Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 98

1

2
11 jk fjΩu - 03-04 l,dm udkj iudcfha NdIKh uq,ska u ìys jQ nj;a
ISSN 2279-2120 f,aLk jHjydr NdIKh mokï lr .ksñka thg
fndfyda ld,hlg miqj ìys jQjla nj;a jd.aúoHd{fhda
© cd;sl mqia;ld, yd m%f,aLk fiajd uKav,h yd NdId úYdrofhda fmkajd fo;s' fï u;h ;yjqre
WmfoaYl;ajh lsÍu i|yd m%d.a ft;sydisl f,ka is;=jï we;=¿
uydpd¾h kkao O¾ur;ak mqrdúoHd;aul idOl fidhd .ekSu o ÿIalr fkdfõ' YS%
iNdm;s ,xldfõ n%dyaó wlaIr ud,dj yd f,aLk l,dj wdrïN
ví,sõ' iqks,a jQfha ljr od o flfia o hkak ms<sn|j ksYaú; u;hla
wOHlaI ckrd,a mqrdúoHd{hka yd NdId úYdrohka w;r fkdue;'
fiakdks nKavdr jxYl:dfõ f,aLk l,dj ms<sn|j uq,skau i|yka
wOHlaI jkafka ls%'mQ' 6 jeks ishjfia Èjhsfka Wmksjdi msysgqjd
.;a úch l=ure ms<sn| mqjf;ah'
ixialrKh
icka;s fndamsáh wd.ñl lD;s" NdId" idys;H" ffjoH Ydia;%h"
m%ldYk ks,Odß hka;% uka;%" m%nkaO isß;a úß;a yd W;aij" kS;sh"
iïnkaëlrKh fj<|du yd rdcH md,kh we;=¿ úúO úIh lafIa;%j,g
u,sla pñkao O¾uj¾Ok wh;a mqiafld< fmd;a rdYshla rpkd lr we;' fuu
iyldr wOHlaI .%ka: iuld,Sk úydria:dkj, yd mqia;ld,hj,;a
;ekam;a lr mßyrKh lr ;sfí' ,xldfõ mqiafld<
NdId ixialrKh yd fidaÿm;a ne,Su
Y%Skd;a .fKaj;a; fmd;a yd ,sms úYd, m%udKhla úfoaYSh fl!;=ld.drj,
yd mqia;ld,j,o ;ekam;a lr ;sfí'
msgqjeiqï ksuejqu$msgq ie,iqu
tu fmd;am;a ,sms f,aLk ish,a, u ms<sn|j fï
*diaÜ weâia ^m%hsjÜ& ,sñgâ jk f;la u úêu;a iïmQ¾K we.hSula lr ke;;a
m%ldYkh oekg fidhdf.k we;s mer‚ u mqiafld< fmd;a
m%ldYk yd .%ka: ixj¾Ok wxYh ls%'j' 13 jeks ishjig wh;a nj lsj yelsh' mqiafld<
cd;sl mqia;ld, yd m%f,aLk fiajd uKav,h fmd;aj, ld,ks¾Kh i|yd wod< l%ufõo Ndú; l<
wxl 14" ksoyia udj;" fld<U 07'
hq;=h' j¾;udkfha fYaIj we;s iuyr mqiafld< fmd;a
ÿrl:k( 011-2687583" 011-2698847-248
*elaia( 011-2687583 tl;=j,g ksis wjOdkh yd wdrlaIdj fkd,eîu
úoHq;a ,smskh( pub@mail.natlib.lk fya;=fjka úkdY fjñka mj;S' fï yd iïnkaO
fjí wvúh( www.natlib.lk idïm%odhsl ;dlaIKh yd ixialD;sl ls%hdldrlï
kqÿre wkd.;fha§ uq¿ukska u wfydais ù hkq
l,dmhl ñ,( re' 125'00
we;' fï ;;a;ajh ksid mqiafld< fmd;a ,sùfï yd
jd¾Isl odhl;ajh( re' 700'00
iq/lSfï mer‚ ;dlaIKh j¾;udk iudcfhys m%p,s;
lsÍu w;HjYH ù we;' tajd úNjuh whqßka Ndú; lsÍu
fplam;a yd uqo,a weKjqï(
iNdm;s"
ms<sn|j o h<s i,ld ne,Su isÿ l< hq;=h'
cd;sl mqia;ld, yd m%f,aLk fiajd uKav,h" fuu ;;a;ajfhys ,d mqiafld< fmd;a ,sùu yd
kug fhduq lrkak' ne÷Kq ;dlaIKh j¾;udk iudchg ,nd §u" mer‚
mqiafld< fmd;a ixrlaIKh yd j¾;udk cd;sl
uqøKh( ixj¾Ok ls%hdodufhys ,d tajd m%fhdackhg .ekSu
*diaÜ ms%kagß ^m%hsjÜ& ,sñgâ hk lreKq wka;¾.; jQ jHdmD;shla ieliSu w;sYhska
165" foajdkïmsh;siai udj;" fld<U 10' jeo.;a ls%hdud¾.hla jkq we;'

fuys m< jk ,sms ms<sn| j.lSu wod< f,aLlhka i;= fõ'

3
w;aje,

1' Y%S ,xldfõ jd¾;d jk foaYSh ffjoH mqiafld< .%ka: 3-


ffjoH veksiag¾ t,a' fmf¾rd
2' uykqjr iufha mqiafld< f,aLk iïmdokh iïnkaO 17
wd.ñl ixl,am
Yls, rdclreKd
3' pQ, idys;H iïm%odfha mqiafld< f,aLk 26
iór m%ix.
4' mqiafld<hg kj w¾:l:khla 32
wdpd¾h bIxL u,aisß
5' merKs ,xldfõ .%ka: ksIamdokh 45
iS' tï' Tiaáka o is,ajd
6' mqiafld<fmd;aj, Ndú; wlaIr 53
.,ajefõ úu,Lka;s ysñ
7' isxy, mqiafld< fmd;a kdudj,S iïmdokfha wdrïNh''' 62
nqoaêl fldakdr
8' mqiafld< fmd;a ixrlaIKfha yd wdrlaIKfha kQ;k Ndú;fhda 73
wdpd¾h Woh lírd,a
9' ixialrK Ys,am l%u 79
uydpd¾h ta' ù' iqrùr
10' w;a msgm;aj, mefkk f,aLl fodaI yd uQ, mdG 87
ixialrKfha § mdGdx;r ±laùfï jeo.;a lu
uydpd¾h r;akisß wrx.,
11' fmd;l j; 94

4
Y%S ,xldfõ jd¾;d jk
foaYSh ffjoH mqiafld< .%ka:

Y%S ,xldfõ foa Y S h ffjoH idys ; H


m¾fhaIKfha uQ,dY% iïnkaOfhka
.fõIKhkays ks h ef<ñka Ydia ; S % h
.ek hï újrKhla fuys,d bÈßm;a flf¾'
mqrdK w;amg
s m;a yd mqi;a l ms<n
s |j yodrk
f,aLkfõoh (manuscriptology) wo f,dalfha
wOHhkhka isÿ lsÍfï wNsreÑhla olajk fnfyúka wjOdkhg ,laj we;s lafIa;%hla
úoaj;=kayg mqiafld< .%ka: iïnkaOfhka fukau úoHd;aul wOHhkhkag n÷ka j
jk ;= , kd;a u l Ydia ; S % h úu¾Ykh we;s úIhhla o fõ' w;amsgm;a tl;= lsÍu"
b;d m% f hda c kj;a fõ' foa Y S h ffjoH j¾.SlrKh" kdudj,S ieliSu" ld,ks¾Kh"
idys;Hfha wm%lg f;dr;=re fukau idys;H ixrlaIKh" wkqf,aLkh" ixialrKh wdÈ
uQ ,dY%hhkays iqú fYaI ;d iïnkaOfhka lreKq ms<sn|j fuys§ yodrkq ,efí' ta
lrkq ,nk úu¾YkYS,S .fõIKhla yd ta rgj,g wdfõ‚l ixialD;sh" wd.u"
ixikaokd;aul wOHhkhla o we;=<;a l,dj" ffjoHl%u wdÈh yd ne÷Kq foaYSh
fldg Y%S ,xldfõ ffjoH mqiafld< .%ka: oekq u yd Ys , a m S h {dkh f,a L k.;
5
lsÍfï idïm%odhsl l%ufõohka iEu wdÈ ;ekam;a l< hq;=h' .%ka: kduh" msgm;a
YsIagdpdrhla i;=ju ;snQ fyhska fun÷ .Kk" m;abre .Kk" jákdlu hkdÈ
lafIa;%hla iïnkaOfhka wjOdkh fhduq úia;r fï ,ehsia;=j, i|yka fõ' fï
lsÍug úoaj;=ka fm,ö we;' úydria:dkhka f.ka mqiafld< msgm;a
wfma rfÜ mqiafld< fmd;a wdrlaId ù neyer f.k hEug myiq f jka bvla
;s n q f Ka fn!oa O is o a O ia : dkhka y s h' fkd,efí' thska msgm;a wvq jqjfyd;a jyd
úfYaIfhka u O¾u Ydia;%Sh oek .; yelsh'˜
lghq ; = j , fndfyda fihs k a ks h e¿fKa fï wkqj n,k l,ays ixialD;sl
NslaIqkajykafia ùu;a" wfma rfÜ mer‚ fomd¾;fïka;=j uÕska m< lsÍug fhÿKq
wOHdmk flakøa h mkai, ùu;a thg fya;= kdudj,sfhys we;=<;a mqiafld< fmd;a
úh' fï wOHhkhg mdol jk" ixialD;sl iïnka O fhka úuiS u la ls Í ug W;a i q l
fomd¾;fïka;j = uÕska 1959 § m%ldYhg m;a ùu jeo.;a h ' fuu mq i a f ld< fmd;a
l< ,xldfõ mqiafld< fmd;a kdudj,sh isxy, wl=rej,g wu;rj nqreu" ishï"
kï .%ka:fha m%:u yd oaú;Sh Nd.hkays fou<" f;<s.=" u,hd,ï" kd.r" ldïfndac
úydria:dk 1587l kduf,aLkhla oelafõ' wl=rej,ska ,sheù we;' tAjd w;r isxy,"
fuhska m%:u Nd.fha muKla we;=<;a jQ md,s" ixialD; NdId;%hg wh;a mqiafld<
mqiafld< fmd;a ixLHdj msgm;a 44"329ls' fmd;a nyq,h' úIhhka jYfhka .;a l,
fï ms < s n |j tys ixia l drl jQ ,xld ;% s m s g ld.; O¾uh" ffjoH" fcHdA ; s I "
úYajúoHd,hSh mqi; a ld,fha Wmm%Odkj isá idys;H yd NdId Ydia;%dÈ úIhhkag wh;a
fla' ã' fidauodi iQÍyq fufia i|yka lr;s' fõ' fuys § foaYSh ffjoH .%ka:hkays
—wmf.a kdudj,sh iïmdokh kdudj,sh yd tajdfha ;;A;ajh ms<sn|j
lsÍug ,enqKq mqiafld< fmd;a ,ehsia;= o úuid ne,Su jvd m%fhdackj;a fõ' tfy;a
fláfhka ye¢kaùu iqÿiq h' nqoaO ika;l fuu mqiafld< fmd;a fuu kdudj,sfha
jia ; = j h" Oïu ika ; l jia ; = j h" ix> i|yka ia:dkj, tf,iskau ksremøs;j
ika;l jia;=j hehs úydr foam< ,ehsia;=j mj;skafkao hkak iel iys;h' tajdhska
fldgia ;=klska hqla;h' mqiafld< fmd;a fndfyduhla iajdNdúl fya;= ksid úkdY ù
Oïu ika ; l jia ; = j g we;= < ;a fõ' fyda udkj l%shdjka fya;=fjka wia:dk.;
úydrdêm;Ska jykafia kula wmj;a ù ù fyda we;ehs wkqudk l< yelsh' fidauodi
jod< miq wNskj úydrdêm;Ska jykafia uy;d f.a jokaj,ska fmfkkqfha o tu
úydria:dkh Ndr .kafka foam< wjodku tod isgu mej;s njhs'
,ehsia;=j uyd ix>hd jykafia yd odhl —wmf.a ia j dóka jyka f ia , d b;d
Ndrldrd§ka uOHfhys lshjd tys we;s Nla;Hdorfhka mqiafld< fmd;a wdrlaId
wvqmdvq fidhd ne,Sfuka miqjh' ie,lsh lrk neúka úydr mq i a ; ld,hka f .ka
hq;= úydria:dkj, fï isß; oekqÿ mj;S' mqiafld< fmd;a ke;s jkafka l,d;=rlsks'
uydNdrldr;= u df.a md,kh hgf;a we;eï mçjrekg o we;eï m%N+jrekg o
mj;sk úydria:dkhkays mqiafld< fmd;a .%k:a ixfYdaOkh i|yd fmd;a .=,ja ,ska ÿka
,ehsi; a j
= , msgm;a t;=udf.a ld¾hdxYfhys o w.kd mqiafld< msgm;a wdmiq fkd,enqKq

6
nj mkai,aj,ska wikakg ,efí' iqÿiq is;sh fkdyelsh'
md,lhl= fkdue;slñka" wiu.slï yg ta wkqj iuld,Sk bkaÈhdkq Ydia;%Sh
.ekSfuka" fidri;=re Wjÿre;a fõhka
iïm% o dh wfma rfÜ ffjoH l% u j,g
óhka wdÈ i;=kaf.ka" jeiaig mskakg
wod< nqoaê m%Ndj iy Ydia;% YslaIKh
f;;a ùfuka yd fjk;a wNd.H iïmkak
fj; n,mEula l< nj ks . ukh l<
fya ; + k a ks i d o mq i a fld< fmd;a j ,g
yels h ' l% s ' j' 4 jeks is h ji jk úg
w,dNydks meñfKa' fï fya;= ksid isÿ
idrd¾: ix.%yh jeks ffjoH .%ka:hla
jQ w,dN ydks yd wvq mdvq ta mqiafld<
ixialD; NdIdfjka rpkd lsÍug ;rï
fmd;a kdu f,a L kj,u úydrdêm;S k a
NdId {dkhla ;s î fuka fmfkkq f ha
jykafia,d igyka fldg ;n;s˜ ^,xldfõ
prl ixys;dj fyda wfkl=;a ixialD;
mqiafld< fmd;a kdudj,sh( m%:u Nd.h
uQ, .%ka: fyda Ndú; lsÍfï ndOdjla
1959" vii msgqj&' wfma úydria:dk fï oekqï
fkd;sìh yels njh' zixialD; iqY%e;
iïNdrhg fld;rï /ljrKhla ù oehs
fuhska fmfka' ixys;djZ fnkaf;dg hd;%duq,af,a jkjdi
rdcuyd úydrh" WKjgqk mS,af,af.dv
wdhq ¾ fõofha jDoa O ;% h h f,is k a ffp;Hd,xldr uyd úydrh" .d,a, ng¥fõ
ie,flk prl" iqY%e;" jd.aNg hk ixys;d mQ¾jdrduh hk fmd;a.=,aj, ;sfnk nj
wfma foa Y S h ffjoH .% k a : j, Ydia ; % S h i|yka h ' zwiïmQ ¾ K iq Y % e ; ika k hla Z
wdNdihg fnfyúka odhl ù ;sfí' tfy;a le,‚fha úoHd,xldr msßfjfka we;s njla
ta w;=frka prl ixys;dj fyda tys ikakhla fmfka' iqY%e; ixys;dfjka Wmqgd.;a foa
fyda ,xldfõ jd¾;d jk mqiafld< fmd;a tf,iska .;a nj i|yka j we;af;a fNaiÊc
w;r olakg fkd,eîu iqúfYaI ldrKhls' u[acQidfõ h' tkhska n,k l, iqY%e;
foa Y S h ffjoH .% k a : hka y s i|yka jk ixys;dj ms<sn|j furg ffjoHjreka ;=<
wdhq¾fõodj;rK m%jD;a;sfhys mjd iqY%e; b;du f.!rjhla ;snQ nj fmfka'
ms < s n |j úkd prl ms < s n |j i|ykla
fkdue;' ta kuq ; a prl ixys ; dfjka .d,af,a fnda.y f.dve,af,a iqo¾Yk
Wmqgd.;a Ydia;%Sh lreKq yd T!IO fhda. mrudkkao mqrdK úydrfhka zwIagdx.
foaYSh ffjoH .%ka:hkays nyq,h' wfma ix.%yZ msgm;la jd¾;d fõ' fuh ,shQ
foaYSh ffjoH idys;Hfha uq,au lD;sh jd.aNgdpd¾hhkaf.a iShd o jd.aNg kñka u
fia ie,flk ls%'j' 4 jk ishjfia § m%isoaO h' fu;=ud o ffjoHjrhl= njg
muK nq o a O odi rcq úis k a ,s h k ,oehs ms < s . efka ' tkuq ; a jd.a N g kdufhka
ms < s . efkk idrd¾: ix.% y hg prl m%isoaOj we;af;a jDoaO jd.aNgf.a uqkqmqrd jQ
ixys;dfõ we;eï fldgia tf,iskau msúiS wIagdx. ix.%yfha l¾;D jd.aNg;=udhs' fï
we;' bkaÈhdkq foaYmd,k iïnkaO;d" jd.aNg ;=udf.a fojk lD;sh jQfha wIagdx.
fjf<| lKavdhï iy wd.ñl iïm%odhj, yDoh ixys;dj fõ' zjd.aNghZ kñka m%lg
n,mEu ksid prl ixys;dj wkqrdOmqr jQfha ta .%ka:hhs' 1964 § wd¾' nqoaOodi iQÍka
hq.fha § u fï rfÜ m%p,s; jkakg we;ehs w;ska isxy,hg fmr¿Kq fuu .%k: a h rdcH
is;sh yelsh' fï yryd Ydia;%Sh yqjudre ùï NdId fomd¾;fïka;=j uÕska m< lrk ,È'
yd fnodyod .ekSï fkd;sfnkakg we;ehs wdpd¾h jd.aNg 6 jeks ishjfia úiQ nj

7
ms<s.;a u;hhs' ,dxlsl ffjoH iudcfha yuq fkdùu .eg¨jls'
w;suy;a .re irejg n÷ka jQ ixys;dj oUfo‚ hq . hg wh;a " md,s f hka
fuh hehs lsjfyd;a ksje/Èh' fNaiÊc ,shejqKq tlu fjofmd; jk fNaiÊc
u[a c Q i dj nyq , j u i|yka lrkq f ha u[a c Q i dj ms g m;a 38la muK mka i ,a
zjd.aNghZ ms<sn|jhs' ta zndygZ kñks' fmd;a .=,aj,ska fidhd f.k we;' 1734 È
ndyg hkq jd.aNg hkafka m%lD; rEmhhs' je,súg irKxlr ysñhka w;ska ,shjqKq fuu
,>q ; % h hg wh;a udOj ks o dkh ikakfha msgm;a 30la muK úúO úydria:dk
hkq frda. úksYaphg wod< b;d jákd fmd;a.=,aj, we;' 1962 § m< jQ fla' ã'
ixialD; wdhq¾fõo .%ka:hls' wfma rfÜ fidau;s,l ixialrKhg mdol ù we;af;a
fmd;a.=,aj, udOj ksodk msgm;a 36la khsfj, úydrfha msgm;hs' 1967 § uqøKh jQ
muK ola k g ,efí' ths k a 7la muK úf,a f .dv O¾ulS ¾ ;s Y% S Oïudkka o
wiïmQ ¾ K h' udOj ks o dk ika k 6la ixialrKh l¿;r mq,sk;,drdufha yd
muK o udOj ksodk idrh kñka msgm;a lyfõ iriSy uyskaodrdufha mqiafld<
93la o jd¾;d fõ' wNs k j udOjh 15 fmd;a weiqfrka nj tys ix{dmkfhys
jeks is h jfia § muK rdc .= r e lú i|ykah' tfiau fyaiÊc u[acQid .egmo
pkaø mç;=ud w;ska ixialrKh jQ udOj ikakhla n,msáh wïnrelaLdrdufhka
ksodkhu h' udOj ksodkh uE; hq.fha § yuq ù ;s f í' fya i Êc u[a c Q i d Ndj
ngqjka;=vdfõ mç;=ud úiska isxy,hg ikakh kñka mqiafld< fmd;a folla
fmr<k ,ÿj m< úK' 1984 § muK WKjgqk iqo¾Ykdrduh iy n,xf.dv
mKaä; wd¾hodi l=udrisxy uy;d /iehQ m% s h do¾Ykdrduh hk úydria : dkj,s k a
l=udrfla,S jHdLHdj iys; isxy,dkqjdoh jd¾;d fõ'
wdhq ¾ fõo fomd¾;fïka ; = j uÕs k a m< idrd¾: ix.%yh hkq fï rfÜ m%:u
lrkq ,eîh' zwNskj udOjZ kñka jk ffjoH .% ka : h f,i ie,fla ' tkñka
kj udOjh fyj;a rdc.=re lúpkaøhkaf.a ,shejqKq uykqjr hq.hg wh;a nqoaO mo
ixialrKh fmardfo‚h úYajúoHd,hSh j¾Kkdjla o we;' fuh 1718 § je,súg
mqia;ld,fhka o wUl|fmd< .fKalkao irKxlr ys ñ hka w;s k a is x y,fhka
rdcuyd úydria : dkfhka o hkq f jka ,shejqKq lD;shls' wfma rfÜ mqiafld<
mqiafld< msgm;a ;=kla yuq ù we;' fmd;a kdudj,sfha fuh fjka fldg olajd
,>q ; % h fha wfkl= ; a fmd;la jk we;s w;r zidrd¾: ix.%yhZ hgf;a msgm;a
zYd¾x.Or ixys;djZ kñka jd¾;d jkqfha 100lg wdikak ixLHdjla úúO m<d;aj,
n,msáfha je,sf;dg wïnrelaLdrdufha we;s úydria : dkj,s k a jd¾;d ù we;' fuu
mqiafld< msgm;la mu‚' ,>q;%hhg wh;a kdudj,sfha fojk ldKavfha zidrd¾:
Ndjm%ldY ks>Kavqj fyj;a Ndjm%ldYh ix.%yhZ hgf;a jryka ;=< zfjo fmd;Z
jkdys 16 jeks is h jfia § ldkHdl= í c hkak fhdod fjfiiska olajd we;' fuu
foa Y fha Wmka NdjñY% mçjrhd úis k a ms g m; udrmk Ydia f ;% d a o h ms ß fjks k a
,shk ,o lD;shls' wfma rfÜ jd¾;d ù we;s yuq ù we;' fuu .%ka:hg ,shQ ikakhla
mqiafld< fmd;a w;r Ndjm%ldYfha msgm;a ^jridrd¾: ix.%yh@& ueoj, w;a;r.u

8
rdcuyd úydrfha ^fmd;a . = , a ud,s . h& ,È' fjda m foa j ,s h Q Y;Ya f ,da l S kï
fmd;a.=f,ka ,eî we;s nj fmfka' zidrd¾: .% k a : fha ms g m;a lS m hla u wm rfgka
ix.%y ks>Kavj
q ˜ kñka isxy, lú fmd;la o jd¾;d fõ' fuu l;= j rhd Yd¾x.Or
WKjgqfka iqkkaodrdu úydrfhka jd¾;d ixys;djg o wgqjdjla ,shd we;'
jk kuq ; a th fjofmd;la o hka k fyf;u fla Y j kï ffjoHjrhl= f .a
fkdmeyeÈ,sh' mq;%fhls' Y;Yaf,dalS .%ka:fha msgm;a 09la
ffjoHl idrd¾: ix.% y h cd;s l muK úúO úydria : dkj,s k a jd¾;d
fl!;=ld.dr fomd¾;fïka;j = uÕska 1987 § fõ' Y;Ya f ,da l S jHdLHdj kñka tla
m%ldYhg m;a lrkq ,eîh' tys isxy,dkqjdoh ms g m;la n,ms á h wïnrela L drdufhka
mKaä; wd¾hodi l=udrisxy iQÍkaf.ah' tys yuq ù ;sfí' okaf.or chj¾Okdrduh"
ix{dmkfha i|yka whqßka tu m%ldYk me,au`vq,af,a mqrdK úydrh fuh yuqjQ
ld¾hh i|yd uq,a .%ka:fha w;a msgm;a wfkla ia : dkhhs ' Y;Ya f ,da l S ika k h
fidhd f.k we;af;a ia:dk lsysmhlsks' msgm;a ;=kla fmardfo‚h úYajúoHd,h"
tajd kï fl!;=ld.drfhka ,;a w;a msgm;" ks y s ¿ j ioa O ¾fuda o h ms ß fjka úydrh"
fo‚ms á fha fjo mrmq f ¾ w;a ms g m;" me,auvq,af,a mqrdK úydrh fmd;a.=,aj,ska
WKjgqfka fjofialr mrmqf¾ w;a msgm;" yuq ù we;'
mems<shj, lsßjfKa fjoeÿre hQ' ã' mshisxy fldaÜfÜ hq.hg wh;a fhda.
uy;df.ka ,;a w;a msgm;" m%dKdpd¾h ã' r;a k dlrh kï .oH ffjoH .% k a : fha
fld,aúka fiakdr;ak uy;df.ka ,;a w;a msgm;a 69la muK o wiïmQ¾K msgm;a
msgm;" .ïmy isoOa dhq¾fõo úoHd,hfha w;a 8la muK o úúO fmd;a.=,aj,ska yuq ù
msgm; fõ' óg fmr 1922 § ffjoHdpd¾h we;' fhda.r;akdlr mod¾: kï mqiafld<
mS' iS' .=Kfialr uy;d úiska lrk ,o fmd;la ñoafo‚h chfndaê uyd úydrfhka
idrd¾: ix.%yfha msgq 288ls' fujr th jd¾;d fõ' jrfhda.r;akdlrh hkq fuu
msgq 1200lg wdikakh' fuys uq,a msgm;a lD;sfhau uq,a .%k:
a hla o ke;fyd;a fuhu o
uq¿ Èjhsfka u we;af;a iaj,amhla nj hkak meyeÈ,s fkdfõ' jrfhda.r;akdlr
l=udrisxy uy;d uq, §u i|yka lrhs' tfia kñka isxy, mqiafld< fmd;l msgm;a
kï mqiafld< fmd;a kdudj,sfha oelafjk 04la yd wiïmQ ¾ K ms g m;a wm rfÜ
msgm;a úYd, m%udKh fuu fmd; úh úydria:dkhkays ;sî yuq ù we;' fuhg
fkdyelso@ wu;rj jrfhda.r;akdlr ikak fmd;a
oUfo‚ hq.fha § ,shejqKq fnka.uqj fÉ;shlkaordrdufhka jd¾;d
fhda.d¾Kjh uq,au isxy, fjo fmd; jk fõ' 17 jk ishjig wh;a YS% fhda.r;akdlrh
w;r tys msgm;a 13la yd wiïmQ¾K msgm;a o ol=Kq bka§h fhda.r;akdlrh o isxy,
folla úydr fmd;a .=,aj,ska jd¾;d ù we;' fhda.r;akdlrh o fjka fjka lD;sh'
;j o fhda.d¾Kdj ikakhla udjke,af,a isxy, fhda.r;akdlrh 1897 § fodka fcda¾Ê
iq k ka o drdufhka yuq ù ;s f nhs ' fï iur;=x. rkaÿkq uy;d m< lr we;' ixialD;
fhda.d¾Kjh 1963 § lsßwe,af,a [dKúu, fhda.r;akdldrh kï mqiafld< fmd;la
ys ñ hka úis k a ilia fldg m< lrk jgoaor {dfkdaoh msßfjk" kdj,msáh Y%S
kd. fndaê úydrh" ud;f,a ;síngquq,af,a

9
úydrh" .d,a, mrudkkao úydrh" ó we,a," jd¾;d jka f ka uykq j r is ß foa j ñ;a ;
fudorjdk iqNødrduh" .fKaf.dv mqrdK mqia;ld,fha we;s tlu msgm; mu‚'
úydrh hk fmd;a.=,aj,ska jd¾;d ù ;sfí' Èlaje,af,a jejqrelkak, rdcuydúydrfha
fhda.r;akdldrh kñka md,s mqiafld< we;s njg i|yka jk ffjoH Ñka;duŒ
fmd;a msgm;a 4la o kdudj,sfha i|yka .% k a : h ika k h fkdfõ' th o tlu
fldg ;sfí' ms g m;ls ' Y% S ùr mrdl% u kf¾ka ø is x y
rcq f .a w;a fjofmd; kñka mq i a f ld<
jrfhda.idrh kï .%ka:fha
fmd;la udrmk Ydia f ;% d a o h ms ß fjfka
msgm;a 39la o wiïmQ¾K msgm;a myla o
;sfí' fuu l;=jrhdu ,shQ jÜfgdare fjo
mka i ,a fmd;a .= , a y s jd¾;d fõ' fuh
fmd; 1950 § weyef,afmd< w;afjo fmd;
ls ß we,a f ,a [dKúu, ys ñ hka úis k a
kñka uq ø Khka m<jQ nj mq x ÑnKa v dr
1966 § m< lrk ,È' óg fmr 1944 §
ikakia., lshhs ^isxy, idys;H jxYh" 669
l< uq ø Khla ms < s n |j is x y, idys ; H
ms'&' tkuq;a weyef<afmd, wÈldrï;=udf.a
jxYfha i|yka h ^666 ms ' &' jrfhda . w;a fjofmd; kñka mqiafld< fmd;la
idr ikakh lE.,a, úY=oaOdrdufhka o udrmk Ydia f ;% d a o h ms ß fjfkys we;s
yla u k iq N ødrdufhka o" jrfhda . ksid th ffYf,akaøisxyhkaf.a jÜfgdare
ix.%yh ykafoiai ksl;ekak rdcuyd fjo fmd; yd jrojd .; hq;= fkdfõ'
úydrfhka o jrfhda . idrd¾:Ñka ; duŒ fnfy;a fmd; kñka mq ia f ld< fmd;a
kï fjofmd;la wU.iafodaj .fKa;ekak kdf.dv mqfKHdaohdrduh" iq,a;dkdf.dv
mqrdK úydrfhka o jd¾;d fõ' óg wu;rj .=Kr;ak úfõldrduh" l=¿.ïuk rdcuyd
jrfhda.r;akdj,sh kï Yaf ,dal iys; úydrh wdÈ fmd;a . = , a j , jd¾;d fõ'
fmd;la kEfndv .,af,k mqrdK úydrfha fnfy;a jÜfgda r e fmd; kñka kñka
;sfnk nj i|ykah' m%fhda.r;akdlrh mqiafld< fmd;a lsysmhla o jd¾;d jk
kï mqiafld< fmd;la uykqjr m%dÖk w;r tajd o fujeks jÜfgdare fjofmd;a
mq i a ; ld,fhka jd¾;d jk w;r th .Khg wh;a fõ'
fhda.r;akdlrhu o hkq fidhd ne,Su
jÜfgdare fjofmd; kñka msgm;a
jeo.;ah' oUfo‚ hq.hg wh;a nj ie,flk
.oH yd moH mqiafld< fmd;a 32la muK
m%fhda.r;akdj,sfha msgm;la me,auvq,a,
úúO úydria : dkj,s k a yuq j k w;r
mqrdK úydrfhka o jd¾;d fõ' l,jdk
yla u k iq N ødrdufhka ms g m;a 8la o
;s,lr;akdrduh i;= m%fhda.r;akdj,sh
fírej, ffY,ìïndrdufhka msgm;a 7la o
md,s fmd;la f,i olajd ;sfnk ksid th
;syf.dv lkafoj;a; úydrfhka msgm;a
ffjoH .%ka:hla o hkak fidhd ne,sh
5la o ówe,a, .fKaf.dv mqrdK úydrfhka
hq;=h' m%fhda.d¾Kjh kï fmd;la udrmk
ms g m;a 4la o fo‚ms á h iq N ødrduh"
Ydiaf;%daoh msßfjka fmd;a.=f,ka jd¾;d
;x.,a, jkjdi l=vd úydrh" lUqremsáh
fõ' fuh fhda.d¾Kjhu o hkak úuish
Y%S ksjidrduh hk fmd;a.=,aj,ska msgm;a
hq;=h'
2 ne.ska o yuq ù ;sfí' zw;afí;a fmd;Z"
ffYf,a k a ø is x yhka f .a ffjoH zmq r dK fjofmd;Z" zw;a f jofmd;Z wdÈ
Ñka ; duŒ fNa I Êc ix.% y fha ika k h kï hgf;a zjÜfgdare fjofmd;aZ 25la

10
muK úúO úydria:dkj,ska jd¾;d fõ' nj wkqudk l< yels h' fmardfo‚h
lgqmsáfha h;s÷ kñka fí;a lú fmd;la úYa j úoHd,fha ffNIcH r;a k ix.% y
uykq j r jgrl mka i ,s k a jd¾;d fõ' ikak kñka mqiafld< fmd;la yuq fõ'
zjÜfgdare fjofmd;aZ l=¿.ïuk Y%S ksjdi fNIÊc l,a m h kï lD;s f ha ms g m;a
mqrdK rdcuyd úydrfhka msgm;a 11la 24la wm rfgka yuq ù we;' thska tlla
o fld<U úfoHdaoh msßfjfkka 12la o wiïmQ¾Kh' fuu lD;shg ,shQ ikakhla
ueoj, w;a;r.u rdcuyd úydrfhka 11la o .% E ka â mdia y s ch;s , ldrdufhka yuq ù
jd¾;d fõ' zi¾jdx. fjofmd;Z kñka we;' ;j o ffNIcHud,d kï .%ka:hl
mqiafld< fmd;a msgm;a 30la muK o úúO tlu msgm; je,a,j;a; iqúY=oaOdrdufhka
úydria:dk mqi;a ld,j,ska jd¾;d jk w;r jd¾;d fõ'
tajd fmdÿfõ .;a l, zjÜfgdare fjofmd;aZ
1798 § ,shjqKq fhda.odrKh kï fjo
.Kfha ,d ie,ls h yels h' tfia u
lú fmd;ska msgm;a 32la yd wiïmQ¾K
zfjofmd;Z hk YS¾Ih hgf;a mqiafld<
fmd;a ms g m;a 100lg wêl ixLHdjla msgm;la o Èjhsfka fmd;a.=,aj,ska yuq
fkdfhl= ; a mq i a ; ld,hj,s k a jd¾;d ù fõ' óg wu;rj fhda.OdrK ikakh kï
;sfí' bka fndfyda fmd;aa .oH ffY,sfhka lD;shla ñoafo‚h chuyfndaê úydrfhka
,sheù we;' iuyr tajd meÈfhka ,shd ;sfí' jd¾;d fõ' fhda . ms g lh me,a u vq , a f ,a
mq r dK úydrfhka o fhda . Ñka ; duŒ
ixialD; fjofmd; kñka msgm;a jgoaor {dfkdaoh msßfjfkka o" fhda.
n,msáh Y%S rdyq, úydrh" b÷rej iqO¾udlr idrh fn,sw;a; wNhisß kdrdhKdrduh"
msßfjk" f;,aj;a; iuriSy u;skaodrduh" ùrleáh uQ,.sß úydrh" fudorjdk jdõfõ
w;= r ,s h iq o ia i kdkka o úydrh" ud;r mqrdK úydrh hk fmd;a.=,aj,ska o fhda.
fmd,a f ya f ka mq r dK úydrh" fojq k a o r uql; a dj,sh l¿;r lkafoa úydrh" WKjgqk
fndaUqf¾ mqrdK úydrh" ud;r ys;a;eáfha fia¨;a;rdrduh hk mkai,a fmd;a., = j
a ,ska o
rdcuyd úydrh hk fmd;a.=,aj, jd¾;d yuqù ;sfí' fhda.uqla;dj,s Ndj ikak kï
fldg ;sfí' md,s fjofmd;la udrmk fmd;la m,af,fndaj, fndaj, rdcuyd
Ydiaf;%daoh msßfjkska jd¾;d jk w;r
úydrfhka yuq fõ' fhda . uq l a ; dj,s h
th fNaiÊc uxcQidj oehs fidhd ne,sh
kï ixia l D; fmd;la lUq r ems á h Y% S
hq ; = h ' je,s . u rdcl= , jvk rdcuyd
ksjidrdufhka o yuq jk ksid tu ikakh
úydrfhka fou< fjofmd;la jd¾;d fõ'
thg wod< o hkak;a th fjofmd;la o
f;,aj;a; iuriSy u;skaodrduh iy .d,a,
hkak;a fidhd ne,sh hq;=h' mqxv¨Th
iqukdrduh hk fmd;a.=,aj,ska jd¾;d
fndaêrelaLdrdufhka fhda.r;akdj,sh kï
jk ffNIcH o¾mK wldrdÈh" WKjgqk
fmd;la yd noafoa.u wNskjdrdu fn!oaO
ffp;Hd,xldr úydrh i;= ffNIcH
uOHia:dkfhka fhda.r;akh kï fmd;la
§msld" wl=/iai mrudkkao úydrfha ;sfnk
o yuqfõ'
ffNIcH r;akdlrh kï .%ka: o" noafoa.u
Y%S mdo ffp;Hdrduh i;= NsI.ar;akh" uykqjr hq.fha È ,shjqKq wßIag
NsIlal,am,;d hk fmd;a o ixialD; ñY% Y;lh kï jQ l=vd .%ka:fha msgm;a 16la
ffjoH Ydia;%Sh lreKq we;=<;a fmd;a úúO m<d;a j , mka i ,a fmd;a . = , a j ,s k a

11
jd¾;d ù ;sfí' fuu wßIag Y;lhg isxy, wfma rfÜ fndfyda ffjoHjreka
ikakhla uykqjr hq.fha §u ,shejqKq w;r m%p,s; l=vd w;afmd;la jk
nj isxy, idys;H jxYfha i|ykah ^498 ffjoHd,xldrh kï lD;sfha msgm;a 10la
ms'&' 1816 § muK ñfo,a,j fldard, kï yd wiïmQ¾K tla msgm;la o jd¾;d ù
mrisÿ lsú÷ úiska fy< .Shg kÕk ,o we;' fuhg ,shQ ikakfha msgm;a folla
wßIag Y;lh wßIag ud,dj kï úh' wßIag n,msáh wïnrelaLdrdufha o fmardfo‚fha
Y;l ikakh msgm;a 11la úydria:dk úYa j úoHd,hS h mq i a ; ld,fha o we;'
fmd;a .= , a j ,s k a yuq fõ' ri ixys ; d fuhska miqj lshejqKq msgm; wiïmQ¾Kh'
kï jQ .%ka:hl msgm;la jd¾;d jkafka ffjoHd,xldr ix.%yh kñka jQ .%ka:hl
ud;r kd÷., iqO¾udrdu mqrdK msßfjka msgm;a 32la o ;j;a wiïmQ¾K msgm;a
fmd;a.=,a úydrfhks' fohshkaor lS¾;s Y%S ;=kla o Èjhsfka úúO m%foaYj,g wh;a
f;acjfrdardufhka yuq jk Niau úêh úydria:dkj,ska yuq fõ' tu l=vd fmdf;a
kï mqiafld< fmd;a ri fjolug wh;a wka;¾.; jkafka ffjoHjreka úiska o;
fõ' weâjâf.a fjofmd; kñka mqiafld< hq;= uQ,sl lreKq iy ms<smeÈh hq;= Wmfoia
fmd;la mdKÿr ioaO¾fudaoh msßfjfkka iuqodhls'
jd¾;d fõ'
iria j ;S ks > Ka v q j kï .% k a : fha
ñfo,a,j fldard, w;ska fy< .Shg ms g m;a 35la muK úúO úydria : dk
ke`.=Kq wfkla fmd; fhda. Y;lhhs' th j,ska jd¾;d jk w;r tajdhska lsysmhla
fy<hg kÕd we;af;a fhda. ud,dj kñks' wiïmQ ¾ K ta j d nj i|yka fõ' fuu
fuys uq,a fmd; jk fhda. Y;lfha msgm;a .%ka:h .ek ix>rdc f,alï ñáfha o
41la muK o wiïmQ¾K msgm;la o jd¾;d fõ' i|yka nj isxy, idys;H jxYh i|yka
fhda. Y;l mod¾: kï lD;shla fudrgqj lrhs' ã' î' tÉ' tia' lúr;ak fjoeÿrka
,la I m;s f ha la f Ia ; % d rdu úydrfhka o úiska fuu lD;sh m<uq jrg uqøKh l<
fhda . Y;l jHdLHdk ms g m;a folla w;r f.aíßh,a .=Kj¾Okhka úiska l<
ud;r fldáldf.dv rdcuyd úydrfhka o ixia l rKh jkdys iúia ; rh; úuiq ï
fn,s w ;a ; WK mq r dK úydrfhka o
iys;h' iuyr Ydlj, Ñ;% igyka o fhdod
fidhdf.k we;' fhda . Y;l ika k
;sfí' ta ta T!IO j¾.j, ixialD; m¾hdh
msgm;a 18la muK úúO m%foaYj,ska yuq
kdu iy tajdfha .=K l¾u we;=<;a fuu
ù we;' fhda.r;ak ud,dfõ msgm;a 2la
.%k: a h fndfyda fihsku a bkaÈhdkq ks>Kavq
m,a f ,fnda j , chj¾Okdrdufhka o
weiqre l< nj fmfka'
tl msgm;la .=kakEmdk fo.,afodrej
rdcuyd úydrfhka o jd¾;d fõ' jd;frda. isoafO!IO ks>Kavqj kñka mqiafld<
ksodk kï ixialD; isxy, ñY% fmd;la fmd;a 25lg wdikak ixLHdjla Èjhsfka
wxf.dv .,ajdfka mqrdK úydrfhka o úúO m%foaYj, úydria:dkj,ska jd¾;d
jd;l¾u úê kï fmd;la uykq j r fõ' thg iemhQ ikak msgm;a folla ud;r
wia.sß úydrfhka o jdÔlrK Ñls;aid ùrnd msßfjkska yd ùrleáh uq,alsß.,
kñka mqiafld< fmd;la yevúkak mqrdK rdcuyd úydrfhka o yuq fõ' isoafO!IO
úydrfhka o jd¾;d fõ' ks>Kavq jHdLHdjla jejqrelkak, rdcuyd

12
úydrfhka yuq fõ' fuh 1932 § ta' ã' úydrfhka msgm;a 4la jd¾;d fõ'
tia' .=K;s,l uy;d úiska uqøKh lrkq fnfy;a wldrdÈh kñka fmd;la háhk
,en we;' mqxÑnKavdr ikakia., iQÍkag u‚r;kdrdufhka o fnfy;a kï kñka
nUr., úydrfhka fuu ks > Ka v q f õ ud;r fõr.ïmsg rdcuyd úydrfhka o
msgm;la yuq jQ nj i|ykah ^isxy, idys;H yuq fõ' fïjd o T!IO kdu wldrdÈ iys;
jxYh 499 ms'&' j¾. T!IO ks>Kavqj kñka ks>Kavq .Khg wh;a fõ' ffjoH ks>Kavq
ixialD; NdIdfjka ,shejqKq mqiafld< ikakh kï fmd;la ylauk iqNødrdufhka
fmd;la lemamsáfmd< iqux.,drdufhka yuq fõ'
yuq fõ' w.,j;a; m%;srdc msßfjka
Y% S jdiq f oa j ks > Ka v q j o tl, úydria:dkh i;= øjH.=K àldj"
ffjoHjreka w;r Ndú; jQ øjH.= K ffp;Hd,xldr uyd úydrfha iy
fmd;la jk w;r fuys msgm;a 25la muK úfoHda o h ms ß fjfka øjH.= K o¾mKh"
wm rfÜ fmd;a .=,aj,ska fidhd f.k we;' mhd., mq I a m drduh" f.,s T h w.% f nda ê
fuu ks>Kavqj uqøKh jQ njla fkdoksuq' úydrh" n,msáh wïnrelaLdrduh" §hd.y
;j;a m%lg ks>Kavqjla jk jrreÑ fldaI iqkkaodrduh" fo‚msáh iqo¾Ykdrduh"
fyj;a jrreÑ ks>Kavqj msgm;a 10la muK ud;r chuy úydrh" iq , a ; dkdf.dv
wm rfgka yuq fõ' fNaiiac u[acQidfõ .=Kr;ak úfõldrduh hk fmd;a.=,aj,
jrreÑ ixys;dj .ek i|ykah' th jkdys we;s øjH.=K ks>Kavqj" ;,afma
10 jeks ishjig wh;a lD;shla nj fmfka' mru is ß ks f la ; iq o ¾Ykdrduh i;=
wfma rfÜ Ndú; jkjdi ks>Kavqfõ isxy, øjH.= K d.= K " l=reKE., fn!oaOdf,dal
yd ixialD; uqiq NdId ffY,shla olakg msßfjk" me,auvq,af,a mqrdK úydrh i;=
we;' jkjdi ks>Kavq msgm;a y;la wm rfÜ øjH.=K mdG iy øjH .=K msgm;a follska
fmd;a.=,aj, jd¾;d ù we;s w;r thska o hq;a mqiafld< fmd;a ks>Kavq f,i ie,lsh
;=kla wiïmQ¾Kh' yelsh' fïjdfha wka;¾.; jkafka T!IO
idr ks>Kavq kï .%ka:hl tlu m¾hdh ixialD; kdu iy tajdfha .=K
msgm;la hgj;af;a Wre<Ej;af;a mqrdK l¾u wdÈ f;dr;=re fõ'
úydrfhka yuq fõ' fuh ffjoH ks>Kavj q la wdhq¾fõofha b;d m%lg ks>Kavqjla
oehs fkdoks u q ' wldrd§ ks > Ka v q j kï jk Okajka;Í ks>Kavqfõ msgm;a
ffjoH wldrdÈfha mqiafld< fmd;a msgm;a fudrgqj lafIa;%drdufhka yd f;,aj;a;
f,õ, fnda ê rela L drduh" n,ms á h Y% S iuriS y u;s k a o drdufhka o jd¾;d fõ'
rdyq, uyd úydrh" ksys¿j ioaO¾fudaoh tys ikakhla ùrleáh uQ,.sß rdcuyd
msßfjk hk fmd;a.=,aj,ska jd¾;d fõ' úydrfhka yuq ù ;sfí' i¾jkdu ks>Kavq
ffjoH ks>Kavq fmd;a ylauk iqNødrduh" hkq f jka fmd;la wm rfÜ fmd;a .= ,a
n,msáh Y%S rdyq,drdu úydrh" kdl=¿.uqj lsysmhlska fidhd .; yelsh' nKavdrfj,
mqij
a , úydrh" j,iau,q ,
a Y%S úydrh" ksy¿ s j iqo¾Yk fL;a;drduh" mskaj;af;a
ioaO¾fudaoh msßfjk hk fmd;a.=,aj,ska ioa O ¾udlr ms ß fjk" ud;r je,s f õßh
yuq jk w;r ud;r ys;a;eáfha rdcuyd mqIamdrduh" ;x.,a, jkjdi l=vd úydrh

