Budżet Unii Europejskiej jest planem dochodów i wydatków UE sporządzanym w walucie europejskiej,

czyli euro, na okres budżetowy jednego roku (tożsamego z rokiem kalendarzowym). Począwszy od
1988 roku budżety roczne ustalane są z uwzględnieniem ram finansowych, które określają roczne
pułapy wydatków w ciągu kilku następnych lat. Budżet UE nie może przekroczyć poziomu 1,23%
dochodu narodowego brutto (DNB) wszystkich państw członkowskich. W praktyce oscyluje on na
poziomie około 1% DNB. Z unijnego budżetu finansowane są wszelkie działania podejmowane przez
Unię, polityki i programy pomocowe, a także jej administracja.

Pierwotnie każda ze Wspólnot Europejskich – Europejska Wspólnota Gospodarcza (EWG), Europejska

Wspólnota Węgla i Stali (EWWiS) oraz Europejska Wspólnota Energii Atomowej (Euratom) – miała
swój odrębny budżet. W 1967 roku, w wyniku utworzenia jednolitych instytucji dla wszystkich
Wspólnot, połączono budżety EWG, Euratomu oraz budżet administracyjny EWWiS, tworząc budżet
ogólny, który finansowano składkami członkowskimi. W 1971 roku, w celu sfinansowania budżetu,
wprowadzono system zasobów własnych Wspólnot. Pierwszym zasobem własnym były tzw.
Traditional Own Resources (TOR), które składały się z ceł i opłat rolnych. Osiem lat później dodano do
TOR kolejny składnik oparty na niewielkiej części dochodu państw członkowskich z VAT-u. Największa
reforma budżetu została przeprowadzona w 1988 roku, w ramach tzw. Pakietu Delorsa.
Wprowadzono wtedy limit zasobów własnych, wieloletnie ramy finansowe (perspektywy finansowe) z
limitami wydatków w poszczególnych kategoriach i kolejny instrument stanowiący źródło dochodu,
czyli wpłaty narodowe oparte na udziale państw członkowskich w produkcie narodowym brutto UE
(zamienionym następnie na dochód narodowy brutto UE).

Budżet uchwala się i wykonuje zgodnie z zasadami jedności, rzetelności budżetowej, jednoroczności,
równowagi, jednostki rozliczeniowej, uniwersalności, specyfikacji, zasadą należytego zarządzania
finansami oraz zasadą przejrzystości, jak określono w niniejszym rozporządzeniu.

Zasada jedności i rzetelności budżetowej

Budżet obejmuje:
a) dochody i wydatki Unii, łącznie z wydatkami administracyjnymi wynikającymi z wykonania
postanowień TUE odnoszących się do wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, a także łącznie
z wydatkami operacyjnymi poniesionymi przy wykonywaniu tych postanowień w przypadku gdy są
one pokrywane z budżetu;
b) dochody i wydatki Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej

W budżecie na każdy rok budżetowy prognozowane są i zatwierdzane wszystkie dochody i wydatki

uznane za niezbędne dla Unii.

Na środki zatwierdzone na rok budżetowy składają się:

a) środki przewidziane w budżecie, w tym również w budżetach korygujących;

b) środki przeniesione z poprzednich lat budżetowych;

c) środki udostępnione ponownie (art 15);

d) środki wynikające z płatności zaliczkowych, które zostały spłacone zgodnie z art. 12 ust. 4 lit. b);

e) środki pochodzące z dochodów przeznaczonych na określony cel, które wpłynęły w trakcie roku
budżetowego, lub przeniesione z poprzednich lat budżetowych.
Zasada jednoroczności.
Środki zapisane w budżecie zatwierdza się na okres jednego roku budżetowego, który trwa od dnia 1
stycznia do dnia 31 grudnia.

Środki niewykorzystane do końca roku budżetowego, na który zostały zapisane, zostają anulowane,
chyba że zostają przeniesione na kolejny rok budżetowy.

Zasada Równowagi:
Nie można z góry dopuszczać zaistnienia deficytu budżetowego; jeśli jednak w ciągu roku
budżetowego deficyt się pojawi, wówczas uchwalany jest budżet uzupełniający lub korygujący

Zasada jednostki rozliczeniowej:

Wieloletnie ramy finansowe i budżet sporządza się i wykonuje w euro, w euro prezentuje się również
sprawozdania finansowe.

Jednakże do celów przepływów pieniężnych, księgowy i, w przypadku rachunków zaliczkowych,

administratorzy rachunków zaliczkowych, oraz właściwy urzędnik zatwierdzający, upoważnieni są do
przeprowadzania operacji w innych walutach.

