K10. PHẦN ĐẠI SỐ.HK2

Tài liệu học tập ĐẠI SỐ 10
CHƯƠNG VII:
BẤT PHƯƠNG TRÌNH BẬC HAI MỘT ẨN
Trong khoa học công nghệ và thực tế cuộc sống, con người rất thường gặp các bài toán trong đó
cần sử dụng mô hình hàm số bậc hai. Trong chương III, ta đã học về hàm số bậc hai và đồ thị
của chúng. Trong chương này, ta sẽ giải bất phương trình bậc hai một ẩn, một số phương trình
quy về phương trình bậc hai, đồng thời vận dụng được bất phương trình bậc hai một ẩn để giải
quyết một số bài toán thực
tiễn.
Cá heo ở trên không trong thời gian bao lâu?

Học xong chương này, bạn có thể:
- Nhận biết được tam thức bậc hai. Giải thích được định lí về dấu của tam thức bậc hai từ việc
quan sát đồ thị của hàm số bậc hai.
- Giải được bất phương trình bậc hai.
- Giải được một số dạng phương trình chứa căn thức và quy về được phương trình bậc hai.
- Vân dụng được bất phương trình bậc hai một ẩn vào giải quyết bài toán thực tiễn.
Trang 1
§1. DẤU CỦA TAM THỨC BẬC HAI

Từ khoá: Tam thức bậc hai; Dấu của tam thức bậc hai; Nghiệm của tam thức bậc hai;
Biệt thức của tam thức bậc hai.
Cầu vòm được thiết kế với thanh vòm hình parabol và mặt cầu đi ở giữa. Trong hệ trục toạ độ
Oxy như hình vẽ, phương trình của vòm cầu y  h  x   0, 006 x 2  1, 2 x  30 . Với giá trị h  x 
như thế nào thì tại vị trí x  0  x  200  , vòm cầu: cao hơn sàn cầu, thấp hơn sàn cầu?
A. GIÁO KHOA
1) TAM THỨC BẬC HAI:
Đa thức bậc hai f  x   ax 2  bx  c với a, b, c là các hệ số, a  0 và x là
biển số được gọi là tam thức bậc hai.
Đồ thị của hàm số y  f  x    x 2  x  3 được biểu diễn trong Hình 1.
a) Biểu thức f  x  có là tam thức bậc hai hay không? Nếu có xác định các
hệ số a, b, c .
b) Tính giá trị f  2  và so sánh nó với số 0 .
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Trang 2
Cho tam thức bậc hai f  x   ax 2  bx  c  a  0  . Khi thay x bằng giá trị x0 vào f  x  , ta
được f  x0   ax02  bx0  c , gọi là giá trị của tam thức bậc hai tại x0 .
- Nếu f  x0   0 thì ta nói f  x  dương tại x0 .
- Nếu f  x0   0 thì ta nói f  x  âm tại x0 .
- Nếu f  x  dương (âm) tại mọi điểm x thuộc một khoảng hoặc một đoạn thì ta nói f  x  dương
(âm) trên khoảng hoặc đoạn đó.
Ví dụ 1: Biểu thức nào sau đây là tam thức bậc hai? Nếu là tam thức bậc hai, hãy xét dấu của nó
tại x  2.
x 2 11
a) f  x    x  2 ;
10 2
1
b) g  x   2
.
2 x  3x  1
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
TH Cho tam thức bậc hai f  x    x 2  3x  4 . Tính f  3 ; f  1 ; f 1 ; f  4  ; f  5  .
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Trang 3
Cho tam thức bậc hai f  x   ax 2  bx  c  a  0  . Khi đó:
 Nghiệm của phương trình bậc hai ax 2  bx  c  0 là nghiệm của f  x  .

2
2 b
 Biểu thức   b  4ac và  '     ac lần lượt là biệt thức và biệt thức thu gọn của f(x).
2
Ví dụ 2: Tìm biệt thức và nghiệm của các tam thức bậc hai sau:
a) f  x   2x 2  x  4 ;
1 2 9
b) g  x   x  3x  ;
2 2
c) h  x    x 2  4 x  5 .
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Ví dụ 3: Tìm biệt thức và nghiệm của các tam thức bậc hai sau:
a) f  x   2x 2  2x  2  1;
b) g  x    x 2  2 3 x  3;
c) h  x    x 2  x  2 .
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Trang 4
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
2) ĐỊNH LÍ VỀ DẤU CỦA TAM THỨC BẬC HAI
Quan sát đồ thị của các hàm số bậc hai trong các hình dưới đây. Trong mỗi trường hợp, hãy cho
biết:
- Các nghiệm (nếu có) và dấu của biệt thức .
- Các khoảng giá trị của x mà trên đó f  x  cùng dấu với hệ số của x 2 .
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Trang 5
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Cho tam thức bậc hai f  x   ax 2  bx  c  a  0  .
 Nếu   0 thì f  x  cùng dấu với a với mọi giá trị x.
x –∞ +∞
f(x) cùng dấu a
b
 Nếu   0 và x0  là nghiệm kép của f  x  thì f  x  cùng dấu với a với mọi x khác x0 .
2a
b

x –∞ 2a +∞
f(x) cùng dấu a 0 cùng dấu a

 Nếu   0 và x1 ; x2 là hai nghiệm của f  x   x1  x2  thì f  x  trái dấu với a với mọi x trong
khoảng  x1 ; x2  ; f  x  cùng dấu với a với mọi x thuộc hai khoảng  ; x1  ,  x2 ;   .
x –∞ x1 x2 +∞
f(x) cùng dấu a 0 trái dấu a 0 cùng dấu a
Trang 6
Chú ý:
a) Để xét dấu tam thức bậc hai f  x   ax 2  bx  c  a  0  , ta thực hiện các bước sau:
Bước 1: Tính và xác định dấu của biệt thức  ;

Bước 2: Xác định nghiệm của f  x  (nếu có);
Bước 3: Xác định dấu của hệ số a ;

Bước 4: Xác định dấu của f  x  .
b) Khi xét dấu của tam thức bậc hai, ta có thể dùng biệt thức thu gọn  ' thay cho biệt thức  .
Ví dụ 4: Xét dấu của các tam thức bậc hai sau:
a) f  x   2 x 2  3 x  3 ;
1
b) f  x    x 2  x  ;
4
c) f  x   3x 2  2 x  2 .
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Trang 7
Ví dụ 5: Xét dấu của các tam thức bậc hai sau:

a) f  x   x 2  4x  2
b) g  x   5 x 2  4 x  3
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
TRỞ LẠI VÍ DỤ MỞ ĐẦU:

1) Xét dấu tam thức bậc hai h  x   0, 006x 2  1, 2 x  30 trong bài toán khởi động và cho biết ở
khoảng cách nào tính từ đầu cầu O thì vòm cầu: cao hơn sàn cầu, thấp hơn sàn cầu.
2) Theo em dự đoán thì vị trí cao nhất của cầu vòm có khoảng cách đến sàn cầu khoảng bao
nhiêu?
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Trang 8
B. BÀI TẬP
Bài 1. Đa thức nào sau đây là tam thức bậc hai?
a) 4 x 2  3 x  1 ; b) x3  3x 2  1 ; c) 2 x  x 2 .
Bài 2. Xác định giá trị của m đề các đa thức sau là tam thức bậc hai.
a)  m  1 x 2  2x  m ; b)  m 2  1 x3   m  1 x 2  x  m ; c)  x 2  mx  m .
Bài 3. Dựa vào đồ thị của các hàm số bậc hai sau đây, hãy lập bảng xét dấu của tam thức bậc hai
tương ứng.
Bài 4. Xét dấu của các tam thức bậc hai sau đây:
a) f  x   3x 2  x  5 ; b) f  x    x 2  2 x  1 ;
c) f  x   2 x 2  x  2 ; d) f  x    x  x  3  2 ;
e) f  x     
3x  1 x  2 .
Trang 9
Bài 5. Độ cao (tính bằng mét) của một quả bóng so với vành rổ
khi bóng di chuyển được x mét theo phương ngang được
mô phỏng bằng hàm số h(x) = 0,1x2 + x 1. Trong các
khoảng nào của x thì bóng nằm: cao hơn vành rổ, thấp
hơn vành rổ và ngang vành rổ? Làm tròn các kết quả đến
hàng phần mười.
Bài 6. Độ cao so với mặt đất của một quả bóng được ném lên theo phương thẳng đứng được mô
tả bởi hàm số bậc hai h(t )  4,9t 2  20t  1 , ở độ cao h(t ) tính bằng mét và thời gian t tính bằng
giây. Trong khoảng thời điểm nào trong quá trình bay của nó, quả bóng sẽ ở độ cao trên 5 m so
với mặt đất?
Bài 7. Một khung dây thép hình chữ nhật có chiều dài 20 cm và chiều rộng 15 cm được uốn lại
thành khung hình chữ nhật mới có kích thước (20 + x) cm và (15 x) cm. Với x nằm trong các
khoảng nào thì diện tích của khung sau khi uồn: tăng lên, không thay đổi, giảm đi?
Bài 8. Xét đường tròn đường kính AB  4 và một điểm M di chuyển trên đoạn AB , đặt
AM  x (H.6.19). Xét hai đường tròn đường kính AM và MB . Kí hiệu S  x  là diện tích phần
hình phẳng nằm trong hình tròn lớn và nằm ngoài hai hình tròn nhỏ. Xác định các giá trị của x
để diện tích S  x  không vượt quá một nửa tổng diện tích hai hình tròn nhỏ.
Bài 9. Chứng minh rằng với mọi số thực m ta luôn có 9m2 + 2m 3.
Trang 10
§2. GIẢI BẤT PHƯƠNG TRÌNH BẬC HAI MỘT ẨN

