İFLAS YOLLARI I

TAKİPLİ İFLAS

• Genel İflas Yolu

• Takip Aşaması
İÇİNDEKİLER

• İflas Davası Aşaması

• Kambiyo Senetlerine Mahsus
İCRA VE İFLAS HUKUKU
İflas Yolu
• Takip Aşaması Dr. Öğr. Üyesi Taner
• İflas Davası Aşaması
Emre YARDIMCI

• Bu üniteyi çalıştıktan sonra;

HEDEFLER

•Takipli iflas yolu ve takipsiz iflas

yolu arasındaki farkı
belirleyebilecek,
•Genel iflas yolunun aşamalarını
öğrenebilecek,
•Kambiyo senetlerine mahsus iflas
yolunun özelliklerini
tanıyabilecek,
•Genel iflas yolu ile kambiyo
senetlerine mahsus iflas yolu
arasındaki farklılıkları
sıralayabileceksiniz. ÜNİTE

© Bu ünitenin tüm yayın hakları Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi’ne aittir. Yazılı izin alınmadan
ünitenin tümünün veya bir kısmının elektronik, mekanik ya da fotokopi yoluyla basımı, yayımı, çoğaltımı ve
dağıtımı yapılamaz.
10
İflas Yolları I Takipli İflas

Takip Aşaması

GENEL İFLAS YOLU

İflas Davası Aşaması

TAKİPLİ İFLAS
YOLLARI

Takip Aşaması
KAMBİYO
SENETLERİNE
MAHSUS İFLAS YOLU
İflas Davası Aşaması

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 2

 İflas Yolları I Takipli İflas

GİRİŞ
İflas yolları takipli iflas yolu ve takipsiz iflas yolu olmak üzere ikiye ayrılır. Bu
ünitede inceleyeceğimiz takipli iflas yolunun temel özelliği ticaret mahkemesinde
dava açılmadan önce borçlu aleyhine bir takipte bulunulmasının şart olmasıdır.
Takipli iflasta para veya teminat alacağının talep edilmesi için öncelikle icra
dairesine başvurulur. İcra dairesi tarafından borçluya gönderilen iflas ödeme emri
ile borcun ödenmesi veya varsa borca karşı savunmaların (itiraz veya def’i)
belirtilmesi ve bunun yerine getirilmemesi hâlinde takip kesinleşeceği için
alacaklının borçlunun iflasını isteyebileceği bildirilir.
Takipli iflas yolları kendi içinde genel iflas yolu ve kambiyo senetlerine
mahsus iflas yolu olmak üzere ikiye ayrılır. Haciz yoluyla yapılan takipte alacağın
kambiyo senedine dayanıp dayanmamasına göre yapılan ayrım iflas yolunda da
aynı şekilde geçerlidir. Nasıl ki para alacağı dışındaki alacaklar haciz yoluyla takip
edilemiyor ise aynı şekilde iflas yoluyla da takip edilemez.
Takipli iflas yolları arasında alacaklının elinde ilam olması ihtimaline özgü
ayrı bir yol öngörülmemiştir. Alacağın ilama dayanması hâlinde alacaklının genel
iflas yoluyla takipte bulunması mümkündür. Alacaklı ilamlı icra yoluna da
başvurabilir. İlamlı icra takibi çerçevesinde gönderilen icra emrine rağmen
ödemede bulunulmadığı takdirde, iflas yoluyla takip yapmaksızın, doğrudan ticaret
mahkemesinden borçlunun iflası istenebilmektedir.
Her iki takip yolunda da iflasa karar verilmesi için bazı şartların yerine gelmiş
olması gerekir. Hem borçlunun iflasa tabi kişilerden olması hem de alacaklının iflas
giderlerini yatırmış olması gibi şartlar gerçekleşmiş olmalıdır.

GENEL İFLAS YOLU

Genel iflas yolu, cüzi icradaki genel haciz yolunun karşılığıdır. Takipli iflas
yolu olan genel iflas yoluna gidilmesi alacaklının elinde kambiyo senedi
bulunmaması hâlinde söz konusu olur. Alacağı kambiyo senedine bağlı alacaklı
kambiyo senetlerine mahsus iflas yoluna başvurmalıdır. Genel iflas yoluna
başvurulabilmesi için ise alacağın senede dayanması şart değildir. Öyle ki alacağın
varlığını ortaya koyan bir belgenin varlığına dahi ihtiyaç yoktur. Bu hâlde, borcun
sebebinin bildirilmesi kaydıyla genel iflas yoluna başvurulabilir.
Alacaklının takip talebinde iflas yolunu seçtiğini açıkça belirtmesi şarttır. İcra
dairesinin borçluya iflas ödeme emri göndermeden önce bu yönde bir talepte
bulunulup bulunulmadığına bakmalıdır. Takip talebinde iflas yolunun seçildiği
açıkça belirtilmemiş olmasına rağmen borçluya iflas ödeme emrinin gönderilmesi
Takipli iflas yolunda
şikâyet sebebidir. Öyle ki kamu düzenine ilişin olan bu durumun dikkate alınmamış
borçlunun iflasının
olması süresiz şikâyet sebebi olarak görülmektedir. Bu yüzden, iflas yolunun
istendiği takip talebinde
seçildiği söylenmediği takdirde, icra dairesinin bu talebi haciz yoluyla takip olarak
açıkça belirtilmelidir.
işleme koyması gerekir.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 3

