TCYHTH&B s6 2-2005
31
GIAI PHAP THOAT NAN CHO NGUOI
TRONG DIEU KIEN CHAY
41, Dac diém chuyén déng cila nguéi
khi cé chay
Khi c6 chay xudt hién méi de doa tryc
tiép va nguy hiém déi véi sii khoé va tinh
mang con nguéi. Nén qua trinh thoat nan
bao gid cing mang tinh déng thai va cé
huéng chuyén déng rd rét te trong ra
ngoai. Tai nhimg ché 6 mat d6 nguti cao
6 sy chen l&n x6 day rét manh ca nhiing
Ngudi thoat nan, lam giam téc 46 chuyén
d6ng ctia ddng ngudéi, con ngudi khéng
thé di theo huéng minh muén ma bi cuén
theo c& dong ngudi. Hién tuong nay la
nguyén nhan gay thuong tich, ngat thd
hoac chét ngudi.
Chuyén déng cia con ngudi trong khi
6 chay [a chuyén déng cuting bite,
thutng din ra trong diéu kién khéng
thuan Igi: nhiét 46 cao, khéi, hoi dée. Cac
tac d6ng nguy hiém lén co thé con ngudi
ty I8 thuan vdi thdi gian chay; Vi vay sy an
toan cla con ngudi phy thuée vao khoang
thdi gian 6 trong gian phdng dang xay ra
chay. Tur d6 thay ring thai gian va diéu
kign thoat nan [a diéu kién dau tién, quyét
dinh sy an toan tinh mang clia con nguti.
Mau thudn én nh&t 1a: khi moi ngudi
cang muén réi khéi phdng ho&e nha bi
chay nhanh bao nhiéu thi thi gian dé lam
dugc vic dé lai cang kéo dai them. Mét
d&c diém khac cla chuyén déng khi thoat
Bui Manh Hing
Trung Bai hoc kién trac
6 !@ con ngudi chuyén déng trong
in khéng thuan Igi va 66 kha nang
xuat hién su hoang foan trong dam déng.
Khi hoang loan xay ra, thiét hai vé ngudi
6 thé khéng lung trudc dudc, Hoang
loan c kha nang xuat hién véi mét trong
nm tinh huéng sau:
+ Do han ché vé sé lugng Iéi di va
duéng thoat nan.
+ Yéu t8 nguy hiém xuat hién bat ngo,
tite thai, chi cé mét bién php thoat higm
duy nhat l& chay.
+ L6i thoat nan bi héng hoc bi khoa.
+ Chuyén dong tang cutng cla c&
dong ngudi, con ngudi khdng di théng tin
vé 161 thoat nan, duéng thoat nan bi bit kin.
+ Ca sd khéng o6 chudn bj truée vé KS
hoach thoat nan cho ngudi khi cd chay.
Dé ng&n ngita hign tuong hoang loan
trong dam déng khi c6 chay, cac giai phap
vé két c&u va quy hoach cho Idi, dudng
thoat nan phai dung, phai cé cdc bién
phap tac déng tam ly va c6 k& hoach t8 -
chic thoat nan do co sé lap ra. Mat khac.
48 hién tugng hoang loan gidm di, cén
phai loai triv vat can trén Iéi, dudng thoat
nan, ¢6 chiéu sang su c6, duy tri-méi lién
hé véi nguéi on thoat nan. Viée t6 chic
thoat nan thuan tin nhat la thong qua hé
théng loa truyén thanh dé huéng dan va
chi ré 16i, trinh ty thoat nan,32
2. Léi, dudng thoat nan, cdc thoi ky
va yéu cau thoat ngudi
2.1. L6i va dutng thoat nan
L6i, dudng thoat nan hay néi céch khae
la Idi, duéng ding dé thoat ngudi khi c6 sy
6 trong toa nha hay céng trinh ma ho
dang stf dung.
Léi thoat ngudi [a nhimg cla nao cé
nhitng diéu kién sau:
- Cita tit phdng ting mét tryc tiép ra
ngoai nha ho&e qua tién sanh ra ngoai
nha.
- Cita tit cc phong cia bat off tang
nao é&n buéng thang 6 Idi ra ngoai tryc
tiép hay qua tin snh ra ngoai nha.
