3/21/2024

Môn học:DƯỢC LÂM SÀNG 1

GV: ThS. Nguyễn Thu Thảo1

MỤC TIÊU

1. Trình bày được định nghĩa về Dược lâm sàng và Dược sĩ

lâm sàng
2. Trình bày được các nội dung hoạt động, nhiệm vụ và các
kỹ năng cần thiết của Dược sĩ lâm sàng

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 2

1
 3/21/2024

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Thông tư 31/2021/TT-BYT, Hướng dẫn hoạt động Dược lâm
sàng trong bệnh viện
2. Luật Dược số 105/2016/QH13
3. Nguyễn Tấn Dũng, Nguyễn Ngọc Khôi (2019), Dược lâm
sàng đại cương, Nhà xuất bản y học

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 3

NỘI DUNG

1 MỞ ĐẦU

2 BỐI CẢNH RA ĐỜI DƯỢC LÂM SÀNG

3 DƯỢC LÂM SÀNG

4 DƯỢC SĨ LÂM SÀNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 4

2
 3/21/2024

1 MỞ ĐẦU

DƯỢC LÂM SÀNG

Là gì? Khi nào ? Ở đâu? Tại sao ?

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 5

1 MỞ ĐẦU

• Sự phát triển
nhanh chóng của
ngành Dược tạo
ra nhiều sản
phẩm thuốc mới

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 6

3
 3/21/2024

1 MỞ ĐẦU

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 7

1 MỞ ĐẦU

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 8

4
 3/21/2024

1 MỞ ĐẦU

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 9

1 MỞ ĐẦU

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 10

5
 3/21/2024

1 MỞ ĐẦU

• Sự ra đời nhiều thiết bị hiện đại cho phép đánh giá nồng

độ thuốc trong máu và các tổ chức trong cơ thể giúp người

dược sĩ có vai trò tích cực hơn đối với bác sĩ

→ Vai trò của dược sĩ trong chăm sóc sức khỏe

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 11

2 BỐI CẢNH RA ĐỜI CỦA DƯỢC LÂM SÀNG

• Ngành Dược là một trong những ngành có truyền thống lâu đời
• Trước đây, vai trò của người dược sĩ chủ yếu là pha chế và cung
ứng thuốc
• Giữa thế kỷ XX, ngành công nghiệp dược phẩm phát triển mạnh,
nhiều thuốc mới ra đời (hoạt chất, tá dược và dạng bào chế) với
đa dạng về hiệu quả và giá thành đặt ra thách thức lớn cho bác sĩ
khi lựa chọn thuốc điều trị cho bệnh nhân
• Song song đó tuổi thọ trung bình của dân số ngày càng tăng và
chi phí chăm sóc y tế cũng tăng lên → mối quan tâm mới là vấn
đề an toàn cho bệnh nhân
→ cần một chuyên gia về thuốc tham gia vào điều trị

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 12

6
 3/21/2024

2 BỐI CẢNH RA ĐỜI CỦA DƯỢC LÂM SÀNG

• Hoa Kỳ: từ khoảng đầu những năm 60 của thế kỷ trước bắt đầu
thêm vào chương trình đào tạo Dược nội dung Dược lâm sàng
• 1992: Hiệp hội các trường Dược Hoa kỳ đã tách hẳn việc đào tạo
thành 2 định hướng Dược lâm sàng – định hướng nghề nghiệp
chính của người dược sĩ và Khoa học Dược (tổng hợp, bào
chế,…)
• Sau đó, Pháp, Đức, Bỉ, Ấn Độ, Singapore, Thái Lan,… cũng đã
đưa Dược lâm sàng vào chương trình giảng dạy tại bậc đại học
• Việt Nam chính thức đưa môn Dược lâm sàng vào giảng dạy trong
trường đại học từ năm 2000 tại trường Đại học Dược Hà Nội, 2003
tại trường Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 13

2 BỐI CẢNH RA ĐỜI CỦA DƯỢC LÂM SÀNG

ASIAN CONFERENCE ON CLINICAL PHARMACY

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 14

7
 3/21/2024

2 2 BỐI CẢNH RA ĐỜI CỦA DƯỢC LÂM SÀNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 15

2 2 BỐI CẢNH RA ĐỜI CỦA DƯỢC LÂM SÀNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 16

8
 3/21/2024

2 2 BỐI CẢNH RA ĐỜI CỦA DƯỢC LÂM SÀNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 17