 İflas Yolları I Takipli İflas

Takip Aşaması
Genel iflas yolunda takip süreci alacaklının iflas takip talebi ile başlar. Takip
talebinde bulunan alacaklı, borçlunun iflasını istediğini açıkça belirtmelidir. Aksi
hâlde, borçluya iflas ödeme emri gönderilmesi düşünülemez. Takip talebini alan
icra dairesi 3 gün içinde iflas ödeme emrini düzenlemelidir.
Borçluya gönderilecek ödeme emrinde yer alması lüzumlu kayıtlar genel
haciz yolundaki gibidir. İflas yoluyla takip yapıldığı için ödeme emrinde başka iki
kaydın da yer alacağını söyleyebiliriz. Borçlu şayet iflasa tabi kişilerden değilse bu
yönde itirazda bulunabilir. İflas ödeme emrinde buna yönelik bir kaydın bulunması
gerekir. Öte yandan, ödeme emrine itiraz edilmediği takdirde ticaret
mahkemesinde borçlunun iflasının istenebileceği de belirtilmiş olmalıdır.
Ödeme emrinin tebliği üzerine, borçlunun tutumuna göre çeşitli ihtimaller
doğar. Borçlu ödeme emrine itiraz etmediği takdirde iflas takibi (ödeme emri)
kesinleşir. Artık alacaklı için ticaret mahkemesinden borçlunun iflasını istemesi
mümkün hâle gelir. Buna engel olmak isteyen borçlu, ödeme emrinde belirtilen
alacak miktarını ve takip giderlerini ödemelidir. Ödemede bulunulduğu takdirde
iflas takibi son bulur.
Ödeme emrine herhangi bir sebeple (borcun mevcut olmadığı, kendisinin
iflasa tabi kişilerden olmadığı) itiraz etmek isteyen borçlu, bu emrin kendisine
tebliğinden itibaren 7 (yedi) gün içinde itirazda bulunmalıdır. İtiraz etmek isteyen
borçlunun bunu icra dairesine bildirmesi gerekir.

İflas yoluyla takipte Ödeme emrine itiraz edilmesi hâlinde iflas takibi durur. Alacaklı için bu itirazı
itirazın geçici veya kesin hükümden düşürülmesi zorunlu hâle gelir. Genel haciz yolunda olduğu gibi itirazın
kaldırılması yoktur. geçici veya kesin kaldırılması iflas yolunda yoktur. Yani alacaklının icra
mahkemesine başvurup itirazın kaldırılmasını istemesinden bahsedilemez. İtirazı
kaldırmak isteyen alacaklı yetkili ticaret mahkemesine başvurmalıdır. İtiraz hangi
sebebe (borca itiraz veya imzaya itiraz) dayanırsa dayansın ticaret mahkemesi
itiraz hakkında karar vermeye yetkilidir.
İtirazın kaldırılması için başvurulan ticaret mahkemesinde itirazda belirtilen
sebepler ile bağlılık söz konusu değildir. İflas ödeme emrine itiraz edilirken hiç
belirtilmemiş bir sebebin (itiraz veya def’i) de ticaret mahkemesinde ileri
sürülmesi mümkündür. İtirazın kaldırılmasını talep eden alacaklı, ticaret
mahkemesinden aynı zamanda borçlunun iflasına da karar verilmesini istemelidir.
Takip aşamasında icra dairesinin hukuka aykırı işlemlerine karşı yine şikâyet
yoluna gidilebilir. Şikâyetin icra mahkemesine yapılması gerekir.

İflas Davası Aşaması

Ödeme emrinin borçluya tebliğinden itibaren 1 (bir) yıl içinde iflas davası
açılmalıdır. Öngörülen sürenin kaçırılması durumunda başlatılmış takip
kapsamında borçlunun iflasının istenmesi mümkün değildir.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 4

 İflas Yolları I Takipli İflas

İflas davasında davacı tarafta alacaklı; davalı tarafta ise borçlu yer alır.
Ticaret mahkemesinde açılan bu davada basit yargılama usulü uygulanır. İflas
davasının adli tatile denk gelmesinin bir önemi yoktur. İflas davaları adli tatilde de
görülebilecek davalardandır.
İflas davasında yapılacak incelemenin kapsamı borçlunun itirazda bulunup
bulunmamış olmasına bağlıdır. İtiraz edilmediği takdirde iflas ödeme emri
kesinleştiği için, yalnızca borçlunun iflası istenmelidir. Borçlu taraf ileri sürülen
borca itiraz ettiği takdirde ise hem itirazın kaldırılması hem de borçlunun iflasının
istenmesi gerekir.

Borçlunun itiraz etmemiş olması

İflas ödeme emri itiraz edilmediği takdirde alacak kesinleşeceği için borcun
ödenmemesi dolayısıyla borçlunun iflası istenebilir. Borçlunun diğer alacaklıları bu
davaya müdahale etmek isteyebilecekleri için ticaret mahkemesinin bu talebi ilan
etmesi lüzumludur. İlandan itibaren 15 (on beş) gün içinde diğer alacaklılar
müdahalede bulunabilirler. İflas talebinin bu şekilde ilan edilmesi aslında
Borca itiraz edilmediği borçlunun diğer alacaklılarını korumaya yöneliktir. Gerçekte borçlunun iflasını
takdirde ticaret gerektiren bir durum olmamasını rağmen borçlu kendi aleyhine böyle bir durum
mahkemesinin alacak yaratabilir. İşte, bu şekildeki kötüye kullanımları önlemek için iflas talebinin ilanı
bakımından yapacağı öngörülmüştür.
inceleme şeklî bir
inceleme olacaktır. Diğer alacaklıların müdahale ve itiraz etmekte gerçekten menfaatleri vardır.
İflas kararı, yalnızca alacağı için takipte bulunan alacaklıyı ilgilendirmemekte;
bütün alacaklılar bakımından sonuç doğurmaktadır. Buna ilaveten, iflasın açılması
sonrasında borçlunun bütün malvarlığı tasfiyeye tabi tutulmaktadır. Alacağını,
yalnızca borçlunun malvarlığından temin edebilecek her alacaklının doğal olarak
menfaati vardır.
İlandan sonra diğer alacaklılar iflas davasına müdahale ve itiraz etmedikleri
takdirde ticaret mahkemesinin iflas talebi hakkında incelemeye başlaması gerekir.
Alacaklılar müdahale ettikleri takdirde ise iflasa karar verilebilmesi artık
alacaklıların ileri sürdükleri itirazların haklılığına bağlı olacaktır.
Gerçekten iflası gerektiren bir durumun olmadığına kanaat getirildiğinde
iflas davasının reddine karar verilir. Diğer alacaklıların itirazları yerinde bulunmaz
ise iflas talebi hakkında inceleme yapılmalıdır. Özetle, diğer alacaklıların hiç
müdahalede bulunmamaları veya müdahale etmelerinde itirazlarının yerinde
bulunmaması hâllerinde iflas davası hakkında inceleme yapılabileceğini
söyleyebiliriz.
Borçlunun iflas ödeme emrine itiraz etmemesi üzerine açılan iflas davasında
ticaret mahkemesinin iddia edilmiş alacak hakkındaki incelemesi şekli bir
incelemedir. Ticaret mahkemesi, alacaklının gerçekten alacaklı olup olmadığını
kendiliğinden araştıramaz. İflas davasında yalnızca iflas takibinin gerçekten
kesinleşip kesinleşmediğine bakılmalıdır. Yalnızca ödeme emrine 7 (yedi) gün
içinde itiraz edilmemiş olması sebebiyle borçlunun borçlu olduğu kabul edilir.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 5

