Konstrukcje drewniane

Nowoczesne
złącza i łączniki
dr inż. Janusz Brol
Politechnika Śląska, Katedra Inżynierii Budowlanej

nie dopiero nośności obliczeniowej. W normie PN-B-03150:2000 okre-

Warsztat pracy projektanta konstrukcji ślało się od razu nośność obliczeniową. W związku z tym do wzorów,

kwiecie 2015
odpowiadającym odpowiednim postaciom zniszczenia, należy wprowa-
drewnianych nieodzownie ujmować musi dzać wytrzymałości charakterystyczne na docisk do elementu złącza
umiejętność projektowania połączeń. oraz moment charakterystyczny uplastycznienia łącznika.
Bez tej wiedzy można projektować jedynie Główną zmianą w wyznaczaniu nośności łącznika we wzorach odpo-
wiadających postaci zniszczenia z uwagi na uplastycznienie stalowego

87
proste układy belkowe wolno podparte. trzpienia lub obrotowi łącznika jest uwzględnienie w nośności połączenia
tzw. „efektu liny” – drugi składnik (Fax,Rk /4) prawej części wzorów (wzo-

Builder
ry 2 a-f i 4 a-d). Udział ten należy ograniczyć do następujących wartości
procentowych, liczonych w stosunku do części odpowiadającej teorii Jo-

P omimo dominacji żelbetu i stali drewno znów przeżywa swój rene-

sans i jest chętnie stosowanym materiałem konstrukcyjnym przy
wznoszeniu budynków mieszkalnych, użyteczności publicznej,
a szczególnie obiektów sportowych. Wraz z rozwojem technologii prze-
twarzania drewna powstało wiele materiałów drewnopochodnych, które
hansena (pierwszy człon prawej części wzoru): gwoździe okrągłe 15%,
gwoździe kwadratowe i profilowane 25%, inne gwoździe 50%, wkręty
100%, śruby 25%, sworznie 0%.
Jeżeli Fax,Rk /4 jest nieznana, udział efektu liny w nośności należy po-
minąć.
z powodzeniem zaczęto wykorzystywać w budownictwie, a pojawienie Porównanie wzorów do obliczania nośności łączników trzpienio-
się nowych typów łączników przyczyniało się zawsze do wzrostu zasto- wych w odniesieniu do jednego łącznika i jednej płaszczyzny ścinania
sowań konstrukcji drewnianych w budownictwie. wg PN-B-03150:2000 i [1] przedstawiono odpowiednio we wzorach (1
Ze względu na prostotę wykonania i szerokie możliwości stosowania a-f) oraz
JeĪeli (2 a-f).
Fax,Rk Ograniczono
/4 jest się przy
nieznana, udziaá tym do
efektu linyzłączy drewno-drewno
w noĞnoĞci jed-
naleĪy pominąü.
bardzo popularne w konstrukcjach drewnianych są łączniki trzpieniowe nociętch i dwuciętych
Porównanie wzorów do(wielociętych).
obliczania noĞnoĞci Zmianyáączników
zaznaczono poprzez po-
trzpieniowych w odniesieniu do
do których zaliczamy: gwoździe, wkręty, śruby, sworznie i zszywki. Łącz- grubienieáącznika
jednego czcionkii we wzorach
jednej (2 a-f i 4Ğcinania
páaszczyzny a-d). Odpowiednie oznaczenie ili-[1] przedstawiono
wg PN-B-03150:2000
niki te, zaliczane do grupy łączników podatnych, nadal są rozwijane – odpowiednio
terowe we wzorachwe wzorach
(1 a-f) (1
i (2a-f)
a-f)oraz (2 a-f). Ograniczono
odpowiada siĊ przy tym
oznaczeniu literowemu ro-do záączy drewno
drewno jednociĊtch i dwuciĊtych (wielociĊtych). Zmiany zaznaczono poprzez pogrubien
szczególnie rozwiązania złącz z udziałem łączników trzpieniowych. Przy- dzaju zniszczenia przedstawionemu na rys. 1 dla połączeń jednociętych
czcionki we wzorach (2 a-f i 4 a-d). Odpowiednie oznaczenie literowe we wzorach (1 a-f
kładem rozwoju połączeń z udziałem łączników trzpieniowych są połą- i analogicznie
(2 a-f) odpowiada we wzorach
oznaczeniu (3 a-b) i (4 a-b)rodzaju
literowemu – dla połączeń wielociętych
zniszczenia przedstawionemu na rys.
czenia drewna z wykorzystaniem profilowanych elementów metalowych przedstawionych
dla na rys. 2.i analogicznie
poáączeĔ jednociĊtych Analogiczne we zmiany wprowadzono
wzorach (3 a-b) i (4 wa-b)
wzo-
– dla poáączeĔ
z złączu. W artykule przedstawiono również połączenia na płytki kolcza- rach do obliczeń
wielociĊtych połączeń stal-drewno.
przedstawionych na rys. 2. Analogiczne zmiany wprowadzono w wzorach d
ste oraz pierścienie. obliczeĔ
Było wg poáączeĔ stal-drewno.
PN-B-03150:2000:
Byáo wg PN-B-03150:2000:
Zmiany w wyznaczaniu nośności złącz trzpieniowych ­ f h ,1,d ˜ t1 ˜ d (1a)
°f
Norma PN-EN 1995-1-1 czyli Eurokod 5 [1] wprowadziła kilka ° h ,1,d ˜ t 2 ˜ d ˜ E
(1b)

zmian w sposobie wyznaczania nośności połączeń trzpieniowych ° ª ª 2

º 2 º
° f h ,1,d ˜ t1 ˜ d ˜ « E  2 ˜ E 2 ˜ «1  t 2  §¨ t 2 ·¸ »  E 3 ˜ §¨ t2 ·¸  E ˜ §¨1  t 2 ·¸» (1c)
w stosunku do normy PN-B-03150:2000, która była już w dużym « ¨ ¸ ¨ ¸ ¨ ¸
° 1 E «¬ t1 © t1 ¹ »¼ © t1 ¹ © t1 ¹»»
° ¬« ¼
stopniu zgodna z ówczesnym EC5. Nie zmieniły się ogólne reguły ° ª º
Rd min ®1,1 ˜ f h ,1,d ˜ t 2 ˜ d ˜ « 2 ˜ E 2 ˜ 1  E  4 ˜ E ˜ 1  2 ˜ E ˜ M y ,d  E » (1d)
analizowania postaci zmieszczenia z podziałem na jednocięte i dwucię- ° 1  2 ˜ E ¬« f h ,1,d ˜ d ˜ t 22 ¼»
te (wielocięte) oraz z podziałem na złącza drewno-drewno i płyta-drew- °
° f h ,1,d ˜ t1 ˜ d ª 4 ˜ E ˜ 2  E ˜ M y ,d º (1e)
no oraz stal-drewno. °1,1 ˜ 2  E ˜ « 2 ˜ E ˜ 1  E  f h ,1,d ˜ d ˜ t12
E»
° «¬ »¼
Główną zmianą wprowadzoną do EC5 [1] jest określanie najpierw no- ° 2˜E (1f)
°1,1 ˜ ˜ 2 ˜ M y ,d ˜ f h ,1,d ˜ d
śności charakterystycznej metalowych łączników trzpieniowych, odnie- ¯ 1 E
sionych do jednej płaszczyzny ścinania i do jednego łącznika, a następ-
Jest wg PN-EN 1995-1-1 czyli Eurokod 5:
 «¬ »¼ (1f)
°1,1 ˜ °˜ 2 ˜ M y ,d ˜ f h ,1, d ˜ d
h ,1, d 2