2 2 BỐI CẢNH RA ĐỜI CỦA DƯỢC LÂM SÀNG

MỘT SỐ BÁO CÁO HOẶC HƯỚNG DẪN VỀ DLS

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 18

9
 3/21/2024

2 2 BỐI CẢNH RA ĐỜI CỦA DƯỢC LÂM SÀNG

MỘT SỐ BÁO CÁO HOẶC HƯỚNG DẪN VỀ DLS

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 19

2 2 THỰC TRẠNG
BỐI CẢNH RADƯỢC LÂM DƯỢC
ĐỜI CỦA SÀNG TẠI
LÂMVIỆT NAM
SÀNG

TRƯỚC 1985

Chưa có Dược sĩ Tài liệu Dược sĩ

DLS trong bệnh viện: tham lâm sàng
giảng dạy quản lý khảo, tra chưa có
đại học và dược, cấp cứu còn vai trò
thực phát hạn chế trong bệnh
hành bệnh thuốc, pha viện
viện chế

Chậm trễ so với các nước trong khu vực

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 20

10
 3/21/2024

2 2 THỰC TRẠNG
BỐI CẢNH RADƯỢC LÂM DƯỢC
ĐỜI CỦA SÀNG TẠI
LÂMVIỆT NAM
SÀNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 21

3 2 BỐI CẢNH RA ĐỜI CỦA

DƯỢC LÂM DƯỢC
SÀNG LÂM SÀNG

“Dược lâm sàng là hoạt động nghiên cứu khoa học và thực hành
dược về tư vấn sử dụng thuốc hợp lý, an toàn, hiệu quả nhằm tối
ưu hóa việc sử dụng thuốc.”
Luật Dược 2016

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 22

11
 3/21/2024

3 2 BỐI CẢNH RA ĐỜI CỦA

DƯỢC LÂM DƯỢC
SÀNG LÂM SÀNG

“Dược lâm sàng là hoạt động nghiên cứu khoa học và thực hành
dược về tư vấn sử dụng thuốc hợp lý, an toàn, hiệu quả nhằm tối
ưu hóa việc sử dụng thuốc.”
Luật Dược 2016

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 23

3 2 BỐI CẢNH RA ĐỜI CỦA

DƯỢC LÂM DƯỢC
SÀNG LÂM SÀNG

Thông tư 31/2012 của Bộ Y tế

Hướng dẫn hoạt động dược lâm sàng trong bệnh viện
=> Văn bản chính thức đầu tiên quy định đầy đủ về hoạt động DLS

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 24

12
 3/21/2024

4 2 BỐI CẢNH DƯỢC

RA ĐỜISĨCỦA
LÂMDƯỢC
SÀNGLÂM SÀNG

“Dược sĩ lâm sàng là những dược sĩ làm việc trong lĩnh vực dược
lâm sàng tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; thực hiện tư vấn
về thuốc cho thầy thuốc trong chỉ định, điều trị và hướng dẫn sử
dụng thuốc cho cán bộ y tế và cho người bệnh.”
Thông tư 31/2012

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 25

4 2 BỐI CẢNH DƯỢC

RA ĐỜISĨCỦA
LÂMDƯỢC
SÀNGLÂM SÀNG

4.1. NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG TẠI KHOA DƯỢC

• Tư vấn trong quá trình xây dựng các danh mục thuốc tại các
cơ sở khám bệnh, chữa bệnh nhằm mục tiêu sử dụng thuốc hợp
lý, an toàn và hiệu quả

DANH MỤC
THUỐC
BỆNH VIỆN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 26

13
 3/21/2024

4 2 BỐI CẢNH DƯỢC

RA ĐỜISĨCỦA
LÂMDƯỢC
SÀNGLÂM SÀNG

4.1. NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG TẠI KHOA DƯỢC

• Tư vấn, giám sát việc kê đơn thuốc, sử dụng thuốc

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 27

4 2 BỐI CẢNH DƯỢC

RA ĐỜISĨCỦA
LÂMDƯỢC
SÀNGLÂM SÀNG

4.1. NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG TẠI KHOA DƯỢC

• Thông tin, hướng dẫn sử dụng thuốc cho người hành
nghề khám bệnh, chữa bệnh, người sử dụng thuốc và
cộng đồng
• Tham gia xây dựng quy trình, hướng dẫn chuyên môn
liên quan đến sử dụng thuốc và giám sát việc thực hiện các
quy trình này
• Phân tích, đánh giá hiệu quả sử dụng thuốc tại cơ sở
khám bệnh, chữa bệnh

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 28

14
 3/21/2024

4 2 BỐI CẢNH DƯỢC

RA ĐỜISĨCỦA
LÂMDƯỢC
SÀNGLÂM SÀNG
4.1. NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG TẠI KHOA DƯỢC
• Tham gia theo dõi, giám sát
phản ứng có hại của thuốc
Phát hiện ADR

Phân loại ADR

Ghi chép ADR

Thu thập
Thẩm định tại cơ sở

Tổng hợp số lượng ADR

Gửi TT thông tin thuốc và ADR quốc gia

Nhận phản hồi

Gửi các cảnh báo tới khoa phòng

Lưu báo cáo ADR

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 29

4 2 BỐI CẢNH DƯỢC

RA ĐỜISĨCỦA
LÂMDƯỢC
SÀNGLÂM SÀNG

4.1. NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG TẠI KHOA DƯỢC

• Tham gia nghiên cứu thử

nghiệm lâm sàng, thử nghiệm
tương đương sinh học của
thuốc tại cơ sở khám bệnh, chữa
bệnh và các nghiên cứu khoa
học khác về sử dụng thuốc hợp
lý, an toàn và hiệu quả.