 İflas Yolları I Takipli İflas

Ödeme emrine itiraz etmemiş borçlunun iflas davasında ileri süreceği itiraz
ve def’iler hiçbir şekilde dikkate alınmaz. Fakat borçlunun buna rağmen kendisinin
iflasa tabi kişilerden olmadığını ileri sürmesi mümkündür. Hatta ticaret
mahkemesinin bunu kendiliğinden dikkate alması zorunludur.
İflas takibinin kesinleştiğine ilişkin tespitten sonra ticaret mahkemesi
tarafından depo kararı verilir. Depo kararı ile borçluya talep edilen alacak ve buna
işletilen faizin yanı sıra icra ve yargılama giderlerini ödemesi imkânı tanınır.
Borçluya depo kararında yapılan ihtarda ödemenin yapılmaması hâlinde ilk
oturumda iflasa karar verileceği bildirilmelidir. Depo kararının gereği 7 (yedi) gün
içinde yerine getirilebilirse iflas davası reddedilir. Aksi hâlde (ödemenin
İflas takibinde de borçlu yapılmaması), borçlunun iflasına karar verilir. Borçlunun iflasına karar verilebilmesi
gecikmiş itirazda için iflas avansının da yatırılması şarttır. Yani, birinci alacaklılar toplantısına kadar
bulunabilir. yapılacak masraflar alacaklı tarafından ödendiği takdirde borçlunun iflasına karar
verilebilir.
İflas ödeme emrine süresi içinde itiraz etmediği için iflas davasında ileri
sürdüğü savunma dikkate alınmayan borçlu menfi tespit davası veya istirdat
davası açabilir. İflas davası öncesinde veya sonrasında menfi tespit davası açılmış
olabilir. İflas davasından önce açılmış menfi tespit davası iflas davasında bekletici
sorun yapılabilir. Bu hâlde menfi tespit davasının sonuçlanması beklenmelidir.
Eğer menfi tespit davası bekletici sorun yapılmamış ise depo kararı verilir.
Alacağı ödeyerek borçlu iflasın açılmasını engelleyebilir. Ödeme yapıldığı
takdirde borçlu hakkındaki iflas davası reddedilir. Böyle bir durumda önceden
açılmış bu menfi tespit davasına istirdat davası olarak devem edilir. Menfi tespit
davası hiç açılmamış ve alacaklıya depo kararı sebebiyle ödemede bulunulmuş ise
gerçekte borçlu olmayan borçlu, yaptığı ödemeyi geri alabilmek için istirdat davası
açmalıdır.
Herhangi bir sebeple süresi içinde ödeme emrine itiraz edememiş borçlu
gecikmiş itirazda bulunabilir. Gecikmiş itiraz ticaret mahkemesine yapılmalıdır. İcra
dairesine yapılan gecikmiş itiraz dikkate alınmaz. Ticaret mahkemesi, öncelikle
gecikmiş itirazın kabul edilip edilmeyeceği hakkında karar vermelidir. Gecikmiş
itiraz kabul edilmez ise borçlu itiraz etmediğinde izlenecek usul aynen
uygulanacaktır. İtiraz yerinde görüldüğü takdirde ise alacaklının talebi ile hem
itirazın kaldırılması hem de borçlunun iflası istenmiş gibi yargılamaya devam
edilmelidir.

Borçlunun itiraz etmiş olması

İtiraz edilmiş borcun incelenmesi genel hükümlere göre gerçekleşir.
Borçlunun gerçekten borçlu olup olmadığı araştırılırken belirli deliller ile bağlı
kalınmamaktadır. Genel haciz yolunda itirazın kaldırılması talep edildiğinde
kanunda tahdidi olarak sayılan belgeler üzerinden alacağın mevcut olup olmadığı
konusunda kanaat edinilmektedir. Burada ise ticaret mahkemesinde her türlü delil

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 6

 İflas Yolları I Takipli İflas

ileri sürülebilmektedir. Ticaret mahkemesinin ileri sürülen alacak hakkındaki kararı

bu yüzden maddi anlamda kesin hüküm teşkil eder.
İflas davasına borçlu ödeme emrine itiraz ederken belirtmiş olduğu itirazla
bağlı değildir. Yani, daha önce ileri sürülmemiş bir itiraz veya def’inin de ileri
sürülmesi mümkündür. İflas davasında borçlunun alacağın mevcut olmadığına
yönelik kendini savunması için ödeme emrine itiraz etmiş olması tek başına
yeterlidir. Şu hususa dikkat edilmelidir ki ileri sürülmek istenen savunma sebepleri
mutlaka cevap dilekçesi verilirken bildirilmelidir. Yoksa savunmayı genişletme ve
değiştirme yasağı sebebiyle savunma sebebinin dikkate alınmaması riski doğabilir.

