσω τους λόγους μου , λατ
λήσω καὶ ποιήσω , καὶ οὐ μὴ μηκυνῶ ἔτι · ὅτι ἐν ταῖς
ἡμέραις ὑμῶν οἶκος ὁ παραπικραίνων . Λαλήσω λόγον
καὶ ποιήσω , λέγει Κύριος,
ἡ protuli captivitatis per diem , et ad vesperam perfodi mihi
| parietem , et absconditus egressus sum , super lumeros
assumptus sum in conspectu eorum.
8. Et factus est sermo Domini mane ad me , dicens :
9. Fili hominis , non dixerunt ad te domus Israel , domus
exasperans : Quid tu facis ?
10. Dic ad eos : Haec dicit Dominus Dominus : Princeps
et dux in Jerusalem et omni domui Israel , qui sunt in me-
dio eorum ,
11. dic , quia ego portenta facio : quomodo feci , sic erit
ei. In transmigrationem et in captivitatem ibunt ,
12. et princeps in medio eorum in humeris portabitur, et
absconditus egredietur per parietem , et perfodiet ut exeat
ipse per eum : faciem suam cooperiet , ut non aspiciatur
oculo , et ipse terram non videbit.
13. Et expandam rete meum super eum , et capietur in
| septo meo , et ducam eum in Babylonem in terram Chal-
| dæcorum , et ipsam non videbit , et ibi morietur.
14. Et omnes qui circa eum sunt auxiliatores ejus , et
omnes suscipientes eum disseminabo in omnem ventum ,
. et gladium effundam post eos ,
15. et scient quia ego Dominus , in dispergendo me eos
| in gentibus , et disseminabo eos in regionibus.
16. Et relinquam ex eis viros numero a gladio et a fame
et a morte , ut narrent omnes iniquitates suas in gentibus
quo ingressi fuerint illuc , et scient quia ego Dominus.
17. Et factus est sermo Domini ad me , dicens :
18. Fili hominis , panem tuum cum dolore comedes , et
aquam cum tormento et tribulatione bibes.
19. Et dices ad populum terrae : Hæc dicit Dominus la-
bitatoribus Jerusalem super terram Israel : Panes suos cum
egestate comedent, et aquam suam cumdissipatione bibent,
ut dissipetur terra cum plenitudine ejus : in impietate enim
omnes qui habitant in ea.
20. Et civitates eorum quæ habitantur in desolationem
erunt , et terra in dissipationem erit , et cognoscetis quia ego
Dominus.
21. Et factus est sermo Domini ad me , dicens :
22. Fili hominis , quæ est parabola vobis super terram
Israel, dicentes : Longi dies , periit visio?
23. Ideo dic ad eos : Hac dicit Dominus : Et avertam
parabolam istam , et non dicent ultra parabolam istam do-
mus Israel , quia loqueris ad eos : Appropinquaverunt dies ,
et verbum omnis visionis.
24. Non enim erit ultra omnis visio falsa , et divinans quæ
ad gratiam in medio filiorum Israel.
25. Quia ego Dominus loquar verba mea , loquar et fa-
ciam, et non prolongabo amplius : quia in diebus vestris
domus exasperans. Loquar verbum et faciam , dicit Domi
nus .
 EZECHIEL. CAP. XIII.
26. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ, λέγων ·
27. Υἱὲ ἀνθρώπου , ἰδοὺ ὁ οἶκος Ἰσραὴλ δὁ παραπι-
κραίνων , λέγοντες λέγουσιν · Ἡ ὅρασις ἂν οὗτος ὁρᾶ , εἰς
ἡμέρας πολλὰς , καὶ εἰς καιροὺς μακροὺς οὗτος προφη-
τεύει.
28. Διὰ τοῦτο εἰπὸν πρὸς αὐτούς · Τάδε λέγει Κύ-
ριος · Οὐ μὴ μηκύνωσιν οὐκέτι πάντες οἱ λόγοι μου οὓς
ἂν λαλήσω · λαλήσω καὶ ποιήσω , λέγει Κύριος .
575
26. Et factus est sermo Domini ad me , dicens :
27. Fili horninis , ecce domus Israel exasperans , dicentes
dicunt : Visio quam hic videt , in dies multos , et in tempora
longa iste prophetat.
28. Propterea dic ad eos : Haec dicitDominus : Non pro-
longabuntur ultra omnia verba mea quaecunque locutus
fuero : loquar et faciam , dicit Dominus.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΓ'. CAPUT XIII.

1. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων · 1. Et factus est sermo Domini ad me , dicens :
2. Υἱὲ ἀνθρώπου , προφήτευσον ἐπὶ τοὺς προφήτας 2. Fili hominis , vaticinare super prophetas Israel , et
τοῦ Ἰσραὴλ, καὶ προφητεύσεις , καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς · prophetabis , et dices ad eos : Audite verbum Domini.
Ακούσατε λόγον Κυρίου .
3. Τάδε λέγει Κύριος · Οὐαὶ τοῖς προφητεύουσιν ἀπὸ 3. Hæc dicit Dominus : Væ his qui prophetant de corde
καρδίας αὐτῶν, καὶ τὸ καθόλου μὴ βλέπουσιν . suo , et omnino non vident.
4. Ὡς ἀλώπεκες ἐν ταῖς ἐρήμοις , οἱ προφῆταί σου , 4. Sicut vulpes in desertis , prophetæ tui , Israel ,
Ἰσραὴλ ,
5. οὐκ ἔστησαν ἐν στερεώματι , καὶ συνήγαγον ποί- 5. non steterunt in firmamento , et congregaverunt greges
μνια ἐπὶ τὸν οἶκον τοῦ Ἰσραήλ. Οὐκ ἀνέστησαν οἱ λέ- super domum Israel. Non resurrexerunt qui dicunt in die
γοντες ἐν ἡμέρᾳ Κυρίου , Domini ,
6. βλέποντες ψευδή , μαντευόμενοι μάταια , οἱ λέγον- 6. videntes mendacia , divinantes vana , qui dicunt : Di-
τες · Λέγει Κύριος , καὶ Κύριος οὐκ ἀπέσταλκεν αὐτοὺς , | cit Dominus , et Dominus non misit eos , et coeperunt sus-
καὶ ἤρξαντο τοῦ ἀναστῆσαι λόγον . citare sermonem.
7. Οὐχὶ ὅρασιν ψευδῆ ἑωράκατε , καὶ μαντείας μα 7. Nonne visionem falsam vidistis , et divinationes vanas
ταίας εἰρήκατε ; locuti estis ?
8. Καὶ διὰ τοῦτο εἰπόν · Τάδε λέγει Κύριος · Ἀνθ᾿ 8. Et ideo dic : Hæc dicit Dominus : Quoniam verba ve-
ὧν οἱ λόγοι ὑμῶν ψευδεῖς καὶ αἱ μαντεῖαι ὑμῶν μά- stra mendacia et divinationes vestrae vanæ , idcirco ecce ego
ταιαι , διὰ τοῦτο ἰδοὺ ἐγὼ ἐφ' ὑμᾶς , λέγει Κύριος , super vos , dicit Dominus ,
9. καὶ ἐκτενῶ τὴν χεῖρά μου ἐπὶ τοὺς προφῆτας τοὺς 9. et extendam manum meam super prophetas qui vident
ὁρῶντας ψευδῆ καὶ τοὺς ἀποφθεγγομένους μάταια. Ἐν | mendacia et qui loquuntur vana. In disciplina populi mei
παιδείᾳ τοῦ λαοῦ μου οὐκ ἔσονται , οὐδὲ ἐν γραφῇ οἴ non erunt, nec in scriptura domus Israel scribentur, et in
κου Ἰσραὴλ οὐ γραφήσονται , καὶ εἰς τὴν γῆν τοῦ Ἰσραὴλ | terram Israel non intrabunt , et scient quia ego Dominus.
οὐκ εἰςελεύσονται , καὶ γνώσονται διότι ἐγὼ Κύριος.
10. Ανθ' ὧν ἐπλάνησαν τὸν λαόν μου , λέγοντες · Εἰ- 10. Quoniam deceperunt populum meum, dicentes : Pax,
ρήνη , καὶ οὐκ ἔστιν εἰρήνη · καὶ οὗτος οἰκοδομεῖ τοῖχον, et non est pax : et iste aedificat parietem , et isti linunt eum ,
καὶ αὐτοὶ ἀλείφουσιν αὐτὸν, πεσεῖται . cadet.
11. Εἰπὸν πρὸς τοὺς ἀλείφοντας · Πεσεῖται , καὶ ἔσται 11. Dic ad eos qui linunt : Cadet, et erit pluvia inundans,
ὑετὸς κατακλύζων, καὶ δώσω λίθους πετροβόλους εἰς et dabo lapides magnos in juncturas eorum, et cadent , et
τοὺς ἐνδέσμους αὐτῶν, καὶ πεσοῦνται , καὶ πνεῦμα | ventum auferentem , et disrumpetur.
ἐξαῖρον, καὶ ῥαγήσεται .
12. Καὶ ἰδοὺ πέπτωκεν ὁ τοῖχος , καὶ οὐκ ἐροῦσι πρὸς 12. Et ecce cecidit paries , et non dicent ad vos : Ubi est
ὑμᾶς · Ποῦ ἐστιν ἡ ἀλοιφὴ ὑμῶν ἣν ἠλείψατε; litura vestra quam linivistis ?
13. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος · Καὶ ῥήξω πνοὴν 13. Propterea haec dicit Dominus : Et disrumpam spiri
ἐξαίρουσαν μετὰ θυμοῦ , καὶ ὑετὸς κατακλύζων ἐν ὀργῇ | tum auferentem in furore , et pluvia inundans in ira mea
μου ἔσται · καὶ τοὺς λίθους τοὺς πετροβόλους ἐν θυμῷ erit : et lapides magnos in furore inducam in consummatio-
ἐπάξω εἰς συντέλειαν · nem :
14. καὶ κατασκάψω τὸν τοῖχον ὃν ἠλείψατε , καὶ πε- 14. et suffodiam parietem quem linivistis , et cadet. Et
σεῖται . Καὶ θήσω αὐτὸν ἐπὶ τὴν γῆν, καὶ ἀποκαλυφθή- ponam eum super terram , et revelabuntur fundamenta ejus,
σεται τὰ θεμέλια αὐτοῦ , καὶ πεσεῖται , καὶ συντέλε et cadet , et consumemini cum increpationibus , et cogno-
σθήσεσθε μετ' ἐλέγχων, καὶ ἐπιγνώσεσθε διότι ἐγὼ scetis quia ego Dominus.
Κύριος.
15. Καὶ συντελέσω τὸν θυμόν μου ἐπὶ τὸν τοῖχον, 15. Et complebo furorem meum super parietem , et super
καὶ ἐπὶ τοὺς ἀλείφοντας αὐτὸν, πεσεῖται . Καὶ εἶπα πρὸς eos qui linunt eum , cadet. Dixique ad vos : Non est paries ,
ὑμᾶς · Οὐκ ἔστιν ὁ τοῖχος , οὐδὲ οἱ ἀλείφοντες αὐτὸν neque qui linunt eum
16. προφῆται τοῦ Ἰσραὴλ , οἱ προφητεύοντες ἐπὶ 16. prophetae Israel , qui prophetant super Jerusalem , et
Ἱερουσαλήμ , καὶ οἱ ὁρῶντες αὐτῇ εἰρήνην, καὶ οὐκ ἔστιν ] qui vident illi pacem , et non est pax , dicit Dominus.
εἰρήνη , λέγει Κύριος.
576 ΙΕΖΕΚΙΗΛ Κεφ . ΙΔ'.
17. Καὶ σὺ , υἱὲ ἀνθρώπου , στήρισον τὸ πρόςωπόν
σου ἐπὶ τὰς θυγατέρας τοῦ λαοῦ σου , τὰς προφητευού- |
σας ἀπὸ καρδίας αὐτῶν, καὶ προφήτευσον ἐπ᾿ αὐτὰς ,
18. καὶ ἐρεῖς · Τάδε λέγει Κύριος · Οὐαὶ ταῖς συῤῥα-
πτούσαις προςκεφάλαια ὑπὸ πάντα ἀγκῶνα χειρὸς , καὶ |
ποιούσαις ἐπιβόλαια ἐπὶ πᾶσαν κεφαλὴν πάσης ἡλικίας ,
τοῦ διαστρέφειν ψυχάς. Αἱ ψυχαὶ διεστράφησαν τοῦ
λαοῦ μου , καὶ ψυχὰς περιεποιοῦντο ,
19. καὶ ἐβεβήλουν με πρὸς τὸν λαόν μου ἕνεκεν δρα
κὸς κριθῶν καὶ ἕνεκεν κλασμάτων ἄρτων, τοῦ ἀποκτεῖ- |
ναι ψυχὰς ἃς οὐκ ἔδει ἀποθανεῖν, καὶ τοῦ περιποιήσα-
σθαι ψυχὰς ἃς οὐκ ἔδει ζῆσαι , ἐν τῷ ἀποφθέγγεσθαι ὑμᾶς
λαῷ εἰςακούοντι μάταια ἀποφθέγματα.
20. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος Κύριος · Ἰδοὺ ἐγὼ
ἐπὶ τὰ προςκεφάλαια ὑμῶν ἐφ᾽ ἃ ὑμεῖς ἐκεῖ συστρέφετε
ψυχάς · καὶ διαῤῥήξω αὐτὰ ἀπὸ τῶν βραχιόνων ὑμῶν,
καὶ ἐξαποστελῶ τὰς ψυχὰς ἃς ὑμεῖς ἐκστρέφετε τὰς ψυ- -
χὰς αὐτῶν εἰς διασκορπισμὸν,
21. καὶ διαῤῥήξω τὰ ἐπιβόλαια ὑμῶν , καὶ ῥύσομαι
τὸν λαόν μου ἐκ χειρὸς ὑμῶν, καὶ οὐκέτι ἔσονται ἐν
χερσὶν ὑμῶν εἰς συστροφὴν, καὶ ἐπιγνώσεσθε διότι ἐγὼ
Κύριος .
22. Ανθ' ὧν διεστρέφετε καρδίαν δικαίου , καὶ ἐγὼ
οὐ διέστρεφον αὐτὸν, καὶ τοῦ κατισχύσαι χεῖρας ανό-
μου , τὸ καθόλου μὴ ἀποστρέψαι ἀπὸ τῆς ὁδοῦ αὐτοῦ
τῆς πονηρᾶς , καὶ ζῆσαι αὐτόν ·
23. διὰ τοῦτο ψευδῆ οὐ μὴ ἴδητε , καὶ μαντείας οὐ μὴ
μαντεύσησθε ἔτι , καὶ ῥύσομαι τὸν λαόν μου ἐκ χειρὸς
ὑμῶν, καὶ γνώσεσθε ὅτι ἐγὼ Κύριος.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΔ΄.
1. Καὶ ἦλθον πρὸς μὲ ἐκ τῶν πρεσβυτέρων ἄνδρες
τοῦ λαοῦ Ἰσραὴλ , καὶ ἐκάθισαν πρὸ προςώπου μου.
2. Καὶ ἐγένετο πρὸς μὲ λόγος Κυρίου , λέγων ·
3. Υἱὲ ἀνθρώπου , οἱ ἄνδρες οὗτοι ἔθεντο τὰ διανοή
ματα αὐτῶν ἐπὶ τὰς καρδίας αὐτῶν, καὶ τὴν κόλασιν
τῶν ἀδικιῶν αὐτῶν ἔθηκαν πρὸ προςώπου αὐτῶν · εἰ
ἀποκρινόμενος ἀποκριθῶ αὐτοῖς;
4. Διὰ τοῦτο λάλησον αὐτοῖς , καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς ·
Τάδε λέγει Κύριος · Ἄνθρωπος , ἄνθρωπος ἐκ τοῦ οἴκου |
Ἰσραὴλ , ὃς ἂν θῇ τὰ διανοήματα αὐτοῦ ἐπὶ τὴν καρ-
δίαν αὐτοῦ , καὶ τὴν κόλασιν τῆς ἀδικίας αὐτοῦ τάξῃ
πρὸ προςώπου αὐτοῦ, καὶ ἔλθῃ πρὸς τὸν προφήτην,
ἐγὼ Κύριος ἀποκριθήσομαι αὐτῷ ἐν οἷς ἐνέχεται ἡ διά-
νοια αὐτοῦ ,
5. ὅπως πλαγιάσῃ τὸν οἶκον τοῦ Ἰσραὴλ κατὰ τὰς
καρδίας αὐτῶν τὰς ἀπηλλοτριωμένας ἀπ᾿ ἐμοῦ ἐν τοῖς
ἐνθυμήμασιν αὐτῶν.
6. Διὰ τοῦτο εἰπὸν εἰς τὸν οἶκον τοῦ Ἰσραήλ · Τάδε
λέγει Κύριος Κύριος · Ἐπιστράφητε καὶ ἀποστρέψατε
ἀπὸ τῶν ἐπιτηδευμάτων ὑμῶν, καὶ ἀπὸ πασῶν τῶν
ἀσεβειῶν ὑμῶν, καὶ ἐπιστρέψατε τὰ πρόςωπα ὑμῶν.
7. Διότι ἄνθρωπος , ἄνθρωπος ἐκ τοῦ οἴκου Ἰσραὴλ
καὶ ἐκ τῶν προςηλύτων τῶν προςηλυτευόντων ἐν τῷ
Ἰσραὴλ , ὃς ἂν ἀπαλλοτριωθῇ ἀπ' ἐμοῦ , καὶ θῆται τὰ
ἐνθυμήματα αὐτοῦ ἐπὶ τὴν καρδίαν αὐτοῦ , καὶ τὴν
κόλασιν τῆς ἀδικίας αὐτοῦ τάξῃ πρὸ προςώπου αὐτοῦ ,
καὶ ἔλθῃ πρὸς τὸν προφήτην τοῦ ἐπερωτῆσαι αὐτὸν ἐν
ἐμοὶ , ἐγὼ Κύριος ἀποκριθήσομαι αὐτῷ ἐν ᾧ ἐνέχεται
ἐν αὐτῷ ·
17. Et tu , fili hominis , obfirma faciem tuam super filias
populi tui , quæ prophetant de corde suo , et propheta super
eas ,
18. et dices : Hæc dicit Dominus : Vae his quae consuunt
cervicalia sub omni cubito manus , et quæ faciunt velamina
super omne caput universa aetatis , ut pervertant animas.
Animæ subversæ sunt populi mei , et animas salvabant ,
19. et contaminabant me ad populum meum propter pu-
gillum hordei et propter fragmenta panum , ut occiderent
animas quas non oportuit mori , et salvarent animas quas
non oportuit vivere , dum loquimini vos populo audienti
vanos sermones..
20. Propterea haec dicit Dominus Dominus : Ecce ego
super cervicalia vestra super quæ vos illic colligitis animas :
et disrumpam ea de brachiis vestris , et emittam animas
quas vos pervertitis animnas eorum in dispersionem ,
21. et disrumpam velamina vestra , et liberabo populum
meum de manu vestra , et non erunt ultra in manibus ve-
stris in congregationem , et cognoscetis quia ego Dominus.
22. Pro eo quod pervertebatis cor justi , et ego non per-
vertebam eum , et confortabatis manus iniqui , ut penitus
non converteretur a via sua pessima , et viveret ipse :
23. propterea mendacia non videbitis , et divinationes ne-
quaquam divinabitis amplius , et liberabo populum meum
de manu vestra , et scietis quia ego Dominus.
CAPUT XIV.
1. Et venerunt ad me de senioribus viri populi Israel , et
sederunt ante faciem meam.
2. Et factus est ad me sermo Domini , dicens :
3. Fili hominis , viri isti posuerunt cogitationes suas in
cordibus suis , et tormentum iniquitatum suarum posuerunt
ante faciem suam : si respondens respondebo eis?
4. Propterea loqueris eis , et dices ad eos : Haec dicit Do
minus : Homo , homo de domo Israel , qui posuerit cogi-
tationes suas in corde suo , et tormentum iniquitatis suae
posuerit ante faciem suam , et venerit ad prophetam, ego
Dominus respondebo ei in his quibus tenetur mens ejus ,
5. ut averteret domum Israel secundum corda eorum quæ
abalienata sunt a me in cogitationibus ipsorum.
6. Propterea dic ad domum Israel : Haec dicit Dominus
Dominus : Convertimini et recedite ab adinventionibus ve-
stris , et ab omnibus impietatibus vestris , et convertite fa-
cies vestras.
7. Quia homo , homo de domo Israel et de advenis qui
peregrinantur in Israel, qui abalienatus fuerit a me, et posue-
rit cogitationes suas in corde suo , et tormentum iniquitatis
sua posuerit ante faciem suam , et venerit ad prophetam
ut interroget eum in me, ego Dominus respondebo ei in eo
quo tenetur :
 EZECHIEL. CAP. XV. 577

8. καὶ στηριῶ τὸ πρόσωπόν μου ἐπὶ τὸν ἄνθρωπον 8. et obfirmabo faciem meam super hominem illum, et
ἐκεῖνον, καὶ θήσομαι αὐτὸν εἰς ἔρημον καὶ εἰς ἀφανι ponam eum in desertum et in exterminium , et auferam eum
σμὸν, καὶ ἐξαρῶ αὐτὸν ἐκ μέσου τοῦ λαοῦ μου , καὶ de medio populi mei , et cognoscetis quia ego Dominus.
ἐπιγνώσεσθε ὅτι ἐγὼ Κύριος.
9. Καὶ ὁ προφήτης ἐὰν πλανήσῃ καὶ λαλήσῃ , ἐγὼ 9. Et propheta si errare fecerit et locutus fuerit , ego Do-
Κύριος πεπλάνηκα τὸν προφήτην ἐκεῖνον, καὶ ἐκτενῶ minus errare feci prophetamillum, et extendam manum meam
τὴν χεῖρά μου ἐπ' αὐτὸν, καὶ ἀφανιῶ αὐτὸν ἐκ μέσου super eum , et exterminabo illum de medio populi mei
τοῦ λαοῦ μου Ἰσραήλ. Israel .
10. Καὶ λήψονται τὴν ἀδικίαν αὐτῶν κατὰ τὸ ἀδί 10. Et accipient iniquitatem suam secundum iniquitatem
κημα τοῦ ἐπερωτῶντος , καὶ κατὰ τὸ ἀδίκημα ὁμοίως | interrogantis , et juxta iniquitatem similiter prophetae erit ,
τῷ προφήτῃ ἔσται ,
ιι . ὅπως μὴ πλανᾶται ἔτι ὁ οἶκος τοῦ Ἰσραὴλ ἀπ ' 11. ut nequaquam erret ultra domus Israel a me , et ut
ἐμοῦ , καὶ ἵνα μὴ μιαίνωνται ἔτι ἐν πᾶσι τοῖς παρα- non polluantur adhuc in cunctis delictis suis , et erunt mihi
πτώμασιν αὐτῶν, καὶ ἔσονταί μοι εἰς λαὸν, καὶ ἐγὼ in populum, et ego ero eis in Deum , dicit Dominus.
ἔσομαι αὐτοῖς εἰς Θεὸν, λέγει Κύριος.
12. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς με , λέγων · 12. Et factus est sermo Domini ad me , dicens :
13. Υἱὲ ἀνθρώπου , γῆ ἡ ἐὰν ἁμάρτῃ μοι τοῦ παρα- 13. Fili hominis , terra quæcumque peccaverit mihi de-
πεσεῖν παράπτωμα , καὶ ἐκτενῶ τὴν χεῖρά μου ἐπ' αὐτ linquendo delictum , et extendam manum meam super eam ,
τὴν, καὶ συντρίψω αὐτῆς στήριγμα ἄρτου , καὶ ἐξαπο- et conteram fulcimentum panis ejus , et immittam in eam
στελῶ ἐπ' αὐτὴν λιμὸν, καὶ ἐξαρῶ ἐξ αὐτῆς ἄνθρωπον famem , et auferam de ea hominem et jumenta.
καὶ κτήνη .
14. Καὶ ἐὰν ὦσιν οἱ τρεῖς ἄνδρες οὗτοι ἐν μέσῳ αὐτ 14. Et si fuerint tres viri isti in medio ejus , Noe et Daniel
τῆς , Νῶε καὶ Δανιὴλ καὶ Ἰὼβ , αὐτοὶ ἐν τῇ δικαιοσύνῃ et Job , ipsi in sua justitia salvabuntur, ait Dominus.
αὐτῶν σωθήσονται , λέγει Κύριος .
15. Ἐὰν καὶ θηρία πονηρὰ ἐπάγω ἐπὶ τὴν γῆν , καὶ 15. Quod si bestias pessimas inducam super terram , et
τιμωρήσομαι αὐτὴν , καὶ ἔσται εἰς ἀφανισμόν , οὐκ puniam eam , et erit in dissipationem , non erit pertransiens
ἔσται ὁ διοδεύων ἀπὸ προςώπου τῶν θηρίων, a facie bestiarum ,
16. καὶ οἱ τρεῖς ἄνδρες οὗτοι ἐν μέσῳ αὐτῆς ὦσι , 16. et tres viri isti in medio ejus fuerint , vivo ego , dicit
ζῶ ἐγώ , λέγει Κύριος , εἰ υἱοὶ ἢ θυγατέρες σωθήσονται , Dominus , si filii aut filiae salvabuntur, sed ipsi soli salva-
ἀλλ᾽ ἢ αὐτοὶ μόνοι σωθήσονται, ἡ δὲ γῆ ἔσται εἰς ὄλεθρον . buntur, terra autem erit in exterminium.
17. Ἢ καὶ ῥομφαίαν ἐὰν ἐπάγω ἐπὶ τὴν γῆν ἐκεί 17. Vel etiam gladium si inducam super terram illam , et
νην , καὶ εἴπω · Ρομφαία διελθάτω διὰ τῆς γῆς , καὶ dicam Gladius transeat per terram , et auferam ex eis ho-
ἐξαρῶ ἐξ αὐτῶν ἄνθρωπον καὶ κτῆνος , minem et jumentum ,
18. καὶ οἱ τρεῖς ἄνδρες οὗτοι ἐν μέσῳ αὐτῆς , ζῶ 18. et tres viri isti in medio ejus , vivo ego , dicit Domi-
ἐγὼ , λέγει Κύριος , οὐ μὴ ῥύσονται υἱοὺς οὐδὲ θυγατέ- nus , non liberabunt filios neque filias , sed ipsi soli salva-
ρας , ἀλλ᾽ ἢ αὐτοὶ μόνοι σωθήσονται . buntur.
19. Ἢ καὶ θάνατον ἐπαποστέλλω ἐπὶ τὴν γῆν ἐκεί 19. Vel etiam mortem immittam super terram illam , et
νην, καὶ ἐκχεῶ τὸν θυμόν μου ἐπ' αὐτὴν ἐν αἵματι τοῦ effundam furorem meum super eam in sanguine ad exter-
ἐξολοθρεῦσαι ἐξ αὐτῆς ἄνθρωπον καὶ κτῆνος , minandum ex ea hominem et jumentum ,
20. καὶ Νῶς καὶ Δανιὴλ καὶ Ἰὼβ ἐν μέσῳ αὐτῆς , 20. et Noe et Daniel et Job in medio ejus , vivo ego , dicit
ζῶ ἐγώ , λέγει Κύριος , ἐὰν υἱοὶ ἢ θυγατέρες ὑπολει Dominus , si filii aut filiæ relinquentur, ipsi in sua justitia
φθῶσιν, αὐτοὶ ἐν τῇ δικαιοσύνῃ αὐτῶν ῥύσονται τὰς | liberabunt animas suas.
ψυχὰς αὐτῶν.
21. Τάδε λέγει Κύριος · Ἐὰν δὲ καὶ τὰς τέσσαρας 21. Hæc dicit Dominus : Quod si et quatuor ultiones meas
ἐκδικήσεις μου τὰς πονηρὰς , ῥομφαίαν καὶ λιμὸν καὶ pessimas , gladium et famem et bestias pessimas et mortem ,
θηρία πονηρὰ καὶ θάνατον, ἐξαποστείλω ἐπὶ Ἱερουσα- emisero super Jerusalem ad exterminandum ex ea hominem
λὴμ τοῦ ἐξολοθρεῦσαι ἐξ αὐτῆς ἄνθρωπον καὶ κτῆνος , etjumnentum ,
22. καὶ ἰδοὺ ὑπολελειμμένοι ἐν αὐτῇ οἱ ἀνασεσω- 22. et ecce residui in ea salvati ejus , qui educunt ex ea
σμένοι αὐτῆς , οἱ ἐξάγουσιν ἐξ αὐτῆς υἱοὺς καὶ θυγατέ- filios et filias , ecce egrediuntur ad vos , et videbitis vias eo-
ρας , ἰδοὺ ἐκπορεύονται πρὸς ὑμᾶς , καὶ ὄψεσθε τὰς rum et cogitationes eorum , et poenitebit vos super malis
ὁδοὺς αὐτῶν καὶ τὰ ἐνθυμήματα αὐτῶν , καὶ μεταμε quæ induxi super Jerusalem , omnibus malis quæ induxi
ληθήσεσθε ἐπὶ τὰ κακὰ ὁ ἐπήγαγον ἐπὶ Ἱερουσαλήμ , super eam ,
πάντα τὰ κακὰ ἃ ἐπήγαγον ἐπ᾿ αὐτὴν,
23. καὶ παρακαλέσουσιν ὑμᾶς , διότι ὄψεσθε τὰς 23. et consolabuntur vos , quia videbitis vias eorum et
ὁδοὺς αὐτῶν καὶ τὰ ἐνθυμήματα αὐτῶν, καὶ ἐπιγνώ- cogitationes eorum , et cognoscetis quod non frustra feci
σεσθε διότι οὐ μάτην πεποίηκα πάντα ὅσα ἐποίησα ἐν omnia quæ feci in ea , dicit Dominus .
αὐτῇ , λέγει Κύριος.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΕ΄. CAPUT XV.

1. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων · 1. Et factus est sermo Domini ad me , dicens :
VETUS TESTAMENTUM. --- 11. 37
578 ΙΕΖΕΚΙΗΑ. Κεφ . ις' .
2. Καὶ σὺ , υἱὲ ἀνθρώπου , τί ἂν γένοιτο τὸ ξύλον 2. Et tu , fili hominis , quid lignum vitis ex omnibus li-
τῆς ἀμπέλου ἐκ πάντων τῶν ξύλων τῶν κλημάτων τῶν gnis sarmentorum quae sunt inter ligna sylva ?
ὄντων ἐν τοῖς ξύλοις τοῦ δρυμοῦ ;
3. Εἰ λήψονται ἐξ αὐτῆς ξύλον τοῦ ποιῆσαι εἰς 3. Si tollent de illa lignum ad faciendum in opus ? si tol-
ἐργασίαν ; εἰ λήψονται ἐξ αὐτῆς πάσσαλον τοῦ κρεμᾶ- lent de ea paxillum ad suspendendum super eum omne
σαι ἐπ᾿ αὐτὸν πᾶν σκεῦος ; vas ;
4. Πάρεξ δ πυρὶ δέδοται εἰς ἀνάλωσιν, τὴν κατ' 4. Tantum data est igni in consumptionem , annuam pur
ἐνιαυτὸν κάθαρσιν ἀπ' αὐτῆς ἀναλίσκει τὸ πῦρ, καὶ gationem ex ea consumit ignis , et demittit in finem. Num-
ἐκλείπει εἰς τέλος. Μὴ χρήσιμον ἔσται εἰς ἐργασίαν ; quid utile erit ad opus ?
5. Οὐδὲ ἔτι αὐτοῦ ὄντος ὁλοκλήρου , οὐκ ἔσται εἰς 5. Neque etiam dum adhuc est integrum , erit ad opus.
ἐργασίαν. Μὴ ὅτι ἐὰν καὶ πῦρ αὐτὸ ἀναλώσῃ εἰς τέλος , Numquid quandocumque etiam ignis illud consumpserit in
εἰ ἔτι ἔσται εἰς ἐργασίαν ; finem , si erit adhuc ad opus ?
6. Διὰ τοῦτο εἰπόν · Τάδε λέγει Κύριος · Ὃν τρό- 6. Propterea dic : Hæc dicit Dominus : Quomodo lignum
πον τὸ ξύλον τῆς ἀμπέλου ἐν τοῖς ξύλοις τοῦ δρυμοῦ , vitis inter ligna sylva , quod dedi illud igui in consumptio-
ὃ δέδωκα αὐτὸ πυρὶ εἰς ἀνάλωσιν , οὕτω δέδωκα τοὺς | nem , sic dedi habitatores Jerusalem .
κατοικοῦντας Ἱερουσαλήμ .
7. Καὶ δώσω τὸ πρόςωπόν μου ἐπ᾿ αὐτούς · ἐκ τοῦ 7. Et dabo faciem meam super eos : de igne egredientur,
πυρὸς ἐξελεύσονται , καὶ πῦρ αὐτοὺς καταφάγεται , καὶ et ignis devorabit eos , et scient quia ego Dominus cum ob-
ἐπιγνώσονται ὅτι ἐγὼ Κύριος ἐν τῷ στηρίσαι με το firmavero faciem meam in eos.
πρόςωπόν μου ἐπ' αὐτούς .
8. Καὶ δώσω τὴν γῆν εἰς ἀφανισμὸν, ἀνθ' ὧν παρέ- 8. Et dabo terram in desolationem, eo quod deliquerunt
delicto , dicit Dominus.
πεσον παραπτώματι , λέγει Κύριος ,

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 15'. CAPUT XVI.

1. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων ·
2. Υἱὲ ἀνθρώπου , διαμάρτυραι τῇ Ἱερουσαλὴμ τὰς
ἀνομίας αὐτῆς ,
3. καὶ ἐρεῖς · Τάδε λέγει Κύριος τῇ Ἱερουσαλήμ ·
Ἡ ῥίζα σου καὶ ἡ γένεσίς σου ἐκ γῆς Χαναάν · ὁ πατήρ
σου Αμορραίος , καὶ ἡ μήτηρ σου Χετταία.
4. Καὶ ἡ γένεσίς σου ἐν ᾗ ἡμέρα ἐτέχθης , οὐκ ἔδη-
σας τοὺς μαστούς σου , καὶ ἐν ὕδατι οὐκ ἐλούσθης , οὐδὲ
ἁλὶ ἡλίσθης , καὶ ἐν σπαργάνοις οὐκ ἐσπαργανώθης ,
5. οὐδὲ ἐφείσατο ὁ ὀφθαλμός μου ἐπὶ σοὶ , τοῦ
ποιῆσαί σοι ἓν ἐκ πάντων τούτων , τοῦ παθεῖν τι ἐπὶ
σοί . Καὶ ἀπεῤῥίφης ἐπὶ πρόςωπον τοῦ πεδίου τῇ σκο-
λιότητι τῆς ψυχῆς σου ἐν ἡμέρα ἡ ἐτέχθης.
6. Καὶ διῆλθον ἐπὶ σὲ , καὶ ἴδον σε πεφυρμένην ἐν
τῷ αἵματί σου , καὶ εἶπά σοι · Ἐκ τοῦ αἵματός σου ζωή ,
7. πληθύνου · καθὼς ἡ ἀνατολὴ τοῦ ἀγροῦ δέδωκά
σε , καὶ ἐπληθύνθης καὶ ἐμεγαλύνθης , καὶ εἰςῆλθες εἰς
πόλεις πόλεων. Οἱ μαστοί σου ἀνωρθώθησαν, καὶ ἡ
θρίξ σου ἀνέτειλε · σὺ δὲ ἦσθα γυμνὴ καὶ ἀσχημονοῦσα .
8. Καὶ διῆλθον διὰ σοῦ , καὶ ἴδον σε , καὶ ἰδοὺ
καιρός σου , καὶ καιρὸς καταλυόντων. Καὶ διεπέτασα
τὰς πτέρυγάς μου ἐπὶ σὲ , καὶ ἐκάλυψα τὴν ἀσχημοσύ-
νην σου , καὶ ὤμοσά σοι , καὶ εἰςῆλθον ἐν διαθήκῃ μετὰ
σοῦ , λέγει Κύριος. Καὶ ἐγένου μοι ,
9. καὶ ἔλουσά σε ἐν ὕδατι , καὶ ἀπέπλυνα τὸ αἷμά
σου ἀπὸ σοῦ , καὶ ἔχρισά σε ἐν ἐλαίῳ .
10. Καὶ ἐνέδυσά σε ποικίλα , καὶ ὑπέδυσά σε ὑάκιν
θον, καὶ ἔζωσά σε βύσσῳ , καὶ περιέβαλόν σε τριχαπτῷ .
II . Καὶ ἐκόσμησά σε κόσμῳ , καὶ περιέθηκα ψέλια
περὶ τὰς χεῖράς σου , καὶ κάθεμα περὶ τὸν τράχηλόν
σου .
12. Καὶ ἔδωκα ἐνώτιον περὶ τὸν μυκτῆρά σου , καὶ
τροχίσκους ἐπὶ τὰ ὦτά σου , καὶ στέφανον καυχήσεως
ἐπὶ τὴν κεφαλήν σου ,
13. καὶ ἐκοσμήθης χρυσίῳ καὶ ἀργυρίῳ , καὶ τὰ πε-
1. Et factus est sermo Domini ad me , dicens :
2. Fili hominis , testificare Jerusalem iniquitates suas ,
3. et dices : Haec dicit Dominus ad Jerusalem : Radix tua
et generatio tua de terra Chanaan : pater tuus Amorrhaeus ,
et mater tua Chettaa.
4. Et generatio tua in die qua nata es , non ligavisti
mammillas tuas , et in aqua non es lota , nec sale salita , nec
fasciis es fasciata ,
5. nec pepercit super te oculus meus , ut facerem tibi
unum ex omnibus istis , ad patiendum quippiam super te.
Et projects es super faciem campi pravitate animæ tuæ in
die qua nata es.
6. Et transivi super te, et vidi te mixtam in sanguine tuo ,
et dixi tibi : De sanguine tuo vila ,
7. multiplicare : sicut ortus agri dedi te , et multiplicata
es et magnificata es , et ingressa es in civitates civitatum .
Ubera tua recta sunt , et pilus tuus ortus est : tu autem
eras nuda et plena ignominiae.
8. Et transivi per te , et vidi te , et ecce tempus tuum ,
et tempus divertentium. Et expandi alas meas super te , et
operui ignominiam tuam , et juravi tibi , et ingressus sum
in testamentum tecum , dicit Dominus . Et facta es mihi ,
9. et lavi te in aqua , et ablui sanguinem tuum a te , el
unxi te in oleo.
10. Et indui te variis , et calceavi te hyacintho , et cinxi
te bysso , et circumdedi te trichapto.
11. Et ornavi te ornamento , et circumdedi armillis ma-
nus tuas , et torquem circa collum tuum.
12. Et dedi inaurem circa nares tuas , et rotulas super
aures tuas , et coronam gloriationis super caput tuum ,
13. et ornata es auro et argento , et amictus tui byssini ,
 EZECHIEL. CAP. XVI.
579
ριβόλαιά σου βύσσινα , καὶ τριχαπτὰ καὶ ποικίλα. et trichapta et versicoloria . Similam et oleum et mel come-
Σεμίδαλιν καὶ ἔλαιον καὶ μέλι ἔφαγες , καὶ ἐγένου καλὴ . disti , et facta es pulchra valde.
σφόδρα.
14. Καὶ ἐξῆλθέ σου ὄνομα ἐν τοῖς ἔθεσιν ἐν τῷ κάλ- 14. Et exivit nomen tuum in gentes in specie tua , quia
λει σου , διότι συντετελεσμένον ἦν ἐν εὐπρεπείᾳ , ἐν τῇ compl
etum erat in decore , in pulchritudine quam posui
ὡραιότητι ᾗ ἔταξα ἐπὶ σὲ , λέγει Κύριος. super te , dicit Dominus.
15. Κατεπεποίθεις ἐν τῷ κάλλει σου , καὶ ἐπόρνευ-
15. Confidisti in pulchritudine tua , et fornicata es in no-
σας ἐπὶ τῷ ὀνόματί σου , καὶ ἐξέχεας τὴν πορνείαν σου mine tuo , et effudisti fornicationem tuam ad omnem trans-
ἐπὶ πάντα πάροδον . euntem.
16. Καὶ ἔλαβες ἐκ τῶν ἱματίων σου , καὶ ἐποίησας 16. Et tulisti de vestibus tuis , et fecisti tibi idola consuta ,
σεαυτῇ εἴδωλα ῥαπτὰ , καὶ ἐξεπόρνευσας ἐπ᾿ αὐτὰ , καὶ et fornicata es super eis , et non ingredieris neque fiet.
οὐ μὴ εἰςέλθης οὐδὲ μὴ γένηται.
17. Καὶ ἔλαβες τὰ σκεύη τῆς καυχήσεώς σου ἐκ τοῦ 17. Et tulisti vasa gloriationis tuæ de auro meo et de
χρυσίου μου καὶ ἐκ τοῦ ἀργυρίου μου , ἐξ ὧν ἔδωκά argento meo, de iis quæ dederam tibi , et fecisti tibi imagines
σοι , καὶ ἐποίησας σεαυτῇ εἰκόνας ἀρσενικὰς , καὶ ἐξε- masculin
| as , et fornicata es in eis ,
πόρνευσας ἐν αὐταῖς ,
18. καὶ ἔλαβες τὸν ἱματισμὸν τὸν ποικίλον σου , καὶ
18. et sumpsisti vestimentum varium tuum , et operuisti
περιέβαλες αὐτάς · καὶ τὸ ἔλαιόν μου καὶ τὸ θυμίαμά |
et oleum meum et thymiama meum posuisti ante fa-
illas : eo
μου ἔθηκας πρὸ προςώπου αὐτῶν, ciem rum,
19. καὶ τοὺς ἄρτους μου οὓς ἔδωκά σοι , σεμίδαλιν 19. et panes meos quos dedi tibi , similam et oleum et
καὶ ἔλαιον καὶ μέλι ἐψώμισά σε , καὶ ἔθηκας αὐτὰ πρὸ
| mel cibavi te , et posuisti ea ante faciem eorum in odorem
προςώπου αὐτῶν εἰς ὀσμὴν εὐωδίας . Καὶ ἐγένετο , λέγει suavitatis. Et factum est , dicit Dominus ,
Κύριος , |
20. καὶ ἔλαβες τοὺς υἱούς σου καὶ τὰς θυγατέρας 20. et tulisti filios tuos et filias tuas quas genuisti , et
σου ἃς ἐγέννησας , καὶ ἔθυσας αὐτοῖς εἰς ἀνάλωσιν . Ὡς immolasti eis in consumptionem . Quasi parum fornicata sis ,
μικρὰ ἐξεπόρνευσας ,
21. καὶ ἔσφαξας τὰ τέκνα σου , καὶ ἔδωκας αὐτὰ ἐν 21. et interfecisti filios tuos , et dedisti eis in expiando te
τῷ ἀποτροπιάζεσθαί σε αὐτὰ αὐτοῖς. ipsos eis.
22. Τοῦτο παρὰ πᾶσαν τὴν πορνείαν σου , καὶ οὐκ 22. Hoc est super omnem fornicationem tuam , et non es
ἐμνήσθης τῆς νηπιότητός σου , ὅτε ἦσθα γυμνὴ καὶ
recordata infantiae tua , quando eras nuda et ignominiosa ,
ἀσχημονοῦσα , πεφυρμένη ἐν τῷ αἵματί σου ἔζησας . mixta in sanguine tuo vixisti.
23. Καὶ ἐγένετο μετὰ πάσας τὰς κακίας σου , λέγει 23. Et factum est post omnes malitias tuas , ait Dominus ,
Κύριος ,
24. καὶ ᾠκοδόμησας σεαυτῇ οἴκημα πορνικὸν, καὶ 24. et adificasti tibi habitaculum fornicationis , et fecisti
ἐποίησας σεαυτῇ ἔκθεμα ἐν πάσῃ πλατεία tibi prostitutionem in omni platea :
25. καὶ ἐπ' ἀρχῆς πάσης ὁδοῦ ᾠκοδόμησας τὰ πορ- 25. et in principio omnis viæ adificasti lupanaria tua , et
νεῖά σου , καὶ ἐλυμήνω τὸ κάλλος σου , καὶ διήγαγες τὰ | corrupisti decorem tuum , et divaricasti crura tua omni trans-
σκέλη σου παντὶ παρόδῳ , καὶ ἐπλήθυνας τὴν πορνείαν | eunti , et multiplicasti fornicationem tuam ,
σου ,
26. καὶ ἐξεπόρνευσας ἐπὶ τοὺς υἱοὺς Αἰγύπτου τοὺς 26. et fornicata es cum filiis Ægypti vicinis tuis qui sunt
ὁμοροῦντάς σοι τοὺς μεγαλοσάρκους , καὶ πολλαχῶς ἐξε- | magnarum carnium , et multipliciter fornicata es ut me ad
πόρνευσας τοῦ παροργίσαι με. iracundiam provocares .
27. Ἐὰν δὲ ἐκτείνω τὴν χεῖρά μου ἐπὶ σὲ , καὶ ἐξάρω 27. Si autem extendero manum meam super te , et aufer
τὰ νόμιμά σου, καὶ παραδώσω εἰς ψυχὰς μισούντων σε, ram legitima tua , et tradam in animas odientium te , filias
θυγατέρας ἀλλοφύλων τὰς ἐκκλινούσας σε ἐκ τῆς ὁδοῦ alienigenarum declinantes te de via tua qua impie egisti.
σου ἧς ησέβησας.
28. Καὶ ἐξεπόρνευσας ἐπὶ τὰς θυγατέρας Ασσούρ, 28. Et fornicata es super filias Assur, et nec sic satiata
καὶ οὐδ᾽ οὕτως ἐνεπλήσθης, καὶ ἐξεπόρνευσας καὶ οὐκ es , et fornicata es et non es repleta .
ἐνεπίπλω .
20. Καὶ ἐπλήθυνας τὰς διαθήκας σου πρὸς γῆν Χαλ- 29. Et multiplicasti testamenta tua ad terram Chaldo-
δαίων, καὶ οὐδὲ ἐν τούτοις ἐνεπλήσθης . rum , et neque in istis expleta es.
30. Τί διαθῶ τὴν θυγατέρα σου , λέγει Κύριος , ἐν 30. Quomodo disponam filiam tuam, dicit Dominus , cum
τῷ ποιῆσαί σε πάντα ταῦτα ἔργα γυναικὸς πόρνης ; | facias tu omnia haec opera mulieris fornicaria ? Et fornicata
Καὶ ἐξεπόρνευσας τρισσῶς ἐν ταῖς θυγατράσι σου . es tripliciter in filiabus tuis.
31. Τὸ πορνεῖον ᾠκοδόμησας ἐν πάσῃ ἀρχῇ ὁδοῦ , 31. Lupanar ædificasti in omni principio viæ , et basin
καὶ τὴν βάσιν σου ἐποίησας ἐν πάσῃ πλατείᾳ . Καὶ tuam fecisti in omni platea. Et facta es quasi meretrix con-
ἐγένου ὡς πόρνη συνάγουσα μισθώματα , gregans mercedes ,
32. ἡ γυνὴ ἡ μοιχωμένη ὁμοία σοι , παρὰ τοῦ ἀνδρὸς 32. mulier adultera similis tui , a viro suo accipiens mer-
αὐτῆς λαμβάνουσα μισθώματα , cedes ,
33. πᾶσι τοῖς ἐκπορνεύσασιν αὐτὴν προςεδίδου μι 33. omnibus qui fornicabuntur cum ea dabat mercedes.
37.
580 ΙΕΖΕΚΙΗΛ Κεφ . Ις' .
σθώματα. Καὶ σὺ δέδωκας μισθώματα πᾶσι τοῖς ἐρα - | Et tu dedisti mercedes cunctis amatoribus tuis , et onerabas
σταῖς σου , καὶ ἐφόρτιζες αὐτοὺς τοῦ ἔρχεσθαι πρὸς σὲ illos ut venirent ad te per circuitum in fornicatione tua.
κυκλόθεν ἐν τῇ πορνεία σου.
34. Καὶ ἐγένετο ἐν σοὶ διεστραμμένον παρὰ τὰς 34. Et factum est in te perversum præter mulieres in
γυναῖκας ἐν τῇ πορνείᾳ σου , καὶ μετὰ σοῦ πεπορ- fornicatione tua, et tecum sunt fornicatæ , in eo quod dares
νεύκασιν , ἐν τῷ προςδιδόναι σε μισθώματα , καὶ σοὶ | mercedes , et mercedes non sunt datae tibi , et facta sunt in
μισθώματα οὐκ ἐδόθη , καὶ ἐγένετο ἐν σοὶ διεστραμ- . te perversa.
μένα.
35. Διὰ τοῦτο , πόρνη , ἄκουε λόγον Κυρίου . 35. Propterea , meretrix , audi verbum Domini.
36. Τάδε λέγει Κύριος · Ἀνθ' ὧν ἐξέχεας τὸν χαλκόν 36. Hæc dicit Dominus : Quia effudisti as tuum, et re-
σου , καὶ ἀποκαλυφθήσεται ἡ αἰσχύνη σου ἐν τῇ πορ- velabitur ignominia tua in fornicatione tua ad amatores
νείᾳ σου πρὸς τοὺς ἐραστάς σου , καὶ εἰς πάντα τὰ ἐν- tuos , et in omnes cogitationes iniquitatum tuarum , et in
θυμήματα τῶν ἀνομιῶν σου , καὶ ἐν τοῖς αἵμασι τῶν sanguinibus filiorum tuorum quos dedisti eis,
τέκνων σου ὧν ἔδωκας αὐτοῖς.
37. Διὰ τοῦτο ἰδοὺ ἐγὼ ἐπισυνάγω πάντας τοὺς ἐρα- 37. Ideo ecce ego supercongrego omnes amatores tuos in
στάς σου ἐν οἷς ἐπεμίγης ἐν αὐτοῖς , καὶ πάντας οὓς | quibus commista es in eis , et omnes quos dilexisti , cum
ἠγάπησας , σὺν πᾶσιν οἷς ἐμίσεις . Καὶ συνάξω αὐτοὺς | universis quos oderas . Et congregabo eos super te per cir-
et videbunt cunc-
ἐπὶ σὲ κυκλόθεν, καὶ ἀποκαλύψω τὰς κακίας σου πρὸς | cuitum, et revelabo malitias tuas ad eos ,
αὐτοὺς , καὶ ὄψονται πᾶσαν τὴν αἰσχύνην σου , tam ignominiam tuam ,
38. καὶ ἐκδικήσω σε ἐκδικήσει μοιχαλίδος , καὶ θήσω 38. et ulciscar te ultione adultera , et ponam te in san-
σε ἐν αἵματι θυμοῦ καὶ ζήλου. guine furoris et zeli.
39. Καὶ παραδώσω σε εἰς χεῖρας αὐτῶν, καὶ κατα- 39. Et tradam te in manus eorum , et suffodient lupanar
σκάψουσ τὸι πορνεῖόν σου , καὶ καθελοῦ σι τὴν βάσιν tuum , et destruent basim tuam, et nudabunt te vestimentis
σου , καὶ ἐκδύσουσί σε τὰ ἱμάτιά σου , καὶ λήψονται tuis , et tollent vasa gloriationis tuæ , et dimittent te nudam
τὰ σκεύη τῆς καυχήσεώς σου , καὶ ἀφήσουσί σε γυμνὴν | et plenam ignominia .
καὶ ἀσχημονοῦσαν .
40. Καὶ ἄξουσιν ἐπὶ σὲ ὄχλους , καὶ λιθοβολήσουσί σε 40. Et adducent super te turbas , et lapidabunt te in
ἐν λίθοις , καὶ κατασφάξουσι σε ἐν τοῖς ξίφεσιν αὐτῶν · lapidibus , et jugulabunt te in gladiis suis :
41. καὶ ἐμπρήσουσι τοὺς οἴκους σου πυρὶ , καὶ ποιή- 41. et succendent domos tuas igni , et facient in te ultio-
σουσιν ἐν σοὶ ἐκδικήσεις ἐνώπιον γυναικῶν πολλῶν. nes coram mulieribus plurimis. Et avertam te a fornica-
Καὶ ἀποστρέψω σε ἐκ πορνείας , καὶ μισθώματα οὐ μὴ tione , et mercedes ultra non dabo :
δώσω οὐκέτι ·
42. καὶ ἐπαφήσω τὸν θυμόν μου ἐπὶ σὲ , καὶ ἐξαρ- 42. et immittam furorem meum super te , et auferetur
θήσεται ὁ ζῆλος μου ἐκ σοῦ , καὶ ἀναπαύσομαι , καὶ zelus meus a te , et requiescam , et non ero ultra sollicitus.
οὐ μὴ μεριμνήσω οὐκέτι .
43. Quia non es recordata infantiae tuae , et contristabas
43. Ἀνθ᾽ ὧν οὐκ ἐμνήσθης τῆς νηπιότητός σου ,
καὶ ἐλύπεις με ἐν πᾶσι τούτοις. Καὶ ἰδοὺ ἐγὼ τὰς | me in his omnibus. Et ecce ego vias tuas in caput tuum
dedi , dicit Dominus : et sic fecisti impietatem super cunctis
ὁδούς σου εἰς κεφαλήν σου δέδωκα , λέγει Κύριος · καὶ
οὕτως ἐποίησας τὴν ἀσέβειαν ἐπὶ πάσαις ταῖς ἀνομίαις | iniquitatibus tuis.
σου . 44. Haec sunt omnia quæ dixerunt contra te in parabola ,
44. Ταῦτά ἐστι πάντα ὅσα εἶπαν κατὰ σοῦ ἐν πα-
dicentes : Sicut mater,
ραβολῇ , λέγοντες · Καθὼς ἡ μήτηρ , 45. et filia matris tuæ tu es , quæ repulit virum suum
45. καὶ ἡ θυγάτηρ τῆς μητρός σου σὺ εἶ, ἡ ἀπω-
σαμένη τὸν ἄνδρα αὐτῆς καὶ τὰ τέκνα αὐτῆς , καὶ et filios suos , et sorores sororum tuarum quæ repulerunt
ἀδελφαὶ τῶν ἀδελφῶν σου αἱ ἀπωσάμεναι τοὺς ἄνδρας | viros suos et filios suos . Mater vestra Cheltæa et pater
αὐτῶν καὶ τὰ τέκνα αὐτῶν. Ἡ μήτηρ ὑμῶν Χετταία | Amorrhaus ,
καὶ ὁ πατὴρ Αμορραίος , 46. soror vestra senior Samaria , hæc et filiae ejus , quae
46. ἡ ἀδελφὴ ὑμῶν ἡ πρεσβυτέρα Σαμάρεια , αὐτὴ
habitat a sinistris tuis : et soror tua junior te , quæ habitat
καὶ αἱ θυγατέρες αὐτῆς , ἡ κατοικοῦσα ἐξ εὐωνύμων |
σου · καὶ ἡ ἀδελφή σου ἡ νεωτέρα σου , ἡ κατοικοῦσα a dextris tuis , Sodoma et filiae ejus.
ἐκ δεξιῶν σου , Σόδομα καὶ αἱ θυγατέρες αὐτῆς.
47. Καὶ οὐδ᾽ ὣς ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν ἐπορεύθης , 47. Sed ne sic quidem in viis earum ambulasti , neque
οὐδὲ κατὰ τὰς ἀνομίας αὐτῶν ἐποίησας παρὰ μικρὸν, secundum iniquitates illarum egisti paulominus , et super-
καὶ ὑπέρκεισαι αὐτὰς ἐν πάσαις ταῖς ὁδοῖς σου. gressa es eas in omnibus viis tuis.
48. Vivo ego , dicit Dominus , si fecit Sodoma , haec et
48. Ζῶ ἐγώ , λέγει Κύριος , εἰ πεποίηκε Σόδομα ,
αὕτη καὶ αἱ θυγατέρες αὐτῆς , ὃν τρόπον ἐποίησας σὺ filiae ejus , sicut fecisti tu et filiae tuæ .
καὶ αἱ θυγατέρες σου.
49. Πλὴν τοῦτο τὸ ἀνόμημα Σοδόμων τῆς ἀδελφῆς
49. Verumtamen hæc fuit iniquitas Sodoma sororis tuae
σου ὑπερηφανία , ἐν πλησμονῇ ἄρτων καὶ ἐν εὐθηνίᾳ
ἐσπατάλων αὕτη καὶ αἱ θυγατέρες αὐτῆς · τοῦτο ὑπῆρ- ' superbia , in saturitate panum et in abundantia deliciis dit-
 EZECHIEL. CAP. XVII.
γεν αὐτῇ καὶ ταῖς θυγατράσιν αὐτῆς , καὶ χεῖρα πτωχού |
καὶ πένητος οὐκ ἀντελαμβάνοντο ,
50. καὶ ἐμεγαλαύχουν , καὶ ἐποίησαν ἀνομήματα
ἐνώπιον ἐμοῦ , καὶ ἐξῆρα αὐτὰς καθὼς ἴδον .
51. Καὶ Σαμάρεια κατὰ τὰς ἡμίσεις τῶν ἁμαρτιῶν
σου οὐχ ἥμαρτε , καὶ ἐπλήθυνας τὰς ἀνομίας σου ὑπὲρ
αὐτὰς , καὶ ἐδικαίωσας τὰς ἀδελφάς σου ἐν πάσαις ταῖς |
ἀνομίαις σου αἷς ἐποίησας.
52. Καὶ σὺ κόμισαι βάσανόν σου ἐν ᾗ ἔφθειρας τὰς
ἀδελφάς σου ἐν ταῖς ἁμαρτίαις σου αἷς ἀνόμησας ὑπὲρ
αὐτὰς , καὶ ἐδικαίωσας αὐτὰς ὑπὲρ σεαυτήν. Καὶ σὺ
αἰσχύνθητι , καὶ λάβε τὴν ἀτιμίαν σου , ἐν τῷ δικαιῶσαί ¦
σε τὰς ἀδελφάς σου.
53. Καὶ ἀποστρέψω τὰς ἀποστροφὰς αὐτῶν , τὴν
ἀποστροφὴν Σοδόμων καὶ τῶν θυγατέρων αὐτῆς . Καὶ
ἀποστρέψω τὴν ἀποστροφὴν Σαμαρείας καὶ τῶν θυγα-
τέρων αὐτῆς , καὶ ἀποστρέψω τὴν ἀποστροφήν σου ἐν
μέσῳ αὐτῶν,
51. ὅπως κομίσῃ τὴν βάσανόν σου , καὶ ἀτιμωθήσῃ
ἐκ πάντων ὧν ἐποίησας ἐν τῷ παροργίσαι με .
55. Καὶ ἡ ἀδελφή σου Σόδομα καὶ αἱ θυγατέρες
αὐτῆς ἀποκατασταθήσονται καθὼς ἦσαν ἀπ' ἀρχῆς ,
καὶ σὺ καὶ αἱ θυγατέρες σου ἀποκατασταθήσεσθε και
θὼς ἀπ' ἀρχῆς ἦτε.
56. Καὶ εἰ μὴ ἦν Σόδομα ἡ ἀδελφή σου εἰς ἀκοὴν
ἐν τῷ στόματί σου ἐν ταῖς ἡμέραις ὑπερηφανίας σου ,
57. πρὸ τοῦ ἀποκαλυφθῆναι τὰς κακίας σου , ὃν τρό-
πον νῦν ὄνειδος εἶ θυγατέρων Συρίας καὶ πάντων τῶν
κύκλῳ αὐτῆς θυγατέρων ἀλλοφύλων τῶν περιεχουσῶν
σε κύκλω
58. τὰς ἀσεβείας σου καὶ τὰς ἀνομίας σου σὺ κεκό-
μισαι αὐτὰς , λέγει Κύριος.
59. Τάδε λέγει Κύριος · Καὶ ποιήσω ἐν σοὶ καθὼς
ἐποίησας , ὡς ἠτίμωσας ταῦτα , τοῦ παραβῆναι τὴν
διαθήκην μου .
60. Καὶ μνησθήσομαι ἐγὼ τῆς διαθήκης μου τῆς
μετὰ σοῦ ἐν ἡμέραις νηπιότητός σου , καὶ ἀναστήσω |
σοι διαθήκην αἰώνιον.
σι . Καὶ μνησθήσῃ τὴν ὁδόν σου , καὶ ἐξατιμωθήσῃ
ἐν τῷ ἀναλαβεῖν σε τὰς ἀδελφάς σου τὰς πρεσβυτέρας |
σου σὺν ταῖς νεωτέραις σου , καὶ δώσω αὐτάς σοι εἰς |
οἰκοδομὴν, καὶ οὐκ ἐκ διαθήκης σου .
62. Καὶ ἀναστήσω ἐγὼ τὴν διαθήκην μου μετὰ σοῦ ,
καὶ ἐπιγνώσῃ ὅτι ἐγὼ Κύριος ·
63. ὅπως μνησθῆς καὶ αἰσχυνθῇς , καὶ μὴ ᾖ σοι ἔτι
ἀνοῖξαι τὸ στόμα σου ἀπὸ προςώπου τῆς ἀτιμίας σου ,
ἐν τῷ ἐξιλάσκεσθαί με σοὶ κατὰ πάντα ὅσα ἐποίησας , |
λέγει Κύριος.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΖ΄.
1. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων ·
2. Υἱὲ ἀνθρώπου , διήγησαι διήγημα καὶ εἰπὸν πα-
ραβολὴν πρὸς τὸν οἶκον τοῦ Ἰσραὴλ ,
3. καὶ ἐρεῖς · Τάδε λέγει Κύριος · Ἀετὸς ὁ μέγας ὁ
μεγαλοπτέρυγος , ὁ μακρὸς τῇ ἐκτάσει , πλήρης ονύχων, alarum , longa extensione , plena unguium , quæ habet du-
ὃς ἔχει τὸ ἥγημα εἰςελθεῖν εἰς τὸν Λίβανον, καὶ ἔλαβε | ctum intrandi in Libanum , et tulit electa cedri ,
τὰ ἐπίλεκτα τῆς κέδρου ,
4. τὰ ἄκρα τῆς ἁπαλότητος ἀπέκνισε , καὶ ἤνεγκεν
αὐτὰ εἰς γῆν Χαναὰν, εἰς πόλιν τετειχισμένην ἔθετο | Chanaan , in civitate murata posuit illas.
αὐτά.
581
fuebant ipsa et filiae ejus , haec habebat ipsa et filiae ejus , et
manum pauperis et egeni non assumebant ,
50. et gloriabantur magnifice , et fecerunt iniquitates in
conspectu meo , et abstuli eas sicut vidi.
51. Et Samaria secundum dimidia peccatorum tuorum
non peccavit , et multiplicasti iniquitates tuas super eas , et
justificasti sorores tuas in omnibus iniquitatibus tuis quas
operata es.
52. Et tu sustine tormentum tuum in eo quod corruperis
sorores tuas in peccatis tuis quibus inique egisti super eas ,
et justificasti illas super te. Et tu confundere , et suscipe
ignominiam tuam , eo quod justificaveris sorores tuas.
53. Et convertam conversiones earum , conversionem
Sodomæ et filiarum ejus. Et convertam conversionem Sa-
maris et filiarum ejus , et convertam conversionem tuam
in medio earum ,
54. ut portes tormentum tuum , et habeas ignominiam ex
omnibus quæ fecisti ut me ad iracundiam provocares.
55. Et soror tua Sodoma et filiæ ejus restituentur sicut
fuerunt a principio , et tu et filiae tuæ restituemini sicut
fuistis a principio.
56. Et nisi fuisset Sodoma soror tua in auditum in ore
tuo in diebus superbiæ tuæ ,
57. antequam revelarentur malitiae tuae , sicut nunc op-
probrium es filiarum Syriae et omnium quae in circuitu ejus
filiarum alienigenarum quæ circumdant te per gyrum :
58. impietates tuas et iniquitates tuas tu portasti eas ,
dicit Dominus.
59. Hac dicit Dominus : Et faciam in te sicut fecisti ,
sicut despexisti haec , ut praeterires testamentum meum.
60. Et recordabor ego testamenti mei quod feci tecum in
diebus adolescentia tuæ , et suscitabo tibi testamentum
sempiternam.
61. Et recordaberis via tua , et despicieris cum receperis
sorores tuas te majores cum junioribus tuis , et dabo eas
tibi in aedificationem , et non ex testamento tuo.
62. Et suscitabo ego testamentum meum tecum , et co-
gnosces quia ego Dominus :
63. ut recorderis et confundaris , et non sit tibi ultra ape-
rire os tuum a facie ignominiæ tuæ , cum propitius fuero
tibi juxta omnia quæ fecisti , dicit Dominus.
CAPUT XVII.
1. Et factus est sermo Domini ad me, dicens :
2. Fili hominis , narra narrationem et dic parabolam ad
domum Israel ,
3. et dices : Haec dicit Dominus : Aquila magna magnarum
4. summitates teneritudinis avellit, et attulit eas in terram
582 ΙΕΖΕΚΙΗΛ. Κεφ . ΙΖ΄.
5. Καὶ ἔλαβεν ἀπὸ τοῦ σπέρματος τῆς γῆς , καὶ ἔδω
κεν αὐτὸ εἰς τὸ πεδίον φυτὸν ἐφ᾽ ὕδατι πολλῷ , ἐπιβλε-
πόμενον ἔταξεν αὐτό,
3. Καὶ ἀνέτειλε καὶ ἐγένετο εἰς ἄμπελον ἀσθενοῦσαν
καὶ μικρὰν, τοῦ ἐπιφαίνεσθαι αὐτὴν τὰ κλήματα αὐ-
τῆς ἐπ' αὐτὸ , καὶ ῥίζαι αὐτῆς ὑποκάτω αὐτῆς ἦσαν.
Καὶ ἐγένετο εἰς ἄμπελον, καὶ ἐποίησεν ἀπώρυγας , καὶ
ἐξέτεινε τὴν ἀναδενδράδα αὐτῆς .
7. Καὶ ἐγένετο ἀετὸς ἕτερος μέγας, μεγαλοπτέρυγος,
πολὺς ὄνυξι· καὶ ἰδοὺ ἡ ἄμπελος αὕτη περιπεπλεγμένη
πρὸς αὐτὸν, καὶ ῥίζαι αὐτῆς πρὸς αὐτὸν, καὶ τὰ κλή-
ματα αὐτῆς ἐξαπέστειλεν αὐτῷ , τοῦ ποτίσαι αὐτὴν σὺν
τῷ βόλῳ τῆς φυτείας αὐτῆς .
8. Εἰς πεδίον καλὸν ἐφ᾽ ὕδατι πολλῷ αὕτη πιαίνε-
ται , τοῦ ποιεῖν βλαστοὺς καὶ φέρειν καρπὸν, τοῦ εἶναι
εἰς ἄμπελον μεγάλην.
9. Διὰ τοῦτο εἰπόν · Τάδε λέγει Κύριος· Εἰ κατευθυ
νεῖ; Οὐχὶ αἱ ῥίζαι τῆς ἁπαλότητος αὐτῆς καὶ ὁ καρπὸς
σαπήσεται , καὶ ξηρανθήσεται πάντα τὰ προανατέλ-
λοντα αὐτῆς , καὶ οὐκ ἐν βραχίονι μεγάλῳ , οὐδὲ ἐν
λαῷ πολλῷ , τοῦ ἐκσπᾶσαι αὐτὴν ἐκ ῥιζῶν αὐτῆς ;
10. Καὶ ἰδοὺ πιαίνεται. Μὴ κατευθυνεῖ ; Οὐχὶ ἅμα
τῷ ἅψεσθαι αὐτῆς ἄνεμον τὸν καύσωνα ξηρανθήσεται ;
σὺν τῷ βόλῳ ἀνατολῆς αὐτῆς ξηρανθήσεται .
II. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων ·
12. Υἱὲ ἀνθρώπου , εἰπὸν δὴ πρὸς τὸν οἶκον τὸν πα-
ραπικραίνοντα · Οὐκ ἐπίστασθε τί ἦν ταῦτα ; Εἰπόν ;
Ὅταν ἔλθῃ βασιλεὺς Βαβυλῶνος ἐπὶ Ἱερουσαλὴμ , καὶ
λήψηται τὸν βασιλέα αὐτῆς καὶ τοὺς ἄρχοντας αὐτῆς ,
καὶ ἄξῃ αὐτοὺς πρὸς ἑαυτὸν εἰς Βαβυλῶνα.
13. Καὶ λήψεται ἐκ τοῦ σπέρματος τῆς βασιλείας ,
καὶ διαθήσεται πρὸς αὐτὸν διαθήκην, καὶ εἰςάξει αὐ-
τὸν ἐν ἀρᾷ , καὶ τοὺς ἡγεμόνας τῆς γῆς λήψεται ,
14. τοῦ γενέσθαι εἰς βασιλείαν ἀσθενῆ , τὸ καθόλου
μὴ ἐπαίρεσθαι τοῦ φυλάσσειν τὴν διαθήκην αὐτοῦ ,
καὶ ἱστάνειν αὐτήν.
15. Καὶ ἀποστήσεται ἀπ' αὐτοῦ , τοῦ ἐξαποστέλλειν
ἀγγέλους ἑαυτοῦ εἰς Αἴγυπτον, τοῦ δοῦναι αὐτῷ ἵππους
καὶ λαὸν πολύν. Εἰ κατευθυνεῖ, εἰ διασωθήσεται ὁ ποιῶν
ἐναντία ; Καὶ παραβαίνων διαθήκην εἰ διασωθήσεται ;
16. Ζῶ ἐγώ , λέγει Κύριος , ἐὰν μὴ ἐν τόπῳ ὁ βασι-
λεὺς ὁ βασιλεύσας αὐτὸν, ὃς ἐτίμωσε τὴν ἀράν μου ,
καὶ ὃς παρέβη τὴν διαθήκην μου , μετ᾿ αὐτοῦ ἐν μέσῳ
Βαβυλῶνος τελευτήσει .
17. Καὶ οὐκ ἐν δυνάμει μεγάλη οὐδὲ ἐν ὄχλῳ πολλῷ
ποιήσει πρὸς αὐτὸν Φαραὼ πόλεμον, ἐν χαρακοβολία
καὶ ἐν οἰκοδομῇ βελοστάσεων, τοῦ ἐξᾶραι ψυχάς.
18. Καὶ ἠτίμωσεν ὁρκωμοσίαν τοῦ παραβῆναι δια-
θήκην . Καὶ ἰδοὺ δέδωκα τὴν χεῖρα αὐτοῦ , καὶ πάντα
ταῦτα ἐποίησεν αὐτῷ , μὴ σωθήσεται .
19. Διὰ τοῦτο εἰπόν· Τάδε λέγει Κύριος· Ζῶ ἐγώ ,
ἐὰν μὴ τὴν ὁρκωμοσίαν μου ἣν ἐτίμωσε , καὶ τὴν δια-
θήκην μου ἣν παρέβη , καὶ δώσω αὐτὴν εἰς κεφαλὴν
αὐτοῦ.
20. Καὶ ἐκπετάσω ἐπ᾿ αὐτὸν τὸ δίκτυον , καὶ ἁλώ
σεται ἐν τῇ περιοχῇ αὐτοῦ . (* )
( *) 20... Καὶ ἄξω αὐτὸν εἰς Βαβυλῶνα , καὶ διακριθήσομαι
μετ᾿ αὐτοῦ ἐκεῖ τὴν ἀδικίαν αὐτοῦ ἢν ἠδίκησεν ἐν ἐμοί . (Alex.) | ibi de injustitia ejus , qua injuste egit in me.
5. Et tulit de semine terræ , et dedit illud in campo
. plantationem super aquam multam , ut respiceretur posuit
illud.
6. Ortumque est et factum in vitem infirmam et parvu-
Iam , ut ipsa extare faceret ramos suos super illum, et radi-
ces illius subter illam erant. Et facta est in vitem , et fecit
propagines , et extendit ramos suos.
7. Et facta est aquila altera grandis , magnarum alarum ,
| multa unguibus : et ecce vitis haec implicata erat ad eam ,
et radices ejus ad illam , et ramos suos extendit ad illam ,
| ut irrigaretur ab illa cum gleba plantationis sua.
8. In campo bono super aquam multam ipsa impinguatur,
ut faciat germina et afferat fructum , ut sit in vitem grandem.
9. Propterea dic : Hæc dicit Dominus : Si dirigetur ? Nonne
radices teneritudinis ejus et fructus putrescent , et arescent
omnia quæ ex ea progerminant , et non in brachio magno ,
neque in populo multo , ut evellat eam a radicibus suis ?
10. Et ecce impinguatur. Numquid dirigetur ? Nonne sta-
tim ut tetigerit eam ventus urens arescet? cum gleba germi-
nis sui arescet.
11. Et factum est verbum Domini ad me , dicens :
12. Fili hominis , dic nunc ad domum exasperantem :
| Nescitis quid sint ista ? Dic : Cum venerit rex Babylonis
super Jerusalem , et capiet regem ejus et principes ejus , et
ducet eos ad se in Babylonem .
13. Et tollet de semine regni , et disponet ad eum testa-
mentum , et introducet eum in maledictione , et principes
terræ tollet ,
14. ut sit in regnum infirmum , omninoque non elevetur
custodiendo testamentum ipsius , et statuat illud.
15. Et recedet ab eo, mittendo nuntios suos in Ægyptum ,
| ut sibi daret equos et populum multum. Si dirigetur, si sal-
vabitur qui facit contraria ? Et qui transgreditur testamen-
tum si salvabitur?
16. Vivo ego , dicit Dominus , nisi in loco ubi rex qui
regnare fecit eum , qui sprevit maledictionem meam , et qui
transgressus est testamentum meum , cum eo in medio
Babylonis morietur.
17. Et non in virtute magna neque in turba multa faciet
adversus eum Pharao proelium , in jactu aggeris et in ædifi-
catione vallorum , ut auferat animas.
18. Et vilipendit juramentum transgrediendo testamen-
tum. Et ecce dedi manum ejus , et hæc omnia fecit ei , non
salvabitur.
19. Propterea dic : Hæc dicit Dominus : Vivo ego , nisi
juramentum meum quod sprevit , et testamentum meum
quod transgressus est , et dabo illud in caput ejus.
20. Et extendam super eum rete, et capietur in circon-
strictione ejus.
20... Et adducam eum in Babylonem , et disceptabo cum eo
 EZECHIEL . CAP. XVIII.
21. Ἐν πάσῃ παρατάξει αὐτοῦ ἐν ῥομφαίᾳ πεσοῦν
ται· καὶ τοὺς καταλοίπους εἰς πάντα ἄνεμον διασπερῶ ,
καὶ ἐπιγνώσεσθε διότι ἐγὼ Κύριος λελάληκα .
29. Διότι τάδε λέγει Κύριος · Καὶ λήψομαι ἐγὼ ἐκ
τῶν ἐκλεκτῶν τῆς κέδρου ἐκ κορυφῆς , καρδίας αὐτῶν |
ἀποκνιῶ , καὶ καταφυτεύσω ἐγὼ ἐπ᾽ ὄρος ὑψηλὸν,
23. καὶ κρεμάσω αὐτὸν ἐν ὄρει μετεώρῳ Ἰσραὴλ ,
καὶ καταφυτεύσω , καὶ ἐξοίσει βλαστὸν, καὶ ποιήσει |
καρπὸν, καὶ ἔσται εἰς κέδρον μεγάλην. Καὶ ἀναπαύσε
ταὶ ὑποκάτω αὐτοῦ πᾶν ὄρνεον, καὶ πᾶν πετεινὸν ὑπὸ |
τὴν σκιὰν αὐτοῦ ἀναπαύσεται · τὰ κλήματα αὐτοῦ
ἀποκατασταθήσεται ,
24. καὶ γνώσονται πάντα τὰ ξύλα τοῦ πεδίου διότι
ἐγὼ Κύριος ὁ ταπεινῶν ξύλον ὑψηλὸν, καὶ ὑψῶν ξύλον |
ταπεινὸν, καὶ ξηραίνων ξύλον χλωρὸν, καὶ ἀναθάλλων
ξύλον ξηρόν. Ἐγὼ Κύριος λελάληκα , καὶ ποιήσω.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΗ'.
1. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων·
2. Υἱὲ ἀνθρώπου , τί ὑμῖν ἡ παραβολὴ αὕτη ἐν τοῖς
υἱοῖς Ἰσραὴλ, λέγοντες · Οἱ πατέρες ἔφαγον ὄμφακα ,
καὶ οἱ ὀδόντες τῶν τέκνων ἐγομφίασαν ;
3. Ζῶ ἐγώ , λέγει Κύριος , ἐὰν γένηται ἔτι λεγομένη
ἡ παραβολὴ αὕτη ἐν τῷ Ἰσραήλ ·
4. ὅτι πᾶσαι αἱ ψυχαὶ ἐμαί εἰσιν ὃν τρόπον ἡ ψυχὴ
τοῦ πατρὸς , οὕτως καὶ ἡ ψυχὴ τοῦ υἱοῦ ἐμαί εἰσιν. Ἡ
ψυχὴ ἡ ἁμαρτάνουσα αὕτη ἀποθανεῖται .
5. Ὁ δὲ ἄνθρωπος ὃς ἔσται δίκαιος , ὁ ποιῶν κρῖμα
καὶ δικαιοσύνην ,
6. ἐπὶ τῶν ὀρέων οὐ φάγεται , καὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς
αὐτοῦ οὐ μὴ ἐπάρῃ πρὸς τὰ ἐνθυμήματα οἴκου Ἰσραὴλ, |
καὶ τὴν γυναῖκα τοῦ πλησίον αὐτοῦ οὐ μὴ μιάνῃ , καὶ
πρὸς γυναῖκα ἐν ἀφέδρῳ οὖσαν οὐ προσεγγιεί ,
7. καὶ ἄνθρωπον οὐ μὴ καταδυναστεύσῃ , ἐνεχυρα-
σμὸν ὀφείλοντος ἀποδώσει , καὶ ἅρπαγμα οὐχ ἁρπᾶ- |
ται , τὸν ἄρτον αὐτοῦ τῷ πεινῶντι δώσει , καὶ γυμνὸν |
περιβαλεῖ ,
8. καὶ τὸ ἀργύριον αὐτοῦ ἐπὶ τόκῳ οὐ δώσει , καὶ
πλεονασμὸν οὐ λήψεται , καὶ ἐξ ἀδικίας ἀποστρέψει
τὴν χεῖρα αὐτοῦ , κρῖμα δίκαιον ποιήσει ἀναμέσον |
ἀνδρὸς καὶ ἀναμέσον τοῦ πλησίον αὐτοῦ ,
9. καὶ τοῖς προςτάγμασί μου πεπόρευται , καὶ τὰ
δικαιώματά μου πεφύλακται , τοῦ ποιῆσαι αὐτά · δί-
καιος οὗτός ἐστι , ζωῇ ζήσεται , λέγει Κύριος .
10. Καὶ ἐὰν γεννήσῃ υἱὸν λοιμὸν , ἐκχέοντα αἷμα καὶ
ποιοῦντα ἁμαρτήματα ,
Ι . ἐν τῇ ὁδῷ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ τοῦ δικαίου οὐκ
ἐπορεύθη , ἀλλὰ καὶ ἐπὶ τῶν ὀρέων ἔφαγε , καὶ τὴν γυ
ναῖκα τοῦ πλησίον αὐτοῦ ἐμίανε ,
12. καὶ πτωχὸν καὶ πένητα κατεδυνάστευσε , καὶ
ἅρπαγμα ἥρπασε , καὶ ἐνεχυρασμὸν οὐκ ἀπέδωκε , καὶ –
εἰς τὰ εἴδωλα ἔθετο τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ , ἀνομίαν |
πεποίηκε ,
13. μετὰ τόκου ἔδωκε , καὶ πλεονασμὸν ἔλαβεν·
οὗτος ζωῇ οὐ ζήσεται , πάσας τὰς ἀνομίας ταύτας |
ἐποίησε , θανάτῳ θανατωθήσεται , τὸ αἷμα αὐτοῦ ἐπ᾿
αὐτὸν ἔσται.
14. Ἐὰν δὲ γεννήσῃ υἱὸν, καὶ ἴδῃ πάσας τὰς ἁμαρτ
τίας τοῦ πατρὸς αὐτοῦ ἂς ἐποίησε , καὶ φοβηθῇ , καὶ μὴ |
ποιήσῃ κατ᾽ αὐτὰς ,
583
21. In omni acie ejus in gladio cadent : et residuos in
omnem ventum disseminabo , et scietis quia ego Dominus
locutus sum.
22. Quia haec dicit Dominus : Et sumam ego de electis
cedri de vertice , de corde eorum avellam , et plantabo ego
super montem excelsum ,
23. et suspendam illud in monte sublimi Israel , et plan-
tabo , et proferet germen , et faciet fructum , et erit in cedrum
magnam. Et requiescet sub ea omnis avis , et omne volatile
sub umbra ejus requiescet : rami ejus restituentur,
24. et scient omnia ligna campi quia ego Dominus qui
humilio lignum excelsum , et exalto lignum humile , et are-
facio lignum viride , et germinare facio lignum aridum. Ego
Dominus locutus sum , et faciam.
CAPUT XVIII.
1. Et factus est sermo Domini ad me , dicens :
2. Fili hominis , quid vobis parabola haec inter filios
Israel , dicentes : Patres comederunt uvam acerbam , et
dentes filiorum obstupuerunt ?
3. Vivo ego , dicit Dominus , si fuerit ultra ut dicatur
parabola hæc in Israel :
4. quia omnes animæ meæ sunt quomodo anima patris ,
ita et anima fili meae sunt. Anima quæ peccaverit ipsa mo-
rietur.
5. Homo autem qui fuerit justus , qui facit judicium et
justitiam ,
6. super montes non comederit , et oculos suos non leva.
verit ad cogitationes domus Israel , et uxorem proximi sui
non contaminaverit , et ad mulierem fluentem sanguine non
accesserit ,
7. et hominem per potentiam non oppresserit , pignus
debitori reddiderit , et rapinam non rapuerit , panem suum
esurienti dederit , et nudum operuerit ,
8. et pecuniam suam ad usuram non dederit , et amplius
non acceperit , et ab iniquitate averterit manum suam ,
justumjudicium fecerit inter virum et inter proximum ejus ,
9. et præceptis meis ambulaverit , et justificationes meas
custodierit , ut faciat ea : hic justus est , vita vivet , dicit
Dominus.
10. Quod si genuerit filium pestilentem , effundentem
sanguinem et facientem peccata ,
11. in via patris sui justi non ambulavit , sed et super
montes comedit , et uxorem proximi sui polluit ,
12. et egenum et pauperem oppressit per potentiam , et
rapinam rapuit , et pignus non reddidit , et ad idola posuit
oculos suos , iniquitatem fecit ,
13. cum usura dedit , et amplius accepit : hic vita non
vivet , omnes has iniquitates fecit , morte mortificabitur,
sanguis ejus super ipsum erit.
14. Si autem genuerit filium , et viderit omnia peccata
patris sui quae fecit , et timuerit , et non fecerit secundumea ,
584 ΙΕΖΕΚΙΗΛ. Κεφ. ΙΗ'.