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 30

15
 3/21/2024

4 2 BỐI CẢNH DƯỢC

RA ĐỜISĨCỦA
LÂMDƯỢC
SÀNGLÂM SÀNG

4.2. NHIỆM VỤ CHUNG

• Tham gia phân tích, đánh giá tình hình sử dụng thuốc
• Tham gia tư vấn trong quá trình xây dựng danh mục thuốc của
đơn vị, đưa ra ý kiến hoặc cung cấp thông tin dựa trên bằng chứng
về việc thuốc nào nên đưa vào hoặc bỏ ra khỏi danh mục thuốc để
bảo đảm mục tiêu sử dụng thuốc an toàn, hợp lý và hiệu quả
• Tham gia xây dựng các quy trình chuyên môn liên quan đến sử
dụng thuốc: quy trình pha chế thuốc (dùng cho chuyên khoa nhi,
chuyên khoa ung bướu, dịch truyền nuôi dưỡng nhân tạo ngoài
đường tiêu hóa), hướng dẫn điều trị, quy trình kỹ thuật của bệnh
viện

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 31

4 2 BỐI CẢNH DƯỢC

RA ĐỜISĨCỦA
LÂMDƯỢC
SÀNGLÂM SÀNG

4.2. NHIỆM VỤ CHUNG

• Tham gia xây dựng quy trình giám sát sử dụng đối với các
thuốc trong danh mục (bao gồm các thuốc có khoảng điều trị
hẹp, nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng, kháng sinh, thuốc cần pha
truyền đặc biệt (chuyên khoa nhi, ung bướu), thuốc cần điều kiện
bảo quản đặc biệt) do Giám đốc bệnh viện ban hành trên cơ sở
được tư vấn của Hội đồng Thuốc và Điều trị;
• Hướng dẫn và giám sát việc sử dụng thuốc trong bệnh viện

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 32

16
 3/21/2024

4 2 BỐI CẢNH DƯỢC

RA ĐỜISĨCỦA
LÂMDƯỢC
SÀNGLÂM SÀNG

4.2. NHIỆM VỤ CHUNG

• Thông tin thuốc cho người bệnh và cán bộ y tế: dược sĩ lâm sàng
cập nhật thông tin sử dụng thuốc, thông tin về thuốc mới, thông tin
cảnh giác dược gửi đến cán bộ y tế và đến người bệnh bằng nhiều
hình thức khác nhau như: trực tiếp, văn bản, bảng tin bệnh viện, thư
điện tử, tranh ảnh, tờ hướng dẫn, trang thông tin điện tử;
• Tập huấn, đào tạo về dược lâm sàng: dược sĩ lâm sàng lập kế
hoạch, chuẩn bị tài liệu, cập nhật kiến thức sử dụng thuốc cho bác sĩ,
dược sĩ, điều dưỡng viên, kỹ thuật viên, hộ sinh viên của đơn vị
mình. Kế hoạch và nội dung phải được Giám đốc bệnh viện phê
duyệt;

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 33

4 2 BỐI CẢNH DƯỢC

RA ĐỜISĨCỦA
LÂMDƯỢC
SÀNGLÂM SÀNG

4.2. NHIỆM VỤ CHUNG

• Báo cáo định kỳ hằng tháng, hằng quý, hằng năm và báo cáo
đột xuất theo yêu cầu của Ban Giám đốc, Hội đồng Thuốc và
Điều trị: Dược sĩ lâm sàng báo cáo công tác sử dụng thuốc
trong buổi họp của Hội đồng Thuốc và Điều trị hoặc buổi giao
ban của đơn vị, có ý kiến trong các trường hợp sử dụng thuốc
chưa phù hợp;
• Theo dõi, giám sát phản ứng có hại của thuốc (ADR) và là
đầu mối báo cáo các phản ứng có hại của thuốc tại đơn vị theo
quy định hiện hành;