13
tajd w;r fõ' fuh T!IO kdu we;=<;a iy yla u k nq í nq , drdufhka yuq fõ'
ks>Kavj q la oehs fidhd ne,sh hq;h
= ' ffjoH weia fjo fmd; kñka mqiafld< fmd;a
fldaIh kñka fmardfo‚h úYajúoHd,h" lsysmhla ó.y;ekak mrudkkao rdclSh
y,a f ,d¨j lgdrx., rdcuyd úydrh" mqia;ld,h" .ïfmd< fndaj, fmd;a.=,a
lgq . ia f ;dg rdcis x y mq r dK rdcuyd úydrh" m,af,fndaj, fndaj, rdcuyd
úydrh" fldKavfo‚h rdcuyd úydrh" úydrh" f;,aj;a; iuriSy u;skaodrduh"
me,auvq,af,a rdcuyd úydrh" mdKÿf¾ bu¥j iqfïOdrduh" wl=/iai kkaokdrduh"
fnda ê rela L drduh wdÈ ia : dkj, we;s udjke,a , iq k ka o drduh" fldáhdl= U q r
mqif
a ld< fmd; o wh;a jkafka fï ks>Kavq fYdaNs;drduh hk fmd;a.=,aj,ska yuqfõ'
.Khg hs' fuys wiïmQ¾K msgm;a oka´úg ;dUq.,
isoaêidrh kï jQ mqiafld< fmdf;a rdcuyd úydrh" kdj,ms á h kd.dy
msgm;a wl=/iai kkaokdrdufha tlla o Y% S fnda ê rela L drduh iy udjke,a ,
j,ia . , chj¾Ok uq o ,s k a o drdufha iqkkaodrduh hk úydria:dkj, jd¾;d
folla o jYfhka ;= k la jd¾;d fõ' fõ' fka;% frda. Ñls;i a d Ndj ikakh kñka
fuh Ysfrdafrda. Ñls;aid .%ka:hla nj fjofmd;la ysksÿu Ydifkdaohdrdufhka
i|ykah' jrfhda.idr 1944 uqøKfha fuu jd¾;d fõ'
.%ka:fha ku fmfkk nj mqxÑnKavdr .=,s l,al" jÜfgdare kï lúfmd;"
ikakia., lshhs' ^isxy, idys;H jxYh .=KmdGh kï lú fmd;" fnfy;a .=,s
666 ms ' &' idrix.% y kï fjofmd;la fmd;" fnfy;a f;,a jÜfgdare fmd;"
rUq l a l k iq u kdrduh" ñkq j ka f .dv i¾jdx. fjo fmd; wdÈ fjo fmd;a
.fKa l ka o rdcuyd úydrh" udrmk iuQ y hla o fuys we;' me,a u vq , a f ,a
Ydiaf;%doa h msßfjk hk fmd;a.,= j
a , ;sfí' mqrdK úydrh i;=j .=,sl,al iy .=,s
idrixlafIamh kñka fldaÜfÜ hq.fha§ fí;a w;afmd; hkqfjka mqiafld< fmd;a
,shejqKq ixialD; fjofmdf;a mqiafld< folla jd¾;d fõ' WKjgqk iqkkaodrduh
msgm;a úydria:dk 37lska muK jd¾;d iy m,af,fndaj, chj¾Okdrduh i;=
fõ' tu ikakh fmd;a.=,a 23lska muK f;,a fí;a fmd;" me,auvq,af,a mqrdK
yuq fõ' fuh 1865 § ã' tÉ' tia' lúr;ak úydrfha fjo jÜfgdare mqiafld< fmd;a o
ffjoHr;ak;=uka úiska o 1984 § wd¾hodi ó.y;ekak mrudkkao rdclSh mqi; a ld,h"
l=udrisxyhkaa úiska o isxy,hg fmr<s‚' .ïm< fndaj, fmd;a.=,a úydrh" fojqkaor
ojq,., ,xld;s,l rdcuyd úydrfhka .,.fka úydrh" yevúka f ka úydrh"
idrixys;d kï ixialD; fjofmd;la yuq kdj,ms á h kd. Y% S fnda ê rela L drduh"
úh' th fldf<dkakdfõ úydrh" uykqjr fo‚msáh iqNødrduh i;= msgm;a 4la jk
yh.sß úchiqkaordrduh" WKjgqk hg., f;,a jÜfgdare fmd; o" m,af,fndaj,
rdcuyd úydrh hk úydria:dkj,ska o fndaj, rdcuyd úydrfha ff;, ùÈh hk
yuq fõ' mqiafld< fmd; T!Iëh f;,a is£u ms<sn|
wlaIs frda. Ñls;aidj kï fmd;la lreKq iys; fmd;a fõ'
ud;f,a wdf,da l rdcuyd úydrfhka l=Kavidf,a rdcuyd úydrh"

14
n,ms á h wïnrela L drduh" f;,a j ;a ; kï lúfhka ,shejqKq mqiafld< fmd;la
iuriS y u;s k a o drduh" flda Ü fÜf.dv m,af,fndaj, fndaj, rcuyd úydrfhka o
.,alkafoa mqrdK úydrh hk fmd;a.=,aj, tys wiïmQ¾K msgm;la kdj,msáfha Y%S
;sfnk .=KmdG kï mqiafld< fmd; o kd. fndaêrelaLdrdufhka o jd¾;d fõ'
ks > Ka v q .Khg wh;a fõ' óáhf.dv tfia u ;j,ka ; eka k is o a O d¾:df,da l
mQ.j;a:qldrdufhka jd¾;d jQ T!IO .=K" rcuyd úydrh" kdf.dv mqfKHdaohdrduh"
fma r dfo‚h úYa j úoHd,h i;= T!IO u,a,fmd< wdkkaomín;drduh" lUqremsáh
.=KmdGh" ;j,ka;ekak isoaOd¾:df,dal nvm;a;, úydrh hk fmd;a.=,aj, kdä
rdcuyd úydrfha we;s T!IO kduud,d mÍlaId kñka mqiafld< fmd;la jd¾;d ù
j¾Kkd ms g m;a fol" iy wiïmQ ¾ K ;sfí' ;%sxYoaNsIcdx.h kñka hq;= ixialD;
ikak iys; T!IO kdudj,sh" lUqremsáh isxy, ñY% .%k: a hl msgm;la .d,a, iqo¾Yk
[dKdNs j xiis ß Oïurla Å ;drdufha mrudkkao mqrdK úydrfhka yuqjk w;r
fNaiÊc kdudj,sh" u,a,fmd< tys ikak úoHd,xldr msßfjkska yd Y%S
wdkkaomín;drduh i;= T!IO ks>Kavqj ,xld úYajúoHd, mqia;ld,fhka jd¾;d ù
hk fmd;a wh;a jkafka o ks>Kavq ldKavhg ;sfí' f;,aj;a; iuriSy u;skaodrdufha
fõ' fnr,mkd;r iqo¾Ykdrduh i;=j we;s ffNIcHdx.h fyj;a ¥; ,la I Kh o
T!IO .=K yd fhda. Ndjikakh o fujeksu oka´úg ;dUq., rcuyd úydrh i;= ¥;
mqiafld< fmd;ls' Èlaje,a, ud,s.d;ekafka ,laIKh o frda. úksYaphg wod< fmd;ah'
rcuyd úydrfhka jd¾;d jk T!IO ika k s m d; fjolug wh;a fld,
ix.%yh iy n,msáh wïnrelaLdrduh i;= ùÈh kï mqiafld< fmd;la l¿;r lkafoa
Tiqúê hk mqiafld< fmd;aj, o ;sfnkqfha úydrh" WKjgqk ffp;Hd,xldr úydrh"
T!IO ixia l rKhg wod< f;dr;= r e .d,a , mrudkka o úydrh" kdl= ¿ .uq j
úh hq ; = h ' yia ; idr jÜfgda r e kñka y;afndaê úydrh hk fmd;a., = j
a ,ska yuqfõ'
mqiafld< fmd;l msgm;a ;=kla fírej, flda, úê kï jQ fjo fmd;la fmardfo‚h
ffY,ìïndrdufhka jd¾;d fõ' úYajúoHd,fhka jd¾;d fõ' ud;f,a wdf,dal
kdf.dv mq K Hodrduh i;= frda . úydrh" WKjgqk iqkkaodrduh" u,a,fmd<
ks o dkh" ;j,ka ; eka k is o a O d¾:df,da l wdkka o mín;drduh iy m,a f ,fnda j ,
rcuyd úydrfha ;sfnk frda. mÍlaIdj chj¾Okdrduh hk úydria : dkj,s k a
ud;r chuy úydrh iy ùrleáh uQ,.sß jd¾;d jk ikaks fjo fmd; o ikaksmd;
rcuy úydrh i;= frda. ,laI K hk fjolug wh;a fmd;a fõ' ;% f hda o Y
mqiafld< fmd;a frda. úksYaphg wod< ika k s m d; úê kï mq i a f ld< fmd;la
lreKq iys ; h' frda . mÍla I dj kï iq,a;dkdf.dv .=Kr;ak úfõldrdufhka
is x y, lú fmd;" wIa g mÍla I dj kï jd¾;d fõ' Whkaf.dv mqrdK úydrfha
ixialD; isxy, mqiafld< fmd; lgq. we;s ÊjrfNa o jHdLHdj lUq r e.uq j
ia f ;dg Wvq j dj, mq r dK úydrfhka o rdu.s ß úydrh" lUq r e.uq j w;a ; r.u
wIagmÍlaId ikakh mdKÿr kd.dkkao rcuyd úydrh i;= ÊjrdIa g Y;lh"
úydrfhka iy ylauk iqNødrdu m,af,fndaj, chj¾Okdrdufha jd¾;d jk
úydrfhka o jd¾;d fõ' kdä Ydia;%h Êjr Ñls;aidj" fmardfo‚h úYajúoHd,h

15
iy fldKavfo‚fha rcuyd úydrh i;= ys ; a ; eáfha mq r dK úydrfhka yuq j k
ÊjrdIag Y;l ikakh wdÈh WK frda.h úI fjofmd;" mq j la m s á h wdkka o drdu
.ek f;dr;=re iys; fmd;a fõ' weia j ;= uydúydrh i;= úI w;a f jo
tfia u úÿï ms , s i a i q ï fjolug fmd;" ysksÿu Ydifkdaohdrdufha ;sfnk
wh;a i,a , úêh" i,a , úê" ier úêh" úI Ñls ; a i d Ndjika k h hk fmd;a o
wiqr úêh" mQäúêh" úÿka Ydia;%h wdÈ úI fjolug wh;a fõ' i¾m fjo fmd;
fmd;a b;du jákd fjolï iïnka O kñka mq i a f ld< fmd;a 35lg wêl
tajd fõ' fï wxYfha fmd;a m;a b;du ixLHdjla úydria:dkj,ska jd¾;d jqj;a
iq¿ m%udKhls" wm rfgka jd¾;d jkqfha" msiaiq n¨ úIg m%;sldr we;=<;a fmd;a m;a
ud;r je,sfõßh mqIamdrdufha úÈkúê iaj,amhls' uyr.u m[a[d;s,ldrduh"
^lú& kï fmd;" ó we,a, .fKaf.dv WKjgqk iqkkaodrduh úydrh" Wv.u
mqrdK úydrfha úÿï l%u" ier úêh kï chj¾Okdrduh" udjke,a , mÈhfodr
fmd;" wxf.dv .,ajdfka mqrdK úydrfha rdcuyd úydrh hk ia:dkj, we;s msiaiq
Yia;% l¾u úê kï fmd; wdÈ lSmhla ta n¨ úI fjo fmd;a fyj;a c,NS ; s l d
w;r fõ' me,auvq,a, mqrdK úydrfha we;s frda. Ñls;aid .%ka: lSmhla w;a;r.u
kyr úÿï Ydia;%h kï msgm;a y;r o rdcuyd úydrfhka jd¾;d fõ' fmardfo‚h
YsrdfõOhg wh;a tajd úh hq;h = ' fnkaf;dg úYajúoHd, mqia;ld,fha úhre n¨ úIg
.fKa m q r dK rcuyd úydrfha ms < s l d fí;a kñka fmd;a folla jd¾;d fõ'
m% l rKh kï ixia l D; fjofmd;la o .¾NŒ Ñls ; a i djg wh;a fmd;a
ul=,afo‚fha isßj¾Okdrduh i;=j ms<sld jYfhka m,af,afndaj, chj¾Okdrdufha
m%lrKh kï lúfhka ,shQ fjo fmd;la iy lUqremsáh Y%S% ksjdidrdufha ;sfnk
o" m,af,fndaj, chj¾Okdrdufha ms<sld .¾NŒ Ñls ; a i dj" ówe,a , .fKa f .dv
frda. fjofmd; kï mqiafld< fmd;la o mqrdK úydrfha m%;sikaê Ñls;aidj,sh
jd¾;d fõ' mSkia fjofmd; kï mqiafld< wdÈ ia:dk lSmhl olakg ,efí' .vqúÈh
fmd;la ;x.,a, jkjdi l=vdúydrh i;=j kñka lú fmd;la yuqjkafka fn,sw;a;
;sfí' Y%S% iqux.,drdufhka mu‚' f.ä fjolu
úI fjolug wh;a i¾m fjo iys; mqif a ld< fmd;a 15lg wêl ixLHdjla
fmd;" i¾m¥;h" msiaiq n¨ úIg fí;a" mkai,a fmd;a.=,aj,ska jd¾;d fõ' ud;r
Wkaku;lYajdk úfY!IO" úhre ,laIK" mq I a m drdufhka yuq j k ff;,dNHx.
úhre Wm;" úhre úI fnfy;a" úI úêh" úê kï mqiafld< fmd; YÍrfha f;,a
úIdNdlrh" úI fNa I ch wdÈh w.o .e,aùï l%u iys; fmd;ls' ykaÈ fjofmd;
;ka;%hg wh;a fmd;a fõ' i¾mfõoh kñka kñka mq i a f ld< fmd;la mq y q , a j e,a ,
lúfhka ,shQ mqiafld< fmd;la wia.sß iqo¾Ykdrdufhka o m,af,fndaj, fndaj,
úydr ueo mkaif,ka o i¾m ¥;h kï rcuyd úydrfhka o jd¾;d fõ' ykafoiai
fmd;la n<kaf.dv isßúchf;kakfldaka ksl;ekak mqrdK úydrfha ;sfnk Nskak
uqo,skaodrdufhka o jd¾;d fõ' óg wu;rj Ñls;aid kï mqiafld< fmd; o levqï ì÷ï
WKjgq k iq k ka o drdufhka iy ud;r fjolug wh;a fõ'

16
mY= fjolu o wm rfÜ ÈhqKqj ;snQ r;a k drdufha we;s .cfhda . idrh w,s
ffjoH l%uhls' fï ms<sn|j ,shejqKq .j we;=ka i|yd lrkq ,nk fjolï we;=<;a
r;akh kï fmdf;a msgm;a ;j,ka;ekafka mq i a f ld< .% k a : fõ' fldKa v foKs f ha
isoaOd¾:f,dal uyd úydrh yd uykqjr rdcuyd úydrh i;= we;afí;a kï mqif a ld<
yh.sß úchiqkaordu mqrdK úydrh hk fmd; o tjeks fmd;la úh hq;=h' udrmk
mkai,a fmd;a.=,ays we;' 1912 § muK Ydiaf;%daoh msßfjk i;= uvqjkafj, w,s
uqøKh jQ nj isxy, idys;H jxYfha i|yka fjofmd; o ueo.u w;a;r.u rdcuyd
.jr;akh fuh oehs fkdoksuq ^674 ms'&' úydrh iy .ïfmd< wdkkaodrduh i;= w,s
.j fjofmd;Z kñka mqiafld< fmd;la fjofmd; kï mqiafld<fmd;a o ta .Khg
udrmk Ydiaf;%daoh msßfjfka fmd;a.=, wh;a fõ'
i;=j ;sfí' yrka; kï m%lrKh fyj;a ol=Kq l¿;r mQ¾jdrdufhka jd¾;d
yrla fjofmd; kñka mqiafld< fmd;la jk ffjoH l¾u ix.%y kï mqiafld<
ud;r ys;a;eáh rcuyd úydrfhka jd¾;d fmd;" n,ms á h wïnrela L drduh i;=
fõ' m,a f ,fnda j , chj¾Okdrdufha ffjoH mxpl¾uh kue;s fmd; o ffjoH
.jfrda. ms<shï" .jfrda. ms,siaiSu fyj;a l¾uhg wh;a hï Ñls;aid iys; fmd;a úh
Yr úÈh kñka mqiafld< fmd;a ;sfnk hq;h
= ' l=Kva idf,a wYaj;a:drdufhka jd¾;d
w;r tys .jfrda. i|yd wfma rfÜ Ndú; jk ffjoH m%fhda.h wiïmQ¾K msgm;"
jQ idïm%odhsl ms,siaiqï l%u i|yka fõ' fodvka ¥ j >kdkka o rcuyd úydrfha
zyrla fjofmd;Z kñka ;j;a mqiafld< ;sfnk ffjoH fhda. idrh" lkafoaf.or
fmd;la nq;amsáh chfialrdrdufhka o chiqukdrduhg wh;a ffjoHr;akdlrh"
jd¾;d fõ' fldKavfo‚h rcuyd úydrfha ykafoiai ksl;ekafka úydria:dkfhka
;s f nk .cfhda . r;a k h iy .,ms g uv jd¾;d jk ffjoH ix.% y h" .s ß W,a ,

17
iqkkaodrdu rcuyd úydrfhka yuqjk uydpd¾h mqKaÑnKavdr ikakia.,
ffjoHr;akh" Èlaj e,a, jejqrelkak , iQÍka ,shQ jelshlska ,smsh iudma; lsÍu
uyd úydrh i;= ffjoH Ñka;duŒ wdÈ fhda.H nj isf;a' ˜fy< niska ,shejqKq
fmd;a o fï rfÜ foaYSh ffjoHjreka úúO úIhSh fmd;am;a w;r wks;a jákd
i;= j ;s n Q nq o a ê uh foa m < iïNdrhg fmd;a .Khla kï" fy< fjofmd;a
lÈu ks o iq k a h ' me,a u vq , a f ,a mq r dK mrmqrhs' wkqrdOmqr ld,fha isg fï úis jk
úydrfhka jd¾;d jk ffjoHl udkh ishji f;la ,shù we;s ta fmd;a m;a w;r"
lsreï ñkqï wdÈh .ek fmd;la úh hq;=h' úh;=ka ,shQ fmd;a o fj;s' m%isoaOj we;s
.,a . s ß hd.u mq r dK jkis x y úydrh fmd; m;g jvd wm%ldYhg m;a fmd;au fï
i;= ffjoH Ydia;%h yeoEÍu iy wxYfha fnfNú' tajd ta ta fjo mrmqr úisk"a
wl= / ia i wia u df.dv mq r dK úydrfha W;=ï fnfy;a fhda. .=re uqIaá jYfhka
ffjfoHdamfoaYh hk fmd;a ffjoH l¾uh ;nd ish ore mrmqrg fyda muKla foñka
ms<sn| wdOHdmksl u`. fmkaùï we;=<;a mj;ajdf.k wd jÜfgdare fjhs' l,a hEfï §
fmd;a f,i ie,ls h yels h ' n,ms á h tajdhska fndfyduhla úkdYhg m;a úh'
wïnrelaLdrduh i;= ffjoHdlrK N+IK wo o furg fjo mrïmrd w;r m%ldYhg
idrd¾: kï fmd; l=uk wdldrfha ffjoH fkdm;a tn÷ jÜfgdare olskakg mq¿jk˜
.%ka:hla o hkak fidhd ne,sh hq;=h' ^isxy, idys;H jxYh( 659 ms'&'

fuu fndfyda mqiafld< msgm;aj,


m;abre lsysmhla muKla we;s w;r m;abre wdYs%; .%ka:
úYd, m%udKhla iys; msgm;a o olakg fidauodi" fla'ã' ^1959&' ,xldfõ mqiafld< fmd;a
,efí' tajdfha wdrlaIdj iy ixrlaIKh kdudj,s h ¦ m% : u Nd.h' fld<U( ixia l D;s l
iïnkaOfhka hï mq¿,a jev ms<sfj<la fomd¾;fïka;=j
ielish hq;=h' ishjia .Kkla mqrd foaYSh
,xldfõ mqiafld< fmd;a kdudj,sh¦ oaú;Sh Nd.h'
idudðl" ixialD;sl yd wd.ñl wkkH;dj
^1964&' fld<U( ixialD;sl fomd¾;fïka;=j
wd¾Ólh uÕska .s,.kq ,enQ w;r ck
Ôú;fha ish¨ wxYhka mqrdu me;sÍ .sh ikakia.," mS'î' ^1961&' isxy, idys;H jxYh'
ngysr wdNdih wmg Wreu lr § we;af;a fld<U( weia' f.dvf.a m%ldYlfhda
ixialD;sl Kh.e;s njls' wfma mqiafld<
fmd;a rdYshlau úfoaYSh fl!;=ld.drhkays
yd mqia;ld,hhkays fl!;=l jia;+ka njg
m;aj we;af;a o tysu m%;sM,hla f,isks'
wfma rfÜ úydria : dkj,g wu;rj
Èjhsk mqrd úisÍ isák fjouy;=ka i;=j
o mqiafld< fmd;a oyia .Kkla ;sfí'
tajd w;r b;d ÿ¾,N .Kfha wm%ldYs;
fjofmd;a fndfyda .Kkla ;sìh yelsh'
ffjoH veksiag¾ t,a' fmf¾rd
18
uykqjr iufha mqiafld< f,aLk
iïmdokh iïnkaO wd.ñl ixl,am

iS ;djl iufha § ,xldfõ is ÿ jQ


nrm;< Ydia;%Sh mßydksh;a iuÕ
,xldfõ Ydia;%Sh fmd; m; iïmdokh ùu
uqyqKqjrlska meje;Su óg fya;=j úh yels
h' ta wkqj uykqjr iuh jk úg fn!oaO
fmd;a ,s ù u yd ,s h eùu iïnka O fhka
wvd< úh' fufia mßydkshg m;a Ydia;%Sh úfYaI keUqrejla we;s lsÍug wkqn, ÿka
.%k:a lrKh h<s k.d isgj
q k ,oafoa je,súg wd.ñl b.ekaùï lSmhla u y÷kd.; yels
wirK irK irKxlr ysñhka úisks' ta h' thska lSmhla my; mßÈ úia;r lruq'
uykqjr iufha § h' t l, jk úg rpkd
jQ fndfyda fmd;a m;a wd.ñl uqyqKqjrla iín odkx Oïu odkx ðkd;s
.ksñka rpkd ù we;s nj o fï jk úg iínx rfid Oïu rfid ðkd;s
úoHudk idOl wkqj fmkS hhs' fndfyda iínx r;sx Oïu r;sx ðkd;s
úg idys;HlrKh i|yd m%fõY lrùu ;KaylaLfhd iín ÿlaLx ðkd;s
msKsi wkqn, ÿka fndfyda fmd;a fn!oaO

19
^ish¨ odkhka mrojd O¾u odkh ch muKs'2 ioaOïu ix.%yfha o fldai, ìïn
.kafka h' ish¨ rihka mrojd O¾u rih jKaKkdj ms<sn`o i`oyka ù ;sîu ie,elsh
ch .kafka h' ish¨ r;Ska mrojd O¾u r;sh hq;= ldrKhls' tfia u rdcr;akdlrh3 yd
ch ,nkafka h' ;Kaydj laIh lsÍu ^ry;a uOHu ,Ùld mqrdjD;a; .%k:a fha tk" zlS¾;s
M,h& ish¨ ÿla ch .kafka h&' Y%S rdcisxy uydrdfcd;a;uhka úiska l<
fï .d:dj Oïu mofha z;Ka y d YdikdNsjD`êZ4 hk fldgfia o fï .d:dj
j.a.Zfha olakg ,efnkakls'1 olakg ,efí' idikjxi kue;s lD;sfha o
iq¿ iq¿ fjkialï iys; j Wla; .d:dj
tfia u uykqjr iufha we;eï olakg yelsh'
mqiafld< f,aLk msgm;a lsÍu fyda rpkd
lsÍu fyda msKsi ieoeyj;=ka fufyhjQ wlaLrd tlx tl[a p nqoaOrEmx iux ishd
;j;a fn!oaO b.ekaùula jYfhka" ;iaud ys mKaäf;d fmdfid ,sfLhH
msgl;a;hx5
úydrx tl lmam`p `úlmamx :Qmfuj p zwlaLrx tlfulx jdZ hk .d:dj
wdrduka;S ;slmam`p fy;=iaó p;=lmamfhd wdka;sl igykla jYfhka fhdod ;snQ
lÀfk m`plmamdŒ P lmamx Odifud oKx wh.u .x.drdufha we;s i;smÜGdk iQ;%h
i;; lmamx ;ux mqF:x w`G lmamx Oïu foikx yd ikakh hk mqiafld< f,aLkfha w.
fmdF:lx kj lmam`p oi lmafmd irKx.f;d my; mßÈ i|ykla úh' Wla; .d:dj tys §
hk .d:dj fmkajd Èh yels h' ie,lsh hq;= fld;rï iqúfYaI ù weoao hkak jgyd
m%udKhla mqiafld< f,aLkj, wjidk yd .ekS u ms K s i ths k a ,efnka f ka uy;a
wdrïNl .d:dj jYfhka my; oelafjk rel=,ls'
.d:dj o olakd ,efí'
fofkamsáfha f,dl= y¿f.hs cdksia
3' wlaLrx tlfulx jd nqoaOrEm iux ishd fm%ard o tu whf.a ifydaor wJøsia fm%rd o
;iaudys mKaäf;d fmdfid ,sfLhH mkdf.dv cfik;= m%kd÷f.a wøshdkd o
msgl;a;hx lfrdÑ wmmq o uf;ia fyjd ni;shka is,j a do
^;%smsglfha tla tla wlaIrh" tla hk wms mia fokd úis k a ෴ wla L rx
tla nqÿ ms<su jykafia kula yd iudk h' tlfulx jd nq`OrEm iuxishd ;iudys
tfyhska {dkjka; mqoa.,hd ;%smsglh m`äf;d fmdfid ,sfLhH msgl;;hx෴
,shkafka fjhs'& hk fï ij_{ foikdj wid tys meyeo
;% s m s g l Ouu_ h iumQ kk_ f hka ,s h ùug
fï .d:dj ioaOïu ix.y kue;s wfmdfydi;a neúka wm f.a iel;s jq
.%ka:fha o olakg ,efí' Wla; .d:dj yd
ioaOïu ix.yfha tk .d:dj w;r fjkilg 2. ioaOïu iÙ.fyd" ixia( .ïueoafoaf.dv mq[a[idr ysñ"
we;af;a" fldai, ìïn jKaKkdfõ tk 2014" fld<U( iSudiys; weia' f.dvf.a iy ifydaorfhda
^mqoa'& iud.u" 36 msgqj'
.d:dfõ zwla L rx tlfulx jdZ he hs 3. rdcr;akdlrh" ixia( isß ;s,lisß" 2011" fld<U( weia'
;sîu;a" ioaOïu ix.yfha tk .d:dfõ f.dvf.a iy ifydaorfhda" 77 msgqj'
4. Oïudkkao ysñ" kdjq,af,a" 1969" uOHu ,Ùld mqrdjD;a;"
zwlaLrx tlfuZl[apZ hkqfjka ;sîu;a fld<U( iSudiys; weï' ã' .=Kfiak iy iud.uh" 261
1. Oïumo újrKh" fudr.,af,a isß [dfKdNdi ;siai ysñ" msgqj
1999" fld<U( iSudiys; weï' ã' .=Kfiak iy iud.u" 674 5. Sasanavamsa, ed: Mabel Bode, 1897, London: Published
msgqj' for the Pali Text Society by Henry Frowde, p. 170.

20
kshdjg tlS Ou_uhla ,shjd mQcd lsÍfuys uyShdu;a;sld Çfh ,lafLK uu nq`êhd
m%ikk j tu ;%smsgl Ouu_hka w;=frka iQ;% ෴ ෴wlaLrx tlfulx jd nq`O rEm iux
msglfhys ish¿ nqÿjrhka f.a u w;s .duNSr ishd ;iaudys mKaäf;d fmdfid ,sfLhH
foikdj jQ fï uyd i;sm`Gdk iQ;%dk; msgl;a:hx ෴ ;j o irK YS,hg m`piS,h
Ou_u foikdj ,shjd f,aLk ldrhkag wm wIagd`. iS,h oi YS,h fldáhla ixjr
úiska ñ, § i;=gq fldg óg odhl jQ wms iS,hg o fï Ou_uh n,d ldufhys wd§kj
mia fokd we;¿ jQ wmf.a nJOq ñ;% mq;%r ±k iS,h rlaId lrK fyhska fuu Ou_uh u
l,;%d§ iEu fok u Krl;%sh fm%; wiqr W;=ï jkafka h hkdÈ oYmdrñ;dÈ iu;%`s Y;a
ldh hs lshk ,o i;r wmdfhys fkd hsmo mdrñ;djkag fuu Ou_uh W;=ï jkafka h
ÈjH ukqiH ium;a ú| fl,jr iek; hkdÈ oY mdrñ;dÈ iu;%Y s ;a mdrñ;djkag u
m%kS; jq fkj_dk ium;;shg meñfka j hs Ou_uh .=re isáfkh ;j o fuu Ou_uh
lshd m%dF:_kd fldg ieu ix>hd jykafia,d W;=ï jkafkh hkdÈ oY mdrñ;dÈ iu;%`s Y;a
úiska nj Ndjkd§ jifhka m%fhdck ú`Èk mdrñ;djkag u Ou_uh .=re isáfkh ;j o
f,i idx>Sl fldg mQcd lrK ,§෴ fuu Ou_ u h ,s h jq f jd o ,s f jd o hk
by; i|yka lrk ,o .d:dj fo mlaIfhys ia;%s mqI_dÈ hï flfkla
úia;r lrñka igyka lr ;snQ úia;rhla we;akï t W;a;ufhd nqÿ mfi nqÿ uy
o .,alkafoa mqrdK rdcuyd úydrfha we;s ry;a hk ;=ka fndêfhka tllg meñK
mqiafld< f,aLkhl olakd ,È' tys jQ tldka;fhka ksjJolakdyq h ෴ ෴ZZ
úia;rh my; mßÈ h( Wla; lreK fldai,ìïn jKaKkd
zz''' ,sLdh md,skdOïud kjfldá kue;s .%ka:fhys o olakd ,È'
iyiailx lmamx wlaLr .Kkdh plalj;a;s zz''' fuu l%ufhka i;a ojila msg msg
Núiai;s෴ wm ;sf,d.=re nqÿ rcdkka mjrd uyd oka § blaì;s nqÿka je| tl;a mia
jykafi úiska jodrK ,o iQ;% wNsOu_u j yqka fldai, rÊcqrefjda ms<su lerùfuys
úKh ixLHd; iajdiq oyila Ou_uialJOhka wdksixi úpdrkakdy'
w;=frka tla;rd oyï mohla ,shjqfjd o
,sjqfjd o hï i`O_d iïmkak ia;%s mqI_hka iajdóks" uu fkd okakd ;eke;af;ñ
flfkla we;akï t ia;%s mqI_d§ka úiska ish,a, u okakd jQ f,djq;=rd nqÿka w;ska
tla .d:djl= o ,shjqfjd o ,sjqfjd o ñ, úpdrñ hs lSy' hï i;a;ajfhla ms<suhla
§ nK okakd mKaä;hl= ,jd ,shjqfjd ù lerjQfha ù kï t fia jQ i;a;ajhkag
Kï kj fldá iyiailx" tl wlaIrhlg ljr kï úmdlhla ,efí ± hs b÷rd wikq
kjodia fldá lma ÈjH f,dlfhys Èj leue;af;ñ hs wdrdOkd l< l,ays" fufia
iem;a ú|s k a f ka h tfiu kj oyila mfiakdÈ fldai, rÊcqrefjd úiska wdrdê; jQ
fldá lma ÈjH rdcHh fuka i;sia ,laI nqÿ rcdKka jykafia idÿ idÿ uyrc" ;d
oY oyia ;=kaish mKia fhdÿka ilaj, lS kshdj b;d hym;eZhs f;dmg yef`.
we;=,; pl%j;_;s rdcHh lrkafk h ;j o kd mßoafoka b÷rd lshd,ñ wid is;a ;nd
m%{d ,nK mßÈ flfi o h;a ෴ ෴ .kqj hs jod< fial' ta weis,af,ys u wk|
.`.dh jd`MldÇfh Wolx Çfh uy;a;fj uy f;reka jykafia fodfyd;a uqÿka §
isg iajdóks" nqÿ rcdKks" Tn jykafia

21
úiska foaYkd lrk ,o nK fmd;a ,shjd ;;ald,Sk mqiafld< f,aLkj,ska fy<s lr
oka ÿkakkag ,efnk úmdlh;a fï fufia .; yels h' th wOHhkh lsÍfï myiqj
hehs lshd tla fldg jod< uekeje hs" b÷rd msKsi fn!oaO NslaIQka jykafia yd .syshka
wikq leue;af;ñ hs wdrdOkd l<dy t úg f,i fjka jYfhka wjOdkhg md;% lrkq
nqÿ rcdKka jykafia Tn f.a nia wid" idÿ ,efí'
idÿ wk|h ;d is;+ kshdj;a b;d hym; tla fn!oaO NslaIQka jykafia
fldg lshd,ñ is; fy,d wij hs jodrd'''ZZ ,xldfõ mqiafld< f,aLk l,dfõ
tfia u fmd;a ,shufka wdksixih wdrïNl wjêfha mgka ie,els h hq ; =
kñka hq;a m;a bre wglska hq;= mqiafld< .%ka: m%udKhla ìys lsÍfï mqfrda.dó;ajh
f,aLkhla ms<sn|j ta' ù' iqrùr úiska" fn!oaO NslaIQka jykafia úiska isÿ lrk
f,aLk iólaId - kj wdf,dalOdrd .%k: a fha ,È' fï wdldrfhka meje; wd l%ufõoh hï
i`oyka lr ;sfí' ,kavka úYajúoHd,fha wdldrfhlska iS;djl iufha § wjk;shlg
mQ¾jfoaY iy wm%sldkq wOHhk wdh;k n÷ka jQ wdldrhla by; idlÉPd lf<uq'
mqia;ld,fha ;sî fuh yuq ù we;' ;;a tfy;a bka miq je,s ú g wirK irK
f,aLkfha tk i`oyka lSmhla fufia h' irKxlr ix>rdc ysñhka úiska we;s lrk
zz''' ;jo fuu Ouu_ h ,s h jq f jda o ,o Ydia;%Sh mqkreoh;a iuÕ u keje;;a
,sjf
Q jdaO hk fï fomCIfhys i;%S mqId_ § hï fn!oaO NslIa k
Q a jykafia,d f,aLklrKhg
flfkla we;akï ta W;;ufhd nqOqmfianqOq ;Èka m%fõY jQ wdldrh oel.; yels h'
uyd ry;kairK ;=ka fndaêfhka tla;rd iajlSh ;ks wNsu;h wkqj hï hï NslaIQka
fndaêhlg meñK taldka;fhkau ksjka jykafia,d úiska msgm;a lrk ,o fndfyda
olsKKdyqh '''ZZ6 mqiafld< f,aLk fï jk úg yuqù ;sfí'
.,alkafoa mqrdK rdcuyd úydrfha ;sî
zz''' ;jo fuu ouu_ h ,s h jq f jda o yuq jQ wkqreoaO Y;l ikakh mqiafld<
,sjqfjdao hk fu fomCIfhays i;ajfhda msgm;l iudma;s jdlHhla fufiah (
,nk wdkqixi ium;a lsh;a nqOq uqlfh
lsh;a lshd mK we;s i;=ka lsis flfkl=kg a zzfï fmd; ,shd ksu lf,a ;=reú,
wYudF:jfkkahe '''ZZ 7 WkakdfJIa jK ud úisx hZZ

zz''' ;jo fï Ouu_h ,shjQ ckfhda rc my; oelafjkafka .,af,kf.dv


nuqkq fj,o f.dú hK fï i;r mCIfhys rdcuyd úydrfha we;s wNsOdkmam§msld
úkd wka l=,hl kqmoKdyqu'''ZZ8 ika k h mq i a f ld< f,a L khl meje;s
wdka;sl igykls'
fï wdldrfhka fn!oaO
.%ka:lrKfhys keUqre jQ úúO msßiaj, zzfï fmd; imr.uqfj foajdf,.u
meje;s iudÔh miq ì u yd Tjq k a f.a irKmd, WkkdfJIa úiska ,shd ksujk
Ñka ; kuh m% f õYh ms < s n | f;dr;= r e ,§' jI_ 1856'11'10 Èk § hZZ
6. iqrùr" ta' ù'" 2011" f,aLk iólaId kj wdf,dalOdrd" we;eï wjia:dj, hï hï NslaIQka
fld<U( i§md m%ldYlfhda" 51 msgqj' jykafia úiska lrk ,o wdrdOkd wkqj
7. tu" 51--52 msgq'
8. tu" 52 msgqj' mq i a f ld< f,a L k.; jQ wjia : d o yuq

22
fõ' my; oelafjkafka .,alkafoa mqrdK zziljI_ tla o dia y;a i s h wkQ j g
rdcuyd úydrfha meje;s uÊCêu ksldh meñks fuu jI_fhys mqr fjila ui fo
mqiafld< msgm;lska Wmqgd .;a wdka;sl fmda od ,shd ksu l,d ෴෴෴ fï fmd;
jdlHhls' ,shjd nrmeka ÿfkka k,,uqodfõ fyar;a
uqÈhkafia f.a uqkqnqrd jk k,,uqodfõ
zziljI_ tCjdoyii;ish wiQ yhg
irKmd, WkkdfJIa úiska ෴ fikiqrdod
meñks fuu jI_fhys b,a ui wj wgjl
,shjdmq r;kdj,,s fmd;a jykafia hZZ
ku;sÓh ,;rú Èk yf; kel;sx Èjq,jefj
Ouuoiis ms`vmd;sl i;úrhx jyfJI f. by; i|yka úia;r wkqj fn!oaO
wdrdOkdj ms,sf.k ,shd luuq;= l, ueÿï NslaIQka jykafia,d úIhfhys o mqiafld<
i`.s fmd;jykafia hZZ f,a L k rpkd ls Í u ms ‚ i fl;rï
keUqrejla we;s ù ;snqfKa o hkak fï
we;eï f,aLk rpkd lsÍu msKs i lreKq Tiafia meyeÈ,s lr.; yels h'
NslaIQka jykafia úIhfhys wdrdOkd lrkq we;eï wjia:dj, ;ukag wjYH wdldrfha
,en we;af;a .syshka úisks' .,alkafoa iïm;a we;akï iaj wNsu;h mßÈ mqiafld<
mq r dK rdcuyd úydrfha we;s Oïila f,aLk rpkd lsÍu fyda hul= f.a wdrdOkdj
meje;=ï iQ;h% mqif
a ld< f,aLkfha wdka;l
s msg mqiafld< f,aLkh rpkd lsÍu fyda
jdlHhls my; oelafjkafka' olakd ,È' tfia;a fkdue;s úg ;uka
zzfldkajefõ talKdhl uqÈhxfia,d uqo,a f.jd mqiafld< f,aLk rpkd le/jQ
wjia:d o ÿ¾,N fkdfõ' O¾u .%ka: rpkd
f.a wmmqydñ fõ,a úodfK f. wdrdOkdj
lsÍu yd lrùu msKsi fn!oaO NslaIQka
ms<sf.k w¨;ajefõ mshoiis f;reJjyxfia
jyka f ia , d ;= < meje;s fï keUq r ej
úisx <shd ksu l< Oïila mej;=x iq;;rh
fndfyda úg irKxlr ysñhka úiska we;s
iy me±kqu idOq iir ÿla f.jd fkj_dfka
lrk ,o wd.ñl yd Ydia;%Sh mqkreoh
,efí jdZZ
ksid;a" ta Tiafia f.dvk`.k ,o Ñka;kh
tu úydrfha u we;s Oïila meje;=ï ksid;a isÿjQ tlle hs is;Su wmyiq ke;'
iQ;% ikakh mqif
a ld< f,aLkhl my; mßÈ fndfyda wjia : dj, l= u k fyda O¾u
wdka;sl igykla úh' .%ka:hla ,shd fyda ,shjd fyda mQcd lsÍu
tjl úiQjka uy;a wNsreÑhlska l< fohla
zzÈjq,a,efj iqoCIs ,sjq Ouu_h hs ෴
nj fmfka' fmr i|yka l< wdldrfha
óg wdrdOkd fjk wuu`ä álld wdrpÑ,
fn!oaO b.ekaùï Tiafia fufyjqKq Tjqyq
f. wuu`ä o fuu fokkd wdrdOkd fldg l=ula fyda O¾u .%k:a hla ,sùu fyda ,sheùu
,sjq Ouu_h hsZZ fyda ms‚i lghq;= isÿ lf<da h' th m;a bre
we;eï mqiafld< f,aLk rpkd lsÍu ixLHdfjka jeä .%k: a hla o" wvq .%k:
a hla o"
msKsi NslaIQka jykafia úiska ñ, f.jQ fkdtfia kï ÿ¾,N fyda iq , N fyda
wjia:d ms<sn`o j hï hï f;dr;=re o wm .%ka:hla o hk ldrKh fyda flfrys
yuqfõ ;sfí' .,alkafoa mqrdK rdcuyd Tjqka f.a wjOdkh fhduqjQfha ke;' nqÿ
úydrfha we;s ioaO¾ur;akdj,S mqiafld< oyu yd ine|s .%ka:hla kï ta ms<sn|
msgm;l iudma;s igykla fufia h( muKla l,amkd lsÍu Tjqkaf.a isß; úh'

23
tfyhska ,xldfõ fiiq mqif a ld< fmd;aj,g iudc ixúOdkh ^uykqjr hq.h& .%ka:fha
idfmalaI j n%yaucd, iQ;%h" Oïila mej;=ï olajd we;s mßÈ ,efldïfí olajk úia;rh
iQ;h
% " i;smÜGdk iQ;h% jeks iQ;% widudkH fufia h (
iq,N;ajfhlska yuq ù ;sfí' ^fï i|yd zz''' Tjqyq fï whqßka wl=re ,sùug
we;eï úg je,súg ix>rdc ysñhkaf.a fl;rï olaIfhda o h;a" fl;rï úplaIK
foaYkd o n,mdkakg we;' z;=kahï rd;%sh nqoaêfhka hqla; o h;a" Tjqka f.ka tla
uq¿,af,ys úúO úÑ;% úfYId:_ j¾Kkd ;eke;a ; l= iuÕ" m% Y a k úpdrñka ud
lsÍfuka Oïuplal mj;a;k iQ;% - n%yu a cd, .uka.;a wjia:dj, § Tyq ta m%Yakj,g ksis
iQ;%d§ka iNdrxckh fldg nK lSfuys oZ ms<;s r
= e imhk w;r u ;u ,sùu fkdlvjd
irKxlr ysñhkaf.a keUqrejla meje;s lf<a h' ud lshk fohg weyqïlka §ug
njg ix>rdc idOq pßhdj mjid we;s fyda uf.a l=;+y,h ikay÷ùug fyda ,sùu
fyhsks9&' we;eï ;ekaj, by; i|yka kj;d" úfYaI mßY%uhla fkd ord u Tyq
l< wdldrfha iQ;% msgm;a 30-40lg wêl ;u ,sùfï lghq;a; ndOd rys; j lrf.k
m%udKhla yuq fõ' ta yer mQcdj,sfha tk .s f ha h' jkpdßhl= fu;rï mßmQ ¾ K
úYdLd ufydamdisldjf.a mQ¾jdrdu mQcd ukilska hqla; ùu uf.a buy;a úiauhg
l:dj" fjiaika;r cd;lh" ksñ cd;lh" fya;= úh' Tjqkaf.ka fndfyda fofkl=g u
lÜGdß cd;lh jeks isx y, mqi af ld< mdfya tjeks yelshdjla ;sfnk nj uu miq j
f,aLk o fiiq mqiafld< fmd;aj,g jvd oek.;sñ '''ZZ10
;rula iq,N j yuq jk njla o¾Ykh ùu o
úfYaIs; h' ,efldïfí ;=< ,xldjdiSka ms<sn`o j
meje;af;a hym;a Ñ;%hla fkdjk nj
.sysfhda by; WoaOD;fhka fmkS h;;a" ,dxlslhka
NslaIQka jykafia yereKq úg .syshka .%ka:lrKfha oelajQ úYsIag;ajh ms<sn`o j
úiska ,shk ,o iy ,shjQ mqiafld< f,aLk Tyq wjxl j u i`oyka lr ;sîu ie,elsh
b;d nyq, j Èjhsfka fkdfhla m%foaYj,ska hq;a;ls'
yuq jk w;r m%ia;=;dkq.; fn!oaO f,aLk
iïnkaOfhka muKla fuys § wjOdkh fndfyda úg .sys fn!oaOhka wd.ñl
fhduq lrkq ,efí' .%ka: rpkd lsÍu msKsi t<eUqKq wdldrh
ms<sn| wjOdkh fhduq lrk úg fmkS
by; § o i`oyka lrk ,o wdldrhg hkafka" yqfola Tjqka ;=< nqÿ oyu yd ta
fn!oaO .%ka:lrKhg m%fõY jQ .syshka flf¾ we;s <eÈhdj fldf;la o hkak
wdldr lSmhl uÜgïj, isá nj fmfka' hs ' tfia u we;eï mq i a f ld< ms g m;l
fï w;r hï hï rdcH ks,OdÍka fyda m%Nk + a f,aLlhd th rpkd l< l=i,h ;ud wh;a
fyda jYfhka isá msßia o isákakg we;' fkdlr" th o úydrfha kdhl ysñhka
,xldfõ úiQ we;euqka fl;rï olaI f,i fjkqfjka fhojQ wdldrh fmfka' .,alkafoa
mqiafld< f,aLk ld¾hfha ksr; jQjd o mq r dK rdcuyd úydrfha ;s î yuq jQ
hkak ms<n
s | ,efldïfí iajlSh igykaj, jD;a ; ud,dj mq i a f ld< f,a L khl w.
úia;r fldg ;sfí' /,a*a mSßia úiska isxy, igyka lr ;snqfKa"
9. ix>rdc idOq pßhdj" ixia( wl=ráfha úu,jxi ysñ" kdf.dv 10.mSßia" /,a*a" 2005" isxy, iudc ixúOdkh ^uykqjr hq.h&"
wdßhodi fifkúr;ak" 1997" fld<U( iuhj¾Ok" 50 msgqj' fndr,eia.uqj( úisÿkq m%ldYlfhda" 113 msgqj'

24
zzwfk wfm yduqÿrefjd f,djq;r
= d nqÿ z,shkmamqZ fmkajd Èh yels h' ,shkmamqf.a
fj jdZZ hkqfjks' tla w;l mqiafld< f,aLkhla o" wfkla
fï uÕska kej; kej;;a meyeÈ,s wf;a mkays|la o ord isák fia ksrEmKh
jkafka nqÿ oyu;a" úydrh;a iu`. fl;rï flf¾&' flfia fyda idlaIr;dj rys;
ióm in|;djla mer‚hka ;=< ;snqfKa o idudkH ckhd" idlaIr;dj we;s whg ñ,
hkak hs' ta yer" mqiafld< fmd;aj, olakg f.jd mqiafld< f,aLk iïmdokh lr
,enqKq iudma;s m%d¾:kd ie,elsh hq;= .;ay' fufia ilia lr .;a f,aLk ms<ns `o j
m%udKhla nqÿ nj m;d isÿ l< tajd nj f;dr;=re o fï jk úg yuq ù we;s msgm;a
fmks‚' wdY%hfhka u u;= lr .; yels h' my;
oelafjkafka .,alkafoa rdcuyd úydrfha
i. fu ,sjq msksx uu ksjka olsï jd we;s n%yaucd, iQ;%h mqiafld< f,aLkhl
ii' fu ,sjq mskska f,djq;=rd nqÿ fjï jd ;snQ iudma;s igyk hs (
O¾u NdKavd.dßl fjka jd
zzud;f,a wia.sß fldarf,a Wvish
iii' f,djq;=rd nqÿ fjï jd m;a;=fõ w¿;a.u .srdwfUmsáfh f.or
iv' ffu;%S nqÿka o¾Ykfhka fk¾jdk.dó Wmdilhd úis k a fï n% yucd, iQ ; a ; % h
fjï jd ,shjd nrmeka f.jd ksodia Wkd we; Yu
v' m%{djka;hka flfrka w.% j fuf; nqÿx ish¿ fokdg u mska ,nd .kk fyd`o hs෴
oel ksjka olsï jd ksjx olsï jd tu Wmdilhd f.a bia;%S;a m%:ufhuu fï
irKxlr ysñhka we;s l< wd.ñl foaikdjg odhl hs ,sjq we;a;dg;a mska
yd Ydia ; % S h mq k reofhka miq j jq j o ,efí jdZZ
,xldfõ ie,elsh hq;= ;rul idlaIr;dj hula lula we;s yels wh jqj o ñ,
iys; msßi w;r nyq;rh fn!oaO NslaIQka f.jd mqiafld< f,aLk ,shjd .ekSug
jykafia,d jQy' tn÷ yelshdjla iys; fhduq jQ wdldrh ms<sn| ksoiqkls my;
.syshka jQfha w;sYh iSud iys; j h' fmr oelafjkafka' Wmqgd .ekSu fud<f.dv
lshk ,o wdldrfhka rdcH ks,OdÍka" rdcuyd úydrfha mqiafld< msgm;lsks'
m%N+ka" fjoeÿrka" fcHda;sIfõ§ka yd w;sYh
zzYljI_ tCjdoyii;aish wiQ myg
iSud iys; j idudkH iudcfha hï hï
meñks fuu jI_fhys jla ui mqr i;jl
fokd o jQ nj fmfka' tfyhska mqiafld<
Kï ;sÓh ,;a i÷ Èk ,shjd ;SJÿ lrmq
f,aLk ld¾hh i|yd .syshl=g lsishï
i;sm`Gdk iQf;% mo wekqu m;;sre y;,sia
wjYH;djla we;s jqjfyd;a idlaIr;dj
kjhla o ifkka m;;sre mKia y;la o
iys; fn!oaO NslaIqjl fyda .syshl= fyda
fï m;;sre tlish yhg m;;srejg mekai
yuq ùug Tjqkag isÿ úh' tfia u f,aLk
fol ne.ska fiaru uqo, remsh,a kjh hs
ld¾hh i|yd u iqúfYaI jQ we;euqka o
mekai fol hs fu muK nrmeka f.jd
;;ald,h jk úg isá nj fmfka' we;eï
fï fmd;a jyfJIa ,sfhõfõ fud,f.dv
m%N+kaf.a f,aLk ld¾hh i|yd o Tjqka
r;akelaf.or lxldKka ks,fu jk uu
iydh jQ njla olakg we; ^fï i|yd
úiska f,djq;=rd nq`OFjh m%dF:_kd lrñka
ksoiqka jYfhka flda,ï kdgH iïm%odfha
,sfhõjd h'ZZ m%udKfhka úYd, m%udKfha
tk wdrÉÑ flda,u iu`. inhg meñfKk