15. ἐπὶ τῶν ὀρέων οὐ βέβρωκε , καὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς ¦ 15. super montes non manducavit , et oculos suos non
αὐτοῦ οὐκ ἔθετο εἰς τὰ ἐνθυμήματα οἴκου Ἰσραὴλ , καὶ | posuit ad cogitationes domus Israel , et uxorem proximi sui
τὴν γυναῖκα τοῦ πλησίον αὐτοῦ οὐκ ἐμίανε , non violavit ,
16. καὶ ἄνθρωπον οὐ κατεδυνάστευσε , καὶ ἐνεχυρα- 16. et hominem non oppressit , et pignus non retinuit , et
σμὸν οὐκ ἐνεχύρασε , καὶ ἅρπαγμα οὐχ ἥρπασε , τὸν rapinam non rapuit , panem suum esurienti dedit , et nudum
ἄρτον αὐτοῦ τῷ πεινῶντι ἔδωκε , καὶ γυμνὸν περιέ- operuit ,
βαλεν,
17. καὶ ἀπὸ ἀδικίας ἀπέστρεψε τὴν χεῖρα αὐτοῦ , 17. et al injustitia avertit manum suam , usuram et su-
τόκον οὐδὲ πλεονασμὸν οὐκ ἔλαβε , δικαιοσύνην ἐποίησε, perabundantiam non accepit , justitiam fecit , et in praeceptis
καὶ ἐν τοῖς προςτάγμασί μου ἐπορεύθη , οὐ τελευτήσει - meis ambulavit , non morietur in iniquitatibus patris sui ,
ἐν ἀδικίαις πατρὸς αὐτοῦ , ζωῇ ζήσεται . vita vivet.
18. Ὁ δὲ πατὴρ αὐτοῦ ἐὰν θλίψει θλίψῃ καὶ ἁρπάσῃ 18. Pater autem ejus si tribulatione tribulaverit et rapue-
ἅρπαγμα , ἐναντία ἐποίησεν ἐν μέσῳ τοῦ λαοῦ μου , rit rapinam , contraria fecit in medio populi mei , el morietur
καὶ ἀποθανεῖται ἐν τῇ ἀδικίᾳ αὐτοῦ . in sua iniquitate.
19. Καὶ ἐρεῖτε · Τί ὅτι οὐκ ἔλαβε τὴν ἀδικίαν ὁ υἱὸς 19. Et dicetis : Quid quod non accepit iniquitatem filius
τοῦ πατρός ; Ὅτι ὁ υἱὸς δικαιοσύνην καὶ ἔλεος πεποίηκε , | patris ? Quoniam filius justitiam et misericordiam fecit ,
πάντα τὸ νόμιμά μου συνετήρησε , καὶ ἐποίησεν αὐτά · omnia legitima mea conservavit , et fecit ea : vita vivet.
ζωῇ ζήσεται.
20. Ἡ δὲ ψυχὴ ἡ ἁμαρτάνουσα ἀποθανεῖται · ὁ δὲ 20. Anima autem peccans morietur : filius autem non
υἱὸς οὐ λήψεται τὴν ἀδικίαν τοῦ πατρὸς , οὐδὲ ὁ πατὴρ accipiet iniquitatem patris , neque pater accipiet iniquitatem
λήψεται τὴν ἀδικίαν τοῦ υἱοῦ. Δικαιοσύνη δικαίῳ ἐπ᾿ filii. Justitia justo super ipsum erit , et iniquitas iniquo su-
αὐτὸν ἔσται , καὶ ἀνομία ἀνόμῳ ἐπ' αὐτὸν ἔσται . per ipsum erit.
21. Καὶ ὁ ἄνομος ἐὰν ἀποστρέψῃ ἐκ πασῶν τῶν ἀνο- 21. Et iniquus si averterit se ab omnibus iniquitatibus
μιῶν αὐτοῦ ὧν ἐποίησε , καὶ φυλάξηται πάσας τὰς ἐν suis quas fecit , et custodierit omnia præcepta mea , et fece-
τολάς μου , καὶ ποιήσῃ δικαιοσύνην καὶ ἔλεος , ζωῇ rit justitiam et misericordiam , vita vivet , et non morietur.
ζήσεται , καὶ οὐ μὴ ἀποθάνη .
22. Πάντα τὰ παραπτώματα αὐτοῦ ὅσα ἐποίησε οὐ 22. Omnia delicta ejus quæcumque fecit non memorabun-
μνησθήσονται · ἐν τῇ δικαιοσύνῃ αὐτοῦ ᾗ ἐποίησε ζή tur : in sua justitia quam fecit vivet.
σεται.
23. Μὴ θελήσει θελήσω τὸν θάνατον τοῦ ἀνόμου , 23. Numquid voluntate volam mortem iniqui , dicit Do-
λέγει Κύριος , ὡς τὸ ἀποστρέψαι αὐτὸν ἐκ τῆς ὁδοῦ τῆς minus , sicut averti ipsum a via sua pessima , et ipsum
πονηρᾶς , καὶ ζῆν αὐτόν ; vivere ?
24. Ἐν δὲ τῷ ἀποστρέψαι δίκαιον ἐκ τῆς δικαιοσύν 24. Cum autem averterit se justus a justitia sua , et fe-
νης αὐτοῦ, καὶ ποιῆσαι ἀδικίαν κατὰ πάσας τὰς ἀνο- cerit injustitiam secundum omnes iniquitates quas fecit ini-
μίας ἃς ἐποίησεν ὁ ἄνομος , πᾶσαι αἱ δικαιοσύναι αυτ quus, omnes injustitiæ ejus quas fecit non erunt in memoria :
τοῦ ἂς ἐποίησεν οὐ μὴ μνησθῶσιν · ἐν τῷ παραπτώματι in delicto suo quo deliquit , et in peccatis suis quæ pecca-
αὐτοῦ ᾧ παρέπεσε , καὶ ἐν ταῖς ἁμαρτίαις αὐτοῦ αἷς vit , in ipsis morietur.
ἥμαρτεν, ἐν αὐταῖς ἀποθανεῖται .
25. Καὶ εἴπατε · Οὐ κατευθύνει ἡ ὁδὸς Κυρίου . Ακού- 25. Et dixistis : Non recte pergit via Domini. Audite
σατε δὴ , πᾶς ὁ οἶκος Ἰσραήλ · μὴ ἡ ὁδός μου οὐ κατευ nunc , omnis domus Israel : numquid via mea non recte
θυνεῖ; οὐχὶ ἡ ὁδὸς ὑμῶν κατευθύνει ; perget ? numquid via vestra recte pergit?
26. Ἐν τῷ ἀποστρέψαι τὸν δίκαιον ἐκ τῆς δικαιο 26. In avertendo se justum a justitia sua , et faciet deli-
σύνης αὐτοῦ , καὶ ποιήσει παράπτωμα , καὶ ἀποθάνῃ ctum , et morietur in delicto quod fecit , in ipso morietur.
ἐν τῷ παραπτώματι ᾧ ἐποίησεν, ἐν αὐτῷ ἀποθανεῖται .
27. Καὶ ἐν τῷ ἀποστρέψαι ἄνομον ἀπὸ τῆς ἀνομίας 27. Et in avertendo se iniquum ab iniquitate sua quanı
αὐτοῦ ἧς ἐποίησε , καὶ ποιήσει κρῖμα καὶ δικαιοσύνην, fecit , et faciet judicium et justitiam , hic animam suam
οὗτος τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἐφύλαξε , custodivit ,
28. καὶ ἀπέστρεψεν ἐκ πασῶν ἀσεβειῶν αὐτοῦ ὧν 28. et avertit se ab omnibus impietatibus suis quas fe-
ἐποίησε · ζωῇ ζήσεται , οὐ μὴ ἀποθάνῃ . cerat : vita vivet , non morietur.
29. Καὶ λέγουσιν ὁ οἶκος τοῦ Ἰσραήλ · Οὐ κατορθοῖ 29. Et dicunt domus Israel : Non recta est via Domini.
·ἡ ὁδὸς Κυρίου . Μὴ ἡ ὁδός μου οὐ κατορθοῖ, οἶκος Ἰσραήλ ; | Numquid via mea non recta est , domus Israel ? nonne via
οὐχὶ ἡ ὁδὸς ὑμῶν οὐ κατορθοῖ; vestra non recta est?
30. Εκαστον κατὰ τὴν ὁδὸν αὐτοῦ κρινῶ ὑμᾶς , οἶκος 30. Unumquemque secundum viam suam judicabo voς ,
Ἰσραὴλ , λέγει Κύριος. Επιστράφητε καὶ ἀποστρέψατε domus Israel , ait Dominus . Convertimini et avertite vos
ἐκ πασῶν τῶν ἀσεβειῶν ὑμῶν, καὶ οὐκ ἔσονται ὑμῖν ab omnibus impietatibus vestris , et non erunt vobis in
εἰς κόλασιν ἀδικίας . supplicium iniquitatis.
31. Ἀποῤῥίψατε ἀφ' ἑαυτῶν πάσας τὰς ἀσεβείας 31. Projicite a vobis omnes impietates vestras in quibus
ὑμῶν ἃς ἠσεβήσατε εἰς ἐμὲ , καὶ ποιήσατε ἑαυτοῖς καρ- impie egistis in me , et facite vobis cor novum et spiritum
δίαν καινὴν καὶ πνεῦμα καινόν · καὶ ἱνατί ἀποθνήσκε novum : et utquid morimini , domus Israel ?
τε , οἶκος Ἰσραήλ ;
 EZECHIEL . CAP. XX . 585

32. Διότι οὐ θέλω τὸν θάνατον τοῦ ἀποθνήσκοντος ,
λέγει Κύριος . (* )
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΘ΄.
1. Καὶ σὺ λάβε θρῆνον ἐπὶ τὸν ἄρχοντα τοῦ Ἰσραὴλ,
2. καὶ ἐρεῖς · Τί ἡ μήτηρ σου σκύμνος ἐν μέσῳ λεόν-
των ἐγενήθη ; ἐν μέσῳ λεόντων ἐπλήθυνε σκύμνους αὐτῆς ;
3. Καὶ ἀπεπήδησεν εἷς τῶν σκύμνων αὐτῆς , λέων
ἐγένετο , καὶ ἔμαθε τοῦ ἁρπάζειν ἁρπάγματα , ἀνθρώ-
πους ἔφαγε.
4. Καὶ ἤκουσαν κατ᾿ αὐτοῦ ἔθνη , ἐν τῇ διαφθορᾷ
αὐτῶν συνελήφθη , καὶ ἤγαγον αὐτὸν ἐν κημῷ εἰς γῆν
Αἰγύπτου ,
5. καὶ εἶδεν ὅτι ἀπῶσται ἀπ' αὐτῆς , ἀπώλετο ἡ
ὑπόστασις αὐτῆς · καὶ ἔλαβεν ἄλλον ἐκ τῶν σκύμνων
αὐτῆς , λέοντα ἔταξεν αὐτὸν,
6. καὶ ἀνεστρέφετο ἐν μέσῳ λεόντων , λέων ἐγένετο ,
καὶ ἔμαθεν ἁρπάζειν ἁρπάγματα · ἀνθρώπους ἔφαγε ,
7. καὶ ἐνέμετο τῷ θράσει αὐτοῦ , καὶ τὰς πόλεις αὐ-
τῶν ἐξηρήμωσε , καὶ ἠφάνισε γῆν, καὶ τὸ πλήρωμα αὐ-
τῆς ἀπὸ φωνῆς ὠρυώματος αὐτοῦ ·
8. καὶ ἔδωκαν ἐπ' αὐτὸν ἔθνη ἐκ χωρῶν κυκλόθεν,
καὶ ἐξεπέτασαν ἐπ' αὐτὸν δίκτυα αὐτῶν, ἐν διαφθορᾷ
αὐτῶν συνελήφθη ,
9. καὶ ἔθεντο αὐτὸν ἐν κημῷ καὶ ἐν γαλεάγρα , ἦλθε
πρὸς βασιλέα Βαβυλῶνος , καὶ εἰςήγαγεν αὐτὸν εἰς φυ-
λακὴν, ὅπως μὴ ἀκουσθῇ ἡ φωνὴ αὐτοῦ ἐπὶ τὰ ὄρη τοῦ
Ἰσραήλ.
10. Ἡ μήτηρ σου ὡς ἄμπελος καὶ ὡς ἄνθος ἐν ῥοῦ
ἐν ὕδατι πεφυτευμένη , ὁ καρπὸς αὐτῆς καὶ ὁ βλαστὸς
αὐτῆς ἐγένετο ἐξ ὕδατος πολλοῦ .
τι . Καὶ ἐγένετο αὕτη ῥάβδος ἐπὶ φυλὴν ἡγουμένων,
καὶ ὑψώθη τῷ μεγέθει αὐτῆς ἐν μέσῳ στελεχῶν . Καὶ
εἶδε τὸ μέγεθος αὐτῆς ἐν πλήθει κλημάτων αὐτῆς ,
12. καὶ κατεκλάσθη ἐν θυμῷ , ἐπὶ γῆν ἐῤῥίφη , καὶ
ἄνεμος ὁ καύσων ἐξήρανε τὰ ἐκλεκτὰ αὐτῆς. Ἐξεδική-
θησαν καὶ ἐξηράνθη ἡ ῥάβδος ἰσχύος αὐτῆς. Πῦρ ἀνή-
λωσεν αὐτήν ·
13. καὶ νῦν πεφύτευκαν αὐτὴν ἐν τῇ ἐρήμῳ , ἐν γῇ
ἀνύδρῳ .
14. Καὶ ἐξῆλθε πῦρ ἐκ ῥάβδου ἐκλεκτῶν αὐτῆς , καὶ
κατέφαγεν αὐτὴν, καὶ οὐκ ἦν ἐν αὐτῇ͵ ῥάβδος ἰσχύος.
Φυλὴ εἰς παραβολὴν θρήνου ἐστὶ , καὶ ἔσται εἰς θρῆνον .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Κ'.
1. Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ ἔτει τῷ ἑβδόμῳ , τῇ πεντεκαι-
δεκάτη τοῦ μηνὸς , ἦλθον ἄνδρες ἐκ τῶν πρεσβυτέρων venerunt viri de senioribus domus Israel , ad interrogandum
οἴκου Ἰσραὴλ , ἐπερωτῆσαι τὸν Κύριον , καὶ ἐκάθισαν | Dominum , et sederunt ante faciem meam.
πρὸ προςώπου μου.
2. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων ·
3. Υἱὲ ἀνθρώπου , λάλησον πρὸς τοὺς πρεσβυτέρους
τοῦ οἴκου Ἰσραὴλ, καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς · Τάδε λέγει dices ad eos : Hæc dicit Dominus : Si ad interrogandum
Κύριος Εἰ ἐπερωτῆσαί με ὑμεῖς ἔρχεσθε ; Ζῶ ἐγώ , εἰ me venitis ? Vivo ego , si respondero vobis , ait Dominus ,
ἀποκριθήσομαι ὑμῖν, λέγει Κύριος ,
4. εἰ ἐκδικήσω αὐτοὺς ἐκδικήσει , υἱὲ ἀνθρώπου ; Τὰς
ἀνομίας τῶν πατέρων αὐτῶν διαμάρτυραι αὐτοῖς ,
5. καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς · Τάδε λέγει Κύριος · Ἀφ'
ἧς ἡμέρας ἡρέτισα τὸν οἶκον Ἰσραὴλ , καὶ ἐγνωρί- elegi domum Israel , et notus factus sum semini domus
32. Quia nolo mortem morientis , ait Dominus.
CAPUT XIX .
1. Et tu accipe lamentum super principem Israel ,
2. et dices : Quid mater tua catulus in medio leonum
| facta est ? in medio leonum multiplicavit catulos suos?
3. Et exsilivit unus de catulis ejus , leo factus est et,
| didicit rapere rapinas , homines comedit.
4. Et audierunt contra eum gentes , in corruptione earum
captus est , et adduxerunt eum in camo in terram Ægypti ,
5. et vidit quoniam ablatus esset ab ea , periisset sub-
| stantia ejus : et tulit alium de catulis suis , leonem constituit
eum ,
6. et conversabatur in medio leonum , leo factus est , et
didicit rapere rapinas : homines comedit ,
7. et pascebatur in audacia sua , et civitates eorum deso-
lavit , et vastavit terram , et plenitudinem ejus a voce ru-
gitus sui :
8. et dederunt super eum gentes de regionibus per cir-
cuitum , et expanderunt super eum retia sua , in corruptione
earum captus est ,
9. et posuerunt eum in camo et in cavea , venit ad regem
| Babylonis , et introduxit eum in carcerem , ut non audiretur
vox ejus super montes Israel.
10. Mater tua quasi vitis et sicut flos in malogranato in
| aqua plantata , fructus ejus et germen illius factum est ex
aqua multa.
11. Et facta est hæc virga super tribum ducum , et exal-
| tata est magnitudine sua in medio propaginum. Et vidit
magnitudinem suam in multitudine palmitum suorum ,
12. et confracta est in furore , in terram projecta est , et
ventus urens arefecit electa ejus. Vindicati sunt et areta-
cta est virga fortitudinis ejus. Ignis consumpsit eam :
13. et nunc plantaverunt eam in deserto , in terra sine
aqua.
14. Et exivit ignis de virga electorum ejus , et comedit
eam , et non erat in ea virga fortitudinis. Tribus in parabolam
lamentationis est , et erit in planctum.
CAPUT XX .
1. Et factum est in anno septimo , quinta decima mensis ,
2. Et factus est sermo Domini ad me , dicens :
3. Fili hominis , loquere ad seniores domus Israel , et
4. si ultus fuero eos ultione , fili hominis ? Iniquitates
patrum eorum contestare eis ,.
5. et dices ad eos : Hæc dicit Dominus : Ex qua die

(*) 32. ... Καὶ ἐπιστρέψατε , καὶ ζήσατε. (Alex.) 32. ... Et revertimini et vivite.
536 ΙΕΖΕΚΙΗΛ
σθην τῷ σπέρματι οἴκου Ἰακώβ , καὶ ἐγνώσθην αὐτοῖς
ἐν γῇ Αἰγύπτου , καὶ ἀντελαβόμην τῇ χειρί μου αὐτῶν,
λέγων · Ἐγὼ Κύριος ὁ Θεὸς ὑμῶν ·
6. ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ ἀντελαβόμην τῇ χειρί μου
αὐτῶν, τοῦ ἐξαγαγεῖν αὐτοὺς ἐκ γῆς Αἰγύπτου εἰς τὴν
γῆν ἣν ἡτοίμασα αὐτοῖς , γῆν ῥέουσαν γάλα καὶ μέλι ,
κηρίον ἐστὶ παρὰ πᾶσαν τὴν γῆν.
7. Καὶ εἶπα πρὸς αὐτούς · Εκαστος βδελύγματα τῶν
ὀφθαλμῶν αὐτοῦ ἀποῤῥιψάτω , καὶ ἐν τοῖς ἐπιτηδεύμα-
σιν Αἰγύπτου μὴ μιαίνεσθε · ἐγὼ Κύριος ὁ Θεὸς ὑμῶν .
8. Καὶ ἀπέστησαν ἀπ' ἐμοῦ , καὶ οὐκ ἠθέλησαν εἰς-
ακοῦσαί μου , τὰ βδελύγματα τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν οὐκ
ἀπέῤῥιψαν, καὶ τὰ ἐπιτηδεύματα Αἰγύπτου οὐκ ἐγκα-
τέλιπον. Καὶ εἶπα τοῦ ἐκχέαι τὸν θυμόν μου ἐπ' αὐτοὺς ,
τοῦ συντελέσαι ὀργήν μου ἐν αὐτοῖς ἐν μέσῳ τῆς Αἰ-
γύπτου.
9. Καὶ ἐποίησα ὅπως τὸ ὄνομά μου τὸ παράπαν μὴ
βεβηλωθῇ ἐνώπιον τῶν ἐθνῶν ὧν αὐτοί εἰσιν ἐν μέσῳ
αὐτῶν, ἐν οἷς ἐγνώσθην πρὸς αὐτοὺς ἐνώπιον αὐτῶν, τοῦ
ἐξαγαγεῖν αὐτοὺς ἐκ γῆς Αἰγύπτου .
(*) 10. Καὶ ἤγαγον αὐτοὺς εἰς τὴν ἔρημον,
Ι . καὶ ἔδωκα αὐτοῖς τὰ προςτάγματά μου , καὶ τὰ
δικαιώματά μου ἐγνώρισα αὐτοῖς , ὅσα ποιήσει αὐτὰ
ἄνθρωπος καὶ ζήσεται ἐν αὐτοῖς.
12. Καὶ τὰ σάββατά μου ἔδωκα αὐτοῖς , τοῦ εἶναι εἰς
σημεῖον ἀναμέσον ἐμοῦ καὶ ἀναμέσον αὐτῶν, τοῦ γνῶναι
αὐτοὺς διότι ἐγὼ Κύριος ὁ ἁγιάζων αὐτούς .
13. Καὶ εἶπα πρὸς τὸν οἶκον τοῦ Ἰσραὴλ ἐν τῇ ἐρήμῳ·
Ἐν τοῖς προςτάγμασί μου πορεύεσθε. Καὶ οὐκ ἐπορεύθη
σαν , καὶ τὰ δικαιώματά μου ἀπώσαντο , ἃ ποιήσει
αὐτὰ ἄνθρωπος καὶ ζήσεται ἐν αὐτοῖς · καὶ τὰ σάββατά
μου ἐβεβήλωσαν σφόδρα · καὶ εἶπα τοῦ ἐκχέαι τὸν θυμόν
μου ἐπ᾿ αὐτοὺς ἐν τῇ ἐρήμῳ , τοῦ ἐξαναλῶσαι αὐτούς.
14. Καὶ ἐποίησα ὅπως τὸ ὄνομά μου τὸ παράπαν
μὴ βεβηλωθῇ ἐνώπιον τῶν ἐθνῶν ὧν ἐξήγαγον αὐτοὺς
κατ' ὀφθαλμοὺς αὐτῶν.
15. Καὶ ἐγὼ ἐξῆρα τὴν χεῖρά μου ἐπ᾿ αὐτοὺς ἐν τῇ
ἐρήμῳ τὸ παράπαν, τοῦ μὴ εἰςαγαγεῖν αὐτοὺς εἰς τὴν
γῆν ἣν ἔδωκα αὐτοῖς , γῆν ῥέουσαν γάλα καὶ μέλι · κη-
ρίον ἐστὶ παρὰ πᾶσαν τὴν γῆν .
16. Ανθ' ὧν τὰ δικαιώματά μου ἀπώσαντο , καὶ ἐν
τοῖς προςτάγμασί μου οὐκ ἐπορεύθησαν ἐν αὐτοῖς , καὶ
τὰ σάββατά μου ἐβεβήλουν, καὶ ὀπίσω τῶν ἐνθυμημά-
των καρδίας αὐτῶν ἐπορεύοντο.
17. Καὶ ἐφείσατο ὁ ὀφθαλμός μου ἐπ᾿ αὐτοὺς , τοῦ
ἐξαλεῖψαι αὐτοὺς , καὶ οὐκ ἐποίησα αὐτοὺς εἰς συντέ
λειαν ἐν τῇ ἐρήμῳ .
18. Καὶ εἶπα πρὸς τὰ τέκνα αὐτῶν ἐν τῇ ἐρήμῳ · Ἐν
τοῖς νομίμοις τῶν πατέρων ὑμῶν μὴ πορεύεσθε , καὶ τὰ
δικαιώματα αὐτῶν μὴ φυλάσσεσθε , καὶ ἐν τοῖς ἐπιτη-
δεύμασιν αὐτῶν μὴ συναναμίσγεσθε , καὶ μὴ μιαίνεσθε ·
19. ἐγὼ Κύριος δὁ Θεὸς ὑμῶν · ἐν τοῖς προςτάγμασί
μου πορεύεσθε , καὶ τὰ δικαιώματά μου φυλάσσεσθε ,
καὶ ποιεῖτε αὐτά ·
20. καὶ τὰ σάββατά μου ἁγιάζετε , καὶ ἔστω εἰς
σημεῖον ἀναμέσον ἐμοῦ καὶ ὑμῶν , τοῦ γινώσκειν διότι
ἐγὼ Κύριος ὁ Θεὸς ὑμῶν.
21. Καὶ παρεπίκραναν με , καὶ τὰ τέκνα αὐτῶν ἐν
( * ) 10. Καὶ ἐξήγαγον αὐτοὺς ἐκ γῆς Αἰγύπτου... (Alex.)
Κεφ. Κʹ.
¦ Jacob , et cognitus eis in terra Ægypti , et suscepi manu
mea eos , dicens : Ego Dominus Deus vester :
6. in die illa apprehendi eos manu mea , ut educerem
eos de terra Egypti in terram quam paravi eis , terram
| fluentem lacte et melle , favus est ultra omnem terram .
7. Et dixi ad eos : Unusquisque abominationes oculorum
suorum projiciat , et in adinventionibus Ægypti non pollua-
| mini : ego Dominus Deus vester.
8. Et recesserunt a me , et noluerunt exaudire me , abo-
minationes oculorum suorum non projecerunt , et adinven-
tiones Ægypti non reliquerunt. Et dixi effundere indigna-
tionem meam super eos , implere iram meam in eis in medio
Ægypti.
9. Et feci ut nomen meum omnino non violaretur coram
| gentibus quarum ipsi sunt in medio earum , in quibus co-
gnitus eram ad eos coram illis , ut educerem eos de terra
Egypti.
10. Et adduxi eos in desertum ,
11. et dedi eis praecepta mea , et justificationes meas notas
feci eis , quae faciet ea homo et vivet in illis.
12. Et sabbata mea dedi eis , ut esset in signum inter me
] et eos , ut scirent ipsi quia ego Dominus sanctificans eos.
13. Et dixi ad domum Israel in deserto : in praeceptis
| meis ambulate. Et non ambulaverunt , et justificationes
| meas repulerunt , quas faciet eas homo et vivet in eis : et
sabbata mea violaverunt vehementer : et dixi ut effunderem
| furorem meum super eos in deserto , ut consumerem eos.
14. Et feci ut nomen meum omnino non violaretur co-
ram gentibus de quibus eduxi eos ante oculos earum.
15. Et ego levavi manum meam super eos in deserto
omnino , ut non introducerem eos in terram quam dedi eis ,
terram fluentem lacte et melle favus est ultra omnem
terram.
16. Eo quod justificationes meas repulerunt , et in prac-
ceptis meis non ambulaverunt in eis , et sabbata mea vio-
laverunt , et post cogitationes cordis sui ambulaverunt.
17. Et pepercit oculus meus super eos , delere eos , et
non feci eos in consumptionem in deserto.
18. Et dixi ad filios eorum in deserto : In legitimis pa-
trum vestrorum nolite incedere , et justificationes eorum non
custodiatis , et in adinventionibus eorum ne commisceami-
ni , et ne polluamini :
19. ego Dominus Deus vester : in præceptis meis ambu-
late , et justificationes meas custodite , et facite eas :
20. et sabbata mea sanctificate , et sit signum inter me
et vos , ad sciendum quia ego Dominus Deus vester.
21. Et exacerbaverunt me , et filii eorum in præceptis
10. Et eduxi eos de terra Agypti...
 EZECHIEL. CAP. XX.
τοῖς προςτάγμασί μου οὐκ ἐπορεύθησαν, καὶ τὰ δικαιώ-
ματά μου οὐκ ἐφυλάξαντο τοῦ ποιεῖν αὐτὰ , ἃ ποιήσει
ἄνθρωπος καὶ ζήσεται ἐν αὐτοῖς , καὶ τὰ σάββατά μου
ἐβεβήλουν · καὶ εἶπα τοῦ ἐκχέαι τὸν θυμόν μου ἐπ' αὐτ
τοὺς ἐν τῇ ἐρήμῳ , τοῦ συντελέσαι τὴν ὀργήν μου ἐπ'
αὐτούς.
22. Καὶ ἐποίησα ὅπως τὸ ὄνομά μου τὸ παράπαν
μὴ βεβηλωθῇ ἐνώπιον τῶν ἐθνῶν, καὶ ἐξήγαγον αὐτοὺς
κατ' ὀφθαλμοὺς αὐτῶν.
23. Εξῆρα τὴν χεῖρά μου ἐπ' αὐτοὺς ἐν τῇ ἐρήμῳ,
τοῦ διασκορπίσαι αὐτοὺς ἐν τοῖς ἔθνεσι , διασπεῖραι αὐ-
τοὺς ἐν ταῖς χώραις ,
24. ἀνθ' ὧν τὰ δικαιώματά μου οὐκ ἐποίησαν, καὶ
τὰ προςτάγματά μου ἀπώσαντο , καὶ τὰ σάββατά μου
ἐβεβήλουν , καὶ ὀπίσω τῶν ἐνθυμημάτων τῶν πατέρων
αὐτῶν ἦσαν οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτῶν .
25. Καὶ ἐγὼ ἔδωκα αὐτοῖς προςτάγματα οὐ καλὰ ,
καὶ δικαιώματα ἐν οἷς οὐ ζήσονται ἐν αὐτοῖς.
26. Καὶ μιανῶ αὐτοὺς ἐν τοῖς δόγμασιν αὐτῶν, ἐν τῷ
διαπορεύεσθαί με πᾶν διανοῖγον μήτραν, ὅπως ἀφανίσω
αὐτούς.
27. Διὰ τοῦτο λάλησον πρὸς τὸν οἶκον τοῦ Ἰσραὴλ ,
υἱὲ ἀνθρώπου , καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς · Τάδε λέγει Κύ
ριος · Εως τούτου παρώργισαν με οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν
τοῖς παραπτώμασιν αὐτῶν ἐν οἷς παρέπεσον εἰς ἐμὲ ,
28. καὶ εἰςήγαγον αὐτοὺς εἰς τὴν γῆν εἰς ἣν ἦρα τὴν
χειρά μου δοῦναι αὐτὴν αὐτοῖς. Καὶ ἴδον πάντα βουνὸν
ὑψηλὸν, καὶ πᾶν ξύλον κατάσκιον, καὶ ἔθυσαν ἐκεῖ τοῖς
θεοῖς αὐτῶν, καὶ ἔταξαν ἐκεῖ ὀσμὴν εὐωδίας , καὶ ἔσπει
σαν ἐκεῖ τὰς σπονδὰς αὐτῶν,
29. καὶ εἶπον πρὸς αὐτούς · Τί ἐστιν Ἀβαμά , ὅτι
ὑμεῖς εἰςπορεύεσθε ἐκεῖ ; Καὶ ἐπεκάλεσαν τὸ ὄνομα αὐ-
τοῦ Ἀβαμὰ ἕως τῆς σήμερον ἡμέρας .
30. Διὰ τοῦτο εἰπὸν πρὸς τὸν οἶκον τοῦ Ἰσραήλ ·
Τάδε λέγει Κύριος · Εἰ ἐν ταῖς ἀνομίαις τῶν πατέρων
ὑμῶν ὑμεῖς μιαίνεσθε , καὶ ὀπίσω τῶν βδελυγμάτων
αὐτῶν ὑμεῖς ἐκπορνεύετε ,
31. καὶ ἐν ταῖς ἀπαρχαῖς τῶν δομάτων ὑμῶν , ἐν τοῖς
ἀφορισμοῖς οἷς ὑμεῖς μιαίνεσθε ἐν πᾶσι τοῖς ἐνθυμήμα
σιν ὑμῶν ἕως τῆς σήμερον ἡμέρας , καὶ ἐγὼ ἀποκριθῶ
ὑμῖν, οἶκος τοῦ Ἰσραήλ ; Ζῶ ἐγώ , λέγει Κύριος , εἰ
ἀποκριθήσομαι ὑμῖν, καὶ εἰ ἀναβήσεται ἐπὶ τὸ πνεῦμα
ὑμῶν τοῦτο.
32. Καὶ οὐκ ἔσται ὃν τρόπον ὑμεῖς λέγετε · Ἐσόμεθα
ὡς τὰ ἔθνη καὶ ὡς αἱ φυλαὶ τῆς γῆς , τοῦ λατρεύειν ξύ-
λοις καὶ λίθοις.
33. Διὰ τοῦτο , ζῶ ἐγώ , λέγει Κύριος , ἐν χειρὶ κρα-
ταιᾷ καὶ ἐν βραχίονι ὑψηλῷ καὶ ἐν θυμῷ κεχυμένῳ βα-
σιλεύσω ἐφ' ὑμᾶς ,
34. καὶ ἐξάξω ὑμᾶς ἐκ τῶν λαῶν, καὶ εἰςδέξομαι ὑμᾶς
ἐκ τῶν χωρῶν οὗ διεσκορπίσθητε ἐν αὐταῖς , ἐν χειρὶ
κραταιᾷ καὶ ἐν βραχίονι ὑψηλῷ καὶ ἐν θυμῷ κεχυ-
μένω.
35. Καὶ ἄξω ὑμᾶς εἰς τὴν ἔρημον τῶν λαῶν, καὶ δια-
κριθήσομαι πρὸς ὑμᾶς ἐκεῖ πρόςωπον κατὰ πρόςωπον.
36. Ὃν τρόπον διεκρίθην πρὸς τοὺς πατέρας ὑμῶν
ἐν τῇ ἐρήμῳ γῆς Αἰγύπτου , οὕτως κρινῶ ὑμᾶς , λέγει
Κύριος.
37. Καὶ διάξω ὑμᾶς ὑπὸ τὴν ῥάβδον μου , καὶ εἰςάξω
ὑμᾶς ἐν ἀριθμῷ ,
587
] meis non ambularunt , et justificationes meas non custodia-
runt ad faciendum eas , quas faciet homo et vivet in eis , et
sabbata mea violaverunt et dixi effundere furorem meum
super cos in deserto , complere iram meam super eos.
22. Et feci ut nomen meum omnino non violaretur coram
| gentibus , et eduxi eos ante oculos earum.
23. Levavi manum meam super eos in deserto , ut di-
spergerem illos in nationibus , disseminarem eos in regio-
nibus ,
24. eo quod justificationes meas non fecerant, et praece-
pta mea repulerant , et sabbata mea violaverant , et post
cogitationes patrum suorum fuerant oculi ipsorum.
25. Et ego dedi eis præcepta non bona , et justificationes
in quibus non vivent in eis.
26. Et polluam eos in dogmatibus eorum , in transdu-
cendo me omne adaperiens vulvam , ut delerem eos.
27. Idcirco loquere ad domum Israel , fili hominis , et
dices ad eos : Hæc dicit Dominus : Usque ad hoc ad ira-
cundiam provocaverunt me patres vestri in delictis suis in
quibus corruerunt in me ,
28. et introduxi eos in terram super quam levavi manum
meam ut darem eam illis. Videruntque omnem collem ex-
celsum , et omne lignum nemorosum , et immolaverunt ibi
diis suis , et posuerunt ibi odorem fragrantiæ , et libaverunt
ibi libamina sua ,
29. et dixi ad eos : Quid est Abama , quia vos intratis
| illuc ? Et vocaverunt nomen ejus Abama usque in hodier-
num diem.
30. Propterea dic ad domum Israel : Hæc dicit Dominus :
| Si in iniquitatibus patrum vestrorum vos polluimini , et
post abominationes vestras vos fornicamini ,
31. et in primitiis donorum vestrorum , in segregationi-
bus quibus vos polluimini in omnibus cogitationibus vestris
usque in hodiernum diem , et ego respondebo vobis , domus
Israel ? Vivo ego , dicit Dominus , si respondebo vobis, et
| si ascendet in spiritum vestrum hoc.
32. Et non erit quomodo vos dicitis : Erimus sicut gen-
tes et sicut tribus terræ , colendo ligna et lapides.
33. Propterea , vivo ego , dicit Dominus , in manu valida
et in brachio excelso et in furore effuso regnabo super vos,
34. et educam vos de populis , et recipiam vos de regio-
nibus ubi dispersi estis in eis , in manu valida et in brachio
excelso et in furore effuso.
35. Et adducam vos in desertum populorum , et judicar
bor vobiscum ihi facie ad faciem.
36. Sicut judicio contendi adversus patres vestros in
deserto terræ Ægypti , sic judicabo vos , dicit Dominus.
37. Et transire faciam vos sub virga mea , et introducam
vos in numero ,
588 ΙΕΖΕΚΙΗΛ. Κεφ . ΚΑ΄.
38. καὶ ἐκλέξω ἐξ ὑμῶν τοὺς ἀσεβεῖς καὶ τοὺς ἀφε-
στηκότας , διότι ἐκ τῆς παροικεσίας αὐτῶν ἐξάξω αὐ
τοὺς , καὶ εἰς τὴν γῆν τοῦ Ἰσραὴλ οὐκ εἰςελεύσονται .
Καὶ ἐπιγνώσεσθε διότι ἐγὼ Κύριος Κύριος.
39. Καὶ ὑμεῖς , οἶκος Ἰσραὴλ, τάδε λέγει Κύριος Κύ
ριος· Εκαστος τὰ ἐπιτηδεύματα αὐτοῦ ἐξάρατε , καὶ
μετὰ ταῦτα εἰ ὑμεῖς εἰςακούετέ μου , καὶ τὸ ὄνομά μου
ἅγιον οὐ βεβηλώσετε οὐκέτι ἐν τοῖς δώροις ὑμῶν καὶ ἐν
τοῖς ἐπιτηδεύμασιν ὑμῶν,
40. διότι ἐπὶ τοῦ ὄρους τοῦ ἁγίου μου , ἐπ᾿ ὄρους
ὑψηλοῦ , λέγει Κύριος Κύριος , ἐκεῖ δουλεύσουσί μοι
πᾶς οἶκος Ἰσραὴλ εἰς τέλος . Καὶ ἐκεῖ προςδέξομαι , καὶ
ἐκεῖ ἐπισκέψομαι τὰς ἀπαρχὰς ὑμῶν, καὶ τὰς ἀπαρχὰς
τῶν ἀφορισμῶν ὑμῶν ἐν πᾶσι τοῖς ἁγιάσμασιν ὑμῶν ·
41. ἐν ὀσμῇ εὐωδίας προςδέξομαι ὑμᾶς , ἐν τῷ ἐξα-
γαγεῖν με ὑμᾶς ἐκ τῶν λαῶν, καὶ εἰςδέχεσθαι ὑμᾶς ἐκ
τῶν χωρῶν ἐν αἷς διεσκορπίσθητε ἐν αὐταῖς , καὶ ἁγια-
σθήσομαι ἐν ὑμῖν κατ' ὀφθαλμοὺς τῶν λαῶν.
42. Καὶ ἐπιγνώσεσθε. διότι ἐγὼ Κύριος , ἐν τῷ εἰςα-
γαγεῖν με ὑμᾶς εἰς τὴν γῆν τοῦ Ἰσραὴλ , εἰς τὴν γῆν
εἰς ἣν ἦρα τὴν χεῖρά μου τοῦ δοῦναι αὐτὴν τοῖς πα-
τράσιν ὑμῶν.
43. Καὶ μνησθήσεσθε ἐκεῖ τὰς ὁδοὺς ὑμῶν καὶ τὰ
ἐπιτηδεύματα ὑμῶν ἐν οἷς ἐμιαίνεσθε ἐν αὐτοῖς , καὶ κό-
ψεσθε τὰ πρόςωπα ὑμῶν ἐν πάσαις ταῖς κακίαις ὑμῶν .
44. Καὶ ἐπιγνώσεσθε διότι ἐγὼ Κύριος , ἐν τῷ ποιῆ-
σαί με οὕτως ὑμῖν, ὅπως τὸ ὄνομά μου μὴ βεβηλωθῇ
κατὰ τὰς ὁδοὺς ὑμῶν τὰς κακὰς , καὶ κατὰ τὰ ἐπιτη-
δεύματα ὑμῶν τὰ διεφθαρμένα , λέγει Κύριος.
45. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων ·
46. Υἱὲ ἀνθρώπου , στήρισον τὸ πρόςωπόν σου ἐπὶ
Θαιμὰν, καὶ ἐπίβλεψον ἐπὶ Δαρὸμ, καὶ προφήτευσον
ἐπὶ δρυμὸν ἡγούμενον Ναγές ,
47. καὶ ἐρεῖς τῷ δρυμῷ Ναγέβ · Ακουε λόγον Κυ
ρίου. Τάδε λέγει Κύριος Κύριος · Ἰδοὺ ἐγὼ ἀνάπτω ἐν
σοὶ πῦρ, καὶ καταφάγεται ἐν σοὶ πᾶν ξύλον χλωρὸν καὶ
πᾶν ξύλον ξηρὸν, οὐ σβεσθήσεται ἡ φλὸξ ἡ ἐξαφθεῖσα ,
καὶ κατακαυθήσεται ἐν αὐτῇ πᾶν πρόςωπον ἀπὸ ἀπη-
λιώτου ἕως βοῤῥα.
48. Καὶ ἐπιγνώσεται πᾶσα σὰρξ ὅτι ἐγὼ Κύριος
ἐξέκαυσα αὐτὸ , οὐ σβεσθήσεται .
49. Καὶ εἶπα· Μηδαμῶς, Κύριε , Κύριε , αὐτοὶ λέγουσι
πρὸς μέ · Οὐχὶ παραβολή ἐστι λεγομένη αὕτη ,
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΑ'.
1. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων ·
2. Διὰ τοῦτο προφήτευσον, υἱὲ ἀνθρώπου , στήρισον
τὸ πρόςωπόν σου ἐπὶ Ἱερουσαλὴμ , καὶ ἐπίβλεψον ἐπὶ
τὰ ἅγια αὐτῶν, καὶ προφητεύσεις ἐπὶ τὴν γῆν τοῦ
Ἰσραὴλ ,
3. καὶ ἐρεῖς πρὸς τὴν γῆν τοῦ Ἰσραήλ · Τάδε λέγει
Κύριος · Ἰδοὺ ἐγὼ πρὸς σὲ , καὶ ἐκσπάσω τὸ ἐγχειρίδιον
μου ἐκ τοῦ κολεοῦ αὐτοῦ , καὶ ἐξολοθρεύσω ἐκ σοῦ ἄνο-
μον καὶ ἄδικον ·
4. ἀνθ' ὧν ἐξολοθρεύσω ἐκ σοῦ ἄδικον καὶ ἄνομον,
οὕτως ἐξελεύσεται τὸ ἐγχειρίδιόν μου ἐκ τοῦ κολεοῦ αὐ-
τοῦ ἐπὶ πᾶσαν σάρκα ἀπὸ ἀπηλιώτου ἕως βοῤῥᾶ,
5. καὶ ἐπιγνώσεται πᾶσα σὰρξ διότι ἐγὼ Κύριος
ἐξέσπασα τὸ ἐγχειρίδιόν μου ἐκ τοῦ κολεοῦ αὐτοῦ , οὐκ
ἀποστρέψει οὐκέτι .
| 38. et seligam e vobis impios et rebelles , quoniam de
terra incolatus eorum educam eos , et in terram Israel non
ingredientur. Et scietis quia ego Dominus Dominus.
39. Et vos , domus Israel , haec dicit Dominus Dominus :
Unusquisque adinventiones suas auferte, et post haec si vos
exaudieritis me , et nomen sanctum meum non pollueritis
ultra in muneribus vestris et in studiis vestris ,
40. quia super montem sanctum meum , super montem
| excelsum , ait Dominus Dominus , ibi servient mihi omnis
domus Israel in finem. Et ibi suscipiam , et ibi requiram
| primitias vestras , et primitias segregationum vestrarum in
omnibus sanctificationibus vestris :
41. in odore suavitatis suscipiam vos , cum eduxero vos
de populis , et suscepero vos de regionibus in quas dispersi
estis in eas , et sanctificabor in vobis ante oculos populo-
rum.
42. Et scielis quia ego Dominus , in introducendo me
vos in terram Israel , in terram in quam levavi manum
meam ad dandam eam patribus vestris.
43. Et recordabimini ibi viarum vestrarum et adinven-
tionum vestrarum in quibus polluti estis in eis , et percu-
tietis facies vestras in omnibus malitiis vestris .
44. Et scietis quia ego Dominus , in faciendo me vobis
| sic , ut nomen meum non polluatur secundum vias vestras
| malas , et secundum adinventiones vestras corruptas , ait
Dominus.
45. Et factus est sermo Domini ad me , dicens :
46. Fili hominis , obfirma faciem tuam super Thæeman ,
| et respice super Darom , et vaticinare super saltum ducem
Nageb ,
47. et dices saltui Nagel : Audi sermonem Domini. Haec
dicit Dominus Dominus : Ecce ego succendo in te ignem , et
devorabit in te omne lignum viride et omne lignum aridum ,
non exstinguetur flamma succensa , et ardebit in ea omnis
facies a subsolano usque ad aquilonem.
48. Et cognoscet omnis caro quia ego Dominus succendi
illum, non exstinguetur.
49. Et dixi : Nequaquam , Domine, Domine, ipsi dicunt ad
me : Nonne parabola est quæ dicitur hac ?
CAPUT XXI.
1. Et factus est sermo Domini ad me , dicens :
2. Idcirco vaticinare , fili hominis , obfirma faciem tuam
super Jerusalem , et aspice ad sancta eorum , et prophetabis
super terram Israel ,
3. et dices ad terram Israel : Hæc dicit Dominus : Ecce
ego ad te , et educam gladium meum de vagina sua , et in-
terficiam ex te iniquum et injustum ;
4. eo quod exterminabo ex te injustum et iniquum , sic
egredietur gladius meus de vagina sua super omnem car-
nem a subsolano usque ad aquilonem ,
5. et cognoscet omnnis caro quia ego Dominus eduxi gla
dium meum de vagina sua , non revertetur ultra.
 EZECHIEL . CAP. XXI. 589
6. Καὶ σὺ , υἱὲ ἀνθρώπου , καταστέναξον ἐν συντριβῇ 6. Et tu , fili hominis , ingemisce in contritione lumborum
ὀσφύος σου , καὶ ἐν ὀδύναις στενάξεις κατ᾽ ὀφθαλμοὺς | tuorum , et in doloribus gemes ante oculos eorum
αὐτῶν.
7. Καὶ ἔσται , ἐὰν εἴπωσι πρὸς σέ · Ἕνεκα τίνος σὺ 7. Eritque , si dixerint ad te : Quare tu gemis ? Et dices :
στενάζεις ; Καὶ ἐρεῖς· Ἐπὶ τῇ ἀγγελίᾳ , διότι ἔρχεται , | Propter nuntium , quia venit , et quassabitur omne cor, et
καὶ θραυσθήσεται πᾶσα καρδία , καὶ πᾶσαι χεῖρες universæ manus dissolventur, et exanimabitur omnis caro
παραλυθήσονται , καὶ ἐκψύξει πᾶσα σὰρξ καὶ πᾶν et omnis spiritus , et omnia femora polluentur humore.
πνεῦμα , καὶ πάντες μηροὶ μολυνθήσονται ὑγρασία . Ecce venit , ait Dominus.
Ἰδοὺ ἔρχεται , λέγει Κύριος.
8. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων · 8. Et factus est sermo Domini ad me , dicens :
9. Υἱὲ ἀνθρώπου, προφήτευσον, καὶ ἐρεῖς · Τάδε λέγει 9. Fili hominis , propheta , et dices : Hæc dicit Dominus :
Κύριος· Εἰπόν · Ρομφαία , ῥομφαία , οξύνου καὶ θυμώ- Dic : Gladius , gladius , acuere et irascere ,
θητι ,
10. ὅπως σφάξῃς σφάγια· ὀξύνου ὅπως γένῃ εἰς στίλ- 10. ut jugules : acuere ut sis in fulgorem , paratus ad
βωσιν, ἑτοίμη εἰς παράλυσιν . Σφάζε , ἐξουδένει , ἀπό- | dissolutionem. Interfice , contemne , repelle omne lignum.
θου πᾶν ξύλον.
II. Καὶ ἔδωκεν αὐτὴν ἑτοίμην τοῦ κρατεῖν χεῖρα 11. Et dedit eum paratum ut teneat manus ipsius. Exa-
αὐτοῦ . Ἐξηκονήθη ἡ ῥομφαία , ἐστὶν ἑτοίμη , τοῦ δοῦ cutus est gladius , est paratus , ut detur ipse in manum in-
ναι αὐτὴν εἰς χεῖρα ἀποκεντοῦντος . terficientis.
12. Ανάκραγε καὶ ὀλόλυξον, υἱὲ ἀνθρώπου , ὅτι αὕτη 12. Clama et ulula , fili hominis , quia hic factus est in
ἐγένετο ἐν τῷ λαῷ μου , αὕτη ἐν πᾶσι τοῖς ἀφηγουμένοις populo meo , hic in omnibus ducibus Israel : inhabitabunt ,
τοῦ Ἰσραήλ· παροικήσουσιν, ἐπὶ ῥομφαίᾳ ἐγένετο ἐν τῷ propter gladium fuit in populo meo. Idcirco plaude super
λαῷ μου. Διὰ τοῦτο κρότησον ἐπὶ τὴν χεῖρά σου , manum tuam,
13. ὅτι δεδικαίωται . Καὶ τί εἰ καὶ φυλὴ ἀπωσθῇ ; Οὐκ 13. quia justificatus est. Et quid si etiam tribus repulsa
ἔσται , λέγει Κύριος Κύριος. fuerit ? Non erit , dicit Dominus Dominus.
14. Καὶ σὺ , υἱὲ ἀνθρώπου , προφήτευσον, καὶ κρό- 14. Et tu , fili hominis , propheta , et plaude manu ad
τησον χεῖρα ἐπὶ χεῖρα , καὶ διπλασίασον ῥομφαίαν· ἡ manum , et duplica gladium : tertius gladius interfectorum
τρίτη ῥομφαία τραυματειῶν ἐστι , ῥομφαία τραυμα- est , gladius interfectorum magnus. Et obstupescere facies
τειῶν ἡ μεγάλη . Καὶ ἐκστήσεις αὐτοὺς , eos ,
15. ὅπως μὴ θραυσθῇ ἡ καρδία , καὶ πληθυνθῶσιν οἱ 15. ut non quassetur cor, et multiplicentur infirmi super
ἀσθενοῦντες ἐπὶ πᾶσαν πύλην, παραδέδονται εἰς σφάγια omnem portam , traditi sunt in jugulationes gladii : bene
ῥομφαίας· εὖ γέγονεν εἰς σφαγὴν , εὖ γέγονεν εἰς στίλ factus est ad jugulationem , bene factus est ad fulgorem.
βωσιν.
16. Καὶ διαπορεύου , ὀξύνου ἐκ δεξιῶν καὶ ἐξ εὐωνύ 16. Et transi , exacuere a dextris et a sinistris , quocum-
μων, οὗ ἂν τὸ πρόσωπόν σου ἐξεγείρηται . que facies tua exsurrexerit.
17. Καὶ ἐγὼ δὲ κροτήσω χεῖρά μου πρὸς χεῖρά μου , 17. Et ego autem plaudam manu mea ad manum meam ,
καὶ ἐναφήσω θυμόν μου , ἐγὼ Κύριος λελάληκα . et immittam furorem meum, ego Dominus locutus sum.
18. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων· 18. Et factus est sermo Donini ad me , dicens :
19. Καὶ σὺ , υἱὲ ἀνθρώπου , διάταξον σεαυτῷ δύο 19. Et tu , fili hominis , statue tibi duas vias , ut ingre-
ὁδοὺς, τοῦ εἰςελθεῖν ῥομφαίαν βασιλέως Βαβυλῶνος. Ἐκ diatur gladius regis Babylonis. De regione una egredientur
χώρας μιᾶς ἐξελεύσονται αἱ δύο , καὶ χεὶρ ἐν ἀρχῇ ὁδοῦ ambae , et manus in principio viae civitatis , super princi
πόλεως , ἐπ᾿ ἀρχῆς ὁδοῦ διατάξεις , pium viæ constitues ,
20. τοῦ εἰςελθεῖν ῥομφαίαν ἐπὶ Ῥαββάθ υἱῶν Ἀμ 20. ut ingrediatur gladius super Rabbath filiorum Ammon,
μὼν, καὶ ἐπὶ τὴν Ἰουδαίαν , καὶ ἐπὶ Ἱερουσαλὴμ ἐν μέσῳ et super Judaam , et super Jerusalem in medio ejus.
αὐτῆς.
21. Stabit enim rex Babylonis super antiquam viam, in
21. Διότι στήσεται βασιλεὺς Βαβυλῶνος ἐπὶ τὴν ἀρ-
χαίαν ὁδὸν, ἐπ' ἀρχῆς τῶν δύο ὁδῶν , τοῦ μαντεύσασθαι principio duarum viarum , ad divinandumdivinationem , ad
μαντείαν , τοῦ ἀναβράσαι ῥάβδον, καὶ ἐπερωτῆσαι ἐν faciendum ebullire virgam , et interrogandum in sculptili-
τοῖς γλυπτοῖς , καὶ ἡπατοσκοπήσασθαι ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ. bus , et jecur speculandum a dexteris suis.
22. Εγένετο τὸ μαντεῖον ἐπὶ Ἱερουσαλήμ , τοῦ βα- 22. Facta est divinatio super Jerusalem , ad jaciendum
λεῖν χάρακα , τοῦ διανοῖξαι στόμα ἐν βοῇ , ὑψῶσαι φω- vallum , ad aperiendum os in clamore , ad exaltandum vo-
νὴν μετὰ κραυγῆς , τοῦ βαλεῖν χάρακα ἐπὶ τὰς πύλας cem cum vociferatione , ad jaciendum vallum super portas
αὐτῆς , καὶ βαλεῖν χῶμα , καὶ οἰκοδομῆσαι βελοστά- ejus , et jaciendum aggerem , et aedificandas maclinas ja-
culatrices.
σεις.
23. Καὶ αὐτὸς αὐτοῖς ὡς μαντευόμενος μαντείαν 23. Et ipse quasi divinans divinationem coram eis , et
ἐνώπιον αὐτῶν, καὶ αὐτὸς ἀναμιμνήσκων ἀδικίας αὐτοῦ ¦ ipse rememorans iniquitatum ejus ad recordandum.
μνησθῆναι.
24. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος · Ἀνθ' ὧν ἀνεμνή- 24. Idcirco haec dicit Dominus : Pro eo quod in memoriam
σατε τὰς ἀδικίας ὑμῶν , ἐν τῷ ἀποκαλυφθῆναι τὰς ἀσε- revocastis iniquitates vestras , cum revelarentur impietates
βείας ὑμῶν, τοῦ ὁραθῆναι ἁμαρτίας ὑμῶν, ἐν πάσαις | vestra , ut viderentur peccata vestra , in omnibus impieta-
 590 ΙΕΖΕΚΙΗΛ. Κεφ . ΚΒ'.
ἀσεβείαις ὑμῶν καὶ ἐν τοῖς ἐπιτηδεύμασιν ὑμῶν, ἀνθ' 1 tibus vestris et in adinventionibus vestris , pro eo quod in
ὧν ἀνεμνήσατε , ἐν τούτοις ἁλώσεσθε . memoriam revocastis , in istis capiemini .
25. Καὶ σὺ , βέβηλε, ἄνομε, ἀφηγούμενε τοῦ Ἰσραὴλ, 25. Et tu , prophane , inique , dux Israel , cujus venit
οὗ ἥκει ἡ ἡμέρα ἐν καιρῷ ἀδικίας πέρας. dies in tempore iniquitatis finis.
26. Τάδε λέγει Κύριος · Ἀφείλου τὴν κίδαριν, καὶ 26. Hæc dicit Dominus : Abstulisti cidarim , et impo-
ἐπέθου τὸν στέφανον , αὐτῇ οὐ τοιαύτη ἔσται . Εταπεί- suisti coronam , ei non erit talis. Humiliasti excelsum , et
νωσας τὸ ὑψηλὸν, καὶ ὕψωσας τὸ ταπεινόν . sublevasti humile.
27. Αδικίαν, ἀδικίαν , ἀδικίαν θήσομαι αὐτήν . Οὐαὶ 27. Iniquitatem, iniquitatem , iniquitatem ponam eam.
αὐτῇ , τοιαύτη ἔσται , ἕως οὗ ἔλθῃ ᾧ καθήκει , καὶ πα- Va ei , talis erit , donec veniat cui debetur, et tradam ei.
ραδώσω αὐτῷ.
28. Καὶ σὺ , υἱὲ ἀνθρώπου , προφήτευσον , καὶ ἐρεῖς · 28. Et tu , fili hominis , propheta , et dices : Hæc dicit
Τάδε λέγει Κύριος πρὸς τοὺς υἱοὺς Ἀμμὼν καὶ πρὸς Dominus ad filios Ammon et ad opprobrium eorum , et di-
τὸν ὀνειδισμὸν αὐτῶν, καὶ ἐρεῖς · Ρομφαία , ῥομφαία | ces : Gladius , gladius eductus ad jugulationes , et eductus
ἐσπασμένη εἰς σφάγια , καὶ ἐσπασμένη εἰς συντέλειαν , ad consummationem , exsurge ut splendeas
ἐγείρου ὅπως στίλβης
29. ἐν τῇ δράσει σου τῇ ματαίᾳ , καὶ ἐν τῷ μαντεύ 29. in visione tua vana , et in divinando te falsa , ut da-
εσθαί σε ψευδή , τοῦ παραδοῦναί σε ἐπὶ τραχήλους τραυ- reris super colla vulneratorum iniquorum venit dies in
ματιῶν ἀνόμων · ἥκει ἡμέρα ἐν καιρῷ ἀδικίας πέρας. tempore iniquitatis finis.
30. Απόστρεφε , μὴ καταλύσῃς ἐν τῷ τόπῳ τούτῳ ᾧ 30. Revertere , ne maneas in loco hoc in quo genitus es ,
γεγέννησαι , ἐν τῇ γῇ τῇ ἰδίᾳ σου κρινῶ σε in terra propria tua judicabo te :
31. καὶ ἐκχεῶ ἐπὶ σὲ ὀργήν μου , ἐν πυρὶ ὀργῆς μου 31. et effundam super te iram meam , in igne iræ meæ
ἐμφυσήσω ἐπὶ σὲ , καὶ παραδώσω σε εἰς χεῖρας ἀνδρῶν sufllabo in te , et tradam te in manus virorum barbarorum
βαρβάρων τεκταινόντων διαφθοράς . fabricantium corruptiones .
32. Ἐν πυρὶ ἔσῃ κατάβρωμα , τὸ αἷμά σου ἔσται ἐν 32. In igne eris cibus , sanguis tuus erit in medio terrae
μέσῳ τῆς γῆς σου . Οὐ μὴ γένηταί σου μνεία , διότι ἐγὼ tuæ . Non erit tui memoria , quia ego Dominus locutus sum .
Κύριος λελάληκα.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΒ'. CAPUT XXII.
1. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων · 1. Et factum est verbum Domini ad me , dicens :
2. Καὶ σὺ , υἱὲ ἀνθρώπου , εἰ κρινεῖς τὴν πόλιν τῶν 2. Et tu , fili hominis , si judicas civitatem sanguinum ?
αἱμάτων ;
3. Καὶ παράδειξον αὐτῇ πάσας τὰς ἀνομίας αὐτῆς , 3. Et ostende ei omnes iniquitates suas , et dices : Haec
καὶ ἐρεῖς · Τάδε λέγει Κύριος Κύριος · Ὦ πόλις ἐκχέουσα dicit Dominus Dominus : O civitas effundens sanguines in
αἵματα ἐν μέσῳ αὐτῆς , τοῦ ἐλθεῖν καιρὸν αὐτῆς , καὶ medio sui , ut veniat tempus ejus , et faciens cogitationes
ποιοῦσα ἐνθυμήματα καθ᾿ ἑαυτῆς , τοῦ μιαίνειν αὐτὴν contra semetipsam , ut pollueretur
4. ἐν τοῖς αἵμασιν αὐτῶν οἷς ἐξέχεας . Παραπέπτω- 4. in sanguinibus eorum quos effudisti. Deliquisti , et in
κας , καὶ ἐν τοῖς ἐνθυμήμασί σου οἷς ἐποίεις ἐμιαίνου · cogitationibus tuis quas faciebas polluta es : et appropin-
καὶ ἤγγισας τὰς ἡμέρας σου , καὶ ἤγαγες καιρὸν ἐτῶν quare fecisti dies tuos , et adduxisti tempus annorum tuo-
σου. Διὰ τοῦτο δέδωκά σε εἰς ὀνειδισμὸν τοῖς ἔθνεσι , καὶ rum . Propterea dedi te in opprobrium gentibus , et in irri-
εἰς ἐμπαιγμὸν πάσαις ταῖς χώραις sionem omnibus regionibus
5. ταῖς ἐγγιζούσαις πρὸς σέ , καὶ ταῖς μακρὰν ἀπε- 5. quæ sunt juxta te , et quæ procul absunt a te , et illu-
χούσαις ἀπὸ σοῦ , καὶ ἐμπαίζεται ἐν σοὶ , ἀκάθαρτος ἡ | dent in te , immunda nominata , et multa in iniquitatibus.
ὀνομαστὴ , καὶ πολλὴ ἐν ταῖς ἀνομίαις.
6. Ἰδοὺ οἱ ἀφηγούμενοι οἴκου Ἰσραὴλ , ἕκαστος πρὸς 6. Ecce duces domus Israel , unusquisque ad cognatos
τοὺς συγγενεῖς αὐτοῦ συνεφύροντο ἐν σοὶ , ὅπως ἐκχέω- | suos miscuerunt se in te , ut effundant sanguinem.
σιν αἷμα .
7. Πατέρα καὶ μητέρα ἐκακολόγουν ἐν σοὶ , καὶ πρὸς 7. Patrem et matrem maledicebant in te , et adversus ad-
τὸν προςήλυτον ἀνεστρέφοντο ἐν ἀδικίαις ἐν σοί · ὀρφα - venam conversabantur in iniquitatibus in te : pupillum et
νὸν καὶ χήραν κατεδυνάστευον , viduam opprimebant ,
8. καὶ τὰ ἅγιά μου ἐξουθένουν, καὶ τὰ σάββατά μου 8. et sancta mea spernebant , et sabbata mea polluebant
ἐβεβήλουν ἐν σοί. in te.
9. Ἄνδρες λῃσταὶ ἐν σοὶ , ὅπως ἐκχέωσιν ἐν σοὶ αἷμα · 9. Viri latrones in te , ut effunderent in te sanguinem :
καὶ ἐπὶ τῶν ὀρέων ἤσθιον ἐπὶ σοὶ , ἀνόσια ἐποίουν ἐν et super montes comedebant in te , scelerata faciebant in
μέσω σου. medio tui.
10. Αἰσχύνην πατρὸς ἀπεκάλυψαν ἐν σοὶ , καὶ ἐν ἀκα 10. Verecundiam patris discooperuerunt in te , et in im-
θαρσίαις ἀποκαθημένην ἐταπείνουν ἐν σοί . munditiis menstruis desidentem humiliabant in te.
1. Ἕκαστος τὴν γυναῖκα τοῦ πλησίον αὐτοῦ ἠνομοῦ- 11. Unusquisque in uxorem proximi sui inique agebant ,
σαν, καὶ ἕκαστος τὴν νύμφην αὐτοῦ ἐμίαινεν ἐν ἀσεβείᾳ , et unusquisque nurum suam polluebat in impietate , et
καὶ ἕκαστος τὴν ἀδελφὴν αὐτοῦ θυγατέρα τοῦ πατρὸς | unusquisque sororem suam filiam patris sui humiliabant
αὐτοῦ ἐταπείνουν ἐν σοί. in te.
 EZECHIEL. CAP. XXII.
12. Δῶρα ἐλαμβάνοσαν ἐν σοὶ , ὅπως ἐκχέωσιν αἷμα ·
τόκον καὶ πλεονασμὸν ἐλαμβάνοσαν ἐν σοί. Καὶ συνε
τελέσω συντέλειαν κακίας σου τὴν ἐν καταδυναστεία ,
ἐμοῦ δὲ ἐπελάθου , λέγει Κύριος.
13. Ἐὰν δὲ πατάξω χειρά μου ἐφ᾽ οἷς συντετέλεσαι ,
οἷς ἐποίησας , καὶ ἐπὶ τοῖς αἵμασί σου τοῖς γεγενημένοις
ἐν μέσῳ σου ,
14. εἰ ὑποστήσεται ἡ καρδία σου ; εἰ κρατήσουσιν αἱ
χειρές σου ἐν ταῖς ἡμέραις αἷς ἐγὼ ποιῶ ἐν σοί; Ἐγὼ
Κύριος λελάληκα καὶ ποιήσω.
15. Καὶ διασκορπιῶ σε ἐν τοῖς ἔθνεσι , καὶ διασπερῶ
σε ἐν ταῖς χώραις , καὶ ἐκλείψει ἡ ἀκαθαρσία σου ἐκ σοῦ ,
16. καὶ κατακληρονομήσω ἐν σοὶ κατ᾽ ὀφθαλμοὺς τῶν
ἐθνῶν, καὶ γνώσεσθε διότι ἐγὼ Κύριος .
17. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων ·
18. Υἱὲ ἀνθρώπου , ἰδοὺ γεγόνασι μοι ὁ οἶκος Ἰσραὴλ
ἀναμεμιγμένοι πάντες χαλκῷ καὶ σιδήρῳ καὶ κασσι-
τέρῳ καὶ μολίβῳ , ἐν μέσῳ ἀργυρίου ἀναμεμιγμένος ἐστί.
19. Διὰ τοῦτο εἰπόν· Τάδε λέγει Κύριος Κύριος·
Ἀνθ' ὧν ἐγένεσθε εἰς σύγκρασιν μίαν, διὰ τοῦτο ἐγὼ
εἰςδέχομαι ὑμᾶς εἰς μέσον Ἱερουσαλήμ
20. καθώς εἰςδέχεται ἄργυρος καὶ χαλκὸς καὶ σί
δηρος καὶ κασσίτερος καὶ μόλιβος εἰς μέσον καμίνου ,
τοῦ ἐκφυσῆσαι εἰς αὐτὸ πῦρ τοῦ χωνευθῆναι· οὕτως εἰς |
δέξομαι ἐν ὀργῇ μου , καὶ συνάξω καὶ χωνεύσω ὑμᾶς ,
21. καὶ ἐκφυσήσω ἐφ' ὑμᾶς ἐν πυρὶ ὀργῆς μου , καὶ
χωνευθήσεσθε ἐν μέσῳ αὐτῆς.
22. Ὃν τρόπον χωνεύεται ἀργύριον ἐν μέσῳ καμίνου,
οὕτως χωνευθήσεσθε ἐν μέσῳ αὐτῆς , καὶ ἐπιγνώσεσθε
διότι ἐγὼ Κύριος ἐξέχεα τὸν θυμόν μου ἐφ' ὑμᾶς.
23. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς με , λέγων·
24. Υἱὲ ἀνθρώπου , εἰπὸν αὐτῇ · Σὺ εἶ γῆ ἡ οὐ βρε
χομένη , οὐδὲ ὑετὸς ἐγένετο ἐπὶ σὲ ἐν ἡμέρᾳ ὀργῆς.
25. Ἧς οἱ ἀφηγούμενοι ἐν μέσῳ αὐτῆς ὡς λέοντες
ὠρυόμενοι , ἁρπάζοντες ἁρπάγματα , ψυχὰς κατεσθίον-
τες ἐν δυναστείᾳ , καὶ τιμὰς λαμβάνοντες. Καὶ χῆραί
σου ἐπληθύνθησαν ἐν μέσῳ σου .
26. Καὶ οἱ ἱερεῖς αὐτῆς ἠθέτη κν νόμον μου , καὶ
ἐβεβήλουν τὰ ἅγιά μου . Αναμέσον ἁγίου καὶ βεβήλου |
οὐ διέστελλον , καὶ ἀναμέσον ἀκαθάρτου καὶ τοῦ καθα- |
ροῦ οὐ διέστελλον , καὶ ἀπὸ τῶν σαββάτων μου παρε- |
κάλυπτον τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτῶν, καὶ ἐβεβηλούμην ἐν
μέσῳ αὐτῶν.
27. Οἱ ἄρχοντες αὐτῆς ἐν μέσῳ αὐτῆς ὡς λύκοι ἆρ-
πάζοντες ἁρπάγματα, τοῦ ἐκχέαι αἷμα , ὅπως πλεονεξία
πλεονεκτῶσι .
28. Καὶ οἱ προφῆται αὐτῆς ἀλείφοντες αὐτοὺς πε-
σοῦνται, ὁρῶντες μάταια, μαντευόμενοι ψευδῆ , λέγοντες·
Τάδε λέγει Κύριος , καὶ Κύριος οὐκ ἐλάλησε.
29. Λαὸν τῆς γῆς ἐκπιεζοῦντες ἀδικίᾳ καὶ διαρπάζον-
τες ἁρπάγματα , πτωχὸν καὶ πένητα καταδυναστεύον-
τες , καὶ πρὸς τὸν προςήλυτον οὐκ ἀναστρεφόμενοι μετά |
κρίματος.
30. Καὶ ἐζήτουν ἐξ αὐτῶν ἄνδρα ἀναστρεφόμενον
ὀρθῶς , καὶ ἑστῶτα πρὸ προςώπου μου ὁλοσχερῶς ἐν
τῷ καιρῷ τῆς ὀργῆς , τοῦ μὴ εἰς τέλος ἐξαλεῖψαι αὐτὴν,
καὶ οὐχ εὗρον.
31. Καὶ ἐξέχεα ἐπ' αὐτὴν θυμόν μου ἐν πυρὶ ὀργῆς
μου , τοῦ συντελέσαι · τὰς ὁδοὺς αὐτῶν εἰς κεφαλὰς αὐ- ¦
τῶν δέδωκα, λέγει Κύριος Κύριος.
591
12. Munera accipiebant in te , ut effunderent sanguinem :
usuram et superabundantiam accipiebant in te. Et consum-
masti consummationem malitiae tuæ quæ in oppressione ,
mei autem oblita es , ait Dominus.
13. Si autem inducam manum meam super iis quæ con-
summasti , quæ fecisti , et super sanguinibus tuis qui facti
sunt in medio tui ,
14. si subsistet cor tuum? si praevalebunt manus tuæ in
diebus quos ego facio in te ? Ego Dominus locutus sum et
faciam.
15. Et dispergam te in gentibus , et disseminabo te in re-
gionibus , et deficiet immunditia tua exte ,
16. et haereditabo in te ante oculos gentium , et scietis
quia ego Dominus.
17. Et factum est verbum Domini ad me , dicens :
18. Fili hominis , ecce facti sunt mihi domus Israel ad-
misti omnes ære et ferro et stanno et plumbo , in medio ar-
genti admista est.
19. Propterea dic : Hæc dicit Dominus Dominus : Eo
quod facti estis in commistionem unam , idcirco ego reci-
piam vos in medium Jerusalem :
20. sicut recipitur argentum et æs et ferrum et stannum
et plumbum in medium fornacis , ad sufllandum ignem in
illud ut confletur : sic recipiam in ira mea , et congregabo
et conflabo vos ,
21. et sufflabo in vos in igne iræ meæ , et conflabimini in
medio ejus.
22. Sicut conflatur argentum in medio fornacis , sic con-
flabimini in medio ejus , et scietis quia ego Dominus effudi
indignationem meam super vos.
23. Et factum est verbum Domini ad me , dicens :
24. Fili hominis , dic ei : Tu es terra non irrigata , neque
pluvia facta est super te in die iræ.
25. Cujus duces in medio ejus sicut leones rugientes ,
rapinas rapientes , devorantes animas in potentia , et pretia
accipientes. Et viduæ tuæ multiplicata sunt in medio tui.
26. Et sacerdotes ejus contempserunt legem meam , et
polluerunt sancta mea. Inter sanctum et profanum non
distinguebant , et inter immundam et mundum non distin-
guebant , et a sabbatis meis cooperiebant oculos suos , et
coinquinabar in medio eorum.
27. Principes ejus in medio illius quasi lupi rapientes
rapinas , ad effundendum sanguinem , ut per avaritiam plus
acquirant.
28. Et prophetæ ejus ungentes eos cadent , videntes
vana , divinantes mendacia , dicentes : Hæc dicit Dominus ,
et Dominus non est locutus.
29. Populum terra vexantes injustitia et diripientes ra-
pinas , egenum et pauperem per potentiam opprimentes , et
erga advenam non conversantes cum judicio.
30. Et quaerebam de eis virum qui conversaretur recte ,
et staret ante faciem meam integre in tempore iræ , ut non
in finem delerem eam , et non inveni.
31. Et effudi super eam furorem meum in igne iræ meæ ,
ad consummandum : vias eorum in capita eorum dedi , di-
cit Dominus Dominus.
 592 ΙΕΖΕΚΙΗΛ. Κεφ. ΚΓ΄.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΓ΄.
1. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων·
2. Υἱὲ ἀνθρώπου , δύο γυναῖκες ἦσαν θυγατέρες μη-
τρὸς μιᾶς ,
3. καὶ ἐξεπόρνευσαν ἐν Αἰγύπτῳ ἐν τῇ νεότητι αὐτ
τῶν, ἐκεῖ ἔπεσον οἱ μαστοὶ αὐτῶν , ἐκεῖ διεπαρθενεύθη-
σαν.
4. Καὶ τὰ ὀνόματα αὐτῶν ἦν , Ὀολὰ ἡ πρεσβυτέρα ,
καὶ Ὀολιβὰ ἡ ἀδελφὴ αὐτῆς. Καὶ ἐγένοντό μοι , καὶ
ἔτεκον υἱοὺς καὶ θυγατέρας . Καὶ τὰ ὀνόματα αὐτῶν·
Σαμάρεια ἦν Πολὰ , καὶ Ἱερουσαλὴμ ἦν Οολιβά.
5. Καὶ ἐξεπόρνευσεν ἡ Ὀολὰ ἀπ᾿ ἐμοῦ, καὶ ἐπέθετο
ἐπὶ τοὺς ἐραστὰς αὐτῆς , ἐπὶ τοὺς Ἀσσυρίους τοὺς ἐγ- |
γίζοντας αὐτῇ ,
6. ἐνδεδυκότας ὑακίνθινα , ἡγουμένους καὶ στρα-
τηγοὺς , νεανίσκοι καὶ ἐπίλεκτοι , πάντες ἱππεῖς ἱππα-
ζόμενοι ἐφ᾽ ἵππων.
7. Καὶ ἔδωκε τὴν πορνείαν αὐτῆς ἐπ' αὐτούς· ἐπί-
λεκτοι υἱοὶ Ἀσσυρίων πάντες , καὶ ἐπὶ πάντας οὓς ἐπέ-
θετο , ἐν πᾶσι τοῖς ἐνθυμήμασιν αὐτοῖς ἐμιαίνετο .
8. Καὶ τὴν πορνείαν αὐτῆς ἐξ Αἰγύπτου οὐκ ἐγκα-
τέλιπεν, ὅτι μετ᾽ αὐτῆς ἐκοιμῶντο ἐν νεότητι αὐτῆς ,
καὶ αὐτοὶ διεπαρθένευσαν αὐτὴν, καὶ ἐξέχεαν τὴν πορ-
νείαν αὐτῶν ἐπ᾿ αὐτήν.
9. Διὰ τοῦτο παρέδωκα αὐτὴν εἰς χεῖρας τῶν ἐρα-
στῶν αὐτῆς , εἰς χεῖρας υἱῶν Ἀσσυρίων ἐφ᾽ οὓς ἐπετίθετο.
10. Αὐτοὶ ἀπεκάλυψαν τὴν αἰσχύνην αὐτῆς , υἱοὺς
καὶ θυγατέρας αὐτῆς ἔλαβον , καὶ αὐτὴν ἐν ῥομφαία
ἀπέκτειναν. Καὶ ἐγένετο λάλημα εἰς γυναῖκας , καὶ
ἐποίησαν ἐκδικήσεις ἐν αὐτῇ εἰς τὰς θυγατέρας.
II. Καὶ εἶδεν ἡ ἀδελφὴ αὐτῆς Ὀολιβα , καὶ διέφθειρε
τὴν ἐπίθεσιν αὐτῆς ὑπὲρ αὐτὴν, καὶ τὴν πορνείαν αὐτ
τῆς ὑπὲρ τὴν πορνείαν τῆς ἀδελφῆς αὐτῆς ·
12. ἐπὶ τοὺς υἱοὺς τῶν Ἀσσυρίων ἐπέθετο , ἡγουμέ
νους καὶ στρατηγοὺς τοὺς ἐγγὺς αὐτῆς , ἐνδεδυκότας |
εὐπάρυφα , ἱππεῖς ἱππαζομένους ἐφ᾽ ἵππων , νεανίσκοι |
ἐπίλεκτοι πάντες.
13. Καὶ ἴδον ὅτι μεμίανται ὁδὸς μία τῶν δύο ·
14. καὶ προςέθετο πρὸς τὴν πορνείαν αὐτῆς , καὶ
εἶδεν ἄνδρας ἐζωγραφημένους ἐπὶ τοῦ τοίχου , εἰκόνας |
Χαλδαίων, ἐζωγραφημένους ἐν γραφίδι ,
15. ἐζωσμένους ποικίλματα ἐπὶ τὰς ὀσφύας αὐτῶν,
παραβαπτὰ καὶ ἐπὶ τῶν κεφαλῶν αὐτῶν, ὄψις τρισσή
πάντων, ὁμοίωμα υἱῶν Χαλδαίων, γῆς πατρίδος αὐτοῦ.
16. Καὶ ἐπέθετο ἐπ᾿ αὐτοὺς τῇ δράσει ὀφθαλμῶν αὐτ
τῆς , καὶ ἐξαπέστειλεν ἀγγέλους πρὸς αὐτοὺς εἰς γῆν |
Χαλδαίων ·
17. καὶ ἤλθοσαν πρὸς αὐτὴν υἱοὶ Βαβυλῶνος , εἰς
κοίτην καταλυόντων , καὶ ἐμίαινον αὐτὴν ἐν τῇ πορνείᾳ
αὐτῆς , καὶ ἐμιάνθη ἐν αὐτοῖς , καὶ ἀπέστη ἡ ψυχή |
αὐτῆς ἀπ' αὐτῶν.
18. Καὶ ἀπεκάλυψε τὴν πορνείαν αὐτῆς , καὶ ἀπε-
κάλυψεν αἰσχύνην αὐτῆς. Καὶ ἀπέστη ἡ ψυχή μου ἀπ'
αὐτῆς , ὃν τρόπον ἀπέστη ἡ ψυχή μου ἀπὸ τῆς ἀδελφῆς |
αὐτῆς.
19. Καὶ ἐπλήθυνας τὴν πορνείαν σου , τοῦ ἀναμνῆ
σαι ἡμέραν νεότητός σου, ἐν αἷς ἐπόρνευσας ἐν Αἰγύπτῳ,
20. καὶ ἐπέθου ἐπὶ τοὺς Χαλδαίους , ὧν ὡς ἄνων αἱ
σάρκες αὐτῶν, καὶ αἰδοῖα ἵππων τὰ αἰδοῖα αὐτῶν,
CAPUT XXIII.
1. Et factus est sermo Domini ad me , dicens :
2. Fili hominis , duæ nulieres fuerunt filiæ matris unius ,
3. et fornicatae sunt in Ægypto in adolescentia sua , ibi
ceciderunt ubera earum , ibi devirginatæ sunt.
4. Et nomina earum fuerunt , Oola senior, et Coliba
soror ejus. Et facta sunt mihi , et pepererunt filios et
filias. Et nomina earum Samaria fuit Oola , et Jerusalein
fuit Doliba.
5. Et fornicata est Oola a me , et adhaesit super amato-
res suos , super Assyrios qui appropinquabant ei ,
6. indutos hyacinthinis , principes et duces , juvenes
et electi , omnes equites equitantes super equos.
7. Et dedit fornicationem suam super eos : electi filii
Assyriorum omnes , et super omnes ad quos adhaesit , in
omnibus adinventionibus ipsis polluebatur.
8. Et fornicationem suam ex Ægypto non reliquit , quia
cum ipsa dormiebant in adolescentia ejus , et ipsi devirgi-
naverant eam , et effuderant fornicationem suam super
eam .
9. Propterea tradidi eam in manus amatorum ejus , in
manus filiorum Assyriorum ad quos adhæsit.
10. Ipsi discooperuerunt ignominiam ejus , filios et -fi-
lias illius tulerunt , et ipsam in gladio occiderunt. Et facta
est sermo apud mulieres , et fecerunt ultiones in ea in filias.
11. Et vidit soror ejus Ooliba , et corrupit applicationem
suam super eam, et fornicationem suam super fornica-
tionem sororis suæ :
12. super filios Assyriorum adhaesit , principes et duces
qui prope eam , indutos pretiosis , equites equitantes su-
per equos , adolescentes electi omnes.
13. Et vidi quia polluta est via una ambarum :
14. et adjecit ad fornicationem suam , et vidit viros de-
pictos in pariete , imagines Chaldaeorum , depictos in stylo .
15. accinctos variegatis super lumbos suos , tincta et su-
per capita eorum , aspectus triplex omnium , similitudo
filiorum Chaldæorum , terræ patriae ejus.
16. Et adhaesit super eos aspectu oculorum suorum ,
et misit nuntios ad eos in terram Chaldæorum :
17. et venerunt ad eam filii Babylonis , ad cubile diver-
tentium , et poluerunt eam in fornicatione ejus , et polluta
est in eis , et recessit anima ejus ab illis.
18. Et revelavit fornicationem suam , et revelavit igno-
miniam suam. Et recessit anima mea ab ea , sicut recessit
anima mea a sorore ejus.
19. Et multiplicasti fornicationem tuam , recordando
diei adolescentiæ tua , in quibus fornicata es in Ægypto ,
20. et adhaesisti super Chaldæos, quorum velut asinorum
carnes eorum , et verenda equorum verenda eorum ,
 EZECHIEL. CAP. XXIII.
21. καὶ ἐπεσκέψω τὴν ἀνομίαν νεότητός σου , 2
ἐποίεις ἐν Αἰγύπτῳ ἐν τῷ καταλύματί σου , οὗ οἱ μα
στοὶ νεότητός σου.
22. Διὰ τοῦτο , Οολιβα , τάδε λέγει Κύριος · Ἰδοὺ
ἐγὼ ἐξεγείρω τοὺς ἐραστάς σου ἐπὶ σὲ , ἀφ᾽ ὧν ἀπέστη ἡ
ψυχή σου ἀπ' αὐτῶν, καὶ ἐπάξω αὐτοὺς ἐπὶ σὲ κυκλόθεν,
23. υἱοὺς Βαβυλῶνος , καὶ πάντας τοὺς Χαλδαίους ,
Φακούκ, καὶ Σουέ , καὶ Ὑχουὲ , καὶ πάντας υἱοὺς Ἀσ
συρίων μετ᾿ αὐτῶν , νεανίσκους ἐπιλέκτους , ἡγεμόνας
καὶ στρατηγοὺς , πάντας τρισσοὺς καὶ ὀνομαστοὺς , ἱπ-
πεύοντας ἐφ᾽ ἵππων.
24. Καὶ πάντες ἥξουσιν ἐπὶ σὲ ἀπὸ βοῤῥᾶ , ἅρματα
καὶ τροχοί μετ᾿ ὄχλου λαῶν, θυρεοὶ καὶ πέλται , καὶ
βαλεῖ φυλακὴν ἐπὶ σὲ κύκλῳ.
25. Καὶ δώσω πρὸ προςώπου αὐτῶν κρῖμα , καὶ ἐκ
δικήσουσί σε ἐν τοῖς κρίμασιν αὐτῶν . Καὶ δώσω τὸν
ζῆλόν μου ἐν σοὶ , καὶ ποιήσουσι μετὰ σοῦ ἐν ὀργῇ θυ
μοῦ. Μυκτῆρά σου καὶ ὦτά σου ἀφελοῦσι , καὶ τοὺς κα
ταλοίπους σου ἐν ῥομφαίᾳ καταβαλοῦσιν. Αὐτοὶ υἱούς
σου καὶ θυγατέρας σου λήψονται , καὶ τοὺς καταλοίπους
σου πῦρ καταφάγεται ,
26. καὶ ἐκδύσουσί σε τὸν ἱματισμόν σου , καὶ λή-
ψονται τὰ σκεύη τῆς καυχήσεώς σου.
27. Καὶ ἀποστρέψω τὰς ἀσεβείας σου ἐκ σοῦ , καὶ
τὴν πορνείαν σου ἐκ γῆς Αἰγύπτου · καὶ οὐ μὴ ἄρης
τοὺς ὀφθαλμούς σου ἐπ᾿ αὐτοὺς , καὶ Αἰγύπτου οὐ μὴ
μνησθῆς οὐκέτι .
28. Διότι τάδε λέγει Κύριος Κύριος· Ἰδοὺ ἐγὼ πα-
ραδίδωμί σε εἰς χεῖρας ὧν μισεῖς , ἀφ᾽ ὧν ἀπέστη ἡ
ψυχή σου ἀπ' αὐτῶν.
29. Καὶ ποιήσουσιν ἐν σοὶ ἐν μίσει , καὶ λήψονται
πάντας τοὺς πόνους σου καὶ τοὺς μόχθους σου , καὶ ἔσῃ
γυμνὴ καὶ αἰσχύνουσα , καὶ ἀποκαλυφθήσεται αἰσχύνη
πορνείας σου · καὶ ἀσέβειά σου καὶ ἡ πορνεία σου
30. ἐποίησε ταῦτά σοι , ἐν τῷ ἐκπορνεῦσαί σε ὀπίσω
ἐθνῶν, καὶ ἐμιαίνου ἐν τοῖς ἐνθυμήμασιν αὐτῶν .
31. Ἐν τῇ ὁδῷ τῆς ἀδελφῆς σου ἐπορεύθης , καὶ
δώσω τὸ ποτήριον αὐτῆς εἰς χεῖράς σου.
32. Τάδε λέγει Κύριος· Το ποτήριον τῆς ἀδελφῆς
σου πίεσαι , τὸ βαθὺ καὶ τὸ πλατὺ καὶ τὸ πλεονάζον
τοῦ συντελέσαι μέθην,
33. καὶ ἐκλύσεως πλησθήσῃ· καὶ τὸ ποτήριον ἀφα-
νισμοῦ , ποτήριον ἀδελφῆς σου Σαμαρείας ,
34. πίεσαι αὐτό· καὶ τὰς ἑορτὰς καὶ τὰς νουμηνίας αὐτ
τῆς ἀποστρέψω · διότι ἐγὼ λελάληκα , λέγει Κύριος.
35. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος· Ανθ᾽ ὧν ἐπελάθου
μου , καὶ ἀπέῤῥιψάς με ὀπίσω τοῦ σώματός σου , καὶ
σὺ λάβε τὴν ἀσέβειάν σου καὶ τὴν πορνείαν σου .
36. Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς μέ· Υἱὲ ἀνθρώπου , οὐ
κρινεῖς τὴν Ὀολὰν καὶ τὴν Ὀολιβὰν , καὶ ἀναγγελεῖς
αὐταῖς τὰς ἀνομίας αὐτῶν,
37. ὅτι ἐμοιχῶντο , καὶ αἷμα ἐν χερσὶν αὐτῶν ; Τὰ
ἐνθυμήματα αὐτῶν ἐμοιχῶντο , καὶ τὰ τέκνα αὐτῶν, ἃ
ἐγέννησάν μοι , διήγαγον αὐτοῖς δι ' ἐμπύρων,
38. ἕως καὶ ταῦτα ἐποίησάν μοι· τὰ ἅγιά μου ἐμίαι
νον, καὶ τὰ σάββατά μου ἐβεβήλουν,
39. καὶ ἐν τῷ σφάζειν αὐτοὺς τὰ τέκνα αὐτῶν τοῖς
εἰδώλοις αὐτῶν, καὶ εἰςεπορεύοντο εἰς τὰ ἅγιά μου τοῦ
βεβηλοῦν αὐτά· καὶ ὅτι οὕτως ἐποίουν ἐν μέσῳ τοῦ οἴ
κου μου ,
YETUS TESTAMENTUM.- II.
693
21. et visitasti iniquitatem adolescentia tuæ , quæ fa-
ciebas in Ægypto in diversorio tuo , ubi mammæ adole-
scentiae tuae.
22. Propterea Doliba , haec dicit Dominus : Ecce ego su-
scito amatores tuos super te , a quibus recessit anima tua
ab eis , et adducam eos super te per circuitum ,
23. filios Babylonis , et omnes Chaldaeos , Phacuc , et
Sue , et Hycue , et omnes filios Assyriorum cum eis , ju-
venes electos , duces et magistratus , omnes tristatas et
nominatos , equitantes in equis.
24. Et cuncti venient super te ab aquilone , currus et
rotæ cum multitudine populorum , clypei et pelta , et mil-
tet custodiam super te in circuitu.
25. Et dabo ante faciem eorum judicium , et judicabunt
te in judiciis suis. Et dabo zelum meum in te , et facient
tecum in ira furoris. Nasum tuum et aures tuas auferent ,
et reliquos tuos in gladio dejicient. Ipsi filios tuos et filias
tuas tollent , et residuos tuos devorabit ignis ,
26. et denudabunt te vestimento tuo , et tollent vasa glo-
riationis tua .
27. Et avertam impietates tuas a te , et fornicationem
tuam de terra Ægypti : et non elevabis oculos tuos ad eos ,
et Ægypti non recordaberis amplius .
28. Quia haec dicit Dominus Dominus : Ecce ego trado
te in manus eorum quos odio habes , a quibus recessit
anima tua ab eis.
29. Et facient in te in odio , et tollent omnes labores
tuos et ærumnas tuas , et eris nuda et ignominiæ plena ,
et revelabitur ignominia fornicationis tume : et impietas
tua et fornicatio tua
30. fecerunt haec tibi , in fornicando te post gentes , et
polluta es in cogitationibus earum.
31. In via sororis tuæ ambulasti , et dabo calicem ejus
in manus tuas.
32. Hæc dicit Dominus : Calicem sororis tuae bibes ,
profundum et latum et abundantem ad complendam ebrie
tatem ,
33. et dissolutione repleberis : et calicem perditionis ,
calicem sororis tuæ Samariæ ,
34. bibes illum : et festivitates et neomenias ejus aufe
ram : quia ego locutus sum , ait Dominus.
35. Propterea haec dicit Dominus : Quia oblita es mei ,
et projecisti me post corpus tuum , et tu accipe impietatem
tuam et fornicationem tuam.
36. Et dixit Dominus ad me : Fili hominis , nonne judi-
cabis Oolam et Oolibam , et annuntiabis eis iniquitates
earum ,
37. quia mochabantur, et sanguis in manibus ipsarum ?
Secundum adinventiones suas mochabantur, et filios suos ,
quos genuerant mihi , traduxerunt eis per ignita ,
38. donec et ista fecerunt mihi : sancta mea polluerunt ,
et sabbata mea profanaverunt ,
39. et in jugulando ipsos filios suos idolis suis , et ingre-
diebantur in sancta mea ad profanandum illa : et quia się
faciebant in medio domus meæ ,
38
 594 ΙΕΖΕΚΙΗΑ. Κεφ . ΚΔ΄.
40. καὶ ὅτι τοῖς ἀνδράσι τοῖς ἐρχομένοις μακρόθεν, 40. et quia viris venientibus de longe , quibus nuntios
οἷς ἀγγέλους ἐξαπέστειλον πρὸς αὐτοὺς , καὶ ἅμα τῷ miserant ad eos , et simul ac venissent , statim lavabaris ,
ἔρχεσθαι αὐτοὺς , εὐθὺς ἐλούου , καὶ ἐστιβίζου τοὺς et stibio liniebas oculos tuos , et ornabaris ornatu ,
ὀφθαλμούς σου , καὶ ἐκόσμου κόσμῳ ,
41. καὶ ἐκάθου ἐπὶ κλίνης ἐστρωμένης , καὶ τράπεζα 41. et sedebas super lectum stratum , et mensa ornata
- κεκοσμημένη πρὸ προςώπου αὐτῆς. Καὶ τὸ θυμίαμα καὶ ante faciem ipsius. Et thymiama et oleum meum lætabantur
τὸ ἔλαιόν μου εὐφραίνοντο ἐν αὐτοῖς· in eis :
42. καὶ φωνὴν ἁρμονίας ἀνεκρούοντο , καὶ πρὸς ἄν 42. et vocem harmoniæ personabant , et ad viros ex mul-
δρας ἐκ πλήθους ἀνθρώπων ἥκοντας ἐκ τῆς ἐρήμου . Καὶ titudine hominum venientes de deserto. Et dederunt armil-
ἐδίδοσαν ψέλλια ἐπὶ τὰς χεῖρας αὐτῶν, καὶ στέφανον las super manus eorum , et coronam gloriationis super
καυχήσεως ἐπὶ τὰς κεφαλὰς αὐτῶν . capita eorum.
43. Καὶ εἶπα · Οὐκ ἐν τούτοις μοιχεύουσι ; καὶ ἔργα 43. Et dixi : Nonne in his mochantur ? et opera fornica-
πόρνης καὶ αὐτὴ ἐξεπόρνευσε ; riæ etiam ipsa fornicata est?
44. Καὶ εἰςεπορεύοντο πρὸς αὐτὴν , ὃν τρόπον εἰςπο- 44. Et ingrediebantur ad eam , quemadmodum ingrediun-
ρεύονται πρὸς γυναῖκα πόρνην , οὕτως εἰςεπορεύοντο tur ad mulierem meretricem , ita ingrediebantur ad Oolam
πρὸς Ὀολὰν καὶ πρὸς Ὀολιβαν, τοῦ ποιῆσαι ἀνομίαν. et ad Oolibam , ut facerent iniquitatem .
45. Καὶ ἄνδρες δίκαιοι αὐτοὶ καὶ ἐκδικήσουσιν αὐτὰς 45. Et viri justi hi et ulciscentur eas ultione adultera ,
ἐκδικήσει μοιχαλίδος , καὶ ἐκδικήσει αἵματος , ὅτι μοι- et ultione sanguinis , quia adultera sunt , et sanguis in ma-
χαλίδες εἰσὶ , καὶ αἷμα ἐν χερσὶν αὐτῶν. nibus earum.
46. Τάδε λέγει Κύριος Κύριος· Ἀνάγαγε ἐπ᾿ αὐτὰς 46. Hæc dicit Dominus Dominus : Adduc super eas mul-
ὄχλον, καὶ δὸς ἐν αὐταῖς ταραχὴν καὶ διαρπαγὴν, titudinem , et da in eis tumultum et rapinam ,
47. καὶ λιθοβόλησον ἐπ᾿ αὐτὰς λίθοις ὄχλων, καὶ και 47. et lapida super eas lapides turbarum , et confodito
τακέντει αὐτὰς ἐν τοῖς ξίφεσιν αὐτῶν. Υἱοὺς αὐτῶν eas in gladiis eorum . Filios earum et filias earum interfi-
καὶ θυγατέρας αὐτῶν ἀποκτενοῦσιν , καὶ τοὺς οἴκους | cient , et domos earum incendent.
αὐτῶν ἐμπρήσουσιν.
48. Καὶ ἀποστρέψω ἀσέβειαν ἐκ τῆς γῆς , καὶ παι- 48. Et avertam impietatem de terra , et discent omnes
δευθήσονται πᾶσαι αἱ γυναῖκες , καὶ οὐ μὴ ποιήσουσι mulieres , et non facient secundum impietates earum.
κατὰ τὰς ἀσεβείας αὐτῶν .
49. Καὶ δοθήσεται ἡ ἀσέβεια ὑμῶν ἐφ' ὑμᾶς , καὶ 49. Et dabitur impietas vestra super vos , et peccata co-
τὰς ἁμαρτίας τῶν ἐνθυμημάτων ὑμῶν λήψεσθε , καὶ gitationum vestrarum accipietis, et scietis quia ego Dominus.
γνώσεσθε διότι ἐγὼ Κύριος.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΔ΄. CAPUT XXIV.

1. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ ἐν τῷ ἔτει τῷ 1. Et factus est sermo Domini ad me in anno nono , in
ἐννάτῳ , ἐν τῷ μηνὶ τῷ δεκάτῳ , δεκάτῃ τοῦ μηνός , λέ- mense decimo , decima mensis , dicens :
γων
2. Υἱὲ ἀνθρώπου , γράψον σεαυτῷ εἰς ἡμέραν ἀπὸ 2. Fili hominis , scribe tibi in diem ab hac die , qua obfir-
τῆς ἡμέρας ταύτης , ἀφ᾿ ἧς ἀπηρείσατο βασιλεύς Βα- - matus est rex Babylonis super Jerusalem , ab hodierna die :
βυλῶνος ἐπὶ Ἱερουσαλήμ , ἀπὸ τῆς ἡμέρας τῆς σήμε-
ρον
3. καὶ εἰπὸν ἐπὶ τὸν οἶκον τὸν παραπικραίνοντα 3. et dic ad domum exasperantem parabolam , et dices
παραβολὴν, καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς · Τάδε λέγει Κύριος ad eos : Haec dicit Dominus : Pone lebetem , et infunde su-
Ἐπίστησον τὸν λέβητα , καὶ ἔγχεον εἰς αὐτὸν ὕδωρ , per eum aquam ,
4. καὶ ἔμβαλε εἰς αὐτὸν τὰ διχοτομήματα , πᾶν δι- 4. et mitte in eum divisiones , omnem incisuram bonam ,
χοτόμημα καλὸν, σκέλος καὶ ὦμον, ἐκσεσαρκισμένα ἀπὸ crus et humerum , carnibus separatis ab ossibus ,
τῶν ὀστῶν,
5. ἐξ ἐπιλέκτων κτηνῶν εἰλημμένων· καὶ ὑπόκαιε τὰ 5. de electis pecoribus assumpta : et incende ossa sub
ὀστᾶὰ ὑποκάτω αὐτῶν. Ἔζεσε καὶ ἥψηται τὰ ὀστᾶ αὐ- eis. Ferbuit et sunt cocta ossa ejus in medio illius.
τῆς ἐν μέσῳ αὐτῆς.
6. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος · Ὦ πόλις αἱμάτων , 6. Propterea haec dicit Dominus : O civitas sanguinum ,
λέβης , ἐν ᾧ ἐστιν ἐὸς ἐν αὐτῷ , καὶ ὁ ἰὸς οὐκ ἐξῆλθεν ἐξ lebes , in quo est rubigo in eo , et rubigo non est egressa ex
αὐτῆς , κατὰ μέλος αὐτῆς ἐξήνεγκεν, οὐκ ἔπεσεν ἐπ' αὐ- eo , per partes suas protulit , non cecidit super eam sors :
τὴν κλῆρος.
7. ὅτι αἷμα αὐτῆς ἐν μέσῳ αὐτῆς ἐστιν, ἐπὶ λεωπε- 7. quia sanguis ejus in medio illius est , super levissimam
τρίαν τέταχα αὐτό· οὐκ ἐκκέχυκα αὐτὸ ἐπὶ τὴν γῆν, τοῦ petram posui illum : non effudi illum super terram , ad ope-
καλύψαι ἐπ' αὐτὸ γῆν, riendum super ipsum terra ,
8. τοῦ ἀναβῆναι θυμὸν εἰς ἐκδίκησιν ἐκδικηθῆναι . Δέ- 8. ut ascenderet furor ad ulciscendum ultionem. Dedi
δωκα τὸ αἷμα αὐτῆς ἐπὶ λεωπετρίαν, τοῦ μὴ καλύψαι sanguinem ejus super levissimam petram, ut non operiretur.
αὐτό.
 EZECHIEL . CAP. XXIV.
(*) 9. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος· κἀγὼ μεγαλυνῶ
τὸν δαλόν,
10. καὶ πληθυνῶ τὰ ξύλα , καὶ ἀνακαύσω τὸ πῦρ ,
ὅπως τακῇ τὰ κρέα , καὶ ἐλαττωθῇ δὁ ζωμός,
11. καὶ στῆ ἐπὶ τοὺς ἄνθρακας , ὅπως προςκαυθῇ
καὶ θερμανθῇ ὁ χαλκὸς αὐτῆς , καὶ τακῇ ἐν μέσῳ ἀκα-
θαρσίας αὐτῆς , καὶ ἐκλίπη ὁ ἰὸς αὐτῆς ,
12. καὶ οὐ μὴ ἐξέλθῃ ἐξ αὐτῆς πολὺς ὁ ἰὸς αὐτῆς·
13. καταισχυνθήσεται ὁ ἰὸς αὐτῆς , ἀνθ' ὧν ἐμιαίνου
σύ . Καὶ τί ἐὰν μὴ καθαρισθῇς ἔτι ἕως οὗ ἐμπλήσω τὸν
θυμόν μου ;
14. Ἐγὼ Κύριος λελάληκα , καὶ ἥξει , καὶ ποιήσω ,
οὐ διαστελῶ , οὐδὲ μὴ ἐλεήσω . Κατὰ τὰς ὁδούς σου ,
καὶ κατὰ τὰ ἐνθυμήματά σου κρινῶ σε , λέγει Κύριος .
Διὰ τοῦτο ἐγὼ κρινῶ σε κατὰ τὰ αἵματά σου , καὶ κατὰ
τὰ ἐνθυμήματά σου κρινῶ σε , ἡ ἀκάθαρτος , ἡ ὀνομα-
στὴ , καὶ πολλὴ τοῦ παραπικραίνειν.
15. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων·
16. Υἱὲ ἀνθρώπου , ἰδοὺ ἐγὼ λαμβάνω ἐκ σοῦ τὰ
ἐπιθυμήματα τῶν ὀφθαλμῶν σου ἐν παρατάξει , οὐ μὴ |
κοπῆς , οὐδ᾽ οὐ μὴ κλαυσθῇς ,
17. στεναγμὸς αἵματος , ὀσφύος πένθος ἔσῃ . Οὐκ ἔσται
τὸ τρίχωμά σου συμπεπλεγμένον ἐπὶ σὲ , καὶ τὰ ὑπο-
δήματά σου ἐν τοῖς ποσί σου , οὐ μὴ παρακληθῇς ἐν
χείλεσιν αὐτῶν, καὶ ἄρτον ἀνδρῶν οὐ μὴ φάγῃς .
18. Καὶ ἐλάλησα πρὸς τὸν λαὸν τροπωι , ὃν τρόπον
ἐνετείλατό μοι ἑσπέρας , καὶ ἐποίησα τοπρωί , ὃν τρό-
πον ἐπετάγη μοι.
19. Καὶ εἶπε πρὸς μὲ ὁ λαός· Οὐκ ἀναγγέλλεις ἡμῖν
τί ἐστι ταῦτα ἃ σὺ ποιεῖς;
20. Καὶ εἶπα πρὸς αὐτούς · Λόγος Κυρίου ἐγένετο
πρὸς μὲ , λέγων·
21. Εἰπὸν πρὸς τὸν οἶκον τοῦ Ἰσραήλ · Τάδε λέγει
Κύριος· Ἰδοὺ ἐγὼ βεβηλῶ τὰ ἅγιά μου , φρύαγμα ισχύος
ὑμῶν, ἐπιθυμήματα ὀφθαλμῶν ὑμῶν, καὶ ὑπὲρ ὧν φεί- |
δονται αἱ ψυχαὶ ὑμῶν. Καὶ οἱ υἱοὶ ὑμῶν καὶ αἱ θυγα- |
τέρες ὑμῶν οὓς ἐγκατελίπετε , ἐν ῥομφαία πεσοῦνται ,
22. καὶ ποιήσετε ὃν τρόπον πεποίηκα . Ἀπὸ στόμα
τος αὐτῶν οὐ παρακληθήσεσθε , καὶ ἄρτον ἀνδρῶν οὐ
φάγεσθε ,
23. καὶ αἱ κόμαι ὑμῶν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς ὑμῶν, καὶ
τὰ ὑποδήματα ὑμῶν ἐν τοῖς ποσὶν ὑμῶν. Οὔτε μὴ κό-
ψησθε , οὔτε μὴ κλαύσητε , καὶ ἐντακήσεσθε ἐν ταῖς |
ἀδικίαις ὑμῶν, καὶ παρακαλέσετε ἕκαστος τὸν ἀδελφὸν
αὐτοῦ.
24. Καὶ ἔσται Ἰεζεκιήλ ὑμῖν εἰς τέρας , κατὰ πάντα
ὅσα ἐποίησα ποιήσετε , ὅταν ἔλθῃ ταῦτα , καὶ ἐπιγνώ-
σεσθε διότι ἐγὼ Κύριος.
25. Καὶ σὺ , υἱὲ ἀνθρώπου , οὐχὶ ἐν τῇ ἡμέρᾳ ὅταν
λαμβάνω τὴν ἰσχὺν παρ' αὐτῶν, τὴν ἔπαρσιν τῆς καυ-
χήσεως αὐτῶν, τὰ ἐπιθυμήματα ὀφθαλμῶν αὐτῶν, καὶ
τὴν ἔπαρσιν ψυχῆς αὐτῶν, υἱοὺς αὐτῶν καὶ θυγατέρας
αὐτῶν,
26. ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἥξει ὁ ἀνασωζόμενος πρὸς
σέ , τοῦ ἀναγγεῖλαί σοι εἰς τὰ ὦτα ;
27. Ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνη διανοιχθήσεται τὸ στόμα
(*) 9. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Αδωναὶ Κύριος · Οὐαὶ πόλις
τῶν αἱμάτων· κἀγὼ μεγαλυνῶ τὸν δαλόν. (Alex.)
595
9. Propterea haec dicit Dominus : Et ego magnificabo tor
rem ,
10. et multiplicabo ligna , et succendam ignem , ut tabe-
scant carnes , et imminuatur jus ,
11. et stet super carbones , ut exuratur et concalescat as
ejus , et tabescat in medio immunditiæ suæ , et deficiat ru-
bigo ejus ,
12. et non exiet de ea multa rubigo illius :
13. confundetur rubigo ejus , pro eo quod contaminata
es tu . Et quid erit si non fueris emundata ultra donec im-
pleam furorem meum?
14. Ego Dominus locutus sum , et veniet , et faciam , non
differam , nec miserebor. Secundum vias tuas , et secundum
cogitationes tuas judicabo te , dicit Dominus . Propterea ego
judicabo te juxta sanguines tuos , et juxta cogitationes tuas
judicabo te , immunda , famosa , et nimia ad irritandum.
15. Et factus est sermo Domini ad me , dicens :
16. Fili hominis , ecce ego aufero a te desideria oculorum
tuorum in praeparatione , non planges , nec flebis ,
17. gemitus sanguinis , renum luctus eris. Non erunt
crines tui colligati super te , et calceamenta tua in pedibus
tuis , non consolaberis in labiis eorum , et panem hominum
non comedes.
18. Et locutus sum ad populum mane , sicut præceperat
mihi vesperi , fecique mane , sicut praeceptum est mihi.
19. Et dixit ad me populus : Non annuntias nobis quid
sunt hæc quæ tu facis ?
20. Et dixi ad eos : Sermo Domini factus est ad me , di-
cens :
21. Dic ad domum Israel : Hæc dicit Dominus : Ecce ego
contaminabo sancta mea , superbiam fortitudinis vestrae ,
desiderabilia oculorum vestrorum, et super quibus parcunt
animae vestra . Et filii vestri et filiae vestrae quos reliquistis ,
in gladio cadent ,
22. et facietis sicut feci. Ab ore eorum non consolabimini ,
et panem virorum non comedetis ,
23. et coma vestra super capita vestra , et calceamenta
vestra in pedibus vestris. Non plangetis , nec flebitis , et
consumemini in iniquitatibus vestris , et consolabimini unus-
quisque fratrem suum.
24. Et erit Ezechiel vobis in portentum , secundum omnia
quæ feci facietis , cum venerint hac , et cognoscetis quoniam
ego Dominus .
25. Et tu , fili hominis , nonne in die quando abstulero
fortitudinem ab eis , elationem gloriationis eorum , desideria
oculorum eorum , et elationem animæ eorum , filios eorum
et filias eorum ,
26. in die illa veniet qui salvus factus fuerit ad te , ut
annuntiet tibi in auribus?
27. In die illa aperietur os tuum ad eum qui evaserit :
9. Propterea hæc dicit Deus Dominus : Væ civitati sangui-
num : et ego magnificabo torrem.
38.
596 ΙΕΖΕΚΙΗΛ. Κεφ. ΚΕ'.

σου πρὸς τὸν ἀνασωζόμενον · λαλήσεις , καὶ οὐ μὴ ἀπο- | loqueris , et nequaquam ultra reticelis , et eris eis in porten-
κωφωθῇς οὐκέτι , καὶ ἔσῃ αὐτοῖς εἰς τέρας , καὶ ἐπιγνώ- tum , et cognoscent quoniam ego Dominus.
σονται διότι ἐγὼ Κύριος.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΕ'. CAPUT XXV .

1. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων · 1. Et factus est sermo Domini ad me , dicens :
2. Υἱὲ ἀνθρώπου , στήρισον τὸ πρόςωπόν σου ἐπὶ 2. Fili hominis , obfirma faciem tuam super filios Am-
τοὺς υἱοὺς Ἀμμὼν, καὶ προφήτευσον ἐπ᾿ αὐτοὺς , mon , et propheta super eos ,
3. καὶ ἐρεῖς τοῖς υἱοῖς Ἀμμών · Ἀκούσατε λόγον 3. et dices filiis Ammon : Audite verbum Domini. Hæc
Κυρίου. Τάδε λέγει Κύριος · Ἀνθ' ὧν ἐπεχάρητε ἐπὶ dicit Dominus : Pro eo quod gavisi estis super sancta mea ,
τὰ ἅγιά μου , ὅτι ἐβεβηλώθη , καὶ ἐπὶ τὴν γῆν τοῦ quia polluta sunt , et super terram Israel , quia desolata est ,
Ἰσραὴλ , ὅτι ἠφανίσθη , καὶ ἐπὶ τὸν οἶκον τοῦ Ἰούδα , et super domum Juda , quia abierunt in captivitatem,
ὅτι ἐπορεύθησαν ἐν αἰχμαλωσίᾳ ,
4. διὰ τοῦτο ἰδοὺ ἐγὼ παραδίδωμι ὑμᾶς τοῖς υἱοῖς 4. idcirco ecce ego trado vos filiis Cedem in haereditatem ,
Κεδὲμ εἰς κληρονομίαν, καὶ κατασκηνώσουσιν ἐν τῇ et habitabunt in impedimentis suis in te , et dabunt in te
ἀπαρτίᾳ αὐτῶν ἐν σοὶ , καὶ δώσουσιν ἐν σοὶ τὰ σκη- tentoria sua ipsi comedent fructus tuos , et ipsi bibent
νώματα αὐτῶν · αὐτοὶ φάγονται τοὺς καρπούς σου , καὶ | ubertatem tuam.
αὐτοὶ πίονται τὴν πιότητά σου .
5. Καὶ δώσω τὴν πόλιν τοῦ Ἀμμὼν εἰς νομὰς και 5. Daboque civitatem Ammon in pascua camelorum , et
μήλων, καὶ τοὺς υἱοὺς Ἀμμὼν εἰς νομὴν προβάτων, καὶ filios Ammon in pascuam ovium , et scietis quia ego Domi-
ἐπιγνώσεσθε διότι ἐγὼ Κύριος. nus.
6. Διότι τάδε λέγει Κύριος · Ἀνθ' ὧν ἐκρότησας τὴν 6. Quia haec dicit Dominus : Pro eo quod plausisti manu
χειρά σου , καὶ ἐψόφησας τῷ ποδί σου , καὶ ἐπέχαρας tua , et insonuisti pede tuo , et gavisa es ex anima tua super
ἐκ ψυχῆς σου ἐπὶ τὴν γῆν τοῦ Ἰσραὴλ, terram Israel ,
7. διὰ τοῦτο ἐκτενῶ τὴν χεῖρά μου ἐπὶ σὲ , καὶ δώσω 7. idcirco extendam manum meam super te , et dabo te
σε εἰς διαρπαγὴν ἐν τοῖς ἔθνεσι , καὶ ἐξολοθρεύσω σε in direptionem in gentibus , et exterminabo te de populis .
ἐκ τῶν λαῶν, καὶ ἀπολῶ σε ἐκ τῶν χειρῶν ἀπωλείᾳ , et perdam te de terris perditione , et scies quia ego Dominus.
καὶ ἐπιγνώσῃ διότι ἐγὼ Κύριος .
8. Τάδε λέγει Κύριος · Ἀνθ᾽ ὧν εἶπε Μωάβ · Ἰδοὺ 8. Hæc dicit Dominus : Pro eo quod dixit Moab : Ecce
οὐχ ὃν τρόπον πάντα τὰ ἔθνη , οἶκος Ἰσραὴλ καὶ Ἰούδα ; nonne sicut omnes gentes , domus Israel et Juda ?
9. Διὰ τοῦτο ἰδοὺ ἐγὼ παραλύω τὸν ὦμον Μωάβ 9. Idcirco ecce ego dissolvo humerum Moab de civitati-
ἀπὸ πόλεων ἀκρωτηρίων αὐτοῦ , ἐκλεκτὴν γῆν, οἶκον | bus promontoriorum ejus , electam terram , domum Betha-
Βεβασιμοὺθ ἐπάνω πηγῆς πόλεως παραθαλασσίας , simuth super fontem urbis maritimæ ,
10. τοὺς υἱοὺς Κεδὲμ ἐπὶ τοὺς υἱοὺς Ἀμμών δέ 10. filios Cedem super filios Ammon dedi ei in hæredi-
δωκα αὐτῷ εἰς κληρονομίαν , ὅπως μὴ μνεία γένηται | tatem, ut non sit memoria filiorum Ammon.
τῶν υἱῶν Ἀμμών .
11. Καὶ εἰς Μωὰβ ποιήσω ἐκδίκησιν, καὶ ἐπιγνώ- 11. Et in Moab faciam ultionem , et cognoscent quoniam
σονται διότι ἐγὼ Κύριος. ego Dominus.
12. Τάδε λέγει Κύριος· Ἀνθ' ὧν ἐποίησεν ἡ Ἰδου- 12. Hæc dicit Dominus : Pro eo quod fecit Idumæa in
μαία ἐν τῷ ἐκδικῆσαι αὐτοὺς ἐκδίκησιν εἰς τὸν οἶκον ulciscendo ipsos ultionem de domo Juda , et memoriam re-
Ἰούδα , καὶ ἐμνησικάκησαν , καὶ ἐξεδίκησαν δίκην, tinuerunt mali , et ulti sunt ultione,
13. διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος· Καὶ ἐκτενῶ τὴν 13. propterea haec dicit Dominus : Et extendam manum
χειρά μου ἐπὶ τὴν Ἰδουμαίαν , καὶ ἐξολοθρεύσω ἐξ | meam super Idumæam , et interficiam de ea hominem et
αὐτῆς ἄνθρωπον καὶ κτῆνος , καὶ θήσομαι αὐτὴν ἔρη- pecus , et ponam eam desertum : et de Thæman fugientes
μον· καὶ ἐκ Θαιμὰν διωκόμενοι ἐν ῥομφαία πεσοῦνται . in gladio cadent.
14. Καὶ δώσω ἐκδίκησίν μου ἐπὶ τὴν Ἰδουμαίαν ἐν
χειρὶ λαοῦ μου Ἰσραὴλ , καὶ ποιήσουσιν ἐν τῇ Ἰδου- 14. Et dabo ultionem meam super Idumæam in manu po-
μαίᾳ κατὰ τὴν ὀργήν μου καὶ κατὰ τὸν θυμόν μου , puli mei Israel , et facient in Idumaea juxta iram meam et
καὶ ἐπιγνώσονται τὴν ἐκδίκησίν μου , λέγει Κύριος. juxta furorem meum , et cognoscent ultionem meam , dicit
15. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος· Ἀνθ' ὧν ἐποίησαν | Dominus.
οἱ ἀλλόφυλοι ἐν ἐκδικήσει καὶ ἐξανέστησαν ἐκδίκησιν 15. Propterea haec dicit Dominus : Pro eo quod fecerunt
ἐπιχαίροντες ἐκ ψυχῆς , τοῦ ἐξαλείψαι ἕως ἑνὸς , alienigena in ultione et suscitaverunt vindictam insultantes
16. διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος· Ἰδοὺ ἐγὼ ἐκτείνω ex animo , ut delerent usque ad unum ,
τὴν χεῖρά μου ἐπὶ τοὺς ἀλλοφύλους , καὶ ἐξολοθρεύσω 16. propterea hæc dicit Dominus : Ecce ego extendo
Κρῆτας , καὶ ἀπολῶ τοὺς καταλοίπους τοὺς κατοικοῦν- manum meam super alienigenas , et disperdam Cretenses,
τας τὴν παραλίαν. et perdam reliquos habitantes maritimam .
17. Καὶ ποιήσω ἐν αὐτοῖς ἐκδικήσεις μεγάλας , καὶ 17. Et faciam in eis ultiones magnas , et cognoscent quia
ἐπιγνώσονται διότι ἐγὼ Κύριος, ἐν τῷ δοῦναι τὴν ἐκδί ego Dominus , cum dedero ultionem meam super eos.
κησίν μου ἐπ' αὐτούς.
 EZECHIEL. CAP . XXVI.
597
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚϚ΄.
CAPUT XXVI .
1. Καὶ ἐγενήθη ἐν τῷ ἑνδεκάτῳ ἔτει , μιᾷ τοῦ μηνὸς, 1. Et factum est in undecimo anno , una mensis , factus
ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων · est sermo Domini ad me , dicens :
2. Υἱὲ ἀνθρώπου , ἀνθ᾽ οὗ εἶπε Σὸρ ἐπὶ Ἱερουσα-
2. Fili hominis , pro eo quod dixit Sor super Jerusalem :
λήμ · Εἶγε , συνετρίβη , ἀπόλωλε τὰ ἔθνη , ἀπεστράφη |
πρὸς μὲ, ἡ πλήρης ἠρήμωται · Euge , confracta est , perierunt gentes , conversa est ad me,
quæ fuit plena deserta est :
3. διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος · Ἰδοὺ ἐγὼ ἐπὶ σὲ , 3. propterea haec dicit Dominus : Ecce ego super te , Sor,
Σὸρ, καὶ ἀνάξω ἐπὶ σὲ ἔθνη πολλὰ , ὡς ἀναβαίνει ἡ
θάλασσα τοῖς κύμασιν αὐτῆς. et ascendere faciam super te gentes multas , sicut ascendit
mare fluctibus suis.
4. Καὶ καταβαλοῦσι τὰ τείχη Σὸρ, καὶ καταβαλοῦσι
4. Et dejicient muros Sor, et dejicient turres tuas , et
τοὺς πύργους σου , καὶ λικμήσω τὸν χοῦν αὐτῆς ἀπ' αὐτ ventilabo pulverem ejus de ea , et dabo eam in nitidissimam
τῆς , καὶ δώσω αὐτὴν εἰς λεωπετρίαν .
petram.
5. Ψυγμὸς σαγηνῶν ἔσται ἐν μέσῳ θαλάσσης , ὅτι
ἐγὼ λελάληκα , λέγει Κύριος . Καὶ ἔσται εἰς προνομὴν 5. Siccatio sagenarum erit in medio maris , quia ego l0-
τοῖς ἔθνεσιν, cutus sum , ait Dominus . Et erit in direptionem gentibus ,
6. καὶ αἱ θυγατέρες αὐτῆς ἐν πεδίω μαχαίρᾳ ἀναι 6. et filiæ ejus in campo gladio interficientur, et scient
ρεθήσονται , καὶ γνώσονται ὅτι ἐγὼ Κύριος .
quia ego Dominus .
7. Ὅτι τάδε λέγει Κύριος · Ἰδοὺ ἐγὼ ἐπάγω ἐπὶ
7. Quia haec dicit Dominus : Ecce ego adduco ad te ,
σὲ , Σόρ, τὸν Ναβουχοδονόσορ βασιλέα Βαβυλῶνος ἀπὸ
Sor, Nabuchodonosor regem Babylonis ab aquilone : rex re-
τοῦ βοῤῥᾶ· βασιλεὺς βασιλέων ἐστὶ , μεθ᾽ ἵππων καὶ gum est, cum equis et currubus et equitibus et cœtu gen-
ἁρμάτων καὶ ἱππέων καὶ συναγωγῆς ἐθνῶν πολλῶν tium multarum valde.
σφόδρα .
8. Οὗτος τὰς θυγατέρας σου τὰς ἐν τῷ πεδίῳ μαχαίρα
ἀνελεῖ , καὶ δώσει ἐπὶ σὲ προφυλακὴν , καὶ περιοικοδο- 8. Hic filias tuas quæ in campo gladio interficiet , et da-
bit super te propugnaculum , et circum aedificabit, et faciet
μήσει , καὶ ποιήσει ἐπὶ σὲ κύκλῳ χάρακα καὶ περί-
| super te in circuitu vallum et circumstantiam armorum , et
στασιν ὅπλων, καὶ τὰς λόγχας αὐτοῦ ἀπέναντί σου δώ lanceas suas contra te dabit.
σει .
9. Τὰ τείχη σου καὶ τοὺς πύργους σου καταβαλεϊ 9. Muros tuos et turres tuas dejiciet in gladiis suis...
ἐν ταῖς μαχαίραις αὐτοῦ.
10. Ἀπὸ τοῦ πλήθους τῶν ἵππων αὐτοῦ κατακαλύ
10. A multitudine equorum ejus operiet te pulvis eorum ,
ψει σε ὁ κονιορτὸς αὐτῶν , καὶ ἀπὸ τῆς φωνῆς τῶν
ἱππέων αὐτοῦ καὶ τῶν τροχῶν τῶν ἁρμάτων αὐτοῦ et a voce equitum ejus et rotarum curruum ejus commove-
buntur muri tui : ingrediente eo portas tuas , quasi ingre-
σεισθήσεται τὰ τείχη σου · εἰςπορευομένου αὐτοῦ τὰς
| diens urbem de campo .
πύλας σου , ὡς εἰςπορευόμενος εἰς πόλιν ἐκ πεδίου .
II. Ἐν ταῖς ὁπλαῖς τῶν ἵππων αὐτοῦ καταπατή-
11. In ungulis equorum suorum conculcabunt omnes pla-
σουσί σου πάσας τὰς πλατείας · τὸν λαόν σου μαχαίρα
ἀνελεῖ , καὶ τὴν ὑπόστασιν τῆς ἰσχύος σου ἐπὶ τὴν γῆν | teas tuas : populum tuum gladio interficiet , et substantiam
| fortitudinis tuae in terram deducet.
κατάξει .
12. Καὶ προνομεύσει τὴν δύναμίν σου , καὶ σκυλεύ- 12. Et deprædabitur potentiam tuam , et spoliabit sub-
σει τὰ ὑπάρχοντά σου , καὶ καταβαλεῖ τὰ τείχη σου , stantiam tuam, et destruet muros tuos , et domos tuas de-
καὶ τοὺς οἴκους σου τοὺς ἐπιθυμητοὺς καθελεῖ. Καὶ τοὺς |
siderabiles subvertet. Et lapides tuos et ligna tua et pulve-
λίθους σου καὶ τὰ ξύλα σου καὶ τὸν χοῦν σου εἰς μέσον |
rem tuum in medium maris tui injiciet.
τῆς θαλάσσης σου ἐμβαλεῖ .
13. Καὶ καταλύσει τὸ πλῆθος τῶν μουσικῶν σου ,
13. Et cessare faciet multitudinem musicorum tuorum ,
καὶ ἡ φωνὴ τῶν ψαλτηρίων σου οὐ μὴ ἀκουσθῇ ἔτι .
et vox psalteriorum tuorum non audietur amplius.
14. Καὶ δώσω σε λεωπετρίαν, ψυγμός σαγηνῶν ἔση, 14. Et dabo te nitidissimam petram , siccatio sagenarum
οὐ μὴ οἰκοδομηθῇς ἔτι , ὅτι ἐγὼ Κύριος ἐλάλησα , λέγει
| eris , non adificaberis ultra , quia ego Dominus locutus
Κύριος. sum, ait Dominus.
15. Διότι τάδε λέγει Κύριος Κύριος τῇ Σόρ · Οὐκ 15. Quia haec dicit Dominus Dominus Sor : Nonne a voce
ἀπὸ φωνῆς τῆς πτώσεώς σου , ἐν τῷ στενάξαι τραυμα- ruinæ tuæ , cum ingemuerint vulnerati , cum evaginatus
τίας , ἐν τῷ σπᾶσαι μάχαιραν ἐν μέσῳ σου , σεισθήσον- | fuerit gladius in medio tui, commovebuntur insula ?
ται αἱ νῆσοι;
16. καὶ καταβήσονται ἀπὸ τῶν θρόνων αὐτῶν πάν 16. et descendent de sedibus suis omnes principes ex
τες οἱ ἄρχοντες ἐκ τῶν ἐθνῶν τῆς θαλάσσης , καὶ ἀφε-
λοῦνται τὰς μίτρας ἀπὸ τῶν κεφαλῶν αὐτῶν, καὶ τὸν | gentib us maris , et auferent mitras de capitibus suis , et
vestimento suo vario nudabuntur. Stupore stupebunt , in
ἱματισμὸν τὸν ποικίλον αὐτῶν ἐκδύσονται. Εκστάσει
| terra sedebunt , et formidabunt perditionem suam , et ge-
ἐκστήσονται , ἐπὶ γῆν καθεδοῦνται , καὶ φοβηθήσονται |
τὴν ἀπώλειαν αὐτῶν, καὶ στενάξουσιν ἐπὶ σὲ , ment super te ,
17. καὶ λήψον ται ἐπὶ σὲ θρῆνον, καὶ ἐροῦσί σοι · Πῶς 17. et assument super te lamentum , et dicent tibi : Quo-
598 ΙΕΖΕΚΙΗΛ Κεφ . ΚΖ'.
κατελύθης ἐκ θαλάσσης , ἡ πόλις ἡ ἐπαινετὴ , ἡ δοῦσα | modo dissipata es e mari, urbs laudata, quae dedit timorem
suum omnibus habitatoribus suis ?
τὸν φόβον αὐτῆς πᾶσι τοῖς κατοικοῦσιν αὐτήν ;
18. Καὶ φοβηθήσονται αἱ νῆσοι ἀπὸ ἡμέρας πτώ- 18. Et formidabunt insulæ a die ruinae tuae ,
σεώς σου , 19. quia haec dicit Dominus Dominus : Cum dedero te
19. ὅτι τάδε λέγει Κύριος Κύριος. Οταν δῶ πόλιν
urbem desolatam sicut civitates quæ non habitabuntur , cum
ἠρημωμένην ὡς τὰς πόλεις τὰς μὴ κατοικισθησομένας ,
adduxero super te abyssum , et operiet te aqua multa ,
ἐν τῷ ἀναγαγεῖν με ἐπὶ σὲ τὴν ἄβυσσον , καὶ κατακα-
λύψει σε ὕδωρ πολύ , 20. et descendere faciam te ad eos qui descendunt in fo-
20. καὶ καταβιβάσω σε πρὸς τοὺς καταβαίνοντας
veam , ad populum sempiternum , et collocabo te in pro-
εἰς βόθρον , πρὸς λαὸν αἰῶνος , καὶ κατοικιῶ σε εἰς βάθη |
fundis terrae quasi desertum æternum cum his qui descen-
τῆς γῆς ὡς ἔρημον αἰώνιον μετὰ καταβαινόντων εἰς |
dunt in foveam , ut non habiteris , neque resurgas super
βόθρον , ὅπως μὴ κατοικηθῇς , μηδὲ ἀναστῇς ἐπὶ γῆς |
terram vitæ :
ζωής 21. perditionem dabo te, et non eris ultra in sempiternum,
21. ἀπώλειάν σε δώσω , καὶ οὐχ ὑπάρξεις ἔτι εἰς τὸν
dicit Dominus Dominus.
αἰῶνα , λέγει Κύριος Κύριος .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΖ'. CAPUT XXVII.
1. Et factum est verbum Domini ad me , dicens :
1. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων·
2. Καὶ σὺ , υἱὲ ἀνθρώπου , λάβε ἐπὶ Σὲρ θρῆνον, 2. Et tu , fili hominis , assume super Sor lamentum ,
3. καὶ ἐρεῖς τῇ Σὰρ τῇ κατοικούσῃ ἐπὶ τῆς εἰςόδου 3. et dices Sor habitanti super introitum maris , empo-
ς rio populorum ab insulis multis : Hæc dicit Dominus ad
τῆς θαλάσση , τῷ ἐμπορίῳ τῶν λαῶν ἀπὸ νήσων πολ-
circumdedi mihi decorem meum ,
λῶν· Τάδε λέγει Κύριος τῇ Σόρ· Σὺ εἶπας· Ἐγὼ περιέ- | Sor : Tu dixisti : Ego
θηκα ἐμαυτῇ κάλλος μου , 4. in corde maris ipsi Beelim filii tui circumdederunt tibi
4. ἐν καρδίᾳ θαλάσσης τῷ Βεελεὶμ υἱοί σου περιέθη-
decorem.
κάν σοι κάλλος 5. Cedrus de Senir aedificata est tibi , taenia tabularum
5. κέδρος ἐκ Σενεὶρ ᾠκοδομήθη σοι , ταινίαι σανίδων
cypressi de Libano sumpta sunt , ad faciendum tibi malos
κυπαρίσσου ἐκ τοῦ Λιβάνου ἐλήφθησαν , τοῦ ποιῆσαί |
abiegnos ,
σοι ἱστοὺς ἐλατίνους , 6. de Basanitide fecerunt remos tuos , templa tua fece-
6. ἐκ τῆς Βασανίτιδος ἐποίησαν τὰς κώπας σου , τὰ
ἱερά σου ἐποίησαν ἐξ ἐλέφαντος , οἴκους ἀλσώδεις ἀπὸ runt ex ebore , domos sylvestres de insulis Chetiim.
νήσων τῶν Χετιείμ. 7. Byssus cum varietate de Egypto facta est tibi stra-
7. Βύσσος μετὰ ποικιλίας ἐξ Αἰγύπτου ἐγένετό σοι
ret tibi gloriam , et operiret te hyacintho
στρωμνὴ , τοῦ περιθεῖναί σοι δόξαν, καὶ περιβαλεῖν σε tum , ut circumda
ν
ὑάκινθον καὶ πορφύρα ἐκ τῶν νήσων Ἐλεισαι , καὶ et purpura de insulis Elisa , et facta sunt opertoria tua .
ἐγένετο περιβόλαιά σου . 8. Et principes tui qui habitabant in Sidone et Aradii
8. Καὶ οἱ ἄρχοντές σου οἱ κατοικοῦντες Σιδῶνα καὶ
οι ντο λάτα ι fuerunt remiges tui. Sapientes tui , Sor, qui erant in te , isti
Αράδι ἐγένο κωπη σου . Οἱ σοφοί σου , Σόρ,
gubernatores tui.
οἱ ἦσαν ἐν σοὶ , οὗτοι κυβερνῆταί σου. 9. Seniores bibliorum , et sapientes eorum qui erant in
9. Οἱ πρεσβύτεροι βιβλίων , καὶ οἱ σοφοὶ αὐτῶν οἳ
te , isti confortabant consilium tuum. Et omnes naves maris
ἦσαν ἐν σοὶ , οὗτοι ἐνίσχυον τὴν βουλήν σου . Καὶ πάντα |
et remiges earum facti sunt tibi in occidentem occidentis .
τὰ πλοῖα τῆς θαλάσσης καὶ οἱ κωπηλάται αὐτῶν ἐγέ- ]
νοντό σοι ἐπὶ δυσμὰς δυσμῶν. 10. Persae et Lydi et Libyes erant in virtute tua , viri bel-
10. Πέρσαι καὶ Λυδοὶ καὶ Λίβυες ἦσαν ἐν τῇ δυνά
latores tui peltas et galeas suspenderunt in te, ipsi dederunt
μει σου , ἄνδρες πολεμισταί σου πέλτας καὶ περικεφα- |
λαίας ἐκρέμασαν ἐν σοὶ , οὗτοι ἔδωκαν τὴν δόξαν σου . glori am tuam.
11. Filii Aradiorum et virtus tua super muros tuos : cu-
1. Υἱοὶ Ἀραδ ίων ίς
καὶ ἡ δύναμ σου ἐπὶ τῶν τει-
stodes in turribus tuis erant , pharetras suas suspenderunt
χέων σου· φύλακες ἐν τοῖς πύργοις σου ἦσαν, τὰς φαρέ- super propugnacula tua per gyrum , ipsi perfecerunt deco-
τρας αὐτῶν ἐκρέμασαν ἐπὶ τῶν ὅρμων σου κύκλῳ , οὕ
remtuum.
τοι ἐτελείωσάν σου τὸ κάλλος . 12. Carthaginienses negotiatores tui a multitudine uni-
12. Καρχηδόνιοι ἔμποροί σου ἀπὸ πλήθους πάσης versæ fortitudinis tuæ , argentum et aurum et ferrum et
ἰσχύος σου , ἀργύριον καὶ χρυσίον καὶ σίδηρον καὶ καστ stannum et plumbum dederunt forum tuum .
σίτερον καὶ μόλιβον ἔδωκαν τὴν ἀγοράν σου . 13. Græcia et universa et adjacentia , hi negotiabantur
13. Ἡ Ἑλλὰς καὶ ἡ σύμπασα καὶ τὰ παρατείνοντα , tibi in animabus hominum , et vasa aenea dederunt merca-
οὗτοι ἐνεπορεύοντό σοι ἐν ψυχαῖς ἀνθρώπων , καὶ σκεύη |
tum tuum ,
χαλκᾶ ἔδωκαν τὴν ἐμπορίαν σου , 14. de domo Thogarma equi et equites dederunt forum
14. ἐξ οἴκου Θογαρμὰ ἵπποι καὶ ἱππεῖς ἔδωκαν τὴν
tuum.
ἀγοράν σου . 15. Filii Rhodiorum negotiatores tui , ex insulis multipli-
15. Υἱοὶ Ῥοδίων ἔμποροί σου , ἀπὸ νήσων ἐπλήθυναν
caverunt negotiationem tuam dentes elephantinos , et his qui
τὴν ἐμπορίαν σου ὀδόντας ἐλεφαντίνους , καὶ τοῖς εἰςα- - introducebantur reddebas mercedes tuas ,
γομένοις ἀντεδίδους τοὺς μισθούς σου ,
 EZECHIEL. CAP. XXVII.
16. ἀνθρώπους ἐμπορίαν σου ἀπὸ πλήθους τοῦ συμ-
μίκτου σου , στακτὴν καὶ ποικίλματα ἐκ Θαρσίς , καὶ |
Ραμόθ , καὶ Χορχὰρ ἔδωκαν τὴν ἀγοράν σου.
17. Ἰούδας καὶ οἱ υἱοὶ τοῦ Ἰσραὴλ , οὗτοι ἔμποροί
σου , ἐν πράσει σίτου καὶ μύρων καὶ κασίας , καὶ πρῶ-
τον μέλι καὶ ἔλαιον καὶ ῥητίνην ἔδωκαν εἰς τὸν σύμ
μικτόν σου.
18. Δαμασκὸς ἔμποροί σου , ἐκ πλήθους πάσης δυνά-
μεώς σου · οἶνος ἐκ Χελβὼν, καὶ ἔρια ἐκ Μιλήτου , καὶ
οἶνον εἰς τὴν ἀγοράν σου ἔδωκαν .
19. Ἐξ Ἀσὴλ σίδηρος εἰργασμένος , καὶ τροχιὰς ἐν
τῷ συμμίκτῳ σου ἐστί.
20. Δαιδὰν ἔμποροί σου , μετὰ κτηνῶν ἐκλεκτῶν εἰς
ἅρματα.
21. Ἡ Ἀραβία καὶ πάντες οἱ ἄρχοντες Κηδάρ , οὗτοι
ἔμποροί σου διὰ χειρός σου , καμήλους καὶ ἀμνοὺς καὶ
κριοὺς ἐν οἷς ἐμπορεύονται σε.
22. Ἔμποροι Σαββὰ καὶ Ῥαμμὰ , οὗτοι ἔμποροί
σου , μετὰ πρώτων ἡδυσμάτων καὶ λίθων χρηστῶν, καὶ
χρυσὸν ἔδωκαν τὴν ἀγοράν σου .
23. Χαῤῥὰ καὶ Χαναὰ , οὗτοι ἔμποροί σου . Ασσούρ
καὶ Χαρμὰν ἔμποροί σου,
24. φέροντες ἐμπορίαν ὑάκινθον , καὶ θησαυροὺς ἐκλε-
κτοὺς δεδεμένους σχοινίοις , καὶ κυπαρίσσινα
25. πλοῖα . Ἔμποροί σου ἐν τῷ πλήθει ἐν τῷ συμ-
μίκτῳ σου , καὶ ἐνεπλήσθης καὶ ἐβαρύνθης σφόδρα ἐν
καρδία θαλάσσης.
26. Ἐν ὕδατι πολλῷ ἦγόν σε οἱ κωπηλάται σου , τὸ
πνεῦμα τοῦ νότου συνέτριψε σε ἐν καρδία θαλάσσης .
27. Ἦσαν δυνάμεις σου , καὶ ὁ μισθός σου , καὶ τῶν
συμμίκτων σου , καὶ οἱ κωπηλάται σου , καὶ οἱ κυβερ |
νῆταί σου , καὶ οἱ σύμβουλοί σου , καὶ οἱ σύμμικτοί σου
ἐκ τῶν συμμίκτων σου , καὶ πάντες οἱ ἄνδρες οἱ πολε-
μισταί σου οἱ ἐν σοί . Καὶ πᾶσα συναγωγή σου ἐν μέσῳ
σου πεσοῦνται ἐν καρδίᾳ θαλάσσης , ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς
πτώσεώς σου.
28. Πρὸς τὴν κραυγὴν τῆς φωνῆς σου οἱ κυβερνῆταί
σου φόβῳ φοβηθήσονται ,
29. καὶ καταβήσονται ἀπὸ τῶν πλοίων πάντες οἱ
κωπηλάται καὶ οἱ ἐπιβάται , καὶ οἱ πρωρεῖς τῆς θαλάσ
σης ἐπὶ τὴν γῆν στήσονται ,
30. καὶ ἀλαλάξουσιν ἐπὶ σὲ τῇ φωνῇ αὐτῶν , καὶ
κεκράξονται πικρὸν, καὶ ἐπιθήσουσι γῆν ἐπὶ τὴν κεφα
λὴν αὐτῶν, καὶ σποδόν στρώσονται . ( *)
32. Καὶ λήψονται οἱ υἱοὶ αὐτῶν ἐπὶ σὲ θρῆνον, θρή
νημα Σόρ.
33. Πόσον τινὰ εὗρες μισθὸν ἀπὸ τῆς θαλάσσης ;
Ἐνέπλησας ἔθνη ἀπὸ τοῦ πλήθους σου , καὶ ἀπὸ τοῦ
συμμίκτου σου ἐπλούτησας πάντας βασιλεῖς τῆς γῆς .
34. Νῦν συνετρίβης ἐν θαλάσσῃ , ἐν βάθει ὕδατος ὁ
σύμμικτός σου , καὶ πᾶσα ἡ συναγωγή σου ἐν μέσῳ
σου .
35. Ἔπεσον πάντες οἱ κωπηλάται σου , πάντες οἱ
(*) 31. Καὶ φαλακρώσουσιν ἐπὶ σὲ φαλάκρωμα , καὶ περι-
ζῶνται (leg. περιζώσονται) σάκκον, καὶ κλαύσονται περὶ σοῦ
ἐν πικρασμῷ ψυχῆς , καὶ κοπετὸν πικρὸν ἐκστήσονται .
32. Καὶ λήψονται οἱ υἱοὶ αὐτῶν ἐπὶ σὲ θρῆνον, καὶ θρήνημα
ἐπὶ σοί. Τίς ὥςπερ Τύρος κατασιγηθεῖσα ἐν μέσῳ θαλάσ
σης ; (Alex.)
599
16. homines negotiationem tuam a multitudine commisti
tui , stacten et varietates ex Tharsis , et Rhamoth, et Chor-
chor dederunt forum tuum.
17. Judas et filii Israel , isti negotiatores tui , in vendi-
tione frumenti et unguentorum et casiæ , et primum mel et
oleum et resinam dederunt in commistum tuum .
18. Damascus negotiatores tui , ex multitudine omnis
fortitudinis tuae : vinum ex Chelbon , et lanas de Mileto , et
vinum in forum tuum dederunt.
19. Ex Asel ferrum factum opere , et rota in commisto
tuo est.
20. Dadan negotiatores tui , cum jumentis electis ad cur-
rus.
21. Arabia et universi principes Cedar, ipsi negotiatores
tui per manum tuam , camelos et agnos et arietes in quibus
negotiantur tibi.
22. Negotiatores Sabba et Ramma , ipsi negotiatores tui ,
cum primis suavitatibus et lapidibus optimis , et aurum de-
derunt forum tuum.
23. Charra et Chanaa, isti negotiatores tui. Assur et Char-
man negotiatores tui ,
24. ferentes negotiationem hyacinthum , et thesauros
electos funibus colligatos , et cyparissina
25. naves. Negotiatores tui in multitudine in commisto
tuo , et repleta es et aggravata es nimis in corde maris.
26. In aqua multa adduxerunt te remiges tui , spiritus
austri contrivit te in corde maris.
27. Fuerunt virtutes tuæ , et merces tua, et commistorum
tuorum , et remiges tui , et gubernatores tui , et consiliarii
tui , et commisti tui ex commistis tuis , et omnes viri bella-
tores tui qui in te . Et omnis cœtus tuus in medio tui cadent
in corde maris , in die ruinæ tuæ .
28. Ad clamorem vocis tuæ gubernatores tui timore time-
bunt ,
29. et descendent de navibus omnes remiges et epibata ,
et proretæ maris in terra stabunt ,
30. et vociferabuntur super te voce sua , et clamabunt
amare , et imponent terram super caput suum , et cinerem
sternent sibi.
32. Et assument filii eorum super te lamentum , lamen-
tationem Sor.
33. Quantam invenisti mercedemde mari ? Implesti gentes
de multitudine tua , et a commisto tuo ditasti omnes reges
terrae.
34. Nunc contrita es in mari , in profundo aquæ commi-
stus tuus , et omnis coetus tuus in medio tui.
35. Ceciderunt omnes remiges tui , universi habitatores
31. Et radent super te calvitium , et circumcingentur sacco ,
et plorabunt te in amaritudine animæ , et planctum amarum
plangent.
32. Et sument filii eorum super te lamentum , et lamentatio-
nem super te. Quæ ut Tyrus quæ obmutuit in medio maris ?
600 ΙΕΖΕΚΙΗΛ. Κεφ . ΚΗ΄.
κατοικοῦντες τὰς νήσους ἐστύγνασαν ἐπὶ σὲ , καὶ οἱ βα- | insularum contristati sunt super te , et reges eorum stupore
σιλεῖς αὐτῶν ἐκστάσει ἐξέστησαν, καὶ ἐδάκρυσε τὸ πρός- stupuerunt , et flevit facies eorum.
ωπον αὐτῶν .
36. Εμποροι ἀπὸ ἐθνῶν ἐσύρισαν σε , ἀπώλεια ἐγέ- 36. Negotiatores de gentibus sibilaverunt te, perditio facta
νου , καὶ οὐκέτι ἔσῃ εἰς τὸν αἰῶνα. es , et non eris ultra in saeculum.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΗ΄. CAPUT XXVIII.

1. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων · 1. Et factus est sermo Domini ad me , dicens :
2. Καὶ σύ , υἱὲ ἀνθρώπου , εἰπὸν τῷ ἄρχοντι Τύρου · 2. Et tu , fili hominis , dic principi Tyri : Hæc dicit Dom
Γάδε λέγει Κύριος · Ἀνθ᾽ οὗ ὑψώθη σου ἡ καρδία , καὶ minus : Pro eo quod exaltatum est cor tuum , et dixisti :
εἶπας · Θεός εἰμι ἐγὼ , κατοικίαν Θεοῦ κατῴκηκα ἐν Deus ego sum , habitationem Dei habitavi in corde maris ,
καρδίᾳ θαλάσσης , σὺ δὲ εἶ ἄνθρωπος καὶ οὐ Θεὸς , καὶ tu autem es homo , et non Deus , et dedisti cor tuum quasi
ἔδωκας τὴν καρδίαν σου ὡς καρδίαν Θεοῦ , cor Dei ,
3. μὴ σοφώτερος εἶ σὺ τοῦ Δανιήλ ; Ἢ σοφοὶ οὐκ 3. numquid sapientior es tu Daniele ? Aut sapientes non
ἐπαίδευσάν σε τῇ ἐπιστήμῃ αὐτῶν ; erudierunt te disciplina sua?
4. Μὴ ἐν τῇ ἐπιστήμη σου ἢ τῇ φρονήσει σου ἐποίη 4. Numquid in eruditione tua aut prudentia tua fecisti tibi
σας σεαυτῷ δύναμιν, καὶ χρυσίον καὶ ἀργύριον ἐν τοῖς | fortitudinem , et aurum et argentum in thesauris tuis ?
θησαυροῖς σου ;
5. Ἐν τῇ πολλῇ ἐπιστήμῃ σου καὶ ἐμπορίᾳ σου 5. In multa eruditione tua et negotiatione tua multipli-
ἐπλήθυνας δύναμίν σου , ὑψώθη ἡ καρδία σου ἐν τῇ δυ casti fortitudinem tuam , elatum est cor tuum in fortitudine
νάμει σου. tua.
6. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος · Ἐπειδὴ δέδωκας 6. Propterea haec dicit Dominus : Quia dedisti cor tuum
τὴν καρδίαν σου ὡς καρδίαν Θεοῦ , quasi cor Dei ,
7. ἀντὶ τούτου ἰδοὺ ἐγὼ ἐπάγω ἐπὶ σὲ ἀλλοτρίους 7. Pro hoc ecce ego adduco super te alienos pestilentes
λοιμοὺς ἀπὸ ἐθνῶν, καὶ ἐκκενώσουσι τὰς μαχαίρας αὐ- de gentibus , et evaginabunt gladios tuos super te et super
τῶν ἐπὶ σὲ καὶ ἐπὶ τὸ κάλλος τῆς ἐπιστήμης σου , καὶ | pulchritudinem doctrina tuæ , et sternent pulchritudinem
στρώσουσι τὸ κάλλος σου εἰς ἀπώλειαν, tuam in perditionem ,
8. καὶ καταβιβάσουσί σε , καὶ ἀποθανῇ θανάτῳ τραυ- 8. et descendere facient te , et morieris morte vulnerato-
ματιῶν ἐν καρδία θαλάσσης . rum in corde maris.
9. Μὴ λέγων ἐρεῖς : Θεός εἰμι ἐγὼ , ἐνώπιον τῶν ἀναι- 9. Numquid loquens dices : Deus ego sum , in conspectu
ρούντων σε ; Σὺ δὲ εἶ ἄνθρωπος , καὶ οὐ Θεός. interficientium te. Tu autem es homo , et non Deus .
10. Ἐν πλήθει ἀπεριτμήτων ἀπολῇ ἐν χερσὶν ἀλλο 10. In multitudine incircumcisorum morieris in manibus
τρίων, ὅτι ἐγὼ ἐλάλησα , λέγει Κύριος . alienorum , quia ego locutus sum , dicit Dominus.
11. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων · Υἱὲ 11. Et factus est sermo Domini ad me , dicens : Fili homi-
ἀνθρώπου , λάβε θρῆνον ἐπὶ τὸν ἄρχοντα Τύρου , nis , sume planctum super principem Tyri ,
12. καὶ εἰπὸν αὐτῷ · Τάδε λέγει Κύριος Κύριος · Σὺ 12. et dic ei : Hæc dicit Dominus Dominus : Tu signacu-
ἀποσφράγισμα ὁμοιώσεως , καὶ στέφανος κάλλους lum similitudinis , et corona decoris
13. ἐν τῇ τρυφῇ τοῦ παραδείσου τοῦ Θεοῦ ἐγενήθης . 13. in deliciis paradisi Dei fuisti. Omni lapide bono cir-
Πάντα λίθον χρηστὸν ἐνδέδεσαι , σάρδιον καὶ τοπάζιον, | cumdatus es , sardio et topazio , et smaragdo et carbunculo
καὶ σμάραγδον καὶ ἄνθρακα καὶ σάπφειρον καὶ ἴασπιν, et sapphiro et jaspide et argento et auro , et ligurio et achate
καὶ ἀργύριον καὶ χρυσίον, καὶ λιγύριον καὶ ἀχάτην και et amethysto et chrysolitho et beryllo et onychino , et auro
ἀμέθυστον καὶ χρυσόλιθον καὶ βηρύλλιον καὶ ὀνύχιον , replesti thesauros tuos et horrea tua in te.
καὶ χρυσίου ἐνέπλησας τοὺς θησαυρούς σου καὶ τὰς ἀπο-
θήκας σου ἐν σοί .
14. Αφ' ἧς ἡμέρας ἐκτίσθης σὺ μετὰ τοῦ Χερουβ , 14. A die qua conditus es tu cum Cherub , posui te in
ἔθηκά σε ἐν ὄρει ἁγίῳ Θεοῦ , ἐγενήθης ἐν μέσῳ λίθων | monte sancto Dei , factus es in medio lapidum ignitorum ,
πυρίνων,
15. ἐγενήθης σὺ ἄμωμος ἐν ταῖς ἡμέραις σου , ἀφ ' ἧς 15. fuisti tu immaculatus in diebus tuis, a die qua creatus
ἡμέρας σὺ ἐκτίσθης ἕως εὑρέθη τὰ ἀδικήματα ἐν σοί. es donec inventæ sunt iniquitates in te.
16. Ἀπὸ πλήθους τῆς ἐμπορίας σου ἔπλησας τὰ τα 16. A multitudine negotiationis tuæ replesti cellaria tua
μεῖα σου ἀνομίας , καὶ ἥμαρτες καὶ ἐτραυματίσθης ἀπὸ iniquitate , et peccati et vulneratus es a monte Dei : et ad-
ὄρους τοῦ Θεοῦ · καὶ ἤγαγέ σε τὸ Χερουβ᾽ ἐκ μέσου λί- duxit te Cherub de medio lapidum ignitorum.
θων πυρίνων .
17. Υψώθη ἡ καρδία σου ἐπὶ τῷ κάλλει σου , διε- 17. Elatum est cor tuum in decore tuo , corrupta est di-
φθάρη ἡ ἐπιστήμη σου μετὰ τοῦ κάλλους σου. Διὰ πλῆθος | sciplina tua cum decore tuo . Propter multitudinem peccato-
ἁμαρτιῶν σου ἐπὶ τὴν γῆν ἔῤῥιψά σε , ἐναντίον βασι- | rum tuorum in terram projeci te , in conspectu regum dedi
λέων ἔδωκά σε παραδειγματισθῆναι te ut dehonestareris .
18. Διὰ τὸ πλῆθος τῶν ἁμαρτιῶν σου καὶ τῶν ἀδι- 18. Propter multitudinem peccatorum tuorum et iniqui-
κιῶν τῆς ἐμπορίας σου ἐβεβήλωσα τὰ ἱερά σου , καὶ tatum negotiationis tuæ contaminavi sancta tua , et educam
 EZECHIEL. CAP. XXIX.
ἐξάξω πῦρ ἐκ μέσου σου , τοῦτο καταφάγεται σε · καὶ
δώσω σε σποδὸν ἐπὶ τῆς γῆς σου ἐναντίον πάντων τῶν
ὁρώντων σε.
19. Καὶ πάντες οἱ ἐπιστάμενοί σε ἐν τοῖς ἔθνεσι στε
νάξουσιν ἐπὶ σέ . Απώλεια ἐγένου , καὶ οὐχ ὑπάρξεις ἔτι
εἰς τὸν αἰῶνα.
20. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων ·
21. Υἱὲ ἀνθρώπου , στήρισον τὸ πρόςωπόν σου ἐπὶ
Σιδῶνα , καὶ προφήτευσον ἐπ᾿ αὐτὴν,
52. καὶ εἰπόν · Τάδε λέγει Κύριος · Ἰδοὺ ἐγὼ ἐπὶ σὲ ,
Σιδών , καὶ ἐνδοξασθήσομαι ἐν σοὶ , καὶ γνώσῃ ὅτι ἐγώ
εἰμι Κύριος , ἐν τῷ ποιῆσαί με ἐν σοὶ κρίματα , καὶ
ἁγιασθήσομαι ἐν σοί.
23. Αἷμα καὶ θάνατος ἐν ταῖς πλατείαις σου , καὶ
πεσοῦνται τετραυματισμένοι μαχαίραις ἐν σοὶ περικύ-
κλῳ σου , καὶ γνώσονται διότι ἐγώ εἰμι Κύριος .
21. Καὶ οὐκ ἔσονται οὐκέτι ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ Ἰσραὴλ
σκόλωψ πικρίας καὶ ἄκανθα ὀδύνης ἀπὸ τῶν περικύκλῳ
αὐτῶν τῶν ἀτιμασάντων αὐτοὺς , καὶ γνώσονται ὅτι ἐγώ
εἰμι Κύριος.
25. Τάδε λέγει Κύριος Κύριος· Καὶ συνάξω τὸν Ἰσραὴλ
ἐκ τῶν ἐθνῶν οὗ διεσκορπίσθησαν ἐκεῖ , καὶ ἁγιασθήσο-
μαι ἐν αὐτοῖς , καὶ ἐνώπιον τῶν λαῶν καὶ τῶν ἐθνῶν ·
καὶ κατοικήσουσιν ἐπὶ τῆς γῆς αὐτῶν, ἣν δέδωκα τῷ
δούλω μου Ἰακώβ ,
26. καὶ κατοικήσουσιν ἐπ᾿ αὐτῆς ἐν ἐλπίδι , καὶ οἶ
κοδομήσουσιν οἰκίας , καὶ φυτεύσουσιν ἀμπελῶνας , καὶ
κατοικήσουσιν ἐν ἐλπίδι , ὅταν ποιήσω κρῖμα ἐν πᾶσι
τοῖς ἀτιμάσασιν αὐτοὺς ἐν τοῖς κύκλῳ αὐτῶν, καὶ γνώ-
σονται ὅτι ἐγώ εἰμι Κύριος ὁ Θεὸς αὐτῶν καὶ ὁ Θεὸς
τῶν πατέρων αὐτῶν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΚΘ' .
1. Ἐν τῷ ἔτει τῷ δωδεκάτῳ , ἐν τῷ δεκάτῳ μηνί ,
μιᾷ τοῦ μηνὸς , ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων ·
2. Υἱὲ ἀνθρώπου , στήρισον τὸ πρόςωπόν σου ἐπὶ
Φαραὼ βασιλέα Αἰγύπτου , καὶ προφήτευσον ἐπ' αὐτὸν
καὶ ἐπ' Αίγυπτον όλην,
3. καὶ εἰπόν · Τάδε λέγει Κύριος · Ἰδοὺ ἐγὼ ἐπὶ Φα-
ρα , τὸν δράκοντα τὸν μέγαν τὸν ἐγκαθήμενον ἐν μέσῳ
ποταμῶν αὐτοῦ , τὸν λέγοντα · Ἐμοί εἰσιν οἱ ποταμοὶ ,
καὶ ἐγὼ ἐποίησα αὐτούς.
4. Καὶ ἐγὼ δώσω παγίδας εἰς τὰς σιαγόνας σου , καὶ
προςκολλήσω τοὺς ἰχθύας τοῦ ποταμοῦ σου πρὸς τὰς
πτέρυγάς σου , καὶ ἀνάξω σε ἐκ μέσου τοῦ ποταμοῦ
σου ,
5. καὶ καταβαλῶ σε ἐν τάχει καὶ πάντας τοὺς ἰχθύας
τοῦ ποταμοῦ σου. Ἐπὶ πρόςωπον τοῦ πεδίου πέσῃ , καὶ
οὐ μὴ συναχθῇς , καὶ οὐ μὴ περισταλῇς · τοῖς θηρίοις
τῆς γῆς καὶ τοῖς πετεινοῖς τοῦ οὐρανοῦ δέδωκά σε εἰς
κατάβρωμα.
6. Καὶ γνώσονται πάντες οἱ κατοικοῦντες Αἴγυπτον
ὅτι ἐγώ εἰμι Κύριος. Ἀνθ' ὧν ἐγενήθης ῥάβδος καλαμίνη
τῷ οἴκῳ Ἰσραὴλ,
7. ὅτε ἐπελάβετό σου τῇ χειρὶ αὐτῶν, ἐθλάσθης ,
καὶ ὅτε ἐπεκρότησεν ἐπ᾿ αὐτοὺς πάσα χεὶρ , καὶ ὅτε
ἐπανεπαύσαντο ἐπὶ σὲ , συνετρίβης , καὶ συνέκλασας αὐτ
τῶν πᾶσαν ὀσφύν.
601
ἡ ignem de medio tui , hic devorabit te : et dabo te cinerem
super terram tuam in conspectu omnium videntium te.
19. Et omnes qui noverunt te in gentibus gement super
te. Perditio facta es , et non eris ultra in saeculum.
20. Et factus est sermo Domini ad me , dicens :
21. Fili hominis , obfirma faciem tuam super Sidonem , et
propheta super eam,
22. et dic : Hæc dicit Dominus : Ecce ego ad te , Sidon ,
et glorificabor in te , et scies quia ego sum Dominus , cum
fecero in te judicia , et sanctificabor in te.
23. Sanguis et mors in plateis tuis , et cadent vulnerati
gladiis in te per circuitum tuum , et scient quia ego Domi-
nus .
24. Et non erunt ultra in domo Israel offendiculum ama-
| ritudinis et spina doloris ab iis qui in circuitu eorum qui
contumeliam fecerint eis , et scient quia ego sum Dominus.
25. Hæc dicit Dominus Dominus : Et congregabo Israel
| de gentibus ubi dispersi sunt illic , et sanctificabor in eis ,
et coram populis et gentibus : et habitabunt in terra sua ,
quam dedi servo meo Jacob ,
26. et habitabunt in ea in spe , et aedificabunt domos , et
| plantabunt vineas , et habitabunt in spe , cum fecero judi-
cium in omnibus qui fecerint eis contumeliam qui in circuitu
eorum , et scient quia ego sum Dominus Deus eorum et
| Deus patrum eorum.
CAPUT XXIX .
1. In anno duodecimo , in decimo mense , una mensis ,
factum est verbum Domini ad me , dicens :
2. Fili hominis , obfirma faciem tuam super Pharaonem
regem Ægypti , et propheta super eum et super Ægyptum
universam ,
3. et dic : Haec dicit Dominus : Ecce ego super Pharaonem,
draconem magnum sedentem in medio fluminum suorum ,
dicentem : Mihi sunt flumina , et ego feci illa.
4. Et ego dabo laqueos in maxillas tuas , et agglutinabo
pisces fluminis tui ad pennas tuas , et educam te de medio
| fluminis tui ,
5. et deponam te velociter et omnes pisces fluminis tui.
| Super faciem campi cades , neque congregaberis , neque col-
| ligeris : bestiis terrae et volatilibus coeli dedi te in devora-
| tionem.
6. Et scient omnes habitatores Ægypti quia ego sum De-
| minus. Pro eo quod factus es virga arundinea domui Israel ,
7. quando apprehendit te manu sua , confractus es , et
quando plausit super eos omnis manus , et quando requieve-
runt super te , contritus es , et confregisti omnes renes eo-
rum .
602 ΙΕΖΕΚΙΗΛ. Κεφ . Α΄.
8. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος · Ἰδοὺ ἐγὼ ἐπάγω
ἐπὶ σὲ ῥομφαίαν, καὶ ἀπολῶ ἀπὸ σοῦ ἀνθρώπους καὶ
κτήνη ,
9. καὶ ἔσται ἡ γῆ Αἰγύπτου ἀπώλεια καὶ ἔρημος·
καὶ γνώσονται ὅτι ἐγώ εἰμι Κύριος . Ἀντὶ τοῦ λέγειν σε
Οἱ ποταμοὶ ἐμοί εἰσι , καὶ ἐγὼ ἐποίησα αὐτούς ·
10. διὰ τοῦτο ἰδοὺ ἐγὼ ἐπὶ σὲ , καὶ ἐπὶ πάντας τοὺς
ποταμούς σου , καὶ δώσω γῆν Αἰγύπτου εἰς ἔρημον καὶ
ῥομφαίαν καὶ ἀπώλειαν ἀπὸ Μαγδωλοῦ καὶ Συήνης καὶ
ἕως δρίων Αἰθιόπων .
πι . Οὐ μὴ διέλθῃ ἐν αὐτῇ τοὺς ἀνθρώπου , καὶ ποῦς
κτήνους οὐ μὴ διέλθῃ αὐτὴν, καὶ οὐ κατοικηθήσεται
τεσσαράκοντα ἔτη.
12. Καὶ δώσω τὴν γῆν αὐτῆς ἀπώλειαν ἐν μέσῳ γῆς
ἠρημωμένης , καὶ αἱ πόλεις αὐτῆς ἐν μέσῳ πόλεων
ἠρημωμένων ἔσονται τεσσαράκοντα ἔτη . Καὶ διασπερῶ
Αἴγυπτον ἐν τοῖς ἔθνεσι , καὶ λικμήσω αὐτοὺς εἰς τὰς
χώρας.
13. Τάδε λέγει Κύριος· Μετὰ τεσσαράκοντα ἔτη συν-
άξω Αἰγυπτίους ἀπὸ τῶν ἐθνῶν οὗ διεσκορπίσθησαν
ἐκεῖ ,
14. καὶ ἀποστρέψω τὴν αἰχμαλωσίαν τῶν Αἰγυ
πτίων, καὶ κατοικίσω αὐτοὺς ἐν γῇ Φαθωρῆς , ἐν τῇ γῇ
ὅθεν ἐλήφθησαν, καὶ ἔσται ἀρχὴ ταπεινὴ
15. παρὰ πάσας τὰς ἀρχάς. Οὐ μὴ ὑψωθῇ ἔτι ἐπὶ
τὰ ἔθνη· καὶ ὀλιγοστοὺς αὐτοὺς ποιήσω , τοῦ μὴ εἶναι
αὐτοὺς πλείονας ἐν τοῖς ἔθνεσι .
16. Καὶ οὐκέτι ἔσονται τῷ οἴκῳ Ἰσραὴλ εἰς ἐλπίδα
ἀναμιμνήσκουσαν ἀνομίαν, ἐν τῷ ἀκολουθῆσαι αὐτοὺς
ὀπίσω αὐτῶν, καὶ γνώσονται ὅτι ἐγώ εἰμι Κύριος .
17. Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ ἑβδόμῳ καὶ εἰκοστῷ ἔτει , μια
τοῦ μηνὸς τοῦ πρώτου , ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ ,
λέγων·
18. Υἱὲ ἀνθρώπου , Ναβουχοδονόσορ βασιλεὺς Βαβυ-
λῶνος κατεδουλώσατο τὴν δύναμιν αὐτοῦ δουλείαInlμε
γάλῃ ἐπὶ Τύρου , πᾶσα κεφαλὴ φαλακρὰ , καὶ πᾶς ὦμος
μαδών · καὶ μισθὸς οὐκ ἐγενήθη αὐτῷ καὶ τῇ δυνάμει
αὐτοῦ ἐπὶ Τύρον, καὶ τῆς δουλείας ἧς ἐδούλευσαν ἐπ᾿
αὐτήν.
19. Τάδε λέγει Κύριος Κύριος Ἰδοὺ ἐγὼ δίδωμι τῷ
Ναβουχοδονόσορ βασιλεῖ Βαβυλῶνος γῆν Αἰγύπτου , καὶ
προνομεύσει τὴν προνομὴν αὐτῆς καὶ σκυλεύσει τὰ
σκυλα αὐτῆς. Καὶ ἔσται μισθὸς τῇ δυνάμει αὐτοῦ ,
20. ἀντὶ τῆς λειτουργείας αὐτοῦ ἧς ἐδούλευσεν ἐπὶ
Τύρον, δέδωκα αὐτῷ γῆν Αἰγύπτου · Τάδε λέγει Κύριος
Κύριος
21. Ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἀνατελεῖ κέρας παντὶ τῷ
οἴκῳ Ἰσραὴλ, καὶ σοὶ δώσω στόμα ἀνεωγμένον ἐν μέσῳ
αὐτῶν, καὶ γνώσονται ὅτι ἐγώ εἰμι Κύριος .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Λ΄.
1. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς με , λέγων·
2. Υἱὲ ἀνθρώπου , προφήτευσον, καὶ εἰπόν · Τάδε
λέγει Κύριος· Ω ὦ ἡμέρα ,
3. ὅτι ἐγγὺς ἡμέρα τοῦ Κυρίου , ἡμέρα νεφέλης , πέ-
ρας ἐθνῶν ἔσται ,
4. καὶ ἥξει μάχαιρα ἐπ᾽ Αἰγυπτίους , καὶ ἔσται
ταραχὴ ἐν γῇ Αἰθιοπία , καὶ συμπεσοῦνται τετραυμα- | in terra Ethiopia, et cadent vulnerati in Egypto et concident
τισμένοι ἐν Αἰγύπτῳ καὶ συμπεσεῖται τὰ θεμέλια αὐτῆς . Η fundamenta ejus.
8. Propterea haec dicit Dominus : Ecce ego induco super
te gladium , et perdam de te homines et jumenta ,
9. et erit terra Ægypti perditio et solitudo : et scient quia
ego sum Dominus. Eo quod dicis tu : Flumina mea sunt , et
ego feci illa :
10. idcirco ecce ego super te , et super omnia flumina tua ,
et dabo terram Ægypti in solitudinem et gladium et per-
ditionem a Magdolo et Syene et usque ad terminos Ethio-
pum.
11. Non transibit in ea pes hominis , et pes jumenti non
pertransibit eam , et non habitabitur quadraginta annis.
12. Et dabo terram ejus perditionem in medio terræ de-
sertæ , et civitates ejus in medio civitatum desertarum erunt
quadraginta annis. Et disseminabo Egyptum in gentibus ,
et ventilabo eos in terras.
13. Haec dicit Dominus : Post quadraginta annos congre-
gabo Egyptios de gentibus in quibus dispersi erant illuc ,
14. et reducam captivitatem Ægyptiorum , et collocabo
eos in terra Phathores , in terra de qua assumpti sunt , et
erit principatus humilis
15. inter omnes principatus. Non elevabitur ultra super
nationes et paucissimos eos faciam , ne plures sint ipsi in-
ter gentes.
16. Et non erunt ultra domui Israel in spem reducentem
| in memoriam iniquitatis , ut sequantur ipsi post illos , et
scient quia ego suin Dominus.
17. Et factum est in septimo et vigesimo anno , una men-
sis primi , factum est verbum Domini ad me , dicens :
18. Fili hominis , Nabuchodonosor rex Babylonis servire
fecit exercitum suum servitute magna super Tyrum , omne
| caput decalvatum , et omnis humerus depilatus : et merces
non fuit ei et exercitui ejus super Tyrum , et servitutis qua
servierunt adversum eam .
19. Haec dicit Dominus Dominus : Ecce ego do Nabucho-
donosor regi Babylonis terram Ægypti , et deprædabitur de-
] praedationem ejus et spoliabit spolia ejus. Et erit merces vir-
tuti ejus ,
20. pro ministerio ejus quo servivit super Tyrum dedi
ei terram Ægypti. Hæc dicit Dominus Dominus
21. In die illa exorietur cornu omni domui Israel , et ti-
bi dabo os apertum in medio eorum , et scient quia ego sum
Dominus.
CAPUT XXX .
1. Et factus est sermo Domini ad me , dicens :
2. Fili hominis , vaticinare , et dic : Hæc dicit Dominus :
O o dies!
3. quoniam juxta est dies Domini , dies nubis , finis gen-
tium erit ,
4. et veniet gladius super Ægyptios , et erit conturbatio
 EZECHIEL. CAP. XXX .
1 5. Πέρσαι καὶ Κρῆτες καὶ Λυδοὶ καὶ Λίβυες , καὶ
πάντες οἱ ἐπίμικτοι , καὶ τῶν υἱῶν τῆς διαθήκης μου ,
μαχαίρᾳ πεσοῦνται ἐν αὐτῇ .
6. Καὶ πεσοῦνται τὰ ἀντιστηρίγματα Αἰγύπτου , καὶ
καταβήσεται ἡ ὕβρις τῆς ἰσχύος αὐτῆς ἀπὸ Μαγδωλου |
ἕως Συήνης , μαχαίρα πεσοῦνται ἐν αὐτῇ , λέγει Κύριος .
7. Καὶ ἐρημωθήσεται ἐν μέσῳ χωρῶν ἠρημωμένων,
καὶ αἱ πόλεις αὐτῶν ἐν μέσῳ πόλεων ἠρημωμένων |
ἔσονται.
8. Καὶ γνώσονται ὅτι ἐγώ εἰμι Κύριος , ὅταν δῶ πῦρ
ἐπ᾽ Αἴγυπτον καὶ συντριβῶσι πάντες οἱ βοηθοῦντες |
αὐτῇ.
9. Ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἐξελεύσονται ἄγγελοι σπεύ
δοντες ἀφανίσαι τὴν Αἰθιοπίαν, καὶ ἔσται ταραχὴ ἐν |
αὐτοῖς ἐν τῇ ἡμέρᾳ Αἰγύπτου , ὅτι ἰδοὺ ἥκει .
10. Τάδε λέγει Κύριος Κύριος. Καὶ ἀπολῶ πλῆθος
Αἰγυπτίων διὰ χειρὸς Ναβουχοδονόσορ βασιλέως Βαβυ- |
λῶνος ,
ΙΙ. αὐτοῦ καὶ τοῦ λαοῦ αὐτοῦ , λοιμοὶ ἀπὸ ἐθνῶν
ἀπεσταλμένοι ἀπολέσαι γῆν. Καὶ ἐκκενώσουσι πάντες
τὰς μαχαίρας αὐτῶν ἐπ᾽ Αἴγυπτον, καὶ πλησθήσεται
ἡ γῆ τραυματιῶν.
12. Καὶ δώσω τοὺς ποταμοὺς αὐτῶν ἐρήμους , ( *) καὶ
ἀπολῶ τὴν γῆν καὶ το πλήρωμα αὐτῆς ἐν χερσὶν ἀλ-
λοτρίων· ἐγὼ Κύριος λελάληκα.
(**) 13. Οτι τάδε λέγει Κύριος Κύριος. Καὶ ἀπολῶ
μεγιστᾶνας ἀπὸ Μέμφεως , καὶ ἄρχοντας Μέμφεως ἐκ
γῆς Αἰγύπτου , καὶ οὐκ ἔσονται ἔτι .
14. Καὶ ἀπολῶ γῆν Φαθωρῆς, καὶ δώσω πῦρ ἐπὶ
Τάνιν, καὶ ποιήσω ἐκδίκησιν ἐν Διοσπόλει·
15. καὶ ἐκχεῶ τὸν θυμόν μου ἐπὶ Σαὶν τὴν ἰσχὺν
Αἰγύπτου , καὶ ἀπολῶ τὸ πλῆθος Μέμφεως .
16. Καὶ δώσω πῦρ ἐπ᾽ Αἴγυπτον, καὶ ταραχῇ τα
ραχθήσεται ἡ Συήνη , καὶ ἐν Διοσπόλει ἔσται ἔκρηγμα ,
καὶ διαχυθήσεται ὕδατα.
17. Νεανίσκοι Ηλιουπόλεως καὶ Βουβάστου ἐν μα
χαίρᾳ πεσοῦνται , καὶ αἱ γυναῖκες ἐν αἰχμαλωσία πορεύ-
σονται ,
18. καὶ ἐν Τάφναις συσκοτάσει ἡ ἡμέρα , ἐν τῷ συν-
τρίψαι με ἐκεῖ τὰ σκῆπτρα Αἰγύπτου , καὶ ἀπολεῖται
ἐκεῖ ἡ ὕβρις ἰσχύος αὐτῆς , καὶ ταύτην νεφέλη καλύψει ,
καὶ αἱ θυγατέρες αὐτῆς αἰχμάλωτοι ἀρθήσονται .
19. Καὶ ποιήσω κρῖμα ἐν Αἰγύπτῳ , καὶ γνώσονται
ὅτι ἐγώ εἰμι Κύριος.
20. Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ ἑνδεκάτῳ ἔτει , ἐν τῷ πρώτῳ
μηνὶ , ἑβδόμῃ τοῦ μηνός , ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς |
μὲ , λέγων·
21. Υἱὲ ἀνθρώπου , τοὺς βραχίονας Φαραώ βασιλέως
Αἰγύπτου συνέτριψα , καὶ ἰδοὺ οὐ κατεδεήθη τοῦ δο- |
θῆναι ἴασιν, τοῦ δοθῆναι ἐπ' αὐτὸν μάλαγμα , τοῦ δου
θῆναι ἰσχὺν ἐπιλαβέσθαι μαχαίρας .
22. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος Κύριος· Ἰδοὺ ἐγὼ
ἐπὶ Φαραὼ βασιλέα Αἰγύπτου , καὶ συντρίψω τοὺς
βραχίονας αὐτοῦ τοὺς ἰσχυρούς , καὶ τοὺς τεταμένους , |
(*) 12. ... Καὶ ἀποδώσομαι τὴν γῆν ἐν χειρὶ πονηρῶν... (Αl. )
(**) 13. " Οτι τάδε λέγει Αδωναί Κύριος· Καὶ ἀπολῶ βδελύ-
γματα , καὶ καταπαύσω μεγιστᾶνας ἀπὸ Μέμφεως , καὶ ἄρ-
χοντας Τάνεως ἐκ γῆς Αἰγύπτου , καὶ οὐκ ἔσονται οὐκέτι ·
καὶ δώσω φόβον ἐν γῇ Αἰγύπτῳ . (Alex.)
603
5. Persa et Cretenses et Lydi et Libyes , et omnes com-
misti , et de filiis testamenti mei , gladio cadent in ea.
6. Et cadent sustentacula Egypti , et descendet coutume-
lia fortitudinis ejus a Magdolo usque ad Syenem , gladio ca-
dent in ea , dicit Dominus.
7. Et desolabitur in medio regionum desolatarum , et ci-
vitates eorum in medio urbium desertarum erunt.
8. Et scient quoniam ego sum Dominus , quando dedero
ignem super Ægyptum et contriti fuerint omnes qui auxilian-
tur ei.
9. In die illa egredientur nuntii festinantes disperdere
Ethiopiam , et erit conturbatio in eis in die Ægypti, quia
ecce venit .
10. Haec dicit Dominus Dominus. Et disperdam multitu-
dinem Ægyptiorum per manum Nabuchodonosor regis Ba-
bylonis ,
11. ipsius et populi ejus , pestilentes qui de gentibus missi
sunt ad perdendam terram. Et evaginabunt omnes gladios
suos super Egyptum , et replebitur terra vulneratorum.
12. Et dabo fluvios eorum desertos , et disperdam terram
et plenitudinem ejus in manibus alienorum : ego Dominus
locutus sum .
13. Quia haec dicit Dominus Dominus : Et perdam optima-
tes de Memphis , et principes Mempheos de terra Ægypti ,
et non erunt ultra.
14. Et disperdam terram Plathores , et dabo ignem super
Tanin , et faciam ultionem in Diospoli :
15. et effundam furorem meum super Sain robur Ægypti ,
et disperdam multitudinem Mempheos.
16. Et dabo ignem super Ægyptum , et conturbatione
conturbabitur Syene , et in Diospoli erit scissura , et difiun-
dentur aqua .
17. Juvenes Heliopoleos et Bubasti in gladio cadent , et
mulieres in captivitatem abibunt ,
18. et in Taphnis tenebrescet dies , quando contrivero ibi
sceptra Ægypti , et peribit ibi contumelia fortitudinis ejus ,
et ipsam nubes operiet , et filiae ejus captiva auferentur.
19. Et faciam judicium in Ægypto , et scient quoniam
ego sum Dominus.
20. Et factum est in undecimo anno , in primo mense ,
septima mensis , factum est verbum Domini ad me , dicens :
21. Fili hominis , brachia Pharaonis regis Ægypti con-
trivi, neque dreprecatus est ut daretur medela , ut daretur
super eum malagma, ut daretur robur ad tenendum gladium ,
22. Propterea haec dicit Dominus Dominus : Ecce ego su
per Pharaonem regem Ægypti , et conteram brachia ejus
12.... Et tradam terram in manum pessimorum...
13. Quoniam hæc dicit Dominus Dominus : Et disperdam
abominationes , et cessare faciam magnates de Memphis , et
principes de terra Ægypti , et non erunt amplius : et dabo ter-
rorem in terra Ægypti.
604 ΙΕΖΕΚΙΗΛ. Κεφ . ΛΑ΄.
καὶ καταβαλῶ τὴν μάχαιραν αὐτοῦ ἐκ τῆς χειρὸς αὐτοῦ ,
23. καὶ διασπερῶ Αἴγυπτον εἰς τὰ ἔθνη , καὶ λι-
κμήσω αὐτοὺς εἰς τὰς χώρας ,
24. καὶ κατισχύσω τοὺς βραχίονας βασιλέως Βαβυ-
λῶνος , καὶ δώσω τὴν ῥομφαίαν μου εἰς τὴν χεῖρα
αὐτοῦ , καὶ ἐπάξει αὐτὴν ἐπ᾽ Αἴγυπτον , καὶ προνομεύ-
σει τὴν προνομὴν αὐτῆς , καὶ σκυλεύσει τὰ σκύλα αὐτῆς .
25. Καὶ ἐνισχύσω τοὺς βραχίονας βασιλέως Βα-
βυλῶνος , οἱ δὲ βραχίονες Φαραὼ πεσοῦνται. Καὶ
γνώσονται ὅτι ἐγώ εἰμι Κύριος , ἐν τῷ δοῦναι τὴν ῥομ-
φαίαν μου εἰς χεῖρας βασιλέως Βαβυλῶνος , καὶ ἐκτενεῖ
αὐτὴν ἐπὶ γῆν Αἰγύπτου ·
26. καὶ διασπερῶ Αἴγυπτον εἰς τὰ ἔθνη , καὶ λικμήσω
αὐτοὺς εἰς τὰς χώρας , καὶ γνώσονται πάντες ὅτι ἐγώ
εἰμι Κύριος.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΛΑ΄.
1. Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ ἑνδεκάτῳ ἔτει, ἐν τῷ τρίτῳ μηνὶ,
μιᾷ τοῦ μηνὸς , ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων·
2. Υἱὲ ἀνθρώπου , εἰπὸν πρὸς Φαραώ , βασιλέα Αι
γύπτου , καὶ τῷ πλήθει αὐτοῦ · Τίνι ὁμοίωσας σεαυτὸν |
ἐν τῷ ὕψει σου ;
3. Ἰδοὺ Ασσούρ κυπάρισσος ἐν τῷ Λιβάνῳ , καὶ κατ
λὸς ταῖς παραφυάσι , καὶ ὑψηλὸς τῷ μεγέθει , εἰς μέσον |
νεφελῶν ἐγένετο ἡ ἀρχὴ αὐτοῦ·
4. ὕδωρ ἐξέθρεψεν αὐτὸν, ἡ ἄβυσσος ὕψωσεν αὐτὸν,
τοὺς ποταμοὺς αὐτῆς ἤγαγε κύκλῳ τῶν φυτῶν αὐτοῦ ,
καὶ τὰ συστήματα αὐτῆς ἐξαπέστειλεν εἰς πάντα τὰ ]
ξύλα τοῦ πεδίου.
5. Ενεκεν τούτου ὑψώθη τὸ μέγεθος αὐτοῦ παρὰ
πάντα τὰ ξύλα τοῦ πεδίου , καὶ ἐπλατύνθησαν οἱ κλάδοι |
αὐτοῦ ἀφ᾽ ὕδατος πολλοῦ.
6. Ἐν ταῖς παραφυάσιν αὐτοῦ ἐνόσσευσαν πάντα τὰ
πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ , καὶ ὑποκάτω τῶν κλάδων αὐτοῦ
ἐγεννῶσαν πάντα τὰ θηρία τοῦ πεδίου · ἐν τῇ σκιᾷ αὐ- |
τοῦ κατώκησε πᾶν πλῆθος ἐθνῶν,
7. καὶ ἐγένετο καλὸς ἐν τῷ ὕψει αὐτοῦ διὰ τὸ πλῆθος
τῶν κλάδων αὐτοῦ , ὅτι ἐγενήθησαν αἱ ῥίζαι αὐτοῦ εἰς
ὕδωρ πολύ .
8. Καὶ κυπάρισσοι τοιαῦται ἐν τῷ παραδείσῳ τοῦ
Θεοῦ, καὶ αἱ πίτυες οὐχ ὅμοιαι ταῖς παραφυάσιν αὐ- -
τοῦ , καὶ ἐλάται οὐκ ἐγένοντο ὅμοιαι τοῖς κλάδοις αὐτοῦ.
Πᾶν ξύλον ἐν τῷ παραδείσῳ τοῦ Θεοῦ οὐχ ὡμοιώθη |
αὐτῷ ἐν τῷ κάλλει αὐτοῦ
9. διὰ τὸ πλῆθος τῶν κλάδων αὐτοῦ. Καὶ ἐζήλωσαν
αὐτὸν τὰ ξύλα τοῦ παραδείσου τῆς τρυφῆς τοῦ Θεοῦ.
10. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος · Ἀνθ ' ὧν ἐγένου μέ-
γας τῷ μεγέθει , καὶ ἔδωκας τὴν ἀρχήν σου εἰς μέσον |
νεφελῶν, καὶ εἶδον ἐν τῷ ὑψωθῆναι αὐτὸν,
II. καὶ παρέδωκα αὐτὸν εἰς χεῖρας ἄρχοντος ἐθνῶν ,
καὶ ἐποίησε τὴν ἀπώλειαν αὐτοῦ.
12. Καὶ ἐξωλόθρευσαν αὐτὸν ἀλλότριοι λοιμοὶ ἀπὸ
ἐθνῶν, καὶ κατέβαλον αὐτὸν ἐπὶ τῶν ὀρέων · ἐν πά-
σαις ταῖς φάραγξιν ἔπεσαν οἱ κλάδοι αὐτοῦ , καὶ συνε
τρίβη τὰ στελέχη αὐτοῦ ἐν παντὶ πεδίῳ τῆς γῆς , καὶ
κατέβησαν ἀπὸ τῆς σκέπης αὐτῶν πάντες οἱ λαοὶ τῶν |
ἐθνῶν, καὶ ἠδάφισαν αὐτόν.
13. Ἐπὶ τὴν πτῶσιν αὐτοῦ ἀνεπαύσαντο πάντα τὰ
πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ , καὶ ἐπὶ τὰ στελέχη αὐτοῦ ἐγί- |
νοντο πάντα τὰ θηρία τοῦ ἀγροῦ ,
ἡ fortia , et extenta , et dejiciam gladium ejus de manu ejus ,
23. et disseminabo Egyptum in gentes , et ventilabo eos
in terras ,
24. et confortabo brachia regis Babylonis, et dabo gladium
| meum in manu ejus , et inducet gladium super Ægyptum ,
et populabitur prædam ejus , et spoliabit spolia illius.
25. Et confortabo brachia regis Babylonis , brachia au-
tem Pharaonis cadent. Et scient quia ego sum Dominus, cum
| dedero gladium meum in manus regis Babylonis , et exten-
det eum super terram Ægypti :
26. et disseminabo Ægyptum in gentes , et ventilabo eos
| in terras , et scient omnes quia ego sum Dominus.
CAPUT XXXI .
1. Et factum est in undecimo anno , in tertio mense , una
mensis , factum est verbum Domini ad me , dicens :
2. Fili hominis , dic ad Pharaonem , regem Ægypti , et
multitudini ejus : Cui assimilasti te in altitudine tua ?
3. Ecce Assur cyparissus in Libano , et pulcher propagi-
nibus , et excelsus magnitudine , in medio nubium factum
est principium ejus :
4. aqua nutrivit eum, abyssus exaltavit eum, fluvios suos
duxit per circuitum plantarum ejus , et congregationes suas
emisit ad omnia ligna campi.
5. Propterea elevata est magnitudo ejus super omnia li-
gna campi , et dilatati sunt rami ejus ab aqua multa.
6. In propaginibus ejus nidificaverunt omniavolatilia coli,
et sub ramis ejus genuerunt omnes bestiæ campi : in umbra
illius habitavit omnis multitudo gentium ,
7. et erat pulcher in altitudine sua propter multitudinem
ramorum suorum , erant enim radices illius in aqua multa.
8. Et cyparissi tales in paradiso Dei , et pini non similes
propaginibus ejus , et abietes non fuerunt similes ramis ejus.
Omne lignum in paradiso Dei non est assimilatum ei in pul-
chritudine ejus
9. propter multitudinem ramorum ejus. Et æmulata sunt
eum ligna paradisi deliciarum Dei.
10. Propterea hac dicit Dominus : Pro eo quod factus es
magnus magnitudine , et dedisti principium tuum in medio
nubium , et vidi dum ipse exaltaretur,
11. et tradidi eum in manus principis gentium , et fecit
perditionem ejus.
12. Et exterminaverunt eum alieni pestilentes de genti-
bus , et dejecerunt eum super montes : in cunctis convalli-
bus corruerunt rami ejus , et contritæ sunt stirpes ejus in
omni campo terra , et descenderunt de tegmine eorumomnes
populi gentium , et straverunt eum .
13. In ruina ejus requieverunt omnia volatilia coli , et
super truncos ejus fuerunt omnes bestiae agri ,
 EZECHIEL. CAP. XXXII. 605

