isang nasyon at bubuo ng isang bansa.
Bansa na nagkakaisa at may
CO1
CO1 L1: DEPENISYON NG WIKA
Bienvenido Lumbera
- April 11, 1932
- “Palatandaan ito na buhay tayo, at may kakayahang
umugnay sa kapwa nating gumagamit din nito. Sa
bawat pangangailangan natin ay gumagamit tayo
ng wika upang kamtin ang kailangan natin – kung
nagugutom, humihingi ng pagkain; kung nasugatan,
Katangian ng Wika (Gleason)
dumadaing upang mabigyan ng panlunas; kung
nangungulila, humahanap ng kausap na
makapapawi sa kalungkutan”
Joseph Stalin
- December 18, 1878 - March 5, 1953
- “Isang midyum at isang instrumento ang wika na
nakatutulong sa komunikasyon, pagpapalitan ng
kaisipan at pag-uunawaan ng mga tao”
Alfonso O. Santiago
- “Ang wika ang sumasalamin sa mga mithiin,
pangarap, damdamin, kaisipan, saloobin, pilosopiya,
kaalaman at karunungan, moralidad, paniniwala, at
kaugalian ng mga tao sa lipunan”
Noah Webster Jr.
- October 16, 1758 – May 28, 1843
- “Ang wika ay isang sistema ng komunikasyon sa
pagitan ng mga tao sa pamamagitan ng mga pasulat
o pasalitang simbulo”
Archibald A. Hill
- July 5, 1902 – 1902
- “Ang wika ang pangunahin at pinakaelaboreyt na
anyo ng simbolikong gawaing pantao”
Henry Allan "AL" Gleason Jr.
- April 18, 1917 – January 13, 2007
- “Ang wika ay masistemang balangkas ng
sinasalitang tunog na pinipili at isinasaayos sa
- pagpapakahulugan sa mga salita na
- paraang arbitraryo upang magamit ng mga taong
kabilang sa isang kultura”
Katuturan ng Wika
- panlipunan
o Nagagamit ang wika upang magkaroon ng
lipunan. Lipunan na magtataguyod ng
pagkakakilanlan.
- Panliterasiya
o Sa pamamagitan ng wika ay naisasalin ang
mga karunungan at gamit din ito ay
natututo ang tao kinasasangkapan ang
wika upang matuto at magturo.
- pansariling kaligayahan
o Kung ang nagkakaisang tao ay bunga ng
pagkakaunawaan dahil sa wika, ang isang
tao rin ay nakabubuo ng sariling mundo sa
pamamagitan ng wika
1. Masistemang balangkas
• May katangiang makaagham ang wika at
lahat ay nakaayos sa sistematikong
balangkas na ito. Mula sa pagpapalabas ng
tunog, pagtukoy sa makahulugang tunog
na maaaral sa Ponolohiya, paggamit ng
tunog upang makabuo ng salita na maaaral
sa Morpolohiya, paggamit ng salita upang
makabuo ng mga parirala, sugnay at
pangungusap na magagamit sa
pakikipagdiskurs
2. Sinasalitang tunog
• Ang wikang pasalita ay nangangailangan
ng tunog ng tao na nagmumula sa bibig,
ang mga tunog na ito ay bunga ng mga
aparato sa pagsasalita natin. Mula sa
hanging nanggagaling sa baga patungo sa
mga pumapalag na bagay na nakalilikha ng
tunog na minomodipika ng resonador
3. Pinipili at isinasaayos
• Sa pamamagitan ng ating utak ay pinipili
natin ang bawat salita at maging ang wika
na gagamitin sa pakikipagkomunikasyon.
Kadalasan ay sa subconscious at minsan sa
conscious na pag-iisip nagaganap ang
pagpili
4. Arbitraryo
• Ang wika ay batay sa napagkasunduan ng
komunidad na gamitin. Ang mga karanasan
at kultura ng isang komunidad ay
nakalilikha ng kanilang sariling
kanilang pinili upang maging kanilang wika
5. Ginagamit
• Bilang ang wika ay instrument ng tao sa
pakikipagkomunikasyon at araw-araw
nakikipagkomunikasyon ang tao sa ibang
nilalang ang wika ay ginagamit. Ang wikang
hindi ginagamit ay namamatay
 6. Nakabatay sa / Kabuhol ng Kultura - Impormal
• Makikilala natin ang tao batay sa wikang o antas ng wika na karaniwak, palasak, pang
kaniyang ginagamit. Nagiging preserbado araw-araw, madalas gamitin sa pakikipag-
rin ang wika dahil sa paggamit ng tao sa usap at pakikipagtalastasan.
lipunan o karaniwan itong ginagamit sa pakikipag-
7. Nagbabago / Dinamiko usap sa mga ka-edad
• Kasabay ng paglipas ng panahon ay o Klase ng Antas ng Impormal na Wika
nababago ang wika. Nabubuhay at ▪ Lalawiganin
namamatay ang wika batay sa paggamit ng • ang ginagamit na wika sa
tao kaya ito ay nagbubunga ng pagbabago mga tiyak at partikular na
8. Natatangi pook at lalawigan.