~ Cita tit ce phong dén Idi di qua hose
hanh lang cé {di ra ngoai hay vao buéng
thang di ra ngoai.
- Cita tit c&c phdng vao phong bén
canh & cing tang c6 bac chiu Ila khong
th3p hon c&p Ill, khéng chita cdc nganh
san xuét theo tinh chdy nguy hiém hang
A,B, C va o6 Idi ra ngoai tryc tigp hay vao
bung thang cé li di ra ngoai.
Duéng thoat ngudi la duéng din aén
cae Idi thoat va dam bao sy di chuyén an
toan trong mét théi gian nhat dinh. Budng
thoat nguéi phé bién nhat 1a I6i di qua,
hanh lang, tién sénh va buéng thang.
Nhiing dudng tuu théng c6 lién quan dén
bd phan truyén déng co khi (thang may,
bang truyén) khéng duge coi Ia duéng
thoat, vi khi chay va sl 68 ching c6 thé
khéng hoat déng.
a. L6i that nan phai dam bao dé moi
ngudi trong phong, ngéi nha thoat ra an
toan, khéng bj khdi byi che phi, trong théi
gian cn thiét dé so tan khi xdy ra chay.
TCYHTH&B sé 2-2005
b. Cac Idi ra duge coi 1a dé thoat nan
néu ching thod man mét trong céc diéu
kién sau:
- Dn tit cae phong clia ting mét ra
ngoai tre tiép ho&c qua hanh lang, tién
sanh, buéng thang.
- Din tit cdc phong cla bat ky ting
nao, khéng ké tang mét, dén hanh lang
dan dn buéng thang, ké 0 di qua ngain
dém. Khi 46 cdc buéng thang phai cé I6i
ra ngoai try tiép hay qua tién sanh duge
gan cach véi cdc hanh lang bang vach
ng&n cé eta di,
= Dn 6én cae phéng bén canh & cuing
mét tng cé Idi ra nhu d muc a va b.
Khi dat cdc Idi ra thodt nan tif hai
buéng thang qua tién sanh chung thi mot
trong hai buéng thang dé phai cé Idi ra
ngoai truc tiép ngoai Idi vao tién snh.
Cac I6) ra ngoai cho phép dat théng
qua ng&n ctta dém.
Cac {6i ra tif téng hdm, téng chan cét
phai truc tiép ra ngoai.
c. Léi ra c6 thé 1a cla di, hanh lang
hoc Idi di dn ti cdu thang trong hay cdu
thang ngoai t6i hién dn ra dudng phé hay
mai nha, hay khu vue an toan. Léi ra cdn
bao gém ca Idi di ngang dn sang céng
trinh lién 46 6 cling 46 cao.
d. Thang may va cdo phuong tién
chuyén nguéi khdc khéng duge coi Ia !6i
thoat nan.
e@. Cac Idi ra phai dé nhan thay va
dudng d&n téi Idi ra phai dude danh déu 16
rang bing ky hiéu huéng dan.
f. Khéng dude lap guang & gan Idi ra.
$6 Idi thoat nan ra khdi ngéi nha khong
dude ft hon hai; cdc I6i thoat nan phai
dug bé tri phan tan.TCYHTH&B s6 2-2005 33
Khoang cach xa nhdt tl noi tap trung dinh trong hai bang sau day:
ngudti dén Idi thoat nan gan nhat duge quy
Khoang cach xa nhat tir ch lam viéc dén Idi thoat gan nhat trong nha san xuat.
Hang san | Khoang cach xa nhat cho phép trong nha (m)
xuat Bac chju lita Mat tang Nha nhigu tang
Hai tan, Trén hai tan:
Khang quy dinh
60
E val Khéng quy dinh_ | Khang quy dinh
ul 100 75 75
Vv 60 50 75
of V. 50. 40, 7
F Cu kign xay dung chi
yéu cla ngéi nha 10 80 75
(tuong, ct, san phai la
vat ligu khégn ché
2Chii thie!
+ Khoang cach quy dinh trong bang nay, c6 thé 4p dung cho tang mot cia nha nhiu tang
nhu d6i vai nha mét téng.