. 14. ὅπως μὴ ὑψωθῶσιν ἐν τῷ μεγέθει αὐτῶν πάντα
τὰ ξύλα τὰ ἐν τῷ ὕδατι. Καὶ ἔδωκαν τὴν ἀρχὴν αὐτῶν
εἰς μέσον νεφελῶν, καὶ οὐκ ἔστησαν ἐν τῷ ὕψει αὐτῶν
πρὸς αὐτά πάντες οἱ πίνοντες ὕδωρ πάντες ἐδόθησαν
εἰς θάνατον, εἰς γῆς βάθος , ἐν μέσῳ υἱῶν ἀνθρώπων, |
πρὸς καταβαίνοντας εἰς βόθρον .
15. Τάδε λέγει Κύριος Κύριος · Ἐν ᾗ ἡμέρᾳ κατέβη
εἰς ᾅδου , ἐπένθησεν αὐτὸν ἡ ἄβυσσος. Καὶ ἐπέστησα
τοὺς ποταμοὺς αὐτῆς , καὶ ἐκώλυσα πλῆθος ὕδατος , καὶ |
ἐσκότασεν ἐπ' αὐτὸν ὁ Λίβανος , πάντα τὰ ξύλα τοῦ
πεδίου ἐπ᾿ αὐτῷ ἐξελύθησαν .
16. Ἀπὸ τῆς φωνῆς τῆς πτώσεως αὐτοῦ ἐσείσθησαν
τὰ ἔθνη , ὅτε κατεβίβαζον αὐτὸν εἰς ᾅδου μετὰ τῶν καὶ
ταβαινόντων εἰς λάκκον, καὶ παρεκάλουν αὐτὸν ἐν γῇ
πάντα τὰ ξύλα τῆς τρυφῆς , καὶ τὰ ἐκλεκτὰ τοῦ Λιβάνου
πάντα τὰ πίνοντα ὕδωρ.
17. Καὶ γὰρ αὐτοὶ κατέβησαν μετ᾿ αὐτοῦ εἰς ᾅδου
ἐν τοῖς τραυματίαις ἀπὸ μαχαίρας , καὶ τὸ σπέρμα αὐ
τοῦ οἱ κατοικοῦντες ὑπὸ τὴν σκέπην αὐτοῦ ἐν μέσῳ τῆς |
ζωῆς αὐτῶν ἀπώλοντο.
18. Τίνι ώμοιώθης ; κατάβηθι , καὶ καταβιβάσθητι
μετὰ τῶν ξύλων τῆς τρυφῆς εἰς γῆς βάθος . Ἐν μέσῳ
ἀπεριτμήτων κοιμηθήσῃ μετὰ τραυματιῶν μαχαίρας .
Οὕτω Φαραὼ καὶ τὸ πλῆθος τῆς ἰσχύος αὐτοῦ , λέγει
Κύριος Κύριος.
14. ut non exaltentur in magnitudine sua omnia ligna quae
in aqua. Et dederunt principium suum in medio nubium ,
nec steterunt in altitudine sua ad se omnes bibentes aquam :
omnes dati sunt in mortem , in terræ profundum , in medio
filiorum hominum , ad eos qui descendunt in foveam.
15. Haec dicit Dominus Dominus : In die qua descendit
ad infernum , luxit eum abyssus . Et cohibui flumina ejus , et
prohibui multitudinem aquæ , et contenebratus est super
eum Libanus , omnia ligna campi in eo defecerunt.
16. A sonitu ruinæ ejus commotae sunt gentes , quando
deducebant eum ad infernum cum descendentibus in lacum,
et consolabantur eum in terra omnia ligna deliciarum , et
electa Libani omnia quæ bibebant aquam.
17. Nam et ipsi descenderunt cum eo ad infernum in vul-
neratis a gladio , et semen ejus qui habitabant sub tegmine
ejus in medio vitæ suæ perierunt.
18. Cui assimilatus es ? descende , et deducere cum lignis
deliciarum in terrae profundum. In medio incircumcisorum
dormies cum his qui interfecti sunt gladio . Sic Pharao et
multitudo fortitudinis ejus , dicit Dominus Dominus.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΛΒ'. CAPUT XXXII.

1. Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ δεκάτῳ ἔτει , ἐν τῷ δεκάτῳ 1. Et factum est in duodecimo anno , in decimo mense ,
μηνὶ , μιᾷ τοῦ μηνός , ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ, una mensis , factum est verbum Domini ad me , dicens :
λέγων ·
2. Υἱὲ ἀνθρώπου , λάβε θρῆνον ἐπὶ Φαραώ βασι- 2. Fili hominis , assume lamentum super Pharaonem re-
λέα Αἰγύπτου , καὶ ἐρεῖς αὐτῷ · Λέοντι ἐθνῶν ὁμοιώθης | gem Ægypti , et dices ei : Leoni gentium assimilatus es tu ,
σὺ , καὶ ὡς δράκων ὁ ἐν τῇ θαλάσσῃ · καὶ ἐκεράτιζες et quasi draco qui in mari : et cornupetebas fluminibus tuis,
τοῖς ποταμοῖς σου , καὶ ἐτάρασσες ὕδωρ τοῖς ποσί σου , et conturbabas aquam pedibus tuis , et conculcabas flumina
καὶ κατεπάτεις τους ποταμούς σου. tua.
3. Τάδε λέγει Κύριος · Καὶ περιβαλῶ ἐπὶ σὲ δίκτυα 3. Hæc dicit Dominus : Et circumjiciam super te retia
λαῶν πολλῶν, καὶ ἀνάξω σε ἐν τῷ ἀγκίστρω μου , populorum multorum , et extraham te in hamo meo ,
4. καὶ ἐκτενῶ σε ἐπὶ τὴν γῆν. Πεδία πλησθήσεται , 4. et extendam te super terram . Campi replebuntur, et
καὶ ἐπικαθιῶ ἐπὶ σὲ πάντα τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ , καὶ | sedere faciam super te omnia volatilia coli , et saturabo
ἐμπλήσω πάντα τὰ θηρία πάσης τῆς γῆς. omnes bestias universæ terræ.
5. Καὶ δώσω τὰς σάρκας σου ἐπὶ τὰ ὄρη , καὶ ἐμ- 5. Et dabo carnes tuas super montes , et implebo de san-
πλήσω ἀπὸ τοῦ αἵματός σου. guine tuo.
6. Καὶ ποτισθήσεται ἡ γῆ ἀπὸ τῶν προχωρημάτων 6. Et irrigabitur terra de stercoribus tuis a multitudine
σου ἀπὸ τοῦ πλήθους σου ἐπὶ τῶν ὀρέων. Φάραγγας | tua super montes. Valles implebo ex te ,
ἐμπλήσω ἀπὸ σοῦ ,
7. καὶ κατακαλύψω ἐν τῷ σβεσθῆναί σε οὐρανὸν, καὶ 7. et operiam cum exstinctus fueris coelum , et tenebre-
συσκοτάσω τὰ ἄστρα αὐτοῦ · ἥλιον ἐν νεφέλη καλύψω , scere faciam stellas ejus : solem in nube operiam , et luna
καὶ σελήνη οὐ μὴ φάνῃ τὸ φῶς αὐτῆς. non ostendet lumen suum.
8. Πάντα τὰ φαίνοντα φῶς ἐν τῷ οὐρανῷ συσκοτά 8. Omnia ostendentia lumen in cœlo contenebrescent in
σουσιν ἐπὶ σὲ , καὶ δώσω σκότος ἐπὶ τὴν γῆν , λέγει te , et dabo tenebras super terram , ait Dominus Dotinus.
Κύριος Κύριος.
9. Καὶ παροργιῶ καρδίαν λαῶν πολλῶν, ἡνίκα ἂν 9. Et irritabo cor populorum multorum , cum adduxero
ἄγω αἰχμαλωσίαν σου εἰς τὰ ἔθνη , εἰς γῆν ἣν οὐκ ἔγνως . captivitatem tuam in gentes , ad terram quam nescis.
10. Καὶ στυγνάσουσιν ἐπὶ σὲ ἔθνη πολλὰ , καὶ οἱ 10. Et contristabuntur super te gentes multae , et reges
βασιλεῖς αὐτῶν ἐκστάσει ἐκστήσονται , ἐν τῷ πετᾶσθαι earum stupore stupebunt , cum volare cœperit gladius meus
τὴν ῥομφαίαν μου ἐπὶ πρόςωπα αὐτῶν, προςδεχόμενοι super facies eorum , exspectantes ruinam suam , a die ruinae
τὴν πτῶσιν αὐτῶν, ἀφ' ἡμέρας πτώσεώς σου. tuæ .
11. Ὅτι τάδε λέγει Κύριος Κύριος · Ρομφαία βασι- 11. Quia haec dicit Dominus Dominus : Gladius regis Ba-
λέως Βαβυλῶνος ἥξει σοι , bylonis veniet tibi,.
606 IEZEKIHA . Kɛp. AB' .

12. ἐν μαχαίραις γιγάντων, καὶ καταβαλῶ τὴν ἰσχύν ( 12. in gladiis gigantum , et dejiciam fortitudinem tuam,
σου , λοιμοὶ ἀπὸ ἐθνῶν πάντες , καὶ ἀπολοῦσι τὴν ὕβριν | pestilentes de gentibus cuncti , et perdent injuriam Ægypti ,
Αἰγύπτου , καὶ συντριβήσεται πᾶσα ἡ ἰσχὺς αὐτῆς. et conteretur omnis fortitudo illius.
13. Καὶ ἀπολῶ πάντα τὰ κτήνη αὐτῆς ἀφ᾽ ὕδατος 13. Et perdam omnia jumenta ejus ab aqua multa , et non
πολλοῦ , καὶ οὐ μὴ ταράξῃ αὐτὸ ποὺς ἀνθρώπου ἔτι , καὶ | conturbabit eam pes hominis ultra , et vestigium jumento-
ἴχνος κτηνῶν οὐ μὴ καταπατήσῃ αὐτό. rum non calcabit eam .
14. Οὕτω τότε ἡσυχάσει τὰ ὕδατα αὐτῶν , καὶ οἱ 14. Ita tunc quiescent aquæ eorum , et flumina eorum
ποταμοὶ αὐτῶν ὡς ἔλαιον πορεύσονται , λέγει Κύριος · quasi oleum ibunt , dicit Dominus :
15. ὅταν δῶ Αἴγυπτον εἰς ἀπώλειαν, καὶ ἐρημωθῇ ἡ 15. cum dedero Ægyptum in perditionem , et desolata
γῆ σὺν τῇ πληρώσει αὐτῆς , ὅταν διασπερῶ πάντας τοὺς | fuerit terra cum plenitudine sua , cum disseminavero omnes
κατοικοῦντας ἐν αὐτῇ , καὶ γνώσονται ὅτι ἐγώ εἰμι Κύριος . | habitatores ejus , et scient quia ego sum Dominus.
16. Θρῆνός ἐστι , καὶ θρηνήσεις αὐτὸν, καὶ αἱ θυγα 16. Planctus est , et planges eum , et filiæ gentium plan-
τέρες τῶν ἐθνῶν θρηνήσουσιν αὐτὸν ἐπ᾽ Αἴγυπτον, καὶ gent eum super Egyptum , et super omnem fortitudinem
ἐπὶ πᾶσαν τὴν ἰσχὺν αὐτῆς θρηνήσουσιν αὐτὴν, λέγει | ejus plangent eam , ait Dominus Dominus.
Κύριος Κύριος.
17. Καὶ ἐγενήθη ἐν τῷ δωδεκάτῳ ἔτει τοῦ πρώτου 17. Et factum est in duodecimo anno primi mensis , quin-
μηνὸς , πεντεκαιδεκάτη τοῦ μηνός , ἐγένετο λόγος Κυ- tadecima mensis , factus est sermo Domini ad me , dicens :
ρίου πρὸς μὲ , λέγων ·
18. Υἱὲ ἀνθρώπου , θρήνησον ἐπὶ τὴν ἰσχὺν Αἰγύ 18. Fili hominis , plange super fortitudinem Ægypti , et
πτου , καὶ καταβιβάσουσιν αὐτῆς τὰς θυγατέρας τὰ deducent ejus filias gentes mortuas in profundum terra , ad
ἔθνη νεκρὰς εἰς τὸ βάθος τῆς γῆς , πρὸς τοὺς καταβαίνον- eos qui descendunt in foveam.
τας εἰς βόθρον. (* )
20. Ἐν μέσῳ μαχαίρας τραυματιῶν πεσοῦνται μετ' 20. In medio vulneratorum gladio cadent cum eo , et dor-
αὐτοῦ , καὶ κοιμηθήσεται πᾶσα ἡ ἰσχὺς αὐτοῦ. miet omnis fortitudo ejus.
21. Καὶ ἐροῦσί σοι οἱ γίγαντες · Ἐν βάθει βόθρου 21. Et dicent tibi gigantes : In profundo foveae esto , quo
γίνου , τίνος κρείττων εἶ ; καὶ κατάβηθι , καὶ κοιμήθητι meliores ? et descende, et dormi cum incircumcisis in medio
μετὰ ἀπεριτμήτων ἐν μέσῳ τραυματιῶν μαχαίρας . vulneratorum gladio.
22. Ἐκεῖ Ασσούρ καὶ πᾶσα ἡ συναγωγὴ αὐτοῦ , 22. Ibi Assur et omnis congregatio ejus , omnes vulnerati
πάντες τραυματίαι ἐκεῖ ἐδόθησαν, ibi dati sunt ,
23. καὶ ἡ ταφὴ αὐτῶν ἐν βάθει βόθρου , καὶ ἐγενήθη 23. et sepulcrum eorum in profundo fovea , et facta est
ἡ συναγωγὴ αὐτοῦ περικύκλῳ τοῦ μνήματος αὐτοῦ · congregatio ejus in circuitu sepulcri ejus : omnes vulnerati
πάντες οἱ τραυματίαι οἱ πεπτωκότες μαχαίρᾳ , οἱ δόντες | qui ceciderunt gladio , qui dederunt timorem suum in terra
τὸν φόβον αὐτῶν ἐπὶ γῆς ζωῆς. vitæ .
24. Ἐκεῖ Αἰλὰμ καὶ πᾶσα ἡ δύναμις αὐτοῦ περικύ- 24. Ibi Ælam et omnis fortitudo ejus in circuitu sepulcri
κλῳ τοῦ μνήματος αὐτοῦ · πάντες οἱ τραυματίαι οἱ πε- ejus : omnes vulnerati qui ceciderunt gladio , et qui descen-
πτωκότες μαχαίρα , καὶ οἱ καταβαίνοντες ἀπερίτμητοι | dunt incircumcisi in terrae profundum , qui dederunt terro-
εἰς γῆς βάθος , οἱ δεδωκότες αὐτῶν φόβον ἐπὶ γῆς ζωῆς. rem suum in terra vitæ et acceperunt tormentum suum
καὶ ἐλάβοσαν τὴν βάσανον αὐτῶν μετὰ τῶν καταβαι- cum his qui descendunt in foveam ,
νόντων εἰς βόθρον,
(**) 25. ἐν μέσῳ τραυματιῶν. 25. in medio vulneratorum.
20. Ἐκεῖ ἐδόθησαν Μοσοχ , καὶ Θοβέλ , καὶ πᾶσα ἡ 26. Ibi dati sunt Mosoch , et Thobel , et omnis fortitudo
ἰσχὺς αὐτοῦ , περικύκλῳ τοῦ μνήματος αὐτοῦ πάντες | ejus , in circuitu sepulcri ejus omnes vulnerati ejus , universi
τραυματίαι αὐτοῦ , πάντες ἀπερίτμητοι τραυματίαι ἀπὸ incircumcisi vulnerati a gladio , qui dederunt terrorem suum
μαχαίρας , οἱ δεδωκότες τὸν φόβον αὐτῶν ἐπὶ γῆς ζωῆς . super terram vita .
27. Καὶ ἐκοιμήθησαν μετὰ τῶν γιγάντων τῶν πεπτω 27. Et dormierunt cum gigantibus qui ceciderunt ab
κότων ἀπ᾿ αἰῶνος , οἳ κατέβησαν εἰς ᾅδου ἐν ὅπλοις æterno , qui descenderunt in infernum cum armis bellicis ,
πολεμικοῖς , καὶ ἔθηκαν τὰς μαχαίρας αὐτῶν ὑπὸ τὰς et posuerunt gladios suos sub capitibus suis , et factae sunt
κεφαλὰς αὐτῶν, καὶ ἐγενήθησαν αἱ ἀνομίαι αὐτῶν ἐπὶ | iniquitates eorum super ossa eorum , quia terruerunt omnes
τῶν ὀστέων αὐτῶν, ὅτι ἐξεφόβησαν πάντας ἐν τῇ ζωῇ in vita sua.
αὐτῶν.

(*) 19. Ἐξ ὑδάτων εὐπρεποῦς κατάβηθι , καὶ κοιμήθητι
μετὰ ἀπεριτμήτων, ἐν μέσῳ τραυματιῶν μαχαίρᾳ πεσοῦνται
μετ' αὐτοῦ. (Alex.)
(**) 25. Εν μέσῳ τραυματιῶν ἔδοσαν τὴν κοίτην αὐτῷ σὺν
πάσῃ τῇ δύναμει αὐτοῦ , περικύκλῳ αὐτοῦ τὰ μνήματα αὐτοῦ ,
πάντες ἀπερίτμητοι , τραυματίαι μαχαίρας , ὅτι ἔδοσαν τὸν
φόβον αὐτῶν ἐπὶ γῆς ζωῆς , καὶ ἐλάβοσαν τὴν βάσανον αὐτῶν
μετὰ τῶν καταβαινόντων εἰς βόθρον, ἐν μέσῳ τραυματιῶν ἐδό-
θησαν. ( Theodot.)
19. Ex aquarum decore descende , et dormi cum incircum-
cisis , in medio interfectorum gladio cadent cum eo.
25. In medio vulneratorum dederunt cubile ipsi cum omni
virtute sua , in circuitu ejus sepulcra illius , omnes incircum-
cisi , vulnerali gladio , quia dederunt terrorem suum in terra
vitæ , et acceperunt tormentum suum cum his qui descendunt
in lacum , in medio vulneratorum traditi sunt.
 EZECHIEL . CAP. XXXIII. 607

28. Καὶ σὺ ἐν μέσῳ ἀπεριτμήτων κοιμηθήση μετά 28. Et tu in medio incircumcisorum dormies cum vulne-
τετραυματισμένων μαχαίρα. ratis gladio.
29. Ἐκεῖ ἐδόθησαν οἱ ἄρχοντες Ασσούρ, οἱ δόντες 29. Ibi dati sunt principes Assur, qui dederunt fortitudi-
τὴν ἰσχὺν αὐτοῦ εἰς τραῦμα μαχαίρας , οὗτοι μετὰ nem ejus in vulnere gladii , isti cum vulneratis dormierunt ,
τραυματιῶν ἐκοιμήθησαν , μετὰ καταβαινόντων εἰς cum descendentibus in foveam .
βόθρον.
30. Ἐκεῖ οἱ ἄρχοντες τοῦ βοῤῥᾶ πάντες στρατηγοὶ 30. ibi principes aquilonis omnes magistratus Assur, de-
Ασσούρ, οἱ καταβαίνοντες τραυματίαι , σὺν τῷ φόβῳ scendentes vulnerati , cum terrore suo et in fortitudine sua
αὐτῶν καὶ τῇ ἰσχύϊ αὐτῶν ἐκοιμήθησαν ἀπερίτμητοι dormierunt incircumcisi cum vulneratis gladio , et abstule-
μετὰ τραυματιῶν μαχαίρας , καὶ ἀπήνεγκαν τὴν βάσα- | runt tormentum suum cum descendentibus in foveam.
νον αὐτῶν μετὰ τῶν καταβαινόντων εἰς βόθρον.
( *) 31. Ἐκείνους ὄψεται βασιλεὺς Φαραώ , καὶ παρα- 31. Videbit eos rex Pharao , et consolationem accipiet
κληθήσεται ἐπὶ πᾶσαν τὴν ἰσχὺν αὐτῶν , λέγει Κύριος | super omni fortitudine eorum , dicit Dominus Dominus :
Κύριος :
32. ὅτι δέδωκα τὸν φόβον αὐτοῦ ἐπὶ γῆς ζωῆς , καὶ 32. quia dedi formidinem ejus super terram vitae , et dor-
κοιμηθήσεται ἐν μέσῳ ἀπεριτμήτων μετὰ τραυματιῶν niet in medio incircumcisorum cum vulneratis gladio Pha-
μαχαίρας Φαραώ , καὶ πᾶν τὸ πλῆθος αὐτοῦ μετ' αὐ- rao ; et omnis multitudo ejus cum eo , dicit Dominus Domi-
τοῦ , λέγει Κύριος Κύριος. nus.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΑΓ΄ . CAPUT XXXIII .

1. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων ·
2. Υἱὲ ἀνθρώπου , λάλησον τοῖς υἱοῖς τοῦ λαοῦ σου
καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς · Γῆ ἣν ἂν ἐπάγω ῥομφαίαν καὶ
λάβῃ ὁ λαὸς τῆς γῆς ἄνθρωπον ἕνα ἐξ αὐτῶν, καὶ δῶσιν
αὐτὸν ἑαυτοῖς εἰς σκοπὸν,
3. καὶ ἴδῃ τὴν ῥομφαίαν ἐρχομένην ἐπὶ τὴν γῆν,
καὶ σαλπίσῃ τῇ σάλπιγγι , καὶ σημάνῃ τῷ λαῷ,
4. καὶ ἀκούσῃ ὁ ἀκούσας τῆς φωνῆς τῆς σάλπιγγος
καὶ μὴ φυλάξηται , καὶ ἐπέλθῃ ἡ ῥομφαία , καὶ κατα-
λάβῃ αὐτὸν, τὸ αἷμα αὐτοῦ ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ
ἔσται ·
5. ὅτι τὴν φωνὴν τῆς σάλπιγγος ἀκούσας οὐκ ἐφυλά
ξατο , τὸ αἷμα αὐτοῦ ἐπ᾿ αὐτοῦ ἔσται · καὶ οὗτος , ὅτι
ἐφυλάξατο , τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἐξείλατο.
6. Καὶ ὁ σκοπὸς ἐὰν ἴδῃ τὴν ῥομφαίαν ἐρχομένην ,
καὶ μὴ σημάνῃ τῇ σάλπιγγι , καὶ ὁ λαὸς μὴ φυλάξηται,
καὶ ἐλθοῦσα ἡ ῥομφαία λάβῃ ἐξ αὐτῶν ψυχήν, αὕτη
διὰ τὴν αὐτῆς ἀνομίαν ἐλήφθη , καὶ τὸ αἷμα ἐκ χειρὸς
τοῦ σκοποῦ ἐκζητήσω.
7. Καὶ σὺ , υἱὲ ἀνθρώπου , σκοπὸν δέδωκά σε τῷ
οἴκῳ Ἰσραὴλ , καὶ ἀκούσῃ ἐκ στόματός μου λόγον .
8. Ἐν τῷ εἰπεῖν με τῷ ἁμαρτωλῷ· Θανάτω θανα-
τωθήσῃ , καὶ μὴ λαλήσης , τοῦ φυλάξασθαι τὸν ἀσεβῆ
ἀπὸ τῆς ὁδοῦ αὐτοῦ , αὐτὸς ὁ ἄνομος τῇ ἀνομίᾳ αὐτοῦ
ἀποθανεῖται , τὸ δὲ αἷμα αὐτοῦ ἐκ τῆς χειρός σου ἐκ-
ζητήσω.
9. Σὺ δὲ ἐὰν προαπαγγείλης τῷ ἀσεβεῖ τὴν ὁδὸν
αὐτοῦ ἀποστρέψαι ἀπ' αὐτῆς , καὶ μὴ ἀποστρέψῃ ἀπὸ
τῆς ὁδοῦ αὐτοῦ , οὗτος τῇ ἀσεβείᾳ αὐτοῦ ἀποθανεῖται ,
καὶ σὺ τὴν ψυχὴν σαυτοῦ ἐξῄρησαι.
10. Καὶ σὺ , υἱὲ ἀνθρώπου , εἰπὸν τῷ οἴκῳ Ἰσραήλ·
Οὕτως ἐλαλήσατε , λέγοντες · Αἱ πλάναι ἡμῶν καὶ αἱ
ἀνομίαι ἡμῶν ἐφ' ἡμῖν εἰσι , καὶ ἐν αὐταῖς ἡμεῖς τηκό-
μεθα , καὶ πῶς ζησόμεθα ;
11. Εἰπὸν αὐτοῖς· Ζῶ ἐγώ , τάδε λέγει Κύριος· Οὐ
1. Et factum est verbum Domini ad me , dicens :
2. Fili hominis , loquere filiis populi tui , et dices ad eos :
Terra super quam induxero gladium et assumpserit populus
terræ hominem unum de suis , et dederint eum sibi in spe-
culatorem ,
3. et viderit gladium venientem super terram , et ceci-
nerit tuba , et significaverit populo ,
4. et audiverit audiens vocem tubæ et non se observa-
verit , et venerit gladius , et comprehenderit eum , sanguis
ipsius super caput ipsius erit :
5. quia vocem tubæ audiens non se observavit , sanguis
| ipsius super ipsum erit : et hic, quia custodivit se , animam
suam liberavit.
6. Quod si speculator viderit gladium venientem , et non
significaverit tuba, et populus non se custodierit, et veniens
| gladius tulerit de his animam , ipsa propter iniquitatem
| suam capta est , et sanguinem de manu speculatoris requi-
ram .
7. Et tu, fili hominis, speculatorem dedi te domui Israel,
et audieris ex ore meo sermonem.
8. In dicendo me peccatori : Morte morieris , et non
fueris locutus , ut custodiat se inpius a via sua, ipse iniquus
| iniquitate sua morietur, sanguinem autem ejus de manu
tua requiram.
9. Tu autem si prænuntiaveris impio viam suam ut
avertat se ab ea , et non averterit se a via sua , hic impie-
tate sua morietur, et tu animam tuam liberasti.
10. Et tu , fili hominis, die domui Israel : Sic locuti estis ,
dicentes : Errores nostri et iniquitates nostræ super nos sunt,
et in ipsis nos tabescimus , et quomodo vivemus ?
11. Dic eis : Vivo ego , hæc dicit Dominus : Non volo

(*) 31. Ἐκείνους ὄψεται βασιλεὺς Φαραὼ , καὶ παρακληθή- 31 illos videbit rex Pharao , et consolabitur super universa
σεται ἐπὶ πάσῃ τῇ ἰσχύϊ αὐτῶν· τραυματίαι μαχαίρα Φαραὼ | multitudine eorum : vulnerati gladio Pharao et omnis exerci-
καὶ πᾶσα ἡ δύναμις αὐτοῦ , λέγει Κύριος ὁ Θεός. (Alex.) tus ejus , dicit Dominus Deus,
608 ΙΕΖΕΚΙΗΛ
βούλομαι τὸν θάνατον τοῦ ἀσεβοῦς , ὡς ἀποστρέψαι τὸν
ἀσεβῆ ἀπὸ τῆς ὁδοῦ αὐτοῦ , καὶ ζῆν αὐτόν . Ἀποστροφῇ
ἀποστρέψατε ἀπὸ τῆς ὁδοῦ ὑμῶν, καὶ ἱνατί ἀποθνή-
σκετε , οἶκος Ἰσραήλ;
12. Εἰπὸν πρὸς τοὺς υἱοὺς τοῦ λαοῦ σου · Δικαιοσύνη
δικαίου οὐ μὴ ἐξελεῖται αὐτὸν, ἐν ᾗ ἂν ἡμέρᾳ πλανηθῇ ,
καὶ ἀνομία ἀσεβοῦς οὐ μὴ κακώσῃ αὐτὸν, ἐν ᾗ ἂν ἡμέρᾳ
ἀποστρέψῃ ἀπὸ τῆς ἀνομίας αὐτοῦ · καὶ δίκαιος οὐ μὴ
δύνηται σωθῆναι .
13. Ἐν τῷ εἰπεῖν με τῷ δικαίῳ· Οὗτος πέποιθεν
ἐπὶ τῇ δικαιοσύνῃ αὐτοῦ , καὶ ποιήσει ἀνομίαν , πᾶσαι
αἱ δικαιοσύναι αὐτοῦ οὐ μὴ ἀναμνησθῶσιν · ἐν τῇ ἀδικίᾳ
αὐτοῦ ᾗ ἐποίησεν, ἐν αὐτῇ ἀποθανεῖται.
14. Καὶ ἐν τῷ εἰπεῖν με τῷ ἀσεβεῖ· Θανάτω θανα-
τωθήσῃ , καὶ ἀποστρέψει ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας αὐτοῦ , καὶ
ποιήσει κρῖμα καὶ δικαιοσύνην,
15. καὶ ἐνεχύρασμα ἀποδοῖ , καὶ ἁρπάγματα ἀποτί-
σει , ἐν προςτάγμασι ζωῆς διαπορεύηται , τοῦ μὴ ποιῆ-
σαι ἄδικον, ζωῇ ζήσεται , καὶ οὐ μὴ ἀποθάνῃ·
16. πᾶσαι αἱ ἁμαρτίαι αὐτοῦ ἂς ἥμαρτεν οὐ μὴ
ἀναμνησθῶσιν· ὅτι κρίμα καὶ δικαιοσύνην ἐποίησεν, ἐν
αὐταῖς ζήσεται .
17. Καὶ ἐροῦσιν οἱ υἱοὶ τοῦ λαοῦ σου· Οὐκ εὐθεῖα ἡ
ὁδὸς τοῦ Κυρίου . Καὶ αὕτη ἡ ὁδὸς αὐτῶν οὐκ εὐθεῖα .
18. Ἐν τῷ ἀποστρέψαι δίκαιον ἀπὸ τῆς δικαιοσύνης
αὐτοῦ , καὶ ποιήσει ἀνομίας , καὶ ἀποθανεῖται ἐν αὐταῖς.
19. Καὶ ἐν τῷ ἀποστρέψαι τὸν ἁμαρτωλὸν ἀπὸ τῆς
ἀνομίας αὐτοῦ , καὶ ποιήσει κρῖμα καὶ δικαιοσύνην, ἐν
αὐτοῖς αὐτὸς ζήσεται .
20. Καὶ τοῦτό ἐστιν ὃ εἴπατε· Οὐκ εὐθεῖα ἡ ὁδὸς
Κυρίου . Ἕκαστον ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐτοῦ κρινῶ ὑμᾶς , οἶκος
Ἰσραήλ.
21. Καὶ ἐγενήθη ἐν τῷ δωδεκάτῳ ἔτει , ἐν τῷ δωδε-
κάτῳ μηνὶ , πέμπτη τοῦ μηνὸς τῆς αἰχμαλωσίας ἡμῶν,
ἦλθε πρὸς μὲ ὁ ἀνασωθεὶς ἀπὸ Ἱερουσαλήμ , λέγων·
Ἑάλω ἡ πόλις.
22. Καὶ χεὶρ Κυρίου ἐγενήθη ἐπ᾿ ἐμὲ ἑσπέρας , πρὶν
ἐλθεῖν αὐτὸν, καὶ ἤνοιξέ μου τὸ στόμα , ὡς ἦλθε πρὸς
μὲ τὸ πρωί. Καὶ ἀνοιχθὲν τὸ στόμα μου οὐ συνεσχέθη
ἔτι.
23. Καὶ ἐγενήθη λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων·
24. Υἱὲ ἀνθρώπου , οἱ κατοικοῦντες τὰς ἠρημωμένας
ἐπὶ τῆς γῆς τοῦ Ἰσραὴλ λέγουσιν· Εἷς ἦν Ἀβραὰμ ,
καὶ κατέσχε τὴν γῆν, καὶ ἡμεῖς πλείους ἐσμὲν, ἡμῖν
δέδοται ἡ γῆ εἰς κατάσχεσιν .
(*) 25. Διὰ τοῦτο εἰπὸν αὐτοῖς·
27. Τάδε λέγει Κύριος Κύριος· Ζῶ ἐγώ , εἰ μὴν οἱ ἐν
ταῖς ἠρημωμέναις μαχαίραις πεσοῦνται , καὶ οἱ ἐπὶ
προςώπου τοῦ πεδίου τοῖς θηρίοις τοῦ ἀγροῦ δοθήσονται
εἰς κατάβρωμα , καὶ τοὺς ἐν ταῖς τετειχισμέναις καὶ
τοὺς ἐν τοῖς σπηλαίοις θανάτῳ ἀποκτενῶ.
28. Καὶ δώσω τὴν γῆν ἔρημον , καὶ ἀπολεῖται ἡ
(*) 25. Διὰ τοῦτο εἶπε πρὸς αὐτούς· Οὕτως εἶπεν Αδωναί
Κύριος· Ἐπὶ τῷ αἵματι φάγεσθε , καὶ ὀφθαλμοὺς ὑμῶν λήψεσθε guine comedetis , et oculis vestris sumetis ad idola vestra , et
πρὸς εἴδωλα ὑμῶν, καὶ αἷμα ἐκχεῖτε· καὶ τὴν γῆν κληρονο- | sanguinem effundetis : et terram haereditate possidebitis ?
μήσετε ;
26. Ἔστητε ἐπὶ τῇ ῥομφαίᾳ ὑμῶν, ἐποιήσατε βδέλυγμα ,
καὶ ἀνὴρ τὴν γυναῖκα τοῦ πλησίον αὐτοῦ ἐμιάνατε , καὶ τὴν } unusquisque uxorem proximi sui polluit , et terram hæredi-
γῆν κληρονομήσετε ; (Alex .)
Κεφ . ΛΓ '.
mortem impii , sicut converti impium a via sua , et ipsum
vivere. Conversione convertimini a via vestra , et utquid
morimini , domus Israel?
12. Dic ad filios populi tui : Justitia justi non liberabit
eum , in quacumque die erraverit , et iniquitas impii non
nocebit ei , in quacumque die conversus fuerit ab iniquitate
sua : et justus non poterit salvari.
13. In dicendo me justo : Hic confidit in sua justitia , et
faciet iniquitatem , omnes justitiae ejus non memorabuntur :
| in injustitia sua quam fecit , in ea morietur.
14. Et in dicendo me impio : Morte morieris , et avertet
se a peccato suo , et faciet judicium et justitiam ,
15. et pignus restituerit , et rapinas reddiderit , in man-
datis vitæ ambulaverit , non faciendo injustum , vita vivet,
et non morietur :
16. omnia peccata ejus quæ peccavit non memorabuntur :
quia judicium et justitiam fecit , in ipsis vivet.
17. Et dicent filii populi tui : Non est recta via Domini.
Et ipsa via eorum non est recta.
18. In recedendo justum a justitia sua , et faciet iniqui-
tates , et morietur in eis.
19. Et in recedendo peccatorem ab iniquitate sua , et
faciet judicium et justitiam , in ipsis ipse vivet.
20. Et hoc est quod dixistis : Non recta via Domini.
| Unumquemque in viis suis judicabo vos , domus Israel.
21. Et factum est in duodecimo anno , in duodecimo
mense , quinta mensis captivitatis nostrae , venit ad me qui
| salvatus fuerat de Jerusalem , dicens : Capta est civitas.
22. Et manus Domini facta fuerat super me vespere , an-
| tequam ille veniret , et aperuit os meum , donec venit ad
me mane. Et apertum os meum non se cohibuit ultra.
23. Et factum est verbum Domini ad me , dicens :
24. Fili hominis , qui habitant desertas super terram
Israel dicunt : Unus erat Abraam , et possedit terram , et
nos plures sumus , nobis data est terra in possessionem .
25. Idcirco dic eis :
27. Haec dicit Dominus Dominus : Vivo ego , si non qui
in desertis cadent gladiis , et qui super faciem campi bestiis
| agri dabuntur in devorationem , et eos qui in muratis et
eos qui in speluncis morte interficiam.
28. Et dabo terram desertum , et peribit superbia forti-
25. Idcirco dic ad eos : Sic dixit Adonai Dominus : In san-
26. Stetistis in gladio vestro , fecistis abominationem , et
tate possidebitis ?
 EZECHIEL. CAP. XXXIV.
ὕβρις τῆς ἰσχύος αὐτῆς , καὶ ἐρημωθήσεται τὰ ὄρη τοῦ
Ἰσραὴλ διὰ τὸ μὴ εἶναι διαπορευόμενον .
29. Καὶ γνώσονται ὅτι ἐγώ εἰμι Κύριος. Καὶ ποιήσω
τὴν γῆν αὐτῶν ἔρημον , καὶ ἐρημωθήσεται διὰ πάντα
τὰ βδελύγματα αὐτῶν ἃ ἐποίησαν .
30. Καὶ σὺ , υἱὲ ἀνθρώπου , οἱ υἱοὶ τοῦ λαοῦ σου οἱ
λαλοῦντες περὶ σοῦ παρὰ τὰ τείχη καὶ ἐν τοῖς πυλῶσι
τῶν οἰκιῶν, καὶ λαλοῦσιν ἄνθρωπος τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ ,
λέγοντες· Συνέλθωμεν, καὶ ἀκούσωμεν τὰ ἐκπορευόμενα
παρὰ Κυρίου .
31. Ερχονται πρὸς σὲ , ὡς συμπορεύεται λαὸς, καὶ
κάθηνται ἐναντίον σου , καὶ ἀκούουσι τὰ ῥήματά σου ,
καὶ αὐτὰ οὐ μὴ ποιήσουσιν, ὅτι ψεῦδος ἐν τῷ στόματι
αὐτῶν, καὶ ὀπίσω τῶν μιασμάτων ἡ καρδία αὐτῶν .
32. Καὶ γίνῃ αὐτοῖς ὡς φωνὴ ψαλτηρίου ἡδυφώνου ,
εὐαρμόστου , καὶ ἀκούσονταί σου τὰ ῥήματα , καὶ οὐ μὴ
ποιήσουσιν αὐτά,
33. Καὶ ἡνίκα ἐὰν ἔλθῃ , ἐροῦσιν · Ἰδοὺ ἥκει , καὶ
γνώσονται ὅτι προφήτης ἦν ἐν μέσῳ αὐτῶν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΑΔ΄.
1. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων·
2. Υἱὲ ἀνθρώπου , προφήτευσον ἐπὶ τοὺς ποιμένας
τοῦ Ἰσραὴλ , προφήτευσον, καὶ εἰπὸν τοῖς ποιμέσι · Τάδε
λέγει Κύριος Κύριος· Ὦ ποιμένες Ἰσραὴλ , μὴ βόσκου-
σι ποιμένες ἑαυτούς ; Οὐ τὰ πρόβατα βόσκουσιν οἱ ποι-
μένες ;
3. Ἰδοὺ τὸ γάλα κατέσθετε , καὶ τὰ ἔρια περιβάλ-
λεσθε , καὶ τὸ παχὺ σφάζετε , καὶ τὰ πρόβατά μου οὐ
βόσκετε.
4. Τὸ ἠσθενηκὸς οὐκ ἐνισχύσατε , καὶ τὸ κακῶς ἔχον
οὐκ ἐσωματοποιήσατε , καὶ τὸ συντετριμμένον οὐ και
τεδήσατε , καὶ τὸ πλανώμενον οὐκ ἀπεστρέψατε , καὶ τὸ
ἀπολωλὸς οὐκ ἐζητήσατε , καὶ τὸ ἰσχυρὸν κατειργάσα-
σθε μόχθω.
5. Καὶ διεσπάρη τὰ πρόβατά μου , διὰ τὸ μὴ εἶναι
ποιμένας , καὶ ἐγενήθη εἰς κατάβρωμα πᾶσι τοῖς θηρίοις
τοῦ ἀγροῦ.
6. Καὶ διεσπάρη τὰ πρόβατά μου ἐν παντὶ ὄρει , καὶ
ἐπὶ πᾶν βουνὸν ὑψηλὸν, καὶ ἐπὶ προςώπου τῆς γῆς διε-
σπάρη , καὶ οὐκ ἦν ὁ ἐκζητῶν οὐδὲ ὁ ἀποστρέφων .
7. Διὰ τοῦτο , ποιμένες , ἀκούσατε λόγον Κυρίου.
8. Ζῶ ἐγώ , λέγει Κύριος Κύριος , εἰ μὴν ἀντὶ τοῦ
γενέσθαι τὰ πρόβατά μου εἰς προνομὴν, καὶ γενέσθαι
τὰ πρόβατά μου εἰς κατάβρωμα πᾶσι τοῖς θηρίοις τοῦ
πεδίου , παρὰ τὸ μὴ εἶναι ποιμένας , καὶ οὐκ ἐξεζήτησαν
οἱ ποιμένες τὰ πρόβατά μου , καὶ ἐβόσκησαν οἱ ποιμέ-
νες ἑαυτοὺς , τὰ δὲ πρόβατά μου οὐκ ἐβόσκησαν ·
9. ἀντὶ τούτου , ποιμένες ,
10. τάδε λέγει Κύριος Κύριος· Ἰδοὺ ἐγὼ ἐπὶ τοὺς
ποιμένας , καὶ ἐκζητήσω τὰ πρόβατά μου ἐκ τῶν χει-
ρῶν αὐτῶν, καὶ ἀποστρέψω αὐτοὺς τοῦ μὴ ποιμαίνειν
τὰ πρόβατά μου , καὶ οὐ βοσκήσουσιν ἔτι οἱ ποιμένες
αὐτά· καὶ ἐξελοῦμαι τὰ πρόβατά μου ἐκ τοῦ στόματος
αὐτῶν, καὶ οὐκ ἔσονται αὐτοῖς ἔτι εἰς κατάβρωμα .
11. Διότι τάδε λέγει Κύριος Κύριος Ἰδοὺ ἐγὼ ἐκ-
ζητήσω τὰ πρόβατά μου , καὶ ἐπισκέψομαι αὐτά .
12. Ὥςπερ ζητεῖ ὁ ποιμὴν τὸ ποίμνιον αὐτοῦ ἐν
ἡμέρα ὅτ ' ἂν ᾖ γνόφος καὶ νεφέλη ἐν μέσῳ προβάτων
VETUS TESTAMENTUM. II.
609
tudinis ejus , et desolabuntur montes Israel eo quod non
sit qui transeat.
29. Et scient quia ego sum Dominus. Et faciam terram
eorum desertum , et desolabitur propter universas abomi-
nationes ipsorum quas fecerunt.
30. Et tu , fili hominis , filii populi tui loquentes de te
juxta muros et in ostiis domorum , et loquuntur homo fra-
tri sui , dicentes : Conveniamus , et audiamus quæ egre-
diuntur a Domino.
31. Veniunt ad te , quomodo congregari solet populus , et
sedent coram te , et audiunt verba tua , et ea non facient ,
quoniam mendacium in ore eorum, et post contaminationes
cor eorum.
32. Et es eis quasi vox psalterii dulcisoni , concinni , et
audient verba tua , et non facient ea.
33. Et cum venerit , dicent : Ecce venit , et scient quia
propheta erat in medio eorum .
CAPUT XXXIV.
1. Et factum est verbum Domini ad me , dicens :
2. Fili hominis , propheta ad pastores Israel , propheta ,
et die pastoribus : Hæc dicit Dominus Dominus : O pastores
| Israel , numquid pascunt pastores semetipsos ? Nonne oves
pascunt ipsi pastores ?
3. Ecce lac comeditis , et lanis operimini , et quod cras-
sum est occiditis , et oves meas non pascitis.
4. Quod infirmum fuit non confortastis, et quod aegrotum
non sanastis , et quod contritum non alligastis , et quod
errabat non reduxistis , et quod perierat non quæsistis , et
- quod forte erat afflixistis labore.
5. Et dispersa sunt oves meæ , eo quod non essent par
stores, et factae sunt in devorationem omnibus bestiis agri.
6. Et dispersa sunt oves meæ in omni monte , et super
omnem collem excelsum , et super faciem terræ dispersæ
sunt , et non erat qui requireret neque qui reduceret.
7. Propterea , pastores , audite verbum Domini.
8. Vivo ego , dicit Dominus Dominus, si non pro eo quod
factae sunt oves meæ in rapinam , et facta sunt oves mea
in devorationem omnibus bestiis campi, eo quod non essent
pastores , et non quaesierunt pastores oves meas , et pave-
runt pastores semetipsos , oves autem meas non paverunt :
9. pro hoc , pastores ,
10. haec dicit Dominus Dominus : Ecce ego super pa-
stores , et requiram oves meas de manibus eorum , et amo-
vebo eos ne pascant oves meas , et non pascent amplius
| pastores eas : et liberabo oves meas de ore eorum , et non
| erunt eis ultra in devorationem.
11. Quia haec dicit Dominus Dominus : Ecce ego requi-
ram oves meas , et visitabo eas.
12. Sicut quaerit pastor gregem suum in die quando fire-
| rit caligo et nubes in medio ovium separatarum, sic requi
39
610 ΙΕΖΕΚΙΗΛ. Κεφ. Λ Δ'.

διακεχωρισμένων , οὕτως ἐκζητήσω τὰ πρόβατά μου , ram oves meas , et eruam eas de omni loco in quo dispersæ
καὶ ἀπελάσω αὐτὰ ἀπὸ παντὸς τόπου οὗ διεσπάρησαν fuerant illic in die nubis et caliginis.
ἐκεῖ ἐν ἡμέρᾳ νεφέλης καὶ γνόφου .
13. Καὶ ἐξάξω αὐτοὺς ἐκ τῶν ἐθνῶν, καὶ συνάξω 13. Et educam eos de gentibus , et congregabo eos de
αὐτοὺς ἀπὸ τῶν χωρῶν, καὶ εἰςάξω αὐτοὺς εἰς τὴν γῆν regionibus , et inducam eos in terram suam , et pascam eos
αὐτῶν, καὶ βοσκήσω αὐτοὺς ἐπὶ τὰ ὄρη Ἰσραὴλ , καὶ in montibus Israel , et in vallibus , et in omni habitatione
ἐν ταῖς φάραγξι , καὶ ἐν πάσῃ κατοικία τῆς γῆς . terra .
14. Ἐν νομῇ ἀγαθῇ βοσκήσω αὐτοὺς , ἐν τῷ ὄρει 14. In pascua bona pascam eos, in monte excelso Israel.
τῷ ὑψηλῷ Ἰσραήλ. Καὶ ἔσονται αἱ μάνδραι αὐτῶν Et erunt ovilia eorum ibi , et dormient , et ibi requiescent
ἐκεῖ , καὶ κοιμηθήσονται , καὶ ἐκεῖ ἀναπαύσονται ἐν in deliciis bonis , et in pascua pingui pascentur super montes
τρυφῇ ἀγαθῇ , καὶ ἐν νομῇ πίονι βοσκηθήσονται ἐπὶ | Israel.
τῶν ὀρέων Ἰσραήλ.
15. Ἐγὼ βοσκήσω τὰ πρόβατά μου , καὶ ἐγὼ ἀνα- 15. Ego pascam oves meas, et ego faciam requiescere eas,
παύσω αὐτὰ , καὶ γνώσονται ὅτι ἐγώ εἰμι Κύριος . Τάδε et scient quia ego sum Dominus. Hæc dicit Dominus Do-
λέγει Κύριος Κύριος· minus :
16. Τὸ ἀπολωλὸς ζητήσω , καὶ τὸ πλανώμενον ἀπο- 16. Quod perierat requiram , et quod errabat reducam ,
στρέψω , καὶ τὸ συντετριμμένον καταδήσω , καὶ τὸ et quod contritum alligabo , et quod defecerat confortabo ,
ἐκλεῖπον ἐνισχύσω , καὶ τὸ ἰσχυρὸν φυλάξω , καὶ βο- et quod forte custodiam , et pascam eas cum judicio.
σκήσω αὐτὰ μετὰ κρίματος .
17. Καὶ ὑμεῖς , πρόβατα , τάδε λέγει Κύριος Κύριος" 17. Et vos, oves, haec dicit Dominus Dominus : Ecce ego
Ἰδοὺ ἐγὼ διακρινῶ ἀναμέσον προβάτου καὶ προβάτου , dijudicabo inter ovem et ovem , arietes et hireos.
κριῶν καὶ τράγων.
18. Καὶ οὐχ ἱκανὸν ὑμῖν, ὅτι τὴν καλὴν νομὴν ἐνέ- 18. Et nonne satis vobis erat , quia bonam pascuam de-
μεσθε , καὶ τὰ κατάλοιπα τῆς νομῆς ὑμῶν κατεπατεῖτε pascebatis, et reliquias pascua vestrae conculcabatis pedibus
τοῖς ποσὶν ὑμῶν ; Καὶ τὸ καθεστηκὸς ὕδωρ ἐπίνετε , vestris ? Et collectam aquam bibebatis, et reliquum pedibus
καὶ τὸ λοιπὸν τοῖς ποσὶν ὑμῶν ἐταράσσετε ; vestris turbabatis?
19. Καὶ τὰ πρόβατά μου τὰ πατήματα τῶν ποδῶν 19. Et oves meæ conculcationes pedum vestrorum pa-
ὑμῶν ἐνέμοντο , καὶ τὸ τεταραγμένον ὕδωρ ὑπὸ τῶν scebant, et aquam conturbatam a pedibus vestris bibebant ?
ποδῶν ὑμῶν ἔπινον ;
20. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος Κύριος· Ἰδοὺ ἐγὼ 20. Propterea hæc dicit Dominus Dominus : Ecce ego
διακρινῶ ἀναμέσον προβάτου ἰσχυροῦ καὶ ἀναμέσον | dijudicabo inter ovem fortem et inter ovem infirmam.
προβάτου ἀσθενοῦς .
21. Ἐπὶ ταῖς πλευραῖς καὶ τοῖς ὤμοις ὑμῶν διωθεῖ 21. In lateribus et humeris vestris propulsabatis , et cor-
σθε , καὶ τοῖς κέρασιν ὑμῶν ἐκερατίζετε , καὶ πᾶν τὸ | nibus vestris ventilabatis , et omnem quæ deficiebat alli-
ἐκ είπον ἐξεθλίβετε . gebatis.
22. Καὶ σώσω τὰ πρόβατά μου , καὶ οὐ μὴ ὦσιν ἔτι 22. Et salvabo oves meas, et non erunt ultra in rapinam,
εἰς προνομὴν, καὶ κρινῶ ἀναμέσον κριοῦ πρὸς κριόν. et judicabo inter arietem ad arietem.
23. Καὶ ἀναστήσω ἐπ᾿ αὐτοὺς ποιμένα ἕνα , καὶ 23. Et suscitabo super eos pastorem unum , et pascet
ποιμανεῖ αὐτοὺς , τὸν δοῦλόν μου Δαυίδ , καὶ ἔσται eos , servum meum David , et erit eorum pastor,
αὐτῶν ποιμὴν ,
24. καὶ ἐγὼ Κύριος ἔσομαι αὐτοῖς εἰς Θεὸν, καὶ 24. et ego Dominus ero eis in Deum , et David princeps
Δαυὶδ ἄρχων ἐν μέσῳ αὐτῶν. Ἐγὼ Κύριος ἐλάλησα. in medio eorum. Ego Dominus locutus sum.
25. Καὶ διαθήσομαι τῷ Δαυὶδ διαθήκην εἰρήνης , καὶ 25. Et disponam David testamentum pacis , et delebo
ἀρανιῶ θηρία πονηρὰ ἀπὸ τῆς γῆς , καὶ κατοικήσουσιν bestias pessimas de terra , et habitabunt in deserto , et som
ἐν τῇ ἐρήμῳ , καὶ ὑπνώσουσιν ἐν τοῖς δρυμοῖς . num capient in saltibus.
26. Καὶ δώσω αὐτοὺς περικύκλῳ τοῦ ὄρους μου· καὶ 26. El dabo eos in circuitu montis mei : et dabo pluviam
δώσω τὸν ὑετὸν ὑμῖν, ὑετὸν εὐλογίας. vobis , pluviam benedictionis .
27. Καὶ τὰ ξύλα τὰ ἐν τῷ πεδίῳ δώσει τὸν καρπὸν 27. Et ligna quæ in campo dabunt fructum suum , et
αὐτῶν, καὶ ἡ γῆ δώσει τὴν ἰσχὺν αὐτῆς , καὶ κατοική terra dabit fortitudinem suam , et habitabunt in terra sua
σουσιν ἐπὶ τῆς γῆς αὐτῶν ἐν ἐλπίδι εἰρήνης , καὶ γνώ- in spe pacis , et scient quia ego sum Dominus , cum con-
σονται ὅτι ἐγώ εἰμι Κύριος , ἐν τῷ συντρίψαι με τον trivero jugum eorum , et eruero eos de manu servire eos fa-
ζυγὸν αὐτῶν, καὶ ἐξελοῦμαι αὐτοὺς ἐκ χειρὸς τῶν κατα- cientium.
δουλωσαμένων αὐτούς.
28. Καὶ οὐκ ἔσονται ἔτι ἐν προνομῇ τοῖς ἔθνεσι , καὶ 28. Et non erunt ultra in rapinam gentibus , et bestiae
τὰ θηρία τῆς γῆς οὐκέτι μὴ φάγωσιν αὐτούς. Καὶ κατοι terræ non ultra devorabunt eos. Et habitabunt in spe , et
κήσουσιν ἐν ἐλπίδι , καὶ οὐκ ἔσται ὁ ἐκφοβῶν αὐτούς. non erit qui exterreat eos.
29. Καὶ ἀναστήσω αὐτοῖς φυτὸν εἰρήνης , καὶ οὐκ 29. Et suscitabo eis plantationem pacis , et non erunt
ἔτι ἔσονται ἀπολλύμενοι λιμῷ ἐπὶ τῆς γῆς , καὶ ὀνει ultra pereuntes fame in terra , neque portabunt amplius
δισμὸν ἐθνῶν οὐ μὴ ἐνέγκωσιν ἔτι. opprobrium gentium.
 EZECHIEL. CAP. XXXVI. 611

30. Καὶ γνώσονται ὅτι ἐγώ εἰμι Κύριος ὁ Θεὸς αὐτ
τῶν, καὶ αὐτοὶ λαός μου. Οἶκος Ἰσραὴλ , λέγει Κύριος
Κύριος ,
31. πρόβατά μου καὶ πρόβατα ποιμνίου μου ἐστὲ ,
καὶ ἐγὼ Κύριος ὁ Θεὸς ὑμῶν, λέγει Κύριος Κύριος.
30. Et scient guia ego sum Dominus Deus eorum , et ipsi
populus meus. Domus Israel , dicit Dominus Dominus ,
31. oves meae et oves gregis mei estis , et ego Dominus
Deus vester, dicit Dominus Dominus.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΛΕ΄. CAPUT XXXV .

1. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς με , λέγων · 1. Et factus est sermo Domini ad me , dicens :
2. Υἱὲ ἀνθρώπου , ἐπίστρεψον τὸ πρόσωπόν σου ἐπ' 2. Fili hominis , converte faciem tuam super montem
ὄρος Σηεὶρ , καὶ προφήτευσον εἰς αὐτὸ , καὶ εἰπὸν αὐτῷ· Seir, et propheta ad eum , et dic ei :
3. Τάδε λέγει Κύριος Κύριος · Ἰδοὺ ἐγὼ ἐπὶ σὲ , ὄρος 3. Hæc dicit Dominus Dominus : Ecce ego ad te , mons
Σηεὶρ , καὶ ἐκτενῶ τὴν χεῖρά μου ἐπὶ σὲ , καὶ δώσω σε Seir, et extendam manum meam super te, et dabo te in so-
εἰς ἔρημον, καὶ ἐρημωθήσῃ , litudinem , et desolaberis ,
4. καὶ ταῖς πόλεσί σου ἐρημίαν ποιήσω , καὶ σὺ ἔρη- 4. et urbibus tuis solitudinem faciam , et tu desertum
μος ἔσῃ , καὶ γνώσῃ ὅτι ἐγώ εἰμι Κύριος· eris , et scies quia ego sum Dominus :
5. ἀντὶ τοῦ γενέσθαι σε ἐχθρὸν αἰωνίαν , καὶ ἐνεκά- 5. eo quod fueris tu inimica sempiterna , et insederis do-
θισας τῷ οἴκῳ Ἰσραὴλ δόλῳ , ἐν χειρὶ ἐχθρῶν μαχαίρα mui Israel fraudulenter, in manu inimicorum gladio in tem-
ἐν καιρῷ ἀδικίας , ἐπ' ἐσχάτων . pore iniquitatis , in extremis.
6. Διὰ τοῦτο , ζῶ ἐγώ , λέγει Κύριος Κύριος , εἰ μὴν 6. Propterea vivo ego , dicit Dominus Dominus , quoniam
εἰς αἷμα ἥμαρτες , καὶ αἷμα διώξεται σε . in sanguinem peccasti , et sanguis persequetur te.
7. Καὶ δώσω ὄρος Σηεὶρ εἰς ἔρημον, καὶ ἠρημωμέ- 7. Et dabo montem Seir in desertum , et desolatum , et
νον, καὶ ἀπολῶ ἀπ᾿ αὐτοῦ ἀνθρώπους καὶ κτήνη , disperdam de eo homines et jumenta ,
8. καὶ ἐμπλήσω τῶν τραυματιῶν βουνούς σου καὶ 8. et implebo vulneratis colles tuos et valles tuas , et in
τὰς φάραγγάς σου , καὶ ἐν πᾶσι τοῖς πεδίοις σου τετραυ- | omnibus campis tuis vulnerati gladio cadent in te.
ματισμένοι μαχαίρα πεσοῦνται ἐν σοί .
9. Ἐρημίαν αἰώνιον θήσομαί σε , καὶ αἱ πόλεις σου 9. Solitudinem sempiternam ponam te , et civitates tuae
οὐ μὴ κατοικηθῶσιν ἔτι , καὶ γνώσῃ ὅτι ἐγώ εἰμι Κύ non habitabuntur ultra , et scies quia ego sum Dominus :
ριος
10. διὰ τὸ εἰπεῖν σε· Τὰ δύο ἔθνη , καὶ αἱ δύο χῶραι 10. eo quod dixeris : Duæ gentes , et duae regiones meæ
ἐμαὶ ἔσονται , καὶ κληρονομήσω αὐτὰς , καὶ Κύριος erunt , et haereditate possidebo eas , et Dominus ibi est.
ἐκεῖ ἐστι .
II. Διὰ τοῦτο , ζῶ ἐγώ , λέγει Κύριος , καὶ ποιήσω 11. Propterea , vivo ego , dicit Dominus , et faciam tibi
σοι κατὰ τὴν ἔχθραν σου , καὶ γνωσθήσομαί σοι ἡνίκα | juxta inimicitiam tuam , et notus eficiar tibi cum judica-
ἂν κρινῶ σε , vero te ,
12. καὶ γνώσῃ ὅτι ἐγώ εἰμι Κύριος. Ἤκουσα τῆς 12. et scies quia ego sum Dominus. Audivi vocem bla.
φωνῆς τῶν βλασφημιῶν σου , ὅτι εἶπας· Τὰ ὄρη Ἰσραὴλ sphemiarum tuarum , quia dixisti : Montes Israel deserti
ἔρημα ἡμῖν δέδοται εἰς κατάβρωμα , nobis dati sunt in devorationem ,
13. καὶ ἐμεγαλοῤῥημόνησας ἐπ᾿ ἐμὲ τῷ στόματί 13. et magnifice locutus es super me ore tuo , ego au-
σου , ἐγὼ ἤκουσα . divi .
14. Τάδε λέγει Κύριος· Ἐν τῇ εὐφροσύνῃ πάσης 14. Haec dicit Dominus : In laetitia universa terra de-
τῆς γῆς ἔρημον ποιήσω σε , sertum faciam te ,
15. ἔρημον ἔσῃ , ὄρος Σηεὶρ , καὶ πᾶσα ἡ Ἰδουμαία 15. desertus eris , mons Seir, et omnis Idumæa et con-
καὶ ἐξαναλωθήσεται , καὶ γνώσῃ ὅτι ἐγώ εἰμι Κύριος | sumentur, et scies quia ego sum Dominus Deus eorum.
ὁ Θεὸς αὐτῶν.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α '. CAPUT XXXVI.