• Ang bawat wika ay may kaakuhan din na • makikita ito sa
nagpapatangi sa iba pang wika. Tulad ng pagkakaiba-iba ng mga
Nihongo na may tatlong paraan ng punto o tono a
pagsulat, ito ang Hiragana, Katakana at pagsasalita.
Kanji. Ang wikang Filipino naman ay may • dayalekto ng isang wika
tinatawag na Verbalizing Power o • Hal.: aalis – pumanaw –
kakayahang ang mga pangngalan ay molakaw – mahali
maging pandiwa ▪ Kolokyal
• Ginagamit sa mga
CO1 L2: ANTAS NG WIKA
pagkakataong impormal,
- Pormal na karaniwan sa
o antas ng wika na istandard at pakikipag-usap sa
kiikilala/ginagamit ng nakararami. tahanan at mga kaibigan
Karaniwang ginagamit sa pakikipag-usap sa • Ayon sa mga lingguwista,
mga nakatatanda at nakatataas. may kagaspangan man
o Klase ng Pormal na Antas ng wika ang mga salita sa antas na
▪ Pambansa ito, ipinakikita nito ang
• Ginagamit sa mga aklat pagiging malikhain upang
pangwika at mapadulas o mapabilis
nagsasaalang-alang ng ang daloy ng
paggamit ng balarila komunikasyon
• Ginagamit din itong • Hal.: nasaan – nasa'n
wikang panturo sa mga ▪ Balbal
paaralan at wikang • itinuturing itong
ginagamit sa pakikipag pinakamababang antas
ugnayan sa pamahalaan ng wika.
• Hal.: ina, ama, tahanan • Nalilikha ito ng mga
▪ Pampanitikan grupo ng tao upang
• Masining, mabisa, at magsilbing koda sa
maingat sa paggamit dito kanilang pag-uusap.
ng mga salita. • Isang kalimbawa nito ay
• Hindi literal ang gay lingo at mga salitang
kahulugan ng mga salita tambay
dahil nakatali sa hiwaga • Hal.: bente – etneb
at sining ang
CO1 L3: BARAYTI AT REHISTRO NG WIKA
pagpapahayag nito.
• Hal.: ilaw ng tahanan, Ernesto Constantino
haligi ng tahanan, bunga
ng pag-ibig - Dimensyong Heograpiko
o Nakadepende sa lugar
- Dimensyong Sosyal
o Nakadepende sa lipunan na gumagamit ng
naturang wika
Tatlong Konsepto sa Pag-aaral ng Wika (Jesse Grace Rubrico) o Elemento
▪ Batas
- Dayalek
▪ Taong may kapangyarihan
o Dimensyong Heograpiko
▪ Taong nasasaklawan ng batas
o ang mga pagkakaiba sa paggamit ng wika
▪ Konteksto na nagbibigay-bisa sa
na nagmumula sa iba't ibang mga lugar
batas
o Hal.: Tagalog sa Bulacan, Manila, Nueva
o 3 klasipikasyon ng wika ayon sa
Ecija
regulatoryong bisa
- Sosyolek
▪ Berbal
o Dimensyong Sosyal
• mga regulasyon na
o mga uri ng wika na nabubuo batay sa mga
binabanggit lamang nang
grupo o lipunan na may iisang interes o
pasalita ng may
kultura
awtoridad
o Hal.: Beki-Language o Gaylinggo
▪ Nasusulat, nakalimbag, at biswal
- Rehistro ng wika
• mga tuntunin na
o ang mga pagkakaiba sa wika na nauugma
mababasa, mapapanood,
sa dimensyong sosyal
at/o makikita na
o nagpapakita ng pag-aapekto ng lipunan sa
ipinapatupad
paraan ng paggamit ng wika
▪ Di-nasusulat na tradisyon
o Hal.: mga jargon at idyolek
• mula sa pasalin-saling
Pidgin bukambibig na sinusunod
ng lahat bilang tradisyon
- isang wika na nabuo dahil sa migrasyon, kung saan o Halimbawa ng Regulasyon
pinagsama ang mga salita ng iba't ibang lahi o ▪ Saligang Batas o Konstitusyon
lipunan upang magkaruon ng pang-unawaan at • pundamental na batas ng
kalakalan. Bagamat may mga hiram na salita mula bansa
sa ibang wika, ang paraan ng pagbuo ng ▪ Batas ng Republika
pangungusap ay nakabatay pa rin sa kanilang
• inakdang batas ng
sariling wika. Halimbawa nito ay ang mga Intsik sa
Kongreso.
bansa na gumagamit ng pidgin, na kahit may mga
hiram na salita mula sa Filipino, ang kanilang balarila
▪ Ordinansa
ay ayon pa rin sa kanilang wika.
• batas na ipinapatupad sa
Creole probinsya, syudad, at
munisipyo
- wika na bunga na ng paghahalo at pagsasalin sa isa ▪ Polisiya
pang henerasyon. Ang halimbawa nito ay wikang • desisyong ipinapatupad
Chavacano sa isang organisasyon,
Mga Tungkulin ng Wika ahensya, o kompanya
▪ Patakaran
- instrumental • ipinapatupad na kautusan
o Pagtugon sa pangangailangan ng Tao o alituntunin batay sa
o Layunin isang samahan
▪ Pagpapahayag n damdamin - Interaksyonal
kaugnay sa pasasalamat, pag-ibig, o Pagpapanatili at pagpapatatag ng
