Enerji Teknolojileri II 10.hafta

ENERJİ TEKNOLOJİLERİ II
İçten yanmalı motorlarda Termodinamik çevrimler

KARMA çevrim
1-2. İzentropik sıkıştırma
2-3. Sabit hacimde yanma (ısı girişi)
P 2-3’. Sabit hacimde yanma (ısı girişi)
3-4. İzentropik genişleme
3 3’ 4-1. Sabit hacimde ısı çıkışı
Enerji Teknolojileri II
3
2 T
4
4
2
1
1 𝑞3
v s
ÜÖN AÖN ÜÖN AÖN
KARMA çevrim
Basınç artış oranı Karma çevrim: Sıkıştırma ateşlemeli yüksek
hızlı motorlar için daha gerçekçi ideal
P çevrimdir. Hızlı diesel motorlarda da
kullanılan bu çevrim, diesel-otto arası bir
çevrimdir.
3 3’
3
2 T
4
4
2
1
1 𝑞3
v s
KARMA çevrim
Dizel motorları benzin motorlarından daha yüksek hava-yakıt
P oranlarında çalışır.
Yüksek güç/ağırlık oranlarına rağmen iki zamanlı motorlar
otomobillerde kullanılmaz.
3 3’ Dizel motorları yüksek güç üreten motorlar arasındadır.
3
2 T
4
4
2
1
1 𝑞3
v s
KARMA çevrim 𝒕𝒉,KARMA = W𝒏𝒆𝒕 = q1+q2 −q3 = Q1 +Q2 −Q3 = 𝟏 − Q3 = (21)
Q𝒈 q1 +𝑞2 Q1 +Q2 Q1 +Q2
P Q1 = 𝑚𝒄v 𝑻3 − 𝑻2 Q 2 = 𝑚𝒄p 𝑻3′ − 𝑻3 Q 3 = 𝑚𝒄𝒗 𝑻4 − 𝑻1
Q3 m𝒄v 𝑻𝟒 − 𝑻𝟏
3 3’ 𝒕𝒉,KARMA = 𝟏 − =𝟏−
Q1 + Q 2 𝑚𝒄v 𝑻3 − 𝑻2 + m𝒄p 𝑻3′ − 𝑻3
3
2 T
4
4
2
1
1 𝑞3
v s
KARMA çevrim 𝑻𝟒 − 𝑻𝟏
cp
𝑘= 𝒕𝒉,KARMA = 𝟏 − cp
cv 𝑻3 − 𝑻2 + c 𝑻3′ − 𝑻3
P v
𝑻𝟒 − 𝑻𝟏
3 3’ 𝒕𝒉,KARMA = 𝟏 −
𝑻3 − 𝑻2 + 𝑘 𝑻3′ − 𝑻3
3
2 T
4
4
2
1
1 𝑞3
v s
KARMA çevrim T3 P3 P3′
Basınç artış oranı = = = (21) T2 , T3 , T3′ veT4 = 𝑓 𝑻1
T2 P2 P2
P P1 V1 = 𝑚𝑅𝑻1 P2 V2 = 𝑚𝑅𝑻2 P3 V3 = 𝑚𝑅𝑻3
3 3’ P3′ V3′ = 𝑚𝑅𝑻3′ P4 V4 = 𝑚𝑅𝑻4