¯ 1  E ° f h ,1,d ˜ t1 ˜ d ª 4 ˜ E ˜ 2  E ˜ M y ,d º (1e)
°1,1 ˜ 2  E ˜ « 2 ˜ E ˜ 1  E  E»

BUDOWNICTWO
2
«
¬ f ˜ d ˜ t »¼
° h ,1, d 1

° 2˜E (1f)
Jest wg PN-EN °1,1 ˜
1995-1-1 2 ˜ M y ,d Eurokod
˜ czyli ˜ f h ,1,d ˜ d 5:
¯ 1 E

Jest wg PN-EN 1995-1-1 czyli Eurokod 5: Rys. 1. Rodzaje zniszczeĔ záączy jednociĊtch elementów z drewna i
­ f h ,Jest
1,k ˜ t1 ˜ d
wg PN-EN 1995-1-1 czyli Eurokod 5: (2a)
páyt drewnopochodnych [10]; 1 i 2 – element drewniany lub
°f ˜ ˜d
(2b)
° h , 2 , k t 2 drewnopochodny, 3 – áącznik trzpieniowy, t1, t2 – gruboĞü elementów
°f ª º
d ­«f h,1,k ˜ t1 ˜ d 2 ª t 2 § t 2 · º
2 2
° h ,1, k ˜ t 1 ˜
˜° E  2 ˜ E ˜ «1   ¨¨ ¸¸ »  E 3 ˜ ¨¨ 2 ¸¸  E ˜ ¨¨1  2 ¸¸» ax,Rk
§t · § t · F (2c)(2a) Rys. 1.záącza
Rodzaje zniszczeĔ záączy jednociĊtch elementów z drewna i
° 1 E «f h, 2,k ˜ t 2 ˜ d «¬ t1 © t1 ¹ »¼ © t1 ¹ © t1 ¹»» 4 (2b)
páyt drewnopochodnych [10]; 1 i 2 – element drewniany lub
° °¬« ¼
° °f
1,k ˜ªt1 ˜ d «
ª ª
2 4 ˜ E t˜2 2 
2
º 2
§ tE2 · ˜ M 3 § t 2 ·º F § t 2 ·» Fax,Rk
º drewnopochodny, 3 – áącznik trzpieniowy, t1, t2 – gruboĞü elementów
Fv,Rk f ˜ °
t ˜
h ,d
min ®1,05 ˜ h ,1,k °1 ˜ « 2 ˜˜E« ˜ E12E˜ E ˜ «1   ¨¨ ¸¸ »  yE,Rk ˜ ¨¨ E¸¸»  E ax, ˜ ¨¨Rk
1  ¸¸  (2c)
1 E « t1 © t1 ¹ »2 © t1 ¹ © t1 ¹» 4 (2d) záącza
° 2 °E «¬ ¬« ¬ f h,1,k ˜ d ˜ t¼1 »¼ 4 ¼»
° ° ˜ ˜ ª 4 ˜ E ˜ 2  E ˜ º F
° Fv,Rk f hmin ,1,k ˜®t1,05
2 ˜ d˜
ªh ,1,k 1 2 ˜ « 2 ˜ E ˜ 14˜ EE ˜ 1  2 ˜ E ˜ M y ,Rk y ,Rk ºE » F
f t d M
 ax,Rkax, Rk
(2e)(2d) Rys. 1. Rodzaje zniszczeń złączy jednociętch elementów z drewna
°1,05 ˜ 1  2°˜ E ˜ « 22˜ EE ˜ 1¬«  E  f ˜ d ˜ t 2  E » ¼»
f h ,1,k ˜ dh,1˜,tk 22 1 4
4 Rys. 1. Rodzaje zniszczeĔ záączy jednociĊtch elementów z drewna i
° ° «
¬ »
¼ i páyt
płyt drewnopochodnych
drewnopochodnych[10]; [10]; 11 ii 22 –– element drewniany lub
element drewniany lub
° f ˜t ˜d ª 4 ˜ E ˜ 1  2 ˜ E ˜ M y ,Rk º Fax,Rk (2e)
° drewnopochodny,
°1,15 ˜
2 ˜ E°1,05 ˜ h ,1,k 2 ˜ « 2 ˜ E 2 F
˜ 2˜M 1 y ,2Rk˜ E˜ f h ,1¬«,k ˜ d 
1 E
˜ ax,Rk 
f h ,1,k ˜ d ˜ t 22
 »E
4 drewnopochodny, 3 3 –– łącznik
áącznik trzpieniowy,
trzpieniowy, tt11,, tt22 –– gruboĞü
grubość elementów
elementów
1  E° 4 ¼» (2f) złącza
¯ ° F
záącza
2˜ E
°1,15 ˜ ˜ 2 ˜ M y ,Rk ˜ f h ,1,k ˜ d  ax,Rk (2f)
¯ 1 E 4

gdzie: gdzie:
gdzie:
f h,1,k f h,2,k – wytrzymałość charakterystyczna na docisk w elementach
o grubości
fh,1,k fh,2,k t1, –t2, wytrzymaáoĞü charakterystyczna na docisk w elementach
My,Rk – moment – t1wytrzymaáoĞü
fh,1,k fh,2,ko gruboĞci , t2,
charakterystyczny charakterystyczna
uplastycznienia na docisk w elementach
łącznika,
My,Rk o gruboĞci t1, t2,
– moment charakterystyczny uplastycznienia áącznika,
F ,R – nośność
ax k My,Rk – noĞnoĞü– momentcharakterystyczna łącznika
charakterystyczny na wyciąganie,
uplastycznienia áącznika, Rys. 2. Rodzaje zniszczeĔ záączy wielociĊtych elementów z drewna
Fax,Rk charakterystyczna áącznika na wyciąganie, páyt drewnopochodnych [10]; 1 i 2 – element drewniany lub
Fax,Rk – noĞnoĞü charakterystyczna áącznika na wyciąganie,
f h , 2,k drewnopochodny, 3 – áącznik trzpieniowy, t1, t2 – gruboĞü elementów
E f h , 2,k
f h ,1,k E f h ,1,k
Rys.Rys.
2. Rodzaje zniszczeń
2.záącza
Rodzaje złączy wielociętych
zniszczeĔ elementów
záączy wielociĊtych z drewna z drewna i
elementów
i płyt drewnopochodnych
páyt drewnopochodnych [10]; 1 i[10];
2 – element
1 i 2drewniany lub drewniany lub
– element
drewnopochodny, 3 – łącznik trzpieniowy, t1, t2 – grubość elementów
drewnopochodny, 3 – áącznik trzpieniowy, t1, t2 – gruboĞü elementów
Było wg PN-B-03150:2000: złącza
Byáo wg PN-B-03150:2000: záącza
Byáo wg PN-B-03150:2000: Rys. 2. Rodzaje zniszczeĔ záączy wielociĊtych elementów z drewna i
­ f h ,1,d ˜ t1 ˜ d (3a)
°0,5 ˜ ­f f h ,1,d˜ t˜ t1˜˜dd ˜ E (3b)
(3a) páyt drewnopochodnych [10]; 1 i 2 – element drewniany lub
° °h ,1,d 2 (3b) drewnopochodny, 3 – áącznik trzpieniowy, t1, t2 – gruboĞü elementów
°° f°h0,1,,5d ˜˜ tf1h˜,1d,d ˜ tª2 ˜ d ˜ E 4 ˜ E ˜ 2  E ˜ M y ,d º
kwiecień 2015

