Prawo karne - kolokwium

Budowa - 3 części
Ogólna - 15 rozdziałów, szczególna 22 i wojskowa 7. Kodeks karny zawiera
przepisy de niujące jakie zachowanie jest zabronione w polskim porządku
prawnym i jakie są konsekwencje prawne.

Czyn Art. 115 kk

Czynem zabronionym jest zachowanie o znamionach określonych w ustawie

karnej.

Przestępstwo Art. 1 kk

Zachowanie będące czynem, ponadto zabroniony przez ustawę pod

groźbą kary jako zbrodnia lub występek, bezprawny, zawiniony i
karygodny, a społecznie więc szkodliwym w stopniu wyższym niż znikomy.

Stan wyższej konieczności Art. 26 kk

§ 1.Nie popełnia przestępstwa, kto działa w celu uchylenia bezpośredniego

niebezpieczeństwa grożącego jakiemukolwiek dobru chronionemu prawem,
jeżeli niebezpieczeństwa nie można inaczej uniknąć, a dobro poświęcone
przedstawia wartość niższą od dobra ratowanego,
np. wybicie szyby w aucie w celu wydobycia z niego zamkniętego dziecka.
Taka osoba poświęca dobro, której wartość nie przewyższa dobra
ratowanego.

§ 3.
W razie przekroczenia granic stanu wyższej konieczności, sąd może
zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej
wymierzenia.

Brak czynu mimo pozorów czynu - gdy ruchy były wykonywane wyłącznie
pod wpływem siły zewnętrznej, której nie można było się oprzeć, sytuacje na
pierwszy rzut oka pasujące kodeksowi karnemu

➤ ruchy re eksyne, bezwarunkowe wywołane stanami patologicznymi (np.

wylew, epilepsja)
➤ organizm jako tylko narzędzia w rękach drugiej osoby, nie jest czynem
mogącym stanowić podstawę karno-prawnego wartościowania
➤zachowanie z przyczyn zjologicznych np. Kontuzja uniemożliwiająca
pomoc
fl
fi
fi
➤ brak jest czynów, gdy ktoś jest pozbawiony narzędzi, chyba że jest
obligacja ich posiadania
➤Czyn, gdy mamy możliwość wyboru

COGNITATIONIS POENAM NEMO PATITUR - myśli nie podlegają karze

Art. 7. KK
Kategorie przestępstw - cechy zbrodni i występku !!
§ 1.
Przestępstwo jest zbrodnią albo występkiem.
§ 2.
Zbrodnią jest czyn zabroniony zagrożony karą pozbawienia wolności na czas
nie krótszy od lat 3 albo karą surowszą.
§ 3.
Występkiem jest czyn zabroniony zagrożony grzywną powyżej 30 stawek
dziennych albo powyżej 5 000 złotych, karą ograniczenia wolności
przekraczającą miesiąc albo karą pozbawienia wolności przekraczającą
miesiąc.

NULLUM CRIMEN SINE LEGE - nie jest przestępstwem czyn,

który nie był zabroniony w chwili jego popełnienia

LEX RETRO NON AGIT - ustawa nie działa wstecz

NULLUM CRIMEN SINE CULPA - nie można mu przypisać winy w

czasie czynu

Działanie a zaniechanie

Norma sankcjonująca a sankcja

Pierwsza określa sposób postępowania adresata w określonych warunkach,

a druga sankcję, jaka grozi za to, że pierwsza część nie została zrealizowana.

Prawny szczególny obowiązek

Art. 2. [Przestępstwa skutkowe z zaniechania]

Odpowiedzialności karnej za przestępstwo skutkowe popełnione przez
zaniechanie podlega ten tylko, na kim ciążył prawny, szczególny obowiązek
zapobiegnięcia skutkowi. Np. Gdy w karetce nie będzie pełnego
wyposażania, dlatego ratownik nie może wykonać powierzonych mu funkcji

Odpowiedzialność zbiorowa:
- bójka, a do bójki trzeba trójki
- Gwałt zbiorowy
- Organizowana grupa przestępcza

Lex mitior agit - nakaz stosowania ustawy

Art. 4. § 1. Jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w

czasie popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakże
należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest
względniejsza dla sprawcy.