Lợi nhuận (I) thu được trong một ngày từ việc kinh doanh
một loại gạo của cửa hàng phụ thuộc vào giá bán (x) của
một kilôgam loại gạo đó theo công thức I = 3x2 + 200x – 2
325, với I và x được tính bằng nghìn đồng. Giá trị x như thế
nào thì của hang có lãi từ loại gạo đó?
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
A. GIÁO KHOA
Bất phương trình bậc hai một ẩn x là bất phương trình có một trong các dạng
ax2 + bx + c 0, ax2 + bx + c 0, ax2 + bx + c 0, ax2 + bx + c 0 với a  0
Nghiệm của bất phương trình bậc hai là các giá trị của biến x mà khi thay vào bất phương trình
ta được bất đẳng thức đúng.
Ví dụ 1: Các bất phương trình nào sau đây là bất phương trình bậc hai một ẩn? Nếu là bất
phương trình bậc hai một ẩn, x = 4 có là một nghiệm của bất phương trình đó hay không?
a) x 2  5 x  65  0 b) 2 x  4  0 c) ( x  1)3  ( x  2)3
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Trang 11
Giải bất phương trình bậc hai là tìm tập hợp các nghiệm của bất phương trình đó.
 Để giải một bất phương trình bậc hai có một số phương pháp sau:
. Áp dụng định lí về dấu của tam thức bậc hai
. Dùng đồ thị của hàm số bậc hai
. Dùng máy tính cầm tay
Ví dụ 2. Giải các bất phương trình sau:

a) 2 x 2  5 x  2  0
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
b)  x 2  2 x  5  0
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
c) 3x 2  2 x  5  0
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Trang 12
Ví dụ 3. Dựa vào đồ thị của hàm số bậc hai y  f ( x) trong các hình sau, hãy xác định tập
nghiệm của các bất phương trình bậc hai sau đây: f ( x)  0; f ( x)  0; f ( x)  0; f ( x)  0
a) b)
y
y
0 1
x
0 1 4 x
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Ví dụ 4. Tìm tất cả các giá trị thực của tham số m để:

a) Bất phương trình 2 x 2  2(m  2) x  m  2  0 có tập nghiệm là R
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Trang 13
b) Bất phương trình mx 2  2(m  1) x  m  2  0 vô nghiệm

.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
c) Bất phương trình (m  1) x 2  2(m  1) x  m 2  6m  11  0 có nghiệm

.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Trang 14
B. BÀI TẬP
Bài 1. Giải các bất phương trình sau:
a) 16 x 2  40 x  25  0 b) x 2  2 x  9  0 c) 12 x 2  8 x  4  0
d) x 2  5 x  6  0 e) ( x  2)2  (2 x  1)2 f) 2 x 2  5 x  11  x 2  3x  4
Bài 2. Dựa vào đồ thị của hàm số bậc hai tương ứng, hãy xác định tập nghiệm của các bất
phương trình bậc hai sau đây:
y
y
3
f(x)=x2+ x-1
2
-1 0 x
-2
-2 0 1 x -3
2
f(x)= -x2-2x-3
f(x)=x2+4x+4
3
- 1
2 0
x
-2 0 x
f(x)=-2x2-x+3
3
a) x 2  x 1  0 b)  x 2  2 x  3  0
2
c) x 2  4 x  4  0 d) 2 x 2  x  3  0
Bài 3. Cho hàm số bậc hai y  f  x  có bảng biến thiên sau
Căn cứ bảng biến thiên trên, hãy tìm tập nghiệm của bất phương trình f  x   4 .
Bài 4. Tìm tất cả các giá trị thực của tham số m để:
a) x  2 là một nghiệm của bất phương trình (m 2  2) x 2  4mx  8  0
b) x  1 là một nghiệm của bất phương trình (2m 2  3m  1) x 2  6mx  2m  8  0
Trang 15
Bài 5. Tìm tập xác định của các hàm số sau
a) y = 9  x 2  x 2  1
2
b) y  x 2  5 x  4 
 x 2  8 x  15
x 1
c) y  2
 3x 2  15 x  18
x  10 x  9
Bài 6. Tìm m để:

a) phương trình (m + 1)x2 – 2(m – 1)x + 2m – 3 = 0 có nghiệm.
b) bất phương trình (m – 1)x2 + 2(m + 1)x + 3m – 6 > 0 nghiệm đúng với mọi x  R.
c) bất phương trình mx2 + 6mx + 8m – 10  0 vô nghiệm.
d) bất phương trình (m+1)x2 -2(m-1)x + 3m – 3  0 có nghiệm.
2 x2  3x  6
e) bất phương trình ≤ 0 vô nghiệm
(m  1) x 2  2(m  1) x  3m  6
x2  5x  m
Bài 7. Tìm m sao cho bất phương trình: 1   7 thỏa với mọi x  R.
2 x 2  3x  2
Bài 8. Bác Tuân có một tấm lưới dài 20m. Bác muốn dùng tấm lưới này rào chắn khu vườn nhà
mình thành một mảnh đất hình chữ nhật để trồng rau và muốn diện tích trồng rau ít nhất là
21m2. Hỏi chiều dài của vườn rau nằm trong khoảng nào?
Bài 9. Độ cao so với mặt đất của một quả bóng được ném lên theo phương thẳng đứng được mô
tả bởi hàm số bậc hai h(t )  4,9t 2  20t  1 , ở đó độ cao h(t ) được tính bằng mét và thời gian t
tính bằng giây. Hỏi trong khoảng thời điểm nào trong quá trình bay của nó, quả bóng sẽ ở độ
cao trên 5m so với mặt đất? Làm tròn kết quả đến hàng phần tram
Bài 10. Mặt cắt ngang của mặt đường thường có dạng hình parabol để nước mưa dễ dàng thoát
sang hai bên. Mặt cắt ngang của một con đường được mô tả bằng hàm số y = 0,006 với gốc
toạ độ đặt tại tim đường và đơn vị đo là mét như trong Hình a. Với chiều rộng của đường như
thế nào thì tim đường cao hơn lề đường không quá 15 cm?
Hình a
Trang 16
Bạn có biết?
Sử dụng máy tính cầm tay tìm nghiệm của bất phương trình bậc hai một ẩn
Có nhiều loại máy tính cầm tay có thể giúp tìm nghiệm của bất
phương trình bậc hai một ẩn một cách tiện lợi và nhanh chóng.
Chẳng hạn, ta có thể thực hiện trên một loại máy tính cầm tay
như sau:
Sau khi mở máy, ấn phim w để màn hình hiện lên
bảng lựa chọn.
Ấn các phím RR$ để di chuyển đến mục Inequality

(bất đẳng thức).
Ấn phím = để chọn mục Inequality, sau đó ấn tiếp
phím 2 để chọn bất phương trình bậc hai.
Ấn phím 123 hoặc 4 để chọn dạng của bất

phương trình.
Ví dụ
Dùng máy tính cầm tay để giải bất phương trình 2x2 + x – 3 0.
Sau khi thực hiện các bước như ở trên, ta ấn liên tiếp
các phím sau đây để nhập hệ số của bất phương trình:
2=1=p3=
Ấn tiếp phím = để được kết quả như hình bên.

Vậy bất phương trình đã cho có tập nghiệm là ( ;1).
Trang 17
§3. PHƯƠNG TRÌNH QUY VỀ PHƯƠNG TRÌNH BẬC HAI

A. GIÁO KHOA
1) PHƯƠNG TRÌNH DẠNG: ax 2  bx  c  dx 2  ex  f
Cách 1:
Bước 1: Bình phương hai vế, rút gọn rồi giải phương trình bậc 2 hoặc bậc nhất.
Bước 2: Giải phương trình nhận được
Bước 3: Thử lại các giá trị x tìm được có thỏa phương trình ban đầu hay không? Sau đó kết
luận nghiệm
2 2
2 ax  bx  c  0 (hay dx  ex  f  0)
2
Cách 2: ax  bx  c  dx  ex  f   2 2
ax  bx  c  dx  ex  f
Ví dụ 1: Giải phương trình 2 x2  4 x  2  x2  x  2

Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Ví dụ 2: Giải phương trình
a) 3x 2  6 x  1  2 x 2  9 x  1 b) 2 x 2  3x  5  x 2  7
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Trang 18
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
2. Phương trình dạng: ax 2  bx  c  dx  e

Cách 1:
Bước 1: Bình phương hai vế, rút gọn rồi giải phương trình bậc 2 hoặc bậc nhất.
Bước 2: Giải phương trình nhận được
Bước 3: Thử lại các giá trị x tìm được có thỏa phương trình ban đầu hay không? Sau đó kết
luận nghiệm
Cách 2:
 dx  e  0
ax 2  bx  c  dx  e   2 2
 ax  bx  c   dx  e 
Ví dụ 3: Giải phương trình 2 x2  5x  9  x  1

Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Trang 19
Ví dụ 4: Giải các phương trình sau:
a) 2 x2  x  3  1  x b) 3x 2  13x  14  x  3
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Ví dụ 5: Cho các tam giác OAB và OBC lần lượt vuông tại A và B như
hình 1. Các cạnh AB = BC và ngắn hơn OB là 1 cm. Hãy biểu diễn độ
dài OC và OA qua OB, từ đó xác định OB để
a) OC  3OA
5
b) OC  OB
4
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Trang 20
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Ví dụ 6: Giải các phương trình

a) 2 x  5  1  x  x  5 b) 3x  7  x  1  2 c)  x  1 5 x  1  x 2  1
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Trang 21
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Ví dụ 7: Giải phương trình 2 x 2  8 x  x 2  8 x  3
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Trang 22
B. BÀI TẬP
Bài 1. Giải các phương trình sau:
a) 3x 2  4 x  1  2 x 2  4 x  3 b) x 2  2 x  3  2 x 2  5
c) 2 x 2  x  1  x 2  2 x  5 d) 3 x 2  x  1  7 x 2  2 x  5  0
Bài 2. Giải các phương trình sau:
a) 6 x 2  13x  13  2 x  4 b) 2 x 2  5 x  3  3  x
c) 3x 2  17 x  23  x  3 d)  x2  2x  4  x  2
Bài 3: Giải các phương trình sau:
a)  x  3  
4  x2  x  0 b)  x  3 10  x 2  x 2  x  12
c)  x  1 x  3  3 x 2  4 x  5  2  0 d) 3x 2  5 x  8  3x 2  5 x  1  1
Bài 4. Cho tứ giác ABCD có AB  CD; AB  2; BC  13; CD  8; DA  5. Gọi H là giao điểm của
AB và CD và đặt x  AH . Hãy thiết lập một phuơng trình để tính độ dài x , từ đó tính diện tích
tứ giác ABCD.
Bài 5: Một con tàu biển M rời cảng O và chuyển động

thẳng theo phương tạo với bờ biển một góc 600 .Trên bờ
biển có hai đài quan sát A và B nằm về 2 phía so với cảng
O và lần lượt cách cảng O khoảng cách 1km và 2 km
(Hình 2)
a) Đặt độ dài của MO là x kilômét. Biểu diễn khoảng cách
từ tàu đến A và từ tàu đến B theo x
4
b) Tìm x để khoảng cách từ tàu đến B bằng khoảng cách từ tàu đến A
5
c) Tìm x để khoảng cách từ tàu đến B nhỏ hơn khoảng cách từ tàu đến O đúng 500m
Lưu ý: làm tròn kết quả đến hàng phần trăm
Trang 23
Bài 6: Khoảng cách từ nhà An ở vị trí N đến cột điện C là

