Professional Documents
Culture Documents
Bài 2 - Nhân Cách và Trí Tuệ
Bài 2 - Nhân Cách và Trí Tuệ
Bài 2 - Nhân Cách và Trí Tuệ
Khái niệm về Nhân cách Hiểu và phân loại được các cách tiếp
Sự khác biệt giữa phương pháp tiếp cận Ý nghĩa và tầm quan trọng của trí
cá biệt hóa (idiographic) VÀ tiếp cận tuệ
khái quát hóa (nomothetic)
Các yếu tố cấu thành nên nhân cách Các cách tiếp cận về nhân cách
(nomothetic)
.
Nhân cách bao gồm các “khía cạnh có tính ổn định và
duy trì một cách tương đối của một cá nhân, tạo nên sự
khác biệt giữa cá nhân đó và những người khác đồng
thời hình thành nên cơ sở phỏng đoán về hành vi tương
lai của cá nhân đó.”
.
(Wright, Taylor, Davies, Sluckin, Lee, & Reason, 1970).
PSYC2001
PSYC2001
ĐỊNH NGHĨA VỀ NHÂN CÁCH
Nhân cách bao gồm các giá trị về thể chất, tinh thần, đạo đức và xã hội của một cá
nhân. Đây là các giá trị đa dạng và hợp nhất: chúng có thể được quan sát bởi những
cá nhân khác hằng ngày. Nhân cách này hàm chứa các yếu tố cả tự nhiên và thu nhận
được như động lực, thói quen, sở thích, lý tưởng, quan điểm và niềm tin, các yếu tố
này được phản chiếu qua ra bên ngoài với môi trường xung quanh.” (Phares &
Chaplin, 1997).
.
PSYC2001
PSYC2001
• Phỏng vấn chi tiết, quan sát chăm • Sử dụng thống kê, phân tích số liệu
Phương pháp
sóc, và việc xem xét chi tiết về lịch lớn, và thiết kế nghiên cứu nhóm lớn
nghiên cứu
sử cá nhân, trải nghiệm và tư duy. để đưa ra kết luận có tính tổng quát
• Tìm hiểu về độc đáo và cá nhân hóa
• Tìm ra các đặc điểm chung, nguyên
của mỗi trường hợp
Mục tiêu tắc và luật lệ
• Không nhất thiết để tìm ra các đặc
• Áp dụng cho nhiều người.
điểm chung.
• Trị liệu trẻ năng động giảm chú ý • Big five
Ví dụ
©CMC University 2024 • Trị liệu trầm cảm • IQ test
III. CÁCH TIẾP CẬN
PHÂN TÂM HỌC
.
Freud quan niệm nhân cách gồm 3 phần: cái NÓ, cái
TÔI và cái SIÊU TÔI
.
PSYC2001
PSYC2001
Cái TÔI:
+ Ý thức về các nhu cầu của bản
năng.
+ Cái TÔI có hai ông chủ - cái NÓ
và thực tế - và nó thường xuyên hoà
giải và tìm kiếm được sự thoả thuận
giữa những đòi hỏi xung đột.
+ Hoạt động theo “nguyên tắc thực
tế”.
©CMC University 2024
PSYC2001
PSYC2001
CON NGƯỜI
XÃ HỘI CÁI SIÊU
TÔI
CON NGƯỜI
HIỆN THỰC CÁI TÔI
- Cơ chế tự vệ chối bỏ
- Cơ chế tự vệ dồn nén
- Cơ chế tự vệ thay thế
Cơ chế
- Cơ chế tự vệ thoái lui
phòng vệ - Cơ chế tự vệ hình thành phản ứng
ngược
- Cơ chế tự vệ hoán chuyển
©CMC University 2024
IV. CÁCH CÁCH TIẾP CẬN
NÉT NHÂN CÁCH
.