- zakaz retrospektywnego wprowadzania i zaostrzania karalności

- Odpowiedzialność karna w chwilii obowiązywania danego przepisu
prawa

Art. 5. Zasada terytorialności.

Ustawę karną polską stosuje się do sprawcy, który popełnił czyn zabroniony
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak również na polskim statku
wodnym lub powietrznym, chyba że umowa międzynarodowa, której
Rzeczpospolita Polska jest stroną, stanowi inaczej.

Ambasada nie jest ex-terytorialna, wyjątkiem terytorialności są immunitety.

Art. 6. Czas i miejsce popełnienia czynu zabronionego

§ 1. Czyn zabroniony uważa się za popełniony w czasie, w którym sprawca

działał lub zaniechał działania, do którego był obowiązany.

§ 2. Czyn zabroniony uważa się za popełniony w miejscu, w którym sprawca

działał lub zaniechał działania, do którego był obowiązany, albo gdzie skutek
stanowiący znamię czynu zabronionego nastąpił lub według zamiaru
sprawcy miał nastąpić

Art. 109 Zasada personalna / obywatelska / podmiotowa

- tylko do obywateli RP, którzy popełnili czyn zabroniony za granicą

- podwójna karalność czynu, czyn zabroniony za granicą stanowi
przestępstwo tak samo jak w RP, może być różna karalność za owe
przestępstwo
- Osoba może zostać drugi raz skazana za przestępstwo, wg Art. 114
odpowiedzialność w innym kraju nie przeszkadza wszczęcia
- Kara odbyta w innym państwie zalicza się na poczet kary, która będzie
odbyta w RP
Art. 114. Ukaranie za granicą

Dotyczy państw trzecich poza państwami UE, wyrok w państwach UE jest

traktowany tak samo jak w RP.

Ekstradycja - nie stosuję się podwójnego skazania, gdy osoba z państwa X

zostaje przekazana do kraju ojczystego

Ekstradycja:
- dopuszczalna, gdy RP zawrze taką umowę międzynarodową z państwe
- niedopuszczalna, gdy grozi skazanemu niehumanitarne traktowanie w
ojczystym państwie, gdy grozi kara śmierci bądź gdy jest to przestępstwo
przeciwko władzy

Europejski Nakaz Aresztowania - nie ma politycznych przesłanek,

ułatwiona forma ekstradycji, osoba poszukiwana jest przez organy UE i tam
będzie sądzony

Art. 110 § 1. Cudzoziemiec na pamięć

Zasada odpowiedzialności względnej, zasada narodowości przedmiotowej i

zasada ochronna względna. Podwójna karalność czynu
Czyn poza terenem RP, przeciwko:
- interesowi RP
- obywatela polskiego, polskiej osoby prawnej
- cudzoziemnca który popełnił za granicą przestępstwo o charakterze
terrorystycznym

Art. 115 § 20. Atak terrorystyczny, gdy: zastraszono wiele osób, wywołanie
poważnych zakłócen ustrojowych i w gospodarce (a także groźba takiego
czynu) oraz zmuszenie organu władzy RP do podjęcia lub zaniechania
określonych czynności.

Art. 110 § 2.
Zasada odpowiedzialności zastępczej, zasada odpowiedzialności
bezwzględnej. Cudzoziemiec za granicą powyżej 2 lata w kodeksie karnym,
podwójna karalność

AUT DEDERE AUT PUNIRE - Wydaj albo ukaż.

Art. 112 Bezwzględne stosowanie ustawy polskiej

Zasada ochronna bezwzględna, odpowiedzialność bezwzględna

- podlega każda osoba
- Gdziekolwiek czyn popełniony
- Bez podwójnej karalności czynu
- Musi to być czyn z art 112 k.k. - katalog zamnięty
Art. 112 Przęstępstwo przy użyciu przy użyciu sieci lub informatyki

Każdy, bez podwójnej karalności, skutki widoczne na terytorium RP, użycie

sieci telekomunikacyjnej

Art. 113 Ściganie na mocy umów międzynarodowych

Dotyczy każdego, brak podwójnej karalności czynu, gdziekolwiek, otwarty

katalog.