10m.Từ nhà An đi met theo phương tạo với NC một góc 600
đến vị trí A sau đó đi tiếp 3m đến vị trí B như hình 1. Biểu
diễn khoảng cách AC và BC theo x
8
a) Tìm x để AC  BC
9
b) Tìm x để BC  2 AN
Lưu ý: làm tròn kết quả đến hàng phần chục
Bài 7. Hằng ngày bạn Hùng đều đón bạn Minh đi học tại một vị trí trên lề đường thẳng đến
trường. Minh đứng tại vị trí A cách lề đường một khoảng 50 m để chờ Hùng. Khi nhìn thấy
Hùng đạp xe đến địa điểm B , cách mình một đoạn 200 m thì Minh bắt đầu đi bộ ra lề đường để
bắt kịp xe. Vận tốc đi bộ của Minh là 5 km / h , vận tốc xe đạp của Hùng là 15 km / h . Hãy xác
định vị trí C trên lề đường để hai bạn gặp nhau mà không bạn nào phải chờ người kia (làm
tròn kết quả đến hàng phần chục).
Bài 8: Tìm m để phương trình  x 2  4 x  3 x  m  0 có đúng hai nghiệm phân biệt.
x 2  2  m  1 x  6m  2
Bài 9:Tập hợp các giá trị của tham số m để phương trình  x  2 có
x2
nghiệm duy nhất
Hãy là người bạn đồng hành với những người như bạn,
là học trò của những người giỏi hơn bạn,
và là người thầy của những ai chưa bằng bạn.
EISENHOWER
Trang 24
§. BÀI TẬP CUỐI CHƯƠNG VII

A. TỰ LUẬN
Câu 1: Xét dấu của các tam thức bậc hai sau:
a) f  x    x 2  5 x  6 . b) g  x   x 2  2 x  1 . c) h  x    x 2  x  1 .
Câu 2: Xét dấu các biểu thức sau:
2 x2  x  1
a) f  x    2  x   x 2  5 x  6  . b) g  x   .
x2  4
Câu 3: Giải các bất phương trình sau
a) x 2  1  0 . b) 3 x 2  12 x  1  0 .
11x  6
c) 5 x 2  x  1  0 . d) 2
 1.
x  7 x  10
1 1  x  1  x 2  1
e)  2 . f) 0
2
x  3x  2 x  x  6 x 2
 4   x 2  2 x  2 
Câu 4: Tìm các tham số m sao cho

a) Biểu thức f  x    x 2  2 x  m luôn âm x   .
b) Bất phương trình 3x 2  2  m  1 x  2m 2  3m  2  0 nghiệm đúng với x   .
Câu 5: Tìm tất cả các giá trị của m để hàm số sau xác định với mọi x   .
1
f  x 
2
(m  1) x  2(m  2) x  2  m
Câu 6: Tìm tất cả các giá trị của tham số m để bất phương trình x 2  2(m  2) x  2m  1  0 vô
nghiệm.
Câu 7: Tìm m để bất phương trình  3m  2  x 2  2mx  m  1  0 có nghiệm.
Câu 8: Dựa vào đồ thị các hàm bậc hai được cho, hãy giải các bất phương trình sau
a) x 2  0,5 x  5  0 b) 2 x2  x  1  0
Trang 25
c) x 2  0,5 x  5  0 d) 2 x2  x  1  0
Câu 9: Giải các phương trình sau
a) 3x 2  4 x  1  2 x 2  4 x  3 b) x 2  4 x  12  x  4
c) x 2  2 x  3  2 x 2  5  0 d) 6 x 2  13 x  13  4  2 x
e) x2  2x  4  x  2 f) 3 2  x  x 2  2  x  1 x  5   0
Câu 10: Giải các phương trình sau
a) 2 x2  2 x  5  x2  x  1 b)  x  5 2  x   3 x 2  3x
Câu 11: Một tam giác vuông có một cạnh góc vuông ngắn hơn cạnh huyền 8 cm. Tính độ dài
của cạnh huyền, biết chu vi tam giác bằng 30 cm.
Câu 12: Một quả bóng được bắn thẳng lên từ độ cao 2 m với tốc độ ban đầu là 30 m/s. Khoảng
cách của bóng so với mặt đất sau t giây được cho bởi hàm số h  t   4, 9t 2  30t  2 với
h  t  tính bằng đơn vị mét. Hỏi quả bóng nằm ở độ cao trên 40 m trong thời gian bao
lâu? Làm tròn kết quả đến hàng phần trăm.
Câu 13: Một chú cá heo nhảy lên khỏi mặt nước. Độ cao h (mét) của cá heo so với mặt nước sau
t giây được cho bởi h  t   4, 9t 2  9, 6t . Tính khoảng thời gian cá heo ở trên không.
Câu 14: Lợi nhuận một tháng p  x  của một quán ăn phụ thuộc vào giá trung bình x của các
món ăn theo công thức p  x   30 x 2  2100 x –15000 , với đơn vị tính bằng nghìn đồng.
Nếu muốn lợi nhuận không dưới 15 triệu đồng một tháng thì giá bán trung bình của
các món ăn cần nằm trong khoảng nào?
Câu 15: Quỹ đạo của một quả bóng được mô tả bằng hàm số y  f  x   0, 03x 2  0, 4 x  1, 5 với
y (tính bằng mét) là độ cao của quả bóng so với mặt đất khi độ dịch chuyển theo
phương ngang của bóng là x (tính bằng mét). Để quả bóng có thể ném được qua lưới
cao 2 m , người ném phải đứng cách lưới bao xa? Làm tròn kết quả đến hàng phần
mười.
Trang 26
B. TRẮC NGHIỆM
Câu 1: Cho tam thức bậc hai f ( x)  ax 2  bx  c (a  0) . Mệnh đề nào sau đây đúng?
A. Nếu   0 thì f  x  luôn cùng dấu với hệ số a , với mọi x   .
B. Nếu   0 thì f  x  luôn trái dấu với hệ số a , với mọi x   .
 b 
C. Nếu   0 thì f  x  luôn cùng dấu với hệ số a , với mọi x   \   .
 2a 
D. Nếu   0 thì f  x  luôn cùng dấu với hệ số b , với mọi x   .
Câu 2: Tập nghiệm của bất phương trình 2 x 2  14 x  20  0 là

A. S   ; 2    5;   . B. S   ; 2    5;   .
C. S   2;5  . D. S   2;5  .
Câu 3: Tập xác định của hàm số y   x 2  2 x  3 là

A. 1;3 . B.  ; 1   3;   .
C.  1;3 . D.  ; 1  3;   .
Câu 4: Tìm tập nghiệm S của bất phương trình x 2  4 x  4  0 .

A. S   \ 2 . B. S   . C. S   2;   . D. S   \ 2 .
Câu 5: Số nghiệm nguyên của bất phương trình 2 x 2  3x  15  0 là

A. 6 . B. 5 . C. 8 . D. 7 .
2
Câu 6: Tìm m để biểu thức x  2 x  m luôn dương với mọi x  .
A. m  1 . B. m  1 . C. m  1 . D. m  1 .
Câu 7: Bất phương trình  m  2  x 2  2mx  1  0 nghiệm đúng với mọi x  khi
A. 1  m  2 . B. m  2 . C. m  1 . D. m  2 .
2022
Câu 8: Tìm tất cả các giá trị thực của tham số m để hàm số y  có tập xác
 m  1 x 2  mx  m
định là  .
4
A. m  1 . B. m  0 . C. m  1 . D. m   .
3
Trang 27
Câu 9: Biết x  a  b với a, b  , b  0 là nghiệm duy nhất của phương trình 2x2  3  x 1.
Tính a  b .
A. 6 . B. 5 . C. 4 . D. 1 .
Câu 10: Phương trình x 2  5 x  4  2 x 2  3 x  12 có bao nhiêu nghiệm?

A. 3 . B. 0 . C. 1 . D. 2 .
Câu 11: Cho phương trình 4  2 x  x 2  2  x . Chọn mệnh đề đúng.

A. Phương trình đã cho có 2 nghiệm.
B. Phương trình đã cho có 1 nghiệm dương.
C. Phương trình đã cho có 1 nghiệm âm.
D. Phương trình đã cho có 1 nghiệm nguyên.
Câu 12: Bất phương trình x 4  5 x 2  4  0 có bao nhiêu nghiệm nguyên?

A. vô số. B. 0 . C. 2 . D. 4 .
Câu 13: Biểu thức  3 x 2  10 x  3   4 x  5  âm khi và chỉ khi
 5  1  5 
A. x   ;  . B. x   ;    ;3  .
 4  3  4 
1 5 1 
C. x   ;    3;    . D. x   ;3  .
3 4 3 
x  2 x 1
Câu 14: Bất phương trình  có bao nhiêu nghiệm nguyên x   2022; 2022 ?
x 1 x  2
A. 2021 . B. 2020 . C. 2022 . D. 2023 .
Câu 15: Tìm m để phương trình  x 2  2  m  1 x  m  3  0 có hai nghiệm phân biệt
A.  1; 2  B.  ; 1   2;   C.  1; 2  D.  ; 1   2;  
Câu 16: Có tất cả các giá trị nguyên của tham số m để bất phương trình
x   m  2  x  8m  1  0 vô nghiệm.
2
A. 28 . B. 29 . C. vô số. D. 27 .
 x2  2x  5
Câu 17: Tìm tất cả các giá trị của tham số m để bất phương trình  0 nghiệm đúng
x 2  mx  1
với mọi x   .
A. m   . B. m   2; 2  .
C. m   ; 2    2;   . D. m   2; 2  .
Trang 28
Câu 18: Cho tứ giác ABCD có AB  CD; AB  2; BC  13; CD  8; DA  5. Gọi H là giao điểm
của AB và CD và đặt x  AH . Tính diện tích tứ giác ABCD.
A. 20 . B. 48 . C. 25 . D. 24 .
Câu 19: Hằng ngày bạn Nam đều đón bạn Minh đi học tại một vị trí trên lề đường thẳng đến
trường. Minh đứng tại vị trí A cách lề đường một khoảng 50m để chờ Nam. Khi nhìn
thấy Nam đạp xe đến địa điểm B , cách mình một đoạn 200m thì Minh bắt đầu đi bộ
ra lề đường để bắt kịp xe. Vận tốc đi bộ của Minh là 5 km / h , vận tốc xe đạp của Hùng
là 15 km / h . Gọi C là vị trí trên lề đường để hai bạn gặp nhau mà không bạn nào phải
chờ người kia. Khi đó khoảng cách BC gần nhất với kết quả nào sau đây?
A. 150m . B. 120m . C. 170m . D. 200m .
Câu 20: Đồ thị hàm số y   x 2  4 x  1 đi qua bao nhiêu điểm có tọa độ nguyên và nằm phía
trên trục hoành (không nằm trên trục hoành).
A. 2 . B. 4 . C. 5 . D. 3 .
Trang 29
CHƯƠNG VIII: ĐẠI SỐ TỔ HỢP