+ Khoang c&ch quy dinh trong bang nay, cho phép tang 5% néu dign tich binh quan mét
ché lam viéc cila ca lam vide déng nhat trén 75m?2,
+ Déi véi cdc phdng cé 16) vao hanh lang cut, thi khoang cach gan nhéat tir cifa di cla
phéng dén I6i thot truc tiép ra ngoai, vao tién sénh hay buéng thang khéng qua 25m.
+ Khong cach quy dinh trong bang nay, duge tinh ¢& chigu dai hanh lang gitfa néu hanh
lang gitta duge coi 1a I6i thoat nan,
+ Trong nha san xuat mét téng, bac chiu lita [a | va Il véi s4n xudt thudc hang C, khi
khéng 4p dung duge quy dinh trong bang thi Idi thoat nan phai bé tr theo chu vi ngéi nha va
khong cach khéng qua 75m.34 TCYHTH&B s6 2-2005
Khoang cach xa nhat tir noi tap trung ngudi dén Iéi thodt nan gan nhat trong cdc
céng trinh dan dung.
Khoang cach xa nhat cho phép (m)
Ty nhitng can
Tur nhitng gian phong nga hai Idi thoat phéng cé Idi vao
hanh lang gita hay
hanh lang bén cut
Nha Cac
phy trg Bénh Céng cong Nha
trong 3 | vien trinh trinh | 3 tap thé
eng céng néu 9) canhd
trinh céng cét 2, 3,
Chu thich:
+ Trong céng trinh 6 khan gid, khodng c4ch quy dinh trong bang trén phai tinh tir chd
ngéi xa nhét dén Idi thoat gan nhét.
+ Khodng c&ch tif cia di cdc gian phy trong nha san xudt dén Idi ra ngoai hay buéng
thang gdn nh&t, khéng duge vugt qué khoang cach quy dinh tir ché lam viéc xa nhat dén I6i
thoat nan trong nha san xuat mét tang, 6 bac chiu Iva tuong dudng quy dinh & bang trén.
g. Di vdi phdng 06 dién tich 300m? d tang ham hay tng chan c6t cho phép chi dat met Idi
ra néu s6 ngudi thudng xuyén trong phéng khéng qué n&m ngudi, Khi s6 ngudi tir sau dén
muti lam cho phép dat Idi ra thit hai théng qua ctfa c6 kich thuéc khéng nhé hdn 0,6 x 0,8m,
c6 cau thang thing dimg hoc qua cifa di cé kich thuéc khéng nhé hon 0,75 x 1,5m.
h. Phai dat fan can hodc tuéng chén trén mai nhing ngdi nha cé6 cdc digu kién sau:
86 déc mai (%) Chiu cao tir m&t dat dn dinh tuéng ngoai
hay mai hién (m)
12 40
12 Z
Phai dt lan can doc tuang ch’n cho céng, ldgia hanh lang ngoai, edu thang
mai bang (khi mai duge str dung) ban ngoai trdi, chiéu nghi cdu thang.TCYHTH&B s6 2-2005
i. 861 véi cdc ngdi nha 66 chiéu cao
tinh tir mat dat san nén dén mai dua hay
dinh tudng ngoai (tuang chan mai) tir 10m
trd ln phai d&t cdc Idi lén mai ter buéng
thang (tric tiép hay qua téng hém mi,
hode thang chita chay ngoai tréi).
O6i véi nha 3, nha céng c6ng va nha
hanh chinh — phuc vy 06 tang ham mai
phai dat idi ln mai 6 mdi khoang 100met
chiéu dai ngéi nha, véi noi khong ¢6 tang
ham mai phai d&t mét I6i ra cho mdi dién
tich mai khoang 1000m?,
Déi véi nha san xuat, kho ct mét
khoang 200 mét theo chu vi nha phai dat
mét thang chifa chay. Cho phép khéng dat
thang chifa chay 3 m&t chinh ngdi nha néu
chiéu réng ngéi nha khéng qua 150m va
phia trudc ngdi nha o6 dudng cp nuée
chita chay. Khi xc dinh s6 I6i ra on thiét
lén mai cho phép tinh dén ca cdc thang
bén ngoai khac c6 Idi len mai.