(3c) záącza
Rd min ®1,1 ˜ °° f ˜ ˜t «˜ d2 ˜ªE ˜ 1  E  4 ˜ E ˜ 2  E2 ˜ M y , E» º
˜ Eh ,1,d 1«¬ ˜ « 2 ˜ E ˜ 1  E  f h ,1,d ˜ d ˜ t1 2
(3c)
Rd ° min ®12,1  »¼E »
d

° °2 ˜ E 2  E ¬« f h ,1,d ˜ d ˜ t1 ¼»
°1,1˜ ° 2˜ ˜ E2 ˜ M y ,d ˜ f h ,1,d ˜ d (3d)
°¯ °1, 1˜E ˜ 2 ˜ M y ,d ˜ f h ,1,d ˜ d (3d)
¯° 1 E
88

Jest
Jest wg wgPN-EN
PN-EN
Jest wg PN-EN 1995-1-1
1995-1-1 czyli
czyliczyli
1995-1-1 Eurokod
Eurokod 5: 5:
Eurokod 5:
­ f h,1,k ­˜ tf1h,˜1,dk ˜ t1 ˜ d (4a)
(4a) Rys. 3. Przykład
Rys.zniszczenia elementu
3. Przykáad w następstwie
zniszczenia ścinania blokowego
elementu [1]
w nastĊpstwie Ğcinania
Builder

°0,5 ˜ °f ˜ t ˜ d (4b)
(4b) blokowego [1]
° °h0,1,5,k ˜ f h2,1,k ˜ t2 ˜ d
°° °° f h,1,k ˜ ft1 ˜ d˜ t ª˜ d ª 4 ˜ E4 ˜ E2˜2E E˜ M˜ M y ,Rk
º º FF (4c)
(4c)
min˜®1,05 ˜ h,1,k ˜1« 2˜ ˜«E 2˜ ˜1E˜ E1 E   E E ax,ax,
RkRk
y ,Rk
Fv,Rk v,Rk ®1,05
Fmin » » Rys. 3. Przykáad zniszczenia elementu w nastĊpstwie Ğcinania
° 2E E 2 2
2  ˜ ˜
f h,1,kh,˜1,dk ˜ t1 1 4
¬« ¬« ¼» ¼» 4
° f d t
blokowego [1]
° ° F Fax,Rk
2˜ E 2˜ E (4d)
(4d)
°1,15 ˜°°1,15 ˜ 1˜  E2 ˜˜M2y ,˜RkM˜y ,fRkh,1˜,k f˜h,d1,k ˜ d ax,Rk4
°¯ ¯ 1 E 4 Rys. 3. Przykáad zniszczenia elementu w nastĊpstwie Ğcinania
blokowego [1]
Zgodnie z normą [1] należy uwzględnić również wpływ, jaki na no-
śność złączy
Zgodnie stal-drewno,
z normą usytuowanych
[1] naleĪy przy końcach
uwzglĊdniü równieĪ wpáyw,elementu drew- záączy stal-
jaki na noĞnoĞü
Zgodnie z normą
drewno, ma
nianego,
[1] naleĪyprzy
usytuowanych
możliwość
uwzglĊdniü
koĔcach
zniszczenia
równieĪ
poelementu
wpáyw,
obwodzie
jaki na noĞnoĞü
drewnianego,
powierzchni
záączy stal-
ma moĪliwoĞü zniszczenia
utworzo-
Rys. 4. Páytka kolczasta [5]
drewno, usytuowanych
po obwodzie przy koĔcach
powierzchni utworzonejelementu drewnianego,
przez grupĊ ma moĪliwoĞü
áączników (rys. 3). MetodĊ zniszczenia
okreĞlenia
nej przez powierzchni
po obwodzie grupę łączników (rys. 3). przez
utworzonej Metodę określenia
grupĊ nośności
áączników (rys. grupy
3).normy
MetodĊ
noĞnoĞci grupy áączników podano w Zaáączniku A (informacyjnym) [1]. okreĞlenia
łączników
noĞnoĞci grupypodano w Załączniku
áączników podano Aw(informacyjnym) normy [1].
Zaáączniku A (informacyjnym) normy [1].
Rys. 4. Płytka
Rys.kolczasta [5] kolczasta [5]
4. Páytka
Połączenia
Poáączenia na płytki
na páytki kolczaste
kolczaste
Poáączenia na páytki
WWhistorii kolczaste
historiikonstrukcji
konstrukcji drewnianych,
drewnianych, w szczególności
w szczególnoĞci szkieletowych,
szkieletowych, problemem
problemem
W historii konstrukcyjnym
konstrukcyjnym
konstrukcji byáo zawsze
drewnianych,było zawsze
uzyskanie uzyskanie szkieletowych,
wytrzymaáych
w szczególnoĞci wytrzymałych i eko-
i ekonomicznie uzasadnionych
problemem
poáączeĔ elementów.
konstrukcyjnym byáo zawszeDobre poáączenie
uzyskanie powinno zapewniaü
wytrzymaáych przeniesienie siá takiego
i ekonomicznie
nomicznie uzasadnionych połączeń elementów. Dobre połączenie po-uzasadnionych
samego
poáączeĔ rzĊdu jakDobre
elementów. te, które
poáączenie w áączonych
wystĊpująpowinno elementach,
zapewniaü bez wzglĊdu
przeniesienie siá na lokalne
takiego
winno
wady zapewniać
drewna. W przeniesienie
poáączeniach sił takiego
nie powinny samego
pojawiaü rzędu jak
siĊ zbyt te, które
duĪe
samego rzĊdu jak te, które wystĊpują w áączonych elementach, bezkoncentracje
wzglĊdu na naprĊĪeĔ
lokalne
występują w łączonych elementach, bez względu na lokalne
àączenie wady drew-páaszczyĨnie
wadyprowadzące
drewna. W do zniszczeĔ
poáączeniach struktury drewna.
nie powinny pojawiaü siĊtarcicy w jednej
zbyt duĪe koncentracje naprĊĪeĔ
na. W połączeniach
oowinno byü uproszczone. àącznik
niestruktury
powinny pojawiać
powinien sięcechowaü
zbyt duże siĊkoncentracje
niskim kosztem oraz
prowadzące do zniszczeĔ drewna. àączenie tarcicy w jednej páaszczyĨnie
naprężeń
trwaáoĞcią.
oowinno prowadzące doàącznik
byü uproszczone. zniszczeń struktury
powinien drewna. Łączenie
cechowaü siĊ niskimtarcicy
kosztem oraz
wWymienione
jednej płaszczyźnie
trwaáoĞcią. wymagania oowinno
speániabyćáącznik
uproszczone.
w postaciŁącznik powinien ce-
páytki kolczastej. Jest to áącznik w
chować
postaci się niskim
páyty kosztem
z blachy oraz(zabezpieczonej
stalowej trwałością. przed korozją przez ocynkowanie,
Wymienione
wzglĊdnie wymagania speánia áącznik
z blachy nierdzewnej), w postaci
w której páytki kolczastej.
są wytáoczone Jest todo
kolce nachylone áącznik w
powierzchni
postaci Wymienione
páyty z kątemwymagania
blachy stalowej spełnia łącznik w postaci
(zabezpieczonej przed płytki kolczastej.
korozją przez ocynkowanie,
páytki pod zbliĪonym do 90 stopni (rys. 4). Páytka jest wciskana w drewniane
Jest
wzglĊdnie to złącznik
elementy blachy wnierdzewnej),
postaci
konstrukcji płyty zwblachy
za pomocą którejostalowej
pras są
duĪym (zabezpieczonej
wytáoczone
nacisku kolce
(do przed
500nachylone
kN) i w tendo powierzchni
sposób
páytkikorozją
pod przez
kątem ocynkowanie,
zbliĪonym do względnie
90 stopni z blachy
(rys. 4).nierdzewnej),
Páytka jest
powstaje trwaáe poáączenie (rys. 5). Nie wolno páytek kolczastych wbijaü w której
wciskana sąw drewniane
lub dobijaü
wytłoczone
máotkiem.
elementy kolce nachylone
konstrukcji za pomocą dopras
powierzchni
o duĪympłytki pod kątem
nacisku (do 500 zbliżonym
kN) i w ten sposób
do
powstaje 90trwaáe
Gáówne stopni (rys. 4). Płytka
poáączenie
zalety páytek (rys.jest
kolczastych5). wciskana
Nie
to: wolno w páytek
drewniane elementywbijaü
kolczastych kon- lub dobijaü
máotkiem.
strukcji za pomocą pras o dużym nacisku (do 500 kN) i w ten sposób po- wad drewna, Rys. 5. Poáączenie na páytki kolczaste [5]
• poáączenia o gwarantowanej noĞnoĞci nawet w przypadku lokalnych
wstaje
Gáówne trwałe
zalety połączenie
páytek (rys. 5).to:
kolczastych Nie wolno płytek kolczastych wbijać lub
Rys. 4. Płytka kolczasta [5]
o gwarantowanej noĞnoĞci nawet w przypadku lokalnych wad drewna,Rys.
dobijać młotkiem.
• poáączenia 5. Poáączenie na páytki kolczaste [5]
 REKLAMA
PŁYTKI KOLCZASTE DMX®