1. Καὶ σὺ , υἱὲ ἀνθρώπου , προφήτευσον ἐπὶ τὰ ὄρη
Ἰσραὴλ , καὶ εἰπὸν τοῖς ὄρεσι τοῦ Ἰσραήλ. Ακούσατε
λόγον Κυρίου.
2. Τάδε λέγει Κύριος Κύριος· Ἀνθ᾽ οὗ εἶπεν ἐφ '
ὑμᾶς ὁ ἐχθρός· Εὖγε , ἔρημα αἰώνια εἰς κατάσχεσιν
ἡμῖν ἐγενήθη .
3. Διὰ τοῦτο προφήτευσον , καὶ εἰπόν· Τάδε λέγει
Κύριος Κύριος· Ἀντὶ τοῦ ἀτιμασθῆναι ὑμᾶς , καὶ μιση-
θῆναι ὑμᾶς ὑπὸ τῶν κύκλῳ ὑμῶν, τοῦ εἶναι ὑμᾶς εἰς
κατάσχεσιν τοῖς καταλοίποις ἔθνεσι , καὶ ἀνέβητε λά-
λημα γλώσσῃ , καὶ εἰς ὀνείδισμα ἔθνεσι ,
4. διὰ τοῦτο , ὄρη Ἰσραὴλ , ἀκούσατε λόγον Κυρίου .
1. Et tu , fili hominis , propheta super montes Israel , et
die montibus Israel : Audite verbum Domini.
2. Hæc dicit Dominus Dominus : Eo quod dixit super
vos inimicus : Euge , solitudines sempiterna in possessio-
nem vobis factæ sunt.
3. Propterea vaticinare, et dic : Hæc dicit Dominus Do-
minus : Pro eo quod despecti estis vos , et odio habiti ab
his qui in circuitu vestro sunt , ut essetis in possessionem
reliquis gentibus , et ascendistis loquela linguae, et in oppro
brium gentibus ,
4. propterea, montes Israel, audite verbum Domini. Ha
39.
612 ΙΕΖΕΚΙΗΛ. Κεφ. λς'.
Τάδε λέγει Κύριος τοῖς ὄρεσι , καὶ τοῖς βουνοῖς , καὶ
τοῖς χειμάῤῥοις , καὶ ταῖς φάραγξι , καὶ τοῖς ἐξηρημω-
μένοις καὶ ἠφανισμένοις , καὶ ταῖς πόλεσι ταῖς ἐγκατα-
λελειμμέναις , καὶ ἐγένοντο εἰς προνομὴν , καὶ εἰς κατα-
πάτημα τοῖς καταλειφθεῖσιν ἔθνεσιν περικύκλῳ .
5. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος Κύριος· Εἰ μὴν ἐν
πυρὶ θυμοῦ μου ἐλάλησα ἐπὶ τὰ λοιπὰ ἔθνη , καὶ ἐπὶ
τὴν Ἰδουμαίαν πᾶσαν, ὅτι ἔδωκαν τὴν γῆν μου ἑαυτοῖς
εἰς κατάσχεσιν μετ᾿ εὐφροσύνης , ἀτιμάσαντες ψυχάς ,
τοῦ ἀφανίσαι ἐν προνομῇ .
6. Διὰ τοῦτο προφήτευσον ἐπὶ τὴν γῆν τοῦ Ἰσραὴλ ,
καὶ εἰπὸν τοῖς ὄρεσι , καὶ τοῖς βουνοῖς , καὶ ταῖς φάραγ
ξι , καὶ ταῖς νάπαις· Τάδε λέγει Κύριος· Ἰδοὺ ἐγὼ ἐν
τῷ ζήλῳ μου καὶ ἐν τῷ θυμῷ μου ἐλάλησα , ἀντὶ τοῦ
ὀνειδισμοὺς ἐθνῶν ἐνέγκαι ὑμᾶς.
7. Διὰ τοῦτο ἐγὼ ἀρῶ τὴν χεῖρά μου ἐπὶ τὰ ἔθνη
τὰ περικύκλῳ ὑμῶν, οὗτοι τὴν ἀτιμίαν αὐτῶν λήψον-
ται .
8. Ὑμῶν δὲ , ὄρη Ἰσραὴλ , τὴν σταφυλὴν καὶ τὸν
καρπὸν ὑμῶν καταφάγεται ὁ λαός μου , ὅτι ἐλπίζουσι |
τοῦ ἐλθεῖν.
9. Ὅτι ἰδοὺ ἐγὼ ἐφ' ὑμᾶς , καὶ ἐπιβλέψω ἐφ' ὑμᾶς ,
καὶ κατεργασθήσεσθε , καὶ σπαρήσεσθε ,
10. καὶ πληθυνῶ ἐφ᾽ ὑμᾶς ἀνθρώπους , πᾶν οἶκον
Ἰσραὴλ εἰς τέλος , καὶ κατοικηθήσονται αἱ πόλεις , καὶ
ἠρημωμένη οἰκοδομηθήσεται .
II . Καὶ πληθυνῶ ἐφ᾽ ὑμᾶς ἀνθρώπους καὶ κτήνη ,
καὶ κατοικιῶ ὑμᾶς ὡς τὸ ἐν ἀρχῇ ὑμῶν, καὶ εὖ ποιήσω
ὑμᾶς , ὥςπερ τὰ ἔμπροσθεν ὑμῶν, καὶ γνώσεσθε ὅτι ἐγώ
εἰμι Κύριος.
12. Καὶ γεννήσω ἐφ' ὑμᾶς ἀνθρώπους , τὸν λαόν μου
Ἰσραὴλ , καὶ κληρονομήσουσιν ὑμᾶς , καὶ ἔσεσθε αὐτοῖς
εἰς κατάσχεσιν, καὶ οὐ μὴ προςτεθῆτε ἔτι ἀτεκνωθῆναι
ἀπ' αὐτῶν.
13. Τάδε λέγει Κύριος Κύριος · Ἀνθ' ὧν εἶπάν σοι ·
Κατέσθουσα ἀνθρώπους εἶ , καὶ ἠτεκνωμένη ὑπὸ τοῦ
ἔθνους σου ἐγένου ,
14. διὰ τοῦτο ἀνθρώπους οὐκέτι φάγεσαι , καὶ τὸ
ἔθνος σου οὐκ ἀτεκνώσεις ἔτι , λέγει Κύριος Κύριος.
15. Καὶ οὐκ ἀκουσθήσεται οὐκέτι ἐφ᾽ ὑμᾶς ἀτιμία
ἐθνῶν, καὶ ὀνειδισμοὺς λαῶν οὐ μὴ ἀνενέγκητε ἔτι , λέ-
γει Κύριος Κύριος.
16. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων ·
17. Υἱὲ ἀνθρώπου , οἶκος Ἰσραὴλ κατώκησεν ἐπὶ τῆς
γῆς αὐτῶν, καὶ ἐμίαναν αὐτὴν ἐν τῇ ὁδῷ αὐτῶν, καὶ ἐν
τοῖς εἰδώλοις αὐτῶν , καὶ ἐν ταῖς ἀκαθαρσίαις αὐτῶν ·
καὶ κατὰ τὴν ἀκαθαρσίαν τῆς ἀποκαθημένης ἐγενήθη
ἡ ὁδὸς αὐτῶν πρὸ προςώπου μου·
. 18. et effudi furorem meum super eos ,
(*) 18. καὶ ἐξέχεα τὸν θυμόν μου ἐπ᾿ αὐτοὺς ,
19. καὶ διέσπειρα αὐτοὺς εἰς τὰ ἔθνη , καὶ ἐλίκμησα
αὐτοὺς εἰς τὰς χώρας· κατὰ τὴν ὁδὸν αὐτῶν καὶ κατὰ
τὴν ἁμαρτίαν αὐτῶν ἔκρινα αὐτούς .
20. Καὶ εἰςῆλθον εἰς τὰ ἔθνη οὗ εἰςῆλθον ἐκεῖ , καὶ
ἐβεβήλωσαν τὸ ὄνομά μου τὸ ἅγιον, ἐν τῷ λέγεσθαι
αὐτούς· Λαὸς Κυρίου οὗτοι , καὶ ἐκ τῆς γῆς αὐτοῦ ἐξε-
ληλύθασιν .
(*) 18. Καὶ ἐξέχεα τὸν θυμόν μου ἐπ᾿ αὐτοὺς περὶ τοῦ αἵ-
ματος οὗ ἐξέχεαν ἐν τῇ γῇ , καὶ ἐν τοῖς εἰδώλοις αὐτῶν ἐμία-
ναν αὐτήν. (Αlex .)
dicit Dominus montibus , et collibus , et torrentibus , et
vallibus , et desolatis et dissipatis , et urbibus derelictis , et
facta sunt in direptionem , et in conculcationem reliquis
gentibus per circuitum .
5. Propterea haec dicit Dominus Dominus : Quia in igne
furoris mei locutus sum super reliquas gentes , et super Idu-
mæam universam , quia dederunt terram meam sibi in pos
sessionem cum gaudio, despicientes animas, ut delerent eas
in vastatione.
6. Idcirco vaticinare super terram Israel , et die monti-
bus , et collibus , et vallibus , et locis nemorosis : Haec dicit
Dominus : Ecce ego in zelo meo et in furore mes locutus
sum , eo quod opprobria gentium portaveritis.
7. Idcirco ecce ego levabo manum meam super gentes
quæ in circuitu vestro , ipsi ignominiam suam portabunt.
8. Vestram autem , montes Israel , uvam et fructum
vestrum comedet populus meus , quia sperant venire.
9. Quoniam ecce ego ad vos , et respiciam ad vos , et
colemini , et accipietis sementem ,
10. et multiplicabo in vobis homines , omnem domum
| Israel in finem , et habitabuntur civitates , et deserta ædifi-
cabitur.
11. Et multiplicabo in vobis homines et jumenta , et
habitare vos faciam sicut in principio vestro , et bene faciam
vobis , sicut anteriora vestra , et scietis quia ego sum Do-
minus.
12. Et generabo super vos homines , populum meum
Israel , et haereditate possidebunt vos , et eritis eis in pos-
| sessionem , et non addetis ultra ut absque liberis vos fa-
ciant.
13. Haec dicit Dominus Dominus : Pro eo quod dixerunt
tibi : Devoratrix hominum es , et absque liberis de gente
tua facta es ,
14. propterea homines non comedes amplius , et gentem
tuam liberis non orbabis ultra , ait Dominus Dominus.
15. Et non audietur ultra super vos ignominia gentium,
- et opprobria populorum nequaquam portabitis amplius , ait
Dominus Dominus.
16. Et factum est verbum Domini ad me , dicens :
17. Fili hominis , domus Israel habitavit in terra sua , et
polluerunt eam in via sua , et in idolis suis , et in suis
immunditis : et juxta immunditiam menstruatae facta est
| via eorum coram me :
19. et disseminavi eos in gentes , et ventilavi eos in re-
giones : juxta viam eorum et juxta peccatum eorum judicavi
eos.
20. Et ingressi sunt ad gentes quo ingressi sunt illuc,
et polluerunt nomen sanctum meum , cum dicerentur ipsi :
Populus Domini isti , et de terra ejus egressi sunt.
18. Et effudi indignationem meam super eos pro sanguine
quem effuderunt super terram , et in idolis suis polluerunt
eam.
 EZECHIEL. CAP. XXXVI. 613

21. Καὶ ἐφεισάμην αὐτῶν διὰ τὸ ὄνομά μου τὸ ἅγιον , 21. Et peperci eis propter nomen meum sanctum , quod
δ' ἐβεβήλωσαν οἶκος Ἰσραὴλ ἐν τοῖς ἔθνεσιν οὗ εἰςήλθο- polluerant domus Israel in gentibus quo ingressi sunt illuc.
σαν ἐκεῖ.
22. Διὰ τοῦτο εἰπὸν τῷ οἴκῳ Ἰσραήλ Τάδε λέγει 22. Idcirco die domui Israel : Hæc dicit Dominus : Non
Κύριος· Οὐχ ὑμῖν ἐγὼ ποιῶ , οἶκος Ἰσραὴλ, ἀλλ᾽ ἢ διὰ vobis ego facio , domus Israel , sed propter nomen meum
τὸ ὄνομά μου τὸ ἅγιον, ὃ ἐβεβηλώσατε ἐν τοῖς ἔθνεσιν | sanctum , quod polluistis in gentibus quo intrastis illuc.
οὗ εἰςήλθετε ἐκεῖ.
23. Καὶ ἁγιάσω τὸ ὄνομά μου τὸ μέγα , τὸ βεβηλω 23. Et sanctificabo nomen meum magnum , quod pollu-
θὲν ἐν τοῖς ἔθνεσιν, ὃ ἐβεβηλώσατε ἐν μέσῳ αὐτῶν, καὶ tum est in gentibus , quod polluistis in medio earum , et
γνώσονται τὰ ἔθνη ὅτι ἐγώ εἰμι Κύριος , ἐν τῷ ἁγια scient gentes quia ego sum Dominus , cum sanctificatus
σθῆναί με ἐν ὑμῖν κατ' ὀφθαλμοὺς αὐτῶν. fuero in vobis ante oculos earum.
24. Καὶ λήψομαι ὑμᾶς ἐκ τῶν ἐθνῶν, καὶ ἀθροίσω 24. Et tollam vos de gentibus , et congregabo vos de
ὑμᾶς ἐκ πασῶν τῶν γαιῶν, καὶ εἰςάξω ὑμᾶς εἰς τὴν γῆν | universis terris , et introducam vos in terram vestram .
ὑμῶν.
25. Καὶ ῥανῶ ἐφ' ὑμᾶς καθαρὸν ὕδωρ , καὶ καθαρι 25. Et aspergam super vos aquam mundam , et munda-
σθήσεσθε ἀπὸ πασῶν τῶν ἀκαθαρσιῶν ὑμῶν, καὶ ἀπὸ bimini ab omnibus immunditiis vestris , et ab omnibus
πάντων τῶν εἰδώλων ὑμῶν, καὶ καθαριῶ ὑμᾶς. idolis vestris , et mundabo vos.
26. Καὶ δώσω ὑμῖν καρδίαν καινὴν, καὶ πνεῦμα και 26. Et dabo vobis cor novum , et spiritum novum dabo
νὸν δώσω ἐν ὑμῖν, καὶ ἀφελῶ τὴν καρδίαν τὴν λιθίνην | in vobis , et auferam cor lapideum de carne vestra , et dabo
ἐκ τῆς σαρκὸς ὑμῶν, καὶ δώσω ὑμῖν καρδίαν σαρκίνην · | vobis cor carneum :
27. καὶ τὸ πνεῦμά μου δώσω ἐν ὑμῖν , καὶ ποιήσω 27. et spiritum meum dabo in vobis , et faeiam ut in
ἵνα ἐν τοῖς δικαιώμασί μου πορεύησθε , καὶ τὰ κρίματά | justificationibus meis ambuletis , et judicia mea custodiatis
μου φυλάξησθε καὶ ποιήσητε. et faciatis.
28. Καὶ κατοικήσετε ἐπὶ τῆς γῆς ἧς ἔδωκα τοῖς πα- 28. Et habitabitis in terra quam dedi patribus vestris , et
τράσιν ὑμῶν, καὶ ἔσεσθέ μοι εἰς λαὸν, καὶ ἐγὼ ἔσομαι eritis mihi in populum , et ego ero vobis in Deum.
ὑμῖν εἰς Θεόν.
29. Καὶ σώσω ὑμᾶς ἐκ πασῶν τῶν ἀκαθαρσιῶν ὑμῶν , 29. Et salvos vos faciam ex universis immunditiis ve-
καὶ καλέσω τὸν σῖτον, καὶ πληθυνῶ αὐτὸν, καὶ οὐ δώσω | stris , et vocabo frumentum , et multiplicabo illud , et non
ἐφ' ὑμᾶς λιμόν . dabo super vos famem.
30. Καὶ πληθυνῶ τὸν καρπὸν τοῦ ξύλου καὶ τὰ γεν- 30. Et multiplicabo fructum ligni et genimina agri , ut
νήματα τοῦ ἀγροῦ , ὅπως ἂν μὴ λάβητε ὀνειδισμὸν λιμοῦ non portetis opprobrium famis in gentibus.
ἐν τοῖς ἔθνεσι.
31. Καὶ μνησθήσεσθε τὰς ὁδοὺς ὑμῶν τὰς πονηρὰς , 31. Et recordabimini viarum vestrarum pessimarum,
καὶ τὰ ἐπιτηδεύματα ὑμῶν τὰ μὴ ἀγαθὰ , καὶ προς- | studiorumque vestrorum non bonorum , et displicebitis ante
οχθιεῖτε κατὰ πρόςωπον αὐτῶν ἐν ταῖς ἀνομίαις ὑμῶν, faciem ipsorum in iniquitatibus vestris , et super abomina-
καὶ ἐπὶ τοῖς βδελύγμασιν αὐτῶν. tionibus vestris.
32. Οὐ δι ' ὑμᾶς ἐγὼ ποιῶ, λέγει Κύριος Κύριος , 32. Non propter vos ego facio , dicit Dominus Dominus ,
γνωστόν ἐστιν ὑμῖν. Αἰσχύνθητε καὶ ἐντράπητε ἐκ τῶν notum est vobis. Confundimini et erubescite de viis vestris ,
ὁδῶν ὑμῶν, οἶκος Ἰσραήλ. domus Israel.
33. Τάδε λέγει Αδωναὶ Κύριος· Ἐν ἡμέρᾳ η καθα 33. Haec dicit Adonai Dominus : In die qua mundabo
ριῶ ὑμᾶς ἐκ πασῶν ἀνομιῶν ὑμῶν, καὶ κατοικιῶ τὰς vos ex omnibus iniquitatibus vestris , et habitari faciam
πόλεις , καὶ οἰκοδομηθήσονται ἔρημοι , urbes , et adificabuntur solitudines ,
34. καὶ ἡ γῆ ἠφανισμένη ἐργασθήσεται , ἀνθ' ὧν ὅτι 34. et terra deserta excoletur, pro eo quod desolata erat
ἠφανισμένη ἐγενήθη κατ᾽ ὀφθαλμοὺς παντὸς παρο- ante oculos omnis viatoris ,
δεύοντος ,
35. καὶ ἐροῦσιν · Ἡ γῆ ἐκείνη ἠφανισμένη ἐγενήθη 35. et dicent : Terra illa deserta facta est ut hortus de-
ὡς κῆπος τρυφῆς , καὶ αἱ πόλεις αἱ ἔρημοι καὶ ἠφανι | liciarum , et civitates deserta et dissipata atque suffossae
σμέναι καὶ κατεσκαμμέναι ὀχυραὶ ἐκάθισαν . munita sederunt.
36. Καὶ γνώσονται τὰ ἔθνη , ὅσα ἂν καταλειφθῶσι 36. Et scient gentes , quæ derelictæ fuerint in circuitu
κύκλῳ ὑμῶν, ὅτι ἐγὼ Κύριος ᾠκοδόμησα τὰς καθηρη- | vestro , quia ego Dominus aedificavi destructas , et plantavi
μένας , καὶ κατεφύτευσα τὰς ἀφανισμένας. Ἐγὼ Κύ- | deletas. Ego Dominus locutus sum , et faciam.
ριος ἐλάλησα , καὶ ποιήσω .
37. Τάδε λέγει Αδωνα Κύριος · Ἔτι τοῦτο ζητηθή- 37. Hæc dicit Adonai Dominus : Adhuc in hoc quaerar
σομαι τῷ οἴκῳ Ἰσραὴλ τοῦ ποιῆσαι αὐτοὺς , πληθυνῶ | domui Israel ut faciam eos , multiplicabo eos sicut oves ho-
αὐτοὺς ὡς πρόβατα ἀνθρώπους , mines ,
38. ὡς πρόβατα ἅγια , ὡς πρόβατα Ἱερουσαλὴμ ἐν 38. ut oves sanctas , ut oves Jerusalem in solemnitatibus
ταῖς ἑορταῖς αὐτῆς. Οὕτως ἔσονται αἱ πόλεις αἱ ἔρημοι | ejus. Sic erunt civitates deserta plenæ ovium hominum ,
πλήρεις προβάτων ἀνθρώπων, καὶ γνώσονται ὅτι ἐγὼ et scient quia ego Dominus.
Κύριος,
614 ΙΕΖΕΚΙΗΛ. Κεφ. ΛΖ΄.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΑΖ'.
1. Καὶ ἐγένετο ἐπ' ἐμὲ χεὶρ Κυρίου , καὶ ἐξήγαγέ
με ἐν πνεύματι Κύριος , καὶ ἔθηκέ με ἐν μέσῳ τοῦ πε-
δίου , καὶ τοῦτο ἦν μεστὸν ὀστέων ἀνθρωπίνων ,
2. καὶ περιήγαγέ με ἐπ' αὐτὰ κυκλόθεν κύκλῳ , καὶ
ἰδοὺ πολλὰ σφόδρα ἐπὶ προςώπου τοῦ πεδίου , ξηρὰ
σφόδρα .
3. Καὶ εἶπε πρὸς μέ · Υἱὲ ἀνθρώπου , εἰ ζήσεται τὰ
ὀστέα ταῦτα ; Καὶ εἶπα · Κύριε, Κύριε, σὺ ἐπίστῃ ταῦτα .
4. Καὶ εἶπε πρὸς μέ · Προφήτευσον ἐπὶ τὰ ὀστᾶ
ταῦτα , καὶ ἐρεῖς αὐτοῖς · Τὰ ὀστᾶ τὰ ξηρά , ἀκούσατε
λόγον Κυρίου.
5. Τάδε λέγει Κύριος τοῖς ὀστέοις τούτοις · Ἰδοὺ
ἐγὼ φέρω ἐφ' ὑμᾶς πνεῦμα ζωῆς ,
* 6. καὶ δώσω ἐφ' ὑμᾶς νεῦρα , καὶ ἀνάξω ἐφ' ὑμᾶς
σάρκα , καὶ ἐκτενῶ ἐφ' ὑμᾶς δέρμα , καὶ δώσω πνεῦμά
μου εἰς ὑμᾶς , καὶ ζήσεσθε , καὶ γνώσεσθε ὅτι ἐγώ εἰμι
Κύριος.
7. Καὶ προεφήτευσα καθὼς ἐνετείλατό μοι , καὶ ἐγέ
νετο , ἐν τῷ ἐμὲ προφητεῦσαι , καὶ ἰδοὺ σεισμὸς , καὶ
προςήγαγε τὰ ὀστᾶ ἑκάτερον πρὸς τὴν ἁρμονίαν αὐτοῦ.
8. Καὶ ἴδον, καὶ ἰδοὺ ἐπ᾿ αὐτὰ νεῦρα καὶ σάρκες
ἐφύοντο , καὶ ἀνέβαινεν ἐπ' αὐτὰ δέρματα ἐπάνω , καὶ
πνεῦμα οὐκ ἦν ἐπ' αὐτοῖς.
9. Καὶ εἶπε πρὸς μέ · Προφήτευσον ἐπὶ τὸ πνεῦμα ,
προφήτευσον , υἱὲ ἀνθρώπου , καὶ εἰπὸν τῷ πνεύματι ·
Τάδε λέγει Κύριος · Ἐκ τῶν τεσσάρων πνευμάτων ἐλθὲ,
καὶ ἐμφύσησον εἰς τοὺς νεκροὺς τούτους , καὶ ζησάτωσαν.
10. Καὶ προεφήτευσα καθότι ἐνετείλατό μοι , καὶ
εἰςῆλθεν εἰς αὐτοὺς τὸ πνεῦμα , καὶ ἔζησαν, καὶ ἔστησαν
ἐπὶ τῶν ποδῶν αὐτῶν, συναγωγὴ πολλὴ σφόδρα .
11. Καὶ ἐλάλησε Κύριος πρὸς μὲ , λέγων · Υἱὲ ἀνθρώ
που , τὰ ὀστᾶ ταῦτα πᾶς οἶκος Ἰσραήλ ἐστιν, καὶ αὐ
τοὶ λέγουσι · Ξηρὰ γέγονε τὰ ὀστᾶ ἡμῶν, ἀπόλωλεν ἡ
ἐλπὶς ἡμῶν, διαπεφωνήκαμεν .
12. Διὰ τοῦτο προφήτευσον, καὶ εἰπόν · Τάδε λέγει
Κύριος · Ἰδοὺ ἐγὼ ἀνοίγω τὰ μνήματα ὑμῶν, καὶ ἀνάξω
ὑμᾶς ἐκ τῶν μνημάτων ὑμῶν, καὶ εἰςάξω ὑμᾶς εἰς τὴν
γῆν τοῦ Ἰσραὴλ ,
13. καὶ γνώσεσθε ὅτι ἐγώ εἰμι Κύριος , ἐν τῷ ἀνοιξαί
με τοὺς τάφους ὑμῶν, τοῦ ἀναγαγεῖν με ἐκ τῶν τάφων
τὸν λαόν μου .
14. Καὶ δώσω πνεῦμά μου εἰς ὑμᾶς , καὶ ζήσεσθε ,
καὶ θήσομαι ὑμᾶς ἐπὶ τὴν γῆν ὑμῶν, καὶ γνώσεσθε
ὅτι ἐγὼ Κύριος . Λελάληκα καὶ ποιήσω , λέγει Κύριος.
15. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς μὲ , λέγων·
16. Υἱὲ ἀνθρώπου , λάβε σεαυτῷ ῥάβδον, καὶ γράψον
ἐπ᾿ αὐτὴν τὸν Ἰούδαν, καὶ τοὺς υἱοὺς Ἰσραὴλ τοὺς
προςκειμένους ἐπ᾿ αὐτόν . Καὶ ῥάβδον δευτέραν λήψη
σεαυτῷ , καὶ γράψεις αὐτὴν τῷ Ἰωσὴφ, ῥάβδον Εφραίμ,
καὶ πάντας τοὺς υἱοὺς Ἰσραὴλ τοὺς προςτεθέντας πρὸς
αὐτόν.
17. Καὶ συνάψεις αὐτὰς προςαλλήλας σαυτῷ εἰς
ῥάβδον μίαν, τοῦ δῆσαι ἑαυτὰς , καὶ ἔσονται ἐν τῇ
χειρί σου.
18. Καὶ ἔσται , ὅταν λέγωσι πρὸς σὲ οἱ υἱοὶ τοῦ λαοῦ
σου· Οὐκ ἀναγγέλλεις ἡμῖν , τί ἐστι ταῦτά σοι ;
19. Καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς · Τάδε λέγει Κύριος · Ἰδοὺ
ἐγὼ λήψομαι τὴν φυλὴν Ἰωσήφ , τὴν διὰ χειρὸς
CAPUT XXXVII.
1. Et facta est super me manus Domini , et eduxit me iu
spiritu Dominus , et posuit me in medio campi , et hic erat
plenus ossium hominum ,
2. et circumduxit me super ea per gyrum in circuitu , et
| ecce multa nimis super faciem campi , arida vehementer.
3. Et dixit ad me : Fili hominis , si vivent ossa hæc? Et
dixi : Domine , Domine , tu nosti haec.
4. Et dixit ad me : Propheta super ossa ista , et dices eis :
Ossa arida , audite verbum Domini .
5. Hæc dicit Dominus ossibus istis : Ecce ego affero super
vos spiritum vitae,
6. et dabo super vos nervos , et inducam super vos car-
nem , et extendam super vos pellem , et dabo spiritum
meum in vos , et vivetis , et cognoscetis quoniam ego sum
Dominus.
Do
7. Et prophetavi sicut praecepit mihi , et factum est , cum
ego prophetarem , et ecce commotio , et accedebant ossa in-
vicem ad juncturam suam .
8. Et vidi , et ecce super ea nervi et carnes oriebantur,
et ascendebant super ea pelles desuper, et spiritus non erat
in eis.
9. Et dixit ad me : Propheta super spiritum , propheta ,
fli hominis , et dic spiritui : Hæc dicit Dominus : A quatuor
spiritibus veni , et insula in mortuos istos , et vivant.
10. Et prophetavi sicut praeceperat mihi , et ingressus est
in eos spiritus , et vixerunt , et steterunt in pedibus suis ,
congregatio multa nimis .
11. Et locutus est Dominus ad me , dicens : Fili homi-
nis , ossa haec omnis domus Israel est , et ipsi dicunt : Arida
| facta sunt ossa nostra , periit spes nostra , dissonuimus.
12. Propterea vaticinare , et dic : Hæc dicit Dominus :
Ecce ego aperio memorias vestras , et reducam vos de sepul-
cris vestris , et introducam vos in terram Israel ,
13. et cognoscetis quoniam ego sum Dominus , cum ape-
ruero sepulcra vestra , ut educam de sepulcris populum
meum.
14. Et dabo spiritum meum in vobis , et vivetis , et po-
nam vos super terram vestram , et cognoscetis quia ego Do-
minus. Locutus sum et faciam , dicit Dominus.
15. Et factus est sermo Domini ad me , dicens :
16. Fili hominis , assume tibi virgam , et scribe super eam
Judam , et filios Israel qui appositi sunt ei. Et virgam se-
| cundam assumes tibi , et scribes eam ipsi Joseph , virgam
| Ephraim , et omnes filios Israel qui appositi sunt ei.
17. Et conjunges eas invicem tibi in virgam unam , ut
copules eas , et erunt in manu tua.
18. Et erit , quando dixerint tibi filii populi mei : Non in-
dicas nobis , quid sint ista tibi ?
19. Et dices ad eos : Hac dicit Dominus : Ecce ego assu-
mam tribum Joseph , quæ in manu Ephraim, et tribus
 EZECHIEL. CAP. XXXVIII. 615

Ἐφραὶμ , καὶ τὰς φυλὰς Ἰσραὴλ τὰς προςκειμένας |
πρὸς αὐτὸν, καὶ δώσω αὐτοὺς ἐπὶ τὴν φυλὴν Ἰούδα ,
καὶ ἔσονται εἰς ῥάβδον μίαν τῇ χειρὶ Ἰούδα.
20. Καὶ ἔσονται αἱ ῥάβδοι ἐφ᾽ αἷς σὺ ἔγραψας ἐπ᾿
αὐταῖς ἐν τῇ χειρί σου ἐνώπιον αὐτῶν.
21. Καὶ ἐρεῖς αὐτοῖς · Τάδε λέγει Κύριος Κύριος ·
Ἰδοὺ ἐγὼ λαμβάνω πάντα οἶκον Ἰσραὴλ ἐκ μέσου
τῶν ἐθνῶν οὗ εἰςήλθοσαν ἐκεῖ , καὶ συνάξω αὐτοὺς ἀπὸ |
πάντων τῶν περικύκλῳ αὐτῶν, καὶ εἰςάξω αὐτοὺς εἰς
τὴν γῆν τοῦ Ἰσραὴλ,
22. καὶ δώσω αὐτοὺς εἰς ἔθνος ἐν τῇ γῇ μου , καὶ ἐν
τοῖς ὄρεσιν Ἰσραήλ . Καὶ ἄρχων εἷς ἔσται αὐτῶν , καὶ
οὐκ ἔσονται ἔτι εἰς δύο ἔθνη , οὐδὲ μὴ διαιρεθῶσιν οὐ
κέτι εἰς δύο βασιλείας ,
23. ἵνα μὴ μιαίνωνται ἔτι ἐν τοῖς εἰδώλοις αὐτῶν.
Καὶ ῥύσομαι αὐτοὺς ἀπὸ πασῶν τῶν ἀνομιῶν αὐτῶν ὧν
ἡμάρτησαν ἐν αὐταῖς , καὶ καθαριῶ αὐτοὺς , καὶ ἔσον-
ταί μοι εἰς λαόν, καὶ ἐγὼ Κύριος ἔσομαι αὐτοῖς εἰς
Θέον.
24. Καὶ ὁ δοῦλός μου Δαυὶδ ἄρχων ἐν μέσῳ αὐτῶν,
ἔσται ποιμὴν εἷς πάντων, ὅτι ἐν τοῖς προςτάγμασί μου
πορεύσονται , καὶ τὰ κρίματά μου φυλάξονται καὶ ποιή-
σουσιν αὐτὰ ,
25. καὶ κατοικήσουσιν ἐπὶ τῆς γῆς αὐτῶν, ἣν ἐγὼ
δέδωκα τῷ δούλῳ μου Ἰακώβ , οὗ κατώκησαν ἐκεῖ οἱ
πατέρες αὐτῶν, καὶ κατοικήσουσιν ἐπ᾿ αὐτῆς αὐτοί .
Καὶ Δαυὶδ ὁ δοῦλός μου ἄρχων εἰς τὸν αἰῶνα ·
26. καὶ διαθήσομαι αὐτοῖς διαθήκην εἰρήνης , δια-
θήκη αἰωνία ἔσται μετ᾿ αὐτῶν. Καὶ θήσω τὰ ἅγιά μου |
ἐν μέσῳ αὐτῶν εἰς τὸν αἰῶνα ,
27. καὶ ἔσται ἡ κατασκήνωσίς μου ἐν αὐτοῖς , καὶ
ἔσομαι αὐτοῖς Θεὸς , καὶ αὐτοί μου ἔσονται λαός .
28. Καὶ γνώσονται τὰ ἔθνη ὅτι ἐγώ εἰμι Κύριος ὁ
ἁγιάζων αὐτοὺς , ἐν τῷ εἶναι τὰ ἅγιά μου ἐν μέσῳ αὐτ
τῶν εἰς τὸν αἰῶνα.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΛΗ' .
Israel quæ adjunctae sunt ei , et dabo eos super tribum Ju-
dam , et erunt in virgam unam manui Juda.
20. Et erunt virgæ in quibus tu scripsisti in eis in manu
tua coram eis .
21. Et dices eis : Hæc dicit Dominus Dominus : Ecce ego
assumo omnem domum Israel de medio gentium quo in-
gressi sunt illuc , et congregabo eos ex omnibus qui in cir-
cuitu eorum sunt , et inducam eos in terram Israel ,
22. et dabo eos in gentem in terra mea , et in montibus
Israel . Et princeps unus erit eorum , et non erunt ultra in
duas gentes , nec dividentur ultra in duo regna ,
23. ut non polluantur ultra in idolis suis. Et eruam eos
ex omnibus iniquitatibus eorum in quibus peccaverunt , et
mundabo eos , et erunt mihi in populum , et ego Dominus
ero eis in Deum.
24. Et servus meus David princeps in medio eorum , erit
pastor unus omnium , quia in præceptis meis ambulabunt ,
et judicia mea custodient et facient ea,
25. et habitabunt in terra sua , quam ego dedi servo meo
Jacob, ubi habitaverunt illic patres eorum , et habitabunt
in ea ipsi. Et David servus meus princeps in perpetuum :
26. et disponam eis testamentum pacis , testamentum
sempiternum erit cum eis. Et ponam sancta mea mn medio
eorum in perpetuum ,
27. et erit tabernaculum meum in eis , et ero eis Deus ,
et ipsi meus erunt populus.
28. Et scient gentes quia ego sum Dominus qui sanctifico
eos , cum fuerint sancta mea in medio eorum in perpetuum .
CAPUT XXXVIII.

1. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς με , λέγων· 1. Et factus est sermo Domini ad me , dicens :
2. Υἱὲ ἀνθρώπου , στήρισον τὸ πρόςωπόν σου ἐπὶ 2. Fili hominis , obfirma faciem tuam super Gog et ter-
Γὼν καὶ τὴν γῆν τοῦ Μαγώγ, ἄρχοντα Ῥὼς , Μεσόχ , ram Magog, principem Rhos , Mesoch , et Thobel , et vatici-
καὶ Θοβέλ, καὶ προφήτευσον ἐπ' αὐτὸν, nare super eum ,
3. καὶ εἰπὸν αὐτῷ · Τάδε λέγει Κύριος Κύριος· Ἰδοὺ 3. et dic ei : Hæc dicit Dominus Dominus : Ecce ego
ἐγὼ ἐπὶ σὲ ἄρχοντα , Ῥὼς , Μεσὸχ , καὶ Θοβέλ , super te principem , Rhos , Mesoch , et Thobel ,
4. καὶ συνάξω σε , καὶ πᾶσαν τὴν δύναμίν σου , ἵπ 4. et congregabo te , et omnem exercitum tuum , equos
πους καὶ ἱππεῖς ἐνδεδυμένους θώρακας πάντας συνα- et equites vestitos loricis universos congregatione multa ,
γωγῇ πολλῇ , πέλται καὶ περικεφαλαίαι καὶ μάχαιραι . peltae et galea et gladii.
5. Πέρσαι , καὶ Αἰθίοπες , καὶ Λίβυες , πάντες περι- 5. Persae , et Æthiopes , et Libyes , omnes galeis et pellis ,
κεφαλαίαις καὶ πέλταις,
6. Γομὲρ, καὶ πάντες οἱ περὶ αὐτὸν, οἶκος τοῦ Θορ 6. Gomer, et omnes qui circa eum , domus Thorgama ab
γαμὰ ἀπ' ἐσχάτου βοῤῥᾶ , καὶ πάντες οἱ περὶ αὐτὸν, extremo aquilonis , et omnes qui circa eum , et gentes multa
καὶ ἔθνη πολλὰ μετὰ σοῦ. tecum .
7. Ετοιμάσθητι , ἑτοίμασον σεαυτὸν, σὺ καὶ πᾶσα ἡ 7. Praeparare , præpara te , tu et omnis congregatio tua ,
συναγωγή σου , ἡ συνηγμένη μετὰ σοῦ , καὶ ἔσῃ μοι εἰς | quæ collecta est tecum , et eris mihi in custodiam.
προφυλακήν.
8. Αφ᾿ ἡμερῶν πλειόνων ἑτοιμασθήσεται , καὶ ἐπ ' 8. A diebus plurimis præparabitur, et in novissimo anno-
ἐσχάτου ἐτῶν ἐλεύσεται , καὶ ἥξει εἰς τὴν γῆν τὴν ἀπε- rum veniet , et veniet in terram quæ perversa est a gladio ,
στραμμένην ἀπὸ μαχαίρας , συνηγμένων ἀπὸ ἐθνῶν collectis de gentibus multis super terram Israel quae facta
πολλῶν ἐπὶ γῆν Ἰσραὴλ ἡ ἐγενήθη ἔρημος δι' ὅλου , est deserta omnino , et hic ex gentibus egressus est , et ha-
καὶ οὗτος ἐξ ἐθνῶν ἐξελήλυθε , καὶ κατοικήσουσιν ἐπ ' bitabunt in pace omnes.
εἰρήνης ἅπαντες .
616 ΙΕΖΕΚΙΗΛ. Κεφ. ΛΘ'.

9. Καὶ ἀναβήσῃ ὡς ὑετὸς , καὶ ἥξεις ὡς νεφέλη και 9. Et ascendes sicut pluvia , et venies sicut nubes ad
τακαλύψαι γῆν, καὶ ἔσῃ σὺ καὶ πάντες οἱ περὶ σὲ , καὶ ¦ operiendam terram , et eris tu et omnes qui circa te , et gen-
ἔθνη πολλὰ μετὰ σοῦ. tes multa tecum.
το. Τάδε λέγει Κύριος Κύριος· Καὶ ἔσται ἐν τῇ 10. Hæc dicit Dominus Dominus : Et erit in die illa, ascen-
ἡμέρᾳ ἐκείνῃ , ἀναβήσεται ῥήματα ἐπὶ τὴν καρδίαν | dent verba super cor tuum , et cogitabis cogitationes pessi
σου , καὶ λογιῇ λογισμοὺς πονηρούς , mas ,
11. καὶ ἐρεῖς · Ἀναβήσομαι ἐπὶ γῆν ἀπεῤῥιμμένην, 11. et dices : Ascendam super terram abjectam , veniam
ἥξω ἐπὶ ἡσυχάζοντας ἐν τῇ ἡσυχίᾳ , καὶ οἰκοῦντας ἐπ᾿ super quiescentes in quiete , et habitantes in pace , omnes
εἰρήνης , πάντας κατοικοῦντας γῆν, ἐν ᾗ οὐχ ὑπάρχει habitantes terram , in qua non est murus neque vectes , et
τεῖχος οὐδὲ μοχλοὶ , καὶ θύραι οὐκ εἰσὶν αὐτοῖς. portæ non sunt eis ,
12. προνομεῦσαι προνομὴν, καὶ σκύλα σκυλεῦσαι 12. ad prædandumprædam , et spoliandum spolia eorum,
αὐτῶν, τοῦ ἐπιστρέψαι χειράς μου εἰς τὴν ἠρημωμένην ad convertendum mamum meam in desolatam quæ habitata
ἢ κατῳκίσθη , καὶ ἐπ᾽ ἔθνος συνηγμένον ἀπὸ ἐθνῶν est , et super gentem collectam de gentibus multis , qui fe-
πολλῶν, πεποιηκότας κτήσεις , κατοικοῦντας ἐπὶ τὸν cerunt possessiones , habitantes super umbilicum terræ.
ὀμφαλὸν τῆς γῆς.
13. Σαββὰ , καὶ Δαιδὰν, καὶ ἔμποροι Καρχηδόνιοι , 13. Sabba , et Dadan , et negotiatores Carthaginenses , et
καὶ πᾶσαι αἱ κῶμαι αὐτῶν ἐροῦσί σοι· Εἰς προνομὴν omnes villæ eorum dicent tibi : Ad prædandum praedam tu
τοῦ προνομεῦσαι σὺ ἔρχῃ , καὶ σκυλεῦσαι σκύλα , συν venis , et spoliandum spolia , congregasti congregationem
ήγαγες συναγωγήν σου λαβεῖν ἀργύριον καὶ χρυσίον , | tuam ad tollendum argentum et aurum , ad auferendum
ἀπενέγκασθαι κτῆσιν, τοῦ σκυλεῦσαι σκύλα. possessionem , ad spoliandum spolia.
14. Διὰ τοῦτο προφήτευσον, υἱὲ ἀνθρώπου , καὶ εἰ- 14. Propterea vaticinare , fili hominis , et dic ad Gog :
πὸν τῷ Γώγ · Τάδε λέγει Κύριος · Οὐκ ἐν τῇ ἡμέρᾳ Hæc dicit Dominus : Nonne in die illa , cum habitaverit
ἐκείνῃ , ἐν τῷ κατοικισθῆναι τὸν λαόν μου Ἰσραὴλ ἐπ' populus meus Israel in pace , consurges ?
εἰρήνης , ἐγερθήσῃ ;
15. Καὶ ἥξεις ἐκ τοῦ τόπου σου ἀπ' ἐσχάτου βοῤῥᾶ , 15. Et venies de loco tuo ab extremo aquilonis, et gentes
καὶ ἔθνη πολλὰ μετὰ σοῦ · ἀναβάται ἵππων πάντες , multa tecum : ascensores equorum omnes , congregatio
συναγωγὴ μεγάλη καὶ δύναμις πολλή. magna et exercitus multus.
16. Καὶ ἀναβήσῃ ἐπὶ τὸν λαόν μου Ἰσραήλ ὡς νε 16. Et ascendes super populum meum Israel quasi nubes
φέλη καλύψαι γῆν. Ἐπ᾿ ἐσχάτων τῶν ἡμερῶν ἔσται , ut operias terram . In novissimis diebus erit , et adducam
καὶ ἀνάξω σε ἐπὶ τὴν γῆν μου , ἵνα γνῶσι πάντα τὰ te super terram meam , ut sciant omnes gentes me , cum
ἔθνη ἐμὲ , ἐν τῷ ἁγιασθῆναι με ἐν σοὶ ἐνώπιον αὐτῶν. sanctificatus fuero in te coram eis.
17. Τάδε λέγει Κύριος Κύριος τῷ Γώγ . Σὺ εἶ περὶ 17. Haec dicit Dominus Dominus ad Gog : Tu es de quo
οὗ ἐλάλησα πρὸ ἡμερῶν τῶν ἔμπροσθεν, διὰ χειρὸς τῶν locutus sum ante dies priores , per manum servorum meo-
δούλων μου τῶν προφητῶν τοῦ Ἰσραὴλ , ἐν ταῖς ἡμέ- rum prophetarum Israel , in diebus illis et annis , ut addu-
ραις ἐκείναις καὶ ἔτεσι , τοῦ ἀναγαγεῖν σε ἐπ᾿ αὐτούς. cerem te super eos.
18. Καὶ ἔσται ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ , ἐν ἡμέρᾳ ᾗ ἂν 18. Et erit in die illa , in die qua venerit Gog super terram
ἔλθῃ Γὼγ ἐπὶ τὴν γῆν Ἰσραὴλ , λέγει Κύριος Κύριος , Israel , ait Dominus Dominus, ascendet furor meus
ἀναβήσεται ὁ θυμός μου
19. καὶ ὁ ζῆλός μου · ἐν πυρὶ τῆς ὀργῆς μου ἐλά 19. et zelus meus : in igne iræ meæ locutus sum : si non
λησα · εἰ μὴν ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἔσται σεισμὸς μέγας | in die illa erit commotio magna super terram Israel ,
ἐπὶ γῆς Ἰσραὴλ ,
20. καὶ σεισθήσονται ἀπὸ προςώπου Κυρίου οἱ ἰχθύες 20. et commovebuntur a facie Domini pisces maris , et
τῆς θαλάσσης , καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ , καὶ τὰ | volatilia coli , et bestiae campi , et omnia reptilia quæ repunt
θηρία τοῦ πεδίου , καὶ πάντα τὰ ἑρπετὰ τὰ ἕρποντα ἐπὶ super humum , cunctique homines qui sunt super faciem
τῆς γῆς , καὶ πάντες οἱ ἄνθρωποι οἱ ἐπὶ προςώπου τῆς | terra : et scindentur montes et cadent valles , et omnis mu-
γῆς · καὶ ῥαγήσεται τὰ ὄρη καὶ πεσοῦνται αἱ φάραγγες , rus in terram corruet.
καὶ πᾶν τεῖχος ἐπὶ τὴν γῆν πεσεῖται .
21. Καὶ καλέσω ἐπ᾿ αὐτὸ καὶ πᾶν φόβον , λέγει Κύ- 21. Et vocabo super ipsum etiam omnem formidinem ,
ριος · μάχαιρα ἀνθρώπου ἐπὶ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ ἔσται . dicit Dominus : gladius hominis super fratrem suum erit.
22. Καὶ κρινῶ αὐτὸν θανάτῳ , καὶ αἵματι , καὶ ὑετῷ 22. Et judicabo eum morte , et sanguine , et pluvia
κατακλύζοντι , καὶ λίθοις χαλάζης , καὶ πῦρ καὶ θεῖον | inundante , et lapidibus grandinis , et ignem et sulphur
βρέξω ἐπ' αὐτὸν, καὶ ἐπὶ πάντας τοὺς μετ᾿ αὐτοῦ , καὶ | pluam super eum , et super omnes qui cum eo , et super
ἐπ᾽ ἔθνη πολλὰ μετ' αὐτοῦ. gentes multas cum eo.
23. Καὶ μεγαλυνθήσομαι , καὶ ἁγιασθήσομαι , καὶ ἐν- 23. Et magnificabor, et sanctificabor, et glorificabor, et
δοξασθήσομαι , καὶ γνωσθήσομαι ἐναντίον ἐθνῶν πολ- notus ero in conspectu gentium multarum , et scient quia
λῶν, καὶ γνώσονται ὅτι ἐγώ εἰμι Κύριος . ego sum Dominus.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΑΘ΄. CAPUT XXXIX.

1. Καὶ σὺ , υἱὲ ἀνθρώπου , προφήτευσον ἐπὶ Γώγ , καὶ 1. Et tu , fili hominis , vaticinare super Gog , et dic :
 EZECHIEL . CAP. XXXIX . 617
εἰπόν · Τάδε λέγει Κύριος · Ἰδοὺ ἐγὼ ἐπὶ σὲ Γώγ ἄρ- ¦ Hæc dicit Dominus : Ecce ego super te Gog principem
χοντα Ῥως, Μεσοχ , καὶ Θοβέλ , Rhos , Mesoch , et Thobel,
2. καὶ συνάξω σε , καὶ καθοδηγήσω σε , καὶ ἀναβιβῶ 2. et congregabo te , et deducam te , et faciam ascendere
σε ἐπ' ἐσχάτου τοῦ βοῤῥᾶ , καὶ ἀνάξω σε ἐπὶ τὰ ὄρη τῷ te desuper extremo aquilonis , et adducam te super montes
Ἰσραήλ. Israel .
3. Καὶ ἀπολῶ τὸ τόξον σου ἀπὸ τῆς χειρός σου τῆς 3. Et perdam arcum tuum de manu tua sinistra , et sagit-
ἀριστερᾶς , καὶ τὰ τοξεύματά σου ἀπὸ τῆς χειρός σου tas tuas de manu tua dextera , et dejiciam te
τῆς δεξιᾶς , καὶ καταβαλῶ σε
4. ἐπὶ τὰ ὄρη τὰ Ἰσραὴλ , καὶ πεσῇ σὺ καὶ πάντες 4. super montes Israel , et cades tu et omnes qui circa te ,
οἱ περὶ σὲ , καὶ τὰ ἔθνη τὰ μετὰ σοῦ δοθήσονται εἰς et gentes quæ tecum dabuntur ad multitudines avium ,
πλήθη ὀρνέων, παντὶ πετεινῷ καὶ πᾶσι τοῖς θηρίοις τοῦ omni volatili et omnibus bestiis campi dedi te ad devoran-
πεδίου δέδωκά σε καταβρωθῆναι . dum.
5. Ἐπὶ προςώπου του πεδίου πεσῇ , ὅτι ἐγὼ ἐλά- 5. Super faciem campi cades , quia ego locutus sum, di-
λησα , λέγει Κύριος. cit Dominus.
6. Καὶ ἀποστελῶ πῦρ ἐπὶ Γώγ , καὶ κατοικηθήσον- 6. Et emittam ignem in Gog , et habitabuntur insulae in
ται αἱ νῆσοι ἐπ᾽ εἰρήνης , καὶ γνώσονται ὅτι ἐγώ εἰμι | pace , et scient quia ego sum Dominus.
Κύριος.
7. Καὶ τὸ ὄνομά μου τὸ ἅγιον γνωσθήσεται ἐν μέσῳ 7. Et nomen meum sanctum notum fiet in medio populi
λαοῦ μου Ἰσραὴλ , καὶ οὐ βεβηλωθήσεται τὸ ὄνομά mei Israel , et non polluetur nomen meum sanctum amplius,
μου τὸ ἅγιον οὐκέτι , καὶ γνώσονται τὰ ἔθνη ὅτι ἐγώ et scient gentes quoniam ego sum Dominus sanctus in
εἰμι Κύριος ἅγιος ἐν Ἰσραήλ. Israel.
8. Ἰδοὺ ἥκει , καὶ γνώσῃ ὅτι ἔσται , λέγει Κύριος 8. Ecce venit , et scies quoniam erit , dicit Dominus
Κύριος . Αὕτη ἐστὶν ἡ ἡμέρα ἐν ᾗ ἐλάλησα . Dominus. Haec est dies in qua locutus sum.
9. Καὶ ἐξελεύσονται οἱ κατοικοῦντες τὰς πόλεις 9. Et egredientur habitatores urbium Israel , et succen-
Ἰσραὴλ , καὶ καύσουσιν ἐν τοῖς ὅπλοις , πέλταις καὶ dent in armis, peltis et contis , et arcubus et sagittis , et ba-
κοντοῖς , καὶ τόξοις καὶ τοξεύμασι , καὶ ῥάβδοις χειρῶν culis manuum et lanceis , et succendent in eis ignem septem
καὶ λόγχαις , καὶ καύσουσιν ἐν αὐτοῖς πῦρ ἑπτὰ ἔτη annis :
10. καὶ οὐ μὴ λάβωσι ξύλα ἐκ τοῦ πεδίου , οὐδὲ μὴ 10. et non assument ligna de campo , neque succident de
κόψωσιν ἐκ τῶν δρυμῶν, ἀλλ' ἢ τὰ ὅπλα κατακαύσουσι saltibus , sed arma comburent igni : et deprædabuntur eos
πυρί · καὶ προνομεύσουσιν τοὺς προνομεύσαντας αὐτοὺς, quibus prædæ fuerant , et spoliabunt spoliatores suos , ait
καὶ σκυλεύσουσι τοὺς σκυλεύσαντας αὐτοὺς, λέγει Κύριος. Dominus .
II. Καὶ ἔσται ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ , δώσω τῷ Γωγ 11. Et erit in die illa , dabo Gog locum nominatum, mo-
τόπον ὀνομαστὸν , μνημεῖον ἐν Ἰσραὴλ , τὸ πολυάνδριον numentum in Israel , polyandrion eorum qui venerint ad
τῶν ἐπελθόντων πρὸς τῇ θαλάσσῃ , καὶ περιοικοδομή- mare , et aedificabunt per circuitum os vallis ,
σουσι τὸ περιστόμιον τῆς φάραγγος ,
12. καὶ κατορύξουσιν ἐκεῖ τὸν Γὼγ καὶ πᾶν τὸ πλῆθος 12. et defodient ibi Gog et omnem multitudinem ejus , et
αὐτοῦ , καὶ κληθήσεται τότε το πολυάνδριον τοῦ Γώγ. vocabitur tunc polyandrion Gog.
13. Καὶ κατορύξουσιν αὐτοὺς οἶκος Ἰσραὴλ, ἵνα 13. Et defodient eos domus Israel , ut mundetur terra in
καθαρισθῇ ทἡ γῆ ἐν ἑπταμήνῳ, καὶ κατορύξουσιν αὐτ septem mensibus , et defodient eos omnis populus terræ ,
τοὺς πᾶς ὁ λαὸς τῆς γῆς , καὶ ἔσται αὐτοῖς ὀνομαστὸν et erit eis inclytum qua die glorificatus fuerit, ait Dominus.
ᾗ ἡμέρᾳ ἐδοξάσθη , λέγει Κύριος .
14. Καὶ ἄνδρας διαπαντὸς διαστελοῦσιν ἐπιπορευο- 14. Et viros jugiter secernent circumeuntes terram , ad
μένους τὴν γῆν , θάψαι τοὺς καταλελειμμένους ἐπὶ ¦ sepeliendum eos qui remanserint super faciem terræ , ut
προςώπου τῆς γῆς , καθαρίσαι αὐτὴν μετὰ τὴν ἑπτά- emundent eam post septem menses , et quærent .
μηνον, καὶ ἐκζητήσουσι .
15. Καὶ πᾶς ὁ διαπορευόμενος τὴν γῆν, καὶ ἰδὼν 15. Et omnis peragrans terram , et videns os hominis ,
ὀστοῦν ἀνθρώπου , οἰκοδομήσει παρ᾽ αὐτῷ σημεῖον , ædificabit apud illud , signum , donec sepeliant illud pollin-
ἕως ὅτου θάψωσιν αὐτὸ οἱ θάπτοντες εἰς Γαὶ τὸ που ctores in Gai polyandrio Gog.
λυάνδριον τοῦ Γώγ.
16. Καὶ γὰρ τὸ ὄνομα τῆς πόλεως , Πολυάνδριον . 16. Nam et nomen civitatis , Polyandrion. Et mundabitur
Καὶ καθαρισθήσεται ἡ γῆ. terra.
17. Καὶ σὺ , υἱὲ ἀνθρώπου , εἰπόν · Τάδε λέγει Κύριος· 17. Et tu , fili hominis , dic : Hæc dicit Dominus : Dic
Εἰπὸν παντὶ ὀρνέῳ πετεινῷ, καὶ πρὸς πάντα τὰ θηρία omni avi volatili , et ad omnes bestias campi : Congregamini
τοῦ πεδίου · Συνάχθητε καὶ ἔρχεσθε , συνάχθητε ἀπὸ et venite , congregamini ab omnibus per circuitum ad victi-
πάντων τῶν περικύκλῳ ἐπὶ τὴν θυσίαν μου , ἣν τέθυκα mam meam , quam immolavi vobis , victimamgrandem su-
ὑμῖν, θυσίαν μεγάλην ἐπὶ τὰ ὄρη Ἰσραὴλ , καὶ φάγεσθε per montes Israel , et comedetis carnes, et bibetis sangui
κρέα , καὶ πίεσθε αἷμα. nem .
18. Κρέα γιγάντων φάγεσθε , καὶ αἷμα ἀρχόντων 18. Carnes gigantum comedetis , et sanguinem princi
τῆς γῆς πίεσθε , κριοὺς καὶ μόσχους καὶ τράγους , καὶ pum terræ bibetis , arietes et vitulos et hircos , et vituli
οἱ μόσχοι ἐστεατωμένοι πάντες . omnes adipati.
618 ΙΕΖΕΚΙΗΛ. Κεφ . Μ΄.
· 19. Καὶ φάγεσθε στέαρ εἰς πλησμονὴν, καὶ πίεσθε 19. Et comedetis adipem ad saturitatem , et hibetis san-
αἷμα εἰς μέθην ἀπὸ τῆς θυσίας μου ἧς ἔθυσα ὑμῖν. guinem ad ebrietatem de victima mea quam immolavi vo-
bis.
· 20. Καὶ ἐμπλησθήσεσθε ἐπὶ τῆς τραπέζης μου , 20. Et saturabimini super mensam meam , de equo et
ἵππον καὶ ἀναβάτην καὶ γίγαντα καὶ πάντα ἄνδρα που ascensore et gigante et omni viro bellatore , ait Dominus.
λεμιστὴν, λέγει Κύριος.
21. Καὶ δώσω τὴν δόξαν μου ἐν ὑμῖν, καὶ ὄψονται 21. Et dabo gloriam meam in vobis , et videbunt omnes
πάντα τὰ ἔθνη τὴν κρίσιν μου ἣν ἐποίησα , καὶ τὴν | gentes judicium meum quod feci , et manum meam quam
χειρά μου ἣν ἐπήγαγον ἐπ' αὐτούς. induxi super eos.
22. Καὶ γνώσονται οἶκος Ἰσραὴλ ὅτι ἐγώ εἰμι Κύριος 22. Et scient domus Israel quia ego sum Dominus Deus.
ὁ Θεὸς αὐτῶν, ἀπὸ τῆς ἡμέρας ταύτης καὶ ἐπέκεινα. eorum , a die hac et deinceps.
23. Καὶ γνώσονται πάντα τὰ ἔθνη ὅτι διὰ τὰς ἁμαρ 23. Et scient omnes gentes quoniam propter peccata sua
τίας αὐτῶν ἠχμαλωτεύθησαν οἶκος Ἰσραὴλ , ἀνθ' ὧν capti fuerunt domus Israel, eo quod prævaricati sint in me,
ἠθέτησαν εἰς ἐμὲ , καὶ ἀπέστρεψα τὸ πρόςωπόν μου ἀπ' et averti faciem meam ab eis , et tradidi eos in manus ini-
αὐτῶν, καὶ παρέδωκα αὐτοὺς εἰς χεῖρας τῶν ἐχθρῶν micorum eorum , et ceciderunt omnes gladio.
αὐτῶν, καὶ ἔπεσαν πάντες μαχαίρα .
24. Κατὰ τὰς ἀκαθαρσίας αὐτῶν καὶ κατὰ τὰ ἀνο- 24. Juxta immunditias eorum et iniquitates eorum feci
μήματα αὐτῶν ἐποίησα αὐτοῖς, καὶ ἀπέστρεψα τὸ πρός eis , et averti faciem meam ab eis.
ωπόν μου ἀπ' αὐτῶν.
25. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος Κύριος · Νῦν ἀπο- 25. Propterea haec dicit Dominus Dominus : Nunc redu
στρέψω αἰχμαλωσίαν ἐν Ἰακώβ , καὶ ἐλεήσω τὸν οἶκον cam captivitatem in Jacob , et miserebor domui Israel , et
Ἰσραὴλ , καὶ ζηλώσω διὰ τὸ ὄνομα τὸ ἅγιόν μου. assumam zelum propter nomen sanctum meum.
· 26. Καὶ λήψονται τὴν ἀτιμίαν αὐτῶν , καὶ τὴν ἀδι- 26. Et portabunt ignominiam suam , et injustitiam qua
κίαν ἣν ἠδίκησαν ἐν τῷ κατοικισθῆναι αὐτοὺς ἐπὶ τὴν | injuste egerunt cum habitaverint in terra sua in pace : et
γῆν αὐτῶν ἐπ' εἰρήνης · καὶ οὐκ ἔσται ὁ ἐκφοβῶν non erit qui exterreat
27. ἐν τῷ ἀποστρέψαι με αὐτοὺς ἐκ τῶν ἐθνῶν, καὶ 27. cum reduxero eos de gentibus , et congregavero eos
συναγαγεῖν με αὐτοὺς ἐκ τῶν χωρῶν τῶν ἐθνῶν · καὶ de regionibus gentium : et sanctificabor in eis coram genti-
ἁγιασθήσομαι ἐν αὐτοῖς ἐνώπιον τῶν ἐθνῶν, bus ,
28. καὶ γνώσονται ὅτι ἐγώ εἰμι Κύριος ὁ Θεὸς 28. et scient quia ego sum Dominus Deus eorum , cum
αὐτῶν, ἐν τῷ ἐπιφανῆναί με αὐτοῖς ἐν τοῖς ἔθνεσι . apparuero eis in gentibus.
20. Καὶ οὐκ ἀποστρέψω οὐκέτι τὸ πρόςωπόν μου 29. Et non avertam ultra faciem meam ab eis , eo quod
ἀπ' αὐτῶν , ἀνθ' ὧν ἐξέχεα τὸν θυμόν μου ἐπὶ τὸν οἶκον | effuderim furorem meum super domum Israel , ait Dominus
Ἰσραὴλ , λέγει Κύριος Κύριος . Dominus .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Μ΄. CAPUT XL .

1. Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ πέμπτῳ καὶ εἰκοστῷ ἔτει τῆς
αἰχμαλωσίας ἡμῶν, ἐν τῷ πρώτῳ μηνὶ , δεκάτῃ τοῦ
μηνὸς , ἐν τῷ τεσσαρεσκαιδεκάτῳ ἔτει μετὰ τὸ ἁλῶναι |
τὴν πόλιν, ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἐγένετο ἐπ ' ἐμὲ χεὶρ |
Κυρίου ,
2. καὶ ἤγαγέ με ἐν δράσει Θεοῦ εἰς τὴν γῆν Ἰσραὴλ,
καὶ ἔθηκέ με ἐπ᾿ ὄρος ὑψηλὸν σφόδρα , καὶ ἐπ' αὐτῷ
ὡςεὶ οἰκοδομὴ πόλεως ἀπέναντι ,
3. καὶ εἰςήγαγέ με ἐκεῖ · καὶ ἰδοὺ ἀνὴρ , καὶ ἡ ὅρασις
αὐτοῦ ἦν ὡςεὶ ὅρασις χαλκοῦ στίλβοντος , καὶ ἐν τῇ
χειρὶ αὐτοῦ ἦν σπαρτίον οἰκοδόμων , καὶ κάλαμος μέ-
τρον, καὶ αὐτὸς εἱστήκει ἐπὶ τῆς πύλης,
4. καὶ εἶπε πρὸς μὲ ὁ ἀνήρ · Ὃν ἑώρακας , υἱὲ ἀν-
θρώπου , ἐν τοῖς ὀφθαλμοῖς σου ἴδε , καὶ ἐν τοῖς ὠσί σου
ἄκουε , καὶ τάξον εἰς τὴν καρδίαν σου πάντα ὅσα ἐγὼ |
δεικνύω σοι , διότι ἕνεκα τοῦ δεῖξαί σοι εἰςελήλυθας
ὧδε , καὶ δείξεις πάντα ὅσα σὺ ὁρᾷς τῷ οἴκῳ τοῦ Ἰσ-
ραήλ.
5. Καὶ ἰδοὺ περίβολος ἔξωθεν τοῦ οἴκου κύκλῳ , καὶ
ἐν τῇ χειρὶ τοῦ ἀνδρὸς κάλαμος , τὸ μέτρον πηχῶν ἓξ |
ἐν πήχει καὶ παλαιστῆς , καὶ διεμέτρησε τὸ προτείχι-
σμα , πλάτος ἶσον τῷ καλάμῳ , καὶ τὸ ὕψος αὐτοῦ ἴσον
τῷ καλάμῳ.
6. Καὶ εἰςῆλθεν εἰς τὴν πύλην τὴν βλέπουσαν κατὰ
ἀνατολὰς ἐν ἑπτὰ ἀναβαθμοῖς, καὶ διεμέτρησε τὸ αὐλὰμ |
τῆς πύλης ἶσον τῷ καλάμῳ ,
1. Et factum est in quinto et vigesimo anno captivitatis
nostra , in primo mense , decina mensis , in quarto decimo
anno postquam capta est civitas , in die illa facta est super
me manus Domini ,
2. et adduxit me in visione Dei in terram Israel , et posuit
me super montem excelsum nimis , et in eo quasi aedificium
civitatis e regione ,
3. et introduxit me illuc : et ecce vir, et aspectus ejus
erat quasi aspectus aeris splendentis , et in manu ejus erat
funiculus comentariorum , et calamus mensura , et ipse sta-
bat in porta ,
4. et dixit ad me vir : Quem vidisti , fili hominis , in
oculis tuis vide , et in auribus tuis audi , et pone in cor
tuum omnia quæ ostendero tibi , quia ut ostendantur tibi
ingressus es huc , et monstrabis omnia quæ tu vides domui
Israel.
5. Et ecce murus extra domum per gyrum , et in manu
viri calamus , mensura cubitorum sex in cubito et palaestes,
et mensus est antemurale , latitudinem aequalem calamo ,
et altitudinem ejus æqualem calamo.
6. Et ingressus est portam quæ respiciebat orientem in
septem gradibus , et mensus est aelam portae aequalem ca-
lamo ,
 EZECHIEL. CAP. XL.
7. καὶ τὸ θεὸ ἴσον τῷ καλάμῳ τὸ μῆκος , καὶ ἴσον [
τῷ καλάμῳ τὸ πλάτος , καὶ τὸ αἰλὰμ ἀναμέσον τοῦ
θεηλὰθ πηχῶν ἕξ · καὶ τὸ θεὲ τὸ δεύτερον ἴσον τῷ κατ
λάμῳ πλάτος , καὶ ἴσον τῷ καλάμῳ μήκος , καὶ τὸ αἰ- |
λὰμ πήχεων πέντε.
8. Καὶ τὸ θεὸ τὸ τρίτον ἴσον τῷ καλάμῳ μῆκος , καὶ
ἶσον τῷ καλάμῳ πλάτος , καὶ τὸ αἰλὰμ τοῦ πυλῶνος ,
πλησίον τοῦ αἰλὰμ τῆς πύλης πηχῶν ὀκτὼ ,
9. καὶ τὰ αἰλεῦ πηχῶν δύο · καὶ τὰ αἰλὰμ τῆς πύ-
λης ἔσωθεν,
10. καὶ τὰ θεὲ τῆς πύλης τοῦ θεὲ κατέναντι , τρεῖς
ἔνθεν καὶ τρεῖς ἔνθεν, καὶ μέτρον ἐν τοῖς τρισίν · μέτρον
ἓν τοῖς αἰλὰμ ἔνθεν καὶ ἔνθεν.
11. Καὶ διεμέτρησε τὸ πλάτος τῆς θύρας τοῦ πυλῶ
νος , πηχῶν δέκα , καὶ τὸ εὖρος τοῦ πυλῶνος πηχῶν |
δεκατριῶν .
12. Καὶ πῆχυς ἐπισυναγόμενος ἐπὶ πρόςωπον τῶν
θεεὶμ ἔνθεν καὶ ἔνθεν , καὶ τὸ θεὲ πηχῶν ἓξ ἔνθεν, καὶ ]
πηχῶν ἐξ ἔνθεν.
13. Καὶ διεμέτρησε τὴν πύλην ἀπὸ τοῦ τοίχου τοῦ
θεὲ ἐπὶ τὸν τοῖχον τοῦ θεὲ , πλάτος πήχεις εἴκοσι καὶ ¦
πέντε · αὕτη πύλη ἐπὶ πύλην.
14. Καὶ τὸ αἴθριον τοῦ αἰλὰμ τῆς πύλης ἔξωθεν, πή
χεις εἴκοσι θεεὶμ τῆς πύλης κύκλῳ .
15. Καὶ τὸ αἴθριον τῆς πύλης ἔξωθεν, εἰς τὸ αἴθριον
αἰλὰμ τῆς πύλης ἔσωθεν πηχῶν πεντήκοντα .
16. Καὶ θυρίδες κρυπταὶ ἐπὶ τὸ θεεὶμ , καὶ ἐπὶ τὰ
αἰλὰμ ἔσωθεν τῆς πύλης τῆς αὐλῆς κυκλόθεν . Καὶ
ὡςαύτως τοῖς αἰλὰμ θυρίδας κύκλῳ ἔσωθεν, καὶ ἐπὶ τὸ
αἰλὰμ φοίνικες ἔνθεν καὶ ἔνθεν.
17. Καὶ εἰςήγαγέ με εἰς τὴν αὐλὴν τὴν ἐσωτέραν,
καὶ ἰδοὺ παστοφόρια , καὶ περίστυλα κύκλῳ τῆς αὐλῆς ,
τριάκοντα παστοφόρια ἐν τοῖς περιστύλοις ,
18. καὶ αἱ στοαὶ κατὰ νώτου τῶν πυλῶν, κατὰ τὸ
μῆκος τῶν πυλῶν τὸ περίστυλον τὸ ὑποκάτω .
19. Καὶ διεμέτρησε τὸ πλάτος τῆς αὐλῆς , ἀπὸ τοῦ
αἰθρίου τῆς πύλης τῆς ἐξωτέρας ἔσωθεν ἐπὶ τὸ αἴθριον |
τῆς πύλης τῆς βλεπούσης ἔξω , πήχεις ἑκατὸν τῆς βλε-
πούσης κατὰ ἀνατολάς. Καὶ ἤγαγέ με ἐπὶ βοῤῥᾶν,
20. καὶ ἰδοὺ πύλη βλέπουσα πρὸς βοῤῥᾶν τῇ αὐλῇ
τῇ ἐξωτέρᾳ , καὶ διεμέτρησεν αὐτὴν, τό , τε μῆκος αὐτ
τῆς καὶ τὸ πλάτος ,
21. καὶ τὸ θεὲ τρεῖς ἔνθεν καὶ τρεῖς ἔνθεν, καὶ τὸ αἰ-
λεῦ , καὶ τὰ αἰλαμμών, καὶ τοὺς φοίνικας αὐτῆς. Καὶ
ἐγένετο κατὰ τὰ μέτρα τῆς πύλης τῆς βλεπούσης κατὰ
ἀνατολὰς , πηχῶν πεντήκοντα τὸ μῆκος αὐτῆς , καὶ
πηχῶν εἰκοσιπέντε τὸ εὖρος αὐτῆς.
22. Καὶ αἱ θυρίδες αὐτῆς , καὶ τὰ αἰλαμμών, καὶ οἱ
φοίνικες αὐτῆς καθὼς ἡ πύλη ἡ βλέπουσα κατὰ ἀνα-
τολάς. Καὶ ἐν ἑπτὰ κλιμακτῆρσιν ἀνέβαινον ἐπ' αὐτὸν ,
καὶ τὰ αἰλαμμὼν ἔσωθεν.
23. Καὶ πύλη τῇ αὐλῇ τῇ ἐσωτέρᾳ βλέπουσα ἐπὶ
πύλην τοῦ βοῤῥᾶ , ὃν τρόπον τῆς πύλης τῆς βλεπούσης |
κατὰ ἀνατολάς · Καὶ διεμέτρησε τὴν αὐλὴν ἀπὸ πύλης |
ἐπὶ πύλην, πήχεις ἑκατόν .
24. Καὶ ἤγαγέ με κατὰ νότον, καὶ ἰδοὺ πύλη βλέ-
πουσα πρὸς νότον, καὶ διεμέτρησεν αὐτὴν, καὶ τὰ θεὲ ,
καὶ τὰ αἰλεῦ , καὶ τὰ αἰλαμμὼν κατὰ τὰ μέτρα ταῦτα.
25. Καὶ αἱ θυρίδες αὐτῆς , καὶ τὰ αἰλαμμὼν κυκλό-
619
7. et thee aequalem calamo longitudinem , et aequalem
calamo latitudine , et ælam in medio theelath cubitorum
sex et thee secundum æqualem calamo latitudine , et
æqualem calamo longitudine , et ælam cubitorum quinque.
8. Et thee tertium æqualem calamo longitudine , et aequa
lem calamo latitudine , et ælam portae , qui juxta selam
portæ cubitorum octo ,
9. et æleu cubitorum duorum : et aelam portae intrinse
cus ,
10. et thee portæ thee e regione , tres hinc et tres inde ,
et mensura in tribus : mensura una alam hinc et inde.
11. Et mensus est latitudinem introitus portae , decem
cubitorum , et latitudinem portæ cubitorum tredecim .
12. Et cubitus redigebatur in conspectu theim hinc et inde,
et thee cubitorum sex hinc, et cubitorum sex inde.
13. Et mensus est portam a muro thee ad parietem thee,
latitudinem viginti quinque cubitorum : hæc porta contra
portam.
14. Et sub dio alam porta extrinsecus , cubiti viginti
theim portæ per circuitum.
15. Et sub divo portæ extrinsecus , in sub divo elam
portæ intrinsecus quinquaginta cubitorum.
16. Et fenestra absconditae super theim , et super alam
intra portam atrii per circuitum. Et similiter ipsis ælam fe-
nestras in circuitu intrinsecus , et super aelam palmae hinc
et inde.
17. Et introduxit me in atrium interius , et ecce pasto-
phoria, et intercolumnia atrii, triginta pastophoria in interco-
lumniis ,
18. et porticus ad dorsum januarum , secundum longitu-
dinem januarum intercolumnium inferius
19. Et mensus est latitudinem atrii , ab eo loco qui erat
sub divo porta exterioris ad intus sub divo portæ respicientis
extra , cubitos centum respicientis ad orientem . Et adduxit
me ad aquilonem,
20. et ecce porta respiciens ad aquilonem atrio exteriori,
et mensus est eam , longitudinem ejus et latitudinem ,
21. et thee tres hinc et tres inde , et aeleu , et aclammon ,
et palmas ejus. Et factum est secundum mensuras porta
quæ respicit orientem , quinquaginta cubitorum longitudo
ejus , et latitudo ejus viginti quinque cubitorum.
22. Et fenestræ ejus , et ælammon , et palmæ ejus sicut
porta quæ respiciebat orientem. Et in gradibus septem as-
cendebant ad eum , et aelammon intrinsecus.
23. Et porta atrii interioris respiciens ad portam aquilo-
nis , sicut porta quæ respicit ad orientem. Et mensus est
atrium a porta ad portam , cubitos centum.
24. Et duxit me ad austrum , et ecce porta respiciens ad
austrum , et mensus est eam , et thee , et æleu , et ælam-
mon , juxta mensuras has.
25. Et fenestrae ejus , et ælammon in circuitu , sicut fe-
620 ΙΕΖΕΚΙΗΛ Κεφ . Μ .
θεν, καθὼς αἱ θυρίδες τοῦ αἰλὰμ , πηχῶν πεντήκοντα ¦ nestra alam , cubitorum quinquaginta longitudo ejus , et
τὸ μῆκος αὐτῆς , καὶ πηχῶν εἰκοσιπέντε τὸ εὖρος αὐτῆς , cubitorum viginti quinque latitudo ejus ,
26. καὶ ἑπτὰ κλιμακτῆρες αὐτῇ , καὶ αἰλαμμὼν 26. et septem gradus ei , et ælammon intrinsecus , et
ἔσωθεν, καὶ φοίνικες αὐτῇ , εἷς ἔνθεν καὶ εἷς ἔνθεν ἐπὶ palmæ ei , una hinc et una inde super aleu.
τὰ αἰλεῦ ,
27. Καὶ πύλη κατέναντι τῆς πύλης τῆς αὐλῆς τῆς 27. Et porta e regione porta atrii interioris ad austrum.
ἐσωτέρας πρὸς νότον. Καὶ διεμέτρησε τὴν αὐλὴν ἀπὸ Et mensus est atrium a porta ad portam , cubitos centum la-
πύλης ἐπὶ πύλην, πήχεις ἑκατὸν τὸ εὖρος πρὸς νότον. titudine ad austrum .
28. Καὶ εἰςήγαγέ με εἰς τὴν αὐλὴν τὴν ἐσωτέραν τῆς 28. Et introduxit me in atrium interius porta quæ ad
πύλης τῆς πρὸς νότον, καὶ διεμέτρησε τὴν πύλην κατὰ | austrum , et mensus est portam juxta mensuras has ,
τὰ μέτρα ταῦτα ,
20. καὶ τὰ θεὲ , καὶ τὰ αἰλεῦ , καὶ τὰ αἰλαμμὼν κατὰ 29. et thee , et aleu , et alammon juxta mensuras bas
τὰ μέτρα ταῦτα , καὶ θυρίδες αὐτῇ , καὶ τῷ αἰλαμμών et fenestra ei , et aelammon in circuitu , cubitorum quinqua-
κύκλῳ , πήχεις πεντήκοντα τὸ μῆκος αὐτῆς , καὶ τὸ ginta longitudo ejus et latitudo cubitorum viginti quinque
εὖρος πήχεις εἰκοσιπέντε (*)
31. τοῦ αἰλὰμ εἰς τὴν αὐλὴν τὴν ἐξωτέραν , καὶ 31. ipsius aelam in atrium exterius , et palmæ æcleu , et
φοίνικες τῷ αἰλεῦ , καὶ ὀκτὼ κλιμακτῆρες. octo gradus.
32. Καὶ εἰςήγαγέ με εἰς τὴν πύλην τὴν βλέπουσαν 32. Et introduxit me ad portam respicientem ad orientem ,
κατὰ ἀνατολὰς , καὶ διεμέτρησεν αὐτὴν κατὰ τὰ μέτρα et mensus est eam juxta mensuras has ,
ταῦτα ,
33. καὶ τὰ θεὲ, καὶ τὰ αἰλεῦ , καὶ τὰ αἰλαμμὼν 33. et thee , et aleu , et aelammon juxta mensuras has ,
κατὰ τὰ μέτρα ταῦτα , καὶ θυρίδες αὐτῇ καὶ αἰλαμμὼν et fenestræ ei et ælammon in circuitu , cubitorum quinqua
κύκλῳ , πήχεις πεντήκοντα μῆκος αὐτῆς , καὶ εὖρος ginta longitudo ejus , et latitudo ejus cubitorum viginti
αὐτῆς πήχεις εἰκοσιπέντε . quinque.
34. Καὶ αἰλαμμὼν εἰς τὴν αὐλὴν τὴν ἐσωτέραν, καὶ 34. Et glammon in atrium interius , et palma super aleu
φοίνικες ἐπὶ τοῦ αἰλεῦ ἔνθεν καὶ ἔνθεν, καὶ ὀκτὼ κλι- linc et inde , et octo gradus ei.
μακτῆρες αὐτῇ.
35. Καὶ εἰςήγαγέ με εἰς τὴν πύλην τὴν πρὸς βοῤῥᾶν, 35. Et introduxit me ad portam quæ ad aquilonem , et
καὶ διεμέτρησε κατὰ τὰ μέτρα ταῦτα , mensus est juxta mensuras has ,
36. καὶ τὰ θεὲ , καὶ τὰ αἰλεῦ , καὶ τὰ αἰλαμμών, καὶ 36. et thee , et æleu , et ælammon , et fenestra ei in cir-
θυρίδες αὐτῇ κύκλῳ · καὶ τὸ αἰλαμμὼν αὐτῆς , πήχεις cuitu : et aelammon ejus , cubitorum quinquaginta longitudo
πεντήκοντα μῆκος αὐτῆς , καὶ εὖρος πήχεις εἰκοσιπέντε , ejus , et latitudo cubitorum viginti quinque ,
37. καὶ τὰ αἰλαμμὼν εἰς τὴν αὐλὴν τὴν ἐξωτέραν, 37. et ælammon in atrium exterius , et palmæ æleu hinc
καὶ φοίνικες τῷ αἰλεῦ ἔνθεν καὶ ἔνθεν, καὶ ὀκτὼ κλι- et inde , et octo gradus ei :
μακτῆρες αὐτῇ ·
38. ( **) τὰ παστοφόρια αὐτῆς καὶ τὰ θυρώματα αὐτῆς, 38. pastophoria ejus et januæ ejus ,
39. καὶ τὰ αἰλαμμὼν αὐτῆς ἐπὶ τῆς πύλης τῆς δευ 39. et aelammon ejus super portam secundam aquæ du
τέρας ἔκρυσις , ὅπως σφάζωσιν ἐν αὐτῇ τὰ ὑπὲρ ἁμαρ- ctus , ut immolent in ea quæ pro peccato et quæ pro igno
τίας καὶ τὰ ὑπὲρ ἀγνοίας. rantia.
40. Καὶ κατὰ νώτου τοῦ ῥύακος τῶν ὁλοκαυτωμάτων 40. Et ad dorsum rivuli holocaustomatum respicientis ad
τῆς βλεπούσης πρὸς βοῤῥᾶν, δύο τράπεζαι πρὸς ἀνατο- | aquilonem , duæ mensæ ad orientem ad dorsum secunda ,
λὰς κατὰ νώτου τῆς δευτέρας , καὶ τοῦ αἰλὰμ τῆς πύ- et alam portae duae mensa ad orientem :
λης δύο τράπεζαι κατὰ ἀνατολάς ·
41. τέσσαρες ἔνθεν, καὶ τέσσαρες ἔνθεν κατὰ νώτου 41. quatuor hinc , et quatuor inde ad dorsum porta ,
τῆς πύλης , ἐπ᾿ αὐτὰς σφάζουσι τὰ θύματα . Κατέναντι super ipsas jugulant victimas. E regione octo mensarum
τῶν ὀκτὼ τραπεζῶν τῶν θυμάτων, victimarum,
42. καὶ τέσσαρες τράπεζαι τῶν ὁλοκαυτωμάτων λί- 42. etiam quatuor mensa holocaustomatum lapideæ do-
θιναι λελαξευμέναι , πήχεως καὶ ἡμίσους τὸ πλάτος , | latae , cubiti cum dimidio latitudo , et cubitorum duorum
καὶ πήχεων δύο ἡμίσους τὸ μῆκος , καὶ ἐπὶ πῆχυν τὸ cum dimidio longitudo , et super cubitum altitudo . Super
ὕψος. Ἐπ' αὐτὰ ἐπιθήσουσι τὰ σκεύη ἐν οἷς σφάζουσιν ea imponent vasa in quibus jugulant ibi holocaustomata et
ἐκεῖ τὰ ὁλοκαυτώματα καὶ τὰ θύματα . victimas.