Do celów związanych z prowadzeniem kont, dokonywanie przeliczeń między euro a inną walutą
odbywa się według miesięcznego księgowego kursu wymiany euro. Taki kurs księgowy ustalany jest
przez księgowego Komisji przy wykorzystaniu wszelkich źródeł informacji, jakie uznaje się za
wiarygodne, na podstawie kursu wymiany obowiązującego w przedostatnim dniu roboczym miesiąca
poprzedzającego miesiąc, dla którego ustala się kurs.

Przeliczeń walutowych dokonuje się w taki sposób, aby uniknąć wywierania znaczącego wpływu na
poziom współfinansowania przez Unię lub szkodliwego wpływu na budżet. W stosownych
przypadkach kurs wymiany między euro a innymi walutami może być obliczany z zastosowaniem
średniego dziennego kursu wymiany w danym okresie.

Zasada uniwersalności:
Budżet ogólny realizuje zasadę uniwersalności, od której wyjątkiem są dochody przeznaczone na
określony cel i znajdują one odzwierciedlenie w strukturze budżetu

Zasada Specyfikacji
Środki przeznaczane są na określone cele według tytułów i rozdziałów. Rozdziały dzielą się następnie
na artykuły i pozycje. Komisja oraz pozostałe instytucje Unii mogą przesuwać środki w ramach
budżetu. Przesunięcia środków można dokonywać tylko do tych linii budżetowych, w których
zatwierdzono środki lub które oznaczono zapisem symbolicznym „pro memoria”.

Każda instytucja Unii inna niż Komisja może w ramach własnej sekcji budżetu dokonywać przesunięć
środków:

a) między tytułami – do maksymalnej wysokości 10 % środków zapisanych na dany rok budżetowy w

linii budżetowej, z której dokonywane jest przesunięcie;

b) między rozdziałami – bez ograniczeń.

Zasada należytego zarządzania finansami

Środki wykorzystuje się zgodnie z zasadą należytego zarządzania finansami, w związku z czym
wykonuje się je zgodnie z następującymi zasadami:
a) zasadą oszczędności, która wymaga, aby zasoby wykorzystywane przez zainteresowaną instytucję
Unii w celu wykonywania jej działalności były udostępniane w należytym czasie, we właściwej ilości i
jakości oraz po najlepszej cenie;

b) zasadą efektywności, która dotyczy jak najkorzystniejszej relacji pomiędzy wykorzystywanymi

zasobami, podejmowanymi działaniami i osiąganymi celami;

c) zasadą skuteczności, która dotyczy stopnia, w jakim zamierzone cele zostały osiągnięte dzięki
podjętym działaniom.

Zgodnie z zasadą należytego zarządzania finansami wykorzystanie środków musi być ukierunkowane
na wykonanie i w związku z tym:

a) cele programów i działań ustala się ex ante (czyli przed wprowadzeniem);

b) postępy w osiąganiu celów monitoruje się przy pomocy wskaźników wykonania;

c) informacje o postępach w osiąganiu celów oraz o problemach w tym zakresie zamieszcza się w
sprawozdaniach składanych Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

W stosownych przypadkach definiuje się skonkretyzowane, mierzalne, osiągalne, odpowiednie i

terminowe cele, oraz odpowiednie, przyjęte, wiarygodne, proste i solidne wskaźniki.

Zasada przejrzystości przewiduje publikację szczegółowego projektu budżetu oraz sprawozdania z

jego wykonania.

Budżet uchwala się i wykonuje, a sprawozdania finansowe prezentuje zgodnie z zasadą przejrzystości.

Przewodniczący Parlamentu Europejskiego nakazuje opublikowanie w Dzienniku Urzędowym Unii

Europejskiej budżetu i wszelkich budżetów korygujących w wersji, w jakiej zostały ostatecznie
przyjęte. Budżety publikuje się w terminie trzech miesięcy od daty stwierdzenia ich ostatecznego
przyjęcia. W oczekiwaniu na oficjalną publikację w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej,
najszybciej, jak to możliwe, oraz nie później niż cztery tygodnie po ostatecznym przyjęciu budżetu,
ostateczne szczegółowe budżetowe dane liczbowe publikowane są, z inicjatywy Komisji, we
wszystkich językach na stronach internetowych instytucji Unii.

Skonsolidowane roczne sprawozdanie finansowe publikuje się w Dzienniku Urzędowym Unii

Europejskiej oraz na stronach internetowych instytucji Unii.