XUÂN QUỲNH

1. Đôi nét tiểu sử về nhà thơ Xuân Quỳnh

Nhà thơ Xuâ n Quỳnh (1942 – 1988) tên thậ t là Nguyễn Thị Xuâ n Quỳnh. Quê
quá n xã La Khê, thị xã Hà Đô ng, Tỉnh Hà Đô ng, nay thuộ c Quậ n Hà Đô ng, Tp Hà Nộ i.
Xuấ t thâ n trong mộ t gia đình cô ng chứ c, mẹ mấ t sớ m, bố thườ ng xuyên đi cô ng tá c
xa gia đình. Xuâ n Quỳnh lớ n lên trong vò ng tay củ a bà nộ i.
Xuâ n Quỳnh đượ c xem là mộ t trong nữ thi sĩ nổ i tiếng vớ i nhiều nhữ ng bà i thơ
đã đi và o lò ng củ a biết bao nhiêu thế hệ như: Thuyền và Biển, Só ng, Tiếng gà trưa,
Thơ tình cuố i mù a thu,…
Nhà thơ Xuâ n Quỳnh đã đượ c nhà nướ c phong tặ ng Giả i thưở ng Nhà nướ c và Giả i
thưở ng Hồ Chí Minh về nhữ ng thà nh tự u bà đã là m cho nền vă n họ c củ a nướ c nhà
2. Cuộc đời và sự nghiệp của nhà thơ Xuân Quỳnh
Và o thá ng 2/1955, Xuâ n Quỳnh đượ c tuyển và o Đoà n Vă n Cô ng Nhâ n Dâ n Trung
Ương và đã ở đâ y bà đã đượ c đà o tạ o thà nh mộ t diễn viên mú a. Trong sự nghiệp
nghề Mú a củ a mình, đã nhiều lầ n bà đượ c đi biểu diễn ở nướ c ngoà i và đượ c dự đạ i
hộ i thanh niên sinh viên thế giớ i và o nă m 1962 tạ i Á o.
Từ nă m 1963 – 1964, Xuâ n Quỳnh bắ t đầ u tham gia và o sự nghiệp vă n thơ củ a
mình, bà đượ c họ c tạ i trườ ng bồ i dưỡ ng nhữ ng ngườ i viết vă n trẻ khó a 1 củ a hộ i
nhà vă n Việt Nam. Sau khi họ c xong bà về là m việc tạ i Bá o Vă n Nghệ và bá o phụ nữ
Việt Nam.
Nă m 1967, bà đượ c kết nạ p và trở thà nh ủ y viên Ban chấ p hà nh củ a hộ i nhà vă n Việt
Nam khó a III.
Nă m 1973, nhà thơ Xuâ n Quỳnh kết hô n vớ i nhà viết kịch Lưu Quang Vũ . Trướ c đó ,
bà đã kết hô n lầ n đầ u vớ i mộ t nhạ c cô ng củ a Đoà n vă n cô ng Nhâ n Dâ n Trung Ương
và đã ly hô n.
Từ nă m 1978 cho đến khi qua đờ i, bà đã là m biên tậ p viên cho NXB Tá c phẩ m
mớ i.
Nhà thơ Xuâ n Quỳnh mấ t 29/08/1988 trong mộ t vụ tai nạ n giao thô ng tạ i Hả i
Dương cù ng vớ i ngườ i chồ ng là Lưu Quang Vũ và con trai là Lưu Quang Thơ khi đó
mớ i 13 tuổ i.
Nă m 2001, Xuâ n Quỳnh đượ c nhà nướ c phong tặ ng giả i thưở ng Nhà nướ c về vă n
họ c nghệ thuậ t.
Nă m 2017, Chủ tịch nướ c ký quyết định truy tặ ng Giả i thưở ng Hồ Chí Minh về vă n
họ c nghệ thuậ t cho cố nhà thờ Xuâ n Quỳnh vớ i 2 tậ p thơ đó là Lờ i Ru mặ t đấ t và Bầ u
trờ i trong quả trứ ng
3. Nội dung thơ ca của nhà Thơ Xuân Quỳnh
Chủ đề chính trong nhữ ng bà i thơ củ a Xuâ n Quỳnh thườ ng hướ ng nhiều về
nộ i tâ m như: Kỷ niệm tuổ i thơ, tình yêu gia đình,… Thơ ca củ a bà có tính hướ ng nộ i,
thiên nhiều về tâ m trạ ng cá nhâ n nhưng khô ng quá rờ i xa vớ i đờ i số ng.
Thơ củ a bà là đờ i số ng thự c, đờ i số ng củ a bà trong nhữ ng nă m đấ t nướ c cò n
đang bị chiến tranh, nghèo đó i, thơ củ a Xuâ n Quỳnh là nhữ ng lo toan con cá i, cơm
nướ c, cử a nhà củ a mộ t ngườ i phụ nữ . Nhữ ng nét riêng trong thơ củ a Xuâ n Quỳnh so
vớ i cá c thế hệ nhà thơ hiện đạ i khá c cù ng thờ i đó chính là cá i gọ i là khía cạ nh nộ i
tâ m.
Thờ i ấ y đa phầ n thơ thiên về phả n á nh sự kiện xã hộ i, tâ m trạ ng củ a tá c giả
thườ ng là tâ m trạ ng chung củ a xã hộ i, vui buồ n củ a tá c giả hò a chung vớ i vui buồ n
củ a ngườ i dâ n trong xã hộ i. Tâ m trạ ng thơ trong Xuâ n Quỳnh thì lạ i khá c, nhữ ng lờ i
thơ củ a tá c giả nả y sinh ra từ chính nhữ ng cuộ c số ng đờ i thườ ng củ a tá c giả .
Nhữ ng câ u thơ củ a Xuâ n Quỳnh già u tình cả m và sự tinh tế nhưng lẩ n khuấ t
phía sau nhữ ng tình cả m ấ y là là nhữ ng tư tưở ng có tính khá i quá t, triết lý. Đấ y là
mộ t trong nhữ ng triết lý đượ c nả y sinh từ đờ i số ng.
Đề tà i thơ củ a Xuâ n Quỳnh khô ng phả i là điều quan trọ ng. Điều mà nhà thơ
quan tâ m nhấ t ở đâ y là chủ đề. Thơ Xuâ n Quỳnh bao giờ cũ ng có tứ , dù ng tứ để bộ c
lộ chủ đề. Đâ y đượ c coi là mộ t trong nhữ ng đó ng gó p đá ng quý vì giai đoạ n ấ y thơ
củ a chú ng ta rấ t lỏ ng về tứ .
Dướ i đâ y là mộ t số nhữ ng tá c phẩ m chính củ a nhà thơ Xuâ n Quỳnh mà bạ n có thể
tham khả o:
Tơ tằ m – Chồ i biếc (tuyển tậ p 18 bà i thơ) thơ đượ c in chung phầ n Chồ i Biếc, NXB
vă n họ c, 1963.
 Hoa dọ c chiến hà o, 28 bà i – 1968;
  Gió Là o, cá t trắ ng – 1974;