3
2 T
4
4
2
1
1 𝑄3
v s
KARMA çevrim V1 V4 V1  V1 V3′ V3′
= = = = =
V2 V3′ V3′  V2 V1 V2
P P2 V1k P2 V2 T2 V1k V2 T2
P1 V1k = P2 V2k  = k =  k = = 𝜀 𝑘−1
P1 V2 P1 V1 T1 V2 V1 T1
3 3’
3
2 T
4
4
2
1
1 𝑄3
v s
KARMA çevrim
P3 = P3′ T2 = 𝜀 𝑘−1 T1 T3 = T2 = 𝜀 𝑘−1 T1
T3′ V3′ V3′
P
T3 P P
= P3= T3′ =  = = =
T2 2 2 T3 V3 V2
3 3’ T3′
=   T3′ = T3 = 𝜀 𝑘−1 T1
T3
3
2 T
4
4
2
1
1 𝑄3
v s
İçerisine ısı verildiğinde iç enerjiyi arttırır.
KARMA çevrim
Molekülleri hızlandırır. Verilen ısı iş yapmıyor olarak Kabul edilir.
Halen ısı verilmektedir, molekül hareketleri arttırılmaya devam edilir.
P Sonucunda, hacimde bir genişleme olur ve bunun sonucu olarak basınç
ve sıcaklım düşer.
3 3’ P4 V4 T4 𝑘
P3′ V3′ k = P4 V4 k = T4 V3′ V4
P3 V3′ T3′ =
T3′ V4 V3′
3
2 T
4
4
2
1
1 𝑄3
v s
KARMA çevrim T3′ V3′ V3′ V3′ = V2 V4 = V1
= = =
T3 V3 V2
P P4 V3′
𝑘
T4 𝑘
𝑉2𝑘 V1 T4 V2
𝑘−1
= =𝜌 𝑘 = = 𝜌𝑘−1
P3′ V4 T3′ 𝑉1 V2 𝜌 T3′ V1
3 3’
𝑘−1
T4 = 𝜌𝑘 T1 𝑘−1 𝑘−1 1
T4 = 𝜌𝜀 T1 𝜌
𝜀
3
2 T
4
4
2
1
1 𝑄3
v s
KARMA çevrim 𝜌𝑘 T1 − 𝑻𝟏
𝒕𝒉,KARMA =𝟏−
𝜀 𝑘−1 T1 − 𝜀 𝑘−1 T1 + 𝑘 𝜌𝜀 𝑘−1 T1 − 𝜀 𝑘−1 T1
P
1 𝜌𝑘  − 1
3’
𝒕𝒉,KARMA = 𝟏 − (23)
3 𝜀 𝑘−1  − 1 + 𝑘 𝜌 − 1
3
2 T
4
4
2
1
1 𝑄3
v s
KARMA çevrim 1 𝜌𝑘  − 1
𝒕𝒉,KARMA = 𝟏 −
𝜀 𝑘−1  − 1 + 𝑘 𝜌 − 1
P 𝟏
𝜌 = 1 𝒕𝒉,𝑶𝒕𝒕𝒐 = 𝟏 −
𝒌−𝟏
3 3’
1 𝜌𝑘 −1
 = 1 𝒕𝒉,𝐷𝑖𝑒𝑠𝑒𝑙 = 𝟏 −
𝑘 𝜀𝑘−1 𝜌−1
3
2 T
4
4
2
1
1 𝑄3
v s
KARMA çevrim
O değeri 7 12 alınabilir
D değeri 12 20 alınabilir
P  değeri 1.2 1.6 alınabilir
 değeri 2.5 3.5 alınabilir
3 3’
1 ) (  ,  , k ) – sabit ve    
2 ) (  ,  , k ) – sabit ve    
3 ) (  ,  ,  ) – sabit ve k   
2
4 ) (  , k ,  ) – sabit ve    
4
Karma çevrim, Hızlı Diesel
motorlarında da kullanılır.
1 Diesel – Otto arası bir
çevrimdir.
v
ÜÖN AÖN
KARMA çevrim
𝟏 𝟐 𝟑 𝟑′ 𝟒𝐓𝐞𝐨𝐫𝐢𝐤
𝟏𝟏 𝟐𝟏 𝟐𝟐 𝟑𝟐 𝟒𝟏 𝐆𝐞𝐫ç𝐞𝐤
P Motor çevrim diyagramları
genellikle p-V eksen takımı
3 3’
üzerinde olan diyagramlardır.
Teorik motor çevrim
diyagramından elde edilen
değerlere teorik (ideal) değerler,

2 pratik (gerçek) motor çevrim
4 diyagramından elde edilen
değerlere de gerçek (indike)
değerler denir. İndike değerlerin
1 hesaplandığı motor çevrim
diyagramına da indikatör diyagramı
adı verilir.
Ortalama ideal ( teorik )
basınç ( pmt : N/cm2,
v kp/cm2 )
ÜÖN AÖN
KARMA çevrim Çalışmakta olan motorun
𝟏 𝟐 𝟑 𝟑′ 𝟒𝐓𝐞𝐨𝐫𝐢𝐤
indikatör diyagram alanı
𝟏𝟏 𝟐𝟏 𝟐𝟐 𝟑𝟐 𝟒𝟏 𝐆𝐞𝐫ç𝐞𝐤
P Ortalama İndike Basınç Pmi
3’
Wig = Wi -Wigaz (24)
3
Wigaz  (Dolgu değişiminde ) emme-egzos olaylarının harcanan iş
Wig  Pistonun üst yüzeyinden alınan net indike iş
2 Wi  Yanma esnasında pistonun yüzeyinden alınan iş