galit, kalungkutan, pagpapatawag, relasyong sosyal
sigla, pag-asa, atbp. o Layunin
▪ Panghihikayat upang gawin ng ▪ Tulungan ang taong makipag-
kausap ang nais na tupdin o ugnayan sa ibang tao.
mangyari. ▪ Bumuo ng sosyal na relasyon sa
▪ Direktang pag-utos. ating pamilya, kaibigan, o kakilala.
- Regulatoryo
o Pagkontrol o paggabay sa kilos o asal ng
ibang tao
 o Halimbawa ng Interaksyon sa Cyberspace
▪ Dalawahan
• Sulatroniko (E-mail)
• Personal na Mensahe
(Instant/Personal
Message)
▪ Pangkatan
• Sulatroniko (E-mail)
• Personal na Mensahe
(Instant/Personal
Message)
▪ Maramihan
• Social media
• Online Store
- Personal
o Pagpapahayag ng sariling damdamin o
opinyon
o Alejandro G. Abadilla
▪ Sanaysay
• Sanay + Pagsasalaysay
• Nakasulat na karanasan
ng isang sanay sa
pagsasalaysay
▪ Maikling sanaysay
• naglalaman ng sariling
pananaw ng mag-akda at
nasa punto de bista ng
manunulat. Maaaring
maglaman ng pagpuna,
pagbati, o anomang
saloobin tungkol sa teksto
▪ Halimbawa ng Sanaysay
• Biograpiya – talambuhay
• Awtobiograpiya – sariling
sulat ng talambuhay
• Alaala (Memoir) –
salaysay ng mga
pinagdaaanan sa buhay
• Lakbay-sanaysay
(Travelogue) – salaysay
tungkol sa mga lugar na
nabisita
• Personal na sanaysay –
salaysay ng mga personal
na pangyayari sa buhay
• Blog – isang webpage
online na naglalaman ng
dyornal na mababasa ng
madla gamit ang internet
▪ Tatlong Bahagi ng Sanaysay
• Panimula
• Katawan
• Wakas
- Imahinatibo
o Pantasya
o Mito
o Alamat
o Kuwentong-bayan
o Siyentipikong Piksiyon
▪ Panitikan ng tao na dumaranas ng
pagbabago, maaaring sa
pamamagitan ng siyentipikong
pagtuklas, pagbabago sa
teknolohiya, o natural na
pangyayari maging pagbabago sa
lipunan.
▪ Tinutuklas kung paano
maunawaan ang mga bagay —
ontolohidad, metapisikal, at
kosmolohikal.
▪ “Kung ako ang masusunod, ito ang
nais kong maganap o mangyari”
- Heuristiko
o Paghahanap at paghingi ng impormasyon
▪ Tanong
▪ Pag-iimbestiga
▪ Pag-eeksperimento kung tama o
mali
▪ Proseso ng pagtuklas ng ating
paligid
▪ Proseso ng pagkuha ng kaalaman
- Impormatibo
o Pagbigay ng impormasyon
▪ Pagpapaliwanag ng
datos/impormasyon
▪ Pag-uulat ng mga natuklasan sa
publiko
▪ Kahusayang sa paggamit ng
modelo
CO1 L4: APAT NA YUGTO NG MAUGNAYING PAG-IISIP
- Kognotib
- Apektib
- Psychomotor
A. Paggamit ng Sintido-Kumon (Common Sense)
- Ang pinakakaraniwang paraan ng pag-iisip at
pangangatwiran.
- Kadalasa’y ginagamit ang kutob, pakiramdam, at
hinuha sa ganitong uri ng pag-iisip
B. Lohikal na Pag-iisip
- Lohika ayon sa panganagtwiran/argumento
o detalye, ebidensya, pangangatwiran
- Lohika ayon sa pagkakasunod-sunod
- Lohika ayon sa analisis
 o Hinuhang Pangkalahatan Nag-aral ang mga misyonaryo ng wikang katutubo at isinalin
▪ Nagsisimula sa mahalagang ideya sa baybayin ang kauna-unahang aklat sa bansa na
na kailangang patunayan sa pinamagatang Doctrina Christiana.
pamamagitan ng pangangtawiran,
Ang teksto ay sinasabing inilimbag sa parehong wikang
ebidensya, halimbawa,
Espanyol at Tagalog gamit ang alpabetong Romano, kasama
obserbasyon, pananaliksik
na rin ang salin nito sa baybayin (Komisyon sa Wikang
o Hinuhang Pambatayan
Filipino, 2013)
▪ Inilalahad muna ang mga batayan
bago masabi ang kongklusyon. Pre-colonial Philippines Caste System (highest-lowest)
C. Kritikal na Pag-iisip 1. Datu
2. Maharlika
- masusing pagtukoy sa kaligiran ng suliranin
3. Timawa
- pagsusuri, pag-uuri, at pagpuna
4. Alipin
- paglalatag ng alternatibo (solusyon, opsyon)
a. Namamahay
D. Maugnayang Pag-iisip b. Sa gigilid (pinaka mababang uri ng tao
noon)
- Repleksiyon
- Kritika CO2 L2: PANAHON NG KASTILA
- Interpretasyon
Ipinag-utos ng Hari ng Espanya na turuan ang mga katutubo
- Pananaliksik na Multidisiplinaryo
ng wikang kastila ngunit hindi nila nasunod ang utos ng hari
- Pananaliksik na Interdisiplinaryo
bagkus sila ang nag-aral sa wikang katutubo sa tatlong
CO1 L5: TEORYANG BIGKAS-PANGARAP dahilan:

Speech Act Theory − Ayaw nilang mahihigitan ang kanilang talino ng mga
katutubo.
1. Lokusyonaryo
− Natatakot sila baka maghimagsik ang mga katutubo
o Literal na pagbigkas ng pahayag
laban sa kanila.
2. Ilokusyonaryo
− Nangangambang baka magsumbong sa hari ng
o Pagpapakahulugan sa pahayag batay sa
Espanya ang mga katutubo tungkol sa kabalbalang
konteksto at/o paglalapat sa kultura ng
ginawa ng mga Kastila sa Pilipinas.
nag-uusap
3. Perlokusyonaryo Sa panahon rin ng Espanyol nagsimulang mapalitan ng
o Pagtugon sa mensahe ng pahayag Alpabetong Romano ang mga sinaunang paraan ng pagsulat
ng mga Filipino.
CO2
Ang mga prayle ang mga unang nagsulat ng mga
CO2 L1: PANAHON NG PRE-KOLONYALISMO
diksyunarto ng iba’t ibang wika ng Pilipinas
Bago dumating ang mga Kastila noon, ang ating mga ninuno
Ang palatitikang ito ang naging batayan ng ABAKADANG
ay:
Tagalog na binuo ni Lope K. Santos nang kaniyang isulat ang
− Mayroon ng sining at panitikan Balarila ng Wikang Pambansa noong 1940.
− May sariling pamahalaan (barangay), batas, sining,
Mula sa 17 na orihinal na titik ng baybayin ay idinagdag ang
panitikan, at wika ang mga katutubo noon.
titik R at ginawang lima ang patinig (A, E, I, O, U)
− Mayroong sistema ng pagnenegosyo
CO2 L3: PANAHON NG REBOLUSYON
Pinatunayan ni Pade Chirino ang Kalinangan ng Pilipinas sa
kaniyan Relacion de las Islas Filipinas (1604) Sa panahong ito ay namulat ang isipan at damdaming
makabayan ng mga Pilipino .
Sinasabi na ang sariling sistema ng pagsusulat ng mga
katutubo noon ay tinatawag na Baybayin. Pawang mga akdang nagsasaad ng pagiging makabayan,
masisidhing damdamin laban sa mga kastila ang
Lanseta ang ginagamit bilang panulat noon. Ito’y dulo ng
pangunahing paksa ng kanilang isinulat. (Dr. Jose Rizal,
isang matulis na bakal.
Graciano Lopez-Jaena, Antonio Luna, Marcelo H. Del Pilar)