Borçlu ödeme emrine • Borçlu B itirazda bulunurken imzaya itiraz ettiğini açıkça
Örnek

itiraz ederken bildirmiş belirtmemiş olsun. İtirazın kaldırılması ve B'nin İflasına karar
olduğu sebepler ile İflas verilmesi için ticaret mahkemesinde dava açıldığında B
davasında bağlı değildir. imzaya itirazda bulunabilir.

Şayet ticaret mahkemesi borçlunun itirazını yerinde görürse itirazın

kaldırılması talebini reddetmelidir. İtirazın kaldırılması talebi kabul edilmediği için
iflas davasının reddine karar verilmelidir. Bu karar ile birlikte ileri sürülmüş olan
alacağın mevcut olmadığı tespit edilmiş olur. Artık aynı alacağın başka bir davaya
konu edilmesi düşünülemez.
İtirazın kaldırılmasına karar verilmesi durumunda iflas takibi kesinleşir.
Diğer alacaklıların müdahale ve itiraz etmeleri için bu durum ilan edilir. Herhangi
bir müdahale ve itiraz söz konusu olmaz ise depo kararı verilmelidir. Diğer
alacaklıların müdahalesi ve itirazı kabul edilmediği takdirde de aynı durum ortaya
çıkar. Depo kararı ile iflası istenen borçluya son bir imkân tanınmaktadır. Depo
kararı sonrasında 7 (yedi) gün içinde bu kararın gereği yerine getirilir ise iflas
davasının reddine karar verilir.
Depo kararının gereğinin yerine getirilememesi hâlinde ise borçlunun
iflasına karar verilmesi kaçınılmazdır. Ticaret mahkemesi, depo kararından sonraki
ilk duruşmada borçlunun iflasına karar vermelidir. Daha önceden de belirtildiği
üzere, iflasın açılmasına karar verilebilmesi için, takibi başlatan alacaklının ilk
alacaklılar toplantısına kadar yapılacak masrafları karşılaması şarttır.

KAMBİYO SENETLERİNE MAHSUS İFLAS YOLU

Önce rehine başvurma
ilkesi kambiyo senedine Alacağı kambiyo senedine bağlı alacaklı, iflasa tabi borçlu aleyhine kambiyo
bağlı alacak için geçerli senetlerine mahsus iflas yoluna başvurabilir.
değildir.
Elinde kambiyo senedi bulunan alacaklı için kambiyo senetlerine mahsus
takip yoluna başvurma zorunluluğu yoktur. Hangi takip yoluna başvurulacağı
tamamen alacaklının tercihindedir. Kambiyo senetlerine mahsus takip alacaklının
daha lehine imkânlar tanıdığı için alacaklılar bu yolu tercih etmektedirler.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 7

İflas Yolları I Takipli İflas

Genel iflas yolunda olduğu gibi, takip talebinde bulunulurken borçlunun

iflasının istendiği belirtilmediği takdirde iflas ödeme emri gönderilmemelidir.
Genel iflas yolunda olduğu gibi kambiyo senetlerine mahsus iflas yolunda da
borçlunun iflasının istendiğinin açıkça belirtilmiş olması aranır. Yoksa iflas ödeme
emri gönderildiği için şikâyet yoluna başvurulabilir.
Kambiyo senetleri bono, poliçe ve çekten ibarettir. Kambiyo senetleri dışında
kalan kıymetli evraka dayanarak bu takip yoluna başvurulması düşünülemez. İcra
dairesinin bu durumu dikkate almaması bir şikâyet sebebidir. Kamu düzenine
ilişkin olan bu hususa dikkat edilmemesi sebebiyle şikâyet süresizdir.
Genel iflas yolu ile takipte alacağın rehinle temin edilmiş olması, alacaklı için
önce rehine başvurma zorunluluğunu doğurmaktadır. Kambiyo senetlerine
mahsus iflas yolu ile takipte ise talep edilen alacağın rehinle güvence altına alınmış
olması alacaklıya bir seçim hakkı tanımaktadır. Alacaklı isterse rehinin paraya
çevrilmesi yolu ile takip yapabilir. Bu takip yoluna başvurmak istemeyen alacaklı
kambiyo senetlerine mahsus iflas yolu ile takip talebinde bulunabilir.

Takip Aşaması
Alacaklının icra dairesine yapacağı takip talebi ile kambiyo senedine mahsus
takip yolu başlar. Takibe dayanak teşkil eden kambiyo senedinin aslının eklenmesi
zorunludur. Takibe konu edilecek senedin borçlu sayısı kadar onaylı örneği de
eklenmelidir. Takip talebine kambiyo senedinin türü (bono, çek, poliçe), tarihi ve
numarası yazılır. Bazı hâllerde kambiyo senedinin yanı sıra ödememe
protestosunun çekildiğine ilişkin belge de ibraz edilmelidir. Çünkü alacağın talep
edilmesi bu protestoya bağlıdır.
İbraz edilen kambiyo senedinin yetkili hamili takibi başlatan kişi olmalıdır.
Başka birinin kambiyo senedine mahsus takip talebinde bulunması mümkün
değildir.
Takip talebini alan icra dairesi şu hususlar bakımından bir inceleme
yapmalıdır:

 Senedin kambiyo senedi olup olmadığı,

 Alacaklının takipte bulunmaya yetkili olup olmadığı,
 Kambiyo senedinin aslının eklenip eklenmediği,
 Kambiyo senedinin vadesinin gelip gelmediği.
Yukarıda belirtilen şartların gerçekleştiği kanaatinde olan icra müdürü,
borçluya ödeme emri göndermelidir. Ödeme emrinde ileri sürülmüş borcun 5 (beş)
gün içinde ödenmesi ve itiraz ve/veya şikâyette bulunulmak isteniyorsa bunun aynı
süre içinde icra dairesine bildirilmesi kaydı yer almalıdır.
Kambiyo senedine mahsus iflas yoluyla takipte ödeme emrine karşı itiraz ve
şikâyet aynı usule tabi kılınmıştır. Buna ek olarak borcun ödenmemesi ve itiraz
ve/veya şikâyette bulunulmaması hâllerinde borçlunun iflasının istenebileceği
belirtilmelidir.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 8

