ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

ეკონომიკისა და ბიზნესის ფაკულტეტის პირველი კურსის სტუდენტი, ნინო კალმახელიძე

რეფერატი
დასაქმებისა და უმუშევრობის სტატისტიკური ანალიზი

სალექციო კურსი:სტატისტიკა ეკონომიკასა და ბიზნესში

ლექციის ხელმძღვანელი: ნინო აბესაძე
სემინარის ხელმძღვანელი: მერაბ ხმალაძე

2024
სარჩევი
შესავალი.................................................................................................................................................. 3
თავი 1........................................................................................................................................................ 4
თავი 2........................................................................................................................................................ 8
დასკვნა................................................................................................................................................... 10
გამოყენებული ლიტერატურა............................................................................................................11
შესავალი
რეფერატის თემაა დასაქმებისა და უმუშევრობის სტატისტიკური ანალიზი
ქვეყნის ეკონომიკური მდგომარეობის შესაფასებლად ეკონომისტები სხვადასხვა სტატისტიკურ
მონაცემს განიხილავენ. გარდა მთლიანი შიდა პროდუქტის (მშპ) დონისა, ერთ -ერთი
სტატისტიკური მონაცემი, რაც ეკონომისტთა და, ასევე, საზოგადოების ყურადღებას იქცევს ,
ქვეყანაში უმუშევრობის მაჩვენებელია. უმუშევრობა ქვეყნის მოსახლეობას მძიმე ტვირთად აწვება
და ეკონომიკურ, ფსიქოლოგიურ და სოციალურ დანაკარგს იწვევს.

ეს საკითხი შერჩეულია საზოგადოებისთვის მისი მნიშვნელობის გამო. ის მოითხოვს დროულ

ყურადღებას შესაბამისი უწყებების მხრიდან, ამიტომ საჭიროა მისი გაანხილვა.
თავი 1.
ეკონომიკური თვალთახედვით, უმუშევრობის სახით ეგრეთ-წოდებულ გამოუყენებელი
საწარმოო შესაძლებლობების ხარჯს ვღებულობთ, რომელიც გამოუყენებელი სამუშაო
ძალის გამო იკარგება, ანუ, იმ პროდუქციას, რომლის წარმოებაც შესაძლებელი იქნებოდა
უმუშევრების დასაქმების შემთხვევაში. ოუკენის კანონის თანახმად, უმუშევრობის დონის
ყოველი 1%-იანი ზრდა მშპ-ის დაახლოებით 2%-იან კლებას იწვევს. გარდა ამისა,
ხელისუფლება შემოსავალს კარგავს გადასახადის გადამხდელთა რიცხვის შემცირების
შედეგად. განვითარებულ ქვეყნებში, და ზოგ განვითარებად ქვეყანაშიც, ხარჯი კიდევ
უფრო იზრდება, ვინაიდან ხელისუფლებას მეტი უმუშევრობის კომპენსაციის გადახდა
უწევს.
სხვაგავარდააა საქართველოში, ვინაიდან ხელისუფლება არანაირ უმუშევრობის
კომპენსაციას არ იხდის და უმუშევრობის ტვირთი მხოლოდ უმუშევრებს აწვება. მათი
შემოსავალი იკლებს, ხოლო უნარ-ჩვევები, გამოუყენებლობის გამო, რეგრესირებს. ამავე
დროს, უმუშევრობა სამუშაოსადმი მოტივაციას ამცირებს. ამას უმუშევრობის
ფსიქოლოგიურ ხარჯებთან მივყავართ, რომელსაც უმუშევარი ხალხი და მათი ოჯახები იმ
სტრესის სახით განიცდიან, რასაც ეკონომიური გაჭირვება და შემოსავლის დაკარგვა
იწვევს.
ზოგადად უმუშევრობის სოციალური ხარჯი ერთად აღებული ეკონომიკური და
ფსიქოლოგიური ხარჯებისგან გამომდინარეობს. ისეთ ქვეყნებში, სადაც უმუშევრობის
მაღალი დონეა, დანაშაულის, ძალადობის, ნარკომანიის და სხვა სოციალური
პრობლემების ზრდა აღინიშნება. ეს ხარჯები, ზოგადად, საზოგადოებას აწვება, ვინაიდან
ამ პრობლემებთან გასამკლავებლად სახელმწიფო მეტ თანხებს ხარჯავს, მაგალითად,
კრიმინალთან საბრძოლველად მეტი პოლიციელის დაქირავებისთვის.