Dito naitatag ang “Kartilya ng Katipunan “ na nakasulat sa

wikang Tagalog.
Sa pamamagitan ng Saligang Batas ng Biak na Bato (1897),
nakasaad na ang wikang Tagalog ang siyang magiging
wikang opisyal ng Pilipinas.
CO2 L4: PANAHON NG AMERIKANO
Sa kasagsagan ng Digmaang Pilipino-Amerikano (1899-1902)
na pinagwagian ng Estados Unidos, ipinahayag ni Pangulong
William McKinley ang Proclamation of Benevolent
Assimilation at ito ay ang ihanda diumano ng mga Pilipino sa
pagsasarili at sariling pamamahala o self-governance.
Malugod itong tinanggap ng mga Pilipino dahil:
− Uhaw ang mga Pilipino sa edukasyong Liberal
− Mabuti ang pakikitungo ng mga amerikano sa mga
katutubo.
Ingles at Espanyol ang opisyal na wika noong panahon na ito.
Thomasites
- 509 thomasites
o 368 lalaki
o 141 babae
- Lulan ng US Army Transport Thomas
- Mahigit sa 4000 na estudyante ang naghihintay sa
kanila sa 29 na paaralan
- Pinaniniwalaang simula ng Paaralang Pampubliko
Batas Blg. 74
- Nag-aatas ng paggamit ng Ingles bilang wikang
Panturo
Monroe Educational Survey Commission 1925
− Layunin nito na malaman ang estado ng edukasyon
ng mga kabataang Pilipino dito sa Pilipinas
− Pinamunuan ni George Butte, Otto Sheer, at Najeeb
Saleeby
Batas Komonwelt Blg 577
− Inilabas noong taong 1931
− Agtatagubilin sa paggamit ng mga wikang
bernakular bilang wikan pantulong sa pagtuturo sa
buong kapulungan simula sa taong akademiko na
1932-1933
CO2 L5: PANAHON NG HAPON
Sumiklab ang ikalawang digmaang pandaigdig at nasarado
ang mga paaralan.
Pagkatapos ng digmaan ay binuksan muli ang mga paaralan
at ipinagamit ang wikang katutubo bilang wikang panturo at
pinakalimutan ang wikang Ingles.
Naging maunlad sa panitikan ang Pilipinas
Inalis ang kurikulum na may wikang Ingles at sapilitang
ipinaturo ang wikang pambansa at wikang Nihonggo.
Binigyang-diin ang Nihonggo sa mga paaralan at Institusyon
Nobyembre 30,1943
- Nilagdaan ni Pangulong Jose P. Laurel ang
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 10 na nagtakda ng
ilang repormang pang-edukasyon, isa sa mga iyon
ay ang pagtuturo ng wikang pambansa sa lahat ng
publiko at pribadong paaralan ng hayskul ,kolehiyo
at unibersidad.
Enero 3, 1944
- Binuksan ang isang Surian ng Tagalog na tulad ng
Surian ng Nihonggo upang ituro ang mga Tagalog sa
mga gurong di-Tagalog.
CO2 L6: PANAHON NG PAGSASARILI
Saligang Batas ng 1935
− Artikulo 14, Seksiyon 3
− Dahil sa pagsisikap ni Kongresista Wenceslao
Vinzon, nagkaroon ng probosyon sa batas na ito na
nag-aatas sa kongreso na gumawa ng mga
kinikailangan para magkaroon ng wikang pambansa
ang Pilipinas na ibinabatay sa mga wikang mayroon
sa Pilipinas.
Batas Komonwelt Blg. 184
- Sa utos na rin ng pangulong Quezon, pinangunahan
ni Kgg. Norberto Romuladez ang pagkatatag ng
ngayo’y Komisyon ng Wikang Filipino.
Surian ng Wikang Pambansa
- Hinirang ni Pangulong Quezon ang Lupon ng mga
Eksperto noong Enero 12, 1937 at binigyan ng
representasyon ang walong pangunahing wikang
umiiral sa Pilipinas na kinabibilangan nina:
- Jaime C. De Veyra - Wikang Waray
- Cecilio Lopez - Wikang Tagalog
- Casimiro Perfecto - Wikang Bicolano
- Santiago Fonancier - Wikang Ilokano
- Felimon Sotto - Wikang Cebuano
- Felix Salas Rodriguez - Wikang Hiligaynon
- Haji Buto - Wikang Tausug
- Zoilo Hilario - Wikang Kapangpangan
- Jose Zulueta - Wikang Pangasinan
Ano ang naging basehan ng pagpili?
− Ginagamit ng nakararaming Pilipino sa Kalakalan
− Ginagamit sa pagsulat ng pinakadakilang panitikan
ng lahi.
− Madaling matutunan ng mga Pilipino
Nobyembre 9, 1937
- Isinumite ng SWP kay Pang. Quezon ang kanilang
rekomendasyon na Tagalog ang gawing batayan sa