 Tậ p thơ Lờ i ru trên mặ t đấ t, 34 bà i – 1978;

 Câ y trong phố – Chờ tră ng, in chung phầ n Chờ tră ng, 1981;

 Sâ n ga chiều em đi – 1984;

 Tự há t – 1984;

 Hoa cỏ may, 18 bà i thơ – nă m 1989;

 Thơ Xuâ n Quỳnh – 1992, 1994;

 Thơ tình Xuâ n Quỳnh – Lưu Quang Vũ 1994;

 Khô ng bao giờ là cuố i, 21 bà i thơ – 2001.

Ngoà i ra, cò n mộ t số tá c phẩ m viết cho thiếu nhi củ a nhà thơ Xuâ n Quỳnh đượ c xuấ t
bả n như:
 Mù a xuâ n trên cá nh đồ ng – Truyện thiếu nhi, 1981;

 Bầ u trờ i trong quả trứ ng – Thơ vă n thiếu nhi 1982, 32 thơ + 16 vă n;

 Truyện Lưu Nguyễn – Truyện thơ, 1985;

 Bến tà u trong thà nh phố – Truyện thiếu nhi, 1984;

 Vẫ n có ô ng tră ng khá c – Truyện thiếu nhi, 1986;

 Tuyển tậ p truyện thiếu nhi – 1995;

 Chú gấ u trong vò ng đu quay – Tậ p truyện;

Đâ y là nhữ ng tá c phẩ m chính củ a nhà thơ Xuâ n Quỳnh đượ c xuấ t bả n mà đượ c cá c
độ c giả đó n nhậ n qua nhiều thế thệ.
4. Thành tựu nghệ thuật của nhà thơ Xuân Quỳnh
Thơ củ a Xuâ n Quỳnh chan chứ a tình cả m vớ i nhữ ng cung bậ c khá c nhau.
Nhữ ng bà i thơ củ a tá c giả khi hạ nh phú c đắ m say, lú c đau khổ , suy tư củ a chính nhà
thơ. Vì đượ c viết vớ i sự đằ m thắ m củ a mộ t ngườ i phụ nữ là m là m thơ, vừ a là m vợ và
là m mẹ.
Nhiều nhữ ng tá c phẩ m thơ củ a nhà thơ Xuâ n Quỳnh đã trở lên nổ i tiếng như Thuyền
và Biển, Hoa Cỏ May, Tự Há t, Nó i cù ng anh, Só ng,… Nhữ ng tá c phẩ m nà y đượ c nhà
thơ viết nă m 1967 và đượ c in trong tậ p Hoa dọ c chiến hà o nă m 1968. Truyện cổ tích
về loà i ngườ i đượ c in trong tậ p Lờ i ru trên mặ t đấ t do NXB Tá c phẩ m mớ i in nă m
1978.
Hai bà i thơ củ a Xuâ n Quỳnh đó là Thuyền và Biển, thơ tình cuố i mù a thu đượ c nhạ c
sĩ Phan Huỳnh Điểu phổ nhạ c rấ t thà nh cô ng.
Nộ i dung trên đâ y là đô i nét về cuộ c đờ i, sự nghiệp, nhữ ng thà nh tự u và cá c tá c
phẩ m củ a nhà thơ Xuâ n Quỳnh. Nhữ ng bà i thơ củ a tá c giả sẽ mã i đi sâ u và o tiềm
thứ c củ a nhiều cá c thể hệ đi qua.