6 cdc tang mai ciia ngdi nha phai dat
cac I6i In mai 06 thang ¢é dinh qua ctta
di, |S cita hay cita sé ¢6 kich thuée khéng
nhé hon 0,6 x 0,8m. Cho phép khéng dat
Idi én mai cac nha mét tang véi mai cb
dign tich nhé hon 100m?,
j. Truc cc I6i ra tir buéng thang lén
mai hay téng ham mai cdu thang phai dat
chiéu nghi.
Trong nha 8, nha céng céng, nha hanh
chinh phuc vy 6 chiéu cao dén nam téng
cho phép dat cdc Idi ra lén tang hém mai
hay mai tls buéng thang qua Id celta chéng
chay 6 mite chiu lita 36 phut kich thuée
0,6 x 0,8m c6 bc thang thép gan of dinh.
k, Trén mai nha, khéng phy thuéc vao
chiéu cao ngdi nha, & nhiing nai c6 chénh
lech 46 cao hon mot mét (ké ¢& noi len
mai cla ly séng) phdi dat thang chita
chéy logi hd,
35
|. Tang chita chay phai bé tri & noi dé
thay, d& téi, bac thang thap nh&t c&ch mat
dat 2m tinh tu mat nén,
Néu phai lén ti 4 cao dén 20m thi
thang thép dat thing ding cé chiéu réng
0,7m, tit dé cao 10m phai cé cung tron
bao hiém ban kinh 0,35m véi tam cach
thang 0,45m d&t cach nhau 0,7m, c6
chiéu nghi 6 ndi ra mai va quanh chiéu
nghi ¢é lan can cao ft nhat 0,6m.
Néu phai lén dd cao trén 20m ding
thang thép dat nghiéng vdi d6 déc khéng
qué 80°, chiéu réng 0,7m, ¢6 chiéu nghi
dat cach nhau khéng qua 8m va cé tay
vin.
m. Truéng hgp str dung thang chita
chay bén ngoai dé lam |i thoat nan thir
hai, thang phai rong 0,7m c6 46 ae
khéng qué 60°va o6 tay vin.
fn. Trong nha san xuat va cdc nha cia
céng trinh céng céng (ké c& nha phy tro
cilia céng trinh céng nghiép) chiéu rong
téng céng cia cia thoat nan cia vé thang
hay 161 di trén duéng thodt nan phai tinh
theo s6 ngudi 4 tang dong nhét (khong ké
téng mét) theo quy dinh chigu rong nhd
nhét nhu sau:
+ Déi véi nha mét tang dén hai tang:
tinh 0,8m cho 100 nguéi.
+ Déi véi nha tl ba tang tra lén: tinh
‘1m cho 100 ngudi.
+ Déi véi phdng khén gia (rap hat, rap
chiéu béng, rap xiéc, di trudng...) tinh
0,55m cho 100 nguti.
Chi y- Trong phéng khan gia, bac chiu
ita Ill, 1V, V chiéu réng téng céng cla cita
di, vé thang hay Idi di trén dudng thoat
nan phai tinh 0,8m cho 100 nguéi.
0, Khi cla di cia c&c phong mo ra
hanh lang chung, chidu réng tinh todn cita
Gi thoat nan duge lay nhu sau:36
Khi m& mét phfa hanh lang: iy bang
chigu réng hanh tang trif di cita chiu rong,
anh cita:
TCYHTH&B s6 2-2005
Khi ctta mé 6 hai phia hanh lang: lay
b&ng chigu réng hanh lang tris di chiéu
rng canh cla.
p. Chigu réng théng thuy nhé nhét cho phép cia 16i thoat nan duge quy dinh nhu sau:
Li thoat nan Chigu réng nhé nhat cho phép (m)
Léidi 1
Hanh lang 14
Cita di 08
Vé thang 4,05
* Cha thich: st mai hay mdi (khi khéng c6 tang sat
+ Chidu réng 161 di d&n ché lam viée
biét lp duge phép gidm dén 0,7m. Chiéu
réng vé thang chiéu nghi vao tang ham,
tng hém mai va cau thang thoat nan cho
khéng qua 60 ngudi dude phép giam dén
0,90m.
+ Chigu réng hanh lang trong nha &
duge phép gidm dén 1,20m khi chiéu dai
doan hanh lang thing khéng qua 40m.
Trong khach sen, truéng hoc chiéu rong
hanh lang gitfa it nhat 1,60m.
+ Chiéu réng cla chiéu nghi cdu thang
khéng dude nho hdn chiéu réng vé thang.