4
v
ÜÖN AÖN
KARMA çevrim
𝟏 𝟐 𝟑 𝟑′ 𝟒𝐓𝐞𝐨𝐫𝐢𝐤 Wef = Wi -Wigaz −Wmek (25)
𝟏𝟏 𝟐𝟏 𝟐𝟐 𝟑𝟐 𝟒𝟏 𝐆𝐞𝐫ç𝐞𝐤
P
Wef  Volanın çıkışından alınan iş  EFEKTİF İŞ
3 3’ Ortalama indike basınç değeri bütün çevrim
boyunca iş verme basıncının değişmediği kabul
edilerek bulunur.
Karma çevrimin ideal indikatör diyagramına göre
indike işi: Eğri ve doğruların altında kalan

2 toplamıdır.
4
Sabit basınçta yanmadan elde
edilen iş:
1
Wi = W33′ +W3′ 4 −W12 (26)
W33′ = P3′ V3′ − V3 = P3′ V2 ρ − 1 = P2 V2 ρ − 1 (27)
v
ÜÖN AÖN
KARMA çevrim
𝟏 𝟐 𝟑 𝟑′ 𝟒𝐓𝐞𝐨𝐫𝐢𝐤
𝟏𝟏 𝟐𝟏 𝟐𝟐 𝟑𝟐 𝟒𝟏 𝐆𝐞𝐫ç𝐞𝐤
P n
Genişleme zamanı iş: PV n2 = P3′ V3′2 = babit
3 3’ n
V4 V4
P3′ V3′2
W3′ 4 = න P dV = න dV (28)
V3′ V3′ V n2
2
Diferansiyel için değişken hacim
4
V4
n
W3′ 4 = P3′ V3′2 න 𝑉 −𝑛2 dV
1 V3′
v
ÜÖN AÖN
KARMA çevrim
Basınç artış oranı 𝟏 𝟐 𝟑 𝟑′ 𝟒𝐓𝐞𝐨𝐫𝐢𝐤
V4
𝟏𝟏 𝟐𝟏 𝟐𝟐 𝟑𝟐 𝟒𝟏 𝐆𝐞𝐫ç𝐞𝐤 𝑉 −𝑛2 +1
P n
W3′ 4 = P3′ V3′2
−𝑛2 + 1
อ
V3′
3 3’
n −n2 +1 −n2 +1 1
W3′ 4 = P3′ V3′2 V4 − V3′
−𝑛2 + 1
n −n +1
2 P3′ V3′2 −n2+1 V4 2
W3′ 4 = V −n +1 − 1
1 − 𝑛2 3′ V3′ 2
4
−𝑛2 +1
P3′ V3′ V4
1 W3′ 4 = 1− (29)
1 − 𝑛2 V3′
v
ÜÖN AÖN
KARMA çevrim
Basınç artış oranı 𝟏 𝟐 𝟑 𝟑′ 𝟒𝐓𝐞𝐨𝐫𝐢𝐤 Vmax VAON
= =
𝟏𝟏 𝟐𝟏 𝟐𝟐 𝟑𝟐 𝟒𝟏 𝐆𝐞𝐫ç𝐞𝐤 Vmin VUON
P T3 P3′ P3′ P3
= = = =
T2 P2 P2 P2
3 3’
V4 V1
= =
V3′ V3′
cp
2 𝑘=
cv
4
T3′ V3′ V3′
= = =
T3 V3 V2
1
 1
W3′ 4 = P2 V2 1 − 𝑛 −1 (30)
𝑛2 − 1 𝛿 2
v
ÜÖN AÖN
KARMA çevrim
= =
P T3 P3′ P3′ P3
= = = =
T2 P2 P2 P2
3 3’
V4 V1
= =
V3′ V3′
cp
2 𝑘=
cv
4
T3′ V3′ V3′
= = =
T3 V3 V2
1
Sıkıştırma zamanı işi
V2 V2 n
P2 V2 1
W12 = න P dV = න dV (31)
V1 V1 V n1
v
ÜÖN AÖN
KARMA çevrim
= =
P T3 P3′ P3′ P3
= = = =
T2 P2 P2 P2
3 3’
V4 V1
= =
V3′ V3′
cp
2 𝑘=
cv
4
T3′ V3′ V3′
= = =
T3 V3 V2
1
Sıkıştırma zamanı işi
1 1
W12 = P2 V2 1 − 𝑛 −1 (32)
𝑛1 − 1  1
v
ÜÖN AÖN
KARMA çevrim
Basınç artış oranı 𝟏 𝟐 𝟑 𝟑′ 𝟒𝐓𝐞𝐨𝐫𝐢𝐤
Wi = W33′ +W3′ 4 − W12 (33)
𝟏𝟏 𝟐𝟏 𝟐𝟐 𝟑𝟐 𝟒𝟏𝐆𝐞𝐫ç𝐞𝐤
P  1 1 1
W𝑖 = P2 V2  𝜌 − 1 + 1 − 𝑛 −1 − 1 − 𝑛 −1 (34)
𝑛2 − 1  2 𝑛1 − 1 𝜀 1
3 3’
Ortalama teorik basınç eşitliği ; ( N/cm2, kp/cm2 )
𝐖𝐢 V2 1 V1 VH + V2
𝐏𝐦𝐢 = (𝟑𝟓) =  𝜀= = (36)