§1: QUY TẮC CỘNG  QUY TẮC NHÂN
A. GIÁO KHOA
I. QUY TẮC CỘNG
Ví dụ 1: Trong một cửa hàng bán kem có 5 loại kem cây và 4 loại kem ốc quế. Có bao nhiêu cách
chọn mua một cây kem cây hoặc một cây kem ốc quế?
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Giả sử một công việc có thể được thực hiện theo phương án A hoặc phương án B. Phương
án A có m cách thực hiện và phương án B có n cách thực hiện không trùng với bất kì cách thực
hiện nào của phương án A. Khi đó công việc được thực hiện xong bởi (m + n) cách.
Ví dụ 2: Trong một cuộc thi tìm hiểu về đất nước Việt Nam, ban tổ chức công bố danh sách các
đề tài bao gồm: 8 đề tài về lịch sử, 7 đề tài về thiên nhiên, 10 đề tài về con người và 6 đề tài về
văn hoá. Mỗi thí sinh được quyền chọn một đề tài. Hỏi mỗi thí sinh có bao nhiêu khả năng lựa
chọn đề tài.
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Ví dụ 3: Lớp 10A có 36 học sinh, lớp 10B có 40 học sinh. Hỏi có bao nhiêu cách cử một học sinh
của lớp 10A hoặc lớp 10B tham gia một công việc tình nguyện sắp diễn ra?
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Trang 30
Ví dụ 4: Giả sử đi từ tỉnh A đến tỉnh B có thể đi bằng các phương tiện: ô tô, tàu hỏa hoặc máy
bay. Mỗi ngày có 10 chuyến ô tô, 5 chuyến tàu hỏa và 3 chuyến máy bay. Hỏi có bao nhiêu cách
lựa chọn chuyến đi từ tỉnh A đến tỉnh B.
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
II. QUY TẮC NHÂN

Ví dụ 1: Bạn An mua đồng phục đi học gồm 3 áo sơ mi trắng, 4 quần tây xanh.
a) Hỏi mỗi ngày học sinh đó có bao nhiêu cách chọn 1 bộ đồng phục đi học (áo + quần)?
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
b) Vẽ và hooàn thành sơ đồ cây bên dưới để thể hiện tất cả khả năng mà bạn An có thể lựa chọn
một bộ quần áo.
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
Giả sử một công việc được chia thành hai công đoạn. Công đoạn thứ nhất có m cách thực
hiện, ứng với mỗi cách đó, có n cách thực hiện công đoạn thứ hai. Khi đó, công việc có thể
được thực hiện theo m.n cách.
Trang 31
Ví dụ 2: An muốn qua nhà Bình để cùng Bình đến chơi nhà Cường. Từ nhà An đến nhà Bình có
4 con đường đi, từ nhà Bình đến nhà Cường có 6 con đường đi. Hỏi An có bao nhiêu cách chọn
đường đi đến nhà Cường?
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
Ví dụ 3: Một đồng xu có hai mặt sấp và ngửa (kí hiệu S và N). Tung đồng xu ba lần liên tiếp và
ghi lại kết quả. Tìm số kết quả có thể xảy ra theo hai cách dưới đây:
a) Vẽ sơ đồ hình cây.
b) Sử dụng quy tắc nhân.
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
Ví dụ 4: Cho tập X = {0,1,2,3,4,5,6,7}. Từ các phần tử của X có thể lập được bao nhiêu số tự
nhiên, biết rằng:
a) Số đó có 2 chữ số.
b) Số đó có 3 chữ số khác nhau từng đôi một.
c) Số đó là số lẻ có 3 chữ số khác nhau từng đôi một.
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Trang 32
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Ví dụ 5: Các phân tử RNA (acid ribonucleic) là một thành phần của tế bào
sinh vật, có chức năng truyền đạt thông tin di truyền và những chức năng
quan trọng khác. Mỗi phân tử RNA là một dãy các phân tử nucleotide
thuộc một trong bốn loại là A (adenine), C (cytosine), G (guanine) và U
(uracil). Hình bên là hình ảnh mô phỏng một đoạn phân tử RNA. Số lượng
và sự sắp xếp khác nhau của các phân tử nucleotide A, C, G hay U tạo nên
các đoạn phân tử RNA khác nhau. Có bao nhiêu đoạn phân tử RNA khác
nhau cùng có ba phân tử nucleotide?
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Trang 33
B. BÀI TẬP
NHẬN BIẾT, THÔNG HIỂU
Bài 1. Tại một nhà hàng chuyên phục vụ cơm trưa văn phòng, thực đơn có 5 món chính, 3 món
phụ và 4 loại đồ uống. Tại đây, thực khách có bao nhiêu cách lựa chọn bữa trưa gồm 1 món
chính, một món phụ và một loại đồ uống?
Bài 2. Với các chữ số trong tập X ={1, 2, 3, 4, 5} có thể lập được bao nhiêu số tự nhiên:
a/ Gồm 5 chữ số.
b/ Gồm 5 chữ số mà trong đó các chữ số đều khác nhau. Tính tổng tất cả các số đó
Bài 3. Mã xác thực (OTP  One time password) do ngân hàng gửi vào điện thoại của khách
hàng cho mỗi lần giao dịch là một dãy 6 kí tự từ các chữ số từ 0 đến 9. Có thể tạo ra bao nhiêu
mã xác thực như vậy?
Bài 4. Từ các chữ số 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 lập được bao nhiêu số tự nhiên:

a/ Có 5 chữ số phân biệt.
b/ Có 5 chữ số phân biệt và số đó bắt đầu là 123.
c/ Có 5 chữ số phân biệt và số đó không bắt đầu bằng 123.
Bài 5. Mã số nhân viên của một công ty có 4 kí tự gồm một chữ cái đầu tiên (lấy từ 6 chữ cái A,
B, C, D, E, F) và tiếp theo là 3 chữ số (từ các chữ số 0; 1; 2; ….; 9). Công ty có thể tạo ra bao nhiêu
mã số nhân viên theo cách này?
Bài 6. Tung đồng thời hai con xúc xắc khác nhau và ghi lại số chấm xuất hiện trên mỗi con xúc
xắc. Có bao nhiêu kết quả có thể xảy ra mà tổng số chấm xuất hiện trên hai mặt là bội của 5.
VẬN DỤNG
Bài 7. a/ Có bao nhiêu số tự nhiên có 4 chữ số và chia hết cho 5?
b/ Có bao nhiêu số tự nhiên có 4 chữ số phân biệt và chia hết cho 5?
A B
Bài 8. Xét sơ đồ mạch điện như hình vẽ:

Hỏi có bao nhiêu cách đóng  mở 5 công tắc để có được dòng điện từ A đến B.
Bài 9. Mỗi người sử dụng mạng máy tính đều có mật khẩu. Giả sử mỗi mật khẩu gồm 6 kí tự,
mỗi kí tự hoặc là một chữ số (từ 0 đến 9) hoặc là một chữ cái (trong 26 chữ cái tiếng Anh) và
mỗi mật khẩu phải có ít nhất 1 chữ số. Hỏi có thể lập được bao nhiêu mật khẩu?
Trang 34
§2. HOÁN VỊ, CHỈNH HỢP, TỔ HỢP

Trong vòng đấu loại trực tiếp của giải bóng đá, nếu sau khi kết thúc 90 phút thi đấu chính thức
và 2 hiệp phụ mà kết quả vẫn hòa thì loạt đá luân lưu 11m sẽ được thực hiện.
Hỏi có tất cả bao nhiêu cách lập ra một danh sách 5 cầu thủ lần lượt thực hiện loạt đá luân lưu
từ đội bóng gồm có 11 cầu thủ?
Có bao nhiêu cách chọn ra một nhóm gồm 6 cầu thủ không thực hiện loạt đá luân lưu (từ đội
bóng gồm có 11 cầu thủ)?
Bằng cách sử dụng quy tắc nhân, các bạn có tìm được trả lời không? Học xong bài này, ta sẽ dễ
dàng trả lời được các câu hỏi trên.
A. GIÁO KHOA
1) HOÁN VỊ (SP XP)
Ví dụ 1: Sau giờ thực hành trải nghiệm, ba đội A, B, C bốc thăm để xác định thứ tự trình bày,
thuyết minh về sản phẩm mỗi đội.
a) Hãy liệt kê tất cả kết quả bốc thăm xảy ra.
b) Có tất cả bao nhiêu kết quả như vậy? Ngoài cách đếm lần lượt từng kết quả, có cách tìm nào
nhanh hơn không?
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
Mỗi cách sắp xếp ba đội A, B, C theo một thứ tự gọi là hoán vị của ba đội này.
Ta tính được số hoán vị của ba đội bằng 3.2.1  6.
Tổng quát, ta có định nghĩa sau đây:

Cho tập A có n phần tử (n  1).
Mỗi cách sắp xếp n phần tử của A theo một thứ tự gọi là hoán vị các phần tử đó (gọi
tắt là hoán vị của A hay hoán vị của n phần tử).
Kí hiệu Pn là số lượng hoán vị của n phần tử.
Từ quy tắc nhân, ta có:

Số các hoán vị n phần tử (n  1) bằng
Pn  n(n  1)(n  2)....2.1.
Trang 35
Chú ý:
 Ta đưa vào kí hiệu n !  n(n  1)(n  2)...2.1 và đọc là n giai thừa hoặc giai thừa của n.
Khi đó Pn  n !.
 Quy ước 0!  1.
 Với một số máy tính, ta có thể tính toán nhanh số các
hoán vị. Ví dụ để tính P8  8!, ta ấn liên tiếp các phím
sẽ nhận được kết quả là 40320.
Ví dụ 2: Bãi đỗ xe ô tô còn lại 4 chỗ trống 1, 2, 3, 4. Có 4 chiếc ô tô (kí hiệu A, B, C , D ) đang đi

vào bãi để đỗ xe. Có bao nhiêu cách xếp 4 chiếc xe này vào 4 chỗ trống 1, 2, 3, 4?
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Ví dụ 3: Một giải bóng đá có 14 đội bóng tham gia. Có bao nhiêu khả năng về thứ hạng của các
đội bóng khi mùa giải kết thúc (thứ hạng của 2 đội bất kỳ không giống nhau)?
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Ví dụ 4. Từ các chữ số 1; 2;3; 4;5 lập các số có năm chữ số đôi một khác nhau (ví dụ 1 số thỏa
mãn là 32541, ví dụ 1 số không thỏa mãn là 32412).
a) Có thể lập được bao nhiêu số như vậy?
b) Trong các số vừa lập được ở câu a, có bao nhiêu số chẵn?
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Trang 36
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Ví dụ 5. Một học sinh có 18 cuốn sách đôi một khác nhau, trong đó có 5 cuốn sách Toán, 6 cuốn
sách Văn và 7 cuốn sách Anh. Có bao nhiêu các sắp xếp lên một kệ sách dài sao cho các cuốn
sách cùng một môn học thì xếp cạnh nhau?
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Ví dụ 6. Có 5 học sinh A,B,C,D,E được xếp thành một hàng ngang. Hỏi có bao nhiêu cách sắp
xếp nếu:
a/ 5 học sinh được xếp tùy ý.
b/ C đứng chính giữa hàng.
c/ A và E luôn có 1 bạn đứng ở đầu hàng và 1 bạn đứng ở cuối hàng.
d/ A và B luôn đứng cạnh nhau.
e/ B, C, D luôn đứng cạnh nhau.
f/ A và B không đứng cạnh nhau.
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Trang 37
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.
Ví dụ 7. Từ các chữ số 0, 2,3, 4, 7,9 có thể lập được bao nhiêu số tự nhiên gồm 6 chữ số đôi một
khác nhau, trong đó hai chữ số 0 và 7 không đứng cạnh nhau.
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.
2) CHỈNH HỢP CHOOSE
Ví dụ 8. Tại một trạm quan sát, có sẵn 5 lá cờ tương ứng với 5 màu đỏ, trắng, xanh, vàng và
cam (kí hiệu Đ, T, X, V, C). Khi cần báo một tín hiệu, người ta chọn 3 lá cờ và cắm vào ba vị trí
có sẵn thành một hàng.
a) Hãy chỉ ra ít nhất bốn cách chọn và cắm cờ để báo bốn tín hiệu khác nhau (cùng là 3 lá cờ
nhưng nếu đổi vị trí lại thì chúng ta được một tín hiệu khác).
b) Bằng cách này, có thể báo nhiều nhất bao nhiêu tín hiệu khác nhau?
Trang 38
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Mỗi cách chọn ra 3 lá cờ từ 5 lá cờ và sắp xếp chúng theo thứ tự được gọi là một chỉnh hợp
chập 3 của 5 lá cờ. Ta thấy số lượng các chỉnh hợp này là 5.4.3  60.
Tổng quát, ta có định nghĩa như sau:
Cho tập hợp A có n phần tử (n  1) và số nguyên k với 1  k  n.
Mỗi cách lấy k phần tử của A và sắp xếp chúng theo một thứ tự gọi là một chỉnh
hợp chập k của n phần tử đó.
Kí hiệu Ank là số lượng chỉnh hợp chập k của n phần tử.
Từ quy tắc nhân, ta có:

Số lượng các chỉnh hợp chập k của n phần tử 1  k  n bằng
n!
Ank  n(n  1)(n  2)...(n  k  1)  .
(n  k )!
Chú ý:
 Mỗi hoán vị n phần tử cũng chính là chỉnh hợp chập n của n phần tử đó. Ta có
Pn  Ann , n  1.
 Với một số máy tính, ta có thể tính toán nhanh số
các chỉnh hợp. Ví dụ để tính A125 , ta ấn liên tiếp các
phím sẽ nhận được

kết quả là 95040.
Trang 39
Ví dụ 9. Phần thi chung kết nội dung chạy cự li 1500 m của một giải đấu có 10 vận động viên
tham gia. Có bao nhiêu khả năng về kết quả 3 vận động viên đoạt huy chương vàng, bạc và
đồng sau khi phần thi kết thúc? Biết rằng không có hai vận động viên nào về đích cùng lúc.
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................

Ví dụ 10. Trong mặt phẳng cho 10 điểm phân biệt. Có bao nhiêu vectơ khác 0 có điểm đầu và
điểm cuối thuộc tập các điểm đã cho?
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Ví dụ 11. Từ bảy chữ số 1; 2;3; 4;5;6;7 lập các số có ba chữ số đôi một khác nhau.
a) Có thể lập được tất cả bao nhiêu số như vậy?
b) Trong các số lập được ở câu a), có bao nhiêu số lẻ?
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Ví dụ 12. Một giải thi đấu bóng đá quốc tế có 16 đội thi đấu vòng tròn 2 lượt tính điểm (hai đội
bất kỳ đều thi đấu với nhau đúng 2 trận). Sau mỗi trận đấu, đội thắng được 3 điểm, đội thua
được 0 điểm; nếu hòa thì mỗi đội được 1 điểm. Sau giải đấu, Ban tổ chức thống kê được có tất
cả 80 trận hòa. Hỏi tổng số điểm của tất cả các đội sau giải đấu bằng bao nhiêu?
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Trang 40
Ví dụ 13. Có bao nhiêu số tự nhiên có bảy chữ số khác nhau từng đôi một, trong đó luôn có mặt
ba chữ số 1, 2, 3 và chữ số 2 đứng liền giữa hai chữ số 1 và 3.
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
3) TỔ HỢP
Ví dụ 14. Châu vừa mua được 4 cuốn sách, kí hiệu là A; B; C ; D. Bạn ấy dự định chọn ra 3 cuốn
để đưa về quê đọc trong dịp nghỉ hè.
a) Hãy liệt kê tất cả các cách Châu có thể chọn 3 cuốn sách từ 4 cuốn sách. Có tất cả bao nhiêu
cách?
b) Châu dự định đọc lần lượt từng cuốn. Châu có bao nhiêu cách sắp xếp thứ tự 3 cuốn đã
chọn?
c) Châu có bao nhiêu cách chọn 3 cuốn sách từ 4 cuốn sách và xếp theo thứ tự để đọc lần lượt
từng cuốn một?
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Trang 41
Mỗi nhóm 3 cuốn sách từ 4 cuốn sách A; B; C ; D được gọi là một tổ hợp chập 3 của 4 phần tử
A; B; C ; D.
Ta biết rằng, với mỗi cách chọn 3 cuốn sách (chẳng hạn A; B; C ) thì có P3  3! cách xếp chúng
theo thứ tự. Mỗi thứ tự này chính là một chỉnh hợp chập 3 của 4 phần tử A; B; C ; D . Do đó, nếu
A43
kí hiệu C43 là số lượng tổ hợp chập 3 của 4 phần tử thì ta có hệ thức C43 .3!  A43 hay C43  .
3!
Tổng quát, ta có định nghĩa sau đây:

Cho tập hợp A có n phần tử (n  1)
Mỗi nhóm k phần tử (1  k  n) của A được gọi là một tổ hợp chập k của n phần tử.
Kí hiệu Cnk là số lượng tổ hợp chập k của n phần tử (1  k  n).
Theo quy tắc nhân, ta có:

k k k Ank n!
C .k !  A nên C 
n n n  .
k ! k !(n  k )!
Chú ý:
 Người ta quy ước Cn0  1.
 Với một số máy tính, ta có thể tính toán nhanh số các
11
tổ hợp. Ví dụ để tính C20 , ta ấn liên tiếp các phím
sẽ nhận được kết