PSYC2001
PSYC2001
GORDON RAYMOND
ALLPORT CATTELL
A Kín đáo, xa cách, tách rời Cởi mở, ấm áp, hòa đồng
Di B
C
Trí thông minh thấp Trí thông minh cao
Sức mạnh cái tôi thấp, dễ buồn bã, cảm xúc thiếu ổn Sức mạnh cái tôi cao, bình tĩnh, cảm xúc ổn định
truyền E
định
Phục tùng, tuân thủ, ngoan ngoãn, thiếu chắc chắn,
nhu mì
Thống trị, quyết đoán, mạnh mẽ
: 1/3
F Nghiêm túc, đứng đắn, chán nản, lo âu Vô tư, nhiệt tình, tươi tắn
G Thủ đoạn, cái siêu tôi thấp Tận tâm, cái siêu tôi cao
H Rụt rè, nhút nhát, xa cách, gò bò Táo bạo, thích phiêu lưu
I Lý trí, tự chủ, đòi hỏi Cảm tính, nhạy cảm, phụ thuộc
Môi L
M
Tin tưởng, thấu hiểu, chấp nhận
Thực dụng, thực tế, để ý tiểu tiết
Nghi ngờ, ghen tị, thu mình
Giàu trí tưởng tượng, lơ đễnh mơ mộng.
Trường N
O
Bộc trực, ngây thơ, khiêm tốn
Tự tin, vững vàng, tự mãn
Sắc sảo,vật chất, sáng suốt
E dè, bất an, tự trách
Q1 Bảo thủ, thích giữ các giá trị truyền thống, không thích Cấp tiến, tự do, thử thách, thích điều mới, chào đón sự
2/3 Q2
thay đổi thay đổi
Phụ thuộc vào nhóm, thích tham gia và đi theo người Tự túc, tháo vát, độc lập
khác
Q3 Thiếu kiểm soát, nhu nhược, hấp tấp Kiểm soát, cưỡng ép, chính xác
©CMC University 2024 Q4 Thoải mái, thanh thản, bình tĩnh Căng thẳng, hối thúc, bực bội
PSYC2001
PSYC2001
Personality types
Khí chất hay còn gọi là tính khí là đặc điểm chung
nhất của mỗi con người, là đặc điểm cơ bản của hệ
thần kinh, tạo ra các diện mạo nhất định của toàn bộ
hoạt động ở mỗi cá thể.
.
Theo Roger, Cái tôi là phần kinh nghiệm khác biệt của
chúng ta tích luỹ được trong quá trình mở rộng tiếp xúc
xã hội
.
PSYC2001
Cái tôi
lý
tưởng
Là nỗ lực để ta
đạt được mục tiêu
và tham vọng của
mình
Cái tôi
thực tế
Những gì có ở bản thân
chúng ta & chúng ta nhận
thức về nó
©CMC University 2024
PSYC2001
THEORY NHÂN
CÁI TÔI
NHU CẦU VỀ
SỰ QUAN TÂM TÍCH CỰC
CÁCH
(Tự tôn – tự ý thức)
SỰ QUAN TÂM TÍCH CỰC
VÔ ĐIỀU KIỆN
.
Sự hình thành và phát triển nhân cách là sự thành lập,
duy trì, hay sửa đổi một hệ thống các hành vi tạo tác
B.F. Skinner (1904 -1990)
PSYC2001
.
Nhân cách là tập hợp các cơ cấu nhận thức là bản chất
của nhân cách dẫn đến đánh giá những tác động bên
ngoài, tự đánh giá bản thân có tác động mạnh mẽ đến
hành vi của cá nhân
Albert Bandura (1925 - )
PSYC2001
➢Kết quả: Nhóm thực nghiệm có những hành vi gây hấn gấp 2 lần nhóm đối chứng.
©CMC University 2024
PSYC2001
Tiếp cận nhận thức
.
"Trí tuệ là khả năng thích ứng với nhiều tình huống
đa dạng cả cũ lẫn mới; khả năng học tập, hay năng
lực tiếp nhận tri thức một cách phổ quát; và năng lực
để tiếp thu những khái niệm trừu tượng và sử dụng
các biểu tượng, khái niệm khác nhau.”
Eysenck (2014).
PSYC2001
Cuối thế kỷ 20, Eysenck đề xuất thuyết ba tầng trí tuệ: Sinh học (Biological
Intelligence), Hàn lâm (Academic Intelligence) và Xã hội (Social Intelligence)
©CMC University 2024
PSYC2001
PSYC2001
Trí tuệ
TRÍ THÔNG
MINH
(IQ)