25
mqiafld< f,aLk msgm;a lrkqfha fndfyda m%udKj, msysá .ïj,ska tl;= lr iyNd.s
úg fofokl= f.a fyda lSm fokl= f.a lrjd .;a wdldrh oel .; yelsh'
fyda iyNd.s;ajfhks' úfYaIfhka mkaish tfia u fï f,a L kfha ;j;a
mkia cd;l fmd; jeks .%ka:hla ms<sn`o
iqúfYaI fhÿï folla oel.; yels h'
wjOdkh fhduq flfrk úg fuh jvd;a
ta z.=re fmd;Z yd zf.da, fmd;Z hkq hs'
lemS fmfkhs' fï wdldrfhka mqiafld<
lsishï mqiafld< f,aLkhla n,d fjk;a
f,aLkh lSm fokl= f.a iyNd.s;ajfhka ysia msgm;l igyka flfrk úg rpkd
msgm;a jk úg ta i|yd ta ta mqoa.,hka lr we;s uq,a msgm; .=re fmd; kñkq;a"
fjkqfjka ,nd ÿka m;a bre ms<sn| j tys m;a bre .=re fmdf;a m;a;sre kñkq;a
.,alkafoa rdcuyd úydrfha ;sî yuqjQ y÷kajk ,È' f,aaLkh i`oyd ilia l<
mqiafld< f,aLkhl igyka j meje;sfha ysia mqiafld< fmd; f.da, fmd; kñkq;a"
fufia h' tys m;a bre f.da, fmdf;a m;a;sre kñkq;a
zzcd;l fmdf;a 1 fjks ldfJâ .=re y÷ka j d we;' mq i a f ld< f,a L k l,dj
m;;sre 200 la ;=reú, wmmqydñ fjord, o 2 iïnkaO mdßNdIsl Yío ms<sn| wjOdkh
fjks ldfJâ tu m;;sre 100 la lsrf,d.u fhduq flfrk úg fï m;a brej jeo.;a
wmmqydñ fj,a úodfka o 3 fjks ldfJâ tu jkafka fï ldrKh fya;=fjks'
m;;sre 50 la fk,nql=,fï yduqÿrejkag o tfia u ,xldfõ mqiafld< f,aLk
4 fjks ldfJâ tfia u 30la ±kg ;=reú, ld¾hh i`oyd m%fõY jQ úúO l=, ms<sn`o
is á k u,,ydñg iy 5 fjks ldfJâ woyia ,nd .; yels wdldrfha igyka o
tu m;;sre 100la uvj,.u wmmq ,shk olakg ,efí' ksoiqkla jYfhka my;
khsfog;a Bg f.da, m;;sre;a iu. ndr i|yk foi wjOdkh fhduq lrkq jà'
wiQ my hs - yh fjks ldfJâ mkia my hs
.=re fmdf;a f.da, fmdf; mk hs u,aydñ zz,shjkag odhlfhd kï u,úmiisii
Ndfr j,.xmdyqfj mkai,a úodfkag 7 fjks NsCIqJjyfJIa o yria.u ÿ..drd,,e f.orl
ldf`v m;a bre 20ila .=re fmdf;ka iy jQ rd, o w.,j ueksla ÿr f.or ueksld
f.da, fmdf;kq;a ÿkkd hZZ ÿrhd o tu .u l=, fyajd ÿr f.or Wll=jd
ÿrhd o fu y;r fokd úisx ner mex
by; kdudj,s f ha tk ;= r eú, f.jd l¨ ue`o by i`oyJjQQ WJjyfJIag u
wmamqydñ fjord<" lsrf,da.u wmamqydñ mQcd l,d hZZ
fj,a úodfk" uvj,.u wmamq ,shk khsfoa"
j,.xmdyqfj ^j,.xndyqj& mkai,a úodfk f.dú.u" ro, fkdjQ hï hï msßia
jeks mqoa.,fhda .syshka jYfhka lsishï mqiafld< f,aLk ld¾hh i|yd m%fõY
wdldrhl jeoe.;alula iys; j isá wh h' jQ wdldrh;a" Tjqka fkd iÕjd iajlSh
wkkH;dj m%o¾Ykh l< wdldrh;a wkqj
tfia u fuys tk .%du kdu .;a úg tajd
wmg ks.ukh l< yels ldrK lSmhls'
o lsf,daóg¾ 2-20 olajd ÿr m%udKj,ska
msysá .ï ùu ;j;a iqúfYaI ldrKhls' fï 1' ;ukaf.a l=,h fyda wkkH;dj fyda
msgm; wkqj mqiafld< f,aLk ld¾hhl ms<sn| m%isoaêfha i`oyka lsÍu ;ukag
ksu.ak jk úg ta i|yd iyNd.s lrjd ,Êcdjg lreKla fkdjk njg
.; yels idlaIr;djla iys; jQjka úúO ÿr Tjqkaf.a meje;s ms<s.ekSu'

26
2' ;ukaf.a wkkH;dj ie`.úh fkdyels fkdjQ úrE wdldrfhka mqiafld< f,aLk
jk wdldrfha nrm;< iudc mSvkhla ld¾hh i`oyd iudÔh keUqrejla we;s
f.dú.u l=,fhka msg; l=,j, jQjka ùug je,súg irKxlr ix>rdc ysñhkaf.a
úIhfhys fkdmeje;Su' fufyhùu yd Wka jyka f ia f .a jev
3' wd.ñl ikao¾Nhla hgf;a ish,a,ka ms<sfj< o fya;= jQ nj o ie,lsh yelsh'
u tlsfkldf.ka fjkia fkdjQ fmdÿ
tallhla jYfhka ie,elSu' wdY%s; .%ka: kdudj,sh
4' j¾;udkfha idlÉPd flfrk wdldrfha Ssasanavamsa, (ed.) (1897). Mabel Bode. London:
l=, úIu;djla iudcfha fkdmej;Su' Published for the Pali Text Society by Henry
Frowde.
;siai ysñ" fudr.,af,a isß [dfKdNdi' ^1999&'
zwdrÉÑZ ;k;= r jeks iudcfha Oïumo újrKh' fld<U( iS u diys ; weï' ã'
ls i s h ï jeoe.;a ks , hla oerEjka mjd .=Kfiak iy iud.u'
mq[a[idr ysñ" .ïueoafoaf.dv ^ixia'&' ^2014&'
mqiafld< f,aLk msgm;a lsÍfï ld¾hh ioaOïu iÙ.fyd' fld<U( iSudiys; weia' f.dvf.a
fjkqfjka wjOdkh fhduq l< wdldrh iy ifydaorfhda ^mqoa'& iud.u'
fkdfhla jr olakd ,È' .,alkafoa mqrdK ;s,lisß" isß ^ixia'&' ^2011&' rdcr;akdlrh' fld<U(
rdcuyd úydrfha we;s mqiafld< msgm;lska weia' f.dvf.a iy ifydaorfhda'
Oïudkkao ysñ" kdjq,af,a' ^1969&' uOHu ,Ùld
Wmqgd .;a mdGhla my; oelafõ(
mqrdjD;a;' fld<U( iSudiys; weï' ã' .=Kfiak
zztmmdj, fldrf,a ;sìßhd ;=,dfk iy iud.u'
udj;jefõ mÈkaÑ chiqJor uqÈhkafi,d iqrùr" ta'ù' ^2011&' f,aLk iólaId - kj wdf,dalOdrd'
fld<U( i§md m%ldYlfhda'
f. Wvhdfr ysgmq wdrpÑ, úiska by; úu,jxi ysñ" wl=ráfha' fifkúr;ak" kdf.dv
lS fldrf,a flda J jefj mÈxÑ fya r ;a wdßhodi' ^1997&' ix>rdc idOq pßhdj' fld<U(
uqÈhkafi,d f. äka.%s t;kSg ,shjd ÿkkd iuhj¾Ok'
h hs mska msksiZZ mS ß ia " /,a * a ' ^2005&' is x y, iudc ixúOdkh
^uykqjr hq.h&' fndr,eia.uqj( úisÿkq m%ldYlfhda'
ta wkqj fn!oaO NslaIQka jykafia" mßYs,s; mqiafld< tl;=j
fjoeÿrka " úúO rdcH ks , OdÍka yd
wh.u .x.drdufha mqiafld< f,aLk ;ekam;=j'
m% N + k a " fcHd;s I fõÈka wdÈ úúO ms ß ia .,alkafoa mqrdK rdcuyd úydrfha mqif
a ld< f,aLk
mqiafld< f,aLk msgm;a lsÍfï ld¾hfhys ;ekam;=j'
ksu.ak jQ wdldrh;a" fn!oaO mßirhl .,af,kf.dv rdcuyd úydrfha mqiafld< f,aLk
Tjqka Bg wkq.; jQ wdldrh;a" fufia ilia ;ekam;=j'
fud<f.dv rdcuyd úydrfha mqiafld< f,aLk
jQ iudc mßirh ,xldfõ wd.ñl Ydia;%Sh tl;=j'
l%shdj,sfhys,d w;sYhska jeo.;a N+ñldjla
ksrEmKh l< wdldrh;a jgyd .; yels
h' ,xldfõ Ydia;%Sh wOHdmkh fn!oaO
fjfyr úydr flakaø lr.ksñka meje;s
tlla ksid fndfyda wjia:dj, úúO úIh
moaO;Ska weiqre lr.;a mqiafld< f,aLk
ks¾udKh ùula o fï uÕska mefkhs' fmr Yls, rdclreKd
27
pQ, idys;H
iïm%odfha
mqiafld<
f,aLk
miqìu W.;=kaf.a úYajdihg fyda ie,ls,a,g fyda
Ndck fkdjQ mqiafld< f,aLk rdYshla
§ ¾> ld,hl is g mq i a f ld< f,a L k
l,dj ,laÈfjys ia:dms;j mej;sfha h'
;,a .iska ,nd .kakd f.dn ;ïnd moï
o oel .ekS u g yels fjhs ' fïjd pQ ,
iïm%odfha idys;Hh f,i ye|skafõ'
fldg ilia lr.kq ,nk ls%hdj,shla pQ, iïm%odh yd uyd iïm%odh
u`.ska mqiafld< ks¾udKh lr .kafka h' pQ, iïm%odh yd uyd iïm%odh hk
tys wlaIr igyka lr ;nkqfha mkays`o kHdh hqfrdamd flakaøSh jQjls' frdnÜ
Wmfhda.s lr.ksñks' fuf,i ,shejqKq frâ*S,aâ úiska rpkd lrk ,o Peasant
mq i a f ld< f,a L k úúO úIh mokï Society and Culture kue;s lD;sfha Ndú;
lr.ksñka ieliqKq tAjd fjhs' tA w;=ßka kHdhs l lreKq Wmfhda . s lr .ks ñ ka
jeä fldgi ;s%msglh yd tA wdYs%; wgqjd" .Kkd;a Tfífialrhka rpkd l< zisxy,
àld wdÈ f,aLk h' ;j;a fldgila ffjoH nqÿoyfï m¾hdf,dalh ;=< uyd iïm%odh
Ydia;%h yd ,shejqKq .%ka: h' fï w;r iy pQ, iïm%odhZ kue;s ,smsh furg
Èjhsfka b;sydifha .uka u`. flfrys úoaj;l= tA ms<sn| j wjOdkhg ,la l<
Rcq f,i u odhl lr .; yels mqiafld< m<uq wjia:dj f,i y÷kd .; yels h
f,aLk ie,lsh hq;= ixLHdjla o yuq fjhs' ^Tfífialr 2018( 60-85&' frâ*S,af.a kHdh
§mjxih" uydjxih" jxi;a:mamldisksh" u`.s k a woyia lrkq f ha nyq ; r m% c djla
mQcdj,sh wdÈ lD;s tA w;r lemS fmfkhs' ksfhdackh l< pQ, iïm%odhla yd iq¿;r
tfy;a i|yka l< m%lg lD;sj,g wu;rj m%cdjla ksfhdackh l< uy iïm%odhla
úo.a O iudcfhka wE;a j we;eï úg mj;s k njhs ' ;j;a ir,j ls j fyd;a

28
foaYmd,k n,dêldrh" wd.ñl kdhl;ajh" wdÈ jYfhks' neÆ ne,aug u fïjd kdñlj
Okh ysñ m%N+ka wdÈ iudcfha iq`M;rhla tlsfklg fjkiaj fmkqK o wka;¾.;h
ksfhdackh l< msßfiys odhl;ajfhka yd wdlD;s f,i fjkia jkafka b;d w,am
fkdf.k Tjqkaf.a wjYH;d mßÈ ieliqKq j h'
ks¾udK fyda ixl,am fyda uyd iïm%odh
f,i;a f.dúhka" lïlrejka" f.dm,a,ka
fmdÿ ,laIK
wdÈ idudkH ckhd yd Tjqka nyq;rh fuu fndfyda lD;sj, fndfyda oelsh
ksfhdackh l< .eñhkaf.a ks¾udK yd yels fmdÿ ,laIK lsysmhla ms<sn| j
ixl,am pQ, iïm%odh f,i;a i,lkq ,nk wjOdkh fhduq lsÍu jeo.;a fjhs' we;eï
njhs' tA wkqj uyd iïm%odh Tiafia ,shejqKq mqiafld< ,sheú,s i|yd fhdod we;s kduh
fmd;am;a uyd idys;H iïm%odh f,i;a tys wka ; ¾.; yd ls i s ÿ iïnka O hla
pQ, iïm%odh Tiafia ,shejqKq fmd;am;a fkdoelaùu tjeks ,laIK w;=ßka tlls'
pQ , idys ; H iïm% o dh f,i;a i,lkq jkaks rdcdj,sh Bg ksoiqkls' tys kduh
,efnhs ' uyd idys ; H iïm% o dhg wh;a weiQ ie‚ka hul=g is;g kef`.kqfha
fndfyda lD;s furg ;=< § md,s NdIdfjka th jka k s md,lhka ms < s n | úia ; r
rÑ; tA j d h' tfy;a fuu iïm% o dh we;=<;a ,sheú,a,la jkakg we;s njhs'
foflys u tls f klg n,mdk fmdÿ tfy;a ieneúka u tys wka;¾.; jkqfha
,la I K fuka u tls f kls k a tls f klg le,Ks;siai rcq úiska ry;ka jykafia
.,d hk ,laIK o oel .; yels h' kula f;,a lgdrul oud msßksjka mEug
fndfyda úg .eñ iïm% o dh .re lrk ie,eiajQ isÿùfï isg fojk rdcisxy rdcH
pQ , idys ; H iïm% o dh" uyd iïm% o dfha iuh olajd jQ furg b;sydifha rcjreka
,laIKj,ska fmdaIKh ù we;af;a h' tfy;a lsysm fofkl= ms<sn`o j lrk úia;rhls'
.eñ iïm%odhg wkkH ,laIK iuqodhla o ^2005( 36- 1 36&' tu úia ; r o uydjxih
pQ, idys;Hfhys oel .; yelsh' we;¿ uyd iïm%odfha idys;H lD;sj, tk
úia;rj,ska ñ§ úúO ck l;d yd m%jdo
pQ , idys ; H iïm% o dfha mq i a f ld< w¨;ska tla lrñka ilia l< tAjd h ^2005(
f,aLk 38" 49&' óg wu;rj lvhsï fmd;aj, oelsh
pQ , idys ; H iïm% o dhg wh;a yels N+ñ úia;r we;=<;a fldgia o jkaks
mqiafld< f,aLk" j¾. lsysmhlg fnod rdcdj,sfhys nyq,j oel.; yels h ^28-34"
oelaúh yels h' tA 52-55&'
1' rdcdj,s mqkrela;s nyq, ùu fuka u tl u
2' ú;a;s fmd;a l;d mqj;a .oHfhka yd moHfhka hk
3' lvhsï fmd;a fohdldrfhka u bÈßm;a lsÍu pQ, idys;H
4' nKavdrj,s iïm%odhg wh;a we;eï lD;sj, oelsh yels
5' úia;r ;j;a fmdÿ ,laIKhls' u,, ú;a;s" u,,
6' mgqka fmd;a l:dj jeks ,sheú,s óg lÈu ksoiqka h'
7' Wm;a l;d tajdys u,, l=udrjrekaf.a ,xld.ukh
8' l:d fmd;a .oHfhka yd moHfhka wjia:d lsysmhl §

29
u i|yka lr ;sfí ^u,, ú;a;s 2005( 16-25; mdfya wvqjeä jYfhka y÷kd.; yels
u,, l:dj 2005( 45-49&' ;j;a fmdÿ ,laIKhla f,i ±laúh yels h'
NdId Ndú;fha §" úfYa I fhka fmdÿfõ nqjfklndyq kï rc flfkl=f.a
jHdlrK Í;s iïnkaOfhka ms<s.;a úo.aO ld,jljkqjg fndfyda isoaê f.dkq lsÍu
iïm%odh fjkqjg .eñhd úiska Ndú; ir, tA i|yd we;s WodyrKhls ^u,, ú;a;s
fïjdys NdId rgdj lemS fmfkk fmdÿ 2005( 28-29; u,, l:dj 2005( 47; jkaks
,laIKhla fjhs' rdcdj,sh óg ksoiqkls' Wm; 2005( 25-26&' u,, ú;a;s" u,, l:dj
my; oelafjkqfha tjeks WodyrKhls( yd jkaks rdcdj,sh hk lD;s ;=fkys u
Nd;sldNh rcqf.a md,k iufha isÿ jQ k,
zz'''lS r je,a f ,a rd,ydñka v f.kd kue;s uqo,sfhl=f.a wdl%uKhla ms<sn| j
ìfida woyiska je¥ ore i;afokd w;=frka i|yka fjhs ^jkaks rdcdj,sh 2005( 62;
.EKq l=udßh Wvq.ïm, Wka il,l,dj,a, u,, ú;a;s 2005( 160" u,, l:dj 2005(
rc b`Èkd wjêfha u Wvrg rc lrk chùr 45&' tfy;a fuh uyd iïm%odfha uQ,dY%hkays
rÊcqrejkav ÿkakdy' tA l=udßhg wlald ljr ;efkl fyda oelsh yels isoaêhla
lshkav fhda.H ksid lkaoWv Woúhg fkdfõ'
udhdÿkafka rÊcqrefjda jeähhs oek.;
hq;=hsZZ ^rdcdj,sh 1997( 225&' l¾;D;ajh" wruqKq yd m%jdo
zz.EKq l=udÍ" wlald lshkavZZ wdÈ pQ , idys ; H iïm% o dfha mq i a f ld<
jpk idudkH .eñ jHjydrfha Ndú; tAjd f,aLk úoHd¾Òkaf.a jeä m%idohg ,la j
úkd f,aLkfha § fhdod.kq ,nk tAjd we;s njla fkdfmfkhs' fkdi,ld yeßh hq;=
fkdfjhs' fndfyda úg fuu l;=jreka ,sx. uQ,dY%h ldKavhla fia fïjd .eryqug ,la j
fNaoh" Wla; wdLHd; iïnkaO;dj" mqreI ;sfí' th fujeks uQ,dY%hkays l;=jreka yd
fNaoh wdÈ Í;s ms<sn| ie,ls,a,la olajd Tjqkfa .a wruqKq f;areï fkd.ekSu fya;f = jka
fkdue;s njg my; i|yka WodyrKh we;s jQ ÿ¾u;hla nj fmkajd Èh hq;=h'
lÈu idlaIHhls( ieneúka u pQ, idys;H iïm%odhg wh;a
fndfyda uQ,dY%hj, l;=jre w{d;h' tAjd
zzuyd iïu; rcq mq ; a frda c kï ,shejqKq ld,jljkqjla ms<sn|j ksYaÑ;j
rc wixLHhla wjq r eÿ rc flf<a h" lreKq ±laùu o W.ygh' Bg fya;= ù
t;eka mgka foúfhda rcqkag wrlaf.k we;af;a fuu fndfyda uQ,dY%h l;=jreka
fkdisákdy" tA ìij tA rcqg cd;l lr lsysmfofkl= w;ska úúO ld,j, § l<
cka;= kï mqf;l= jeÿjdyZZ ^rdcdj,sh 1997( tl;= lsÍï u.ska ieliqKq tAjd ùuh'
157" 159" 162&' fuu lD;s ,shefjkqfha oUfoKs wjêfhka
fuh rdcdj,shg muKla fkdj pQ, miq isÿ jQ m%Odk b;sydi Odrdfjka jika
iïm%odhg wh;a ish¨ u rpkdj,g fmdÿ jQ ixl%uK ud,djl m%;sM,hla f,isks'
,laIKhla fjhs' fuf,i ixl%uKh jQ ck lKavdhï w;r
is h lD;s j , wka ; ¾.; is o a ê yd bka§h iïNjhla iys; msßi nyq;rh jQy'
Bg uq,a jQ ld,jljkq ms<sn| j olajk Tjq k a w;= ß ka jeä ms ß ila ol= K q
fkdie,ls,a, fuu f,aLk ish,af,ys u bka§h m%foaYj, isg meñKs wh fj;s'

30
rdcdj,s mqiafld< fmd;

fuu idxl%uKslhka bkaÈhdjg t,a, jQ kqjrl,dúh yd ud;f,a hk m%foaYhkays o


uqia,sï wdl%uK yuqfõ mSvdjg m;a jQ msßia ;j;a úYd, msßila y,dj; isg ;x.,a,
h' ;u Ôjfkdamdhka wysñ jQ n%dyauKhka" ola j d jQ fjr<nv l,dmfha o iuQ y
fldaú,aj, fiajh l< wDjf;ajlrejka" jYfhka mÈxÑ jQy'
m% d foa Y s l md,kh yd iïnka O ù is á
fuf,i mÈxÑ jQ idxl%u‚l bka§h
l=udrjreka" fjf<| jdKsc lghq;=j,
ckhd ish úcd;sl iïNjh fya;=fjka
ksr; jQ fjf<kaoka" l=U,alrejka" hlv"
tA jk úg ia j foa Y S h Wreulrejka f .a
rka-ߧ jevlrejka" ,S jevlrejka" kdúl
hd;%d ;kkakka" frÈ fidaokakka" fnr ú ú O . e r yq ï j , g , l a j k a k g f y d a
jhkakka" hka;% uka;% o;a hlafoiaika úfrda O dl,a m hka g f.dÿrjka k g fyda
wdÈ jQ úúO l=, f.da;%j,g wh;a msßia we;' tjeks úfrdaOdl,amj,ska ñ§u i`oyd
isáfhda h ^u,, ú;a;s 2005( 25; u,, idxl%u‚lfhda l%u lsysmhla Ndú; lf<da
l:dj 2005( 47-48&' tla tla ld,j, § iuQy h' bka tlla jQfha ;uka furgg meñKsfha
jYfhka ixl%uKh jQ fudjqyq ;;ald,Sk ;u wdÈ uq ; = ñ ;a ; ka f .a Wreuh kej;
rcjrekag jákdlñka by< úYd, oel=ï ,nd.ekSfï wruqKska nj lshdmEuh' tys §
bÈßm;a fldg .ïjr ,nd .;af;da ,laÈj Tjqyq ;u uq;= ñ;a;ka foajdkïmsh;siai
úúO m%foaYhkays mÈxÑ jQy ^u,, ú;a;s md,k iufha ÿñkaod.ukh;a iu`. meñKs
2005( 27- 2 9; m% i x. 2014( 121- 1 22&' bka fu!¾h iïNjhla iys; fndaOydr l=,j,ska
jeä fldgila mq;a;,u" wdkTf,dkaodj" mejf;kakka f,i lshdmEug Wkkaÿjla
uqkafkaiairu we;=¿ i;a fldar,fha o ±la j Q y ' Tjq k a f.;+ fujeks m% j doj,
;j;a úYd, msßila fyajdyeg we;=¿ uOHu fndaOydr l=,fhka mej; wd iqñ;a; l=ure
l÷lrhlg wh;a m%foaYhkays o ;j;a msßila is h l= , mrïmrdfõ wdrïNlhd f,i
inr.uqj" i;r fldar,h" ;=ka fldar,h" i|yka lr we; ^m%ix. 2015( 38&' fujeks u
W!j- f j,a , ia i " ìka ; eka k " ;uka l vq j " ;j;a m%jdohl fndaOydr l=,hg wh;a

31
wkqrdOmqrh wjêh ;rï wE; ld,hl §
isÿ jQ ÿñkaod.ukh" o<od jevu lsÍu wdÈ
isÿúïj,g iïnkaO jQ fm<m;aj,g lsisÿ
{d;s iïnkaOhla ke;af;dah h' .cnd mqj;
o idxl%u‚l ck lKavdhï f.;+ m%jdohla
f,i ie,lsh yels nj Tfífialr fmkajd
fohs ^2018( 178-211&'
foaYSh ckhdf.a úfrdaOdl,amj,ska
ñ§u i|yd idxl%u‚l bkaÈhdkqjka úiska
wkq.ukh lrk ,o ;j;a Wmdhla jQfha foaYh
S
ixialD;sfha fldgialrejka njg m;a ùu h'
wdjdy-újdy uÕska foaYSh l=, mrïmrd
iuÕ ne÷Kq fudjqyq nqÿoyu je,| .;a;d
muKla fkdj ish l=, mq;%hka iiqka.;
lsÍug o wu;l fkdlf<da h' tu`.ska Tjqyq
fndaê.=ma; kï l=udrhl= ish fm<mf;a b;d blaukska isxy, fn!oaO YsIagdpdrfha
wdÈ l¾;Djrhd f,i i|yka lrhs ^u,, fldgialrejka njg m;a jQjd muKla fkdj
ú;a;s 2005( 26&' o<od jykafia ,laÈjg th fufyhjkakka njg o m;a jQy' lEr.,
jevujQ fyauud,d l=ußh yd oka; l=ure jkr;k ysñ" fudrf;dg OïulaLkaO ysñ
;u fm<mf;a wdÈ;uhka f,i ie,lSug wdÈ h;sjre bka§h iïNjhla iys; jQfjda
lSrje,af,a idudðlhka fm,ö we;' ^YS% b;d ckms%h ;,fhys jecUqfKda h'
fyauud,d nKavdrj,sh 278430&' bre.,a fuu idOl foi wjOdkh fhduq
nKa v dr mrmq f rys idudðlhka f .a wdÈ lsÍfï § pQ, idys;H iïm%odhg wh;a
ld,Skhd f,i i,lkqfha úch l=ure ks¾udK ìys ùfï miqìu jgyd.; yels
iu. újdyùu i|yd bkaÈhdfõ uOqrdmqrfha jkq we;' fndfyda ks¾udKj,ska f.kyer
isg meñKs uOqrdmqr laI;s%h l=, l;ls oela f jkq f ha bka § h idxl% u ‚lhka f .a
^nKavdrj,s iy lvhsï fmd;a 2005( 52&' isxy,lrKh ùfï lsh % dj,sh yd iïnkaO jQ
isoaêud,dj hs' tAjd iauD;s iajrEmfhka
fï wkqj idxl%u‚l bka§h ckhd
mj;ajd f.k mrïmrd lsysmhla u meñKs
furg ft;sydisl jYfhka ck m%idohg
Tjqyq uykqjr wjêh jeks ld,jljkqjl §
,la jQ isÿùï ish wdÈ;uhkaf.a wd.ukh f,a L khg keÕ= f jda h' tys § tl u
isÿ jQ wjia:d f,i f.k yer olajd tu.ska mrïmrdfõ mq o a . ,hka ls y s m fofkl=
;ukag t,a, jQ úfrdaOdl,am ixi÷jd ish mrmqr ms<sn| j u;lfha ;ndf.k
.ekSug lghq;= l< nj meyeÈ,s fjhs' is á u| jYfhka tls f kls k a fjkia
th úfrdaOdl,am ixis÷ùug fukau iudc jk l;d mq j ;a tl u lD;s h l ,s h d
ms<s.ekSu by< oud .ekSfï l%uhla f,i ;eîug lghq ; = l< nj o fmkS hhs '
o Ndú; jQfha h' ieneúka u fuu bka§h tneúka fuu lD;sj, tl u l;d mqj;
idxl%ñlfhda ls%' j' 13 jk ishjiska miq wdldr lsysmhlska iq¿ fjkialï iys; j
lKavdhï f,i meñK mÈxÑ jQjka úkd bÈßm;a ù we;s ieá oel .; yels h'

32
iudf,dapkh m%ix." Ô' mS' iór' ^2014&' zzñ,a,j ;U ikaki"ZZ
iïNdjkd" ^wgfjks fj¿u&" ixia' o¾YkS .=K;s,l
bka§h uQ,hla iys; mrïmrdjkays we;=`M msßi" fmardfoKsh úYajúoHd,hSh Ydia;% mSGh"
furg wd.ukh lshdmEu" isxy,;ajfha msgq' 105--125'
O¾u;djka g tl;= j Tjq k a is x y,hka m%ix." Ô' mS' iór' ^2015&' zzly`o iqñ;% mrmqr"ZZ
njg m;a ùu" rcjrekaf.ka ,o ;dkak National Conference on Buddhist Studies, ed. Ven.
Madagampitiye Vijithadhamma, University of Sri
udka k yd jrm% i do f.kyer oela ù u" Jayawardhanapura, Department of Pali and Buddhist
foaYSh fm<m;aj,ska t,a, jQ wfkalúO Studies, p. 38.
wNsfhda. ch.%yKh lsÍfï l%fudamdhla Tfífialr" .Kkd: we;=¿ msßi ^ixia'&' ^2005&'
f,i Ndú; lsÍu wdÈ lreKq pQ, idys;H nKa v drj,s iy lvhs ï fmd;a ' fld<U( weia '
iïm%odfha fndfyda lD;s i|yd wruqKq f.dvf.a iy ifydaorfhda'
f,i jia;= fldg f.k we;' mqoa.,hka Tfífialr" .Kkd: we;=¿ msßi ^ixia'&' ^2005&'
lsysm fofkl=f.a iauD;s mokï fldg u,, ú;a;sh" u,, l:dj iy rdcisxy rcqf.a
.ks ñ ka ìys jQ fujeks lD;s ,s h Q tla mD;=.Sis úfrdaë igka ms<sn|j i`oyka ú;a;s fmd; '
l;=jrhl= ms<sn| j wikakg fkd,efnk fld<U( weia' f.dvf.a iy ifydaorfhda'
neúka fïjd l;=jreka lsysm fofkl=f.a iqrùr" ta' ù' ^ixia'&' ^1997&' rdcdj,sh' wOHdmk
ix.%y f,i ie,lSu fhda.H nj fmfkhs' m%ldYk fomd¾;fïka;=j'
tmuKla fkdj pQ, iïm%odfha lD;s Tiafia Tfífialr" .Kkd: we;=¿ msßi ^ixia'&' ^2005&'
f.k yer oelafjk fndfyda m%jdo furg jkaks Wm;" jkaks ú;a;sh iy jkaks lvhsï fmd;'
fld<U( weia' f.dvf.a iy ifydaorfhda'
idxl%u‚l ck lKavdï ms<sn| j flfrk
wOHhkhka y s ixl,a m jgyd .ekS u Tfífialr" .Kkd: we;=¿ msßi ^ixia'&' ^2005&'
jka k s rdcdj,s h ' fld<U( weia ' f.dvf.a iy
úIhfhys ufydamldÍ jkafka h' tA wkqj
ifydaorfhda'
furg pQ, idys;H iïm%odfha mqiafld<
f,aLk m%Odk b;sydi Odrdfjka jika jQ fmardfoKsh úYajúoHd,fha m%Odk mqia;ld,h i;=
mqiafld< fmd;a tl;=j" YS% fyauud,d nKavdrj,s
idxl%u‚l ck lKavdhï ms<sn`o u;lfha w;amsgm;'
ms<sìUqjla f,i ie,lSu fhda.H h'

wdYs%; .%ka: kdudj,sh


Tfífialr" .Kkd:' ^2018&' zzisxy, nqÿoyfï
m¾hdf,dalh ;=< uyd iïm%odh iy pQ, iïm%odh"ZZ
.Kkd;f.a rpkd" ixia' t,a' ã' ir;a ú;drK
we;¿ msßi" le,Ksh úYajúoHd,h( iudÔh úoHd
mSG m¾fhaIK uOHia:dkh" msgq' 60--85'
Tfífia l r" .Kkd:' ^2018&' zz.cndyq iy
fikal=Ügqjka( ixialD;sl ùrhska iy ckmolrK
iór m%ix.
mqrdfKdala;s"ZZ .Kkd;f.a rpkd" ixia' t,a' ã' ixj¾Ok ks,OdÍ
ir;a ú;drK we;=`M msßi" le,Ksh úYajúoHd,h(
iudchSh úoHd mSG m¾fhaIK uOHia:dkh" msgq'
178--211'

33
v mqiafld<hg kj w¾:l:khla
Y%S ,dxflah merKs f,aLk l,dj yd
idys;H iïm%odhhka iïnkaOfhka
wjOdkh fhduq lr we;s fndfyda úoaj;=ka
idlÉPd l< úoaj;=ka .Kk ishhlg
wvq fkdfõ' tfy;a wjdikdjlg fuka
mqiafld<h hkafkys wre; ú.%y lsÍu
mqiafld< f,aLkh flfrys o ie,ls,a,la i|yd Tjqkaf.a idlÉPdj, m%udKj;a
olajd ;sfnkq olakg ,efí' ishjia wjldYhla fjka j ke;' ke;fyd;a
lsysmhlg by; § uqøK ;dlaIKh y÷kajd ta f;audj Tjqka fndfyduhlf.a
§ug fmrd;=j furg m%uqL f,aLk udOHh wjOdkfhka ñ§ f.dia we;' ta ksid u
jYfhka mqiafld<hg ysñj ;snQ wdia:dkh j¾;udkfha § o zmqiafld<hZ hk jpkh
ksid th wiajdNdúl jQjla fkdfõ' È.= m%dfhda.sl fkdjk yd wix.; núka
l,a mj;akd .=Kh w;ska fi,a,sms úiska hq;= wre;lska jHjydr jkq fmfkhs'
w;a lr .kakd ,o ;ek mqiafld<hg ta' ù' iqrùr úiska rÑ; f,aLk iólaId
ysñ fkdjQ kuqÿ" idudkH ck iudcfha kï .%ka:fhys i|yka my; igyk fï
mqiafld< udOHh ckms%h úh' fuu ,smsh ;;a;ajh ixlaIsma;j ksrEmKh lrkakls'
mqiafld< f,aLk l,dj úia;r lsÍu ms◊Ksi z'''fï f,aLlhkag ta .%ka: rpkh
,shefjkakla fkdfõ' fuh fjka jkafka i|yd fhda.H f,aLk øjHhla wjYH jkakg
zmqiafld<hZ hkakg ix.; wre;la biau;= we;' ta i`oyd f,aLk øjHh jYfhka
lrkq i`oyd h' ;,afld<h ilia lr.kakg we;' fï
;,afld< f,aLk øjHh y÷kajkq ,nkqfha
ishjilg wêl ld, mrdihla mqiafld< kñks' ;,afld<h mqiafld<h
;=< mqiafld< f,aLk iïm%odh flfrys kñka jHjydrhg m;a jQfha flfia o hkak
wjOdkh fhduq l<" mqiafld< fmd;a ms<sn`o wo olajd u .egΩjlaj mj;S'''Z'

34
mqiafld< hkafkys w¾: ú.%yh msi ±óï Wmldr fjhs' tfy;a msi ±óu
i|yd jk wmf.a W;aidyfha § m<uqj jkdys mqiafld< ieliSfï l%shdj,sfha
zmqiafld<Z hk jokg oekg bÈßm;a lr w;=re wjia:djla neúka ta uq,a fldg
we;s w¾:l:k bÈßm;a lrkq ,efí' f.k m%Odk kdulrKh we;s fõ hehs
isxy, NdIdfjka mqiafld< hehs is;Su wmyiq h(
jHjydr flfrk jok i|yd bx.%Sis wßfika wyqnqÿf.a wre; ksre;
NdIdfjka Ola leaf yd Palm leaf hk joka kï .%ka:fhys wre;a imhd we;s úúO
Ndú; lrkq ,efí' Ola hkq ;, .i joka w;frys zmqiafld<Z o olakd ,efí'
ye¢kaùu ms◊Ksi fou< NdIdfõ mj;akd wyqnqÿf.a woyi fumßÈ h'
z´,dhsZ hkafkka ksmkakls' Palm hk
zz'''wdÈfhys fmd;a ,sùug fhÿKq
bx.%sis jpkh ;, fuka u ;,a .i o
;, ^.fia& m;a he' mqia fld< ieleiqfKA
we;=<;a l=,h i|yd j,x.=;dfjka hq;=
;, f.dn m;a ;ïnd .ekSfuks' fï ;,
fjhs' nqreuh" bkaÈhdj jeks rgj, ;,a
fldf<ys -mqiafldf<ys- uq,ska nqÿ oyu
fld<h o f,aLkh i|yd Ndú; lrk
,shejqfKka t ue m;a mqog ^mQcdjg& ksis ù'
kuqÿ ,xldfõ iq,n j ±lsh yelafla
;,fld< f,aLkhs' th ye|skaùu ms◊Ksi mqog ksis fld<" mqo ,o fld<" mqo›fld<
> mqoafld< > mq;afld< > mqiafld< hs' ;a
Palm leaf hkakg jvd Talipot Palm leaf
jeks fhÿula WÑ; hehs fhdackd l< yg ia ùu fu nfia ikaÈ kshfrls' b;sy;a
yelsh' > b;syia he ZZ ^2000(159&'

zmqiafld< fmd;a yd f,aLk l,djZ wyqnqÿf.a u;h kj;djlska hq;=


uefhka jQ ,smshl § wdkkao l=,iQßh zmsiQZ kuqÿ fnfyúka u .e¨ldÍ jkakls'
hk w¾:h flfrys wjOdkh fhduq lrñka mqiafld<fha uq,ska u nqÿ oyu ,sheù◊
msßiqÿ lrk ,o hk woyi mqiafld<h hehs ks.ukh lrk ,oafoa l=uk uQ,dY%hla
i|yd WÑ; jk kuq;a zmsiQZ hkak zmqiaZ u; mokïj ±hs Tyq wmg fkdlshhs' nqÿ
njg m;a ù hehs .ekSu NdId Í;shg oyu ,sheùug fmr furg ckhd f,aLk
mriamr hehs ;SrKh lf<a h ^l=,ißh lghq;= i|yd fjk;a udOHhla muKla
1996&' fuys ,d msiQ hkq fow¾:hl Ndú; lf<a hehs fyda ;, fld< Ndú;
fhÈh yels nj fmkS hd hq;= h' tlla fkdlf<a hehs fyda ms<s.ekqug idOlhla o
kï zmsisk ,oZ fyj;a z;ïnk ,oZ hkq Tyq bÈßm;a lr ke;' miql, jqj o ;,
hs' ;, fld< mqiafld< njg mßj¾;kh fld<fhys ,shejqfKa nqÿoyu muKla
lrk l%shdj,sfha § ;eïîug ,la lsÍu fkdfõ' fjk;a fndfyda ±kqï .nvd
m%Odk wjia:djla fjhs' fld<h u; /£ lrk ,oafoa ta u; h' túg tjeks fjk;a
we;s hï wmøjH wdÈhla fõ kï tajd zmsi ±kqula fyda f;dr;=rla fyda f,aLk.; jQ
;, fld<hg mqiafld<h hehs Ndú; lsÍu
oud bj;a lrk ,oZ hkq fojeks w¾:fhka
wkqÑ; fkdjkafka ±hs m%Yak l< yelsh'
.uH flfrhs' wl=re lemSfuka miqj isÿ
lrkq ,nk l¿Ω ue§u yd iqÿ ue§fï § o 2015 j¾Ifha § archaeology.lk Y%S ,xld
msi oeóula isÿ jk nj fuys ,d isysm;a mqrdúoHdj fjí wvúhg zz,laÈj merKsu
lghq;= h' wl=re ukd j u;= j taug ta mqiafld< fmd;a ms<sn| ye¢kaùulaZZ

35
uefhka imhk ,o ,smshl § ;siai nKavdr wm okakd mßÈ mqiafld<h hkakg
o mqiafld< hk jpkh flfrys wjOdkh ±kg Ndú; flfrk zysia fld<hZ hk
fhduq flf<a h' Tyq fufia lshhs' woyi iudc.; lrjk ,oafoa fnkacñka
la,*a ^Benjamin Clough& msh;=uka úisks'
zz'''mqiafld<" m;a hkakg Y%S iqux.,
t;=uka úiska 1892 j¾Ifha § m< lrk
YíofldaIfhys wre;a ±lafjkafka zlsisjla
,o isxy, bx.%sis YíofldaIfhys fï
fkd,shQ ysia fld<hZ hk f,isks'
woyi olakd ,efí' ,sùug fyda iSÍug
tfiau zmqyq f.äZ hkak fmd;la fuka
fyda ilid .kakd ,o ;,a .fiys ysia
iE¥ ;,fld< ñáh f,i ye¢kafjhs'
fld<h mqiafld< fj;ehs bka lshefõ'
fu;ekays zmqiaZ hkakg § we;af;a wuq;= u
la,*a msh;=uka fï woyig t<ôfha zmqiaZ
wre;ls' tkï zysiaZ hkqhs' ysia hk wre;
hkafkys zysiaZ w¾:hla ±lSfuks' tu w¾:
we;s zmqyqZ hk kdumohla we;' th kdu
±laùu my; Wmqgd olajuq'
úfYaIKhla f,i o fhfohs' zmqyq fmd,aZ"
zmqyq f.ähZ hk ;kays fuks' mqiai" mqyq" mqiafld, - ^mqia blank fld, leaf&"
mqiafika" mqiaig hk wre;ska th kmqxil blank leaf of the talipot tree prepared for being
,sx. kdumohla f,i jr kefÕhs' mqyq written or engraved upon ^Clough 1892(369&'
fld<h mqiafld<h jkakg yels h' tfia jqj;a zmqiaZ hkakg zysiaZ hk
tfy;a th ysia hk wre; ,enqfKa lsisjla w¾:h wdfrdamKh lrk ,oafoa l=uk
fkd,shQ fyhska o" ke;fyd;a wmsßiqÿ ≤ mokulska oehs meyeÈ,s ke;' th zmqiaZ
bj;a fldg msßiqÿ lrk ,o fyhska ± hs hkafkys tla wre;la muKla jk neúks'
b÷rdu lsj fkdyels h'''''ZZ ^2015'12'02&'
je,súáfha fidar; ysñhka úiska
by; úia;rfhka weÕfjkqfha iïmdokh lrk ,o iqm%lg Y%S iqux.,
ysia nj w¾:j;a zmqyqZ hk jpkfhka YíofldaIfhys mqiafld< m;a y÷kajd
mqiafld<h hk jpkh ielfikakg we;af;a zlsisjla fkd,shQ ysia ;,a fld<hZ
we;ehs hk woyig ;siai nKavdr hkqfjks' tys u zmqiafld< f.äZ hkak
jeä keUqrejla olajk kuq;a" zysiaZ zfmd;la fuka iE¥ ysia ;,afld< ñáhZ
hkqfjka woyia lrk ,oafoa l=ula ±hs hkqfjka meyeÈ,s lr ;sfí ^1956(592&' ta
wúksYaÑ;;djlska miqjk nj h' ysia wkqj mqiafld< hkq zysia fld<Z nj Wka
nj ksid zmqiafld<Z he hs y÷kajkafka jykafia ms<s.;a nj fmfkhs' fï i|yd
kï tjeks jHjydrhla fhda.H jkqfha idys;Hfhka kso¾Yk § ke;' wfkla w;ska
f,aLkhg mQ¾j wjia:dj olajd muKls' fuys z;,a fld<Z hkak o ixfYdaOkh l<
ysia fld<hl ,sùfuka ysia nj ke;s fõ' hq;a;ls' mqiafld< i|yd furg nyq,j
ysia nj ke;s jQ fld<hg ;j ÿrg;a ysia fhdod .kq ,nkqfha ;, fld<h ^Corypha
fld<h hehs mejiSu w¾:¥IKhls' hï umbraculifera& ñi ;,a fld<h ^Borassus
;reKhl= újdy ùug fmr z;kslvhdZ flabellifer& fkdjk neúks' ksrela;s iys;
hehs y÷kajkq ,efí' Tyq újdy jQ miqj o isxy, YíofldaIfhys z,sùug iqÿiq mßÈ
^fmr ;ksj isàmu◊kska& z;kslvhdZ hehs ilia l< ;, fld<hZ hkqfjka mqiafld<h
y÷kajkafka kï tys ljr fhda.H;dfjla úia;r fjhs ^,shkf.a( 718&' tys Rcqj
±hs is;d ne,Su jáhs' i`oyka fkdjk kuq;a Bg miqj mqia f.äh

