Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 13

Chương 7

Phương sai thay đổi


I. Bản chất và nguyên nhân phương
sai thay đổi
Bản chất : Phương sai có điều kiện của
Ui không giống nhau ở mọi quan sát.
2
Var (Ui) = σ i (i=1,2,…,n)
Nguyên nhân :
- Do bản chất của các mối quan hệ trong
kinh tế chứa đựng hiện tượng này.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
- Do kỹ thuật thu thập số liệu được cải
tiến, sai lầm phạm phải càng ít hơn.
- Do con người học được hành vi trong
quá khứ.
- Do trong mẫu có các giá trị bất thường
(hoặc rất lớn hoặc rất nhỏ so với các
giá trị khác).
Hiện tượng phương sai không đồng đều
thường gặp đối với số liệu chéo.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
II. Hậu quả của phương sai thay đổi

1. Các ước lượng OLS vẫn là các ước


lượng tuyến tính, không chệch nhưng
không còn hiệu quả nữa.
2. Ước lượng phương sai của các ước
lượng OLS bị chệch nên các kiểm định
t và F không còn đáng tin cậy nữa.
3. Kết quả dự báo không hiệu quả khi sử
dụng các ước lượng OLS.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Giải thích
1. Xét mô hình Yi = 1+ 2Xi +Ui (1)
với Var(Ui) = σ = ω σ (i=1,2,…,n) i
2
i
2 2

- Dùng p2 OLS cho (1), ta có ước lượng


của 2 là ˆ
x y i i
β2 2
xi

βˆ 2 vẫn là ước lượng tuyến tính, không


chệch của 2 (do khi chứng minh tính
không chệch của các ước lượng , không
sử dụng giả thiết phương sai thuần nhất).
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
- Mặt khác, nếu chia 2 vế của (1) cho i:

Yi 1 Xi Ui
β1 β2
ωi ωi ωi ωi

Hay Yi
*
β 1X i
0
β 2X i
*
Ui
*
(2)
Ta có :
* Ui 1 1 2 2 2
Var ( U i ) Var 2
Var ( U i ) 2
ωiσ σ i
ωi ωi ωi

Nên (2) thỏa các giả thiết của mô hình hồI


qui tuyến tính cổ điển.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Do đó, nếu dùng p2 OLS cho (2), ta sẽ
thu được βˆ2* là ước lượng tuyến tính,
không chệch, có phương sai bé nhất
của 2 (Theo định lý Gauss-Markov).
Vì vậy phương sai của βˆ không còn
2

bé nhất nữa nên βˆ không còn là ước


2

lượng hiệu quả nữa.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
2. Với mô hình (1), khi có phương sai
thay đổi thì có thể chứng minh được :
2 2
xiσ
Var ( βˆ 2 )
i
2
2
xi
Tuy nhiên, nếu vẫn dùng ước lượng của
phương sai theo công thức
2
σˆ
V â r ( βˆ 2 ) 2
xi

như của mô hình có phương sai thuần


nhất thì rõ ràng đây là ước lượng chệch
của Var ( βˆ2 ) .
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
III. Cách phát hiện phương sai thay đổi
1. Phương pháp đồ thị
Xét mô hình : Yi = 1+ 2Xi +Ui (1)
- Hồi qui (1)  thu được các phần dư ei.
- Vẽ đồ thị phân tán của e theo X.
- Nếu độ rộng của biểu đồ rải tăng hoặc
giảm khi X tăng thì mô hình (1) có thể
có hiện tượng phương sai thay đổi.
* Chú ý : Với mô hình hồi qui bội, cần vẽ
đồ thị phần dư theo từng biến độc lập
hoặc theo Ŷ .
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
2. Kiểm định Park
Ý tưởng : Park cho rằng σ là một hàm i
2

của X có dạng :
2 2 α ν
σ i
σ Xi e i

Do đó : ln σ i ln σ 2
α ln X i ν i
2

Vì σ chưa biết nên để ước lượng hàm


i
2

trên Park đề nghị sử dụng e i2


2
thay cho σ i

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Các bước kiểm định Park :
- Ước lượng mô hình hồI qui gốc (1), thu
lấy phần dư ei  tính e i2
- Ước lượng mô hình
2
ln e i α0 α ln X i ν i

* Chú ý : Nếu mô hình gốc có nhiều biến


độc lập thì hồi qui ln e 2
i

theo từng biến độc lập hoặc theo Ŷ i

- Kiểm định giả thiết H0 : = 0


Nếu chấp nhận H0  mô hình gốc (1) có
phương sai không
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
3. Kiểm định Glejser

Tương tự kiểm định Park, tuy nhiên sau


khi thu các phần dư từ mô hình hồi qui
gốc, Glejser sử dụng các dạng hàm sau
1
ei β1 β 2X i ν i
ei β1 β2 ν i
Xi
ei β1 β2 Xi ν i 1
ei β1 β2 ν i
Xi

Nếu chấp nhận H0 : 2 = 0  mô hình gốc


(1) có phương sai không đổi.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4. Kiểm định White
Xét mô hình : Yi = 1+ 2X2i + 3X3i +Ui
Bước 1 : Ước lượng mô hình gốc, thu e i
Bước 2 : Hồi qui mô hình phụ sau, thu hệ
số xác định của hồi qui phụ R aux :
2

2 2 2
ei α1 α 2 X 2i α 3 X 3i α 4 X 2i α 5 X 3i α 6 X 2 iX 3 i Vi

Bước 3 : Kiểm định H0 : Phương sai


không đổi.
2 2
Nếu nR aux χ α ( p )  bác bỏ H0.
Với p là số hệ số trong mô hình hồi qui
phụ không kể hệ số tự do (tung độ gốc).
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
5. Biện pháp khắc phục
(Xem giáo trình)

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt

You might also like