 İflas Yolları I Takipli İflas

Kendisine ödeme emri gönderilen borçlu, ödeme emrinin tebliğinden

itibaren 5 (beş) gün içinde belirtilen borcu ödemelidir. Borcun ödenmesi ile iflas
takibi son bulur. Borcun ödenmemesi hâlinde ise itiraz ve/veya şikâyette
bulunulup bulunulmadığı önem arz edecektir.
Kambiyo senedine
mahsus iflas yoluyla İddia edilen borcun kendisine ait olmadığı kanaatinde olan borçlunun
takipte, itiraz ve şikâyet itirazda bulunması gerekir. Bunun dışında, takip hukukuna aykırılık (senedin
aynı usule tabidir. vadesinin gelmemiş olması gibi) söz konusu ise bu durumda şikâyet yoluna
başvurulmalıdır.
Gerek itirazın gerekse şikâyetin icra dairesine dilekçe ile bildirilmesi şarttır.
Ödeme emrine karşı her türlü itiraz ve şikâyet ödeme emrinin tebliğinden itibaren
5 (beş) gün içinde yapılmalıdır. Yoksa itirazda veya şikâyette bulunma imkânı sona
erer.

• Borçlu B, alacaklı A'nın başlattığı İflas yolu ile takipte dayanılan

senedin kambiyo senedi vasfında olmadığını fark etmiş olsun. B'nin icra
Örnek

mahkemesine veya ticaret mahkemesine bu durumu bildirmesi hiçbir

sonuç doğurmaz. Çünkü kambiyo senedine mahsus takipte şikâyet
sebebi icra dairesine bildirilmelidir. Bu durumda, B'nin ödeme emrini
göndermiş olan icra dairesine başvurup senedin kambiyo senedi
olmadığını belirterek bu şikâyet sebebini yazılı olarak izah etmesi
gerekir.

Ödeme emrine itiraz edilmesi hâlinde itirazı hükümden düşürülmesi ve

Kambiyo senedine
mahsus iflas yoluyla
takipte ödeme emrine
karşı yapılan şikâyet
sebebini inceleme
yetkisi ticaret
mahkemesine aittir.
borçlunun iflasına karar verilebilmesi için borçlu aleyhine iflas davası açılmalıdır.
Borçlunun iflası istenirken itirazın kaldırılması da talep edilmelidir. İtirazın
kaldırılması talebi kabul edildiği takdirde borçlunun iflasına karar verilebilir. İtiraz
edilmediği takdirde ise iflas davasının açıldığı ticaret mahkemesinde yalnızca
borçlunun iflasına karar verilmesi talep edilmelidir.
Ödeme emri kendisine tebliği edilen borçlu çeşitli sebeplere (kambiyo
senedinin aslının eklenmemiş olması gibi) dayanarak şikâyette bulunabilir.
Alacaklının şikâyet yoluna gidilmesini gerektiren bir durumun olmadığını ortaya
koymak için yine ticaret mahkemesine başvurması gerekir. Şikâyet yerinde
bulunmadığı takdirde iflasa karar verilmesinin mümkün olup olmadığı üzerinde
incelemeye başlanabilir.
Borçlu kendisine tanınan süre içinde borcu ödemez ve itiraz ve/veya
şikâyette bulunmaz ise alacaklı ticaret mahkemesinden borçlunun iflasına karar
verilmesini talep edebilir.
İflas Davası Aşaması
Kambiyo senetlerine mahsus iflas yolu ile takipte bulunan alacaklı, genel
iflas yoluyla takipte olduğu gibi, ödeme emrinin tebliğinden itibaren 1 (bir) yıl
içinde borçlunun iflasını istemelidir. İflas davasının açıldığı ticaret mahkemesinin