Chiéu réng chigu nghi truée Idi vao thang
may cé clfa ma day ngang khéng duge
nhé hon 1,60m. Chiéu réng chiéu nghi cdu
thang trong cac eéng trinh phdng va chifa
bénh, nha hé sinh khéng duge nhé hon
1.90m.
Gilta cdc vé thang phi o6 khe hd hep
nhat 50mm.
q. Chiéu cao théng thiy ola clta did
cae Idi thoat nan khéng nhé hon 2m.
Chiéu cao clia ctta va Idi di dan dén cae
phéng khéng thuang xuyén ¢6 ngudi fing
nhu én cdc ting ngam, tang chan tuéng
va téng ky thuat cho phép giam dén
1,90m. Chigu cao cdc ctta di din ra tang
mai) cho phép gi&m dén 1,50m.
r. Cae hanh lang chung khéng cho
phép dat cdc td tudng ngoai trif cac tl ky
thuat va hép d&t hong etfu hoa.
Khong cho phép dt cu thang xoay
66, bac thang ré quat; cifa xép, olla day,
cifa nang, cita quay trén I6i thoat nan.
s. Trong buéng thang ding dé thoat
nan khéng dude bé tri cdc phdng vai bat
ky chile nang nao. Khong duge bé tri bat
ky bé phan nao nhé ra khéi mat tuang &
46 cao dn 2,2m cdch m&t bac edu thang
va chiéu nghi.
t. & cdc ngéi nha c6 bac chiu Ia | va Il
cho phép dat cau thang bén trong kiéu hd
(khéng cé tuéng ngan thanh buéng thang)
tu tién sanh dén téng 2 néu tién sanh
duge ngan céch véi hanh lang ké cac
phong bén canh bang vach ngain chéng
chy c6 gidi han chiu Wa 45 phat.
u. Céc cdu thang ngoai kigu hd dinh
dung lam Idi thoat nan dy phdng phai
dude 1am tif vat ligu khéng chay va théng
véi c&e phdng qua chiéu nghi hoc ban
c6ng 6 cling dé cao ciia Idi thodt nan. Cau
thang trén phai c6 6 déc kh6ng |én hon
45° va chiéu réng khéng nhé hon 0,7m.
Cac cila di, cita I6i ra cau thang loai nayTCYHTH&B s6 2-2005
khéng duge 06 khoa hay cdc chét chan tir
phia ngoai.
v. Khéng cho phép d&t cdc 8 ctta (tre
18 cila di) 4 cc trudng trong cia budng
thang. 6 cdc 15 Iy nh séng cho buéng
thang duge lap t&m khéi thay tinh, phai dat
khug m6 duge c6 dién tich khong nhé hon
1,2m? & méi thang.
x. Clfa di trén duéng thoat nan phai mg
ra phia ngoai nha.
Cia di ra ban céng, ra san, ra chigu
nghi cla cdu thang ngoai tri ding 68
thoat nan, ctfa ra khéi cdc phong thudng
xuyén khéng qué 15 nguédi, cif di ra khéi
c&c kho 06 dién tich khéng l6n hon 200m?,
cita di clia tram y t8, nha vé sinh cho phép
thiét ké md vao phia trong phong.
y. Trong nha 6 tir 10 tang tr lén phai
thiét ké budng thang véi bién phdp bao
d&m khéng tu khéi khi o6 chay. Tai tang
mét buéng thang phai cd Idi tric tiép ra
ngoai trai,
z. Trong cac nha cao tang tir 10 téng
tré [én hanh lang phai dude ngain ra timg
oan khéng dai hdn 60m bang vach ngan
chéng chéy gidi han chiu lita nhé nhét 1a
45 phut.
Céc hanh lang, phong dém, sanh phai
duge dat hé théng théng gié va van mé ty
dong hoat dng khi c6 chay dé thoat khéi.
2.2. Cac thof ky thodt ngudt.
Qué trinh thoat ngudi ra khdi nha chia
lam ba thi ky.