(* ) 30. Καὶ αἰλαμμὼθ κύκλῳ μῆκος πέντε καὶ εἴκοσι 30. Et vestibulum per gyrum longitudine viginti quinque cu-
πήχεων, καὶ πλάτος πέντε πήχεων. (Alex.) bitorum , et latitudine quinque cubitorum.
(**) 38. Τὰ παστοφόρια αὐτῆς , καὶ τὰ θυρώματα αὐτῆς , 38. Pastophoria ejus , et ostia ejus , et vestibula ejus super
καὶ τὰ αἰλαμμὼθ αὐτῆς ἐπὶ τῆς πύλης τῆς δευτέρας ἔκρυσις , | portam secundam aquæ ductus , ibi lavabunt holocaustum.
ἐκεῖ πλυνοῦσι τὴν ὁλοκαύτωσιν.
39. Ἐν δὲ τῷ αἰλὰμ τῆς πύλης δύο τράπεζαι ἔνθεν, καὶ 39. At in vestibulo portæ duæ mensæ hinc , et duæ mensæ
δύο τράπεζαι ἔνθεν, ἐκ χρυσίου , ὅπως σφάζωσιν τὴν ὁλοκαύτω inde , ex auro , ut immolent super eas holocaustum et quæ pro
σιν καὶ τὰ ὑπὲρ ἁμαρτίας , καὶ τὰ ὑπὲρ ἀγνοίας . (Alex.) peccato , et quæ pro ignorantia.
 EZECHIEL. CAP. XLI. 621
43. Καὶ παλαιστὴν ἕξουσι γεῖσος λελαξευμένον ἔσω- 43. Et palæsten habebun gisum dolatum intrinsecus
θεν κύκλῳ , καὶ ἐπὶ τὰς τραπέζας ἐπάνωθεν στέγας , per circuitum , et super mensas desuper tecta , ut operiren-
τοῦ καλύπτεσθαι ἀπὸ τοῦ ὑετοῦ καὶ ἀπὸ τῆς ξηρασίας. tur a pluvia et a siccitate.
44. Καὶ εἰςήγαγέ με εἰς τὴν αὐλὴν τὴν ἐσωτέραν, 44. Et introduxit me in atrium interius , et ecce dua
καὶ ἰδοὺ δύο ἐξέδραι ἐν τῇ αὐλῆ τῇ ἐσωτέρᾳ , μία κατὰ exedræ in atrio interiori , una ad dorsum portæ respicientis
νώτου τῆς πύλης τῆς βλεπούσης πρὸς βοῤῥᾶν, φέρουσα ad aquilonem, quæ fert ad austrum, et una ad dorsumporta
πρὸς νότον, καὶ μία κατὰ νώτου τῆς πύλης τῆς πρὸς quæ ad austrum , respicientis autem ad aquilonem,
νότον, βλεπούσης δὲ πρὸς βοῤῥᾶν,
45. καὶ εἶπε πρὸς μέ · Ἡ ἐξέδρα αὕτη ἡ βλέπουσα 45. et dixit ad me : Exedra haec quæ respicit ad austrum,
πρὸς νότον, τοῖς ἱερεῦσι τοῖς φυλάσσουσι τὴν φυλακὴν . sacerdotibus custodientibus custodiam domus ,
τοῦ οἴκου ,
46. καὶ ἡ ἐξέδρα ἡ βλέπουσα πρὸς βοῤῥᾶν, τοῖς ἱε 46. et exedra respiciens ad aquilonem , sacerdotibus cu-
ρεῦσι τοῖς φυλάσσουσι τὴν φυλακὴν τοῦ θυσιαστηρίου. stodientibus custodiam altaris . Illi sunt filii Sadduc , qui ac-
Ἐκεῖνοί εἰσιν οἱ υἱοὶ Σαδδοὺκ, οἱ ἐγγίζοντες ἐκ τοῦ cedunt de Levi ad Dominum , ministrare ei.
Λευῒ πρὸς Κύριον, λειτουργεῖν αὐτῷ .
47. Καὶ διεμέτρησε τὴν αὐλὴν, μῆκος πηχῶν ἑκατ 47. Et mensus est atrium , longitudinem cubitorum cen-
τὸν, καὶ εὖρος πήχεις ἑκατὸν, ἐπὶ τὰ τέσσαρα μέρη tum , et latitudinem cubitorum centum , ad quatuor partes
αὐτῆς, καὶ τὸ θυσιαστήριον ἀπέναντι τοῦ οἴκου . ejus , et altare e regione domus.
48. Καὶ εἰςήγαγέ με εἰς τὸ αἰλὰμ τοῦ οἴκου . Καὶ διε- 48. Et introduxit me in alam domus. Et mensus est ael
μέτρησε τὸ αἲλ τοῦ αἰλὰμ , πηχῶν πέντε τὸ πλάτος ἔν- ipsius aelam , cubitorum quinque latitudinem hinc , et cu-
θεν, καὶ πηχῶν πέντε ἔνθεν, καὶ τὸ εὖρος τοῦ θυρώμα | bitorum quinque inde , et latitudinem porta cubitorum
τος πηχῶν δεκατεσσάρων, καὶ ἐπωμίδες τῆς θύρας τοῦ quatuordecim , et humeri ostii ælam cubitorum trium hinc,
αἰλὰμ πηχῶν τριῶν ἔνθεν, καὶ πηχῶν τριῶν ἔνθεν· et cubitorum trium inde :
49. καὶ τὸ μῆκος τοῦ αἰλὰμ πηχῶν εἴκοσι , καὶ τὸ 49. et longitudo alam cubitorum viginti , et latitudo cu-
εὖρος πηγῶν δώδεκα· καὶ ἐπὶ δέκα ἀναβαθμῶν ἀνέ- bitorum duodecim : et super decem gradus ascendebant ad
βαινον ἐπ' αὐτὸ , καὶ στῦλοι ἦσαν ἐπὶ τὸ αἰλάμ , εἷς | illud , et columnae erant ad alam , una hinc et una inde.
ἔνθεν καὶ εἷς ἔνθεν.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΑ' . CAPUT XLI.

1. Καὶ εἰςήγαγέ με εἰς τὸν ναὸν, ᾧ διεμέτρησε τὸ 1. Et introduxit me in templum , cui mensus est aclam
αἰλὰμ πηχῶν ἐξ τὸ πλάτος ἔνθεν, καὶ πηχῶν ἓξ τὸ εὖ- cubitorum sex latitudinem hinc , et cubitorum sex latitudi-
ρος τοῦ αἰλαμ ἔνθεν, nem aelam inde ,
2. καὶ τὸ εὖρος τοῦ πυλῶνος πηχῶν δέκα , καὶ ἐπω- 2. et latitudinem portæ cubitorum decem , et humeri
μίδες τοῦ πυλῶνος πηχῶν πέντε ἔνθεν, καὶ πηχῶν πέντε portæ cubitorum quinque hinc , et cubitorum quinque
ἔνθεν. Καὶ διεμέτρησε τὸ μῆκος αὐτοῦ πηγῶν τεσσα- inde. Et mensus est longitudinem ejus quadraginta cubito-
ράκοντα , καὶ τὸ εὖρος πηχῶν εἴκοσι . rum , et latitudinem viginti cubitorum.
3. Καὶ εἰςῆλθεν εἰς τὴν αὐλὴν τὴν ἐσωτέραν, καὶ 3. Et ingressus est in atrium interius , et mensus est
διεμέτρησε τὸ αλλ τοῦ θυρώματος πηχῶν δύο , καὶ τὸ æl portæ cubitorum duorum , et portam sex cubitorum , et
θύρωμα πηχῶν ἓξ , καὶ τὰς ἐπωμίδας του θυρώματος | Lumeros portæ septem cubitorum linc , et septem cubito-
πηχῶν ἑπτὰ ἔνθεν, καὶ πηχῶν ἑπτὰ ἔνθεν. rum inde.
4. Καὶ διεμέτρησε τὸ μῆκος τῶν θυρῶν πηχῶν τεσ- 4. Et mensus est longitudinem ostiorum cubitorum qua-
σαράκοντα , καὶ τὸ εὖρος πηχῶν εἴκοσι κατὰ πρόςωπον draginta , et latitudinem cubitorum viginti ad faciem tem-
τοῦ ναοῦ. Καὶ εἶπε · Τοῦτο τὸ ἅγιον τῶν ἁγίων . pli. Et dixit : Hoc est sanctum sanctorum.
5. Καὶ διεμέτρησε τὸν τοῖχον τοῦ οἴκου πηχῶν ἓξ , 5. Et mensus est parietem domus cubitorum sex , et la-
καὶ τὸ εὖρος τῆς πλευρᾶς πηχῶν τεσσάρων κυκλόθεν, titudinem lateris cubitorum quatuor per circuitum ,
6. καὶ πλευρὰ πλευρὸν ἐπὶ πλευρὸν τριάκοντα τρὶς 6. et latera latus ad latus triginta trium bis : et interval-
δις · καὶ διάστημα ἐν τῷ τοίχῳ τοῦ οἴκου ἐν τοῖς πλευ- lum in pariete domus in lateribus per circuitum , ut esset
ροῖς κύκλῳ , τοῦ εἶναι τοῖς ἐπιλαμβανομένοις ὁρᾶν , ὅπως apprehendentibus ad videndum , ut omnino non attingerent
τὸ παράπαν μὴ ἅπτωνται τῶν τοίχων τοῦ οἴκου. parietes domus.
7. Καὶ τὸ εὖρος τῆς ἀνωτέρας τῶν πλευρῶν κατὰ 7. Et latitudinem superioris lateris juxta additamentum
τὸ πρόςθεμα ἐκ τοῦ τοίχου , πρὸς τὴν ἀνωτέραν κύκλῳ ex pariete , ad superius in circuitu domus , ut dilatetur de-
τοῦ οἴκου , ὅπως διαπλατύνηται ἄνωθεν, καὶ ἐκ τῶν super, et ex inferioribus ascendant ad superiora, et de gisis
κάτωθεν ἀναβαίνωσιν ἐπὶ τὰ ὑπερῷα , καὶ ἐκ τῶν γει- ad tristega ,
σῶν ἐπὶ τὰ τριώροφα ,
8. καὶ τὸ θραὲλ τοῦ οἴκου ὕψος κύκλῳ , διάστημα 8. et thrael domus altitudinem per circuitum , interval-
τῶν πλευρῶν ἴσον τῷ καλάμῳ πηγῶν ἕξ . Διαστήματα | lum lateram aequale calamo cubitorum sex . Intervalla
9. καὶ εὖρος τοῦ τοίχου τῆς πλευρᾶς ἔξωθεν πηγῶν 9. et latitudinem parietis lateris forinsecus cubitorum
πέντε , καὶ τὰ ἀπόλοιπα τὰ ἀναμέσον τῶν πλευρῶν τοῦ quinque , et reliqua quæ inter latera domus ,
οίχου ,
 622 ΙΕΖΕΚΙΗΛ
10. καὶ ἀναμέσον τῶν ἐξεδρῶν εὖρος πηχῶν εἴκοσι ,
τὸ περιφερὲς τῷ οἴκῳ κύκλῳ .
11. Καὶ αἱ θύραι τῶν ἐξεδρῶν ἐπὶ τὸ ἀπόλοιπον τῆς
θύρας τῆς μιᾶς τῆς πρὸς βοῤῥᾶν · καὶ ἡ θύρα ἡ μία
πρὸς νότον, καὶ τὸ εὖρος τοῦ φωτὸς τοῦ ἀπολοίπου ,
πηχῶν πέντε πλάτος κυκλόθεν.
12. Καὶ τὸ διορίζον κατὰ πρόςωπον τοῦ ἀπολοίπου
ὡς πρὸς θάλασσαν, πηχῶν ἑβδομήκοντα πλάτος , του
τοίχου τοῦ διορίζοντος πηχῶν πέντε εὖρος κυκλόθεν,
καὶ μῆκος αὐτοῦ πηχῶν ἐνενήκοντα .
13. Καὶ διεμέτρησε κατέναντι τοῦ οἴκου μῆκος πη-
χῶν ἑκατὸν, καὶ τὰ ἀπόλοιπα καὶ τὰ διορίζοντα , καὶ
οἱ τοίχοι αὐτῶν, μῆκος πηχῶν ἑκατόν.
14. Καὶ τὸ εὖρος κατὰ πρόςωπον τοῦ οἴκου , καὶ τὰ
ἀπόλοιπα κατέναντι πηχῶν ἑκατόν.
15. Καὶ διεμέτρησε μῆκος τοῦ διορίζοντος κατὰ πρός-
ωπον τοῦ ἀπολοίπου τῶν κατώπισθεν τοῦ οἴκου ἐκεί— |
νου , καὶ τὰ ἀπόλοιπα ἔνθεν καὶ ἔνθεν, πηχῶν ἑκατὸν
τὸ μῆκος. Καὶ ὁ ναὸς καὶ αἱ γωνίαι , καὶ τὸ αἰλὰμ τὸ
ἐξώτερον, πεφατνωμένα .
16. Καὶ αἱ θυρίδες δικτυωταὶ , ὑποφαύσεις κύκλῳ
τοῖς τρισὶν, ὥςτε διακύπτειν . Καὶ ὁ οἶκος καὶ τὰ πλη-
σίον ἐξυλωμένα κύκλῳ , καὶ τὸ ἔδαφος καὶ ἐκ τοῦ
ἐδάφους ἕως τῶν θυρίδων· καὶ αἱ θυρίδες ἀναπτυσσόμε- -
και τρισσῶς εἰς τὸ διακύπτειν,
17. καὶ ἕως πλησίον τῆς ἐσωτέρας καὶ ἕως τῆς
ἐξωτέρας. Καὶ ἐφ' ὅλον τὸν τοῖχον κύκλῳ , ἐν τῷ ἔσω-
θεν καὶ ἐν τῷ ἔξωθεν,
18. γεγλυμμένα Χερουβὶμ , καὶ φοίνικες ἀναμέσον
Χεροὺβ καὶ ἀναμέσον Χερού6. Δύο πρόςωπα τῷ Χε- |
ρουβ ,
19. πρόςωπον ἀνθρώπου πρὸς τὸν φοίνικα ἔνθεν καὶ
ἔνθεν, καὶ πρόςωπον λέοντος πρὸς τὸν φοίνικα ἔνθεν καὶ |
ἔνθεν, διαγεγλυμμένος ὁ οἶκος κυκλόθεν.
20. Ἐκ τοῦ ἐδάφους ἕως τοῦ φατνώματος , τὰ Χε
ρουβὶμ καὶ οἱ φοίνικες διαγεγλυμμένοι .
21. Καὶ τὸ ἅγιον καὶ ὁ ναὸς ἀναπτυσσόμενος τετρά-
γωνα , κατὰ πρόςωπον τῶν ἁγίων ὅρασις ὡς ὄψις
22. θυσιαστηρίου ξυλίνου , πηχῶν τριῶν τὸ ὕψος
αὐτοῦ , καὶ τὸ μῆκος πηχῶν δύο , καὶ τὸ εὖρος πηχῶν |
δύο. Καὶ κέρατα εἶχε , καὶ ἡ βάσις αὐτοῦ καὶ οἱ τοῖχοι |
αὐτοῦ ξύλινοι. Καὶ εἶπε πρὸς μέ· Αὕτη ἡ τράπεζα ή
πρὸ προςώπου Κυρίου .
23. Καὶ δύο θυρώματα τῷ ναῷ , καὶ δύο θυρώματα
τῷ ἁγίῳ,
24. τοῖς δυσὶ θυρώμασι τοῖς στροφωτοῖς· δύο θυρώ-
ματα τῷ ἑνὶ , καὶ δύο θυρώματα τῇ θύρᾳ τῇ δευτέρᾳ·
25. καὶ γλυφὴ ἐπ' αὐτῶν, καὶ ἐπὶ τὰ θυρώματα τοῦ
ναοῦ Χερουβὶμ , καὶ φοίνικες κατὰ τὴν γλυφὴν τῶν
ἁγίων, καὶ σπουδαῖα ξύλα κατὰ πρόςωπον τοῦ αἰλὰμ |
ἔξωθεν,
26. καὶ θυρίδες κρυπταί. Καὶ διεμέτρησεν ἔνθεν καὶ
ἔνθεν, εἰς τὰ ὀροφώματα τοῦ αἰλὰμ , καὶ τὰ πλευρὰ τοῦ
οἴκου ἐζυγωμένα .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΒ΄.
1. Καὶ εἰςήγαγέ με εἰς τὴν αὐλὴν τὴν ἐσωτέραν
κατὰ ἀνατολὰς , κατέναντι τῆς πύλης τῆς πρὸς βοῤῥᾶν, I contra portam quæ ad aquilonem , et introduxit me , et
καὶ εἰςήγαγέ με , καὶ ἰδοὺ ἐξέδραι πέντε , ἐχόμεναι τοῦ ecce exedræ quinque juxta reliquum ædificium, et juxta
ἀπολοίπου , καὶ ἐχόμεναι τοῦ διορίζοντος πρὸς βοῤῥᾶν, separans ad aquilonem,
Κεφ . ΜΒ'.
10. et inter exedras latitudinem cubitorum viginti , cir-
cuinferentiam domui in circuitu.
11. Et portæ exedrarum ad reliquum portæ unius quæ
ad aquilonem : et ostium unum ad austrum , et latitudo
luminis reliqui , cubitorum quinque latitudo in circuitu.
12. Et quod separat ad faciem reliqui quasi ad mare ,
cubitorum septuaginta latitudo , parietis separantis cubi-
torum quinque latitudo in circuitu , et longitudo ejus cu-
bitorum nonaginta .
13. Et mensus est contra domum longitudinem cubito-
rum centum , et reliqua , et separantia , et parietes eorum ,
longitudinem cubitorum centum .
14. Et latitudinem contra faciem templi , et reliqua e con-
tra cubitorum centum .
15. Et mensus est longitudinem separantis contra faciem
reliqui quæ erant post tergum domus illius , et reliqua
hinc et inde, cubitorum centum longitudinem . Et templum
et anguli , et ælam exterius , strata ligno.
16. Et fenestra in modum retis facta , illuminationes in
circuitu tribus , ad prospiciendum. Et domus et ea quæ
proxima erant strata ligno per circuitum , et pavimentum et
de pavimento usque ad fenestras : et fenestræ aperiebantur
tripliciter ut prospiceretur per eas ,
17. et usque prope interiorem et usque ad exteriorem.
Et per omnem parietem in circuitu , intrinsecus et extrin-
secus ,
18. caelata Cherubim, et palmæ inter Cherub et Cherub.
Duæ facies Cherub ,
19. facies hominis ad palmam hinc et hinc , et facies leo-
nis ad palmam inde et inde , caelata domus in circuitu.
20. A pavimento usque ad laqueare, Cherubim et palmæ
caelatae.
21. Et sanctuarium et templum aperiebantur per quatuor
angulos , contra faciem sanctorum visio quasi species
22. altaris lignei , trium cubitorum altitudo ejus , et lon-
gitudo cubitorum duorum , et latitudo cubitorum duorum.
Et cornua habebat , et basis ejus et parietes ejus lignei. Et
dixit ad me : Hæc est mensa quæ ante faciem Domini.
23. Et duo ostia templo , et duo ostia sanctuario ,
24. duobus ostiis vertibilibus : duo ostia uni , et duo os-
tia portae secunda :
25. et caelatura super eas , et super ostia templi Cheru-
bim , et palmæ juxta sculpturam sanctorum , et necessaria
ligna ad faciem ælam forinsecus ,
26. et fenestra abscondita. Et mensus est hinc et inde ,
in laquearia alam , et latera domus æqui ponderis .
CAPUT XLII.
1. Et introduxit me in atrium interius ad orientem ,
 EZECHIEL. CAP. XLII.
2. ἐπὶ πήχεις ἑκατὸν μῆκος πρὸς βοῤῥᾶν, καὶ τὸ
πλάτος πεντήκοντα ,
3. διαγεγραμμέναι ὃν τρόπον αἱ πύλαι τῆς αὐλῆς τῆς
ἐσωτέρας , καὶ ὃν τρόπον τὰ περίστυλα τῆς αὐλῆς τῆς
ἐξωτέρας ἐστοιχισμέναι , ἀντιπρόςωποι στοαὶ τρισσαί .
4. Καὶ κατέναντι τῶν ἐξεδρῶν περίπατος , πηχῶν
δέκα τὸ πλάτος , ἐπὶ πήχεις ἑκατὸν τὸ μῆκος . Καὶ τὰ
θυρώματα αὐτῶν πρὸς βοῤῥᾶν,
5. καὶ οἱ περίπατοι οἱ ὑπερῷοι ὡςαύτως · ὅτι ἐξεί
χετο τὸ περίστυλον ἐξ αὐτοῦ , ἐκ τοῦ ὑποκάτωθεν περι-
στύλου , καὶ τὸ διάστημα · οὕτως περίστυλον καὶ διά-
στημα , καὶ οὕτως στοαὶ δύο ,
6. διότι τριπλαῖ ἦσαν, καὶ στύλους οὐκ εἶχον καθὼς
οἱ στῦλοι τῶν ἐξωτέρων . Διὰ τοῦτο ἐξείχοντο τῶν ὑπο-
κάτωθεν καὶ τῶν μέσων ἀπὸ τῆς γῆς.
7. Καὶ φῶς ἔξωθεν, ὃν τρόπον αἱ ἐξέδραι τῆς αὐλῆς
τῆς ἐξωτέρας , αἱ βλέπουσαι ἀπέναντι τῶν ἐξεδρῶν τῶν
πρὸς βοῤῥᾶν, μῆκος πηχῶν πεντήκοντα .
8. Ὅτι τὸ μῆκος τῶν ἐξεδρῶν τῶν βλεπουσῶν εἰς
τὴν αὐλὴν τὴν ἐξωτέραν , ἦν πηχῶν πεντήκοντα , καὶ
αὗταί εἰσιν αἱ ἀντιπρόςωποι ταύταις· τὸ πᾶν πηχῶν
ἑκατόν.
9. Καὶ αἱ θύραι τῶν ἐξεδρῶν τούτων , τῆς εἰςόδου
τῆς πρὸς ἀνατολὰς , τοῦ εἰςπορεύεσθαι δι ' αὐτῶν ἐκ τῆς
αὐλῆς τῆς ἐξωτέρας
10. κατὰ τὸ φῶς τοῦ ἐν ἀρχῇ περιπάτου , καὶ τὰ
πρὸς νότον κατὰ πρόςωπον τοῦ νότου , κατὰ πρόςωπον
τοῦ ἀπολοίπου , καὶ κατὰ πρόςωπον τοῦ διορίζοντος. Καὶ
αἱ ἐξέδραι
11. καὶ ὁ περίπατος κατὰ πρόςωπον αὐτῶν, κατὰ
τὰ μέτρα ἐξεδρῶν τῶν πρὸς βοῤῥᾶν, καὶ κατὰ τὸ μῆκος
αὐτῶν, καὶ κατὰ τὸ εὖρος αὐτῶν, καὶ κατὰ πάσας τὰς
ἐξόδους αὐτῶν, καὶ κατὰ πάσας τὰς ἐπιστροφὰς αὐτῶν ,
καὶ κατὰ τὰ φῶτα αὐτῶν , καὶ κατὰ τὰ θυρώματα -
αὐτῶν,
12. τῶν ἐξεδρῶν τῶν πρὸς νότον · καὶ κατὰ τὰ θυ-
ρώματα ἀπ᾿ ἀρχῆς τοῦ περιπάτου , ὡς ἐπὶ φῶς δια-
στήματος καλάμου , καὶ κατὰ ἀνατολὰς τοῦ εἰςπορεύε-
σθαι δι' αὐτῶν.
13. Καὶ εἶπε πρὸς μέ · Αἱ ἐξέδραι αἱ πρὸς βοῤῥᾶν,
καὶ αἱ ἐξέδραι αἱ πρὸς νότον, οὖσαι κατὰ πρόςωπον |
τῶν διαστημάτων, αὗταί εἰσιν αἱ ἐξέδραι τοῦ ἁγίου ,
ἐν αἷς φάγονται ἐκεῖ οἱ ἱερεῖς υἱοὶ Σαδδοὺκ , οἱ ἐγγίζον- |
τες πρὸς Κύριον, τὰ ἅγια τῶν ἁγίων, καὶ ἐκεῖ θήσουσι |
τὰ ἅγια τῶν ἁγίων, καὶ τὴν θυσίαν καὶ τὰ περὶ ἁμαρ-
τίας καὶ τὰ περὶ ἀγνοίας , διότι ὁ τόπος ἅγιος.
14. Οὐκ εἰςελεύσονται ἐκεῖ πάρεξ τῶν ἱερέων, οὐκ
ἐξελεύσονται ἐκ τοῦ ἁγίου εἰς τὴν αὐλὴν τὴν ἐξωτέραν ,
ὅπως διαπαντὸς ἅγιοι ὦσιν οἱ προςάγοντες , καὶ μὴ
ἅπτωνται τοῦ στολισμοῦ αὐτῶν, ἐν οἷς λειτουργοῦσιν
ἐν αὐτοῖς, διότι ἅγιά ἐστι . Καὶ ἐνδύσονται ἱμάτια ἕτερα, |
ὅταν ἅπτωνται τοῦ λαοῦ.
15. Καὶ συνετελέσθη ἡ διαμέτρησις τοῦ οἴκου ἔσω-
θεν. Καὶ ἐξήγαγέ με καθ᾽ ὁδὸν τῆς πύλης τῆς βλεπού-
σας πρὸς ἀνατολὰς , καὶ διεμέτρησε τὸ ὑπόδειγμα τοῦ
οἴκου κυκλόθεν ἐν διατάξει.
16. Καὶ ἔστη κατὰ νώτου τῆς πύλης τῆς βλεπούσης
κατὰ ἀνατολὰς , καὶ διεμέτρησε πεντακοσίους ἐν τῷ
καλάμω του μέτρου.
17. Καὶ ἐπέστρεψε πρὸς βοῤῥᾶν, καὶ διεμέτρησε τὸ
623
2. ad cubitos centum longitudo ad aquilonem , et latitudo
quinquaginta ,
3. descripta sicut porta atrii interioris , et sicut columna
atrii exterioris per ordinem , contra faciem porticus ternae.
4. Et contra exedras deambulatio , cubitorum decem la-
titudo , per cubitos centum longitudo. Et ostia earum ad
aquilonem,
5. et deambulationes coenaculorum similiter : quia emi-
nebat columnatum ex eo , ex inferiore columnato , et spa-
tium : sic columnatum et spatium , et sic porticus duæ ,
6. quia triplices erant , et columnas non habebant sicut
columnæ exteriorum. Propterea eminebant ab his quæ erant
inferius et a mediis de terra.
7. Et lumen exterius , sicut exedra atrii exterioris , quae
respiciebant contra exedras aquilonis, longitudine cubitorum
quinquaginta.
8. Longitudo enim exedrarum respicientium in atrium
exterius , erat cubitorum quinquaginta , et hæ sunt contra
faciem his : omnes cubitorum centum.
9. Et ostia exedrarum istarum, ad introitum orientalem ,
ad ingrediendum per ea ex atrio exteriori
10. secundum lumen quod erat in principio deambula-
tionis , et ad austrum ad faciem austri , ad faciem reliqui
ædificii , et ad faciem separati. Et exedra
11. et deambulatio contra faciem suam , juxta mensuras
exedrarum quæ ad aquilonem , et secundum longitudinem
earum , et secundum latitudinem earum, et secundum omnes
exitus earum , et secundum omnes introitus earum , et se-
cundum lumina earum , et secundum ostia earum ,
12. exedrarum quæ contra meridiem : et secundum os-
tia a principio deambulacri, usque ad luminare spatio calami,
et ut ad orientem iretur per ea.
13. Et dixit ad me : Exedræ quæ ad aquilonem, et ex
edræ quæ ad austrum , quæ sunt ad faciem spatiorum ,
uæ sunt exedra sanctuarii , in quibus vescentur ibi sacer-
dotes fili Sadduc , qui appropinquant ad Dominum , sancta
sanctorum , et ibi ponent sancta sanctorum , et sacrificium
et quæ pro peccato et quæ pro ignorantia, locus enim sane-
tus est.
14. Non ingredientur illuc nisi sacerdotes, non egredien-
tur de sanctuario in atrium exterius , ut perpetuo sancti
sint qui offerunt , et non tangent vestimentum eorum , in
quibus ministrant in eis , quia sancta sunt. Et vestientur.
vestimentis aliis , quando tangent populum.
15. Et consummata est mensuratio domus interioris. El.
eduxit me per viam porta respicientis ad orientem, et men-
sus est similitudinem domus per circuitum in ordine.
16. Et stetit ad tergum portæ respicientis ad orientem ,
et mensus est quingentos in calamo mensura .
17. Et convertit se ad aquilonem , et mensus est id quod
624 ΙΕΖΕΚΙΗΛ. Κεφ . ΜΓ .

κατὰ πρόςωπον τοῦ βοῤῥᾶ , πήχεις πεντακοσίους ἐν τῷ
καλάμω τοῦ μέτρου .
18. Καὶ ἐπέστρεψε πρὸς θάλασσαν, καὶ διεμέτρησε
τὸ κατὰ πρόςωπον θαλάσσης , πεντακοσίους ἐν τῷ κα
λάμῳ τοῦ μέτρου.
19. Καὶ ἐπέστρεψε πρὸς νότον, καὶ διεμέτρησε και
τέναντι τοῦ νότου , πεντακοσίους ἐν τῷ καλάμῳ τοῦ
μέτρου ,
20. τὰ τέσσαρα μέρη τοῦ αὐτοῦ καλάμου. Καὶ διέ
ταξεν αὐτὸν , καὶ περίβολον αὐτῶν κύκλῳ , πεντακοσίων
πρὸς ἀνατολὰς , καὶ πεντακοσίων πηχῶν εὖρος , τοῦ
διαστέλλειν ἀναμέσον τῶν ἁγίων, καὶ ἀναμέσον τοῦ
προτειχίσματος , τοῦ ἐν διατάξει τοῦ οἴκου .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΓ΄ .
ad faciem aquilonis , cubitos quingentos in calamo men-
surae.
18. Et convertit se ad mare , et mensus est quod ad fa-
ciem maris , quingentos in calamo mensuræ.
19. Et convertit se ad austrum , et niensus est contra
austrum , quingentos in calamo mensura ,
20. quatuor partes ejus calamo. Et disposuit ipsum, et
murum eorum per circuitum , quingentorum ad orientem ,
et quingentorum cubitorum latitudinem , ad dividendum
inter medium sanctorum , et antemuralis , quod in ordine
domus.
CAPUT XLIII.

ι. Καὶ ἤγαγέ με ἐπὶ τὴν πύλην τὴν βλέπουσαν 1. Et adduxit me ad portam quæ respiciebat ad orientem,
κατὰ ἀνατολὰς , καὶ ἐξήγαγέ με . et eduxit me.
2. Καὶ ἰδοὺ δόξα Θεοῦ Ἰσραὴλ ἤρχετο κατὰ τὴν ὁδὸν 2. Et ecce gloria Dei Israel veniebat per viam orientis ,
τὴν πρὸς ἀνατολὰς , καὶ φωνὴ τῆς παρεμβολῆς , ὡς φωνὴ et vox castrorum , quasi vox geminantium multorum : et
διπλασιαζόντων πολλῶν · καὶ ἡ γῆ ἐξέλαμπεν ὡς φέγγος terra resplendebat quasi fulgor a gloria per circuitum.
ἀπὸ τῆς δόξης κυκλόθεν.
3. Καὶ ἡ ὅρασις ἣν ἴδον κατὰ τὴν ὅρασιν ἢν ἴδον, 3. Et visio quam vidi secundum visionem quamvideram,
ὅτε εἰςεπορευόμην τοῦ χρῖσαι τὴν πόλιν. Καὶ ἡ ὅρασις quando ingrediebar ut ungerem civitatem. Et visio currus
τοῦ ἅρματος οὗ ἴδον, κατὰ τὴν ὅρασιν ἣν ἴδον ἐπὶ τοῦ quem vidi , secundum visionem quam videram super flu
ποταμοῦ τοῦ Χοβάρ. Καὶ πίπτω ἐπὶ πρόςωπόν μου , vium Chobar. Et cado in faciem meam ,
4. καὶ δόξα Κυρίου εἰςῆλθεν εἰς τὸν οἶκον , κατὰ τὴν 4. et gloria Domini ingressa est domum , per viam portæ
ὁδὸν τῆς πύλης τῆς βλεπούσης κατὰ ἀνατολάς. quæ respiciebat orientem.
5. Καὶ ἀνέλαβέ με πνεῦμα , καὶ εἰςήγαγέ με εἰς τὴν 5. Et assumpsit me spiritus , et introduxit me in atrium
αὐλὴν τὴν ἐσωτέραν · καὶ ἰδοὺ πλήρης δόξης ὁ Κυρίου | interius : et ecce plena gloriæ Domini domus.
οἶκος.
6. Καὶ ἔστην, καὶ ἰδοὺ φωνὴ ἐκ τοῦ οἴκου λαλοῦντος 6. Et steti , et ecce vox de domo loquentis ad me , et
πρὸς μὲ , καὶ ὁ ἀνὴρ εἱστήκει ἐχόμενός μου , vir stabat, juxta me ,
7. καὶ εἶπε πρὸς μέ · Υἱὲ ἀνθρώπου , ἑώρακας τὸν 7. et dixit ad me : Vidisti , fili hominis , locum solii mei ,
τόπον τοῦ θρόνου μου , καὶ τὸν τόπον τοῦ ἴχνους τῶν et locum vestigii pedum meorum , in quibus habitabit no-
ποδῶν μου , ἐν οἷς κατασκηνώσῃ τὸ ὄνομά μου ἐν μέσῳ men meum in medio domus Israel in sempiternum. Et non
οἴκου Ἰσραὴλ τὸν αἰῶνα . Καὶ οὐ βεβηλώσουσιν οὐκέτι contaminabunt ultra domus Israel nomen sanctum meum ,
οἶκος Ἰσραὴλ τὸ ὄνομα τὸ ἅγιόν μου , αὐτοὶ καὶ οἱ | ipsi et duces eorum in fornicatione sua , et in homicidiis
ἡγούμενοι αὐτῶν ἐν τῇ πορνείᾳ αὐτῶν, καὶ ἐν τοῖς | ducum in medio sui ,
φόνοις τῶν ἡγουμένων ἐν μέσῳ αὐτῶν,
8. ἐν τῷ τιθέναι αὐτοὺς τὸ πρόθυρόν μου ἐν τοῖς 8. cum ponerent limen meum in liminibus suis , et po-
προθύροις αὐτῶν, καὶ τὰς φλιάς μου ἐχομένας τῶν stes meos juxta postes suos. Et dederunt parietem meum
φλιῶν αὐτῶν. Καὶ ἔδωκαν τὸν τοῖχόν μου ὡς συνεχόμε- quasi connexum inter se et me, et contaminaverunt nomen
νον ἐμοῦ καὶ αὐτῶν, καὶ ἐβεβήλωσαν τὸ ὄνομα τὸ ἅγιόν sanctum meum in iniquitatibus suis quas faciebant. Et con-
μου ἐν ταῖς ἀνομίαις αὐτῶν αἷς ἐποίουν . Καὶ ἐξέτριψα trivi eos in furore meo et in occisione.
αὐτοὺς ἐν θυμῷ μου καὶ ἐν φόνῳ.
9. Καὶ νῦν ἀπωσάσθωσαν τὴν πορνείαν αὐτῶν , καὶ 9. Et nunc abjiciant fornicationem suam , et homicidia
τοὺς φόνους τῶν ἡγουμένων αὐτῶν ἀπ' ἐμοῦ , καὶ κατ ducum suorum a me , et habitabo in medio eorum in sem-
τασκηνώσω ἐν μέσῳ αὐτῶν τὸν αἰῶνα. piternum.
10. Καὶ σὺ , υἱὲ ἀνθρώπου , δεῖξον τῷ οἴκῳ Ἰσραὴλ 10. Et tu , fili hominis , ostende domui Israel domum,
τὸν οἶκον, καὶ κοπάσουσιν ἀπὸ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν · et cessabunt a peccatis suis : et visionem ejus , et disposi-
καὶ τὴν ὅρασιν αὐτοῦ , καὶ τὴν διάταξιν αὐτοῦ · tionem illius :
11. καὶ αὐτοὶ λήψονται τὴν κόλασιν αὐτῶν περὶ 11. et ipsi sustinebunt tormentum suum pro omnibus quæ
πάντων ὧν ἐποίησαν . Καὶ διαγράψεις τὸν οἶκον, καὶ fecerunt. Et describes domum , et exitus ejus , et substan-
τὰς ἐξόδους αὐτοῦ , καὶ τὴν ὑπόστασιν αὐτοῦ , καὶ πάντα | tiam ejus , et omnia praecepta illius , et omnia legitima ejus
τὰ προςτάγματα αὐτοῦ , καὶ πάντα τὰ νόμιμα αὐτοῦ ostendes illis , et describes coram eis , et custodient omnes
γνωριεῖς αὐτοῖς , καὶ διαγράψεις ἐναντίον αὐτῶν, καὶ justificationes meas , et omnia praecepta mea , et facient
φυλάξονται πάντα τὰ δικαιώματά μου , καὶ πάντα τὰ ea.
προςτάγματά μου , καὶ ποιήσουσιν αὐτά.
12. Καὶ τὴν διαγραφὴν τοῦ οἴκου ἐπὶ τῆς κορυφῆς 12. Et descriptionem domus in vertice montis , omnes
τοῦ ὄρους , πάντα τὰ ὅρια αὐτοῦ κυκλόθεν ἅγια ἁγίων . I termini ejus in circuitu sancta sanctorum sunt.
 EZECHIEL. CAP. XLIV.
13. Καὶ ταῦτα τὰ μέτρα τοῦ θυσιαστηρίου · ἐν πή-
χει τοῦ πήχεως , καὶ παλαιστῆς κόλπωμα βάθους ἐπὶ
πῆχυν, καὶ πῆχυς τὸ εὖρος , καὶ γεῖσος ἐπὶ τὸ χεῖλος
αὐτοῦ κυκλόθεν, σπιθαμῆς . Καὶ τοῦτο τὸ ὕψος τοῦ θυ-
σιαστηρίου
14. ἐκ βάθους τῆς ἀρχῆς τοῦ κοιλώματος αὐτοῦ πρὸς
τὸ ἱλαστήριον τὸ μέγα τοῦτο , ὑποκάτωθεν πηχῶν δύο ,
καὶ τὸ εὖρος πήχεως · καὶ ἀπὸ τοῦ ἱλαστηρίου τοῦ
μικροῦ ἐπὶ τὸ ἱλαστήριον τὸ μέγα , πήχεις τέσσαρες ,
καὶ εὖρος πήχυς.
15. Καὶ τὸ ἀριὴλ πηχῶν τεσσάρων, καὶ ἀπὸ τοῦ
ἀριὴλ , καὶ ὑπεράνω τῶν κεράτων πήχυς.
16. Καὶ τὸ ἀριὴλ πηχῶν δώδεκα μήκους , ἐπὶ πήχεις
δώδεκα , τετράγωνον ἐπὶ τὰ τέσσαρα μέρη αὐτοῦ.
17. Καὶ τὸ ἱλαστήριον πηχῶν δεκατεσσάρων τὸ μῆ
κος , ἐπὶ πήχεις δεκατέσσαρας τὸ εὖρος ἐπὶ τέσσαρα |
μέρη αὐτοῦ · καὶ τὸ γεῖσος αὐτῷ κυκλόθεν κυκλούμενον
αὐτῷ , ἥμισυ πήχεως. Καὶ τὸ κύκλωμα αὐτοῦ , πήχυς |
κυκλόθεν · καὶ οἱ κλιμακτῆρες αὐτοῦ βλέποντες κατὰ
ἀνατολάς.
18. Καὶ εἶπε πρὸς μέ · Υἱὲ ἀνθρώπου , τάδε λέγει
Κύριος ὁ Θεὸς Ἰσραήλ · Ταῦτα τὰ προςτάγματα τοῦ
θυσιαστηρίου ἐν ἡμέρᾳ ποιήσεως αὐτοῦ , τοῦ ἀναφέρειν
ἐπ᾿ αὐτοῦ ὁλοκαυτώματα , καὶ προςχέειν πρὸς αὐτὸ
αἷμα .
19. Καὶ δώσεις τοῖς ἱερεῦσι τοῖς Λευίταις τοῖς ἐκ
τοῦ σπέρματος Σαδδοὺκ , τοῖς ἐγγίζουσι πρὸς μὲ , λέγει
Κύριος ὁ Θεὸς, τοῦ λειτουργεῖν μοι , μόσχον ἐκ βοῶν
περὶ ἁμαρτίας.
20. Καὶ λήψονται ἐκ τοῦ αἵματος αὐτοῦ , καὶ ἐπιθή-
σουσιν ἐπὶ τὰ τέσσαρα κέρατα τοῦ θυσιαστηρίου , καὶ
ἐπὶ τὰς τέσσαρας γωνίας τοῦ ἱλαστηρίου , καὶ ἐπὶ τὴν
βάσιν κύκλῳ , καὶ ἐξιλάσονται αὐτό .
21. Καὶ λήψονται τὸν μόσχον τὸν περὶ ἁμαρτίας, καὶ
κατακαυθήσεται ἐν τῷ ἀποκεχωρισμένῳ τοῦ οἴκου , |
ἔξωθεν τῶν ἁγίων.
22. Καὶ τῇ ἡμέρᾳ τῇ δευτέρα λήψονται ἐρίφους δύο
αἰγῶν ἀμώμους ὑπὲρ ἁμαρτίας , καὶ ἐξιλάσονται τὸ
θυσιαστήριον, καθότι ἐξιλάσαντο ἐν τῷ μόσχῳ.
23. Καὶ μετὰ τὸ συντελέσαι τὸν ἐξιλασμὸν προςοί
σουσι μόσχον ἐκ βοῶν ἄμωμον, καὶ κριὸν ἐκ προβάτων |
ἄμωμον,
24. καὶ προςοίσετε ἐναντίον Κυρίου . Καὶ ἐπιῤῥίψου-
σιν οἱ ἱερεῖς ἐπ᾿ αὐτὰ ἅλα , καὶ ἀνοίσουσιν αὐτὰ ὁλο
καυτώματα τῷ Κυρίῳ.
25. Ἑπτὰ ἡμέρας ποιήσεις ἔριφον ὑπὲρ ἁμαρτίας
καθ᾿ ἡμέραν, καὶ μόσχον ἐκ βοῶν, καὶ κριὸν ἐκ προβά-
των, ἄμωμα ποιήσουσιν
26. ἑπτὰ ἡμέρας. Καὶ ἐξιλάσονται τὸ θυσιαστήριον,
καὶ καθαριοῦσιν αὐτό · καὶ πλήσουσι χεῖρας αὐτῶν.
27. Καὶ ἔσται ἀπὸ τῆς ἡμέρας τῆς ὀγδόης καὶ ἐπέ .
κεινα , ποιήσουσιν οἱ ἱερεῖς ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον τὰ ὁλο-
καυτώματα ὑμῶν , καὶ τὰ τοῦ σωτηρίου ὑμῶν · καὶ προς-
δέξομαι ὑμᾶς , λέγει Κύριος .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΔ' .
1. Καὶ ἐπέστρεψέ με κατὰ τὴν ὁδὸν τῆς πύλης τῶν
ἁγίων τῆς ἐξωτέρας , τῆς βλεπούσης κατὰ ἀνατολὰς ,
καὶ αὕτη ἦν κεκλεισμένη .
VETUS TESTAMENTUM. - 11.
625
13. Et hae mensurae altaris : in cubito cubiti , et palastes
sinus profundi per cubitum , et cubitus latitudinis , et gisus
per labium ejus in circuitu , palmi unius. Et haec est altitudo
altaris
14. a profundo exordii cavitatis ejus ad propitiatorium
magnum quod erat subter, cubitorum duorum , et latitudo
cubiti : et a propitiatorio minori ad propitiatorium majus ,
cubiti quatuor, et latitudo cubitus.
15. Et ariel cubitorum quatuor, et ab ariel , et usque ad
superiora cornuum cubitus.
16. Ipsum autem ariel duodecim cubitos habebat in lon
gitudine , ad cubitos duodecim , quatuor angulorum per
quatuor partes ejus.
17. Etpropitiatoriumquatuordecim cubitorum longitudo,
ad cubitos quatuordecim latitudo per quatuor partes ejus :
et gisus ei per circuitum gyrans illud, dimidio cubito. Et
circuitus ejus , cubitus per gyrum : et gradus ejus respis
cientes ad orientem.
18. Et dixit ad me : Fili hominis , hæc dicit Dominus
Deus Israel Hæc sunt præcepta altaris in die effectionis
ejus , ut offerantur super eo holocaustomata , et effundatur
super illud sanguis.
19. Et dabis sacerdotibus Levitis qui sunt ex semine
Sadduc , qui appropinquant ad me , dicit Dominus Deus , ut
ministrent mihi , vitulum de bobus pro peccato.
20. Et tollent de sanguine ejus , et ponent super quatuor
cornua altaris , et super quatuor angulos propitiatorii , et su
per basim in circuitu , et expiabunt illud.
21. Et tollent vitulum qui pro peccato , et comburetur in
loco separato domus , extra sancta.
22. Et die secunda tollent hoedos duos de capris imma
culatos pro peccato , et expiabunt altare , sicut expiarunt in
vitulo.
23. Et cum compleveris expiationem offerent vitalum de
bobus immaculatum , et arietem de ovibus immaculatum,
24. et offeretis coram Domino. Et aspergent sacerdotes
super ea sal , et offerent ea holocausta Domino.
25. Septem diebus facies laedum pro peccato quotidie , et
vitulum de bobus , et arietem de ovibus , immaculatos fa-
cient
26. septem diebus. Et expiabunt altare , et mundabunt
illud : et implebunt manus suas.
27. Et erit a die octavo et ultra , facient sacerdotes super
altare holocausta vestra , et quæ pro salute vestra : et susci-
piam vos , dicit Dominus.
CAPUT XLIV.
1. Et convertit me ad viam portæ sanctorum exteriorís ,
respicientis ad orientem , et haec erat clausa.
10
626 ΙΕΖΕΚΙΗΛ. Κεφ . ΜΔ'.
2. Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς μέ · Ἡ πύλη αὕτη κεκλει 2. Et dixit Dominus ad me : Porta haec clausa erit, non
σμένη ἔσται , οὐκ ἀνοιχθήσεται , καὶ οὐδεὶς μὴ διέλθῃ | aperietur, et nemo transibit per eam : quoniam Dominus
δι' αὐτῆς · ὅτι Κύριος ὁ Θεὸς Ἰσραὴλ εἰςελεύσεται δι Deus Israel ingredietur per eam , et erit clausa.
αὐτῆς , καὶ ἔσται κεκλεισμένη .
3. Διότι ὁ ἡγούμενος οὗτος καθήσεται ἐν αὐτῇ , τοῦ 3. Quia dux ipse sedebit in ea , ut comedat panem coram
φαγεῖν ἄρτον ἐναντίον Κυρίου . Κατὰ τὴν ὁδὸν αὐλὰμ Domino . Per viam aelam portae ingredietur, et per viam ejus
τῆς πύλης εἰςελεύσεται , καὶ κατὰ τὴν ὁδὸν αὐτοῦ ἐξε- | egredietur.
λεύσεται .
4. Καὶ εἰςήγαγέ με κατὰ τὴν ὁδὸν τῆς πύλης τῆς 4. Et introduxit me per viam portæ quæ ad aquilonem ,
πρὸς βοῤῥᾶν, κατέναντι τοῦ οἴκου . Καὶ ἴδον , καὶ ἰδοὺ e regione domus. Et vidi , et ecce plena gloriæ domus Do-
πλήρης δόξης ὁ οἶκος τοῦ Κυρίου · καὶ πίπτω ἐπὶ πρόςω- mini : et cado super faciem meam.
πόν μου.
5. Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς μέ · Υἱὲ ἀνθρώπου , τάξον 5. Et dixit Dominus ad me : Fili hominis , pone in corde
εἰς τὴν καρδίαν σου , καὶ ἴδε τοῖς ὀφθαλμοῖς , καὶ τοῖς tuo , et vide oculis , et auribus tuis audi omnia quae ego
ὠσί σου ἄκουε πάντα ὅσα ἐγὼ λαλῶ μετὰ σοῦ , κατὰ | loquor tecum , secundum omnia præcepta domus Domini ,
πάντα τὰ προςτάγματα τοῦ οἴκου Κυρίου , καὶ πάντα et omnia legitima ejus : et pones cor tuum ad introitum do-
τὰ νόμιμα αὐτοῦ · καὶ τάξεις τὴν καρδίαν σου εἰς τὴν | mus , juxta omnes exitus ejus in omnibus sanctis.
εἴςοδον τοῦ οἴκου , κατὰ πάσας τὰς ἐξόδους αὐτοῦ ἐν πᾶ
σι τοῖς ἁγίοις .
6. Καὶ ἐρεῖς πρὸς τὸν οἶκον τὸν παραπικραίνοντα , 6. Et dices ad domum exasperantem , ad domum Israel :
πρὸς τὸν οἶκον τοῦ Ἰσραήλ · Τάδε λέγει Κύριος ὁ Θεός · Haec dicit Dominus Deus : Sufficiat vobis de omnibus ini-
Ἱκανούσθω ὑμῖν ἀπὸ πασῶν τῶν ἀνομιῶν ὑμῶν , οἶκος | quitatibus vestris , domus Israel ,
Ἰσραὴλ,
7. τοῦ εἰςαγαγεῖν ὑμᾶς υἱοὺς ἀλλογενεῖς , ἀπεριτμή- 7. eo quod inducitis filios alienigenas , incircumcisos
τους καρδίᾳ , καὶ ἀπεριτμήτους σαρκὶ , τοῦ γίνεσθαι ἐν corde , et incircumcisos carne , ut sint in sanctis meis , et
τοῖς ἁγίοις μου , καὶ βεβηλοῦν αὐτὰ , ἐν τῷ προςφέρειν | polluant ea , in offerendo vos panes , carnes et sanguinem :
ὑμᾶς ἄρτους , σάρκας καὶ αἷμα · καὶ παρεβαίνετε τὴν et praeteristis testamentum meum in omnibus iniquitatibus
διαθήκην μου ἐν πάσαις ταῖς ἀνομίαις ὑμῶν, vestris ,
(*) 8. καὶ διετάξατε τοῦ φυλάσσειν φυλακὰς ἐν τοῖς 8. et disposuistis custodire custodias in sanctis meis.
ἁγίοις μου.
9. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος ὁ Θεός · Πᾶς υἱὸς ἀλ- 9. Propterea haec dicit Dominus Deus : Omnis filius alie-
λογενὴς ἀπερίτμητος καρδίᾳ , καὶ ἀπερίτμητος σαρκὶ , | nigena incircumcisus corde , et incircumcisus carne , non in-
οὐκ εἰςελεύσεται εἰς τὰ ἅγιά μου ἐν πᾶσιν υἱοῖς ἀλλογε- | gredietur in sancta mea in omnibus filiis alienigenarum qui
νῶν τῶν ὄντων ἐν μέσῳ οἴκου Ἰσραὴλ , sunt in medio domus Israel ,
10. ἀλλ᾽ ἢ οἱ Λευῖται , οἵτινες ἀφήλαντο ἀπ᾿ ἐμοῦ ἐν 10. sed Levitæ , qui resilierunt a me cum erraret Israel a
τῷ πλανᾶσθαι τὸν Ἰσραὴλ ἀπ᾿ ἐμοῦ κατόπισθεν τῶν me post cogitationes suas : et accipient iniquitatem suam ,
ἐνθυμημάτων αὐτῶν · καὶ λήψονται ἀδικίαν αὐτῶν,
11. καὶ ἔσονται ἐν τοῖς ἁγίοις μου λειτουργοῦντες , 11. et erunt in sanctis meis ministrantes , ostiarii in por-
θυρωροὶ ἐπὶ τῶν πυλῶν τοῦ οἴκου , καὶ λειτουργοῦντες | tis domus , et ministri domus : isti immolabunt sacrificia et
τῷ οἴκῳ· οὗτοι σφάξουσι τὰς θυσίας καὶ τὰ ὁλοκαυτώ- | holocausta populo , et isti stabunt ante populum ut mini-
ματα τῷ λαῷ, καὶ οὗτοι στήσονται ἐναντίον τοῦ λαοῦ | strent eis ,
τοῦ λειτουργεῖν αὐτοῖς ,
12. ἀνθ' ὧν ἐλειτούργουν αὐτοῖς πρὸ προςώπου τῶν 12. pro eo quod ministraverunt eis ante faciem idolorum
εἰδώλων αὐτῶν · καὶ ἐγένετο τῷ οἴκῳ Ἰσραὴλ εἰς κόλα- suorum et factum est domui Israel in tormentum iniquita-
σιν ἀδικίας. Ἕνεκα τούτου ἦρα τὴν χεῖρά μου ἐπ᾿ αὐτ tis . Propterea levavi manum meam super eos, dicit Dominus
τοὺς , λέγει Κύριος ὁ Θεὸς , Deus ,
13. καὶ οὐκ ἐγγιοῦσι πρὸς μὲ τοῦ ἱερατεύειν μοι , 13. et non accedent ad me ut sacerdotio fungantur mihi ,
οὐδὲ τοῦ προςάγειν πρὸς τὰ ἅγια υἱῶν τοῦ Ἰσραὴλ , neque ut offerant ad sancta filiorum Israel , nec ad sancta
οὐδὲ πρὸς τὰ ἅγια τῶν ἁγίων μου. Καὶ λήψονται ἀτι- sanctorum meorum. Et suscipient ignominiam suam in errore
quo erraverunt.
μίαν αὐτῶν ἐν τῇ πλανήσει ᾗ ἐπλανήθησαν.
14. Κατάξουσιν αὐτοὺς φυλάσσειν φυλακὰς τοῦ οἴ- 14. Demittent eos ut servent custodias domus in omnia
κου εἰς πάντα τὰ ἔργα αὐτοῦ , καὶ εἰς πάντα ὅσα ἂν opera ejus , et in universa quæ fecerint.
ποιήσωσιν .
15. Οἱ ἱερεῖς οἱ Λευῖται , οἱ υἱοὶ τοῦ Σαδδοὺκ, οἵτινες 15. Sacerdotes Levita , filii Sadduc , qui custodierunt
ἐφυλάξαντο τὰς φυλακὰς τῶν ἁγίων μου , ἐν τῷ πλανᾶ- custodias sanctorum meorum , cum erraret domus Israel a
σθαι οἶκον Ἰσραὴλ ἀπ᾿ ἐμοῦ. Οὗτοι προςάξουσι πρὸς me , isti accedent ad me ut ministrent mihi , et stabunt ante

(*) 8. Καὶ οὐκ ἐφυλάξατε τὴν φυλακὴν τῶν ἁγίων μου , καὶ 8. Et non custodistis custodiam sanctorum meorum, et dis-
διετάξατε τοῦ φυλάσσειν φυλακὰς ἐν τοῖς ἁγίοις μου. ( Alex.) posuistis custodire custodias in sanctis meis.
 EZECHIEL. CAP. XLV. 627

μὲ τοῦ λειτουργεῖν μοι , καὶ στήσονται πρὸ προςώπου faciem meam , ut offerant mihi hostiam , adipem et sangui
μου , τοῦ προςφέρειν μοι θυσίαν, στέαρ καὶ αἷμα , λέγει nem , dicit Dominus Deus.
Κύριος ὁ Θεός .
16. Οὗτοι εἰςελεύσονται εἰς τὰ ἅγιά μου , καὶ οὗτοι 16. Isti ingredientur in sancta mea , et isti accedent ad
προςελεύσονται πρὸς τὴν τράπεζάν μου , του λειτουρ- mensam meam , ut ministrent mihi , et observabunt custo-
dias meas .
γεῖν μοι , καὶ φυλάξουσι τὰς φυλακάς μου.
17. Καὶ ἔσται , ἐν τῷ εἰςπορεύεσθαι αὐτοὺς τὰς πύ 17. Et erit , in ingrediendo eos portas atrii interioris , sto.
λας τῆς αὐλῆς τῆς ἐσωτέρας , στολὰς λινὰς ἐνδύσονται · lis lineis induentur : et non induentur lanificiis quando mi-
καὶ οὐκ ἐνδύσονται ἔρια ἐν τῷ λειτουργεῖν αὐτοὺς ἀπὸ nistrant a porta interioris atrii.
τῆς πύλης τῆς ἐσωτέρας αὐλῆς.
18. Καὶ κιδάρεις λινὰς ἕξουσιν ἐπὶ ταῖς κεφαλαῖς 18. Et cidaras lineas habebunt super capita sua , et femi
αὐτῶν, καὶ περισκελῆ λινὰ ἕξουσιν ἐπὶ τὰς ὀσφύας αὐ nalia linea habebunt super lumbos suos , et non accingentur
τῶν, καὶ οὐ περιζώσονται βία. violenter.
19. Καὶ ἐν τῷ ἐκπορεύεσθαι αὐτοὺς εἰς τὴν αὐλὴν 19. Et in egrediendo ipsos in atrium exterius ad populum ,
τὴν ἐξωτέραν πρὸς τὸν λαὸν, ἐκδύσονται τὰς στολὰς αὐτ exuent se stolis suis in quibus ministrant in eis , et ponent
τῶν ἐν αἷς αὐτοὶ λειτουργοῦσιν ἐν αὐταῖς , καὶ θήσουσιν eas in exedris sanctorum , et vestient se stolis aliis , et non
αὐτὰς ἐν ταῖς ἐξέδραις τῶν ἁγίων, καὶ ἐνδύσονται στο sanctificabunt populum in stolis suis.
λὰς ἑτέρας , καὶ οὐ μὴ ἁγιάσωσι τὸν λαὸν ἐν ταῖς στου
λαῖς αὐτῶν.
20. Καὶ τὰς κεφαλὰς αὐτῶν οὐ ξυρήσονται , καὶ τὰς 20. Et capita sua non radent , et comas suas non ad pres
κόμας αὐτῶν οὐ ψιλώσουσι , καλύπτοντες καλύψουσι τὰς sum tondebunt , operientes operient capita sua.
κεφαλὰς αὐτῶν.
21. Et vinum non bibent omnis sacerdos , in ingrediendo
21. Καὶ οἶνον οὐ μὴ πίωσι πᾶς ἱερεὺς , ἐν τῷ εἰςπο-
ρεύεσθαι αὐτοὺς εἰς τὴν αὐλὴν τὴν ἐσωτέραν. ipsos in atrium interius.
22. Καὶ χήραν καὶ ἐκβεβλημένην οὐ λήψονται ἑαυ 22. Et viduam et ejectam non accipient sibi in uxorem ,
τοῖς εἰς γυναῖκα , ἀλλ᾽ ἢ παρθένον ἐκ τοῦ σπέρματος | sed virginem de semine Israel : et viduam si fuerit de sa-
Ἰσραήλ · καὶ χήρα ἐὰν γένηται ἐξ ἱερέως , λήψονται . | cerdote , accipient.
23. Καὶ τὸν λαόν μου διδάξουσιν ἀναμέσον ἁγίου 23. Et populum meum docebunt inter sanctum et pollu-
tum , et inter immundum et mundum ostendent eis.
καὶ βεβήλου , καὶ ἀναμέσον ἀκαθάρτου καὶ καθαροῦ γνω-
ριοῦσιν αὐτοῖς.
24. Καὶ ἐπὶ κρίσιν αἵματος οὗτοι ἐπιστήσονται τοῦ 24. Et in judicio sanguinis ipsi stabunt ad dijudicandum .
διακρίνειν · τὰ δικαιώματά μου δικαιώσουσι , καὶ τὰ | justificationes meas justificabunt, etjudicia mea judicabunt,
κρίματά μου κρινοῦσι , καὶ τὰ νόμιμά μου καὶ τὰ προς- et legitima mea et præcepta mea in omnibus solemnitatibus
τάγματά μου ἐν πάσαις ταῖς ἑορταῖς μου φυλάξονται , meis custodient , et sabbata mea sanctificabunt.
καὶ τὰ σάββατά μου ἁγιάσουσι .
25. Καὶ ἐπὶ ψυχὴν ἀνθρώπου οὐκ εἰςελεύσονται τοῦ 25. Et super animam hominis non ingredientur ad pol-
μιανθῆναι , ἀλλ᾽ ἢ ἐπὶ πατρὶ , καὶ ἐπὶ μητρὶ , καὶ ἐπὶ | luendum se , sed super patre , et super matre , et super filio ,
υἱῷ , καὶ ἐπὶ θυγατρὶ , καὶ ἐπὶ ἀδελφῷ , καὶ ἐπὶ ἀδελφῇ et super filia , et super fratre , et super sorore sua , quæ non
αὐτοῦ , ἢ οὐ γέγονεν ἀνδρὶ , μιανθήσεται . fuit viro , contaminabitur.
26. Καὶ μετὰ τὸ καθαρισθῆναι αὐτὸν, ἑπτὰ ἡμέρας 26. Et postquam fuerit ipse mundatus , septem dies enu.
merabit sibi :
ἐξαριθμήσῃ αὐτῷ ·
27. καὶ ᾗ ἂν ἡμέρᾳ εἰςπορεύωνται εἰς τὴν αὐλὴν τὴν 27. et qua die ingredientur in atrium interius ad mini
ἐσωτέραν τοῦ λειτουργεῖν ἐν τῷ ἁγίῳ , προςοίσουσιν strandum in sancto , offerent placationem , dicit Dominus
ἱλασμὸν, λέγει Κύριος ὁ Θεὸς , Deus ,
28. καὶ ἔσται αὐτοῖς εἰς κληρονομίαν. Ἐγὼ κληρο- 28. et erit eis in haereditatem. Ego haereditas eis , et pos
νομία αὐτοῖς , καὶ κατάσχεσις αὐτοῖς οὐ δοθήσεται ἐν sessio eis non dabitur in filiis Israel , quia ego possessio
eorum.
τοῖς υἱοῖς Ἰσραὴλ , ὅτι ἐγὼ κατάσχεσις αὐτῶν .
20. Καὶ τὰς θυσίας , καὶ τὰ ὑπὲρ ἁμαρτίας , καὶ τὰ 29. Et sacrificia , et quæ pro peccato , et quæ pro igno
φάγονται· καὶ πᾶν ἀφόρισμα ἐν rantia , ipsi comedent : et omnis separatio in Israel ipsis erit ,
ὑπὲρ ἀγνοίας , οὗτοι
τῷ Ἰσραὴλ αὐτοῖς ἔσται ,
30. ἀπαρχαὶ πάντων, καὶ τὰ πρωτότοκα πάντων , 30. primitiae omnium , et primitiva omnium , et separa
καὶ τὰ ἀφαιρέματα πάντα· ἐκ πάντων τῶν ἀπαρχῶν tiones omnes : de omnibus primitiis vestris , sacerdotibus
ὑμῶν, τοῖς ἱερεῦσιν ἔσται · καὶ τὰ πρωτογεννήματα erit : et primitiva vestra dabitis sacerdoti , ut ponat bene-
dictiones vestras super domos vestras.
ὑμῶν δώσετε τῷ ἱερεῖ , τοῦ θεῖναι εὐλογίας ὑμῶν ἐπὶ
τοὺς οἴκους ὑμῶν.
31. Καὶ πᾶν θνησιμαῖον καὶ θηριάλωτον ἐκ τῶν πε- 31. Et omne morticinum et captum a bestia de avibus , et
pecoribus , non comedent sacerdotes.
τεινῶν, καὶ ἐκ τῶν κτηνῶν, οὐ φάγονται οἱ ἱερεῖς .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΕ . CAPUT XLV.

1. Καὶ ἐν τῷ καταμετρεῖσθαι ὑμᾶς τὴν γῆν ἐν κλη- 1. Et in metiendo vos terram in hæreditatem , separate
40.
 628 ΙΕΖΕΚΙΗΛ. Κεφ . ΜΕ'.

ρονομίᾳ , ἀφοριεῖτε ἀπαρχὴν τῷ Κυρίῳ , ἅγιον ἀπὸ τῆς | primitias Domino , sanctum de terra quinque et viginti mil
γῆς πέντε καὶ εἴκοσι χιλιάδας μῆκος , καὶ εὖρος εἴκοσι lia longitudinis , et viginti millia latitudinis , sanctum erit in
χιλιάδας , ἅγιον ἔσται ἐν πᾶσι τοῖς ὁρίοις αὐτοῦ κυκλό- omnibus terminis ejus per circuitum .
θεν .
2. Καὶ ἔσται ἐκ τούτου ἁγιάσματα , πεντακόσιοι ἐπὶ 2. Et erunt ex hoc sanctificationes , quingenti per quin-
πεντακοσίους , τετράγωνον κυκλόθεν , καὶ πεντήκοντα | gentos , quadratum per circuitum , et quinquaginta cubiti
πήχεις διάστημα αὐτῶν κυκλόθεν . spatium eorum per gyrum.
3. Καὶ ἐκ ταύτης τῆς διαμετρήσεως διαμετρήσεις 3. Et a mensura ista mensurabis longitudinem quinque
μῆκος πέντε καὶ εἴκοσι χιλιάδας , καὶ εὖρος εἴκοσι χι- et viginti millia, et latitudinem viginti millia : et in ipsa erunt
λιάδας· καὶ ἐν αὐτῇ ἔσται ἅγια τῶν ἁγίων . sancta sanctorum .
4. Ἀπὸ τῆς γῆς ἔσται τοῖς ἱερεῦσι τοῖς λειτουργοῦ 4. De terra erit sacerdotibus ministrantibus in sancto ,
σιν ἐν τῷ ἁγίῳ , καὶ ἔσται τοῖς ἐγγίζουσι λειτουργεῖν et erit eis qui accedunt ministrare Domino : et erit eis locus
τῷ Κυρίῳ. Καὶ ἔσται αὐτοῖς τόπος εἰς οἴκους ἀφωρι- in domibus separatis sanctificationi ipsorum ,
σμένους τῷ ἁγιασμῷ αὐτῶν,
6. εἴκοσι καὶ πέντε χιλιάδας μῆκος , καὶ εὖρος εἴκοσι 5. viginti et quinque millia longitudo , et latitudo viginti
χιλιάδες . Καὶ τοῖς Λευίταις τοῖς λειτουργοῦσι τῷ οἴκῳ , millia. Et Levitis qui ministrant domui , ipsis in possessio-
αὐτοῖς εἰς κατάσχεσιν πόλεις τοῦ κατοικεῖν . nem civitates ad habitandum .
6. Καὶ τὴν κατάσχεσιν τῆς πόλεως δώσεις πέντε 6. Et possessionem civitatis dabis quinque millia latitu-
χιλιάδας εὖρος , καὶ μῆκος πέντε καὶ εἴκοσι χιλιάδας , dinis , et longitudinis quinque et viginti millia , quemadmo
ὃν τρόπον ἡ ἀπαρχὴ τῶν ἁγίων παντὶ οἴκῳ Ἰσραὴλ | dum primitiæ sanctorum omni domui Israel erunt ,
ἔσονται ,
7. καὶ τῷ ἡγουμένῳ ἐκ τούτου καὶ ἀπὸ τούτου εἰς 7. et duci hinc et inde in primitias sanctorum , in posses-
τὰς ἀπαρχὰς τῶν ἁγίων, εἰς κατάσχεσιν τῆς πόλεως , sionem civitatis , contra faciem primitiarum sanctorum, et
κατὰ πρόςωπον τῶν ἀπαρχῶν τῶν ἁγίων, καὶ κατὰ contra faciem possessionis civitatis ea quæ ad mare, et ab
πρόςωπον τῆς κατασχέσεως τῆς πόλεως τὰ πρὸς θάλασ- iis quæ ad mare ad orientem. Et longitudo sicut una par-
σαν, καὶ ἀπὸ τῶν πρὸς θάλασσαν πρὸς ἀνατολάς . Καὶ tium a terminis qui ad mare , et longitudo ad terminos qui
τὸ μῆκος ὡς μία τῶν μερίδων ἀπὸ τῶν ὁρίων τῶν ad orientem terra.
πρὸς θάλασσαν, καὶ τὸ μῆκος ἐπὶ τὰ ὅρια τὰ πρὸς ἀνα-
τολὰς τῆς γῆς.
8. Καὶ ἔσται αὐτῷ εἰς κατάσχεσιν ἐν τῷ Ἰσραὴλ , 8. Et erit ei in possessionem in Israel , et non oppriment
καὶ οὐ καταδυναστεύσουσιν οὐκέτι οἱ ἀφηγούμενοι του ultra duces Israel populum meum , et terram hæreditabunt
Ἰσραὴλ τὸν λαόν μου , καὶ τὴν γῆν κατακληρονομή- | domus Israel secundum tribus suas.
σουσιν οἶκος Ἰσραὴλ κατὰ φυλὰς αὐτῶν.
9. Τάδε λέγει Κύριος Θεός· Ἱκανούσθω ὑμῖν, οἱ ἀφη 9. Hæc dicit Dominus Deus Sufficiat vobis , duces
γούμενοι τοῦ Ἰσραὴλ , ἀδικίαν καὶ ταλαιπωρίαν ἀφέ- Israel , iniquitatem et vexationem auferte , judicium et ju
λεσθε , κρῖμα καὶ δικαιοσύνην ποιήσατε · ἐξάρατε και stitiam facite : tollite oppressionem de populo meo , ait Do-
ταδυναστείαν ἀπὸ τοῦ λαοῦ μου , λέγει Κύριος Θεός. minus Deus .
10. Ζυγὸς δίκαιος , καὶ μέτρον δίκαιον, καὶ χοΐνιξ 10. Statera justa , et mensura justa , et choenix justus erit
δικαία ἔσται ὑμῖν τοῦ μέτρου , vobis ad mensuram ,
11. καὶ ἡ χοίνιξ ὁμοίως μία ἔσται τοῦ λαμβάνειν . Τὸ 11. et choenix similiter unus erit ad accipiendum. De-
δέκατον τοῦ γομὸρ, χοῖνιξ , καὶ τὸ δέκατον τοῦ γομόρ· cima pars gomor, choenix , et decima pars gomor : ad go-
πρὸς τὸ γομὸρ ἔσται τὸ ἶσον. mor erit æqualitas.
12. Καὶ τὰ στάθμια εἴκοσι οβολοὶ , πέντε σίκλοι , 12. Et pondera viginti oboli , quinque sicli , quinque et
πέντε καὶ σίκλοι δέκα , καὶ πεντήκοντα σίκλοι ἡ μνα | sicli decem , et quinquaginta sicli mina erit vobis.
ἔσται ὑμῖν .
13. Καὶ αὕτη ἡ ἀπαρχὴ ἣν ἀφοριεῖτε , ἕκτον μέτρου 13. Et hæ sunt primitiae quas separabitis , sextam par-
ἀπὸ τοῦ γομὸρ τοῦ πυροῦ , καὶ τὸ ἕκτον αὐτοῦ τοῦ οἴφι - tem mensura de gomor tritici, et sex tam partem ipsius cephi
ἀπὸ τοῦ κόρου τῶν κριθῶν. de coro hordei.
14. Καὶ τὸ πρόςταγμα τοῦ ἐλαίου , κοτύλην ἐλαίου 14. Etpræceptum olei, cotylam olei de decem cotylis, quia
ἀπὸ δέκα κοτυλῶν, ὅτι αἱ δέκα κοτύλαι εἰσὶ γομόρ. decem cotylæ sunt gomor.
15. Καὶ πρόβατον ἀπὸ τῶν προβάτων ἀπὸ δέκα , 15. Et ovem de ovibus ex decem , demptio ex omnibus
ἀφαίρεμα ἐκ πασῶν τῶν πατριῶν τοῦ Ἰσραὴλ , εἰς | patriis Israel , in sacrificia et in holocaustomata et in obla-
θυσίας καὶ εἰς ὁλοκαυτώματα καὶ εἰς σωτηρίου , τοῦ tionem salutaris , ad expiandum pro vobis , ait Dominus
ἐξιλάσκεσθαι περὶ ὑμῶν, λέγει Κύριος Θεός. Deus.
16. Καὶ πᾶς ὁ λαὸς δώσει τὴν ἀπαρχὴν ταύτην τῷ 16. Et omnis populus dabit primitias has duci Israel :
ἀφηγουμένῳ τοῦ Ἰσραήλ·
17. καὶ διὰ τοῦ ἀφηγουμένου ἔσται τὰ ὁλοκαυτώ 17. et per ducem erunt holocausta , et sacrificia , et liba-
ματα , καὶ αἱ θυσίαι , καὶ αἱ σπονδαὶ ἐν ταῖς ἑορταῖς , mina in solemnitatibus , et in neomeniis , et in sabbatis , et
καὶ ἐν ταῖς νουμηνίαις , καὶ ἐν τοῖς σαββάτοις , καὶ ἐν in universis solemnitatibus domus Israel. Ipse faciet quæ
 EZECHIEL. CAP. XLVI.
πάσαις ταῖς ἑορταῖς οἴκου Ἰσραήλ. Αὐτὸς ποιήσει τὰ ]
ὑπὲρ ἁμαρτίας , καὶ τὴν θυσίαν , καὶ τὰ ὁλοκαυτώμα- |
τα , καὶ τὰ τοῦ σωτηρίου , τοῦ ἐξιλάσκεσθαι ὑπὲρ τοῦ
οἴκου Ἰσραήλ .
18. Τάδε λέγει Κύριος Θεός· Ἐν τῷ πρώτῳ μηνὶ ,
μιᾷ τοῦ μηνὸς , λήψεσθε μόσχον ἐκ βοῶν ἄμωμον, τοῦ
ἐξιλάσασθαι τὸ ἅγιον.
19. Καὶ λήψεται ὁ ἱερεὺς ἀπὸ τοῦ αἵματος τοῦ ἐξι-
λασμοῦ , καὶ δώσει ἐπὶ τὰς φλιὰς τοῦ οἴκου , καὶ ἐπὶ
τὰς τέσσαρας γωνίας τοῦ ἱεροῦ , καὶ ἐπὶ τὸ θυσιαστή- |
ριον, καὶ ἐπὶ τὰς φλιὰς τῆς πύλης τῆς αὐλῆς τῆς ἐσω
τέρας.
20. Καὶ οὕτως ποιήσεις ἐν τῷ μηνὶ τῷ ἑβδόμῳ ·
μια τοῦ μηνὸς λήψῃ παρ' ἑκάστου ἀπόμοιραν, καὶ ἐξι-
λάσεσθε τὸν οἶκον,
21. Καὶ ἐν τῷ πρώτῳ , τεσσαρεςκαιδεκάτῃ τοῦ μη-
νὸς , ἔσται ὑμῖν τὸ πάσχα ἑορτή · ἑπτὰ ἡμέρας ἄζυμα |
ἔδεσθε.
22. Καὶ ποιήσει ὁ ἀφηγούμενος ἐν ἐκείνη τῇ ἡμέρα
ὑπὲρ αὐτοῦ καὶ τοῦ οἴκου , καὶ ὑπὲρ παντὸς τοῦ λαοῦ
τῆς γῆς , μόσχον ὑπὲρ ἁμαρτίας·
23. καὶ τὰς ἑπτὰ ἡμέρας τῆς ἑορτῆς ποιήσει ὁλοκαυ-
τώματα τῷ Κυρίῳ ἑπτὰ μόσχους καὶ ἑπτὰ κριοὺς ἀμώ-
μους καθ' ἡμέραν, τὰς ἑπτὰ ἡμέρας , καὶ ὑπὲρ ἁμαρτίας |
ἔριφον αἰγῶν καθ᾿ ἡμέραν , καὶ θυσίαν .
24. Καὶ πέμμα τῷ μόσχῳ , καὶ πέμματα τῷ κριῷ
ποιήσεις , καὶ ἐλαίου τὸ εἶν τῷ πέμματι.
25. Καὶ ἐν τῷ ἑβδόμῳ μηνὶ , πεντεκαιδεκάτη του
μηνὸς , ἐν τῇ ἑορτῇ ποιήσεις κατὰ τὰ αὐτὰ , ἑπτὰ
ἡμέρας , καθὼς τὰ ὑπὲρ τῆς ἁμαρτίας , καὶ καθὼς τὰ
ὁλοκαυτώματα , καὶ καθὼς τὸ μαναὰ , καὶ καθὼς τὸ
ἔλαιον.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜϚ' .
1. Τάδε λέγει Κύριος Θεός· Ἡ πύλη ἡ ἐν τῇ αὐλῇ
τῇ ἐσωτέρα , ἡ βλέπουσα πρὸς ἀνατολὰς , ἔσται κε-
κλεισμένη ἓξ ἡμέρας τὰς ἐνεργούς · ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῶν
σαββάτων ἀνοιχθῇ , καὶ ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς νουμηνίας |
ἀνοιχθήσεται.
2. Καὶ εἰςελεύσεται ὁ ἀφηγούμενος κατὰ τὴν ὁδὸν
τοῦ αἰλὰμ τῆς πύλης τῆς ἔσωθεν, καὶ στήσεται ἐπὶ τὰ |
πρόθυρα τῆς πύλης , καὶ ποιήσουσιν οἱ ἱερεῖς τὰ ὁλο-
καυτώματα αὐτοῦ καὶ τὰ τοῦ σωτηρίου αὐτοῦ.
3. Καὶ προςκυνήσει ἐπὶ τοῦ προθύρου τῆς πύλης ,
καὶ ἐξελεύσεται , καὶ ἡ πύλη οὐ μὴ κλεισθῇ ἕως ἑσπέ- |
ρας. Καὶ προςκυνήσει ὁ λαὸς τῆς γῆς κατὰ τὰ πρόθυρα |
τῆς πύλης ἐκείνης , καὶ ἐν τοῖς σαββάτοις καὶ ἐν ταῖς
νουμηνίαις , ἐναντίον Κυρίου.
4. Καὶ τὰ ὁλοκαυτώματα προςοίσει ὁ ἀφηγούμενος
τῷ Κυρίῳ ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῶν σαββάτων, ἓξ ἀμνοὺς ἀμώ-
μους, καὶ κριὸν ἄμωμον,
5. καὶ μαναὰ , πέμμα τῷ κριῷ , καὶ τοῖς ἀμνοῖς
θυσίαν, δόμα χειρὸς αὐτοῦ , καὶ ἐλαίου τὸ εἶν τῷ πέμ-
ματι.
6. Καὶ ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς νουμηνίας μόσχον ἄμωμον,
καὶ ἓξ ἀμνοὺς , καὶ κριὸς ἄμωμος ἔσται ,
7. καὶ πέμμα τῷ κριῷ , καὶ πέμμα τῷ μόσχῳ ἔσται
μαναὰ , καὶ τοῖς ἀμνοῖς , καθὼς ἂν ἐκποιῇ ἡ χεὶρ αὐ-
τοῦ , καὶ ἐλαίου τὸ εἶν τῷ πέμματι .
629
pro peccato , et sacrificium , et holocausta , et quæ ipsius
salutaris , ad expiandum pro domo Israel.
18. Hæc dicit Dominus Deus : In primo mense , una
mensis , sumetis vitulum de bobus immaculatum, ad expian-
dum sanctuarium.
19. Et tollet sacerdos de sanguine expiationis , et dabit
super limina domus , et super quatuor angulos templi , et
super altare , et super limina porta atrii interioris .
20. Et sic facies in mense septimo , una mensis : sunes
ab unoquoque portionem , et expiabitis domum.
21. Et in primo , quartadecima mensis , erit vobis pascha
solemnitas : septem diebus azyma comedetis .
22. Et faciet dux in illa die pro se et domo, et pro universo
populo terrae , vitulum pro peccato :
23. et septem diebus solemnitatis faciet holocaustomata
Domino septem vitulos et septem arietes immaculatos quo-
tidie , septem diebus , et pro peccato hædum caprarum quo-
tidie , et sacrificium.
24. Et coctionem vitulo , et coctiones arieti facies , et
olei In coctioni.
25. Et in septimo mense , quintadecima mensis , in sole-
mnitate facies juxta ea , septem diebus , sicut quæ pro pec-
cato , et sicut holocaustomata , et sicut manaa , et sicut
oleum.
CAPUT XLVI.
1. Hæc dicit Dominus Deus : Porta quae in atrio interio-
ri , respiciens ad orientem , erit clausa sex in diebus quibus
opus sit in die autem sabbatorum aperietur, et in die
neomeniæ aperietur.
2. Et intrabit dux per viam alam portæ interioris , et
stabit saper vestibula portæ , et facient sacerdotes holo-
causta ejus et quæ salutaris ejus.
3. Et adorabit super vestibulum portæ , et egredietur, et
porta non claudetur usque ad vesperam . Et adorabit popu-
lus terra ad vestibula portae illius , et in sabbatis et in neo-
meniis , coram Domino.
4. Et holocausta offeret dux Domino in die sabbatorum ,
sex agnos immaculatos , et arietem immaculatum ,
5. et manaa , coctionem arieti , et agnis sacrificium, do-
num manus suæ , et olei in coctioni.
6. Et in die neomeniæ vitulum immaculatum , et sex
agnos , et aries immaculatus erit ,
7. et coctio arieti , et coctio vitulo erit manaa , et agnis ,
sicut suffecerit manus ejus , et olei In coctioni.
 630 ΙΕΖΕΚΙΗΛ. Κεφ. Μς .