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 9

 İflas Yolları I Takipli İflas

takibe konu alacak bakımından şekli bir inceleme yapıp yapmayacağı ödeme
emrine karşı itiraz ve/veya şikâyette bulunulup bulunulmadığına bağlıdır.
İtirazda ve/veya şikâyetin kaldırılması ve borçlunun iflasına karar verilmesi,
yalnızca itirazda ve/veya şikâyette bulunulması hâllerinde söz konusu olur. Ticaret
mahkemesi borçlunun göstermiş olduğu sebepleri yerinde bulur ise iflas davasının
reddine karar vermelidir. Alacaklı, kambiyo senetlerine mahsus takip yoluyla ileri
sürdüğü alacağını bundan sonra tekrar dava konusu edemez. Çünkü ticaret
mahkemesinin bu durumda vereceği karar maddî anlamda kesin hüküm teşkil
eder. Genel iflas yoluyla takipte olduğu gibi, ödeme emrine itiraz edilmesi üzerine
ticaret mahkemesinde yapılacak inceleme genel hükümlere göre gerçekleşir.
Ticaret mahkemesi itirazı ve/veya şikâyeti yerinde bulmazsa, itiraz ve/veya
şikâyetin kaldırılmasına karar verilmesinin yanı sıra depo kararı verilir. Depo kararı
ile borçluya talep edilen alacağı, bu alacağa işletilen faizi ve takip giderlerini
ödemesi ihtarında bulunulur. Depo kararı yerine getirilir ise iflas davasının reddine
karar verilmelidir. Borçluya tanınan bu imkâna rağmen borç ödenmez ise depo
kararından sonraki ilk oturumda borçlunun iflasına karar verilir.
Kambiyo senetlerine mahsus takip yolu çerçevesinde borçluya gönderilen
ödeme emrine itiraz edilmemiş olması takibin kesinleşmesi anlamına gelir.
Alacaklı, takibin kesinleştiğini belirterek borçlunun iflasına karar verilmesini talep
etmelidir. Genel iflas yoluyla takipte olduğu gibi, bu ihtimalde, ticaret mahkemesi
alacağın varlığı bakımından şekli bir inceleme yapacaktır.
Alacaklının iflas talebi üzerine, ticaret mahkemesi bir ilanda bulunmalıdır.
Yapılacak ilan, borçlunun diğer alacaklılarının müdahalede bulunmasını sağlamaya
yöneliktir. Borçlunun iflasını gerektiren bir durum olmamasına rağmen böyle bir
dava açılmış olabilir. Diğer alacaklıların kendi menfaatlerini korumak için bu
davaya müdahale etmelerine olanak tanınmalıdır.
İlan tarihinden itibaren 15 (on beş) gün içinde alacaklıların iflas davasına
müdahale etmeleri ve itirazlarını belirtmeleri gerekir. Hiç müdahalede
bulunulmaması durumunda iflas talebi hakkında incelemeye geçilir. Müdahalede
bulunulması durumunda alacaklıların ileri sürdüğü itiraz (iflası gerektiren bir
durumun olmadığı), kabul edilmediği takdirde iflas incelemesi yapılabilir.
İflas talebinin kabulü için ödeme emrinin tebliğinden itibaren 5 (beş) gün
içinde itiraz ve/veya şikâyet edilmediğinin ve buna rağmen ödemede
Kambiyo senedine bulunulmadığının tespiti yeterlidir. İflas davasında alacağa karşı savunmada (itiraz
mahsus iflas yoluyla veya definin ileri sürülmesi) bulunulmak istenebilir. Süresi içinde ödeme emrine
takipte 5 (beş) gün itiraz ve/veya şikâyette bulunmayı ihmal eden borçlunun bu aşamadaki
içinde itirazda savunmaları dikkate alınmaz.
bulunmamış borçlunun Şekli inceleme sonrasında depo kararı verilir. Faiz ve icra giderleri de dâhil
iflas davasında ileri olmak üzere alacağın ödenmesi için borçluya 7 (yedi) günlük bir süre tanınır. Depo
süreceği itiraz sebepleri kararının gereği yerine getirilmediği takdirde borçlunun iflasına karar verilmesi
dinlenmez.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 10

 İflas Yolları I Takipli İflas

talebi kabul edilir. İflasa karar verilebilmesi için son şart ise alacaklının birinci
alacaklılar toplantısına kadar gerçekleşecek masrafları ödemesidir.
İflas ödeme emrine süresi içinde itiraz ve/veya şikâyette bulunulmadığı için
alacağın mevcut olduğu kabul edildiği takdirde menfi tespit veya istirdat davası
açılabilir. İflas davası öncesinde veya sonrasında menfi tespit davası açılmış ise
istirdat davasının açılması gerekmez.
Menfi tespit davası, şartlar oluştuğu takdirde, iflas davasında bekletici sorun
yapılabilir. Menfi tespit davası sonucunda iddia edilen alacağı mevcut olup
olmadığı kesin olarak karara bağlanmış olur. Bu davanın kabul edilmesi, alacaklının
ileri sürmüş olduğu alacağın mevcut olmadığı anlamına gelir. Buna bağlı olarak
iflas davasının reddi gerekir. Aksi durumda (menfi tespit davasının kabul edilmesi),
Menfi tespit davası hiç
ticaret mahkemesi depo kararı vermelidir. Depo kararı yerine getirilmediği
açılmamış ve depo
takdirde iflasa karar verilebilir.
kararının gereği yerine
getirilmişse borçlu, İflas davasında, ileri sürülmüş alacak hakkında açılmış menfi tespit davası
istirdat davası açarak bekletici sorun yapılmamış ve depo kararına uyarak ödeme yapılır ise işbu menfi
yaptığı bu ödemeyi geri tespit davasına istirdat davası olarak devam edilir. Menfi tespit davası hiç
talep edebilir. açılmamış ve depo kararının gereği yerine getirilmişse borçlu, istirdat davası
açarak yaptığı bu ödemeyi geri talep edebilir.
Gecikmiş itiraz kambiyo senetlerine mahsus iflas yoluyla takipte de
uygulanabilir. İflas ödeme emrine süresi içinde itiraz edilemediği takdirde ticaret
mahkemesinde gecikmiş itirazda bulunulabilir.
Gecikmiş itiraz kabul edilmediği takdirde, takibin kesinleştiğinin tespiti
üzerine yapılacak işlemler yapılmalıdır. Borçlunun gecikmiş itirazı haklı bulunur ise
alacaklı itirazın kaldırılmasını ve borçlunun iflasını talep etmelidir. Bu durumda,
ticaret mahkemesinde hem itirazın kaldırılması hem de borçlunun iflası istenmiş
gibi işlem yapılmalıdır. Yani, kambiyo senedine dayanan alacağın gerçekten
mevcut olup olmadığı tespit edilmelidir.
Bireysel Etkinlik

•Takipli iflas yollarında iflas davası aşamaları sırasıyla nelerdir?