DELICTA IURIS GENTIUM- przestępstwa konwencjonalne, obejmuje więcej

niż obszar jednego państwa.

Logiczny podział znamion

- znamiona potoczne - w języku potocznym

- znamiona odsyłające - aby wyrazić zawartość bezprawia ustawodawca
musi odwołać się do terminologii używanej w wyspecjalizowanych
dziedzinach wiedzy (taką rolę spełnia też odsyłanie do innego przepisu)
- znamiona pozytywne - najczęściej używane do opisu czynu, np art 286.
- znamiona negatywne - mówią, że dany czyn może zawierać pewne
cechy np. Art 192
- znamiona ostre - nie ma wątpliwości co do ich treści “kto”, “zabija”
- znamiona nieostre - “poważnie zakłóca”, “szczególnie ciężki wypadek”
Postulat posługiwania się znamionami ostrymi zasada NULLUM
CRIMEN SINE LEGE

PODZIAŁ PRZESTĘPSTW

➢zbrodnia, a występek // stopień ciężkości

zbrodnia - czyn zagrożony karą pozbawienia wolności od minimum 3 lat lub

kara surowsza (np. Wszczęcie wojny napastniczej, ludobójstwo, zamach na
prezydenta lub konstytucyjny organ, zabójstwo, handel ludźmi)

występek - czyn zagrożony grzywną 30 stawek dziennych, 5 000,- karą

ograniczenia lub pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc art. 190 § 1,
207 §3
➢materialne i formalne // znamień skutku

materialne - do którego ustawowych znamion należy wystąpienie

określonego skutku np 148 kk, 197, po prostu “interesuję nas skutek”

formalne - do znamion nie należy skutej, dokonane w chwili zachowania się

sprawcy w sposób opisany w ustawie np. 203 § 1, 178a

252 §1 to, I “materialne, i formalne”

➢z działania i zaniechania. // forma czynu

z działania - aktywne zachowanie się sprawcy, podjęcie czynności w

określonym przez ustawę kierunku np. Art 233 § 1, 278 § 1

z zaniechania - cechuje się brakiem określonycg ruchów w wymaganym

kierunku art. 162, art. 220

z działania lub zaniechania - art. 148 par. 1, art. 233, art. 209 par 1

➢powszechne i indywidualne // podmiot

powszechne - każda osoba zdolna do ponoszenia odpowiedzialności karnej

w kk, używa się zaimka “kto”

indywidualne - jedynie osoby ze ścisle określonego kręgu podmiotów,

których cechuję jakaś cecha

‣indywidualne właściwe - jeśli podmiot jest zindywidualizowany w typie

podstawowym np art. 231 § 1 “Funkcjonariusz…”
‣indywidualne niewłaściwe - indywidualizacja w typie zmodi kowanym np
art.149 “Matka..”

➢z naruszenia i narażenia

z naruszenia - powoduje uszczerbek na dobru prawnym, głównie przeciwku

życiu i zdrowiu, przestępstwa materialne, np zabójstwo, kradzież z
włamaniem

z narażania - oprócz samego zachowania występuję konsekwencja tego

zachowania w postaci wywołania zagrożenia dla dobra prawnego

‣konkretne - musi wystąpić konkretne zagrożenie dla dobra prawnego, wielu

osób +4/6
fi
‣abstrakcyjne - zagrożenie ma charakter abstrakcyjny, charakter formalny,
potencjalne wystąpienie niebezpieczeństwa np prowadząc pojazd pod
wpływem

➢z urzędu i na wniosek // tryb ścigania

z urzędu - publicznoskargowe,

na wniosek - prywatnoskargowe, 278 § 4, na osobie pokrzywdzonej

spoczywa zbieranie dowodów, wnosimy akt oskarżenia i nie biorą udziału
urzędy państwowe, wycofanego wniosku nie można z powrotem złożyć

Triada rozbójnicza - kradzież rozbójnicza, rozbój i wymuszenie rozbójnicze.