36
úia;r lrk ;ek imhd we;s z,sùu i|yd ksÍlaIKhg ,lajkakg we;' fï woyi
ilia l< mqiafld< fmd;Z" zfkd,shk fnfyúka .eg¨ldÍ h' zmqiaZ hkq msi ±uQ
,o ysia mqiafld< ñáhZ hk ú.%yfha § kï zysia ;,a fld<hZ woyia úh hq;af;a
hful=g la,*a mQcl;=ukaf.a w¾: ±laùu zfld<Z hkafkka muKla neúks' la,*a
isysm;a úh yelsh' isxy, Yío fldaIfha o msh;=uka we;=Ω¿ wjfYaI úoaj;=ka zysia njZ
fun÷ w¾: ±laùula we;' ^n,kak" ÿgqfõ zmqiaZ hk jok ;=< h' tfy;a ,.uqj
is'Y'flda' 1989 ( 7732&' z,sùu i`oyd ilia zfld<Z ;=< ysia nj olS' lsisjla fkd,shQ
lr .kakd ,o ;, fld<Z mqiafld<h fyda wmsßiqÿ oE bj;a fldg msßiqÿ lrk
hkafkka woyia flfrk nj YíofldaI ,o jeks woyila mqiafld<fha .eífj;ehs
/il olajd ;sfnkq fmfkhs ^,shkf.a(718" wdkkao l=,ißhf.a wkqudkh iïnkaO
ix' isx' Y' 2009(133" isx' Y' 1989(7731" lsÍu ,.uqj úiska lrkq ,en we;ehs
úch;=x. 2005(1145" f¾j; ysñ 2001&' is;sh yelsh' mqiafld< f,aLk iïm%odh u
f,aLkh i`oyd ilia lr.kakd ,o hehs b,lal lr .;a wdpd¾h Wmdê ksnkaOhl
lS úg bka jl%j we`.fjkqfha fkd,shk óg jvd jeä wjOdkhla ta jofkys wre;
,o fld< h' tneúka ;¾ldkql+, j fï u;= lr .ekSu fjkqfjka jeh l< hq;= j
ish¨ fokd mqiafld< hkq z,sùug fyda ;sì◊'
iSÍug fyda ilid .kakd ,o ;,a .fiys mqiafld< hkq ,sùug ilik ,o
ysia fld<Z nj ms<s.;a;jqka nj lsj yelsh' ysia fld<h hehs ie,elSu w¾: úlD;sh
la,*a Yío fldaIfhys w¾:l:kh Tjqkg nj lsj hq;= h' fï nj meyeÈ,s lrkq ms◊i
n,md we;' zf,aLk mqrdKhZ kï .%ka:fhka ksoiqka
lsysmhla Wmqgd olajkq leue;af;ñ'
wdßh ,.uqjf.a wdpd¾h Wmdê
ksnkaOh mdol ù we;af;a Y%S,xldfõ 1' ud;r lUqre.uqfõ f.dvlkafoa
mqiafld< f,aLk iïm%odh úuid ne,Suhs' iuqø;Srdrduhg lrk ,o mQcdjla i`oyka
tys tla ;efkl zmqiafld<Z hkafkys fï mqiafld< ,smsh'''^2006(159&'
w¾:h iïnkaOfhka ixlaIsma; lreKq by; woyi wdfoaY l< úg ñka
±laùula isÿ lr ;sfnkq olakd ,efí' lshefjkafka iuqø;Srdrduhg lrk ,o
la,*a msh;=ukaf.a woyi o we;=¿ u;jdo mQcdjla we;=<;a ysia fld<fha -,shk ,o-
lsysmhla Bg wod< fldgf.k we;' ta ,smsh hkqhs' ysia fld<hl ñi ,shk ,o
ish¨ u;jdo weiqßka ,.uqj wkqudk fld<hla u; kej; ,sùfï iïm%odhhla
lr we;af;a zmsi oud msßiqÿ l< ysia ;,a ke;'
fld<hZ mqiafld< hkqfjka woyia lrk 2' '''tiufhys ,shejqKq fï mqiafld<
,o nj hs' by; woyiaj, fkdÿgq zmsi Tmamqfõ uq,a msgqj fma<s 5ls'''^tu 2006(161&'
ouk ,oZ hk wu;r fldgila ,.uqjf.a
wkqudkhg tla jQfha wehs ±hs is;d .ekau ñka lshefjkqfha ysia fld<fha
wmyiq ke;' Y%S iqux., YíofldaIfhys igyka lrk ,o Tmamqjla hehs is;Su
zmqiaZ hk jokg w¾: jYfhka imhd we;s ydiHhg lreKla fkdjkafka o@
zmsi oeófuys mqiS mqis;a" msiS msis;a" msis msiSZ 3' fï ,smsh fomsfÜ ,shQ
hk ú.%yh ^fidar; ysñ 1956( 592& Tyqf.a mqiafld<hls'''^tu 2006( 190&'

37
fomsfgys u ,shQ miqj;a hï fld<hla wjia:d lsysmhl § u fmd;a ms<sn| i|yka
ysia jkafka kï th f,aLkfha fodila u lr we;;a ta j d zmq i a f ld< fmd;a Z hehs
úh hq;=' fkdls h hs ' tfy;a uyd mßudK O¾u
4' fkdmeyeÈ,s wl=re ksid idys;Hhla jegfla jeks m;%j, igyka
fndfyda wdhdifhka msgm;a lr .;a fï lrkakg we;ehs is;Su lsis fia;a m%dfhda.sl
mqiafld<fha w. Èrd f.dia ;=nqK;a'''^tu fkdfõ' fï ksid wkqrdOmqr hq.fha fuka
2006( 316&' u fmdf,dkakre hq.fha;a m%uqL f,aLk
udOHh f,i mqiafld< Ndú; l< nj
mqiafld< hkq ysia fld< kï tjeks úYajdi lsÍu hqla;shqla; h'
ysia fld<hl wl=re mj;skakg fyda tjeks
fld<hlska hula msgm;a lr .ekSug fyda ld,sx. ud>f.a wdl%uKfhys
yelshdjla mej;sh fkdyels h' m%;sM, úia;r lrk uydjxih Tyq úiska
isÿ lrk ,o .%ka: ixydrhla o wmf.a
fukhska mqiafld< hkq ysia fld< wjOdkhg ,la lrjhs' ta my; mßÈ h'
hehs mejiSu fnfyúka wix.; yd
w;d¾lsl w¾:l:khls' fï .eg¨j úiπ misoOdks miF:ldks fmdF:ldks
.kq ms◊i m%d:ñl uQ,dY%h flfrys wjOdkh nyQks f;
fhduq l< hq;= fjhs' rccqf;d mßfudfpFjd úlsßxiq
f,aLkh ms◊i Ydl m;% Ndú; lsÍfï ;ysx ;ysx ^u' j' ˚lxxviii⁄⁄⁄( 67&
iïm%odhh ms<sn| ksYaÑ; f;dr;=rla yuq zm%isoaO jQ o" m%Yia; jQ o fndfyda
jkqfha j<.ïnd rcq úiska l=;a:ßlal=, fmd;a /yekska uqod ;ek ;ek úiqrejk
uyd;siai f;reka úIhfhys isÿ lrk ,o ,o hZ hkq tys woyihs' lïndj,ska
ix>fNda. m%odkhlg wod<j h' ta wkqj iukaú; fldg yqfhka wuqKd ne| ;ekam;a
fla;lS m;%hl fyj;a jegfla fld<hl lsÍfï iïm%odh isysm;a lrkafkl=g
;;a f,aLkh igyka lrk ,± hs lshefõ ^u' uydjxilrejd zfmd;aZ hkqfjka i`oyka
j' xxxiii.51&' th merKsf,aLkh iïnkaO lr we;af;a mqiafld< fmd;a h hkq jgyd
uq,a u idlaIHh fkdjk kuq;a Ydluh .ekSug ndOdjla ke;' f;jk úchndyq
f,aLk udOHhla i|yka lrk m<uq rcqf.a Ydik ix.%y úia;r lrk ;ek"
wjia:dj h' ;, fld<h f,aLk lghq;= zz''',xldoaùmfhys ioaO¾u ixhqla; jQ
i|yd uq,a jrg wdfoaY lr .kakd ,oafoa fndfyda fmd;a mri;=rka úiska kik
l=uk jljdkqjl ±hs ksYaÑ; j lsj yels ,±hs ixfõ.m%dma; is;a we;af;a OdrK
fkdfõ' hg;a msßfihska l%s' mQ' m<uq jk {dkfhka iïmka k jQ ie±ye;a ; d jQ
ishji jk úgj;a th ils%hj mj;skakg nyqY%e; jQ l=ñ; neõ ke;a;d jQ ufkda{ jQ
we;' l%s' j' mia jk ishjiska miqj mqiafld< f,i jyd ,shqïys olaI jQ Wmdilhka o
f,aLkh jvd fõ.fhka me;sr .sfha hehs thska wkH jQ;a fndfyda jQ fmd;a ,shkakka
wkq u dk ls Í u hq l a ; s h q l a ; jka f ka tl ;kays /ia lrjd ñysm;s f;fï ta
tu ld,mÉÉfþofhys ieu wxYhl u ish,a,ka ,jd wdor iys;j iqjdiQoyila
ola k d ,efnk j¾OkS h yd jHdma ; s l O¾uialkaOfhka ukd fldg ,shù
iajNdjh l,amkdjg .ekSfuks' uydjxih he'''ZZ^tu ˚lxxxix(41-44& hs lr we;s i|yk o

38
wmf.a wjOdkhg ,la l< hq;a;ls' uykqjr hq.fha úúO rcjreka yd
fmr olajk ,o ld,sx. ud> iïnkaO m%N+jreka úiska isÿ lrk ,o m%odk yd
.d:d iuÕ tlaj i,ld n,k l,ays ksl=;a lrk ,o fkdfhla ksfhda. we;=<;a
fuys zfmd;a:lZ hkqfjka olajk ,oafoa mqiafld< f,aLk /ila úoHudkj mj;S'
mqiafld< fmd;a njg lsisÿ ielhla ke;' tajd mqiafld<j, ,shk ,o kuqÿ wkkH
fï ksoiqka u.ska jgyd.; hq;a;la kï lr we;af;a f,aLk j¾.hg wod<j nj
m%d:ñl idys;H uQ,dY%fhys mqiafld< fmkS hd hq;= h' my; ksoiqka Wmqgd .kakd
fmd;a ye¢kaùu i|yd fjk u úfYaIK ,oafoa lsßwe,af,a [dKúu, ysñhkaf.a
Ndú; lr ke;s nj;a" fmdÿfõ zfmd;a:lZ imr.uq o¾Yk kï lD;sfhks'
hk md,s jpkh fyda tys isxy, rEmh jk 1' ihjk mrdl%undyqf.a fõr.u
zfmd;aZ hkak Ndú; lr we;s nj;a h' fndaêkdhl ;U ikaki ^l%s' j' 1509-
uykqjr hq.h jk úg;a Zmqiafld< 1521&
fmd;Z fyda zmqiafld<Z hk jHjydrhla '''mems<shdka úydrfhys fmd;a.=<g
ckm%shj meje;s njg idOl ke;' ±kg fmd;a ,shkag ie,eiajQ O¾ud,xldr
wm i;= idOl wkqj fuu jljkqfõ § o mKaä;hkag''' fmd;a ,shk
mqiafld< fmd;a ye¢kaùug zfmd;Z hkak fndaÈkshdf.a ore uqkqnqre
u iq,Nj fh§ ;sfí' my; Wmqgk l%s' j' mrïmrdjg'''^[dKúu, ysñ 2016(184-
18 jk ishjfia § muK wdhs;a;d,shoafoa 185&
uqykaÈrï úiska ,shkakg we;ehs ie,flk 2' udl÷f¾ fudfydÜgd,f.ka .;a
ix>rdc idOq pßhdfjks' .ïmx.=j .ek jQ mQcd m;%h ^l%s' j'
zz'''mkays;a fmd;a imhd iud.ug 1804&
fnod foñka ,Sï lSï ojiam;d fkdjrojdu ' ''.,sf.duqfõ jdäfha § i;rfldarf,a
lrjkjdh' ta foa je/oao whf.a fmd;a Èidfõ fndfyda wh ±kqj;aj fï
mkays;a .ksñka kej; fkdjrojd lrk ;,am; ,shjd uqkajykafiag mQcd
fia ks.%y lsÍfuka yslaujkjd h''' yà lf<ñ'''^tu 2016(167&'
mkaief,ka fjkska mkaie,lg hkag
3' .fKaf.dv úydrfha bvï fld,a,h
kslafuk fldg fmd;a mkays;a tl;=lr
ms<sn| Y%Súl%u rdcisxyf.a kvq
okakd kula úiska f.kajd f.k f.dia
;Skaÿjla ^l%s' j' 1807&
fofjksod fnod § ,Sï lSï m<uq f,ig
lrkjdh'''ZZ^11&' '''m%fjks Y,eiaug ;,am; ,shjd
Tmamq foñka'''udl÷fr fudfydÜgd,
fudrf;dg OïulaLkaO
;,am; ,shjd foñka''' ;,am;
kdysñhkaf.a mskalï we;=<;a fudrf;dg
,shdmq j,÷f¾ fudfydÜgd,;a'''^tu
mska fmdf;ys fkd,S fmd;a mQcd lsÍulg
2016(168&'
wod<j zz'''fmd;a f.ä fod<yla o mkays;a
oyhla o'''ZZ hk LKavh olakd ,efí' 4' b÷refõ kdysñg fyÜáfhl= l<
mkays|j,a iuÕ mQcd lrk ,o zfmd;aZ hkq wdrdjq,la .ek ms,su;,jqfõ ÿka
mqiafld< fmd;a hehs jgyd .ekau myiqh' ;Skaÿjla

39
'''Wkajykafia,d ,jd nKfmd;a '''Tmmsfkkalg fjkqj fï iSÜgqj
jykafia,d lSmkula ,shjd'''^tu ,shdfoñka'''
2016(160&' '''uq, lS iSÜgqj;a iuÕ fï ,shuk
5' O¾uf,aLk nrmeka mQcdm;%hla ,shjd''' ^tu 2016(434" 435&
ms<sn`o Y%Súl%uf.a úksYaphla ^l%s' j' 12' /lj úydrfha nvq f,aLkhla ^Y' j'
1800& 1721&
'''nrmeka mss◊i mQcd l< .ï;,amf; '''nq;airfka fmd;ajyfkI kuhs
fmkS ;sfnk'''^tu 2016(158-159&' l;dji;= fmd;ajyfkI kuhs i`Ouu
6' Y%Smdoia:dkh iys; my;rg kdhl w,kaldr l;dji;= fmd;a jyfkI
ysñf.a wjika leu;s m;%h ^l%s' j' kuhs iQniQ;;fr fmd;ajyfkIahs'''''
1779& ^tu 2016(455&
' ''fï m;%h ,shd ÿkafka Ámdoia:dkh mqiafld<j, ,shk ,o f,aLk jk
iy md;rg kdhl moúh ,eî ;sfnk kuq;a Rcqj u mqiafld< ,sms fyda mqiafld<
lUqremsáfha kdhl Wkajykafia fmd;a fyda hkqfjka y÷kajd §ulska
jïy'''^tu 2016(158& f;drj ;,am;" nKfmd;" m;%h" fmd;m;
wdÈ j¾. .uH lrk fhÿïj,ska ±laùu
7' wx.ïuk úydrh fmd;a.=,a rcuy
tjl mqiafld< hk jpkh wo fuka nyq,
úydrhg mjrd §fï mQcd m;%h ^l%s' jHjydrhl fkdmeje;s nj fmkajk
j' 1780& idOlhla ùug bv ;sfí' 19 jk ishji
'''ud ika;l jQ o úydfr ika;l jQ o jk úg;a mqiafld< hk fhÿu idys;H
fmd; m;'''^tu 2016(147& uQ,dY%fhys fnfyúka úr, h' tfy;a
idudkH jHjydrfha th wNdú; úKehs
8' iskaklalr m;%hla ^l%s' j' 1784&
ñka woyia fkdflfrhs' óg by; o
' ''Tmmskkhlg fjkqj nf,a we;=j uQ,dY%h fldg .kakd ,o ix>rdc idOq
fï iskkll%er m;%h ,shjd'''^tu pßhdfjys we;=<;a my; i|yk neÆj
2016(363& uekeú'
9' mqKHdkqfudaokd m;%hla ^nq' j' 2270& z'''ta ia:dfkka msg;aj tk w;ru.§
u foda,dj Wkjd WK ,Sh mqiafld< uÈk
'''fï mqkHm;%h Y%Snq`O `ú iyi% f;ish
fia kshu lr ñksiqkag foñka'''Z^05&'
i;;ys jI_fhys''' ,shjd ksujk ,È
^tu 2016(376& zmqiafld<Z hkak Rcq j u i|yka
jk fuf;la wm fj; ,enqKq merŒu
10' hdÉ[d m;%hla ^nq' j' 2338& wjia:dj fuhhs' fuu i|yk mqiafld<
'''jro yer ,shd fmkjd tjk fï hd« ilia lsÍfï l%shdj,sfha w;rueÈ
m;%fhys j. YY%Skï''' ^tu 2016(430& wjia:djla jk lf|a ue§u iy iïnkaO h'
;ïnd fõ<k ,o ;,m;g uDÿ u;=msgla
11' iSÜgqjla ^Y' j' 1684&
yd Tmhla ,efnkqfha th ue§ug ,la
lsÍfuks' ix>rdc idOq pßhdjg iuld,Sk

40
fyda ;rula mYapd;a ld,Sk fyda úh yels md;sfudlaL jKaKkdj jk lxLdú;r◊fha
fjiaika;r ldjHh zmqiafld<Z hkak o úkh wgqjdfõ ±lafjk mdGh u i|ykaj
i|yka ;j;a uQ,dY%hls' tys we;=<;a ;sfí ^l' ú' 159&' iïfudayúfkdaoksfha
tla lfjlays zfolfka mqiafld< f;davq COdk úNx.fha § jvd úia;rd;aulj
;snQjg nKfmd;a ,shjd fo[a[hsZ hk my; ú.%yh bÈßm;a lrhs'
moh olakd ,efí' folkays mqiafld< z'''ti ;dj lsxiqlm;;
me,£u wkqrdOmqr hq.fha §;a isÿ lrk lKKms,Jok ;d,m;;d§iq úkspPfhd"
,o njg idOl mj;S' tfia m,¢k ,oafoa ;d,mKKums buiñx fhj Gdfk
;, fld< lene,s nj b;d meyeÈ,s h' lf:;nnx" ;d,mKKums ys ih[cdf;
iïfudayúfkdaoksfha COdk úNx.h ;=< ;d,jfk ixf>k mßp‚kkgGdfk fhj
zlKKms,JO ;d,m;;d§iq úkspPfhdZ .reNKvx" k ;f;d mrx" frdmsu;df,iq
he hs lshk ,È ^i' ú' 235&' we;eï úg
innums .reNKvx" ;ii mudKx
fï i|yk ;, fld< me,£u iïnkaO
fygGßufldáhd wgGx.=,mmudfKdms
merŒu idys;H uQ,dY%h idOlh ùug
ßF:fmdF:fld'''ZZ^235&
bv ;sfí' z;d,m;a;Z hk jok ;, fld<
i|yd fuka u ;,afld< i|yd o fhÈh ^'''trnÿ lfka m,¢k fld<
yels kuqÿ ,dxflah ikao¾Nfhys ,d bka ;,a fld< úksi h' ;, fld< o fï
.uH jkqfha ;, fld<h hs' wjia:dfõ lsj hq;= h' ix>hd úiska iSud
l< ;, jkfhys bfí yg.;a ;, fld<
j¾;udkfha fndfyda úoaj;=ka
úiska mqiafld< hkakg ,nd fok ,o o .reNKav fõ' iSud fkdl< fldgi
zysia fld<hZ hk wre; idjoH kï tjeks fkdfõ' frdamKh lrk ;,j, ish,a,
woyila we;s lr .ekSug fya;= jQ ;j;a .reNKav fõ' tys m%udKh wju jYfhka
miqìula o fmkajd Èh yelsh' wx.=, wgla jk ysia fmd;la''''''&

iuka;mdidÈldfõ pQ,j.a. lxLdú;r◊hg imhk ,o isxy, mo


jKaKkdfõ WoafoaiN;a;l:d hgf;a ix.%yhla jk lxLú;rŒmsgfmdf;ys
.reNKav ms<sn| isÿ lrk ú.%yh fuys ,d by; uQ,dY%hj, i|yka jQ zß;a;fmdF:lZ
w;sYh jeo.;a h' .reNKav kï ljf¾ o" hkak my; ±lafjk mßÈ ú.%y fjhs(
.reNKav fkdjkafka ljf¾ o hkq ß;a;fmdF:fld - mqiam;a f.äh o(
tys úia;r fjhs' zwgGx.=,mmudfKdZms fuhska mqiam;a NdckSh nj lSyq ^l' ú' ms'
ß;a;fmdF:fld .reNKvx tjZ hk mdGh 111&'
o Bg wod<j olajd ;sfí ^S.P. 1243&' ta wkqj
wg`.=,a muK jQ o ysia fmd; .reNdKavhla fkd,shk ,o fyj;a ysia hk wre;a
jkafka h' fuys zß;a;fmdF:fldZ kï §u i|yd mqia hk jok Ndú; lrk ,o
fkd,shk ,o fmd;hs' wNsOdkmam§msldfõ wdrïNl wjia:djla f,i fuh y÷kajd
o zisiaZ ^foh& i|yd imhd we;s w¾: w;r Èh yels h' wmg ±kg ,eî we;s idOlj,g
zß;;lx( iq[[Z wdÈh jk nj fuys ,d wkqj zmqia m;aZ hkq i|yka uq,a u wjia:dj
isysm;a lghq;= h' úkhúksÉPfha LkaOl fuhhs'
l:dfjys o zwÜGx.=,mamudfKdZms .relx lxLdú;r◊hg imhk ,o
ß;a;fmdF:fldZ hehs lshk ,È ^209&' àldj úkh;a:uxcQid kñ' tys
41
zwÜGx.=,mamudfKdmsZ hk jok ;j ÿrg;a hk jok Ndú; l< yelsj ;snQ njhs' ta
meyeÈ,s lr we;af;a u;= i|yka mßÈ h( fjkqjg t;rï WÑ; he hs fkdyef`.k
zß;a;Z Yíohla we;=<;a lsÍfuka tys
zz'''wÜGx.=,mamudfKdmsZ;s úF:dßf;d
ienE w¾:h ksis f,i .uH fõ he hs
wÜGx.=,mamudfKd( ,sÅ;fmdF:fldmk
lsj fkdyels h' lxLdú;rŒmsgmf;ys
.reNKavx k fyd;s'''''ZZ^256&'
zß;a;fmd;a:lZ hkakg m¾hdh isxy,
fuu ú.%yhg tlaj we;s kjuq fhÿu f,i fh§ we;s zmqiam;aZ hk
fldgi wmf.a idlÉPdjg jvd;a jpkh la,*a msh;=ukaf.a fyda fjk;a
m%fhdackj;a jkakls' bka lshd we;af;a úoaj;l=f.a fyda wjOdkhg ,la ù
,shk ,o fmd; ^,sÅ;fmdF:fld& kï mqiafld< hkq zysia fld<Z h hk
.reNdKavhla fkdjk njhs' ±ka woyig t<öug th ks¾Kdhlhla lr
;=,kd;aul jgyd .ekaula ms◊i wmg .kakg we;ehs fhdackd lsÍug mqΩjks'
wjia:d ie,iS ;sfí' tkï" iuka;mdidÈld tfy;a j¾;udkfha mqiafld<j, ,shk
lxLdú;rKS"◊ iïfudayúfkdaokS" úkhúksÉP ,o f,aLk ye¢kaùu ms◊i mqiafld<
wdÈ uQ,dY%hj, i|yka zß;a;fmdF:lZ fmd;a" mqiafld< ,sms" mqiafld< iïm%odh"
hkafkys úreoaO moh z,sÅ;fmdF:lZ mqiafld< msgm;a jeks nyq, jHjydrh tlS
hkqfjka fmkS isák njhs' zßF:Z yd ysia fld< hk w¾:h iuÕ lsisÿ mEySula
z,sÅ;Z hk jpkoajh u zfmdF:lZ we;s fkdlrhs'
hkakg úfYaIK jYfhka fh§ ;sfí' wmf.a woyi kï zmqia m;aZ hkak
ta wkqj zfmdF:lZ fyj;a zfmd;Z ,shk lxLdú;rŒ msgfmdf;ys wod< ikao¾Nh
,oaola i`oyd o" fkd,shk ,oaola i|yd o ;=< muKla jgyd .; hq;= njhs' th
jHjydr lsÍfï yelshdj mj;S' tfy;a miqld,Sk mqiafld< hk jHjydrh iu.
uykqjr wjêh jk úg bka fnfyúka u iudk lsÍug W;aiy fkdl< hq;= njhs'
woyia lrk ,oafoa ,shk ,o fmd;hs' zßF:Z hkakg zmqiaZ hk jok fkdfhdod
nqoaOf>daiqmam;a;sfhys z,sÅ;fmdF:lZ zfkd,shQZ jeks jokla Ndú; lrk ,oafoa
hk jokg fnfyúka iudk z,sLdms:dks kï fï .egÆj mek fkdk.skakg bv
.J:dksZ hk fhÿu we;=<;aj we; ^B. G. ;sìKs◊' mqiafld< hkq ysia fld< fkdfõ
60&' kï Bg Èh yels úl,am woyila fõ o@
fï ish¨ idOl tlaj .;a úg isÿj ms<s;=r tfia h hkqhs' Bg miqìu ieliSula
we;s foa meyeÈ,s h' .reNdKavhla jk f,i mqiafld< ieliSï l%shdj,sh
ßF:fmdF:lh fyj;a zfkd,shk ,o fmd;Z ixlaIsma;j wjOdkhg .; hq;= h' fï
i|yd lxLdú;rŒmsgfmdf;ys zmqiam;a l%shdj,sh mqiafld< f,aLk iïm%odh
f.ähZ hkq fhdok ,È' we;af;ka u ms<sn| ,sms f,aLkj, jßkajr idlÉPd lr
;sfí' my; ±lafjkafka f,aLk mqrdKh
Bg uq,a ù we;af;a zß;a;Z hkakg Rcq
.%ka:fha Wmqgkfhls'
mßj¾;khla ,nd §ug .;a W;aidyh hs'
wmf.a woyi kï ,shk ,o fmd; i|yd zz'''<màjQ o" jhia.; jQ o ;, .iaj,
z,sÅ;fmdF:lZ hkak Ndú; lrk ,o kï fld< mqiafld< ilia lrkq jia wNdú;
fkd,shk ,o fmd; i|yd zw,sÅ;fmdF:lZ h' wjqreÿ 15-20 jhie;s kdUq,a ;,.ilska

42
fyd| yeá fïreKq fld< fkdúisfrk 5 ;eïîfï l%shdj,sh
fia lmd f.k fõf<kakg fmr msg brgq 6 u| mjfka fõ<Su
nv brgq bj;a lr .; hq;= h' fld< w. 7 wõfõ fõ<Su
fl<jf¾ isg jgj ^rjqug& isák fia 8 f.ä jYfhka ne| ÿï ueiafia
wl=<d wjika ùug úh;la muK ;sìh § ;ekam;a lsÍu
Bg hd fldg wfkla fld< o wla ;nñka 9 ,S l|la Ndú;fhka fome;a; ueo
fufia ;onoj isák fia wels<sh hq;= .ekSu
h' fufia ilia lsÍug jÜgq .eiSuh hs 10 lmd m%udK lr .ekSu
lsh;s' fï whßka ms<sfh, fldg .;a jÜgq 11 isÿre lsÍu
ye<sfhl nyd tajd hg jk f;la msßiqÿ 12 r;.Eu
Èh j;a fldg iq<x fkdjÈkq i`oyd jÜgq 13 wl=re lemSu
u; mefmd,a fld< fyda lemamsáhd fld< 14 lΩ¿ ue§u
fyda oud ,sm ;nd fydπldr ;ïnd .; 15 iqÿ ue§u
hq;af;a h' 16 fmd; ne£u
zz;ïnk ,o ;,f.dn ksjqKq miq 17 lïnd iú lsÍu yd w,xlrKh
jÜgq È. yer Èh is£ fld< iqÿ meye jk 18 fmd; t;Su
;=re fõ<d kej; mskafka ;nd hg ±lajqKq fï w;ßka ;eïîfï l%shdj,sh"
fia jÜgq .id kej; È. yer wjqfõ úh,d u| mjfka fõ<Su" wõfõ fõ<Su" f.ä
.ekSu wu;l fkdl< hq;=' ±ka fld< >k jYfhka ne| ÿï ueiafia ;ekam;a lsÍu
ù ±l=ïlÆ ù we;s' kej; jÜgq .id ÿï yd ,S l|la Ndú;fhka fome;a; ueo
jÈk fia ,sm u;af;a jQ ÿï ueiafia ;n;s' .ekSu hk lghq;= iqúfYAI njla Wiq,hs'
iqÿiq m%udKhla fld< f.k u| fõ,djla tajd uÕska ;, fld<h f,aLkhg iqÿiq
Èfha nyd fm`.=Kq miq Y=oaO lrk ,o ;;a;ajhg m;a lrjkq ,eîu Bg fya;=jhs'
mqjla l|l tl tl fld<h oud r;a ù wdNHka;ßl yd ndysr hk fowxYfhka u
uefok ;=re tys fuyd we§u flf¾' ±ka fjkia ;;a;ajhla we;s lrùu fyj;a ;,
,sùug iqÿiq fia mqiafld< ilia ù we;s' fld<fha mßj¾;khla we;s lrùu bka
mqiafld<j, wlauq,a is| oud m%udKj;a woyia lrkq ,efí' ta wkqj ue§fuka miq wm
mßÈ lmd .ekSu ó<`.g isÿ fõ' iq,s ^isÿre& w;g m;a jkqfha f.dnfhka fjka lr.;a
lmd m;a ì| .;a mqiafld< fmd;af.äh ;, fld<h fkdj j¾Okh lrk ,o ;,
kñka ye¢kafõ'''ZZ^2006(61-62&' fld<hls' ta mßj¾;kh isÿ lrk ,oafoa
flfia o@ ;, fld<h fmdaIKh lsÍfuks'
;, .ila fjka lsÍfï isg mqiafld< lemafmáh fld<" fkdfïrE wkakdis
fmd; ne£u olajd jk l%shdj,sh my; fld<" mefmd,a fld<" mefmd,a .eg" fn,s
mßÈ f.dkq l< yels h' fld< yd .eg" mskak fld<" fndaUq fld<"
1 ;, .i fjka lsÍu ù lr,a" msßiqÿ c,h" ;U ye<shla yd ,S
2 iqn Èkhl f.dnh nd .ekSu fldagq Ndú;fhka ;, fld< ;ïnd .ekSu
3 brgq bj;a lsÍu ksid tajdg T!Iëh .=Khla wdfrdamKh
4 jÜgq ieliSu fõ ^n,kak" w,yfldaka 2010(229&'' we;eï

43
úg mqiafld<j, §¾>ld,Sk meje;aug fmdaIKh lsÍu" wdrlaId lsÍu
fuu l%shdj,sh uÕska W;af;ackhla w¾:j;a zmqIaZ yd zmqiZ hk Od;= ms<sfj<ska
,efnkjd úh yels h' tuÕska È,Sr yd ixialD; yd md,s NdIdj, olakd ,efí'
nelaàßhd úkdY úh yelsh' mjfka yd zfmdihSZ ^m%dlD;&" zfmdfi;s$fmdih;sZ
wõfõ fõ<d kej; jÜgq jYfhka ilid ^md,s& yd zfmdIh;sZ ^ixialD;& hk
ÿfuys ;ekam;a l< miq tajdfha ;rula jpk thska ksmkafka fjhs' tys isxy,
rΩ fmkqula olakd ,efí' fï iajNdjh rEmh fmkS isákafka zmqi$mqiaZ hkqfjks'
fjkia fldg uDÿ u;=msgla yd we;ao< fmdaIKh lsÍu" fmdaIKh lrkakd hk
meyehla ;,fld<hg tla lrkq ,nkafka woyiska zmqiakdZ hk jpkh Ndú; lrk
mqjla" .evqU" relaw;a;k fyda fj,ka jeks w;r fmdaIKh lrkaksh woyia lrkq ms◊i
l|la fhdod ue§ug ,la lsÍfuks ^tu zmqiakSZ he hs jHjydr flf¾ ^fidar; ysñ
2010(229&' ue§u fya;= fldg f.k ;, 1956(592" úch;=x. 2005(1145&' fmdaIKh
fld<fha wdNHka;ßl r;aùula o isÿ ùu lrñka w¾:j;a zmqiañkaZ hk jpkh
ie,lsh hq;= ;j;aa lreKls' fï ish,a, Wfoid la,*a msh;=uka imhd we;s wre;a
;, fld<fha fmdaIKh mss◊i fya;= fjhs' w;r Preserving, Protecting, Screening,
Supporting wdÈh we;=<;a h ^1892(369&' l%s'
ta fmdaIKh ksid ;, fld<h .=Kd;aul
j' 11 jk ishjig wh;a iqm%lg mkdlvqj
jYfhka mßj¾;khlg ,la fjhs' ,sùug
;U ikakfiys tk zz'''wm i.úfhys jvd
iqÿiq ;;a;ajhla we;s jkqfha ;eïîfuka"
jkuq,a m,d yrfKka mqie'''ZZhk mdGh o
fõ<SSfuka yd ue§fuka ,o fmdaIKh
fuys ,d isysm;a lghq;= h' t;kays zmqieZ
fya;=fjks' ir, j lsjfyd;a tlS ieu
hkq zmqiaZ l%shd Od;=fjys mQ¾j l%shdj
mshjrla u tf;la meje;s ;;a;ajfhka
f,iska fmkS isáhs' zzrc fkdleue;s ù kï
fjkia ;;a;ajhla lrd mßj¾;kh ùug
fiiaikg úfldge wUqorejka mqis;aZZhk
;, fld<hg fm,Uùula we;s lrjhs'
wudj;=re mdGh o" zzfu fomqikqjka
fuh .=Kd;aul wdydr mdk ,nd §fuka
okakd - fu we;a mrila u`vkdZZ hk
yd ukd p¾hdjlg yqre lrùfuka kSfrda.
lõisΩñKs ksrEmKh o fï iuÕ isysm;a
isrerla we;s lrùug fyda m%ñ;s.; jk wfkl=;a ksoiqka w;=ßka lsysmhls'
fmdaIKhla ,nd §fuka yd kv;a;=
lsÍfuka Ydlhla j¾Okh lrùug fyda fuu idOl flfrys ie,ls,su;a
fnfyúka iudk l%shdj,shls' fjñka wm fhdackd lrkafka mqiafld<
hkak zfmdaIKh lrk ,oZ fyj;a
l,a ;nd .; yels jk mßÈ" È,Srj,g ^.=Kd;aul jYfhka& zj¾Okh lrk ,o
yd nelaàßhdj,g Tfrd;a;= fok mßÈ yd fld<hZ hk wre;ays ,d ie,lSu jvd;a
ukd fmkqula ,efnk mßÈ ielfikq ms◊i WÑ; jk njhs'
;,fld<hg fï fmdaIKh ,nd fkdÈks
kï bka wfmalaIs; l¾;jHh bgq lr óg by; § ß;a;fmdF:l yd
.ekSug fkdyels jk njg iel ke;' ,sÅ;fmdF:l iïnkaOfhka ksÍlaIKh
fyd¢ka kv;a;= lrk mqiafld< fmd;la lr we;s mßÈ zfmdF:lZ hkq zfmd;Z
jir 400 isg 600 muK olajd ld,hla ke;fyd;a zfld< tl;=jZ hs' lxLdú;rKs
mj;ajd .; yelafla wdrïNfha § u ,nd msgfmdf;ys ksrEmKhg wkqj fmdF:l
fok ,o fmdaIKh uQ,sl lr .ksñks' hkakg m¾hdh f,i zñáhZ jeks fhÿula o

44
.s◊h yels fõ ^n,kak( l' ú' ms' 195&' ta t<öug mqΩjks(
wkqj mqiafld< fmd; hk jofka we;=<;a lxLdú;rKs msgfmdf;ys
zfld<Z hkak fmd;g úfYaIK fkdjk ßF:fmdF:l i|yd § we;s zmqiam;af.
w;r zmqiaZ hkak zfld<Z i|yd úfYaIK ähZ hkak tu ikao¾Nfhys ,d muKla
nj fmkS hd hq;= h' tneúka fld<fmd; ie,lSu jvd;a WÑ; fõ' ;j ÿrg;a tu
hehs jHjydr lsÍu w¾:h oaú;aj lsÍula wre;a ±laùu hï muKlg wjHla; njla
f,i fhdackd lsÍug o mqΩjks ^fld<} fmkakqï lrhs' zßF:fmdF:lZ hkafkka
m;%" fmd;}m;% tl;=j&' zß;a;Z hkq zmqiaZ zmqiafmd;Z ^fkd,shQ fmd;& ñi mqiafld<
^ysia& kï zß;a;fmdF:lZ hkak isxy,g fmd; woyia fõ hehs is;Sug bvla ke;'
ke`.sh hq;af;a zmqiafmd;Z hkqfjka ñi z,sÅ;fmdF:lZ hk jpkfhys úreoaO
lxLdú;rKs msgfmdf;ys ±lafjk mßÈ Ndú;h jYfhka zßF:fmdF:lZ fhfokd
zmqiam;a f.ähZ hkqfjka fkdfõ' zf.ähZ neúka Bg jvd;a fhda.H jkqfha zfkd,shQ
hkq zysia fld< ñáhZ fyj;a z,sùu i|yd fmd;Z hk w¾:h hs' ßF:fmdF:l hkakg
ilia l< fmd;Z w`.jk fhÿula jk Rcqj u úreoaOd¾:j;a mohla wjYH úkï
neúks ^l%s' j' 1747g wh;a f,aLkhl zmqKKfmdF:lZ ^ysiafkdjQ fyj;a msreKq
fmd;af.ä hk jHjydrhla o olakd fmd;& jeks fhÿula ilid .ekSfï
,efí' n,kak" ùrißh 2006(382&' tfy;a yelshdj mej;s◊Ks' uykqjr iuh jk úg;a
zmqiaZ hkq zfmdaIKh lrkZ fyda zfmdaIKh mqiafld< hk jHjydrh ,sÅ; uQ,dY%fhys
lrk ,oZ jeks woyilska i,lk úg fï m%udKj;a mßÈ fhfok njla fmfkkakg
.eg¨ ish,a, u. yefrhs' ke;' tfy;a idudkH jHjydrfhys th
mqiafld<h - fmdaIKh lrk ,o fld<h Ndú; jQ nj iqΩ jYfhka jqj;a igykaj
mqiafld< fmd; - fmdaIKh lrk ,o ;sîfuka weÕfõ' kQ;kh jk úg mqiafld<
fld<j,ska hq;= fmd; hk jHjydrh lsisfia;a zysia fld<hZ hk
w¾:h iuÕ fkdmEfyk w;r th Ndú;
mqiaf.äh - fmdaIKh lrk ,o fld< ikao¾N n,j;a úlD;slrKhlg o ,la
ñáh$tl;=j lrjhs' tneúka mqiafld<h hkq zfmdaIKh
mqiam;a - fmdaIKh lrk ,o m;% lrk ,o fld<hZ fyj;a zj¾Okh lrk
mqiafld< f,aLk - fmdaIKh lrk ,o ,o fld<hZ fyj;a zuq,a iajrEmfhka
fld<fhys we;=<;a f,aLk fjkia lrk ,o fld<hZ hk w¾:fhka
ie,lSu hqla;shqla; h'
mqiafld< ,sùu - fmdaIKh lrk ,o
fld<fha ,sùu
mqiafld< lΩ ue§u - fmdaIKh lrk ,o
fld<fha ^igyka l<& lΩ lsÍu
mqiafld< lshùu - fmdaIKh lrk ,o
fld<fha ^igyka& lshùu
fuf;la idlÉPd lrk ,o
lreKqj,g wkqj mqiafld< hk jHjydrh
iïnkaOfhka my; ksÍlaIKj,g

45
wdY%s; .%ka: yd ,sms ùriQßh" mS' ã' weia' ^2006&' f,aLk mqrdKh'
fld<U( weia' f.dvf.a iy ifydaorfhda'
wyqnqÿ" wÍfika' ^2012&' wre; ksre;' n;a;ruq,a,(
i§md m%ldYlfhda' Y%S f¾j; ysñ" fndarela.uqfõ' ^2001&' Yíod¾:
r;akdlrh fyj;a isxy, uyd wldrdÈh' fld<U(
w,yfldaka" iS' ^2010&' merŒ.%ka: ksIamdok
weia' f.dvf.a iy ifydaorfhda'
l,dj yd ta wdY%s;j we;s jQ Y%u úNck l%shdj,sh(
mqiafld< fmd;a f,aLk l,dj weiqfrka& meKir( m[a[dkkao ysñ" h.sr,' ^ixia'&' ^1932&'
uydpd¾h fla' tka' ´' O¾uodi Wmydr ,sms tl;=j' ifuudyúfkdokS kdu úNX.gGl:d' ud<s.dlkao(
ixia'" mS' t,a' kq.msáh iy tï' r;akdhl" fld<U( ;%smsgl uqøKd,h'
weia' f.dvf.a iy ifydaorfhda" ms' 223--244'
ixlaIsma; isxy, YíofldaIh ^oaú;sh Nd.h&' ^2009&'
[d◊iair ysñ" isß' ^ixia'&' ^1912&' lXLdú;rŒkdu fld<U( ixialD;sl lghq;= fomd¾;fïka;=j'
md;sfudlLjKKkd'fld<U( úoHdN+ik uqøKd,h'
úu,jxi ysñ" wl=ráfha iy fifkúr;ak"
m%{dfialr ysñ" lΩ¿fld|hdfõ' ^1936&' ta' ^ixia'&' ^1997&' ix>rdc idOqpßhdj' fld<U(
lXldú;rŒmsgfmd;' ixfid' fld<U( ã' iuhj¾Ok fmd;ay,'
irK;s,l chfialr'
ikakia.," mS' î' yd ;j;a wh ^ixia'&' ^1989&'
l=,ißh" wdkkao' ^1996&' mqiafld< fmd;a yd isxy, YíofldaIh ^16 jk ldKavh&' fld<U(
f,aLk l,dj' ixialD;sl mqrdKh ^02 fjΩ¿u&" ixialD;sl wud;HxYh'
fld<U( uOHu ixialD;sl wruqo,'
fidar; ysñ" je,súáfha' ^1956&' Y%SiquX.,
O¾unkaOq" à' weia' ^1962&' .=Kfiak isxy, uyd YíofldaIh' urodk( wkq, uqøKd,h'
wldrdÈh' fld<U( weï' ã' .=Kfiak iy iud.u'
Gray, J. (1892). BUDDHAGHOSUPPATTI OR THE
mrKú;dk" fla' ã' ^1996&' Y%S ,xldfõ mqiafld< HISTORICAL ROMANCE OF THE RISE AND CAREER
f,aLkj, wdrïNh iy úldYkh' fl!;=ld.dr" 01 OF BUDDHAGHOSA. Luzac & Co., London.
fjΩ¿u" y;rjk l,dmh" ixia'" tÉ' ta' talkdhl Clough, B. (1892). A Sinhalese English Dictionary,
iy wd¾' fyajf.a" fld<U( cd;sl fl!;=ld.dr Colombo:Wesleyan Mission Press.
fomd¾;fïka;=j" ms' 20--26'
Takakusu, J. & Nagai, M.(ed.). (1982).
wurfud,s ysñ" fõrf.dv' ^ixia'&' ^1953&' mQcdj,sh' Samantapasadika: Buddhaghosa’s Commentary on the
r;akdlr uqøKd,h' Vinaya Pitaka. London:P.T.S.

nKavdr" jhs' fla' à' ^2015&' ,laÈj merKs◊u Ekanayaka,V. P. (ed.). Vinayattha Manjusa also
mqiafld< fmd;a ms<sn| ye¢kaùula" archaeology. called Kankha Vitarani Tika. B. E. 24-55, Hunupitiya:
lk Y%S ,xld mqrdúoHdj Jinalankara Press.

nqoaOo;a; ysñ" fmd,aj;af;a' ^ixia'&' ^1959&'


uydjxfid ^W!kmQrK iysf;d&' fld<U( weï' ã'
.=Kfiak iy iud.u'
,.uqj" wdßh' ^200&6' Y%S,xldfõ mqiafld< fmd;a
f,aLk l,dj' n;a;ruq,a,( ixialD;sl lghq;=
ms<sn| fomd¾;fïka;=j'
,shkf.a" isß' ^j¾Ih olajd ke;&' ksrela;s iys;
isxy, YíofldaIh' fld<U( weia' f.dvf.a iy
ifydaorfhda'
úch;=x." yßYapkaø' ^2005&' .=Kfiak uyd isxy, wdpd¾h bIxL u,aisß
YíofldaIh" fld<U( weï' ã' .=Kfiak iy Y%S ,xld fn!oaO yd md,s úYajúoHd,h
iud.u'

46
me/Ks◊ ,xldfõ
.%ka:
ksIamdokh

ls%ia;= j¾IdrïNhg fmr ,shejqKq ,xldfõ idys;H lghq;=j, wdrïNh ù


mqiafld< fmd;a hehs weoysh yels h' me/Ks bkaÈhdfõ
f,aLk l,dj .ek wNdjm%dma; uydpd¾h
à' ví,sõ' Íia fâúâia fufia lshhs(
is hjia úis myla wLKavj mej;s isxy,
ckhdf.a cd;sl Wreuhla mqiafld<
fmd;aj, .ema j we;' fn!oaO m%;sm;a;s
zz.ia mÜgdj, fyda ;,am;aj, fyda
,shk ,ÿj bkaÈhdfjys fidhdf.k we;s
wkqj yeÿKq" jevqKq m%jr cd;shl wd.u" mer◊ K s ; u w;a m s g m;a wh;a jka f ka ; a "
iodpdrh yd yelshdj tuÕska fudfkdjg .f,ys fyda f,day ;yvqj, fyda ,sheù
úoyd ±lafjhs' we;s merKs◊;u f,aLk wh;a jkafka;a"
O¾u .%ka: mj;ajd ;eîu i|yd f,aLk
b;d mq r dKfha is g u is x y,fhda
l,dj m<uqfjka u Wmfhda.s lr .ekSfï
f,a L k l,dj ±k is á hy' uydjxYfha
f.!rjh wh;a jkafka;a" fn!oaOhkg hhs
jd¾;d ù we;s f,i ls%ia;= mQ¾j fo jeks
wm mqÿuhg m;a fkd úh hq;=h'ZZ
ishjfiys ,la rc l< le,Ks◊;siai rcq f.a
fidfydjqre jQ W;a;sh l=ure f;fï w. ,laÈjg nqÿ oyu f.k wd ñys÷ uy
fufyish fyj;a ish neoEKshka flfrys ry;ka jykafia ;s%msgl wÜGl:d o /f.k
ms<n
s | is;e;af;a m;l ,shQ fmï yiqkla heù' wd nj;a" tAjd ls%'mQ' f;jk Y; j¾Ifhys §
me/Ks ,xldfõ f,aLk l,dj i|yd m;% ,xldfõ § isxy,fhka f,aLkdrEV l<
fyj;a fld< Wmfhda lr.;a y hs mejfik nj;a fu rfÜ ckm%jdofhys mejf;kakls'
me/◊K; s u isoê
a h fuh fõ' ls'% mQ' 247 mufKa fïjd ziSy< wÜGl:dZ" zfy< wgqjdZ yd
§ nq ÿ iuh ,la È jg iïm% d ma ; ùfuka zl=rekals wgqjdZ hk kïj,ska ye¢kafjhs'