Borçlunun ödeme emrine itiraz edip etmemesine göre değerlendiriniz.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 11

İflas Yolları I Takipli İflas

• İflas yolları takipli iflas yolu ve takipsiz iflas yolu olmak üzere ikiye ayrılır.
Genel iflas yolu, cüz'i icradaki genel haciz yolunun karşılığıdır. Takipli iflas
yolu olan genel iflas yoluna gidilmesi alacaklının elinde kambiyo senedi
bulunmaması hâlinde söz konusu olur. Alacağı kambiyo senedine bağlı
alacaklı kambiyo senetlerine mahsus iflas yoluna başvurmalıdır.
•Genel iflas yoluna başvurulabilmesi için ise alacağın senede dayanması şart
değildir. Genel iflas yolunda takip süreci alacaklının iflas takip talebi ile
başlar. Takip talebinde bulunan alacaklı, borçlunun iflasını istediğini açıkça
belirtmelidir. Takip talebini alan icra dairesi 3 gün içinde iflas ödeme emrini
düzenlemelidir. Borçlu ödeme emrine itiraz etmediği takdirde bu ödeme
emri kesinleşir. Ödeme emrine herhangi bir sebeple (borcun mevcut
olmadığı, kendisinin iflasa tabi kişilerden olmadığı) itiraz etmek isteyen
borçlu, bu emrin kendisine tebliğinden itibaren 7 (yedi) gün içinde itirazda
bulunmalıdır. Alacaklı için bu itirazı hükümden düşürülmesi zorunlu hâle
gelir. Ödeme emrinin borçluya tebliğinden itibaren 1 (bir) yıl içinde iflas
davası açılmalıdır.
•İflas ödeme emrine itiraz edilmediği takdirde alacak kesinleşeceği için
Özet

borcun ödenmemesi dolayısıyla borçlunun iflası istenebilir. İtiraz edilmiş

borcun incelenmesi genel hükümlere göre gerçekleşir. İflas davasına borçlu
ödeme emrine itiraz ederken belirtmiş olduğu itirazla bağlı değildir. İtirazın
kaldırılmasına karar verilmesi durumunda iflas takibi kesinleşir.
•Alacağı kambiyo senedine bağlı alacaklı, iflasa tabi borçlu aleyhine kambiyo
senetlerine mahsus iflas yoluna başvurabilir. Kambiyo senetleri bono, poliçe
ve çekten ibarettir. Alacaklının icra dairesine yapacağı takip talebi ile
kambiyo senedine mahsus takip yolu başlar. Takibe dayanak teşkil eden
kambiyo senedinin aslının eklenmesi zorunludur. Takip talebini alan icra
dairesi şu hususlar bakımından bir inceleme yapmalıdır. Şartların
gerçekleştiği kanaatinde olan icra müdürü, borçluya ödeme emri
göndermelidir. Ödeme emrinde ileri sürülmüş borcun 5 (beş) gün içinde
ödenmesi ve itiraz ve/veya şikâyette bulunulmak isteniyorsa bunun aynı süre
içinde icra dairesine bildirilmesi kaydı yer almalıdır. Gerek itirazın gerekse
şikâyetin icra dairesine dilekçe ile bildirilmesi şarttır.
•Ödeme emrine itiraz edilmesi hâlinde itirazı hükümden düşürülmesi ve
borçlunun iflasına karar verilebilmesi için borçlu aleyhine iflas davası
açılmalıdır. Kambiyo senetlerine mahsus iflas yolu ile takipte bulunan
alacaklı, genel iflas yoluyla takipte olduğu gibi, ödeme emrinin tebliğinden
itibaren 1 (bir) yıl içinde borçlunun iflasını istemelidir. Ticaret mahkemesi
itirazı ve/veya şikâyeti yerinde bulmazsa, itiraz ve/veya şikâyetin
kaldırılmasına karar verilmesinin yanı sıra depo kararı verilir. Borçluya
tanınan bu imkâna rağmen borç ödenmez ise depo kararından sonraki ilk
oturumda borçlunun iflasına karar verilir. Alacaklının iflas talebi üzerine,
ticaret mahkemesi bir ilanda bulunmalıdır. İlan tarihinden itibaren 15 (on
beş) gün içinde alacaklıların iflas davasına müdahale etmeleri ve itirazlarını
belirtmeleri gerekir. Hiç müdahalede bulunulmaması durumunda iflas talebi
hakkında incelemeye geçilir. Şekli inceleme sonrasında depo kararı verilir.
Faiz ve icra giderleri de dâhil olmak üzere alacağın ödenmesi için borçluya 7
(yedi) günlük bir süre tanınır. Depo kararının gereği yerine getirilmediği
takdirde borçlunun iflasına karar verilmesi talebi kabul edilir.
•İflas ödeme emrine süresi içinde itiraz ve/veya şikâyette bulunulmadığı için
alacağın mevcut olduğu kabul edildiği takdirde menfi tespit veya istirdat
davası açılabilir.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 12

İflas Yolları I Takipli İflas

DEĞERLENDİRME SORULARI
1. Genel iflas yoluyla başlatılan takip neticesinde borçluya aşağıdaki belgelerden
hangisi gönderilir?
a) Ödeme Emri
b) İcra Emri
c) İflas Ödeme Emri
d) İflas İcra Emri
e) Aciz Vesikası

2. Genel iflas yolu hakkında aşağıdaki seçeneklerden hangisi yanlıştır?

a) Genel iflas yolunda icra takibi için icra mahkemesine başvurulur.
b) Borca itiraz hâlinde itirazın kaldırılması için ticaret mahkemesine
başvurulur.
c) İflas ödeme emri gönderilmesi için alacaklının borçlunun iflasını istemesi
şarttır.
d) Alacak herhangi bir senede bağlanmamış olsa dahi genel iflas yoluna
başvurulabilir.
e) Borçlu hakkında iflasa ticaret mahkemesi karar verebilir.