➢umyślne, a nieumyślne // strona podmiotowa

Art. 8

umyślnie - gdy sprawca ma zamiar jego popełnienia, chce go popełnić,

zbrodnia zawsze, czasem występek

nieumyślnie - gdy sprawca nie mając zamiaru jego

popełnienia, popełnia go jednak na skutek niezachowania ostrożności
wymaganej w danych okolicznościach, występek, jeśli tak stanowi ustawa

➢zasadnicze, a zmody kowane // budowa typu czynu zabronionego

typy zasadnicze – brak realizacji znamion powoduje bezkarność sprawcy

(np. art. 189 par. 1 – typ podstawowy, art. 148 par. 1)

typy zmody kowane – do typu zasadniczego dodaje się dodatkowe

elementy:

typy kwali kowane – prowadzą do zwiększenia odpowiedzialności

(surowsza sankcja karna, niż przy typie podstawowym) np. art.2 189 par. 2,
art. 189 par. 3, art. 284 par. 2, art. 148 par. 2, art. 148 par. 3)

typy uprzywilejowane – w stosunku do typu podstawowego dodane są

elementy szczegółowe, które powodują obniżenie odpowiedzialności karnej
(np. art. 148 par. 4, art. 149)
fi
fi
fi
STRONA PODMIOTOWA

Strona podmiotowa to stosunek psychiczny sprawcy co do czynu, a w

każdym przepisie części szczególnej kk jest określona strona podmiotowa.

Zamiar - proces, który zachodzi w psychice sprawcy i wyraża się w

świadomej woli zrealizowania przedmiotowych znamion czynu zabronionego.
Jest to “chcenie” lub “godzenie się”. Polega na ukierunkowaniu zachowania
na osiągnięciu określonego celu i sterowania tym zachowaniem.
Na zamiar składa się strona intelektualna (wyobrażenie przez sprawcę
określonego celu) oraz strona woluntatywna (dążenie oparte na motywacji
jej osiągnięcia)

Strona intelektualna - osoba może być świadoma możliwości popełnienia

czynu zabronionego lub konieczności jego popełnienia, połączone z decyzją
realizacji wyobrażonego celu. = chcenie

Strona woluntatywna - sprawca rozpoznając możliwość zrobienia czegoś

zabroniego decyduję się to zrealizować = godzi się na popełnienie deliktu.
Zamiar może działać i osoba karnie odpowiedzialna, i dziecko czy te osoba
chora psychicznie - ciężko mówić wtedy o winie bo takim osobom przypisać
jej nie można.

Art. 9 k.k. Czyn zabroniony popełniony jest umyślnie, jeżeli sprawca ma

zamiar jego popełnienia, to jest chce go popełnić (zamiar
bezpośredni) albo przewidując możliwość jego popełnienia, na to się godzi.
(zamiar wynikowy/ewentualny).

Zamiar bezpośredni (dolus directus) - sprawca chce dokonania czynu

zabronionego, anie tylko wtedy kiedy pragnie realizacji znamion i następstwa
czynu są nieuniknione, cale także wtedy gdy uważa znamiona za konieczne.
Taki zamiar wyraźa chęć popełnienia deliktu.

Niektóre typy czynów mogą być popełnione tylko z zamiarem bezpośrednim

np. Art 252, art. 124, art 121, art 127, art 204, art 118& 1. Wtedy zazwyczaj w
kodeksie używa się pojęcia “w celu”.

Zamiar ewentualny/wynikowy (dolus eventualis) - sąd musi wyjaśnić czym

kierował się sprawca godząc się na możliwy przestępny skutek swojego
działania, który nie jest dla sprawcy upragniony, czasem wręcz niepożądany.
Jeśli się godzimy to mamy zamiar ewentualny. - sprowadza się do
zaakceptowania przez sprawcę możliwość popelnienia deliktu.