47
jÜg.duKs wNh rcq oji ^ls%' mQ' 89--77& jeks ishji ;rfï § Ydia;S%h yd fjk;a
ud;f,a wdf,dal úydrfha § fyj;a wÆ f,aLkj,g th we;ekaia kqjr Ndú; jQ nj
úydrfha § ;s%msgl .%ka: f,aLkdrEV l< lshefõ' frdau wêrdcHh ;=<" f.or-fodr
nj uydjxih lshhs' lghq;=j, § ,sms ,sùug o kS;s f,aLkj,g
zz;s%msgl md,sh o tys tA w¾:l:dj o o memsria nyq, jYfhka Ndú; lrk ,os'
uyd m%{d we;s mQ¾úl NslaIQyq uqL mdGfhka memsria .iska ,smsøjH ms<sfh, lr .;a
f.k wdfjda h' tl, jeis jQ Ns l a I Q y q whqre ma,skS wmQrejg úia;r lrhs' memsria
i;a;ajhkaf.a mßydKs ±l" O¾uhd f.a m;% lS m hla tlg we,ùfuka mems r ia
ÑriaÓ;s ms◊Ksi fmd;ays ,shejQy'ZZ fuys ,d mghla ms<sfh< lr.kakd nj;a" mghlg
Wmfhda.s lr .;af;a m;% fyj;a ;,am;a m;% úiailg jvd fkd.kakd nj;a fya
nj is;sh yels hs' mjihs' tA ld,fha mej;s úúO memsria j¾.
i|yka lrk fyf;u tla tla m;% j¾.fha
fmd;a ;ekSfï fmrlso yd iajNdjh iy m%udKh wkqj tAjd úúO kï
wmrlso ffY,s ,o nj o mjihs'
zfmd;a f.ähZ kñka ye¢ka j q K q " fmd;a ne£u yd fmd;a ;ekSu ngysr
kQ , ls k a tls f klg weuq K Q m;a bre È. rgj, we;s jQfha ls%'j' uq,a Y;lj, h'
f.dkakla zlïnZ kñka ye¢kajqKq ,S m;=re È. memsria mgh fjkqjg m<uq fldg ;=kS
folla w;r ;nd" m;a weuqKQ kQf,ka u ;o yï bre o" miq l, lvodis bre o f.k
lr fj<d fmd;la ;ekSfï l,dj" wmrÈ. tlg ;nd fmd;a ilia lrk ,È' isjq jeks
jeishka ;=< .%k: a ksIm
a dokh lsÍfï woyi ishjfia § fmd;a ksmoùu Ys,amhla úh'
yg.ekSug Y; j¾I .Kkdjlg by; § u fmd;a úis;=re wkaoñka w,xldr lrk
fmrÈ. meje;a f ;a h' wE; w;S ; fha § ,oafoa o úh' fmrÈ.ska wmrÈ.g lvodis
ngysr È. ckhd ,shqfõ memsria m;%j, h' Ndú;h mqreÿ jQ miq hqfrdamfha rgj,a
fï jQ l,s ñir fv,agdfõ jejqKq memsria lsysmhl u lvodis lïy,a msysgqjk ,È'
kï ng.iska ,nd .;a;ls' ,sùfï øjHhla 12 jeks ishji jk úg fmd;a ksmoùu
jYfhka th ngysr mqrd m%p,s; j mej;s i|yd lvodis Ndú;h nyq, úh' 15 jeks
njg idlaIH merKs f,aLlhkaf.ka o ishji ueo Nd.fha § hqfrdamfha uqøK
,shú,sj,ska yd uQ¾;s l,dfjka o ,efí' Ys,amh ÈhqKqj;a u fmd;a ksmoùu o YS>%j
ngysr rgj, memsria Ndú; jQ ld,fha j¾Okh úh' wdY%uhkays lereKq fmd;a
fmd; jQ l,s fjΩ¿u fyj;a fldagqjla fyda ;ekSu;a" ne£u;a uqøK Ys,amSkaf.a yd fmd;a
fldagq lsym s hla fyda jgd fj<k ,o memsria n¢kakkaf.a jevfmdf<ys lefrkakg mgka
m;%hls' mer◊Ksfhda memsria m;%fhys úúO .;s'
f,aLk ,shy Q ' pdß;% úê yd wd.ñl lreKq o
mQcl" fm!r yd Ydia;S%h f;dr;=re o memsria mqiafld< ilia lr .ekSu
fj¿Ωfuys ,shk ,È' memsria Ndú;h wdÈ ^I jeks PdhdrEmh n,kak&
.S%lhka w;r o mej;s nj fyrfvdagia kï ls%'j' 1505 § mQ¾;=.SiSka ,xldjg
.S%l b;sydi{hd i|yka lrhs' .S%lfhda meñKSug fmr lvodis fuys ,smsøjHhla
th ziïZ hkqfjka ye¢kajQy' ls%'mQ' mia fkdù h' tjlg meje;af;a mqiafld<j,

48
I jeks PdhdrEmh

mqiafld< fmd;a i|yd ;,m;a ilialr .ekSfï wjia:d

49
,sùu h' wmf.a ks.uk ksje/È kï fuh fj<kq ,efí' fmd;a lïn ,Sfhka fyda f,da
Y; j¾I úis follg wêl ld,hla ;siafia ;yvqj,ska fyda ms<sfh, flß◊Ks' ,S lïn
mej;s ,sùfï l%uhhs' ,sùu i|yd mqif
a ld<h fndfyda úg j¾Kj;a rgd fhdod w,xldr
ms<sfh, lsÍug §¾> mßY%uhla wjYH h' lr.kq ,eî h' f,da ;yvq lïn leghï
óg .kq ,nkafka ;, f.dnh hs' m;% wiQjla lmd w,xldr fldg iuyr úfgl §ma;su;a
ishhla muK we;s ;, f.dnhla wä oyhla ueKs◊la o Tnjkq ,efí' my; ±lafjk
úiaila ;rï È. h' tla tla m;%fha brgh merKs ixialD; Yaf,dalfha ±lafjk whqre
bj;a lr fld<h frda,la jYfhka T;kq mqif
a ld< fmd;la ne£fï kshñ; ms<fs j<la
,efí' zjÜgqZ kñka ye¢kafjk fuu frda,a ;snQ nj fmfka'
f,dl= Èh ye<sfhl ,d mE lsysmhla u|
.skafka ;ïnkq ,efí' bkamiq fï frda,a zm%:fu oY iQ;%dks - mxp iQ;%dks uOHfu
bj;g f.k Èk ;=kla t<suyfka ;nkq ;s%mKï nkaOï - u; u; úê.f;Z
,efí' B <Õ ld¾hh jkqfha fuda,a .ila
jeks isk÷ u;=msgla we;s ,Shla jgd ks;r
,sùfï l,dj
ks;r ;,a fld<h ueo uÜgï lsÍu h' mqiafld< m;a brej, ,shkq ,nkafka
fufia ;,a fld<h ue§fï § tla tla zmkaysoZ kï l+rlsks' ^1& W,a lgqj yd
fld<fha fl<jrg nrla fhdokq ,efí' Tm ^2& mka y s o hk kïj,s k a ye¢ka f jk
uÜgï lsÍfï ld¾hfhka miq" tu fld< foj¾.hl l+ r e fï i|yd Ndú; fõ'
kshñ; È. m%udK wkqj lmd .kq ,efí' mqyqKqj i|yd ;,am;aj, ,sùug mgka
tu fldgiaj, È. wÕ,a 6 isg 32 olajd o" .kakd wdOqkslfhda W,algqj Ndú; lr;s'
m<, wÕ,a 2 isg 2 3$4 olajd o úh yels h' fuh leghï rys; jdfka l+rls' ks,ldr
fmd;a ,Kqj heùu i|yd tla tla m;a f,a L lfhda o" W.;a ; = o mka y o Ndú;
brefõ r;a l< hlv l+rlska isÿre folla lr;s' tla fl<jrla ;shqKq jdfka ;=vlska
úÈkq ,efí' fuh merKs Yaf,dalhlska hq;a w,xldr jdfka l+rla jQ fuys wfkla
fufia lshefõ' fl<jr nr jk f,i P;%hla fhdod ;sfí'
zzwhfkk p;=¾Nd.ï - mkaysfoa W,a ;=v f;,a .,l W,d jßkajr
;s%Nd.ï mqkfrjp uqjy;a flßK' f,aLlhdg ;u ld¾hh
WNh# iQ;% ufOHk - myiqfjka lr .; yels mßÈ mkaysfoa
;:d l+¾h;a ýø ,ÈKïZZ yevh È. yd nr h:d mßos ilia lr .kS'
mkaysol È. wÕ,a 10 isg 20 f;la úh
;,a m;a ms<sfh, lsÍfï B <Õ mshjr
yels h' mkaysol m%uqL ,laIK myls' tkï
jkqfha úÈ m;a bre tlg ;nd ;Èka ysr
^1& P;%h ^2& m;%h fyj;a ;,h ^3& k<h
lsÍu;a" m;a bre tl iudk jk mßÈ me;s
fyj;a l| ^4& .Kav fyj;a fmdfydÜgqj ^5&
yd odr r;a hjfglska ms,siaiSu;a h' bka
f,aLksh fyj;a ,shk ;=v' mkayos lsyms hla
fld<j, mqia ne£u yd fmd;a ldjkaf.
we;s ks,ldr f,aLlfhda tAjd fldmqjl nyd
ka úh yels Wmøj je<efla' tla fjΩulg
wh;a ish¨ u m;a bre zlïnZ kï fmd;a f.k h;s' m;a bre lmd ilia lr .ekSu
jiqka folla w;r ;nd ysr fldg" m;a bre i|yd msyshla o tu fldmqfjys we;'
fofl<jr we;s isÿre ;=<ska ,Kqjla hjd mqif
a ld< f,aLk Ys,m
a fhys l=i,;dj
tAjd lïn iuÕ ysr fldg tu kQf,ka u ,nd .ekSug Wmfoia rdYshla ms<smeo úYd,

50
mßphla ,nd .; hq;h= ' th myiqfjka m%.K
= ielefihs' m;a bre ixLHdj 544 blaujQ
l< yelalla fkdfõ' §¾> m<mqreoaola yd úg kej; zlZ hkafkka mgka .; hq;= h'
bjiSu;a wjYH l¾;jHhls' ld,dka;rhl fujr zlZ hkakg wk;=rej zoajZ hkak
isg NslaIQka jykafia mqiafld<j, ,sùfï o fhdokq ,efí' tneúka fo jeks fY%a◊h
l=i,;dj yd oialu ms<sn| lS¾;shla ±rEy' werfUkqfha zloajZ hkq úisks' fuu fY%K
a◊ sh
f,aLlhl= úiska /l .; hq;= ,laIK o ksu jqjfyd;a f; jeks fY%a◊Ksh i|yd z;s%Z
lsysmhla me/Ks Yaf,dalhl fufia i|yka wl=r fhdod zl;s%Z hkqfjka we/fUhs'
fjhs'
wl=re l¿Ω ue§u
iudks iu mdodks - iudxYdks iuxYsr#
mqiafld<hl ,shk ,o wl=re lsheúh
wlaIrdks m%;sIaGkaf; - uDÿkS ,,s;dksp
yelafla zlΩ¿ ue§fukaZ miqj h' fuys §
,shkakl= úiska wkq.ukh l< hq;= jQ .evqU ,S ojd ,nd.;a wÕ=re ishqï j l=vq
ms<sfj;a lsysmhls' wm ±kg kj mkakfha lr ÿïu, f;f,ka wkd ms<sfh, lr
mEkla w,a,kakdla fuka mkayso ol=K;ska .;a ñY%Khla ;jrkq ,efí' wjYH f;,a
w,a,.; hq;= h' tfy;a" ,shk úg f,aLksh" ms<sfh, lr .kqfha l=Uqre yd foKsydrd
juf;a udmgeÕs,a, u; r|jd .; hq;= h' ,nd.;a ÿïu, wdijkh lsÍfuks' l¿Ω
m;a brefõ fomiska wÕ,l fyda wÕ,a tl ue§fï ñY%Kfhka msßhï l< miq m;a bre
yudrl muK ;Srhla bv yeÍu iïu; oyhshdj,ska uÈkq ,efí' oyhshd ,nd .;
pdß;%hhs' isÿre jgd o iEfyk m%udKhl fkdyels jQ úg msßiqÿ frÈ lene,sj,ska
bvla ;eìh hq;= h' fma<s jfï isg ol=Kg msi oukq ,efí' ñY%Kfha we;s ÿïu, f;,a
weo ke;s j ;sìh hq;= h' m;a brefõ ksid mqiafld<h fyd| ;;a;ajhlska È.=
fome;a; u ,sùu i|yd fhdod .kq ,efí' l,la wdrlaId jkq muKla fkdj" fmd;a
msgq wxl fh§u ldjkaf.ka isÿúh yels Wmøj o je<fla'

mqiafld< w;a msgm;l msgq rEm igyka we£u


,l= K q flfrka f ka is x y, fyda ä fha n,s f;dú,a lú" hka;%-uka;% we;=<;a
jH[ackdlaIrj,sks' m;a brejl bosßmi mq ia f ld< fmd;a j , kj.% y rEm" hla I
muKla ,l=Kq flf¾' msgqmi wxlhla rEm" hka ; % rEm wdÈh lΩ ¿ fjka we£u
fkd fhfoa' m%:u m;a brefjys ziajia;Zs hk yer mq i a f ld< fmd;a j , rEm igyka
ux., jpkh ,shd wxl jYfhka zlZ hk w¢kafka l,d;=rlsks' fld<U fl!;=ld.dr
m%:u jH[ackh igyka lrkq ,efí' Bg mqia;ld,fhys we;s fjiaika;r cd;lh
wk;=rej tk m;a brej, ms<sfj<ska zldZ" we;= < ;a mq i a f ld< fmdf;ys iEu m;a
zlsZ" zlSZ wdÈ jYfhka ,shefõ' fï l%uhg brejl u mdfya cd;l l:dfõ tk úúO
ixialD; fydaäfha jH[ackdlaIr ;sia y;r isoaëka úis;=re f,i olajk rEm igyka
fï ld¾hh i|yd fhdod .kq ,efí' iajr 14;a rdYshla we| we;' fï rEm jQ l,s wmf.a
wkqiajdrh;a úi¾.h;a yd ixfhdackh jQ l,d yd idys;Hhg w;a jQ udyeÕs odhdohls'
úg tla tla jH[ackh fidf<dia lú 837lska hq;a .%ka:fha iqLdjfndaOh
wdldrhls k a ±la ú h yels h' tu ks i d i|yd ukd iqre nqyqálulska we¢ ukyr
jH[ack 34 uÕska wl=re fyj;a ,l=Kq 544la Ñ;% 318la fjhs' .%ka:fhys ±lafjk isoaê

51
rdYshlau lukSh f,i Ñ;%hg kÕd we;s ms<sf.k we;' fï fmd;a uÕska iodpdr
fï Ñ;% Ys,amshd úúO yeve;s f¾Ldj,ska O¾u yd úY=oO
a is;ï
= me;=ï isxy, ck;djg
;u woyia fudkjg ms < s ì Uq lr we;' odhdo fldg fojqKd muKla fkdj fï
rEmhl wka;¾.; úh hq;= úúO ixlS¾K;d Èjhsk mru mú;% N+ñhla lr ,Su i|yd tu
iúia;r j yd ishqï f,i f¾Ld ud¾.fhka odhdoh fkdu| j jy,a ú◊' isxy, idys;Hhg
olajd we;' fuu rEm igykaj, m%udKh wh;a .%ka: iïNdrh m%dÖk mçjrekaf.a
È.ska wÕ,a 2 isg 5 muK h; m¾hdf,dalh m¾fhaIK lghq;= i|yd Ydia;h %S ksOdkhls'
oaúudk h' 18 jeks Y; j¾Ifha mej;s fï w;=ßka úYd, w;amsgm;a ixLHdjla
uykqjr hq.fha Ñ;% l,d ffY,sh fuys ;j u uqøKhg m;a fldg ke;' fou< yd
ola k g we;^my; i|yka rEmigyk f;¨.= NdIdj,ska ,shejqKq mqiafld< fmd;a
n,kak&' tl;=jla o we;' fïjdfhys jeä yßhla u
wdhq¾fõo ffjoH .%ka: h'
fmd;aj, wka;¾.; úIh
ffjoH úoHdj" Y,Hl¾uh" iQ ; s
fl!;=ld.drfhys ±kg we;s l¾uh" .j frda." i¾m fjolu" msiaiq
mqiafld< fmd;a w;=ßka úYd, ixLHdjla" n¨ fjolu" weia frda." fnfy;a f;,a
isxy,fhka ,shk ,o md,s ;s%msglhg wh;a is£u" lIdh ix.%yh wdÈ úúO úIh w,<d
tAjd h' nqreu yd ldïfndac wl=rej,ska ,shejqKq 200lg wêl w.kd mqiafld<
,shk ,o md,s ;s%msgl .%ka: lsysmhla o fmd;a tl;= j la fld<U fl!;= l d.dr
tys we;' fn!oaOd.ug wh;a fï wd.ñl mqia;ld,fhys we;' fuu mqiafld< fmd;a
,shú,s Èjhsfkys jeishka úiska Y; j¾I w;r fNaiÊc l,amh" m%fhda.r;akdlrh"
.Kkdjla ;siafia buy;a Nla;Hdorfhka ia ; S % frda . Ñls ; a i dj" .¾N Ñls ; a i dj"

fld<U fl!;=ld.dr mqia;ld,fha ;sfnk Ñ;% iys; fjiaika;r cd;l ldjHfha msgqjl fldgila

52
kdä ,laIKh" jrfhda. idrh" rifhda. we;' bka iuyrla kï wx.ï iQ k s h ï
r;akdlrh" fhda.dOrKh" frda. ,laIKh lemqu" wiQ.efí n,s lú" wiqr nkaOk
wdÈ fmd;a o" fnfy;a jÜfgdare fmd;a o úk lemqu" nysrj msfoaksh" nd,.sß fod<
jeks ffjoH .%k:a rdYshla we;' mY= ffjoH §u" n,shd. fmd;" ±äuqKav jrï lú" o<
fmd;a w;r .j fjofmd;a" .j r;akh" l=udr msfoaksh iy u,a n,s lú wdÈh h'
yrla fjofmd;a" yia;s fhda. i;lh" i¾m n,s hd.hla lrk ;eke;a;d zweÿrdZ hk
fjo fmd;a yd msiaiq n¨ fjo fmd;a o kñka ye¢kafõ' fujeks Ydka;sl¾u lrk
olakg ;sfí' jÜfgdare fjo fmd;la hkq úg frda.d;=rhdf.a .%yoDIaá o i,ld ne,sh
lIdh" wdf,am" .=<s wdÈh ms<sfh, lr hq;= fyhska n,s weÿrka fcHda;sIh .ek o
.ekSfï Wmfoia iys; fnfy;a jÜfgdare o ±kqula ,nd ;sîu wjYH úh' fl!;=ld.dr
uka;% lsysmhla o iys; fjo fmd;ls' mqia;ld,fha we;s fcHda;sYaYdia;%hg wh;a
jÜfgdare fmd;a jQ l,s ms<s.;a ffjoH mq i a f ld< fmd;a w;r zkele;a fmd;a Z
lD;ska fkdj" fnfyúka Wvrg m<d;aj, hkqfjka ye¢kafjk fmd;a ud,djla o we;'
fjo uy;= k a i;= j mej;s w;a f md;a fïjd Èjhs f kys fcHda ; s Y a Y dia ; % { hkg
úfYaIhls' tAjdfha i|yka jkqfha hï hï fnfyúka WmldÍ fõ' pkaøNjkh" oidm,"
frda. iqj lsÍfuys ,d iu;a ù hhs iïu; Èkuq¾;=j" .%yksñ;a;" fydardNrKh" ,s;a
fnfy;a jÜfgdarej, úia;r h' fujeks .◊; l%uh" u,ajr kele;a" kj.%y pl%h
fmd;a tla tla fjo uy;df.a w;a±lSï wdÈ jeo.;a klaI;% fmd;a o fl!;=ld.dr
wkqj wjYH úfgl w¨;a lreKq o tl;= mqia;ld,fha we;'
fldg mrïmrdfjka mrïmrdjg f.k wd
,xld b;sydih yodrkakg ksje/È
jÜfgdare h' msáir m<d;aj, ieu fjo
f;dr;=re ±k.ekSfï uQ,dY%hla jYfhka
uy;l= u yÈis wjia:djl § m%fhdackhg
,xldfõ isoaëka we;=<;a ú;a;s fmd;a o"
.ekSu i|yd fnfy;a jÜfgdare fmd;a
m<d;a iSud úia;r we;=<;a lvbï fmd;a o
hkqfjka ye¢kafjk fujeks fmd;la fyda
fnfyúka m%fhdackj;a jkq we;' jhU yd
jeä .Kkla fyda f.k hdu isß;la j
W;=re uOHu m<d;aj, .ïj, mqiafld<
mj;S'
fmd;a ;u uq;=kañ;a;ka úiska k;= fldg
isxy,hka w;r jHNspdr yd hka;%- f.k isá Okfha yd bvlvïj, mdrïmßl
uka;% .=relï iïnkaO jQ pdß;% úê rdYshla Wreuhka jYfhka iuyr mqoa.,fhda iy
we;' fïjd Èjhsfkys m%lg j mj;akd hl=ka mjq,a ;ju;a wdrlaId lrf.k isá;s' ñka
kegùï" msfoú,s úê yd wdY%s; j mj;S' iuyrla fld<U fl!;=ld.dr mqia;ld,h
fuu uka;% .=relï m%Odk jYfhka j¾. úiska ,ndf.k wdrlaId lr we;' nejyr
yhlg fnod ±laúh yels h' tkï" 1' f,v is x y,fhka ,s h eù we;s fï fmd;a j ,
frda. ksjdrKh" 2' wm, Wmøj je<elaùu" wud;Hjreka" fin¿Ωk"a mKaä;hka" Ys,ma k
S a
3' wdhqrdfrda.H iïm;a j¾Okh lrùu" jYfhka rdcldÍ l< ck kdhlhkaf.a
4' yÈ yQkshï lemSu" 5' fldäúk lsÍu" yd m%N+kaf.a mrïmrd.; úia;r i|yka j
6' fmak yd wxckï lSu h' fl!;=ld.dr we;' ,xldj fnod fjka fldg ;snQ m<d;a
mqia;ld,fhys fï úIh w,<d ,shejqKq yd Èia;s%lal" tAjdfha k.r yd .ï o" tu
mqiafld< fmd;a 300lg wêl ixLHdjla fn§ïj, uQ,drïNh o lvbï fmd;aj,

53
i|yka j we;' fï mq i a f ld< fmd;a fl!;=ld.dr mqia;ld,fhys we;s ixhqla;
w;r" úfYaI;ajhla ork lsysmhla kï ksldh w;amg s mf;ys tk wjidk mdGh wkqj
l= r eKE., úia ; rh" wIa g úxi;s rg" th mems<shdfka iqfka;%dfoaù msßfjfka úiQ
uÿrdmqfrkdú;a;sh m~qjia kqjr jrrdc ux., kï NslaiQka jykafia kula úiska
f.da;%h" ukqrdc jxYh wdÈh hs' ls%'j' 1412 § msgm;a lereKq nj fmfka'
fl!;=ld.dr mqia;ld,fha we;s ls%'j' 1521
merKsw;a msgm;a § msgm;a lrk ,o mdGmru;a:mamldiskS
fld<U fl!;= l d.dr mq i a ; ld,h kue;s msgm; Oïuix.K kue;s md,s
i;= w.kd mqiafld< fmd;ls" úkh msglh .%ka:fhys àldjls' isxy, mQcdj,sfhys
wh;a pq,a,j.a.md,sfha w;a msgm;' fuh 13 w;amsgm;la o fl!;=ld.dr mqia;ld,fhys
jeks ishjfia § ,shk ,oaols' ±kg ,xldfõ we;' tys tk wjidk mdGh wkqj th ls%'j'
mqiafld< fmd;a w;ßka mer◊Ks;u hehs 1665 § msgm;a lrk ,oaols' fl!;=ld.dr
ie,eflk fuu w;a msgmf;a tk we;eï mqia;ld,fhys we;s ;j;a me/Ks mqiafld<
isxy, wlaIrj, úmßKduh .ek wdpd¾h w;amsgm;la kï ixialD;fhka ,sheù we;s
mrKú;dk woyia olajd we;' ls%'j' 1236- fn!oaO Y;lhhs' nqÿrcdKka jykafia f.a
1271 olajd oUfo◊Ksh rdcOdks fldg .;a .=K w,<d l< iaf;da;% Yaf,dal ud,djla
II mrdl%undyq rc;=udf.a rdclSh uqødj wka;¾.; fuh ls%'j' 1704 § msgm;a lrk
yÕjk isxy, zY%SZ wlaIrh .%ka:djidkfha ,oaols'
tk l¾;D kdu mdGfhys i|yka j ;sfí'
Èjhsfkys we;s mqiafld< fmd;a w;=ßka wdYs%; .%ka:
úYd,;u ixLHdj fld<U fl!;=ld.dr o is,ajd" iS'tï'tA' ^1947&' Sinhalese National Heritage in Ola
mqia;ld,h i;= j mj;sk nj lsj yels h' Leaf uefhka The Buddhist. XVIII ld' iÕrdjg iemhQ ,smsh'
fuu jákd .%ka: iïNdrhg w;a msgm;a o is , a j d" ví,s õ 'tA ' (1938). Catalogue of Palm Leaf
Manuscripts in the Library of the Colombo Museum.
3"000g lsÜgq ixLHdjla wh;a fjhs' nqÿ
o is,ajd" ví,sõ'tA' ^1927&' Sinhalese Vittipot and Kadaimpot
iuh" isxy, idys;Hh" b;sydih" foaYSh uefhka JRASCB XXX ld 80 ,smsh
ffjoH úoHdj" fcHd;s ¾ úoHdj" N+ ; .hs.¾" ví,sõ' ^1912&' uydj' bxm fld ˚
úoHdj" mY= úoHdj" l,d yd jdia;= úoHdj" .hs.¾" ví,sõ' ^1930&' pQ,j' bxm fld ˚˚
ck l:d wdÈ úIh rdYshlg wh;a fmd;a fkú,a" tÉ' Sinhalese Verse. ld
tA w;r fjhs' fmd;a.=,a úydr hkqfjka Íia fâúâia" à'ví,sõ' (1903)' Buddhist India'
ye¢kafjk úydrdkqnoaO mqia;ld, i;= j úl%ur;ak" fla'ã't,a' ^1967&' Palm Leaf Manuscripts of
;j;a mq i a f ld< fmd;a rdYs h la we;' Ceylon uefhka Ceylon Today XVI ld 1 ,smsh

mer◊Kslu ksid u úfYaI ;ekla .kakd


;j;a mqiafld< fmd;a rdYshla .ek o
i|yka lsÍu jgfka h' Y%S ,xld úoHd,xldr
úYajúoHd,h i;= j we;s uydj.a.md,sfhys
mqifa ld< w;a msgm; o" ,xld úYajúoHd,hSh
mq i a ; ld,fha we;s úiq o a ê u.a . àld w;a
msgm; o 13 jeks ishjig wh;a mqiafld<
fmd;a jYfhka ie,efla' fld<U iS'tï' Tiaáka o is,ajd
54
mq i a f ld<fmd;a j , Ndú;
wla I r ms < s n | úu¾Ykhla
ms<sn| úu¾Ykh fï ,smsfha m%Odk wruqK
hs' tfia u mqiafld< fmd;aj, wlaIr

fu u ,smsfhka wfmalaId lrkafka


furg Ndú; mqiafld< fmd;ays
úfYaIfhka isxy, wlaIrj,ska igyka
,sùug m%:ufhka oDV Wmia;rj, ,sÅ;
wlaIr rgd ms<sn| j o hï úuiSula fuys
wka;¾.; fjhs'
lrk ,o mqiafld< fmd;ays fmfkk
fï wOHhkh i|yd Ndú; lrkq
wl=re j¾. ms<sn| újrKhla lsÍu hs'
,nk m¾fhaIK l%ufõoh jkafka
idudkHfhka f,aLk l,dfõ ÈhqKqj;a
m%Odk jYfhka .%ka: ikaOdr m¾fhaIK
iu. u mqiafld<fhys wl=re ,sùu o
l%ufõoh hs' tfia u mqiafld< m;a;srej,
fõ.j;a yd úêu;a jQ nj ms<s.efka' ta
;sfnk wlaIr rgd yd wlaIr j¾. y÷kd
wkqj tlS f,aLkh isÿ lrkq ,nk wdldrh .ekSu i|yd wod< f,aLk fN!;sl
yd f,aLkfha iajNdjh wkqj mqiafld< jYfhka ksÍlaIKh o fuys§ isÿ lrkq
fmd;ays olakd ,efnk wl=re j¾. lsysmhla ,efí'
y÷kd .; yelsj ;sfí' fuys§ tajd y÷kd
.ekSu yd tajdfha ;sfnk úfYaI;ajh jeks f,aLkfha b;sydih ms<sn|j
lreKq ms<sn| ¨yq`vq újrKhla isÿlrkq úu¾Ykh lsÍfï§ meyeÈ,s jkafka úúO
,efí' ta uÕska mqiafld< fmd;a f,aLk j¾.fha fld<j, w;S;fha wlaIr igyka
fldg we;s nj hs' fkdtfia kï ,sùu
l,dfõ hï me;slvla ms<sn| wjfndaOhla
isÿfldg we;s nj hs' ta w;r oDV ;,
,nd .ekSug uÕ mEfoa'
m%Odk jk w;r tajd úúO Ys,d u;=msgj,
wruqK f,aLkh lsÍu f,i oelaúh yels h' tajd
fmdÿfõ Ys,df,aLk hkqfjka y÷kajkq
mqiafld< fmd;aj, olakd ,efnk ,nk w;r Bg wu;rj f,day m;a;sre
wlaIr tajdfha rgd wkqj fjka lr oelaùu" u; o f,aLkh isÿ fldg ;sfí' tfia isÿ
tlS wlaIr rgd y÷kd .ekSfï i,l=Kq yd lsÍfï§ ta ta f,dayfha oDV;dj yd ugis,sá
l%ufõo fudkjd oehs fidhd ne,Su yd ta nj u; tajdfha úúO fjkialï o¾Ykh
55
ùu fuys§ wjOdkhg .; hq;= fõ' fï nj Tyq fmkajd fohs' ^jxi;a:mamldiskS"
,smsfha jeä jYfhka idlÉPdjg Ndckh ngqjka;=vdj ixia'(210& fï i|yd
lrkq ,nk mqiafld< wl=re j¾. ms<sn|j mrKú;dkhkag mdol ù we;af;a
úu¾Ykfha § tu f;dr;=re jgydf.k jxi;a:mamldisksfha igyka jk lreKls'
;sîu fnfyúka jeo.;a fõ' tys zzfmd;a:ljxiM,fla jKaKdks
idudkHfhka wlaIrj, ksYaÑ; lïudks úhZZ hkqfjka ±lafõ' thska
yd wkqu; fyda ms<s.kakd fyda yev;, lshfjkafka mqiafld< fmd;a fkdj fmd;a
ks¾udKh jkafka tajd l,la ;siafia M,l f,i Ndú; l< fmd;a lïnd h'
Ndú;fha mej;Sfuks' ta i|yd §¾> tajdfha úúO j¾Kj;a ieris,s wdÈh o
ld,hla f,aLkh hï u;=msgla u; igyka ;sfnk neúka jxi;a:mamldiskS mdGh o
ù ;sîu fya;=jla fõ' idudkHfhka l%s'mQ' ksjerÈ f,i w¾: ksrEmKh fõ' flfia
wjêfha isg u mqiafld<h u; wlaIr fj;;a furg wdrïNl u wlaIr iys;
igyka lsÍu mej;s nj ms<s.efka' Ô' Ys,df,aLk ms<sn|j wjOdkh fhduq
íhq,¾ i|yka lrkafka bkaÈhdfõ l%s'j' lsÍfï § o fï i|yd meyeÈ,s woyila
m<uq jeks ishjfia o mqiafld<h f,aLkh we;s lr .; yels h'
i|yd Ndú; l< nj hs' ^Buhler 1904:95& wlaIr igyka lsÍfï § mqiafld<h
fuu woyi u Íia fâúâia o orhs' ^Davids muKla fkdj fjk;a fld< o Ndú;
125& ;j o Tyq n¾â .fia fmd;= o fï fldg o th isÿù we;s njg idOl
i|yd Ndú; l< nj fmkajd fohs' ^ibid& mj;S' Wla fld< ^Euahorbia&" y,a
ta mqiafld< fmd;a wkqlrKh lsÍula nj fld< ^Vetaria acuminata& jegfla fld<
Tyqf.a u;h hs' tfia u ta uÕska meyeÈ,s ^Pandanus odoratissiwus& jeks fld<j,;a
jkafka n¾â fmd;= u; wlaIr igyka je,sms,af,a wl=re yqrejk nd,hka i|yd
lsÍug fmr isg u ;,a fld<fha ,sùfï fk¿ï fld<j, yd flfi,a fld<j,;a
iïm%odh Tjqka i;=j ;snQ nj hs' Íia fâúâia wl=re ,shd ;sfí ^,.uqj" 2006(101& flfia
olajk mßÈ fï iïnkaOfhka oelaúh fj;;a m%Odk jYfhka Ys,d ;,fha nyq,
yels ld, jljdkqj jkqfha l%s'j' mia jk j f,aLk igyka l< wjÈfha § o j¾.
jeks ishji hs' tfia u thska .uH jk ;=kl wlaIr oel.; yels fõ' tkï
woyi jkafka Bg fmr isg u mqiafld<fha fldaKdldr ^angular& wlaIr" ,;dldr
,sùfï iïm%odhh mej;s nj hs' ^ibid:126& ^cursive& wlaIr yd jl%dldr ^rounded&
flfia fj;;a fï iïnkaOfhka t<ôh wlaIr jYfhks' fuhska fldaKdldr
yels ks.ukh jkafka mqiafld<fha ,sùfï wlaIr i|yd f,ka ,sms yd uQ, n%dyaó ,sms
iïm%odh l%s'mQ' wjêfha isg u bkaÈhdfõ ksoiqka jYfhka oelaúh yels h' ,;dldr
yd Y%S ,xldfõ Ndú; j mej;s nj hs'
,smsj,g ksoiqka jYfhka wmr n%dyaó ,sms
mqiafld< fmd;aj, f,aLkh yd m%Odk jYfhka fÊ;jkdrdu ,smsh yd
iïnkaOfhka mrKú;dkf.a woyi wl=ref.dv Ys,df,aLk o ±laúh yels fõ'
jkafka l%s'j' 8jk ishji muK jl%dldr iajrEmh fmdf,dkakre hq.fha
jk f;la furg mqiafld< Ndú; Ys,df,aLkj, nyq, jYfhka Èiajk w;r
lsÍfï iïm%odhhla fkdmej;s nj hs' t;eka isg jl%dldr iajrEmh u olakg
ta fjkqjg WK m;=re Ndú; j mej;s ,efí' by; olajk ,o f,aLkøjH ms<sn|

56
úuiSfï § jxil:d f;dr;=rej,ska o lreKq iïu; ne¢ wl=re fukau f,aLlhdf.a
fidhd .; yels j mj;S' jxil:d.; leue;a;g wkqj fjk;a ne¢ wl=re o
f;dr;=re wkqj fï ld,h ;=<§u jegfla Ndú;hg f.k we;s wjia:d ksÍlaIKh
fyda ;,afld< jeks udOHhkays wlaIr l< yels h' ksoiqkla f,i ziïud
igyka lsÍfï l%uh ms<sn| j fuys uq,ska iïnqoaOZ hk md,s mdGh ,shd we;af;a
i|yka fldg we;' j<.ïnd rcq fla;lS ziuud iUqOZ jYfhks' zUZ rEmfhys y,a u
m;%hl fyj;a jegfla fld<hl igyka hkafka Nd.hla o y,a n hkak o w hkak
fldg l=mslal, ;siai f;rekag wNh.sßh
o wka;¾.; fõ' fï ksid th ;¾ldkql+,
mQcd lsÍfï mqj; óg meyeÈ,s ksoiqkls'
fõ'
wf:d fl;l m;;uys
mqiafld< fmd;aj, oelsh yels
,sÅFjd NgGudkfid
wlaIr ms<sn|j úu¾Ykh lsÍfï§ wlaIr
ix> fNd.x úydrii
;ii mdod uySm;S ^u'j'27(50& j¾. lsysmhla ±l.; yels h' tlS wlaIr
,laÈj m<uq ksldh fNaohg ;=vq ÿka ms<sn| j úYaf,aIKh lsÍug m%:ufhka
fï isoaêh mQcd m;%hla uÕska úydrhla oelaúh hq;af;a tf,i wlaIr j¾. Èiaùug
msßkeóu ksñ;s lrf.k isÿ jQjls' tys m%Odk;u fya;=j jkafka ta ta Ys,amSkaf.a
mQcd m;%h ,shjqfKa jegfla fld<hl kï f,aLk rgdj yd l,d l=Y,;dj nj hs' tajd
Y%S ,dxflah f,aLk l,dfõ Ndú; wuqøjH l=,l jYfhka f.dkq lsÍfuka miqld,fha
l%s'mQ' wjêh jk úg o b;d ÈhqKq ieye,a¨ W.;=ka úiska fuf,i wlaIr j¾. y÷kd
udOH jYfhka ia:djr j mej;s nj is;sh .kq ,en we;'
yels h' flfia fj;;a mqiafld<h u;
m%Odk jYfhka yevyqrelu wkqj
,sùfï § wlaIr jvd;a ,;dldr yevhla
wlaIr j¾. ;=kla y÷kd .; yels j
.ekSu ms<s.; yels idOlhls'
mj;S' tkï uq¿ l=re" .cl=re yd isyl=re
mqiafld< fmd;aj, oelsh yels jYfhks' fuys we;af;a w,am fjkialï
wlaIr ud,dj ms<sn| úuiSfï§ fmkS muKs' tfy;a ta fjkialï i,ld fïjdg YS%
hkafka ta ta NdIdjg wkqj mqiafld<
,xldfõ úúO m<d;aj, iyiïnkaOhla o
fmd;aj,g u wdfõKsl wlaIr ud,djla
olakg ,efnk nj wdßh ,.uqj olajhs
Ndú;fha mej;s nj hs' ta wkqj isxy,
^,.uqj" 2006(101&' ta wkqj reyqKq
NdIduh f,aLkj, § wlaIr o ixialD;
rg Ndú; jQ wlaIr uq¿l=re jYfhka
NdIdfjka ,sùfï § kd.Í wlaIr l%uh o
Ndú;hg .eksK' isxy, wlaIrhka u ye¢kafõ' ta tu wlaIrj, fldka iys; jQ
md,s NdIdfõ rpkhka i|yd fhdod.;a neúks' udhd rfgys wlaIr jgl=re jQ
wjia:d o Èiafõ' rplhdf.a wNsu;h mßÈ neúka isyl=re jYfhka o tfia u msysá
wlaIr ud,dj fhdod.;a njg o idOl rg wlaIr wKavdldr jQ neúka .cl=re
mj;S' fndfyda úg mkayso kej; kej; jYfhka o y÷kajd we; ^tu&' mqiafld<
Tijkafka ke;sj ,sùu mqiafld<h ys,a fmd;a wdY%fhka fï i|yd ksoiqka imhd
ùfï iïNdú;dj wvq lrkakla jk neúka .; yels h'

57
wkq wlaIr úia;rh ksoiqka
wxlh j¾.h
01 uq¿l=re reyqKq rgg
wh;a fõ
fldka iys;h
ngfmd<
02 isyl=re udhd rgg wh;a
fõ' jgl=re h'

wkqrdOmqr wh;a jkafka msysá rgg hs


03 .cl=re msysá rgg
wh;a jk w;r
wxvdldr fõ'
.iafm YS%s chj¾Okdrduh

by; olajk ,oafoa tla j¾. lsÍula yd yxidlaIr jYfhka j¾. lsÍula Èiafõ'
muKs' wlaIrj, yevh wkqj o reyqKq" fuys isxydlaIr wdh; p;=ri%dldr h'
msysá" udhd jYfhka o fï j¾. lsÍu isÿ .cdlaIr iïm%odhh f.da,dldr h' ;j o
fldg we;' yxidlaIr isyska h' mgq h' fuu wlaIr
óg wu;r j ;j;a j¾. lsÍula i|yd ksoiqka yd tajdfha idudkH iajNdjh
olakd ,efí' ta wkqj isxydlaIr" .cdlaIr ms<sn| ksoiqka my; oelafõ'

wkq wlaIr úia;rh ksoiqka


wxlh j¾.h
01 isxydlaIr wdh;
p;=ri%dldrh

r;Uf,a
02 .cdlaIr f.da,dldrh

imq.y;ïñg Y%S fndaêhx.Kdrduh

58
03 yxidlaIr isyskah' mgq h'

imq.y;ïñg Y%S fndaêhx.Kdrduh

;j;a fn§ula wkqj wlaIr j¾. yxihl=f.a yevfhka ,shd we;s neúks'
y;rla olajd we;' yxi wlaIr" .c fuu j¾.fha wlaIr ishqï yd l=vd
wlaIr" uq;= wlaIr" ldl wlaIr hkqfjks' m%udKfhka hqla; h'
fuhska yxi wlaIr hkqfjka .efkkafka

wkq wlaIr úia;rh ksoiqka


wxlh j¾.h
01 yxi yxihl=f.a n÷
wlaIr iajNdj we;' ishqï
nj yd l=vd nj
úfYaI fõ'
ufyaIsldrduh - ksÜgUqj
02 .c ^yia;s& f.da,dldr h"
wlaIr yia;shl=f.a fuka
msreKq njla Èiafõ'
r;Uf,a

03 uq;= wlaIr uq;=leg jka b;d


meyeÈ,s wlaIr fï
kñka y÷kajkq
,efí' fïjd fndfyda
úg wd.ñl .%ka:j, nd÷rdf.dv
mj;S'

04 ldl ldl wlaIr hkq


wlaIr wj,iaik wmeyeÈ,s
wlaIr hs' m;abre nd÷rdf.dv
u; wms<sfj<g
rpkd l< wlaIr fï
.Khg wh;a fõ

59
mqiafld< fmd;aj, fumuK m%udKhla we;ehs oelaùu o
olakg ,efnk ne¢ wl=re W.yg h' fndfyda úg ;uka úiska u
wjYH mßÈ wlaIr noaO fldg ,sùula o
mqiafld<fha ,sùfï § fld<h ;snQ nj ksÍlaIKh l< yels h' fuys
leãu j<lajd .ekSu i|yd ne¢ wl=re olajkafka thska jvd;a m%p,s;" iq,N
jeä jYfhka Ndú; ldg we;s nj fmkS tajdhska lsysmhla muKs' fïjdhska iuyrla
hhs' fuys § Ndú; wlaIr ixhqla;dlaIr idudkH isxy, f,aLk jHjydrfha § ne¢
fyda noaOdlaIr fyda jYfhka y÷kd .; wl=re f,i fkdie,fla' tfy;a mqiafld<
yels h' fulS ne¢ wl=re ta ta mqiafld< fmd;a f,aLkfha § tajd ne¢ wl=re f,i
fmd;a rplhdf.ka rplhdg o fjkia i,lkq ,efí'
fõ' fï ksid iaÓr jYfhka ne¢ wl=re

wkq mqiafld< fmd;ays ne¢ wl=r ksoiqk úfYaI;d fjf;d;a


wxlh tk jpkh
01 `O oO úiqoaOnqoaOdÈm%isoaO

02 fkka kk wymfkka
^wymkafka&
03 ll ll iqfllda ^iqlaflda&

04 cc cc l=ccd; ^l=Êcd;&

05 Jÿ kÿ uJÿ ^ñkaÿ&

06 k; $ Uq $k;= k; k;dn%ka;=
^ka;dïn%ka;=&
un
07 `.= k.= p;=r`.= ^p;=rx.=&

fï yer fun÷ fndfyda wlaIr ne| ks.a.yS;h ^ìxÿj& $wkqiajdrh Ndú;h


,shkq olakg ,efí' fï f,aLkh jvd;a ìkaÿj fyj;a wkqiajdrh Ndú;h o
§¾> tlla jkq je<elaùu i|yd ta ish,a, mqiafld< fmd;aj, úúO fõ' th wlaIrfha
fuys we;=<;a fkdflf¾' ueo fuka u w. o wlaIrfha biams,a, w;r
o fhdokq ,efí' ta i|yd ms<s.;a l%uhla
mqiafld< fmd;a f,aLlhka úiska wkq.
ukh lr fkdue;'

60
wkq mqiafld< fmd;ays ks.a.yS;h ksoiqk úfYaI;d fjf;d;a
wxlh tk jpkh
01 iqxnd.hla iqx wlaIrfha há
w¾Ohg fh¥
wjia:d
02 wifudao.x .x idudkH f,i
fh¥ wjia:djla
03 ÿxltalr ÿxltlr biams,a,g Wäka
,shQ wjia:djla
04 ixialdrfhd ixildrfhd ìxÿj ,shd
we;af;a jl%dldr
w¾OjD;a;hla
ueÈks'
wdfõ‚l wlaIr fndfyda úg ilia lrf.k we;af;a wlaIr
mqiafld< fmd;a i|yd wdfõ‚l tlg ne£fuks' fï ne£u isÿlrkq ,en
úfYaI wlaIr o oelsh yels h' fïjd we;af;a f,aLkfha myiqj i|yd h'
wkq mqiafld< WÉpdrKh ksoiqk úfYaI;d fjf;d;a
wxlh fmd;ays tk
jpkh
01 ijdiqoyila iqjdiq oyila iqjdiq oyila
hkak ,shd we;af;a
iajdiq oyila
jYfhks'
02 innixLdfriq iínixLdfriq ín hkak ,shd
we;af;a uq,a
nhkafka uq,a
fldgig w.
fldgi wE|Sfuks'
03 uqf,,ysÿ uq¿,af,ysÿ uq¿,af,ysÿ hkak
fodfjd fofjd ,shd we;af;a ,
ldr fol tlsfkl
ne|Sfuks'
04 iximM;s ikaimaM;s iximam;s hkak
w;súfYaI fhÿula
fia ,shd we;'
fuys imam hkak
tl u wl=rlg
ne| ,shd ;sfí'
61
f,aLkfha myiqj i|yd ne¢ wl=re fï ish,a, ;dlaIKsl jYfhka mkayso
myiq l%u u`.ska oelaùug f,aLlhka tiùulska f;drj tla jr jpk ,shd
lghq;= lr ;sfí' fndfyda úg w,amm%dK wjika lsÍfï l%uh ksid we;s jQ nj
wlaIrfha iq¿ fldgila iïnkaO lr mqiafld< fmd;a f,aLk l,dj ms<sn|
f.k uydm%dK wlaIrh iïmQ¾Kfhka úu¾Ykh lsÍfuka meyeÈ,s fõ'
oelaùfuka fï wlaIr ksmojdf.k ;sfí'

wkq mqiafld< WÉPdrKh ksoiqk úfYaI;d fjf;d;a


wxlh fmd;ays tk
jpkh
01 o`Gdkd oÜGdkd w,amm%dK yd uydm%dK
tlg ne|s wjia:djla
02 iUq`Oii iïnqoaOiai w,amm%dK yd uydm%dK
tlg ne|s wjia:djla
03 k`p.S;jdÈ; kÉp.S;jdÈ; w,amm%dK wlaIr muKla
wßhippdks wßhiÉpdks tlg ne¢ wjia:djla'
fojk ksoiqk thu
fjkia wdldrhlg ,shQ
wjia:djla
04 mqf`ndf,dys;x mqífndaf,days;x w,amm%dK wlaIr muKla
tlg ne¢ wjia:djla
05 `j;;sxidldrx oaj;a;sxidldrx w,amm%dK wlaIr muKla
tlg ne¢ wjia:djla
06 yf`.ks yxf.ks j¾.dka;dlaIrhla
w,amm%dKdlaIrhlg ne¢
wjia:djla
08 ´NdfiFjd ´Ndfi;ajd md,s NdIdfõ T ldrfha
§¾>h olajkafka ke;s
jqj o mqiafld<fha th
oelajQ wjia:djla
09 h;s ,s`.k;s h;s ,sx.ka;s ìkaÿj yd . ldrh ne¢
wjia:djla
10 fmd`G`ndkx fmdÜGíndkx fmdÜGíndkx hk ;ek
fldïnqj l%u follg
,shd ;sfí'

62
ks.ukh Paranavitana, S. (1970). Inscriptions of Ceylon.
Volume I, Colombo.
mqiafld< fmd;ays olakg ,efnk Buhler, H.G. (1904). Indian Paleography. Bombay.
wlaIr úúOdldr jk nj ;yjqre fõ' tfia u
fïOxlr kdhl ia:úr" we;sfmd,' ^1956&'
úúO m<d;aj, yd úúO .=rel=,hkays
mqiafld< f,aLk l,dj' fld<U'
Ndú; wlaIr o úúO jk nj m%lg fõ'
;j o mqiafld< fmd;a f,aLk l,dfõ § ngqjka;v
= dj m`ä;=ud' ^ixia'& ^1895&' jxi;:mmldisk'S
fld<U'
wlaIr úúO ùug n,md we;af;a tajd rÑ;
f,aLlhkaf.a l,d l=Y,;d yd f,aLkfha ,.uqj" wdßh' ^2006&' mqiafld< fmd;a f,aLk
l,dj' fld<U'
úúO ;dlaIKsl iajNdjhka nj o
;yjqre fõ' fï ksid mqiafld< fmd;ays úúO m%foaYj,g wh;a mqiafld< fmd;a rdYshla'
olakg ,efnk wl=re yd wl=re j¾.
ms<sn| ú.%yh b;d ixlS¾K jQjla jk
nj o fuys § ks.ukh l< yels h'

wdY%s; .%ka: kdudj,sh


l=udriajdñ" wdkkao' ^1962&' uOHld,Sk isxy,
l,d' fld<U'
l=,iQßh" wdkkao' ^1996&' mqiafld< fmd;a f,aLk .,ajefõ úu,Lka;s ysñ
l,dj' ixialD;sl mqrdKh" 01 fj`:u" 02 l,dmh" Y%S ,xld NslaIq úYajúoHd,h
fld<U' wkqrdOmqrh'
Davids, Rhys. (1950). Buddhist India, London.