3. Aşağıdaki hâllerden hangisinde ticaret mahkemesinin iddia edilmiş alacak

hakkındaki kararı maddî anlamda kesin hüküm teşkil eder?
a) Alacak kambiyo senedine bağlanmışsa
b) Alacak rehinle güvence altına alınmışsa
c) Borçlu iflasa tabi kişilerdense
d) Borçlu tacir gibi sorumlu tutulanlardansa
e) Borçlu ödeme emrine itiraz etmişse

4. Kambiyo senetlerine mahsus iflas yoluyla takipte ödeme emrine karşı şikâyet
başvurusu aşağıdaki mercilerden hangisine bildirilir?
a) İcra Mahkemesi
b) Ticaret Mahkemesi
c) İcra Dairesi
d) İflas Dairesi
e) Tasfiye Dairesi

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 13

İflas Yolları I Takipli İflas

5. Genel iflas yoluyla takipte ödeme emrine itiraz etmediği için sırf iflasa karar
verilmemesi için depo kararının gereğini yerine getiren bir borçlu, aşağıdaki
davalardan hangisini açarak ödediği bedeli geri talep edebilir?
a) İnşai Dava
b) İstirdat Davası
c) Taşınır Davası
d) Menfi Tespit Davası
e) Taşınmaz Davası

6. İflas talebi ilan edildikten sonra borçlunun diğer alacaklıları ilandan itibaren ne
kadar süre içinde buna itiraz edebilirler?
a) 15 gün
b) 10 gün
c) 8 gün
d) 7 gün
e) 5 gün

7. Depo kararı hakkında aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?

a) Depo kararını borçlunun yerleşim yerindeki icra mahkemesi verir.
b) Depo kararına faiz ve icra takip giderleri dâhil değildir.
c) Depo kararında belirtilen bedel ödendiğinde iflas davası reddedilir.
d) Borca itiraz edilmiş ise depo kararı verilmez.
e) Alacak senede bağlanmış ise depo kararı verilebilir.

I. Kambiyo senetlerine mahsus takipte ödeme emrine itiraz edilemez.

II. Borca itiraz süresi genel iflas yolunda daha kısa öngörülmüştür.
III. Kambiyo senetlerine mahsus takipte şikâyet sebebi hakkında ticaret
mahkemesi karar verir.
8. Yukarıdakilerden hangisi veya hangilerinde genel iflas yolu ile takip ve kambiyo
senetlerine mahsus iflas yoluyla takip arasındaki fark doğru olarak verilmiştir?
a) Yalnız I
b) II ve III
c) Yalnız II
d) I ve II
e) Yalnız III

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 14

İflas Yolları I Takipli İflas

9. Kambiyo senetlerine mahsus iflas yoluyla takipte icra müdürünün iflas ödeme
emri gönderebilmesi için aşağıdaki şartlardan hangisinin gerçekleşmesi
gerekmez?
a) Kambiyo senedinin vadesinin gelmiş olması
b) Alacağın rehinle güvence altına alınmamış olması
c) Alacaklının iflas talebinde bulunmuş olması
d) Senedin kambiyo senedi vasfını haiz olması
e) Talebe kambiyo senedinin aslının eklenmiş olması

10. Kambiyo senetlerine mahsus iflas yolunda depo kararı verildiğinde borçluya
ödemede bulunması için ne kadar süre verilir?
a) 7 gün
b) 15 gün
c) 30 gün
d) 60 gün
e) 3 ay

Cevap Anahtarı
1.c, 2.a, 3.e, 4.c, 5.b, 6.a, 7.c, 8.e, 9.b, 10.a

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 15

İflas Yolları I Takipli İflas

YARARLANILAN KAYNAKLAR
Akil, C. (2017). Genel Haciz Yoluyla Takipte Ödeme Emrine İtiraz. Ankara: Yetkin
Yayınları.
Arslan, R. ve Yılmaz, E. ve Taşpınar Ayvaz, S. ve Hanağası, E. (2018). İcra ve İflâs
Hukuku (4. Baskı). Ankara: Yetkin Yayınları.
Arslan, R. ve Yılmaz, E. ve Taşpınar Ayvaz, S. ve Hanağası, E. (2018). Medeni Usul
Hukuku (4. Baskı). Ankara: Yetkin Yayınları.
Atalı, M. ve Ermenek, İ. (2018). İcra ve İflâs Hukuku. İstanbul: Seçkin Yayınları.
Budak, A. C. (2019). Karşılaştırmalı İcra ve İflas Kanunu (9. Baskı). Ankara: Adalet
Yayınevi.
Budak, A. C. ve Karaaslan V. (2018). Medeni Usul Hukuku, (2. Baskı). Ankara:
Adalet Yayınevi.
Karslı, A. (2014). İcra ve İflas Hukuku (3. Baskı). İstanbul: Alternatif Yayıncılık.
Kuru, B. (2013). İcra ve İflas Hukuku El Kitabı (2. Baskı). Ankara: Adalet Yayınevi.
Muşul, T. (2013). İcra ve İflas Hukuku C. 1-2 (Güncellenmiş Genişletilmiş 6. Baskı).
Ankara: Adalet Yayınevi.
Özbay, İ. ve Yardımcı, T. E. (2018). Tebligat Hukuku. Ankara: Adalet Yayınevi.
Özekes, M. (2009). İcra Hukukunda Temel Haklar ve İlkeler. Ankara: Adalet
Yayınevi.
Pekcanıtez, H. ve Atalay, O. ve Özekes, M. (2015). Medenî Usûl Hukuku (3. Baskı).
Ankara: Yetkin Yayınları.
Pekcanıtez, H. ve Atalay, O. ve Sungurtekin Özkan, M. ve Özekes, Muhammet
(2015). İcra ve İflas Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları.
Pekcanıtez, H. ve Atalay, O. ve Sungurtekin Özkan, M. ve Özekes, M. (2015). İcra
ve İflas Hukuku Temel Bilgiler (11. Bası). Ankara: Yetkin Yayınları.
Üstündağ, S. (2004). İcra Hukukunun Esasları (8. Baskı). İstanbul: Yaylacık
Matbaacılık.
Yıldırım, M. K. ve Deren Yıldırım, N. (2016). İcra ve İflas Hukuku (7. Baskı). İstanbul:
Beta Yayınevi.
Yılmaz, E. (2016). İcra ve İflas Kanunu Şerhi. Ankara: Yetkin Yayınevi.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 16