Oprócz kodeksowych rodzajów zamiaru, wyróżniamy:

-zamiar przemyślany - dłuższy proces podejmowania decyzji przestępczej.
sprawca rozważa motywy, planuje popełnienie ich, dobiera środki.
-zamiar kierunkowy (dolus coloratus) lub zabarwiony – tam
ustawodawca zamieszcza cel lub motywację,
-zamiar ogólny – sprawca ma nieskonkretyzowany zamiar np.
spowodowania uszczerbku na zdrowiu,
-zamiar nagły (dolus repentinus)

Nieumyślność świadoma (dawniej mówiło się lekkomyślność) - sprawca nie

ma zamiaru popełnienia deliktu, ale jednak go popełnił przez zachowanie
nieostrożności wymaganej w danych okolicznościach. Mimo, że możliwość
popełnienia tego czynu przewidywał. Bezpodstawnie przypuszcza, że owej
realizacji znamion uniknie licząc np na szczęśliwy zbieg okoliczności.

Wina opiera się na dwóch przesłankach: świadomości lub braku

zachowania wymaganej ostrożności. Reguły ostrożności: 1. narzędzia 2.
niewłaściwy podmiot 3. sposób dokonania czynu zabronionego

Nieumyślność nieświadoma (kiedyś niedbalstwo) - sprawca nie ma zamiaru

popełnienia deliktu, ale jednak go popełnił przez zachowanie nieostrożności
wymaganej w danych okolicznościach. Mimo, że możliwość popełnienia tego
czynu przewidywał.

Sprawca miał obowiązek dołożenia należytej staranności, pozwalającą

zachować mu się należycie w danej sytuacji. Część znamion objęta jest
umyślnością, część zaś nieumyślnością.

Lekkomyślność, a zamiar ewentualny.

-w przypadku lekkomyślności sprawca nie akceptuje przez akt godzenia

się możliwości, że przez swoje zachowanie wypełni przedmiotowe
znamiona czynu zabronionego,
- Czy sprawcę powstrzymałoby od czynu wyobrażenie, że czyn zabroniony
popełni- jeśli nie to wówczas z. ewentualny.

PRZESTĘPSTWA O MIESZANEJ STRONIE PODMIOTOWEJ:

Art. 9 par. 3 dot. p-stw kwali kowanych przez następstwo, jeśli sprawca to
następstwo przewidywał lub mógł przewidzieć.

Możliwe są cztery teoretyczne warianty strony podmiotowej:

Umyślno-umyślne: sprawca popełnia umyślnie czyn zabroniony chce i

godzi się na następstwo tego czynu np. w postaci śmierci lub ciężkiego
uszczerbku na zdrowiu,
fi
Umyślno-nieumyślne: sprawca umyślnie popełnia czyn zabroniony (chce go
popełnić lub na to się godzi), ale nie chce następstwa, nie godzi się na nie ,
ale je przewiduje, sądząc, że go uniknie lub nie przewiduje, choć mógł je
przewidzieć, culpa dolo exorta,

Nieumyślno-umyślne: nie chce czynu, ale zależy mu na skutku np.. 207 § 3

k.k.

Nieumyślno-nieumyślne np. art. 163 §4, art. 177§2,

-istota rzeczy polega na tym, że czyn wyjściowy jest objęty umyślnością, np.
uszkodzenie ciała określone w art. 156 § 1k.k., natomiast skutek dalej idący,
czyli następstwo tego czynu (§ 3 art. 156 k.k.), jest objęty jedną z postaci
nieumyślności. (nieumyślny wypadek, nieumyślne następstwa).

Typy kwali kowane przez znamiona statystyczne, czyli okoliczności, które

występują w chwili realizacji czynu zabronionego.

Typy kwali kowane przez znamiona dynamiczne, czyli takie, które są

następstwem popełnienia czynu zabronionego.

Czyn zabroniony kwali kowany przez następstwo, gdy po realizacji

wszystkich znamion typu podstawowego powstaje określony w ustawie
skutek, z którym jest związana surowsza kara.