63
isxy,
mqiafld< fmd;a
kdudj,S
iïmdokh

mq iafld< f,aLk wdY%s; Ydia;%Sh


m¾fhaIK yd .%ka: ixialrK wdÈhg
fmd;a kdudj,S ;ekSu yd tys b;sydih
ms<sn| wjOdkh fhduq j we;a kï ta w,am
jYfhka hehs mejish hq;= h' mqiafld<
m%fõY jk ljr Ydia;%jka;hl= w; jqjo
ks;r .ejfik tla fohla kï mqiafld< kdudj,S ieliSfï b;sydih .fõIKhg
fmd;a kdudj,s h' furg cd;sl uÜgfï jvd m¾fhaIlhkag jeo.;a ù we;af;a
mqia;ld,hl oel .; yels úúO wkaofï iajlSh m¾fhaIKj, § oekg mj;akd
.%ka: yd ,sms kdudj,s (Catalogues) w;r kdudj,s fl;rï ÿrg Wmfhda.s lr.;
mqiafld< fmd;a kdudj,S o lsysmhla yels o hkakhs' tkï mj;akd kdudj,Skays
fjhs' furg ì%;dkH hg;aúð; wjêfha i`oyka mqiafld< f,aLk furáka fyda
mgka m< ù we;s fuu kdudj,S fN!;sl úfoaYhlska fyda imhd.; yels o hkak
m%udKfhka yd tajdfha wka;¾.; hs' bhka .=K;s,lf.a A Bibliogrhapy of
f;dr;=rej, m%udKfhka úúO jk fia Ceylon kï mqfrda.dó lD;sfha tk úia;r
iïmdokh lr ;sfnkq ksÍlaIKh l< yereKq l,1 mqiafld< fmd;a ms<sn| isÿ
yels h' lr we;s m%lg wOHhkj,ska mjd mqiafld<
fmd;a kdudj,S .ek oek.; yelafla
isxy, mqiafld< fmd;a f,aLk l,dj
yd tys wdkqIx.sl wx. ms<sn`o fndfyda
1. H.A.I Goonetileke (1970) A Bibliogrhapy of
lreKq fï jk úg;a úoaj;=kaf.a fkdu| Ceylon- Vol. I, Inter Documentation Company,
wjOdkhg ,la j ;snqK o" mqiafld< Switzerland, . 20-24 pp.

64
idudkH úia;rhls2' tfia jqj;a mqiafld< tn`ÿ kdudj,S m< lsÍug .;a uq,a u m%h;ak
fmd;a kdudj,S kï Ydia;%jka;hkaf.a ñYkdÍkaf.a jdr m%ldYkj,ska y`ÿkd
fkdu`o wjOdkh fhduq úh hq;= jeo.;a .ekSug mq¿jk' Extracts from Quarterly
m¾fhaIK lafIa;%hla f,i y`ÿkajd oSfï Letters kñka 1819 ;rï w;S;hl m< jQ
je/oaola ke;' ñYkdÍ jd¾;djl isxy, .%ka:kdudj,S
oekg m< ù we;s isxy, mqiafld< uqøs; j m< lsÍfï uq,a u wjia:djla oel
fmd;a kdudj,S ms<sn`o wjOdkh fhduq .; yels h' isxy, .%ka: folla ms<sn`o
lrk úg fmkS hk lreKla jkafka tu kdudj,sfhys tk úia;r fï h'
tu kdudj,S m%Odk fldgia follg uywkd.;jxih Maha-
j¾. l< yels njhs' bka m<uq jekak anagatawansaya, This book comprises one
uq¿ Èjhsfka u mqiafld< f,aLk large volume, and is also in the Singhalese
weiqßka ieliQ kdudj,S jk w;r language. It is composed throughout in the
fojekak lsishï ksYaÑ; wdh;khl style of prophecy, and is supposed to give
^fl!;=ld.drhl$mqia;ld,hl& ;ekam;a an exact history of the transmigrations of the
lr we;s mqiafld< fmd;a ms<sn| i|yka Budhus who are yet expected to be born
kdudj,S fjhs' ixLHd;aul j .;a l, m<uq in this world. That is to say, at the end of the
j lS j¾.fha kdudj,S we;af;a iaj,amhls' l,shq. Kaleeyooga, or the sinful age. The
fojk j¾.fha kdudj,S Bg jeä m%udKhla nature of the work is seen in its title uy
maha, great or chief, wkd.;; anagata,
oel .; yels h' fojkq j lS" ksYaÑ;
future futurity, jxfia seeds, race, decent or
fl!;= l d.drhl$mq i a ; ld,hl ;eka m ;a
lineage, which words, when compound
lr we;s mqiafld< fmd;a .ek i`oyka
the meaning as above.
kdudj,S o fldgia follska y÷kd.;
yelshs' tkï foaYSh wdh;k mokï lr.;a mQcdj,sh Poojaawaleya, offering, This
tajd yd úfoia wdh;k.; tajd f,i hs' book was publish by a Singhalese priest not
flfia jQjo" fuu ,smsfha § isxy, mqiafld< more than 4 or 500 years ago. It is a compilation
fmd;a kdudj,S ms<sn`o flá úu¾Ykhla from number of Pali and Singhalese books.
isÿ lsÍug n,dfmdfrd;a;= jkafka by; The subject upon which is principally treats
is, a description of various kinds of offerings
oelajQ j¾.SlrK u; mokï j fkdj tu
made to Badhu by people while he was in
kdudj,S m< jQ j¾I u; mokï j h'
the world, with their consequent blessings.
ta wkqj fuh isxy, mqiafld< kdudj,S
The style of language being so modern, it
ms<sn`o ixlaIsma; jQ;a" ld,dkql%ñl jQ;a is of consequence properly adapted to the
(chronological) úu¾Ykhls' capacities of the lowest classes of the people;
,xldfõ .%ka: yd f,aLk kdudj,S yet it is authorized and read in the temples.
iïmdokh wdrïN jQfha ì%;dkH hg;a It is sometimes called by the priests fudv
úð; ld,fha ñYkdÍka w;ska nj idys;H .Eksfmd; modegayneepota, literally the
b;sydih msßlaiSfï § fy<s jk lreKls' foolish or simple woman's book3.

2. n,kak( wdßh" ,.uqj' ^2019& Y%S ,xldfõ 3 Extracts from Quarterly Letters &c. No IX, October
mqiafld< fmd;a f,aLk l,dj" kqf.af.dv" 1819, Wesleyan Mission Press, Colombo. 141-142.
iriú m%ldYlfhda' 255 msgqj' pp

65
ñYkdÍka isxy, .%ka: ms<sn`oj ix.ufha f.!rjdkaú; idudðlhl= fia u
bÈßm;a lr we;s fuu ksÍlaIKj, we;eï .%ka: lsysmhl l;=jrhl= jQ o iafmkaia
lreKq úYajikSh;ajfhka f;dr jk nj ydä foaj.e;s ;=ud úiska 1848 fmnrjdß 26
mQcdj,sh fudav .Eks fmd; f,i y÷kajd fikiqrdod rdclSh wdishd;sl ix.ufha oS
;sîfuka fmkS hhs' Tjqka iuld,Sk j úiQ lshjk ,o fmd;a 467l kïj,ska hq;a tu
mçjrekaf.ka fkdj" idudkH ckhdf.ka kdudj,sh 184-7-48 j¾I i|yd jQ rdclSh
fuu f;dr;=re imhd.;a nj;a" ;ukag wdishd;sl ix.ufhys i`.rdfõ m< lr
yuq jk ljr fyda flfkl= mjik ljr we;5' fuu kdudj,sh wlaIr úkHdi
fyda fohla ;:H yd ksrjoH fohla f,i fodaIj,ska ¥Is;" .%ka: l¾;Djreka fyda
ie,l+ wkaou;a fuhska fy<s fõ' fuu ld,h fyda .ek lsis i`oykla ke;s
.%ka: kdudj,S ieliSfï mrud¾:h foaYSh w;sYh wiïmQ¾K tlla njg .=Kmd,
ixialD;sh ms<sn| furg wd.ï m%pdrKfha u,,fialr lr we;s ksÍlaIKh
fh§ isá fiiq ñYkdÍkaf.a wjfndaOh ifya;=lh ' fuh List of the Books in the
6

ÈhqKq lsÍu;a" ;uka iajfoaYsl ixialD;sh Pali and Sinhalese Languages f,i kï
ms < s n `o WfoHda . j;a nj ;;a ñYkdÍ lr ;snqK o tys wxl 11 hgf;a yuq jkafka
ix.ïj, ujq YdLdj,g ta;a;= .ekaùu;a wkqreoaO Y;lh hs' wkqreoaO Y;lh
jeks mgq b,lalhl /|s meje;sh o fun`ÿ jkdys fmdf,dkakre hq.fha § ,shjqKq
m%h;ak wj;lafiare l< fkdyels h' ixialD; Y;l ldjHhls' wxl 129 hgf;a
wvq u ;rñka 1820 .Kka jk úg furg o`vqurKh hkqfjka fmd;la oela fj;;a
ckm%sh;ajfha by<ska u meje;s isxy, th o`vq fudkrh úh hq;= nj ksiel h'
.%ka: ljf¾ o hkak ms<sn| hï jegySula wxl 147 hgf;a fou< ks>Kavqjla o olajd
,nd .ekSug fuu f,aLkh Ndú; l< we;s neúka fuu kdudj,sh yqfola md,s
yels h' fyda isxy, fmd;aj,g wod< tlla muKla
bka miq j wmg yuq jk" vfhdksishia fkdjk nj fmkS hhs'
fmf¾rd kï uqo,s;=ul= úiska iïmdokh 1852 j¾Ifha § fÊïia o w,aúia
lrk ,oehs ie,flk Catalogue of Pali and iajlSh iso;a i`.rd mßj¾;kfha § isxy,
other manuscripts in temples in the Tangalle lD;s ms<sn`o lrk Ydia;%Sh újrKh o
district kï kdudj,sh oeka fidhd.; isxy, .%ka: bx.%Sis udOHfhka f,dalhg
fkdyels h' fuh we;eï úg ,xldfõ y`ÿkajd §ug lrk ,o jákd m%h;akhla
w;amsgm;a ms<sn`o uq,a u kdudj,sh úh jk w;r th isxy, idys;H b;sydifha
yels njg bhka .=K;s,l wkqudk lr lvhsula o fõ' flfia jqj;a w,aúiaf.a fï
we;;a4 by; wm oelajQ ñYkdÍ kdudj,sh .%ka: újrKh .%ka: kdudj,shla ;ekSfï
Bg jvd merKs nj mejish hq;= j wruqKska lrk ,oaola fkdj isxy,
we;' idys;Hfha iajNdjh yd wka;¾.;h"
isxy, .%ka: kdudj,shla ieliSug NdIdj" Pkaoi wdÈh meyeÈ,s lsÍug ork
.;a ó<`. W;aidyh o ñYkdÍ mQcl;=ul= ,o mqfrda.dó m%h;akhls' ieneúka u
yd iïnkaO jkakls' furgg meñKs 5 The Journal of the Ceylon Branch of the Royal
fjia,shdkq mQclhl= jQ o" rdclSh wdishd;sl Asiatic Society, No 03, 1847-48, pp189-200.
6 G.P. Malalasekara (1958) The Pali Literature of
4 H.A.I Goonetileke, op.cit. p 23. Ceylon, M.D. Gunasena and Co. Colombo. p7.

66
.%ka: kdudj,S hkakg iß,k lD;shla o fmkS hkafka tlaodia kjish mkia .Kka
w,aúia w;ska iïmdokh ù we;' th kï jk úg;a ¨ù o fidhsid uqo,s;=udf.a
A Descriptive Catalogue of Sanskrit, Pali, kdudj,sh úr, uQ,dY%hla j meje;s nj hs'
and Sinhalese, Vol. 1 of 3: Literary Works of msgq 31lska iukaú;" kej; uqøs; njla
Ceylon7 kï lD;sh hs' fuys m<uq ldKavfha oek.kakg ke;s fuu kdudj,sh oeka
úia;r jk .%ka: úis;=fkka tfld<yla mqia;ld,h lsysmhlg muKla iSud jQjls'
u md,s lD;s nj u,,fialr fmkajd § ¨ù o fidhsid uqo,s;=udf.a
we;s w;r ldjHfYaLrh" mfrú ikafoaYh" kdudj,sfhys oelafjk lD;s ;%smsgl
ie<,sysKs ikafoaYh" iso;a i`.rdj hk fmd;a" idudkH wd.ñl lD;s" b;sydi"
isxy, lD;sj, úia;r o fuys wka;¾.; jHdlrK jd.aúoHd yd lú fmd;a f,i
h' fuu kdudj,sh iïmQ¾K lsÍug fmr j¾.SlrKh lr we;' fmd;aj, úia;r
w,aúiaf.a wNdjh isÿ jQ nj u,,fialr oelaùfï § idudkH l%uh ù we;af;a
jeä ÿrg;a mjihs8' fmdf;ys ku" fmd;a ;ekam;a lr we;s
oekg wm yuqfõ we;s idlaIH ia:dkh" l;=jrhdf.a ku yd fmdf;ys
wkqj furg mj;akd mqiafld< f,aLk úIh lafIa;%h i`oyka lsÍu hs' ;j;a
iïnkaOfhka úêu;a kdudj,shla ;ekl m;abre .Kk" tajdfhys È. fia u
ieliSug .;a uq,a u W;aidyh jkafka 1885 tl m;a brejl ,shd we;s fma<s ixLHdj o
j¾Ifha § uyuqo,s ¨ù o fidhsid úiska i`oyka lsÍug lghq;= lr we;' we;eï
m< l< A Catalogue of Pali, Sinhalese and úg wod< lD;sh ms<sn|j ixialdrljrhdg
Sanskrit Manuscripts in the Temple Libraries lshkakg we;s úfYaIs; lreKq oelaùula o
of Ceylon kñka hq;a ,laÈj úydria:dkj, (remarks) y÷kd .; yelsh' ksoiqkla
md,s" isxy, yd ixialD; mqiafld< my; ±lafõ (
ms<sn| kdudj,sh hs' fuh b;d jeo.;a Title of Book…DAMPIYA ATUVA
m%h;akhla nj fmkS hkafka hg;a úð; GETAPADA SANNE
rcfha wkq.%yfhka fuu lghq;a; isÿ j
;sfnk neúks' fï lD;sh ksu lsÍug fmr Folia… 228 palm leaves, 18 inches
fidhsid uqo,s;=ud wNdjm%dma; jQfhka fuh long, 7,8 and 9 lines to a page
rch úiska m%ldYhg m;a lrk ,È' 1885 È Place of Deposit… Government
¨ù o fidhsid uyuqo,s ;=uka m< l< oriental library, Colombo, and library of
úydrfmd;a.=,a mqiafld< fmd;a kdudj,sh Louis De Zoysa, Maha Mudaliyar
oeka ÿ¾,N .%ka:hla9 hehs 1959 j¾Ifha oS
,Xldfõ mqiafld< fmd;a kdudj,sh m<uq Name of author… “Devise Weja Abha
Nd.fha oS fla' ã fidauodi mjid ;sîfuka Salamevan Kasub Maha Raja". King of
Lanka. Probably King Kasyapa V. A D 954
7 James D'alwis (1870), A Descriptive Catalogue of
Sanskrit, Pali, and Sinhalese, Vol. 1 of 3: Literary Subject…Ancient Sinhalese glossary
Works of Ceylon, William Skeen, Government
Printer, Colombo. on the commentary on Dhammapada
8 G.P. Malalasekara op.cit. 7p
Remarks: - This is an exceedingly
9 fla'ã'fidauodi ^1959&" ,Xldfõ mqiafld<
fmd;a kdudj,sh" ixialD;sl fomd¾;fïka;=j" rare work and was discovered by me at Tissa
fld<U" V msgqj monastery in Seven Korales in 1875. It is

67
perhaps the oldest Sinhalese prose work yet Manuscripts kñka fld<U fl!;=ld
discovered10. .drfhys ;ekam;a w;amsgm;a ms<sn| msgq
Oïmshd wgqjd .egmo ikakfhys myl l=vd kdudj,shla t<s olajd we;s
wod< msgmf;ys fN!;sl ieleiau nj bhka .=K;s,l lshhs12' fuu f,aLkh
ms<sn| úia;rh muKla fkdj fuh oeka iq,n ke;'
fndfyda úg oekg fYaI j we;s 19 jk ishji w. Nd.h jk
me/‚ u isxy, .oH lD;sh úh yels njg úg úfoia.; ,dxflah mqiafld<
fuys oS ixialdrljrhd lr we;s i`oyk fmd;a tl;=j, o kdudj,S ieliSu
b;d jgfka h' ;jo tys l;=jrhd mia wdrïN ù ;snqKq nj fmkS hhs' ì%;dkH
jk ldYHm rcq njg olajd we;s woyi fl!;=ld.drfhys ;ekam;a lr ;snQ isxy,
j;aufkys ksiel j ms<s.efkkafkls' w;amsgm;aj, kdudj,shla wjYH ù" tys
fufia .;a l," mqiafld< fmd;a kdudj,S Ndrlrejkaf.a wdrdOkfhka th isÿ lr
iïmdokfha ksYaÑ; wdrïNhla igyka we;af;a o ã' tï' o bfiâ' úl%uisxy hs'
lrñka ¨ù o fidhsid uqo,s;=ud b;d Tyq ieliQ tu kdudj,sh Catalogue of the
jeo.;a ft;sydisl ld¾hNdrhla isÿ lr Sinhalese manuscripts in the British Museum
we;s nj i|yka l< ukd h' kñka m< lrkq ,en we;af;a 1900 j¾Ifha
mqiafld< fmd;a kdudj,S ieliSug § h' fuh tu wdh;kfha ;ekam;a lr
ng fÊïia o w,aúiag w;a jQ brKu ¨úia o we;s .%ka: muKla úia;r flfrk
fidhsid uqo,s;=udg o w;a jQ nj u,,fialr kdudj,shla jqj;a isxy, idys;Hh ms<sn`o
fmkajd fohs' tkï ish lghq;a; yudr idr.¾N ye|skaùula o fï .%ka:drïNfha
lsÍug u;af;ka Ôú;fhka iuq .ekSug oelafõ' kdudj,sh wdrïN jkafka nhsn,a
isÿ ùu hs' fidhsid uqo,s;=udf.a wNdjfhka mqiafld< msgm;lsks' wk;=re j fn!oaO
miq tu jev fldgi mejÍ we;af;a idys;H" md,s yd ixialD; fmd;a" foaYSh
tjl fld<U fl!;=ld.drfhys iyldr weoySï" l,d yd úoHd lD;s" fcHda;sIh
mqia;ld,hdêm;s j isá ã' tï' o bfiâ' yd wNspdr" b;sydi fmd;a" ikakia" NdId"
úl%uisxyg hs' Tyqf.a m¾fhaIKj, m%;sM, jHdlrK" Pkaoia" idudkH idys;Hh" l:d"
fld<U fl!;=ld.drfha 1890--95 md,k ñY% lD;s" ,sms f,ig mqiafld< fmd;a yd
jd¾;dj, oelafjk w;r miqj th rcfha lvodis w;amsgm;a fia u fjk;a f,aLk
m%dÖk mqia;ld,fha kdudj,sh hgf;a we;=¿ iuia; f,aLk 140la ms<sn| idrj;a
ix.%y lr we;'11 úia;r bosßm;a lr ;sfí'
fï w;r" 1894 j¾Ifha § ihsuka fld<U fl!;=ld.drfha ;ekam;a
t*a' .=Kj¾Ok kï iïmdolhl= úiska lr we;s mqiafld< f,aLk iïnkaO
Catalogue of the Colombo Museum úia;rd;aul kdudj,shla ví' ta' o is,ajd
Library. List of Pali Sinhalese and Sanskrit úiska ilik ,ÿj Catalogue of palm leaf
10. Louis de Zoysa (1885), A catalogue of Pali, manuscripts in the library of the Colombo
Sinhalese and Sanskrit manuscripts in the Museum kñka 1938 j¾Ifha § m< lrjk
temple libraries of Ceylon, George J.A. Skeen,
Government Printer, Ceylon. p 6. ,È' msgq 400lska muK iukaú; fuu

11. G.P. Malalasekara op.cit.p 9 12 H.A.I Goonetileke, op.cit. 21p

68
kdudj,sh úêu;a ieleiaulska hq;= j ud úiska werf.k yka;dfka lef,a yryd
iïmdokh lr ;sfí' kdudj,sfhys uq,ska mrfjiaikalrf.k wdjdh fï fmd; n,d
f:arjdo fndoaO idys;Hhg wh;a lD;s jodrK flfkla ug msx fokjd fyd|h14'
ms<sn| úia;r lr we;s w;r" thskq;a m<uq j ví'ta' o is,ajdf.a fuu mqiafld<
we;af;a isxy, wl=ßka ,shQ md,s" isxy, yd fmd;a kdudj,sfha fld<U cd;sl
ixialD; lD;s h' bka wk;=rej nqreu yd fl!;=ld.drfha ;ekam;a mqiafld<
ldïfndac wl=ßka ,shQ fn!oaO idys;H lD;s f,aLk 2456la ms<sn| úia;r we;=<;a h'
úia;r fõ' bka miq ms<sfj<ska b;sydih yd tu wdh;kfha óg jvd mqiafld< f,aLk
iïm%odh" jHdlrK yd jdlafldaI" Pkaoia ixLHdjla mj;akd nj wms oksuq' Catalogue
yd ldjH" l,d f,ig lD;s y÷kajd § we;' of palm leaf manuscripts in the library of
m%fhdackj;a .%ka: kdu wkql%uKsldj,ska o the Colombo Museum Volume –I f,i fï
fï kdudj,sh fmdaIs; h' yqfola mqiafld< kdudj,sh kï lr ;sîfuka fmkS hkafka
f,aLk fidhd .ekSug muKla fkdj fuys ;j;a fj¿ï tlla fyda lsysmhla fyda
Ydia;%jka;hkaf.a m¾fhaIK o i`oyd o t<s oelaùfï ie,iaula ;snQ nj hs' tfy;a
fun`ÿ .%ka: kdudj,S m%fhdackj;a nj tn÷ fjk;a fj¿ula miq ld,hl m< jQ
ví' ta' o' is,ajdf.a kdudj,sh Ydia;%Sh ,sms njla oek .ekSug ke;' fuys ixialdrl
i`oyd o weiqre lr ;sîfuka fmkS hhs' ví' ta' o' is,ajd 1936--1942 ld,fha furg
WodyrKhla f,i ta' ù' iqrùrf.a f,aLk fi!LH wud;Hjrhd úh' 1942 j¾Ifha §
Tyqf.a wNdjh isÿ úh'
iólaId - kj wdf,dal Odrd lD;sfha
iudma; jdlH kï ,smshg fndfyda fihska fï w;r" we;eï isxy, i`.rdj,
weiqre lr we;af;a is,ajdf.a kdudj,sh mqiafld< fmd;a kdudj,S m< ù we;s njg
hs13' mri;=re Wjÿre ueo" me/‚hka uy;a idlaIH we;' ta i`oyd tla ksoiqkla .=rel=,
ÿIalr;d ú`osñka" ÿl fia mqiafld< f,aLk i`.rdfõ 1944 fkdjeïn¾ l,dmfhka
wdrlaId lr .;af;a flfia oehs mejefik fmfka' tu i`.rdfõ ixialdrljrhd
m%lg i|ykla iys; mqiafld< f,aLkh jQ cq,shia o ,ekfrda,a uÿrdis
yuq jkafka o fuys h' LkaOl úkh fl!;=ld.drfha ;ekam;a lr we;s isxy,
lD;shl tk tu i`oyk fufia h' mqiafld< f,aLk mÍlaId lr" mqiafld<
fmd;a 37l kdudj,shla .=rel=, i`.rdfõ
Y%S nq`O j¾Ifhka fooyia ;=kaish m< lrjd we;15'
mkaid,sia jk j¾Ifhys kjka udifha §
ì%;dkH cd;sl isú,a fiajlhl= jQ
bx.%sis f.d,a, kqjrg wdod fmdh f.hs yshq fkú,a ^1848--1897& úiska furáka
ms<s;a iu. wvq jeäh foa werf.k /ia lrk ,ÿj ì%;dkH fl!;=ld.
fmd;amhs;a fmd;af,kaiq;a fydre drh úiska ñ,g .kq ,en tys ;ekam;a
werf.k .shod fï fmd;a jykafia
flfrys f.!rjfhkq;a Ydikhg Wmldr 14 W. A. De Silva (1938) Catalogue of palm leaf
manuscripts in the library of the Colombo Museum,
msKsi;a rUqlk fidNs; Wkakdkafia jk Ceylon Government Press, Colombo. p 02.
13 ta' ù' iqrùr ^2011&" f,aLk iólaId- kj 15 .=rel=,-isxy< Ydia;%Sh i`.rdj" 1944
wdf,dal Odrd" ioSmd m%ldYlfhda" fnd/,a, 61 fkdjeïn¾ fÊ'ã' o' ,ekfrda,a ^ixia& m%dÖk
- 95 msgq' m¾fhaIK úoHd,h" fld<U' 43-47 msgq'

69
lr we;s mqiafld< fmd;a 2227l tl;=j ,Ùldfõ mqiafld< fmd;a kdudj,sh"
úfoaYhl mj;akd ,dxflah mqiafld< tys iïmdoljrhd b;d ksjerÈ j
fmd;a ixÑ; w;r úYd,;u tlls' mjid we;s mßÈ u flá kdudj,shls'
tys tk lú ix.%yh ms<sn|j yshq fuhska o; yelafla mqiafld< fmd;aj,
fkú,a w;ska ,shjqKq w;amsgm; 1938 § kï yd tlS mqiafld< fmd;a ;ekam;a j
,kavkfha Y%S ,xld fjf<| flduidßia we;s ia:dk muKs' fuu kdudj,sfhys
f,i l%shd l< fmda,a B' mSßia úiska fidhd m%:u Nd.fhys muKla úydria:dk 913l
.kakd ,ÿj" Tyq th m< lsÍu i|yd ish we;s mqiafld< fmd;a yd f,aLk 44329la
mq;a mS'B'mS oerKsh.,g Ndr § we;' mS'B'mS wka;¾.; ù we;s njg .Kka n,d we;16'
oerKsh., cd;sl fl!;=ld.dr wOHlaI j fojk Nd.fha o t;rï úYd, mqiafld<
isáh § tu msgm; Sinhala Verse kñka f,aLk m%udKhla wka;¾.; j we;s nj
l,dm ;=klska 1953" 1954" 1955 j¾Ij, fmfka' fuu fojk Nd.h 1964 j¾Ifha
oS m< lf<a h' yshq fkú,a tl;=j m< jQ w;r" f;jk Nd.h f,i ì%;dkH
iïnkaOfhka jvd;a msßmqka kdudj,shla fl!;=ld.drfha ,dÙflah mqiafld< fmd;a
bka miq j iïmdokh úh' tys ixialdrl kdudj,sh o t<s olajd we;'
fla' ã' fidauodi hs' tu kdudj,sh ms<sn`o fla' ã' fidauodif.a ,Xldfõ
ie,lSug u;af;ka fla'ã' fidauodi mqiafld< fmd;a kdudj,sfhys uq,a fj¿ï
,xldfõ mqiafld< iïnkaOfhka ;ekQ" fol jvd;a ckm%sh" mßYS,kSh .%ka:hla
jvd;a m%p,s; kdudj,sh ms<sn|j wjOdkh neúka tys m%n,;d yd iSudlï lsysmhla
fhduq l< ukd fjhs' fuys ,d idlÉPd lrkq jà' ,Xldfõ
furg mqiafld< fmd;a m¾fhaIlhka mqiafld< fmd;a kdudj,S foflys
w;r j¾;udkfha jvd;a m%lg mqiafld< mefkk lemS fmfkk m%n,;dj kï
fmd;a kdudj,sh ù we;af;a fmardfo‚h fuh iuia; rfgys u mqiafld< fmd;a
úYajúoHd,fha mqia;ld,hdêm;sjrhl= j ms<sn| f;dr;=re imhk uQ,dY%hla ùu hs'
isá fla' ã' fidauodi úiska iïmdokh lrk ieneúka u fï fj¿ï fol yereKq
,o ,Xldfõ mqiafld< fmd;a kdudj,sh hs' l," iuia; rfgys u mqiafld<
fj¿ï follska iukaú; fï kdudj,sfhys fmd;a ms<sn`o f;dr;=re imhd.;
m<uq fj¿u 1959 j¾Ifha § o fojekak yels fjk;a úêu;a kdudj,shla
1964 j¾Ifha oS o m%ldYs; hs' kdudj,sfhys j¾;udkh jk f;la iïmdokh ù
ke;' m¾fhaIK fyda .%ka: ixialrK
ye`oskaùfuys oelafjk mßÈ 1955 j¾Ih
fyda lafIa;%hg ng m%ùKhdg fuka u
jk úg ol=Kq m<d; wdY%s; úydria:dkj,
wdOqkslhdg o wjYH mqiafld< fmd;a rfÜ
mqiafld< f,aLk iïnkaOfhka
l=uk ia:dkhl mj;skafka o hkak oek
l=vd kdudj,shla m< lrjkakg fï
.ekSug fuu fj¿ï folska ukd u`.
ixialdrljrhdg yels ù ;sfí' nqoaO
fmkaùula isÿ fõ' fuu kdudj,sfhys
chka;s j¾Ifha msysgqjk ,o ,xld fn!oaO
oelsh yels ;j;a m%n,;djla kï furg
uKav,h úiska Tyqf.a tlS lghq;af;a
jeo.;alu i,ld tu mqiafld< kdudj,sh 16 fla'ã' fidauodi ^1959& ,Xldfõ mqiafld<
jvd;a mq¿,a wkaoug iïmdokh lsÍug fmd;a kdudj,sh" ixialD;sl fomd¾;fïka;=j"
wdOdr wkqn, imhd we;' ta wkqj iïmdos; fld<U' vi msgqj'

70
fuf;la wm%lg j meje;s mqiafld< mqiafld< f,aLk ms<sn| m%ùK;djla
fmd;a ms<sn`o f;dr;=re o fuys wka;¾.; ke;s wh tu úydria:dkj, fmd;a
ùuhs' iSy<j;a:q" úiqoaêu.a. .KaÀ jeks ,ehsia;= ieliSug bÈßm;a ù ;snqfKa
fmd;a fidhd .ekSfï § fidauodi uy;d kï" tjk ,o ,ehsia;=j, hï hï fodaI
ol=Kq m<d;g wod< j uq,ska u m< l< mej;Su iajdNdúl h' tfia u" furg
kdudj,sh fld;rï m%fhdackj;a ù o úydria:dkj, fkdjk fjk;a fm!oa.,sl
fmd;a .=,aj, we;s oyia ixLHd; mqiafld<
hkak fmd,aj;af;a nqoaOo;a; ysñfhda
f,aLk fuu kdudj,shg wvx.= fkdùu o
ish b;d merKs isxy, nK l:d
iSudluls' ;j o" fuu kdudj,sfhka
lD;sfhys fmrjofkys meyeÈ,s lr;s' o; yelafla mqiafld< f,aLkhl ku;a
kS;s ks>Kavqfjys à' î mdKfndlaflaf.a th mj;akd ;ek;a muKls' mßYS,lhl=
uqøs; lD;sh úkd fjk;a lsisÿ msgm;la fun`ÿ lD;shlska Bg jvd úia;r wfmalaId
;ud fkdÿgq nj tu lD;sh ms<sn| lrk nj wms oksuq' fun`ÿ iSudlï
m¾fhaIKhla l< yßYapkaø úch;=x. meje;sh o" óg fmr i`oyka l< mßos u"
mjid we;17' tfy;a ,Xldfõ mqiafld< iuia; rfgys u mqiafld< fmd;a ms<sn`o
fmd;a kdudj,sfhys oaú;Sh Nd.fhys oekg we;s tl u kdudj,sh fidauodi
ckjxYh kï lD;sh i|yka ;ek kS;s kdudj,sh muKla jk fyhska fuys w.h
ks>Kavqj hkakla we;18' th ckjxihg lsis fia;a u wvq fkdfõ' fidauodi uy;d
fhÿKq m¾hdh kduhla o" ke;fyd;a fï ish kdudj,sfha m<uq fj¿fï ye`oskaùfï
rfgys lsisÿ msgm;la ke;ehs ie,flk fufia lshd we;'
kS;s ks>Kavqfjys u ÿ¾,N msgm;la oehs mqiafld< fmdf;a ku;a" tys msgm;a
fidhd ne,Su" fï ms<sn`o WfoHda.s ;j;a we;s ;ekq;a i`oyka fldg b;d flá
m¾fhaIlfhl=g wkd.;fha isÿ l< yels kdudj,shla o" ta mqiafld< msgm;aj, ndysr
ld¾hhls' yd wNHka;ßl ,laIK" wlaIr úkHdih"
mdG ixikaokh" ld,h yd f,aLlhka o
,Xldfõ mqiafld< fmd;a ms<sn`o f;dr;=re wdoS lreKq úfõpkh
kdudj,sfhys we;s m%Odk iSudlu kï lrñka j¾Kkd;aul kdudj,shlao
fuys i|yka lD;s ixialdrljrhd ms<sfh< l< yel' oekg fkdmudj
isheiska oel jd¾;d l< tajd fkdùu hs' jqjukd lrkafka flá kdudj,shls'
wod< úydria:dkj,g ,sms hejQ miq tu fï ;dla uqøKh fkdjQ àld"
úydria:dkj,ska tjQ kdudj,S mokï wkqàld rdYshla o" iSy< j;a:qmlrKh
lrf.k fuu fj¿ï fol iïmdokh wdoS ÿ¾,N .%ka: lsysmhla o" wIagl m%Yia;s
lr we;' tys § fndfyda úydria:dkj,ska ldjH wdoS iudch yd b;sydih ms<sn`o
iïmQ¾K fmd;a ,ehsia;= tjd ke;sjd f;dr;=re we;=<;a .%ka: iuQyhla o fï
muKla fkdj" tjd we;s fmd;a ,ehsia;=j, mqia;ld,hkays we;s mqiafld< w;r úh'
ksrjoH;dj ms<sn`| ;yjqrejla o ke;' fï ÿ¾,N .%ka: .ek iqÿiq ye`oskaùula
17 kS;s ks>Kavqj ^1998& yßYapkaø úch;=x.
miqj iïmdokh lrkq ,nk j¾Kkd;aul
^ixia&" tia f.dvf.a iy ifydaorfhda fld<U
kdudj,shl we;=<;a jk neúka ta .ek
l msgqj' fuys jeäÿr fkd,shuq19
18 fla'ã' fidauodi ^1964& ,Xldfõ mqiafld< 19 fla'ã' fidauodi ^1959& ,Xldfõ mqiafld<
fmd;a kdudj,sh - oaú;Sh Nd.h" ixialD;sl fmd;a kdudj,sh" ixialD;sl fomd¾;fïka;=j"
fomd¾;fïka;=j" fld<U' 24 msgqj' fld<U' v-vi msgq'

71
,Xldfõ mqiafld< fmd;a mqiafld< fmd;aj, kï isxy, idys;Hh"
kdudj,sfhys fj¿ï fol m< j wv isxy, ks>Kavq" isxy, úhrK" Ydka;s
ishjila bl=;a j we;;a fulshk hka;% uka;%" md,s idys;Hh" iQ;% yd iQ;%
j¾Kkd;aul kdudj,shla j¾;udkh ikak" ixlS¾K md,s .%ka:" md,s ks>Kavq
olajd m< ù ke;' fidauodi uy;df.ka úhrK" ixialD; fmd;a yd ikak"
miqj tu j.lSu Ndr.kakg lsisjl= ixialD; ks>Kavq" ffjoH .%ka:" fcHda;sI
bosßm;a fkdùu lk.dgqjg lreKls' .%ka: wdÈ f,i YS¾I lsysmhlg fuys fm<
kej;;a mqiafld< fmd;a kdudj,S .iajd we;'
ms<sn`o wmf.a ld,dkql%ñl úia;rhg fvka u d¾lfha flda m ka f ya k a ys
meñKshfyd;a 1971 j¾Ifha iema;eïn¾ rdclSh mqia;ld,fha Y%S ,dxflah .%ka:
ui yïnkaf;dg Èia;%slalfha ùrleáh kdudj,sh The Royal Library, Copenhagen
ft;sydisl khs., rdcuyd úydrfha Catalogue of Ceylonese Manuscripts
;ekam;a lr we;s mqiafld< f,aLk mÍlaId kñka 1980 j¾Ifha § m< ù ;sfí' th
l< uydpd¾h ã' B' fyÜáwdrÉÑ tu ixialrKh lr we;af;a iS'B' f.dvl=Uqr
fmd;aj, kï f,aLkhla ilid rijdyskS hs' fuu kdudj,sh wdrïNfha ,xldfõ
i`.rdfõ m< lr we;20' miq j fuu f,aLk b;sydih" isxy, NdIdfõ wlaIr
kdu f,aLkh khs., rdcuyd úydrfha úkHdih" mqiafld< f,aLk l,dj wdÈh
fmd;a .=, kñka cd;sl f,aLkdrlaIl ms<sn| idr.¾N úia;rhla bÈßm;a lr
fomd¾;fïka;=j u`.ska fjk u fmd;a we;' mqiafld< f,aLk muKla fkdj tu
msxpla f,i o t<s olajd ;sfí' fuys
rdclSh mqia;ld,fha ;ekam;a lr we;s
khs., rdcuyd úydrh i;= mqiafld<
lvodis w;a msgm;a ms<sn`o úia;r o fuu
f,aLk 240l muK kï i`oyka h' tu
kdudj,shg we;=<;a lr ;sfnkq oel .;
20 rijdyskS- 1972 ckjdß l,dmh 51--54 msgq' yels hs' fuys § furáka /f.k f.dia

72
tu wdh;kfha iqrlaIs; j ;nd we;s .%ka: iïmdokh lrk ,oafoa fla' ã' fidauodi
md,s" ixialD; yd isxy, f,i NdId wkqj úisks' fuu ldKav i; 1987---1995 ld,fha
fnod olajd ;sfí' 150--266 msgqj, isxy, m< lr ;sfí' fï jkdys ,xldj ;=<
NdIdfjka rÑ; .%ka: hgf;a úia;r muKla fkdj úfoaYhl o mj;akd
lr we;s mqiafld< fmd;a ixLHdj 68ls' furg mqiafld< tl;=jla ms<sn| ms<sfh<
tu tla tla mqiafld< fmd;l fN!;sl jqKq úYd,;u yd tl u ixúê; u
;;a;ajh úia;r lsÍfï § fmd;l m;abre kdudj,sh nj mejish yels h' fuys i;a
.Kk" m;abrejl È. m<," brejl jk ldKavhg ye|skaùula ,shk ì%;dkH
,shd we;s fma<s .Kk" m;abre wxlkh fl!;=ld.drfha fmrÈ. yd bkaÈhdkq
lr we;s wxl l%uh wdÈh ms<sn`o úia;r ld¾hd, tl;=fõ iyldr wOHlaI Ô' ví'
bÈßm;a lr we;' lD;sj, wka;¾.;h fIda lshd we;af;a ldKav i;lska hq;a fuu
úia;r lsÍfï § tu lD;sj, rplhd" rÑ; kdudj,sh fï ishjfia ^úis jk ishjfia&
ld,h" lD;shg we;=<;a ù we;s lreKq ì%;dkH fl!;=ld.drh fkdfyd;a ì%;dkH
yd ;;a lD;sj, uqøs; ixialrK fõ kï mqia;ld,h úiska l%shd;aul lrk
tajdfha úia;r o fidhd m< lr ;sfí' ,o fmrÈ. .%ka: kdudj,S ieliSfï
lD;sj, wdrïNl yd wjidk jels olajd jHdmD;sj,ska úYd,;u tlla nj h'21
;sîu m¾fhaIlhkag jvd;a m%fhdackj;a
ffjoH úoHd b;sydihg iïnkaO
h' óg wu;r j kdudj,sh wdrïNfha §
yeoEÍï lrk" ,kavkfha b;d m%lg
tys mj;akd mqiafld< fmd;a lsysmhl
fj,alï wdh;kfhys mqia;ld,fhys
is;=jï iys; fmd;a lïn" m;abre fia u
ixrlaIs; isxy, mqiafld< kdudj,sh
yqh iïnkaO lrk ilshd kñka y÷kajk
iïmdokh lrk ,oafoa o fla' ã' fidauodi
fnd;a;ï o PdhdrEm f,i olajd ;sîfuka
úisks' th Catalogue of the Sinhalese
fuu kdudj,sh jvd;a msßmqka tlla njg
Manuscripts in the Library of the Welcome
m;a lr we;'
Institute for the History of Medicine kñka
fï w;r" m%xYfha cd;sl mqia;ld,fha 1996 § m< úh' uqøs; msgq 420lska hqla;
(Bibliothèque nationale de France) ;ekam;a fuu kdudj,sfhka tu wdh;kfhys
lr we;s isxy, f,aLk yeg .Kkl ;ekam;a lr we;s isxy, f,aLk 469la
úia;r /.;a kdudj,shla Catalogue Des ms<sn| jákd f;dr;=re bÈßm;a flf¾'
Manuscrits Singhalais kñka 1983 § m%xY fuys úia;r flfrk lD;s foaYSh ffjoH
niska m< lr ;sfí' fuys iïmdolhd úoHdjg muKla wod< tajd fkdfõ' ta
ðkodi ,shkr;ak hs' fuu kdudj,sh w;r lDIsl¾uh" fcHda;sIh" fn!oaOd.ñl
i`oyd bx.%Sis mßj¾;khla ieliqjfyd;a l%sia;shdks O¾uh" wOHdmkh" l%Svd"
th furg úoHd¾Òkag uyo¾:hla jkq jHdlrK" fldaI .%ka:" Pkaoia" b;sydi"
we;' pß; l:d" m%Yia;s" pdß;% jdß;%" mqrdK
by; o i`oyka lr we;s wkaoug ;dlaIKh yd Ys,am l%u wd§ lafIa;% rdYshl
ì%;dkH fl!;=;d.drfha yshq fkú,a lD;s fjhs' wo Èk wNdú; mqrdK isxy,
tl;=jg wod< mqiafld< f,aLk úia;r ;dlaIK úê ms<sn| .fõIKh lrkakl=g
flfrk ldKav i;lska hq;a Catalogue 21 K.D Somadasa (1995) Catalogue of the Hugh Nevill
of the Hugh Nevill Collection of Sinhalese Collection of Sinhalese Manuscripts in the British
Manuscripts in the British Library kdudj,sh Library: Vol 7, Pali Text Society, See: Preface .