Rys. 6. Geometria płytki kolczastej obciążonej siłą FEd i momentem MEd [1]
Rys. 6. Geometria páytki kolczastej obciąĪonej
1 – Granica powierzchni efektywnej, 2 – Kierunek włókien
siáą FEd i momentem MEd
[1]
1 – Granica powierzchni efektywnej, 2 – Kierunek wáókien

WKRĘTY CIESIELSKIE DMX®

Rys. 7. Wsporniki belek [11]

Rys.
Rys. 7. Wsporniki
7. Wsporniki belek
belek [11] [11]

ŁĄCZNIKI DO DREWNA DMX®

FAZOWANIE
NAROŻNIKI POZBAWIONE OSTRYCH KRAWĘDZI

ZRÓŻNICOWANE OTWORY
UMOŻLIWIAJĄCE MOCOWANIE
DO RÓŻNYCH POWIERZCHNI

Rys.
Rys. 8. Wsporniki
8. Wsporniki belek
belek dzielony
dzielony Rys. 9. Wspornik
Rys. 9. Wspornik - wieszakbelek
belek DX51D+Z275MAC
Rys. 8. Wsporniki belek [11]
dzielony Rys. 9. Wspornik- -wieszak
wieszak belek[11] CERTYFIKOWANA BLACHA STALOWA 2,5 MM
[11] [11]
[11] [11]
PRZETŁOCZENIE
WZMACNIAJĄCE NOŚNOŚĆ ŁĄCZENIA

DMX® KP2
kątownik z przetłoczeniem

Rys.
Rys.10.10.
Złącza uniwersalne
Záącza [11] [11]
uniwersalne Rys. 11.
Rys. 11.Złącza krokwiowo-płatwiowe
Záącza krokwiowo-
Rys. 11. Záącza krokwiowo-
[11]
Rys. 10. Záącza uniwersalne [11] páatwiowe [11]
páatwiowe [11]

W naszej ofercie znajdziecie Państwo m.in. dekoracyjne łączniki do drewna DMX® SD

Rys. 12. Wspornik krokwiowy [11] Rys. 13. Blachy perforowane [11]
Rys.
Rys.12.12.
Wspornik krokwiowy
Wspornik Rys. 13.
[11] [11] Rys.
krokwiowy 13.Blachy
Blachyperforowane
perforowane[11]
[11]

www.dmxsystem.com
Rys.
Rys.14.14.
Złącza kątowe
Záącza z blachy
kątowe z blachy Rys. 15.
Rys. 15.Złącza
Záączakątowe
kątowewzmocnione Producent złącz DMX® do drewna:
perforowanej
perforowanej [11][11]
Rys. 14. Záącza kątowe z blachy [11] 15. Záącza
wzmocnione
Rys. [11]
kątowe DOMAX Sp z o.o.
perforowanej [11] wzmocnione [11] Łężyce al. Parku Krajobrazowego 109, 84-207 Koleczkowo
tel. +48 58 665 82 22, fax + 48 58 665 81 20, domax@domax.com
 Rys. 14. Záącza kątowe z blachy Rys. 15. Záącza kątowe

BUDOWNICTWO
perforowanej [11]
Rys. 14. Záącza kątowe z blachy wzmocnione [11]
Rys. 15. Záącza kątowe
perforowanej [11] wzmocnione [11]