KONTRATYPY

Kontratypy (bezprawność czynu) - okoliczności wyłączające karalność. Trzy

typy:
- okoliczności wyłączające winę,
- Okoliczności wyłączające bezprawność
- Znikoma społeczna szkodliwość czynu (art 115&2)
Kontratypy ustawowe, a pozaustawowe (już nielegalne).
Ustawowe - obrona konieczna, stan wyższej konieczności, dopuszczalne
ryzyko, ostateczna potrzeba wojskowa oraz uzasadniona krytyka uchylająca
odpowiedzialność.

Pozaustawowe - można karcić, ale niezbyt dotkliwie, tylko opiekun prawny

w celach wymierzenia kary do 2010r. Przerwanie ciąży, ryzyko sportowe,
czynności lecznicze, szczególne uprawnienia i obowiązki.

Przerwanie ciąży, gdy zagrożenie życia lub zdrowia matki, gdy ciąża w
wyniku czynu zabronionego, nie więcej niż 12 tygodni.
fi
fi
fi
Czynności lecznicze, zgodne z zasadamy medycyny, nie wyłączają
odpowiedzialności karnej za negatywne skutki i podjęte w celu leczniczym.
Zgoda pacjenta świadoma i dobrowolna, jak małoletni lub niezdolny do
wyrażenia zgody to opiekun faktyczny/przedstawiciel ustawowy/zgoda sądu
opiekuńczego.

Ryzyko sportowe - akceptowane przez dany kraj, zgodne z umową musi

uczestnik wyrazić zgodę.

Obrona konieczna - ochrona zaatakowanych dóbr przed grążącym im

zamachem. Art. 25 k.k. Nie popełnia przestępstwa ten, kto w obronie
odpiera bezpośredni, bezprawny zamach. Gdy obrona niewspółmierna
zamachowi, może wystąpić złagodzenie kary, a nie podlega karze całkowicie
kto przekracza granice obrony pod wpływem strachu. Taki czyn uznawany za
legalny. Najstarsza z instytucji prawa karnego, to uprawnienie uznawane za
prawo naturalne. Elementami obrony: zamach, bezprawność i
bezpośredniość.

Zamach - tylko i wyłącznie zachowanie człowieka, najczęściej działanie

czasem zaniechanie(w ograniczonych przypadkach). Może się również
dopuścić go osoba niepoczytalna lub nieletnia. Umyśle i nieumyśle godzenie
w dobro chronione prawem.

Bezprawność - bezprawnego zachowania może dopuścić się tylko

człowiek.

Bezpośredniość - gdy ze strony napastnika można założyć, że przystępuje

natychmiastowo do ataku na zindywidualizowane dobro. Istnieje realne
niebezpieczeństwo

Nie mają cechy bezprawności działania funkcjonariuszy publicznych,

które podjęte są w ramach wykonywania przez nich szczególnych
uprawnień lub obowiązków. Nie jest więc bezprawnym zamachem
naruszenie przez funkcjonariusza publicznego dóbr chronionych prawem,
gdy działa on w ramach swoich kompetencji służbowych i w przewidzianym
przez prawo trybie postępowania

Pomoc konieczna - obrona dobra innej osoby.

Dopóki trwa bójka nie można powołać się na obronę konieczną, prawo to
przysługuję likwidatorowi bójki, czyt. osobie bezstronnej, działającej w celu
jej zakończenia, warunkiem jest przeciwdziałanie całej bójki, a nie
poszczególnych uczestników jej.

Przekroczenie granic obrony:

- ekces ekstensywny - spóźniona lub przedwczesna obrona
- ekces intensywny - niewspółmierna obrona przed zamachem

Stan wyższej konieczności - niebezpieczeństwo.

Proporcja pomiędzy wartością dobra, któremu grozi niebezpieczeństwo, i
dobra które poświęcimy.

Subsydiarność - nie można niebezpieczeństwa inaczej uniknąć.

Obrona konieczna - zamach, od człowieka, a stan wyższej konieczności -

niebezpieczeństwo, subsydiarny.

ZNIESŁAWIENIE art 212

Kto pomawia kogoś o postępowania poniżające w opinii publicznej lub

utratę zaufania dla danego zawodu podlega grzywnie lub karze ograniczenia
wolności, ściganie odbywa się z oskarżenia prywatnego.