pagpili ng wikang pambansa.
Disyempre 30, 1937
- nilagdaan ang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134
na nagpapatibay na wikang Tagalog ang gagawing
wikang batayan sa pagpili ng wikang pambansa ng
Pilipinas.
Kautusang Tagapagpaganap 263
- Abril 1, 1940 nang pormal na nag-aatas sa
pagkakalimbag ng Disyunaryong Tagalog-Ingles at
nailimbag ang kauna-unahang Balarilang Pilipino na
siyang bunga ng walang pagod na pagsusumikap at
pagmamalasakit sa wika ni G. Lope K. Santos na
kinikilalang “Ama ng Balarilang Pilipino.”
CO2 L7: PANAHON NG BAGONG REPUBLIKA
1946
- Ang wikang pambansa ay tatawaging “ Wikang
Pambansang Pilipino.”
- Proklamasyon Blg. 13 noong Marso 26, 1954 –
nilagdaan ni Pangulong Ramon Magsaysay ang
tungkol sa pagdiriwang ng Linggo ng Wika tuwing
Marso 29- Abril 4 bilang pagpupugay kay Gat.
Francisco Balagtas.
Proklamasyon Blg. 186 noong Setyembre 23,1955 na
nagsasabing inilipat ang petsa ng pagdiriwang ng Linggo ng
Wika sa Agosto 13-19 na kung saan itinapat ang huling araw
ng pagdiriwang sa kaarawan ni Pangulong Manuel L. Quezon
na binigyang karangalan “Ama ng Wikang Pambansa ”
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 7 noong Agosto 13 ,1959 na
nagsasabing na ang wikang pambansa ay Pilipino sa
pangunguna ni Secretary Jose Romero.
Kautusang Pangkagawaran Blg. 96 (Okt.1967) – na
pangalanan sa Pilipino ang mga gusali at tanggapan ng ating
pamahalaan. Ito ay sa pag-uutos na rin ni Ferdinand Marcos
Resolusyon Blg. 70 (1970) – ay nagsasabing ang wikang
pambansa ay magiging wikang panturo sa antas
elementarya.
Memorandum Sirkular 488, Hulyo 29, 1971. Humiling sa lahat
ng tanggapan ng pamahalaan na magdaos ng palatuntunan
sa pagdiriwang ng linggo ng Wikang Pambansa tuwing
Agosto 13-19
Resolusyon Blg. 73 (1973) – iniluwal ang patakarang
bilingguwal. Ito ay ang paggamit ng wikang Ingles at Pilipino
bilang midyum ng pagtuturo sa mga tiyak na aralin at bilang
hiwalay na asignatura sa kurikulum mula unang baitang ng
mababang paaralan hanggang Kolehiyo sa lahat ng paaralan.
Noong 1974-75 – ay sinimulang ipatupad ang patakarang
Edukasyong Bilingguwal
Ipinalabas ang mga aklat ng “ Mga Katawagang sa
Edukasyong Bilingguwal “ noong 1975 upang mabilis na
maipalaganap ang bilingguwalismo.
Memorandum Sirkular 77 (1977) – pagsasanay ng mga pinuno
at kawani ng mga pamahalaang lokal sa paggamit ng wikang
Pilipino sa mga transaksyon, komunikasyon at
korespondensya
Lumabas ang Kautusang Pangministri Blg. 22 (1978) na nag
uutos ng pagkakaroon ng 6 na yunit na Pilipino sa lahat ng
kurso sa tersyarya at 12 yunit sa mga kursong pang-
edukasyon.
Kautusang Pangministri Blg. 40 (1979) – ang mga estudyante
sa medisina, dentista , abogasya at paaralang gradwado ay
magkaroon na rin ng asignaturang Pilipino pati na rin ang
mga estudyanteng dayuhan
Memorandum Sirkular Blg. 80-86 ( Nobyembre 1980 ) – nag-
aatas sa lahat ng mga gobernador at mayor ng Pilipinas sa
isa-Pilipino ang mga Sagisag-opisyal.
Kautusang Pangministri Blg. 102 – nagtatakda ng mga
Sentro sa Pagsasanay ng mga guro sa Pilipino bilang midyum
ng pagtuturo sa antas tersyarya
CO2 L8: PANAHON NG KONTEMPORARYO
Memorandum Sirkular Blg. 80-86 ( Nobyembre 1980 ) – nag-
aatas sa lahat ng mga gobernador at mayor ng Pilipinas sa
isa-Pilipino ang mga Sagisag-opisyal.
Kautusang Pangministri Blg. 102 – nagtatakda ng mga
Sentro sa Pagsasanay ng mga guro sa Pilipino bilang midyum
ng pagtuturo sa antas tersyarya
Kautusang Pangkagawaran Blg.84 (1988) – nag-aatas sa
lahat ng opisyal sa DECS na isakatuparan ang Kautusang
tagapagpaganap Blg. 335 na nag-uutos na gamitin ang