quả là 167960.
Với câu hỏi được đặt ra ở phần đầu của bài học, ta có:
 Số cách lập ra một danh sách 5 cầu thủ lần lượt thực hiện loạt đá luân lưu từ đội bóng
gồm có 11 cầu thủ là A115  55440.
 Số cách chọn ra một nhóm 6 cầu thủ không thực hiện loạt đá luân lưu từ đội bóng gồm
có 11 cầu thủ là C116  462.
Ví dụ 15. Tổ I có 9 thành viên. Tuần tới là phiên trực nhật của tổ, nên cần phân công 4 bạn đi bê
ghế của lớp cho buổi chào cờ. Bạn Thông là 1 trong số 9 thành viên của Tổ I.
a) Có bao nhiêu cách phân công 4 bạn đi bê ghế?
b) Có bao nhiêu cách chọn 5 bạn không phải đi bê ghế?
c) Có bao nhiêu cách phân công 4 bạn đi bê ghế mà trong 4 bạn này có bạn Thông?
d) Có bao nhiêu cách phân công 4 bạn đi bê ghế mà trong 4 bạn này không có bạn Thông?
Trang 42
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Nhận xét. Ở Ví dụ 15, ta thấy C94  C95 và C83  C84  C94 . Tổng quát, ta có hệ thức:
Cnk  Cnn  k ; Cnk  Cnk 1  Cnk11.
Ví dụ 16. Nội dung thi đấu đôi nam nữ của giải bóng bàn cấp trường có 7 đội tham gia. Các
đội thi đấu vòng tròn một lượt.
a) Nội dung này có tất cả bao nhiêu trận đấu?
b) Sau giải đấu, ba đội có thành tích tốt nhất sẽ được chọn đi thi đấu cấp liên trường. Có bao
nhiêu khả năng có thể xảy ra về ba đội được chọn đi thi cấp liên trường?
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Trang 43
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Ví dụ 17. Cho 6 điểm đôi một phân biệt cùng nằm trên một đường tròn.
a) Có bao nhiêu đoạn thẳng có điểm mút thuộc các điểm đã cho?
b) Có bao nhiêu tam giác có đỉnh thuộc các điểm đã cho?
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.
Ví dụ 18. Một đội văn nghệ học sinh gồm 12 học sinh hát và 15 học sinh múa (mỗi học sinh chỉ
chuyên một loại hình). Cần chọn ra một đội gồm 3 học sinh hát tam ca và 5 học sinh múa minh
họa để diễn chính thức trong buổi lễ truyền thống nhà trường. Hỏi có bao nhiêu cách chọn?
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Trang 44
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.
Ví dụ 19. Một cái thùng chứa 12 quả cầu, trong đó có 5 quả xanh được đánh số từ 1 đến 5, có 4
quả đỏ được đánh số từ 1 đến 4 và có 3 quả vàng được đánh số từ 1 đến 3. Hỏi có bao nhiêu
cách lấy ra 2 quả cầu từ 12 quả cầu này sao cho:
a) 2 quả cầu lấy ra khác màu.
b) 2 quả cầu lấy ra vừa khác màu vừa khác số.
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.
Ví dụ 20. Một trường học có 25 giáo viên nam và 15 giáo viên nữ trong đó có đúng 2 cặp vợ
chồng. Nhà trường chọn 5 người trong số 40 giáo viên trên đi công tác. Có bao nhiêu cách chọn
sao cho trong 5 người được chọn có đúng một cặp vợ chồng?
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Trang 45
B. BÀI TẬP
Bài 1. Cần xếp một nhóm 5 học sinh ngồi vào một dãy 5 chiếc ghế.
a) Có bao nhiêu cách xếp?
b) Nếu bạn Nga (một thành viên trong nhóm) nhất định muốn ngồi vào chiếc ghế ngoài cùng
bên trái, thì có bao nhiêu cách xếp?
Bài 2.Từ các chữ số sau đây, có thể lập bao nhiêu số tự nhiên có bốn chữ số khác nhau?
a) 1; 2;3; 4;5; 6. b) 0;1; 2;3; 4;5.
Bài 3 . Tổ Một có 4 bạn nam và 5 bạn nữ. Có bao nhiêu cách cử 3 bạn của tổ làm trực nhật trong
mỗi trường hợp sau:
a) 3 bạn được chọn bất kì. b) 3 bạn gồm 2 nam và 1 nữ.
Bài 4. . Từ một danh sách gồm 8 người, người ta bầu ra một ủy ban gồm một chủ tịch, một phó
chủ tịch, một thư kí và một ủy viên. Có bao nhiêu khả năng có thể về kết quả bầu ủy ban này?
Bài 5. Một nhóm gồm 7 bạn đến trung tâm chăm sóc người cao tuổi làm từ thiện. Theo chỉ dẫn
của trung tâm, 3 bạn hỗ trợ đi lại, 2 bạn hỗ trợ tắm rửa và 2 bạn hỗ trợ ăn uống. Có bao nhiêu
cách phân công các bạn trong nhóm làm các công việc trên?
Bài 6. Có 4 đường thẳng song song cắt 5 đường thẳng song song khác tạo thành những hình
bình hành. Có bao nhiêu hình bình hành được tạo thành?
Bài 7. Mùa giải 2019, giải bóng đá vô địch quốc gia (V.League) có 14 đội bóng tham gia. Các đội
bóng vòng tròn hai lượt đi và về. Hỏi cả giải đấu có bao nhiêu trận đấu?
Bài 8. Từ tập hợp X  1, 2,3, 4,5, 6,7,8 lập được bao nhiêu số tự nhiên có 11 chữ số sao cho chữ
số 1 có mặt 4 lần, các chữ số khác có mặt một lần?
Bài 9. Có bao nhiêu cách xếp 10 người vào một bàn tròn, biết hai cách xếp được xem là giống
nhau nếu cách này nhận được từ cách kia bằng cách xoay bàn một góc nào đó?
Bài 10. Một nhóm học sinh gồm 6 bạn nam và 6 bạn nữ đứng thành hàng ngang. Có bao nhiêu
cách xếp sao cho nam và nữ đứng xen kẽ nhau?
Trang 46
Bài 11. Có bao nhiêu số có 6 chữ số đôi một khác nhau không bắt đầu bởi 34 được lập từ các
chữ số 1; 2; 3; 4; 5; 6 ?
Bài 12. Một đội văn nghệ gồm 20 người, trong đó 10 nam và 10 nữ. Hỏi có bao nhiêu cách chọn
ra 5 người sao cho có ít nhất 2 nam và ít nhất 1 nữ trong 5 người đó?
Bài 13. Một lớp 11 có 30 học sinh nam và 15 học sinh nữ. Có bao nhiêu cách chọn ra 6 học sinh
sao cho trong 6 học sinh này có ít nhất 2 học sinh nữ?
Bài 14. Có 10 quả cầu đỏ, 6 quả cầu xanh. Cần chọn ra 5 quả cầu, hỏi có bao nhiêu cách chọn
được:
a) 2 quả cầu đỏ và 3 quả cầu xanh. b) có ít nhất 3 quả cầu đỏ.
c) có nhiều nhất 2 quả cầu đỏ. d) có ít nhất một quả cầu đỏ.
e) 5 quả cùng màu. f) 5 quả cầu có đủ 2 màu.
Bài 15. Cho hai đường thẳng song song. Trên đường thẳng thứ nhất có 10 điểm, trên đường
thẳng thứ hai có 20 điểm. Có bao nhiêu tam giác tạo bởi các điểm đã cho?
Bài 16. Từ các chữ số 0;1; 2;3;5 có thể lập được bao nhiêu số gồm 4 chữ số đôi một khác nhau
mà số đó không chia hết cho 5?
Bài 17. Cho A là tập các số tự nhiên có 9 chữ số đôi một khác nhau. Trong A, có bao nhiêu số có
các chữ số 0,1,2,3,4 và các chữ số 1,2,3,4 sắp theo thứ tự tăng dần từ trái qua phải (không nhất
thiết kề nhau).
Bài 18. Cho tập hợp A  1, 2,3, 4,5, 6 . Từ A lập được bao nhiêu số có ba chữ số đôi một khác
nhau và tổng của ba chữ số này bằng 9?
Bài 19. Có bao nhiêu số tự nhiên gồm bốn chữ số đôi một khác nhau, chia hết cho 15 và mỗi
chữ số đều không vượt quá 5?
Bài 20. Có bao nhiêu số tự nhiên gồm 5 chữ số đôi một khác nhau trong đó hai chữ số 1 và 4
luôn đứng cạnh nhau?
Trang 47
Bài 21. Xếp 10 học sinh gồm 5 học sinh nam (trong đó có Thông) và 5 học sinh nữ (trong đó có
Châu) thành một hàng ngang. Có bao nhiêu cách để trong 10 học sinh trên không có 2 học sinh
cùng giới đứng cạnh nhau, đồng thời Thông và Châu không đứng cạnh nhau?
Bài 22. Một số nguyên dương gọi là đối xứng nếu ta viết các chữ số theo thứ tự ngược lại thì
được số bằng số ban đầu. Có bao nhiêu số đối xứng có 4 chữ số và chia hết cho 7?
Bài 23 Có bao nhiêu số tự nhiên có 8 chữ số trong đó có 3 chữ số khác nhau đôi một và không
có chữ số 0?
Bài 24. Từ các chữ số 0,1, 2,3, 4, 5, 6 có thể lập được bao nhiêu số tự nhiên gồm 5 chữ số mà số
đó chia hết cho 30?
Bài 25 Xếp 10 học sinh gồm 2 học sinh lớp A, 3 học sinh lớp B và 5 học sinh lớp C thành một
hàng ngang. Có bao nhiêu cách xếp để trong 10 học sinh trên không có 2 học sinh cùng lớp
đứng cạnh nhau?
Trang 48
§3: NHỊ THỨC NEWTON

n
a  b  Cn0 a n  Cn1 a n 1b  ...  Cnk a n  k b k  ...  Cnnb n
A. GIÁO KHOA
3
Xét khai triển  a  b  như sau:
3
a  b   a  b  a  b  a  b  (1)
  aa  ab  ba  bb  a  b 
 aaa  aba  baa  bba  aab  abb  bab  bbb (3)
 aaa   aba  baa  aab    bba  bab  abb   bbb (4)
 a 3  3a 2b  3ab 2  b3 (5)
Ta thấy trong khai triển trên để có được hạng tử chứa a 2b .
Ở dòng (1) ta chọn 1 chữ b trong 3 chữ b ở mỗi thừa số  a  b  và 2 thừa số còn lại lấy chữ a .
Có C31 cách chọn. (lấy 1 trong 3 phần tử mà sự thay đổi thứ tự lấy ra không tạo thành phương án mới)
Ứng với mỗi cách chọn thì ta được hạng tử tương ứng ở dòng (3) (4): baa; aba; aab .
Vậy hệ số của a 2b ở dòng (5) là: C31  3
Từ đó, ta có thể tổng quát cách làm trên như sau:

n
Xét khai triển  a  b   d 0 a n  d1a n 1b  ...  d k a n  k b k  ...  d nb n (với n; k là số tự nhiên và 0  k  n )
n
Khi đó, để có được hạng tử chứa b k thì trong n thừa số  a  b  của  a  b 
Ta chọn ra k chữ b trong n chữ b và n  k chữ a trong các thừa số còn lại: Có Cnk cách chọn.
n
Vậy hệ số d k của a n  k b k bằng số cách chọn trên: d k  Cnk . Ta viết lại khai triển  a  b  như sau:
n
a  b  Cn0 a n  Cn1 a n 1b  ...  Cnk a n  k b k  ...  Cnnb n
Công thức nhị thức Newton, gọi tắt là nhị thức Newton
Nhận xét:
 Vế phải trong nhị thức Newton có: n  1 số hạng.
 Số hạng Cnk a n  k b k được gọi là số hạng tổng quát.
 Tổng số mũ của a và b trong mỗi số hạng Cnk a n  k b k luôn bằng n .
 Các hệ số có tính đối xứng: Cnk  Cnn  k
Trang 49
n
n
 Cách viết khác:  a  b     Cnk a n  k b k 
k 0
Ví dụ 1: Khai triển:
6
a)  a  b  
7
b)  x  1 
8
c) 1 x  
Ví dụ 2:
25
a) Tìm số hạng chứa x12 trong khai triển  x  y  .
20
b) Tìm số hạng chứa x8 trong khai triển  3  2 x  .
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Trang 50
Ví dụ 3: Chứng minh rằng

n
a) Cn0  Cn1  Cn2  ...  Cnn  2n b) Cn0  Cn1  Cn2  ...   1 Cnn  0
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Tam giác Pascal