• przenoszenie obciąĪeĔ przez wiele zintegrowanych kolców,

Główne zalety płytek kolczastych to:
••• •przenoszenie
przenoszenie
prosta procedura
połączenia
obciąĪeĔ
doboruprzez
obciąĪeĔ przez
o gwarantowanej
wiele
wielei zintegrowanych
noĞnoĞci
nośności
zintegrowanych
rodzaju
nawetáącznika,
kolców,
kolców,
w przypadku lokalnych
••• przenoszenie
prosta
prosta procedura
procedura
zdolnoĞü obciąĪeĔ
doboru
áączeniadoboru
wad drewna,
przez wiele
noĞnoĞci
noĞnoĞci
elementów i zintegrowanych
rodzaju
i rodzaju
prĊtowych kolców,
áącznika,
áącznika,
w jedną páaszczyznĊ,
••• •zdolnoĞü
prosta procedura
zdolnoĞü
moĪliwoĞü áączenia
przenoszenie doboru
obciążeń
áączenia
tworzenia noĞnoĞci
elementów
przez
elementów
struktur wiele i rodzaju
prĊtowych w áącznika,
w jedną
zintegrowanych
prĊtowych
przestrzennych, jedną páaszczyznĊ,
kolców,
páaszczyznĊ,
••• •zdolnoĞü
prosta
moĪliwoĞü
moĪliwoĞü
prosta
procedura
áączenia
tworzenia
tworzenia
technologia
doboru
elementównośności
struktur i rodzaju
prĊtowych
przestrzennych,
strukturkonstrukcji
produkcji przestrzennych,w łącznika,
jedną páaszczyznĊ,
prefabrykowanych,
• zdolność łączenia elementów prętowych w jedną płaszczyznę,
moĪliwoĞü
••• prosta
prosta tworzenia
technologia
technologia struktur
produkcji
produkcji przestrzennych,
konstrukcji
konstrukcji prefabrykowanych,
prefabrykowanych,
•stosunkowo niski koszt
możliwość tworzenia áączników.
struktur przestrzennych,
prosta technologia
•• •stosunkowo
stosunkowo niski produkcji
koszt
niski koszt konstrukcji
áączników.
áączników. prefabrykowanych, Rys. 16. 16.
Złącza kątowe regulowane [11] Rys.
Rys. 17.
prosta technologia produkcji konstrukcji prefabrykowanych, 17.Kotwy
Kotwydo
dobetonu
Rys. Záącza kątowe
betonu[11]
[11]
regulowane [11] kątowe
• •stosunkowo
Obliczenia stosunkowo niski
niski koszt
poáączeĔ koszt
na áączników.
łączników.
páytki kolczaste
Rys. 16. Záącza
Rys. 17. Kotwy do betonu [11]
regulowane [11]
Obliczenia
Obliczenia poáączeĔ
Postanowienia ogólne,na
poáączeĔ na páytki
páytki kolczaste
obliczanie kolczaste
noĞnoĞci páytek oraz sprawdzenie noĞnoĞci záącza
Obliczenia
zamieszczono w
połączeń
punkcie 8.8 normy
na płytki kolczaste
[1]. GeometriĊ záącza na páytki kolczaste
Obliczenia
Postanowienia
Postanowienia poáączeĔ
ogólne,
ogólne, na páytki
obliczanie
obliczanie kolczaste
noĞnoĞci
noĞnoĞci páytek
páytek oraz
oraz sprawdzenie
sprawdzenie noĞnoĞcijednostronne
noĞnoĞci záącza
záącza
Postanowienia
przedstawia
zamieszczono rysunek
w ogólne,
6. 8.8
punkcie obliczanie nośności płytek orazna sprawdzenie
zamieszczono
Postanowienia w punkcie
ogólne, 8.8 normy
obliczanie normy noĞnoĞci [1].
[1]. GeometriĊ
GeometriĊ
páytek záącza
záącza
oraz na páytki
páytki kolczaste
sprawdzenie kolczaste
noĞnoĞci jednostronne
jednostronne
záącza
nośności rysunek
przedstawia złącza zamieszczono
6. w punkcie 8.8 normy [1]. Geometrię złą-
przedstawia
Przy okreĞleniu
zamieszczono rysunek
wnoĞnoĞci6. zakotwienia
punkcie 8.8 normy [1]. páytki sprawdzamy
GeometriĊ záączanaprĊĪenia obliczeniowe
na páytki kolczaste w
jednostronne
cza na płytki kolczaste jednostronne przedstawia rysunek 6.
przedstawia
pojedynczej
Przy
Przy okreĞleniu
okreĞleniu rysunek
páytce WF,d6.wywoáane
noĞnoĞci
noĞnoĞci zakotwienia
zakotwienia siáą Fpáytki Ed oraz
páytki naprĊĪenianaprĊĪenia
sprawdzamy
sprawdzamy WM,d wywoáane
naprĊĪenia siáą MEd zgodnie
obliczeniowe
obliczeniowe w
w
ze Przy określeniu nośności zakotwienia płytki sprawdzamy naprężenia
wzorami:
pojedynczej
pojedynczej
Przy okreĞleniu páytce
páytce F,d wywoáane
WWF,d
noĞnoĞci wywoáane
zakotwienia siáą
siáą F Ed oraz
oraz
Fpáytki
Ed naprĊĪenia M,d wywoáane
WWM,d
naprĊĪenianaprĊĪenia
sprawdzamy wywoáane siáą
siáą M
obliczeniowe
MEdEd zgodnie
zgodnie
w
ze obliczeniowe w pojedynczej płytce τF,d wywołane siłą FEd oraz napręże-
wzorami:
ze wzorami: páytce WF,d wywoáane siáą F
pojedynczej Rys. 18. Záącza kątowe [32]
Ed oraz naprĊĪenia WM,d wywoáane siáą MEd zgodnie
nia τM,d wywołane siłą MEd zgodnie ze wzorami: Rys. 18. 18.
Rys. Złącza kątowe
Záącza [32] [32]
kątowe
ze wzorami: FA,Ed
W F ,d (5)
FA Ed
WW FF ,,dd FAAef,,Ed (5)
(5)
FA
MAAAefef,Ed
WWMF,,dd , Ed
(6)
(5)
MW Ed
WW MM ,,dd MAAAefp,,Ed (6)
(6)
Wp – moĪna w zachowawczym przybliĪeniu, MW
WApp,Ed obliczyü wg:
W M ,d (6)
Wpp –
W – moĪna
moĪna w w zachowawczym
zachowawczym przybliĪeniu, przybliĪeniu,
AW obliczyü
obliczyü wg:
wg:
ef d p
W
Wp – moĪna – można w zachowawczym Wp
w zachowawczym przybliĪeniu, przybliżeniu, obliczyć wg:
obliczyü wg:
(7)
p Aefef4 dd
A
W
W pp (7)
(7) Rys. 19. Kątowniki do betonu [11] Rys. 20. Stopka [11]
Aef44 d
Wp (7) Rys. 19.19.
Kątowniki do betonu [11] [11] Rys. 20.
20.Stopka
Stopka[11][11]
gdzie: 4 Rys.
Rys. Kątowniki
19. Kątowniki do betonu
do betonu [11] Rys.
Rys. 20. Stopka [11]
Rys. 19. Kątowniki do betonu [11] Rys. 20. Stopka [11]
gdzie:
gdzie:
kwiecień 2015

FA,Ed – siáa obliczeniowa przyáoĪona w Ğrodku ciĊĪkoĞci efektywnej powierzchni

gdzie:
pojedynczej
gdzie:
F –
– siáapáytkiobliczeniowa
siáa (tzn. poáowa caákowitej
obliczeniowa przyáoĪonasiáyw
przyáoĪona ww Ğrodku
elemencie
Ğrodku drewnianym),
ciĊĪkoĞci
ciĊĪkoĞci efektywnej
efektywnej powierzchni
powierzchni
d – siła obliczeniowa przyłożona w środku ciężkości efektywnej
FA,Ed
A,EdFA,E
pojedynczej
pojedynczej
M
FA,Ed páytki
páytki
– moment
powierzchni
(tzn.
(tzn. poáowa
poáowa
obliczeniowy
siáa obliczeniowa
pojedynczej
caákowitej
caákowitej
dziaáający
przyáoĪona
płytki
siáy
siáy
(tzn. połowa
w
w elemencie
elemencie
wnaĞrodku
pojedynczą
całkowitej
drewnianym),
drewnianym),
siły wpáytkĊ,
ciĊĪkoĞci przyáoĪony
efektywnej
elemen- w Ğrodku
powierzchni
A,Ed
powierzchni
pojedynczej
M
MA,Ed cie–
A,Ed
efektywnej,
páytki (tzn.
moment
–drewnianym),
moment poáowa caákowitej
obliczeniowy
obliczeniowy dziaáający
dziaáający siáy na
w elemencie
na pojedynczą
pojedynczą drewnianym),
páytkĊ,
páytkĊ, przyáoĪony
przyáoĪony w w Ğrodku
Ğrodku
powierzchni
powierzchni
– efektywnej,
efektywnej,
–
efektywna
MefA,Ed A– moment
M ,E moment obliczeniowy
powierzchnia páytki, działający na pojedynczą płytkę,
obliczeniowy dziaáający na pojedynczą páytkĊ, przyáoĪony w Ğrodku przy-
90

A d
powierzchni
A
A ef –
hefef łożony
– efektywnej,
w środku
– efektywna
efektywna
maksymalna powierzchni
powierzchnia
wysokoĞüpáytki,
powierzchnia efektywnej,
páytki,
powierzchni efektywnej zakotwienia, prostopadáa do
A
najwiĊkszego
– – efektywna
efektywnawymiaru powierzchnia
páytki.
powierzchnia płytki,
páytki,
A
h ef –
hef –ef maksymalna
maksymalna wysokoĞü wysokoĞü powierzchni powierzchni efektywnej
efektywnej zakotwienia,
zakotwienia, prostopadáa
prostopadáa do
do sáupa [11]
Rys. 21. Wsporniki
Builder