Filipino sa lahat ng komunikasyon at transakyon ng
pamahalaan.
Marso 19, 1989 – ipinalabas ng kalihim Isidro Carino ng
Edukasyon, Kultura at Palakasan ang Kautusang
Pangkagawaran Blg. 21 na nagtagubilin na gamitin ang
Filipino sa pagbigkas ng panunumpa ng katapatan sa
Saligang Batas at sa bayan Natin
Batas Republika Blg. 7104 (Agosto 14,1991) – nilikha ang
Komisyon Sa Wikang Filipino (KWF) bilang alinsunod sa
Artikulo XIV, Seksyon 9 ng 1987 Konstitusyon.
Hulyo 15, 1997 – nilagdaan at ipinalabas ni Pangulong Fidel V.
Ramos ang Proklamasyon Blg. 1041 na nagpapahayag ng
taunang pagdiriwang ng Buwan ng Wikang Pambansa mula
Agosto 1-31 na dating Linggo ng Wika
Ebolusyon ng Wikang Pambansa ayon sa Wikang Filipino
- Disyembre 30, 1937
o iprinoklama na ang wikang Tagalog ang
magiging batayan ng Wikang Pambansa.
Magkakabisa ang proklamasyong ito
dalawang taon matapos itong mapagtibay.
- 1940
o ipinag-utos ang pagtuturo ng Wikang
Pambansa sa ikaapat na taon sa lahat ng
pampubliko at pribadong paaralan at sa
mga pribadong institusyong pasanayang
pangguro sa buong bansa.
- Hunyo 4, 1946
o nagkabisa ang Batas Komonwelt Blg. 570
na pinagtibay ng Pambansang Asambleya
noong Hunyo 7, 1940 na nagproklama na
ang Wikang Pambansa na tatawaging
Wikang Pambansang Pilipino ay isa nang
wikang opisyal.
- 1959
o ibinaba ng Kalihim Jose B. Romero ng
Edukasyon ang Kautusang Pangkagawaran
Blg. 7 nanagsasaad na ang Wikang
Pambansa ay tatawaging Pilipino upang
mailagan na ang mahabang katawagang
“Wikang Pambansang Pilipino” o “Wikang
Pambansa Batay sa Tagalog”
- 1987
o Filipino na ang ngalan ng wikang
pambansa, alinsunod sa Konstitusyon na
nagtatadhanang “ang wikang pambansa ng
Pilipinas ay Filipino.” Ito ay hindi pinaghalu-
halong sangkap mula sa iba’t ibang
katutubong wika; bagkus, ito ay may
nucleus, ang Pilipino o Tagalog
CO3
CO3 L1: SITWASYONG PANGWIKA
SITWASYONG PANGWIKA
- Ilan ang wika sa Pilipinas:
o Ayon kay McFarland (2004)
▪ 100+
o Ayon kayNolasco (2008)
▪ 170+ o 170-
o Batay sa Sensus noong 2000, ito ang mga
MAYORYANG WIKA:
▪ Tagalog (21.5 milyon)
▪ Cebuano/ Sebwano (18.5 milyon)
▪ Iloco (7.7 milyon)
▪ Hiligaynon (6.9 milyon)
▪ Bicol (4.5 milyon)
▪ Waray (3.1 milyon)
▪ Kapampangan (2.3 milyon)
▪ Pangasinense (1.5 milyon)
▪ Kinaray-a (1.3 milyon)
▪ Tausog (1 milyon)
▪ Maranao (1 milyon)
▪ Maguindano (1 milyon)
Mga mga sitwasyon o isyu na nasa ibaba ay nakasalig sa
sitwasyong pangwika na ito:
- Pagkakaroon ng mga halo-halong wika sa bansa
tulad ng Filish, Taglish at Iloco-Filipino.
- Pagkakaroon ng bansa ng kalituhan dahil sa
napakaraming katutubong wika bunga ng kultura
- Pagkakaroon ng Pangunahin at Mayoryang Wika ▪
Paghahango ngWikang Pambansa na Filipino sa
mga iba pang wika
Ano ang mga ginagamit na wika?
- Ayon sa mga datos ay gamitin pa rin ang wikang
Ingles at itinatanghal itong wikang primarya sa
paaralan, pamahalaan at trabaho samantalang ang
Filipino naman ay sa lokal lamang at impormal na
pag-uusap.
- Sinasabing ang wika ay hindi lamang instrumento
sa komunikasyon kundi maging sa paghahari ng
isang kapangyarihan sa tiyak na lipunan.
- Hindi Ingles ang susi sa pag-unlad dahil sa mga
bansang mauunlad tulad ng Japan, Timog Korea,
Thailand, Indonesia at Malaysia ay mas tanyag at
gamitin ang sarili at pambansang wika nila kaysa sa
Ingles.
Mga sitwasyon o isyu na nasa ibaba ay nakasalig sa
sitwasyong pangwika na ito:
- Pagsulong upang gawing tiyak at itinadhana ng
batas na Pambansang Lingua Franca ng bansa ang
Filipino sa halip na Ingles.
- Paglaban sa karapatan ng Wikang Filipino sa
pamahalaan bilang lehitimong wika ng bansa
CO3 L2: MGA HAMON SA POLISIYANG PANGWIKA SA
EDUKASYON