73
fuys WS 349 hgf;a úia;r lr we;s hlv ms<sn| úia;r wvx.= fõ' úia;r flfrk
WKq lsÍu lú iy jdi.ï kï mqiafld< fmd;aj, wdrïNh fia u wjidkh o
fmd; b;d m%fhdackj;a tlla jkq we;' olajd we;s w;r" lïnfhys úia;r yd
kdudj,S iïmdoljrhd fï lD;sh .ek msgm;alre ms<sn| f;dr;=re o wvx.= lr
lshd we;af;a 18 jk ishjfia furg meje;s" ;sîu ksid m¾fhaIlhkag fuhska úYd,
fuys úia;r flfrk hlv WKq lsÍfï m%fhdackhla ,eìh yels h' lïnj, tk
;dlaIKh oeka uq¿ukska u wNdú; njhs' Ñ;%j, PdhdrEm fia u" wod< fmd;a msgm;a
(In verse and prose, technical instructions on l< whf.a l=,h" iudc ;;a;ajh" jD;a;sh
iron smelting in Sri Lanka during the 18th wdÈ iudc úoHd;aul lreKq o m%ia;dr
century. This local industry is dead now)22. u`.ska fmkajd ;sîu ksid fuu kdudj,sh
fld<U cd;sl fl!;=ld.drfha jvd;a mßiudma; tlla njg m;a ù we;s
;ekam;a lr we;s mqiafld< fmd;a wdldrh fmkS hhs'
ms<sn`o ;j;a kdudj,shla fld<U fufia .;a l," furg yd úfoaYj,
cd;sl fl!;=ld.drfha mqiafld< ms<sn`o mj;akd isxy, mqiafld< fmd;a ms<sn|j
úia;rd;aul .%ka: kdudj,sh hk kñka miq.sh wjqreÿ tlish mkylg jeä
2010 j¾Ifha § m< úh' ks,ka; bkaosl ld,hla uq¿,af,a m%fhdackj;a kdudj,S
fyÜáf.a f.a ixialrKhla jk fuys /ila iïmdokh ù we;s nj mejish
mqiafld< fmd;a 407la ms<sn`o f;dr;=re yels h' w;S;fha wo fuka oshqKq
wka;¾.; h' wod< mqiafld< fmd;a ;dlaIKsl myiqlï fkdmej;ss neúka
wkqYS¾I 16la hgf;a j¾. lr ;sfí' tkï" ñka fndfydjla b;d wiSrefjka
wNsO¾u" wd.ñl jdo" b;sydi" pß;dmodk" iïmdokh l< tajd nj ksiel h'
fcHda;sI" foaYSh ffjoH .%ka:" md,s NdId furg w;S; ckhdf.a YsIagdpdr.; {dk
jHdlrK Pkafoda,xldr" md,s iQ;% w¾: yd ixÑ;h ix.%y jQ wñ, ksOdkhla jk fuu
ikak" fn!oaO .%ka:" uka;% Ydia;%" f,aLk mqiafld< f,aLk iuqodh ixrlaIKh lsÍu
l,dj" jdia;= úoHdj" úkh" Ydka;s l¾u" läkñka l< hq;= fia u Bg iu.dó j
ixialD; .%ka:" isxy, NdIdj yd idys;H j¾;udkfhys we; ÈhqKq ;dlaIKsl l%u o
Pkafoda,xldr wdÈ f,ihs' Wmfhda.s lr .ksñka mqiafld< fmd;a
o<od ud,s.dfõ m%dÖk mqia;ld,fha kdudj,S iïmdokh o iq,n l< hq;= h' th
;ekam;a lr we;s mqiafld< f,aLk cd;sl uÜgfï lghq;a;la neúka ta i`oyd
iïnkaO kdudj,sh uykqjr Y%S o<od rdcH ;dka;%sl ueÈy;a ùula w;HjYH h'
ud,s.dfõ m%dÖk mqia;ld,fha iaurK
mqiafld< fmd;a jHdLHdj hk kñka m<
ù we;s w;r" th fuu lafIa;%fha m< ù
we;s kj;u kdudj,sh o fjhs' fm%aud
uq;=j;a; yd wcka; l=udr iurfldaka
hk fom<f.a ixialdrl;ajfhka 2016
j¾Ifha § m< jQ fuu kdudj,sfhys ;;a
mqia;ld,h i;= mqiafld< f,aLk 290la nqoaêl fldakdr
22 K.D. Somadasa (1996) Catalogue of the Sinhalese fmardfoKsh úYajúoHd,h
Manuscripts in the Library of the Wellcome
Institute for the History of Medicine, The Trustee
of the Wellcome Trust, London.281-282pp

74
mqiafld< fmd;a ixrlaIKfha yd
wdrlaIKfha kQ;k Ndú;fhda
j xi l:d.; lreKq wkq j Èjhs f ka
f,aLk b;sydih wdÈ u wd¾h ckdjdi
msysgqùu yd iuld,Sk nj lshkq ,efí'
nqÿoyfï jHdma;sh;a iuÕ foaYSh
l,d Ys,amj, fukau f,aLk l,dfõ yd
idys;Hfha úYd, m%fndaOhla fuu ld,fha
mqrdúoHd fomd¾;fïka;=j úiska wkqrdOmqr isÿjQ nj wkqrdOmqr idys;Hfha o úYd,
we;=¿ kqjr isÿ l< leŒïj,ska l%s' mQ' 600-- m%fndaOhla isÿ jQ nj uydúydrh" wNh.sßh
- - 500 w;r ld,hg wh;a mdxY= ia;rj,ska yd fÊ;jkdrduh jeks NslI a q uOHia:dkj,
yuq jQ n%dyaó wlaIr iys; j<x len,s lghq;= weiqfrka fmkajd Èh yels h' fï
f,aLk ld¾hh iïnkaOfhka Èjhsfkka NslaIq uOHia:dk Tiafia mqiafld< f,aLk
yuq jk merKs u ksoiqka fia ie,fla' l,dj wdrïN ù l% u dkq l + , j jHdma ;
ls%'mq' 5 jk ishjfia úch rcq YS% ,xldjg jkakg we;' ls%'mQ' 1 jk ishjfia § ud;f,a
meóŒu;a iuÕ ;u rdcdNsfIalh i|yd wdf,dal úydrfha § NslaIQka jykafia,d 500
rdc l=udßldjl f.kajd .ekSfï wruq‚ka kulf.a iyNd.s;ajfhka ;s%msglh f,aLk
bkaÈhdfõ uÿrdmqrhg yiqka m;la hejQ .; lsÍfï § ;,am;a fyj;a mqif a ld< fmd;a
nj uydjxifha i|yka fjhs' yiqkamf;a fhdod .;a nj is;sh yels h' 19 jk ishji
iajrEmh ms<sn| §¾> úia;rhla tys i|yka wdrïNh f;la u m%Odk f,aLk øjHh jQfha
lr ke;s uq;a fndfyda úg th Ydl m;%j,ska mqiafld< fyj;a ilia lr .;a ;,a m;a
ilia lrk ,oaola jkakg we;' ls%'mQ' 3 jk nj fmfka' bx.S%is md,k iufha lvodis
ishjfia ñys÷ ysñhka YS% ,xldjg nqÿoyu f,aLk nyq,j Ndú; ùu;a iuÕ mqiafld<
y÷kajd §u;a iuÕ n%dyaó wlaIr Ndú;h f,aLkh l%ufhka Ndú;fhka bj;a úh'
o furg m%p,s; jQ njg idOl yuq fjhs' flfia jqjo úisjk ishji ueo Nd.h jk

75
f;lau YS% ,xldfõ mqiafld< fmd;a Ndú; fj; wdnoaO lr .ekSu i|yd n,h ñka
lr we;s nj mer‚ úydria:dkj, fmd;a mjrd we;' 1940 wxl 9 ork mqrdjia;=
.=,a mßlaId lsÍfï § fmkS hhs' lvodis wd{d mkf;a VII jeks fldgfia 48 ^wd&
f,a L k m% p ,s ; ùu;a iuÕ mq i a f ld< j.ka;sh u`.ska mqrdjia;= hkak ks¾jpkh
fmd;a fmd;a.=,aj,g muKla iSud úh' lr ;sfí' tfiau fuu mkf;a i|yka 1850g
foa Y S h ;dla I Kh" idys ; Hh" nq o a O d.u" fmr ld,mßÉfÊohl isg mej; tk hk
ckY% e ;s h " foa Y S h fjolu" hd;= l ¾u" j.ka ; s h 1998 wxl 24 ork mq r djia ; =
hka;% uka;%" fcHda;sIh jeks idïm%odhsl ^ixfYdaOk& mkf;a 5 ^1& yd ^2& hk j.ka;s
oekqï iïNdrh fuu mqiafld< fmd;aj, u.ska wjqreÿ 100g fkdwvq ld,hl isg
wka ; ¾.;j we;' wm i;= mq i a f ld< f,i ixfYdaOkh lr ;sfí' ta wkqj
fmd;aj,ska fldgila hg;a úð; iufha jir 100g jvd mer‚ mqiafld< fmd;a
úfoaYl s hka YS% ,xldfjka /f.k f.dia we;' mqrdjia;= f,i w¾: .ekaúh yels h' ta
mqiafld< fmd;a 2227lska iukaú; ì%;dkH uÕska mqrdjia;= wdrlaIKh yd ixrlaIKh
fl!;=ld.drfha ;ekam;a lr we;s yshq iïnkaO ish¨‍ kS;s Í;s jir 100g jvd
fkú,a tl;=j YS% ,xldfjka /f.k .sh mer‚ mqiafld< fmd;a i|yd wdfoaY jkq
m%lg mqif a ld< fmd;a tl;=jls' óg wu;rj we;' 1988 wxl 51 ork cd;sl mqia;ld,
weußldj" m%xYh" c¾uksh" TiafÜ%,h s dj wdÈ yd m% f ,a L k fia j d uKa v , mkf;a 2
rgj,a .Kkdjl YS% ,xldfjka /f.k .sh jk fldgfia 12 ^2&" ^wd& u`.ska cd;sl
mqiafld< fmd;a iqrlaIs;j ;ekam;a lr mqi;a ld, yd m%f,aLk fiajd uKav,h fj;
we;s nj mS'tÉ'ã'tÉ o is,ajd uy;d 1975 § YS% ,xldfõ f,aLk Wreuh ixrlaIKh
isÿlrk ,o iólaIKhlska fmkajd § we;' lsÍug;a" mqia;ld, l%uj;aj mj;ajdf.k
hdug wjYH m%;sm;a;s ilia lsÍug;a" tajd
mqiafld< fmd;a wdrlaIKh yd hdukh lsÍug;a n,h mejÍ we;' tfiau
ixrlaIKh i|yd ffk;sl n,h 1942 wxl 31 ork cd;sl fl!;=ld.dr
YS% ,xldfõ mqiafld< fmd;a mk; u`.s k a mq i a f ld< fmd;a tl;=
wdrlaIKh yd ixrlaIKh i|yd fl!;= l d.drh ;= < mj;a j df.k hñka
ffk;sl n,h 1973 wxl 48 ork cd;sl tu tl;=j, wdrlaIK yd ixrlaIKh
f,aLkdrlaIl mk; uÕska cd;sl fjkqfjka lghq;= lsÍug cd;sl fl!;=ld.dr
f,a L kdrla I l fomd¾;fïka ; = j fj; fomd¾;fïka;=jg mjrd we;' 1980 wxl 57
mejÍ we;' tu mkf;ys j.ka;s 8^2& ^wd&" ork uOHu ixialD;sl wruqo,a mk; u`.ska
^b&" ^W&" 12 ^1&" ^2& u`.ska mqiafld< fmd;a YS% ,xldfõ ixialD;sl Wreuh ixrlaIKh
wdrlaIKh iïnkaOfhka f,aLkdrlaIl lsÍfï ld¾hh uOHu ixialD;sl wruqo,
fomd¾;fïka;=j lghq;= l< hq;= wdldrh fj; mejÍ we;' by; wdh;k fï jk úg
i|yka lr we;' ta wkqj mqiafld< f,aLk mqiafld< fmd;a ixrlaIKh yd wdrlaIKh
ixrla I Kh ls Í u i|yd Wmfoia ,nd ms < s n | fkdfhla jevigyka wdrïN
§u" ixrlaIK lghq;= wëlaIKh lsÍu" lr we;' óg wu;rj mqrdúoHd mYapd;a
mqiafld< f,aLk kdudj,S ms<sfh, lsÍu Wmdê wdh;kh" le,Ksh úYajúoHd,fha
yd wjYH wjia:dj, mqoa.,hka ika;lfha mqia;ld, yd f;dr;=re ú{dmk wOHhk
mj;sk mqiafld< f,aLk fomd¾;fïka;=j wxYh- yd kdúkak wdhq¾fõo m¾fhaIK
76
úoHd wdh;kh mqiafld< fmd;a wdrlaIKh mqiafld< fmd;a ksis wdrlaIKhla fyda
yd ixrla I Kh iïnka O jevigyka ixrlaIKhla fyda fkdue;sj úkdYhg m;a
ls%hd;aul lrhs' tfiau rdcH fkdjk fjñka mj;sk nj fmkS hhs' mqiafld<
wdh;k .Kkdjla o YS% ,xldfõ mqiafld< fmd;a ixrlaIKfha § oekg Èjhsfka úisÍ
fmd;a wdrla I Khg yd ixrla I Khg mj;sk mqiafld< fmd;a y÷kd.ekSu i|yd
iïnkaOj odhl;ajh imhñka we;' kQ,yï cd;sl mqif
a ld< fmd;a kdudj,shla ieliSu
moku W;=re m<df;a mqiafld< fmd;a yd w;HjYH cd;sl l¾;jHhls'
f,aLk ixrlaIK lghq;=j, ksr;j isák
mqiafld< fmd;a ms<sn| m%:u iQÑh
m%lg rdcH fkdjk wdh;khls' by;
vfhdkSishia fmf¾rd uqo,s;=ud 1832 §
wdh;k mqiafld< fmd;a ixrlaIKfha §
iïmdokh lr we;' miqj uyuqo,s ¨‍ù o
wkq.ukh lrk úêl%uj, úúO;ajhla
fidhsid" YS% ,xldfõ úydr fmd;a.=,aj,
mej;Su" rdcH fkdjk ixúOdk
is ÿ lrk ixrla I K lghq ; = j , m% ñ ;s h " ;eka m ;a lr we;s is x y, yd ixia l D;
.= K d;a u l ;;a ; a j h fidhd ne,S u g mqiafld< fmd;a ms<sn| iqÑhla 1885 §
jevms<sfj<lafkdue;s ùu j¾;udkfha iïmdokh lr we;' wjika jrg cd;sl
mqifa ld< fmd;a ixrlaIK lghq;j= ,§ uqyK
q q mqiafld< fmd;a kdudj,shla iïmdokh
fok m%Odk .eg¨jls' cd;sl f,aLkdrlaIl lr we;af;a fla'ã' fidauodi uy;dh' Tyq
fomd¾;fïka;=j uÕska mqiafld< YS% ,xldfõ mqiafld< fmd;a kdudj,sh
fmd;a wdrlaIK yd ixrlaIKh i|yd fj¿ï folls k a iïmdokh lr we;'
ud¾f.damfoaY ix.%yhla ilia lsÍu" rdcH m<uq fj¿u u`.s k a úydrdrdu 913la
fkdjk wdh;k i|yd ixrlaIK Wmfoia wdjrKh lr we;s w;r fojk fj¿u u.ska
iemhSug yd wëlaIK lghq;= isÿ lsÍug úydrdrdu 674la wdjrKh lr we;' fla'
l%ufõohla ieliSu u`.ska by; .eg¨ ã' fidauodi uy;d úiska iïmdokh lrk
myiqfjka u`. yrjd .; yels h' ,o mqiafld< fmd;a kdudj,sh ilia lr
wv ishjila muK blau f.dia we;' tu
kdudj,sfhys i|yka we;eï mqiafld<
cd;sl mqiafld< fmd;a
fmd;a fï jk úg úkdY ù ;sîug yelshdj
kdudj,shl wjYH;dj
we;' tfia u we;eï mq i a f ld< fmd;a
fï jk úg YS% ,xldj i;= mqiafld< wia : dk.;j ;s î ug yels h ' mq i a f ld<
fmd;aj,ska fldgila rdcH wdh;kj,g fmd;a ixrlaIKfha § hdj;ald,sSk lrk
wh;a f,a L kd.drj," fl!;= l d.drj, ,o cd;s l mq i a f ld< fmd;a kdudj,s h
yd mqia;ld,j, ;ekam;a lr we;' b;sß w;HjYH wx.hls' bka ixrlaIKfha §
úYd, mqiafld< fmd;a m%udKh mer‚ m%uqL;dj ,nd Èh hq;= mqiafld< fmd;a
úydria : dkj," flda ú ,a j , fuka u b;du myiqfjka y÷kd .ekSug wjldY
foaYSh ffjoHjreka yd hleÿrka jeks ie,fik w;r cd;sl jYfhka mqiafld<
iïm%odhsl Ys,amSka i;=j mj;S' we;eï fmd;a ixrlaIK jevigyka ilia lsÍfï §
mer‚ úydria:dkj, ;ekam;a lr we;s wjYH uQ,sl f;dr;=re ,nd fohs'

77
ridhksl yd idïm%odhsl l%u u`.ska mqiafld< fmd;aj,g úYd, ydkshla isÿ
mqiafld< fmd;a ixrlaIKh lrk Lasioderma serricorne ^Coleoptera&
lDñ úfYaIh id¾:lj m,jd yeÍfï .=Kh
YS% ,xldfõ mqiafld< fmd;a ilia
fyj;a lDñ úl¾Il Yla;h s fï Ydl idrh
ls Í u i|yd fhdod f.k we;a f ;a ;,
i;= nj m¾fhaIK u`.ska ;yjqre lr we;'
Ydl m;%hs' mqiafld< fmd;a ilia lsÍug
flfia fj;;a ld¾ólrKh fya;=fjka
Corypha umbraculifera Ydl úfYaIfha m;%
mßirfha is ÿ j we;s fjkia l ïj,g
nyq, f,i fhdod f.k we;' tfiau Borassus
wkqj¾;kh fjñka mqiafld< fmd;a u;
flabellifer Ydl m;% o iq¿ jYfhka w;S;fha
j¾Okh jk we;eï È,Sr úfYaI u¾okh
fhdod f.k we;' idïm%odhsl l%ufõoj,g
lsÍug ;hsfuda,a jdIam fhdod .kq ,nhs'
wkqj Ydl m;% fk<d .ekSfuka miq m;%
moï lsÍfï ls%hdj,shlg Ndckh lr we;' fuh ;hsfuda,a OQudhkh f,i y÷kajkq
idïm%odhsl ;dlaI‚l l%u Tiafia ms<sfh, ,nhs' ÿïu, f;,a i|yd m%;sfrdaë lDóka
lr.kakd ,o mqiafld< u; wlaIr igyka u¾okh lsÍug f*diamSka jdhqj fhdod
lsÍu isÿ lr we;' mqif a ld<h ilia lsÍfï§ .kq ,efí' fuh f,aLk ixrlaIKfha §
wkq.ukh lrk idïm%odhsl l%u mqiafld< f*diamSka OQudhkh f,i y÷kajkq ,nhs'
fmdf;ys §¾> meje;aug bjy,a ù we;s mqiafld< fmd;a ridhkslj yd ffcùh
nj fmfka' mqiafld<h u; wlaIr igyka f,i ÔrKh ùfï § mqiafld< u; yg
lsÍfuka miq ÿïu, f;,a ^Vateria accminata .kakd me,a,ï bj;a lsÍug fkdfhla
Ydl fldgia ksiaidrKfhka ,nd.kakd ridhks l øjHh fhdod .efka ' Nx.= r
ff;,hls& uÕska l¿‍ ue§fï ls%hdj,sh ;;a;ja hg m;a mqif
a ld< fmd;a ixrlaIKfha
isÿ lrkq ,nhs' fuu ls%hdj,sh u`.ska § tkalemaiqf,aYka l%uh fhdod .kq ,nhs'
mßirh ;=< ia:dhSj §¾> ld,hla ydks fuys § mdroDYH fmd,sfm%dm,Ska ;Ügq
fkdù mej;Sug wjYH Yla;sh mqiafld< folla Nx.=r ;;a;ajhg m;a mqiafld<h
fmd;a fj; ,nd fokq ,nhs' j¾;ukfha wdjrKh jk f,i by<g yd my<g fhdod
§ mqiafld< fmd;a ixrlaIK lghq;=j,§ mqiafld<h Yla;su;a lsÍu isÿ lrkq ,nhs'
ÿïu, f;,a kùk ;dlaI‚l hka;% u.ska j¾;udkfha mqif a ld< fmd;a ixrlaIKfha §
ilia lr ishqïj wUrk ,o .evqn w`.=re idïm%odhsl l%u yd ridhksl l%u uqiq jq
^Trema orientales& iuÕ ñY% lr l`M‍ ue§fï ifudaOdk l%uhla wkq.ukh flf¾'
ls%hdj,shg fhdod .kq ,nhs' ÿïu, f;,a
u`.ska m;abrej,g wjYH kuHYS,S nj ,nd
mqiafld< fmd;a ixLHdxllrKh
fokq ,nhs' tfiau uE;l § cd;sl mqi; a ld, fyj;a äðg,alrKh
yd m%f,aLk fiajd uKav,h u`.ska isÿ mqia;ld, øjH äðg,alrKh uÕska
lrk ,o m¾fhaIKhla wkqj mqiafld< f,dalfha äðg,a mqia;ld, ìys ùu;a iuÕ
fmd;a u; j¾Okh jk È,Sr yd nelaàßhd tys wdNdih ,nd .ksñka mqiafld< fmd;a
u¾okh lsÍfï .=Kh fuu ÿïu, f;,a äðg,a mqia;ld, ìyssfjñka mj;S' tfiau
i;=j mj;sk nj m¾fhaIKd;aulj fmkajd mq i a f ld< fmd;a ixLHdxllrKh yd
§ we;' tfiau YS% ,xldfõ mqiafld< fmd;a äðg,alrKh mqiafld< fmd;a ixrlaIK
tl;= wdYs%;j nyq,j j¾Okh jk" tfiau úêhla f,i o wo m%p,s;j we;' mqiafld<

78
fmd;a äðg,a l rKfhka miq äðg,a
mqia;ld, fj; wod< f.dkq m%fõY lrkq
,nhs ' túg äðg,a mq i a ; ld,h iu`.
f,da l fha ljr fyda ia : dkhl is á k
mdGlhl=g wka;¾ cd,h Tiafia iïnkaO
ù mq i a f ld< fmd;a mßYS , kh ls Í fï
yelshdj we;' äðg,a ;dlaIKh ìysùug
m%:u mqiafld< fmd;a uhslafrda *s,aï lsÍu
fyj;a laIqø mg, fj;g ,nd .ekSu lrk
,È' fuu laIqø mg, ixrlaIKh lsÍug
úYd, msßjehla oeÍug isÿj we;s fyhska
j¾;udkfha fuu laIqø mg,j, .nvdlr
we;s mq i a f ld< fmd;a äðg,a udOHhg
mßj¾;kh lrñka mj;S' mqiafld< fmd;a
äðg,alrK lghq;= wdrïN lsÍu i|yd
úYd, m%d.aOkhla wjYH flf¾' fï i|yd
fmd;a ialEka lsÍug ksIamdokh lr we;s wka;¾cd;sl m%ñ;shla we;' tfy;a mqifa ld<
ialEka hka;%hla Ndú; flf¾' we;eï úg fmd;a i|yd tjeks m% ñ ;s h la fuf;la
wä 1 ½ -2 la muK È.ska hq;a mqiafld< y÷kajd § fkd;sîu úYd, wvqjls' mqifa ld<
fmd;a äðg,alrKh i|yd 50 mm äðg,a fmd;a i|yd wx. myls k a hq ; a .% k a :
leurdjla fhdod .ekSug isÿ fjhs' fuys§ úoHd;aul f;dr;=re iuQyhla uydpd¾h
,nd .kakd cdhdrEm fyda ialEka msgm;a mshodi rKisxy uy;d y÷kajd § we;'
400 dpi muK úfNaokhlska hqla; úh tkï l¾;D" mqiafld< fmdf;a ud;Dldj"
hq;=h' tfiau tiff f.dkq ixrlaIs; msgm; th ,sùug fya;=j" tys m%udKh yd Ndú;h
f,i .nvd lr ;nk w;r pdf f.dkq f,i olajd we;' mqiafld< fmd;a äðg,a
mßYS,k lghq;= i|yd äðg,a mqia;ld,h mqia;ld, fj; m%fõY lsÍfï § wjYH
fj; m%fõY lrkq ,nhs' äðg,a mqia;ld, jk .%ka: ú{dmk f;dr;=re iïnkaO
fj; fuu f.dkq m%fõY lsÍfï § mqiafld< wka;¾cd;sl m%ñ;shla ilia lsÍug cd;sl
fmd;a úêu;a j¾.S l rKhlg Ndckh mqia;ld, yd m%f,aLk fiajd uKav,h"
l< hq;= fõ' fï i|yd ksYaÑ; mqiafld< wka;¾cd;sl wka;¾ mqia;ld, ix.uh
fmd;a j¾.S l rKhl wjYH;dj mj;S ' ^IFLA& iu`. tlaj mqiafld< fmd;a Ndú;
äðg,alrKh isÿ lrk wdh;k Tjqka lrk rgj, úfYaI{hka fld<Ug le|jd
úiska ilia lrk ,o j¾.SlrK l%uhla iïuka;%Khla 2017 j¾Ifha § meje;aùh'
j¾;udkfha Ndú; lrhs' tfiau mqia;ld, fuys fojk iuq ¿ j meje;a ù fuka miq
øjHhla äðg,a mqia;ld,h fj; m%fõY fï iïnkaOj ilia lr we;s iïuq;sh
lsÍfï § wod< mqia;ld, øjH yd iïnkaO m%ldYhg m;a lsÍug kshñ;h'
.%ka: úoHd;aul f;dr;=re we;=<;a l< äðg,a mqia;ld, u`.ska mqiafld<
hq;=hs' fmd;a m;a we;=`M‍ mqia;ld, øjH fmd;a fj; b;d myiqfjka m%fõY ùug
i|yd .%ka: úoHd;aul f;dr;=re iïnkaO

79
myiqlï i,id we;s fyhska m¾fhaIlhkaf.a Lanka. Sarvodaya Vishva Leka, Rathmalana
ld,h" uqo,a yd Y%uh bka b;sß fõ' fuys § Perera, M. (1832). Catalogue of Pali and other
manuscripts in temples in the Tangalle district, General
äðg,a mqia;ld, u`.ska ixLHdxllrKh
meeting at the Royal Asiatic Society, Colombo
lr we;s ish¨u mqiafld< fmd;a i|yd
Ranasinghe, P. (2013). Palm leaf manuscript culture
m%fõY myiqlï imhd §ula isÿ fkdlrhs' in Sri Lanka. Proceeding of the 2nd international
äðg,a mq i a ; ld, yd iïnka O úoa j ;a conference on Social science, University of kelaniya
lñgqjla u`.k s a ud¾..; m%fõY ,nd Èh hq;= De Silva, P.H.D.H. (1975). A Catalogue of antiquities and
mqiafld< fmd;a y÷kd.ekSula isÿ lrhs' other cultural objects from Sri Lanka. National Museum
ud¾..; m%fõY myiqlï ,nd fkdfok" of Sri Lanka, Colombo

úfYaIfhka foaYSh ffjoH mqiafld< fmd;a The scoping IFLA workshop on Plam leaf manuscripts,
Preserving Cultural Heritage, 22.11.2017, Sri Lanka
^fu;la uqøKh lr m%ldYhg m;a lr
ke;s& úoHd yd ;dlaI‚l f;dr;=re wvx.= De Zoysa, .L (1885). Catalogue of Pali, Sinhalese and
Sanskrit manuscripts in the temple libraries of Ceylon.
mqiafld< fmd;a úfYaI wjirhla ,nd Government of Printers, Colombo
.ekSfuka miqj muKla mßYS,kh lsÍfï
fida u odi" fla ' ã' ^1959&' ,xldfõ mq i a f ld<
yelshdj mj;s' bÈßfha§ ilia ùug kshñ; fmd;a kdudj,s h - m% : u Nd.h' ixia l D;s l
cd;sl mqiafld< fmd;a äðg,a mqia;ld,h fomd¾;fïka;=j" fld<U'
mq i a f ld< fmd;a ixrla I K la f Ia ; % f ha fida u odi" fla ' ã' ^1964&' ,xldfõ mq i a f ld<
yerjqï ,laIHhla jkq fkdwkqudkh' fmd;a kdudj,s h fojk Nd.h' ixia l D;s l
fomd¾;fïka;=j" fld<U'
wdYs%; .%ka:
Cabral, U. (2014). The Economically Easy Method to
Digitize Oversized Documents with Special Reference to
Ola Leaf Manuscripts. The MOW Digital Age Conference
proceedings -2012, Canada www.unesco.org/new/
fileadmin/.../HQ/.../VC_Cabral_27_B_1410.pdf
Cabral, U, Muthurajah, N, R, Thankavadivel, R. (2018)
Developing a strategic program for safeguarding palm-
leaf manuscripts in Sri Lanka. IFLA WLIC 2018 – Kuala
Lumpur, Malaysia – Transform Libraries, Transform
Societies in Session 124 - PAC Strategic Program on
Preservation and Conservation with Rare Books and
Special Collections, http://library.ifla.org/2266/
Cabral, U. Kim, S., Hong, J.Y. (2016). Biocide for
Preservation Cultural Properties, Mould on books and
graphic art. A report on latest research results, (ed),
Boudalis, G et.al, Verlag Berger, Austria.
Cabral, U. Rathnabahu, R.M.N.(2021). Report on the
best practices for conservation of Palm-Leaf
Manuscripts in Sri Lankan Libraries, IFLA
https://www.ifla.org/files/assets/pac/Documents/pac_sri_
lanka_report_best_practices_for conservation_of_palm- wdpd¾h Woh lírd,a
leaf_manuscripts_.pdf cd;sl mqia;ld, yd m%f,aLk fiajd uKav,h
Gunawardana, S. (1997). Plam leaf manuscripts of Sri

80
ixialrK Ys,am l%u
t la;rd j¾.hl .%ka: ixialrK mqrdK
ld,fha mgka ,xldfõ mej;s nj
ms<s.ekSug ndOdjla ke;' úfYaIfhka
uq,a ;;ajh fndfyda fia úlD; lsÍï isÿ
lrkakg fm,ö we;s nj fmfka' tn÷
úlD; lsÍïj, m%;sM,h ù we;af;a .%ka:h
bkaÈhdjo wfkla fmrÈ. rgj,ao ms<sn|j uq,a lD;sfhka fndfyda ÿrg fjkia jQjla
fuh i;H fõ' flfia jqjo" YslaIKhla ùuhs'
iys; úoHdjla jYfhka ixialrKh Ndú; zuq,a lD;shg yels ;rï iómZ mrudo¾YS
jkakg mgka .ekqfKa hqfrdamd rgj, nj .%ka: m%;sixialrKhla idlaId;a lr.kq
ms<s.; hq;=j we;' .%ka: ixialrKh wo ms ‚ i" ixia l drlhd úis k a tla ; rd
úoaj;a msßia w;r y÷kajkq ,nkqfha zmdG ld¾hdj,s h la wkq . ukh l< hq ; = h ehs
úpdrKhz ^Textual Criticism& hkq f jks ' wfmalaId flf¾' isxy, .%ka: ms<sn|j
fuh uq,skau Ndú; lrkq ,en we;af;a 19 i,lk l,ays ta ld¾hdj,sh my; oelafjk
jk ishji ueo yßfha§ nhsn,h ms<sn| mßÈ isoaO lsÍu wfmalaIs;h'
c¾udkq úoaj;l= jQ fÊ' mS' whsÉfydaka ^J.
G. Eichhorn& kue;a ; l= úis k ehs ls h kq ^1& .%ka:fhys ,nd.; yels ish¨ msgm;a
,efí' .%ka: ixialrKh úIhfhys uÜgï tla/ia lr .ekSu ^mqiafld< msgm;a
folla ms<sn|j whsÉfydaka i|yka lr w;ska ,shk ,o fjk;a msgm;a" uqøs;
we;' tkï ^w& my;a ;,fha úpdrh ^Lower ixialrK wdÈh&"
Criticism&" ^wd& Wiia ;,fha úpdrh ^Higher ^2& jvd;a úYajikSh ke;fyd;a úYajikSh
Criticism& hkqhs' Wiia ;,fha úpdrh zmdG nj ;SrKh lr .ekSfï woyiska yels
ixia l rKhZ ^ Textual Editing& hkq f jka ;rï ÿrg w;a msgm;aj, mrïmrdj ^tajd
y÷kd .kq ,eìK' Wiia ;,fha úpdrh hk fld;ekg wh;a jQfhao wdÈh& ksYaph
moh Ndú; lrk ,oafoa zzuq,a fm<g yels lr.ekSu'
;rï ióm jk f,i .%ka: m%;sixialrKh ^3& mdGdka;r ixikaokh ^msgm;a ii|d
lsÍfï Ys,am l%uhZZ i|ydh' we;eï .%ka: ne,Su&'
ixialdrlhka j¾;udkfha ms<s.kq ,nk
iïu; woyia yd iu. wkql+, jkq ms‚i ^4& fm< ;SrKh lsÍu iuÕ mdGdka;r mdo
wlaIr úkHdih" NdIdj wdÈh w;ska u;= igyka uÕska jd¾;d fldg ;eîu'
fkdj úIh ldrKd w;skao wdfoaYl yd oeka" ixialdrljrhdf.a wfkla j.lSu
úl,am fhÿï u.ska ta ta .%ka:hkaf.a .;fyd;a .%ka:h lshúh yels wdldrhlska

81
bÈßm;a lsÍu hehs oelaúh yelsh' fuhska fyd;a rpkfhys Ndú; flfrk wlaIrhka
.efkkafka .%ka:h mqiafld< f,aLkfha wdY%s; w¾: ks¾Khhs' mqiafld< msgm;a ,shd
is g uq ø s ; ;;a j hg f.k ta u hs ' w;S ; we;s wl=re j¾;udk wl=rej,g jvd t;rï
mqiafld< ,shkakka ish¨ joka tlgu fjkia fkdjk kuqÿ ne¢ wl=re" f¾Mh
,s ù fï iïm% o dhhla " - fjk;a f,ils k a iuÕ tlu wl=r fojrla fh§u" uydm%dK"
lsjfyd;a tla jokla B<Õ jpkfhka w¾O kdislH wdÈ we;eï úfYaI;d tys
fjka fkdfldg ,s ù fï iïm% o dhhla - " ,d ola k d ,efí' mYa p d;a l d,S k fmd;a
wkq.ukh l< nj wms oksuq' jdlH fjka msgm;a lrkak;a ks;ru mqrd;k jHjydrh
lrk zl=Kav,shZ yer fjk;a úrdu ,laIK fkdi,ld yeÍu ksid Tjqka w;ska mqif a ld<
Ndú; lsÍfï iïm%odhhla Tjqkag fkdùh' msgm;ays wlaIr úkHdih fnfyúka jHdl=,
fufia l¾;D úiska wNsu; w¾:h u;= lr jQ nj fmfka' zjDlaIZ" zNDx.Z wdÈ jYfhka
oelafjk mßÈ jpk fjka fldg bÈßm;a R ldr iys; joka ,shd we;af;a zj%laIZ"
ls Í u ixia l drljrhd fj; mejfrk zN%x.Z wdÈ f,iska rldrdxYh iys;jh'
j.lS u ls ' idjoH f,i flfrk mo u;= oelafjkafka mqiafld< f,aLkj, tk
fn§ulska iïmQ¾Kfhkau fjkia w¾:hla fjk;a wuq;= fhÿïh(
,eìh yels fyhska fuh fmfkk ;rï ;D;Sh fjkqjg ;%s;Sh
myiq ld¾hhla fkdfõ' Oïmshd wgqjd .eg
mqreIhd fjkqjg mqI–hd
mofhka ksoiqkla .; fyd;a mqiafld<
msgmf;a zzw.ijqjkgksiszz hkqfjka tk mÉphd fjkqjg mpphd ^fuh fmfkkqfha
fhÿu ã' î' ch;s,l uy;d olajd we;af;a" zmvhdZ f,isks&
zzw.ijqjkg ksisZZ hkqfjks' ueo Whkaf. ujqìij fjkqjg fu!ìij
dv úu,ls;a;s ysñhka th olajkafka" zzw.
ijqjkg ksisZZ hkqfjks' fï ixialrK i¾j{ fjkqjg iín[a[
fofla § u ta mo fn§fï fjki tys m[apd, fjkqjg md`pd,
w¾:hg n, md ke;' tys w¾:h jkqfha
Roaê fjkqjg b`ê" t`ê" ßoaÈ
zw.% Y%djlhkg iqÿiqZ ^agreeable to the
chief disciples& hkqhs' ã' B' fyÜáwdrÉÑ Yl% foafõkaøhd fjkqjg Yell% fofjJøhd
uy;df.a mo fn§u jkqfha zzw.ijq jkg Ydikh fjkqjg YEikh
ks i s z Z hkq h s ' tys w¾:h zw.% Y % d jlhka
jkakg iqÿiqZ ^it to become chief disciples& ;jo" odka;H zkZ z,Z yd uQ¾OkH zKZ z<Z
hkqhs' fyÜáwdrÉÑ uy;df.a w¾:l:kh fh§fï fyda uydm%dK yd w,amm%dK fh§fï
w¾:hg jvd;a .e<fmk nj lsj hq;h = ' m<uq fyda talñ;shla fkdùh' we;eï wlaIr
rEm jerÈ f,i lshùug fhduq flfrk
ksoiqfkys w.ijqjkg hkak úNla;Hka;
wjia:do olakd ,efí' ksoiqka f,i" ish
kduhla jk w;r" fojekafkys th lDoka;
iiodj;a ixia l rKfhys fmrjofkys §
l%shd mohls'
úu, úchiQßh uy;d olajd we;s mßÈ
j¾;udk ixia l drljrhl= g uq y q K ^§¾>& zrdZ hkak z.Z hkak f,i fmfkk
mdka k g is ÿ jk ;j;a .eg¨jla kï mßÈ ,shkq ,en ;sfí' ta wkqj zlsrd;Z
w;amsgm;aj, olakg ,efnk úúO wlaIr hkak w;a msgmf;ys ,shd we;af;a zls.;Z
y÷kd .ekSuh' fjk;a jpkj,ska lsj hkqfjks' wlaIr y÷kd .ekSfï§ .%ka:

82
ixialdrljrhd b;d ie,ls,su;a úh hq;=h' tla mqiafld< msgm;l fufia i|yka
tfiau tla tla msgm;a lrkakkaf.a f,aLk jQfhah(
úfYaI;do y÷kd .; hq;= fõ' zzta ìij lkúh ta rc w. fufyiqka
fm< m%;sIaGdmkh lsÍfï l%shdj,sfha§ fldg WkkdyZZ hkqfjks'
ixialdrljrhd fmf<ys w¾:h flfrys
;jo" mq i a f ld< ms g m;a i;rl u;=
fukau tys ikao¾Nfhys msygs d w¾: l:kh
i|yka mßÈ jd¾;d lr ;sìK(
lsÍu flfryso wjOdkh oelaúh hq;= fõ'
ta ld¾hfhys§ jd.aúoHd;aul" idys;ahsl" zzta ìijf.a oEi lKúh' ta rc w.
ft;sydisl" iudc ixialD;sl wdÈ jYfhka fufyiqka fldg WkafkahZZ
.%ka:h wh;a jk miqìu ms<sn| mQ¾K idudkH jYfhka i,lk l, fï
oekqfuka Tyq ikakoaO úh hq;=h' msgm;a fhÿï rdcdj,sh rpkd lr ;snQ nia jyrg
lrka k ka w;s k a fuka u ixia l drlhka wkql+, fõ' ta wkqj ta tlo fhÿula fyda
w;skao we;eï idjoH;d isÿj we;af;a fï m%;slafIam lsÍug fya;= ke;' tla tla
miqìï oekqu fkdi,ld yeÍfuka nj w;amsgmf;a tk fï mdGdka;r w;=ßka
fmkajd Èh hq;=j we;' mqiafld< msgm;a jvd;a fhda.H mdGh l=ulao@ uq,a lD;sfhys
,shkakka jeäÿr is;d fkdne,Su fya;= rdcdj,S l;= j rhd fhdoka k g we;a f ;a
fldg f.ko" tfiau msgm;a lrk mdGfha ljr fhÿulao hkq ks.ukh lsÍu ud
mq¿,a w¾: .ek wkjfndaOfhkao isÿ ù fj; mejreK j.lSu úh' fodakd l;sßkd
we;s m%udo flfrys .eUqßka fkdúuiSfï ìij tla weila wkaOj isáhdo hkak
m%;sM, jYfhka ixialdrlhka yd we;eï ikd: lsÍu i|yd fjk;a idOl wkqudk
úg úoaj;=kao t<U we;s we;eï idjoH jYfhka fyda fidhd .; yels kï ta we;eï
ks.uk fldf;l=;a wkdjrK fõ' rdcdj,S mqiafld< msgm;aj, i|yka fhÿu
ixialrK ld¾hfha§ udf.a w;aoelSula ms<s.; hq;= fjhs' rdcdj,sh yd iuld,Sk
jd¾;d lrkq leue;a f ;ñ' ta jQ l,s " wfkla ish¨ f,aLk mßlaId l<o tjeks
rdcdj,S kï lD;sfha w;amsgm;a ixikaokh f;dr;=rla ,nd.; yels fkdùh' tfia kï
lrñka tys Ydia;%Sh ixialrKhla th wmmdGhla fia i,ld m%;slafIam lsÍug
iïmdokh lroa§ wkdjrKh jQ isÿ fjhs' tfy;a mqiafld< msgm;a i;rlu
lreKls' tkï úu,O¾uiQßh rcq wdjdy fhdokq ,en we;s mdGhla m%;slafIam lsÍug
lr.;a foda k d l;s ß kd l= u ßh ms < s n | kï idOdrK idOl ;sìh hq;h = ' fï .eg¨j
m%jD;a;shls' mqiafld< msgm;a jeä .Kkl ksrdlrKh lsÍfï§ b;sydi.; f;dr;=re
fodakd l;sßkd .ek i|yka ù ;snqfKa u;= wdY%hfhka msgqjy,la fkd,efnk w;r'
oelafjk whqßks( rdcdj,S l;= j rhdf.a NdId jHjydrh
zìij lkHdjZ flfrys wjOdkh oelaùu uekjehs is;sK'
úu,O¾uiQßh rc;=ud úiska ish ìfida
zìij lkHdúZ
;k;=rg m;a lr.kq ,enqfõ lkHd l=ußhl
zìij lkkdúZ nj jd¾;d ls Í u rdcdj,S l;= j rhdf.a
zìfida lkkdúhZ wfma l a I dj jQ f ha o @ fufia Wml,a m kh
zìij lkkHdjZ lrñka rdcdj,s h iïmdokh flreKq
zìfida lkkúhZ jljdkqfõ NdId Ndú;h .eko i,lk

83
l,ays ksjerÈ mdGh zlkHd ìijZ" zìfida mdGh f.k w¾: újrK imhd we;s lD;s
lkHdjZ" zìij lkHdúZ jeks fhÿula fï .Khg wh;a fõ' fuys§ ixialdrlf.a
úh hq;= nj ie,lSu wmyiq fkdfõ' fï wjOdkh fhduq jka f ka uQ , mdGhg
wkqj mQ¾fjdala; rdcdj,s mdGdka;r ilia jvd w¾: újrK mdG flfrysh' tfia
ù we;af;a u;= oelafjk wdldrfhka nj jq j ;a ixia l rK ld¾hfha § uQ , mdGh
Wml,amkh lsÍu fhda.H;r fia fmfka' yd w¾: újrK mdG w;r iurEm;djla
ìij lkHdj > ìij lkHdú > ìij iy tlÕ;ajhla wfmalaId flf¾' we;eï
lka k ú > ìfida lka k ú > ìfida úg uQ , mdGfha w¾:hg wkq l + , jk
lkakúh > ìij lKúh > ìijf.a wei mßÈ mdGdka;r flfrys w,am úYajdih
lk$ lK úh' ;nd fjk;a iuld,S k uQ , dY% h hka f .a
msysá m;ñka fm< ilia lsÍug isÿ jk
zìijf.a wei lK úhZ hk fhÿu miq
wjia:do ;sìh yelsh' tfiao jqj uq¿ukska
ld,fha w;amsgm;a ,shkakl= úiska tl;=
w;a;fkdau;sl ùug kï ixialdrljrhd
lrkq ,enQ wmN%xYhla jQ ieá is;d .ekSu
ksoyi ,nd .; hq;= ke;'
ÿIalr fkdjkafkah' rdcdj,S msgm;l tk
fï wmmdGh jeäÿr úNd. lsÍfuka f;drj ^ii& uq,a lD;sh kIagm%dh ù we;s l,ays th
Y=oaO mdGh f,i i,ld fodak l;sßkd m%;sks¾udKh lsÍu'
ìij weila wkaOj isá ldka;djl nj
fï i|yd uq,a lD;shg imhkq ,en we;s
wkdjrKh lrf;d;a th mqÿuhla fkdfõ'
wgqjd" àld" újrK wdÈh m%fhdackhg .;
wfma tla m%ùK idys;HOrfhl= w;sk a
yelsh' fï mßjdr .%ka: uq,a lD;sfha l¾;D
ieneúkau ta jro isÿ jQ nj fuys ,d i|yka
úiskau wfyda mYapd;ald,Skj fjk;a wh
l< yelsh' .%ka: ixialrK ld¾hfha§"
úiska fyda iïmdÈl tajd úh yelsh'
mdGdka;r ixikaokh fldg ksjerÈ mdGh
ksYaph lsÍu w;sYhska mÍlaIdldÍj isÿ l< fuh iuyr úg weoys h fkdyels
ukd ld¾hhla njg fï tla WodyrKhla ldrKhla fia fmfk;;a" úoaj;=ka yd
mu‚' ixialdrljreka úiska fun÷ lD;s mj;akd
.%ka:fhys iajNdjh wkqj j¾.SlrKh nj fmkajd fokq ,en we;' fm< uq¿uksku a
kIagm%dh jQ cdklSyrK kï ixialD; uyd
oeka isxy, .%ka: yd iïnkaO we;eï ldjHh r;au,dfka O¾udrdu uy f;reka
Ys , a m S h Í;s .ek i,ld n,uq ' .% k a : úiska m%;m
s n
% kaO lrk ,oafoa ixialrKhlg
iajNdjho ixialdrljrfhl=g wyUqfjka jvd m% ; s k s ¾ udKhla jk wdldrfhks '
uqK.efik úfYaI .eg¨o wkqj ixialrK wmf.a iuyr .S ldjHhkays fm<o fï
ld¾hdj,sh fjkia úh yelsh' fï idOl l%shdj,sh wkqj ilia ù we;ehs wkqudk
ie,ls,a,g .;a l,ays" .%ka: j¾.SlrKh
lrkq ,efí' ksoiqkla olajf;d;a iiodj;
fldgia i;rlg fnod oelaúh yelsh'
ixialrKh lrñka úu, úchiQßh uy;d
^i& jHdLHdkd;a u l lD;s ^wgq j d" àld" wkqudk lr we;af;a tys oeka mj;akd
ikak" .egmo wdÈh& fm<" oUfo‚ hq.fha§ fyda bka miqj
jHdl= , w¾: iys ; ixia l D;" md,s " fyda hïlsis úoajf;l= úiska tl, meje;s
isxy, hkdÈ NdIdjlska iïmdÈ; .%ka:hla ikakhla wdY%hfhka ilia lrk ,oaola
wdY%fhka tys mofhka moh fyda mdGfhka úh yels njh'

84
^iii& moH lD;s ,nd.; fkdyelsj" mqiafld< msgm;aj,g
fïjd ;j ÿrg;a fldgia follg fnÈh iSud ù ;snQ isxy, .%ka: úYd, ixLHdjla
yelsh' m%ldYhg m;a flßK'

^w& fm< mdG iy ikakho iys; moH lD;s 1851 mgka ixialrKh fldg uqøKh
flreK isxy, .%ka: foi n,k l,ays" u;=
fuys§o ixialdrlhdg oaú;aj j.lSula oelafjk mßÈ mq¿,a fnÿï i;rla Tiafia
we;' tkï" fm< m%;sixialrKh lsÍfï§ tajdfha ixialrK l%shdj,sh i,ld ne,Su
w;a msgm;a flfrys úYajdih ;nd .kakd hqla;s hqla; fõ'
w;ru w¾:h iq.u jk fia fm< ieliSu
i|yd ikakh flfryso wjOdkh fhduq ^w& uqL mrïmrd.;j wdrlaId jQ .%ka:
lsÍuh' ixialrK"
^w& fm< mdG muKla we;s moH lD;s ^wd& ;ks w;a msgm;la mokï fldg .;a
.%ka: ixialrK"
fï fo.Kfha§u" .oH fuka fkdj"
moH yeu úgu fjka fjkaj ,shk ksid ^b& w;a msgm;a jeä .Kkla mokï fldg
ixialdrljrhdg tajdfha úß;" t<siuh f.k f;dard .;a úúO mdGdka;r i|yka
wdÈh flfrys wjOdkh fhduq lrkakg lr we;;a tajd wh;a w;a msgm; ljf¾oehs
is o a O fj;s h s hk woyi wkq j Tyq f .a olajd ke;s .%ka: ixialrK"
ld¾hh hï muKlg myiq jkafkah' ^B& w;a msgm;a .Kkdjla mokï fldg
f.k' ta tla tla msgmf;a we;s mdGdka;r;a
^iv& .oH lD;s
tajd i|yka w;a msgm;=;a olajd we;s .%ka:
fuys§" fjk;a lreKq .ek ie,ls,su;a ixialrK
ùug jvd ixialdrljrhdg fndfyda fihska
fï fnÿï ms<sfj< ljr fyda
úYajdih ;eîug isÿ jkq we;af;a ,nd .;
ld,dkq l % u ‚l rgdjla wkq j ;yjq r e
yels w;amsgm;a flfryshs'
fkdjk nj fmkajd Èh hq;=j we;' tfiau
l%ufõoh wkqj j¾.SlrKh ljr ld, jljdkq j l§ jq j tla ;ks
uE; wjêfhys ixialrKh flreKq fnÿula muKla mej;s nj y÷kd .ekSuo
isxy, .%ka: ixLHdj ie,ls,a,g .;a l,ays' ksjerÈ fkdfõ' fïjdfha§ Ndú; l%ufõoh
wm okakd ;rñka ixialdrljrfhl=f.a tla tla l;=jrhdf.a fm!oa.,sl f;dard
wjOdkhg ,la jQ uq,au isxy, .%ka:h .ekSula f,i ie,lSu jvd ksjerÈ fjhs'
jkafka iso;a iÕrdjhs' fÊïia o w,aúia tkuqÿ" mdG úpdrKh yd iumd; jk fuys
uy;df.a ixialdrl;ajh hgf;a th 1851§ wjikg oelajQ fnÿu" .%k:
a ixialrKfhys
uq ø Kh lrk ,È' úfYa I fhka 19 jk ,d kj;u jQo w;sYhska ÈhqKq jQo l%ufõoh
Y;j¾Ifha uOH Nd.fha furg yg .;a nj ms<s.; hq;= fjhs'
fn!oaOd.ñl m%fndaOh" isxy, uqøK Ys,amh
m%p,s; ùu hkdÈ lreKq fya;= fldg f.k tla tla msgmf;a tk ish¨ mdGdka;r w;a
isxy, .%ka: m%ldYkh flfrys úYd, msgm;aj, kï iys;j olajñka w;a msgm;a
Wkkaÿjla we;s jQfhah' 19 jk ishji .Kkdjla mdol lr .ksñka .%ka: ilia
wjika jk úg mdGlhdg myiq f jka flfrk ixialrK