ef
hef – maksymalna
najwiĊkszego
najwiĊkszego wymiaru
wymiaru wysokość
páytki.
páytki. powierzchni efektywnej zakotwienia, pro-
hef – maksymalna wysokoĞü powierzchni efektywnej zakotwienia, Rys. prostopadáa
Rys.21.21. dosłupa
Wsporniki
21. Wsporniki sáupa [11]
[11] [11]
stopadła do największego wymiaru płytki. Rys. Wsporniki sáupa
najwiĊkszego wymiaru páytki. 2
Rys. 21. Wsporniki sáupa [11]
§ Aef ·
¨ d ¸ 22  hef2 (8)
¨§§ h A ¸·
©¨¨ Aefefef ¹¸·¸ 2  h 22 (8)
¸  hefef
dd (8)
¨§¨ hA
©©¨ hefefef ¹·¸¹¸
d  hef2 (8)
¨h ¸
Nośność płytek sprawdza © ef ¹
NoĞnoĞü páytek sprawdza siĊsięz zwarunku warunku(8.55)
(8.55) normy
normy [1]
[1]
NoĞnoĞü
NoĞnoĞü páytek
páytek sprawdza
sprawdza siĊ siĊ2 z z warunku
warunku
2 (8.55)
(8.55) normy
normy [1]
[1]
§ Fx ,Ed · § Fy ,Ed · Rys. 22. Kotew do belek stalowych Rys. 23. System stĊĪeĔ wiatrowych
¨
NoĞnoĞü páytek sprawdza siĊ ¸ 22 d 1(8.55) normy [1]
¸ 22 z¨ warunku
¨§ F ¸· ¨§ F ¸· (9)
¸·  ©¨§¨ Fyy ,,Rd ¸·¸ 2 d
[11] [11]
¨©§¨ Fxx ,,Rd
Ed ¹ Ed ¹ 1
¨§¨ F ¸¸·¸ 2 
Ed Ed
Rys. 22.
22. Kotew
Kotew do
do belek
belek stalowych
stalowych Rys. 23.
23. System
System stĊĪeĔ
stĊĪeĔ wiatrowych
wiatrowych
¨§¨ F ¸·¸ d 1 (9)
(9) Rys.
Rys.
Rys.
gdzie: ©©¨ xx ,,Rd
F Rd ¹ F Rd ¹
¹¸  ©©¨ yy ,,Rd ¹¸ d 1 [11]22.22.
Rys. Kotew do belek
Kotew stalowych
do belek [11]
stalowych Rys. 23.
Rys.
[11] 23.System
Systemstężeń wiatrowych
stĊĪeĔ [11]
wiatrowych
gdzie: Ed Ed [11] [11]
Fx,Ed i Fy,Ed ¨ F ¸ ¨ Fdziałające
– siły obliczeniowe ¸ w kierunku x i y,
(9) [11] [11]
gdzie:
gdzie: © x ,Rd ¹ © y ,Rd ¹
F i F – odpowiednie nośności obliczeniowe płytek, Ich wartości
gdzie:x,Rd y,Rd
określa się na podstawie maksymalnych nośności w przekrojach rów-
noległych lub prostopadłych do głównych osi płytki.

Złącza z profilowanymi elementami metalowymi

Złącza z profilowanymi elementami metalowymi to proste i szyb-
kie sposoby łączenia elementów, zarówno z drewna litego jak i z drew-
na klejonego warstwowo. Odpowiednio wyprofilowane blachy stalowe
z przygotowanymi otworami na gwoździe lub wkręty oraz niekiedy rów- Rys.
Rys.24.24.
Knagi
Knagi
[11] [11] Rys. 25.
Rys. 25.Wieszak
Wieszakdodo
muru
muru
[12][12]
nież z otworami na śruby, w prosty sposób umożliwiają połączenie ele- Rys. 24.
Rys. 24. Knagi
Knagi [11]
[11] Rys. 25.
Rys. 25. Wieszak
Wieszak do
do muru
muru [12]
[12]
mentów konstrukcji. Najszerszą grupę złącz stanowią złącza wykona- Rys. 24. Knagi [11] Rys. 25. Wieszak do muru [12]
ne z blachy o grubości 2 lub 2,5 mm, zwane potocznie „złączami cie-
sielskimi”.
Złącze te są wyposażone w wiele otworów na gwoździe. To, w któ-
re otwory trzeba wbić gwoździe/wkręty lub mocować śruby zależy od
przekroju poprzecznego drewna, od kierunku włókien oraz kierun-
ku i wielkości działania siły. Minimalne odległości pomiędzy łącznika-
mi, które należy zachować, podano w normie [1]. Złącza te produko-
Rys.
Rys.26.26.
Wsporniki belek
Wsporniki ukryte
belek [11] [11]
ukryte
wane są przez wielu producentów w bardzo wielu typach i rozmiarach.
Rys. 26. Wsporniki belek ukryte [11]
Rys. 27. Wspornik belki [11] Rys. 28. Wsporniki
Rys. 32.sáupa [11] z blachami wĊzáowymi ukrytymi w wĊzáach
Przykáad
kratownicy [14]

Rys. 26. Wsporniki belek ukryte [11]

Rys. 27. Wspornik belki [11] Rys. 28. Wsporniki sáupa [11] Rys. 33. Przykáad z blachami wĊzáowymi czĊĞciowo ukrytym
kratownicy [14]

Rys. 27. Wspornik belki [11] Rys. 28. Wsporniki sáupa [11] Rys. 33. Przykáad z blachami wĊzáowymi czĊĞciowo ukrytymi w wĊzáach
kratownicy [14]
Rys.
Rys.27.27.
Wspornik belki
Wspornik [11] [11]
belki Rys. 28.
Rys. 28. Wsporniki
Wsporniki słupa
sáupa [11]
[11]
Rys. 33. Przykład z blachami węzłowymi częściowo ukrytymi w węzłach
kratownicyRys.
[14]33. Przykáad z blachami wĊzáowymi czĊĞciowo ukrytymi w wĊzáach
kratownicy [14]

Rys. 29. Przykáad poáączenia sworzniowego z ukrytymi áącznikami

(blachami), u góry widok gotowego wĊzáa, na dole schemat oraz etap
montaĪu. [9]

Rys. 34. Proste teĪ moĪe byü piĊkne [14]

Rys. 34.Proste
Rys. 34. Proste
teżteĪ moĪe
może byćbyü piĊkne
piękne [14] [14]
Rys. 29. Przykład połączenia sworzniowego z ukrytymi łącznikami (blachami),
Rys. 29.
u góry widok Przykáad
gotowego poáączenia
węzła, na dolesworzniowego z ukrytymi
schemat oraz etap áącznikami
montażu. [9]
(blachami), u góry widok gotowego wĊzáa, na dole schemat oraz etap
montaĪu. [9]
Rys. 34. Proste teĪ moĪe byü piĊkne [14]

kwiecie 2015
Rys. 30. Ciekawie rozwiązanie wĊzáa, okucia stalowe poáączone
na áączniki sworzniowe [9]

91
Rys. 29. Przykáad poáączenia sworzniowego z ukrytymi áącznikami
Rys. 29. Przykáad
(blachami),poáączenia sworzniowego
u góry widok z ukrytymi
gotowego wĊzáa, áącznikami
na dole schemat oraz etap
montaĪu.
(blachami), u góry[9]
widok gotowego wĊzáa, na dole schemat oraz etap

Builder
montaĪu. [9] Rys. 35.Przykáady blach wĊzáowych o charakterze ozdobnym

Rys. 35. Przykłady blach węzłowych blach

Rys. 35.Przykáady o charakterze ozdobnymo[14]
wĊzáowych charakterze ozdobnym
Rys. 30.Rys.
Ciekawie
Rys. 30. rozwiązanie
30.Ciekawie
Ciekawie węzła,wĊzáa,
rozwiązanie okucia
rozwiązanie stalowe
okucia
wĊzáa, połączone
stalowe
okucia stalowena
poáączone łączniki
poáączone
na áączniki
sworzniowe [9] sworzniowe [9]
na áączniki sworzniowe [9] Rys. 35.Przykáady blach wĊzáowych o charakterze ozdobnym

Rys. 31. Poáączenia na sworznie i Ğruby [13].