1998 წლის შემდეგ, უმუშევრობის დონე საქართველოში გაიზარდა - 12.4%-დან 16.3%- მდე
2010 წლის მდგომარეობით. სამსახურის კვლევითი მეთოდოლოგიის მიხედვით, „15 წლის
და უფროსი ასაკის პირი, რომელიც არ მუშაობდა გამოკითხვის მომენტის წინა 7 დღის
განმავლობაში, ეძებდა სამუშაოს ბოლო 4 კვირაში და მზად იყო მუშაობის დასაწყებად
მომავალი 2 კვირის განმავლობაში.”(www.geostat.ge). ამ ფაქტორების გათვალისწინებით,
უმუშევრობის დონე კიდევ უფრო საგანგაშოა. მეტიც, ეროვნულ-დემოკრატიული
ინსტიტუტის მიერ ჩატარებული კვლევის თანახმად, 16,161 გამოკითხულიდან 67%
რესპონდენტი თავს უმუშევრად თვლის. რასაკვირველია, ეს ციფრი არააქტიურ
მუშახელსაც მოიცავს და ისეთ ადამიანებსაც, რომლებიც სამუშაოს არ ეძებენ.
ეროვნულ-დემოკრატიული ინსტიტუტის მიერ ჩატარებულმა კვლევამ კიდევ ერთხელ
ცხადყო დასაქმების მნიშვნელობა ქართული საზოგადოებისათვის. 2011 წლის
სექტემბერში გამოვლენილი შედეგების მიხედვით, მოსახლეობის 62%-ს „სამუშაო”
ქვეყნის ნომერ პირველ პრობლემად მიაჩნია, ხოლო 72%-ს ნომერ პირველ ადგილობრივ
პრობლემად. გარდა ამისა, კითხვაზე, შეიცვალა თუ არა ამ მიმართულებით მდგომარეობა
საქართველოში, 33%-მა უპასუხა, რომ მდგომარეობა გაუარესდა, ხოლო 40%-ს მიაჩნია,
რომ ამ კუთხით მდგომარეობა საერთოდ არ შეცვლილა. ეს მონაცემები კიდევ ერთხელ
ადასტურებს, რომ უმუშევრობა საქართველოს ეკონომიკის მნიშვნელოვანი პრობლემაა.
უნდა აღინიშნოს, ასევე, რომ გამოკითხულთა 50%-ს მიაჩნია, რომ მდგომარეობა
გაუარესდა საზოგადოებაში სიღარიბის დონის თვალსაზრისითაც.
ეროვნულ-დემოკრატიული ინსტიტუტის კვლევაზე დაყრდნობით, წარმოგიდგენთ
გრაფიკს „დასაქმება საქართველოში”.

დასაქმება საქართველოში

უმუშევარი, რომელიც სამუშაოს არ ეძებს დასაქმებული

არააქტიური სამუშაო ძალა უმუშევარი, რომელიც სამუშაოს ეძებს

როგორც ხედავთ, რესპოდენტთა 31% ან უმუშევარია ან სამუშაოს მაძიებელი, 5% არ ეძებს

სამუშაოს, ხოლო 30% არააქტიურ სამუშაო ძალას წარმოადგენს, რომელიც მოიცავს
სტუდენტებს, პენსიონერებს, და ა.შ.
თავი 2.
2.1
უმუშევრობის დონე ქალაქ-სოფლის ჭრილში %
35

30

25

20

15

10

0
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023

ქალაქი სოფელი

2.2
განათლების დონის მაჩვენებელი უმუშევრებში
 განათლების დონის მაჩვენებელი უმუშევრებში

2nd Qtr 3rd Qtr 4th Qtr

დასკვნა
ვენჩურული კაპიტალის შესწავლისა და გაანალიზების შედეგად შესაძლებელია შემდეგი
დასკვნების გაკეთება: ვენჩურული კაპიტალის არსი იმაში მდგომარეობს, რომ იგი
ახალგაზრდა და ახალბედა კომპანიების მიერ კაპიტალის მოზიდვის ერთ-ერთი
გავრცელებული ალტერნატიული მეთოდია.
ზემოხსენებული პრობლემა დიდ მნიშვნელობას იძენს, როდესაც ვსაუბრობთ მცირე,
ახლად ჩამოყალიბებულ და შექმნილ კომპანიებზე. ვენჩურული კაპიტალის ფირმები
მცირე კომპანიებისთვის ინვესტიციების მოპოვების საკმაოდ მომგებიანი საშუალებაა,
რომელიც სარგებელს აძლევს არა მხოლოდ ამ კომპანიებს, არამედ თავად ვენჩურული
კაპიტალის ფირმებსაც, რაც შემდგომ ინვესტიციებიდან მიღებულ შემოსავალში
გამოიხატება.
ზოგადად, საჭირო კაპიტალის მოზიდვა ხელსაყრელია არა მარტო სტარტაპ
კომპანიებისათვის,არამედ იმ ინდუსტრიის განსავითარებლადაც, სადაც ისინი
სამომავლო ოპერირებას გეგმავენ.

გამოყენებული ლიტერატურა

1. https://forbes.ge/ra-aris-venchuruli-kapitali/
2. https://dev.ge/news/qvelaperi-vencheruli-kapitalis-shesakheb
3. https://www.entrepreneur.com/ka/zrdis-strategiebi/venchuruli-kapitali/342906
4. https://scholar.bpengi.com/%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%9B
%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%20%E1%83%93%E1%83%90%20%E1%83%A4%E1%83%98%E1%8
3%9C%E1%83%90%E1%83%9C
%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98/2019/02/%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%9D
%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%9B
%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%20%E1%83%93%E1%83%90%20%E1%83%A4%E1%83%98%E1%8
3%9C%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98_2019_02_p075-
p090.pdf
5. https://old.tsu.ge/data/file_db/economist_faculty/tema8_80118.pdf