0 1 2 n
Các hệ số của khai triển  a  b  ;  a  b  ;  a  b  ; …;  a  b  được xếp thành một tam giác như
sau và được gọi là tam giác PASCAL
Hằng đẳng thức Pascal: C nk 11  C nk 1  C nk
Trang 51
Ví dụ 4: Hãy viết đầy đủ dạng khai triển của các nhị thức sau:
6 7
a)  a  b   b)  a  b  
Giải
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
B. BÀI TẬP
NHẬN BIẾT THÔNG HIỂU
14 15
Bài 1. Tìm hệ số của x10 trong khai triển P  x    2  x    2  x 
10
 2
Bài 2. Cho biểu thức P  x    3 x 2  3  với điều kiện x  0 .
 x 
a. Tìm hệ số của x5 trong khai triển của P  x  .
b. Tìm số hạng không chứa x trong khai triển của P  x  .
Bài 3. Tìm hệ số của x5 trong các khai triển sau:

10 10 10 10 10
a. A   x  2    x  2  b. B  1  3 x   1  3 x 2   1  3 x3 
n
3 5  nx 2 2 
c. C   3  2 x  x 2
 d. D     với điều kiện x  0 và n thỏa 5Cnn 1  Cn3 .
 14 x 
VẬN DỤNG
5
Bài 4. Cho đa thức với khai triển sau: P  x   1  x 2  x 4  x 6   a30 x30  ...  ak x k  ...  a0
a. Tìm a6 trong khai triển của P  x  .
b. Tính tổng các hệ số ak với k  0,..., 30 trong khai triển P  x  .
Trang 52
Bài 5.
n
a. Tìm hệ số của x12 trong khai triển  x 2  1 , biết rằng tổng tất cả hệ số trong khai triển bằng
1024 .
n
 1
b. Biết rằng hệ số của x n  2 trong khai triển  x   bằng 31 . Tìm n .
 4
10
c. Cho đa thức A   2 x  3 y  4  . Tìm hệ số của x3 y 4 trong khai triển của A .
Bài 6. Cho n là số nguyên dương. Hãy tính:

A  Cn0  3Cn1  ...  3n Cnn .
B  Cn0  32 Cn2  34 Cn4  ...  3n Cnn với n là số nguyên dương chẵn.
C  3Cn1  33 Cn3  35 Cn5  ...  3n 1 Cnn 1 với n là số nguyên dương chẵn.
Trang 53
§ BÀI TẬP CUỐI CHƯƠNG 8

A. PHẦN TỰ LUẬN
Bài 1. Có bao nhiêu số tự nhiên gồm 7 chữ số, trong đó các chữ số cách chữ đều số đứng giữa
thì giống nhau
Bài 2. Từ các chữ số 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 có thể lập được bao nhiêu số gồm 4 chữ số, trong đó:
a/ Có đúng một chữ số 1.
b/ Có chữ số 1 và các chữ số đôi một phân biệt.
Bài 3. Từ các chữ số 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 lập được bao nhiêu số gồm 4 chữ số đôi một phân biệt
không chia hết cho 10?
Bài 4. Có bao nhiêu số gồm 4 chữ số đôi một phân biệt chia hết cho 5?
Bài 5. Có bao nhiêu số gồm 7 chữ số sao cho tổng các chữ số của mỗi số là một số chẵn.
Bài 6. Có bao nhiêu số chẵn gồm 3 chữ số đôi một phân biệt và nhỏ hơn 547.
Bài 7.
a/ Có bao nhiêu số tự nhiên gồm 6 chữ số và chia hết cho 5?
b/ Có bao nhiêu số tự nhiên có 3 chữ số đều là số chẵn?
Bài 8. Từ các chữ số 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, hỏi có thể thành lập được bao nhiêu số tự nhiên có 5 chữ
số đôi một khác nhau sao cho trong các chữ số đó có mặt số 5 và số 6?
Bài 9. Từ các số 1,2,3,4,5,6,7,8,9 có thể tạo được bao nhiêu số tự nhiên gồm 7 chữ số đôi một
phân biệt sao cho các chữ số 1,2,3,4 phải đứng cạnh nhau?
Bài 10. Từ các chữ số 0, 1, 2, 3, 4, 5 lập được bao nhiêu số gồm 3 chữ số đôi một phân biệt và
chia hết cho 3.
Bài 11. Từ các chữ số 1, 2, 3, 4, 5 có thể lập được bao nhiêu số gồm 5 chữ số đôi một phân biệt
nhỏ hơn 45.000?
Trang 54
Bài 12. Cho X = {1, 2, 3, 4, 5, 6}. Có bao nhiêu số chẵn gồm 4 chữ số đôi một phân biệt lấy từ X,
lớn hơn 4300?
Bài 13. Tìm tổng của tất cả các số gồm 4 chữ số đôi một khác nhau được viết từ các chữ số 3, 4,
5,6,7,8,9.
Bài 14. Từ các chữ số 1, 3, 4, 5, 6, 7,8, 9. Hỏi ta có thể lập được bao nhiêu số tự nhiên:
a/ Là số chẵn gồm 6 chữ số đôi một phân biệt, trong đó số đó không bắt đầu bằng 135.
b/ Là số có 6 chữ số đôi một phân biệt phải có mặt số 1,5 nhưng hai số này không đứng cạnh
nhau.
c/ Là số có 8 chữ số đôi một phân biệt sao cho không có 2 chữ số chẵn nào đứng cạnh nhau.
Bài 15. Có bao nhiêu cách xếp thành hàng ngang gồm 10 nam và 6 nữ sao cho không có bất kỳ 2
nữ đứng cạnh nhau?
Bài 16. Có bao nhiêu số tự nhiên gồm 6 chữ số khác nhau đôi một được lập từ 6 chữ số
2,3,4,5,6,8 sao cho hai chữ số lẻ không đứng liền nhau?
Bài 17. Có bao nhiêu số tự nhiên gồm 6 chữ số khác nhau đôi một được lập từ 7 chữ số
0,2,3,4,5,6,8 sao cho không có chữ số lẻ đứng liền nhau?
Bài 18. Cho tập hợp A  1, 2,3, 4,5, 6, 7 ,8 . Có bao nhiêu tập hợp con X của tập hợp A thỏa điều
kiện chứa 1 và không chứa 2,3?
Bài 19. Có bao nhiêu số tự nhiên gồm 9 chữ số mà chia hết cho 6 lập từ các chữ số 1,2,3,4,6,7?
Bài 20. Từ các số 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9 ta có lập được bao nhiêu số tự nhiên có 6 chữ số đôi một khác
nhau mà luôn có mặt nhiều hơn 1 chữ số lẻ và đồng thời trong đó hai chữ số kề nhau bất kì
không cùng là số lẻ.
Bài 21. Tìm số cạnh của đa giác lồi biết rằng số đường chéo của đa giác gấp 5 lần số cạnh của đa
giác.
Bài 22. Có hai dãy ghế đối diện, mỗi dãy 6 ghế. Muốn xếp 6 học sinh trường A và 6 học sinh
trường B. Có bao nhiêu cách, nếu:
a/ Hai học sinh ngồi cạnh nhau và ngồi đối diện phải khác trường.
b/ Hai học sinh ngồi đối diện phải khác trường.
Trang 55
Bài 23. Cho đa giác đều A1A2….A2n ( n  N, n  2 ) nội tiếp trong đường tròn (O). Tính:
a/ Số đường chéo của đa giác trên.
b/ Số tam giác có các đỉnh là 3 trong 2n điểm A1, A2,…., A2n.
c/ Số hình chữ nhật có đỉnh là 4 trong 2n điểm A1, A2,…., A2n.
Bài 24. Cho tập hợp A gồm n phần tử  n  4  . Biết rằng số tập con gồm 4 phần tử của A bằng 20
lần số tập con gồm 2 phần tử của A. Tìm k  1, 2, ,n sao cho số tập con gồm k phần tử của A
là lớn nhất.
12
 1
Bài 25. Trong khai triển của  x   , hãy tìm số hạng không chứa x.
 x
7
 1 
Bài 26. Tìm các số hạng không chứa x trong khai triển nhị thức Newton của  3 x   với
4
 x
x0
10
Bài 27. Tìm hệ số của số hạng chứa x7 trong khai triển của biểu thức: 1  x  x 2  x 3 
Bài 28. Tìm số nguyên dương n sao cho: C 0n  2C1n  4C n2    2 n C nn  243
Bài 29. Tìm số nguyên dương n thỏa mãn hệ thức:

C12 n  C23n  ...  C22nn 1  2048 ( Cnk là số tổ hợp chập k của n phần tử).
Bài 30. Tìm n, biết rằng: C12 n 1  C 22 n 1    C n2 n 1  2 20  1
Bài 31.
n n+2
a. Cho C18  C18 . Tính C 5n
b. Cho C12 8 17 n
n  C n . Tính C n và C22 .
n
8  1 
Bài 32. Tìm hệ số của số hạng chứa x trong khai triển nhị thức Newton của  3  x5  biết
x 
 
rằng C nn 14  C nn  3  7 n  3 (n là số nguyên dương, x  0 )
n
26  1 
Bài 33. Tìm hệ số của số hạng chứa x trong khai triển nhị thức Newton của  4  x7  biết
x 
rằng C2nn11  C2nn21  ...  C22nn11  220 (n nguyên dương, C kn là số tổ hợp chập k của n phần tử)
3n3
Bài 34. Với n là số nguyên dương, gọi a 3n3 là hệ số của x trong khai triển thành đa thức
n n