Adwokat lub radca prawny mający immunitet materialny odpowiadają przy

zniesławieniu wyłącznie w drodze dyscyplinarnej, takie przestępstwo nie
zostało objęte immunitetem przysługującym prokuratorowi.

Art 213 k.k. Nie ma zniesławienia, jeśli zarzut jest prawdziwy dotyczący
postępowania osoby pełniącej funkcję publiczną lub służący obronie
społecznie uzasadniego interesu. - Oskarżony ma dowieść prawdziwości
zarzutu

W miejscu publicznym, tylko gdy treść pomawiającą mogła usłyszec bliżej

nie określona liczba osób.

ZNIEWAGA art. 216 k.k. Przestępstwo formalne, z oskarżenia prywatnego.

Znieważyć można tylko osobę zyczną.

Dopuszczalne ryzyko

Art. 27 § 1. Nie popełnia przestępstwa, kto działa w celu przeprowadzenia

eksperymentu poznawczego, medycznego, technicznego lub
ekonomicznego, jeżeli spodziewana korzyść ma istotne znaczenie
poznawcze, medyczne lub gospodarcze, a oczekiwanie jej osiągnięcia,
celowość oraz sposób przeprowadzenia eksperymentu są zasadne w
świetle aktualnego stanu wiedzy
Musi być zgoda uczestnika, osoba pełnoletnia/poczytalna. Zgoda
dobrowolna i pisemna. Przedstawiciel ustawowy, gdy małoletni ukończy 16
fi
.​
lat = przedstawiciel + małoletni) Cel eksperymentu. Elementy legalności
eksperymentu. Kontratyp, gdy sprawca nie postępuję z przyjętymi regułami.

Ostateczna potrzeba wojskowa

art. 319 k.k. § 1. Nie popełnia przestępstwa żołnierz, gdy w

wypadku nieposłuszeństwa lub oporu stosuje środki niezbędne w celu
wymuszenia posłuchu dla rozkazu……

Celem jest przestrzeganie dyscypliny wojskowej, gdyby nie zawarte w

przepisach czyny miałyby charakter przestępny.

Obiektywne przypisanie skutku - koncepcja służąca do wyjaśnienia

odpowiedzialności karnej za skutki spowodowane działaniem lub
zaniechaniem. Skutek - splot wielu wydarzeń.

Teoria warunkowości - John Stuart Mill. Zmiany w świecie są sumą

warunków koniecznych, nie stosuje się selekcjonowania przyczyn. Przyczyną
skutku jest każde zjawisko, które nie zaistniałoby gdyby nie skutek.
Teoria Ekwiwalencji - M.Buri. Powiązanie przyczynowe wtedy gdy badany
jest warunkiem koniecznym nastąpienia skutku. Gdyby nie działanie
nastąpiłby skutek?
Teoria adekwatności - konfrontacja indywidualnej sytuacji z sytuacjami
podobnymi.

Kiedy w prawie ktoś jest sprawcą?

1.Gdy narusza regułę postępowania 2. naruszenie zwiększa

niebezpieczeństwo dla dobra prawnego.
Sprawca może ponosić odpowiedzialność tylko za skutki, które są wynikiem
jego zachowania. WARUNEK KAUZALNY
Warunek przypisywalności sprawy jakim jest tworzenie relacji normatywne,
która ogranicza zasięg odpowiedzialności za przyczynowo wywołane skutki.
POWIĄZANIE NORMATYWNE.

Czy każdy może ponosić odpowiedzialność przy zaniechaniu?

Tylko ten na kim ciązy prawny obowiązek - gwarant, musi istnieć gwarant
bezpieczeństwa dobra, jeśli nie zapobiegnie on jakiemuś działaniu to
poniesie odpowiedzialność tak, jakby sam swoim zachowaniem spowodował
skutek.
Źródła obowiązku gwaranta: - norma konkretna, umowa, zobowiązanie
np. Umowa o pracę, źródłem obowiązku możemy być my sami.