Mga Paurong na Batas

- Batas Eksekyutibo Blg. 210

- Panukalang Batas sa Kongreso Blg. 4701
- CHED Memorandum Blg. 20, Serye ng 2013

Ang mga sitwasyon o isyu na nasa ibaba ay nakasalig sa

sitwasyong pangwika na ito:

- Pagkakaroon ng makabansa at makatayong

prinsipyo at mga polisiya para sa edukasyon.
Isinusulong na dapat mas maging bihasa ang mga
mag-aaral sa Wikang Pambansa na Filipino kaysa sa
wikang banyaga na Ingles.
- Ano mang may kaugnayan sa wika at edukasyon.
Tulad ng pagkakaroon ng mga batas at polisiyang
Bilinggwal atbp

CO3 L3: WIKANG GLOBAL ANG FILIPINO

Ang mga sitwasyon o isyu na nasa ibaba ay nakasalig sa

sitwasyong pangwika na ito:

- Pagiging kilala ng wikang Filipino sa labas ng bansa.

- Pagtanghal sa Filipino bilang isa sa mga gamiting
ikalawang wika sa iba’t ibang bahagi ng mundo
tulad ng America.
- Pagtatanghal sa wikang Filipino bilang isang bata
ngunit palabang wika dahil lubos na gamitin sa
buong mundo.
- Pagkakaroon ng mga kurso at asignaturang Filipino
sa ibang bansa na mas tinatangkilik ng mga guro at
eksperto sa Filipino dahil mas nabibigyan ng
importansya ang ating wika ng mga banyaga.
- Pagtatanghal sa bansang Pilipinas bilang Social
Media Capital of the World
- Pagiging kilala ng wikang Filipino at gamitin dahil
laging may trending at patok na mga salita o
hashtag man sa social media na ang wikang gamit
ay Filipino.
- Pagiging laganap ng wikang Filipino dahil sa mga
taong banyaga man o ating kalahi ng wikang Filipino
sa kanilang mga social media accounts.