Dil ve edebiyat öğretiminde kullanılacak yöntemlerde olması

gereken özelliklerden bazıları şunlardır:

- Öğrencilerin bakış açılarını geliştirmeli. - Millî bilinç düzeyini geliştirmeli.
- Öğrencilere bilgi, duygu, düşünce ve hayal- Tarih bilincini pekiştirmeli.
bakımından kazanımlar sağlamalı. - Evrensel değerleri karşılaştırmaya imkân
- Öğrencilerin duygusal ve ruhsal zekalarının vermeli.
zenginleşmesi sağlanmalı. - Edebî bilgileri sağlamalı ve uygulamalı.
- Öğrencilerin kişiliklerinin gelişmesine- Okuma becerisi ve alışkanlığını sağlamalı.
yardımcı olmalı.
- Öğrencilerin söz varlığını zenginleştirmeli.
- Öğrencilerin topluma uyumlarını
- Türkçeyi sevdirmeli.
sağlamalı.
- Öğrencilere kültürel değerleri- Öğrencilere kütüphane kullanma alışkanlığı
kazandırmalı. kazandırmalı.
1) Argümantasyon (Dayanıklandırma) Yöntemi

• Argüman: “kanıt”, “iddia”

• Öğretimde -> Derste işlenen konu ile ilgili kanıtlar ortaya koyma, dayanak
gösterme, ispat etme ve kaynakça sunma.
• Öğrencilere aktif bir şekilde kendilerini ifade edebilme fırsatı sunar.
• Bilimsel süreç becerileri ile bilim okuryazarlığının gelişmesini sağlar.
• Motivasyonu arttırır ve öğrencilere kendini değerlendirme imkânı sunar.
• Öğrencilerin düşünceleri ile başkalarının düşünceleri arasındaki benzerlik ve
farklılıkları da algılamalarını kolaylaştırır.
2. Drama Yöntemi:

• «Canlandırma», «oyunlaştırma» «dramatizasyon»

• Drama beş aşamada gerçekleştirilir:
1. Sınıfta oyun ortamının sağlanması
2. Öğrencilerin seçimi
3. Sahne/oyun alanının düzenlenmesi
4. Rollerin oynanması
5. Rol oynama sürecinin tartışılması
2. Drama Yöntemi:

• Dramada dikkat edilmesi gereken önemli hususlar vardır. Bunlardan

bazıları şöyledir:
1. Neyi yapıp gösterecekleri öğrencilere açık ve anlaşılır şekilde
söylenmelidir.
2. Öğrencilere öğrenmeleri için belli bir süre verilmelidir.
3. Öğrenciler teker teker ya da birlikte hazırladıklarını sınıfa
sunup göstermelidirler.
4. Yapılanların doğruluğu üzerine sınıfça tartışılmalıdır.
DRAMA ÖRNEĞİ:
Tema: Metin ve Şair
• Kazanımlar:
- Şair ile şiir arasındaki ilişkiyi açıklar.
- Şairin hayat hikâyesi başta olmak üzere bilinen özellikleriyle şiir arasında ilişki kurar.
• Süre: 2 ders
• Süreç:
Oyun İçin Hazırlık: Bu oyun için bir ders öncesinde öğrencilerin hazırlık yapması istenir.
Sınıftan iki öğrenci belirlenir ve onlardan iki şairin hayatını araştırmaları istenir. Diğer
öğrencilerin de bu arkadaşlarına şairin kendisi sınıftaymış gibi sorulacak sorular
hazırlamaları istenir.
• Isınma çalışmaları: Bu oyunda amaç öğrencilerin şairin hayatı ve eserleri arasındaki ilişkiyi
kurmalarını sağlamak olacaktır. Lider sınıfta bugün bir misafirlerinin olduğunu ve ona bazı
sorular yönelterek onunla ilgili çok önemli bazı şeyler öğreneceğimizi söyler.
DRAMA ÖRNEĞİ:

• Oyun: Öğrencilere sınıfa çok özel misafirlerinin geldiği ve bu

misafirlerin edebiyatımızın çok önemli şairleri olduğu belirtilir.
Önceden hazırlanan öğrencilerden birisi öğretmen masasına çağrılır
ve lider onunla şairin kendisiymiş gibi konuşarak onu sınıfa tanıtır.
Burada özellikle hayatları birbirinden oldukça farklı şairlerin seçilmesi
öğrencilerin kavraması için daha iyi olacaktır.
Şair öğrencilere önce kendisini kısaca tanıtır. Diğer öğrencilerin de
hazırladıkları soruları misafire sormaları istenir. Aynı uygulama diğer şair
için de yapılır.
DRAMA ÖRNEĞİ:

• Değerlendirme: Öğrencilere şairleri tanıyıp tanımadıklarını anlamak

için şairlerle ilgili bazı hatırlatıcı sorular sorulur. Lider daha sonra
onlara okuyacağı şiirlerin isimlerini yazmalarını ve bu şiirlerin
şairlerinin bu şairlerden hangisi olacağını bulmaları istenir. Şiirler
okunduktan sonra öğrencilerden cevapları alınır ve doğru cevabı
bulan öğrencilere bu düşünceye nasıl vardıkları sorulur.
• Bu bilgilerden eser ve eserin sahibi arasındaki ilişkiyi bulmaları ve her
şair veya yazarın eserlerinde hayatlarından hayat görüşlerinden
parçalar bulunabileceği söylenir.
DRAMA ÖRNEĞİ:

• Ödevlendirme: Her öğrencinin istediği bir şairin hayatını araştırmaları

ve o şairin birkaç şiirini de bu bilgiler dâhilinde incelemeleri, yorumları
istenir.
3. GEZİ YÖNTEMİ:

• Gezi yöntemi, öğrencilerin öğretmen gözetiminde eğitimsel amaçla

grup olarak, okul dışına belirlenen mekânlara yaptıkları plânlı
ziyaretlerdir.

• Gezinin eğitim açısından pek çok yararı vardır. Gezi, öğrencilerin

bilişsel, duyuşsal ve devinişsel alanla ilgili hedef davranışları
kazanmasında etkili bir yöntemdir.
3. GEZİ YÖNTEMİ:

• Gezi üç aşamada ele alınmalıdır:

1. geziye hazırlık,
2. gezi,
3. gezi sonrası değerlendirme
4. ANLATIM YÖNTEMİ

• “Klasik, en eski bir yöntemdir. Eğitim tarihiyle yaşıttır. Öğretmen

anlatır, öğrenci dinler. Öğretmen merkezlidir.

• Bu yöntem kalabalık sınıflara bilgi vermek, öğrencileri ikna etmek,

eğlendirmek ve konulara açıklık getirmek amacıyla kullanılmaktadır.

• Diğer tekniklerle beraber kullanılmalıdır.

 Anlatım Yönteminde Dikkat Edilmesi Gereken
Noktalar:
1. Konuşmalar yeterince kısa, açık ve anlaşılır olmalıdır.
2. Sunu mantıksal bir sıraya göre yapılmalıdır.
3. Ses tonu iyi ayarlanmalı, herkes duyabilmelidir.
4. Zaman zaman ses azaltılıp çoğaltılarak ses hareketliliği sağlanabilmelidir.
5. Öğrenme ortamı, ders araç-gereçleriyle desteklenmelidir.
6. Güncel yaşamdan örnekler verilmelidir.
7. Öğrencilere sorular sormalı, onların soru sormaları teşvik edilmelidir.
8. Zaman zaman espriler, ilgi çekici jest ve mimik hareketleri yapılabilmelidir.
9. Dikkatli dinlemeyi sağlamak için ders sonunda değerlendirme yapılmalıdır.
• KAYNAKLAR:
•
• Alkayış, Muhammet Fatih (2015). Türk Dili ve Edebiyatı Bölümleri İçin Yeni Bir Öneri: “Drama Yoluyla Öğretim” (Türk Dili Tarihi
Örneği). Kesit Akademi.
• Aydın, Gizem (2022). “7. Sınıf Öğrencilerinin İkna Edici Konuşma Becerilerinin Geliştirilmesinde Argümantasyon Temelli Öğrenme
Modeli”. T. C. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Anabilim Dalı Türkçe Eğitimi Bilim Dalı.
Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Burgul Adıgüzel, Ferah. (2018). Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenlerinin Yaratıcı Drama Yöntemine İlişkin Farkındalıkları ve Yaratıcı
Drama Yöntemini Derslerinde Kullanma Durumları.
• İşleyen, Ercüment (2009). “Ortaöğretim Dokuzuncu Sınıf Türk Edebiyatı Dersinde Drama Yönteminin Öğrencilerin Ders Başarısına
Katkısı (Ankara İli – Akyurt İlçesi Örneği)”. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim
Dalı Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği. Yüksek Lisans Tezi.
• Taşkaya, Serdarhan Musa (2017). “Dil ve Edebiyat Öğretimi Yöntemleri”. Dil ve Edebiyat Öğretimi-I (Özel Öğretim Yöntemleri).
Editör: Doç. Dr. Ahmet Akkaya. Elazığ: Asos Yayınları.
• Yakışan, Osman (2017). Ortaokullarda Dil Bilgisi Öğretiminde Buluş Yoluyla Öğretim Stratejisinin Öğrenci Başarısına ve Kalıcılığa
Etkisinin İncelenmesi. T.C. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı Türkçe Eğitimi
Bilim Dalı. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.