Rys. 36. Przykłady

Rys. 36. blach węzłowych
Przykáady o charakterze
blach wĊzáowych ozdobnym [14]
o charakterze ozdobnym
Rys. 31. Połączenia na sworznie i śruby [13]
Rys. 31. Poáączenia na sworznie i Ğruby [13].
Zdjęcia i rysunki: archiwum autora i firm wg literatury

Rys. 31. Poáączenia na sworznie i Ğruby [13].

Rys. 32. Przykład z blachami węzłowymi ukrytymi w węzłach kratownicy [14] Rys. 37. Pierścienie gładkie typ A [15]
 projektanta zaleĪy nie tylko bezpieczeĔstwo konstrukcji, lecz takĪe estetyka poáącz

BUDOWNICTWO
artykule przedstawiono równieĪ kilka propozycji z zewnĊtrznymi blachami wĊzáowy
projektanta
które zaleĪy
umiejĊtnie nie tylko bezpieczeĔstwo
zastosowane mogą stanowiükonstrukcji, lecz takĪe estetyka poáącz
ozdobĊ konstrukcji.
artykule przedstawiono równieĪ kilka propozycji z zewnĊtrznymi blachami wĊzáowy
Poáączenia na pierĞcienie
które umiejĊtnie zastosowane mogą stanowiü ozdobĊ konstrukcji.
Połączenia na pierścienie
Zmiany w wyznaczaniu nośności złącz
Záącze na pierĞcienie wykonuje siĊ wtedy, gdy chcemy uzyskaü wiĊkszą sztywnoĞü
Poáączenia
Złącze na
na pierĞcienie
pierścienie wykonuje się wtedy, gdy chcemy uzyskać więk-
wĊĨle lub wystĊpują bardzo duĪe siáy w poáączeniu.
szą na
sztywność w węźle lub występują bardzo
gdyduże siły w połączeniu.
trzpieniowych wg PN-EN 1995-1-1 czyli Eurokod
Záącze pierĞcienie wykonuje siĊ wtedy, chcemy uzyskaü wiĊkszą sztywnoĞü
W normie W PN-B-03150:2000
normie PN-B-03150:2000 nie podano
nie podano Īadnych reguá
żadnych projektowania
reguł projektowaniazáączy na
wĊĨle lub wystĊpują bardzo duĪe siáy w poáączeniu.
pierĞcienie zĊbate. Zgodnie z normą PN-B-03150:2000 w záączach mogą byü
5 w stosunku do normy PN-B-03150:2000: złączy PN-B-03150:2000
W normie
wykorzystywane
czach
na pierścienie zębate.
mogą być
nieZgodnie
pierĞcienie zĊbate
wykorzystywane
podano z Īadnych
normą PN-B-03150:2000
dopuszczone
pierścienie
reguá
do
zębate
stosowania
dopuszczone
w złą-záączy na
projektowania
w budownictwie,
do byüwedáu
a
pierĞcienie zĊbate. Zgodnie z normą PN-B-03150:2000 w
noĞnoĞü, rozmieszczenie i moduá podatnoĞci pierĞcienia naleĪy przyjmowaü záączach mogą
Do wzorów, odpowiadającym odpowiednim danychstosowania
wykorzystywane w pierĞcienie
budownictwie,
producenta, potwierdzonycha nośność,
zĊbate rozmieszczenie
dopuszczone
w dokumentach i moduł podat-
do stosowania
dopuszczającychw budownictwie, a
je do stosow
postaciom zniszczenia, należy wprowadzać ności rozmieszczenie
noĞnoĞü,
budownictwie.pierścienia należyi moduá
przyjmować według
podatnoĞci danych producenta,
pierĞcienia po-
naleĪy przyjmowaü wedáu
danychtwierdzonych w dokumentach
producenta, potwierdzonych dopuszczających
w dokumentach je dodopuszczających
stosowania w bu- je do stosow
wytrzymałości charakterystyczne na docisk do W normie
budownictwie.
EN-PN
downictwie.
1995-1-1:2010 [1] zawarto zasady wyznaczenia noĞnoĞci i mi
rozstawy pierĞcieni z podziaáem na:
elementu złącza oraz moment charakterystyczny W normie W normie
EN-PNEN-PN 1995-1-1:2010
1995-1-1:2010 [1][1]zawarto
zawartozasady
zasady wyznaczenia
wyznaczeniano- noĞnoĞci i mi
x pierĞcienie gáadkie i páaskiena:koánierzowe,
uplastycznienia łącznika. śnościpierĞcieni
rozstawy i minimalne rozstawy pierścieni
z podziaáem z podziałem na:
xx• pierścienie gładkie
gáadkiei płaskie
wkáadki zĊbate.
pierĞcienie i páaskiekołnierzowe,
koánierzowe,
• wkładki zębate.
x wkáadki zĊbate.
Poáączenia na pierĞcienie gáadkie i páaskie koánierzowe
Połączenia na pierścienie gładkie
i płaskie
PierĞcienie
Wg normy [1] tylko te o grubości stali co najmniej 2 mm można stoso-Poáączenia
gáadkie i páaskie koánierzowe, typ A lub B o Ğrednicy nie wiĊkszej od 200
kołnierzowe
na pierĞcienie gáadkie i páaskie koánierzowe
noĞnoĞü charakterystyczną pierĞcieni przy obciąĪeniu wzdáuĪ wáókien Fv,0,Rk, w odn
wać w konstrukcjach. Niektórzy z producentów podają w swoich katalo-PierĞcienie Pierścienie gładkie i płaskie kołnierzowe,typ Atyp ABlub B o średnicy
o Ğrednicy nie
do pojedynczego gáadkie áącznika
i páaskiei jednejkoánierzowe,
páaszczyzny Ğcinania,
lub nie wiĊkszej
wyznaczamy od 200
ze wzoru (10
gach także nośności łączników oraz zasady obliczeń poszczególnychnoĞnoĞü większej od 200 mm, nośność
charakterystyczną charakterystyczną
pierĞcieni przy obciąĪeniu pierścieni
wzdáuĪprzy obcią-Fv,0,Rk, w odn
wáókien
rodzajów złącz. żeniu wzdłuż włókien
do pojedynczego áącznikaFv,0,Rk i jednej, w páaszczyzny
odniesieniu do pojedynczego
Ğcinania, łącznikaze wzoru (10
wyznaczamy
Przykładowe rodzaje złączy stalowych i ich przykładowe zastosowa- i jednej płaszczyzny ścinania, wyznaczamy ­k1k 2 k3k 4 35d c1,ze
5
wzoru (10).
Fv , 0,Rk min ® (10)
nie pokazano na rysunkach. Na rys. 5-15 przedstawiono przykłady złą- ¯ k1k3 he 31,5d1c,5
­k1k 2 k3k 4 35d c
cza do wykonywania połączeń drewno-drewno. Przykłady połączeń Fv , 0,Rk min ®
gdzie: (10)
drewno-beton przedstawiono na rys. 16-21. Oprócz łączników do połą- ¯ k1k3 he 31,5d c
czeń drewno-drewno i drewno-stal produkowane są także łączniki do gdzie: F gdzie:
v,0,rk – noĞnoĞü charakterystyczna pierĞcienia wzdáuĪ
połączeń drewno-mur – przykład takiego łącznika pokazano na rysunku. wáókien, w n,– nośność charakterystyczna pierścienia wzdłuż włókien, w KN,
Fv,0,rk
F – noĞnoĞü charakterystyczna pierĞcienia wzdáuĪ
–dĞrednica
dcv,0,rk
wáókien,c wśrednica
– pierścienia(w(wmm) mm)
pierĞcienia
n,
kwiecień 2015

h – zagłębienie pierścienia w drewnie (w (w mm)