+ Thai ky thir nhat: la sy di chuy€n clia
ngudi tir diém xa nh&t dén Idi thoat ra khdi
phong (cdc gian phong d6 la c&c phong
khan gia, phan xuGng san xuat, I6p hoc,
h@i trudng, buéng diéu tri...) Thoi ky nay
la quan trong nhat vi thai ky nay con ngudi
@ gan va tric tiép voi cdc yéu t6 nguy
hiém (Ita, nhiét 66 cao, khéi, hoi déc...)
nén théi ky nay phai két thie trong théi
gian ng&n.
37
+ Thoi ky thi hai: la sy di chuyén cla
ngufi tif cita thoat nan cita phong dén cita
fa bén ngoai ola toa nha (cdc Idi di qua,
hanh lang, chd gidi tao, cdu thang,
sanh...). Thudng déi véi nha san xuat va
nha mot tang thi Idi thoat ra khéi phong
triing véi Idi thoat ra ngoai, truéng hop nay
théi ky thoat th hai khéng 6. Théi ky nay
it nguy hiém hon déi véi sy séng con
ngudi nén 6 thé kéo dai hon so véi thdi
ky thir nhat.
+ Théi ky thir ba: la su di chuyén cia
ngudi ti I6i thodt ra khdi nha tan di thanh
cdc luéng dén khu vue khéng cn nguy
hiém. Théi ky nay c6 y nghia lén han déi
v6i cac nha & gan cdc duing giao théng
trong khu phé hodic cde duéng van chuyén
trong khu vyc xi nghiép.
2.3. Cdc yéu céu ddim bdo thodt
nguti an toan.
a. Nguyén téc dam bao thoat ngudi an
toan:
+ Quy dinh thai gian thoat ngudi cho
phép. Nguyén tac nay 4p dung cho cac
cng trinh cng cong C6 stic chia Ién (cau
lac bé, nha hat, chg...). Thdi gian thodt
ngudi cé thé xac dinh theo tinh toan.
+ Quy dinh kich thuéc ctia I6i thoat va
dung thoat. Nguyén tac nay 4p dyng cho
nha d va nha san xuat xy dumg véi quy
mé Ién. Theo nguyén tac nay kich thuéc
chiéu réng tia céc Idi thoat va chiéu dai
cia dudng thoat duge xac dinh theo tiéu
chuén quy dinh, phy thuée vao chic nang
ngéi nha, quy mé dién tich va chiéu cao
(s6 tang), bac chiu Ia va cdn theo tinh
chat nguy him ca hang san xuéat.
b. Chiéu réng ctia I6i thoat, ctfa thoat,
hanh lang, vé thang:
Chiéu réng ctia Idi thoat, cia thoat,
hanh lang, vé thang duge quy dinh trong
tigu chudn thiét k8. Chiu réng clia cdc Idi
thoat ra ngoai hay ctia vé thang ho&c cia38
I6i di tran duéng thodt nguéi trong san
xuat, ma phy tro, nha 4, nha cong céng
phai xac dinh theo sé nguti 6 ting déng
nhat (khéng ké téng mét) va dude quy
dinh:
Déi véi nha 1 — 2 tang thi tinh 1m cho
125 nguei.
= Déi véi nha 3 téng tré lén thi tinh 1m
cho 100 ngudi.
= Bi véi cde phong khan gid (rap hat,
chiéu béng, héi trudng...) tinh 0,55m cho
100 nguéi.
c. Chiéu dai duéng thoat:
Chiéu dai dudng thoat phy thudc vao
khoang cach tir ché lam viéc xa nhat dén
Wi thoat hay buéng thang gan nh&t, phy
thude vao tinh chay nguy hiém cia hang
s&n xudt va bac chiu Ida cla ching.
+ Nha phy tro céng trinh céng nghiép:
khong céch tir cia di cla phdng xa nhat
(troy phdng vé sinh, t8m) dén I8i thoat gén
nh&t tuy thudc vao bac chiu lita cia
ching.
+ Nha cdng cng khoang cach tiv otta
di cla bat cif phdng nado (trit nha tam, ve
sinh, kho) dén Idi thoat gan nhat tuy thude
vao bac chiu Ida cla chung,
+ Nha 3 khodng cach xa nhét tir ctta di,
cifa phéng 6 tap thé hay tir 16] vao c&in ho
dén |6i thoat gén nha&t hay buéng thang
gan nhét tiy thude vao bac chiu Ita cla
ching.
+ Trong ngéi nha it nhat 66 hai {