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 34

17
 3/21/2024

4 2 BỐI CẢNH DƯỢC

RA ĐỜISĨCỦA
LÂMDƯỢC
SÀNGLÂM SÀNG

4.2. NHIỆM VỤ CHUNG

• Tham gia các hoạt động, công trình nghiên cứu khoa học, đặc
biệt là các nghiên cứu liên quan đến vấn đề sử dụng thuốc an
toàn - hợp lý, vấn đề cải tiến chất lượng và nâng cao hiệu quả
công tác dược lâm sàng, nghiên cứu sử dụng thuốc trên lâm
sàng;
• Tham gia hội chẩn chuyên môn về thuốc, đặc biệt trong các
trường hợp bệnh nặng, bệnh cần dùng thuốc đặc biệt, người
bệnh bị nhiễm vi sinh vật kháng thuốc;
• Tham gia bình ca lâm sàng định kỳ tại khoa lâm sàng, bệnh viện

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 35

4 2 BỐI CẢNH DƯỢC

RA ĐỜISĨCỦA
LÂMDƯỢC
SÀNGLÂM SÀNG

4.2. NHIỆM VỤ CHUNG

• Giám sát chặt chẽ việc tuân thủ quy trình sử dụng
thuốc đã được Hội đồng Thuốc và Điều trị thông qua và
Giám đốc bệnh viện phê duyệt.
• Tham gia xây dựng và thực hiện quy trình giám sát
điều trị thông qua theo dõi nồng độ thuốc trong máu
(Therapeutic Drug Monitoring - TDM) tại các bệnh viện
có điều kiện triển khai TDM.

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 36

18
 3/21/2024

4 2 BỐI CẢNH DƯỢC

RA ĐỜISĨCỦA
LÂMDƯỢC
SÀNGLÂM SÀNG
4.3. NHIỆM VỤ TẠI KHOA LÂM SÀNG

• Khai thác thông tin của người bệnh, bao gồm cả khai thác thông
tin trên bệnh án và tiến hành phỏng vấn trực tiếp người bệnh về tiền
sử dung thuốc, tóm tắt các dữ kiện lâm sàng và cận lâm sàng đã có
• Xem xét các thuốc được kê đơn cho người bệnh trong quá trình
đi buồng bệnh hoặc xem xét y lệnh trong hồ sơ bệnh án, đơn thuốc
• Hướng dẫn sử dụng thuốc cho điều dưỡng
• Phối hợp với bác sĩ điều trị để cung cấp thông tin tư vấn cho người
bệnh về những điều cần lưu ý trong quá trình sử dụng thuốc

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 37

4 2 BỐI CẢNH DƯỢC

RA ĐỜISĨCỦA
LÂMDƯỢC
SÀNGLÂM SÀNG

4.4. KỸ NĂNG CẦN THIẾT CỦA DƯỢC SĨ LÂM SÀNG

• Kỹ năng giao tiếp

• Kỹ năng khai thác tiền sử dùng thuốc của bệnh nhân
• Kỹ năng đánh giá về lâm sàng và cận lâm sàng
• Kỹ năng tóm tắt và trình bày bệnh án
• Kỹ năng lập kế hoạch điều trị và theo dõi trị liệu bằng thuốc
• Kỹ năng tìm kiếm thông tin phục vụ nghiên cứu cũng như giải
đáp thắc mắc của bệnh nhân và đồng nghiệp

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 38

19
 3/21/2024

2 BỐI CẢNHCÂU
RA ĐỜI
HỎICỦA
LƯỢNG
DƯỢC
GIÁLÂM SÀNG

1. Dược sĩ lâm sàng không phải làm gì tại khoa Dược?

A. Tư vấn trong quá trình xây dựng các danh mục thuốc
B. Tư vấn, giám sát việc kê đơn thuốc, sử dụng thuốc
C. Thông tin, hướng dẫn sử dụng thuốc cho người hành nghề
khám bệnh, chữa bệnh, người sử dụng thuốc và cộng đồng
D. Kê đơn thuốc điều trị hợp lý, an toàn, hiệu quả

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 39

2 BỐI CẢNHCÂU
RA ĐỜI
HỎICỦA
LƯỢNG
DƯỢC
GIÁLÂM SÀNG

2. Phát biểu nào sau đây không đúng khi nói về Dược sĩ lâm
sàng?
A. Làm việc trong bệnh viện, nhà thuốc,
B. Tư vấn về thuốc cho thầy thuốc
C. Hướng dẫn sử dụng thuốc cho cán bộ y tế và cho người bệnh
D. Làm việc trong bệnh viện, nhà máy sản xuất thuốc

TRƯỜNG ĐẠI HỌC YERSIN - ĐÀ LẠT www.yersin.edu.vn | 40

20
 3/21/2024

CẢM ƠN CÁC BẠN SINH VIÊN LỚP K16.1

21