Od wyobraźni i wiedzy projektanta zależy nie tylko h –ezagáĊbienie pierĞcienia w drewnie
dce– Ğrednica
k –
pierĞcienia (w mm)
współczynniki modyfikacyjne, gdzie i
mm)
= od 1 do 4, zdefiniowane w [1].
bezpieczeństwo konstrukcji, ale również estetyka ki – i wspóáczynniki modyfikacyjne, gdzie
he – zagáĊbienie pierĞcienia w drewnie (w mm)
zdefiniowane w [1].
i = od 1 do 4,

połączenia. ki –Połączenia
wspóáczynniki na modyfikacyjne,
wkładki zębate gdzie i = od 1 do 4,
Nośnośćwcharakterystyczną złączy na wkładki zębate należy okre-
92

zdefiniowane [1].
25. W miejscach, gdzie potrzeba silniejszego podparcia lub zagrożeniaPoáączenia
ślać jakona wkáadki
sumę nośności zĊbate charakterystycznej samej wkładki i nośności
przechyłem, wykorzystuje się knagi (rys. 24). charakterystycznej
NoĞnoĞü charakterystyczną śruby ściągającej.
záączy na wkáadki Nośność charakterystyczną
zĊbate Fv,Rkjako sumĊ no
naleĪy okreĞlaü
Poáączenia na wkáadki zĊbate
Builder

Coraz częściej wykonuje się połączenia konstrukcji drewnianych o nie-charakterystycznej

wkładki zębatej należącej samej wkáadki do łączników
i noĞnoĞci typu Ğruby Ğciągającej.
C, (łączniki jednostronne:
charakterystycznej
widocznych elementach stalowych w połączeniu. Grubość stosowanychNoĞnoĞü typ C2, C4, C7, C,9, C11, dwustronne:
charakterystyczną záączy
F na wkáadki
v,Rk wkáadki C1, C3,zĊbate
zĊbatej C5, C6,naleĪy
C8, do
naleĪącej áączników
okreĞlaü
C10), należyjako sumĊ
typu no
C, (áą
charakterystycznej
blach wynosi od kilku do kilkunastu milimetrów. W przypadku połącze-jednostronne:
określać zetyp
samej
C2,
wzoru C4, wkáadki
(11). C7, C,9,i noĞnoĞci
C11, dwustronne: C1, C3, C5,Ğruby
charakterystycznej C6, C8,Ğciągającej.
C10), na
NoĞnoĞü ze
okreĞlaü charakterystyczną
wzoru (11). Fv,Rk wkáadki zĊbatej naleĪącej do áączników typu C, (áą
nia elementu stalowego do pobocznicy lub czoła belki wykorzystuje się
jednostronne: typ C2, C4, C7, C,9, C11, dwustronne: C1, C3, C5, C6, C8, C10), na
głownie wkręty (rys. 26.), natomiast w rozwiązaniach z blachą wpuszczo-okreĞlaü ze wzoru ­ 18k1k 2 k3d c1,5 dla áączników C1 do C9
Fv , 0,Rk ® (11). (11)
ną wewnątrz przekroju (zazwyczaj równolegle do włókien) wykorzystu- 25
¯ 1 2 3 1,5 c
k k k 31 ,5 d dla áączników C10 i C11
­ 18k1k 2 k3d c dla áączników C1 do C9
je się sworznie i śruby jako łączniki blachy z drewnem. Przykładem po- Fv , 0,Rk ® (11)
łączenia tylko na sworznie może być tutaj typowy wspornik belki drugo- gdzie: ¯25k1k 2 k3 31,5d c dla áączników C10 i C11
rzędnej (rys. 27.). Sworzeń często jest nieznacznie pogrubiony w środ- Fv,0,rk – nośność charakterystyczna pierścienia wzdłuż włókien, w KN,
ku długości co powoduje zakleszczenie sworznia we wsporniku i unie- dc – średnica wkładki (w mm) dla typu C1, C2, C6, C7, C10, C11,
możliwia jego wypadnięcie. Wg normy PN-B-03150:2000 w połącze- – długość boku wkładki (w mm) dla typu C5, C8, C9,
niach na sworznie, w których występują siły rozciągające z jednej stro- – pierwiastek iloczynu długości boków wkładki (w mm) dla typu C3, C4,
ny styku liczba sworzni nie powinna być mniejsza niż 4 i co najmniej 1/4 ki – współczynniki modyfikacyjne, gdzie i = od 1 do 3, zdefiniowane w [1].
liczby sworzni należy zastąpić śrubami o tej samej średnicy. Minimalna
liczba śrub ściągających w złączach rozciąganych wynosi 3, a w ściska-
nych 2 po każdej stronie styku. W normie [1] brak takiego wymogu, nie- Literatura:
mniej jednak stosowanie śrub w połączeniu rozciąganym na sworznie to [1] Norma PN-EN 1995-1-1: kwiecień 2010 Eurokod 5. Projektowanie konstrukcji drewnianych,
część 1-1: postanowienia ogólne, Reguły ogólne i reguły dotyczące budynków.
konieczność. Przykład takiego połączenia sworzniowego z dodatkowymi [2] Materiały firmy Finforest,
śrubami przedstawiono na rys. 28. [3] Materiały firmy Steico,
[4] Materiały Kronopol,
Połączenie z elementami stalowymi ukrytymi jest rozwiązaniem trud- [5] Materiały firmy Mitek,
niejszym wykonawczo, wymagającym precyzyjnego wykonania gniazd [6] Materiały firmy Kasper Polska,
i otworów w łączonych elementach. Rozwiązania te zaleca się wykony- [7] http://www.gathering.org
[8] http://en.structurae.de/photos/
wać w połączeniach widocznych, szczególnie tam, gdzie walory este- [9] Materiały udostępnione przez prof. R. Kligera z Chalmers University of Technology, Goete-
tyczne mają szczególne znaczenie. Przykłady rozwiązań węzłów z bla- borg, Szwecja
[10] Kotwica J., Konstrukcje drewniane w budownictwie tradycyjnym, wydawnictwo Arkady,
chami stalowymi ukrytymi częściowo lub całkowicie pokazano na rys.
Warszawa 2004.
26-30. [11] Materiały firmy Simpson StrongTie,
Wykonywanie połączeń jest w pewnym stopniu sztuką. To od wy- [12] Materiały firmy MultiGrip,
[13] Materiały udostępnione przez firmę Buchacher,
obraźni i wiedzy projektanta zależy nie tylko bezpieczeństwo konstrukcji, [14] www.utsdesign.com
lecz także estetyka połączenia. W artykule przedstawiono również kilka [15] Norma PN-EN 912. Łączniki do drewna. Dane techniczne łączników stosowanych w kon-
propozycji z zewnętrznymi blachami węzłowymi, które umiejętnie zasto- strukcjach drewnianych.

sowane mogą stanowić ozdobę konstrukcji.

 REKLAMA
Rys. 38. Pierścienie kołnierzowe typ B [15]

Rys. 39. Wkładki zębate

Rys. 39.typ C [15] zĊbate typ C [15]
Wkáadki

Rys. 40. PrzekrójRys.

przez40.
węzełPrzekrój
z wkładkąprzez wĊzeá
zębatą z wkáadką
dwustronna zĊbatą dwustronna
i jednostronną. [11] i
jednostronną. [11]