𝐕𝐇 VH 𝜀 − 1 V2 V2
2
4
P2 = P1 ε  P1 V1 n1 = P2 V2 n2
1 Karma çevrimin ideal indikatör

diyagramına göre basıncı:
P2 V2  1 1 1
𝐏𝒎𝒊 =  𝜌−1 + 1 − 𝑛 −1 − 1 − 𝑛 −1 (37)
VH 𝑛2 − 1  2 𝑛1 − 1 𝜀 1
v
ÜÖN AÖN
Karma çevrimde,  = 1 ve  = 
𝟏 𝟐 𝟑 𝟑′ 𝟒𝐓𝐞𝐨𝐫𝐢𝐤 alınırsa, otto çevrimine ait
𝟏𝟏 𝟐𝟏 𝟐𝟐 𝟑𝟐 𝟒𝟏 𝐆𝐞𝐫ç𝐞𝐤 ideal indikatör diyagramının
P ortalama basıncı;
3 3’ 𝑛1  1 1 1
𝐏𝒎𝒊𝑶𝑻𝑻𝑶 = P1 1 − 𝑛 −1 − 1 − 𝑛 −1 (38)
 − 1 𝑛2 − 1  2 𝑛1 − 1 𝜀 1
Çalışmakta olan bir OTTO motordaki maksimum

basınç
2
P3 = 0.85 P3,𝑡𝑒𝑜𝑟𝑖𝑘
4
Karma çevrimde,  = 1 alınarak,
diesel çevrimine ait ideal
1 indikatör diyagramının ortalama
basıncı;
𝑛1  1 1 1
𝐏𝒎𝒊𝑫𝑰𝑬𝑺𝑬𝑳 = P1 −1 + 1 − 𝑛 −1 − 1 − 𝑛 −1 (39)
−1 𝑛2 − 1 𝛿 2 𝑛1 − 1 𝜀 1
v
ÜÖN AÖN

Enerji Teknolojileri II 10.hafta

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Enerji Teknolojileri II 10.hafta

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ENERJİ TEKNOLOJİLERİ II

İçten yanmalı motorlarda Termodinamik çevrimler

P Q1 = 𝑚𝒄v 𝑻3 − 𝑻2 Q 2 = 𝑚𝒄p 𝑻3′ − 𝑻3 Q 3 = 𝑚𝒄𝒗 𝑻4 − 𝑻1

3 3’ P3′ V3′ = 𝑚𝑅𝑻3′ P4 V4 = 𝑚𝑅𝑻4

değerlere teorik (ideal) değerler,

2 Wi  Yanma esnasında pistonun yüzeyinden alınan iş

indike işi: Eğri ve doğruların altında kalan

W33′ = P3′ V3′ − V3 = P3′ V2 ρ − 1 = P2 V2 ρ − 1 (27)

𝐏𝐦𝐢 = (𝟑𝟓) =  𝜀= = (36)

1 Karma çevrimin ideal indikatör

Çalışmakta olan bir OTTO motordaki maksimum

You might also like