của x 2  1  x  2 . Tìm n để a 3n 3  26n .
Trang 56
B. PHẦN TRẮC NGHIỆM

Câu 1: Trên bàn có 8 cây bút chì khác nhau, 6 cây bút bi khác nhau và 10 cuốn tập khác nhau.
Số cách khác nhau để chọn được đồng thời một cây bút chì, một cây bút bi và một
cuốn tập là
A. 24 . B. 48 . C. 480 . D. 60 .
Câu 2: Có ba hộp đựng bi, hộp thứ nhất đựng 10 viên bi màu xanh, hộp thứ hai đựng 6 viên
bi màu đỏ, hộp thứ ba đựng 8 viên bi màu vàng. Hỏi có bao nhiêu cách chọn ra hai
viên bi có hai màu khác nhau?
A. 148 . B. 188 . C. 184 . D. 180 .
Câu 3: Có 15 học sinh trong đó có 10 nam 5 nữ. Giáo viên cần chọn ra 1 học sinh nam và 1 học
sinh nữ. Hỏi có bao nhiêu cách chọn?
A. C101 .C51 . B. C101  C51 . C. C102 . D. A152 .
Câu 4: Từ các chữ số 1, 2, 3, 4 lập được bao nhiêu số tự nhiên có 3 chữ số?
A. 12 . B. 81 . C. 24 . D. 64 .
Câu 5: Một tổ công nhân có 15 người. Cần chọn 3 người trong đó có một người là tổ trưởng,
một người là tổ phó, một người là thành viên. Hỏi có bao nhiêu cách chọn.
A. 455 cách. B. 15! cách. C. 2370 cách. D. 2730 cách.
Câu 6: Cho n, k là hai số tự nhiên thỏa mãn 1  k  n . Chọn đáp án đúng.
n! n!
A. Pn  n . B. k .Cnk  Ank . C. Ank  . D. Cnk  .
 n  k !  n  k !
Câu 7: Để trang trí gian hàng cho lễ hội halloween. Lớp 11A có 12 học sinh nam và 15 học
sinh nữ. Giáo viên cần chọn 5 học sinh để trang trí trại. Số cách chọn 5 học sinh sao
cho có ít nhất 1 học sinh nữ bằng bao nhiêu? Biết rằng học sinh nào trong lớp cũng có
khả năng trang trí trại?
A. 79938 cách. B. 792 cách. C. 77727 cách. D. 3003 cách.
Câu 8: Có bao nhiêu cách sắp xếp 5 viên bi đỏ khác nhau và 5 viên bi đen khác nhau thành
một dãy sao cho hai viên bi cùng màu không xếp cạnh nhau?
A. 3628800 . B. 28800 . C. 120 . D. 100 .
Câu 9: Trong một buổi hòa nhạc có ban nhạc của các trường đại học từ các tỉnh Huế, Đà
Nẵng, Quy Nhơn, Nha Trang, Đà Lạt tham dự. Tìm số cách xếp đặt thứ tự biểu diễn
của của các ban nhạc trên sao cho ban nhạc của trường đại học Nha Trang luôn biểu
diễn đầu tiên.
A. 4 . B. 20 . C. 24 . D. 120 .
Câu 10: Có bao nhiêu cách xếp 6 quyển sách Văn khác nhau và 4 quyển sách Toán khác nhau
trên một kệ dài nếu các quyển sách Văn xếp kề nhau?
A. 4!.6! . B. 2.4!.6! . C. 6!.5!. D. 10! .
5
Câu 11: Trong khai triển  2a  1 tổng ba số hạng đầu theo lũy thừa giảm dần của a là:
A. 32a 5  80a 4  80a 3 . B. 2a 5  10a 4  20a 3 . C. 2a 5  10a 4  20a 3 . D. 32a 5  80a 4  80a 3 .
Trang 57
Câu 12: Ở một phường, từ A đến B có 10 con đường khác nhau, trong đó có 2 đường một
chiều từ A đến B . Một người muốn đi từ A đến B rồi trở về bằng hai con đường
khác nhau. Số cách đi và về là
A. 72 . B. 56 . C. 80 . D. 60 .
Câu 13: Có thể lập bao nhiêu số tự nhiên gồm 9 chữ số từ các chữ số 1, 2, 4, 6, 7,8,9 trong đó
các chữ số 6 và 8 có mặt hai lần, còn các chữ số khác thì chỉ có mặt một lần?
A. 90 720 . B. 97 200 . C. 79 200 . D. 79 020 .
Câu 14: Cho tập A  1, 2,3, 4,5, 6, 7,8 . Từ tập A có thể lập được bao nhiêu số tự nhiên có 8 chữ
số đôi một phân biệt sao cho các số này lẻ và không chia hết cho 5 ?
A. 20100 . B. 12260 . C. 40320 . D. 15120 .
Câu 15: Đội tuyển học sinh giỏi của một trường THPT có 8 học sinh nam và 4 học sinh nữ.
Trong buổi lễ trao phần thưởng, các học sinh trên được xếp thành một hàng ngang.
Hỏi có bao nhiêu cách xếp sao cho 2 học sinh nữ không đứng cạnh nhau.
A. 8!.C94 . B. 4!.A94 . C. 4!.C94 . D. 8!.A94 .
Câu 16: Có bao nhiêu số tự nhiên có 6 chữ số đôi một khác nhau và phải có mặt chữ số 0 và 1 ?
A. 50400 . B. 42000 . C. 33600 . D. 8400 .
Câu 17: Cho tập S  0; 1; 2; 3; 4 . Từ các chữ số thuộc S ta lập các số tự nhiên có 5 chữ số đôi
một khác nhau mà chữ số 1 và 2 không đứng kề nhau. Số các số tự nhiên đó là
A. 96 . B. 120 . C. 24 . D. 60 .
Câu 18: Có bao nhiêu số gồm 5 chữ số đôi một khác nhau trong đó có 2 chữ số chẵn và 3 chữ
số lẻ.
A. 7200. B. 12000. C. 11040. D. 7840.
8
 8
Câu 19: Trong khai triển nhị thức:  x  3  , số hạng không chứa x là:
 x 
A. 1800 . B. 1729 . C. 1792 . D. 1700 .
1
Câu 20: Cho n là số nguyên dương thỏa mãn 5C  C  5 . Tìm hệ số a của x 4 trong khai triển
n
2
n
n
 1 
của biểu thức  2 x  2  .
 x 
A. a  45 . B. a  3360 . C. a  11520 . D. a  256 .
21
 2 
Câu 21: Tìm hệ số của số hạng chứa x12 trong khai triển  x  2  ,  x  0  .
 x 
A. 16C214 . B. 16C214 . 3 12
C. 8C21 x . 3
D. 8C21 .
Trang 58

K10. PHẦN ĐẠI SỐ.HK2

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

K10. PHẦN ĐẠI SỐ.HK2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Tài liệu học tập ĐẠI SỐ 10

Cá heo ở trên không trong thời gian bao lâu?

§1. DẤU CỦA TAM THỨC BẬC HAI

- Nếu f  x0   0 thì ta nói f  x  dương tại x0 .

- Nếu f  x0   0 thì ta nói f  x  âm tại x0 .

Cho tam thức bậc hai f  x   ax 2  bx  c  a  0  . Khi đó:

 Nghiệm của phương trình bậc hai ax 2  bx  c  0 là nghiệm của f  x  .

Cho tam thức bậc hai f  x   ax 2  bx  c  a  0  .

 Nếu   0 thì f  x  cùng dấu với a với mọi giá trị x.

f(x) cùng dấu a 0 cùng dấu a

Bước 1: Tính và xác định dấu của biệt thức  ;

Bước 3: Xác định dấu của hệ số a ;

Ví dụ 5: Xét dấu của các tam thức bậc hai sau:

TRỞ LẠI VÍ DỤ MỞ ĐẦU:

Bài 9. Chứng minh rằng với mọi số thực m ta luôn có 9m2 + 2m 3.

§2. GIẢI BẤT PHƯƠNG TRÌNH BẬC HAI MỘT ẨN

Ví dụ 2. Giải các bất phương trình sau:

Ví dụ 4. Tìm tất cả các giá trị thực của tham số m để:

b) Bất phương trình mx 2  2(m  1) x  m  2  0 vô nghiệm

c) Bất phương trình (m  1) x 2  2(m  1) x  m 2  6m  11  0 có nghiệm

Bài 5. Tìm tập xác định của các hàm số sau

Bài 6. Tìm m để:

Ấn các phím RR$ để di chuyển đến mục Inequality

Ấn phím 123 hoặc 4 để chọn dạng của bất

Ấn tiếp phím = để được kết quả như hình bên.

§3. PHƯƠNG TRÌNH QUY VỀ PHƯƠNG TRÌNH BẬC HAI

Ví dụ 1: Giải phương trình 2 x2  4 x  2  x2  x  2

Ví dụ 2: Giải phương trình

2. Phương trình dạng: ax 2  bx  c  dx  e

Ví dụ 3: Giải phương trình 2 x2  5x  9  x  1

Ví dụ 4: Giải các phương trình sau:

Ví dụ 6: Giải các phương trình

Ví dụ 7: Giải phương trình 2 x 2  8 x  x 2  8 x  3

Bài 2. Giải các phương trình sau:

Bài 5: Một con tàu biển M rời cảng O và chuyển động

Bài 6: Khoảng cách từ nhà An ở vị trí N đến cột điện C là

Bài 8: Tìm m để phương trình  x 2  4 x  3 x  m  0 có đúng hai nghiệm phân biệt.

§. BÀI TẬP CUỐI CHƯƠNG VII

Câu 4: Tìm các tham số m sao cho

Câu 7: Tìm m để bất phương trình  3m  2  x 2  2mx  m  1  0 có nghiệm.

Câu 9: Giải các phương trình sau

B. Nếu   0 thì f  x  luôn trái dấu với hệ số a , với mọi x   .

Câu 2: Tập nghiệm của bất phương trình 2 x 2  14 x  20  0 là

Câu 3: Tập xác định của hàm số y   x 2  2 x  3 là

C.  1;3 . D.  ; 1  3;   .

Câu 4: Tìm tập nghiệm S của bất phương trình x 2  4 x  4  0 .

Câu 5: Số nghiệm nguyên của bất phương trình 2 x 2  3x  15  0 là

Câu 10: Phương trình x 2  5 x  4  2 x 2  3 x  12 có bao nhiêu nghiệm?

Câu 11: Cho phương trình 4  2 x  x 2  2  x . Chọn mệnh đề đúng.

Câu 12: Bất phương trình x 4  5 x 2  4  0 có bao nhiêu nghiệm nguyên?

Câu 13: Biểu thức  3 x 2  10 x  3   4 x  5  âm khi và chỉ khi

Câu 15: Tìm m để phương trình  x 2  2  m  1 x  m  3  0 có hai nghiệm phân biệt

A.  1; 2  B.  ; 1   2;   C.  1; 2  D.  ; 1   2;  

A. 150m . B. 120m . C. 170m . D. 200m .

CHƯƠNG VIII: ĐẠI SỐ TỔ HỢP

II. QUY TẮC NHÂN

Bài 4. Từ các chữ số 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 lập được bao nhiêu số tự nhiên:

Bài 8. Xét sơ đồ mạch điện như hình vẽ:

§2. HOÁN VỊ, CHỈNH HỢP, TỔ HỢP

Tổng quát, ta có định nghĩa sau đây:

Từ quy tắc nhân, ta có:

sẽ nhận được kết quả là 40320.

Ví dụ 2: Bãi đỗ xe ô tô còn lại 4 chỗ trống 1, 2, 3, 4. Có 4 chiếc ô tô (kí hiệu A, B, C , D ) đang đi