85
kQ ; k úoa j ;= k a úis k a mßNdú; fyda jeä .Kkls k a fyda f;da r d .;a
zúpdrd;a u l ixia l rKhZ kï" .% k a : w;sYhskau iqÿiq mdGh fhdod .ekSu uÕska
ixia l rKfha iïu; l% u fõoh úNd. .%ka:h m%;sixialrKh lsÍuh' pQ,jxi
lruq ' z úpdrd;a u l ixia l rKh hkq ixialrKfha§ .hs.¾ uy;d fhdod f.k
.% k a : j, uQ , s l ia j rEmhg yels ;rï we;af;a fï l%ufõohhs' Tyq ta nj fufia
ióm f,i tajd m%;sixialrKh lsÍuh' meyeÈ,s lrhs'
isxy, iïNdjH .%ka: ms<sn|j i,lk
l,ays" ixialrKh i|yd m%Odk jYfhka zzwmg oek .kakg ,enqKq fï .%k:
a fha
ke;fyd;a uq¿ukskau mdol lr .kafka yeu w;a msgm;lau tlu uQ,lD;shlska
mqiafld< msgm;ah' mrmqßka mrmqrg" tajd m%Nj ù ;sîu lk.dgqjg lreKls' fï
msgm;a lsÍfï l%shdj,sfha§ fndfyda jerÈ ;;a;ajh hgf;a ixialdrljrekaf.a
yd wvq mdvq we;sj ;sfn;shs ms<s.ekSu ld¾hNdrh ;rula ÿrg w;Dma;sodhl
idOdrKh' tfiau ixialdrljrhd yels fjhs' tla w;a msgm;la fyda msgm;a
;dla msgm;a flfrys úYajdih ;eîugo iuQyhla fyda m%Odk uQ,dY%h fldg
ne£ isák nj ms<s.; hq;=h' fï ld¾hfha§ f.k .%ka: m%;sixialrKfha ksYaÑ;
ixialdrljrfhl=g wkq.ukh l< yelsj Í;sh wkq.ukh lrkakg wmg yels
;sfnk úl,am foflls' fkdfõ'˜
^w& tlu uQ, lD;shlska m%Nj ù we;ehs fï m%fNaohg wh;a jk isxy, .%k:
a
ie,ls h yels jQ o " w;s Y hs k a úYa j ikS h ixialrKh ms<sn|j fmdÿ ksÍlaIKhla
f,i fmkS hkakd jQo tla w;a msgm;la lsÍfï§" wmf.a ixialdrljreka w;a msgm;a
fyda w;amsgm;a lSmhla fyda m%Odk f,i wh;a jQ ;eka wdÈ lreKq y÷kd .ekaug
mokï fldgf.k .%ka:h m%;sixialrKh wjOdkh fhduq lr we;ehs oelaúh hq;=
ls Í u m<uq l% u fõohhs ' fuys § wfkla kuq ÿ " iuia ; hla jYfhka .;a l,a y s
w;a msgm;aj, tk mdGdka;r .%ka:hg Tjqkaf.a w;amsgm;aj,gu úfYaI jQ fya;=
we;=<;a lrkafka' f;dard .;a w;a msgmf;a ksid hg lshk ,o fojk l%ufõoh Tjqka
fyda w;a msgm;aj, fyda tk mdGh hï fhdod f.k we;s nj fmfkkakg ;sfí'
fya;=jla fyda fya;= lSmhla fyda ksid úoHudk idlaIH wkqj" fï ,laIK
jerÈ iy.; nj ;yjq r e ls Í u i|yd iys;j uq,skau isxy, .%ka: ixialrKhla
muKls' uydjxi ixialrKfha§ .hs.¾ m< lrkq ,enqfõ udfndamsáfha fïOxlr
uy;do jxi;a:mamldisksh ixialrKfha§ ysñhka úisks' úYsIag lD;shla jk fuh"
u,,fialr uy;do Ndú; fldg we;af;a mQcdj,sfha 34 jk mßÉfþohg t;=uka úiska
fï l%ufõohhs' tn÷" msgm;a iSud iys; lrk ,o ixialrKhla f,i 1932§ m< ù
ùu ksid fï l%ufõoh neyer lrkakg ;sfí' fïOxlr ysñhka olajk wkaoug
isÿ jk wjia:djkays§ fojk l%ufõoh tlu iïm%odhlg wh;a jk mqiafld<
Ndú; flf¾' msgm;a 10la iy uqøs; .%ka: ;=klao Ndú;
^wd& fuys§ isÿ flfrkqfha ixialdrljrhdf.a lrñka" .%ka:h tys uq,a iajrEmhg wkqj
wNsu;h mßÈ" ieneúkau iEfyk ;rï m%;sixialrKh lrkakg t;=uka jehï lr
ndysr idOl we;sj" tla w;a msgm;lska we;af;a ish ys;=u;h wkqj lsisÿ ksjerÈ

86
lsÍula fkdlrñks' ish¨ mdGdka;r olajd lryïmsáf.dv iqukidr ysñhkaf.a
we;af;a tajd ljr msgm;g wh;ao hkq;a lõis¿ñK ixialrKfhys mdGdka;ro tajd
olajñks" uqka jykafia fï ld¾hh bgq lr wh;a msgm;ao olajd we;s kuqÿ t;=uka uqøs;
we;af;a m%lg b;sydi{hl= jQ tÉ' ví,sõ' ixialrKj,g wu;rj wdY%h lr we;af;a
fldâßxgka uy;df.a wdrdOkfhks' fï tla mqiafld< w;a msgm;la iy wiïmQ¾K
ys ñ hka f .a mdKa ä ;Hhg widOdrKhla ;j;a msgm;lao muKls' Wkajykafiag
fkdjk mßÈ ls h hq ; a ; la kï" is x y, fndfyda mqif
a ld< w;amg s m;a ,nd .; yelsj
.% k a : ixia l rKhg wd.ka ; = l jQ fï ;sìh§ tla msgm;la muKla Ndú; lsÍu
zúpdrd;aul ixialrKhZ kï l%ufõoh wNd.Hhls' mqÿuhlg fuka" fï iSudlrKh
fhdod.kakg fldâßxgka uy;d úiska ;s ì h§;a w;a m s g m;a j , iïnka O hls k a
t;=uka leu;s lrjd .kq ,nkakg we;s f;drj fmf<ys fjkia l ï lrka k go
njhs' fï ixialrKh;a iuÕu" zY=oaêhZ" Wkajykafia ksoyi ,nd f.k we;' úuid
zixfYdaOkhZ hkafkka b÷rd fjkia jQ ne,Su fyda ii|d ne,Su fyda i|yd uqøs;
kj wre;la zixialrKhZ hk jok uÕska
msgm;a ljr W.f;l=g jqjo ,nd.; yels
w;am;a lr f.k we;'
ksid tajdfha mdGdka;r i|yka lrkakg
flfia jqj o" Y%S ,dxflah úoaj;=ka ld,h f.ùu ksIaM, l%shdjls'
úYajúoHd,hj,g iajlSh mYapdoa Wmdê
lõis¿ñK ixialdrljreka lsysm
mÍlaIK i|yd .%ka: ixialrKh bÈßm;a
lsÍu wdrïN lrk f;la fï úpdrd;aul fofkl=f.a wjOdkhg md;% ù we;s ksid"
ixialrKh kï kj l%ufõoh fmdÿfõ tla tla ixialrKfhys tk mßÈ" tys tla
Ndú;hg fkd.eks K ' iuyr úg fï .Shla ii|d ne,Su jeo.;a fõ' uq,a .Sh
l%ufõoh wkqj iïmdokh flreK m%:u .;a l," l=udr;=x. uy;d yer wfkla
ixialrKh ã' B' fyÜáwdrÉÑ uy;d ish¨ ixialdrlhka tys mdGdka;r olajd
úiska ,xvka úYajúoHd,hg bÈßm;a lrkq we;' wmf.a úu¾Ykh i|yd .Shg wod<
,enQ o¾Yk úYdro Wmdê ksnkaOh jk mdGdka;r .Shg miqj ta iuÕu olajkq
fji;=re od ikafk ^1950& ixialrKh ,efí'
úh yels h ' mYa p doa Wmdê i|yd o<od ^i& uvq.,af,a isoaOd¾: ^1889&
isß;" ioaO¾ud,xldrh" fldals, ikafoaYh"
ieliQ fm<(
f,dafldamldrh" rdcdj,sh" isxy, Od;= jxih
fukau ;j;a fndfyda .%ka: ixialrKh ;ud jroi fkd Èia - fka furud fodia
fldg ,xldfõ úYajúoHd,hj,go ,xvka Èiafka
úYajúoHd,hgo bÈßm;a lrk ,È' fï kqjka neyer kyu;a - ;ud uq;a fkdolafka
m%fNaohg wh;a fjk;a iajdëk ixialrK lsï*
jYfhka ã' B' fyÜáwdrÉÑ uy;df.a mdGdka;r(
Oïmshd wgqjd .egmoh ^1974&" tï' î'
*kqjka neyer ;ud uq;a ú;dr; fkdolafka
wdßhmd, uy;df.a lõis¿ñK ^1965& m%dÖk
lsï" hs iuyr'
NdfIdamldr iud.ufha ioaO¾ur;akdj,sh
^1985" 1986& wdÈ úpdrd;aul ixialrK ^ii& l=udr;=x. uqksodi ^1943&
i|yka l< yelsh' ieliQ fm<(

87
;ud jroi fkd - furud fodia ue Èiafka kyud- l=udr' 4' ;ud uq;a - uvq'" wdß'¦ ;ud
kqjka neye/ kyud - ;ud ue fkdolafka ue- l=udr'
lsu@** wxl ^i& yd wxl ^iv& ixialrKhkays
** mdGdka;r fkdue;' oelafjk fm< fndfyda ÿrg tl iudkh'
^iii& je,súáfha fidar; kdysñ ^1946& fjki jkqfha mdo fnod we;s wdldrfhysh'
ieliQ fm<( fiiq ixialrKj, olakd ,efnk
;ud jroi fkd-Èiafka fodia ue furud1 wiudk;d wkqj yefÕkqfha w;a msgm;a
flfrys t;rï úYa j dihls k a f;drj
kqj;a neye/ ;ud uq;a - kyu; fkdolafka2 ixialdrlhkaf.a wNsu;h wkqj fmf<ys
lsï@ fjkialï isÿ lr we;s njhs' moH mdG
**mdGdka;r( ks Y a p h lr .eka f uys § o" is o a O d¾: ys ñ
^1& 1' Èia fka furud fodia Èiafka 2' Èiafka yd tï' î' wdßhmd, fofokdu mqrdK
furud nr ;ud uq;a k' ;ud uq;a ú;dr; ika k fhys fm< Ndú; lr we;s nj
fkd fmfkkakg ;sfí'
^uQ,dY%h olajd ke;'& fuys ,d udf.a m% h ;a k h jQ f ha
^iv& tï' î' wdßhmd, ^1956& isxy, .%ka: ixialrKfhys l%ufõoh yd
ieliQ fm<( b;sydih ms<sn|j idudkH iólaIKhla
ls Í ug muKls ' tfyhs k a " is h ¨ .% k a :
;ud jroi fkdÈiafka furud fodia Èiafka1
ixialdrlhka fyda .%ka: ms<sn| úia;r
kqjka neyer2 kyu;a ;ud uq;a fkdolafka oelaùu wmf.a woyila fkdùh' lsisu
lsï3 isxy, úoajf;l= úksYaphg ,la lsÍu fyda
mdGdka;r( .=Kfodia úNd. lsÍu udf.a wNsm%dhh jQfha
1' fodia Èiafka - ABCMTPWSR 2' nr - L( fkdfõ' udf.a jEhu jQ f ha " l% u fõoh"
ner - X mdKaä;Hh iu. tla fkdjqj fyd;a ;kslr
3' kqjka neyer ;ud uq;a ;ud fkdolafka l%ufõofhka muKla m,la fkdjk nj
lsï -- RVSTBL¦ kqjka neyer ;ud uq;a wjOdrKh l< hq;= jqjo" ksjerÈ l%ufõoh
ú;dr fkdolafka lsï- TP wkq.ukh lsÍu .%ka: ixialdrlfhl=f.a
j.lSu nj wjOdrKh lsÍuhs'
^v& lr.ïmsáf.dv iqukidr ia:úr ^1983&
ieliQ fm<(
furud fodia Èiafk - ;ud jroi fkdÈiafk1
kqjka neye/2 ;ud uq;a - kyu;4 fkdolafka
lsï
mdGdka;r(
1' ;ud jroi fkd Èiafka - furud fodia
Èiafka - uvq' wdß'¦ ;ud jroi fkd-Èiafka uydpd¾h ta'ù' iqrùr
fodia ue furud - je,s¦ ;ud jroi f;d f,aLk iólaId ( kj wdf,dal Odrd
furud fodia ue Èiafka - l=udr' 2011" fld<U" i§md m%ldYlfhda
lD;sfhka Wmqgd .eksKs'
2' neyer - uvq'" wdß' 3' kyu;a - uvq'" wdß'¦
88
w;a msgm;aj, mefkk
f,aLl fodaI yd
uQ,mdG ixialrKfha §
mdGdka;r oelaùfï jeo.;alu

§ ¾> ld,hla w;a msgm;a jifhka mej;


wd mer‚ idys;H lD;s uqøKfhka m<
lsÍu wdrïN jkqfha 1850 oYlfha § njg
foda I ms < s n | j i|yka fldg ;s f nkq
oel .; yels h' j¾I 1859 § je,slv Ô'
l=f¾ úiska uqøKh fldg m< lrk ,o
idOl yuq fjhs' fÊïia o w,aúia úiska ldjHfilfr .egmo ikkh iys; .=;;sf,
1851 § A Survey of Sinhalese Literature .egmo ikkh;a h hk .% k a : h is x y,
lD;sfhys iso;a iÕrd fm< yd ;j;a mer‚ Ñrka;k idys;H lD;s uqøKfhys wdÈ u
isxy, idys;H lD;sj,ska Wmqgd .;a fldgia wjia:dj ksfhdackh lrkakla fia ie,lsh
m< lrkq ,eîu fuys wdÈ u wjia:dj fia yels h' fï lD;s fol ixialrKh lrk
ie,lsh yels h' tys ,d w,aúiaf.a m%h;akh ,oafoa ljqreka úiska o hk j. fy<s fkd
ù we;a f ;a is x y, NdIdj yd idys ; Hh fj;;a ixialdrljrhd ;ukag yuq jQ w;a
iïnkaO wOHhkh i|yd wjYH kso¾Yk msgm;a iïnkaOfhka olajk woyia fuys §
w;a msgm;a weiqfrka jd¾;d fldg ;eîu wmg m%fhdackj;a fjhs(
hs' w,aúia úiska iso;a iÕrd fm< Sidath zz''' mq r dK mgka w;s k a w;g
sangarawa: A Grammar of the Singhalese ,s h d .ekS f uka ie§ ;s f nk jro
Language lD;sfhys Wm.%ka:hla jifhka kekmukska iqoaO fldg ''' wÉpq .iajd
m< fldg we;' moH fldgia mdo jifhka m%isoaO lrKaKg fhÿfkñ' ^sic&ZZ
fjka fldg olajd fkd ;sîu;a" úrdu
1885 § O¾um%§msldj zixfYdaOkhZ
,laIK jifhka l=Kav,S ixfla;h fhdod
fldg m< l< r;au,dfKa O¾udf,dal
;sîu;a flfrys wjOdkh fhduq lrk l,
ysñhkaf.a jpk fufia h(
th mqifa ld< msgmf;ys mekqKq wdldrfhka
u m< fldg we;ehs ks.ukh l< yels h' zz''' §¾> ld,fhla y s cks ;
tfia o jqj" ;uka úiska uy;a fjfyila yd kdkdúO fodaIfhka yd fkdyefÕk
úhmeyeoula ord" tl, isá olaI mçjreka ;kays wjHla; mKaä;udkSka úiska
fom<lf.a iydh o ,nd .ksñka" wjHla; ny,k ,oehs jegfyk úIu mdGfhkao
msgm;alrejka w;ska m;a j ;snQ ÿrjfndaO yd ixlS¾K úhZZ'
idjoH ;;a;ajfhka th uqod .;a nj w,aúia O¾udf,dal ysñhkag wdKavqj úiska
mjid ;sfí ^1852:ccixxvii&' w,aúiaf.ka O¾um%§msldj Ndr fok ,oafoa zz,smsfodaI
wdrïN j mer‚ idys;H lD;s m< l< ;j;a yer Y=oaO lrKq ^sic& ms‚iZZ nj o tys
W.;=ka fkdfhla wjia:djkays fujeks oelafõ ^ii&'

89
zzfï rejkau,a ks>Kagqj tn÷ wjia:dj, § o zixialdrljrhdZf.a
fndfyda ld,hl mgka w;sk; ,shd ld¾hh ù we;af;a ;uka bÈßfhys we;s
.eŒfuka ^sic& b;d wdl=, jHdl=, w;a msgm;aj, mefkk mdG iuld,Sk
mej;d fmd;la neúka tljr Y=oaO jHjydrhg wkql+, jk mßÈ ixfYdaOkh
lsÍu;a b;d ÿIalr jevlsZZ lsÍu hs' we;eï ixialdrljreka lD;sfha
NdId ú,dih muKla fkd j wka;¾.;h
hkq 1914 § rejkau,a ks>Kagqj zzY=oaO
mjd w;a;fkdau;sl f,i ilia l< nj
lrZZ m< l< ã' mS' o w,aúia úfÊfialrf.a
oel .; yels h' rdcdj,sh ixialrKh
jpk hs ^vi&'
lrñka î' .=Kfialr ^1899& yd j;=j;af;a
fï jQ l,s tl=kaúis jk ishjfia fmaudkkao ysñ ^1923& isÿ fldg we;af;a
uOH Nd.fha muK isg isxy, uqøK Ys,amh fujeks ld¾hhls ^iqrùr 2011( 205&' 1949
m%p,s; ùu;a iuÕ tf;la w;a msgm;a § lõ is ¿ ñKg zúfYa I Y= o a ê hla Z l<
jifhka mej;s .% k a : fuka u w,s Å ; je,súáfha fidar; ysñfhda tys ,d mer‚
iïm%odhdkql+, j mj;ajd f.k wd lD;s o msgm;a wgla mßYS,kh l< njla olaj;s'
uq ø Koa j drfhka m% l dYhg m;a ls Í fï zz,s h ka k ka úis k a jrojk ,o" mer‚
m%h;ak nj fmfka' fndfyda úg fïjdfha ikakldrhka úiska tfia u ms<sf.K ^sic&"
zixialdrlZ uqøKlrejd$m%ldYlhd u jQ jrojd w¾: lS ;eka fndfyda .Kkla wms
w;r Tyqf.a ld¾hh ;u wNsu;h fyda ilia flf<uqZZ hs Wka jykafia mjid we;
±kqu fyda wkqj wlaIr úkHdih" jdlH ^^1949& 1966( xvi&'
fhdackh fukau woyia o ixfYdaOkh
fï zixialdrljrekaZ mqrd;k idys;H
fldg m< lsÍu úh' we;eï wjia:djl
lD;s ixialrKfha § wkq.ukh l< ukd
uqøKlrejd$m%ldYlhd iuld,Sk m%isoaO
Ydia;% iïu;hkag uq¿ukska u tlÕ j
h;sjrhl= ,jd wod< lD;sh zzY=oaO lr
lghq;= l< njla fkd fmfkkqfha w;a
.;aZZ nj lshd ;sîfuka ;yjqre jkafka
ms g m;a mokï fldg .ekS u ls k a f;dr
lD;sfhys úYajikSh;ajh wdrlaId lsÍug
j yd w;a ms g m;a j ,g tlÕ fkd ù
jvd mdGlhd wdl¾IKh jk wdldrfhka
zY=oaO mdGZ bÈßm;a fldg we;s neúks'
fm< ilia lsÍu wruqKq fldg .ekqKq
w;a ms g m;a flfrys úYa j dih ;nñka "
nj hs'
jvd;a fhda.H w;a msgm; y÷kd .ksñka
by;ska olAjk ,o zixfYdaOkZ ke; fm< m%;sks¾udKhg mshjr .;a úoaj;=ka
fyd;a zY= o a ê Z wod< lD;s f hys tla w;a jifhka ví,shq' we*a' .=Kj¾Ok yd ã' î'
msgm;la muKla mÍlaId lrñka lrk ch;s,l fom<g;a rUqlaje,af,a isoaOd¾:
,o tajd nj fmfka' tfyhska tajdfhys ysñhkag;a Ydia;%{hkaf.a f.!rjh ysñ ù
i|yka flreKq zfodaIZ tla w;a msgm;lg ;sfí' tfy;a fï mçjreka o iqmdGh i|yd
muKla iSud jQ tajd fia flkl=g yeÕS hd fhduq jQ w;a msgm; kï lsÍug Wkkaÿ ù
yels h' tfy;a 19 jk ishjfia wjidk ke;s nj fuka u mdGdka;r jd¾;d lsÍfï
Nd.fhys u tla lD;shlska w;a msgm;a § wod< w;a msgm; l=ula o hkak olajd
lSmhla imhd .ksñka fm< ilia fldg ,Sfï wjYH;dj meyer yer we;s nj;a lsj
m< lsÍfï ud¾.hla o wdrïN ù ;sì‚' hq;= h' uvq.,af,a ysñhka Èjhsfka úúO

90
m<d;aj,ska w;a msgm;a 13la imhd f.k ixialrK ud¾.h úêu;a j wkq.ukh
tajd tlsflk ixikaokh l< nj olajd lrñka iïmdÈ; m<uq mYa p doa Wmdê
we;' .=Kj¾Ok mçjrhd o w;a msgm;a 12la ksnkaOh fia ie,fla' flfia jqj o ;j
yd uqøs; msgm;a ;=kla o ixikaokh fldg u;a fï úêu;a YslaIK ud¾.h wkqhñka
fhda.H yd úYAjikSh msgm; f;dard .ekSug ixialrKhg ,la ù we;af;a iïNdjH
W;aidy l< wdldrh fuka u mßYS,kh isxy, idys;H lD;s lsysmhla muKla nj
lrk ,o w;a msgm;a flfrys fhduq fjñka fmfka ^n,kak( iqrùr 2011( 210&'
iqmdGh f;dard .;a wdldrh o fmkajd fohs by; olajk ,o lreKq wkqj meyeÈ,s
^1907(xxxii-xxxiii&' jkafka mer‚ idys;H lD;sj,ska b;sß ù
f;dard .;a w;a msgm;a fjka fjka j we;s w;a msgm;a ish,a, u mdfya fodaI iys;
úia;r lrñka tla tla msgmf;ys mefkk njls' wjHla; msgm;alrejka" ke; fyd;a
úioDY mdG tajd olakg ,efnk msgm; o wúh;a ,shkakka ksid jeo .ekqKq fodaI
olajñka jd¾;d lsÍu Ñrka;k idys;H ljf¾ o hkak;a ta fya;=fjka w;a msgm;la
lD;s ixialrKh lsÍfï úêu;a YslaIK ÿrjfnda O yd wjHla ; ;;a ; a j hg m;a
ud¾.h hs' fï l%uh woH;k úoaj;=ka úiska jkqfha flfia o hkak;a w;a msgm;aj,g
zúpdrd;aul ixialrKhZ ^critical editing& tjeks fodia jeo .ekSug fya;= ljf¾ o
hkq f jka y÷ka j kq ,efí'zúpdrd;a u l hkak;a flfrys wjOdkh fhduq lsÍu
ixialrKhZ úoaj;a YslaIK ud¾.hla fia jeo.;a jkq we;'
ie,flk w;r úYAj úoHd,hj, Wmdê ,dxflah wOHdmk iïm%odh wdrïN
yd mYapdoa Wmdê ksnkaO jifhka mjd jkafka uyd úydrh úoHd mSGhl ;;a;j a hg
úêu;a Ydia ; % S h ixia l rK ms < s . efkk m;a ùfuka nj ie,lsh yels h' Ndr;Sh
nj fuys ,d i|yka l< hq;= h' fï l%uh wdNdih yd nqÿiufha m%Ndj ,nñka ilia
wkq.ukh lrñka mer‚ idys;H lD;shla jqKq ,dxflah wOHdmk l%ufha wdrïNfhys
uq,a jrg ixialrKh l< úoaj;d jifhka mgka u {dk ú;rKh is ÿ flrefKa
udfndamsáfha fïOxlr ysñhka ie,lsh jdpkd ud¾.fhka nj fmfka' Èjhskg
yels nj;a 1932 § Wka jykafia úiska úêu;a wdldrfhka nq ÿ iuh y÷ka j d §
m%ldYs; mQcdj,sh 34 mßÉfþoh i|yd ix> idikh ia : dmkh l< wjÈfhys
mqiafld< msgm;a 10la yd uqøs; lD;s ;=kla f,a L kh Èjhs k mq r d m% p ,s ; j mej;s
mßYS,kh lrñka ish¨ mdGdka;r tajd njg idOl yuq fj;;a ;%smsglh yd wÜG
wh;a jk msgm; o olajñka jd¾;d fldg l:d o ;okq n oa O wks l = ; a b.eka ù ï o
we;s wdldrh;a fï iïnkaO wOHhkhl f,aLk.; lsÍug NslaIQka Wkkaÿ jQ njla
fhfoñka ta' ù' iqrùr fmkajd fohs ^2011( fkd fmfka' ;%smsglh .%ka:drEV lsÍu
209--210&' uydjxih yd jxi;a:mamldisksh isÿ jkafka iudcd¾Ól idOl fya;=fjka
ixia l rKfha § ú,a f y,a ï .hs . ¾ yd we;s jqKq w¾nqohlg uqyqK mEu i|yd h'
.=Kmd, u,,fialr úoaj;=ka úiska o fï Èjhsfka ksldh fNaofha wdrïNh o ;%smsgl
Ydia;hS% ud¾.h wod< mßÈ wkq.ukh fldg .% k a : drEV iuh yd iuld,S k neúka
;sfí' ã' B' fyÜáwdrÉÑ mçjrhdf.a uyd úydrhg tfrys jQ wkH ksldhhka
fji;=re od ikafk ^1950& úpdrd;aul wdrïNfhys mgka u iajlSh b.ekaùï

91
.%ka:drEV lrkakg we;ehs ie,lSu wiSre l:dfjka fuka u wNsf,aLkj,ska o yuq
fkd fõ' O¾u .%ka: imhd .ekSu i|yd fjhs ' mq i a f ld< fmd;a j , ,s ù u i|yd
úfoaYhkaf.ka meñ‚ NslaIQka iïnkaO úfYaI m%d.=KHfhka hqla; msßila jQ nj o
mqj;aj,ska ta nj ikd: fjhs' md,sfhka Tjqkag ta fjkqfjka jegqma" §ukd" .ïjr
wgqjd iïmdokh isÿ flrefKa o úfoaYsl wdÈh msßkeuqKq nj o tajdhska fmkS hhs'
NslaIQkaf.a m%fhdackh i|yd nj meyeÈ,s h fï wkaoñka fmd;a msgm;a lsÍu isÿ jQfha
^mrKú;dk 1969^w&&' wruqKq lsysmhla fmroeß j h(
uyd úydrh fuka u wNh.sß yd 1& w k d . ; m r m q r i | y d { d k
fÊ;jk ksldh o ;ukag iqúfYaI jQ oekqï ixrlaIKh'
yd Ôjk jákdlï ms<sn| fmdfydi;a 2& ld,h;a iuÕ mqiafld< msgm;aj,
iïm%odhla wdrlaId lr .ksñka mj;ajd is ÿ úh yels fN!;s l ydks yd
f.k wd .=rel=, njg m;a jQ nj fmfka' ridhks l ydks fuka u i;= k a
f,aLk øjHhkays ysÕlu fya;=fjka uq,a uÕska yd laIqø Ôù l%shdldß;ajh
ld,fha oekqu iïfm%aIKh i|yd jdÑl fya;=fjka isÿ jk ydks ksid we;s
iïm%odh flfrys jeä wjOdkhla fhduq jk mdvqj mshjd .ekSu i|yd msgm;a
lrkq ,enqj o m%n, jdÑl iïm%odhla we;s ksIamdokh lsÍu'
.%ka: iïfma%IKfha § mjd jdÑl;ajh
m%udKj;a fkdjk nj;a Bg ,sÅ; .%k: a j,ska 3& mer‚ wla I r rEm Ndú;fhka
wkqn, Èh hq;= nj;a wjfndaO lr f.k wE;a ù kj wla I r rEm m% p ,s ;
we;s nj meyeÈ,s h' wÜG l:d jeks oaú;Shl ùu fya;=fjka mer‚ w;a msgm;a
idys;Hhla ìys jkqfha tys m%;sM,hla ÿrjfnda O ;;a ; a j hg m;a ùu
jifhks' rdc iNd lùka ms<sn| j jd¾;d fya ; = f jka w¨;s k a ms g m;a ls Í u
ùfuka fmkS hka f ka .% k a : ldrlhka wjYH ùu'
iïnkaOfhka iudcfhys hï ms<s.ekSula 4& fjk;a ia : dkj, fjfik úIh
mej;s njls' wNskj .%ka:hla rpkd lrk úfYaI{hkag fuka u mdGl$Y%djl
,o wjia : djl ta iïnka O fhka rdcH ckhdg o m%fõYh ,nd §u'
wkq.%yfhka isÿ flreKq we.hSula ms<sn|
mq¾;=.SiSkaf.a wdl%uK fya;=fjka
mqj;la wmg uOHld,Sk wjÈfhka yuq
Èjhsfka wOHdmkh yd ;okqnoaO Ydia;%
fjhs' ta mQcdj,sh iïnkaOfhks' fuh mQ¾j
ixrlaIK m%j¾Ok lghq;= ì| jegqKq nj;a
pdß;%hla wkq.ukh l< wjia:djla o úh
je,súg irKxlr ysñhka úiska iÕ iiqk
yels h'
kej; msysgqjd ,Sfuka wk;=re j w¨;ska
mj;akd .%ka:hl wka;¾.;h fmd;m; ,sùu fuka u mer‚ fmd;a msgm;a
uq ¿ uks k a u u;l ;nd .ks ñ ka Y% e ;s lrùu iïnkaOfhka o kj m%fndaOhla we;s jQ
mrïmrdfjka mj;ajd f.k hdu wiSre jQ nj;a oel .; yels h' Èjhsfka úydria:
neúka tajd ,sÅ; j ixrlaIKh lsÍfï mqia;ld,hkays ;ekam;a fldg we;s yd
wjYH;dj u;= jQfha h' .%ka: msgm;a fldg mqo.
a ,hka i;= j mj;akd w;a msgm;a fuka u
wkd.; mrmqr i|yd ,nd §u flfrys o hg;a ú ð; md,k iufhys Èjhs f kka
wjOdkh fhduq jQ wjia:d lsysmhla jxi /f.k f.dia wka;¾cd;sl mqia;ld,hkays

92
;ekam;a fldg we;s w;a msgm;a o jeä ,sùu ksid o wlaIr" ms,s fyda mo uÕ yeÍ
m%udKhla irKxlr ysñhkaf.a Ydik hd yels h' iudk wdrïNhla we;s jpk
m%;sIaGd ld¾hdj,sfhka wk;=re j msgm;a fyda jdlH LKav fyda fya;=fjka weig isÿ
flreKq tajd nj fmkS hhs' tfuka u jk uÕ yeÍu o ^homeoarchy& fï hgf;a
fld<U lgqf.hs mqia;ld,h msysgqùfï § ie,lsh yels h'
tys ;ekam;a lsÍu i|yd wjYH mqiafld<
2' tl;= lsÍu(
fmd;a w¨;ska msgm;a lrjd .ekqKq nj
jd¾;d fjhs' msgm;a lrkakd úiska jdlH
LKavhlg kj jpkhla fyda fþohla
hdka;l
s% m%;k
s I
s m
a dok l%u fkd mej;s
neúka w;a msgm;a w;ska msgm;a lr .ekSu fyda we;=<;a lsÍu' fuh ys;du;d fyda
yer fjk;a úl,amhla fkd jQ nj;a fï wyUq f,i fyda úh yelsh' mKaä;udkS
msgm;a lsÍï i|yd fhdod .kakd ,oafoa msgm;alrejka ys;du;d isÿ lrk tl;=
úIh m%ùK;ajh yd NdId m%ùK;ajh fkd j lsÍï i|yd j.lsj hq;= h' w;a jer§ulska
meyeÈ,s j wl=re ,súh yels ùu muKla uq¿ fma<h
s la fyda fþohla fyda fkd oekqj;a
nj;a fmfka' by;ska fmkajd fok ,o mßÈ j tl;= lsÍula isÿ úh yels h' tl;= lsÍï
fï w;a msgm;aj, oelsh yels wvqmdvqj,g j¾. ;=kla y÷kd .; yels fjhs(
yd W!k;dj,g fya;= ù we;af;a o m%Odk dittography - f o j r l a , s h ù u ¦
jifhka msgm;alrejkaf.a úIh{dk yd contamination ^ñY% ùu$ l,jï ùu& -
NdId{dk W!k;d nj fmkajd Èh yels h' msgqfõ fjk;a ;eklska fldgila we;=<;a
uQ,mdG ixialrKh úêu;a YslaIK ud¾. ùu¦ insertion ^we;=<;a lsÍu& - fodaI iys;
hla f,i m%p,s; ùu;a iuÕ w;a msgm;aj, fm<la hehs Tjqka úYajdi l< foa jeä
mefkk f,aLl fodaI$f,aLk fodaI y÷kd ÈhqKq lsÍug msgm;alrejkaa W;aidy lsÍu
.ekSu flfrys o wjOdkh fhduq jQfha h' ^rdcdj,S w;a msgm;aj, oelsh yels fujeks
uq,a l¾;Df.a fm< yd m%;sksIamdokh lrk wjia:d i|yd iqrùr 2011( 190--192 n,kak&'
,o fm< w;r oelsh yels hï fjkila Nla;sjka; msgm;alrejl= zkfuda nqoaOdhZ"
f,aLl fodaIhla$f,aLk fodaIhla f,i ziajia;sZ" zY%SZ jeks jeks Nla;s joka msgqjl
ye¢kafõ' my; oelafjkqfha tfia y÷kd fyda mßÉfþohl fyda wdrïNhg uq,ska tla
.efkk f,a L l foda I $f,a L k foda I lr ;sîu o fï hgf;a oelaúh yels h'
lsysmhls(Katre, 1941)(
3' wdfoaYkh(
1' w;miq ùu fyj;a w; yeÍ hdu( wdfoaY lsÍu hkq jpkhla fjkqjg
ms g m;a ls Í fï l% s h dj,s f ha § hï fjk;a jpkhla fh§u hs' th ys;du;d
wl=rla fyda ms,a,la fyda jpkhla fyda ^fÉ;kdkaú; wdfoaYkh& fuka u wkNsfm%; a
fþohla fyda fjk hï ixfla;hla fyda j isÿ úh yels h' fÉ;kdkaú; wdfoaYkh
msgm;a fkd lr ;sîu' fuh idudkHfhka is ÿ jka f ka ms g m;a l rejdg úIh ms < s n |
fkdoekqj;a j isÿ jk w;r wjOdkh wvq hï oekqula we;s úg h' msgm;alrejl=g
ùu yd udkisl úvdj fya;=fjka o isÿ úh ;ud msgm;a l< hq;= jdlH LKavh lshjQ
yels h' we;eï wjia:djl §" fõ.fhka fyda weiqKq fyda fudfydf;a isg ,shd

93
wjika lrk wjia:dj jk úg th Tyqf.a m%h;akh fya;=fjka jvd;a id¾:l kjH
u;lfhys § úlD; ùug bv ;sfí' túg ks ¾ udKhla ìys ùug bv we;;a uq , a
isÿ úh yels tla fohla jkafka msgm;a l;=jrhdf.a Ñka;k yd Ndjuh l%shdj,shg
l< hq;= jpkh fjkqjg Bg iudk fjk;a mdGlhdg iïnkaO ùug fkd yels jkq
jpkhla ,sùu hs' iuyr úg" fujeks we;' úúO fya;= ksid wkNsfm%a; f,aLk
wjia:djl §" msgm;alrejd uq,a lD;sfhys fodaI isÿ úh yels h' úfYaI wlaIr rEm
jQ ksjerÈ mdGfhys w¾:hg jvd Tyq ,shk ms<sn| wkjfndaOh bka m%Odk fjhs ^iqrùr
fofhys w¾:h ms<sn| jeä wjfndaOhlska 2011( 189&' msgm;alrejdf.a oDYHdndO fyda
hq;= j lghq;= lrkq úh yels h' we;eï úg" Y%jKdndO" fyda ta flfrys n, mdk nj
msgm;a lsÍug wjYH jdlH LKavhla fyda fmkajd Èh yels h' msgm;alrejdf.a fiajh
jdlHhla fyda jpk lsysmhla fyda fjkqjg ,nd .kafka n,y;aldrfhka kï th o
thg ;rula ÿrg iudk fjk;aa yqremqreÿ msgm;a lsÍfï ld¾hhg we;s oeä Wkkaÿj
jdlH LKavhla fyda jdlHhla fyda jpk fuka u msgm;a lsÍu kSri yd fjfyilr
lSmhla fyda fyda ,sùu msgm;alrejd w;ska ld¾hhla ùu fuka u È.= fõ,djla msgm;a
isÿ úh yels h' msgm;a lsÍfï § fyda lsÍfuys ksr; ùug isÿ ùu;a fodaI we;s
weiSfï § È.= jdlHh u;l ;nd .ekSug ùug fya;= jk nj ie,lsh yels h'
msgm;alrejd wiu;a jQ úg o wkNsfm%a;
wdfoaYkhla isÿ úh yels h' ks.ukh(
w;a msgm;a mokï fldg .ksñka
4' ;eka udre lsÍu( Ñrka;k idys;H lD;shl fm<
jdlHhl jpk iuQyfha idfmalaI m% ; s k s ¾ udKh ls Í fï § w;a ms g m;a j ,
wkqms<sfj< fyj;a modkql%uh fjkia oelsh yels f,aLk$f,aLl fodaI flfrys
ùu fuhska woyia flf¾' idudkHfhka" wjOdkh fhduq lsÍu w;HjYH nj fuhska
wdikak j fhfok jpk ;eka udre fldg meyeÈ,s jkq we;' wo w;a msgm;a jifhka
msgm;a lsÍu fuys ,d ksÍlaIKh l< yels h' yuq jk Ñrka;k isxy, idys;H lD;s rpkd
fuh o f,aLl$ f,aLk fodaIhla jqj o ù we;af;a isxy, NdIdfõ úldikfhys mQ¾j
ixialD; jeks we;eï NdIdjkays jdlHfha wjêj, neúka tajdfhys NdId ,laIKhkays
w¾:h modkql%uh u; fkd r|k neúka úfYaI;d yd f,aLk $f,aLl fodaI ksYAph
modkql%uh fjkia ùu fya;=fjka w¾:fhys fldg .ekSu w;HjYH fjhs' Ñrka;k
fjkila isÿ fkd jqj o Pkaoia fodaIhlg isxy, idys;H lD;s uqøKfhka m< lsÍu
fya;= fjhs' wdrïN l< wjÈfha § ;;a ld¾hfhys
ksr; jQ úoaj;=ka jeä fokd iajlSh iïu;
f,aLk$ f,aLl fodaI i|yd fya;=( jHjydrhg wkql+, fkd jk fhÿï yd
f,aLk$f,aLl fodaIhla fÉ;kdkaú; m%fhda. wdÈh;a f,aLk$f,aLl fodaI fia
j fyda wkNsfm%a; j fyda isÿ úh yels h' i,ld ixfYda O khg ,la l< wdldrh
mKa ä ;udkS ms g m;a l rejl= uu;a u h by; fmkajd fok ,È' iïNdjH .%ka:
fya;=fjka uq,a l¾;Df.a wka;¾.;h fyda ixialrKh úêu;a YslaIK ud¾.hla fia
ffY,sh fyda fjkia lsÍug fm,fUkq úh ms<s.efkk woH;k Ydia;%Sh ikao¾Nfhys
yels h' we;eï wjia:djl" msgm;alrejdf.a ,d iuld,Sk jHjydrhg wkq.; fkd jk

94
ish,a, fodaI fia i,lkq fkd ,efí' úúO wdY%s; .%ka: yd f,aLk(
w;a msgm;aj, mefkk úioDY mdG w;=frka l=f¾" Ô' ^1859&' ldjHfilfr .egmo ikkh iys;
iqmdGh f;dard .ekSfï § jHdlrKdkql+, .=;;sf, .egmo ikkh;ah' je,slv" Ô' l=f¾'
yd Í;s ,laIK fuka u ta ta f,aLlhdf.a fidar; ysñ" je,súáfha'^ixia'&' ^1949&' lõis¿ñK(
rpkd ú,dih iïnkaOfhka o wjOdkh l,am,;d jHdLHd iys;' je,súáfha fidar; ysñ
fhduq l< ukd h' we;eï úgl iqmdGh ^ixia'&"^1949&" ;D;Sh uqøKh" 1966" .,alsiai" wNh
m%ldYlfhda'
msgm;a jeä .Kkl mefkk fhÿu fkd j
tla msgm;l muKla yuq jk fhÿula úh .=Kj¾Ok" ví,shQ' wefma' ^1907&' .=;;s, ldjH'
fld<U' weka' fÊ' l=f¾'
yels h' tneúka úêu;a Ydia;%Sh YslaIK
ud¾.h wkq.ukh lrk ixialdrljrhdf.a Ou–udf,dal ia:úr" r;au,dfka' iy Ou–udrdu
ia j dóka jyka f ia " ;pýYH ^ixia ' &' ^1986&' Ou–
j.lSu jkafka w;a msgm;aj,g muKla um%§msldj' Colombo, Government Printer, Ceylon .
mokï fjñka mdG f;dard .ekSu;a iqmdGh
mrKú;dk" fikr;a' ^1969&' zzuyd úydrh iy
jifhka ksYaph fldg .efkk fhÿug fjk;a mer‚ úoHd mSGZZ" ,xldfõ wOHdmkh( ishji
wu;r j olakg ,efnk fhÿï ish,a, m%ldYkh' fld<U" wOHdmk yd ixialD;sl^sic&
tajd yuq jk ia:dkh ksjerÈ j olajñka wud;HdxYh' 49--56 msgq'
mdGdka;r jifhka wfOda,sms ud¾.fhka ^1969&' ^wd&' zzisxy, idys;Hh flfrys
oelaùu;a h' iïNdjH .%ka: ixialrKfha § md,s" ixialD; NdId idys;Hfha n,mEuZZ" ,xldfõ
jd¾;d flfrk mdGdka ; r m% d :ñl wOHdmkh( ishji m%ldYkh' fld<U" wOHdmk yd
idxialD;sl^sic& wud;HdxYh' 159--168 msgq'
uQ,dY%hhla fuka u iïm%ckH mdGlhkag
fuka u úoa j ;= k a g m% f hda c kj;a jk úfÊfialr" ä' mS' o w,aúia' ^ixia'& ^1886&' rejkau,a
ks>Kagqj fyj;a kdur;k ud,dj' fld<U" weka'
úpdrdOHhk idOl ^critical apparatus& f,i o fca' l=f¾'
ie,flhs ' WfoHda . s Ydia ; % j ka ; hl= g
iqrùr" ta' ù' ^2011&' f,aLk iólaId( kj wdf,dal
tuÕska iajlSh jQ fm<la f.dv kÕd .; Odrd' fld<U" iSudiys; i§md m%ldYlfhda'
yels fjhs' th id¾:l j lr .; yels De Alwis, James. (1852). Sidath sangarawa: A
jkqfha ixialdrljrhd ish¨ u iajdëk Grammar of the Singhalese Language. Colombo,
w;amsgm;aj, yuq jk mdGdka;r m%fNao Government Printer, Ceylon.
úYajikSh wdldrfhka jd¾;d.; fldg Katre, S. M. (1941). Introduction to Indian Textual
Criticism. Karnatak Publishing House, Bombay.
we;a kï mu‚' wfußldkq iïm%odhh
wkqj mdGdka;r .%ka:djidkfhys jd¾;d Sutherland, Kathryn. (2013). "Anglo-American
editorial theory", in Cambridge companion to textual
fldg ;efí' íß;dkah iïm%odhh wkqj scholarship, ed. Neil Fraistat and Julia Flanders,
ieu ms g q j l u wfOda , s m s . ; flfrk Cambridge Univesity Press, pp. 42-60.
mdGdka;r mdofuys ;ekam;a fldg we;s
mqrdúoHd;aul ia;r fuka Èia jk nj
Tlai*a ¾â úYAjúoHd,fha uydpd¾h le;aßka
io¾,kaâ i|yka lrhs ^2013(46&'

uydpd¾h r;akisß wrx.,


Y%S chj¾Okmqr úYajúoHd,h

95
cd;sl mqia;ld, m%ldYk wdOdr jHdmD;sh
wU ynhla
l¾;D ( jika;d fla' ñys÷l=,iQßh
m%ldYl ( KBOOKS m%ldYlfhda
ñ, ( re' 350
msgq ( 24

le<Ejl Ôj;a jQ f,afkla iy .srfjla wUhla fnod .ekSu i|yd onr


fj;s' wjidkfha .Õg jefgk f,akd .srjqka úiska fírd.kq ,efí'
bka miq Tjqyq ñ;=re fj;s' fuu lD;sh cd;sl mqia;ld, yd m%f,aLk
fiajd uKav,fha m%ldYk wdOdr jHdmD;sh hgf;a m%ldYs; hs'

ùÈfha lsú¢h
l¾;D ( mqIamd Ys%hka;s m%kdkaÿ
m%ldYl ( f.dvf.a iy ifydaorfhda
ñ, ( re' 450
msgq ( 176
ld,Sk iudcfha isÿjk wNsfhda. yuqfõ Ôú;hg uqyqK fok
ldka;djlf.a wkqfõokSh l;d mqj;la fuu lD;sfhys wka;¾.; fõ'
fuu lD;sh cd;sl mqia;ld, yd m%f,aLk fiajd uKav,fha m%ldYk
wdOdr jHdmD;sh hgf;a m%ldYs; hs'

wdorŒh ksõfhda¾la
l¾;D ( Yud,a o is,ajd
m%ldYl ( iriú m%ldYlfhda
ñ, ( re' 550
msgq ( 295
fuu lD;sh u`.ska Okj;a ùu- yß yïn lr .ekSu" Ôú;hl i;=g
iekiqu wdY%h lr .;a Ôú; újrKhla bÈßm;a lf¾' pß; ksrEmKfha
§ o jD;a;dka;h È. yeÍfï § o l;=jrhd bjy,a lrf.k ;sfnkafka
ngysr kjl;dj, úoHudk ixjdo Í;sh hs' ta fya;=fjka lshùfï
reÑh;a" mdGlhd w;aoelSu iu`. iy iïnkaO ùu;a ksre;aidyl j
isÿjkafkah' fuu lD;sh cd;sl mqia;ld, yd m%f,aLk fiajd uKav,fha
m%ldYk wdOdr jHdmD;sh hgf;a m%ldYs; hs'

96
fmd;l j;

<ud p¾hd iy rEmjdyskS ldgQka


l¾;D ( ud,skS hdmd
m%ldYl ( f.dvf.a iy ifydaorfhda
ñ, ( re' 350
msgq ( 128

fuu lD;sh u`.ska <ud mrmqr fj; rEmjdyskS ldgQkaj, n,mEu


idlÉPdjg Ndckh flfrk w;r ufkdaúoHd;aul" ikaksfõokd;aul
yd oDIaájd§ me;slv iïnkaO j o wjOdkh fhduq lr we;' fuu lD;sh
cd;sl mqia;ld, yd m%f,aLk fiajd uKav,fha m%ldYk wdOdr jHmD;sh
hgf;a m%ldYs; hs'

ks¾.dó
l¾;D ( iqÔj l=udr fldaú,;ekak
m%ldYl ( *diaÜ m%skagß mqoa' iud.u
ñ, ( re' 800
msgq ( 574

l;=jrhdf.a ;=kajk kjl;dj jk fuu lD;sh furg b;sydi l;dfõ


iqúfYaI ikaêia:dkhla igyka l< W!j fj,a,iai igk miqìï lr
.ksñka ,shejqKq zjE lvjrz lD;sfha È.=jla f,i t<solajd ;sfí'

ishhla fudñð m;a


l¾;D ( kkaok ùrisxy
m%ldYl ( jdmd hqksj¾isá mafria
ñ, ( re' 350
msgq ( 138

yhsl= ldjH my< ùug jir oyilg muK fmr tkï" ijeks ishjfia
w.Nd.fha isg ody;r jeks ishji f;la cmdkfha m%p,s; j meje;s
ldjH ú,dih zjldZ fyj;a z;kaldZ ldjH iïm%odh hs' yhsl= ldjH
furg lú ri ú¢kakka w;r buy;a ckms%h ldjH ú,dihls' tfy;a jld
ldjH Í;sh hkq l=ula oehs ksYaÑ; wjfndaOhla isxy, ldjH riú¢k
iyDohdg fkdue;' iïudkkSh lsújr kkaok ùrisxy lúhdf.a ldjH
mßj¾;k odhdohla f,iska zishhla fudñð m;aZ kñka iïNdjH jld
ldjH ishhla riú£fï wjia:dj Wodù we;'

97
98

You might also like