8. Καὶ ἐν τῷ εἰςπορεύεσθαι τὸν ἀφηγούμενον , κατὰ 8. Et in ingrediendo ducem, per viam alam porta ingre
τὴν ὁδὸν τοῦ αὐλὰμ τῆς πύλης εἰςελεύσεται , καὶ κατὰ dietur, et per viam portae egredietur.
τὴν ὁδὸν τῆς πύλης ἐξελεύσεται .
9. Καὶ ὅταν εἰςπορεύηται ὁ λαὸς τῆς γῆς ἐναντίον 9. Et cum intrabit populus terræ in conspectu Domini in
Κυρίου ἐν ταῖς ἑορταῖς , ὁ εἰςπορευόμενος κατὰ τὴν | solemnitatibus , qui ingreditur per viam portæ respicientis
ὁδὸν τῆς πύλης τῆς βλεπούσης πρὸς βοῤῥᾶν προςκυνεῖν, ad aquilonem ut adoret , egredietur per viam portæ quae ad
ἐξελεύσεται κατὰ τὴν ὁδὸν τῆς πύλης τῆς πρὸς νότον · austrum et qui ingreditur per viam portæ quæ ad au-
καὶ ὁ εἰςπορευόμενος κατὰ τὴν ὁδὸν τῆς πύλης τῆς πρὸς | strum , egredietur per viam portae quae ad aquilonem : non
νότον , ἐξελεύσεται κατὰ τὴν ὁδὸν τῆς πύλης τῆς πρὸς | revertetur per portam in quam ingressus est , sed in dire-
βοῤῥᾶν · οὐκ ἀναστρέψει κατὰ τὴν πύλην εἰς ἣν εἰςελή | ctum ejus egredietur.
λυθεν, ἀλλ᾽ ἢ κατ᾽ εὐθὺ αὐτῆς ἐξελεύσεται .
10. Καὶ ὁ ἀφηγούμενος ἐν μέσῳ αὐτῶν ἐν τῷ εἰς 10. Et dux in medio eorum in ingrediendo eos , ingredie-
πορεύεσθαι αὐτοὺς , εἰςελεύσεται μετ᾿ αὐτῶν, καὶ ἐν |
tur cum eis , et in egrediendo ipsos egredietur .
τῷ ἐκπορεύεσθαι αὐτοὺς ἐξελεύσεται.
11. Καὶ ἐν ταῖς ἑορταῖς καὶ ἐν ταῖς πανηγύρεσιν 11. Et in solemnitatibus et in nundinis erit manaa coctio
ἔσται τὸ μαναὰ πέμμα τῷ μόσχῳ , καὶ πέμμα τῷ κριῷ vitulo , et coctio arieti et agnis , sicut valuerit manus ejus,
καὶ τοῖς ἀμνοῖς, καθὼς ἂν ἐκποιῇ ἡ χεὶρ αὐτοῦ, καὶ et olei In coctioni,
ἐλαίου τὸ εἶν τῷ πέμματι .
12. Ἐὰν δὲ ποιήσῃ ὁ ἀφηγούμενος ὁμολογίαν ὁλο- 12. Si autem fecerit dux confessionem holocaustum sa-
καύτωμα σωτηρίου τῷ Κυρίῳ , καὶ ἀνοίξῃ ἑαυτῷ τὴν lutaris Domino , et aperiet sibi portam respicientem ad
πύλην τὴν βλέπουσαν κατὰ ἀνατολὰς , καὶ ποιήσῃ τὸ orientem , et faciet holocaustum suum et ea quæ salutaris
ὁλοκαύτωμα αὐτοῦ καὶ τὰ τοῦ σωτηρίου αὐτοῦ , ὃν sui , sicut facit in die sabbatorum : et egredietur, et claudet
τρόπον ποιεῖ ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῶν σαββάτων · καὶ ἐξελεύ- | ostia postquam ipse egressus fuerit :
σεται , καὶ κλείσει τὰς θύρας μετὰ τὸ ἐξελθεῖν αὐτόν·
13. καὶ ἀμνὸν ἐνιαύσιον ἄμωμον ποιήσει εἰς ὁλοκαύ 13. et agnum anniculum immaculatum faciet in holo-
τωμα καθ' ἡμέραν τῷ Κυρίῳ , πρωῒ ποιήσει αὐτόν . caustum quotidie Domino , mane faciet eum.
14. Καὶ μαναὰ ποιήσει ἐπ' αὐτῷ τοπρωΐ , ἕκτον τοῦ 14. Et manaa faciet super eo mane , sextam parten
μέτρου , καὶ ἐλαίου τρίτον τοῦ εἶν τοῦ ἀναμίξαι τὴν σε mensuræ , et de oleo tertiam partem In ad miscendam si-
μίδαλιν μαναὰ τῷ Κυρίῳ , πρόςταγμα διαπαντὸς milam manaa Domino , præceptum perpetuum
15. ποιήσετε τὸν ἀμνόν. Καὶ τὸ μαναὰ , καὶ τὸ ἔλαιον 15. facietis agnum : et manaa , et oleum facietis mane ,
ποιήσετε τοπρωΐ , ὁλοκαύτωμα διαπαντός. holocaustum sempiternum .
16. Τάδε λέγει Κύριος Θεός· Ἐὰν δῷ ὁ ἀφηγούμενος 16. Hæc dicit Dominus Deus : Si dederit dux donum uni
δόμα ἑνὶ ἐκ τῶν υἱῶν αὐτοῦ ἐκ τῆς κληρονομίας αὐτοῦ , ex filiis suis de hæreditate sua , hoc filiis ejus erit possessio
τοῦτο τοῖς υἱοῖς αὐτοῦ ἔσται κατάσχεσις κληρονομία. haereditas.
17. Ἐὰν δὲ δῷ δόμα ἑνὶ τῶν παίδων αὐτοῦ , καὶ 17. Si autem dederit donum uni ex pueris suis , et erit ei
ἔσται αὐτῷ ἕως τοῦ ἔτους τῆς ἀφέσεως, καὶ ἀποδώσει
usque ad annum remissionis , et reddet duci : verumtamen
τῷ ἀφηγουμένῳ · πλὴν τῆς κληρονομίας τῶν υἱῶν αὐτοῦ de haereditate filiorum ejus ipsis erit,
αὐτοῖς ἔσται ,
18. καὶ οὐ μὴ λάβῃ ὁ ἀφηγούμενος ἐκ τῆς κληρονο 18. et non tollet princeps de hæreditate populi , oppri-
μίας τοῦ λαοῦ , τοῦ καταδυναστεῦσαι αὐτούς · ἐκ τῆς | mendo eos : de possessione sua haereditatem dabit filiis suis ,
κατασχέσεως αὐτοῦ κατακληρονομήσει τοῖς υἱοῖς αὐτοῦ,
ut non dispergatur populus meus , unusquisque a posses-
ὅπως μὴ διασκορπίζηται ὁ λαός μου , ἕκαστος ἐκ τῆς | sione sua.
κατασχέσεως αὐτοῦ.
19. Καὶ εἰςήγαγέ με εἰς τὴν εἴσοδον τῆς κατὰ νώτου 19. Et introduxit me in ingressum ejus quæ ad tergum
τῆς πύλης , εἰς τὴν ἐξέδραν τῶν ἁγίων τῶν ἱερέων, τὴν porta , in exedram sanctorum sacerdotum , respicientem ad
βλέπουσαν πρὸς βοῤῥῶν · καὶ ἰδοὺ ἐκεῖ τόπος κεχω- | aquilonem : et ecce ibi locus separatus.
ρισμένος.
20. Καὶ εἶπε πρὸς μέ · Οὗτος ὁ τόπος ἐστὶν οὗ ἑψή- 20. Et dixit ad me : iste est locus ubi coquent ibi sacer-
σουσιν ἐκεῖ οἱ ἱερεῖς τὰ ὑπὲρ ἀγνοίας καὶ τὰ ὑπὲρ ἁμαρ- | dotes quæ pro ignorantia et quæ pro peccato , et ibi coquent
τίας, καὶ ἐκεῖ πέψουσι τὸ μαναὰ τὸ παράπαν , τοῦ μὴ ἐκ- manaa omnino , ut non efferant in atrium exterius , ad san
φέρειν εἰς τὴν αὐλὴν τὴν ἐξωτέραν, τοῦ ἁγιάζειν τὸν λαόν . ctificandum populum.
21. Καὶ ἐξήγαγέ με εἰς τὴν αὐλὴν τὴν ἐξωτέραν, 21. Et eduxit me in atrium exterius , et circumduxit me
καὶ περιήγαγέ με ἐπὶ τὰ τέσσαρα μέρη τῆς αὐλῆς · καὶ per quatuor partes atrii : et ecce atrium ad latera atrii ,
ἰδοὺ αὐλὴ κατὰ τὰ κλίτη τῆς αὐλῆς ,
22. κατὰ τὸ κλίτος αὐλὴ , αὐλὴ ἐπὶ τὰ τέσσαρα , καὶ 22. ad latus atrium, atrium super quatuor, et atrii atrium
τῆς αὐλῆς αὐλὴ μικρὰ μήκους πηχῶν τεσσαράκοντα , parvum longitudinis cubitorum quadraginta , et latitudo
καὶ εὖρος πηχῶν τριάκοντα , μέτρον ἓν ταῖς τέσσαρσι. | cubitorum triginta , mensura una quatuor.
23. Καὶ ἐξέδραι κύκλῳ ἐν αὐταῖς , κύκλῳ ταῖς τέσ 23. Et exedra per circuitum in eis , per circuitum ipsis
σαρσι · καὶ μαγειρεῖα γεγονότα ὑποκάτω τῶν ἐξεδρῶν
quatuor : et culina facta sub exedris per gyrum ,
κύκλο .
 EZECHIEL. CAP. XLVII.
24. Καὶ εἶπε πρὸς μέ · Οὗτοι οἱ οἶκοι τῶν μαγείρων,
οὗ ἑψήσουσιν ἐκεῖ οἱ λειτουργοῦντες τῷ οἴκῳ τὰ θύμα-
τα τοῦ λαοῦ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΖ'.
1. Καὶ εἰςήγαγέ με ἐπὶ τὰ πρόθυρα τοῦ οἴκου , καὶ
ἰδοὺ ὕδωρ ἐξεπορεύετο ὑποκάτωθεν τοῦ αἰθρίου κατὰ
ἀνατολὰς , ὅτι τὸ πρόςωπον τοῦ οἴκου ἔβλεπε κατὰ ἀνα-
τολὰς , καὶ τὸ ὕδωρ κατέβαινεν ἀπὸ τοῦ κλίτους τοῦ δε-
ξιοῦ , ἀπὸ νότου ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον.
2. Καὶ ἐξήγαγέ με κατὰ τὴν ὁδὸν τῆς πύλης τῆς
πρὸς βοῤῥᾶν, καὶ περιήγαγέ με τὴν ὁδὸν ἔξωθεν πρὸς
τὴν πύλην τῆς αὐλῆς τῆς βλεπούσης κατὰ ἀνατολάς ·
καὶ ἰδοὺ τὸ ὕδωρ κατεφέρετο ἀπὸ τοῦ κλίτους τοῦ δεξιοῦ ,
3. καθὼς ἔξοδος ἀνδρὸς ἐξεναντίας · καὶ μέτρον ἐν τῇ
χειρὶ αὐτοῦ , καὶ διεμέτρησε χιλίους ἐν τῷ μέτρῳ , καὶ
διῆλθεν ἐν τῷ ὕδατι ὕδωρ ἀφέσεως.
4. Καὶ διεμέτρησε χιλίους , καὶ διῆλθεν ἐν τῷ ὕδατι
ὕδωρ ἕως τῶν μηρῶν. Καὶ διεμέτρησε χιλίους , καὶ
διῆλθεν ὕδωρ ἕως ὀσφύος .
5. Καὶ διεμέτρησε χιλίους , καὶ οὐκ ἠδύνατο διελθεῖν,
ὅτι ἐξύβριζεν ὡς χειμάρρου ὃν οὐ διαβήσονται .
6. Καὶ εἶπε πρὸς μέ · Εώρακας , υἱὲ ἀνθρώπου ; Καὶ
ἤγαγέ με , καὶ ἐπέστρεψέ με ἐπὶ τὸ χεῖλος τοῦ ποταμοῦ ,
7. ἐν τῇ ἐπιστροφῇ μου. Καὶ ἰδοὺ ἐπὶ τοῦ χείλους
τοῦ ποταμοῦ δένδρα πολλὰ σφόδρα ἔνθεν καὶ ἔνθεν.
8. Καὶ εἶπε πρὸς μέ · Τὸ ὕδωρ τοῦτο τὸ ἐκπορευό
μενον εἰς τὴν Γαλιλαίαν τὴν πρὸς ἀνατολὰς , καὶ κατέ-
βαινεν ἐπὶ τὴν Ἀραβίαν, καὶ ἤρχετο ἕως ἐπὶ τὴν θά-
λασσαν ἐπὶ τὸ ὕδωρ τῆς διεκβολῆς , καὶ ὑγιάσει τὰ
ὕδατα.
9. Καὶ ἔσται πᾶσα ψυχὴ τῶν ζώων τῶν ἐκζεόντων,
ἐπὶ πάντα ἐφ᾽ ἃ ἂν ἐπέλθῃ ἐκεῖ ὁ ποταμὸς , ζήσεται · καὶ
ἔσται ἐκεῖ ἰχθὺς πολὺς σφόδρα , ὅτι ἥκει ἐκεῖ τὸ ὕδωρ
τοῦτο , καὶ ὑγιάσει καὶ ζήσεται πᾶν ἐφ᾿ ὃ ἂν ἔλθῃ ὁ που
ταμὸς, ἐκεῖ ζήσεται.
10. Καὶ στήσονται ἐκεῖ ἁλιεῖς ἀπὸ Ἰνγαδεὶν ἕως
Εναγαλλείμ . Ψυγμὸς σαγηνῶν ἔσται , καθ᾿ ἑαυτὴν
ἔσται · καὶ οἱ ἰχθύες αὐτῆς , ὡς οἱ ἰσχθύες της θαλάσσης
τῆς μεγάλης , πλῆθος πολὺ σφόδρα.
11. Καὶ ἐν τῇ διεκβολῇ αὐτοῦ , καὶ ἐν τῇ ἐπιστροφῇ
αὐτοῦ , καὶ ἐν τῇ ὑπεράρσει αὐτοῦ , οὐ μὴ ὑγιάσωσιν ·
εἰς ἅλας δέδονται.
12. Καὶ ἐπὶ τοῦ ποταμοῦ ἀναβήσεται , ἐπὶ τοῦ χεί
λους αὐτοῦ ἔνθεν καὶ ἔνθεν . Πᾶν ξύλον βρώσιμον οὐ μὴ
παλαιωθῇ ἐπ᾿ αὐτοῦ , οὐδὲ μὴ ἐκλείπῃ ὁ καρπὸς αὐτοῦ ·
τῆς καινότητος αὐτοῦ πρωτοβολήσει , ὅτι τὰ ὕδατα αὐ
τῶν ἐκ τῶν ἁγίων ταῦτα ἐκπορεύεται , καὶ ἔσται ὁ καρ-
πὸς αὐτῶν εἰς βρῶσιν , καὶ ἀνάβασις αὐτῶν εἰς ὑγίειαν .
13. Τάδε λέγει Κύριος Θεός · Ταῦτα τὰ ὅρια κατα-
κληρονομήσετε τῆς γῆς , ταῖς δώδεκα φυλαῖς τῶν υἱῶν
Ἰσραὴλ πρόςθεσις σχοινίσματος.
14. Καὶ κατακληρονομήσετε αὐτὴν ἕκαστος καθὼς ὁ
ἀδελφὸς αὐτοῦ , εἰς ἣν ἦρα τὴν χεῖρά μου , τοῦ δοῦναι
τοῖς πατράσιν αὐτῶν, καὶ πεσεῖται ἡ γῆ αὕτη ὑμῖν ἐν
κληρονομία.
15. Καὶ ταῦτα τὰ ὅρια τῆς γῆς τῆς πρὸς βοῤῥᾶν ἀπὸ
θαλάσσης τῆς μεγάλης τῆς καταβαινούσης , καὶ περι-
σχιζούσης τῆς εἰςόδου Ἠμασελδὰμ ,
631
24. Et dixit ad me : Hæ sunt domus coquorum, ubi
coquent ibi ministri domus victimas populi.
CAPUT XLVII.
1. Et introduxit me ad vestibula domus , et ecce aqua
| egrediebatur de subdio domus ad orientem , facies enim
domus respiciebat ad orientem , et aqua descendebat a latere
| dextro , ab austro ad altare.
2. Et eduxit me per viam porta quæ ad aquilonem, et
| circumduxit me per viam exteriorem ad portam atri re-
spicientis ad orientem : et ecce aqua deferebatur a latere
dextro ,
3. sicut exitus viri ex adverso : et mensura in manu
ejus , et mensus est mille in mensura , et transivit in aqua
aquam remissionis.
4. Et mensus est mille , et transivit in aqua aquam usque
ad femora. Et mensus est mille , et transivit aquam usque
ad lumbos.
5. El mensus est mille , et non potuit transire , quoniami
intumuit sicut torrentis quem non pertransibunt.
6. Et dixit ad me : Vidisti , fili hominis ? Et duxit me;
et convertit me ad labium fluminis ,
7. in conversione mea. Et ecce super labium fluminis ar
bores multæ nimis hinc et inde.
8. Et dixit ad me : Aqua ista quæ egreditur in Galilaeam
quæ ad orientem , et descendebat in Arabiam , et veniebat
| usque ad mare ad aquam exitus , et sanabit aquas.
9. Et erit omnis anima animalium ebullientium , ad omnia
ad quæ supervenerit illic fluvius , vivet et erit ibi piscis
multus valde, quia venit illuc aqua haec, et sanabit et vivet
omne ad quod venerit fluvius , illuc vivet.
10. Et stabunt ibi piscatores ab Ingadim usque ad Ena-
| gallim. Siccatio sagenarum erit, secundum se erit : et pi-
| sces ejus , sicut pisces maris magni , multitudo magna ni-
mis.
11. Et in exitu ejus , et in conversione ejus , et in elatione
ejus , non sanabunt : in sales data sunt.
12. Et super fluvium ascendet , super labium ejus hinc
et inde. Omne lignum esui aptum non veterascet in eo ,
neque deficiet fructus ejus : de novitate sua primitiva dabit,
quia aquæ eorum e sanctis hæ egrediuntur , et erit fructus
eorum in escam , et ascensio eorum ad sanitatem.
13. Hæc dicit Dominus Deus : Hos terminos haeredita-
bitis terra , duodecim tribubus filiorum Israel augmentum
funiculi.
14. Et haereditabitis eam unusquisque sicut frater suus,
, in quam levavi manum meam , ut darem patribus ipsorum,
et cadet terra haec vobis in haereditatem.
15. Et hi sunt termini terræ quæ ad aquilonem a mari -
| magno descendente , et abscindente introitu Emasekhar ,
 632
ΙΕΖΕΚΙΗΛ. Κεφ . ΜΗ .
το. Μαασθηρὰς Ἑβραμηλιὰμ ἀναμέσον ὁρίων Δα- 16. Maabtheras Hebrameliam inter terminos Damasci et
μασκοῦ καὶ ἀναμέσον δρίων Ημαθεί, αὐλὴ τοῦ Σαυ-
νὰν, αἱ εἰσιν ἐπάνω τῶν ὁρίων Αὐρανίτιδος . terminos Emathi , atrium Saynam , quæ sunt supra termi-
nos Auranitidis.
17. Ταῦτα τὰ ὅρια ἀπὸ τῆς θαλάσσης · ἀπὸ τῆς αὐτ
17. Isti sunt termini a mari : ab atrio Enan , termini
λῆς τοῦ Αἰνὰν, ὅρια Δαμασκοῦ , καὶ τὰ πρὸς βοῤῥᾶν.
Damasci , et qui ad aquilonem.
18. Καὶ τὰ πρὸς ἀνατολὰς ἀναμέσον τῆς Λωρανίτι-
δος , καὶ ἀναμέσον Δαμασκοῦ , καὶ ἀναμέσον τῆς Γα 18. Et qui ad orienten inter Loranitiden , et Damascum ,
et inter Galaaditiden , et terram Israel , Jordanis disterminat
λααδίτιδος , καὶ ἀναμέσον τῆς γῆς τοῦ Ἰσραὴλ , ὁ Ἰop-
δάνης διορίζει ἐπὶ τὴν θάλασσαν, τὴν πρὸς ἀνατολὰς ad mare , quod ad orientem Palmeti . Isti ad orientem .
Φοινικῶνος. Ταῦτα τὰ πρὸς ἀνατολάς.
19. Καὶ τὰ πρὸς νότον καὶ λίβα ἀπὸ Θαιμὰν καὶ
Φοινικῶνος , ἕως ὕδατος Μαριμώθ Καδής , παρεκτεῖνον | 19. Et qui ad austrum et africum a Thæeman et Palmeto ,
ἐπὶ τὴν θάλασσαν τὴν μεγάλην . usque ad aquam Marimoth Cadim , extendens ad mare
magnum.
20. Τοῦτο τὸ μέρος νότος καὶ λίψ, τοῦτο τὸ μέρος
τῆς θαλάσσης τῆς μεγάλης ὁρίζει , ἕως κατέναντι τῆς 20. Hæc pars auster et africus , haec pars maris magni
εἰςόδου Ημαθ , ἕως εἰςόδου αὐτοῦ. Ταῦτά ἐστι τὰ πρὸς | disterminat , usque contra introitum Emath , usque ad in-
θάλασσαν Ἠμάθ, | troitum ejus. Hi sunt qui ad mare Emath.
21. Καὶ διαμερίσετε τὴν γῆν ταύτην αὐτοῖς , ταῖς φυ-
λαῖς τοῦ Ἰσραὴλ 21. Et metiemini hanc terram ipsis , tribubus Israel
22. βαλεῖτε αὐτὴν ἐν κλήρῳ , ὑμῖν καὶ τοῖς προςηλύ
22. mittetis eam in sortem, vobis etadvenis qui incolunt in
τοις τοῖς παροικοῦσιν ἐν μέσῳ ὑμῶν , οἵτινες ἐγέννησαν
υἱοὺς ἐν μέσῳ ὑμῶν, καὶ ἔσονται ὑμῶν ὡς αὐτόχθονες ἐν | medio vestri , qui genuerunt filios in medio vestri , et erunt
quasi vestri indigenae in filiis Israel. Vobiscum comedent in
τοῖς υἱοῖς τοῦ Ἰσραήλ. Μεθ᾽ ὑμῶν φάγονται ἐν κληρο-
| haereditate in medio tribuum Israel ,
νομίᾳ ἐν μέσῳ τῶν φυλῶν τοῦ Ἰσραὴλ ,
23. καὶ ἔσονται ἐν φυλῇ προςηλύτων ἐν τοῖς προς-
ηλύτοις τοῖς μετ᾿ αὐτῶν· ἐκεῖ δώσετε κληρονομίαν αὐ 23. et erunt in tribu advenarum inter advenas qui vobis-
cum: ibi dabitis haereditatem eis , ait Dominus Deus.
τοῖς, λέγει Κύριος Θεός.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΜΗ',
CAPUT XLVIII.
1. Καὶ ταῦτα τὰ ὀνόματα τῶν φυλῶν ἀπὸ τῆς ἀρχῆς
1. Et haec nomina tribuum ab initio quod ad aquilonem ,
τῆς πρὸς βοῤῥᾶν, κατὰ τὸ μέρος τῆς καταβάσεως τοῦ secun
dum partem descensus ipsius abscindentis ad introi-
περισχίζοντος ἐπὶ τὴν εἴςοδον τῆς Ἠμαθ αὐλῆς τοῦ
tum Emath atrii ælam , terminus Damasci ad aquilonem ,
αἰλὰμ , ὅριον Δαμασκοῦ πρὸς βοῤῥᾶν, κατὰ μέρος Ημαθ secun
| dum partem Emath atrii. Et erunt eis ea quæ ad
αὐλῆς . Καὶ ἔσται αὐτοῖς τὰ πρὸς ἀνατολὰς ἕως πρὸς
θάλασσαν Δὰν, μία. | orientem usque ad mare Dan , una.
2. Καὶ ἀπὸ τῶν ὁρίων τοῦ Δὰν τὰ πρὸς ἀνατολὰς , 2. Et a terminis Dan quæ ad orientem usque ad ea quæ
ἕως τῶν πρὸς θάλασσαν Ἀσσὴρ , μία .
ad mare Asser , una.
3. Καὶ ἀπὸ τῶν ὁρίων Ἀσσὴρ ἀπὸ τῶν πρὸς ἀνατολὰς,
3. Et a terminis Asser ab iis quæ ad orientem , usque ad
ἕως τῶν πρὸς θάλασσαν Νεφθαλιμ , μία .
ca quæ ad mare Nephthalim , una.
4. Καὶ ἀπὸ τῶν ὁρίων Νεφθαλὶμ ἀπὸ ἀνατολῶν, ἕως
τῶν πρὸς θάλασσαν Μανασσή , μία. 4. Et a terminis Nephthalim ab oriente, usque ad ea quae
ad mare Manasse, una .
5. Καὶ ἀπὸ τῶν ὁρίων Μανα σσῆ ἀπὸ τῶν πρὸς ἀνα- 5. Et a terminis Manasse ab iis quæ ad orientem ad ea
τολὰς ἕως τῶν πρὸς θάλασσαν Ἐφραὶμ , μία.
quæ ad mare Ephraim , una.
6. Καὶ ἀπὸ τῶν ὁρίων Ἐφραὶμ ἀπὸ τῶν πρὸς ἀνα- 6. Et a terminis Ephraim ab iis quæ ad orientem , usque
τολὰς , ἕως τῶν πρὸς θάλασσαν Ῥουβὴν, μία.
ad ea quæ ad mare Ruben , una.
7. Καὶ ἀπὸ τῶν ὁρίων Ῥουβὴν, ἀπὸ τῶν πρὸς ἀνα-
7. Et a terminis Ruben , ab iis quæ ad orientem , usque
τολὰς, ἕως τῶν πρὸς θάλασσαν Ἰούδα , μία.
Juda , una.
8. Καὶ ἀπὸ τῶν ὁρίων Ἰούδα , ἀπὸ τῶν πρὸς ἀνατο- ad ea quae ad mare
λὰς, ἔσται ἡ ἀπαρχὴ τοῦ ἀφορισμοῦ , πέντε καὶ εἴκοσι 8. Et a termin is Juda, ab iis quæ ad orientem , erunt pri-
separationis , quinque et viginti millia latitudo , et lon-
χιλιάδες εὖρος , καὶ μῆκος καθὼς μία τῶν μερίδων ἀπὸ mitiae
gitudo sicut una partium ab iis quæ ad orientem , et usque
τῶν πρὸς ἀνατολὰς , καὶ ἕως τῶν πρὸς θάλασσαν · καὶ
ἔσται τὸ ἅγιον ἐν μέσῳ αὐτῶν . ad ea quæ ad mare : et erit sanctuarium in medio eorum.
9. Ἀπαρχὴν, ἣν ἀφοροῦσι τῷ Κυρίῳ , μῆκος πέντε 9. Primitias , quas separabunt Domino , longitudo quin-
καὶ εἴκοσι χιλιάδες , καὶ εὖρος εἴκοσι πέντε χιλιάδες .
que et viginti millia , et latitudo viginti quinque millia.
10. Τούτων ἔσται ἡ ἀπαρχὴ τῶν ἁγίων τοῖς ἱερεῦσι ·
πρὸς βοῤῥᾶν πέντε καὶ εἴκοσι χιλιάδες , καὶ πρὸς θά- 10. Ex his erunt primitiae sanctorum sacerdotibus : ad
aquilonem quinque et viginti millia , et ad mare decem mil
λασσαν δέκα χιλιάδες , καὶ πρὸς νότον εἴκοσι καὶ πέντε |
lia , et ad austrum viginti et quinque millia : et mons san-
χιλιάδες · καὶ τὸ ὄρος τῶν ἁγίων ἔσται ἐν μέσῳ αὐτοῦ
ctorum erit in medio ejus
Η . τοῖς ἱερεῦσι , τοῖς ἡγιασμένοις υἱοῖς Σαδδοὺκ , τοῖς
11. sacerdotibus , sanctificatis filiis Sadduc , custodienti-
 EZECHIEL. CAP. XLVIII. 633

φυλάσσουσι τὰς φυλακὰς τοῦ οἴκου , οἵτινες οὐκ ἐπλα- | bus custodias domus , qui non erraverunt in errore filiorum
νήθησαν ἐν τῇ πλανήσει υἱῶν Ἰσραὴλ , ὃν τρόπον ἐπλα- Israel , sicut erraverunt Levitæ .
νήθησαν οἱ Λευῖται .
12. Καὶ ἔσται αὐτοῖς ἡ ἀπαρχὴ δεδομένη ἐκ τῶν 12. Et erunt eis primitia data de primitiis terrae , sanctum
ἀπαρχῶν τῆς γῆς , ἅγιον ἁγίων ἀπὸ τῶν ὁρίων τῶν sanctorum de terminis Levitarum .
Λευιτῶν.
13. Τοῖς δὲ Λευίταις τὰ ἐχόμενα τῶν ὁρίων τῶν ἱε- 13. Levitis autem juxta fines sacerdotum , longitudo quin-
ρέων, μῆκος πέντε καὶ εἴκοσι χιλιάδες , καὶ εὖρος δέκα que et viginti millia , et latitudo decem millia : omnis longi-
χιλιάδες · πᾶν τὸ μῆκος πέντε καὶ εἴκοσι χιλιάδες , καὶ tudo quinque et viginti millia , et latitudo viginti millia.
εὖρος εἴκοσι χιλιάδες .
14. Οὐ πραθήσεται ἐξ αὐτοῦ οὐδὲ καταμετρηθήσε 14. Non vendetur ex eo neque mensurabitur, neque aufe-
ται , οὐδὲ ἀφαιρεθήσεται τὰ πρωτογεννήματα τῆς γῆς , rentur primitiae terrae , quia sanctum est Domino.
ὅτι ἅγιον ἐστὶ τῷ Κυρίῳ.
15. Τὰς δὲ πέντε χιλιάδας τὰς περισσὰς ἐπὶ τῷ πλάτει 15. Quinque millia autem quæ supersunt in latitudine in
ἐπὶ ταῖς πέντε καὶ εἴκοσι χιλιάσι , προτείχισμα ἔσται | quinque et viginti millibus , antemurale erit civitati in habi-
taculum et in spatium ejus : et erit civitas in medio ejus ,
τῇ πόλει εἰς τὴν κατοικίαν καὶ εἰς διάστημα αὐτοῦ ·
καὶ ἔσται ἡ πόλις ἐν μέσῳ αὐτοῦ ,
16. καὶ ταῦτα τὰ μέτρα αὐτῆς · ἀπὸ τῶν πρὸς βορ 16. et hæ mensurae ejus : ab iis quæ ad aquilonem , quin-
genti et quater mille , et ab his quæ ad austrum , quingenti
ῥᾶν, πεντακόσιοι καὶ τετρακιςχίλιοι , καὶ ἀπὸ τῶν πρὸς
νότον, πεντακόσιοι καὶ τέσσαρες χιλιάδες, καὶ ἀπὸ τῶν et quatuor millia , et ab his quæ ad orientem , quingenti et
πρὸς ἀνατολὰς, πεντακόσιοι καὶ τέσσαρες χιλιάδες , καὶ | quatuor millia , et ab his quæ ad mare , quater mille quin-
ἀπὸ τῶν πρὸς θάλασσαν, τετρακιςχιλίους πεντακοσίους . | genti.
17. Καὶ ἔσται διάστημα τῇ πόλει πρὸς βοῤῥᾶν δια- 17. Et erit spatium civitati ad aquilonem ducenti quin-
κόσιοι πεντήκοντα , καὶ πρὸς νότον διακόσιοι καὶ πεν- quaginta , et ad austrum ducenti et quinquaginta , et ad
τήκοντα , καὶ πρὸς ἀνατολὰς διακόσιοι πεντήκοντα , | orientem ducenti quinquaginta , et ad mare ducenti quin-
καὶ πρὸς θάλασσαν διακόσιοι πεντήκοντα . quaginta.
18. Καὶ τὸ περισσὸν τοῦ μήκους τὸ ἐχόμενον τῶν 18. Quod autem supererit longitudinis juxta primitias
ad
ἀπαρχῶν τῶν ἁγίων , δέκα χιλιάδες πρὸς ἀνατολὰς , sanctorum , decem millia ad orientem , et decem millia
genimina ejus
καὶ δέκα χιλιάδες πρὸς θάλασσαν . Καὶ ἔσονται αἱ mare. Et erunt primitia sanctuarii , et erunt
ἀπαρχαὶ τοῦ ἁγίου , καὶ ἔσται τὰ γεννήματα αὐτῆς εἰς | in panes his qui operantur civitati.
ἄρτους τοῖς ἐργαζομένοις τὴν πόλιν ,
19. Οἱ δὲ ἐργαζόμενοι τὴν πόλιν ἐργῶνται αὐτὴν ἐκ 19. Qui autem operantur civitati operabuntur ei ex omni-
bus tribubus Israel.
πασῶν τῶν φυλῶν τοῦ Ἰσραήλ.
20. Omnes primitiæ , quinque et viginti millia per quinque
20. Πᾶσα ἡ ἀπαρχὴ , πέντε καὶ εἴκοσι χιλιάδες ἐπὶ
et viginti millia. In quadrum separabitis ipsius primitias
πέντε καὶ εἴκοσι χιλιάδας . Τετράγωνον ἀφοριεῖτε αὐ-
τοῦ τὴν ἀπαρχὴν τοῦ ἁγίου , ἀπὸ τῆς κατασχέσεως | sanctuarii , a possessione civitatis.
τῆς πόλεως.
21. Τὸ δὲ περισσὸν τῷ ἀφηγουμένῳ ἐκ τούτου , 21. Quod autem supererit duci ex hoc , et ex hoc a primi-
καὶ ἐκ τούτου ἀπὸ τῶν ἀπαρχῶν τοῦ ἁγίου , καὶ εἰς tiis sanctuarii , et in possessionem civitatis ad quinque et
τὴν κατάσχεσιν τῆς πόλεως ἐπὶ πέντε καὶ εἴκοσι χι- | viginti millia longitudo , usque ad terminos eorum quæ ad
λιάδας μῆκος , ἕως τῶν ὁρίων τῶν πρὸς ἀνατολὰς καὶ orientem et ad mare, super quinque et viginti millia usque ad
Et erunt
πρὸς θάλασσαν , ἐπὶ πέντε καὶ εἴκοσι χιλιάδας ἕως τῶν terminos eorum quæ ad mare , juxta partes ducis.
ὁρίων τῶν πρὸς θάλασσαν , ἐχόμενα τῶν μερίδων τοῦ primitiae sanctorum et sanctificatio domus in medio ejus.
ἀφηγουμένου . Καὶ ἔσται ἡ ἀπαρχὴ τῶν ἁγίων καὶ τὸ
ἁγίασμα τοῦ οἴκου ἐν μέσῳ αὐτῆς .
23. Καὶ παρὰ τῶν Λευιτῶν, ἀπὸ τῆς κατασχέσεως 22. Et de Levitis , de possessione civitatis in medio du-
τῆς πόλεως ἐν μέσῳ τῶν ἀφηγουμένων, ἔσται ἀναμέσον cum , erit inter terminos Juda , et inter terminos Benjamin ,
τῶν ὁρίων Ἰούδα , καὶ ἀναμέσον τῶν ὁρίων Βενιαμίν, et ducum erit.
καὶ τῶν ἀφηγουμένων ἔσται .
23. Καὶ τὸ περισσὸν τῶν φυλῶν, ἀπὸ τῶν πρὸς ἀνα- 23. Et quod superest tribuum , ab his quæ ad orientem,
τολὰς , ἕως τῶν πρὸς θάλασσαν Βενιαμὶν, μία. usque ad ea quæ ad mare Benjamin , una.
24. Καὶ ἀπὸ τῶν ὁρίων τῶν Βενιαμὶν, ἀπὸ τῶν πρὸς 24. Et a terminis Benjamin , ab his quæ ad orientem , us-
ἀνατολὰς , ἕως τῶν πρὸς θάλασσαν Συμεὼν, μία. que ad ea quæ ad mare Symeon , una.
25. Et a terminis Symeon , ab his quæ ad orientem , usque
25. Καὶ ἀπὸ τῶν ὁρίων τῶν Συμεὼν, ἀπὸ τῶν πρὸς
ἀνατολὰς , ἕως τῶν πρὸς θάλασσαν Ἰσσάχαρ , μία . ad mare Issachar, una.
26. Καὶ ἀπὸ τῶν ὁρίων τῶν Ἰσσάχαρ , ἀπὸ τῶν 26. Et a terminis Issachar, ab his quæ ad orientem , usque
πρὸς ἀνατολὰς , ἕως τῶν πρὸς θάλασσαν Ζαβουλών , μία. ad ea quæ ad mare Zabulon , una.
27. Et a terminis Zabulon , ab his quae ad orientem , us-
27. Καὶ ἀπὸ τῶν ὁρίων τῶν Ζαβουλών , ἀπὸ τῶν
que ad ea quæ ad mare Gad , una.
πρὸς ἀνατολὰς , ἕως τῶν πρὸς θάλασσαν Γάδ, μία .
 634 ΔΑΝΙΗΛ. Κεφ. ΙΓ'.
28. Καὶ ἀπὸ τῶν ὁρίων τῶν Γὰδ , ἀπὸ τῶν πρὸς
28. Et a terminis Gad , ab his quæ ad orientem, usque ad
ἀνατολὰς , ἕως τῶν πρὸς λίβα · καὶ ἔσται τὰ ὅρια αὐτοῦ
ea quæ ad africum : et erunt termini ejus a Thæman , et aqua
ἀπὸ Θαιμὰν, καὶ ὕδατος Βαριμὼθ Κάδης , κληρονο
| Barimotl Cades , haereditatis , usque ad mare magnum.
μίας, ἕως τῆς θαλάσσης τῆς μεγάλης.
29. Αὕτη ἡ γῆ ἣν βαλεῖτε ἐν κλήρῳ ταῖς φυλαῖς 29. Hæc est terra quammittetis in sortem tribubus Israel :
τοῦ Ἰσραήλ · καὶ οὗτοι οἱ διαμερισμοὶ αὐτῶν, λέγει
et hæ sunt partitiones earum , ait Dominus Deus.
Κύριος Θεός.
30. Καὶ αὗται αἱ διεκβολαὶ τῆς πόλεως αἱ πρὸς
30. Et hi sunt egressus civitatis qui ad aquilonem, quater
βοῤῥᾶν, τετρακισχίλιοι καὶ πεντακόσιοι μέτρω. mille et quingenti mensura.
31. Καὶ αἱ πύλαι τῆς πόλεως , ἐπ' ὀνόμασι φυλῶν
31. Et portae civitatis, in nominibus tribuum Israel. Porta
τοῦ Ἰσραήλ. Πύλαι τρεῖς πρὸς βοῤῥᾶν, πύλη Ρουβὴν
tres ad aquilonem , porta Ruben una , et porta Juda una , et
μία, καὶ πύλη Ἰούδα μία , καὶ πύλη Λευῒ μία. porta Levi una.
32. Καὶ τὰ πρὸς ἀνατολὰς , τετρακιςχίλιοι καὶ πεν- 32. Et qua ad orientem, quater mille et quingenti : et
τακόσιοι · καὶ πύλαι τρεῖς , πύλη Ἰωσὴφ μία , καὶ πύλη
portae tres , porta Joseph una , et porta Benjamin una , et
Βενιαμὶν μία , καὶ πύλη Δὰν μία. porta Dan una.
33. Καὶ τὰ πρὸς νότον, τετρακιςχίλιοι καὶ πεντακό 33. Et qua ad austrum , quater mille et quingenti men-
σιοι μέτρῳ · καὶ πύλαι τρεῖς, πύλη Συμεὼν μία , καὶ sura : et portae tres , porta Symeon una , et porta Issachar
πύλη Ἰσσάχαρ μία , καὶ πύλη Ζαβουλὼν μία. una , et porta Zabulon una.
34. Καὶ τὰ πρὸς θάλασσαν, τετρακιςχίλιοι καὶ πεν 34. Et qua ad mare, quater mille et quingenti mensura :
τακόσιοι μέτρῳ · πύλαι τρεῖς , πύλη Γὰδ μία , καὶ πύλη
portae tres , porta Gad una , et porta Asser una , et porta Ne-
Ασσὴρ μία , καὶ πύλη Νεφθαλὶμ μία. phthalim una.
35. Κύκλωμα, δέκα καὶ ὀκτὼ χιλιάδες . Καὶ τὸ ὄνομα 35. Circuitus , decem et octo millia. Et nomen civitatis ,
τῆς πόλεως , ἀφ᾿ ἧς ἂν ἡμέρας γένηται , ἔσται τὸ ὄνομα |
αὐτῆς . ex qua die facta fuerit , erit nomen ejus.

ΔΑΝΙΗΛ . DANIEL.

( Vulg .) ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΓ'.

( Vulg.) CAPUT XIII.
1. Καὶ ἦν ἀνὴρ οἰκῶν ἐν Βαβυλῶνι , καὶ ὄνομα 1. Et erat vir habitans in Babylone , et nomen ejus Joa-
αὐτῷ Ἰωακείμ. cim.
2. Καὶ ἔλαβε γυναῖκα ᾗ ὄνομα Σωσάννα , θυγάτηρ 2. Et accepit uxorem nomine Sosannam, filiam Chelcia ,
Χελκίου , καλὴ σφόδρα , καὶ φοβουμένη τὸν Κύριον.
pulchram nimis , et timentem Dominum.
3. Καὶ οἱ γονεῖς αὐτῆς δίκαιοι , καὶ ἐδίδαξαν τὴν
3. Et parentes ejus justi , et docuerunt filiam suam juxta
θυγατέρα αὐτῶν κατὰ τὸν νόμον Μωϋσῆ. legem Moysi.
4. Καὶ ἦν Ἰωακεὶμ πλούσιος σφόδρα , καὶ ἦν αὐτῷ 4. Erat autem Joacim dives valde , et erat ei pomarium
παράδεισος γειτνιῶν τῷ οἴκῳ αὐτοῦ , καὶ πρὸς αὐτὸν
vicinum domui suae , et ad ipsum confluebant Judaei , eo
προςήγοντο οἱ Ἰουδαῖοι , διὰ τὸ εἶναι αὐτὸν ἐνδοξότερον quod esset honorabilior omnium.
πάντων.
5. Καὶ ἀπεδείχθησαν δύο πρεσβύτεροι ἐκ τοῦ λαοῦ 5. Et constituti sunt duo senes de populo judices in anno
κριταὶ ἐν τῷ ἐνιαυτῷ ἐκείνῳ , περὶ ὧν ἐλάλησεν ὁ Δε-
| illo , de quibus locutus est Dominus , quia egressa est ini-
σπότης , ὅτι ἐξῆλθεν ἀνομία ἐκ Βαβυλῶνος ἐκ πρεσβυ-
| quitas de Babylone a senibus judicibus , qui videbantur re-
τέρων κριτῶν, οἱ ἐδόκουν κυβερνᾶν τὸν λαόν. gere populum .
6. Οὗτοι προςεκα ρτέρουν ἐν τῇ οἰκίᾳ Ἰωακεὶμ , καὶ
6. Isti frequentabant domum Joacim , et veniebant ad eos
ἤρχοντο πρὸς αὐτοὺς πάντες οἱ κρινόμενοι. omnes qui habebant judicia.
7. Καὶ ἐγένετο ἡνίκα ἀπέτρεχεν ὁ λαὸς μέσον ἡμέ 7. Cum autem populus recessisset per meridiem, ingre- .
ρας, εἰςεπορεύετο Σωσάννα , καὶ περιεπάτει ἐν τῷ πα- diebatur Sosanna, et deambulabat in pomario viri sui.
ραδείσῳ τοῦ ἀνδρὸς αὐτῆς.
8. Καὶ ἐθεώρουν αὐτὴν οἱ δύο πρεσβύτεροι καθ᾿ 8. Et videbant eam senes quotidie ingredientem , et de-
ἡμέραν εἰςπορευομένην, καὶ περιπατοῦσαν, καὶ ἐγένοντο | ambul
ἐν ἐπιθυμίᾳ αὐτῆς, antem , et exarserunt in concupiscentiam ejus ,
9. καὶ διέστρεψαν τὸν ἑαυτῶν νοῦν, καὶ ἐξέκλιναν 9. et everterunt sensum suum , et declinaverunt oculos
τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτῶν, τοῦ μὴ βλέπειν εἰς τὸν οὐρανὸν , suos , ut non viderent coelum , neque meminissent judicio-
μηδὲ μνημονεύειν κριμάτων δικαίων . rum justorum.
10. Καὶ ἦσαν ἀμφότεροι κατανενυγμένοι περὶ αὐτ
10. Erant ergo ambo vulnerati amore ejus , nec indica-
τῆς, καὶ οὐκ ἀνήγγειλαν ἀλλήλοις τὴν ὀδύνην ἑαυτῶν, verunt sibi vicissim dolorem suum,
7
 DANIEL. CAP. XIII.
11. ὅτι ᾐσχύνοντο ἀναγγεῖλαι τὴν ἐπιθυμίαν αὐτῶν ,
ὅτι ἤθελον συγγενέσθαι αὐτῇ ,
12. καὶ παρετηροῦσαν φιλοτίμως καθ᾿ ἡμέραν ὁρᾶν
αὐτήν.
13. Καὶ εἶπαν ἕτερος τῷ ἑτέρῳ · Πορευθῶμεν δὴ εἰς
οἶκον, ὅτι ἀρίστου ὥρα ἐστί . Καὶ ἐξελθόντες διεχωρί- |
σθησαν ἀπ᾽ ἀλλήλων,
14. καὶ ἀνακάμψαντες ἦλθον ἐπιτοαυτό , καὶ ἀνετά-
ζοντες ἀλλήλους τὴν αἰτίαν, ὡμολόγησαν τὴν ἐπιθυμίαν |
αὐτῶν · καὶ τότε κοινῇ συνετάξαντο καιρὸν , ὅτε αὐτὴν
δυνήσονται εὑρεῖν μόνην.
15. Καὶ ἐγένετο , ἐν τῷ παρατηρεῖν αὐτοὺς ἡμέραν
εὔθετον, εἰςῆλθέ ποτε καθὼς χθὲς καὶ τρίτης ἡμέρας ,
μετὰ δύο μόνων κορασίων , καὶ ἐπεθύμησε λούσασθαι
ἐν τῷ παραδείσῳ , ὅτι καῦμα ἦν.
16. Καὶ οὐκ ἦν οὐδεὶς ἐκεῖ πλὴν οἱ δύο πρεσβύτεροι
κεκρυμμένοι , καὶ παρατηροῦντες αὐτήν.
17. Καὶ εἶπε τοῖς κορασίοις· Ενέγκατε δή μοι ἔλαιον
καὶ σμήγματα , καὶ τὰς θύρας τοῦ παραδείσου κλεί
σατε , ὅπως λούσωμαι .
18. Καὶ ἐποίησαν καθὼς εἶπε , καὶ ἀπέκλεισαν τὰς
θύρας τοῦ παραδείσου , καὶ ἐξῆλθαν κατὰ τὰς πλαγίας |
θύρας , ἐνέγκαι τὰ προςτεταγμένα αὐταῖς , καὶ οὐκ εἴ-
δοσαν τοὺς πρεσβυτέρους ὅτι ἦσαν κεκρυμμένοι .
19. Καὶ ἐγένετο ὡς ἐξήλθοσαν τὰ κοράσια , καὶ ἀνέ
στησαν οἱ δύο πρεσβύται , καὶ ἐπέδραμον αὐτῇ ,
20. καὶ εἶπον · Ἰδοὺ αἱ θύραι τοῦ παραδείσου κέ
κλεινται , καὶ οὐδεὶς θεωρεῖ ἡμᾶς , καὶ ἐν ἐπιθυμίᾳ σου
ἐσμέν· διὸ συγκατάθου ἡμῖν , καὶ γενοῦ μεθ' ἡμῶν .
21. Εἰ δὲ μὴ , καταμαρτυρήσομέν σου , ὅτι ἦν μετὰ
σοῦ νεανίσκος , καὶ διὰ τοῦτο ἐξαπέστειλας τὰ κοράσια |
ἀπὸ σοῦ.
22. Καὶ ἀνεστέναξε Σωσάννα , καὶ εἶπε· Στενά μοι
πάντοθεν · ἐάν τε γὰρ τοῦτο πράξω , θάνατός μοι ἐστίν · |
ἐάν τε μὴ πράξω , οὐκ ἐκφεύξομαι τὰς χεῖρας ὑμῶν .
23. Αἱρετώτερόν μοι ἐστὶ μὴ πράξασαν ἐμπεσεῖν
εἰς τὰς χεῖρας ὑμῶν ἢ ἁμαρτεῖν ἐνώπιον Κυρίου .
24. Καὶ ἀνεβόησε φωνῇ μεγάλη Σωσάννα . Ἐβόησαν
δὲ καὶ οἱ δύο πρεσβύται κατέναντι αὐτῆς.
25. Καὶ δραμὼν ὁ εἷς , ἤνοιξε τὰς θύρας τοῦ παρα-
δείσου .
26. Ὡς δὲ ἤκουσαν τὴν κραυγὴν ἐν τῷ παραδείσῳ
οἱ ἐκ τῆς οἰκίας , εἰςεπήδησαν διὰ τῆς πλαγίας θύρας |
ἰδεῖν τὸ συμβεβηκὸς αὐτῇ .
27. Ἡνίκα δὲ εἶπαν οἱ πρεσβύται τοὺς λόγους αὐτῶν,
κατησχύνθησαν οἱ δοῦλοι σφόδρα , ὅτι πώποτε οὐκ ἐῤ-
ῥήθη λόγος τοιοῦτος περὶ Σωσάννης .
28. Καὶ ἐγένετο τῇ ἐπαύριον, ὡς συνῆλθεν ὁ λαὸς
πρὸς τὸν ἄνδρα αὐτῆς Ἰωακεὶμ , ἦλθον οἱ δύο πρεσβύ-
ται πλήρεις τῆς ἀνόμου ἐννοίας κατὰ Σωσάννης , τοῦ |
θανατῶσαι αὐτὴν, καὶ εἶπαν ἔμπροσθεν τοῦ λαοῦ ·
29. Ἀποστείλατε ἐπὶ Σωσάνναν θυγατέρα Χελκίου ,
ἥ ἐστι γυνὴ Ἰωακείμ . Οἱ δὲ ἀπέστειλαν.
30. Καὶ ἦλθεν αὐτὴ , καὶ οἱ γονεῖς αὐτῆς , καὶ τὰ
τέκνα αὐτῆς , καὶ πάντες οἱ συγγενεῖς αὐτῆς.
31. Ἡ δὲ Σωσάννα ἦν τρυφερὰ σφόδρα καὶ καλὴ
τῷ εἴδει.
32. Οἱ δὲ παράνομοι ἐκέλευσαν ἀποκαλυφθῆναι αὐτ
τὴν, ἦν γὰρ κατακεκαλυμμένη , ὅπως ἐμπλησθῶσι τοῦ
κάλλους αὐτῆς.
635
11. erubescebant enim indicare concupiscentiam suam ,
volentes concumbere cum ea ,
12. et observabant quotidie sollicite videre eam .
13. Dixitque alter ad alterum : Lamus domum , quia
prandii hora est. Et egressi recesserunt a se mutuo ,
14. cumque revertissent venerunt in unum , et sciscitan-
tes ad invicem causam, confessi sunt concupiscentiam suam :
et tunc in commune statuerunt tempus , quando eam pos-
sent invenire solam.
15. Factum est autem , cum observarent diem aptum,
ingressa est aliquando sicut heri et nudiustertius , cum dua-
bus solis puellis , voluitque lavari in pomario , æstus quippe
erat.
16. Et non erat ibi quisquam praeter duos senes abscon-
ditos , et contemplantes eam .
17. Dixit ergo puellis : Afferte mihi oleum et smigmata ,
et ostia pomarii claudite , ut laver.
18. Et fecerunt sicut præceperat , clauseruntque ostia po-
marii , et egressa sunt per posticum , ut afferrent quæ jus-
serat eis , nesciebantque senes esse absconditos.
19. Cum autem egressa essent puella , surrexerunt duo
senes , et accurrerunt ad eam ,
20. et dixerunt : Ecce ostia pomarii clausa sunt , et nemo
nos videt , et in concupiscentia tui sumus : quamobrem as-
sentire nobis , et commiscere nobiscum.
21. Quod si nolueris , dicemus contra te testimonium ,
quod fuerit tecum juvenis , et ob hanc causam emiseris
puellas a te.
22. Et ingemuit Sosanna , et ait : Angustiae mihi sunt un-
dique : si enim hoc egero , mors mihi est : si autem non
cgero , nequaquam effugiam manus vestras.
23. Melius mihi est absque opere incidere in manus ve-
stras , quam peccare in conspectu Domini.
24. Et exclamavit voce magna Sosanna . Clamaverunt au-
tem et duo senes adversus eam.
25. Et cucurrit unus ad ostia pomarii , et aperuit.
26. Et cum audissent clamorem in pomario famuli do-
mus , irruerunt per posticum ut viderent quidnam accidis-
set ei.
27. Postquam autem senes dixerunt sermones suos , eru-
bueruntservi vehementer, quia nunquam dictus fuerat sermo
hujusmodi de Sosanna.
28. Et factum est die crastina , cum convenisset populus
ad virum ejus Joacim , venerunt duo presbyteri pleni iniqua
cogitatione adversus Sosannam , ut interficerent eam , et di
xerunt coram populo :
29. Mittite ad Sosannam filiam Chelciæ , uxorem Joa
cim. Illi vero miserunt.
30. Et venit cum parentibus , et filiis , et universis co
gnatis suis.
31. Porro Sosanna erat delicata nimis et pulchra specie,
32. At iniqui illi jusserunt ut discooperiretur, erat enim
cooperta , ut vel sic satiarentur de decore ejus.
 636 ΔΑΝΙΗΛ. Κεφ . ΙΓ' .
33. Εκλαιον δὲ οἱ παρ᾽ αὐτῆς , καὶ πάντες οἱ ἰδόν
33. Flebant igitur sui , et omnes qui noverant eam .
τες αὐτήν.
34. Ἀναστάντες δὲ οἱ δύο πρεσβύται ἐν μέσῳ τῷ
λαῷ , ἔθηκαν τὰς χεῖρας ἐπὶ τὴν κεφαλὴν αὐτῆς . 34. Consurgentes autem duo presbyteri in medio populi ,
posuerunt manus super caput ejus.
35. Ἡ δὲ κλαίουσα ἀνέβλεψεν εἰς τὸν οὐρανὸν, ὅτι
ἦν ἡ καρδία αὐτῆς πεποιθυῖα ἐπὶ Κυρίω . 35. Quæ flens suspexit ad coelum , erat enim cor ejus
fiduciam habens in Domino.
36. Εἶπον δὲ οἱ πρεσβύται · Περιπατούντων ἡμῶν ἐν
36. Et dixerunt presbyteri : Cum deambularemus in po-
τῷ παραδείσῳ μόνων, εἰςῆλθεν αὕτη μετὰ δύο παιδι- mario soli , ingressa est hæc cum duabus puellis , et clausit
σκῶν, καὶ ἀπέκλεισε τὰς θύρας τοῦ παραδείσου , καὶ
ἀπέλυσε τὰς παιδίσκας. ostia pomarii , et dimisit puellas.
37. Καὶ ἦλθε πρὸς αὐτὴν νεανίσκος ὃς ἦν κεκρυμ
37. Venitque ad eam adolescens qui erat absconditus , et
μένος , καὶ ἀνέπεσε μετ᾿ αὐτῆς. concubuit cum ea.
38. Ἡμεῖς δὲ ὄντες ἐν τῇ γωνίᾳ τοῦ παραδείσου ,
38. Porro nos cum essemus in angulo pomarii , videntes
ἰδόντες τὴν ἀνομίαν, ἐδράμομεν ἐπ' αὐτούς · καὶ ἰδόντες iniquitatem , cucurrimus ad eos et vidimus eos pariter
συγγινομένους αὐτοὺς , commisceri ,
39. ἐκείνου μὲν οὐκ ἠδυνήθημεν ἐγκρατεῖς γενέσθαι ,
39. et illum quidem non quivimus comprehendere , quia
διὰ τὸ ἰσχύειν αὐτὸν ὑπὲρ ἡμᾶς , καὶ ἀνοίξαντα τὰς fortior nobis erat , et apertis ostiis exsiluit.
θύρας ἐκπεπηδηκέναι .
40. Ταύτης δὲ ἐπιλαβόμενοι ἐπηρωτῶμεν τίς ἦν ὁ
νεανίσκος. Καὶ οὐκ ἠθέλησεν ἀγγεῖλαι ἡμῖν. Ταῦτα 40. Hanc autem cum apprehendissemus interrogavimus
quisnam esset adolescens. Et noluit indicare nobis. Hujus
μαρτυροῦμεν. rei testes sumus.
41. Καὶ ἐπίστευσεν αὐτοῖς ἡ συναγωγὴ ὡς πρεσβυ ·
41. Et credidit eis multitudo quasi senibus populi et ju-
τέροις τοῦ λαοῦ καὶ κριταῖς , καὶ κατέκριναν αὐτὴν |
ἀποθανεῖν. dicibus , et condemnaverunt eam ad mortem.

42. Ανεβόησε δὲ φωνῇ μεγάλη Σωσάννα , καὶ εἶπεν· 42. Exclamavit autem Sosanna voce magna , et dixit :
Ὁ Θεὸς ὁ αἰώνιος, ὁ τῶν κρυπτῶν γνώστης , ὁ εἰδὼς τὰ æterne , qui absconditorum es cognitor, qui nosti
πάντα πρὶν γενέσεως αὐτῶν, | Deus
omnia antequam fiant ,
43. σὺ ἐπίστασαι ὅτι ψευδῇ μου κατεμ αρτύρησαν . 43. tu scis quoniam falsum contra me tulerunt testimo-
Καὶ ἰδοὺ ἀποθνήσκω μὴ ποιήσασα μηδὲν ὧν οὗτοι niun Et
. ecce ego morior cum nihil horum fecerim quæ isti
ἐπονηρεύσαντο κατ' ἐμοῦ . malitiose composuerunt adversum me.
44. Καὶ εἰςήκουσε Κύριος τῆς φωνῆς αὐτῆς.
45. Καὶ ἀπαγομένης αὐτῆς ἀπολέσθαι , ὁ Θεὸς ἐξή- 44. Exaudivit autem Dominus vocem ejus.
Cumqum ducerjunior suscit
γειρε τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον παιδα ρίου νεωτέ 45.
ρου , ᾧ ὄνομα | ritum sanct ue pueri etur adis , mort
cujusem,
nome avit Deus spi-
n Daniel.
Δανιήλ.
46. Καὶ ἐβόησε φωνῇ μεγάλῃ · Αθῷος ἐγὼ ἀπὸ τοῦ 46. Et exclamavit voce magna : Mundus ego sum a san-
αἵματος ταύτης.
guine hujus.
47. Επέστρεψε δὲ πᾶς ὁ λαὸς πρὸς αὐτὸν, καὶ εἶ
47. Et conversus omnis populus ad eum , dixit : Quis est
παν· Τίς ὁ λόγος οὗτος ὃν σὺ λελάληκας ;
iste sermo quem tu locutus es?
48. Ὁ δὲ στὰς ἐν μέσῳ αὐτῶν εἶπεν· Οὕτω μωροὶ 48. Qui cum staret in medio eorum , ait : Sic fatui filii
οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ , οὐκ ἀνακρίναντες , οὐδὲ τὸ σαφὲς ἐπι-
Israel , non judicantes , neque quod manifestum est cogno-
γνόντες, κατεκρίνατε θυγατέρα Ισραήλ ; scentes , condemnastis filiam Israel ?
49. Ἀνατρέψατε εἰς τὸ κριτήριον· ψευδὴ γὰρ οὗτοι 49. Revertimini ad judicium : quia falsum testimonium
κατεμαρτύρησαν αὐτῆς. locuti sunt isti adversus eam.
50. Καὶ ἀνέστρεψε πᾶς ὁ λαὸς μετὰ σπουδῆς. Καὶ 50. Reversus est ergo omnis populus cum festinatione . Et
εἶπαν αὐτῷ οἱ πρεσβύτεροι· Δεῦρο , κάθισον ἐν μέσῳ | dixerunt ei senes Veni
: , et sede in medio nostrum , et
ἡμῶν, καὶ ἀνάγγειλον ἡμῖν, ὅτι σοὶ δέδωκεν ὁ Θεὸς τὸ | indica nobis, quia tibi Deus dedit honorem senectutis.
πρεσβεῖον .
δι . Καὶ εἶπε πρὸς αὐτοὺς Δανιήλ· Διαχωρίσατε αὐτ
51. Et dixit ad eos Daniel : Separate illos ab invicem pro-
τοὺς ἀπ᾽ ἀλλήλων μακρὰν, καὶ ἀνακρινῶ αὐτούς.
cul , et dijudicabo eos.
52. Ὡς δὲ διεχωρίσθησαν εἷς ἀπὸ τοῦ ἑνὸς , ἐκάλεσε 52. Cumque divisi essent alter ab altero , vocavit unum
τὸν ἕνα αὐτῶν , καὶ εἶπε πρὸς αὐτόν· Πεπαλαιωμένε | de eis , et dixit ad eum : Inveterate dierum malorum , nune
ἡμερῶν κακῶν, νῦν ἥκασιν αἱ ἁμαρτίαι σου , ἃς ἐποίεις venerunt peccata tua, quæ operabaris prius ,
|
τοπρότερον ,
53. κρίνων κρίσεις ἀδίκους , καὶ τοὺς μὲν ἀθώους
53. judicans judicia injusta, et innocentes condemnans ,
κατακρίνων, ἀπολύων δὲ τοὺς αἰτίους , λέγοντος τοῦ dimitten autem noxios dicente Deo : Innocentem et justum
s ,
Θεοῦ· Αθώον καὶ δίκαιον οὐκ ἀποκτενεῖς.
non interficies .
54. Νῦν οὖν ταύτην εἴπερ εἶδες , εἰπὸν ὑπὸ τί δένδρον 54. Nunc igitur si vidisti eam, dic sub qua arbore vide-
εἶδες αὐτοὺς ὁμιλοῦντας ἀλλήλοις ; Ὁ δὲ εἶπεν· Ὑπὸ
ris eos colloquentes sibi? Qui ait : Sub schino.
σχίνον.
65. Εἶπε δὲ Δανιήλ · Ὀρθῶς ἔψευσαι εἰς τὴν σεαυτοῦ
55. Dixitque Daniel : Recte mentitus es in caput tuum :
 DANIEL. CAP . I.
κεφαλήν · ἤδη γὰρ ἄγγελος φάσιν Θεοῦ λαβὼν παρὰ ]
του Θεοῦ , σχίσει σε μέσον .
56. Καὶ μεταστήσας αὐτὸν ἐκέλευσε προςαγαγεῖν
τὸν ἕτερον, καὶ εἶπεν αὐτῷ · Σπέρμα Χαναὰν, καὶ οὐκ
Ἰούδα , τὸ κάλλος ἐξηπάτησέ σε , καὶ ἐπιθυμία διέ- |
στρεψε τὴν καρδίαν σου.
57. Οὕτως ἐποιεῖτε θυγατράσιν Ἰσραὴλ , καὶ ἐκεῖναι
φοβούμεναι ὡμίλουν ὑμῖν· ἀλλ' οὐ θυγάτηρ Ἰούδα |
ὑπέμεινε τὴν ἀνομίαν ὑμῶν.
58. Νῦν οὖν λέγε μοι ὑπὸ τί δένδρον κατέλαβες αὐτ
τοὺς ὁμιλοῦντας ἀλλήλοις ; Ὁ δὲ εἶπεν · Ὑπὸ πρίνον.
59. Εἶπε δὲ αὐτῷ Δανιήλ· Ὀρθῶς ἔψευσαι καὶ σὺ
εἰς τὴν σεαυτοῦ κεφαλήν . Μένει γὰρ ὁ ἄγγελος τοῦ
Θεοῦ, τὴν ῥομφαίαν ἔχων, πρίσαι σε μέσον , ὅπως ἐξο-
λοθρεύσῃ ὑμᾶς .
6ο. Καὶ ἀνεβόησε πᾶσα ἡ συναγωγὴ φωνῇ μεγάλη ,
καὶ εὐλόγησαν τῷ Θεῷ τῷ σώζοντι τοὺς ἐλπίζοντας
ἐπ' αὐτόν.
σι . Καὶ ἀνέστησαν ἐπὶ τοὺς δύο πρεσβύτας , ὅτι
συνέστησεν αὐτοὺς Δανιὴλ ἐκ τοῦ στόματος αὐτῶν ψευ-
δομαρτυρήσαντας , καὶ ἐποίησαν αὐτοῖς ὃν τρόπον ἐπο-
νηρεύσαντο τῷ πλησίον ·
62. ποιῆσαι κατὰ τὸν νόμον Μωϋσῆ . Καὶ ἀπέκτει
ναν αὐτοὺς , καὶ ἐσώθη αἷμα ἀναίτιον ἐν τῇ ἡμέρᾳ
ἐκείνη.
63. Χελκίας δὲ καὶ ἡ γυνὴ αὐτοῦ ἤνεσαν περὶ τῆς
θυγατρὸς αὐτῶν μετὰ Ἰωακεὶμ τοῦ ἀνδρὸς αὐτῆς καὶ
τῶν συγγενῶν αὐτῶν, ὅτι οὐχ εὑρέθη ἐν αὐτῇ ἄσχημον |
πρᾶγμα.
• 64. Καὶ Δανιὴλ ἐγένετο μέγας ἐνώπιον τοῦ λαοῦ
ἀπὸ τῆς ἡμέρας ἐκείνης καὶ ἐπέκεινα .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α'.
1. Ἐν ἔτει τρίτῳ τῆς βασιλείας Ἰωακεὶμ βασιλέως
Ἰούδα , ἦλθε Ναβουχοδονόσορ ὁ βασιλεὺς Βαβυλῶνος
εἰς Ἱερουσαλήμ , καὶ ἐπολιόρκει αὐτήν.
2. Καὶ ἔδωκε Κύριος ἐν χειρὶ αὐτοῦ τὸν Ἰωακεὶμ
βασιλέα Ἰούδα , καὶ ἀπὸ μέρους τῶν σκευῶν οἴκου τοῦ
Θεοῦ , καὶ ἤνεγκεν αὐτὰ εἰς γῆν Σενναὰρ οἴκου τοῦ θεοῦ
αὐτοῦ , καὶ τὰ σκεύη εἰςήνεγκεν εἰς τὸν οἶκον θησαυροῦ
τοῦ θεοῦ αὐτοῦ.
3. Καὶ εἶπεν ὁ βασιλεὺς τῷ Ἀσφανὲζ τῷ ἀρχιευνούχῳ
αὐτοῦ , εἰςαγαγεῖν ἀπὸ τῶν υἱῶν τῆς αἰχμαλωσίας Ἰσ
ραὴλ, καὶ ἀπὸ τοῦ σπέρματος τῆς βασιλείας , καὶ ἀπὸ
τῶν φορθομμὶν ,
4. νεανίσκους οἷς οὐκ ἔστιν ἐν αὐτοῖς μῶμος , καὶ
καλοὺς τῇ ὄψει , καὶ συνιέντας ἐν πάσῃ σοφίᾳ , καὶ
γινώσκοντας γνῶσιν καὶ διανοουμένους φρόνησιν , καὶ
οἷς ἐστιν ἰσχὺς ἐν αὐτοῖς ἑστάναι ἐν τῷ οἴκῳ ἐνώπιον
τοῦ βασιλέως , καὶ διδάξαι αὐτοὺς γράμματα καὶ γλῶσ-
σαν Χαλδαίων.
5. Καὶ διέταξεν αὐτοῖς ὁ βασιλεὺς τὸ τῆς ἡμέρας
καθ' ἡμέραν ἀπὸ τῆς τραπέζης τοῦ βασιλέως καὶ ἀπὸ
τοῦ οἴνου τοῦ ποτοῦ αὐτοῦ , καὶ θρέψαι αὐτοὺς ἔτη
τρία , καὶ μετὰ ταῦτα στῆναι ἐνώπιον τοῦ βασιλέως.
6. Καὶ ἐγένετο ἐν αὐτοῖς , ἐκ τῶν υἱῶν Ἰούδα , Δα-
νιὴλ , καὶ Ἀνανίας , καὶ Ἀζαρίας , καὶ Μισαήλ.
7. Καὶ ἐπέθηκεν αὐτοῖς ὁ ἀρχιευνοῦχος ὀνόματα · τῷ
Δανιὴλ Βαλτάσαρ, καὶ τῷ Ἀνανίᾳ Σεδρὰχ , καὶ τῷ
Μισαὴλ Μισάχ , καὶ τῷ Ἀζαρίᾳ Ἀβδεναγώ .
637
ecce enim angelus Dei , accepta sententia a Deo , scindet te
medium.
56. Et amoto eo jussit venire alium , et dixit ei : Semen
Chanaan , et non Juda , species decepit te , et concupiscentia
subvertit cor tuum.
57. Sic faciebatis filiabus Israel , et illae timentes loque-
bantur vobis : sed non filia Juda sustinuit iniquitatem ve-
stram.
58. Nunc ergo dic mihi sub qua arbore comprehenderis
eos loquentes sibi? Qui ait : Sub prino.
59. Dixitque ad eum Daniel : Recte mentitus es et tu in
caput tuum. Manet enim angelus Dei , gladium habens , ut
secet te medium , et interficiat vos.
60. Exclamavit autem omnis synagoga voce magna , et
benedixerunt Deum qui salvat sperantes in se.
61. Et consurrexerunt adversus duos presbyteros , con-
vicerat enim eos Daniel ex ore ipsorum falsum dixisse testi-
monium , et fecerunt eis sicut male egerant adversus proxi-
mum.
62. ut facerent secundum legem Moysi . Et interfece-
runt eos , et salvatus est sanguis innoxius in die illa .
63. Chelcias autem et uxor ejus laudaverunt pro filia sua
cum Joacim marito ejus et cognatis suis , quia non esset
inventa in ea res turpis.
64. Daniel autem factus est magnus in conspectu populi
a die illa et deinceps.
CAPUT I.
1. In anno tertio regni Joacim regis Juda , venit Nabu-
| chodonosor rex Babylonis in Jerusalem , et obsidebat eam .
2. Et dedit Dominus in manu ejus Joacim regem Juda ,
et de parte vasorum domus Dei , et asportavit ea in terram
Sennaar domus dei sui , et vasa intulit in domum thesauri
dei sui.
3. Et ait rex Asplanez praeposito ennuchorum suorum ,
ut introduceret de filiis captivitatis Israel , et de semine
regni , et de phorthommin (tyrannis) ,
4. pueros quibus non est in eis macula , et pulchros
| specie , et intelligentes in omni sapientia , et scientes scien-
tiam et cogitantes prudentiam , et quibus est robur in eis
standi in domo coram rege , et doceret eos litteras et lin-
. guam Chaldaeorum,
5. Et constituit eis rex quod in diem quotidie de mensa
regis et de vino potus ipsius , et nutriret eos annis tribus ,
| et postea starent in conspectu regis.
6. Et fuerunt in eis , de filiis Juda , Daniel , et Ananias ,
et Azarias , et Misael.
7. Et imposuit eis praepositus eunuchorum nomina : Da
| nieli Baltasar, et Anania Sedrach , et Misaeli Misael , et
Azaria Abdenago.
 638 ΔΑΝΙΗΛ
8. Καὶ ἔθετο Δανιὴλ εἰς τὴν καρδίαν αὐτοῦ , ὡς οὐ
μὴ ἀλισγηθῇ ἐν τῇ τραπέζῃ τοῦ βασιλέως , καὶ ἐν τῷ
οἴνῳ ἀπὸ τοῦ ποτοῦ αὐτοῦ · καὶ ἠξίωσε τὸν ἀρχιευνοῦ-
χον, ὡς οὐ μὴ ἀλισγηθῇ .
9. Καὶ ἔδωκεν ὁ Θεὸς τὸν Δανιὴλ εἰς ἔλεον καὶ
οἰκτιρμὸν ἐνώπιον τοῦ ἀρχιευνούχου ·
10. καὶ εἶπεν ὁ ἀρχιευνούχος τῷ Δανιήλ· Φοβοῦμαι
ἐγὼ τὸν κύριόν μου τὸν βασιλέα , τὸν ἐκτάξαντα τὴν
βρῶσιν ὑμῶν καὶ τὴν πάσιν ὑμῶν, μή ποτε ἴδῃ τὰ |
πρόςωπα ὑμῶν σκυθρωπὰ παρὰ τὰ παιδάρια τὰ συν
ἡλικα ὑμῶν, καὶ καταδικάσητε τὴν κεφαλήν μου τῷ |
βασιλεῖ.
1. Καὶ εἶπε Δανιὴλ πρὸς Ἀμελσὰδ , ὃν κατέστησεν
ὁ ἀρχιευνοῦχος ἐπὶ Δανιὴλ , Ανανίαν, Μισαήλ , Αζα-
ρίαν·
12. Πείρασον δὴ τοὺς παῖδάς σου ἡμέρας δέκα , καὶ
δότωσαν ἡμῖν ἀπὸ τῶν σπερμάτων , καὶ φαγώμεθα , καὶ
ὕδωρ πιώμεθα ,
13. καὶ ὀφθήτωσαν ἐνώπιόν σου αἱ ἰδέαι ἡμῶν, καὶ
αἱ ἰδέαι τῶν παιδαρίων τῶν ἐσθόντων τὴν τράπεζαν
τοῦ βασιλέως , καὶ καθὼς ἐὰν ἴδῃς , ποίησον μετὰ τῶν
παίδων σου .
14. Καὶ εἰςήκουσεν αὐτῶν, καὶ ἐπείρασεν αὐτοὺς
ἡμέρας δέκα .
15. Καὶ μετὰ τὸ τέλος τῶν δέκα ἡμερῶν ὡράθησαν
αἱ ἰδέαι αὐτῶν ἀγαθαὶ καὶ ἰσχυραὶ ταῖς σαρξὶν ὑπὲρ τὰ
παιδάρια τὰ ἔσθοντα τὴν τράπεζαν τοῦ βασιλέως .
16. Καὶ ἐγένετο Αμελσὰς ἀναιρούμενος τὸ δεῖπνον
· αὐτῶν καὶ τὸν οἶνον τοῦ πόματος αὐτῶν , καὶ ἐδίδου
αὐτοῖς σπέρματα .
17. Καὶ τὰ παιδάρια ταῦτα , οἱ τέσσαρες αὐτοὶ ,
ἔδωκεν αὐτοῖς ὁ Θεὸς σύνεσιν καὶ φρόνησιν ἐν πάσῃ |
γραμματικῇ καὶ σοφίᾳ · καὶ Δανιὴλ συνῆκεν ἐν πάσῃ |
ὁράσει καὶ ἐνυπνίοις.
18. Καὶ μετὰ τὸ τέλος τῶν ἡμερῶν ὧν εἶπεν ὁ βασι-
λεὺς εἰςαγαγεῖν αὐτοὺς , καὶ εἰςήγαγεν αὐτοὺς ὁ ἀρχι-
εὐνοῦχος ἐναντίον Ναβουχοδονόσορ ,
19. καὶ ἐλάλησε μετ᾿ αὐτῶν ὁ βασιλεύς· καὶ οὐχ
εὑρέθησαν ἐκ πάντων αὐτῶν ὅμοιοι Δανιὴλ , καὶ Ἀνα- |
νία, καὶ Μισαὴλ, καὶ Ἀζαρία , καὶ ἔστησαν ἐνώπιον τοῦ |
βασιλέως.
20. Καὶ ἐν παντὶ ῥήματι σοφίας καὶ ἐπιστήμης, ὧν
ἐζήτησε παρ' αὐτῶν ὁ βασιλεὺς , εὗρεν αὐτοὺς δεκαπλα- |
σίονας , παρὰ πάντας τοὺς ἐπαοιδοὺς καὶ τοὺς μάγους |
τοὺς ὄντας ἐν πάσῃ τῇ βασιλείᾳ αὐτοῦ.
21. Καὶ ἐγένετο Δανιὴλ ἕως ἔτους ἑνὸς Κύρου τοῦ
βασιλέως.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'.
1. Ἐν τῷ ἔτει τῷ δευτέρῳ τῆς βασιλείας ἐνυπνιάσθη
Ναβουχοδονόσορ ἐνύπνιον, καὶ ἐξέστη τὸ πνεῦμα αὐτοῦ,
καὶ ὁ ὕπνος αὐτοῦ ἐγένετο ἀπ' αὐτοῦ.
2. Καὶ εἶπεν ὁ βασιλεὺς καλέσαι τοὺς ἐπαοιδοὺς καὶ
τοὺς μάγους καὶ τοὺς φαρμακοὺς καὶ τοὺς Χαλδαίους ,
τοῦ ἀναγγεῖλαι τῷ βασιλεῖ τὰ ἐνύπνια αὐτοῦ . Καὶ ἦλ-
θαν, καὶ ἔστησαν ἐνώπιον τοῦ βασιλέως.
3. Καὶ εἶπεν αὐτοῖς ὁ βασιλεύς· Ηνυπνιάσθην , καὶ
ἐξέστη τὸ πνεῦμά μου τοῦ γνῶναι τὸ ἐνύπνιον.
4. Καὶ ἐλάλησαν οἱ Χαλδαῖοι τῷ βασιλεῖ συριστί ·
Κεφ . Β'.
8. Et posuit Daniel in corde suo , ut non pollueretur in
mensa regis, et in vino de potu ejus : et rogavit eunuchorum
præpositum , ne contaminaretur.
9. Et dedit Deus Danielem in misericordiam et misera-
tionem in conspectu principis eunuchorum :
10. et dixit princeps eunuchorum Danieli : Timeo ego
dominum meum regem , qui constituit cibum vestrum et
potum vestrum , ne forte videat facies vestras tristes prae
adolescentibus coævis vestris , et condemnetis caput meum
regi.
1i . Et dixit Daniel ad Amelsad , quem constituerat prin-
ceps eunuchorum super Danielem , Ananiam , Misael , Aza-
riam :
12. Tenta , obsecro , pueros tuos diebus decem , et dent
nobis de seminibus , et comedamus , et aquam bibamus ,
13. et appareant coram te vultus nostri , et vultus pue-
rorum qui edunt mensam regis , et sicut videris, facito cum
pueris tuis.
14. Et exaudivit eos , et tentavit eos diebus decem.
15. Et post finem decem dierum apparuerunt vultus eo-
rum boni et robusti carnibus super pueros qui edebant
mensam regis.
16. Et fuit Amelsad tollens cibum eorum et vinum potus
eorum, et dabat eis semina.
17. Et pueri hi , quatuor ipsi , dedit eis Deus intellectum
et prudentiam in omni litteratura et sapientia : et Daniel in-
tellexit in omni visione et somniis .
18. Et post finem dierum quos dixerat rex introducendi
eos , et introduxit eos præpositus eunuchorum in conspectu
Nabuchodonosor ,
19. et locutus est cum eis rex : et non sunt inventi de
universis ipsis similes Danieli , et Ananiæ , et Misael , et
Azaria , et steterunt in conspectu regis.
20. Et in omni verbo sapientia et scientiæ , quæcumque
sciscitatus est ab eis rex , invenit eos decuplo majores, præ
omnibus incantatoribus et magis qui erant inuniverso regno
ejus.
21. Et fuit Daniel usque ad annum unum Cyri regis.
CAPUT II.
1. In anno secundo regni somniavit Nabuchodonosor
somnium , et obstupuit spiritus ejus , et somnus ejus fuit ab
20 .
2. Et dixit rex ut vocarent incantatores et magos et ma-
leficos et Chaldasos , ad annuntiandum regi somnia ejus.
Et venerunt , et steterunt coram rege.
3. Et dixit eis rex Somniavi , et obstupuit spiritus meus
ad cognoscendum somnium .
4. Et locuti sunt Chaldaei regi syriace : Rex , in saecula
 DANIEL. CAP. II. 639

Βασιλεῦ , εἰς τοὺς αἰῶνας ζῆθι · σὺ εἰπὸν τὸ ἐνύπνιον vive dic somnium pueris tuis , et conjecturam indicabi-
τοῖς παισί σου , καὶ τὴν σύγκρισιν ἀναγγελοῦμεν . mus.
5. Ἀπεκρίθη ὁ βασιλεὺς τοῖς Χαλδαίοις · Ο λόγος 5. Respondit rex Chaldæis : Sermo recessit a me : nisi
ἀπ᾿ ἐμοῦ ἀπέστη · ἐὰν μὴ γνωρίσητέ μοι τὸ ἐνύπνιον indicaveritis mihi somnium et conjecturam , in perditionem
καὶ τὴν σύγκρισιν, εἰς ἀπώλειαν ἔσεσθε , καὶ οἱ οἶκοι eritis , et domus vestra diripientur.
ὑμῶν διαρπαγήσονται.
6. Ἐὰν δὲ τὸ ἐνύπνιον καὶ τὴν σύγκρισιν αὐτοῦ 6. Si autem somnium et conjecturam ejus indicaveritis
γνωρίσητέ μοι , δόματα καὶ δωρεὰς καὶ τιμὴν πολλὴν mihi , præmia et dona et honorem multum accipietis a me :
λήψεσθε παρ' ἐμοῦ · πλὴν τὸ ἐνύπνιον καὶ τὴν σύγκρισιν tantummodo somnium et conjecturam ejus indicate mihi.
αὐτοῦ ἀπαγγείλατέ μοι.
7. Ἀπεκρίθησαν δεύτερον, καὶ εἶπαν · Ὁ βασιλεὺς 7. Responderunt secundo , et dixerunt : Rex dicat som-
εἰπάτω τὸ ἐνύπνιον τοῖς παισὶν αὐτοῦ , καὶ τὴν σύγκρι- nium pueris suis , et conjecturam indicabimus.
σιν ἀναγγελοῦμεν.
8. Καὶ ἀπεκρίθη ὁ βασιλεὺς, καὶ εἶπεν · Ἐπ᾿ ἀληθείας 8. Et respondit rex , et dixit : In veritate novi ego quod
οἶδα ἐγὼ ὅτι καιρὸν ὑμεῖς ἐξαγοράζετε , καθότι ἴδετε , vos redimitis tempus , secundum quod videtis , quia disces-
ὅτι ἀπέστη ἀπ᾿ ἐμοῦ τὸ ῥῆμα . sit a me verbum.
9. Ἐὰν οὖν τὸ ἐνύπνιον μὴ ἀναγγείλητέ μοι , οἶδα 9. Si ergo somnium non indicaveritis mili , scio quia
ὅτι ῥῆμα ψευδὲς καὶ διεφθαρμένον συνέθεσθε εἰπεῖν verbum falsum et corruptum composuistis ad dicendum
ἐνώπιόν μου , ἕως οὗ ὁ καιρὸς παρέλθῃ . Τὸ ἐνύπνιόν coram me , donec tempus pertranseat. Somnium meum di-
μου εἴπατέ μοι, καὶ γνώσομαι ὅτι καὶ τὴν σύγκρισιν | cite mihi , et sciam quia etiam conjecturam ejus indicabitis
αὐτοῦ ἀναγγελεῖτέ μοι. mihi.
10. Ἀπεκρίθησαν οἱ Χαλδαῖοι ἐνώπιον τοῦ βασιλέως , 10. Responderunt Chaldaci coram rege , et dicunt : Non
καὶ λέγουσιν · Οὐκ ἔστιν ἄνθρωπος ἐπὶ τῆς ξηρᾶς ὅςτις | est homo super aridam qui verbum regis possit notum fa-
τὸ ῥῆμα τοῦ βασιλέως δυνήσεται γνωρίσαι , καθότι πᾶς cere , sicuti omnis rex magnus et princeps verbum hujus-
βασιλεὺς μέγας καὶ ἄρχων ῥῆμα τοιοῦτον οὐκ ἐπερωτᾷ modi non sciscitatur ab incantatore , mago et Chaldaeo ,
ἐπαοιδὸν, μάγον καὶ Χαλδαῖον,
1. ὅτι ὁ λόγος ὃν ὁ βασιλεὺς ἐπερωτᾷ βαρὺς , καὶ 11. quia sermo quem rex interrogat gravis est , et alius
ἕτερος οὐκ ἔστιν ὃς ἀναγγελεῖ αὐτὸν ἐνώπιον τοῦ βασι non est qui indicet illum in conspectu regis , nisi dii , quo-
λέως , ἀλλ᾽ οἱ θεοὶ , ὧν οὐκ ἔστιν ἡ κατοικία μετὰ πά rum non est habitatio cum omni carne.
της σαρκός.
12. Τότε ὁ βασιλεὺς ἐν θυμῷ καὶ ὀργῇ εἶπεν ἀπολέ 12. Tunc rex in furore et ira dixit ut perderent omnes
σαι πάντας τοὺς σοφοὺς Βαβυλῶνος . sapientes Babylonis.
13. Καὶ τὸ δόγμα ἐξῆλθε , καὶ οἱ σοφοὶ ἀπεκτέννοντο · 13. Et sententia egressa est, et sapientes interficiebantur :
καὶ ἐζήτησαν Δανιὴλ καὶ τοὺς φίλους αὐτοῦ ἀνελεῖν. et quæsierunt Danielem et amicos ejus ad interficiendum.
14. Τότε Δανιὴλ ἀπεκρίθη βουλὴν καὶ γνώμην τῷ 14. Tunc Daniel respondit consilium et sententiam Arioch
Ἀριὼχ τῷ ἀρχιμαγείρῳ τοῦ βασιλέως , ὃς ἐξῆλθεν ἀναι- principi coquorum regis , qui egressus fuerat ad interficien
ρεῖν τοὺς σοφοὺς Βαβυλῶνος · dos sapientes Babylonis :
15. Ἄρχων τοῦ βασιλέως , περὶ τίνος ἐξῆλθεν ἡ γνώμη 15. Princeps regis , pro quo egressa est sententia impu-
ἡ ἀναιδὴς ἐκ προςώπου τοῦ βασιλέως ; Εγνώρισε δὲ δ dens a facie regis ? Indicavit autem Arioch verbum Danieli.
Αριὼχ τὸ ῥῆμα τῷ Δανιήλ.
16. Καὶ Δανιὴλ ἠξίωσε τὸν βασιλέα ὅπως χρόνον 16. Et Daniel rogavit regem ut tempus daret sibi , et con
δῷ αὐτῷ , καὶ τὴν σύγκρισιν αὐτοῦ ἀναγγελῇ τῷ βασιλεῖ . jecturam ejus indicaret regi.
17. Καὶ εἰςῆλθε Δανιὴλ εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ , καὶ τῷ 17. Et ingressus est Daniel in domum suam , et Anania
Ἀνανίᾳ καὶ τῷ Μισαὴλ καὶ τῷ Ἀζαρία τοῖς φίλοις αὐτ et Misaeli et Azaria amicis suis verbum indicavit :
τοῦ τὸ ῥῆμα ἐγνώρισε ·
18. καὶ οἰκτιρμοὺς ἐζήτουν παρὰ τοῦ Θεοῦ τοῦ οὐρα 18. et miserationes quærebant a Deo cœli pro mysterio
νοῦ ὑπὲρ τοῦ μυστηρίου τούτου , ὅπως ἂν μὴ ἀπόλωνται | hoc , ut non perirent Daniel et amici ejus cum caeteris sa-
Δανιὴλ καὶ οἱ φίλοι αὐτοῦ μετὰ τῶν ἐπιλοίπων σοφῶν | pientibus Babylonis .
Βαβυλῶνος.
19. Τότε τῷ Δανιὴλ ἐν δράματι τῆς νυκτὸς τὸ μυ 19. Tunc Danieli in visione noctis mysterium revelatum
στήριον ἀπεκαλύφθη . Καὶ εὐλόγησε τὸν Θεὸν τοῦ οὐ- cst. Et benedixit Deum coeli Daniel ,
ρανοῦ Δανιὴλ ,
20. καὶ εἶπεν · Εἴη τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ εὐλογημένον 20. et dixit : sit nomen Dei benedictum a sæculo et
ἀπὸ τοῦ αἰῶνος καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος , ὅτι ἡ σοφία καὶ ἡ usque in sæculum , quia sapientia et intelligentia ejus sunt.
σύνεσις αὐτοῦ ἐστι .
21. Καὶ αὐτὸς ἀλλοιοῖ καιροὺς καὶ χρόνους , καθιστᾶ 21. Et ipse mutat tempora et aetates , constituit reges et
βασιλεῖς καὶ μεθιστᾷ , διδοὺς σοφίαν τοῖς σοφοῖς , καὶ transfert , dans sapientiam sapientibus , et prudentiam in-
φρόνησιν τοῖς εἰδόσι σύνεσιν. telligentibus disciplinam.
22. Αὐτὸς ἀποκαλύπτει βαθέα καὶ ἀπόκρυφα , για 22. Ipse revelat profunda et abscondita , cognoscens qua
νώσκων τὰ ἐν τῷ σκότει , καὶ τὸ φῶς μετ᾿ αὐτοῦ ἐστι . in tenebris , et lux cum eo est.
640 ΔΑΝΙΗΛ Κεφ. Β'.
23. Σοὶ , ὁ Θεὸς τῶν πατέρων μου , ἐξομολογοῦμαι 23. Tibi , Deus patrum meorum , confiteor et laudo, quia
καὶ αἰνῶ , ὅτι σοφίαν καὶ δύναμιν δέδωκάς μοι, καὶ sapientiam et fortitudinem dedisti mihi , et ostendisti mihi
ἐγνώρισάς μοι ἃ ἠξιώσαμεν παρὰ σοῦ , καὶ τὸ ὅραμα | quæ rogavimus te , et visionem regis notam fecisti mihi.
τοῦ βασιλέως ἐγνώρισάς μοι.
24. Καὶ ἦλθε Δανιὴλ πρὸς Ἀριὼχ , ὃν κατέστησεν ὁ 24. Et venit Daniel ad Arioch , quem constituerat rex
βασιλεὺς ἀπολέσαι τοὺς σοφοὺς Βαβυλῶνος , καὶ εἶπεν ut perderet sapientes Babylonis , et dixit ei : Sapientes Ba-
αὐτῷ · Τοὺς σοφοὺς Βαβυλῶνος μὴ ἀπολέσης, εἰςάγαγε | bylonis ne perdas , sed introduc me in conspectu regis , et
δέ με ἐνώπιον τοῦ βασιλέως , καὶ τὴν σύγκρισιν τῷ βα- conjecturam regi narrabo.
σιλεῖ ἀναγγελῶ .
25. Τότε Ἀριὼν ἐν σπουδῇ εἰςήγαγε τὸν Δανιὴλ 25. Tunc Arioch in festinatione introduxit Danielem ad
ἐνώπιον τοῦ βασιλέως , καὶ εἶπεν αὐτῷ · Εὕρηκα ἄνδρα regem, et dixit ei : Inveni virum de filiis captivitatis Judaea ,
ἐκ τῶν υἱῶν τῆς αἰχμαλωσίας τῆς Ἰουδαίας , ὅςτις τὸ qui conjecturam regi indicabit.
σύγκριμα τῷ βασιλεῖ ἀναγγελεῖ .
26. Καὶ ἀπεκρίθη ὁ βασιλεὺς , καὶ εἶπε τῷ Δανιὴλ , 26. Et respondit rex , et dixit Danieli , cujus nomen erat
οὗ τὸ ὄνομα Βαλτάσαρ · Εἰ δύνασαί μοι ἀναγγεῖλαι τὸ Baltasar Si potes mihi indicare somnium quod vidi , et
ἐνύπνιον ὁ ἴδον , καὶ τὴν σύγκρισιν αὐτοῦ; conjecturam ejus ?
27. Καὶ ἀπεκρίθη Δανιὴλ ἐνώπιον τοῦ βασιλέως , 27. Et respondit Daniel coram rege , et dixit : Mysterium
καὶ εἶπε · Τὸ μυστήριον δ ὁ βασιλεὺς ἐπερωτᾷ οὐκ ἔστι quod rex interrogat non est sapientum, magorum , incan-
σοφῶν, μάγων, ἐπαοιδῶν, Γαζαρηνῶν, ἀναγγεῖλαι τῷ tatorum, Gazarenorum , indicare regi :
βασιλεῖ ·
25. ἀλλ᾽ ἢ ἔστι Θεὸς ἐν οὐρανῷ ἀποκαλύπτων μυστή 28. sed est Deus in coelo revelans mysteria , et nota fecit
ρια , καὶ ἐγνώρισε τῷ βασιλεῖ Ναβουχοδονόσορ ἃ δεῖ regi Nabuchodonosor quæ oportet fieri in novissimis diebus.
γενέσθαι ἐπ᾿ ἐσχάτων τῶν ἡμερῶν . Τὸ ἐνύπνιόν σου καὶ Somnium tuum et visiones capitis tui in cubili tuo , hoc est,
αἱ δράσεις τῆς κεφαλῆς του ἐπὶ τῆς κοίτης σου , τοῦτό
ἐστι ,
29. βασιλεῦ · Οἱ διαλογισμοί σου ἐπὶ τῆς κοίτης σου 29. o rex : Cogitationes tuæ in cubili tuo ascenderunt ,
ἀνέβησαν, τί δεῖ γενέσθαι μετὰ ταῦτα · καὶ ὁ ἀποκαλύ- quid futurum sit post hæc : et qui revelat mysteria ostendit
πτων μυστήρια ἐγνώρισέ σοι ἃ δεῖ γενέσθαι . tibi quæ oporteat fieri.
30. Καὶ ἐμοὶ δὲ οὐκ ἐν σοφίᾳ τῇ οὔσῃ ἐν ἐμοὶ παρὰ 30. Et mihi autem non in sapientia quæ sit in me præ .
πάντας τοὺς ζῶντας τὸ μυστήριον τοῦτο ἀπεκαλύφθη , omnibus viventibus mysterium hoc revelatum est , sed ut
ἀλλ᾽ ἕνεκεν τοῦ τὴν σύγκρισιν τῷ βασιλεῖ γνωρίσαι , conjecturam regi manifestam faciam , ut cogitationes cordis
ἵνα τοὺς διαλογισμοὺς τῆς καρδίας σου γνῶς. tui scias .
31. Σὺ , βασιλεῦ , ἐθεώρεις , καὶ ἰδοὺ εἰκὼν μία , μετ 31. Tu , rex , videbas , et ecce imago una , magna imago
γάλη ἡ εἰκὼν ἐκείνη , καὶ ἡ πρόςοψις αὐτῆς ὑπερφερής , illa , et aspectus ipsius sublimis , stans ante faciem tuam ,
ἑστῶσα πρὸ προςώπου σου , καὶ ἡ ὅρασις αὐτῆς φο- et intuitus ejus erat terribilis .
βερά.
32. Εἰκὼν ἧς ἡ κεφαλὴ χρυσίου χρηστοῦ , αἱ χεῖρες 32. Imago cujus caput ex auro optimo erat , manus et
καὶ τὸ στῆθος καὶ οἱ βραχίονες αὐτῆς ἀργυροῖ , ἡ κοιλία pectus et brachia ejus argentea , venter et femora ænea ,
καὶ οἱ μηροὶ χαλκοί ,
33. αἱ κνῆμαι σιδηραΐ , οἱ πόδες μέρος μέν τι σιδη 33. tibiae ferrea , pedes pars quidem ferrea , et pars qua-
ροῦν, καὶ μέρος δέ τι ὀστράκινον. dam testea.
34. Εθεώρεις ἕως ἀπεσχίσθη λίθος ἐξ ὅρους ἄνευ 34. Videbas donec abscissus est lapis de monte sine
χειρῶν, καὶ ἐπάταξε τὴν εἰκόνα ἐπὶ τοὺς πόδας τοὺς | manibus , et percussit imaginem super pedes ferreos et te-
σιδηροῦς καὶ ὀστρακίνους , καὶ ἐλέπτυνεν αὐτοὺς εἰς steos , et comminuit eos in finem.
τέλος.
35. Τότε ἐλεπτύνθησαν εἰςάπαξ τὸ ὄστρακον , ὁ σί- 35. Tunc comminuta sunt pariter testa , ferrum , æs ,
δηρος , ὁ χαλκὸς , ὁ ἄργυρος , ὁ χρυσός · καὶ ἐγένετο ὡςεὶ argentum , aurum : et facta sunt quasi pulvis de area -
κονιορτὸς ἀπὸ ἅλωνος θερινῆς · καὶ ἐξῆρεν αὐτὰ τὸ πλῆ- | stiva : et sustulit ea multitudo spiritus , et locus non est in-
θος τοῦ πνεύματος , καὶ τόπος οὐχ εὑρέθη αὐτοῖς. Καὶ ὁ ventus eis. Et lapis qui percusserat imaginem factus est
λίθος ὁ πατάξας τὴν εἰκόνα ἐγενήθη ὄρος μέγα , καὶ mons magnus , et implevit universam terram .
ἐπλήρωσε πᾶσαν τὴν γῆν.
36. Τοῦτό ἐστι τὸ ἐνύπνιον, καὶ τὴν σύγκρισιν αὐτοῦ 36. Hoc est somnium , et conjecturam ejus dicemus co-
ἐροῦμεν ἐνώπιον τοῦ βασιλέως. ram rege.
37. Σὺ , βασιλεῦ , βασιλεὺς βασιλέων , ᾧ ὁ Θεὸς τοῦ 37. Tu , o rex , rex regum es , cui Deus caeli regnum
οὐρανοῦ βασιλείαν ἰσχυρὰν καὶ κραταιὰν καὶ ἔντιμον forte et validum et honoratum dedit
ἔδωκεν
38. ἐν παντὶ τόπῳ ὅπου κατοικοῦσιν οἱ υἱοὶ τῶν ἀν- 38. in omni loco ubi habitant filii hominum : et bestias
θρώπων · θηρία τε ἀγροῦ , καὶ πετεινὰ οὐρανοῦ , καὶ | agri , et volucres coli , et pisces maris dedit in manu tua ,
ἰχθύας τῆς θαλάσσης ἔδωκεν ἐν τῇ χειρί σου , καὶ και et constituit te dominum omnium tu es caput aureum .
τέστησε σε κύριον πάντων · σὺ εἶ ἡ κεφαλὴ ἡ χρυσῆ.
 DANIEL. CAP . III . 641

39. Καὶ ὀπίσω σου ἀναστήσεται βασιλεία ἑτέρα ήτα 39. Et post te consurget regnum aliud minus te , et re-
των σου , καὶ βασιλεία τρίτη , ἥτις ἐστὶν ὁ χαλκὸς , ἢ κυ · gnum tertium , quod est æs , quod imperabit universa
ριεύσει πάσης τῆς γῆς, terra ,
40. καὶ βασιλεία τετάρτη , ἥτις ἔσται ἰσχυρὰ ὡς σί- 40. et regnum quartum , quod erit forte veluti ferrum.
δηρος . Ὃν τρόπον ὁ σίδηρος λεπτύνει καὶ δαμάζει | Quomodo ferrum comminuit et domat omnia , sic omnia
πάντα , οὕτως πάντα λεπτυνεῖ καὶ δαμάσει . comminuet et domabit.
41. Καὶ ὅτι εἶδες τοὺς πόδας καὶ τοὺς δακτύλους , μέσ 41. Et quia vidisti pedes et dignitos , partem quidem ali-
ρος μέν τι ὀστράκινον , μέρος δέ τι σιδηροῦν , βασιλεία | quam testeam , partem vero quamdam ferream , regnum
διῃρημένη ἔσται , καὶ ἀπὸ τῆς ῥίζης τῆς σιδηρᾶς ἔσται divisum erit , et a radice ferrea erit in eo , quemadmodum
ἐν αὐτῇ , ὃν τρόπον εἶδες τὸν σίδηρον ἀναμεμιγμένον | vidisti ferrum admistum testa .
τῷ ὀστράκῳ .
42. Καὶ οἱ δάκτυλοι τῶν ποδῶν μέρος μέν τι σιδη 42. Et digiti pedum pars quidem ferrea , pars vero te-
ροῦν , μέρος δέ τι ὀστράκινον · μέρος τι τῆς βασιλείας | stea : pars quædam regni erit fortis, et de eo erit contritum.
ἔσται ἰσχυρὸν , καὶ ἀπ' αὐτῆς ἔσται συντριβόμενον .
43. Ὅτι εἶδες τὸν σίδηρον ἀναμεμιγμένον τῷ ὀστρά- 43. Quia vidisti ferrum admistum testa , commista
κῳ , συμμιγεῖς ἔσονται ἐν σπέρματι ἀνθρώπων , καὶ οὐκ erunt in semine hominum , et non adhærebunt hoc ad hoc,
ἔσονται προςκολλώμενοι οὗτος μετὰ τούτου , καθὼς ὁ | sicut ferrum non immiscetur cum testa.
σίδηρος οὐκ ἀναμίγνυται μετὰ τοῦ ὀστράκου .
44. Καὶ ἐν ταῖς ἡμέραις τῶν βασιλέων ἐκείνων ἀνα- 44. Et in diebus regum illorum suscitabit Deus cœli
στήσει ὁ Θεὸς τοῦ οὐρανοῦ βασιλείαν , ἥτις εἰς τοὺς | regnum , quod in saecula non dissipabitur, et regnum ejus
αἰῶνας οὐ διαφθαρήσεται , καὶ ἡ βασιλεία αὐτοῦ λαῷ | alteri populo non relinquetur : comminuet et ventilabit uni-
ἑτέρῳ οὐχ ὑπολειφθήσεται · λεπτυνεῖ καὶ λικμήσει πάν versa regna , et ipsum stabit in saecula.
σας τὰς βασιλείας , καὶ αὕτη ἀναστήσεται εἰς τοὺς
αἰῶνας.
45. Ὃν τρόπον εἶδες , ὅτι ἀπὸ ὄρους ἐτμήθη λίθος 45. Sicut vidisti , quod de monte abscissus est lapis
ἄνευ χειρῶν , καὶ ἐλέπτυνε τὸ ὄστρακον , τὸν σίδηρον , sine manibus , et comminuebat testam , ferrum , ses , ar-
τὸν χαλκόν, τὸν ἄργυρον , τὸν χρυσόν . Ὁ Θεὸς ὁ μέγας gentum , aurum. Deus magnus ostendit regi quæ oportet
ἐγνώρισε τῷ βασιλεῖ ἃ δεῖ γενέσθαι μετὰ ταῦτα . Καὶ fieri post hæc. Et verum est somnium, et fidelis conjectura
ἀληθινὸν τὸ ἐνύπνιον , καὶ πιστὴ ἡ σύγκρισις αὐτοῦ . ejus.
46. Τότε ὁ βασιλεὺς Ναβουχοδονόσορ ἔπεσεν ἐπὶ 46. Tunc rex Nabuchodonosor cecidit in faciem , et Da.
πρόςωπον , καὶ τῷ Δανιὴλ προςεκύνησε , καὶ μαναὰ καὶ nielem adoravit , et manaa et suavitates odoris dixit ut liba-
εὐωδίας εἶπε σπεῖσαι αὐτῷ . rentur ei.
47. Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ βασιλεὺς εἶπε τῷ Δανιήλ· Ἐπ' 47. Et respondens rex dixit Danieli : In veritate Deus
ἀληθείας ὁ Θεὸς ὑμῶν αὐτός ἐστι Θεὸς θεῶν , καὶ Κύ- | vester ipse est Deus deorum , et Dominus regum , revelans
ριος τῶν βασιλέων , ὁ ἀποκαλύπτων μυστήρια , ὅτι ἠδυ- mysteria , quoniam potuisti revelare mysterium hoc.
νάσθης ἀποκαλύψαι τὸ μυστήριον τοῦτο .
48. Καὶ ἐμεγάλυνεν ὁ βασιλεὺς τὸν Δανιὴλ , καὶ 48. Et magnificavit rex Danielem, et munera magna et
δόματα μεγάλα καὶ πολλὰ ἔδωκεν αὐτῷ , καὶ κατέστη multa dedit ei , et constituit eum super universam regio .
σεν αὐτὸν ἐπὶ πάσης χώρας Βαβυλῶνος , καὶ ἄρχοντα | nem Babylonis , et principem satraparum , super omnes
σατραπῶν , ἐπὶ πάντας τοὺς σοφοὺς Βαβυλῶνος . sapientes Babylonis.
49. Καὶ Δανιὴλ ᾐτήσατο παρὰ τοῦ βασιλέως , καὶ 49. Et Daniel postulavit a rege , et constituit super ope-
κατέστησεν ἐπὶ τὰ ἔργα τῆς χώρας Βαβυλῶνος τὸν ra provincia Babylonis Sedrach , Misach , et Abdenago :
Σεδράχ , Μισάχ , καὶ Ἀβδεναγώ · καὶ Δανιὴλ ἦν ἐν τῇ et Daniel erat in aula regis .
αὐλῇ τοῦ βασιλέως .
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ΄. CAPUT III.

1. Ετους ὀκτωκαιδεκάτου Ναβουχοδονόσορ ὁ βασι- 1. Anno decimo octavo Nabuchodonosor rex fecit imagi
λεὺς ἐποίησεν εἰκόνα χρυσῆν , ὕψος αὐτῆς πήχεων ἑξή- nem auream , altitudo ejus cubitorum sexaginta , latitudo
κοντα , εὐρὸς αὐτῆς πήχεων ἓξ , καὶ ἔστησεν αὐτὴν ἐν | ejus cubitorum sex , et statuit eam in campo Deira , in pro-
πεδίῳ Δεειρᾷ , ἐν χώρᾳ Βαβυλῶνος . vincia Babylonis.
2. Καὶ ἀπέστειλε συναγαγεῖν τοὺς ὑπάτους, καὶ τοὺς 2. Et misit ad congregandos consules , et duces , et to-
στρατηγοὺς , καὶ τοὺς τοπάρχας , ἡγουμένους καὶ τυ- parchas , praefectos et tyrannos , et eos qui erant in pote-
ράννους , καὶ τοὺς ἐπ᾿ ἐξουσιῶν , καὶ πάντας τοὺς ἄρ- | state constituti , et omnes principes regionum , ut venirent
χοντας τῶν χωρῶν , ἐλθεῖν εἰς τὰ ἐγκαίνια τῆς εἰκόνος . ad dedicationem imaginis.
3. Καὶ συνήχθησαν οἱ τοπάρχαι , ὕπατοι , στρατη- 3. Et congregati sunt toparcha , consules , praefecti , du-
γοὶ , ἡγούμενοι , τύραννοι μεγάλοι , οἱ ἐπ ' ἐξουσιῶν, καὶ ces , tyranni magni , qui erant in potestate constituti , et
πάντες οἱ ἄρχοντες τῶν χωρῶν εἰς τὸν ἐγκαινισμὸν τῆς omnes principes regionum ad dedicationem imaginis quam
εἰκόνος ἧς ἔστησε Ναβουχοδονόσορ ὁ βασιλεύς . Καὶ statuerat Nabuchodonosor rex . Et steterunt in conspectu
εἱστήκεισαν ἐνώπιον τῆς εἰκόνος , imaginis ,
VETUS TESTAMENTUM. - 11. 41
642 ΔΑΝΙΗΛ. Κεφ. Γ' .
4. καὶ ὁ κῆρυξ ἐβόα ἐν ἰσχύϊ · ὑμῖν λέγεται λαοῖς , [ 4. et praeco clamabat in fortitudine : Vobis dicitur popu-
φυλαί , γλῶσσαι , lis , tribus , linguæ ,
5. ᾗ ἂν ὥρᾳ ἀκούσητε φωνῆς σάλπιγγος , σύριγγός 5. quacumque die audieritis vocem tubæ , et fistulae , et
τε , καὶ κιθάρας , σαμβύκης τε καὶ ψαλτηρίου , καὶ παν citharæ , sambucæque et psalterii , et universi generis mu-
τὰς γένους μουσικῶν, πίπτοντες προςκυνεῖτε τῇ εἰκόνι sicorum , cadentes adorate imaginem auream quam statuit
τῇ χρυσῇ ἡ ἔστησε Ναβουχοδονόσορ ὁ βασιλεύς. Nabuchodonosor rex.
6. Καὶ ὃς ἂν μὴ πεσὼν προςκυνήσῃ , αὐτῇ τῇ ὥρᾳ 6. Quicumque autem non adoraverit cadens , eadem hora
ἐμβληθήσεται εἰς τὴν κάμινον τοῦ πυρὸς τὴν καιομέ- mittetur in fornacem ignis ardentem.
νην.
7. Καὶ ἐγένετο , ὅταν ἤκουον οἱ λαοὶ τῆς φωνῆς τῆς 7. Et factum est , quando audiebant populi vocem tuba ,
σάλπιγγος , σύριγγός τε , καὶ κιθάρας , σαμβύκης τε et fistulae , cithara , sambucæque et psalterii , et omnis ge
καὶ ψαλτηρίου , καὶ παντὸς γένους μουσικῶν, πίπτον- neris musicorum , cadentes omnes populi , tribus , lingua ,
τες πάντες οἱ λαοὶ , φυλαὶ , γλῶσσαι , προςεκύνουν τῇ adorabant imaginem auream quam statuerat Nabuchodono-
εἰκόνι τῇ χρυσῇ ἣν ἔστησεν Ναβουχοδονόσορ ὁ βασιλεύς. sor rex .
8. Τότε προςήλθοσαν ἄνδρες Χαλδαῖοι , καὶ διέβα - 8. Tunc accesserunt viri Chaldaei , et accusaverunt Ju-
λον τοὺς Ἰουδαίους dæos
9. τῷ βασιλεῖ · Βασιλεῦ , εἰς τοὺς αἰῶνας ζῆθι . 9. regi : Rex , in saecula vive.
το. Σὺ , βασιλεῦ, ἔθηκας δόγμα , πάντα ἄνθρωπον ὃς 10. Tu , rex , posuisti decretum , quod omnis homo qui-
ἂν ἀκούσῃ τῆς φωνῆς τῆς σάλπιγγος , σύριγγός τε , καὶ cumque audierit vocem tubae , et fistulae , et citharae , sam-
κιθάρας , σαμβύκης καὶ ψαλτηρίου , καὶ παντὸς γένους | buca et psalterii , et omnis generis musicorum,
μουσικῶν,
11. καὶ μὴ πεσὼν προςκυνήσῃ τῇ εἰκόνι τῇ χρυσῇ , 11. et non adoraverit cadens imaginem auream , mittetur
ἐμβληθήσηται εἰς τὴν κάμινον τοῦ πυρὸς τὴν καιομένην. in fornacem ignis ardentis.
12. Εἰσὶν ἄνδρες Ἰουδαῖοι , οὓς κατέστησας ἐπὶ τὰ 12. Sunt viri Judaei , quos constituisti super opera re-
ἔργα τῆς χώρας Βαβυλῶνος , Σεδράχ , Μισάχ , Αβδε- gionis Babylonis , Sedrach , Misach , Abdenago , qui non
ναγὼ , οἳ οὐκ ὑπήκουσαν, βασιλεῦ , τῷ δόγματί σου obedierunt , rex , decreto tuo : deos tuos non colunt , et
τοῖς θεοῖς σου οὐ λατρεύουσι , καὶ τῇ εἰκόνι τῇ χρυσῇ imaginem auream quam statuisti non adorant.
ῇ ἔστησας οὐ προςκυνοῦσι .
13. Tunc Nabuchodonosor in furore et ira dixit ut ad-
13. Τότε Ναβουχοδονόσορ ἐν θυμῷ καὶ ὀργῇ εἶπεν
ἀγαγεῖν τὸν Σεδρὰχ , Μισάχ , καὶ Ἀβδεναγώ. Καὶ ἤχθη- ducerent Sedrach , Misach , et Abdenago . Et adducti sunt
σαν ἐνώπιον τοῦ βασιλέως . in conspectu regis.
14. Καὶ ἀπεκρίθη Ναβουχοδονόσορ , καὶ εἶπεν αὐτοῖς · 14. Et respondit Nabuchodonosor, et dixit eis : Si vere ,
Εἰ ἀληθῶς, Σεδράχ , Μισάχ , Αβδεναγω , τοῖς θεοῖς μου | Sedrach , Misach , Abdenago , deos meos non colitis , et
οὐ λατρεύετε , καὶ τῇ εἰκόνι τῇ χρυσῇ τῇ ἔστησα οὐ προς- imaginem auream quam statui non adoratis ?
κυνεῖτε ;
15. Νῦν οὖν, εἰ ἔχετε ἑτοίμως , ἵνα ὡς ἂν ἀκούσητε 15. Nunc ergo si estis parati , ut in quocumque tempore
τῆς φωνῆς τῆς σάλπιγγος , σύριγγός τε , καὶ κιθάρας , audieritis vocem tubæ , et fistula , et cithara , sambucaque
σαμβύκης τε καὶ ψαλτηρίου , καὶ συμφωνίας , καὶ παν- et psalterii , et symphonia , et omnis generis musicorum ,
τὸς γένους μουσικῶν, πεσόντες προςκυνήσητε τῇ εἰκόνι cadentes adoretis imaginem auream quam feci : quod si
τῇ χρυσῇ ἡ ἐποίησα · ἐὰν δὲ μὴ προςκυνήσητε , αὐτῇ non adoraveritis , eadem hora mittemini in fornacem ignis
τῇ ὥρᾳ ἐμβληθήσεσθε εἰς τὴν κάμινον τοῦ πυρὸς τὴν ardentem : et quis est Deus qui eripiat vos de manu mea?
καιομένην · καὶ τίς ἐστι Θεὸς ὃς ἐξελεῖται ὑμᾶς ἐκ
χειρός μου ;
16. Καὶ ἀπεκρίθησαν Σεδράχ , Μισάχ , Αβδεναγώ , 16. Et responderunt Sedrach , Misach , Abdenago , di-
λέγοντες τῷ βασιλεῖ Ναβουχοδονόσορ · Οὐ χρείαν ἔχομεν centes regi Nabuchodonosor : Non opus habemus nos de
ἡμεῖς περὶ τοῦ ῥήματος τούτου ἀποκριθῆναί σοι . verbo hoc respondere tibi.
17. Ἔστι γὰρ Θεὸς ἡμῶν ἐν οὐρανοῖς , ᾧ ἡμεῖς λα 17. Est enim Deus noster in coelis , quem nos colimus ,
τρεύομεν, δυνατὸς ἐξελέσθαι ἡμᾶς ἐκ τῆς καμίνου τοῦ potens eripere nos de camino ignis ardente , et de manibus
πυρὸς τῆς καιομένης , καὶ ἐκ τῶν χειρῶν σου , βασιλεῦ , tuis , o rex , liberabit nos.
ῥύσεται ἡμᾶς.
18. Καὶ ἐὰν μὴ , γνωστὸν ἔστω σοι , βασιλεῦ , ὅτι 18. Et si non , notum sit tibi , rex , quia deos tuos non
τοῖς θεοῖς σου οὐ λατρεύομεν, καὶ τῇ εἰκόνι ᾗ ἔστησας colimus , et imaginem quam statuisti non adoramus.
οὐ προςκυνοῦμεν .
19. Τότε Ναβουχοδονόσορ ἐπλήσθη θυμοῦ , καὶ ἡ 19. Tunc Nabuchodonosor repletus est furore , et aspe
ὄψις τοῦ προςώπου αὐτοῦ ἠλλοιώθη ἐπὶ Σεδράχ , Μισάχ , ctus faciei illius commutatus est super Sedrach , Misach ,
καὶ Ἀβδεναγὼ , καὶ εἶπεν ἐκκαῦσαι τὴν κάμινον ἑπτα- et Abdenago , et dixit ut succenderent fornacem in septu
πλασίως , ἕως οὗ εἰς τέλος ἐκκαῇ · plum , donec in finem ardeat :
20. καὶ ἄνδρας ἰσχυροὺς ἰσχύϊ εἶπε , πεδήσαντας τὸν 20. et dixit ut viri fortes fortitudine , ligantes Sedrach ,
Σεδράχ , Μισάχ , καὶ Ἀβδεναγὼ , ἐμβαλεῖν εἰς τὴν κά- Misach , et Abdenago , mitterent in fornacem ignis arden-
μινον τοῦ πυρὸς τὴν καιομένην . tem.
 DANIEL . CAP. III.
21. Τότε οἱ ἄνδρες ἐκεῖνοι ἐπεδήθησαν σὺν τοῖς σα
ραβάροις αὐτῶν, καὶ τιάραις , καὶ περικνημίσιν, καὶ
ἐβλήθησαν εἰς τὸ μέσον τῆς καμίνου τοῦ πυρὸς τῆς
καιομένης ,
(*) 22. ἐπεὶ τὸ ῥῆμα τοῦ βασιλέως ὑπερίσχυεν. Καὶ ἡ
κάμινος ἐξεκαύθη ἐκ περισσοῦ.
23. Καὶ οἱ τρεῖς οὗτοι Σεδράχ , Μισάχ , καὶ Ἀβδε
ναγὼ , ἔπεσον εἰς μέσον τῆς καμίνου τῆς καιομένης πε-
πεδημένοι .
24. Καὶ περιεπάτουν ἐν μέσῳ τῆς φλογὸς , ὑμνοῦντες
τὸν Θεὸν, καὶ εὐλογοῦντες τὸν Κύριον
25. Καὶ συστὰς Ἀζαρίας προςηύξατο οὕτως , καὶ
ἀνοίξας τὸ στόμα αὐτοῦ ἐν μέσῳ τοῦ πυρὸς , εἶπεν ·
26. Εὐλογητὸς εἶ , Κύριε ὁ Θεὸς τῶν πατέρων ἡμῶν,
καὶ αἰνετὸς , καὶ δεδοξασμένον τὸ ὄνομά σου εἰς τοὺς
αἰῶνας.
27. Ὅτι δίκαιος εἶ ἐπὶ πᾶσιν οἷς ἐποίησας , καὶ
πάντα τὰ ἔργα σου ἀληθινὰ , καὶ εὐθεῖαι αἱ ὁδοί σου ,
καὶ πᾶσαι αἱ κρίσεις σου ἀλήθεια.
28. Καὶ κρίματα ἀληθείας ἐποίησας κατὰ πάντα ἃ
ἐπήγαγες ἡμῖν, καὶ ἐπὶ τὴν πόλιν τὴν ἁγίαν τὴν τῶν
πατέρων ἡμῶν Ἱερουσαλήμ · ὅτι ἐν ἀληθείᾳ καὶ κρίσει
ἐπήγαγες ταῦτα πάντα διὰ τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν .
29. Ὅτι ἡμάρτομεν καὶ ἠνομήσαμεν ἀποστῆναι ἀπὸ
σοῦ , καὶ ἐξημάρτομεν ἐν πᾶσι ,
30. καὶ τῶν ἐντολῶν σου οὐκ ἠκούσαμεν, οὐδὲ συνε-
τηρήσαμεν , οὐδὲ ἐποιήσαμεν καθὼς ἐνετείλω ἡμῖν, ἵνα
εὖ ἡμῖν γένηται .
31. Καὶ πάντα ὅσα ἐπήγαγες ἡμῖν, καὶ πάντα ὅσα
ἐποίησας ἡμῖν, ἐν ἀληθινῇ κρίσει ἐποίησας ·
32. καὶ παρέδωκας ἡμᾶς εἰς χεῖρας ἐχθρῶν ἀνόμων ,
καὶ ἐχθίστων ἀποστατῶν , καὶ βασιλεῖ ἀδίκῳ καὶ πονη-
ροτάτῳ παρὰ πᾶσαν τὴν γῆν.
33. Καὶ νῦν οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἀνοίξαι τὸ στόμα ἡμῶν ·
αἰσχύνη καὶ ὄνειδος ἐγενήθημεν τοῖς δούλοις σου , καὶ
τοῖς σεβομένοις σε .
34. Μὴ δὴ παραδῴης ἡμᾶς εἰς τέλος διὰ τὸ ὄνομά
σου , καὶ μὴ διασκεδάσῃς τὴν διαθήκην σου ,
35. καὶ μὴ ἀποστήσῃς τὸ ἔλεός σου ἀφ᾿ ἡμῶν, διὰ
Ἀβραὰμ τὸν ἠγαπημένον ὑπὸ σοῦ , καὶ διὰ Ἰσαὰκ τὸν
δουλόν σου, καὶ Ἰσραὴλ τὸν ἅγιόν σου ,
36. οἷς ἐλάλησας πληθῦναι τὸ σπέρμα αὐτῶν ὡς τὰ
ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ καὶ ὡς τὴν ἄμμον τὴν παρὰ τὸ χεῖ-
λος τῆς θαλάσσης.
37. Ὅτι , Δέσποτα , ἐσμικρύνθημεν παρὰ πάντα τὰ
ἔθνη , καὶ ἐσμὲν ταπεινοὶ ἐν πάσῃ τῇ γῇ σήμερον διὰ
τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν.
38. Καὶ οὐκ ἔστιν ἐν τῷ καιρῷ τούτῳ ἄρχων καὶ
προφήτης καὶ ἡγούμενος , οὐδὲ ὁλοκαύτωσις , οὐδὲ θυσία ,
οὐδὲ προσφορὰ , οὐδὲ θυμίαμα , οὐδὲ τόπος τοῦ καρπῶ-
σαι ἐναντίον σου ,
39. καὶ εὑρεῖν ἔλεος. Ἀλλ' ἐν ψυχῇ συντετριμμένῃ ,
καὶ πνεύματι ταπεινώσεως προςδεχθείημεν ·
40. ὡς ἐν ὁλοκαυτώσει κριῶν καὶ ταύρων , καὶ ἐν μυ
(*) 22. Ἐπεὶ τὸ ῥῆμα τοῦ βασιλέως ὑπερίσχυσεν· καὶ ἡ κάτ
μινος ἐξεκαύθη ἐκ περισσοῦ · καὶ τοὺς ἄνδρας ἐκείνους τοὺς
βάλλοντας Σεδρὰκ , Μισάκ , Αβδεναγὼ , ἀπέκτεινεν ἡ φλὸξ τοῦ
πυρός. (Alex.)
643
21. Tunc viri illi vincti sunt cum sarabaris suis , et tia-
ris , et tibialibus , et missi sunt in medium fornacis ignis
ardentis .
22. quia verbum regis urgebat. Et fornax succensa erat
nimis.
23. Et tres isti Sedrach , Misach , et Abdenago , cecide-
runt in medio camino ignis ardente colligati.
24. Et ambulabant in medio flamma , laudantes Deum ,
et benedicentes Dominum.
25. Et stans Azarias oravit sic , et aperiens os suum in
medio ignis , dixit :
26. Benedictus es , Domine Deus patrum nostrorum, et
| laudabilis , et gloriosum nomen tuum in saecula.
27. Quia justus es in omnibus quæ fecisti , et universa
opera tua vera , et rectæ viæ tuæ , et omnia judicia tua
veritas.
28. Et judicia veritatis fecisti juxta omnia quæ induxisti
super nos , et super civitatem sanctam patrum nostrorum
Jerusalem : quia in veritate et judicio induxisti omnia haec
proper peccata nostra.
29. Peccavimus enim et inique egimus recedentes a te ,
et deliquimus in omnibus ,
30. et præcepta tua non audivimus , nec observavimus ,
nec fecimus sicut præceperas nobis , ut bene nobis esset.
31. Omnia ergo quæ induxisti super nos , et universa quae
fecisti nobis , in vero judicio fecisti :
32. et tradidisti nos in manibus inimicorum iniquorum ,
et pessimorum prævaricatorum , et regi injusto et pessimo
ultra omnem terram.
33. Et nunc non possumus aperire os nostrum : confusio
et opprobrium facti sumus servis tuis , et his qui colunt te.
34. Ne , quæsumus , tradas nos in finem propter nomen
tuum , et ne dissipes testamentum tuum ,
35. neque auferas misericordiam tuam a nobis , propter
Abraam dilectum a te , et Isaac servum tuum , et Israel san-
ctumtuum ,
36. quibus locutus es quod multiplicares semen eorum
sicut stellas coeli et sicut arenam quæ est apud labium
maris.
37. Quoniam, Domine, imminuti sumus plus quam omnes
gentes , et sumus humiles in universa terra hodie propter
peccata nostra.
38. Et non est in tempore hoc princeps et propheta et
dux , neque holocaustum, neque sacrificium, neque oblatio,
neque incensum, neque locus offerendi primitias coram te ,
39. et inveniendi misericordiam. Sed in anima contrita ,
et spiritu humilitatis suscipiamur :
40. sicut in holocausto arietum et taurorum , et in mil-
22. Cum verbum regis prævaleret : et fornax succensa est
abundantius et viros illos qui miserant Sedrach , Misach ,
Abdenago , interfecit flamma ignis.
41.
644 ΔΑΝΙΗΛ Κεφ. Γ
'.
ριάσιν ἀρνῶν πιόνων , οὕτως γενέσθω ἡ θυσία ἡμῶν [
ἐνώπιόν σου σήμερον, καὶ ἐκτελέσαι ὄπισθέν σου , ὅτι |
οὐκ ἔσται αἰσχύνη τοῖς πεποιθόσιν ἐπὶ σοί.
41. Καὶ νῦν ἐξακολουθοῦμεν ἐν ὅλῃ καρδίᾳ , καὶ φο
βούμεθά σε καὶ ζητοῦμεν τὸ πρόσωπόν σου.
42. Μὴ καταισχύνῃς ἡμᾶς , ἀλλὰ ποίησον μεθ᾿ ἡμῶν
κατὰ τὴν ἐπιείκειάν σου , καὶ κατὰ τὸ πλῆθος τοῦ ἐλέους |
σου
43. καὶ ἐξελοῦ ἡμᾶς κατὰ τὰ θαυμάσιά σου , καὶ δὸς
δόξαν τῷ ὀνόματί σου , Κύριε .
44. Καὶ ἐντραπείησαν πάντες οἱ ἐνδεικνύμενοι τοῖς
δούλοις σου κακὰ , καὶ καταισχυνθείησαν ἀπὸ πάσης τῆς
δυναστείας , καὶ ἡ ἰσχὺς αὐτῶν συντριβείη .
45. Καὶ γνώτωσαν ὅτι σὺ εἶ Κύριος , Θεὸς μόνος ,
καὶ ἔνδοξος ἐφ' ὅλην τὴν οἰκουμένην.
46. Καὶ οὐ διέλιπον οἱ ἐμβάλλοντες αὐτοὺς ὑπηρέται
τοῦ βασιλέως , καίοντες τὴν κάμινον νάφθαν καὶ πίσσαν
καὶ στιππύον καὶ κληματίδα .
47. Καὶ διεχεῖτο ἡ φλὸξ ἐπάνω τῆς καμίνου ἐπὶ πή-
χεις τεσσαρακονταεννέα ·
48. καὶ διώδευσε καὶ ἐνεπύρισεν οὓς εὗρε περὶ τὴν
κάμινον τῶν Χαλδαίων.
49. Ὁ δὲ ἄγγελος Κυρίου συγκατέβη ἅμα τοῖς περὶ
τὸν Ἀζαρίαν εἰς τὴν κάμινον, καὶ ἐξετίναξε τὴν φλόγα |
τοῦ πυρὸς ἐκ τῆς καμίνου ,
50. καὶ ἐποίησε τὸ μέσον τῆς καμίνου ὡς πνεῦμα
δρόσου διασυρίζον · καὶ οὐχ ἥψατο αὐτῶν τὸ καθόλου
τὸ πῦρ , καὶ οὐκ ἐλύπησεν, οὐδὲ παρηνώχλησεν αὐτοῖς . |
5ι. Τότε οἱ τρεῖς ὡς ἐξ ἑνὸς στόματος ὕμνουν, καὶ
ἐδόξαζον, καὶ ηὐλόγουν τὸν Θεὸν ἐν τῇ καμίνῳ , λέ- -
γόντες ·
52. Εὐλογητὸς εἶ, Κύριε ὁ Θεὸς τῶν πατέρων ἡμῶν,
καὶ αἰνετὸς , καὶ ὑπερυψούμενος εἰς τοὺς αἰῶνας. Καὶ
εὐλογημένον τὸ ὄνομα τῆς δόξης σου τὸ ἅγιον, καὶ
ὑπεραινετὸν, καὶ ὑπερυψούμενον εἰς πάντας τοὺς αἰῶ
νας .
53. Εὐλογημένος εἶ ἐν τῷ ναῷ τῆς ἁγίας δόξης σου,
καὶ ὑπερυμνητὸς καὶ ὑπερένδοξος εἰς τοὺς αἰῶνας. (a)
55. Εὐλογημένος εἶ , ὁ ἐπιβλέπων ἀβύσσους , καθή-
μενος ἐπὶ Χερουβὶμ , καὶ αἰνετὸς καὶ ὑπερυψούμενος
εἰς τοὺς αἰῶνας.
( α) 54. Εὐλογημένος εἶ ἐπὶ θρόνου τῆς βασιλείας σου ,
καὶ ὑπερυμνητὸς , καὶ ὑπερυψούμενος εἰς τοὺς αἰῶνας .
56. Εὐλογητὸς εἶ ἐν τῷ στερεώματι τοῦ οὐρανοῦ ,
καὶ ὑμνητὸς καὶ δεδοξασμένος εἰς τοὺς αἰῶνας.
57. Εὐλογεῖτε , πάντα τὰ ἔργα Κυρίου , τὸν Κύριον ·
ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας. (b)
59. Εὐλογεῖτε , οὐρανοὶ , τὸν Κύριον · ὑμνεῖτε καὶ
ὑπερυψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας.
(b) 58. Εὐλογεῖτε , ἄγγελοι Κυρίου , τὸν Κύριον · ὑμ
νεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας.
60. Εὐλογεῖτε , ὕδατα καὶ πάντα τὰ ὑπεράνω του
οὐρανοῦ , τὸν Κύριον · ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε αὐτὸν |
εἰς τοὺς αἰῶνας.
61. Εὐλογείτω πᾶσα ἡ δύναμις Κυρίου τὸν Κύριον ·
ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας.
62. Εὐλογεῖτε , ἥλιος καὶ σελήνη , τὸν Κύριον · ὑμ
νεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας.
63. Εὐλογεῖτε , ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ , τὸν Κύριον· ὑμ
νεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας.
libus agnorum pinguium , sic fiat sacrificium nostrum in
conspectu tuo hodie , et perficiatur post te , quoniam non
erit confusio confidentibus in te.
41. Et nunc sequimur in toto corde , et timemus te et
quærimus faciem tuam.
42. Ne confundas nos , sed fac nobiscum juxta mansue-
tudinem tuam , et secundum multitudinem misericordiae
tuae :
43. et erue nos secundum mirabilia tua , et da gloriam
nomini tuo , Domine.
44. Et confundantur omnes qui ostendunt servis tuis
mala , et confundantur ab omni potentia , et robur eorum
conteratur .
45. Et sciant quia tu es Dominus , Deus solus , et glorio-
sus super universum orbem terrarum.
46. Et non cessabant qui miserant eos ministri regis ,
succendere fornacem naphtha et pice et stuppa et malleolis.
47. Et effundebatur flamma super fornacem cubitis qua-
draginta novem :
48. et erupit et incendit quos reperit juxta fornacem
de Chaldaeis.
49. Angelus autem Domini descendit cum Azaria et
sociis ejus in fornacem , et excussit flammam ignis de
fornace ,
50. et fecit medium fornacis quasi ventum roris susur-
rantem : et non tetigit eos omnino ignis , neque contristavit ,
nec quicquam molestiae intulit eis.
51. Tunc hi tres quasi ex uno ore laudabant , et glorifi-
cabant , et benedicebant Deum in fornace , dicentes :
52. Benedictus es , Domine Deus patrum nostrorum, et
laudabilis , et superexaltatus in saecula . Et benedictum no-
men gloriae tuae sanctum , et superlaudabile , et superexalta-
tum in omnibus sæculis.
53. Benedictus es in templo sanctae gloria tua , et super-
laudabilis et supergloriosus in saecula.
55. Benedictus es , qui intueris abyssus , sedens super
Cherubim , et laudabilis et superexaltatus in saecula.
54. Benedictus es in throno regni tui , et superlaudabilis ,
et superexaltatus in sæcula.
56. Benedictus es in firmamento coli , et laudabilis et
gloriosus in saecula.
57. Benedicite , omnia opera Domini , Domino : laudate et
superexaltate eum in sæcula.
59. Benedicite , coeli , Domino : laudate et superexaltate
eum in saecula.
58. Benedicite , angeli Domini , Domino : laudate et su-
perexaltate eum in sæcula.
60. Benedicite , aquæ et omnia quæ super colum sunt ,
Domino : laudate et superexaltate eum in saecula.
61. Benedicat omnis virtus Domini Dominum : laudate
et superexaltate eum in sæcula.
62. Benedicite , sol et luna , Domino : laudate et super-
exaltate eum in sæcula.
63. Benedicite , stella cali , Domino : laudate et super-
exaltate eum in sæcula.
 DANIEL. CAP. III. 645

64. Εὐλογείτω πᾶς ὄμβρος καὶ δρόσος τὸν Κύριον · 64. Benedicat omnis imber et ros Domino : laudate et su-
ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας . perexaltate eum in sæcula.
65. Εὐλογεῖτε , πάντα τὰ πνεύματα , τὸν Κύριον · 65. Benedicite , omnes spiritus , Dominum : laudate et
ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας. superexaltate eum in sæcula.
66. Εὐλογεῖτε , πῦρ καὶ καῦμα, τὸν Κύριον · ὑμνεῖτε 66. Benedicite , ignis et aestus , Domino : laudate et su-
καὶ ὑπερυψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας. (c) perexaltate eum in sæcula.
(α) 71. Εὐλογεῖτε , νύκτες καὶ ἡμέραι , τὸν Κύριον · 71. Benedicite , noctes et dies , Domino : laudate et super-
ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας. exaltate eum in sæcula.
72. Εὐλογεῖτε , φῶς καὶ σκότος , τὸν Κύριον · ὑμνεῖτε 72. Benedicite , lux et tenebrae , Domino : laudate et su-
καὶ ὑπερυψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας. perexaltate eum in sæcula.
(c) 67. Εὐλογεῖτε , ψύχος καὶ καῦμα , τὸν Κύριον · ὑμ 67. Benedicite , frigus et aestus , Domino : laudate et su-
νεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας. (* ) perexaltate eum in sæcula.
70. Εὐλογεῖτε, πάχναι καὶ χιόνες, τὸν Κύριον· ὑμνεῖτε 69. Benedicite , glacies et nives , Domino : laudate et su-
καὶ ὑπερυψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας. (d) perexaltate eum in sæcula.
73. Εὐλογεῖτε , ἀστραπαὶ καὶ νεφέλαι , τὸν Κύριον · 73. Benedicite , fulgura et nubes , Domino : laudate et
ὑμνεῖτε καὶ ὑπεροψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας . superexaltate eum in sæcula.
74. Εὐλογείτω ἡ γῆ τὸν Κύριον · ὑμνείτω καὶ ὑπερ- 74. Benedicat terra Dominum : laudet et superexaltet
υψούτω αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας . eum in saecula.
75. Εὐλογεῖτε , ὄρη καὶ βουνοὶ , τὸν Κύριον · ὑμνεῖτε 75. Benedicite , montes et colles , Domino : laudate et
καὶ ὑπερυψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας. superexaltate eum in sæcula.
76. Εὐλογεῖτε , πάντα τὰ φυόμενα ἐν τῇ γῇ , τὸν Κύ- 76. Benedicite , omnia germinantia in terra , Domino :
ριον · ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας. (e) laudate et superexaltate eum in sæcula.
78. Εὐλογεῖτε , θάλασσα καὶ ποταμοὶ , τὸν Κύριον, 78. Benedicite , mare et flumina , Domino : laudate et
ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας. superexaltate eum in sæcula.
(e) 77. Εὐλογεῖτε , αἱ πηγαὶ , τὸν Κύριον · ὑμνεῖτε 77. Benedicite , fontes , Domino : laudate et superexaltate
καὶ ὑπερυψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας. eum in saecula.
79. Εὐλογεῖτε , κήτη καὶ πάντα τὰ κινούμενα ἐν 79. Benedicite , cete et omnia quæ moventur in aquis ,
τοῖς ὕδασι , τὸν Κύριον · ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε αὐτὸν | Domino : laudate et superexaltate eum in saecula.
εἰς τοὺς αἰῶνας.
80. Εὐλογεῖτε , πάντα τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ , τὸν 80. Benedicite , omnes volucres coeli , Domino : laudate
Κύριον · ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας . et superexaltate eum in saecula.
81. Εὐλογεῖτε , πάντα τὰ θηρία καὶ τὰ κτήνη , τὸν 81. Benedicite , omnes bestia et pecora , Domino : lau-
Κύριον · ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας. | date et superexaltate eum in saecula .
82. Εὐλογεῖτε , υἱοὶ τῶν ἀνθρώπων , τὸν Κύριον · 82. Benedicite , filii hominum , Domino : laudate et super-
ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας . exaltate eum in sæcula.
83. Εὐλογεῖτε, Ἰσραὴλ , τὸν Κύριον · ὑμνεῖτε καὶ 83. Benedicite, Israel, Domino : laudate et superexaltate
ὑπερυψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας . eum in saecula.
84. Εὐλογεῖτε , ἱερεῖς , τὸν Κύριον · ὑμνεῖτε καὶ 84. Benedicite , sacerdotes , Domino : laudate et super-
ὑπερυψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας. exaltate eum in sæcula.
85. Εὐλογεῖτε, δοῦλοι, τὸν Κύριον· ὑμνεῖτε καὶ ὑπερ- 85. Benedicite , servi , Domino : laudate et superexaltate
υψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας. eum in saecula.
86. Εὐλογεῖτε , πνεύματα καὶ ψυχαὶ δικαίων, τὸν 86. Benedicite , spiritus et animæ justorum , Domino :
Κύριον · ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας. laudate et superexaltate eum in sæcula,
87. Εὐλογεῖτε , ὅσιοι καὶ ταπεινοὶ τῇ καρδίᾳ , τὸν 87. Benedicite , sancti et humiles corde , Domino : lau-
Κύριον · ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας. date et superexaltate eum in sæcula.
88. Εὐλογεῖτε , Ἀνανία , Αζαρία , Μισαὴλ , τὸν Κύ 88. Benedicite , Anania , Azaria , Misael , Domino : lauda-
ριον · ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας. te et superexaltate eum in sæcula. Quia eruit nos de inferno,
Ὅτι ἐξείλετο ἡμᾶς ἐξ ᾅδου , καὶ ἐκ χειρὸς θανάτου et salvos fecit nos de manu mortis , et liberavit nos de me-
ἔσωσεν ἡμᾶς , καὶ ἐῤῥύσατο ἡμᾶς ἐκ μέσου καμίνου | dio fornacis ardentis flamma , et de medio ignis eruit nos.
καιομένης φλογὸς , καὶ ἐκ μέσου πυρὸς ἐῤῥύσατο ἡμᾶς.
89. Ἐξομολογεῖσθε τῷ Κυρίῳ , ὅτι χρηστὸς , ὅτι εἰς 89. Confitemini Domino , quoniam bonus , quoniam in
τὸν αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ. sæculum misericordia ejus.
90. Εὐλογεῖτε , πάντες οἱ σεβόμενοι , τὸν Κύριον τὸν 90. Benedicite , omnes religiosi , Domino Deo deorum :
Θεὸν τῶν θεῶν · ὑμνεῖτε καὶ ἐξομολογεῖσθε ὅτι εἰς τὸν laudate et conftemini quia in saeculum misericordia ejus.
αἰῶνα τὸ ἔλεος αὐτοῦ.

(*) 68. Εὐλογεῖτε , δρόσοι καὶ νιφετο , τὸν Κύριον· ὑμνεῖτε 68. Benedicite , rores et pruinæ , Domnino : laudate et super-
καὶ ὑπερυψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας. exaltate eum in sæculum.
69. Εὐλογεῖτε , πάγος καὶ ψύχος, τὸν Κύριον· ὑμνεῖτε καὶ 69. Benedicite , gelu et frigus , Domino : laudate et super-
ὑπερυψοῦτε αὐτὸν εἰς τοὺς αἰῶνας . (Alex.) exaltate eum in sæcula.
 646 ΔΑΝΙΗΛ. Κεφ. Δ'.
91. Καὶ Ναβουχοδονόσορ ἤκουσεν ὑμνούντων αὐτῶν, 91. Et Nabuchodonosor audivit laudantes illos , et obstu-
καὶ ἐθαύμασε , καὶ ἐξανέστη ἐν σπουδῇ , καὶ εἶπε τοῖς puit , et surrexit propere , et ait optimatibus suis : Nunne
μεγιστᾶσιν αὐτοῦ · Οὐχὶ ἄνδρας τρεῖς ἐβάλομεν εἰς τὸ tres viros misimus in medium ignis compeditos ? Et dixerunt
μέσον τοῦ πυρὸς πεπεδημένους ; Καὶ εἶπον τῷ βασιλεῖ· regi : Vere , rex.
Ἀληθῶς , βασιλεῦ .
92. Καὶ εἶπεν ὁ βασιλεύς· Ὁ δὲ ἐγὼ ὁρῶ ἄνδρας τέσ- 92. Et dixit rex : Ego autem video viros quatuor solutos,
σαρας λελυμένους , καὶ περιπατοῦντας ἐν μέσῳ τοῦ el ambulantes in medio ignis , et corruptio non est in eis , et
πυρὸς , καὶ διαφθορὰ οὐκ ἔστιν ἐν αὐτοῖς , καὶ ἡ ὅρασις | species quarti similitudo filii Dei.
τοῦ τετάρτου ὁμοία υἱῷ Θεοῦ.
93. Τότε προςῆλθε Ναβουχοδονόσορ πρὸς τὴν θύραν 93. Tunc accessit Nabuchodonosor ad ostium fornacis
τῆς καμίνου τοῦ πυρὸς τῆς καιομένης, καὶ εἶπε· Σεδράχ,
ignis ardentis , et ait : Sedrach , Misach , Abdenago , servi
Μισὰχ, Αβδεναγὼ , οἱ δοῦλοι τοῦ Θεοῦ τοῦ ὑψίστου ,
egredimini et venite. Et egressi sunt Sedrach ,
ἐξέλθετε καὶ δεῦτε. Καὶ ἐξῆλθον Σεδράχ , Μισάχ , Αβ- Dei excelsi ,
Misach , Abdenago , de medio ignis.
δεναγὼ , ἐκ μέσου τοῦ πυρός.
94. Καὶ συνάγονται οἱ σατράπαι , καὶ οἱ στρατηγοί , 94. Et congregantur satrapæ , et duces , et toparchæ , et
καὶ οἱ τοπάρχαι , καὶ οἱ δυνάσται τοῦ βασιλέως , καὶ
potentes regis , et contemplabantur viros , quoniam nihil
ἐθεώρουν τοὺς ἄνδρας , ὅτι οὐκ ἐκυρίευσε τὸ πῦρ τοῦ
potestatis habuisset ignis in corpore eorum, et capillus capitis
σώματος αὐτῶν, καὶ ἡ θρίξ τῆς κεφαλῆς αὐτῶν οὐκ eorum non esset adustus , et sarabara eorum non fuissent
ἠφλογίσθη, καὶ τὰ σαράβαρα αὐτῶν οὐκ ἠλλοιώθη, καὶ immutat
| a , et odor ignis non esset in eis.
ὀσμὴ πυρὸς οὐκ ἦν ἐν αὐτοῖς.
95. Καὶ ἀπεκρίθη Ναβουχοδονόσορ ὁ βασιλεὺς , καὶ 95. Et respondit Nabuchodonosor rex , et ait : Benedictus
εἶπεν · Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς τοῦ Σεδράχ , Μισάχ , Αβδε- | Deus Sedrach, Misach, Abdenago, qui misit angelum suum,
ναγὼ , ὃς ἀπέστειλε τὸν ἄγγελον αὐτοῦ , καὶ ἐξείλατο |
et eruit servos suos , quia crediderunt in eum : et verbum
τοὺς παῖδας αὐτοῦ , ὅτι ἐπεποίθεισαν ἐπ᾿ αὐτῷ · καὶ τὸ regis immutaverunt
, et tradiderunt corpora sua in ignem ,
ῥῆμα τοῦ βασιλέως ἠλλοίωσαν, καὶ παρέδωκαν τὰ σώ ne servirent neque adorarent omnem deum præter Deum
ματα αὐτῶν εἰς πῦρ , ὅπως μὴ λατρεύσωσι μηδὲ προς- suum.
κυνήσωσι παντὶ θεῷ ἀλλ᾽ ἢ τῷ Θεῷ αὐτῶν.
96. Καὶ ἐγὼ ἐκτίθεμαι τὸ δόγμα· Πᾶς λαός , φυλή ,
96. Et ego propono decretum : Omnis populus , tribus ,
γλῶσσα , ἢ ἐὰν εἴπῃ βλασφημίαν κατὰ τοῦ Θεοῦ Σεδράχ,
lingua , quæcumque dixerit blasphemiam contra Deum Se-
Μισάχ , Αβδεναγὼ , εἰς ἀπώλειαν ἔσονται , καὶ οἱ οἶκοι |
drach , Misach , Abdenago , in perditionem erunt , et domus
αὐτῶν εἰς διαρπαγὴν, καθότι οὐκ ἔστι Θεὸς ἕτερος ὅςτις eorum in direptionem , sicut non est Deus alius qui possit
δυνήσεται δύσασθαι οὕτως. ita salvare.
97. Τότε ὁ βασιλεὺς κατεύθυνε τὸν Σειράχ , Μισάχ, 97. Tunc rex promovit Sedrach , Misach , Abdenago in
Ἀβδεναγὼ ἐν τῇ χώρα Βαβυλῶνος, καὶ ηὔξησεν αὐτοὺς , regione Babyloni
s , et amplificavit eos , et dignos habuit
καὶ ἠξίωσεν αὐτοὺς ἡγεῖσθαι πάντων τῶν Ἰουδαίων τῶν
ipsos qui praeessent omnibus Judais qui in regno suo.
ἐν τῇ βασιλείᾳ αὐτοῦ.
98. Ναβουχοδονόσορ ὁ βασιλεὺς πᾶσι τοῖς λαοῖς , 98. Nabuchodonosor rex omnibus populis , tribubus et
φυλαῖς καὶ γλώσσαις , τοῖς οἰκοῦσιν ἐν πάσῃ τῇ γῇ · linguis , habitantibus in universa terra : Pax vobis multi-
Εἰρήνη ὑμῖν πληθυνθείη , plicetur,
99. τὰ σημεῖα καὶ τὰ τέρατα ἃ ἐποίησε μετ᾿ ἐμοῦ
ἐναντίον ἐμοῦ ἀναγγείλαι 99. signa et prodigia qnæ fecit mecum Deus excelsus ,
ὁ Θεὸς ὁ ὕψιστος , ἤρεσεν
placuit in conspectu meo annuntiare vobis ,
ὑμῖν,
100. ὡς μεγάλα καὶ ἰσχυρά · ἡ βασιλεία αὐτοῦ, βα- 100. quam magna et fortia : regnum ejus , regnum sem-
σιλεία αἰώνιος , καὶ ἡ ἐξουσία αὐτοῦ εἰς γενεὰν καὶ
piternum, et potestas ejus in generationem et generatio-
γενεάν. nem.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ'.
CAPUT IV.

1. Ἐγὼ Ναβουχοδονόσορ εὐθηνῶν ἤμην ἐν τῷ οἴκῳ 1. Ego Nabuchodonosor abundans eram in domo mea , el
μου , καὶ εὐθαλῶν. florens.
2. Ἐνύπνιον ἴδον, καὶ ἐφοβέρισέ με , καὶ ἐταράχθην 2. Somnium vidi , et perterruit me , et turbatus sum in
ἐπὶ τῆς κοίτης μου , καὶ αἱ δράσεις τῆς κεφαλῆς μου cubili meo , et visiones capitis mei conturbaverunt me.
ἐτάραξάν με.
3. Καὶ δι᾿ ἐμοῦ ἐτέθη δόγμα τοῦ εἰςαγαγεῖν ἐνώπιόν 3. Et per me propositum est decretum introducendi in
μου πάντας τοὺς σοφοὺς Βαβυλῶνος , ὅπως τὴν σύγ- conspectu meo omnes sapientes Babylonis , ut conjecturam
κρισιν τοῦ ἐνυπνίου γνωρίσωσί μοι . somnii indicarent mihi.
4. Καὶ εἰςεπορεύοντο οἱ ἐπαοιδοὶ , μάγοι , Γαζαρηνοί, 4. Et ingrediebantur incantatores , magi, Gazareni ,
Χαλδαῖοι · καὶ τὸ ἐνύπνιον ἐγὼ εἶπα ἐνώπιον αὐτῶν, | Chaldai : et somnium ego dixi in conspectu eorum , et con-
καὶ τὴν σύγκρισιν αὐτοῦ οὐκ ἐγνώρισάν μοι , jecturam ejus non indicarunt mihi,
5. ἕως ἦλθε Δανιὴλ , οὗ τὸ ὄνομα Βαλτάσαρ κατὰ 5. donec venit Daniel , cujus nomen Baltasar secundum
 DANIEL. CAP. IV. 647

τὸ ὄνομα τοῦ θεοῦ μου , ὃς πνεῦμα Θεοῦ ἅγιον ἐν ἑαυτῷ ] nomen dei mei , qui spiritum Dei sanctum in semetipso ha-
ἔχει . Ὦ εἶπα · bet. Cui dixi :
6. Βαλτάσαρ ὁ ἄρχων τῶν ἐπαοιδῶν, ὃν ἐγὼ ἔγνων, 6. Baltasar princeps incantatorum , quem ego novi , quod
ὅτι πνεῦμα Θεοῦ ἅγιον ἐν σοὶ , καὶ πᾶν μυστήριον οὐχ | spiritus Dei sanctus in te , et omne sacramentum non est
ἀδυνατεῖ σε , ἄκουσον τὴν ὅρασιν τοῦ ἐνυπνίου μου, οὗ | impossibile tibi , audi visionem somnii met , quod vidi , et
ἴδον , καὶ τὴν σύγκρισιν αὐτοῦ εἰπόν μοι . conjecturam ejus dic mihi.
7. Ἐπὶ τῆς κοίτης μου ἐθεώρουν, καὶ ἰδοὺ δένδρον 7. In cubili meo videbam , et ecce arbor in medio terrae ,
ἐν μέσῳ τῆς γῆς , καὶ τὸ ὕψος αὐτοῦ πολύ . et altitudo ejus multa.
8. Ἐμεγαλύνθη τὸ δένδρον καὶ ἴσχυσε , καὶ τὸ ὕψος 8. Magnificata est arbor et invaluit , et altitudo ejus per-
αὐτοῦ ἔφθασεν ἕως τοῦ οὐρανοῦ, καὶ τὸ κῦτος αὐτοῦ venit usque ad cœlum , et moles ejus ad terminum universæ
εἰς τὸ πέρας ἁπάσης τῆς γῆς · terrae :
9. τὰ φύλλα αὐτοῦ ὡραῖα , καὶ ὁ καρπὸς αὐτοῦ που 9. folia ejus pulchra , et fructus ejus multus , et esca
λὺς , καὶ τροφὴ πάντων ἐν αὐτῷ , καὶ ὑποκάτω αὐτοῦ | universorum in ea , et subter eam habitabant bestiae agre-
κατεσκήνουν τὰ θηρία τὰ ἄγρια , καὶ ἐν τοῖς κλάδοις stes , et in ramis ejus habitabant volucres coli , et ex ea ver
αὐτοῦ κατώκουν τὰ ὄρνεα τοῦ οὐρανοῦ , καὶ ἐξ αὐτοῦ scebatur omnis caro.
ἐτρέφετο πᾶσα σάρξ.
10. Εθεώρουν ἐν δράματι τῆς νυκτὸς ἐπὶ τῆς κοίτης 10. Videbam in visione noctis in cubili meo , et ecce Hir,
μου, καὶ ἰδοὺ Εἰρ , καὶ ἅγιος ἀπ' οὐρανοῦ κατέβη , et sanctus de cœlo descendit ,
II . καὶ ἐφώνησεν ἐν ἰσχύϊ , καὶ οὕτως εἶπεν · Ἐκκό- 11. clamavitque fortiter, et sic ait : Succidite arborem ,
ψατε τὸ δένδρον, καὶ ἐκτίλατε τοὺς κλάδους αὐτοῦ , καὶ et evellite ramos ejus , et excutite folia ejus , et dispergite
ἐκτινάξατε τὰ φύλλα αὐτοῦ , καὶ διασκορπίσατε τὸν fructum ejus : moveantur bestiae desubter eam , et volucres
καρπὸν αὐτοῦ · σαλευθήτωσαν τὰ θηρία ὑποκάτωθεν de ramis ejus.
αὐτοῦ , καὶ τὰ ὄρνεα ἀπὸ τῶν κλάδων αὐτοῦ.
12. Πλὴν τὴν φυὴν τῶν ῥιζῶν αὐτοῦ ἐν τῇ γῇ ἐάσατε , 12. Verumtamen germen radicum ejus in terra sinite , et
καὶ ἐν δεσμῷ σιδηρῷ καὶ χαλκῷ , καὶ ἐν τῇ χλόῃ τῇ in vinculo ferreo et aereo , et in herba quæ foris est, et in rore
ἔξω , καὶ ἐν τῇ δρόσῳ τοῦ οὐρανοῦ κοιτασθήσεται , καὶ cœli cubabit , et cum bestiis pars ejus in herba terræ.
μετὰ τῶν θηρίων ἡ μερὶς αὐτοῦ ἐν τῷ χόρτῳ τῆς γῆς.
13. Ἡ καρδία αὐτοῦ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων αλλοιωθή 13. Cor ejus ab hominibus commutabitur, et cor ferae
σεται , καὶ καρδία θηρίου δοθήσεται αὐτῷ , καὶ ἑπτὰ | dabitur ei , et septem tempora mutabuntur super eum.
καιροὶ ἀλλαγήσονται ἐπ' αὐτόν.
14. Διὰ συγκρίματος Εἰρ ὁ λόγος , καὶ ῥῆμα ἁγίων 14. Per decretum Hir sermo , et verbum sanctorum peti-
τὸ ἐπερώτημα , ἵνα γνῶσιν οἱ ζῶντες , ὅτι κύριος ἐστιν | tio , ut cognoscant viventes quod dominus est ipse Altissi
ὁ Ὕψιστος τῆς βασιλείας τῶν ἀνθρώπων, καὶ ᾧ ἐὰν mus regni hominum , et cuicumque voluerit dabit illud , et
δόξῃ δώσει αὐτὴν, καὶ ἐξουδένωμα ἀνθρώπων ἀναστή-- quod pro nihilo habetur ab hominibus eriget super illud.
σει ἐπ' αὐτήν.
15. Τοῦτο τὸ ἐνύπνιον ὃ ἴδον ἐγὼ Ναβουχοδονόσορ ὁ 15. Hoc est somnium quod vidi ego Nabuchodonosor rex ,
βασιλεὺς , καὶ σὺ , Βαλτάσαρ , τὸ σύγκριμα εἰπὸν, ὅτι et tu , Baltasar, conjecturam dicito , quia omnes sapientes
πάντες οἱ σοφοὶ τῆς βασιλείας μου οὐ δύνανται τὸ σύγ- regni mei non possunt conjecturam ejus indicare mihi. Τα
κριμα αὐτοῦ δηλῶσαί μοι. Σὺ δὲ , Δανιὴλ , δύνασαι , autem , Daniel , potes , quia spiritus Dei sanctus est in te.
ὅτι πνεῦμα Θεοῦ ἅγιον ἐν σοί.
(* ) 16. Τότε Δανιὴλ, οὗ τὸ ὄνομα Βαλτάσαρ, ἀπηνεώθη 16. Tunc Daniel , cujus nomen Baltasar, obstupuit quasi
ὡςεὶ ὥραν μίαν, καὶ οἱ διαλογισμοὶ αὐτοῦ συνετάρασ | hora una , et cogitationes ejus conturbabant eum. Et respon-
σον αὐτόν. Καὶ ἀπεκρίθη Βαλτάσαρ , καὶ εἶπε · Κύριε , dit Baltasar, et dixit : Domine , somnium sit his qui te ode-
τὸ ἐνύπνιον ἔστω τοῖς μισοῦσί σε , καὶ ἡ σύγκρισις runt , et conjectura ejus hostibus tuis.
αὐτοῦ τοῖς ἐχθροῖς σου.
17. Τὸ δένδρον δ' εἶδες τὸ μεγαλυνθὲν καὶ τὸ ἰσχυ 17. Arbor quam vidisti magnificatam et corroboratam,
κὸς , οὗ τὸ ὕψος ἔφθανεν εἰς τὸν οὐρανὸν , καὶ τὸ κῦτος cujus altitudo perveniebat ad cœlum , et latitudo ejus in
αὐτοῦ εἰς πᾶσαν τὴν γῆν, omnem terram ,
18. καὶ τὰ φύλλα αὐτοῦ εὐθαλῆ , καὶ ὁ καρπὸς αὐτοῦ 18. et folia ejus florentia , et fructus ejus multus , et esca
πολὺς , καὶ τροφὴ πᾶσιν ἐν αὐτῷ , ὑποκάτω αὐτοῦ και omnibus in ea , subter eam habitabant bestia agri , et in
τῴκουν τὰ θηρία τὰ ἄγρια , καὶ ἐν τοῖς κλάδοις αὐτοῦ ramis ejus commorabantur aves cœli ,
κατεσκήνουν τὰ ὄρνεα τοῦ οὐρανοῦ ,
19. σὺ εἶ , βασιλεῦ , ὅτι ἐμεγαλύνθης καὶ ἴσχυσας , καὶ 19. tu es, o rex, quia magnificatus es et invaluisti, et ma-

(*) 16. Τότε Δανιὴλ, οὗ τὸ ὄνομα Βαλτάσαρ , ἀπηνεώθη
ὡςεὶ ὥραν μίαν, καὶ οἱ διαλογισμοὶ αὐτοῦ συνετάρασσον αὐτόν.
Καὶ ἀπεκρίθη ὁ βασιλεὺς , καὶ εἶπε· Βαλτάσαρ, τὸ ἐνύπνιον
καὶ ἡ σύγκρισις μὴ κατασπευσάτω σε . Καὶ ἀπεκρίθη Βαλ-
τάσαρ, καὶ εἶπε· Κύριε, ἔστω τὸ ἐνύπνιον τοῖς μισοῦσί σε ,
καὶ ἡ σύγκρισις αὐτοῦ τοῖς ἐχθροῖς σου. (Alex.)
16. Tunc Daniel , cujus nomen Baltasar, obstupuit quasi una
hora , et cogitationes ejus conturbabant eum . Et respondit
rex, et ait : Baltasar, somnium et interpretatio ejus non con-
turbent te. Et responditBaltasar, et ait : Domine , sit somnium
iis qui oderunt te , et interpretatio ejus hostibus tuis.
618 ΔΑΝΙΗΛ . Κεφ. Δ' .
ἡ μεγαλωσύνη σου ἐμεγαλύνθη , καὶ ἔφθασεν εἰς τὸν j
οὐρανὸν, καὶ ἡ κυρεία σου εἰς τὰ πέρατα τῆς γῆς.
20. Καὶ ὅτι εἶδεν ὁ βασιλεὺς Εΐρ , καὶ ἅγιον κατα-
βαίνοντα ἀπὸ τοῦ οὐρανοῦ , καὶ εἶπεν· Ἐκτίλατε τὸ
δένδρον, καὶ διαφθείρατε αὐτὸ , πλὴν τὴν φυὴν τῶν ῥιζῶν
αὐτοῦ ἐν τῇ γῇ ἐάσατε , καὶ ἐν δεσμῷ σιδηρῷ καὶ ἐν
χαλκῷ , καὶ ἐν τῇ χλόη τῇ ἔξω , καὶ ἐν τῇ δρόσῳ τοῦ
οὐρανοῦ αὐλισθήσεται , καὶ μετὰ θηρίων ἀγρίων ἡ μερὶς |
αὐτοῦ , ἕως οὗ ἑπτὰ καιροὶ ἀλλοιωθῶσιν ἐπ' αὐτόν ·
21. τοῦτο ἡ σύγκρισις αὐτοῦ , βασιλεῦ , καὶ σύγκριμα
Ὑψίστου ἐστὶν, δ᾽ ἔφθασεν ἐπὶ τὸν κύριόν μου τον βα-
σιλέα·
22. καὶ σὲ ἐκδιώξουσιν ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων, καὶ μετὰ
θηρίων ἀγρίων ἔσται ἡ κατοικία σου , καὶ χόρτον ὡς
βοῦν ψωμιοῦσί σε , καὶ ἀπὸ τῆς δρόσου τοῦ οὐρανοῦ αὐ-
λισθήσῃ , καὶ ἑπτὰ καιροὶ ἀλλαγήσονται ἐπὶ σὲ , ἕως
οὗ γνῶς ὅτι κυριεύει ὁ Ὕψιστος τῆς βασιλείας τῶν ἀν-
θρώπων, καὶ ᾧ ἂν δόξῃ δώσει αὐτήν .
23. Καὶ ὅτι εἶπαν· Ἐάσατε τὴν φυὴν τῶν ῥιζῶν τοῦ
δένδρου , ἡ βασιλεία σου σοὶ μένει , ἀφ᾽ ἧς ἂν γνῶς τὴν
ἐξουσίαν τὴν οὐράνιον .
24. Διὰ τοῦτο , βασιλεῦ , ἡ βουλή μου ἀρεσάτω
σοι , καὶ τὰς ἁμαρτίας σου ἐν ἐλεημοσύναις λύτρωσαι ,
καὶ τὰς ἀδικίας ἐν οἰκτιρμοῖς πενήτων· ἴσως ἔσται μα-
κρόθυμος τοῖς παραπτώμασί σου ὁ Θεός.
25. Ταῦτα πάντα ἔφθασεν ἐπὶ Ναβουχοδονόσορ τὸν
βασιλέα.
26. Μετὰ δωδεκάμηνον, ἐπὶ τῷ ναῷ τῆς βασιλείας
αὐτοῦ ἐν Βαβυλῶνι περιπατῶν,
27. ἀπεκρίθη ὁ βασιλεὺς , καὶ εἶπεν · Οὐχ αὕτη ἐστὶ
Βαβυλὼν ἡ μεγάλη , ἣν ἐγὼ ᾠκοδόμησα εἰς οἶκον βα -
σιλείας , ἐν τῷ κράτει τῆς ἰσχύος μου , εἰς τιμὴν τῆς
δόξης μου ;
28. Ἔτι τοῦ λόγου ἐν τῷ στόματι τοῦ βασιλέως ὄν
τος , φωνὴ ἀπ᾿ οὐρανοῦ ἐγένετο· Σοὶ λέγουσι , Ναβου-
χοδονόσορ βασιλεῦ· ἡ βασιλεία παρῆλθεν ἀπὸ σοῦ ,
29. καὶ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων σε ἐκδιώκουσι , καὶ μετὰ
θηρίων ἀγρίων ἡ κατοικία σου , καὶ χόρτον ὡς βοῦν ψω- |
μιοῦσί σε , καὶ ἑπτὰ καιροὶ ἀλλαγήσονται ἐπὶ σὲ , ἕως |
γνῶς ὅτι κυριεύει ὁ Ὕψιστος τῆς βασιλείας τῶν ἀνθρώ-
πων, καὶ ᾧ ἂν δόξῃ δώσει αὐτήν .
30. Αὐτῇ τῇ ὥρᾳ ὁ λόγος συνετελέσθη ἐπὶ Ναβου-
χοδονόσορ, καὶ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων ἐξεδιώχθη , καὶ χόρ-
τον ὡς βοῦς ἤσθιε , καὶ ἀπὸ τῆς δρόσου τοῦ οὐρανοῦ τὸ
σῶμα αὐτοῦ ἐβάφη , ἕως αἱ τρίχες αὐτοῦ ὡς λεόντων
ἐμεγαλύνθησαν, καὶ οἱ ὄνυχες αὐτοῦ ὡς ὀρνέων .
31. Καὶ μετὰ τὸ τέλος τῶν ἡμερῶν ἐγὼ Ναβουχο-
δονόσορ τοὺς ὀφθαλμούς μου εἰς τὸν οὐρανὸν ἀνέλαβον,
καὶ αἱ φρένες μου ἐπ' ἐμὲ ἐπεστράφησαν, καὶ τῷ Ὑψίστῳ
ηὐλόγησα , καὶ τῷ ζῶντι εἰς τὸν αἰῶνα ἤνεσα , καὶ ἐδα-
ξασα , ὅτι ἡ ἐξουσία αὐτοῦ ἐξουσία αἰώνιος , καὶ ἡ βα-
σιλεία αὐτοῦ εἰς γενεὰν καὶ γενεὰν ,
32. καὶ πάντες οἱ κατοικοῦντες τὴν γῆν ὡς οὐδὲν
ἐλογίσθησαν. Καὶ κατὰ τὸ θέλημα αὐτοῦ ποιεῖ ἐν τῇ
δυνάμει τοῦ οὐρανοῦ , καὶ ἐν τῇ κατοικίᾳ τῆς γῆς , καὶ
οὐκ ἔστιν ὃς ἀντιποιήσεται τῇ χειρὶ αὐτοῦ , καὶ ἐρεῖ
αὐτῷ· Τί ἐποίησας;
33. Αὐτῷ τῷ καιρῷ αἱ φρένες μου ἐπεστράφησαν ἐπ᾿
ἐμὲ, καὶ εἰς τὴν τιμὴν τῆς βασιλείας μου ἦλθον· καὶ ἡ
μορφή μου ἐπέστρ
gnitudo tua magnificata est , et pervenit ad coelum , et po-
testas tua ad terminos terræ.
20. Quod autem vidit rex Hir, et sanctum descendentem
de coelo , et dixit : Evellite arborem , et dissipate illam , at-
tamen germen radicum ejus in terra dimittite , et in vinculo
ferreo et in ære , et in herba quæ foris , et in rore cœli com-
morabitur, et cum bestiis agrestibus pars ejus , donec se-
ptem tempora mutentur super eum :
21. hæc est conjectura ejus , o rex , et sententia Altissimi
est , quæ pervenit super dominum meum regem :
22. et ejicient te ab hominibus , et cum bestiis agrestibus
erit habitatio tua , et feno ut bovem pascent te , et de rore
caeli commoraberis , et septem tempora mutabuntur super
te , donec scias quod dominatur Excelsus super regnum ho-
minum , et cuicumque voluerit dabit illud .
23. Quod autem dixerunt : Dimittite germen radicum
arboris , regnum tuum tibi manet , postquam cognoveris
potestatem cœlestem.
24. Quamobrem , rex , consilium meum placeat tibi , et
peccata tua in eleemosynis redime , et iniquitates in misera-
tionibus pauperum fortasse erit longanimis delictis tuis
Deus.
25. Omnia haec venerunt super Nabuchodonosor regem .
26. Post duodecim menses , in aula regni sui in Babylone
ambulans ,
27. respondit rex , et dixit : Nonne haec est Babylon ma-
gna , quam ego aedificavi in domum regni , in robore fortitu-
dinis meæ , in honorem gloriæ meæ ?
28. Cum adhuc sermo esset in ore regis , vox de coelo fa-
cta est : Tibi dicunt , Nabuchodonosor rex : regnum transiit
ate,
29. et ab hominibus te ejiciunt , et cum bestiis agrestibus
habitatio tua , et feno ut bovem cibabunt te , et septem tem-
pora mutabuntur super te , donec scias quod dominatur
Excelsus super regnum hominum , et cuicumque voluerit
dabit illud.
30. Eademhora sermo completus est super Nabuchodono-
sor, et ex hominibus ejectus est , et fenum ut bos comedit ,
et de rore coeli corpus ejus infectum est , donec capilli ejus
quasi leonum creverunt , et ungues ejus quasi avium.
31. Et post finem dierum ego Nabuchodonosor oculos
meos ad coelum levavi , et renes mei ad me reversi sunt , et
Altissimo benedixi , et viventem in sempiternum laudavi , et
glorificavi , quia potestas ejus potestas sempiterna , et re-
gnum ejus in generationem et generationem,
32. et omnes habitatores terrae quasi nihil computati
sunt. Et juxta voluntatem suam facit in virtute coli , et in
habitatione terra , et non est qui resistat manui ejus , et
dicat ei : Quid fecisti ?
33. Ipso tempore renes mei reversi sunt ad me , et ad hom
norem regni mei veni : et figura mea reversa est ad me , et